Dataset Preview
Viewer
The full dataset viewer is not available (click to read why). Only showing a preview of the rows.
An error occurred while generating the dataset
Error code:   UnexpectedError

Need help to make the dataset viewer work? Open a discussion for direct support.

poet
string
title
string
content
list
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۱ - و له فی القصاید
[ { "hemistich": { "verse0": "دریغا که با خود ندیدم مصاحب", "verse1": "رفیقی موافق، انیسی مناسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رفیقی که پرسد غمم در مکاره", "verse1": "انیسی که جوید دلم در مصائب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کسانی که با من زنند از وفا دم", "verse1": "ز اهل وطن، یعنی اهل مناصب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه در دیار جفا کرده مسکن", "verse1": "همه از طریق وفا گشته هارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه از جنون و تمام از جهالت", "verse1": "بعاقل مخالف، بعارف مغاضب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز مصداق «الفقری فخری» هراسان", "verse1": "بهذیان «النار لاالعار » خاطب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نسب نامه ی خویشتن کرده پاره", "verse1": "شده دفتر دیگران را محاسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخوانند هر جا نشینند با هم", "verse1": "جز از خود مکارم، جز از خود مناقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود چند حالم پریشان ازیشان", "verse1": "بود زخمیم دل ز تاب نوایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کند زهر در جام و خونم بساغر", "verse1": "نفاق احبا و کید اقارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "احبا که بس بیوفا چون اعادی", "verse1": "اقارب که بس جانگزا چون عقارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شمارند صدق مرا عیب و، حسنی", "verse1": "ندارند جز کذب این قوم کاذب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر کذب حسن است، بئس المحاسن؛", "verse1": "وگر صدق عیب است، نعم المعایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همان به که بندم ازین گفتگو لب", "verse1": "فلک منتقم باد و گردون معاقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، از رفیقان و از آشنایان", "verse1": "چو جان بود نومید و دل بود خایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همم جان بترک وطن گشت مایل", "verse1": "همم دل بسوی سفر گشت راغب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گزیدم سفر، رفتم از شهر بیرون؛", "verse1": "بحسرت مقارن، بمحنت مقارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رهی پیشم آمد، که بودند پنهان", "verse1": "شب و روز او در حجاب غیاهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی بر فرازی، که شیر فلک را", "verse1": "شکم چاک شد از رکاب رکایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی در نشیبی، که گاو زمین را", "verse1": "شکست استخوان از نعال مراکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرازش بحدی که کر و بیان را", "verse1": "شنیدم که بودند با هم مخاطب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشیبش بجایی که فریاد قارون", "verse1": "بگوشم همی میرسد از جوانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دویدم سراسیمه؛ هر سوی و گشتم", "verse1": "رفیق ثعالب، انیس ارانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه جایی که بر روی مسکینی آنجا", "verse1": "نسیمی وزد از مهب مواهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه یاری، که جان و دلی باشد او را", "verse1": "برحم آشنا و به انصاف راغب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سفر، قطعه یی از سقر باشد، اما", "verse1": "نه در چشم آن کز وطن گشته هارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، لنگ لنگان، بهرجا رسیدم", "verse1": "ندیدم بغیر از متاع متاعب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهرجا شدم، شد عیان پیش چشمم", "verse1": "بروز غرایب، ظهور عجایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بریدم ره کفر و دین را و، کردم", "verse1": "تماشای ادیان و سیر مذاهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درونها، همه تیره از درد نخوت", "verse1": "چه در کعبه شیخ و، چه در دیر راهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آخر، بمیخانه افتاد راهم", "verse1": "درون رفتم آسوده از بیم حاجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه میخانه، روشن سپهری و در وی", "verse1": "عیان از قنادیل نور کواکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه میخانه، باغی و از چشمه ی خم", "verse1": "روان باده ی لعل گون در مشارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه میخانه، سرچشمه ی زندگانی", "verse1": "ازو پیر میخانه چون خضر شارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تهی سینه از کینه، دیدم گروهی", "verse1": "همه با هم از مهربانی مصاحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسرشاخ گل گلرخان در حواشی", "verse1": "بکف جام می مهوشان در جوانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهشتی پر از سنبل و نرگس، از چه؟", "verse1": "ز گیسوی اتراب و چشم کواعب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حریفان که آورده هر یک ز شهری", "verse1": "بآنجا پناه از سپهر ملاعب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز زاهد گریزان، ز واعظ هراسان", "verse1": "هم از زهد نادم، هم از توبه تائب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چنان شد دلم شاد از روی ایشان", "verse1": "که از روی مطلوب خود، جان طالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی بودم از طالع خود بحیرت", "verse1": "که چون شد که گشتم سعید العواقب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درآمد ز در ناگهان ماهرویی", "verse1": "بلورین بناگوش و مشکین ذوایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از حسرت چهره اش، گل پریشان", "verse1": "هم از غیرت عارضش شمع ذایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز مستی دو چشمش، دو آهوی سرخوش؛", "verse1": "ز شوخی دو زلفش، دو هندوی لاعب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفته بخونریز مردم نگاهش", "verse1": "سهام از لواحظ، قسی از حواجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز پی مهر افروز مه طلعتانش", "verse1": "روان چون ز دنباله ی مه کواکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از ره بسوی من آمد خرامان", "verse1": "ز می، بر کفش جام چون نجم ثاقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بمن داد آن جام از می لبالب", "verse1": "بمن گفت بعد از ادای مراحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بنوش این قدح، تا برآیی ز خجلت", "verse1": "بحیرت چرا حیرتت گشته غالب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگر طبع از تقوی و دل ز زهدت", "verse1": "بما نیست مایل، بمی نیست راغب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگر خورده یا دیده ای در دیاری", "verse1": "ازین به شراب وز من به مصاحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زدم بوسه بردستش، آنگه گرفتم", "verse1": "ازو جام رخشنده، چون نار لاهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حرام و حلالم شد از یاد و، بر لب", "verse1": "نهادم لب جام و گشتم مخاطب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که یک عمر بودم ز زهاد و اکنون", "verse1": "مرا کرد عشق تو از زهد تایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه بهتر ازین می، که خوردم ز دستت", "verse1": "شرابی شنیدم ز پیران شارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شرابی که ساقیش باشی تو، شربش", "verse1": "مباح است نی مستحب، بلکه واجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه بهتر ز رویت، که مهریست رخشان", "verse1": "رخی دیدم ای مه ببزم تو حاجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر افتد ز روی چو مهر تو برقع", "verse1": "بتان قمر چهره گردند غایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که قندیل خورشید چون برفروزد", "verse1": "رود روشنایی ز شمع کواکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگر، کوکب شمع ایوان شاهی", "verse1": "که خورشید او، در نجف گشته غارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "علی ولی شهریار مظفر", "verse1": "شهنشاه منصور و سلطان غالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ریاض معالی، سحاب مکارم؛", "verse1": "جهان محامد، سپهر مناقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وصی رسول خدا، شاه دین، کش", "verse1": "خدا و رسول از علو مراتب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گه بذل خاتم، ستودش بآیه", "verse1": "گه قتل مرحب، رساندش مراحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبودی گر او روز زادن نگهبان", "verse1": "نبودی گر او روز مردن مراقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه اطفال سر برزدی از مشایم", "verse1": "نه ارواح بیرون شدی از قوالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو باشد در ایوان، خدیوی است عادل", "verse1": "چو آید بمیدان، هژبری است سالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زهی عقل کل، در حریم تو حاجب", "verse1": "ثنای تو بر ما سوی الله واجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تویی، جانشین پیمبر بمنبر", "verse1": "نشاید که آنجا نشیند اجانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کز آنجا که باشد مقام ضیاغم", "verse1": "نشاید شنیدن نباح اکالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز انفاس تو، تازه دشت مقاصد؛", "verse1": "ز احسان تو، سبز کشت مآرب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو صحن چمن، از عبور نسایم", "verse1": "چو برگ سمن، از مرور سحایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سرای تو کانجاست از بدو فطرت", "verse1": "وصول مقاصد حصول مطالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بفراشیش، باد گلشن موکل،", "verse1": "بسقائیش، ابر بهمن مواظب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر شحنه ی احتسابت بمحفل", "verse1": "زند بر جبین چین چو شخص مغاضب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز بربط رود بر فلک نوحه ی غم", "verse1": "ز مینا رسد بر زمین دمع ساکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زنی تکیه چون بر سریر عدالت", "verse1": "ز بأس قصاص ای امیر اطالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز تیهو هراسد، عقاب شکاری؛", "verse1": "ز آهو گریزد، پلنگ محارب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گریزنده آهو و پرنده صعوه", "verse1": "ز عدل تو ای غالب کل غالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کند خوابگه شیر را در براثن", "verse1": "نهد آشیان باز را در مخاطب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گه رزم و وقت جدل، روز هیجا؛", "verse1": "چو خواهی بهم بر شکافی کتایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ببازو کمانت، سحابی است قاطر", "verse1": "بپهلو سنانت شهابی است ثاقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود چون سپر بر سر، آیی مجاهد", "verse1": "بود چون سنان بر کف، آیی محارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سنان زال را از عصای عجایز", "verse1": "سپر سام را از لعاب عناکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بروز نبرد ای هژبر معارک", "verse1": "دلیران چو بندند صف از دو جانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پلنگان آهن قبای اعاجم", "verse1": "هژبران رزم آزمای اعارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برآیند بر برق رفتار اسبان", "verse1": "نشینند بر کوه کوهان نجایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زره بر تن آیند، فرسان فارس؛", "verse1": "کمند افگن آیند شجعان راکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی در کمان تیر، چون برق خاطف؛", "verse1": "یکی بر میان، تیغ چون نار لاهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز بس خون گرم دلیران نماند", "verse1": "بجز قبضه ی تیغ، در دست ضارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سپرها که باشند چون بدر تابان", "verse1": "هلالی شوند از سیوف قواضب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شود چون زمین چرخ از گرد و گردد", "verse1": "جبال از سم دیو زادان سباسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خروشان و جوشان، درآیی بمیدان", "verse1": "چو شیری که آید میان ارانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو بینند تیر و سنانت بدانسان", "verse1": "ز ناوردگاه تو گردند هارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که از هیبت گرزه ماران صعاوی", "verse1": "که از صولت شرزه شیران ثعالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنی در صف رزم با تیغ و خنجر", "verse1": "کنند آنچه ای سالب کل سالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پلنگان کوه و عقابان صحرا", "verse1": "به امداد انیاب و عون مخالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بروز غدیر، احمد آن سرور دین", "verse1": "بحکم آلهی تو را کرد نایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگوش بد و نیک امت سراسر", "verse1": "رسید این حکایت چه حاضر چه غایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باو کرده تصدیق خیل اعاظم", "verse1": "تو را تهنیت داده فوج اطایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را گفته قایم مقام، اهل بطحا؛", "verse1": "تو را خواند نایب مناب، آل غالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو روح نبی شد بجنت روانه", "verse1": "روان خیل روحانیان از جوانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو، مشغول رسم غزا گشته او را", "verse1": "که گیرد مصاحب عزای مصاحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کهن دشمنانی که بودند از اول", "verse1": "نبی را منافق، ولی را مغاصب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عیان کرده از سینه ها کینه ها را", "verse1": "بیک جا نشستند با هم مقارب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فراموش کردند از حق صحبت", "verse1": "ندیدند وقتی از آن به مناسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نیرنگهایی که دانی بناحق", "verse1": "شده مسند شرع را از تو غاصب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فغان زان مصیبت، فغان زان مصیبت؛", "verse1": "که بود آن مصیبت خطیر العواقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هزار و صد و شصت رفته است و، ما را", "verse1": "رسیده است از آن یک مصیبت مصایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مزاج جهان شد از آن روز فاسد", "verse1": "یکی گشته قاتل، یکی گشته ناهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسفک دماءند، اشرار مایل؛", "verse1": "بغصب فروج اند، اجلاف راغب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باصلاح ناید دگر کار عالم", "verse1": "مگر آید از مکه مولای غایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز هر گوشه دجالی آمد بمیدان", "verse1": "برون آی! ای سرور آل غالب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سلام علی اهل بیت النبوه", "verse1": "ده ودو امام، از علی تا به صاحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همین بس بر کوری چشم اعدا", "verse1": "چه خیل خوارج، چه فوج نواصب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دو تن، هر کسی را ز خیل ملایک؛", "verse1": "نشسته همه عمر، فوق المناکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نویسند نیک و بد او سراسر", "verse1": "یکی از مطاعن، یکی ازمناقب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه مهر حیدر نویسند از من", "verse1": "فیاخیر کتب و یا خیر کاتب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خداوندگارا، جدا از تو آذر", "verse1": "سگ ناتوانی است، گم کرده صاحب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ازین بیش مپسند باشد بحسرت", "verse1": "ز جرگ سگان جناب تو غایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه باشد کشانیش سوی خود آری", "verse1": "بود ذره مجذوب، و خورشید جاذب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بآنجا چو آید، نگهداری او را ؛", "verse1": "بر آن در بود تا همه عمر حاجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن درگهش تا بود عمر باقی", "verse1": "خورد از عنایات واجب، مواجب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو عمرش بپایان رسد، نقد جان را", "verse1": "سپارد بگنجور گنج مواهب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تنش خاک گردد بدشتی که خاکش", "verse1": "دراری دهد پرورش چون کواکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو بر پا شود روز محشر براحت", "verse1": "بخسپد در آن خاک پاک از معایب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخیزد ز جا، گر بباغ بهشتش", "verse1": "بشیر و مبشر کشند از دو جانب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بنامه کشی، خط عفوش ز رحمت؛", "verse1": "بروز قیامت تویی چون محاسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دعا سر کنم، چون ثنای تو از من", "verse1": "محال است؛ با این علو مراتب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر این چند مصرع قبول تو افتد", "verse1": "زهی طبع روشن، زهی فکر صائب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود تا بود روز و شب نور و ظلمت", "verse1": "درین طاق فیروزه گون از کواکب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عیان اختر دوستت در مشارق", "verse1": "نهان کوکب دشمنت در مغارب" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۲ - در مدح امام امیر المؤمنین علی بن ابطالب علیه السلام
[ { "hemistich": { "verse0": "ای سوده بر در تو جبین مه، سر آفتاب؛", "verse1": "ناز تو هم بماه رسد هم بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در صحن باغ سروی و، برطرف بام ماه؛", "verse1": "در انجمن چراغی و، در منظر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زان خط نشانه یی است، بهر شهر غالیه ؛", "verse1": "زان رخ نمونه یی است، بهر کشور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از نسبت رخ تو، که ماهی است مهروش", "verse1": "شد نوربخش ماه و ضیا گستر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرش است بر در تو رخ ماه طلعتان", "verse1": "یا ریخته است بر سر یکدیگر آفتاب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خط نیست آنکه رسته بگرد دو رخ تو را", "verse1": "ای بار سرو قد تو ماه و، بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سنبل ز گل دمیده و ریحان ز یاسمن", "verse1": "در مشک، مه نهان شده، در عنبر آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو مست حسنی و، شب و روزت دو ساقیند؛", "verse1": "در بزم نام این مه و آن دیگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر شراب ناب و می صافشان بکف", "verse1": "از سیم کاسه ماه و، ز زر ساغر آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر نیست در دلش ز تو آتش نشسته، چیست", "verse1": "در گلخن سپهر بخاکستر آفتاب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دندان تابناک و رخسار چون مهت", "verse1": "این بر ستاره خنده زند، آن بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رویت که گلشنی و عذارت که دفتری است", "verse1": "از صنع ایزد، ای چو مهت چاکر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یک برگ ضایع است از آن گلشن ارغوان", "verse1": "یک فرد باطل است از آن دفتر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر جا که ماه روی تو طالع شود، بود", "verse1": "با آن همه ضیا ز سها کمتر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو آفتاب برج جمالی و طلعتت", "verse1": "از بسکه زد طپانچه ی غیرت بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبود عجب، که سرزند از چشمه ی سپهر", "verse1": "با چهره ی کبود، چو نیلوفر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنده قبا، فگنده کله بر سریر ناز؛", "verse1": "بیند شبت اگر مه و، روزت گر آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "میگیردت چو هاله در آغوش خویش ماه", "verse1": "میگرددت چو ذره بگرد سر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "روزی رخ تو دیدم و اکنون باین امید", "verse1": "ای از شکنج زلف تو در چنبر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گاهی بلاله میگذرم، گه بر ارغوان،", "verse1": "گاهی بماه مینگرم، گه بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زینسان که از شعاع وی دیده روشن است", "verse1": "گویا ز روی تست فروغی در آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا عکسی اوفتاده بر آیینه ی سپهر", "verse1": "از قبه یی که یافته زان زیور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آن زرنگار قبه که تا اوفتاده است", "verse1": "عالم فروز پرتوی از وی بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در قرب و بعد وی، چه عجب آید ار بچشم", "verse1": "چون ماه گاه فربه و، گه لاغر آفتاب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یعنی خجسته سقف زر اندود منظری", "verse1": "کافتاده زیر سایه ی آن منظر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آرامگاه فخر زمین و زمان علی", "verse1": "کاو را بود غلام مه و چاکر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شاهی که گفتمی بودش فرش آستان", "verse1": "چون خشت سیم ماه و، چو خشت زر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "میداد این محل بخود، ار احتمال ماه؛", "verse1": "میکرد این شرف ز خود ار باور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای چاکر سرای تو را چاکر آفتاب", "verse1": "وی روشنی رای تو را مظهر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در جستجوی خاک درت، کآب زندگی است؛", "verse1": "هر شب رود بغرب، چو اسکندر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دارد شها دو حلقه در بارگاه تو", "verse1": "از سیم و زر، یکیش مه و دیگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از بهر سجده هر شب و هر روز بر درت", "verse1": "از باختر مه آید و از خاور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر صبح، آسمان و زمین را اگر کند", "verse1": "روشن، برآورد ز افق چون سر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر شام، از شموع قنادیل روضه ات", "verse1": "تابد هزار اختر و، هر اختر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "افتد اگر ز روزن قصرت بماه عکس", "verse1": "از ماه کسب نور کند دیگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در روضه ی تو، مجمره گردان کف کلیم؛", "verse1": "ریزان ولی چو اخگر از آن مجمر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در حجره ی تو، مروحه جنبان دمت مسیح", "verse1": "تابان، ولی از آن دم جان پرور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون لاله، آفتاب فلک سایه ی تو را", "verse1": "جوید چنانکه جوید نیلوفر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر ادای خطبه ی مدح تو، نه فلک؛", "verse1": "ای در فلک تو را شده مدحتگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه پایه، منبری است ؛ که جا از ادب گرفت", "verse1": "بر پایه ی چهارم آن منبر آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دارند آشیان شب و روزت ببام قصر", "verse1": "مرغی دو، نام این مه و آن دیگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لیک از فروغ روزن آن قصر نوربخش", "verse1": "سیمین جناح شد مه و زرین پر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "طالع شده ز مشرق صلب تو اختران", "verse1": "زان اختران، شبیر مه و شبر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر روی خادمان درت را ندیده ام", "verse1": "ای بر در سرای تو خدمتگر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شب ز ابروی بلال، سراغم دهد هلال؛", "verse1": "روزم نشان دهد ز رح قنبر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دارند بسکه شرم ز طاق رواق تو", "verse1": "ای حاجب کمینه تو را بر در آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از هاله و شعاع، شب و روز افگنند", "verse1": "بر رخ نقاب ماه و، بسر معجر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گز خصم تیره روز تو پوشد بتن زره", "verse1": "ای با شهاب تیغ تو از یک سر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مشکینه درع شب، که بود زرکش از نجوم؛", "verse1": "گردد بتن قبا، چو کشد خنجر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز اصحاب کالنجوم پیمبر گه جهاد", "verse1": "سرور تویی بتیغ، چو از اختر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آری، بروز رزم بود هر کجا بود؛", "verse1": "لشکر ستاره، تیغ زن لشکر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رخش تو، کش بوقت عبور از پی نثار", "verse1": "مانند ذره ریخته در معبر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از میخ و نعل و سم زده هر یک گه خرام", "verse1": "صد طعنه بر ستاه و بر مه بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شبها، بنقش نعلش و؛ روزان بنقش سم", "verse1": "ای سوده بر رکاب تو چون مه سر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم راکع است، با تن کاهیده ماه نو؛", "verse1": "هم ساجد است، با سر بی افسر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا آفتاب روی تو را، خاک شد نقاب ؛", "verse1": "ای روی تو منیر مه و انور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر صبحگاه، چاک زند بر تن آسمان؛", "verse1": "هر شامگاه، خاک کند بر سر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خون شد دلم ز سیر مه و آفتاب چند", "verse1": "گاهی بماه طعنه زنم، گه بر آفتاب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سامان نداد کار مرا ای رفیق ماه", "verse1": "روشن نکرد روز مرا آذر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در وصف پادشاه عرب، خسرو عجم؛", "verse1": "کش وقت بذل، سیم مه آرد زر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم قصیده یی و، نوشتم بصفحه یی؛", "verse1": "کاو را زد از اشعه ی خود مسطر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کردم تمام قافیه اش ز آفتاب لیک", "verse1": "بهتر ز آفتاب سپهرش هر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا از فروغ تربیت آن، منیر ماه", "verse1": "وز پرتو عنایت آن، انور آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گردد شبم چو روز و، نشینم بکام دل؛", "verse1": "در گوشه یی که سایه ام افتد بر آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا هست از دورنگی ایام شام و صبح", "verse1": "کتان گداز ماه و، گهر پرور آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "قهرت کند بدشمن و، لطفت کند بدوست", "verse1": "کرد آنچه با کتان مه و با گوهر آفتاب" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۳ - در مدح بطلمیوس زمان میرزا محمد نصیر طبیب
[ { "hemistich": { "verse0": "ای داده نخل قد تو بر، ماه و آفتاب", "verse1": "و افگند سایه خد تو بر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بویی چو بوی تو، نه مگر مشک و غالیه؛", "verse1": "رویی چو روی تو، نه، مگر ماه و آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مالد بخاک راه تو رو، عنبر و عبیر", "verse1": "ساید بنقش پای تو سر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا بر دمید اختر حسنت، نمی کنند", "verse1": "بر آفتاب و ماه نظر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در گلشنی، که چهره ی خود شویی از عرق؛", "verse1": "گردد همه حباب شمر، ماه وآفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آویخته بپایت و، بنهاده بر سرت؛", "verse1": "خلخال سیم و، افسر زر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جز آفتاب و ماه، نخواندی کسی تو را", "verse1": "بودی اگر میان بشر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سوزنده اخگری است، ز کانون دل رخت؛", "verse1": "کان را بود شعاع و شرر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بینند اگر رخ تو، دگر برنیاورند؛", "verse1": "سر از دریچه شام و سحر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "روشن تر از مه است رخت ای پسر مگر", "verse1": "مادر بود تو را و پدر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جایی که روشن است چراغ رخت، شوند", "verse1": "پروانه وار سوخته پر، ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخل قد تو، نخله ی طور است و؛ باشدش", "verse1": "برگ اختر یمانی و بر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "قدت نهال گلشن حسن و، از آن نهال", "verse1": "برگی دو رسته تازه و تر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گیرند تا سراغ ز کویت، چه شب چه روز", "verse1": "بگذشته عمرشان بسفر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بازآ که بی تو شب زد و دور از تو روز کرد", "verse1": "خارم بدیده، خون بجگر ماه و آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آسوده خاطری تو و، غافل که داردم", "verse1": "شب ز اشک و روز ز آه خطر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو خود کشیده تیغ جفاکاری و تورا", "verse1": "افکنده پیش تیغ، سپر؛ ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من خود، دو دیده دوخته ز امید بر دری", "verse1": "کان را سزد دو حلقه ی در ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عالی در سپهر هنر، میرزا نصیر؛", "verse1": "کش بهر سجده بسته کمر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آن فیلسوف عهد، که از رای روشنش؛", "verse1": "کردند اقتباس هنر، ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لقمان روزگار که دیدند از آسمان", "verse1": "اندر زمین مسیح دگر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دانا مهندسی، که هم از شمع رای او", "verse1": "شد در سپهر راه سپر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "با آفتاب و ماه، کند روی و ر ای او؛", "verse1": "کرد آنچه با گیاه و حجر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخلی که زیر سایه ی او پرورش نیافت", "verse1": "مشکل رساندش بثمر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سنگی که از عنایت او تربیت ندید", "verse1": "او را نکرد لعل و گهر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نتواند از حذاقت او روز و شب رساند", "verse1": "بر صرع و بر جذام، ضرر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکدم چو خشک ماندش ابر قلم مدام", "verse1": "مانند، باد و دیده ی تر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز ابر مطیر، خامه چو گردد رقم نگار؛", "verse1": "بارد همی بجای مطر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبود نبی و از قلمش بیند آنچه دید", "verse1": "از رد شمس و شق قمر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خلقش شنو، دگر مشنو باغ و بوستان؛", "verse1": "رویش نگر، دگر منگر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای مهر پروری، که ز ماهیت تو یافت", "verse1": "نور جبین، ضیاء بصر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خواندند اهل نظم به کاشان ز انوری", "verse1": "غرا قصیده یی بنظر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد ماه و آفتاب، ز هر بیت آن عیان", "verse1": "روشن هزار دیده ز هر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر شعر آن بکسوت شعری ز روشنی", "verse1": "هر مصرعیش کرده ببر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من نیز خواستم که صفات تو بشمرم", "verse1": "تا نشمرد ستاه شمر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از دانش و شکفتگی و عزم و حزم و خلق", "verse1": "در روی و رایت ای بگهر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گردد خجل عطارد و هم زهره و زحل", "verse1": "مریخ و مشتری و دگر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من قابل قصیده نگاری نیم، چه شد", "verse1": "اوراق دفترم شد اگر ماه و آفتاب؟" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خاصه قصیده یی که حریف انوری بود", "verse1": "وز انوریش داده خبر ماه وآفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لکن، ز قابلیت ممدوح قابلم", "verse1": "وز طبع روشنم بحذر ماه و آفتاب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پرداختم بیک شب و یک روز چند بیت", "verse1": "کافشانمت براهگذار ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کردم چو قصد کوی تو، از مهر روی تو", "verse1": "شد خضر راه من بسفر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آوردم این قصیده ره آورد و، در رهم", "verse1": "افشانده سیم و ریخته زر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا بر فلک شوند عیان آفتاب و ماه", "verse1": "تا بر زمین کنند اثر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از بهر دوستانت بفیروزه گون قدح", "verse1": "ریزند صبح شیر و شکر ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از دست دشمنانت در آغاز ماه عمر", "verse1": "گیرند شام، تیغ و سپر؛ ماه و آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر جان دوستانت رسانند و دشمنانت", "verse1": "هر صبح و شام نفع و ضرر ماه و آفتاب" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۴ - هو القصیده در مدح محمد زمان خان بیگدلی
[ { "hemistich": { "verse0": "گفتا سحر غلام که: زین کرده یار اسب", "verse1": "اینک ز شهر راند برون شهریار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "افتادم از پیش، که عنان گیرمش ز ناز", "verse1": "نگذارد افگند بسر من گذار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گویی بباغ و راغ کشیدی دلش که صبح", "verse1": "چیند گل و، چراند در لاله زار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا سرخوش از شراب صبوحی، کباب خواست؛", "verse1": "در زیر زین کشید بشوق شکار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا بود بار خاطرش از دوستان غمی", "verse1": "کآورد در هوای سفر زیر بار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بیتاب از حکایت او شد چنان دلم", "verse1": "کز زخم تازیانه شود بیقرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گریان، ز پا فتادم و، گفتم: بگیر دست", "verse1": "لرزان ز جای جستم و، گفتم: بیار اسب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کردم گران رکابش و، گشتم سبک عنان؛", "verse1": "آورد چون غلامم بی انتظار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بی اختیار، تا در دروازه ی هر طرف", "verse1": "نومید می دواندم و، امیدوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آخر چو برد جذبه ی عشقم برون ز شهر", "verse1": "دیدم ز دور جلوه همی داد یار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "با یوز و باز، از پی آهو و کبک مست", "verse1": "در پهن دشت راندی و در کوهسار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر گام، دوریم شد ازو بیشتر؛ بلی", "verse1": "او را سمین سمند و، رهی را نزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم: عنان مست که گیرد، مگر خرد", "verse1": "در گوش گویدش مدوان در خمار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا آورد بیاد ز تمکین دلبری", "verse1": "از هر طرف نتازد بی اختیار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا رفته رفته بست رهش آب دیده ام", "verse1": "می تاختم چو با مژه ی اشکبار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یا سوختش ز ناله ی من دل، عنان کشید؛", "verse1": "تا من رسانمش ز قفا بنده وار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "القصه او، بناز روان بود و من بشوق؛", "verse1": "تا هر دو را گرفت بیکجا قرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رفتم پیاده سویش و، چون ماه از آسمان", "verse1": "آوردمش فرود از آن راهوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسته بشاخ سرو سهی یار بارگی", "verse1": "کرده رها رهی بلب جویبار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگرفت پس صراحی و جام از کف غلام", "verse1": "کردش نگاهبان نکند تا فرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چشمی بسوی اسبش و، چشمی بسوی می؛", "verse1": "گر چه نیاورد بنظر میگسار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "با هم بروی سبزه نشستیم و هر یکی", "verse1": "آورده در میان سخنان، د رکنار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لعلی قدح، ز دست بلورین گرفتمش؛", "verse1": "گفتم که: گفت صبح برین اندر آر اسب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفت: از خمار دوش نخفتم، که صبحدم ؛", "verse1": "رانم صبوح را بیکی مرغزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فصل بهار، گشت گل و سبزه را سحر", "verse1": "بی اختیار گشته من و، بیقرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آری رود بباغ ز بوی گل آدمی", "verse1": "آری بمرغزار رود در بهار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من هم نهاده جام لبالب ز می بکف", "verse1": "گفتم: بگیر و هیچ بخاطر میار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جام از کفم گرفت و کشید و بپای خاست", "verse1": "رقصان چو زیر زین خداوندگار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بوالفارس زمانه، زمان خان که در زمین", "verse1": "حکمش کشد سپهر چو حکم سوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای برده تا بروز شمار از طویله ات", "verse1": "یک یک پیادگان جهان بی شمار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا پا نهاد رایض عدل تو بر رکاب", "verse1": "از هیچ جاده پا ننهد بر کنار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر پا نهد بتارک موری، چو تازیش", "verse1": "از تازیانه ی تو خورد زخم مار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در گوش و دوش قیصر رومش ببین گرت", "verse1": "افگند نعل و غاشیه در زنگبار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در روز رزم، تیغ بکف چون دلاوران؛", "verse1": "تا زند ا زدو سو بصف کارزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ابر اجل، بخاک فشاند تگرگ مرگ؛", "verse1": "آید ز گرد مرد برون، وز غبار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از خونش آب داده ز سر تیغها شوند", "verse1": "دانه فشان که کرده زمین را شیار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تازی در آتش، ار چه سیاوش نه ای ز بس", "verse1": "در نعل و سنگ خاره جهاند شرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گیرد ز خون خصم تو، چون تیغ برکشی؛", "verse1": "تا زیر زین قوایم خود در نگار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نوح نبی نه ای و، ز طوفان موج خون؛", "verse1": "چون کشتی از میان کشدت بر کنار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا از قفا صهیل سمند تو نشنوند", "verse1": "پی کرده دشمنان تو پیش از فرار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از خیل دشمنان تو، هر کو فرار کرد", "verse1": "با آنکه از پیش ندوانی ز عار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دستت نگشته رنجه و، رمحت ندیده خم؛", "verse1": "بردش ز رزمگاه بدار البوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وز لشکر تو، روز وغا، کز هجوم خلق", "verse1": "راه عبور بست بمور و بمار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پرداخت هر سواره ز پورپشنگ تخت", "verse1": "بگرفت هر پیاده ز سام سوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اکنون که بر در تو دوانند شام و صبح", "verse1": "گردان ز هند پیل و یلان از تتار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "افگنده آسمان دورنگم ز پا، کجاست", "verse1": "پوینده تر ز ابلق لیل و نهار اسب؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ناچار، چون زیارت کوی تو بایدم", "verse1": "خواهم شود ز دور سپهرم دچار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از توسنی خنگ فلک، هم شگفت نیست؛", "verse1": "کاین دوست را رسد ز تو ای دوستدار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرزین شد، آن پیاده ی فرزانه، کش رسید", "verse1": "چون پیل شاه، رخ، ز تو ای شهسوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ورنه، بیک دقیقه خود از استخوان پیل؛", "verse1": "شطرنج باز شهر تو را، شد سه چهار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر نیست اسب تازیت، آن جانور فرست؛", "verse1": "زین کرده، کش نژاد بود خر تبار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "داری چو جام بر کف و افسر بسر، مبخش", "verse1": "نه بی لجام استر و نه بی فسار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون نیست پیکری که نپوشیده خلعتت", "verse1": "مفرست ناکشیده بزین زینهار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کردم روان یکی رمه، یک اسب خواستم؛", "verse1": "غافل مشو که ناید ازین به بکار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دادی گرم تو آن رمه و، اسب خواستی", "verse1": "تا از منت بود بنظر یادگار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "میدادمت بهای یکی اسب زان رمه", "verse1": "گر در طویله داشتمی صد هزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کاری مکن که پیک سوارم پیاده باز", "verse1": "آید فغان کنان که توقع مدار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کاکنون بتحفه شعر تو بردم، باین امید", "verse1": "کآرم ز خیل خان عدالت شعار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "امروز هم نکرد چو دی و پریر لطف", "verse1": "امسال هم نداد چو پیرار و پار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دانی از آن قبیله ام ای خان که میکند", "verse1": "از نسبت سواری ما افتخار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آشیان بازم و، از ناخنان کج؛", "verse1": "دارم بکف حسام و ز پر بر کنار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از چنگ من، اگر بفلک رفته خصم من", "verse1": "روزی که زین کنند پی گیرودار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم بگذرانم از سر این هفت، مرد تیغ", "verse1": "هم بر جهانم از سر این نه حصار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لیکن ازین چه سود، که مانده است شصت سال", "verse1": "هم در غلاف تیغم، هم در چدار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون در غلاف زنگ نگیرد ز ننگ تیغ؟!", "verse1": "چون در چدار لنگ نگردد ز عار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر سو بکف گرفته، یکی سر تراش تیغ؛", "verse1": "هر سو بزین کشیده یکی خرسوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مقصود ازین قصیده ی رنگینم، اسب نیست؛", "verse1": "دانی بهای نغمه نگیرد هزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دوشم ولی سواره حریفی ردیف شد", "verse1": "گوینده او، خموش من و، ره سپار اسب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفت: این قصیده گفت کمال و ز طبع شوخ", "verse1": "کردش ردیف سر بسر آن نامدار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از بستن هر اسب، چنان کو شکفته شد؛", "verse1": "سنجر نشد شکفته ز فتح هزار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پنداشت هیچ اسب بگردش نمی رسد", "verse1": "تنها دوانده گویی در روزگار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "امروز، چون کمیت سخن را تو رایضی", "verse1": "بر جای تا نشانیش، از جا برآر اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشناختم، اگر چه چپ از راست، تاختم", "verse1": "چندی بامتحان یمین و یسار اسب!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آخر گذشت ز اسب کمال، اسب من به پل", "verse1": "چون برد پیش رستم از اسفندیار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا میخورند شیر غزال و، غزال شیر؛", "verse1": "تا میبرند اسب سوار و، سوار اسب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در کام دشمنانت، بود زهر مار شیر", "verse1": "در دست دوستانت، بود پایدار اسب" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۵ - و له قصیده در مدح میرزا عبدالوهاب
[ { "hemistich": { "verse0": "دگر صبح است و بلبل نغمه خوان است", "verse1": "ز حسن گل هزارش داستان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زمین، از رنگ لاله، لعل پوش است؛", "verse1": "هوا، از بوی گل عنبر فشان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخفتم دوش، تا وقتی که دیدم", "verse1": "نسیم صبحدم دامن کشان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چنان شد از شمیمش عطر پرورد", "verse1": "که پنداری مشامم عطردان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ندانم از کدامین گلشن آمد", "verse1": "نسیم صبح، کاینش ارمغان است؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من این بو، از گلی نشنیده بودم", "verse1": "همانا بوی گل نه، بوی جان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدنبال نسیم افتادم از شوق", "verse1": "که بینم ا زکدامین گلستان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نسیمم برد تا باغی چو دیدم", "verse1": "نه باغ است این، بهشت جاودان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه فرخ مسکن و، فرخنده مأوی", "verse1": "چه دلکش منزل و، خرم مکان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همانا، باغ خلد است و ز سبزه", "verse1": "زمینش را بساط پرنیان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دمیده سبزه و بر روی سبزه", "verse1": "گل است و لاله است و ارغوان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درختانش، ز رنگارنگ میوه", "verse1": "مکلل چون درفش کاویان است!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بزیر هر درختی، نیک بختی", "verse1": "نشسته زان درختش سایه بان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "میان باغ، از سرو صنوبر", "verse1": "خیابانی و جویی در میان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سقی الله، آب شیرین گوارا", "verse1": "که در وصفش زبان عذب البیان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشان پاکی جویی، چه جویی", "verse1": "که از سرچشمه ی کوثر روان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز عکسی کآسمان افگنده در وی", "verse1": "عیان از یک زمین دو آسمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدل گفتم: غم از جان برد این باغ", "verse1": "مگر این باغ بیرون زین جهان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلم گفت: این سخن از باغبان پرس", "verse1": "که او آگاه ازین راز نهان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشان باغبان جستم ز دل، گفت؛", "verse1": "که: اینک خضر اینجا باغبان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نگاهم چون به خضر افتاد، گفتم؛", "verse1": "که: ای کت راز پنهانی عیان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه باغ است، اینکه آبش سلسبیل است؟!", "verse1": "چه باغ است، اینک ابرش درفشان است؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه باغ است اینکه غلمان داده آبش؟!", "verse1": "چه باغ است اینکه حورش پاسبان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه باغ است اینکه چون مینوی رضوان", "verse1": "مقیمش را حیات جاودان است؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه باغ است اینکه چون مشکوی خسرو", "verse1": "مقام عشرت شیرین لبان است؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بفگت: اینجا نه مینو و نه مشکوست", "verse1": "همایون باغ مخدوم جهان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خجسته بنده ی دادار وهاب", "verse1": "که دارای دیار اصفهان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بلند اختر خدیوی، کز بلندی", "verse1": "زمین آستانش، آسمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان داور امیری، کز نکویی", "verse1": "بوصفش هر چه گویم بیش از آن است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگاه لطف، چون ابر بهار است؛", "verse1": "بگاه قهر، چون برق یمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کفیل خدمتش، برنا و پیر است؛", "verse1": "رهین منتش، پیر و جوان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولایت گلشن و، لطفش سحاب است", "verse1": "رعیت گله و حفظش شبان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز صافی گهر، وز طینت پاک", "verse1": "ز بس روشن دل و روشن روان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صحیح است آنچه او را در خیال است", "verse1": "یقین است آنچه او را در گمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو هر نومید ازو امیدوار است", "verse1": "چو هر ناکام از وی کامران است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان گو خصم باش، او دوستدار است؛", "verse1": "فلک گو کینه ورز، او مهربان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز خلقش کاصفهان بیت السرور است", "verse1": "ز عدلش کاصفهان دار الامان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز غمازی که شغل روزگار است", "verse1": "ز ناسازی که کار آسمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلی گر بشکند، خلقش کفیل است؛", "verse1": "غمی گر رو کند، عدلش ضمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بروز، او را نثار بارگاه است؛", "verse1": "بشب، او را چراغ آستان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جواهر، آنچه در هفتم زمین است؛", "verse1": "کواکب آنچه تا هشت آسمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بعهد دولتش، کز بخت پیروز", "verse1": "زمانه شاد و خلقش شادمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه جانی، غیر بربط ناله سنج است؛", "verse1": "نه چشمی جز صراحی خون فشان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه کس، جز زلف محبوبان پریشان؛", "verse1": "نه کس، جز چشم خوبان ناتوان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تعالی الله، نسب فرزند زهرا:", "verse1": "بنام ایزد، حسب نوشیروان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "قرین شد با نسب او را حسب نیز", "verse1": "مگر سعدین را با هم قران است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "محبا، صاحبا، مخلص نوازا!", "verse1": "که بر پیر وجوان، حکمت روان است!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صفاهان باغ و، احسان تو باران،", "verse1": "صفاهان جسم و، فرمان تو جان است!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو با خلق خدا، چون مهربانی", "verse1": "خدای خلق، با تو مهربان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زبانم بسته، تنگی دل اکنون", "verse1": "قلم راز دلم را ترجمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تذرو گلشن قدسم، دو روزی است", "verse1": "که پایم بسته ی این خاکدان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ندارم شکوه از سختی گیتی", "verse1": "هما را قوت غالب استخوان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غمی از هیچ راهم نیست در دل", "verse1": "ولی بر طبعم این معنی گران است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که این موسم که از تأثیر عدلت", "verse1": "صفاهان رشک گلزار جنان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را با دوستان دایم درین باغ", "verse1": "که حمدا لله ایمن از خزان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود گسترده مهد عیش و غافل", "verse1": "که چون من بلبلی بی آشیان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه جغدم من، کز آبادی این ملک", "verse1": "بعهد دولتت بیخان و مان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "الا، تا در صدف رخشنده لؤلؤست", "verse1": "الا، تا در چمن سرو چمان است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شکست از گوهر او دور بادا", "verse1": "که : گوید باغ عمرت بیخزان است!" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۶ - هو القصیده در مدح علی بن ابی طالب علیه السلام
[ { "hemistich": { "verse0": "از دست من کشید گه عهد یار دست", "verse1": "بر هیچ کس نیافت چو من روزگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم: بیار دست، که بندیم عهد نو", "verse1": "بد عهد بین، نداد بدستم ز عار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دست ردم بسینه نهاد، آنکه شد قرار", "verse1": "کز یاریم نهد بدل بیقرار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در عشق او، ز پند کسانم چه فایده؟!", "verse1": "وقتی که برده پنجه ز عشقم ز کار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سودی، نه در میانه ی دریا غریق را", "verse1": "زین کابلهی دراز کند از کنار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خوش آنکه پا نهاد بسرم روز واپسین", "verse1": "میثاق را دهیم بهم ما و یار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من گویمش: ز تربت من، وامگیر پای!", "verse1": "او گویدم: ز دامن بر برمدار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عشق، آتشم بجان زد و، اکنون بود مرا؛", "verse1": "صد جا چونی ز آتش تب داغدار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دستم گرفت و، پای کشید از سرم طبیب؛", "verse1": "مردم بطعنه کز چه کشیدت ز کار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غافل، کز آتش دلم آن دردمند را", "verse1": "وقتی که دیده نبض، گزیده است مار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "داغش بخاک بردم و، سوزم که سوزدش؛", "verse1": "بگذاردم چو دوست بخاک مزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "روز جوانیم، فگند چون ز پا، چه سود", "verse1": "در وقت پیریم دهد ار روزگار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ساقی قدح نمیدهد امروز، چون کنم", "verse1": "فردا برعشه چون فتدم از خمار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گیرند تا ز دست دلم، دلبران شهر", "verse1": "کرده دراز سوی من از هر کنار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من در مقام عذر، که مشکل رسد مرا؛", "verse1": "اکنون باین حریف فراموشکار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زیرا که کرده تا جگرم خون، ز دست من؛", "verse1": "زد بر کمند پرخم مشکین یار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از تیرگی کوکب طالع، شبی ملول؛", "verse1": "در کنج غم بزیر سر از هجر یار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بودم نهاده بر سر زانو، سر از ملال؛", "verse1": "شسته بخون دیده ز جان فگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خاموش بسته از غزل و از قصیده لب", "verse1": "کوتاه کرده از می و از میگسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ناگه برغم چرخ گشود از دلم گره", "verse1": "بادی کش آشناست بگیسوی یار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرغ سحر، نسوده بهم از نشاط بال", "verse1": "طبال شه،نکره بطبل استوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از شرم خلف وعده ی دوش، از حیا رخش", "verse1": "خوی کرده زد بحلقه ی در آن نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جستم ز جا، گشادمش از شوق در؛ ولی", "verse1": "لرزان ز اضطراب دل و، از خمار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آمد گرفته دست نگارین برخ بلی", "verse1": "رسم است پیش روی برد شرمسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آورده جام و شیشه ی می، با خود از وثاق؛", "verse1": "جامی کشیده، زد بمن سوکوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کز غیر خانه خالی و، من مست و شب چنین؛", "verse1": "آسان بهم نمیدهد ای هوشیار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "او بسته لب ز شرم و، من از بیم هجر لال؛", "verse1": "بوسیدمش نگفته سخن، یک دو بار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا از کفش گرفتم و خوردم سه چار جام", "verse1": "تا داد ذوق وصل ز جامی سه چار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: ز خلف وعده شب دوش چون گذشت؟!", "verse1": "گفتم: مپرس حال دل، ا زمن، بدار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بس در میانه رفت سخنها و عاقبت", "verse1": "بر هر دو داد گریه ی بی اختیار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از اشک دید چون مژه ام تر، ز یاریم", "verse1": "گریان نهاده بر مژه ی اشکبار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: کنون که پیش توام، گریه ات ز چیست؟!", "verse1": "گفتم: ز گریه نیست بر ابر بهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دارم دلی ز دست تو لبریز ناله، آه", "verse1": "چون ارغنون مزن بدلم زینهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در سینه، دل ز دست توام میطپد مدام", "verse1": "گر نیست باورت ز من، اینک بیار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "داری ز دور دست بر آتش، چه آگهیت", "verse1": "از من که شد ز سوز دلم داغدار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از دست قاصدم، ز چه یک نامه نستدی", "verse1": "چند آید و ببوسمش از اعتذار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نگرفتیم چو نامه ز قاصد، کنون دهم", "verse1": "شرح آنچه از نوشتن آن شد فگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای رو بغیر کرده، بگردان ز غیر روی؛", "verse1": "وی برده دل ز دست، ز دل برمدار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از آه عاشقان، بودت سرمه سای چشم", "verse1": "از خون دوستان، بودت در نگار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برنامدت ز چاه ذقن، خال عنبرین", "verse1": "زد بارها بر آن رسن مشکبار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر عارضت نبیند، ناید بکار چشم؛", "verse1": "ور دامنت نگیرد؛ ناید بکار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برداشت دل ز من، بامید تو دست من؛", "verse1": "برداشتم از آن دل امیدوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آید غم برون ز شمار تو، در شمار؛", "verse1": "گیرد چو دامن تو بروز شمار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در وادی فراق تو، ای شاخ گل مرا", "verse1": "ا زخاره پای گشته فگار وز خار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشکفته هرگزم گلی از باغ دل مگر", "verse1": "بر گلستان عشق ندارد بهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از دست رفته کار جهانی ز دست تو", "verse1": "زنهار، از جفای اسیران بدار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا سود روی خاک ز جورت هزار سر", "verse1": "بگرفته ساق عرش ز دستت هزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا که: دشمنان به کمینند، ورنه من", "verse1": "پیوسته بر درت ز دمی حلقه وار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لیلی، سوی خرابه ی مجنون کشد شتر", "verse1": "محمل کشان، کشندش اگر از مهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم که: خود بگوی چه سازم باین گروه؟!", "verse1": "نگرفته یار را بجهان غیر یار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: ز راست چاره ی این قوم زرق کوش", "verse1": "یا زور تا کشی همه را زیر بار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم: کنون چه چاره؟ که امسال هم مرا", "verse1": "از زور وز رتهی است چو پیرار و پار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: بکار عشق، ندیدم ز صبر پای؛", "verse1": "با تیغ آتشین، نشنیدم ز خار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ساقی، قدح نمیدهد امروز؛ چون کنم", "verse1": "فردا برعشه چون فتدم از خمار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: اگر ز زور و زر و صبر عاجزی", "verse1": "کوته از دامن سخن آخر مدار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زاری مکن، چو زور و زرت زیردست نیست؛", "verse1": "داری ز گنج دل چو بزر عیار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم: بکار عشق، مرا میدهی فریب؟", "verse1": "در کار شاعری رودم چون بکار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دستم ز دامن سخن، امروز کوته است", "verse1": "وقت خوشم نداد چو در این دیار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کشتی ببحر نظم چسان افگنم، بگوی", "verse1": "چون موج غم بهم دهد از هر کنار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باشد کمال نظم، نشان فراغ بال", "verse1": "از من که نیست جمع حواسم، بدار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه وصل دلبری، که بدست آورد دلم", "verse1": "از دوستی؛ که آورمش در کنار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه حکم سروری، که گذارم سرش بپای؛", "verse1": "گیرد کنم چو گوهر مدحش نثار، دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بیچاره من، که از ستم دور روزگار؛", "verse1": "رفته ز دست کارم و مانده ز کار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "منت کشم ز تهمت، شادی کنند خلق؛", "verse1": "بر هم زنم اگر ز غم روزگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کوتاه کرد دستم اگر آسمان، خوشم", "verse1": "چون پیش او، دراز نکردم ز عار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "با اینهمه خصومت گردون، گرفتمی", "verse1": "بودی اگر بجای دو دستم چهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکدست، دست مطربکی کآشنا بود؛", "verse1": "گاهی برقص پایش و، گاهی بتار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکدست، دست ساقیکی مست مهربان؛", "verse1": "کو گیردم ز ساغر گوهر نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکدست، دست دلبرکی شوخ و دلنواز؛", "verse1": "کو آورد ز دوستیم در کنار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکدست، دست همدمکی درد آشنا", "verse1": "کو را بود بعهد و وفا استوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر آمدی بدست کنون آنچه گفتمت", "verse1": "بگسستمی ز کار جهان مردوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پای طلب، بدامن عزلت کشید می،", "verse1": "شاید کشیدی از سر من روزگار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پس چیدمی برغم فلک دستگاه نظم", "verse1": "تا بوسدم نظامی! بی اختیار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفت: ای حریف، مهره بششدر چه افگنی؟", "verse1": "من نیز اینقدر بودم در قمار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در کار نظم، پیش من این عذرها مگو", "verse1": "داری اگر بدامن عشق استوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در موسمی که گل دمد و سرو سرکشد؛", "verse1": "گیرد فتادگان چمن را بهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پوشد درخت، جامه ی زنگارگون و شاخ", "verse1": "آرد در آستین ز برجد نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آیند دسته دسته، حریفان بسیر گل؛", "verse1": "برهم دهد چو سبزه ی این مرغزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر بستر حریر و، فراش برشیمت؛", "verse1": "نبود، بهم مزن ز غم روزگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در پای گل نشین و، بکش سوی سرو پای؟", "verse1": "بر روی سبزه خسب و، بزیر سر آر دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مطرب بس است بلبل و، ساقی بس است گل؛", "verse1": "من دلبرت، گرفته ز خون در نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همدم مجو، که آنکه بدرد کسی رسد", "verse1": "مشکل دهد بجان تو در روزگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم: چو همزبان نبود، بسته به زبان", "verse1": "همدست نیست، می نرود زان بکار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: تو را چو بلبل طبع ترانه سنج", "verse1": "برده است از تذرو سبق، وز هزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "منشین خموش، تا ز مدیح سپهبدان؛", "verse1": "یابی برین گروه ملامت شعار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم که: از چه طرز سخن دل گشایدت؟", "verse1": "گفتا: که بود دوش مرا گوشوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دیدم بباغ نظم، درخت گلی که کس", "verse1": "تا این دمش نیافته بر شاخسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دست کمال، دسته گلی بسته زان درخت؛", "verse1": "کآید بدست، دست بدست از هزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وان گل بود قصیده ی رنگین تازه یی", "verse1": "کش وقت دسته بستن، گیرد نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دارد ردیف و قافیه از دست و از نثار", "verse1": "حیف است باشدت تهی از این نثار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یک دسته گل، تو نیز تر و تازه زان ببند،", "verse1": "کز دست بازیش نخورد زخم خار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم که: کوته است مرا دست از گلی", "verse1": "کز وی کمال را بود اندر نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من بیکمال، می نزنم پنجه با کمال", "verse1": "کو را قوی است پنجه، مرا خود فگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتا: کمال گر چه کهن بلبل است، لیک؛", "verse1": "در ناله نیستش بتو ای مرغ زار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از سحر خامه ی تو عجب نیست گر کمال", "verse1": "در آستین عجز کشد ز اضطرار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از جادویی زال فلک، دیدی ای حریف", "verse1": "رستم چگونه یافت بر اسفندیار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گفتم که: کیست در خور مدح من فقیر؟!", "verse1": "گفت: آنکه زد بقائمه ی ذوالفقار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یعنی علی عالی اعلی که از ازل", "verse1": "خواندش نبی برادر و پروردگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای زیردست دست نوالت هزار دست", "verse1": "وی دست گیر هر که شد او را ز کار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مبعوث شد نهان برسالت چو مصطفی", "verse1": "دادی بدست او تو نخست آشکار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فخر بشر، رسول خدا، ختم انبیا", "verse1": "روز غدیر کرد تو را در کنار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بردت چون بر فراز سرو کرد جانشین", "verse1": "دادت بحکم حق، بصغار و کبار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیک و بد صحابه، یکایک به بیعتت", "verse1": "دادند بی سخن ز یمین و یسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر رست چون ز نخل خلافت گل خلاف", "verse1": "آراست این بگل سرو، زد آن بخار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر پای آنکه پای بدوشش گذاشتی", "verse1": "کردت گه شکستن بت، زر نثار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر دوش او، چو پای نهادی، غریب نیست", "verse1": "گردد گرت بدامن عرش استوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون خواست فتح قلعه ی خیبر، رسول و داد", "verse1": "جمعیت سپاه بپای حصار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کردی ز قلعه قلع، بیک دست درگشا", "verse1": "آن در، کش از گرانی بستی هزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون بر سریر عدل، دهی تکیه روز حکم؛", "verse1": "دادت در اختیار چو پروردگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه میزند پلنگ بران غزال چنگ", "verse1": "نه میبرد عقاب بزلف حقار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه باز را سیاه، بخونریز صید چشم؛", "verse1": "نه شیر را، خضاب بخون شکار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از طوق حکم تو، نبود مهربان تری:", "verse1": "کش شد بگردن همه کس استوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از کبر نیست دست نزد گر بدامنت", "verse1": "بر پشت بسته خصم تو را روزگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "روز وغا، بمعرکه چون آشنا کنی", "verse1": "بر نیزه و عنان، ز یمین و یسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم خیزدت چو رخش بتازی ز جای سم", "verse1": "و افلاک را زند بگریبان غبار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم بیندت چو نیزه بکف، از دو سو سپهر؛", "verse1": "بر دامن زمین زند از انکسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رخش تو را ستاره بلند است، ورنه چیست", "verse1": "خود پای بر سمک، بسماکش سوار دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جویی بود ز اب گلوسوز تیغ تو", "verse1": "کز جان بشست خصم تو زان جویبار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پرویزنی است، پیکرش از تیر موشکاف؛", "verse1": "وز گرزت استخوان بتن خصم آردست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خصمت، که از هوا بسرش خاک تیره باد", "verse1": "از آب تیغ، چون شودش شعله بار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اندیشه اش، نه ز آتش و آب و ز باد و خاک", "verse1": "گر روز کین دهند بهم هر چهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم مینشانی آتش فتنه ز آب تیغ", "verse1": "کان قطره آب راست بمشتی شرار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم میدهی بباد علم، خاک معرکه؛", "verse1": "کان سرفراز راست باین خاکسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تیغت، از آن ز بیضه ی بیضا دهد نشان؛", "verse1": "کز دست موسی است تو را یادگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بس دستها کشند دلیران بآستین", "verse1": "چون ز آستین کشی بصف کارزار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر ساعد سنانت، شود مهر و مه سوار", "verse1": "یازی اگر ببازی رمح ای سوار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در روز رزم و بزم، بود دست دست تو؛", "verse1": "تارک شکاف تیغت و، مصحف نگار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جوشد بجای آب، ز هر چشمه زر ناب", "verse1": "جودت زند چو بر کمر کوهسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هرگز برون نرفته ز دست تو اختیار", "verse1": "جز وقت جود، کت شده بی اختیار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "میبود چشم در ره سایل ز خاتمش", "verse1": "تا آمد و برآمدت از انتظار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از شوق جود، صبر نبودت، که از رکوع", "verse1": "سرراست کرده گیری اش ای شهریار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دادی زدست خاتم و از دستبرد غم؛", "verse1": "آوردی اش بدست دل از غمگسار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در جنت، ار چو برق کشی شعله زیر تیغ؛", "verse1": "در دوزخ، ار چو ابرکنی رشحه بار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مالک، خلیل سان نهد اندر بهشت پای؛", "verse1": "رضوان، کلیم وار گذارد بنار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر پای حاجبت، زده خور بوسه بارها؛", "verse1": "بر سینه اش مباد نهد روز بار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ای میرخلد و ساقی کوثر، بدان خدای", "verse1": "کت داده در بهشت بدان چشمه سار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گیری بدست جام، چو زان آب روح بخش", "verse1": "یک دست گیر و هر طرفی صدهزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جزمن، که مانده پاز خوی شرم در گلم؛", "verse1": "سازد بلند تشنه یی از هر کنار دست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آن روز جرم من منگر، لطف خویش بین؛", "verse1": "مپسند کوتهم ز کرم زینهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "آذر، دلت ز غصه چو شد زار و تن نزار", "verse1": "در زن ز جان بدامن آل نزار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از دست چار عنصر و هفت آسمان منال", "verse1": "بشنو، مکش ز دامن هشت و چهار دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خندید صبح و، چشم کواکب فشاند اشک؛", "verse1": "هان در میانه وقت دعا شد، برآر دست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تا از نم سحاب، نماید شکوفه چشم؛", "verse1": "تا پیش آفتاب، گشاید چنار دست؛" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در گل کشد، عدوی تو را، هر دی آستین", "verse1": "بر گل رسد، ولی تو را، هر بهار دست" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۷ - در شمه‌ای از حال خود و تأسف خرابی خانه و منقبت کاظمین علیهما السلام فرماید
[ { "hemistich": { "verse0": "منم که کرد فلک کشت زندگیم حصاد", "verse1": "منم که داد زمین خاک هستیم بر باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا پدر بود آن مادر، این که می شنود", "verse1": "اگر از آن کنم افغان، وگر ازین فریاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر ز من شنود کس، چگونه بشمارم", "verse1": "شکایتی که نهایت نداردش تعداد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم، آن بخون دلم داد از ستم عادت؛", "verse1": "هم، این بشیر غمم کرد از جفا معتاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم، آن دل از وطنم کند با لبی نالان؛", "verse1": "هم، این بغربتم افگند با دلی ناشاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز حسرت وطنم، دل بغربت است غمین؛", "verse1": "چنانکه در وطنم جان ز جور اهل فساد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر بخانه نشینم، نه بوریاست نه پوست؛", "verse1": "وگر رحیل گزینم، نه راحل است و نه زاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بخاک غربتم، از دل غبار غم نبرد؛", "verse1": "بتحفه آوردم بویی از وطن گر باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دل گرفته ی مرغ اسیر ازین که گهی", "verse1": "شنید بوی گل، از رخنه ی قفس نگشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگلشن وطنم، نیز نشکفد خاطر؛", "verse1": "بوصل همنفسان؛ از جفای اهل عناد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو بلبلی که بر او زاغ بسته راه نفس", "verse1": "بزخم دل، گلش از خنده مرهی ننهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه عذر گویم، کآواره از وطن گشتم؛", "verse1": "جز اینکه اخترم از چشم آسمان افتاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگرنه من نیم آن کس که بی سبب ز بهشت", "verse1": "کشم بجای دگر رخت، تا شوم دلشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خدای داند و، آنکو چو من بود دلتنگ", "verse1": "ز بیوفائی یاران، که رنجشان مرساد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که هیج دوست بخاطر، ز دوستان وطن", "verse1": "نکند دل، مگر از فتنه سازی حساد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنند قصد من اخوان، چو از ره نیرنگ؛", "verse1": "کنند چاه براهم، چو از طریق عناد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دهم بآهی من نیز مزدشان دم نزع", "verse1": "چنانکه رستم از آن تیر داد مزد شغاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "منم، که جان و تنم ز اشک و آه شد ناچیز", "verse1": "چو آتش از نم آب و، چو خاک از دم باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه آتش؟ آتش خار و، چه خاک؟ سوده غبار!", "verse1": "چه آب؟ گریه ی نوح و، چه باد؟ صرصر عاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو آسمان بود از دود آه من نیلی", "verse1": "فضای سینه و، داغش دهد ز اختر یاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به نسبتی بود افزون ز اختران داغش", "verse1": "کالوف از عشرات و، مآت از آحاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نمیرسد چو بفریادش، چه سود مرا", "verse1": "ازینکه خلق بفریاد آرم از فریاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فغان، که طالعم این است و؛ باز باید بود", "verse1": "غمین ز محنت اعداو و زحمت حساد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بکار خویش، شب و روز، مانده حیرانم؛", "verse1": "که بی کمال تر از من، کسی ندارد یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر، بیمن حیاتم، شماری از حیوان", "verse1": "وگر بدولت نطق، از بشر کنی تعداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ازین چه سود که بی بهره داردم گردون", "verse1": "هم از نمای نبات و، هم از ثبات جماد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم دبیر، که با صد هنر چو تکیه زنم", "verse1": "بصدر محکمه بر جای صاحب بن عباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جگر خورم، که نی خامه از شکر خالی است؛", "verse1": "ورق درم، که مدادم نمیکند امداد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم امیر، که روزی کشم چو مرغ بسیخ؛", "verse1": "شبش ز بیوه زنان بر فلک رود فریاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم وزیر، که پوشم لباس داد بر آن", "verse1": "گر از امیر رود بر ستمکشی بیداد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه والیم، که دهم عرض گنج با لشکر؛", "verse1": "نه طاغیم، که کنم عزم فتنه یا افساد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم گدا، که شوم خاکروب ز آتش جوع؛", "verse1": "بخانه ی که و مه، کآبرو دهم بر باد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم طبیب، که ناچار بهر کسب معاش", "verse1": "شوم شکفته ز آزار خلق و رنج عباد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ربایم از کف آن زر، به پنجه ی محکم؛", "verse1": "گشایم از رگ این خون، بنشتر فولاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه قاضیم، که به امید رشوه بنشینم؛", "verse1": "مدام چشم بره، تا ازین رسم بمراد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که در میان دو همسر، سخن کشد بطلاق؛", "verse1": "که در میان دو یکدل، رسد مهم بفساد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه شحنه ام، که زنم بر سبوی رندان سنگ؛", "verse1": "نه شبروم، که برم زر ز مخزن شداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه ساقی ام، که کشد گر پیاله‌ای ز کفم", "verse1": "گدا نیاورد از روزگار خسرو یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا که نیست کنون کاسه سرنگون رندی", "verse1": "که کاسه یی دهمش، کیسه یی تواند داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه مطربم، که بآواز رود و نغمه ی عود", "verse1": "کنم ببزم طرب روح باربد را شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا که نیست کنون همدمی که همچون نی", "verse1": "اگر ز من شنود ناله‌ای کند فریاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه زاهدم، که بمحراب از طمع شب و روز", "verse1": "دعا کنم که بود عمر عمرو زید زیاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه صوفیم، که کنم وجد اگر مریدی چند", "verse1": "زنند دم ز ارادت، مگر رسم بمراد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه تاجرم، که کشم ناقه زیر بار و روم", "verse1": "ز بلخ سوی صفاهان، ز ری سوی بغداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه کاسبم، که به نیروی پنجه ساز دهم", "verse1": "گهی ز سیم و زر و، گه ز آهن و فولاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سوار و تاج، که تا زن سناسدم زرگر ؛", "verse1": "سنان و تیغ، که تا مرد داندم حداد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زنم دم از سخن، اما چه سود نشناسم", "verse1": "سواد را ز بیاض و، بیاض را ز سواد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بریده باد زبانم، سیاه خامه اگر", "verse1": "کند ز مدح بدان وز هجو نیکان یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیم ز اهل هنر، چون ظهیر، تا گویم:", "verse1": "«مرا ز دست هنرهای خویشتن فریاد»" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی هزار غم، از دست دوستان دارم؛", "verse1": "که هر یکی بدگرگونه داردم ناشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ستم ظریف حریفان من، مرا گویند", "verse1": "یکی ز مهر و وفا و، یکی ز طنز و عناد:" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صبور باش، که گردند کامران اخلاف؛", "verse1": "بشکر کوش، که بودند کام بخش اجداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنون که لقمه جوین است و خرقه پشمین است", "verse1": "بمن ازین چه رسید و، مرا از آن چه گشاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که من نبودم و، بودند شهدنوش آبا؛", "verse1": "که من نباشم و، باشند حله پوش اولاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر یک از طرفی گویدم: غنیمت دان", "verse1": "که خ وش همی گذرانند دوستان بلاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا که با سر مخمور شد، مقامم قم؛", "verse1": "مرا که با لب تشنه، رهم به کوفه فتاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه سود ازین که سبیل است باده در شیراز؟!", "verse1": "چه سود از اینکه روان است دجله در بغداد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر یک از طرفی گویدم: مباش غمین؛", "verse1": "که چون غنی شوی، از عهد فاقه ناری یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا که تیر، شرابی چشاندم ز حمیم", "verse1": "مرا که دی غم آتش نشاندم بر باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه سود ازین که شود آب سرد در بهمن؟!", "verse1": "چه سود ازین که شود خاک گرم در مرداد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر یک، از طرفی گویدم که :خوشدل باش", "verse1": "بنظم شعر و، منال از سپهر بدبنیاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دو چیز مایه شعر است و شاعری، گفتم", "verse1": "کزان دو شاعر اگر بهره یافت، شد استاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی عطای دل آزادگان جم آیین", "verse1": "یکی هوای پریزادگان حور نژاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی ز بخت بد من، درین زمانه نماند", "verse1": "یکی از آن دو که دل را کند کس از وی شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه سروری، که بپایش سری توانم سود؛", "verse1": "نه دلبری که بدستش دلی توانم داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زمانه، این؛ گر از اهل زمانه میپرسی", "verse1": "ز بدگمان ایشان ندارد استبعاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که گر قصیده فرستم، بخسرو کشمیر", "verse1": "وگر غزل بنویسم بدلبر نوشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نسبت طمعم، بر دل آن زند نشتر؛", "verse1": "بتهمت هوسم، خاطر این کند ناشاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حذر ز نیسبت این عیب و عار، خاصه مراد؛", "verse1": "که جود شه پدرآموز و عشق مادر زاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کمال جود و، طمع؛ گمرهی است این نسبت!", "verse1": "جلال عشق، و هوس؛ ابلهی است این اسناد!!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هزار ناخنم اندر جگر خلید و فغان؛", "verse1": "که ناخن یکی ام، عقده‌ای ز دل نگشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا که جنس وفا، مایه شد درین بازار؛", "verse1": "در دکان چه گشایم باین متاع کساد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بغیر من، که بکسب هنر، رخم زرد است؛", "verse1": "چو گل رخ همه کس سرخ شد، که زرد مباد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود، ز سیلی استاد سرخ رویی خلق؛", "verse1": "منم که کرد رخم زرد سیلی استاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز روز زادن من، چشم زال چرخ نخفت؛", "verse1": "بشوق اینکه قبول افتدم، ولی نفتاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شب زفاف، نخسبد ازین خیال عروس؛", "verse1": "که روز ازو چه خیال است در دل داماد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وحید عصرم و، چون عرفی این گواهم بس", "verse1": "که شرم این سخنم، خوی ز چهره بیرون داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سری بتربیت اهل دل ندارد چرخ", "verse1": "اگر چو من دگران را، چه سود از استعداد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "منم که در همه ملک عراق معروفم؛", "verse1": "ولی بود وطنم اصفهان که باد آباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وطن بهشت و، من آدم؛ ولی نه آن آدم", "verse1": "که خورد گندم و، ز آن بزمگه برون افتاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز دوستداری اهل وطن، عجب دارم؛", "verse1": "که با نهایت یاری و با کمال وداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر چه میشمرندم، ز دودمان اصیل؛", "verse1": "که پاک گوهری و، پاک زاد و پاک نژاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر چه هیچ یک از صحبتم نیند ملول؛", "verse1": "ندیده و نشنیده ز من نفاق و فساد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر چه اصل مرا قایلند، از بد و خوب؛", "verse1": "وگر چه وصل مرا مایلند، از رد و راد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا غریب پسندند و، خود مقیم وطن؛", "verse1": "مرا اسیر گذارند و، خود ز قید آزاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فغان که سرزنشم نیز میکنند که من", "verse1": "پی گشایش دل رفته ام بسیر بلاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حکایت من و، آن دوستان ناانصاف؛", "verse1": "بود حکایت آن قوم رحم داده بباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که بهر کسب شرف، میکنند بال همای،", "verse1": "که تا دهند ازو زینت کلاه قباد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی ز پستی همت، از آن گروه یکی؛", "verse1": "دگر ز بی پر و بالی آن نیارد یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عجب تر اینکه نکوهش کنندش ار بینند", "verse1": "که خود رود بتفرج بآشیانه ی خاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بغربتم، نوشتند نامه وین سهل است؛", "verse1": "بهر که نامه نوشتم، جواب نفرستاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن دیار که آباد باد، دور فلک", "verse1": "خراب کرد بسی خانه، باز کرد آباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بغیر قصر و سرای من و قبیله ی من", "verse1": "که خود به تیشه ی بیداد، کندش از بنیاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز اشک و آه من، آن خانه های عالی را", "verse1": "ز کین رساند بآب و، ز خشم داد بباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه قصرها، که بهر یک نشستی ار شیرین", "verse1": "سرای خسروپرویز، رفتیش از یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هزار قصر و، بهر یک هزار نقش بدیع،؛", "verse1": "کشیده خامه ی ارژنگ و مانی و بهزاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر یکی امرا کرده عمرها به نشاط", "verse1": "بهر یکی وزرا بوده سالها بمراد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نشسته بر در هر یک، خجسته دربانان؛", "verse1": "نداده ره به سلیمان و، بسته راه بباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فتاد رخنه به ایوان آن کسان افسوس", "verse1": "که بر رواق فلکشان ز بیم رخنه فتاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگوی رخنه به ایوان فتادشان، که زمین؛", "verse1": "ز جور چرخ مشعبد، دهن بشکوه گشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دریغ چشم ندارد حصار منظرشان؛", "verse1": "که تا زیاری کردی بزاریم امداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زبان ندارد و، ای کاش داشت، تا میگفت", "verse1": "فسانه ها که ز یاران رفته دارد یاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز دانش وزرای امین پاک نسب", "verse1": "ز صولت امرای گزین ترک نژاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که داده غاشیه بر دوش آصف و یحیی", "verse1": "ربوده طاقیه از فرق اردشیر و قباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز کلک آنان، خاموش شمس دین و عمید", "verse1": "ز تیغ اینان، مدهوش قارن و کشواد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز خوان نعمت آن جود پروران که بدی", "verse1": "سگان درگهشان به ز گربه های زیاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز رخش دولت آن عدل گستران که بدی", "verse1": "خران آخرشان به ز صافنات جیاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز جود وداد کرم پیشگان عدل آیین", "verse1": "که روح حاتم و نوشیروان ازیشان شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از عدالتشان بوده ظالمان مظلوم", "verse1": "هم از سخاوتشان گشته بندگان آزاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نوخطان سهی قد، که روز و شب آنجا", "verse1": "بروی هم در صحبت گشاده با دل شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز گلرخان شکرلب، که صبح و شام آنجا", "verse1": "بآب چشمه خم، داده خاک غم بر باد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا چو ابر نگریم؟ بر آن قصور خراب!", "verse1": "چرا چو جغد ننالم بر آن خراب آباد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که رفته خانه خدایان و، بایدم دیدن", "verse1": "در آن محله که از بوستان نشان میداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بباد رفته گل و سرو و، خار در وی سبز؛", "verse1": "پریده بلبل و قمری و، زاغ در فریاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو یاد آورم از هجر همدمان آنجا", "verse1": "بناله آیم و چون نی کنم فغان بنیاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تسلیی که بمن دوستان دهند این است", "verse1": "که: این خرابه که آبادیش تراست مراد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر بعهد تو نگرفت رنگ آبادی", "verse1": "پس از تو دیگری از بهر خود کند آباد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من از فسانه ی آن قوم، در خروش آیم؛", "verse1": "که ای گروه ملامت سرشت جور نهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "امید من، همه این بود و هست و خواهد بود", "verse1": "که این دو روزه که هستم، چه هفت و چه هفتاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کهن خرابه ی خود، خود کنم ز نو تعمیر؛", "verse1": "نهم چو سوی وطن رو، بر غم اهل عناد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن خرابه، ز نو طرح باغی اندازم؛", "verse1": "که هر که بیندش، از باغ خلد نارد یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بصحن باغ فشانم، دود بجوی چو آب؛", "verse1": "بطرف جوی نشانم، وزد بباغ چو باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "قرنفل و گل و نسرین و لاله و سنبل", "verse1": "چنار و عرعر و سرو و صنوبر و شمشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تذرو و طوطی و قمری، همام و بلبل و سار؛", "verse1": "بشاخ سرو و گل، از دام و از قفس آزاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غزل سرا و سخنگوی و نغمه سنج بکام", "verse1": "ترانه ساز و نواخوان، صفیر زن بمراد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو آن مکان شود آباد از عنایت دوست", "verse1": "کنم مصاحبت دوستان پاک نهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من و چو من، دو دل آزرده‌ای که یارمنند", "verse1": "به وصل هم گذرانیم روزگاری شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگرنه هر کف خاکی درین جهان گردد", "verse1": "هزار بار خراب و هزار بار آباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر برای معاش، آن زمان چو ناچار است", "verse1": "مداخلی که نباشند همدمان بیزاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو هیچ شغل زمانه، ز من نیافت نظام", "verse1": "چو هیچ کار جهان را، گره زمن نگشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همای همت من، جا بهیچ قصر نکرد؛", "verse1": "که هم ز تنگی دل، رو بآشیان ننهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به آنکه مزرعه ی آخرت چو شد دنیا؛", "verse1": "کنم ز مرحمت ذوالجلال استمداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر مراحم شاهنشه زمان باشد؛", "verse1": "در آن زمین که بمن بازمانده از اجداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنم شیار بناخن زمین، که بر دوشم", "verse1": "بود ز بیل گران تر، کرشمه ی حداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بخاک، دانه فشانی کنم؛ باین امید", "verse1": "که ایزدم کند از احتیاج زاد آزاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دهم ز چشمه ی چشم خود، آبش ار بینم", "verse1": "که کس ز جود در جو، بروی من نگشاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شود پدید، ز هر دانه، هفت سنبل تر", "verse1": "وگر عنایت ایزد بود، شود هفتاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دهد خدا برکت، چون بکشته بی منت", "verse1": "بسا گرسنه که سیرش کنم بوقت حصاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهانیان، همه گر قوت سالیانه برند", "verse1": "چه کم کنند، چو کرد آفریدگار زیاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی، دل از دو طریقم مشوش است و بود؛", "verse1": "ز هر دو زاری ارواح و خواری اجساد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی حواله ی دیوان، شهش معاف کند؛", "verse1": "یکی خیانت دهقان، خداش مرگ دهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ازین دو راه، اگر خاطرم بیاساید؛", "verse1": "نه از زمین کنم افغان، نه ز آسمان فریاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ره عراق عرب، گیرم از عراق عجم؛", "verse1": "روم ازین ده ویران، به خطه‌ای آباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا که من که بیک جرعه آب سیرابم", "verse1": "چه زنده رود صفاهان، چه دجله ی بغداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر چه بهتر ازین، کاندرین خجسته زمین", "verse1": "بصبح و شام، چو مهر و چو مه ز روی وداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رخ نیاز، بمالم بر آستان دو شاه", "verse1": "نخست موسی کاظم، دگر تقی جواد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آن سپهر نجوم کمال، چون آبا", "verse1": "هم این محیط لآل جلال، چون اجداد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همان چو احمد مختار، باعث تکوین؛", "verse1": "هم این چو حیدر کرار علت ایجاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بعلم دین، علما خواسته از آن تعلیم؛", "verse1": "بحکم حق، حکما یافته ازین ارشاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آن چو صلح کند در میانه ی اعداد", "verse1": "هم این چو ربط دهد در میانه ی اضداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر ز مرحمت آن و لطف این نرسد", "verse1": "زیان بآتش از آب و ضرر بخاک از باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کهینه چاکر ایوان آن، بجان اقطاب؛", "verse1": "کمینه خادم درگاه این، بدل اوتاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلیل حضرت آن، هادی طریق حضور؛", "verse1": "مقیم سده ی این، ساکن سرای شداد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنم ستایش آن را، خلاصه ی اذکار؛", "verse1": "کنم نیایش این را، ضمیمه ی اوراد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آن ز مسکنم آرام بخشد، این ز معاش؛", "verse1": "هم آن ز مبدأم آگاه سازد، این ز معاد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "امام هفتم آن، این بود امام نهم؛", "verse1": "اگر ائمه ی اثنی عشر کنی تعداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی پدر بود، آن یک پسر امامی را", "verse1": "که ماده آهوکی شیرده جدا ز اولاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو گشت صید و ازو جست یاوری دردم", "verse1": "بضامنی وی آزاد ساختش صیاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غریب خاک خراسان، حبیب اهل عراق", "verse1": "که والد و ولدش هر دو خفته در بغداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فزون ازین نتوان داد دردسر آذر", "verse1": "به خادمان سرای ائمه ی امجاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر چه کلک زبان آورم بحمدالله", "verse1": "بود زبان دازش، که کوتهیش مباد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی، مدایح آل نبی، از آن بیش است،", "verse1": "که از هزار یکی را کسی کند تعداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شوند اگر چه ملک کاتب و، فلک دفتر؛", "verse1": "شوند اگر چه درختان قلم، بحار مداد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مدیح من نبود گرچه آن متاع نفیس", "verse1": "که هدیه گویم و خوانم، ولی ازینم شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که هر که ملک سلیمانیش بود، داند", "verse1": "که نمله را نبودتحفه، جز جناح جراد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همیشه تا کند از دور جم، حکایت جام؛", "verse1": "همیشه تا دهد آیینه از سکندر یاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شوند اعادی آن، از خمار سر غمگین", "verse1": "بوند احبه ی این، از صفای خاطر شاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یگانه‌ای که ز حکمت نظام دوران داد", "verse1": "به سنگ رنگ و به گل بو، به جانور جان داد" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۸
[ { "hemistich": { "verse0": "نخست آینه‌ای بهر دیدن خود خواست", "verse1": "قرار کار، به خلق سرای امکان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به عقل آیه والایی دو عالم خواند", "verse1": "به عرش، پایهٔ بالایی نه ایوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز مرحمت، به طربگاه هشتمین ایوان", "verse1": "ضیاء مشعلهٔ اختران تابان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز هفت منظر دیگر، به هفت سیاره؛", "verse1": "خجسته منزلی از ماه تا به کیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به خیل جن و به صف ملک، لباس وجود", "verse1": "ز فرط مرحمت و از کمال احسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پس آنگه، از پی ایجاد ممکنات جهان", "verse1": "ز جود رونق بازار چار ارکان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به علم لم یزلی، کار جمله عالم را،", "verse1": "به آشنایی آبای سبعه فرمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پدید کرد نبات و جماد از حکمت", "verse1": "وزان دو، رونق صحرا و زینت کان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شجر، ترنج و به و سیب روح‌پرور ریخت؛", "verse1": "حجر، زبرجد و یاقوت و لعل رخشان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نظاره کن که چه خاصیت و چه منفعت است", "verse1": "که او به باد شمال و به ابر نیسان داد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی که این دم وافی به خاک دشت دمید", "verse1": "گهی که آن نم صافی به بحر عمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم این از آن دم جان‌بخش، بهر زیب جهان", "verse1": "چمن چمن سمن و، روضه روضه ریحان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آن از آن نم دلکش، برای زینت دهر؛", "verse1": "صدف صدف گهر و، رشته رشته مرجان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در این دو آینه، چون آن صفا که خواست ندید؛", "verse1": "زلال صاف حیات از کرم به حیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ندید در طبقات صنوف حیوانی", "verse1": "ز عشق چون اثر، آن دم که جمله را جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "امانتی که شناساییش عبارت از اوست", "verse1": "چو عشق دید در انسان، به نوع انسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به انبیا، که ز اسرار عشق آگاهند؛", "verse1": "خلافت بد و نیک جهان به برهان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به اولیا، که ز صهبای معرفت مستند؛", "verse1": "شراب از خم تحقیق و، جام عرفان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به خسروان، که شبان رعیت از عدلند؛", "verse1": "به کف ز نیزهٔ فولاد، چوب چوپان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به ساکنان خرابات، داد معرفتی؛", "verse1": "که گوشمال حکیمان ملک یونان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به سالکان، که ره عشق او همی‌سپرند؛", "verse1": "لب خموش و دل تنگ و چشم حیران داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تبارک الله، از آن مالک ممالک جود", "verse1": "که کام اهل جهان از گدا و سلطان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی سریر سلیمان، به دوش باد کشاند", "verse1": "گهی به مور سریر از کف سلیمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کشید باز عنان سکندر، از ظلمات", "verse1": "به خضر، جام لبالب ز آب حیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دو تاجر متساوی متاع را، در دهر", "verse1": "یکی به سود حوالت، یکی به خسران داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دو طایر متماثل جناح را، در شهر", "verse1": "یکی به قصر شهان جا، یکی به ویران داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلیل قدرتش این بس بود، که افسر نور", "verse1": "ز مه گرفت و به خورشید داد، و آسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گواه رحمتش این بس بود، که گوشهٔ امن", "verse1": "ز شه گرفت و به دوریش داد، و ارزان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خموش باش دلا، جای خرده‌گیری نیست", "verse1": "مگو چرا ز فلان بستد و به بهمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به حکم عقل حکیمان، چو حاکمی است حکیم؛", "verse1": "ز حکمت آنچه به هرکس ضرور دید آن داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی به گوشهٔ میخانه جام باده گرفت", "verse1": "یکی به صفهٔ مسجد صلای ایمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به این و آن چه عجب از ره ندامت و عجب", "verse1": "اگر نوید جنان یا وعید نیران داد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خدای داند و، آن کش خدای کرد آگاه", "verse1": "که هر چه داد بهر کس، ز عدل و احسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به شیخ، شهر، فقیری ز جوع برد پناه", "verse1": "به این امید که از جود خواهدش خوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هزار مسأله پرسیدش از مسایل و گفت", "verse1": "که: گر جواب نگویی نبایدت نان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نداشت حال جدل آن فقیر، شیخ غیور", "verse1": "ببرد آبش و، نانش نداد تا جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عجب که با همهٔ دانایی این نمی‌دانست", "verse1": "که حق به بنده نه روزی به شرط ایمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من و ملازمت آستان پیر مغان", "verse1": "که جام می به کف کافر و مسلمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، چو باعث ایجاد این جهان عشق است؛", "verse1": "تمام کار جهان را ز عشق سامان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز حسن و عشق، به هر گوشه فتنه‌ها انگیخت؛", "verse1": "که شرح می‌دهمش، گرچه شرح نتوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نور حسن، رخ شمع آشکار افروخت؛", "verse1": "سوز عشق، به پروانه داغ پنهان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به سرو جلوه شوخی، به فاخته فریاد؛", "verse1": "به گل تبسم شیرین، به بلبل افغان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به خواهش پدر، از صلب نطفه‌ای انگیخت؛", "verse1": "به جذبه در رحم مادرانش سیلان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن صدف، چو شد آن قطره منعقد چو گهر؛", "verse1": "به او ز لطف توانایی تن از جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو غنچه پرورش تن، به خون دل دادش", "verse1": "گذشت نه مه و، جایش چو گل به دامان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به شکرین‌دهن نوشخند شیرینش", "verse1": "سفید شیر، ز سیمین حباب پستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو رفته‌رفته به سرو قدش خرام آموخت", "verse1": "خجالت روش آهوی خرامان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز سرمه‌اش، چو غزالان شوخ فارغ کرد؛", "verse1": "ز غازه‌اش، چو گل نوشکفته نسیان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به غنچهٔ شکرین و، به نرگس نگرانش", "verse1": "تبسم و نگه آشکار و پنهان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به لعل کم‌سخنش، شوق خنده داد آن قدر؛", "verse1": "به جزع کم نگهش، میل غمزه چندان داد؛" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که گاه خنده، چو پیمان به لعل نوشین بست؛", "verse1": "که وقت غمزه، چو رخصت به چشم فتان داد؛" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به طرز خنده، ز جادوی ساحری دل برد؛", "verse1": "ز سحر غمزه، به هاروت بابلی جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برای آنکه پریشان کند دل جمعی", "verse1": "ز سنبل سیهش کاکل پریشان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز بهر آنکه فشاند نمک به زخم دلی", "verse1": "ز نازنین زنخش سیمگون نمکدان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به دور غبغبش، از زلف، رشته‌ها آویخت؛", "verse1": "ز سیم گویش و، از مشک ناب چوگان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز ابروان مقوس، سیه کمانی ساخت؛", "verse1": "به قصد اهل دلش، ناوکی ز مژگان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "قبای دلبری و نازش، آنچنان پوشید؛", "verse1": "که بر جبین بتان چین ز چین دامان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، به زیور معشوقیش چنان آراست", "verse1": "کش از نظاره سرانگشت‌ها به دندان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه چاک‌ها که نیفگند بر گریبان‌ها", "verse1": "ره نسیم چو بر چاک آن گریبان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو خضر خط، هوس آب زندگانی کرد؛", "verse1": "لبش سراغ سر چاه آن زنخدان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه حدیث جفا خواند و، حرف جور نوشت؛", "verse1": "ادیب حسن، چو راهش سوی دبستان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفت جا چو به حکم غرور بر سر زین", "verse1": "سمند ناز به میدان حسن جولان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کلاه غنج به سر، رایت دلال افراخت؛", "verse1": "سپاه غمزه و فوج کرشمه را سان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کشید خنجر بیداد از میان، و آنگاه؛", "verse1": "به قتل و غارت عشاق خسته، فرمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن میانه دل زار من چو گشت اسیر", "verse1": "به دام زلف فگند و به دست هجران داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا ز غیرت عشق است منتی، که چو غیر", "verse1": "مرا ز دادن دل منع کردو، خود جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگرنه آنچه کشیدم من از ملامت عشق", "verse1": "حکایتش نتوان کرد و شرح نتوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به هرکه یار شدم، صاحب جنونم خواند؛", "verse1": "به هرکه حرف زدم، نسبتم به هذیان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلم، که عمر شدش صرف باغبانی عشق؛", "verse1": "همیشه نخل وفا کشت و بار حرمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سرم، که در قدم عشق سوده شد ز آغاز؛", "verse1": "در آخر افسرش از سایهٔ مغیلان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بلی همیشه به سختی گذشت عمر کسی", "verse1": "که دل به عهدشکن یار سست‌پیمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز شوق، دست من از کار رفت و، آه که یار", "verse1": "به دست من نتواند ز ناز دامان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دل خراب من از عشق داد جان، بنگر", "verse1": "چگونه این ده ویران خراج سلطان داد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی شکایتم از درد عشق، نیست به کس؛", "verse1": "تواند آنکه به من درد داد، درمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بس است آذر، از این گفتگو زبان دربند؛", "verse1": "کزین فزون نتوان زحمت عزیزان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر منال ز خار ملال، ای بلبل؛", "verse1": "کنون که ابر ز گل زینت گلستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو یونس، از شکم حوت، خسرو انجم؛", "verse1": "برآمد و حملش جا به صدر ایوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هرآنچه دزد خزان برد، از خزانهٔ خاک", "verse1": "دوباره شاه بهارش ز راه احسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زمین چو روضهٔ مینوست، منت ایزد را؛", "verse1": "که باغبانی این باغ را به رضوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به عیش کوش و، به شادی گرای؛ کاین همه فیض", "verse1": "که دور چرخ به عالم، ز لطف یزدان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنایه‌ای است از این، کآسمان ز مام مراد", "verse1": "به دست حاجب درگاه خان بن خان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ابوالمظفر، ابوالفتح خان که از شوکت", "verse1": "شکست آل مظفر ز چوب دربان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهین بهادر هوشنگ هوش، کاندر رزم؛", "verse1": "شکاف و رخنه ز خنجر به سنگ و سندان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گزین سپهبد جمشید شید، کاندر بزم", "verse1": "چراغ و شمع ز ساغر به قصر و ایوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یگانه‌ای که چنان بر بساط عدل نشست", "verse1": "که خاک شهرت کسری به باد نسیان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به هرکه خواست نویسد زمانه نامهٔ فتح", "verse1": "به نام نامی او، خامه زیب عنوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلاورا، تویی آن دادگر، ز دودهٔ زند؛", "verse1": "که داد خلق ز بیداد اهل طغیان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را چو داد به دارای مملکت ایزد", "verse1": "کسی که مژده به رای و خبر به خاقان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به هدیه لؤلؤ از بحر و در ز کان آورد", "verse1": "به رشوه مشک ز چین، لعل از بدخشان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز درگه تو که خلقی به راحتند آنجا", "verse1": "نیم چو قابل، از آنم زمانه حرمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگرنه پادشه اختران ز فرط کرم", "verse1": "به خار دشت و گل باغ، نور یکسان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو من، نداد در این عهد داد تحسین کس؛", "verse1": "که کس نه چون تو در این دور داد احسان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا رسد اثر فیض از کف تو مدام", "verse1": "گهر همیشه به غواص بحر عمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را بود نظر تربیت ز مهر پدر", "verse1": "همیشه نور به ماه آفتاب تابان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "منم، که نیست چو من در زمانه درویشی؛", "verse1": "که از غمش نتواند خبر به سلطان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تویی که، غیر تو در روزگار نتواند؛", "verse1": "کسی که رابطهٔ مور با سلیمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کریم خان کرم پیشه، آن سکندر عهد", "verse1": "که چین نزد به جبین، ملک چین به خاقان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز پیر عقل، نشان بازجستم از لقبش؛", "verse1": "که بی‌لقب نتوان داد مدح آسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لقب، امیر زمین، خسرو زمانش خواند؛", "verse1": "خطاب، داور گیتی، خدیو دوران داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به عجز گفت که: از خانی و ز سلطانی", "verse1": "به او لقب زره جاه و رتبه نتوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز جاه، حکم به نام هزار خان بنوشت؛", "verse1": "ز رتبه، راتبهٔ صد هزار سلطان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سپهبدی، که به شمشیر، فتح ایران کرد؛", "verse1": "شهنشهی، که به تدبیر نظم ایوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به روز معرکه، شیراوژنی که از نی رمح؛", "verse1": "چو شیر بیشه، به شیر فلک نیستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به وقت حادثه، رویین‌تنی که در صف رزم؛", "verse1": "کفن به دوش دلیران، ز تیغ عریان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خدیو عهد، که معمار قصر اقبالش؛", "verse1": "نخست پایهٔ ایوان به دوش کیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به بزم خسروی و، بارگاه جمشیدی", "verse1": "صفای خلد برین و بهشت رضوان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز خیل پادشهان، آنکه بر درش ره یافت؛", "verse1": "به شکر اینکه رهش در حریم ایوان داد؛" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هزار سجده دمادم، به خاک درگه کرد؛", "verse1": "هزار بوسه، پیاپی، به پای دربان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نماند غیر خراسان دیاری از ایران", "verse1": "که شوکتش نه در آنجا صلای احسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دهم به مردم آن ملک مژده کز عدلش", "verse1": "کلید فتح خراسان، شه خراسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو طرح سان سپه، در کنار جیحون ریخت؛", "verse1": "چو عرض لشکر، در دشت زابلستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به بانگ ولوله، پورپشنگ را لرزاند!", "verse1": "فشار زلزله، بر خاک پور دستان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نور و ظلمت هم، صبح و شام تا برهند", "verse1": "به دست شحنهٔ گردون، ز عدل میزان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کرم نگر، که چو آباد کرد عالم را", "verse1": "خرابه از دل دشمن به جغد تاوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کرا قرین تو گویم ز خسروان، که فلک", "verse1": "تو را ز عدل و کرم امتیاز از اقران داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سپهر، کام دل هر که را که مشکل دید؛", "verse1": "نگاه گوشهٔ چشم تو داد و، آسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "متاع ملک، که شاهان گران خریدندش؛", "verse1": "چو دید لایق آنت، زمانه، ارزان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز خار، شحنهٔ عدلت شکنجه‌ای آراست؛", "verse1": "که بلبلی نکند از گل گلستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حمایتت، چو به نظم زمان کرد اقبال؛", "verse1": "عنایتت، چو به کار سپهر سامان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به اقویا، ضعفا را چو میر و سرور ساخت؛", "verse1": "به اغنیا، فقرا را چو بار و مهمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به پیش بلبل بی‌بال، باز بال افگند؛", "verse1": "به کام برهٔ بی‌شیر، شیر پستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دید، صعوه‌ای افتاده از آشیان بی‌پر؛", "verse1": "امین عدل تواش، جا به چشم ثعبان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دید از گله وامانده گوسفندی لنگ؛", "verse1": "شبان حفظ تو، جایش به دوش سرحان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به دستیاری جود، آن قدر که در همه عمر؛", "verse1": "به خلق، حاتم و یحیی و معن و قاآن داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به یک دقیقه، گدای سرای احسانت؛", "verse1": "به سایلان جهان، صدهزار چندان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه نوحی و، بودت تیغ، کشتی و دریا؛", "verse1": "گهی رهاند ز طوفان، گهی به طوفان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیی کلیم و، دو دستت ز جام و نیزه بود؛", "verse1": "که یاد از ید بیضا، نشان ز ثعبان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "روان رستم و آرش، به موکب تو روان؛", "verse1": "جلادت تو، چو رخش ستیز جولان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همانت تیغ کج و، رمح راست پیش آورد؛", "verse1": "همینت تیز ز ترکش، کمان ز قربان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز چرم ببر بیان، خصم پوشد از خفتان؛", "verse1": "چو رستم از دم تیغ تو بایدش جان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا که ببر، چو خود جان نبرد از دستت؛", "verse1": "چه سود از آنکه به غیری ز چرم خفتان داد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زهی خدنگ ز بان آورت، که گاه جدل؛", "verse1": "جواب خصم دغل، از زبان پیکان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شدند دوست، همه دشمنانت آخر، چون", "verse1": "دل رحیمت از اول خدای رحمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خدا یگانا، از راه لطف عام، ایزد؛", "verse1": "سه چار مزرعه‌ام در قم و صفاهان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولیکن، از ستم آسمان، در آن مدت", "verse1": "که داشتند رعایا ز جور سلطان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نکشتم و، چو دل دشمن تو گشت خراب؛", "verse1": "کنون خدا چو تو را جل شأنه این شان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کسی که قادر یک‌روزه قوت خویش نبرد", "verse1": "کنون تواند یک‌ساله خرج دیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کسی که مالک یک مشت خاک نیز نبود", "verse1": "کنون ز ریع ده من، اجور دهقان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه می‌شود که نوازی مرا به فرمانی", "verse1": "که هیچکس نتواند جواب فرمان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر من از مدد بخت خرم تو کنم", "verse1": "زراعتی و توانم خراج سلطان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه بهتر، ارنه بفرما که هرکه ملکم کشت", "verse1": "دهد چو ریع، نگوید ز راه احسان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در این قصیده، که رشک لآل عمان است", "verse1": "نخست محتشم از نظم زیب دکان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به این بضاعت مزجاة خامهٔ من نیز", "verse1": "نثار بارگهت کرد و، نظم دیوان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فقیرم و متزلزل ز محتشم، چه کنم؟!", "verse1": "توانم ار چه جواب ظهیر و سلمان داد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی خوش است دل من، به اینکه داده استم", "verse1": "نثار خود به تو من، او به میر میران داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همیشه تا ز نسیم بهار و باد خزان", "verse1": "توان طراوت باغ و شکست بستان داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "به دوستان مدهاد ایزدت به جز دل جمع", "verse1": "به دشمنان تو چون خاطری پریشان داد" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۸
[ { "hemistich": { "verse0": "دم مردن شدن دمساز چون من ناتوانی را", "verse1": "مرا گر زنده کردی، کشتی از رشکم جهانی را" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درین گلشن بود جای من ای گل، بلبلم، بلبل؛", "verse1": "نه جغدم کو بهر ویرانه خوش کرد آشیانی را!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دریغا گشت صرف مهربانی عمر و، نتوانم", "verse1": "که با خود مهربان سازم دل نامهربانی را" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بیابان محبت را، ندانم کیست خضر امشب", "verse1": "که ره گم کرده می بینم، ز هر سو کاروانی را" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنون راندی مرا از کوی خود ای گل، بدان ماند", "verse1": "که فصل گل کسی راند ز باغی باغبانی را!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "توانایی بازوی تو را، ای صید کش دانم؛", "verse1": "که خواهد ورنه از تو خون صید ناتوانی را؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخواهم رفت از کوی بتان آذر، مگر بینم", "verse1": "شبی روزی نباشد پاسبانی آستانی را" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۸
[ { "hemistich": { "verse0": "دور از تو شبی در اثر زاری‌ها", "verse1": "دیدم ز تو در خواب بسی یاری‌ها" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زان شب دگرم خواب نه، سبحان الله", "verse1": "یک خواب وز پی این همه بیداری‌ها؟!" }, "verse": null } ]
آذر بیگدلی
شمارهٔ ۸
[ { "hemistich": { "verse0": "یکی روز در ساحت گلشنی", "verse1": "گرفته سرچشمه ی روشنی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من و یکدو تن همدم نیکبخت", "verse1": "نشستیم در سایه ی یک درخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز یکدست هاتف نواساز من", "verse1": "ز یکسو صباحی هم آواز من" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بصحبت گشاده زهر نکته سنج", "verse1": "کتاب غزلهای رنگین چو گنج" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز گوهر فروشان عهد قدیم", "verse1": "خلف مانده دیدیم درها یتیم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرستاده غواص شان را درود", "verse1": "بهر دور شد نوحه را هم سرود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگرد یتیمیش از دیده اشک", "verse1": "روان بود از دلنوازی نه رشک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صباحی که بادا صباحش بخیر", "verse1": "چو آن انجمن دید خالی ز غیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کتابی کهن داشت با خود نهان", "verse1": "برآوردش از زیرکش ناگهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گسسته ز هم عقد شیرازه اش", "verse1": "کهن، لیک معنی همان تازه اش!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدستان گرفتم ز دستش کتاب", "verse1": "رهاندم ز گردش چو گنج از خراب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گشودم، چه دیدم؟ یکی بوستان!", "verse1": "که بادا تماشاگه دوستان!!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ورقها، چو برگ رزان فصل دی؛", "verse1": "پریشان و فائح از آن بوی می" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درختان کهن، میوه ها نوبرش", "verse1": "ز جان پرورش داده جان پرورش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو فردوس، گل رسته در وی بسی؛", "verse1": "که خاری نیازرده دست کسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همانا باین عالم آمد بهشت", "verse1": "که رضوان در آن هر چه بایست کشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گلی ورنه از بوستانی نرست", "verse1": "که خارش بخون دست گلچین نشست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کسی میوه ورنه ز باغی نچید", "verse1": "که از باغبان زهر چشمی ندید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلم برد از دست، بوی گلش؛", "verse1": "جگر خون شد، از ناله ی بلبلش!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگر بلبلش کو بلب قند سود", "verse1": "معزی امیر سمرقند بود!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه گفتم که باید زنم سر بسنگ", "verse1": "کجا بوستان دارد این آب و رنگ؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلارا یکی نازنین نامه بود", "verse1": "که بر مشک ترکا بتش خامه سود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در اوراقش از چشم عبرت نگر", "verse1": "ندیدم بجز پاره های جگر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سراسر بخون دل آمیخته", "verse1": "ز چشم سیاه قلم ریخته" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن نقش، بس قصه ی دردناک", "verse1": "چو لوح جبین اسیران خاک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نوشته در آن قصه ی دلنواز", "verse1": "بسی داستانهای ناز و نیاز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درخشان گهرهای غلطان در آن", "verse1": "نهان گنج درویش و سلطان در آن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از شادی جستن لعل مفت", "verse1": "هم از ماتم آنکه این لعل سفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سرودم ز ایوان گردون گذشت", "verse1": "سرشکم ز دامان جیحون گذشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صباحی، لب خود بدندان گرفت", "verse1": "شکفتش چو گل روی و گفت: ای شکفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که این نامه کارام جان من است", "verse1": "چو تنها شوم، همزبان من است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا بود مونس بهر انجمن", "verse1": "کسی جز تو نگرفتش از دست من" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که بیند خطای خطش از صواب", "verse1": "و یا خواندش کو نگوید جواب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همانا نیاموخت در روزگار", "verse1": "کسی این لغت را ز آموزگار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حریفان که امروز نام آورند", "verse1": "ز دعوی بملک سخن داورند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شکر را ز حنظل ندانند چیست؟!", "verse1": "ندانند امیر سمرقند کیست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در این عهد، هر کو دو مصرع نگاشت", "verse1": "سر عجب بر آسمان برفراشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دو خر مهره هر کو بهم کرد جفت", "verse1": "کمان کرد کو گو هر نظم سفت!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبینی که آمد درین مرز و بوم", "verse1": "همای همایون، کم از بوم شوم؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خریدار گوهر در این شهر نیست", "verse1": "فروشنده را از بها بهر نیست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو هم رنج بیهوده زین پس مبر", "verse1": "سخن پیش هر ناکس و کس مبر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه لازم کز اندیشه دل خون کنی", "verse1": "مگر مصرعی چند موزون کنی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که در خواندنش چون بر آری نفس", "verse1": "گذارند انگشت بر لب که بس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ورش سازی از کلک و دفتر بسیج", "verse1": "نگیرند چون این کتابش بهیچ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا در دل افسون او کار کرد", "verse1": "ز خوابم بافسانه بیدار کرد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باو گفتم از روی رفق: ای رفیق", "verse1": "عفی اله که هم صادقی هم صدیق" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم آن به که شبها نسوزم دماغ", "verse1": "نیفروزم از بهر کوران چراغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه بیجا گذارم زر اندر خلاص", "verse1": "که نشناسدش صیرفی از رصاص" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه گردم پی در شناور چو غوک؟", "verse1": "که نگشایدش رشته زالی ز دوک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدین گونه ما را سخن در میان", "verse1": "فرا داشته گوش، روحانیان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که از یکطرف هاتف آواز داد", "verse1": "دل رفته از من بمن باز داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگرمی مرا گفت: ای هوشمند", "verse1": "ز بازار سرد سخن شکوه چند؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پس از عهد استاد فن رودکی", "verse1": "که در دری سفت از کودکی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بنوبت سخن گستران ازعدم", "verse1": "نهادند در بزم دانش قدم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو او چید هر کس سخن را اساس", "verse1": "گهر ریخت در جیب گوهر شناس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیوشنده را جان از آن تازه شد", "verse1": "جهانی ز نامش پر آوازه شد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آن کز سخن طرز دیگر نهاد", "verse1": "خزف در ترازوی گوهر نهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر پنج روز این سرای سپنج", "verse1": "تهی شد ز ارباب دانش، مرنج" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نماند و نماند بیکسان جهان", "verse1": "شود آشکار، آنچه بینی نهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شنیدی که جمشید فرخنده بخت", "verse1": "چو بیگانگانش گرفتند تخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز بیداد ضحاک تازی، ز مغز", "verse1": "تهی شد سر نوجوانان نغز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان بود آشفته سالی هزار", "verse1": "بدو نیکش از ظلم زار و نزار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر کز جفا شد پشیمان سپهر", "verse1": "گرایید یکچند از کین بمهر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درفش فریدون برافراخت باز", "verse1": "جهان رشک ایوان جم ساخت باز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فلک روزکی چند بر زید و عمرو", "verse1": "اگر بوزه پیمود بر جای خمر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخواهد شدن ریشه ی تاک خشک", "verse1": "ز میخانه آید همان بوی مشک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنون گر بگیتی سخندان نماند", "verse1": "گلی در همه باغ خندان نماند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز بلبل نشانی نه در بوستان", "verse1": "ز طوطی تهی گشت هندوستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نگیرند کج نغمه زاغان باغ", "verse1": "ز عطر گل و طعم شکر سراغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چمن را تهی از سمن کرد دی", "verse1": "ز گل وز شکر شاخ خالی و نی؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مخور غم، که فرداست از کوهسار", "verse1": "برافراخته چتر ابر بهار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صبا ریخته گل بدامان شاخ", "verse1": "شکر کرده نی را گریبان فراخ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگلبن بر آورده بلبل خروش", "verse1": "بمنقار طوطی شکر کرده نوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سخن گستران کرده رو سوی باغ", "verse1": "بدستی کتاب و بدستی ایاغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نقاب از رخ گل گشایند خوش", "verse1": "بآهنگ بلبل سرایند خوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غزل سر کند مطرب از هر کسی", "verse1": "فرستند رحمت بر آنکس بسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بیا زین کتابی که در دست تست", "verse1": "ببین نقش حال معزی درست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شش اندر صد و پنج اندر ده است", "verse1": "که خاک معزی زیارتگه است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی هیچ از او نام نشنیده کس", "verse1": "گهی در جهان نام او بود و بس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر او رفت، بر جای او کس نماند", "verse1": "سخنگو، سخندان، سخن رس نماند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تویی خود بحمدالله امروز نیز", "verse1": "بمصر سخن چون معزی عزیز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم او هم دگر ناظمان جهان", "verse1": "که بودند از کار نظم، آگهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز تو زنده شد در جهان نامشان", "verse1": "بود گر چه در خاک آرامشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسعی تو ضایع نشد رنجشان", "verse1": "که گوهر برآوردی از گنجشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بنال ای کهن بلبل بوستان", "verse1": "که چون گل گشاید دل دوستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بباغ از گل و میوه بنشان درخت", "verse1": "که تا بیند و چیند آزاده بخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از این خاکدان چون بخلد برین", "verse1": "کنی رو، که بادت لحد عنبرین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آنکو گلی چیند از باغ تو", "verse1": "چو لاله دلش سوزد از داغ تو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آنکو خورد میوه ات از درخت", "verse1": "به نیکی کند یادت ای نیکبخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سراسر سخنهاش بی عیب بود", "verse1": "مگو هاتف، او هاتف غیب بود!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دری سفت، کآویزه ی گوش شد؛", "verse1": "زبان را شکایت فراموش شد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باو گفتم: ای ابر گوهر فشان", "verse1": "ز گوهر بود در چه بحرت نشان؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگو تا بآن بحر کشتی برم", "verse1": "وز آن بحر گوهر بدست آورم!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه طرزت بود در سخن دلنواز؟", "verse1": "کز آن طرز بندم سخن را طراز!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگفت: ای که نظمت سراسر خوش است", "verse1": "برآری زهر بحر گوهر، خوش است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی شد چو نقد جوانی ز دست", "verse1": "درین بحرت افتاد ماهی بشست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیرزد که گیرد طمع دامنت", "verse1": "نزیبد که گردد هوس رهزنت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مخوان از طمع سفلگان را خدیو", "verse1": "منه از هوس نام حوران بدیو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غزلخوانیت گر چه باشد بسهو", "verse1": "شمارندش، ا زدوستان دور، لهو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگو مدح شاهان، چو نبود بجا", "verse1": "که ناچارش آخر بگویی هجا" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه لازم چو فردوسی آیی ز طوس", "verse1": "بغزنین و شه را کنی پایبوس؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بری سی چهل سال بیهوده رنج", "verse1": "که بر دامن افشاندت شاه گنج؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بخاری ز اندیشه عمری قفا", "verse1": "کش از وعده آخر نبینی وفا؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شه گنجه را چون نظامی بعمد", "verse1": "چه خوانی شب و روزی از اخلاص حمد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که حمدونیان را شوی ده خدا", "verse1": "نشینی ز کنج قناعت جدا؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه در مدح کوشی؟ که چون انوری", "verse1": "کند مغفر اندر سرت معجری!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ببلخت نشانند بر خر زرشک", "verse1": "ز رخ خوش فشانی و از دیده اشک!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر از نخل دانش، ثمر بایدت", "verse1": "به بستان سعدی گذر بایدت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که هر رنگ گل خواهی آنجا شکفت", "verse1": "ز هرگونه گویی سخن شیخ گفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر گفتمش: ای تو را من رهی", "verse1": "عفی الله که دادی مرا آگهی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بچشم، آنچه گویی بجای آورم", "verse1": "اگر لطف ایزد شود یاورم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نباشد مرا گر چه در انجمن", "verse1": "زبان عاجز از هیچگونه سخن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی ز آن نچینم سر از رای تو", "verse1": "که زیباست رای دل آرای تو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بکوتاه دستان مشو بدگمان", "verse1": "خدنگم بزه بین، زهم در کمان!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همان گویم اکنون که گوید سروش", "verse1": "بآهنگ سعدی برآرم خروش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر شیخ گل چید از بوستان", "verse1": "که افشاندش بر سر دوستان؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "و گر رشته از دسته گلها گسیخت", "verse1": "بدیهیم بونصر بن سعد ریخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من اینک یکی گنج اندوختم", "verse1": "ببازاریان مفت نفروختم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گزیدم از آن در و یاقوت و لعل", "verse1": "که شبدیز شه را فشانم به نعل" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بشیرین لب او داد اگر داد پند", "verse1": "به شیرازیان ارمغان برد قند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من آوردم اینک شکر ز اصفهان", "verse1": "که شیرین کند خسرو از وی دهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شها، شهریارا، سرا، سرورا", "verse1": "فلک بارگاها، جهان پرورا" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جبین سای پیر و جوان، قصر تست", "verse1": "به از عصر نوشیروان عصر تست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان از تو در مهد امن و امان", "verse1": "چو از مهدی هادی آخر زمان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز جودت، چنان سیر شد چشم آز", "verse1": "که مفلس به منعم ندارد نیاز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز تیغت، چنان یافت گیتی قرار", "verse1": "که کودک ندارد بدیوانه کار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بمهرت دل دوست نازنده باد", "verse1": "برمحت سر خصم بازنده باد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بعهد تو، ای دوار مهربان", "verse1": "که بخشنده دستی و شیرین زبان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دلی را نمی بینم اندوهناک", "verse1": "تن از رنج فارغ، رخ از گرد پاک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان امن و، روزی مردم فراخ", "verse1": "برو بومش آباد، از ایوان و کاخ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا برد لیک این غم از دل سرور", "verse1": "که آسایش مردم آرد غرور" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو راه غرور افتد اندر دماغ", "verse1": "خرد را برد روشنی از چراغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پس آنگه کند خانمانها خراب", "verse1": "شود سنگ از او خاک و دریا سراب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برآنم کنون ای شه حق شناس", "verse1": "که داری ز حق جانب خلق پاس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که تا دیو غفلت نزد راهشان", "verse1": "کنم از ره پند آگاهشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ببین هر که را شد ز پیر و جوان", "verse1": "چو از جوش اخلاط تن ناتوان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "طبیبی بناچار میبایدش", "verse1": "که جان از دوای وی آسایدش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گر از سوء اخلاق نیز آدمی", "verse1": "خلایق گریزندش از همدمی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حکیمیش باید پسندیده رای", "verse1": "که چون گردد از پند دستان سرای؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دمد چون گل از شکرش بوی خوش", "verse1": "دهد بوی آن گل شکر خوی خوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را گر چه حاجت نه از آگهی", "verse1": "به پندکسی، خاصه پند رهی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی پا نهد هر که در محفلی", "verse1": "چو خواهد بصحبت گشاید دلی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سخن سرکند با سر انجمن", "verse1": "بود گر چه با دیگرانش سخن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پس از ذکر ایجاد رب مجید", "verse1": "که چون کرد آفاق و انفس پدید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دیدم درین نغز مجلس درست", "verse1": "کز اهل جهان روی مجلس به تست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نوشتم به پند کسان این کتاب", "verse1": "شود تا که دیده از آن بهره یاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر قطعه اش کز خرد آیتی است", "verse1": "جداگانه اندرزی و حکمتی است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حکایات دلکش، مثل های نغز", "verse1": "که هوش آورد غافلان را بمغز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "صدفهاست پر گوهر شاهوار", "verse1": "سبوها پر از باده ی خوشگوار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خنک آنکه زین تازه می نوش کرد", "verse1": "وزین گوهر، آویزه ی گوش کرد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر بیتی از آن ز بستان دری است", "verse1": "تر و تازه چون گلستان دفتری است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیارستم، آمد چو خود بر درت؛", "verse1": "بمجلس فرستادم این دفترت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که خواند دبیر تو بر جای من", "verse1": "بقصر تو، ای فرخ آن انجمن!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وز آن انجمن تا بهر کشوری", "verse1": "برد از من این نامه دانشوری" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدانش جهان را درین روزگار", "verse1": "تو باشی به پند من آموزگار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "طفیل تو هر کو شود کامیاب", "verse1": "ز پندی که من دادمش زین کتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برحمت ز تو یاد آرد نخست", "verse1": "که عنوان این نامه از نام تست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مرا هم چو کردم تو را بندگی", "verse1": "بآمرزش حق دهد زندگی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبینی که از خوان شاهنشهان", "verse1": "گدا میخورد روزی اندر جهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "حریفان مرا دیده برخاستند", "verse1": "برویم ز نو بزمی آراستند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفتند یک یک مرا در کنار", "verse1": "تو گویی کشیدندیم انتظار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شدم تا نشینم بصف نعال", "verse1": "ز هر جانبم خاست بانگ تعال" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فزودند از احترامم بقدر", "verse1": "نمودند چون دل مقامم بصدر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز هر سو بسی داستانها گذشت", "verse1": "بسی داستان بر زبانها گذشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی جست راز سپهر برین", "verse1": "یکی از جهان وز جهان آفرین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز کیفیت خلق عالم بسی", "verse1": "سخن گفت در انجمن هر کسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "من اندیشه ی کار خود داشتم", "verse1": "سراسر سخن قصه پنداشتم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی گفت با من که: ای همنفس", "verse1": "چرا بوستان را شماری قفس؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنون کز گل آمد زمین حله پوش", "verse1": "ز هر مرغی آوازی آمد بگوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد از چهره ی گل ز اندام سرو", "verse1": "نواسنج بلبل، غزلخوان تذرو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر گوشه زین باغ روحانیان", "verse1": "فگندند بس گفتگو در میان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو کز باغ دانش کهن بلبلی", "verse1": "بدل خارها داری از هر گلی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا همدم دوستان نیستی؟", "verse1": "مگر مرغ این بوستان نیستی؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگو با حریفان نیکو نهاد", "verse1": "کز اوضاع گیتی چه داری بیاد؟" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که این قبه ی نیلگون آفرید؟", "verse1": "که بود آفریننده؟ چون آفرید؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بساط زمین، از چه آراستند؟", "verse1": "ز آرایش آن، چه میخواستند؟" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهار و خزان اندرین باغ چیست؟", "verse1": "خروشیدن بلبل و زاغ چیست؟" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا رنگ این باغ چون ریختند", "verse1": "گل و خار را درهم آمیختند؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا خاک گه گرم شد، گاه سرد؟!", "verse1": "چرا برگ گه سبز شد، گاه زرد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه کس گل از باغ چیند بسی", "verse1": "چرا باغبان را نبیند کسی؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سخنگو، سخن چون باینجا کشاند", "verse1": "مرا از ثری تا ثریا کشاند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باو گفتم: ای یار دمساز من", "verse1": "بلند است این پرده ز آواز من" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بآهنگ دیگر مرا دستگیر", "verse1": "ازین، اندکی نغمه را پست گیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "توانم مگر منهم ای هم نفس", "verse1": "برآرم سری از شکاف قفس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سراسر بگوش تو گویم نهفت", "verse1": "ز سیمرغ، عقل، آنچه گوشم شنفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "زبان بست، مرغ از نوایی که داشت؛", "verse1": "فروتر پرید از هوائی که داشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگرها که بودند از اهل هوش", "verse1": "همه بسته لبها، گشادند گوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تهی دیدم از غیر چون انجمن", "verse1": "چنین بر لب آمد ز غیبم سخن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که راز جهان یکسر آمد نهان", "verse1": "جز این کآفریننده دارد جهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چرا کاندرین مجلس دلپسند", "verse1": "ندید است کس نقش بی نقشبند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر گویی از زادن این در گشاد", "verse1": "نخستین پدر بازگو از چه زاد؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خرد را بیکتاییش نیست شک", "verse1": "که کار دو صانع گر آید ز یک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بانباز آن یک ندارد نیاز", "verse1": "که باشد به نیروی خود کارساز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر این کند آنچه آن یک نکرد", "verse1": "برو، گرد معبود عاجز مگرد!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بلی، روستا هم ندارد شکی؛", "verse1": "که سلطان شهر از دو بهتر یکی!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر بازپرسی ز نادیدنش", "verse1": "که نادیده نتوان پرستیدنش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبینی که از کلک صورت نگار", "verse1": "بسا نغز پیکر که شد آشکار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود گر چه هر چهره را دیده باز", "verse1": "نیارند نقاش را دید، باز!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان را دهد روشنی آفتاب", "verse1": "ولی چشم خفاش را نیست تاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "توانا و دانا و آمرزگار", "verse1": "که آمرزد آن را که بیند فگار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود علم و حکمت سزاوار او", "verse1": "که جای سخن نیست در کار او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درین گر کسی گفتگو میکند", "verse1": "چرا خود نکرد آنچه او میکند؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وز این مجلس خاص کاراستید", "verse1": "حکایت ز چون کرد او خواستید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه گویم؟ کتب خانه دیدم بسی", "verse1": "حدیث بزرگان شنیدم بسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی آنچه گفتند ارباب هش", "verse1": "باین نغز تحقیقم افتاد خوش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که جان آفرین کآن نگهدار ماست", "verse1": "بما چون شناسایی خویش خواست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخستین یکی گوهر تابناک", "verse1": "برآورد از غیب، از غیب پاک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه بایع در آنجا و نه مشتری", "verse1": "که نامش نگارم در انگشتری" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بعین عنایت بوی بنگرین", "verse1": "خرد نام کردش خود از خود خرید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بآن در یکدانه بس عشق باخت", "verse1": "سرانجامش، از برق هیبت گداخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد آب آن در ناب، صافی زلای", "verse1": "بموج آمد آن قطره ی بحرزای" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهم بست از آن آب نه دایره", "verse1": "بشوق از ازل تا ابد سایره" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی چون دل عارف از نفس پاک", "verse1": "دگر یک پر از گوهر تابناک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وز آن یک بیک هفت بحر نگون", "verse1": "حبابی برانگیخت سیمابگون" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو کیوان در ایوان هفتم خزید", "verse1": "ز کین آوری لب بدندان گزید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو عباسیانش، سلب قیرگون", "verse1": "بویرانی خان و مان رهنمون" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مهین داور کشور دار و گیر", "verse1": "زمین پرور کشت دهقان پیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غبار رخ پشم پوشان از او", "verse1": "خمار سر درد نوشان از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بقصر ششم شد چو برجیس چست", "verse1": "سیاهی ز دامان کیوان شست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آن عقده کو بست، این برگشود؛", "verse1": "هر آن خار کو کشت، این بر درود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از او جسته امید دل راستان", "verse1": "سعادت، غلامیش بر آستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیفگنده کس بر جبین چین از او", "verse1": "همه رونق دین و آیین از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو بهرام در قصر پنجم نشست", "verse1": "ز تیغش هراسی بر انجم نشست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ازو دست دزدان بیغما دراز", "verse1": "وزو رهزنان را سر ترکتاز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رخش ز اتش خشم افروخته", "verse1": "چو برق آتشش کشت ها سوخته" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم افزوده طغیان کاووس از او", "verse1": "هم آلوده دامان ناموس از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو در منظر چارم آسود مهر", "verse1": "برافراخت رایت، برافروخت چهر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز هر شهر، کو روی کردی نهان؛", "verse1": "شدی تیره در چشم مردم جهان!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر خطه، کافروختی او چراغ", "verse1": "ز دیدار هم کردی اهلش سراغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شهان راهمه بخت فیروز از او", "verse1": "ز هم امتیاز شب و روز از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو ناهید شد شمع سیم سرای", "verse1": "دل عالمی گشت شادی گرای" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فشاند آب بر هر چه بهرام سوخت", "verse1": "هر آن پرده کو بر درید، این بدوخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عروسان ازو در فریبندگی", "verse1": "وز آن جامه را داده زیبندگی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه طالع حسن مسعود از او", "verse1": "همه سازش و سوزش عود از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رواق دوم گشت چون جای تیر", "verse1": "بلوح قضا شد قلمزن دبیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ازو کودکان پیش آموزگار", "verse1": "کمر بسته در مکتب روزگار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بکسب، هنر، مجلسی ساخته", "verse1": "حساب همه کار پرداخته" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ورق خوانی رازدانان ازو", "verse1": "زبان دانی بیزبانان از او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو مه شد برین طاق دامن کشان", "verse1": "ز مهرش بتن خلعت زرفشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گه افزود و گه کاست او را جمال", "verse1": "گهی بدر بنمود و گاهی هلال" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهی رو، گه ابرو نمودی ز ناز", "verse1": "بدستی سپر ساز و شمشیر باز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پذیرفته سامان، همه کار ازو؛", "verse1": "همه کار را گرم بازار ازو" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بحکمش چو افلاک سر برکشید", "verse1": "بهر یک ده و دو خط اندر کشید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر بهره نقشی مناسب فتاد", "verse1": "مهندس بهر نقش نامی نهاد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از مهر خود داد پیوندشان", "verse1": "هم از شوق در گردش افگندشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد از گردش چرخ آتش پدید", "verse1": "ز زیر فلک شعله بالا کشید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز جنبیدن آتش خانه سوز", "verse1": "برآمد هوائی چو ابر تموز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو جنبش هوا را بمسکن کشاند", "verse1": "هوا آب روشن ز دامن فشاند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عیان شد بجنبش از آن آب کف", "verse1": "خلف ماند از آن خاک نعم الخلف" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفتند هر یک بجایی قرار", "verse1": "فروغ و نسیم و زلال و غبار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "باندازه آمیزشی دادشان", "verse1": "بهم سازگاری خوش افتادشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "از آن چار گوهر که در هم سرشت", "verse1": "جهانی شد آراسته چون بهشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نزهتگه خاک چون نه فلک", "verse1": "بطاعت کمر بسته خیل ملک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "براهی که بنمودشان از نخست", "verse1": "دمی پا ز رفتن نکردند سست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرومانده در سایه ی پیر خویش", "verse1": "نه پس رفته از منزل خود نه پیش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه فارغ از فکر و مشغول ذکر", "verse1": "چرا؟ کو عنن دارد و فکر بکر!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم اندر زمین فوج دیو و پری", "verse1": "گشاده زبان در ثنا گستری" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نعیم و جحیم، آیت لطف و قهر", "verse1": "ز لطفش شکر ریز و از قهر زهر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نعیم از که؟ از بنده ی بیگناه!", "verse1": "بود گر چه از بندگان سیاه!!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جحیم از که؟ از زشت کاران خویش؛", "verse1": "بود گر چه از سروران قریش!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فلک دایره، مرکزش خاک نغز", "verse1": "اگر خاک را نغز گفتم، نلغز!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه گنجینه گنج شاهی است خاک؟!", "verse1": "نه مشکوه نور الهی است خاک؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، راز پنهان چو میخواست فاش", "verse1": "شدند اختران از فلک نور پاش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ثوابت بگردش چو، کردند میل", "verse1": "فشاندند نور از سها تا سهیل" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفتند در حجله ی رنگ و بوی", "verse1": "همین چار زن، بار، از آن هفت شوی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز آتش شد این خاک فرسوده گرم", "verse1": "هم از باد آشفته وز آب نرم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بجنبش در آمد رگ رستنی", "verse1": "عیان گشت پس گوهر جستنی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم از خنده ی برق در کوهسار", "verse1": "هم از گریه ی ابر در مرغزار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همه رنگ بگرفت در کوه، سنگ", "verse1": "همه گل برآمد ز گل رنگ رنگ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آن آب کز ابر بر آب ریخت", "verse1": "بجیب صدف عقد لؤلؤ گسیخت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز نزدیکیو دوری آفتاب", "verse1": "که گه بست و گاهی روان کرد آب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پدیدارشد در جهان چار فصل", "verse1": "بآن چار گوهر رساندند اصل" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو با هم یکی گشت لیل و نهار", "verse1": "نهادند نامش خزان و بهار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بصیف و شتا انجم تیز گرد", "verse1": "گهی گرم کرد انجمن گاه سرد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گهر ریز شد ابر نیسان مهی", "verse1": "هوا نیز، دم زد ز روح اللهی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرفتند چون باد شد جستنی", "verse1": "درختان دوشیزه آبستنی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو مریم بشب مه نهادند بار", "verse1": "چو عیسی همه میوه ی خوشگوار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز لطفش، که با خاک هم سایه شد", "verse1": "بسی هیکل از جان گرانمایه شد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بآبی و خاکی، چه وحش و چه طیر", "verse1": "هم او داد جان، بی میانجی غیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "پرنده ببالا، چرنده بزیر", "verse1": "شب و روز در ذکر حی قدیر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "جهان آفرین، ایزد ذوالجلال", "verse1": "بر آن شد که خود را ببیند جمال" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه صورت نما دید، آیینه یی", "verse1": "نه در خورد آن گنج، گنجینه یی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز گل خواست آیینه یی ساختن", "verse1": "وز آن رایت عشق افراختن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برآورد از آستین دست جود", "verse1": "یکی مشت خاک از زمین در ربود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر او ز ابر رحمت ببارید آب", "verse1": "هم آتش گرفت از دم آفتاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "درو در دمانید باد بهشت", "verse1": "یکی نغز پیکر از آن گل سرشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چهل روز در جایی افتاده بود", "verse1": "بر آن ریخت هر روز باران جود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز طین طهور و ز ماء معین", "verse1": "همین پرورش دید یک اربعین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دیدند آن پیکر دلنواز", "verse1": "ملک را ز غیرت زبان شد دراز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سخنهای بیهوده گفتند باز", "verse1": "جوابی که باید شنفتند باز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو آراست آن نغز پیکر ز گل", "verse1": "باو داد جان و، ازو خواست دل" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برافروخت چون قصر افلاکیان", "verse1": "یکی قلعه، نامش دژ خاکیان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر آن دژ هر آن رخنه کاو بود باز", "verse1": "بهر رخنه جاسوسی آمد فراز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که هر روز و هر شب زخیر و ز شر", "verse1": "رساند بوالی آن دژ خبر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بفرمان ایزد دل هوشمند", "verse1": "بشاهی آن قلعه شد سربلند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن قلعه، فیروزمندیش داد", "verse1": "بر اعضا همه سربلندیش داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همش بست تعویذ جان بر یمین", "verse1": "همش کرد بر گوهر عشق امین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر مشت گل، نام دل، مشکل است؛", "verse1": "اگر گوهر عشق دارد، دل است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه دل؟ قطره خونی بدانش شگرف!", "verse1": "نهفته در آن قطره دریای ژرف" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو در ملک تن رایتش برفراشت", "verse1": "خرد را بدستوری او گماشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خرد داشت بر کف چو روشن چراغ", "verse1": "نشاندش بایوان کاخ دماغ" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نظر دیده بان شد، بمنظر نشست؛", "verse1": "بسالار خوانی مگر بر نشست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهر گفتگو چه یقین، چه گمان", "verse1": "زبان گشت بر راز دل ترجمان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو حسن ازل دیده بر دل گشاد", "verse1": "ره آشنایی بدل خواست داد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بدلآلگی شد نظر سرفراز", "verse1": "نهان ساخت آگاه دل را ز راز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رسید از نظر دل بدیدار حسن", "verse1": "شد از روی دل گرم بازار حسن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن انجمن عشق چون راه جست", "verse1": "دل و حسن بستند عهدی درست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو با حسن دل آشنایی گرفت", "verse1": "چراغ وفا روشنایی گرفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد آن عهد محکم ز روز الست", "verse1": "مبیناد تا روز محشر شکست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شد آن نقش را کار هستی چو راست", "verse1": "بگفتش که: برخیز، از جای خاست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نخست آفریننده را یاد کرد", "verse1": "جهان را از این دانش آباد کرد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بخلوتگه قرب کردش ندیم", "verse1": "از آن خواندش آدم که بود آن ادیم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن خاک، گنجی که بودش نهفت", "verse1": "خرد نام آن گنج را عشق گفت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "الا کج نبینی که عشق و هوس", "verse1": "شماری ز یک جنس ای هم نفس!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر هیکل گربه بینی چو شیر", "verse1": "نلغزی که آن بیدل است، این دلیر!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برد هوش این، از سر تیرزن", "verse1": "خورد موش آن، از در پیرزن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگو کسوت جغد و شاهین یکی است", "verse1": "که هر رهروی را در این ره تکی است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "یکی، جا بویرانه اش خواستند", "verse1": "یکی، ساعد شاهش آراستند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه هر کس دم از عشق زد، صادق است؛", "verse1": "نه این دعوی از هر کسی لایق است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود عشق آیین فرسودگان", "verse1": "هوس، پیشه ی دامن آلودگان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو آدم باین پایه موجود شد", "verse1": "بکروبیان جمله مسجود شد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ملک، کآدمی داشت در تابشان", "verse1": "گل آلود ازین خاک شد آبشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز رازی که با آدم آموختند", "verse1": "لب اعتراض ملک دوختند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "عزازیل کش نام ابلیس بود", "verse1": "عزیز ملایک بتلبیس بود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همانا که در رزم دیو و ملک", "verse1": "ملک برد اسیرش بسوی فلک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسالوسی آنجا نشیمن گرفت", "verse1": "ملک آگه از وی نشد، ای شگفت!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گذشتی شب و روزش اندر نماز", "verse1": "چو زهاد ایام ما زرق ساز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دید آن سر سرکشان در زمین", "verse1": "دل بوالبشر شادمان، شد غمین!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فرشته چو بردندی او را نماز", "verse1": "کشید آن سیه دل سر از سجده باز" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هماندم ز حجاب این نه حجاب", "verse1": "بفرمان نبردن رسیدش خطاب" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چون آن بی ادب بود آتش مزاج", "verse1": "بپاسخ شد آتش فشان از لجاج" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که من ز آتشم، آدم از خاک پست؛", "verse1": "باین آتش این خاک چون یافت دست؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بآتش اگر سوزیم، باک نیست؛", "verse1": "مرا خود سر سجده ی خاک نیست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چنان کآدمی راست ز آتش گزند", "verse1": "مرا هم ز خاک است دل دردمند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سری کآن تو را سالها سجده کرد", "verse1": "نخواهم رسد بروی از خاک گرد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نه پاس ادب آن تنک ظرف داشت", "verse1": "همانا غرورش باین حرف داشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگرنه ز شاه آورد چون پیام", "verse1": "امیران ببوسند پای غلام" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آن خس که بویی بود از گلش", "verse1": "دهد جای بر چشم خود بلبلش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شدش حکم ایزد باین رهنمون", "verse1": "که دیوی تو، رو سوی دیوان کنون" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگفت: آمدم بنده اینجا، نه دزد؛", "verse1": "کنون خواهم از شحنه ی عدل مزد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر دزدم، آخر بسی سال و ماه", "verse1": "در این آستان داشتم سجده گاه" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هر آن خانه کش خواجه دارد کرم", "verse1": "بشب در ره دزد ریزد درم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که آید نهان چون بامید گنج", "verse1": "براحت برد گنج نابرده رنج" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خطاب آمد از حضرت ذوالجلال", "verse1": "که ای قاید کاروان ضلال" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "تو را گرچه این بندگی بود زرق", "verse1": "شدت بندگی خرمن و، زرق برق" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ولی مزد اینک سپارم ترا", "verse1": "دو روزی بخود واگذارم تو را" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنون دادمت مهلت این دیو زشت", "verse1": "که تا روز حشرت نمایم سرشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن دم که دیوان دیوان کنم", "verse1": "تو را از گنه دل غریوان کنم!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دگر گفت: ای پاک پروردگار", "verse1": "من و آدمی را بهم واگذار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "رعایت مکن جانب خاک را", "verse1": "ببین صحبت برق و خاشاک را" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چنان کاو مرا راند ازین آستان", "verse1": "بعالم سمر گشت این داستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "کنم منهم از زور بازوی خویش", "verse1": "بیک بازویش، هم ترازوی خویش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بنرد و دغا بین که میبازد او", "verse1": "ببازی و بازوش مینازد او" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگفت ایزدش: خود غلط باختی", "verse1": "که خود را ازین پایه انداختی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "دریدی چه خود پرده ی خویشتن", "verse1": "همی نال از کرده ی خویشتن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم اکنون شوی چون بدهلیز خاک", "verse1": "شود آشکارا ز ناپاک پاک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نبینی کند زرگر هوشمند", "verse1": "چو از کوره ی خاک آتش بلند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر آن آتش افشاند چون سیم و زر", "verse1": "عیان شد بدو نیکش از یکدگر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بود کان زر، صلب آدم همی؛", "verse1": "که دارد زر و خاک با هم همی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شود چون بنی آدمت هم نشین", "verse1": "هم او خاک و هم تویی آتشین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر میل خاکش کند سوی خاک", "verse1": "چو آدم ز آلودگی گشت پاک" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "وگر بر دلش در گرفت آتشت", "verse1": "تو در دوزخ، او گشت هیزم کشت" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو ابلیس شد رانده ی آستان", "verse1": "ز دستان بیادش بسی داستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بر آن شد که از جادویی دم زند", "verse1": "یکی تیسشه بر پای آدم زند" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "برون آرد او را ز باغ جنان", "verse1": "بگشت زمین سازدش هم عنان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو کارش برضوان بنامد درست", "verse1": "بجنت ز هر جانور راه جست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دیدندش از طاعت شه بری", "verse1": "نکردش از ایشان یکی رهبری" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بطاووس و مارش در افتاد چشم", "verse1": "در آن دید شهوت، درین یافت خشم" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خود ارا و مردم گزار دیدشان", "verse1": "بدمسازی خود سزا دیدشان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چو دانست کز خشم و شهوت همی", "verse1": "تواند زد آسان ره آدمی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بهمراهی آن دو آشفته رای", "verse1": "ز رضوان نهان جست در روضه جای" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در آن روضه حوا و آدم قرین", "verse1": "زبان کرده از شکر حق شکرین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اثر کردش افسون بحوا نخست", "verse1": "که زن بود و زن را بود رای سست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "فسونش بحوا دمادم رسید", "verse1": "پس آنگه ز حوا بآدم رسید" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بگلزار فردوس بی اختیار", "verse1": "چه حوا و آدم، چه طاوس و مار" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "شنیدند چون اهبطوا از سروش", "verse1": "برآورده از جان غمگین خروش" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "در این خاکدان خونچکان از جگر", "verse1": "فتادند هر یک بجایی دگر" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "هم ابلیس آمد، هم آدم فرود؛", "verse1": "بر ابلیس لعنت، بر آدم درود" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "خلیفه چه شد آدم اندر زمین", "verse1": "همی بود ابلیسش اندر کمین" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که تا از فسون دگر دم زند", "verse1": "مگر راه فرزند آدم زند!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ز اول نفس، تا دم واپسین؛", "verse1": "بود کار ابلیس با هر کس این" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سرانجام از دوزخ و از بهشت", "verse1": "بود تا چه این خلق را سرنوشت؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "مگو: خاک آدم چه نیکو سرشت", "verse1": "بصلب اندرش چیست زیبا و زشت؟!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه میگویم؟ این حرف را مغز نیست", "verse1": "بخار از گلم سرزنش نغز نیست!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گیاهی نروییده زین بوستان", "verse1": "چه ایران، چه توران چه، هندوستان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "که در ریشه و شاخ و برگش نهان", "verse1": "دوائی ندیدند کار آگهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بخار و خس از خاصیتها بسی", "verse1": "نهفته است اگر چه نبیند کسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "بسا درد، کش خس ز سنبل به است؛", "verse1": "بسا زخم، کش خار از گل به است" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "غرض، ای زر از جهان آگهان؛", "verse1": "به تحقیق این رازهای نهان" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "سخنها بگرد دلم میگذشت", "verse1": "جرس بسته لب، محملم میگذشت!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "همیخواستم برگشایم نفس", "verse1": "گره واکنم از زبان جرس" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "لبم را ادب دوخت در انجمن", "verse1": "که گفتن نشاید گزافه سخن" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "اگر تن زدم، از ادب دور نیست؛", "verse1": "چراغ مرا بیش از این نور نیست" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه غم، زد گرم خنده دانشوری؟!", "verse1": "که خندد بر او نیز داناتری!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "چه خوش گفت با پیشرو واپسی", "verse1": "که: جستند هم بر تو پیشی بسی" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "گرت من نیم از قفا گرم خیز", "verse1": "نخواهی رسیدن بایشان تو نیز!" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "ببین باغبان تا گلی پرورد", "verse1": "پس از خار دامان مردم درد" }, "verse": null }, { "hemistich": { "verse0": "نیوشندگان خود ز جان آفرین", "verse1": "بمن خواند هر یک هراز آفرین" }, "verse": null } ]
End of preview.

Persian Poetry Dataset

Dataset Description

Overview

This dataset contains a rich collection of Persian poems along with metadata about the poets and the verses. The data spans various poets and their poems, and includes the verses with associated information about their position within each poem.

Data Collection

  • Data Collection Source: The data is sourced from the Ganjoor project. The specific database file can be found in the releases section of their GitHub repository.
  • Time Period: Oct-12-2023
  • Collection Methods: The data was collected by downloading the raw database file from the Ganjoor project's GitHub repository.

Data Structure

The dataset is structured into multiple tables, notably poem, poet, and verse tables which contain information about the poems, poets, and verses respectively. The tables are linked through various ID fields that allow the data to be connected and queried together.

  • Poem Table:

    • id: The unique identifier of a poem.
    • cat_id: A category identifier linking to poet information.
    • title: The title of the poem.
    • url: A URL associated with the poem.
  • Poet Table:

    • id: The unique identifier of a poet.
    • name: The name of the poet.
    • cat_id: A category identifier.
    • description: A textual description or biography of the poet.
  • Verse Table:

    • poem_id: Identifier linking the verse to a particular poem.
    • vorder: Order of the verse within the poem.
    • position: Position of the verse, used to determine if two verses form a hemistich.
    • text: The text of the verse.

Data Example

{
  "poet": "Sample Poet",
  "title": "Sample Poem Title",
  "content": [
    {
      "hemistich": {
        "verse0": "First part of a hemistich",
        "verse1": "Second part of a hemistich"
      }
    },
    {
      "verse": {"text": "A standalone verse"}
    }
  ]
}

Dataset Usage

Use Cases

This dataset can be utilized for various Natural Language Processing and analysis tasks related to Persian poetry, such as:

  • Poem generation
  • Poet identification
  • Style analysis

Challenges & Limitations

  • The dataset does not contain long verses that are over 100 characters.
  • Some poems may contain verses that form hemistichs, which are represented with specific structure in the dataset.

License

GPL-2 (GNU General Public License) inherited from the original source

Additional Information

Citation

Persian Poetry Dataset. Collected by Kakooch from the Ganjoor Project. Available at: https://huggingface.co/datasets/persian_poetry

Dataset Link

Download the dataset from Hugging Face

Contact

Email: kakooch@gmail.com | GitHub: kakooch


This README was generated by Kakooch.

Downloads last month
0
Edit dataset card