Datasets:

RsGoksel

/

Blog

like 0

Sokak köpekleri (veya bilimsel literatürdeki isimleriyle "serbest dolaşan şehir köpekleri"), şehirlerde yaşayan, sınırlandırılmamış köpeklerdir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, şehirlerin var olduğu ve yerel insan nüfusunun izin verdiği hemen her yerde yaşamaktadırlar.

Türkiye'de Sokak Köpeği Sorunu Nasıl Çözülür?

Dune kitap serisi Frank Herbert tarafından 1965 yılında yazılmaya başlamış, ardından Herbert'ın ölümü üzerine oğlu Brian Herbert ve Kevin J. Anderson'ın destekleriyle devam ettirilmiş, kuşkusuz türünün en iyi ve en popüler örneklerinden biridir. Siyaset, din, ekoloji ve insanlığın teknolojiyle olan ilişkisini çarpıcı bir şekilde ele almış ufuk açıcı bir bilim kurgu serisidir. Bu özellikleriyle kendisinden sonraki birçok yapıta öncülük etmiş ve Star Wars gibi gişe rekortmeni sinema evrenlerine doğrudan etkide bulunmuş kült bir başyapıttır.

Dune Kum Solucanlarının Bilimsel Arka Planı Nedir: Evrimsel ve Ekolojik Açıdan Kum Solucanları?

Biyoteknolojik ilerlemeler, sağlık sektöründen günlük yaşamımızdaki gıdalara, türdiriltimi uygulamalarından giyim endüstrisine kadar, tahmin edilenden çok daha geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Öte yandan koruma biyolojisi (İng: "conservation biology") alanı da bu yelpazede kendisine yer bulur.

Genetik Mühendisliği, Nesli Tükenmekte Olan Hayvanları Zehre Dirençli Hale Getiriyor!" Nasıl?

Tükettiğimiz gıdaların ve içtiğimiz içeceklerin sağlığımızı önemli ölçüde etkilediği bilinen bir gerçektir. Alanda yapılan yeni bir çalışma, kahve içmenin Parkinson hastalığına yakalanma olasılığını düşürdüğüne kanıtlar nitelikte yeni bir bağlantı sunuyor!

Kahve İçmek Sizi Parkinson Hastalığına Karşı Koruyabilir mi?

Bilim insanları son birkaç yılda herkesin bir iç sese sahip olmadığını keşfetmişti. Şimdi ise yeni bir çalışma, iç monologu olmadan yaşamanın beynin dili nasıl işlediğine ışık tutuyor.

İç Monolog Olmadan Yaşamak Dil İşlemeyi Nasıl Etkiliyor?

Süper askerler… Bu başlık nedendir bilinmez, kulağa her daim yolunda gitmeyen bir senaryoyu ve o senaryo içerisinde atılmış tartışmalı adımları beraberinde getiriyor gibi hissettiriyor. Öyle ki en son bu kavram ile karşılaşıldığında, dünya devi milletlerin birbirleriyle kıyasıya rekabetinden doğan, etik değerlerin alt üst edildiği tartışmalı çalışmaları hatırlıyoruz. O dönemlerde daha güçlü, daha zeki, daha dayanıklı yani kısaca daha üstün asker "üretme" fikri oldukça yaygın bir talepti. Konu ile alakalı filmler, kitaplar yazılmış olsa da genetik mükemmellik arayışını en iyi işleyen filmlerden biri olan Gattaca filminden bahsetmezsek olmaz.

Çinli Araştırmacılar Tardigrad Genlerini Kullanarak ""Süper Askerler"" Üretmenin Peşinde Olabilir!" Doğru mu?

Evcil hayvanlar, neredeyse insanlık tarihinin başlangıcından beri yanımızda çeşitli amaçlarla bulunan canlılardır. Bu yazıyı okuyan bir kişinin muhtemelen bir evcil hayvanı veya evcil hayvana sahip bir tanıdığı bulunmaktadır. Evcil hayvanlar, birçok aile için önemli birer üye haline gelmiştir.

Evcil Hayvanlar Ölen Sahiplerini Neden Yer?

Londra Üniversitesi Akademisi (UCL) liderliğindeki bir araştırma ekibi, iklim değişikliği sebebiyle oluşan kötü hava koşullarının beyin rahatsızlıkları olan kişilerin sağlığını olumsuz etkileyebileceğini savunuyor.

İklim Değişikliği Nörolojik Rahatsızlığı Olanların Sağlığını Tehdit Ediyor mu?

Virüslerin evrimsel tarihi, belirsizliklerle dolu bir konu olsa da virologlar ve hücre biyologları için büyüleyici bir alandır. Virüsler arasındaki devasa çeşitlilik sebebiyle biyologlar bu varlıkları nasıl sınıflandıracakları ve geleneksel yaşam ağacıyla nasıl ilişkilendirecekleri konusunda zorluk yaşamışlardır. Virüsler, hücreler arasında hareket etme kabiliyetini kazanmış genetik unsurları temsil ediyor olabilirler. Veyahut önceden parazit olmayan ve daha sonra parazit haline gelen organizmaları temsil ediyor da olabilirler. Hatta ve hatta bildiğimiz şekliyle yaşamın öncüleri olabilirler!

Virüslerin Kökeni: Virüsler Nasıl Evrimleşti?

Bazen biyolojik yasa olarak da adlandırılan bir biyoloji kuralı, canlı organizmalar arasında tanınan bir örüntüyü veya gerçekliği tanımlar. Örneğin Allen'ın kuralı, sıcakkanlı hayvanlar arasında, daha soğuk bölgelerde bulunanların, ısıyı dağıtmak için daha fazla vücut yüzey alanına ihtiyaç duyan daha sıcak bölgelerdekilere göre daha kısa, daha kalın uzuvlara (vücut ısısını korumak için) sahip olduğunu belirtir.

Yeni Bir Biyoloji Kuralı Evrim ve Yaşlanmaya İlişkin Kavrayışı Nasıl Genişletiyor?

Bazı primatların dört ayak üzerinde hareket etmekten iki ayak üzerinde yürümeye (bipedalizme) nasıl evrimleştiğinin izini sürmek zor olmuştur. Fosil kayıtları iki ayaklılığın net bir evrimsel tarihini sunmamıştır. Günümüzde türümüz iki ayak üzerinde dik yürür, ancak primatlar vücutlarını hareket ettirmek için kollarını ve bacaklarını birlikte kullanarak ağaçlara tırmanabilmektedir. Büyük maymunlar gibi bazı primatlar da tipik olarak dört uzvunu kullanarak yürürler ve daha küçük maymunlar ağaç dalları arasında zarifçe salınırlar. Bilim insanları, soyu tükenmiş bir primat olan Lufengpithecus'un iç kulaklarını inceleyerek insanların iki ayak üzerinde yürüme yeteneğini nasıl geliştirdiğini daha net bir şekilde görmeye başladılar.

Soyu Tükenmiş Maymunun İç Kulağı, İnsanların Dik Yürümeyi Nasıl Öğrendiğine Dair İpuçları Barındırıyor!" Gerçek mi?

Ebeveynlerinizin sizin yaşlarınızdayken çekilmiş fotoğraflarına bir bakın. Daha yaşlı durduklarını fark ettiğinizde şaşırabilirsiniz!

Eskiden İnsanlar Olduklarından Daha Yaşlı mı Görünüyordu? Yoksa Bu Sadece Bir İllüzyon mu?

Endonezya'da vahşi bir orangutan, yanağında acı veren bir yara oluştuğunda, araştırmacıları hayrete düşüren bir şey yaptı: Ağrı kesici ve iyileştirici özellikleri olduğu bilinen bitki yapraklarını çiğnedi, bitkinin özütünü açık yaraya sürdü ve ardından yaprakları yarasını örtmek için lapa olarak kullandı! Konuyla ilgili bir makalenin ilk yazarı olan biyolog Isabelle Laumer, NPR'ye yaptığı açıklamada şöyle diyor:

Yüzündeki Yarayı Ağrı Kesici Etkisi Olduğu Bilinen Bir Bitkiyle Tedavi Eden Orangutan Gözlendi mi?

Sığırcık; Avrupa, Asya, Kuzey Afrika, Kuzey Amerika ve Okyanusya'nın birçok bölgesinde yaygın olarak bulunan sığırcıkgiller familyasına ait bir kuş türüdür. Bu kuşlar ortalama 20 santimetre boyunda ve 60-100 gram kütlesinde olup metalik parıltılı parlak siyah tüyleriyle ayırt edilebilirler.

Sığırcık (Sturnus vulgaris) Ne Hakkında?

Ormandaki her ağaç bir fıskiyedir; kökleri aracılığıyla topraktan su emer ve yapraklarındaki gözenekler aracılığıyla atmosfere su buharı salar. Milyarlarcası havada dev su nehirleri yaratır - ki bunlar, bulutları oluşturan ve yüzlerce hatta binlerce mil ötede yağış yaratan nehirlerdir.

Gökyüzündeki Nehirler: Ormansızlaşma, Küresel Su Döngülerini Nasıl Etkiliyor?" Doğru mu?

Su, insan sağlığı ve refahı için vazgeçilmezdir. Şehirlerde liderler temiz, güvenli ve uygun fiyatlı suya güvenli erişim sağlamak için çabalarlar (en azından çabalamaları beklenir). Kırsal bölgelerde ise çiftçiler, sağlıklı ürünler yetiştirebilmek için yeterli yağmur ve sağlıklı nehirler beklemektedir. Koronavirüs pandemisi bize temiz suyun sağlık ve hijyen için ne kadar kritik olduğunu hatırlatırken, halk sağlığı yetkilileri pandemiyi yönetebilmek adına sık sık el yıkama çağrısında bulundu. Yine de dünya tarihi, küresel bir su krizinin eşiğinde.

Şehirlerimizin Su Kaynaklarını Korumak İstiyorsak, Civardaki ve Hatta Uzaktaki Ormanları Korumamız Şart!" Doğru mu?

Ormanlar, gezegenimizdeki kara yüzeylerinin yaklaşık %31'ini kaplamaktadır. Sayısız canlı türüne yaşam alanı sağlarlar, karbon döngüsünde hayati bir rol oynarlar ve her zaman görünür olmayabilecek şekillerde insanların hayatta kalması için çok önemlidirler. Bu ekosistemlerin en dikkat çekici ancak daha az tartışılan rollerinden biri de su yönetimindeki işlevleridir. Doğal süngerler gibi davranan ormanlar suyu emer, depolar ve doğru zamanda salarak gezegenimizin hidrolojik dengesinin korunmasında kritik bir rol oynar. Bu yetenek sadece orman içindeki biyolojik çeşitliliği desteklemekle kalmaz, aynı zamanda su kaynaklarını dengeleyerek ve doğal afetleri azaltarak insan nüfusunu da besler. Ormanların suyu nasıl yönettiğini anlamak, odun ve yaban hayatının ötesindeki değerleri hakkında çok şey ortaya koyabilir.

Sünger Etkisi: Ormanlar Bir ""Sünger"" Gibi Davranarak Hem Selleri, Hem Erozyonu, Hem de Kuraklığı Önlüyor!" Doğru mu?

Türdiriltimi (İng: "De-extinction") veya "diriltme biyolojisi" nesli tükenmiş bir türü veya alt türü, klonlama, gen düzenleme veya geri ıslah (İng: "Back breeding") gibi yöntemlerle yeniden üretmeye çalışma sürecidir. Bu süreç, bilim ve teknolojinin ilerlemesiyle birlikte bazı hayvan türlerini yeniden hayata döndürmek için umut verici bir yol olarak görülmektedir. Örneğin, yünlü mamut kuşkusuz en popüler türdiriltimi adaylarından biridir.

Türdiriltimi Yoluyla Neandertalleri Hayata Döndürmek Mümkün mü?

Modern biyoloji ders kitapları, yalnızca bakterilerin atmosferden azotu alıp yaşam için kullanılabilir bir forma dönüştürebileceğini iddia eder. Baklagiller gibi azotu sabitleyen bitkiler, bunu kök nodüllerinde simbiyotik bakteriler barındırarak yaparlar. Ancak yeni bir keşif, bu kuralı altüst ediyor.

İki Türün Kaynaşması: Nitroplast İsimli Yeni Organel, Endosimbiyotik Teori'yi Bir Kez Daha Doğruladı!" Doğru mu?

Üretken yapay zeka (İng: "generative AI") teknolojileri, şiir ve bilgisayar programları yazabiliyor ya da Hollywood filmlerinden fırlamış gibi görünen oyuncak ayı resimleri ve çizgi film karakterlerinin videolarını yaratabiliyor.

Yapay Zeka, İnsan Genomunu Değiştirebilecek Moleküler Mekanizmalar Üretti!" Doğru mu?

Biyolojik cinsiyet ile ilgili anatomik farklılıklar pelviste, halk arasındaki adıyla leğen kemiğinde kolayca ayırt edilebilmektedir. Erkek ve dişi Homo sapiens pelvisleri arasındaki yapısal farklılıklar, dişi pelvisi ile karşılaştırıldığında daha belirgin ve iyi işaretlenmiş kas ekleri ile birlikte daha büyük eklem yüzeyleri olan erkek pelvisinin daha kalın iskeleti ile ilgilidir.

Pelvik Dimorfizm: Kadınların Leğen Kemiği Erkeklere Göre Daha mı Geniş? Bu Durum Doğuma Olanak Sağlamak İçin mi Evrimleşti?

Queso Fresco; feta peynirine benzeyen, İspanya kökenli ancak Meksika mutfağında yaygın kullanılan taze bir peynir çeşididir. Hem inek hem de keçi sütünden yapılabilir. Meksika'da yaygın olarak çiğ sütten yapılmaktadır. Cotija peyniri ise, kökeni Meksika olup inek sütünden yapılan yarı sert bir peynirdir ve çorba, tako, salata gibi birçok gıdayla servis edilir.

Peynir Kaynaklı Listeria Salgını Bittiği Raporlandı mı?

Uçuş yetenekleri, kuşların hayatta kalma ve üreme başarılarında kritik rol oynamaktadır. Kuşların uçuşlarında; aerodinamik yapıları, kas-iskelet sistemleri ve uçuş teknikleri gibi çeşitli faktörler etkili olmaktadır. Kuşlar, özellikle süzülme sırasında kanatlarının şeklini ve hareketlerini kullanarak havada kalma yetenekleri ile birlikte uçuş süresi gibi değişkenleri ayarlamaktadır. Bu noktada, kuşların rüzgar akımlarını kullanarak yer çekimine karşı direnç sağlaması ve enerji tasarrufu yapabilmeleri için süzülme tekniği ortaya çıkmaktadır. Enerji tasarrufu sağlamaları onların uzun mesafeleri etkili bir şekilde kat edebilmelerine olananak sağlamaktadır. Bazı kuş türleri ise bu tekniği kullanmakta ustalaşarak çok uzun saatler boyu kanat çırpmadan uçabilmektedir.

Kuşlar Nasıl Süzülür? Bir Kuş Kanatlarını Çırpmadan En Fazla Ne Kadar Uçabilir?

Son dönemlerde astrobiyoloji çalışmaları başta olmak üzere biyoloji disiplininin birçok alanında sıkça adını duyduğumuz model organizmalardan biri olan Tardigradlar, yeni yapılan bir araştırmada hücresel yaşlanmayıgeciktirmeyee yönelik yeni bir mekanizmaya ışık tuttu.

Tardigradlarda Bulunan CAHS-D Proteini İnsan Hücrelerinin Yaşlanmasını Yavaşlatmayı Başardı mı?

Charles Darwin evrimi "değişerek türeme" olarak tanımlamıştı. DNA dizileri şeklindeki genetik bilgi kopyalanır ve bir nesilden diğerine aktarılır. Ancak bu süreç, zaman içinde genlerin küçük varyasyonlarının ortaya çıkmasına neden olarak popülasyona yeni özellikler eklenmesini sağlar.

Yaşamın RNA Dünyası ile Başlamış Olabileceğine Dair Yeni Bulgular Elde Edildi mi?

Doğada, canlı türlerinin çeşitliliği büyük bir renk yelpazesini barındırır. Renk anomalileri, türler arasında belirgin farklılıklar gösterebilir ve hatta aynı türe ait farklı alt türler arasında dahi özel renk özellikleriyle ayrışma gözlemlenebilir. Bu çeşitlilik, doğanın zenginliğinin bir yansımasıdır. Aynı türün bireyleri arasında bile, çeşitli genetik özellikler veya mutasyonlar sayesinde farklı renkler görülebilir.

Bazı Pandalar Neden Kahverengidir? Kahverengi Dev Panda Alt Türü ile Tanışın mı?

Erkek sporcuların kadınlara kıyasla genel olarak daha fazla kas kütlesi ve daha yüksek maksimum oksijen tüketim (VO2) değerine sahip olmaları nedeniyle daha yükseğe sıçradıklarını, daha fazla ağırlık kaldırdıklarını ve daha hızlı koştuklarını görmeye aşinayız. Bu nedenle, ultra maratonlarda (yani genellikle zorlu doğa koşullarında 50, 100 ve 160 km gibi ütopik mesafelerde yapılan koşularda) kadın sporcuların erkek rakiplerini yakaladıklarını, hatta bazen onları geçtiklerini okumak oldukça şaşırtıcı gelebiliyor. Oysa bu, zannettiğimiz kadar şaşırtıcı değil.

Erkek Atletler Daha Hızlı, Kadın Atletlerse Daha Uzun Mesafe Koşabilir mi?

Birçok memeli ile birlikte bizlerin de vücudunun önemli bir bölümünü kaplayan kıllar evrimsel süreç içerisinde oldukça uzun bir süredir bizlerle birlikte olmasına rağmen kökenleri tam olarak aydınlatılmamıştır. Geçtiğimiz günlerde aralarında Türkiye'den araştırmacıların da yer aldığı bir grup bilim insanı, kılın evrimsel kökenini ortaya koymak ve türler arası bu birlikteliğin ne zaman oluşmuş olabileceğine dair ön görüler sunmak üzere başlattıkları çalışmayı tamamladı. Ancak gerçekleştirilen çalışmada tercih ettikleri deney hayvanı olan Tropikal Pençeli Kurbağa (Xenopus tropicalis) kafaları karıştırmayı başardı. Çünkü seçilen canlı bir amfibiydi ve bilindiği kadarıyla amfibilerde kıl yoktu!

Kılsız Bir Hayvan Kılın Evrimine Işık Tutuyor mu?

İzotonik ortam içerisine konulan hücreyle kıyaslandığında, konsantrasyonu hücre ile aynı olan ortamdır. Eğer hücre izotonik bir ortama konulursa hipotonik ve hipertonik durumun aksine, hücre bundan olumsuz etkilenmez. Bu yüzden, mikroskop altında yapılacak incelemelerde hücre izotonik ortamına konularak incelenir. Hayvan hücreleri için bu ortam genellikle %0.9 NaCl çözeltisidir.

İzotonik Ortam Nedir?

Nanoteknoloji ve tıp alanındaki son gelişmeler; biyolojik veya fizikokimyasal olarak sentezlenen altın, gümüş, demir, bakır, kobalt, platin gibi farklı elementlerden çok sayıda nanoparçacık ve nano malzeme üretilmesinin önünü açmıştır. Nano parçacıkların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri gibi özelliklerini manipüle etme yeteneği, bu nano parçacıkların tıp, çevre ve endüstri gibi alanlarda kullanımının önünü açmaktadır. Bu çeşitli organik ve inorganik nanoparçacıklar arasında yer alan altın nanoparçacıklar benzersiz optik ve Yüzey Plazmon Rezonansı (SPR) özelliklerine sahip olmasından dolayı, özellikle biyolojik ve farmasötik alanda araştırmacıların ilk tercihi haline gelmiştir.

Nanoteknolojide Altın Çağ: Altın Nanoparçacık Nedir, Nasıl Sentezlenir, Hangi Alanlarda Kullanılır?" konusu hakkında ne öğrenebiliriz?

8 Mayıs 1963 tarihinde Vietnam'da 500'den fazla Budist, Buda'nın doğum gününü kutlamak için ellerinde bayraklar, ağızlarında ilahilerle Hue şehrinin en büyük meydanını doldurdu. Halk eğleniyor, Phat Dan denilen bu bayram gününde geleneklerini yerine getiriyordu.

İrade Nedir ve Nasıl Kendinizi Kontrol Edersiniz?

Bir grup bilim insanı, yaklaşık 4.000 yıl önce buz çağının sonlarına doğru yok olan ve muazzam boyutlarıyla bilinen yünlü mamutları genetik mühendislik aracılığıyla yeniden yaratma çabasında önemli bir ilerleme kaydetti. Bu iddialı türdiriltimi projesinin uzun vadeli hedefi, yünlü mamuttan görünüş olarak ayırt edilemeyecek bir mamut-fil melezi oluşturmak. Böyle bir canlının, yeterli sayıda birey doğal yaşam alanlarına bırakıldığında kırılgan Arktik tundra ekosistemini iyileştirerek iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynaması bekleniyor.

Fil Kök Hücreleri Sayesinde Mamut Türdiriltimine Ne Kadar Yaklaşıldı?

Bebeklerin nasıl yapıldığını düşündüğünüzde çok basit bir matematik kuralıyla karşılaşırsınız. Anneden ve babadan alınan genlerin toplamı, 1+1 = 2, çok kolay değil mi?

Bebekler Neden Bizden İki Kat Fazla Gen Sahip Olmuyor?

Bilim, insanlık tarihinin başlangıcından bu yana doğanın sırlarını çözme ve evrenin işleyişini anlama arzusu üzerine kuruludur. İlk dönemlerde basit bir merakla başlayan bu yolculuk, zamanla karmaşık ve uygulamalı bilim dallarının gelişimiyle evrimleşmiştir. Modern çağda, bilim artık sadece teorik bir arayış olmanın ötesine geçerek, insan hayatını doğrudan etkileyen, şekillendiren ve dönüştüren bir güce dönüşmüştür. Bu süreçte bilim, insan kültürünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiş; etik değerler, doğrular ve yanlışlar ile kavramların uygulanabilirliği gibi unsurlarla iç içe geçmiştir.

Hangi Türler Diriltilebilir ve Soyu Tükenmiş Her Tür Türdiriltimine Uygun mu?

NYU Grossman Tıp Fakültesi araştırmacıları tarafından yürütülen yeni bir çalışmaya göre atalarımızdaki genetik bir değişiklik, insanlar ve diğer kuyruksuz maymunların neden neden kuyruksuz olduğunu kısmen açıklayabilir.

Kuyruksuz Maymunların Kuyruklarını Nasıl Kaybettikleri Keşfedildi mi?

Sabah uyandığınızda vazoya konulmuş güzel bir buket çiçekle karşılaşmak çok güzel bir histir. Ancak yaprakların dökülmeye başladığını, solduğunu ve saplarının sarktığını görmeye başladığınızda... İşte bu pek de hoş bir his değildir. Biraz kimya ve biyoloji bilgisi sayesinde muhtemelen sadece evinizde bulunan malzemeleri kullanarak kesme çiçeklerinizin ömrünü uzatabilirsiniz.

Kesilmiş Çiçekleri, Bilimi Kullanarak Nasıl Daha Canlı Gösterebilirsiniz?" İle İlgili Nasıl Bir Bilgiye Sahip olabiliriz?

Uyku hem hücresel hem de moleküler mekanizmalar tarafından merkezi, bölgesel ve yerel olarak düzenlenen karmaşık bir fizyolojik süreçtir. İnsanlar zamanlarının üçte birini uyuyarak ve en iyi zamanda yeterli miktarda uykularını alarak geçirirler. Çünkü hayatta kalmak için tıpkı yiyecek ve su gibi doğru miktar gereklidir.

İnsomni Nedir ve Uykusuzluğun Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

İnsan nüfusunun ve faaliyetlerinin artması, üretimin hızla yükselmesine neden olmuş ve bu süreç, genellikle sonuçları tam olarak öngörülemeyen bazı problemleri beraberinde getirmiştir. Bu sorunların belki de en ciddisi, doğal ortamlara verilen zarardır. Özellikle artan atık miktarı, hayvanlar ve bitkiler üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır ve eğer gerekli önlemler alınmazsa bu etkilerin devam etmesi kaçınılmazdır.,

Çöpü Ev Haline Getiren Yengeçler Kabuklarını Ne Göre Seçer?

Üreme sağlığı, insan hayatının devamlılığını sağlayan temel bir biyolojik süreçtir ve bu süreçte çeşitli zorluklar meydana gelebilmektedir. Bu konuda karşılaşılan zorluklarınsa yapay rahim teknolojisi (İng: "artificial womb technology") gibi inovatif teknolojilerle aşılması planlanmaktadır. Yapay rahim teknolojisi; doğal üreme sürecini desteklemek, gebeliği taklit etmek veya infertilite sorunları yaşayan bireylere alternatif çözüm yolları sunabilmek amacıyla tasarlanmıştır. Ayrıca bu teknoloji, özellikle kritik olarak tehlike altındaki türlerin korunmasında ve popülasyonlarını artırmada da kullanılabilmektedir. Yapay rahim teknolojisi; embriyonun gelişimini destekleme, döllenmiş yumurtayı taşıma veya rahmin fonksiyonlarını geçici olarak yerine getirme gibi çeşitli görevleri beraberinde üstlenebilmektedir.

Yapay Rahim Teknolojisi ve Ektogenez Nedir ve Uygulama Alanları Nelerdir?

Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırlamakta olduğu belirtilen 2024-2025 öğretim programında Evrim Teorisi "doğruluğu ispatlanmamış teoriler" arasında sayılırken, bilimsel bir temeli bulunmayan yaratılış inancının özellikle pekiştirildiğine dair politik bağlamda hiç de şaşırtıcı olmayan ama evrensel standartlarda düpedüz gülünç olan bazı gelişmeler kamuoyuyla paylaşılmıştır.

Biyoloji Müfredatına Yaratılış İnancını Sokma Çabası Ne Anlama Geliyor?

Sihirli mantarlar (İng: "magic mushrooms") olarak anılan mantarlar, metaboliti yani metabolizması tarafından üretilen kimyasal bileşiği psilosibin (4-fosforiloksi-N,N-dimetiltriptamin) olan mantarlardır. Bu mantarlar, şapkalı mantar türlerini içinde bulunduran bazidiyomisetler (İng: "basidiomycetes") mantar grubunda yer alır. Genel kanının aksine, bir veya birkaç tane sihirli mantar türü yoktur: Sihirli mantarlar, 200'den fazla farklı mantar türünü içerir! Bu mantarların içerdiği psilosibin miktarları türe, mantarların yetiştiği ortama ve tükettiği besinlere göre değişiklik gösterir.

Sihirli Mantarlar Tehlikeli Bir Uyuşturucu mu Yoksa Şifa Kaynağı mı?

Kılsız, soluk tenli bir kuzu; bulanık bir sıvıyla dolu büyük boy sandviç torbasına benzeyen bir şeyin içinde yan yatmış durumda. Gebelik süresinin yalnızca dörtte üçünü tamamlamış olan hayvanın gözleri kapalı, burnu ve uzuvları sanki bir rüya görüyormuş gibi sallanıyor.

İlk Kez Yapay Bir Rahimde Yetiştirilebilecek Bir İnsan Ne Zaman Olabilir?

Dünya üzerindeki yaşamın çıkış noktası, insanlar için her zaman bir merak konusu olmuştur. Bilim insanları yıllarca, gezegenimizde evrimi başlatan yaşamın yapı taşlarının; bir asteroit, kuyruklu yıldız ya da meteordan geldiğine inanarak yıldızlara yönelmiştir. Ancak günümüzde, bazı bilim insanları Dünya'daki yaşamın gerçek kökenlerinin, başından beri Dünya'da olması ihtimalini öne sürmektedir.

Dünyadaki Yaşamın Kökeni Yıldızlara Dayanmıyor mu?

Tetrapodomorpha veya Choanata olarak bilinen grup, dört uzuvlu omurgalılardan oluşan bir kladı ifade eder ve yaşayan tetrapodlara, bugünkü lob yüzgeçli balıklardan daha yakın akrabalar olan Sarcopterygii sınıfını içerir. Bu grupta, balık ve erken labirentodontlar arasında geçiş gösteren ileri formlar da bulunmaktadır. Tiktaalik gibi bu canlılar da "fishapod" yani "ayaklı balık" olarak adlandırılır, çünkü görünümleri ve uzuv morfolojileri yarı balık, yarı dört uzuvlu bir yapıya işaret eder.

Harajicadectes zhumini İle Tanışabilir miyiz?

Bebekler sekiz aylıkken bile başkalarına şakacı bir şekilde sataşır. Bu davranış için dil gerekli olmadığından bilim insanları insan harici hayvanlarda da benzer davranışların olabileceğini düşünüyor.

Maymunlar Mizahı Anlayabilir mi?

Daha önce beyninizin tamamen yeni bir insan hayal edemeyeceğini duymuş olabilirsiniz. Bu fikre inananlar, rüyalarımızda daha önce gördüğümüz insanların bir "karışımından" oluşan yeni insanlar gördüğümüzü iddia ediyor. Peki bu iddiayı nasıl ispatlayabiliriz veya ispatlayabilir miyiz?

Rüyanızda Daha Önce Hiç Görmediğiniz İnsanları Görebilir misiniz?

Kılıçgaga; ılıman Avrupa iklimlerinde üreyen, Palearktik bölgeden Orta Asya'ya, oradan da Rus Uzak Doğusu'na kadar uzanan bir yayılım alanına sahip göçmen bir kuş türüdür. Kışları çoğunlukla Afrika veya Güney Asya'da geçirirler, ancak bazıları dağılım alanlarının en ılıman yerlerinde, örneğin İspanya'nın güneyi veya İngiltere'nin güneyinde de kışı geçirebilirler. Genellikle 42-45 cm uzunluğuna ve 70-80 cm kanat açıklığına sahip olan kılıçgagalar, yaklaşık 250-350 gram kütleye sahiplerdir.

Kılıçgaga (Recurvirostra avosetta) hakkında ne biliyoruz?

Tembel hayvanlar, Orta ve Güney Amerika'da yaşayan, orta boylu memelilerdir. Folivora alttakımı olarak bilinen bu canlılara ait 6 farklı tür tespit edilmiştir. Dominant olarak otçuldurlar ve bitki gövdeleri, yaprakları ve kökleri ile beslenirler; ancak kimi zaman böcekler, küçük kertenkeleler gibi canlılarla da beslenebilirler.

Tembel Hayvanlar (Folivora) hakkında ne biliyoruz?

Gökbilimciler, artık güneş sistemimiz dışındaki yıldızların etrafında dönen gezegenleri sıkça keşfetmekte, bu gezegenlere "ötegezegen" adı verilmektedir. 2022 yazında, NASA'nın Transiting Exoplanet Survey Uydusu'nda çalışan ekipler, ana yıldızlarının yaşanabilir bölgelerinde dönen ilginç birkaç gezegen keşfettiler.

Dev Dünya Nedir ve Dünya'mızdan Daha Yaşanabilir Olabilir mi?

Ağaçlar birçok açıdan bizim için vazgeçilmezdir. Fotosentez sırasında büyümek için atmosferden karbondioksit alırlar. Bu, son derece sıradan bir doğa olayı gibi gözükse de sera etkisine sebep olan karbondioksiti tutmaları ürettiğimiz karbon ayak izi ile mücadele konusunda bize oldukça yardımcı olur. Ancak yeni bir çalışma, iklim krizi yüzünden ağaçların sıcak ve kuru iklimlerde karbondioksiti tutmakta zorlandığını keşfetti. Penn State Üniversitesinde yerbilimleri araştırma profesörü olan Max Lloyd, şöyle anlatıyor:

Dünya Isındıkça Ağaçlar Nefes Almakta Zorlanıyor mu?

Uyurken bacaklarını kıpırdatan köpeğiniz rüyasında tavşanları kovalıyor olabilir mi? Araştırmacılara göre bu muhtemel. Buradaki tavşan kısmı tartışılır tabii, ancak bilimsel bulgular gösteriyor ki köpekler sadece rüya görmekle kalmıyor; muhtemelen tıpkı biz insanların rüya deneyimlerine benzer görsel deneyimler yaşıyorlar!

Hayvanlar Rüya Görür mü ve Kedi ve Köpekler Rüyalarında Ne Görür?

İnsanın atletik becerilerinin zirvesini görmek için belki de en iyi yol Olimpiyat Oyunları'nı seyretmektir. Fakat Olimpiyat Oyunları'nda ve neredeyse diğer tüm profesyonel spor müsabakalarında 40 yaşının üzerinde birini nadiren görebilirsiniz. 50 yaş üstünü ise neredeyse hiç görmezsiniz. Bunun sebebi, dünyada geçirdiğiniz her yılla beraber vücudunuzun yaşlanması ve kaslarınızın egzersizlere eskisi gibi yanıt verememesidir.

Kaslarınız Yaşlandıkça Nasıl Değişir ve İleri Yaşta Kas Geliştirmek Neden Daha Zor?

Sıra dışı görünümlü çamur zıpzıpının şaşırtıcı bir yüzü ve büyüleyici bir geçmişi vardır. Bu balık aslında amfibiktir ve hem suda hem de karada hayatta kalmasını sağlayan özellikler geliştirmiştir. Daha iyi hava görüşü için başlarının üstünde gözleri vardır ve ayrıca karada nefes almak için solungaç odalarında depolanan sudaki oksijeni kullanırlar. Bununla birlikte, çamurda yaşayan bu balığın gözlerini kırpma yeteneği, atalarımızın suda yaşamaktan karada yürümeye nasıl evrimleştiğine ışık tutuyor.

Çamur Zıpzıpları Göz Kırpar mı ve Bu Karaya Geçiş Nasıl Yaşandı?

Fetal Alkol Sendromu, gebelik sırasında annenin alkol tüketiminin neden olduğu nadir bir malformasyon sendromudur. Prenatal ve/veya postnatal büyüme yetersizliği, minör yüz anomalilerinin benzersiz bir kümesi ve mikrosefali dahil olmak üzere ciddi merkezi sinir sistemi anormallikleri ve bilişsel ve davranışsal bozulma ile karakterizedir.

Fetal Alkol Sendromu Nedir ve Hamilelikte Alkol Tüketiminin Zararları Nelerdir?

İnsanlar genellikle tembel hayvanları, popüler kültürün de etkisiyle, yavaş tempolu yaşamları ve ilgi çekici davranışları nedeniyle sevimli bulurlar ve bu durum genellikle bir gülümsemeyle karşılanır. Ancak bu sevimli görünümler, zaman içinde yanlış anlamalara ve olumsuz algılara neden olmuştur. Gerçekte ise, tembel hayvanlar için "tembellik" kavramı, onların hayatta kalma stratejisinin bir yansımasıdır.

Tembel Hayvanlar Nasıl Evrimleşti ve Bu Kadar Yavaş Bir Hayvan Nasıl Hayatta Kaldı?

11 yaşında bir çocuk olan Aissam Dam, derin bir sessizliğin hakim olduğu bir dünyada büyüdü. Doğuştan sağırdı ve hiçbir şey duymamıştı. Fas'ta yoksul bir toplulukta yaşarken, kendi icat ettiği bir işaret diliyle kendini ifade ediyordu ve hiç okula gitmemişti.

Gen Terapisi Yöntemiyle Doğuştan Sağır Bir Çocuk Tam İşitme Yeteneği Kazandı mı?

Hastalıkların tedavisi için çeşitli bitkiler, hayvansal ürünler ve minerallerin kullanılması belki insanlık tarihinin kendisi kadar eskidir. Bu geleneksel tedaviler, büyük olasılıkla deneme yanılma yoluyla, tesadüfen ya da bilerek onları tüketen insanlar ve hayvanlarda oluşan etkilerin gözlenmesi sayesinde keşfedilmiştir. Tarih öncesi dönemlerde sözlü olarak, sonra da yazılı kayıtlarla nesilden nesle aktarılan bu şifalı bitkiler; modern anlamda bildiğimiz ilk ilaçların temeli sayılabilir.

İlaçların Tarihi: İlaçlar Geçmişten Günümüze Nasıl Gelişti?

Günümüzde gerçekleşen habitat kayıpları biyoçeşitliliğin hızla azalmasına neden olmaktadır. Nesli tükenmekte olan türler; iklim değişikliği, avlanma, kirlilik ve habitat kaybı gibi birçok faktöre maruz kalarak dünya üzerindeki varlıklarını devam ettirmeye çalışmaktadır. Özellikle de yaşanan habitat kayıpları birçok türün neslinin tükenme tehlikesi altına girmesinin başlıca nedenlerinden biridir. Bu durum, türlerin göç yollarını keserek ve nüfuslarını azaltarak onları olumsuz etkilemektedir. Bu sorunların ortaya çıkmasındaysa insan etkisi önemli bir yer tutmaktadır. Hızla artan nüfus ve talepler, doğal kaynakların aşırı kullanımına ve ekosistemlerde daha fazla baskıya neden olmaktadır.

Koruma Biyolojisi Nedir ve Koruma Ekolojisinde Hangi Adımlar İzlenmektedir?

Darwin, Lamarck ve Huxley başta olmak üzere evrimsel biyolojinin öncülleri, evrimin geniş zaman ölçeğinde, aşamalı olarak gerçekleştiği fikrini ortaya koymuşlardır. Başlangıçta yaygın olarak türlerin zaman içinde adaptasyonlar yoluyla değişebileceği ve evrimin uzun süreçler boyunca milyonlarca yıl içinde sürekli olarak gerçekleşerek, organizmaların çevreleriyle etkileşim içinde olduklarını ve bu etkileşimlerin zamanla türlerin evrimine yol açtığı fikirleri kabul görmüştür.

Evrimsel Durağanlık Paradoksu Nedir?

Çoğumuzun zihninde son buzul periyodu ile özdeşleşmiş bir hayvan olan yünlü mamut, (Mammuthus primigenius) kuzey yarı kürenin soğuk ve kuru düzlüklerinde yaşamış otçul bir memeli türüdür. Yaklaşık 400,000 yıl önce step mamutlarından tür olarak ayrılan yünlü mamutların boyları 2.6 ile 3.4 metre arasında değişirken, ağırlıkları 4-6 ton civarındaydı.

Yünlü Mamut Nedir? Ne Zaman Yaşadı ve Ne Zaman Yok Oldu?

1969'dan bu yana görülmeyen ve nesli kritik derecede tükenme tehlikesi altında olan Viktorya dönemi otlak kulaksız ejderhası (Tympanocryptis pinguicolla) 2023'ün başlarında tesadüfen yeniden keşfedildi! Yani, bu hayvanların neslinin henüz tükenmediği ortaya çıktı.

Nesli Tükenmek Üzere Olan Kulaksız Ejderhaları Kurtarmak Mümkün mü?

Çin'in Shenzhou 16 astronotları, gelecekteki derin uzay keşfi programlarının bir parçası olarak Tiangong Uzay İstasyonu'nda sebze yetiştiriyor.

Çinli Astronotlar Yörüngede Meyve ve Sebze Yetiştirdi mi?

Etçil bitkiler genellikle besin değeri düşük olan topraklarda yaşarlar. Ancak etçil diyet, bitkiler için oldukça maliyetlidir. Böcek veya diğer omurgasız canlıları avlayabilmek için özel adaptasyonlara ihtiyaç duymaktadırlar. Bu nedenle evrimsel süreçte zorunluluk olmadığı sürece bitkilerde bu tür bir besin diyetinin evrimleşmesi neredeyse imkansızdır. Hatta bu sebeple, bitkiler zorunlu olmadığı sürece fotosentez yoluyla beslenmeye çalışırlar.

Etçil Bitkiler Nasıl Avlanır ve Bazı Bitkiler Neden Etçildir?

Maymunlar Cehennemi serisinin başlangıcı, 1968'de Franklin J. Shaffer tarafından Maymunlar Gezegeni (İng: "Planet of the Apes") adlı filmle yapıldı. Film, Pierre Boulle'un aynı adlı romanından (Fr: "La planète des singes") uyarlanmıştı. Bu seri ilk filmle birlikte, Beneath the Planet of the Apes (1970), Escape from the Planet of the Apes (1971), Conquest of the Planet of the Apes (1972) ve Battle for the Planet of the Apes (1973) isimlerinde beş filmden oluşuyordu.

Maymunlar Cehennemi (Reboot) Serisinin Bilimsel Analizi: Evrim Devrime mi Dönüşüyor?

Passiflora olarak da bilinen çarkıfelek (Passiflora incarnata) bitkisi, geleneksel olarak Amerika'da ve daha sonra Avrupa'da anksiyete, uykusuzluk, ADHD, ağrı, nöbetler ve histeri için sakinleştirici bir bitki olarak kullanılmıştır. Günümüzde hala anksiyete ve uykusuzluk tedavisinde kullanılmaktadır. Ancak bu kullanımları destekleyen iyi bir bilimsel kanıt yoktur. Passiflora, ayrıca bazı yiyecek ve içeceklere tat vermesi için çarkıfelek çiçeği eklenir.

Passiflora Nedir, Nasıl Kullanılır? Passiflora Nelere İyi Gelir?" konusunda daha fazla bilgiye sahip misiniz?

Omurgasız hayvanlar (veya kısaca "omurgasızlar"), kıkırdaklı veya kemikli omurgalıların aksine, omurga sütunu ("omurgası") olmayan bütün hayvanların genel adıdır. Yaşayan tüm hayvan türlerinin %90'ından fazlası omurgasız hayvanlardır; buna rağmen "omurgasız" sözcüğü resmi bir taksonomik klada işaret etmez.

Omurgasızlar (Invertebrata) hakkında ne biliyoruz?

ABD'deki futbol maçları sırasında sigara içmenin hala serbest olduğu 1940'lı yıllarda, aynı anda içilen 20.000 kadar sigara, Memorial Stadyumu üzerinde asılı kalan puslu bir bulut yaratırdı. James Agee, Fire Ecology of the Pacific Northwest Forests adlı kitabında, böceklerin işte tam da bu saatlerde ortaya çıktığını söylüyor. Koyu renk gövdeli büyük böcek yığınları gökyüzünden iner, seyircilerin giysilerine konar ve hatta onları ısırırdı. Agee'ye göre bu olay, taraftarları, Stanford'un attığı gollerden bile daha fazla rahatsız ediyordu.

Yangın Sevici Kömür Böcekleri, Bir Orman Yangını Sırasında Yumurtlama Yarışına Giriyor!" Gerçek mi?

Endüstri Devrimi'nden bu yana insanlık, gezegenimiz ve onun zengin biyoçeşitliliği üzerinde derin ve genellikle geri dönüşü olmayan etkiler bırakmıştır. Bu süreçte aşırı tüketim, habitat yıkımı, kirlilik ve hızlandırılmış iklim değişikliği gibi insan kaynaklı faaliyetler, sayısız canlı türünün yok olmasına yol açmıştır. 2023 yılı itibarıyla, bu eğilimler devam etmekte ve dünya çapında birçok hayvan ve bitki türü ciddi şekilde tehdit altında bulunmaktadır. Bu durum, ekosistemlerin dengesini bozarak doğal kaynakların sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır ve gelecek nesiller için ciddi endişeler doğurmaktadır. Her ne kadar türdiriltimi gibi yenilikçi çözümler biyolojik çeşitliliği koruma çabalarında umut vaat etse de insanlık bu ciddi sorun için daha fazla çaba ve kaynak ayırmalıdır. Aksi halde, insan popülasyonunun kendisi de büyük risk altına girebilir.

Genetik Çeşitliliğin Az Olması Her Zaman Zararlı mıdır?

Passiflora caerulea (veya halk arasındaki adıyla "Çarkıfelek"), İngilizcede "mavi tutku çiçeği" olarak da bilinir ve Passifloraceae ailesine ait bir asma türüdür. Güçlüdür, "yaprak döken" veya "yarı yaprak döken" olarak kategorize edilir ve 25 metreye kadar uzayabilir.

Mavi çarkıfelek (Passiflora caerulea) nedir ve hangi özelliklere sahiptir?

Kırmızı gagalı dağ kargası; Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'nın dağlık bölgelerinde yaşayan, kargagiller ailesine ait bir kuş türüdür. Bu kuşlar, ortalama 39-40 cm boyunda ve 280-310 gram ağırlığında olup, parlak kırmızı gagaları ve siyah tüyleriyle ayırt edilebilirler. Erkek ve dişi arasında görsel bir farklılık bulunmaz. Yani bariz bir eşeysel dimorfizm yoktur.

Kırmızı Gagalı Dağ Kargası (Pyrrhocorax pyrrhocorax) hakkında ne biliyoruz?

Kimyasal iletişim, hem karasal hem de sucul organizmalar arasında oldukça yaygın bir iletişim şeklidir. Memeliler arasında kokular iletişimde kilit bir rol oynar ve kimyasal işaretlemeler tür, cinsiyet, bölgesel sınırlar, sosyal statü, üreme durumu veya grup üyeliği hakkında bilgi vermek için kullanılır. İdrar ve dışkılamanın yanı sıra memeli deri salgıları kimyasal iletişim için yüksek potansiyel taşır ve birçok türde koku işaretlemede salgıların ana kaynağı olan özelleşmiş koku bezleri bulunur. Koku aracılı iletişim, genellikle havayla taşınan kimyasal bir sinyalin, bir gönderici tarafından üretilip, uygun reseptörlere sahip öngörülen bir alıcıya iletilme süreci olarak tanımlanmaktadır. Alıcı, sinyali algılayabilir ve sinyale davranışsal veya fizyolojik olarak tepki verebilir.

Sürtünme Ağacı Nedir? Memelilerin ""Dolaylı Haberleşme"" Denen Gizemli İletişim Yöntemi Ne İşe Yarıyor?" Doğru mu?

HMC Group Marketing Inc. firması, 17 Kasım 2023 tarihinde Listeria kontaminasyonu sebebiyle yaşanan salgın sonrası ürünlerini sahadan geri çektiğini duyurdu. Soruşturmayı CDC (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi) ile FDA (ABD Gıda ve İlaç Kurumu) birlikte yürüttü.

ABD'nin Birkaç Eyaletine Yayılmış Şekilde Şeftali, Nektarin ve Erik Kaynaklı Listeria Salgını Tespit Edildi mi?

Sakarmeke (Fulica atra); Avrupa, Asya ve Okyanusya'da yaygın olarak bulunan, sulak alanlarda yaşayan orta büyüklükte bir kuş türüdür. Genellikle göller, nehirler ve bataklıklarda görülen bu tür, kısa mesafelerde uçabilir.

Sakarmeke (Fulica atra) hakkında ne biliyoruz?

Mosazorlar, Geç Kretase Dönemi'nde yaşamış, dünya çapında geniş bir dağılım göstermiş ve yaşadıkları ekosistemler içerisinde ana aktör olmuş deniz sürüngenleridir. 200 yıla yakın bir süredir onlar hakkında araştırmalar yapılmaktadır, yeni keşifler ve önceden toplanmış örneklerin modern tür sınırlama standartları kullanılarak yeniden değerlendirilmesi sonucunda hala yeni mosazor türleri keşfedilmektedir ve bu durum böyle de devam edecek gibi görünmektedir. Bunlarla birlikte, mosazorların taksonomik konumu, filogenetik ilişkileri ve evrimsel süreçleri hakkında pek çok soru işareti de bulunmaktadır. Bu makalede yeni keşfedilen iki mosazor ile birlikte mosazorların morfolojisi, evrimi, paleoekolojisi ve filogenetik tartışmaları gibi konular ele alınacaktır.

Mosazor Nedir ve Bu Tarih Öncesi Deniz Sürüngenlerinin Nesli Neden Tükendi?

Her 13 ya da 17 yılda bir ağustos böceklerinin büyük kuluçkaları ortaya çıktığında, kuşlara taze yiyeceklerden oluşan bir ziyafet sunulur ve bu ani bolluğun ekosistemdeki diğer hayvanlar ve bitkiler üzerinde zincirleme etkileri olur.

Büyük Ağustos Böceği Neslinin Ortaya Çıkması Tırtıl Popülasyonunda Patlamaya Neden Oldu mu?

Jet lag terimi, birden fazla saat diliminin kısa süre içerisinde değiştirilmesi nedeniyle oluşan sirkadyen ritim bozukluklarını ifade eder. Özelikle uçak seyahatleri nedeniyle yaşanan hızlı zaman dilimi değişiklikleri için Jet lag terimi kullanılmaktadır.

Jet Lag Nedir ve Belirtilerinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

İndriler (I. indri), yaşayan en büyük lemur türüdür. Yaklaşık 6 ila 9.5 kg arasında ve 64-72 cm uzunluğundadırlar. Diğer lemur türlerinden ayrılan en büyük fiziksel özellikleri kısa kuyruklarıdır. Yalnızca 5 cm'e varan kuyruklara sahiptirler. Ayrıca siyah-beyaz ya da yalnızca siyah kılları vardır.

İndri (Indri indri) hakkında ne biliyoruz?

İntravenöz İmmünglobulin (IVIg), intravenöz olarak (damar yoluyla) verilebilen, insan antikorlarından oluşan, bağışıklık sisteminizi kuvvetlendiren ve bağışıklık sisteminizin çeşitli uyarılara karşı verdiği yanıtı düzenleyerek etkisini gösteren bir ilaçtır.

İntravenöz İmmünglobülin (IVIg) Nedir ve Nasıl Uygulanır?

Davranışların incelenmesi, bize organizmaların çevrelerine nasıl yanıt verdiği ve bu yanıtların evrimsel kökenleri hakkında derinlemesine bilgiler sunar. İnsanlar söz konusu olduğunda, psikoloji ve sosyoloji gibi bilimler davranışın temel bileşenlerini ve bu davranışların bireyler ve toplumlar üzerindeki etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Öte yandan etoloji ise, insan harici hayvanlar aleminin davranışsal dinamiklerini ve bu davranışların ekolojik ve evrimsel bağlamlarını inceler. Bu disiplinler, hayvanların ve insanların dünyalarını daha iyi anlamamız ve birbirimizle ve doğal dünya ile olan ilişkilerimizi daha iyi yönetmemiz için önemli araçlar sağlar.

Bilim İnsanları 17.000 Yıllık Yünlü Mamut'un Davranışlarını Nasıl Bilebiliyorlar?

Dünyalaştırma (İng: "Terraforming"); bir gezegenin, uydunun veya asteroidin doğal koşullarını yani atmosferini, sıcaklığını, ekolojisini veya yüzey topografyasını insanlar için yaşanabilir hale getirme sürecidir. Dünyalaştırma kavramı üç başlık altında incelenebilir. Bu başlıklar Dünyamsılaştırma (İng: "Para-terraforming"), Kısmi Dünyalaştırma ve Tam Dünyalaştırmadır.

Dünyalaştırma Nedir? Gezegen Mühendisliği, Dünya Dışı Gezegenleri İnsan Yaşamına Uygun Hale Getirebilir mi?" Gerçek mi?

Kılıç dişli denildiğinde, genellikle uzun ve kıvrımlı dişlere sahip olan smilodonlar, yani kılıç dişli kediler akla gelir. Ancak, “kılıç diş” morfolojisi sadece Smilodon cinsine veya yakın akrabalarına özgü bir özellik değildir. Şaşırtıcı bir şekilde, bu özellik memeliler arasında tarih boyunca birden fazla kez evrimleşmiştir. Yani yakınsak evrim!

Keseli Kılıç Dişli Nedir ve Soyları Nasıl Tükenmiştir?

Yapay yaşam formları oluşturmak, bilimde ve edebiyatta sürekli işlenen bir temadır. Bu temalar kötücül, balçıktan meydana gelen sürüngen yaratıkları veya son derece sevimli evcil hayvanları çağrıştırabilir. Aynı zamanda şu soruyu akıllara getirir: Doğada oluşan bütün yaşam formlarının biyolojik süreç içerisinde bir rolünün bulunduğu Dünya'da, yapay yaşam nasıl bir rol oynamalıdır?

Yapay Yaşam Formları Gelecekte İlaç Olarak Kullanılabilir mi?

İnce, uzun ve sivri kanatlı, narin yapılı, dar ve uzun kuyruklu, 4 parmak belirgin görülen bir delicedir. Erkekte üst kısım gri, el telekleri siyahtır. Kol teleklerinde üstten bakıldığında 1, alttan bakıldığında 2 siyah çizgi görülür. Alt gövde karna kadar gri, karından aşağısı beyazdır. Kanat altı örtüleri beyaz, büyük kol örtüleri ve karın kahverengi beneklidir. Diğer delicelerin erkeklerinden siyah kanat şeridi ve alt gövdedeki beneklenmeler ile ayrılır. Dişileri, gökçe delice dişisine çok benzer; boyun halkasının olmaması, kanat altı örtülerinin daha açık renkte ve çizgili olması, kanat altındaki koyu ve açık renk şeritlerin belirgin olması ile onlardan ayrılır. Her iki cinsiyette de melanistik giysiler olabilir ve saz delicesine benzer.

Çayır delicesi (Circus pygargus) hakkında ne biliyoruz?

Yeni bir ada ya da göl ortaya çıktığında, oraya ilk ulaşan bitki ve hayvanlar daha sonra gelenlere göre avantajlıdır ve yeni türlere dönüşme olasılıkları daha yüksektir; ya da evrimsel biyologlar uzun zamandır böyle varsaymaktadır. Ancak Doğu Afrika'daki Victoria Gölü'nde bulunan fosiller üzerinde yapılan bir çalışma, türleşme yarışını kazanmak için erken varmaktan daha fazlasının gerektiğini gösteriyor. Ekip Nature dergisinde yayınladığı raporda, birçok balık türünün bu gölde aynı zamanda kolonileşmesine karşın, sadece çiklitlerin 17.000 yıldan daha kısa bir sürede 500 tür oluşturarak yükselişe geçtiğini belirtiyor. Çalışmada yer almayan Helsinki Üniversitesinden evrimsel gelişim biyoloğu Claudius Kratochwil şöyle diyor:

17.000 Yıllık Balık Fosilleri Üzerinde Yapılan Çalışma Hızlı Evrimi Ortaya Koyuyor mu?

Hücreler yaşamın temel birimleridir ve her biri, belirli görevleri yerine getiren çeşitli organelleri içerir. Organeller, hücrenin hayati fonksiyonlarını yerine getirmek için birlikte çalışan yapılardır. Örneğin mitokondriler enerji üretirken ribozomlar protein sentezler, lizozomlar ise atıkları parçalar. Organellerin her biri, hücrenin ve dolayısıyla tüm organizmanın sağlıklı ve işlevsel kalmasında hayati rol oynamaktadır.

Eksklüzom Nedir?

Örümcek ipeği rakipsiz gücü ve sağlamlığıyla ünlüdür. Ancak bu ipeği seri şekilde üretmenin bir yolunu bulmak kolay bir iş değildir. Örümcekler, ipekböceklerinde olduğu gibi lif üretmek için çalıştırılamaz; çünkü örümcekler bölgelerini korumaya ve komşularını yemeye eğilimlidirler. Dahası ipek üretimini uzun süre sürdürmeyi reddederler. Bu nedenle onlarca yıldır bilim insanları; örümcek ipeği üretmek için bakteriler, mayalar, fareler, hamsterlar ve hatta keçiler de dahil olmak üzere çeşitli organizmaların genetik mühendisliğini yapmaya çalışmış, ancak yalnızca kısmi bir başarı elde edebilmişlerdir.

Genetiği Değiştirilmiş İpekböcekleri Saf Örümcek İpeği Üretebiliyor mu?

Bilimin hızla gelişmesi ile birlikte Dünya dışında yaşama fikri da gitgide gerçekleştirilebilir bir hedef haline gelmektedir. Dünyalaştırma (İng:"Terraforming"), başka gezegenleri insan yaşamına uygun hale getirmek için teorize edilen süreçlere verilen genel addır. Bu kavram, genellikle Mars gibi yaşam barındırmayan veya zorlu çevre koşullarına sahip gezegenlerin atmosferik, termal ve ekolojik özelliklerini düzenleyerek insanların dış bir uzay ortamında koloni kurabilecekleri ve sürdürülebilir bir şekilde yaşayabilecekleri ortamlar oluşturma sürecini ifade eder.

Mars'ta Oksijen Üretebilmek için Bakteri İçerikli Biyokaplamalar Kullanılabilir mi?

Bilim insanları geçmişte uykuyu; beyin ile dış dünya arasındaki bir pencerenin üzerine çekilen, beynin dış uyaranlara tepkisini durduran bir perde gibi düşünüyordu.

Derin Uykuda Basit Komutları Takip Etmeye Devam Edebiliyorsunuz mu?

Sosyal davranış, bireyler arasında meydana gelen etkileşimleri karakterize eder. Her tür, hayatta kalabilmek ve başarılı bir şekilde neslinin devamlılığını sağlayabilmek adına sosyal davranışlarda bulunur. Böylece hayvan türleri arasında geniş bir etkileşim yelpazesi oluşur. Sosyal davranışlar değişikliklere göre uyarlanabilir ve düzenlenebilir ki neslin devamlılığı doğrultusundaki riskler minimize edilir ve hayatta kalabilme olasılıkları artırılır.

Sosyal Davranış Nedir ve Nasıl İncelenir?

Bakteriler, yeryüzünün en yaygın mikroorganizmalarıdır ve hemen hemen her yerde bulunurlar. Toprakta, havada, sucul ortamlarda ve hatta insan ve hayvanların bağırsaklarında bile yaşayabilirler. Bu küçük canlılar arasında birçok faydalı tür bulunurken bazıları ise hastalıklara neden olabilmekte ve canlıların sağlığını tehdit etmektedir. İşte bu nedenle bilim insanları, hastalıklarla mücadelede büyük bir öneme sahip olan antibiyotikleri geliştirmişlerdir.

Antibiyotik Direnci Bulutlar Aracılığıyla Nasıl Yeryüzüne Yayılıyor?

Ebeveyn yatırımı (İng: "Parental Investment"); canlıların yavrularının hayatta kalma ihtimalini veya kalitesini artırmak için enerji ve zaman bakımından fedakârlık yapmasıdır. Bu fedakârlığa örnekler yumurtaları korumak, yuva yapmak, yavruyu taşımak, kuluçkaya yatmak, yavruyu beslemek ve korumak gibi davranışlar olabilir. Bunlar enerji ve zaman bakımından oldukça maliyetli işlerdir. Ebeveynlik yatırımı omurgasızlar, balıklar, amfibiler, sürüngenler, kuşlar ve memelilerde görülmektedir. Ayrıca çoğu primat türünde de gözlemlenebilir.

Ebeveyn Yatırımı Nedir ve Hangi Canlılar Yavrularına Yatırım Yapar?

Kompleks yapı ve dinamik işlevleriyle proteinler; geometrinin kilit önem taşıdığı basit yapıtaşlarının eşsiz kombinasyonlarıyla çok sayıda biyolojik görevi yerine getirir. Neredeyse sınırsız olan düzenleme seçenekleri sayesinde ilgili işlevlere dönüşüm ve özel protein tasarımları yapılabilir.

Nöral Ağlar Nasıl Yeni Proteinlerin Oluşmasına Yardımcı Oluyor?

Türdiriltimi (İng:"De-extinction") kavramı, belki de bilim dünyasının görmüş olduğu en olağandışı ve ilginç kavramlardan biridir. Nesli tükenmiş canlıları, bir nevi yeniden hayata döndürme fikri, ilk duyulduğunda hem ilginç hem de neredeyse imkânsız gibi gelebilir. Ancak genel kanının aksine, bu fikrin gerçekleştirilebilirlik potansiyeli vardır ve hatta bazı başarılar elde edilmiştir. 2023 yılı itibariyle, türdiriltimi oldukça popüler bir araştırma alanı haline gelmiştir ve aldığı yatırımlar sayesinde de hızla gelişmektedir. Türdiriltimi, gelecekte ekosistem mühendisliğinden yapay rahim teknolojilerine kadar hayatımızın her alanını etkileyecek bir bilimsel araştırma sahası olma yolunda önemli adımlar atmaktadır.

Türdiriltimi İçin Hangi Türler Aday Olabilir?

Dünyanın her yerinden uzmanlardan oluşan bir grup, biyobilgisayarların artık bilim kurgu eserlerine özgü olmadığını, dolayısıyla bu teknolojinin ve getireceği sorumlulukların araştırılmasının zamanının geldiğini söylüyor.

Biyobilgisayarların Ahlaki Statüsü Ne Olmalıdır?

Şistozomiyaz veya diğer ismiyle Bilharyaz; şistozoma veya kan paraziti adı verilen parazitik yassı solucanların neden olduğu, sudan bulaşan, akut veya kronik olarak görülebilen bir hastalıktır. İnsanlardaki şistozoma enfeksiyonlarının büyük bir kısmına Schistosoma mansoni, S. haematobium ve S. japonicum türleri sebep olur. Bu parazitler yaşam döngülerinin büyük bir kısmını tatlı su salyangozlarında geçirirler, bu yüzden şistozomiyaz "salyangoz ateşi" olarak da bilinir.

Şistozomiyaz Nedir ve Belirtileri ile Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

İnflamatuar yanıt veya inflamasyon (iltihap); hücreler hasar görmeleri nedeniyle strese girdiğinde veya patojenler doğuştan gelen bağışıklık sisteminin fiziksel bariyerini aşmayı başardığında ortaya çıkabilen bir biyolojik süreçtir. Bir dizi kimyasal aracı ve hücresel yanıt tarafından tetiklenir. İnflamasyon tipik olarak yaralanma veya hastalığın olumsuz sonuçlarıyla ilişkilendirilse de patojenleri ortadan kaldırmak, hasarlı ve ölü hücreleri uzaklaştırmak ve onarım mekanizmalarını başlatmak için gereken hücresel savunmaların devreye girmesine izin verdiği ölçüde gerekli bir süreçtir. Ancak aşırı inflamasyon, lokal doku hasarına yol açabilir ve ciddi vakalarda ölümcül bile olabilir.

İnflamasyon Nedir ve İnsan Vücudunda Neden Ateş Çıkar?

Türdiriltimi (İng: "De-extinction") veya "diriltme biyolojisi", soyu tükenmiş türlere genetik olarak benzeyen canlı organizmaların yaratılması yoluyla bu türlerin bir nevi "diriltilmesi" sürecini ifade eder. Daha ayrıntılı olarak türdiriltimi, yapay seçilim yoluyla geri ıslah (İng: "back-breeding"), klonlama ve genom düzenlemesi gibi yöntemler kullanılarak bir organizmanın nesli tükenmiş türe doğru değiştirilmesini ifade eder. Bu yazıda türdiriltiminin nasıl gerçekleştirildiğinden ziyade bu konuya yönelik etik tartışmalar ele alınmıştır.

Türdiriltimi Etik Midir ve Nesli Tükenen Canlıları Hayata Döndürmeli miyiz?

Guangzhou Biyotıp ve Sağlık Enstitülerindeki araştırmacılar, insan ve domuz hücrelerini birleştirerek kimerik embriyo (farklı genetik bileşime sahip hücrelerden oluşan tek bir organizma) yaratmayı başardı. Yaratılan kimerik embriyo; taşıyıcı domuz anneye heterolog doku transplantasyonu yöntemiyle aktarıldı. 28 gün içerisinde, insanlaştırılmış katı böbreğin normal yapıya ulaştığı ve ince boru yapısını oluşturabildiği gözlemlendi. Yani insanlaştırılmış katı bir organ, ilk kez başka tür bir canlının içerisinde büyütülebildi!

Domuz Embriyosunda İnsanlaştırılmış Böbrekler Nasıl Yetiştirildi?

Ermeni Martısı olarak da bilinen Van Gölü Martısı, Kafkaslar ve Orta Doğu'da yaşayan büyük bir martı türüdür. Eskiden Avrupa Ringa Martısı (Larus argentatus) altında sınıflandırılan ve kimi kaynakta Sarı Bacaklı Martı (Larus michahellis) altında sınıflandırılmaya devam eden bu martı türü, günümüzde genellikle ayrı bir tür olarak kabul edilmektedir.

Van Gölü martısı (Larus armenicus) hakkında daha fazla bilgiye sahip misiniz?