sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Zaufanie dzieci do rówieśników Artykuł prezentuje dane dotyczące roli zaufania interpersonalnego w relacjach dzieci z rówieśnikami. Oprócz kwestii pomiaru zaufania omówiono znaczenie zaufania w interakcjach w klasie, agresji i zachowaniach prospołecznych oraz osamotnieniu. Przegląd badań ukazuje rosnące zainteresowanie zaufaniem u dzieci będące reakcją na społeczną rolę tego zjawiska. | psychologia |
Leki sfałszowane jako wyzwanie dla zdrowia publicznego – próba definicji pojęcia i skali zjawiska na świecie oraz ujęcie prawne i socjologiczne Poniższy artykuł przeglądowy ma na celu przybliżenie okoliczności oraz przebiegu wdrożenia tzw. Dyrektywy „fałszywkowej” (Dyrektywy 2011/62/EU Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dn. 8.06.2011). Autorzy podejmują w nim próbę definicji i ujednolicenia centralnego dla tego aktu pojęcia: „lek sfałszowany” (ang. falsfied medicine/ counterfeit medicines) by następnie dokonać opisu procesu implementacji ww. Dyrektywy w polskich realiach. Nowe ramy prawne w istotny sposób zmieniły łańcuch dystrybucji produktami leczniczymi, w tym nałożyły nowe obowiązki na pracowników aptek ogólnodostępnych i szpitalnych. Zatem, w kolejnych akapitach zostają opisane rozwiązania zastosowane na poziomie aptek ogólnodostępnych oraz hurtowni leków mające na celu wypełnienia zapisów dyrektywy (m.in. serializacja, anti-tempering devices) wraz z krótkim komentarzem na temat ich walidacji oraz uzasadnienia dla ich stosowania. Kontekst społeczno-historyczny oraz rozpowszechnienie zjawiska leków sfałszowanych zostaje opisany w trzech częściach – opis skali zjawiska i ważniejszych przykładów w Polsce, opis skali zjawiska wraz z odniesieniami do najważniejszych opisów przypadków na świecie, oraz kontekstu socjologicznego z krótkim przeglądem dorobku naukowego poświęconego temu zjawisku, w większości badań opartych na podejściu ilościowym. Autorzy konkludują, że zjawisko sfałszowanych produktów leczniczych jest ważnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego, zarówno na poziomie lokalnym jak i światowym i że międzynarodowe wysiłki legislacyjne, takie jak ww. Dyrektywa są efektywnym sposobem na walkę z nim.Weryfikacja autentyczności produktów leczniczych wpisuje się w rolę apteki jako placówki ochrony zdrowia publicznego, a sama czynność serializacji może być wpisana do szeroko rozumianego katalogu usług zwanych opieką farmaceutyczną. Co więcej, zwracają oni uwagę na niewielką ilość dostępnych opracowań naukowych i potrzebę przeprowadzania badań jakościowych celem dogłębnego zrozumienia istoty zjawiska. | nauki farmaceutyczne |
Dynamika zmian właściwości powierzchniowych pod wpływem roztworu fizjologicznego w bioszkłach otrzymanych z żelu Szkła i amorficzne materiały silnie różnią się właściwościami dynamicznymi od ich krystalicznych odpowiedników. W kryształach typowymi ekscytonami są fonony. Nieuporządkowanie struktury w szkłach obniża średnią drogę wszystkich fononów. W tej pracy przedstawiono model pasmowy dielektryka, w którym znajdują się dodatkowe pasma emisyjne. Źródłem tych pasm są defekty powstające w wyniku oddziaływania roztworu fizjologicznego. Te badania wskazują, że roztwór fizjologiczny wpływa nie tylko na powierzchniową warstwę biomateriału, ale także na strukturę poziomów energetycznych. | inżynieria materiałowa |
O konsekwencjach prymatu matematyki w procesach poznawania i kreowania rzeczywistości Autor przedstawia pewne aspekty kwestii granicy między twórczym i destrukcyjnym wpływem matematyki na współczesny stan nauk przyrodniczych oraz technologii, a także na inne dziedziny aktywności człowieka, np. zarządzanie, ekonomię, psychologię, klimatologię. Biorąc pod uwagę rozwój nauki w dziejach ludzkości i różnorodność metod stosowanych do poznania świata rzeczywistego, uwypukla dominującą rolę matematyki w procesie doskonalenia narzędzi poznawczych oraz w interpretacji uzyskiwanych wyników eksperymentalnych. Wskazuje na penetrację coraz to nowszych dziedzin wiedzy i obszarów aktywności człowieka przez matematykę oraz podejmuje próbę wyjaśnienia tego stanu rzeczy. Poddaje szczegółowej analizie wpływ intensywnego sprzężenia zwrotnego w układzie matematyka-technologia, które nastąpiło w drugiej połowie XX wieku w wyniku postępu w technologiach półprzewodnikowych oraz inżynierii materiałowej. Analizuje związki matematyki z wieloma dziedzinami nauki oraz formułuje tezę o potrzebie podjęcia wnikliwych badań w celu wyjaśnienia dostrzegalnego obecnie coraz szybszego „marszu matematyki” na niwy naukowe dotąd całkowicie na nią odporne. Ów „marsz matematyki” uważany jest za irracjonalny i wciąż stanowi ogromną tajemnicę naukową. W artykule przedstawione są też zagadnienia związane z procesami chaotycznymi oraz strukturami fraktalnymi, które matematycy próbują od kilku dziesięcioleci wprowadzać do opisu układów rzeczywistych. Integralną część przedstawionych analiz stanowią problemy związane ze sztuczną inteligencją oraz tendencją do istotnych przemian w podejściu współczesnej nauki do celowości prowadzenia dalszych badań nad tymi zagadnieniami. Nacisk został położony na słaby stosunkowo postęp w tej dziedzinie mimo poważnych nakładów finansowych poniesionych dotychczas na jej rozwój. Autor podejmuje również próbę oceny alternatywnej metody poznania świata rzeczywistego bez intensywnego stosowania matematyki, a także sygnalizuje problem tzw. bomby I. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Współczesne formy ekspatriacji w rozwoju przedsiębiorstwa na rynkach międzynarodowych W procesie umiędzynarodowienia działalności firmy, począwszy od ulokowania za granicą jednostek odpowiedzialnych za sprzedaż, ekspatriacja staje się bardzo istotnym narzędziem w rozwoju organizacji na nowych rynkach i jej pracowników, dyfuzji wiedzy, sprawowania kontroli, utrzymania wewnętrznej spójności itd. Niemniej jej tradycyjną – długoterminową postać coraz częściej zastępują rozwiązania alternatywne. Celem artykułu jest zatem ukazanie klasycznych i niestandardowych form ekspatriacji stosowanych współcześnie w przedsiębiorstwach prowadzących działalność na rynkach zagranicznych w kontekście zmieniającej się orientacji strategicznej, odzwierciedlającej perspektywę organizacji jako całości. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Teoretyczne podstawy i realizacja idei zrównoważonego rozwoju w leśnictwie Użytkowanie lasu jest najstarszą formą działalności człowieka i zachodzi również, jeżeli odbywa się bez fizycz-nej obecności człowieka w lesie, stając się działaniem destrukcyjnym – zamierzonym lub niezamierzonym, lub działaniem kreatywnym – umożliwiającym identyfikację i realizację potrzeb. Użytkowanie takich funkcji lasu jak: kulturowa, moralna, etyczna, religijna i wiele innych, nie zawsze jest kwantyfikowalne, a ich bezpośrednia wycena, w tym ekonomiczna, może być bardzo trudna. Spowodowane jest to zarazem brakiem odpowiednich narzędzi ekonomicznych, jak i metod bezpośrednich analiz środowiskowych, a także nieumiejętnością identyfi-kacji poszczególnych funkcji, jakie pełnią lasy. Artykuł przybliża historię zrównoważonego rozwoju w leśnictwie, poczynając od nakazu dbania o las podpisa-nego w 1364 r. Kolejni, wielcy teoretycy i praktycy leśni (Carlovitz, Cotta, Hundeshagen, Heyer), budowali zwartą, przemyślaną konstrukcje postępowań rozpatrując problemy utrzymania trwałości, ciągłości i równo-mierności użytkowania lasu. Realnym problemem w realizacji koncepcji zrównoważonego leśnictwa i wielofunkcyjnego lasu, jest nierozwią-zywalna trudność w antycypacji oczekiwań przyszłych generacji, co do stanu, wyglądu i zróżnicowania przy-szłych lasów. Należy przy tym zauważyć, że obietnice, jakie niosą za sobą pojęcia używane w zrównoważonej gospodarce leśnej, w odniesieniu do wielofunkcyjności leśnictwa nie mogą być spełnione jednocześnie i na-tychmiast. W praktyce leśnej, wszystkie funkcje jakie pełni las, mogą być spełnione jedynie w bardzo długim horyzoncie czasowym – liczonym długością życia drzew i drzewostanów. Poszukiwania rozwiązań w tym zakresie, powinny obejmować nie tylko obszary nowoczesnej, aktualnej wiedzy, zarówno leśnej, jak i w innych działów nauki, ale także, wiedzy tradycyjnej. To oznaczałoby, również pogodze-nie się z myślą, że wiedza tradycyjna, nie zawsze poparta naukowym oglądem, może być podstawą zrozumienia wielofunkcyjności lasu w kontekście zrównoważonego rozwoju. | nauki o ziemi i środowisku |
Zasoby złoża węgla brunatnego „Ruja” Złoże węgla brunatnego „Ruja” odkryto w latach 50-tych przy okazji poszukiwań i dokumentowania złóż miedzi. Aktualnie złoże węgla brunatnego „Ruja” jest udokumentowane w kat. D przy pomocy 75 otworów wiertniczych. Bilansowa część złoża jest związana z pokładem II. Złoże węgla brunatnego „Ruja” nie miało dotychczas zatwierdzonych zasobów geologicznych przez organ administracji rządowej. W celu ochrony prawnej należy podjąć działania wynikające z przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz przeprowadzenia działań formalnoprawnych. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Zdalne nauczanie uczniów z niepełnosprawnością Artykuł dotyczy problematyki nauczania na odległość uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a w szczególności problemów związanych z jego realizowaniem. | pedagogika |
Bóg w lukach wiedzy: argument z niewiedzy i ograniczenia naturalizmu metodologicznego W niniejszym eseju skoncentruję się na dwóch ważnych aspektach filozoficznego bagażu, który dźwigany jest w każdej dyskusji o stworzeniu i ewolucji. Oba te aspekty związane są z zagadnieniami natury metodologii naukowej. Pierwszy odnosi się do twierdzenia kreacjonistów, że ich hipoteza stworzenia powinna być uznana nie tylko za prawowitą naukową alternatywę dla teorii ewolucji, ale być może nawet za alternatywę lepszą. Drugi aspekt związany jest z ich twierdzeniem, że nauka, z racji stosowanych w niej metod, sama jest "panującą religią" i to o charakterze ateistycznym. Oba te twierdzenia są bezpodstawne. Negatywna kreacjonistyczna krytyka teorii ewolucji jest chybiona - kreacjoniści nie zaproponowali niczego, co choć w najmniejszym stopniu zasługiwałoby na miano pozytywnej naukowej alternatywy dla teorii ewolucji, a tylko wysuwają argument z niewiedzy. Wnioskowanie o projekcie nie potwierdza istnienia transcendentnego projektanta - niezależnie od tego, czy wnioskowanie to interpretowane jest jako argument z analogii, wniosko-wanie do najlepszego wyjaśnienia, czy też jako argument eliminacyjny. Ostatecznie okazuje się, że jest to jedynie błędny argument z Boga w lukach wiedzy. Teza kreacjonistów, że metoda naukowa jest dogmatycznie ateistyczna, także jest bezzasadna. Nauka, we właściwym rozumieniu, nie jest "panującą" religią, lecz zachowuje religijną neutralność. | filozofia |
Skład botaniczny i chemiczny siana z półnaturalnej łąki oraz jego wartość pokarmowa dla koni W pracy dokonano oceny świeżego oraz wysuszonego porostu łąkowego pochodzącego
z półnaturalnej łąki ekstensywnej. Scharakteryzowano skład botaniczny runi pod względem
wartości użytkowej, przynależności do zbiorowiska roślinnego oraz wartość organoleptyczną
siana, jego skład chemiczny i wartość pokarmową dla koni. Stwierdzono, że łąka ekstensywna
nie nawożona i późno koszona dostarcza siana z bardzo dużym udziałem roślin bezwartościowych
oraz małej lub średniej wartości użytkowej. Większość gatunków roślin reprezentowała
zbiorowisko roślinne klasy Molinio-Arrhenatheretea. W sianie oznaczono bardzo małą zawartość
białka strawnego, duży udział włókna surowego i ligniny kwaśno-detergentowej oraz znaczny
niedobór makroelementów. Ze względu na niską wartość pokarmową, siano z łąki półnaturalnej
może stanowić jedynie niewielki dodatek w dawce pokarmowej dla koni. | zootechnika i rybactwo |
Metody oceny technologii zbioru i konserwacji zielonych roślin paszowych Dokonano przeglądu metod stosowanych do doboru maszyn w technologiach zbioru i konserwacji zielonych roślin paszowych oraz określania nakładów materiałowo-energetycznych i ekonomicznych. Uwzględniono przy tym takie metody, jak: normatywno-wskaźnikowa, technologiczna, energochłonności skumulowanej, kalkulacyjna oraz modelowanie technologii. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Maszyna do równoległej obróbki szprotów W artykule przedstawiono zakres i wyniki badań modelowych poszczególnych operacji obróbczych szprotów (transport, sortowanie, odgławianie i patroszenie) do postaci odgłowionej i wypatroszonej. Na podstawie badań sformułowano założenia, w wyniku których zaprojektowano i wykonano polski prototyp do równoległej obróbki szprotów. | technologia żywności i żywienia |
Odporność poliuretanowych powłok typu high solid na działanie biotycznych i abiotycznych czynników degradacyjnych Powłoki poliuretanowe (PUR) typu high solid, o wysokim połysku i niewielkiej chropowatości powierzchni, otrzymano z wykorzystaniem biopolioli zsyntetyzowanych z oleju sojowego (BPS), lnianego (BPL) i rzepakowego (BPR) oraz poliizocyjanianów będących pochodnymi diizocyjanianu izoforonu (IPDI), diizocyjanianu trimetylo-1,6-heksametylenu (TMDI) lub diizocyjanianu 4,4’-dicykloheksylometanu (HMDI) i ksylenu jako rozpuszczalnika. Wszystkie wytworzone powłoki zawierały ok. 40 % składników pochodzenia naturalnego. Powłoki PUR charakteryzowano na podstawie oznaczonych wartości: chropowatości, swobodnej energii powierzchniowej (SEP) oraz właściwości mechanicznych, takich jak: twardość względna, tłoczność, przyczepność, odporność na zarysowanie i uderzenie. Analizowano degradację biotyczną w środowisku wodnym i w symulowanych warunkach kompostowania oraz odporność na działanie czynników abiotycznych (wody, wody morskiej, solanki, zmiennej temperatury). Stwierdzono, że otrzymane powłoki poliuretanowe wykazują dobre właściwości mechaniczne, doskonałą odporność korozyjną, nie są podatne na hydrolizę katalizowaną przez enzymy i mogą być z powodzeniem stosowane jako skuteczne zabezpieczenie powierzchni stalowych. | inżynieria materiałowa |
Praktyczne wykorzystanie prac dyplomowych kierunku geodezja i kartografia w Wojskowej Akademii Technicznej dla samorządów lokalnych W pracy przedstawiono przykłady współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Geodezji Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie z instytucjami, ośrodkami naukowo-badawczymi i firmami. Scharakteryzowano prace, wynikające ze współpracy z samorządami lokalnymi. Przeanalizowano czynniki wpływające na wybór tematu pracy przez studentów WAT. Wskazano korzyści płynące z kooperacji nauki z samorządem i biznesem. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Inny świat, inny twórca. Another World Érica Chahiego jako przypowieść o Twarzy Celem niniejszego artykułu jest wykazanie związków gry Another World z filozofią dialogu charakterystyczną dla Emmanuela Lévinasa. Badacz, uwzględniając rozważania francuskiego filozofa na temat separacji, ateizmu oraz Twarzy, proponuje odczytanie dzieła Érica Chahiego jako autorefleksyjnej formy wypowiedzi autorskiej. Another World jest w tym świetle nie tylko wnikliwym spojrzeniem na relację: gracz–Inny, ale również refleksją na temat programowania jako jednoczesnego katalizatora izolacji i otwarcia na Innego. | nauki o kulturze i religii |
Półka filmowa 2021 Artykuł prezentuje wybór polskich premier kinowych roku 2021. W tekście omówione zostały następujące tytuły: Bo we mnie jest seks, Dziewczyny z Dubaju, Furioza, Mistrz, Teściowie, Wesele oraz Wszystkie nasze strachy. Wśród recenzowanych obrazów znalazła się także produkcja Wszyscy moi przyjaciele nie żyją, która miała swoją premierę 28 grudnia 2020 roku (na platformie Netflix) i w związku z tym można śmiało zaliczyć ją do premier 2021. Autorka omawia wymienione filmy z punktu widzenia, który może zainteresować zarówno cudzoziemców uczących się języka polskiego i poznających kulturę polską, jak i Polaków. Proponowane recenzje ukazują tło kulturowe i sytuują poszczególne realizacje w kontekście innych, nie tylko polskich, dzieł. Wspomniane produkcje są omawiane w odniesieniu do dotychczasowych dokonań poszczególnych twórców. Ze względu na roczne wstrzymanie premier z powodu pandemii koronawirusa rok 2021 był pod względem filmowym niezwykle bogaty. Na końcu artykułu można znaleźć dodatkowe zestawienie polecanych do obejrzenia przez autorkę tekstu tytułów. | sztuki filmowe i teatralne |
Ekumenizm polskiego środowiska ewangelikalnego Polskie Kościoły neoewangelikalne manifestują większe poczucie indywidualności niż Kościoły historyczne, pielęgnując jednocześnie przekonanie, że są jedynymi Kościołami biblijnymi. Taki sposób myślenia implikuje antyekumeniczną postawę wobec Kościołów historycznych, które w ocenie Kościołów neoewangelikalnych nie są biblijne w ścisłym tego słowa znaczeniu. W okresie międzywojennym współpraca ekumeniczna była ograniczona do rodziny kongregacji neoewangelikalnych. Po II wojnie światowej współpraca ta rozszerzona została na Kościoły protestanckie. Po Soborze Watykańskim II doszło do nawiązania pewnych, choć ograniczonych, form współpracy z Kościołem katolickim. | nauki teologiczne |
Porównanie cech metrycznych układu pokarmowego i powłokowego populacji jenotów hodowlanych i dziko żyjących Celem prowadzonych badań było określenie wybranych różnic w budowie układu pokarmowego i powłokowego u jenotów pochodzących z hodowli fermowej w stosunku do dziko żyjących, odłowionych w Polsce północno-wschodniej (po 16 sztuk w grupie, przy równym udziale płci). Wykazano, że odpowiednie żywienie i prowadzona przez wiele lat praca hodowlana doprowadziły do zróżnicowania tych dwóch populacji w wielu cechach metrycznych przewodu pokarmowego oraz układu powłokowego. W populacji jenotów dzikich w porównaniu do jenotów hodowlanych stwierdzono istotnie wyższy stosunek długości jelit do tułowia (5,779 i 6,063) oraz wysoko istotnie wyższy stosunek długości dwunastnicy do tułowia (0,637 i 1,202), co ma związek z rodzajem pobieranego pokarmu. Niedobory żywieniowe w zakresie białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych czy mikro- i makroelementów w karmie wpłynęły na jakość okrywy włosowej jenotów dzikich, która charakteryzowała się niepełnym wykształceniem puchu i znacznym sfilcowaniem, sięgającym nawet do 70% powierzchni skóry. | zootechnika i rybactwo |
Zastosowanie chromatografii gazowej do badania naturalnego procesu starzenia się papierów pochodzących z Biblioteki Jasnogórskiej Całkowicie niezbadanym obszarem badawczym są oddziaływania składników zawartych w substancjach pomocniczych papieru na mechanizm i kinetykę jego starzenie się. Stąd zainteresowanie sub stancjami klejącymi, stosowanymi w technologii wytwarzania historycznego papieru drukowego. Podstawowym celem pracy było zastosowanie wybranych technik chromatograficznych do oznaczania naturalnych składników zawartych w klejach z zabytkowych materiałów bibliotecznych i produktów ich przemian, jako kolejnego elementu naturalnego procesu jego starzenia się. Znajomość tych danych pozwoliła na opracowanie podstaw mechanizmu tego procesu i jego wpływu na strukturalne i mechaniczne parametry zabytkowego materiału bibliotecznego. Taka wiedza ułatwia podjęcie decyzji o zakresie ingerencji konserwatorskiej i doborze właściwych materiałów lub neutralnych współczesnych substytutów. | inżynieria chemiczna |
Generowanie ortofotoplanów w programie Pointools - zastosowanie skanera laserowego 3D Do tej pory fotogrametria była praktycznie jedyną metodą umożliwiającą wygenerowanie ortofotoplanów elewacji budowli zabytkowych, często wymaganych przez konserwatorów. Wymagania te znacznie zwiększają koszty opracowania pełnej inwentaryzacji. Implementacja skanerów 3D do generowania zdjęć metrycznych usprawnia procedury pomiarowe, co w efekcie pozwala na znaczne obniżenie kosztów. | nauki o sztuce |
Program Merański w Polsce Scientific and economic development in the second half of XIX century forcedchanges in school-teaching of mathematics. Among variety of reformsthe German Merano Program (1905) was outstanding. The key concepts ofthis program was introduced also in Polish schools in that time. The articlecontains source data which support this statement.PROGRAM MERANSKI W POLSCEPostep naukowy i gospodarczy w drugiej połowie XIX wieku wymusił zmianyw szkolnym nauczaniu matematyki. Wsród podejmowanych w wielu krajachreform pozytywnie wyróznił sie niemiecki Program Meranski (1905).Jego podstawowe idee zostały zrealizowane takze w szkołach polskich w tymokresie. Opracowanie zawiera materiały zródłowe dokumentujace to stwierdzenie. | matematyka |
O potrzebie ontologii. Wypisy z lektury Architecture of thought Andrzeja Piotrowskiego Wśród badań przekształcania przestrzeni brakuje analiz z perspektywy niewerbalnej – fenomenologicznej. Do wyjątkowych prób należy książka Andrzeja Piotrowskiego, Associated Professor University of Minnesota, Architecture of thought. Jego badania posługują się bezpośrednim doświadczaniem przestrzeni i wszystkimi instrumentami wiedzy architektonicznej, wzbogacając naszą wiedzę o dziedzictwie kultury czy historii zabytków. Ogniskują się wokół „nagromadzenia myśli” – przyczyny sprawczej budowania, jako odwrotności „niemożliwości pomyślenia” Theodora W. Adorno. Artykuł, doceniając i szanując wiedzę i perspektywę badawczą autora, polemizuje z epistemologicznymi, a w istocie aksjologicznymi tezami. Proponuje spojrzenie na przekształcanie przestrzeni przez pryzmat ontologii fundamentalnej Martina Heideggera. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Odbudowa bibliotek po wojnie domowej w Kosowie W latach 1996–1999 trwała wojna domowa w Kosowie, które ówcześnie wchodziło w skład Federalnej Republiki Jugosławii. Jeszcze kilkanaście lat po wojnie Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii wydaje wyroki dotyczące zbrodni przeciw ludzkości. Oprócz ludobójstwa w czasie wojny miało miejsce libricide, czyli celowe niszczenie książek, jako jeden z elementów związany z czystkami etnicznymi. Niezwłocznie po zakończeniu wojny podjęto działania, które miały za zadanie zrekonstruować utracone dziedzictwo, co wymagało ogromnego zaangażowania wielu osób. W 2000 r. utworzono raport Biblioteki w Kosowie. Ogólna ocena oraz krótko- i długoterminowy plan rozwoju (Libraries in Kosova/Kosovo. A general assessment and a short and medium-term development plan). Dokument powstał dzięki współdziałaniu UNESCO, Rady Europy oraz IFLA. Utworzono The Kosova Library Mission. W ramach misji odbudowy kosowskich bibliotek zaproponowano długoterminowy plan Kosova Library Project 2000+, zakładający m.in. utworzenie jedenastu różnych programów związanych z odbudową sieci bibliotek, a także ich udoskonaleniem. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Zawartość luteiny, zeaksantyny i beta-karotenu w liofilizowanych owocach wybranych odmian Cucurbita maxima D. Luteina, zeaksantyna i β-karoten są związkami o właściwościach prozdrowotnych. Przedmiotem badań
była ocena wybranych odmian dyni Cucurbita maxima D: ‘Amazonki’, ‘Justynki’, ‘Ambar’ i ‘Otylii
F1’ pod względem zawartości wymienionych karotenoidów w próbkach liofilizowanych. Zawartość karotenoidów
analizowano z wykorzystaniem HPLC-DAD.
Stwierdzono, że liofilizowane owoce badanych odmian dyni są dobrym źródłem luteiny, zeaksantyny
i β-karotenu. Dużą zawartość luteiny oznaczono w 1g liofilizatów otrzymanych z owoców odmiany ‘Justynka’
(0,186 mg) i ‘Amazonka’ (0,118 mg), podczas gdy najmniej luteiny było w liofilizatach z dyni
odmiany ‘Ambar’, charakteryzujących się najwyższym poziomem β-karotenu (0,411 mg). Najmniejszą
zawartością β-karotenu cechowały się liofilizaty otrzymane z owoców odmiany ‘Otylia F1’. Stwierdzono,
że liofilizaty z owoców dyni Cucurbita maxima D. odmiany ‘Justynka’, ‘Amazonka’ i ‘Ambar’ są bogate
w naturalne karotenoidy i mogą być szeroko wykorzystywane w przemyśle spożywczym jako źródło
bioaktywnych prozdrowotnych związków fitochemicznych. | technologia żywności i żywienia |
Początki Opinogóry w świetle dokumentu wojewody Żyry z 1185 r. i dokumentu biskupa płockiego Gedki z XIII w. Opinogóra została po raz pierwszy wspomniana w dokumencie wojewody mazowieckiego Żyro z 1185 r. W dokumencie tym pojawia się pod nazwą Opinegote. Dobiechna Opinogórę ofiarowała Kościołowi Najświętszej Maryi Panny w Płocku. Jeszcze w średniowieczu książęta mazowieccy wybudowali tam dwór myśliwski, w którym zmarł książę Bolesław w 1454 r. Po aneksji Mazowsza do Korony Opinogóra stała się częścią majątków królewskich i była przekazywana jako starostwo niegrodowe Krasińskich. Pierwszym Krasińskim, któremu król dał Opinogórę w 1659 r., był Jan Kazimierz (1607-1669) – dworzanin króla, skarbnik Korony, wojewoda płocki, kasztelan warszawski, płocki i ciechanowski. | historia |
Dane przestrzenne w relacyjnych bazach danych Do klasyczne danych zapisywanych w bazach danych w formie opisowej
w ostatnim okresie dołączyły dane zaawansowane o zupełnie innym charakterze.
Właściwe ich gromadzenie oraz przetwarzanie stanowi poważne wyzwanie.
W niniejszej publikacji przedstawiamy korzyści, jakie uzyskujemy z poszerzenia
typów przechowywanych i przetwarzanych danych, oraz problemy z tym związane.
Jako przykład zaprezentowano implementację danych przestrzennych systemie
MS SQL. | pedagogika |
Kurz źródłem narażenia człowieka na polibromowane difenyloetery (PBDE) Polibromowane difenyloetery (PBDE) zaliczane są do syntetycznych związków opóźniających zapłon, tzw. uniepalniaczy (ang. Flame Retardants). Znalazły one szerokie zastosowanie w produkcji różnego rodzaju polimerów, mebli, dywanów, sprzętu elektronicznego i elektrycznego oraz materiałów biurowych i budowlanych. Człowiek spędzając około 85% swojego życia w pomieszczeniach zamkniętych (mieszkania, miejsca pracy, szkoły) jest praktycznie cały czas otoczony przedmiotami, które mogą emitować do środowiska PBDE. Do niedawna uważano, że głównym źródłem pobrania PBDE przez człowieka jest żywność, głównie pochodzenia zwierzęcego. Obecnie jednak liczne badania wykazują, że niebagatelnym, dodatkowym źródłem pobrania tych związków przez człowieka jest kurz pochodzący z pomieszczeń zamkniętych. Na to źródło narażenia najbardziej narażone są małe dzieci ze względu na ich przyzwyczajenia behawioralne, tj. wkładanie palców, zabawek i innych przedmiotów do ust. W odróżnieniu od żywności, gdzie dominującymi kongenerami są BDE-47 i BDE-99, w przypadku kurzu dominującym kongenerem jest BDE-209. Narażenie człowieka na PBDE i inne polibromowane związki opóźniające zapłon jest powszechne w całym świecie, a jego wielkość jest różna w różnych krajach i zależy od zakresu ich stosowania, produkcji i zapisów w prawodawstwie krajowym, a także od szeroko pojętych zachowań mieszkańców. Generalnie, najwyższe stężenia tych związków stwierdzane są u mieszkańców Ameryki Północnej, a znacznie niższe w Europie i Azji. Spośród krajów europejskich statystycznie istotnie najwyższe narażenie ludzi stwierdzane jest w Wielkiej Brytanii. Szacowana wielkość narażenia, w każdym przypadku, dodatkowo obarczona jest niepewnością wynikającą z osobniczych przyzwyczajeń, preferencji dietetycznych, czasu spędzanego w różnych pomieszczeniach, pojazdach, na świeżym powietrzu. W niektórych przypadkach dla osób dorosłych niebagatelne znaczenie ma również narażenie zawodowe, dotyczy to zwłaszcza załóg samolotów, sprzedawców samochodów i pracowników utylizujących odpady elektroniczne. | nauki o zdrowiu |
Wpływ zagęszczenia królików w klatce na wyniki tuczu Celem pracy była ocena poziomu dobrostanu królików rasy białej nowozelandzkiej w okresie
tuczu, przy różnym stopniu zagęszczenia, określonego przez upadki zwierząt oraz poziom
wskaźników użytkowania rzeźnego. W trakcie doświadczenia zwierzęta podzielono na dwie
grupy: po 4 sztuki w klatce i po 2 sztuki w klatce. Stwierdzono niski poziom upadków w
obydwu grupach, co może wskazywać na zapewnienie zwierzętom odpowiedniego poziomu
dobrostanu w okresie tuczu. Wyliczone wskaźniki użytkowania rzeźnego (wielkość przyrostów,
spożycie paszy, wydajność rzeźna) były zbliżone w obydwu grupach, co wskazuje, że
przyjęta w ustawie „O ochronie zwierząt” i rozporządzeniu „W sprawie minimalnych warunków
utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich” wielkość klatek
zapewnia królikom odpowiednią przestrzeń. | zootechnika i rybactwo |
Praktyka stosowania prawa rodziców do udziału w wyborze rodzaju znieczulenia dziecka do zabiegu chirurgicznego Wstęp: Fundamentalnie zapisany w obowiązującym prawie etos lekarza: niesienie pomocy chorym oraz respektowanie woli
pacjenta, jak również Karta Praw Pacjenta, obligują zespół operacyjny do proponowania rodzicom udziału w wyborze znieczu-
lenia dziecka do zabiegu. Powstaje więc pytanie, czy obowiązek prawny nie wyprzedza praktyki, czy rodzice oczekują informacji
odnośnie znieczulenia ich dziecka do operacji i czy są gotowi przyjąć współodpowiedzialność za wybór znieczulenia.
Cel pracy: Określenie gotowości rodziców do czynnego udziału w wyborze rodzaju znieczulenia u swoich dzieci oraz zdefni-
owanie ich obaw związanych ze znieczuleniem.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono na przełomie maja i czerwca 2012 roku. Grupę badawczą (215 osób) stanowili
rodzice dzieci operowanych w województwach: opolskim i śląskim. Narzędzie badawcze – autorski kwestionariusz ankiety.
Wyniki: 51,7% badanych rodziców odrzuciło możliwość współdecydowania o rodzaju znieczulenia u ich dziecka. Wolę współpracy zadeklarowało zaledwie 30,7%. Informacji na temat znieczulenia udzielał najczęściej lekarz anestezjolog (74,8%). 86,9% rodziców oceniło informacje te jako zrozumiałe i kompletne. Wystąpienia powikłań bała się ponad połowa rodziców (53,3%).
Wnioski: Z przyznanego rodzicom prawa do uczestniczenia w wyborze rodzaju znieczulenia ich dziecka korzysta zaledwie co
trzeci ankietowany. Większości rodzicom towarzyszy wiele obaw związanych ze znieczuleniem, często irracjonalnych. | nauki medyczne |
Występowanie roślinności kserotermicznej na Wyżynie Małopolskiej Występujące w naszym kraju murawy kserotermiczne są zbiorowiskami
niezwykle cennymi, gdyż poprzez obecność w nich gatunków
roślin pochodzących z cieplejszych stref klimatycznych zwiększają bioróżnorodność
krajowych ekosystemów trawiastych. Przyczyniają się
również do poprawy walorów krajobrazowych terenów na których występują.
Wyżyna Małopolska jest regionem gdzie murawy kserotermiczne
występują dosyć licznie. Zajmują one na ogół niewielkie
powierzchnie zazwyczaj tam gdzie istnieją ciepłe i suche siedliska występujące
głównie na silnie nasłonecznionych stokach i zboczach o południowej
ekspozycji.
W murawach kserotermicznych na terenie Wyżyny Małopolskiej
występują cztery zespoły roślinne. Na skałkach gipsowych pokrytych
cienką warstwą gleby lessowej spotyka się zespół stulisza miotłowego z
ostnicą włosowatą (Sisymbrio-Stipetum capillatae). Drugim wykształcającym
się na podłożu gipsowym pokrytym nieznacznie grubszą warstwą
lessu jest zespół rutewki mniejszej i szałwi łąkowej (Thalictro-
Salvietum pratensis). Często spotykany na Wyżynie Małopolskiej jest
zespół omanu wąskolistnego (Inuletum ensifoliae), występujący na
południowych stromych zboczach wyniosłości terenowych utworzonych
z margli senońskich. Czwartym zespołem roślinności kserotermicznej,
powszechnie występującym na Wyżynie Małopolskiej jest zespół miłka
wiosennego z kłosownicą pierzastą (Adonido-Brachypodieto pinnati),
spotykany na głębszych glebach gliniasto-ilastych względnie próchnicznych
glebach brunatnych podobnych do czarnoziemów. Murawy kserotermiczne
nie będąc zespołami klimaksowymi podlegają naturalnej sukcesji
roślinnej, przekształcając się w ekosystemy leśne. Dla utrzymania
zbiorowisk roślinności kserotermicznej niezbędna jest więc ingerencja człowieka, polegająca na zapobieganiu samozalesieniu przez
koszenie, wypas lub wypalanie runi ewentualnie czynną ochronę czyli
usuwanie wkraczających do muraw kserotermicznych drzew i krzewów. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Gdańskie transpozycje Współcześnie w naukach humanistycznych panuje tendencja do pisania biografii nie sławnych osób, ale miast, rozumianych jako miejsca nieustannie ewoluujące i przeobrażające się. Stworzone są one z różnych elementów, dziedzin i zjawisk, jak choćby architektura, gospodarka, kultura czy literatura. Przykładem pracy holistycznie omawiającej dzieje wybranej miejscowości jest książka Petera Olivera Loewa. Ten niemiecki autor postanowił napisać biografię Gdańska, negując nacechowane politycznie przeświadczenia o tematyce przynależności tego miasta do jakiegokolwiek organizmu państwowego. Próbowało ono bowiem zawsze zachować swoją tożsamość mimo rozlicznych przeobrażeń oraz zawsze funkcjonować jako samodzielny kraj, przypominający hanzeatyckie polis. | literaturoznawstwo |
Dobro wspólne podstawą poszanowania człowieka w kontekście wyzwań społecznych Katolicka nauka społeczna Kościoła wyjaśnia, że dobro wspólne – to suma warunków życia społecznego pozwalająca osiągać pełniej i łatwiej własną doskonałość, pociągając za sobą prawa i obowiązki, dotyczące całego rodzaju ludzkiego. Każda grupa społeczna musi uwzględnić potrzeby i słuszne dążenia innych grup, co więcej, dobro wspólne całej rodziny ludzkiej. Dobro wspólne polega przede wszystkim na poszanowaniu praw i obowiązków osoby ludzkiej oraz na stworzeniu maksymalnych szans rozwoju jednostkom ludzkim przynależnym do różnych społeczności. Dobro wspólne, którego ludzie szukają i osiągają je, tworząc wspólnotę społeczną, jest gwarancją dobra osobistego, rodzinnego i grupowego. W poszanowaniu każdej osoby ludzkiej pomocna jest zasada powszechnego przeznaczenia dóbr, zasada pomocniczości i solidarności. | prawo kanoniczne |
Regulacyjne aspekty systemu powiadamiania o wypadkach drogowych - eCall Opisano politykę telekomunikacyjną Unii Europejskiej w zakresie realizacji systemu automatycznego wzywania pomocy z pojazdów uczestniczących w wypadkach (eCall), podejście niektórych państw członkowskich do tego projektu oraz warunki jego realizacji w Polsce. Omówiono instrumenty wdrażania systemu eCall na poziomie wspólnotowym i krajowym. Rozważono warunki realizacji systemu na zasadach dobrowolnej współpracy oraz możliwość przekształcenia go w obligatoryjny element regulacji telekomunikacji. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Czynniki ryzyka włóknienia wątroby u osób zakażonych hcv - doniesienia wstępne Wstęp: HCV stanowi poważny problem w praktyce medycznej. Większość powikłań w przebiegu chorób wątroby jest konsekwencją zaawansowanego włóknienia prowadzącego nawet do marskości wątroby.
Cel pracy: Celem niniejszych badań jest analiza wybranych czynników ryzyka rozwoju włóknienia wątroby u osób z zakażeniem hcv.
Materiał i metody: Materiał badawczy stanowiła grupa pacjentów mieszkających na terenie województwa śląskiego. Badaną grupę stanowiły 102 osoby w wieku 13-70 lat. chorzy diagnozowani byli na oddziałach chorób zakaźnych i chorób wewnętrznych z podejrzeniem hcv. Ostateczne rozpoznanie ustalono na podstawie wywiadu z pacjentami oraz oceny histopatologicznej biopsji wątroby.
Wyniki: W niniejszych badaniach udział wzięło 66 mężczyzn i 36 kobiet. Przedział wiekowy 13-23 lat stanowi 7,8%, 13, 7% to populacja w wieku 24-34 lat, 32, 4% to badani w wieku 35-45 lat, 27, 5% - pacjenci w przedziale wiekowym 46-56 lat, 16, 7% to populacja w wieku 57-67 lat, 1,9% badanych stanowiła grupa powyżej 67 roku życia. nadwaga występowała u 55,9% badanych, 76, 5% populacji to osoby palące.
Wnioski: Na podstawie analizy badań stwierdza się, że wirus hcv z postępującym włóknieniem najczęściej występuje w przedziale wiekowym 35-45 lat, częściej wśród mężczyzn niż wśród kobiet. większość badanych to osoby palące papierosy oraz osoby z nadwagą. | nauki medyczne |
Stawki opłat za dostęp do infrastruktury w pasażerskim transporcie kolejowym Celem artykułu jest zaprezentowanie - w kontekście obowiązującego prawa - systemu opłat pobieranych za dostęp do infrastruktury kolejowej w Polsce w odniesieniu do pasażerskich przewoźników kolejowych. Przeprowadzona analiza wskazuje, że sposób kalkulacji opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej odgrywa istotną rolę w kreowaniu rynku pasażerskich przewozów kolejowych. Zdiagnozowane w niniejszym artykule wady obowiązującego systemu w Polsce wskazują na konieczność jego poprawy, mają one bowiem bezpośrednie przełożenie na faktyczną wysokość opłaty uiszczanej przez pasażerskich przewoźników kolejowych z tytułu dostępu do infrastruktury kolejowej. | inżynieria lądowa i transport |
Polsko-niemieckie pogranicze kulturowe na przykładzie kontaktów szlachty wielkopolskiej, śląskiej i brandenburskiej w XVI–XVIII wieku W artykule przedstawiono tradycję wymiany kulturowej na pograniczu polsko-śląsko-brandenburskim w XVI–XVIII w. na przykładzie relacji szlachty zamieszkującej w każdym z tych regionów. Zaprezentowano kontakty rodzinne i majątkowe szlachty polsko- i niemieckojęzycznej, ze specjalnym naciskiem na polonizację rodzin szlacheckich, które przybywały do Wielkopolski z południa lub zachodu i osiedlały się tam na stałe. Analiza kwestii etnicznych na pograniczu służy głównie rozpatrywaniu tworzenia się specyficznej wspólnoty szlacheckiej na kresach Wielkopolski i polsko-niemieckiej wymiany kulturowej. | historia |
Wybrane zabiegi perswazyjne w pierwszym i ostatnim orędziu Donalda Trumpa do Kongresu na tle tradycji wystąpień State of the Union. Kontynuacja, ewolucja czy nowa jakość? Zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w 2016 r. zaskoczyło wielu komentatorów – wygrał bowiem polityk pod wieloma względami odznaczający się na tle konkurentów politycznych, kontrowersyjny i niewątpliwie nieortodoksyjny. Zmiana jakościowa – bez względu na to, czy oceniana jest pozytywnie, czy negatywnie – objęła m.in. takie aspekty jak instrumentarium marketingu politycznego oraz sposób mówienia przez kandydata o wartościach, różnicach partyjnych i podziałach społecznych. Ta nowa retoryka została przeniesiona na praktykę codziennego wypełniania obowiązków przez Prezydenta, znajdując wyraz m.in. w szeroko komentowanych, dorocznych orędziach do Kongresu, znanych najszerzej jako State of the Union Addresses. Chcąc dokonać przynajmniej częściowego opisu specyfiki perswazji Trumpa i prześledzić jej ewolucję, autorzy prezentują ogólne tło tego rodzaju wystąpień oraz analizują dwa wybrane przemówienia – pierwsze, z roku 2017, oraz ostatnie, z roku 2020. Na podstawie tego badania stawiają wniosek, że Trump nie zerwał całkowicie z tradycją orędzi prezydenckich i nie odrzucił narzędzi już wcześniej używanych; nie przeniósł ich jednak również bezpośrednio na swoje wystąpienia, zamiast tego dokonując reinterpretacji w ramach własnego, unikalnego stylu. | nauki o polityce i administracji |
Proces projektowania przestrzennej przekładni biplanetarnej W niniejszym artykule przedstawiono proces projektowania przestrzennej przekładni biplanetarnej z kołami zębatymi stożkowymi. Dodatkowo szczegółowo omówiono sposób wyznaczania najważniejszego parametru kinematycznego każdej przekładni, tj. przełożenia kinematycznego. | inżynieria lądowa i transport |
Analiza zespołów eratyków w glinach lodowcowych i ich znaczenie w rekonstrukcji zasięgu lądolodu warciańskiego w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem Badania petrograficzne eratyków przewodnich wykazały istnienie co najmniej dwóch litotypów glin (S i O/W), różniących
się obszarem alimentacji materiału morenowego. Starszy z nich (S), reprezentowany przez glinę z Mąkolic, został odłożony
przez ostatni na tym obszarze awans lądolodu południowopolskiego. Młodszy litotyp (O/W) stanowią osady glacjalne kompleksu
środkowopolskiego. Wśród nich możliwe jest wyróżnienie dwóch odmian (sublitotypów), odłożonych prawdopodobnie
przez odrębne masy lodu (potoki lodowe). Powyższe sublitotypy są czytelne tylko w południowej części obszaru badań.
Ich wzajemne usytuowanie w przestrzeni oraz cechy petrograficzne potwierdzają słuszność wniosków opartych na analizie
rzeźby, z których wynika, że określony w tytule obszar był zajęty przez lądolód warciański, który nasuwał się z dwóch kierunków. | archeologia |
Ceny nawozów mineralnych w krajach Europy Środkowej w latach 2007-2013 W latach 2007-2013 wyraźnie wzrosły ceny nawozów mineralnych w krajach Europy
Środkowej, co wynikało w dużym stopniu z uwarunkowań światowego rynku. W artykule
analizowano zmiany cen wybranych nawozów mineralnych w Polsce, Czechach, na Węgrzech
i Słowacji oraz wzajemne zależności, a także relacje cen nawozów do cen pszenicy. Przeprowadzone
badania wykazały że zmiany cen w analizowanym okresie przebiegały w badanych krajach podobnie,
jednak najwyższe wzrosty cen, jak również najwyższy poziom cen w ostatnich latach badanego
okresu odnotowano na rynku polskim. Tendencje relacji cen nawozów mineralnych do cen pszenicy w
analizowanych krajach przebiegały podobnie. Na zakup tej samej ilości nawozów największą
równowartość ze sprzedaży pszenicy musieli jednak przeznaczyć rolnicy ze Słowacji. | ekonomia i finanse |
Udział Głównego Urzędu Miar w europejskim projekcie badawczym EMPIR w dziedzinie siły W artykule przedstawiono założenia i szczegółowe cele projektu oraz aktualny stan wiedzy i możliwości uzyskania postępu w zapewnieniu spójności pomiarowej w europejskim i światowym przemyśle w zakresie siły statycznej, ciągłej i dynamicznej. Omówiono także zakres uczestnictwa GUM oraz potencjalny wpływ założonych w projekcie przedsięwzięć na środowisko, metrologię i użytkowników. Przedstawiono wzorce GUM o najmniejszej niepewności pomiarowej, na których zostaną wykonane badania siły statycznej i ciągłej. | nauki fizyczne |
Ocena preferencji zakupu przez młodych konsumentów jaj wzbogaconych kwasami omega -3® Współcześni konsumenci dysponują coraz częściej odpowiednią
wiedzą w kwestii żywienia i jego wpływu na zdrowie człowieka.
Rekomendowanie zdrowego stylu życia powoduje, że
sięgają po żywość prozdrowotną, wzbogaconą w składniki
odżywcze, w tym jaja kurze wzbogacone w kwasy omega-3. W
artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych będące odzwierciedleniem
opinii młodych konsumentów na temat preferencji
zakupu i oferty rynkowej jaj wzbogaconych dostępnych
w handlu detalicznym. | technologia żywności i żywienia |
Model wielosekcyjnych pieców dla celów sterowania Wielosekcyjny piec rurowy jest opisany modelem RC z zastępczymi opóźnieniami. Parametry tego modelu są określone na podstawie identyfikacji charakterystyki częstotliwościowej w ograniczonym zakresie oraz minimalizacji sumy błędów Strobla w przestrzeni wielowymiarowej. Do syntezy regulatora predykcyjnego wykorzystano model pieca oraz kwadratowy liniowy wskaźnik jakości regulacji. Wyniki modelowania zweryfikowano na podstawie symulacji oraz regulacji obiektu rzeczywistego. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Problemy z biodegradacją tworzyw sztucznych w środowisku W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące produkcji, zastosowania oraz metod recyklingu tworzyw sztucznych. Dużą uwagę poświęcono procesom (bio)degradacji materiałów polimerowych oraz czynnikom warunkującym zajście tego procesu. W pracy przedstawiono opis procesów degradacji wybranych polimerów niebiodegradowalnych i biodegradowalnych. Na podstawie przeglądu literaturowego opisano również techniki eksperymentalne stosowane obecnie w laboratoriach przy określaniu stopnia biodegradacji polimerów i ich kompozytów oraz metody pomiaru stopnia degradacji biologicznej w środowisku naturalnym. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Praca stalowo-betonowej belki zespolonej z uwzględnieniem zarysowania płyty Tematem referatu jest wpływ zarysowania płyty żelbetowej na pracę belki zespolonej typu stal-beton. W pracy poddano ocenie stan wiedzy w dziedzinie konstrukcji zespolonych, w szczególności konstrukcji statycznie niewyznaczalnych z betonem w strefach rozciąganych. Dodatkowo w dużym skrócie omówiono dotychczasową praktykę projektową. Oprócz tego opisano własne badania doświadczalne dźwigarów mostowych w postaci belek ciągłych, dwuprzęsłowych, które zostały wykonane przez autorów. Przedstawiono również propozycję dalszych prac z tego zakresu. | architektura i urbanistyka |
Rozwój korporacji transnarodowych na świecie: szanse i zagrożenia W warunkach globalizacji gospodarki światowej coraz większą rolę zaczynają odgrywać korporacje transnarodowe (KTN), jako przedsiębiorstwa działajace w wymiarze międzynarodowym i lokujące kapitał na rynkach zagranicznych. Poprzez fuzje i przejęcia tego typu jednostki rozwijają się niezmiernie szybko, osiągając czasami wyniki finansowe przekraczające wartości dochodu narodowego państw nisko lub średniorozwiniętych. Mówi się nawet, że wpływ na kształt stanowionej obecnie polityki w większym stopniu zależy od decyzji zarządzających korporacjami aniżeli decyzji rządów. Jednym z widocznych aspektów funkcjonowania KTN jest dynamiczny rozwój handlu i transfer inwestycji zagranicznych, który zmienia strukturę bilansu płatniczego krajów uprzemysłowionych i niskorozwiniętych, uzależniając te drugie od bogatych partnerów. Celem artykułu jest określenie roli korporacji transnarodowych w gospodarce światowej, wskazanie korzyści i niekorzyści związanych z funcjonowaniem tego typu podmiotów, jak również próba oceny szans i zagrożeń dla rozwoju zglobalizowanego świata w warunkach prymatu wielkich przedsiebiorstw. Praktycznym wymiarem publikacji jest zaprezentowanie działalności wybranych KTN. Autorzy chcieli w ten sposób pokazać pozytywne i negatywne aspekty ich funkcjonowania i dać czytelnikowi możliwość wyrobienia własnych poglądów. | ekonomia i finanse |
O niektórych problemach rozwoju rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2008 roku Podano krótki opis, wraz z wnioskami, rozwoju rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2008 roku. Zaprezentowano najważniejsze wydarzenia związane zarówno z rynkiem usług stacjonarnych, jak i mobilnych. Omówiono także politykę regulacyjną prowadzoną przez Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) i politykę legislacyjną Ministerstwa Infrastruktury w tej dziedzinie. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Aparaturowe aspekty pomiaru wyładowań niezupełnych maszyn elektrycznych. Część 1 Według autorów, w przodujących ośrodkach naukowo-badawczych zajmujących się diagnostyką stanu izolacji uzwojeń maszyn elektrycznych zauważyć można cztery kierunkowe obszary prac badawczych: prace nad opracowywaniem nowych konstrukcji czujników do pomiarów wnz; prace nad opracowaniem uniwersalnego analizatora wnz z ulepszonymi osiągami w zakresie tłumienia szumów i zakłóceń; prace nad opracowaniem urządzeń przenośnych, mobilnych; prace nad opracowaniem coraz to bardziej złożonych analizatorów, umożliwiających pomiary i analizę sygnałów wnz w bardzo szerokim zakresie czasu i częstotliwości; analizatory te umożliwiają wyznaczenie np. funkcji korelacji. | inżynieria mechaniczna |
Koncepcja kontroli ciągłości składu pociagu W prezentowanym artykule scharakteryzowano urządzenia i układy umożliwiających identyfikację taboru. Należą do nich urządzenia przytorowe (w tym różnego rodzaju czujniki koła), licznikowe obwody torowe oraz hamulec zespolony samoczynny. W artykule przedstawiono budowę i zasadę wymienionych urządzeń oraz wskazano rolę tych urządzeń w systemie kontroli ciągłości składu pociągu. W dalszej części artykułu przedstawiono koncepcję kontroli ciągłości składu pociągu w oparciu o sygnały satelitarne | inżynieria lądowa i transport |
Priorytety i kryteria zarządzania strategicznego w innowacyjnych procesach inwestycyjnych przedsiębiorstw przemysłowych W strategicznym zarządzaniu procesami inwestycyjnymi i innowacyjnych przedsiębiorstw przemysłowych stosuje się metody analizy hierarchii. Problem rozkładu strategicznego w zarządzaniu przedsiębiorstwem przemysłowym sprowadza się do analizy jego poszczególnych elementów. Artykuł prezentuje zalety stosowania różnych kryteriów ilościowych i jakościowych, dotyczących metod analizy hierarchii w systemie zarządzania strategicznego w procesach inwestycji i innowacji. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Zapalenie nerwów obwodowych: etiologia, diagnostyka i leczenie Neuropatia nerwów obwodowych jest dolegliwością powszechnie występującą, a cukrzyca, alkoholizm i zespół Guillain-Barre odpowiadają za ok. 90% jej przypadków. Różnorodny mechanizm uszkodzenia nerwów, tj. uraz, infekcja, choroba metaboliczna itp. oraz różnorodny charakter dotkniętych włókien nerwowych są przyczyną szerokiego spektrum objawów neuropatii. Jednakże najczęściej dolegliwości bólowe są stałe, silne, odczuwane jako pieczenie, szczypanie, itp. Ponadto mogą wystąpić parestezje, zniesienie czucia powierzchownego, osłabienie odruchów oraz osłabienie siły mięśniowej. | nauki medyczne |
Rozwój sieci szlaków turystycznych wzdłuż granicy polsko-czeskiej w Sudetach w latach 1945 – 2013 W artykule przedstawiono rozwój sieci pieszych szlaków turystycznych w sąsiedztwie granicy polsko-czechosłowackiej (a od początku 1993 r. polsko-czeskiej) w Sudetach w okresie od 1945 r. do 2013 r. Porównano ofertę szlaków po obu stronach granicy, jak również poddano krytyce przebieg niektórych znakowanych tras. W tym celu dokonano analizy porównawczej archiwalnych i współczesnych map turystycznych, wspomagając się też dotychczasową literaturą z zakresu historii turystyki w Sudetach, analiza zmian zachodzących w ostatnich latach była możliwa natomiast dzięki badaniom terenowym. Proces kształtowania sieci szlaków turystycznych wzdłuż granicy państwowej w Sudetach był silnie uzależniony od zmieniającej się sytuacji politycznej i ograniczeń w poruszaniu się w strefie przygranicznej. W związku z tym można wyróżnić trzy okresy rozwoju sieci szlaków na tym terenie : (a) okres do 1989 r., kiedy restrykcje były bardzo rygorystyczne ( w szczególności od końca 1946 r. do 1956 r.), (b) okres od 1989 r., kiedy przepisy znacznie złagodzono, ale nadal swobodne wędrowanie po strefie przygranicznej i przekraczanie granicy nie było możliwe, oraz (c) okres po wejściu pod koniec 2007 r. Polski i Republiki Czeskiej do strefy Schengen, kiedy wszystkie bariery formalne zostały zniesione. Obecna sytuacja prawna pozwala na reorganizację i integrację rozwijających się dotychczas oddzielnie systemów szlaków obu krajów, w związku z czym obecny układ znakowanych tras wzdłuż granicy polsko-czeskiej nie może zostać uznany za ostateczny. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Pomiędzy cierpieniem a trywializacją: cielesność trans i jej filmowe reprezentacje Przedmiotem analizy w tekście jest specyfika doświadczenia i cielesności osób transgenderowych. Wychodząc od definicji tego rodzaju tożsamości i jej uwikłania w normy genderowe i seksualne, autor pokazuje, że obecnie nie mieści się ona w sztywnych ramach, a bardziej polega na nieustannej negocjacji sensów i znaczeń. Zamiast jednak odwoływać się do codziennego życia subkultur queer czy społeczności transgenderowych, narażając się przy tym na fetyszyzujące, etnograficzne niemal spojrzenie na wybrany problem, autor skupia się na interpretacji kulturowych reprezentacji jednostek trans, jakie można odnaleźć we współczesnym amerykańskim kinie. Przeprowadzając komparatystyczną analizę filmów: Cal do szczęścia oraz Transamerica, autor tekstu krytycznie odczytuje konkretne zabiegi narracyjne i formalne, jakie mają służyć stworzeniu kulturowych wizerunków osób trans, podkreślając ich stereotypowość, opresyjność, ale i niekiedy wyzwoleńczą moc. | literaturoznawstwo |
Schizofrenia jako przyczyna nieważności małżeństwa Współczesne orzecznictwo podaje jednoznacznie brzmiącą zasadę, że stwierdzenie w podmiocie obecności schizofrenii nie jest wystarczającym dowodem stwierdzenia jego niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. W tym względzie bowiem konieczne jest nie tylko określenie fazy, w czasie której podmiot zawierał małżeństwo, ale również realny wpływ określonych objawów na podjęcie decyzji małżeńskiej. Orzecznictwo rotalne jest zgodne, że w fazie schizofrenii kwalifikowanej podmiot nie jest zdolny do stworzenia wspólnoty życia małżeńskiego. Kwestia ta, jakkolwiek jednoznacznie brzmiąca wywołuje jednak pewne wątpliwości w odniesieniu do tzw. stanów remisji. Podmiot podejmuje zobowiązanie w momencie wyrażania zgody małżeńskiej, a więc musi mieć należną zdolność do podjęcia obowiązków małżeńskich, ale wypełnienie tychże obowiązków następuje w trakcie trwania małżeństwa. Zatem, jeśli nawet w trakcie trwania małżeństwa będą występować stany remisji, w którym podmiot będzie w stanie w miarę normalnie funkcjonować, nie oznacza to, że jest w stanie się zobowiązać do takiego normalnego funkcjonowania. Nie można bowiem podjąć się zobowiązania, którego nie będzie można wypełnić. | prawo kanoniczne |
Instytut Łączności - 75 lat tradycji i obecne wyzwania Obecny dyrektor Instytutu Łączności, nawiązując do 75-letniego dorobku Instytutu, określa dzisiejsze zadania i wyzwania na najbliższe lata, zgodnie z kierunkami badawczymi Unii Europejskiej. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Dlaczego prawo naturalne neguje transhumanizm? W artykule najpierw podjęto próbę określenia, czym jest transhumanizm. W związku z tym przywołano dwa stanowiska w tej kwestii: jedno w jego pierwotnym znaczeniu, określonym przez J. Huxleya w 1957 roku, i drugie wyartykułowane współcześnie przez najbardziej znaczących zwolenników tej doktryny (m.in. przez N. Bostroma). Podkreślono, iż to ostatnie w obecnych debatach naukowych i filozoficznych jest traktowane jako za właściwa wykładnia transhumanizmu. Ideologia ta jako swój właściwy cel stawia sobie stworzenie tzw. postczłowieka, czyli nową istotę tak radykalnie różniącą się od nas, że trudno będzie ją postrzegać jako człowieka (przedstawiciela homo sapiens). Zaakcentowano, dlaczego taki postczłowiek może być porównany do nadczłowieka Nietzschego. Tymczasem w swej pierwotnej wersji transhumanizm miał na uwadze tylko udoskonalenie bytu ludzkiego, czyli zmiany o charakterze ilościowym, ale nie zerwanie z naturą ludzką. Natomiast jego współczesna wizja oznacza transformację naszej natury i jej odrzucenie. Taka doktryna u swych podstaw ma platońską koncepcję człowieka jako duszy, dla której złączenie z ciałem nie jest niezbędne. Jak dalej zaakcentowano, tego typu wersja transhumanizmu spotkała się ze zdecydowaną krytyką wybitnych współczesnych myślicieli niemieckich: J. Habermasa, R. Spaemanna i B. Walda. W tej kwestii szerzej przedstawiono zwłaszcza spojrzenie B. Walda. Podkreślono jednak, iż również transhumanizm o charakterze ilościowym podlegałby negatywnej ocenie moralnej, gdyby urzeczywistnienie jego projektów powodowało naruszenie fundamentalnych dóbr moralnych. Następnie w artykule zaprezentowano zarys klasycznej teorii prawa naturalnego (św. Tomasz) w interpretacji R. Spaemanna. W końcowej partii tych rozważań wskazano, jak bardzo dramatyczne z punktu widzenia prawa naturalnego okazałyby się konsekwencje dla egzystencji ludzkiej i społeczeństw wszelkie usiłowania, które zmierzałyby do ucieleśnienia doktryny transhumanizmu. Zaznaczono także, iż urzeczywistnienie tej ideologii postawiłoby pod znakiem zapytania perspektywę zachowania zarówno naszej tożsamości, jak i całego rodzaju ludzkiego. Autor artykułu z jednej strony referuje klasyczną wizję prawa naturalnego R. Spaemanna w jej elementarnym brzmieniu oraz usiłuje samodzielnie zarysować treść doktryny transhumanizmu. Z drugiej zaś podejmuje próbę krytycznej jej oceny z punktu widzenia prawa naturalnego. Kwestii tej w takim jej ujęciu nie rozwijał ani R. Spaemann, ani dwaj inni przywołani w analizach niemieccy myśliciele: J. Habermas i B. Wald. | filozofia |
Mykoflora gleby pozakorzeniowej i rizosferowej buraka cukrowego uprawianego w monokulturze i zmianowaniu Badano skład gatunkowy zespołów grzybów w glebie pozakorzeniowej i rizosferowej buraka cukrowego uprawianego w trzech różnych zmianowaniach: 6-polowym, 3-polowym i w 17-letniej monokulturze. Grzyby izolowano stosując metodę 10-krotnych rozcieńczeń glebowych. Zespoły grzybów w glebie pod uprawą buraka cukrowego, swoiste dla zmianowania i monokultury, różniły się przede wszystkim stosunkami ilościowymi poszczególnych gatunków. W glebie pozakorzeniowej monokultury występowało średnio dwukrotnie więcej grzybów z rodzaju Fusarium niż w zmianowaniu. W glebie przy stosowaniu zmianowania 6-polowego najliczniej reprezentowane były grzyby z rodzaju Penicillium, których udział w zmianowaniu uproszczonym i w monokulturze był o wiele niższy. Skład mykoflory rizosfery zmieniał się wraz z rozwojem rośliny. W rizosferze siewek dominowały grzyby z rodzajów: Penicillium, Mortierella lub Gliocladium. Natomiast w późniejszych stadiach rozwojowych zaobserwowano najwyższy udział grzybów z rodzaju Fusarium. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Przygotowanie polskich przedsiębiorstw do świadczenia pracy zdalnej w okresie pandemii COVID-19 Celem niniejszego opracowania jest ocena gotowości polskich przedsiębiorstw do przyjmowania świadczenia pracy w formie zdalnej w okresie pandemii COVID-19. Bezprecedensowe wyzwanie, jakim jest pandemia COVID-19, wymagało wdrożenia zwinnych zachowań oraz wykorzystania dynamicznych zdolności w celu dostosowania się do nowych uwarunkowań, czyli sprawnego przystosowania się do zmieniających warunków otoczenia poprzez rekonfigurację portfela zasobów. W artykule omówiono koncepcję zwinnych zachowań w kontekście wprowadzenia systemu pracy zdalnej w okresie pandemii COVID-19. Badania wykazały, że generalnie polscy pracodawcy są przygotowani na odbiór pracy świadczonej zdalnie, lecz lepiej spisały się przedsiębiorstwa prywatne niż publiczne oraz te z udziałem kapitału zagranicznego niż te z wyłącznie polskim kapitałem. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Ludwig Wittgenstein i Karl Rahner o nie-obecności Boga w świecie Istnieje w myśleniu religijnym punkt szczególnie krytyczny, gdy ktoś z jednej strony uważa, że świat może i powinien być analizowany wyłącznie środkami naturalistycznej nauki, a z drugiej strony dostrzega w nim obecność Boga, którego nie sposób nimi ująć. W jaki sposób można pogodzić determinizm naukowego obrazu świata oraz wiarę, że jest w nim obecny Bóg? W artykule analizuję stanowiska z dwu różnych dziedzin, które starają się stawić czoła temu problemowi. Tezy mistyczne z Traktatu logiczno-filozoficznego Ludwiga Wittgensteina zestawiam z rozważaniami niemieckiego teologa Karla Rahnera. Idea, jaką można odnaleźć u obu myślicieli, jest następująca: działalność Boga, sama w sobie nadprzyrodzona, w świecie dokonuje się zawsze środkami przyrodzonymi. W tekście wskazuję na możliwe konsekwencje powyższego stanowiska oraz perspektywy, jakie ono ze sobą niesie. | filozofia |
Cechy sedymentologiczne i warunki depozycji osadów stożka akumulacyjnego w dolinie rzeki Sertejki (zachodnia Rosja) Artykuł skupia się na analizie czynników klimatycznych i antropogenicznych wpływających na rozwój rozległego stożka akumulacyjnego powstałego w dolnym odcinku doliny rzeki Sertejki w zachodniej Rosji. W osadach budujących stożek rozpoznano kilka warstw osadów, tj. trzy serie deluwiów (dolna, środkowa i górna), proluwia, a także koluwia i diamikton rolny, które różnią się cechami tekstualnymi i strukturalnymi. Wykonano analizy uziarnienia i zestawiono cechy teksturalne badanych osadów stokowych: średnią średnicę ziaren, skośność, odchylenie standardowe, kurtozę. Następnie dokonano oraz omówiono relacje wybranych parametrów uziarnienia. Otrzymane wyniki wskazują na niewielką odmienność cech tekstualnych osadów budujących stożek w stosunku do materiału źródłowego. Deluwia dolne charakteryzują się bardzo słabo wykształconym laminowaniem i jasnobrunatnożółtą barwą, deluwia środkowe mają barwę brunatną, a wartości wskaźników teksturalnych są do siebie zbliżone. Znamienne dla deluwiów górnych jest subhoryzontalne warstwowanie. W tej warstwie notowane są również wahania wartości wskaźników teksturalnych. Diamikton rolny jest osadem zagęszczonym i masywnym, powstałym wskutek mieszania deluwiów górnych poprzez orkę. Wszystkie wyróżnione serie cechują się małą zawartością węglanu wapnia. Rozwój stożka rozpoczął się w trakcie pessimum Małej Epoki Lodowej wskutek zmian klimatu i zwiększenia liczby ulewnych deszczy oraz intensyfikacji antropopresji. Rozpoznano sześć zasadniczych etapów kształtowania badanej formy, które są wiązane głównie ze zmianami użytkowania terenu i wzrostem intensywności antropopresji na przestrzeni ostatnich 300 lat. | archeologia |
Zanieczyszczenie herbatek owocowych i ziolowych wielopierscieniowymi weglowodorami aromatycznymi Celem pracy było określenie zanieczyszczenia wybranych rodzajów herbatek owocowych i ziołowych przez WWA, w tym 4 związki z grupy tzw. lekkich WWA wg EPA oraz 15 związków wytypowanych do badań przez Komitet Naukowy UE. Materiał badawczy stanowiły popularne gatunki handlowe herbatek owocowych i ziołowych. Metodyka badań obejmowała wyizolowanie WWA z matrycy żywnościowej, oczyszczenie ekstraktu ze związków interferujących poprzez zastosowanie chromatografii żelowej (GPC) oraz jakościowe i ilościowe oznaczenie WWA przy użyciu chromatografii cieczowej z selektywnymi detektorami (HPLC–FLD/DAD). Stwierdzono istotne zróżnicowanie poziomów zanieczyszczenia poszczególnych gatunków handlowych w grupie herbatek owocowych, jak również ziołowych. Zaobserwowano natomiast zbliżone profile jakościowe zawartości WWA z bardzo wysokim udziałem lekkich WWA w sumarycznej zawartości tych związków. W analizowanych herbatkach nie wykryto obecności benzo[a]pirenu oraz najbardziej kancerogennych węglowodorów, a więc dibenzopirenów. | technologia żywności i żywienia |
Sisu - fińska emocja kulturowa i jej mitoanaliza w koncepcji R. Shwedera Celem artykułu jest ukazanie znaczenia fińskiej emocji kulturowej sisu („wytrzymałość”, „odwaga”, „upór”, „determinacja”) i odczytanie jej w ramach założeń psychologii kulturowej emocji R. Shwe- dera. Traktowanie emocji jako determinowanych kulturowo skryptów i zastosowanie mitoanalizy (Shweder, Haidt 2005) stwarza narzędzie umożliwiające badanie i adekwatne rozumienie emocji kulturowych. Rozbiór emocji na człony narracyjne umożliwia precyzyjne zdefiniowanie i odczytanie znaczenia emocji kulturowych - nawet tak złożonych, jak sisu. | psychologia |
Badania wplywu beta-karotenu na poziom tokoferoli w probkach smalcu wieprzowego Celem pracy było zbadanie wpływu ß-karotenu na poziom α- i δ-tokoferoli w próbach, przy użyciu triacylogliceroli smalcu jako substratu. Dodatkowo zbadano skuteczność przeciwutleniającą tych związków. Stwierdzono, że rozkład tokoferoli w przechowywanym smalcu zależał nie tylko od ilości nadtlenków, ale był szybszy przy ich niższych stężeniach w substracie i większym dodatku ß-karotenu. | technologia żywności i żywienia |
Zastosowanie metody wzorca rozwoju Hellwiga do badania sektora kultury w miastach wojewódzkich Celem badania jest sporządzenie rankingu 18 miast na podstawie cech odnoszących się do zasobów i aktywności w zakresie kultury. Obliczenia przeprowadzono dla 18 miast wojewódzkich oraz Torunia oraz Gorzowa Wielkopolskiego. W obliczeniach tych wykorzystano metodę wzorca rozwoju Hellwiga. Artykuł składa się z części teoretycznej i empirycznej. Część teoretyczną poświęcono rosnącej roli sektora kultury we współczesnej gospodarce. Opisano dziedziny zaliczane do sektora kultury oraz zarysowano problemy związane z finansowaniem kultury w gospodarce narodowej. | ekonomia i finanse |
Problem reprezentacji w nauce – obszary niezbadane Problem reprezentacji w nauce (różny od kwestii reprezentacji mentalnych w filozofii umysłu) jest intensywnie badany tylko w odniesieniu do nauk empirycznych, przy czym – co ograniczające i wadliwe – w wynikach tych badań dominuje jeden typ identyfikacji relacji reprezentacji, a mianowicie odwołujący się do podobieństwa, w szczególności do izomorfizmu. W tym tekście pokazuję, że zagadnienie reprezentacji w nauce ma trzy braki i wady, które należy usunąć, odkrywając nowe pola rozważań i w związku z tym inicjując nowe badania. Zagadnienie reprezentacji (1) jest ograniczone do wątpliwego identyfikowania reprezentacji jako podobieństwa, (2) nie obejmuje problemu reprezentacji w naukach technicznych i komputerowych, (3) nie rozróżnia nauk opisowo-eksplanacyjnych (teoretycznych) od nauk stosowanych (preskrypcyjnych). Różnice w relacjach reprezentowania, w tym w typach obiektów reprezentowanych i reprezentujących, pokazują najgłębszą różnicę w naturach tych nauk. Wniknięcie w problem reprezentowania otwiera całe obszary dociekań, które mogą prowadzić do bogatszej i szerszej koncepcji nauk niż te dotychczasowe. Ewenementem jest, że obszary te są w niewielkim obecnie stopniu badane w dzisiejszej filozofii. | filozofia |
Przyszłość w metrologii kwantowej Kontynuujemy prezentację wzorców wielkości elektrycznych, utrzymywanych w Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu GUM. Po rezystancji przyszedł czas na wzorzec napięcia elektrycznego stałego. | nauki fizyczne |
Zastosowanie krzywych ROC w analizie ubóstwa miejskich i wiejskich gospodarstw domowych W artykule przeprowadzono analizę determinant ubóstwa miejskich i wiejskich gospodarstw domowych z wykorzystaniem dwumianowego modelu logitowego. Do oceny mocy predykcyjnej oszacowanych modeli ryzyka ubóstwa gospodarstw miejskich i wiejskich zastosowano krzywe ROC oraz pola pod krzywymi ROC, oznaczane jako AUC. Wyboru punktów odcięcia (poziom prawdopodobieństwa, poniżej którego gospodarstwo uznawane jest za nieubogie) dokonano na podstawie wyznaczonych krzywych ROC. Dzięki wyznaczeniu krzywych ROC i pól AUC dla uproszczonych modeli logitowych, czyli zawierających podzbiory determinant określono wskaźnik najlepiej identyfikujący ubogie gospodarstwa domowe w mieście i na wsi. Najlepsze rezultaty w identyfikacji ubogich gospodarstw w mieście i na wsi są osiągane przy zastosowaniu wskaźnika odnoszącego się do grupy społeczno-ekonomicznej gospodarstwa domowego. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Praca – konsumpcja – szczęście. Triada współczesności W niniejszym artykule skupiono się na analizie wybranych zjawisk związanych z pracą, konsumpcją i szczęściem. Sformułowano tezę, że tendencja do utożsamiania szczęścia z posiadaniem dóbr nie pozostaje bez wpływu na życie społeczne, a także na życie jednostki i jej pracę. Coraz silniej gloryfikując etos konsumpcji jako czynnik rozwoju społecznego i bogacenia się, wypacza się kategorię szczęścia i zaniedbuje jego korelaty. | psychologia |
Zabronione zachowania męża pokrzywdzonego cudzołóstwem „Pasterz” Hermasa a lex Iulia de adulteriis Analizie poddane zostały fragmenty „Pasterza” Hermasa oraz wyimki z „regulacji julijskich”, wyinterpretowane ze źródeł jurydycznych pochodzących z Digestów justyniańskich, przede wszystkim z tytułu Ad legem Iuliam de adulteriis coërcendis (D. 48, 5), celem ustalenia ewentualnych podobieństw i rozbieżności w zakresie odpowiedzialności męża pokrzywdzonego cudzołóstwem, tolerującego naruszenie obowiązku wierności. Badania skoncentrowane zostały na strukturze grzesznych, przestępnych zachowań męża cudzołożnicy, warunkach wykluczających grzeszność i przestępność oraz na zakazie zawierania ponownego związku małżeńskiego, związanym z cudzołóstwem. | nauki prawne |
Wnikanie ciepła z warstewki smoły w przepływie dwufazowym z parą wodną Opisano warunki procesowe wynikające z odparowania smoły węglowej w przepływie pierścieniowym z parą wodną. Dokonano oceny wpływu parametrów cieplno-przepływowych na wartość współczynnika wnikania ciepła, zarówno w zakresie odwadniania smoły (układ trójfazowy smoła — woda — para wodna nasycona) jak i odparowania ze smoły frakcji olejowych (układ dwufazowy smoła — para wodna przegrzana). | inżynieria chemiczna |
Potrzeba bliskości i intymności a świadomość niepełnosprawności W artykule poruszony jest temat intymnych związków emocjonalnych młodych osób z niepełnosprawnością, opisane są pewne trudności w nauczeniu się prawidłowych relacji emocjonalnych z matką i innymi osobami w okresie wczesnego dzieciństwa. Nie pozostają one jednak w bezpośrednim związku z niepełnosprawnością, ale raczej stanowią wypadkową reakcji rodziców na nietypowe, i dlatego nie zawsze dla nich „czytelne”, reakcje emocjonalno-społeczne dziecka. Komunikaty emocjonalne dziecka są także mylnie interpretowane przez innych członków społeczeństwa, którego krąg rozszerza się w miarę rozwoju, a ta sytuacja przyczynia się do zaburzenia relacji emocjonalno-społecznych między osobą z niepełnosprawnością i jej otoczeniem. Jednak potrzeby emocjonalne są takie same u osób niepełnosprawnych i u pełnosprawnych, ale wobec opisywanych zaburzeń w relacji interpersonalnej nie zawsze mogą być zaspokojone. Dotyczy to zwłaszcza potrzeby bliskiego związku emocjonalnego z osobą płci przeciwnej w okresie dorastania i wczesnej dorosłości, kiedy tego typu potrzeby są szczególnie nasilone. Przestawione badania pokazują, że wielu młodych ludzi widzi rozwiązanie tego problemu w kontakcie i znajdowaniu partnera życiowego przez Internet. | pedagogika |
Oblicza natury ludzkiej. Studia i rozprawy, red. Piotr Duchliński, Grzegorz Hołub, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum" i Wydawnictwo WAM, Kraków 2010, ss. 506. Książka zawiera 25 tekstów zgrupowanych w trzech częściach. Całość poprzedza odredakcyjny wstęp Piotra Duchlińskiego, który syntetycznie i interesująco wprowadza w problematykę książki. | filozofia |
Plutonowy Józef Łopatniuk (1907-1969). Podlaski obrońca Westerplatte Artykuł jest opracowaniem opartym na osobistej historii obrońcy Westerplatte plutonowego Józefa Łopatniuka. Był on dowódcą plutonu działek przeciwpancernych Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Jego powojenna relacja z walk o placówkę jest głównym wątkiem tekstu, osnutego na kanwie polsko-niemieckiego boju toczącego się w pierwszym tygodniu września 1939 r. Zdarzenia w których brał udział przedstawiono również w świetle wspomnień o nim jego kolegów z garnizonu. Artykuł sytuuje opisane działania i postawy J. Łopatniuka podczas walk w kontekście całościowego przebiegu bitwy o Westerplatte. W tle zarysowano dwie najbardziej kontrowersyjne kwestie dotyczące opisywanych wydarzeń: konflikt elity dowódczej, rzutujący na postawy i zachowania żołnierzy; oraz fakt kapitulacji WST w drugim dniu obrony. | historia |
Wybrane ksenoestrogeny i ich wpływ na zdrowie człowieka Ksenoestrogeny to egzogenne związki chemiczne mogące oddziaływać z receptorami estrogenowymi i działać jako agoniści lub antagoniści endogennych hormonów. Egzogenne estrogeny to heterogenna pod względem struktury chemicznej grupa substancji obejmująca metale, związki syntetyczne, takie jak pestycydy, składniki tworzyw sztucznych, a także naturalne substancje roślinne, tj. fitoestrogeny. Do źródeł ksenoestrogenów zalicza się m.in. niektóre tworzywa sztuczne, pestycydy, spaliny, dym tytoniowy, kosmetyki oraz roślin. Istnienie tak wielu potencjalnych źródeł ekspozycji wiąże się z powszechnym narażeniem ludzi na działanie tych związków. Endogenne estrogeny odgrywają istotną rolę na etapie rozwoju oraz w regulacji homeostazy i odpowiedzi organizmu na czynniki środowiskowe. Ksenoestrogeny nie wykazują wszystkich właściwości naturalnie występujących estrogenów, jednakże mogą one naśladować ich działanie lub zaburzać transmisję sygnału z udziałem estrogenów. Wyniki wielu badań sugerują negatywny wpływ ksenoestrogenów na zdrowie człowieka. Niektóre ksenoestrogeny mogą powodować rozwój nowotworów poprzez stymulację proliferacji komórek, angiogenezy i przerzutowania. Z drugiej jednak strony, fitoestrogeny mogą hamować rozwój raka piersi. | nauki medyczne |
Pieśń nad Pieśniami w tłumaczeniu Czesława Miłosza czytana jako dramat Analiza aspektów dramaturgicznych dzieła i próba przełożenia ich na mowę ekspresywną sceny Artykuł omawia teatralną adaptację tłumaczenia Pieśni nad pieśniami Czesława Miłosza, zamówioną na Festiwal Kraków 2000. Adaptacji dokonała Monika Rasiewicz (nauczyciel akademicki, aktor i reżyser teatralny) wraz ze studentami PWST w Krakowie, a sztuka wystawiona została w Muzeum Żydowskim w Starej Synagodze przy ulicy Szerokiej w Krakowie. Wybór tego konkretnego tłumaczenia determinował interpretację „dramatu” i podział tekstu na role lub „dramatyczne postacie”. Spośród różnych możliwych interpretacji autorzy zdecydowali, że tekst powinien być wykonywany przez trzy osoby, a zatem podzielony na postacie Oblubieńca, Oblubienicy i Chóru. Próbując podkreślić dramatyczny aspekt tekstu i odtworzyć go na scenie wraz ze wszystkimi jego punktami kulminacyjnymi, autorzy stworzyli barwną opowieść o spotkaniu, zaręczynach i spełnieniu miłości między oblubienicą a oblubieńcem w akcie małżeństwa. Produkcja była bogata w środki teatralne, takie jak dekoracje, kostiumy, rekwizyty, muzyka lub światło sceniczne, które zostały odpowiednio dostosowane i wykorzystane zgodnie z przyjętą interpretacją. Podczas przygotowywania spektaklu autorzy polegali na wiedzy księdza profesora Tadeusza Brzegowego, który specjalizuje się w tym temacie i który wspierał projekt swoją wiedzą oraz patronatem duchowym. Jego porady i sugestie miały duży wpływ na ostateczny kształt produkcji. Przygotowanie spektaklu obejmowało intensywne warsztaty, których celem było wypracowanie niezbędnych środków wyrazu, takich jak techniki wokalne (np. frazowanie, intonacja, melodeklamacja), gest i ruch w przestrzeni teatralnej, a także głębsze zrozumienie Pieśni, poprzez dokładne przestudiowanie tekstu, ale także poprzez czytanie źródeł wtórnych, aby uzyskać wgląd w genezę, historię i znaczenie dzieła. | nauki o kulturze i religii |
Analiza nośności dźwigarów mostowych przed i po wzmocnieniu przy użyciu naprężonych taśm CFRP z zastosowaniem metody gradientowej Głównym celem pracy było wykonanie pionierskiej aplikacji wzmocnienia konstrukcji mostu przy użyciu naprężonych kompozytów CFRP z zastosowaniem tzw. „metody gradientowej” na konstrukcji mostu będącego w czynnej eksploatacji. Program badań własnych obejmował dwa dźwigary kablobetonowe o rozpiętości 18,0 m i wysokości przekroju 1,26 m. Dźwigary wykonane w laboratorium EMPA były dokładną kopią konstrukcji mostu wzmocnionego w 2015 w Szczercowskiej Wsi. Z dwóch elementów badawczych jeden zbadano jako referencyjny, a drugi wzmocniono na zginanie przy użyciu naprężonych taśm CFRP „metodą gradientową” oraz na ścinanie oplotami z mat CFRP. Dźwigary poddano badaniu nośności na zginanie oraz na ścinanie. Wyniki badań laboratoryjnych potwierdziły wysoką efektywność wzmocnienia dźwigarów kablobetonowych przy użyciu naprężonych taśm CFRP. Badania dźwigarów wykazały wzrost obciążenia rysującego o 16%, obciążenia niszczącego o 21% oraz ograniczenie maksymalnych ugięć o 19% w stosunku do dźwigara referencyjnego. | architektura i urbanistyka |
Podstawowe zasady i metody kształtowania rozliczeń między operatorami Omówiono przyczyny, dla których konieczne jest łączenie sieci eksploatowanych przez różnych operatorów, problemy z tym związane, a zwłaszcza zagadnienie rozliczeń mięzy operatorami. Przedstawiono przewidywane schematy połączeń międzysieciowych w Polsce, propozycje stawek rozliczeniowych za zakończenie połączeń w sieciach stacjonarnych oraz założenia proponowanego sposobu rozliczeń na podstawie doświadczeń krajów Unii Europejskiej. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Metody oceny przygotowania fizycznego współczesnego piłkarza nożnego Piłka nożna jest sportem i zjawiskiem społecznym, który uprawiany jest przez wiele milionów mężczyzn i kobiet, a środki masowego przekazu pokazują ją setkom milionów ludzi na całym świecie. Piłka nożna stała się sportem, w którym wydolność fizyczna i specjalny rodzaj treningu są krytycznym warunkiem do osiągnięcia sukcesu. Zatem w tej pracy próbowaliśmy scharakteryzować wydolność fizyczną piłkarzy nożnych, która w 80–90% oparta jest o metabolizm tlenowy, a tylko w 10–20% związana jest z metabolizmem beztlenowym. W dalszej części artykułu autorzy próbowali opisać obydwie składowe wydolności fizycznej. Wskazano na ważność oceny maksymalnego poboru tlenu metodą bezpośrednią i wskazano na niedoskonałości oceny tej zmiennej metodą pośrednią. Użyteczność progu tlenowo-beztlenowego, testu Konkoniego i maksymalnego długu tlenowego u piłkarzy nożnych również została przedstawiona. W krótki, tabelaryczny sposób przedstawiono również kilka testów oceny wydolności beztlenowej.
Pomimo istotnego znaczenia wydolności fizycznej u piłkarzy nożnych, ocena specjalnych możliwości polowych sportowców powinna być również uwzględniana. Celem kontroli tych możliwości piłkarzy nożnych, autorzy opisali: przerywany test wytrzymałości Yo-Yo, przerywany test odnowy Yo-Yo, wielostopniowy wahadłowy test biegowy, ciągły wielostopniowy test sprawności fizycznej, aerobowy test z piłką, tj. Hoff Test, piłkarski test sprinterski według Bangsbo, 10-metrowy wahadłowy test biegowy, test wyskoku pionowego i test pięciu kolejnych wyskoków. Ponadto do oceny specjalnych umiejętności piłkarskich opisano następujące testy: piłkarski test podań, piłkarski test strzałów i kilka lokalnie przygotowanych testów. Zaobserwowano, że dobre przygotowanie piłkarza nożnego usprawnia techniczne i taktyczne aspekty gry i jest dobrym czynnikiem protekcyjnym przeciw kontuzjom sportowym. | nauki o kulturze fizycznej |
Zagrożenie zimnym środowiskiem w aspekcie wieku pracownika i parametrów odzieży ciepłochronnej W artykule przedstawiono problemy dotyczące doboru odzieży ciepłochronnej w zimnym środowisku, związane ze znacznymi różnicami osobniczymi (wiek, płeć, budowa fizyczna, wydolność fizyczna). Omówiono wyniki badań z udziałem kobiet i mężczyzn w różnym wieku, zatrudnionych w zimnym środowisku – osoby badane wykonywały w warunkach laboratoryjnych czynności odzwierciedlające pracę na rzeczywistych stanowiskach. Podkreślono konieczność różnicowania odzieży ochronnej w zależności od indywidualnych potrzeb, a także uwzględniania zasad związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy w zimnym środowisku. | nauki o bezpieczeństwie |
Badanie wpływu wybranych tlenków metali na możliwość modyfikacji barwy ceramicznej farby purpurowej Ceramiczna farba purpurowa składa się z pigmentu nieorganicznego Purpury Kasjusza i odpowiednio dobranego topnika. Farba znajduje szerokie zastosowanie w zdobieniu porcelany zarówno w technice malarskiej, jak i w technice sitodruku pośredniego (kalki ceramicznej). Przeprowadzone badania miały na celu ustalenie wpływu domieszek tlenków metali
na możliwość uzyskiwania różnych odcieni barwy purpurowej i fioletowej. Do ceramicznej farby purpurowej na bazie
bezołowiowego topnika, na różnych etapach jej wytwarzania, dodawano następujące tlenki metali: tlenek srebra Ag<sub>2</sub>O, tlenek chromu Cr<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, tlenek miedzi CuO, tlenek indu In<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, tlenek itru Y<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, tlenek kobaltu Co<sub>3</sub>O<sub>4</sub> i określano parametry barwy L*a*b* uzyskanych farb w stosunku do farby wzorcowej, bez żadnych dodatków. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że stosując domieszkowanie tlenkami metali na różnych etapach wytwarzania farby purpurowej, można uzyskać różne odcienie purpury i fioletu, a przy modyfikacji barwy farby ważny jest również etap dodawania domieszek. | inżynieria materiałowa |
Porównanie cech geometrycznych nasion pieprzycy siewnej (Lepidium sativum L.) z okrywą oraz poddanych obłuskiwaniu W pracy badano nasiona pieprzycy siewnej o wilgotności 13%. Obłuskiwanie nasion, wykonywane na obłuskiwaczu tarczowym, następowało na skutek uderzenia o wirujące elementy robocze. Uzyskaną mieszaninę części morfologicznych nasion rozdzielano wykorzystując sita oraz separator pneumatyczny PETKUS K-293. Do analizy cech geometrycznych wybierano nasiona i liścienie niepołamane, bez widocznych uszkodzeń. Dla poszczególnych nasion i liścieni na podstawie wzorów obliczono pole powierzchni oraz objętość. Obliczono również współczynniki kształtu nasion i liścieni opierając się na wzorach Grochowicza, Mohsein’a i Donev’a. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów i obliczeń wykazano, że średnia długość nasiona pieprzycy siewnej jest o 29% większa niż średnia długość liścieni, zaś średnia szerokość nasiona jest większa o 40% od średniej szerokości liścienia, a średnia grubość nasiona jest większa o 51% od średniej grubości liścienia. Obliczone średnie pole powierzchni nieobłuskanych nasion wynosiło 11,02 mm2 i było większe o 61% od obliczonego średniego pola powierzchni liścieni. Średnia obliczona objętość nasiona wynosiła 2,36 mm3 i była większa o 79% od średniej obliczonej objętości liścieni. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Doświadczenie monstrualnej cielesności. Próba analizyfenomenologicznej w świetle Medytacji kartezjańskich Husserla Monstrualność ma swoje uznane miejsce w narracji kulturowej, znajdując liczne
przedstawienia w literaturze, malarstwie czy filmie, jednakże w dyskursie
filozoficznym ta kategoria to terra incognita, mimo że figura Innego stanowi
jeden z klasycznych tematów filozoficznych. W swoim tekście podejmuję
próbę fenomenologicznej analizy doświadczenia, jakim jest spotkanie z monstrualną
cielesnością człowieka. Analizę opieram na rozważaniach E. Husserla
z Medytacji kartezjańskich, a także na fenomenologii B. Waldenfelsa. Sądzę, że
w doświadczeniu monstrualności Innego szczególnie ostro pojawia się fenomen
horror alieni, jako rezultat zaburzenia procesu typizacji. | filozofia |
Wyobraźnia – kultura – życie Recenzja książki: Antoni Czyż, "Rojny i gwarny blask kultury. Literacka ‘varietas’ i historyczne ‘multum’ tekstów", Warszawa, 2019 | literaturoznawstwo |
Ocena bezpieczeństwa nawigacyjnego kontenerowców klasy PS podczas manewrów podejściowych do terminalu DTC w Gdańsku — na przykładzie m/s „Emma Maersk” Artykuł obejmuje ocenę bezpieczeństwa żeglugi (bezpieczeństwa nawigacyjnego) kontenerowców oceanicznych klasy PS typu „Emma Maersk” na Zatoce Gdańskiej podczas manewrów podchodzenia do terminalu DTC Gdańsk Port Północny. Oceny bezpieczeństwa dokonano przy działaniu różnych zakłóceń zewnętrznych pochodzących od prądu, wiatru i fali, bazując na ogólnie przyjętych metodach praktycznych, w tym zaleceniach Polskiej Administracji Morskiej oraz doświadczeniu morskim autora. | nauki o bezpieczeństwie |
Analiza kąta rozpylenia dla rozpylaczy wirowych W pracy przeanalizowano doświadczalnie wpływ konstrukcji rozpylacza wirowego oraz kształtu otworu wylotowego na wartość kąta rozpylenia. Analiza procesu rozpylania wykazała, że dla rozpylacza z jednym króćcem wlotowym kąt rozpylenia jest większy niż dla rozpylacza z dwoma króćcami wlotowymi. Zależność kąta rozpylenia od prędkości przepływu jest nieliniowa. Kąt rozpylania rośnie ze wzrostem prędkości przepływu cieczy. | inżynieria chemiczna |
Polskie osiągnięcia dotyczące klasyfikacji Baire'a W pracy opisane są niektóre wyniki polskich matematyków XX wieku dotyczące klasyfikacji Baire'a funkcji oraz klasyfikacji zbiorów borelowskich. Jak zwykle, duża część rezultatów osiągnięta została przez Wacława Sierpińskiego, pozostałe pochodzą od Kazimierza Kuratowskiego, Stefana Banacha, Stefana Kempistego, Edwarda Szpilrajna (Marczewskiego), Andrzeja Alexiewicza, Władysława Orlicza, Adolfa Lindenbauma, Romana Sikorskiego, Ryszarda Engelkinga, Włodzimierza Holsztyńskiego, Tadeusza Traczyka, Janiny Staniszewskiej, Zygmunta Zahorskiego i Samuela Eilenberga. | matematyka |
Symulacje komputerowe jako metoda szacowania wymaganego czasu ewakuacji W artykule przedstawione zostały inżynierskie metody wyznaczania wymaganego czasu ewakuacji dla przykładowego budynku opery. W celu oszacowania czasu ewakuacji wykorzystano symulacje komputerowe oraz brytyjski standard w tym zakresie [1]. Ponadto, w pracy zamieszczono krótki przegląd aktualnie dostępnego na rynku oprogramowania. | nauki o bezpieczeństwie |
Apokaliptyczny gniew Boga i jego miejsce w Ewangelii Pawła (Rz 1,18-32) Artykuł analizuje motyw gniewu Bożego w Rz 1,18-32. Autor wychodzi od przeglądu publikacji biblistów prezentujących „apokaliptycznego Pawła” (Albert Schweitzer, Ernst Käsemann, J. Christiaan Beker, Douglas Campbell, N.T. Wright). Następnie prześwietlone zostają podstawowe elementy apokaliptycznego języka w Rz 1,18-32: idea objawienia (ἀποκαλύπτ-), władzy Boga nad światem (παραδίδωμι) oraz Jego zbawczego gniewu (ὀργή). Dalej autor ukazuje miejsce i dynamikę tekstu Rz 1,18-32 w kontekście argumentacji Pawła w Rz 1–4. Artykuł kończy zwięzła prezentacja idei gniewu Bożego w Starym Testamencie, literaturze żydowskiej i grecko-rzymskiej, co pozwala na odkrycie nowości oraz apokaliptycznego wymiaru Bożego gniewu u Pawła. | nauki teologiczne |
Rekomendacje Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów, Chirurgów Głowy i Szyi na czas pandemii COVID-19 dla Otolaryngologów w praktyce ambulatoryjnej i szpitalnej Zalecenia Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów, Chirurgów Głowy i Szyi dotyczące świadczenia usług podczas pandemii COVID-19 stanowią wytyczne dla ambulatoryjnych i szpitalnych praktyk we wszystkich przypadkach kontaktu z pacjentem, którego status COVID-19 jest nieznany. Zostały one utworzone w oparciu o światowe publikacje i rekomendacje ze względu na obecny stan pandemii COVID-19. Przedstawiono uzasadnienie zawieszenia planowanego świadczenia usług w pierwszej fazie pandemii. Omówiono wskazanie najlepszych praktyk medycznych na czas stabilizacji, ale z utrzymaniem się ryzyka zakażenia COVID-19 w populacji. Ważna jest możliwość świadczenia usług w następnych miesiącach pandemii. Wskazano na obiektywne przesłanki uzasadniające wznowienia zabiegów medycznych, tym samym przedstawiając optymalne procedury i zachowania do czasu zatwierdzenia procedur, wytycznych i zasad postępowania w zakresie związanym z SARS-COV2. | nauki medyczne |
Prawo autorskie w kartografii w Rosji Artykuł omawia zagadnienia związane z prawem autorskim w Rosji, a szczególnie koncentruje się na prawie autorskim w kartografii. Podano prawa, ustawy i artykuły dotyczące praw autorskich w ogólności oraz szczegółowo omówiono te, które dotyczą dzieł kartograficznych. W artykule zamieszczone są fragmenty instrukcji, zasad, reguł i regulacji prawnych dotyczących prawa autorskiego odnoszącego się do dzieł kartograficznych. | nauki o ziemi i środowisku |
Analiza skutków oddziaływania wodoru na metale i stopy W pracy przedstawiono zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki oddziaływania wodoru na właściwości użytkowe metali i stopów. Omówiono możliwości wykorzystania wodoru jako nośnika energii w ogniwach paliwowych oraz dokonano charakterystyki podstawowych typów ogniw paliwowych, a także możliwości ich zastosowania. | nauki chemiczne |
Zasady wspierania rodzin w posynodalnej adhortacji Amoris laetitia papieża Franciszka Celem opracowania było przedstawienie sposobu, w jaki przesłanie adhortacji Amoris laetitia pomaga towarzyszyć rodzinie na drodze realizowania jej powołania. Refleksja ta obejmowała trzy zagadnienia. Po pierwsze, zostało przeanalizowane zjawisko kryzysu związane z fazami rozwoju więzi małżeńskiej, kryzysami osobistymi, kryzysami natury zewnętrznej i tzw. kryzysami niepokonalnej niesakramentalności – zagadnieniem szeroko dyskutowanym w adhortacji papieża Franciszka. Po drugie, omówiliśmy zasady wspierania rodzin obciążonych kryzysem, wypływające wprost z tekstu adhortacji. Do najważniejszych zaliczyliśmy: zajmowanie centralnego miejsca przez sakramenty, wrażliwość i szacunek, akceptację cierpienia, szacunek dla Bożej autonomii, samodzielność i upodmiotowienie, świadomość dynamiki zła oraz zasadę pokornego wydobywania z ludzi tego, co Bóg w nich zdeponował. Wszystkie ww. zasady uświadamiają wielokształtność i złożoność szeroko pojętych problemów życia małżeńskiego. Po trzecie, naświetliliśmy rolę trzech grup, które są wezwane do towarzyszenia rodzinom w „oswajaniu ich kryzysu”, a są nimi: duszpasterze, specjaliści oraz inni doświadczeni małżonkowie. Ich zadanie polega głównie na udzielaniu duszpasterskiej i specjalistycznej pomocy w dojrzewaniu w wierze. Wymaga to od nich nade wszystko umiejętnego rozeznawania, słuchania i ukazania, że to, co spotyka rodziny w kryzysie, jest okazją do bardziej świadomego i dojrzalszego życia małżeńskiego. Ci, którzy podejmują się towarzyszenia, starają się przede wszystkim doprowadzić osoby przeżywające trudności i kryzysy do pojednania: z sobą samym, ze swoimi bliskimi oraz z Bogiem. | nauki teologiczne |
Proobywatelski wymiar energetyki rozproszonej – casus fotowoltaiki Centralizacja systemu elektroenergetycznego stanowiła conditio sine qua non jego powstania. Dopełnienie procesu elektryfikacji oraz postęp technologiczny, za sprawą którego pojawiły się nowe możliwości produkcji energii elektrycznej, postawiły pod znakiem zapytania sens trwania przy dotychczasowej strukturze. W nowym ujęciu bezpieczeństwa energetycznego zmiany te mogą uchodzić za poważne zagrożenie dla państwa. Centralizacja jest również problematyczna w kontekście obronnym. Stąd też coraz większą popularność w świecie zdobywa model energetyki rozproszonej. Wydatnie wzmacnia go rozwój technologii fotowoltaicznych. Instalacje wykorzystujące promieniowanie słoneczne do produkcji energii elektrycznej są najtańszymi kosztowo inwestycjami w źródła zasilania w energetyce niezawodowej, a co za tym idzie stały się podstawą funkcjonowania na rynku energii wytwórcy – konsumenta, czyli tzw. prosumenta. Spadek ich cen związany z postępem technicznym i coraz większa popularność pozwoliły dziesiątkom tysięcy osób stać się producentami. Tempo tego wzrostu, szybciej niż można było się tego spodziewać, stało się zagrożeniem dla utrzymywanego od lat status quo w energetyce. Godzi w interes spółek energetycznych, których udziałowcem jest Skarb Państwa. Podmioty te są dla dzierżących władzę w państwie sił politycznych narzędziem sprawowania rządów i utrwalania pozycji. Osłabienie ich jest zagrożeniem dla panującego systemu politycznego. W rezultacie wszelkie inicjatywy i ruchy proobywatelskie związane z ideą „demokracji energetycznej” i modelem prosumenckim natrafiły na silny opór. Odzwierciedla się on m.in. w stanowionych przepisach prawnych i administracyjnych. Działania te mogą uchodzić za próbę ochrony i przedłużenia bytu obecnego ładu energetycznego. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Deep learning (pogłębianie procesu uczenia się) z perspektywy analizy potrzeb studentów języka angielskiego jako obcego Choć termin pogłębionego procesu uczenia się (deep learning) nie wydaje się być terminem nowym w nauczaniu języków, do niedawna przyciągnął stosunkowo niewiele uwagi naukowców. W wielu językach jednak termin ten został powszechnie zaakceptowany jako kluczowa koncepcja transformacji i personalizacji procesu uczenia się. W niniejszym artykule prezentujemy definicję deep learning i potwierdzamy teorię poprzez badanie, którego celem jest ocena potrzeb uczniów w kontekście ćwiczeń językowych, zasobów, a także narzędzi i nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Prawidłowe zrozumienie pogłębionego uczenia się jest konieczne, aby zbadać potencjalne korzyści wynikające z niego dla studentów i szeroko rozumianego społeczeństwa. Dlatego też istotą prowadzonych badań jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, co jest ważne w dydaktyce współczesnych języków obcych, a także jaka jest rola nauczyciela w tym zakresie. Wyniki analiz potrzeb uczniów języków obcych pozwalają uzyskać wiedzę na temat ich oczekiwań wobec siebie samych oraz wobec nauczycieli, a także odpowiedzieć na pytanie, jakiego rodzaju odbiorcami edukacji są młodzi uczący się i czy aktywnie partycypują w globalnym procesie kształcenia. | językoznawstwo |
Występowanie porostów z rodzaju Usnea w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej Stwierdzono, iż zbiorowiska zaroślowe typu czyżnie (Rubo fruticosi-Prunetum spinosae) występujące w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej są siedliskami rzadkich w Polsce porostów z rodzaju Usnea. Spośród 8 przebadanych zbiorowisk zaroślowych w połowie z nich (4) odnotowano brodaczki, co potwierdza fakt ich stałej obecności w opisywanych siedliskach na Jurze. Odkryte siedlisko porostów z rodzaju Usnea jest nowe i nigdy dotąd nie było opisane. Dotychczas w literaturze opisywano występowanie brodaczek głównie w starych, naturalnych lasach typu puszczańskiego, których były, między innymi wskaźnikami. Zbiorowiska zaroślowe z obecnością brodaczek w pełni zasługują na ochronę oraz szczególną uwagę w trakcie wykonywanych przez leśników prac pielęgnacyjnych. | inżynieria chemiczna |
Analiza zaopatrzenia w energię elektryczną budynku użyteczności publicznej z wykorzystaniem instalacji fotowoltaicznej i mikroturbiny W ostatnich latach poszukiwania nowych, efektywnych rozwiązań wytwarzania energii są skierowane na produkcję energii elektrycznej z wykorzystaniem nośników odnawialnych oraz przyjaznych środowisku. Spowodowało to wzrost zainteresowania ogniwami PV oraz systemami kogeneracyjnymi. W artykule, na tle historii rozwoju kolejnych generacji ogniw PV, zaprezentowano główne czynniki wpływające na ich parametry eksploatacyjne. Scharakteryzowano średnie dzienne promieniowanie słoneczne i prędkości wiatru w Łodzi. Przedmiotem badań była stacjonarna i nadążna instalacja fotowoltaiczna o łącznej mocy szczytowej 15 kWp oraz mikroturbina gazowa o mocy elektrycznej 30 kW, znajdujące się na Politechnice Łódzkiej na Wydziału Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki, zasilające sieć elektroenergetyczną budynków laboratoriów. Pomiary energetyczne prowadzono w 2016 roku i na ich podstawie wykonano analizę efektywności energetycznej i analizę finansową zaopatrzenia budynków w energię. Oceniono uzysk energii w modułach stacjonarnych i nadążnych oraz procentowe pokrycie energii elektrycznej z ogniw PV i mikroturbiny. Wyznaczono rozkład miesięcznych oszczędności, roczną oszczędność kosztów energii oraz czas zwrotu kosztów inwestycyjnych badanych systemów. Przeprowadzone badania pozwalają na stwierdzenie, że energia wytworzona przez moduły nadążne jest około 3 razy większa niż wytworzona w modułach stacjonarnych. Natomiast roczne oszczędności kosztów energii przy zastosowaniu mikroturbiny gazowej są około dziesięciokrotnie większe niż dla paneli nadążnych. Po przeprowadzeniu tej analizy można stwierdzić opłacalność stosowania agregatów kogeneracyjnych i paneli fotowoltaicznych, mimo dużych nakładów finansowych. Czas zwrotu nakładów inwestycyjnych wynosi około 12 lat podczas użytkowania instalacji przez cały rok. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Obraz metaboliczny otępienia w chorobie Alzheimera w protonowej spektroskopii rezonansu magnetycznego Wstęp. Choroba Alzheimera (AD) jest pierwotną chorobą degeneracyjną
mózgu o nieznanej etiologii z towarzyszącymi charakterystycznymi
cechami neuropatologicznymi i neurochemicznymi.
Z całą pewnością AD można stwierdzić jedynie pośmiertnie
na podstawie badania neuropatologicznego mózgu. Szansa na
przyżyciowe rozpoznanie choroby Alzheimera pojawiła się wraz
z możliwością neuroobrazowania oraz oceny biomarkerów diagnostycznych.
Protonowa spektroskopia rezonansu magnetycznego
(1HMRS) daje szanse na wczesne rozpoznanie AD.
Cel. Celem pracy jest analiza widma 1HMRS u osób ze zdiagnozowanym
klinicznie otępieniem w przebiegu choroby Alzheimera.
Materiał i metoda. W analizie retrospektywnej wykorzystano
dane 60 pacjentów (w tym 30 z AD i 30 z grupy kontrolnej),
uzyskane w czasie badań 1HMRS za pomocą systemu MR 1,5 T.
VOI zostały zlokalizowane w okolicy czołowej, ciemieniowo-potylicznej
oraz hipokampie. W analizie wykorzystano względne
stosunki stężeń (WSS) wybranych metabolitów: NAA/Cr, Cho/
Cr oraz mI/Cr. Ocenę różnic WSS pomiędzy badanymi grupami
przeprowadzono testem t-Studenta. Jako poziom istotności
przyjęto wartość p < 0,05.
Wyniki. W uzyskanych widmach w grupie chorych AD stwierdzono
w stosunku do grupy kontrolnej:
– istotny statystycznie spadek wartości WSS NAA/Cr we
wszystkich lokalizacjach,
– istotny statystycznie wzrost wartości WSS mI/Cr we wszystkich
lokalizacjach,
– w WSS Cho/Cr nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic
w badanych lokalizacjach, a jedynie tendencję wzrostu.
Wnioski. W badanych lokalizacjach, tj. okolica czołowa, okolica
ciemieniowo-potyliczna oraz hipokamp, zaobserwowano istotnie
statystyczne zmiany stężeń metabolitów w przebiegu AD:
spadek WSS NAA/Cr oraz wzrost WSS mI/Cr. | inżynieria biomedyczna |
Unieszkodliwianie dioksyn (PCDDs/PCDFs) ze starych obciążeń środowiska za pomocą technologii zasadowego rozkładu katalitycznego (BCD) Scharakteryzowano unieszkodliwianie polichlorowanych dioksyn (PCDDs/PCDFs), które należą do jednych z najbardziej toksycznych polutantów środowiska. Szczegółowo omówiono metodę zasadowego rozkładu katalitycznego (BCD - Base Catalysed Decomposition) i jej zastosowanie dla tego celu w zakładzie SPOLANA Neratovice, CZ. Z licznych procesów zaproponowanych do unieszkodliwiania dioksyn technologia BCD jest metodą najbardziej sprawdzoną w praktyce (poza metodami spalania). Technologia ta jest bezpieczniejsza i tańsza niż spalanie i jest najbardziej odpowiednia do likwidacji różnych typów polichlorowanych polutantów środowiska. Technologia BCD polega na całkowitej destrukcji związków polichlorowanych działaniem wodorotlenków oraz olejów mineralnych, będących donorem wodoru atomowego. Proces przebiega w atmosferze obojętnej w temperaturze ok. 350ºC i pod podwyższonym ciśnieniem. Metodę BCD można też stosować dla ładunków o małym stężeniu zanieczyszczeń, dołączając pośrednią instalację desorpcji cieplnej (ITD - Indirect Thermal Desorption) przed instalację BCD. Proces w instalacji ITD przebiega w atmosferze obojętnej w temperaturze ok. 650ºC, jej produktem jest koncentrat polutantów. Obecnie na terenie nieczynnej wytwórni pestycydów w zakładzie SPOLANA Neratovice, CZ jest realizowany jeden z największych projektów likwidacji starych obciążeń dioksynami i innymi substancjami polichlorowanymi za pomocą technologii ITD/BCD. Eksploatacja instalacji doświadczalnej potwierdziła wysoką sprawność unieszkodliwienia polichlorowanych polutantów w tym dioksyn. Rozbudowa instalacji ITD/BCD na wielką skalę rozpoczęła się w drugiej połowie 2005 r. | nauki chemiczne |
Zawód oficera w nowych uwarunkowaniach społecznych na podstawie ról pełnionych przez absolwentów uczelni cywilnych Właściwe pełnienie roli przez oficerów Wojska Polskiego stanowi istotny element dotyczący budowy i utrwalania systemu bezpieczeństwa państwa. Badania własne autora wykazały, iż pełnienie tej roli społecznej jest traktowane przez absolwentów wyższych szkół cywilnych dychotomicznie. Z jednej strony to swoiste powołanie traktowane jest w kategoriach materialnych. Wykonywanie profesji oficera utożsamiane jest bowiem z posiadaniem wysokiego statusu i sprzyja kreowaniu opinii o godziwych zarobkach. Z drugiej strony, zawód oficera jest ujmowany przez pryzmat wartości niematerialnych, odnoszących się do patriotyzmu i etosu. Szczególnie te wartości sprzyjają właściwemu pełnieniu tej roli społecznej. Podjęta w artykule charakterystyka może stanowić, skromnym zdaniem autora, podłoże do analizy niezbędnych cech kandydatów do wykonywania zawodu oficera. | nauki o bezpieczeństwie |
Analiza determinantów rozmiaru grup społecznych jednostek Motywacja: Coraz częściej zwraca się uwagę na to, że stosunki gospodarcze wpływają na sposób kształtowania się relacji społecznych, m.in. poprzez występowanie zjawiska strategicznego dobierania znajomych, aby uzyskać przewagę na rynku pracy, co prowadzi do erozji relacji międzyludzkich. Cel: Celem artykułu jest weryfikacja empiryczna teorii tłumaczących liczebność znajomych, których posiadają jednostki. Ma to służyć sprawdzeniu czy faktycznie czynniki ekonomiczne można uznać za istotne w kształtowaniu się rozmiarów sieci społecznych oraz czy można obwiniać system gospodarczy za postępującą atomizację społeczeństwa. Materiały i metody: W artykule użyto metody ekonometryczne dla zmiennych licznikowych, stosowane na mikrodanych. W szczególności zastosowano regresję ujemną dwumianową z logarytmiczną funkcją łączącą. Wyniki: Wykazano brak istotnego wpływu czynników ekonomiczno-społecznych na kształtowanie się rozmiaru grup społecznych. Wyniki wskazują z kolei na istotny wpływ czynników ewolucyjnych i zwykłej częstotliwości wchodzenia w interakcje z ludźmi. | ekonomia i finanse |