Datasets:

TankuVie

/

ted_talks_multilingual_parallel_corpus

like 1

In 1997, a French woman named Jeanne Calment passed away after 122 years and 164 days on this Earth, making her the oldest known person in history.

Năm 1997, một người phụ nữ người Pháp tên Jeanne Calment chết sau khi đã sống 122 năm và 164 ngày, khiến bà trở thành người già nhất lịch sử.

Nel 1997, una donna francese chiamata Jeanne Calment morì, dopo aver vissuto per 122 anni e 164 giorni su questa terra, divenendo così la donna più anziana che si conosca nella storia.

En 1997, una francesa llamada Jeanne Calment falleció a sus 122 años y 164 días, convirtiéndose así en la persona que más vivió en la historia.

Her age was so astounding that a millionaire pledged $1 million to anyone who could break her record.

Tuổi của bà thật đáng kinh ngạc đến mức một triệu phú treo giải 1 triệu đô cho bất kỳ ai sống thọ hơn bà.

La sua età fu così sorprendente, che un milionario promise 1 milione di dollari a chiunque fosse riuscito a superarlo.

El simple hecho de llegar a esa edad hizo que un millonario prometiese USD 1 millón a cualquiera que pudiera batir su récord.

But in reality, living to this age or beyond is a feat that very few, maybe even no humans, are likely to accomplish.Human bodies just aren't built for extreme aging.Our capacity is set at about 90 years.

Nhưng trong thực tế, sống được đến tuổi này hoặc hơn nữa là một thử thách mà rất ít, thậm chí không có người nào có thể làm được.Cơ thể con người không được thiết kế cho việc sống quá lâu.Cơ thể chúng ta được quy định vào tầm 90 năm.

Ma in realtà, vivere fino a quest'età, o oltre, è un'impresa che solo pochi o, addirittura, nessun essere umano è in grado di compiere.I nostri corpi non sono fatti per un invecchiamento estremo.Il nostro limite è fissato a 90 anni circa.

Pero, en realidad, vivir hasta esa edad o más es una hazaña que solo unos pocos o, de hecho, ningún ser humano, puede lograr.El cuerpo humano no está hecho para resistir al envejecimiento prolongado: nuestro límite son los 90 años.

But what does aging really mean and how does it counteract the body's efforts to stay alive?

Nhưng sự già đi thật sự có ý nghĩa gì và nó tương tác thế nào với nỗ lực sống của cơ thể?

Ma cos'è davvero l'invecchiamento e qual è la sua risposta ai costanti tentativi del corpo di rimanere in vita?

Pero, ¿qué significa realmente envejecer y cómo contrarrestar los esfuerzos del organismo para mantenerse con vida?

We know intuitively what it means to age.

Chúng ta hiểu theo bản năng sự lão hóa là gì.

Sappiamo intuitivamente cosa voglia dire invecchiare.

Sabemos intuitivamente lo que significa envejecer.

For some, it means growing up, while for others, it's growing old.

Đối với một số người, nó có nghĩa là lớn lên.với những người khác, nó nghĩa là già đi.

Per alcuni significa crescere, per altri è diventare vecchi.

Para algunos, significa crecer, mientras que para otros es hacerse mayor.

Yet finding a strict scientific definition of aging is a challenge.

Tìm ra một định nghĩa khoa học chính xác cho sự lão hóa là một thử thách.

Tuttavia è una sfida trovarne una definizione scientifica rigorosa.

Sin embargo, es un reto encontrar una definición científica rigurosa.

What we can say is that aging occurs when intrinsic processes and interactions with the environment, like sunlight, and toxins in the air, water, and our diets, cause changes in the structure and function of the body's molecules and cells.

Điều chúng ta có thể nói là sự lão hóa xảy ra khi những quá trình trong cơ thể và những trao đổi với ngoài môi trường, như ánh sáng, và những chất độc trong không khí, nước, và chế độ ăn uống của mình, gây nên những thay đổi về mặt cấu trúc và chức năng của những phân tử và tế bào trong cơ thể.

Si può affermare che l'invecchiamento avvenga quando processi intrinseci e interazioni con l'ambiente, come la luce solare, le tossine nell'aria, nell'acqua e l'alimentazione, provocano cambiamenti nella struttura e nella funzione delle molecole e delle cellule del corpo.

Se puede decir que el envejecimiento ocurre cuando los procesos intrínsecos y las interacciones con el medio ambiente, como la luz solar, las toxinas del aire y del agua, junto a nuestra dieta, provocan cambios en la estructura y la función de las moléculas y células del cuerpo.

Those changes in turn drive their decline, and subsequently, the failure of the whole organism.

Những thay đổi đó sẽ dẫn đến sự suy giảm chức năng, và theo đó, là sự chết dần của cả cơ thể.

Tali cambiamenti, a loro volta, portano al declino e, successivamente, al cedimento dell'intero organismo.

Estos cambios a su vez conducen a su declive, y finalmente a un fallo en todo el organismo.

The exact mechanisms of aging are poorly understood.

Không ai hiểu chính xác cơ chế già đi của cơ thể.

I meccanismi esatti dell'invecchiamento sono poco chiari.

Los mecanismos exactos del envejecimiento son poco conocidos.

But recently, scientists have identified nine physiological traits, ranging from genetic changes to alterations in a cell's regenerative ability that play a central role.

Nhưng gần đây, các nhà khoa học đã xác định chín tính trạng sinh lý học, từ những thay đổi về mặt di truyền đến những thay đổi về khả năng tự tái tạo của tế bào đóng góp chủ đạo trong sự lão hóa.

Ma di recente, gli scienziati hanno indicato nove tratti fisiologici che vanno dai cambiamenti genetici alle alterazioni nell'abilità rigenerativa delle cellule, che svolgono un ruolo centrale.

Recientemente, los científicos han identificado 9 rasgos fisiológicos, desde cambios genéticos hasta cambios en la capacidad regenerativa celular, que juegan un papel central en esto.

Firstly, as the years pass, our bodies accumulate genetic damage in the form of DNA lesions.

Đầu tiên, qua thời gian, cơ thể chúng ta tích tụ những tổn thương về mặt di truyền qua những tổn thương trên DNA.

Innanzitutto, col passare degli anni, i nostri corpi accumulano danni genetici, sotto forma di lesioni del DNA.

Para empezar, con el paso de los años, el cuerpo acumula daño genético en forma de lesiones del ADN.

These occur naturally when the body's DNA replicates, but also in non-dividing cells.

Quá trình này xảy ra tự nhiên khi DNA tự nhân đôi, cũng như trong những tế bào không phân chia.

Queste si verificano naturalmente quando il DNA del corpo si duplica, ma si trovano anche nelle cellule che non si dividono.

Estas se producen de forma natural tanto en células donde el ADN se replica como también en las células que no se dividen.

Organelles called mitochondria are especially prone to this damage.

Những bào quan như ti thể đặc biệt dễ bị loại tổn thương này.

Gli organuli chiamati mitocondri sono particolarmente inclini a questo danno.

Los orgánulos llamados mitocondrias son especialmente propensos a este daño.

Mitochondria produce adenosine triphosphate, or ATP, the main energy source for all cellular processes, plus mitochondria regulate many different cell activities and play an important role in programmed cell death.

Ti thể sản sinh ra adenosine triphosphate, viết tắt là ATP, nguồn năng lượng chính cho mọi quá trình trao đổi chất tế bào, hơn nữa, ti thể điều hòa nhiều hoạt động khác của tế bào và đóng vai trò quan trọng trong việc quy định tế bào chết.

I mitocondri producono adenosina trifosfato, o ATP, la fonte di energia principale per tutti i processi cellulari; inoltre, i mitocondri regolano diverse attività cellulari e svolgono un ruolo importante nella morte cellulare programmata.

Las mitocondrias producen trifosfato de adenosina, o ATP, la fuente principal de energía para los procesos celulares, además de regular muchas actividades celulares diferentes y jugar un importante papel en la muerte celular programada.

If mitochondrial function declines, then cells and, later on, whole organs, deteriorate, too.

Nếu chức năng của ti thể suy giảm, thì tế bào và tiếp đến là cả cơ quan nội tạng đó sẽ dần suy kiệt.

Se la funzione mitocondriale diminuisce, anche le cellule e di conseguenza gli organi interi si deteriorano.

Si la función mitocondrial disminuye, entonces las células y, más tarde, órganos enteros, se deterioran.

Other changes are known to occur in the expression patterns of genes, also known as epigenetic alterations, that affect the body's tissues and cells.

Những thay đổi khác xảy ra qua quá trình biểu hiện gen, còn được biết đến là sự thay đổi trên di truyền.ảnh hưởng đến mô và tế bào của cơ thể.

Altri cambiamenti avvengono nei modelli di espressione dei geni, anche noti come alterazioni epigenetiche, che interessano i tessuti e le cellule del corpo.

Otros cambios se llevan a cabo en los patrones de expresión de genes, también conocidas como alteraciones epigenéticas y que afectan a los tejidos y células del cuerpo.

Genes silenced or expressed only at low levels in newborns become prominent in older people, leading to the development of degenerative diseases, like Alzheimer's, which accelerate aging.

Những gen được biểu hiện hoặc im lặng với tần suất thấp ở trẻ sơ sinh sẽ hoạt động mạnh hơn ở người lớn tuổi, dẫn đến sự phát triển của những bệnh thoái hóa, như là Alzheimer, phát triển dần theo tuổi tác.

Geni silenziati o espressi, a livelli ridotti nei neonati, diventano evidenti in persone più anziane, portando allo sviluppo di malattie degenerative, come l'Alzheimer, che accelerano l'invecchiamento.

Los genes silenciados o poco expresados en los recién nacidos se expresan a una edad avanzada lo que conduce al desarrollo de enfermedades degenerativas, como la enfermedad de Alzheimer que aceleran el envejecimiento.

Even if we could avoid all these harmful genetic alterations, not even our own cells could save us.

Ngay cả khi ta có thể tránh tất cả những sự biến đổi gen nguy hiểm này, ngay cả những tế bào của ta cũng không thể cứu được ta.

Anche se riuscissimo a evitare tutte queste alterazioni genetiche nocive, nemmeno le nostre cellule potrebbero salvarci.

Aunque pudiéramos evitar todas estas alteraciones genéticas perjudiciales ni siquiera nuestras propias células pueden salvarnos.

The fact remains that cellular regeneration, the very stuff of life, declines as we age.

Sự thật là sự tái tạo tế bào, cái gốc của sự sống, suy giảm khi chúng ta già đi.

Rimane il fatto che la rigenerazione cellulare, la vera essenza di vita, degrada man mano che si invecchia.

El hecho es que la regeneración celular, la verdadera esencia de la vida, disminuye a medida que envejecemos.

The DNA in our cells is packaged within chromosomes, each of which has two protective regions at the extremities called telomeres.Those shorten every time cells replicate.When telomeres become too short, cells stop replicating and die, slowing the body's ability to renew itself.

DNA trong tế bào của chúng ta cuộn lại trong những nhiễm sắc thể, mỗi cái có hai vùng được bảo vệ ở đầu được gọi là telomere.Các đầu này ngắn lại mỗi khi tế bào nhân đôi.Khi telomere trở nên quá ngắn, tế bào sẽ ngừng nhân đôi và chết, làm chậm khả năng phục hồi của cơ thể.

Il DNA nelle nostre cellule è contenuto nei cromosomi, ciascuno di quali ha 2 regioni protettive alle estremità, chiamate telomeri.Questi si accorciano ogni volta che le cellule si duplicano.Quando i telomeri diventano troppo corti, le cellule smettono di duplicarsi e muiono, rallentando la capacità del corpo di rinnovarsi.

El ADN de nuestras células se almacena en cromosomas cuyos extremos, llamados telómeros, tienen dos regiones de protección.Estos telómeros se acortan cada vez que las células se replican, y cuando llegan a ser demasiado cortos las células dejan de replicarse y mueren, ralentizando así la capacidad del cuerpo para renovarse.

With age, cells increasingly grow senescent, too, a process that halts the cell cycle in times of risk, like when cancer cells are proliferating.

Theo tuổi tác, các tế bào cũng dần trở nên già đi.một quá trình làm ngưng vòng đời của tế bào khi gặp nguy hiểm, như khi các tế bào ung thư phát triển quá mức.

Inoltre, con l'età le cellule diventano sempre più senescenti: un processo che arresta il ciclo cellulare in momenti di rischio, come quando le cellule tumorali stanno prolificando.

Con la edad, las células también se vuelven cada vez más senescentes, en un proceso que detiene el ciclo celular en tiempos de riesgo, por ejemplo cuando proliferan las células cancerosas.

But the response also kicks in more as we age, halting cell growth and cutting short their ability to replicate.

Nhưng phản ứng này xảy ra nhiều hơn khi chúng ta già đi, làm ngăn sự phát triển của tế bào và giảm khả năng nhân đôi của chúng.

Ma la risposta è più efficace man mano che si invecchia, arrestando la crescita cellulare e ponendo fine alla loro capacità di duplicarsi.

Pero también se vuelve más efectivo a medida que envejecemos, deteniendo el crecimiento celular y poniendo fin a la replicación.

Aging also involves stem cells that reside in many tissues and have the property of dividing without limits to replenish other cells.

Sự lão hóa cũng ảnh hưởng đến những tế bào gốc nằm sâu trong các mô và có khả năng nhân đôi không giới hạn để thay thế cho các tế bào khác.

L'invecchiamento coinvolge anche cellule staminali che si trovano in molti tessuti e hanno la proprietà di dividersi senza limiti per rigenerare altre cellule.

El envejecimiento también afecta las células madre que residen en muchos tejidos y tienen la propiedad de dividirse incesantemente para reemplazar otras células.

As we get older, stem cells decrease in number and tend to lose their regenerative potential, affecting tissue renewal and maintenance of our organs original functions.

Khi chúng ta già đi, số lượng tế bào gốc giảm dần và mất dần khả năng tái tạo, ảnh hưởng đến quá trình tái tạo mô và bảo trì những chức năng nguyên thủy của các cơ quan.

Con l'invecchiamento, le cellule staminali diminuiscono di numero e tendono a perdere il loro potenziale rigenerativo, colpendo il rinnovo dei tessuti e la cura delle funzioni originali degli organi.

Conforme envejecemos, las células madre disminuyen en número y tienden a perder su potencial regenerativo, lo que afecta a la renovación de tejidos y el cuidado de las funciones originales de los órganos.

Other changes revolve around cells' ability to function properly.

Những thay đổi khác xoay quanh khả năng hoạt động bình thường của tế bào.

Altri cambiamenti riguardano la capacità delle cellule di funzionare adeguatamente.

Otros cambios incluyen la capacidad celular de funcionar correctamente.

As they age, they stop being able to do quality control on proteins, causing the accumulation of damaged and potentially toxic nutrients, leading to excessive metabolic activity that could be fatal for them.

Khi chúng già đi, chúng mất dần khả năng điều khiển protein, dẫn đến việc tích tụ những dưỡng chất bị tổn thương hoặc có nguy cơ độc hại, dẫn đến dư thừa những hoạt động chuyển hóa có thể gây nguy hiểm cho chúng.

Invecchiando, perdono la capacità di fare il controllo qualità delle proteine, provocando l'accumulo di nutrienti danneggiati e potenzialmente tossici e portando a un'eccessiva attività metabolica che potrebbe essergli fatale.

Conforme envejecen, pierden la capacidad de controlar la calidad proteica, lo que causa la acumulación de nutrientes dañinos y potencialmente tóxicos, e induce una actividad metabólica excesiva que podría resultarles letal.

Intercellular communication also slows, ultimately undermining the body's functional ability.

Sự liên lạc giữa các tế bào cũng bị chậm lại, cuối cùng phá hủy hoàn toàn chức năng của cơ thể.

Anche la comunicazione intercellulare rallenta, danneggiando infine la capacità funzionale del corpo.

La comunicación intercelular también se ralentiza, lo que en última instancia perjudica la capacidad funcional del cuerpo.

There's a lot we don't yet understand about aging.

Có rất nhiều thứ chúng ta vẫn chưa hiểu rõ về sự lão hóa.

Ci sono ancora un sacco di cose che non capiamo sull'invecchiamento.

Todavía hay mucho que no entendemos sobre el envejecimiento.

Ultimately, does longer life as we know it come down to diet, exercise, medicine, or something else?

Cuối cùng thì liệu cuộc sống của chúng ta được kéo dài do chế độ dinh dưỡng, tập thể dục, thuốc men, hay là thứ gì khác?

In conclusione, una vita più lunga dipende dall'alimentazione, l'esercizio, la medicina o da qualcos'altro?

En última instancia, ¿una vida más larga tal como la conocemos depende de la dieta, el ejercicio, la medicina u otra cosa?

Will future technologies, like cell-repairing nanobots, or gene therapy, artificially extend our years?

Liệu những công nghệ trong tương lai như nanobot khắc phục tế bào, hay là điều trị gen, sẽ giúp kéo dài cuộc sống của ta?

Le future tecnologie, come la riparazione cellulare dei nanobot o la terapia genica, allungheranno artificialmente la nostra età?

¿Serán las tecnologías futuras, como los nanobots para la reparación celular o la terapia génica, lo que alargará artificialmente nuestra vida?

And do we want to live longer than we already do?

Và liệu chúng ta có thật sự muốn sống lâu hơn không?

Vogliamo davvero vivere più a lungo di quanto già facciamo?

¿De hecho queremos vivir más de lo que ya vivimos?

Starting with 122 years as inspiration, there's no telling where our curiosity might take us.

Bắt đầu với cảm hứng là mốc 122 năm, không có gì nói trước được trí tò mò của ta sẽ đưa ta đến đâu.

Prendendo come ispirazione i 122 anni, non si può mai dire dove ci potrebbe portare la nostra curiosità.

Si nos inspiramos en una vida de 122 años nunca se sabe a dónde nos puede llevar nuestra curiosidad.

I'm delighted to be here.

Tôi thấy vui mừng khi có mặt tại đây.

Sono felice di essere qui.

Estoy contento de estar aquí.

I'm honored by the invitation, and thanks.

Tôi vinh dự khi được mời đến và cảm ơn vì điều đó.

Sono onorato dell'invito, grazie.

Me siento honrado por la invitación, gracias.

I would love to talk about stuff that I'm interested in, but unfortunately, I suspect that what I'm interested in won't interest many other people.

Tôi rất muốn nói về những thứ mà tôi đang quan tâm, nhưng không may, tôi nghi ngờ những thứ mà tôi đang quan tâm sẽ không hứng thú với nhiều người.

Vorrei parlare di cose interessanti per me, ma sfortunatamente, temo che cio' che interessa me non interessi molti altri.

Me encantaría hablar acerca de las cosas que me interesan, pero me temo que lo que a mí me interesa no es del interés de las demás personas.

First off, my badge says I'm an astronomer.

Trước hết, chiếc huy hiệu của tôi nói tôi là một nhà thiên văn học.

Prima di tutto, il mio tesserino dice che sono un astronomo.

Primero que nada, mi credencial dice que soy astrónomo.

I would love to talk about my astronomy, but I suspect that the number of people who are interested in radiative transfer in non-gray atmospheres and polarization of light in Jupiter's upper atmosphere are the number of people who'd fit in a bus shelter.

Tôi muốn nói về thiên văn học của tôi, nhưng tôi nghi ngờ số người quan tâm đến năng lượng bức xạ trong bầu khí quyển không phải xám và sự phân cực của ánh sáng trên bầu không khí cao hơn trên sao Mộc trên số người lấp đầy một chỗ trú xe bus.

Mi piacerebbe parlare della mia astronomia, ma ho il sospetto che il numero di persone interessate al trasporto radiativo in atmosfere non-grigie e alla polarizzazione della luce nell'alta atmosfera di Giove corrisponda al numero di persone che possono stare sotto una pensilina dell'autobus.

Me encantaría hablar de la astronomía, pero sospecho que el número de personas interesadas en transferencia radioactiva en atmósferas no-grises y la polarización de la luz en la atmósfera superior de Júpiter equivale al número de personas que caben en la marquesina de un autobús.

So I'm not going to talk about that.

Vì vậy mà tôi sẽ không nói về những điều đó.

Cosi' non parlero' di questo.

Así que no voy a hablar de eso.

It would be just as much fun to talk about some stuff that happened in 1986 and 1987, when a computer hacker is breaking into our systems over at Lawrence Berkeley Labs.

Chúng sẽ chỉ vui hơn khi nói về một vài thứ đã xảy ra trong năm 1986 và 1987, khi một hacker máy tính đang phá vỡ đột nhập vào hệ thống của chúng tôi tại phòng thí nghiệm Lawrence Berkeley.

E sarebbe altrettanto divertente parlare di cose successe nel 1986 o nel 1987, quando un hacker si stava infiltrando nei nostri sistemi ai Laboratori Lawrence Berkeley.

Igual de divertido es hablar de cosas que pasaron en 1986 y 1987, cuando un pirata informático penetró los sistemas de los Laboratorios en Lawrence Berkeley.

And I caught the guys, and they turned out to be working for what was then the Soviet KGB, and stealing information and selling it.

Và tôi đã bắt gặp bọn họ, hóa ra họ làm việc cho tổ chức mà sau này có tên là Soviet KGB, lấy cắp thông tin và bán nó.

Ho catturato il tizio, ed e' venuto fuori che lavorava per l'allora KGB sovietico, rubava informazioni e le rivendeva.

Y agarré a los tipos, que resultaron estar trabajando para la entonces KGB soviética, robaban información para venderla.

And I'd love to talk about that -- and it'd be fun -- but, 20 years later ...I find computer security, frankly, to be kind of boring.

Và tôi muốn nói về điều đó - chúng thực sự vui đấy Nhưng 20 năm sau, tôi thấy an ninh máy tính, thẳng thắn, là loại chán ngắt.

E mi piacerebbe parlare di questo -- sarebbe divertente -- Ma, 20 anni dopo ... trovo la sicurezza informatica francamente un po' noiosa.

Y me encantaría hablar de eso -- y es divertido -- pero 20 años después... francamente la seguridad informática es como aburrida.

It's tedious.I'm -- The first time you do something, it's science.The second time, it's engineering.A third time, it's just being a technician.I'm a scientist.

Chúng thiếu hấp dẫn.Tôi... Lần đầu mà bạn làm điều gì đó, chúng là khoa học Trong lần thứ hai, chúng là kĩ sư Trong lần thứ ba, chúng chỉ là một nhà kỹ thuật viên Tôi là một nhà khoa học.

Un vero tedio.Io -- La prima volta che fai una cosa, e' scienza.La seconda e' ingegneria.La terza e' soltanto essere un tecnico.Io sono uno scienziato.

Es tediosa.Yo... La primera vez que haces algo es ciencia.La segunda vez, es ingeniería.La tercera vez, no eres más que un técnico.Yo soy científico.

Once I do something, I do something else.

Mỗi khi tôi làm cái gì đó, tôi lại làm thứ khác.

Una volta fatta una cosa, ne faccio un'altra.

Una vez que hago algo, entonces hago algo diferente.

So, I'm not going to talk about that.

Vì thế mà tôi sẽ không nói về điều đó.

Cosi' non parlero' di questo.

Así que no voy a hablar de eso.

Nor am I going to talk about what I think are obvious statements from my first book, "Silicon Snake Oil," or my second book, nor am I going to talk about why I believe computers don't belong in schools.I feel that there's a massive and bizarre idea going around that we have to bring more computers into schools.My idea is: no!

Cũng không phải tôi sẽ nói những thứ tôi nghĩ là báo cáo khoa học rõ ràng từ quyển sách đầu tiên của mình, 'Silicon Snake Oil", hoặc cuốn thứ hai của tôi, cũng không phải tôi sẽ nói về tại sao tôi tin máy tính không thuộc về trường học.Tôi cảm thấy phải có một ý tưởng vô cùng lớn và kì lạ xảy ra khiến chúng ta phải mang nhiều máy tính hơn vào trường học Ý kiến của tôi là: Không!

E neanche parlero' delle dichiarazioni che ritengo ovvie del mio primo libro Silicon Snake Oil, o del mio secondo libro, ne' parlero' del perché credo che i computer non debbano entrare nelle scuole.Credo che esista una curiosa e diffusa convinzione che si debbano portare piu' computers nelle scuole.La mia idea e': No!

Tampoco voy a hablar de lo que pienso son afirmaciones obvias de mi primer libro, "Silicon Snake Oil" ó de mi segundo libro, tampoco voy a hablar de eso, porque creo que las computadoras no pertenecen en las escuelas.Siento que hay una idea extendida y bizarra rondando que debemos llevar más computadoras en las escuelas.Mi idea es: ¡No!

No!

Không!

No!

¡No!

Get them out of schools, and keep them out of schools.

Đưa chúng ra khỏi trường học, giữ chúng ở ngoài trường học.

Tirateli fuori dalle scuole e lasciateli fuori.

Sáquenlas de las escuelas y manténgalas lejos de las escuelas.

And I'd love to talk about this, but I think the argument is so obvious to anyone who's hung around a fourth grade classroom that it doesn't need much talking about -- but I guess I may be very wrong about that, and everything else that I've said.

Và tôi rất muốn nói về điều này, nhưng tôi nghĩ những lí lẽ quá rõ ràng đối với bất cứ người nào từng lượn quanh phòng học lớp 4 mà không cần thiết để nói nhiều về nó.Nhưng tôi đoán tôi có thể rất sai lầm về điều này, và mọi thứ khác mà tôi từng nói.

E mi piacerebbe parlare di questo, ma credo che l'argomento sia del tutto ovvio per chiunque abbia frequentato una quarta elementare e che non sia necessario parlarne ancora -- credo pero' che potrei aver torto, e parecchio, su questo e su tutto cio' che ho appena detto.

Y me encantaría hablar de esto, pero pienso que el argumento es obvio para quien haya pasado por un salón de cuarto grado, que no es necesario hablar mucho al respecto, pero adivino que puedo estar equivocado en eso y todo lo demás que voy a decir.

So don't go back and read my dissertation.

Vì vậy mà đừng quay lại và đọc bài nghị luận của tôi.

Allora non andate a leggere la mia dissertazione.

Así que no se les ocurra leer mi tesis.

It probably has lies in it as well.Having said that, I outlined my talk about five minutes ago. And if you look at it over here, the main thing I wrote on my thumb was the future.

Nó có khả năng có những lời nói dối tốt đẹp.Mặc dù đã nói như vậy, tôi đã phác thảo cuộc nói chuyện của tôi khoảng 5 phút trước Và nếu các bạn nhìn vào chúng tại đây, thứ mà chính tôi đã viết trên ngón tay cái là future.

Probabilmente include anche bugie.Detto questo, ho delineato il mio intervento cinque minuti fa. E se guardate proprio qui, la cosa piu' importante che ho scritto sul pollice e' il futuro.

Es probable que además encuentren mentiras.Dicho eso, mi plática la esbozé hace cinco minutos. Y si miran aquí, lo más importante que escribí en mi pulgar fue el futuro.

I'm supposed to talk about the future, yes?

Có phải tôi sẽ nói về tương lai?

Dovrei parlare del futuro, no?

Se supone que voy a hablar acerca del futuro ¿correcto?

Oh, right.

Ồ, đúng vậy.

Bene.

Correcto.

And my feeling is, asking me to talk about the future is bizarre, because I've got gray hair, and so, it's kind of silly for me to talk about the future.

Và cảm giác của tôi là, yêu cầu tôi nói về tương lai thật là kì lạ, bởi vì tóc tôi đã bạc rồi, và chính vì vậy, thật là dễ chịu với tôi để nói về tương lai.

La mia sensazione e' che e' strano chiedermi di parlare del futuro, perche' ho i capelli grigi, allora mi sembra sciocco che io parli del futuro.

Y mi sentir es que pedirme que hable del futuro es bizarro, porque tengo canas, y entonces es como tonto para mí hablar del futuro.

In fact, I think that if you really want to know what the future's going to be, if you really want to know about the future, don't ask a technologist, a scientist, a physicist.No!Don't ask somebody who's writing code.No, if you want to know what society's going to be like in 20 years, ask a kindergarten teacher.They know.In fact, don't ask just any kindergarten teacher, ask an experienced one.

Trong thực tế, tôi nghĩ nếu bạn thực sự muốn biết tương lai sẽ trở thành thế nào, nếu bạn thực sự muốn biết về tương lai, đừng hỏi một kỹ sư, một nhà khoa học, một nhà vật lí.Không!Đừng hỏi bất cử ai viết code Không, nếu bạn muốn biết những gì thuộc về xã hội sẽ xảy ra như thế nào trong 20 năm, hãy hỏi một giáo viên mầm non.Họ biết.Thực tế, đừng chỉ hỏi một vài giáo viên mầm non, hãy hỏi một người có kinh nghiệm.

In realta', se davvero si vuol sapere come sarà il futuro, se davvero si vuol sapere qualcosa del futuro, non chiedetelo a un tecnico, a uno scienziato, a un fisico.No!Non chiedete a nessuno che scrive codice di programmazione.No, se si vuol sapere come sarà la societa' fra vent'anni, chiedetelo ai maestri dell'asilo.Loro sanno, Anzi, non chiedetelo ad uno qualunque dei maestri, chiedetelo a uno che abbia esperienza.

De hecho, pienso que si en realidad quieren saber cómo va a ser el futuro, si realmente quieren saber sobre el futuro, no le pregunten a un tecnólogo, a un científico o a un físico.¡No!No le pregunten a quien escriba código.No, si quieren saber cómo va a ser la sociedad en 20 años, pregunten a un maestro de jardín de niños.Ellos saben.De hecho, no pregunten a cualquier maestro de jardín de niños, pregúntenle a uno con experiencia.

They're the ones who know what society is going to be like in another generation.

Họ là những người mà biết xã hội sẽ diễn ra như thế nào trong thế hệ tiếp theo.

Sono loro a sapere come sarà la societa' nella prossima generazione.

Ellos son quienes saben cómo será la sociedad en otra generación.

I don't.

Tôi không biết.

Io non lo so.

Yo no.

Nor, I suspect, do many other people who are talking about what the future will bring.

Cũng không phải tôi nghi ngờ rằng, có phải nhiều người khác đang nói về những thứ mà tương lai đem lại.

E neanche, lo sospetto, tutti quelli che parlano di che cosa ci portera' il futuro.

Y sospecho que tampoco muchas otras personas que hablan sobre lo que el futuro traerá.

Certainly, all of us can imagine these cool new things that are going to be there.

Chắc chắn tất cả bọn họ có thể tưởng tượng ra những thứ rất ngầu sẽ có mặt ở đó.

Certo, chiunque e' in grado di immaginare tutte quelle bellissime cose che ci saranno.

Ciertamente, todos nosotros podemos imaginar estas nuevas fabulosas cosas que habrá.

But to me, things aren't the future.

Nhưng với tôi, những thứ đó không phải là tương lai.

Ma, per me, le cose non sono il futuro.

Pero para mí, las cosas no son el futuro.

What I ask myself is, what's society is going to be like, when the kids today are phenomenally good at text messaging and spend a huge amount of on-screen time, but have never gone bowling together?

Những thứ tôi tự hỏi bản thân, những điều mà xã hội sẻ xảy ra, khi những đứa trẻ ngày nay đều giỏi một cách phi thường với việc nhắn tin và dành một lượng khổng lồ thời gian trên màn hình máy tính nhưng không bao giờ đi chơi bowling cùng nhau?

Quello che mi chiedo è come sarà la società quando i bambini di oggi sono fenomenali coi messaggini e stanno per tempi lunghissimi davanti ad uno schermo, ma non hanno mai giocato a bowling in compagnia.

Lo que me pregunto es cómo será la sociedad, con niños extraordinariamente buenos para mandar mensajes de texto que pasan mucho tiempo viendo la pantalla encendida y que nunca han ido a jugar boliche juntos.

Change is happening, and the change that is happening is not one that is in software.

Thay đổi đang diễn ra, và thay đổi xảy ra không phải nằm ở một phần mềm.

Il cambiamento sta avvenendo, e il cambiamento che avviene non e' quello che sta nel software.

El cambio está ocurriendo y el cambio que se está dando no es uno que esté en el software.

But that's not what I'm going to talk about.I'd love to talk about it, it'd be fun, but I want to talk about what I'm doing now.What am I doing now?

Nhưng đó không phải là những gì tôi sắp nói về.Tôi muốn nói về nó, chúng rất thú vị, nhưng tôi muốn nói về những thứ mà tôi đang làm ngay bây giờ.Tôi đang làm cái gì nhỉ?

Ma non e' questo ciò di cui parlero'.Mi piacerebbe parlarne, sarebbe divertente, ma voglio parlare di cio' di cui mi occupo attualmente.Cosa sto facendo in questo momento?

Pero eso no es de lo que voy a hablar.Me encantaría hablar de esto, sería divertido, pero quiero hablar acerca de lo que estoy haciendo ¿qué estoy haciendo?

Oh -- the other thing that I think I'd like to talk about is right over here.

Ồ -- Một thứ khác mà tôi nghĩ tôi muốn nói về ở ngay trên đây.

Oh -- l'altra cosa di cui vorrei parlare e' proprio qui.

Ah, la otra cosa que pienso de la que me gustaría hablar está justo aquí.

Right over here.

Ngay trên đây này.

Proprio qui.

Justo aquí.

Is that visible?

Chúng vô hình ư?

Si vede?

¿Se alcanza a ver?

What I'd like to talk about is one-sided things.

Điều mà tôi muốn nói về là những thứ có một mặt.

Cio' di cui vorrei parlare sono gli oggetti ad una sola superficie.

De lo que me gustaría hablar es de cosas con un solo lado.

I would dearly love to talk about things that have one side.

Tôi tha thiết mong nói chuyện về những thứ mà có một mặt.

Veramente vorrei parlare delle cose che hanno una sola superficie.

Me fascinaría hablar de cosas que tienen un solo lado.

Because I love Mobius loops.

Bởi vì tôi yêu vòng lặp Mobilus.

Perche' mi piacciono gli anelli di Mobius.

Porque amo las cintas de Moebius.

I not only love Mobius loops, but I'm one of the very few people, if not the only person in the world, that makes Klein bottles.

Tôi không chỉ yêu vòng lặp Mobius, nhưng tôi là một trong số ít người, nếu không phải là người duy nhất trên thế giới, mà làm ra những chiếc chai Klein.

Non solo amo gli anelli di Mobius, ma sono uno dei pochi, se non l'unico al mondo, che costruisce le bottiglie di Klein.

No sólo amo las cintas de Moebius sino que soy una de las pocas personas, si no es que la única, que hace botellas Klein.

Right away, I hope that all of your eyes glaze over.

Ngay lập tức, tôi hy vọng rằng tất cả những đôi mắt nhòe của chúng ta không còn nữa.

Ecco qua, spero rimaniate tutti incantati.

Justo aquí, espero que todos sus ojos miren aquí.

This is a Klein bottle.

Đây là một chiếc chai Klein.

Questa e' una bottiglia di Klein.

Esta es una botella Klein.

For those of you in the audience who know, you roll your eyes and say, yup, I know all about it.

Đối với những người trong khán phòng này biết, bạn sẽ cuộn tròn mắt lên và nó, yup, tôi biết tất cả về chúng.

Per quelli nel pubblico che gia' sanno, alzate pure gli occhi al cielo e dite SI, so gia' tutto.

Para quienes en la audiencia lo sepan, abran sus ojos y digan, yep.Ya lo sé.

It's one sided.

Nó là một mặt.

Ha un solo lato.

Tiene un solo lado.

It's a bottle whose inside is its outside.It has zero volume.And it's non-orientable.

Nó là một chiếc chai mà bên trong nó chính là bên ngoài.Nó có thể tích bằng không.Và nó không có định hướng.

E' una bottiglia il cui interno e' il suo esterno.Ha un volume uguale a zero.E non e' orientabile.

Es una botella de adentro hacia afuera.Tiene volumen cero y no se puede orientar.

It has wonderful properties.

Nó có những tính chất tuyệt vời.

Ha proprieta' fantastiche.

Tiene propiedades maravillosas.

If you take two Mobius loops and sew their common edge together, you get one of these, and I make them out of glass.And I'd love to talk to you about this, but I don't have much in the way of ... things to say because -- However, the "D" in TED of course stands for design.Just two weeks ago I made -- you know, I've been making small, medium and big Klein bottles for the trade.But what I've just made -- and I'm delighted to show you, first time in public here.This is a Klein bottle wine bottle, which, although in four dimensions it shouldn't be able to hold any fluid at all, it's perfectly capable of doing so because our universe has only three spatial dimensions.

Nếu bạn có hai vòng lặp Mobius và khâu các cạnh của chúng lại với nhau, bạn sẽ có một trong những thứ đó, và tôi sẽ làm chúng ra ngoài những chiếc kính.Và tối rất muốn nói với bạn điều này, nhưng tôi không có nhiều cách ... những thứ để nói bởi vì Tuy nhiên, chữ D trong TED là viết tắt của Design Chỉ 2 tuần trước tôi đã làm -- Các bạn biết đấy, tôi vừa mới làm những chiếc chai Klein cỡ nhỏ, trung bình và lớn để bán.Nhưng những thứ mà tôi vừa làm -- và tôi rất vinh dự khi được khoe với các bạn, lần đầu tiên công bố ở đây.Đây chính là một chai rượu vang Klein, thứ này, mặc dù nằm trong 4 hướng nhưng chúng không nên để bắt cứ chất lỏng chất lỏng nào cả nó hoàn toàn có khả năng làm như vậy bởi vì vũ trụ của chúng ta chỉ có không gian ba chiều.

Se prendete due anelli di Mobius e saldate il bordo che hanno in comune, otterrete una di queste, e io le ho fatte di vetro.E mi piacerebbe molto parlarne, ma non ho molte... cose da dire perche' -- Comunque, la "D" in "TED" ovviamente sta per design.Proprio due settimane fa ho costruito -- sapete, ho fatto bottiglie di Klein piccole, medie e grandi da mettere in commercio.Ma cio' che ho costruito -- e ho il piacere di presentarlo qui per la prima volta in pubblico.Questa e' una bottiglia di Klein per il vino, che , malgrado abbia quattro dimensioni e non debba perciò essere in grado di contenere un fluido, e' perfettamente in grado di farlo perche' il nostro universo ha solo tre dimensioni spaziali.

Si se toman dos cintas de Moebius y sus lados comunes se cosen juntos entonces tienen uno de estos y yo los hago de vidrio.Y me encantaría hablarles de esto, pero no tengo mucho en términos de...cosas que decir porque... Sin embargo, la "D" en "TED" por supuesto es de diseño.Justo hace dos semanas hice... bueno, he estado haciendo botellas Klein, chicas, medianas y grandes para comerciar.Pero la que acabo de hacer y me alegra mostrárselos, por primera vez en público aquí, es esta botella Klein de vino, que, aunque tiene cuatro dimensiones no debería ser capaz de contener líquido en lo absoluto, es perfectamente capaz de hacerlo porque nuestro universo tiene sólo tres dimensiones espaciales.

And because our universe is only three spatial dimensions, it can hold fluids.

và bởi vì vũ trụ của chúng ta chỉ là không gian ba chiều, nó có thể đựng chất lỏng.

E poiche' il nostro universo ha solo tre dimensioni spaziali, è in grado di contenere fluidi.

Y como nuestro universo sólo tiene tres dimensiones espaciales, puede contener fluídos.

So it's highly -- that one's the cool one.

Vì thế mà nó cao -- Nó là thứ rất sành điệu đấy.

Cosi' e' soprattutto -- questa e' quella piu' bella.

Es sumamente... este está fabuloso.

That was a month of my life.

Đó đã là một tháng của đời tôi.

Rappresenta un mese della mia vita.

Me tomó un mes de mi vida.

But although I would love to talk about topology with you, I'm not going to.

Nhưng mặc dù tôi muốn nói về hình học topo với các bạn, nhưng tôi sẽ không làm.

Anche se vorrei veramente parlarvi di topologia, non lo faro'.

Pero aunque me encantaría hablarles de topología, no lo voy a hacer.

Instead, I'm going to mention my mom, who passed away last summer.

Thay vào đó, tôi sẽ đề cập đến mẹ tôi, người đã qua đời vào mùa hè vừa rồi.

Vorrei invece ricordare mia mamma, che e' mancata la scorsa estate.

En su lugar voy a hablar de mi mami, que falleció el verano pasado.

Had collected photographs of me, as mothers will do.

Thu thập những bức ảnh của tôi, như các bà mẹ khác sẽ làm.

Raccoglieva mie foto, come fanno le mamme.

Ella había guardado fotos mías como hacen todas las madres.

Could somebody put this guy up?

Ai có thể đưa anh chàng này lên?

Qualcuno potrebbe accendere questo coso?

¿Puede alguien aguantar a este tipo?

And I looked over her album and she had collected a picture of me, standing -- well, sitting -- in 1969, in front of a bunch of dials.

Và tôi đã nhìn qua album của bà và bà đã đã thu thập một bức ảnh về tôi, đang đứng -- à, đang ngồi -- năm 1969, trước một loạt mặt đồng hồ.

Ho scorso il suo album e ho trovato una foto di me, in piedi -- beh, seduto, nel 1969, di fronte a un gruppo di quadranti.

Revisé su álbum y guardó una foto mía, parado, más bien, sentado, en 1969, en frente de un montón de tableros.

And I looked at it, and said, oh my god, that was me, when I was working at the electronic music studio!

Và tôi ngắm chúng, và nói, lạy chúa, đó chính là tôi, khi tôi đang làm việc tại phòng thu nhạc điện tử!

L'ho guardata e mi sono detto, dio mio!questo sono io quando lavoravo allo studio di musica elettronica!

La miré y dijé, dios mío, ¡ese era yo cuando trabajaba en un estudio de música electrónica!

As a technician, repairing and maintaining the electronic music studio at SUNY Buffalo.

Như một kĩ thuật viên, sửa chữa và duy trì phòng thu nhạc điện tử trong SUNY Buffalo.

Lavoravo come tecnico, riparavo e facevo manutenzione allo studio di musica elettronica alla SUNY di Buffalo.

Como técnico de reparación y mantenimiento en el estudio de música electrónica en SUNY, Búfalo.

And wow!

Và thật tuyệt!

Wow!

Y ¡guau!

Way back machine.

Chiếc máy quay trở lại.

Macchina antica.

Máquina vieja.

And I said to myself, oh yeah!

Và tôi nói với bản thân.oh yeah!

E mi sono detto, SI!

Y me dije ¡ah, sí!

And it sent me back.

Và chúng gửi lại cho tôi.

E mi ha rispedito indietro nel tempo.

Y me hizo recordar.

Soon after that, I found in another picture that she had, a picture of me.

Không lâu sau đó, tôi tìm thấy bức ảnh khác mà bà từng có, một bức ảnh của tôi.

Subito dopo, ho trovato un'altra fotografia nel suo album, una mia foto.

Poco después, encontré otra foto que ella tenía de mí.

This guy over here of course is me.

Chàng trai ở đây tất nhiên là tôi.

Questo tizio qui evidentemente sono io.

Este tipo aquí por supuesto soy yo.

This man is Robert Moog, the inventor of the Moog synthesizer, who passed away this past August.Robert Moog was a generous, kind person, extraordinarily competent engineer.A musician who took time from his life to teach me, a sophomore, a freshman at SUNY Buffalo.

Người đàn ông này là Robert Moog, nhà sáng chế của bộ tổng hợp Moog, người mà đã qua đời vào tháng 8 vừa rồi.Robert Moog là một người rất hào phóng, tốt bụng, kĩ sư có thẩm quyền đột suất Một người nhạc sĩ mà đã dành thời gian của cuộc đời anh ấy để dạy tôi một sinh viên năm hai, năm nhất ở SUNY Buffalo.

Questo invece e' Robert Moog, l'inventore del sintetizzatore di Moog, che e' venuto a mancare lo scorso agosto.Robert Moog era un uomo generoso e gentile, un ingegnere straordinariamente competente.Un musicista che ha preso dalla sua vita tempo per insegnare a me, uno studente del secondo anno, un nuovo arrivato alla SUNY di Buffalo.

Este hombre es Robert Moog, el inventor del sintetizador Moog, quién falleció en agosto pasado.Robert Moog fue una persona buena, generosa, ingeniero extraordinariamente competente.Un músico que dedicó tiempo de su vida a enseñarme, a un estudiante principiante en SUNY Búfalo.

He'd come up from Trumansburg to teach me not just about the Moog synthesizer, but we'd be sitting there -- I'm studying physics at the time.

Anh ấy đã đi lên từ Trumansburg để dạy tôi không chỉ về bộ tổng hợp Moog, nhưng chúng tôi rất muốn được ngồi ở đó -- Tôi đang học vật lí tại thời điểm đó.

Veniva da Trumnansburg per insegnarmi non soltanto il sintetizzatore di Moog, ma stavamo lì seduti -- Studiavo fisica allora.

Él había venido de Trumansburg a enseñarme no sólo sobre el sintetizador Moog, sino que nos sentábamos allí, yo estudiaba física en aquel entonces.

This is 1969, 70, 71.

Đó là những năm 1969, 70, 71.

Siamo nel 1969, 70, 71.

Esto era 1969, 70, 71.

We're studying physics, I'm studying physics, and he's saying, "That's a good thing to do.

Chúng tôi đang học vật lí, tôi đang học vật lí, và anh ý đang nói, "Đó là điều tốt để làm.

Stiamo studiando fisica, sto studiando fisica, e lui mi dice "E' un'ottima cosa.

Estábamos estudiando física, yo estudiaba física, y él decía: "Eso es algo bueno.

Don't get caught up in electronic music if you're doing physics."

Đừng cố gắng đuổi theo nhạc điện tử nếu cậu đang làm vật lí."

Non farti prendere dalla musica elettronica se stai studiando fisica."

No te dejes atrapar por la música electrónica si estás estudiando física".

Mentoring me.

Cố vấn tôi.

Mi faceva da mentore.

Fue mi mentor.

He'd come up and spend hours and hours with me.

Anh ta đi lên và dành giờ này đến giờ khác cho tôi.

Arrivava e trascorreva ore e ore con me.

Se pasaba horas y horas conmigo.