Datasets:

statworx
/

leipzip-swiss

sentence stringlengths 6 255
100 Are hend e Hektare (ha; frz.
100px S Wappe zeigt links de Rhy, rächts s Sachseross, in de Mitti di alti lippischi Rose uff silbrigem Grund.
1015 forsiert de Pabschd d Befreiig vo Sardinie vo de Araber un im Joor 1297 schänkt de Pabschd Sardinie em spanische Königshuus Aragon.
1016 het dr französisch König Robert II. d Erbe vom Herzog Henri le Vénérable gschlage. 1031 het zweit Sohn vom französischen König Robert II. us em Huus vo de Kapetinger, dr Robert, s Herzogtum Burgund as Apanage übercho.
1027 het där Enkl vam Guntram, Radbot (985; †1045) z’Benediktinärchloschtär Muri gigründut.
1041 hett dr spöteri Kaiser Heinrich III. dr gsamt Sisgau em Bischof vo Basel übertreit.
106.000 Persone vu dr Bevelkerig ghere jidische Gmeine aa.
1071 entschließt sich Kaiser Romanos dorum zue eme Gegeschlag, um Chlaiasie gege seldschukischi Überfäll z'schütze.
1090 isch Büsinge erstmols schriftlich erwähnt worre, wie's vum Graf Burkhard vu Nelleburg an s'Chloster Allerheilige gschenkt worre isch.
10-Dollar-Notä *1990-1996 : s Porträt vo de Minnie Maus.
10 Sekunde D Sekunde (verchürzt vo lat.
10 S'Johr 10 vu de christliche Zittrechnig isch im Römische Riich s'Johr 763 ab urbe condita gsi.
1101: Erstmaligi Erwähnig vom Ort Willineshôwo.
1103 isch im Dorf e im Herrschaftsberich von dr Abtei Cluny gleges Kloschter gründet worde.
1103 isch s'erschte Moll dr Name Brattelo als Hof vom Kloster St.
1103 (und nomoll 1154) isch dr Ort als Gelterkingen s'erschti Moll erwähnt worde.
1118 isch in umiddelbarer Nächi d'Gründig vu Friburg erfolgt.
1125 isch Rhyfälde zunere freie Riichsstadt worde bis 1330, wo s an d Habsburger gfalle isch. 1445 isch denn d Burg Stei zerstört worde und Rhyfälde het sich mit Basel verbündet. 1449 het d'Stadt aber wieder de Habsburger ghört.
1131 isch die grossi Chlosterchille vo Cluny gweiht worde, won e Ziit lang die grössti Chille gsi isch.
113 vor Chrischtus hent d'germanischu Chimber und d' Teutonu där ifall ins hitiga Südfrankrich und Obäritaliu agfangu. 105 vor Chrischtus het där römisch Fäldherr Gaius Marius d'Teutone bi Aquae Sextiae bsigut.
1151 isch d Markgrofschaft Verona, wu syt dr Schaffig vum Herzogtum Kärnte anne 976 unter dr Veraltig vu dr Kärntner Herzeg gsi isch, vum Chenig Konrad III. an dr Markgrof Hermann III. glehnt wore.
1187 isch dr Bsitz an d Herre von Gutenburg gange.
11 Astronaute sin im Ramme vum Apollo-Projekt gfolgt.
11 Johr schbööter het Basel s Mässrächt übercho.
1204 hend d Venezier de Hafe zunere Kolonii gmacht, wo 1224 vo de Tatare öberfale woren isch. 1365 isch de Hafe in Bsitz vo de Genuese choo, wo de Ort Soldaia oder Sodaia gnennt hend.
1204 isch s Contentin durch Erobrig zrugg an s Chönigrych Frankriich gfalle.
120px Under Religioo verstoot mer e System vo Aasichte und Glaubessätz, wo versuecht d Welt z erchläre - maist verbunde mit moralische und ethische Grundsätz.
1220 isch Frankfurt freii Rychsstadt worde.
1228 isch dr Friedrich drotzdäm zum Fümfte Chrüzzug ufbroche, was er as Bannte gar nit hät dörfe.
1241-42 hät de Tataresturm e schwere Schlag für s Land bedütet; gebietswis isch d'Bevölkerig um 60 Brozänt gsunke.
1241 isch Rüeßell zum erschte Mol erwähnt worre, wyl do de Hugo von Tüffenstein e Güet an e Aargauer Chloster verchauft hät.
1241 sin Buda un Pest Opfer im Mongolesturm un fast vollständig zerstört wore.
1255 isch Heilbrunn als „oppidum Heilecbrunnen“ in re Urkunde gnännt.
1263 hän d'Franke Monemvasia zämme mit Mystras ans Byzantinisch Riich zruckgä müesse.
1266 isch de Karl vù Anjou Chönig vù Sǜǜdidalie worre.
1267 het sich dr Nachmanides im Heilige Land niiderglo und brobiert, die jüdische Gmeinde nach de Zerschdörige wo d Chrüzzüg und d Tataren-Invasione agrichtet hai widr neu ufzbaue.
1270 het Rieche zum Fürstbistum Basel ghört.
1278 hett denn dr Habsburger Koiser Rudolf I. die Privilegia b'urkundet, wo Raveschburg als Reichsschtadt ghett hett.
1288 isch in de Schlacht bi Worringe d Freiheit vo de Stadt Köln erkämpft worde.
1291: Noch de Legende, wo dank em Schiller sim Tell-Drama i d'Weltliteratur iigangen isch, wird mit em Rütli-Schwur vo de Lüt vo Uri, Schwyz u Unterwalden än Bund geschlosse.
1292 hat z Kolmer e Ufstand gége der Adolf von Nassau stattgfunde un ésch nédergschlage wore.
1292 isch er no einisch z Ravenna für e Johr zum podestà gwehlt worde.
1301 si d Neu-Kyburger dr Burgundische Eidgenosseschaft under dr Füehrig vo Bärn biidräte.
1302/03: A de Stöu vom höttige Pfarrdorf werd vo de Freyherre vo Haaseborg en befestigts Zentrum.
1305 isch Lause in Bsitz vom Bischof vo Basel cho und 1400 Eigentum vo dr Stadt sälber worde.
1306 hän dr Heinrich III.
1306 hän dr Heinrich III. un syy Brueder Rudolf I. († 1313) ihre Erb deilt.
1315 het dr Leopold I. vo Öschtrîch dr habsburgisch Machtaschpruch i dr Innerschwiiz welle düresetze.
1322 isch dr Guido zum Afüehrer vo Bologna gwehlt worde.
1325 - 1326 hän sich d'Herre vu Staufe ime Chleichrieg mit Friburg um dr Bergbau im Minsterdal befunde un hän debi agäblich ere Belagerig widerstande.
1330: Willisou bechont s Rächt zor Abhautig vo Johres- ond Wochemärt.
1335 het de Herzog Niccolò I. Sanudo vo Naxos de Marino Barozzo (1334-1335) gwaltsam abgsetzt und Santorini isch Bsitz vo de Sanudi wore, bis si ane 1364 dör Hüüroot zu de Crispi choo isch.
1343 hot da Ritter Ulrich I. vo Ems mit da Genehmigig vom Kaiser Ludwig der Bayer uf am Bergrucka vom Rhiital z'Emsrütte, i dar Nöhe vo siner Feschte Alt-Ems a neue Burg baut, dass sine vielköpfig Familie ina urüabiga Zit an sichara Untrschlupf hot.
1343 isch für Reitlenga a bsonders Johr: Dui Stadt wuud zor Freia Reichsstadt erhoba.
1352 hai si än erste Rückeroberigsversuch vo Habsburg zrugggschlage und denn hai si ä Bund mit de Eidgenosse abgschlosse und hai unterhalb vo Näfels ä Letzimuure baut, wo mä Überräscht drvo hüt no cha finde.
1356 het s Groosse Ärdbebe vo Basel ä groosse Deil vo dr Schdadt zerschdört und au in dr Umgäbig vil Schade agrichtet.
1357 chunnt si Name zum erschdemaol schriftlig vor as ein vom Huushalt vo dr Gräfin Elizabeth vo Ulster, dr Frau vom dritte Sohn vom Edward III., em Lionel.
1357 si d Burg und d Herrschaft Liechtebärg an dr Graf Eberhard dr Greiner verchauft worde. 1361 het Württebärg d Burg und s Dorf der Chrone vo Böhme as Lehe ge.
1361 isch d Dynastii vo de Kapetinger-Herzög mit em Philipp I. usgstorbe.
1367: Dör Hürot wärde d Grafe vo Aarbärg Willisouer Stadtherre.
1367 hät de Chönig Lajos Nagy di erschti Universität vù Ungarn baut.
1373 hend sie di Verwaltig vo de Besitztümer under sich ufteilt.
1374 hett dr Bischof vo Basel Lieschtel mit Waldeburg und Homburg zämme em Herzog Leopold vo Öschtriich verpfändet.
1389 – jetz isch s'Dorf e Lehe vum Wernher vu Ratolzdorf gsi – isch Nambse vum Bernhard vu Bebleheim plünderet worre. 1513 het dr kaiserlich Schatzmeister Jakob Villinger vu Schöneberg s'Schloss un Grossteil vum Dorf käuft.
1395 hai sich d Glarner vo Säckinge loskauft, zahle aber em Frauechloster no bis zum Umsturz am Ändi vom 18. Johrhundert än 'ewige' Johreszins.
1396 hän d Handwerker d Macht übernoh.
13. Joorhundert Ane 1209 het de Diethelm VI., de Soo vom Diethelm V., de Titel “Groof” agnoo und werd drum noi as Groof Diethelm I. vo Toggeborg zällt.
1400 kauft die uffstrebendi Stadt Basel em Bischof, wo ständig Schulde hett, Lieschtel ab und scho widr göhn d Freiheite und Vorrächt verlore.
1407: D Nochfahre vo de Haaseborger verchoufe d Stadt ond d Grafschaft ad Stadt Lozärn - dye lokrativi Landvogtei Willisou esch vier Johrhondert lang e Teil vom Stadtstaat Lozärn.
1407 im Appazeallrkriag ischt dia Burg vo da ehemaliga Grofa vo Ems s'erscht Mol zerstört und glei wieder ufbaut wora.
1410/11 isch s Maietal vù dr Schwyzer Eidgnosse bsezd gsii.
1415 isch er em König mit zwölf Ritter und 37 Bogeschütze, won er sälber zahlt het, noch Frankriich gfolgt und isch in dr Schlacht vo Agincourt drbii gsi. 1417 het er dr Uftrag übercho, mit Frankriich Friidensverhandlige azfoo.
1418 isch Ebedinge zum Chloster St.
1439 isch s Maietal mid dr Vogtei Locarno vùm Filippo Maria Visconti im Franchino Rusca as Lèèche gee woore.
1442 hät dr Rudolf Stüssi mit em düütsche König Friedrich III. us em Huus Habsburg es Bündnis gschlosse, um doch no zu de aagschtrebte Erwerbige i dr Linthebeni z choo.
1444 ìsch Logele vu de Armagnacs zersteert wore.
1451 hot s Fürschtahuus Habsburg d Hälfte vu da Grafschaft Breagaz mit Breagaz koft.
1453 isch Griecheland an d Türke gfalle.
1457 isch ä riisigi türkischi Armee vo 80.000 Maa i Albanie ygfalle.
1460 hät d Eidgnosseschaft de Thurgau eroberet.
1461 isch dr Ort an Basel ybergange. 1671 hett en Brand e grosse Teil vom Dorf zersteert.
1461 ischs Dorf unter d Herrschaft vo dr Stadt Basel ko.
1464 hät Sultan Mehmed dä Ballaban Badera, ä türkischer Pasha usem albanische Mat, gäge dr Skanderbeg gschiggt.
1466 isch dr Sultan Mehmed II persönlich nooch Albanie cho.
1468 hän d'Schwizer Waldshüet-Düenge belagert; sällemols isch au Indlekofe zerstört worre.
146 v.Chr. isch Griecheland an d Römer gfalle. 330 n.Chr. hät de Kaiser Konstantin d Hauptstadt uff Konstantinopel verlegt.
1471: Willisou werd dör en Stadtbrand zerstört.
1474 isch de Ort zum Osmanische Riich choo und 1774 zum Krimchanat.
1475 hend d Osmane Theodoro/Mangup underem Heerfüerer Gedik Ahmed Pascha sechs Mönet lang bilageret und denn im Dezember iignoo.
1476 ßin d' Jude vo Heilbrunn verdrybe worre.
1476 und 1477 kämpfe d Lieschtler in de Burgunderkrieg. 1499 unterstütze d Lieschtler im Schwoobekrieg d Solothurner und d Eidgenosse, obwohl ihne d Stadt Basel strikti Neutralität vorgschribe het.
1477 het im Karl si Dochter, d Maria vo Burgund, dr spöter römisch-dütsch Kaiser Maximilian vo Habsburg ghürotet.
1481 isch er Mitglied vo der Safranzumft worde, 1483 het er s Basler Bürgerrecht übercho, noch em Rotsbrotokol as „Hans von Emmerpach der Drucker“, aber erscht im Johr druf isch s im Rothe Buch iidrait worde.
1488 ßin vyli Lyt an de Pest gstorbe.
1492 het d Verdriibig vo de Jude us Spanie und Portugal agfange und s Osmanische Riich het e Huffe vo de verfolgte Jude ufgnoh, und vo dene hai sich e baar z Palästina niidergloo.
1496 isch dr Eberhard vo Württebärg gschdorbe und däm si Nochfolger isch vom Reuchlin siine Gegner beiiflusst worde.
1499 het dr Kaiser Maximilian I. uf dr Burg übernachdet und im Schwobechrieg 1499 hai se d Eidgenosse ohni Erfolg belageret.
1499 isch dr Friide zu Basel zwüschem Kaiser Maximilian I. und dr Schwiizer Eidgenosseschaft abgschlosse worde.
14. Mai 1948: Dr David Ben Gurion proklamiert der Staat Israel unter eme Porträt vom Theodor Herzl.
14 S'Johr 14 vu de christliche Zittrechnig isch im Römische Riich s'Johr 767 ab urbe condita gsi.

End of preview. Expand in Dataset Viewer.

Dataset Card for Leipzig Corpora Swiss German

Dataset Summary

Swiss German Wikipedia corpus based on material from 2021.
The corpus gsw_wikipedia_2021 is a Swiss German Wikipedia corpus based on material from 2021. It contains 232,933 sentences and 3,824,547 tokens.

Languages

Swiss-German

Dataset Structure

Data Instances

Single sentences.

Data Fields

sentence: Text as string.

Data Splits

[More Information Needed]

Dataset Creation

Source Data

Initial Data Collection and Normalization

https://corpora.uni-leipzig.de/en?corpusId=gsw_wikipedia_2021

Additional Information

Licensing Information

Creative-Commons-Lizenz CC BY-NC

Citation Information

Leipzig Corpora Collection: Swiss German Wikipedia corpus based on material from 2021. Leipzig Corpora Collection. Dataset. https://corpora.uni-leipzig.de?corpusId=gsw_wikipedia_2021

Downloads last month: 56

Homepage:

wortschatz.uni-leipzig.de

Repository:

huggingface.co

Size of downloaded dataset files:

47.9 MB

Size of the auto-converted Parquet files:

47.9 MB

Number of rows:

600,000