Datasets:

rasdani

/

cohere-wikipedia-2023-11-nl-1.5k-articles

like 0

20231101.nl_490956_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

De youtuber kan ook, tegen betaling in geld of producten, zelf producten van een bedrijf promoten. Dit kan expliciete reclame zijn in een deel van de looptijd van de video, of door zulke producten te tonen of te gebruiken in de video (product placement). De youtuber verdient soms ook met merchandising, met betaalde ontmoetingen met fans en met extra services verleend via sites als Patreon. In 2019, 2020 en 2021 deelde YouTube in totaal 30 miljard dollar uit aan twee miljoen 'creators' aangesloten op hun platform.

20231101.nl_490956_31

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

In 2018 keurde de Belgische Jury voor Ethische Praktijken de wijze van verkoop van merchandise van een youtuber af, onder meer omdat deze zich daarbij richt op kinderen.

20231101.nl_490956_32

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Een filmpje op YouTube kan vanaf youtube.com worden afgespeeld, maar de beheerder van een webpagina kan het filmpje ook insluiten in die webpagina. Dit houdt in dat het filmpje vanaf die pagina kan worden afgespeeld, gebruikmakend van het filmpje op de server van YouTube. Rechtsonder in het beeld van het filmpje op de webpagina staat een link naar de betreffende YouTube-pagina. Op de YouTube-pagina van een filmpje zijn standaard ook reacties op en discussies over het filmpje mogelijk. De uploader kan er ook voor kiezen dit uit te schakelen.

20231101.nl_490956_33

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Bij het afspelen is er de mogelijkheid van versneld en vertraagd afspelen, en voor afspelen op een lagere resolutie dan het origineel (nuttig bij een trage verbinding, of bij duur datagebruik). Ook kan met de pijltjestoetsen (indien aanwezig op het afspeelapparaat) steeds 5 seconden terug- of vooruitgespoeld worden.

20231101.nl_490956_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Onder extra voorwaarden is ook live streaming mogelijk. Videobeelden worden dan live naar YouTube gestuurd, en zijn dan voor kijkers met enkele seconden vertraging te zien. Vaak kunnen kijkers dan via tekstberichten reageren, en de youtuber kan daar dan weer in zijn uitzending op reageren. Ook kan de kijker vaak een donatie doen, wat dan direct in beeld verschijnt (soms met text-to-speech, TTS: tekst die de donateur heeft ingetypt wordt geautomatiseerd uitgesproken) en waarvoor de youtuber de kijker dan bedankt. Vaak is de duur van een livestream langer dan van andere video's, omdat die laatste vaak bewerkt worden en dus per minuut eindresultaat meer werk zijn om te maken (doordat meer gefilmd wordt dan in de video verwerkt wordt, en door het werk van het bewerken zelf).

20231101.nl_490956_35

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Als men inschakelt tijdens de uitzending, kan men de beelden vanaf dat moment live bekijken, of vanaf het begin met de betreffende vertraging. In het laatste geval kan het wel voorkomen dat men plotseling niet verder kan kijken, want als de livestream stopt wordt deze direct of na enige tijd uitgezet. Verder kan men "terugspringen" en "vooruitspringen" als in een gewone opgeslagen video, met dit verschil dat de video steeds langer wordt naarmate de uitzending voortduurt. Bij een zeer lange livestream kan er een maximum zijn aan de tijdsduur dat men terug kan kijken, bijvoorbeeld dat voortschrijdend steeds de laatste twee uur beschikbaar zijn.

20231101.nl_490956_36

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Het is ook mogelijk om via Google+ rechtstreeks uit te zenden. Deze Google+-app heet Hangouts. Om rechtstreeks te kunnen uitzenden via Hangouts moet de YouTube-account van de gebruiker gelinkt zijn aan een Google+-account.

20231101.nl_490956_37

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

De gebruiker is gebonden aan de voorwaarden van YouTube. Zo krijgt YouTube het recht de filmpjes te publiceren.

20231101.nl_490956_38

https://nl.wikipedia.org/wiki/YouTube

YouTube

Bij schending van de communityrichtlijnen of auteursrechten kan de uploader een strike (waarschuwing of maatregel) krijgen. Vaak gebeurt dit naar aanleiding van binnengekomen klachten.

20231101.nl_511_88

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

* Het rugnummer 12 wordt niet uitgereikt en is voorbehouden aan Het Legioen, dat als 12e man wordt beschouwd.

20231101.nl_511_89

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

* Wedstrijdstatistieken bijgewerkt tot en met 26 oktober 2023 na Feyenoord - Lazio Roma. Europese statistieken zijn inclusief kwalificatiewedstrijden.

20231101.nl_511_90

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

* Bij blessures of schorsingen wordt het team, wanneer nodig, aangevuld met jeugdspelers van het Onder 21-elftal.

20231101.nl_511_91

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

Het Onder 21-elftal van Feyenoord, de opvolger van Jong Feyenoord, komt sinds 2020 uit in de nieuwe Onder 21-competitie van de KNVB, waaruit promotie naar de Tweede divisie mogelijk is. Daarnaast neemt het sinds 2016/17 deel aan de Premier League International Cup, met uitzondering van het seizoen 2017/18. Eerder kwam Jong Feyenoord uit in de beloftencompetitie en de reservecompetitie waar het in 2008 en 2014 kampioen werd.

20231101.nl_511_92

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

Het elftal dient als opstap richting het eerste elftal voor de jonge talenten van de club. Ook eerste elftal spelers die terugkeren van een blessure konden in het verleden minuten maken in het elftal om wedstrijdritme op te doen. In aanloop naar het seizoen 2021/22 is het elftal meer bij het eerste elftal gevoegd om de overstap tussen het hoogste jeugdteam en het eerste elftal te verkleinen. De rugnummers zijn doorgeteld vanaf het eerste elftal, om zo een doorgaande lijn te vormen. In tegenstelling tot het verleden wordt er ook met namen op de shirts gespeeld.

20231101.nl_511_93

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

* Het rugnummer 12 wordt niet uitgereikt en is voorbehouden aan Het Legioen, dat als 12e man wordt beschouwd.

20231101.nl_511_94

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

* Wedstrijdstatistieken betreffen Feyenoord 1 en zijn bijgewerkt tot en met 27 augustus 2023 na Feyenoord - Almere City. Europese statistieken zijn inclusief kwalificatiewedstrijden.

20231101.nl_511_95

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

De jeugdopleiding van Feyenoord bestaat uit elftallen van Onder 7 tot en met Onder 18 die allen op nationaal niveau actief zijn en ook aan internationale toernooien deelnemen. Het Onder 18-elftal, onder leiding van Robin van Persie en Brian Pinas, komt in het seizoen 2023/24 uit in de UEFA Youth League, na een eerdere deelname in 2017/18. Rini Coolen is sinds 2021 hoofd jeugdopleiding.

20231101.nl_511_96

https://nl.wikipedia.org/wiki/Feyenoord

Feyenoord

Een selectie van voormalig Feyenoord-spelers speelt al meerdere jaren wedstrijden door het hele land tegen diverse clubs en gelegenheidselftallen op verschillende niveaus, vaak ter gelegenheid van een jubileum of opening van een nieuw sportcomplex. De selectie van Oud-Feyenoord bestaat uit ongeveer twintig spelers met een rijk verleden bij de club, onder wie Pierre van Hooijdonk, Paul Bosvelt, Kees van Wonderen, Ben Wijnstekers, Peter Houtman, Royston Drenthe, Jean-Paul van Gastel, Kees van Wonderen en Gaston Taument.

20231101.nl_9948_60

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Jardin Majorelle, een botanische tuin en atelier in Marrakesh, erfgoed van de modeontwerper Yves Saint Laurent

20231101.nl_9948_61

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Tafilalt oase, bekend om de verbouwing van dadels en het ondergrondse irrigatiesysteem uit de oudheid, ook wel Qanat of Khettara genoemd

20231101.nl_9948_62

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Toubkal, met een hoogte van 4167 m de hoogste bergtop van het Atlasgebergte en tegelijkertijd het hoogste punt van de Arabische Wereld

20231101.nl_9948_63

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Atlas Film Studio, de grootste filmstudio in de wereld, gelegen in Ouarzazate. Onder meer bekend van de films: Prince of Persia, The Mummy en Sex and the City 2, Gladiator en Game of Thrones

20231101.nl_9948_64

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

De economie van Marokko wordt beschouwd als een vrijemarkteconomie, bestuurd door vraag en aanbod. Sommige economische sectoren zijn echter in handen van de regering. Het economische systeem van het land wordt getypeerd door een grote openheid naar buiten toe. Frankrijk en Spanje zijn de grootste handelspartners van Marokko (import en export). Frankrijk is ook de grootste buitenlandse investeerder in het land.

20231101.nl_9948_65

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Marokko exporteert veel groenten, fruit en vis naar Europa. Het heeft de grootste vangst van sardine in de wereld. Het land beschikt over ongeveer 75% van alle fosfaatreserves in de wereld. Daarnaast exporteert het land arganolie, dat alleen in Marokko wordt geproduceerd. Ook is het na Zuid-Afrika de grootste wijnexporteur van Afrika.

20231101.nl_9948_66

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

Marokko heeft een aantal vrijhandelsakkoorden met zijn economische partners: het Euro-Mediterraanse vrijhandelsakkoord met de Europese Unie met het doel het land tegen 2012 te integreren in de Europese Vrijhandelsassociatie; de Agadir-akkoorden met Egypte, Jordanië en Tunesië, in het kader van de oprichting van de Arabische vrijhandelszone; het Amerikaans-Marokkaanse vrijhandelsakkoord met de VS dat in werking trad op 1 januari 2006 en het vrijhandelsakkoord met Turkije.

20231101.nl_9948_67

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

exportproducten: textiel, elektrische onderdelen, anorganische chemicaliën, transistors, onbewerkte mineralen, kunstmest (incl. fosfaten), aardolieproducten, citrusproducten, groenteproducten en vis

20231101.nl_9948_68

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marokko

Marokko

importproducten: ruwe aardolie, textielproducten, telecommunicatieproducten, graan, gas en elektriciteit, transistors, kunststoffen

20231101.nl_10800_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Het woord Indonesië betekent letterlijk ‘Indische eilandengroep’. Het is als aardrijkskundige term dan ook verwant aan Melanesië, Micronesië en Polynesië. Pas in de twintigste eeuw is Indonesië een staatkundig begrip geworden. Spreekt men van Indonesië met betrekking tot het vroegere verleden, dan hanteert men een aardrijkskundig begrip waarvan de begrenzing niet hoeft samen te vallen met die van de hedendaagse Indonesische staat. Men zou er de hele archipel onder kunnen verstaan die tussen het vasteland van Azië en Australië gelegen is, van de Filipijnen in het noorden tot Timor in het zuiden en van Sumatra

20231101.nl_10800_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

in het westen tot en met Nieuw-Guinea (Irian) in het oosten. Maar om historische redenen is het gebruikelijk de Filipijnen en de oostelijke helft van Nieuw-Guinea niet tot Indonesië te rekenen.

20231101.nl_10800_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

De naam Indonesië werd verder populair gemaakt door de Duitse professor Adolf Bastian die een bestseller schreef genaamd Indonesien oder die Inseln des Malayischen Archipels, 1884-1894. De eerste Indonesische wetenschapper die de naam Indonesië hanteerde was Ki Hajar Dewantara, toen hij in 1913 in Nederland een persbureau opende genaamd Indonesisch Pers-bureau.

20231101.nl_10800_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Fossiele resten van Homo erectus, ook bekend als de Javamens, bewijzen dat de Indonesische archipel al bewoond werd zo’n 2.000.000 tot 600.000 jaar geleden. Austronesiërs die tegenwoordig het grootste gedeelte van de bevolking vormen migreerden vanaf Taiwan in zuidoostelijke richting. Ze bereikten Indonesië ongeveer 2000 voor Christus en verdreven daarbij de inheemse Melanesische bevolking richting het oosten. De ideale omstandigheden voor landbouw en de ontwikkeling van natte rijstbouw rond 800 v.Chr. zorgden ervoor dat dorpen, steden en kleine koninkrijken konden floreren rond de eerste eeuw v.Chr.. De zeestraten die in Indonesië zeer gunstig gelegen zijn, stimuleerde zowel de handel tussen de eilanden als de internationale handel. De handelsroutes met bijvoorbeeld de Indiase koninkrijken en China ontstonden reeds enkele eeuwen v.Chr.. Deze handel heeft sindsdien de geschiedenis van Indonesië sterk bepaald.

20231101.nl_10800_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Vanaf de 7e eeuw floreerde het zeevarende koninkrijk Shrivijaya als gevolg van de handel en de invloed van het hindoeïsme en boeddhisme dat hiermee geïmporteerd werden. Tussen de achtste en de 10e eeuw gingen de hoogontwikkelde landbouwbeschavingen van de boeddhistische Shailendra en hindoeïstische Mataram ten onder in de binnenlanden van Java. Ze lieten schitterende religieuze bouwwerken achter zoals de Borobudur gebouwd door de Shailendra's en de Prambanan van de Matarams. Het hindoeïstische Majapahit koninkrijk ontstond op oostelijk Java in de late 13e eeuw en onder Gajah Mada reikte zijn invloed over het grootste gedeelte van Indonesië. Deze periode wordt ook wel de gouden eeuw van Indonesië genoemd.

20231101.nl_10800_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Hoewel islamitische handelaren al sinds het begin van het islamitische tijdperk Indonesië bezochten, dateren de eerste aanwijzingen voor een islamitische populatie pas uit de 13e eeuw, toen een groot gedeelte van het eiland Sumatra zich tot de islam bekeerd had. Geleidelijk namen steeds grotere gedeelten van Indonesië de islam over als geloof en tegen het eind van de 16e eeuw was het zowel in Java als Sumatra de dominante religie. De islam overlapte en mixte met de reeds bestaande culturele en religieuze tradities, die van hun kant ook weer de vorm van de islam bepaalden, vooral op Java. Gedurende de 16e t/m de 18e eeuw bestond Indonesië uit een bonte verzameling zelfstandige koninkrijken, islamitische sultanaten en zelfstandige eilanden. In de loop van de 17e en 18e eeuw werd de Nederlandse greep op het eilandenrijk geleidelijk steeds sterker. De 19e eeuw zag de incorporatie van Indonesië in het Nederlandse koninkrijk, en na het neerslaan van verschillende opstanden (zoals de Atjehoorlog) was 'Indië' tegen 1910 volledig een kolonie van Nederland geworden.

20231101.nl_10800_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

De eerste Europeanen arriveerden in 1512. Portugese handelaren, onder leiding van Francisco Serrão, probeerden de herkomst van de specerijen nootmuskaat, kruidnagel en peper te vinden en deze voor de internationale handel te beheersen.

20231101.nl_10800_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Al snel volgden Nederlandse en Britse handelaren. In 1602 richtten de Nederlanders de Verenigde Oost-Indische Compagnie op, ook wel VOC genoemd, en vormden zij de belangrijkste Europese macht in de regio. Na het faillissement van de VOC in 1798 kregen de Nederlandse belangen in het huidige Indonesië vanaf 1816 de officiële naam Nederlands-Indië mee en werden ze een kolonie.

20231101.nl_10800_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesi%C3%AB

Indonesië

Tijdens het grootste gedeelte van de koloniale periode had Nederland slechts een lage mate van autoriteit in de gehele archipel. In de 20e eeuw waren Nederlandse troepen waren vaak bezig met het neerslaan van opstanden op Java.

20231101.nl_3141_47

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Vandaag de dag wonen veel Nederlandstaligen net over de grens in Duitsland. Het Nederlands wordt op veel scholen in Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen onderwezen.

20231101.nl_3141_48

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

In de voormalig Nederlandse kolonie Nederlands-Indië wordt het Nederlands vooral nog gesproken door ouderen, die het koloniale bewind nog enige tijd hebben meegemaakt. Er was een grote haat jegens Nederland, maar er was respect voor de Nederlandse taal. Nog steeds zijn enkele gebruikte wetten van Indonesië in het Nederlands. En er zijn verschillende beroepen waar veel Nederlandse termen moeten worden aangeleerd. Het Nederlands wordt samen met het Engels als handelstaal gebruikt. Het Nederlands was tot 1949 de officiële taal van Indië en tot 1963 van Nederlands-Nieuw-Guinea.

20231101.nl_3141_49

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

In Canada wonen zo'n 900.000 mensen van Nederlandse afkomst. Dit zijn bijna allemaal immigranten (en hun kinderen) die na de Tweede Wereldoorlog naar Canada zijn vertrokken. Ongeveer 128.670 Canadezen spreken het Nederlands als moedertaal. Zo bestaan er in Canada ook veel Nederlands-Canadese clubs en Nederlandstalige radioprogramma's. Er is zelfs het Nederlandstalige Maandblad de Krant, die sinds 1969 bestaat en onlangs weer voor een tijd van de ondergang is gered door sponsors (waaronder ook de Vlaamse regering).

20231101.nl_3141_50

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

In de Verenigde Staten wonen zo'n vijf miljoen mensen van Nederlandse of Vlaamse afkomst. Deze zijn of afkomstig uit de vroegere Nederlandse kolonie Nieuw-Nederland of zijn (voormalige) immigranten die vooral rond 1850 en later na de Tweede Wereldoorlog naar de V.S. zijn getrokken. Er zijn dorpen waar nog redelijk Nederlands wordt gesproken. Het Nederlands is echter slechts een kleine immigrantentaal in de V.S. Er zijn enkele scholen waar Nederlands een keuzevak is en er bestaan Nederlandse clubs.

20231101.nl_3141_51

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Ook in Nieuw-Zeeland leven mensen van Nederlandse afkomst die na de Tweede Wereldoorlog naar het land zijn vertrokken. Na een onderzoek bleek dat 0,7% van de Nieuw-Zeelandse bevolking het Nederlands als moedertaal sprak. Dat is een aantal van ongeveer 29.000 mensen. Uit onderzoek (Crezee, 2008; 2012) is gebleken dat een groot deel van de Nederlandse migranten die tussen 1950 en 1965 naar Nieuw-Zeeland emigreerden, onder druk van de Engelstalige bevolking ook thuis op het Engels overstapten.

20231101.nl_3141_52

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Australië had ook te maken met grote Nederlandse immigratie. Vooral in de grote steden vormen Nederlanders een hechte groep en er verschijnt nog steeds een Nederlandse krant. Er leven echter ook veel Afrikaanssprekenden in Australië.

20231101.nl_3141_53

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Congo-Kinshasa was van 1908 tot 1960 een kolonie van België. Officieel had Nederlands er een co-officieel statuut. Doch in de praktijk was het bestuur van de kolonie eentalig Frans. Toch was een belangrijk deel van de kolonisten Nederlandstalig.

20231101.nl_3141_54

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

De officiële taal, zoals die wordt onderwezen op scholen en gebruikt wordt door de autoriteiten, wordt ook wel Standaardnederlands genoemd. De status hiervan als officiële taal is in 1995 officieel vastgelegd, door middel van een wijziging van de Algemene wet bestuursrecht. Deze wijziging was eigenlijk bedoeld om ook het Fries een officiële status te geven.

20231101.nl_3141_55

https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

Nederlands

Zie bijgaande kaart voor de locatie van de over het algemeen als vormen van Nederlands beschouwde dialecten. Dit is een globale indeling, waarbij de meeste overgangsdialecten niet zijn opgenomen. Het is dus alleen bedoeld om een algemeen beeld te scheppen van de spreiding van de Nederlandse dialecten.

20231101.nl_502_33

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Oude normen, waarden en tradities werden gecombineerd met doorvoeren van het leidersbeginsel tot in de kleinste details van de samenleving. Het gezin was erg belangrijk, waarin een traditionele rolverdeling werd gepropageerd. Lang was de vader de kostwinner en familiehoofd, terwijl de moeder voor de kinderen diende te zorgen en het huishouden moest doen. Het krijgen van veel kinderen werd aangemoedigd terwijl homoseksualiteit, feminisme en deelname van vrouwen aan het arbeidsproces sterk werden afgekeurd. Jongetjes dienden met typisch jongensspeelgoed (autootjes, tinnen soldaatjes) te spelen en op te groeien tot mannen die een gezin konden stichten en indien nodig de wapens konden opnemen. Meisjes dienden met meisjesspeelgoed (poppen) te spelen en zich voor te bereiden op de taak van moeder en huisvrouw. Sociaal darwinisme speelde in veel facetten van het leven nog steeds een rol: de sterkere mocht de zwakkere uit de weg ruimen en een slechte leider mocht in theorie desgewenst afgezet worden. Normaal gesproken was een meerdere echter gehele gehoorzaamheid verschuldigd. Geweld was daarbij een middel om dit af te dwingen: zo beweerde Mussolini Beter één dag een leeuw dan honderd jaar een lam (eigenlijk schaap). Italiaanse fascistische kunst beeldde vaak de oorlog uit als onderdeel van het dagelijks leven. Van geweld en oorlog zou een mens beter, sterker en slimmer worden. Knokpartijen werden door de meeste fascisten dan ook niet geschuwd en als normaal gezien.

20231101.nl_502_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Daar het fascisme meer een beweging dan een omlijnde ideologie was, is het een bijzonder diffuus begrip. Het wordt dan ook vaak vergeleken met andere politieke stromingen, waarbij zowel opvallende overeenkomsten als verschillen te onderscheiden zijn.

20231101.nl_502_35

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Het nationaalsocialisme (nazisme), oorspronkelijk ontstaan uit volks-nationalistische (völkische) bewegingen in Zuid-Duitsland en Oostenrijk, wordt vaak als een vorm van fascisme gezien. Hitler heeft veel van de fascistische economische ideeën en principes overgenomen, maar verschilde op verschillende punten ook sterk van het Italiaanse, originele fascisme. Veelal worden nationaalsocialisme en fascisme derhalve van elkaar onderscheiden vanwege het feit dat nationaalsocialisme zich veel meer richt op etniciteit en rassenstrijd dan het originele fascisme. Nationaalsocialisme zou dan gezien kunnen worden als een combinatie van fascisme en racisme, met daarnaast aanvankelijk een sterker premarxiaans socialistisch element. In het Italiaanse fascisme bestond tot het einde van de jaren 1930 overigens geen specifieke afkeer van Joden op raciale gronden. In de beginjaren van het Italiaanse fascisme waren er zelfs enkele Joden, onder wie Margherita Sarfatti, een maîtresse van Mussolini, fascistisch. Dit gold tevens voor de vroege Nederlandse NSB, die aanvankelijk ook een aantal Joodse leden telde, maar uiteindelijk onder invloed van Meinoud Rost van Tonningen en de NSDAP antisemitisch werd. Een ander verschil was dat nationaalsocialisme zich sterker tegen de Kerk richtte: waar deze door de fascisten als deel van de nationale identiteit werd gezien en in zekere mate beschermd, vervolgden de nazi´s niet-coöperatieve geestelijken en dwongen ze de kerken tot absolute gehoorzaamheid. Binnen het nationaalsocialisme gingen sommigen (bijvoorbeeld Himmler) zelfs nog verder en propageerden een modern heidendom.

20231101.nl_502_36

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Fascisme en communisme worden als de uiteinden van het politieke spectrum gezien. De communistische ideologie houdt een radicalisering in van de klassenstrijd, de fascistische ideologie kent daarentegen de klassencollaboratie (Sergio Panunzio), het samenwerken van proletariaat en bourgeoisie. Beide kennen dan ook een gezamenlijke traditie van wederzijdse haat. Fascistische vergaderingen werden verstoord door communisten en vice versa. Aanhangers van beide partijen bestreden elkaar op alle mogelijke manieren. Kreeg een van hen regeringsmacht, dan aarzelde deze niet te proberen om de andere groep uit te roeien.

20231101.nl_502_37

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Toch waren in deze haatverhouding een paar uitzonderingen. In 1939 werd na het ineenstorten van de Spaanse en Franse socialistische volksfronten het Molotov-Ribbentroppact gesloten door Duitsland en de Sovjet-Unie. Bovendien hebben beide groepen ook meer met elkaar gemeen dan ze zelf durven te bekennen: als extremen van het politieke spectrum schuwen ze geweld en repressie niet. Sociaal darwinisme komt ook voor in het idee dat dit het natuurlijke recht van het proletariaat zou zijn om de heersende klasse te vernietigen, hoewel volgens het sociaal darwinisme in feite de bourgeoisie gezien werd als dominant en dus meer geschikt om te overleven. De staat bemoeit zich ook in een totalitair communistisch systeem uitgebreid met de economie en individuele vrijheden. Soms kan ook iets voorkomen dat op het leidersprincipe lijkt, terwijl populisme en persoonsverheerlijking in veel communistische systemen ook niet van de lucht waren, evenmin als antisemitisme en racisme: Joden werden als kapitalisten gezien en konden, evenals zwarten (scheldnaam voor bewoners uit het zuiden van de Sovjet-Unie), maar moeilijk carrière maken in de Sovjet-Unie. Stalin zelf heeft meer dan eens te kennen gegeven dat hij een hekel had aan Joden.

20231101.nl_502_38

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Veel stalinistische leiders propageerden het nationalistische socialisme in één land (Gheorghe Gheorghiu-Dej), of racisme. Omgekeerd bestond ook binnen de NSDAP een stroming die socialistische denkbeelden aanhing. Hiervan waren Gottfried Feder, de gebroeders Otto en Georg Strasser en Röhm de bekendste vertegenwoordigers; na de Nacht van de Lange Messen was hun rol in het nazisme echter uitgespeeld.

20231101.nl_502_39

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Door deze paradox is zelfs het denkbeeld ontstaan dat fascisme of nationaalsocialisme en communisme zouden kunnen fuseren. Hieruit is het nationaal-bolsjewisme in de jaren 1990 in Rusland ontstaan, een politieke ideologie die zowel nazi- als communistische elementen vertoont, en waarvan het logo en de vlag gelijkenissen vertonen met zowel die van het Derde Rijk als die van de Sovjet-Unie: een hamer en sikkel op een witte cirkel met een rode achtergrond. Weliswaar is het idee ouder dan de jaren 1990, maar de Russische nationaalcommunisten zijn de eersten die dit via een zelfstandige politieke partij onder die naam uitdragen. De aanhang omvat vooral jongeren en extreemlinkse en -rechtse randfiguren en bezit geen enkele politieke macht.

20231101.nl_502_40

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

De ontstaansgeschiedenis en basis van het communisme en fascisme zijn fundamenteel verschillend geweest. Het communisme had zijn oorsprong in de arbeidersbeweging, een traditie waar het fascisme (ondanks de naam van sommige fascistische partijen) weinig mee te maken had. Robert O. Paxton en Primo Levi hebben er bijvoorbeeld op gewezen dat, hoewel ze beide regimes zonder meer misdadig en weerzinwekkend noemen, de redenen waarom fascisme en stalinisme hun vijanden doodden fundamenteel verschillend zijn. De slachtoffers van het stalinisme werden vermoord als klassenvijanden, een eigenschap die, hoewel in de praktijk vaak willekeurig gebruikt, in principe veranderbaar is. Doelwitten van het fascisme behoorden echter al vanaf hun geboorte tot een verkeerde groep met geen enkele mogelijkheid dat te veranderen. Ook beargumenteert Paxton dat de moordpartijen onder het stalinisme van bovenaf zijn georkestreerd, terwijl het in het fascisme niet ongebruikelijk was dat gewone burgers zodanig werden opgehitst dat ze het recht in eigen hand namen en uit eigen beweging tegenstanders vermoordden.

20231101.nl_502_41

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fascisme

Fascisme

Daarnaast zijn er ook communisten die van mening zijn dat vergelijkingen tussen het fascisme en communisme alleen worden gemaakt om – in het kader van de Koude Oorlog – die laatste stroming in diskrediet te brengen.

20231101.nl_843_0

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Japan (Japans: 日本, Nippon, Nihon, met de letterlijke betekenis: oorsprong van de zon; de naam voor het oude Japan is 大和, Yamato) is een land en een eilandstaat ten oosten van het Aziatische continent. Het land wordt gevormd door 14.125 eilanden in de Grote Oceaan. De grootste eilanden zijn Hokkaido, Honshu, Shikoku en Kyushu, die samen 97% van de totale oppervlakte van Japan innemen. De hoofdstad en grootste stad van Japan is Tokio. De omringende agglomeratie Groot-Tokio is met bijna 40 miljoen inwoners de op een na grootste metropool ter wereld. Het gehele land telt inwoners.

20231101.nl_843_1

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Japan werd al in het laatpaleolithicum bewoond, maar de hedendaagse bevolking stamt grotendeels af van de Yayoicultuur die vanaf de 3e eeuw v.Chr. door migranten van het vasteland werd gesticht. De Japanse rijken en stammen vergroeiden steeds verder met elkaar en werden daarbij sterk beïnvloed door de Chinese beschaving. Onder het militaire bewind van de shoguns, die vanaf 1184 feitelijk de leiding hadden, trok Japan zich vanaf de 17e eeuw echter steeds verder terug in een internationaal isolement. Het keerpunt kwam met de val van het shogunaat en de Meiji-restauratie in 1869, die de macht van de Japanse keizer in ere herstelde en een periode van modernisering inluidde. Door snelle industrialisatie en militair machtsvertoon in Oost-Azië groeide het Japans Keizerrijk in korte tijd uit tot een wereldmacht. Het moest zijn veroverde gebieden na de overgave in 1945 weer inleveren, maar tijdens en vooral na een korte Amerikaanse bezetting (die duurde van 1945 tot 1952) herstelde de Japanse economie zich razendsnel.

20231101.nl_843_2

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Het land is een constitutionele parlementaire monarchie, waarbij de wetgevende macht in handen is van de Kokkai (het parlement). Japan is 's werelds op twee na grootste economie en lid van grote organisaties als de VN, de G7 en de G20. De Japanse bevolking geniet de hoogste levensverwachting van alle landen in de wereld en de op twee na laagste kindersterfte.

20231101.nl_843_3

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

De twee woorden zijn inhoudelijk identiek, maar worden anders uitgesproken. Over het algemeen beschouwt men Nippon als een officiële term. Op deze manier komt hij bijvoorbeeld voor op postzegels, bij sportevenementen en in de naam Nippon Ginkou (Japanse Nationale Bank). Voor normaal gebruik heeft echter Nihon de voorkeur, bijvoorbeeld 日本人　nihon-jin "Japanner" 日本語　nihon-go "de Japanse taal". Hiernaast vindt men vaak het woord 和 'wa', dat afstamt van 大和 Yamato, waarmee Japan bedoeld wordt. Bijvoorbeeld: 和風 (wafū) Japanse stijl, 和食 (washoku) Japanse gerechten, 和英 (waei) Japans-Engels (bijvoorbeeld in woordenboek).

20231101.nl_843_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

In het eerste deel van de Chinese Tang-dynastie bedachten Japanse geleerden die Chinees hadden gestudeerd, een nieuwe naam voor hun land. Ze gebruikten de Chinese uitdrukking voor "oorsprong van de zon, zonsopgang", omdat Japan ten oosten van China ligt. In het Chinees van die tijd (Midden-Chinees), was de uitdrukking nzyet-pwun. Hieraan voegden de geleerden het Chinese achtervoegsel -kwuk (land) toe, hetgeen leidde tot de samenstelling nzyet-pwun-kwuk (zonsopkomstland, land van de rijzende zon). De medeklinkers in dit woord waren niet uitspreekbaar in het Oudjapans, zodat de term werd vereenvoudigd tot Nip-pon-gu of Ni-pon-gu. De laatstgenoemde term evolueerde tot Ni-hon-gu. De huidige vormen Nippon en Nihon, waarbij het "land"-achtervoegsel vervallen is, komen hiermee overeen.

20231101.nl_843_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

In het Mandarijn, een van de vormen van Chinees die zich uit het Midden-Chinees ontwikkelden, evolueerde de uitdrukking tot Ra-ban-gua, een vroege vorm die door Marco Polo als Chipangu werd geregistreerd. Het vroege Mandarijnse woord werd Japang, dat door Portugese handelaren in de 16e eeuw werd gehoord. Deze handelaren kunnen degenen zijn geweest die het woord naar Europa hebben gebracht. Het huidige Japan werd voor het eerst geregistreerd in 1577.

20231101.nl_843_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Traditionele Japanse legendes stellen dat Japan in de 7e eeuw v.Chr. opgericht is door de voorouderlijke Keizer Jimmu. Gedurende de 5e en 6e eeuw, werden het Chinese schrijfsysteem en het boeddhisme geïntroduceerd, waarmee een lange periode van Chinese culturele invloed begon. De keizers waren in naam de heersers maar de eigenlijke macht was gewoonlijk in het bezit van machtige hofnobelen, regenten of shoguns (militaire gouverneurs).

20231101.nl_843_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Gedurende de 16e eeuw arriveerden handelaren uit Portugal, Nederland, Engeland en Spanje, evenals christelijke missionarissen. Tijdens de eerste helft van de 17e eeuw vermoedde het shogunaat van Japan dat zij eigenlijk een militaire verovering van Japan door de Europese machten inluidden, waarop het shogunaat alle relaties met de buitenwereld verbrak. Het enige overgebleven contact was zeer beperkt contact met Nederlandse en Chinese kooplieden in Nagasaki (Dejima). Deze isolatie duurde zo'n 200 jaar tot commodore Matthew Perry de opening van Japan forceerde in 1854.

20231101.nl_843_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Japan

Japan

Binnen een paar jaar veranderde de Japanse samenleving ingrijpend vanwege het hernieuwde contact met het Westen. Het shogunaat werd gedwongen afgeschaft en de keizer werd in ere hersteld als de hoogste macht. Met de Meiji-restauratie van 1868 begonnen vele hervormingen. Het feodale systeem werd afgeschaft en vele westerse instituties werden overgenomen, inclusief een westerse stijl van regelgeving en overheid. Samen met deze en andere economische, sociale en militaire hervormingen werkte Japan zichzelf op tot een wereldmacht. De nieuwe ambities van het land leidden tot de Eerste Chinees-Japanse Oorlog (1895) en de Russisch-Japanse oorlog (1905), waarmee Korea, Taiwan en andere territoria veroverd werden.

20231101.nl_207_37

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

De economische groei in Brazilië steeg vooral heel sterk tijdens in de jaren 2004 tot 2013. Het profiteerde van de sterke wereldwijde vraag naar grondstoffen en energie. De prijzen van ertsen en olie stegen fors waardoor het land fors verdiende aan de export. De hoge inflatie van het begin van de jaren negentig was in 1998 weer volledig onder controle. In 2013 piekte het bbp per hoofd op US$ 13.200. De werkloosheid daalde en bereikte in 2014 een laagte record. Mede door een halvering van de olieprijs en corruptieperikelen rondom de staatsoliemaatschappij Petrobras raakte het land in de economische problemen. De overheidsuitgaven en inkomsten liepen uit elkaar met een fors begrotingstekort en toenemende staatsschuld tot gevolg. In 2017 was het bbp per hoofd met een kwart gedaald ten opzichte van 2013. Er is veel handel met de Europese Unie, de Verenigde Staten, Argentinië en Japan.

20231101.nl_207_38

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

Het grootste deel van de elektriciteit van Brazilië komt uit waterkracht. De Itaipu-waterkrachtcentrale is de grootste van het land en na de Drieklovendam in China de op een na grootste ter wereld. Brazilië bezit een uitgebreid grotendeels onaangesproken hydro-elektrisch potentieel, in het bijzonder in het bassin van de Amazone.

20231101.nl_207_39

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

In 2019 was Brazilië 's werelds grootste producent van suikerriet, sojabonen, koffie en sinaasappel, de 2e producent van papaja, de 3e producent van mais, tabak en ananas, de 4e producent van katoen en cassave, de 5e producent van kokos en citroen, de zesde producent van cacao en avocado, 9e producent van rijst, 10e producent van tomaat en 11e producent van druif en appel. Het land is ook een grote producent van banaan, maar bijna alle productie is voor binnenlandse consumptie. Ten slotte produceert Brazilië ook grote hoeveelheden gewone boon, pinda, aardappel, wortel, cashew, mandarijn, kaki, aardbei, guarana, guave, açaí, paranoot en yerba mate. Onder andere suikerriet wordt gebruikt voor de productie van suiker maar ook voor ethanol dat bedoeld is als biobrandstof.

20231101.nl_207_40

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

In 2019 was het land 's werelds grootste exporteur van kipppenvlees. Het was ook de op een na grootste producent van rundvlees, 's werelds derde grootste producent van melk, 's werelds vierde grootste producent van varkensvlees, en de zevende grootste producent van eieren in de wereld.

20231101.nl_207_41

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

In de mijnbouw valt Brazilië op door de winning van ijzererts (waar het de tweede exporteur ter wereld is), koper, goud, bauxiet (een van de 5 grootste producenten ter wereld), mangaan (een van de 5 grootste producenten ter wereld), tin (een van de grootste producenten ter wereld), niobium (concentreert 98% van de reserves bekend bij de wereld) en nikkel. Met betrekking tot edelstenen is Brazilië 's werelds grootste producent van amethist, topaas, agaat en een van de belangrijkste producenten van toermalijn, smaragd, aquamarijn en granaat.

20231101.nl_207_42

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

Brazilië is de industriële leider in Latijns-Amerika. In 2019 was het de op een na grootste exporteur van bewerkte voedingsmiddelen ter wereld. In 2016 was het land de op een na grootste producent van cellulose ter wereld en de 8e producent van papier. In de schoenen -industrie stond Brazilië in 2019 op de vierde plaats van de wereldproducenten. In 2019 was het land de achtste producent van voertuigen en de negende producent van staal van de wereld. In 2018 was chemische industrie van Brazilië de 8e in de wereld. In Textielindustrie is Brazilië, hoewel het in 2013 een van de 5 grootste producenten ter wereld was, nauwelijks geïntegreerd in de wereldhandel.

20231101.nl_207_43

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

Volgens het IBGE bedroeg de representativiteit van de tertiaire sector (handel en diensten) 75,8% van het bbp van het land in 2018. De dienstensector was verantwoordelijk voor 60% van het BBP en de handel voor 13%. Het omvat een breed scala aan activiteiten: handel, accommodatie en catering, vervoer, communicatie, financiële diensten, onroerendgoedactiviteiten en diensten verleend aan bedrijven, openbaar bestuur (stadsreiniging, sanitaire voorzieningen, enz.) En andere diensten zoals onderwijs, sociale en gezondheidsdiensten, onderzoek en ontwikkeling, sportactiviteiten enz., aangezien het activiteiten omvat die complementair zijn aan andere sectoren.

20231101.nl_207_44

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

Micro- en kleine bedrijven vertegenwoordigen 30% van het BBP van het land. In de commerciële sector vertegenwoordigen ze bijvoorbeeld 53% van het BBP binnen de activiteiten van de sector.

20231101.nl_207_45

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brazili%C3%AB

Brazilië

Het belangrijkste kenmerk van de Braziliaanse energiematrix is dat deze veel meer hernieuwbaar is dan de wereldwijde. Terwijl in 2019 de wereldmatrix slechts voor 14% uit hernieuwbare energiebronnen bestond, was die van Brazilië 45%. Olie en aardolieproducten vormen 34,3% van de matrix; suikerrietderivaten, 18%; hydraulische energie, 12,4%; aardgas, 12,2%; brandhout en kolen, 8,8%; verschillende hernieuwbare energiebronnen, 7%; minerale steenkool, 5,3%; nucleair, 1,4% en andere niet-hernieuwbare energiebronnen, 0,6%.

20231101.nl_3972_24

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Oostenrijk is een bondsstaat en is bestuurlijk onderverdeeld in negen deelstaten of Bundesländer. Onderstaande tabel toont de Oostenrijkse deelstaten met hun hoofdsteden:

20231101.nl_3972_25

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

De bosbouw, de veehouderij en de zuivelproductie zijn overwegend geconcentreerd in de alpiene provincies; Vorarlberg heeft een oude textielindustrie. Ongeveer 5% van de bevolking is actief in (meestal kleinschalige) landbouw. Het land is bijna zelfvoorzienend in termen van voedselproductie. In Opper- en Neder-Oostenrijk en in Burgenland overheerst de landbouw: de belangrijkste gewassen zijn aardappels, suikerbieten, fruit, gerst, rogge en haver.

20231101.nl_3972_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

De productie is divers en vertegenwoordigt ongeveer 35% van het bruto nationaal product. Meer dan de helft van de industrieën is geconcentreerd in het bassin van Wenen; Linz, Steyr, Graz, Leoben, Innsbruck en Salzburg zijn de andere industriële centra. Veel van de industrieën van het land werden genationaliseerd na de Tweede Wereldoorlog samen met de grootste handelsbanken. De industrie is met name verantwoordelijk voor de productie van machines, voertuigen, ijzer en staal, levensmiddelen, elektrische producten, textiel, chemische producten en kantoorproducten. Vele mineralen noodzakelijk voor de industrie (grafiet, ijzer, magnesium, koper, zink en bruinkool) worden gevonden in Oostenrijk. Het land heeft reserves van aardolie, aardgas, zout en uranium en is rijk aan hydro-elektrische energie. De laatste jaren is de dienstensector, waaronder een groot bankwezen, belangrijk voor de economie van Oostenrijk geworden. In deze sector zijn nu meer dan de helft van het aantal arbeidskrachten van de natie actief. De belangrijkste handelspartners zijn Duitsland, Italië, Oost-Europa, Japan en de Verenigde Staten.

20231101.nl_3972_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Een belangrijke bron van inkomsten is het wintertoerisme in de vele skigebieden. In de zomer wordt er in het Alpengebied veel gewandeld en wordt aldaar veelvuldig de klimsport beoefend.

20231101.nl_3972_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Het land produceerde 12 miljoen ton olie-equivalent (Mtoe) in 2014. (1 Mtoe = 11,63 TWh, miljard kilowattuur.) De energiebronnen waren voor 78% duurzaam. Dat was niet genoeg voor de energievoorziening, het TPES (total primary energy supply): 32 Mtoe. Het land importeerde 22 Mtoe fossiele brandstof meer dan het exporteerde.

20231101.nl_3972_29

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Van de energie ging ongeveer 3 Mtoe verloren bij conversie in de energie industrie. 2 Mtoe werd gebruikt voor niet-energetische producten zoals smeermiddelen, asfalt en petrochemicaliën. Voor energie eindgebruikers resteerde 27 Mtoe waarvan 5,2 Mtoe = 60 TWh elektriciteit die voor 83% duurzaam opgewekt werd, vooral met waterkracht. In de periode 2012–2014 groeide de opwekking van zonne- en windstroom 66%.

20231101.nl_3972_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

De uitstoot van kooldioxide was 61 megaton, dat is 7 ton per persoon, meer dan het wereldgemiddelde (4,5 ton per persoon).

20231101.nl_3972_31

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

Voor het berijden van Oostenrijkse snelwegen en enkele andere wegen is aankoop van een tolvignet verplicht. Het land kent vele bergpassen, waarvan een groot deel in de winter als gevolg van sneeuwval wordt afgesloten voor het verkeer. Er is circa 133.361 kilometer wegennet. Het spoorwegennet heeft een lengte van circa 6024 kilometer en wordt bediend door de Österreichische Bundesbahnen (ÖBB), dat ook enkele internationale (nacht)treindiensten naar het buitenland beheert. Verder zijn er internationale luchthavens in Wenen, Linz, Salzburg, Graz, Klagenfurt en Innsbruck.

20231101.nl_3972_32

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostenrijk

Oostenrijk

In de bergen zijn diverse kabelbanen om naar boven te gaan en die voornamelijk gebruikt worden in de winter om skigebieden te bereiken en in de zomer om te wandelen.

20231101.nl_14944_44

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Oekraïne heeft op 3 maart 2022, mede dankzij de agressie van Rusland in 2022, lidmaatschap van de Europese Unie aangevraagd. Op 23 juni 2022 heeft het Europees Parlement en de Europese Raad het kandidaat-lidmaatschap geaccepteerd.

20231101.nl_14944_45

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

De Oekraïense gewoonten worden sterk beïnvloed door het christendom dat de dominante religie in het land is. De rolpatronen zijn overwegend traditioneel en de grootouders spelen een grotere rol bij de opvoeding van de kinderen dan in het Westen. De cultuur van Oekraïne is ook beïnvloed door de oostelijke en westelijke buurlanden, wat wordt weerspiegeld in de architectuur, muziek en kunst.

20231101.nl_14944_46

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Het communistische tijdperk had een heel sterk effect op de kunst en de literatuur van Oekraïne. In 1932 maakte Stalin het socialistisch realisme het overheidsbeleid in de Sovjet-Unie met het decreet "Op de Wederopbouw van werken van letterkundige en kunstorganisaties". Dit verstikte de creativiteit. Tijdens de glasnost van de jaren 1980 in de Sovjet-Unie werden kunstenaars en schrijvers opnieuw vrij om zich te uiten.

20231101.nl_14944_47

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

De UEFA wees de eindronde van het Europees kampioenschap voetbal in 2012 toe aan Polen en Oekraïne. De duels op het EK van 2012 werden gelijk over beide landen verdeeld. Oekraïne leverde vier speelsteden (Kiev, Donetsk, Charkov en Lviv) en de EK-finale was in het Olympisch Stadion in Kiev, dat na verbouwing over 77.000 zitplaatsen telde.

20231101.nl_14944_48

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Het omvangrijke landbouwareaal maakt het land tot een van 's werelds graanschuren. Ook de chemische en metaalindustrie zijn groot. Daarnaast speelt het land een belangrijke rol in de doorvoer van Russisch gas naar Europa. Oekraïne had in 2014 een bruto binnenlands product (bbp) van 131 miljard US dollar (2011: 165 miljard US dollar). Tijdens de kredietcrisis kreeg het land een zware economische klap en in 2009 daalde de economische activiteit met 15%. In 2011 was het bbp per hoofd van de bevolking circa 3600 US dollar, dit is slechts een tiende van het gemiddelde in de Europese Unie (EU). De werkloosheid ligt redelijk constant rond de 8% van de beroepsbevolking. Door de Russische annexatie van de Krim en de veiligheidssituatie in de Donbas in het oosten van het land kreeg de economie in 2014 en 2015 zware klappen en liep de inflatie sterk op. In 2016 was het bbp gedaald naar 93 miljard US dollar of; 2200 US dollar per hoofd. Daarna trad tot 2020 een sterk herstel op.

20231101.nl_14944_49

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Oekraïne heeft een open economie, de export heeft een waarde van US$ 75 miljard en bestaat voor 60% uit grondstoffen, zoals chemicaliën, landbouwproducten, hout, mineralen en metalen. De belangrijkste zee- en exporthaven is die van Odessa. In enkele oblasten is er wijnbouw, met name op de Krim. Het land is een van de grootste landbouwexporteurs van de wereld, vooral van graan, aardappelen en zonnebloemolie. Rusland is de belangrijkste handelspartner en 30% van de export gaat hiernaartoe. Oekraïne importeert op zijn beurt weer veel aardgas uit Rusland waarmee ongeveer twee derde van zijn gasbehoefte wordt gedekt. Het land produceert voldoende steenkool om in de eigen behoefte te voorzien, maar de eigen gasreserves worden niet volledig geëxploiteerd. Oekraïne verdiende in het verleden geld met de doorvoer van Russisch aardgas naar West-Europa, maar deze inkomsten liepen terug door de aanleg van nieuwe pijpleidingen buiten het land om, zoals de Nord Stream pijplijn. Het staatsbedrijf Naftohaz is verantwoordelijk voor de winning van olie en aardgas in het land en ook voor de distributie. Het gasverbruik wordt zwaar gesubsidieerd en de overheid legt hier zo’n 1,5% van het bbp op toe. De lage prijzen leiden tot een hoog verbruik en energieverspilling.

20231101.nl_14944_50

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

De overheidsbegroting laat al jaren een tekort zien, mede door de gassubsidie. De staatsschuld was met circa 35% van het bbp in 2011 relatief laag en lag ver onder het Europese gemiddelde. Hoewel de schuld door de crisis in 2014 fors opliep, is deze niet problematisch. Corruptie is een probleem, in 2021 staat het land op plaats 122 van 180 in de corruptie-index van Transparency International.

20231101.nl_14944_51

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

In 2016 produceerde Oekraïne 66 miljoen megaton olie-equivalent (Mtoe). 1 Mtoe = 11,63 terawattuur (TWh). De grootste energiebronnen waren kolen en gas (58%) en kernenergie (32%). De energiebehoefte (TPES, total primary energy supply) van het land was echter 94 Mtoe en het land importeerde aan fossiele brandstof 28 Mtoe meer dan het exporteerde.

20231101.nl_14944_52

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oekra%C3%AFne

Oekraïne

Van de energie ging ongeveer 43 Mtoe verloren bij conversie, vooral bij elektriciteitsopwekking uit kolen en uraan. 3 Mtoe werd gebruikt voor niet-energetische producten zoals smeermiddelen, asfalt en petrochemicaliën. Voor eindgebruikers resteerde 49 Mtoe waarvan 10 Mtoe = 120 TWh elektriciteit.

20231101.nl_1907_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Ook Durand was terughoudend over de betrouwbaarheid van de cijfers, blijkens de enorme marge die hij aanhield bij hoge en lage schattingen en het niet geven van een schatting voor 1750.

20231101.nl_1907_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Een vroege kritiek op Willcox kwam in 1934 van Robert René Kuczynski. Willcox paste hierop in 1940 de cijfers voor China aan, zodat dit land geen vijfvoudige groei meer had tussen 1650 en 1850, maar een drievoudige.

20231101.nl_1907_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Willcox baseerde zich op zijn beurt weer op oudere bronnen. Voor Amerika, Australië en een groot deel van Europa kwamen vanaf ongeveer 1800 volkstellingen beschikbaar. Voor een groot deel van de rest van de wereld was dit pas in de twintigste eeuw het geval. Oudere schattingen waren onder meer gebaseerd op vermoedens van bevolkingsdichtheid, Bijbelse berekeningen, waarnemingen van reizigers en voor China op gebrekkige tellingen.

20231101.nl_1907_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Historisch demografen zijn vooral geïnteresseerd in groeicijfers. Absolute aantallen zijn daarbij slechts een middel om die groei vast te kunnen stellen. Willcox, Carr-Saunders en Durand hadden daarom weinig oog voor het verband tussen bevolkingsaantallen en de beschikbare middelen om die aantallen te onderhouden. Daarmee hadden zij een andere benadering dan zij die schattingen deden om toekomstige bevolkingsaantallen te kunnen bepalen en daarmee de levensvatbaarheid.

20231101.nl_1907_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Schattingen van groei en aantallen zijn veelal cirkelredeneringen, waarbij aantallen gebaseerd zijn op aannames van groei en waarna de aantallen worden gebruikt om aan te tonen dat er een zekere groei is geweest. Zo werd vooral de versnelde groei vanaf de zeventiende eeuw onderbouwd.

20231101.nl_1907_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Voor 1650 beschikte Willcox over gegevens van Giovanni Battista Riccioli en Gregory King. Willcox was onder de indruk van de overeenstemming van de schattingen van beiden voor Europa, maar volgens Kuczynski was dit toeval, aangezien hun nationale schattingen ver uiteen lagen. Naast Riccioli en King noemde Willcox ook William Petty, Isaac Vossius en William Nicholls, maar wees deze af als onbelangrijk.

20231101.nl_1907_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Willcox stelde dat hij zich daarna baseerde op Riccioli, omdat die zich volgens hem weer baseerde op de volgens Willcox betrouwbare Giovanni Botero. De aantallen van Willcox lagen echter alleen dicht bij die van Riccioli in het geval van Europa en Afrika.

20231101.nl_1907_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

Dat Willcox en Carr-Saunders voor Afrika de aantallen van Riccioli aanhielden, was opmerkelijk. Net als voor Amerika en Australië waren de bevolkingsaantallen voor Afrika tot in de negentiende eeuw een grote onbekende. Zij varieerden tot ver in de twintigste eeuw nog in geruime mate. Nadat bleek dat de eerste twee continenten aanmerkelijk minder mensen huisvestten, brachten Willcox en Carr-Saunders de aantallen daarvoor sterk terug. Ondanks de onzekerheid over Afrika hielden zij naar de trivialiteitswet van Parkinson vast aan de oude aantallen. Een van de argumenten daarvoor was voor Willcox de overeenstemming tussen Riccioli en King. De schattingen van Dieterici op basis van bevolkingsdichtheid van rond de 200 miljoen wees Willcox af. De sterke bevolkingsgroei in Afrika was volgens hem van recente tijden; vóór die tijd zou de bevolking min of meer constant zijn gebleven. Carr-Saunders verlaagde de cijfers enigszins, om rekening te houden met de effecten van de trans-Atlantische en Arabische slavenhandel.

20231101.nl_1907_19

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

Wereldbevolking

[...] as a rule with only minor exceptions, wherever Europe has gone with its outflowing currents of population, its governmental institutions or its influence, there the population, both European and native, has felt the influence as a stimulus and has increased marvelously.

20231101.nl_1131025_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Afrika

Afrika

de Landengte van Suez en het Suezkanaal wordt gezien als de Afrikaans-Aziatische grens. Maar net als de Bosporus in Turkije heeft deze grens voor Egypte geen enkele betekenis.