File size: 3,389 Bytes
6bd72a3
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Book,Page,LineNumber,Text
09,0042,001,๒.  ปกฺขหตโอกจกฺขุปี€สปฺปิกุณิภาวกุฏฺ€โรคามิเภโท  (ครุกา-
09,0042,002,พาโธ  อาพาธหนัก) ต่างด้วยความเป็นผู้มีข้างข้างหนึ่งอันลมขจัดแล้ว
09,0042,003,และความเป็นผู้มีตาข้างเดียว  และความเป็นผู้เสือกไสไปด้วยตั่ง  (เปลี้ย)
09,0042,004,และความเป็นคนง่อย  และโรคมีโรคเรื้อนเป็นต้น.   
09,0042,005,ในตัวอย่างนี้มีศัพท์สมาสยืดยาว  จำเป็นต้องแยกออกเป็นศัพท์ ๆ
09,0042,006,แล้วหาวิธีที่เนื่องกันแก่ศัพท์นั้น ๆ บางศัพท์ต้องใช้มัชเฌโลปเข้าประ
09,0042,007,กอบด้วย เช่นภาวศัพท์มีอยู่คำเดียว  แต่เวลาแปลต้องให้ภาวศัพท์  ถึง
09,0042,008,๔ ศัพท์  ทำเป็นมัชเฌโลปเสีย ๓  ศัพท์จึงจะได้ความ  แล้วตั้งวิเคราะห์
09,0042,009,แยกเป็นตอน ๆ ไป ดังนี้ :-
09,0042,010,ก.  เอโก  ปกฺโข=เอกปกฺโข  ข้างข้างหนึ่ง.  วิ. บุพพ.  กัมม.
09,0042,011,ข.  เอกปกฺโข  หโต  ยสฺส  โส=ปกฺขหโต  ข้างข้างหนึ่ง ของ
09,0042,012,บุคคลใด  (วาเตน  อันลม)  ขจัดแล้ว  บุคคลนั้นชื่อว่ามีข้างข้างหนึ่ง
09,0042,013,"อันลมขจัดแล้ว.  ฉัฏฐีพหุพพิหิ, ปุพพโลป."
09,0042,014,ค.  ปกฺขหตสฺส  ภาโว  ปกฺขหตภาโว  ความเป็นแห่งบุคคลผู้มี
09,0042,015,ข้างข้างหนึ่งอันลมขจัดแล้ง.  ฉัฏฐีตัปปุริสะ.
09,0042,016,ตอนนี้  รวมความได้ตอนหนึ่ง เหมือนห่อของไว้ห่อหนึ่งก่อน
09,0042,017,แล้วซ้อนกันทีหลัง.
09,0042,018,ฆ.  เอกํ  จกฺขุ  ยสฺส  โส=เอกจกฺขุ.  ตาข้างเดียว  ของบุคคลใด
09,0042,019,(อตฺถิ มีอยู่)   บุคคลนั้น  ชื่อว่ามีตามข้างเดียว.  ฉัฏฐีพหุพพิหิ.
09,0042,020,ง.  เอกจกฺขุสฺส  ภาโว  เอาจกฺขุภาโว  ความเป็นแห่งบุคคล ผู้มี
09,0042,021,ตาข้างเดียว.ฉัฏฐีตัปปุริสะ.