Datasets:

WikiQuality

/

length_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

13386

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%8B%9E%E1%8A%95%20%E1%8A%95%E1%8C%A3%E1%8D%8D

የኦዞን ንጣፍ

የኦዞን ንጣፍ በመሬት ከባቢ አየር ውስጥ የሚገኝ ንጣፍ ሲሆን በአንፃራዊ ሁኔታ ከፍተኛ መጠን ያለው ኦዞን 3) የያዘ ነው። ይህ ንጣፍ ከ97 እስከ 99 በመቶ የሚሆነውን ባለከፍተኛ ድግግሞሽ አልትራቫዮሌት ጨረር የመምጠጥ አቅም አለው። የመሬት ጥናት

10487

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%85%E1%89%B0%E1%88%9B%20%E1%8C%8B%E1%8A%95%E1%8B%B2

ማህተማ ጋንዲ

ማሀትማ ጋንዲ በመባል የሚታወቁት ሞሃንዳስ ካራምቻንድ ጋንዲ ሕንድን ከእንግሊዝ ቅኝ ግዛትነት ለማውጣት የተደረገውን ሰላማዊ ትግል መርተው ግብ ያገቡ መሪ ናቸው። እኚህ ታላቅ የሰላማዊ እንቅስቃሴ መሪ ጥር ቀን ዓ/ም በነፍሰ ገዳይ እጅ ተገደሉ። ደግሞ ይዩ ሳትያግራሃ ቢምራኦ አምበድካር መሪዎች

17785

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%89%A5%E1%8C%A0%E1%89%B5

ጉብጠት

ጉብጠት አንድ መስመር ወይም ገጽታ ከቀጥተኛ መስመር ወይም ከጠፍጣፋ ጠለል የሚለይበትን መጠን የምንለካበት የሂሳብ ጽንሰ ሃሳብ ነው። ከዚህ አንጻር ጉብጠት ማለት በአንድ መስመር ላይ የሚያጋጥመን የአቅጣጫ ለውጥ በእያንዳንዷ የርዝመት መስፈርት ሲካፈል ማለት ነው። ቀስ ብሎ አቅጣጫው ከቀየረ፣ አንስተኛ ጉብጠት አለው እንላለን። አቅጣጫው በፍጥነት ከቀየረ ከፍተኛ ጉብጠት አለው እንላለን የጉብጠት ጽንሰ ሃሳብ መነሻ ክብ ነው። ሁለት ክቦችን የሚለያያቸው የሬዲየሳቸው መጠን ነው። ከፍተኛ ራዲየስ ወይም ሰፊ ክቦች በቀስታ የሚጎብጡ ስሆኑ ዝቅተኛ ራዲየስ ያላቸው ደግሞ በቶሎ ይጎብጣሉ። ስለዚህ የአንድ ክብ ራዲየስና ጉብጠቱ የተገላቢጦሽ ግንኙነት አላቸው። ስለሆነም የአንድ ክብ ሬዲየስ ቢሆን ጉብጠቱ ይሆናል ማለት ነው። እንግዲህ ከዚህ ተነስተን የማናቸውንም መስመሮች ጉብጠት ለመለካት እንሞክራለን። አንድ ጎባጣ መስመር ቢሰጠንና ነጥብ እላዩ ላይ ቢሆን, አንድ የተለየ ክብ ያንን ጎባጣ መስመር በዚያ ነጥብ ላይ ከሁሉ በላይ ይቀርበዋል። ይህ ክብ ኦሱሌቲንግ ክብ የሚባለው ነው። ስለሆነም በዚህ ነጥብ ላይ የሚገኘው ኦሱሌቲን ክብ ሬዲየስ ግልባጭ የዚያ መስመር ጉብጠት ይባላል። በማዕዘን (አቅጣጫ መለኪያ) የአንድን መስመር ጉብጠት እንዲህ እንለካለን፣ እዚህ ላይ ኢምንት ርዝመት ሲሆን፣ የግሪኩ ፋይ ደግሞ ማዕዘን መለኪያ ነው የነጥቡን አቀመማመጥ በቬክተር በዚህ መልኩ ብንጽፍ እዚያ ነጥብ ያለውን ጉብጠት በቬክተር ስሌት እንዲህ እንጽፋለን፦ ይህ ዋናው ቀመር ቢሆንም ለተጨባጭ ስራ ስለማያመች፣ ግልጽ የሆኑ ቀመሮቹን እንዲህ እናሰላለን፡ ቀመር 1 ቀመር 2 ቀመር3 መስመሩ በፖላር ኮርዲኔት ከተወከለ፣ ጉብጠቱ እንዲህ ይሰላል ሥነ ጉብጠት

48981

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%89%AC%E1%88%AD%E1%89%B6%E1%8A%95%20%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8A%AE%E1%89%B5

የኦቬርቶን መስኮት

የኦቬርቶን መስኮት በአሜሪካዊው ልጅ ዮዴፍ ኦቬርቶን (1952-1995 ዓም) የተደረጀ ሕዝባዊ ፖሊሲ ለውጥ አራያ ነው። ልጅ ኦቬርቶን በ1995 ዓም በ43ኛው ዓመቱ በአውሮፕላን አደጋ ካረፈ በኋላ፣ አራያው «የኦቬርቶን መስኮት» ተብሎ ዝንኛነትን አግገኝቷል። በዚያው ኦቬርቶን መስኮት አራያ ዘንድ፣ ከአርነት እስከ ባርነት በሚለው መስመር ላይ፣ ለማንኛውም ፖለቲካዊ ሀሣብ ቢቀርብም የሚከተሉት ደረጆች ይኖራሉ፦ ወደ አርነት 1) የማይታሠብ 2) አክራሪ 3) የሚቀበል (መስኮቱ እዚህ ይጀምራል) 4) አስተዋይ 5) በሕዝብ የሚወደድ 6) መምሪያ (ፖሊሲ) ወደ ባርነት 7) በሕዝብ የሚወደድ 8) አስተዋይ 9) የሚቀበል (መስኮቱ እዚህ ይዘጋል) 10) አክራሪ 11) የማይታሰብ የፖለቲካ

53196

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A4%E1%8A%94%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8B%B4%E1%88%9D%E1%89%B4

ቤኔያም ዴምቴ

ቤኔያም በላይ ደምቴ (ሐምሌ 18 ቀን 1998 ተወለደ) የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ክለብ ቅዱስ ጊዮርጊስ እና የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን በአጥቂ አማካኝነት የሚጫወት ኢትዮጵያዊ ፕሮፌሽናል እግር ኳስ ተጫዋች

12268

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%AE%E1%89%B9%20%E1%88%98%E1%8A%B3%E1%8B%AB%20%E1%88%B0%E1%88%8C%E1%8B%B3

የመንደሮቹ መኳያ ሰሌዳ

የመንደሮቹ መኳያ ሰሌዳ ከጥንታዊ ግብጽ የተገኘ ቅርስ ሲሆን፣ ኩልን ወዘተ. ለማደባለቅ ከተጠቀሙት ሠሌዳዎች አንድ ነው። የተሠራበት ዘመን 3100 ዓክልበ. አካባቢ መሆኑ ይታመናል። ይህም በፈርዖኖች ቅድመ-ዘመን ነበረ፤ በአባይ ወንዝ ሸለቆ የነበሩት ሀገራት በአንድ የግብጽ መንግሥት ገና ሳይዋሀዱ ማለት ነው። በሠሌዳው ፊት ላይ፣ በሦስት መስመሮች የሚራመዱ እንስሶች (ከብት፣ አህያና ፍየል) ይታያሉ። አራተኛውም መስመር አትክልትን ያሳያል። በአንዳንድ ሊቃውንት አስተሳሰብ ዘንድ፣ በአትክልቱ አጠገብ አንዱ ምልክት «ቴሄኑ» (ልብያ) የሚባል ሃይሮግሊፍ ነው፤ ስለዚህ ሠሌዳው ደግሞ የቴሄኑ ሠሌዳ ወይም የሊብያ ሠሌዳ ተብሏል። ሌሎች ሊቃውንት ግን ምልክቱ «ቴሄኑ» አይደለምና የግዮን ሸለቆ ከቶሞች ይሆናሉ ብለዋል። በሠሌዳው ጀርባ ሰባት መንደሮች ወይም ከተሞች አሉ። እነዚህ 7 ከተሞች በግድግዳዎች ውስጥ ሲሆኑ እያንዳንዱ ከተማ በውስጡና በላዩ ልዩ ልዩ ምልክት አለበት። በላዩ ያለው ምልክት መኰትኰቻ የያዘ አውሬ፣ ተኋን ወይም ወፍ አይነት ነው። ከዚህ ጭምር በየከተማው የቅያስ ምልክቶች በልዩ ልዩ መጠኖች አሉ። በድምሩ 28 ቅያሶች አሉ፤ ይህ ምናልባት የሕዝብ ወይም የሕንፃ ብዛት ያመልክታል። 1ኛው ላይኛው ምልክት ጠፍቷል፤ የውስጡ ምልክት ጢንዚዛ፤ 4 ቅያሶች፤ 2ኛው ላይኛው ምልክት የለም፤ የውስጡ ምልክት 2 ሰዎች ሲታገሉ፤ ቅያስ የለም፤ 3ኛው ላይኛው ምልክት የለም፤ የውስጡ ምልክት ሺመላ፤ 7 ቅያሶች፤ 4ኛው ላይኛው ምልክት ጭላት፤ የውስጡ ምልክት ጉጉት፤ 8 ቅያሶች፤ 5ኛው ላይኛው ምልክት 2 ጭላቶች በዓላማዎች ላይ፣ ማረሻዎች ይዘው፤ የውስጡ ምልክት የወረቀት ተክል፤ 3 ቅያሶች፤ 6ኛው ላይኛው ምልክት ጊንጥ ነው፤ የውስጡ ምልክት ቤተመንግሥት፤ 3 ቅያሶች፤ 7ኛው ላይኛው ምልክት አንበሳ ነው፤ የውስጡ ምልክት የ«ካ» (ነፍስ) እጆች፣ 3 ቅያሶች። ሥነ ቅርስ ጥንታዊ

50129

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%8C%8D%E1%88%A3

ጉግሣ

ራስ ጉግሣ በኢትዮጵያ ዘመነ መሳፍንት ከ1792 እስከ 1817 ዓም ድረስ የበጌምድር ራስ፣ የየጁ ስርወ መንግስት እንደራሴ ነበሩ። የመርሶ ባሬንቶ እና የራስ ዓሊጋዝ እኅት የከፈይ ልጅ ነበሩ። በእንግላንድ ተጓዥ ናታንየል ፒርስ ጽሑፍ መሠረት፣ ወልደ ሚካኤል የሚል የክርስትና ስም ተቀበሉ። ዘመናቸው የሥርወ መንግሥቱ ጫፍ ተብሏል። ከሴት ልጆቻቸው አንዲቱ ለደጃዝማች መሩ ዘደምቢያ፣ ሌላይቱም ሂሩት ለደጃዝማች ኃይለ ማርያም ተጋባች። ዜና መዋዕሎች እንደሚሉ፣ ጉግሣ የበጌምድር ራስ በሆኑ ጊዜ ዋና ከተማቸውን በተራሮች ከጎንደር 60 ኪሎሜትር ወደ ደቡብ ምሥራቅ ሌቦ በተባለ ሥፍራ አደረጉት። ጉግሣ እንደራሴ እየሆኑ፣ ከበጌምድር መኳንንት መሬትን ያዙባቸው፣ ንጉሠ ነገሥቱም በስም ብቻ ቀሩ። በ1792 ዓም የመሬት ይዞታ ከጉልት ወደ መንግሥት ንብረት እንዲቀየር በንጉሥ ስም ዐወጁ። በመጀመርያው፣ ገበሬዎቹ ከጉልተኞቹ ነጻ ስለ ወጡ ደስ አሉ። ሆኖም ከዚያ ራስ ጉግሣ የታላላቆቹን ቤተሠቦች መሬት በየዓመቱ በየሰበቡ እየያዙባቸው ስለ ሆነ፣ ገበሬዎቹ የሚጠብቁዋቸውን የሚከራክሩላቸውንም አጡ። አቶ ሪቻርድ ፓንክኸርስት እንደ ጻፉ፣ «ይህም እየሆነ፣ መሬታቸው የጠፋባቸው መኳንንቱ ሁሉ ያህል ቅጥረኛ ወታደሮች ሆኑ። አንዳንዴ ሙሉ መንደሮች አገራቸውን ትተው ወደ ጎረቤት አገር ይፈልሱ ነበር፤ መኳንንቱ እንዲህ ነጣቂዎች ሆኑና። ከገበሬዎቹም ወገን ብዙዎች ወደ ጭፍሮች ገቡ፤ የሥራዊት ኑሮ ከእርሻ አገልግሎት መረጡና።» በ1795 ዓም ራስ ጉግሣ በኢኦተቤ ውስጥ በታየው ትምሕርታዊ ክርክር ውስጥ ገቡ። የእጨጌ ወልደ ዮና ወገን ደግፈው የተቀራኒ «ቅባት» ወገን ከበጌምድር ለቅቆ እንዲወጣ አደረጉ። በዚያንም ወቅት ያህል አቡና ፫ኛው ዮሳብ ሲያርፉ ቤተ ክርስቲያኑ እየደከመች ራስ ጉግሣ በመስከረም 1 1796 ዓም የቤተ ክርስቲያኑን ቦታዎች ዘረፉ። ራስ ጉግሣ በሰላም ዓርፈው በደብረ ታቦር በታቦር እየሱስ ቤተ ክርስቲያን ተቀበሩ። ዋቢ ምንጮች ኢትዮጵያ በ19ኛው ክፍለ

19554

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%89%A0%E1%8B%8B%E1%8A%93%20%E1%88%9A%E1%8B%B6%20%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%88%A8%E1%8A%9B

ነገር በዋና ሚዶ በእረኛ

ነገር በዋና ሚዶ በእረኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ መደብ ተረትና

21943

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%8C%A5%E1%88%89%E1%88%85%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%8C%A5%E1%88%8B%E1%89%B8%E1%8B%8D%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%8B%B5%E1%88%89%E1%88%85%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%89%A0%E1%8B%B5%E1%88%8B%E1%89%B8%E1%8B%8D

ይጥሉህ አትጥላቸው ይበድሉህ አትበድላቸው

ይጥሉህ አትጥላቸው ይበድሉህ አትበድላቸው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይጥሉህ አትጥላቸው ይበድሉህ አትበድላቸው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

21109

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%8D%20%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%88%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%88%B5%E1%88%9D%20%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%88%B3%E1%88%8D

የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል

የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

16779

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%8B%E1%8C%A5%E1%8A%9B%E1%8B%8A%20%E1%8B%AD%E1%8B%98%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%8B%E1%89%B8%E1%8B%8D%20%E1%8D%95%E1%88%8B%E1%8A%94%E1%89%B6%E1%89%BD

ቋጥኛዊ ይዘት ያላቸው ፕላኔቶች

ቋጥኛዊ ይዘት ያላቸው ፕላኔቶች በዋናነት ከሲሊኬት ቋጥኝ ወይም ብረት አስተኔ የተገነቡ ፕላኔቶች ናቸው። እነኚህም በሥርዓተ ፀሐይ ውስጥ ወደ ፀሐይ የተጠጉት ፕላኔቶች ናቸው። ሥነ ፈለክ የመሬት ጥናት

21746

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%B5%E1%8C%8B%20%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው

ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

46951

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%8A%95%E1%8B%B1%E1%88%B5%20%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%9D

ኢንዱስ ወንዝ

ኢንዱስ ወንዝ በፓኪስታን፣ ሕንድና ቻይና የሚፈስስ ታላቅ ወንዝ ነው። ፓኪስታን ሕንድ ቻይና

46677

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8B%E1%88%8A%E1%88%B5%E1%8B%AB%20%28%E1%8B%A8%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%8D%93%E1%8A%95%E1%8B%AB%20%E1%8A%AD%E1%8D%8D%E1%88%8B%E1%8C%88%E1%88%AD%29

ጋሊስያ (የእስፓንያ ክፍላገር)

ጋሊስያ (እስፓንኛ፦ /ጋሊስያ/) የእስፓንያ ክፍላገር ነው። ዋና ከተማ ሳንቲያጎ ዴ ኮምፖስቴላ ነው። የእስፓንያ

44519

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8B%95%E1%89%86%E1%89%A5-%E1%88%83%E1%88%AD

ያዕቆብ-ሃር

ያዕቆብ-ሃር ግብጽን በ፪ኛው ጨለማ ዘመን (14ኛው ሥርወ መንግሥት) በ1742 ዓክልበ. ግድም የገዛ ፈርዖን ነበረ። ያዕቆብ-ሃር በነገስታት ዝርዝሮች አልተዘረዘረም። የሚታወቀው ከ፳፯ የጥንዚዛ ማህተሞች ነው። እነዚህ ማኅተሞች በከነዓንና በኩሽ ሲገኙ የንግድ ተጽእኖ ስፋት ያሳያል። መምህር ኪም ራይሆልት እንዳሰረዳው፣ ያዕቆብ-ሃር የሂክሶስ (፲፭ኛው ሥርወ መንግሥት) ፈርዖን ሳይሆን መጨረሻ ቅርስ የተገኘለትየ፲፬ኛው ሥርወ መንግሥት ፈርዖን ነበር። ከእርሱ በኋላ ፈርዖኖች ለጌሤም እንደተፈቀዱ አይመስልም። የ ዐ ቀ በ ሀ ረ በግብጽኛ ሃይሮግሊፍ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን

17292

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%89%E1%8B%B5%E1%88%AE%E1%8B%8D%20%E1%8B%8A%E1%88%8D%E1%88%B0%E1%8A%95

ዉድሮው ዊልሰን

ቶማስ ውድሮው ዊልሰን (እንግሊዝኛ: (ከታኅሣሥ ቀን እስከ ጥር ቀን ዓ.ም.) ፳፰ኛው የአሜሪካ ፕሬዚዳንት ነበሩ። በስልጣን ዘመናቸው ምክትል ፕሬዝዳንት ሁነው የተሾሙት ቶማስ ሄንድሪክስ ናቸው። ፕሬዝዳንቱ የዴሞክራቲክ ፓርቲ አባልነበሩ። ይዩ የአሜሪካ ፕሬዚዳንት የአሜሪካ ፕሬዝዳንቶች ዝርዝር የአሜሪካ

12287

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A2%E1%88%8B%E1%88%8D

ቢላል

በአላህ ስም እጅግ በጣም ሩህሩህ በጣም አዛኝ በሆነው ያ አላህ አንተ ካሳወቅከን በስተቀር እውቀት የለንምና ጠቃሚ እውቀትን ትሰጠን ዘንድ እንማጸንሀለን ::አሜን ቢላል በባርነት ቢላል ኢብን ረባህ በአረብኛ የሚታወቅበት ስሞቹም ቢላል አል ሃበሽይ፣ ቢላል ኢብን ሪያህ፣እና ቢላል ኢብን ረባህ. ቢላል ታማኝ እና ኢማንነኛ ነበር በነብዩ ሙሀመድ ልብ ዉስጥ ልዩ ቦታ ነበረዉ. ቢላል የተወለደዉ ነብዩ ሙሀመድ ከተወለዱበት ቅዱስ ከተማ መካ ዉስጥ ነዉ የተወለደዉ ቤተሰቦቹ ገን በኢትዮጵያ ደማስቆ በምትባል ከተማ ዉስጥ ነዉ ተነስተዉ ወደ መካ ከአቢሲኒያ ኢትዮፕያ ዉስጥ በባርነት ተሽጠዉ ነበር የሀዱት የሚባለዉ. ቢላል ከባርነት ላወጣዉ እስልምና በሙአዚንነት ስያገለግል ነዉ የሞተዉ. በሙአዚንነቱ በእስልምና ታሪክ የመጀመርያዉ ሙአዚን ነዉ. ለመጀመርያ ሙአዚንነቱ የተመረጠዉ በነብዩ ሙሀመድ ነበር. ቢላል ከባርነት የወጣዉ በአቡበክር ነበር. ምክንያቱም ቢላል ባርያ ስለነበር አሳዳሪዉ ኡመያህ ከእስልምና ዉጣ በነላት እና ኡዛ እመን ሲል በመካ በርሃ በጸሀይ በተቃጠለ አሽዋማ መሬት ላይ አስሮ ሆዱ ላይ ትልቅ ደንጋይ እየጣለ ሲቀጣዉ አሀዱን አሀድ እያለ ስቃዩን ለአላህ ስያደርግ ስቃዩን ለማስቆም አቡበክር ሰዉ ልኮ በፈለገዉ ያህል ገንዘብ እንዲገዛዉ ጠየቀዉ ኡመያህም እሽ ሲል ሸጠለት. ከዛም አቡበከር ለራሱ ባርያ ሊአደርገዉ አልፈለገም ነጻነትን ሰጠዉ. ከዛን ቀን ቡሃላ ባርነቱ አብቅትዋል. ቢላል ድምጸ መርዋው ህዝቦቹን በሚያምር ድምጹ የሚጣራ ይሉታል. ቢላል የሞተዉ በ638 እስከ 642 ባለዉ ነው. እስልምናን የተቀበለዉ የአስራ ስድስት አመት ወጠጤ እያለ ነበር. በስልምና የቢላል ታሪክ እስልምና ከመጣ ቡሃላ እንዴት ባርነት እንደቀነሰ ነዉ. =እንዴት ወደ እስልምና እንደገባ ቢላል ኢብኑ ረባህ የምስጋና እና የሙገሳ ቃላትን ሲሰማ አንገቱን ይደፋ ነበር እናም አይኖቹን በትዝታ ገርበብ አድርጎ ትናንት ባሪያ የነበርኩ ሀበሻ ነኝ ይላል። እነሱ ግን የእኛ ልዑል ብለው ነበር የሚጠሩት። ኡመያ ኢብን ኸለፍ በመባል የሚታወቅ ቁረይሽ ባሪያ የነበረው ቢላል ነብዩ ሙሀመድ ሰለላሁ አለይሂ ወሰለም በነብይነት የመላካቸው ወሬ የመካን ህዝብ ሲያተራምስ ከቢላል ጆሮ ደረሰ። የቢላል አሳዳሪ ከእንግዶቹ ጋር ስለ ነብዩ መላክ እና ጣኦታቸውን እንደሚቃወም በንዴት እየተብሰለሰለ እና ሴራ እያውጠነጠነ ሲናገር ሙሐመድ ስለተንሱበት አላማ እና ምን እያሉም እንደሚያስተምሩ ሊቀነጭብ ቻለ። አዲስ የመጣው ዲን ለአካባቢው እንግዳ እና ስር ነቀል ለማምጣት ያለመ ሙሀመድም ምንም እንኳን ነብይ ነኝ ብለው በመናገራቸው ተቃውሞ የገጠማቸው ቢሆንም ታማኝ :እውነተኛ እና በስነ ምግባር የታነጹ መሆናቸውን ከጠላቶቻቸው ቁንጮዎች አንደበት አድምጧል። «ሙሀመድ አንድም ቀን ዋሽቶ አያውቅም: ጠንቋይም ሆነ እብድ አልነበረም:... ዛሬ ግን እኛ እርሱን በነዙህ ነገሮች መጥራት ይኖርብናል። ወደ እርሱ የሚጎርፉትን ሰዎች መግታት የምንችለው በዚህ መንገድ ነው።» በማለት ዚዶልቱ ቢላል ታዝቧል። እምነቱን ሲገልጽ ሙሐመድን የሚቃወሙት በቅድሚያ የአባቶቻቸውን እምነት ቀጣይነት ለማረጋገጥ ሲሆን በሁለተኛ ደረጃ ደግሞ የቁረይሽን የበላይነት የሚያከስም መስሎ ስለተሰማቸው ነው። ቁረይሽ በመላው አረብ ለጣኦታዊ እምነት ማዕከል በሆነችው በመካ የሚገኝ ነገድ በመሆኑ ተፈሪነቱ እና ከበሬታው የላቀ ነበር። በ 3ኛ ደረጃ በኒ ሀሽም ተብሎ በሚታወቀው የነብዩ ሙሐመድ የዘር ሀረግ ቤተሰብ ላይ ያሳደሩት ቅናት እና ምቀኝነት ነበር። ከበኒ ሀሽም ቤተሰብ ነብይ እና መልእክተና መምጣቱን እንደ ሽንፈት ቆጥረውታል ሁሉም ጎሳ እና ቤተሰብ ከራሱ ወገን ነብይ እንዲወጣ ይመኝ ነበር። ከ እለታት አንድ ቀን ቢላል ኢብኑ ረባህ የኢማን ብርሀን ፈነጠቀበት ምርጫውን ይፋ ማድረግ እንዳለበት ወሰነ። ወደነብዩ ሙሀመድ በመሄድም ለኢስላም እጁን መስጠቱን ይፋ አደረገ። የቢላል መስለም በመካ ምድር ተሰማ። የበኒ ጁመህ መሪዎች በቁጣ ተወጠሩ በተለይ አሳዳሪው የኢስላም ጠላት ኡመያ ኢብን ኸለፍ ሀበሻዊ ባሪያው መስለሙ እንደ ታላቅ ነውር እና ንቀት ቆጥሮታል። ለዚህም እንዲህ አለ «-ይህ ኮብላይ ባሪያ በመስለሙ ጸሀይ ተመልሳ የምትጠልቅ አይመስለኝም...» ሲል ቁጭቱን ገለጸ። በእምነቱ የደረሰበት ችግር ቢላል ግን ለኢስላም ብቻ ሳይሆን ለመላው የሰው ዘር የሚያኮራ አቋም ከመውሰድ ወደ ሁዋላ አላለም። አላህ የአንድ ሰው የቆዳ ቀለሙ መጥቆር ከፍተኛውን የኢማን ደረጃ ለማግኘት የሚያግደው እንደማይሆን በቢላል ተምሳሌነት አስተምሯል። ቢላል ለዘመኑ ሰዎች እና ከ እሱ በሁዋላ ለመጣው ትውልድ እንዲሁም እምነቱን ለሚጋሩት እና ለማይጋሩትም ወገኖች ያስተማረው ትምህርት ቢኖር የህሊና ነጻነት እና ሉአላዊነት ምድርን የሞላ ንዋይም ሆእን አሰቃቂ ቅጣት ሊበግረው እንደማይችል ነው። ቢላል እርቃኑን በትኩስ አሸዋማ መሬት ላይ እንዲንከባለል እና ቋጥኝ ድንጋይም ደረቱ ላይ እንዲጫን ተደርጓል። ግን እምነቱን ሊቀይር አልፈቀደም። በተከታታይ እና በተደጋጋሚ ኢ -ሰባአዊ ድርጊት ተፈጽሞበታል። የቁረይሽ ሹማምንት አንድን ባሪያ ሊያሳምኑ እና ወደ ቀድሞው እምነቱ ሊመልሱት ባለመቻላቸው ቁጭት እና ሀፍረት ስለተሰማቸው ክብራቸውን ለመጠበቅ ሲሉ ቢላል ቢያንስ ቢያንስ ስለ አማልክቶቹ ጥቂት በጎ ነገር እንዲናገር ቢጠይቁትም አሻፈረኝ አለ። ህይወቱን ከስቃይ ምናልባትም ከሞት ለማዳን ቢያንስ ስለ አማልክቶቻቸው ከልቡ እንኳ ባይሆን ማመስገን በቂ ነበር። ታላቁ ቢላል ግን ከስጋዊ ህመም መንፈሳዊ የበላይነትን በመምረጡ ለጠላቶቹ ጥያቄ ምላሽ ለመስጠት ፈቃደኛ አልሆነም። ይልቁንም በተደጋጋሚ አሀድ አሀድ በማለት የአምላክን አንድነት ያውጅ ነበር። ላት እና ኡዛ የተሰኙ ጣኦታትን እንዲያወሳ ያለመታከት ይጠይቁታል። መልሱ ግን አሁንም አሀድ ...አሀድ ...ነበር። እኛ የምንለውን ደግመህ በል በማለት ይገርፉታል በምጸታዊ ቃልም እናንተ የምትሉትን ለመናገር ምላሴ አይችልም ይላቸዋል ከዛም ህመሙን ለመቀነስ እና ነጻነቱብ ለመስጠት አቡበከር ከኡመያ ቢላልን ገዛዉ ከዛም ነጻ አወጣዉ. እስልምና

21390

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%90%E1%89%B6%E1%88%8E%20%E1%89%B6%E1%88%8E%20%E1%89%A4%E1%89%B5%20%E1%8C%8D%E1%8B%B5%E1%8C%8D%E1%8B%B3%E1%8B%8D%20%E1%89%A5%E1%88%8E%E1%8A%AC%E1%89%B5

የነቶሎ ቶሎ ቤት ግድግዳው ብሎኬት

የነቶሎ ቶሎ ቤት ግድግዳው ሰምበሌጥ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የነቶሎ ቶሎ ቤት ግድግዳው ብሎኬት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

44738

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B2%E1%8C%8D%E1%88%AC%E1%88%B5%20%E1%8B%B4%20%E1%88%8B%20%E1%8B%A9.%E1%8A%A4.%E1%8A%A4%E1%8A%95.%E1%8A%A4%E1%88%8D.

ቲግሬስ ዴ ላ ዩ.ኤ.ኤን.ኤል.

ቲግሬስ ዴ ላ ዩ.ኤ.ኤን.ኤል. (እስፓንኛ፦ በሳን ኒኮላስ ዴ ሎስ ጋርዛ፣ ሜክሲኮ የሚገኝ እግር ኳስ ክለብ ነው። የሜክሲኮ እግር ኳስ

10999

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%88%AD%E1%8A%A8%E1%89%A5%20%E1%8B%B0%E1%88%8B%E1%88%8B

የመርከብ ደላላ

የመረከብ ደላላ ማለት የመርከብ ባለቤትን ከእቃ ጫኞች ጋር የሚያገናኝ ነው። የኢትዮጵያ

49590

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8B%E1%88%BA%E1%8B%9D%E1%88%9D

ፋሺዝም

ፋሺዝም የፖለቲካዊ ርዕዮት ዓለም ሆኖ ሥልጣናዊነትን እና ጽንፈኛ ብሔርተኝነትን አዋህዶ የያዘ ነው። ከፋሽዝም መገለጫዎች ውስጥ፣ ፈላጭ ቆራጭነት፣ ተቃራኒ ሐሳቦችንም ሆነ ማሕበረሰቦች በፍጹም ማፈን፣ ኢኮኖሚውንና ማህበረሰቡን ደግሞ ዝንፍ በማይል ሥነ-ሥርዓት ማስተዳደር ይጠቀሳሉ። የፋሽዝም ኣባት እና ደራሲ የጣሊያኑ መሪ ቤኔቶ ሞሶሊኒ ነው። መደብ :ፋሺዝም መደብ :ርዕዮተ

20976

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8A%9D%20%E1%88%B5%E1%88%8D%E1%89%BB%20%E1%88%B2%E1%8A%95%E1%8A%A8%E1%89%A3%E1%88%88%E1%88%8D%20%E1%8A%A8%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8A%9D%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%8B%B5%E1%89%83%E1%88%8D

የለማኝ ስልቻ ሲንከባለል ከለማኝ እጅ ይወድቃል

የለማኝ ስልቻ ሲንከባለል ከለማኝ እጅ ይወድቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የለማኝ ስልቻ ሲንከባለል ከለማኝ እጅ ይወድቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

16425

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%88%AB%E1%89%85%20%E1%88%80%E1%88%A8%E1%88%AD%E1%8C%8C%20%E1%8B%9E%E1%8A%95

ምስራቅ ሀረርጌ ዞን

ምስራቅ ሐረርጌ ዞን በኦሮሚያ ክልል ከሚገኙ 12 ዞኖች አንዱ ነው። ከተሞች አለማያ ባቢሌ ፉኛን ቢራ የኢትዮጵያ መልክዐ

21650

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%88%98%E1%8A%AB%20%E1%8C%8D%E1%88%8D%E1%8C%8D%E1%88%8D%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%83%E1%88%8D

ያልተመካ ግልግል ያውቃል

ያልተመካ ግልግል ያውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተመካ ግልግል ያውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

53180

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%89%80%E1%88%8C%2070%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%89%B3%20FC

መቀሌ 70 እንደርታ FC

መቀሌ 70 እንደርታ (ትግርኛ መ ከለሌ 70 እንደርታ በመቀሌ ኢትዮጵያ የሚገኝ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ክለብ ነው። የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን አባል ሲሆኑ በአሁኑ ወቅት በኢትዮጵያ እግር ኳስ ከፍተኛ ዲቪዚዮን የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ውስጥ ይጫወታሉ። ክለቡ ከ2016-17 የውድድር ዘመን መጠናቀቅ በኋላ ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ ኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ማደጉ ይታወሳል። በ2018/19 የውድ ድር ዘመን መቐለ 70 እንደርታ የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ሻምፒዮን በመሆን በ2019 የካፍ ቻምፒዮንስ ሊግ ተሳትፎ ቢያደርግም በአንደኛው ዙር ውድድር ቀርቷል። በአሁኑ ወቅት ክለቡ በ2019/2020 የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ግንባር ቀደም ቡድን

16551

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%89%86%E1%8C%A5%E1%88%A9%20%E1%8B%8D%E1%88%BB%20%E1%89%A2%E1%8C%A0%E1%88%A9%20%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%88%B0%20%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%A9

ቀን ቢቆጥሩ ውሻ ቢጠሩ ደረሰ በእግሩ

ቀን ቢቆጥሩ ውሻ ቢጠሩ ደረሰ በእግሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ቀን ቢቆጥሩ ውሻ ቢጠሩ ይደርሳል በእግሩ መደብ ተረትና

17055

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%8B%A8%E1%88%8F%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%89%A0%E1%8C%8D

ፍየሏን እንደበግ

ፍየሏን እንደበግ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ መደብ :ተረትና

44383

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8B%AD%E1%8B%B5%E1%8A%95

ለይድን

ለይድን (ሆላንድኛ፦ የሆላንድ

48275

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%8B%E1%8B%B0%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8A%94

የፋደት አስተኔ

የፋደት አስተኔ በስጋበል ክፍለመደብ ውስጥ የጡት አጥቢ እንስሳ አስተኔ ነው። 22 ወገኖች አሉት፦ መጣጤዎች 5 ወገኖች ኣራጅ ኣቆስጣዎች 7 ወገኖች የአውርስያ አቆስጣ ፋደት 6 ወገኖች (ትንሽ ፋደት፣ ቤሮ፣ የፈር...) የሙጭልጭላ ወገን 8 ዝርያዎች የግሪሶን ወገን 2 ዝርያዎች (ደቡብ አሜሪካ) ታይራ (ደቡብ አሜሪካ) ድብ-ፋደት (አርክቲክ) አጥቢ

31299

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%88%AD%E1%88%9D%E1%8A%93%20%E1%8D%8A%E1%8A%95

ከርምና ፊን

ከርምና ፊን በአይርላንድ አፈ ታሪክ ከ1149 እስከ 1109 ዓክልበ. ግድም ድረስ ከወንድሙ ሶባይርከ ጋር የአየርላንድ ጋርዮሽ ከፍተኛ ነጉሥ ነበር። የአይርላንድ ታሪኮች እንዳሉት የከርምናና የሶባይርከ ዘመን ለ40 ዓመታት ቆየ። የላውድ አቆጣጠሮች (1014 ዓም ተቀነባብሮ) እና የድሮ አቆጣጠር በመከተል፣ ይህ ከ1149 እስከ 1109 ዓክልበ. ድረስ ይሆናል። (በኋላ የታዩት ታሪኮች ግን ከዚያ በፊት ያደርጉታል።) ከርምና በደቡቡ፣ ሶባይርከ በስሜን ሲገዙ ሁለቱ በአንድ አመት እንደ ተገደሉ ይባላል። የአየርላንድ አፈታሪካዊ

52345

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%88%E1%8C%A0%E1%8D%8D%E1%8B%AB

መለጠፍያ

ሴማዊ ቋንቋዎች ኩሻዊ ቋንቋዎች ኦሟዊ ቋንቋዎች ናይሎ ሰሀራዊ ቋንቋዎች!! ያልተመደቡ ሐረሬኛ ሙኸርኛ ምስራቅ ጉራጊኛ ስልጤኛ(ውልባረግ) ወላኔኛ ዛይኛ ምዕራብ ጉራጊኛ እኖርኛ መስመስኛ (የጠፋ) መቃንኛ ቻሃኛ (ሰባት ቤት) እዣኛ ጉመርኛ ጉራኛ ግይጦኛ ኧንደገንኛ ኧነርኛ ሶዶኛ ትግረኛ ትግርኛ አማርኛ አርጎብኛ ጋፋትኛ (የጠፋ) ግዕዝ (በቤተ ክርስቲያን ብቻ የሚነገር) ጎጎትኛ ኩንፋልኛ ቅማንትኛ አገውኛ አውኛ ጫምታንግኛ ምስራቃዊ ሃምኛ አፋርኛ አላባኛ አርቦርኛ ባይሶኛ ቡሳኛ ቡርጂኛ ዳሳናችኛ ድራሻኛ ጋዋዳኛ ጌድዎኛ ሃድያኛ ከምባትኛ ኮንሶኛ ሊቢዶኛ ኦሮምኛ ሳሆኛ ሲዳሞኛ ሶማሊኛ ጻማይኛ ሃመርኛ ሆዞኛ መሎኛ ማሌኛ ሰዜኛ ሸኪቾኛ ሸኮኛ ቃጫማ-ጋንጁልኛ ቃሮኛ ቁርቴኛ ባምባሲኛ ባስኬቶኛ ቤንችኛ ቦሮኛ (ሺናሽኛ) ናይኛ አሪኛ አንፊሎኛ ኦይዳኛ ከፋኛ ወላይትኛ ዛይሴ--ዘርጉላኛ ድሜኛ ዲዚኛ ኮሬኛ ዶርዝኛ ጋሞኛ ገንዝኛ ጋይልኛ ጫራኛ የምሳኛ ሙርሌኛ ሙርሲኛ ማጃንግኛ ምዕንኛ ሱሪኛ ሻቦኛ ቃጭፖ ባልስኛ ቆሞኛ ቋማኛ ቀውግኛ በርታኛ ኑርኛ ንያንጋቶምኛ ናይሎ ሳህራን አኙዋክኛ ኡዱክኛ ኦፓኛ ጉምዝኛ ወይጦኛ (የጠፋ) ኦንጎትኛ (የጠፋ) ሬር ባሬኛ

6454

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%83%E1%8A%95%E1%8B%A9%E1%8B%8C%E1%88%AA

ጃንዩዌሪ

ጃንዩዌሪ (እንግሊዝኛ: በጎርጎርያን ካሌንዳር ውስጥ መጀመርያው ወር ነው። በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ይህ ወር የታኅሣሥ መጨረቫና የጥር መጀመርያ ነው። ወሩ 31 ቀኖች አሉት። ጃንዩዌሪ የወሩ ስም በእንግሊዝኛ አጠራር ሲሆን፣ ይህ የተወረሰ ከሮማይስጥ /ያኑዋሪዩስ/ ነው፤ ትርግሙም «የአረመኔ ጣኦት ያኑስ ወር» ነው። የጎርጎርያን

45003

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8E%E1%89%B3%E1%88%9B%20%E1%89%A1%E1%8B%B3

ጎታማ ቡዳ

ጎታማ ቡዳ በ፮ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ. (ምናልባት 571-491 ዓክልበ. የኖረ) የሕንድ አገር መስፍን ሲሆን የቡዲስም ሃይማኖት መሥራች ነበር። ቡዲስም የሕንድ

46517

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%83%E1%8A%96%E1%89%A8%E1%88%AD

ሃኖቨር

ሃኖቨር (ጀርመንኛ፦ የጀርመን

13441

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B5

ጉልበት

ለሥነ አካሉ፣ ጉልበት (ሥነ አካል) ይዩ። በተፈጥሮ ህግጋት ጥናት፣ ጉልበት ማለት የአንድን ቁስ ፍጥነት ለመቀየር የሚደረግ ማንኛውም ተጽዕኖ ማለት ነው። በቀላሉ ሲተረጎም ጉልበት ማለት ስበት ወይም ግፊት ሲሆን አንድን ነገር አርፎ ከተቀመጠበት የሚያንቀሳቅስ፣ እየተንቀሳቀስም ካለ ፍጥነቱን የሚቀይር ነው። ጉልበት ቬክተር ስለሆነ መጠን እና አቅጣጫ አለው። የጉልበት መለኪያ መስፈርት ኒውተን ነው። በሁለተኛው የእንቅስቃሴ ህግ መሰረት፣ የጉልበት ቀመር ይህን ይመስላል፦ ጉልበትን ይወክላል፣ ግዝፈትን ይወክላል ደግሞ ፍጥንጥነትን ይወክላል። ሥነ-ተፈጥሮ

3555

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%89%85%E1%88%9D%E1%89%B5%20%E1%8D%AA

ጥቅምት ፪

ጥቅምት ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፴፪ኛው ዕለት እና የመፀው ፯ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ሉቃስ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ዮሐንስ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ዕለታት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፯፻፸፫ዓ/ም በካሬቢያን ባሕር ላይ የተነሳው የአውሎ ንፋስ ማዕበል በማርቲኒክ እና በባርቤዶስ ደሴቶች ላይ ሲጎርፍ እስከ ሺ ሰዎች ጠፍተዋል። ዓ/ም ዓፄ ቴዎድሮስ በሸዋ ላይ በአቶ ሰይፉ (ሰይፈ ሥላሴ) ሣህለ ሥላሴ መሪነት በኃይል ሥልጣን የያዘውን ሠራዊት ለመውጋት ገብተው አንኮበር ሙቅ ምድር ከሚባለው ሥፍራ ጦርነት ገጥመው የሸዋው ወገን ድል ሲሆን፣ ንጉሠ ነገሥቱ ከተማውን አስዘርፈው ከዳተኛ የተባሉትን የምርኮኞችን ቀኝ እጅ እና ግራ እግራቸውን አስቆረጡ። ስለዚህ ድርጊት አንዲት አልቃሽ፦ «ዓፄ ቴዎድሮስ እጅግ ተዋረዱ፤ የሸዋን ሰው ኹሉ እጅ ነስተወት ሄዱ» ብላ ገጠመች። ዓ/ም የቱርክ ሪፑብሊክ ርዕሰ ከተማዋን ከኢስታንቡል ወደ አንካራ አዛወረች። ዓ/ም ኢኳቶሪያል ጊኔ ነጻነቷን ከእስፓንያ አገኘች። ልደት ዕለተ ሞት ዓ/ም የመጀመሪያው ኢትዮጵያዊ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት እና ፓትሪያርክ፣ ብጹዕ ወቅዱስ አቡነ ባስልዮስ በዚህ ዕለት አረፉ። ዋቢ ምንጮች ተክለጻድቅ መኩሪያ፣ ዓፄ ቴዎድሮስ እና የኢትዮጵያ አንድነት ዓ/ም)፣ ገጽ (እንግሊዝኛ) _13 371/1829 1974 _1780 371/784 1970

17658

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%8C%8B

በጋ

በጋ ፀሐይ የሚበረታበት፣ ደረቅና ሐሩር የሐጋይ ወራት ተብሎ ይታወቃል። በኢትዮጵያ ባሕረ ሐሳብ (ቁጥር ያለው ዘመን) መሠረት ከክረምት በኋላ መስከረም ቀን የሚጀምረው የመፀው (አበባ) ወቅት፣ ጊዜውን ታኅሣሥ ቀን ፈጽሞ ለበጋ ያቀብላል። በጋ የሚያበቃው መጋቢት ቀን ሲሆን ተረካቢው ወቅት ደግሞ ፀደይ (በልግ) ይሆናል። የአመት

48381

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%8A%95%E1%8B%B1%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AA%20%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%8B%AE%E1%89%B5

የኢንዱስትሪ አብዮት

የኢንዱስትሪ አብዮት ማለት በተለይ ከ1750 እና 1820 ዓም ያህል መካከል የተከሠተው ለውጦች ዘመን ነው። በነዚህ አመታት ለውጦቹም የአዲስ ፈጠራዎችና ቴክኖሎጂዎች ፈጣን መስፋፋት ነበሩ። ከታላቅ ብሪታንያ ጀምሮ ተስፋፋ። የእጅ ሥራ ዘዴዎች በፋብሪካዎች ተተኩ። ብዙ የብረት ክፍሎች የነበሯቸው ውስብስብ መኪናነቶች ተበዙ። የእንፋሎት ባቡርና የእንፋሎት ሃይል ተበዙ። ጥንተ ንጥር ይጠቀም ነበር። የጋዝ ብርሃን፣ ሲሚንቶ ተደረጁ። እነዚህ ለውጦች የሕዝቦች ኑሮ ዘዴና ምቾት ከበፊት ዘመናት ይልቅ በጣም አሻሸሉ፣ የሕዝቦችም ቁጥር እንዲበዛ አስቻሉ። ታሪክ

14997

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8B%8B%E1%88%B5%20%E1%8A%A0%E1%8D%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%88%88%E1%8C%89%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%8A%95%20%E1%8B%B0%E1%88%9D%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D

ለዋስ አፍ የለው ለጉንዳን ደም የለው

ለዋስ አፍ የለው ለጉንዳን ደም የለው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ተረትና

21709

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%9D%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%88%98%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%8D%8B%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%8E%20%E1%88%98%E1%89%B0%E1%8B%8D

ያምራል ብለው ከመናገር ይከፋል ብሎ መተው

ያምራል ብለው ከመናገር ይከፋል ብሎ መተው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያምራል ብለው ከመናገር ይከፋል ብሎ መተው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

44261

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%89%A2-%E1%88%B2%E1%8A%95

ኢቢ-ሲን

ኢቢ-ሲን ከ1901 እስከ 1879 ዓክልበ. ግድም ድረስ የኡርና የሱመር ንጉሥ ነበር። የአባቱ ሹ-ሲን ተከታይ ነበር። ለ፳፫ ዓመቶቹ ሁላቸው በስም ይታወቃሉ፣ ከነዚህም ውስጥ ለምሳሌ፦ ኢቢ-ሲን ንጉሥ የሆነበት አመት። (1901 ዓክልበ.) ኢቢ-ሲን የዑር ንጉሥ ሲሙሩምን ያጠፋበት አመት፡ (1899 ዓክልበ.) ኢቢ-ሲን የዑር ንጉሥ ከብዙ ኃያላት ጋር ወደ ሑሕኑሪ ወደ አንሻን ምድር ሄዶ (1893 ዓክልበ.) ኢቢ-ሲን የዑር ንጉሥ በሱስን፣ አዳምዱንና አዋን ላይ እንደ አውሎ ንፋስ ደርሶ በአንድ ቀን አሸንፎአቸው የሕዝባቸውን አለቆች የያዘበት ዓመት። (1888 ዓክልበ.) አሞራውያን፣ ከጥንት ጀምሮ ከተሞች ያላወቁት ኃይለኛ ንፋሶች፣ ለኢቢ-ሲን ለኡር ንጉሥ የገዙበት ዓመት። (1885 ዓክልበ.) ዑር በታላቅ ዐውሎ ንፋስ ተመትቶ ኢቢ ሲን የዑር ንጉሥ ኡርን ጸጥ ያደረገበት ዓመት። (1880 ዓክልበ.) የውጭ አገር ደደብ ዝንጀሮ በኢቢ-ሲን በዑር ንጉሥ ላይ የመታበት ዓመት። (1879 ዓክልበ.) በኢቢ-ሲን ዘመን የዑር መንግሥት ኃይል እየወደቀ ነበር። በመጀመርያው ዓመት ጠላቶቹ አሞራውያንና ኤላም ያስቸግሩት ጀመር። በዚያም ዓመት ታላቅ ረሃብ በመካከለኛ ምሥራቅ ጀመረ። ኢሽቢ-ኤራ አንድ አሞራዊ ሹም ከማሪ ሲሆን ኢቢ-ሲን የኒፑርና የኢሲን ገዥ አደረገው። በረሃብ ምክንያት እህል ለዑር ለመግዛት ኢቢ-ሲን ብዙ ብር ለኢሽቢ-ኤራ ሰጠው። ኢሽቢ-ኤራ ግን የኢሲን መንግሥት ነጻነት አዋጀ። ኤላማውያን ሲያስቸግሩ ኢሽቢ-ኤራና ኢቢ-ሲን ይዋጋቸው ነበር። በመጨረሻ በ1879 ዓክልበ. ግድም ኤላማውያን በንጉሣቸው ኪንዳቱ ሥር ዑርን አጠፉ። በሚከተለው ዓመት አሞራዊው እሽቢ-ኤራ ኤላማውያንን ከዑር አስወጣቸውና የሱመርና አካድ ላዕላይነት ያዘ። የሱመር

50266

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%88%80%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%88%8C%E1%8B%8D

አብርሀም አያሌው

አብርሀም አያሌው የመጀመሪያው የ ሰዴ ወረዳ አስተዳዳሪ ናቸው። የኢትዮጵያ

20517

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%8D%88%20%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B6%E1%8B%B5%20%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%8C%8E%E1%88%88%E1%8B%B0%E1%8D%88%20%E1%89%A0%E1%88%9E%E1%88%A8%E1%8B%B5

እያደፈ በእንዶድ እየጎለደፈ በሞረድ

እያደፈ በእንዶድ እየጎለደፈ በሞረድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እያደፈ በእንዶድ እየጎለደፈ በሞረድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

31194

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8E%E1%89%A1%E1%88%8D

ጎቡል

ጎቡል በኮሪያ የነገሠ ንጉሥ ነበር። ዋቢ መጽሐፍት የኮሪያ

42234

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%8D%E1%88%83%20%E1%8A%A1%E1%8B%B0%E1%89%B5

የውሃ ኡደት

የውሃ ኡደት ማለት በሰማይ፣ በምድር ላይ እና ከምድር በታች ያለው የማያቋርጥ የውሃ እንቅስቃሴ ማለት ነው። ውሃ እየተነነ፣ እየጤዘ፣ እየዘነበ፣ እና ከምድር ውስጥ እየሰረገ ከአንድ ክፍል ወደ ሌላው ይዘዋወራል። በሚዘዋወርበትም ጊዜ ከፈሳሽነት ወደ በረዶ እና ጋዝ ይለዋወጣል። በዚህም መልክ ውሃ ሲዘዋወር ውሃው ይጣራል፣ ጨው አልባ ይሆናል፣ የተለያዩ ንጥረ ነገሮችንም ከተለያዩ የዓለም ክፍሎች ያመላልሳል። በተጨማሪም ድንጋይን በመሸርሸር እና አፈርና አሸዋ በማዝቀጥ የዓለምን መልክዓ ምድር ይለውጣል። የውሃ ኡደት ኃይል መለዋወጥን ያካትታል። ይህም የሙቀት ልክ ከፍና ዝቅ እንዲል ያደርጋል። ለምሳሌ፦ ውሃ ሲተን ኃይል ስለሚወስድ አካባቢውን

38770

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%9D%E1%89%A3%E1%88%B2%20%28%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B3%29

ባምባሲ (ወረዳ)

በቤንሻንጉል-ጉምዝ ክልል የሚገኝ ወረዳ ነው። ህዝብ ቆጠራ ማጣቀሻ ቤንሻንጉል-ጉምዝ ክልል የኢትዮጵያ

45101

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8B%E1%88%8D%E1%8A%AD%E1%88%8B%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8B%B0%E1%88%B4%E1%89%B6%E1%89%BD

ፋልክላንድ ደሴቶች

ፋልክላንድ ደሴቶች በአትላንቲክ ውቅያኖስ በደቡብ አሜሪካ አጠገብ የሚገኝ የዩናይትድ ኪንግደም ባሕር ማዶ ግዛት ነው። አርጀንቲና ግን በደሴቶቹ ላይ ይግባኝ ትላለች። ደቡብ አሜሪካ ዩናይትድ

49263

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%8B%E1%89%8B%20%E1%8A%AB%E1%89%B0%E1%88%AA%E1%8A%93

ታላቋ ካተሪና

ታላቋ ካተሪና (1729-1796 ዓም) ወይም ዳግማዊት ካተሪና ከ1762 እስከ 1796 ዓም. ድረስ የሩስያ ግዛት ንግሥተ ነገሥት ነበሩ። የሩሲያ ፖለቲከኞች የአውሮፓ

17420

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%85%E1%8C%A0%20%E1%89%A5%E1%8B%99%20%E1%88%AB%E1%88%9D%E1%8B%9A

ቅጠ ብዙ ራምዚ

ሥነ

17883

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%AB%E1%89%B2%E1%89%B5%20%E1%8D%AA

የካቲት ፪

የካቲት በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ኛው ዕለት ሲሆን፤ የበጋ ወቅት ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ዓ/ም ቡልጋ ጨመሪ ላይ እነ ደጃዝማች ኃብተ ሥላሴ በላይነህ እና ሌሎችም አርበኞችና የፋሺስት ኢጣሊያ ጦር ገጥመው ትልቅ ውጊያ ተደረገ። ዓ/ም ‘የቤልጅግ ኮንጎ’ ግዛትን ነፃነት ላይ ያተኮረ ስብሰባ በቤልጅግ ርዕሰ ከተማ በብራሰልስ ተከፈተ። ዓ/ም 'ቦይንግ 747) የተባለው አየር ዠበብ በዛሬው ዕለት የሙከራ በረራውን አገባደደ። ዓ/ም ጨረቃ ላይ ለሦስተኛ እና ለመጨረሻ ጊዜ ሰዎችን ያሳረፈው አፖሎ መንኮራኩር ጉዞውን አገባዶ ወደምድር ተመለሰ። ዓ/ም ሶዩዝ የተባለችው የሶቪዬት መንኮራኩር የሕዋ ጣቢያ ላይ ለ፳፱ ቀናት ቆይታ ወደምድር ተመለሰች። ልደት ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

47547

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%88%AA%E1%88%B5%20%E1%8D%95%E1%88%AB%E1%89%B5

ክሪስ ፕራት

ክሪስ ፕራት (እንግሊዝኛ፦ 1971 ዓም የአሜሪካ ፊልም ተዋናይ ነው። የአሜሪካ የፊልም

21322

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%88%8C%20%E1%8D%8D%E1%89%85%E1%88%AD%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%8A%AD%E1%88%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%89%A0%E1%89%A3%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

የሽማግሌ ፍቅር እና የክረምት አበባ አንድ ነው

የሽማግሌ ፍቅር እና የክረምት አበባ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሽማግሌ ፍቅር እና የክረምት አበባ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

3295

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%8C%8B%E1%89%A2%E1%89%B5%20%E1%8D%B1

መጋቢት ፱

መጋቢት በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፻፹፱ነኛው ዕለት ሲሆን፤ የበጋ ወቅት ፸፬ተኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና በዘመነ ማርቆስ ደግሞ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ዓ/ም ኢጣልያ በአንድ መንግሥት ተባበረ። ዓ/ም በመጀመሪያው የዓለም ጦርነት እንግሊዞች በዳርዳኔል ቱርክ ላይ ሲወረሩ አልተከናወንም። ዓ/ም በቱርክ የተከሰተ የመሬት መንቀጥቀጥ የ ፪መቶ፶ ሰዎችን ሕይወት አጠፋ። ዓ/ም በምሥራቃዊ ጀርመን ለመጀመርያ ጊዜ የነጻ ምርጫ ተካሄደ። ልደት ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

40787

https://am.wikipedia.org/wiki/19%20August

19 August

19 በጎርጎርያን ካሌንዳር የቀን ስም በእንግሊዝኛ ሲሆን ይህ ቀን በኢትዮጵያ አቆጣጠር (ከ1892 ዓ.ም. ጀምሮ እስከ 2091 ዓ.ም. ድረስ) ምንጊዜም ነሐሴ 13 ቀን ማለት ነው። ከ1892 ዓ.ም. አስቀድሞ ወይም ከ2091 ዓ.ም. በኋላ ለሆኑት ዓመታት ግን በሌላ ቀን ላይ መሆኑን ይገንዘቡ። ለእነዚያ ዓመቶች ይህ የቀን መለወጫ መሣርያ ይረዳል። የፈረንጅ

44997

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%AC%E1%89%B5%E1%8A%93%E1%88%9D%20%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5

የቬትናም ጦርነት

የቬትናም ጦርነት ከ1948 ዓ.ም. እስከ 1967 ዓ.ም. ድረስ በቬትናም የነበረ ጦርነት ነበር። ይህ ጦርነት እንደ ኮሪያ ጦርነት ሳይሆን ከተመድ ምንም በረከት ያላገኘ ሥራ ነበር። ከ1946 ዓም የጀኔቭ ጉባኤ በኋላ የፈረንሳይ ቅኝ አገር የነበረችው የፈረንሳይ ኢንዶቻይና በላዎስ፣ ካምቦዲያ፣ ስሜን ቬትናምና ደቡብ ቬትናም ተከፋፈለች። በቅርቡ ግን ከስሜን ቬትናም (በሶቪዬት ሕብረትና በቻይና ሕዝባዊ ሪፐብሊክ ድጋፍ) እና ከደቡብ ቬትናም (በዩናይትድ እስቴትስ ድጋፍ) መካከል፣ ኹኔታው ወደ እርስ-በርስ ጦርነት መራ። በአሜሪካዊው ፕሬዚዳንት ጆን ኤፍ ኬኔዲ ዘመን በየወገኑ የቻይና ወይም የአሜሪካ ሚለታሪ አማካሪዎች በቬትናም ተገኙ። ባጠቃላይ አሜሪካውያን ግን ስለ ቬትናም ባሕል ወይም ታሪክ ያወቁት እምባዛም ነበር። በተለይ ኬኔዲ በጥይት ተገድሎ ምትኩ ፕሬዚዳንቱ ሊንደን ጆንሰን በኅዳር 1956 ዓም ፕሬዚዳንት ከሆነ በኋላ፣ ሰበብ አድርጎ ቬትናም ትልቅ የአሜሪካ ጦርነት እንዲሆን አሰበ። በነሐሴ ወር 1956 ዓም ስሜኑን በቦምብ መደብደብ ጀመረ፣ ይህ እስከ 1961 አም ድረስ ያለመቋረጥ ተቀጠለ። ከ1957 ዓም ጀምሮ ጆንሰን ብዙ የአሜሪካ ወጣት ልጆች ወደ ሥራዊት በግዴታ ምዝገባ አስገብቶ ወደ ቬትናም ጦርነት ይላኩ ነበር። ከ1960 ዓም ጀምሮ አሜሪካ በስሜን ቬትናም ላይ እንደማይሸንፍ ግልጽ ሆነ። በዚህም ሰዓት በአሜሪካዊ ሕዝብ አስተያየት ትልቅ ጸረ-ጦርነት እንቅስቃሴ ተነሣ። ነገር ግን የአሜሪካ መንግሥት ጦርነቱን አላስጨረሱም። ብዙ የማያስፈልግ መከራ ተደረገ። ከደቡብም ቬትናም ሕዝብ ግማሹ ስሜኑን ቬትናም ከአሜሪካውያን በላይ እንደ መረጡ ይመስል ነበር። በ1961 ዓም በተደረገ አሜሪካ ፕሬዚዳንት ምርጫ የጆንሰን ዴሞክራት ወገን በጭራሽ ተሸነፈ። አዲሱ ፕሬዚዳንት ሪቻርድ ኒክሰን እንደ ቃሉ ወታደሮች ከቬትናም ማስወጣት ጀመረ። ይህ ግን እጅግ ቀስ ብሎ ተደረገ። በ1962 ዓም ደግሞ የአሜሪካና የደቡብ ቬትናም ኃያላት ወደ ካምቦዲያ ገብተው ወረሩ፤ ከዚህ አንሥቶ በአሜሪካ ትልቅ ተቃውሞች ተደረጉ። በታህሳስ ወር 1965 ዓም ጦርነት ሳይጨርስ ኒክሰን ስሜኑ ቬትናም በፍጹም እንደ ምንጣፍ በቦምብ እንዲደበደብ አዘዘ። አሁን ለዚህ መልስ ተቃወሞቹ የተደረጉ በአለም ዙሪያና በተለይ በአውሮፓ ተደረጉ። በመጨረሻ የምዕራብ ጀርመን ፕሬዚዳንት ቪሊ ብራንት ለኒክሰን ተናግሮ መደብደቡን አሁን ካልጨረስክ የአውሮፓ ግንኙነቶችህ በአደጋ ውስጥ ገብተው ነበር ብሎ አሳመነው። መደብደቡም በዚያች ቀን ተወ፤ በአንድ ወርም ውስጥ የአሜሪካ ሥራዊት በሙሉ ከቬትናም ወጡ። ከዚህ በኋላ እርስ-በርስ ጦርነት ከስሜንና ደቡብ መካከል እስከ 1967 ዓም ድረስ የስሜኑ ኃያላት ሳይጎንን እስከያዙ ድረስ ተቀጠለ፤ ከ1967 ዓም ጀምሮ አንድ የተዋሀደ አገር ቬትናም ሆኗል። ጦርነት ቬትናም የእስያ

11740

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9A%E1%8A%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%88%9D%E1%88%A9

ሚካኤል እምሩ

ሚካኤል እምሩ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ሰው ነበሩ። የኢትዮጵያ ካቢኔ

17390

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%A8%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%88%AB%20%E1%8A%A0%E1%8D%8B%E1%89%B8%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%8B%AB%E1%8B%98%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%88%E1%89%85%20%E1%88%9D%E1%8A%95%E1%89%B8%E1%89%B3%E1%89%B8%E1%8B%8D

ተተናገረ አያባራ አፋቸው ከያዘ አይለቅ ምንቸታቸው

ተተናገረ አያባራ አፋቸው ከያዘ አይለቅ ምንቸታቸው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉም ችኬ መንቻኬ

17967

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%8B%B5%E1%88%A8%E1%8B%8D%20%E1%89%A2%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%B1%20%E1%8B%A8%E1%8B%8D%E1%88%80%E1%8A%95%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%8B%B5%20%E1%88%A8%E1%88%B1

ተድረው ቢመለሱ የውሀን መንገድ ረሱ

ተድረው ቢመለሱ የውሀን መንገድ ረሱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ተረትና

2516

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%8D%8D

ካፍ

ከ ኩ ኪ ካ ኬ ክ ኮ ኳ ኰ ኲ ኴ ኵ ካፍ በጥንታዊ አቡጊዳ ተራ 11ኛው ፊደል ነው። እንዲሁም በከነዓን በአራማያ በዕብራይስጥ በሶርያም ፊደሎች 11ኛው ፊደል "ካፍ" ይባላል። በዓረብኛ ደግሞ ተመሳሳይ ፊደል "ካፍ" ተብሎ በ"አብጃድ" ተራ 11ኛ ነው። በአማርኛ "ኸ ኹ ኺ ኻ ኼ ኽ ኾ" ከ"ከ..." ትንሽ ተቀይሯል። ታሪክ የካፍ መነሻ ከቅድመ-ሴማዊ ጽሕፈት እንደ ሆነ ይታስባል። በዚህ ጽሕፈት ፊደሉ የመዳፍ ስዕል መስለ። ለዚህም ተመሳሳይ የግብጽ ሀይሮግሊፍ ነበር። አጠራሩ ግን "ደ" ነበር። በግብፅ የሠሩት ሴማውያን ግን በቋንቋቸው "ካፍ" ስላሉት፣ ይህ ስዕል "ክ" ሆኖ እንዲሰማ መጣ። የከነዓን "ካፍ" እንዲሁም ከዚህ ምልክት ተወስዶ በዚያ መንገድ የዕብራይስጥና የአራማያ የአረብኛም "ካፍ" ወለደ። ከዚህ በላይ የግሪክ አልፋቤት "ካፓ" አባት ሆነ። እሱም የላቲን አልፋቤት እና የቂርሎስ አልፋቤት ወላጅ ሆነ። ስለዚህ እነዚህ ሁሉ የ"ካፍ" ሩቅ ዘመዶች ሊባሉ ይቻላል። በተጨማሪ የግዕዝ ቁጥር (ሃያ) ከግሪኩ በመወሰዱ እሱም የ"ከ" ዘመድ

22878

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8B%E1%88%AE

ፋሮ

ፋሮ በኢትዮጵያ፣ አፍሪካና እስያ ውስጥ የሚገኝ አጥቢ እንስሳ አስተኔ ነው። የእንስሳው ሳይንሳዊ ጸባይ አስተዳደግ በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር እና ብዛቱ የእንስሳው ጥቅም የኢትዮጵያ አጥቢ እንስሳት የዱር

17673

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%88%9D%E1%89%80%E1%89%B5

ጥምቀት

የጥምቀት በዓል በክርስትና ኃይማኖት ተከታዮች በተለይም የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን፣ ኢየሱስ ክርስቶስ በ፴ ዓ/ም በፈለገ ዮርዳኖስ በመጥምቁ ዮሐንስ እጅ በዮርዳኖስ ባሕር የተጠመቀበትን ዕለት የሚያስታውሰው፣ ኤጲፋንያ በመባልም የሚታወቀው ደማቅ በዓል ነው። መገለጥ፣ መታየት ማለት ነው። የኢየሱስ ክርስቶስ ጥምቀት ታሪክ የሚገኘው በማቴዎስ ወንጌል ምዕራፍ ቁ ውስጥ ነው። በአገራችን፣ ጥር ቀን፣ በከተራ፣ በገጠር ወራጅ ውሃ የሚከተርበት፣ ታቦታት ከየአቢያተ ክርስቲያናቱ በዓሉ ወደሚከበርበት ቦታ በምዕመናን ታጅበው እየዘመሩ ይሄዳሉ። እዚያም በየተዘጋጀው ድንኳን እንዲያርፉ ተደርጎ ሌሊቱን እዛው ያሳልፋሉ።በከተሞች ግን ሰው ሰራሽ ግድብ ይሰራል። ጥር ቀን የጥምቀት ዕለት፤ በገጠር፣ ጎኅ ሲቀድ ምእመናን እዚያው በድንኳኑ ዙሪያ አስቀድሰው ሲጨርሱ በካህናት መሪነት ሁሉም ወደከተራው ያመራና ውሃውም ተባርኮ ሕዝቡ ይረጫል። የክርስትና ስማቸውንም የረሱ ወደካህናቱ ይቀርቡና አዲስ የክርስትና ስም ይቀበላሉ። «ተጠምቀ ሰማያዊ በእደ መሬታዊ፤ ሰማያዊው በመሬታዊው እጅ ተጠመቀ» የሚለው የዕለቱ ቀለም በሊቃውንቱ አንደበት በያሬዳዊ ዜማ ጎልቶ ይሰማል። ከዚህ ሥነ ሥርዓት በኋላ በመቋሚያ፣ በከበሮና በጽናፅል በሚታጀብ ኃይማኖታዊ ዝማሬና ዘፈን፣ ወንዱ በሆታ፤ ሴቱ በእልልታ፤ ካህኑ በሃሌታ ታቦተ ሕጉን አጅበው፣ እንደያመጣጣቸው ወደየ ቤተክርሲያናቸው ይመለሳሉ። አጃቢው ሕዝብ ከሚያዜሟቸው፦ «እዩት ወሮ ሲመለስ መድኃኔ ዓለም በፈረስ ወሮ ሲመለስ፤ የሚካኤል አንበሳ ሎሌው ሲያገሳ። ማር ይፈሳል ጠጅ በእመቤቴ ደጅ እያሉ ምእመናኑ የታቦት ዘፈኑንም ያዘልቁታል። ታቦተ ሕጉም ቅጽር ግቢው ሲደርስ ሁሉም ምኞታቸውን በፍሡሕ ገጽ እንዲህ እያሉ ይገልጻሉ። «በሕይወት ግባ በዕልልታ የዚህ ኹሉ አለኝታ በሕይወት ግቢ እምዬ እንድበላ ፈትዬ ሲያምር ዋለ ሲታይ የኹላችን ሲሳይ» በየዓመቱ በመላ ኢትዮጵያ የሚከበረው የጥምቀት በዓል፣ ታቦታት ከመንበራቸው ወጥተው፣ በየጥምቀተ ባሕሩ የሚከበሩ በመኾናቸው፣ ሀገሬውን ብቻ ሳይሆን ዓለም አቀፋዊ መስህብ በመፍጠሩ፣ ቱሪስቶችን መሳቡ አልቀረም። ጥቁርና ነጭ፣ ቀይና ብጫ ያለም ዘር፣ ከአዲስ አበባ እስከ ላሊበላ፣ ከአክሱም እስከ ጎንደር በሁሉም ሥፍራዎች በዚሁ ዓይነት ደምቆ ይከበራል። የምእመናኑም ሆነ የካህናትና ዲያቆናት አለባበስ ፍፁም በሚማርክ ባህላዊ አልባሳት የተዋበ በመሆኑ ከውጭም ሆነ ከአገር ውስጥ ለሚመጡ ጎብኚዎች ሁል ጊዜ አዲስ ነው። ሊቃውንቱ እንደሚናገሩት፣ ዘመነ አስተርእዮ የሚባለው፣ ከጥር ቀን ጀምሮ እስከ ጾመ ነነዌ (ጥር ቀን) ያለው ጊዜ ነው። በዚህ ጊዜ ውስጥ አምላክ ሰው ሆኖ በሥጋ መገለጡ፣ በዮርዳኖስ በተጠመቀ ጊዜ የአንድነትና የሦስትነት ምሥጢር መታወቁ፣ በቃና ዘገሊላ በተደረገው ሠርግ ላይ የመጀመሪያው ተዐምር በመፈጸሙ፣ አምላካዊ ኃይሉ መገለጡ፣ እየታሰበ ምስጋና ይቀርባል። ይህ ሁነት ኢትዮጵያ ብሂልን ከባህል ጋር አዛምዳ ከሌላው የክርስቲያን ዓለም በተለየ አከባበር በዓሉን ማክበሯ፣ አያሌ ቱሪስቶችን ለመሳብ አስችሏታል። ምንጮችየጥምቀት በአል ሪፖርተር =625 የኢትዮጵያ በዓላት ሃይማኖት ነክ

22036

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%89%A2%E1%8A%95%E1%89%81%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8B%AB%E1%8B%98%20%E1%8A%A5%E1%88%85%E1%88%8D%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%81

ዳኛ ቢንቁ የተያዘ እህል ይወቁ

ዳኛ ቢንቁ የተያዘ እህል ይወቁ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዳኛ ቢንቁ የተያዘ እህል ይወቁ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

14200

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%88%AD%20%E1%8D%AE

ጥር ፮

ጥር ቀን፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ኛው ዕለት ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ዮሐንስ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ማቴዎስ፤ ማርቆስ እና ሉቃስ ደግሞ ዕለታት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ዓ.ም. ብጹዕ አቡነ ባስልዮስ (የቀድሞው እጨጌ ገብረ ጊዮርጊስ በካይሮ ቅዱስ ማርቆስ ቤተ ክርስቲያን ከእስክንድርያው ፓትርያርክ መዓርገ ጵጵስና ተቀብለው የመጀመሪያው ኢትዮጵያዊ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ኾነው ተቀቡ። ነገር ግን የፓትርያርክነቱን ማዕርግ የእስክንድርያው ፓትርያርክ ከሞቱ በኋላ ሰኔ ቀን ዓ/ም ነው የተሰጡት። ልደት ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች ሪፖርተር፣ ኪንና ባህል “ሳምንቱ በታሪክ”

47981

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5

የአይሻል ጦርነት

የአይሻል ጦርነት በደጃዝማች ካሳ ሃይሉ (ዓፄ ቴዎድሮስ ከመባላቸው በፊት) እና በራስ አሊ መካከል የተደረገ በደም የጨቀየ ጦርነት ነው። ድሉ ለደጃዝማች ካሳ ሆኖ የዘመነ መሳፍንት እና የየጁ ኃይልን ለመጨረሻ ጊዜ የሰበረ ጦርነት ነበር። ራስ አሊ በወቅቱ የካሳን ጦር ተመልክተው «መልእክተኛ እንዳንለው በዛ፣ ጦረኛ እንዳንለው አነሰ» ብለው እንደተሳለቁ በታሪክ ይዘገባል። የአይሻል ጦርነት መነሻ ደጃዝማች ካሳ ሃይሉ በሸፈተ ጊዜ፣ ራስ አሊና እና እናቱ እቴጌ መነን ከሞላ ጎደል የኢትዮጵያ መሪዎች ነበሩ። ስለሆነም ሃይላቸውን ሊጋራ እሚገዳደረውን፣ ሽፍታውን ካሳን በሃይል ለማንበርከክ ይፈልጉ ነበር። ሆኖም ለዚህ ተግባር ከአሊ የተላኩትን ደጃዝማች ብሩ ጎሹን፣ ብሩ አሊጋዝንና በለውን ሁሉንም ካሳ ስላሸነፈ፤ ራስ አሊ እጅግ ተቆጥቶ፣ በርሱ በራሱ በሚመራ ሠራዊት ሊዎጋው ፈለገ። እስከዚህ ጊዜ ድረስ አብዛኛው የአገሪቱ ሕዝብ በሁለቱ ሃይሎች እሚካሄደውን ውጊያ ትኩረት ሰጥቶት አልተከታተለውም ነበር። ሆኖም ራስ አሊ እጅግ በመበሳጨቱ እና ይህ መጪው ጦርነት የአገሪቱን ሁኔታ ላንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ይወስናል የሚል ወሬ በጣም ስለተናፈሰ፣ አብዛኛ የ19ኛው ክፍለ ዘመን ኢትዮጵያ ሕዝብ የጦርነቱን ዜና ይከታተለው ነበር። የጦርነቱ ሁኔታ ስለሆነም ራስ አሊም፣ ደጃች ካሳም በከፍተኛ ዝግጅት ሰኔ 23, 1845 ዓ.ም. በአይሻል፣ ምስራቅ ጎጃም ተገናኙ። በጊዜው የነበረው የእንግሊዙ ሚሲዮን ሄንሪ ስተርን ስለ ውጊያው ሲጽፍ የሁለቱም ሠራዊት በከፍተኛ ጀብዱዎች ተዋጉ። የካሳ ሠራዊት በ[የጁ] እና በጌምድር ፈረሰኞች እየተሸነፉ ተበተኑ። ሆኖም ወደኋላ የሚያፈገፍገው ካሳ ለማስመሰል እንጅ የእውነት አልነበረም። ባለ ድሎቹ፣ እነ ራስ አሊ በከፍተኛ ወኔ፣ በካሳ ሠራዊት ላይ ሽብርና ሞት እያዘነቡ ወደ ፊት ገፉ። የጠላታቸውን ብልጣብልጥነት አልተገነዘቡም ነበርና። አንድ ቁጥቋጦ እና ዛፍ የበዛበት ቦታ ሲደርሱ በየዛፉ ላይ የተንጠለጠሉ መስታውቶች ተከሰቱባቸውና የፀሐይን ብርሃን ቦግ ቦግ እያረገ ሲያብረቀርቅባቸው፣ ፈረሶቻቸው ቆሙ። ቀጥሎም በተለያየ አቅጣጫ፣ የአካባቢው አፈር፣ ከውስጥ ተቦጥቡጦ ተቆፍሮ ነበርና፣ እንደ መዓት እየተደረመሰ ቦይ ሲሆን በመተት የሚያምኑት የጁዎች ስራው የየጋኔኖች እና የዕርኩስ መናፍስት መስሎ ታያቸው። የአሊ ሠራዊት በግርምትና በፍርሃት በሚርዱበት በስተወዲያው ካሳ ከማፈግፈጉ ዞሮ ወታደሮቹን በመምራት የአሊን የደነገጠ ሠራዊት ፈጀ። [ራስ አሊም ተሸንፈው ስደተኛ ሆኑ]። የጦርነቱ ፋይዳ በአይሻል ጦርነት ዘመነ መሳፍንት አበቃ። ዋቢ ጦርነት የኢትዮጵያ ታሪክ ኢትዮጵያ በ19ኛው ክፍለ

21226

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9C%E1%8B%B3%20%E1%8A%95%E1%88%B5%E1%8A%95%E1%88%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%89%A4%E1%89%B5%20%E1%8C%89%E1%88%B5%E1%8C%89%E1%88%B1%E1%8A%95

የሜዳ ንስንሱን የቤት ጉስጉሱን

የሜዳ ንስንሱን የቤት ጉስጉሱን የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሜዳ ንስንሱን የቤት ጉስጉሱን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

17062

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8E%E1%8A%AD%E1%88%AE%20%E1%88%98%E1%88%B8%E1%88%BD%20%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AD%20%E1%8B%AB%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%88%BD

ፎክሮ መሸሽ ታሪክ ያበላሽ

ፎክሮ መሸሽ ታሪክ ያበላሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ የተናገሩትን ነገር ማስፈጸም ያስፈልጋል መደብ :ተረትና

32458

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%B0%E1%89%A5%E1%88%AD

ነሰብር

ነሰብር (ቡልጋርኛ፦ በቡልጋሪያ የሚገኝ ጥንታዊ መደብ ነው። በጥንት ስሙ መሰምብሪያ ይባል ነብር። የአውሮፓ ከተሞች

13794

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%90%E1%88%B4%20%E1%8D%AB

ነሐሴ ፫

ነሐሴ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ኛው ዕለት ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ዮሐንስ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ማቴዎስ፤ ማርቆስ እና ሉቃስ ደግሞ ዕለታት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ዓ/ም የዛግዌ መንግሥትን በአቡነ ተክለ ኃይማኖት አስታራቂነት ካስፈጸሙ በኋላ ዓፄ ይኩኖ አምላክ ፻፷፫ኛው የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ሆነው ነገሡ። ልደት ዕለተ ሞት ዓ/ም ጥቁር አሜሪካዊው ሙዚቀኛና ተዋናይ አይዛክ ሄይስ በዚህ ዕለት አረፈ። ዋቢ ምንጮች (እንግሊዝኛ) 9

13138

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%A8%E1%8C%8C

እጨጌ

እጨጌ በጥንቱ ዘመን ኢትዮጵያውያን ይጠቀሙበት የነበረው የቤተ ክርስቲያን የማዕረግ አይነት ነው። ከፓትሪያርኩ ዝቅ ብሎ ግን ከተቀሩት ጳጳሳት ከፍ ያለ ነበር። ትርጉሙ ሲብራራ፦ እጨጌ ከወላይትኛው ጨጋ (ጮጌ) የመጣ ሳይሆን መሠረቱ ከግእዙ ሐፄጌ የመጣ ነው፤ ሐጼጌ ማለት የምድር ጠባቂ ማለት ሲሆን በአማርኛ ዐጨ (አጨ) ዕጮኛ ጠባቂ፤ አጨጌ የሃገር ጠባቂ የገዳማትና የአድባራት ዋና ሹም አቡን ማለት ነው፡፡ የአጼው ሁለተኛ ረዳት (ከእቴጌ ቀጥሎ) ያለ ባለሲሶ ድርሻ የሆነ ሹም የሚሰጥ የማዕረግ ስም ነው፡፡ አጨ ጠበቀ፥ እጮኛ ጠባቂ፤ ጌ፦ ስፍራ ቦታ ሃገር፤ (እቴጌ እጨጌ ሰላምጌ ንብጌ ቅዱስጌ ደረስጌ አምባላጌ አሸንጌ ሐረርጌ ጉራጌ እጅጌ አንገትጌ ወገብጌ እራስጌ ግርጌ ወዘተ…) በተገናኘ ጊዜ እጨጌ፦ የሃገር ጠባቂ፥ ባለአደራ፥ ይምድር ዕጮኛ ማለት ነው፤ በግአዝ ሐጼጌ (ሐፄጌ) ትርጉሙ ተመሳሳይ ነው፡፡ (የቋንቋዎች መወራረስ ቢኖርም እንደ አካባቢው ማይት ይቻላል ለምሳሌ በአራዳ ጮጋ ዝም ማለት እንዲሁም ጮጌ (ጨጋ) በወላይትኛ አባት ማለት ሲሆን፤ ጌ በክስታኒኛ ቤት ማለት ነው ሁሉም ከእጨጌ ጋር በድምጽ እንጂ በትርጉም አይገናኙም፡፡) ተወራራሽ ድምጾች፦ ሐጼ አጼ (ዐፄ) አጤ አጨ (ዐጨ)፡፡ እጨጌ የተሰኘው ማእረግ ይሰጥ የነበረው ከግብጻዊው ሊቀ ጳጳስ ቅጥሎ ያለ ትልቁ ሹመት ሲሆን፥ እጨጌ ሆኖ የሚሾመው አባት የደብረ ሊባኖስም ገዳም አበምኔትም ነበር፡፡ ከመጀመሪያው ኢትዮጵያዊ ሊቀ ጳጳስና ኋላም የመጀመሪያው ፓትርያሪክ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ባስልዮስና ሁለተኛው ፓትርያሪክ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ቴዎፍሎስ እጨጌነትንም ደርበው ይዘው ነበር፡፡ በመጀመሪያው የሃገራችን የመደብ አብዮት ዘመን በመንግስት የተሰየመው የተሐድሶ ምክር ቤት እጨጌነቱን ከፓትርያሪኩ በመቀማት የመንግሥት ተወካይ የሆነው የቤተ ክህነት ጠቅላይ ሥራ አስኪያጅ እንዲሠራው በመወሰኑ ሦስተኛውና አራተኛው ፓትርያሪኮች እጨጌ አልነበሩም፡፡ በሁለተኛው የዘውግ አብዮት ዘመን ከመንግሥት የሚመደበው ጠቅላይ ሥራ አስኪያጅ በመቅረቱና ቅዱስ ሲኖዶስ የሚመርጠው ሊቀ ጳጳስ ጠ/ሥራ አስኪያጅ እንዲሆን በመወሰኑ አምስተኛውና አሁን በመንበሩ ላይ ያሉት ፓትርያሪክ ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለ ሃይማኖት በመሰኘት የእጨጌነትን መንበር የመሠረቱት ቅዱስ አቡነ ተክለ ሃይማኖትም የስያሜው አካል ሆነዋል፡፡ በአሁኑ ጊዜ እጨጌነት የፓትርያሪኩ ሥልጣን ስለሆነ የደብረ ሊባኖስ አበምኔት ጸባቴ ተብሎ ይጠራል፡፡ ምንጭ፦ መጽሐፈ ሰዋሰው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ሐዲስ፡፡ ዐዲስ የአማርኛ መዝገበ ቃላት፡፡ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያን ታሪክ፡፡ (ል.ሣ.) ታዋቂ ፊት አፄወች የኢትዮጵያ

47655

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%8A%AE%E1%8A%90%E1%89%B5%20%E1%8B%98%E1%88%9D%E1%89%A3%E1%89%A3

ኮኮነት ዘምባባ

ኮኮነት ዘምባባ በዘምባባ አስተኔ ውስጥ የሆነ ዛፍ ዝርያ ሲሆን የተወቀ ፍሬው ደግሞ «ኮኮነት» ይባላል። ስሙ «ኮኮነት» በአለም ልሳናት ከፖርቱጊዝኛ «ጭንቅላት» ሲሆን፣ ድሮ በአረብኛው ስም /ጀውዝ ሕንዲ/ («የሕንድ ገውዝ») ይታወቅ ነበር። አትክልት

48349

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%AB%E1%88%AB%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%A3

የተራራ አንበሣ

የተራራ አንበሣ (ኩገር ወይም ፑማ) በአሜሪካዎች ብቻ የሚገኝ የፑማ ወገን አባል ዝርያ ነው። ታላላቅ

10060

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8C%E1%88%BE

ጌሾ

ጌሾ በአፍሪካ ብቻ የሚበቅል በተለይ በኢትዮጵያና በደቡብ አፍሪካ የሚገኝ ተክል ነው። በኢትዮጵያ ጠላና ለጠጅ ሲጠመቅ ጌሻ ይገባል። የሚበቅለውም ከባህር ወለል በላይ 1400-3200 ሜትር ላይ ነው። መድሃኒታዊ ጥቅም ቆረቆርና ሌሎች የፈንገስ በሽታወችን በደቀቀ ፍሬውና ቅጠሉ በመቀባት ለማዳን ይቻላል ህጻናት እንጥላቸው ከተቆረጠ በኋላ ህመማቸውን ለማስታገስ አፋቸው ውስጥ የጌሾ ቅጠል ይደረጋል ቂጥኝ በሽታን ለመከላከል ሆድ ድርቀት ለማስወገድ ሥሩ ደምን ለማጥራት ያገለግላል ቅጠሉም ለአንቃር ብግነት ይታኘካል። ፍሬው ከብሳና ላፒስ ጋር እንድ ለጥፍ ለጭርት ይቀባል። የቅጠሉ ለጥፍ በቅቤ ለችፌ ይለጠፋል። ሌሎች ጥቅሞች የጌሾ ግንድ በጣም ጠንካራ ስለሆነ ለተለያዩ የእንጨት ውጤቶች ሊያገለግል ይችላል። የጌሾ ዛፍ በምንጮች አካባቢ ቢተከል የመሬት መሸርሸርን ሊከላከል ይችላል። ከእርሻ ማሳ ዳርቻ ላይ በመትከልም የመሬትን ንጥር ነገር ከነፋስ እና ከዝናብ መከላከል ይቻላል። የጌሾ አበቦች በንቦች ዘንድ ከፍተኛ ተወዳጅነት ስላላቸው የጌሾ ተክል ለንብ እርባታና ለማር ምርት ከፍተኛ ግልጋሎት ሊሰጥ ይችላል። ማጣቀሻ የመድኃኒት እጽዋት ቆረቆር ቂጥኝ ሆድ ድርቀት መሬት

32411

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AB%E1%88%B4%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%AB%E1%88%B4%E1%8D%A3%20%E1%8A%A0%E1%8D%8C%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%9D%E1%88%8B%E1%88%B4%20%E1%8A%AB%E1%88%8B%E1%8A%95%E1%89%86%E1%88%8B%E1%8C%B0%E1%88%8B%E1%8C%A0%E1%88%B5%E1%8A%A9%E1%89%B5%20%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%89%86%E1%88%8B%E1%8C%B0%E1%88%8B%E1%8C%A5%E1%88%B5%E1%88%8D%E1%8A%9B%E1%88%8D%3F

ራሴን በራሴ፣ አፌን በምላሴ ካላንቆላጰላጠስኩት ማን ያንቆላጰላጥስልኛል?

ትርጉም፦ ማንቆላጰላጠስ አስፈላጊነት አይደለም። ተረት

44349

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%AA%E1%8A%AB%E1%88%AC

ነሪካሬ

ነሪካሬ ላይኛ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (13ኛው ሥርወ መንግሥት) ከ1812 እስከ 1811 ዓክልበ. ግድም ድረስ የገዛ ፈርዖን ነበረ። የሰኸምካሬ ሶንበፍ ተከታይ ነበረ። የግብጽ ታሪክ ሊቅ ኪም ራይሆልት እንደሚያስረዳው፣ ይህ ፈርዖን ከሶንበፍ ቀጥሎና ከሰኸምካሬ 5 አመነምሃት አስቀድሞ ለአንድ ዓመት ያህል ብቻ ነገሠ። «የነሪካሬ ጽላት» ከ፩ኛው ዓመቱ ለቀደሙት መምህሮች ሲታወቅ አሁን የት እንደ ጠፋ አይታወቅም። ዋቢ ምንጭ 1800 1550 20. 1997 የሁለተኛው ጨለማ ዘመን

48788

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%88%8D%E1%88%B5%E1%8C%A4%E1%88%9D

ፍልስጤም

ፍልስጤም ወይም ፓለስታይን በምዕራብ እስያ የሚገኝ አውራጃ ነው። ዛሬ አውራጃው እስራኤልና የፍልስጤም ግዛት ምድሮች ናቸው። ስሙ ከጥንታዊው ብሔር ፍልስጥኤም ደረሰ። በ127 ዓም አይሁዶች ከሮሜ መንግሥት ካመጹ በኋላ፣ ሮማውያን አይሁዶቹን አባርረው የክፍላገሩን ስም ከ«ዩዳያ» (ይሁዳ) ወደ «ሲሪያ-ፓላይስቲና» (ሶርያ-ፍልስጤም) ቀየሩት። በ1940 ዓም ዘመናዊ እስራኤል ሲመሠረት አይሁዶችና አረቦች የፍልስጤም ኗሪዎች ነበሩ፤ በሁለቱ ብሄሮች ተከፋፈለ። ከዛም በኃላ እስያ

18224

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%85%E1%88%9B%E1%88%8D

ቅማል

ቅማል በሰው አካል ላይ የሚፈጠር የተባይ ዓይነት ነው። ሦስት

21413

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8D%8D%20%E1%8B%88%E1%88%88%E1%88%9D%E1%89%B3%20%E1%89%A0%E1%89%85%E1%89%A4%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%88%BD%E1%88%9D

የአፍ ወለምታ በቅቤ አይታሽም

የአፍ ወለምታ በቅቤ አይታሽም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያለግንዛቤ የሚሰነዘር አስቀያሚ ቃል አንዴ ሰሚ ጆሮ ከገባ ወዲያ የሚያስከትለውን ጉዳት ማረም አይቻልም። ተረትና

2236

https://am.wikipedia.org/wiki/1946%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.

1946 እ.ኤ.አ.

1 1946 10 1946 እ.ኤ.ኣ. 1938 አ.ም. 11 1946 31 1946 እ.ኤ.ኣ. 1939

50930

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%89%B5

ሞት

ሞት ሕያዋን ፍጥረታትን የሚያራምዱ የሁሉም ባዮሎጂያዊ ተግባራት ዘላቂ መቋረጥ ነው የሕይወት ፍጥረታት ቅሪት ከሞተ ብዙም ሳይቆይ መበስበስ ይጀምራል በመጨረሻ በሁሉም ሕያዋን ፍጥረታት ውስጥ መከሰቱ የማይቀር ሂደት ነው ከ 21 ኛው መቶ ዘመን መጀመሪያ አንስቶ በየቀኑ ከ 150,000 በላይ ሰዎች ይሞታሉ። አብዛኛውን ጊዜ ለሞት የሚዳርጉት ነገሮች እርጅና፣ ሕመም፣ ግድያ፣ አደጋና ራስን መግደል ናቸው። ብዙ ባህሎች እና ሀይማኖቶች ከሞት በኋላ ያለው ሀሳብ አላቸው እንዲሁም ለፍርድ እና ለበጎ ሥራዎች ሽልማት ወይም ለኃጢአት ቅጣት

45616

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%88%9D%E1%88%B1-%E1%8A%A2%E1%88%89%E1%8A%93

ሳምሱ-ኢሉና

ሳምሱ-ኢሉና ከ1662 እስከ 1624 ዓክልበ. ድረስ (ኡልትራ አጭር) የባቢሎን 7ኛ ንጉሥ ነበረ። አባቱን ሃሙራቢን ተከተለው። ለሳምሱ-ኢሉና ዘመን 38 ያህል የዓመት ስሞቹ ታውቀዋል። እንግዲህ በ9ኛው ዓመት (1654 ዓክልበ.) ካሳውያንን እንዳሸነፈ ታውቋል። በሚከተለው ዓመት የላርሳ ገዥ 2 ሪም-ሲን በዓመጽ ተነሣ፣ ይህም አመጽ በመላው ሱመርና አካድ ተስፋፋ። ሳምሱ-ኢሉና ግን እስከ 1649 ዓክልበ. ድረስ አመጸኖቹን ሁሉ አጠፋቸው። ከዚህ በኋላ ግን የኢሲን ገዥ ኢሉማ-ኢል በአመጽ ተነሣ፣ ደቡብም ሱመር በኢሊማ-ኢል ሥር «የባሕር-ምድር» የሚባለው ግዛት ሆነ (1645-1463 አክልበ. ግድም)። በ፳ኛው አመት (1643 ዓክልበ.) ኤሽኑና እንደገና ባመጸ ጊዜ ሳምሱ-ኢሉና አመጹን አጠፋ። በ1635-34 ዓክልበ. አሞራውያን ነገሥታት ያዲሀቡምና ሙቲ-ሑርሻን አሸነፋቸው። በ1628 ዓክልበ. ደግሞ አሞራውያንን አሸነፋቸው። የሳምሱ-ኢሉና ተከታይ ልጁ አቢ-ኤሹሕ ነበረ። የውጭ መያያዣ የሳምሱ-ኢሉና ዓመት ስሞች የባቢሎን

22868

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%88%E1%88%98%E1%88%AC

ገመሬ

ገመሬ (ጎሪላ) አፍሪካ ውስጥ የሚገኝ አጥቢ እንስሳ ነው። ገመሬ በጣም ትልቅ የጦጣ አይነት ነው። በኢትዮጵያ አነጋገር ደግሞ «ገመሬ» ማለት የዝንጀሮች አለቃ ዝንጀሮ ሊሆን ይችላል። በ478 ዓክልበ. የቀርታግና ንጉሥና መርከበኛ ተጓዥ 2 ሓኖ እስከ ጋቦን ድረስ እንደ ጎበኘ ይታስባል፤ እሱም እንደ ዘገበው በዚያ በአንድ ደሴት በግሪክ «ጎሪላይ» የተባለ በፍጹም ጠጉራምና አውሬ ጎሣ እንዳገኘ ጻፈ፤ ቆዳዎችንም ይዘው ወደ ቀርታግና ተመለሱ። እነኚህ የሰው ልጆች ሳይሆኑ ጦጣዎች እንደ ነበሩ ስለሚታመን፣ ዘመናዊው የጦጣ ወገን ስም «ጎሪላ» ከዚህ ታሪክ የተወሰደ ነው። የእንስሳው ሳይንሳዊ ጸባይ የገመሬ ወገን ሁለት ዝርዮች አሉት፣ በየዝርያውም ሁለት ሁለት ንዑስ ዝርያዎች አሉ። የገመሬ ወገን አባላት፦ ምዕራብ ገመሬ ምዕራብ ቆላ ገመሬ ማኙ ወንዝ ገመሬ ምሥራቅ ገመሬ የተራራ ገመሬ ምሥራቅ ቆላ ገመሬ አስተዳደግ እንደ ሌሎች ጦጣ አይነቶች ሳይሆን፣ ገመሬ በመሬት ይውላል ይተኛልና ከፍራፍሬ ይልቅ በብዛት ቅጠላቅጠልን፣ ግንደ ብሌንም ይበላል። ደግሞ ምስጥና ጉንዳን ይበላል። ገመሬዎች ሁሉ ከሌላ ጦጣ አይነቶች ይልቅ እጅግ ቦርጫም ናቸው። የሚበሉት ሓመልማል ብዛት ስለሚበቃቸው፣ ብዙ ውሃ አይጠጡም። ገመሬን የሚበላው ዋና ነጣቂ ግሥላ ነው። ያደገው ወንድ ጎሪላ አለቃ የብር ቀለም ጀርባ ስላለው «ብር-ጀርባ» ይባላል። ባብዛኛው ጊዜ ገመሬዎች ሰላማዊ ናቸው፣ አንድ ገመሬ ሲቆጣ አትክልት ይጥላልና ደረቱን ይደብድባል። አልፎ አልፎ ግን ብር-ጀርባዎች ለቡድኑ አለቃነት እርስ በርስ እስከ መግደል ድረስ ይታገላሉ። በጣም ትንሽ የእጅ ምልክት ቋንቋ ለመማር በቂ ብልሃት እንዳላቸው ተመራማሪዎች አሳውቀዋል። በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር እና ብዛቱ የእንስሳው ጥቅም አጥቢ እንስሳት የዱር

2224

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A2%E1%88%B5%E1%89%A2%E1%8D%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%AA%E1%8B%9E%E1%8A%93

ቢስቢ፥ አሪዞና

ቢስቢ በኮቻይስ ካውንቲ፥ አሪዞና፥ ዩናይትድ ስቴትስ የሚገኝ ከተማ ነው። ከቱሣን 132 ኪ.ሜ. ወደ ደቡብ-ምሥራቅ ይገኛል። በ1910 እ.ኤ.አ. 9,9019 ሰዎች፣ በ1940 5,853 ሰዎች እና በ2000 6,090 ሰዎች ይኖሩ ነበር። ከተማው የኮቻይስ ካውንቲ መቀመጫ ነው። መልከዓ-ምድር ቢስቢ በ31°25'6" ሰሜን ኬክሮስ እና 109°53'52" ምዕራብ ኬንትሮስ ይገኛል። 12.5 ካሬ ኪ.ሜ. ቦታ ሲሸፍን ምንም በውሃ የተሸፈነ ቦታ የለም። የሕዝብ እስታትስቲክስ በ2000 እ.ኤ.አ. 6,090 ሰዎች፣ 2,810 ቤቶች እና 1,503 ቤተሰቦች አሉ። የሕዝብ ስርጭት 488.8 በ1 ካሬ ኪ.ሜ. ነው። አሪዞና ከተማዎች ኮቻይስ ካውንቲ፥

18647

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%89%A8%E1%88%AD%E1%8D%91%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%AD%20%E1%8A%B3%E1%88%B5%20%E1%8A%AD%E1%88%88%E1%89%A5

ሊቨርፑል የእግር ኳስ ክለብ

ሊቨርፑል፣ እንግሊዝ ዘ ሬድስ ሊቨርፑል የእግር ኳስ ቡድን በሊቨርፑል ከተማ እንግሊዝ የሚገኝ ሲሆን በእንግሊዝ ፕሪሚየር ሊግ ውስጥ ዋና ተካፋይ ነው። የእንግሊዝ እግር ኳስ

16965

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%88%E1%8C%A5%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%8C%88%E1%88%98%E1%8B%B1%E1%89%B5%20%E1%8D%88%E1%8C%A5%E1%8A%96%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%8C%A0%E1%88%B3%E1%88%8D

ፈጥነው የገመዱት ፈጥኖ ይበጠሳል

ፈጥነው የገመዱት ፈጥኖ ይበጠሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ሲሮጡ የታጠቁት ሲሮጡ ይፈታል መደብ :ተረትና

14925

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%B0%E1%88%B8%E1%88%B8%E1%8C%88%20%E1%88%9D%E1%8C%8D%E1%89%A5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%B8%E1%88%B8%E1%8C%88%20%E1%88%86%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%8D%8B%E1%88%88%E1%89%B5%E1%88%9D

ለተሸሸገ ምግብ የተሸሸገ ሆድ አይጠፋለትም

ለተሸሸገ ምግብ የተሸሸገ ሆድ አይጠፋለትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ መደብ ተረትና

41458

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%AD%E1%88%BD%20%E1%8A%A0%E1%8B%A8%E1%8A%90%E1%8B%8D

ይታይሽ አየነው

ይታይሽ «ቲቲ» አየነው (1992 እ.ኤ.አ. ተወለደች) በእስራኤል ለመጀመሪያ ጊዜ ቤተ እስራኤላዊት ሆና ወይዘሪት እስራኤል የሆነች ወጣት ናት። በወይዘሪት ዓለም የውበት ውድድርም ላይ እስራኤልን ወክላ ትሳተፋለች። ቅድመ ታሪክ ይታይሽ ሠፈር፣ ጎንደር አካባቢ ነው የተወለደችው። እናትና አባቷ ልጅ እያለች ሞተዋል። ይታይሽ በ፲፪ ዓመቷ ከአያቶቿ ጋራ ወደ እስራኤል አመራች። የከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርቷን ካጠናቀቀች በኋላ በእስራኤል የመከላከያ ኃይል ውስጥ በመቶ አለቃነት አገልግላለች። ከዚያም በአልባሳት መደብር ውስጥ ሠርታለች። ወይዘሪት እስራኤል 2013 በማርች 2013 እ.ኤ.አ.፣ የአሜሪካ ፕሬዚዳንት ባራክ ኦባማ እስራኤልን በጎበኙ ጊዜ ይታይሽ ከአሜሪካኑ ፕሬዚዳንትና ከእስራኤል ፕሬዚዳንት ሺምኦን ፔሬስ ጋር እራት ተጋብዛለች። ማመዛገቢያ

13752

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%8D%E1%89%A3%20%E1%88%9B%E1%88%BB%E1%8B%8D%20%E1%88%9A%E1%8A%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D

የተልባ ማሻው ሚካኤል

የተልባ ማሻው ሚካኤል (36)አለቃ ከአዲስ አበባ ወደ ጎንደር ሲመለሱ ያው የግድ የአባይን በረሀ ማቋረጥ ነበረባቸው። አብረዋቸው የነበሩ መንገደኞች በቃ የአባይ ሽፍታ ሊዘርፈን ነው ብለው ሲያለቃቅሱ። አለቃ ብራችሁን ሰብስቡና አምጡ ብለው መንገድ ሲሄዱ ተልባ እየወቀጡ የሚበሉበት ሙቀጫ ውስጥ ብሩን በሙሉ ይጨምሩና አፉን ወትፈው፤ ሙቀጫውን የቤተ ክርስቲያን ጨርቅ አልብሰው ለአንዱ መንገደኛ እንደታቦት አሽክመው ሲጓዙ ሽፍቶቹ ዘንድ ይደርሳሉ። ሽፍቶቹም ብቅ ብቅ ይሉና «ምንድናችሁ?» ይላሉ። አለቃም ፈጠን ብለው «ታቦት ልናስገባ ይዘን የምንመጣ መንገደኞች ነን» ይላሉ። አንዱ ሽፍታም «የታቦቱ ስም ማን ነው?» ይላል። አለቃም «የተልባ ማሻው ሚካኤል ነው» ብለው መለሱ። ሽፍቶቹም ተሳልመው መንገደኞቹም በሰላም በረሀውን አለፉ። የኢትዮጵያ

14588

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%BD%E1%88%85%E1%8D%88%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%89%A5%E1%88%AB%E1%8A%93%20%E1%8B%98%E1%8D%88%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%89%A0%E1%8C%88%E1%8A%93

ጽህፈት በብራና ዘፈን በበገና

ጽህፈት በብራና ዘፈን በበገና የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጽህፈት በብራና ዘፈን በበገና የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ነገር በምሳሌ ጠጅ በብርሌ ከሚለው ጋር ተመሳሳይ ይዞታ አለው። የነገሮች መሳካትን የሚያመጡ አስፈላጊ ነገሮችን ይጠቅሳል። መደብ ተረትና

13781

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%88%8D%E1%8D%89%20%E1%8A%A5%E1%8A%94%20%E1%8C%8B%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ቁልፉ እኔ ጋ ነው

የየአማኑኤል ደክተሮች የታካሚዎቻቸውን መዳንና አለመዳን ለማወቅ ፈልገው ጥቁር ሰሌዳ ላይ የበር ምስል ሰርተው እብዶቹ እንዲገቡበት አዘዟቸው ከዛም በኋላ ሌሎቹ በሙሉ ለመግባት ቢታገሉ አንዱ ግን ተቀምጦ ሲስቅ ዶክተሮቹ ተመልክተው የዳነ መስሏቸው ምነው ብለው ቢጠይቁት ቁልፉ ያለው እኔጋ ነው ብሎ እርፍ፡፡ መደብ የኢትዮጵያ

48654

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%89%A4%E1%88%AD%E1%89%B5%20%E1%8A%AE%E1%8A%BD

ሮቤርት ኮኽ

ሮቤርት ኮኽ (ጀርመንኛ፦ 1836-1902 ዓም) ዝነኛ የጀርመን ሀኪምና ሳይንቲስት ነበረ። በተለይ የባክቴሪያ ጥናት መስራች ስለ መሆኑ ይታወቃል። ሳይንቲስቶች የጀርመን ሰዎች

12614

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%82%E1%88%9A%20%E1%8A%AB%E1%88%AD%E1%89%B0%E1%88%AD

ጂሚ ካርተር

ጀምስ ኧርል ጂሚ ካርተር (እ.አ.አ. በኦክቶበር1፣ 1924 ተወለዱ) ከእ.አ.አ. 1977 እስከ 1981 ባለው ጊዜ ውስጥ 39ኛው የአሜሪካ ፕሬዝዳንት በመሆን አገልግለዋል። የአሜሪካ

22516

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B5%E1%8C%8D%E1%88%AA%20%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%8C%82%20%E1%89%A5%E1%88%94%E1%88%A8%E1%88%B0%E1%89%A5%20%E1%8B%B2%E1%88%9E%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%8A%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%8A%90%E1%89%B5%20%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%89%B2

የትግሪ ወርጂ ብሔረሰብ ዲሞክራሲያዊ አንድነት ፓርቲ

የትግሪ ወርጂ ብሔረሰብ ዲሞክራሲያዊ አንድነት ፓርቲ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። ዓላማ ሊቀመንበር ታሪክ በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ

12054

https://am.wikipedia.org/wiki/7%E1%8A%9B%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%89%B0%20%E1%8B%93%E1%88%98%E1%89%B5

7ኛው ምዕተ ዓመት

7ኛው ምዕጤ ዓመት ከ601 እስከ 700 ዓም ድረስ የነበረው ክፍለ ዘመን ነበረ። ክፍለ

45971

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%92%E1%8A%90%E1%89%B5%E1%88%B5

ፒነትስ

ይሄ መጣጥፍ ስለ አሜሪካዊ ካርቱን ነው። ለአትክልቱ፣ ኦቾሎኒ ይዩ። ፒነትስ (በእንግሊዝኛ: "ኦቾሎኒዎች") የአሜሪካ ኮሚክስ እና ካርቱን ነው። በ2015 እ.ኤ.አ ፊልም ነበር። የአሜሪካ ፊልሞች ተከታታይ ፊልሞች የቴሌቪዥን

12958

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%8C%8B%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8A%95

አፍጋኒስታን

አፍጋኒስታን በእስያ ውስጥ የሚገኝ አገር ነው። ዋና ከተማው ካቡል ነው። የእስያ

9998

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9D%E1%88%B3%E1%88%8C%E1%8B%8E%E1%89%BD

ምሳሌዎች

ሆድና ግንባር አይሸሸግም፤ ሆድ ለባሰው ማጭድ አታውሰው፤ ሕግን መናቅ በሽቦ መታነቅ፤ ለሂያጅ የለውም ወዳጅ፤ ለሰው ሞት አነሰው፤ ለሰባቂ ጆሮ አትስጠው፤ ለራስ ሲቆርሱ አያሳንሱ፤ ልጅ ታርጣጣ እህል ከዘበጣ፤ መልካም ሚስት ለባሏ ዘውድ ናት፤ ምናልባት ቢሰበር አናት፤ ሞኝ የእለቱን ብልህ የአመቱን፤ ሰው ለአማኙ እግዜር ለለማኙ፤ ሰው ያለአገር መሬት ያለዘር፤ ሰው በወሬ ዱቄት በሙሬ፤ ሰው በአገሩ ዘፈን በትብብሩ፤ ዘመድ ከዘመዱ አህያ ካመዱ፤ ሰው ወጣኝ እግዚአብሔር ፈጻሚ፤ ሰነፍ ሳል ያበዛል፤ ሰርገኞች መጡ ብቅል አስጡ፤ ሰይጣን ለወዳጁ ድርብ ነው አሉ፤ ሰምቶም ዝም አይቶም ዝም ወይ የምድር ሰው በሆድ ያለ አይነቅዝም፤ ሳይፈሩ እውነት ሳይጠራጠሩ ዕምነት፤ ሳይቸግር ጤፍ ብድር፤ ሳል ይዞ ስርቆት ቂም ይዞ ጸሎት፤ ስሙን ለሰው አወረሰው፤ ስንቅና አባይ እያደር ይቀላል፤ስትግደረደሪ ጦም አትደሪ፤ ስንተዋወቅ አንተናነቅ፤ ሥራ ያጣ ገበሬ ይሞታል በሰኔ፤ ሥራ ከመፍታት ልጄን ማፋታት፤ ሥጋ ለጥጋብ አጥንት ለትካዜ፤ ቀጥኜ ቢያየኝ ጅማት ለመነኝ፤ ረጅም ባይፈራ አጭር ባይኮራ፤ በአፍ ይጠፉ በለፈለፉ፤ በወረት ኮሶ ይጣፍጣል፤ በገቡበት አይወጡበት፤ በፊት እውቁኝ እወቁኝ በኃላ ደብቁኝ፤ በዝና የለም ጤና፤ በዳቦ ላይ ሙልሙል፤ በአንድ ራስ ሁለት ምላስ፤ በትንሽ ያልታመነ በብዙ አይታመንም፤ ቢሄዱ አገር ቢተኙ ነገር፤ ቢከማች ዕዳው የአንቺ፤ ባለፀጋ በሀብቱ ድሃ በጉልበቱ፤ ባልቤት ካልጮኸ ጎረቤት አይረዳም፤ ባትዋጋ እንኳን ተሰልፍ ብዙ መላ እምብዛም አይበጅ፤ ተለማማጭ አልማጭ፤ ተግደርዳሪ ጦም አዳሪ፤ ታሞ የተነሳ እግዜርን ረሳ፤ ታጉል ጥንቆላ የሰው ልጅ መላ፤ ነገር በምሳሌ ጠጅ በብርሌ፤ ነገር ቢበዛ በአህያ አይጫንም፤ ነገርን አዳምጦ እህልን አላምጦ፤ ነገረኛ ናቸው በጣም ፍሯቸው፤ አንድነት ያለው ጠላቱን ያሸንፋል፤ አተርፍ ባይ አጉዳይ፤ አምላክ ሲሰጥ ምክንያት ያዛል፤ አበልጅ አትቁም ከደጅ፤ አታላይ ጉድጓድ ዘላይ፤ አላዋቂ ወሬ ጠያቂ፤ አለኩያ ጋብቻ ቆይ ብቻ፤ አባይ ለእለቱ ደስ ያሰኛል፤ አባት ሲታማ ልጅ አይስማ፤ እኛ በሃገራችን ዳቦ ነው ፍሪዳችን፤ እጅግ ሞኝነት ያደርሳል ከሞት፤ እንደገና ይሞታል በገና፤ ከነገሩ ጦም እደሩ፤ ከሰጪው አሰጪው፤ ከመቸገር ሰርቆ ማደር፤ ከሞኝ ደጅ ሞፈር ይቆረጣል፤ ከተሰቀለ አይወርድ ከተሳለ አይበርድ፤ ከአያያዝ ይቀደዳል ከአነጋገር ይፈረዳል፤ ከስብ ስም ይሸታል፤ ከራስ በላይ ንፋስ፤ ካልዘለሉ አይሰበሩ፤ ካልታረደ ስባቱ ካልተሞከረ ብልሃቱ፤ ክርና ነገር ባጭር፤ ወዳጅ ሲከዳ ይቀላል እዳ፤ ውሻ ከሸሹለት ልጅ ከሳቁለት፤ ውሻ በበላበት ይጮሃል፤ ዘንዶ የዳገት በረዶ፤ የሴት ላብ ወንድ ሊበላ፤ የበላ ቢያብል ገላው ይናገር፤ የበላ ዳኛ የወጋ መጋኛ፤ የቀበጡ ዕለት ሞት አይገኝም፤ የዘነጋ ቤቱን ዘጋ፤ የተከፋ ተደፋ፤ የማታ ማታ እውነት ይረታ፤ የሰውን ነገር አለመናገር፤ የድሃ ጉልበቱ በገበያ ያልቃል፤ የድሃ ብድር አይውል አያድር፤ የቸኮለ አፍሶ ለቀመ፤ የትም ፍጭው ዱቄቱን አምጭው፤ የሴት አመዳም የአሮጌ ሆዳም፤ የወፍ ወንዱ የሰው ሆዱ አይታወቅም፤ የቸገረው እርጉዝ ያገባል፤ የሮጠ አመለጠኝ የበላ በለጠኝ፤ የአፍ ብልሃት ጌትነት የእጅ ብልሀት ባርነት፤ የራበው ሰው ይጠግብ አይመስለው፤ የፈሩት ይደርሳል የጠሉት ይወርሳል፤ ያለአንድ የላት ጥርስ በዘነዘና ትነቀስ፤ ይሆን ቢሆን ዝሆን ይበላ ቢሆን፤ ደስታ በሽታ፤ ዶሮን ሲያታልሏት በመጫኛ ጣሏት፤ ገባር የአህያ ግንባር፤ ገንዘብ ከጅ ከወጣ ያመጣል ጣጣ፤ ጠጅ የወረት ወዳጅ የበላ ዕለት፤ ጥሩ ወዳጅ ጠላት ይሆናል፤ ትንሽ ሥጋ እንደመርፌ ትወጋ፤ ዋቢ መጻሕፍት እና ማስታወሻ ከልደት እስከሞት፤ ደጃዝማች ኪዳኔ ወልደመድኅን፤ 1964 ዓ.ም.

36857

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%88%8E%E1%88%AA%E1%8B%B3

ፍሎሪዳ

ፍሎሪዳ ከሃምሳዎቹ አንዷ የአሜሪካ ክፍለ ግዛት ናት። ፍሎሪዳ ፀሃያማዋ ክፍለ ግዛት በመባል

44769

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A6%E1%8A%AB%20%E1%8C%81%E1%8A%92%E1%8B%A8%E1%88%AD%E1%88%B5

ቦካ ጁኒየርስ

ክለብ አትሌቲኮ ቦካ ጁኒየርስ (እስፓንኛ፦ በብዌኖስ አይሬስ፣ አርጀንቲና ውስጥ ላ ቦካ በሚባል ሠፈር የሚገኝ እግር ኳስ ክለብ ነው። የአርጀንቲና እግር ኳስ

22177

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B1%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%89%81%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%8B%88%E1%88%88%E1%8B%B0%E1%89%BD%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%89%B3%E1%89%A6%20%E1%89%B5%E1%88%9E%E1%88%8B%E1%88%88%E1%89%BD

ዶሮ አንዱን እንቁላል በወለደችበት ወታቦ ትሞላለች

ዶሮ አንዱን እንቁላል በወለደችበት ወታቦ ትሞላለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ አንዱን እንቁላል በወለደችበት ወታቦ ትሞላለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትርጉሙ ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና

48921

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A6%E1%8B%B4%E1%88%B2%E1%8B%AB

ኦዴሲያ

ኦዴሲያ (ግሪክኛ፦ /ኦዲውሴያ/) በባለቅኔው ሆሜር (800 ዓክልበ. ያህል) የተጻፈ ጽሑፍ ነው። ከኢሊያዳ ተከትሎ ከሁሉ አስቀድሞ በሙሉ የታወቀው ግሪክኛ ሥነ-ጽሑፍ ነው። ጽሑፉ በግጥም ከትሮያ ጦርነት (ምናልባት 1190 ዓክልበ. የተከሠተ) በኋላ ስለ ኦዲሴውስ ጉዞዎች ይተርካል። ቅኔ የግሪክ