buddhist-theology / 09 /090003.csv
uisp's picture
initial upload
6bd72a3
raw
history blame
3.43 kB
Book,Page,LineNumber,Text
09,0003,001,๑. <B>ลุตตสมาส</B> สมาสที่ลบวิภัตติ.
09,0003,002,๒. <B>อลุตคสมาส</B> สมาสที่ไม่ได้ลบวิภัตติ.
09,0003,003,ก. ลุตตสมาส ได้แก่บทปลงหรือบทสำเร็จของสมาส ซึ่งท่าน
09,0003,004,ลบวิภัตติแล้ว เพื่อจะใช้วิภัตติให้น้อยลง ถึงแม้จะมีกี่บทก็ตาม เมื่อ
09,0003,005,เข้าสมาสกันแล้ว ใช้วิภัตติแต่บทเดียวเฉพาะบทหลังเท่านั้น เช่น
09,0003,006,นีลํ อุปปลํ นีลุปฺปลํ.
09,0003,007,ข. อลุตตสมาส ได้แก่บทสำเร็จของสมาส ซึ่งเมื่อเข้าสมาส
09,0003,008,แล้ว คงวิภัตติได้ตามเดิม ถึงแม้จะนำไปใช้ในประโยคคำพูดใน
09,0003,009,วิภัตติอะไรก็ตาม ก็คงใช้วิภัตติที่ต่อกันไว้เดิมนั้นคงที่ เป็นแต่
09,0003,010,เปลี่ยนวิภัตติบทหลังไปเท่านั้น เช่น อุรสิโลมสฺส (พรหฺมณสฺส)
09,0003,011,ปุตฺโต บุตรของพราหมณ์ผู้มีขนที่อก คำว่า อุรสิโลมสฺส เป็นอลุตตสมาส
09,0003,012,คือ สฺมึ วิภัตติ ที่ อุร ซึ่งแปลงเป็น สิ ตามแบบมโนคณะ ยังคงอยู่
09,0003,013,เมื่อเข้ากับ โลมศัพท์แล้ว นำไปใช้ สฺส วิภัตติ ก็คงใช้ลงที่บทหลัง
09,0003,014,คือ โลม เท่านั้น อุรสิ คงไว้ตามเดิม.
09,0003,015,รูปสำเร็จของสมาสเกี่ยวด้วยการันต์เป็นทีฆะ
09,0003,016,บทหน้าของสมาส ถ้ามี อา. อี. อู การรันตี เมื่อเข้าสมาสกันแล้ว
09,0003,017,ต้องรัสสะบ้าง คงไว้ตามเดิมบ้าง ดังกฎเกณฑ์ต่อไปนี้:-
09,0003,018,อา การันต์
09,0003,019,ก. ถ้าเป็นบทคุณ คือ วิเสสนะ เดิมเป็น อะ การันต์ แจกได้
09,0003,020,ทั้ง ๓ ลิงค์ เมื่อเป็นวิเสสนะของบทที่เป็นอิตถีลิงค์ เป็น อา การันต์
09,0003,021,เข้าสมาสแล้วต้องรัสสะให้สั้น ตามสภาพเดิมของศัพท์นั้น เช่น อญฺตรา