File size: 3,823 Bytes
6bd72a3
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Book,Page,LineNumber,Text
09,0028,001,หลังบ้างก็ได้  เช่น  อคฺคิ  อาหิโต  เยน  โส=อคฺยาหิโต  พฺราหมฺโณ
09,0028,002,ไฟอันพราหมณ์ใดบูชาแล้ว  พราหมณ์นั้นชื่อว่ามีไฟอันบูชาแล้ว.
09,0028,003,อุ. นี้  ในบทปลงเป็น  อคฺยาหิโต  ตามแบบสนธิ  ในตติยา-
09,0028,004,พหุพพิหินี้ ใช้อายตนิบาตคือ อัน  เป็นพื้น  เพราะวิเสสนะในรูป
09,0028,005,วิเคราะห์ ใช้กิริยากิตก์ที่เป็นกัมมวาจก. 
09,0028,006,๓.  จตุตถีพหุพพิหิ  
09,0028,007,ในสมาสนี้ ย  ศัพท์ประกอบด้วยจตุตถีวิภัตติ  ส่วนรูปวิเคราะห์
09,0028,008,นอกนั้นคงอย่างเดิม แต่ในสมาสนี้  มีอายตนิบาตซึ่งแปลว่า แก่ เพื่อ
09,0028,009,อันเป็นผู้รับจากกิริยาในรูปวิเคราะห์  ไม่ใช่เป็นผู้ทำเอง  ฉะนั้นต้องมี
09,0028,010,อัญญบท คือบทอื่นเข้ามาแปลเป็นผู้ทำ  แต่ไม่ต้องเขียนไว้ในรูป
09,0028,011,วิเคราะห์  พอให้เหมาะกันว่า กิริยาเช่นนั้นใครทำให้ ดัง อุ. ทินฺโน
09,0028,012,สุงฺโก  ยสฺส โส=ทินฺนสุงฺโก ราชา  ส่วย (นาคเรหิ อันชาวเมือง
09,0028,013,ทั้งหลาย) ถวายแล้ว แด่พระราชาใด พระราชานั้น ชื่อว่ามีส่วยอัน
09,0028,014,ชาวเมืองทั้งหลายถวายแล้ว.  ในอุทาหรณ์นี้  เมื่อเห็นศัพท์ว่า ทินฺน-
09,0028,015,สุงฺโก ถ้าเป็นวิเสสนะของราชา  ต้องเป็นจตุตถีพหุพพิหิแน่  เพราะ
09,0028,016,พระราชาเป็นผู้รับส่วย ไม่ใช่ผู้เสียส่วย  ต้องหาศัพท์อื่นซึ่งเป็นผู้เสีย
09,0028,017,ส่วยเข้ามาแปลด้วย  จึงจะได้ความถูกต้อง  ถ้าแปลว่า ส่วยอัน
09,0028,018,พระราชเสียแล้ว ไม่ถูกตามความหมาย  เมื่อจะแปลเป็นผู้เสียส่วย
09,0028,019,ต้องเป็นตติยาพหุพพิหิ อันเป็นคุณบทของผู้ทำ.  แม้วิเคราะห์แห่งศัพท์
09,0028,020,อื่น ๆ ก็เช่นเดียวกัน ย  ศัพท์ในสมาสนี้เป็นผู้รับเท่านั้น ต้องหาผู้
09,0028,021,ทำซึ่งประกอบด้วยตติยาวิภัตติมาแปลเพิ่ม  ให้เหมาะสมกับกิริยากิตก์