Datasets:

rasdani

/

cohere-wikipedia-2023-11-nl-1.5k-articles

like 0

20231101.nl_3741_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

In mei 2010 besliste de Europese Commissie dat Estland op 1 januari 2011 de euro mocht invoeren. Estland had op dat moment een begrotingstekort van 1,7 % van het bruto binnenlands product, wat beter was dan elk ander lid van de eurozone, en een schuldgraad van 7,5 %, wat ongeveer een tiende van het gemiddelde voor de eurozone bedroeg. Estlands toetreding tot de eurozone kwam net tijdens de Griekse crisis en kwam volgens heel wat analisten daardoor op een slecht moment.

20231101.nl_3741_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

In Estland worden enkele festivals jaarlijks gehouden. Sinds 2015 vindt het Weekend Festival plaats in Pärnu. Bekende dance-artiesten als Avicii, Lost Frequencies en Martin Garrix speelden er al meermaals. Ook is er het Estisch Zangfeest, waar amateurkoren uit heel Estland optreden. Bij het laatste festival in 2014 zakten zowat 100.000 mensen af naar de hoofdstad om het spektakel bij te wonen.

20231101.nl_3741_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

Estland won het Eurovisiesongfestival in 2001 met Tanel Padar en Dave Benton met het nummer Everybody. Het jaar daarna trok het bekende festival naar de Saku Suurhall, de grootste concertzaal van het land.

20231101.nl_3741_29

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

De nationale feestdag is de Onafhankelijkheidsdag van Estland, en is op 24 februari. Er zijn 12 feestdagen in Estland die redelijk goed te vergelijken zijn met de westerse feestdagen.

20231101.nl_3741_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

Estland kent enkele belangrijke sporters in de autosport, fietssport en het langlaufen. Jaan Kirsipuu was een zeer succesvol professioneel wielrenner. Hij heeft 115 profzeges op zijn naam staan en droeg de gele trui in de Ronde van Frankrijk. Tanel Kangert is profwielrenner op het hoogste niveau, anno 2020 in de Amerikaanse ploeg EF Pro Cycling. Kaia Kanepi is een belangrijke tennisspeelster, die al professioneel speelt sinds 2000. Ze stond lange tijd in de top 20 van beste speelsters en bereikte de kwartfinales van Roland Garros, Wimbledon en het US Open. Ook Anett Kontaveit is een bekende tennisster uit Estland die op het hoogste niveau actief is. Ze heeft zes WTA-titels gewonnen en bereikte in juni 2022 de tweede positie op de wereldranglijst.

20231101.nl_3741_31

https://nl.wikipedia.org/wiki/Estland

Estland

Computers en het internet zijn een onderdeel van de nationale identiteit van Estland geworden. Tot augustus 1991 maakte Estland deel uit van de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie en het onafhankelijk worden van het land, wilde Estland het meest vooruitstrevende technologische land van de wereld worden.

20231101.nl_97175_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

In 2017 werden ongeveer 318.000 Old Order Amish geteld in 31 Amerikaanse staten en drie Canadese provincies, waarvan de meeste in Pennsylvania, Ohio en Indiana woonden.

20231101.nl_97175_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

Bij de amish zijn religie, waarden en traditie onlosmakelijk verbonden met het dagelijkse leven. Hun geloof wordt meer geleefd dan besproken. Het dagelijks leven is nauw verweven met het geloof; het kerkelijke, sociale en familieleven vallen vrijwel samen. Hierdoor ligt de nadruk niet op de theologie, maar op de praktijk van het geloof.

20231101.nl_97175_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

Voor de Amish is het waar dat God degene is die beslist wie gered zal worden, dat wil zeggen wie naar de hemel zal gaan. Wat een persoon gelooft en doet, is echter doorslaggevend in deze beslissing. De Amish volgden niet de doctrine van predestinatie, zoals die in het calvinisme wordt onderwezen, die ervan uitgaat dat de mens uiteindelijk geen controle heeft over zijn redding.

20231101.nl_97175_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

De amish geloven op basis van de Bijbel zoals de meeste christenen dat mensen niet van nature goed zijn, maar dat sinds de val van de mens iedereen tegen verleiding heeft moeten vechten.

20231101.nl_97175_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

De traditie van het werpen van het lot geeft uiting aan de immanentie van God als uitdrukking van Zijn wil. In hun relatie tot de wereld volgen ze het evangelie van Johannes, hoofdstuk 17, waar Jezus zegt dat hoewel de Zijnen in deze wereld zijn, ze niet van deze wereld zijn.

20231101.nl_97175_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

Ze zijn overtuigd van het onnut van kennis die verder gaat dan wat ze nodig hebben voor hun levenen en van het onnut van persoonlijke autonomie boven de gemeenschap. De gemeenschap van gelovigen geeft hen zekerheid en springt in bij elke behoefte, of die nu wordt veroorzaakt door zeer hoge medische kosten of doordat huis en erf afbranden. Daarom sluiten ze geen verzekeringen af en wijzen ze sociale uitkeringen en bijstand af. Ze geloven dat helpen in tijden van nood de primaire plicht is van elke christen jegens zijn broeder. Nederigheid en sereniteit (Demut und Gelassenheit), een eenvoudig leersysteem, ontheffing van de leerplichtwet en pacifisme zijn echter ideaal.

20231101.nl_97175_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

De plaats van het individu in het grote geheel is klein. In deze gemeenschapsreligie bepalen ouders wat kinderen doen, de groep bepaalt hoe men moet leven en het individu moet zich daarin voegen. Een uitzondering hierop is de rumspringa.

20231101.nl_97175_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

Erediensten worden eenmaal per twee weken gehouden bij een van de leden thuis, ze duren in het algemeen drie tot vier uur. Er worden twee preken gehouden, een lange en een korte. De voorgangers zijn niet theologisch geschoold. Tijdens de diensten wordt zeer langzaam gezongen uit een gezangenboek Ausbund uit 1654, het oudste gezangboek dat nog steeds in gebruik is.

20231101.nl_97175_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amish

Amish

De amish hechten zeer aan hun doperse geloof, waarin ook een radicaal pacifisme is besloten, alsmede eenvoudig leven waarbij men bijna volledig zelfvoorzienend is wat betreft voeding en alledaagse benodigdheden. Verder zijn belangrijk een hecht gezinsleven en loyaliteit aan de geloofsgemeenschap. Men plaatst zich bewust buiten de moderne wereld. De amish wonen in agrarische gemeenschappen, nog grotendeels zoals men in de eerste helft van de negentiende eeuw leefde, zonder veel moderne voorzieningen en met gebruikmaking van traditionele landbouwmethoden en ambachtswerk. Men draagt nog de eenvoudige plattelandskledij uit die tijd.

20231101.nl_70740_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Vetsplitsers de belangrijkste is pancreaslipase, een enzym dat triglyceriden (het kwantitatief belangrijkste voedingsvet) splitst in zijn componenten glycerol en vetzuren. Deze afbraak van triglyceriden wordt voortgezet in de dunne darm onder invloed van een lipase dat door de dunne darm zelf wordt geproduceerd. Voor de normale vetvertering is naast lipase ook gal nodig die continu in de lever wordt geproduceerd.

20231101.nl_70740_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Koolhydraatsplitsers het enzym amylase splitst de polysacharide zetmeel in meerdere moleculen van de disacharide maltose. In de dunne darm zet het enzym maltase ieder maltose-molecuul vervolgens om in twee moleculen (monosachariden) glucose. Sacharase (= sucrase) afgescheiden in de dunne darm zet ieder molecuul sacharose (tafelsuiker) om in een molecuul glucose en een molecuul fructose. Deze enkelvoudige suikers gaan via de poortader van de dunne-darmwand naar de lever, waar fructose (en galactose of melksuiker uit verteerde melk) alsnog in glucose worden omgezet. Vanuit de lever gaat de glucose als bloedsuiker naar de lichaamscellen, waar de glucose via celademhaling voor de energievoorziening van iedere individuele cel zorgt. Amylase wordt in grote hoeveelheden gevormd in de oorspeekselklier in het speeksel; in de mond begint dan ook de afbraak van ingenomen zetmeel. Daarnaast wordt amylase afgescheiden door de dunne darm.

20231101.nl_70740_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

De alvleesklier maakt daarnaast deel uit van het endocrien systeem: het produceert en scheidt onder meer de volgende hormonen uit:

20231101.nl_70740_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

De eilandjes van Langerhans bevatten ten minste twee soorten hormoonproducerende cellen, de alfacellen, die het hormoon glucagon maken met behulp van hydrolyse, en de bètacellen, die insuline produceren.

20231101.nl_70740_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Als de bloedsuikerspiegel daalt, vormt dit een prikkel voor de alvleesklier om glucagon af te scheiden, dat o.a. de levercellen aanzet om het daar opgeslagen glycogeen (via hydrolyse) af te breken tot glucose, zodat de bloedspiegel weer op peil komt.

20231101.nl_70740_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

De bloedsuikerspiegel wordt bepaald door enerzijds het verbruik van, en anderzijds door de vorming van glucose, de centrale energiedrager van de stofwisseling bij de mens.

20231101.nl_70740_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Als de glucosespiegel in het bloed stijgt, bijvoorbeeld door het eten van suiker, zal de alvleesklier meer insuline gaan produceren. De insuline zorgt ervoor dat na de afbraak van sacharose tot glucose, de gevormde glucose in het bloed door de celmembraan de lichaamscellen in kan, waar het voor de stofwisseling nodig is. Uiteraard daalt hierdoor de glucosespiegel in het bloed dan weer.

20231101.nl_70740_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Bij een verhoogde lichamelijke activiteit wordt adrenaline gevormd, wat de productie van insuline remt.

20231101.nl_70740_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alvleesklier

Alvleesklier

Het orgaan bevindt zich retroperitoneaal in de buikholte, gedeeltelijk achter de maag en de twaalfvingerige darm. De alvleesklier komt eveneens achterlangs in contact met de linker nier en bijnier. De alvleesklier ligt diep naar achteren verscholen in de bovenbuik, achter de maag en het achterste buikvlies en vóór de wervelkolom. Deze klier is dan ook moeilijk toegankelijk voor medisch onderzoek.

20231101.nl_35580_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De vacht van een luipaard is bedekt met veel zwarte vlekken. Op het lichaam en de bovenste helft van de poten zijn deze vaak gegroepeerd met bruine vlekken in rozetten. Ook zijn er geheel zwarte, niet gegroepeerde vlekken, voornamelijk op de buik, kop en de onderpoten, maar ook op het lichaam. Ook de staart is gevlekt, van het begin tot het midden, maar aan het einde meer geringd. De grondkleur van de meeste dieren is zandgeel of lichtbruin, maar de kleur kan zeer variëren, van bijna wit tot geheel zwart bij de zwarte panters, die vooral in Indonesië en in de Afrikaanse hooglanden leven. De buik, keel en kin zijn wittig. De kleur en vachtlengte hangen af van de plaats waar ze leven, maar toch kunnen zwarte en gele luipaardjongen van dezelfde moeder zijn. De vachttekening biedt het dier camouflage, zodat het gemakkelijk onopgemerkt kan blijven. De oren zijn zwart aan de achterzijde met een opvallende witte tekening in het midden.

20231101.nl_35580_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De zwarte panter is een melanistisch luipaard. Ofschoon deze in Afrika extreem zeldzaam is werd er begin 2019 een gefotografeerd door de Britse fotograaf Will Burrard-Lucas in Kenia. De laatste keer dat een zwarte panter was gefotografeerd in Afrika was in 1909 in Ethiopië. In Azië komen zwarte panters algemener voor.

20231101.nl_35580_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

Mannelijke luipaarden kunnen een kop-romplengte van 130 tot 190 centimeter lang bereiken. De staart is nog 60 tot 110 centimeter lang. Luipaarden worden 28 kilo tot 90 kilogram zwaar (gemiddeld 60 kilogram). De schouderhoogte van een luipaard is ongeveer 50 cm tot 60 cm. Vrouwtjes zijn kleiner dan mannetjes. Vrouwtjes hebben een kop-romplengte van 104 tot 140 centimeter en een lichaamsgewicht van 28 tot 60 kilogram (gemiddeld 50 kilogram). Een luipaard kan een snelheid tot 58 km/h bereiken.

20231101.nl_35580_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De ogen van katachtigen werken goed overdag maar ook indien er weinig licht aanwezig is. Hierdoor kunnen ze ook 's nachts jagen. De pupillen zijn ellipsvormig.

20231101.nl_35580_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

Het gehoor is heel sterk: een luipaard kan heel hoge frequenties (tot 100 kHz) horen, ook als ze heel zacht zijn.

20231101.nl_35580_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De snorharen van een luipaard spelen ook een belangrijke rol. Ze veranderen van stand, afhankelijk van dingen die hij doet. Als hij loopt, staan ze zijdelings uitgespreid, bij het snuffelen staan ze langs de kop naar achteren en bij het aanvallen van een prooi staan ze naar voren gericht, waardoor hij op de goede plek kan toebijten.

20231101.nl_35580_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De luipaard is 's nachts of in de schemering actief. Hij jaagt meestal 's avonds of 's nachts. Hij jaagt zelden overdag, omdat hij dan te veel opvalt. Overdag rust het dier meestal tussen struikgewas of in een boom.

20231101.nl_35580_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

De luipaard jaagt voornamelijk op middelgrote zoogdieren als antilopen, herten, knobbelzwijnen en andere varkens, geiten en bavianen, en op kleinere dieren zoals hazen, apen, klipdassen, knaagdieren (waaronder stekelvarkens), vogels, slangen, vissen en insecten, evenals struisvogels, jakhalzen en honden. Sommige luipaarden specialiseren zich in een bepaalde diersoort.

20231101.nl_35580_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Luipaard

Luipaard

Als de luipaard een prooi denkt te hebben gevonden, bespringt hij de prooi als die op zijn schuilplaats zit. Hij besluipt eerst behendig en rustig de prooi; soms ligt het dier doodstil in een hinderlaag klaar om te springen, bijvoorbeeld in een boom. Afrikaanse luipaarden nemen hun prooi mee een boom in, waar ze die opeten. In een boom zijn ze meestal veilig voor andere roofdieren, als leeuwen en gevlekte hyena's, die zijn prooi kunnen stelen.

20231101.nl_17805_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Vooral kinderen onder de vijf jaar en volwassenen boven de 75 zijn het slachtoffer. Longontsteking komt ongeveer vijf maal vaker voor in ontwikkelingslanden dan in het westen. Virale pneumonie veroorzaakt ongeveer 200 miljoen gevallen per jaar.

20231101.nl_17805_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Er zijn diverse indelingen voor longontstekingen mogelijk, bijvoorbeeld naar verwekker of ernst. In Nederland maakt men meestal een onderscheid naar de plaats waar de longontsteking is opgelopen: community-acquired (in de omgeving opgelopen) of hospital-acquired pneumonia (in het ziekenhuis opgelopen longontsteking). De reden is het verschil in behandeling vanwege vooral het type patiënt en ziekteverwekker. Een buiten het ziekenhuis verkregen pneumonie wordt meestal veroorzaakt door Streptococcus pneumoniae, maar soms door Haemophilus influenzae of Moraxella catarrhalis of 'atypische verwekkers' als Mycoplasmata en Chlamydiae. In het ziekenhuis verkregen pneumonie kan komen door allerhande micro-organismen, waaronder ook schimmels en gisten.

20231101.nl_17805_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Een andere indeling is die in lobaire en gegeneraliseerde pneumonie. In het eerste geval zijn een of twee van de vijf longkwabben aangedaan, in het tweede geval alle longkwabben.

20231101.nl_17805_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Er zijn honderden micro-organismen die een longontsteking kunnen veroorzaken. Een kleine minderheid is echter verantwoordelijk voor een overgrote meerderheid van de gevallen. De belangrijkste oorzaken zijn virussen, de bacterie Streptococcus pneumoniae (pneumokok), gram-negatieve bacteriën en 'atypische' verwekkers.

20231101.nl_17805_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

De Streptococcus pneumoniae is een van de meest voorkomende oorzaken in alle leeftijdsgroepen met uitzondering van neonaten. Het is een gram-positief micro-organisme dat vaak opportunistisch leeft in de keelhabitat van gezonde mensen. Een belangrijke andere gram-positieve bacterie is de Staphylococcus aureus.

20231101.nl_17805_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Gram-negatieve bacteriën worden minder vaak gezien en komen vaker voor bij mensen die lijden aan longemfyseem; Haemophilus influenzae, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa en Moraxella catarrhalis zijn het meest voorkomend in deze groep. Niet zelden zijn dit darmbacteriën die via aspiratie bij braken geïnhaleerd worden.

20231101.nl_17805_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Virale verwekkers zijn meestal een influenza-virussoort, het respiratoir syncytieel virus of een adenovirus. Hoewel de pneumonie meestal niet ernstig verloopt, wordt de long wel tijdelijk verzwakt, waardoor deze gekoloniseerd kan raken met bacteriën en er een zogenaamde bacteriële superinfectie kan ontstaan.

20231101.nl_17805_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

Mexicaanse griep kan de kans op een longontsteking vergroten, doordat virussen die de griep veroorzaken dieper doordringen in de luchtwegen. Coronavirussen kunnen ook longontsteking veroorzaken, onder andere de virussen die MERS, SARS en COVID-19 veroorzaken.

20231101.nl_17805_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Longontsteking

Longontsteking

De atypische verwekkers zijn Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae en Legionella pneumophila. Deze komen vaker voor bij adolescenten en zijn meestal niet gevoelig voor antibiotica die bij typische verwekkers gebruikt worden. Ook het zogenaamde 'klinisch beeld' verschilt: de aanloop is anders en de longontsteking verloopt meestal milder hoewel bij ouderen of immuungecompromitteerden de infectie razendsnel kan verlopen. Bij legionellapneumonie kan dit in alle leeftijdsgroepen. Atypische pneumonie kan besmettelijk zijn.

20231101.nl_711891_22

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Er is geen zekerheid over de ware identiteit van Banksy, zijn echte naam zou 'Robert' of 'Robin Banks' zijn. Banksy zou in 1973 geboren zijn in Bristol. Banksy heeft geprobeerd zijn ware identiteit verborgen te houden, maar volgens wetenschappers van de Queen Mary University in Londen zou zijn echte naam Robin Gunningham zijn. Na een podcast-interview met Goldie, sprak deze zich uit over Banksy: "Met alle respect naar Robert, ik vind dat hij een briljant artiest is". Robert del Naja van het triphopcollectief Massive Attack zou ook Banksy kunnen zijn. Er werd ook gezegd dat Banksy aanwezig was toen er in 2016 in Amsterdam twee tentoonstellingen over zijn werk tegelijkertijd gehouden werden.

20231101.nl_711891_23

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

De fotograaf Steve Lazarides heeft de website van Banksy geregistreerd. Hij werkt als tussenpersoon voor Banksy. Lazarides heeft een kunstgalerie op Greek Street in Soho, Londen genaamd Laz Inc. In deze winkel worden originele schilderijen van Banksy verkocht. Er wordt ook gespeculeerd dat de Zwitserse kunstenaar Maître de Casson Banksy is.

20231101.nl_711891_24

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Ad 1. Volgens Peter Gibson, woordvoerder van de organisatie Keep Britain Tidy, is het werk van Banksy simpelweg vandalisme. Hij maakt immers muren vies waar dat niet is toegestaan. Peter Gibson heeft voor deze mening in binnen- en buitenland medestanders. Het onderscheid tussen graffiti (niet toegestaan) en kunst (kan de stad verfraaien) is moeilijk te maken wanneer er miljoenen worden uitgegeven om de muren schoon te houden. De groep die het werk van Banksy wél als kunst ziet is waarschijnlijk groter. Die mening wordt ondersteund door de hoge prijzen die bij kunstgaleries worden betaald voor zijn doeken en het feit dat musea zijn werken opnemen in de collectie.

20231101.nl_711891_25

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Ad 2. Antikapitalisme is een van de thema’s in zijn werk. Met dit thema maakt hij zich kwetsbaar voor verwijten van hypocrisie. Sommige mensen hebben kritiek op de manier waarop Banksy geld verdient met zijn werk. De hoge prijzen voor zijn doeken (voor zijn versie van de Mona Lisa werd £58.000 pond betaald) en de verkoop aan bedrijven en kunstgaleries gaan volgens sommigen niet samen met een antikapitalistische boodschap. Daar staat tegenover dat Banksy voor een groot deel van zijn werk helemaal geen geld ontvangt. Het wordt anoniem op straat getekend en geschilderd. Banksy maakt daarnaast werk voor goede doelen, zoals Greenpeace, of laat het voor goede doelen gebruiken, zoals voor campagnes van Vredesactie.

20231101.nl_711891_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Ad 3. Niet iedereen heeft waardering voor het gekozen medium of de aard van de boodschap van Banksy. Toen hij in het Midden-Oosten de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden beschilderde merkte een Palestijn op dat Banksy de muur mooi maakte. Toen Banksy de man voor dit compliment bedankte, riposteerde hij: “Wij willen niet dat hij mooi is, we haten deze muur, ga naar huis”

20231101.nl_711891_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

In april 2007 schilderden medewerkers van de antigraffitiploeg van het bedrijf "Transport for London" een graffitiwerk van Banksy over. Het werk werd vijf jaar voordien aangebracht op de muur van een elektriciteitshuis. Het verbeeldde een scène uit de film Pulp Fiction van Quentin Tarantino, waarbij de pistolen die Samuel L. Jackson en John Travolta in die scène vasthouden waren vervangen door bananen. In een persverklaring meldde het bedrijf dat het beleid is om alle graffiti te verwijderen omdat die een sfeer van "verwaarlozing en maatschappelijk verval" creëert. De waarde van het werk werd geschat op € 370 000. De kosten van een eventueel herstel werden geschat op enkele duizenden euros.

20231101.nl_711891_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Op 12 april 2010 schilderde een ploeg schoonmakers in het kader van een project van stadsverfraaiing in de Australische stad Melbourne een werk van de kunstenaar over. Banksy liet in 2003, tijdens een bezoek aan de stad, het werk, dat een rat hangende aan een parachute voorstelt, achter op een muur van een gebouw, vlak achter het Forum Theatre in Hosier Lane.

20231101.nl_711891_29

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Banksy's werk wordt vaak vergeleken met dat van Blek le Rat, de 'Vader van de stencil-graffiti'. Banksy zegt hier zelf over: "...Every time I think I've painted something slightly original, I find out that Blek Le Rat has done it as well, only twenty years earlier."De truc met de versnipperaar in de lijst werd in seizoen 7 van het VIER-programma De Mol gebruikt tijdens een opdracht om een schilderij dat de Mol had gemaakt te onderscheiden van een schilderij van een echte Vietnamese kunstenaar om te checken of de kandidaten het goed hadden, het schilderij van de Mol ging hiertoe door de versnipperaar nadat de kandidaten op een knop hadden gedrukt.

20231101.nl_711891_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Banksy

Banksy

Banksy heeft zelf meerdere boeken gepubliceerd met foto’s van zijn werk in verschillende landen. Zijn eerste boek is gepubliceerd in zwart-wit en heet Banging Your Head Against A Brick Wall. Daarna volgde het full colour gedrukte Existencilism. In 2004 verscheen zijn derde boek genaamd Cut it Out.

20231101.nl_4351_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Het aluminiumoxidepoeder, aluinaarde, wordt daarna in een speciale oven gebracht. Deze ovens zijn gevuld met elektrolyt (een gesmolten keramische substantie genaamd kryoliet). Bij een temperatuur van bijna 1000 °C wordt vervolgens een gelijkstroom door de vloeistof gevoerd. De in de elektrolyt opgeloste aluinaarde wordt door middel van elektrolyse gesplitst, waarbij vloeibaar aluminium en zuurstof vrijkomt. De zuurstof wordt gebonden aan koolstof, die in de vorm van een groot blok (de anode) boven in de oven hangt. De anode wordt tijdens het proces dus opgebruikt, een halve ton koolstof per ton geproduceerd aluminium. Het vloeibare aluminium zakt naar de bodem van de oven, wordt opgezogen en naar de gieterij gebracht. Daar wordt het gereinigd en eventueel gemengd met andere stoffen om bepaalde kwaliteiten aluminium te maken. Daarna worden walsplakken en persstaven gegoten waaruit de uiteindelijke aluminiumproducten kunnen worden gemaakt.

20231101.nl_4351_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Uit 4 ton bauxiet wordt 2 ton aluminiumoxide gemaakt, waaruit weer 1 ton aluminium wordt geproduceerd. In Nederland wordt na de sluiting van de fabriek in Vlissingen en het faillissement van Delfzijl (DAMCO Aluminium Delfzijl) op 27 oktober 2022 geen aluminium meer geproduceerd. Andere grote producenten

20231101.nl_4351_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Aangezien aluminium een tamelijk onedel metaal is, komt het niet in pure vorm in de natuur voor. In verbindingen echter is aluminium bijzonder algemeen. Aluminiumhoudende mineralen maken circa 8,5% van de aardkorst uit. Hoewel aluminium een bestanddeel is van klei, gebruikt de aluminiumindustrie als erts bij voorkeur het mineraal bauxiet. Dit wordt onder andere in Australië en Suriname gewonnen. Winning uit klei is moeilijker en daardoor onrendabel. Wel kost het naar verhouding veel energie om het metaal uit zijn verbindingen vrij te maken.

20231101.nl_4351_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Veel aluminium wordt daarom tegenwoordig hergebruikt. De benodigde winningsenergie van aluminium uit bauxiet bedraagt 155 MJ/kg, maar de herverwerkingsenergie bedraagt slechts 5% daarvan. Het materiaal kent verder nagenoeg geen degeneratie en is voor praktisch 100% herbruikbaar.

20231101.nl_4351_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Aluminium is een zilverwit, buigzaam metaal. Het is stabiel aan de lucht, maar alleen dankzij een dun en gesloten oxidehuidje, dat het metaal een doffe indruk geeft. In aanwezigheid van kwikzouten vormt zich echter een oxide dat een niet-gesloten huid vormt. Onder die omstandigheden oxideert het metaal aan de lucht bijzonder snel en vliegt het in brand. In gepoederde toestand wordt het veel in de pyrotechniek gebruikt (bijvoorbeeld als vaste raketbrandstof), of in thermische lansen.

20231101.nl_4351_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Al+ is bekend uit de verschillende halogeniden, die alleen stabiel zijn bij temperaturen van 900 °C en meer.

20231101.nl_4351_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

De chemie van aluminium wordt beheerst door de neiging Al3+-ionen te vormen. De verbindingen daarvan zijn in het algemeen niet erg oplosbaar. In salpeterzuur lost aluminium op onder vorming van het nitraat Al(NO3)3.

20231101.nl_4351_19

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Een oplossing van aluminiumnitraat is in zuur milieu stabiel maar bij verhoging van de zuurgraad slaat het hydroxide Al(OH)3 neer. Deze verbinding is echter amfoteer: bij verdere verhoging van de pH gaat het weer in oplossing als aluminaat:

20231101.nl_4351_20

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium

Aluminium

Er is een rijke verzameling oxiden, hydroxiden en oxihydroxiden van aluminium die ook als mineraal voorkomen:

20231101.nl_19080_0

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Een schrikkeljaar is een kalenderjaar met 366 dagen in plaats van 365. Deze extra dag, een schrikkeldag, wordt ingevoerd omdat een kalenderjaar van 365 dagen ongeveer 6 uur korter duurt dan het tropisch jaar. Om te voorkomen dat de seizoenen, die vast aan het tropisch jaar verbonden zijn, te veel in een jaar verschuiven, wordt elke 4 jaar een correctie toegepast (met uitzondering van de eeuwjaren die geen veelvoud van 400 zijn).

20231101.nl_19080_1

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

De schrikkeldag valt in de Gregoriaanse kalender op 29 februari en komt voor als het jaartal restloos deelbaar is door 4, maar niet door 100 – tenzij het jaartal restloos deelbaar door 400 is. 2020 was een schrikkeljaar. Daarvoor waren 2004, 2008, 2012 en 2016 (allemaal deelbaar door 4, maar niet door 100) ook schrikkeljaren. Ook 1600 (deelbaar door 400) was een schrikkeljaar. 1700, 1800 en 1900 waren dat niet (deelbaar door 100, maar niet door 400) en 2000 weer wel.

20231101.nl_19080_2

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Een tropisch jaar is de tijd die de Aarde nodig heeft om in haar baan om de Zon van lentepunt naar lentepunt te bewegen. In het tropisch jaar liggen de seizoenen dus vast. Een tropisch jaar is niet exact 365 dagen, maar 5 uren, 48 minuten en 45,1814 seconden langer. Als men zich van dat verschil niets zou aantrekken en de duur van een jaar op 365 dagen zou afronden, dan zou men na vier jaar bijna een dag tekortkomen (preciezer: 23 uur en 15 minuten). Oud en nieuw zou dan te vroeg gevierd worden; bijna een dag voordat de aarde werkelijk helemaal rond de zon is gegaan. Het toelaten van de afwijking zou tot gevolg hebben dat de seizoenen ten opzichte van het kalenderjaar gaan verschuiven, het begin van de lente zou elke 100 jaar ongeveer 24 dagen vroeger vallen.

20231101.nl_19080_3

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

De Aarde heeft 365 dagen en afgerond 6 uur nodig ( dag) om een baan rond de Zon te beschrijven. Door elke 4 jaar een datum tussen te voegen, loopt de kalender weer in de pas met de aarde. Die datum is 29 februari, de schrikkeldag.

20231101.nl_19080_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Dit levert een gemiddelde op van 365 dagen en 6 uur per jaar. In de Juliaanse kalender, de gangbare kalender voor de invoering van de gregoriaanse kalender, werd deze methode gebruikt. De correctie van 6 uur per jaar is echter een overcorrectie ten opzichte van het tropische jaar van 365 dagen, 5 uur, 48 minuten en 45,1814 seconden. De extra 11 minuten en 14,8186 seconden per jaar tellen op tot ongeveer drie dagen per 400 jaar.

20231101.nl_19080_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

In principe kan men dit oplossen door elke 128 jaar een schrikkeljaar minder in te voeren oftewel elke 32e schrikkeldag over te slaan. 365 dagen, 5 uur 48 minuten en 45 seconden komt overeen met 365,2421875 dagen.

20231101.nl_19080_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Deze cyclus van 128 jaren wordt gebruikt in de Iraanse kalender, echter met vier keer verschuiven in plaats van een keer overslaan.

20231101.nl_19080_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

De gregoriaanse kalender lost de overcompensatie op door slechts eeuwjaren die deelbaar zijn door 400 (zoals 1600 en 2000) als schrikkeljaar te behouden, en eeuwjaren die niet deelbaar zijn door 400 (zoals 1700, 1800 en 1900) niet.

20231101.nl_19080_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrikkeljaar

Schrikkeljaar

Met deze gegevens is uit te rekenen dat men iedere 100 jaar een kleine drie kwartier te veel heeft. Hiervoor zal in principe na een aantal millennia nog een correctie nodig zijn. De lengte van het zonnejaar is echter geen constante. Dit wordt veroorzaakt doordat de precessie van de aardas, en daarmee de jaarlengte, niet helemaal constant is. Bovendien neemt de omwentelingssnelheid van de Aarde af door de getijdenwerking van de Maan en de Zon. Om voor toenemende daglengte te corrigeren wordt zo nu en dan een schrikkelseconde ingevoegd. De verandering van de jaarlengte gedeeld door de zo gecorrigeerde daglengte is van dezelfde orde van grootte als de nog resterende afwijking. Doordat het om nog onbekende veranderingen gaat, is niet op voorhand vast te stellen wanneer die schrikkeldag moet worden weggelaten. Uiterlijk in 2035 wordt de schrikkelseconde afgeschaft.

20231101.nl_14688_62

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Como agua para chocolate is een film naar het gelijknamige boek van Laura Esquivel. Hoofdfiguur Tita is verliefd op Pedro. Ze kan echter niet met hem trouwen, omdat haar moeder vindt dat de jongste dochter tradiegetrouw voor de moeder moet zorgen. Zij kan haar liefde aan hem alleen verklaren door haar kookkunst: als men van haar gerechten eet ondergaat men haar gevoelens.

20231101.nl_14688_63

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Bekend is de zegswijze daar kan ik geen chocola van maken. Dit betekent zoveel als 'dit is zo onsamenhangend, onbegrijpelijk of raar dat ik er niets mee kan doen'.

20231101.nl_14688_64

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

In de Italiaanse stad Perugia (Umbrië) wordt sinds 1993 jaarlijks het chocoladefestival Eurochocolate gehouden.

20231101.nl_14688_65

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Sinds 2002 vindt er in Zutphen ieder jaar op de derde zondag van september een chocoladefestival plaats in de binnenstad. Ook in Hattem is tweejaarlijks een chocoladefestival.

20231101.nl_14688_66

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Sinds 2015 wordt in Schiedam tijdens de Brandersfeesten jaarlijks een meerdaags chocoladefestival gehouden.

20231101.nl_14688_67

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Sinds 2009 wordt jaarlijks op 7 juli Wereld Chocolade Dag (World Chocolate Day) gevierd. 13 september is Internationale Dag van de Chocolade.

20231101.nl_14688_68

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Biarritz - Musée du Chocolat, onderdeel van de plaatselijke chocoladefabriek Henriet. Bijzonder zijn de chocoladesculpturen van chocolademaker Serge Couzigou.

20231101.nl_14688_69

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Brugge - In Brugge bevindt zich het chocolademuseum Choco-Story, gevestigd in een oude wijntaverne uit circa 1480.

20231101.nl_14688_70

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chocolade

Chocolade

Eupen - Te Eupen bevindt zich "Chocoladeland", opgericht in 1994 door de plaatselijke chocoladefabriek Jacques. Het is een tentoonstelling over cacao, en chocolade met demonstraties van de werkwijze, en promotie voor de producten van de fabriek.

20231101.nl_12068_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

Wi-Fi-apparatuur valt binnen de EU onder de CEPT-regeling voor Short Range Devices. De voorwaarden voor licentievrij gebruik stellen beperkingen aan het uitgezonden vermogen (in Nederland anno 2015: 100 mW e.i.r.p. ("equivalent isotropically radiated power") voor de 2,4GHz-band, 200 mW e.i.r.p. voor de banden van 5,1-5,3 GHz en 1 W e.i.r.p. voor de banden van 5,4-5,7 GHz).

20231101.nl_12068_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

In sommige landen is 500 mW toegestaan. Er zijn daarom ook wifi-apparaatjes te koop van 500 mW, waarbij men soms beweert een bereik van 1000 meter te hebben. Met speciale richtantennes is met 100 mW een afstand van 500 meter te overbruggen.

20231101.nl_12068_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

Een belangrijk aandachtspunt bij wifinetwerken is de beveiliging van de door de ether verzonden informatie. Een wifiverbinding kan door middel van verschillende technieken worden versleuteld. De twee prominente standaarden zijn WEP en WPA. De WPA-standaard is in juni 2004 gestandaardiseerd als IEEE 802.11i, en WPA2, een verbetering op WPA, is sinds 2006 wijd in gebruik en vereist voor apparatuur met Wi-Fi-certificatie. WEP-beveiliging blijkt in de praktijk makkelijk te kraken; WPA of WPA2 worden daarom aanbevolen. WPA is slechts met zeer veel moeite te kraken, en WPA2 niet of nauwelijks. In oktober 2017 werd echter bekend dat wifinetwerken wereldwijd kwetsbaar zijn door meerdere beveiligingslekken in de WPA2-beveiliging.

20231101.nl_12068_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

Naar Belgisch recht pleegt men het misdrijf van externe hacking indien men zich toegang verschaft tot een wifinetwerk zonder dat men daarvoor de toestemming heeft gekregen van de titularis van het wifinetwerk, ook al is het wifinetwerk niet beveiligd.

20231101.nl_12068_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

WPS is bedacht om de draadloze verbinding te kunnen configureren zonder ingewikkelde wachtwoorden (WEP key of WPA keys) te hoeven intypen. Het kan op twee manieren: Push Button en WPS Personal Identification Number (PIN). Bij de Push Button-methode moet er binnen circa 1 minuut een speciale WPS-knop op de draadloze router en op het verbindende apparaat ingedrukt worden. Beide apparaten wisselen vervolgens automatisch de sleutel uit en de verbinding komt dan tot stand. De meeste apparaten, waaronder wireless USB dongles ondersteunen push-button-setup. Sommige laptops, iOS-apparaten en andere apparaten ondersteunen Push Button niet omdat de functie ontbreekt.

20231101.nl_12068_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

het verbindende apparaat genereert automatisch een pincode die ingetypt moet worden in de draadloze router, of

20231101.nl_12068_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

De eerste methode is omslachtig omdat eerst een pincode gegenereerd wordt door de laptop, dan moet ingelogd worden op de router en pas dan kan de pincode ingevuld worden. De tweede methode is makkelijker omdat altijd dezelfde pincode gebruikt wordt die vaak op een sticker onder op de router of in de handleiding staat en dus rechtstreeks overgetypt kan worden. De tweede methode is ook handig voor smartphones of tablets. Een gebruiker van een smartphone of tablet hoeft dan alleen maar de pincode van het netwerk in te voeren op zijn/haar apparaat om in te loggen.

20231101.nl_12068_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

Met behulp van een speciale QR-code kan een mobiel apparaat makkelijk gekoppeld worden aan een bepaald access point.

20231101.nl_12068_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wi-Fi

Wi-Fi

De gebruikte licentievrijbanden van 2,4 GHz en 5 GHz worden gedeeld door verschillende gebruikers. De 2,4GHz-band is dezelfde band waarin ook magnetrons (voor verhitten van onder meer voedsel) werken, maar vele draadloze toepassingen maken gebruik van dezelfde band, zoals draadloze muizen en toetsenborden, video-overdracht (beveiligingscamera's en tweede televisie-aansluitingen), draadloze deurbellen, garagedeuropeners, hoofdtelefoons en veel andere apparatuur. Bij ingebruikname van deze apparatuur wordt aangeraden om de verschillende kanalen binnen de 2,4GHz-band te bekijken en het kanaal met de minste storing te kiezen. De 5GHz-band kent (2009) minder concurrerende gebruikers, maar doordat het gebruik van deze band naar verwachting zal toenemen zal de onderlinge verstoring ook groter worden.

20231101.nl_903_21

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Over de chronologische volgorde van openbaring zijn moslimgeleerden het globaal eens, maar van een aantal tekstgedeelten is onduidelijk wanneer zij precies zijn geopenbaard. Zo bestaat verschil van mening over welke passage als eerste werd geopenbaard. Een meerderheid van moslimgeleerden gaat ervan uit dat dat de eerste vijf verzen van soera De Bloedklomp waren, die in de maand ramadan van het jaar 610 werden geopenbaard toen Mohammed zich in een grot had teruggetrokken. Anderen denken dat het de eerste twee verzen van soera De Ommantelde waren, of de hele soera De Opening. De meeste islamologen onderschrijven de chronologie die door moslimgeleerden aan de diverse passages wordt toegekend.

20231101.nl_903_22

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Bij de dood van Mohammed in 632 bestond er geen complete, schriftelijke Korantekst. De mondelinge overlevering was in de eerste jaren na Mohammeds dood nog uiterst belangrijk. Toen na de Slag bij Al-Yamaamah (632) echter een groot aantal moslims, waaronder een groot aantal Hafiz gesneuveld was, was dat voor kalief Aboe Bakr aanleiding om de losse tekstfragmenten systematisch te laten verzamelen. Hij wees Zaid ibn Sabit, een van Mohammeds schrijvers, aan om dat te doen. Zaid stond bekend als degene die het meeste van de Koran uit zijn hoofd kende en hij had ook de meeste tekstfragmenten genoteerd.

20231101.nl_903_23

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Zaid baseerde zijn werk in de eerste plaats op de beschikbare geschreven tekstfragmenten, die hij liet controleren door degenen die (delen van) de Koran uit hun hoofd kenden (qurra’, enk.qari’). Vooral voor de juiste volgorde was hij van de qurra’ afhankelijk. Hij veranderde de tekst op geen enkele wijze en voegde er geen verklaringen of redactionele commentaren aan toe.

20231101.nl_903_24

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

De traditionele visie is dat de openbaringen van de Koran onder voorzitterschap van Zaid ibn Sabit werden opgeschreven door Omar ibn al-Chattab, Oethman ibn Affan, Ali ibn Aboe Talib, Talha ibn Oebeydullah, Sa`d ibn Abi Waqqas, Aboe Derda, Mikdad, Oebay ibn Kab, Aboe Moesa el-Eshari en Abdullah ibn Masud. Deze eerste volledige schriftelijke koran (moeshaf – verzameling bladen) ging na de dood van Aboe Bakr naar Omar ibn al-Chattab en na diens dood naar zijn dochter Hafsa, die een van Mohammeds weduwen was. Toch bleef mondelinge overlevering nog lange tijd de belangrijkste manier om de Koran door te geven.

20231101.nl_903_25

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Onder de derde kalief, Oethman ibn Affan (644-656), begon het proces van officiële codificatie van de verzamelde teksten. De reden hiervoor was dat in de verschillende centra van het uitdijende islamitische rijk onenigheid over de correcte manier van reciteren ontstond. Een commissie van vier onder leiding van Zaid ibn Sabit stelde in 651 de eerste officiële codex vast. Door het ontbreken van diakritische tekens en klinkertekens liet deze tekst de mogelijkheid van zeven door de moslimgemeenschap erkende leeswijzen (dialecten) open, zij het dat, waar onenigheid bestond, gekozen werd voor het dialect van Qoeraisj, de stam van Mohammed. Dit betrof vooral de uitspraak en zorgde slechts in beperkte mate voor verschillen in betekenis. Er werden vier, vijf of zes kopieën gemaakt die naar Mekka, Damascus, Basra en Koefa gestuurd werden. Eén exemplaar hield Oethman zelf. Afwijkende exemplaren werden vernietigd. Twee van deze eerste korans zouden nog bewaard zijn in Tasjkent (naar verluidt het persoonlijke exemplaar van Oethman) en in het Topkapi-museum in Istanboel. Efim A. Rezvan dateert de koran van Tasjkent vanwege het gebruikte schrift (Koefisch schrift) rond het jaar 800.

20231101.nl_903_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Ook na deze Oethmaanse tekst bleef de mondelinge overlevering, vooral voor de juiste uitspraak, belangrijk. Rond 700 werden er diakritische puntjes aan toegevoegd om de medeklinkers van elkaar te onderscheiden en nog later werden er ook nog klinkertekens toegevoegd.

20231101.nl_903_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

De huidige gedrukte Koranteksten zijn vrijwel alle gebaseerd op een in 1924 in Caïro gedrukte standaarduitgave.

20231101.nl_903_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Er bestaan geheel verschillende visies op hoe de Koran precies tot stand gekomen is. Zo hield de Koranvertaler Richard Bell zich bezig met het rangschikken van de verschillende soera's onder de aanname dat Mohammed zelf zich met de verzameling en redactie bezig had gehouden. Naast het idee dat Mohammed zijn materiaal ontving door Goddelijke inspiratie, is wel geopperd dat Mohammeds openbaringen voortkwamen uit epileptische aanvallen. Ten slotte zijn er onderzoekers die op grond van archeologische vondsten en taalkundig onderzoek menen dat de Koran is ontstaan uit een verzameling geschriften uit de tijd vóór Mohammed, de meeste kritische onderzoekers noemen joodse (Thora) en christelijke (Evangelie) verhalen en een verzameling volksverhalen gesteld in een aan het Arabisch verwante taal, te weten het Aramees.

20231101.nl_903_29

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koran

Koran

Pogingen van westerse oriëntalisten om de ontstaansgeschiedenis van de Koran te achterhalen en teksten met elkaar te vergelijken worden doorgaans bemoeilijkt door de traditionele islamitische opvatting dat de Koran vanaf het begin ongewijzigd is overgeleverd. In 1979 wist Qadhi Isma'il al-Akwa', directeur van de Jemenitische Antiquiteitenautoriteit, een Duits instituut te interesseren om een vondst uit 1972 van oude Koranresten in Sana'a te onderzoeken, en vanaf 1981 werd ook de Duitse geleerde Gerd Rüdiger Puin daarbij betrokken. De oude Koranfragmenten bleken geschreven in Hidjazi, een zeldzame en, voor zover bekend, oudste vorm van Arabisch schrift. Puin vond allerlei verschillen met de moderne Koran, wat hem in Jemen niet in dank werd afgenomen. In 1987 schreef Parvez Manzoor boos in de Muslim World Book Review dat de onderzoekers erop uit waren het geloof van moslims in de Koran te ondermijnen. In de nieuwe Koran staat tot in details aangegeven hoe de tekst moet worden uitgesproken. De precisie beperkt zich niet tot de klinkers en medeklinkers. Priegeltekentjes geven ook informatie over de voordracht van de tekst. Deze tekens stonden niet in de door Puin gereconstrueerde koran.

20231101.nl_6382_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjiisme

Sjiisme

De sjiieten geloven net als de soennieten in één God, de profeet Mohammed als laatste boodschapper, in de Koran als het woord van God. Het belangrijkste verschil is het geloof dat de Imams als leiders worden gezien die gekozen zijn door God om de boodschap van de Islam te beschermen en uit te leggen.

20231101.nl_6382_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjiisme

Sjiisme

Bijzondere kenmerken van de Sjia zijn de belangrijke plaats van de imams, de nadruk hun positie als bloedverwanten van de Profeet, hun martelaarschap, de rol van de mystiek, de heilige plaatsen, de bedevaarten, de grote feesten en openbare rouw tijdens de maand Moeharram (oktober). In deze maand vormt de Asjoera (letterlijk: de tiende) het hoogtepunt van de tiendaagse rouwperiode om de martelaarsdood en afslachting van Imam Hoessein, en zijn familieleden waaronder zijn vrouw en de meeste van zijn kinderen waaronder de brute moord op zijn zes maanden oude baby in 680. De herdenkingen vinden op deze tiende dag een climax. Tijdens Asjoera bezoeken de gelovigen eerst de moskee. Ze sluiten de avond af met het navertellen van wat er nabij Karbala was gebeurd. De gelovigen herbeleven met het vertellen van emotionele verhalen het drama rond Imam Hussein Ibn Ali. Zo wordt symbolisch het lijden en pijn van Hussein meegedragen.

20231101.nl_6382_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjiisme

Sjiisme

Sjiieten verschillen in verscheidene opzichten van soennieten. Zo geloven zij dat de twaalf imams zondeloos zijn aangezien zij na Mohammed als de laatste Profeet door Allah zijn aangewezen als leiders voor de gehele mensheid en zoals volgens de sjiitische interpretatie terug te vinden is in Soera 33, vers 33. Waar soennieten geloven dat alleen profeten zonder zonden kunnen zijn. Sjiieten erkennen de hadith die de soennieten volgen niet volledig; wel aanvaarden ze enkele hadiths van de Ahl-bait. Daarnaast volgen ze enkele hadiths die door de soennieten als vals worden beschouwd. Verder hebben zij eigen hadith boeken. Het fysiek zien van Allah is volgens de sjiieten onmogelijk, wel is God waar te nemen met het hart. De reden hiervoor is onder andere omdat volgens het sjiisme Allah geen creatie is die je kunt waarnemen zoals je andere creaties waarneemt. Soennieten daarentegen geloven dat een mens God in fysieke vorm kan waarnemen na de dood en nemen beeldspraak soms letterlijk. Tegengesteld aan wat vaak over sjiisme wordt verteld, geloven sjiieten niet dat de Koran is vervalst of onvolledig zou zijn. Een kritiekpunt op de wijziging van de Koran stamt uit overleveringen binnen de sjiitische literatuur en exegesis van de Koran waarin vaak bestaande verzen anders zijn verwoord en klassieke geleerden binnen het twaalversjiisme die dit standpunt verdedigd hebben. Wel zijn zij ervan overtuigd dat enkel de Profeet en zijn familieleden de ware betekenis/uitleg van de Koran hebben gedefinieerd en daarmee het noodzakelijk is om die uitleg te volgen, aangezien hun kennis door God is gegeven en zij dit niet, zoals velen beweren, zelf hebben bedacht. Het grootste bewijs hiervan is voor de sjiieten de negende Imam Mohammed Ibn Ali Al Jawad die op zeer jonge leeftijd (8-9 jaar oud) volledige kennis over wetenschap, wetten en complexe juridische zaken, en religieuze en ethische kwesties beschikte die destijds ongeëvenaard was door de hooggeleerden over de wereld.

20231101.nl_6382_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjiisme

Sjiisme

De voor de sjiieten belangrijkste persoon na de profeet Mohammed is diens neef en eerste imam Ali Ibn Abu Talib. Imam Ali is volgens zowel soennitische als sjiitische overleveringen de enige persoon op aarde die ooit in de Kaäba (het Heiligdom van de Moslims) is geboren. En is voor een groot deel van zijn jeugd opgevoed door de profeet.