Datasets:

rasdani

/

cohere-wikipedia-2023-11-nl-1.5k-articles

like 0

20231101.nl_17427_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucht

Lucht

Het fysiologische mechanisme hierachter is dat bij hoge luchtvochtigheid de huid weinig lichaamsvocht aan de reeds met vocht verzadigde lucht kan afstaan via transpiratie, wat afkoeling bemoeilijkt. Bij een hoge omgevingstemperatuur bestaat dan met name bij zware lichamelijke inspanning het gevaar van oververhitting. Bij koud, winderig weer wordt daarentegen de lichaamswarmte juist heel snel afgevoerd en bestaat het gevaar van onderkoeling.

20231101.nl_17427_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucht

Lucht

Gevoelstemperatuur is dus geen psychologisch effect, maar een meetbaar fenomeen dat vastgesteld kan worden met een thermometer in een vochtige lap. Onder windstille omstandigheden neemt de thermometer de omgevingstemperatuur aan, maar een luchtstroom over de vochtige lap leidt tot meetbare afkoeling door verdamping. Als dit op de juiste manier wordt uitgevoerd, kan zo de natteboltemperatuur gemeten worden.

20231101.nl_17427_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucht

Lucht

Als boven een, door intensieve zonnestraling verwarmde, bodem de luchttemperatuur in opeenvolgende luchtlagen sterk varieert, kan er een luchtspiegeling of fata morgana ontstaan.

20231101.nl_17427_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucht

Lucht

Poollicht ontstaat doordat energierijke geladen deeltjes, afkomstig van de zon (de zonnewind), in botsing komen met losse zuurstof- en stikstofatomen hoog in de atmosfeer, die daardoor geïoniseerd worden. Als de gevormde stikstof- en zuurstofionen vervolgens weer worden teruggevormd tot atomen komt er energie vrij in de vorm van licht, het poollicht.

20231101.nl_6429_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

Hoewel de tradities duidelijk verschillen, zijn ze niet noodzakelijk in tegenspraak. In het Nabije Oosten werden in die tijd en later grotten inderdaad als stal gebruikt: er bestonden zelfs hele woonhuizen en zelfs dorpen die in rotsen uitgehakt waren.

20231101.nl_6429_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

Voor de tijd van Franciscus waren de afbeeldingen van het kersttafereel vaak tweedimensionaal en was het gebruikelijker de omgeving als grot af te beelden.

20231101.nl_6429_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

De kerstboom (een spar, en geen dennenboom) gaat terug op een Duitse gewoonte die ontstaan is in de zestiende eeuw. Luther verklaarde begin zestiende eeuw de kerstboom tot symbool van de geboorte van Jezus. Eerst stond de boom alleen nog in de kerken; eind 19e eeuw haalde men hem, allereerst in protestantse landen, alsnog de huiskamer binnen.

20231101.nl_6429_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

De kerstboom herinnert de christen volgens Luther aan de boom in het paradijs; de kerstboomballen aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De piek in de boom staat voor de ster die de Wijzen de weg wees naar de geboorte­plaats van Jezus; soms wordt de piek daarom door een ster vervangen.

20231101.nl_6429_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

De katholieken gaven eerder aan de kerststal, eventueel met groene versieringen, de ereplaats in huis, pas sinds 1982 staat er in het Vaticaan ook een kerstboom. Protestanten weerden echter in het algemeen de beelden van de kerststal, vanwege hun beeldenverbod, vandaar had de kerstboom bij hen meer succes. Overigens bestond er rond de voortdurend groene naaldboom in de warmere, zuidelijke katholieke landen ook geen voorgeschiedenis of heidense folklore zoals in de Germaanse noordelijke landen.

20231101.nl_6429_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

De kerstboom wordt versierd met kaarsen, slingers, balletjeskettingen, engelenhaar en kerstballen. In verband met brandpreventie is er ook speciale kerstboomverlichting in zwang gekomen, bestaande uit kleine elektrische lampjes in plastic behuizing.

20231101.nl_6429_19

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

De kerstboom wordt thans ook wel theologisch geïnterpreteerd als voorafbeelding van het hout van het kruis van Christus' lijden en offerdood; daarnaast wordt met het groene hout verwezen naar de kribbe en het eeuwig leven dat door Jezus bewerkstelligd en verdiend werd, volgens de christelijke opvatting.

20231101.nl_6429_20

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

Naast de kerstboom zijn er tal van kerstversieringen, die buitens- en binnenshuis opgehangen kunnen worden zoals een kerststuk of een guirlande op een schouw bij de open haard, langs de voordeur of trap. Zij kunnen bestaan uit kaarsen of lampjes, kerstballen, hulsttakken et cetera. Ook het plaatsen van een kerstdorp wordt steeds populairder.

20231101.nl_6429_21

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis

Kerstmis

Men zet sneeuwbollen neer ter kerstversiering. Ook zet men vaak een glazen kaarsenhouder met een waxinelichtje neer om het gezellig te maken in de donkere dagen voor Kerstmis. Op veel plaatsen wordt openbare kerstverlichting gehangen, vooral bij een winkelcentrum, in een winkelstraat of op een plein.

20231101.nl_1593_22

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

De koning neemt één stap tegelijk, recht of diagonaal, en bestrijkt dus de 3 tot 8 aangrenzende velden. Hij begint op e1 of e8. Daarnaast heeft de koning eenmaal per partij een speciale mogelijkheid zich te verplaatsen: de korte en de lange rokade. Hoewel de schaakpartij om de koning draait, is hij niet het sterkste stuk wat betreft de loop.

20231101.nl_1593_23

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

De dame mag naar keuze horizontaal, verticaal of diagonaal bewegen en beheerst 21 tot 27 velden, wat haar veruit het sterkste stuk maakt (zie ook de relatieve waarde van schaakstukken). Zij begint op d1 of d8 (een veld van dezelfde kleur als het stuk zelf).

20231101.nl_1593_24

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Een toren bestrijkt 14 velden. Hij mag naar keuze horizontaal of verticaal bewegen en is het enige stuk dat vanaf de rand hetzelfde bereik heeft als in het centrum (als de loop niet door andere stukken geblokkeerd wordt). De torens beginnen in de hoeken (de velden a1 en h1, respectievelijk a8 en h8).

20231101.nl_1593_25

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Een loper mag diagonaal bewegen en bestrijkt 7 tot 13 velden. Een loper kan niet op een veld komen met een andere kleur, dan waar het stuk in de beginstelling staat. Spreekt men van witte of zwarte lopers, dan doelt men vaak op de kleur van de velden waarop zij zich bewegen. Beide spelers hebben in het begin een 'witte' (nauwkeuriger gezegd: witveldige) en een 'zwarte' (zwartveldige) loper. Lopers beginnen op c1 en f1, respectievelijk c8 en f8.

20231101.nl_1593_26

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Een paard heeft een specifieke zetwijze, ook buiten het schaken bekend geworden als de paardensprong, die op verschillende manieren omschreven kan worden:

20231101.nl_1593_27

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

verplaatsing naar een van de dichtstbijzijnde velden die níet op dezelfde lijn, rij of diagonaal liggen als het uitgangsveld.

20231101.nl_1593_28

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Een paard kan in tegenstelling tot de andere stukken 'springen': het maakt niet uit of er tussen het startveld en eindveld van de zet een ander stuk bevindt. Hoewel een paard minder velden beheerst (2 tot 8), is het in de praktijk nauwelijks zwakker dan een loper. Dit komt enerzijds doordat het mag springen, anderzijds doordat het paard in tegenstelling tot de lopers op zowel witte als zwarte velden kan komen. Wel heeft een paard vaak problemen als het aan de rand of zelfs in de hoek staat. In het laatste geval kan het maar naar twee verschillende velden toe. Paarden staan in de beginstelling op de velden direct naast de hoek: de witte paarden op b1 en g1, de zwarte op b8 en g8.

20231101.nl_1593_29

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Voor alle hierboven genoemde stukken geldt dat ze in alle richtingen op dezelfde manier bewegen en dat ze slaan op dezelfde manier als dat ze 'gaan'. De pionnen hebben echter andere regels:

20231101.nl_1593_30

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaken

Schaken

Pionnen bewegen één veld recht vooruit (voor een witte pion is dit naar een hoger rijnummer, voor een zwarte naar een lager).

20231101.nl_788_39

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Sommige onderzoekers hebben geargumenteerd dat een aantal gemeenschappelijke kenmerken van de insecten, in de ruime zin van hierboven, het resultaat kunnen zijn van convergente evolutie en met name sommige primair niet-gevleugelde insecten zouden nauwer verwant zijn met andere klassen binnen de geleedpotigen dan met de andere insectensoorten, waardoor de klasse der insecten niet monofyletisch zou zijn. Op grond van fossielen is dit moeilijk uit te maken omwille van de schaarste aan goede exemplaren. Er bestaat daarentegen wel een redelijke consensus dat de geleedpotigen monofyletisch zijn, met daarbinnen een nauwe verwantschap tussen de kreeftachtigen, de duizendpotigen en de insecten.

20231101.nl_788_40

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Insecten komen overal ter wereld voor, behalve op open zee, en bewonen alle mogelijke niches in de natuur. Sommige insecten leven grotendeels onder water en kunnen goed zwemmen of over het water lopen. De meeste soorten insecten leven van planten, maar anderen leven van andere dieren, vaak andere insecten. De combinatie van hun enorme soortenaantal en grote vormenrijkdom zorgen ervoor dat de insecten een belangrijke schakel zijn in ieder ecosysteem, op mariene ecosystemen na. De (volgens recente inzichten polyfyletische) zoogdierenorde Insectivora of insecteneters waartoe de spitsmuizen en vleermuizen behoren, zou bijvoorbeeld niet bestaan zonder insecten. Ook andere groepen dieren zoals reptielen, amfibieën en insectenetende vogels zijn afhankelijk van insecten. Ook zijn veel soorten planten van insecten afhankelijk voor de bestuiving, niet alleen bijen, maar ook sommige kevers en vliegen. Ook mensen hebben gemak van insecten. Dankzij insecten zijn producten als honing, zijde en bijenwas beschikbaar en ook spelen insecten een rol in de bestuiving in kassen en in de natuur. Zelfs voor de bestrijding van insecten worden andere soorten gebruikt, zoals sluipwespen die rupsen doden en een aantal lieveheersbeestjes die bekendstaan om hun dieet van bladluizen. Vernis werd in vroeger tijden verkregen dankzij schellak, een stof gewonnen uit een soort luis. Ook de Spaanse vlieg geniet enige bekendheid als afrodisiacum, al is het geen vlieg, maar een kever. In veel landen zijn insecten zelfs een delicatesse, zo worden veel soorten rupsen en sprinkhanen gewaardeerd om de hoge proteïnewaarde en de notenachtige smaak.

20231101.nl_788_41

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Sommige insecten worden als schadelijk beschouwd omdat ze pijnlijk kunnen bijten of steken (goudoogdaas, wesp) of ziekten overbrengen (malariamug, tseetseevlieg). De meeste schade ondervindt de mens echter van plantenetende insecten als luizen, rupsen, tripsen en andere zuigende en knagende insecten die hele oogsten kunnen ruïneren. Vaak zijn de larven of nimfen van insecten veel schadelijker, omdat ze snel moeten groeien en daardoor zeer vraatzuchtig zijn, bovendien vinden ze in gecultiveerde tuinbouw hun ideale leefomgeving. Boktorren zijn een familie van kevers en meestal onschuldige insecten die leven van kleine hoeveelheden nectar of stuifmeel, ze zijn voornamelijk bezig met de voortplanting. De larven daarentegen kunnen grote schade toebrengen aan dode of levende bomen, maar ook aan allerlei houten objecten als kunstwerken en met name steunbalken in oude gebouwen. Er zijn bepaalde insecten die soms een onvoorstelbare schade aan kunnen richten door te zwermen, een voorbeeld is de woestijnsprinkhaan. De uitbraak van het chikungunyavirus in begin 2006 op onder andere Madagaskar en het Franse eiland Réunion was te wijten aan muggen. Hierbij raakten meer dat 150.000 mensen besmet met de pijnlijke infectie waarvan er 77 stierven.

20231101.nl_788_42

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Insectenlarven zoals maden worden ook wel gebruikt in forensisch onderzoek. Dit is te danken aan het feit dat larven voor de snelheid van hun groei sterk afhankelijk van het voedselaanbod en de temperatuur. Hierdoor is het mogelijk - als men zeker weet dat de larven optimaal voedsel hebben en de temperatuur herleid kan worden - bijvoorbeeld de sterfdatum van een misdaadslachtoffer te schatten.

20231101.nl_788_43

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Een ander, vrij experimenteel, gebruik van insecten is wondgenezing met behulp van steriele maden (vliegenlarven). Deze hebben een voorkeur voor rottend, afgestorven vlees en laten gezond vlees intact. Hierdoor kan een wond sneller genezen, omdat het dode en infectueuze vlees wordt verwijderd.

20231101.nl_788_44

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Sinds het begin van de 21e eeuw wordt een grootschalige afname vastgesteld van populaties van, voornamelijk vliegende, insecten. De oorzaak is wellicht een combinatie van de inperking van hun leefgebied, de monocultuur en het gebruik van pesticiden in de landbouw en de klimaatverandering.

20231101.nl_788_45

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Insecten worden tegenwoordig steeds meer gezien als bron van eiwitten in menselijk voedsel. In veel landen is het eten van insecten normaal, maar in delen van de westerse cultuur zoals westelijk Europa is dit niet het geval. Insecten zijn koudbloedig en zijn zeer efficiënt in het omzetten van voedsel. Ze besteden geen energie aan het warm houden van het lichaam en hierdoor leveren ze relatief veel meer eiwitten dan warmbloedige dieren.

20231101.nl_788_46

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Het eten van insecten wordt wel entomofagie genoemd en in een groot deel van de wereld worden sommige insecten of de larven ervan vaak gegeten en erg gewaardeerd als eiwitrijk voedsel. Vaak worden deze dan gekookt, gebakken of geroosterd genuttigd, maar veelal ook rauw of soms levend. Hoewel het eten van andere geleedpotigen zoals kreeften in het moderne Europa gebruikelijk is en deze als lekkernij worden gezien, is het eten van insecten eerder ongebruikelijk en wordt als bizar ervaren. Toch werden ook in Europa nog niet zo lang geleden insecten soms nog in voedsel verwerkt. Een voorbeeld is de meikeversoep die in Frankrijk en Duitsland werd gegeten, niet alleen in tijden van nood.

20231101.nl_788_47

https://nl.wikipedia.org/wiki/Insecten

Insecten

Andere insecten die wel als voedsel worden gebruikt zijn sprinkhanen, reuzenwaterwantsen, keverlarven en kakkerlakken, die meestal worden gebakken voor consumptie. In sommige landen zoals Thailand vindt ook consumptie plaats van dieren zoals spinnen, schorpioenen en duizendpotigen. Deze worden meestal van eventuele gifkaken en -stekels ontdaan, waarna ze worden gefrituurd. Het eten van insecten is in sommige landen ook onderdeel van de militaire training, omdat soldaten zo beter kunnen overleven.

20231101.nl_686560_1

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

De bijnaam wandluis is misleidend, want het dier is geen luis. Het insect moet niet verward worden met de kleerluis, die een enigszins vergelijkbare parasitaire leefwijze heeft.

20231101.nl_686560_2

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

De bedwants is een klein insect en wordt 5 tot 6 mm lang. De kleur is roodbruin tot bruin; net vervelde exemplaren zijn lichter, maar kleuren bij. Het lichaam is breed en sterk afgeplat. Net als vlooien, waar bedwantsen overigens niet aan verwant zijn, stammen zij af van soorten met vleugels, die ze in de loop der tijd weer grotendeels verloren hebben. De restanten zijn zichtbaar als twee kleine 'flapjes' achter het halsschild. Op het achterlijf zijn verticale rijen haren aanwezig, waardoor de wants gestreept lijkt.

20231101.nl_686560_3

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

De bedwants leeft van bloed van onder andere de mens en dankt de naam aan de plek in huis waar zich doorgaans de meeste bedwantsen bevinden, namelijk in en rond het bed. De bedwants prikt door de huid met zijn steeksnuit; deze bestaat uit een buisje dat bloed zuigt en een tweede dat verdovende en antistollende stoffen injecteert. Hierdoor voelt men de beet niet en stolt het bloed minder snel, wat de stroom op gang houdt tot de wants genoeg heeft.

20231101.nl_686560_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

De wants is, zodra hij volwassen is, een goede overlever die maanden zonder voedsel kan. Door het afgeplatte lichaam kunnen de smalste spleten worden betreden, zoals de vele plooien in het beddengoed. Uitgeademde CO2 en lichaamswarmte trekken deze dieren aan. De bedwants kan in principe overal prikken, maar de benen lijken favoriet. De steekwondjes hebben veel weg van muggenbulten - kleine, rode bultjes. Soms zijn rijen bultjes aanwezig; deze zijn veroorzaakt door een bedwants die gestoord werd tijdens het voeden en meerdere malen kort na elkaar geprikt heeft. De wondjes genezen over het algemeen snel; soms komen huidinfecties voor of worden de bultjes opengekrabd waardoor littekens ontstaan. De rode vlekjes zijn pas na enkele weken volledig verdwenen. In tegenstelling tot andere bloedzuigende insecten zoals sommige muggen en vlooien, kan de bedwants geen ziektes overbrengen.

20231101.nl_686560_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

Bij de bevruchting van de bedwants vindt een traumatische inseminatie plaats; het mannetje maakt geen gebruik van een vrouwelijk geslachtsorgaan, maar maakt een gat in het vrouwtje om de geslachtscellen af te geven. De wijfjes leggen enkele tot ongeveer 10 eitjes per dag en in totaal ongeveer 200 gedurende hun leven. Uit een ei komt na ongeveer twee weken de nimf tevoorschijn, die uiterlijk al op de ouders lijkt. De nimf (onderaan afgebeeld) ondergaat een aantal vervellingen en is na zes weken volwassen.

20231101.nl_686560_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

Bedwantsen bijten, waardoor je rode bultjes op je huid kunt krijgen. Deze bultjes zien eruit als muggenbulten en ze jeuken. Na een paar weken verdwijnen de bultjes. Bedwantsen bijten je op plekken waar je lichaam het matras raakt. Typisch voor een bedwantsenbeet is dat je vaak drie beten op een rijtje ziet.

20231101.nl_686560_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

Bedwantsen dragen geen ziektes over, maar de jeukende bultjes kunnen erg vervelend zijn. De meeste mensen krijgen ook veel stress van het idee dat er beestjes in hun bed zitten.

20231101.nl_686560_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

Aangenomen werd dat bedwantsen in de westerse wereld, onder andere als gevolg van het gebruik van DDT, uitgeroeid waren. De laatste jaren lijkt het insect echter bezig aan een terugkeer. Vanaf het begin van de jaren 2000 was dat onder andere het geval in New York. In Europa was de soort zeldzaam, maar de aantallen stijgen. In september 2023 ontstond massahysterie over een vermeende acute invasie van de bedwants in Parijs, deels gebaseerd op nepnieuws. Ook in Nederland en België rukt de bedwants op. Vanaf 2007 is geconstateerd dat in hotels in Amsterdam en Brussel de bedwants weer met enige regelmaat voorkomt.

20231101.nl_686560_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedwants

Bedwants

Indien de bedwants in een ruimte wordt aangetroffen dan zal de gehele ruimte moeten worden behandeld. Bij een lokale behandeling is de kans zeer groot dat men eitjes of nimfen die elders al in de kamer aanwezig zijn niet bestrijdt en de plaag aanwezig blijft. Bij verdenking van bedwants wordt de ruimte onaangeroerd gelaten totdat inspectie en indien nodig bestrijding heeft plaatsgevonden. Dit om verspreiding te voorkomen. Matrassen behoeven meestal niet te worden weggegooid omdat men de bedwantsen daar bij een kleine besmetting vrijwel niet op terug vindt. Een lichte behandeling van het matras voldoet dikwijls al.

20231101.nl_947_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

De chemische en structurele eigenschappen van fullerenen maken dat voor deze koolstofcomplexen misschien een veelbelovende rol is weggelegd in de nanotechnologie.

20231101.nl_947_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

In fijnverdeelde toestand (actieve kool) heeft kool een hoog specifiek oppervlak en kan gebruikt worden als adsorbeermiddel. Het wordt wel gebruikt als filtermateriaal om vloeistoffen te ontkleuren en zelfs ingeslikt om gifstoffen uit het maag-darmkanaal te verwijderen ('Norit').

20231101.nl_947_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

Elektronicaweerstanden (grafietweerstand); koolstof is weliswaar een goede stroomgeleider, maar een dun laagje kan als weerstand dienen. Wel neemt de weerstand met toenemende temperatuur toe. (Hoe krachtiger de stroom, hoe hoger de temperatuur, en hoe hoger de weerstand.) Grafiet heeft daarbij als voordeel dat het temperatuurverhoging goed doorstaat.

20231101.nl_947_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

Als allerbelangrijkste: het element koolstof is onmisbaar voor alle levende wezens: alle organische verbindingen bevatten het element koolstof.

20231101.nl_947_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

Koolstof is een vierwaardig element dat in grote hoeveelheden op aarde voorkomt. Het heeft de unieke eigenschap zich stabiel met andere koolstofatomen te kunnen binden tot ringen en ketens, vertakt of onvertakt.

20231101.nl_947_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

grafiet, een van de zachtste bekende vaste stoffen, met een hardheid van 1,5, maar in de vorm van koolstofvezel wel met een hoge treksterkte;

20231101.nl_947_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

diamant, het hardste natuurlijke mineraal dat we kennen, met een hardheid van 10,0 op de hardheidsschaal van Mohs;

20231101.nl_947_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

fullerenen, synthetische holle structuren met elektrochemische eigenschappen die interessant zijn voor toepassing in nanotechnologie.

20231101.nl_947_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof

Koolstof

Daarnaast zijn er nog exotischer vormen ontdekt zoals lonsdaleïet, glasachtig koolstof en starre, rechte ketens als 'carbyne' (met alternerende enkelvoudige en drievoudige bindingen) en cumuleen (met alleen dubbele bindingen).

20231101.nl_2167316_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

In augustus 2012 werd de app in de Windows Phone Store een aantal dagen uitgeschakeld; een duidelijke reden hiervoor werd niet door WhatsApp gegeven.

20231101.nl_2167316_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Vanaf 30 november 2015 zorgde de Android-client ervoor dat links naar de berichtendienst Telegram niet klikbaar en niet kopieerbaar zijn. Het is bevestigd door meerdere bronnen dat WhatsApp actief domeinen die het woord "telegram" bevatten blokkeert in de broncode van de Android-app. Deze blokkade is opgeheven in september 2016.

20231101.nl_2167316_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Vanaf 30 juni 2017 stopte WhatsApp met de ondersteuning voor Blackberry OS, Blackberry 10, Nokia S40 en Nokia Symbian S60, zodat gebruikers over moesten stappen naar andere platforms, zoals Android, iPhone of Windows Phone.

20231101.nl_2167316_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

De lekken en privacyschendingen in WhatsApp werden, mede door de invloed van het College bescherming persoonsgegevens, gedeeltelijk gedicht. In 2015 maakte de Autoriteit Persoonsgegevens, voorheen het CBP, bekend dat WhatsApp maatregelen had genomen en daardoor nu geheel voldeed aan de wet door de privacy van gebruikers en niet-gebruikers beter te beschermen. Na het toepassen van end-to-end-encryptie genoot WhatsApp, in de ogen van experts eerder nog aanschouwd als een van de slechtst beveiligde applicaties, al snel aanzien als een van de veiligste applicaties op de markt.

20231101.nl_2167316_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Met de tweet “Use Signal” adviseerde Elon Musk op 7 januari 2021 over te stappen van WhatsApp naar Signal, als reactie op de volgens Musk voor gebruikers nadelige wijzigingen in de privacyvoorwaarden van WhatsApp.

20231101.nl_2167316_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Sinds april 2016 worden berichten en oproepen tussen gebruikers sterk beveiligd via end-to-end-encryptie. Dit betekent dat de berichten niet te lezen zijn door andere personen dan de verzender en ontvanger, en er niet meegeluisterd kan worden met de telefoongesprekken die gebruikers via WhatsApp voeren. Ook WhatsApp zelf kan niet meer meelezen en daarom niet voldoen aan tapverzoeken van overheden qua inhoud van berichten.

20231101.nl_2167316_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Wel worden de metadata nog bewaard, wat voor onderzoekers interessant kan zijn omdat dan nog wel gezien kan worden wie met wie praat en op welk tijdstip. Alleen de inhoud van het bericht is onzichtbaar. WhatsApp gebruikt hiervoor de encryptie van de opensourceapplicatie Signal, met het double-ratchet protocol (AXOLOTL), dat in WhatsApp is ingebouwd door Open Whisper Systems' Moxie Marlinspike. WhatsApp heeft de encryptiefunctie uitgerold naar alle platforms en al zijn 1 miljard gebruikers.

20231101.nl_2167316_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Volgens experts is dit een goede zet, goed nieuws voor WhatsApp-gebruikers en een overwinning voor de privacy. De Amerikaanse FBI en het Nederlandse OM hebben laten weten niet blij te zijn met deze beveiliging in WhatsApp, omdat dit criminelen en terroristen zou kunnen helpen veilig te communiceren. Privacycritici wijzen er echter op dat bij de aanslagen in Brussel en Parijs bleek dat terroristen onversleuteld via SMS communiceerden en menen dat terrorisme geen argument is tegen het beveiligen van de berichten van normale burgers.

20231101.nl_2167316_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/WhatsApp

WhatsApp

Het Zwitserse leger verbood begin 2022 militairen om de berichtendienst te gebruiken, vanwege veiligheidsrisico’s, en omdat het gebruik onder de Amerikaanse CLOUD Act valt, waardoor Amerikaanse rechtbanken gegevens kunnen opvorderen, ook als die op buitenlandse servers staan. Enkel de Zwitserse app Threema was nog toegestaan.

20231101.nl_15156_44

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

In 2016 ging Oostende een samenwerking aan met The Crystal Ship, dat een permanente tentoonstelling cureerde in de Oostendse binnenstad. Meer dan 20 internationaal gerenommeerde kunstenaars maakten kunstwerken in de openbare ruimte, van street art tot public art. Zo schilderde Guido Van Helten het reusachtig portret van een visser op een silo, het duo Disorderline een abstract lijnenspel op de zijkant van het Stedelijk Zwembad en Fintan Magee schilderde op de zijkant van een groot appartementsgebouw het portret van een vrouw aan het water. Andere kunstenaars waren onder andere ROA (zwart-witte dieren), Elian (grafische en abstracte compositie), Ella & Pitr (met een absurde vloertekening) en Zio Ziegler (met een graffititechniek, geïnspireerd op Afrikaanse bronnen).

20231101.nl_15156_45

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

Oostende is al regelmatig de locatie geweest voor filmopnames of de plaats waar het filmverhaal zich afspeelt. De naam van Oostende komt vele malen voor in filmtitels. De meest recente langspeelfilms waarin Oostende een prominente rol speelt, zijn Weekend aan Zee, Blinker en de Blixvaten, Ex Drummer, L’Ennemi en cargo.

20231101.nl_15156_46

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

Sinds 2007 vindt in de stad elk jaar het Filmfestival Oostende plaats in de filmzalen van Kinepolis en tot 2012 ook in Ciné Rialto.

20231101.nl_15156_47

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

Oostende telt een aantal jeugdhuizen (OHK, De Korre, Kim/K2 enz.) en een openluchtcentrum (Duin en Zee). In de vakanties vinden projecten en/of festivals zoals Ostend Beach Dance Festival, WOOSHA, Zandrock, Creatuur en het Appelblauwfestival plaats. Daarbuiten biedt Horizon Educatief vzw vorming- en natuursessies aan scholen en groeperingen in het openluchtcentrum. Ook enkele jongerenpartijen waaronder Jong N-VA, Jong VLD, Jongsocialisten, Jong Groen en JONGCD&V zijn actief in de stad.

20231101.nl_15156_48

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

20231101.nl_15156_49

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur. (*) 1976: KPB (2,97%), VFP (1,11%) / 1982: KPB (1,68%), VB (1,54%), RAD (1,35%) / 1988: OTD (3,91%), KP (0,66%) NF (0,34%) / 1994: NIEBOU (2,21%), AOV (0,59%), V.E.L.O. (0,84%), PVDA (0,34%), V.N.P. (0,33%) / 2000: BURGER (0,31%), MLINKS (0,2%), V.E.L.O. (0,5%), V.N.P. (0,31%) / 2006: Avanti! (1,4%) / 2012: LDD (2,98%), ROOD! (1,08%), Alexander (0,36%) / 2018: OK (2,3%), PVDA (2,1%), Recht door Zee (1,9%), DeOostendenaar (1,2%)

20231101.nl_15156_50

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

In de tweede helft van de twintigste eeuw telde Oostende verschillende voetbalclubs, zowel in de nationale als in de provinciale reeksen: AS Oostende, VG Oostende, Hermes Oostende, SK Voorwaarts Oostende, Hoger Op Oostende (dat in 1999 was ontstaan uit een fusie van Hermes en Voorwaarts) en VG Oostende (stamnummer 8837). Anno 2014 bleef er maar één over: KV Oostende, dat tussen 2013 en 2023 in de eerste klasse van het Belgische voetbal speelde. In 2023 degradeerde de club weer naar de tweede klasse. De club ontstond uit een fusie van AS en VG Oostende in 1981. De club werkt zijn thuiswedstrijden af in de Diaz Arena (ongeveer 8.400 plaatsen). Verder heeft ook deelgemeente Zandvoorde een eigen club (FC Union Zandvoorde), die in derde provinciale uitkomt. Tot 2016 had Oostende ook een damesvoetbalploeg, SK Opex Girls, die ooit in de hoogste, nationale afdeling van het damesvoetbal actief was. Vanaf het seizoen 2016-2017 spelen de dames onder de vlag van FC Union Zandvoorde in 2e Provinciale.

20231101.nl_15156_51

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

Basketbalclub BC Oostende speelt in de eerste klasse van het Belgische basketbal. De club werkt zijn thuiswedstrijden af in de COREtec Dôme. In het Belgisch basket zijn ze de recordkampioen.

20231101.nl_15156_52

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oostende

Oostende

Met Hermes Oostende wordt er in de stad ook volleybal gespeeld op een hoog niveau. De damesploeg speelt in de eredivisie van het damesvolleybal, de herenploeg in de tweede divisie. Thuiswedstrijden worden afgewerkt in de Mr. V-arena, in het sportpark De Schorre.

20231101.nl_33266_0

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Karma (Sanskriet कर्म van de wortel kṛ, Pāli: kamma, handeling, actie of daad) is het principe van oorzakelijkheid in het hindoeïsme en boeddhisme dat stelt dat fysieke en mentale acties van een individu gevolgen hebben voor dit leven en volgende levens door middel van reïncarnatie. In het dagelijks gebruik wordt er vaak mee bedoeld dat alles wat gedaan, gedacht of gezegd wordt weer terugkomt bij de persoon zelf. Karma gaat dan over zowel de daad als over het gevolg dat uit die daad voortkomt. Strikt genomen echter, verwijst karma alleen maar naar het verrichten van daden, niet naar de gevolgen van die daden. Het gevolg van een daad is vipāka.

20231101.nl_33266_1

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Karma en het gevolg worden gezien als een natuurlijk principe, een wet van actie en reactie. Er is dus geen god aan het werk die straft of beloont. Een goede daad heeft van nature goede gevolgen, slechte daden hebben van nature slechte gevolgen. Eigenlijk staat de wet van Karma boven het onderscheid van goed en slecht: dus zonder oordeel daarover. Een betere duiding is daarom dat daden met een bepaalde karakteristiek gevolgen van dezelfde karakteristiek veroorzaken.

20231101.nl_33266_2

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Waarschijnlijk is het idee van karma afkomstig uit de inheemse traditie van Groter Magadha, zoals ook het idee van cyclische tijd en wedergeboorte (samsara). Ook Kapila, de mythische filosoof van het samkhya-systeem, zou uit dit gebied stammen. Het had dan ook grote invloed op het uit Magadha stammende boeddhisme en jaïnisme en werd uiteindelijk ook opgenomen in het oudere brahmanisme dat zich zou vormen tot het hindoeïsme.

20231101.nl_33266_3

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Het resultaat van huidige daden, kan in dit leven of in een volgend leven terugkomen en betekent dus een eigen verantwoordelijkheid voor het verloop van het leven, met de daarmee gepaard gaande vreugde en pijn. De gehechtheid aan goede zowel als slechte daden houden de cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte in stand (samsara). Wanneer daden worden uitgevoerd zonder de gehechtheid aan het gevolg van die daden, dan zijn die daden daardoor gevolgloos. Het bestaande karma werkt dan uit en er komt geen nieuw karma bij. Door ongehechtheid aan de persoonlijke gevolgen van het handelen in al zijn aspecten zal er daarom geen reïncarnatie (opnieuw vlees worden) meer plaatsvinden. Volgens het boeddhisme stijgt men zo boven het persoonlijk lijden van het leven uit. Dit is uitblussing (nirvana).

20231101.nl_33266_4

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

De Boeddha onderwees het belang van daden of handelingen. Hij noemde zijn eigen leer dan ook soms een leer van daden (kiriyavada). Hij onderwees dat er verschillende soorten handelingen of daden (karma) bestaan.

20231101.nl_33266_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Het belangrijkste onderscheid dat hij maakte is het onderscheid tussen goede daden en slechte daden. Goede daden leiden tot goede gevolgen, kwade daden leiden tot slechte gevolgen. Een ander belangrijk onderscheid is de manier waarop daden uitgevoerd worden: de Boeddha zei dat dit op drie manieren gedaan wordt: door middel van het lichaam (fysieke daden), spraak(verbale daden) en geest (mentale daden). Van deze drie daden zouden de mentale daden het belangrijkste en het meest zwaarwegend zijn.

20231101.nl_33266_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

In een meer gedetailleerde lering over wat nu precies goede en slechte daden zijn, gaf de Boeddha een lijst van tien soorten daden die ieder een goede en slechte variant hebben. Hebzucht, haat en onwetendheid zouden de drie hoofdoorzaken van slechte daden zijn en het tegenovergestelde van deze drie dingen (onbaatzuchtigheid, liefde en de aanwezigheid van kennis en inzicht) zouden de drie hoofdoorzaken van goede daden zijn.

20231101.nl_33266_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Van belang is ook dat de Boeddha zijn volgelingen niet gebood dat ze moesten geloven dat karma werkelijk bestaat en invloed heeft op het volgende leven: dat geloof liet hij van henzelf afhangen. Wat hij wel deed, is de vier zekerheden onderwijzen. Deze komen erop neer dat iemands daden belangrijker zijn dan het geloof; als iemand goede daden verricht, maakt het niet uit of wordt geloofd in een volgend leven.

20231101.nl_33266_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karma

Karma

Het begrip karma werd in het westen geïntroduceerd door de theosofie. In deze leer van gevolgen gaat het om de lessen die de ziel in het menselijke leven heeft te leren. Bij de introductie van yoga en meditatietechnieken is het begrip karma verder tot het westen doorgedrongen. Deze technieken worden ook aanbevolen om het effect van karma te neutraliseren, voor te zijn, of zelfs om gedeeltelijk karma op te lossen. Als iets goed gedaan wordt, komt er iets goeds voor terug. En als echter iets slechts wordt gedaan, kon ook iets slechts terug worden verwacht.

20231101.nl_102005_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Politieke salafisten komen overeen met puristen, maar verwerpen politieke deelname niet. Deze dient echter het doel een islamitische samenleving te verwezenlijken. Geweld wordt ook door hen in principe afgekeurd, tenzij ter verdediging, bijvoorbeeld tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Irak of tegen 'onislamitische' dictators in het Midden-Oosten.

20231101.nl_102005_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Jihadistische salafisten stellen de (innerlijke en uiterlijke) jihad direct als tweede plicht na de sjahada. Verdediging tegen aanvallen van ongelovigen wordt gezien als een heilige plicht waarvoor een ware moslim zelfs het eigen leven ter beschikking moet stellen. In de meest radicale versie worden beledigingen tegen de islam (bijvoorbeeld spotprenten) ook als 'aanval' gezien, of is zelfs geweld om de islam te verspreiden geoorloofd.

20231101.nl_102005_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Het wahabisme in Saoedi-Arabië wordt beschouwd als een soortgelijke stroming, hoewel salafisten (Arabisch: salafiyyoen) zichzelf nooit wahabieten zullen noemen, omdat dit duidt op persoonsverheerlijking (namelijk die van Mohammed ibn Abdul-Wahhab). Deze term wordt vooral gebruikt onder de westerse islamologen en oriëntalisten.

20231101.nl_102005_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Saoedi-Arabië probeert zijn versie van de islam te exporteren middels financiële steun aan moskeeën en islamitische instellingen teneinde het eigen gezag binnen de islamitische wereld te versterken. Dit geschiedde mede naar aanleiding van de Islamitische Revolutie in Iran, waar Khomeini de Saoedi's verweet de titel 'Hoeder van de Heilige Steden' onwaardig te zijn. De Saoedi's grepen bovendien het momentum van de Iraanse Revolutie aan om op het 'sjiitisch gevaar' te wijzen, ondertussen zelf de eigen versie van de islam verspreidend over de (soennitische) islamitische wereld. Saoedisch of 'koningsgezind' salafisme propageert niet het gebruik van geweld, maar staat wel antidemocratische en antiwesterse ideeën voor.

20231101.nl_102005_14

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Lange tijd hebben overheden in Europese landen de ogen gesloten voor deze opmars van het salafisme. Saoedi-Arabië was niet slechts een belangrijke handelspartner, maar ook een militaire bondgenoot. Bovendien kwam de radicale islam het Westen goed uit als een tegengewicht tegen het communisme.

20231101.nl_102005_15

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

In september 2007 verklaarde minister van Binnenlandse Zaken Ter Horst dat in Nederland tussen de 20.000 en 30.000 mensen mogelijk te beïnvloeden zijn door deze stroming binnen de islam. Er zijn zo'n 2500 potentiële activisten. Met name autochtone bekeerlingen en Marokkaanse jongeren zijn vatbaar voor radicalisering. Voor Turken, Bosniakken en andere hanafistische moslims geldt dit vrijwel niet, omdat salafisme en wahabisme als tegenpool van hun religieuze interpretatie worden gezien.

20231101.nl_102005_16

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Sinds 2011, het begin van de burgeroorlog in Syrië, gaan sommige Nederlandse salafisten daar op jihadreis heen, een deel ervan is bij oorlogshandelingen omgekomen. In 2013 kwam een Marokkaans-Nederlandse 25-jarige man om in een salafistische school in Jemen, waar een burgeroorlog woedt tussen sjiieten en soennieten.

20231101.nl_102005_17

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

Het aantal moskeeën en islamitische instellingen dat onder invloed staat van salafistische centra, neemt toe. Salafistische predikers roepen meestal niet op tot geweld, maar de AIVD beschouwt de salafistische stroming toch als ongewenst. De boodschap is volgens de dienst onverdraagzaam en werkt integratie tegen. Bovendien vormen salafistische moskeeën in veel gevallen het voorportaal tot verdere radicalisering, die in huiskamers of via onafhankelijke predikers plaatsvindt. Ook is het voor veel salafistische moskeeën verleidelijk om ook te radicaliseren, om zo bezoekers van 'huiskamerbijeenkomsten' terug in de moskee te proberen te krijgen.

20231101.nl_102005_18

https://nl.wikipedia.org/wiki/Salafisme

Salafisme

De voormalige baas van de Belgische staatsveiligheid, Alain Winants, verklaarde in 2012 dat het 'salafisme de grootste bedreiging (is) voor de Belgische democratie. Hij wees daarbij concreet naar de acties van leden van Sharia4Belgium die de openbare orde verstoorden en andersdenkenden intimideerden.

20231101.nl_18628_5

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

In Midden-Europa was voor dat doel het zogenaamd Duitse stadsrecht voorhanden en in het geval van Krakau werd in 1257 meer specifiek het Maagdenburger, dat wil zeggen aan de stad Maagdenburg ontleende, recht overgenomen. De nieuwe steden waaronder Krakau werden voorlopig bevolkt met buitenlanders, in dit geval afkomstig uit het Duitse Rijk. In de 13de en 14de eeuw was de burgerij dan ook voornamelijk van Duitse afkomst. Pas in de loop der eeuwen verzwakte de tegenstand van de adel en werd ook aan stadsburgerrecht toegestaan aan Polen, die na verloop van tijd de overhand namen. Zo behoorde in Krakau de Mariakerk eerst aan de Duitstalige parochie en werd de St. Barbarakerk voor de Polen gesticht. De Duitse bestuurstaal van de stadsraad en de gilden werd in de 15de eeuw gaandeweg vervangen door de Poolse en in de 16de eeuw zou Krakau ook cultureel een Poolse stad worden. Het stedelijk patriciaat bleef nog wel tot in de 16de eeuw Duits spreken, mede vanwege de onontbeerlijke handelsrelaties tot de steden in het Duitse Rijk.

20231101.nl_18628_6

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Onder aan die heuvel bevindt zich de drakengrot. Het verhaal gaat dat daar in de Middeleeuwen een draak (Smok Wawelski) woonde die elke dag gevoerd werd met vee (schapen en varkens). Koning Krak beloofde dat diegene die de draak zou verslaan, met zijn dochter mocht trouwen. Een schoenmaker durfde het aan. Hij slachtte een schaap, vulde dat met zwavel en naaide het weer dicht. De draak at dit schaap, vloog in brand en sprong in de Wisła. Daar dronk hij zoveel dat het beest open barstte. Sindsdien is er alleen nog de grot met daarvoor een koperen beeld van een draak.

20231101.nl_18628_7

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Krakau kwam bij de Derde Poolse Deling (1795) aan Oostenrijk, maar werd in 1809 door Napoleon veroverd en bij het door hem ingestelde hertogdom Warschau gevoegd. Dit hertogdom werd na de val van Napoleon ontmanteld en op het Congres van Wenen aan Rusland (Congres-Polen) en Pruisen (Posen) toegekend. Aangezien men het over Krakau niet eens werd, verklaarde men deze stad en de omliggende gebieden tot vrije, onafhankelijke en strikt neutrale stad. Deze Republiek Krakau werd in 1846 door Oostenrijk geannexeerd. Na de Eerste Wereldoorlog werd de stad in 1919 weer Pools.

20231101.nl_18628_8

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Krakau de hoofdstad van het nazi-Duitse General-Gouvernement en woonde Hans Frank in de Wawel.

20231101.nl_18628_9

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Hejnał. Elk uur speelt vanaf de hoogste toren van de Mariakerk (Kosciół Mariacki) een trompetblazer een melodie die plotseling afgebroken wordt. De 'hejnał' was het signaal om de stadspoorten te openen of te sluiten en werd elke ochtend en avond gespeeld. De legende gaat dat in de Middeleeuwen een torenwachter vanaf de noordelijke toren van de kerk de Tataren zag komen. Hij wilde zijn stadsgenoten waarschuwen en speelde op zijn trompet. Zijn trompetspel werd plotseling afgebroken omdat hij geraakt werd door een pijl. Desondanks konden dankzij zijn oplettendheid de stadspoorten net op tijd worden gesloten en de Tartaarse aanval worden afgewend. Sinds de 19e eeuw wordt deze afgebroken 'hejnał' als herinnering aan deze gebeurtenis elk uur gespeeld. Sinds 1927 speelt de Poolse radio deze melodie dagelijks om 12 uur 's middags.

20231101.nl_18628_10

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Lajkonik. Elk jaar op de eerste donderdag na Sacramentsdag (tweede donderdag na Pinksteren) komt de 'Lajkonik' in de stad. De held van het feest rijdt, verkleed als Tataar, op een houten paard de stad in. Hij wordt begeleid door muziek. Sommige mannen dragen die dag een traditioneel kostuum van Krakau. De processie begint bij het klooster in Zwierzyniec en eindigt twee tot drie uur later voor de markthal op de 'Rynek'.

20231101.nl_18628_11

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Kerststallen of Szopka's van Krakau. Elk jaar, begin december, wedijveren vele families in Krakau met elkaar met hun zelfgebouwde kerststal of 'szopka'. Die kerststallen worden uitgestald bij de Kosciół Mariacki. In de kerststallen verwerken ze vele elementen van gebouwen uit Krakau. Vaak zijn de torens van de Mariakerk te herkennen of de gouden koepel van de kathedraal op de Wawel. En de drakengrot is er ook vaak in te zien. Na de jurering worden de mooiste kerststallen in het historisch museum uitgestald.

20231101.nl_18628_12

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Krakau is sinds duizend jaar een bisdom en sinds 1925 de zetel van een rooms-katholieke aartsbisschop. Deze werd van 1964 tot 1978 bekleed door Karol Wojtyła, die daarna tot paus werd gekozen (Johannes Paulus II). De stad is van oudsher een katholiek bolwerk. De eens omvangrijke joodse bevolking is in de Tweede Wereldoorlog vrijwel geheel uitgeroeid.

20231101.nl_18628_13

https://nl.wikipedia.org/wiki/Krakau

Krakau

Van 25 tot 31 juli 2016 hebben de Wereldjongerendagen van de Katholieke Kerk plaatsgevonden in Krakau.

20231101.nl_138101_34

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Boyce, M. ‘Ahura Mazdâ.’ In: Encyclopædia Iranica. Volume I/7. New York: Columbia University.,2011 (1987), blz. 684-687. Geraadpleegd op 07-07-2018 op www.iranicaonline.org.

20231101.nl_138101_35

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Boyce, M. 'Ameš Spenta.' In: Encyclopaedia Iranica. Vol. I, Fasc. 9. New York: Columbia University, blz. 933-936. Op 04-07-2018 geraadpleegd op www.iranicaonline.org.

20231101.nl_138101_36

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Cereti, C.G. 'Middle Persian Literature i. Pahlavi Literature.' In: Encyclopaedia Iranica. New York: Columbia University, 2009. Op 09-07-2018 geraadpleegd op www.iranicaonline.org.

20231101.nl_138101_37

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Choksy, Jamsheed K. 'Zoroastrianism.' In: Encyclopedia of Religion. Volume 1. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005 (1987), blz. 9988-10008.

20231101.nl_138101_38

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Duchesne-Guillemin, J. 'Ahriman.' In: Encyclopædia Iranica, I/6-7. New York: Columbia University: 2011 (1984), blz. 670-673. Op 07-07-2018 geraadpleegd op www.iranicaonline.org.

20231101.nl_138101_39

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme

Zoroastrisme

Gnoli, Gherardo. 'Amesha Spentas.' In: Encyclopedia of Religion. Volume I. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005 (1987), blz. 290-291.