Phiên âm
stringlengths
17
308
Dịch nghĩa
stringlengths
33
255
__index_level_0__
int64
0
13.7k
chí tật bệnh chi hậu, lập nữ tử vi tự nhi truyền vị khởi lí dã tai.
đến sau lúc tật bệnh mới lập con gái mà truyền ngôi cho, thế có phải lẽ không?
0
Đương thời nhân thần bất vi xã tắc mưu, toại sử Phùng Tá Chu viện Lữ, Vũ vi thuyết dĩ thành Chiêu Hoàng thiền Trần chi sự, Lí thị chi tội nhân dã.
Các quan bấy giờ không ai nghĩ gì đến xã tắc, để cho Phùng Tá Chu viện dẫn việc Lữ hậu và Vũ hậu làm cớ mà thành ra việc Chiêu Hoàng nhường ngôi cho họ Trần, ấy là người có tội với họ Lý.
1
Ất Dậu Thiên Chương Hữu Đạo nhị niên.
Ất Dậu, Thiên Chương Hữu Đạo năm thứ 2 , .
3
Đông thập nguyệt, chiếu tuyển nội ngoại quan viên tử đệ sung nội sắc dịch Lục hoả thị cung ngoại, Chi hậu, Nội nhân thị nội, nhật dạ phiên thượng thị tòng.
mùa ông, tháng 10, xuống chiếu tuyển con em của quan viên trong ngoài sung vào các sắc dịch trong nội, như lục hoả thị cung ngoại, Chi hậu, Nội nhân thị nội , ngày đêm thay phiên nhau chầu hầu.
4
Điện tiền chỉ huy sứ Trần Thủ Độ tri thành thị nội ngoại chư quân sự.
Điện tiền chỉ huy sứ Trần Thủ Độ coi giữ mọi việc quân sự trong ngoài thành thị.
5
Thủ Độ điệt Trần Bất Cập vi Cận thị thử lục.
Cháu gái Thủ Độ bằng chú là Trần Bất Cập làm Cận thị thự lục
6
cục chi hậu, Trần Thiêm vi Chi ứng cục, Trần Cảnh vi Chính Thủ.
cục chi hậu , Trần Thiêm làm Chi ứng cục, Trần Cảnh làm Chính thủ .
7
Thời phương bát tuế, thị hầu ư ngoại.
Cảnh lúc ấy mới lên 8 tuổi, chực hầu ở bên ngoài.
8
Tha nhật Cảnh bổng thuỷ di thị lập Chiêu Hoàng quán hối thủ cúc thuỷ tiễn Cảnh diện nhi hước tiếu cập Cảnh bổng tân lang cân tắc dĩ cân phao dữ chi.
Có một hôm, Cảnh bưng chậu nước hầu, Chiêu Hoàng rửa mặt lấy tay vốc nước té ướt cả mặt Cảnh rồi cười trêu, đến khi Cảnh bưng khăn trầu thì lấy khăn ném cho Cảnh.
9
Thủ Độ viết: thành hữu như thử hoàng tộc hồ xích tộc hồ?.
Thủ Độ nói: “Nếu thực như thế thì họ ta thành hoàng tộc hay bị diệt tộc đây?”.
11
Hựu nhất nhật Chiêu Hoàng hựu dĩ tân Lang cân phao dữ Cảnh, Cảnh bái viết: Bệ hạ xá thần tội phủ, thần nguyện phụng mệnh".
Lại một hôm, Chiêu Hoàng lại lấy khăn trầu ném cho Cảnh, Cảnh lạy rồi nói: “Bệ hạ có tha tội cho thần không? Thần xin vâng mệnh”.
12
Chiêu Hoàng tiếu viết: "Xá nhữ, kim nhữ dĩ trí biện".
Chiêu Hoàng cười và nói: “Tha tội cho ngươi. Nay ngươi đã biết nói khôn đó”.
13
Cảnh hựu dĩ cáo Thủ Độ Thủ Độ khủng sự.
Cảnh không dám nói gì, về nói ngầm với Thủ Độ.
14
tiết tịnh tru ư thị tự suất gia thuộc thân thích nhập cấm trung.
tiết lộ thì bị giết cả, bấy giờ mới tự đem gia thuộc thân thích vào trong cung cấm.
15
Thủ Độ quan thành môn cập chư cung môn, lệnh nhân thủ chi, bách quan tiến triều bất đắc nhập.
Thủ Độ đóng cửa thành và các cửa cung, sai người coi giữ, các quan vào chầu không được vào.
16
Thủ Độ biến cáo viết: "Bệ hạ dĩ hữu thượng hĩ" quần thần giai viết nặc, thỉnh trạch nhật triều kiến.
Thủ Độ loan báo rằng: “Bệ hạ đã có chồng rồi”.
17
Hạ chiếu viết: "Tự cổ Nam Việt đế vương trị thiên hạ giả hữu hĩ.
Xuống chiếu rằng: “Từ xưa nước Nam Việt ta đã có đế vương trị thiên hạ.
18
hiền lương quân tử đồng phụ chính trị, túc dạ quyền quyền ư tư cực hĩ, Thi viết: Quân tử hảo cầu, cầu chi bất đắc, ngộ mị tư phục, du tai du tai".
người hiền lương quân tử để cùng giúp chính trị, đêm ngày khẩn khoản đến thế là cùng cực rồi, Kinh thi có nói “Quân tử tìm bạn, tìm mãi không được, thức ngủ không nguôi, lâu thay lâu thay”.
20
Kim trẫm phản phú độc toán duy đắc Trần Cảnh văn chất bân bân, thành hiền nhân quân tử chi thể, uy nghi ức ức, hữu thánh thần văn vũ chi tư, tuy Hán Cao, Đường Thái vị chi năng quá.
Nay trẫm suy đi tính lại một mình, duy có Trần Cảnh là người văn chất đủ vẻ, thực thể cách quân tử hiền nhân, uy nghi đường hoàng, có tư chất thánh thần văn võ, dù đến Hán Cao Tổ, Đường Thái Tông cũng không hơn được.
21
Tưởng thục thần hôn nghiệm chi hữu tố khả tốn đại vị dĩ uý thiên tâm, dĩ phó trẫm hoài thứ khả đồng tâm lục lực cộng phù quốc tộ dĩ hưởng thái bình chi phúc.
Sớm hôm nghĩ chín từ lâu nghiệm xem nên nhường ngôi báu, để thoả lòng trời, cho xứng lòng trẫm, mong đồng lòng hết sức, cùng giúp vận nước, hưởng phúc thái bình.
22
Bố cáo thiên hạ, hàm sử văn tri".
Vậy bố cáo thiên hạ để mọi người điều biết”.
23
Thập nhị nguyệt thập nhất nhật Mậu Dần, Chiêu Hoàng thiết đại hội vu Thiên An điện, Ngự bảo sàng, bách quan triều phục tiến triều bái vu đình hạ.
Tháng 12, ngày mồng một Mậu Dần, Chiêu Hoàng mở hội lớn ở điện Thiên An, ngự trên sập báu, các quan mặc triều phục vào chầu, lạy ở dưới sân.
24
Chiêu Hoàng nãi giáng phục khuyên tiến Trần Cảnh tức Hoàng đế vị.
Chiêu Hoàng bèn trút bỏ áo ngự mời Trần Cảnh lên ngôi hoàng đế.
25
Bái Trần Thủ Độ vi quốc thượng phụ chưởng lí thiên hạ sự.
Phong Trần Thủ Độ làm Quốc thượng phụ, nắm giữ mọi việc cai trị trong nước.
27
Thủ Độ viết: "Kim đạo tặc tịnh khởi, hoạ loạn nhật tư.
Thủ Độ nói: “Hiện nay giặc cướp đều nổi, hoạ loạn ngày tăng.
28
Đoàn Thượng cứ đông, Nguyễn Nộn cứ bắc Quảng Oai, Đại Viễn diệc vị tước bình.
Đoàn Thựng giữ mạn đông, Nguyễn Nộn giữ mạn bắc, các châu Quảng Oai, Đại Viễn cũng chưa dẹp yên.
29
Ngã tuy thúc phụ, bất thức văn tự, đông trì tây vụ, dĩ hãn đạo tặc, bất như thả khuyến thánh phụ quyền nhiếp quốc chính vi thượng hoàng, hậu nhất nhị niên thiên hạ nhất thống phục chính nhị lang".
Ta tuy là chú nhưng không biết chữ nghĩa gì, còn phải rong ruổi đông tây để chống giặc cướp, không gì bằng mời thánh phụ làm thượng hoàng tạm coi việc nước, một hai năm sau thiên hạ nhất thống, lại giao quyền chính cho Nhị lang”.
30
quần thần xưng thiện khuyến thánh phụ Trần Thừa cư nhiếp.
Các quan đều cho là phải, mời thánh phụ Trần Thừa nhiếp chính.
31
Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: Huệ Tông chi thế, thiên hạ chi cổ dĩ thâm, nhi nhân quân phi dương cương chi chủ, đương quốc dĩ nhu nhu chi thần dục cán thâm tệ chi cổ, kì hà năng tế.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: “Đến thời Huệ Tông, cái độc hại cho thiên hạ đã ăn sâu lắm, mà vua không phải người giỏi giang cứng cáp, bề tôi giúp nước thì nhu nhược hèn kém, muốn chữa cái độc đã sâu thì làm thế nào được.
32
Huống đế anh ác tật, trị chi phất hiệu, hựu vô tự tử dĩ thừa đại thống, nguy vong chi triệu dĩ tiên kiến hĩ.
Huống chi vua lại bị chứng hiểm, chữa không khỏi, lại không có con trai để nối nghiệp lớn, thế là điểm nguy vong đã hiện ra rồi.
33
Tự tăng Vạn Hạnh dĩ kì thi tiến.
Sư chùa là vạn hạnh đem bài thơ ấy dâng lên.
35
Lí tổ lãm chi viết: "Thần nhân chi sự bất khả hiểu dã".
Lý Thái Tổ xem xong rồi nói: “Việc của thần nhân thì không thể hiểu được”.
36
Thế nhân truyền tụng, mạc thức sở vị.
Người đời truyền tụng, không ai biết thơ ấy nói thế nào.
37
Cập Lí thị chung dĩ thi vi nghiệm.
Đến khi nhà Lý mất, mới cho bài thi8 ấy là nghiệm.
38
Cái tự Huệ Tông thượng chí Thái Tổ bát đại nhi Huệ Tông.
Vì từ đời Huệ Tông trở lên đến Thái Tổ là tam đời mà Huệ Tông
39
danh Sảm vi nhật đăng sơn, một ảnh dã.
tên là Sảm, tức là mặt trời gác núi, hết bóng .
40
Nhiên tắc Lí thị chi hưng thiên dã kì vong diệc thiên dã.
Thế thì nhà Lý được nước là tự trời, mất nước cũng là tự trời vậy.
41
Hữu Lí triều cửu đế thuỷ Thái Tổ Canh Tuất chung Chiêu Hoàng Ất Dậu cộng nhị bách lục thập niên.
Trở lên triều Lý, 9 vua, từ Thái Tổ năm canh Tuất đến Chiêu Hoàng năm Ất Dậu , cộng 216 năm.
42
Nhị nguyệt cải nguyên Đại Định nguyên niên.
Tháng 2, đổi niên hiệu là Đại Định năm thứ 1.
44
viên ngoại lang Nguyễn Nghĩa Minh hiến huyền lộc.
viên ngoại lang là Nguyễn Nghĩa Minh dâng hươu đen.
45
Dĩ Đỗ Anh Vũ vi cung điện lệnh tri nội ngoại sự.
Lấy Đỗ Anh Vũ làm cung điện lệnh tri nội ngoại sư.
46
Anh Vũ Đỗ thái hậu đệ, Lê thái hậu thân dụng chi cố thụ thị chức.
Anh Vũ là em của Đỗ thái hậu, nên Lê thái hậu trao cho chức này.
47
Hạ tứ nguyệt dĩ đản nhật vi Thọ Ninh tiết.
Mùa hạ, tháng 4, lấy ngày sinh của vua làm tiết Thọ Ninh.
48
Xuân chính nguyệt Thân Lợi tiếm hiệu Bình Vương lập kì thê thiếp vi hoàng hậu phu nhân, tử vi vương hầu tứ kì đảng dữ quan tước các.
Mùa xuân, tháng giêng, Thân Lợi tiếm xưng là Bình Vương, lập vợ cả, vợ lẽ làm hoàng hậu và phu nhân, con làm vương hầu, cho đồ đảng quan tước theo thứ bậc
54
Vũ Nhĩ công bạt Bác Nhự ải tiến chí Bồ Đinh ngộ Lợi thuỷ quân đại chiến Vũ Nhĩ bại tích tướng sĩ tử giả quá bán toại hoàn.
Vũ Nhĩ đánh nhổ được ải Bác Nhự, tiến đến Bồ Đinh , gặp thuỷ quân của Lợi, đánh lớn, Vũ Nhĩ thua trận, tướng sĩ chết đến quá nửa, phải rút về.
56
Hạ tứ nguyệt Mậu Thìn Vũ Nhĩ chí Kinh sư.
Mùa hạ, tháng 4, ngày Mậu Thìn, Vũ Nhĩ về đến Kinh sư.
57
Tân Mùi, Lợi xuất cứ Tây Nông châu sử Thượng Nguyên.
Ngày Tân Mùi, Lợi ra chiếm châu Tây Nông, sai người ở các châu Thượng Nguyên
58
Kỉ mão mệnh thái uý Đỗ Anh Vũ tương binh thảo Lợi.
Ngày Kỷ Mảo, vau sai thái uý Đỗ Anh Vũ đem quân đi đánh Lợi.
59
Đông thập nguyệt sóc, hựu sử Anh Vũ thảo Lục Lệnh châu phù Lợi đảng nhị thiên dư nhân.
Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 1, lại sai Anh Vũ đi đánh châu Lục Lệnh, bắt được bọn bè đảng của Lợi hơn 2.000 người.
61
Lợi thuẫn vu Lạng Châu, Thái phó Tô Hiến Thành cầm Lợi tống Anh Vũ giám quy kinh sư.
Lợi trốn sang châu Lạng, Thái phó Tô Hiến Thành bắt được Lợi, giao cho Anh Vũ đóng củi giải về kinh sư.
62
Sử Lí Nghĩa Lâm an tập kì dư đảng.
Sai Lý Nghĩa lâm chiêu tập vỗ yên dư đảng của Lợi.
63
Ngục thành đế ngự Thiên KHánh điện hiệp phán Lợi dữ kì mưu chủ nhị thập nhân tịnh trảm, dư giai dĩ thứ luận nguyên kì hiếp tòng giả.
Án xét xong, vua ngự điện Thiên khánh xử tội Lợi và bọn đồng mưu 20 người đều xử trảm, những kẻ còn lại đều theo tội nặng nhẹ mà xử, tha cho những kẻ vì ép buộc mà phải theo.
65
Lưu Vũ Nhĩ hiến bạch lộc hựu hiến tân lang châu.
Lưu Vũ Nhĩ dâng hươu trắng, lại dâng ngọc tân lang .
67
Đỗ Anh Vũ cường lương lăng lịch phu khởi vô sở tự tai.
Đỗ Anh Vũ lăng loàn dữ tợn đâu phải không có nguyên do.
69
Xuân nhị nguyệt Lưu Vũ Nhĩ hiến Thiềm Thừ châu.
Mùa xuân, tháng 2, Lưu Vũ Nhĩ dâng ngọc thiềm thừ .
71
Đông thập nguyệt khiển Phú Lương phủ thủ lĩnh Dương Tự Minh như Quảng Nguyên châu chiêu tập châu nhân.
Mùa đông, tháng 10, sai thủ Lĩnh phủ Phú Lương là Dương Tự Minh đến châu Quảng Nguyên để chiêu tập người châu ấy.
72
Vi giả trượng bát thập hoặc tương tranh điền trì dĩ binh nhận ẩu kích tử thương nhân giả trượng bát thập, đồ tội, dĩ kì điền trì hoàn tử thương giả.
Nếu tranh nhau ruộng ao mà lấy đồ binh khí nhọn sắc đánh chết hay làm bị thương người thì đánh 80 trượng, xử tội đồ, đem ruộng ao ấy trả lại người chết hay bị thương.
74
Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: Sát nhân giả tử cổ pháp dã, kim tội dữ nhân đồng thù vô sai đẳng thất khinh trọng chi quyền hành hĩ.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Giết người thì phải xử tội chết, đó là phép của đời xưa, nay tôi giết người cũng xử như tội khác thực là không phân biệt mức độ, mất sự cân nhắc nặng nhẹ.
75
Chiếu chư đoạn mại hoang thục điền dĩ hữu khế khoán giả bất đắc thục, vi giả trượng bát thập.
Xuống chiếu rằng những người bán đoạn ruộng hoang hay ruộng thục đã có văn khế rồi thì không được chuộc lại nữa, ai làm trái bị phạt đánh 80 trượng.
76
Chiếu miễn Lợi đảng phóng lưu tội.
Xuống chiếu tha tội lưu cho các bè đảng của Thân Lợi.
77
Tự xuân chí hạ, hạn, đế thân kì chi.
Từ mùa xuân đến mùa hạ, đại hạn, vua thân làm lễ cầu đảo.
79
Cửu nguyệt chiếu chư quyền thế gia hữu đàm trì chi ngoại vô đắc vọng cấm, vi giả tội chi.
Tháng 9, xuống chiếu rằng, các nhà quyền thế ngoài đầm ao của mình không được ngăn cấm xằng bậy, làm trái thì có tội.
81
Đông thập nguyệt, sử Thái phó Hoàng Nghĩa hiền, Viên ngoại lang Khổng Trưởng suất lục lộ chư duyên biên khê động quân đào kim vu.
Mùa đông, tháng 10, sai Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền và Viên ngoại lang Khổng Trường đem quân các khe động dọc biên giới về đường bộ đi đãi vàng ở các
82
Hạ tứ nguyệt, dâm vũ kì tình.
Mùa hạ, tháng 4, mưa dầm, làm lễ cầu tạnh.
84
Phụng chức Nguyễn Phụng hiến lục mâu quy, hung trung hữu trứu văn nhị hàng, quần thần biện chi thành "Vương dĩ công pháp tứ tự".
Phụng chức là Nguyễn Phụng dâng rùa mắt có sáu con ngươi, ức có hai hàng chữ triện các quan nhận ra bốn chữ “Vương dĩ công pháp” .
85
Chiếu chư tương tranh điền trì tài vật bất đắc thác quyền thế gia vi giả trượng bát thập đồ tội.
Xuống chiếu rằng những người tranh nhau ruộng ao của cải không được nhờ cậy nhà quyền thế, làm trái đánh 80 trượng, xử tội đồ.
86
Thu thất nguyệt tạo Tản Viên sơn thần từ cập Bố Cái, Ông Nghiêm, Ông Mẫu đẳng thần từ.
Mùa thu, tháng 7, dựng đền thần núi Tản Viên và các đền Bố Cái, Ông Nghiêm, Ông Mẫu.
87
Bát nguyệt Tống yêu nhân đàm Hữu Lượng Chằm nhập tư.
Tháng 8, kẻ có yêu thuật người nước Tống là Đàm Hửu Lượng trốn sang châu Tư
88
Thời Tống Quảng Tây lộ Kinh lược suý ti tê thư thỉnh truy bổ phát Lượng.
Bấy giờ Kinh lược suý ty lộ Quảng Tây nước Tống đưa thư nhờ đuổi bắt Hữu Lượng.
89
Chiếu phò mã lang Dương Tự Minh, văn thần Nguyễn Nhữ Mai, Lí Nghĩa Vinh thảo chi.
Vua xuống chiếu cho Phò mã lang Dương Tự Minh và văn thần là Nguyễn Nhữ Mai, Lý Nghĩa Vinh đi đánh.
90
Vị cơ hựu mệnh Thái sư Mâu Du Đô tương lục lộ duyên biên khê động chư quân kế chi.
Không bao lâu lại sai Thái sư Mâu Du Đô đem quân các khe động dọc biên giới về đường bộ tiếp đánh.
91
Thời Tự Minh dĩ bạt Thông Nông châu, Lũng Đổ ải cầm Hữu Lượng đảng Bá Đại đẳng nhị thập nhất nhân, duy Hữu Lượng tẩu thoát Thoán sơn trạch gian.
Khi ấy Tự Minh đã lấy được ải Lũng Đổ, châu Thông Nông bắt được bè đảng của Hữu Lượng và bọn Bá Đại 21 người, duy có Hữu Lượng chạy thoát, trốn vào núi chằm.
92
Chiếu quản quân sứ Nghĩa Vinh, quản áp Bá Đại đẳng giao hoàn vu Tống.
Xuống chiếu cho Quản quân sứ là Nghĩa Vinh trông coi áp giải bọn Bá Đại giao trả về nước Tống.
93
Tiên thị Ung Châu giả vi quan cáo sử dĩ yêu Hữu Lượng, Hữu Lượng dĩ vi nhiên, dữ Tư Minh châu thủ lĩnh nhị thập nhân dư phụng kì đồng ấn, địa đồ, thổ vật phụ quy vu Tống.
Trước đó Ung Châu làm cáo sắc giả sai người đi gọi Hữu Lượng, Hữu Lương cho là thực, cùng với bọn thủ lĩnh châu Tự Minh hơn 20 người mang ấn đồng, địa đồ và vật thổ sản quy phụ nhà Tống.
94
Dương Sơn trại Ung Châu thú Triệu Nguyện cầm Hữu Lượng cập kì đảng tống suý ti.
trại Dương Sơn, viên thủ Ung Châu là Triệu Nguyệt bắt Hữu Lượng và bè đảng giải đến suý ty.
95
Tống nhân kiến kì đảng trung hữu Dương ư giả hung thích hắc long cập Bồ Châu thủ lĩnh ngũ nhân tri thị ngã Việt nhân giai hoàn chi.
Người Tống thấy trong bọn ấy có Dương ở ngực có thích hình rồng đen, và bọn thủ lĩnh ở châu Bồ năm người, biết là người nước Việt ta, đều trả về.
96
Cấm bách tác tượng bất đắc tạo cung dạng khí vật thiện mại dân gian.
Cấm các thợ bách tác không được làm đồ dùng theo kiểu của nhà nước tự tiện bán cho dân gian.
97
Xuân chính nguyệt Lạng châu An Trung hầu hiến bạch lộc.
Mùa xuân, tháng giêng, An Trung hầu ở châu Lạng dâng hươu trắng.
99
Tam nguyệt Viên ngoại lang Lí Ngọ hiến bạch lộc.
Tháng 3, Viên ngoại lang Lý Ngọ dâng hươu trắng.
100
Hạ tứ nguyệt ngưu súc dịch tử.
Mùa hạ, tháng 4, trâu và gia súc chết dịch.
102
Nhuận lục nguyệt Chiếu các cục quyết ngục hữu cường tranh bất hợp điều chế giả trượng lục thập.
Tháng 6 nhuận, xuống chiếu cho các ty xử án, kẻ nào tranh bậy không hợp điều luật pháp chế thì xử 60 trượng.
105
Bát nguyệt, chiếu bách quan quản giáp chủ đô phàm khắc bổ cấm quân, nghi giản đại hộ, bất đắc thủ cô độc nhân, vi giả tội chi.
Tháng 8, xuống chiếu rằng các quan quản giáp và chủ đô, phàm sung bổ cấm quân, phải chọn những hộ nhiều người, không được lấy người cô độc, làm trái thì trị tội.
107
Cửu nguyệt thư gia Lí Chiêu hiến bạch ác.
Tháng 9, thư gia là Lý Chiêu dâng con quạ trắng.
108
Đông thập nguyệt Canh Thìn tiểu thị vệ Lí Sùng hiến lục mâu quy hung trung hữu trứu văn bát tự.
Mùa đông, tháng 10,ngày Canh Thìn, tiểu thị vệ là Lý Sùng dâng con rùa mắt có sáu con ngươi, ức có tám chữ triện.
109
Chiếu Đỗ Anh Vũ như Phú Lương phủ khảo hiệu quan liêu cập định hộ tịch số mục.
Xuống chiếu cho Đỗ Anh Vũ đi phủ Phú Lương khảo xét quan liêu và định số mục hộ tịch.
111
Thập nhất nguyệt khởi Thuỵ Thiên công chúa đệ vu Lạng Châu.
Tháng 11, làm nhà cho Công chúa Thuỵ Thiên ở châu Lạng.
112
Hoàng thái hậu Đỗ thị băng thuỵ viết Chiêu Lí Hoàng Hậu.
Hoàng thái hậu họ Đỗ băng, thuỵ là Chiêu Hiếu hoàng hậu.
113
Xuân nhị nguyệt đế hạnh Li Nhân hành cung canh tịch điền.
Mùa xuân, tháng 2, vua ngự đến hành cung ly Nhân cày ruộng tịch điền
115
Hạ tứ nguyệt thiết nhân vương hội vu Long trì đại xá tội nhân.
Mùa hạ, tháng 4, mở hội Nhân Vương ở Long Trì, đại xá người có tội.
116
Dĩ thú Phú Lương phủ trung thư hoả Nguyễn Quyền vi Trung Thư xá nhân, như Văn châu nam đầu Na Dâm điền hội Thất Nguyên châu triều phụng lang Nông Ngạn Cương.
Cho trung thư hoả giữ phủ Phú Lương làm Nguyễn Quyền là Trung thư xá nhân, đến Na Dâm Điền ở đầu phía nam châu Văn, hội với Triều phụng lang châu Thất Nguyên là Nông Ngạn Cương
119
Hạ lục nguyệt, chiếu cấm Đại Thông, Quy Nhân nhị trấn Man Lí sơn Liêu thủ lĩnh quan lang vô cố bất đắc phó kinh.
Mùa hạ, tháng 6, xuống chiếu cấm các thủ lĩnh và quan lang người Man Lý và người Sơn Lão ở hai trấn Đại Thông và Quy Nhân không có việc gì không được về Kinh.
121
Xuân nhị nguyệt Trảo Oa lộ Lạc Xiêm La tam quốc thương bạc nhập hải đông khất cư trụ phiến mại nãi ư hải đảo đẳng xứ lập trang các vân đồn mải mại bảo hoá thượng tiến phương vật.
Mùa xuân, tháng 2, thuyền buôn ba nước Trảo Oa , Lộ Lạc , Xiêm La vào hải Đông , xin cư trú buôn bán, bèn cho lập trang ở nơi hải đảo, gọi là vân Đồn, để mua bán hàng hoá quý, dâng tiến sản vật địa phương.
125
nghị sự dĩ Quảng Nguyên nhân lỗ Thất Nguyên liêu Ngũ cố dã.
để bàn việc, vì người châu Quảng Nguyên bắt Liêu Ngũ ở châu Thất Nguyên.
126
Cửu nguyệt Chân Lạp nhân khấu Nghệ An chí Vụ Thấp sơn hội thử thấp đa chướng tử toại tự hội. 𥘉
Tháng 9, người Chân Lạp cướp châu Nghệ An, đến núi Vụ Thấp gặp nắng nóng ẩm thấp, phần nhiều chết vì lam chướng bèn tự tan vỡ.
131
Sơ đế ấu xung, chính vô đại tiểu giai uỷ Đỗ Anh Vũ.
Khi trước vua còn trẻ thơ, chính sự không cứ việc lớn, việc nhỏ đều uỷ cho Đỗ Anh Vũ cả.
132
đẳng suất quân sĩ nghệ việt thành môn ngoại đại hô viết: "Anh Vũ xuất nhập cấm đình, tứ hành hung uế ố, thanh văn ngoại, tội mạc đại yên.
đem quân lính đến ngoài cửa Việt Thành hô to rằng: “Anh Vũ ra vào cấm đình, làm nhiều đều ô uế, tiếng xấu đồn ra ngoài, không tội gì to bằng. Bọn thần xin sớm trừ đi, khỏi để mối lo về sau”.
136
Thái hậu lệnh nhân quỹ dĩ tửu thực, mật trí kim vu thực khí dĩ lộ Đái cập kì giám thú giả.
Thái hậu sai người mang cơm rượu cho Anh Vũ, ngầm để vàng vào trong đồ đựng món ăn để đút cho Vũ Đái và các người canh giữ.
137
Tá hưng thánh hoả đầu Nguyễn Dương viết: "Nhữ đẳng tham lộ, ngã dữ nhữ tất bất miễn ư Anh Vũ chi thủ, bất như tiên sát chi dĩ miễn hậu hoạ".
Hoả đầu ở đô Tả Hưng Thánh là Nguyễn Dương nói: “Các ông tham của đút, tôi với các ông tất không thoát khỏi tay Anh Vũ đâu, chi bằng cứ giết trước đi cho khỏi tay hoạ về sau”.
138
Hà tham nhân chi lộ nhi bất tích mệnh hồ!".
Sao tham của đút mà không tiếc đến mạng mình!”.
140
Ngôn cật tri bất miễn, toại phó tỉnh tử.
Nói xong, tự biết không khỏi chết, bèn nhảy xuống giếng tự tử.
141
README.md exists but content is empty. Use the Edit dataset card button to edit it.
Downloads last month
3
Edit dataset card