File size: 3,454 Bytes
6bd72a3 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 |
Book,Page,LineNumber,Text
12,0012,001,พากย์
12,0012,002,<B>๓. หลายบทหรือหลายพากยางค์ ผสมให้เป็นใจความ
12,0012,003,ได้เต็มที่ เรียกว่า พากย์ เช่น ปุตฺโต มาตาปิตเรสุ สมฺมา
12,0012,004,ปฏิปชฺชนฺโต ปสํสํ ลภติ เป็นตัวอย่าง ตอนมีกิริยาอาขยาต
12,0012,005,หนึ่ง ๆ นับเป็นพากย์หนึ่ง ๆ.</B>
12,0012,006,อธิบาย [๑] ข้อว่า เป็นใจความได้เต็มที่นั้น หมายความว่า
12,0012,007,เต็มที่ตามวิธีไวยากรณ์ โดยย่อ คือ มีประธานมีกิริยาคุมพากย์. โย
12,0012,008,นัยนี้ พากย์หนึ่ง จึงอาจประกอบขึ้นด้วยหลายบท คือไม่มากถึง
12,0012,009,แบ่งเป็นพากยางค์ก็มี อุ. <B>อภิตฺถเรถ กลฺยาเณ.</B> [ จูเฬกสาฏก. ๕/๔ ]
12,0012,010,บุคคลพึงรีบทำความดี. แม้ด้วย ๒ บทก็มี อุ. <B>มหาชโน สนฺนิปติ.</B>
12,0012,011,[ มฏฺกุณฺฑลี. ๑/๓๓ ] มหาชนประชุมกันแล้ว. และประกอบขึ้น
12,0012,012,ด้วยหลายพากยางค์ เป็นพากย์ยาว ๆ ก็มี เช่น <B>สตฺถา คนฺธกุฏิยํ
12,0012,013,นิสินฺโน ว ฯ เป ฯ สุโข ปุญฺสฺส อุจฺจโยติ.</B> [ ลาชเทวธีตา. ๕/๙ ]
12,0012,014,ที่ยกมาไว้เพียง <B>นิสินฺโนว</B> ในข้อก่อน.
12,0012,015,อนึ่ง ประกอบขึ้นด้วยพากยางค์เดียว [ เป็น ๒ ตอนทั้งพากย์ ]
12,0012,016,ก็มี เช่น อุ. ในแบบซึ่งแปลว่า บุตรปฏิบัติชอบในมารดาบิดา ย่อม
12,0012,017,ได้สรรเสริญ. ทั้งนี้เพราะเมื่อมีประธาน มีกิริยาคุมพากย์ แม้ ๒
12,0012,018,บทเท่านั้น ก็จัดว่ามีใจความเต็มที่เป็นพากย์ได้ ตามๆวยากรณ์แล้ว
12,0012,019,เพราะเหตุนี้ พากย์หนึ่งจึงยาวบ้างสั้นบ้าง ตามความในตอนนั้น ๆ.
12,0012,020,[๒] ข้อว่า ตอนกิริยาอาขยาตหนึ่ง ๆ นับเป็นพากย์หนึ่ง ๆ
12,0012,021,นั้น แสดงไว้เป็นนิทัสสนะ เพราะมุ่งที่เป็นไปโดยมาก แต่ตอนมี
|