sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Wybrane zagadnienia rewitalizacji i adaptacji do zmian klimatu tradycyjnej architektury wiejskiej Artykuł jest próbą weryfikacji sposobu postrzegania architektury jako elementu statycznego w funkcji czasu, a w szerszym ujęciu - starzenia się architektury. Czas jako zmienna w architekturze i jego wpływu na bilans środowiskowy przedsięwzięcia jest problemem ogólnie znanym, tym niemniej bardzo rzadko poruszanym w kontekście architektury tradycyjnej. Historycznie czas był elementem „przeźroczystym” w ujęciu architektonicznym (nie dostrzegano jego wpływu, dopóki obiekt nie zestarzał się na tyle, że uległ awarii). Współcześnie czynnik czasu jest świadomie brany pod uwagę, jako element determinujący opłacalność i wykonalność inwestycji; inwestycję projektuje się na konkretny okres użytkowania traktując wymiar czasowy jako równoprawny z wymiarami przestrzennymi i symbolicznymi. Mając to na uwadze architekci i użytkownicy budynków świadomie traktują czas jako jeden z czynników determinujących i definiujących współczesną architekturę, będącą elementem przestrzeni antropogenicznej. Pozwala to podjąć próbę traktowania architektury jako elementu „elastycznego” względem dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości warunkowanej między innymi postępującymi zmianami klimatycznymi. Zdaniem autora istotne jest przeanalizowanie wpływu czasu na techniczne aspekty istniejącej architektury tradycyjnej, przy wznoszeniu której czynnik ten pierwotnie nie był uwzględniany. Architektura historyczna to architektura cenna pod wieloma względami, a do tego obłożona rygorem konserwacji zabytków, gdzie doprowadzenie do adekwatności pod względem wymagań energetycznych i klimaadaptacyjnych jest często bardzo skomplikowane; obecny stan rozchwiania klimatycznego, będącego konsekwencją postępujących zmian klimatu pokazuje zdaniem autora, że problem adaptacji tradycyjnej architektury wernakularnej do „nowej, cieplarnianej” rzeczywistości jest tematem ważnym, choć w nauce praktycznie nieporuszanym. Opisane w ramach studium przypadku działania z zakresu remontu i przebudowy historycznej, dziewiętnastowiecznej zabudowy mieszkaniowej pokazują zdaniem autora, że przy precyzyjnym i właściwym stosowaniu technik możliwe jest prowadzenie inwestycji w sposób wrażliwy na kwestie poszanowania dziedzictwa kulturowego i aspekty piękna w przestrzeni zurbanizowanej, jednocześnie w sposób adekwatny do współczesnych potrzeb z zakresu działań adaptacyjnych do zmian klimatycznych, uwzględniając przy tym cały cykl życia budynku w celu minimalizacji śladu węglowego inwestycji. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Nowa ewangelizacja „ludów pochrześcijańskich” Ewangelizacja jest pierwszym i podstawowym zadaniem wspólnoty chrześcijan. Rodzi się ona z wiary w Jezusa Chrystusa – Zbawiciela świata. Chrystus założył Kościół, który w sakramentalny sposób kontynuuje Jego soteryczną misję. Wspólnota eklezjalna nieustannie musi rozpoznawać znaki czasu i dostosowywać formy przekazu wiary do mentalności współczesnego człowieka. Przyglądając się uważnie krajom i społeczeństwom z dawien dawna chrześcijańskim, można zauważyć, że wiele z nich utraciło żywy zmysł wiary i w codziennej praktyce życia oddaliło się od Ewangelii, stając się ludami „pochrześcijańskimi”. Wobec obojętności religijnej, sekularyzacji oraz praktycznego ateizmu konieczne jest podjęcie nowej ewangelizacji – nowego sposobu proklamacji Dobrej Nowiny.
Papieże: Paweł VI, Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek podejmowali problematykę nowej ewangelizacji w swym zwyczajnym nauczaniu. Podkreślali, że Kościół jest wspólnotą „ewangelizującą” i zarazem „ewangelizowaną”. Aby osoby ochrzczone doprowadzić do ponownego spotkania z Jezusem Chrystusem i przez to ożywić ich wiarę, konieczne są nowe formy oraz metody, nowy język, a także „pastoralne nawrócenia”. Nowa ewangelizacja nie może pozostać hasłem duszpasterskim. Musi stać się misją wobec człowieka i świata, nowym rodzajem głoszenia orędzia o zbawieniu wewnątrz Kościoła, a więc w pewnym sensie „samoewangelizacją” wierzących w Jezusa Chrystusa. | nauki teologiczne |
Zastosowanie heads up surgery w chirurgii zaćmy i witrektomii Sformułowanie heads up surgery pochodzi od head up display – systemu wyświetlania danych w obrębie pola widzenia (np. pilotów) w lotnictwie w pozycji heads up, czyli bez konieczności pochylania głowy pilota nad panelem sterowania. W trakcie heads up surgery chirurg przeprowadza zabieg, patrząc nie przez okular mikroskopu operacyjnego, lecz obserwując mikroskopowy obraz przesyłany z kamery 3D na ogromny, płaski monitor. Dzięki temu dowolna liczba uczniów może przy użyciu okularów 3D śledzić przebieg operacji. Kolejną zaletą tej techniki jest niezwykła ergonomiczność. W skład systemu wizualizacji 3D poza monitorem i okularami 3D wchodzą kamera 3D i konsola z oprogramowaniem do przetwarzania obrazu 3D. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Niemieckie mapy turystyczne Karkonoszy do 1945 roku W artykule omówiono kształtowanie się mapy turystycznej Karkonoszy od momentu pojawienia się pierwszych górskich wędrówek do końca II wojny światowej. Najwięcej uwagi poświęcono prywatnej kartografii niemieckiej w XIX i pierwszej połowie XX w., gdy Karkonosze wraz z ziemią jeleniogórską stanowiły ważny i liczący się w Europie region turystyczny. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Pomiary i obserwacje opadów atmosferycznych i zjawisk pogodowych w Bytowie (1891-1917) W niniejszej pracy dokonano próby analizy serii pomiarowej opadów atmosferycznych i zjawisk pogodowych w Bytowie w latach 1891-1917. Za materiał źródłowy posłużyły unikatowe, wcześniej niepublikowane meldunki opadowe pochodzące z terenów dawnego zaboru pruskiego. Na podstawie wyników analizy ustalono i opisano zarówno charakterystyki dobowe, sezonowe i roczne sum opadu, jak i określono warunki pluwialne panujące w Bytowie. W latach 1891-1917 średnia roczna suma opadów wynosiła 646,8 mm, a 33,1% sumy wszystkich opadów notowanych było w okresie lata. Średnia liczba dni z opadem atmosferycznym wyniosła 150. Najwięcej dni zostało sklasyfikowanych jako dni z opadem słabym (średnio 65), a najmniej jako dni z opadem bardzo silnym (średnio 3). Analiza warunków pluwialnych wykazała występowanie trzech charakterystycznych okresów (1891-1897, 1898-1907, 1908-1917) i pozwoliła na identyfikację charakteru pluwialnego poszczególnych lat. Dodatkowo przedstawiono strukturę występowania wybranych zjawisk pogodowych, wykazując m.in., że w miesiącach letnich zarejestrowano 68% przypadków wszystkich dni z burzą, a zimą 45% wszystkich przypadków "silnego wiatru”. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ pyłów cementowych na niektóre właściwości gleb oraz stan drzewostanów sosnowych w otoczeniu Zakladów Cementowo-Wapienniczych "Lafarge" w Bielawach Celem podjętych badań była ocena wpływu pyłów cementowo-wapienniczych na niektóre właściwości gleb oraz na stan drzewostanów sosnowych w otoczeniu Zakładów Cementowo-Wapienniczych „Lafarge” w Bielawach. Badania przeprowadzono na próbkach pochodzących z dwóch profili gleb uprawnych: gleba bielicowa właściwa (P1), zlokalizowana na skraju lasu sosnowego, i gleba płowa typowa (P2) - oddalona o 200 m od lasu mieszanego, leżąca w pobliżu emitora. Materiał roślinny stanowiły igły z drzewostanów sosnowych położonych w sąsiedztwie pól uprawnych, z których pochodziły próbki glebowe. W próbkach glebowych oznaczono uziarnienie, odczyn, C-organiczny, kationową pojemność sorpcyjną oraz zawartość CaCO3. Ocenę materiału roślinnego (po segregacji wg wieku igieł) przeprowadzono za pomocą programu komputerowego Digishape (Cortex Nova 2005). Analizowane gleby charakteryzują się uziarnieniem odpowiadającym piaskom słabo gliniastym (P1) i piaskom gliniastym (P2). Badane gleby mają odczyn lekko kwaśny (pHKCl 5,6÷6,5). Poziomy powierzchniowe charakteryzują się wyraźnie większymi wartościami pH, co wynika ze wzbogacenia tych poziomów w CaCO3. Zawartość próchnicy w poziomach Ap była typowa dla gleb badanego regionu i wynosiła 1,14 g·kg–1 (P1) i 0,78 g·kg–1 (P2). Z analizy biometrycznej igieł sosnowych wynika, że ich powierzchnia oraz długość maleją z biegiem lat, natomiast szerokość rośnie. Materiał roślinny pochodzący z drzew rosnących bliżej emitora charakteryzuje się znacznie mniejszą powierzchnią asymilacyjną. Igły sosnowe były w tym przypadku krótsze i węższe. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Koncepcja elementów skończonych w obliczeniach konstrukcji o dużych zmianach sztywności W referacie zaprezentowano oryginalną koncepcję elementów skończonych, w których można modyfikować pole odkształceń, dopasowując je do lokalnych zmian sztywności i geometrii podobszaru obliczanego modelu konstrukcji. Prezentowane rozwiązanie nazwano elementami o adaptatywnych funkcjach kształtu, ponieważ opisane nimi pole odkształceń może być modyfikowane w trakcie procesu obliczeniowego, w zależności od powstających lokalnych zmian geometrii i sztywności. Prezentowane rozwiązanie może też być wykorzystane w zagadnieniach stacjonarnych, gdzie lokalne różnice sztywności stanowią stan początkowy. Wykonane badania obliczeniowe wykazują słuszność koncepcji, która prowadzi do oczekiwanych wyników. Podstawową zaletą prezentowanej metody jest minimalizacja liczby elementów skończonych i eliminacja kosztownych obliczeniowo procedur rearanżacji siatki dyskretyzacji układu. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zmiany głównych parametrów eksploatacyjnych wód leczniczych z wybranych uzdrowisk Ziemi Kłodzkiej jako skutek anomalnych opadów w latach 1997-1998 Prezentowane w artykule wyniki analiz obejmują wody lecznicze ze złóż w Kudowie-Zdroju, Polanicy-Zdroju i Dusznikach-Zdroju. Do badań korelacyjnych wykorzystano wyniki obserwacji stacjonarnych (przede wszystkim z okresu 1995-1999) parametrów eksploatacyjnych z poszczególnych ujęć. W większości ujęć, po opadach 1997 i 1998 r., nastąpił wzrost stężeń jonów wodorowęglanowych, temperatury wód na wypływach oraz wydajności ujęć. Zaznaczył się także spadek ilości CO2. W nielicznych ujęciach zaobserwowano zmienność sezonową temperatury wody, niezależną od wspomnianych opadów. W Kudowie-Zdroju (ujęcie K-200), bez względu na wielkość opadów, następowało oniżanie się CO2 i wydajności studni. Krótkotrwałe zmiany po opadach mogą potwierdzać hipotezę o mieszaniu się w strefach drenażu wód systemu głębokiego krążenia z wodami współczesnej infiltracji. Intensywne opady z lat 1997-1998 w parametrach wód leczniczych nie powodowały istotnych (nieodwracalnych) zmian. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Przestrzeń późnośredniowiecznego Czchowa. Analiza układu urbanistycznego Artykuł poświęcony jest analizie rozwoju układu urbanistycznego małego miasta małopolskiego Czchowa w późnym średniowieczu i we wczesnej nowożytności. Ośrodek ten był własnością królewską. Podstawę źródłową badań stanowił rękopis najstarszej księgi miejskiej, będącej wytworem tamtejszej kancelarii, w której odnaleziono liczne zapiski przynoszące informacje o wyglądzie miasta. Połączenie ich z ustaleniami historyków urbanistyki oraz planem miasta z XIX wieku pozwoliło na dokładniejsze rozpoznanie przestrzeni miejskiej w badanym okresie. W księdze znajduje się także najstarszy, nieznany dotąd opis granic miasta lokacyjnego. W artykule analizie poddano takie elementy przestrzeni jak rynek i znajdujące się na nim obiekty, działka miejska wraz z zabudową, kształtowanie się sieci ulic, rozwój przedmieść. Zapiski źródłowe pozwoliły także na doprecyzowanie dotychczasowych ustaleń badaczy w kwestii istnienia, przebiegu oraz wyglądu umocnień obronnych. | sztuka |
Model składni semantycznej w badaniach historycznojęzykowych. Możliwości i perspektywy W artykule autorka stawia pytanie, czy jest możliwe zastosowanie modelu składni semantycznej do badań diachronicznych. W dotychczasowych opracowaniach składni historycznej dominowały dwa kierunki badawcze: składnia tradycyjna i strukturalizm. Ich metodologia tylko w pewnym zakresie pozwalała opisać zjawiska występujące w rozwoju konstrukcji syntaktycznych polszczyzny. Autorka odnosi model wypracowany przez autorów „Gramatyki współczesnego języka polskiego” do koncepcji opisu składni średniowiecznej stworzonej przez Z. Krążyńską, T. Mikę i A. Słobodę. Celem artykułu jest wskazanie tych zjawisk składniowych, w wypadku których jest to możliwe oraz tych elementów modelu, które wymagają modyfikacji, by stać się użytecznym narzędziem do interpretacji faktów językowych ujmowanych historycznie. Tekst jest kolejnym głosem w toczącej się dyskusji na temat relacji diachronia – synchronia. | nauki humanistyczne |
Próba wzbogacania tłuszczu mlecznego kwasami EPA i DHA Przeestryfikowanie to jedna z metod modyfikacji tłuszczów. Pozwala ona uzyskać produkty o z góry założonej strukturze lipidów.
Celem pracy było wzbogacanie tłuszczu mlecznego kwasami EPA i DHA. Przedmiotem badań był tłuszcz mleczny (MF) oraz koncentrat kwasów n-3 (ROPUFA). Mieszaninę tych tłuszczów o składzie masowym 2 : 1 (MF : ROPUFA) poddano przeestryfikowaniu w obecności preparatu Lipozyme RM IM w temp. 50 i 80 ℃, przez 2 i 8 h. W przeestryfikowanych mieszaninach stwierdzono obecność kwasów pochodzących zarówno z tłuszczu mlecznego, jak i koncentratów n-3, w tym kwasów EPA i DHA. Uzyskane mieszaniny tłuszczowe mogą być surowcem do produkcji odżywek dla niemowląt i małych dzieci. | nauki rolnicze |
Wpływ omdlenia u młodocianych na stężenie białka tau w surowicy krwi Według nowej definicji z 2009 roku w trakcie omdlenia dochodzi do nagłej, odwracalnej, krótkotrwałej i ustępującej samoistnie utraty przytomności, związanej z chwilowym uogólnionym zmniejszeniem przepływu krwi przez mózg. W czasie omdlenia niedokrwienie mózgu trwa od kilku do kilkunastu sekund. Za pomocą spektroskopii w bliskiej podczerwieni można wykazać wówczas obniżenie zawartości hemoglobiny utlenowanej i wzrost hemoglobiny zredukowanej. Jeżeli przyczyną niedokrwienia jest udar mózgu, wówczas dochodzi do uszkodzenia bariery krew–mózg i przedostania się białka tau do płynu mózgowo-rdzeniowego, którego stężenie może być przydatnym markerem oceny rozległości ogniska niedokrwienia oraz stanowić czynnik rokowniczy. Celem badań była analiza, czy w czasie omdlenia dochodzi do wzrostu stężenia białka tau w surowicy, co mogłoby odpowiadać modelowi uszkodzenia mózgu obserwowanego podczas udaru. Materiał i metody: Grupa badana liczyła 32, a kontrolna 38 pacjentów (średnia wieku w obydwu grupach wynosiła 15 lat). Omdlenie wywoływano za pomocą stołu pionizacyjnego (tilt test). Test przeprowadzono według protokołu westminsterskiego. Pobierano trzy próbki krwi: wyjściową, a następnie po 6 i 24 godzinach, oznaczając w nich stężenie białka tau. Wyniki: Nie wykazano różnic w stężeniu białka tau w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną (p > 0,05). Wnioski: U młodzieży z omdleniami nie dochodzi do uszkodzenia mózgu w takim zakresie, aby wzrosło znamiennie stężenie białka tau w surowicy. Podjęte badania wymagają jednak kontynuacji w celu oceny stężenia tego markera w poszczególnych typach omdleń. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Masa właściwa nasion zbóż w funkcji wilgotności Określono wpływ wilgotności na masę właściwą ziarna pszenicy ozimej Almari i Rosa, pszenicy jarej Omega i Eta, żyta Dańkowskie Złote i Motto, pszenżyta ozimego Presto i Malno oraz pszenżyta jarego Jago i Maja. Badane ziarno nawilżano od wilgotności W=10% do wilgotności W=35%.Zmianę masy właściwej w funkcji wilgotności opisano równaniami prostych malejących. | nauki rolnicze |
Sprawozdanie z konferencji "Zygmunt Krasiński - pytania o twórczość" Artykuł jest sprawozdaniem z konferencji naukowej "Zygmunt Krasiński - pytania o twórczość". | nauki humanistyczne |
Wizerunek kobiety w reklamie internetowej w zależności od płci adresatów przekazu Celem rozważań jest określenie wizerunku kobiety przedstawianej w reklamach internetowych, skierowanych do rożnych grup odbiorców (kobiety i mężczyźni). Badanie polegało na analizie reklam wyświetlanych na pięciu portalach internetowych skierowanych do kobiet oraz pięciu skierowanych do mężczyzn. Na stronach kierowanych do płci żeńskiej częściej można było zobaczyć kobiety
w roli nietradycyjnej. Zazwyczaj były to postacie atrakcyjne fizycznie, kobiety nowoczesne, dbające o swój wygląd oraz pewne siebie. Z kolei na portalach dla mężczyzn kobieta znacznie częściej występowała w rolach tradycyjnych. Z reguły pokazywana była jako dekoracja lub obiekt seksualny. Stereotypy na temat kobiet są powszechnie wykorzystywane w reklamach internetowych. Twórcy umieszczają w swoich przekazach symbole i stereotypy oraz wzorce zachowań pożądane w danej grupie docelowej. Artykuł ma charakter studium
przypadku. | nauki społeczne |
Odpowiedzialność karna za naruszenie ochrony danych osobowych Artykuł zawiera analizę problematyki odpowiedzialności karnej za naruszenie ochrony danych osobowych w ustawach o ochronie danych osobowych z 1997 r. oraz z 2018 r., a także w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. Autorka dokonała porównania najistotniejszych kwestii dotyczących odpowiedzialności karnej za naruszenie ochrony danych osobowych na gruncie powyższych regulacji, ponieważ ochrona danych w dzisiejszych czasach jest dla nas kwestią konieczną, a naruszenia związane z wyłudzeniem danych osobowych powinny być szybko i skutecznie sankcjonowane przez organy wymiaru sprawiedliwości. | nauki społeczne |
Islam i chrześcijaństwo w konserwatywnej myśli rosyjskiej XIX stulecia W rosyjskiej myśli konserwatywnej XIX stulecia islam był elementem filozofii historii, która ujmowała historię narodu i państwa w perspektywie historycznej i kulturowej. Ponadto prezentowała przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Konserwatyzm stworzył przy tym wizję szczególnego rozwoju Rosji jako ogniwa łączącego Wschód z Zachodem. Żądanie zapewnienia Rosji wyjątkowej pozycji w cywilizowanym świecie, odpowiadającej jej osiągnięciom i możliwościom nie mogło być zrealizowane bez uwzględnienia złożonych relacji między chrześcijaństwem a islamem w historii Rosji i bez uwzględnienia tradycji, które rozwijały się na jej terytorium. Konserwatywna myśl historiozoficzna odnosząca się do islamu nie była bynajmniej jednorodna, co potwierdzają poglądy czołowych przedstawicieli – Piotra Czaadajewa, Mikołaja Danilewskiego i Konstantina Leontjewa. | nauki humanistyczne |
Filozoficzne aspekty teorii duchowości ekologicznej papieża Franciszka w świetle filozofii tomistycznej Artykuł jest próbą wyodrębnienia i ogólnego opisu aspektów filozoficznych, zawartych w teorii duchowości ekologicznej papieża Franciszka oraz porównania ich z myślą tomistyczną, rozwijaną przez jej polskich przedstawicieli w czasach współczesnych. Aspekty te dostrzeżono na gruncie wielu dyscyplin filozoficznych, ponieważ w tego typu duchowości chodzi o stosunek człowieka do najogólniej pojętej rzeczywistości realnej, czyli do samego siebie, przyrody, kultury i religii. W toku analizy obu stanowisk zauważono liczne analogie, a także pewne rozbieżności w sposobie widzenia przyrody, osoby ludzkiej, kultury (etyki) oraz religii, które przynajmniej częściowo można tłumaczyć niejednoznacznością niektórych sformułowań papieskich. | nauki humanistyczne |
„Wyrazić niewyrażalne”. Psychologiczne tajemnice duszy romantycznego twórcy w "Utworach francuskich" Zygmunta Krasińskiego W artykule przedstawiono problem dotyczący psychologii twórczości. Problematyka psychologiczna, obok filozoficznej, w wieku XIX znajdowała się w samym centrum myśli, przenikała wszystkie dziedziny życia. Podstawowym słowem kluczem dla tej dziedziny stało się w romantyzmie pojęcie „dusza” – termin bardzo wieloznaczny, skupiający w sobie wiele różnych znaczeń i semantycznych odcieni. Psychologiczna „dusza” – podobnie jak w filozofii słowa klucze: Bóg, absolut, wieczność, nieskończoność – odnosi się do idei (jakości) nieuchwytnych, w sposób ludzki niedostępnych, wprowadzających na grunt romantycznej poezji pierwiastek „niewyrażalnego”. Z taką właśnie próbą wyrażenia „niewyrażalnego” – zdaniem Autora artykułu – mamy do czynienia w Utworach francuskich Zygmunta Krasińskiego. Obrazy duszy, tkwiące głęboko w tych tekstach, stanowią odważną poetycką próbę eksploracji sfery jakości nieuchwytnych, właśnie „niewyrażalnych”. Przenoszą nas w „uniwersum nadnaturalne, gdzie duch się wciela w kształty wzniosłe lub przeraźliwie zrodzone w nieświadomości, pozwalające nam wniknąć w świat najbardziej irracjonalny, urojony”. Jednakże „dusza” Krasińskiego, jak konstatuje Autor, pozostaje w tych tekstach nie-do-poznana; więcej – powinna pozostać nie-do-poznana. Zaklęta w swym nie-do-poznaniu zaświadcza nie tylko o nowatorstwie i artyzmie fragmentów francuskich, ale także stanowi o istocie poezji romantycznej i poezji w ogóle. | nauki humanistyczne |
Nowonarodzenie w perspektywie pentekostalnej Artykuł przedstawia ideę nowonarodzenia, jako istotny składnik wiary chrześcijańskiej w rozumieniu wspólnot pentekostalnych. Nawiązując do korzeni pobożności i doktryny zielonoświątkowej, autor omawia istotę oraz proces nowonarodzenia jako pierwotnego, głównego i przełomowego doświadczenia człowieka przyjmującego Boże zbawienie. W perspektywie pentekostalnej nowonarodzenie jest darem Boga, a osobą dokonującą odrodzenia jest Duch Święty. Jest ono poprzedzone upamiętaniem (żalem i odwróceniem się od grzechu), oraz osobistą wiarą w dokonane przez Chrystusa dzieło odkupienia człowieka. Nowonarodzenie jest wzbudzeniem do nowego życia duchowego, jest darowaniem człowiekowi nowej, duchowej natury, będącej częścią natury Boga. Poprzez akt nowonarodzenia Duch Święty zamieszkuje w człowieku. Dla zielonoświątkowców nowonarodzenie jest koniecznością – bez doświadczenia nowonarodzenia nie można być zbawionym. Jest początkiem nowego, duchowego życia, rozwijającego się przez uświęcenie, dzięki współdziałaniu odrodzonego człowieka z Duchem Świętym. Nowonarodzony z powodu ponownego upadku w grzech i braku upamiętania może stracić nowe życie otrzymane wcześniej od Boga. | nauki teologiczne |
Czas w teologii. Myśląc z Josephem Ratzingerem Czas jest podstawowym orzecznikiem egzystencji człowieka. Pytanie o czas jest nierozłącznie związane z pytaniem o Boga, a w konsekwencji o ludzką decyzję i wolę. Celem artykułu jest ukazanie znaczenia czasu w teologii, a także pokazanie momentów, w których to pytanie się pojawia. Inspiracją w tych poszukiwaniach jest myśl Josepha Ratzingera, który czas wiąże z rozumieniem wieczności, a także ludzkiej egzystencji. Podjęte zostaną cztery zagadnienia: 1. Znaczenie czasu w teologii w ogóle; 2. Główne wektory Ratzingera koncepcji czasu; 3. Związek czasu i wieczności; 4. Czasowości a wolność człowieka. Badania będą się opierały na źródłowych tekstach Ratzingera, ich analizie oraz próbie wydobycia linii przewodniej w jego rozumieniu czasu: relacja do wieczności, dialogiczna koncepcji nieśmiertelności, a także koncepcje exitus i reditus. Wynikiem badań jest wskazanie na ścisły związek czasu i wieczności, który realizuje się w Chrystusie i na Jego wzór w każdym człowieku. | nauki teologiczne |
Szpital pw. św. Antoniego w Gostyninie i jego historia W 1926 r., w pięciotysięcznym Gostyninie otwarto bardzo nowoczesny, jak na owe czasy, szpital. Zaprojektowany został w tzw. stylu polskim (swojskim) przez inż. Józefa Główczewskiego, właściciela Biura Techniczno-Budowlanego „Sektor” w Płocku. Szpital powstał z inicjatywy starosty gostynińskiego Antoniego Pinakiewicza. Na budowę Sejmik Powiatowy wyasygnował subsydium w kwocie ponad 4 mln marek polskich. Szpital ten służył gostynińskiej społeczności do 2003 r. Niniejszy artykuł ma na celu przypomnienie historii gostynińskiego szpitala, dzięki któremu znaczenie podniósł się poziom zdrowotności w mieście i powiecie. Wcześniej istniały w Gostyninie dwa małe szpitaliki – jeden ogólny, drugi zakaźny. | nauki humanistyczne |
Przegląd kryteriów oceny infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego w środowisku zawodowym i pozazawodowym Wzrasta liczba antropogenicznych źródeł infradźwięków
w środowisku, rośnie zatem też ekspozycja i zwiększa się
liczba osób eksponowanych na ten hałas. Jednym z problemów
jest opracowanie kryteriów oceny tego hałasu. Przedmiotem
pracy jest przegląd i ocena istniejących polskich
i zagranicznych kryteriów oceny hałasu niskoczęstotliwościowego
w miejscu pracy i bytowania człowieka. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Miejsce hipotezy podboju w milenijnym kanonie powstania państwa polskiego W intencji komunistycznych władz PRL rocznicowe obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego w latach 1960–1966 miały zneutralizować kościelne obchody Milenium Chrztu Polski, zapowiedziane w 1957 r. na rok 1966 przez kardynała Stefana Wyszyńskiego. Kwestią fundamentalną w toczącej się walce ideologicznej z Kościołem była ocena historycznej roli chrześcijaństwa i organizacji kościelnej w formowaniu się polskiej państwowości. Ugruntowany wówczas oficjalny kanon interpretacyjny wyznaczony został przez przeciwstawienie „samorodnych”, ewolucyjnych narodzin państwa polskiego, narodzinom gwałtownym, będącym wynikiem obcego najazdu i podboju. I właśnie spoglądając przez pryzmat tego ostatniego wariantu, autor wyodrębnia i poddaje analizie poszczególne elementy milenijnego kanonu. W centrum jego uwagi znajduje się zdominowana przez marksizm historiografia krajowa, jest jednak również miejsce dla historiografii emigracyjnej. | nauki humanistyczne |
Wpływ zastosowania ortoz kończyn dolnych na stabilność posturalną u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym Celem pracy była ocena stabilności ciała i jej mechanicznej kontroli przy staniu swobodnym na boso i staniu w ortozach kończyn dolnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Badaniami objęto 40 dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPDz) - pacjentów Mazowieckiego Centrum Neuropsychiartii w Zagórzu koło Warszawy. Grupę badawczą podzielono na dwie podgrupy ze względu na postać kliniczną MPDz: 20 osób z niedowładem połowiczym i 20 osób z niedowładem obustronnym. Wiek badanych mieścił się w przedziale 2-15 lat. Do oceny stabilności ciała i jej mechanicznej kontroli wykorzystano metodę stabilograficzną przy użyciu sprzętu AMTI NetForce OR6-7-1000. Pomiar równowagi przeprowadzono w dwóch pozycjach: stojącej swobodnie na boso i stojącej swobodnie w ortozach kończyn dolnych. Wyniki badań wskazują, że do poprawy stabilności ciała w pozycji stojącej po założeniu ortoz kończyn dolnych dochodzi w obu grupach badawczych, co objawia się zmniejszeniem wartości parametrów stabilograficznych. Istotne zmiany wykazano jedynie w grupie dzieci z niedowładem połowiczym, w zakresie: przemieszczenia COP lewo-prawo, średniej prędkości oraz długości całkowitej stabilogramu. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zastosowanie multimediow w edukacji lesnej na przykladzie gry edukacyjnej Zwierzeta Lasu W 2005 roku w Nadleśnictwie Wejherowo zrodził się pomysł na multimedialną grę edukacyjną, która miała uczyć poprzez zabawę. W toku rozpoczętych prac i na skutek nagromadzenia dużej ilości materiału powstała wielowątkowa, atrakcyjna gra multimedialna ucząca rozpoznawania kilkunastu gatunków zwierząt leśnych. | nauki rolnicze |
Synteza badań nad stanem zachowania pałacu w Łobzowie na przestrzeni wieków – komputerowe rekonstrukcje brył obiektu od fortalicium Kazimierza Wielkiego do barokowej rezydencji Wazów Pałac w Łobzowie, dawna letnia rezydencja królów polskich, obecnie siedziba Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, początkami sięga czasów średniowiecza. To tutaj Kazimierz Wielki postawił swoje fortalicium, które przez kolejnych mieszkających tu władców przekształcane było w ich rezydencje. Każdy z nich nadawał pałacowi cechy charakterystyczne dla danej epoki: za Kazimierza Wielkiego była to fortalicja, za Stefana Batorego renesansowa willa, za panowania Wazów barokowy pałac. W niniejszej pracy, przy użyciu technologii cyfrowej rekonstrukcji zabytków, przedstawiono (w postaci modeli 3D) poszczególne etapy przekształceń pałacu w Łobzowie od czasów średniowiecza do roku 1655. Modele te stanowią syntezę dotychczasowych badań nad losami łobzowskiego pałacu i zostały opracowane na podstawie szczegółowych badań materiałów archiwalnych i źródeł historycznych. | sztuka |
Korozja obudowy szybów górniczych w świetle badań niszczących i nieniszczących szybu "Antoni" KWK "Marcel" W 2006 r. autorzy artykułu przeprowadzili szereg badań niszczących i nieniszczących mających na celu określenie stanu technicznego obudowy szybów górniczych KWK "Marcel". W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań szybu "Antoni". Dokonano oceny aktualnej nośności obudowy szybu w odniesieniu do jej rzeczywistej grubości oraz działających na nią obciążeń. Na podstawie wyników badań przeprowadzono analizę wzrostu stopnia korozji obudowy. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Sposób korelacji anomalii sejsmicznych z informacją otworową w analizie sedymentologicznej rejonu Pustków–Sędziszów (południowa część zapadliska przedkarpackiego) Zintegrowana analiza anomalii sejsmicznych wraz z interpretacją danych geofizyki otworowej dała podstawy do odtworzenia środowiska sedymentacji osadów mioceńskich zapadliska przedkarpackiego. Zmienność wykształcenia osadów, zarówno pionową, jak i poziomą, prześledzono na podstawie szczegółowej korelacji międzyotworowej, a następnie, wykorzystując dodatkowo analizę charakteru wykształcenia krzywych geofizyki otworowej, dokonano próby określenia zarysu architektury depozycyjnej. W celu odtworzenia środowiska sedymentacji na większym obszarze, posłużono się szczegółową interpretacją zdjęcia sejsmicznego 3D. Analiza form geoanomalii i badanie spójności zapisu sejsmicznego zaowocowało wydzieleniem różnych elementów paleomorfologii, takich jak: koryta, wały przybrzeżne, stożki i litosomy. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Zmagania nietradycyjnych studentów w poszukiwaniu zatrudnienia. Refleksje badaczy polskich i szwedzkich W artykule porównujemy wyniki badań, które zostały przeprowadzone wśród nietradycyjnych studentów w Polsce i Szwecji. Szukamy zarówno podobieństw, jak i różnic w tak czasami odmiennych systemach edukacyjnych, a z drugiej strony podobnej sytuacji na rynku pracy wywołanej czynnikami globalnymi. Nasze badania dotyczą „zatrudnialności” (employability) jako koncepcji, która zdobyła szczególną popularność w polityce edukacyjnej Unii Europejskiej promującej ścisłe związki między uniwersytetami, rynkiem pracy i gospodarką. Badacze w krytycznym dyskursie nad zatrudnialnością wskazują, że jest to istotny zwrot w debacie i podejmowanych w tym obszarze działaniach, gdyż polega na przesunięciu odpowiedzialności za zatrudnienie z państwa (polityka gospodarcza i rynek pracy) na jednostkę (uzyskanie odpowiednich umiejętności, które odpowiadają na potrzeby rynku pracy). Artykuł przedstawia zmagania z zatrudnieniem i zatrudnialnością grupy studentów, którą określamy jako nietradycyjną (niedoreprezentowaną w szkolnictwie wyższym) na tle różnic w organizacji szkolnictwa wyższego, występujących barier w dostępie do rynku pracy dla badanej grupy studentów oraz sposobów radzenia sobie z zatrudnialnością. Badania zostały przeprowadzone metodą wywiadów biograficznych w ramach międzynarodowego projektu EMPLOY finansowanego z środków programu Erasmus+ (2014-1-UK01-KA203-001842-TP). | nauki społeczne |
Identyfikacja zagrożeń hałasem w polskim górnictwie węgla kamiennego na przykładzie Węglokoks Kraj Sp. z o.o. KWK „Bobrek – Piekary” Hałas jest jednym z najpowszechniej występujących szkodliwych i uciążliwych czynników w środowisku pracy. Według danych
Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy w UE około 33% ogółu pracujących odczuwa dyskomfort pracy,
związany z narażeniem na hałas. W 2015 roku w Polsce w warunkach zagrożenia hałasem pracowało 187,1 tys. osób, co stanowiło
55,1% liczby pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia szkodliwymi czynnikami środowiska pracy. Największą liczbę
osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia hałasem w sektorach polskiej gospodarki odnotowano w górnictwie węgla kamiennego
oraz przetwórstwie przemysłowym. W artykule poddano analizie rozmiar zagrożenia hałasem w polskim górnictwie oraz
w Węglokoks Kraj Sp. z o.o. KWK „Bobrek – Piekary” w aspekcie liczby stwierdzonych chorób zawodowego uszkodzenia słuchu.
Autorzy artykułu przeprowadzili badania i pomiary poziomu dźwięku A stosowanych maszyn i urządzeń oraz identyfikację
podstawowych źródeł hałasu w kopalni. W artykule poddano również analizie korelację uzyskanych in situ wartości poziomu
ciśnienia akustycznego skorygowanego charakterystyką A na stanowiskach pracy w stosunku do określonych w instrukcji
producenta parametrów charakteryzujących poziom emisji hałasu maszyny. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wykrywanie pęknięć w połączeniach nitowanych elementów lotniczych z wykorzystaniem technologii EC Array Autorzy zaprezentowali wynik badań fragmentów konstrukcji lotniczej
z uszkodzeniami znajdującymi się poniżej pierwszej warstwy materiału.
Do badań wykorzystano zestaw firmy OLYMPUS oparty na systemie
OMNISCAN MX2 i głowicy EC ARRAY oraz porównawczo, zestaw
MAUS V. Wyniki, w obu przypadkach przedstawiono za pomocą zobrazowania
typu C. Interpretacja sygnałów pochodzących z wewnętrznych
warstw konstrukcji przy zastosowaniu tradycyjnego zobrazowania typu
A jest utrudniona, co wpływa zarówno na czas realizacji jak i wiarygodność
otrzymanych wyników. Zastosowanie zobrazowania typu C ułatwia
interpretację i raportowanie uszkodzeń. Ponadto głowica EC Array ze
względu na dużą powierzchnię skanowania znacząco skraca czas realizacji
badań. Istotnym elementem artykułu jest przedstawienie metodologii doboru
parametrów do badań konstrukcji wielowarstwowych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zarys nauki o sakramentach w Kościele prawosławnym i rzymskokatolickim Zarówno Kościele prawosławnym jak i rzymskokatolickim za sakramenty uznawane są Chrzest, Bierzmowanie, Eucharystia, Spowiedź (Pokajanije), Kapłaństwo, Małżeństwo i Namaszczenie św. Olejem. Wszystkie zaś pozostałe poza tymi siedmioma uznawane są za obrzędy czy sakramentalia. Chociaż taki podział świętych działań i rytów występuje zarówno w katechizmach oraz podręcznikach teologii dogmatycznej, to historia i doświadczenie Kościoła pokazuje, że kwestia podziału i liczby sakramentów nigdy nie była oczywista. Jeżeli chrześcijański Zachód usiłował zdefiniować pojęcie sakramentu i jego działanie oraz określić ich liczbę,to „świętych Ojców chrześcijańskiego Wschodu nie interesowała liczba misteriów i nie stawiali sobie za zadanie ich policzenie”. Usiłowali oni odkryć ideę powszechnego, różnorodnego działania Ducha Świętego w Kościele, mającego uświęcać człowieka w różnoraki sposób i w różnych sytuacjach życiowych. Natomiast zwieńczeniem i kulminacją wszystkich sakramentów zawsze była Święta Eucharystia. W bogatej skarbnicy i zachwycającej świętości Eucharystii, która łączy nas z Bogiem swoje dopełnienie i zakończenie otrzymują sakramenty.Zapożyczona z łacińskiej scholastyki nauka o siedmiu sakramentach została ujęta w podręcznikach teologii prawosławnej. Ten scholastycznysystem siedmiu sakramentów został zaakceptowany w teologii prawosławnej, chociaż formalnie Kościół prawosławny nigdy nie uznał żadnej określonej liczby sakramentów. W konkluzji można stwierdzić, iż „w prawosławiu pomiędzy szerszym i węższym pojęciem „sakrament” (μυστήριον) nie ma ostrego podziału. Przede wszystkim całe życie Kościoła należy postrzegać jako jedność, jedno wielkie misterium, którego różne aspekty wyrażają się w wielkiej różnorodności działań, dokonywanych raz w życiu człowieka bądź wielokrotnie. | nauki teologiczne |
Internet destruktywny Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na destruktywny wpływ różnych aspektów funkcjonowania komunikacji internetowej. Omówiono tutaj zjawisko uzależnienia od wirtualnego seksu, gier MMORPG, czatów i forów. Zaprezentowano kilka przykładów negatywnego wpływu tych form komunikacji na ludzi. | nauki społeczne |
Współpraca przemysłowego potencjału obronnego państw Grupy Wyszehradzkiej W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia dotyczące współpracy przemysłowego potencjału
obronnego państw Grupy Wyszehradzkiej. Omówiono Inicjatywę utworzenia Wyszehradzkiej
Grupy Bojowej w 2016 roku. Przedstawiono wstępne możliwości zaspokojenia potrzeb Sił
Zbrojnych Grupy V4 przez podmioty przemysłu obronnego. | nauki społeczne |
Roma renascens i Roma resurgens w ikonografii monet Galby, Witeliusza i Wespazjana W artykule omówiono emisje monetarne przedstawiające boginię Romę, której towarzyszy legenda ROMA RENASCENS lub ROMA RESVRGENS. Ikonografia tych monet - emitowanych przez Galbę, Witeliusza i Wespazjana - jest podstawą rozważań autorki. Dla wyglądu Romy, raz walczącej i przynoszącej zwycięstwo, innym razem upadającej i podnoszonej przez cesarza, tło stanowiły wydarzenia rozgrywające się w latach 68-71. | nauki humanistyczne |
Czy istnieją niezdaniowe akty mowy? W artykule krytycznie omawiam główne stanowiska filozoficzne dotyczące domniemanych niezdaniowych aktów mowy, takich jak „Ładna sukienka”, „Pod stołem”, „Gdzie?” itp. Filozofów zajmujących się takimi wypowiedziami można podzielić na dwie grupy: tych, którzy (jak m.in. Stanley, Merchant i Devitt) uważają, że albo są one zakamuflowanymi wypowiedziami zdaniowymi, albo nie są pełnoprawnymi aktami mowy, oraz tych, którzy (jak m.in. Stainton i Corazza) uznają, że chociaż nie są to zdania ani w sensie syntaktycznym, ani w sensie semantycznym, to jednak można za ich pomocą dokonać aktu mowy. Opowiadam się za twierdzącą odpowiedzią na tytułowe pytanie i proponuję analizę takich aktów w ramach relatywizmu umiarkowanego Recanatiego. Dziękuję anonimowym recenzentom „Studiów Semiotycznych”, których krytyczne uwagi pozwoliły mi ulepszyć tekst. | nauki humanistyczne |
Historia budowlana kościoła w Łobdowie w świetle badań architektonicznych. Przyczynek do techniki wznoszenia i przekształceń kamienno-ceglanych średniowiecznych, wiejskich świątyń ziemi chełmińskiej Celem artykułu jest prezentacja wyników badań historyczno- architektonicznych średniowiecznego kościoła w Łobdowie, ukazujących jego historię budowlaną. Zabytek ten reprezentuje pod względem konstrukcji i układu funkcjonalno-przestrzennego typowy przykład wiejskich kościołów wznoszonych w granicach państwa zakonu krzyżackiego. Przedstawione wnioski dotyczą w szczególności techniki budowy konstrukcji murowanych ścian i drewnianych konstrukcji dachowych pod względem typologicznym i warsztatowym. Obecna kubatura budynku powstała w czterech głównych fazach przekształceń. W dwóch pierwszych, średniowiecznych, zbudowano najpierw wieżę, potem zaś korpus z zakrystią. W okresie nowożytnym oraz w wiekach XIX i XX podejmowano prace związane z naprawą i odbudową zniszczonych fragmentów. Uzyskana wiedza pozwoliła z jednej strony na weryfikację ustaleń, a z drugiej na wyartykułowanie nowych pytań badawczych związanych z wiejskim budownictwem sakralnym w państwie zakonu krzyżackiego. | sztuka |
Pomiar oraz porównanie wrażliwości różnych realizacji filtrów FIR 3D W artykule przedstawiono wyniki pomiaru wrażliwości charakterystyki amplitudowej na kwantowanie współczynników dla różnych realizacji filtrów cyfrowych. Przeanalizowano filtry separowalne FIR 3D w realizacji bezpośredniej (splot) i ortogonalnej z zastosowaniem rotatorów. Pomiar wrażliwości sprowadzono do wyznaczenia błędu średniokwadratowego charakterystyki amplitudowej. Wykorzystano trzy poziomy kwantowania współczynników (8-, 16- i 24-bity) oraz cztery rodzaje filtrów (dolnoprzepustowe, górnoprzepustowe, środkowoprzepustowe i środkowozaporowe). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Efekt Cantillona Celem tej pracy jest teoretyczne omówienie efektu Cantillona z uwzględnieniem zarówno aspektu dystrybucyjnego, jak i cenowego. Przedstawiono relacje, jakie zachodzą między tym zjawiskiem a nieneutralnością pieniądza oraz zmianą w podaży pieniądza w ogólności. Analizie poddano także rolę oczekiwań związanych z istnieniem tych efektów. Pokazano również, iż stanowi ono podstawę austriackiej teorii cyklu koniunkturalnej. Jednocześnie wykazano, że ekonomia głównego nurtu ze względu na czynione przez nią nierealistyczne założenia, takie jak to o homogenicznym kapitale, nie jest w stanie należycie uchwycić wagi tego zjawiska. | nauki społeczne |
Elektrolityczne oczyszczanie sciekow modelowych Bezpośrednio porównano parametry oraz efekty elektrolitycznego oczyszczania ścieków modelowych w warunkach chronopotencjometrycznych (CHRp), tj. przy stałym natężeniu prądu (I = const) oraz chronoamperometrycznych (CHRa), tj. przy stałym napięciu (U = const). Elektrokoagulację na elektrodach żelaznych, przy zmianie kierunku prądu na elektrodach co 256 s, prowadzono w systemie ciągłej recyrkulacji ścieków pomiędzy zbiornikiem i elektrolizerem. Średnie napięcie, obliczone z kilkunastu tysięcy zarejestrowanych wartości, potrzebne do utrzymania I = const w CHRp zastosowano następnie jako U = const w elektrokoagulacji CHRa wyznaczając z kolei odpowiednie średnie natężenie prądu. Uzyskana w tych warunkach równoważność obu procesów (CHRp i CHRa) umożliwiła bezpośrednie zestawienie rezultatów oczyszczania badanych ścieków, z którego wynika, że elektrokoagulację należy prowadzić w warunkach chronopotencjometrycznych, tzn. przy stałym natężeniu prądu. | nauki rolnicze |
Wyznaczenie początkowej liczebności „ludzkości współczesnej” i modelowanie dynamiki jej przejścia demograficznego Przedstawiono analizę szeregu wcześniej stosowanych modeli logistycznych, potęgowych itd., opisujących dynamikę liczebności populacji ludzkiej. Zaproponowane w pracy metody analizy matematycznej pozwoliły na modelowanie dynamiki przejścia demograficznego populacji ludzkiej w zakresie liczebności od 0,3 do 7 mld i określenie początkowej liczebności ludzkości oraz portretu fazowego procesu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Oddzialywanie Rhizobium leguminosarum bv. phaseoli na grzyby chorobotworcze fasoli Przedmiotem badań laboratoryjnych i fitotronowych były bakteria Rhizobium leguminosarum bv. phaseoli oraz nasiona odmian fasoli zwykłej (Igołomska, Aura) i fasoli wielokwiatowej (Kasiłan, Blanka, Eureka). W doświadczeniu laboratoryjnym, na pożywce agarowej (in vitro) określano wpływ testowanej bakterii na wzrost kolonii takich grzybów chorobotwórczych jak Alternaria alternata, Botrytis cinerea, Fusarium culmorum, F. oxysporum, F. solani, Rhizoctonia solani, Sclerotinia sclerotiorum. W doświadczeniu fitotronowym określano skuteczność ochronnego działania bakterii R. leguminosarum bv. phaseoli użytej do szczepienia nasion badanych odmian fasoli zwykłej i fasoli wielokwiatowej przeciwko grzybom chorobotwórczym występującym w glebie. Wyniki uzyskane z badań laboratoryjnych wykazały, że testowana bakteria hamowała wzrost kolonii grzybów chorobotwórczych od 19,5 do 76,7% w porównaniu z kontrolą. Natomiast wyniki z doświadczenia fitotronowego wykazały, że szczepienie nasion R. leguminosarum bv. phaseoli wpłynęło istotnie na zwiększenie liczby siewek oraz poprawę ich zdrowotności. Skuteczność ochronnego działania omawianej bakterii przeciwko grzybom chorobotwórczym w doświadczeniu fitotronowym jest potwierdzeniem wyników uzyskanych z badań przeprowadzonych in vitro w laboratorium. | nauki rolnicze |
Innowacyjna metoda rozpoznawania wybranych cech jakościowych nasion z wykorzystaniem analizy obrazu i sztucznych sieci neuronowych (SSN) Badanie cech jakościowych ma coraz większe znaczenie ze względu na ustalenie ceny skupu oraz ze względu na dalsze przeznaczenie nasion. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej surowce i produkty końcowe muszą sprostać wymogom stawianym przez pozostałe kraje członkowskie. Ważnym problemem współczesnego rolnictwa zrównoważonego jest produkcja nasion oraz produktów o odpowiednich parametrach jakościowych. Dotychczasowe badania dowodzą, że zarówno technologia zbioru, warunki transportu i suszenia a także przechowywanie wywierają wpływ na jakość nasion, warunkując ich przydatność dla przemysłu. Zadaniem przemysłu zbożowego jest, oprócz przetwórstwa, także odpowiednie zabezpieczenie w czasie magazynowania, aby zachować odpowiednie właściwości i walory smakowe nasion. W związku z tym istnieje konieczność ciągłej kontroli produktów jak również surowców magazynowanych. Przemysł rolno - spożywczy dysponuje jedynie metodami opartymi na ocenie sensorycznej, wykorzystującej narządy zmysłu. Metoda ta jest bardzo czasochłonna i pracochłonna. Poszukiwanie innowacyjnych metod pozwala na wdrożenie do przemysłu rolno - spożywczego technik opartych na komputerowej analizie obrazu i sztucznych sieci neuronowych. Założono zatem, że korzystając z komputerowej analizy obrazu oraz przygotowanej w tym celu aplikacji do przetwarzania i analizowania pozyskanych obrazów cyfrowych, wykorzystując model rozpoznawania barw RGB, pozwoli na szybkie uzyskiwanie wyników. Ma to znaczenie w czasie skupu zbóż do magazynów, w celu określenia wstępnej jakości przyjmowanych nasion pod względem zanieczyszczeń, co w konsekwencji prowadzi do ustalenia ceny skupowanego materiału. Drugim aspektem wykorzystania tej metody jest kontrola jakości przechowywanego ziarna w magazynach. Opracowanie takiej metody pozwoli na szybkie uzyskanie wyników z pominięciem czasochłonnych prac laboratoryjnych. Dodatkowym elementem pracy jest porównanie metody tradycyjnej z metodą komputerowej analizy obrazu. Do porównania wykorzystano sztuczne sieci neuronowe. | nauki rolnicze |
Wiarygodność Kościoła według Josepha Ratzingera Myśl teologiczna Josepha Ratzingera jest dla współczesnej teologii jednym z ważnych punktów odniesienia. Jednocześnie można dziś już stwierdzić, że myśl niemieckiego Teologa jest na tyle dostępna, iż możliwe staje się całościowe i krytyczne opracowanie poszczególnych zagadnień z jego spuścizny teologicznej. Autor niniejszego artykułu podjął się opracowania jednego z kluczowych tematów dla refleksji teologicznofundamentalnej – rozumienia wiarygodności Kościoła. Temat ten nie znalazł całościowego i systematycznego opracowania w twórczości J. Ratzingera. Jednocześnie analiza jego twórczości wskazuje, że za poszczególnymi opracowaniami o charakterze cząstkowym kryje się określona koncepcja wiarygodności Kościoła. Autor niniejszego artykułu postanowił ukazać tę koncepcję omawiając następujące zagadnienia: warunki określające możliwość refleksji nad zagadnieniem wiarygodności Kościoła, więź Kościoła z Osobą Chrystusa (historyczny wymiar wiarygodności Kościoła), cechy decydujące o wiarygodności wspólnoty kościelnej w jej aktualnym istnieniu. | nauki teologiczne |
Efektywność nakładów ponoszonych na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w Polsce Celem opracowania była próba oceny efektywności nakładów ponoszonych na działalność
innowacyjną przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce. Przeprowadzono analizę działalności innowacyjnej
przedsiębiorstw przemysłu spożywczego na tle przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego
i przedsiębiorstw przemysłu ogółem w Polsce w latach 2010-2012. Zbadano nakłady i efekty prowadzonej
działalności innowacyjnej. Przemysł spożywczy okazał się mało innowacyjny i jednocześnie najmniej
efektywny w porównaniu do pozostałych analizowanych grup. | nauki rolnicze |
Efektywność pompy ciepła współpracującej w układzie hybrydowym z kolektorami słonecznymi W pracy analizowano efektywność pompy ciepła pracującej w układzie hybrydowym (kolektory słoneczne dostarczają ciepło do zbiornika akumulacyjnego zaś ciepło ze zbiornika stanowi dolne źródło dla pompy grzewczej). Określono całościowy współczynnik efektywności pompy w funkcji masy wody zmagazynowanej w zbiorniku oraz podano minimalną ilość wody zmagazynowanej w zbiorniku która równoważy ciepło zużywane przez pompę grzewczą. Stwierdzono niewielką przydatność układu hybrydowego do ogrzewania tunelu foliowego. | nauki rolnicze |
Pośrednie metody określania szkodliwych imisji Autorzy przybliżają i opisują problemy badania stopnia zanieczyszczania
powietrza.
Wyodrębniając metody bezpośrednie i pośrednie określania koncentracji
substancji szkodliwych w powietrzu, skupiają się metodach
pośrednich, które wykorzystują metody matematyczne rozprzestrzeniania
i transformacji zanieczyszczeń. Przy ich pomocy można również
określić prognozy spodziewanych stanów oraz symulować stany ex post
przy dokumentowaniu imisji w przyszłości. Najważniejszym problemem
jest wybór odpowiedniego modelu dla danego zadania oraz reprezantycyjności
danych wyjściowych.
Autorzy wymieniają stosowane modele w badaniach europejskich,
dyskutując ich zastosowanie w badaniach w Bratysławie. | nauki społeczne |
System odprowadzania i oczyszczania ścieków na obszarach wiejskich - postęp i potrzeby Obszary wiejskie w Polsce odznaczają się, mimo postępu, jaki nastąpił w tym zakresie w ostatnich latach, znacznym niedorozwojem w wyposażeniu ich w takie podstawowe urządzenia, jak sieć kanalizacyjna i oczyszczalnie ścieków. Problem stanowią także dość znaczne dysproporcje między wyposażeniem w elementy infrastruktury ekologicznej obszarów wiejskich poszczególnych województw. | nauki rolnicze |
Wrażliwość izolatów Trichoderma viride ze strefy produkcji zakładu spożywczego na Divosan Forte Zanieczyszczenia mikrobiologiczne mogą stanowić zagrożenie podczas wytwarzania żywności, dlatego istotne jest stosowanie odpowiednich środków dezynfekcyjnych pozwalających zredukować możliwość kontaminacji produktu gotowego mikrobiotą towarzyszącą procesowi produkcji. Celem badań była ocena wpływu preparatu Divosan Forte (DF) na szczepy Trichoderma viride, wyizolowane ze strefy produkcyjnej jednego z zakładów produkcji spożywczej. Materiał badawczy stanowiły szczepy T. viride 21 i T. viride 56 wyizolowane metodą selekcyjną z powierzchni technologicznej zakładu produkującego żywność. Stosowany do dezynfekcji linii technologicznej Divosan Forte (DF) testowano w przeliczeniu na czysty kwas nadoctowy w stężeniach objętościowych 0,15; 0,30 i 0,60% (v/v).. Aktywność fungistatyczną preparatu DF na testowane szczepy przeprowadzono metodą zatruwania podłoży. Wyniki przedstawiono jako przyrost grzybni badanych szczepów. Preparat DF niezależnie od zastosowanego stężenia, w porównaniu do kontroli, stymulował wzrost badanych szczepów T. viride. Po 4 dobach odnotowano większy o blisko 50% liniowy wzrost grzybni T. viride 56 w porównaniu do kontroli. Wolniejszy, ale wyższy o 30%, w porównaniu do kontroli, był także rozwój szczepu T. viride 21. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Odporność na zużycie erozyjne nanostrukturalnej stali bainityczno-austenitycznej Wykonano badania odporności na zużycie erozyjne nanostrukturalnej stali bainityczno-austenitycznej (NANOS-BA ®). Wyniki badań wykazały wyższą o ok. 10% odporność stali NANOS-BA® na zużycie erozyjne w warunkach oddziaływania cząstek uderzających pod kątami: 30°, 45°, 60° i 90° w porównaniu do komercyjnej stali trudnościeralnej o twardości 600 HV. Opracowane warianty obróbki cieplnej stali bainityczno-austenitycznej umożliwiają zmniejszenie zużycia materiału do 55% w porównaniu do stali trudnościeralnej, dla wybranych kątów padania erodentu. Zrealizowano eksperyment polegający na zastosowaniu mieszadeł wykonanych ze stali NANOS-BA® w mieszarce turbinowej. Mieszadła pracowały 700 minut w warunkach oddziaływania ścierno-udarowego twardych cząstek, a wyniki badań potwierdziły wyższą odporność badanych stali na zużycie niż materiałów dotychczas stosowanych. Przeprowadzono analizę możliwości zastosowania stali NANOS-BA® na elementy trudnościeralne. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Systemy klimatyzacji stosowane w autobusach. Rozwiązania na przykładzie firmy Eberspaecher W artykule przedstawiono przykłady systemów klimatyzacji na podstawie rozwiązań firmy Eberspaecher. Firma ta ma w swojej ofercie zarówno kompletne instalacje klimatyzacyjne, jak również ich elementy. Systemy klimatyzacji dostosowuje się do rodzaju i wielkości pojazdu. W tej sytuacji producenci instalacji powinni oferować zarówno rozwiązania specjalistyczne, jak i uniwersalne komponenty. | nauki inżynieryjno-techniczne |
O organizacji preferencyjnej rozmów urzędowych W artykule podjęte jest zagadnienie organizacji preferencyjnej rozmowy. Nie jest ono w polskiej literaturze lingwistycznej mocno osadzone, pojawia się w kilku pracach z zakresu pragmatyki (Levinson 2010) czy analizy konwersacyjnej (Rancew-Sikora 2007; Rutkowski 2015). W artykule prezentuje się je na przykładzie rozmów urzędowych, stanowiących fragment większego autentycznego korpusu. Przeanalizowane w artykule przykłady potwierdzają wstępne założenia oraz wcześniejsze obserwacje z zakresu analizy konwersacyjnej. Wypowiedzi preferowane są na ogół krótsze, bardziej bezpośrednie, nienacechowane językowo, zaś niepreferowane – bardziej złożone formalnie, często niebezpośrednie, obudowane szeregiem wskaźników uchylających czy opóźniających. Ciekawy jest rozkład niepreferowanych wypowiedzi w zależności od mówiącego – w przypadku klientów będą to pytania i prośby kierowane do urzędnika, w przypadku urzędników zaś głównie podawanie informacji niekorzystnych dla klientów. Szczegółowy opis organizacji preferencyjnej może przynieść ciekawe obserwacje dotyczące nie tyle motywacji i rzeczywistych chęci mówiących, co istnienia pewnych modelowych schematów rozmów różnego typu. | nauki humanistyczne |
Wplyw stresu wodnego na fotosynteze wybranych odmian pszenicy jarej W doświadczeniu wazonowym badano różnice międzyodmianowe pszenicy jarej, rosnącej w warunkach stresu wodnego, pod względem wydajności fotosyntezy. Testowano 3 odmiany pszenicy: ‘Napola’, 'Jasna’ i ‘Kosma’, będących aktualnie w doborze. Doświadczenie prowadzono w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia gleby: 60 i 40% p.p.w., w prowadzonych od fazy początku strzelania w źdźbło. Pomiary parametrów wymiany gazowej m.in. intensywności fotosyntezy netto i transpiracji, przewodnictwa szparkowego, wykonywano na liściach flagowych pszenicy, przy zastosowaniu aparatu firmy Li-COR, Li-6400, w 3 fazach rozwojowych roślin. Pszenice zbierano w fazie dojrzałości pełnej.
Wszystkie badane odmiany pszenicy jarej w warunkach stresu wodnego cechowały się niższą intensywnością fotosyntezy netto i wydały mniejszy plon biomasy i ziarna. Spośród analizowanych odmian na uwagę zasługuje odmiana ’Kosma’, która w warunkach deficytu wody w podłożu charakteryzowała się najwyższą intensywnością fotosyntezy netto i wydala największy plon biomasy, w tym ziarna. | nauki rolnicze |
Zaręczynowe i weselne zwyczaje stambulskich Karaimów Etnograf karaimskiego pochodzenia, Çağatay Bediî Avramoğlu w latach 60. XX w. zebrał informacje jak niegdyś wyglądały śluby i wesela. | nauki humanistyczne |
Najmniejsze i jedyne uzdrowisko karpackie z wodami siarczkowymi w miejscowości Wapienne koło Gorlic W artykule opisano ujęcia wód leczniczych w uzdrowisku Wapienne, które jest jedynym karpackim uzdrowiskiem z wodami leczniczymi typu siarczkowego. Istnieją tu ujęcia wód siarczkowych – źródła Kamila i Marta oraz odwierty W-1 i W-2, o sumarycznych zasobach eksploatacyjnych wynoszących 5,67 m3/h. Woda charakteryzuje się mineralizacją w granicach 437–536 mg/dm3 i zawartością siarkowodoru wynoszącą od 1,05 do 12,2 mg/dm3. Została zaliczona do wód swoistych, siarczkowych (H2S – powyżej 1 mg/dm3). Wody lecznicze w Wapiennem są związane z warstwami inoceramowymi wieku kredowego, które zostały wykształcone jako piaskowce średnioławicowe, drobno- lub średnioziarniste, szare, wapniste oraz łupki. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Columbiners. Działalność Serial Killer Fandom w środowisku True Crime Community Eric Harris i Dylan Klebold są odpowiedzialni za jedną z największych masowych strzelanin szkolnych w USA, znanej jako masakra w Columbine High School. Wydarzenie to zaowocowało ogólnokrajową paniką moralną skupioną wokół reprezentacji przemocy w grach komputerowych, muzyce i filmie. Nastoletni mordercy współcześnie posiadają rzeszę aktywnych internetowych fanek, a sam fandom określa siebie jako Columbiners. Fandom ten jest osobliwą podgrupą True Crime Community, czyli większej społeczności zainteresowanej kryminologią i psychologią przestępców. Adoracja masowych i seryjnych morderców, szczególnie przez kobiety, nie jest nowym fenomenem. Zjawisko to starano się tłumaczyć parafilią oraz wyjaśnieniami ewolucyjnymi, jednak fanki sprawców masakry w Columbine High School zdają się wymykać tym uzasadnieniom. W niniejszym artykule pokazano na przykładzie fandomu Columbiners, że fascynacja mordercami może objawiać się nie tylko w formie ich seksualizacji, ale także poprzez empatyzowanie i utożsamianie się z osobami zbrodniarzy na bazie daleko posuniętych rekontestualizacji ich wizerunków w przestrzeni cyfrowej. | nauki humanistyczne |
"Gniew Boga" według św. Tomasza z Akwinu Autor wychodzi od pytania: Czy Bóg może się gniewać na człowieka?, i zmierza do odpowiedzi na kwestie „gniewu” Boga, wychodząc od zagadnienia poznania Boga. Bytowa odmienność Boga od człowieka są przyczyną tego, że o uczuciowości Boga, w tym o gniewie nie można mówić w sensie właściwym ale jedynie analogicznym do gniewu człowieka. Eksplikacja „gniewu” Boga domaga się zatem syntetycznego ukazania gniewu człowieka, jego motywów, rodzajów i funkcji. W drugiej części artykuł ukazuje pojęcie „gniewu” Boga w sensie metaforycznym, przybliża jego przedmiot i cel. Objaśnia na czym polegał „gniew” Boga wobec pogan opierających się na mądrości ludzkiej, a następnie wobec Żydów pokładających ufność w wartości uczynków Prawa Mojżeszowego. Gniew Chrystusa zostaje ukazany w ramach tajemnicy wcielenia i realności człowieczeństwa Chrystusowego. W końcowej części artykuł przedstawia w jaki sposób św. Tomasz objaśniał „uśmierzenie” „gniewu” Bożego przez akt zadośćuczynienia za grzechy ludzkości dokonany przez Chrystusa w Jego Mece i Ofierze i porównuje tę wykładnię „gniewu” Bożego ze stanowiskiem innych teologów. | nauki teologiczne |
Zlodzenie Hornsundu i wód przyległych (Spitsbergen) w sezonie zimowym 2010-2011 Sezon lodowy 2010/2011 zaczął się w połowie października. Pierwsze postacie autochtonicz-nego lodu morskiego zaobserwowano w strefie brzegowej Isbjornhamny 15.10. po spadku dobowej temperatury powietrza poniżej poziomu temperatury zamarzania wody morskiej. Zbliżone do średnich wieloletnich wartości temperatury powietrza okresu listopad – styczeń sprzyjały tworzeniu się lodu w strefie brzegowej Hornsundu. Lód morski o zwartości do 4/10 pojawił się w Hornsundzie w końcu października i utrzymywał w listopadzie. Prze-bieg warunków lodowych w rejonie południowego Spitsbergenu – zbliżony do normalnego z wielolecia – umoż-liwiał napływ lodu do fiordu z zewnątrz od połowy grudnia. W tym też okresie w wewnętrznych partiach fiordu zaczął się formować lód stały brzegowy, którego pokrywa w sposób ciągły występowała w N części Brepollen do końca drugiej dekady lipca 2011 (około 7 miesięcy). W okresie maksymalnego rozwoju (druga dekada lutego) lód stały lub całkowicie zwarty pokrywał około 2/3 powierzchni fiordu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Mapa podatności osuwiskowej w skali regionalnej – przykład z doliny Sanu na Pogórzu Dynowskim Pogórze Dynowskie jest obszarem Karpat fliszowych, gdzie ruchy masowe, zwłaszcza osuwiska, są zjawiskami występującymi powszechnie. Wpływają one na ewolucję stoków, zarówno w długich (tysiące lat), jak i w krótszych (do kilku lat) przedziałach czasowych. Dlatego skutki ruchów osuwiskowych powinny stanowić istotną przesłankę przy planowaniu przestrzennym. Celem badań było opracowanie numeryczne w systemie GIS mapy podatności osuwiskowej w skali 1:25 000 dla wybranego odcinka doliny Sanu na Pogórzu Dynowskim. Mapy te są istotne pod kątem planowania przestrzennego w gminach i powiatach oraz oceny ryzyka osuwiskowego. Do modelowania GIS użyto pięciu czynników biernych: litologia podłoża fliszowego, budowa tektoniczna, nachylenie, ekspozycja oraz wysokość terenu. Do obliczenia podatności osuwiskowej wykorzystano metodę Weights of Evidence. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Kształtowanie się zasobności gleb na kontrolnych polach produkcyjnych o wysokiej wydajności W latach 1988-1992 przeprowadzono badania nad zaopatrzeniem w makro- i mikroelementy gleb z kontrolnych pól produkcyjnych. Do badań wytypowano 105 pól z terenu całego kraju, o wyższej od przeciętnej wydajności. Analizy chemiczne próbek gleby wykazały występowanie niedoborów składników pokarmowych w badanych glebach. Zakresy tych niedoborów można uszeregować następująco: makroelementy - K (30,4%)=Mg (30,3%)>P (21,3%), mikroelementy - В (91,4%)>Cu (32,4%)>Zn (12,4%). Statystycznie potwierdzono plonotwórcze działanie P, В i Zn. Zawartość składników pokarmowych w glebach oraz odczyn gleb zmieniał się wraz z poziomem plonowania. Stwierdzony głęboki deficyt boru przyswajalnego w glebach badanych pól wskazuje na potrzebę skontrolowania metod oceny zaopatrzenia gleb w bor, w odrębnych badaniach. | nauki rolnicze |
Wpływ antropopresji na pedofaunę łąki i lasu w parku krajobrazowym w Krakowie Zakrzówku Konsekwencją akumulacji metali ciężkich w glebie (występujących w warunkach naturalnych w ilościach śladowych) jest dezaktywacja biologiczna środowiska, przejawiająca się między innymi ograniczeniem procesów rozkładu substancji organicznych poprzez zmniejszenie zagęszczenia, różnorodności i aktywności mikroorganizmów oraz pedofauny. W celu oceny wpływu zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi określono wybrane parametry fizykochemiczne i biologiczne gleby łąki i zagajnika w parku krajobrazowym. Stwierdzono, że gleby badanych siedlisk wykazywały odczyn lekko alkaliczny, natomiast stężenie Cd, Pb i Zn było wyższe w glebie lasu sosnowego, ale tylko w przypadku kadmu w obydwu siedliskach przekraczało normę. W glebie łąki stwierdzono znacznie większe zagęszczenie i różnorodność badanych grup pedofauny. W 1 m2 gleby łąkowej stwierdzono 4928, zaś w glebie leśnej 3264 osobniki. Najbardziej zróżnicowane na łące były larwy Diptera, bowiem w ich obrębie wyodrębniono przedstawicieli 10 rodzin. W glebie lasu odnotowano przedstawicieli 4 rodzin larw Diptera. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Monitoring zanieczyszczenia zywnosci pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Czesc II. Wody mineralne, napoje bezalkoholowe, owoce, orzechy, ryz, soja, ryby i owoce morza Omówiono wyniki 5-letniego (2004-2008) cyklu badań monitoringowych żywności w zakresie zanieczyszczenia pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia, obejmujących zawartość ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu i cyny w wodach mineralnych i napojach bezalkoholowych (226 próbek), owocach i ich przetworach (467 próbek), ryżu (234 próbki), ziarnie sojowym (236próbek), orzechach i orzechach ziemnych (237próbek) oraz rybach i owocach morza (237próbek). W badaniach uczestniczyły laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratorium referencyjne Zakładu Badania Żywności i Przedmiotów Użytku NIZP-PZH. Stwierdzone zawartości metali nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia, są z reguły znacznie niższe od limitów ustalonych w ustawodawstwie i porównywalne ze stwierdzanymi w innych krajach europejskich, w przypadku kadmu - niejednokrotnie niższe. Uwzględniając średnie zanieczyszczenie badanych grup środków spożywczych oraz ich spożycie w Polsce oceniono potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Spośród badanych pierwiastków najwyższe pobranie w przeliczeniu na % tymczasowego tolerowanego pobrania tygodniowego (PTWI) ma miejsce dla rtęci w rybach, które wynosi średnio 3,2% PTWI. Celowe jest przestrzeganie zaleceń dotyczących kontrolowanego spożycia ryb, szczególnie przez dzieci, a także kobiety w ciąży; karmiące i potencjalne matki. Pobranie ołowiu i arsenu z napojami i wodami mineralnymi jest rzędu 15% całkowitego pobrania tych pierwiastków z żywnością. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Opory przepływu powietrza podczas wietrzenia śruty pszennej W pracy przedstawiono wyniki badań jednostkowego oporu przepływu powietrza przez warstwę śruty pszennej, które są niezbędne przy doborze wentylatora lub sprężarki w układzie napowietrzającym. Na wartość oporu wpływa w sposób istotny prędkość przepływu powietrza, wilgotność, obciążenie materiału oraz czas jego trwania. Zmiany oporu hydraulicznego opisano równaniami matematycznymi. | nauki rolnicze |
Przywróćcie nam przyszłość! Kreatywny potencjał nostalgii w kontekście publicystycznych tekstów Aleksandra Hemona Autorka, opierając się na felietonach bośniackiego prozaika Aleksandra Hemona, wskazuje na aktywny, daleki od sentymentalizmu, kreatywny potencjał nostalgii, który nakierowany jest na przyszłość (a nie przeszłość). Zaangażowanie Hemona skierowane jest przeciw stanowi faktycznemu – rzeczywistości podzielonej Bośni i Hercegowiny, zaś gwarantem lepszej przyszłości ojczyzny pisarza są wartości obecne niegdyś w Jugosławii: wspólnota (umożliwiająca wymianę myśli i implikująca poczucie bycia częścią niejednorodnej zbiorowości) oraz nadzieja (związana z wiarą, że los jest w rękach jej mieszkańców, a jutro może być lepsze niż dziś). | nauki humanistyczne |
Rola i zadania pielęgniarki operacyjnej przy zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego Zabieg pomostowania aortalno-wieńcowego stanowi prawie 3/4 wszystkich zabiegów kardiochirurgicznych. Ta rozległa i skomplikowana operacja wymaga uczestnictwa wykwalifikowanego zespołu medycznego, którego niezbędną częścią są pielęgniarki instrumentariuszki. Posiadana przez nie wiedza teoretyczna i praktyczna oraz doświadczenie przyczyniają się do sprawnego przebiegu zabiegu. Do zadań pielęgniarki operacyjnej należy nie tylko instrumentowanie, ale również przygotowanie sali operacyjnej, narzędzi, kontrola sterylności materiałów, prowadzenie dokumentacji (przez pielęgniarkę pomagającą), wykonywanie opatrunków oraz odpowiednie postępowanie z narzędziami po zabiegu i oddanie ich do sterylizacji. Bardzo ważne jest również dbanie o bezpieczeństwo pacjenta, za które odpowiedzialni są wszyscy członkowie zespołu operacyjnego. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Nicienie glebowe na polu i odłogu – zagęszczenie i różnorodność Przedstawione wyniki dotyczą badań przeprowadzonych wiosną 2009 roku na polu uprawnym i ugorze. Przeanalizowano parametry zespołów nicieni glebowych, takie jak zagęszczenie, skład taksonomiczny, struktura troficzną i struktura dominacji. Obliczono również wskaźniki różnorodności Shannona-Weavera, podobieństwa Sørensena oraz dojrzałości zespołów. Uzyskane wyniki wykazały, że zespoły nicieni w glebie pola uprawnego różniły się od tych na ugorze pod względem zagęszczenia i struktury troficznej. Zagęszczenie nicieni było większe w glebie uprawnej niż na ugorze. Wśród pięciu grup troficznych stwierdzonych w badaniach najliczniejsza była grupa nicieni bakteriożernych. Większe zagęszczenie tej grupy w glebie ornej niż na ugorze świadczy o pozytywnej reakcji nicieni bakteriożernych na zwiększone zasoby pokarmowe po zastosowaniu obornika. Wykazano również, że zespoły nicieni na odłogu, po trzech latach ugorowania, były bardziej dojrzałe i róznorodne niż na polu. Uzyskane wyniki potwierdziły, że wybrane parametry i wskaźniki zespołów nicieni glebowych można z powodzeniem wykorzystywać do oceny stanu środowiska glebowego na terenach przekształconych w wyniku działalności człowieka. | nauki rolnicze |
Aktualne prace Międzynarodowej Organizacji Pracy w obszarze zabezpieczenia społecznego Artykuł koncentruje się na najnowszych pracach Międzynarodowej Organizacji Pracy w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Odnosi się do raportu „World Social Protection Report 2014/15. Building economic recovery, inclusive development and social justice”, wydanego przez MOP. Dane z raportu wskazują na problemy i wyzwania w zakresie ochrony socjalnej na świecie w czasie kryzysu ekonomicznego. | nauki społeczne |
ODA O URNIE GRECKIEJ I MARMUR-BIAŁY W KONTEKŚCIE POGLĄDÓW ESTETYCZNYCH JOHNA KEATSA I CYPRIANA KAMILA NORWIDA Głównym celem niniejszego artykułu jest komparatystyczne spojrzenie na twórczość Cypriana Kamila Norwida i Johna Keatsa. Przedmiotem analiz są dwa wiersze: Marmur-biały oraz Oda o urnie greckiej, które mogą być odczytywane w kontekście poglądów estetycznych obu romantycznych twórców. Szczególną uwagę zwracam przede wszystkim na stosunek przedstawicieli drugiej generacji romantycznej do tradycji grecko-rzymskiej. Ponadto interesowała mnie również refleksja obu autorów nad zagadnieniami związanymi ze sztuką i miejscem autora w procesie twórczym. | nauki humanistyczne |
Biskup poznański Andrzej Stanisław Kostka Młodziejowski w obronie Stanisława Konarskiego i polskich pijarów – nieznany list z grudnia 1769 roku Nuncjusz Angelo Maria Durini bardzo krytycznie oceniał polskich pijarów. W serii depesz do sekretariatu stanu opisał ich domniemane nadużycia oraz negatywny wpływ, jaki na zakonników oraz młodzież im powierzoną wywierał Stanisław Konarski. Ponieważ w Rzymie zaczęto publicznie powtarzać te opinie, pijarzy podjęli się obrony swego dobrego imienia. Poparli ich w tym niektórzy polscy biskupi. W artykule omówiony został nieznany dotąd list biskupa poznańskiego Andrzeja Stanisława Kostki Młodziejowskiego, który pozwala na ukazanie konfliktu nuncjusza z pijarami z perspektywy jednej z najważniejszych osób w Rzeczypospolitej. | nauki teologiczne |
Psychoterapia wśród studentów. Stan aktualny i potrzeby W ostatnich latach rośnie liczba studentów z objawami różnych zaburzeń psychicznych. Dostępne badania potwierdzają, że studenci zgłaszają więcej problemów psychicznych niż porównywalna wiekowo grupa osób niestudiujących. Zaburzenia zdrowia psychicznego studentów wydają się istotnym problemem społeczności akademickiej. Ten problem nie doczekał się jeszcze wypracowanych sposobów i standardów rozwiązywania. Celem artykułu jest przedstawienie psychoterapii jako skutecznej formy leczenia zaburzeń psychicznych i emocjonalnych. Psychoterapia jest przedstawiona na tle funkcjonujących obecnie w środowisku akademickim form wsparcia psychicznego dla studentów. | nauki społeczne |
Wpływ izoterm adsorpcji na jej wytrącanie się podczas wysychania materiałów budowlanych W pracy przedstawiono wyniki badań izoterm adsorpcji jonów chlorkowych w wybranych materiałach budowlanych. Dane te zostały wykorzystane w numerycznej analizie procesu wytrącania się soli podczas wysychania przegrody budowlanej w warunkach stałej wilgotności względnej i temperatury powietrza. Symulacje komputerowe wykonano za pomocą opracowanego ostatnio programu HMTRA-SAL T, bazującego na modelu matematycznym sprzężonego transportu ciepła, wilgoci i soli w porowatych materiałach budowlanych, uwzględniającego zarówno dyfuzyjny, jak i dyspersyjny mechanizm transportu soli. Wyniki symulacji pokazują, że kształt izoterm sorpcji soli ma bardzo duży wpływ na profile koncentracji wytrąconej soli, zwłaszcza w warstwie przypowierz- chniowej przegrody. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Promieniotwórczość materiałów budowlanych stosowanych w budownictwie (promieniowanie jonizujące) Zaprezentowano rodzaje promieniowania i ich charakterystykę. Opisano jednostki aktywności źródła i dawki przyjętej przez organizmy żywe. Następnie artykuł opisuje normy promieniowania ustalone dla materiałów budowlanych i wymagania ustawowe jakie muszą spełniać budynku w celu ochrony przed naturalnymi źródłami promieniowania pochodzącego z zastosowanych materiałów budowalnych i gazu radonu. W Polsce prowadzony jest stały monitoring wybranych materiałów pod kątem promieniowania. Wyniki tych pomiarów również zaprezentowano w artykule. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Mikroprzestrzenie. Tajemnicze ogrody ROD Artykuł jest formą krótkiego spaceru po działkach ROD. Opisuje fenomen funkcjonowania ogrodu działkowego, traktuje go jako specyficzną odmianę przestrzeni intymnej, jednej z bliższych człowiekowi, miejsce zaspokajania jego różnych potrzeb. Za jedną z tych potrzeb artykuł przyjmuje ludzką chęć tworzenia, budowania, anektowania przestrzeni według własnych reguł i zasad. Ogród działkowy jako miejsce znajdujące się poza oficjalną strefą miasta, z dala od normalnego codziennego życia, stwarza możliwość kreowania przez jego użytkownika nowej własnej rzeczywistości przestrzennej, nieograniczonej żadnymi barierami. Brama ROD staje się miejscem „przejścia” do innej rzeczywistości, pozwala zapomnieć o codziennych problemach i przenieść się w inny, oswojony wymiar. | sztuka |
Tajemnice powstańczego obelisku. Nieznane źródło do dziejów powstania styczniowego na Mohylewszczyźnie Niniejszy artykuł stanowi opis eksponatu znajdującego się na wystawie stałej Muzeum Pamięci Sybiru. XIX-wieczny miniaturowy obelisk datowany na 1864 rok pochodzi z Irkucka w Imperium Rosyjskim. Wewnątrz eksponatu znajduje się jedwabna szarfa zawierająca spis powstańców z guberni mohylewskiej. Autor artykułu podejmuje próbę identyfikacji uczestników niepodległościowego buntu na Mohylewszczyźnie. | nauki humanistyczne |
Partycypacja budżetowa jako element rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Propozycja dla Ukrainy Artykuł ten jest propozycją implementacji samorządowych rozwiązań budżetowych mogących wpłynąć na aktywność obywatelską modernizującej się Ukrainy. W tym celu zastosowany zostanie instrument partycypacji społecznej – budżet partycypacyjny, który stał się wiodącym przykładem pobudzania aktywności lokalnych wspólnot niemal na całym świecie. Zostaną tu przedstawione jego dwa modele. Pierwszy pochodzi z Brazylii, a drugi z Polski. Na przykładzie dwóch miast, Porto Alegre oraz Łodzi, zostanie zaprezentowany mechanizm działania obu tych rozwiązań w przestrzeni samorządowej, a w dalszej kolejności będą one poddane weryfikacji pod względem ich funkcjonalność w wymiarze ukraińskim. | nauki społeczne |
Wykorzystanie termowizji w badaniach terenowych sieci trakcyjnej Wykorzystanie termowizji rozszerza zakres możliwości badawczych czynnych sieci trakcyjnych zasilanych napięciem 3 kV DC. Pozwala na pomiary temperatury przewodów oraz ich drgań, bez konieczności stosowania separacji napięciowej. Dotychczas do pomiarów zmian temperatury przewodów i łączących je zacisków jako czujniki pomiarowe wykorzystywano tylko termoelementy. Jest to metoda dotykowa pozwalająca na pomiary temperatury elementów praktycznie nie będących pod napięciem, realizowana zasadniczo w warunkach laboratoryjnych. Zastosowanie kamery termowizyjnej pozwoliło na prowadzenie w terenie badań nagrzewania się elementów sieci od prądów trakcyjnych pobieranych przez tabor elektryczny. Kamera termowizyjna rejestruje promieniowanie podczerwone, emitowane przez każde dato fizyczne. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wirus Y ziemniaka może być przyczyną zewnętrznych wad bulw Oceniono odporność i wrażliwość odmian ziemniaka uprawianych w Polsce na infekcję silnym szczepem wirusa Y ziemniaka (PVYNTN), który może wywoływać nekrotyczną chorobę bulw (PTNRD). Spośród 90 ocenionych odmian, 21 wykazało krańcową odporność, 14 odporność polową i 55 podatność na infekcję tym szczepem. Silne objawy nekrotycznej choroby bulw wykazały odmiany: Bard, Delikat, Denar, Ditta, Lord, Molli, Perkoz, Salto, Vineta, Wawrzyn i Zeus. Słabe objawy nekroz na bulwach wykazały odmiany: Andromeda, Augusta, Bryza, Clarissa, Cykada, Drop, Nora, Orlik, Zebra i Żagiel. Zwrócono uwagę na szczególną wrażliwość na PTNRD odmian uprawianych na przetwórstwo takich jak: Hermes, Erntestolz i Courlan, lub odmian uprawianych w Europie na rynek ziemniaków stołowych: Ditta, Monalisa, Nadine i Nicola. | nauki rolnicze |
Ocena mieszańców międzygatunkowych otrzymanych w wyniku krzyżowań zwrotnych Capsicum annuum L. x Capsicum chinense Jacq Wszystkie uprawiane w naszym kraju odmiany papryki należą do gatunku Capsicum annuum L. Zakres zmienności reprezentowany przez ten gatunek jest duży, jednak nowe cele i kierunki hodowli zmuszają do poszukiwania nowych cech i warunkujących je genów także wśród innych, dzikich gatunków tego rodzaju. Celem niniejszej pracy było określenie możliwości kojarzenia między gatunkami Capsicum annuum L. i Capsicum chinense JACQ. oraz ocena otrzymanych mieszańców F₁ i F₂ pod względem cech przydatnych z gospodarczego punktu widzenia, takich jak: plon, liczba owoców, ich masa, płodność, grubość ścian. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń statystycznych stwierdzono, że zakres zmienności obserwowany wśród mieszańców pokolenia F₂ przekraczał zmienność form rodzicielskich i mieszańcowego F₁. Stwarza to szerokie możliwości dalszych prac hodowlanych nad doskonaleniem papryki rocznej z wykorzystaniem dzikich gatunków z rodzaju Capsicum. | nauki rolnicze |
Sumienie a praktyczna racjonalność. Jak pogodzić tradycyjne ujęcie sumienia z roszczeniami do nieskrępowanej wolności? Współcześnie można zaobserwować pewien paradoks. Z jednej strony wiele słyszy się o wolności sumienia, więźniach sumienia, konflikcie sumienia, klauzuli sumienia. Z drugiej zaś sumienie jest powszechnie ignorowane, przynajmniej w filozofii. Inny rodzaj paradoksu jest następujący: sumienie, które częstokroć w historii jawiło się jako sprzymierzeniec wszystkich walczących przeciw bezprawiu (tj. przeciw złemu prawu stanowionemu, natomiast w obronie niepisanego prawa naturalnego) i przeciw arbitralności tyranów (tj. tych, którzy realizowali „wolę mocy”), dziś stawiane jest w opozycji wobec obiektywnego prawa moralnego, albo jako racja usprawiedliwiająca wybór po linii zła moralnego. Filozof ma obowiązek zadać pytanie: dlaczego tak sie dzieje? Artykuł poświęcony jest zagadnieniu sumienia. Na początku przypomniana zostaje tradycyjna (tomistyczna) dystynkcja: intentio, synderesis i conscientia. Sumienie zostaje wprowadzone jako schemat syntetyzujący teorię praktycznej racjonalności (pochodzącej od Arystotelesa) i koncepcję wolnej woli (Augustyńską). Duch ludzki doświadcza szczególnego napięcia pomiędzy wezwaniem do posłuszeństwa absolutnym i obiektywnym wymogom prawa naturalnego a skłonnością do niezależności płynącą z doświadczenia własnej indywidualności. "Veritatis Splendor" pomaga wyjaśnić owe różne typy paradoksów. | nauki humanistyczne |
Cyfrowy generator sygnałów sinusoidalnych do testowania i weryfikacji układów analogowo-cyfrowych W artykule przedstawiony jest cyfrowy generator sygnałów sinusoidalnych, który wchodzić może w skład uniwersalnego modułu do samotestowania układów analogowo-cyfrowych (mixed-signal). Sygnał sinusoidalny okazuje się najbardziej złożonym sygnałem (z punktu widzenia jego kształtowania) w porównaniu z innymi sygnałami (np. trójkątnym, piłokształtnym, czy prostokątnym). Tradycyjnie generator sygnału sinusoidalnego zbudowany jest z układu sterowania i bloku pamięci, w której znajdują się dyskretne próbki 1/4 części okresu tego sygnału. Przedstawione w artykule podejście oparte jest na wykorzystaniu stochastycznego integratora, który jest podstawowym elementem generatora. Praca generatora sprawdzona została przy pomocy symulacji komputerowej. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Charakterystyka hydrogeochemiczna utworów triasu górnego w rejonie Woźnik (otwór badawczy K-1) Badania dotyczyły słabo przepuszczalnych utworów triasu górnego występujących na obszarze GZWP Lubliniec-Myszków. Ocena właściwości hydrogeochemicznych tych utworów stanowi podstawę do określenia ich roli w zasilaniu i kształtowaniu chemizmu wód serii węglanowej triasu. Wykonanie otworu badawczego K-1 o głębokości 99,5 m, zlokalizowanego w Woźnikach, umożliwiło przeprowadzenie badań właściwości hydrogeochemicznych utworów triasu górnego (noryk-retyk), wykształconych głównie jako iły, iłowce i mułowce, lokalnie przewarstwionych utworami węglanowymi i piaskowcami. W profilu triasu górnego stwierdzono występowanie dwóch horyzontów wodonośnych w spękanych iłowcach przewarstwionych utworami węglanowymi i piaskowcami. W artykule przedstawiono wyniki badań wilgotności, porowatości i wyciągów wodnych z utworów triasu górnego oraz składu chemicznego i izotopowego wód podziemnych występujących w tych utworach. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Relacja pomiędzy poziomem znajomości języka docelowego a wyborem preferowanych struktur gramatycznych i temporalnych oraz perspektywy aspektualnej w przypadku osób niebędących rodzimymi użytkownikami języka angielskiego i niemieckiego Celem artykułu jest analiza preferowanych przez uczestników badania sposobów konstruowania wydarzeń i perspektywy aspektualnej w językach angielskim oraz niemieckim. Przedstawiono w nim teoretyczne aspekty nauki drugiego języka, takie jak analiza błędów, analiza kontrastywna, fosylizacja, stabilizacja, interjęzyk. Zagadnienia te zostały uwzględnione w niniejszym badaniu. Badanie to skupia się na relacjach pomiędzy poziomem znajomości języka docelowego w przypadku języka angielskiego oraz niemieckiego a wyborem preferowanych konstrukcji temporalnych i struktur gramatycznych przez uczestników badania, którzy nie są rodzimymi użytkownikami tych języków. Ponadto w artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy język wyjściowy (aspektualny i nieaspektualny) wpływa na wybór perspektywy aspektualnej. | nauki humanistyczne |
Mediacja jako sposób rozwiązywania sporów gospodarczych o charakterze transgranicznym na przykładzie Polski i Niemiec Celem niniejszego opracowania jest nakreślenie specyfiki gospodarczych sporów transgranicznych oraz zaprezentowanie mediacji jako metody ich rozwiązywania, alternatywnej wobec sądów powszechnych, dającej zwaśnionym stronom możliwość zarówno ich szybszego i mniej kosztownego zakończenia, jak i kontynuowania relacji gospodarczych oraz rozwijania dalszej współpracy pomiędzy przedsiębiorcami. W pierwszym kroku określone zostaną cechy konstytutywne mediacji oraz specyfika mediacji transgranicznej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów interkulturowych. W tym kontekście przedstawione zostaną specyficzne kompetencje mediatora, niezbędne do skutecznego przeprowadzenia postępowania mediacyjnego w tego typu konfliktach oraz podstawy prawne zastosowania mediacji w odniesieniu do sporów pomiędzy podmiotami z Polski i Niemiec. Omówione zostaną zarówno regulacje prawa polskiego i niemieckiego dotyczące mediacji, jak i ramy i uwarunkowania instytucjonalno-prawne postępowania mediacyjnego w UE w zakresie sporów gospodarczych o charakterze transgranicznym. Ponadto analizie poddane zostaną dane empiryczne dotyczące zakresu upowszechnienia mediacji w obu krajach, stosunku polskich i niemieckich przedsiębiorców do mediacji jako metody rozwiązywania sporów gospodarczych pomiędzy podmiotami z obu krajów oraz trudności w jej zastosowaniu wynikające z różnic kulturowych. | nauki społeczne |
Uszkodzenia nasion soczewicy grubo i drobnonasiennej podczas zbioru kombajnowego W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących oceny liczebności i charakteru uszkodzeń nasion dwóch odmian soczewicy jadalnej podczas zbioru kombajnowego. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzić można, że liczba uszkodzonych nasion kształtuje się w granicach od 0,3-1,4% plonu w zależności od odmiany i roku. Na powstawanie uszkodzeń ma wpływ wiele czynników, między innymi kształt i wilgotność nasion, grubość łupiny nasiennej, wzajemny układ liścieni. Analizując uszkodzone nasiona soczewicy, uwzględniono 4 stopnie uszkodzeń, oraz określono ich wpływ na wartość biologiczną nasion. | nauki rolnicze |
Co nazwiemy pedagogiką? Pesymistyczny esej Esej porusza kwestię merytorycznej, naukowej tożsamości pedagogiki akademickiej. Jest refleksją nad jej stanem i niebezpiecznym meandrowanie, a także niemal powszechną ucieczką od zagadnień podstawowych dla tej nauki. | nauki społeczne |
Wpływ bioaugmentacji na uwalnianie biogenów w procesie beztlenowej stabilizacji osadów ściekowych Beztlenowa stabilizacja osadów ściekowych jest powszechnie stosowana jako metoda ich przeróbki w oczyszczalniach ścieków komunalnych. W wyniku beztlenowego rozkładu substancji organicznych zachodzi uwalnianie azotu amonowego i fosforu fosforanowego do wód osadowych, zawracanych następnie do bioreaktorów oczyszczających ścieki. Może to skutkować przeciążeniem osadu czynnego, a w efekcie obniżeniem sprawności usuwania związków biogennych i wzrostem kosztów oczyszczania. Prezentowana praca dotyczy badań nad wpływem bioaugmentacji na uwalnianie związków biogennych podczas fermentacji metanowej osadów ściekowych. Bioaugmentację prowadzono z wykorzystaniem dwóch dawek komercyjnego preparatu Arkea®, odpowiednio 9 i 13% w stosunku objętościowym. W oparciu o stężenia azotu amonowego i fosforu fosforanowego wyznaczono wartości współczynników uwalniania w układzie bioaugmentowanej fermentacji osadów ściekowych oraz w układzie, w którym bioaugmentacji nie prowadzono. Z uzyskanych danych wynika, że uwalnianie związków biogennych do wód osadowych występowało w obu badanych układach, jednak wyższe wartości otrzymano w układzie z bioaugmentacją. W przypadku układu wspomaganego biopreparatem współczynnik amonifikacji wyniósł 4,8 oraz 4,6, odpowiednio dla dawki Arkea® 9 i 13%, natomiast dla osadów ściekowych był nieco niższy - 4,5. Analogiczny trend wystąpił w przypadku fosforu fosforanowego. Współczynnik uwalniania fosforanów w obecności 9 i 13% preparatu Arkea® osiągnął wartość odpowiednio 1,2 oraz 1,3, a w układzie bez dodatku biopreparatu 1,1. Bioaugmentacja nie wpłynęła jednak istotnie na uwalnianie związków biogennych w procesie beztlenowej stabilizacji osadów ściekowych, a stężenia biogenów w wodach pofermentacyjnych nie wzrosły w porównaniu z osadami ściekowymi. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Stabilizacja systemów sterowanych W pracy przedstawiono kilka uwag na temat stabilizacji sterowanych układów dynamicznych. Wskazano różne obszary zastosowań praktycznych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Potrzeby w zakresie nowelizacji znormalizowanych metod oznaczania substancji chemicznych na stanowiskach pracy W artykule przedstawiono potrzeby w zakresie nowelizacji wielu norm polskich dotyczących metod pomiaru stężeń substancji szkodliwych, które nie są odpowiednie do nowych wartości dopuszczalnych. Ponadto omówiono problem zbyt małej oznaczalności wielu metod podanych w PN w świetle obowiązującego rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie badań i pomiarów oraz znowelizowanej normy europejskiej EN 482. Wskazano nie wymagające przeprowadzenia badań sposoby zwiększenia oznaczalności metody do poziomu 0,1 wartości NDS, które mogą być w niektórych przypadkach zastosowane. | nauki społeczne |
Przekształcenia tkanki roślinnej w krajobrazie miasta na przykładach placów rynkowych północnego Mazowsza Artykuł traktuje o zmiennej funkcji, przeznaczeniu i kompozycji tkanki roślinnej placów rynkowych małych miast północnego Mazowsza. Celem jest pokazanie przekształceń placów, a w szczególności ich zielonej strefy, na kanwie czasów historycznych oraz znaczenia tych zmian dla współczesnych układów urbanistycznych. Autorzy uświadamiają w jaki sposób różnorodne kierunki przekształceń placów oraz dzisiejsze procesy modernizacyjne wpływają na tworzenie się nowych lub zatracanie dawnych cennych wartości przestrzennych. Na podstawie obranych badań zaprezentowano wynikowy model będący punktem wyjścia do procesu racjonalnego ożywiania historycznych placów rynkowych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wprowadzenie do filozofii twórczości. Uwagi pojęciowe – historia idei – perspektywa interdyscyplinarna Twórczość już od dawna nie jest postrzegana jedynie jako domena poetów i artystów, a możliwość rozważania jej natury nie jest zarezerwowana tylko dla estetyki. W swoich analizach chciałabym pokazać tę wielokierunkowość badań nad fenomenem creatio, który współcześnie coraz częściej łączony jest z opisywaną przez psychologów uniwersalną ludzką kreatywnością. Tekst niniejszy, wprowadzając w podstawowe rozważania nad definiowaniem i wyjaśnianiem twórczości dawniej i dzisiaj, ma jednocześnie ułatwić podjęcie kwestii bardziej szczegółowych i specyficznych dla współczesnych analiz (kwestie te podejmuję w artykule „O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych”, który stanowi niejako przedłużenie przedstawionych tu treści).
Niniejsze wprowadzenie do dziedziny filozofii twórczości zostało wykonane w trzech krokach: (1) poprzez przywołanie rozważań dokonanych już wcześniej przez filozofów; (2) przez opisanie tradycyjnych i współczesnych sposobów definiowania pojęcia twórczości (i kreatywności) oraz (3) poprzez przedstawienie wybranych popularnych psychologicznych teorii procesu twórczego. | nauki humanistyczne |
Chelaty mikronawozowe w roztworach zawierajacych makroskladniki nawozowe Przeprowadzono badania chelatowania mikroelementów (Mn, Cu, Fe, Zn) przy użyciu EDTA, DTPA, HEEDTA i kwasu cytrynowego. Badania prowadzono w roztworach nawozowych zawierających sole nawozowe (fosforany amonu, fosforany potasu). Stwierdzono, że czynnikami ograniczającymi chelatowanie mikroelementów jest pH oraz obecność związków makroskładników nawozowych. | nauki rolnicze |
Wpływ wielkości majątku trwałego na rentowność spółdzielni mleczarskich w Polsce Badaniami objęto 41 mleczami w okresie czterech lat. Celem pracy jest określenie wpływu majątku trwałego na rentowność spółdzielni mleczarskich. Badania wskazują, że spółdzielnie, które miały wyższy poziom majątku trwałego, cechowała większa rentowność. | nauki rolnicze |
Objawy okulistyczne w stwardnieniu rozsianym Stwardnienie rozsiane (SM) to główna przyczyna niepełnosprawności u osób młodych w krajach wysoko rozwiniętych. Jednym z pierwszych, dominujących objawów choroby jest zapalenie nerwu wzrokowego w odcinku pozagałkowym. Ponadto w przebiegu SM dochodzi do wielu innych patologii w obrębie narządu wzroku, a niektóre z nich wyprzedzają diagnozę tej choroby o wiele lat. Autorzy postanowili zebrać i omówić wszystkie zaburzenia widzenia, jakie mogą wystąpić w przebiegu stwardnienia rozsianego. | nauki medyczne i o zdrowiu |
OCZYWISTOŚĆ WYKLUCZENIA? OBRAZY ROMÓW W CZESKIEJ LITERATURZE NAJNOWSZEJ Martin Šmaus, Zdeněk Šmíd i Zdeněk Zapletal należą do grona tych czeskch pisarzy, którzy w swych dziełach literackich komentują i diagnozują sytuację mniejszości społecznych, narodowych i etnicznych w czeskiej współczesnej rzeczywistości. Dyskryminacja Romów staje się w powieściach tych autorów przedmiotem reprezentacji oraz, z innej strony patrząc, stanowi punkt wyjścia do dyskusji na temat mechanizmów zbiorowego wykluczenia. Wszyscy wymienieni prozaicy próbują wyrażać cudzy punkt widzenia, co oznacza, że w swych tekstach wykorzystują narracyjne sygnały empatycznego zaangażowania. | nauki humanistyczne |
Sukłanczy Halinaha = Pięknej Halince Zachowany w rękopisie, niepublikowany wcześniej wiersz dedykowany córce Michała Nowickiego i Sabiny z Eszwowiczów, Halinie Nowickiej (późniejszej Morawiec, 1931–1993). | nauki humanistyczne |
Dogmatyczno-personalistyczna wartość pracy w kontekście dominacji paradygmatu technologicznego w kulturze wspóczesnej Obecnie niedoceniany jest ogromny wkład, jaki Kościół katolicki wniósł do rozumienia pracy ludzkiej. Trudno sobie wyobrazić głębokie przemiany polityczne w środkowo-wschodniej Europie bez Solidarności, a jej samej nie sposób zrozumieć bez wpływu Kościoła katolickiego w Polsce. Stąd można wskazać na ewangeliczną genezę zasadniczej tezy Solidarności – jedni drugich ciężary noście. Wpływ Kościoła katolickiego na rozumienie pracy sięga jednak daleko w przeszłość. Już papież Leon XIII w encyklice Rerum novarum wprowadził kilka nowatorskich rozwiązań, co też było kontynuowane przez jego następców, Piusa XI w encyklice Quadragesimo anno, Jana XXIII w encyklice Mater et Magistra, przez nauczanie Soboru Watykańskiego II, głównie w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium oraz Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, aż po naukę Jana Pawła II w encyklice Laborem exercens. Oczywiście najważniejszą syntezę w temacie pracy przedstawił Sobór Watykański II. Obecnie istnieje pilna potrzeba uwspółcześnienia nauki ojców soboru, a w niektórych przypadkach należy przekroczyć ten nieoceniony skarb nauki soborowej. Pojawiają się nowe problemy, które należy podjąć. | nauki teologiczne |
Aspekt historiograficzny Herodota, Tukidydesa i Plutarcha w chrystologii Dziejów Apostolskich Pierwsza część artykułu ukazuje początki starożytnej historiografii i przedstawia sposób pisania historii w konwencji pierwszych historyków greckich, takich jak Herodot, Tukidydes oraz Plutarch, i na ich tle prezentuje księgę Dziejów Apostolskich, ze wskazaniem jej miejsca w standardach historiografii tego czasu. Druga część przedstawia aspekt historiograficzny prologu w Dziejach Apostolskich. Poświęcono mu sporo miejsca, gdyż jego obecność i zawartość wskazuje bezpośrednio na powiązania Dziejów z hellenistyczną historiografią starożytną i wyjaśnia rolę i funkcję, jaką czasy starożytne nadały prologom. Trzecia część artykułu koncentruje się na aspekcie chrystologii Dziejów Apostolskich i szuka do niej klucza w greckiej historiografii starożytnej poprzez odniesienia do ojców historiografii. | nauki teologiczne |
Horyzonty nadziei chrześcijańskiej w świetle encykliki Benedykta XVI „Spe salvi” oraz teologii posoborowej Niniejszy artykuł podejmuje próbę zrozumienia horyzontów chrześcijańskiej nadziei na podstawie encykliki Benedykta XVI Spe salvi, przedstawionej na tle teologii posoborowej. Treść omawianej encykliki jest głęboko zakorzeniona we wnikliwej analizie Pisma Świętego i w Tradycji Kościoła (św. Ambroży, św. Augustyn, św. Tomasz), a także we współczesnym nurcie życia Kościoła. Papież nawiązuje również do Katechizmu Kościoła Katolickiego oraz podkreśla ostro zarysowaną problematykę filozoficzno-społeczną trzech ostatnich wieków, związaną z kwestią nadziei. W encyklice Spe salvi Benedykt XVI skupia się przede wszystkim na dwóch płaszczyznach: osobistej i wspólnotowej, które można określić jako horyzonty nadziei chrześcijańskiej. Dopełniają się one wzajemnie, tworząc właściwe odniesienie chrześcijan do obecnej, jak i przyszłej rzeczywistości. Pominięcie lub rozdzielenie tych wzajemnie uzupełniających się wymiarów nadziei chrześcijańskiej, dałoby jej wypaczony i niepełny obraz, podobny do tego, który niejednokrotnie możemy zaobserwować w różnorodnych, fałszywych „filozofiach” współczesnego świata. | nauki teologiczne |
Otrzymywanie i badanie właściwości fizycznych nanokompozytów na bazie wybranych elastomerów Niniejsza praca przedstawia wyniki badań wpływu zawartości montmorylonitu (MMT) na wybrane właściwości fizyczne wytworzonych kompozytów elastomerowych na bazie kauczuków KER N-29 i Europrene 2845. Analiza opiera się na rezultatach badań uzyskanych w próbie statycznego rozciągania, pomiarze ścieralności i odporności na działanie niskich temperatur otrzymanych wulkanizatów gumowych. Uzyskane wyniki wykazały, że dodatek nanocząsteczek typu Closite 30B do mieszanek kauczukowych spowodował polepszenie właściwości wytrzymałościowych (naprężenie, odkształcenie oraz energia zerwania). Ponadto dodatek nanocząsteczek w ilości 1% przyczynił się do wzrostu odporności badanych próbek na ścieranie w stosunku do próbki referencyjnej. Współczynnik zachowania kształtu wszystkich mieszanek w temperaturze pokojowej lub temperaturze ujemnej nie zmienił się znacząco po dodaniu nanocząstek. | nauki inżynieryjno-techniczne |