generated_predictions.txt

Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Joseph Achuzie, nwoke Biafra nwere obi ike apụọla.
Dapchi: Gọọmentị emeribeghi Boko Haram na Massob
Tottenham na-ele anya ibuli iko FA n'imeri Rochadale.
Son Heung-min, Fernando Llorente na Kyle Walter- Peters nke Tottenham ji obi ọjọọ kụọ Rochadale ihe n'asọmpi iko FA ha ụnyaahụ.
Son Heung-min nke Tottenham na ndị òtù egwuregwu ya na-eme ọṅụ mgbe o nyere goolu n'asọmpi iko FA.
Tottenham emeriela asọmpi Iko FA asatọ
Ndị otu Tottenham akụọla ndị otu Rochadale ihe 6-1in asọmpi FA ha.
Mmeri a pụtara na Tottenham na Swansea ga-asọ mpi n'ikpeazụ n'asọmpi Iko Iko FA n'abalị iri na asaa n'ọnwa Mach.
Son Heung-min nyere goolu nke mbụ na nke ise. Fernando Llorente nyere ịkpọasị n'ime nkeji iri na abụọ nke ọkara nke abụọ ebe Kyle Walter- Peters nyere goolu nke isii.
Ọ bụrụ na Son Heung-min akwụsị iso Rochadale egwuri egwu
Gịnị ga-eme n'ọdịnihu?
Tottenham ga-agba bọọlụ n'ámá egwuregwu Wembley n'ụbọchị nke atọ nke ọnwa Mach. Ha ga-agba bọọlụ Huddersfield na Premier League tupu ha ezute Juventus na Champions League n'ụbọchị nke asaa nke ọnwa Mach.
Rochadale nwere asọmpi iri na isii dị ịrịba ama iji zọpụta onwe ya n'ike n'ọgbọ egwuregwu.
Asọmpi mbụ ha ga-adị n'etiti ha na Plymouth n'ụbọchị nke atọ nke ọnwa Mach.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Guardiola ebuliela iko mbụ ya n'England
Champions League: Neymar nwere ụkwụ gbawara agbawa
Onyeisi ndị uweojii (nke na-ahụ maka ndị uweojii): ị na-agba ehi oghe tupu ị machie ịta nri.
Onyeisi ndị uweojii agwala ndị gọvanọ ka ha buru ụzọ guzobe ebe a na-ere ehi tupu ha akagbuo ịta ehi na steeti ha.
Ibrahim Idris
Onyeisi ndị uweojii, Ibrahim Idris, ekwuola na steeti kwesiri ibu ụzọ weta mgbochi tupu machie ịta ehi.
Onyeisi ndị uwe ojii kwuru nke a na nzụkọ nchekwa ụnyaahụ na Kaduna, na-agbakwunye na ọ ga-enye aka zere nsogbu n'etiti ndị ọrụ ugbo na ndị ọzụzụ anụ ụlọ.
Ọ gara n'ihu kwuo na nsogbu dị na Benue bụ n'ihi na gọọmentị eguzobeghị ebe a na-ere ehi tupu ha akagbuo ịta ehi.
Na nzukọ ahụ nke isiokwu ya bụ 'Development: Nsogbu nchekwa na mkpa ọ dị inye ihe ngwọta zuru oke'. Nsogbu ndị ọrụ ugbo na ndị nketa ebidoghị n'ọgbọ onyeisi ala Muhammadu Buhari.
Idris kwuru: 'N'echiche m, iji gbochie esemokwu ndị ọrụ ugbo na ndị na-eketa anụ, gọọmentị steeti kwesiri ịgbalị ma rụọ ọdọ ehi tupu ha emee atụmatụ ịmachibido ịkọ ugbo iwu.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
A kpọrọ ihe ọma ọkụ n'ahịa Alaba International Market.
Maka Achuzie, ga-ahụ mmezu nke Biafra.
N'Imo Steeti, enwere ọtụtụ anụmanụ n'ọhịa.
Ọdọ mmiri dị n'Imo steeti nwere anụmanụ dị icheiche.
Anụmanụ dị iche iche nọ n' ogige ha dị n' Imo steeti.
Ụmụ anụmanụ a ka e wuru ezigbo anụ ụlọ maka ibi ndụ kwesiri ekwesi.
Timothy nwa George Weah amalitela igwu PSG.
Timothy Weah agaala PSG ebe nna ya bụ ọkaibe n'ịgba bọọlụ site na 1992 ruo 1995
Timoti Weah
Timoti Weah nwere ike ịrụ ọrụ dịka ndị mmadụ tụrụ anya ya?
Nwa onyeisiala Liberia bụ George Weah, onye a kpọrọ Timothy Weah amalitela ịgbara PSG bọọlụ, ebe nna ya gbara bọọlụ.
Timothy gbara ụnyaahụ n'asọmpị PSG na Troyes.
Dịka Neymar na Kylian Mbappe anọghị n'egwuregwu ahụ n'ihi mmerụ ahụ ha kwagidere, Angel di Maria na Christopher Nkunu nyere PSG goolu mmeri n'asọmpi a.
Anọghị Neymar na Mbappe nyere Weah ohere igwu egwu n'asọmpi a.
George Weah nyere icheku ọkụ 55 mgbe ọ gbara PSG.
Nna Timoti, George Weah, gbara PSG afọ 23 gara aga tupu ọ gafee AC Milan.
PGS nwere egwuregwu 10 ha ga-agba, nke ha ga-enweta ọkpụ 17 ma ọ bụrụ na ha ga-ebuli ndị otu French nke afọ a.
Ha ga-ezute Real Madrid na Tusde iji gbaa ụkwụ nke abụọ nke otu mmeri ha. Na ụkwụ nke mbụ, Real Madrid ji 3-1. merie ha.
Onye na-agba bọọlụ ha bụ Neymar agaghị egwu ọzọ n'oge a n'ihi mmeru ahụ ọ kwagidere.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Gọọmentị Naịjirịa ezigala ụgbọelu na-achọ ụmụaka nwanyị Dapchi.
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n' Awada.
Egwu ndị ọzụzụ anụ Fulani na-atụ amaala ọtụtụ ndị.
Charly Boy ekwuola na ya chọrọ ndị ntorobịa pụrụiche maka ịchị Naịjirịa.
Charles Oputa a ma ama dịka Charly Boy kwuputara iwe ya maka usoro ọchịchị na Naịjirịa.
Charly Boy onye a maara nke ọma dịka onye na-akwado ndị ntorobịa na Naịjirịa kwuru na obi adịghị ya ụtọ maka ọnọdụ ihe na Naịjirịa.
Mgbe BBC Igbo gbara ya ajụjụ ọnụ, ọ jụrụ 'onye kpatara na ọ bụ ndị ọjọọ na-edu Naịjirịa? '
Charly Boy kwuru na ya na-achọ ndị ntoroọbịa pụrụiche ịkwado maka iweghara ọchịchị Naịjirịa.
'Obi m anọwo na-agwa m kemgbe afọ iri atọ na ise gara aga na ntọhapụ Naịjirịa ga-abụ maka ndị ntorobịa pụrụ iche,' dịka Charly Boy kwuru.
Oscar's 2018: Kobe Byant so na ndị mmeri.
Onye America na-agba bọọlụ Kobe Bryant aghọọla otu n'ime ndị a kwanyeere ùgwù n'ihe omume inye onyinye telivishọn a.
Kobe Bryant, onye Amerịka a ma ama na-agba basketball.
Mmeri ndị mmadụ na-enwekarị - Kobe Bryant enweela mmeri
N'ihe omume dị ịtụnanya Kobe Bryant, a kwanyere onye America a ma ama na-agba bọọlụ ùgwù n'ihe omume telivishọn a kpọrọ nke Oscar.
O nwetara ihe nrite ntakịrị oge telivishọn.
Lee ndị ọzọ nwetara ihe nrite Oscar nke ụtụtụ a.
Ndị mmeri:
The Shape of Water nwetara 'onyinye foto kachasị mma'.
Frances McDormand meriri onye a kpọrọ 'onye nkiri kachasị mma' maka Billboard atọ n'èzí Ebbing, Missouri.
Gary Oldman meriri 'onye nkiri kachasị mma' n'ime awa kachasị njọ.
Guillermo Del Toro meriri 'onye nduzi kachasị mma' maka 'The Shape of Water.'
'Get Out' nke Jordan Peele mere meriri n' ihe nkiri mbụ kasị mma.
Oscars 2018: Ihe ndị na-ekiri ihe mere emume a.
Abalị ihe kachasị ekwu maka inye onyinye na Hollywood emeela.
Lee foto nke ihe ndị mmadụ yiri kapet na-acha uhie uhie.
Danai Gurira onye na-eme ihe nkiri Black Panther and Walking Dead gosiri egbugbu n'akụkụ isi ya.
Ihe omume nke 90 nke ụlọakwụkwọ a ma ama nke Oscars mere n'abalị ebe ndị mmadụ mere ihe ngosi ejiji.
Lee ihe ndị na-eme ihe nkiri na ndị na-eme ihe nkiri yi maka ihe omume a.
Daniel Kuluuya
Daniel Kaluuya, onye Britain, onye so n'ime ndị na-eme ihe nkiri 'Get Out' ka a họpụtara maka onyinye Oscar.
Lupita Nyong'o
Lupita Nyong'o nwetara ihe nrite Oscar n'afọ 2012 maka ọrụ ya n'otu ihe nkiri isiokwu ya bụ 'Afọ Iri na Abụọ Bụ Ohu'.
Jennifer Lawrence
Uwe Jennifer Lawrence na-eme egwuregwu 'Hunger Games' bụ ọlaọcha n' akpụ dịka ihe oyiyi Oscar.
Andra Ụbọchị
Andra Day, onye Amerịka na-agụ egwu na onye na-akụ egwu, dinara na kapet na-acha ọbara ọbara, na-agwa ndị mmadụ ka ha lee uwe ya.
Oscars 2018: Otú o si gaa
Black Panther na-aga n'ihu.
E gosiri Africa n' emume mmeghe nke Black Panther.
Black Panther: Ị ma ihe nkiri a?
Tom Holland
Tom Holland, onye na-eme ihe nkiri nke 'Spider Man' yi uwe dị mma iji kpọsaa onye meririnụ.
Chadwick Boseman
Chadwick Boseman bụ Eze T'challa nke Wakanda na'Black Panther' na-eyi ndị Oscars okike Givenchi.
Ashley Judd
Ashley Judd onye kwuru okwu na Time's Up yi uwe odo odo nye kapet na-acha uhie uhie.
Adam Rippon
Adam Rippon, onye na-eme egwuregwu Olympic n'England mere onwe ya okwu onye ọbụla maka iyi ihe mere ya ka o si n'ihe nkiri'Fifty Shades of Grey' pụta.
Salman Hayek
Salman Hayek pụtara n'uwe odo odo.
Darrell Britt-Gibson
Ndị ikom kamera nọ na-enweta ihe omume ahụ mgbe Darrell Britt-Gibson mere ihe nkiri 'Tree Billboards' wụliri elu na kapet na-acha uhie uhie.
Whoopi Goldberg
Uwe Whoopi Goldberg dị ka dragọn a gbara egbugbu n'ahụ ya.
Patrick Stewart
Sir Patrick Stewart bụ onye mere ndị ikom X-men yi uwe ntụ e dere Time's Up na ya mgbe o nyere ndị ikom kamera ahụ ọnụ.
Sally Hawkins
Sally Hawkins, onye Britain, onye so na ndị na-echere maka 'The Shape of Water', ihe nkiri o mere, mụmụrụ ọnụ ọchị maka ndị ikom kamera ahụ.
Ịnyịnya ibu ndị Rom
Saoirse Roman nke keere òkè na 'Lady Bird' pụtara na kapet na-acha pinki pinki ka afọ iri nke mbido ya n'afọ 2008 mgbe ọ dị afọ iri na atọ.
Meryl Streep
A kpọrọ Meryl Streep aha maka inweta ihe nrite Oscars ugboro 21 kemgbe ọ malitere ime ihe nkiri.
Margot Robbie
Margot Robbie onye mere ihe na 'Tonya' dị egwu n' ihe o yi na kapet na-acha uhie uhie.
Tiffany Hedish
Tiffany Haddish yi uwe mara mma n' afịrịka nke pụrụ iche nye ụmụnwaanyị Eritrea na Etiopia.
Foto niile nwere ikike mbipụtaghachi.
Ebe ndị Afrịka ndị ọzọ ka Naịjirịa mma n'ihe nkiri.
Mgbe a bịara n'inweta ihe nrite kasị pụta ìhè n'ime ihe nkiri a maara dịka Oscars, ndị Afrịka ndị ọzọ kụrụ Naịjirịa aka n'ala.
Ihe oyiyi nke ihe nrite Oscar
2018 kara akara afọ 90 nke ihe nrite Oscar na Hollywood.
Ka ihe omume nke 2018 Oscars, nke bụ ihe nrite kachasị pụta ìhè n'ụwa ihe nkiri, BBC Igbo nyochara ma chọpụta na mba Africa ndị ọzọ ka Naijiria mma n'akụkụ mmepụta ihe nkiri.
Oscars 2018: N'etiti Afrịka na Naịjirịa
BBC chọpụtara na n' agbanyeghi na ụfọdụ ndị na-emepụta ihe nkiri na Naịjirịa na-ekere ndị Hollywood na ihe nkiri ha, o meghị ka ha soro ná ndị a kpọrọ maka inweta ihe nrite ọbụla na Hollywood.
Nollywood bụ ndị na-emepụta ihe nkiri na Naịjirịa na mba ndị ọzọ a ma ama n'Afrịka. Mba ndị ọzọ n'Afrịka egosila ha mmeri.
Lupita Nyong'o, Kenyan nọ n'America nwetara ihe nrite 'onye na-emepụta nwaanyị kachasị mma' n'afọ 2019.
Afọ ole na ole gara aga, a hụrụ Naịjirịa dịka dike n'imepụta fim n'Afrịka mana ugbua, o yiri ka ndị ọzọ akarịala ha.
Ebe Nollywood n'onwe ya bụ ndị nọ n'ọkwá nke abụọ n'imepụta ihe nkiri sinima karịrị 1000 n'otu afọ, Hollywood na-emepụta ihe dị ala karịa ọnụ ọgụgụ ihe nkiri sinima mana ọ naghị egbochi ha ịbụ ndị ụwa niile na-ele anya dịka ndị na-emepụta ihe nkiri sinima kachasị mma.
N'Afrịka Kenya na Saụt Afrịka gosipụtara mmeri karịa Naịjirịa n'ihe gbasara inweta ihe nrite Oscar.
Onye Ga - aga Saụt Afrịka
Mmasị m bụ nchekwa akụnaụba nke mba ahụ.
Ụzọ ndị omeiwu si anabata ego Naịjirịa.
Lee onye nwere aka n'izuru ọnụ ụlọomeiwu sineti
Ndị ntoroọbịa Naịjirịa akatọọla Buhari maka ịkpọ ha ndị ntoroọbịa umengwụ.
Ndị ntoroọbịa Naịjirịa ekwetaghị na ha dị umengwụ dịka Buhari kwuru na CHOGM.
Muhammadu Buhari
Ndị Naịjirịa na-ekwu na onyeisi ala Muhammadu Buhari na-enye ha ihere n'ofesi mgbe ụfọdụ.
Ndị mmadụ ka na-ekwu okwu n'ịzaghachi okwu onyeisiala Naịjirịa kpọrọ ndị ntorobịa umengwụ.
Mgbe Buhari gara London maka nzụkọ Common Wealth of Nations, CHOGM, o kwuru na ndị ntorobịa Naịjirịa dị umengwụ.
Ihe o kwuru abụghị ihe ọchị nye ọtụtụ ndị Naịjirịa, nke mere ka ha kwupụta iwe ha na soshal midia.
Okwu atọ Buhari ji kparịa ndị Naịjirịa
Okwu Buhari kpasuru ndị ntorobịa iwe.
Onyeisiala agaghị emetọ ndị Naịjirịa.
Ọnụ na-ekwuchitere Buhari bụ Femi Adesina kwuru na ndị Naịjirịa ghọtahiere ihe o kwuru.
Ihe Adesina kwuru emeghị ka ndị mmadụ kwụsị ịkpasu iwe ha.
#LazyNigerian youths bụ ihe na-ewu ewu
Ụfọdụ n'ime ha gara n'ihu igosi ọrụ aka ha, na-ekwu na ha adịghị umengwụ n'agbanyeghị ọnọdụ ọjọọ na Naịjirịa.
Otu onye ọcha nyere olu n'okwu a.
Ụfọdụ kwuru banyere etu ha si zụọ onwe ha n'ụlọ akwụkwọ site na mgbalị ha.
Ụfọdụ kwuru na ha agaghị atụrụ Buhari vootu n'afọ 2019.
Otu onye mere ihe egwuregwu nke onye nwere nkwarụ ka e ji arụ ọrụ.
Onye ga-abụ onyeisi ọhụrụ nke Commonwealth?
Ndị isi Commonwealth na-ezukọ iji chọpụta ma nwa eze Whales ga-anọchite anya nna ya dịka onyeisi ngalaba ahụ.
Eze Nwanyị Elizabeth
Queen of England chọrọ ka nwa ya nwoke bụ́ Charles weghara ọkwa ya.
Ndị isi nke Commonwealth na-ezukọ iji kwurịta ma nwa eze whale ga-anọchite anya nna ya dịka onyeisi ngalaba nke mba 53 mejupụtara.
Ọ bụ ụbọchị Tọzdee ka Eze Nwanyị Britain kpebiri na nwa ya nwoke bụ Charles ga-edu CHOGM n'obí Buckingham.
O kwuru na obi dị ya ụtọ na nwa ya nwoke na-edu CHOGM otu ụbọchị.
Mana ọnọdụ ahụ abụghị ihe Eze Nwanyị ga-eme nwa ya nwoke ma ọ nwụọ.
A na-atụ anya na ndị isi Commonwealth ga-ekpebi onye ga-edu ha mgbe ha gbakọtara na Windsor mana enwebeghị ihe ịrịba ama ọbụla na ha ga-ekwu maka ya na nzukọ ha.
Ọ pụtara na onweghi onye ọzọ nwere ike iduzi akụnụba?
Onye ntaakụkọ BBC bụ James Landale kwuru na a tụrụ aro na a ga-agbanwe ọnọdụ a n'etiti ndị isi mba ndị nwere akụnụba.
Mana onyeisiala Saụt Afrịka bụ Cyril Ramaphosa ebelatala nzukọ ya na Lọndọn iji mata ihe kpatara mwakpo a na-eme na mba ya.
Mwakpo a na-aga n'ihu n'ebe ugwu South Africa ebe ndị na-eme ngagharị iwe na-ekwu na e kwesiri inye ha ọrụ, ụlọ obibi na ịkwụsị aka.
Kedụ ọrụ onyeisi ala Commonwealth?
Ọnọdụ nke Eze Nwanyị nke Britain dị oké mkpa.
Alaka na-achịkwa mba 53 ịhụ na ihe a maara Commonwealth maka bịara nwee mmezu.
Nke a gụnyere ijikọta mba ndị a site na azụmahịa na mmekọrịta mba ụwa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Chimamanda kwuru na mmadụ wakporo ya.
Onyeisiala agaghị emetọ ndị Naịjirịa.
Ndị ntoroọbịa Naịjirịa agbaala Buhari nkịtị.
Onyeisi ndị na-aga mba niile n'otu ha iji mee ka mkpebi ha sie ike.
Ọ bụ ndị isi otu a na-ekpebi onye ga-abụ onye isi ha niile.
Praịm minista Theresa May na Praịm minista Canada, Justin Trudeau, akwadebela Prince Charles ịbụ onye ndu.
Gịnị bụ CHOGM?
CHOGM pụtara Nzukọ gọọmentị Commonwealth n'asụsụ Bekee.
Ọ bụ nzukọ ndị isi mba niile na Commonwealth, nke na-enwe ugboro abụọ n'afọ abụọ ọbụla.
Ndị sonyere na nzukọ ahụ bụ ndị isi ala na ndị praịm minista nke mba 53 na ezinụlọ ha, ndị ọnụ na-ekwuru ha na ndị ntaakụkọ.
Nzukọ afọ ahụ e nwere na London, ebe nke afọ 2015 bụ na Valletta dị na Mọlta.
Onyinye dị n'Imo agaghị aba n'akpa anyị ka ọnụ na-ekwuchitere Rochas kwuru.
Gọọmentị Imo steeti na-ekwu na echiche inye ego esighị n'aka ha mana ha ga-eji ijeri naira iri kwado ya.
Rochas Okorocha na eze Ogoni, Godwin Gininwa
Ọkwa Rochas Okorocha ga-akwụsị n'afọ 2019.
Mgbe akụkọ na gọọmentị Imo steeti agwala ihe niile gbasara afọ ịrụ ọrụ iji kwụọ puku naira atọ gbasara, gọọmentị Imo steeti na-ekwu na ego adịghị ha mkpa.
Ebere Iwuji, ọnụ na-ekwuchitere gọvanọ n'usoro mgbasa ozi na mgbasa ozi, gwara BBC Igbo na ekwentị na a ga-akwụ ego a otu ugboro.
O kwukwara na ego dị mkpa iji kwado ọrụ dị iche iche obodo dị iche iche na steeti ahụ na-eme.
N' agbanyeghi na akụkọ na-ekwu na a na-etinye otu nde maka obodo nta ọbụla, Nzewuji kwuru na onweghi ego a kpọtụrụ aha makana ọ bụ ndị nọ n' ime obodo ya bụ ndị kwesiri ịtụnye onyinye a.
Nzewuji kwuru 'ego a agaghị aba n' akpa Imo steeti, ọ bụ ndị kansụl gọọmentị dị icheiche nwe ya.'
Nzewuji kwukwara na gọọmentị Imo steeti ga-akwado obodo ọbụla nyere onyinye ahụ ijeri iri, ebe ha ga-atụ anya ịrụ ụlọ ọrụ na mkpa ndị ọzọ nke obodo ahụ.
'Ana m eche na otu ọbụla chọrọ ọganihu ga-akwado ya, ọkachasị makana ha nwere mmasị na mmepe obodo,' Nzewuji kwuru.
Nzewuji kọwakwuru na onweghi eze obodo ọbụla a napụrụ ụgwọ ọnwa ya n'ihi nke a.
Gee ntị na nchọpụta ya zuru ezu ebe a:
Akụkọ ọzọ ga-amasị gị:
Ihe mere ndị Naịjirịa ji akwụ otu ụzọ n'ụzọ iri
Onyeisiala agaghị emetọ ndị Naịjirịa.
Akụkọ kachasị n'abalị a: Buhari bụ nna Naịjirịa.
Olee òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ga-ejikọ aka kpochapụ APC?
Ntuliaka 2019 na-akawanye njọ ka ụfọdụ òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-ejikọta ọnụ iji kpochapụ APC n'ọchịchị n'afọ 2019.
Olusegun Obasanjo
Olusegun Obasanjo hapụrụ ọchịchị n'afọ 1999.
Ọtụtụ ndị otu pati na ndị ọzọ a ma ama na Naịjirịa na-agba mbọ ịnapụ ndị isi pati Buhari n'afọ 2019.
Akụkọ kwuru na ọtụtụ pati nwere ike ịmalite ịgbakọ ọnụ n'izu ọzọ iji zere mmebi iwu ọbụla na ntuliaka na-abịa.
Ndị na-etinye aka na mmekọrịta a gụnyere ndị otu na-esonụ: Peoples Democratic Party (PDP), ụfọdụ ndị ndu nke All Progressive Congresss (APC), Social Democratic Party (SDP), na ihe dịka obere òtù iri abụọ na atọ ndị ọzọ.
Ọzọkwa Coalition for Nigeria Movement (CNM) site n'aka onye bụbu president Naịjirịa, Obasanjo.
Njikọ Obasanjo amalitela.
2019 Election: Keyamo bụ ọnụ na-ekwuchitere Buhari
Buhari: M ga-azọ ntuliaka 2019.
PAC weghaara ọchịchị n'afọ 2015.
Ndị bụbu ndị isi ala Naịjirịa, ndị ọchịagha laworo ezumike nká n'etiti ha bụ Ọchịagha T.Y. Danjuma na-akwadebe maka nchịkọta a.
Otu n'ime ndị a ma ama n'ọgbakọ a kwuru 'Nke a agaghị adị ka mgbanwe na-ebute APC.'
Anyị agaghị ezigara INEC mgbanwe.
Akụkụ ọhụrụ a ga-enye onye ọbụla ohere ikwupụta echiche ya.
Ruo ndị omeiwu na gọvanọ iri na itoolu na-akwadebe maka nchịkọta a.
PDP chịrị Naịjirịa afọ iri na isii tupu APC achịwa ha.
N'aka nke ọzọ, ọ na-eche ma Popu ọ ga-agbanwe aha ha.
Onyeisi pati ahụ bụ Uche Secondus kwuru na ya na ndị otu pati ya ka na-atụle echiche ahụ.
Mana ndị mmadụ na-ekwu na kama ịgbanwe aha ha, PDP kwesịrị iche echiche ụzọ ka mma iji mee ka Naịjirịa ka mma ma wepụ APC n'ike.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe mere e ji nye puku naira atọ n'Imo steeti.
Ndị a na-ahụ maka ọgwụgwọ anwụchiela ndị ọrụ ahụike
Ndị ntoroọbịa Naịjirịa agbaala Buhari nkịtị.
Masquerade wakporo parish nna Ebube Muonso.
Ndị mmeri otu wakporo ọgbakọ ndị Katọlik n'Uke, Anambra Steeti, merụrụ ụfọdụ ahụ ma bibie ụgbọala iri atọ.
Ndị ntoroọbịa na-akpa ike.
Masquerading bụ otu omenala a ma ndị Igbo ama.
Ndị otu masquerades na-eme oriri nke 'Uzo Iyi' n' Uke n' okpuru ọchịchị ugwu Idemili, Anambra Steeti, wakporo otu ekpere ndị Katọlik ma bibie ihe karịrị ụgbọala iri atọ, merụrụ ọtụtụ mmadụ ahụ. Otu n' ime ndị a na-ama njakịrị nwụrụ na Satọde.
Onye ụkọchukwu na-ahụ maka otu ekpere ndị Katọlik bụ Nna Emmanuel Obimma, onye a ma ama dịka Ebube Muonso, na ndị ụkọchukwu ndị ọzọ na ndị isi ndị inyom gbapụrụ n'etiti ndị ntorobịa na-akpagbu ndị bịara ife Chineke site n'abalị Fraịdee ruo ụtụtụ Satọdee.
Onyeisi ụkọchukwu bụ Francis Okoye gwara BBC na ekwentị na ndị na-emegbu mmadụ wakporo ndị nche n'elekere asatọ nke abalị ma merụọ ụfọdụ ndị otu ọgbakọ ahụ ahụ ma bibie ihe karịrị ụgbọala iri atọ.
Àgùlerì na Igboukwu abụghị ebe obibi ndị Igbo.
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n' Awada.
Mgbe mwakpo ahụ gasịrị anyị gụrụ ụgbọala ndị ha bibiri ma ha dị iri atọ n'ọnụ ọgụgụ.
Ha merụrụ ọtụtụ mmadụ ahụ.
Ha zutere otu onye e ji mma buru n'ụlọọgwụ.
Anyị amabeghi ma onye ahụ ọ̀ dị ndụ ma ọ nwụọla.
O doro anya na ndị ntoroọbịa Uke mere ihe a dị njikere ịkpagbu ndị otu ọgbakọ n'ihi na mgbe a na-eme Uzo Iyi, ọ kwụsịrị n'elekere isii nke ụtụtụ mana ndị mmeri ahụ wakporo ebe a na-ekpere arụsị n'elekere asatọ nke ụtụtụ.
Ha bidoro site n' iti ndị ọkwọ ụgbọala na-akpọga ndị mmadụ na chọọchị ihe, na ịnakọta ego na ekwentị ha.
Masquerades bibiri ọtụtụ ụgbọala n'ala mmeri.
Ndị ọrụ nchekwa anyị mere ike ha iji gbochie ha ibibi ihe mana mgbe anyị hụrụ na ihe ha na-eme agabigala, anyị kpọkuru ndị uweojii.
Ha bịara jide ụfọdụ n'ime ha.
Ndị uweojii Anambra steeti kwuru na n'ezie, masquerades wakporo ọgbakọ dị n'Uke mana ha kwuru na onweghi onye nwụrụ anwụ.
Ọnụ na-ekwuchitere ndị uweojii Anambra steeti bụ Nkiru Nwode gwara BBC 'Anyị jidere anwụnta atọ, anyị na-enyocha ihe mere ebe ahụ.
Akụkọ kwuru na nke a abụghị nke mbụ ndị ntorobịa obodo ahụ na-akpagbu ndị keere òkè n'ofufe ndị Katọlik haziri nke na-eme n'abalị Fraịdee ọbụla, nke na-adọta ihe karịrị puku mmadụ abụọ kwa izu.
Ndị nọ ebe ahụ kwuputara na ndị ntorobịa obodo ahụ na-akpagbu ndị ọkwọ ụgbọala azụmahịa na ọgbakọ, na-anata ego, ekwentị na ihe ndị ọzọ dị oké ọnụ ahịa n'aka ha.
N'oge na-adịbeghị anya gara aga, ha tiri nna Obimma ihe nke mere ụkọchukwu ahụ iji mee mkpesa nye ndị uweojii jidere ndị ntorobịa obodo ahụ, ọ bụ ezie na a tọhapụrụ ha mgbe Eze na ndị okenye obodo ahụ tinyere aka.
E boro ebubo na ndị ntorobịa na-akpagbu ndị ọkwọ ụgbọala azụmahịa na-ebuga ndị mmadụ na chọọchị.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'ọrụ ugbo.
Benue: Ndị nkuzi egbuola mmadụ iri abụọ
Olee òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ga-ejikọ aka weghara ọchịchị n'aka APC?
Ezeife: Ndigbo ga-ajụ Buhari ọzọ.
Eseife na ndị ọzọ a ma ama ekwuola na ịgwa ndị Igbo ka ha kwado Buhari ka ọ bụrụ onyeisiala n'afọ 2023 bụ aghụghọ.
Chukwuemeka Ezeife na ụfọdụ ndị okenye Igbo
Chukwuemeka Ezeife, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti si Igboukwu, otu n'ime ndị Igbo na-akwado na Naịjirịa.
Ndị Igbo a ma ama ekwuola na ndị Igbo agaghị akwado Buhari n'afọ 2019 dịka ha mere n'afọ 2015.
Ha mere ka ndị Igbo ghọta na ọ bụ nkwa na-efu na ndị Igbo ga-enweta ọkwa onyeisiala na 2023 ma ọ bụrụ na ha akwado onyeisiala Buhari imeri ọzọ na 2019.
N'oge na-adịbeghị anya, ụfọdụ ndị otu APC nke gụnyere Minista na-ahụ maka njem, Rotimi Amechi, odeakwụkwọ gọọmentị steeti, boss Mustafa na onyeisi oche nke olu Naịjirịa, Osita Okechukwu, gwara ndị Igbo ka ha tụnyere Buhari na 2019 iji nweta òkè nke ha na www.jw.jw.
Nye onyeisiala Igbo 2019: Balarabe Musa
E meriri ndị Igbo dịka e meriri agha.
Mana ụfọdụ ndị Igbo a ma ama kwuru na okwu a bụ aghụghọ iji nweta vootu n'aka ndị Igbo.
N'okwu ya na 'Sun Newspaper' kparịtara, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti kwuru, sị: 'O nweghị ụzọ ọ ga-esi kwe omume.'
Echeghị m na anyị kwesịrị ịdị na-arịọ ndị mmadụ maka ọkwa onyeisiala.
Echiche m bụ na anyị kwesịrị ịrịọ Chineke, onye maara na ọ bụrụ na onye Igbo apụta dịka onyeisiala na Fulani, Yoruba na akụkụ dị iche iche nke Naịjirịa ga-enwe afọ ojuju n'ihi na anyị ga-agbanwe akụ̀ Naịjirịa maka ọganihu.
Mkparịta ụka nke 2023 adịghị mkpa, onye ọbụla na-eme nke ahụ bụ ịghọgbu ndị Igbo.
N'otu aka ahụ, onye bụbu onyeisi oche Ohanaeze Ndigbo, Dozie Ikedife, kwuru na ndị Igbo e kwere nkwa ịbụ onyeisiala esonyeghị na nke ikpeazụ.
Ọ gwara akwụkwọ akụkọ Sun 'Ndị Igbo kwere otu nkwa ahụ n'oge gara aga, a ghọgbukwara anyị.
Ọ bụrụ na mmadụ duhiere gị ugboro abụọ maọbụ atọ, ozugbo ọ bịara ugboro anọ, ị ga-eche echiche nke ọma.
Otu bụ onye ike gwụrụ nke mba a.
Ikedife gbakwụnyere n'otu aka ahụ: 'Mmasị m bụ etu a ga-esi mepụta Biafra site n' usoro iwu kwadoro.
Cheta na n'afọ 2015, ihe ka ọtụtụ n'ime ndị Igbo etinyeghi aka na ntuliaka nke mere ka o kwuo na ya agaghị emeso ndị nyere ya 95 nkwado na ndị nyere ya 5% nkwado n'otu ụzọ ahụ, okwu ọtụtụ chere na o mezuola site na nhọpụta ya kemgbe ọ malitere idu ndú.
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị:
Masquerade wakporo chọọchị Katọlik n'Aambra steeti.
Ihe dịka iri puku asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị na-achị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Otu nwoke gba ọtọ wakporo ụlọ oriri na mba Amerịka.
Ndị uweojii na-achọ nwoke wakporo ndị na-eri ihe, gbuo anọ ebe anọ ndị nke ọzọ merụrụ ahụ.
Ụlọ nri ebe o mere
Ndị uweojii hụrụ égbè e ji wakpo ụlọ oriri a.
Ndị uweojii kwuru na otu nwoke gba ọtọ egbuola mmadụ anọ n'ụlọ ezumike na Nashville dị n'Amerịka.
Nwoke ahụ gbabara n'ụlọ oriri n'ihe dịka elekere asatọ n'Antiọk ma malite ịgbagbu ndị mmadụ.
Mmadụ anọ ndị ọzọ merụrụ ahụ n'ihu onye ọzọ nke na-erikwa nri n'otu ụlọ oriri ahụ gbara ọsọ gbapụ.
Ndị uweojii nyere aha nwoke ahụ dịka Travis Reinking, onye dị afọ 29 si Illinois ebe ha nọ na-achọ ya.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Masquerade wakporo chọọchị Katọlik n'Aambra steeti.
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị na-achị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Soyinka: Na-eche nche na 2019.
Wole Soyinka
Onye nwetara ihe nrite Nobel bụ Soyinka ekwuola na Naịjirịa enweghi ezi idu ndú.
Wole Soyinka enyeela ndị Naịjirịa ndụmọdụ
Wole Soyinka, onye edemede a ma ama, enyeela ndị Naịjirịa ndụmọdụ ka ha mụrụ anya ma ghara ikwe ka ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị duhie ha na ntuliaka 2019.
Soyinka, onye kwuru nke a na ụbọchị ụka n' emume ụbọchị ọmụmụ nke ọkàiwu a na-ekele nke ọma bụ Gani Fawehimi nke mere na Legos kwuru na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n'ihe ize ndụ na Naịjirịa.
O kwuru na ndị tinyere Naịjirịa n'ọnọdụ ya ugbu a site n'atụmatụ ha ewerela onwe ha ọzọ dịka messiah makana ntuliaka na-abịa, ma dụọ ndị Naịjirịa ọdụ ka ha jụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ochie iji nye ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ọgbọ ọhụrụ ohere ịchị ọchịchị.
Buhari na ndị isi APC enweela nkwurịta okwu.
Wole Soyinka: Kwadonụ onwe unu ma kwe ka okenye zuo ike.
O kwuru: 'O doro anya na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n'ihe ize ndụ.'
Ọ bụghị naanị ọchịchị onye kwuo uche ya, obodo anyị nọ na nsogbu.
Echeghị m na e nwere oge n' ụwa niile, ọkachasị n' mba a, oge ebe nchekwa ihe niile dị ka nke a.
Anyị niile ma nke a.
Ajụjụ bụ ma ànyị na-ele ya anya dịka ohere mgbapụta ka ànyị na-ele ya anya dịka ohere ịnọgide na-eme ihe ndị mere mba anyị ji kụọ afọ n'ala?
Ọ bụghịzi akụkọ mkpa ọ dị ime ihe ga-echekwa ịdị n'otu nke mba anyị bụ Naịjirịa.
Ọ bụ ihe ijuanya na ndị iro ọchịchị onye kwuo uche ya bụ ndị ji aka ha webata iwu ndị kpatara ọnọdụ anyị ugbu a bụ ndị gosipụtara onwe ha dịka Mesaịa na Naịjirịa na-eleta, mba nwere nde mmadụ iri abụọ.
Soyinka gara n'ihu ịdụ ndị Naịjirịa ọdụ ka ha kpachara anya
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Masquerade wakporo otu chọọchị Katọlik n'Anambra steeti.
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị nkuzi egbuola mmadụ iri abụọ
Ọ na-eju m anya na mgbe m na-ekwu banyere ịgbapụta Naịjirịa, otu maọbụ abụọ pụtara na-anọchite anya ụfọdụ ndị a ma ama.
Ana m agwa ndị mmadụ ka ha na-enyo ha enyo n'ihi na ndị na-agba mbọ n'òtù ndị a bụ ndị debere ọchịchị onye kwuo uche ya na Naịjirịa n'ọnọdụ ọjọọ ya taa.
N'ihi gịnị ka ndị Naịjirịa na-agaghị nzukọ e nwere na mba Amerịka?
Gọọmentị Naịjirịa agọpụtala onwe ha na nzụkọ dị n'etiti ndị na-etinye ego na ndị minista e nwere na mba Amerịka.
Yemi Osibanjo na Abuja
Yemi Osibanjo so n'ime ndị aha ha dị n'akwụkwọ maka ịhazi nzukọ a.
Ọtụtụ ndị nnọchiteanya Naịjirịa a tụrụ anya na ha ga-abịa nzukọ nke ndị nnọchiteanya Naịjirịa haziri na Washington DC n' Amerịka anọghị ya n' ihe omume ahụ.
Ọpụpụ ndị ọrụ gọọmentị mere ka ndị mmadụ nwee olileanya na Naịjirịa agaghị enweta ego site na mba ofesi.
Ndị e kwesịrị ịnọ ya gụnyere osote onyeisi ala bụ Yemi Osibanjo, Minista na-ahụ maka ego bụ Kemi Adeosun, Minista na-ahụ maka mmanụ ala bụ Ibe Kachikwu, Minista na-ahụ maka ọrụ ugbo bụ Audu Ogbeh, Minista na-ahụ maka nkà na ụzụ bụ Ogbonnaya Onu, Minista na-ahụ maka ihe ọmụma Lai Mohammed, Minista na-ahụ maka akụ na ụba bụ Kayode Fayemi na Minista na-ahụ maka azụmahịa bụ Okechukwu Enelama.
Ụtụ isi maka ụtaba na ihe ọṅụṅụ amụbaala
Switzerland ekwenyela ịlọghachi ngwọrọ Abacha.
Otu onye, Sanusi Lamido, eze Kano na onye bụbu gọvanọ ụlọ akụ etiti nke Naịjirịa, enweghị afọ ojuju n'ihe gọọmentị mere.
Ihe Sanusi kwuru
Sanusi kwuru na onye na-akwado itinye ego n'Afrịka kwesiri iwere Naịjirịa, Gana, Ruwanda, Kenya, na Saụt Afrịka.
Ọ gara n'ihu ikwu 'Nigeria nwere ike dị mma karịa ndị ọzọ na azụmaahịa mana onye ntinye ego nwere ike ikwu, kama itinye $500 na Naịjirịa kwere ka o tinye $100 na Ghana, $100 na Ruwanda, $100 na Coted'Ivoire iji nweta uru.
Anyị gara nzukọ anyị na ndị mbịarambịa, anyị kwesịrị ịmalite n'elekere itoolu mana anyị ga-amalite n'elekere iri.
Mgbe m ruru ebe ahụ, ha bugara m n'ọfịs onye nnọchiteanya Naịjirịa.
Ndị bịara nzukọ ahụ nọ ebe ahụ, osote onyeisiala anọghị ya, ndị minista anọghị ya, Sanusi kwuru.
Sanusi kwuru na ihe ha mere adịghị mma, makana o gosiri na Naịjirịa akwadebeghị maka ihe a na-ekwu maka ya.
O kwuru 'Ị kpọrọ ndị mmadụ ka ha bịa nụrụ ka e si azụ ahịa na Naịjirịa mana ị bịaghị.'
Nke a abụghị ụzọ isi nweta ndị ga-etinye ego na Naịjirịa.
Ọ bụrụ na ọ bụ ndị Ruwanda haziri nzukọ a, onyeisi ala ha bụ Paul Kagame ga-anọ ebe ahụ na-agwa ndị mmadụ ka ha malite ịbịa Ruwanda.
Ndị mmadụ tinyere olu ha na soshal midia
Onye nwe aka ahụ bụ @SegunAndrews kwetara ihe Sanusi kwuru.
Mana, gọọmentị ekwughi na ọ bụghị otú ihe ahụ si mee.
Lai Mohammed, Minista na-ahụ maka mgbasa ozi ezigala ozi na-akọwa na ọ bụghị eziokwu na ndị kwesiri ịga nzukọ ahụ agaghị.
Mohammed kọwara na ndị ụkọchukwu aha ha nọ n'ihe omume a anataghị akwụkwọ ịbịa, ma ọ bụ ha nọ na Washington DC mgbe ọgbakọ a na-aga n'ihu.
O kwuru na ndị minista ọrụ ugbo, ọkụ latrik na ọrụ, na ndị na-emepụta akụnụba enwetaghị ọkpụkpọ oku n'agbanyeghị na e mere ndokwa ka ha kwuo okwu n'ọgbakọ.
Minista na-ahụ maka azụmahịa n'onwe ya so onyeisi ala gaa nzukọ nke ndị ndú Commonwealth na London.
Minista na-ahụ maka ego nọ na Washington DC, mana ọ nọ ebe ahụ maka nzukọ ụlọakụ ụwa na IMF.
Ọ gara n'ihu ikwu na Minista na-ahụ maka ihe ọmụma na ọdịbendị nwetara oku, mana ọ gwara ndị nhazi nzukọ ahụ na ọ gaghị eme ya n'ihi ihe ndị ọzọ.
Lai Mohammed kwuru 'Ihe ndị a gosiri na ekwesighi ikwu na ndị ụkọchukwu jụrụ ịga nzukọ a.'
Ekwela ka ndị Igbo kpochapụ.
Ikeogu Oke nwetara $10,000 dịka onye nwetara 'Nigerian Literature Prize'.
Onye meriri 'Nigerian Literature Prize' Ikeogu Oke ekwuola na Igbo agaghị akwụsị ma ọ bụrụ na ndị Igbo ji ya kpọrọ ihe.
Ikeogu nwetara $10,000 dịka onye meriri 'Nigerian Prize of Literature' maka akwụkwọ ya 'The Heresaid.'
Ihe mere akwụkwọ a kachasị mma bụ na o dere ya n'ụdị uri ndị Igbo.
Na mkparịta ụka ya na BBC Igbo, Maazị Oke kwuru banyere ịkwalite asụsụ Igbo na ndị ọrụ ha bụ ime ya.
Gọọmentị etiti ekpebiela ihe jikọrọ ya na ogwe Abacha.
Minista na-ahụ maka ego bụ Kemi Adeosun ekwuola ihe gọọmentị ga-eji akpa Abacha na Naịjirịa.
Kemi Adeosun na Christine Lagarde, onyeisi IMF
Gọọmentị Naịjirịa ekpebiela ihe jikọrọ ya na ihe karịrị narị nde dọla atọ nke ndị Switzerland weghachiri Abacha.
Minista na-ahụ maka ego, Kemi Adeosun, ekwuola na ego a ga-enye ndị ogbenye dịka nke dị na nkwa onyeisi ala Buhari.
O kwuru nke a mgbe ọ na-agwa ndị ntaakụkọ okwu ná ngwụcha nzukọ nke International Monetary Fund na Washington DC, America.
Adeosun kwukwara na e tinyere ego ahụ n'ụlọ akụ̀ pụrụ iche nke Naịjirịa n'ụlọ akụ etiti Naịjirịa iji chepụta echiche kachasị mma maka ndị ogbenye.
Ụtụ isi maka ụtaba na ihe ọṅụṅụ amụbaala
Sineti akpọọla gọvanọ ụlọakụ etiti.
N'ozi ya, o kwuru na gọọmentị etiti nwere olileanya na ọ bụrụ na ọ gbasoo ụkpụrụ o nwere, ọ ga-adị Naịjirịa mma.
N'ụwa nke ya, 'Ọ bụrụ na anyị etinye iwu ndị a n'ime mmepụta, ihe onwunwe Naịjirịa ga-enwe ekele.'
Kedụ ihe Naịjirịa na-erite uru na CHOGM?
Otu onye Igbo meriri Big Brother.
Ndị Naịjirịa agaghị nzụkọ n'Amerịka.
Ihe atọ ka otu ego ga-akpata
IMF gwara Naịjirịa ka ha kwekọọ ọnụego mgbanwere ya gaa n'ọnụahịa otu, ebe ndị ọkachamara na-ekwu banyere ọghọm nke inwe ihe karịrị otu ọnụahịa mgbanwere.
Naịra
EFCC kwuru na Umar chọrọ nde naira iri.
Iji nwee ọnụego mgbanwerịta ego na-aga n'ihu, IMF adọọla Naịjirịa aka na ntị ka ha kwekọọ n'ọnụego mgbanwerịta ego ya na otu ọnụahịa.
Naịjirịa nwere opekata mpe ego ise: otu maka ndị na-ebupụ mmanụ ala na Naịjirịa, otu maka ndị Alakụba ji ikwesị ntụkwasị obi na-aga Mecca na Saudi Arabia, otu maka ndị Kraịst na-aga Pilgrimage, nke ọzọ maka ndị na-agụ akwụkwọ n'ofesi na otu nke gọọmentị kpebiri.
Ndị ọkachamara n'ihe gbasara ala bụ Pat Utomi na Uche Uwaleke kọwaara ndị ntaakụkọ BBC na ọ jọgburu onwe ya inwe ọtụtụ ọnụego mgbanwe.
Ihe ndị a bụ ụfọdụ n'ime ọghọm dị n'ọtụtụ ọnụ ahịa mgbanwere
Ọ na - akpata mbelata aka
Pat Utomi kọwara na ọ na-akpata ihu ọma dịka ọ na-enye onye maara ndị na-ahụ maka ego ohere ịzụta ego n'ọnụ ego dị ala ebe onye ọzọ na-enweghị ohere dị otú ahụ mana ọ chọrọ ego ịtụbata ihe maka mmepụta ihe agaghị enweta ya.
Ọ dịghị mma maka ọganihu nke ịzụ na ire.
Ebe ego Abacha ga-aba
Mgbanwe ego: Mgbanwe ego naịra ebelatala
N'okwu ya, Uche Uwaleke nyere myirịta na-ekwu 'Dịka ọnụego mgbanwerịta ego gọọmentị bụ N305, ma ọ bụrụ na e resị ya mmadụ n'ọnụego ahụ, onye ahụ nwere ike resị ya onye ọzọ na N365, si otú ahụ nweta uru. Mana ọ bụrụ na e nwere otu ọnụego a kapịrị ọnụ, ị gaghị arụli ya.'
Ọ na-emebi mmụọ nke ịrụpụta ihe na mba.
Uwaleke kwuru na ọnụego mgbanwe ọtụtụ na-eme ka ọtụtụ dị umengwụ.
Naanị ihe ha ga-eme bụ ire obere mgbanwe, onweghi ihe ha ga-emepụta.
Ọ na-ebelata mmụba akụ na ụba na mba.
Utomi kwuru 'Ọ bụrụ na ndị mmadụ enweta mgbanwe mba ofesi n'ọ̀tụ̀tụ̀ dị ọnụ ala karị iji ziga ụmụ ha n'ofesi maka ọmụmụ ihe, ọ ga-eme ka mmadụ niile chọọ iziga ụmụ ha n'ofesi, ụlọakwụkwọ ndị dị na mba anyị ga-ata ahụhụ.
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka ịkwụsị ha
Ekweremadu zoro akụ̀ na ụba ya
E boro Ekweremadu ebubo ọzọ maka udo na Naịjirịa.
Enwere ndị omeiwu 109, ọ bụrụ na ndị omeiwu 108 nọ n'ụlọ Ekweremadu ugbua, ọ pụtara na ha niile nọ n'ụlọ ya.
Cheta na sineti kpebiri taa na ndị ọrụ nchekwa kwesịrị ịhapụ ụlọ osote onyeisi sineti ozugbo, ebe ha wakporo ya taa.
E gbochiri Ekweremadu ịhapụ ụlọ ya n'ụtụtụ a, nke mere ka ọ kwụsị ịga nzukọ ndị omeiwu nke taa, ebe ndị omeiwu iri na anọ si n'APC gbaghara PDP.
Uche Anichukwu, ọnụ na-ekwuchitere Ekweremadu, gwara BBC Igbo na ọ bụ EFCC gbochiri ya ịhapụ ụlọ ya n'Abuja, ọ bụghị DSS dịka anyị si ede.
@MrBanksOmishore, onye enyemaka pụrụiche Saraki, detara ozi EFCC zigaara Ekweremadu na Twitter n'ụtụtụ a.
N'ozi ahụ, EFCC kwuru na ha chọrọ inyocha Ekweremadu maka ime atụmatụ iji ọnọdụ ya na-achịkwa ime njem obodo a kpọrọ ịsa ego n'asụsụ Bekee.
Mgbe Saraki banyere n'ụlọomeiwu ndị omeiwu ma malite usoro, o kwuru na Ekweremadu apụghị ịbịa, ma kwuo na ha kwesịrị ịgbalị ịhụ na ọchịchị onye kwuo uche ya anwụghị.
Sịnetọ Sam Anyanwụ kwuru na ya na Ekweremadu nọ ụnyaahụ mana onwetaghị ikike ịbụ onye ndị uwe ojii chọrọ.
Mgbe nzukọ ezumezu gasịrị, ndị omeiwu kpebiri na ndị ọrụ nchekwa ga-apụ n'ụlọ osote onye isi oche sineti iji mee ka o jiri ikike o nwere mee ihe.
N'ụtụtụ a, Saraki so n'ime ndị a gbochiri ịhapụ ụlọ ha.
N'aka nke ọzọ, onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari kelere ndị hapụrụ APC taa ma chọọ ha mma.
O kwuru nke a site na aka Twitter ya, @MBuhari.
EFCC mechiri ọnụ ụzọ Ekweremadu n'Abuja.
Telivishọn nọ na-egosi egbe EFCC na-etinye n'ihu ụlọ Ekweremadu.
A mara ndị tọọrọ ma gbuo ụkọchukwu Katọlik ikpe ọnwụ.
Ụlọikpe ukwu amaala ndị tọọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ikpe ọnwụ site n'ịkwụgbu ya.
Ụlọikpe enyela iwu ka a kwụgbuo ndị omekome.
Ụlọikpe ukwu na Makurdi, Benue steeti, ekpebiela ịkpọgide mmadụ abụọ, Hartuna Idi na Suleiman Gina, bụ ndị fọdụrụ n'ime ndị tọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ruo mgbe ha nwụrụ maka ihe ha mere.
Cheta na ndị ntọ anọ gụnyere Saidu Abdullahi na Aliyu Garba tọọrọ nna Adeyi, onyeisi chọọchị Katọlik n'Otukpo Diocese, Benue steeti, gburu ya ma tụba ozu ya n'ugbo dị nso n'Otukpo n'afọ 2016.
Ihe m nwetara n'aka ndị ntọ.
A napụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọ ọzọ.
Mana ndị uweojii mechara jide anọ n'ime ha, ha kwupụtara na ha nwetara ihe mgbapụta N1.7m mana ha gbagburu ya mgbe ha nụrụ na ndị obodo ahụ na-abịa ịgbapụta ya n'aka ha.
Otu n'ime ha kwupụtara na ọ bụ ya gbagburu ya. A mara mmadụ abụọ fọrọ afọ ikpe ọnwụ taa bụ Wenzidee.
N'ozi ahụ, ezinụlọ ụkọchukwu ahụ e zigara Daily Post, ha kwupụtara ekele ha na n'ikpeazụ ha nwetara ikpe ziri ezi.
Mana ha wutere na ikpe ahụ chetaara ha ogbugbu Adeyi, onye bụ prọfesọ.
Sineti agbaala Ekweremadu ọsọ
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka mkpọchi ha.
APC na-akwụ ụgwọ maka idu ndú ha - Ọkachamara
E nwere mmụọ na-ebi n'ime nwatakịrị na-atụ ụjọ.
Ihe ọdịbendị ndị Igbo kwuru maka egwu n'oge ochie ma na-eche banyere ya ugbua.
N'oge ochie, ndị Igbo kwenyere na ndị ụjọ nwere ike ime anwansi.
Mkpu nwa a mụrụ ọhụrụ n’ụlọ ọ bụla na - ewetara onye ọ bụla obi ụtọ
Mana e nwere ebe ụfọdụ n'ala Igbo ebe nwa ọhụrụ na-atụ egwu nwere ike iweta egwu.
N' ebe dịka Igbuzo (Ibusa) na Delta steeti, ebe ndị mmadụ na-ahụ ụmụaka na-atụ egwu dịka ndị pụrụ iche.
Onye bụ onye ụjọ jidere?
Ụfọdụ akụkọ kwuru na nwa a mụrụ ọhụrụ na egwu bụ n'ihi na nne ya kpekuru otu mmụọ bi n'ụwa ekpere inye ya nwa.
Ị ga-enwe ụdị ibi úgwù n'oge ochie?
Ị ma Chi ndị Igbo na- efe n'oge ochie?
Ha kweere na ụjọ bụ akara e nyere nwatakịrị maka ịbụ onye a ma ama
Ha na-akpọ ụmụaka ahụ-akụ ụmụaka
Ha kwenyere na egwu ha bụ okpueze ha.
Dịka ha kwenyere, nwata na-atụ egwu ga-eme nke ọma n'ụzọ dị egwu na ndụ n'ihi na Chineke ya siri ike, ha siri nnọọ ike, ha na-eto ma nwee obi ike nke na-akpata ụjọ n'oge agha.
Mana ọtụtụ nsogbu na-esonyere ndị bu ndị na-atụ egwu.
O siri ike ilebara egwu anya nke ọma.
Egwu na - eme ka a ghara ịtụkwasị mmadụ obi
Ọtụtụ n'ime ndị obodo ahụ kwenyere na nwatakịrị ụjọ jidere na-enwe ọtụtụ ọrịa maọbụ na-anwụ mgbe ụjọ jidere.
Ọ bụ mkparị imetụ ntutu mmadụ aka n' ụjọ.
Onye ọbụla mere ihe dịka nke a ga-enye nwatakịrị ahụ ego ozugbo maọbụ kee cowrie n'isi.
Ọ bụ naanị nke a ga-egbochi nwatakịrị ịda ọrịa.
Ọ bụ naanị nne nwatakịrị nwere ike imetụ ụjọ aka.
Ọdịnala nke igbubi egwu
Akụkọ na-ekwu na ọ bụ naanị ndị ọkachamara n'ihe gbasara ọgwụ Igbo nwere ike iji egwu gbajie ntutu nwa.
Ugbua ndị a ma ama na ọtụtụ ndị ọzọ na-eji egwu eme ihe maka ejiji.
Ọ ga-abụrịrị na ọ toro ma na-ekwu okwu.
Ezinaụlọ ya ga-ajụ ya ihe ọ chọrọ dịka onyinye iji kwụsị egwu.
Ihe ọ bụla ọ chọrọ n'ụbọchị ahụ bụ ihe ha ga-enye ya.
Iso Ụzọ Kraịst
Ala Igbo niile bụ ebe okwukwe ndị Kraịst siri ike.
Nke a akpatala mgbanwe n'ọtụtụ ọdịbendị ndị Igbo
Ugbua ọtụtụ ndị Igbo ekwenyeghi na mmụọ ọjọọ dị n' nwa ọbụla a mụrụ n' ụwa a na egwu.
Mana ha ka na-akpọrọ ụdị nwatakịrị a na chọọchị ka ndị ụkọchukwu kpee ekpere maka ya.
Dọkịnta Anthony Mgbolu gwara BBC Igbo na egwu si n'ezinụlọ
Ihe ọdịbendị ndị Igbo kọwara maka ndị na-atụ egwu.
Otu ọkachamara n'ihe gbasara Afrịka na asụsụ na Mahadum Legọs Chiagozie Nnabuihe kọwaara BBC Igbo na ala Igbo n'oge ochie enweghị nkwenkwe ọ bụla banyere ndị na-atụ egwu.
Nnabuihe kwusiri ike na ọ bụrụ na ndị Igbo n'oge ochie kwenyere n'ụjọ, ha ga-enye ya aha.
N'okwu ya, 'Dada' bụ okwu Yoruba maka egwu.
Na ndị Igbo na-atụ egwu bụ n'ihi na ha na ndị Yoruba akpakọrịtala.
Mana egwu bụ ihe ọjọọ n'ezie?
Nnamdi Daniels bụ onye na-eme egwuregwu.
Ọtụtụ mmadụ anyị gbara ajụjụ ọnụ kwuru na ọ dịghị ihe ọjọọ dị n' egwu, mana ọtụtụ mmadụ ka na-ahụ ndị egwu dịka ndị nwere àgwà ọjọọ.
Nnamdi Daniels, nwoke ụjọ jidere, gwara BBC Igbo na ya ahụla ọkụ mmụọ site n'ọtụtụ puku mkparị nye ya n'ihi ụjọ ya.
O kwuru 'Ana m echeta mgbe m gara Mahadum Naịja steeti.
Onye ọrụ nchekwa malitere ịjụ m ajụjụ ndị dị ịtụnanya n'ihi egwu m. Nke a wetaara m oké ihere.
Gọọmentị ekpochapụla ihe karịrị nde cough.
Mịnịsta na-ahụ maka ahụike ejideela ihe karịrị nde abụọ nke nsị codeine ma ka na-elekwasị anya na ndị nne.
Ọgwụ Codeiene
Ndị ntorobịa ahụ na - eji ọgwụ codeiene eme ihe n’ụzọ na - ezighị ezi gabiga ókè
Gọọmenti etiti ekwuola na ha ekpochapụla ihe karịrị nde abụọ n'ahịa ndị Naịjirịa.
Minista na-ahụ maka ahụike, Ọkammụta Isaac Adewole, kwuru nke a mgbe kọmitii nke ụlọ ọrụ ya guzobere ileba anya na nsogbu codeine bịara igosi ya nchọpụta ha.
O kwukwara na nke a bụ iji gosi na gọọmentị kwụ chịm na mkpebi ha ịmachibido ọgwụ codiene iwu na Naịjirịa.
Mmachibido iwu nke codeiene: Ọnụ ahịa ọgwụ ụkwara amụbaala
NAFDAC ewepụla mmachibido iwu a na Emzor na ndị ọzọ.
Adewole kwuru na ụlọ ọrụ ya na Ụlọ Ọrụ Mba Na - ahụ Maka Nri na Ọgwụ na Nchịkwa gbakọtara aka na mbibi a.
Cheta na n'ọnwa Mee afọ a, BBC gosiri na telivishọn oké ọgba aghara a na-akpata n'ala Naịjirịa.
Ọ bụ mgbe e gosiri nke a na gọọmentị kwuru na ha ga-agbochi ịzụ na ịṅụ ọgwụ a.
Gọọmentị na-ekwu na ha ka na-eleba anya n'ihe ndị ọzọ na-emebi ụkwara.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
2019 Election: Ụfọdụ Igbo chọrọ ịzọ ọkwa onyeisiala
Gịnị mere ndị Igbo ji anọgide na-aga chọọchị ndị a?
Ihe mere ndị Igbo ji achụpụ mmadụ n'ọhịa ọjọọ.
Ajọ ọhịa bụ ebe ndị Igbo na-efere ofufe ụwa mana ọ bụ mmekpa ahụ ịchụpụ mmadụ n' ajọ ọhịa.
Masquerades
Ndị Igbo na-ezo aka na masquerades dị icheiche
N'ihi gịnị ka ndị Igbo ji kpọọ ajọ ọhịa ajọ ọhịa?
Ị ma na ajọ ọhịa ka dị ruo ugbua?
Kedụ ihe bụ ajọ ọhịa?
Ọkachamara n'Afrịka na ọmụmụ asụsụ na Mahadum Lagos, Chiagozie Nnabuihe, kọwaara BBC Igbo na ndị Igbo kpọrọ ebe a ọhịa ndị mmụọ, ọ bụghị ajọ ọhịa dịka ọtụtụ mmadụ kpọrọ ya ugbua.
Ebe a bụkwa ebe ha chụpụrụ onye ọbụla ala a bụrụ ọnụ.
Ebe a bụkwa ebe ha chụpụrụ onye ọbụla ala a bụrụ ọnụ.
N'ala Igbo, Chineke bụ onye kachasị mkpa, mana mmụọ na-esote bụ ala.
Nnabuihe kọwara na ndị Igbo kwenyere na ala bụ mmụọ na-emepụta ihe niile n'ụwa.
E nwere mmụọ ibi n' nwatakịrị ụjọ mụrụ.
Ị ga-enwe ụdị ibi úgwù oge ochie?
Igbu ọchụ bụ ihe arụ
Igbo kwenyere na ala na-ahụ ihe niile, nke a pụtara na onweghi mmehie ị nwere ike izopụ na ya.
Ajọ ọhịa ka dị n'ala Igbo ruo taa.
Ala ahụ ga-emetụta onye a ọrịa.
Ndị a bụ ọrịa ndị ala na-emetụta ndị mejọrọ ya.
Ekpenta
Afọ na - aza aza aza
Ahịhịa ndụ
Hernia
Nnabuihe kọwara na oge ahụ, onweghi dọkịta ọdịnala ga-anwa ịgwọ ọrịa ndị a.
Onye ọbụla na-arịa ọrịa ndị a kwesiri ikwupụta mmejọ niile e mere tupu ya anwụọ.
Ọ bụrụ na ọ kwupụtaghị mmehie ya, ha ga-achụpụ ya n'ime ajọ ọhịa.
Ị ma Chi ndị Igbo fere n'oge ochie?
Ihe ndị ekwesịghị ime gburugburu onye Igbo
Ihe ndị ọzọ dịka ịkwa iko di maọbụ nwunye onye ọzọ, maọbụ ịmụ ejima na ọrịa na-enweghị ngwọta nwere ike ime ka ala kpọọ onye ahụ ọnụ.
Nchụpụ abụghị mmehie.
Dịka Nnabuihe kọwara, ịkpọpụ onye ahụ bụ ịka nká iji zọpụta ụmụ ya na ezinụlọ ya.
Iso Ụzọ Kraịst bụ nkwenye kasị elu n'ala Igbo
Ndị Igbo n'oge ochie kwenyere na onye ọbụla natara onye a merụrụ ahụ n'ọnụma ala n'ezinaụlọ ya.
Ebee ka ọhịa ndị mmụọ dị n'ala Igbo taa?
Mkpa Mbaise n'Imo steeti.
Ogwugwu Oku nke dị n’Okija
Ala Mbitoolu nke Ogbaga
Ihiala
Okpukpe Okija
Ọdịbendị ndị Igbo na-anwụ anwụ
Nnabuihe kwuru na nke a bụ ihe kachasị njọ na-eme n'ala Igbo n'oge na-adịbeghị anya.
O kwuru 'Omenala dị iche iche n'ala Igbo na-anwụ n'ihi okpukpe ndị Kraịst batara n'ala Igbo, ndị mmadụ ebibiela ọhịa ndị mmụọ, ọ dịghị onye na-atụ ọhịa egwu ọzọ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
A na-akọcha nwanyị a na Twitter maka ihe o kwuru.
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ọgbọ ọhụrụ na - etu ọnụ na soshal midia
Ahmed Musa: Ndị otu Al Nasr nabatara ya taa.
Ọ bụ asịrị na-efegharị efegharị ruo ogologo oge na Musa nwere ike isonyere òtù Al Nasr mana ugbua e kwuola n'ụzọ doro anya.
Ahmed Musa
Otu onye e chere na ọ ga-aba n'otu egwuregwu bọọlụ a ma ama bụ Ahmed Musa.
Mana ugbu a, Musa onye mere nke ọma n'ụzọ dị egwu n'asọmpi Iko Mbaụwa nke ikpeazụ ahapụla Leicester City maka Al Nasr nke otu Saudi Arabia.
A mabeghị ego ole ha zụtara ya na Leicester City mana asịrị na ọ ruru nde iri na asaa, narị pound ise.
Ị ma na ụmụnwaanyị jidere Super Eagles n'ihe mgbapụta?
Ndị Super Eagles dịka nwaanyị a na-achọ ịhapụ n'alụmdi na nwunye.
Iko Mbaụwa 2018: Ihe mere ndị Naịjirịa ji ekele Ahmed Musa
Leicester City zụburu ya n'aka otu CSKA Moscow n'afọ 2016 mana ọ laghachighị n'ebe ahụ n'oge egwuregwu bọọlụ nke 2017.
Mgbe asọmpi Iko Mbaụwa gachara, ndị mmadụ chere na ha ga-aga Galatasaray makana ndị nlekọta nke klọb ahụ chọrọ ya nke ukwuu.
Ihe nkiri televishọn gosiri etu ndị otu ọhụrụ ya si nabata ya ma nabata ya na klọb ha.
Dịka ọ dị ugbu a, Ahmed Musa ekwubeghị ihe ọbụla maka akụkọ a na-ewu ewu.
Babatunda Fashola na ndị Naịjirịa na-achọzi ọkụ latrik
Ọ bụrụ na ihe Babatunde Fashola kwuru maka ọgbọ ike bụ eziokwu, ọ ga-abụrụ ndị na-azụ ahịa na Naịjirịa ihe ukwu.
Zute ahịa
Ụmụ Naịjirịa anọwo na-ekpesa enweghị ọkụ latrik
Minista na-ahụ maka ọkụ latrik, ọrụ na iwu ụlọ, Babatunde Fashola kwuru na mmepụta ọkụ latrik na Naịjirịa amụbaala ruo puku megawatti asaa.
Fashola kwuru na nke a na Calabar, isi obodo Cross River Steeti, ụnyaahụ.
Enweghi ọkụ latrik zuru ezu ruo 2023 - Ndị ọrụ ọkụ latrik
PHCN kwesiri inye ọnwa atọ tupu ha akagbuo ìhè - Ọkàiwu
Fashola bụ Calabar ebe ndị isi ozi ya na-ezute
O kwuru na n' agbanyeghi na a ka nwere ọtụtụ ọrụ fọdụrụ, ministị ya amụbaala ike karịa ka ọ bụ mgbe ha bidoro n'afọ 2015.
Fashola nwere ndị ozi atọ sonyere na gọọmentị Buhari
Afọ atọ gara aga, akụkọ a bụ na ọgbọ ike bụ nnukwu nsogbu anyị nwere na Naịjirịa.
Mgbe ahụ, ndị na-enye ọkụ na-ekwu na ha enweghi ike ha ga-enye na Naịjirịa.
Mgbe ahụ, anyị na-ekesa puku megawatti abụọ na iri itoolu nye ndị Naịjirịa, mana akụkọ a agbanweela.
Ihe anyị nwere ikesa ugbua bụ 5,222, nke bụ nke kachasị elu kemgbe mmalite ọdịdị Naịjirịa.
Ugbua, ihe a na-enweta ma na-ekesa bụ 7000 megawatts.
A ka nwere nsogbu, mana anyị ga-ekwu na anyị na-aga n'ihu.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere ka e nye ya ara.
Ndị Igbo na-azọ ọkwa ọchịchị na Kano.
A gbagbuola ndị ahịa mgbanwere mba ofesi anọ na Port Harcourt.
Ụzọ isi mee ka ụmụ gị nwee obi ụtọ n'oge ezumike.
Ma ọ bụ ọgaranya ma ọ bụ ogbenye, ihe ndị a bụ ụfọdụ n'ime ihe gị na ụmụ gị nwere ike ime n' ogologo ezumike a.
Ụmụakwụkwọ na Oprah Winfrey.
Oge abịa ọzọ mgbe ụmụ akwụkwọ ga-enwe ezumike ọzọ pụrụiche makana ọ dị ogologo.
Ụfọdụ ndị nne na nna akwadebela etu ha ga-esi kpọ ụmụ ha gaa mmụta oge okpomọkụ mana ọ bụghị ụmụaka niile ga-enwe mmasị na nke a.
Ọ bụrụ na ị nọghị n'etiti ndị ga-akpọrọ ụmụ ha gaa mmụta oge okpomọkụ, ihe ndị a bụ ihe ndị ị ga-eme ha.
Ụmụnwaanyị chọrọ ka gọọmentị malite ịkwụ ha ụgwọ 'omugwo'.
Anọ n'ime ụmụaka iri na abụọ tọrọ atọ na Thailand ka a napụtara.
Buhari: Lụọ ọgụ megide mwakpo ụmụaka
Kụziere ha otú e si egwu mmiri.
Igwu mmiri bụ ụzọ ụmụ gị ga-esi nwee ahụ efe ma mụta ichekwa onwe ha ma ha daa n'ime mmiri.
Ọ ga-eme ka ike gwụ ha nke ukwuu ka ha wee nwee ike ihi ụra nke ọma maka uto kwesiri ekwesi.
Gbalịa kpọrọ ha ebe ahụ taa.
Kụziere ha map na sayensị ndị ọzọ.
Kụziere ha otú e si agba egwu.
Igbo 'kwenu'.
È nwere egwu karịrị egwu ogbenye?
Ee e!
Anyi nwere ike ịkụziri ya ụmụ anyị?
Ee.
Kọọ ha akụkọ oge ochie.
Gị ka a tụrụ bọmbụ mbụ n'ala Igbo?
Ị ma aha onye mbụ nweere onwe ya pụọ n'ịgba ohu?
Ị ga-ama nke a ma kụzikwaara ya ụmụ gị?
Otu ụzọ ị ga-esi mee nke a bụ ịkpọrọ ha gaa n'ụlọ sinima dị iche iche n'ala Igbo.
Craft.
Kpọrọ ha gaa ebe ha ga-amụ nkà.
Nke a ga-eme ka ha mụta ọrụ aka nke nwere ike inye ha nri n'ọdịnihu ma ọ bụrụ na e were ha n'ọrụ na ngwụcha agụmakwụkwọ mahadum ha.
Afọ ndụ ule.
N'ikpeazụ, ọ bụrụ na ị bụ onye nwere mmasị dị ukwuu n'omenala, oge ezumike a dị ogologo bụ oge ị ga-ebute ha n'ime mmeri ma ọ bụ afọ ndụ n'obodo gị.
Nke a ga-eme ka ha nwee amamihe na ezi uche nke ọdịbendị ndị Igbo.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere ka e nye ya ara.
Ihe mere ndị Igbo ji achụpụ mmadụ na ajọ ọhịa.
Nwaanyị tọọrọ onwe ya, ebe onye ntọ ọzọ kpọrọ Tramadol dara ụra.
Ndị prọfesọ ekwuola na oke nrụrụ aka kpatara ọtụtụ ihe ọjọọ gụnyere ụzọ ịtọrọ mmadụ na Naịjirịa.
Edgal Imohimi
Kọmịshọna ndị uweojii na Lagos steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ha akwụsịla ọrụ ndị uwe ojii na Ikorodu.
Ndị uweojii jidere otu nwaanyị tọọrọ onwe ya iji nweta nde naira iri na ise site n'aka di ya n'Ogun steeti.
Ọzọkwa, e jidere onye ntọ gara ịtọrọ mmadụ mana ụra buuru ya mgbe ọ ṅụsịrị tramadol.
Ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-ekwu na nrụrụ aka na ndị enyi ọjọọ bụ ihe kpatara akparamàgwà a.
A napụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọ ọzọ.
Femi Joseph na ndị otu ya ji égbè wakpo ụlọ ahịa ọgwụ iji tọrọ onye nwe ya mana Joseph, mgbe ọ ṅụsịrị tramadol a hụrụ n' ụlọ ahịa ahụ, dara n' ụra.
Ọ kọwara na mgbe ha batara, onye nwe ụlọ ahịa ahụ tiri mkpu ma gbalaga n'ọnụ ụzọ azụ.
Dịka ọnụ na-ekwuchitere ndị uweojii n' Ondo steeti kwuru, mana ka ha na-enwetaghị ihe ha chọrọ ka otu n'ime ha malitere ịma jijiji n'ihi tramadol ọ na-aṅụ.
O dinara ụra awa iri abụọ na anọ ka ọ ṅụsịrị ya.
E si n'akpa ya nweta otu tramadol.
N'aka nke ọzọ, otu nwanyị aha ya bụ Hadijat Kabir na mmadụ abụọ ọzọ, nwoke na nwanyị ọzọ, tụpụtara ma mee ka a ga-asị na a tọrọ ya ma nara nde naira iri na ise site n'aka di ya.
Kọmịshọna uweojii nke Lagos Steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ọ bụ mkpesa di ya mere ka ha malite nyocha ma chọpụta na ọ bụ nwunye ya na ndị omekome ndị ọzọ mere ka omume ahụ dịgide.
Ọkammụta nkà mmụta akparamàgwà na onye nkuzi na Mahadum Ebonyi State Nnachi Amos kwuru na nsogbu mmetụta uche abụghị ihe kpatara ya kama na e nwere ọtụtụ ihe ọjọọ ugbu a.
Ọtụtụ na-abụ ndị mkpakọrịta ọjọọ na ndị enyi ọjọọ kpata.
Onye ọkachamara ibe ya na Federal Neuro- Psychiatric Hospital, Yaba, Lagos State Chinyere Okonkwo kwetara ihe Emos kwuru.
Ha siri ike n' akparamàgwà.
I lee anya na ya, ịtọrọ mmadụ abụghị ọrụ dị mfe.
Nrụrụ aka na ihe ọjọọ juru ebe niile.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ozubulu Church Massacre: Otu afọ agafeela
Nwoke na nwanyị nwere ike ịbụ enyi nkịtị?
Ihe ekwesighi ime gburugburu onye Igbo.
Onye ntọ na-aṅụ ọgwụ ike anwụọla mgbe ụbọchị itoolu gasịrị.
Ndị uweojii Ondo Steeti ekwuola na onye ntọ na-enweghị ike ịtọrọ onye ọ na-atọrọ n'ihi ọgwụ ike ọ na-aṅụ anwụọla.
Onye na - ehi ụra
Dọkịta BBC gbara ajụjụ ọnụ kwuru na onye ntọ a kwesiri inweta ọgwụgwọ.
Onye na-ekwuchitere ndị uweojii n' Ondo Steeti bụ Femi Joseph agwala ndị ntaakụkọ na onye ntọ na-aṅụ ọgwụ ike anwụọla dịka ụlọ ọrụ mgbasa ozi nke Naịjirịa si dee.
Cheta na ọ nọ na - ehi ụra kemgbe ndị uwe ojii jidere ya n'otu ụlọ ọrụ na - emepụta ọgwụ n'August 5
Joseph kwuru na onye ntọ ahụ nwụrụ n'ụlọọgwụ na steeti ebe ndị dọkịta na-agbalị ịkpọlite ya n'ọnwụ.
Onye ntọ a kwesiri inweta ọgwụgwọ - Dọkịta
Ọkàiwu Evans akatọọla ikpe ya.
Kedụ ihe na-akwado ọrụ ndị ntọ?
N'okwu ya, 'Otu onye ntọ a na-enyocha nwụrụ ka ụbọchị itoolu gasịrị anyị jidere ya.
Anyị chere na a ga-akpọlite ya ka o wee nyere anyị aka na nyocha anyị, mana ọ nwụrụ ụnyaahụ.
Nke a nwere ike ịbụ n'ihi ọgwụ ike ọ ṅụrụ.
Anyị na-eji ohere a adụ ndị nne na nna ọdụ ka ha mata ụdị ndị enyi ha nwere. '
Akụkọ kwuru na onye ntọ a gara ịtọrọ onye na-ere ọgwụ ọjọọ mana onye ahụ gbara ọsọ.
Ya na ndị otu ya mechara nara ọgba tum tum site n'aka otu onye a na-akpọ Dauda Wale. E jidere otu n'ime ha ebe ọ gara ịzụta ọgwụ.
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị:
Ihe ị ga-agwa Nnamdi Kanu ma i zute ya n'okporo ụzọ.
A tụfuru nwa ọhụrụ n'Ọnịcha taa.
Buhari na Osibanjo ga-azọ ọkwa n'afọ 2019.
Ị pụrụ iji N10,000 malite ọrụ aka ise
Okwu ya kpaliri ọtụtụ nzaghachi site n'aka ndị a ma ama na Naịjirịa nakwa gọọmentị etiti.
Akụkọ ọzọ na-ewu ewu bụ akụkọ banyere nwaanyị Igbo a kpọrọ Mama Boko Haram.
Aisha Wakil gwara BBC Igbo etu o si zụọ ụmụaka bụ ndị Boko Haram taa.
Akụkọ banyere otu pastọ a ma ama na Naịjirịa onye mụrụ nwa atọ ka afọ iri na itoolu gasịrị nyere Ndigbo na Naịjirịa niile ọṅụ dị ukwuu.
Okwu Abaribe gbanwere n'afọ 2018.
Asọmpi Iko Mbaụwa mere ka ndị Igbo na-agba ọsọ
World Cup: Otu onye na-ekwuchite ọnụ ekwuola na Super Eagles ga-eru nkeji anọ nke ikpeazụ.
Nke ọzọ bụ akụkọ banyere njide e jidere ụmụnwaanyị IBOP otu narị na iri anọ na ise n'Owerri.
Ụmụnwaanyị nọ n'ụlọikpe taa.
Ụmụnwaanyị anyị emebighị iwu ọbụla.
A tọhapụla ụmụnwaanyị IPOB na Owerri.
Idei mmiri kpara mkpamkpa dị ukwuu n'ala Igbo n'afọ 2018.
Akụkọ ha kpaliri atụmatụ maka IVF.
Ụmụ agbọghọ ise si Regina Pacis, Ọnịcha, mere ka ndị Igbo dị mpako mgbe ha ghọrọ ndị kachasị mma n'ụwa n'asọmpi Technovation nke 2018.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Python dance 3 ga-amalite na Jenụwarị-1 - Ndị agha Naịjirịa.
Green Revolution: Ihe Shagari mere ndị Naịjirịa
Ụzọ isi zere ịbụ onye a wakporo n' ihe omume.
Àkwà mmiri nke abụọ nke Naịja bụ nkwa na-efu.
Igbo Tradition: Ihe kpatara ịlụ ozu nwaanyị n'ala Igbo.
Ọtụtụ mgbe ndị mmadụ na-ajụ ihe mere ha ji lụọ ozu nwanyị n'akụkụ ụfọdụ nke ala Igbo, akụkọ a kọwara ya.
Nwoke na nwanyị n’ịdị n’otu
Igbo anaghị akwado ibikọ ọnụ n'alụghị di.
Ọtụtụ mgbe, enwere akụkọ banyere ndị ntorobịa hụrụ onwe ha n'anya, ma kweta ibikọ ọnụ dịka di na nwunye n'emezughị ihe ọdịbendị chọrọ maka alụmdi na nwunye.
Mgbe ụfọdụ ọnọdụ a na-ahụghị anya na-apụta n'ọnọdụ a, ọkachasị nwaanyị na-anwụ n'ụlọ nwoke mgbe emume alụmdi na nwunye ọdịbendị a na-eme.
Utu aha ụmụnwaanyị n'ala Igbo
Ihe ise na-amasị ụmụnwaanyị
'Omugwo' bụ omenala ịkwụsị n'ala Igbo?
Agbanyeghị, nke a na-akpata mgbagwoju anya n'ezinụlọ dị icheiche.
N'ihi ọnọdụ ọjọọ a, ọtụtụ obodo nta n'ala Igbo, mere iwu na nwoke ga-alụ ozu nwanyị ya na ya bi n'akwụghị ụgwọ niile.
Ihe kpatara ịlụ ozu nwaanyị.
Ala Igbo, nwoke alụghị nwaanyị ọ gwụla ma ọ kwụrụ ụgwọ nwaanyị.
Ọ bụrụgodị na ọ lụrụ di n'ụlọ ikpe, a na-atụ anya na ọ ga-aga n'ezinaụlọ nwanyị ahụ ma mee ihe ha chọrọ.
Dịka ọkachamara n'omenala, Nze Olueze Ukaejuoha (Duruagwu nke abụọ) nke Umuakara, Kwụ na Nwangele nke Imo Steeti, gwara BBC Igbo, iwu a dị ike nke ukwuu n'obodo ha, ọ na-aga ntaramahụhụ dị iche iche.
Onye na-alụghị di, na-alụ nwunye n'ọnwụ, bụ usoro ihe ka ọtụtụ n'ime obodo nabatara.
Mana n' ime obodo Akokwa dịkwa n' Imo Steeti, echiche a adịghị ike ma ọlị, ebe ezinụlọ nwaanyị ahụ na-abịa were ozu nwa ha nwanyị laa maka olili.
Usoro ịlụ ozu nwaanyị
Nwoke ahụ ga-ebu ụzọ bịa gwa ezinụlọ ahụ na nwa ha nwaanyị na-arịa ọrịa (ọ gaghị agwa ha na ọ nwụọla na mbụ).
Ha ga-eso ya gaa leta nwa ha nwanyị, mgbe ha hụrụ ya, ha ga-ebo nwoke ahụ ebubo igbu nwa ha nwanyị, nwoke ahụ ga-amalite ịgọnahụ ya.
Iji gosi na ọ gbughị ya ọ ga-ekweta ịlụ ozu nwanyị ahụ.
Ọ ga-abịa lụọ ya.
Ọ ga-abịaghachi ma gwa ezinụlọ ahụ na nwa ha nwanyị anwụọla.
Nwoke ahụ ga-aga n'ihu ime emume olili ya.
Ihe ga-eme onye jụrụ ịlụ ozu nwaanyị
Dịka Nze Ukaejuoha kọwara, ihe a ga-ada bụ onye jụrụ ịlụ nwaanyị ọ na-akwụghị ụgwọ ya mgbe ọ nwụrụ.
A ga - enye onye ahụ ntaramahụhụ dị iche iche
A ga-ezute ya na ihe ọjọọ dị icheiche.
Ihe agaghị agara onye dị otú ahụ nke ọma.
Onye ahụ nwekwara ike ịnwụ ọnwụ ọjọọ.
Mana onye dị otú ahụ nwere ike ichegharị, ọkachasị mgbe ihe niile a malitere ịdakwasị ya.
Gịnị ka onye ahụ ga - eme ma o chegharịa?
Ọ bụrụ na nwoke ahụ siri ike ma mesịa chegharịa n'ihi nsogbu ndị ọ na-enweta, ihe ndị a bụ ihe ndị ọ ga-eme:
Onye ahụ ga - eziga ndị okenye obodo ya ka ha gaa mee ka udo dị n’ala ahụ
A ga-ata ya ahụhụ site n'ime ihe niile o kwesịrị ime n'ogwe abụọ.
Ntuliaka Naịjirịa 2019: Ihe e ji mara ndị na-azọ ọkwa onyeisiala -Muhammad Buhari
Onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari na-ewepụta ọkwa onyeisiala nke ugboro abụọ na nkesa ọchịchị onye kwuo uche ya n'okpuru pati na-achị.
Onyeisiala Muhammadu Buhari
Onyeisiala Muhammadu Buhari na-achọ ugbua ịbụ onyeisiala Naịjirịa nke ugboro atọ.
O butere ụzọ n'ọchịchị na Disemba 1983 (1984) mgbe ndị agha Naịjirịa ji ike weghara ọchịchị, mana ụfọdụ n'ime ndị agbata obi ya manyere Buhari ịpụ n'ọchịchị na 1985.
Arụmụka BBC ka na-aga n'ihu.
Buhari mechara bụrụ onyeisiala site na ntuliaka n'ọgbọ onye kwuo uche ya n'afọ 2015, mgbe mgbalị atọ kụrụ afọ n'ala n'ọkwa ahụ.
Mgbe ọ na-achị dịka onye agha, a maghị Buhari maka ịkwanyere ikike mmadụ ùgwù.
N' agbanyeghi na anyị nọ n' ọchịchị onye kwuo uche ya, ọtụtụ mmadụ nọ n' ụlọ mkpọrọ makana Buhari ekwetaghị ịtọhapụ ha dịka ụlọikpe kpebiri.
Nwoke a dị afọ 76 ṅụrụ iyi ije ozi n'afọ 2015, ma kwe nkwa na ya ga-alụ ọgụ megide nrụrụaka na nsogbu, na mmeziwanye akụnaụba Naịja.
Afọ anọ agafeela mana ọtụtụ mmadụ ekwenyeghi na ọ rụzuola ihe dị ịrịba ama.
O kwere nkwa imeri Boko Haram n'agha ndị Naịjirịa na-alụ megide ịrọ òtù chọrọ steeti Alakụba n'Ebe Ugwu Naịjirịa, mana ugbua, ịrọ òtù a na-emekpa ebumnuche Buhari ahụ site na mwakpo ya na mpaghara a.
Ndị a ma ama kwenyere na Buhari ga-enwe asọmpi siri ike karịa nke a ma ama. Onye na-enwe ọkọlọtọ PDP bụ Atiku Abubakar bụkwa onye Alakụba si ugwu Naịjirịa dịka Buhari.
Buhari, onye na-enwe ọkọlọtọ All Progressive Congress (APC) ka a maara dịka onye ezi omume n'etiti ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Naịjirịa, n'agbanyeghị na ụfọdụ na-ahụ mkpọsa ya dịka mmefu akụnaụba.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Egwuregwu ịgba egwú Python dance 2 fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nke Nnamdi Kanu - Buratai kwaturu
Enweghị m ntụkwasị obi na ntuliaka n'ihi nrụrụ aka - Atiku
Nigeria Election 2019: Ndị na-azọ ọkwa ntuliaka na ndị ha na ha na-azọ ọkwa
Ị ma isii kachasị pụta ìhè n'ime ndị na-azọ ọkwa onyeisiala na ntuliaka 2019.
BBC ga-eme ka a mara ha
Ndị na-azọ ọkwa onyeisiala
Ndị a bụ mmadụ isii na-azọ ọkwa onyeisiala kachasị ndị mmadụ na ndị ha na ha na-azọ ọkwa mara:
Dịka òtù a gbara akwụkwọ maka ime ntuliaka na Naịjirịa, Independ National Electoral Commission (INEC), bipụtara ndepụta nke gosiri na ihe karịrị mmadụ iri asaa na-azọ ọkwa onyeisiala na 2019, BBC Igob chọrọ igosi ndị a ma ama.
Njikere maka ntuliaka na mpaghara ọwụwa anyanwụ ka njọ.
Agaghị m adị ka Tinubu site n'ịgwa ndị ga-atụli aka.
Peter Obi agaghị enye gị ego mana ọ ga-akwado ezi ọrụ niile.
N'ime mmadụ isii a na ndị ha na ha na-arụkọ ọrụ, e nwere ụmụnwaanyị atọ; otu bụ maka ọkwa onyeisi ala ebe ndị ọzọ bụ ndị ha na ha na-arụkọ ọrụ.
1) Muhammadu Buhari na Yemi Osibanjo
Buhari na Osibanjo achịala Naịjirịa kemgbe afọ 2015 n'okpuru pati All Progressive Congress (PAC).
Onye bụ Muhammadu Buhari?
A mụrụ ya na December 17 1942
Ọ chịala Naịjirịa ugboro abụọ: Dịka onye agha nakwa onye nkịtị
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala ugboro atọ(2003, 2007 na 2011) tupu o merie n'afọ 2015.
N'otu aka ahụ, ọ bụ onyeisiala nakwa Minista na-ahụ maka mmanụ ala.
Onye bụ Osibanjo
A mụrụ ya na March 8 1957
Ọ bụ pastọ na 'Republicated Christian Church of God (RCCG)'
O meriri osote onyeisiala Buhari n'afọ 2015
Ọ bụkwa Ọkaikpe Ukwu
2) Atiku Abubakar na Peter Obi
Atiku na Obi na-efegharị ọkọlọtọ People's Democratic Party (PDP) na ntuliaka 2019 a.
Onye bụ Atiku onye ụkọchukwu?
A mụrụ ya na Nọvemba 25 1946
Ọ bụbu osote onyeisi ala site na 1999 ruo 2007
Ọ zọrọ ọkwa onyeisi ala ugboro abụọ dịka onye na-eburu pati ya ọkọlọtọ; n'afọ 2007 n'okpuru AC nakwa n'afọ 2018 n'okpuru PDP.
Ọ bụ onye ọchụ ntá ego nwere azụmahịa dị iche.
Onye bụ Peter Obi?
A mụrụ ya na July 19 1961.
O meriri gọvanọ Anambra steeti n'okpuru APGA n'afọ 2003 mana a ṅụghị iyi ruo Mach 2006 mgbe o meriri n'ụlọ ikpe, mana e mechara chụtuo ya na Nọvemba afọ ahụ.
O mesịrị maliteghachi ọrụ na Febrụwarị 2007 ma pụọ na Mee mgbe Andy Uba meriri ya mana ụlọikpe kpebiri na ya ga-emecha ọkwa ya.
Ọ hapụrụ ọkwa dịka gọvanọ Anambra steeti n'ọgwụgwụ nke afọ 2014.
Ọ bụ ọkachamara na akụnaụba.
3) Oby Ezekwesili na Abdul Ganiyu Galadima
Galadima bụ onyeisi pati Allied Congress Party of Nigeria (ACPN) nke ha na-azọ.
Onye bụ Nwa Okoro Ezekwesili?
A mụrụ ya n'April 28 1963.
Ọ bụ Minista na-ahụ maka akụ̀ ndị dị n'ime ala site n'afọ 2005 ruo afọ 2006 nakwa Minista na-ahụ maka agụmakwụkwọ site n'afọ 2006 ruo afọ 2007.
Ọ bụ otu n'ime ndị guzobere Bring Back Our Girks (BBOG) nke na-ahụ maka ụmụnwaanyị Chibok a chụpụrụ achụpụ n'afọ 2014.
Ọ bụrụ na o merie, ọ ga-abụ nwaanyị mbụ bụ onyeisiala Naịjirịa.
Onye bụ Ganiyu Galadima?
A mụrụ ya na June 111964
Ọ gụrụ akwụkwọ na Mahadum Kwara steeti ebe o mesịrị ghọọ otu n'ime ndị isi.
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala n'afọ 2015 n'okpuru ACPN.
Ọ bụ onye ọchụnta ego.
4) Kingsley Moghalu na Umma Gesto
Moghalu na Gesto na-azọ ọkwa n'okpuru Young Progressive Party (YPP)
Onye bụ Kingsley Moghalu?
A mụrụ ya na Mee 7 1963
Nke a bụ nke mbụ asọmpi na Naịjirịa.
Ọ gụrụ akwụkwọ ma nweta asambodo dịka ọkaiwu.
Ọ bụkwa ọkachamara na nchekwa akụnaụba.
Ọ rụrụ ọrụ dịka onyeisi ụlọakụ etiti nke Naịjirịa.
Onye bụ Umma Gesto?
A mụrụ ya n'afọ 1981
Ọ bụ osote onyeisi oche otu ha, YPP
Ọ bụ onye ọchụ ntá ego, ma bụrụkwa onye na-akwado ụmụnwaanyị.
5) Omoyele Sowore na Rabiu Ahmed Rufai
Sowore na Rufai na-azọ ọkwa n'okpuru African Action Congress (AAC)
Onye bụ Omoyele Sowore?
A mụrụ ya na February 16 1971
Ọ bụ onye na-akwado ihe ruuru mmadụ.
Ọ malitere mgbe ọ nọ na mahadum
O guzobere ụlọ ọrụ mgbasa ozi, Sahara Reporters.
O guzobere otu AAC n'August 2018.
Onye bụ Rabiu Ahmed Rufai?
A mụrụ ya na July 17 1976
Ọ bụ dọkịta
Ọ bụ onye nkuzi na Mahadum Bayero, Kano
6) Fela Durotoye na Khadijah Abdullahi-Iya
Durotoye na Khadijah-Iyah na-azọ ọkwa n'okpuru Alliance for New Nigeria (ANN)
Onye bụ Fela Durotoye?
A mụrụ ya na Mee 12 1971
Ọ gara Mahadum Obafemi Awolowo, Ile-Ice
Ọ bụ onye nduzi azụmahịa na onye nkwuchite ọnụ.
Ọ na-atọ ọkwa onyeisiala n'okpuru Alliance for New Nigeria (ANN)
Onye bụ Khadijah Abdullahi-Iya?
O guzobere otu na-ahụ maka ọdịmma nke ụmụnwaanyị a kpọrọ 'Women Community of Africa (WCA)' na 'Rags to Riches (R2R)'
Ọ bụkwa ọkàiwu.
Onye ka ị ga-atụli aka?
Imo Election Results: Isi ihe asaa nke Uche Nwosu welitere.
Ọ bụ naanị Uche Nwosu bịara maka arụmụka BBC Igbo haziri maka ndị na-azọ ọkwa gọvanọ n'Imo steeti.
Ndị Igbo jupụtara na Owerre mgbe BBC Igbo rụrụ ụka maka ndị na-achọ ịbụ gọvanọ Imo steeti mana ọ tụrụ ndị Imolite n'anya na ọ bụ naanị otu n'ime mmadụ anọ kwere BBC Igbo nkwa na ha ga-abịa ka ha mesịrị bịa.
Ọnụ na-ekwuchitere APC Imo steeti agbaga Uche Nwosu.
Imo APC Primaries: A họpụtala Uche Nwosu dịka onye na-azọ ọkwa gọvanọ Imo steeti.
Ndị kpasuru ndị Imolite iwe bụ Emeka Ihedioha nke PDP, Hope Uzodimma nke APC, na Ifeanyi Ararume nke APGA.
Onyeisi BBC Igbo bụ Adline Okere kwuru na ọ bụ naanị Ararume gwara ya na o nwere ike ọ gaghị abịa n'ihi na ọ na-amalite mkpọsa ya.
Ihe omume ahụ bidoro n'elekere 2.30 nke ehihie.
N'arụmụka ọ bịara, Uche Nwosu kwere nkwa na ya ga-akwụ puku naira iri atọ dịka ụgwọ opekata mpe ma ọ bụrụ na gọọmentị etiti etinye ya.
Nwosu gara n'ihu kwuo na ndị òtù ya enweghị onye ga - abụ onyeisiala mgbe ha na - azaghachi nkwado ya nye onyeisiala Muhammadu Buhari.
Ihe ọzọ o kwuru bụ 'Enweghị ihe ọbụla dị na ngosipụta m na agaghị m eme.'
Isi ihe asaa Uche Nwosu welitere
Uche Nwosu napụrụ APC n'aka AA ịzọ ọkwa gọvanọ Imo steeti.
Nwosu kwuru ihe ọ ga-eme ndị Imolite ma ọ bụrụ na o merie n'ọnwa Mach 2019 nke na-abịa.
Buhari maka onyeisiala: Otu pati AA nwere ike ghara ikwenyere Uche Nwosu
Ọ bụghị eziokwu na Action Alliance akwadoghị Uche Nwosu -Obidiche
Ugbu a, lee ihe ndị o zoro aka na ha otu otu otu:
Aga m eweta agụmakwụkwọ ụkpụrụ na nkwado nke chọọchị.
Emeere m nleta ahụike n'efu maka ụmụaka, ụmụnwaanyị dị ime na ndị agadi.
Aga m eme ka onye ntorobịa ahụ nwee mmasị n'ọrụ ugbo
Amaara m ihe na - aga n’ihu n’idu ndú
Aga m enye ndị Imolite ezigbo ihe enyemaka.
Aga m akwụ ụgwọ ọnwa, ma ọ dịkarịa ala, puku naira iri atọ ma ọ bụrụ na gọọmentị etiti akwado ya.
Aga m eleba anya n'okwu gbasara ụgwọ ezumike nká.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Uzodimma, Ihedioha na Ararume abịaghị maka arụmụka BBC Igbo.
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọta, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Ihe ndị Naịjirịa na-ekwu maka njem Atiku na-aga Amerịka.
Atiku: Abuja kpọrọ dịka Atiku si si njem ya lọta Amerịka.
Akụkọ banyere nlọghachi Atiku Abubakar, ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness, President Buhari na akụnụba ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị ọzọ, akụkọ Onnoghen, ihe mberede na Mexico na ndị ọzọ sochirinụ.
Akụkọ ndị dị mkpa
Ndị otu PDP na ndị na-akwado Atiku Abubakar pụtara n'ọdụ ụgbọelu Nnamdi Azikiwe, Abuja ịnabata Abubakar, onye gara Amerịka.
Atiku na onyeisi oche ndị omeiwu, Bukola Saraki, gara njem ụbọchị abụọ ahụ gaa mba ahụ ebe, dị ka Atiku kọwara, ọ bụ ndị ọrụ gọọmentị nke mba ahụ na ndị achụmnta ego nwere nzukọ.
Atiku ga-esonye n'arụmụka onyeisiala nke ga-eme n'abalị Satọde n'Abuja.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ na Osisioma Industrial Layout, Aba, Abia Steeti na Fraịde.
Ọkụ nke gbara ruo awa isii ka e wepụtara site n'enyemaka nke ndị ọrụ mgbanyụ ọkụ, na ụlọ ọrụ ndị ọzọ gburugburu, ndị uwe ojii na ndị obodo.
Onye na-ekwuchitere Guinness bụ Nike Onakoya gwara BBC Igbo na ọkụ ahụ emerụghị onye ọbụla ahụ ma ọ bụ kpatara nnukwu mbibi.
O kwukwara na mmepụta ha ka na-aga n'ihu n'alaka ha dị na Benin na Ogba, Legos Breweries.
Enweghị mmerụ ahụ maọbụ mmerụ ahụ dị ukwuu site n'ihe mere dịka Aba bụ obere alaka nwere ndị ọrụ ole na ole.
Ebe anyị kachasị emepụta ihe bụ alaka anyị dị na Benin na Ogba (Lagos).
Ọ bụ akụkọ ụgha na a ga-ejide Onnoghen.
Femi Adesina bụ odeakụkọ a ma ama tupu ọ malite ịrụrụ onyeisiala ọrụ.
Ndị isi ala agọnarịala ma kwuo na akụkọ gọọmentị chọrọ ka Ọkàikpe Onnoghen nweta bụ ụgha.
Ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala Muhammadu Buhari bụ Femi Adesina, kwuru na aka Facebook ya 'akụkọ ụgha a bụ nke 'Coalition of United Political Parties (CUPP).'
Donald Trump: E nwere ọganihu n'okwu a iji wepụ ngwá agha nuklia nke North Korea.
Gọọmentị mba Amerịka mechiri n'izu gara aga makana ndị omeiwu akwadoghị mmefu ego ha.
Onyeisi ala Amerịka, Donald Trump, ekwuola na e nwere ọganihu dị ịrịba ama n'okwu a iji wepụ ngwá agha nuklia nke North Korea.
Okwu ya dị iche na nke ndị ọkachamara na-ekwu na ha amalitebeghi ikwu maka inweta ebe ahụ.
Liverpool na Crystal Palace zukọrọ
n'egwuregwu
Liverpool meriri Crystal Palace 3-2 n'asọmpi Premier League ha na Satọde.
Gọọmentị ga-ere ala nke ndị rụrụ arụ.
Onyeisiala Muhammadu Buhari ekwuola na gọọmentị ya ga-ere ala nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị rụrụ arụ nwetere.
Buhari kwuru nke a na Kaduna ebe ọ gara maka mkpọsa.
O kwuru na echiche a bụ n'ihi na ọ chọghị ka e mee na 1985 nke e nyeghachiri ha ala ha.
Ụlọikpe ukwu nke Naịjirịa amalitela usoro nchụtu Onnoghen.
Akụkọ na-akwukwuru anyị na-ekwu na gọọmentị etiti agbasola ụkpụrụ omume iji rịọ ha ka ha napụta Ọkàikpe Onnoghen n'ọkwá ya dịka Ọkaikpe ukwu nke Naịjirịa na onyeisi 'National Judicial Council.'
E tinyere akwụkwọ a na CCT n'aha Ọkàikpe Abubakar Malami.
N'ofesi,
Ihe ruru mmadụ iri abụọ anwụọla na Meksiko ka ọkụ si banye na paịpụ mmanụ ala.
Ọtụtụ ndị ọzọ merụrụ ahụ́ n'ihe mberede a mere na steeti Hildago dị n'etiti Mexico.
N'egwuregwu bọọlụ
Mgbe Lobi Stars na Heartland FC zukọrọ
Lobi Stars nke Naịjirịa ga-ezute Asec Mimosas nke Ivory Coast taa n'isi obodo Abidjan n'agba nke abụọ nke 'CF Champions Leagle.'
Ndị egwuregwu 'Lobi Stars' tiri Mamolodi Sundowns 2-1 n'agba nke mbụ ha gbara n'Enugwu.
Gee nkeji a ebe a:
Lee ihe nkiri nke taa
Obasanjo: 'Anyị chọrọ onyeisiala nke zuru oke'
Onye bụbu onyeisi ala Naịjirịa bụ Olusegun Obasanjo, ekwuola ọtụtụ ihe na-akpasu ya iwe n'ọnọdụ dị n'Igeria ugbua na ihe ọ chọrọ ka ndị Naịjirịa mee banyere ya.
Obasanjo
Olusegun Obasanjo ekwuola na ya echeghị na INRC ga-eme ntuliaka ziri ezi n'ọnwa na-abịa.
Ọ bụrụgodị na ha chọrọ ime ntuliaka ziri ezi, ndị nọ n'ọchịchị ugbua agaghị enye ha ohere.
Njikọ Obasanjo amalitela
Atụla vootu maka gọọmentị a n'afọ 2019 - Obasanjo
Obasanjo kwuru nke a mgbe ọ na-agụrụ ndị ntaakụkọ otu akwụkwọ ọ dere kpọrọ'Points for nchegbu and action' n'ọ́bá akwụkwọ ya dị n'Abiokuta.
O kwuru na ihe NIgeria chọrọ ugbua bụ onyeisiala nwere uche zuru okè na ike n'ụzọ anụ ahụ.
Obasanjo kwuru na ndị Naịjirịa kwesiri ịtụ aka n'ihe Buhari meere ha kemgbe o weghachiri ọkwa ọchịchị.
N'okwu ya 'Buhari aghọgbuola anyị, anyị ga-abụ ewu ma ọ bụrụ na anyị ekwe ya ka ọ ghọgbuo anyị ọzọ.'
O ji ọchịchị Buhari tụnyere nke onye agha chịrị Naịjirịa mgbe ọ dị ndụ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ọ fọrọ obere ka nwa m nwụọ ka e jiri ya mee ihe enweghi ego maka ịwa ahụ obi.
Ị ma asụsụ Igbo nke ọma?
Ụbọchị 28: Ị ma aha otu ndọrọndọrọ ọchịchị iri itoolu na otu na Naịjirịa?
#BBCNigeria2019
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọta, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Olusegun Obasanjo: Ihe mere Atiku ji ka Buhari mma
Obasanjo gwara BBC na o nyochaala ihe Buhari mere ma chọpụta na Atiku dị mma karịa ya n'ihe ngosi.
N' mmekọrịta ya na BBC Yoruba, onye bụbu onyeisiala Naịjirịa, Olusegun Obasanjo kwuru na osote onyeisiala na onye na-azọ ọkwa onyeisiala n'afọ 2019, Atiku Abubakar.
O kwuru na ọ bụrụ na a gwa ya ka ọ họrọ ugbua na ọ ga-ahọrọ Atiku karịa Buhari n'ihi ihe o mere.
Ndị ga-eji aka ha họrọ nọ n' etiti APC na PDP.
Site n'ihe m hụrụ na Buhari- ezughị okè, nkewa, nrụrụ aka, adịghị ike nke ahụ, adịghị ike nke uche na ndị ọzọ - jiri ya tụnyere Atiku.
Atiku ga-eme ogbo abụọ nke ọma karịa Buhari.
O kwukwara maka Boko Haram na Independent National Electoral Commission (INEC)
Obasanjo kọwara na o kwenyere na onyeisi ala Muhammadu Buhari ka Atiku njọ, nke mere na ọ kwadoghị ndị ntorobịa nọ n'ime mmadụ iri asaa na atọ na-azọ ọkwa onyeisi ala.
O kwukwara ihe mere tupu ndị agha awakpo otu obodo a na-akpọ Odi na 1999, nke bụ mgbe ndị agha gburu ihe ruru mmadụ 2,55.
Mkpakọrịta a ga-ewepụ n'uju echi, January 22
Ogbenye so n'ihe mere ndị mmadụ adịghị aṅụ ọgwụ ọjọọ n'ihi na ha enweghị ego ha ga-eji gaa ụlọọgwụ.
Dịka Oriuiakhi si kwuo ya: 'Ọ bụ àgwà ọjọọ nke ụfọdụ ndị megide ọgwụ mgbochi mere ụfọdụ ọgwụ ịba ji anwụ kpam kpam.'
Ihe anọ ị na-eme nit ma maka ịba.
O/O kwuru na ụfọdụ na-aga ọkà mmụta ọgwụ, zụrụ ọgwụ ndị a na-adịghị ike n'aka ndị dọkịta ma ṅụọ.
Nke a ga-eme ka ọgwụ ahụ ghara ịrụ ọrụ mgbe ọ dị ahụ ha mkpa.
O/O kwuru na nke a bụ nsogbu nye ọrụ ahụike.
Kedụ ihe a ga-eme ka ọgwụ mgbochi rụọ ọrụ dịka e chere?
E kwesịrị ịzụ ndị mmadụ nke ọma n’otú e si aṅụ ọgwụ mgbochi.
Ọ bụ naanị mgbe dọkịta depụtara ọgwụ mgbochi a ka mmadụ kwesiri ịṅụ ha.
Nutrition: Abụba gabigara ókè apụtaghị na ahụ́ dị nwa gị.
Ndị na-ere ọgwụ mgbochi ekwesịghị ire onye ọbụla na-enweghị akwụkwọ ozi dọkịta ya dere
Ọ dịkwa mkpa ime ule ọdịbendị na nlezianya tupu enye mmadụ ọgwụ mgbochi.
Onye ọbụla na-arịa ọrịa kwesiri ịga ụlọọgwụ maka ule ka e nye ya ọgwụ.
Ndị ọrụ ahụike kwesiri ịkọwara ndị mmadụ mkpa ọ dị ịma etu e si aṅụ ọgwụ mgbochi a.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Enweghi ego e wetara maka nkwado n'Imo steeti.
Mmechi ọkwa n'isi obodo Naịjirịa na ihe ọ pụtara.
Gịnị ga-eme ma ọ bụrụ na a machibido ịka akpa cellophane iwu?
Nigeria vs Ukraine: Flying Eagles agbaala ọsọ
Ndị Naịjirịa akatọọla Tijani Mohammed nke ukwuu dịka Naịjirịa mere nnukwu ogbenye n'asọmpi Tọzdee na Yukren.
Ademola Olajire
Ndị Flying Eagles mere nnọọ ogbenye n'asọmpi dị n'etiti ha na Ukraine.
Nigeria na Ukraine gbara 1-1 n'asọmpi Iko Mbaụwa U20 dị n'etiti Naịjirịa na Yukren.
Mana obi adịghị ndị Naịjirịa ụtọ dịka 'Flying Eagles' mere ihe dị nnọọ njọ.
Ndị Naịjirịa katọrọ Tijani Mohammed n' iwe na asọmpi dịka Naịjirịa na-eme nnukwu ogbenye.
Tijani gbara ụkwụ penariti nke onye Ukraine na-enye goolu jidere mgbe ọ bụ sekọnd ole na ole tupu ọkara mbụ nke asọmpi ahụ agwụ.
Nke a mere mgbe Danylo Sikan nyere goolu mbụ ha.
Mana Tijani gbapụtara onwe ya mgbe o nwetara penariti ọzọ na nkeji iri anọ na asaa nke asọmpi ahụ.
Ọtụtụ ndị Naịjirịa gosipụtara iwe ha na Tijani.
Lee ihe ụfọdụ kwuru:
@10Qmedia kwuru na Tijani Mohammed bụ onye egwuregwu Naịjirịa kachasị njọ.
@vic_MLS tiri mkpu ahụhụ na Tijani tụfuru ohere maka ntaramahụhụ ahụ.
@rappatek kwuru na onye nkuzi 'Flying Eagles' ga-ewepụtala Tijani n'oge ahụ.
@SSnetwork kwuru na ha ejighị otu obi egwu.
Jane Ada: M na-egosi ụwa ihe ndị Igbo bụ ndị na-emegharị chi ndị Igbo.
Jane Ada bụ nwa amaala Igbo bi n' Amerịka nke kọwara etu o si ahụ chi dị iche iche n'ala Igbo site n'ọrụ ya.
Jane Ada onye a ma ama maka ise ihe kwuru na ọ bụ site n' ime mkpọtụ ka ọ na-akọwa chi ụfọdụ a maara dịka ndị Igbo.
Jane onye nwetara agụmakwụkwọ sekọndrị ya n'Enugwu tupu ya agawa Amerịka maka ọrụ kwuru na ọ maghị mgbe nke a bidoro mana ọ bụ Chineke nyere ya onyinye a pụrụ iche.
Chi ndị ọ kpụworo gụnyere 'Amadioha' na 'Ala', chi abụọ a ma ama n'ala Igbo.
Gee ntị ma nụ otú o si mee nke a na nzube ya banyere ọdịbendị na asụsụ Igbo.
Ndị mepụtara akụkọ: Chioma Nkemdilim na Nnamdi Agbanelo.
Women’s World Cup 2019: Super Falcons na-agba bọọlụ karịa Super Eagles
Ụfọdụ ụmụnwaanyị na-agba bọọlụ akọwaala ụfọdụ nsogbu ụmụnwaanyị na-agba bọọlụ na Naịjirịa.
Ụfọdụ ndị na-agba bọọlụ bụ ụmụnwaanyị ekwuola na Naịjirịa Super Falcons na-agba bọọlụ karịa Super Eagles ha.
Ha kwuru na n'agbanyeghị ndị a ọkachasị ụmụ nwoke anaghị enwe mmasị na bọọlụ ụmụnwaanyị na Naịjirịa na Afrịka.
Ha gara n'ihu ikwu na gọọmentị etinyeghi mmasị na ego na bọọlụ ụmụnwaanyị dịka ha na-eme na bọọlụ ụmụnwaanyị n'agbanyeghị na ha meriri n'ọfịs karịrị nke ụmụnwaanyị.
Na ihe ndị a bụ ihe mere na a naghị anụ akụkọ banyere asọmpi ụmụnwaanyị dị iche iche na Naịjirịa.
Nigeria vs Norway: A napụla Naịjirịa ihu ọma na France taa
Norway emeela ka Super Falcons nweta ihu ọma site na mmeri 3-0 na asọmpi Iko Mbaụwa nke ụmụnwaanyị na France.
Norway na Naịjirịa n'asọmpi Iko Mbaụwa nke ụmụnwaanyị na France.
Norway ejirila 3-0 kelee Naịjirịa n'asọmpi Iko Mbaụwa nke ụmụnwaanyị bidoro na Frans taa.
Ụmụnwaanyị Norwegian na-agba bọọlụ dịka ụmụnwaanyị ebe ụmụnwaanyị Naịjirịa na-agba bọọlụ dịka ụmụnwaanyị ha na-agba ruo mgbe ha nwesịrị ọkara nke mbụ mgbe ha bidoro ịlụ ọgụ nke na-enwetaghị mkpụrụ ọbụla.
France mesoro Super Falcons ihe n' enweghị obi ebere.
N'ihi gịnị ka bọọlụ ụmụnwaanyị na-amasịghị gị?
Goolu mbụ nke Norway si Reiten batara na nkeji 17 ebe nke abụọ si Utland batara na nkeji 34.
Ohale gosiri na Naịjirịa na-atụ egwu nke mere ka ọ gbaa Naịjirịa goolu nke atọ na nkeji iri atọ na asaa.
Dịka nke a na-eme, Naịjirịa enwetala kaadị odo odo site na Francisca Ordega na Desire Oparanozie bụ onye mbụ nwetara kaadị ịdọ aka ná ntị na nkeji iri na atọ.
Norway ji 3-0 merie Naịjirịa n'ọkara nke mbụ nke Naịjirịa na-enweghị ike ịha nhata ruo aka ikpeazụ n'asọmpi a.
N'abalị Satọdee a asọmpi Iko Mbaụwa nke ụmụnwaanyị na France nke Naịjirịa na mba iri abụọ na anọ ndị ọzọ sonyere n'ịmalite n'ụzọ siri ike.
Naịjirịa nọ na Group A nke bidoro asọmpi a na 'Stade Auguste Dalaune' na mba Frans.
Naịjirịa na Saụt Koria ga-ezute na Wenzidee n'elekere abụọ nke ụtụtụ na 'Stade des Aples', Grenoble.
Spain ejiela mmeri 3-1 merie South Africa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụlọikpe ukwu dị n'Abuja emegheela AIT ọzọ.
NBC anabatala ikike mgbasa ozi nke AIT na Ray Power
N'ihi gịnị ka bọọlụ ụmụnwaanyị na-amasịghị gị?
Nigeria vs South Korea: Falcons amalitela ịrị elu dịka ugo
Super Falcons nke Naịjirịa etiela South Korea 2-0
Oshaola nke Naịjirịa
Egwuregwu France na-ebuli elu ka Falcons meriri.
Golu mbụ nke Naịjirịa si Saụt Koria bịa ka Kim Do-yeon nyere goolu nke ya na nkeji iri abụọ na itoolu.
Ihe mgbaru ọsọ a bụ nke na-arụrịta ụka ma bụrụ nke VAR ji nyocha ya tupu a nabata ya.
Asisat Oshoala gosiri ndị South Korea na Naịjirịa abịaghị igwu egwu nwatakịrị na nkeji iri asaa na ise.
Nigeria vs Norway: Norway akwụsịla Naịjirịa
O ji otu goolu meghee anya ha nke mere Naịjirịa ji merie n'asọmpi ahụ.
N'ikpeazụ, Naịjirịa gbapụtara onwe ha ka Norway meriri ha n'asọmpi nke mbụ ha.
George Weah ezutela Buhari n'Abuja
Onyeisi ala Liberia bụ George Weah bịara zute onyeisi ala Muhammadu Buhari ụbọchị Tuzdee n'ụlọ gọọmentị dị n'Abuja.
Weah bịara zute Buhari
George Weah na Muhammadu Buhari
Onyeisi ala Liberia bụ George Weah bịara zute onyeisi ala Muhammadu Buhari ụbọchị Tuzdee n'ụlọ gọọmentị dị n'Abuja.
Dịka Social Media Assistant nye onyeisi ala kwuru na aka Twitter ya, ndị isi ala nke mba abụọ ahụ nwere mkparịta ụka n'etiti onwe ha banyere nchekwa na akụnụba.
A họpụtala Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ụlọ omebe iwu nke Imo steeti.
Ndị omeiwu ọhụrụ nke Imo steeti họpụtara Maazị Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ha.
Ọ bụ onye na-anọchite anya mpaghara Isiala Mbano nke steeti ahụ.
A họpụtara ya n' enweghi mmegide.
Nke a bụ nke ugboro abụọ ọ gara Ụlọ Mgbakọ mgbe a họpụtara ya na nke mbụ ya n'afọ 2015
Ụlọ ọmebe iwu họpụtakwara Okechukwu Onyekanma, onye na-anọchite anya mpaghara Mbaitoli dịka osote ya.
Onye na-ehi ehi ebipụla isi nwa agbọghọ n'Ekiti.
Obodo Ilasa Ekiti nke Ekiti steeti na-arụ ụka ugbua maka ọnwụ nwa agbọghọ onye ọzụzụ ehi gbupụrụ isi ya maka ịjụ ịlụ ya.
Onye ọzụzụ ehi a onye a na-ekwubeghị aha ya gbara nwa agbọghọ ahụ ume n'ụzọ ya iji nweta mmiri ma gbupụ isi ya na Tuzdee.
Nwoke akpọọla nwaanyị na ezinụlọ ya ọkụ maka ịjụ imete ya enyi.
Nwoke egbuola nwunye ya n' ekworo.
Onyeisi obodo nta bụ́ Ajayi Omolagba kwuru na onye na-ere ehi bu ụzọ gbute nwa agbọghọ ahụ site n'ezinụlọ ya dị ka ọ dị n'ọdịnala Fulani.
Mana ndị ezinụlọ nwa agbọghọ ahụ jụrụ ịlụrụ ya nke mere o jiri gbuo ya.
Ndị uweojii Ekiti steeti kwuru na o mere nakwa na ha ejidewo nwoke ahụ site n'ihe ha nwetara.
Ọkụ gbara ebe azụmahịa dị na Port Harcourt
Gọọmentị Osimiri Steeti ekwuola okwu banyere ọkụ gbara n'ụlọ ahịa ahịa dị na Port Harcourt.
Ode akwụkwọ nke steeti ahụ bụ Tommy Danagogo gwara ndị ọ metụtara ka ha nọrọ jụụ na ha ga-arụzi ebe a na-azụ ahịa ka ndị mmadụ wee malite ịzụ na ire taa bụ Tọzdee.
A tọọrọ onyeisi otu obodo nta dị na Katsina
Ndị uwe ojii egbuola ọtụtụ mmadụ na Benue na steeti ndị ọzọ na Naịjirịa.
Akụkọ na-abịakwute anyị na-ekwu na ndị ntọ atọrọla otu eze Garin Labo na Katsina steeti.
Eze ahụ nọ n'ugbo ya mgbe ndị ntọ ahụ ji ọgba tum tum bịa.
N'ofesi,
Ị nụla na onyeisiala Mexico, Andres Obrador, ekwenyesiela ike na ọ ga-ere ụgbọelu onyeisi ala ya iji lụso njem iwu na-akwadoghị nke ụmụ amaala obodo ya na-aga Amerịka ọgụ.
Obrador kwuru na ya ga-aba n'ụgbọelu ọha na eze iji hụ na ya mezuru nkwa ya maka Amerịka ọfụma chọrọ imezi ndị ha.
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba FC enwetala ihe nrite nke otu kachasị mma n'Afrịka n'afọ 2003
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba ebuola iko Premier League nke Naịjirịa ugboro asatọ site n'ịkụ Akwa United 3-0 ụnyaahụ.
Enyimba nwere ọkpụ 12 n'egwuregwu ise ha gbara, ebe Reuben Bala, Stanley Dimgba na Abdurahman Bashir nyere goolu megide Enyimba.
Gee akụkọ ndị a ebe a:
Ịtụ mgbere ụmụaka: Ndị uweojii ejideela ndị na-atụ mgbere ụmụaka n'Imo steeti
Nkwalite ahụ kwuru na Immaculata Edward zụrụ ma ree ụmụaka ise si n'otu ezinụlọ na Ngor Okpala nke Imo steeti.
Ndị a na-enyo enyo tọrọ ụmụaka ahụ.
Operation Puff Adder of Imo State Police Command anwụchiela mmadụ isii ọrụ ha bụ ịtụ mgbere ahịa ụmụaka.
N'April 24, 2019, otu nwaanyị aha ya bụ Immaculata Edward onye kwuru na ya dị afọ iri atọ na otu si Okondo, Cross River Steeti, tọrọ ụmụaka ise bi n'ụlọ enyi ya nwoke na Ngor Okpala nke Imo Steeti.
NAPTIP anwụchiela ndị na-atụ mgbere ụmụaka
Anwụchiela dọkịta na-agbagharị nwatakịrị.
Immaculata zuru ụmụ ise ndị agbata obi enyi ya nwoke bụ ndị nna ha na nne ha gwara ya ka o lekọta.
Ụmụaka ndị a mụrụ n'aka otu nne gụnyere: Somto Eke, nwaanyị dị afọ isii, Kelechi Eke, nwoke dị afọ ise.
Ndị ọzọ bụ Chisom Ekeh, nwaanyị dị afọ atọ, Ebuka Enwerem, nwoke dị afọ atọ, Chioma Enwerem, nwaanyị dị afọ ise na Lucky Ida, onye dị afọ isii.
Ụmụaka a zọpụtara na ezinụlọ ha
Immaculata kpọọrọ ha gakwuru onye na-agbagharị ụmụaka a ma ama bụ Perpetual Iwuji si Obokwu Ulakwo, Imo Steeti.
Perpetual kpọpụtara abụọ n'ime ụmụaka ahụ ma resị ha Grace Nwachukwu si Aboh Mbaise bi na Mpape Abuja.
Immaculata zụtakwara ụmụ nwanne nna ya abụọ site na Cross River Steeti ma resị ha Ifeoma Ndubuisi site na Lokpanta, Abịa Steeti.
Nwatakịrị a zọpụtara na nne ya na nna ya
Site na nyocha zuru ezu nke ndị uwe ojii, a chọtara ụmụaka niile a tọọrọ ma mee ka ha na ndị ezinụlọ ha dịghachi ná mma.
N'oge nyocha ahụ, a zọpụtara ụmụaka ise ndị ọzọ na Perpetual Iwuji ma ziga ha n'ụlọ ụmụaka na-enweghị nne.
Ndị a na-enyo enyo inwe aka na nke a gụnyere Perpetual Iwuji, I bụ Ifara, Immaculata Edward, Grace Nwachukwu, Ifeoma Ndubuisi na Stephen Ezenwa.
Ịtụ mgbere ụmụaka abụghị ihe a na-amaghị n'ọwụwa anyanwụ Naịjirịa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ọ dịghị ihe dịka onyeisiala Igbo - Okorocha
Nwaanyị lụrụla di nwere obi ụtọ karịa di ya?
Rochas Okorocha aṅụọla iyi dịka onye omebe iwu Naịjirịa
AFCON 2019: Usoro asọmpi na itinye ọnụ
Iwu ịgba Iko Mba Afrịka nke ga-amalite na Juun 21 n'Ijipt.
Iko Mba Ndị Dị n’Africa
INEC Server: Anyị edekọla ọnụ ọgụgụ ndị niile na-agụ kaadị na kọmputa.
INEC kwuru na aha ndị debanyere aha maka ntuliaka 2019 dị na kọmputa ha.
Festus Okoye na Emeka Unachukwu
Onye ozi INEC bụ Festus Okoye kwusiri ike na kọmishọn ahụ enweghị onye ga-enye ha ohere ịgbasa ihe si na ntuliaka 2019.
Okoye kwuru na iwu Naịjirịa enyeghi ha ikike ime nke ahụ.
Ọkàikpe Garba akwụsịla ikpe Atiku na Buhari
'National Assembly akwadola mmefu ego 2019.
N'okwu ya, 'Iwu na-ahụ maka Naịjirịa nyere ndokwa iburu rezọọtụ ntuliaka niile na Form EC8A na-aga n'ogige ntuliaka nke ụlọ ọrụ ha.
Iwu Naịjirịa anyị ji mee ntuliaka amaghị ojiji kọmputa ezigara ozi ọbụla.
Ọ bụ ọrụ dịịrị ndị ọrụ nchịkọta ahụ ibuga akwụkwọ ndị ahụ n'ebe a chọrọ ha n'aka.
O nweghị mgbe anyị ji kọmputa ziga rezọọtụ ntuliaka.
Okoye kwenyere na ndị niile debanyere aha ha maka ntuliaka 2019 ka e tinyere na kọmputa, na e nyere pati niile aha ndị ahụ.
Iji ụdị ihe ahụ eme ihe agaghị akwụsị manipulations na-aga n'ihu na ntuliaka.
O kwusiri ike 'Ọ bụ naanị mgbe e ji kọmputa na-atụ vootu ka mmadụ ga-ekwu na ọ dị ihe dị n'ozi.
O kwuru na ọ maghị ihe si na ntuliaka 2019.
N'otu aka ahụ, BBC jụrụ onye na-ahụ maka kọmputa a ma ama, Emeka Unachukwu, gịnị bụ onye na-ahụ maka ya?
Unachukwu kwuru 'Onye nchekwa bụ kọmputa na-ejikọta kọmputa ndị ọzọ e ji edebe ihe ọmụma dị iche iche.
O kwuru na INEC nwere ike ikwu na ha enweghi ọfịs n'ihi na e nwere ọfịs ọzọ na-echekwa data maka ha mana ọ bụghị eziokwu na ha enweghi ọfịs ebe ha nwere data.
O kwuru na Intanet nwere kọmputa nke ya ebe ọtụtụ ndị mmadụ debere ihe ọmụma ha.
Unachukwu kwuru 'INEC apụghị ikwu na enweghị n'ihi na ha nwere ebe ha na-echekwa data.
Ha nwere ike ịkpọ 'data base' a mana ọ bụ onye nlekọta n'ihi na kọmputa na-ejikọta ndị ọzọ nke nwere ike inweta maọbụ ziga ozi na ya.
O kwuru na o siri ike INRC ikwu na ha enweghị onye na-eje ozi.
Ọ bụrụ na ha na-akpọ ndị mmadụ ka ha bịa nara PVC ha kwesiri ịdị njikere maka ntuliaka.
Unachukwu kwuru na ọ bụrụgodị na e mere ntuliaka ma bufee ya n'aka n'ebe a gụrụ ya, INEC ka ga etinye ya n'ozi.
Mana ha nwere ike ikwu na ha etinyebeghi isi na ntuliaka 2019 nke na-egosi na ha arụchabeghị ọrụ ha.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụzọ isi zere ibute nwa ọhụrụ gị nje HIV.
Ndigbo na-efu n'ọchịchị Naịjirịa?
Ịkwụ ọnwa abụọ ụgwọ ọnwa iri ezughị ndị nkụzi Abịa niile.
Lee ihe nkiri
World Blood Donor Day 2019: Ihe ndị mmadụ na-eche banyere inye ọbara
Dịka taa bụ 'Browod Donor Day' BBC Igbo gara jụọ ndị mmadụ ihe ha maara maka inye ọbara.
Taa bụ Blood Donor Dat 2019.
BBC Igbo jụrụ ndị mmadụ ihe ha maara maka inye ọbara na ụdị ụgha ha na-anụ ụgha.
Gee Ha Ntị
Diet and Dementia: Ụzọ ị ga-esi jiri chocolate na akwụkwọ nri gwọọ ịda mbà n'obi
Gụọ ihe a ma mụta ụzọ isi mee ka ụbụrụ gị gbasie ike ma sie ike site n'iri ezigbo nri.
Mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri e mere ndokwa ịdị ka ụbụrụ.
Mụta banyere nri na-enye ụbụrụ gị nri ma na-enye gị ahụike ogologo oge.
Ị ma ihe oriri asaa ga-enyere gị aka ịkwụsị ịda mbà n'obi kpamkpam?
Iri na ise n'ụwa niile na-arịa ọrịa ịda mbà n'obi nke na-eme ka e chefuo ihe dị ukwuu n'ịmụ ihe, yana ihe dịka ijeri mmadụ iri na-enweta ịda mbà n'obi kwa afọ (WHO).
N' agbanyeghi na a chọpụtara na inye nri bụ akụkụ nke ihe na-enye ụbụrụ nri, enweghi ihe ọmụma banyere mgbaàmà na-akwado ya.
Mmanya na-acha ọbara ọbara, kọfị na chocolate nakwa champagne abụrụla ihe oriri kwesịrị ekwesị maka ịda mbà n'obi.
Mana, onwere eziokwu n'okwu ndị a?
Ugbu a gụọ ihe Sheila Dillon, onye ọrụ BBC chọpụtara mgbe ọ gbara ndị prọfesọ ajụjụ ọnụ maka okwu a.
Dịka ị ga-ahụ, nri ndị a na-enyere aka ime ka ụbụrụ ka mma.
Ihe oriri ndị dị n’ime mmiri
Ọmarịcha protein, obere abụba ma jupụta n'abụba Omega.
Iri nri nwere ọtụtụ azụ̀ na ya otu ugboro ma ọ bụ karịa n'izu na-enyere ụbụrụ aka nke ukwuu.
Osisi vaịn na mkpụrụ osisi ndị ọzọ dịka ya.
Lezie ụbụrụ gị anya nke ọma site na mkpụrụ osisi vaịn.
Mkpụrụ dịka strawberry na Blueeberry na-egbochi ịda mbà n'obi.
Ala na akị ndị ọzọ dịgasị iche
Akị na mkpụrụ osisi dị iche iche na-akwado ahụike ma na-enye ụbụrụ nri.
Onye ọbụla riri nanị mgba iri atọ nke akị dị iche iche, ọka, rye, osikapa na-acha nchara nchara, ọka, oat, yana protein, mineral na fiber ga-ahụ na ịda mbà n'obi ga-adị ya n'ebe dị anya.
Pumpkin
Pumpkin na-ebuli ọbara ma na-enye ụbụrụ nri.
Onye ọbụla kwuru na pọmpị na akwụkwọ nri ndị ọzọ na-enye ụbụrụ ahụ afọ maara ihe ọ na-ekwu.
vitamin B
Vitamin B: Ejiela ya bụọ abụ
Mmadụ ole na ole nwere ịda mbà n'obi nke e nyere vitamin B gosiri ezi mmezi site n'ịda mbà n'obi.
Ị na-aṅụ tii akị bekee?
Ka anyị kelee Olmec-Mexico maka iwebata tii akị bekee n'ụwa niile.
Akị bekee na - adị mma n’ahụ́ mmadụ nakwa n’ahụ́ mmadụ
Mana cheta iji shuga dị ala na-aṅụ tii akị bekee.
ube bekee
Ị na-enweta ube bekee ebe niile n'ụwa.
Otu ihe mere e ji mara ube bekee ebe niile bụ makana ọ na-enyere ụbụrụ aka.
Ugbu a ka e kpochapụrụ gị?
Ihe oriri ndị a esighị ike inweta mana enwere ndị ọzọ ị ga-anọchi nke ọbụla ị na-enweghị ike ịchọta n'ógbè gị.
Mana chetakwa, ihe oriri ndị a abụghị naanị maka ụbụrụ gị, ha na-enye gị ahụ ma mee ka i sie ike!
Nke a bụ ihe odide pụrụ iche gbasara mgbanwe na 'Diet and Dementia' site na 'The Food Programme of BBC'
Mikel Obi: Gịnị mere m ji bịa ma ọ bụrụ na agaghị m emeri n'asọmpi AFCON?
Onyeisi Super Eagles agbaala mbọ ka ha bịa merie n'asọmpi Iko AFCON 2019.
Mikel Obi
Onyeisi ndị otu bọọlụ Naịjirịa - Mikel Obi
Mikel Obi onye ga-edu Super Eagles nke Naịjirịa n'Ijipt maka asọmpi mba Afrịka nke a kpọrọ AFCON 2019 ekwuola na ọ bịaghị ịgba bọọlụ n'ihi na iji merie ma buo asọmpi AFCON bụ ọchịchọ siri ike n'ime ya.
O ruola afọ isii Mikel Obi metụrụ Iko Mba Afrịka aka.
Nke ahụ bụ mgbe Naijiria meriri South Africa.
Mikel agaghị esonye n'asọmpị megide Poland.
Mikel Obi dị mwute.
Nna Mikel Obi gbapụtara ndị ntọ ọzọ.
Oge ọzọ Mikel meriri ihe n'Afrịka bụ n'afọ 2006 na 2010 mgbe ndị Super Eagles meriri ọkwa nke atọ.
N' AFCON a, Mikel ga-edu ndị ntorobịa dị uchu gaa asọmpi afọ a n'Ijipt.
Mikel kwuru 'N'agbanyeghị na otu Super Eagles ugbu a abụghị nke mbụ ya na ndị otu Afrịka ndị ọzọ karịrị ya, asọmpi a ga-enye ndị dị ka Samuel (Chukwueze) na Paul (Onuachu) ohere igosi nkà ha.
Enwekwara m olileanya na ọ ga-aga Ijipt ma jiri mmeri lọta.'
Ìgwè Super Eagles
O kwukwara na obi dị ya ụtọ maka otú Nri Anyasị Eagles si na-agba mbọ n'agbanyeghi arụghị ọrụ ha n'asọmpi Iko Mbaụwa.
Mikel kwetara na asọmpi a ga-esi ike mana o kwenyere na nkà na ịkwadebe ndị Super Eagles ga-enyere ha aka imeri n'asọmpi a.
Cheta na Mikel Obi gbara bọọlụ Naịjirịa nke mbụ ya n'afọ 2005 mgbe Super Eagles gbara bọọlụ Libyan.
Mikel kwuru na asọmpi a nwere ike ịbụ nke ikpeazụ ya na Super Eagles' Jersey.
O kwuru 'Eleghị anya ọ bụ m ga-agbalị ime ka ọ ka mma.'
Ukraine na U20 World Cup: South Korea eburula U20 World Cup.
Ukraine ejiela ọkpụ atọ merie South Korea ma buru asọmpi Iko Mbaụwa nke dị n'okpuru iri abụọ.
Ukraine vs South Korea
Ndị otu egwuregwu bọọlụ Ukraine etiela South Korea ihe site na mmadụ 3-1and bu asọmpi Iko Mbaụwa nke dị n'okpuru iri abụọ na Satọde na Poland.
Mmeri a bịara dịka ndị South Korea nwetara ntaramahụhụ na mmalite ka nkeji ise nke asọmpi Lee Kang-in nyere ha.
'Flying Eagles' aghọọla onye nkuzi ruru eru.
Ndị otu Naịjirịa eruola AFCON U 20.
Mana Yukren gosiri Saụt Koria na ihe ha pụtara bụ mgbe Vladyslav Supariaga ji nkeji iri atọ na anọ gbakọọ goolu ahụ.
Vladyslav Supariaga kwuru na onye na-achị ọchị ikpeazụ na-achị ọchị kasị mma mgbe o nyere goolu nke abụọ n'asọmpi ndị South Korea na nkeji iri ise na atọ.
Ndị South Korea gbara mgba ruo ogologo oge mana Ukraine ekweghị ka ha gbaa ọsọ kama ha nyere goolu nke atọ site n'aka Giorgi Tsitaishvili na nkeji iri asatọ na itoolu.
South Korea nwere mgbagwoju anya
South Korea bịara nwee mgbagwoju anya mgbe aka ikpeazụ pụtara n'ọgwụgwụ egwuregwu ahụ.
Nke a bụ nke mbụ Ukraine meriri n'Iko Mbaụwa mgbe England merichara ya afọ abụọ gara aga.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
N'ihi gịnị ka m ji bịa ma ọ bụrụ na agaghị m ebu Iko AFCON? - Mikel Obi
Ụlọikpe mkpegharị ikpe akwadola mmeri Chimaroke ọzọ kwesiri ka e lebara ahụ́ anyị anya maka ụmụnwaanyị ekwesighi ụdị nkụda mmụọ ọbụla.
Ha kwesiri iyi uwe dị mma.
Ụmụnwaanyị Igbo na-apụta dị mma mgbe niile.
Ụmụnwaanyị Igbo chọrọ ụmụ nwoke na-arụsi ọrụ ike.
Ihe ọbụla nwoke na-eme, nwaanyị Igbo ga-akwado ya.
Ha na-agba mbọ ịrụ ọrụ kama ịnọ nkịtị.
whatsoewa ọbụla ọ na-eme, a na-eme ya n'ụzọ zuru oke.
Akụkọ ga-amasị gị:
INEC anabatala onye na-agụ kaadị
Nke Itoolu na otu apụtaala dịka onyeisi ala China.
Rwanda: Ime ka ihe dị mma egbuola ụfọdụ mmadụ na chọọchị
Ụmụ Dapchi: Ọgụ amalitela n'etiti Buhari na Jonathan
Buhari na Jonathan ekwenyeghi n'ihe gbasara ụmụakwụkwọ a chụpụrụ na Dapchi n'akụkụ ugwu Naịjirịa.
Buhari ebidola nleta ya na steeti dị iche iche, ọkachasị ndị nọ n'ahụhụ dịka Taraba,Plateau, Benue n'ihu Yobe.
Onyeisiala Mohammad Buhari kwuru na ọ ka onyeisiala bụ Jonathan mma n'okwu gbasara ụmụakwụkwọ a chụpụrụ achụpụ.
O kwuru na ụnyaahụ, mgbe ọ gara n'obodo Dapchi dị na Yobe steeti, ebe a chụpụrụ ụmụ akwụkwọ ahụ n'ọnwa gara aga.
Ọ katọrọ nleghara Jonathan leghaara ụmụakwụkwọ chibok a tọọrọ n'afọ 2014 ma lee ya anya dịka enweghị akọ na uche.
A tọọrọ ọtụtụ ụmụ akwụkwọ ahụ.
Okwu a Buhari kwuru emeela ka ndị mmadụ kwuo ọtụtụ ihe.
Onye nnọchite anya 'ịlọghachi ụmụ anyị nwanyị' aha ya bụ Sesughi Akume kwuru na mgbalị onyeisiala ezughị.
Akume kwuru 'Anyị enweghị obi ụtọ' n'ihi na ọ bụ afọ anọ ka a tọọrọ ụmụaka Chibok ahụ, ọ dị ugbu a ka ọ dị n'obodo Dapchi na Buhari ga-emeso ha otu ihe Jonathan mere n'oge ọchịchị nke ya.
Gọọmenti ka kwenyesiri ike ugbu a ruo otu ọnwa gara aga na a tọọrọ ụmụaka ahụ.
Mgbe ọ gwasịrị ọha na eze na ụmụ Dapchi abụrụla eziokwu
Onyeisiala gwara ndị mụrụ ụmụaka ahụ na a ga-ezute ha.
Reno Omokiri, onye ndụmọdụ pụrụiche nye onyeisiala kwuru na Yusuf Buhari nwere ọmịiko n'ahụ́ ụmụaka Dapchi tọọrọ.
O kwuru na Jonathan na-arịọ maka nchekwa dị irè karị n'oge ntọrọ ụmụaka chibok mana Buhari na-agbaso arịrịọ a maka nchekwa n'oge ntọrọ a na Dapchi.
Ọ kọwara na mgbe nwa ya nwoke bụ Yusuf Buhari nwere ihe mberede, Buhari kagburu nhọpụta ya niile ma leta ya n'ụlọọgwụ.
Akụkọ ga-amasị gị
Ndị mụrụ ụmụ Dapchi ka rutere Abuja
Onye ọzọ kwuru uche ya bụ Femi Fani-koyede na Twitter.
Reuben Abati, ọnụ na-ekwuchitere Jonathan kwuputara uche ya na Twitter.
Ụmụ amaala Naịjirịa ndị ọzọ kwuru uche ha na Twitter
Inye nlekọta n'asọmpi ọchịchị nwere ike ịkwụsị n'omenala Igbo?
Iwere azụ̀ kpọrọ nkụ, okpomọkụ e ji ihe ndị na- esi ísì ọma esi nri ( utazi,uda) nye nwanyị a na-enye nwa ọhụrụ bụ ihe a maara dịka nlekọta ụbọchị ọmụmụ.
Nwa ọhụrụ na nne
Inye nlekọta ka ọ nwụsịrị bụ omenala Igbo nke dịgideworo ruo ugbu a.
Nlekọta ụbọchị ọmụmụ bụ mgbe nwaanyị gara leta nwa ya nwanyị nke mụrụ nwa ( nwa nwa ya)
Mgbe ụfọdụ, ọ bụrụ na nne nwanyị anọghịzi (nwụ) nne na-aga n'ihu maọbụ nne n'ọgọ ga-aga nlekọta mgbe ọ nwụsịrị.
Ihe ise na - amasị ụmụ nwanyị
Ụmụnwaanyị agbanweela ụdị ntutu isi ha
Ọ bụghị nanị isi nri bụ uru ụmụ nwanyị na - erite
Ọ bụ nanị ndị inyom na - enye nlekọta mgbe a mụsịrị nwaanyị kama ịbụ ndị ikom n'ihi na e kweere na ọ dịla mgbe nwanyị batara n'ọnọdụ dị otú ahụ.
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ oge nne na-akụziri nwa ya nwaanyị ihe dị mkpa n'ilekọta nwa ọhụrụ.
Nwanyị mụrụ nwa ọhụrụ na - eji oge nlekọta a a na - enye ya mgbe ọ mụsịrị nwa na - ezu ike ka nne na - elekọta nwa ya
Mgbe ụfọdụ, mgbe nne nwanyị nyesịrị nlekọta ahụ, nne n'iwu na-abịa maka nlekọta nke ya.
Ọrụ ndị nne na - arụ n’oge a na - enye ha nlekọta mgbe a mụsịrị nwa
Nne na-enye nwa ya nwaanyị nri ndị na-enye aka emepụta mmiri ara
Nne na-enye nwa ya nwaanyị nri ga-enye aka mee ka ahụ́ ya dị mma
Nne ga-eji mmiri ọkụ na-efegharị nwa ya nwaanyị n' afọ ka ọ ṅụchara ya mmanụ dịka Aboniki.
Nne ga-enye nri, saa ahụ ma saa ákwà nwa ọhụrụ.
Ọ ga-etetetị aka n'ahụ́ nwa ahụ.
Ọ ga-ahụ na nwa ya nwanyị nọdụrụ ala na bọket bu mmiri ọkụ na ọgwụ na - egbu nje iji mee ka ọbara na - erugharị n'enweghị nsogbu.
Nne jikọtara afọ nwa ya nwanyị iji mee ka ọ dịghachi otú o kwesịrị tupu ya atụrụ ime
Nne ga na-agba nwa ya nwanyị ume n'ihi na ọ nọbu n'otu ọnọdụ ahụ.
Ọ ga-arụ ọrụ ọzọ n'ụlọ dịka ịsụ, ime ndokwa na isi nri maka ezinụlọ.
ịdị mkpa nke iji ụgbọala eme njem mgbe a mụsịrị nwa
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ oge ezumike nye ma nne, nwa nwanyị ma nwa ọhụrụ, oge mmekọrịta siri ike a maara dịka mmekọrịta n'ihi na ọ na-enye ndị nne ohere ileta nwa ha nwanyị bi nso na mba ofesi ruo ọnwa atọ na karịa.
Ọ kọwaara nwa ya nwaanyị ihe mkpu nwa na-egosi, n'agbanyeghị na agụụ na-agụ nwa ahụ ma ọ bụ nkụda mmụọ.
Ihe oriri e kwesịrị ịṅụ mgbe a na - alụbeghị nwaanyị
Nwaanyị nwere nri pụrụ iche a ga-eri, ụfọdụ ga-enye aka wepụ afọ n'oge ọ dị ime, nri e ji mgbọrọgwụ na mkpá akwụkwọ mee.
Sọpa mmiri e ji ihe na - esi ísì ọma mee
Jam mmiri na - ekpo ọkụ
ofe ọcha
ebe a na - agwọ ọrịa
tii na - acha ọkụ na papa
Fufu nke na - ada oké ụda
Akpịrị na - akpọ nkụ
anụ ọkụkọ
ihe ndị na - esi ísì ọma n’ógbè ahụ
Ụzịza
Ihe na - esi ísì ọma
Ihe oriri ọ bụla nwere ọtụtụ ose
nke Achịcha na - acha ọkụ ọkụ na - egbochi afọ ime ma na - echebe ya pụọ ná nsogbu nke ịba ọcha n’ahụ́
Ihe oriri ndị a machibidoro iwu n’oge ememe mmeri
ihe ndị jụrụ oyi
Mmanụ aṅụ, ofe na ihe oriri ọbụla e ji mmanụ ọbara ọbara sie
groundnut
Ihe oriri ọbụla nwere abụba (ikweere na abụba ga-akpakọba n'ahụ
Akụkọ ndị pụrụ ịmasị gị
Ọnụ ego nwaanyị a na-alụ ọhụrụ dị mkpa?
Ị hụtụla nwaanyị na-akpụ isi ka nwoke?
Ihe ise na - amasị ụmụ nwanyị
Kedụ ihe i chere banyere iru uju?
Ọgwụgwụ nke ndọrọndọrọ ọchịchị
N'ọgwụgwụ nlekọta mgbe a mụsịrị nwa, nne nwaanyị mụrụ nwa na-enweta ọtụtụ ngwugwu.
Ndị ọ bịara ịhụ ga-azụta onyinye ya dịka ego, uwe, akpụkpọ ụkwụ, akpa aka, ihe oriri, ihe ndị ọzọ.
Ha ga-azụta akpa nnu, akpa ncha nke ọ ga-ekere onye agbataobi ya mgbe ọ lọtara n'ebe obibi ya.
Ụmụnwaanyị Ozubulu emeela mkpesa
Akụkọ bịara na ụmụnwaanyị Ozubulu, ndị yi uwe dịka ụmụnwaanyị di ha nwụrụ, gara ịhụ isi ụlọ ọrụ ndị uwe ojii n' Amawbia ịrịọ maka nchekwa ụnyaahụ.
Ndị egbe wakporo chọọchị St Philip n'afọ gara aga
Ụmụnwaanyị Ozubulu dị n'Ekwusigo nke Anambara gara n'ụlọ ọrụ ndị uweojii dị n' Amawbia ụnyaahụ ịrịọ maka nchebe.
Ha mere ya n'ihi esemokwu dị n'etiti ndị wakporo chọọchị ha n'ụbọchị 6 nke ọnwa Ọgọst nke afọ gara aga.
Ha kwuru na ha anọwo na-atụ egwu kemgbe ihe a mere ha ji achọ mmesi obi ike megide ndị ga-agbara ha akaebe n'ụlọikpe iwu.
Ha nwere kaadị e dere n'atụghị egwu 'Anyị chọrọ ikpe ziri ezi', 'Anyị chọrọ nchebe pụọ n'aka ndị uwe ojii n'ụlọ ikpe'
Akụkọ onye akaebe anya banyere ogbugbu e gburu Ozubulu
Ọnụ na-ekwuchitere ndị uweojii n'Anambra steeti bụ Nkiruka Nwode gwara BBC redio n'ekwentị na ihe ụmụnwaanyị Ozubulu chọrọ bụ ime udo ka mmiri zoo n'obodo ha.
Nwode kwuru na ụmụnwaanyị na-arịọ maka nchekwa ka ha na-aga ụlọikpe maka ogbugbu e gburu n'obodo ha.
Kọmishọna ndị uweojii nke steeti Anambra bụ Garba Baba Umaru gwara nwanyị ahụ na ha na-azụ ha nke ukwuu.
Umaro gwara ha na ọ nọ ha gburugburu na ọ dịghị ihe ọjọọ ga-abịara ha, na ọ ga-ahụ na ikpe ziri ezi juru ebe niile.
Ihe Mere n’Ozubulu
Ndị egbe wakporo chọọchị Philip Catholic dị n'Ozubulu ma malite ịgba ndị mmadụ égbè ka ọha mmadụ na-aga n'ihu.
Ogbugbu a gburu mmadụ 11 n'ụbọchị 6 nke ọnwa Ọgọst nke afọ 2017
Akụkọ bụ na ihe merenụ bụ n'ihi esemokwu dị n'etiti mmadụ abụọ bi n'ebe ndịda Africa.
Nke a mere ka ndị uweojii Naịjirịa na ndịda Afrịka malite nyocha n'okwu a.
Ndị e boro ebubo ịtụgharị uche n'ihe ahụ merenụ bụ Onyebuchi Mbanefo, 46,chukwudi Ugwu,30, ang Great Chinedu Akpunonu, 44,44,
ikpe ka dị n'ụlọikpe ebe ndị akaebe na-ekwupụta kwa ụbọchị.
Akụkọ ga-amasị gị
A na - ebuli ụlọ elu dị iche iche n’ebe a na - ere ọkụ
Ịdị mkpa nke ilekọta ndị ntoroọbịa n'omenala Igbo
E gburu ndị agha Naịjirịa abụọ n'ọdọ mmiri.
Àgwà ndị mmadụ n’ebe m na - adịghị alụ di ma ọ bụ nwunye na - ewute m
Ọ bụrụ na n'afọ iri atọ n'omenala Igbo na nwaanyị ka na-alụ nwaanyị, ọ na-ewetara enweghị nkwanye ùgwù, nkewa na ndị eze niile nke nsogbu.
Ụmụnwaanyị na-alụbeghị di na-eso nwaanyị na-alụ di
Ụmụ nwanyị na - alụbeghị di na - enwe nnọọ nkụda mmụọ
Nkiru (Anyị etinyeghị aha nna gị dịka anyị kwere nkwa) o yiri ka ọ karịrị afọ 30, ọ ka na-arụkwa ọrụ dịka onye na-anabata ndị ọbịa na ụlọ ọrụ ha dị na Legos ma ọ lụbeghị di.
Nkiru gwara onye ntaakụkọ BBC ụdị mkparị, nkewa nkụda mmụọ na nnukwu nkụchi obi site n'aka ndị ezinụlọ ya na ndị enyi ya n'ihi ịnọ n'alụghị di.
Ugboro ikpeazụ m gara obodo m, a gwara m ka m ghara ịlaghachi ụlọ ọzọ ọ gwụla ma mụ na nwoke ga-alụ m.
O tiri mkpu n'ụzọ dị ilu na nwanne nna ya (nke nna ya nwụrụ) jụrụ inye ha ihe ruuru ha n'ihi na ha alụbeghị di.
Gee akụkọ Nkiru:
Ndị ikwu ya agwala ya ka ọ ghara ịlọta ruo mgbe ọ lụrụ di
N'omenala Igbo, ịlụ di na nwunye bụ ụzọ isi gosi na mmadụ etoruola ogo mmadụ.
Nnyocha 'National Demographic and health survey' nke mere n'afọ 2013 na-egosi na Naịjirịa, ụmụnwaanyị n'agbata afọ 15 na afọ 19 bụ 282% ebe site n'afọ 35 ruo 39are 89.4%.
Ịdị mkpa nke nlekọta n'asọmpi n'omenala Igbo
A ga-ekpochapụ mkparị n'ala Igbo?
Nke a na-egosi na alụmdi na nwunye bụ omenala a na-eme gburugburu mba ahụ.
Na Naịjirịa, ọ bụrụ na nwaanyị etoruola maka alụmdi na nwunye ma na-alụbeghị di, ndị mmadụ na-eleda ya anya ma na-akatọ ya n'ihi ihe ọ rụzuru ná ndụ.
Kedụ ihe kpatara ya?
Ọkà mmụta mmekọrịta ọha na eze akọwaala na ihe na - akpata ihe ịma aka ndị inyom na - alụbeghị di na - esite n’aka ndị mmadụ karịrị nghọta na nghọta mmadụ
Dọkịta Adedeji onyenuga, onye na-akụzi nkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na Legọs steeti kwuru na dịka ọdịnala si dị, ọ na-egosi enweghi ọzụzụ nne na nna.
Ọ bụ n' ọdịnala na n' akụkụ ụfọdụ nke ndụ, mmadụ aghaghị inwere onwe ya, inwe ike ịchọta onye ya na ya ga-akpakọrịta n' ụzọ ahụ ndị nne na nna agaghị eche na ha emeghị nke ọma n'ọzụzụ ụmụ ha.
Dọkịta Nkechi Emma-Echiegu bụ onye nkuzi na mahadum Ebonyi steeti kwuru na ọ bụ omenala.
N'ala Igbo, oge na-abịa mgbe ndị mmadụ ga-akwụsị ịjụ onye nna ya bụ, maka onye bụ di ya?
Ọ gara n'ihu ikwu na ọ bụ omenala ọjọọ na a ga-akatọ nwanyị n'ihi na ọ lụbeghị di mgbe o tozuru okè maka alụmdi na nwunye.
Gee ntị nke ọma n' okwu ya.
Ihe na-eweta alụmdi na nwunye n'azụ oge:
Dọkịta Adedeji Onyenuga kwuru na agụmakwụkwọ dị elu nke nwaanyị nwere ike ime ka ụmụ nwoke ghara ịlụ ya.
O kwuru na ọnụ ọgụgụ ụmụnwaanyị karịrị nke ụmụnwaanyị, ebe ụfọdụ ụmụnwaanyị na-aga ebe ọzọ ebe ha na-alụ ụmụnwaanyị ndị ọzọ n'ebe ahụ ma nke a na-egbochi ha ịlụ ndị ha na ha tokọrọ.
Mmetụta ọjọọ nke ịnọ n'alụghị di dịka nwaanyị.
Dịka Dọkịta Onyenuga si kwuo, ịnọ n'alụghị di na-eweta ọnwụ, ise siga, ịṅụbiga mmanya ókè, ịda mbà n'obi nke na-akpata ọnwụ na igbu onwe.
Echiegu kwuru na alụmdi na nwunye n'azụ oge na-eweta àgwà ọjọọ, ịbanye n'aka na-ezighị ezi n'aha di, na ọnwụ n'etorughị etoru.
Ha kwuru na nghọta ka mma nwere ike ime ka ndị mmadụ kwụsị ile ndị lụrụ di na nwunye anya dịka ndị na-abaghị uru n'obodo.
N'Oklahoma, e jidere otu nwaanyị maka ịlụ nwa ya nwoke.
A mara nwaanyị ikpe ịga mkpọrọ afọ abụọ maka ịlụ nwa ya nwoke.
Patricia Ann spann na nwa ya nwoke, ụgha Dawn spann.
Nwaanyị ahụ alụọla nwa ya nwoke mbụ.
Patricia Ann Spann onye dị afọ iri anọ na ise kwetara na ya lụrụ nwa ya nwaanyị, onye dị afọ iri abụọ na isii, ha lụrụ di ma nwee mmekọahụ.
E bupụrụ ụmụ ya na ya mana ha mechara gbakọọ ọzọ.
Ha lụrụ onwe ha mgbe iwu kwadoro alụmdi na nwunye mmekọahụ n'ọnọdụ ha.
Nchọpụta na-egosi na Patricia Ann spann lụrụ nwa ya nwoke mgbe ọ dị afọ iri na asaa, mgbe nkwa ha kwere bụ n'afọ 2010.
Akụkọ ga-amasị gị
Nwoke a ma ama dịka ụkọchukwu Katọlik alụọla nwaanyị.
Ndị obodo m kwuru 'Anyị ekwesighi ịlaghachi n'ụlọ ọzọ ruo mgbe m lụrụ.
Nwa Dangote agbaala akwụkwọ na Kano.
Ọ bụ òtù na-ahụ maka ọdịmma hụrụ nwaanyị ahụ na nwa ya nwoke mgbe ha bịara n'ụlọ ha.
Akụkọ ahụ kwuru na Misty spann mebiri mmekọrịta ha n'October afọ gara aga ka ha ghọtachara na nne ya duhiere ya ịbanye n'òtù ahụ.
misty spann kwuru na nne ya ghaara ya ụgha 'ihe gbasara onye na-emepụta iwu atọ nyere ya ndụmọdụ ịga n'ihu banye na Njikọ ahụ n'atụghị egwu'.
Patricia Ann spann kwenyesiri ike na otu ahụ makana o kwuru na e deghị aha ya na asambodo nwa ya nwanyị dịka nne ya ebe ha zutere onwe ha, afọ abụọ tupu otu ha.
misty spann kwetara na ya mebiri ụkpụrụ mmekọrịta nke bụ nkekọ ọbara, ha nyere ya afọ iri maka nyocha ma hụ na ọ dị ọcha.
Ka a ga-enyocha nne ya, Patricia ruo afọ asaa nke ịbụ onye a tụrụ mkpọrọ mgbe nke ahụ gasịrị, ọ ga-enweta mpụ ọbụna mgbe ọ chọpụtara.
N'iwu Oklahoma, ndị mmadụ ịlụ ọbara ha bụ mmebi iwu megidere nkekọ ọbara, ma ọ bụ mmekọahụ ma ọ bụ na ọ bụghị.
Itecha ndị Igbo, ihe ị na-amaghị maka achịcha anyị na-eri.
Mkpụrụ nri bụ ihe oriri dị mkpa n'ala Igbo nke ha na-ejighị egwu.
Mkpụrụ nri.
E kwere ka ọ na-emebi tupu ekewa ya.
Ụfọdụ ndị mmadụ maara banyere ọmụrụ nwa mana ha amaghị etu e si agwọ ya.
E nwere osisi na-amị mkpụrụ osisi a na-akpọ Breadfruit, ụcha ya bụ akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ ebe a na-akpọ mkpụrụ osisi nke dị n'ime.
Mgbe ọka achịcha dị njikere ka e were ya na-ada n'ala. Anyị na-ekwe ka ọ na-emebi tupu anyị enwee ike ịmị ya, ihe mere Igbo ji eji okwu na-ekwu na mgbe ọka achịcha dị njikere ọ na-ada.
Tupu a kwadebe ụmị achịcha dịka nri, ọ na-agafe usoro dị iche iche.
Na - esi ya esi
ihe na - eko eko
Maọbụ anyị merie ya.
Ihe e ji esi nri ya
Mkpụrụ nri.
Mmanụ ọbara ọbara
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwụnyekarị mmanụ, awọ na nshịkọ.
Ụfọdụ na-agbakwụnye azụ̀ akọrọ, ebe ụfọdụ na-agbakwụnye akwụkwọ nri
ụfọdụ gbakwụnye ọka
ụfọdụ na-agbakwụnye mmanụ Castor
Mgbe Mkpụrụ akụ́kụ́ ripụtara ya adaa.
Kedụ ka e si akwadebe ya.
A ga-eme ndị a tupu anyị esi nri ụnụ.
Saa achịcha gị nke ọma iji wepụ unyi na nkume ma ọ bụrụ na ọ dị.
Tinye ya n'ite karịsịa 'ite nchekwa' ma ọ bụrụ na i nwere otu, hụ na mmiri ahụ kpuchiri ya.
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwụnye nkume maọbụ ntụ iji mee ka o sie ọkụ ọkụ.
Mgbe ọ na-adị nro maọbụ mmiri dị na ya ekpuchighị ya, tụkwasị mmanụ na-acha ọbara ọbara na nnu iji detụ ya.
Hapụ ya nkeji ole na ole.
Kpagide ya ma hapụ ya ka ọ kụọ nkeji ole na ole n'ọkụ dị ala iji mee ka ọ dị nro.
Mkpụrụ akụ́kụ́ bụ nri nwere ike iri maọbụ nke enweghị ihe ọbụla.
Ụzọ e si eme ya.
Ụfọdụ ebe dịka Urualla na IMO steeti, ha adịghị awụsa mmiri e ji esi achịcha, kama ha na-eri achịcha ma na-aṅụ mmiri ahụ iche.
Ụfọdụ ndị mmadụ adịghị atụkwasị mmanụ ọbara ọbara ebe ụfọdụ na-apụ mmiri e ji esi achịcha, ka ha ji mmiri na-eri achịcha.
Mkpụrụ achịcha nwere ike ịka mma, nke a mere e nwere ike iji nkwụ rie ya maọbụ akị bekee.
Ọtụtụ mmadụ na-eji ọgwụ ụka eme ihe dịka ihe na-agụ agụụ.
Usoro nchekwa nke mkpụrụ osisi.
Maka njem, a pụrụ ịmịkọrọ ya n'okpuru anyanwụ tupu a pụrụ ichekwa ya n'ihe ọjọọ.
Ọ bụrụ na ị chọrọ isi achịcha a mịrị amị, nanị tinye ha n'ime mmiri otu ụbọchị zuru ezu iji mee ka ọ dị nro.
Ụkpụrụ nri ya.
Ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala na ihe oriri nwere ọtụtụ ụkpụrụ ndị dị mma maka ahụ dịka:Riboflavin iron,niacin Thiamine,phosphorus, potassium, ọla, magnesium, calcium,zinc, selenium na vitamin C.
Ọ dị mma maka obi mmadụ, enyemaka n' igbochi ntutu isi na iwepụ ntutu isi maọbụ ntipịa.
Ọ na-etinye uche nke ukwuu na abụba, cholesterol na sodium.
Ụfọdụ mmadụ na-enwe mmasị iri achịcha na mmiri ya n'otu ebe ụfọdụ na-enwe mmasị ịbụ ndị a na-enye n'otu n'enweghi mmiri.
Mkpa ya a na - amaghị ama.
A na - etinye mkpụrụ osisi bred n’ihe ọṅụṅụ na - aba n’anya maka ụtọ
A pụrụ ime ka ọ dị n'ụdị ntụ ka e jiri ya mee ntụ ọka.
Ewepụla mmanụ na ya.
Akụkọ a ga-amasị gị.
Akụkọ bụ nleta Fayose mere n'Enugwu bụzi okwu obodo.
A ga-ebuga gọọmentị n'ụlọ ikpe -Icsc.
Ndị dị mkpa n'ilekọta ndị agboro n'omenala Igbo.
Anwụrụ ọkụ na ísì ọjọọ aghọworo ọha mmadụ nsogbu.
Nwoke bi nso ebe a na-agbara ọsọ, kọọ ahụmahụ ya ma rịọ na ọrịa nwere ike ibute site na gburugburu ebe obibi.
Ihe mkpofu ihe.
na ọ bụ naanị anwụrụ ọkụ si ebe ahụ dị ize ndụ nye ahụike.
Ndị bi n'Ikosi,Isheri orKetu na Legosi steeti, na-ahụ ísì ọjọọ karịsịa site n'ebe a na-ekpochapụ maka ebe mkpofu ihe a kpọrọ ebe mkpofu Olososun n'ojota.
nke Enugwu steeti dị n'akụkụ ụzọ, ma ọ bụrụ na ị ga-esi Enugwu gaa Port Harcourt.
Ụdị ísì si n' ebe ndị ahụ emeela ka ndị bi na ha nọrọ n' ọnọdụ nkụda mmụọ.
Na Legosi, a nụrụ na nwata nwụrụ anwụ enweghi ike ijide ume ya n'ihi anwụrụ ọkụ na-abịa n'ebe ndị ahụ.
N'ihi ihe a merenụ, Gọvanọ Akinwumi Ambode akwụsịla mbibi a na mpaghara ahụ.
Gọọmentị na ọ bụ ndị mmadụ na-akpọ nkụ.
Ihe ndị mmadụ na-ekpesa.
na ha ka nwere ike ịhụ ísì ndị ahụ sitere n'aka ndị bi ebe ahụ.
Samuel Osaze onye bi ebe ahụ gwara BBC okwu n'ekwentị.
Ọ gwara ha na ụdị anwụrụ ọkụ si ebe ahụ pụta dị nnọọ ize ndụ nye ahụike.
Anwụrụ ọkụ na-apụtakarị ebe ahụ n'ihi na gọọmentị na-akpọ ihe mkpofu ọkụ mgbe niile, ụnyaahụ ka m na-aga n'okporo ụzọ ikodu na-aba n'ụlọ m, ahụrụ m anwụrụ ọkụ si ebe ahụ na-apụta.
N'afọ 2013, ụlọ ọrụ na-ahụ maka mbibi na Lagos kwuru na mbibi nke Lagos steeti ruru puku ọwa mmiri iri na atọ.
Dọkịta Ikechukwu mgbolu kwuru na ọrịa na-agbasa n'ihi anwụrụ ọkụ si ebe ndị ahụ, dịka ọgbụgbọ, ịba na oke ọrịa.
O kwuru na ndị ahụ na-arịa ụkwara ume ekwesighi ibi n'akụkụ ndị dị otú ahụ.
mgbolu kwuru na a pụrụ inweta ọrịa a kpọrọ 'ọrịa iku ume' n'ebe dị otú ahụ n'ihi ikuku carbon monoxide nke na-esite na anwụrụ ọkụ nke na-enweta site n'akpa ume.
Ọ kọwara na ísì a adịghị ekwe odidi n'ọnwa Mach na Ọgọstụ n'ihi oge udu mmiri.
Ndị niile bi na Legọs, na-agba mbibi gburugburu ebe niile.
osaze kwuru 'Agbanyeghị na a kpachaara anya na-akpọ ọkụ n'ebe mepere emepe' n'ihi na ha maara mmetụta ya.
Gọọmentị kwesiri inye ọkụ na-anyụ ọkụ.
Gọvanọ Ambode ekwela nkwa igbochi ọkụ na mpaghara ndị ahụ n'ihi ọrịa ndị anwụrụ ọkụ ya na-akpata.
A hapụrụ obodo ahụ ugbua ịma ihe ọ ga-ewe ha n'inweta ọkụ nke ha.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe mere Buhari ji kagbuo njem Rwanda.
Ụlọọrụ ego na-ezuru ụmụ amaala Naịjirịa?
Ụgbọala Uber gburu onye nọ n' Amerịka.
Obere ụgbọala Uber gburu otu nwaanyị na Tempe nke Arizona dị na mba Amerịka.
Uber
Ụlọ ọrụ Uber nwere ọmịiko na mmekọrịta nwanyị ahụ ụgbọala gburu n' ebe ahụ.
Uber bụ ụlọ ọrụ a ma ama na-emepụta ụgbọala mana mgbe ihe mechara gbuo nwaanyị dị afọ iri anọ na itoolu n'akụkụ ụlọ arụsị Arizona.
Ọ ghọtara na ihe ahụ merenụ nyere aka gbochie ụlọ ọrụ ha ịmepụta ụgbọala automatik.
Dara khosrowshahi, onyeisi ụlọ ọrụ Uber kwuru na Twitter'na ọnwụ nwanyị ahụ bụ nkụchi obi' nye ha.
Ha na-enwe ọmịiko n'ezinaụlọ onye ahụ na-arịa ọrịa, ganye n'ịchọpụta etu ihe a si mee.
Ihe a emetụtaghị nanị ụlọ ọrụ Uber kamakwa ọ bụ n'ọgụ ha na-agba iji mepụta ụgbọala.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Anyị ga-eburu gọọmentị n'ụlọ ikpe -Icsc.
Ọ bụ ụlọọrụ ego na-ezuru ndị Naịjirịa ohi.
Uche Putin na-achị ndị Russia afọ asaa na-abịa.
Ọ bụrụ na ha zụrụ ya n'ụdị ego, ọ ga-ebuli ngalaba agụmakwụkwọ na Naịjirịa.
Ọtụtụ afọ gara aga, Naịjirịa nwere nsogbu n'ọnụego mgbanwe n'ihi mmụba nke subsidy.
N'ihi ihe ndị a, Uwaleke kwuru na, o nwere ike ọ gaghị adị mma ka Naịjirịa gbasoo ndụmọdụ nke IMF.
Uwaleke kwuru na ọ bụrụ na Naịjirịa anabata ya, ọ ga-esi ha ike ịkwụ ụgwọ ha na mba ọzọ.
Akụkọ a ga-amasị gị:
Kedụ ihe Naịjirịa ga-erite na CHOGM?
Ndị Naịjirịa agaghị nzụkọ n'Amerịka.
Ndị uweojii azọrọla na ha nwe Dino melaye
Ụbọchị ọrịa kansa ụwa:otú e si gwọọ m ọrịa kansa,
Gloria Orji, ụmụnwaanyị Igbo a gwọrọ ọrịa kansa, kwuru na ebe ọ bụ na a gwọrọ ya ọrịa kansa na enweghi ọrịa kansa, a ga-agwọ onye ọbụla nwere otu ọrịa ahụ.
Ọrịa kansa bụ ọrịa onye ọbụla na-atụ egwu maka ọnụego ọ na-egbu.
Akụkụ kasị njọ na ya bụ na ndị mmadụ na-agwọ ọrịa mana enwebeghị ọgwụ ọ bụla maka ọgwụgwọ ọrịa kansa.
'N' afọ a 2019 onweghi ọrịa kansa bụ ụbọchị a kara aka,' I kwenyere, ekwenyere m na 'Anyị ga-alụ ọgụ megide ọrịa kansa.
A chọpụtara na nwaanyị Gloria nwere akpịrị n'afọ 2010, a wara ya ahụ́, o nweghi ọrịa ahụ.
N'okwu ya,'kansa adịghị egbu taa' dịka ọ gwara ụmụnwaanyị na-arịa kansa okwu.
Ọ kọrọ otú e si gwọọ ya BBC Igbo, nke ka na-amasị ọha na eze.
Bill Cosby amaala ikpe ndina n'ike.
A pụrụ ịma Bill Cosby ikpe ịga mkpọrọ afọ iri atọ maka idina ya n'ike.
Bill Cosby
Bill Cosby bụ onye a ma ama na-eme egwuregwu.
Ụlọikpe Amerịka egosila na ọ bụ onye na-eme egwuregwu bụ onye ikpe mpụ e boro ya ebubo na ọ bụ onye idina mmadụ n'ike.
Andrew costand, onye bụ ọgba bọọlụ abụrụla onye na-ahụ maka okwu Bill Cosby kemgbe 2004
Mee ka Nnamdi KanU pụta n'ụbọchị ikpe ya.
Ụlọikpe enyela iwu ka e jide Innoson
Cosby dị afọ iri asatọ, gọọmentị ekwetaghị ihe a merenụ mana ekwubiela maka ịga mkpọrọ afọ iri atọ.
Nke a abụla ikpe nke abụọ cosby Bill n'ụlọ ikpe n'otu okwu ndina n'ike.
Bill bụ onye a ma ama n'ihe nkiri telivishọn a kpọrọ 'ihe nkiri cosby'
Ọtụtụ ụmụnwaanyị boro ya ebubo ndina n'ike mana o kwuru na aka ya dị ọcha na ebubo a.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
MasSOB: Ebere Buhari adịghị mkpa.
Nke a bụ ọgwụgwụ akpụ.
codeine
codeine bụ akụkọ banyere otú iri ọgwụ e ji codeine mee si bibie usoro ahụ mmadụ dị ka BBC chọpụtara.
ọgwụ codeine bụ akụkọ banyere otú iri ụkwara si emebi usoro ahụ́ mmadụ
Ka BBC mechara nyocha nzuzo, a chọpụtara na ndị na-ere ọgwụ ọjọọ na-azụ ahịa ọgwụ ọjọọ nke ha na-ere ndị ntorobịa n' enweghi ntụziaka nke iwu Naịjirịa.
Codeine'syrup, Emzor na-enweta ndị ọrụ ya.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor akwụsịla otu n'ime ndị ọrụ ya n'ihi itinye aka n'okwu gbasara ọgwụ codeine.
Nwoke, na-eri ụkwara codeine mgbe niile.
Dịka akụkọ a si kwuo, ndị ndọrọndọrọ ọchịchị na-enye ndị ntorobịa ọgwụ ọjọọ dịka onyinye.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor akwụsịla otu n'ime ndị ọrụ ha ma kwụsị ihe a na-eme n'ihi ire ọgwụ ọjọọ dịka akụkọ BBC na-akọwa mmetụta ọjọọ nke ọgwụ codeine nwere n'ahụ ndị ntorobịa.
Emzor chụpụkwara onye ọrụ ọzọ nke renyere onye ntaakụkọ BBC ọhụrụ emzolyn syrup n'amaghị ama.
Ha kwuru nke a na soshal midia ka BBC wepụtara ihe onyonyo e tinyere na teepu n'abalị iri atọ n'ọnwa Eprel na televishọn.
N'ihe onyonyo ahụ e gosiri na telivishọn nke were otu awa, gosiri nwoke ahụ na-ere ntụ ọka a na nzuzo.
Ndị nọ ebe ahụ, jupụtara n'oké iwe ụnyaahụ.
Ha kwuru na ọ bụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ka a gbara ume maka ihe a mere na Kano ka ha na-enye ndị ntorobịa ọgwụ ndị ahụ dị ka onyinye.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor ajụla ire ọgwụ ndị iwu na-akwadoghị.
Ha kwukwara na ọ dịla anya ha kwụsịrị ire Emzolyn nke nwere codeine ruo mgbe e mekwuru nnyocha
Emzor mechara chụpụ onye ọrụ ha ma mesịa chụpụ ya.
Emzor pharmaceuticals bụ òtù nwere ibu ọrụ ma na-edube isi n'iwu.
Ha nwere ihe karịrị akwụkwọ ikike otu narị na iri abụọ maka mmepụta na ire ọgwụ ọjọọ na idebanye aha ha n'okpuru NAFDAC.
Ha gara n'ihu ikwu na ha akwụsịla ire Emzolyn codeine ruo mgbe e mere nnyocha nke ọma
N' mkparịta ụka BBC na onyeisi ndị ọgwụ na ndịda ọwụwa anyanwụ, J.C okafor na BBC, o kwuru na 'enwere usoro iwu na ụkpụrụ ndị na-achị ndị na-emepụta ma na-ere Emzolyn codeine, ka onye ọbụla mebiri iwu a ga-enweta ntaramahụhụ.
Okafor kwuru na ha na-adụ ụkpụrụ banyere otú a ga-esi ree nsị ọka ndị a nwere codeine nke mere ka o siere onye ọrịa ọ bụla ike ịzụta ọgwụ ahụ n'enwetaghị akụkọ dọkịta ọ bụla.
Ụlọ ọrụ ọbụla na-emebi ụkpụrụ a ga-akwụsị.
Ọtụtụ ndị Naịjirịa kwuru okwu na soshal midia,nke Emzor kwesịrị ikere òkè n'omume dị otú ahụ nke ikesa ọgwụ ọjọọ n'etiti ndị ntoroọbịa.
Otu n'ime ha na soshal midia, jụrụ: A sị na BBC etinyeghị ọnụ n'ụlọ ọrụ a, ànyị gaara eme ihe ọbụla iji gbochie ịṅụ ọgwụ ọjọọ n'etiti ndị ntorobịa?
Nke ahụ pụtara na ụlọ ọrụ gị amaghị ọnọdụ ihe?
Onye ọzọ aha ya bụ Mario Mandara kpọrọ gọọmentị ka ọ kwụsị ire ụkwara ndị nwere codeine.
Codeine: NAFDAC awakpoola ụlọ ọrụ anọ ma gbochie ọtụtụ ọgwụ.
NAFDAC ekwenyela na ha ga-ahụ na ha ga-achụpụ ụlọ ọbụla iwu na-akwadoghị nke kwadoro ire ọgwụ Codeine.
Ndị ọrụ NAFDAC
ha nọgidere na - awakpo ụlọ ọrụ ndị na - azụ ahịa n’ebe a na - edebe ego ná mba ahụ.
National Agency for food, Drug administration and control (NAFDAC) emechiela ụlọ ọrụ atọ na Legọs Ikeja na Kano.
Iwere ha n'amaghị ama na-enyere aka ikpughe etu e si eji ọgwụ ndị a eme ihe n'ụzọ na-ezighi ezi.
NAFDAC egosila na mwakpo a na mberede nyere aka n' ikpughere ha òtù ndị na-emepụta mmerụ ahụ nwere codeine dịka mba ahụ kwuru.
Ban codeine: Dextromethrophan ga-ebibi okwu a?
Gọọmentị amachiela ọgwụ codeine.
Codeine: Emzor achụpụla ndị ọrụ ya
Nwunye onyeisi ala nwere mmasị na codeine.
Onyeisi NAFDAC bụmojisola Adeyeye kwuru na ha ga-enyochakwu ndị ọrụ atọ ahụ akụkọ BBC gosiri ha.
N'okwu ya 'Anyị ebibiela ọgwụ ndị nwere codeine n'ọfịs anyị dị na Ilorin.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ bioraji kwuru na ha chụpụrụ ndị ọrụ ha dịka madubiike.
Ha abụọ pụtara na televishọn dịka onye omekome BBC maka ire ọgwụ ndị nwere codeine n'ụzọ iwu na-akwadoghị.
Onye nnọchiteanya gọọmentị zọọrọ na e kwesiri inye ha ntaramahụhụ siri ike kama ịbụ nanị nkọwa na telivishọn.
Akụkọ ndị nwere mmasị
Ụzọ anọ onye ntaakụkọ si enweta ihe isi ike.
Ụlọomeiwu ekweghị atọhapụ Dino melaye ruo ụbọchị iri na otu nke ọnwa Juun.
Buhari ka si n'ụzọ ọ na-aga US daa.
Onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari ka lọghachiri Naịjirịa ka o si London rịtuo Amerịka.
Muhammadu Buhari
Buhari na Trump, kwurịtara banyere ụzọ e si emeso ndị sabo mbara igwe ihe.
Onyeisiala Naịjirịa ka si njem ya lọta Amerịka maka onyeisiala Donald Trump.
Ụgbọelu nke bughachiri ya dabara n'ọdụ ụgbọelu mba niile dị na Nnamdi Azikiwe n'Abuja n'agbata elekere iri na otu nke abalị.
Ụfọdụ ndị ọrụ gọọmentị bịara ịnabata ya.
Ọ bụ ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala bụ Femi Adesiana gwara ndị ntaakụkọ na ụgbọelu ha adaala ozugbo.
Onyeisiala ga-aga Amerịka echi.
Ndị a bụ ụfọdụ okwu Buhari na Trump kwurịtara.
Ụzọ anọ Buhari si ṅomie Trump
Buhari onye hapụrụ Washington DC ụbọchị Tuzdee ka ya na Trump kwurịtachara okwu, dara na Lọndọn.
Onye ndụmọdụ pụrụ iche nke onyeisiala a maara dịka Garba shehu kwuru na ogbugbu ahụ bụ n'ihi nyocha zuru ezu nke ụgbọelu a ga-eji mee njem ahụ.
O kwuru na ọ bụ n'ihi iji obere ụgbọelu mee njem mere o ji daa na Britain.
Shehu kwuru na a ga-enyocha ụgbọelu nke ọma tupu ha alaghachi Naịjirịa.
O kwuru na ọ bụghị nnukwu ihe o mere kemgbe ọ na-laghachi Naịjirịa.
Legodị ihe ndị mmadụ kwuru na soshal midia.
Nke ọhụrụ a ga-amasị gị.
Ọ bụ naanị onye nkịtị nwere ike ikwu na Buhari na-eme nke ọma.
NAFDAC awakpoola òtù anọ maka ire ọgwụ ndị nwere codeine.
Ị maara na inyere onye chọrọ ịnwụ aka bụ mpụ na Naịjirịa?
Onyeisiala Naịjirịa agaala nleta ọzọ.
Onyeisiala Buhari agaala ịhụ dọkịta ya onye nyere ya nhọpụta n'ihe gbasara ahụike ya.
Buhari
Otu izu erubeghị ka ya na Donald Trump nwee nzukọ n’America.
Onyeisiala Buhari ga-ala London taa ebe ọ ga-anata ọgwụgwọ.
Na mpempe akwụkwọ ya, Garba shehu, ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala kwuru na onyeisiala ga-anọ ebe ahụ ruo ụbọchị anọ zuru ezu.
O kwuru na oge ọ gara London maka ije ozi ụgbọelu onwe ya, na ya na Dọkịta ya nwere nzukọ.
Buhari ka si njem ya lọta US.
Buhari ga-arụ ọrụ na UK taa.
N'ihi gịnị ka Buhari ji leta Legosi taa?
O kwuru na Dọkịta ya rịọrọ ya ka ọ bịa nke onyeisiala kwere nkwa ịga.
O kwuru na onyeisi ala ga-abịaghachi n'ụbọchị nke 21 nke ọnwa Mee.
Shehu kwuru na mgbe ọ lọtara, ọ ga-aga Jigawa steeti, nleta e yigharịrị n'ihi nzukọ APC na ngalaba ha.
Nleta ahụ ga-eme na Monday 14, na Tuesday 15th May.
Cheta, onyeisiala ekwughị aha ọrịa ahụ ọ gara London maka ọgwụgwọ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Lagos: 2131 ụmụnwaanyị dị ime bu nje HIV.
A hụrụ ozu mmadụ 45 na Gwaska
Ndigbo agaghị alụ ọgụ maka nnwereonwe ọzọ.
Codeines ụtọ: Naafdac emechiela ụlọ ọrụ atọ na-emepụta ọgwụ codeine.
Nafdac emechiela Bioraj, udo na Emzor n'ihi ire ọgwụ ọjọọ.
codeine, nsí ụtọ
Ụfọdụ ụmụ nwoke na-arịa ọrịa nzuzu na ọrịa ndị ọzọ metụtara ya si n'ịṅụ ọgwụ ụkwara nke nwere codeine pụta.
'National Agency for food management and control, Nafdac emechiela ụlọ ọrụ ọgwụ atọ: Bioraj pharmaceutical limited, Emzor pharmaceuticals lndara.
Ltd na adịghị ike ọgwụ udo bụkwa ndị e boro ebubo na ha tinyere aka na nkesa ọgwụ codeine.
Nnyocha BBC gosiri etu ụlọ ọrụ ọgwụ atọ a si na nzuzo na-ere ndị ọrịa ọgwụ ndị ahụ n' enweghi akụkọ ndị dọkịta.
codeine
codeine syrups: Emzor achụpụla ndị ọrụ ya
Gọọmentị amachiela ọgwụ codeine
Dịka akwụkwọ Mozisola Adeyeyeye dere si kwuo, mmachibido iwu a kwekọrọ na nchọpụta ha mere n'ụlọ ọrụ ọgwụ ndị ahụ.
N'ihi na enweghị ihe akaebe a chọtara n'ụbọchị nke abụọ nke ọnwa Mee megide ụlọ ọrụ ndị a, Peace Standard Pharmaceutical Limited, Bioraj Pharmaceutical Ltd na Emzor Pharceuticals Ind Ltd, na ụlọ ọrụ ha dị na Ilorin na Legosi, anyị kpebiri ịkpọchi ha.
Nke a bụ iji mee ka nyocha dị irè ma saa mbara.
Nafdac na-arụ ọrụ na nchọpụta nke akụkọ BBC.