Datasets:

BangorAI

/

hysbysiadau-llyw-cymru-1

like 0

Nawr, mae wedi cael ei hychwanegu at y Gofrestr Statudol o Barciau a Gerddi Hanesyddol Cymru a'i chymeradwyo gan y Prif Weinidog, Mark Drakeford a Dirprwy Weinidog y Celfyddydau, Chwaraeon a Thwristiaeth, Dawn Bowden i fod yn safle i gofio'r miloedd lawer a fu farw mewn trychinebau mewn glofeydd ledled Cymru.

Now, it has been added to the Statutory Register of Historic Parks and Gardens for Wales and received endorsement from First Minister, Mark Drakeford and the Deputy Minister for Arts, Sport and Tourism, Dawn Bowden to become a dedicated site remembering the many thousands who died in mining disasters throughout Wales.

Dywedodd y Prif Weinidog, Mark Drakeford:

First Minister, Mark Drakeford said:

Mae glofeydd yn rhan fawr o'n hunaniaeth fel cenedl. Dros ganrif ar ôl trychineb Senghennydd, ac wrth i ni nodi 40 mlynedd ers streiciau'r glowyr, mae gwaddol y diwydiant glo yn dal i fod yn rhan ganolog o hanes Cymru.

Mining is a big part of our identity as a nation. More than a century after the Senghenydd disasters, and as we mark the 40th anniversary of the miners’ strikes, the legacy of coal is still an essential part of our history.

Priodol felly yw bod safle o bwysigrwydd symbolaidd fel Gardd Goffa Lofaol Genedlaethol Cymru yn cael ei chydnabod yn ffurfiol - gan anrhydeddu'r miloedd o lowyr fu farw mewn trychinebau glofaol ledled Cymru, tra'n cadw'r diwylliant a'r cof am gymunedau glofaol yn fyw.

It is only right that a site of such symbolic importance as Wales’ National Mining Memorial receives formal recognition – honouring the thousands of miners who died in colliery tragedies across Wales, while keeping the culture and memory of pit communities alive.

Mae'r safle'n cynnwys cerflun efydd, sydd yn darlunio gweithiwr achub yn helpu glöwr sydd wedi goroesi'r danchwa, wal goffa yn coffáu'r rhai a gollodd eu bywydau yn y ddau drychineb a fu yn Senghennydd, yn 1901 a 1913, a llwybr cofio gyda theilsen ar gyfer pob un o'r 152 o drychinebau glofaol sydd wedi digwydd ledled Cymru.

The site includes a bronze statue, which depicts a rescue worker coming to the aid of a survivor after a mining disaster, a wall of remembrance, dedicated to those who lost their lives in the two Senghenydd mining disasters in 1901 and 1913, and a path of memory with a tile for each of the 152 mining disasters that have occurred across Wales.

Cyfrannodd llawer o awdurdodau lleol at yr ymgyrch codi arian pan sefydlwyd yr ardd goffa yn 2013 ac wrth ymweld â'r ardd ac ag Amgueddfa Treftadaeth Cwm Aber gerllaw, dywedodd Dirprwy Weinidog y Celfyddydau, Chwaraeon a Thwristiaeth, Dawn Bowden:

Many local authorities contributed to the fundraising campaign when the memorial was established in 2013 and on a visit to the garden and nearby Aber Valley Heritage Museum, Deputy Minister for Arts, Sport and Tourism, Dawn Bowden said:

Rydym yn ymwybodol bod yr ardd goffa yn coffáu nid yn unig y rhai a fu farw yn Senghennydd, ond hefyd y rheini a laddwyd mewn trychinebau ar hyd a lled Cymru.

We are conscious that the memorial garden commemorates not just those who died at Senghenydd, but also in mining disasters across the length and breadth of Wales.

Mae'n safle cyhoeddus pwysig ar gyfer coffáu a chofio ac mae iddo rôl bwysig i gysylltu pobl â'r gorffennol. Felly rwy'n falch iawn ein bod wedi gallu rhoi'r gydnabyddiaeth iddo y mae'n ei haeddu.

It’s such an important site of public commemoration and memory with an important role to play in connecting people with the past so I’m delighted we have been able to give it the recognition it deserves.

Ychwanegodd Gill Jones, o Grŵp Treftadaeth Cwm Aber:

Gill Jones, of Aber Valley Heritage Group, added:

Rydym mor falch bod ein Gardd Goffa wych bellach yn 'Ardd Goffa Genedlaethol Trychinebau Glofaol Cymru' ac wedi cael ei hychwanegu at y gofrestr statudol o barciau a gerddi hanesyddol yng Nghymru.

We are so very proud that our wonderful Garden of Remembrance has now become the ‘National Mining Disaster Memorial Garden of Wales’ and has been added to the statutory register of historic parks and gardens in Wales.

I ymroddiad a gwaith caled ein gwirfoddolwyr, sy'n treulio oriau lawer ym mhob tywydd i'w chynnal at y safonau uchel sy'n ofynnol ar gyfer anrhydedd o'r fath, y mae'r diolch.

It is through the determination and hard work of our volunteers, who spend many hours in all-weather to maintain it to the high standards required for such an honour.

Mae'n waddol barhaol gan ein gwirfoddolwyr i'r 530 o ddynion a bechgyn a laddwyd yn nhrychinebau Glofa'r Universal yn 1901 a 1913, yn ogystal â'r miloedd lawer a fu farw mewn trychinebau ledled meysydd glo Cymru. Mae pob un o'r trychinebau hynny wedi'u rhestru yn yr ardd.

It is a lasting legacy by our volunteers to the 530 men and boys killed in the Universal Colliery disasters in 1901 and 1913, as well as the many thousands who died in disasters throughout the Welsh coalfields, all of which are all listed in the garden.

Trydan Gwyrdd Cymru: pecyn ymgeisydd cydlynydd technegol prosiectau

Trydan Gwyrdd Cymru: project technical coordinator candidate pack

Gwybodaeth i unrhyw un sydd â diddordeb yn rôl cydlynydd technegol prosiectau.

Information for anyone interested in the role of project technical coordinator.

Datganiad Ysgrifenedig: Adroddiad Argymhellion Teithio gan Ddysgwyr 2023

Written Statement: Learner Travel Recommendations Report 2023

Lee Waters, y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd

Lee Waters, Deputy Minister for Climate Change

Heddiw, rydym yn cyhoeddiAdroddiad Argymhellion Teithio gan Ddysgwyr 2023, sy'n nodi cyfres o argymhellion i helpu i wella cysondeb, ansawdd a diogelwch darpariaeth teithio i ddysgwyr ledled Cymru. Mae'n dilyn ymarfer dadansoddi a gwerthuso mewnol a gynhaliwyd rhwng mis Chwefror a mis Medi 2023.

Today, we are publishing theLearner Travel Recommendations Report 2023, which sets out a series of recommendations to help improve the consistency, quality and safety of learner travel provision across Wales. It follows an internal analysis and evaluation exercise undertaken between February and September 2023.

Y gost ar gyfer rhedeg y bysiau ysgol presennol yw tua £160 miliwn sydd bellach yn cyfrif am tua chwarter y gwariant heb ei ddirprwyo ar ysgolion gan awdurdodau lleol. Mae'r costau hyn wedi parhau i gynyddu ar adeg pan fo pwysau mawr ar gyllidebau awdurdodau lleol o ganlyniad i alw cynyddol a chwyddiant cyson uchel. Nid yw ein setliad ni, sy'n dod yn bennaf gan Lywodraeth y DU ar ffurf grant bloc, yn ddigonol i gydnabod y pwysau hyn.

The cost of running existing school buses is around £160m a year and accounts for about a quarter of non-delegated spending on schools by local authorities. These costs have continued to increase at a time when local authority budgets have come under increased pressure as a result of rising demand and persistently high inflation. Our own settlement, which comes largely from the UK Government in the form of a block grant, is not sufficient to recognize these pressures.

Effeithiodd y pandemig yn sylweddol ar fodel busnes cwmnïau bysiau ar draws Cymru. Darparodd Llywodraeth Cymru becyn achub digynsail o £200m i gefnogi'r diwydiant ond er gwaethaf hyn mae llawer o gwmnïau wedi tynnu llwybrau bysiau yn ôl oherwydd gostyngiad yn nifer y teithwyr, yn enwedig ymhlith deiliaid cardiau rhatach. Mae'n amlwg bod angen newidiadau mawr ar draws y system gyfan.

The pandemic had a significant impacted on the business model of bus companies across Wales. The Welsh Government provided an unprecedented £200m rescue package to support the industry but despite this, many companies have withdrawn bus routes because of a fall in passenger numbers, particularly among concessionary card holders. It is clear radical reform is needed across the whole system.

Yr wythnos ddiwethaf cyhoeddwyd manylion y newidiadau y byddwn yn eu gwneud yn 'Ein Map Ffordd i Ddiwygio'r Bysiau' ac yn ddiweddarach eleni bydd Bil Bysiau yn cael ei gyflwyno gerbron y Senedd. O dan y cynllun hwn, byddwn yn dod i ben â'r system ddigyswllt lle mae cwmnïau preifat yn penderfynu pa lwybrau i'w rhedeg, ac yn lle hynny bydd awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru yn cytuno ar rwydwaith bysiau lleol sy'n diwallu anghenion cymunedau. Bydd hefyd yn ein galluogi, drwy Trafnidiaeth Cymru, i alinio llwybrau bysiau ag amserlenni trenau er mwyn creu system drafnidiaeth gyhoeddus integredig ac un tocyn y gellir ei ddefnyddio ar gyfer y ddau. Lle'n bosibl, bydd cludiant i'r ysgol yn cael ei gynnwys yn y gwasanaeth bysiau rheolaidd. Bydd hyn yn helpu i osgoi dyblygu drud, yn caniatáu'r buddsoddiad sydd ei angen mewn bysiau modern sy'n gallu cludo pobl anabl, ac yn ymestyn y ddarpariaeth bysiau ar gyfer y gymuned gyfan.

Last week, we published details of the changes we will make inOur Roadmap to Bus Reformand later this year a Bus Bill will be introduced in the Senedd. Under the plan, we will end the disjointed system, where private companies decide which routes to run, and instead local authorities and the Welsh Government will agree a local bus network that serves the needs of communities. It will also allow us, through Transport for Wales, to align bus routes with train timetables, to create an integrated public transport system and a single ticket which can be used for both.

‌Hoffwn ddiolch i'n cydweithwyr yn yr awdurdodau lleol sy'n gyfrifol am ddarparu darpariaeth statudol ar gyfer cludiant i ddysgwyr, colegau addysg bellach a'n holl bartneriaid cyflawni am eu hamser a'u hymdrech i ddarparu gwybodaeth a data gwerthfawr i helpu i lywio Adroddiad Argymhellion Teithio gan Ddysgwyr 2023.

Where possible, school transport will be rolled into the scheduled bus service. This will help avoid expensive duplication, allow the investment needed in modern buses, that can carry disabled people, and extend bus coverage for the whole community.

Hoffwn hefyd ddiolch yn arbennig i'r plant a'r bobl ifanc a rannodd eu barn a'u profiadau drwy weithio gyda Cymru Ifanc, sydd wedi cyfrannu'n sylweddol at y camau nesaf i wella trefniadau teithio i ddysgwyr yng Nghymru.

I want to thank colleagues in local authorities who are responsible for delivering statutory learner transport provision, the FE colleges and all our delivery partners for their time and effort in providing valuable information and data to help inform Learner Travel Recommendations Report 2023. I particularly want to thank all the children and young people who, working with Young Wales, expressed their views and insights which have contributed significantly to the next steps to improving learner travel arrangements in Wales.

Bydd yr argymhellion yn rhoi ffocws o'r newydd ar sut rydym yn mynd i'r afael â'r daith i'r ysgol gan edrych o'r newydd ar y cyfrifoldeb arnom ni i gyd – plant, pobl ifanc, rhieni a gofalwyr, ysgolion, sefydliadau addysg bellach, awdurdodau lleol a ni fel Gweinidogion – a'r rôl gyfunol yr ydym yn ei chwarae i sicrhau bod ein dysgwyr yn datblygu'r sgiliau a'r hyder i deithio i'w man dysgu mewn ffordd ddiogel, gynaliadwy a fforddiadwy.

The recommendations will provide a renewed focus on how we approach the journey to school; to look afresh at the responsibility on us all – children, young people, parents and carers, schools, FE institutions, local authorities and us as Ministers – and the collective role we play in ensuring that our learners develop the skills and confidence to travel to their place of learning in a safe, sustainable and affordable way.

Mae'r adroddiad yn argymell diweddariad cynhwysfawr i'r canllawiau statudol sy'n amlinellu rolau a chyfrifoldebau pawb sy'n ymwneud â theithio gan ddysgwyr. Bydd y canllawiau'n cael eu gwella er mwyn darparu fframwaith ar gyfer sicrhau darpariaeth teithio i'r ysgol sy'n gymdeithasol gyfiawn, yn amgylcheddol ac yn ariannol gynaliadwy ac sy'n canolbwyntio ar y dysgwr ac yn adlewyrchu arferion gorau o Gymru, a thu hwnt.

The report recommends a comprehensive update to the statutory guidance documents which outlines the roles and responsibilities of all those involved in learner travel. The guidance will be enhanced to provide a framework for delivering a socially just, environmentally and financially sustainable school travel offer that is learner-focussed and highlights best practice from Wales, and beyond.

Byddwn yn gweithio'n agos gyda'n holl bartneriaid cyflenwi, yn ogystal â'n dysgwyr, i sicrhau bod y canllawiau diwygiedig yn addas i'r diben, yn cyd-fynd â datblygiadau deddfwriaethol a pholisi ac yn adlewyrchu uchelgeisiau hirdymor y llywodraeth hon. Mae hyn yn gyfle i wreiddio'r hierarchaeth trafnidiaeth a nodir yn Llwybr Newydd ym mywydau plant, pobl ifanc, eu teuluoedd a chymuned ehangach yr ysgol. Bydd y diweddariadau hyn yn destun ymgynghoriad ffurfiol ac rydym yn annog yr holl randdeiliaid i ymgysylltu â'r broses hon.

We will be working closely with all our delivery partners, as well as our learners to ensure the refreshed guidance documents are fit for purpose; align with legislative and policy developments and reflect the long-term ambitions of this government. This is an opportunity to embed the transport hierarchy set out in Llwybr Newydd into the lives of children, young people, their families and the broader school community. These updates will be subject to formal consultation and we encourage all stakeholders to engage with this process.

Fe wnaeth yr ymgysylltu ag awdurdodau lleol a sefydliadau addysg bellach eleni dynnu sylw at y modelau arloesol ac ysbrydoledig a ddatblygwyd gan rai awdurdodau lleol, a ddefnyddiodd wybodaeth leol, data deallus a thechnoleg i feddwl yn greadigol er mwyn gallu cynnig ystod o ddarpariaeth i gefnogi dysgwyr sy'n teithio i'r ysgol.

The engagement with local authorities and FEIs this year highlighted the innovative and inspirational models of delivery developed by some local authorities using local knowledge, intelligent data, as well as technology to think creatively to be able to offer a range of provision to support learners travelling to school.

Rydym yn cydnabod yr heriau sy'n wynebu rhwydweithiau trafnidiaeth gyhoeddus yng Nghymru ar hyn o bryd ac mae rhoi mwy o ffocws ar yr hierarchaeth drafnidiaeth a nodir yn Llwybr Newydd yn dibynnu, wrth gwrs, ar allu pobl i gael mynediad at drafnidiaeth gyhoeddus dda. Gofynnwyd i Trafnidiaeth Cymru sicrhau bod y gwaith datblygu rhwydwaith a wneir ganddynt ar hyn o bryd i lywio model masnachfraint o ddarparu gwasanaeth bysiau yng Nghymru yn ystyried ein sefydliadau dysgu, ein hysgolion a'n colegau addysg bellach yn ogystal â phrifysgolion er mwyn manteisio i'r eithaf ar y cyfleoedd y gall rhwydwaith masnachfraint eu cynnig i annog mwy o blant a phobl ifanc i ddefnyddio ein rhwydweithiau trafnidiaeth gyhoeddus.

We recognise the challenges that are currently facing public transport networks in Wales and an increased focus on the Transport Hierarchy set out in Llwybr Newydd, is of course reliant on people being able to access good public transport. Transport for Wales have been asked to ensure that the network development work they are currently undertaking to inform a franchised model of delivery for our buses in Wales takes in to consideration our learning establishments, schools and FE colleges as well as universities to maximise opportunities that a franchised network can offer to encourage more children and young people to use our public transport networks.

Trwy fwrw ymlaen ag argymhellion yr adroddiad mae gennym gyfle i sicrhau y gellir alinio ein hymrwymiadau a'n dyheadau polisi ar deithio llesol, y rhwydweithiau trafnidiaeth gyhoeddus - o ran bysiau a rheilffyrdd - a'n targedau uchelgeisiol ar newid moddol a'u hintegreiddio i'r agenda ar gyfer teithio gan ddysgwyr.

By taking forward the Report’s recommendations we have an opportunity to ensure that our commitments and policy aspirations on active travel, public transport networks – both bus and rail, alongside our ambitious targets on modal shift can be aligned and integrated in to the learner travel agenda.

Drwy gydweithio i ailddiffinio, adnewyddu ac ailstrwythuro ein fframweithiau a'n seilwaith teithio i ddysgwyr, credwn y gallwn gyda'n gilydd feithrin diwylliant cymdeithasol, amgylcheddol a chynaliadwy o deithio cyfrifol i'r ysgol.

By working together to redefine, refresh and restructure our learner travel frameworks and infrastructure we believe that together we can foster a socially, environmentally and sustainably culture of responsible travel to school.

Enwi enillwyr Her Morlyn Llanw Llywodraeth Cymru, gwerth £750,000

Winners of Welsh Government’s £750,000 Tidal Lagoon Challenge named

Mae'r Gweinidog Newid Hinsawdd, Julie James, newydd gyhoeddi enwau'r sefydliadau sydd wedi ymgeisio’n llwyddiannus am her Llywodraeth Cymru gwerth £750,000 ar gyfer datblygu Morlynnoedd Llanw.

Climate Change Minister Julie James has just announced the successful applicants of the Welsh Government’s £750,000 Tidal Lagoon challenge.

Cafodd yr her ei chyhoeddi gan y Prif Weinidog Mark Drakeford ym mis Mawrth 2023 pan ddywedodd y byddai'n neilltuo cyllid ar gyfer o leiaf tri phrosiect i ymchwilio i dechnoleg morlynnoedd llanw.

The challenge was announced by First Minister Mark Drakeford in March 2023 where he said the funding would be made available for at least three research projects working on tidal lagoon technology.

Mae'r tri sefydliad arwain llwyddiannus wedi'u henwi:Prifysgol Abertawe yng nghategori'r AmgylcheddOffshore Renewable Energy Catapult yn y categori Peirianneg a ThechnolegPrifysgol Caerdydd yng nghategori'r Economi-gymdeithasol a Chyllid

The three successful lead organisations have been named as:Swansea University in the Environment categoryOffshore Renewable Energy Catapult in the Engineering and Technical categoryCardiff University in the socio-economic and finance category

Wrth siarad heddiw yng nghynhadledd Ynni Morol Cymru, dywedodd y Gweinidog Newid Hinsawdd, Julie James:

Speaking today at the Marine Energy Wales conference, Climate Change Minister Julie James said:

"Rydym yn frwd o blaid ynni morol a'r cyfleoedd anhygoel y mae arfordir Cymru'n eu cynnig.

“We are a strong supporter of marine energy and the incredible opportunity presented by Wales’s coastline.

"Llongyfarchiadau i bob un o'r prosiectau hyn. Rwy'n cyffroi wrth feddwl sut y bydd yr ymchwil yn helpu sector y lagŵn llanw yng Nghymru drwy ddatblygu'r cynlluniau hyn, gan gydnabod hefyd werth posibl y gwaith hwn er lles diwydiannau morol eraill.

“Congratulations to each of these projects. I am excited how the research will help to move the tidal lagoon sector in Wales forward by developing the tidal lagoon schemes whilst also recognising the potential value of this work for other marine industries.”

Ychwanegodd un o'r enillwyr, Cyfarwyddwr Prosiect Prifysgol Abertawe, Dr David Clarke:

One of the winners, Swansea University project Director Dr David Clarke added:

"Dyma newyddion gwych. Byddwn yn defnyddio'r arian i astudio symudiadau eogiaid, sewin a gwangod sydd â thagiau acwstig wedi'u rhoi arnyn nhw er mwyn deall peryglon ynni adnewyddadwy morol i'r rhywogaethau hyn.

“This is great news, the funding will support migration studies looking at movements of acoustically tagged Atlantic salmon, sea trout and twaite shad, enabling us to understand the risks of marine renewables to these species.

"Bydd hefyd yn ein helpu i ddatblygu a mireinio technegau lliniaru – atalfeydd acwstig - er mwyn diogelu'r asedau naturiol pwysig hyn yn well."

“It will also enable us to develop and refine mitigation techniques – acoustic fish deterrence- to better protect these important natural assets.”

Yn y gynhadledd, cyhoeddodd y Gweinidog hefyd y bydd hyd at £1m o arian cyfatebol yn cael ei roi gan Awdurdod Porthladd Aberdaugleddau i gynnal gwaith paratoi er mwyn gallu rhoi prosiectau gwynt arnofiol ar y môr ar waith yn y dyfodol o Benfro.

At the conference, the Minister also announced that up to £1m will be match funded by Milford Haven Port Authority for preparatory work to enable future floating offshore wind projects to deploy from Pembroke.

Mae hyn yn adeiladu ar grant tebyg o arian cyfatebol i Associated British Ports ar gyfer gwaith dechreuol ym Mhort Talbot a gyhoeddwyd ym mis Ionawr 2023.

This builds on a similar match-funded grant made to Associated British Ports for early-stage work at Port Talbot announced in January 2023.

Dywedodd Tom Sawyer, Prif Weithredwr Porthladd Aberdaugleddau:

Tom Sawyer, Chief Executive at the Port of Milford Haven, said:

"Mae croeso mawr i'r gefnogaeth hon gan Lywodraeth Cymru a bydd y buddsoddiad yn helpu Porthladd Aberdaugleddau yn ei genhadaeth i sicrhau bod Sir Benfro yn parhau'n geffyl blaen yn y maes trawsnewid ynni. Mae'n hanfodol gwybod pa fath a faint o gerrig, graean a siltiau sydd yma os ydym am ddeall beth fydd yn gysylltiedig â pheiriannu'r cam nesaf yn esblygiad Porthladd Penfro.

“This welcome investment support from Welsh Government will help the Port of Milford Haven in its mission to make sure Pembrokeshire remains in the driving seat of the energy transition. Knowing the type and extent of rock, gravel and silts here is vital if we are going to understand what will be involved in engineering the next evolution of Pembroke Port.

"Mae ynni adnewyddadwy ar y môr yn gyfle unwaith mewn oes i ddod â thwf economaidd cynaliadwy a gyrfaoedd gwerth chweil ar gyfer cenedlaethau heddiw ac yfory.

“Offshore renewable energy offers a once in a lifetime opportunity to bring sustainable economic growth and rewarding careers for our current and future generations.

"Mae'r gwaith paratoi hwn yn gam cyntaf pwysig ar gyfer gwireddu ein huchelgais i greu porthladd ym Mhorthladd Penfro sy'n barod am ynni'r dyfodol, gan roi'r blaen i'r rhanbarth yn y ras fyd-eang i groesawu datblygwyr technoleg gwynt arnofiol ar y môr.

“This early-stage, preparatory work is an important first step in realising our ambition to create a future energy ready port facility at Pembroke Port, helping our region get a head-start in the global race to host developers of floating offshore wind (FLOW) technology.

"Rydyn ni'n gwybod y bydd angen cyfleusterau dŵr dwfn helaeth ar ddatblygwyr i osod a chynnal a chadw ffermydd gwynt arnofiol yn y Môr Celtaidd. Gyda'r buddsoddiad ychwanegol hwn mewn seilwaith, Porthladd Penfro fydd y porthladd dyfnaf, mwyaf cysgodol, agosaf sydd â’r adnoddau gorau ar gyfer datblygwyr ffermydd gwynt arnofiol yn y Môr Celtaidd.  Ar y cyd â chlwstwr peirianneg trwm Sir Benfro, seilwaith trawsyrru a dosbarthu ynni sy’n barod yn ei le, a chlwstwr busnes sydd o fri rhyngwladol gynyddol, gyda chymorth Ymchwil a Datblygu, mae potensial enfawr ar gyfer twf.

“We know FLOW developers will need extensive deep-water dockside facilities to support installation and maintenance of wind farms in the Celtic Sea. With additional investment in infrastructure, Pembroke Port would be the best equipped, deepest, most sheltered, and closest port for FLOW developers in the Celtic Sea.  Combined with Pembrokeshire’s heavy engineering cluster, energy transmission and distribution in situ, and a growing globally renowned business cluster backed by R&D, there is massive potential for growth.

Datganiad Ysgrifenedig: Ymgeiswyr llwyddiannus Yr Her Morlyn Llanw

Written Statement: Tidal Lagoon Challenge successful applicants

Julie James AS, Y Gweinidog Newid Hinsawdd

Julie James MS, Minster for Climate Change

Mae Llywodraeth Cymru yn gefnogwr brwd o Ynni Morol, yn cydnabod yr angen i gyflenwi ynni adnewyddadwy gwyrdd, a'r cyfle anhygoel a gyflwynir gan arfordir Cymru.

The Welsh Government is a strong supporter of Marine Energy, knowing the necessity of delivering green renewable energy, and the incredible opportunity presented by Wales’s coastline.

Oherwydd hyn, yr wyf yn falch iawn o gyhoeddi enillwyr Her y Morlyn Llanw.

That is why I am delighted to announce the winners of the Tidal Lagoon Challenge. Holding a Tidal Lagoon Challenge was a Programme for Government commitment and is part of our wider commitment to make Wales a world centre of emerging marine technologies.

Nodwyd fel ymrwymiad yn y Rhaglen y Llywodraeth ein bod am gynnal her morlyn llanw,  ac yn rhan o'n hymrwymiad ehangach i wneud Cymru'n ganolfan fyd-eang o dechnolegau morol sydd yn dod i’r amlwg.

The Tidal Lagoon Challenge will directly support innovative research that will work to reduce or remove a barrier that is currently preventing tidal lagoons being developed or quantify a potential benefit of tidal lagoon development.

Bydd Her y Morlyn Llanw yn cefnogi ymchwil arloesol yn uniongyrchol a fydd yn edrych i leihau neu ddileu rhwystrau sydd ar hyn o bryd yn atal morlynnoedd llanw rhag cael eu datblygu neu fesur budd posibl o ddatblygu morlyn llanw.

The calibre of applicants to the Tidal Lagoon Challenge was very high and is a testament to the quality of researchers in this field in Wales, and across the UK. I was delighted to see extensive collaboration, with all bids being made by consortia. We know that collaboration is a condition of innovation, and I am confident that the Tidal Lagoon Challenge research projects will be a catalyst for innovation in the sector.

Roedd safon yr ymgeiswyr i Her y Morlyn Llanw yn uchel iawn ac mae'n dyst i ansawdd ymchwilwyr yn y maes hwn yng Nghymru, ac ar draws y DU. Roeddwn yn falch iawn o weld cydweithio helaeth, gyda'r holl geisiadau'n cael eu gwneud gan gonsortia. Rydym yn gwybod bod cydweithredu yn hanfod i arloesi, ac rwy'n hyderus y bydd prosiectau ymchwil Her y Morlyn Llanw yn gatalydd ar gyfer arloesi yn y sector.

The winners of the Tidal Lagoon Challenge were:

Enillwyr Her y Morlyn Llanw oedd:Yng nghategori'r Amgylchedd: Prifysgol Abertawe, mewn partneriaeth â Fish Guidance Systems Ltd, Natural England, Batri Ltd a DST Innovations Ltd er mwyn galluogi caniatáu morlyn llanw: drwy ddarparu data mudo pysgod, a datblygu a dilysu system acwstig i atal pysgod ar gyfer prosiect Gwangod. Bydd y prosiect yn defnyddio tagio pysgod a monitro i brofi effeithiolrwydd system awcwstig i atal pysgod fel modd i liniaru ar gyfer cyflwyno morlyn llanw.

In the Environment category: Swansea University, in partnership with Fish Guidance Systems Ltd, Natural England, Batri Ltd & DST Innovations Ltd with the Enabling tidal lagoon consents: providing fish migration data, and developing and validating an acoustic fish deterrence system for twaite shad project. The project will use fish tagging and monitoring to test the effectiveness of acoustic fish deterrence (AFD) as a mitigation measure for tidal range deployment.

Yng nghategori Peirianneg a Thechnegol: Offshore Renewable Energy Catapult, mewn partneriaeth â Phrifysgol Caerdydd, Intertek a Western Gateway, gyda phrosiect FLOMax (Flexible Lagoon Operation for Maximal Value)  gweithredu morlyn hyblyg ar gyfer y gwerth gorau. Bydd y prosiect yn defnyddio modelu i fesur gwerth datblygu morlyn llanw.

In the Engineering and Technical category: Offshore Renewable Energy Catapult, in partnership with Cardiff University, Intertek and Western Gateway, with the FLOMax Flexible Lagoon Operation for Maximal Value project. The project will use modelling to quantify the value of developing tidal range power.

Yng nghategori Economaidd-gymdeithasol a Chyllid: Prifysgol Caerdydd, mewn partneriaeth â Western Gateway a British Hydropower Association Ltd gyda'r prosiect Cynllun Morlyn llanw: Prosiect Perchnogaeth, Ecwiti a Chyllid.  Bydd y prosiect yn ystyried sut y gallai gwahanol berchnogaeth a modelau datblygu/ ariannu ar gyfer morlynnoedd llanw gael effeithiau cadarnhaol ar economi Cymru.

In the Socio-economic and Finance category: Cardiff University, in partnership with Western Gateway and British Hydropower Association Ltd with the Tidal Lagoon Schemes: Ownership, Equity and Finance project. The project will consider how different ownership and development/financing models for tidal lagoons could have positive impacts on the Welsh economy.

Edrychaf ymlaen i’r canlyniadau’r ymchwil eu rhannu wrth i’r prosiectau hyn fynd rhagddynt.

I look forward to the research outcomes being shared as these projects progress.

Datganiad Ysgrifenedig: Cyhoeddi Coffáu Cyhoeddus yng Nghymru: Canllawiau i Gyrff Cyhoeddus

Written Statement: Publication of Public Commemoration in Wales: Guidance for Public Bodies

Dawn Bowden AS, Dirprwy Weinidog y Celfyddydau, Chwaraeon a Thwristiaeth

Dawn Bowden MS, Deputy Minister for Arts, Sport and Tourism

Mae coffáu cyhoeddus yn ganolog i’r ffordd rydym yn cynrychioli’n hanes, yn hyrwyddo’n gwerthoedd ac yn dathlu’n cymunedau. Ond gall weithiau fod yn ddadleuol a bydd wastad o ddiddordeb aruthrol i’r cyhoedd. Rwy’n falch o gyhoeddicanllawiau newyddi helpu cyrff cyhoeddus yng Nghymru i wneud penderfyniadau gwybodus am goffáu heddiw ac yn y dyfodol mewn mannau cyhoeddus, ac wrth wneud hynny, gyfrannu at ein nod o Gymru wrth-hiliol.

Public commemoration is central to the way in which we represent our history, promote our values and celebrate our communities. But it can sometimes be controversial and will always be an issue of considerable public interest. I am pleased to announce the publication ofnew guidanceto help public bodies in Wales make well-informed decisions about existing and future commemorations in public spaces, and in doing so, contribute to our goal of an anti-racist Wales.

Yn 2020, tynnoddY Fasnach mewn Caethweision a’r Ymerodraeth Brydeinig: Archwiliad o Goffáu yng Nghymrusylw i’r graddau y mae ffigyrau sy’n gysylltiedig â’r fasnach gaethweision ar draws yr Iwerydd yn cael eu coffau mewn mannau cyhoeddus, a hefyd at absenoldeb cyffredinol pobl o grwpiau Du, Asiaidd neu ethnig leiafrifol o dirwedd coffa cyhoeddus. Mae’r Canllawiau hyn yn ystyried y materion hyn ymhellach ac yn cyffwrdd ar gwestiynau ehangach diffyg cynrychiolaeth a hanesion sy’n cael eu herio ac mae’n cyflawni ymrwymiad yn y rhaglen lywodraethu i fynd i’r afael yn llawn ag argymhellion yr archwiliad. Mae hefyd yn rhoi cefnogaeth uniongyrchol i gam penodol yng Nghynllun Gweithredu Cymru Wrth-hiliol i ‘adolygu ac ymdrin yn briodol â’r ffordd y caiff pobl a digwyddiadau â chysylltiadau hanesyddol hysbys â chaethwasiaeth a threfedigaethedd eu coffáu mewn gofodau a chasgliadau cyhoeddus, gan gydnabod y niwed a wnaed yn sgil eu gweithredoedd ac ail-lunio’r ffordd y caiff eu hetifeddiaeth ei chyflwyno er mwyn cydnabod hyn yn llawn’.

In 2020The Slave Trade and the British Empire: An audit of commemoration in Walesdrew our attention both to the extent to which figures associated with the transatlantic slave trade are memorialised in public places, and also to the general absence of people from Black, Asian or minority ethnic groups from the landscape of public commemoration.  This Guidance further considers these issues and touches on wider questions of under-representation and contested histories and it fulfils a commitment in the programme for government to address fully the recommendations of the audit. It also directly supports a specific action in the Anti-Racist Wales Action Plan, ‘to review and appropriately address the way in which people and events with known historical associations to slavery and colonialism are commemorated in our public spaces and collections, acknowledging the harm done by their actions and reframing the presentation of their legacy to fully recognise this’.

Mae coffadwriaethau yn elfen bwysig o dir y cyhoedd, ac er bod llawer yn annadleuol, gall eraill fod yn ddadleuol. Mae pob un ohonynt yn cyfleu rhywbeth o werthoedd eu cyfnod ac mae rhai’n gallu cyflwyno gwirioneddau anghyfforddus. Mae’r canllawiau’n esbonio’r materion sy’n ymwneud â choffáu cyhoeddus ac yn dangos sut y gellir ei ddefnyddio nid yn unig i wella dealltwriaeth o’r gorffennol a’i waddol, ond hefyd i ddathlu amrywiaeth ein cymunedau. Fel hyn, bydd y camau a nodir yn y canllawiau hyn yn helpu cyrff cyhoeddus i gyflawni’r cyfrifoldeb penodol hwn tuag at gyflawni Cymru wrth-hiliol.

Commemorations are an important element of the public realm, and whilst many are uncontroversial, others may be contentious. All of them communicate something of the values of their time and some may deliver uncomfortable truths. The guidance explains the issues around public commemoration and shows how it can be used not only to deepen understanding of the past and its legacies, but also to celebrate the diversity of our communities. In this way the actions set out in the guidance will help public bodies discharge this particular responsibility towards the achievement of an anti-racist Wales.

Mae hwn yn bwnc sensitif, ac mae’r canllawiau wedi’u datblygu drwy broses ofalus o ymgysylltu ac ymgynghori. Mae wedi cael ei lywio gan farn sbectrwm eang o randdeiliaid ac mae’n cynnwys enghreifftiau o bob cwr o’r byd o sut mae pynciau anodd i’w coffáu wedi cael eu trin.

This is a sensitive subject, and the guidance has been developed through a careful process of engagement and consultation.  It has been informed by the opinions of a broad spectrum of stakeholders and is illustrated by examples from across the world of how difficult subjects for commemoration have been handled.

Ni ddylem osgoi’r materion y gall coffáu cyhoeddus eu codi, ac rwy’n gobeithio y bydd y canllawiau hyn yn ysgogi ymateb cadarnhaol a gweithredol sy’n cyfrannu at gyfrif mwy cytbwys o’n gorffennol, a mynegiant clir o’n gwerthoedd presennol.

We should not shy away from the issues that public commemoration can raise, and I hope that this guidance will prompt a positive and active response to them that contributes to a more balanced account of our past, and a clear expression of our present values.

Datganiad Ysgrifenedig: Cyhoeddi y Cynllun Cyflenwi Teithio Llesol

Written Statement: Publication of the Active Travel Delivery Plan 2024-27

Lee Waters AS, y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd

Lee Waters MS, Deputy Minister for Climate Change

Heddiw, rwyf yn cyhoeddi Cynllun Cyflawni Teithio Llesol 2024-27.

Today, I am publishing the Active Travel Delivery Plan 2024-2027.

Mae ymrwymiad yn ein Cynllun Cyflawni Trafnidiaeth Cenedlaethol (NTDP), y Cynllun Cyflawni Teithio Llesol yn nodi'n fanylach sut y byddwn ni a'n partneriaid cyflenwi yn gweithredu'r ymrwymiadau teithio llesol yn Llwybr Newydd a'r NTDP.

A commitment in our National Transport Delivery Plan (NTDP), the Active Travel Delivery Plan sets out in more detail how we and our delivery partners will implement the active travel commitments in Llwybr Newydd and the NTDP.

Nod y Cynllun Cyflawni Teithio Llesol yw cynyddu newid moddol trwy wneud teithio llesol yn haws cael mynediad ato, yn fwy deniadol i'w ddefnyddio ac yn fwy cynhwysol. Mae yn rhoi manylion y prif gamau y byddwn yn eu cymryd i gyflawni'r nod hwn ar draws ein pedwar maes cyflawni allweddol:

The Active Travel Delivery Plan aims to increase modal shift by making active travel easier to access, more attractive to use and more inclusive. It provides details of the main actions we will be taking to deliver this goal across our four key delivery areas:

Arwain y newid— Er mwyn cyflawni'r newid mawr hwn mae angen arweinyddiaeth glir a chyson. Mae ein cynllun yn nodi sut y byddwn yn darparu hyfforddiant ac adnoddau i'n harweinwyr.

Leading the change— To deliver this major change requires clear and consistent leadership. Our plan sets out how we will provide training and resources to our leaders.

Cynyddu ein darpariaeth— Byddwn yn darparu rhaglenni strategol newydd i wneud y mwyaf o'r gallu a'r capasiti i gyflwyno cynlluniau o ansawdd uchel a fydd yn cael yr effaith fwyaf ar y nifer sy'n manteisio ar deithio llesol.

Stepping up our delivery— We will deliver new strategic programmes to maximise the capability and capacity to deliver high-quality schemes which will have the greatest impact on the uptake of active travel.

Dangos beth all teithio llesol ei gyflawni— Byddwn yn cyflwyno rhaglen o weithgareddau i ddangos y manteision y gall buddsoddi mewn teithio llesol eu sicrhau.

Demonstrating what active travel can achieve— We will deliver a programme of activities to demonstrate the benefits investment in active travel can secure.

Gwneud teithio llesol y dewis cyntaf ar gyfer mwy o deithiau— Byddwn yn parhau i flaenoriaethu buddsoddiad mewn teithio llesol i'n galluogi i gyflwyno rhaglen gynhwysfawr, creu'r amgylchedd cywir a darparu'r sgiliau a'r wybodaeth ar gyfer mwy o deithiau trwy deithio llesol.

Making active travel the first choice for more journeys— We will continue to prioritise active travel investment to enable us to deliver a comprehensive programme, creating the right environment and providing the skills and knowledge for more journeys to be undertaken by active travel.

Gellir gweld y cynllun llawn yma:Cynllun cyflawni teithio llesol 2024 i 2027

The full plan can be accessed here:Active travel delivery plan 2024 to 2027

Datganiad Ysgrifenedig: Concrit awyredig awtoclafiedig cyfnerth (RAAC) mewn eiddo Trivallis

Written Statement: Reinforced autoclaved aerated concrete (RAAC) in Trivallis properties

Julie James, Y Gweinidog Newid Hinsawdd

Julie James, Minister for Climate Change

Mae Concrit Awyredig Awtoclafiedig Cyfnerth yn fath o goncrit ysgafn a ddefnyddiwyd wrth adeiladu llawer o adeiladau rhwng y 1950au a'r 1990au. Mae RAAC yn awyredig iawn, ac mae iddo wahanol briodweddau o ran deunydd o'i gymharu â choncrit confensiynol. Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn gweithio gyda Llywodraeth y DU a llywodraethau datganoledig eraill ers 2018 i ystyried y goblygiadau posibl o ran rheoli adeiladau sy'n cynnwys RAAC. Yn haf 2023, dywedodd Adran Addysg y DU fod digwyddiadau wedi dod i'r amlwg dros gyfnod yr haf a arweiniodd at bryder ynghylch risg diogelwch uwch posibl.

RAAC is a form of lightweight concrete used in construction in many buildings between the 1950s and 1990s. RAAC is highly aerated with different material properties to conventional concrete. The Welsh Government has been working with the UK Government and other devolved governments since 2018 to consider the potential management implications for buildings with RAAC. In summer 2023, the UK Department for Education reported incidents had emerged over the summer period which gave rise to concern over a potential higher safety risk.

Ar 8 Medi 2023, nododd y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol a’r Gweinidog Addysg a'r Gymraeg y camau sy'n cael eu cymryd i asesu'r ystâd gyhoeddus ehangach, gan gynnwys cartrefi cymdeithasol, am bresenoldeb RAAC.

On 8 September 2023 the Minister for Finance and Local Government and the Minister for Education and Welsh Language set out the actions being taken to assess the wider public estate, including social homes, for the presence of RAAC.

Fel rhan o'r ymateb Cymreig i'r risgiau cynyddol a amlygwyd gan Adran Addysg y DU, gofynnwyd i bob landlord cymdeithasol asesu eu stoc tai cymdeithasol ar gyfer presenoldeb RAAC. Bydd yr wybodaeth hon yn cynnwys sefydlu pryd y cynhaliwyd arolygon neu arolygiadau RAAC ddiwethaf; canlyniadau'r arolygon a'r wybodaeth am hyd a lled a math yr eiddo lle gallai RAAC fod neu y canfuwyd ei fod yn bresennol. Lle nad oedd yr wybodaeth bresennol yn rhoi digon o sicrwydd, mae arolygon manwl o eiddo a adeiladwyd o fewn yr amserlen RAAC berthnasol wedi'u comisiynu.

As part of the Welsh response to the increased risks highlighted by the UK Department for Education all social landlords were asked to assess their social housing stock for the presence of RAAC. This process has included establishing when RAAC surveys or inspections were last undertaken; the results of those surveys and information about the extent and type of properties where RAAC might be or has been found to be present. Where the existing information did not provide sufficient assurance, detailed surveys of properties built within the relevant RAAC timeframe have been commissioned.

Mae'r corff helaeth hwn o waith yn mynd rhagddo'n dda ac mae wedi arwain at nodi nifer fechan o eiddo sy'n cael eu rhedeg gan Trivallis yn ardal Hirwaun lle mae RAAC yn bresennol. Mae arolygon arbenigol o ddau o'r eiddo hyn wedi nodi bod angen cymryd camau adfer o fewn chwe mis a'r potensial y bydd angen gwaith o'r fath mewn 38 eiddo arall gyda'r un dyluniad. Mae 20 o gartrefi ymhellach sy’n eiddio i Trivallis a 17 o gartrefi eraill sy'n eiddo i berchen-feddianwyr hefyd wedi cael eu nodi fel rhai a RAAC, pedwar o'r un dyluniad a dull adeiladu.

This extensive body of work is progressing well and has resulted in the identification of a small number of Trivallis-run properties in the Hirwaun area where RAAC is present. Specialist surveys of two of these properties has identified remedial action needs to be carried out within six months and the potential for such work to be needed in a further 38 Trivallis properties with the same design. A further 20 Trivallis owned properties and 17 owner-occupied homes have also been identified as having RAAC, of which four are of the same design and construction.

Mae Trivallis, landlord cymdeithasol cofrestredig, wedi ymateb yn gyflym i rybuddio trigolion am y sefyllfa a chynnig cefnogaeth a llety amgen i'w denantiaid. Mae fy swyddogion mewn cysylltiad rheolaidd â Trivallis.

Trivallis, registered social landlord, has responded swiftly to alert residents to the situation and offer support and alternative accommodation to its tenants. My officials are in regular contact with Trivallis.

Rwyf yn cydymdeimlo a phob aelwyd yn Hirwaun, sydd wedi eu heffeithio gan RAAC. Hoffwn ddiolch i landlordiaid cymdeithasol am eu gwaith parhaus i nodi eiddo a adeiladwyd gan ddefnyddio RAAC.

My thoughts are with all households in Hirwaun, which have been affected by RAAC. I want to thank social landlords for their ongoing work to identify properties built using RAAC.

Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar ein gwefan.

More information about RAAC is available on our website.

Hyd at 2,500 o fusnesau i elwa ar Gronfa Paratoi at y Dyfodol Llywodraeth Cymru

Up to 2,500 businesses to benefit from Welsh Government future proofing fund

Cyn bo hir, bydd cannoedd o fusnesau micro, bach a chanolig yng Nghymru yn gallu gwneud cais am gyllid gan Lywodraeth Cymru sydd wedi'i gynllunio i'w helpu i leihau eu costau rhedeg.

Hundreds of micro, small and medium-sized businesses in Wales will soon be able to apply for Welsh Government funding designed to help them to reduce their running costs.

Bydd grantiau rhwng £5,000 a £10,000 ar gael i fusnesau cymwys yn y sectorau manwerthu, lletygarwch a hamdden.

Grants of between £5,000 and £10,000 will be available to eligible businesses in the retail, hospitality, and leisure sectors.

Bydd Cronfa Paratoi at y Dyfodol, sy'n gronfa gwerth £20 miliwn, yn helpu busnesau i gryfhau eu sefyllfa fasnachu yn y dyfodol. A hynny trwy gynyddu proffidioldeb wrth fuddsoddi mewn technoleg ynni adnewyddadwy, gwelliannau i adeiladwaith eu hadeiladau, ac uwchraddio systemau neu beiriannau i leihau'r defnydd o ynni.

The £20 million Future Proofing Fund will help businesses strengthen their future trading position by increasing profitability through investment in renewable energy technology, improvements to the fabric of their premises, and upgrades to systems or machinery to reduce energy use.

Dywedodd Gweinidog yr Economi, Vaughan Gething:

Economy Minister Vaughan Gething said:

Mae'r argyfyngau parhaus o ran costau byw a chostau gweithredu yn parhau i beri anawsterau i fusnesau ledled Cymru.

“The ongoing cost-of-living and cost-of-doing-business crises continues to present difficulties to businesses across Wales.

Bydd y grantiau hyn yn helpu busnesau micro, bach a chanolig o'r sectorau manwerthu, lletygarwch a hamdden i wneud rhai newidiadau sylweddol yn y ffordd y maent yn gweithredu fel y gallant addasu ar gyfer y dyfodol.

“These grants will help micro, small and medium sized businesses from the retail, hospitality and leisure sectors to make some significant changes in the way they run their operations so they can adapt for the future.”

Dywedodd Y Gweinidog Cyllid, Rebecca Evans:

Finance Minister Rebecca Evans said:

Mewn cyfnodau o galedi,rydym eisiau helpu busnesau i leihau eu biliau. Bydd y gronfa newydd hon yn helpu i leihau costau rhedeg gan roi cymorth ymarferol sy’n cynorthwyo cynllunio busnes yn yr hirdymor.”

“In tough times, we want to help businesses get their bills down for good. This new fund will help reduce running costs with practical support that aids long term business planning.

Rydym hefyd am y bumed flwyddyn o'r bron wedi helpu busnesau manwerthu, hamdden a lletygarwch â'u biliau ardrethi busnes, am gost o £78 miliwn. Mae hyn yn ychwanegol at y bron i £1 biliwn o gymorth a ddarparwyd eisoes gan gynlluniau rhyddhad ardrethi i'r sectorau hyn ers 2020-21.

“We are also providing a fifth successive year of support for retail, leisure and hospitality businesses with their rates bills, at a cost of £78 million. This builds on the almost £1 billion of support provided in rates relief schemes to these sectors since 2020-21.”

Bydd y grantiau'n cael eu talu hyd at 75 y cant o gostau'r prosiect neu £10,000, pa un bynnag yw'r swm lleiaf.  Disgwylir i'r busnes gyfrannu'r 25 y cant o'r costau sy'n weddill o ffynonellau eraill.

The grants will be paid up to 75 per cent of project costs or £10,000, whichever is the lesser amount. It is expected that the business will contribute the remaining 25 per cent from other sources.

Mae'r gronfa ar agor i fusnesau yng Nghymru (naill ai sydd â'u pencadlys yng Nghymru neu sydd â chyfeiriad gweithredol yno) ac sy'n cyflogi pobl yng Nghymru.

The fund is open to businesses located in Wales (either headquartered or have an operating address in Wales) and which employ people in Wales.

Bydd gwiriwr cymhwysedd yn agor ganol mis Ebrill 2024 a bydd ceisiadau'n agor ym mis Mai 2024.

An eligibility checker will open in mid-April 2024 and applications will open in May 2024.

Timau Lles Anifeiliaid yn cyflawni ledled Cymru

Animal Welfare Teams delivering across Wales

Mae timau arobryn o swyddogion trwyddedu a gorfodi anifeiliaid yn gwneud gwahaniaeth ledled Cymru, fel rhan o gynlluniau Llywodraeth Cymru i wella lles anifeiliaid, meddai'r Gweinidog Materion Gwledig Lesley Griffiths heddiw.

Award-winning teams of animal licensing and enforcement officers are making a difference across Wales, as part of the Welsh Government’s plans to improve animal welfare, Rural Affairs Minister Lesley Griffiths said today.

Mae prosiect Trwyddedu Anifeiliaid Cymru, a ganolbwyntiodd i ddechrau ar fridio a gorfodi cŵn, wedi'i ymestyn hyd at 2025, yn dilyn adborth cadarnhaol gan awdurdodau lleol a phartneriaid lles anifeiliaid. Mae hyn yn dilyn ymrwymiad Rhaglen Lywodraethu i wella cymwysterau arolygwyr lles anifeiliaid.

The Animal Licensing Wales project, which initially focussed on dog breeding and enforcement, has been extended to 2025, following positive feedback from local authorities and animal welfare partners. This follows a Programme for Government commitment to improve qualifications for animal welfare inspectors.

Cafodd y prosiect ei gydnabod fel enghraifft o arfer da yn uwchgynhadledd perchenogaeth gyfrifol ar gŵn yr hydref diwethaf ar ôl cyflwyno pum cwrs hyfforddi i 58 o swyddogion ar draws pob awdurdod lleol yng Nghymru. Mae'r prosiect wedi cael ei ganmol gyda'r uwch swyddog casglu gwybodaeth cyntaf a hyfforddwyd yn cael ei enwebu ar gyfer gwobr Ffederasiwn y Diwydiant Anifeiliaid Anwes a'r rhaglen ei hun yn derbyn gwobr 'Ôl-troed Arloesi' yr RSPCA.

The project was recognised as an example of good practice at last autumn’s responsible dog ownership summit after delivering five training courses to 58 officers across all local authorities in Wales. In addition, the first trained senior intelligence officer was nominated for a Pet Industry Federation award and the programme itself received the coveted RSPCA Innovator Footprint award.