|
Book,Page,LineNumber,Text
|
|
10,0021,001,๓. บท
|
|
10,0021,002,ในวิภัตติทั้ง ๘ หมวดนั้น แบ่งเป็น ๒ บท คือ :-
|
|
10,0021,003,<B>ปรัสสบท บทเพื่อผู้อื่น ๑
|
|
10,0021,004,อัตตโนบท บทเพื่อตน ๑</B>
|
|
10,0021,005,<B>ปรัสสบท</B> หมายความว่า ศัพท์กิริยาที่ประกอบด้วยวิภัตติใน
|
|
10,0021,006,บทนี้ เป็นกิริยาของประธานที่ส่งผลของการกระทำไปได้ตกแก่ผู้อื่น คือ
|
|
10,0021,007,ผู้อื่นเป็นผู้รับผลของการกระทำที่ตัวประธานกระทำขึ้นนั้น เช่น อุ. ว่า
|
|
10,0021,008,กเยน กมฺมํ กโรติ (ชน) ย่อมทำซึ่งการงานด้วยกาย. ในที่นี้ ชน
|
|
10,0021,009,เป็นประธานและเป็นผู้ทำในกิริยา คือ กโรติ (ย่อมทำ) กมฺมํ (ซึ่ง
|
|
10,0021,010,การงาน) เป็นกรรม คือ ถูกชนทำ ผลของการทำของชนนั้น ไปตก
|
|
10,0021,011,อยู่แก่การงาน คือชนเป็นผู้ทำการงาน หาตกอยู่แก่ชนซึ่งเป็นผู้ทำไม่
|
|
10,0021,012,ฉะนั้น ความทำของชนนั้น จึงตกอยู่แก่การงานซึ่งเป็นผู้อื่นจากตน.
|
|
10,0021,013,นี้เป็น อุ. สำหรับกัตตุวาจก. ส่วนเหตุกัตตุวาจก เช่น อุ. ว่า สามิโก
|
|
10,0021,014,สูทํ โอทนํ ปาจาเปติ นายยังพ่อครัวให้หุงอยู่ซึ่งข้าวสุก. สามิโก (นาย)
|
|
10,0021,015,เป็นผู้ทำใน ปาจาเปติ (ให้หุง) ปาจาเปติ ส่งผลไปยัง โอทนํ (ข้าวสุก)
|
|
10,0021,016,เป็นอันถือเอาความว่า นายให้พ่อครัวหุงข้าวสุกได้รับผลของ ปาจาเปติ
|
|
10,0021,017,คือถูกหุง ส่วน สามิโก เป็นแต่ผู้ก่อให้เกิดผล ไม่ใช่ผู้ถูกหุงโดยตรง
|
|
10,0021,018,ฉะนั้น ปรัสสบท โดยมากท่านจึงบัญญัติไว้เพื่อเป็นเครื่องหมายให้รู้
|
|
10,0021,019,กิริยาที่เป็น กัตตุวาจาก และ เหตุกัตตุวาจก.
|
|
10,0021,020,<B>อัตตโนบท</B> หมายความว่า ศัพท์กิริยาที่ประกอบด้วยวิภัตติ
|
|
10,0021,021,ในบทนี้ เป็นกริยาของประธานที่ส่งผลของการกระทำให้ตกแก่ตน
|
|
|