tl/QED.en-tl.tl

Mula OFW hanggang Aktibista
[Nag-uusap sa telepono]:
Dahil sa lumipas na kontrata.
Natapos na ang kontrata
Pag-uwi nya, magiging problema kung hindi nya makuha ang mga karapatan nya
Dapat umuwi sya na dala ang mga karadapat-dapat sa kanya, yung sweldo nya and atbp
Si Hety ay OFW na nakaranas ng pag-abuso mula sa kanyang amo.
Umuwi sya at ngayon ay nagbibigay ng edukasyon at suporta sa mga magiging OFW sa probinsya nya
Nagtratrabaho sya sa Middle East at ngayon humihingi sya ng tulong mula sa SBMC (Migrant Workers Solidarity in Cianjur)
Hiningan namin sya ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari ukol sa kaso nya
Tapos nun pwede kaming magkita sa Ciudad ng Cianjur
Kung may problema, tulad ng hindi pagbigay ng sweldo nya ng amo, tawagan namin yung amo nya Para hingin na pauwiin sya
Higit sa pagpapauwi sa kanya, dapat makuha rin nya ang karapat-dapat sa kanya, katulan ng sweldo nya
Kung umuwi sya na hindi swineldohan, hindi maagi yun
Tama?
Tatlong taon na silang nagtratrabaho
Sa Saudi Arabia
Yung mag-asawa
Uuwi yung babae bukas
Lumipad sya pabalik dito ng alas quatro ng tanghali
Nung unang beses, dalawang buwan lang, tapos umalis sya ulit
Tatlong taon na ang nakaraan at ayaw nya ng umuwi
Pwede ang dahilan ay ang pagpanaw ng asawa nya
Kaya pinahaba pa nya yung kontrata nya ng dalawang buwan pa
Salamat sa diyos, matagumpay syang OFW
Isa o dalawang beses kada linggo naglilinis yung tatay nya ng bahay
Ah, nasa Jakarta na pala sya ngayong hapon.
Ibig sabihin andito na sya ngayong gabi
Ah, bukas ng umaga pala
Yung dalawang bahay, pagaari ng dalawang magkapatid na babae
Yung isa ang may ari yung namatayan ng asawa
Yung sa baba sa mas batang kapatid
Pareho silang OFW
At salamat sa diyos, sya rin ay matagumpay na OFW
Kaya kaya nyang bumili ng bahay at paaralin ang mga anak nya
Pero sayang na namatay yung asawa nya
Hindi nila naramdaman yung bunga ng trabaho nila na magkasama
Aad, and anak nya na si Lusni (Si Lusni) ay OFW mula 2004 hanggang 2007
Tapos bumalik ulit sya nung 2009 at umuwi nung 2011
Halika, kausapin nyo kami
Ah, may kamera
Oo
Salamat sa diyos hindi sya nagkaproblema nung OFW sya
Nakapag-uwi sya ng pera at yung sweldo nya nabayaran ng buo
Sa bahay ako nagtratrabaho ngayon
Gusto kong magtrabaho kung meron trabaho para sa akin
Pero walang trabaho
Kinasal ako dati pero hindi nagtagal
Ngayon, hindi na ako kasal
Ilang taon na ang nakalipas, pakiramdam ko ay lugmok na ako, kaya nagpasya akong sundan ang mga yapak ni Morgan Spurlock, isang magaling na pilosopo ng Amerika, na sumubok ng bago sa loob ng 30 araw.
Simple lang ang ideyang ito.
Isipin mo ang isang bagay na gusto mong idagdag sa iyong karanasan at subukan mo iyon sa sumusunod na 30 araw.
Kung tutuusin, ang 30 araw ay sapat na panahon lang upang dagdagan o bawasan ang isang kasanayan -- gaya ng panood ng balita -- sa iyong buhay.
May iilang bagay akong natutunan habang ginagawa ko ang mga 30-araw na hamon.
Una, sa halip na lumipas ang mga buwan na madaling nalilimutan, nagiging mas madali itong matandaan.
Bahagi ito ng hamon ko na kumuha ng litrato kada araw sa loob ng isang buwan.
At natatandaan ko mismo kung saan at ano ang ginagawa ko sa araw na yan.
Napansin ko din na habang pahirap ng pahirap ang mga 30-araw na hamon, lumalaki ang kumpansya ko sa sarili.
Mula sa pagiging nerd na nakaharap sa kompyuter noon ay nagbibisikleta na ngayon papuntang trabaho -- bilang katuwaan.
Noong isang taon, inakyat ko ang Mt.
Kilimanjaro, ang pinakamatayog sa Aprika.
Hindi ako magiging kasing-pangahas noong hindi ko pa sinimulan ang mga 30-araw na hamon.
Napagtanto ko din na kung gugustuhin mo lang talaga ang isang bagay, magagawa mo ang kahit ano sa loob ng 30 araw.
Nakapagsulat ka na ba ng nobela?
Kada Nobyembre ng taon, sampung libong katao ang sumusubok magsulat ng nobelang may 50,000 na salita sa loob ng 30 araw.
Ang kailangan mo lang palang gawin ay sumulat ng 1,667 na salita kada araw sa loob ng isang buwan.
Kaya ginawa ko yun.
Ang sikreto dito ay hindi ka maaring matulog hangga't hindi mo natatapos ang pagsusulat para sa araw na iyon.
Maaring inaantok ka palagi, ngunit siguradong tapos mo ang nobela.
Maihahanay na ba sa mga pinakamahusay ang libro ko?
Siyempre hindi.
Sinulat ko lang iyon ng isang buwan.
Ang pangit.
Pero sa natitirang bahagi ng buhay ko, kung magtatagpo kami ni ni John Hodgman sa isang TED party, hindi ko sasabihing,
"Isa akong computer scientist."
Hindi, ngayon pwede ko nang sabihing "Isa akong nobelista."
(Tawanan)
Ito ang huling bagay na nais kong banggitin.
Natutunan ko na noong ginagawa ko ang mga paunti-unting pagbabago, mga gawaing kaya kong ulit-ulitin, ito'y nagiging kaugalian.
Walang masama sa mga nakakabaliw na hamon.
Sa katunayan, nakakatuwa ang mga yun.
Pero mas mahirap silang ulitin.
Noong tinigil ko ang asukal sa loob ng 30 araw, ito na ang ika-31 araw.
(Tawanan)
Kaya ito ang tanong ko sa inyo:
Ano pa ang hinihintay mo?
Pinapangako ko na ang susunod na 30 araw ay lilipas din gustuhin mo man o hindi, kaya bakit hindi ka nalang sumubok ng bagay na dati mo pang pinapangarap gawin at pagsikapan sa susunod na 30 araw.
Salamat.
(Tawanan)
Sabay na Pagunlad
Magandang kinabukasan sa pagunlad
Test
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ngayon, subukan nating malutas ang maraming kasangkot na ekwasyon.
Ngayon, sabihin natin na meron tayong 2x plus 3, 2x plus 3 ay ekwal ito sa ekwal 5x minus 2
Mula OFW hanggang Aktibista
[Nag-uusap sa telepono]:
Dahil sa lumipas na kontrata.
Natapos na ang kontrata
Pag-uwi nya, magiging problema kung hindi nya makuha ang mga karapatan nya
Dapat umuwi sya na dala ang mga karadapat-dapat sa kanya, yung sweldo nya and atbp
Si Hety ay OFW na nakaranas ng pag-abuso mula sa kanyang amo.
Umuwi sya at ngayon ay nagbibigay ng edukasyon at suporta sa mga magiging OFW sa probinsya nya
Nagtratrabaho sya sa Middle East at ngayon humihingi sya ng tulong mula sa SBMC (Migrant Workers Solidarity in Cianjur)
Hiningan namin sya ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari ukol sa kaso nya
Tapos nun pwede kaming magkita sa Ciudad ng Cianjur
Kung may problema, tulad ng hindi pagbigay ng sweldo nya ng amo, tawagan namin yung amo nya Para hingin na pauwiin sya
Higit sa pagpapauwi sa kanya, dapat makuha rin nya ang karapat-dapat sa kanya, katulan ng sweldo nya
Kung umuwi sya na hindi swineldohan, hindi maagi yun
Tama?
Tatlong taon na silang nagtratrabaho
Sa Saudi Arabia
Yung mag-asawa
Uuwi yung babae bukas
Lumipad sya pabalik dito ng alas quatro ng tanghali
Nung unang beses, dalawang buwan lang, tapos umalis sya ulit
Tatlong taon na ang nakaraan at ayaw nya ng umuwi
Pwede ang dahilan ay ang pagpanaw ng asawa nya
Kaya pinahaba pa nya yung kontrata nya ng dalawang buwan pa
Salamat sa diyos, matagumpay syang OFW
Isa o dalawang beses kada linggo naglilinis yung tatay nya ng bahay
Ah, nasa Jakarta na pala sya ngayong hapon.
Ibig sabihin andito na sya ngayong gabi
Ah, bukas ng umaga pala
Yung dalawang bahay, pagaari ng dalawang magkapatid na babae
Yung isa ang may ari yung namatayan ng asawa
Yung sa baba sa mas batang kapatid
Pareho silang OFW
At salamat sa diyos, sya rin ay matagumpay na OFW
Kaya kaya nyang bumili ng bahay at paaralin ang mga anak nya
Pero sayang na namatay yung asawa nya
Hindi nila naramdaman yung bunga ng trabaho nila na magkasama
Aad, and anak nya na si Lusni (Si Lusni) ay OFW mula 2004 hanggang 2007
Tapos bumalik ulit sya nung 2009 at umuwi nung 2011
Halika, kausapin nyo kami
Ah, may kamera
Oo
Salamat sa diyos hindi sya nagkaproblema nung OFW sya
Nakapag-uwi sya ng pera at yung sweldo nya nabayaran ng buo
Sa bahay ako nagtratrabaho ngayon
Gusto kong magtrabaho kung meron trabaho para sa akin
Pero walang trabaho
Kinasal ako dati pero hindi nagtagal
Ngayon, hindi na ako kasal
Pag-usapan natin ang tungkol sa kahibangan.
Simulan natin sa pagkahibang sa Beatles.
Mga nagwawalang kabataan, umiiyak, sumisigaw, malaking kaguluhan.
Pagkahilig sa palakasan. Nakakabinging hiyawan. Iisa ang sinisigaw.
Ipasok ang bola sa net.
Eto, pagkahibang sa relihiyon. Matinding kagalakan. Nag-iiyakan.
Minsa'y mabuti ang kahibangan.
Minsa'y nakakabahala.
O di kaya'y nakamamatay.
May bagong kinahihibangan ang mundo.
Ang pagkawili sa pag-aaral ng wikang Ingles.
Pakinggan ang mga Tsinong mag-aaral habang nagsasanay mag-Ingles sa paraang pasigaw.
Guro: ... babago sa aking buhay!
Estudyante:
Ako ang babago sa aking buhay! G:
Hindi mapapahiya ang aking magulang.
Hindi mapapahiya ang aking mga magulang.
G:
Hindi mapapahiya ang aking bansa. E:
Hindi mapapahiya ang aking bansa.
G:
Higit sa lahat ... E:
Higit sa lahat ...
Hindi ko ipapahiya ang sarili ko.
Hindi ko ipapahiya ang sarili ko.
Jay Walker: Gaano na ba karami sa buong mundo ang nais matutong mag-Ingles?
Dalawang bilyon.
Estudyante:
T-shirt.
Damit.
Sa Timog Amerika, sa Indiya, sa Timog-Silangang Asya, at malaking bahagi ng Tsina.
Kung ikaw ay isang estudyanteng Tsino sa ikatlong baitang nagsisimula ang pag-aaral ng Ingles, sang-ayon sa batas.
Kaya't ngayong taon ang Tsina ang magiging pangatlo sa pinakamalaking bansang gumagamit ng Ingles.
(Tawanan)
Bakit Ingles? Sa madaling salita:
Oportunidad.
Oportunidad tungo sa magandang buhay at hanap-buhay, upang makapasok sa magandang paaralan, at pagkain sa hapag-kainan.
Ang mag-aaral na'to ay kukuha ng pagsusulit sa loob ng 3 araw.
Ang markang makukuha niya sa pagsusulit na'to ang magdidikta sa kanyang hinaharap.
Nag-aaral siya ng 12 oras kada araw sa loob ng 3 taon upang makapaghanda.
25 bahagdan ng kanyang marka ay nasa Ingles.
Ito ang Gaokao. At 80 milyong mag-aaral sa hayskul sa Tsina ang dumaan na sa matinding pagsusulit na ito.
Ang sidhi upang matutong mag-Ingles ay hindi kapanipaniwala. Dapat makita ito ng dalawang mata mo. Guro:
Mahusay!
Estudyante:
Mahusay!
G:
Mahusay!
E:
Mahusay!
G:
Gusto kong husayan ang pag-iingles. E:
Gusto kong husayan ang pag-iingles.
G: Gusto kong husayan -- E:
Gusto kong husayan --
G: ang pag-iingles.
E: ang pag-iingles. G:
Gusto kong mabago ang aking buhay!
E: Gusto kong mabago ang aking buhay!
JW:
Kaya, maganda ba ang pagkahibang sa wikang Ingles?
Naging tsunami na nga ba ang Ingles, na binubura ang ibang wika? Hindi siguro.
Ang Ingles ay ang pangalawang wika ng mundo.
Ang katutubong wika ang iyong pagkatao.
Ngunit gamit ang Ingles, nagiging bahagi ka sa mas malawak na usapan. Isang pandaidigang usapan tungkol sa mga pandaigdigang suliranin.
Gaya ng climate change o karukhaan. O pagkagutom o karamdaman.
Maraming universal language ang mundo.
Ang matematika ang lengwahe ng agham.
Musika ang lengwahe ng damdamin.
At ngayon ang wikang Ingles ang lengwahe ng pagtukoy ng mga suliranin.
Hindi dahil ito ang gusto ng Amerika. Kundi dahil ito ang gamit ng mundo.
Kaya ang pagkahibang sa wikang Ingles ay turning point.
Tulad ng paglaganap ng elektrisidad sa ating mga lungsod, o ang pagtibag sa Berlin Wall, dala ng wikang Ingles ang pag-asa sa mas magandang bukas.
Isang bukas na may iisang lengwahe upang isaayos ang mga suliranin ng kasalukuyan.
Maraming salamat.
(Palakpakan)
Kilalanin natin si Tony.
Mag-aaral ko siya.
Kasing edad ko siya, at siya ay nasa San Quentin State Prison.
Nang si Tony ay labing-anim na taong gulang, isang araw, sa isang kisapmata,
"Kasalanan ito ng baril ni inay.
Ilabas mo lang, bilang panakot.
Maangas eh.
Kumuha siya ng pera; kukunin din natin ang pera niya.
Tuturuan natin siya ng leksyon.
At sa mga huling sandali, sumagi sa isip ko, 'Hindi ko 'to pwedeng gawin.
Mali ito.'
Sabi ng utol ko, 'Tara na, gawin na natin 'to'.
Sumagot ako, 'Gawin na natin.'"
At ang tatlong salitang iyon, hindi malilimutan ni Tony, dahil sa isang iglap, nakarinig siya ng isang putok.
Nakahandusay sa sahig ang mama, dumanak ang dugo.
'Yon ay mabigat na krimen -- 25 hanggang habambuhay, parole sa edad na 50 kung suswertehin, at hindi maramdaman ni Tony ang sinasabing suwerte.
Kaya noong kami'y nagkita sa aking klase sa pilosopiya sa loob ng kanyang bilangguan at sinabi ko, "Sa klaseng ito, tatalakayin natin ang pundasyon ng etika,"
Sumabat si Tony.
"Anong ituturo mo sakin tungkol sa tama at mali?
Alam ko kung ano ang mali.
Nakagawa ako ng mali.
Pinapaalala sa akin araw-araw, ng bawat mukhang makikita, bawat pader, ako ay mali.
Kung makaalis man ako dito, may dungis na sa aking pangalan.
Isa akong convict; hinatulang 'nagkamali.'
Anong ituturo mo sakin tungkol sa tama at mali?"
Sinabi ko kay Tony,
"Patawad, ngunit mas malala ito kaysa sa inaasahan mo.
Sa tingin mo alam mo kung ano ang tama at mali?
Sige, kaya mo bang sabihin kung ano ang mali?
Huwag mo akong bigyan ng halimbawa.
Gusto kong malaman ang pagiging mali, ang konsepto ng mali.
Ano ba ang konseptong 'yon?
Ano ang nagpapamali sa isang bagay?
Paano natin nalalaman na ito ay mali?
Marahil ikaw at ako ay hindi magkasundo.
Marahil ang isa sa atin ay mali sa inaakala nating mali.
Marahil ikaw, marahil ako -- pero hindi ito ang panahon ng kuro-kuro; lahat ay may kuro-kuro.
Andito tayo para sa karunungan.
Ang kaaway natin ay ang kawalang-laman ng isip.
Ganito ang pilosopiya."
At may nagbago kay Tony.
"Maaring mali ako.
Pagod na ako sa pagiging mali.
Gusto kong malaman kung ano ang mali.
Gusto kong alamin ang aking nalalaman."
Ang nakita ni Tony sa sandaling iyon ay ang layunin ng pilosopiya, ang layuning nagsisimula sa pagkamangha -- na tinawag ni Kant na pagkahumaling at paghanga sa mga bituin sa langit at sa batas moral sa kalooban natin."
Ano nga ba ang alam natin sa ganitong mga bagay?
Ito ang layuning hinuhugot ang kakanyahan ng buhay -- na tinawag ni Heidegger bilang "ang bagay na palaging nariwan."
Ito ang layuning pagtatanong sa pinaniniwalaan natin at kung bakit natin ito pinaniniwalaan -- na tinawag ni Sokrates bilang "ang buhay na siniyasat."
Si Sokrates, napakatalino upang malaman na wala siyang alam.
Namatay si Sokrates sa loob ng kulungan, buo ang paniniwala.
Kaya sinimulan ni Tony ang kanyang takdang-aralin.
Natutunan niya ang kanyang mga bakit at mga dahilan, mga sanhi at mga ugnayan ang lohika, at kasinungalingan.
Nagkataon, si Tony pala ay may dugong pilosopo.
Nasa bilangguan ang kanyang katawan, ngunit malaya ang kanyang kaisipan.
Natutunan ni Tony ang mga bagay na "ontologically promiscuous," "epistemologically anxious," "ethically dubious," at "metaphysically ridiculous."
'Yan sila Plato, Descartes, Nietzsche at Bill Clinton.
Kaya nang iniabot niya ang kanyang panghuling proyekto, kung saan iginiit niya na ang "categorical imperative" ay napakahirap baguhin upang solusyunan ang pang-araw-araw na suliranin at hinamon ako upang sabihin sa kanya na wala tayong magagawa kundi ang magkamali, sabi ko, "Hindi ko alam.
Pag-isipan natin 'yan."
Dahil sa pagkakataong iyon, walang dungis ang pangalan ni Tony; kaming dalawa lang ang nakatayo doon.
Hindi bilang guro at bilanggo, kundi dalawang utak na handang mamilosopo.
At sinabi ko kay Tony,
"Gawin natin 'to."
Salamat.
(Palakpakan)
Sabihin natin naka-pangolekta ako ng maraming holen noong isang linggo
Meron akong malalaking supot ng holen na kailangang ilagay sa mga lata para malaman kung ilang holen ang meron ako
Umpisahan natin at subukan tignan sa pamamagitan ng lata kung ilang holen meron tayo
Sabihin natin na alam kong meron akong libu-libong holen o higit sa isang libong holen.
Inumpisahan kong punuin ang isang lata na may kapasidad na isang libong holen.
Anong kulay ang ating lata na may kapasidad na isang libong holen?
Berde.
Hindi lagi ito berde, pero sa halimbawang ginagawa ko, ang lata na may kapasidad na isang libo as kulay berde.
Sabihin natin meron akong isang lata na may kapasidad na isang libo, lata na may kapasidad na isang libo dito
At inumpisahan kong punuin ng holen hanggang mapuno.
Napuno ko ang lata at marami pang natira sa aking koleksyon, marahil kakailanganan ko ng isa pang lata na may kapasidad na isang libo. Dito.
Iyan ang aking isa pang lata na may kapasidad na isang libo.
Inumpisahan kong punuin ito and ito ay napuno.
Masasabi mong "Ilang holen ang nalisan ko na sa lata?" Ito ay isang lata na may kapasidad na isang libo at ito ay isa pang lata na may kapasidad na isang libo rin.
Nakapuno na ako ng dalawang lata na may tig-iisang libong holen.
Dalawang libo. Nalampasan ko na ang nauna kong halimbawa ng malaking agwat.
Gaano kalaki? Tignan natin at isulat. Ito ay isang libo.
At ito ay isa pang libo.
Isang libo dito.
At sabihin natin na tumingin ako sa aking supot at nilisan ko ang natira sa isa pang lata na may kapasidad na isang libo, ngunit hindi ito napuno.
Masasabi ko na, "Hindi na kailangan ang lata na pang-libo dahil hindi na ito makakatulong sa pag-bilang ko ng isa pang-libong holen.
Gumawa ako ng video tungkol sa Komunismo, Dahil naisip ko na matagal ko na'tong binabanggit, At sa mga video tungkol sa kasaysayan, hindi ko pa lubos na naipaliwanag kung ano ang ibig sabihin nito.
Upang maunawaaan mo ang komunismo, iguhit natin ang isang espektro dito.
Simulan natin sa Kapitalismo.
Ngayon, isa lamang itong maikling buod
May mga taong gumagawa ng PhD thesis sa paksang
Kapitalismo tapos tatalakayin rin natin ang pagsulong sa sosyalismo
At tungo sa komunismo.
Ang mga makabagong bersyon ng Komunismo ay mula kina Karl Marx at Vladimir Lenin
Si Karl Marx ay isang Alemang pilosopo noong bandang 1800 na sa kanyang "Communist
Manifesto" at iba pang sulatin, ay hinubog ang mga pilosopikal na doktrina ng Komunismo at si Vladimir Lenin, na namuno sa himagsikan ng mga Bolshevik sa Soviet Union na siya ring lumikha sa Soviet Union siya ang unang tao na kumuha sa mga ideya ni Marx at ginawa itong konkreto sa bawat bansang itinuturin nating komunista, sinunod nila ang yapak ni Vladimir Lenin, na tatalakayin rin natin maya-maya
Una, pag-usapan natin ang pilosopikal na pagkakaiba mga bagay na'to at kung paano ito susulong
Inisip ni Karl Marx mismo na ang Komunismo ay isang pagpapatuloy mula kapitalismo, tapos sosyalismo hanggang sa komunismo.
Nakita niya sa kapitalismo na kung saan tama siya,
Na may mga pribadong pag-aari sa mga lupain na siyang pangunahing aspekto ng kapitalismo, at heto rin ang mundong kinagagalawan natin ngayon ang problemang nakita niya sa kapitalismo ay naisip niyang:
"Alam mo, kapa binigyan natin ng pribadong ari-arian ang mga tao na nagkakamal ng kapital," at pag sinabing kapital, tinutukoy nito ang mga lupa o mga pagawaan na nakatirik dito at pwede rin ang mga likas na yaman
Kung saan ang mga taong nakakakuha nito unti-unti,
Gumuhit tayo ng isang banghay,
Sabihin natin na ang isang taong may konting kapital,
Na isang pagawaan o kaya'y lupa,
Isusulat ko "kapital".
Sabihin nating lupa ito.
May nagmamay-ari ng kaunting lupa
At mas malaki ito kaysa ninuman
At may mga ibang taong walang lupa, pero kailangan nila ito
At dahil pag-aari niya ang lahat ng lupa, nagtatrabaho naman sila para sa kanya
Kailangan nilang kumayod sa lupa niya
At sa pananaw ni Karl Marx, kung ang mga manggagawang ito na walang kapital at siya nama'y maraming kapital, kaya niyang pagtrabahuin ang mga taong ito sa mababang sahod at ang sobrang kikitain niya mula rito ay mapupunta sa may-ari ng kapital hindi maitataas ng mga trabahador ang kanilang mga sweldo dahil malakas ang kompetisyon mula sa ibang manggagawa sa sakahang ito o sa buong lupain hindi inisip ni Marx na maaring mag-iba ang kompetisyon kung saan ang realidad ay
Maaring magkaroon ng pangyayari kung saan magkakaroon ng maraming taong magkakaroon ng sapat na kapital at maraming trabahador at ang mga taong makikipag-kumpitensya para sa mga manggagawa at dito sakaling tataas ang mga sahod nila.
Kung saan makakaipon rin sila ng kapital, at makakapag-negosyo sila kinalaunan.
Hindi niya gaanong inisip ang ganitong senaryo
Itong isa lang ang nakita niya pero sa kanyang pagtanggol, ngunit ayoko namang ipagtanggol si Karl Marx masyado, ito ang nangyayari sa bandang katapusan ng 1800s
Andyan ang Industrial Revolution
Kahit sa United States meron din yung tinawag ni Mark Twain na "gilded age"
Ang mga industrialista na nakapagtipon ng malalaking kapital ay kayang-kayang pakilusin ang mga manggagawa at kung sasabihin ni Marx na kung ang isang taong may malaking kapital ay kayang magpakilos at kung saan marami rin ang kayang kikitain, kaya niyang solohin ang lahat ng kita at kaya rin niyang ibaba yung sweldo ng mga manggagawa
Anong mangyayari kung yung taong may kapital Ay uuwing may mas malaking kapital?
Lalaki ang kapital niya't
Lalakas lalo ang kanyang impluwensya kung saan kaya niyang panatilihin ang sahod nang mababa't hindi makakakuha ng kapital ang iba pang mga tao.
Sa pananaw ni Marx, na ang natural na pagsulong ay, magsisimulang magbubuklod ang mga tao
Halimbawa gagawa ng unyon ang mga manggagawa
Para sabay-saby nilang sasabihin sa may-ari ng lupa o pabrika na "Ayaw naming magtrabaho" o
"Hindi kami magtatrabaho kung hindi niyo itataas ang sahod" o "kung hindi niyo gagawing ligtas ang aming pinagtatrabahuan"
Kaya kapag tinalakay natin ang mga unyonisasyon,
Dito na unti-unting tumutungo sa sosyalismo at ang isa pang elemento na patungo rin dito ay kung saan ayaw rin ni Karl Marx ang, pati na rin sa mga sosyalista, ang sobrang kayamanan
Hindi lang narito ang mga taong pwedeng magkaroon ng ganitong uri ng yaman at nagawa nila ito dahil sila'y malikhain o magaling mamuno sa kanilang mga lupain, o kung anupaman,
Pero ayaw aminin ng mga Marxist ang ganitong uri ng pagrarason
Siguro nga, magaling silang mamuno sa kanilang operasyon.
Ngunit ang isa pang problema'y naibibigay ang mga yamang ito sa kanilang mga anak o tagapagmana
Narito ngayon ang isang sitwasyon kung saan sabihin natin, mula sa ama patungo sa anak magulang sa anak, at hindi ito base sa angking galing.
Base lamang ito sa minanang yaman At problema nga ito na nangyari sa Europa noong French Revolution, kung saan ilang henerasyon ng mga maharlika, na kahit walang kakayahang mamuno isang henerasyon na nasa kanila lahat ng yaman at hawak ang lahat ng bagay, samahan mo ng mga taong walang kahit ano at kailangan magtrabaho para sa kanila kung makikita nga naman ang ganitong uri ng pagkakaiba magkakaroon nga naman ng paghihimagsik, na isa pang prinsipyo tungo sa sosyalismo na kung saan ipinapamahagi ang yaman
Maisulat ko nga.
Pagpapamahagi.
Pagpapamahagi.
Sa sosyalismo, meron pa ring pribadong pag-aari ngunit mas malaki ang papel ng gobyerno
Isusulat ko rin. Malaking gobyerno.
At isa sa mga papel ng gobyerno'y ikalat ang yaman at simulan nitong pamahalaan ang mga pangunahing factor ng produksyon
Halimbawa, sa utilities (tubig at ilaw) o malalaking pabrika na gumagawa ng malalaking bagay sa kamay ng gobyerno, o sabi nga ng mga komunista, "sa kamay ng mga tao" at ang pamimigay ay tuluy-tuloy. Sa madaling palagay, hindi naiipit ang kayamanan sa iilang mga tao lamang.
Kung susundan mo raw ang mga ideyang ito sa natural nitong pagwawakas, makakaabot ka sa isang lipunang komunista.
Ang teoretikal na lipunang komunista'y pantay-pantay at sa pananaw ni Karl Marx, na mas mahirap isipin, ay isa ring lipunang walang mga bansa
Sa kapitalismo, may mga antas ang lipunan antas na nagmamay-ari ng kapital at ang antas ng mga trabahador meron ring iba pang mga dibisyon na iba pa't sari-sari hindi rin inisip ni Marx ang isang mundong makakawala rin ang mga manggagawa at makakakuha sila ng sarili nilang kapital at makakapagsimula sila ng sariling negosyo
Nakita lang niya ang isang daan tungo sa sosyalismo at kinalaunan, isang pantay na lipunan na walang mga antas hindi rin niya binigay ang mga detalye sa pagkakapantay-pantay, ang lipunan ang may ari sa lahat at sila rin ang bahala kung paano ipapamahagi ang mga bagay-bagay sa mga tao at lahat ng ito'y walang mga bansa.
Mas mahirap ring isipin ito sa isang konkretong anyo.
At iyan ang mga pananaw ni Karl Marx
Ngunit hindi nga ito naging kongkreto hanggang sa paglitaw ni Vladimir Lenin
Sa kasalukuyang bersyon ng komunismo, Ang bagay na pinaniniwalaan nating komunismo ay tinatawag na Marxist-Leninist state
Leninist.
Ang mga salitang ito'y pwedeng pagpalitin.
Ang Marxism ay isang uri ng Yutopyang mundo,
Isang mundo kung saan pantay ang lahat, at lahat ay ginagawa ang kanilang mga gusto makikita ang kasaganaan sa lahat at sa isang banda, isa itong paglalarawang tulad sa
Star Trek kung saan lahat ay pupwedeng hingin mula sa isang replicator at kung nais lang nilang magpinta sa umaga, pwede mo itong gawin at hindi ka lang isang pintor kundi pwede mo rin gawin ang lahat ng gusto mo isang napaka-Yutopyan na pananaw
Isusulat ko nga
Marxism, ang purong Marxism ay parang isang Yutopyan na lipunan at kung sakaling hindi mo alam ang ibig sabihin ng Yutopyan isa itong uri ng perperktong lipunan na walang antas ng pamumuhay
lahat ay pantay, at lahat ay nabubuhay ng tahimik at masagana.
At ang Yutopia ay nakikita bilang isang di-makatotohanang
Sa ibang salita, parang:
Hindi ko naman alam kung makakarating tayo sa ganyan. Magawa natin kaya?
Ayoko namang maging negatibo siguro balang araw.
Pero ang Leninismo ay isang praktikal na uri ng Komunismo
Pagkatapos ng Bolshevik Revolution noong 1917, nilikha ang Soviet Union at kinailangan nilang magpatakbo ng gobyerno isang pamahalaang batay sa mga ideya ng komunismo.
Sa pilosopiyang Leninist, dito ito nagsisimulang makipagsagupaan sa mga ideya ng demokrasya.
Sa pilosopiyang Leninist, kailangan mo ng isang partido, na tinawag niyang "Vanguard Party"
Na siyang nagsusulong sa mga adhikain nito.
Itong Vanguard Party ang gumagawa ng isang patuloy na rebolusyon
At trabaho raw nito na gabayan ang lipunan.
Halos ito na ang magulang ng lipunan at ilagay ito mula kapitalismo hanggang sosyalismo tungo sa ideyal na lipunang komunista.
At isa ito sa mga bagay na kung saan hindi mo alam kung kailan mo, mararating ang ganitong layunin. Ang nangyayari sa isang bansang Leninist na may Vanguard Party, na karaniwang tinatawag na Communist Party, ay patuloy na nagrerebolusyon at patuloy na ginagabayan ang madla sa isang katayuang walang malinaw na kahulugan sa uri ng lipunan na gusto nitong maging.
Kaya pag pinag-usapan ang Marxist-Leninist bukod sa mga kung ano ang nangyayari sa economic sphere, ito ri'y tumatalakay sa isang sistema ng partido, kung saan may isang dominanteng partido na sana'y kikilos ayon sa interes ng mga tao
Ang nangingibabaw na Communist Party na kumikilos ayon sa kapakanan ng masa
At syempre, paano mo nga naman malalaman na ganito nga ang ikinikilos ng gobyerno? paano mo rin alam na sila'y may kakayanan?
Ano rin ang mangyayari kapag nagsimula silang maging tiwali? kapag iisa lang ang iyong partido
At para sa isang paglilinaw,
Ang pinakamalaking komunistang bansa ay ang People's Republic of China.
Kahit na nasasaklaw ito ng Communist Party, sa usapang ekonomiya, hindi na talaga sila komunista kaya medyo nakakalito
Ngayon guguhit ako ng isang espektro
Sa vertical axis ilalagay ko ang demokratiko
Demokratiko.
At Authoritarian naman dito.
Authoritarian o Totalitarian.
Totalitarian na lang kaya?
Authoritarian na lang.
Gagawa na lang ako ng isa pang video sa pagkakaiba.
Authoritarian at sila'y hawig.
Ang lipunang Totalitarian ay mas matindi pa sa Authoritarian kung saan hawak ng gobyerno ang lahat at kakaunti lang ang may mga ari-arian ito'y di-demokratiko halos ganun rin ang mga bansang authoritarian
At sa espektrong ito
May kapitalismo, sosyalismo at komunismo
Sa Amerika, Ilalagay ko "United States" Banda rito ko ilalagay ang United States
May maliliit na elemento ito ng sosyalismo
May mga unyon
Ngunit hindi nila kontrolado ang lahat
May mga tao pa ring nagtatrabaho sa labas ng mga unyon
At may mga elemento rin ito ng pagbabahagi
Tulad ng buwis kapag ika'y magmamana
Ngunit hindi ito napakalabis at marami ka pa ring makukuha
May mga benepisyo pa rin para sa mga tao
May Medicare, Medicaid, andyan rin ang Social Security
May mga elemento pa rin ng sosyalismo
Ngunit may malakas na kasaysayan ng kapitalismo pribadong pag-aari, malalagong merkado
Kaya dito ko ilalagay ang US
Ilalagay ko ang USSR, hindi ang kasalukuyang Russia, kundi ang dating Soviet Union,
Ang Soviet Union ay bandang...
Ilalagay ko ang Soviet Union dito
Heto yung U... dito ang USSR.
Ang kasalukuyang Russia nama'y...
Mga banda rito
Dahil mas kakaunti ang mga binibigay nilang benepisyo para sa lipunan, mas magulo rin ang ekonomiya nila at mas malaki ang agwat ng mayaman sa mahirap kaysa sa Amerika.
Kaya... ang kasalukuyang Russia
At ang pinka-interesante sa kanilang lahat, ang People's Republic of China ang kasalukuyang People's Republic of China na isang komunistang bansa lang sa unang tingin ngunit kung tutuusin, mas kapitalista pa sila sa US. Kung saan hindi sila gaanong namamahagi ng yaman at walang benepisyo para sa lipunan
Kaya may mga elemento ng Tsina na mas malapit dito sa kaliwa na higit na mababasa sa demokratikong aspekto og US o kahit na ang Russia...
Ngunit sabi nila... ...sa susunod na lang natin talakayin.
Ngunit sa Tsina, pwede nating silang ituring na higit pang mga kapitalista kumpara sa Estados Unidos. alam nating hindi kahigpitan ang kanilang batas-manggagawa
Sa ibang aspekto naman, marami ang pag-aari ng kanilang gobyerno.
At malakas rin ang saklaw nila.
At dahil sa mga katangiang ito,
Narito sa malaking pagitan nito ang Tsina kahit na ito'y isang Komunistang bansa.
Kahit na mas kapitalista ito sa mga mga bansang ipinagmamalaki ang kanilang kapitalismo.
Ngunit sa ibang bagay, lalo na sa pamahalaan, ang pag-aari at ang kontrol ng gobyerno ay naiipon sa nangingibabaw na partido.
Mas Leninist ito at mas kaunti ang Marxist.
Kaya, mas komunista naman ang direksyon nito.
Sana naipaliwanag nito ang kadalasa'y isang magulong paksa.
Nakakatuwa dito sa TED.
Alam niyo, sa tingin ko may mga pagtatanghal na hindi ko lubusang maiintindihan, ngunit ang mga pinakamahuhusay na konsepto ay yaong mga tumatagos hanggang talampakan.
Ang maliliit na bagay sa buhay, na madalas nating nalilimutan, katulad ng polinasyon, na ating winawalang-bahala.
Walang kwento tungkol sa mga pollinators -- mga bubuyog, paniki, hummingbirds, paru-paro -- nang hindi kinukwento ang istorya ng pagkakaroon ng mga bulaklak at kung paano sila nagkasabay sa ebolusyon sa loob ng 50 milyong taon.
Kinukunan ko ang mga bulaklak gamit ang time-lapse 24 oras sa isang araw, 7 araw sa isang linggo, sa loob ng 35 taon.
Ang mapanood silang gumalaw na parang isang sayaw ay hindi ko pagsasawaan.
Napupuno ako ng pagkamangha at binubuksan nito ang aking puso.
Ang kagandahan at panghahalina, sa aking paniniwala, ay gamit ng kalikasan upang ito'y magtagal, dahil napapangalagaan natin ang mga bagay na napapamahal sa atin.
Ang kanilang ugnayan ay isang kwento ng pag-ibig na bumubuhay sa mundo.
Pinapaalala nito sa atin na kabahagi din tayo ng kalikasan, at hindi tayo nakahiwalay dito.
Nang narinig ko ang tungkol sa mga naglahong bubuyog, at sa Colony Collapse Disorder, ito ang nag-udyok sa akin na kumilos.
Umaasa tayo sa mga pollinators sa halos ikatlo ng lahat ng prutas at gulay na ating kinakain.
At maraming siyentipiko ang naniniwala na ito ang pinakaseryosong suliranin na kinakaharap ng sangkatauhan.
Dapat itong magsilbing babala.
Kapag sila'y naglaho, tayo din ay maglalaho.
Pinapaalala nito na kabahagi tayo ng kalikasan at kailangan natin itong alagaan.
Ang nag-udyok sa'kin na kunan ang kanilang gawain ay noong nagtanong ako sa aking mga tagapayo sa agham:
"Ano ang nagpapagalaw sa mga pollinators?"
Sagot nila,
"Iyon ay ang pagtataya sa mga panganib at gantimpala."
Gaya ng isang mausisang bata, nagtanong pa ako, "Bakit ganoon?"
Sagot nila, "Marahil, dahil gusto nilang magtagal."
Nagpatuloy pa ako, "Bakit?"
"Marahil, para magparami."
"Bakit naman?"
At akala ko ang isasagot nila, "Marahil, dahil gusto nilang makipagtalik."
Sagot naman ni Chip Taylor, ang aming experto sa monarch butterfly, "Walang nagtatagal ng panghabambuhay.
Ang lahat ng nasa kalawakan ay mawawala."
At doon ako nawindang.
Dahil naunawaan ko na inimbento ng kalikasan ang pagpaparami bilang mekanismo upang magpatuloy ang buhay, bilang puwersa sa bawat isa sa atin na nagdudugtong sa kabuuang ebolusyon.
Dahil bihirang nakikita ng ating payak na mata, ang ugnayang ito na pumapagitna sa mundo ng mga hayop at halaman ay tunay na kahanga-hanga.
Ito'y isang mahiwagang sandali kung saan nililikha ng buhay ang kanyang sarili, nang paulit-ulit.
Kaya heto ang mumunting dagta mula sa aking mga kuha.
Umaasa ako na kayo'y sisimsim, huhuni at magtatanim ng ilang buto upang makapagbunga ng isang maaliwas na hardin.
At lagi kayong maglaan ng oras upang amuyin ang mga bulaklak, at hayaan niyo na punuin kayo nito ng pagkahalina, at maalala ang pakiramdam ng pagkamangha.
Heto ang ilan sa mga imahe mula sa aking kuha.
(Musika)
(Palakpakan)
Salamat.
Maraming salamat.
(Palakpakan)
Salamat.
(Palakpakan)
Ngayon, kung inimbita ako ni Pangulong Obama na maging Emperador ng Matematika, meron akong payo para sa kanya na sa tingin ko na magpapahusay nang husto sa edukasyon ng matematika sa bansang ito.
At madali lang ito iisagawa at mura pa.
Ang kurikulum ng matematika natin ngayon ay may batayan sa arithmetic at algebra.
At lahat ng mga natutunan natin matapos nun ay patungo sa isang paksa.
At ang nasa tuktok ng piramide ay ang calculus.
At naririto ako para sabihin na yun ang maling tuktok ng piramide ... na ang tamang tuktok - na nararapat alamin ng ating mga mag-aaral, na nararapat alamin ng bawat high school graduate - ay ang estatistika: ang probabilidad at ang estatistika.
(Palakpakan)
Oo alam ko ngang mahalaga ang calculus.
Isa ito sa pinakamagaling na produkto ng utak ng tao.
Nakasulat ang mga batas ng kalikasan sa wika ng calculus.
At lahat ng estudyante na nag-aaral ng matematika, agham, pag-iinhinyero, ekonomika, ay nangangailangan talagang pag-aralan ang calculus pagsapit ng katapusan ng primer anyo ng kolehiyo.
Pero naririto ako para sabihin na, bilang isang propesor ng matematika, konting-konti lang ang mga tao na gumagamit ng calculus sa sadya at makabuluhang pamamaraan, sa kanilang pang-araw-araw na kabuhayan.
Sa isang banda, ang estatistika - isang paksa na maaari, at nararapat, gamitin araw-araw.
Ito'y panganib.
Ito'y gantimpala.
Ito'y sapalaran.
Ito'y pag-uunawa ng data.
Sa tingin ko na kung alam ng ating mga mag-aaral - kung alam ng lahat ng mga Amerikano ang probabilidad at estatistika, hindi siguro magulo ang ekonomiya natin ngayon.
Hindi lang - salamat - hindi lang yun ... [ngunit] kung tama ang pagturo nito, maaaring maging masaya ito.
Ibig sabihin, ang probabilidad at ang estatistika, ay ang matematika ng laro at pagsusugal.
Pagsusuri ito ng mga trend.
Panghuhula ng kinabukasan.
Alam nyo, lumipat na ang mundo sa digital mula sa analog.
At panahon na para baguhin ang kurikulum ng matematika natin patungong digital mula sa analog. Mula sa mas klasiko na 'continuous mathematics', patungo sa mas makabago na 'discrete mathematics.' Ang matematika ng walang kasiguraduhan, ng ala-suwerte (randomness), ng data - at yun ang probabilidad at estatistika.
Sa kabuuan, imbis na pag-aralan ng ating mga estudyante ang mga paraan ng calculus, sa tingin ko mas magiging mahalaga kung alam nilang lahat kung ano ang ibig sabihin ng dalawang standard deviations mula sa mean.
Maraming salamat po.
(Palakpakan)
Nakunan mo?
Nakunan ko, Delikado ito.
Takbo!
Delikado
Tonyo!
Walang Babaril, Walang babaril!
Itigil ang pagpaslang ng mga aktibista at mamamahayag
you can see many things in Morong
My daughter, this is Morong accent, My daughter, at ten o'clock in the evening we were walking going to Barrio Balantik. she put her hands on my shoulder.
Then, she said
"Mom, don't look above"
I asked, Why?" the half-man half-horse Tikbalang is staring at us!
He's looking at us.
"C'mon, are you scaring me?"
"Let's run now!"
The old people say, that place was, really infested with tikbalang long time ago. but ofcourse there are people who don't believe but what about those who have seen them? that's why there were drawings, where did they base those drawings from? there, i actually experienced it myself.
Another incident, this time, with my second child.
We were also going to Balantik and then, it was already getting dark my son, he was a joker. he said, "mother, look at that, look at that" he said in English
Many men running!" and when i turned, my eyes caught them, they were like kids forming a line
like shadows. one by one.
They're black. small, around 3 feet. they kept running they ran in rows one by one, running sideways they go chek chek chek chek
We really ran!
Going home, we didn't pass by that place we changed route
They might be there again.
T'was difficult.
So those experiences... my children witnessed them but that incident, with my second kid,
I actually saw it Split seconds like shadows. like kids, around 3 feet tall.
like that So that's my experience.
I hope you enjoyed a story from Morong.
Sinimulang gawin ni Murray Schisgal, mga tatlumpun-taon ko nang naging kaibigan, ang pelikulang "Tootsie" na may palaisipang: "Papaano kaya kung ika'y ipinanganak na 'babae'?" sa aming pag-uusap nung isang araw; sa halip na "Ano ang pakiramdam ng maging isang babae?" dahil maging iba man ang kanilang kasarian, naitanong na ito sa sarili nila kung: "Ano ang pakiramdam ng may kasalungat na kasarian?"
Ngunit lumapit ako sa Columbia Pictures upang maki-usap sa kanila na pag-gastusan nila ang mga pangunahing pag-aayos nila sa akin nang sa gayo'y ako'y mag-mukhang babae.
At kung hindi ko magagawa yaon, maaari nilang tanggihan ang pag-sasapelikula nito.
Tanong nila: "Ano ang ibig mong sabihin?"
Pakiramdam ko lamang ay "hangga't ako'y makakapaglakad sa New York na naka-damit pang-babae nang hindi mapaghihinalaang bilang isang lalaking nag-dadamit babae, o kaya'y mapaghinalaang tunay na kakaiba... hangga't magagawa ko yaon, ayokong ituloy na gawin ang pelikula.
Ayaw kong mangyaring pigilin ang mga manonood sa kanilang pag-sasatiwala.
Pagdating namin doon sa pinilakang-tabing, ikinagulat ko sa sarili na hindi ako naging higit na kaakit-akit at aking wika'y "Ngayon na ako'y mukhang babae, ako ngayo'y inyong pagandahin." dahil sa tingin ko'y "maganda dapat ako."
Kung ako'y magiging babae hangga't maaari'y kinakailangan kong maging ubod ng ganda. At ang sabi nila sa akin: "Wala nang mas gaganda pa diyan." ...
"Kailangan kong gawin ang pelikulang ito." Ani niya'y, "Bakit?" Sabi ko'y:
At kung sakaling nakilala ko ang sarili ko sa isang pagtitipon hindi ko siya makaka-usap, yung pagka-taong yaon, dahil ang kanyang buong pangkatauhan ay di akma, ayon sa kinalakihan namin, sa mga katangiang hinahanap namin sa babae upang sila'y aming suyuin. Sabi niya, "Ano ang ibig mong sabihin?"
Ang sabi ko'y, "Hindi ako nagkaroon ng pagkakataong ... ... kumilala ng iba't-ibang nakawiwiling mga babae sa kadahilanang ako ay nagpa-uto."
hindi yaon isang katatawanan para sa akin.
Sabay na Pagunlad
Magandang kinabukasan sa pagunlad
Test
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW? Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Ano ang GROW?
Dünya ikliminde 2,5 milyon yıldır buzul devrinde... ...sıcaklığın arttığı dönemlerde değişiklikler meydana geldi... ...ancak son yüzyılda gezegenin ısısında... ...alışılmışılmadık bir artış görüldü.
Bilim adamları, sıcaklık artşının insan eylemlerinin... ...bir sonucu olduğuna inanmaktadirlar.
Sanayi devriminden beri kurulan ... fabrikalar, enerji santralleri, ve son olarak arabalarında ... ...yaktığı petrol ve yağ gibi fosil yakıtlar, atmosfere büyük miktarda... ...karbondioksit ve diğer gazlar salınımı yapmaktadir.
Doğal bir süreçte meydana geldiği söylenen sera etkisiyle... ...sera gazları dünyanın etrarafını ısıtır.
Sera etkisi dünyaya ısıtan güneş ve enerjiyle ortaya çıkar.
Yeryüzü ve atmosfer bu enerjinin birazını emer geri kalan enerjiyi ise tekrardan uzaya gönderir.
Atmosferde doğal olarak ortaya çıkan gazlar, bu enerjinin bir kısmını emmez ve geri yansıtır.
Bugünlerde bilimadamları insanların sebep oldugu sera gazlarıyla birlikte... ... ...sera etkisinin arttırdığını düşünmektedir.
Küresel ısınmaya dair işaretler, oldukça sıcak geçecek yılların habercisi gibidir.
Bilim adamları 1998'in tarihte ölçülen en sıcak yıl oldugunu ... ...ikinci olarak 2005 yılının olduğunu söylediler.
Aynı zamanda, kutuplardaki buzullarda yapılan ölçümler... ... birer sera gazı olan karbondioksit ve metanın... ...son 420.000 yıldaki en yüksek değerlerine ulaştıkları gerçeğini ortaya çıkardı.
Kutup Denizinin buzları erimeye davam ediyor.
NASA verilerine göre Kutup Denizindeki buzullar... ...son 30 yılda %10 oranında azaldı.
Endüstriyel ülkeler enerji tükettiği sürece... ...gelişen ülkeler fosil yakıt tüketimi arttiği sürece... ...atmosferdeki sera gazları artmaya devam edecektir.
Araştırmacılar, bu yüzyılın bitiminde sıcaklığın 2 ila 10 derece artacağını düşünmektedir.
Artan sıcaklığın dünyaya ne tür zarar vereceği ise kesin değildir.
Bazı iklim türlerinde değişiklikler gözleniyor... ...kimilerine göre, deniz seviyesinin yükselmesi kıyı bölgeleri sular altında bırakacak.
Hava koşullarındaki değişiklikler kasırgaların artmasına, çöl derecesindeki kuraklıklara... ...sıcak bölgelerde yayılmasına ve canlı türlerinin... ...bu değişen hava şartlarına ayak uyduramayarak yok olma tehlikesiyle karşılaşacaklar.
Küresel ısınmayla ilgili öğrenilmesi gereken çok fazla şey olmakla birlikte... ....bir çok çevre örgütü üyesi, sera etkisini azaltarak küresel ısınmanın etkilerini önlemeye çalışmaktadır.
Tüketiciler, evlerindeki... ......floresan ampulleri sadece gerektiğinde açabilirler... ...ve arabalarını daha az kullanabilirler.
Bu basit değişikliklerle, Dünya'nın gelecekte daha serin kalması sağlanabilir.
DARUS (Mga Inawanang Balo)
Mayroon akong maliit na negosyo noon.
Gumagawa ako ng tinapay, mamon at donat
May mga tao na nagbebenta ng mga produkto ko.
Mayroon din akong mga empleyado
Higit pa doon, nagtratrabaho din ako na tagamahala sa SMP (Junior High School) Ang ngayong naging SMP 2 Balongan
Nahikayat ako ng may nag-alok sa akin na mabilis akong mabibigyan ng visa para makapunta ako so Al-Masjid al-Haram
Matagal ko ng na ginuguni-guni kung ano ang itsura ng Al-Masjid al-Haram
Binenta ko yung aking lupa para makabayad ng buo at makasali dun sa inaalok nila
Iniwan ko rin yun trabaho ko sa paaralan
Nagpunta ako sa Jakarta at pabalik-balik ng halos isang taon.
Malaki an gastos ko para duon.
Pero nawala yung sponsor (agent). Tumakas.
Halos isang taon akong pabalik-balik ako Jakarta mula Indramayu
Pero tumakas yung sponsor at naiwan ako sa looban ng mga OFWs kasama ang 3 - 4 na tao
Nang hindi na namin matansya yung sitwasyon, nag-uwian na lang kami
Bumalik na lang sa probinsya
Pag-uwi ko, ang laki ng utang ko
Binenta ko yung lupain ko at nangutang pa ng pera.
Pinag-usapan namin ng asawa ko
Kahit hindi buo sa loob nya, yung asawa ko ang nag-abroad para maging OFW at mabayaran ang mga utang namin Na ginamit ko para makapunta sa Al-Masjid al-Haram
At saka mabayaran din ang mga dati naming utang Sinanla namin yung lupain, nangutang ng pera para sa negosyo, mga pang-araw-araw na pangangailangan at para sa pag-aaral ng mga anak namin
Para magkapag-aral sila
Dalawang beses akong nabigo.
Una sa planong magpunta na Al-Masjid al-Haram, yung pangalawa para sa Malaysia.
Pag-uwi ko ang daming umaabala sa aking isipan.
Tapos naisip ko na maytayo ng Depok (grupo para pang-tradisyonal na kultura)
Tinipun ko yung mga iba na naiwan din ng mga asawa nila para makatrabaho sa abroad
Pinangalanan ko yung grupo ng DARUS (Mga Inawanang Balo)
Yung yung pangalan ng grupo namin
Para tipunin yung mga naiwan ng mga asawa nila Nag-eenesayo kami pag tangahali.
Yun yung simula
Nung mas naging maganda na yung nangyayari, pinalitan ko yung pangalan sa Putra Millenium
Salamat sa diyos na mayroong kaming mga palabas kahit ng kulang ang pondo ko
Pero pwede kong mabigyan ng trabaho ang aking mga kaibigan kahit panapanahon lang
Madalas kapag panahon ng pag-ani.
Yung dami ng tao na pwede kong dalhin depende sa kahilingan ng kliente
May mga kliente na humihingi na 30 na tao, may iba 40 na tao para gumanap
Ang palabas namin ay dangdut na musika na may malaking kasuotan na leon na kinakarga ng 4 na tao
Yung anak ng babae nung taong nagdiriwang sumasakay sa taas nung leon
Paikot-ikot sila
Ang isang leon kailangang 4 na lalaki para makarga. Kung merong 4 na leon, kailangan namin the 16 na lalake
Tapos kailangan din namin ng mga lalake na tutulak ng karwahe at entablado
Ito yung tinatawag naming Depok na Leon kasama yung mga anak ng mga nagdiriwang, o mga kapit-bahay at kapamilya na nakaupo sa itaas ng leon
Ang isang leon kailangan ng apat na lalaki para ikarga, ang limang leon kailangan ng benteng lalaki
Dinadala yung mga leon sa palagid ng distrito.
Kasama yung mga kumakanta at mga musikero na nasa karwahe
Tinutulak ng mga lalaki.
Kasama din yung mga speakers at sound system.
Mga 15 na tao ang nasa karwahe
Kailangan namin ng apat hanggang lima na lalaki para itulak yung karwake
Ito ang isa sa mga tagapamahala ko
Yung dalawampu't limang tauhan kasama na dun yung mga musikero na nakasakay sa karwahe
Lumiligid kami sa distrito hanggang sa oras ng pagdarasal sa hapon
Tumitigil kami sa lugar ng pagdiriwang ng tanghaling-tapat at nagsisimula ulit ng ng ala una ng tanghali
Pero sa ala una ng tanghali, di na kami lumligid. Doon na lang kami sa isang lugar
Nagpapatugtog kami ng iba't ibang kanta. Mga kanta ng galing sa mga Javenese at mga dangdut.
Maraming nanood
Yung bayad depende kung gaano kalayo yung lugar
Kung malayo, katulad ng Indramayu, mga 2.5 - 3 milliong Rupiah ($250 - $300)
Pero pag malapit lang, sumisingil kami ng 2 million Rupiah ($200)
Nabibigyan ng pagkakataon yung my kaibigan na kumita ng mas maraming pera
Ang bawat isang tao nakakuha ng 25 - 30 thousang Rupiah ($2.5 - $ 3)
Kung makakuha kami ng donasyon mula sa mga taong nanood, mas marami pera ang kikitain namin
Yung mga tagapanood nagbibigay din ng pera.
Minsan nakakakuha kami ng 700 thousand - 1 million Rupiah ($70 - $100), pinaghahatian namin ng pantay-pantay sa lahat ng tauhan
Marami sa mga mang-aawit ay dati ring OFW
Marami sa tauhan ay mga lalakeng may mga asawa na umalis para magtrabaho sa ibang bansa
Huh, guys, sila ay nakakuha ng isang tangke!
Sumpain ...
Pinag-uusapan natin pang-sasakyan digmaan.
Nawawala ang ating pakikinig.
Higit kumulang 60 porsyento ng ating oras sa pakikipag-usap ay nagagamit sa pakikinig, ngunit hindi natin ito pinagbubutihan.
25 porsyento lang ng ating naririnig ang ating natatandaan.
Hindi naman ikaw, hindi dito, pero madalas ay totoo ito.
Isalarawan natin ang pakikinig bilang pagbibigay kahulugan sa tunog.
Ito'y proseso sa utak, at proseso ng paghugot ng kahulugan.
May mga astig na paraan tayo upang gawin ito.
Isa sa kanila ang pagkilala ng mga pattern.
(Ingay ng mga tao) Kaya, sa isang cocktail party gaya nito, kung sabihin ko, "David, Sara, makinig kayo,"' ilan sa inyo ang walang kibo.
Nakakapansin tayo ng patterns para mahiwalay ang ingay sa signal, at lalong lalo na ang ating pangalan.
Differencing ay isa pang paraan na ginagamit natin.
Kung sakaling iiwan ko ang pink noise na ito ng ilang minuto, titigil nalang bigla ang pandinig mo.
Pinakikinggan natin ang naiiba, binabawas natin ang mga tunog na hindi nagbabago.
Mayroon iba't ibang klaseng filter.
Nilalakbay tayo ng mga filter na ito mula sa kabuuang ingay tungo sa kung anong pinakikinggan natin.
Hindi namamalayan ng karamihan ang mga filter na ito.
Pero, hinuhubog nila ang ating realidad, dahil sinasabi nila sa ating kung ano ang pinapansin natin ngayon.
Bibigyan kita ng isang halimbawa:
Ang intensyon ay napakahalaga sa tunog, sa pakikinig.
Nung pinakasalan ko ang aking asawa, pinangako kong pakikinggan ko siya araw-araw na para bang unang beses kaming nagkita.
Hindi ko naman laging nagagawa iyon.
(Tawanan)
Ngunit napakagandang hangarin iyon sa isang pakikipagrelasyon.
Hindi lang iyon.
Sinasabi din ng tunog ang ating kinalalagyan sa kalawakan at panahon.
Kung ipipikit mo ang iyong mga mata sa kuwartong ito, masasabi mo pa ring malaki ang bulwagang ito dahil sa alingawngaw at sa pagbalik ng tunog mula sa mga pader.
At alam mo kung gaano karami ang taong nakapaligid sa iyo dahil sa micro-noises na natatanggap mo.
At linulugar din tayo ng tunog sa oras, dahil ang tunog ay laging may oras na nakatatak.
Sa katunayan, tingin ko, ang pakikinig ang pangunahing paraan na nararanasan natin ang paglipas ng panahon mula sa nakaraan hanggang hinaharap.
Kaya, "Sonority is time and meaning" -- napakagandang quote.
Sinabi ko kanina, nawawala na ang ating pakikinig.
Paano ko nasabi yun?
May maraming dahilan.
Una, naka-imbento tayo ng paraan ng pagrerecord -- una pagsusulat, sumunod audio recording at ngayon video recording.
Ang pagpapahalaga sa eksakto at maingat na pakikinig ay nawala na lang bigla.
Pangalawa, napaka-ingay na ng mundo, (Ingay) sa ingay nito sa mata at sa tenga, mahirap talagang makinig; nakakapagod makinig.
Karamihan sa atin ay nagtatago sa headphones, kaya't ang mga malalaki at pampublikong lugar gaya nito, isang buong soundscape, ay nahahati sa milyun-milyong maliliit na bula.
Sa ganitong tagpo, walang nakikinig sa kahit kanino.
Madali tayong mainip.
Ayaw na nating makinig ng mahahabang talumpati, mas gusto natin sound bites.
At ang sining ng pakikipag-usap ay napapalitan -- mapanganib, sa tingin ko -- ng personal broadcasting.
HIndi ko alam kung gaano karami ang nakikinig sa usapang ito, na karaniwang nangyayari, lalo na sa U.K.
Nagiging manhid na tayo.
Kailangan tayong sigawan ng ating media gamit ang mga headline na ito upang sila'y pansinin natin.
Mas mahirap para sa atin ang makinig sa tahimik, sa pino, sa hindi nababanggit.
Malala ang problema ng pagkawala ng ating pakikinig.
Hindi ito dapat balewalain.
Dahil ang pakikinig ang daan sa pag-unawa.
Ang kusang pakikinig ay lumilikha ng pag-unawa.
At kung hindi tayo nakikinig ng kusa ito ang nangyayari -- isang mundo na walang nagkakarinigan, talagang nakakatakot.
Kaya gusto kong ibahagi sa inyo ang 5 simpleng ensayo, na maari mong gamitin upang mahasa ang ating pakikinig ng kusa.
Gusto mo ba yun?
(Audience:
Oo) Mabuti.
Ang una ay katahimikan.
Tatlong minuto lang bawat araw ng katahimikan ay napakagandang ensayo para iakma at timplahin ang iyong tenga upang marinig mo muli ang katahimikan.
Kung hindi pwede ang ganap na katahimikan, kahit kaunting katahimikan lang, sapat na.
Pangalawa, ang tawag ko dito ay mixer.
(Ingay) Kahit nasa isang maingay kang lugar gaya nito -- at maraming oras tayong nasa maiingay na lugar gaya nito -- halimbawa sa isang kapihan, ilang uri ng tunog ang naririnig mo?
Ilang uri ng tunog ang kusang pinakikinggan mo?
Maari din itong gawin sa isang magandang lugar, gaya ng sa lawa.
Ilang ibon ang naririnig ko?
Nasaan sila?
Nasaan ang maliliit na alon ng tubig?
Ito'y mainam upang umangat ang kalidad ng ating pakikinig.
Pangatlo, tinatawag ko itong savoring, at napakagandang ensayo nito.
Tungkol ito sa paglasap sa pangkaraniwan.
Ito, halimbawa, ang aking tumble dryer.
(Dryer) Ito ay waltz.
Isa, dalawa, tatlo.
Isa, dalawa, tatlo.
Isa, dalawa, tatlo.
Ang sarap pakinggan.
O subukan niyo naman ito.
(Coffee grinder)
Wow!
Nakakaaliw ang mga pangkaraniwan, kung papansinin niyo lang.
Tinatatawag ko itong nakatagong koro.
Napapaligiran tayo nito sa lahat ng oras.
Ang susunod na ensayo ang pinakamahalaga sa lahat ng mga ito, kung pipili ka lang ng isa.
Ito ang mga uri ng pakikinig -- ang ideya na kaya mong baguhin ang uri ng pakikinig ayon sa nababagay.
Ito ang paglalaro ng mga filter mo.
Naaalala niyo ang binanggit kong mga filter kanina.
Ito ang paggamit sa kanila bilang lever, at meron tayo nito lagi kahit saan tayo magpunta.
Iilan lang ito sa iba't ibang uri ng pakikinig, o mga antas ng pakikinig, na maari mong gamitin.
Marami yan.
Sana masiyahan ka.
Nakasisigla.
At panghuli, isang acronym.
Magagamit mo ito sa pakikinig, sa pakikipag-usap.
Kung isa ka sa mga ito -- at sa tingin ko, kabilang kayong lahat dito -- ang acronym ay RASA, na salitang Sanskrit para sa katas o katangian. ang kahulugan ng RASA ay R for Receive (Tumanggap), ibig sabihin ay bigyang pansin ang tao;
Appreciate (Pahalagahan), gumawa ng tunog gaya ng "hmm", "oh", "okay";
Summarize (Sumahin), napakahalaga ng salitang "so" sa pakikipag-usap; at Ask (Magtanong), magtanong pagkatapos.
Hilig ko ang mga tunog, ito ang buhay ko.
Nakapagsulat ako ng isang libro tungkol dito.
Nabubuhay ako upang makinig.
Mahirap itong hilingin mula sa karamihan.
Pero naniniwala ako na ang bawat tao ay kailangang makinig ng kusa upang lubusang mabuhay -- nakaugnay sa kalawakan at oras sa pisikal na mundong ginagalawan, nakaugnay sa pag-unawa sa isa't isa, nakaugnay sa ispiritwal na aspeto, dahil ang alam ko, lahat ng ispiritwal na landas ay binubuo ng pakikinig at pagninilay sa puso nito.
Iyan ang dahilan kung bakit kailangan nating ituro ang pakikinig sa ating mga paaralan bilang isang kasanayan.
Bakit hindi ito tinuturo?
Nakakabaliw.
Kung maituturo natin ang pakikinig sa paaralan, maiiwasan natin ang landas tungo sa masalimuot at nakakatakot na mundong naikuwento ko at papunta sa isang mundo kung saan lahat ay kusang nakikinig sa lahat ng oras -- o kahit marunong man lang makinig.
Ngayon, hindi ko alam kung papano gawin iyon, pero, ito ang TED, at sa tingin ko kaya ng mga taga-TED ang kahit ano.
Kaya inaanyayahan ko kayong makipag-ugnay sa akin, sa isa't isa, gawing layunin ito at magawang ituro ang pakikinig sa paaralan, at mabago ang mundo sa henerasyong ito, tungo sa isang mundong nakikinig ng kusa -- isang mundo naka-ugnay, isang mundo nakakaunawa at payapa.
Maraming salamat sa inyong pakikinig ngayon.
(Palakpakan)
Maari bang pagpasiyensiyahan niyo na lang ang aking pagguhit ngunit nakita na natin itong lahat kung nakarating kana sa museo ng Natural History. patuloy lang silang gagawa ng maraming nakatayong unggoy at sa huli ay magiging tao ito. at meron ding ideya na ang unggoy ay naging tao madalas ko itong nakikita sa maraming sulatin gayundin sa mga klase ng biyolohiya at sa mga samahang siyentipiko. sinasabi nila: ah nagmula ang tao sa mga unggoy o ang unggoy ay naging mistulang tao. ang tao na nakatayo ng halos tuwid yung taong bahagyang nakakuba na medyo kamukha ng unggoy
Bumabalik sa kanto kung saan kita unang nakita
Itatayo ko ang sleeping bag ko, at hindi ako gagalau
May mga salita sa karutula na may larawan mo
Sinasabi:
Pag nakita mo yung babaeng ito, pwede bang sabihin kung saan ako
Is there any letters for me today?
I have, I have
There is a good news and a bad news
Stop the nonsense.
Good news first.
The good news is, up until now your family hasn't received any letters.
The bad news is the acceptance letter is oddly arrived at the hospital
What?
I got accepted, I got in
Mom, I got in
I got in
Mom, I got accepted into Alistun Commercial College
I got in, I got in
Please don't be like that
Looking at you like this makes me want to cry
For many years
Have you ever seen me cried?
I am always strong
Xiaohai, don't be like this
Yunhai said just wait 3 minutes you'll cry
Believe it or not,
If you stay here one more minute, I will make you cry.
Get out!
It's not my idea
It's Yunhai who made me do it
It's not my idea
GM Shen (General Manager Shen)
I...I made another mistake
Xiao..Xiao..Xiaohai..he ran away again
Go!
- Go where?
- Up to you
Where is 'up to you' ?
This place.
- OK -
Driver, drive a bit faster
Even faster
Go from here..faster, faster
Xiaoge it's fast already
Follow what I say
Like this.
Change gear
Push the pedal.
Take right
Pass it over..pass here
Use 5th gear, 5th gear
Pass it, pass it from the right
Right!
- Xiaoge, you have a real skill
Everyone knows that I have real skill
I am a professional racer
Haha, I can see that, professional
This is a mistake
Don't reduce speed, add more speed ..faster
Driver, take the secondary road.
- OK -
I finally got accepted into Alistun Commercial College
Yay..I got in
I got in
I got accepted into Alistun College. - brake..turn left -
Don't touch my steering wheel
Left, left... take your hands off
Take your hand off..right, right, right side
Don't touch my steering wheel
Right side, you're crazy.. take your hand off
What did I hit?
Where is the person?
Wahh..to hell with it!
You just go to hell with it!
ipakita, gibaan ang tahanan (inaudible) ga kabataan ang (inaudible) kanilang nararanasan
Asan na ang kalayaan para sa maralita kung ang sistema ng gobyerno bulok at
Gobyerno ay walang kwenta
Gobyerno ay walng kwenta
Maraming walng tahanan dahil (inaidible) ang inuuna ng mga nakaupo ay kung paano makikita ng mga dayong kano Tuluyan na bang nabibigo ang hustisya at kalayaan
Mga lungkot at galit ilabas na sa lansangan (inaudible) palitan ng katapangan
Gobyerno ay walang kwenta
Gobyerno ay walang kwenta
Gobyerno ay walang kwenta
(Inaudible rap) pinuno na syang humawak sa ating bansa ang kaharapin sa pinas ay lalo pang dumadagsa dahili kinukurakot ng nakakataas
Imbis kayo patuunan sa kano sila ay nagpapalakas
Wala kayong kwenta puro na lang kayo pangako
Ng dahil sa inyo mga pangarap namin ay naglaho parang bula, bagamt kami'y pinag-aral pero kabaligtaran ang nangyari kami pa ang nagsisilbi
May mata ka't pandinig pero hindi mo lang 'to ginagamit habang kayo lumalaki (inaudible) Ang gobyerno ay walang kwenta! Ang gobyerno ay walang kwenta!
Ang gobyerno ay walang kwenta!
Kaya nga ngayong araw kami rito ay nagpunta
Kasi nga ang gobyerno ay walang kwenta!
Ang gobyerno ay walang kwenta!
Yo ang gobyerno ay walang kwenta!
Kaya ngayong araw kahit mainit kami ay nagpunta
Noong 2008, sinalanta ng Bagyong Nargis ang Myanmar.
Milyung-milyong tao ang nangailangan ng tulong.
Gusto sana ng U.N. na mapabilis ang pagdating ng mga tao at gamit na tutulong sa lugar.
Subalit walang mga mapang magagamit, walang mapa ng mga kalye't daan, walang mapa ng mga ospital, at walang paraan upang maihatid ang tulong sa mga nasalanta.
Kung titingnan natin ang mapa ng Los Angeles o London mahirap paniwalaan na noong 2005, 15 porsyento lamang ng buong mundo ang naiguhit at naidetalye na sa mapa.
Napatunayan ng U.N. ang problemang ito na kinakaharap ng higit na nakakarami ng sangkatauhan: ang kawalan ng mga detalyadong mapa.
May tulong na paparating.
Sa Google, may 40 boluntaryo na ang gumamit ng makabagong software upang maiguhit ang 120,000 kilometro ng kalsada, 3,000 ospital, at mga relief centers.
Inabot lang sila ng 4 na araw.
Ang ginamit nilang bagong software?
Google Mapmaker.
Ang Google Mapmaker ay teknolohiyang nagbibigay kakayahan sa bawat isa sa atin na iguhit sa mapa ang lokal na kaalaman.
Ginagamit ng mga tao ang software na ito upang matukoy sa mapa ang mga kalsada at ilog, mga paaralan at lokal na kalakal, mga video store at tindahan sa may kanto.
Mahalaga ang mga mapa.
Kinilala ni Hernando De Soto, nominado sa Nobel Prize, na susi sa tuluyang pag-angat ng ekonomiya ng mahihirap na bansa ang pagpapalago ng mga di-napapakinabangang lupain.
Halimbawa, isang trilyong dolyar na halaga ng lupa ang hindi pa nagagamit sa India pa lang.
Noong nakaraang taon lang, libu-libong tao sa 170 bansa ang nakapag-imbag ng milyung-milyong impormasyon, at nakabuo na ng mga detalyadong mapa na di mo aakalaing mapapakinabangan.
Naging posible ito sa tulong ng pinagsamang kakayanan ng mga tao mula sa kung saan-saan.
Tingnan natin ang ilan sa mga mapang binubuo ngayon ng mga gumagamit ng teknolohiya.
Habang tayo'y nag-uusap ngayon, maraming tao ang gumuguhit ng mga mapa mula sa 170 na bansa.
Makikita natin si Bridget sa Africa na nakapagguhit ng kalsada sa Senegal.
Dito sa'tin, si Chalua naman, ang Kalye N.G. sa Bangalore.
Ito ang bunga ng computational geometry, gesture recognition, at machine learning.
Tagumpay ito ng libu-libong gumagamit ng teknolohiya, sa daan-daang lungsod, isang tao bawat isang edit.
Ito ay paanyaya sa 70 porsiyento ng ating planeta na hindi pa naiguguhit.
Maligayang pagdating sa makabagong mundo.
(Palakpakan)
Sa unang bahagi ng ika-20 siglo sangkaterbang sakuna ang inabot ng sangkatauhan, isang malaking gulo.
Nangyari ang Unang Digmaang Pandaigdig, ang Great Depression, ang Ikalawang Digmaang Pangdaigdig, at ang pag-usbong ng mga komunistang bansa.
At bawat isa sa mga ito, pinagwatak-watak at hinati ang mundo.
At bumuo sila ng mga pader, mga bakod sa pulitika at kalakalan, bakod sa transportasyon, bakod sa komunikasyon, ang kurtinang bakal, na hinati ang mga tao at mga bansa.
Sa ikalawang bahagi lamang ng ika-20 siglo na tayo'y nagsimulang bumangon mula sa pagkakalugmok.
Napabagsak natin ang harang sa kalakalan.
Ito ay iilan sa mga datos ukol sa taripa: mula sa 40 porsyento, naging mas kaunti pa sa 5 porsyento.
Nai-globalize ang mundo.
Anong ibig sabihin nun?
Ibig sabihin, umusbong ang kooperasyon ng mga bansa. Naging mas matulungin ang mundo.
Nabuwag ang mga harang sa transportasyon.
Noong 1950s lulan ng isang pangkaraniwang bapor ang 5,000 - 10,000 tonelada ng kagamitan.
Ngayon ang isang container ship ay nagkakarga ng 150,000 tonelada. Mas kaunti ang kinakailangang tauhan, at mas mabilis nang magbaba ng kargamento.
Ang mga harang sa komunikasyon, salamat sa internet, ay nabuwag na.
At ang kurtinang bakal, ang mga bakod sa pulitika ay nabuwag na din.
Lahat ng ito ay naging mabuti para sa mundo.
Umunlad ang kalakalan.
Ito ang kaunting datos.
Noong 1990, ang export mula Tsina papuntang Estados Unidos -- 15 bilyong dolyar.
Noong 2007, higit sa 300 bilyong dolyar.
At ang nakakamangha, noong simula ng ika-20 siglo, sa unang pagkakataon sa kasaysayan, umabot sa bawat sulok ng mundo ang pag-unlad.
Nabanggit ko na ang Tsina, simula noong 1978, noong namatay ni Mao, ang pag-unlad -- 10 porsyento kada taon.
Bawat taon, kamangha-mangha.
Hindi pa natin naranasan ang ganito karaming tao na umangat mula sa kahirapan, gaya ng nangyayari sa Tsina ngayon.
Ang Tsina ang may pinakamahusay na programa kontra kahirapan sa nakalipas na 3 dekada.
Nahuli ng kaunti ang India, ngunit noong 1990, nagkaroon ng malaking pag-unlad.
Noon, ang kita nila ay mas mababa sa 1,000 dolyar kada taon.
Lumipas ang 18 taon at naging triple ito.
May pag-unlad ng 6 porsyento bawat taon.
Kamangha-mangha.
Sa Aprika naman, ang bahagi ng Sub-Sahara ang katangi-tangi sa mundo na pinakamailap sa pag-asenso.
At makikita natin ang trahedya ng Aprika sa mga datos dito.
Naging negatibo ang pag-unlad.
Mas naghirap pa ang mga anak kaysa sa mga magulang nila. At sa ibang lugar, mas mahirap pa kaysa sa mga lolo at lola nila.
Ngunit, sa bandang dulo ng ika-20 siglo, sa simula ng ika-21 siglo, natunghayan natin ang pag-unlad ng Aprika.
At sa tingin ko, may dahilan upang umasa. Dahil hindi pa dito nagtatapos ang kanilang pag-unlad.
Bakit?
Dahil sa mga panahong ito mga bagong ideya ang nagtutulak ng pag-unlad.
Partikular na sa mga produkto ng pananaliksik na pinagkakagastusan at nagiging mura kapag umabot na sa mga pabrika.
Ang mga ganitong klase ng ideya ang nagtutulak sa pag-unlad.
May ganitong kakahayan ang mga ideya.
Sinabi ni Thomas Jefferson ito nang napakaganda.
Wika niya, "Ang sinumang nakakatanggap ng ideya mula sa akin ay natututo, nang hindi nababawasan ang sa akin.
Gaya nang sinumang nagsisindi ng kandila sa akin ay nakatatanggap ng liwanag nang hindi namamatay ang sa akin.
O sa ibang pananalita, isang mansanas para sa iisang tao, ngunit ang isang ideya ay para sa buong mundo.
Hindi na ito bago.
Lalong hindi ito bago para sa mga TEDsters.
Ito naman talaga ang ginagawa sa TED.
Ang bago ay mas malaki na ngayon ang kontribusyon ng ideya sa pagtulak ng pag-unlad kaysa sa dati.
Ito ang dahilan kung bakit ang kalakalan at globalisasyon ay mas mahalaga at mas makapangyarihan kaysa sa dati, at pinapabilis nito ang pag-unlad.
Upang maipaliwanag ko ito, may halimbawa ako.
Kunwari may dalawang sakit. Isa sa kanila, bihira, at ang isa, pangkaraniwan. Pero, kung parehong hindi naagapan, nakamamatay.
Kung mamimili ka, alin ang gusto mong magkaroon? Ang pangkaraniwan o ang kakaibang sakit?
Dahil mas maraming gamot para sa pangkaraniwang sakit kaysa sa kakaibang sakit.
Dahil ito sa insentibo.
Pareho lang ang gastos sa paggawa ng bagong gamot, kung ang gamot ay para sa 1,000 tao, o 100,000 tao, o isang milyong tao man.
Ngunit mas malaki ang kikitain kung isang milyon ang bibili ng gamot.
Kaya, mas malaki ang insentibo sa paggawa ng gamot para sa nakararami.
Ibig sabihin, nakakasagip-buhay kapag maraming kustomer.
Sa kasong ito maraming karamay ang kahirapan.
Ngayon, isipin ang sumusunod: kung ang Tsina at India ay kasing yaman ng Estados Unidos ngayon, ang kalakal para sa gamot laban kanser ay lalaki ng walong beses.
Wala pa tayo doon, pero papunta na tayo.
Habang yumayaman ang ibang bansa ang pangangailangan ng gamot ay tataas rin ng malaki.
Ang ibig sabihin nito ay mas mataas ang insentibo sa pananaliksik, at makikinabang tayong lahat.
Mas maraming kustomer, mas malaki ang insentibo na maglabas ng iba't ibang ideya. Ito ma'y software, o computer chip, o bagong disenyo.
Para sa mga taga-Hollywood sa audience, ito ang dahilan kung bakit ang mga maaksyong pelikula ay mas malaking badyet kaysa sa komedya. Mas madaling naiintindihan ang aksyon kahit sa ibang kultura at ibang lengwahe. Mas malaki ang negosyo para sa mga ganitong pelikula.
Handang mamuhunan nang malaki ang mga tao, at mas malaki ang badyet.
Kung malaki ang insentibong nalilikha kapag maraming kustomer upang bumuo ng bagong ideya, paano natin lulubusin ang insentibong ito?
Ang sagot ay sa paglikha ng pandaigdigang merkado, sa pag-globalize ng mundo.
Ganito lang iyan, isang ideya, mga ideya na dapat ibahagi, isang ideya para sa iisang mundo, iisang merkado.
Isang ideya, isang mundo, isang merkado.
Paano pa nga ba tayo lilikha ng bagong ideya?
Iyon ay isang dahilan.
Globalize, makipagkalakalan.
Paano pa tayo lilikha ng bagong ideya?
Well, dagdagan ang mga imbentor ng ideya.
Mula sa iba't ibang sulok ang mga taong ito.
Mga artista, innovators, marami sa mga taong nagsalita na sa entabladong ito.
Tignan natin ang mga siyentipiko at inhinyero dahil may datos ako dito, at ako'y mahilig sa datos.
Mas kaunti pa sa 1/10th ng isang porsyento ng buong sangkatauhan ang mga siyentipiko at inhinyero.
(Tawanan)
Ang Estados Unidos ay nangunguna sa pag-iisip ng ideya.
Malaking bahagi ng mga taong iyon ay nasa Estados Unidos.
Ngunit papawala na ang pangunguna ng U.S.
At dahil doon, ako'y nagpapasalamat.
Mabuti iyon.
Masuwerte tayo na hindi na tayo nangunguna sapagkat matagal na panahong ang Estados Unidos at iilang bansa lamang ang bumubuo ng buong bigat ng pananaliksik.
Ngunit isipin ang sumusunod: kung ang buong mundo ay kasingyaman ng Estado Unidos ngayon higit pa sa limang beses ang dami ng siyentipiko at inhinyero na dadagdag ng ideyang pakikinabangan ng lahat, at paghahatian ng lahat.
Naisip ko si Ramanujan, isang mahusay ng matematikong Indian.
Ilang Ramanujans ang nasa India ngayon na nag-aararo sa kabukiran at naghihikahos, gayong maari nilang pakainin ang buong mundo?
Wala pa tayo doon ngayon.
Pero mangyayari iyon sa siglong ito.
Ang trahedy ng nakaraang siglo ay: kung ang populasyon ng mundo ay isang higanteng kompyuter, isang malaking prosesor, ang trahedya ay yaong bilyon bilyong prosesor na hindi gumagana.
Ngunit sa siglong ito, nagsisimula nang gumana ang Tsina.
Gumagana na din ang India.
Tumatakbo na din ang Afrika.
Makakakita tayo ng Einstein ng Afrika sa siglong ito.
Ito ay kaunting datos lamang.
Ito ang Tsina.
Noong 1996, hindi aabot sa isang milyon ang mag-aaral sa mga unibersidad sa Tsina, bawat taon. Noong 2006, higit pa sa limang milyon.
Ano ang ibig sabihin nun?
Lahat tayo ay makikinabang kapag yumaman ang ibang bansa.
Hindi dapat tayo matakot na yumaman ang ibang bansa.
Iyon ay isang bagay na dapat natin yakapin -- mayamang Tsina, mayamang India, mayamang Aprika.
Pausbungin natin ang pangangailangan ng ideya, malalaking merkado na kinukwento ko kanina, malaking supply ng mga ideya para sa mundo.
Ito ang mga dahilan kung bakit ako'y may magandang pangitain.
Inaangat ng globalisasyon ang pangangailangan ng mga ideya, ang paggayak na lumikha ng mga bagong ideya.
Pinapalawak ng edukasyon ang imbakan ng bagong ideya.
Ayon sa ating kasaysayan, may magagandang pangitain.
Mula sa pagsisimula ng sangkatauhan hanggang 1500, walang naging pag-unlad sa ekonomiya.
1500 hanggang 1800, may kaunting paglago. Ngunit hindi kasing laki ng gaya sa siglong ito.
1900s isang porsyento.
Ika-20 siglo, lagpas ng dalawang porsyento.
Ika-21 siglo ay aabot ng 3.3 porsyento o higit pa.
Sa takbo ng mga nangyayari, sa taong 2100, ang GDP per capita ng mundo ay 200,000 dolyar.
Lagpas sa isang milyon ang GDP per capita ng Estados Unidos. Ngunit GDP per capita ng mundo, 200,000 dolyar.
Hindi malayo ang panahong iyan.
Ngunit hindi na natin maabutan.
Ngunit, aabutan iyan ng ating mga apo.
At masasabi kong walang halong yabang ang aking hula.
Sa paniniwalang Kurzweil, malungkot ito.
Sa paniniwalang Kurzweil, ako'y parang si Eeyore ng ekonomiya.
(Tawanan)
Ok, paano naman ang mga problema?
Paano ang great depression?
Tignan natin ang Great Depression.
Ito ang GDP per capita noong 1900 hanggang 1929.
Ipagpalagay nating ika'y isang ekonomista noong 1929, na tinatanaw ang pag-unlad ng Estados Unidos sa hinaharap, at wala kang alam na pabagsak na pala ang ekonomiya. Hindi pa natin batid na tayo'y papasok sa pinakamalaking trahedyang pang-ekonomiya sa ika-20 siglo.
Ano kaya ang iyong hula kung hindi mo alam ito?
Kung binase mo ang iyong hula noong 1900 hanggang 1929 ito ang magiging hula mo.
Kung higit na positibo ang iyong pananaw, dahil sa masaganang 20s, ito ang sasabihin mo.
Ano nga ba ang nangyari?
Bumagsak tayo ngunit tayo'y nakabawi.
Sa katunayan, sa ikalawang yugto ng ika-20 siglo higit na mabilis ang ating pag-unlad kaysa sa anumang hula na ginawa noong unang yugto ng ika-20 siglo.
Kayang burahin ng pag-unlad ang anumang epekto ng great depression.
Okay.
Ano pa?
Langis.
Ito ay naging malaking paksa.
Noong sinusulat ko pa ito, ang langis ay nasa 140 dolyar bawat bariles.
Ang tanong ng taong-bayan,
"Iniinom ba ng Tsina ang ating milkshake?"
(Tawanan)
At may kaunting katotohanan ito dahil ang langis ay nauubos na yaman. Itinataas ng pag-unlad ang ating pangangailangan dito.
Hindi naman masama na naging mamahalin ang langis ngayon.
Alam ng lahat na enerhiya, at hindi langis, ang ating kailangan.
Ang mataas na presyo ng langis ay mangangahulugang mas malaki ang insentibo para sa pananaliksik sa enerhiya.
Makikita mo ito sa datos.
Habang tumataas ang presyo ng langis, dumadami din ang patents patungkol sa enerhiya.
Mas handa ang mundo na lagpasan ang pagtaas ng presyo ng langis ngayon, kaysa sa panahong nakalipas, dahil sa mga bagay na ating napag-usapan.
Isang ideya, isang mundo, isang merkado.
Kaya't ako'y positibo basta't sinusunod natin ang dalawang pilosopiyang ito: ipagpatuloy ang globalisasyon ng pandaigdigang merkado, palawakin ang pakikipagtulungan ng mga bansa, at pahalagahan ang edukasyon.
Ngayon, may malaking bahagi ang Estados Unidos sa pagkakataong ito -- upang panatilihing globalisado ang sistema ng edukasyon, upang panatilihing bukas ang sistema ng edukasyon para sa lahat -- dahil ang sistema ng edukasyon ay isang kandilang nagbibigay-liwanag sa ibang mag-aaral upang masindihan ang sariling kandila.
Alalahanin natin ang sabi ni Jefferson.
Sabi ni Jefferson, "Kapag sila'y lumapit at nakisindi ng kandila, nakatatanggap sila ng liwanag, at tayo'y hindi magdidilim."
Ngunit may mali sa sinabi ni Jefferson, di ba?
Sa katunayan, kapag nakisindi sila ng kandila, dodoble ang ilaw na papakinabangan ng lahat.
Kaya't ang aking pananaw ay positibo.
Palaganapin ang mga ideya.
Ibahagi ang liwanag.
Salamat.
(Palakpakan)
Ito po ay isang patuloy na proyekto hango sa mga komento na binigay sa TED noong dalawang taon na ang nakalipas patungkol sa pangangailangan ng pag-iimbak ng bakuna.
(Musika) [ Sa planetang ito ] [ 1.6 bilyong katao ]
[ ang walang kuryente ] [ refrigeration ] [ o gaas ]
[ ito ay isang dagok ]
[ at nakakaapekto: ]
[ sa paglaganap ng sakit ] [ sa pag-iimbak ng pagkain at medisina ] [ at sa kalidad ng buhay ] [ kaya ito ang mungkahi: murang refrigeration na hindi ginagamitan ng kuryente ... ] [ ... propane, gasolina, gaas, o mga consumables ] [ oras na para sa kaunting thermodynamics ] [ At ang kuwento ng Intermitent Absorption Refrigerator ] 29 na taon na ang nakalipas, may guro ako sa thermodynamics na nagbanggit tungkol sa absorption at refrigeration.
Iyon ang ilan sa mga bagay na tumatak sa aking isipan.
Tulad siya sa Stirling Engine: astig pero hindi mo alam ang paggagamitan
At ito ay naimbento noong 1858 ni Ferdinand Carre, ngunit wala siyang magawa dito dahil sa kakulangan ng kasangkapan noong panahong iyon.
Isang nahihibang na Canadian sa ngalan na Powell Crosley ang nagsakomersyo ng tinatawag na Icyball noong 1928, at iyon ay isang napakagandang ideya, at sasabihin ko mamaya kung bakit ito'y hindi naging posible, pero ganito ang kanyang mekanismo.
May dalawang bilog na magkahiwalay.
Laman ng isa ay working fluid, tubig at ammonia, samantalang ang isa ay condenser.
Paiinitan mo ang isang bahagi, yung mainit na bahagi.
Mag-eevaporate ang ammonia at magrerecondense sa kabilang bahagi.
Hahayaang lumamig sa room temperature, at pagkatapos, habang nag-eevaporate ang ammonia kasabay ng tubig pabalik sa mainit na bahagi, lumilikha ito ng paglamig.
Magandang ideya sana ngunit hindi ito naging posible: ito'y sumasabog.
Dahil sa paggamit ng ammonia, nakakalikha ng matataas na pressures kapag mali ang paraan ng pag-init.
Aabot ito ng 400 psi.
Nakakalason ang ammonia.
Kumakalat sa paligid.
Ngunit talagang interesante ang ideyang iyon.
Kaya, naging mabuti ang 2006 dahil maraming computational work ang maaring gawin.
Kaya, tinipon namin ang buong departamento ng thermodynamics sa Stanford. Maraming computational fluid dynamics.
Pinatunayan naming mali ang karamihan ng ammonia refrigeration tables.
Nakadiskubre kami ng refrigerants na hindi nakakalason na maaring gamitin sa mabababang vapor pressures.
Humingi kami ng tulong sa isang grupo mula UK -- maraming eksperto sa refrigeration, napag-alaman namin, mula sa UK -- bumuo ng test rig, at pinatunayan na maaring makagawa ng low pressure, non-toxic regfrigerator.
Ganito ang kanyang paggamit.
Ilalagay mo siya sa ibabaw ng pinaglutuang apoy.
Kahit sino sa mundo may pinaglulutuang apoy, yari man sa dumi ng kamelyo or sa kahoy.
Paiinitan ito sa loob ng 30 minuto, at palalamigin ng isang oras.
Ipapasok sa isang lagayan at maari na itong gamiting refrigerator sa loob ng 24 oras.
Ganito ang itsura niya.
Ito ang panlimang prototype.
Hindi pa siya gaanong tapos.
Ito ay may bigat na 8 pounds, at ang paraan ng paggamit ay ganito.
Ilalagay mo siya sa 15-litro na lalagyan, katumbas ng tatlong galon, at ito ay lalamig malapit sa freezing point, tatlong baitang na mas mataas sa freezing point, sa loob ng 24 oras at 30 degree Celsius.
Ito ay napakamura.
Sa tingin namin, puwedeng bumuo nito ng maramihan sa halagang 25 dolyar bawat isa, at kapag kaunti lang, aabot ng 40 dolyar.
At sa tingin namin magagawa nating abot-kaya ang refrigeration para sa lahat.
Salamat po!
(Palakpakan)
Balita Ngayon
At mga balitang dapat nyong abangan ngayong gabi
Ayon sa pinaka-huling survey ng International Peace Magazine Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang mababang antas ng criminalidad nung 2006
Wala ng nagugutom ng Pilipino, ayon sa XCWD
Paano po kayo kinukunsulta kung kailangan nila ng Genetic Counselor?
Area.
Lumaki ako sa Freemont at isa akong Genetic
Counselor.
Ang tawag sa akin ay Perinatal Genetic Counselor.
Ang mga pasyente ko ay mga buntis, o yung may planong magbuntis. Paliwanagan nyo po kami.
Ano pong klaseng pasyente ang lumalapit sa inyo.
Kapag merong kundisyon kung saan maraming mga kapatid na lalake at babae ang apektado, malamang ang kanilang mga magulang ay may kaugnayan.
Eh mas malamang
Maraming salamat.
Sinimulan namin ang "Universal Subtitles" sapagkat naniniwala kami na bawat video sa web ay dapat maaaring malagyan ng sabtaytel.
Milyon-milyong mga bingi o hirap na makarinig ang nangangailangan ng mga sabtaytel upang makagamit ng mga video.
Ang mga prodyuser ng mga video at ng mga websayt ay nararapat lamang na magmalasakit sa mga bagay na ito.
Ang mga sabtaytel ay nakatutulong sa pagpaparami ng mga tagapagtangkilik at nakapapagpataas ng mga "search rankings" .
Napakadaling magdagdag ng mga sabtaytel sa halos ano mang video sa pamamagitan ng "Universal Subtitles".
Kumuha kayo ng ano mang video sa web at isumite sa URL sa aming websayt. at saka itayp ang mga diyalogo upang malikha ang mga sabtaytel.
Pagkatapos nito, tapikin ang keyboard upang mai-sync sa mga video.
Tapos na po -- bibigyan ka namin ng "embeded code" para sa video na maaari mong ilagay sa ano mang websayt, upang magamit ito ng mga manonood at makatulong din sila sa pagsasalin sa iba pang mga wika.
Tumatanggap kami ng mga video ng YouTube, Blip.TV, Ustream, atbp.
Bukod dito, patuloy kaming nagdaragdag ng iba pang mga serbisyo.
Maaaring magamit ang "Universal Subtitles" para sa marami pang ibang popular na formato ng video, tulad ng MP4, theora, webM at video sa HTML 5.
Ang aming alituntunin ay gawing posible ang paglagay ng sabtaytel sa bawat video sa web upang ang sino mang may malasakit o interes sa isang video ay maaring tumulong upang lalong mapadali ang paggamit nito.
[Paslit]
Mga Bata
Pito kaming magkakapatid na walang kumot sa gabi
Sa bahay na mas maliit pa sa banyo ng iba
Kahit sandali mga angal muna'y isasantabi
Matutulog lang muna po kami
ipakita, gibaan ang tahanan (inaudible) ga kabataan ang (inaudible) kanilang nararanasan
Asan na ang kalayaan para sa maralita kung ang sistema ng gobyerno bulok at
Gobyerno ay walang kwenta Gobyerno ay walng kwenta
Maraming walng tahanan dahil (inaidible) ang inuuna ng mga nakaupo ay kung paano makikita ng mga dayong kano
Tuluyan na bang nabibigo ang hustisya at kalayaan
Mga lungkot at galit ilabas na sa lansangan (inaudible) palitan ng katapangan Gobyerno ay walang kwenta Gobyerno ay walang kwenta
(Inaudible rap) pinuno na syang humawak sa ating bansa ang kaharapin sa pinas ay lalo pang dumadagsa dahili kinukurakot ng nakakataas
Imbis kayo patuunan sa kano sila ay nagpapalakas
Wala kayong kwenta puro na lang kayo pangako
Ng dahil sa inyo mga pangarap namin ay naglaho parang bula, bagamt kami'y pinag-aral pero kabaligtaran ang nangyari kami pa ang nagsisilbi
May mata ka't pandinig pero hindi mo lang 'to ginagamit habang kayo lumalaki (inaudible) Ang gobyerno ay walang kwenta! Ang gobyerno ay walang kwenta!
Kaya nga ngayong araw kami rito ay nagpunta
Kasi nga ang gobyerno ay walang kwenta! Ang gobyerno ay walang kwenta! Yo ang gobyerno ay walang kwenta!
Kaya ngayong araw kahit mainit kami ay nagpunta
Sa nakaraang video, nag sanay tayo sa pag add ng maliit na numero.
Halimbawa, kung i add natin ang 3 + 2, maihahalintulad natin ito sa 3 bilog na prutas -- 1, 2, 3. na i add natin sa 2 pang bilog na prutas.
Ilang prutas na lahat-lahat?
Kagaya ng natutunan natin sa sa nakaraang video, meron tayong 1, 2, 3 3 dagdagan ng 2 ay 5.
At parehas lang din ng sagot kung i add natin ang 2 sa 3
1, 2, 3, 4, 5
Baliktarin man ang mga numero, ang sagot pa rin ay 5.
Isa pa sa ating natutunan sa nakaraang video ay ang paggamit ng linya
Gumuhit tayo ng linya at isulat natin ang numero ng magkakasunod
Sa mga susunod na video, tuturuan ko kayo ng numero na mas maliit sa 0.
Magsimula tayo sa 0, na ang ibig sabihin ay wala o blanko
0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 damihan natin 12
13, 14
Hanggang sa susunod na video
Narinig mo siguro ang mga katagang "Ponzi Scheme", ngunit hayaan mo akong isulat, at ang gagawin natin sa buong video'y ipaliwanag ko ano talaga ito.
Maaaring alam mong ito'y isang uri ng scam, kung saan kinukuha ang pera ng isa at binibigay sa iba, ngunit ang sumusunod ay isang halimbawa kung paano ito gumagana.
At dito, meron akong dalawang larawan ng mga pinaka-tanyag na pasimuno ng mga Ponzi scheme.
Ito si Charles Ponzi.
Kung saan mula sa kanya ipinangalan; at kamakailan lamang, si Bernie Madoff, na nakagawa ng pinakamahaba, pangmatagal, at pinakamalaking Ponzi Scheme sa buong kasaysayan.
Malay natin, meron pa palang mas matagal at mas malaki na hindi pa natin natatagpuan, ngunit ang sa kanya'y ang pinakamalaki sa kasalukuyan.
Hindi naman si Ponzi ang unang taong nakaisip nito, ngunit napagpasyahan na ipangalan ito mula sa kanya dahil siya ang unang taong nagpasikat nito.
Ang mugshot na ito'y kinuha noong bandang naunang mga taon ng 1900 kasabay ng pagkakadakip sa kanya.
Kaya naman, paano nga ba ito gumagana?
Simulan natin sa ilang mga mamumuhunan.
Tanggalin muna natin ang mga litrato nila.
So, sabihin nating pasimuno ako ng isang Ponzi scheme, at ang gagawin ko ay ise-set up ko yung mga investor, at heto sila.
At pagkatapos, sabihin rin nating, meron din tayong ilang mga time period.
Dito natin makikita kung bakit sa unang tingin, lehitimo ang palakad ng aking "negosyo".
Heto ang mga time period, meron tayong period one, sabihin nating ito yung unang taon, ikalawang taon, ikatlo, ikaapat at ikalima.
Ang gagawin ko'y isusulat ko sa bawat namumuhunan--
Isusulat ko kung magkano sa tingin nila ang perang meron sila sa'kin, bilang promotor ng Ponzi scheme at kasabay nito ay ipapakita ko kung magkano talaga ang hawak kong salapi at kung paano ko mabobola yung mga naunang mga investor sa pag-iisip na ako'y lehitimo.
Narito si Investor A.
At ito naman ang akala nilang halaga ng pera nila. ang "perceived value".
At dito ko naman isusulat yung kabuuang aktwal na halaga. Kaya kung iisipin mo, ito ay ang aktwal na halaga ng pera na meron ako.
Si Investor A na kulay asul, at sabihin natin sa unang taon, binigyan niya'ko ng $10,000.
At sinabi ko na meron akong paraan para doblehin ang pera niya sa susunod na taon.
Sa ikalawang taon, wala naman talaga akong ginagawa sa pera at pwede ko rin itong gastusin sa sariling kong yate, magarbong damit at kung anu-ano pa.
Sa halip, sabihin na lang nating nakatago ang pera sa bangko Kaya, binigyan niya ako ng $10,000 at kunyari hindi ko ito ginalaw
Sabihin na rin nating walang interes yung pera
O kaya nakatago lang yung pera sa ilalim ng aking kutson
Kaya pagkatapos ng isang taon, $10,000 pa rin yun. kaso ipinangako ko sa kanya na ako'y isang henyong kayang maka-doble ng kanyang pera sa loob ng isang taon, kaya papadalhan ko siya ng resibo na nagsasabing ang kanyang $10,000 noon ay lumago sa $20,000.
At masaya rin ako dahil alam kong sa pagkasabik niya sa biglang-dami ng kanyang pera ay gugustuhin niya pa ring ipagkatiwala sa'kin ito, dahil umaasa pa rin siya na ito'y dodoble uli.
At hindi lang yun, irerekomenda niya rin ako sa country club at ipagyayabang niya sa lahat ng mga kaibigan niya kung paano siya kumita bigla sa kanyang mga investment.
Dahil dito, makukumbinsi niya ang iba pang mga tao na sumali sa'kin.
Kaya sabihin nating na-engganyo si Investor B na sumali.
Pagtingin ni Investor B sa resibo, sasabihin niya, "aba, ang galing naman" - at hindi niya rin alam na isa lang itong raket, sasabihin niya, "Alam ni Sal ang ginagawa niya, dinoble niya yung pera ni Investor A sa loob ng isang taon."
"Bibigyan ko nga rin siya ng pera", kaya sabihin nating $15,000 nung ikalawang taon.
Magkano talaga ang kabuuang pera ko nitong ikalawang taon? $10,000 kay Investor A tapos $15,000...
Ito lang talaga yung pera na nasa bank account, at yun ay kung hindi ko ito ginagastos sa yate or magagarbong damit.
Pero sa pagkwenta nila, isusulat ko naman dito, na kung gusto na nilang kunin yung perang akala nila na meron sila, kakailanganin kong magbayad ng $35,000.
At alam natin na 'di yun mangyayari, kasi akala nila ang galing kong investor, at gusto nilang lumago ang pera nila hangga't maari.
At ngayon nakita niyo na yung pagkakaiba.
Meron lang akong $25,000 pero tingin nila dapat meron na silang $35,000.
Ito yung akala nilang halaga, dahil itong isa raw na dumoble pera niya, pero wala naman talagang nangyari.
Ngayon, sabihin natin na sa susunod na taon ay nagpadala uli ako ng resibo kung saan nakagawa raw ako ng mas astig na mga investment at muli, nagsidoble ang mga pera nila.
Kay Investor A, sa akala niya, ayon sa resibo na nagsasabing "meron ka na ngayong $40,000."
Si Investor B naman, ay makakakuha ng resibo na nagsasabing "meron ka nang $30,000."
Babalik sila sa country club, at isasama si Investor C.
Tapos sasabihin nilang, "Nasubukan na namin 'to, dinoble niya ang pera namin sa loob ng dawalang taon, baka gusto mo ring sakyan itong ginagawa namin.
Tapos iispin ni Investor C na ayos naman silang dalawa't wala namang sigurong mangyayaring masama kung sumali siya't yumaman.
Hayaan nating ito ngayong lumaki nang lumaki dahil kung tutuusin hindi lang naman tatatlo ang mga namumuhunan sa'yo, kundi daan-daan.
At pag mas maraming pekeng resibo ang mailalabas mo, mas marami ring tao ang nais maglagak ng kanilang mga pera.
Sabihin nating sumali na si Investor C at naglalagay siya ng $20,000.
Pero ano ang totoo?
Suriin natin.
Akala nila, sa ikatlong taon, kakalagay lang ng $20,000.
May $40,000 raw si Investor A, $30,000 kay B, at pag pinagsama natin ang $40,000 at $30,000, $70,000 plus $20,000 ay $90,000.
Akala lang nila yun.
Ngunit ang aktwal lang na halaga ay yung $ 25,000 noong ikalawang taon, at yun ay kung hindi pa nagastos yung pera, kasama nung $20,000 na kakadeposito pa lang.
Meron lang talaga tayong $45,000.
Mula naman sa ikatlo hanggang sa ikaapat na taon, o kaya kapag nakuha niya ang kanyang resibo na nagsasabing may $40,000 siya, at ito ay sa eksaktong taong nilagay niya ang kanyang $20,000.
Sabihin natin, si Investor A, ika niya: "alam mo, pakiramdam ko, sobra-sobra na ang swerte ko't ayokong malugi sa susunod, kaya kukunin ko na ang pera ko". Iisipin nating baka masira yung scheme, pero gagana pa rin ito dahil may sapat na pera mula sa iba pang mga namumuhunan para bayaran si Investor A.
Meron tayong $45,000 kahit na akala nila'y may $90,000 pa.
Kaya kung kukunin na ni Investor A yung pera niya, at kung sakaling magwi-withdraw siya para maubos ito, meron naman akong pambayad sa kanya.
Meron akong $40,000 kahit tingin nila'y may $90,000 pa.
Ibawas natin yung $40,000, at meron pang $5,000 na tira sa bank account, at dahil inalis na niya yung kanyang pera, ang inaakalang $40,000 ay wala na doon, - ang akala nilang natitirang halaga ngayon ay $50,000.
Kaya kung tutuusin, may mga utang pa akong $50,000, kina Investor B at C. tingin nila may $50,000 sila sa'kin, ngunit ang totoo'y $5,000 lang ang laman ng pera ko.
At marahil mas makatotohanan rin na nagastos ko na yung mga pera nila sa mga kung anu-ano nang hindi nila nalalaman.
Pero kung ipagpapatuloy, muli, na hindi lamang dumoble ang pera nila sa loob ng dalawang taon; sila'y nasa iisang country club.
Dumoble uli ang pera nung isa, kaka-invest naman nung isa.
At sasabihin naman nung isa na hindi scam ang pinapatakbo ko.
Akala nila na lehitimo ang lahat.
"Isipin mo, nadoble ko ang aking pera sa dalawang taon at nagawa ko itong bawiin pagkatapos." Ang sasabihin nila.
Nagawa niyang bawiin ang kanyang pera, kaya pagbalik niya sa country club, mapapaniwala niya pa yung iba pang mga tao na ang lahat ng ito'y walang sabit.
Malamang sasali na rin si Investor D at sasabihing: "Wow, dahil dumoble ang pera niya sa loob ng dalawang taon, effective nga siguro 'to."
Dahil nailabas naman ni Investor A ang pera niya, magbibigay ako ng $100,000.
Pwede ring sangkatutak silang mga taong maglalagay ng $100,000.
At sa susunod na taon, dodoblehin ko uli ang mga pera nila.
At syempre, hindi natin gagawing eksaktong doble, gagawin kong 40% na tubo sa isang taon at 30% sa susunod para naman hindi halata.
Mas malapit sa tunay na buhay ang ganitong klase ng patubo, pero dahil mas madaling kwentahin, sabihin na lang uli nating dumoble ang pera.
Nasa ikaapat na taon na tayo.
Naialis na ni A yung pera, ngunit akala ni B na meron siyang $60,000. $40,000 naman ang kay Investor C.
At si Investor D raw ay may $200,000.
Nakalimutan kong isulat yung deposito ni Investor D.
Kaya kapag naglagay siya ng $100,000 at dati'y $5,000 lang ang laman ng account, sa pagdaragdag ng $100,000 meron na tayong $105,000 sa bank account, sa bandang pagkatapos ng ikatlong taon, maaari nating isiping may utang ako sa kanilang $150,000.
Nakasulat sa berde kung ano ang mangyayari pagkatapos ng pagsali ni D kaya, hindi na wasto ang mga ito.
Makikita nating habang paparami ang ang perang pumapasok, mas lumalaki ang perang dapat kong bayaran, kahit na wala naman talaga akong ginagawa.
Kahit na rin peke ang nasabing tubo.
Meron lang talaga akong $105,000 kahit na sa tingin nila na sa ang dulo ng ikatlong taon, sa dulo ng ikaapat na taon, ano nga bang iisipin nila?
Akala nila na may $300,000 akong pinanghahawakan.
Isusulat ko nga.
Subalit ang totoo'y $105,000 lang ang meron ako.
Ito lang ang aktwal na kabuuang halaga.
At kung sakali, na siya o siya, na ilan sa mga unang mamumuhunan, ay nais nang mag-pull out ng kanilang mga pera, kahit na ayaw nila, kasi saan ka nga naman makaka-doble ng investment taun-taon at mukha namang mailalabas mo yung pera anumang oras.
Kung gugustuhin ni A o B na alisin ang kanyang pera, maibibigay ko ito sa kanila, dahil may natitira pa'ko para sa ganitong mga withdrawal.
Ang kaso, masisira ang lahat kapag lahat sila'y biglang natakot at nais nilang sabay-sabay ialis ang kanilang pera mula sa'kin o kapag mas maraming withdrawal kaysa sa laman pera sa aking bank account at sa mga perang pumapasok.
Para mapanatili ang isang Ponzi Scheme, kung saan nagawa ito ni Bernie
Madoff ng matagal, ay dapat meron kang maganda't kapani-paniwalang patubo.
Hindi man ito tunay, kailangan lang na mukhang tunay.
Para mas maraming perang pumapasok kaysa lumalabas.
At ang buong punto sa paggawa ng Ponzi Scheme, ay kung isa kang magaling na tiwali, hindi mo lang iipunin ang pera tulad ng $10,000 taun-taon.
Ang kadalasang ginagawa mo'y kinukuha mo ito't pinangwawaldas, o nilalagay sa isang lihim na Swiss bank account para sa paghanda mong makatakas ng bansa kapag kinakailangan.
Anyway, sana marami kayong natutunan.
Okay, nasa ika-44 na problema na tayo.
At ang sabi, ang factored form ng 3a squared minus 24ab plus 48b squared?
At kung nalilito ka sa a's at b's imbes na x Yan, gusto ko lang isipin sa ganitong kaso, mukhang an x squared,
So gusto kong isipin to katulad ng naiisip ko kung ito ay x squared minus some number times x plus some other number.
Alalahanin natin yan.
Kung nalilito ka, wag kang mag-alala.
Pero ang una kong gustong gawin ay ang alisin ang coefficient sa, sa kasong ito, ang a squared term.
Tignan natin kung maifafactor out natin ang isang number
Lahat nang ito ay divisible by 3.
3 ay divisible by 3, 24 ay divisible by 3 at 48 ay divisible by 3.
So kaya nating ifactor out ang 3, gawin natin yan.
So yan ay equal sa 3 times a squared minus 8ab.
24 divided by 3 ay 8 at meron don minus sa harap.
Plus 48 divided by-- 3.
Nauna na ang utak ko.
Para ifactor to, kailangan nating isipin na, kung merong dalawang number-- well, isipin mo.
Hayaan mong isulat ko to sandali.
Kung titignan natin to bilang independent variable-- hindi mo na kailangang gawin yon, pero gusto ko na makita mo to ng maigi.
3a squared minus 8b times a plus 16b squared.
So, kung ang a squared ay isang independent variable o ang x term, so ito ngayon ay may hugis ng polynomials, na sana sanay ka nang ifactor ito ng konti.
Kailangan lang nating isipin, OK, meron bang dalawang number na nag-aadd up sa minus 8b, at kung imumultiply ang dalawang number, makukuha ko ang 16b squared?
Una sa lahat, ang number ay magiging in terms of b, halata naman.
Kasi kung iaadd ko sila at makakuha ng a b at-- nakuha ko ay b's. at kung iisquare sila ay makakakuha ako ng a b squared.
At yun at yun din ang makukuha ko, pero dalawang beses nagamit.
Kung hindi, magiging weird kung makakuha ng a squared don.
So ang number na dapat mag pop out, sabi mo, OK, ano ang dalawang number na nagaadd up sa minus 8 at kung iiisquare ito ay equal sa 16?
Minus 4, diba?
Minus 4, minus 4 ay minus 8.
Minus 4 squared ay 16.
So ang number na tinutukoy ay minus 4b, diba?
Minus 4b. b, yan ay a b.
Plus minus 4b ay equal sa minus 8b.
At minus 4b squared ay equal sa 16b squared.
So maifafactor out natin to gamit ang 3-- papalitan ko lang ang kulay.
3 times.
Sabi natin minus 4b ang number.
Kung iaadd ito ng dalawang beses, minus 8b ang makukuha mo.
At isquare mo ito, makukuha mo yan.
So, ito ay a minus 4b times a minus 4b.
At yan ay C sa pagpipilian.
Susunod, 40-- nilaktawan ko ba ang 45?
Nilaktawan ko nga.
Copy and paste ko lang ang 45 dito.
Hindi pwedeng
laktawan. 45.
OK.
Siguro sa taas nito.
Tignan ko kung mabubura ko to.
Tignan mo yan.
Okay, ngayon na kaya kong ipaste ang 45, okay na.
So may dalawang paraan para gawin to.
Pwede mong ifactor na lang to.
Well, yan ang pinakamadaling paraan.
O kaya naman itest mo ang 0's.
Pero ifactor na lang natin.
So kung gusto natin-- well, teka lang-- x squared minus 11x plus 24.
So tulad ng last problem itanong mo sa sarili mo, anong dalawang number na kung iaadd ko sila ay equal sa minus 11, at kung imumultiply ko sila, ay equal sa positive 24?
Una sa lahat, kung imumultiply ko sila at nakakuha ako ng positive 24, pwede silang parehong positive o parehong negative.
Dahil sa negative number to, sinasabi sakin na sila ay parehong meron-- ibig kong sabihin, hindi sila pwedeng maging positive pareho.
Hindi mo maaadd ang dalawang positive number at ang makukuha ay negative.
So gagawin nating dalawang negative number.
So totoo, anong dalawang negative number na kung iaadd ko sila equals minus 11 at kung imumultiply ko sila equals 24?
At sana, lumabas ang 8 at 3 sayo.
Kasi minus 8 plus minus 3 ay equal sa minus 11.
Yan yan.
At minus 8 times minus 3 ay positive 24.
So pwede itong mafactor na x minus 8 times x minus 3. at kung titignan natin ang pagpipilian, meron silang x minus 3.
At naman, wag mong isiping nakakalito ito.
Kung sasabihin nila, solve this equation, diba?
Expression lang to.
Ngayon magiging equation na kung lalagyan ng equal sign.
At ieequal natin to sa 0 at masasabi mong the roots of this polynomial o ang solution sa equation ay ang nagsasabing totoo ito.
At ang mga solution ay hindi magiging Ang solution ay what makes this 0.
So ito ay x ay equal sa 8 would make this 0, o kaya x ay equal sa 3 would make that 0.
Pero teka lang, magiging tangent at hindi yon ang tinatanong nila.
Pero sa tingin ko, yan ang nakakapagpalito sa tao minsan.
OK, 46.
OK, now this is an interesting one kasi pag tignan agad yung mga number, walang isang number na maifafactor out ko sa lahat.
9, 12 at 4, wala silang common factor, kaya hindi ko kayang isimplify lang yan.
Kaya gagawin nating mas komplikado.
Pero ang pinaka the best na isipin ay kung anuman ang nasa t squared, marahil ito ay isang-- isang whole expression, kung tinatry nating ifactor ito sa dalawang binomial o sa isang binomial, ito ay ang magiging first term nyang binomial squared.
Kukunin ko lang ang square root of 9t squared.
Sabihin nating plus a.
At ngayon, kaya na nating imultiply ito at tignan kung anong mangyayari.
Una sa lahat, binigyan tayo ng multiple choice.
Pwede lang nating imultiply to at tignan kung anong mangyayari.
Pero kunwari na hindi nila tayo binigyan ng pagpipilian at kailangan natin tong gawin in a vacuum.
Kung gagawin natin to in a vacuum, kailangan nating ifactor ito ng sarilinan.
Hindi nating pwedeng itest ang pagpipilian.
Gawin natin yan.
So kung imumultiply natin to, meron tayong 3t times 3t ay 9t squared,.
At 3t times b, so yon ay plus 3bt.
Ngayon, anong iaadd natin?
Tignan natin.
Ang sabi, 3 times, a plus b, t.
So yon ay 3 times, a plus b, t.
Inadd ko lang itong dalawang term at finactore out ko ang t at ang 3 plus ab.
Ngayon pwede na nating gawin ang pattern matching, right?
Masasabi nating a plus b times 3 is equal to 12.
So a plus b ay equal sa ano? a plus b ay equal sa 12.
Itong buong coefficient dito ay isang 12.
So a plus b, dapat ito ay equal to 4.
Kasi 4 times 3 ay equal sa 12. a plus b ay equal sa 4 at meron tayong a times b ay equal din sa 4.
So ang number lang na naiisip ko na kung iaadd sila ay makakakuha ako ng 4, kung imumultiply ko sila, makakakuha ako ng 4, ay 2 at 2.
Pareho silang 2.
So kung ifafactor ko ito completely, ang makukuha ko ay 3t plus 2 squred.
Kasi both of these terms ay pareho lang, at yan ay A.
Sa totoo lang, mas mabilis para gawin to, imumultiply lang ito at sabihin na pareho lang sila.
So pag isipan muna natin to sandali.
So ang unang gustong gawin uli ay itry na ifactor out sa kahit anong number na common sa lahat ng terms.
So let me do that.
Parehong may 8, diba?
And actually, ifactor out natin ang negative 8, at ipapakita ko sayo kung bakit ko ginawa yan.
Kasi gusto kong ilagay ang z squared, gusto kong maging positive yan.
at ang makukuha mo ay minus 8.
At hindi mo na kailangan pang gawin yan.
Pwede mong i factor na lang ang isang 8.
Sa nakaraang video, pinag-aralan natin ng kaunti ang tungkol sa photosynthesis
At napag-alaman natin na ito ay isang proseso kung saan mayroon tayong photons at tubig at carbon dioxide at ginagamit natin ang enerhiya ng "photons" para isaayos ang "carbon."
At ngayon, ang ibig sabihin ng "carbon fixation" sa simpleng paraan ay ang pagkuha ng "carbon" habang ito ay mala-hangin pa, sa pagkakataong ito, ito ay "carbon dioxide," at isaayos ito bilang isang solidong istruktura.
Ang solidong istruktura na ito ay isinasaayos naman natin para sumama sa "carbohydrate"
Ang unang huling-produkto ng "photosynthesis" ay itong "3-carbon chain," at itong "glyceraldehyde 3-phosphate."
Pero magagamit mo pa ito para makagawa ng "glucose" o jahita no pang "carbohydrate"
Kaya naman, atin pang alamin at subukang intindihan kung ano talaga ang nangyayari sa mga yugto ng "photosynthesis"
Ating tandaan, ito ay mayroong dalawang yugto.
Ito ay ang "light-dependent reactions" at mayroon din na "light independent reactions."
Ayokong tawagin itong "dark reaction" dahil sa totoo lang ito ay nangyayari habang may araw o liwanag pa!
Sa katotohanan, ito ay nangyayaring kasabay ng "light reactions"
Hindi nga lang nito kailangan ang "photons" na galing sa araw.
Una nating tignan ang "light-dependent reactions" o ang reaksyong nangangailangan ng enerhiyang mula sa liwanag ng araw o "photons"
O sa totoo lang, sa tingin ko, kahit ang "photons" na galing sa lampara na makikita mo sa mga "greenhouse" na ginagamit ang "photons" na iyon kasabay ng tubig para
Pagaralin natin kung paano ang simple na bangko gumagana
Welcome sa aming programming tutorial dito sa Khan Academy
Bago ka lang ba sa programming?
Wag kang mag-alala... kagaya ka ng 99.5% ng buong mundo
At andito kami para tumulong
Siguro nagtataka ka kung ano ba talaga ang programming
Pag nagawa tayo ng program, sinasabi lang natin sa computer Kung anong dapat gawin Gamit ang kakaibang English
Pwede mong isiping isang napakamasunuring aso ang isang computer
Marami ang mayroong larawan ng kanilang asawa
Totoo yan, at ang ito ay natagpuan sa villa ni Livia na asawa ni Augustus
Natagpuan iyon sa villa niya sa Primaporta
Maraming tao ngayon ang may larawan ng asawa nila sa tahanan nila di nga lang isang buong marmol na eskultura!
Pero iyang marmol na eskultura ang mismong mayroon si Livia
Maliban sa, makikita man ito sa kanyang tahanan ang mga eskulturang ito ay may malaking kahalagahan sa pulitika Kung gaano ito kapuno ng Romanong sining na humugis nito gayundin ang ito kapuno ng pulitikal na ideyolohiyang Romano. Ito naman ay marahil isang kopya ng tanso na maaaring ginamit sa isang mas publikong kapaligiran.
Sinasabi niyang itatayo niyang muli ang Senado ngunit ito sa katunayan ay kanyang istratehiya upang pag-isahin ang kapangyarihan at maging unang tunay na emperador ng Roma
Kaya ngayon ay mayroon tayong bagong pinuno ng Emperyo na gumagamit ng eskulturang ito bilang paraan para ipahayag kung paano niya gustong maunawaan siya kung ano gusto niyang katawanin sa kanyang madla, sa mga taong kanyang pinamumunuan. Ang gusto niyang ipakita at ipahayag na pagkakakilanlan ay mala-diyos at gumugunita sa sinuaunang Griyego ang ginintuang panahon ni Pericles ng ika-5 siglo BC Athens Paano niya nagawa iyon?
Isang punto lang, ang sukat ng katawan niyaay allinsunod sa Canon iyon ay ang eskulturang tinatawag natin ngayong Doryphoros na ginawa ni Polykleitos mula sa sinaunang Gresya isang eskulturang nagpapakita ng kagandahan ng katawan
Kaya humuhugot siya mula sa ideyal ng Griyego.
Sa isang paraan, sinasabi niyang, "Gagawa ako ng gininutang panahon, tulad ng ginintuang panahon ng ika-5 siglo BC ng Gresya" "kaya ipapakita ko ang aking sarili bilang isang sikat na eskultura mula sa aking panahon"
Kaya sa paglalagay kay Kupido doon sa ibaba, ipinapaalala sa atin na si Augustus ay nagmula sa isang diyosa
Ang baluti ay marahil yari sa makapal na katad na bumabalot sa dibdib at tiyan na may nakaukit na mga pangyayari na halos mukha nang resume Ang pinakamahalagang pangyayari ay pinapakita ang mga Romano na binabawi ang kanilang standard mula sa mga taga-Parthia Natalo ni Augustus ang mga lumang kaaway ng Roma na kinuha ang kanilang mga standard sa mga naunang mga laban
Kaya ang katunayan na pinapakita dito na binabalik ng mga taga-Parthia ang mga standard ng Roma, ay isang mahalagang pagpapahayag ng pagkatalo at pagkilala sa kapangyarihan ng Roma Kaya mayroon tayong isang taong may banal na pinagmulan na isang henyong pinuno ng militar na ikinararangal sa tradisyon ng mga pinakadakilang sinaunang Griyego
Ito ay isang napakamakapangyarihang propagandang biswal.
Ikuwento mo anak kay attorney.
Pinilit nila ako eh
Malakas ang kaso.
Ang lakas ng kaso.
Ang lakas ng kaso.
Mayroon tayong bagong makakasama ngayon.
Eh, ano ngayon?
Kayong lahat, ito si Joseph.
Bumati kayo..
Dapat kang umupo sa tabi [ papa ]. .Hindi, hindi dapat..
Itaas ang mga kamay.
Oh hindi ikaw Joseph
Ayos ka lang, maupo kana doon.
Magaling,ngayon gagawin nating maligaya ang pagdating ni Joseph.
Ibaba ang mga kamay, Ilabas na ang mga gawain sa Matematika
Binibini, tinapon ni Seth Quinn ang aklat ko sa Math
Hindi kaya.
Oo kaya..
Seth Quinn, bumaba ka at kunin mo ang aklat.
Ngayon, sa pahina tatlumput' pito
math
Hey, [loyvade], Alam ba nilang pasko na?
Christian Kelly! Ano!?
Iniinis mo ba si Joseph?
Hindi. Totoo ba?
Sigurado akong hindi.
Maupo ng matuwid, para makita kita. Christian Kelly.
Kinalabit niya sa likod si Joseph. Binibini
Manahimik ka!.
Siya nga.. f***k off
Ngayon!
Magsulat na...
Hah.Si "Specy" gusto ka. patay ka!
Bilis na, wala pa tayo nagagawa ngayong araw.
mahusay!.hanggang dito na lamang. pero wag kalimutang mag ensayo ng inyong sums sa bahay.
Okay? magandang araw sainyo. magandang araw, guro.
Hey [Loivaide],ano ang pangatlo?
Christian, anong sinabi ko sayo? hindi ko alam.
Huwag magsalita. tapusin mo na yang sums mo! tapos kana Joseph? magaling ..
Ngayon, siguro mahaba na ang oras na yun.
Ibaba na ang mga lapis.
Ngayon,sino ang mauuna?
Seth Quinn. hindi ako nagtaas ng kamay..
Tayo na, gawin mo ang unang bilang..
Sa tingin ko magkakamali siya.
hindi ko alam
Siguro magkaroon tayo ng konting guff kay Seth sa ngayon..
Ngayon Hazel,bakit hindi mo ipakita sa amin kung paano gawin ang unang bilang.
Magaling na bata!
Magandang araw.Paalam.
kaya, naniwala sila sayo.. [ hindi ko alam sikat ako ama.. noong huling laro nakakuha ako ng tatlong puntos.
Oo,,sikat ka nga,sikat ka..
Hey [Loivade], gutom kana?
Gusto mo yan? masarap yan..
Si Kelly meron uhog sa kanyang daliri.
Joseph, lumayo ka!
Kayong lahat.Itaas ang mga kamay.
Oh ang daliri ko, sinira niya ang daliri ko..
Maupo!
Itaas ang mga kamay!
Walang nasira.At hahangaan ka..
Ang sakit.
Sigurado yan.
Nakita ko yung nickers niya.
Anung kulay?
Ngayon!Mas okay na yan.Ibaba ang mga kamay.
Dilaw
[Diyos ko panatilihin] mo akong matuwid. .
Christian maupo ka.
Ngayon Joseph, Si Christian ay walang anghel,Tama Christian?
Wala akong ginawang kahit ano.
Hindi po kmi naghilahan ng daliri,o kahit anong ginawa mo kay Christian dito..
Dito sa silid-aralan o sa kahit saan.. Naiintindihan?
Siguradong patay ka.
Wag kang makinig diyan.
Patay!
Patay ka!.
Laban ,laban
tamaan mo ako,tamaan mo ko
Sige na,Kelly!
Sige na. suntukin mo na siya. Sige na..
Makikipaglaban ka ba?o anu?
Nakakainip ito! Bitawan mu siya.
Seth Qiunn, Christian Kelly
Na naman.. Walang tatakas sainyo.
Tumayo lang kayo diyan!
Buksan sa pahina 47 [total Egualia] tanong 1-7. kailangan ko na pumunta sa labas ngayon at makiking ng kahit anong kaguluhan.
Ngayon. wala akong ginawang kahit ano.
Manahimik ka, Christian Kailangan natin ayusin ito mga bata.
Hindi ko ginawa.
Christian Seth, anung nangyari?
Wala.
Nakakatawang walang nangyari sa nakita ko
Well, Joseph ikaw naman ngayon.anong nangyari?
Mahuhusay kayong bata.
Anu bang dapat kong gawin sainyo?
Sige,kung yan ang gusto ninyo..
Binibini? bakit Hazel? Nakita ko.
Ngayon, Hazel.
Pero nakita ko si Christian.
Bumalik ka sa loob, Hazel! Pero. Hazel!
Isa siyang B***h.ang kayang sinasabi.
Itaas ang mga kamay.Hazel O.
Hara!. anu!?
Narinig ko ang sinabi mo, Hazel O'Hara
Isa itong pribadong pag-uusap.
Wag mo akong pagsasalitaan ng ganyan. Tulad ng ano?.
Tumayo ka!
Nakatayo ako. kung ganun. taas ang mga kamay.
Iniisip niya magnanakaw siya ng banko.
.ngayon
Ngayon.
pwd na kayo umalis.
Ngayon
Isipin niyo na kayo ay nakatayo sa isang kalye saan man sa Amerika at isang Hapon ang lumapit sa iyo at nagtanong,
"Mawalang galang na po, ano po ba ang pangalan ng block na ito?"
At sinabi mo, "Paumanhin po. Ito ay Oak Street, at iyan ay Elm Street.
Dito naman ay 26th, iyan ay 27th."
Sabi niya, "Ah, okay. Ano ang pangalan ng block na iyan?"
Sagot mo, "Wala pong pangalan ang mga blocks."
Ang mga kalye meron; ang mga block ay mga espasyo lamang na walang pangalan sa pagitan ng mga kalye."
Umalis siyang nalilito at dismayado.
Ngayon, isipin mo na ikaw ay nakatayo sa isang kalye, saan man sa Japan, lumingon ka sa taong katabi mo at nagtanong,
"Paumanhin po, ano po ba ang pangalan ng kalyeng ito?"
Sabi nila, "Oh, iyan ay block 17 at dito ay block 16."
At sabi mo, "Okay, pero ano ang pangalan ng kalyeng ito?"
Tapos sagot nila, "Walang pangalan ang mga kalye.
Ang mga blocks meron.
Tingnan mo sa Google Maps dito.
Merong block 14, 15, 16, 17, 18, 19.
Merong pangalan ang lahat ng mga block. Ang mga kalye ay mga espasyong walang pangalan sa pagitan ng mga blocks.
At sinabi mo, "Okay, so paano mo malaman ang address ng iyong tirahan?"
Sabi niya, "Madali lang, dito ay District Eight.
Nandyan ang block 17,Unang tirahan."
Sinabi mo, "Okay, Pero sa paglalakad ko sa paligid,
Napansin ko na hindi sunod-sunod ang mga numero ng bahay."
Sabi niya, "Syempre.
Binibigay ang numero ayon sa pagkakasunod-sunod ng pagpapatayo ng gusali.
Ang pinaka-unang bahay na ginawa sa isang block ang may unang bilang.
Ang pangalawang bahay na ginawa ay may pangalawang bilang.
Ang pangatlo ay pangatlong bilang.
Madali lang.
Halata nga e."
Kaya, nakakatuwa na minsa'y kailangan nating pumunta sa kabilang panig ng mundo upang matanto ang mga pagpapalagay na hindi natin inaakala, at malaman natin na ang kabaligtaran nila ay maari din maging tama.
Kaya, halimbawa, may mga manggagamot sa Tsina na naniniwalang ang trabaho nila ay panatilihing malusog ang inyong pangangatawan.
Kaya, sa bawat buwan na kayo ay malusog, binabayaran niyo sila, at kung ikaw man ay magsakit, hindi mo kailangan magbayad dahil sila ay nabigo sa kanilang trabaho.
Yumayaman sila kapag ika'y malusog, hindi kung ika'y may-sakit.
(Palakpakan)
Sa mga musika, iniisip na ang "isa" ay para sa downbeat, at ang simula ng musical phrase. Isa, dalawa tatlo apat.
Ngunit sa musika ng Kanlurang Africa, ang "isa" ay ang dulo ng bawat taludtod, kagaya ng tuldok sa katapusan ng isang pangungusap.
Kaya, napapakinggan niyo ito hindi lamang sa bawat taludtod, ngunit pati din sa paraan kung paano nila binibilang ang kanilang musika. Dalawa, tatlo, apat, isa.
At ang mapang ito ay wastong-wasto.
(Tawanan)
May kasabihan na anumang totoong bagay ang sabihin mo tungkol sa India, ang kabaligtaran nito ay totoo rin.
Kaya, huwag nating kalimutan, sa TED man o kahit saan pa, na anumang magandang ideyang naisip o narinig mo, ang kabaligtaran nito ay maaring tama rin.
Domo arigato gozaimashita.
.
Sonunda.Hosgeldin Neo !
Tahmininde yanilmadin, ben Morpheus .
Sizinle tanismak benim icin bir onur.
Hayir, o onur bana ait.
Lutfen buyur.
Otur.
Su anda kendini biraz, tavsan deligine yuvarlanan Alice gibi hissettiğini biliyorum.
Öyle de denilebilir.
Gözlerinde görebiliyorum.
Uyanmayı uman ve bu yuzden her gördüğünü kabul eden bir adam tipi var sende. .
Ne gariptir ki,bu gercekten cok da uzak degildir.
Kadere inanır mısın, Neo?
Hayır.
Neden ?
Cunku hayatımı kontrol edememe fikrini sevmiyorum.
Ne demek istedigini cok iyi anlıyorum.
Izin verirsen neden burada olduğunu söyleyeyim.Buradasın çünkü bildiğin bir şeyler var.
Ne bildiğini ifade edemezsin ama hissedebilirsin.
Tüm yasaminda hissettin.
Dünyada kötü giden bir şeyler var.
Ne oldugunu bilmiyorsun... ...aklında seni cilgina ceviren bir kıymık var gibi.
İste bu his seni bana getirdi.
Neyden bahsettigimi biliyor musun?
Matrix.
Matrix'in ne olduğunu biliyor musun?
Matrix her yerdir; etrafımızdaki her yer, hatta bu oda.
Pencereden dışarı baktığında gorebildiklerin ... ya da televizyona baktığında görebilirsin; İşe, kiliseye giderken ya da vergilerini öderken... ...hissedebilirsin.
Senin gercegi görmene engel olmak için gözlerine inen bir perdedır.
Hangi gercegi ?
Herkes gibi esir doğduğun, koklayamadığın, tadamadığın.... ...ya da dokunamadığın zihninin zindaninda doğduğun gerçeği.
Matrix'i kendinde görmelisin.
Bu son şansın.
Bundan sonra geri dönüşün yok.
Mavi hapı al ve hikayene son ver, yatağında uyan ve neye istiyorsan ona inan.
Kırmızı hapı al ve harikalar diyarında kal ve sana tavşan deliğinin ne kadar derin olduğunu göstereyim.
Hatirla.
Sana teklif ettiğim tek şey gerçeklik. Fazlası değil.
Beni izle.
Nagsisimula ang pagtutulungan sa isang usapan.
At nais kong ibahagi sa inyo ang iilan sa aming usapan na aming nasimulan.
Lumaki ako sa isang log cabin sa estado ng Washington na may maraming oras na walang magawa.
Yves Behar:
At sa mala-postcard na Switzerland naman ako.
FN:
Hilig ko na talaga noon pa ang mga sasakyang alternatibo.
Ito ay isang yateng panglupa na gamit pangkarera sa magkabilang dulo ng disyerto sa Nevada.
YB:
Magkasamang windsurfing at skiing ang imbensyong ito.
FN:
At mahilig din ako sa mga mapanganib na imbensyon.
Ito ay isang 100,000-volt na Tesla coil na ginawa ko sa aking kwarto, kahit tutol ang nanay ko.
Sa pagtutol naman ng aking ina, ito ay mapanganib na pananamit.
(Tawanan)
FN:
At pinagsama-sama ko ito lahat, itong pagkahilig sa alternatibong enerhiya. At nagmaneho ng solar car sa magkabilang dulo ng Australia. Pati na sa U.S. at Japan.
YB:
Kaya, enerhiya mula sa hangin, sa araw, marami kaming napag-uusapan.
Marami kaming gustong gawin.
Kaya nagpasya kaming magsama para sa isang espesyal na proyekto.
Upang pagsamahin ang inhinyeriya at disenyo at...
FN: gumawa ng iisang produktong ganap, isang napakagandang bagay.
YB:
At gumawa kami ng "baby".
(Tawanan)
FN:
Maari na bang ilabas ang aming "baby"?
(Palakpakan)
Ganap na de-kuryente ang "baby" na ito.
Aabot ito hanggang 150 milya bawat oras.
Doble ang mararating nito kung ikukumpara sa ibang de-kuryenteng motorsiklo.
Ang talagang nakakasabik sa mga motorsiklo ay ang magandang pagkakabuklod ng inhinyeriya at disenyo.
Nagbibigay ito ng karanasang kagulat-gulat sa sinumang nakasakay.
Masaya akong nakatrabaho si Yves Behar.
Siya ang nakapag-isip ng aming pangalan at logo.
Kami ang Mission Motors.
At meron lang kaming tatlong minuto. Ngunit maari pa kaming magsalita dito ng ilang oras pa kung nanaisin niyo.
YB:
Salamat.
FN:
Salamat sa TED.
At salamat Chris, sa inyong paanyaya.
(Palakpakan)
[Instrumental na pagpasok ng kantang "I Was Here"]
[Beyoncé, kasabay ng musika] Sa ika-labing siyam ng Agosto taong 2012,
Napapanahon na para tayo'y magkaisa
Gumawa ng isang bagay para sa kapwa.
Walang isang maliit na bagay.
Nagsisimula ito sa bawat isa.
Gumawa ng sariling marka at sabihing "ako ay nandito".
Pumunta sa link na whd-iwashere.org At sabay sabay nating ipakilala ang ating mga lilikhaing kuwento. ♪ Ako ay nandito, nabubuhay, nagmamahal ♪ [Kasabay ng kanta:]
*Isang araw,* isang mensahe, isang bilyong katao ang magiging parte ng pagkilos ♪ Aking ginawa, ako'ng gumawa ♪ [Kasabay ng kanta:] *para sa isa't isa.* ♪ Aking ginawa, ako'ng gumawa ♪ ♪ Ako ay nandito ♪ Kita-kita na lang tayo.
[Cymbals + ulyaw]
(I Was Here World Humanitarian Day August 19 whd-iwashere.org)
*Subtitles sa pamamagitan ng mga boluntaryo gamit ang amara.org*
(Tugtog)
(Palakpakan) (Tugtog)
(Palakpakan)
Maligayang pagdating sa "basic addition"!
Alam ko ang iniisip mo:
"Di ganun ka-basic and addition para sa'kin!"
Paumanhin...
Nawa'y sa dulo ng palabas, o sa ilang linggo, ay basic na'to sa'yo
Simulan natin siguro sa, maari mong sabihin, ilang mga katanungan
Simulan natin sa isang tanyag na problema:
1 + 1
At alam ko na alam mo nang gawin ito
Pero ipapakita ko yung paraan paano kung saka-sakaling hindi mo pa ito kabisado
Sabihin natin, Kung meron akong isa - ito ay isang... avocado
Kung meron akong isang avocado at binigyan mo pa ako ng isa Ilang avocado ang meron ako?
Isa, dalawang avocado
Kaya, ang 1 + 1 ay 2
Ngayong, iniisip mo:
"Ang dali naman!"
Kaya bibigyan kita ng mas mahirap
Ayos itong avocado Ituloy nating ganito
Ano ang 3 + 4?
Heto, tingin ko, ay mas mahirap
Sige, sa avocado pa rin tayo
Kung sakaling di mo alam kung ano ang avocado ito'y isa sa mga pinkamasasarap na prutas at isa ring sa mga pinakamalalangis
Di mo nga siguro iisiping prutas kung makakita ka nito
Sabihin natin meron akong 3 avocado 1 2 3 at binigyan mo pa ko ng 4
Gawin nating dilaw yung 4, para alam mo na ito yung binigay mo sa'kin 1 2 3 4
Ilang mga avocado ang meron ako ngayon?
Bilangin natin, 1 2 3 4 5 6 7 avocados
Kaya ang 3 + 4 ay 7
Ngayon naman, simulan natin ang isa pang paraan para isipin 'to Ang tawag dito'y:
Ang Number Line
Ganito ko gagawin sa utak ko, kapag nakalimutan ko, kapag di ko kabisado,
Gamit ang number line, isusulat ko ang mga numero nang sunud-sunod, hanggang sa lahat ng numerong gamit ko'y naisulat na
Ang unang numero ay 0, na ang ibig sabihi'y wala... ngayon alam mo na,
Pagkatapos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
Patuloy sa:
11, ... Sabi natin 3 + 4
Simulan natin sa 3
Heto ang 3 Idadagdag natin yung 4 sa 3
Ang gagawin natin, punta tayo sa number line dito sa number line 4 pa
Kaya, 1 2 3 4
Dinagdagan lang natin ito ng 1 2 3 4
Napunta tayo sa 7
At yan ang sagot.
Pwede pa tayong tumalakay ng iba pang tanong Sabihin natin: Ano ang...
Kung itanong ko sa'yo, "ano ang 8 + 1?"
Hmmm... 8 + 1
Alam mo na siguro 8 + 1 ay ang susunod na bilang kung titignan ang number line simulan natin sa 8 dagdagan ng 1 ang 8 + 1 ay 9 hirapan natin at para sa iyong kaalaman, kung medyo hindi ka pa sanay, pwede mong iguhit ang mga bilog o kaya ang number line paglipas ng panahon, kapag nasanay ka na, madali mo itong maisasaulo kaya mo itong pagsasagutin ng wala pang isang segundo
Promise. kailangan mo lang magsanay lagi
Sabihin natin
Nais kong iguhit muli ang number line meron nga pala akong line tool kaya hindi dapat pangit yung mga linya ko kung pwede namang... ayan ang ganda...
Matinu-tinong linya
Parang ayoko nang burahin gumuhit tayo ng number line 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Mahirap na tanong:
Ano ang... (palitan din natin ang kulay)
Ano ang 5 + 6 ? kung gusto mo, i-pause mo yung video at subukan ito.
Baka nga alam mo na yung sagot
Kaya ko inisip na mahirap ito dahil ang sagot ay mas marami sa bilang ng iyong daliri para di mo ito bilangin gamit ang iyong kamay
OK, simulan na natin (tumutunog yung cellphone ko...) (pero di ko sasagutin kasi mas mahalaga ka!)
Simulan natin 5
Dito sa may 5 dadagdagan natin ng 6 bilangin natin 1 2 3 4 5 6
Nasa 11 tayo
Ang 5 + 6 ay 11
Ngayon, tatanungin kita
Ano ang 6 + 5 ?
Pwede mo bang baligtarin ang dalawang numero at kunin ang sagot?
Subukan natin pero ibahin rin natin yung kulay para di tayo malito
Simlan natin sa 6
Wag mo munang pansinin yung dilaw dagdagan natin ng 5 1 2 3 4 5
Ha! Pareho!
Maari mo itong subukan sa iba pang mga tanong at makikita kung bakit ito gumagana
Hindi mahalaga kung ano ang nauna ang 5 + 6 ay pareho lang sa 6 + 5
Hindi ba?
Kung may 5 akong avocado at bigyan mo ako ng 6, 11
At kung 6 at bigyan mo'ko ng 5, 11 pa rin
Dahil mabisa ang number line
Sumagot pa tayo ng ilang tanong gamit 'to
Pero sigurado akong malilito ka na kasi patung-patong na ang sulat ko
Tignan natin... (puti naman)
Ano ang 8 + 7 ?
Well... (kung nababasa mo pa'to) ang 8 ay narito dadagdagan natin ng 7 1 2 3 4 5 6 7
Andito tayo sa 15 8 + 7 ay 15
Kaya sana, maunawaan mo kung paano gagawin ang mga problemang ito
At higit pa - hula ko matututunan mo rin ang multiplication maya-maya
Ang mga ganitong tanong, Kapag nagsisimula ka palang sa sipnayan (maths)
Heto ang nangangailangan ng matinding pagsasanay kalaunan kelangan mo rin itong kabisaduhin pero pag tagal, at tinignan mo ito uli, gusto kong maalala mo kung paano mo pinanood ito, at panoorin mo ito uli pagkatapos ng tatlong taon at gusto kong maalala mo kung ano ang iyong naramdaman noong pinapanood mo'to ngayon at sasabihin mo "Oh my God, ang dali naman nito!" dahil mabilis kang matututo anyway... sa tingin ko alam mo na'to
At kung hindi mo alam yung sagot sa mga addition problem sa mga exercise
Maari mong pindutin yung "hints" at iguguhit namin yung mga bilog na maari mong bilangin o kaya, kung gusto mo itong gawin mag-isa, para makuha mo ito ng tama, pwede mong iguhit yung mga bilog o kaya yung number line na katulad dito.
Tingin ko kaya mo na yung iba pang mga tanong sa addition.
Have fun!
Bizler kendimizin dışında başka bir dünya bilmezdik.
Biz Aristokratlar.
Ölülerle bir arada olmanın yanı sıra balkabağı ve şakalara kadar uzanan... ...birçok şeyin birleşimidir Cadılar Bayramı.
Yüzyıllardır bu bayram kültürel, dini ve ilginç geleneklerin bir sentezidir.
[ flüt sesi ]
Herşey 2.000 yıldan daha uzun bir süre önce Kelt kültürünün Avrupa'yı sarmasıyla başladı.
31 Ekimde insanlarin hasat döneminin bitmesini kutladiklari festivale Samhain adı verilirdi. festivalde .
O gece Keltiklerin yeni yılı olarak kabul edilen ve yıllar içinde önem kazanan bir geceydi .
Ölülerin mezarlarından çıkarak yeryüzüne dağildiği sihirli bir gün. " O öyle bir andır ki ölüm ve yaşam arasındaki en ince zaman dilimidir ."
[uluyan kurtlar]
Samhain festivalinde, köylüler toplanıp ölü ruharı dünyadan ve yaşamdan uzak tutan büyük şenlik ateşleri yakarlardı .
Katolik kliselerinin Avrupa'daki hakimiyetleri büyüdükçe Samhain gibi pagan adetlerini hoşgörmediler .
7. yy. da Vatikan bunu klisenin onay verdiği bir bayram olarak kabul etti.
Böylece 1 Kasım günü ölenleri anmak adına Azizler Günü olarak ilan edildi.
"Tüm bu bayramlarin ahiret ve ölümden sonra ki yaşamla ilgisi vardı."
Klisenin bu planlanmış hareketi halkı kendi safına çekmek içindi."
Azizler Günü daha sonra Cadılar Bayramı diye anıldı.
Cadılar Bayramı'nda adı geçen "Hallow" kutsal, mübarek anlamlarına geliyordu.
Yani kabaca çevirisi "Azizler Topluluğu" demekti.
31 Ekimden önceki gece Cadılar Bayramı adıyla anılsa da, zamanla yerini Halloween'e bıraktı.
Bu bayram, 1840'lı yıllardaki Patates Kıtlığından ötürü göç eden İrlandalılar sayesinde Amerika'ya yayıldı.
Göç eden topluluk beraberinde biblolar ve komşuların kapılarını söküp almak gibi... ...şakaları barındıran birçok adetlerini... ....beraberlerinde buraya da taşımışlardı.
Küçük afacanlar yüzlerini gizlemek için maske takarlardı.
Ancak yıllar geçtikçe masum olan şakalar insanlara zarar vermeye başladı.
"1930'larda bu bayram tehlikeli olmaya başlamıştı.
Yani.... serseriler etrafı yakıp yıkıyorlardi."
"Şeker mi şaka mı oyunu özünde gaspa dayanıyordu." "şeker vermezsen evini yıkıp dökeriz."
Dükkan sahipleri ve çevredekiler, çocukları yaramazlık yapmadan uzaklaştırmak için onlara... ...ikram veya hediye veriyorlardı ve başka kimselere gitmelerini sağlayıp sorun çıkmasını önlüyorlardı.
30'larda Cadılar Bayramında şeker toplama adet haline geldi.
Sulat ng Pag-ibig para sa Sundalo
Mahal kong Samsul
Samsul, sinulatan kita ng dalawang beses pero hindi ka sumagot.
Sa tulong ng video letter na ito, sana makita mo ang iyong anak at mahimuk kang sumagot.
Dinala ko ang video letter na ito galing pa sa Bupul papuntang Merauke para mapanood mo.
Samsul, nakatira pa rin ako sa Bupul kasama sa Nanay at Tatay.
Walang nagbago sa Bupul.
Sariwa pa rin ang hangin
Hanggang ngayon wala pa ring kuryente at telepono.
Papunta ng Merauke, marami kaming dinaanan na mga border security posts.
Yung poste ng TNI na dating malapit sa Maro River tulay nilapat na malapit sa opisina ng Eligobel District.
Alam mo naman na mahirap ang biyahe galing Bupul papuntang Merauke, tumatagal ng 4 hanggang 5 na oras.
Samsul, nangungulila ako sa iyo.
Pagkatapos mo akong iwanan -- nung ikalimang buwan ng pagbubuntis ko - humirap ang buhay ko.
Maraming nagtatanong kung sino ang ama ng anak ko.
Yung nakakaalam na sundalo ng TNI ang ama nya tinatawag siyang 'army brat'.
Minsan kapag nagaalboroto si Yani, sumisumiklab sina Nanay at Tatay at sinasabi sa kanya
"Yung Tatay mo alam lang gumawa ng bata pero di ka naman pinanagutan!"
Madalas tahimik ko na lang tinatanggap yung mga masakit na pananalita ng nila.
Samsul, naalala mo pa ba nung nagkakila tayo nung 2008?
Napakabait at magalang mo.
Bumibisita ka sa bahay namin, parating may dalang biskwit, Energen at gatas.
Bumisita araw-araw hanggang sinagot kita.
Nasa high school pa lang ako nun.
Akala ko magpapakasal tayo.
Pero umalis ka papuntang Bandung nung Nobyembre 2008 nung ikalimang buwan ng pagbubuntis ko.
Sumumpa ka na lilipat ka ng Merauke at nakiusap ka ng alaagan ko muna ang ating anak.
Pinanganak si Anita Mariani nung 17 Marso 2009 sa Bupul.
Tinatawag ko syang Yani.
Malaki na si Yani.
Tatlong taong gulang na sya.
Gusto nyang mag-aral para maging kapaki-pakinabang sa ating bansa.
Samsul, tumatanda na sila Nanay at Tatay.
Hindi na nila kayang magtrabaho para suportahan ang anak natin.
Nahihirapan akong maghanap ng trabaho dahil kailangan kong alagaan si Yani.
Pero nagsisikap pa rin ako para masuportahan ang anak natin.
Kung bumalik ka, syempre tatanggapin kita ng buo sa loob ko.
Iintayin pa rin kita, Samsul.
Wala akong pakialam kung anong sinasabi ng iba.
Pag-ibig galing Bupul at Merauke, 21 Nobyembre 2011.
Maria Goreti Mekiw
Sulat ng Pag-ibig para sa Sundalo
Mahal kong Samsul
Samsul, sinulatan kita ng dalawang beses pero hindi ka sumagot.
Sa tulong ng video letter na ito, sana makita mo ang iyong anak at mahimuk kang sumagot.
Dinala ko ang video letter na ito galing pa sa Bupul papuntang Merauke para mapanood mo.
Samsul, nakatira pa rin ako sa Bupul kasama sa Nanay at Tatay.
Walang nagbago sa Bupul.
Sariwa pa rin ang hangin
Hanggang ngayon wala pa ring kuryente at telepono.
Papunta ng Merauke, marami kaming dinaanan na mga border security posts.
Yung poste ng TNI na dating malapit sa Maro River tulay nilapat na malapit sa opisina ng Eligobel District.
Alam mo naman na mahirap ang biyahe galing Bupul papuntang Merauke, tumatagal ng 4 hanggang 5 na oras.
Samsul, nangungulila ako sa iyo.
Pagkatapos mo akong iwanan -- nung ikalimang buwan ng pagbubuntis ko - humirap ang buhay ko.
Maraming nagtatanong kung sino ang ama ng anak ko.
Yung nakakaalam na sundalo ng TNI ang ama nya tinatawag siyang 'army brat'.
Minsan kapag nagaalboroto si Yani, sumisumiklab sina Nanay at Tatay at sinasabi sa kanya
"Yung Tatay mo alam lang gumawa ng bata pero di ka naman pinanagutan!"
Madalas tahimik ko na lang tinatanggap yung mga masakit na pananalita ng nila.
Samsul, naalala mo pa ba nung nagkakila tayo nung 2008?
Napakabait at magalang mo.
Bumibisita ka sa bahay namin, parating may dalang biskwit, Energen at gatas.
Bumisita araw-araw hanggang sinagot kita.
Nasa high school pa lang ako nun.
Akala ko magpapakasal tayo.
Pero umalis ka papuntang Bandung nung Nobyembre 2008 nung ikalimang buwan ng pagbubuntis ko.
Sumumpa ka na lilipat ka ng Merauke at nakiusap ka ng alaagan ko muna ang ating anak.
Pinanganak si Anita Mariani nung 17 Marso 2009 sa Bupul.
Tinatawag ko syang Yani.
Malaki na si Yani. Tatlong taong gulang na sya.
Gusto nyang mag-aral para maging kapaki-pakinabang sa ating bansa.
Samsul, tumatanda na sila Nanay at Tatay.
Hindi na nila kayang magtrabaho para suportahan ang anak natin.
Nahihirapan akong maghanap ng trabaho dahil kailangan kong alagaan si Yani.
Pero nagsisikap pa rin ako para masuportahan ang anak natin.
Kung bumalik ka, syempre tatanggapin kita ng buo sa loob ko.
Iintayin pa rin kita, Samsul.
Wala akong pakialam kung anong sinasabi ng iba.
Pag-ibig galing Bupul at Merauke, 21 Nobyembre 2011.
Maria Goreti Mekiw
Hayatın gizemini hiç merak ettiniz mi ?
Tıpkı evrenin nasıl başladığı gibi.
Piramitleri kim inşaa etti ?
Coca-Cola nın gizli formulünü (muzik)
Bazı bilim insanlari bu gizemler arasında kozmik bir bağlantı olabilecegine inaniyorlar.
Kimse kesin olarak bilmiyor fakat biz Coca-Cola'nin zamanin başlangıncından beri var olduğunu biliyoruz.
[gök gürültüsü sesi]
Tamam tamam
İşte gerçek hikaye.
Coca-Cola 100 yılı aşkın bir süre önce Atlanta şehrinde, burada icat edildi.
[müzik]
1886 yılına döndüğümüzde John Pemberton isimli bir eczacı geliştirdiği yeni bir formül ile deney yaptı.
Bazı gizli birleşikleri aldı ve onları bir şurup içine koyarak kaynattı.
Bunun çok lezzetli olduğunu düşündü. "mmmmm"
Böylece ,Jacob'un Eczanesinden bazı şeyler aldı... ...karbonatlı suyla şurubu karıştırdı ve bir bardağını 5 kuruşa sattı.
Ve gerisi hikayeydi.
Böylelikle tüm zamanların en serinletici içeceklerinden bir tanesi üretildi.
Pembertons'ın bu icadına Coca-Cola adını veren... ...muhasebecisi Frank Robinson'dı .
Doğrusu şu ki, kendi el yazıyla yeni bir marka.üretti.
Kapişilan içecek bu marka ile Atlanta'nın heryerine yayıldı,... ...satışları artmaya başladı.
Birinci yılına kadar günde ortalama 9 tane Coca-Cola sattı.
Dr.Pemberton buluşunun inanılmaz geleceğini hayal edemezdi.
1888' de daha sonları Coca-Cola'nin üretimini sağlacak olan şirket sahibi Asa Candler... ...adında bir iş adamına bu gizli formulü sattı.
Bay Candler bir pazarlama dehasıydı.
Ürünün tanıtımı yapmak için birçok çözüm yolu buldu.
Hatta dağıtımını yaptığı şurup varillerin görünüşü belirgin olsun diye kırmızıya boyattı.
Her geçen gün, daha fazla insan bu lezzetli içeceği farketti
Coca-Cola Amerika'nın her yerine yayılmaya başladı.
Yıllarca Coca-Cola sadece bir büfe satıldı.
Daha sonra ,Thomas ve Whitehead adında iki zeki adamın aklına bir fikir geldi.
Coca-Cola asıl içecekler kadar başarılıydı şayet şişeye konulursa neler olurdu?
"Şişeler mi?"
"Evet efendim !Şişeler.İnsanlar onları evlerine götürebilirler."
Peki, Bay Candler muthis saçma bir fikir olduğunu düşündü.
O kadar saçmaydı ki ,bu iki adam istedikleri kadar Coca-Cola'yı şişeye koyabileceklerini söyledi.
Ve onlara bunu yapma hakkını sadece 1 dolar için sattı.
Tabi ki, Bay Candler'ın satmadığı tek şey gizli formüldü.
Coca-Cola şurubunu satmak için onlarla anlaştı.
Karbonatlı su ekleyip Coca-Cola'yı şişelemeye başladılar.
İnsanların Coca-Cola'yı şişeyle sevdikleri ortaya çıktı.
Artik insanlar istedikleri zaman bu tadin keyfine variyorlardı.
Coca-Cola popülerliğinden rakipleri yararlanmaya çalıştılar.
Bu sebeple şişeleyenler, insanların Coca-Cola'yı sahtelerinden kolayca ayırt etmeleri için bir şey yaptılar.
Ve 1916'da Coca-Cola kendine özgü şişesini tanıttılar.
Artık insanlar gerçek tadı elde edeceklerinden emin olabileceklerdi.
Yeni şişe öylesine benzersiz oldu ki , hemen meşhur oldu.
1919'da, Candler, şirketi bir grup yatırımcıya... şirketin yeni başkanı olacak olan Robert Woodruff isimli adama sattı.
Bay Woodruff'unamacı Coca-Cola'yı herkesin istediği anda istediği yerde bulacağı soğuk bir içecek yapmaktı.
Onun liderliğinde, şişeleme islemi dunya capina yayildi.
Ve Coca-Cola ilk kez küresel marka olmaya başladı.
100 yılı aşan bir süre olmasına rağmen formül hala korunan bir sırdır.
Ama Coca-Coca'nın popülerliği sır değildir.
Dünyada en çok tanınan markasidir.
Ve 200 den fazla ülkede Coca-Cola keyfini yaşanmaktadır.
Ülkenizde olduğu gibi yerel şişeleme tesislerince üretilip satılmaktadır.
Neredeyseniz,nerede susadıysanız.
Coca-Cola Şirketi ve Coca-Cola şişeleme tesisleri içecek ihtiyacını pek çok farklı yolla karşılar.
Parlayan yıldız her daim parlayacaktır.
Coca-Cola
Orjinal alkolsüz içecek.
Benzersiz Tadına doyulmayan Hakiki ve eglenceli.
Sadece tek bir Coca-Cola vardır.
Kainattaki en ferahlatıcı içecek.
Salamat..maraming salamat.
Mr. Speaker, Mr.
Vice President, mga miyembro ng Kongreso, mga kagalang-galang na bisita, at mga kapwang
Amerikano:
Nuong makaraang buwan, ako ay nagpunta sa Andrews Air
Force Base upang salubungin ang ilan sa ating mga hukbong sandatahan na nagsilbi sa Iraq.
Sama-sama tayong nagbigay ng pangwakas na pagpugay, bilang pagsaludo sa mahigit na isang milyong mamamayan na lumaban-at ilang pang libo na nagbigay ng kanilang buhay.
Tayo ay nagtitipon ngayong gabi sa kaalaman na dahil sa mga bayaning ito, ang Estados Unidos ay mas ligtas sa kapahamakan at mas naging kagalang-galang sa buong mundo.
(Palakpakan)
Sa kauna-unahang pagkakataon sa loob ng siyam na taon, wala nang
Amerikano na lumalaban sa Iraq.
(Palakpakan.) Sa unang pagkakataon makatapos ng dalawang dekada, si Osama bin Laden ay hindi na isang banta sa bansang ito.
(Palakpakan.)
Karamihan ng mga pamunuan ng al Qaeda ay naibagsak na.
Naputol na ang lakas ng Taliban at ang ating mga sundalo sa Afghanistan ay nag-siuwian na.
Ang mga tagumpay na ito ay nagpapatunay sa katapangan, kawalan ng pag-iimbot at pagtutulungan ng hukbong-sandatahan ng Amerika. kung saan tayo ay binigo ng mga institusyong ating inaasahan, ang hukbong sandatahan ang tumupad at humigit pa sa ating inaasahan.
Hindi sila nagpadala sa pansariling ambisyon.
Hindi sila na-apektuhan ng kani-kanilang pagkakaiba ng opinyon.
Bagkus, ipinako nila ang kanilang mga mata sa kasalukuyang misyon.
Sama-sama nilang ginawa ang kanilang tungkulin.
Isipin niyo na lang kung ano ang ating magagawa kung susundan natin ang kanilang halimbawa.
(Palakpakan.) Isipin natin ang America na kaya nating abutin:
Isang bansa na mangunguna sa buong mundo sa edukasyon na kanyang mga tao,
Isang America na maka-aakit ng bagong henerasyon ng
MIRA ZORRA A MI NO ME JODAS QUE NO ESTOY PARA ENTREVISTAS HABLA CON EL TITO
John Norquist:
Ang mga lungsod na walang mga freeways ay walang malalaking problema sa trapiko.
Katulad ng Vancouver, British Columbia,wala talaga silang freeways sa buong lungsod,
At epektibo ito. Ang mga ibang freeways ay nakakapagdulot ng iba't-ibang pinsala.
Kapag tiningnan mo ang mga real estate na malapit sa freeway, halos lahat ng ito ay napabayaan na, puro paradahan o kaya ay mga gusaling walang laman ang laman nito, at mahirap lakaran.
Mahirap talagang mag-disenyo ng isang freeway na magiging kaaya-aya sa isang lungsod.
Noong 1922, ginawa ni Corbusier-ang magaling na makabagong arkitekto-ang kanyang larawang-guhit na pinamagatang City of Tomorrow (o ang Lungsod ng Hinaharap), na nagmungkahi ng mga naka-hiwalay na lansangan sa mga lungsod isang uri ng panaginip na utopian, kung saan maaari kang magmaneho nang hindi kinakailangang magmabagal o magdahan-dahan.
Yun nga lang, ang mga lungsod ay sadyang komplikado.
Kung ilapat mo ito sa isang malaki at estilong rural grade separated highway, lumilikha ito ng mga hindi inaasahang mga epekto
Halimbawa, ang West Side Highway sa New York.
Sam Schwartz:
Nakatanggap ako ng isang tawag nuong Disyember 1973.
Isa akong batang enhinyero noon sa Kagawaran ng Trapiko ng New York, yung buong West Side Highway ay gumuho sa Gansevoort Street. John Norquist:
Itinayo iyon nuong kalaunan ng '20's at gumuho noong 1973 at muli noong 1975.
At sa huli, pagkatapos ng labing-limang taon, Napagpasyahan nilang huwag na lang itong itayong muli, bagkus ay ginawa na lang sila ang West Street.
Ang mga lugar katulad ng Tribeca, Chelsea at Battery Park ay muling natunghayan ang ganda ng ilog. Sam Schwartz:
Kinailangan kong pangasiwaan ang trapiko, yan ang trabaho ko noon.
Ang malaman kung saan papunta ang mga sasakyan.
At noong nalaman kong nakahanap ng iba't-ibang pagdaraanan ang mga sasakyan, lumuwag din trapiko doon sa ang mga iba't-ibang daanan.
John Norquist:
Wala na ulit akong narinig na nangangampanya para itayong muli ang West Side Highway.
Katulad din ng ito ng nangyari sa Embarcadero sa San Francisco.
Sa kalagitnaan ng San Francisco, tinanggal nila ang dalawang freeways na naapektuhan ng malakas na lindol.
Sa magkaparehong pagkakataon, mas gumanda ang daloy ng trapiko, tumaas ang halaga ng lupa at real estate, at dumami ang naninirahan sa mga lugar malapit doon sa ginibang mga daan.
Ang Embarcadero, na matagal nang isang boulevard sa San Franciso, bago nila ito sirain noong 1951 noong itayo ang Embarcadero, ito ay naibalik sa dating ganda, maaring mas maganda pa.
Mayroon itong streetcar, may mga palmera.
John Norquist:
Tinutulungaon namin ang mga grupo sa Seattle na tanggalin ang Alaskan Viaduct na isang freeway na nasa tapat ng aplaya.
Nagsusumikap din kaming maibalik ang ganda ng Clairborne Avenue, na mayroong nakataas na freeway kaya natatakpan ang buong daan, at talagang naaapektuhan nito ang isa sa mga magagandang boulevards sa New Orleans.
Bago ito gawing freeway noong 1966, mayroon humigit-kumilang 200 negosyo dito, ngayon ay nasa 25 na lamang.
At ngayon, alam na natin na hindi natin kailangan ang highway para pumunta ng silangan o kanluran.
Hindi natin ito kailangan para maglakbay sa ibang rehiyon.
Masyadong mahal sustentuhin ang mga ito at mas mabuti pa kung gibain na lang ang mga ito.
Ito ay sinasabi bilang ang natataging ginawa pagkatapos ng bagyong Katrina na tunay na nakapagpaganda sa New Orleans.
John Norquist:
Masama ang naging epekto ng mga highway sa Buffalo, tulad ng pagtakip sa aplaya, paghihiwalay ang mga pamayanan, pagdungis sa mga liwasang bayan at park way systems.
John Norquist:
Madaming pinsalang nagawa si Robert Moses sa New York, pero mas madami sa Buffalo.
Sa kasalukuyan, 52 porsyento ng lupa sa bayan ng Buffalo ay nakalaan para sa paradahan ng mga kotse sa halip na suhayan ang buhay at kapaligiran, na syang inaasahan mo sa isang urbanisadong lugar.
John Norquist:
Napakaganda ng Lake Erie sa Buffalo, yun nga lang, hindi mo ito makita dahil sa mga kalsada at daan.
Joan Byron:
Binuo ang Sheridan na tagos sa South Bronx dahil sa simula't-sapul hindi binigyan ng kahalagahan ang kalusugan at kalidad ng buhay ng mga tao doon. John Norquist:
Mayroon lamang humigit-kumulang na 40,000 na sasakyan bawat araw.
Pinagdurugtong lamang nya ang dalawang lugar... ang Bronx at ang Bruckner
Madaming mga tao sa lugar na iyon ang nag-aalala sa mga bata, sa hika at kalidad ng hangin, at gusto nilang ibalik ang kanilang dating lugar.
Hindi katulad nga ibang lungsod kung saan tinanggal ang mga highways, may mga pagkakataong ginagawang boulevard ang mga elevated highways.
Sa pagkakataong ito, ang Sheridan ay magkakaroon ang isang mas maliit na lansangan na magsisilbing pangunahing daan ng bagong lugar para sa humigit kumulang 1500 na murang pabahay at sampung acres ng bukas na espasyo, at mga pulutong ng mga daanan at lakaran na nag-uugnay sa mga pamayanang kasalukuyang naroon pati na ang ilog na minsa'y nahiwalay sa kanila.
John Norquist:
Kung tutuusin, hindi nakakamit ng grade separation ang nais nitong gawin na pabilisin ang daloy ng trapiko.
Mahalagang suriin ang grade separated highways at pagnilay-nilayan ang pagtanggal sa mga ito dahil mas makakadagdag ito sa halaga ng inyong lungsod.
May iba akong pinagkakaabahalan, bukod sa pisika.
Sa katunayan, ngayon mas madalas sa ibang bagay.
Isa dito ang malawak na ugnayan ng iba't ibang wika ng mga tao.
At lumalayo sa mga malayuang relasyon ang halos lahat ng mga propesyonal at ng mga pangkasaysayang dalubwika sa Estados Unidos at sa Kanlurang Europa; malaking pagpangkat, mga pagpapangkat na matagal nang namamalagi, mas matagal pa sa mga kilalang pamilya.
Ayaw nila yun; sa tingin nila himaling ito.
Sa tingin ko, hindi.
At may mga napakatalinong mga dalubwika, karamihang mga Ruso, na nagtatrabaho sa Santa Fe Institute at sa Moscow, at gusto kong makita kung saan makararating ito.
Makararating ba talaga ito sa isang ninuno ilang mga 20, 25,000 na taong nakaraan?
At paano kung bumalik tayo sa nakaraan na higit pa sa ninuno na ito, noong siguro mayroong kompetisyon sa gitna ng mga wika?
Gaano kalayo pa sa nakaraan ba yun?
Gaano kalayo ang pinanggalingan ng makabagong wika?
Ilang nakaraang libu-libong taon?
Chris Anderson:
Mayroon ka bang kutob o di kaya inaasahang sagot dito?
Sa palagay ko dapat mas nakatatanda ang makabagong wika kaysa sa mga larawan, mga ukit at mga lilok sa kuweba at mga yapak ng sayaw sa malambot na luwad sa mga kuweba ng Kanlurang Europa noong panahong Aurignacian mga 35,000 na taong nakaraan, or mas maaga.
Di ko mapaniwalaan na ginawa nila yun lahat tapos wala ring makabagong wika.
Ang hula ko, ang tunay na simula ay mga ganun nga o mas maaga pa.
Ngunit hindi nito ibig sabihin na di puwedeng manggaling ang lahat, o karamihan ng mga napatunayan na mga wika mula sa isang mas bago, ng siguro mga 20,000 na taong nakaraan, o parang ganun.
Ang tawag natin dito ay ang pagbo-bottleneck (biglang pagsikip ng daloy).
CA:
Maaaring tama si Philip Anderson.
Maaaring mas maraming kang alam sa lahat kaysa kanino.
Naging isang karangalan ito.
Maraming salamat Ginoong Murray Gell-Mann.
(Palakpakan)
Böyle bitmemeli, değil mi?
Sonrası önemli değil.
Bunu aşacağız değil mi?
Sonsuza kadar birlikte olacağız, değil mİ?
Tam tersini düşünmeye başlamıştım.
Belki Justin Bieber haklıydı.
Belki bu Romeo için Juliet yoktu.
Tom Hanks için de Meg Ryan yoktu.
Belki de aşk diye bir şey yoktu.
Tam kendimden vazgeçip... ...bir kedi edinmeye karar verdiğimde... ...onu gördüm.
Rüyalarımın kadını!
Hızlı düşünmeliydim.
Tren istasyonundan ayrılıp... ...saatte 45 km. yol almıştı.
Bir sonraki durak 14 blok ötedeydi.
Bir adam yürüyerek, kestirme yol kullanmadan... ...aynı durağa giderse,... ...hayatının geri kalanını yalnız mı geçirecek?
inanılmaz bır şekilde kendim olmaktan çıkmıştım.
Fakat her zerrem bana... ...bunu bırakmamamı söylüyordu.
Zorlamam gerekiyordu.
Başaracaktım.
Başaramadım.
Bu da neydi?
Bir dakika bekle!
Bieber !
Aynen böyle gitmişti kız.
Sonraki durak kilometrelerce uzakta değildi.
Patlak bir lastik ve kırık bir kalpten... ...başka bir şeyim yoktu.
Böyle bitmemeliydi, değil mi?
Sonrası önemli değil .
Bunu atlatacağız, değil mi?
Sonsuza kadar birlikte olacağız, değil mi?
Aksini düşünmeye başlamıştım.
Belki de Justin Bieber haklıydı.
Belki Romeo için Juliet yoktu.
Bu Kurt Cobain için Courtney Love yoktu.
Belki de aşk diye bir şey yoktu.
Ve aynen... ... " World of Warcraft " üyeliğimi yenilerken... ...onu gördüm.
Rüyalarımın kadını!
Uyuyor musun canım?
Uyuyor musun?... canım?
Uyuyor musun!?
Sanki biri uyku zamanı benim masal anlatmamı bekliyor, değil mi?
Favori masalın hangisi?
Uyuyan Güzel.
Neredeymiş,... ...bir bakalım...
Bir varmış bir yokmuş... ...uzaklarda bir krallık varmis. Bir Prenses doğmuş...
[bebek ağlaması]
...ve o çok güzel bir kızmış... ...bu yüzden ona güzel adını vermişler.
Güzel, gerçekten çok güzelmiş.
Tıpkı senin gibi canım.
Fakat!
Çok geçmeden ogrendi ki hayat zorlu imtihanlarla doluydu! ...güzellik hiç de önemli değildir... ...değildir,değildir,değildir... ...herneyse... ...prensesin vaftiz günü gelmişti... ...ve krallıktaki herkes... ...bu mutlu günde birlikte olmak için... ...bir araya gelmişti,... ...orman perileriyle.
Prensesin vaftiz annesi olmak için... ...evet... ...herkes vaftiz törenine davet edildi... ..herkes..ama.... ...bir kişi hariç... davet edilmedi, törenin dışında tutuldu. ...kim olduğunu biliyor musunuz?
Ben söyleyeyim...
Yaşlı peri... ...neden yaşlı perinin davet edilmediğini biliyor musun,canım?.. ...ben söyleyeyim... ...Çünkü çok yaşlı ve... ...güçsüzmüş. ...ve daha heyecanli genç perilere,... ...göre işe yaramazdı... ...ayakta durmakta zorlanıyormuş.
Muhtemelen, perilerde aralarında konuşup... ...kirli çamaşır gibi kokan ve sürekli... ...yaşliliğindan bahseden, işe yaramaz yaşlı periyi çağırmama kararı almışlar. ..tabi çok yaşlıydı. ...muhtemelen 10 dakika sonra uykuya dalacaktı... ...neden hayatını toplum için... ...harcamış birisini önemseyeceklerdi ki!
...böylece yaşlı peri dışlandığını anladı.... ...ve öyleydide.
...bu sebeple sürekli uyuklayan ve yaşlı olmanın nasıl hissettirdiğini... .....göstermeye karar verdi.
İlk önce... ...onlara bir sürpriz hazırlamış. ..vaftiz törenininde aniden ortaya çıkarak... ...kocaman zehirli, yeşil bir bulutun içinden pat diye ortaya çıkıvermiş.
Puhahahaha...
Tabi ki, sonrasında neden partiye davet edilmediğiyle ilgili can sıkıcı bir sürü şey... ...bahaneyle ört bas edilmeye çalışılmış.
Ben senin aylar önce öldüğünü düşünmüştüm, dedi aptal genç perilerden birisi... ...Şimdi...
Yaşlı perinin olgun ve bilgili davranıp onları affedebileceğini düşünüyor musun?
Saçmalama, tabi ki affetmemiş!
Bebeğin beşiğinin etrafında döndü... ...ve uzun bir kahkaha atmış...
Puhahaha *şaka şaka*
*öhö öhö *... uzun zaman oldu! ...şuna bakın... ... düzgün görünüşünüz ve sosyal günlerinizle... ...sağlam bacaklarınızla dans etmeniz beni deli ediyor! ...ve bana bakıp beni çok yaşlı ve itici buluyorsunuz.
Pekala. Hayatımda iki şey öğrendim!
Sanfranzise deneyin...
Bununla partide korkunç bir büyü yaptı... ...oradakilerin her biri... ...uykuya daldıklarında öleceklerdi...
Puhahahaha...
...bu gecelik benden bu kadar canım.
iyi uykular... Sabah görüşürüz.... ...ALLAH rahatlık versin.
Uyu,.uyu, uyu..... ..., ölecekler, ölün, öl...
Ngayon, nais kong magsimula sa isang tanong:
Kailan kayo huling tinawag na "isip bata"?
Sa mga batang tulad ko ang matawag na "isip-bata" ay madalas mangyari.
Tuwing may hihingin kaming mala-imposible, magpakita ng iresponsableng pagkilos, o magpakita ng ano pa mang taliwas sa pagiging normal na mamamayang Amerikano, kami ay binabansagang "isip bata", na talagang nakakabahala.
Kung titignan nating ang mga kaganapang ito: imperyalismo at kolonyalismo, mga digmaang pandaigdig, si George W.
Tanungin nyo nga: Sino ang may kagagawaan?
Mga matatanda.
Ngayon, ano naman ang nagawa ng mga bata?
Hinimok ni Anne Frank ang milyung-milyon sa pagsasalaysay tungkol sa Holocaust, si Ruby Bridges, na winakasan ang segregation (pagbubukod-bukod) sa Estados Unidos, at kamakailan lang, si Charlie Simpson na nakatulong makaipon ng 120,000 pounds para sa Haiti gamit ang kanyang mumunting bisikleta.
Sa mga halimbawang ito, makikita nating walang kinalaman ang edad.
Ang pinahihiwatig ng salitang "isip bata" ay napakadalas ring makita sa mga matatanda kung kaya't dapat itigil na ang paggamit ng salitang ito kung ito'y patungkol sa pag-aasal na iresponsable at pag-iisip na walang katuturan.
(Palakpakan)
Salamat.
Sino nga ba ang magsasabi na hindi natin kailangan ng ganitong uri ng pag-iisip?
Dati ba'y nagkaroon kayo ng dakilang plano, ngunit napatigil at napaisip: ito'y imposible o hindi kaya'y sobrang gastos o hindi ito kapakipakinabang sa akin.
Kaming mga bata ay hindi kasing dali sumuko sa mga imposibleng bagay.
Punung-puno ang mga bata ng masisiglang hangad at pag-asa, gaya ng nais ko na walang magugutom o lahat ng bagay ay libre na parang utopia.
Ilan sa inyo ang nananaginip ng ganun at naniniwala na posible iyon?
Minsan ang ating natutunan sa kasaysaysan at mga kabiguan sa mga ideolohiyang utopian ay nagiging pabigat dahil kung gagawing libre ang lahat ng bagay, mauubos ang lahat ng pagkain, maghihikahos at magkakagulo.
Sa kabilang banda, kami'y nangangarap pa rin ng mundong perpekto.
At iyon ay mabuti dahil upang makamit natin ang isang bagay, pinapangarap muna natin ito.
Ang mapangahas na kaisipan ang nagpapalawak ng mga posibilidad.
Halimbawa, sa Museum of Glass sa Tacoma, Washington, ang aking home state -- yoohoo Washington -- (Palakpakan) may proyektong Kids Design Glass, kung saan iginuguhit ng mga bata sa salamin ang mga ideya.
Nabanggit ng resident artist ng museo na ang ilan sa pinakamahusay na ideya ay mula sa proyekto dahil walang limitasyon ang imahenasyon ng mga bata kahit gaano kahirap man i-blow glass ang mga hugis na ito. Pawang magagandang ideya lamang.
Kapag nag-isip ka ng babasaging kristal, maaaring makukulay na disenyong Chihuly ang maisip mo o di kaya'y mga plorerang Italyano, ngunit hinahamon ng mga bata ang mga glass artists na bumuo ng mga disenyong ahas na nabigo sa pag-ibig at bacon boys, na may kapangyarihang meat vision.
(Halakhakan)
Ang angking talino namin ay hindi naman monopolyo ng kabataan.
Natututo ang mga bata mula sa mga matatanda, at marami din kaming maibabahagi.
Palagay ko marapat simulan ng mga matatanda na makinig sa mga bata.
Madalas akong naiimbitahang magsalita sa harap ng mga guro at mag-aaral, at lagi kong ginagamit ang ganitong paghahambing:
Hindi lamang guro sa harap ng silid-aralan ang may karapatang magsabi na gawin ito o gawin yan.
Marapat na turuan din ng mga estudyante ang mga guro.
Ang kaalaman ng mga matatanda at bata ay dapat gawing palitan.
Sa kasamaang-palad, hindi ganito ang nangyayari, at ito'y dahil sa pagtitiwala, o sa kakulangan nito.
Kung wala kang tiwala sa isang tao, may mga limitasyon kang nilalagay.
Kung pinagdududahan ko ang ate ko na mababayaran niya ang 10 porsiyentong interes na patong ko sa kanyang huling utang, hindi ko na siya pauutangin muli hangga't mabayaran niya ako.
(Halakhakan)
Totoo yun.
Ngayon, madalas pinaghihigpitan ng mga matatanda ang mga bata mula sa mga "bawal" na mga alituntunin sa student handbook, sa paghihigpit sa paggamit ng internet sa paaralan.
Patunay sa kasaysayan na nagiging malupit ang pamahalaan kapag ito'y natatakot na mawalan ng kontrol.
At bagamat hindi pa umaabot ang mga matatanda sa pagiging diktadurya, wala o napakaliit ng "say" ng mga bata sa mga alituntunin, na dapat sana ay gawing palitan, at dapat matuto ang mga matatanda na makinig sa mga ninanais ng mga kabataan.
Higit na nakakabahala ay ang pagmamaliit ng mga matatanda sa kakayahan ng mga kabataan.
Gusto namin ang paghamon, subalit kapag maliit lang ang inaasahan sa amin, hindi rin kami makakaalpas.
Hindi naging mababa ang ekspektasyon ng aking magulang sa akin at sa aking ate.
Hindi nila kami sinabihan na maging mga doktor o abogado o ano pa man, bagamat laging binabasa ng aking tatay sa amin sila Aristotle at ang mga pioneer germ fighters habang ang ibang mga bata ay nakikinig ng
"The Wheels on the Bus Go Round and Round."
Alam din namin yun, pero sa "Pioneer Germ Fighters" pa din kami.
(Halakhakan)
Mula nung ako'y apat na taon gusto ko nang magsulat at nung ako'y anim na taon binili ako ng aking nanay ng isang laptop na may Microsoft Word.
Maraming salamat Bill Gates at inay.
Nakasulat ako ng mahigit sa 300 maiikling kuwento sa maliit kong laptop, at ang hangad ko'y malathala sila.
Sa halip na hamakin itong maling paniniwala ng isang bata nagnanais na malathala, o kaya'y sabihin maghintay na tumanda, sinuportahan ako ng aking mga magulang.
Maraming mga tagapaglathala ang nakakadismaya.
May isang tagapaglathala ng librong pambata ang nagsabi na hindi sila nakikipagugnayan sa mga bata.
Isang pambatang tagapaglathala na hindi nakikipaguugnayan sa mga bata?
Ewan ko lang, may malaki-laki atang grupo ng kliyente ang pinapabayaan nila.
(Halakhakan)
Ngayon, may isang tagapaglathala, ang Action Publishing, na pumayag at nagtiwala sa akin, at nakinig sa aking gustong ipahiwatig.
Sila ang naglathala ng una kong libro, "Flying Fingers," -- itong nakikita n'yo -- at mula roon, nakapagsalita na ako sa daan-daang paaralan, sa libu-libong guro, at, ngayon, sa inyo.
Ako'y nalulugod sa inyong pakikinig ngayon, dahil ito'y nagpapakita na kayo ay tunay na nagmamalasakit, kayo ay nakikinig.
Ngunit may problema sa malarosas ng larawan na ang kabataan ay mas mahusay sa mga matatanda.
Ang mga bata ay lumalaki ant nagiging matanda tulad ninyo.
(Halakhakan)
Katulad ninyo, nga ba?
Ang layunin ay hindi hubugin ang mga bata na maging tulad ninyo, kundi ang maging mas mahusay kaysa sa inyo, na medyo mahirap gawin dahil ang huhusay niyo na, ngunit ang pag-unlad ay nagaganap dahil sa bagong henerasyon at ang makabagong panahon ay sumisibol, yumayabong at nagiging mas mabuti kaysa sa dati.
Ito ang dahilan kung bakit wala na tayo sa Dark Ages.
Ano pa man ang estado mo sa buhay, marapat bigyang pagkakataon ang kabataan upang kami'y lumaki na sisindak sa inyo.
(Halakhakan)
Mga matatanda at kapwa TEDsters, kailangan niyong makinig at matuto sa mga bata at magtiwala at umasa sa amin.
Bigyan ninyo kami ng atensyon ngayon, dahil kami ang magiging pinuno ng kinabukasan, at kami ang mag-aalaga sa inyo kapag kayo'y matanda na at uugod-ugod.
Hindi, biro lang.
Sa totoo lang, kami ang susunod na henerasyon, ang henerasyon na magpapaunlad sa mundong ito.
At kung sa palagay ninyo'y wala itong kahulugan sa inyo, tandaan ninyo na posible na ang "cloning", at ito'y mangangahulugan na dadaan muli kayo sa pagkabata, at nanaisin n'yo ring mapakinggan katulad ng aming henerasyon.
Ngayon, kailangan ng mundo ng mga pagkakataon para sa mga bagong lider at bagong ideya.
Mga pagkakataong mamuno at magtagumpay ang kabataan.
Nakahanda ba kayong tumulong?
Dahil ang mga problema ng mundo ngayon ay hindi dapat maging pamana ng sangkatauhan.
Salamat.
(Palakpakan)
Salamat.
Salamat.
Madalas ay dalawang oras ang haba ng presentasyon na ito pag ibinigay ko sa mga mag-aaral ng high school pinaikli ko ito sa tatlong minuto lang.
Nagsimula ang lahat habang ako'y nasa eroplano papuntang TED pitong taon na ang nakalilipas.
At nakaupo sa tabi ko ay isang mag-aaral ng high school, isang teenager at mula siya sa isang talagang mahirap na pamilya.
Nais niyang maging makabuluhan ang buhay niya, kaya't tinanong niya ako. Sabi niya, "Ano ang kailangan ko gawin para magtagumpay sa buhay?
At sumama ang loob ko, dahil wala akong mahusay na sagot na maibibigay sa kanya.
Kaya sa pagbaba ko mula sa eroplano, at pagpunta ko sa TED, naisip ko, onga pala, ako'y napaliligiran ng mga taong nagtagumpay na sa buhay!
Bakit hindi ko kaya sila tanungin kung ano ang nakatulong sa kanilang pagtagumpay, at ituro ito sa kabataan?
So narito tayo, pagkatapos ng pitong taon at limang daan na interview, at sasabihin ko sa inyo kung ano ang patungo sa tagumpay at kung ano ang nagpapatakbo sa mga TED-sters.
Ang pinakauna ay ang pusok ng damdamin.
Sabi ni Freeman Thomas, "Pinatatakbo ako ng pusok ng aking damdamin."
Nagpapatuloy ang mga TED-sters sa ginagawa nila dahil sa pagmamahal, hindi dahil sa pera.
Sabi ni Carol Coletta, "Handa akong bayaran ang taong kaya ang trabaho ko."
At ang pinakanakatatawag pansin ay, kung ginawa mo ang isang bagay dahil mahal mo ito, darating din ang pera. Sipag!
Sabi ni Rupert Murdoch sa akin, "Puro sipag ang kailangan."
Walang madali. Pero nasisiyahan ako.
Sinabi niya bang nasisiyahan?
Rupert?
Oo!
Nasisiyahan ang mga TED-sters sa trabaho nila.
At masipag sila.
Naisip ko, hindi sila lulong sa pagtrabaho, pinaghahalo nila ang trabaho at laro
Okey!
"Kung gusto mong magtagumpay, pag-igihan mo ang pansin sa isang bagay at sobrang galingan mo."
Walang magik, puro ensayo, ensayo, ensayo.
At mahalaga rin ang pokus.
Sabi ni Norman Jewison sa akin,
"Kailangangang i-pokus mo ang sarili mo sa isang bagay."
At magsumikap!
Sabi ni David Gallo, "Magsumikap ka sa pisikal at mental na aspeto, kailangangang magsumikap, magsumikap, magsumikap."
Kailangan lamapasan mo ang pagkamahiyain at pagduda sa sarili.
Sabi ni Goldie Hawn. "Lagi akong may pag-aalinlangan.
Hindi sapat ang galing ko, hindi sapat ang talino ko.
Hindi ko inakalang kakayanin ko."
Hindi laging madaling magsumikap, kaya naimbento ang mga nanay.
(Tawanan)
Frank Gehry - Sabi ni Frank Gehry sa akin,
"Tinulak ako ng nanay ko."
Magsilbi!
Sabi ni Sherwin Nulang, "Isang pribilehiyo ang magsilbi bilang duktor."
Ngayon, marami sa kabataan ang nagsasabi sa akin na nais nila maging milyonaryo.
At ang unang sinasabi ko sa kanila ay,
OK, hindi mo maaring pagsilbihan ang sarili mo, kailangan may halaga kang maibahagi sa iba.
Sa ganoong paraan yumayaman ang tao."
Mga ideya.
Sabi ni TED-ster Bill Gates, "Nagkaroon ako ng ideya - ang pagtatag ng unang kumpanya ng micro-computer software.'
Masasabi kong maganda ang ideya niya. at walang magik sa pagiging malikhain sa pag-iisip ng mga ideya, nasa paggawa ito ng mga simpleng bagay-bagay.
At marami akong binibigay na katibayan.
Magtiyaga. Sabi ni Joe Kraus,
Ang pagtitiyaga ang unang dahilan ng aming tagumpay."
Kailangan kang magtiyaga kahit na mabigo.
Kailangan magtiyaga para malampasan ang hirap!
Ibig sabihin "Pagpuna, Pagtanggi, mga Gago at Pighati."
(Tawanan)
Kaya, simple lang ang sagot sa tanong na ito:
Magbayad ng apat na libong dolyar at pumunta sa TED.
O, kung hindi maaari, gawin ang walong bagay - at maniwala ka, ito ang walong malaking mga bagay na tutungo sa tagumpay.
Maraming salamat mga TED-sters para sa lahat ng inyong interview!
Maligayang pagdating sa Pagdadagdag at Pagbabawas ng Praksiyon
Tayo'y magsimula.
Simulan natin sa hindi ka malilito masyado.
Sana ito ay madali lang para sa iyo.
Ang katumbas ng kapat (1/4) dagdagan ng kapat ay ano
Pag-isipang kung paano.
Halimbawa may isang pie na nahati sa apat
Itong kapat(1/4) dito, ibahin natin ang kulay
Ang kapat (1/4) dito, sabihin natin ito yung kapat ng pie, tama?
At idagdag natin sa isapang kapat.
Gawin natin itong kulay pink.
Itong kulay pink ay siyang kapat ng pie
Kung kakainin ko silang parehas na kapat, o kaya kapat at kainin ko pa ang isang kapat, ga'no karaming nakain ko?
Maaari mong makita sa naiguhit,
Nakain ko na ang dalawa sa apat na piraso
Pag nakain ko ang kapat na piraso ng pie, at nakain ko ang isa pang kapat ng pie, bale nakain ko ang dalawang kapat ng pie.
Mula sa modyul ng katumbas na praksiyon alam natin na magkatulad ang nakain kong kalahating pie may kabuluhan
Itong ginagawa ko ay panghuli ng alimango.
Ang problema ang lugar namin ay idedemolished.
Kaya, wala kaming ibang pagkakakitaan, kundi ang pangingisda dito sa ilog.
Kung aalisin kami dito, wala na kaming pagkakakitaan at ikabubuhay dahil ang plano ng gobyerno ay linisin ang ilog na ito. madami kami dito na aalisin.
Ililipat kame sa Lanit dun sa Leganes.
Anong gagawin namin doon?
Wala namang dagat doon.
Kaya dito muna kami hanggang di pa kami dinedemolished. Wala naman kaming ibang masandalan.
Sa akin, Madami akong mga kaibigan na Pensyonado din tulad ko.
Kung anong magandang solusyon para tumaas ang aming pensyon, Maghahanap tayo ng mga tao na makatulong sa pagtaas ng aming pensyon.
Nagtrabaho ako dati sa commercial fishing boat.
Hindi sapat ang sahod ko dahil, 45 pesos lang kada buwan.
Sa kalaunan, nagtrabaho ako sa barko bilang seaman sa Negros Navigation.
Dito ako nagsimula magtrabaho, pero minimum lang ang sahod ko, 195 pesos kada buwan, Taong 1963 nakapag-asawa ako dito sa Molo Boulevard.
Si Nenita Yulo ang asawa ko, na dito na din lumaki.
Nung umalis ako sa commercial fishing boat, lumipat ako na magtrabaho sa barko.
Sa awa ng Diyos, natanggap ako bilang utility seaman. Nung nagretiro ako sa barko, maliit lang ang aking pensyon.
Maganda, kung may makakatulong sa amin.
Maliit na ang pensyon, mahirap pa kami, mataas pa lahat ng bilihin. Ang gusto namin, matulungan sana kami ng Bayan Muna.
Kakausapin ko din ang mga kaibigan ko na pensioner na makakatulong sa atin ang Bayan Muna para maitaas ang ating pensyon.
Marami ng mga nagsisikap na mag-aaral ng matematika ang nakatagpo ng kaginhawahan sa boses ng taong ito:
"Maligayan pagdating sa pagtatanghal namin tungkol sa paggamit ng ekwasyon na kwadratik.
Nagsimulang gumawa ng mga video na pangmatematika si Salman Khan para makatulong sa pagtiyutor sa kanyang pinsan, pero masyado siyang naging sikat na siya ay umalis sa kanyang trabaho para magpokus sa kanyang ginagawa.
Ngayon, ang kanyan "online" na "Khan Academy" ay nagaakit ng sobrang daming guro at magaaral.
Subukan natin ang medyo mahirap na ekwasyon
Sabihin nating meron tayong tatlong beses x magdagdag ng lima-- Gusto ko gumawa
Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, sekiz... ...en azından sekiz görünür parça.
Ve dokuz.
İlginç olan...O bir nurdle mı?
Bilmiyorum.
Olabilir.
Evet.
Denizin bu durumunda, küçük şeyleri almadığımızda,... ...büyük parçalar kendini gösteriyor.
Evet.
Tıpkı onlar gibi bunlar da süper batmayanlar.
Yani kırk düğümlü rüzgarlarımız bile olsa,.. ...bunlar yüzeyde kalır, ama sonra yeniden... ...tüm küçük şeyler muhtemelen dibe batar.
Hava böyle olduğunda niye burada olduğumuzu unutmak gerçekten kolay.
Marcus'un bu şartlar altında bile numune toplamaya devam etmesi biraz çılgınlık gibi görünse de,... ...her bir trolde plastik olduğu için hasılatımız bol olacak,... ...ve o çoktan.....
HEY!!
HEY!!
AHHH!
Wow!!!
Başlar yukarı!
Bilgisayarlar uzağa!
Yağmuru durdurun! (Kahkaha)
Takılabileceğiniz bir yer gibi.
Ama bunu denize sabitlemenin bir yolu yok,.. ...demek istiyorum ki, Dale bunu denedi, tüm kesiti tek tek ayırması gerekecek.
Bu olmamalı. Hayır.
Nihayetinde bir hafta süren şiddetli boran rüzgarları ve yağmurdan sonra,... ...bu sabah davetkar sulara uyandık.
Keşif gezimiz başladığında benim hayalimdeki şuydu.
Sonu gelmeyen e-posta trafiğine, her yeri kaplayan reklamlara ve dokuz-beş hayatta kalışına bir mola.
Ama klişe bir sözün dediği gibi tahminimce bakış açısı zıtlıklardan kazanılıyor.
Fırtınanın şiddeti önemli bir gemi arma hattı üzerine uzun bir tamir bantı bıraktı,... ...İki kez dikilmiş yelkenlimizi ve Jody'i tehlikeye atarak.
Hey! kırmızı olan!
Gelecek çok korkutucu olabilir ama ben ona bakmayı seviyorum,... ...o manada değil, çünkü,... ...eğer bir kişinin mantığını sokaklara çöp atmamak konusunda değiştirebilirsem,... ...ki bunu her zaman görüyorsunuz, ve bu vurdumduymazlıktan ileri geliyor, daha iyisini bilmiyorlar,... ...o zaman ümit var demektir.
Plastiğin yer tarafından emilmediği konusunda hiçbir fikri olmayan üçüncü dünya ülkeleri var.
Elbette daha önce bir şeyleri paketlemek için kullandıkları muz yaprakları gibi malzemeler daha sonra yere attıklarında.. ...toprağa karışıp yeniden dünyanın bir parçası oluyordu.
Onların bu maddenin dortyuz ila bin yıl arasında bir süre etrafta dolaşacağına dair bir ipuçları yok.
Şu anda piyasada olan tüm biyo-plastik, PLA, polilaktik asit içeren malzemeler,... ...katı atık alanlarında yalnızca biyolojik olarak ayrışıyor... ...okyanusta bu biyolojik ayrışma da olmuyor.
Biyolojik olarak gerçekten ayrıştırılabilecek ürünler yapmak için yeni bir kimyasal formüle ihtiyacımız var.
Tepede bile değildim.
Safiyane bir tesadüf müydü yoksa sadece güzel hava mı kutlanıyordu,... ...suyun Şükran Günü"nü denizde sakin piknik gibi hissettirmesi.
Yolculuğun üç haftasında sade pasta ve pilav hayal ettim... ...ama Dale'nin stoktaki tayınları ve Stiv'in özenle hazırlanmış yemekleri seyahatte... ...oldukça etkileyici olduklarını ispatladılar.
Şüpheli bir şekilde işte şurada.... tam şurada bir saç var.
Bilmiyorum.
Midem sıkıntısından kurtulmuşken,... ...abartılı hindi günü şölenlerinden millerce uzakta,... ...aklımda tek bir şey var.
Ve bu kesinlikle yeni bir tatil programı başlatmak ya da bir futbol oyunu değil.
Seyahatin en başından beri... ...plastik bir ada göreceğime dair sonsuz bir beklentim vardı.
Polietilen, PVC ve naylon çöp yığınları içinde yüzmek,... ...dünyayı şok etmek için vuruşları yakalamak ve denizi bulandırmak.
Bir film yapımcısı olarak bu ahmakça isteğim halen var,... ...cünkü yarın döngü gerçeğine daha da yakınlaşacağız.
Plastik!!
Saat yedi!
Dışarıda yüz yarda.
Geminin başına gideceğim ve ne olduğuna bakacağım...
Hoppp!
İşte burada, işte burada!
Balon gönderinin yirmi feet uzağında.
Patlayan balon gönderinin tam altında... ...beş metre civarında.
Veledi barka yapabilir miyiz, manevrayı çok daha kolay hale getireceğim.
Tamam...gerçekten çabuk iş.
Yelken halatını vincin üstüne al.
İki parça ve tam burada bir hat.
Dümdüz.
Görebiliyor musun Mary?
Evet, doğruca içeri geliyor.
Nerde görüyorsun onu Stiv?
Ah tamam, mükemmel.
Şöyle söyleyeyim, sancak tarafından 15 metre açıkta.
Yetiş!
Çabuk yetiş!
Yetiş!
Yetiş!
Dal James!
Ahhh!
İşte bu sensin Anna!
Aaaa hayır, hayır!
Çok derin!
Çok derin!
İki yüz yarda !
Tamam, kal!
Kal!
Ölü merkez.
Ahhh!
Hey lanet olsun!
Bak bak bak!
Hala 10 puanım var mı?
Evet Chelsea!
Zamanımızı en iyi değerlendirme yolunun okyanus girdabının ortasına dalmak ve onu temizlemek olduğunu... ...sanmıyorum.
Bence .zamanı en iyi kullanmanın yolu okyanusa akmalarını durdurmak.
Başka bir şey görüyor musunuz çocuklar?
Aa evet, orda büyük bir şey görüyorum!
İkinci dünya savaşından sonra tüm o tek kullanımlık plastikleri yapmaya başladığımızda,... ...bundan doğacak çevre kabusunu kimse düşünmüyordu.
Daha ziyade uygunluk, sağlık ve sağlık korumayı düşünüyorlardı,... ...plastikten yapılan onca tıbbi malzemeyi düşünün.
O zaman bence sizin de bildiğiniz gibi bir adım geri atmalıyız.
Bir sonraki!
Bir sonraki!
Tamam!
Aferin!
Bu çılgınca dostum!
Oleyy!
Küçük balık yakaladım!
Küçük balık yakaladım!!!
Küçük balık dostum!
(Kahkaha) 10 feet!
Vay canına!
Şimdi büyük malzemelerdeyiz...
Aşağı geliyor, solda!
Pembe!
Vay be!
Heyyooo!!!
20 puan!
Yaşasın!
Biz bu eski çürüyen yığınları önemsemezken,... ...gerçekte, sanırım hepimiz, son iki bin mil boyunca her bir trol içinde ... ...plastik konfeti parçaları olmasını ürkütücü buluyoruz.
Bu yığınlardan doğdu.
O zaman neden uydu telefonunu lavabonun altındaki dolaba yerleştirdin?
Hımm, bir çok insan burada beş para etmez laflar ediyor bunun için uygun olduğunu düşündüm.
Ang Pagpupunyagi ng Ina
Ano ang una mong karanasan sa pagtrabaho sa ibang bansa bilang OFW?
Nagtrabaho ako sa Saudi Arabia Sa Riyadh
Nagtraho ako ng 14 na buwan
Tapos, nagkasakit ako.
Humiling ako na umuwi
Nung sinabi ko sa aking amo, tinanong sa akin:
"Bakit ayaw mong magtrabaho?"
Sinagot ko:
"May sakit ako"
Tapos dinala ako sa ospital
Ang sabi ng doctor dapat mapahinga ako
Pero di ako makapagpahinga ng maayos
Kaya nagkasakit ulit ako
Humingil ako sa amo ko na pauwiin na lang ako
"Gusto ko ng umuwi"
"Kung wala kayong pera para sa tiket ko, gagamitin ko na lang ang sarili kong pera"
Hiningil ko rin na pabalikin ako sa opinisina (sponsor / ahente)
Tapos yung babaeng kamag-anak ng amo ko dumating kasama ang asawa nya
Nagpilit pa rin akong umuwi
Pero yung asawa (ng babaeng kamag-anak ng amo ko) nagpiliit din na manatili ako doon
Nung papunta ako ng banyo
Hinila nya ako
Kinaladkad nya ako
Sinakal nya ako
Kinaladkad nya ako pababa ng hagdan
Ang sakit ng buong katawan ko and napunit kung damit ko
Nagmakaawa ako sa amo ko na tulungan nya ako
Sabi ng amo ko:
"Hinto, huwag mong gawin yan sa kanya"
"Baka mamatay sya", sabi ng amo ko
Pero sabi nung taong nagpapahirap sa akin: "Lumayo ka.
Hayaan mo syang mamatay."
Tapos sinampal ako sa mukha
Pagkatapos, dinala ako sa bahay ng mga Mubaroqh (kamag-anak ng amo ko)
Pagdating namin doon, hinubaran nya ako.
Nung hubo't hubad na ako, tinanong nya:
"Anong dala-dala mo?
Anong dala-dala mo?"
Sumagot ako, "Walang ako dinala.
Ang dala ko lang ang damit na sinuot ko."
Tapos hindi nya ako pinayagan na suotin yung mga damit ko
Dalawang buwan, ang sinuot ko lang yung punit-punit kong damit
Hindi nila ako pinayagan na uminom ng malinis na tubig ng dalawang linggo.
Sinabihan nila ako na sa gripo na lang ako uminom
Bakit ka naging OFW?
Nagtrabaho ako bilang OFW dahil sa pinansyal na pangangailangan
Gusto kong mapag-aral ang aking mga anak
At dahil wala akong pera at walang pagkakataon na magtrabaho dito
Hanggang sa mababang paaralan lang ang natapos ko
Kaya wala akong ibang pwedeng gawin kung hindi maging OWF
May iba pa bang dahilan?
Oo
Dahil nakita ko yung mga kapit-bahay ko na nagtrabaho sa ibang bansa, lahat sila naging matagumpar
Kaya naisip ko sa subukan ko ang kapalaran ko
Baka sakali kung maging OFW ako pwede rin akong magtagumpay katulad nila
Pero sa katutuhanan, iba yung naging kapalaran ko sa mga kapit-bahay ko
Ang kapalaran ko ay kasaiwan
At pagdurusa
Papaano mo hinarap ang mga problema mo kapag nagtratrabaho ka sa ibang bansa?
Nung panahong iyon, sinubukan kong magsumbong sa Embahada ng Indonesia
At pinilit ko ring umuwi
Kung hindi sila pumayag na umuwi ako, pipilitin ko paring umuwi
At magsusumbong pa rin ako
Sa wakas pinayagan ako ng amo ko na umuwi
Piniliit ko pa ring lumaban
Sinabi ko sa aking amo na ako ay isang tao
At ayaw kong tratuhin na parang hayop
Pipiliin kong umuwi kesa tratuhing ako na parang hayop
Wala na akong pakialam kung may mauuwi akong pera.
Gusto ko lang umuwi
Ang pinaka-mahalaga para sa akin ay ang maging malaya mula sa masamang pagtrato
Meron ka pa ring hangarin na magtrabaho ulit sa ibang bansa?
Hindi, dahil ayaw ko ng maranasan yung naranasan ko dati
Nagsusumikap akong magtayo ng maliit na negosyo dito sa paggawa ng cassava chips
Higit sa paggawa ng cassava chips, gusto ko rin ng isang maliit na tindahan
Sana sa kinabukasan mapalago ko yung negosyo ko
At sana mapag-aral ko yung mga anak ko katulad ng mga ibang bata
Ang pagmamahal ng ina... Para sa akin... Ay walang hanggan ...
Parang ang araw na nagbibigay liwanag sa buong mundo
DARUS (Mga Inawanang Balo)
Mayroon akong maliit na negosyo noon.
Gumagawa ako ng tinapay, mamon at donat
May mga tao na nagbebenta ng mga produkto ko.
Mayroon din akong mga empleyado
Higit pa doon, nagtratrabaho din ako na tagamahala sa SMP (Junior High School) Ang ngayong naging SMP 2 Balongan
Nahikayat ako ng may nag-alok sa akin na mabilis akong mabibigyan ng visa para makapunta ako so Al-Masjid al-Haram
Matagal ko ng na ginuguni-guni kung ano ang itsura ng Al-Masjid al-Haram
Binenta ko yung aking lupa para makabayad ng buo at makasali dun sa inaalok nila
Iniwan ko rin yun trabaho ko sa paaralan
Nagpunta ako sa Jakarta at pabalik-balik ng halos isang taon.
Malaki an gastos ko para duon.
Pero nawala yung sponsor (agent). Tumakas.
Halos isang taon akong pabalik-balik ako Jakarta mula Indramayu
Pero tumakas yung sponsor at naiwan ako sa looban ng mga OFWs kasama ang 3 - 4 na tao
Nang hindi na namin matansya yung sitwasyon, nag-uwian na lang kami
Bumalik na lang sa probinsya
Pag-uwi ko, ang laki ng utang ko
Binenta ko yung lupain ko at nangutang pa ng pera.
Pinag-usapan namin ng asawa ko
Kahit hindi buo sa loob nya, yung asawa ko ang nag-abroad para maging OFW at mabayaran ang mga utang namin Na ginamit ko para makapunta sa Al-Masjid al-Haram
At saka mabayaran din ang mga dati naming utang Sinanla namin yung lupain, nangutang ng pera para sa negosyo, mga pang-araw-araw na pangangailangan at para sa pag-aaral ng mga anak namin
Para magkapag-aral sila
Dalawang beses akong nabigo.
Una sa planong magpunta na Al-Masjid al-Haram, yung pangalawa para sa Malaysia.
Pag-uwi ko ang daming umaabala sa aking isipan.
Tapos naisip ko na maytayo ng Depok (grupo para pang-tradisyonal na kultura)
Tinipun ko yung mga iba na naiwan din ng mga asawa nila para makatrabaho sa abroad
Pinangalanan ko yung grupo ng DARUS (Mga Inawanang Balo)
Yung yung pangalan ng grupo namin
Para tipunin yung mga naiwan ng mga asawa nila Nag-eenesayo kami pag tangahali.
Yun yung simula
Nung mas naging maganda na yung nangyayari, pinalitan ko yung pangalan sa Putra Millenium
Salamat sa diyos na mayroong kaming mga palabas kahit ng kulang ang pondo ko
Pero pwede kong mabigyan ng trabaho ang aking mga kaibigan kahit panapanahon lang
Madalas kapag panahon ng pag-ani.
Yung dami ng tao na pwede kong dalhin depende sa kahilingan ng kliente
May mga kliente na humihingi na 30 na tao, may iba 40 na tao para gumanap
Ang palabas namin ay <i>dangdut</i> na musika na may malaking kasuotan na leon na kinakarga ng 4 na tao
Yung anak ng babae nung taong nagdiriwang sumasakay sa taas nung leon
Paikot-ikot sila
Ang isang leon kailangang 4 na lalaki para makarga. Kung merong 4 na leon, kailangan namin the 16 na lalake
Tapos kailangan din namin ng mga lalake na tutulak ng karwahe at entablado
Ito yung tinatawag naming Depok na Leon kasama yung mga anak ng mga nagdiriwang, o mga kapit-bahay at kapamilya na nakaupo sa itaas ng leon
Ang isang leon kailangan ng apat na lalaki para ikarga, ang limang leon kailangan ng benteng lalaki
Dinadala yung mga leon sa palagid ng distrito.
Kasama yung mga kumakanta at mga musikero na nasa karwahe
Tinutulak ng mga lalaki.
Kasama din yung mga speakers at sound system.
Mga 15 na tao ang nasa karwahe
Kailangan namin ng apat hanggang lima na lalaki para itulak yung karwake
Ito ang isa sa mga tagapamahala ko
Yung dalawampu't limang tauhan kasama na dun yung mga musikero na nakasakay sa karwahe
Lumiligid kami sa distrito hanggang sa oras ng pagdarasal sa hapon
Tumitigil kami sa lugar ng pagdiriwang ng tanghaling-tapat at nagsisimula ulit ng ng ala una ng tanghali
Pero sa ala una ng tanghali, di na kami lumligid. Doon na lang kami sa isang lugar
Nagpapatugtog kami ng iba't ibang kanta. Mga kanta ng galing sa mga Javenese at mga dangdut.
Maraming nanood
Yung bayad depende kung gaano kalayo yung lugar
Kung malayo, katulad ng Indramayu, mga 2.5 - 3 milliong Rupiah ($250 - $300)
Pero pag malapit lang, sumisingil kami ng 2 million Rupiah ($200)
Nabibigyan ng pagkakataon yung my kaibigan na kumita ng mas maraming pera
Ang bawat isang tao nakakuha ng 25 - 30 thousang Rupiah ($2.5 - $ 3)
Kung makakuha kami ng donasyon mula sa mga taong nanood, mas marami pera ang kikitain namin
Yung mga tagapanood nagbibigay din ng pera.
Minsan nakakakuha kami ng 700 thousand - 1 million Rupiah ($70 - $100), pinaghahatian namin ng pantay-pantay sa lahat ng tauhan
Marami sa mga mang-aawit ay dati ring OFW
Marami sa tauhan ay mga lalakeng may mga asawa na umalis para magtrabaho sa ibang bansa
Vincent Molloy yedi yaşındaydı...
Her zaman nazik ve söylediğini yapan,...
Onun yaşında ki bir çocuk için düşünceli ve iyi biriydi,...
Ama o hep Vincent Price gibi olmak istedi... [kedi mirladı]
[kedi çığlığı]
Kızkardeşi, köpeği ve kedisiyle yaşamak onun için sorun değildi... örümceklerle ve yarasalarla evini paylaşmayı tercih ederdi...
Orada hayata geçirebilirdi icat ettiği korkuları...
Ve tek başına karanlık koridorlarda işkence görmüşcesine dolaşırdı...
Vincent halası onu görmeye geldiğinde sevinirdi...
Ama onu mumyalayıp bir müzeye koymayı da isterdi...
Köpeği Abercrombie deney olarak kullanmaktan hoşlanırdı...
Onu korkunç bir zombi yapmayı umuyordu...
Böylece korkunç zombi köpek ile... ...kurbanlarını aramaya gidecekti Londranın sisinde.
Hiç düşünmedi korkunç suçları...
Zaman geçirmek için arasıra kitap okur, resim de yapardı...
Diğer çocuklar Koş Ali Koş kitaplarini okurken... ..Vincent'ın gözdesi Edgar Allen Poe kitaplarıydı...
Bir gece ürkütücü bi hikaye okurken...
Bir bölüm okudu ve benzi attı...
Bu korkunç haberlerle yaşayamazdı...
Güzel karısı canlı canlı olarak mezara gömülmüştü!
Ölü olduğundan emin olmak için onu mezarından çıkardı...
Mezarın,annesinin çiçekli yatağı olduğundan habersizdi...
Annesi, Vincent'ı odasına gönderdi.
Biliyordu ölümünün kulesine gönderildiğini...
Hayatının kalan kısmını geçireceği mahkum edildiği yere...
Güzel karısınız portresiyle yapayalnızdı...
Yalnız ve bilinçsiz mezarını kapadı...
Ansizin Vincent'ın annesi çıkageldi ...
Dediki:
"Eğer istersen çık sokağa ve oyna" ...
"baksana dışarsı ne kadar güneşli ve güzel bir gün "dedi annesi.
Vincent konuşmak istedi ama yapamadı... çünkü yılların yalnızlığı onu güçsüz bırakmıştı...
Bir kalem ve biraz kağıt alıp bir şeyler karaladı...
"Bu ev beni tutsak etti bu yüzden gidemeyeceğim hiç bir yere"
Annesi dedi ki "Tutsak değilsin ve delirmedin"...
Tüm bunlar kafanda oynadığın oyundur ...
Sen Vincent Malloy'sun Vincent Price değil...
Sadece küçük bir çocuksun ne işkence gördün nede delirdin... 7 yaşında ki oğlumsun sen benim...
Dışarı çıkmanı ve gerçekten eğlenmeni istiyorum.
Annesi sinirlenip çıkıp gitti odasından...
Ve Vincent duvardan destek aldı...
Oda sallanmaya başladı titredi, gıcırdadı...
Vincent'ın deliliği zirve yaptı.
Zombi kölesi Abercrombie'yi gördü...
Ve mezarından karısının seslenişini duydu...
Eşi tabutundan korkunç şeyler söylüyordu...
Duvarında ki çatlaklardan iskelet eller uzanıyordu...
Hayatı boyunca rüyalarında yaşadığı her türlü korku... ...süpürüp attı onu korku dolu çığlıklara!
Kaçıp kurtulmak için bu delilikten koştu kapıya...
Fakat sarsılarak düştü, ölü gibi, zeminin üzerine..
Sesi ince ve kısıktı...
Sözleri Edgar Allen Poe'nin "kuzgun" adlı eserindeki gibiydi:
"Ve ruhum gölgeler içinden...
Kayarak yayılıyor, zemine uzanıyor...
Kalkabilecek mi?
Bir daha asla..."
Mula OFW hanggang Aktibista
[Nag-uusap sa telepono]:
Dahil sa lumipas na kontrata.
Natapos na ang kontrata
Pag-uwi nya, magiging problema kung hindi nya makuha ang mga karapatan nya
Dapat umuwi sya na dala ang mga karadapat-dapat sa kanya, yung sweldo nya and atbp
Si Hety ay OFW na nakaranas ng pag-abuso mula sa kanyang amo.
Umuwi sya at ngayon ay nagbibigay ng edukasyon at suporta sa mga magiging OFW sa probinsya nya
Nagtratrabaho sya sa Middle East at ngayon humihingi sya ng tulong mula sa SBMC (Migrant Workers Solidarity in Cianjur)
Hiningan namin sya ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari ukol sa kaso nya
Tapos nun pwede kaming magkita sa Ciudad ng Cianjur
Kung may problema, tulad ng hindi pagbigay ng sweldo nya ng amo, tawagan namin yung amo nya Para hingin na pauwiin sya
Higit sa pagpapauwi sa kanya, dapat makuha rin nya ang karapat-dapat sa kanya, katulan ng sweldo nya
Kung umuwi sya na hindi swineldohan, hindi maagi yun
Tama?
Tatlong taon na silang nagtratrabaho
Sa Saudi Arabia
Yung mag-asawa
Uuwi yung babae bukas
Lumipad sya pabalik dito ng alas quatro ng tanghali
Nung unang beses, dalawang buwan lang, tapos umalis sya ulit
Tatlong taon na ang nakaraan at ayaw nya ng umuwi
Pwede ang dahilan ay ang pagpanaw ng asawa nya
Kaya pinahaba pa nya yung kontrata nya ng dalawang buwan pa
Salamat sa diyos, matagumpay syang OFW
Isa o dalawang beses kada linggo naglilinis yung tatay nya ng bahay
Ah, nasa Jakarta na pala sya ngayong hapon.
Ibig sabihin andito na sya ngayong gabi
Ah, bukas ng umaga pala
Yung dalawang bahay, pagaari ng dalawang magkapatid na babae
Yung isa ang may ari yung namatayan ng asawa
Yung sa baba sa mas batang kapatid
Pareho silang OFW
At salamat sa diyos, sya rin ay matagumpay na OFW
Kaya kaya nyang bumili ng bahay at paaralin ang mga anak nya
Pero sayang na namatay yung asawa nya
Hindi nila naramdaman yung bunga ng trabaho nila na magkasama
Aad, and anak nya na si Lusni (Si Lusni) ay OFW mula 2004 hanggang 2007
Tapos bumalik ulit sya nung 2009 at umuwi nung 2011
Halika, kausapin nyo kami
Ah, may kamera
Oo
Salamat sa diyos hindi sya nagkaproblema nung OFW sya
Nakapag-uwi sya ng pera at yung sweldo nya nabayaran ng buo
Sa bahay ako nagtratrabaho ngayon
Gusto kong magtrabaho kung meron trabaho para sa akin
Pero walang trabaho
Kinasal ako dati pero hindi nagtagal
Ngayon, hindi na ako kasal
May nagpadala sa akin ng isang problema. Ito ay medyo kumplikado.
Mas mahirap kaysa sa madalas mong mahahanap sa karamihang aklat.
Kaya naisip ko na mas mabuti kung sabay-sabay natin itong sasagutin.
Isa ito sa mga problema kung saan sa una mong pagbasa parang tititigan mo lang sabay kamot ulo, pero kapag naintindihan mo na kung ano ang talagang hinahanap, interesante pala ito.
Sabi nga, ang "curve" o kurbada sa ilustrasyon sa itaas ay ang "parabola" ang "y" ay katumbas ng "x squared"
Ang halaga ng wala: mula sa wala, sumisibol ang isang bagay.
Isang sanaysay ito na sinulat ko noong ako'y 11ng taong gulang at ang nakuha ko ay B+ (Tawanan)
Ang tatalakayin ko: wala mula sa mayroon, at kung paano tayo lumilikha.
At susubukin kong gawin ito so loob ng 18-minuto na pataan sa atin, at sundin ang "the TED commandments": kung baga'y, ang totoo'y, isang bagay na lumilikha ng karanasang bingit-sa-kamatayan, pero ang bingit-sa-kamatayan ay mabuti sa pagkamalikhain.
(Tawanan) OK.
Kaya, gusto ko ring ipaliwanag, dahil sinabi ni Dave Eggers na bubuligligin niya ako kung may sasabihin akong isang kasinungalingan, o hindi totoo tungkol sa unibersal na pagkamalikhain
At nagawa ko ito sa ganitong paraan para sa kalahati ng naririto, na siyentipiko.
Kapag sinasabi kong tayo, hindi ko ibig tukuying kayo nga.
Ang ibig kong sabihin ay ako, at ang kanan kong utak, ang kaliwa kong utak, at ang nakapagitan na siyang tagasulit at nagsasabi sa akin na ang sinasabi ko ay mali.
At gagawin ko iyan na tumitingin din sa ipinapalagay ko na bahagi ng aking pamamaraan sa paglikha, na binubuo ng ilang bagay na nangyari, ang totoo - ang wala ay nagsimula nang mas nauna pa sa sandali ng paglikha ko ng isang bagay na bago.
Kasama na rito ang kalikasan, at pag-aaruga at ang tinutukoy ko na mga bangungot.
Ngayon sa larang ng kalikasan, tinitingnan natin kung totoo o hindi na mayroon tayong likas na kung ano, baka sa ating utak, may di-pangkaraniwang chromosome na siyang sanhi ng mala-musang epekto.
May mga taong magsasabi na ipinanganak tayong mayroon nito, at ang iba, tulad ng ina ko, ay magsasabi na nakukuha ko ang mga materyal ko sa nangakaraang buhay.
May mga tao rin na magsasabi na ang pagkamalikhain ay maaaring dala ng kapansanang neurological -- syndrome ni van Gogh -- na mayroon ka kahit kapiraso, alam mo na, psychosis, o depression.
Dapat kong sabihin, may isang tao - nabasa ko kamakailan lang na baka hindi naman talagang psychotic si van Gogh, na mayroon siyang temporal lobe seizures, at maaaring siyang sanhi ng bugso ng pagkamalikhain, at hindi ko - siguro ikako may epekto iyon sa isang parte ng iyong utak.
At gusto ko ring banggitin na ang totoo'y nagkaroon ako ng temporal lobe seizures ilang taon na ang nararaan, pero iyon ay noong sinusulat ko ang huli kong libro, at may ilang nagsasabi na ang librong iyon ay talagang naiiba.
Palagay ko'y may bahagi ito na nagsisimula sa nararamdamang identity crisis: alam mo na, sino ako, bakit ako ay itong partikular na taong ito, bakit hindi ako itim na tulad ng lahat?
At kung minsa'y mayroon kang mga kasanayan pero hindi sila ang uri ng kasanayan na nakapagbibigay ng pagkamalikhain.
Dati'y nagdo-drowing ako.
Akala ko'y magiging pintor ako.
At mayroon akong isang munting poodle.
At okey naman din siya, pero hindi talagang malikhain.
Dahil sa ang nagagawa ko lang ay maglarawan sa isang paraang isa-sa-isa.
At may pakiramdam ako na maaaring kinopya ko ito sa isang libro.
At saka hindi rin ako sumisikat sa isa pang gawaing gusto ko, at alam mo na, titingnan mo ang mga marka, at hindi naman masama, pero walang sinasabi kung isang araw ay mabubuhay ako sa makasining na pag-aayos ng mga salita.
Isa pa, isa sa mga prinsipyo ng pagkamalikhain ay ang magkaroon ng konting childhood trauma.
At naranasan ko ang karaniwang uri na naranasan ng maraming tao, at ito ang, alam mo na, mga inaasahan sa akin.
Ang pigurang iyon, mabanggit ko, ang pigurang iyon ay isang laruang ibinigay sa akin noong ako'y siyam na taon pa lang, at ito ay para tulungan akong maging doktor nang bata pa.
Mayroon akong ilan na matagal ang inabot: mula sa limang anyos hanggang sa 15, ito ay para maging sideline ko, at humantong ito sa kasiphayuan.
Pero ang totoo'y mayroong isang bagay na totoong may realidad sa aking buhay na nangyari noong ako ay mga 14.
At ito'y natuklasan na ang kapatid kong lalaki, noong 1967, at sumunod ang aking ama, pagkaraan ng anim na buwan, ay mayroon tumor sa utak.
Ang paniwala ng nanay ko ay may hindi mabuting nangyari, at tutuklasin niya kung ano iyon. At aayusin niya.
Isang ministrong Baptist ang ama ko, at naniniwala siya sa milagro, at ang kagustuhan ng Diyos ay ang mag-aalaga doon.
Pero namatay din sila, anim na buwan ang pagitan.
At pagkatapos noon, naniwala ang ina ko na kapalaran iyon, o mga sumpa
- ginalugad ang buong mundo para sa dahilan kung bakit kailangang mangyari ito.
Lahat liban sa ala-suwerte.
Hindi siya naniniwala sa ala-suwerte.
May dahilan ang lahat.
At isa sa mga dahilan, sa isip niya, ay dahil sa ang kayang ina, na namatay noong bata pa siya, ay galit sa kanya.
Kaya't nasa aking isip ang kamatayan ng lahat ng nasa paligid ko dahil sa ang ina ko ay naniniwala na ako ang susunod, at siya ang susunod.
At kapag napaharap ka sa posibilidad ng nalalapit na kamatayan, sinisimulan mong pag-isipan ang lahat.
Nagiging malikhain ka, para mabuhay.
At ito, kung gayon, ang nagbunsod sa malalaking tanong.
Ito ang mga tanong na nasa harap ko ngayon.
Tulad ng: Bakit nangyayari ang mga pangyayari, at paano nangyayari ang mga pangyayari?
At ang itinanong ng aking ina: Paano ako makagagawa ng mga pangyayari?
Isang magandang paraan ng pagtingin sa mga tanong na ito, kapag sumusulat ka ng kuwento.
Sapagka't sa kabila ng lahat, sa gayong framework, sa pagitan ng unang pahina at 300, sasagutin mo ang tanong kung bakit at paano nangyayari ang mga pangyayari, ang sunuran ng mga pangyayari.
Ano ang mga impluwensya?
Paano ako, bilang siyang tagapagsalaysay, bilang siyang manunulat, nakakaimpluwensya (sa mga pangyayari)?
At isa ring ito sa mga tanong ng marami sa ating mga syentipiko.
Isang uri ng cosmology, at kailangang kong humubog ng cosmology ng aking sariling sansinukob [universe], bilang manlilikha ng nasabing sansinukob.
At makikita mo, maraming urong at sulong sa pagtatangkang maisakatuparan, masuri
- magbibilang ng maraming taon, kadalasan.
Kaya't kapag tinitingnan ko ang pagkamalikhain, naiisip ko rin na ito ay ang di-kakayahang pigilin ko ang paghanap ko ng mga ugnayan sa halos kahit anong bagay sa buhay.
At marami akong napulot sa mga nangyayari dito ngayon sa buong konperensya, sa halos lahat ng nagaganap.
Kung kaya, gagamitin ko, bilang metapora, ang ugnayang ito: ang quantum mechanics, na hindi ko talagang naiintindihan, pero gagamitin ko pa rin ito bilang isang paraan para ipaliwanag kung bakit ito ang metapora.
Sa quantum mechanics, gaya ng alam na natin, mayroon dark energy at dark matter.
Katulad din ito ng pagtingin sa tanong kung bakit nangyayari ang mga pangyayari.
Maraming hindi alam, at madalas ay hindi mo alam kung ano ito liban na lang ang kawalan nito.
Pero kapag binuo mo ang mga ugnayan, gusto mong magkatugma sila sa isang uri ng synergy sa kuwento, at ang nakikita mo ang may katuturan.
Ang kahulugan.
Ito ang hinahanap ko sa aking mga gawa, isang pansariling kahulugan.
Nariyan din ang uncertainty principle, na bahagi ng quantum mechanics, sa pagkakaintindi ko.
(Tawanan)
At patuloy itong nangyayari sa pagsulat.
At nariyan ang terible at kinatatakutang observer effect, na kung ano'y sinusuri mo ang isang bagay, at alam mo na, sabay-sabay na nangyayari ang mga bagay, at tinitingnan mo ito sa kakaibang paraan, at talagang pinipilit mong makita ang ka-"tungkol"-an. O kung tungkol saan ang kuwento.
At kung sobra ang pagpipilit mo, masusulat mo lang ang tungkol.
Hindi ka makakatuklas ng kahit ano.
Ang dapat sanang matagpuan mo, ang inaasahan mong matagpuan, sa isang mala-suwerteng paraan, ay wala na doon.
Ngayon, hindi ko naman gustong hindi-pansinin ang kabila ng mga pangyayari sa ating universe. tulad ng marami sa ating mga siyentipiko.
Kung kaya't gusto ko rin isama rito ang string theory, at sabihin na lang na ang mga taong malikhain ay multi-dimensional, at mayroon labing-isang antas, sa isip ko, ng kagulumihaman.
(Tawanan) At nangyayari sila nang sabay-saby.
Nariyan din ang malaking tanong tungkol sa alinlangan [ambiguity].
At iuugnay ko ito sa tinatawag na cosmological constant.
Hindi mo alam kung ano ang nangyayari doon, pero may nangyayari doon.
At ang alinlangan, para sa akin, ay napaka-di-komportable sa aking buhay, at taglay ko ito.
Alinlangang moralidad.
Laging naroroon ito.
At isang halimbawa na lang, isa itong kailan lang ay dumating sa akin.
Isang bagay ito na nabasa ko na editoryal ng isang babae tungkol sa giyera sa Iraq.
Sinabi niya,
"Iligtas mo ang isang tao sa pagkalunod, mananagot ka sa kanya sa buong buhay."
Isang tanyag na kasabihan sa Tsino, sabi niya.
At ang ibig sabihin nito dahil sa nagpunta tayo sa Iraq, dapat tayong manatili doon hanggang sa malutas ang mga bagay-bagay.
Alam mo na, kahit baka mga 100ng taon.
Meron pang isang nadaanan ko at ito ang "iligtas ang mga isda sa pagkalunod."
Ito ang sinasabi ng mga mangingisdang Buddhist, dahil sa hindi sila dapat pumatay ng kahit ano.
Kailangan din nilang mabuhay, at ang mga tao ay kailangang kumain.
Kung kaya ang pangngangatwiran nila ay iligtas ang mga isda sa pagkalunod. at sa kasawiang-palad, habang inililigtas sa pagkalunod, namamatay ang mga isda.
Ngayon ano ang nakatiim sa dalawang talinghaga sa pagkalunod
- ang totoo, isa sa kanila ay interpretasyon ng aking ina, at isang tanyag na kasabihan ito sa Tsino dahil sa sinabi niya ito sa akin: "Iligtas mo ang isang tao sa pagkalunod, mananagot ka sa kanya sa buong buhay."
At ito ay isang babala - huwag kang makisangkot sa buhay ng iba, o baka ka lang maipit.
OK.
Kung talagang may nalulunod, ililigtas niya siya.
Pero ang mga kasabihang ito, iligtas ang isda sa pagkalunod, o iligtas ang isang tao sa pagkalunod, sa akin ay may kinalaman sila sa intensyon.
At lahat ng tao, kapag nakakita tayo ng isang sitwasyon, mayoon tayong gagawin.
At mayroon tayong mga intensyon.
May alinlangan kung ano nga iyon na dapat nating gawin, at pagkatapos ay ginagawa nga natin ito.
At ang resulta ay maaaring hindi tugma sa ating intensyon.
Siguro may masamang pangyayari.
Kaya, pagkatapos noon, ano ang ating mga responsibilidad?
Ano ang dapat nating gawin?
Mananatili ba tayo habang buhay, o babaling tayo sa ibang bagay at mangangatwiran at sasabihing mabuti ang ating intensyon, kaya hindi ako masasabing mananagot sa lahat?
Ito ang alinlangan sa aking buhay na gumulo sa aking isip, at siyang nagsulong sa akin na sulatin ang librong
"Saving Fish From Drowning."
Nakakita ako ng maraming halimbawa, nang luminaw sa aking isip ang tanong.
Nakakuha ako ng mga higing sa lahat ng bagay.
Kung sa bagay, alam ko na lagi silang naroroon.
Nakakukuha ako ng mga higing, ng mga pahaging, at naliho ko na madali silang mapansin, pero hindi rin.
At ang kailangan ko, sa katuusan, ay pokus.
At nang makuha ko ang tanong, ito ay pokus.
At lahat ng mga bagay na ito na parang mga bagay na itinapong kuyagot sa buhay ay dumaraan sa tanong na iyon, at ang nangyayari ay ang mga bagay na iyon ay may kaugnayan.
At parang laging nangyayari ito.
Iisipin mong nagkakataon lang, isang serendipity, na kung saa'y nakakakuha ka ng tulong mula sa sangkalawakan.
At maaari ring ipaliwanag ngayon at may pocus ka na.
At napapansin mo ito lagi.
Pero ginagawa mo ito.
Nagsisimula kang tumingin sa mga bagay na may kaugnayan sa kabanatan "tension".
Ang kapatid mo, na napasok sa gulo, aalaagan mo ba siya?
Bakit o bakit hindi?
Maaaring ito ay isang bagay na totoong seryoso. - gaya ng sinabi ko, karapatan ng tao sa Burma.
Iniisip ko na hindi ako dapat pumunta dahil sa may nagsabi na kung gagawin ko iyon, lilitaw na pumapayag ako sa rehimong militar doon.
Di naglaon, tinanong ko ang aking sarili,
"Bakit natin tinatanggap ang kaalaman, bakit natin tinatanggap ang mga palagay na ibinibigay ng ibang tao sa atin?"
Katulad din ito ng naramdaman ko nang lumalaki ako, nang naririnig ko ang mga tuntuning ng gawang moral mula sa aking ama, na isang ministrong Baptist.
Kaya ipinasiya kong pumunta sa Burma bilang sariling intensyon, at hindi ko pa rin alam na kung pumunta ako doon, ano ang resulta niyon kung susulat ako ng libro - at saka ko na lang haharapin iyon, pagdating ng panahon.
Lahat tayo ay nag-aalaala sa mga bagay na nakikita natin sa mundo.
Dumarating tayo sa puntong ito at sasabihin, ano bilang isang indibidwal ang ginagawa ko?
Hindi lahat sa atin ay makapupunta sa Africa, o magkapagtatrabaho sa mga ospital, kaya ano ang gagawin natin kung mayroon tayong kasagutang moral, ang damdaming ito?
Isa pa, sa aking palagay isa sa malalaking bagay na tinitingnan natin, at pinag-usapan natin ngayon, ay genocide.
Na tumutungo sa tanong, kapag tintingnan ko ang mga bagay na ito na alinlangan ang moralidad at di-komportable, at iniisip ko ang dapat kong mga intensyon, naliliho ko na bumabalik sa tanong identidad noong bata pa ako
- at bakit ako naririto, at ano ang kahulugan ng aking buhay, at ano ang lugar ko sa sangkalawakan?
Parang lantad, pero hindi.
Muhi tayo lahat sa alinlangang moralidad sa isang pag-iisip, pero kailangang-kailangan din ito.
Sa pagsulat ng isang kuwento, ito ang lugar na pinagsisimulan ko.
Kung minsan'y parang nakakakuha ako ng tulong mula sa sangkalawakan.
Sasabihin ng ina ko na ito ang multo ng aking lola mula pa sa kauna-unahang libro, dahil sa parang may mga alam ako na hindi ko dapat na alam.
Sa halip na isulat na ang lola ko ay aksidenteng namatay, mula sa sobrang opium habang nagpapasasa sa magandang buhay, isinulat ko sa kuwento na nagpakamatay siya, at gayon nga ang tunay na nangyari.
Ipinasiya ng aking ina na ang impormasyon ay galing sa aking lola.
May mga bagay pa, totoong di-kapani-paniwala, na nagdadala ng impormasyon na tumutulong sa akin sa pagsulat ng libro.
Sa halimbawang ito, sumusulat ako ng kuwento na may isang uri ng detalye, isang panahon sa kasaysayan, isang lokasyon.
At kinailangan kong makakita ng isang makasaysayang katumbas.
Kinuha ko ang isang libro, at ako'y - ang unang pahina na nabuksan ko ay siyang-siyang tagpo, at ang panahon. At ang tauhang kinakailangan ko ay ang himagsikang Taiping, na nangyari sa isang lugar na malapit sa Qualin, sa may labas nito, at isang tauhan na nag-akalang siya'y anak ng Diyos.
Maitatanong mo, nagkataon lang kaya ang mga pangyayaring ito?
E, ano ang ala-suwerte?
Ano ang nagkataon?
Ano ang suwerte?
Anong mga bagay ang nakukuha mo sa sangkalawakan na hindi mo talagang maipapaliwanag?
Kasama rin iyan sa kuwento.
May mga bagay na lagi kong iniisip araw-araw.
Lalo na kung may mga mabubuting bagay na nangyayari, at lalung-lalo na kung may masasamang bagay na nangyayari.
Pero hindi ko iniisip na mayroong serendipity dito, at gusto ko talagang malaman kung ano ang mga elementong iyon, para mapasalamatan ko sila, at isa pa'y mahanap ko sila sa aking buhay.
Sapagka't, minsan pa, iniisip ko na kung damdam ko sila, lalo pang madalas mangyayari.
Isa pang nagkataon pangyayari ay nang pumunta ako sa isang lugar
- kasama ko lang ang ilang kaibigan, at nag-drive kami sa kung saan-saan at sa iba't ibang lugar, at humantong kami sa isang lugar na hindi pangturista, isang magandang nayon, hindi pa nasasaling.
At lumakad kami hanggang sa tatlong lambak [valley], at sa pangatlong lambak, mayroon parang mahiwaga at nagbabanta ng masama, isang di-mabuting pakiramdan na nadama ko.
At noon naisip ko na iyon ang kailangang tagpuan ng aking libro.
At sa pagsulat ng isa sa mga senaryo, nangyari ito sa pangatlong lambak.
Sa kung anong dahilan sumulat ako ng tungkol sa mga palatandaan - isang tumpok ng mga bato - na itinatayo ng isang tao.
At hindi ko alam kung ano talaga ang mayroon ako, pero napakalinaw sa isip ito.
Na-stuck ako, at isang kaibigan, nang tanungin niya kung gusto kong sumama habang ipinapasyal ang kanyang aso, na sinabi ko, sige.
Pagkalipas ng 45 minuto, habang naglalakad sa aplaya, may nakita ako.
Isang lalaki, isang lalaking Tsino, at may pinagpapatong-patong siya, hindi ginagamitan ng pandikit, o ng ano pa man.
Itinanong ko sa kanya kung paano nagagawa ito?
At sinabi niya, ah, palagay ko, tulad ng lahat sa buhay, may lugar ng katimbangan.
At iyon ang kahulugan ng aking kuwento sa puntong iyon.
Marami akong halimbawa - marami akong mga pagkakataong tulad nito kapag sumusulat ako ng kuwento, na hindi ko maipapaliwanag.
Dahil kaya sa mayroon akong salaan kung kaya't mayroon akong malakas na pagkakataunan [coincidence] sa pagsulat ko tungkol sa mga ito?
O isang serendipity ito na hindi kayang ipaliwanag, tulad ng cosmological constant?
Isa pa ring malaking bagay na naiisip ko ang tungkol sa mga aksidente.
Gaya ng nasabi ko, ang ina ko ay hindi naniniwala sa sapalaran.
Ano ang kalikasan ng mga aksidente?
Paano natin itatakda ang responsibilidad at ang mga dahilan, sa labas ng korte ng batas?
Nasaksikan ko ito nang malapitan, nang pumasyal ako sa magandang pook na Dong, sa Guizhou, and pinakanaghihikahos na probinsya sa Tsina.
At nakita ko itong magandang lugar na ito.
Alam kong gusto kong bumalik.
Nagkaroon ako ng pagkakataon nang tinanong ng National Geographic kung gusto kong sumulat ng kahit ano tungkol sa Tsina.
Sabi ko oo, tungkol sa baryong ito ng Kumakantang mga tao, Kumakantang minoridad.
Pumayag sila, at sa pagitan ng panahong una kong nakita ang lugar at ng sumunod na lakad ko doon, nagkaroon ng isang malagim na aksidente.
Isang tao, isang matandang lalaki, ang nakatulog, at ang kanyang kumot ay bumagsak sa planggana ng apoy na nagpapainit sa kaniya.
60ng tahanan ang natupok, at 40 ang nasira.
Ang responsibilidad ay ibinigay sa pamilya.
Pinalayas ang mga anak na lalaki para mamahay sa ilang kilometro ang layo, sa pahingahan ng mga baka.
At syempre, bilang mga taga-Kanluran, sasabihin natin, "Aba, aksidente iyon.
Hindi tama ito.
Anak ito, hindi ang ama."
At kapag nagkukuwento ako, kailagang pawalan ko ang mga gayong paniniwala.
Matagal-tagal din, pero kailangang pawalan ko at pumunta ako doon, at mamalagi doon.
Naroon ako maka-itlo, iba-ibang panahon.
Naramdaman ko na may kakaiba sa kasaysayan at sa nangyari bago pa, at ang uri ng pamumuhay sa isang mahirap na baryo, at ang natutuklasan mong mga galak, at ang mga nakagawian mo, ang mga tradisyon mo, ang mga relasyon mo sa ibang angkan.
At nakita ko kung paano ito ay may isang uri ng hustisya sa kanyang responsibilidad.
Natuklasan ko rin ang seremonya na kanilang ginagamit, isang seremonya na hindi ginamit sa loob ng 29 na taon.
At ito ang magpadala ng ilang lalaki
- isang guro sa Feng Shui ang magpapadala sa mga tao na nakasakay sa mga kabayong multo sa ilalim ng mundo.
Ngayon, kayo na Kanluranin, at ako, na Kanluranin, ay magsasabing ah, pamahiin lang iyon.
Pero pagkatapos tumira doon nang matagal-tagal, at pagkasaksi sa mga kagila-gilas na pangyayari, magsisimula kang mag-isip kung kaninong paniniwala ang siyang nagpapatakbo sa mundo, na nagtatakda ng mga pangyayari.
Kaya't nanatili ako sa kanila, at habang sinusulat ko ang kwento, lalo akong napapadiin sa paniniwala nila, at naiisip ko na mahalaga sa akin iyon
- na tanggapin ang mga paniniwala, dahil sa naroon ang katalagahan ng kuwento, at doon ko makikita ang mga sagot tungkol sa nararamdaman ko tungkol sa ilang tanong sa aking buhay.
Nagdaan ang mga taon, at siyempre, ang pagsulat, hindi ito nangyayari sa isang iglap, na ipinatatalastas ko sa inyo dito sa TED.
Ang libro ay dumarating at umaalis.
Pagdating nito, hindi ko na libro ito.
Nasa kamay na ng mga mambabasa, at bibigyan nila ito ng iba-ibang interpetasyon.
Pero babalik ako sa tanong, paano ako lumilikha mula sa wala?
Paano ko nililikha ang sarili kong buhay?
Naiisip ko na sa pagtatanong, at pagsasabi sa sarili na walang katotohanan na lubos.
Naniniwala ako sa mga partikular, ang mga partikular ng kuwento, at ang lumipas, ang mga partikular ng lumipas, at ang nangyayari sa kuwento sa puntong iyon.
Naniniwala din ako na sa paglilimi tungkol sa mga bagay-bagay, sa pag-iisip ko tungkol sa suwerte, sa tadhana, sa nagkakataon at aksidente, kalooban ng Diyos, at ang pagkakaisa ng mga mahihiwagang puwersa, darating sa akin ang pagkaunawa kung ano iyan, kung paano tayo lumilikha.
Kailangang isipin ko ang aking ginagampanan.
Kung nasaan ako sa sangkalawakan, at kung mayroon nag-intensyon na gayon ang kalagayan ko, o isang bagay ito na dala ko sa aking sarili?
At nakita ko rin ito sa pamamagitan ng ganap na imahinasyon, at ang pagiging ang bagay na nilikha ng isip, na nasa tunay na mundo, ang mundo ng kathang-isip.
Ganito kung paano ako nakakakita ng mga mga butil ng katotohanan, hindi ang tiyak ng katotohanan, o ang buong katotohanan.
Kailangan naroon sila sa lahat ng posibilidad, kasama na iyong mga hindi ko pa naiisip.
Kaya't walang ganap na sagot.
O kaya naman, kung may sagot, ito ang paalalahanan ang sarili ko na may di-katiyakan ang lahat, na mabuti naman. Sapagka't noon makakatuklas ako ng bago.
At kung may sagot na di-lubos, isang may kalubusang sagot mula sa akin, ang maggunam-gunam.
At ang maggunam-gunam ay ilagay ang aking sarili sa kuwento, hanggang sa matira na lang - walang balakid ang sinag sa pagitan ko at ang kuwentong nililikha.
Gayun ko natuklasan na kung nararamdaman ko ang nasa kuwento
- sa isang kuwento - saka ako lalong nalalapit, sa aking palagay, na maunawaan kung ano ang pagkahabag [compassion], na madama ang kahabagan.
Dahil sa ang lahat, sa tanong na kung paano nangyayari ang lahat, natutungkol ito sa damdamin.
Kailangan ko ang maging ang kuwento para maunawaan ko ang marami sa mga iyan.
Nakarating na tayo sa katapusan ng panayam, at ibubunya ko ang nasa bag, at ito ang musa ["muse"], at ito ang mga bagay na nagbabago ng anyo ng ating buhay, na kamangha-mangha at nananatili sa atin.
Hayon siya.
Maraming salamat!
(Palakpakan)
Adasoğanı bal sirkesi.
Bu da ne?
Sirkeyle bir arada kullanilan,... ...lale soğani özü ve... ...civa sülfür karışımı.
Işte bu.
Şimdi olacak.
Saygıdeğer Fox'un yıldızı yükseldiğinde,... ...babam istediğinin tam tersi olarak onun ülküsünü desteklemek durumunda kaldı.
O dilekçeyi nasıl imzalamazdım?
Bildiğin üzre, kabinenin çoğunu sevmiyorum bile.
Şimdiye kadar Majesteleri'ni her konuda destekledim ama o yalnızca dostlarını dinliyor.
Vazifem isteğimin önüne geçmeseydi onu hala destekliyor olacaktım.
Lakin o bunu çok kötü, kişisel ihanet şeklinde algıladı başka ne yapabilirdim?
Biliyorum canım.
Fakat başka ne yapabilirdin?
Charles.- Efendim?
Emily'i düşünüyorum.
Kızkardeşimin fevri davranışları bana ihtiyatlı davranmayı ... ...ve emellerime ulaşmak için sabırlı olmayı öğretmişti.
Yine de sonunda dilediğimi elde etmek için en az şahsı kadar azimliydim.
Bu çocuk için hiçbir şey yapamıyorum Lady Caroline.
İstirham ederim.
- Fakat öyle.
Daha çok empatik olarak.
O ne tedavisi gördü? - Vücudundaki kabarcıklar için.
Et suyu takviyesi yapıldı.
Cıva.
Meşe palamudu.
Meşe palamudu?
Reçetede o varmıydı?
Lady Croline, bu çocukla ilgili herhangi bir endişe taşımıyorum,... ...çünkü onun hiçbir şeyi yok.
Hiçbir şeyi yok mu?
- Evet, hiçbir şeyi yok.
Lakin... ya öksürüğü?
Kas seğirmeleri?
Kas seğirmeleri normal bir çocuğun doğal büyüme sürecinde olan şeyler.
Birçok çocukta olur... ...huzursuz bir alışkanlık ve zamanla kaybolur.
Ve öksürüğü?
- Bu yıl ülke genelinde çok yaygın.
Ve bildiğim kadarıyla hiç kimse bundan zarar görmedi.
Buna inanamıyorum.
Kral onayladı.
Otoriteyi yeniden elde ettik ve ben Savaş Sekreteri yapıldım.
Bundan memnun musun?
Bunun çabucak sonlanmasını istiyorum.
- Ya sen?
Kolay olmayacak.
Sabahtan gece yarısına kadar ziyadesiyle çalışmam gerekecek.
Henry, seninle Ste hakkında konuşmam icab ediyor.
Daha sonra canım, daha sonra.
Vazife aşkı benim hayatıma rehberlik eden ve tüm değerli çocuklarıma tavsiye ettiğim ışıktır.
En müşkül durumlarda bile mutluluğun muhafazasını sağlayan meziyettir.
Hayatlarımızın üzerine inşa edildiği kayadır.
Kişinin krallığa karşı olan görevleri,... ...Kralın ülkeye karşı,... ...çocuğun anne ve babasına karşı.
Babanı dinle Charles.
Muhtemelen biliyorsun ki Emily kabul etmeyi arzuladığı bir evlilik teklifi aldı.
Güçlü hislerine rağmen benim fikirlerimi önemsedi ve vazife bilinciyle hareket etti.
Sizi sorumluluğun ödüllendirildiğini görmeniz için biraya topladım.
Emily'nin davranışı hepiniz için bir örnektir.
Lork Kildare'ye annenin ve benim onun davasına olan... ...itirazımızı geri çekeceğimizi bildireceğim.
Narito tayo upang itanghal ang pakikiramay.
Subalit ang pakikiramay, sa aking pakiwari, ay may problema.
Mahalaga man ito sa ating mga tradisyon, at walang dudang nararamdaman natin ito sa ating araw-araw na pamumuhay, gaya nang alam ng marami sa atin, naging mali ang kahulugan ng katagang "pakikiramay" sa ating kultura, lalo sa larangan ng pamamahayag.
Madalas ito'y pinupuri kahit hindi naman angkop, at minsa'y tinitingnan ito ng may kasamang lungkot.
Si Karen Armstrong ay may sinabi na sa pakiwari ko'y isang napakabuluhang istorya nang siya'y nagbigay ng talumpati sa Holland at ang katagang "pakikiramay" ay isinalin na "pagkaawa".
Ngayon, sa mga balita, ang pakikiramay ay kadalasa'y mababasa sa mga tampok na lathala na hatid ay pampalubag-loob o hindi kaya'y ukol sa mga bayaning hindi kailanman mapaparisan o sa mga magagandang katapusan o mga halimbawa ng pagsasakripisyo na sana nga'y nagkakatotoo nang madalas.
Ang likhang-isip ng ating kultura hinggil sa pakikiramay ay pinawalang-buhay ng mga idiyalistikong pag-iisip.
Kaya, sa umagang ito, sa susunod na ilang mga sandali, ay gusto kong magsagawa ng isang muling pagbagon sa linguwistika.
At inaasahan kong aayon kayo sa aking pangunahing batayan na ang mga salita ay mahalaga, na hinuhubog nito kung papaano natin inuunawa ang ating mga sarili, kung papaano natin nakikita ang kamunduhan at kung paano natin pinakikitunguhan ang ating kapwa.
Ang bayang ito, noong taong 1960, sa unang pagkakataon ay dumanas ng tunay na pagkakaiba, at ang pagtanggap sa iba ay naging ugat na kaugalian na ating titingnan ngayon.
Ang salitang "pagtanggap", kung titingnan mo sa diksiyunaryo, ay katumbas ng "pagpayag", "pagbibigay" at "pagtitiis".
Sa konteksto medikal na pinaghanguan nito, ito'y patungkol sa kung gaano katagal maaring mabuhay sa isang nakapipinsalang kapaligiran.
Sa katunayan, ang pagtanggap ay hindi isang tunay na birtud. Sa halip, ito ay nasa utak lang.
At dahil nasa utak ito napapagalaw nito ang ating kalamnan, ang puso, at asal kahit pa dumating ang maraming gulo.
At totoong mas magulo na tayo ngayon.
Sa aking pakiwari, kahit marahil hindi tuwirang matutukoy ito, nararanasan nating lahat na nandito ngayon dahil sa pagtanggap sa iba bilang tanging gabay-asal.
Ang pakikiramay ay isang karapat-dapat na kapalit.
Nilalaman nito ang ating mga pananampalataya, ispiritwal, at etikal na paniniwala, at lalong higit pa sa mga ito.
Ang pakikiramay ay isang salita sa bukabularyo na makapagpapabago sa atin kung hahayaan natin itong maging bahagi ng mga sukatan na ating pinanghahawakan para ating sarili at sa iba, sa ating pamumuhay maging pribado o sibiko.
Papaano natin ito susukatin?
Ano ang mga magkakaugnay at bumubuong bahagi nito?
Ano ito sa kalawakan ng magkakaugnay na mga kagandahang-asal?
Una, ang pakikiramay ay kabaitan.
Ngayon, sa pandinig, tila baga ang kabaitan ay isang napakalumanay na kataga, at madali itong isipin na cliche.
Subalit ang kabaitan ay pang-araw-araw na kakambal ng lahat ng kagandahang-asal.
At ito'y isang matayog na uri na nagbibigay ng agad na kaluguran.
Ang pakikiramay ay ang pagiging curious.
Linilinang at inuugali ng pakikiramay ang kuriosidad.
Gusto ko ang kataga na binanggit sa akin ng dalawang kabataang babaeng
"interfaith innovators" sa Los Angeles, sina Aziza Hasan at Malka Fenyvesi.
Nagsusumikap silang lumikha ng bagong imahenasyon hinggil sa sama-samang pamumuhay ng mga Jews at mga Muslim, at tinawag nila itong
"kuriosidad na walang pagpapalagay."
Tunay ngang magiging punlaan ito ng pakikiramay.
Kaisa-ng-damdamin ay isa pang maaaring kahulugan ng pakikiramay.
May mas mahirap na gawin na maisasama dito: ang pagpapatawad at pakikipagkasundo, ngunit maari din na ang ibig sabihin ay ang pagdalo at pakikipagkita ng personal. kaugnay rin mga praktikal na magagandang-asal tulad ng pagkabukas-palad at mabuting pakikitungo at sa simpleng pakikiharap lamang, at sa pagpapakita sa ating mga kaibigan.
Pakiwari ko'y ang pakikiramay ay iniuugnay din sa kagandahan -- at ang ibig kong sabihin ay ang pagkukusang pagpansin sa kagandahan ng iba, dahil higit pa ito sa pagbibigay tulong lang.
Natutuwa ako na ang aking mga nakakadiskurso na mga Muslim ay madalas banggitin ang kagandahan-asal bilang isang moral na birtud.
Sa ganitong pagkaunawa, para sa mga relihiyoso, inaakay tayo ng pakikiramay sa lugar ng misteryo -- hinihimok tayong masdan hindi lamang ang kagandahan, ngunit pati na rin ang mukha ng Diyos sa sandali ng pighati, sa mukha ng di-kakilala, sa mukha ng mga maka-relihiyoso.
Hindi ko tiyak na maipakikita ko sa inyo kung ano ang kamukha ng pakikibagay subalit maipakikita ko sa inyo kung ano ang kamukha ng pakikiramay -- sapagka't ito ay nakikita.
Kapag nakikita natin ito, makikilala natin ito at binabago nito ang ating pagtingin sa bagay na maaring gawin, mga bagay na posible.
Lubhang mahalaga na kapag nagsasabi tayo ng mga mga malalaking ideya -- lalo na ba't ang malaking espiritwal na ideya tulad ng pakikiramay -- na habang inuulat natin ito sa iba'y inuugat natin ito sa lugar, panahon at sa katawa't dugo -- ang kulay at gusot ng buhay.
Layon ng pakikiramay ang gawaing pisikal.
Natutunan ko ito mula kay Matthew Sanford.
Palagay ko'y hindi ninyo maiisip ito kung basta titingnan ninyo lamang itong litrato niya sapagkat hindi na siya nakakagalaw.
Hindi na siya maaring gumalaw mula sa baywang pababa mula noong siya'y 13 gulang dahil sa isang banggaan ng kotse na ikinamatay ng kanyang ama at kapatid na babae.
Hindi na mailakad ni Matthew ang kanyang mga paa, at hindi na siya muling makalalakad kailan man, at -- lagi niyang pinapamalas ang salitang "at" sa halip na "ngunit" -- at nararanasan niya ang kanyang sarili na pinagagaling at buong-buo.
At bilang guro sa yoga, inilalahad niya ang karanasang iyon sa kaninuman: may kapansanan man o wala, sa malulusog, sa may sakit, at sa matatanda.
Sinasabi niya na nagkataon lang na siya'y nasa dulo ng ating depinisyon tungkol sa buhay.
Gumagawa siya ng mga kamangha-manghang bagay para sa mga beteranong galing Iraq at Afghanistan.
Si Matthew ay may pambihirang obserbasyon na ikukuwento ko sa inyo.
Hindi ko lubos na maipaliwanag ito, at maski na rin siya.
Subalit sinasabi niya na hindi pa siya nakakakita ng tao na matapos matanto ang kahinaan ng kanyang katawa'y hindi rin naramdaman ang higit na pakikiramay sa iba.
Ito pa ang isang larawan ng pakikiramay:
Siya si Jean Vanier.
Itinatag ni Jean Vanier and L'Arche Communities, na matatagpuan niyo sa buong mundo, mga komunidad na binubuo ng mga taong may kapansanan sa utak -- at karamiha'y may Down syndrome.
Ang komunidad na itinatag ni Jean Vanier, ay tulad niya, may lubos ang pagkamagiliw.
"Magiliw" ay isang salita na nais kong bigyan pagpapahalaga.
Sa kultura ngayon, maraming panahon ang ating ginugugol sa pagigiing agresibo at mapusok, at madalas ko rin ugali ito.
Minsan ang pakikiramay ay nagiging agresibo din.
Ngunit lagi tayong pinapaalalahanan na ang pakikiramay ay nakaugat sa pagiging magiliw.
Sinasabi ni Jean Vanier na ang kanyang gawain, tulad ng gawain ng iba -- kanyang dakila't minamahal na kaibigan, na si Mother Teresa -- kailanman hindi hangad na baguhin ang mundo; sa katunayan, ito'y tungkol sa pagbabago ng ating mga sarili.
Sinasabi niya na ang ginagawa nila sa L'Arche ay hindi isang solusyon, kundi isang palatandaan.
Ang pakikiramay ay bihirang maging solusyon; ito'y paalala ng mas malalim na katotohanan, ng mas malalim na posibilidad para sa tao.
Naisisiwalat ang pakikiramay sa mas maraming tao sa pamamagitan ng mga paalala at kwento, at hindi sa statistika at estratehiya.
Kailangan din natin ang mga bagay na iyon, ngunit madalas tayong nagkukulang.
At samantalang ginagawa natin ito, sa tingin ko ay muli nating natutuklasan ang bisa ng istorya -- na bilang mga tao, kinakailangan natin ang mga kwento upang manatiling buhay, upang lumusog, upang magbago.
Laman ito ng ating mga tradisyon, at dahil dito, nakaugat na ang mga kwento sa ating lahi at nakarating sa panahon ngayon.
Sa katuna'y may isang istorya hinggil sa pangunahing mithiin at batas ng Judaism na gawing tuwid ang kamunduhan -- ang tikkun olam.
Hindi ko malilimutan ang istoryang ito na narinig ko mula kay Dr. Rachel Naomi Remen, na nagmula pa sa kanyang lolo, tungkol sa mga pangyayari noong unang araw ng Paglikha: ang pinakaunang liwanag ng santinakpan ay nadurog sa di mabilang na mga piraso.
Iyon ay bumaon na animo'y mga bubog sa bawat anyo ng Nilikha.
At ang pinakamataas na layunin ng tao ay hanapin ang liwanag na ito, at matapos matuklasa'y ituro ito, pulutin ito, at sa ganoong paraa'y maisasayos ang mundo.
Maari mong isiping isa itong napakamalikhaing kuwento.
Marahil ganito rin ang pananaw ng ilan sa aking kapwa-mamahayag.
Sinasabi ni Rachel Naomi Remen na ito ay isang kwento na mahalaga at mabisa para sa ating panahon, sapagka't ang kwentong ito'y may binibigyan-diin: na ganoon ma't bawat isa sa atin ay maaaring may kahinaan at kapintasan, at maaring sa pakiwari'y may kakulangan, ito mismo ang kailangan upang makatulong tayo sa maliit na bahagi ng mundo na ating nakikita at nadadama.
Ang mga kwentong tulad nito, ang mga paalala tulad nito ay mga praktikal na paraaan sa mundong nagmimithing maghatid ng pakikiramay sa napakaraming paghihirap na maaring gumupo sa atin.
Sa katunayan, ibinabalik ni Rachel Naomi Remen ang pakikiramay sa dati nitong lugar kaagapay ng agham sa kanyang larangan ng medisina sa paghubog ng mga bagong doktor.
Itong kalakaran ng mga ginagawa ni Rachel Naomi, itong paglalagay ng iba't-ibang kagandahang-asal sa bokabularyo ng medisina -- ang mga ginagawa ni Fred Luskin -- sa aking palagay, ay isa sa mga bukod-tanging pag-unlad ng ika-21 siglo -- na hinugot ng siyensa ang isang birtud tulad ng pakikiramay mula sa larangan ng idiyalismo.
Sa aking paniniwala, babaguhin nito ang agham, at babaguhin nito ang relihiyon.
Subalit may isang tao mula sa siyensa ng ika-20 siglo na maaaring ikagulat niyo ukol sa ating diskuyson hinggil sa pakikiramay.
Alam nating lahat ang tungkol kay Albert Eistein na binuo ang E=mc2.
Marahil hindi natin alam ang tungkol sa pag-iimbita ni Einstein kay Marian Anderson, isang African-American na opera singer, na tumira sa kanyang bahay nang siya'y dumating upang kumanta sa Princeton dahil ang pinakamagandang hotel noon ay segregated at bawal siya doon.
Marahil hindi natin alam na ginamit ni Einstein ang kanyang pagiging sikat upang ipagtanggol ang mga nabilanggo sa Europe dahil sa pulitika o ang mga kabataang Scottsboro sa Katimugan.
Matindi ang paniniwala ni Einstein na higit pa sa pagkakaibang nasiyonal at etnikal ang layunin ng agham.
Subalit kasama din niya ang mga physicists at chemists na naging susi ng paggawa ng armas ng mass destruction sa pagpasok ng ika-20 siglo.
Minsa'y sinabi niya na ang agham noon ay tulad ng isang labaha sa kamay ng tatlong taong gulang.
At nakinita ni Einstein na habang tayo'y nagiging mas moderno at umuunlad sa teknolohiya, kakailanganin natin ang kagandahaang-asal na hatid ng ating mga tradisyon ng mas madalas pa.
Lagi din niyang nababanggit ang mga genius na pang-ispiritwal.
Ilan sa kanyang mga paborito'y sina Moses,
Hesus, Buddha, St. Francis of Assisi,
Gandhi -- gustong-gusto niya si Gandhi, na kapanahunan niya.
At sinabi ni Einstein -- sa tingin ko ito ay isang kataga, na hindi madalas iugnay sa kanya -- na "ang mga taong ito ay genius sa paraan ng pamumuhay, sila'y mas kailangan sa ikararangal, ikatitiwasay at ikaliligaya ng tao higit sa mga manunuklas ng karunungan."
Marahil, ang pagbanggit kay Einsten ay hindi ang pinakamainam na paraan upang ibalik sa mundo ang pakikiramay at gawin itong kaugalian bawat isa sa atin, ngunit, sa katunayan, ay pwede din naman.
Nais kong ipakita sa inyo ang litratong ito, sapagkat ang litratong ito ay kawangis ng katagang "pakikiramay" sa ating kultura -- nililinis natin ito binabawasan natin ang mga lalim at sandigan nito sa buhay na magusot.
Kaya, sa litratong ito makikita ninyo na mula sa bintana ay may minamasdan na tila baga isang katedral -- mali.
Ito ang buong litrato, isang lalaking nakasuot ng leather jacket, hawak ang isang tabako.
Sa hugis lamang ng malaking tiyang iyan, ay hindi sapat ang kanyang pag-yoyoga.
Pinagtabi namin ang dalawang litratong ito sa aming website, at may nagsabi, "Kapag tinitingnan ko ang unang litrato, tinatanong ko ang aking sarili:
At kapag tinitingnan ko naman ang ikalawang litrato, tinatanong ko: Anong klaseng tao siya?
Anong klaseng lalaki ito?"
Sa katunayan, komplikado siya:
Labis ang kanyang pakikiramay sa ilan niyang mga kasamahan, ngunit kulang na kulang naman sa iba.
Madalas nga naman na madamayin tayo sa mga taong pinakamalapit sa atin, dahil ganito ang isang mukha ng pakikiramay, na hindi kanais-nais, na marapat bigyan ng ating atensiyon at liwanag.
Si Gandhi man ay isang taong may kapintasan.
Gayon din si Martin Luther King Jr.
Gayon din si Dorothy Day.
Gayon din si Mother Teresa.
Gayon din tayong lahat.
At ang gusto kong sabihi'y nakakaluwag ng damdamin na matanto na ang kapintasan ay hindi hadlang sa pakikiramay -- ayon nga sa sinabi ni Fred Luskin -- ang mga kapintasang ito ang bumubuo sa ating pagkatao.
Walang inaatupag ang ating lahi kundi ang pagiging perpekto at ang pagtatago ng mga suliranin.
Subalit, nakakaluwag sa damdaming malaman na sa katunayan, ang mga problemang ito ang magsisilbing pinakamasaganang bukal ng pagdadamayan at pakikiramay: ang pagdulot ng kagandahang-asal sa mga bawat nagdurusa at nagsasaya.
Si Rachel Naomi Remen ay naging mas mabuting doktor dahil sa kanyang dinadalang Crohn's disease.
Naging makatao si Einstein, hindi dahil sa kaniyang pambihirang karunungan sa aspetong materyal, panahon, at lugar, ngunit dahil siya ay isang Hudyo sa panahong naging malupit ang Alemanya.
At kay Karen Armstrong, sa tingin ko na ilan sa iyong mapapait na karanasan sa buhay pananampalataya, na wari'y palihis, ang nag-akay sa iyo tungo sa Charter for Compassion.
Ang pakikiramay ay hindi tulad ng kabanalan at lalong hindi katumbas ng pagkamaawain.
Kaya, nais kong imungkahi ang huling kahulugan ng pakikiramay -- na hango kay Einstein at Paul Robeson -- na ang pakikiramay ay isang "teknolohiyang ispiritwal".
Ngayon, ang ating mga tradisyon ay naglalaman ng malawig na karunungan hinggil dito, at marapat lamang na hukayin natin ito ngayon.
Ang pakikiramay ay magkatulad sa aspetong sekular o relihisoyo man.
Kaya't isasalin ko ang sinabi ni Einstein na kailangan ng sangkatauhan, at ng kinabukasan ng sangkatauhan, ang ganitong teknolohiya gaya ng pangangailan natin sa ibang mga bagay na nag-uugnay sa ating lahat at nagpapaalala sa atin ang nakatatakot subalit kahanga-hangang posibilidad na tayo ay iisang lahi ng sangkatauhan.
Salamat.
(Palakpakan)