Datasets:

israel
/

Amharic-News-Text-classification-Dataset

ArXiv:

Tags:

License:

Dataset card Viewer Files Files and versions Community

Dataset Viewer

Auto-converted to Parquet

View in Dataset Viewer

Viewer

Split (2)

train · 41.2k rows

Unnamed: 0 int64 0 51.5k	headline stringlengths 2 861 ⌀	category stringclasses 6 values	date stringlengths 6 35	views stringlengths 1 7	article stringlengths 1 34.3k ⌀	link stringlengths 28 722	word_len int64 0 6.74k
32,899	Morocco’s CHAN Team Trounced Ethiopia in Rabat	ስፖርት	October 9, 2017	Unknown	The Ethiopian national side continued on their unimpressive steak of results when they were trashed 40 against home based Moroccos national team in a friendly game played out in Rabat The game was originally slated for Tuesday but the teams were forced to play on Monday evening without any explanation on why the encounter rescheduled The Royal Moroccan Football Federation FRMF invited Ethiopia to play a friendly game in Rabat last week The Waliyas were beaten 20 to Botswana a week earlier The home side took a three goals cushion in the first interval before extending their lead to 40 following the resumption Ethiopian center forward Getaneh Kebede had received his marching order after getting a second booking The home based Moroccan side used the game as part of their preps for the upcoming Total African Nations Championship CHANWant away Ethiopia coach Ashenafi Bekele has deployed some of the national side played out of their position during the duel The traveling squad of Walias comprised of only 15 players where 3 of them are goaliesSince June Ethiopia under coach Ashenafi could only manage to win once where the team lost 4 games and drew 3 in all competitions The Waliyas struck 6 goals in all competitions while conceding 14 goalsEthiopias Last 8 Games RecordEthiopia 00 Uganda FriendlyGhana 50 Ethiopia AfCON QualifierDjibouti 15 Ethiopia CHAN QualifierZambia 00 Ethiopia FriendlyEthiopia 11 Sudan CHAN QualifierSudan 10 Ethiopia CHAN QualifierBotswana 20 Ethiopia FriendlyMorocco 40 Ethiopia FriendlyEthiopia XI against MoroccoJemal Tassew Lealem BirhanuAnetneh Tesfaye Abdulrahaman Mubarak Mujib Kassim Asechalew Tamene Desta YohannisMulualem Mesfin Menetesnote AdaneDawa Hotessa Firew Solomon Samuel Saliso Baye Gezaghen Addis GideyGetaneh Kebede	https://soccerethiopia.net/football/30685	270
50,906	የይርጋለም የተቀናጀ የግብርና ኢንዱስትሪ ፓርክ በከፊል ስራ መጀመሩ ተገለፀ	ቢዝነስ	October 1, 2019	Unknown	የይርጋለም የተቀናጀ የግብርና ኢንዱስትሪ ፓርክ 11 ሼዶች የተጠናቀቁ ሲሆን ከነዚህ መካከል 4ቱ ስራ ጀምረዋልፓርኩ 152 ሼዶች ይገነቡበታል ተብሎ የታቀደ ሲሆን በአሁኑ ሰአት 11 ሼዶች ተጠናቀው 4ቱ ነው ወደ ስራ የገቡት ተብሏልየደቡብ ክልል ምክትል ርእሰ መስተዳድር አቶ ርስቱ ይርዳው የይርጋለም የተቀናጀ የግብርና ኢንዱስትሪ ፓርክን በጎበኙት ጊዜ እንደተናገሩት ፓርኩ ለሀገር ኢኮኖሚ ካለው ፋይዳ በዘለለ ለአካባቢው አርሶ አደሮች ምርትና ምርታማነት እድገትና ተጠቃሚነት ትልቅ ፋይዳ ይኖረዋልወደ ስራ የገባው የአቡካዶ ዘይት ማምረቻ ፋብሪካ አንድ ማሳያ መሆኑንም ነው ምክትል ርእሰ መስዳደድሩ የገለፁትበቴክኖሎጂ ሽግግር ረገድ የአርሶ አደሩን አቅም የማጎልበት ስራ እየተሰራ እንደሆነም አቶ ርስቱ ተናግረዋል ተቋሙ ያሉበትን ችግሮች ቀርፎ በፍጥነት ወደ ስራ እንዲገባ የክልሉ መንግስት ተገቢውን ድጋፍ ያደርጋል ብለዋልየፓርኩ ዋና ስራ አስፈፃሚ አቶ ብሩ ወልዴ በበኩላቸው ፓርኩ የምግብ ማቀነባበሪያ በመሆኑ ጥንቃቄ ማድረግ ወሳኝ ነው ብለዋልየቀሪ ሼዶች ግንባታ የፋብሪካዎቹ አይነት ወይም ፍላጎት ሲታወቅ የሚገነባ ሲሆን ተቋሙ የውጪ ምንዛሪ እጥረት እንዳለበት ስራ አስፈፃሚው አክለው ጠቁመዋል	https://waltainfo.com/am/23993/	136
36,031	ትውልድ የሚቀርፀው የኢትዮጵያ ልጆች ቴሌቭዥን	ሀገር አቀፍ ዜና	August 06, 2020	Unknown	በኮሮና ቀውስ ወቅት ትምህርት ቤቶች መዋእለ ህፃናት እና ሌሎች የልጆች መጫወቻና መዋያ ቦታዎች በመዘጋታቸው ልጆች ሙሉ ጊዜያቸውን ቤት ለመዋል ተገዷል በዚህ የቤት ቆይታ ወቅት ልጆች በቴሌቭዥንና በሌሎች የኤሌክትሮኒስ ሚዲያዎች ላይ የሚያጠፉት ግዜ በከፍተኛ ሁኔታ መጨመሩን ጥናቶች ያመለክታሉለምሳሌ በአሜሪካን ሀገር የተደረገ ጥናት ልጆች ቤት በመዋላቸው ምክንያት የቀን ቴሌቭዥን ተመልካቾች ቁጥር 40ከመቶ ጭማሪ አሳይቷል በዚህ መጠን ጊዜያቸውን ቴሌቭዥን ላይ የሚያጠፉ ህፃናትና ልጆች ለእድሜያቸው ተመጣጣኝ የሆኑ ፕሮግራሞችን እንዲያዩና በስነምግባር የሚያንፁ ገንቢ ትምህርቶችን እንዲያገኙ በማገዝ የኢትዮጵያ ቴሌቭዥን የተሰኘው በኢትዮጵያ የመጀመሪያ የሆነው የህፃናት የቴሌቭዥን ጣቢያ ትልቅ አስተዋፅኦ እያደረገ ነውበአስተማሪነቱ የወላጆችን አድናቆት ያተረፈውን የዚህን የቴሌቭዥን ጣቢያ የአንድ አመት የስኬት ጉዞ አስመልክቶ የጣቢያውን መስራች ቢኒያም ከበደን አነጋግረናል	https://amharic.voanews.com//a/educational-tv-station-dedicated-to-children-11-03-2020/5533056.html	100
10,254	ሩዋንዳ ገደቦችን የማላላት ውሳኔዋን ሻረች፡፡	ዓለም አቀፍ ዜና	June 1, 2020	32	ባህር ዳር ግንቦት 242012 አም አብመድ ሯንዳ የእንቅስቃሴ ገደቦችን ለማላላት ያሳለፈችውን ውሳኔ የጥናት ግኝቶችን መሰረት በማድረግ መሻሯን አስታውቃለችበመሆኑም ከሌሎች አካባቢዎች ወደ ዋና ከተማዋ ኪጋሊ የሚደረጉ የትራንስፖርት አገልግሎቶች እና በሞተር ሳይክል የሚደረጉ እንቅስቃሴዎች እንደተከለከሉ ይቆያሉ ይህም የኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ በሀገሪቱ ያለበትን ደረጃ በተመለከተ በሀብረተሰብ ጤና ተቋማት በሚቀርብለት ምክረ ሀሳብ መሰረት የሀገሪቱ ካቢኔ እስከሚወስን ድረስ እንደሚፀና ታውቋልበሯንዳ ወረርሽኙ ከገባበት መጋቢት እስከ ዛሬ ድረስ 370 ሰዎች በኮሮናቫይረስ እንደተያዙ ቢቢሲ ዘግቧል በቫይረሱ ምክንያትም ባለፈው ቅዳሜ ለመጀመሪያ ጊዜ የአንድ ሰው ህይወት ማለፉን ሽንዋ ዘግቧል 256 ሰዎች ደግሞ አገግመዋልበሀገሪቱ ትናንት ግንቦት 232012 አም ተጨማሪ 11 ሰዎች በቫይረሱ ተይዘዋል ውጤቱ የሚያሳየው አሁንም ይበልጥ ጥንቃቄ ማድረግ እንጂ ክልከላዎችን ማላላት እንደማይገባ መሆኑን በመገንዘብም ሀገሪቱ ክልከላዎችን ለማላላት ከዚሀ ቀደም ያሳለፈቻቸውን ውሳኔዎች መሻሯን ሲ ጂ ቲ ኤን ዘግቧል ውሳኔውን ለማሻሻሏ የጥናት ግኝቶችንም እንደተጠቀመች ነው ዘገባው ያመላከተውየሀገሪቱ ጤና ሚኒስቴር እንደገለፀው በአዲስ ቫይረሱ የተገኘባቸው ከሌሎች ሀገራት የተመለሱ ድንበር ተሻጋሪ አሽከርካሪዎችና ነጋዴዎች ናቸው ካለፈው አንድ ወር በፊት የኮሮናቫይረስ የተገኘባቸውም የውጭ ሀገራት የጉዞ ታሪክ ኑሯቸው በለይቶ ማቆያ ከነበሩ ሰዎች መሆኑን ነው ሚኒስቴሩ የገለፀው	https://www.amharaweb.com/%e1%88%a9%e1%8b%8b%e1%8a%95%e1%8b%b3-%e1%8c%88%e1%8b%b0%e1%89%a6%e1%89%bd%e1%8a%95-%e1%8b%a8%e1%88%9b%e1%88%8b%e1%88%8b%e1%89%b5-%e1%8b%8d%e1%88%b3%e1%8a%94%e1%8b%8b%e1%8a%95-%e1%88%bb%e1%88%a8/	157
48,229	የኢትዮጵያ ሰንደቅ ዓላማ የነጻነት ፤ የእኩልነትና የአንድነት መገለጫ ምልክት እንደሆነ ተገለጸ	ፖለቲካ	September 23, 2013	Unknown	የምክር ቤቱ ምክትል አፈ ጉባኤ አቶ ወልደ ገብርኤል አብርሀ ዛሬ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የመሰብሰቢያ አዳራሽ በሰንደቅ አላማ ምንነትና እሴት ላይ በተካሄደ የፓናል ወይይት ላይ እንዳሉት የኢትዮጵያ ሰንደቅ አላማ ለአገሪቱ ብሄር ብሄረሰቦችና ህዝቦች የነፃነት የእኩልነትና የአንድነት መገለጫ ምልክት ነው የሰንደቅ አላማ ቀን በአገር አቀፍ ደረጃ መከበሩ የሰንደቅ አላማን መሰረታዊ መርሆችና እሴቶችን በተመለከተ የህዝቡን ግንዛቤ ለማሳደግ ጥቅሙ የጎላ ነው ያሉት አቶ ወልደ ገብርኤል ቀኑ ሲከበር የአገሪቱ ዋነኛ ጠላት የሆነውን ድህነትን ለማሸነፍ በእልህና በወኔ ለመነሳት ዳግም ቃል የምንገባበት ነው ብለዋል በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የህግና የፍትህ አስተዳደር ቋሚ ኮሚቴ አባል አቶ ዳዊት ተፈራ ባቀረቡት ጥናታዊ ፅሁፍ እንደገለፁት ሰንደቅ አላማ በቀደሙት ስርአቶች የገዢ መደብ መገለጫ ሆነ መቆየቱንና ህገ መንግስቱ ከፀደቀ በኋላ ግን የብሄር ብሄረሰቦችና ህዝቦች እኩልነትን የሚያንፀባርቅ አርማ መቀመጡን ገልፀዋልበጠቅላይ ሚኒስቴር ቢሮ የህዝብ ተሳትፎና አደረጃጀት ሚኒስትር ዲኤታ አቶ ደስታ ተስፋው በበኩላቸው ኢትዮጵያ ረጅም የሰንደቅ አላማ ታሪክ ካላቸው አገራት ተርታ እንደምትመደብ ጠቁመው ኢትዮጵያውያን ለሰንደቅ አላማ ክብር ለረጅም አመታት ታላቅ ተጋድሎ በማድረግ ሰንደቅ አላማውን ማቆየታቸውን ገልፀዋል ብዙ የአፍሪካ ሀገራት ከቅኝ ግዛት ከወጡ በኋላ ኢትዮጵያን የነፃነት ተምሳሌት በማድረግ የሰንደቅ አላማዋን ህብረ ቀለም መውሰዳቸውን የገለፁት አቶ ደስታ አሁን በሰንደቅ አላማው ላይ የብሄር ብሄረሰቦች እኩልነት መንፀባረቁ ለአገሪቱ ህዝቦች አንድነትን በመፍጠር ልማትን ማምጣት መቻሉን ተናግረዋልበፓናል ውይይቱ ላይ የተሳተፉ አንዳንድ የአዲስ አበባ ከተማ ነዋሪዎች በሀገሪቱ የሰንደቅ አላማ አጠቃቀም እሴትነትና ታሪካዊ አመጣጥ ላይ ላነሷቸውት ጥያቄዎችና አስተያየቶች ከመድረኩ ምላሽ ማግኘታችውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል ኢትዮጵያውያን የሰንደቅ አላማ ቀንን ለስድስተኛው ጊዜ ሰንደቅ አላማችን የብዝሀነታችንየአንድነታችንንና የህዳሴያችን መገለጫ ነው በሚል መሪ ቃል በነገው እለት ያከብራሉ	https://waltainfo.com/am/28145/	233
24,994	የሚኒስትሮች ምክር ቤት የሰብዓዊ መብት ድርጊት መርሐ ግብርን ሊያፀድቅ ነው	ሀገር አቀፍ ዜና	19 June 2016	Unknown	ለሚቀጥሉት አራት አመታት ተግባራዊ የሚሆነው ሁለተኛው ብሄራዊ የሰብአዊ መብት ድርጊት መርሀ ግብር በቀጣዩ ሳምንት በሚኒስትሮች ምክር ቤት እንደሚፀድቅ ምንጮች ገለፁየድርጊት መርሀ ግብሩ ከሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ጋር አብሮ መፅደቅ የነበረበት ቢሆንም ረቂቁ ተጠናቆ ለባለድርሻ አካላት ውይይት ይፋ የሆነው በቅርቡ ነውየሚኒስትሮች ምክር ቤት የተዘጋጀውን የድርጊት መርሀ ግብር ሰኔ 13 ቀን 2008 አም በማፅደቅ ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንደሚልከውና ፓርላማውም ሰኔ 30 ቀን ለእረፍት ከመበተኑ አስቀድሞ ያፀድቀዋል ተብሎ ይጠበቃልየድርጊት መርሀ ግብሩ ያስፈለገበት ምክንያት በህገ መንግስቱ የተረጋገጡ ሰብአዊና ዴሞክራሲያዊ መብቶች አተገባበር ይበልጥ እየተጠናከረና እያደገ የሚሄድበትን ሁኔታ ለማመቻቸት እንደሆነ የድርጊት መርሀ ግብሩ መግቢያ ይገልፃልሰብአዊ ዴሞክራሲያዊ መብቶችን በተመለከተ በህይወት የመኖር መብትን ለቀጣይ አምስት አመታት ይበልጥ ተግባራዊ ለማድረግ ከተቀመጡት የድርጊት መርሀ ግብሮች መካከል አንዱ በፖሊስና ማረሚያ ቤት አባላት የሀይል አጠቃቀምና የተጠያቂነት ስርአት የህግ ማእቀፍ ተዘጋጅቶ ተግባራዊ ማድረግ የሚለው ይገኝበታል በህግ ማእቀፉ ላይም ሁሉም ፖሊስና ማረሚያ ቤት አባላት የስራ ላይና የቅድመ ስራ ስልጠናዎችን እንዲወስዱ እንደሚደረግ አስፈፃሚዎቹም ፍትህ ሚኒስቴር ሁሉም የፖሊስ ኮሚሽን አባላትና የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብት ኮሚሽን እንደሚሆኑ ሰነዱ ይገልፃልየግድያ ወንጀል ምስክሮችና ጠቋሚዎች ጥበቃ ለማድረግ አዋጅ ተዘጋጅቶ ተግባራዊ እንደሚደረግ ለሁሉም የአገሪቱ አካባቢዎች አማካይ በሆኑ ስፍራዎች የአስክሬን ምርመራ አገልግሎት የሚሰጡ ተቋማት እንደሚደራጁ ሰነዱ ይገልፃልየአካል ደሀንነት መብትና የኢሰብአዊ አያያዝ ክልከላ መብትን ይበልጥ ተግባራዊ ለማድረግ በድርጊት መርሀ ግብሩ ዘመን ከታቀዱት መካከል ሁሉም የወንጀል ምርመራ ስፍራዎች አካላዊ ጥቃት ለማድረስ ከሚያስችሉ ቁሳቁሶች የፀዱ እንዲሆኑ እንደሚደረግ በወንጀል ምርመራ ሂደት ተጠርጣሪዎች በቁጥጥር ስር ከዋሉ በኋላ ለወንጀል ምርመራው ውጤታማነት ከቤተሰብ ከህግ አማካሪዎቻቸው ከሀይማኖት አባቶቻቸው ወይም ከማንኛውም ሌላ ሰው ጋር በአካል ወይም በሌላ መንገድ ለተወሰነ ጊዜ እንዳይገናኙ የሚደረግበት አግባብ የሚመለከት የህግ ማእቀፍ ተዘጋጅቶ ተግባራዊ እንደሚደረግ ይገልፃልየተያዙ በቁጥጥር ስር የዋሉና በፍርድ የታሰሩ ሰዎች መብትን ይበልጥ ተግባራዊ ለማድረግ ከተቀመጡት የድርጊት መርሀ ግብሮች መካከል በወንጀል ምርመራ ሂደት ለምርመራው ውጤታማነትና የሌሎች ተጠርጣሪዎችን መብትና ደሀንነት ከመጠበቅ አንፃር ተጠርጣሪ ለብቻው ተለይቶ የሚታሰርበት አግባብ የሚደነግግ የህግ ማእቀፍ ተዘጋጅቶ ተግባራዊ ማድረግ አንዱ ነው በሌላ በኩል የቅድመ ፍርድ ጊዜን ለማሳጠር ተጠርጣሪዎች በቁጥጥር ስር ከዋሉ በኋላ የወንጀል ምርመራ የሚጠናቀቅበት ጊዜ የሚወስን ህግ ፀድቆ ተግባራዊ እንደሚደረግም እንዲሁም በማረሚያ ቤቶች ወጣት ጥፋተኞችን ቅድመ ፍርድ እስረኞችን የአእምሮ ህመምተኞችን ፍርደኞችን ለያይቶ ለማቆየት የሚያስችሉ እንዲሆኑ እንደሚደረግ ይገልፃልበአገሪቱ ያሉ ሁሉም ማረሚያ ቤቶች በሁሉም የሳምንት ቀናት ታራሚዎች በቤተሰቦቻቸው በጓደኞቻቸው በህግና ሀይማኖት አማካሪዎቻቸው ወዘተ እንዲጎበኙ እንደሚደረግ በማረሚያ ቤቶች ታራሚዎች ከትዳር አጋሮቻቸው ጋር ለብቻቸው የሚገናኙበት Conjugal Visit የአሰራር ስርአትን በተመለከተ ጥናት እንደሚደረግ በረቂቅ የድርጊት መርሀ ግብር ሰነዱ ላይ ሰፍሯል	https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AE%E1%89%BD-%E1%88%9D%E1%8A%AD%E1%88%AD-%E1%89%A4%E1%89%B5-%E1%8B%A8%E1%88%B0%E1%89%A5%E1%8B%93%E1%8B%8A-%E1%88%98%E1%89%A5%E1%89%B5-%E1%8B%B5%E1%88%AD%E1%8C%8A%E1%89%B5-%E1%88%98%E1%88%AD%E1%88%90-%E1%8C%8D%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%8A%95-%E1%88%8A%E1%8B%AB%E1%8D%80%E1%8B%B5%E1%89%85-%E1%8A%90%E1%8B%8D	353
46,038	ኢትዮጵያና ጣሊያን በጤናው ዘርፍ የአምስት ሚሊዮን ዩሮ ብድር ተፈራረሙ	ቢዝነስ	February 21, 2017	Unknown	ኢትዮጵያና ጣሊያን የጤና መሰረተ ልማቶችን ለማጠናከር የሚረዳ የአምስት ሚሊዮን ዩሮ የብድር ስምምነት ተፈራረሙየብድር ስምምነቱ በአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በአማራና በደቡብ ብሄሮችብሄረሰቦችና ህዝቦች ክልሎች የጤና መሰረተ ልማቶችን ለማጠናከር የሚውል መሆኑ ኢምባሲው ለዋልታ በላከው መግለጫ አመልክቷልለፕሮጀክቱ የሚስፈልገው ገንዘብ በጣሊያን የልማት ትብብር ኤጄንሲ በኩል የተለቀቀ ሲሆን በ24 ወራት የሚከፈልና አነስተኛ ወለድ የሚታሰብበት እንደሆነም ነው የተገለፀውስምምነቱን የገንዘብና ኢኮኖሚ ትብብር ሚኒስትር ዴኤታ አቶ አድማሱ ነበበ እና በኢትዮጵያ የጣሊያን አምባሳደር ጁሴፔ ሚስትሬታ ፈርመዋልስምምነቱ ፕሮጀክቱ በሚተገበርባቸው አካባቢዎች ከጤና መሰረተ ልማት ጋር በተያያዘ የሚስተዋሉ ችግሮችን ለመፍታትና የጤና ዘርፉን ለማጠናከር እንደሚረዳ አቶ አድማሱ ገልፀዋልጥራቱን የጠበቀ የጤና አገልግሎት ለመስጠትና ተደራሽነትን ለማረጋገጥ እንደሚረዳም ሚኒስትር ዴኤታው አስረድተዋልየጣሊያን መንግስት በጤናው ዘርፍ ለሚከናወኑ ተግባራት የሚያደርገው ድጋፍ አገሪቱ በዘርፉ ለማከናወን ያቀደቻቸውን ተግባራት ለማሳካት ትልቅ አቅም እንደሚሆን አቶ አድማሱ አመልክተዋልበኢትዮጵያ የጣሊያን አምባሳደር ጁሴፔ ሚስትሬታ በበኩላቸው ኢትዮጵያ በጤናው ዘርፍ ለምታከናውናቸው ልማቶች ኢጣልያ ድጋፏን አጠናክራ እንደምትቀጥል አረጋግጠዋልበተለይም የጤና አገልግሎትን ለማሻሻልና ለማስፋፋት ኢጣልያ ከኢትዮጵያ ጋር በአጋርነት እንደምትሰራ ነው ያስረዱትየብድር ስምምነቱ በተመረጡ 61 የጤና ማእከላት ዘላቂ የመጠጥ ውሀ አቅርቦት እንዲኖር የውሀ መሰረተ ልማት እንዲዘረጋ በማድረግ የሞትና የጉዳት መጠንን ለመቀነስ እንደሚረዳ አምባሳደሩ አስገንዝበዋልበአዲስ አበባ የጣሊያን የልማት ትብብር ኤጄንሲ ሀላፊ ጂኔቭራ ሌቲዚያ በብሄራዊ ደረጃ የተነደፈው የጤና እቅድን መሰረት ያደረገ መሆኑን አስታውሰው በተለይም የጤና መሰረተ ልማት እጥረት ያሉባቸውን አካባቢዎችን ተጠቃሚ ያደርጋል ብለዋልፕሮጀክቱ መከላከልን መሰረት ላደረገው የኢትዮጵያ የጤና ፖሊሲን ለማጠናከርም ድርሻው የጎላ እንደሆነ ተመልክቷል	https://waltainfo.com/am/23002/	200
13,042	በዳውሮ ዞን የኮሌራ በሽታ ወረርሽኝን ለመከላከል ክትባት መሰጠት ተጀመረ	ሀገር አቀፍ ዜና	Dec 28, 2020	146	አዲስ አበባ ታህሳስ 19 2013 ኤፍ ቢ ሲ በደቡብ ክልል በዳውሮ ዞን ጥቅምት 28 ቀን 2013 አም የተከሰተውን የኮሌራ በሽታ ወረርሽኝን ለመከላከል ክትባት መሰጠት ተጀመረ ከዚህ ባለፈም በተርጫ ከተማ እና በተርጫ ዙሪያ ወረዳ በቦጲ አራ እና በሜላ ቀበሌዎች የግንዛቤ ማስጨበጫ ስራ መሰራቱም ታውቋልክትባቱ በተርጫ ከተማ በአራቱ ቀበሌዎች ተደራሽ ይደረጋሉ ተብሎ ከሚታሰበው 25 ሺህ 250 ሰዎች ውስጥ በሁለቱ ቀናት 9 ሺህ 595 ሰዎች ክትባቱን ወስዷል ነው የተባለውእንዲሁም በተርጫ ዙሪያ ወረዳ ቦጲ አራ ቀበሌ 3 ሺህ 210 ሰዎች ይከተባሉ ተብሎ የሚጠበቅ ሲሆን በሁለቱ ቀናት ውስጥ 833 ሰዎች መከተባቸውም ተገልጿልበአካባቢዎቹ የኮሮና ቫይረስ መከላከያ መንገዶች የማይተገበሩ ከመሆኑ ጋር ተያይዞ ወረርሽኙ እንዳይባባስ ባለድርሻ አካላት የመከላከሉን ስራ በተጠናከረ መልኩ ለማስቀጠል መረባረብ እንደሚገባቸው መገለፁን ከዳውሮ ዞን መንግስት ኮሙዩኒኬሽኝ ያገኘነው መረጃ ያመለክታልከፌስቡክ ገፃችን በተጨማሪ ወቅታዊ ትኩስ እና የተሟሉ መረጃዎችን ለማግኘትየፋና ድረ ገፅ ይጎብኙተንቀሳቃሽ ምስሎችን ለማግኘት የፋና ቴሌቪዥን የዩቲዩብ ቻናል wwwyoutubecomfanatelevision ሰብስክራይብ ያድርጉፈጣን መረጃዎችን ለማግኘት ትክክለኛውን የፋና ቴሌግራም ቻናል httpstmefanatelevision ይቀላቀሉከዚህ በተጨማሪም በትዊተር ገፃችን httpstwittercomfanatelevision ይወዳጁንዘወትር ከእኛ ጋር ስላሉ እናመሰግናለን	https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8b%b3%e1%8b%8d%e1%88%ae-%e1%8b%9e%e1%8a%95-%e1%8b%a8%e1%8a%ae%e1%88%8c%e1%88%ab-%e1%89%a0%e1%88%bd%e1%89%b3-%e1%8b%88%e1%88%a8%e1%88%ad%e1%88%bd%e1%8a%9d%e1%8a%95-%e1%88%88%e1%88%98/	153
19,619	በሞቃዲሾ በተፈጸመ የቦምብ ጥቃት በትንሹ 76 ሰዎች ለህልፈት ተዳረጉ	ዓለም አቀፍ ዜና	Dec 28, 2019	309	አዲስ አበባ ታህሳስ 18 2012 ኤፍ ቢ ሲ በሶማሊያ መዲና ሞቃዲሾ በተፈፀመ የቦምብ ጥቃት በትንሹ 76 ሰዎች መሞታቸው ተነገረጥቃቱ የትራፊክ እንቅስቃሴ በሚበዛበት የፍተሻ ጣቢያ አካባቢ በተሽከርካሪ ላይ በተጠመደ ቦምብ የተፈፀመ ነውፖሊስ በበኩሉ ጥቃቱ በከተማዋ የሚገኝን የግብር መሰብሰቢያ ማእከል ኢላማ ያደረገ መሆኑን አስታውቋልበጥቃቱ ከሞቱት በተጨማሪም ከ100 በላይ ሰዎች ሆስፒታል ገብተዋል ነው የተባለውለጥቃቱ እስካሁን ሀላፊነቱን የወሰደ አካል ባይኖርም በታጣቂው አልሸባብ ሳይፈፀም አልቀረም ተብሏልበዚህ ጥቃት የሞቱት ሰዎች ቁጥር አሁን ካለው በላይ ከፍ ሊል እንደሚችል ነው የተነገረውምንጭ አልጀዚራ እና ቢቢሲ	https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%88%9e%e1%89%83%e1%8b%b2%e1%88%be-%e1%89%a0%e1%89%b0%e1%8d%88%e1%8c%b8%e1%88%98-%e1%8b%a8%e1%89%a6%e1%88%9d%e1%89%a5-%e1%8c%a5%e1%89%83%e1%89%b5-%e1%8a%a820-%e1%89%a0%e1%88%8b%e1%8b%ad/	78
13,553	የአንድነት ፓርክ የአቦ ሸማኔ አውደ ርዕይን ለጎብኚዎች ክፍት አደረገ	ሀገር አቀፍ ዜና	Dec 10, 2020	429	አዲስ አበባ ታህሳስ 1 2013 ኤፍቢሲ የአንድነት ፓርክ መካነእንስሳት የአቦ ሸማኔ አውደ ርእይን ለጎብኚዎች ክፍት አደረገየአቦ ሸማኔ አውደ ርእይዩ ከዛሬ ጀምሮ ክፍት እንደሚሆን ተገልጿል ጎብኚዎች ከዛሬ ጀምሮ ወደ ፓርካችን በመምጣት እነዚህን ውብ እንስሳት መጎብኘት ይችላሉ ሲል በይፋዊ ገፁ አሳውቋልከፌስቡክ ገፃችን በተጨማሪ ወቅታዊ ትኩስ እና የተሟሉ መረጃዎችን ለማግኘትየፋና ድረ ገፅ httpswwwfanabccom ይጎብኙተንቀሳቃሽ ምስሎችን ለማግኘት የፋና ቴሌቪዥን የዩቲዩብ ቻናልhttpswwwyoutubecomcfanabroadcastingcorporate ሰብስክራይብ ያድርጉፈጣን መረጃዎችን ለማግኘት ትክክለኛውን የፋና ቴሌግራም ቻናል httpstmefanatelevision ይቀላቀሉከዚህ በተጨማሪም በትዊተር ገፃችን httpstwittercomfanatelevision ይወዳጁንዘወትር ከእኛ ጋር ስላሉ እናመሰግናለን	https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%8a%a0%e1%8a%95%e1%8b%b5%e1%8a%90%e1%89%b5-%e1%8d%93%e1%88%ad%e1%8a%ad-%e1%8b%a8%e1%8a%a0%e1%89%a6-%e1%88%b8%e1%88%9b%e1%8a%94-%e1%8a%a0%e1%8b%8d%e1%8b%b0-%e1%88%ad%e1%8b%95%e1%8b%ad/	76
10,054	የቤተ ክርስቲያኗ ከ400 በላይ ተንቀሳቃሽ ቅርሶች አደጋ ተጋርጦባቸዋል፡፡	ሀገር አቀፍ ዜና	June 20, 2020	52	ቅርሶቹን ለመታደግ የተጀመረው የሙዚዬም ግንባታም በበጀት ምክንያት ተቋርጧልባህር ዳር ሰኔ 132012 አም አብመድ በአፄ ቴዎድሮስ የንግስና ቦታ ደረስጌ ማሪያም ተጀምሮ የቆመው የሙዚየሙ ግንባታ ተጠናቀቆ ስራ እንዲጀምር ነዋሪዎች ጠይቀዋልዘመነ መሳፍንት መቋጫ ያገኘባት የኢትዮጵያ አንድነት የታወጀባት ዳግማዊ አፄ ቴዎድሮስ ከመንገሳቸው በፊት ደጃች ውቤን ቧሂት ከሚባል ቦታ ድል አድርገው ደጃች ውቤ ለንግስና ባዘጋጁት የንግስና ቦታና እቃዎች ንጉሰ ነገስት ዘኢትዮጵያ ተብለው የነገሱባት ቦታ ናት ደረስጌ ማሪያምበ1682 አም እንደተመሰረተች የሚነገርላት ቤተ ክርስቲያኗ ለዘመናት ጥበብ ያረፈበት የህንፃ አሻራ ሳይደበዝዝ ውበቷ እንደጠበቀ ትገኛለች ይሁን እንጅ በውስጧ የሚገኙ ቅርሶቹ በቤተ ክርስቲያኗ እቃ ቤት በተለመደው መንገድ በአንድ ላይ ተጫጭነው በመቀመጣቸው ለጉዳት ተጋልጠዋል ችግሩን ለመፍታት በ2011 አም የሙዚየም ግንባታ ቢጀመርም መቋረጡን ያነጋገርናቸው ነዋሪዎች እና የስራ ሀላፊዎች ነግረውናልየደረስጌ ማሪያም ቀበሌ ነዋሪው አቶ ገንታው ማሩ እንደገለፁት ቤተ ክርስቲያኗ በርካታ ቅርሶችን የያዘችና ያልተዘመረላት ናት ታሪካዊ ቅርሶች በብዛት ቢኖሯትም በነዋሪዎች ስጋት ምክንያት ለጉብኝት ክፍት ሳትሆን ቆይታለች በዚህም ምክንያት የአካባቢውን ማሀበረሰብና ቤተክርስቲያኗ ማግኘት የሚገባቸውን ገቢ አጥተው ቆይተዋል በዚህ ወቅት አካባቢው ለጉብኝት ክፍት እንዲሆን ከማሀበረሰቡ ጋር መግባባት ላይ ቢደረስም ቅርሶቹ በባህላዊ መንገድ በአንድ ላይ ተደራርበው እና ተጫጭነው በመቀመጣቸው ለጉብኝት አመች አለመሆናቸውንም ነግረውናል ቅርሶቹ አሁን ካሉበት አቀማመጥ ወጥተው በዘመናዊ መንገድ እንዲቀመጡ እና ለጉብኝት ክፍት ብቻ ሳይሆን ምቹም እንዲሆኑ ተጀምሮ የቆመው የሙዚየም ግንባታ ተጠናቀቆ ወደ ስራ እንዲገባም ጠይቀዋልየደረስጌ ማሪያም አስተዳዳሪ አፈ መምህር ፈንቴ መንግስቴ እንደገለፁት ቤተ ክርስቲያኗ በርካታ ታሪካዊ ተንቀሳቃሽ ቅርሶችን ይዛለች ደጃዝማች ውቤ ለቤተ ክርስቲያኗ ያበረከቷቸው የብር እና የወርቅ ከበሮ የብር እና የወርቅ መስቀሎች የነሀስ የብርና የወርቅ አክሊል እና ፅዋ በውስጧ ይገኛሉ ይሁን እንጅ ቅርሶቹ በተደራጀና በዘመናዊ መንገድ ባለመቀመጣቸው ጉዳት እየደረሰባቸው እንደሆነ ነግረውናልይህን ችግር ለመፍታት የአማራ ክልል ባህልና ቱሪዝም ቢሮ በ2011 አም ከ1 ነጥብ 2 ሚሊዮን ብር በላይ በሆነ ወጭ የሙዚየም ግንባታ አስጀምሯል ነገር ግን በዚህ ወቅት ግንባታው ቆሟልየጃናሞራ ወረዳ ባህልና ቱሪዝም ፅህፈት ቤት ሀላፊ አማረ ታደሰ እንደገለፁት ቤተ ክርስቲያኗ ከ400 በላይ ተንቀሳቃሽ ቅርሶችን በውስጧ ይዛለች እነዚህ ታሪካዊ ቅርሶች ተጠብቀው የቆዩት በዘመናዊ መንገድ ሳይሆን በባህላዊ መንገድ በኬሻ ተቋጥረው በመደብ አንድ ላይ ተጫጭነው ተቀምጠው ነው ይህንን ችግር ለመፍታት የክልሉ ባህልና ቱሪዝም ቢሮ ቤተ ክርስቲያኗን የሚመጥን ሙዚየም በ2011 አም ግንባታ አስጀምሯል ብለዋል አቶ አማረ ይሁን እንጂ በበጀት እጥረት የሙዚየሙ ግንባታው በተቀመጠለት ጊዜ ማጠናቀቅ አለመቻሉን ገልፀዋልየአማራ ክልል ባህልና ቱሪዝም ቢሮ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙዩኒኬሽን ዳይሬክተር ሀይለየሱስ ፍላቴ የሙዚዬሙ ግንባታው በበጀት እጥረት መቋረጡን ነግረውናል ተቋራጩም ከዚህ ጋር በተያያዘ ስራውን ማቋረጡን ገልፀዋልሙዚዬሙ ተጠናቅቆ ወደ ስራ እንዲገባ የባህልና ቱሪዝም ቢሮ ባለሙያዎች በቦታው ተገኝተው ቀሪ ስራውንና ሊጨርስ የሚችለውን በጀት መለዬታቸውን እና ጥናቱም የጋራ ከተደረገ በኋላ በቅርቡ ስራው እንደሚቀጥል አቶ ሀይለየሱስ ተናግረዋል የጃናሞራ ወረዳ የስሜን ተራራዎች ብሄራዊ ፓርክ ከሚገኝባቸው ወረዳዎች መካከል ነው በርካታ ገብኝዎች ወደ ፓርኩ ይሄዳሉ ወረዳው ከፓርኩም ውጭ ደረስጌ ማርያም ሰረባር ባለእግዚአብሄር ቅድመ ላልይበላ ፍልፍል ቤተ ክርስቲያን የአባ ማርቆስ እና የአባ ሀን ፃድቃን የዋሻ አብያተ ክርስቲያናት የቤተ እስራኤላውያን መካነ መቃብሮች ክምር ድንጋዮችና የአምልኮ ቦታዎች መገኛም ነው እነዚህን ሁሉ ሀብቶች በማስተዋወቅ ከቱሪዝም ሀብት ተጠቃሚ በመሆን ግን ከዚህ ግባ የሚባል ስራ ያልተሰራበት ጭምር ነው	https://www.amharaweb.com/%e1%8b%a8%e1%89%a4%e1%89%b0-%e1%8a%ad%e1%88%ad%e1%88%b5%e1%89%b2%e1%8b%ab%e1%8a%97-%e1%8a%a8400-%e1%89%a0%e1%88%8b%e1%8b%ad-%e1%89%b0%e1%8a%95%e1%89%80%e1%88%b3%e1%89%83%e1%88%bd-%e1%89%85%e1%88%ad/	438
21,731	ንግድ ባንክ ለወለድ ነፃ አገልግሎት አምስት የሸሪዓ አማካሪዎችን ሰየመ	ቢዝነስ	12 May 2019	Unknown	የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ እየሰጠ የሚገኘውን ከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎትን ለሀብረተሰቡ ተደራሽና ተአማኒ ለማድረግ ጄይላን ከድር ዶር ሰብሳቢ ሼክ ሙሀመድ ሀመዲን ምክትል ሰብሳቢ ኑር አብዲ ተባባሪ ፕሮፌሰር መሀመድ ዜይን ኡስታዝ አወል አብዱል ወሀብን በአባልነት የሸሪአ አማካሪ አድርጎ መሰየሙን አስታወቀ በወለድ ምክንያት ከባንክ አገልግሎት ርቀው የሚገኙ የሀብረተሰብ ክፍሎችን ተደራሽ ለማድረግና ከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎት ለአገሪቱ የኢኮኖሚ እድገት የበኩሉን እገዛ እንዲያደርግ የሸሪአ ህግ አማካሪ ኮሚቴ መሰየሙ ታውቋል በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ከወለድ ነፃ አገልግሎት ምክትል ፕሬዚዳንት አቶ ኑሪ ሁሴን ለሪፖርተር እንደገለፁት በአለም ላይ የሸሪአ ህግ በሁለት ይከፈላል የመጀመርያው በፈጣሪ ህግ ሰው የሚገዛበትና የሚያስተምርበት ኢባዳት ህግ ነው ሁለተኛው ደግሞ የማሀበራዊና ኢኮኖሚያዊ መርህን የያዘ ሟመላክ ህግ መሆኑን ገልፀዋልየባንክ አገልግሎትም ከኢኮኖሚ ጋር የተገናኘ በመሆኑ በሁለተኛ ሟመላክ ህግ ስር የሚወድቅ ከአጠቃላይ የቢዝነስ ስራዎች ጋር የተገናኘና እንዴት መሰራት እንዳለበት የሚገልፅ በመሆኑ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክም የሚሰጠው ከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎት ከዚህ ህግ ጋር የተያያዘ መሆኑን አቶ ኑሪ ገልፀዋል በመሆኑም ከዚህ ዘርፍ ጋር እውቀት ያላቸውና ሀብረተሰቡን ማስተማር የሚችሉ የባንክ ባለሙያዎችንም ስለአሰራሩና ስለስራቸው እየተከታተሉ ምክር በመስጠት አገልግሎቱን ከፍ የሚያደርጉ አማካሪዎች በማስፈለጋቸው አምስቱ ከፍተኛ ልምድና እውቀት ያላቸው ሰዎች መሰየማቸውን አስረድተዋልየኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎት እየሰጠ የሚገኘው የሸሪአ ህግን ተከትሎ ስለሆነ የግድ የባንክ ባለሙያ ባይሆንም የሸሪአ ህግ እውቀት ያለው ሰው አስፈላጊ መሆኑን አቶ ኑሪ ገልፀዋል በየትኛውም አለም ያሉት ባንኮች የሚያስቀምጡት ባለሙያን እንደሆነ ጠቁመው የኢትዮጵያ ንግድ ባንክም እስካሁን ባለሙያ አለመሰየሙንና ማንኛውም ጥያቄ ሲነሳ ግብአት የሚሰጥ ባለመኖሩ እውቀት ያላቸውንና በዘርፉም ግብአት መስጠት የሚችሉ ባለሙያዎችን መሰየም አስፈላጊ በመሆኑ አምስቱ ሰፊ ልምድና እውቀት ያላቸው ግለሰቦች መሰየማቸውን ገልፀዋል ቢዝነስ የሚሰሩ ተቋማት እንዴት የሸሪአ ህግን አክብረው እንደሚሰሩ ባንኩ ለሚሰጣቸው አገልግሎቶች ማሟላት ያለበትን መስፈርቶች መፈቀድ መከልከል ያለባቸውን መከበር እያለባቸው የተጣሱትን በሚመለከት ምክር እንደሚሰጡና ህጉ የሚለውን ተከትለው አገልግሎቱ እንዲሰጥ ከፍተኛ አስተዋፅኦ እንደሚያደርጉ የታመነባቸው መሆኑንም አስረድተዋልከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎት ተደራሽ ለማድረግና ባንኩ የያዘውን እቅድ ለማሳካት እውቀታቸውንና ልምዳቸውን ተጠቅመው እንደሚሰሩም ያላቸውን እምነት አቶ ኑሪ ተናግረዋል አቶ ኑሪ ሰፊና የካበተ ልምድ ያላቸው የባንክ ባለሙያ ሲሆኑ ከሁለት ወራት በፊት ከኦሮሚያ ኢንተርናሽናል ባንክ ወደ ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ መምጣታቸው ይታወሳል	https://www.ethiopianreporter.com/article/15604	304
21,495	ሐረማያ ዩኒቨርሲቲ ለሁለት መምህራን የሙሉ ፕሮፌሰርነት ማዕረግ ሰጠ	ሀገር አቀፍ ዜና	11 August 2019	Unknown	የሀረማያ ዩኒቨርሲቲ አስተዳዳር ሀሙስ ነሀሴ 2 ቀን 2011 አም ባካሄደው ስብሰባ የዩኒቨርሲቲው ሴኔት ገምግሞ ባቀረበው ማስረጃ መሰረት ለመንግስቱ ኡርጌ ዶር እና ለመንግስቱ ከተማ ዶር የሙሉ ፕሮፌሰርነት ማእረግ መስጠቱን አስታወቀመንግስቱ ከተማ ዶር ዩኒቨርሲቲውን ከ16 አመታት በላይ ማገልገላቸው የተገለፀ ሲሆን በ1995 አም ከዩኒቨርሲቲው በግብርና ኢኮኖሚክስ ሁለተኛ ዲግሪያቸውን አግኝተዋል ለሁለተኛ ዲግሪያቸው የሰሩት መመረቂያ የምርምር ፅሁፍ በ1996 አም ከቤልጂየም የአለም አቀፍ የልማት ትብብር ሽልማት እንዳስገኘላቸው በዩኒቨርሲቲው ድረ ገፅ የሰፈረው የህይወት ታሪካቸው ያስረዳልሶስተኛ ዲግሪያቸውን ጀርመን ከሚገኘው የጊሰን ዩኒቨርሲቲ እንዳገኙ ተገልፆ ከዚህ በመቀጠል በበርካታ የምርምር ስራዎች ላይ እንደተሳተፉ ተገልጿል ከዚህ በተጨማሪም ለ60 የሁለተኛ ዲግሪ ተማሪዎችና ለ15 የሶስተኛ ዲግሪ ተማሪዎች የመመረቂያ የምርምር ስራቸውን እንዲያከናውኑ በማማከር ለምረቃ ማብቃቸው ተገልጿልከእነዚህ አስተዋፅኦዎች በተጨማሪም ከ60 በላይ የምርምር ፅሁፎችን በአለም አቀፍ ጆርናሎችና 20 ያህል የምርምር ፅሁፎችን በወርክሾፕ መጣጥፎች ላይ ማሳተማቸውን ከህይወት ታሪካቸው ለመረዳት ተችሏልበተመሳሳይ የዩኒቨርሲቲው ሴኔት ለመንግስቱ ኡርጌ ዶር በእንስሳት ስነ ምግብና ስነ አካል ዘርፍ የሙሉ ፕሮፌሰርነት ማእረግ ሰጥቷልመንግስቱ ኡርጌ ዶር ሶስተኛ ዲግሪያቸውን ስዊድን በሚገኘው የስዊድን የእርሻ ዩኒቨርሲቲ ትምህርታቸውን በመከታተል በእንስሳት ስነ አካል ትምህርት ዘርፍ አግኝተዋልበዩኒቨርሲቲው ከ30 አመታት በላይ እንዳገለገሉ የሚገልፀው የህይወት ታሪካቸው በዚህ ረዥም የማስተማርና የመመራመር አመታት 160 የሁለተኛ ዲግሪ ተማሪዎችን እንዲሁም 20 የሶስተኛ ዲግሪ ተማሪዎችን በማማከር ለፍሬ ማብቃታቸው ተገልጿልከማስተማርና የማማከር ስራ በተጨማሪም በግላቸውና ከተማሪዎቻቸው ጋር በመሆን ካደረጓቸው የምርምር ስራዎች ውስጥ እስካሁን 147 አገራዊና አለም አቀፋዊ ፋይዳ ያላቸው ሳይንሳዊ ፅሁፎችን በአለም አቀፍ የምርምር ጆርናሎች ማሳተማቸው በህይወት ታሪካቸው ተካቷል	https://www.ethiopianreporter.com/article/16423	207
24,801	መሪ የሌለው አመፅ ኢትዮጵያን ወዴት ይወስዳታል?	ፖለቲካ	21 August 2016	Unknown	ኢትዮጵያ በታሪኳ በተለያዩ አብዮቶች የመንግስት ለውጦችና የእርስ በርስ ግጭቶች ያስተናገደችው በዋናነት መሰረታዊ ለውጥ ለማምጣት በማለም ቢሆንም በፖለቲካው መስክ የተሰማሩ ተንታኞች ግን የመጣው ለውጥ ከወደቀው ሀይል የተሻለ አይደለም የሚል ክርክር ያቀርባሉ ለዚህም ዋነኛው ምክንያት እነዚህ ህዝባዊ እንቅስቃሴዎች ወይ መሪ አልነበራቸውም አሊያም በመሪነት የተሰየሙት ሰዎች ለውጡ መሰረታዊና የህዝቡን ወሳኝ ጥያቄዎች እንዲመልስ ለማድረግ የሰጡት አመራር የሚያስችል አልነበረም በማለት ያስረዳሉ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ በኢትዮጵያ የተለያዩ አካባቢዎች በመንግስት ላይ የተነሱ ተቃውሞዎችና አመፆች የህዝብ ጥያቄዎችን ያንፀባረቁ ቢሆንም መሪ አልባ እንደሆኑና ጥያቄዎቹም አንድነት የጎደላቸውና ምላሽ ለመስጠትም አዳጋች እንደሆኑ የሚቀርቡ ክርክሮች አሉ አንዳንዶች በዚህም ምክንያት አገሪቷ ከታሪኳ እንዳልተማረች ይተቻሉ ይህንና መሰል ጉዳዮችን በተመለከተ	https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%88%98%E1%88%AA-%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D-%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%8D%85-%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%E1%8A%95-%E1%8B%88%E1%8B%B4%E1%89%B5-%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%88%B5%E1%8B%B3%E1%89%B3%E1%88%8D-0	95
42,038	የአል-አቅሳ ውጥረት እንደከረረ ነው	ዓለም አቀፍ ዜና	July 25, 2017	Unknown	እስራኤል ለአይሁድም ለሙስሊሞችም የጋራ በሆነው ቅዱስና የአምልኮ ስፍራ ላይ የብረት መለያ መፈተሻ መሳሪያዎችን የማቆም እምርጃዋን ብትቀይርም በአካባቢው ያለው ውጥረት አሁንም እንደበረታ መሆኑ ተዘግቧልበፍልስጥኤማዊያኑ ዘንድ የመረረ ተቃውሞ ያስነሱትን አይሁድ የፅዮን ኮረብታ በሚሉትና በአሮጌዪቱ ኢየሩሳሌም በሚገኘው ለሙስሊሞችም ቅዱስ የአምልኮ ስፍራ በሆነው አልአቅሳ መስጅድ ላይ እስራኤል የተከለቻቸውን የፍተሻ መሳሪያዎች ነቃቅላለችየፍተሻ መሳሪያዎቹ የተተከሉት ጠብመንጃ አንጋች አረቦች ከሁለት ሳምንታት በፊት ወደ ግቢው ዘልቀው ሁለት እስራኤላዊያን ፖሊሶችን ከገደሉ በኋላ ነበርፍልስጥኤማዊያኑ የተቆጡት እስራኤል የእምነት ነፃነትን ረግጣለች በእስልምና እምነት ሶስተኛው ቅዱስ ስፍራ የሆነውን አካባቢሙ በሀይል ለመቆጣጠር እየሞከረች ነው በሚል ሀሳብ ነውፍልስጥኤማዊያኑ ሙስሊሞች በፍተሻ መሳሪያዎቹ ውስጥ አናልፍም ብለው ወደ መስጂዱ በሚያስገቡ መንገዶች ላይ ዘርግተው መፀለይና መስገድ ጀመሩና ውጥረትና ግጭቶች ተቀጣጠሉጣልቃ ገብተው የመስጂዱ የበላይ ጠባቂ በሆነችው በዮርዳኖስና በእስራኤል መካከል ማሸማገል የጀመሩት ቴል አቪቭ የሚገኙት የአሜሪካ አምባሳደር ዴቪድ ፍሪድማን አንዳንድ ጊዜ ነገሮችን ቀድሞ መገኘት አስፈላጊ ነው ያንን ያደረን ይመስለኛል ብዙ ወሬ ሳናበዛና ከመጋረጃ በስተጀርባ ካደረግነው ብርቱ ስራ ሁኔታውን ፈጥነን አርግበናል ብለዋልይሁን እንጂ አጠቃላዩ ሁኔታ ጨርሶ አልረገበም የፍተሻ መሳሪያዎቹ ቢነሱም ከፍተኛ ጥራት ባላቸው ካሜራዎች መተካታቸው ሙስሊም ባለስልጣናቱን አላስደሰተም በመሆኑም ፍልስጥኤማዊያኑ ወደ መስጂዱ እንዳይገቡ አሳስበዋልሁሉም ነገር ውጥረቱ ከመቀስቀሱ በፊት ወደነበረበት ሁኔታ እንዲመለስ ፍልስጥኤማዊው ባለስልጣን ናቢል ሻጥ ጠይቀዋል ካሜራዎችም ሆኑ ሌላ ማንኛውም አይነት የደሀንነት እርምጃ ሙስሊሞቹን የሚያዋርድና ጨርሶ ተቀባይነት የሌለው ነው ብለዋል ናቢል ሻጥፍልስጥኤማዊያኑ በአካባቢው ፀጥታ እንዲመለስ አይፈልጉም ሲሉ የሚወነጅሉት የእስራኤል ካቢኔ ሚኒስትር ዩቫል ስቴይኒትዝ እስራኤል እሺ ብላ እጅ ብትሰጥም ፍልስጥኤማዊያኑ ግን በሙስሊሞቹና በአይሁድ መካከል የሀይማኖት ጦርነት ለማጫር እየጣሩ ናቸው ሲሉ ከስሰዋል	https://amharic.voanews.com//a/isreal-palestinians-5-25-2017/3958360.html	218
37,597	የነብርጋዴል ጀነራል ተፈራ ማሞ የፍ/ቤት ውሎ	ሀገር አቀፍ ዜና	August 28, 2019	Unknown	አቃቤ ህግ የወረዳ ፍቤቱን ውሳኔ በመቃወም ነበር ተጨማሪ የምርመራ ጊዜ ያስፈልገኛል በማለት ወደ ባህር ዳርና አካባቢዋ ከፍተኛ ፍቤት ይግባኝ የጠየቀውከፍተኛ ፍቤቱ ይግባኙን ሲመረምር ቆይቶ ምርመራው ተጨማሪ ጊዜ አያስፈልገውም በማለት የአቃቤ ህጉን ጥያቄ ውድቅ አድርጎታል	https://amharic.voanews.com//a/court-report-in-bahir-dar-8-28-2019/5060333.html	34
20,745	አምነስቲ ኢንተርናሽናል ካወጣው ሪፖርት አብዛኛው ገለልተኝነት የጎደለው ነው ሲል ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ተቸ	ፖለቲካ	22 July 2020	Unknown	በኦሮሚያና በአማራ ክልሎች መንግስት ህግን የተላለፈ ሀይል በመጠቀም የሰብአዊ መብት ጥሰት ማድረሱን አምነስቲ ኢንተርናሽናል በግንቦት ወር 2012 አም ያቀረበውን ሪፖርት አብዛኛው ገለልተኝነት የጎደለው ነው ሲል ጠቅላይ አቃቤ ህግ ተቸየፌዴራል ጠቅላይ አቃቤ ህግ ሪፖርቱ በወጣበትም ወቅት ተቃውሞውን ያሰማና ሪፖርቱ እውነተኛ መሆን አለመሆኑን አጣርቶ ለህዝብ ይፋ እንደሚያደርግ በተናገረው መሰረት አደረግኩ ያላቸውን የህግ ምልከታና ግኝቶች ሀምሌ 11 ቀን 2012 አም ይፋ አድርጓልተቋሙ ለሪፖርተር በላከው መግለጫ እንደገለፀው ጠቅላይ አቃቤ ህግ በመሪነት ባደረገው የማጣራት ስራ አምነስቲ ኢንተርናሽናል መንግስት ህግ ለማስከበር የወሰደውን እርምጃ ሁሉ የሰብአዊ መብት ጥሰት አድርጎ ወስዷል ይህ ደግሞ የመንግስትን ስራ የማጠልሸት ተግባር ነው ብሏል ሪፖርቱ በአብዛኛው ገለልተኝነት የጎደለው የማስረጃ ምዘና ችግር ያለበት የአገሪቱን ነባራዊ ሁኔታ ያላገናዘበና ሌሎችም መሰረታዊ ግድፈቶች ያሉበት መሆኑን እንዳረጋገጠ አስታውቋል ጠቅላይ አቃቤ ህግ ምንም እንኳን ሪፖርቱ በአብዛኛው ገለልተኝነት የጎደለው ቢሆንም ካካተታቸው የመብት ጥሰት ወቀሳዎች የተወሰኑት ተአማኒ ሆነው እንዳገኛቸው አልሸሸገም እነዚህ ተአማኒ ናቸው ያላቸው የሪፖርቱ ክፍሎችም ቢሆኑ በመንግስት ታውቀው ተጠያቂነትን ለማረጋገጥ የምርመራ ስራ ሲያከናውንባቸው የነበሩ መሆናቸውን አክሏልአምነስቲ ኢንተርናሽናል ከሚታወቅባቸው ጥራታቸውን የጠበቁና ተአማኒነት ካላቸው ሪፖርቶቹ የተለየ የሰብአዊ መብት ሪፖርት አዘገጃጀት መመርያዎችና መስፈርቶችን የማያሟላ ሪፖርት ማቅረቡን ጠቅላይ አቃቤ ህግ አስታውቋል ሪፖርቱ ወገንተኛ የሆኑ ምስክርነቶችን በመያዝ ውስብስብ በሆኑ ግጭቶችና የፀጥታ ችግሮች ዙሪያ የተሳሳቱ መደምደሚያዎች ላይ የሚደርስ መሆኑንም ጠቁሟል መንግስት ህግ ለማስከበር የሚወስዳቸውን እርምጃዎች ሁሉ የመብት ጥሰት አድርጎ ለማቅረብ ባደረገው ጥረት መሬት ላይ የሌሉ ጉዳዮችን እንዳሉ በማስመሰል ሲያቀርብ አውዱን ሳያሳይ ማለፉ በሪፖርቱ አዘጋጆች ዘንድ የፖለቲካ ወገንተኝነት የሚያሳይ መሆኑንም አስረድቷል የታጠቁና በህቡእ የሚንቀሳቀሱ ሀይሎች በተለይም በኦሮሚያ ክልል በጉጂ ዞን በህብዝና በመንግስት ላይ ይፈፅሙ የነበረውን የወንጀልና የጥቃት አውድ አለመግለፅ የሪፖርቱን አድልኦ የሚያሳይ መሆኑን አብራርቷል መንግስት የወሰዳቸውን ሀላፊነት የመወጣት ግዴታዎችን የሰብአዊ መብት ጥሰት አድርጎ መተቸትና እውነት ያልሆኑ መረጃዎችን ማካተት እንዲሁም በገሀዱ አለም የሌሉ ምስክሮችን ስምና ሀላፊነት ጠቅሶ መተቸት ሪፖርቱ ተአማኒነት የጎደለው ለመሆኑ ማሳያ እንደሆነ ጠቅላይ አቃቤ ህግ በመግለጫው አስረድቷል የግድፈቶቹ መፈጠር የአጋጣሚ ስህተት ሳይሆን አንዳንድ ኢትዮጵያውያን የሪፖርቱ ፀሀፊዎች ቀደም ባሉት ጊዜያት ስልጣን ላይ የነበሩና ለውጡን ለማደናቀፍ እየሰሩ በሚገኙ የተፈፀመ ነው የሚል እምነትም እንዳሳደረበት ጠቅላይ አቃቤ ህግ በመግለጫው አስፍሯልአምነስቲ ኢንተርናሽናል በቀጣይ ከመንግስት ጋር ለሚኖረው በጎ ትብብርና የስራ ግንኙነት ሲል የሪፖርት አዘገጃጀቱን በሚመለከት የውስጥ ምርመራ እንዲያደርግና እንዲፈትሽ ጠቅላይ አቃቤ ህግ ጥሪ አቅርቧል መንግስት በሪፖርቱ ከተጠቀሱት የመብት ጥሰት ወቀሳዎች ውስጥ ተአማኒነት ባላቸው ጉዳዮች ላይ የጀመረውን ተጠያቂነት የማረጋገጥ ስራ አጠናክሮ እንደሚቀጥልም አክሏል በጠቅላይ አቃቤ ህግ መሪነት በተከናወነው የማጣራት ተግባራት ግጭቶችና ይዘቶቻቸው ላይ ከአምነስቲ ኢንተርናሽናል ከፍተኛ አመራሮች ጋር ምክክር ለማድረግ ጥሪ ቢያደርግም በቂ ምላሽ አለማግኘቱን ገልጿል ከራሱና ከሁለቱ ክልሎች ጠቅላይ አቃቤ ህግ መስሪያ ቤቶች ከፖሊስ ከከፍተኛ ትምህርት ተቋማትና ከሲቪል ማሀበረሰብ ድርጅቶች የተወጣጣ ቡድን በማጣራት ስራው ላይ እንደተሳተፉም አስታውቋል	https://www.ethiopianreporter.com/article/19388	385
7,108	የሃዋሳ ከተማ ከንቲባን ጨምሮ 100 ግለሰቦች ተከሰሱ	ሀገር አቀፍ ዜና	Saturday, 01 September 2018 15:06	2914	ከወር በፊት በሀዋሳ ከተከሰተው የወላይታና ሲዳማ ብሄር ተወላጆች ግጭት ጋር በተያያዘ የሀዋሳ ከተማ ከንቲባን ጨምሮ 100 ግለሰቦች ላይ ትናንት ክስ ተመሰረተባቸው የሀዋሳ ከተማ ከንቲባ አቶ ቴዎድሮስ ገቢባን ጨምሮ በ100 ተጠርጣሪዎች ላይ ከተመሰረተው ክስ መረዳት እንደሚቻለው በከተማዋ በሲዳማና ወላይታ ብሄረሰቦች መካከል ግጭት እንዲፈጠር በማድረግ ከ10 በላይ ሰዎች እንዲሞቱና በርካቶች እንዲፈናቀሉ አድርገዋል ተብሏል ከተማዋ ከንቲባ አቶ ቴዎድሮስ ገቢባ ጋር ከተከሰሱ ባለስልጣናት መካከል የሀዋሳ ከተማ ማረሚያ ቤት ሀላፊ ይገኙበታል በተጨማሪም ስድስት የማረሚያ ቤቱ የስራ ሀላፊዎች በድርጊቱ ተሳትፋችኋል በሚል በአቃቢ ህግ ክስ እንደተመሰረተባቸው ለማወቅ ተችሏል	https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=22316:%E1%8B%A8%E1%88%83%E1%8B%8B%E1%88%B3-%E1%8A%A8%E1%89%B0%E1%88%9B-%E1%8A%A8%E1%8A%95%E1%89%B2%E1%89%A3%E1%8A%95-%E1%8C%A8%E1%88%9D%E1%88%AE-100-%E1%8C%8D%E1%88%88%E1%88%B0%E1%89%A6%E1%89%BD-%E1%89%B0%E1%8A%A8%E1%88%B0%E1%88%B1&Itemid=180	81
1,849	መፅዋችና ተመፅዋች	መዝናኛ	February 15, 2019	44	እግር ጥሎኝ ወርቃማ የቅፈላ ሰፈር ከሚባለው አካባቢ ተሰይሜያለሁ ለደህንነት ሲባል የቦታውን ስም አልጠቅስም ቦታው ላይ ደርሼ የቀጠርኩትን ሰው ጥበቃ አውራ መንገድ ላይ የመብራት ቋሚ ምሰሶ ፖል ተደግፌ ቆሜያለሁ በቅፈላና ሽቀላ ከተሰማሩ ወጣቶች መካከል አንዱ አባቴ ታጥበሽ የተቀሸርሽ ደረጃ አንድ የይርጋ ጫፌ ቁጥር አንድ ብሎ ሊያናግረኝ ሲቃጣው በአካባቢው ላይ ያሉት የተዋጣላቸው ቀፋይ መሆናቸውን ተረዳሁ በግርግሩ አልበላም ነቄ ነኝ ብለህ እዚህ ሰፈር ብትመጣ ስርቆት ወደ ዘመናዊ ልመና ይዞርና እያባባሉ ይበሉሀል በቅፈላ ሰበብ ቦታ ግብር እየከፈልክ መመለስህ አይቀሬ ነው ዘንድሮ ዘመናዊ ልመና የአለማመን ወጉ ተቀይሯል በተለይ ሱሰኞች ቀዝቃዛ የስርቆት ትርክት እያቀረቡ አፍዝ አደንዝዝ ወሬያቸውን በማላተም ዘና እያደረጉ በሀዘኔታ ሆዳችንን እየበሉ የአረቄ ቤት ጨዋታዎችን በብዛት በማውጋት ቅፈላን ከኛ ሌላ ላሳር በማለት ያለምንም ይሉኝታ ድፍን ድፍኑን ይቀበሉናል በሌላ ቀን እንዲሁ ብቻዬን በተመስጦ የየመንገዱን ሁኔታ እየቃኘሁ በትዝብት መዝገቤ ውስጥ ማስፈር ያለብኝን እያመረጥኩ ስጓዝ አንድ ነገር ተመለከትኩ በተክለ ሰውነቱ ስፖርተኛ የሚመስል በመንገድ ዳር ቆሞ ወጭ ወራጁን ብር የሚቀፍል ጎረምሳ ከመንገዱ ከወዲያ ማዶ በፀሀይ ብርሀን እንዲለበለብ የተሰጣ ቆዳ መስሎ ተቀምጧል ረጅም ሰአት ፀሀይ ላይ ለመቆየቱ ፊቱ ላይ ያለው የድካም ስሜትና ጥውልግልግ ያሉ አይኖቹ የደረቁ ከንፈሮቹ ያስታውቃሉ እናቱ አረ ለዳቦ አባቱ ለምሳ ሙላልኝ ፋዘር አትለፉኝ እያለ ቅፈላውን ያሯሩጠዋል አንድ ከፊት ለፊቱ ሸክም ያዘለ ማለቴ ቦርጭ የለጠፈ ሰው መኪናውን አቁሞ በጣቶቹ የመኪናውን ቁልፍ እያሽከረከረ በአስፈሪ አረማመድ መንገዱ ላይ ወዳለው ካፌ ያቀናል አላማዬ አጋጣሚውን ተጠቅሞ ማንኛውንም የመንገድ ላይ እንቅስቃሴ መታዘብ ስለሆነ ቀፋዩንም ተቀፋዩንም በትኩረት መመልከቴን ተያያዝኩት የተሸከመው ቦርጭ ባለስልጣን አስመስሎታል በነገራችን ላይ ሁሉንም ወፍራምና ቦርጫም የሆኑ ሰዎች ሁልጊዜ እንደ ባለስልጣን ማየት ልምድ ሆኗል አሁን ላይ እኮ ቦርጭ ማውጣት መታወቂያ ከማውጣት በላይ ቀላል ሆኗል ዳሩ የደሀ ቦርጭ መጠጥ እስካለ ብቻ ስለሆነች ዘላቂ አይደለችም በአንድ ወቅት አውቶቡስ እየጠበቅኩ አጠገቤ የቆመው ቦርጫም ሰውዬ በሰውነቱ ጦር በመሰለው ሌላ ሰው እግር ላይ ቆመ ሳያስበው ቀጭኑ ሰውዬም ብዙ ከታገሰው በኋላ በፍራቻ አንደበት ጌታዬ ባለስልጣን ነዎት እንዴ ብሎ ጠየቀው ቦርጫሙ ሰውዬም አይደለሁም ሲለው ቀጭኑ እንደ መባነን ብሎ ታዲያ ለምን አባክ እግሬ ላይ ትቆማለህ ብሎ በቁጣ ገሰፀው ወደ ቦርጫሙ ባለመኪና ሰውና ቀፈዩ ልመለስ ሰውዬው ካፌ ውስጥ ሊገባ ጥቂት ሲቀረው ቀፋዩ ሮጥ ብሎ እባክዎ ጋሼ ቢጫ ይቦጭቁልኝ አለው አራዳ ነኝ በሚል የቃላት ጨዋታ ሰውዬው ቋንቋውን ተረድቶ ኖሮ ሳንቲም አልሰጥህም ከፈለግክ ቁርስ ልግዛልህ አለው ቀፋዩም ምርር ብሎት ኧረ ምንሼ ነው ከነጋ አራተኛውን ቁርስ በልቼ ልፈነዳ ነው እኮ ጨላዋን ቢገጩኝ ይሻላል አለ ቦርጫሙ ጥሎት ወደ ካፌው ገባ በልቤ ተመፅዋች መሆን ካልቀረ የምን ማማረጥ ነው አልኩና ደግሞ ሌላ ክስተት ፍለጋ ጉዞዬን ቀጠልኩ ተመፅዋች ሰው ብዙ ልምድ አለው ማንን ምን ብዬ ልጠይቅ የሚለው ሀሳብ ብዙ አያለፋውም ብቻ ደግ ሰው ይግጠመው አለበለዚያ በቃላት ጨዋታ ህሊናን የሚሰብር ንግግር ከውስጣቸው መውጣቱ አይቀርም በአንድ ወቅት አንድ ጎልማሳ ተመፅዋች ጌታዬ ለእለት ጉርስ የሚሆን ሳንቲም ይስጡኝ ብሎ ታዋቂ ሰው ይጠይቃል ታዋቂው ሰውም ኪስ ከመግባት ይልቅ ትንሽ አወቅኩ አይነት ትእቢት አብራው ስላለች ምክር ቢጤ ሊሰጥ ቃጣው እናም ለኑሮህ የሚበጅ ስራ ለምን አትሰራም ከገንዘብ ይበልጥ የሚያስፈልግህ ጭንቅላት ነው አለው ተመፅዋቹን ተመፅዋቹም መለሰና እርሱስ ልክ ነው ጌታዬ እኔም የጠይቅኮት እርስዎ በደንብ ያልዎትን ነው አለው ይባላል ከሊቅ እስከ ደቂቁ የሚቀፍሉት ሰዎች የራሳቸው አይነተኛ መገለጫ አላቸው ከፊሉ ተሸቀርቅሮ የትራንስፖርት ብር ጎድሎኝ ሌላው ዋሌቴን ቢሮ ረስቼ ወጥቼ የተቀረው መንገድ ላይ አውቆ ቆሎ በመድፋት አጭር ቴሌቶን በማዘጋጀት ቆረጠኝ ፈለጠኝ ያዙኝ ልቀቁኝ በማለት ከዚህ ምስኪን ህዝብ ይቀፍላል ምን አይነት ዘመን ላይ ደረስን በሚያስብል ሁኔታ አንድ ጩጬ ምሳ በሚበላበት ምግብ ቤት ገብቶ እማዬ እንዳለቻችሁእ እ እ አጉርሱት ማለቱም ልብ ይሏል ወገን ዘመድ ከዚህ ሰውረኝ ከማለት ይልቅ ለቅፈላ ለሚመጡ ቀፋዮች የሚሆን አንደበት እንደሚያሻን እንረዳአዲስ ዘመን የካቲት 82011አዲሱ ገረመው	https://www.press.et/Ama/?p=4704	536
39,665	የፖለቲካ መሪዎች እሥርና ይዞታ ፓርቲዎቹን እያሳሰበ ነው	ዓለም አቀፍ ዜና	July 14, 2014	Unknown	ከፍተኛ የአመራር አባሉ አቶ አብረሀ ደስታ ባለፈው ሳምንት መቀሌ ውስጥ ተይዘው በፖሊስ ከተወሰዱ በኋላ የተወሰዱበትን ማወቅ አለመቻሉን አረና ትግራይ ፓርቲ ባለፈው ሳምንት አስታውቆ ነበርአባሉ የተያዙበትን እስር ቤት ሰሞኑን ማረጋገጡን የገለጠው አረና ጠበቃ የማማከር ህገመንግስታዊ መብታቸው ግን ተነፍጓል ሲል ፖሊስን ከስሷልበሌላ በኩል ደግሞ ባለፈው ሳምንት በተመሳሳይ ሁኔታ የተሰሩ የተለያዩ የተቃዋሚ ፖለቲካ ፓርቲዎች መሪዎች የአንድነቱ የህዝብ ግንኙነት ሀላፊ አቶ ሀብታሙ አያሌው የድርጅት ጉዳይ ምክትል ሀላፊው አቶ ዳንኤል ሺበሺና የሰማያዊ ፓርቲ ብሄራዊ ምክር ቤት ምክትል ሰብሳቢ አቶ የሺዋስ አሰፋ እስከአሁን ፍርድ ቤት ያለመቅረባቸውን ድርጅቶቹ አስታውቀዋልተከሳሾች በ48 ሰአታት ውስጥ ፍርድ ቤት የመቅረብ ህገመንግስታዊ መብታቸው ያለመከበሩን መሰረት ያደረገው የተከሳሾች ጠበቃ በበኩሉ በመሰረተው አካልን ነፃ የማድረግ አቤቱታ ወይም ሀቢየስ ኮርፐስ የህግ ሂደት የያዛቸው ክፍል ቀርቦ መልስ እንዲሰጥ ለነገ ማክሰኞ ሀምሌ 82006 አም አዝዟልዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያዳምጡ	https://amharic.voanews.com//a/ethiopia-parties-reaction-to-arrest-of-leaders-07-14-14/1957487.html	121
44,025	ሰበር ዜና: ኢህአዴግ ዶክተር አብይ አሕመድን የድርጅቱ ሊቀመንበር አድርጎ ዛሬ መረጠ	ፖለቲካ	March 28, 2018	Unknown	የኢህአዴግ ምክርቤት ዶክተር አብይ አህመድን የድርጅቱ ሊቀመንበርና አቶ ደመቀ መኮንንን ደግሞ በነበሩበት በምክትል ሊቀመንብርነት እንዲቀጥሉ መርጧል የኢትዮጵያ ህዝቦች አብዮታዊ ዴሞክራሲያዊ ግንባር ምክርቤት ከመጋቢት 11 እስከ 182010 አም ባካሄደው ዶክተር አብይ አህመድን የድርጅቱ ሊቀመንበር አድርጎ ሲመርጥ አቶ ደመቀ መኮንንን ደግሞ በነበሩበት የድርጅቱ ምክትል ሊቀመንበር ሆኖው እንዲቀጥሉ ወስኗል ኢህአዴግ በቆየው ስብሰባ የድርጅቱ የታሀድሶ ሂደት በየደረጃው የደረሰበትን በጥልቀት መገምገሙን ነው ያብራራው በስራ አስፈፃሚ ኮሚቴና በአራቱ ብሄራዊ ድርጅቶች የግምገማ ሪፖርት ላይም ውይይት ማድረጉን ነው ያመለከተው አገሪቷ ያለችበትን ወቅታዊ ሁኔታና የጥልቅ ተሀድሶውን አፈፃፀም መነሻ በማድረግ ስራ አስፈፃሚው ያስተላለፋቸው ውሳኔዎችና ያስቀመጣቸው አቅጣጫዎች ያሉበትን ደረጃ ገምግሞ ቀጣይ አቅጣጫዎችንም ማስቀመጡም አብራርቷል የመጀመሪያ ዲግሪ በኮምፒውተር ኢንጂነሪንግ ሁለተኛ ዲግሪ በትራንፎርሜሽናል ሊደርሺፕ እና ቼንጅ ማስተርስ ኢንቢዝነስ አድሚኒስትሬሽንና በክሪፕቶ ግራፊ እንዲሁም የዶክትሬት ትምህርታቸውን በፒስ ኤንድ ሴክዩሪቲ ያገኙ መሪ ናቸው በመከላከያ ሚኒስቴር ውስጥ እስከ ሌፍተናንት ኮሎኔል ድረስ በተለያዩ ስፍራዎች ያገለገተሉ ሲሆን የፌደራል ሳይንስ እና ቴክኖሎጂ የልህቀት ማእከል ዋና ዳይሬክተር በመሆን ሰርተዋል እንደዚሁም በኢንፎርሜሽን መረብ ደህንነት ኤጀንሲ ውስጥም በምክትል ዳይሬክተርነት ከመስራታቸውም በተጨማሪ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒስትር በመሆኑ አገልግለዋልዶክተር አብይ አህመድ በቅርቡ የኦህዴድ ሊቀመንበር ሆነው በድርጅቱ የተመረጡ ሲሆን የኦሮሚያ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ካቢኔም በምክትል ርእሰ መስተዳድር ማእረግ የከተማ ልማትና ቤቶች ቢሮ ሀላፊ በመሆን ማገልገላቸው ይታወቃል በቅርቡ አቶ ሀይለማርያም ደሳለኝ ከግንባሩ ሊቀመንበርነት በፈቃደኝነታቸው ለመነሳት ያስገቡትን መልቀቂያ መቀበሉን የሚታወስ ነው	https://waltainfo.com/am/29738/	195
5,223	‹‹ከበቀል ስሜት ከወጣን በመቻቻልና በመከባበር የምንኖርባት ሀገር መገንባት እንችላለን›› አቶ ተማም ባቲ -የኦሮሚያ ብሔራዊ ፓርቲ (ኦብፓ) የፖለቲካና ድርጅት ጉዳይ ኃላፊ	ሀገር አቀፍ ዜና	January 31, 2019	41	አዲስ አበባ ከበቀል ስሜት በመውጣት ለሁላችንም የምትበቃ በመቻቻል በመፈቃቀርና በመከባበር የምንኖርባት የጋራ ሀገር መገንባት እንችላለን ሲሉ የኦሮሚያ ብሄራዊ ፓርቲ ኦብፓ የፖለቲካና ድርጅት ጉዳይ ሀላፊ አቶ ተማም ባቲ ተናገሯቶ ተማም በተለይ ለአዲስ ዘመን እንደተናገሩት አንዱ ብሄር ይሄ ብሄር ጨቁኖኛል ከሚል የበቀል ስሜት መውጣት ይገባል መወያየት መነጋገር ሀሳብን ማንሸራሸር እንጂ ጎራ መለየት አያስፈልግም ሁሉም ዜጋ ከራሱ ክልል አልፎ በጋራ በዚህች ሀገር ጉዳይ መነጋገር መወያየትና መምከር ይኖርበታል ይህ ሲሆን ለሁላችንም የምትበቃ በመቻቻል በመፈቃቀርና በመከባበር የምንኖርባት የጋራ ሀገር መገንባት እንችላለንእስከአሁን የህዝብ ውክልና አግኝቶ ኢትዮጵያን የመራ መንግስት የለም ያለፉት መንግስታት የበደሉት በደል የትኛውንም ህዝብ አይወከልም ስርአቱ ነው ያደረገው ያሉት አቶ ተማምበአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያን የሚመሩት አካላትም ጥፋት ቢፈፅሙ የትኛውን ብሄር ወክለው አለመሆኑ ሊታወቅ ይገባል ብለዋልየኦሮሚያ ብሄራዊ ፓርቲ ኦብፓ በዋነኛነት የኦሮሞን ህዝብ መብት ለማስከበር ቢታገልምም የሌላውም ከኦሮሞው ጋር የሚኖር ህዝብ ነፃነቱና መብቱ ሙሉ በሙሉ መከበር አለበት የሚል እምነት አለው ያሉት ሀላፊው የኦሮሞን ህዝብ መብት ስናስከብር የሌላውን ህዝብ መብት ጎድተን አይደለም መሆንም የለበትም ለተፈጠሩባት ሁሉ የተመቸች ኢትዮጵያን ነው መፍጠርና መገንባት የምንፈልገው ይሄንን የምንፈጥረው እኛ ብቻችንን አይደለም ሁሉም የኢትዮጵያ ብሄር ብሄረሰቦች አንድ ላይ ሆነው የሚፈጥሯት አዲስ ኢትዮጵያ ነች ብለዋልእንደ አቶ ተማም ማብራሪያ ፓርቲያቸው የኢትዮጵያ አንድነት ተጠናክሮ እንዲቀጥል ይፈልጋል ሁሉም መብቱና ነፃነቱ በእኩልነት ተከብሮ የሚኖርባትን ኢትዮጵያን መፍጠርና መገንባት አላማው ያደረገ ሲሆን በኦሮሞ ፓርቲነት ስም ሲንቀሳቀስ ይሄንን አላማ የሚቀበል ማንኛውም ብሄርና ማንኛውም ሰው የፓርቲው አባል መሆን ይችላልከኦሮሚያ ብሄራዊ ፓርቲ ኦብፓ የፖለቲካና ድርጅት ጉዳይ ሀላፊ አቶ ተማም ባቲ ጋር የተደረገውን ቃለ ምልልስ በገፅ 11 ይመልከቷዲስ ዘመን ጥር 212011ወንድወሰን መኮንን	https://www.press.et/Ama/?p=3811	227
48,856	በ2010 በጀት ዓመት ኦዲት 129 የኦዲት ግኝት መታየቱ ተገለጸ	ቢዝነስ	July 3, 2019	Unknown	በ2010 በጀት አመት ኦዲት ከተደረጉ 174 ተቋማት መካከል በ129ኙ የኦዲት ግኝት መታየቱ ተገለፀየገንዘብ ሚንስቴር በ2010 አ ም በጀት አመት የዋና ኦዲተር ሪፖርት ላይ ከፌደራል መስሪያቤቶችና ከዩኒቨርሲቲዎች ከተዉጣጡ የፋይናንስ ዘርፍ አመራሮች ጋር ዉይይት አካሂዷልበበጀት አመቱ ለተመዘገበዉ የጎላ የበጀት ክፍተት ዋና ዋና ምክንያቶች የጥሬ ገንዘብ ጉድለት በወቅቱ ያልተሰበሰበ ሂሳብ የገቢ ሂሳብ አለመሰብሰብና በገቢ ሂሳብ ሪፖርት ዉስጥ አለማካተት እና የተሟላ ወጪ ማስረጃ ሳይቀርብ በወጪ ሂሳብ መመዝገብ ናቸዉበ2010አ ም 174 መስሪያ ቤቶች ኦዲት የተደረጉ ሲሆን 129 የኦዲት ግኝት ታይቶባቸዋል ጋምቤላ ዩኒቨርሲቲ ከፍተናዉን የጥሬ ገንዘብ ጉድለት ማስመዝገቡ በመድረኩ ተነግሯልበ9 መስሪያ ቤቶች 1 ነጥብ 3 ቢሊዮን ብር ማስረጃ ባለመቅረቡ የተሰበሰበዉን ሂሳብ ትክክለኛት ማረጋገጥ አለመቻሉንም በዉይይቱ ላይ ተነስቷልበ11 መስሪያ ቤቶች 52 ሚሊየን 054 ሺህ 783 ብር ከተወሰደ ተሰብሳቢ ሂሳብ ዉጭ ሆኖ ተገኝቷል	https://waltainfo.com/am/23850/	115
31,770	ወልዋሎ ዓ.ዩ ቅሬታውን አሰምቷል	ስፖርት	June 19, 2018	Unknown	ወልዋሎ አዩ ዛሬ ለፌዴሬሽኑ በላከው ደብዳቤ በዚህ ሳምንት መጨረሻ እንዲካሄድ በተወሰነው ተስተካካይ ጨዋታ እና በሌሎች ተያያዥ ጉዳዮች ዙሪያ ያሉትን ቅሬታዎች አቅርቧልክለቡ ሰፋ ያሉ ቅሬታዎቹን ለፌዴሬሽኑ ባሳወቀበት የዛሬ ደብዳቤው ለ27ኛው ሳምንት ጨዋታ ሶዶ ከደረሰ በኋላ በከተማው በነበረው አለመረጋጋት የደረሰበትን እንግልት የገለፀ ሲሆን ጨዋታው ከተሰረዘ በሀላ መቼ እንደሚደረግ ለማወቅ ያደረገው ጥረት ጉዳዩ የሚመለከታቸው የፌዴሬሽኑን አመራሮች ለማግኘት ባለመቻሉ እንዳልተሳካ አስረድቷል ተስተካካይ ጨዋታዎቹ በሳምንቱ መጨረሻ እንዲደረጉ መወስኑን የሰሙትም ከአዳማ ጋር ለሚኖረው ጨዋታ ዝግጅት ጉዟቸውን ወደ መቐለ ካደረጉ በኋላ መሆኑን ጨምረው አስረድተዋል በዚህ መሰረት ክለቡ ካለው የፀጥታ ችግር አንፃር ዳግም ወደ ሶዶ ሄዶ ጨዋታውን ለማድረግ እንደሚቸገር እና የተስተካካይ ጨዋታዎቹ መርሀ ግብር በጊዜ ባለመውጣቱ ለተጨማሪ እንግልት መዳረጉን ተናግሯልከዚህ ውጪ ክለቡ ፌዴሬሽኑ ሊያይልኝ ይገባል ባላቸው ጉዳዮች ላይ ከመከላከያ በነበረው ጨዋታ ክስ የመሰረተባቸው ኮምሽነር ይድነቃቸው ዘውገ እና ዋና ዳኛ እያሱ ፈንቴ ጉዳይ አለመታየቱ በተጨዋች በረከት አማረ እና አሳሪ አልመሀዲ ላይ የተጣሉት ቅጣቶችን እንዲሁም በክለቡ ላይ የተላለፈው የገንዘብ ቅጣትን ጉዳይ በስራ አስፈፃሚ ኮሚቴ እንዲታይ ቢጠይቅም ውሳኔው መጓተቱን እና በ12ኛው ሳምንት ከወላይታ ድቻ ጋር በነበረው ጨዋታ ያቀረበው የተጨዋች ተገቢነት ክስ አለመታየቱን አንስቷልየደብዳቤውን ሙሉ ሀሳብ ከዚህ በታች ማግኘት ይችላሉ	https://soccerethiopia.net/football/37779	169
3,585	በጋሞ ዞን ከአንድ ወረዳ የተፈናቀሉ 30ሺ ዜጎች ወደ መንደራቸው ተመለሱ	ሀገር አቀፍ ዜና	November 2, 2019	29	በዞኑ ለ40 አመታት ጥያቄ ሲቀርብበት የነበረው መንገድ ግንባታ ቢጀምርም ችግሮች ተደቅነዋልአዲስ አበባ በጋሞ ዞን የተለያዩ አካባቢዎች እና ሳውላ ከተማ ባለፈው አመት በተደራጁ ግለሰቦችና ቡድኖች በተፈጠረ ሁከትና ብጥብጥ ተፈናቅለው የነበሩ 30ሺ ዜጎች ወደ ቀያቸው መመለሳቸው ተገለፀ የጋሞ ዞን ዋና አስተዳዳሪ ኢንጅነር አክሊሉ አዳኝ በተለይ ለአዲስ ዘመን ጋዜጣ እንደገለፁት በመሎ ኮዛና ባስኬቶ ልዩ ወረዳ አዋሳኝ አካባቢ በተፈጠረው አለመግባባት 30ሺ በላይ ዜጎች ተፈናቅለው ለወራት በድንኳን ውስጥ የቆዩ ቢሆንም በአሁኑ ወቅት ወደቀዬአቸው ተመልሰዋል በሳውላ ከተማ በነበረው ግጭትም ከፍተኛ የሆነ የንብረት ውድመት የደረሰ ሲሆን በርካታ የመንግስት ተቋማት ላይ ጥቃት መድረሱንም ጠቁመዋል ሆኖም ከክልል እና ፌዴራል መንግስት ጋር በመነጋገር አካባቢውን በፍጥነት ማረጋጋት ተችሏል በተጨማሪም ፌዴራል ፖሊስና የመከላከያ ሀይል በአካባቢው በመሰማራቱና ከህብረተሰቡ ጋር ሰፊ ውይይት በመደረጉ አስቸጋሪ ሁኔታዎች መታለፋቸውንና በአሁኑ ወቅት አስተማማኝ ሰላም መስፈኑን አረጋግጠዋል ባለፈው አመት በአገር አቀፍ ደረጃ የተጀመረው የለውጥ ጉዞም በተፋጠነ ሁኔታ እየተተገበረ መሆኑን ዋና አስተዳዳሪው አስረድተዋል እንደ ኢንጅነሩ ገለፃ በአካባቢ የመሰረተ ልማቶች አለመሟላትም የቅሬታ ምንጭ ሆነው መቆየታቸውን ተናግረዋል ለአብነትም ለ40 አመታት ጥያቄ ሲቀርብበት የነበረው ሶዶ ሳውላ መንገድ ግንባታ በአስፋልት ደረጃ እንዲሆን ስራው ቢጀምርም አሁንም ቢሆን ችግሮች ተደቅነዋል በተለይም ስራው ቢጀመርም ግንባታው እየዘገየ መሆኑንና ኮንትራክተሮችም በሙሉ አቅም ወደ ስራ እንዳልገቡ አስገንዝዋል ዋና አስተዳዳሪው እንዳሉት ዞኑ በገበያ ከፍተኛ ተፈላጊነት ያላቸው ምርቶች የሚመረቱበት ሲሆን ወደማእከላዊ ገበያ ለመውሰድ ከፍተኛ ችግር መኖሩን ጠቁመዋል በተለይም ወደ ውጭ በመላክ ለአገሪቱ የውጭ ምንዛሪ የሚያስገኙ ሰሊጥ ለውዝና በርካታ የቅባት እህሎች በአካባቢው ይመረታሉ በተጨማሪም በርካታ የቁም እንስሳት ወደ ማእከላዊ ገበያ ይላካሉ ይሁንና እነዚህን ምርቶች ወደ ገበያ ለማቅረብ ከፍተኛ የመንገድ ችግር መኖሩንም ጠቁመዋል ችግሩን ለማቃለልም በተደጋጋሚ ለሚመለከታቸው አካላት ጥያቄ ቢቀርብም እስካሁን ምላሽ እንዳልተገኘ ኢንጅነር አክሊሉ ጠቁመዋልአዲስ ዘመን ጥቅምት 222012ክፍለዮሀንስ አንበርብር	https://www.press.et/Ama/?p=21887	247
12,386	ሦስት ሰዎች በምዕራብ ወለጋ በታጣቂዎች ተገደሉ	ሀገር አቀፍ ዜና	10 ሚያዚያ 2020	Unknown	የታላቁ ተልእኮ በኢትዮጵያ ግሬት ኮሚሽን አገልጋዮች የሆኑ ሁለት ግለሰቦችና አንድ ተማሪ በምእራብ ወለጋ ገንጂ ከተማ አቅራቢያ በታጣቂዎች በጥይት መገደላቸውን የድርጅቱ ዳይሬክተር አቶ ግርማ አልታዬ ለቢቢሲ ገለፁየአካባቢው ባለስልጣናት ግድያው የተፈፀመው በአካባቢው ታጥቀው በሚንቀሳቀሱ ቡድኖች ነው ማለታቸውን የሚናገሩት አቶ ግርማ ግለሰቦቹ በበርካታ ጥይት ተመትተው መሞታቸውን አስረድተዋልአቶ ግርማ የድርጅታቸው ሰራተኞች የተገደሉብትን ሁኔታ ሲያስረዱ አቶ ምስጋን ስራ በመዘጋቱና ወደ ቤተሰቦቹ ለመሄድ በመፈለጉ እንዲሁም በነቀምት የትራንስፖርት እጥረት ስለነበር አቶ አሰፋ መኮንን በድርጅቱ መኪና እንዲሸኙት መደረጉን ይገልፃሉ አቶ አሰፋ የ10ኛ ክፍል ተማሪ የሆነውን ልጃቸውን ሳሙኤል አሰፋን ጭነው ወደ ጊምቢ ግለሰቡን ለመሸኘት እንደሄዱ ያስረዳሉከጊምቢ በኋላ ወደ ውስጥ ወደ ገንጂ መግባታቸውን በወቅቱ አላወቅንም ነበር የሚሉት አቶ ግርማ ወደ ከተማ ሲቃረቡ የተኩስ ርምታ እንደተከፈተባቸው ተናግረዋልምናልባት ከጊምቢ በኋላ ትራንስፖርት በማጣታቸው ምክንያት ወደ ውስጥ ለመዝለቅ ወስነው ይሆናል ሲሉ ሁኔታው የተቀየረበትን አጋጣሚ ያስረዳሉከሟቾቹ መካከል የሆኑት አቶ አሰፋም ሆኑ አቶ ምስጋኑ በአካባቢው ማሀበረሰቡ ድረስ በመዝለቅ የሚያገለግሉ ነበሩ ያሉት አቶ ግርማ የአቶ ምስጋኑ የትውልድ አካባቢያቸው ጭምር መሆኑን ገልፀዋልታላቁ ተልእኮ በኢትዮጵያ ኢትዮጵያ ውስጥ መንቀሳቀስ ከጀመረ አርባ አመት ሆኖታል የሚሉት ዳይሬክተሩ ድርጅታችን ከማንኛውም ፖለቲካዊ እንቅስቃሴ የራቀ ነው በማለት ሰራተኞቻቸው ትኩረት ተደርጎባቸው መጠቃታቸውን እንደማያምኑ ይገልፃሉምእራብ ወለጋ ከ20 አመት በላይ ተንቀሳቅሰናል በማለትም ጥቃት ይደርስብናል የሚል ስጋት በሰራተኞቻቸውም ላይ እንደሌለ ያስረዳሉግለሰቦቹ ተሳፍረውበት የነበረው መኪና በበርካታ ጥይት መመታቱን የሚናገሩት ዳይሬክተሩ ከፍተኛ ጉዳት ስለደረሰበት በአካባቢው ያለው የኮማንድ ፖስት ካምፕ ውስጥ እንደሚገኝ ተናግረዋልአቶ ምስጋኑ ከትናንት በስቲያ በትውልድ መንደራቸው አቶ አሰፋና ልጃቸው ደግሞ በትናንትናው እለት በጉደር ከተማ ስርአተ ቀብራቸው ተፈፅሟል ብለዋልበምእራብ ኦሮሚያ ከዚህ ቀደምም በተደጋጋሚ የመንግስት ባለስልጣናት ጨምሮ በተለያዩ ሰዎች ላይ ጥቃትና ግድያ ተፈፅሟልአካባቢውም ከክልሉና ከፌደራል መንግስቱ በተወጣጣ ኮማንድ ፖስት ስር ከሆነ ረጅም ጊዜ እንደሆነው ይታወቃል	https://www.bbc.com/amharic/news-52240990	243
12,621	በመተከል ዞን በንፁሃን ዜጎች ላይ ጥቃት እየፈፀመ ባለው የጥፋት ቡድን ላይ የተጠናከረ እርምጃ እየተወሰደ መሆኑን በዞኑ የተቋቋመው ግብረ ሃይል አስታወቀ	ሀገር አቀፍ ዜና	Jan 13, 2021	625	አዲስ አበባ ጥር 5 2013 ኤፍቢሲ በመተከል በንፁሀን ዜጎች ላይ ጥቃት እየፈፀመ ባለው የጥፋት ቡድን ላይ የተጠናከረ እርምጃ እየተወሰደ መሆኑን በዞኑ የተቋቋመው ግብረ ሀይል አስታወቀ	https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%88%98%e1%89%b0%e1%8a%a8%e1%88%8d-%e1%8b%9e%e1%8a%95-%e1%89%a0%e1%8a%95%e1%8d%81%e1%88%83%e1%8a%95-%e1%8b%9c%e1%8c%8e%e1%89%bd-%e1%88%8b%e1%8b%ad-%e1%8c%a5%e1%89%83%e1%89%b5-%e1%8a%a5/	27
44,105	የቻይና ኮንግረስ የሀገሪቱን ፕሬዚዳንት የስልጣን ዘመን እስከ ህይወት ፍጻሜ አራዘመ	ፖለቲካ	March 12, 2018	Unknown	የቻይና ኮንግረስ የሀገሪቱን ፕሬዚዳንት የስልጣን ዘመን እስከ ህይወት ፍፃሜ የሚያራዝመውን ውሳኔ አስተላልፏልበአሁኑ ወቅት በስራ ላይ የሚገኘው የቻይና ህገመንግስት አራት ጊዜ ማሻሻያዎች ተደርገውለታልቻይና እአአ ከአስራ ዘጠኝ ዘጠናዎቹ ጀምሮ የፕሬዚዳንቷን የስልጣን ቆይታ በሁለት የስልጣን ዘመን ብቻ ገድባ እንደነበር የሚታወስ ነውየቻይና ኮንግረስ 13ኛ የማጠቃለያ ስብሰባውን በቤጂንግ አካሂዶ ይህንኑ ሀሳብ እውን የሚያደርገውን ውሳኔ አስተላልፏልበዚህም የሀገሪቱን ፕሬዚዳንት የስልጣን ዘመን እስከ ህይወት ፍፃሜ እንዲሆን ወስኗል2 ሺህ 9 መቶ 64 የኮንግረሱ አባላት ድምፅ በሰጡበት ምርጫ በሁለት ተቃውሞ እና በሶስት ድምፀ ተአቅቦ የፕሬዚዳንቱን የስልጣን ዘመን እስከ ህይወት ፍፃሜ አራዝሟልይህን ውሳኔ ተከትሎም በሀገሪቱ ምን ይፈጠር ምን ፕሬዚዳንት ሺ ጂ ፒንግን የሚሞግት ሀይል ማየት ዘበት እንደሆነ ዘገባው አመላክቷልበዚህም ፕሬዚዳንቱ ከቀድሞው የሀገሪቱ ፕሬዚዳንት ማኦ ዚ ዶንግ በኋላ ታይቶ የማይታወቅ ስልጣን መያዛቸው ተጠቁሟል	https://waltainfo.com/am/33801/	111
12,053	ቤንሻንጉል ጉሙዝ፡ በክልሉ በደረሰው ጥቃት የፀጥታ ኃይሎች መጎዳታቸው ተገለፀ	ሀገር አቀፍ ዜና	8 መስከረም 2020	Unknown	በቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል መተከል ዞን በሚገኙ ሁለት ወረዳዎች በተፈጠረ አለመረጋጋት የፀጥታ ሀይሎች ጉዳት እንደደረሰባቸው የሆስፒታል ምንጮች ለቢቢሲ ተናገሩ ስማቸው እንዳይገለፅ የፈለጉ የህክምና ባለሙያ ለቢቢሲ እንዳስታወቁት በሚሰሩበት ቡለን የመጀመሪያ ደረጃ ሆስፒታል ትናንት ምሽት ከአንድ ሰአት በኋላ ጉዳት የደረሰባቸው የመከላከያ እና ቤንሻንጉል ጉምዝ ክልል የልዩ ሀይል አባላት የህክምና ድጋፍ ተደርጎላቸዋልትናንት ህክምና የተደረገላቸው ከትናንት ወዲያ ጉዳት የደረሰባቸው የፀጥታ ሀይል አባላት መሆናቸውንም ጨምረው አስታውቀዋል የሆስፒታሉ የጤና ባለሙያው አክለውም በሆስፒታላቸው ሁለት የመከላከያ አባላት ህይወታቸው አልፎ አስከሬናቸውን መመልከታቸውንም ጨምረው ተናግረዋል እንደባለሙያው ከሆነ የተለያየ ጉዳት ደርሶባቸው ወደ ሆስፒታሉ የመጡት የፀጥታ ሀይል አባላት ስምንት ሲሆኑ አምስቱ የመከላከያ ሰራዊት ሶስቱ ደግሞ የልዩ ሀይል አባላት ናቸው የፀጥታ አካላቱ ህክምና ከተደረገላቸው በኋላ የመከላከያ ሰራዊት አባላቱ ወደ ባህር ዳር የመከላከያ ሰራዊት ሆስፒታል የክልሉ የልዩ ሀይል አባላት ደግሞ ወደ ፓዊ ሆስፒታል መላካቸውን ጨምረው አስረድተዋልባለሙያው ወደ አካባቢዎቹ ተጨማሪ የፀጥታ አካላት ሲገቡ መመልከታቸውንም ተናግረዋል ስለጉዳዩ ቢቢሲ ጥያቄ ያቀረበላቸው የቤንሻንጉል ጉሙዝ ፖሊስ ኮሚሽን ምክትል ኮሚሽነር ኮማንደር ነጋ ጃራ በጉዳዩ ላይ ስምሪት የተሰጠው የፀጥታ አካል መረጃ በሚሰጣቸው ጊዜ ትክክለኛ መረጃ ከመስጠት ውጭ አሁን መረጃ በደፈናው መስጠት የተሟላ አይሆንም ብለዋል በየአቅጣጫው የሚወራውን አሉባልታ መንገርም ለመረጃ የሚጠቅም ስለማይሆን አንዳንድ አላስፈላጊ አሉባልታዎች ሊሆኑ ስለሚችሉ እሱን እንደ መረጃ መውሰድ አያስፈልግም በእኛ በኩል ወደ አካባቢው የገባ የፀጥታ አካል አለ ስራውን ሰርቶ ሲወጣ ወይም ደግሞ በመሀል ላይ መረጃ ለመስጠት አስፈላጊ ሆኖ በተገኘ ጊዜ የተሟላ መረጃ በዚያ መልክ እንሰጣለን ሲሉ ምላሻቸውን ሰጥተዋል በአካባቢው ያለው ሁኔታ ከፀጥታ አካላቱ አቅም በላይ አለመሆኑን ጠቁመው የፀጥታ ሀይሉ በተለያዩ አካባቢዎች በመግባት ህዝቡን በማረጋጋት ላይ ይገኛል ብለዋል ከዚህ ጎን ለጎንም ፀረ ሰላም ያሏቸው ሀይሎችን በቁጥጥር ስር ለማዋል ስራ በመከናወን ላይ መሆኑን ጠቅሰው የተሟላ መረጃ እንደሚሰጡም አስታውቀዋል የፀጥታ አካሉ እዚያ ያለው ኔትዎርክ ደካማ በመሆኑ መረጃ ለማግኘት ትንሽ ተቸግረናል ያሉ ሲሆን የገባው የፀጥታ አካል ወጣ ብሎ ኔትዎርክ ያለበት ቦታ ሲሆን ነው ደውሎ መረጃ መስጠት የሚችለው እና መረጃ ለመስጠት በኔትዎርክ ችግር ምክንያት አልቻልንም እነሱ እንደወጡ መረጃውን ማድረስ እንችላለን ሲሉ አክለው ተናግረዋል የፀረ ሰላም ሀይሎች ያሏቸው አካላት ከህብረተሰቡ ጋር የተቀላቀሉ መሆኑ እርምጃ ለመውሰድ ትንሽ አስቸጋሪ መሆኑን ጠቁመው ከሰላማዊ ህብረተሰብ የመለየት ስራ እየተከናወነ መሆኑን ጠቁመዋል በአካባቢው የተፈጠረው ችግር ከአንድ ወር በፊት በጉባ ከነበረው ጥቃት ጋር የተያያዘ መሆኑን ኮማንደር ነጋ ጠቁመው በወቅቱ የፀጥታ አካለት በሰሩት ስራ ተጠርጣሪዎችን ከነጦር መሳሪያቸው በመያዝ ለህግ የማቅረብ ስራ እየተከናወነ መሆኑን ጠቁመዋልአሁን ላይ ጉባ ወረዳ ሰላማዊ መሆኑን ጠቅሰው በመተከል ዞን በሚገኙ ሁለት ወረዳዎች በሚገኙ ቀበሌዎች የፀጥታ አካላት ከገቡ በኋላ አንፃራዊ ሰላም መፈጠሩን አክለው አስረድተዋልበቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል መተከል ዞን ባሉ ሁለት ወረዳዎች በቡድን የተደራጁ ሀይሎች በነዋሪዎች ላይ ጥቃት ማድረሳቸውን የክልሉ ፖሊስ ለቢቢሲ በትናንትናው እለት ገልጿል የቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን ምክትል ኮሚሽነር ኮማንደር ነጋ ጃራ ለቢቢሲ እንደገለፁት ፀረ ሰላም ያሏቸው ሀይሎች በወንበራ ወረዳ መልካ በምትባል ቀበሌ ሰላማዊ ሰዎችን በማገት የጦር መሳሪያዎችን በመቀማትና በአካባቢው ማሀበረሰብ ንብረት ላይ ዘረፋ ፈፅመዋል ብለዋል በትላንትናው እለትም ሰኞ በቡለን ወረዳ ኤጳር በምትባል ቀበሌ እነዚሁ ሀይሎች በአካባቢው ነዋሪዎች ላይ የአፈናና የግድያ ወንጀል ከመፈፀማቸው በተጨማሪ የተለያዩ ጉዳቶችን ማድረሳቸውን ምክትል ኮሚሽነሩ ለቢቢሲ ተናግረዋል ቢቢሲ በአካባቢ ያሉ ነዋሪዎችን ጠይቆ እንደተረዳው በተለያዩ ጊዜያት ማንነታቸው ባልታወቁ ሰዎች በሚፈፀመው ጥቃት የተነሳ የእለት ከእለት ተግባራቸውን በስጋት ውስጥ ሆነው እንደሚያከናውኑ ተናግረዋል በሚፈፀሙት ጥቃቶችም በሰው ህይወት አካልና ንብረት ላይ ጉዳት እየደረሰ በመሆኑ እንቅስቃሴያቸው መገደቡንና ክስተቱም ሁሉም በነፃነት እንዳይንቀሳቀስ በማድረጉ በአካባቢዎቹ ባለው ስራ ላይ ችግር እየፈጠረ መሆኑን አንድ ስማቸው እንዳይጠቀስ የጠየቁ የወረዳው የመንግስት ሰራተኛ ተናግረዋል ጥቃት ፈፃሚዎቹ ከአካባቢው ነዋሪዎች በተጨማሪ የጤናና ግብርና ባለሙያዎችን ለማፈን ከመሞከራቸውም በላይ በመንግስት መዋቅር ላይ ጥቃት ለማድረስ የሞከሩ መሆኑን ጠቅሰው ከመካከላቸው አንዳንዶቹ ወደ ሌላ ወረዳ መሸሻቸውን ምክትል ኮሚሽነሩ ገልፀዋል እየተፈፀመ ያለውን ጥቃት ተከትሎ በወጣው መረጃ መሰረት የአካባቢው ፖሊስ የመከላከያ ሰራዊት እና የክልሉ ልዩ ሀይል በጋራ በመሆን ወደ ወረዳዎቹ በመግባት ጥቃቱን ለማስቆምና ፈፃሚዎቹን ለመቆጣጠር በቅንጅት እየሰሩ መሆናቸውን ጠቁመዋል ምክትል ኮሚሽነር ኮማንደር ነጋ ጃራ በወረዳዎቹ እንደሚሉት ጉዳት እያስከተለ ያለው ጥቃት የሚፈፀመው ስሙን ለጊዜው መጥቀስ ባልፈለጉት የተቃዋሚ የፖለቲካ ቡድን አባላት መሆኑንና በቁጥጥር ስር እያዋሉ መሆናቸውን ተናግረዋል ከዚሁ ጋር በተያያዘ እስካሁን የታገቱ እና የሞቱ ሰዎች ቁጥር በተመለከከተ በቁጥር ደረጃ በዝርዝር አልተለየም ያሉት ኮማንደር ነጋ መረጃው ተሰባሰቦ ሲያልቅ እንደሚያሳውቁ ገልፀዋል ምክትል ኮሚሽነሩ በክልሉ ባሉ አንዳንድ አካባቢዎች እየተፈፀመ ካለው ጥቃት ጋር በተያያዘ ፀረ ሰላም ያሏቸው ሀይሎች ከውጪ አገር ጭምር ድጋፍ እንደሚደረግላቸው መረጃ መገኘቱን ጠቅሰው ወጣቶችን ለመመልመል እንደሚንቀሳቀሱም ጨምረው ተናግረዋል ጥቃት ፈፃሚዎቹ ከቀናት በፊል መልካን በሚባል ቀበሌ 30 ሰዎችን አፍነው የነበረ ሲሆን አሁን እነሱን መልቀቃቸውን አመልክተው የያዟቸውን ሰዎች ቡድኑን እንዲቀላቀሉ እንደሚያደርጉ ገልፀዋል በተለያዩ ጊዜያት በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ማንነታቸው ያልተገፁ ቡድኖች በነዋሪዎች ላይ ጥቃት በመፈፀም በሰውና በንብረት ላይ ጉዳት ከማድረሳቸው ባሻገር በተደጋጋሚ ሰዎችን እያገቱ እንደሚወስዱ ሲዘገብ ቆይቷልይህንንም ለማስቆም የክልሉ የፀጥታ ሀይሎች ከአገሪቱ የመከላከያ ሰራዊት ጋር በመሆን ጥቃት ፈፃሚዎቹን ለመቆጣጠርና ድርጊቱን ለማስቆም እየጣሩ መሆኑ ተገልጿል	https://www.bbc.com/amharic/news-54040205	689
34,708	ትውልደ ፈረንሳዊያኑ ያሲን ቤንዚያ እና ሶፊያን ሃኒ ለአልጄሪያ ለመጀመሪያ ጊዜ ይሰለፋሉ ተብሎ ይጠበቃል	ስፖርት	March 25, 2016	Unknown	በፈረንሳይ እና በቤልጂየም ሊግ ክለቦች የሚጫወቱት ያሲን ቤንዚያ እና ሶፊያን ሀኒ በአሰልጣኝ ክርስቲያን ጎርኩፍ ለመጀመሪያ ጊዜ ጥሪ የተደረገላቸው ሲሆን ዛሬ በብሊዳ ከተማ የአልጄሪያ ብሄራዊ ቡድን የኢትዮጵያ አቻውን በሚገጥምበት ጨዋታም ተሰልፈው ይጫወታሉ ተብሎ ይጠበቃልሴንት አውቢን በተሰኘች የፈረንሳይ መንደር ውስጥ የተወለደውና የሊዮን አካዳሚ ውጤት የሆነው ያሲን ቤንዚያ የአጥቂ ስፍራ ተጫዋች ሲሆን በፈረንሳይ ሊግ 1 ለሚሳተፈው ሊል እየተጫወተ ይገኛል በፈረንሳይ ከ16 አመት ብሄራዊ ቡድን ጀምሮ በየእድሜ ደረጃው ባሉ ቡድኖች ተጫውቶ ያሳለፈውና በአንድ ወቅትም አዲሱ ካሪም ቤንዜማ የሚል ቅፅል ስም አግኝቶ የነበረው ቤንዚያ ከአልጄሪያው የእግርኳስ ፌዴሬሽን ፕሬዘዳንት መሀመድ ራውራዋ ጋር ካደረገው ውይይት በኋላ የአልጄሪያ ብሄራዊ ቡድንን ማሊያ ለብሶ ለመጫወት ወስኗል ተጫዋቹ ለአልጄሪያ መጫወት ሁልጊዜ በልቡ የነበረ ፍላጎት እንደሆነና ከቤተሰቡ ጋርም ተወያይቶ ለወላጆቹ ሀገር መጫወት እንደወሰነ ተናግሯልበተመሳሳይ አይቭሪ ሱር ሲዬን በምትባል በፓሪስ አቅራቢያ በምትገኝ ትንሽ ከተማ የተወለደውና ለቤልጂየሙ ሜቼለን ክለብ በመጫወት ላይ የሚገኘው ሶፊያን ሀኒ ለመጀመሪያ ጊዜ የብሄራዊ ቡድኑ ጥሪ ደርሶታል ለፈረንሳይ ወጣት ቡድኖች ተጫውቶ ያሳለፈው የአጥቂ አማካይ ከ5 አመታት በፊት ለአልጄሪያ ብሄራዊ ቡድን ለመጫወት ያለውን ፍላጎት ያሳወቀ ቢሆንም እስካሁን ድረስ በቡድኑ ውስጥ አልተካተተም ነበር የቤልጂየም ሊግ የኮከብ ግብ አግቢዎችን ሰንጠረዥ በ14 ግቦች እየመራ የሚገኘው ሀኒ በውድድር አመቱ ያሳየው ብቃት ለብሄራዊ ቡድኑ ለመጠራት በቂ እንደሆነ የሚከራከሩ ብዙዎች ቢሆኑም አሁን በቡድኑ ውስጥ መካተት የቻለው የዳይናሞ ዛግሬቡ አጥቂ ሂላል ሱዳኒ በመጨረሻ ሰአት በመጎዳቱ ነውየአልጄሪያ ብሄራዊ ቡድን የኢትዮጵያ አቻውን ዛሬ ከምሽቱ 430 ላይ ቢልዳ በሚገኘው ሙስታፋ ቻከር ስታዲየም የሚያስተናግድ ይሆናል	https://soccerethiopia.net/football/7784	212
11,129	መንግሥት ይከተለው የነበረውን የ70፡30 የተማሪዎች ምደባ ወደ 55፡45 ቀየረ፡፡	ሀገር አቀፍ ዜና	December 28, 2019	76	መንግስት ተማሪዎች ወደ መሰናዶና በሂደትም ወደ ዩኒቨርሲቲ ሲገቡ ለምደባ ይሰራበት የነበረውን ለተፈጥሮ ሳይንስ 70 በመቶ እንዲሁም ለማሀበራዊ ሳይንስ 30 በመቶ የምደባ ስርአት ለተፈጥሮ ሳይንስ 55 በመቶ እንዲሁም ለማሀበራዊ ሳይንስ 45 በመቶ እንዲሆን መወሰኑን የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስቴር አስታወቀየሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስቴር የህዝብ ግንኙነት ዳይሬከተር ደቻሳ ጉርሙ ለኢትዮጵያ ሄራልድ እንደገለፁት ብሎ ኢፕድ እንደዘገበው ከዘንድሮው የትምህርት ዘመን ጀምሮ መንግስት ለአመታት ሲሰራበት የቆየውን የተፈጥሮ ሳይንስና ማሀበራዊ ሳይንስ የተማሪዎች ድልድል ከ7030 ወደ 5545 ቀይሯልመንግስት ቀደም ሲል ለአመታት ሲሰራበት የቆየው የ7030 የድልድል ስርአት በተፈጥሮ ሳይንስ ዘርፍ የታሰበውን የስራ እድል መፍጠር ባለመቻሉ በርካታ ተማሪዎች ያለፍላጎታቸው የተፈጥሮ ሳይንስን እንዲመርጡ የሚያስገድድና በዚህም ምክንያት ተማሪዎች ውጤታማ መሆን አለመቻላቸው የዩኒቨርስቲዎች የመቀበል አቅምን በማገናዘብና የሀገሪቱን የሰው ሀብት ፍላጎት ከግምት ውስጥ በማስገባትና በመሳሰሉት ምክንያቶች የምደባ ስርአቱን መቀየር አስፈልጓልበዘንድሮ ትምህርት ዘመንም በሀገሪቱ በሚገኙ 45 ዩኒቨርሲቲዎች 142 ሺህ 900 ተማሪዎች ትምህርታቸውን በመከታተል ላይ ይገኛሉ አዲስ በተዘረጋው የምደባ ስርአትም ሁሉም ተማሪዎች የሚፈልጉትን የትምህርት መስክ መርጠው ለመማር ምቹ እድል እንደሚፈጠር አቶ ደቻሳ ተናግረዋልአሁን ሀገሪቱ ውስጥ ባለው ነባራዊ ሁኔታ ከተፈጥሮ ሳይንስ መስክ ይልቅ ከማሀበራዊ ሳይንስ ዘርፍ ተመርቀው ለሚወጡ ዜጎች የተሻለ የስራ እድል ማቅረብ የሚችሉ ተቋማት እንዳሉም ዳይሬክተሩ ገልፀው ይህንኑ ከግምት ውስጥ በማስገባትም 200 የሚደርሱ የግል ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት ከተፈጥሮ ሳይንስ ይልቅ ማሀበራዊ ሳይንስን መርጠው በማስተማር ላይ ይገኛሉድልድሉ ከ7030 ወደ 5545 መቀየሩም በሀገሪቱ ውስጥ ያሉ የስራ እድሎችን አሟጥጦ ለመጠቀምና ዜጎችም በፍላጎታቸው በተማሩበት መስክም ስራ ለመያዝ የሚያስችላቸው እንደሚሆንም አቶ ደቻሳ አስረድተዋል	https://www.amharaweb.com/%e1%88%98%e1%8a%95%e1%8c%8d%e1%88%a5%e1%89%b5-%e1%8b%ad%e1%8a%a8%e1%89%b0%e1%88%88%e1%8b%8d-%e1%8b%a8%e1%8a%90%e1%89%a0%e1%88%a8%e1%8b%8d%e1%8a%95-%e1%8b%a870%e1%8d%a130-%e1%8b%a8%e1%89%b0%e1%88%9b/	212
38,581	የአፍሪካ ቀንድን የመታው ማዕበል ከሰላሣ በላይ ሰው ገደለ	ዓለም አቀፍ ዜና	May 21, 2018	Unknown	የአፍሪካ ቀንድ አካባቢን ባለፉት ሁለት ቀናት የመታው እጅግ የከበደ ዝናብ ያስከተለው የሀሩር አውራጃ ማእበልና ውሽንፍር ለሰላሳ ሰው ሞት ምክንያት ሆኗልቅዳሜና እሁድ የጣለው ሳይክሎን ሳጋር የሚል ስያሜ የተሰጠው የውቅያኖስ ማእበል ሀይል በምስራቅ አፍሪካ አካባቢዎች ላይ እስከአሁን ከተመዘገቡት ሁሉ እጅግ የበረታው እንደሆነ ባለስልጣናቱ አስታውቀዋልበተለይ የሶማሊያን ዋና ከተማ ሞቃዲሾን የመታው ማእበልና የወረደው ዶፍ ዝናብ ስድስት ሰው መግደሉን ከሶስት መቶ በላይ ቤቶችን ማጥለቅለቁን የከተማዪቱ ከንቲባ አብዲራህማን ኦስማን ለቪኦኤ ገልፀዋልበስተሰሜን ባለችው ተገንጣይዋ ሶማሊላንድ አውዳል ሳህልና ሳላል አካባቢዎች ላይ ደግሞ ቢያንስ ሀያ አምስት ሰው መሞቱን ባለስልጣናቷ የተናገሩ ሲሆን ከሰለባዎቹ አብዛኞቹ የሞቱት በደራሽ ጎርፍ ተወስደው መሆኑን የአካባቢዎቹ ነዋሪዎች አመልክተዋልሌሎች ሀያ ሰባት ሰዎች የደረሱበት እስከአሁን እንደማይታወቅና 12 ሰዎች መጎዳታቸውን የሶማሊላንድ ፕሬዚዳንት ፅህፈት ቤት አስታውቋልበከባዱ ዝናብ ወደ ስድስት መቶ ሰባ ሺህ የሚደርስ ሰው መጎዳቱን እጅግ የሰፉ ማሳዎች ላይ ያለ ሰብል መውደሙንና ከሶማሊላንድ የእንስሳት ሀብት ሰማንያ ከመቶ ያህል መውደሙንም የፕሬዚዳንቱ ፅህፈት ቤት መግለጫ አስታውቆ ለግዛቲቱ አለምአቀፍ እርዳታ እንዲደርስ ተማፅኗልጂቡቲ ውስጥ ሁለት ሰዎች በከባድ ዝናብ ምክንያት መሞታቸውን ሀያ ሺህ ሰው በዶፍና በጎርፉ መጎዳቱን ሶማሊላንድ ውስጥ አስር ሺህ ሰው መፈናቀሉን ፑንትላንድ ውስጥም ከደረሰው ጉዳት በተጨማሪ የመኖሪያ ቤቶችና አሳ ማስገሪያ ጀልባዎች መውደማቸውን የኖርዌይ የስደተኞች ጉዳዮች ምክር ቤት የሚባለው ግብረሰናይ ድርጅት አስታውቋል	https://amharic.voanews.com//a/over-30-killed-as-cyclone-hits-horn-of-africa-5-21-2018/4403290.html	178
4,649	ኮሚሽኑና ባለድርሻዎች ሙስናን ለመከላከል ኃላፊነታቸውን አልተወጡም	ሀገር አቀፍ ዜና	May 8, 2019	31	አዲስ አበባ ሙስናን በመከላከል የስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽንም ሆነ ባለድርሻ አካላት የሚጠበቅባቸውን ሀላፊነት እንዳልተወጡ ተገለፀ የፌዴራል ስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን ትናንት በግዮን ሆቴል ከቪዥን ኢትዮጵያ ኮንግረስ ፎር ዴሞክራሲ ቪኢኮድ ጋር በመተባበር ባዘጋጀው አውደ ጥናት ላይ ኮሚሽነሩ አቶ አየልኝ ሙሏለም እንደተናሩት ሙስናን በመከላከሉ ረገድ የዴሞክራሲያዊ ተቋማቱም ሆኑ ኮሚሽኑ የሚጠበቅባቸውን ተልእኮ አለመወጣቸውን ተናግረዋል እንደ ኮሚሽነሩ አቶ አየልኝ ገለፃ የዴሞክራሲያዊ ተቋማት ዋና አላማቸው ዴሞክራሲን ማዳበር ለዴሞክራሲ ፀር የሆኑ የመልካም አስተዳደር ችግርና ሌብነትን ማስወገድ ነው የዜጎች ሰብአዊና ዴሞክራሲያዊ መብት እንዲከበር እንዲሁም የህግ የበላይነት እንዲሰፍን የመስራትም ሀላፊነት አለባቸው ይሁንና ይህን በመከታተልና በመቆጣጠሩም ሚናቸውን በአግባቡ ሲወጡ አይታዩም ልክ እንደዴሞክራሲ ተቋማት ሁሉ ኮሚሽኑም የሚጠበቅበትን የሚገባውን እና የተቋቋመበትን ተልእኮ በተሟላ መንገድ ፈፅሟል ማለት አይቻልም ከዚህ በፊት የነበሩ ተቋማት የሚጠበቅባቸውን መወጣት ባለመቻላቸው የፖለቲካ ለውጥ እንዲመጣ ጭምር አስገድዷል ብለዋል እርሳቸው እንዳሉት አሁን ሁሉም የበኩሉን ሊወጣ የሚገባው ከመሆኑም በተጨማሪ ጊዜው በግለሰብ ደረጃ ሳይቀር የሙስናን ወንጀል መታገልና ማስወገድ የሚጠይቅ ነው የሙስናን ወንጀል መታገልና ማስወገድ በተወሰኑ ተቋማት ላይ ብቻ የሚጣል ስራ ባለመሆኑም የሁሉንም ርብርብ ይጠይቃል ከለውጡ በኋላ የተሰሩ ስራዎች መኖራቸውንም የጠቀሱት ኮሚሽነሩ ኮሚሽኑ በዋናነት የማስተማርና የማስተባበር ስራ በመስራት ላይ እንዳለ ተናግረዋል የህግ ማሻሻያና የማቋቋሚያ አዋጅ በማዘጋጀት እንዲሁም ደንቡንም በመስራት ላይ እንደሚገኙም አስረድተዋል ኮሚሽኑ በቅርቡም የማሻሻያ ስራውን ለሚመለከተው አካል በማቅረብና በማፀደቅ ተቋሙ በጠንካራ መሰረት ላይ ተደግፎ ለውጡን የሚያግዝ እንዲሆን የሚሰራ መሆኑን አብራርተዋል ከእለቱ መድረክ የሚጠበቀውም በተለይ የዴሞክራሲያዊ ተቋማትም ሆኑ ሲቪል ማህበረሰቡ የተደራጁበትን አላማ በተገቢው መንገድ እንዲያከናውኑ ነው በዚህም መግባባት ላይ እንደሚደረስም ያላቸውን እምነት ገልፀዋል የቪኢኮድ ኤግዚኪዩቲቭ ዳይሬክተር አቶ ታደለ ደርሰህ በበኩላቸው የሙስና ምክንያት የመልካም አስተዳደር እጦት መሆኑን ጠቅሰው ይህንን ለማስወገድ ጠንካራና ገለልተኛ የዴሞክራሲ ተቋማት መኖር እንዳለባቸው ገለፀዋል ሁሉም የበኩሉን ሚና ከመውጣቱም በላይ ሙስናን መሸከም የሚጠየፍ ዜጋ ለመፍጠርም መረባረብ እንደሚገባ አመልክተዋል ቪኢኮድም የበኩሉን ስራ በመስራት ላይ እንደሚገኝ አስረድተዋል በእለቱ መልካም አስተዳደር በማስፈንና ሙስናን በመዋጋት የዴሞክራሲያዊ ተቋማት ሚና በሚል ሀሳብ የውይይት መነሻ ፅሁፍ ያቀረቡት በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የህግ መምህር የሆኑት ዶክተር ጌታሁን ካሳ እንደገለፁት ሙስና የስልጣኔ ደረጃ የማይወስነው የየትኛውም ማህበረሰብ ፈተና ነው የበለጠ የሚጎዳው ግን በዝቅተኛ የኑሮ ደረጃ ላይ የሚገኘውን የህብረተሰብ ክፍል ነው ሙስና የህግ ልእልናን የማህበረሰብ እሴትን እንዲሁም የምርጫ ስርአትም እንደሚያዳክም የተናገሩት ዶክተሩ በተለይ በድሀ አገራት የኑሮ ውድነትንና የዋጋ ግሽበትን እንደሚያመጣ ገልፀዋል እርሳቸው መረጃዎችን ጠቅሰው እንዳብራሩት በአፍሪካ የተሻለ ደረጃ ያላቸው ናምቢያ ሞሪሺየስ ቦትስዋና ሲሆኑ ኢትዮጵያ በአለም አቀፍ ደረጃ እኤአ በ2017 ከ186 አገራት መካከል 107ኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች ዶክተር ጌታሁን የአለም ባንክን ጥናት ጠቅሰው እንደተናገሩት በአሁኑ ወቅት በአለም ላይ አምስት በመቶ አጠቃላይ አገራዊ ምርት በሙስና ይባክናል ይህ በአፍሪካ ላይ ድህነትንና ስራ አጥነትን አምጥቷል ብለዋል በውይይቱ ላይም የፖለቲካ ድርጅቶች የተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች የዴሞክራሲያዊ ተቋማት ተወካዮችና ሌሎችም ባለድርሻ አካላት ተገኝተዋልአዲስ ዘመን ሚያዚያ 302011በአስቴር ኤልያስ	https://www.press.et/Ama/?p=10382	398
42,444	"ሳይክሎን ፋኒ" ማዕበል ምሥራቃዊ ህንድን እየደበደበ ነው	ዓለም አቀፍ ዜና	May 03, 2019	Unknown	ኦዴሻ በሚባለው የህንድ ግዛት የደረሰው ዛሬ ማለዳ ሲሆን ማእበሉ የሚያልፍበት አካባቢ ቁጥሩ ወደ አንድ ሚሊዮ የሚጠጋ ህዝብ የሚኖርበት መሆኑ ተመልክቷልበረባዳ ስፍራዎች የሚኖረው ከአንድ ሚሊዮን በላይ ህዝብ የመንግስቱን ማስጠንቀቂያ ተቀብሎ ለቆ ወጥቷልበብዙ ሺዎች የሚቆጠሩ ሌሎችን ልናስወጣ አቅደናል ሲል የመንግስት ባለስልጣናት አመልክተዋልትሮፒካል ስቶርም ሪስክ የተባለው የውቂያኖስ ማእበል ተከታታይ ድርጅት እንዳስታወቀ ሳይክሎን ፋኒ እጅግ የከፋ ከሚባለው ማእበል በአንድ ደረጃ ብቻ ዝቅ የሚል ሲሆን መጠነ ሰፊ ውድመት ሊያደርስ እንደሚችል አስግቷል	https://amharic.voanews.com//a/cyclone-fani-hits-eastern-india-5-3-2019/4902671.html	66
17,058	በኮቪድ 19 ስጋት አንዳንድ የጤና ተቋማት መደበኛ የህክምና አገልግሎት እየሰጡ እንዳልሆነ የጤና ሚኒስቴር አስታወቀ	ሀገር አቀፍ ዜና	Apr 23, 2020	951	ሚኒስቴሩ እንዳስታቀው መንግስት የኮቪድ 19 ህክምናን ብቻ የሚሰጡ ተቋማትን ስለለየ ሌሎች የህክምና ተቋማት መደበኛ የህክምና ስራቸውን ከዚህ ቀደሙ በበለጠ ማጠናከር እንዳለባቸው ገልጿልበኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ ስጋት ምክንያት የህክምና ተቋሞቻቸውን የዘጉ እንዳሉም የገለፀው ሚኒስቴሩ ተግባራቸው ትክክል እንዳልሆነ እና በፍጥነት ሁሉም ክፍት እንዲሆኑ አሳስቧልየተሟላ የህክምና አገልግሎት በማይሰጡት ላይ የህግ ተጠያቂነት እንደሚኖርም አስታውቋልማህበረሰቡም ከኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ ጋር በተያያዘ የተሳሰተ ግንዛቤ በመያዝ ወደ ጤና ተቃማት እየሄደ እንደማይገኝ የገለፀው ሚኒስቴሩ ይህ ትክክል እንዳልሆነም አስገንዝቧልበአሁኑ ወቅትም መደበኛ የህክምና አገልግሎቶች በአግባቡ እንዲሰጡ ከፌደራል እስከ ወረዳ ድረስ ግብረ ሀይል ተቋቆሙ ወደ ስራ መገባቱንም አስታውቋልበተለይም የእናቶች እና ህፃናት ህክምና አገልግሎት ተላላፊ የሆኑ በሽታዎች እና በወረርሺኝ መልክ የሚነሱ በሽታዎች ህክምና ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች ህክምና እንዲሁም የግል እና የአካባቢ ንፅህና የተለየ ትኩርት እንደሚሰጠው ገልጿልየጤና ሚኒስቴር ለሁሉም የህክምና አገልግሎት እስከ 6 ወር የሚያቆይ የግብአት እጥረት እንደሌለበትም በመግለጫው ወቅት አስታውቋልበአልአዛር ታደለትኩስ መረጃዎችን በፍጥነት ለማግኘት የቴሌግራም ገፃችንን ሰብስክራይብ ያድርጉ	https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8a%ae%e1%89%aa%e1%8b%b5-19-%e1%88%b5%e1%8c%8b%e1%89%b5-%e1%8a%a0%e1%8a%95%e1%8b%b3%e1%8a%95%e1%8b%b5-%e1%8b%a8%e1%8c%a4%e1%8a%93-%e1%89%b0%e1%89%8b%e1%88%9b%e1%89%b5-%e1%88%98%e1%8b%b0/	132
25,922	የፕሬዚዳንት ባራክ ኦባማ ጉብኝት በኢትዮጵያ	ፖለቲካ	26 July 2015	Unknown	ከእሁድ ሀምሌ 19 ቀን 2007 አም ምሽት ጀምሮ አዲስ አበባ እንደሚገቡ የሚጠበቁት የአሜሪካ ፕሬዚዳንት ባራክ ኦባማ ጠቅላይ ሚኒስትሩን ጨምሮ ከኢትዮጵያ መንግስት ከፍተኛ ባለስልጣናት ጋር በሁለቱ አገሮች የጋራ ጉዳዮችና የአካባቢው አገሮች የፀጥታ ጉዳዮች ላይ ይመክራሉ ተብሎ ይጠበቃል እንዲሁም ከአፍሪካ ሀብረት አባል አገሮች መሪዎች ጋር የሚወያዩ ሲሆን ከሲቪል ማሀበረሰብ አባላት ጋርም ይነጋገራሉ በዴሞክራሲና በሰብአዊ መብት ጉዳዮች ላይ ከመንግስት ከፍተኛ ባለስልጣናት ጋር ጊዜ ተሰጥቶ ውይይት እንደሚደረግ እየተጠበቀ ነው የኦባማ የኢትዮጵያ ጉብኝት ከተሰማ ጊዜ ጀምሮ በአገር ውስጥና በውጭ ባሉ ኢትዮጵያዊያን ዘንድ የተደበላለቁ ስሜቶች ቢንፀባረቁም ኦባማ ከጠቅላይ ሚኒስትር ሀይለ ማርያም ደሳለኝ ጋርም ሆነ ከተለያዩ የመንግስት ከፍተኛ ባለስልጣናት ጋር በሚያደርጉት ውይይት የሰብአዊ መብት ጉዳይን እንዲያነሱ ግፊት እየተደረገባቸው ነው በአሜሪካ ፕሬዚዳንቶች ታሪክ በስልጣን ላይ እያሉ ለመጀመሪያ ጊዜ ኢትዮጵያን የሚጎበኙት ፕሬዚዳንት ኦባማ በኬንያና በኢትዮጵያ በሚያደርጉት ጉብኝት አሜሪካ በምስራቅ አፍሪካ ሽብርተኝነትን ለመዋጋት ያላትን ቁርጠኝነተ የምታሳይበት እንደሆነም እየተነገረ ነው	https://www.ethiopianreporter.com/article/8135	129
28,852	“የቡድናችን ሁኔታ አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደርሷል” ሳምሶን አየለ	ስፖርት	December 10, 2019	Unknown	የስሁል ሽረ አሰልጣኝ ሳምሶን አየለ የቡድናቸው ሁኔታ አሳሳቢ ደረጃ እንደደረሰ እና ቡድኑ ችግሮች እንዳሉበት ከትግራይ ቴሌቭዥን ጋር ባደረጉት ቆይታ ገልፀዋል ከአስተያየቱ በኋላም ከሶከር ኢትዮጵያ ጋር አጭር ቆይታ ያደረጉት አሰልጣኙ ችግሩ ከጊዜ ወደ ግየጊዜ እየጨመረ እንደመጣ ገልፀው በጊዜ ካልተፈታ በቡድኑ ውጤት ላይ አሉታዊ ተፅእኖ ማሳረፉ እንደማይቀር ገልፀዋልበቡድኑ ችግሮች አሉ ተጫዋቾችም ደሞዝ አልተከፈላቸውም እኔ የእግር ኳስ አሰልጣኝ ነኝ አሁን ግን ተጫዋቾቹን ማግባባት እና ማስተባበር ነው የያዝኩት በዚህ ሁኔታ ላይ ካለ ቡድን ደግሞ ውጤት መጠበቅ ስለማይቻል ጉዳዩን የቡድኑ ደጋፊ እና የእግር ኳስ ማሀብረሰቡ ይወቀው ብዙ ታግሰናል አሁን ግን ጉዳዩ አሳሳቢ ደረጃ ላይ ስለደረሰ እና እኔም ከዚ በላይ ተጫዋቾቹን ተጭኖ ወደ ሜዳ ማስገባት ይከብደኛል ብለዋል	https://soccerethiopia.net/football/52633	102
44,147	ወጣቱ ትዉልድ እንደ ቀድሞዉ ትዉልድ የአገሪቱን ሰላምና መረጋጋት ለመጠበቅ በጋራ እንዲቆም ፕሬዝዳንቱ ጠየቁ	ፖለቲካ	March 2, 2018	Unknown	ወጣቱ ትዉልድ እንደ ቅድመ አያቶቹና አያቶቹ ልዩነቶችን ወደጎን በመተዉ የአገሪቱን ሰላምና ደህንነት ለማስከበር በጋራ መቆም እንዳለበት ፕሬዝዳንት ዶክተር ሙላቱ ተሾመ ጠየቁፕሬዝዳንቱ ዛሬ 122ኛዉ የአድዋ ድል በአል ዉጊያዉ በተካሄደባቸዉ የአድዋ ተራሮች ዛሬ በተከበረበት ወቅት ባደረጉት ንግግር አያቶቻችን ልዩነቶቻቸዉን ወደጎን በመተዉ ወራሪዉን የኢጣሊያ ጦር መክተዉ እንደመለሱት ሁሉ ወጣቱ ትዉልድ ለአገሪቱ ሰላምና መረጋጋት በጋራ ዘብ በመቆም የአያቶቹን ታሪክ መድገም እንዳለበት አመልክተዋልየአገሪቱን ሰላምና መረጋጋት በማረጋገጥ በመላዉ አለም መታወቅ የጀመረችበትን ቀጣይነት ያለዉ የኢኮኖሚ እድገት ማስቀጠል እንደሚያስፈልግ ፕሬዝዳንቱ ገልፀዋልየአድዋ ድል በአገራችን ጉዳይ የማንደራደር መሆናችንን ማሳያ ነዉ ያሉት ፕሬዝዳንቱ ቁርጠኝነትንና ለአገር ጉዳይ በጋራ መቆምን በዃላ ቀር መሳሪያ ወራሪዉንና ዘመናዊ የጦር መሳሪያ ታጥቆ የመጣዉን የጣሊያን ጦር መክተዉ ከመለሱት አባቶቻችን መማር አለብንም ብለዋልየአድዋ ድል ከኢትዮጵያ አልፎ ለሌሎች ጥቁር ህዝቦች ነፃነት ለታገሉት እንደነ ማርከስ ጋርቬይ እና ክዋሜ ንክሩማህ ላሉ የነፃነት ትግል መሪዎች ጭምር ዋነኛ የትግል ስንቅ መሆኑን አስታዉሰዋልየጥንታዊት ኢትዮጵያ አርበኞች ማህበር ፕሬዝዳንት ልጅ ዳንኤል ጆቴ መስፍን በበኩላቸዉ ወጣቱ ትዉልድ የቀደምት አያቶቹን ጀግንነትና ለአገር አንድነት በጋራ መቆምን ለማስቀጠል ከመንግስትና ህዝቡ ጎን በመቆም ለሰላምና መረጋጋት የበኩሉን አስዋፅኦ እንዲያበረክት አስገንዝበዋልሰላምን ማክበር ስንችል ሰላም ይኖረናል ያሉት ልጅ ዳንኤል ጆቴ የአገሪቱን ሰላም ማስጠበቅ ያለምንም ቅድመ ሁኔታ ተግባራዊ መደረግ እንደሚገባዉም ገልፀዋል	https://waltainfo.com/am/29682/	175
24,075	የአፍሪካ ልማት ባንክ ለኢትዮጵያ የሚሰጠውን ብድር እንደሚያሳድግ አስታወቀ	ቢዝነስ	10 May 2017	Unknown	በአፍሪካ ልማት ባንክ የግሉ ዘርፍ የመሰረተ ልማትና የኢንዲስትሪ ልማት ዘርፍ ምክትል ፕሬዚዳንት ለሶስት ቀናት የስራ ጉብኝት አዲስ አበባ በመጡበት ወቅት ባንኩ ለኢትዮጵያ የሚሰጠውን የብድር መጠን ማሳደግ እንደሚፈልግ አስታወቁ የባንኩ ምክትል ፕሬዚዳንት ፒዬር ጉስሌን ከመንግስት ባለስልጣናትና ከግሉ ዘርፍ ሀላፊዎች ጋር ተነጋግረዋል በኢትዮጵያ ለተለያዩ 26 ያህል የመንግስት ፕሮጀክቶች ማስፈፀሚያ የሁለት ቢሊዮን ዶላር ግምት ያላቸውን የፋይናንስ አቅርቦቶች የሰጠው የአፍሪካ ልማት ባንክ በግሉ ዘርፍ በኩል ተበዳሪዎች ብዙም እየተጠቀሙበት እንዳልሆነ ሚስተር ጉስሌን ገልፀዋል በኢትዮጵያ ብቸኛው የግል ተበዳሪ ኩባንያ ደርባ ሲሚንቶ እንደሆነ ያስታወሱት ምክትል ፕሬዚዳንቱ ይህ እንዲሻሻል ባንኩ ፍላጎት እንዳለው ገልፀው የግሉ ዘርፍም ባንኩ ስለሚሰጣቸው ድጋፎች ብዙም ግንዛቤ ካለመኖሩም እንደሚመነጭ ጠቁመዋልበሌላ በኩል ግን የኢትዮጵያ ብሄራዊ ባንክ ፍላጎት በአብዛኛው የወጪ ንግድ ተኮር በሆኑ መስኮች ለተሰማሩ ኩባንያዎች ቅድሚያ የሚሰጥ በመሆኑና ዝቅተኛው የመበደር ጣሪያም እስከ አስር ሚሊዮን ዶላር አቅም ያላቸው ኩባንያዎች እንዲሆኑ የሚጠይቅ መሆኑም ሌላኛው ምክንያት ሊሆን እንደሚችል ተገልጿልደርባ ሲሚንቶ እኤአ በ2009 ከአፍሪካ ልማት ባንክ 55 ሚሊዮን ዶላር ብድር ማግኘቱን ያስታወሱት ሚስተር ጉስሌን ሚያዝያ 30 ቀን 2009 አም የደርባ ሲሚንቶ ፋብሪካን መጎብኘታቸውንም ገልፀዋል ባንኩ የተከፈለውን ጨምሮ ቃል የተገባለት ካፒታል በጠቅላላው 100 ቢሊዮን ዶላር መሆኑን ከዚህ ውስጥ የኢትዮጵያ የአክሲዮን ድርሻ 15 በመቶ መሆኑን ያስታወሱት ሚስተር ጉሌን ባንኩ ካለበት የካፒታል እጥረት አኳያ ኢትዮጵያን ጨምሮ የባንኩ ባለድርሻዎች ካፒታላቸውን እንዲያሳድጉ ጥያቄ ማቅረቡን ገልፀዋል ሆኖም ካፒታል የማሳደግ ውሳኔው የባለአክሲዮኖች በመሆኑ በባንኩ የቦርድ አባላት ወደፊት ውሳኔ እንደሚሰጥበት አስታውቀዋል በትራንስፖርትና ሎጂስቲክስ በሆቴልና ቱሪዝም እንዲሁም በግብርና ውጤቶች ማቀነባበርና በሌሎችም መስኮች የተሰማሩ የግል ኩባንያዎች የባንኩን የብድር አገልግሎት ማግኘት እንደሚችሉ አብራርተዋል በአገሪቱ በመንግስት የሚካሄዱ የኢንዱስትሪ ፓርኮች መሰረተ ልማት ስራዎችንም ባንኩ የመደገፍ ፍላጎት እንዳለው ከሪፖርተር ጋር ባደረጉት ቆይታ ገልፀዋል እኤአ ከ1975 ጀምሮ ባንኩ በኢትዮጵያ ሲካሄዱ ለቆዩና እስካሁንም ለሚካሄዱ 130 ፕሮጀክቶች በድምሩ 46 ቢሊዮን ዶላር ፋይናንስ ማቅረቡ ይነገራል በተለይም የትራንስፖርት የኢነርጂ የውሀና የሳኒቴሽን ፕሮጀክቶች አብላጫውን የባንኩን ፋይናንስ እንዳገኙ ለማወቅ ተችሏል የማሀበራዊ ዘርፎችም የባንኩን ብድር ካገኙት ውስጥ ተካተዋልበአፍሪካ ልማት ባንክ የትራንስፖርት ምህንድስና ዘርፍ ቺፍ መሀንዲስ ሚስተር ሙሚያ ዋኬንዶ በበኩላቸው በኢትጵያና በጂቡቲ መካከል ለተዘረጋው የሀይል መስመርና ከኢትዮጵያ ኬንያ እየተዘረጋ ለሚገኘው የሀይል መስመር ማሰራጫ ግንባታ ለገጠር የኤሌክትሪክ ሀይል አቅርቦት እንዲሁም ለመቐለዳሎል የሀይል ማሰራጫ ግንባታዎች 900 ሚሊዮን ዶላር ብድር መስጠቱን አስታውሰዋልከዚህ በተጨማሪ በትራንስፖርት ዘርፍም የአገሪቱን ትራንስፖርት ኔትወርክ ለማሻሻልና የቀጣናውን የትራንስፖርት ኮሪዶሮችን ለማስተሳሰር አንድ ቢሊዮን ዶላር የሚጠጋ ብድር መስጠቱን ሚስተር ዋኬንዶ ገልፀዋል በዚህም መሰረት የኢትዮጵያ ኬንያ ትራንስፖርት ኮሪዶር የኢትዮጵያ አየር መንገድ እንዲሁም የቦሌ አለም አቀፍ ኤርፖርት ፕሮጀክቶች ከብድሩ ተጠቃሚ ከሆኑት መካከል እንደሚጠቀሱ ባንኩ አስታውሷል በግብርና መስክ 7000 ሄክታር መሬት የሚያለማውንና 77 ሚሊዮን ሜትር ኩብ ውሀ የማከማቸት አቅም ያለውን የቆጋ ግድብ ፕሮጀክት ለመደገፍ የ630 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍም ባንኩ ከተሳተፈባቸው ፕሮጀክቶች መካከል የሚጠቀሱ ናቸውበኢንዱስትሪው መስክ ለደርባ የሰጠውን 55 ሚሊዮን ዶላር ብድር ጨምሮ 130 ሚሊዮን ዶላር ብድር የሰጠው የአፍሪካ ልማት ባንክ ለውሀና ሳኒቴሽን ፕሮጀክቶች 340 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍ እንዲሁም በትምህርት በጤናና በሌሎች ማሀበራዊ አገልግሎቶች ዘርፍ የበጀት ድጋፍ ለመስጠት የሚያስችል የ12 ቢሊዮን ዶላር ኢንቨስትመንት በኢትዮጵያ ማከናወኑን አስታውቋልይሁንና ባንኩ በኢትዮጵያ የሚያደርጋቸውን ድጋፎች ለማሳደግ የግሉ ዘርፍ የብድር አገልግሎት ተጠቃሚ እንዲሆን ጥሪ ያቀረቡት ምክትል ፕሬዚዳንት ጉስሌን በቴሌኮም ኢንዱስትሪው መስክ በኢትዮጵያ መንግስት የተያዘው የሞኖፖል አሰራር ወደፊት ለአገር ውስጥና ለውጭ ባሀብቶች ክፍት ሊደረግ እንደሚገባው ገልፀዋልየአፍሪካ ልማት ባንክን በግሉ ዘርፍ በመሰረተ ልማትና በኢንዱስትሪ መስክ በምክትል ፕሬዚዳንትነት ለመምራት ሚስተር ጉስሌን የተሾሙት እኤአ በ2016 ነው የአፍሪካ ልማት ባንክን ከመቀላቀላቸው ቀደም ብሎ በአለም ባንክና በሌሎች ተቋማት የብዙ አመታት ልምድ ያካበቱት አዲሱ ምክትል ፕሬዚዳንት በተለይ በቴሌኮም መስክ በአፍሪካ መንግስታት የሚዘወተረውን የመንግስት የሞኖፖል ድርሻ ለመለወጥ እንደሚሰሩ ተስፋ ተጥሎባቸዋል	https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%88%AA%E1%8A%AB-%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%89%B5-%E1%89%A3%E1%8A%95%E1%8A%AD-%E1%88%88%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB-%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%B0%E1%8C%A0%E1%8B%8D%E1%8A%95-%E1%89%A5%E1%8B%B5%E1%88%AD-%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%88%B3%E1%8B%B5%E1%8C%8D-%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8B%88%E1%89%80	508
29,708	የትግራይ እና የባህር ዳር ስታዲየሞች አህጉራዊ ጨዋታዎችን ለማከናወን ፍቃድ አገኙ	ስፖርት	August 7, 2019	Unknown	የትግራይ ስታዲየም ለመጀመርያ ጊዜ የካፍ ጨዋታዎች ለማከናወን እውቅና ሲያገኝ የባህርዳር ስቴዲየምም በድጋሚ ፍቃዱን አግኝቷልባለፈው ሳምንት በኢትዮጵያ የሚገኙ ስታዲየሞች ዝቅተኛው የካፍ መመዘኛ ማሟላት አይችሉም በማለት ሁሉንም ሜዳዎች ከአህጉራዊ ጨዋታዎች ማገዱ ይታወሳል ዛሬ ደግሞ የትግራይ እና የባህርዳር ስታዲየሞች የካፍ መመዘኛን በከፊል በሟሟላታቸው በእግር ኳስ አወዳዳሪው አካል ጨዋታዎችን ለማካሄድ ፍቃድ ተሰጥቷቸዋልስታዲየሞቹ ፍቃድ ቢያገኙም በርካታ ያላሟሉት መመዘኛ እና በፍቃድ ሰጪው አካል እንዲሻሻሉ የተነገሩ በርካታ ነገሮች እንዳሉ በኢትዮጵያ እግርኳስ ፌዴሬሽን የክለብ ላይሰንሲንግ ዲፓርትመንት ዳይሬክተር ተድላ ዳኛቸው ዶር አሳስበዋል አሁንም ጨዋታ እንዲደርግ የተፈቀደው በጊዜ ገደብ እንደሆነ ሊታወቅ ይገባል እስከ ኦክቶበር ጥቅምት ድረስ በሁለቱ ሜዳዎች ኢንተርናሽናል ጨዋታዎች እንዲደረጉ ካፍ ፍቃድ ሰጥቷል ከዛ በኋላ ግን የስታዲየሞቹ ደረጃ በድጋሚ ተገምግመው መመዘኛዎቹን ካላሟሉ ፍቃድ አይኖራቸውም የሚመለከታቸው አካላት ይህን ጉዳይ ትኩረት ሰጥተው ስራዎች መሰራት ይኖርባቸዋል ብለዋልባለፉት ሳምንታት መመዘኛውን ለማሟላት በማሻሻል ስራ ላይ የነበረው ትግራይ ስታድየም ከሁለት ሳምንት በኋላ መቐለ ከካኖ ስፖርት በሚያደርጉት የመልስ ጨዋታ የመጀመርያውን አህጉራዊ ግጥሚያ ያስተናግዳል ተብሎ ሲጠበቅ በተደጋጋሚ ሀገራዊ እና የክለብ ኢንተርናሽናል ጨዋታዎች የተካሄዱበት የባህርዳር ስታዲየም ደግሞ ፋሲል ከነማ ከአዛም በመጪው እሁድ እንዲሁም በኦሊምፒክ ሴቶች እግርኳስ ማጣርያ ኢትዮጵያ ከካሜሩን የሚያደርጉትን ጨዋታ የሚያስተናግድ ይሆናል	https://soccerethiopia.net/football/49760	166
19,418	የግብፅ የቀድሞው ፕሬዚዳንት ሆስኒ ሙባረክ ከዚህ አለም በሞት ተለዩ	ዓለም አቀፍ ዜና	Feb 25, 2020	572	አዲስ አበባ የካቲት 17 2012 ኤፍ ቢ ሲ የግብፅ የቀድሞው ፕሬዚዳንት ሆስኒ ሙባረክ በ91 አመታቸው ከዚህ አለም በሞት ተለዩበፈረንጆቹ 2011 በህዝባዊ አመፅ ከስልጣን የተወገዱት የቀድሞው ፕሬዚዳንት ሀገሪቷን ለ30 አመታት መርተዋልየሀገሪቱ መንግስት ቴሌቪዥን እንደዘገበው ሆስኒ ሙባሪክ የቀዶ ህክምና ከተደረገላቸው ከሳምንታት በኋላ ህይወታቸው አልፏልየግብፅ አራተኛው ፕሬዚዳንት የነበሩት ሆስኒ ሙባራክ በአረብ አብዮት ከስልጣን እስከተወገዱበት ጊዜ ድረስ ሀገሪቷን መርተዋልበፈረንጆቹ 2011 ከስልጣን ከተነሱ በኋላ እስር ላይ የነበሩ ሲሆን በ2017 ከቀረበባቸው ክስ ነፃ መሆናቸውን ተከትሎ ከእርስ መፈታታቸው ይታወሳልበ1928 በናይል ዴልታ ገጠራማ አከባቢ የተወለዱት ሆስኒ ሙባረክ የአገዛዝ ዘመናቸው በሙስና በፖሊስ ጭካኔ በፖለቲካ ጭቆና እና በኢኮኖሚያዊ ችግሮች ወቀሳ ይቀርብበተዋል ምንጭ አልጀዚራ	https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%8c%8d%e1%89%a5%e1%8d%85-%e1%8b%a8%e1%89%80%e1%8b%b5%e1%88%9e%e1%8b%8d-%e1%8d%95%e1%88%ac%e1%8b%9a%e1%8b%b3%e1%8a%95%e1%89%b5-%e1%88%86%e1%88%b5%e1%8a%92-%e1%88%99%e1%89%a3%e1%88%a8/	95
20,044	አቶ ኤልያስ ሽኩር ከዓለም አቀፉ የፀረ-አበረታች ቅመሞች ኤጀንሲ ፕሬዚዳንት ጋር ተወያዩ	ስፖርት	Oct 22, 2020	141	FBC	https://www.fanabc.com/%e1%8a%a0%e1%89%b6-%e1%8a%a4%e1%88%8d%e1%8b%ab%e1%88%b5-%e1%88%bd%e1%8a%a9%e1%88%ad-%e1%8a%a8%e1%8a%a0%e1%88%88%e1%88%9d-%e1%8a%a0%e1%89%80%e1%8d%89-%e1%8b%a8%e1%8d%80%e1%88%a8-%e1%8b%b6%e1%8d%92/	1
50,164	አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ለፕሮፌሰር አስመሮም ለገሰ የክብር ዶክትሬት መሥጠቱን አስታወቀ	ሀገር አቀፍ ዜና	December 19, 2018	Unknown	የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በገዳ ስርአት ላይ ጥልቅ ምርምርና ጥናት ላደረጉት ኤርትራዊው ፕሮፌሰር አስመሮም ለገሰ የክብር ዶክትሬት መስጠቱን አስታወቀ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ በትናንትናው እለት በተካሄደ ስነ ስርአት ለፕሮፌሰር አስመሮም ለገሰ በገዳ ስርአት ላይ ላደረጉት ጥናት የክብር ዶክትሬትታቸውን ተበርክቶላቸዋልበዩኒቨርሲቲ በተካሄደው ስነ ስርአት ላይ የኦሮሚያ ክልል ርእሰ መስተዳደር አቶ ለማ መገርሳን ጨምሮ ሌሌች የሚመለከታቸው አካላት እንዲሁም የኦሮሞ አባ ገዳዎች እና ምሁራን ተገኝተዋልፕሮፌሰር አስመሮም ለገሰ በገዳ ስርአት ላይ ጥናትና ምርምር በማድረግ የገዳ ስርአትን ለአለም አቀፍ ደረጃ እንዲታወቅ ቀላል የማይባል አስተዋፅኦ ማድረጋቸውም ተገልጿል ፕሮፌሰር አስመሮም በገዳ ስርአትን በተመለከተ የፃፉት መፅሀፍት Gada Three Approaches to the Study of African Society እና Oromo Democracy An Indigenous African Political System በሚል ርእስ የተዘጋጁ ናቸው	https://waltainfo.com/am/32168/	108
279	ባየር ሙኒክ በኢትዮጵያ ሥልጠና ይሰጣል	ስፖርት	February 17, 2020	19	የጀርመኑ ሀያል ክለብ ባየር ሙኒክ በኢትዮጵያ ለክለቦች የተለያዩ ስልጠናዎችን እንደሚሰጥ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን አስታወቀ ስልጠናው ለ15 ቀናት የሚቆይ ሲሆን ባለሙያዎቹም ትናንት አዲስ አበባ ገብተዋል የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን ከጀርመኑ ክለብ ባየር ሙኒክ ጋር የተለያዩ ስራዎችን በጋራ ለማከናወን ማቀዱ ይታወቃል ይህንን ተከትሎም ከዚህ ቀደም የልምድ ልውውጥና ስልጠናዎችን ሰጥቷል አሁንም ከፌዴሬሽኑ የቴክኒክና ልማት ዳይሬክተር ጋር ባደረገው ቅድመ ዝግጅት ለወጣት አሰልጣኞች ለ15 ቀናት የሚቆይ ስልጠና የሚሰጥ መሆኑን ፌዴሬሽኑ በድረ ገፁ አስነብቧል ስልጠናውን የሚሰጡት ባለሙያዎች ትናንት አዲስ አበባ የገቡ ሲሆን ለቀጣይ 15 ቀናትም ቆይታ የሚያደርጉ ይሆናል ስልጠናው የሚካሄደው በሁለት ዙር ሲሆን የመጀመሪያው ዙር ሰልጣኞች ከየክልሉ የተውጣጡ ወጣትና ጀማሪ አሰልጣኞች ናቸው ወጣቶቹ ከዚህ ቀደም በተሰጠው ስልጠና ተገቢውን ውጤት በማሟላት ለቀጣይ ያለፉ 30 አሰልጣኞች ሲሆኑ ለተከታታይ አምስት ቀናት በስልጠና ላይ የሚቆዩም ይሆናል በአዲስ አበባ ስታዲየም የሚሰጠው ስልጠናው ከዛሬ ጀምሮ እስከ የካቲት 132012 አም የሚቆይ መሆኑም በዘገባው ተመላክቷልሁለተኛው ዙር ስልጠናም የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ወንድ ክለብ አሰልጣኞችንና አንደኛ ዲቪዚዮን ሴቶች ፕሪሚየርሊግ ክለብ አሰልጣኞችን የሚያካትት ነው የሙያ ማሻሻያ ስልጠናው ከየካቲት 16182012 አም ለሶስት ቀናት የሚሰጥም ይሆናል ቀጣዩ መርሀ ግብርም ክለቡ በሚያዘጋጀው የባየር ሙኒክ የወጣቶች ዋንጫ ላይ ተሳታፊ ሊሆኑ የሚችሉ ከ15 አመት በታች ታዳጊዎችን መመልመል ነው የሚመለመሉት አስር ተጫዋቾችም በሚያዝያ ወር መጨረሻ በጀርመን የሙኒክ ከተማ በሚካሄደው የባየርሙኒክ ዋንጫ ውድድር ላይ ተሳታፊ የሚሆኑበትን እድል የሚያመቻች መሆኑንም በዘገባው ተጠቁሟል አዲስ ዘመን የካቲት 9 2012 አም ብርሀን ፈይሳ	https://www.press.et/Ama/?p=27414	206
44,245	ኢትዮጵያ የ2018 የቡድን 77 እና ቻይና ሊቀመንበርነትን ከፓኪስታን ተረከበች	ፖለቲካ	February 7, 2018	Unknown	ኢትዮጵያ የ2018 የቡድን 77 እና ቻይና ሊቀመንበርነትን ከፓኪስታን ተረክባለችሊቀመንበርነቱን የተረከቡት በኬንያ የኢትዮጵያ ባለሙሉ ስልጣን አምባሳደር ዲና ሙፍቲ ናቸውቡድኑ ተለዋዋጭ በሆነው አለም አቀፍ የዲፕሎማሲ መድረክ ለታደጊ አገሮች ድምፅ መሰማት የሚያደርገው ጥረት የሚደንቅ መሆኑን የተጠቀሱት አምባሳደር ዲና በእርሳቸው የሊቀመንበርነት ዘመንም ቡድኑ በተባበሩት መንግስታት ስርአት ውስጥ የታዳጊ አገሮች ጥቅም ለማስጠበቅ እና ድምፃቸውን በጋራ ለማሰማት የሚደርገው ሚና ተጠንክሮ እንሚቀጥል ገልፀዋልየተባበሩት መንግስታት ቀጣይነት ያለው ልማት ዋነኛ ምሰሶዎች የሆኑትን በቀጣይነት ተጠናክረው መፈፀም እንዳለባቸው እና ኢትዮጵያ ለዚህ ቁርጠኛ መሆኗንም አስታውቀዋልኢትዮጵያ የአየር ንብረት ተጋላጭነት ፎረም ሊቀመንበር እንደመሆኗ የተባበሩት መንግስታት የአካባቢ ፕሮግራም በአየር ንብረት ለውጥ ተጋላጭ የሆኑ አገራት ከአየር ንብረት ለውጥ ጋር በተያያዘ የሚያጋጥማቸውን ችግር ለመቅረፍ በሚደረገው ጥረት በጋራ እንደምትሰራ እና ድርሻዋን እንደምትወጣ አምባሳደር ዲና ገልፀዋል	https://waltainfo.com/am/29624/	108
22,441	ከውጭ ከገቡ የፖለቲካ ፓርቲዎች የምዝገባ ጥያቄ እንዳልቀረበለት ምርጫ ቦርድ አስታወቀ	ፖለቲካ	16 September 2018	Unknown	ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ዶር ስልጣን ከያዙ ወዲህ በተለያዩ መንገዶች የትግል እንቅስቃሴ ሲያደርጉ የነበሩ ተቃዋሚ ፓርቲዎች ወደ አገር ቤት ገብተው እንቅስቃሴያቸውን ማድረግ እንደሚችሉ ጥሪ ካቀረቡ በኋላ በርካታ የፖለቲካ ፓርቲዎች ወደ አገር ቤት ቢመለሱም አንዳቸውም ወደ ብሄራዊ ምርጫ ቦርድ ቀርበው በይፋ የምዝገባ ጥያቄ አለማቅረባቸውን የቦርዱ የኮሙዩኒኬሽን ሀላፊ አቶ ተስፋ አለም አባይ ለሪፖርተር ገለፁየመንግስትን ጥሪ ተከትሎ ወደ አገር ውስጥ የገቡ ፓርቲዎች አሉ ለፓርቲዎቹ ግንዛቤ ለመፍጠር በማሰብ ጥሪ አድርገን ተወያይተናል በዚህም ምክንያት ፓርቲዎቹ በፖለቲካ ፓርቲዎች ምዝገባ አዋጅ ላይ ግንዛቤ እንዲያገኙ አድርገናል እንዴት መመዝገብ እንዳለባቸውና ማሟላት የሚገቧቸውን ቅድመ መስፈርቶችን በተመለከተ ከቦርዱ ጋር ምክክር አድርገዋል ከዚያ ውጪ ግን ይፋ የምዝገባ ጥያቄ ለቦርዱ ያቀረበ ፓርቲ የለም ብለዋልምንም እንኳን የምዝገባ ጥያቄ እስካሁን ለቦርዱ ያልቀረበ ቢሆንም በተለያዩ ጊዜያት ወደ አገር ውስጥ የገቡ ፓርቲዎች አመራሮች ወደ ቦርዱ በመምጣት ማሟላት ስላለባቸው ጉዳዮች ጥያቄ እንደሚያቀርቡ ቦርዱም አስፈላጊ የሆኑ የምዝገባ ቅድመ ሁኔታዎችና አካሄዶችን አስመልክቶ በፖለቲካ ፓርቲዎች ምዝገባ አዋጅ መሰረት ማብራሪያ እየሰጠ መሆኑን ሀላፊው አስታውቀዋልቦርዱ ለፓርቲዎቹ አመራሮች የፓርቲ መመስረቻ ፈቃድ ለማግኘት ኢትዮጵያዊ ዜጎች መሆን እንዳለባቸው በፓርቲዎች ምዝገባ አዋጅ መሰረት ለክልላዊና ለአገር አቀፍ ፓርቲዎች ምስረታ መሟላት ስላለባቸው መስፈርቶች ማብራሪያ እየሰጠ እንደሆነ አክለው ገልፀዋልበተያያዘ ዜና መጭው የ2012 ብሄራዊ ምርጫን በዘመናዊ መንገድ ለማከናወን ቦርዱ ጥናት እያደረገ እንደሆነም አቶ ተክሉ አለም አስረድተዋልምርጫው በቴክኖሎጂ የታገዘ እንዲሆን ከሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር ጋር በመተባበር ኮሚቴ ተዋቅሮ ጥናት እየተደረገ ነው በዚሁም መሰረት የመራጮችና የእጩዎች ምዝገባን እንዲሁም የምርጫ ውጤት ገለፃን በቴክኖሎጂ ታግዞ ለማከናወን ለሚያስችሉ ስራዎች ጥናት እየተካሄደ ነው በማለት አብራርተዋል	https://www.ethiopianreporter.com/article/13019	217
46,528	የውጭ ጉዳይ ፓሊሲው ዓላማ ሰላም፣ ልማትና ዴሞክራሲን እውን ማድረግ ነው – አቶ ተወልደ ሙሉጌታ	ፖለቲካ	October 7, 2016	Unknown	የኢፌዴሪ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ ዋነኛ አላማ በአገሪቱ ሰላምን ልማትንና ዴሞክራሲን እውን ማድረግ መሆኑን የውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ቃል አቀባይ አቶ ተወልደ ሙሉጌታ ገለፁ አቶ ተወልደ ለዋኢማ እንደገለፁት የውጭ ጉዳይ ፖሊሲው በአገሪቱ ዘላቂ ሰላምና ዴሞክራሲን በማረጋገጥ የአገር ልማትን ሊያግዝ በሚችል መልኩ የውጭ ንግድና ኢንቨስትመንትን ማስፋፋት ነው ብለዋል በተለይ የኢኮኖሚ ዲፕሎማሲ ስራው ከፍተኛ ትኩረት የተሰጠው መሆኑን የጠቆሙት አቶ ተወልደ በአለም የንግድና ኢንቨትመንት ስራዎች ተዋቂ የሆኑትን ትልልቅ ኩባንያዎችን በመሳብ ረገድ የተሰሩ ስራዎች ውጤታማ እየሆኑ መምጣታቸውን ይናገራሉ ሚኒስቴሩ ግዙፍ ኩባንያዎችንም ሆነ በመካከለኛ ደረጃ የሚገኙ አለም አቀፍ ኩባንያዎችን ለመሳብ የአገሪቷ ሰላምና መረጋጋት እንዲሁም ተከታታይና ፈጣን የኢኮኖሚ እድገት በቂ የሰው ሀይልና ገበያ መኖሩ ጉልህ አስተዋፅኦ ማድረጉን አቶ ተወልደ አስረድተዋል በተጨማሪም አገሪቱ የቀረፀችውና ተግባራዊ ያደረገቺው ምቹ የኢንቨስትመንት ፖሊሲና ለውጭ ባለሀብቶች የምትሰጣቸው ማበረታቻዎችም ባለሀብቶችን ለመሳብ እንዲሁ እገዛ ማድረጉን አቶ ተወልደ አክለው ገልፀዋል በአሁኑ ወቅት በርካታ ዜጎችን ለማሳተፍ የሚያስችሉ አስፈላጊው ግብአቶችና መሰረተ ልማቶች የተሟሉላቸው ትላልቅ የኢንዱስትሪ ፓርኮች በመገንባት ላይ ይገኛሉ ያሉት አቶ ተወልደ ፓርኮቹ አገሪቷ ከተለያዩ የጎረቤት አገራት ጋር በመፎካካር በኢንዱስትሪ ዘርፍ ላይ የተሰማሩ አለም አቀፍ ኩባንያዎችን ይበልጥ እንዲሰማሩ መልካም እድል እየፈጠረ መሆኑን አመክልክተዋል በውጭ የሚገኙ የኢትዮጵያ ኢምባሲዎች በተለይ የኢኮኖሚው ዲፕሎማሲው የተሳካ እንዲሆን በጥናት ላይ የተመሰረተ እንቅስቃሴዎችን እያካሄዱ መሆኑን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል	https://waltainfo.com/am/28703/	184
4,792	የሰሜን ሸዋ ዋና አስተዳዳሪ	ሀገር አቀፍ ዜና	April 10, 2019	227	የአካባቢው የፀጥታ ችግር በቁጥጥር ስር ውሏል ድርጊቱ የአማራና ኦሮሞ ህዝቦች አጀንዳ አይደለምአዲስ አበባ ሰሞኑን በሰሜን ሸዋ ዞን አጣዬ አካባቢ ተከስቶ የነበረው የሰላምና ፀጥታ ችግር በቁጥጥር ስር መዋሉን የሰሜን ሸዋ ዞን አስተዳደር ገለፀ ድርጊቱም የአማራና ኦሮሞ ህዝቦች አጀንዳ እንዳልሆነ አስታውቋል በአካባቢው የተፈጠረውም ሆነ ሌሎች በአገሪቱ የሚስተዋሉ ተመሳሳይ ችግሮች መንግስት የህዝቦችን ሰላምና ደህንነት የማስጠበቅ ስራውን በአግባቡ መወጣት እንዳለበት የሚያሳይ እንደሆነም ተጠቁሟል የዞኑ ዋና አስተዳዳሪ አቶ ተፈራ ወንድማገኘሁ ለአዲስ ዘመን ጋዜጣ እንደተና ገሩት ደብረ ብርሀንን ጨምሮ በሙሉ ሰሜን ሸዋ ዞን ሰላሙን ጠብቆ የኖረና የሰላም አምባሳደር የሚባል ሰላም ወዳድ አካባቢ ነው ይሁን እንጂ ባለፉት ሶስትና አራት ቀናት አጣዬ ላይ በተካሄደበት ወረራ ሰላሙ ተናግቷል በተደራጀ በታጠቀና በቂ ስልጠና በወሰደ ሀይል በተፈፀመው ኢሰብአዊ ድርጊትም በሰው ህይወት አካልና ንብረት ላይም ከባድ ጉዳትም ደርሷል ሆኖም አሁን ባለው ሁኔታ የፀጥታ ችግሩን ሙሉ በሙሉ መቆጣጠር በመቻሉ አካባቢው ወደ ሰላማዊ እንቅስቃሴው ገብቷል እንደ ዋና አስተዳዳሪው ገለፃ በቂ የመከላከያ ሰራዊትና የፌዴራል ፖሊስ በቦታው ገብቷል የተደራጀና የታጠቀው ሀይል ውጊያ የከፈተባቸው አካባቢዎችም በቁጥጥር ስር ውለዋል ህብረተሰቡን የማረጋጋት ስራም እየተከናወነ ይገኛል በአካባቢው የተፈጠረው ችግርም የአማራም ሆነ የኦሮሞ ህዝብ አጀንዳ ሳይሆን የሁለቱን ህዝቦች አንድነትና ፍቅር የማይፈልጉ አካላት ተልእኮ መሆኑንም መገንዘብ ይገባል ምክንያቱም የአማራና የኦሮሞ ህዝቦች ቀድሞም አብረው ሲኖሩ የነበሩ አሁንም አብረው እየኖሩ ያሉና ወደፊትም አብረው የሚኖሩ ናቸው ይሄን አይነት ከሰብአዊነት የወጣ እንስሳዊ ድርጊት ከሁለቱ ህዝቦች የመነጨ አይደለም የደረሰውን ጉዳት በተመለከተ በየቀኑ አዳዲስ ነገር እየተገኘ መሆኑን የጠቆሙት አቶ ተፈራ የሚመለከተው አካል አካባቢውን ተቆጣጥሮ የማሰስና የማጥራት ተግባር እያከናወነ እንደመሆኑ በቀጣይ ሙሉ መረጃው የሚሰጥ መሆኑን ተናግረዋል እስካሁን ባለው መረጃ ግን የ27 ሰዎች ህይወት ማለፉን በ27 ሰዎች ላይም የተለያየ መጠን ያለው የአካል ጉዳት መድረሱንና በርካታ ንብረትም መውደሙን አብራርተዋል ይሄን ችግር የፈጠረው ቡድንም በአግባቡ የተደራጀ የደንብ ልብስ ያለው አርማ የያዘ የሰለጠነና ከግለሰብ እስከ ቡድን መሳሪያ የታጠቀ መሆኑን በመጠቆም ትክክለኛ ማንነቱን በተመለከተ ግን አሁን ላይ ህዝቡን የሚያወናብድ መረጃ ከመስጠት ይልቅም ጉዳዩን የሚመለከተው የፌዴራልና የክልል አካላት የጋራ ኮሚቴ በሚያደረገው ማጣራት ለህዝብ ይፋ እንደሚደረግ ተናግረዋል አሁን ላይ የተከሰተውም ሆነ እስካሁን ሲከሰት የነበረው ችግር መንግስት ለህዝቦች ደህንነት ተገቢውን ጥበቃ ሊያደርግ እንደሚገባው አመላካች መሆኑን የገለፁት ዋና አስተዳዳሪው ችግሮች ከቁጥጥር ውጪ እስኪሆኑ ከመጠበቅና መድረስ የሚገባው አካል ቶሎ መድረስ ቢችል ኖሮ በአካባቢው ይሄን ያክል አደጋ ሊደርስ እንደማይችል ያስረዳሉ አሁንም ህዝቡ በድርጊቱ በቁጣና ብስጭት ውስጥ መሆኑን በመጠቆምም በቀጣይ መንግስት የህዝቦችን ሰላምና ደህንነት የመጠበቅ ስራውን በአግባቡ ሊወጣ እንደሚገባ አሳስበዋል በአካባቢው በደረሰ ጉዳት የተፈናቀሉና የተጎዱ ወገኖችን ከመደገፍ አኳያም ደብረ ብርሀንን ጨምሮ ሰፊ የገንዘብና የቁሳቁስ ድጋፍ እየተከናወነ መሆኑን በመጠቆምም ባጠረ ጊዜ ውስጥ ተጎጂዎችን የማቋቋም ስራ እንደሚከናወንም ተናግረዋል ህብረተሰቡም የሁለቱ ህዝቦች አንድነት ቀጣይነት እንዳለውና የጥፋት ቡድኖች ችግር ፈጥረው የሚያልፉ መሆናቸውን ተገንዝቦ ሰላምና አንድነቱን እንዲያስጠብቅ መንግስትም የህዝቡን ሰላምና ደህንነት ከማስጠበቅ በተጓዳኝ ተገቢውን ማጣራት አድርጎ በአጥፊ ቡድኑ ላይ እርምጃ እንዲወስድ ጠይቀዋል የዞኑ አስተዳደር በደረሰው ህይወትና አካል ጉዳትም የተሰማውን ሀዘን ገልጿል ለተጎጂ ቤተሰብም መፅናናትን ተመኝቷልአዲስ ዘመን ሚያዝያ 22011በ	https://www.press.et/Ama/?p=8552	423
14,450	መንግስት እየወሰደ ያለውን እርምጃ ሃገርን የማዳን ጉዳይ እንጅ ከትግራይ ህዝብ ጋር እንደሚደረግ ጦርነት መመልከት አይገባም – አስተያየት ሰጭዎች	ሀገር አቀፍ ዜና	Nov 6, 2020	588	አዲስ አበባ ጥቅምት 27 2013 ኤፍቢሲ መንግስት እየወሰደ ያለው እርምጃ ወንጀለኛ የህወሀት አባላትን የመያዝና ሀገርን የማዳን ጉዳይ እንጅ ከትግራይ ህዝብ ጋር የሚደረግ ጦርነት አድርጎ መመልከት እንደማይገባ አስተያየት ሰጭዎች ተናገሩየተለያዩ ክልል ነዋሪዎች መንግስት በህወሀት ባለው ቡድን ውስጥ እየወሰደ ያለውን እርምጃ በማውገዝ አስተያየታቸው ለፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት ሰጥተዋልከፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት ጋር ቆይታ ያደረጉ በአማራ ክልል የባህር ዳር ጎንደር እና ወልዲያ አካባቢ ነዋሪዎች ህወሀት የሀገር አለኝታ እና መከታ በሆነው የሀገር መከላከያ ሰራዊት ላይ የፈፀመው ጥቃት በራሱ ወገን ላይ የተፈፀመ ትልቅ ክህደት ነው ብለዋልየሀገር መከላከያ ሰራዊት የሀገር ዳር ድንበር ጠባቂና የወገን አለኝታ መሆኑን በመግለፅ ይህ አይነቱ ጥቃት ከዚህ በፊት ያልታየና በራስ ወገን ላይ የተፈፀመ የመጀመሪያው ክህደት መሆኑንም አንስተዋልየህወሀትን አካሄድ ህገ ወጥ ነው ያሉት አስተያየት ሰጭዎቹ መንግስት እየወሰደ ያለው እርምጃ ተገቢነት ያለው እና የሚደገፍ መሆኑንም ገልፀዋል በሀገሪቱ የተለያዩ አካባቢዎች ሲፈፀሙ ለነበሩና ለተፈፀሙ ጥቃቶች መነሻቸው ህወሀት እንደነበር በመጥቀስህዝቡም ከዚህ ቀደም በህወሀት ላይ እርምጃ ይወሰድ ዘንድ ሲጠይቅ እንደነበር በማስታወስም እርምጃው ቢዘገይም ሀገርና ህዝብን ከማዳን አንፃር ተገቢነት ያለውና አስፈላጊ መሆኑንም አስረድተዋልየክልሉ ወጣቶችም መከላከያው በተሰማራባቸው አካባቢዎች ከደም ልገሳ ጀምሮ ማንኛውንም ድጋፍ በማድረግ ለስኬታማነቱ አጋርነታቸውን እያሳዩ እንደሚገኙም ጠቅሰዋል ከዚህ አንፃርም በተለይም የትግራይ ክልል ወጣቶች በመከላከያ እየተወሰደ ያለውን እርምጃ በመደገፍ ከሀገር መከላከያ ሰራዊት ጎን እንዲቆሙም ጥሪ አቅርበዋልበተያያዘም በአፋር ክልል ሰመራ ከተማ እና አካባቢዋ የሚኖሩ የህብረተሰብ ክፍሎች በህወሀት ውስጥ ያለው ፅንፈኛ ቡድን በሰሜን እዝ በሚገኘው የሀገር መከላከያ ሰራዊት ላይ የፈፀመውን ጥቃት አውግዘዋልመንግሰት የሀገር መከላከያ ሰራዊት ላይ ጥቃት የፈፀመውን የጥፋት ቡድን ተከትሎ እየወሰደ ያለውን እርምጃ እንደሚደግፉም ገልፀዋልበኦሮሚያ ክልል ቡኖ በዴሌ ዞን የበደሌ ወረዳ ነዋሪ የህብረተሰብ ክፍሎችም ባለፉት 27 አመታት በሀገሪቱ ላይ ከፍተኛ ዝርፊያ ሲፈፅም የነበረው የህወሀት ቡድን ሀገሩን እና ህዝቡን ለመጠበቅ ቀን ከሌት የሚቆመው የሀገር መከላከያ ሰራዊት ላይ የፈፀመው ተግባር ለሀገሪቱ ያለውን ጠላትነት ያሳየበት መሆኑን አውስተዋልመንግስትም በዚህ የጥፋት ቡድን ላይ እየወሰደ ያለው እርምጃ ተገቢ መሆኑንም አስተያየታቸውን የሰጡ የህብረተሰብ ክፍሎቹ ተናግረዋልበተመሳሳይ በጅማ ዞን የሚገኙ የህብረተሰብ ክፍሎችም መንግስት በህወሀት ውስጥ ያለ ቡድን በሀገር መከላከያ ሰራዊት ላይ የፈፀመውን ጥቃት ተከትሎ እየወሰደ ያለውን እርምጃ እንደሚደግፉ አስታውቀዋልበጅማ ዞን ሰቃ ጮቆርሳ የሚገኙ አርሶ አደሮችም መንግስት በፅንፈኛ የህወሀት ቡድን ላይ የሚወስደውን እርምጃ እንደሚደግፉ በመጥቀስ ከሀገር መከላከያ ሰራዊት ጎን በመሆን አስፈላጊውን መስዋእትነት ለመክፈል ዝግጁ መሆናቸውንም ነው የተናገሩትየቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል አሶሳ ከተማ ነዋሪዎችም መንግስት በፅንፈኛው ህወሀት ቡድን ላይ እየወሰደ ያለው እርምጃ ህጋዊ ፍትሀዊና ትክክለኛ ነው ሲሉ ተናግረዋልአስተያየት ሰጭዎቹ መንግስት በፅንፈኛው ህወሀት ቡድን ላይ እየወሰደ ያለው እርምጃ ህጋዊ ፍትሀዊና ትክክለኛ በመሆኑ ተጠናክሮ ሊቀጥል ይገባልም ነው ያሉትየትግራይ ክልል ህዝቦችም መንግስት እየወሰደ ያለው እርምጃ የትግራይ ህዝብ ጠላት ከሆነው ከአሸባሪው ህወሀት ቡድን ጋር መሆኑን ሊገነዘቡ ይገባል ያሉት አስተያየት ሰጭዎቹ የዴሞክራሲ ፈላጊ የክልሉ ተወላጆችም እጅ ለእጅ ተያይዘው ለአንድ ጊዜና ለመጨረሻ ጊዜ ቡድኑን ከራሳቸው ሊያስወግዱ እንደሚገባ መልእክት አስተላልፈዋልአስተያየት ሰጭዎቹ መንግስትም እየወሰደ ባለው እርምጃ ንፁሀን ዜጎች እንዳይጎዱ ከለላና አስፈላጊውን ጥንቃቄ እንዲያደርግም ነው የጠየቁት	https://www.fanabc.com/%e1%88%98%e1%8a%95%e1%8c%8d%e1%88%b5%e1%89%b5-%e1%8a%a5%e1%8b%a8%e1%8b%88%e1%88%b0%e1%8b%b0-%e1%8b%ab%e1%88%88%e1%8b%8d%e1%8a%95-%e1%8a%a5%e1%88%ad%e1%88%9d%e1%8c%83-%e1%88%83%e1%8c%88%e1%88%ad/	413
26,681	ከፍተኛ ሊግ \| በሻሸመኔ እና ካፋ ቡና ጨዋታ ዙርያ የፎርፌ ውሳኔ ተላለፈ	ስፖርት	January 6, 2021	Unknown	የከፍተኛ ሊጉ የምድብ ለ ክለብ ሻሸመኔ ከተማ ትላንት ከካፋ ቡና ጋር ለነበረው ጨዋታ የኮቪድ 19 የምርመራ ውጤትን ይዞ ባለመቅረቡ በፎርፌ ተሸናፊ ሆኗልበሀዋሳ እየተደረገ ባለው የከፍተኛ ሊግ የምድብ ለ የመጀመሪያ ሳምንት ጨዋታ ትላንት ጠዋት 200 ላይ በወጣው ፕሮግራም መሰረት ሻሸመኔ ከተማን ከካፋ ቡና የሚያገናኝ መርሀ ግብር ነበርሆኖም በጨዋታው እለት ሁለቱም ቡድኖች ሜዳ ላይ መገኘት የቻሉ ሲሆን የካፋ ቡና ክለብ ተጫዋቾቹን ኮቪድ 19 ያስመረመረበትን ውጤት ይዞ የቀረበ ሲሆን የሻሸመኔ ከተማ እግር ኳስ ክለብ ግን ይህን ሳያደርግ ለጨዋታው መቅረቡ ይታወሳል በእለቱ የነበሩ አወዳዳሪ አካላት የጤና ህጉን ጠብቆ ተሟልቶ የቀረበውን ካፋ ቡናን ሜዳ ላይ ለተጫዋቾቹ ፍተሻን ካደረገ እና ወደ ሜዳ ከገቡ በሀላ በእለቱ ሰላሳ ደቂቃ ሳይጠበቅ በጤና ፕሮቶኮል መመሪያ መሰረት ክለቡን ማሰናበቱን ትናንት መዘገባችን ይታወሳልየኢትዮጵያ እግርኳስ ፌዴሬሽን የውድድርና ስነ ስርአት ኮሚቴ እና የጤና ኮሚቴው በተቀመጠው መመሪያ መሰረት የኮቪድ 19 ፕሮቶኮልን አልጠበቃችሁም በማለት የዳኞችን እና የእለቱን ኮሚሽነር ሪፖርት ከተመለከተ በሀላ ሻሸመኔ ከተማ በፎርፌ ተሸናፊ ካፋ ቡና በበኩሉ የጨዋታው አሸናፊ ሆኖ ሶስት ነጥብ እና ሶስት ጎል እንዲመዘገብለት ውሳኔ ተሰጥቶበታል	https://soccerethiopia.net/football/63225	153
19,251	የአውሮፓ ህብረት ሃገራት ድንበሮቻቸውን ለጎብኝዎች ክፍት እንዲያደርጉ ጥሪ አቀረበ	ዓለም አቀፍ ዜና	May 13, 2020	558	አዲስ አበባ ግንቦት 5 2012 ኤፍ ቢ ሲ የአውሮፓ ህብረት ሀገራት ድንበሮቻቸውን ለጎብኝዎች ክፍት እንዲያደርጉ ጥሪ አቀረበየህብረቱ ስራ አስፈፃሚ የአውሮፓ ሀገራት በኮሮና ቫይረስ ሳቢያ የዘጉትን ድንበር ለመጭው የአውሮፓውያን የበጋ ወቅት ለጎብኝዎች ክፍት በማድረግ አመታዊውን የጎብኝዎች ወቅት መጠበቅና መጠቀም ይገባል ብሏልየአፍ መሸፈኛ ጭምብል መጠቀምና የተደነገጉ ግዴታዎችን በማስተግበር ድንበሮቻቸውን ቀስ በቀስ እንዲከፍቱም ነው ምክረ ሀሳብ ያቀረበውአየር መንገዶችና ትራንስፖርት ሰጭ ድርጅቶች ጎብኝዎች የአፍና አፍንጫ መሸፈኛ ጭምብል ማድረጋቸውን መከታተልና መለየት እንዲሁም ተገቢውን ፍተሻና ክትትል ማድረግ ይጠበቅባቸዋልየህብረቱ ምክረ ሀሳብ በቱሪዝም ዘርፍ በተሰማሩ አካላት ተቀባይነት ቢያገኝም ከህብረቱ አባል ሀገራት በኩል እስካሁን የተባላ ነገር የለምይሁን እንጅ በኮሮና ቫይረስ ሳቢያ ከፍተኛ ጉዳት ያስተናገዱ እንደ ስፔን ያሉ ሀገራት ድንበሮቻቸውን በቶሎ እንደማይከፍቱ እየገለፁ ነውበወረርሽኙ ሳቢያ በርካታ የአውሮፓ ሀገራትም የሚያከብሯቸውን በአላት ሰርዘዋልሀገራት ከኮሮና ቫይረስ ጋር በተያያዘ ድንበሮቻቸውን የዘጉ ሲሆን በአውሮፓም ቢያንስ እስከ ፊታችን ሰኔ ወር አጋማሽ ድረስ ዝግ ሆኖ እንደሚቆይ ይገመታልቱሪዝም የበርካታ የአውሮፓ ሀገራት ከፍተኛ የገቢ ምንጭ ሲሆን ከጎብኝዎች የሚገኘው ገቢ የሀገራቱን 10 በመቶ ኢኮኖሚ እንደሚሸፍን ይነገራልምንጭ ሬውተርስየዜና ሰአት ሳይጠብቁ የፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬትን ትኩስ እና ሰበር ዜናዎችን በፍጥነት በአጭር የፅሁፍ መልእክት መልክ በስልክዎ ላይ እንዲደርስዎ ወደ 8111 OK ብለው ይላኩ	https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%8a%a0%e1%8b%8d%e1%88%ae%e1%8d%93-%e1%88%85%e1%89%a5%e1%88%a8%e1%89%b5-%e1%88%83%e1%8c%88%e1%88%ab%e1%89%b5-%e1%8b%b5%e1%8a%95%e1%89%a0%e1%88%ae%e1%89%bb%e1%89%b8%e1%8b%8d%e1%8a%95/	171
39,756	እሥረኞቹ የፖለቲካ ፓርቲዎች የቀድሞ መሪዎች የእምነት ክሕደት ቃል ሰጡ	ዓለም አቀፍ ዜና	March 20, 2015	Unknown	በነዘላለም ወርቅአገኘሁ የክስ ዶሴ በሽብርተኝነት የተከሰሱት የተቃዋሚ ፓርቲ መሪዎች የእምነት ክህደት ቃላቸውን እንዲሰጡ በዳኞች ሲታዘዙ አሸባሪዎች እኛ ሳንሆን አሸባሪው ህወሀትኢህአዴግ ነው አሉየፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት አስራ ዘጠነኛ ወንጀል ችሎት ዛሬ በዋለው ችሎት ለሁሉም ተከሳሾች ድርጊቱን አልፈፀምንም በሚል ቃላቸውን እንደመዘገበ ገልጿልፍርድ ቤቱ የአቃቤ ህግ ምስክሮች የሚቀርቡበትንም ቀን ቀጠሮ ሰጥቷልለተጨማሪ የተያያዘውን የድምፅ ፋይል ያዳምጡ	https://amharic.voanews.com//a/ex-opposition-leaders-pleaded-before-court-03-19-15/2687937.html	52
16,727	በአዲስ አበባ ተሰብስበው ጫት ሲቅሙ የተገኙ 36 ግለሰቦች እያንዳንዳቸው እስከ 20 ሺህ ብር ተቀጡ	ሀገር አቀፍ ዜና	May 21, 2020	1,008	አዲስ አበባ ግንቦት 13 2012 ኤፍቢሲ በአዲስ አበባ ከተማ በቂርቆስ ክፍለ ከተማ በተለያዩ አካባቢዎች የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁን ጥሰው በመሰባሰብ ጫት ሲቅሙ የተገኙ 36 ግለሰቦች እያንዳንዳቸው 20 ሺህ ብር እና በእስራት መቀጣታቸውን የአዲስ አበባ ፖሊስ ኮሚሽን ገለፀየየክፍለ ከተማው ፖሊስ መምሪያ የወንጀል ምርመራ ማስተባበሪያ ሀላፊ ምክትል ኢንስፔክተር ስለሺ ሸንቁጤ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁን በተላለፉት 36 ግለሰቦች ላይ በአቃቤ ህግ ጋር በኩል ክስ እንዲመሰረትባቸው መደረጉን አስታውቀዋልጉዳዩን የተመለከተው የፌደራል የመጀመሪያ ደረጃ ፍርድ ቤት ቂርቆስ ምድብ ችሎት 21 ተከሳሾች እያንዳንዳቸው በ20 ሺህ ብር የገንዘብ መቀጮ እንዲቀጡ እና 20 ሺህ ብሩን መክፈል ያልቻሉ 15ቱ ተከሳሾች ደግሞ እያንዳንዳቸው በ15 ቀን እስራት እንዲቀጡ ውሳኔ ያስተላለፈባቸው መሆኑን ገልፀዋልየአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ የታወጀው የኮሮና ቫይረስ የዜጎችን ህይወትና ጤንነት አደጋ ላይ ሳይጥል ስርጭቱን ለመግታት እንደሆነ ያስታወሱት ሀላፊው ማንኛውም ሰው ራሱን በመጠበቅ እና ለሌሎች በማሰብ ደንብና መመሪያዎችን ማክበር እንዳለበት አሳስበዋልFBCየዜና ሰአት ሳይጠብቁ የፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬትን ትኩስ እና ሰበር ዜናዎችን በፍጥነት በአጭር የፅሁፍ መልእክት መልክ በስልክዎ ላይ እንዲደርስዎ ወደ 8111 OK ብለው ይላኩ	https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%88%98%e1%8b%b2%e1%8a%93%e1%8b%8b-%e1%8b%a8%e1%8a%a0%e1%88%b5%e1%89%b8%e1%8a%b3%e1%8b%ad-%e1%8c%8a%e1%8b%9c-%e1%8a%a0%e1%8b%8b%e1%8c%81%e1%8a%95-%e1%8c%a5%e1%88%b0%e1%8b%8d-%e1%89%b0/	148
773	የዩጂን ዳይመንድ ሊግ የዓለም ሴት ከዋክብትን ያፋልማል	ስፖርት	May 27, 2019	38	በአሜሪካዋ የኦሪጎን ግዛት የምትገኘው የዩጂን ከተማ የአለም የመም እና የሜዳ ስፖርቶች መቀመጫ የሚል ቅፅል ስም ይከተላታል እአአ የ2021 የአለም አትሌቲክስ ሻምፒዮና አስተናጋጅ በመሆንም በአለም አቀፉ የአትሌቲክስ ፌዴሬሽኖች ማህበር ተመርጣለች በጥበብ ስራዎችና ስፖርት የምትታወቀው ከተማዋ በመጪው የፈረንጆቹ ወር መጨረሻ ደግሞ የአለም ምርጥ ሴት አትሌቶችን ልታፋልም ቀጠሮ ይዛለች የዳይመንድ ሊግ መዳረሻዎች ከሆኑት መካከል በአሜሪካ አፈር ላይ የሚካሄደው ውድድር ከሌሎቹ በተለየ የሴቶች 3ሺ ሜትር ከወዲሁ ተጠባቂ ሆኗል ሩጫውን ከወዲሁ አጓጊ ያደረገው የአለምና የኦሊምፒክ ሻምፒዮን የሆኑ አትሌቶች ተሳታፊነታቸውን በማረጋገጣቸው ሲሆን እስከአሁን ከታዩ ውድድሮች ታላቁ የሚል ስያሜም ተሰጥቶታል ኢትዮጵያዊያኑን ጨምሮ በኬንያ ደቡብ አፍሪካ እንዲሁም በሆላንድ አትሌቶች መካከል ከፍተኛ የአሸናፊነት ፍልሚያ እንደሚደረግም ይጠበቃል በየትኛውም አለም የሚካሄዱ የአትሌቲክስ ውድድሮችን ደረጃ ከሚጨምሩት መካከል አንዱ የምስራቅ አፍሪካ አትሌቶች ተሳትፎ ነው ኦሊምፒክን ጨምሮ በአለም ሻምፒዮናዎች እንዲሁም በሌሎች የመምና የጎዳና ላይ ሩጫዎች ውጤታማ የሆኑት ኢትዮጵያዊያን አትሌቶችም ቅድሚያ ተጠቃሽ ናቸው ይህንን ውድድር እጅግ አጓጊ ካደረጉት ተሳታፊ አትሌቶች መካከልም ኢትዮጵያዊቷ ገንዘቤ ዲባባ ተካታለች የ28አመቷ ገንዘቤ ለሰባት ጊዜያት የራሷን ክብረወሰኖች እንዲሁም ፈጣን ሰአቶች በማሻሻል አቻ ያልተገኘላት አትሌት ናት የእርሷን ክብረ ወሰን ልዩ የሚያደርገውም በሌሎች ሊደፈር እና ሊሻሻል ያልቻለ መሆኑንም ዳይመንድ ሊግ በድረገፁ ጠቁሟል እአአ በ2015 በአሜሪካ ምድር ባደረገችው የ5ሺ ሜትር ውድድር 14 ደቂቃ ከ19 ሰከንዶች ከ76 ማይክሮ ሰከንድ በመግባት የግሏን ፈጣን ሰአት በማስመዝገብ የአመቱ የአለም ምርጥ አትሌት በመባል መመረጧም ይታወሳል ያለፈው አመት በተካሄደው የአለም የቤት ውስጥ ሻምፒዮናም በ1ሺ 500 እና 3ሺ ሜትር ውድድር ሁለት የወርቅ ሜዳሊያዎችን ያጠለቀች የመጀመሪያዋ አትሌት መሆኗ የሚታወስ ነው በተያዘው ወር መጀመሪያ በተሳተፈችበት የዶሀ ዳይመንድ ሊግም በ3ሺ ሜትር ሁለተኛ ደረጃን በመያዝ አጠናቃለች ከዚህ ባሻገር ገንዘቤን በዚህ ውድድር ተሳታፊ የሚሆኑትን ምርጥ አትሌቶች ታስከነዳለች የሚል ግምት ሊያሰጣት የቻለው ደግሞ በርቀቱ ያላት ፈጣን ሰአት ነው 8 ደቂቃ ከ16 ሰከንድ ከ60 ማይክሮሰከንድ የሆነ የግሏ ምርጥ ሰአት ያላት ገንዘቤ በ4 ሰከንድ ከ08 ማይክሮ ሰከንድ ከሌሎቹ የፈጠነ መሆኑም ድረገፁ አመልክቷል በሪዮ ኦሊምፒክ 10ሺ ሜትር ለሁለት አስርት አመታት በቻይናዊቷ አትሌት ተይዞ የቆየውን ሰአት በማሻሻል የአለም ክብረ ወሰን ባለቤት የሆነችው ኢትዮጵያዊቷ አልማዝ አያናም የቦታው ድምቀትና የውድድሩ ፈተና ከሚሆኑት መካከል ተገኝታለች በዚያው አመት በተካሄደው ዳይመንድ ሊግ በ5ሺ ሜትር አሸናፊ በመሆን የዋንጫ ተሸላሚ ነበረች አልማዝ በርቀቱ ለኢትዮጵያ ቀዳሚ ስትሆን በአለም ደግሞ ሁለተኛዋ ፈጣን አትሌትም ናት እአአ በ2015 በ5 ሺ ሜትር የአለም ቁጥር አንድ አትሌትነት ማእረግን ስታገኝ በ2016 እና 2017 ደግሞ በ10ሺ ሜትር አቻ ያልተገኘላት አትሌትነቷን አረጋግጣለች ያለፈው አመት ግን በጉልበት ጉዳት ምክንያት ከውድድር ርቃ ነበር የቆየችው ከረጅም ጊዜ ማገገም በኋላም አንድ ወር ብቻ ለሚቀረው የዩጂን ዳይመንድ ሊግ ጠንካራ ልምምድ ስታደርግ ቆይታለች ይህም በአዲስ ጉልበት የምትሳተፍበት ውድድር እንደመሆኑ ተፎካካሪዎቿን በማስከተል የተለመደ ድሏን ታስመዘግባለች በሚል እንድትጠበቅ አድርጓል ሌላኛዋ የዚህ ውድድር ተካፋይ ኢትዮጵያዊት አትሌት ሰምበሬ ተፈሪ ናት በጎዳና ላይ ውድድሮች በተለይ የምትታወቀው አትሌቷ በአሜሪካ የሚኖራት ተሳትፎ የመጀመሪያዋ የመም ውድድር ነው በ5ሺ ሜትር ባስመዘገበችው ሰአት ከአለም የምንጊዜም አትሌቶች መካከል ዘጠነኛ ስፍራ ላይ የምትገኝ ሲሆን በዚህ አመት በግማሽ ማራቶን ውድድርም ተሳታፊ ነበረች የ21 አመቷ ወጣት አትሌት ለተሰንበት ግደይም በዚህ ውድድር ከተፎካካሪዎቹ ተርታ ተካታለች በቅርቡ በተካሄደው የአለም ሀገር አቋራጭ ሻምፒዮና የነሀስ ሜዳሊያ ተሸላሚዋ ለተሰንበት በ5ሺ ሜትር ባላት ሰአት በአለም ስምንተኛዋ ፈጣን አትሌት ናት በ5ሺ ሜትር የኢትዮጵያ ሻምፒዮናዋ ፋንቱ ወርቁም በዚህ ውድድር ተሳታፊነቷን አረጋግጣለች አትሌቷ ባለፈው አመት በተካሄደው የአለም የቤት ውስጥ ሻምፒዮና በተሳተፈችበት 3ሺ ሜትር ያስመዘገበችው ፈጣን ሰአትም በአለም ስድስተኛ ደረጃ ላይ ያስቀመጣት በመሆኑ በዚህ ውድድር የተሰጣትን ግምት አንሯል በአምስት ሺ ሜትር የአለም ቁንጮ የሆነችው ኬንያዊቷ ሄለን ኦቢሪም በዚህ ርቀት ተካፋይ መሆኗን ያረጋገጠች ሌላኛዋ አትሌት ናት የ29 አመቷ አትሌት በተከታታይ ለሁለት አመታት የዳይመንድ ሊግ አሸናፊ ስትሆን የውድደሩን ደረጃ ከፍ ከሚያደርጉና ፈታኝ ከሆኑት አትሌቶች መካከል ተጠቃሽ ናት አትሌቷ ወደ ሩጫ የገባችው በ1ሺ 500 ሜትር ርቀት ሲሆን እአአ በ2013ቱ የአለም ሻምፒዮና የነሀስ ሜዳሊያ ተሸላሚ ነበረች በሪዮ ኦሊምፒክ የብር ሜዳሊያ ብታስመዘግብም በለንደኑ ሻምፒዮና ግን መንገስ የቻለች አትሌት ናት የመምና የጎዳና ላይ አትሌቷ ኦቤሪ የምትታወቅባቸው ርቀቶች 1ሺ500 3ሺ እንዲሁም በ5ሺ ሜትሮች ነው እአአ በ2012 2014 እና 2018 የአለም የቤት ውስጥ ሻምፒዮናዎች ላይ በ3ሺ ሜትር ተሳትፎዋ አንድ የወርቅ እና አንድ የብር ሜዳሊያ ስታጠልቅ አንድ ጊዜ አራተኛ ደረጃን አስመዝግባለች በተያዘው የፈረንጆቹ ወር በተካሄደው የዶሀ ዳይመንድ ሊግ የሶስት ኪሎ ሜትር እንዲሁም በአለም ሀገር አቋራጭ ሻምፒዮና በአዋቂ ሴቶች ውድድር አሸናፊ መሆኗ ይታወሳል አትሌቷ በቅርቡ በተለያዩ ውድድሮች ተሳትፎዋ አሸናፊ መሆኗ እንዲሁም በርቀቱ ያላት ልምድ ተዳምሮም የዚህ ውድድር ፈታኝ አትሌት ብቻም ሳትሆን የወርቅ ሜዳሊያ ባለቤት ትሆናለች የሚል እምነትም ተጥሎባታል የሁለት ጊዜ የኦሊምፒክ ወርቅ ሜዳሊያ ባለቤቷ ደቡብ አፍሪካዊቷ ካስተር ሰመኒያ በውድድሩተሳታፊ ከሆኑ ተፎካካሪ አትሌቶች መካከል አንዷ እንደምትሆን ይጠበቃል በ800 ሜትር የሶስት ጊዜ የአለም ሻምፒዮናዋ ሰመኒያ በርቀቱ ተሳታፊነቷን ያረጋገጠች ሲሆን በዚህ ርቀት እምብዛም ባትታወቅም ለአሸናፊነት እንደምትፋለም ቅድመ ግምቱን አግኝታለች ያለፈው አመት ምርጥ ሴት አትሌት ተመራጭ የሆነችው አትሌቷ አለም አቀፉ የአትሌቲክስ ፌዴሬሽኖች ማህበር ካወጣው የውድድር ደንብ ጋር በተያያዘ ውዝግብ ውስጥ መቆየቷ ይታወቃል አትሌቷ ከወራት በፊት በሀገሯ በተካሄደ ሻምፒዮና ላይ በ5 ኪሎ ሜትር ውድድር ተሳትፋ ቀዳሚ መሆን ችላለች በሌላ ውድድርም በተመሳሳይ ተሳትፎዋ የግል ሰአቷን ማሻሻሏ ደግሞ ለዚህ ውድድር የምታደርገውን ዝግጅት ሊያሳይ የሚችል ነው በአሜሪካ እአአ በ2017 እና 2018 ዳይመንድ ሊግ ውድድሮች በ800 ሜትር ተሳትፎዋ ድል ያስመዘገበች መሆኗም ውድድሩ አዲስ እንደማይሆንባትም ነው የተነገረው በትውልድ ኢትዮጵያዊት በዜግነት የሆላንዳዊት የሆነችው የ26 አመቷ ሲፈን ሀሰንም በዚህ ውድድር ተሳታፊ ከሆኑት አትሌቶች አንዷ ናት አትሌቷ እአአ የ2015 ዳይመንድ ሊግ በ1ሺ 500 ሜትር የዋንጫ ተሸላሚ ስትሆን በቀጣዩ አመት በተካሄደው የቤት ውስጥ ሻምፒዮናም በዚሁ ርቀት የወርቅ ሜዳሊያ ተሸላሚ ነበረች እአአ በ2017 በተለያዩ ርቀቶች በተሳተፈችባቸው ሶስት ውድድሮች ላይ ያስመዘገበቻቸው ሰአቶችም ከአምስት ምርጥ አትሌቶች ተርታ አሰልፈዋታል ያለፈው አመትም በተመሳሳይ አስደማሚ ብቃት ይዛ የቆየችው ሲፈን በ1ሺ500 ሜትር እና 5ሺ ሜትር ከቀዳሚዎቹ መካከል ልትገኝ ችላለች በተያዘው አመትም በተመሳሳይ ብቃቷን አሳድጋ ወደ ውድድር የገባች ሲሆን ከወራት በፊት በተካሄደው የአምስት ኪሎ ሜትር የጎዳና ላይ ሩጫ 14 ደቂቃ ከ44 ሰከንድ በመግባት የአለም ክብረወሰን ባለቤት ሆናለች በግማሽ ማራቶን ተሳትፎዋም ከኬንያዊያን አትሌቶች ውጪ ፈጣን ሰአት ያስመዘገበጭ አትሌት ተሰኝታለች በጆርዳን በተካሄደ የ10 ኪሎ ሜትር ሩጫም አሸናፊ መሆኗ የራስ መተማመኗን ያሳደገ ከመሆኑም ባሻገር በዳይመንድ ሊጉም ብርቱ ተፎካካሪ እንደምትሆን ነው የሚጠበቀው በዚህ ውድድር ላይ ተካፋይ መሆናቸውን ካረጋገጡት አትሌቶች መካከል 15 የሚሆኑት ከዘጠኝ ደቂቃ በታች የሆነ ሰአት ያላቸው መሆኑ ከፍተኛ ፍልሚያ እንደሚያስተናግድ መገመት ይቻላል በአትሌት ገንዘቤ ዲባባ ቀዳሚነት የሚመራው የአትሌቶቹ የግል ፈጣን ሰአት የሚበላለጠው በሰከንዶች ብቻ መሆኑም ከፉክክሩ ባሻገር ፈጣን ሰአት አሊያም የርቀቱ ክብረወሰን ሊመዘገብ እንደሚችልም ይጠበቃልአዲስ ዘመን ግንቦት 192011ብርሀን ፈይሳ	https://www.press.et/Ama/?p=11561	928
26,066	የአላና ፖታሽ ሽያጭና ዝውውር እንዲፈጸም ተወሰነ	ቢዝነስ	14 June 2015	Unknown	ላለፉት ስድስት አመታት በኢትዮጵያ የፖታሽ ማእድን ፍለጋና ማምረት ስራ ይገባል ተብሎ ሲጠበቅ የነበረው አላና ፖታሽ ኩባንያ እስራኤል ኬሚካልስ ለተባለ የእስራአል ኩባንያ በመሸጡ ምክንያት ሽያጭና ዝውውሩ ሰኞ ሰኔ 8 ቀን 2007 አም እንደሚጠናቀቅ ተገለፀ ማእድን ሚኒስቴርን ስለኩባንያው ዝውውር እስካሁን በይፋ የደረሰኝ መረጃ የለም ብሏልአላና ፖታሽ ለኩባንያው ሰራተኞች ባለፈው ሳምንት ባስተላለፈው መልእክት ለእስራኤሉ ኩባንያ ዝውውር ተፈፃሚ እንዲሆን ከሁሉም የአላና ፖታሽ ባለአክሲዮኖች ድጋፍ በማግኘቱ የኩባንያው ዝውውር በይፋ ይካሄዳል ብሏል የእስራኤሉ ኩባንያ ከሰኞ ጀምሮ በይፋ ስራ የሚጀመር መሆኑን በማረጋገጥ በኢትዮጵያ የሚገኙት የአላና ፖታሽ የማኔጅመንት አባላትና ሰራተኞች አብረውት እንዲሰሩም የተላለፈው መልእክት አመልክቷልየኩባንያው ዝውውር ለአላና ፖታሽ ስኬታማነትን የሚያረጋግጥና ለድርጅቱ ሰራተኞችም መልካም አጋጣሚዎችን የሚፈጥር መሆኑን የሚጠቁመው መልእክት እስካሁን ያሉት ሰራተኞች ከእስራኤሉ ኩባንያ ጋር የሚቀጥሉ መሆኑን አረጋግጦላቸዋል አላና ፖታሽ 120 ያህል ሰራተኞች አሉትየእስራኤሉ ኩባንያ አላና ፖታሽ ኩባንያ ያሉትን 300 ሚሊዮን አክሲዮኖች እያንዳንዳቸው በ050 የካናዳ ዶላር ዋጋ እንደገቸዛው ታውቋል ይህም ከ150 ሚሊዮን የካናዳ ዶላር በላይ ይሆናል አላና ፖታሽ የተሸጠበት ይህ ዋጋ አላና ፖታሽ እስካሁን ለፕሮጀክቱ ካወጣው ወጪ አንፃር ሲታይ አትራፊ የሆነበትን የሽያጭ ገቢ እንዳገኘ የሚያመላክት ነው ተብሏልየአላና ፖታሽ በአፋር ክልል በዳሎል ጠቅላላ የኢንቨስትመንት ወጪው ከ750 እስከ 800 ሚሊዮን ዶላር ሊደርስ ይችላል ተብሎ ይገመት ነበር ከእስራኤሉ ኩባንያ ጋር የሽያጭ ስምምነቱ እስከተፈፀመበት ጊዜ ድረስ አላና ፖታሽ ከ130 ሚሊዮን ዶላር በላይ ወጪ ማድረጉን ዋና ስራ አስኪያጁ አቶ ነጅብ አባቢያ ለሪፖርተር መግለፃቸው ይታወሳል የእስራኤል ኩባንያ አላና ፖታሽን ሙሉ በሙሉ ከመግዛቱ ቀደም ብሎ የ16 በመቶ የባለቤትነት ድርሻ ለመውሰድ የሚያስችለውን ከ85 ሚሊዮን ዶላር በላይ ዋጋ ያላቸውን አክሲዮኖች ግዥ ለመፈፀም ስምምነት ተደርሶ እንደነበር ይታወሳልይሁን እንጂ እስራኤል ኬሚካልስ ኩባንያ ከ85 ሚሊዮን ዶላር በላይ ለአላና ፖታሽ ገቢ ሳያደርግ በመቆየቱ ስምምነታቸው ሳይፈርስ እንዳልቀረ ተነግሮ ነበር በመሀል ግን አላና ፖታሽ ለፕሮጀክቱ ኢንቨስትመንት የሚውል ካፒታል ለማሰባሰብ በሽርክና ሊሰሩ የሚችሉ ሌሎች አማራጮችን ወደማፈላለግ ገብቶ ከሶስት ኩባንያዎች ጋር ድርድር በማድረግ በመጨረሻ ከእስራኤሉ ኩባንያ ጋር ስምምነት ላይ በመደረስ ግዥውን ሊፈፅም ችሏል ይህም ስምምነት መጋቢት 17 ቀን 2007 አም ተፈፅሟልየማእድን ሚኒስቴር ግን የአላና ፖታሽን ሽያጭና ዝውውር የሚመለከት ምንም አይነት ይፋዊ የሆነ መረጃ ያልደረሰው መሆኑን ይገልፃል የሚኒስቴሩ አንድ ከፍተኛ የስራ ሀላፊ ለሪፖርተር እንደገለፁት አላና ኩባንያውን ሸጫለሁ ስለማለቱ መረጃ ቢኖርም እስካሁን በህጋዊ መንገድ ጥያቄ አለመቅረቡን ነውእስካሁን ለእኛ የቀረበልን ነገር የለም ያሉት እኚሁ ሀላፊ አላና ፖታሽ ለእስራኤሉ ኩባንያ ሊተላለፍ መሆኑን የሚያመለክት ጥያቄ አላቀረበም ብለዋል በጆይንት ቬንቸር ለመስራት ከሆነ በራሳቸው ስምምነት ሊፈራረሙ የሚችሉ ቢሆንም ኩባንያውን ለሌላ ኩባንያ አስተላልፋለሁ ካለ ግን ጉዳዩ ለማእድን ሚኒስቴር መቅረብ እንደሚኖርበት ገልፀዋልየዝውውሩ ጥያቄም ተቀባይነት የሚኖረው መጀመሪያ አላና ፖታሽ ግዴታውን የተወጣ መሆኑ ከተረጋገጠ ነው ኩባንያው የሚተላለፍለት ድርጅት ህጋዊ የቴክኒክና የፋይናንስ ብቃት ያለው መሆኑ ከተረጋገጠ በኋላ ነው ብለዋል ኩባንያዎቹ በግላቸው የሚደርሱበት ስምምነት እንደተጠበቀ ሆኖ የኩባንያው ዝውውር የሚፈቀደው ማእድን ሚኒስቴር ማረጋገጫ ሲሰጥ ብቻ እንደሆነም ለማወቅ ተችሏልአላና ፖታሽ ላከ በተባለው መልእክት ላይ ኩባንያዎቹ ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር የሚደራደሩ መሆናቸው ጠቅሷል የመጨረሻ የሽያጭ ርክክቡ በካናዳ ይካሄዳል የተባለ ሲሆን መንግስት የሚጠይቃቸውን ፎርማሊቲዎች ከርክክቡ በኋላ ሊከናውኑ ይችላሉ ተብሎ ተገምቷል የእስራኤሉ ኩባንያ በዳሎል የሚገኘውን ፕሮጀክት ለረጅም ጊዜ እንደ ስትራቴጂካዊ ፕሮጀክት የሚመለከተው መሆኑን በኢትዮጵያ ከሚገኘው የአላና ፖታሽ ቡድን ጋር በመሆን የፕሮጀክቱን ስራ እንደሚቀጥልም አስታውቋልባለፈው ሳምንት በኩባንያው ይፋ በሆነው መረጃ መሰረት የእስራኤሉ ኩባንያ አላና ፖታሽን ሙሉ ለሙሉ ለመግዛት የወሰነው በቀጣይ በአፍሪካ በተለይም በኢትዮጵያ ውስጥ ያለውን ገበያ ግምት ውስጥ በማስገባት ነው ተብሏል ከኢትዮጵያ ለአለም ገበያ የሚቀርበው የፖታሽ ማእድን ምርት በዋነኝነት ለግብርና ማዳበሪያ ማምረቻ የሚጠቅም ሲሆን በኢትዮጵያ ለሚገነቡ የማዳበሪያ ፋብሪካዎች በአገር ውስጥ ጥሩ ገበያ አለው ተብሎ ስለሚታመን ጭምር ነው ፕሮጀክቱ ማምረት ሲጀምር ለኢትዮጵያ ከፍተኛ የውጭ ምንዛሪ የሚያስገኝ መሆኑን የሚገልፀው በኩባንያው ዋና ስራ አስፈፃሚ ተፈርሞ የወጣው ደብዳቤ አሁን ባለው ገበያ በአመት የፖታሽ ወጪ ንግድ ገቢው ከ400 እስከ 500 ሚሊዮን ዶላር እንደሚሆን ይጠቁማልየአላና ፖታሽ ፕሮጀክት ሊያስገኝ የሚችለውን ጥቅም በመገንዘብ መንግስት የተለያዩ ድጋፎችን ሲያደርግ እንደነበር ይታወሳል በተለይ የፖታሽ ምርትን በአለም ገበያ ለማቅረብ ይረዳሉ የተባሉ የመሰረተ ልማት ግንባታዎችን እያካሄደ ነው ከደንከልጂቡቲ ታጁራ ወደብ ድረስ በመገንባት ላይ ያለው መንገድ ይጠቀሳል ተቀማጭነቱን ካናዳ ያደረገው አላና ፖታሽ በኢትዮጵያ ውስጥ ፖታሽ ለማምረት በአፋር ክልል በደንከል ዝቅተኛ አካባቢ የፖታሽ ፍለጋውን በስኬት በማጠናቀቁ ከማእድን ሚኒስቴር የፖታሽ ማእድን የማውጣት ፈቃድ አግኝቶ ነበር የፖታሽ ምርቱንም በዚህ አመት አውጥቶ ለአለም ገበያ ለማቅረብ እቅድ የነበረው ሲሆን ይህንን ሳያሳካ ኢንቨስትመንቱን ሸጧል አላና ፖታሽ ይዞት የነበረው እቅድ ሳያሳካ ወደ ሽያጭ የገባው ለፕሮጀክቱ ማስፈፀሚያ የሚያስፈልገውን ከፍተኛ የኢንቨስትመንት ወጪ ማሟላት ባለመቻሉ ነው በተለይ የእስራኤሉ ኩባንያ እገዛዋለሁ ላለው የ16 በመቶ የባለቤትነት ድርሻ ይከፍላል ተብሎ የነበረውን ገንዘብ በወቅቱ ባለመክፈሉ ሌላ አማራጭ ፍለጋ ሊገባ እንደቻለም ይነገራል አላና ፖታሽ በበኩሉ በአለም አቀፍ ደረጃ የፖታሽ ዋጋ ማሽቆልቆል ኩባንያውን ለመሸጥ እንዳስገደደው ይገልፃል መረጃዎች እንደሚያሳዩት ከአመታት በፊት አንድ ቶን ፖታሽ ከ570 ዶላር በላይ ነበር አሁን ግን ወደ 280 ዶላር ወርዷል በካናዳ ባለው የፖታሽ ስቶክ ገበያም ከአራት አመት በፊት 28 ዶላር ይሸጥ የነበረው የአላና የአንድ አክሲዮን ዋጋ አሁን ከ040 የካናዳ ዶላር በታች በመውረዱ አላና ፖታሽን ለመሸጥ ውሳኔ ላይ እንዲደርስ እንዳደረገው ተነግሯል አቶ ነጅብ እንደገለፁት በአለም አቀፍ ደረጃ የፖታሽ ዋጋ ዝቅ እያለ በመምጣቱ አላና ፖታሽ ሊሸጥ ችሏል የእስራኤል ኩባንያ የሽያጩ ሂደት ስምምነት መፅደቁን ተከትሎ በፍጥነት ወደ ስራ በመግባትና የቅድመ ግንባታ ጥናት በመጀመር የፕሮጀክቱን የኢንጂነሪግ ዲዛይንና የቦታ መረጣ የውሀ አቅርቦትና የትራንስፖርት ሎጂስቲክስ ስራዎችን ተፈፃሚ ያደርጋል ተብሏልከዚህ በተጨማሪ ፕሮጀክቱ ተፈፃሚ የሚሆንበትን በተመለከተ ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር እንደሚመክርበት የኩባንያው መረጃ ያመላክታል በኢትዮጵያ የሚገኘውን የአላና ፖታሽ የማኔጅመንት ቡድን የእስራኤሉ ኩባንያ ሲረከብ አላማውንና የስራ ድርሻውን በመግለፅ ለአዲሱ ኩባንያ የሚያስረዳበትን ዝግጅት እንዲያደርግ ጠይቋልየእስራኤሉ ኩባንያ በንግድ ድርጅትነት በኒውዮርክ የአክሲዮን ገበያና በቴልአቪቭ አክሲዮን ገበያ የተመዘገበ ነው የኩባንያውን የቅድመ ታሪክና ወቅታዊ አቋሙን በሚመለከት ባለፈው ሳምንት ለአላና ፖታሽ ሰራተኞች በተሰራጨው መልእክት ላይ እስራኤል ኬሚካልስ እኤአ በ2014 አጠቃላይ ገቢው ወደ 61 ቢሊዮን ዶላር መሆኑ ተጠቁሟል ኩባንያው በዋናነት በምግብ በምህንድስና መገልገያ መሳሪያዎች ምርትና ስርጭት ላይ የተሰማራ ነው ከዚህም ሌላ በቀዳሚነት በፖታሽ በፎስፌትና በብሮሚን ምርቶች ላይ ትኩረት ሰጥቶ እየሰራ የሚገኝ ሲሆን በመላው አለም ከ30 በላይ በሚሆኑ አገሮች ይንቀሳቀሳል 12500 ያህል ሰራተኞች አሉት የኩባንያው ጠቅላላ ሀብትም 12 ቢሊዮን ዶላር ይደርሳል ተብሏልበኢትዮጵያ የፖታሽ ምርትን በአለም ገበያ ለማቅረብ በቅድሚያ ተነሳሽነቱን ያሳዩት የአላና ፖታሽ መስራችና ዋና ስራ አስኪያጅ አቶ ነጅብ አባቢያ ወደ ኢንቨስትመንቱ ሲገቡ ተሰማርተው የነበሩት በወርቅ ማእድን ፍላጋ ላይ ነበረ ነገር ግን በመጨረሻ በአገሪቱ ያለውን የፖታሽ ማእድን እምቅ ሀብት መኖሩን በጥናት በማረጋገጥ ወደ ዘርፉ ፊታቸውን ሊያዞሩ መቻላቸውን መግለፃቸው አይዘነጋም አቶ ነጅብ ኢትዮጵያ ውስጥ በጂኦተርሚል ሀይል ማመንጨት ኢንቨስትመንት ውስጥ ለመስራት እየተንቀሳቀሱ መሆኑ ይታወቃል	https://www.ethiopianreporter.com/article/7629	920
51,274	ፕሬዝዳንት ሣህለወርቅ ዘውዴ በኢትዮጵያ የለውጥ ዙሪያ የሚወያይ ኮንፈረንስ በአፍሪካ ኢኮኖሚክ ኮሚሽን አዳራሽ አስጀመሩ	ፖለቲካ	August 23, 2019	Unknown	ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ በኢትዮጵያ የለውጥ ሂደት ወቅታዊ ሁኔታ መፃኢ እድል እና ስጋቶች ዙሪያ የሚወያይ ኮንፈረንስ በአፍሪካ ኢኮኖሚክ ኮሚሽን አዳራሽ አስጀመሩፕሬዝዳንቷ ኢትዮጵያ በታሪኳ ወሳኝ የሚባል የለውጥ መንደርደሪያ ላይ እንደምትገኝ ገልፀዋልይህ ወቅት ኢትዮጵያ የህዝቦቿን መሰረታዊ ጥያቄዎች ለመመለስና ፍላጎታቸውን ለማርካት ከፍተኛ የለውጥ እንቅስቃሴ ጅማሮ ላይ እንደምትገኝም አብራርተዋልበዚህ ሂደት ላይ የህዝቡን አንድነትና ተነሳሽነት ለማጠናከር ከቃላት ባለፈ በተግባር የሚገለፁ በርካታ መሰራት ያለባቸው ተግባራት ከፊት እንደሚጠብቁ ተናግረዋልእስካሁን ድረስ የታዩት ተስፋዎችን አጠናክሮ በመቀጠል ለሚፈለገው ድል ለመድረስ ከህዝቡ አቅም በላይ እንደማይሆን አምናለሁ ያሉት ፕሬዝዳንቷ ለዚህ ሂደት አቅጣጫ የሚያመላክት ፍሬያማ ውይይት ከኮንፈረንሱ እንደሚጠብቁ አብራርተዋል መረጃው የፕሬዝዳንት ፅቤት ነው	https://waltainfo.com/am/31306/	89

End of preview. Expand in Dataset Viewer.

An Amharic News Text classification Dataset

In NLP, text classification is one of the primary problems we try to solve and its uses in language analyses are indisputable. The lack of labeled training data made it harder to do these tasks in low resource languages like Amharic. The task of collecting, labeling, annotating, and making valuable this kind of data will encourage junior researchers, schools, and machine learning practitioners to implement existing classification models in their language. In this short paper, we aim to introduce the Amharic text classification dataset that consists of more than 50k news articles that were categorized into 6 classes. This dataset is made available with easy baseline performances to encourage studies and better performance experiments.

@misc{https://doi.org/10.48550/arxiv.2103.05639,
  doi = {10.48550/ARXIV.2103.05639},
  
  url = {https://arxiv.org/abs/2103.05639},
  
  author = {Azime, Israel Abebe and Mohammed, Nebil},
  
  keywords = {Computation and Language (cs.CL), Artificial Intelligence (cs.AI), FOS: Computer and information sciences, FOS: Computer and information sciences},
  
  title = {An Amharic News Text classification Dataset},
  
  publisher = {arXiv},
  
  year = {2021},
  
  copyright = {arXiv.org perpetual, non-exclusive license}
}

Downloads last month: 0

Edit dataset card

Size of downloaded dataset files:

187 MB

Size of the auto-converted Parquet files:

89 MB

Number of rows:

51,483