buddhist-theology / 12 /120008.csv
uisp's picture
initial upload
6bd72a3
Book,Page,LineNumber,Text
12,0008,001,เหมือนกัน อุ. <B>อนุปิยํ นาม มลฺลานํ นิคโม.</B> [ เทวทตฺต.
12,0008,002,๑/๑๓๐ ] นิคม ของมัลละ ท. ชื่ออนุปิยะ.
12,0008,003,ส่วนความตอนที่มีทั้งนามและคุณเป็นคำแต่งประธาน ถ้าความ
12,0008,004,สิ้นลงที่คำใด ก็จัดเป็นพากยางค์นั้น คือถ้าความสิ้นลงที่คำนาม ก็
12,0008,005,จัดเป็นนามพากยางค์ ถ้าความสิ้นลงที่คำคุณ ก็จัดเป็นคุณพากยางค์
12,0008,006,อุ. <B>ลูขํ เม ทานํ.</B> [ อนาถปิณฺฑิก. ๕/๑๑ ] ทานของเราเศร้าหมอง.
12,0008,007,พากยางค์นี้มีคำแต่งประธานทั้งนาม [ <B>เม</B> ] ทั้งคุณ [ <B>ลูขํ </B>] แต่สิ้นความ
12,0008,008,่ที่คุณ จึงจัดเป็นคุณพากยางค์. แม้นามพากยางค์ก็พึงทราบดุจเดียวกัน.
12,0008,009,ความตอนใด มีกิริยาเป็นคำขยายประธาน คือมีกิริยาของ
12,0008,010,ประธานแสดงว่าประธานทำอย่างไร เว้นกิริยาอาขยาต และกิริยากิตก์
12,0008,011,ที่ใช้คุมพากย์ [ เพราะข้อความตอนที่มีกิริยาอาขยาต หรือกิริยากิตก์
12,0008,012,คุมพากย์ จัดเป็นพากย์ที่จะกล่าวต่อไป ] ความตอนนั้น เป็นกิริยา
12,0008,013,"พากยางค์ อุ. <B>ปุตฺโต มาตาปิตเรสุ สมฺมา ปฏิปชฺชนฺโต,</B>"
12,0008,014,(ในแบบ) บุตร ปฏิบัติชอบ ในมารดาบิดา <B>ปฏิปชฺชนฺโต</B> เป็น
12,0008,015,"กิริยาขยาย <B>ปุตฺโต</B> จึงเป็นกิริยาพากยางค์ <B>อภิเสกํ ปตฺวา,"
12,0008,016,[ จกฺกวตฺตี ภวิสฺสามิ ].</B> [ นนฺทตฺเถร. ๑/๑๑๒ ] หม่อนฉัน ถึง
12,0008,017,อภิเสก แล้ว [ จักเป็นจักรพรรดิ์ ].
12,0008,018,[๒] พากยางค์ตามที่กล่าวมานี้ มีประธานเป็น ปฐมาวิภัตติ.
12,0008,019,ยังมีพากยางค์ที่มีประธานเป็น ฉัฏฐี และ สัตตมีวิภัตติอีก คือ
12,0008,020,"พากยางค์ที่แซกเข้ามา อุ. <B> เถรสฺส นิทฺทํ อโนกฺกมนฺตสฺส,</B>"
12,0008,021,๑