_id
stringlengths 49
55
| prompt
stringclasses 1
value | context
stringlengths 336
1.35M
| output
stringlengths 177
2.51k
|
|---|---|---|---|
151000000001521_III_AUa_000404_2014_Uz_2014-11-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 404/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2014 r.
Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Grażyna Czyżak
Sędziowie:
SSA Małgorzata Gerszewska
SSO del. Tomasz Koronowski (spr.)
Protokolant:
sekr.sądowy Wioletta Blach
po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 r. w Gdańsku
sprawyM.D.
z udziałem zainteresowanego(...) Spółka z o.o.wO.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.
o składki
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.
od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 grudnia 2013 r., sygn. akt VI U 758/13
I
zmienia zaskarżony wyrok i stwierdza, że ubezpieczonaM. D.jest zobowiązana do zapłaty zadłużenia za okres od września 2003 r. do grudnia 2003 r. powstałego na koncie zainteresowanej(...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnościąwO.z tytułu różnicy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowej przez płatnika i odsetek za zwłokę;
II
zasadza od ubezpieczonejM.D.na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.
Sygn. akt III AUa 404/14
UZASADNIENIE
Decyzją nr (...)z dnia 8 stycznia 2013r., znakRKS I (...)//(...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.stwierdził, że ubezpieczonaM. D.jest zobowiązana do zapłaty zadłużenia za okres od września do grudnia 2013r. powstałego na koncieP.spółki z o o z siedzibą wO.z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego w kwocie 2.066,72 zł, różnicy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez płatnika w kwocie 988 zł i odsetek za zwłokę, które na dzień 8 stycznia 2013r. wynosiły 3.544 zł. Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy wskazałart. 83 i 19 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz.U z 2013r., poz. 1442 ze zmianami; dalej: ustawa systemowa) oraz§10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe(Dz.U z 1998r., Nr 161, poz. 1106 ze zmianami; dalej: rozporządzenie MPiPS z 1998r.). W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w związku z zatrudnieniem współce (...)wB.i otrzymanym pakietem socjalnym, który spowodował przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczona w dniu 13 stycznia 2003r. powiadomiła kolejnego pracodawcę o osiągnięciu w styczniu 2003r. przychodu w wysokości 46.496 zł. Tymczasem zgodnie ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego z wyroku dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie III AUa 827/03firma (...)złożyła korekty dokumentów rozliczeniowych, w wyniku czego podstawa wymiaru składek została obniżona i ubezpieczona nie otrzymała kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia za rok 2003. Wobec niepoinformowaniaspółki (...)o zaistniałych okolicznościach, na koncie spółki powstała zaległość wskazana w decyzji.
UbezpieczonaM. D.złożyła odwołanie od tej decyzji i wskazała, że oświadczenie złożone przez nią w 2003r. o wysokości przychodu było prawdziwe i zgodne ze stanem faktycznym na dzień przekazywania go ówczesnemu pracodawcy, czyli(...) Spółce z o.o.Wyrok Sądu zmieniający wysokość podstaw składek był wydany po roku od złożenia oświadczenia i po jego otrzymaniu zawiadomiła pracodawcę o zaistniałej okoliczności. Odwołująca podniosła, iż niejasne i budzące wątpliwości są zasady naliczania zobowiązania oraz wysokość odsetek za zwłokę oraz to, na podstawie jakich przepisów pozwany zgodził się w 2010r. na tylko częściowe uregulowanie zobowiązania ciążącego na płatniku. Skarżąca dokonała spłaty zadłużenia, jednak wyłącznie w celu uniknięcia narastania odsetek.
Postanowieniem z dnia 23 maja 2013r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego płatnika składek(...) Spółkę z o.o.wO.. Zainteresowana Spółka wniosła o oddalenie odwołania twierdząc, że to skarżącą obciąża obowiązek uregulowania zarówno składek, jak i odsetek. W szczególności zainteresowana zaprzeczyła, jakoby ubezpieczona miała kiedykolwiek poinformować płatnika składek o obniżeniu podstawy wymiaru składek w świetle wyroku Sądu Apelacyjnego.
Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2013r., wydanym pod sygnaturą VI U 758/13, Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zmienił zaskarżoną decyzję poprzez stwierdzenie, iż ubezpieczona nie jest zobowiązana do zapłaty zadłużenia za okres od września 2003r. do grudnia 2003r., powstałego na koncie zainteresowanego płatnika składek z tytułu różnicy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez płatnika i odsetek za zwłokę.
Sąd I instancji oparł się na następujących ustaleniach i rozważaniach: bezspornym jest, iż odwołująca od dnia 3 lutego 2003r. była zatrudniona wfirmie (...)spółka z o o wO.. W dniu 13 stycznia 2003r.(...) spółka z o.o.spółka jawna wydała zaświadczenie, iż przychódM.D.w w/w firmie, będący podstawą do naliczenia składek ZUS emerytalno-rentowych w styczniu 2003r., wyniósł 46.496 zł.M. D.przekazała to oświadczenie swojemu aktualnemu pracodawcy –spółce (...). Od września 2003r.spółka (...)zaprzestała odprowadzania składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, bowiem osiągnięty przez odwołującą dochód do sierpnia 2003r. spowodował przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie tj. 65.850 zł.
W związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie III AUa 827/03 podstawa wymiaru składek ubezpieczonejM.D.w 2003r. u pracodawcy(...)uległa obniżeniu do kwoty 19.412,25 zł i faktyczny łączny dochód, będący podstawą wymiaru składek za ten rok był niższy od kwoty trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia za rok 2003. Po dokonaniu weryfikacji w systemie informatycznym przezfirmę (...), organ rentowy, po ustaleniu, iż faktycznie przekroczenie górnej granicy rocznej podstawy wymiaru składek ubezpieczonejM.D.nie nastąpiło, wezwał płatnika składek(...) spółkę z o.o.z siedzibą wO.do uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne. Płatnik składek na wezwanie organu rentowego sporządził deklarację rozliczeniową korygującą, korekty dokumentów rozliczeniowych i dokonał wpłaty kwoty 2.246,44 zł.
W rozważaniach Sąd Okręgowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy systemowej roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 i 7 tej ustawy w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone – z zastrzeżeniem ust. 2 i 9. Płatnik składek jest zobowiązany zaprzestać obliczać i przekazywać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o której mowa w ust. 1 (art. 19 ust. 5 ustawy). ZainteresowanyP.spółka z o o wO.w związku z treścią zaświadczenia(...) spółka z o.o.spółka jawna, iż przychódM. D.w w/w firmie, będący podstawą do naliczenia składek ZUS emerytalno-rentowych w styczniu 2003r. wyniósł 46.496 zł, a za okres od stycznia do sierpnia 2003r. przekroczył górną podstawę wymiaru składek, prawidłowo zastosował w/w przepisy prawa. W 2003r. roczna górna podstawa wymiaru składek wynosiła 65.850 zł i z uwagi na treść zaświadczenia(...) spółka z o.o.uzasadnionym było nieodprowadzenie składek przez pracodawcę od września 2003r.
Weryfikacja powyższych ustaleń nastąpiła dopiero w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie III AUa 827/03.
W ocenie Sądu I instancji, w zaistniałym stanie faktycznym brak podstaw prawnych do dochodzenia składek w wysokości określonej w decyzji od ubezpieczonejM.D.na podstawie art 19 ust. 6 ustawy systemowej. Z treści cytowanego przepisu wynika, że ubezpieczony odpowiada za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podobne uregulowanie zawiera §10 rozporządzenia MPiPS z 1998r., który stanowi, iż w przypadku, gdy ubezpieczony składając oświadczenie, o którym mowa w art. 19 ust. 5 ustawy, poda informacje niezgodne ze stanem faktycznym tak, że powstanie zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest on zobowiązany do spłacenia całości tego zadłużenia. Wedle Sądu Okręgowego przytoczone przepisy nie mają zastosowania, ponieważ ubezpieczona nie złożyła błędnego zawiadomienia o wysokości należnych składek za rok 2003. Zaświadczenie zostało złożone przez pracodawcę(...)i na dzień 13 stycznia 2003r. zawierało prawdziwą informację w zakresie podstawy wymiaru składek ubezpieczonej. Reasumując, Sąd I instancji na podstawieart. 47714§2 kpczmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie obciążającym ubezpieczoną do zapłaty całego zadłużenia wynikającego z nieodprowadzonych składek za rok 2003 wraz z odsetkami.
Apelację od opisanego wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 19 ust. 6 ustawy systemowej i naruszenieart. 233 kpcpoprzez przekroczenie granic zasady swobodnej oceny dowodów. W świetle podniesionych zarzutów organ rentowy domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia odwołania, ewentualnie jego uchylenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia od skarżącej na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu apelacji wywodzono, że zdaniem organu rentowego złożenie w dniu 13 stycznia 2003r. przezM.D.oświadczenia zawierającego prawdziwe informacje, nie zwalniało jej z obowiązku powiadomienia płatnika o nowych okolicznościach sprawy, jakim było obniżenie podstawy wymiaru składek, będące skutkiem wyroku Sadu Apelacyjnego w Gdańsku. Tym bardziej, że ubezpieczona pismem z dnia 8 listopada 2004r., a więc już po wyroku Sądu, zwróciła się do ZUS z wnioskiem o zwrot niesłusznie pobranych składek za miesiąc 01/2003, tytułem wypłaconego przezSpółkę (...)świadczenia pieniężnego w wysokości 46.496,00 zł. We wniosku ubezpieczona podkreśla, że otrzymane w 2003r. świadczenie nie jest nagrodą, lecz świadczeniem z tytułu zwolnienia i nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W odpowiedzi organ rentowy wyjaśnił ubezpieczonej, że w sprawie zwrotu składek należy zwrócić się doSpółki (...). Dodatkowo została pouczona, że w przypadku, gdy wcześniej przyjęty do podstawy wymiaru składek pełen pakiet socjalny spowodował przekroczenie kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, dokonana przez płatnika korekta podstawy wymiaru składek skutkować będzie ponownym jej przeliczeniem.
W ocenie pozwanego należy zatem przyjąć, że ubezpieczona od listopada 2004r. była świadoma konsekwencji wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2004r. i winna o nowych okolicznościach zawiadomić obecnego pracodawcę. Wobec tego w zaskarżonym wyroku doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego, poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności, mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Skarżąca i zainteresowana nie ustosunkowali się do apelacji.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pozwanego musiała skutkować zmianą zaskarżonego wyroku w zakresie oczekiwanym przez organ rentowy, gdyż słuszny okazał się zarzut naruszenia przez zaskarżony wyrok przepisów prawa materialnego.
Rozważania zacząć wypada od omówienia zakresu zaskarżenia wyroku. Trzeba w tej kwestii zauważyć, że Sąd I instancji nie rozstrzygnął o całości odwołania, jako że zmienił kontrolowaną decyzję w części, a mimo to nie oddalił odwołania w pozostałym zakresie, czyli co do składek w części finansowanej przez ubezpieczoną. Wobec tego, że strony nie wniosły o uzupełnienie wyroku, we wskazanym zakresie, tj. co do składek w części finansowanej przez ubezpieczoną w kwocie 2.066,72 zł, zaskarżona decyzja stała się prawomocna. Pozwany zdaje się zresztą aspekt ten dostrzegać, skoro w apelacji, w której zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w całości, jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazał kwotę będącą sumą (na dzień wydania decyzji) dwóch pozostałych składników zaległości, tj. kwotę 4.542 zł. Jest to uwaga o tyle istotna, że przedstawiona usterka zaskarżonego wyroku uniemożliwiła proste odniesienie się przez Sąd Apelacyjny do odwołania przez jego oddalenie w całości i zmuszała do sformułowania sentencji wyroku w sposób niejako opisowy.
Dalej trzeba wskazać, że Sąd I instancji poczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny aprobuje i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego przytaczania. Wprawdzie pozwany podniósł w apelacji również zarzut naruszenia prawa procesowego w postaciart. 233 kpc, jednak zarzut ten jest nieprecyzyjny, skoro nie określono konkretnej jednostki redakcyjnej powołanego artykułu. Ponadto nie sposób odnieść się do zarzutu, co do którego apelacja w istocie nie zawiera żadnego uzasadnienia, gdyż za takie trudno uznać jedno zdanie o charakterze ogólnym, wskazujące na niewyjaśnienie wszystkich okoliczności, mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Pozwany nie podjął nawet próby wyspecyfikowania takich okoliczności, a tym bardziej wykazania wpływu ich niewyjaśnienia na wynik procesu.
Przechodząc do merytorycznej oceny zaskarżonego wyroku, trzeba zauważyć, że Sąd Okręgowy nie ustrzegł się wadliwej wykładni art. 19 ust. 6 ustawy systemowej, co skutkowało bezzasadną odmową zastosowania tego przepisu, a w konsekwencji – również §10 rozporządzenia MPiPS z 1998r. Zgodnie z przywołanym przepisem „Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. Za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada ubezpieczony.” W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew stanowisku Sądu I instancji, „błędne zawiadomienie” w rozumieniu cytowanego przepisu to każde zawiadomienie przedstawiające stan rzeczy obiektywnie niezgodny ze stanem rzeczywistym. Nie jest więc istotne to, czy – jak w rozpatrywanej sprawie – na dzień wystawienia informacji płatnika składek płatnik ten uznał konkretną kwotę za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, lecz to, czy wskazana w takiej informacji kwota stanowiła prawidłową podstawę wymiaru tychże składek. Konstatacja taka znajduje oparcie zarówno w samej ustawie systemowej, jak i w uzasadnieniu projektu ustawy z dnia 18 grudnia 2002r. o zmianieustawy o systemie ubezpieczeń społecznychoraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2002r., Nr 241 poz. 2074 ze zmianami; dalej: ustawa zmieniająca), którą wprowadzono w życie z dniem 1 stycznia 2003r. obecną treść art. 19 ust. 6 ustawy systemowej. W tym pierwszym aspekcie wypada zauważyć, że o ile ustawodawca chce w ustawie systemowej łączyć pewne skutki wynikające z błędu tylko z zawinieniem, wyraża to w sposób jednoznaczny, posługując się pojęciem świadomego wprowadzenia w błąd (por. art. 84 omawianej ustawy). Co do przyczyn, które kierowały ustawodawcą przy wprowadzaniu art. 19 ust. 6 ustawy systemowej w obecnym brzmieniu, warto natomiast przytoczyć fragment uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej, gdzie wyjaśnia się, że „Celem zmiany jest wyeliminowanie przypadków opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przez ubezpieczonego rocznej podstawy wymiaru składek. Propozycja zakłada, że również płatnicy składek i ubezpieczeni powinni na bieżąco kontrolować, czy nie została osiągnięta roczna podstawa wymiaru składek.”
Słusznie wobec powyższego akcentuje się w doktrynie, że „Ubezpieczony, który ma dwóch lub więcej płatników składek, informując każdego z nich o osiągnięciu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, powinien zachować dużą ostrożność. Za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada bowiem ubezpieczony. Z§10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe(Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) wynika, że jeżeli ubezpieczony, składając płatnikom składek oświadczenie o osiągnięciu rocznej podstawy wymiaru składek, poda informacje niezgodne ze stanem faktycznym, tak że powstanie zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest on zobowiązany do spłacenia całości tego zadłużenia.” (tak Piotr Kostrzewa w komentarzu do art. 19 ustawy systemowej – publikacja dostępna w SIP Lex).
Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd Apelacyjny stwierdza, że ubezpieczoną obciążał obowiązek kontroli, czy kwota wskazana w informacji(...)wB.o wysokości podstawy wymiaru składek za styczeń 2003r., jest kwotą prawidłową, w tym pod względem prawnym. Zaniechanie takiej kontroli – niezależnie od przyczyny – i przedstawienie przedmiotowej informacji następnemu pracodawcy doprowadziło do tego, że składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe skarżącej za rok 2003 zostały uiszczone w obiektywnie zaniżonych kwotach. Z taką natomiast sytuacją faktyczną przepisy art. 19 ust. 6 ustawy systemowej i §10 rozporządzenia MPiPS z 1998r. wiążą pełną odpowiedzialność ubezpieczonej, polegającą na konieczności pokrycia przez nią wszystkich zaległych składek, a więc i tej ich części, która przy prawidłowym, „zwykłym”, przebiegu rozliczeń jest finansowana przez płatnika. Dalszą konsekwencją nieuiszczenia składek w terminie jest też odpowiedzialność odsetkowa, o charakterze również obiektywnym, tj. związanym z samym faktem opóźnienia, nawet gdyby było ono niezawinione. Obowiązek zapłaty odsetek wynika wprost z art. 23 ust. 1 ustawy systemowej.
Odnośnie akcentowanej w odwołaniu rozbieżności w wyliczeniu sumy odsetek (2.321 zł na dzień 11 października 2012r. w postanowieniu organu rentowego z dnia 22 października 2012r. i 3.544 zł w zaskarżonej decyzji) trzeba zauważyć, że – jak wynika z uzasadnienia postanowienia pozwanego z dnia 22 października 2012r. – ta pierwsza suma obejmuje tylko odsetki od składek w części finansowanej przez ubezpieczoną, podczas gdy skarżącą obciążał ostatecznie całość zadłużenia, w tym w części finansowanej przez płatnika i wszystkich odsetek.
Przedstawiona argumentacja przemawiała za tym, że kontrolowana decyzja – wbrew ocenie Sądu I instancji – odpowiada prawu w całości, tj. również w tej części, w której została zmieniona w zaskarżonym wyroku. Stąd też na podstawie powołanych wyżej przepisów prawa materialnego orazart. 386§1 kpciart. 47714§1 kpcwyrok Sądu I instancji podlegał zmianie przez stwierdzenie, że ubezpieczona jest zobowiązana do zapłaty zadłużenia za okres od września 2003r. do grudnia 2003r., powstałego na koncie płatnika składek z tytułu różnicy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe również w części finansowanej przez płatnika i odsetek za zwłokę (pkt I. wyroku).
O kosztach zastępstwa prawnego orzeczono na mocyart. 98 ust. 1 i 3 i art. 99 kpcoraz§6 pkt 2 i §12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz.U. z 2013r. poz. 490). Kwota zasądzona na rzecz pozwanego to stawka minimalna radcy prawnego, występującego w sprawie dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, stosowna do wartości przedmiotu zaskarżenia, nieobejmującej odsetek, czyli w niniejszej sprawie wynoszącej 998 zł (art. 20 kpc; pkt II. wyroku). | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2014-11-20'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Tomasz Koronowski
- Grażyna Czyżak
- Małgorzata Gerszewska
legal_bases:
- art. 83 i 19 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych
- §10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe
- art. 98 ust. 1 i 3 i art. 99 kpc
- §6 pkt 2 i §12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: sekr.sądowy Wioletta Blach
signature: III AUa 404/14
``` |
152510000002006_IV_K_000023_2014_Uz_2017-10-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV K 23/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 października 2017 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi w IV Wydziale Karnym w składzie:
PrzewodniczącySSO Monika Gradowska
ProtokolantAgnieszka Nowicka, Żaneta Maciąg,
Anna Trębicka, Piotr Koczyński,
Kinga Śmigielska
przy udziale Prokuratora Pawła Lutomskiego
po rozpoznaniu w dniach 29.10.14r, 30.10.14r, 8.12.14r, 7.01.15r, 30.01.15r, 17.03.15r, 22.04.15r, 27.05.15r, 26.06.15r, 29.07.15r, 30.09.15r, 29.10.15r, 8.12.15r, 13.01.16r, 14.03.16r, 18.04.16r, 25.05.16r, 28.06.16, 12.09.16r, 17.10.16r, 16.11.16r, 19.12.16r, 18.01.17r, 20.02.17r, 23.03.17r, 25.04.17r, 21.06.17, 4.09.17r, 4.10.17r, 18.10.2017roku sprawy:
IvoTvardkaurodz. (...)wK.obywatelstwa czeskiego
synaM.iM.z domuA.
oskarżonego o to, że
I
w dniu 30 czerwca 1999 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z „Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej” (ZP numer 58/94 z dnia 29.12.1994 roku z późniejszymi zmianami), „Regulaminu prawnego zabezpieczenia kredytów wBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.” (ZP nr 30/96 z dnia 1.04.1996 roku z późniejszymi zmianami), „Regulaminu kredytowania działalności gospodarczej przezBank (...) Spółka Akcyjna” (ZP numer 192/98 z dnia 30.10.1998 roku z późniejszymi zmianami), wbrew negatywnej i uzasadnionej opinii Departamentu Kredytów, jako przewodniczący Komitetu Kredytowego wydał pozytywną opinię, a następnie jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) S.A.wŁ.- decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 4.000.000 zł oraz kredytu na bieżące potrzeby w wysokości 1.000.000 zł dla(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, pomimo iż wnioskodawca nie posiadał zdolności kredytowej i bezpodstawnie przyjmując, iż wspomniana spółka będzie w stanie wywiązywać się z zobowiązań wynikających z udzielonych jej kredytów, nie zabezpieczył w sposób szczególny spłaty tych kredytów, nie dysponując udokumentowaniem rzekomego posiadania przez(...) sp. z o. o.środków własnych w kwocie 1.000.000 zł oraz weryfikacją faktu udzielenia pożyczki(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąprzezS. G.i istotnych warunków tej rzekomej umowy to jest terminu spłaty i oprocentowania, akceptując jako wystarczającą - dowolną i nierzetelną ocenę wniosku kredytowego w której przyjęto bezkrytycznie jako wiarygodne dane dotyczące wzrostu przychodów przekazane przez spółkę, a wykonane na podstawie „Analizy ekonomicznej” sporządzonej na rzecz i na podstawie wyników osiąganych przez(...)- tj. innego podmiotu niż wnioskodawca i bezpodstawnie określono przychody w latach 2003 i 2004 na poziomie 18.000.000 złotych rocznie, nie posiadając wiedzy o możliwościach uzyskania przez spółkę przychodu pozwalającego na spłatę rat kapitałowych kredytu inwestycyjnego i kwoty kredytu obrotowego, a Centrum Korporacyjne poddało ocenie jedynie ogólne prognozy na podstawie których nie można ustalić struktury i rodzaju kosztów działalności, w tym z tytułu rozliczenia kosztów pośrednictwa świadczonego przez PółnocnyBank (...)wE.i zwiększonych kosztów o wynagrodzenie Zarządu spółki, gdy stopień ogólności tych prognoz nie pozwalał na weryfikację wysokości kosztów oraz przyjętych założeń i nie ustalił sposobów sfinansowania planów wnioskodawcy zawartych w „Założeniach do biznesplanu”, a nadto podjął decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego na zakup produkcji w toku i materiałów wartości 953.000 złotych, które to przedmioty nie stanowiły majątku trwałego spółki oraz przyjął - jako zabezpieczenie spłaty wymienionych wyżej kredytów - weksel własny wnioskodawcy którego cały majątek przyjęto już jako inne formy zabezpieczenia tych kredytów oraz poręczenie weksla przezS. G.iA. G., a także poręczenie cywilneW. C.iA. C., nie posiadając wiedzy o stanie majątkowym poręczycieli, zwłaszcza gdy Dyrektor Centrum Korporacyjnego podnosiła konieczność uzyskania danych o ich stanie majątkowym, a nadto w przypadku kredytu na bieżące potrzeby - globalną cesję należności od odbiorców, które zgodnie z ustaleniami zbywcy i nabywcy(...)zawartymi w przedwstępnej umowie sprzedaży z dnia 04.06.1999 roku wynosiły zero złotych, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) S.A.wŁ.w kwocie 5.000.000 zł, to jest o czyn zartykułu 296 paragraf 1, 2 i 3 kodeksu karnego,
II
w dniu 19 stycznia 2000 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z „Regulaminu prawnego zabezpieczenia kredytów wBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.” (ZP nr 30/96 z dnia 1.04.1996 roku z późniejszymi zmianami), „Regulaminu kredytowania działalności gospodarczej przezBank (...) S.A.” (ZP nr 192/98 z dnia 30.10.1998 roku z późniejszymi zmianami), „Zasad podejmowania decyzji kredytowych wBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.(ZP nr 17/99 z dnia 27.01.1999 roku z późniejszymi zmianami), podejmując - jako członek(...) Banku (...) Spółka AkcyjnawŁ.- decyzję o zmianie formy zabezpieczenia spłaty kredytu inwestycyjnego w kwocie 4.000.000 złotych udzielonego w dniu 8 lipca 1999 roku(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, poprzez przeniesienie na bank własności kwoty pieniężnej w kwocie 700.000 złotych na okres od dnia 21.01.2000 roku do dnia 21.01.2002 roku przy jednoczesnym zwolnieniuW. C.wraz z małżonkąA. C.z poręczenia cywilnego do kwoty 1.000.000 złotych, w sytuacji gdy od października 1999 roku kredytobiorca zaprzestał prawidłowej spłaty odsetek od wymienionego kredytu, jednocześnie korzystając z karencji spłaty kapitału do dnia 20 stycznia 2000 roku, przy czym Komitet Kredytowy nie posiadał uprawnienia do podejmowania decyzji w tym zakresie, czym doprowadził do wyrządzenia znacznej szkody majątkowej w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie 300.000 złotych, to jest o czyn zartykułu 296 paragraf 1 i 2 kodeksu karnego,
III
w dniu 15 maja 2000 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień oraz nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z Ustawy z dnia 29.08.1997 roku „Prawo bankowe”, „Oferty produktowej - Regulaminu kredytowania działalności gospodarczej” (ZP numer 192/98 z dnia 30.10.1998 roku z późniejszymi zmianami), „Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej” (ZP numer(...)z dnia 14.04.2000 roku), „Regulaminu prawnego zabezpieczenia kredytów wBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.” (ZP numer 30/96 z dnia 1.04.1996 roku z późniejszymi zmianami), podjął decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 15.000.000 złotychPrzedsiębiorstwu Budowlanemu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wT., bez wymaganych: opinii Komitetu Kredytowego – a dysponując bezprawna decyzją tegoż organu, oceny wniosku wykonanej przez doradcę bankowego z określeniem zdolności kredytowej wnioskodawcy wraz z opinią Naczelnika Wydziału Kredytów, pomimo iż wspomniana spółka nie posiadała zdolności kredytowej rozumianej jako zdolność do spłaty kredytu wraz z odsetkami, decyzję podjął bez szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu oraz specjalnego planu uzdrowienia gospodarki, którego realizacja zapewniałaby odzyskanie takiej zdolności w określonym terminie, a zaakceptował jako biznesplan - którego wnioskodawca nie przedłożył - notatkę Dyrektora Oddziału w(...) Banku (...) S.A., w sytuacji gdy wnioskująca spółka nie posiadała wymaganego wkładu własnego w wysokości 20% wartości planowanego przedsięwzięcia, mając jedynie wiedzę o zgodzie Zgromadzenia Wspólników(...) sp. z o.o.na podwyższenie kapitału zapasowego przezZ. K.o kwotę 1.700.000 złotych, a nie ustalono czy jej stan majątkowy pozwala na taką wpłatę, ponadto w warunkach gdy przychody z kredytowanej inwestycji w okresie pierwszych trzech lat - zgodnie z prognozami wnioskującego - nie zapewniały prawidłowej obsługi rat kapitałowych i odsetkowych nawet w sytuacji gdy płatność pierwszej raty kapitałowej odroczono do dnia 31.10.2002 roku, a zatem spłata kredytu miała być finansowana z innej - nie prowadzonej dotychczas działalności - podczas gdy wysokość zakładanych przychodów z produkcji płyt pro-monta winna budzić wątpliwości co do realności ich osiągnięcia przy planowanej przez wnioskodawcę rentowności produkcji na poziomie powyżej 750 % w sytuacji gdy nie ustalono rynkowej rentowności takiej produkcji, akceptując brak ustaleń wysokości stawek wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych w rejonie kredytowanego przedsięwzięcia w sytuacji gdy ze złożonych przez wnioskującą spółkę umów najmu wynikał spadek cen wynajmu w ciągu roku z kwoty 700 złotych do 550 złotych za mieszkanie oraz bez weryfikacji cen transakcyjnych sprzedaży lokali mieszkalnych, przyjmując za wiarygodne, podrobione zaświadczenie Urzędu Skarbowego wŻ.z dnia 16.02.2000 roku o wysokości cen metra kwadratowego mieszkań wŻ.iŻ., podczas gdy data wydania oraz jego treść, a zwłaszcza wskazanie danych z terenu właściwości innego Urzędu Skarbowego winny wzbudzić wątpliwość co do jego autentyczności, oraz bezpodstawne oświadczenie Dyrektora Oddziału w(...) Banku (...) Spółka AkcyjnawŁ.o cenach mieszkań wK., a nadto gdy założenia przedstawione przez wnioskodawcę nie uwzględniały miedzy innymi kosztów utrzymania lokali przeznaczonych pod wynajem lub sprzedaż, które to okoliczności nie pozwalały na prawidłową ocenę możliwości wynajmu i sprzedaży w cenach i czasie zakładanym przez wnioskodawcę, a zatem realności planowanych przychodów, jak i ponoszonych kosztów, a ponadto akceptując brak weryfikacji sytuacji ekonomiczno-finansowej poręczającegoT. Z., a następnie w dniu 16 maja 2000 roku wŁ., jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka Akcyjnapodjął decyzję o udzieleniu kredytu(...) sp. z o.o., czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie 15.000.000 złotych, to jest o czyn zartykułu 296 paragraf 1, 2 i 3 kodeksu karnego,
IV
w dniu 6 września 2000 roku wŁ., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających zUstawy z dnia 29.08.1997 roku - Prawo bankowe,(...) Banku (...) Spółka Akcyjna, Uchwały 1/98 Rady Banku(...) S.A.wŁ.z dnia 16.01.1998 roku, podejmując decyzję o podwyższeniu kapitału spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą(...) Towarzystwo (...)o kwotę 3.500.000 złotych, bez przeprowadzenia analizy sytuacji ekonomiczno-finansowej tej spółki oraz rentowności inwestycji i nie dysponując dokumentacją umożliwiającą weryfikację tych okoliczności, przy czym wskazana kwota miała na celu udział w przedsięwzięciu(...), które to przedsięwzięcie nie miało zapewnionego innego finansowania, a(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością- tworząca ten projekt - nie była w posiadaniu zarówno kapitału pozwalającego na jego sfinansowanie, jak też koncesji na nadawanie programu, a nawet wniosku o taką koncesję nie złożyła, a ponadto w związku z planowanym objęciem przez(...) Towarzystwa (...)większościowego pakietu udziałów(...) sp. z o.o., koncesji takiej - stosownie do treściart. 35 Ustawy z dnia 29.12.1992 roku o radiofonii i telewizji, z uwagi na strukturę właścicielską - spółka ta nie mogła otrzymać, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) S.A.wŁ.w kwocie 3.500.000 złotych, to jest o czyn zartykułu 296 paragraf 1, 2 i 3 kodeks karnego,
V
w dniu 17 października 2000 roku wŁ., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień oraz nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z Ustawy z dnia 29.08.1997 roku „Prawo bankowe”, „Oferty produktowej - Regulaminu kredytowania działalności gospodarczej” (ZP numer 192/98 z dnia 30.10.1998 roku z późniejszymi zmianami), „Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej” (ZP numer(...)z dnia 14.04.2000 roku z późniejszymi zmianami), „Regulaminu prawnego zabezpieczenia kredytów wBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.” (ZP numer 30/96 z dnia 1.04.1996 roku z późniejszymi zmianami), dysponując wiedzą o dotychczasowej współpracy wnioskodawcy z bankiem, wydał pozytywną opinię, jako przewodniczący(...) Banku (...) Spółka Akcyjna, a następnie jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka Akcyjna, podjął decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 4.900.000 złotych(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąpod pozorem finansowania inwestycji - budowy apartamentów wG.naul. (...), a faktycznie z przeznaczeniem w szczególności na spłatę uprzednio udzielonych tej spółce kredytów w dniu 26.11.1999 roku w kwocie 2.500.000 złotych, w dniu 02.03.2000 roku w kwocie 1.300.000 złotych oraz w dniu 04.10.2000 roku w kwocie 450.000 złotych, pomimo iż wspomniana spółka nie posiadała zdolności kredytowej i bez wskazania konieczności szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu oraz uzyskania specjalnego planu uzdrowienia gospodarki, którego realizacja zapewniałaby odzyskanie takiej zdolności w określonym terminie, w sytuacji gdy wnioskodawca nie dokonał spłaty żadnej raty kapitałowej z uprzednio udzielonych jej kredytów w dniu 26.11.1999 roku w kwocie 2.500.000 złotych i w dniu 02.03.2000 roku w kwocie 1.300.000 złotych wnioskując o prolongaty terminów płatności, co też bank uczynił, a klient nadto nie spełniał obowiązków informacyjnych określonych w umowach kredytowych, wiedząc, iż planowana inwestycja nie może być rozpoczęta z powodu braku prawomocnego pozwolenia na budowę, w warunkach gdy wnioskodawca wykazywał jedynie ponoszenie kosztów przy braku przychodów, bezpodstawnie przyjmując, iż kredytobiorca był w posiadaniu wkładu własnego w wysokości 35 % planowanych kosztów inwestycji, i nie posiadając wiedzy o stanie księgi wieczystej nieruchomości mającej być przedmiotem zabezpieczenia - jednocześnie stanowiącej przedmiot inwestycji, gdy prawo własności tej nieruchomości przysługiwało wspólnikowi tejspółki - (...), która nabyła ją za cenę 1.730.254 złotych płacąc pierwszą ratę ceny ze środków pochodzących z udzielonego jej przezBank (...) Spółka Akcyjnaw dniu 01.10.1999 roku kredytu w kwocie 1.028.525 złotych, następnie spłaconego przez wnioskującą spółkę z kredytu udzielonego jej w dniu 26.11.1999 roku, nie dokonując zapłaty drugiej raty ceny w kwocie 565.422 złotych płatnej do dnia 15.01.2000 roku oraz części trzeciej raty ceny płatnej do dnia 15.06.2000 roku w kwocie 308.876,70 złotych, nie zweryfikował rozbieżności wartości wycen przedstawionych przez wnioskodawcę, w sytuacji gdy wymieniony wspólnik uchwałą z dnia 09.11.1999 roku podwyższył kapitał zakładowy spółki pokrywając go aportem w postaci opisanej nieruchomości o deklarowanej wartości 2.996.000 złotych, podczas gdy owa wartość wynosiła 1.532.451 złotych, a nadto nie posiadając wiedzy o stanie majątkowym poręczycieli weksla tj.L. K.iE. P., zaśL. K.w dniu 22.08.2000 roku wpisany został do rejestru niesolidnych klientów, a zatem w okolicznościach gdy przyjęte zabezpieczenia nie zapewniały zwrotu udzielonego kredytu wraz z odsetkami i kosztami, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie 4.900.000 złotych, to jest o czyn zartykułu 296 paragraf 1, 2 i 3 kodeksu karnego,
1
oskarżonegoI. T.uznaje za winnego zarzucanego mu w pkt I czynu z tą zmianą, iż przyjmuje, że w dniu 30 czerwca 1999 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z procedur i regulacji wewnątrz bankowych oraz zasad dobrej praktyki bankowej, jako przewodniczący Komitetu Kredytowego wydał pozytywną opinię, a następnie jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) S.A.wŁ.- decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 4.000.000 zł oraz kredytu na bieżące potrzeby w wysokości 1.000.000 zł dla(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, pomimo iż wnioskodawca nie posiadał zdolności kredytowej, ani wymaganego wkładu własnego, przyjmując zabezpieczenia kredytów bez przeprowadzenia oceny ich realnej wartości gwarantującej bankowi skuteczne zaspokojenie się w razie wypowiedzenia umów, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) S.A.wŁ.w kwocie nie mniejszej niż 5 198 950,18 zł, to jest o czyn zartykułu 296 § 1, 2 i 3 kkw zw. zart. 4 § 1 kki na podstawieart. 296 § 3 kkorazart. 33 § 2 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
2
oskarżonegoI. T.uznaje za winnego zarzucanego mu w pkt II czynu z tą zmianą, iż przyjmuje, że w dniu 19 stycznia 2000 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z procedur i regulacji wewnątrz bankowych oraz zasad dobrej praktyki bankowej, podjął decyzję o zmianie formy zabezpieczenia spłaty kredytu inwestycyjnego w kwocie 4.000.000 złotych udzielonego w dniu 8 lipca 1999 roku(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, poprzez przeniesienie na bank własności kwoty pieniężnej w kwocie 700.000 złotych na okres od dnia 21.01.2000 roku do dnia 21.01.2002 roku przy jednoczesnym zwolnieniuW. C.wraz z małżonkąA. C.z poręczenia cywilnego do kwoty 1.000.000 złotych, czym doprowadził do wyrządzenia znacznej szkody majątkowej w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie 280.000 złotych to jest o czyn zartykułu 296 § 1, 2 i 3 kkw zw. zart. 4 § 1 kki na podstawieart. 296 § 3 kkorazart. 33 § 2 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i 100 (stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
3
oskarżonegoI. T.uznaje za winnego zarzucanego mu w pkt III czynu z tą zmianą, iż przyjmuje, że w dniu 16 maja 2000 roku wŁ., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień oraz nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z procedur i regulacji wewnątrz bankowych oraz zasad dobrej praktyki bankowej, podjął decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 15.000.000 złotychPrzedsiębiorstwu Budowlanemu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wT., pomimo że wnioskodawca nie posiadał zdolności kredytowej, ani wymaganego wkładu własnego, przyjmując zabezpieczenia kredytów bez przeprowadzenia oceny ich realnej wartości gwarantującej bankowi skuteczne zaspokojenie się w razie wypowiedzenia umowy, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie nie mniejszej niż 6 185 826,24 złotych, to jest o czyn zart. 296 § 1, 2 i 3 kkw zw. zart. 4 § 1 kki na podstawieart. 296 § 3 kkorazart. 33 § 2 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
4
oskarżonegoI. T.uznaje za winnego zarzucanego mu w pkt IV czynu z tą zmianą, iż przyjmuje, że w dniu 6 września 2000 roku wŁ., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z procedur i regulacji wewnątrz bankowych, m.in. w zakresie uzyskania opinii Departamentu Ryzyka Aktywów, nie dokonując w sposób należyty i profesjonalny oceny realności przedsięwzięcia, podjął decyzję o podwyższeniu kapitału spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą(...) Towarzystwo (...)o kwotę 3.500.000 złotych, przy czym wskazana kwota miała na celu udział w przedsięwzięciu pod nazwą kanał tematyczny(...), które to przedsięwzięcie nie miało zapewnionego innego finansowania, a(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością- tworząca ten projekt - nie była w posiadaniu kapitału pozwalającego na jego sfinansowanie, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) S.A.wŁ.w kwocie 3.500.000 złotych, to jest o czyn zart. 296 § 1, 2 i 3 kkw zw. zart. 4 § 1 kki na podstawieart. 296 § 3 kkorazart. 33 § 2 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
5
oskarżonegoI. T.uznaje za winnego zarzucanego mu w pkt V czynu z tą zmianą, iż przyjmuje, że w dniu 17 października 2000 roku wŁ., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ., zobowiązanym, na podstawie powołania na to stanowisko i kontraktu menadżerskiego orazRozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27.06.1934 roku - Kodeks handlowy(Dziennik Ustaw numer 57 pozycja 502 z późniejszymi zmianami), do zajmowania się sprawami majątkowymi tego banku i prawidłowego zabezpieczenia jego interesów, nadużył swoich uprawnień oraz nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, wynikających z procedur i regulacji wewnątrz bankowych oraz zasad dobrej praktyki bankowej, dysponując wiedzą o dotychczasowej współpracy wnioskodawcy z bankiem, wydał pozytywną opinię, jako przewodniczący(...) Banku (...) Spółka Akcyjna, a następnie jako Wiceprezes ZarząduBanku (...) Spółka Akcyjna, podjął decyzję o udzieleniu kredytu inwestycyjnego w wysokości 4.900.000 złotych(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąpod pozorem finansowania inwestycji - budowy apartamentów wG.naul. (...), a faktycznie z przeznaczeniem w szczególności na spłatę uprzednio udzielonych tej spółce kredytów, wiedząc, że wnioskodawca nie posiadał zdolności kredytowej, ani wymaganego wkładu własnego, przyjmując zabezpieczenia kredytu, które nie zapewniały zwrotu udzielonego kredytu, czym doprowadził do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach w mieniuBanku (...) Spółka AkcyjnawŁ.w kwocie nie mniejszej niż 1 350 000 złotych, to jest o czyn zart. 296 § 1, 2 i 3 kkw zw. zart. 4 § 1 kki na podstawieart. 296 § 3 kkorazart. 33 § 2 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
6
na podstawieart. 85 kkiart. 86 § 1 i 2 kkw zw. zart. 4 § 1 kkw miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności oraz kar grzywny orzeka wobec oskarżonego karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną 300 (trzystu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,
7
na podstawieart. 69 § 1 kkiart. 70 § 1 kkw zw. zart. 4 § 1 kkorzeczoną karę łączną pozbawienia wolności oskarżonemu warunkowo zawiesza na okres 5 (pięciu) lat próby,
8
na podstawieart. 72 § 1 kkw zw. zart. 4 § 1 kkorzeka od oskarżonegoI. T.na rzecz(...) Bank S.A.z siedzibą wK.kwotę 280 000 (dwieście osiemdziesiąt tysięcy) złotych tytułem częściowego naprawienia szkody w terminie 4 (czterech) lat od uprawomocnienia się wyroku,
9
zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 500 (jeden tysiąc pięćset) złotych tytułem częściowego zwrotu kosztów sądowych, zwalnia oskarżonego z kosztów sądowych w pozostałej części i przejmuje je na rachunek Skarbu Państwa.
. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2017-10-18'
department_name: IV Wydział Karny
judges:
- Monika Gradowska
legal_bases:
- artykułu 296 paragraf 1, 2 i 3 kodeksu karnego
- art. 35 Ustawy z dnia 29.12.1992 roku o radiofonii i telewizji
recorder: Agnieszka Nowicka, Żaneta Maciąg
signature: IV K 23/14
``` |
153000000001521_III_AUa_000395_2015_Uz_2015-11-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 395/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 listopada 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący - Sędzia
SA Elżbieta Gawda
Sędziowie:
SA Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska
SA Krystyna Smaga (spr.)
Protokolant: protokolant sądowy Joanna Malena
po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2015 r. w Lublinie
sprawyW. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wS.
o wysokość emerytury
na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wS.
od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach
z dnia 11 marca 2015 r. sygn. akt IV U 847/14
oddala apelację.
Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska Elżbieta Gawda Krystyna Smaga
Sygn. akt III AUa 395/15
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 20 czerwca 2014 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wS.odmówiłW. Z.prawa do ustalenia wysokości emerytury na podstawieart. 26w związku zart. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz. U. z 2013 r, poz. 1440), ponieważ ubezpieczony miał przyznane prawo do emerytury decyzją z dnia 29 sierpnia 2008 r i z dnia 26 lipca 2011 r i w związku z tym nie spełnił warunków do obliczenia emerytury według nowych zasad.
W odwołaniu od decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany poprzez ustalenie wysokości emerytury na podstawie art. 26 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach. Ubezpieczony powołał się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, który dokonało wykładni art. 55 ustawy emerytalnej, z której to wykładni wynika, iż osoby, które kontynuowały zatrudnienie po osiągnięciu wieku emerytalnego 65 lat (mężczyźni) i miały wcześniej przyznane prawo do emerytury mogą skutecznie domagać się obliczenie jej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie.
Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 11 marca 2015 r zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wnioskodawcy prawo do obliczenia wysokości emerytury na podstawieart. 55w związku zart. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd ustalił, że wnioskodawca jest uprawniony do emerytury od 30 listopada 2007 r. Następnie na mocy decyzji z dnia 26 lipca 2011 r nabył od 1 lipca 2011 r prawo do emerytury, której wysokość została ustalona na podstawie art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ubezpieczony po przyznaniu prawa do emerytury w związku z ukończeniem 65. roku życia kontynuował zatrudnienie. W dniu 6 czerwca 2014 r wystąpił z wnioskiem o obliczenie emerytury na podstawie art. 55 w związku z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach. ZUS uznał, że nie przysługuje ubezpieczonemu prawo do tak obliczonej emerytury i wydał zaskarżoną decyzję.
W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie jest zasadne. Sąd powołał się na orzeczenia Sądu Najwyższego, w tym na wyrok z dnia 19 marca 2014 r, I UK 345/13, które dokonują wykładni art. 55 ustawy o emeryturach i rentach. Wynika z nich, iż ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach, który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o emeryturę po 31 grudnia 2008 r może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej na podstawie art. 53 ustawy. Sąd Okręgowy podzielił tę wykładnię i uznał, że okoliczności faktyczne sprawy wskazują, iż ubezpieczony spełnia warunki do obliczenia wysokości emerytury na podstawie art. 26. W związku z tym, Sąd przyznał mu prawo do obliczenia wysokości świadczenia w oparciu o powołany wyżej przepis.
Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawieart. 47714§ 2 kpcorzekł jak w sentencji.
Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wS., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj.art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jedn. Dz. U. z 2013 r, poz. 1440 ze zm.), poprzez błędną wykładnię tego przepisu i przyznanie ubezpieczonemu - mającemu już ustalone prawo do emerytury na podstawieart. 27, wyliczonej zgodnie z art. 53 ustawy - prawa do obliczenia emerytury na podstawieart. 55w związku z art. 26 ustawy.
Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.
Skarżący, powołując się na art. 55 ustawy o emeryturach i rentach, stwierdził, że we wniosku z 21 lipca 2011 r ubezpieczony nie domagał się wyliczenia emerytury w myśl nowych zasad. ZUS decyzją z dnia 26 lipca 2011 r przyznał ubezpieczonemu na podstawie art. 27 - od 1 lipca 2011 r - prawo do emerytury. Wysokość świadczenia została wyliczona zgodnie z art. 53 powołanej ustawy. Po przyznaniu emerytury ubezpieczony kontynuował ubezpieczenie. Dnia 6 czerwca 2014 r złożył wniosek o przyznanie emerytury i obliczenie jej wysokości według nowych zasad.
W ocenie apelującego, skoro ubezpieczony był już uprawniony do emerytury przyznanej na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej i wyliczonej stosownie do treści art. 53 tej ustawy, to kolejne jego wnioski o przeliczenie emerytury mogą być potraktowane jako wnioski o ponowne ustalenie wysokości emerytury według starych zasad. Nie ma podstaw do ustalenia wysokości świadczenia zgodnie z art. 55, bowiem przepis ten stosuje się do ubezpieczonych, którzy spełniają warunki do emerytury, a nie mają jeszcze przyznanego prawa do świadczenia na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej.
Skarżący powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r, II UZP 4/13 (OSNP 2013/21-22/257), gdzie stwierdzono, że jeżeli nie może być kwestionowana możliwość kilkakrotnego przechodzenia na emeryturę, a w treści art. 55 ustawy brak zastrzeżenia, że wniosek o przejście na emeryturę w powszechnym wieku przez osoby objęte art. 27 ma być pierwszym wnioskiem o emeryturę (o nabycie statusu emeryta), przepis ten (art. 55) należy rozumieć jako przyznający prawo do złożenia wniosku o wyliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, jeżeli ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnieciu wieku 60/65 lat, a wniosek został złożony po dniu 31 grudnia 2008 r niezależnie od faktu przejścia przez te osoby na emeryturę wcześniejszą lub w niższym wiek emerytalnym. Również w wyroku z dnia 10 lipca 2013 r, II UK 424/12, Sąd Najwyższy stwierdził, że ubezpieczony urodzony przed 1 stycznia 1949 r, który osiągnął wiek emerytalny, kontynuował ubezpieczenie i wystąpił o emeryturę dopiero po dniu 31 grudnia 2008 r, może złożyć wniosek o wyliczenie tego świadczenia niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę wcześniejszą. W wyroku z dnia 19 marca 2014 r, I UK 345/13 Sąd Najwyższy stwierdził, że ubezpieczony urodzony przed 31 grudnia 1948 r, który po osiągnieciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuował ubezpieczenie i wystąpił o emeryturę po dniu 31 grudnia 2008 r, ma prawo do jej wyliczenia na podstawie art. 27 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach, także i niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę w niższym wieku emerytalnym lub emeryturę wcześniejszą.
W ocenie apelującego, z wykładni art. 55 ustawy emerytalnej (jak również z powyższych orzeczeń Sądu Najwyższego) wynika, że przepis ten stosuje się wyłącznie do ubezpieczonych, którzy spełniając przesłanki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, nie mają jeszcze przyznanego prawa do tego świadczenia.
W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o jej oddalenie.
Ubezpieczony wskazał, że apelacja ZUS powtarza jedynie dokładnie treść odpowiedzi ZUS na wniosek z 8 sierpnia 2014 r, znanej Sądowi Okręgowemu i przez niego rozważonej. Zgodnie z jej treścią, przyznanie wnioskodawcy kiedykolwiek jakiejkolwiek emerytury wyłącza automatycznie i na zawsze stosowanie wobec niego art. 55 w związku z art. 26 ustawy emerytalnej.
Teza ta, wbrew twierdzeniom apelującego, nie znajduje potwierdzenia ani w treści art. 55 ustawy emerytalnej, ani w treści orzeczenia Sądu Najwyższego, I UK 345/13 i II UZP 4/13. W szczególności nie zawiera takiego postanowienia art. 55 ustawy emerytalnej, a dopiero zamieszczenie takiego postanowienia w treści ustawy mogłoby pozbawić ubezpieczonego jego prawa do zmiany podstawy wyliczenia emerytury i to dopiero od daty wejścia w życie zmian przepisu. Wynika to zresztą z treści apelacji, w której podaje się, że na emeryturę można przechodzić kilka razy - bez wskazania, jak to jest emerytura.
Zasadę tę przyjął w zaskarżonym wyroku Sąd Okręgowy, nie chce się z nią natomiast pogodzić ZUS, który zresztą, jak wynika z przeglądu orzecznictwa Sądu Najwyższego, szukał już kilku wątpliwych zestawów argumentacji, aby pozbawić ubezpieczonych emerytów płacących regularnie składki - ich uprawnień.
Zdaniem wnioskodawcy apelacja nie wnosi nic nowego ani istotnego do sprawy i stanowi w istocie próbę dalszego odwlekania postepowania sądowego, dlatego zasługuje na oddalenie.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Apelacja Zakładu Ubezpieczeń społecznych jest niezasadna i dlatego podlega oddaleniu.
Przesłanki do wyliczenia emerytury na podstawieart. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jedn. Dz. U. z 2013 r, poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonemu, który ukończył wiek emerytalny i spełnił warunki do nabycia świadczenia według starych przepisów oraz kontynuował zatrudnienie wynikają w sposób oczywisty z art. 55 tej ustawy.
Przepis ten stanowi, że ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2008 r, może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53.
Kryteria nowego wyliczenia emerytury są jasno sprecyzowane, i spełnienie tylko tych wymienionych w przepisie warunków powoduje możliwość stosownego wyliczenia emerytury. Wszystkie spełniane zostały przez wnioskodawcę.
Mianowicie ubezpieczonyW. Z.(urodzony (...)) ukończył wiek emerytalny, to jest 65 lat,(...), spełnił przesłanki do uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach (o czym świadczy fakt, że prawo do takiej emerytury uzyskał), kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zaś o emeryturę wystąpił 25 lipca 2011 r, czyli po dniu 31 grudnia 2008 r. Nadto emerytura ubezpieczonego wyliczona zgodnie z art. 26 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach jest wyższa od dotychczas pobieranej obliczonej zgodnie z art. 53, co nie jest przez ZUS kwestionowane (pismo procesowe z dnia 14 lipca 2015 r, k. 44-45 akt sprawy).
Nie można rozszerzać katalogu przesłanek przeliczenia emerytury i wymagać spełnienia innych niewymienionych w cytowanym przepisie art. 55. Nie wynika z tego przepisu, wbrew twierdzeniom apelującego, że dotyczy on tylko ubezpieczonych, którzy spełniając przesłanki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, ale nie mają jeszcze ustalonego prawa do tego świadczenia decyzją organu rentowego.
Wykładnia przepisu jest oczywista, potwierdzona jednolitym już orzecznictwem sądów, w tym Sądu Najwyższego, który wyjaśnił treść omawianego przepisu prawa w uchwale z dnia 4 lipca 2013 r, II UZP 4/13 (OSNP 2013/21-22/257), na którą powołuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych w apelacji.
Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu pierwszej instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski oraz ocenę prawną. Nie zachodzi w tej sytuacji potrzeba szczegółowego ich powtarzania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r, II UKN 61/97, OSNAP 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 1999 r, I PKN 21/98, OSNAP 2000/4/143, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 r, IV CKN 1244/00 Lex nr 55521).
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 kpcoddalił apelację jako bezzasadną. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Lublinie
date: '2015-11-09'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska
- Elżbieta Gawda
- Krystyna Smaga
legal_bases:
- art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych
- art. 385 kpc
recorder: protokolant sądowy Joanna Malena
signature: III AUa 395/15
``` |
154510150001512_III_RC_000019_2019_Uz_2020-03-05_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III RC 19/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 marca 2020 r.
Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący: SSR Dorota Szczęch
Protokolant: p.o. .sekr. sądowy Klaudia Kęsik
po rozpoznaniu w dniu20 lutego 2020 r. wO.na rozprawie
sprawy z powództwa małoletniejZ. S.reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawowąK. M.
przeciwkoP. S.
o podwyższenie alimentów
1
podwyższa alimenty od pozwanegoP. S.na rzecz małoletniej powódkiZ. S.ur. (...)z kwoty 200 zł (dwieście złotych) miesięcznie zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie z dnia 11 marca 2015r. w sprawie o sygnaturze akt I C 521/14 - do kwoty po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie płatnych z góry do 10-go dnia każdego miesiąca wrazz ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat do rąk przedstawicielki ustawowejK. M.- poczynając od dnia 14 stycznia 2019r.;
2
w pozostałym zakresie powództwo oddala;
3
wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;
4
zasądza od pozwanegoP. S.na rzecz powódkiZ. S.reprezentowanej przezK. M.kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
5
nakazuje ściągnąć od pozwanegoP. S.na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Otwocku) kwotę 400 zł (czterysta złotych) tytułem nieuiszczonej przez powódkę opłaty sądowej należnej od uwzględnionej części powództwa, pozostałe nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.
Sygn. akt. III RC 19/19
UZASADNIENIE
Pozwem złożonym w dniu 14 stycznia 2019r. przedstawicielka ustawowa małoletniejZ. S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanegoP. S.na rzeczZ. S., wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie z dnia 11 marca 2015r. sygn. III C 5221/14, z kwoty 200 zł miesięcznie do kwoty 900 zł miesięcznie płatnych do rąk matkiK. M., do dnia 10 każdego miesiąca z góry wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminowi płatności oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w sprawie (k.1-4). Jednocześnie został złożony wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez zobowiązanie pozwanego do płacenia na czas trwania postępowania alimentów w wysokości 700 zł miesięcznie do rąk matki.
Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2019r. udzielono zabezpieczenia i zobowiązano pozwanego do łożenia na utrzymanie małoletniejZ. S.alimentów w kwocie 500 zł miesięcznie płatnych do rąk matkiK. M.do czasu prawomocnego zakończenia postępowania(postanowienie k. 19)
W odpowiedzi na pozew z dnia 11 marca 2019r. pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika uznał powództwo do kwoty 400 zł miesięcznie w pozostałej części wniósł o oddalenie powództwa oraz wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych (k. 79- 82).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
MałoletniaZ. S.urodziła się w dniu (...)i jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiegoK. S. (1)(obecnieM.) iP. S.zawartego w dniu 19 sierpnia 2006r. w USC wO., który to związek został rozwiązany przez rozwód orzeczony wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie z dnia 11 marca 2015r. w sprawie o sygn. akt III C 521/14, bez orzekania o winie. Sąd wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią powierzył obojgu rodzicom ustalając, iż jej miejscem zamieszkania będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Kosztami utrzymania małoletniejZ. S.obciążono oboje rodziców, ustalając w nich udział ojcaP. S.na kwotę 200 zł miesięcznie, płatną do rąk matki z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.(wyrok k. 8)
W dacie orzekania w sprawie III C 521/14 małoletniaZ. S.miała 5 lat i uczęszczała do przedszkola. Dziewczynka urodziła się z toksoplazmozą rzez pewien czas wymagała opieki wCentrum (...).
Matka małoletniejK. M.(poprzednioS.) w chwili orzekania w sprawie o rozwód miała 30 lat i była zatrudniona w banku. Oprócz córkiZ.miała na utrzymaniu córkęJ.ur. (...)pochodzącą z innego związku. Razem z pozwanym podpisała porozumienie wychowawcze, które obejmowało kwestię zamieszkaniaZ., opieki, leczenia, wyjazdów. Na mocy tego porozumienia oboje rodzice zobowiązali się pokrywać koszty związane ze zorganizowanymi wyjazdami letnimi/zimowymi dziecka po połowie - wyjątkiem były wakacje spędzone z każdym z rodziców - wskazano że koszty te nie będą ujmowane w ewentualnym wniosku o podwyższenie alimentów(k. 8 akt sprawy III C 521/14)
W dacie orzekania w sprawie o rozwód alimenty były zasądzone na kwotę 200 zł, - bowiem zdaniemK. M.- zgodnie ustalili między sobą, że pozwany będzie spłacał kredyt i mieszkanie zostanie dla córki.
PozwanyP. S.w dacie orzekania w sprawie o rozwód miał 30 lat i pracował w gastronomii w prywatnej firmie. Oprócz córkiZ.nie miał innych osób na utrzymaniu. Ojciec dziecka dobrowolnie pokrywał koszty przedszkola, leczenia, ubrań córki, wyraził zgodę na rozwód bez orzekania o winie i alimenty na córkę 200 zł.
W chwili orzekania w niniejszej sprawie małoletniaZ. S.ma 10 lat i uczy się w 3 klasie szkoły podstawowej, chodzi na dodatkowe odpłatne zajęcia plastyczne na terenie szkoły. Ponadto korzysta z nauki j. angielskiego które odbywają się w domu, koszt 70 zł za 1 godzinę w tygodniu (miesięcznie 280 zł). Uczęszcza również na dodatkowe zajęcia plastyczne w osiedlowym klubie, koszt 50 zł. Matka powódki ponosi koszty opiekunki do dziecka, 15 zł za godzinę, w zależności od potrzeb 2/3 razy w tygodniu (200 zł miesięcznie), bowiem małoletnia mając zajęcia w szkole na godzinę 12, jest zaprowadzana przez opiekunkę i odbierana po szkole. Raz w tygodniu w piątkiZ.jest odbierana przez dziadków ojczystych. Małoletnia pozostaje pod opieką stomatologa oraz od 2018r. pod opieką ortodonty. Matka powódki pożyczyła pieniądze od swoich rodziców w wysokości 2000 złotych na wykonanie aparatu ortodontycznegoZ., w ramach prywatnej opieki z uwagi na długi czas oczekiwania na wizytę w ramach NFZ. Koszt wizyty u ortodonty co 6 tygodni wynosi 150 zł, który pokrywa matka. PonadtoK. M.pożyczała pieniądze od swoich rodziców na sfinansowanie wyjazdu wakacyjnegoZ.na kolonię 1500 zł. Część tej pożyczki zwróciła rodzicom a część została jej umorzona.Z.bierze udział w wycieczkach szkolnych. Co dwa lataZ.korzysta z wizyt u okulisty.Z.otrzymuje od ojca prezenty z okazji urodzin, świąt są to prezenty składkowe. Powódka ma stały kontakt z ojcem co drugi weekend oraz w ferie, wakacje, święta. Pozwany zabiera córkę na pizzę, do restauracji, na lody, na różne warsztaty, do kina, do teatru na przedstawienia dla dzieci. Koszt pobytuZ.w dwa weekendy u pozwanego wynosi ok. 200 zł. Małoletnia nie otrzymuje od ojca żadnej odzieży, dlatego jadąc na kontakt zabiera ze sobą torbę wyprasowanych ubrań z domu a wraca z torbą brudnych ubrań. Raz pozwany zakupił córce spodnie, za które matka powódki musiała oddać pieniądze.
Na usprawiedliwione koszty utrzymania powódki wynoszące 1800 zł miesięcznie składają się: udział w kosztach utrzymania domu (energia, woda, szambo, wywóz śmieci, gaz) – ok. 100 zł miesięcznie, koszt wyżywienia (w tym obiady szkolne) - 400 zł miesięcznie, koszty edukacji (nauka j. angielskiego, opłaty rady rodziców, wyprawka szkolna, podręczniki wycieczki szkolne) 400 zł miesięcznie, wizyty u ortodonty i dentysty 150 zł miesięcznie, środki higieny – ok.100 zł miesięcznie, odzież i obuwie – ok. 200 zł/mc, zakup zabawek, rozrywka 50 zł miesięcznie, wakacje, ferie 200 zł miesięcznie, opłata za opiekunkę 200 zł miesięcznie.
K. M.ma 34 lata, z zawodu magister ekonomii, zatrudniona jest jako doradca w(...) Bank S.A., ze średnim wynagrodzeniem z ostatnich 6 miesięcy 5574,69 zł (zaświadczenie k. 273).Pozostaje w nowym związku małżeńskim, z którego pochodzi córkaJ.ma 5,5 lat. Przedstawicielka ustawowa zamieszkuje z mężem i dwiema córkami w domu, którego właścicielem są jej teściowie. Uczestniczy w kosztach utrzymania mieszkania. Spłaca z obecnym mężem kredyt zaciągnięty w wysokości 400 tysięcy złotych, na 30 lat na budowę domu, rata kredytu wynosi 1400 zł miesięcznie.
PozwanyP. S.ma obecnie 39 lat, z zawodu kelner-menadżer, w czerwcu 2018r. ożenił się zK. S. (2)z tego związku pochodzi małoletni synO.ur. (...)MałoletniO.wymaga specjalnego żywienia z uwagi na alergię pokarmową i wziewną, stałego leczenia kardiologicznego, obuwia profilaktycznego, specjalnych wkładek, uczęszcza do państwowego żłobka(zaświadczenie lekarskie k.301, potwierdzenie opłaty za żłobek k. 305). Małoletni wymagał rehabilitacji z uwagi na słabe napięcie mięśniowe, miał podcinane wędzidełko, był konsultowany neurologopedycznie, wizyty odbywały się prywatnie.O.nadal korzysta raz w tygodniu z opieki logopedy, wizyty kosztują od 150 zł do 180 zł. Dziecko ma specjalne żywienie, również w żłobku. Koszt jego miesięcznego utrzymania zdaniem pozwanego wynosi ok. 1500zł.
Pozwany przyznał, że była żona gdy się wyprowadziła to wspólnie uzgodnili, że pozwany zostaje w mieszkaniu które razem zakupili na kredyt, będzie spłacać kredyt, zaś mieszkanie miało zostać docelowo dlaZ.. Pozwany ostatecznie sprzedał to mieszkanie i z pieniędzy otrzymanych ze sprzedaży spłacił kredyt hipoteczny, a część pieniędzy przekazał byłej żonie.
Pozwany zajmuje się dystrybucją cateringu na terenieW., jest koordynatorem cateringu, pracuje na zasadzie samozatrudnienia ma swoją działalność pod nazwąG. P.S.. Wynagrodzenie pozwanego jest uzależnione od ilości zleceń i przepracowanych godzin wynosi 6000zł z czego pozwany opłaca składkę na ZUS, i na podatek – łącznie ok. 1200-1300zł. Jest to jedyne źródło dochodu. Za cały rok 2018r. pozwany osiągnął przychód po odliczeniach w wysokości 77 878,12 złotych (PIT-28 k. 284)Pozwany wraz z obecną żoną w 2019r. zaciągnął w(...) Bank S.A.kredyt hipoteczny ze spłatą na 30 lat, na zakup apartamentu o powierzchni 80 m2wW., gdzie miesięczna rata wynosi 3390 zł(k. 98 potwierdzenie spłaty raty)plus ubezpieczenie kredytu ok. 640-650zł rocznie. Pozwany spłaca raty kredytu, opłaca media, Internet, telefon, dokonuje zakupu żywności. Natomiast żona pozwanego opłaca czynsz za mieszkanie i wszelkie opłaty związane z utrzymaniem rodziny. Czynsz wynosi 780zł, prąd 100zł, telewizja 120zł, Internet i telefony, swój, żony i córkiZ.ok. 230zł. Żona pozwanego pracuje w Ministerstwie Inwestycji i(...)wW., ubiega się w swoim zakładzie pracy o pożyczkę 15 000 zł na cele mieszkaniowe (zaświadczenie k. 300).W opiece nadO.pomagają teściowie pozwanego. Pozwany z żoną korzysta z samochodu markiS. (...), któryK. S. (2)dostała w darowiźnie od swojej matki przed ślubem z pozwanym.
Rodzice pozwanego w 2016 roku. zaciągnęli pożyczkę konsumpcyjną w wysokości 40 000zł w celu pomocyP. S.w spłacie zadłużenia pozostałego z poprzedniego małżeństwa, którą pozwany spłaca 500-600zł miesięcznie, pozostało do spłaty ok. 70 rat. Pozwany w okresie wakacji zapewnia wspólne wyjazdy córce, których koszt zaZ.wynosi ok. 600 zł.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:
-odpis skrócony aktu urodzenia powódki k. 7, odpisu orzeczenia Sądu Okręgowego k.8-9, kopia odpisu aktu urodzeniaO.k. 105, zaświadczenie od ortodonty k. 133, rachunek za zakup obuwia k. 217, zaświadczenie o dochodachK. M.k.273, ewidencja przychodów firmy pozwanego k. 274-281, PIT -28 pozwanego za 2018 k. 293-287, zaświadczenie k. 300, zaświadczenie lekarskie k.301, opinia szkolna k. 379-380, Faktury k. 10- 17, 47,48, 84-95, 99, 107,179-180, 184-185, 187-204, 210-216, 224-225, 227, 229, 231, 226, 302-304, 306-314, 316-326, 335, 337-339, 343-358, 364-367, 371-378, potwierdzenia przelewów bankowych k.29-46, 83, 95-98,100-104, 109, 110, 134-178, 181-182, 186, 205-209, 218-223, 226,228, 230, 232-255, 257-271, 305, 327-334, 336, 359-363, 388-389,
- dowód z przesłuchania świadkówK. S. (2)k. 289-291,K. S. (3)k. 291-292,M. S.k. 292v- 293,E. J.k. 293,A. P.k. 93-394,J. P.k. 394v-395, a także dowód z przesłuchania stron przedstawicielki ustawowejK. M.k. 395-396v i pozwanegoP. S.k. 396v- 398
- w oparciu o dokumenty w aktach sprawy o rozwód III C 521/14 w tym: odpis aktu małżeństwa k. 4, porozumienie wychowawcze k. 6-9, wyrok k. 30-31.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. III CSK 299/07, LEX nr 393875 paragony nie mogą stanowić dowodu z dokumentów urzędowych ani dowodu z dokumentów prywatnych, o których mowa wart. 244 § 1 k.p.c.iart. 245 k.p.c., w związku z tym Sąd nie wziął po uwagę dołączonych do akt kserokopii paragonów, znajdujących się na kartach numer. 108, 111, 112 – nie mogą one stanowić dowodu w sprawie z uwagi na to, że nie są rachunkami imiennymi i tak naprawdę nie wiadomo, kto poniósł koszty zakupów uwidocznionych na tych paragonach.
Sąd dał wiarę pozostałym dokumentom zebranym w sprawie.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadkówK. S. (2),K. S. (3),M. S.,E. J.,A. P.,J. P., albowiem były one spójne, logiczne i konsekwentne, a nadto znajdują potwierdzenie w zeznaniach stron i zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. ŚwiadekK. S. (2)potwierdziła, żeZ.nosi ruchomy aparat ortodontyczny, który sfinansowała matka dziewczynki. ŚwiadkowieA. P.,J. P.potwierdzili żeZ.uczęszcza na j. angielski i plastykę, pomagają finansowo w utrzymaniu wnuczki. ŚwiadkowieK. S. (3)iM. S.potwierdzili że opiekują się wnuczką w piątki po zajęciach szkolnych. , przyznali, żeZ.uczęszcza na zajęcia plastyczne.
Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom przedstawicielki ustawowej, za wyjątkiem ponoszonych przez nią kosztów, związanych z utrzymaniem mieszkania, opłatą opiekunki, deklarowaną kwotą na wyżywienieZ.- uznając te koszty za nieudokumentowane i zawyżone. Kierując się zasadami doświadczenia życiowego Sąd uznał, że udział 1/6 w kosztach mieszkania i opłat za media przypadający naZ.zamyka się kwotą 100 zł, zaś wynagrodzenie opiekunki 200 zł, z uwagi na okoliczność, że równieżZ.jest odbierana ze szkoły przez dziadków ojczystych, zaś wyżywienie to kwota 400 zł łącznie z obiadami szkolnymi, bowiem powódka nie ma wdrożonej żadnej diety. Zeznania pozwanego Sąd uznał, za spójne logiczne, a nadto znajdujące odzwierciedlenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo o podwyższenie alimentów podlegało uwzględnieniu jedynie w części. Zgodnie zart. 133 § 1 krorodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś zart. 135 § 1 krozakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Możliwości te oznaczają wykorzystywanie przez osobę, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, w pełni swoich sił, kwalifikacji i uzdolnień w celu uzyskiwania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej. Wysokość zarobków powinna być skorelowana z realnie istniejącymi możliwościami zarobkowymi.
Podobnie, przy ocenie możliwości majątkowych zobowiązanego bierze się pod uwagę przede wszystkim dochody, jakie z jego majątku można osiągnąć przy stosowaniu zasad prawidłowej gospodarki, w szczególności wartość pożytków naturalnych i cywilnych.
Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (art. 135 kro). Rodzaj i rozmiar tych potrzeb uzależniony jest od cech osoby uprawnionej, oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako przejaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno – ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego.
Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza treśćart. 96 krowedług którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.
Zgodnie zart. 138 krow razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć między innymi zwiększenie lub zmniejszenie się możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego bądź też wzrost usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego należy skorygować.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd ustalił, iż obecny koszt utrzymania małoletniejZ. S.kształtuje się na poziomie nie większym niż 1800 zł miesięcznie. Bez wątpienia należy uznać, że od czasu orzekania w sprawie o rozwód w marcu 2015r. usprawiedliwione potrzeby powódki wzrosły, co należy uzasadnić przede wszystkim upływem czasu i jej rozwojem, rozpoczęciem edukacji w szkole podstawowej, a także dodatkowymi zajęciami nauką j. angielskiego i zajęciami plastycznymi.
Sąd uznał za zbyt wygórowane kwoty przeznaczane na zakup wyżywienia ponad 400 zł miesięcznie, gdyż małoletnia ma opłacone także obiady szkolne. Sąd zważył, iż nie zostały w żaden sposób udokumentowane koszty związane z zajęciami dodatkowymi małoletniej, tym bardziej że w postanowieniu z dnia 26 czerwca 2019r. (k. 70) Sąd odwoławczy rozpoznając zażalenie na postanowienie o zabezpieczeniu zakwestionował powyższe wydatki. Nieudowodnione pozostają koszty związane z zamieszkiwaniem małoletniej razem z matką, siostrą, ojczymem w domu teściówK. M.. Kierując się zasadami doświadczenia życiowego sąd uznał za zasadną kwotę 100 zł jako udział 1/6 w kosztach mieszkaniowych. Wydatki związane z wypoczynkiem letnim i zimowym w obliczu zawartego przez rodziców powódki porozumienia wychowawczego w sprawie o rozwód - każdy z rodziców sam pokrywa. Ponadto powódka spędza aktywnie czas z ojcem, który zabiera ją do siebie na dwa weekendy w miesiącu, zapewnia atrakcyjne wyjścia, ponosi także koszty wypoczynku i rozrywki córki. W aktach sprawy brak dokumentów potwierdzających koszt odpłatnych lekcji j. angielskiego i korzysta z usług opiekunki, dlatego też biorąc pod uwagę zeznania świadków, którzy potwierdzili że opiekunka pomagaZ.w odrabianiu lekcji i odprowadza ją do szkoły w sytuacji gdy dziecko ma na późną godzinę, a matka idzie rano do pracy – Sąd uznał że kwota 200 zł jest kwotą adekwatną. Świadkowie potwierdzili w złożonych zeznaniach, żeZ.ma dodatkowe odpłatne lekcje j. angielskiego świadczone w domu, dlatego też powyższy koszt 70 za 1 godzinę 4 razy w miesiącu został uwzględniony w kosztach utrzymani powódki.
Orzekając w niniejszej sprawie Sąd miał również na uwadze zmianę, jaka nastąpiła po stronieP. S.w zakresie jego możliwości majątkowych i zarobkowych. Pozwany po rozwodzie ponownie ożenił się z drugiego małżeństwa narodził się synO.. Pozwany nadal pracuje w ramach własnej działalności gospodarczej w branży gastronomicznej. Pozwany ponosi koszty leczenia syna co jest dużym wydatkiem w budżecie pozwanego.
W ocenie Sądu pozwany jest osobą zdrową, w sile wieku, posiada wyuczony zawód i długoletnie doświadczenie w branży gastronomicznej, zatem ma możliwości zarobkowe, które jest zobowiązany w pełni wykorzystywać, aby spełnić swój obowiązek alimentacyjny wobec córki. Sąd miał na uwadze fakt, że pozwany spłaca zobowiązania finansowe w postaci kredytu zaciągniętego na zakup obecnego mieszkania, który zaciągnął w 2019r. wspólnie z obecną żoną, gdy miał już na utrzymaniu nie tylko córkęZ.ale też synaO.. Wobec powyższego pozwany winien liczyć się z tym, że koszty utrzymania córki z każdym kolejnym rokiem nie będą malały, lecz będą większe. Nie można pominąć faktu, że obecny udział pozwanego w kosztach utrzymania córkiZ., poza regularnie płaconymi alimentami nie jest znikomy. Pozwany przejawia duże zainteresowanie córką, bowiem regularnie kontaktuje się z nią 4 dni w miesiącu, zabieraZ.na wakacje, podczas których ponosi wszelkie koszty związane z utrzymaniem małoletniej, kupuje dziecku prezenty składkowe (np. klocki LEGO), zabiera do kina, teatru, na pizzę, do restauracji czy na warsztaty plastyczne.
Matka powódkiK. M.wnosiła o podwyższenie alimentów od pozwanego do kwoty po 900 zł miesięcznie, zaś pozwanyP. S.uznał powództwo do kwoty po 400 zł miesięcznie, jednak w ocenie Sądu kwota dochodzona w pozwie jest zbyt wygórowana, jak na aktualne możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego, zdaniem Sądu kwota 700 zł miesięcznie jest adekwatna do połowy usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki. Przede wszystkim Sąd zważył, że obowiązek alimentacyjny obciąża oboje rodziców. Przedstawicielka również musi uczestniczyć w kosztach utrzymania córki, zważywszy na fakt, iż pracuje zawodowo i osiąga wysokie zarobki (średnio 5574,69zł miesięcznie). Ponadto w przeciwieństwie do pozwanego – matka dziecka nie przedłożyła do akt zeznania podatkowego dlatego też brak możliwości ustalenia jakimi dochodami dysponujeK. M.w skali całego roku - na utrzymanie córki. Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanego aby zwrócić się do(...) Banku S.A.w celu przesłania wyciągów z rachunków bankowychK. M.za okres 2017 - 2018r. – z uwagi na treśćart. 105 ust. 1 pkt 2 d-prawa bankowego, które wprost określa w jakich sytuacjach bank ma obowiązek udzielenia odpowiedzi na zapytanie sądu ( zgodnie z cytowanym przepisem: „w związku z prowadzonym postępowaniem spadkowym lub o podział majątku między małżonkami albo prowadzoną przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy sprawą o alimenty lub o rentę o charakterze alimentacyjny”).W niniejszej sprawieK. M.nie jest pozwaną w sprawie o podwyższenie alimentów dlatego też,brak było możliwości skorzystania z powyższego przepisu.
Reasumując kwota po 700 zł alimentów miesięcznie na rzeczZ. S., odpowiada w połowie usprawiedliwionym potrzebom powódki, jak również jest adekwatna do możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego do alimentacji pozwanego. Nadto wkład pozwanego w związku z utrzymywaniem kontaktu z córką, średnio 4 dni w miesiącu, zapewnieniem atrakcji w postaci wyjść na place zabaw, do teatru, do kina, do muzeów, zakupem prezentów sąd ocenia na około 200 złotych, co łącznie z podwyższonymi alimentami daje kwotę 900 złotych. W pozostałym zakresie ok. 900 złotych miesięcznie potrzeby dziecka winna zaspokajać matka.
Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku na podstawieart. 133 § 1 krow zw. zart. 135 § 1 i 2 krow zw. zart. 138 kro. Sąd z urzędu nadał rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi wpunkcie 1-szym w oparciu oart. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.poczynając od dnia złożenia pozwu do sądu.
Na podstawieart. 100 kpcw związku z § 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawieart. 333 § 1 pkt. 1 kpc, zaś na podstawieart. 113 ust. 1w zw. w zw. zart. 100 ust. 1w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążył pozwanego opłatą sądową 400 zł od uwzględnionej części powództwa, pozostałe nieuiszczone koszty sądowe przejął natomiast na rachunek Skarbu Państwa. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Otwocku
date: '2020-03-05'
department_name: III Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Dorota Szczęch
legal_bases:
- art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.
- art. 135 § 1 i 2 kro
- art. 105 ust. 1 pkt 2 d
recorder: p.o. .sekr. sądowy Klaudia Kęsik
signature: III RC 19/19
``` |
154510000003006_VI_Ka_001295_2015_Uz_2016-01-26_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI Ka 1295/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2016 r.
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :
Przewodniczący: SSO Małgorzata Bańkowska
Sędziowie: SSO Maciej Schulz (spr.)
SSO Anna Kalbarczyk
Protokolant asystent sędziego Jakub Nasiłowski
przy udziale prokuratora Anny Radyno-Idzik
po rozpoznaniu dnia 15 stycznia 2016 r. wW.
sprawyA. W.s.T.iK.ur. (...)wW.
oskarżonego o przestępstwo zart. 178a§1kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ wW.
z dnia 6 sierpnia 2015 r. sygn. akt VIII K 91/15
zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że na podstawieart. 63 § 4 kkna poczet orzeczonego w pkt. II zaskarżonego wyroku środka karnego zalicza okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 8 lutego 2015 r. do dnia 15 stycznia 2016 r.; w pozostałej części tenże wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych w sprawie, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.
SSO Maciej Schulz SSO Małgorzata Bańkowska SSO Anna Kalbarczyk
VI Ka 1295/15
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ wW.wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2015 roku w sprawie VIII K 91/15 na podstawieart. 66 § 1 i 2 k.k.iart. 67 § 1 k.k.w zw. zart. 4 § 1 k.k.warunkowo umorzył postępowanie przeciwkoA. W.o przestępstwo zart. 178 a § 1 k.k.ustalając okres próby na 2 lata. Jednocześnie Sąd ten na podstawieart. 67 § 3 k.k.w zw. zart. 4 § 1 k.k.orzekł wobec oskarżonegoA. W.zakaz prowadzenia wszelich pojazdów mechanicznych na okres lat 2 oraz świadczenie pieniężnie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1000 złotych.
Powyższy wyrokw części dotyczącej rozstrzygnięcia o środku karnym zaskarżył obrońca oskarżonego. Podniósł on zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przy orzekaniu środka karnego w maksymalnej wysokości, zarzut rażącej niewspółmierności środka karnego, a także zarzut obrazy przepisów prawa materialnego tjart. 63 § 2 k.k.poprzez jego niezastsosowanie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Wniesiona apelacja nie zasługuje na uwzględnienie w części kwestionującej wysokość oraz zakres orzeczenia środka karnego. Sąd Rejonowy wyrokując w niniejszej sprawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Sąd ten warunkowo umarzając postępowanie doszedł do słusznego wniosku, że zasadnym jest orzeczenie wobecA. W.środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 2 oraz świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1000 złotych. Dokonując oceny przedmiotowego orzeczenia w zaskarżonej części podkreślić należy, że za orzeczeniem tego środka w maksymalnej wysokości, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, przemawia przede wszystkim stopień nietrzeźwości sprawcy u którego stwierdzono 1,2 promila alkoholu. Podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego okoliczności takie jak zatrzymanie oskarżonego do rutynowej kontroli, a nie w związku z wykroczeniem drogowym oraz fakt że przedmiotowe zdarzenie miało miejsce w niedzielny poranek przy mniejszym niż w dzień powszedni natężeniu ruchu - skutkowały warunkowym umorzeniem postępowania. Natomiast znaczny stopień nietrzeźwości uzasadnia orzeczenie wobecA. W.zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na maksymalny, przewidziany wart. 67 § 3 k.k.okres. Z tych samych względów niecelowym było, zdaniem Sądu Odwoławczego, ograniczenie tego środka karnego do wskazanych w apelacji obrońcy kategorii pojazdów. W ocenie Sądu Odwoławczego oskarżony powinien zostać na okres 2 lat wyeliminowany całkowicie z uczestnictwa w ruchu drogowym, jako kierujący pojazdami mechanicznymi. Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że wymierzony środek karny powinien uświadomić oskarżonemu konieczność bezwzględnego przestrzegania trzeźwości w ruchu drogowym wynikającą zart. 45 ust.1 Prawa o ruchu drogowym. Nie można także zapominać, ze wobec warunkowego umorzenia postępowania orzeczony środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowić będzie obok świadczenia pieniężnego jedyną realną dolegliwość dla oskarżonego. Dolegliwość ta w ocenie Sądu Odwoławczego będzie adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego oraz do stopnia społecznej szkodliwości czynu, jakiego się dopuścił.
Jednocześnie Sąd Odwoławczy podzielając stanowisko obrońcy dotyczące naruszeniaart. 63 § 2 k.k.(od 1 lipca 2015 rokuart. 63 § 4 k.k.), zaliczył na poczet orzeczonego w pkt. II zaskarżonego wyroku środka karnego okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 8 lutego 2015 r. do dnia 15 stycznia 2016 r tj. do dnia wyroku Sądu II instancji. Orzeczenie o kosztach sądowych zapadło na podstawieart. 624 § 1 k.p.k.
Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
date: '2016-01-15'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Anna Kalbarczyk
- Małgorzata Bańkowska
- Maciej Schulz
legal_bases:
- art. 66 § 1 i 2 k.k.
- art. 45 ust.1 Prawa o ruchu drogowym
- art. 624 § 1 k.p.k.
recorder: asystent sędziego Jakub Nasiłowski
signature: VI Ka 1295/15
``` |
153510000007503_XV_Ca_001380_2017_Uz_2018-04-27_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XV Ca 1380/17
POSTANOWIENIE
Dnia 27 kwietnia 2018 r.
Sąd Okręgowy wP.Wydział XV Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Brygida Łagodzińska
Sędziowie: SSO Anna Paszyńska-Michałowska (spr.)
SSO Andrzej Adamczuk
Protokolant: protokolant sądowy Magdalena Piechowiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2018 r. wP.
sprawy z wnioskuM. M. (1)
przy udziale(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.,(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.
o ustanowienie służebności przesyłu
na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę
od postanowienia częściowego Sądu Rejonowego(...)wP.
z dnia 31 maja 2017 r.
sygn. akt(...)
p o s t a n a w i a :
I
oddalić apelację;
II
zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestnika(...) SAz siedzibą wW.kwotę 240 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.
Anna Paszyńska-MichałowskaBrygida Łagodzińska Andrzej Adamczuk
UZASADNIENIE
Wnioskiem złożonym do Sądu Rejonowego(...)wP.w dniu 6 lipca 2015 r. wnioskodawcaM. M. (1)domaga się ustanowienia na mocyart. 305(
1)k.c.służebności przesyłu obciążającej nieruchomość stanowiącądziałkę ewidencyjną o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadzi księgę wieczystą pod oznaczeniemKW (...)na rzecz przedsiębiorcy(...) S.A.z siedzibą wW., której treścią jest znoszenie istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad tą nieruchomością urządzeń przesyłowych, tj. dwóch linii elektroenergetycznych oraz prawo swobodnego dostępu i dojazdu do tych linii w celu dokonywania ich bieżących konserwacji, eksploatacji, modernizacji i napraw, a także polegającej na ograniczeniu prawa właściciela nieruchomości obciążonej do korzystania z niej w strefie ochronnej, tj. obszarze wyznaczonym po obu stronach linii, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w której to strefie nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację oraz ewentualną naprawę sieci energetycznej. Jednocześnie wnioskodawca wniósł o zasądzenie od uczestnika na jego rzecz odpowiedniego wynagrodzenia za ustanowienie przedmiotowej służebności przesyłu, płatnego jednorazowo w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie.
W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, że jest właścicielem nieruchomości położonej w miejscowościG., oznaczonej jakodziałka ewidencyjna nr (...), dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadziksięgę wieczystą KW nr (...)i która zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego GminyS.ma przeznaczenie mieszkalno - usługowe. Na gruncie tym zostały posadowione dwie linie energetyczne stanowiące własność uczestnika(...) S.A.z siedzibą wW.. Wnioskodawca podkreślił, iż pismem z dnia 6 lutego 2015 r. wezwał uczestnika do zawarcia umowy ustanowienia służebności przesyłu na należącej do niego nieruchomości oraz o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z gruntu w latach ubiegłych. Pismem z dnia 4 marca 2015 r.spółka (...) S.A.z siedzibą wW.zwróciła się do wnioskodawcy o uzupełnienie jego pisma poprzez załączenie dokumentacji potwierdzającej prawo własności do przedmiotowej nieruchomości, którą pozwany następnie do niej wysłał, a wnioskodawca nie podjął już z nim żadnych rozmów na temat ustanowienia przedmiotowej służebności. NadtoM. M. (1)zaakcentował, że w przypadku linii elektroenergetycznych ograniczenia w wykorzystywaniu nieruchomości przewiduje m.in.rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych, z którego wynika m.in. zakaz budowy, sytuowania stanowisk pracy, składowisk materiałów lub maszyn w strefie eksploatacyjnej przewodów. Co więcej, wnioskodawca podał, że podobne ograniczenia znajdują się w obowiązującym aktualnie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego GminyS., z którego wynika m.in. zakaz lokalizowania w strefie ochronnej linii energetycznych. Wnioskodawca podkreślił, że pomimo tego, iż należąca do niego nieruchomość stanowi teren przeznaczony pod zabudowę mieszkalną, to ze względu na istnienie zakazu zabudowy w strefie ochronnej nie ma on żadnej możliwości wykorzystania należących do niego gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, co powoduje, iż wartość przedmiotowej działki wskutek posadowienia na niej infrastruktury przesyłowej uległa znacznemu obniżeniu.
W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania(...) S.A.z siedzibą wW.wniósł o oddalenie wniosku oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na jej rzecz zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Uczestnik w pierwszej kolejności podniósł zarzut uwzględnienia zgodności wybudowania urządzeń przesyłowych z prawem, tj. na podstawieart. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, a w wypadku jego nieuwzględnienia podniósł on zarzut zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.
W uzasadnieniu ww. pisma uczestnik wskazał, że na nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawcy znajduje się należąca do niego linia energetyczna średniego napięcia o mocy 15 kV, która zgodnie z planami modernizacyjnymispółki (...) S.A.z siedzibą wW.zostanie usunięta z gruntuM. M. (1)najpóźniej do końca 2017 r., co powinno mieć wpływ na wysokość i charakter ewentualnego wynagrodzenia, jakie miałoby zostać przyznane wnioskodawcy. Nadto podkreślił on, że sam wniosekM. M. (1)winien podlegać oddaleniu, albowiem wybudowanie urządzeń przesyłowych przechodzących przez jego działkę było zgodne z obowiązującym w dacie ich wybudowania prawem, tj. zart. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Niezależnie od powyższego uczestnik stanowczo zaznaczył, że na kilka lat przed złożeniem przezM. M. (2)wniosku stanowiącego podstawę prowadzenia przedmiotowego postępowania doszło do zasiedzenia przez(...) S.A.z siedzibą wW.służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, tj. przy przyjęciu dobrej wiary w 1995 r., a przy przyjęciu złej wiary w 2005 r.
Na terminie rozprawy w dniu 18 maja 2016 r. uczestnik sprecyzował zarzut zasiedzenia wskazując, że początkowa data to 1 stycznia 1977 r.
Pismem z dnia 22 września 2016 r. wnioskodawca, w związku z podziałem nieruchomości stanowiącej przedmiot postępowania, sprecyzował swój wniosek o ustanowienie służebności przesyłu wskazując, że domaga się ustanowienia na mocyart. 305(
1)k.c.służebności przesyłu obciążającej nieruchomość stanowiącą działkę ewidencyjną o numerze(...), dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadzi księgę wieczystą pod oznaczeniemKW (...)na rzecz przedsiębiorcy(...) S.A.z siedzibą wW., której treścią jest znoszenie istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad tą nieruchomością urządzeń przesyłowych, tj. dwóch linii elektroenergetycznych oraz prawo swobodnego dostępu i dojazdu do tych linii w celu dokonywania ich bieżących konserwacji, eksploatacji, modernizacji i napraw, a także polegającej na ograniczeniu prawa właściciela nieruchomości obciążonej do korzystania z niej w strefie ochronnej, tj. obszarze wyznaczonym po obu stronach linii, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w której to strefie nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualną naprawę sieci energetycznej.
Pismem z dnia 12 grudnia 2016 r. uczestnik postępowania kolejny raz sprecyzował zgłoszony przez siebie zarzut zasiedzenia w ten sposób, że jako początek okresu biegu zasiedzenia wskazał dzień 21 listopada 1978 r., kiedy to własność przedmiotowej nieruchomości przeszła naW. M.(ojca wnioskodawcy), a z ostrożności procesowej jako datę początku biegu zasiedzenia uczestnik wskazał dzień 1 stycznia 1979 r. uwzględniając przy tym możliwe późniejsze wydanie nieruchomości nabywcy.
Postanowieniem częściowym z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie(...)Sąd Rejonowy(...)wP.oddalił wniosek (pkt 1), a kosztami postępowania obciążył wnioskodawcę i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz uczestnika kwotę 257 zł (pkt 2).
Wydając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:
M. M. (1)jest właścicielem nieruchomości położonej w miejscowościG.(gminaS.), oznaczonej jakodziałka ewidencyjna o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadzi księgę wieczystą pod nrKW (...), o obszarze 11,23 ha. Nieruchomość stanowi grunty orne klasy(...). Nieruchomość ta zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego GminyS.ma przeznaczenie mieszkaniowo - usługowe. Obecnie w wyniku decyzji Burmistrza Miasta i GminyS.z dnia 19 lutego 2016 r. (sygn.(...)
(...).2015-5) zatwierdzono podział nieruchomości należącej do wnioskodawcy, w wyniku którego urządzenia przesyłowe, których właścicielami i użytkownikami są uczestnicy postępowania, tj.(...) sp. z o.o.Oddział wP.,(...) sp. z o.o.z siedzibą wP.oraz(...) S.A.z siedzibą wW., przebiegają przez działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym(...).
W dniu 21 listopada 1978 r.W.iJ. M. (1)(rodzice wnioskodawcy) nabyli od Skarbu Państwa na podstawie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego nieruchomość, w skład której wchodziładziałka nr (...)na mapie(...)o obszarze 11,23 ha. Następnie dnia 15 maja 2002 r.W.iJ. M. (1)zawarli zM. M. (1)umowę darowizny, na podstawie której darowali m.in. nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadziksięgę wieczystą KW nr (...), o obszarze 11,23 ha.
Na mocy ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacjiprzedsiębiorstwa państwowego (...)nastąpiło przekształcenieprzedsiębiorstwa państwowego (...)w spółkę akcyjną ((...) S.A.) z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a(...) S.A.wstąpiła we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem byłoprzedsiębiorstwo państwowe (...), bez względu na charakter prawny tych stosunków.(...) sp. z o.o.była oddziałem(...) S.A., który na podstawie uchwały nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników(...) sp. z o.o.został przekształcony w(...) S.A.
Decyzją z dnia 30 września 1975 r. zatwierdzono zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego MiastaP.plan realizacyjny trasy linii 15 KV zasilającej podstację trakcyjnąK.ze stacji energetycznej 110/15KVC.. W wyniku przedmiotowej decyzji w 1976 r. na nieruchomości wnioskodawcy powstały 2 linie średniego napięciaK.-P.iK.-K.będące tzw. liniami(...)(liniami potrzeb nietrakcyjnych), które służyły do zasilania różnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Rozpiętość ich skrajnych przewodów wynosiła ok. 4,10 m, a przestrzeń między osiami – 15 m. Każda z 2 linii składa się z 3 przewodów, a odległość między środkowym przewodem jednej linii i środkowym przewodem drugiej linii wynosi 15 m. W grudniu 1976 r. nastąpił pierwszy przejazd pociągu na trasieP.-I., który był obsługiwany m.in. poprzez podstację trakcyjnąK., w ramach której istniały przedmiotowe dwie linie średniego napięcia biegnące przez nieruchomość wnioskodawcy.
Na podstawie uchwały nr(...)Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia(...) S.A.z dnia 13 września 2011 r.(...) sp. z o.o.(...)wW.z dniem 30 września 2001 r. otrzymała środek trwały w postaci 2 linii średniego napięciaK.-P.iK.-K..
W dniu 30 września 2014 r. wszczęta została wewnątrzprzedsiębiorstwa (...) S.A.procedura modernizacji linii energetycznej średniego napięcia przechodzącej m.in. przez nieruchomość wnioskodawcy, obejmująca demontaż dotychczasowych urządzeń przesyłowych. Został wówczas złożony wniosek do zarządu spółki o wprowadzenie przedmiotowego zadania inwestycyjnego do planu rzeczowo - finansowego na rok 2015, po czym uchwałą nr(...)zarządu(...) S.A.z siedzibą wW.z dnia 3 lutego 2015 r. przyjęto ten plan do realizacji, a w dalszym kroku wyłoniono wykonawcę opracowania dokumentacji projektowej na demontaż linii elektroenergetycznych, których elementy przechodzą przez nieruchomość wnioskodawcy.
L.energetyczne będące własnością(...) S.A.z siedzibą wW.podlegają przeglądom okresowym i konserwacyjnym (przeglądy okresowe wykonywane są co 5 lat, a oględziny wykonywane są co roku). Wymagają one wjazdu na teren nieruchomości, na której są położone, przy czym niektóre oględziny mogą być wykonane z dalszej odległości za pomocą lornetki. W przypadku, gdy na nieruchomości znajduje się sama linia bez słupa pracownicy uczestnika wchodzą na grunt wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych, tj. w celu usunięcia awarii i ewentualnie wjechania sprzętem. Dokonują oni również wymiany skorodowanych słupów oraz usunięcia roślinności, która się pomiędzy nimi znajduje. W sytuacji, gdy na nieruchomości postawione są słupy linii energetycznych zatrudnieni przez uczestnika specjaliści potrzebują ok. 5 m terenu wokół przedmiotowego słupa celem przeprowadzenia prac konserwacyjnych, a w sytuacji, gdy znajduje się na nim wyłącznie linia energetyczna, obszar konieczny do przeprowadzenia koniecznych prac wynosi ok. 2,5 m.
Pismem z dnia 6 lutego 2015 r. wnioskodawca zwrócił się dospółki (...) S.A.z siedzibą wW.z wezwaniem do zawarcia umowy ustanowienia służebności przesyłu na należącej do niego nieruchomości, za jednorazowym wynagrodzeniem 660.000 zł. Jednocześnie wnioskodawca wniósł o wypłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w kwocie 528.000 zł.
Pismem z dnia 4 marca 2015 r. uczestnik zwrócił się z prośbą do wnioskodawcy o uzupełnienie złożonego przez niego pisma o dokumentację potwierdzającą prawo własności do przedmiotowej nieruchomości, w tym mapy z zaznaczonymi granicami działki, aktualny wypis i wyrys z rejestru gruntów oraz wypis mówiący o przeznaczeniu gruntu według założeń planu zagospodarowania przestrzennego gminy, a w przypadku utraty jego ważności, wypis o przeznaczeniu gruntu wynikającym ze studium zagospodarowania przestrzennego gminy.
W dniu 17 marca 2015 r.M. M. (1)przesłałspółce (...) S.A.z siedzibą wW.mapę z zaznaczonymi granicami działek oraz aktualny wypis z rejestru gruntów.
Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny sprawy na podstawie dowodów w postaci odpisu skróconegoksięgi wieczystej KW nr (...), mapy, wypisu z rejestru gruntów, decyzji Burmistrza Miasta i GminyS.z dnia 19 lutego 2016 r. wraz z załącznikiem graficznym, akt i dokumentówksięgi wieczystej nr (...), aktu notarialnego, umowy darowizny, odpisu pełnego KRS uczestnika(...) S.A., decyzji z dnia 30 września 1975 r. wraz z przebiegiem linii 15 KV, protokołu przekazania - przejęcia środka trwałego nr(...)(...)i(...)(...), wniosku z dnia 30 września 2014 r., uchwały nr(...)zarządu(...) S.A.o przyjęciu zadania do realizacji wraz z załącznikiem,umowy nr (...)na zlecenie opracowania dokumentacji projektowej, wezwania do zawarcia umowy z dnia 6 lutego 2015 r., pisma uczestnika z dnia 4 marca 2015 r., pisma wnioskodawcy z dnia 17 marca 2015 r., a nadto na podstawie zeznań świadkówD. P.,G. K.iJ. M. (2).
Dokumenty zebrane w spawie w ocenie Sądu Rejonowego nie budziły wątpliwości co do prawdziwości ich treści, a zatem mogły stanowić podstawę ustalenia stanu faktycznego w sprawie.
Sąd Rejonowy dał wiarę relacji świadkówD. P.,G. K.iJ. M. (2), gdyż ich zeznania były spontaniczne, spójne, a nadto korespondowały z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym ze sobą wzajemnie. Bardzo istotna dla oceny wiarygodności świadków była zdaniem Sądu Rejonowego okoliczność, iż pracowali oni w przedsiębiorstwie poprzednika prawnego wnioskodawcy już od 1976 r., a więc byli naocznymi świadkami powstawania linii energetycznej przechodzącej przez nieruchomość wnioskodawcy i wiadomości przez nich powzięte bezpośrednio związane były z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi. NadtoG. K.iJ. M. (2)stanowczo wskazali, że w grudniu 1976 r. nastąpił pierwszy przejazd pociągu na trasieP.-I., a by mógł on jechać konieczne było uruchomienie podstacjiK., w skład której wchodziły linie energetyczne znajdujące się obecnie na gruncie należącym doM. M. (1). Pomimo znacznego upływu czasu świadkowie dokładnie pamiętali wydarzenia związane z opisywanym przez nich zdarzeniem, albowiem brali oni udział w pierwszym przejeździe na trasie obsługiwanej przez podstację trakcyjną(...). NadtoG. K.iJ. M. (2)w momencie składania przez nich zeznań w toku niniejszego postępowania nie łączył z uczestnikiem postępowania jakikolwiek stosunek o charakterze podległości zawodowej, ponieważ świadkowie ci nie są już zatrudnieni współce (...) S.A.z siedzibą wW., co zdaniem Sądu Rejonowego wyklucza jakąkolwiek stronniczość z ich strony.
W ocenie Sądu I instancji wniosek w części dotyczącej ustanowienia służebności przesyłu dla sieci energetycznej uczestnika(...) S.A.wW.okazał się bezzasadny.
Sąd Rejonowy uznał, że w sprawie zachodziły przesłanki wydania postanowienia częściowego w tym zakresie i co do tego uczestnika postępowania, w jakim sprawa nadawała się do rozstrzygnięcia ze względu na przeprowadzone postępowanie dowodowe i złożone w toku sprawy twierdzenia, tj. co do ustanowienia służebności przesyłu dla sieci energetycznej uczestnika(...) S.A.Do rozstrzygnięcia nadawała się tylko część żądania, dlatego spełnione zostały przesłanki zart. 317 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.
W dalszej części Sąd Rejonowy, powołując się na treść orzeczeń Sądu Najwyższego w sprawach(...)z dnia 11 marca 2005 r.,(...)z dnia 8 września 2006 r. oraz(...)z dnia 4 października 2006 r. uznał, że w myślart. 305(
1)k.c.–(...)k.c.w zw. zart. 292 k.c.iart. 285 k.c.przed 3 sierpnia 2008 r. możliwe było ustanowienie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, tj. służebności polegającej na możliwości korzystania z nieruchomości wnioskodawcy w sposób niezbędny do korzystania z urządzeń przesyłowych zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zasiedzenie tej służebności. Urządzenia przesyłowe uczestnika postępowania były urządzeniami trwałymi i widocznymi. Linie średniego napięcia, znajdujące się na nieruchomości wnioskodawcy, były liniami napowietrznymi, a zatem stanowiły widoczny przedmiot ingerencji w prawo własności. W konsekwencji możliwe było zasiedzenie służebności określonej we wniosku co do zasady. Wobec podniesionego jednak zarzutu zasiedzenia konieczne było ustalenie, czy faktycznie doszło do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią służebności przesyłu.
Nadto Sąd Rejonowy wskazał, że obowiązany był ustalić czy zgodnie z przepisami o nabyciu własności nieruchomości, w szczególności czy zgodnie zart. 172 k.c.w zw. zart. 176 k.c.korzystanie z tej infrastruktury przez uczestnika odbywało się w dobrej wierze, co uzasadniałoby za wystarczające do zasiedzenia 20 lat nieprzerwanego korzystania z urządzenia. Dla zasiedzenia ustawodawca przewidział termin 10 lat w dobrej wierze, a 20 lat w złej wierze. Z dniem 1 października 1990 r. tj. z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianieustawy Kodeks cywilnyterminy te uległy przedłużeniu, odpowiednio do 20 lat i 30 lat. Do przypadków zasiedzenia, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. mają zastosowanie 10 i 20 - letnie okresy posiadania przewidziane wart. 172 k.c.w brzmieniu obowiązującym przed tą datą, zaś do przypadków zasiedzenia, którego bieg terminu nie zakończył się przed 1 października 1990 r. stosuje się 20 i 30 - letnie terminy zasiedzenia.
Zdaniem Sądu I instancji w 1976 r., tj. czasie, gdy poprzednik prawny uczestnika postępowania zrealizował dwie linie średniego napięciaK.-P.iK.-K.będące tzw. liniami(...)(liniami potrzeb nietrakcyjnych), działka wnioskodawcy wchodziła w skład nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa. Skoro bowiem(...)były przedsiębiorstwem państwowym, to korzystały ze składników majątku Skarbu Państwa za co najmniej dorozumianym przyzwoleniem właściciela. Tym samym poprzednik prawny uczestnika postępowania był w uzasadnionym okolicznościami przekonaniu, że jest uprawniony do korzystania z własności poprzedników prawnych wnioskodawcy bez obowiązku zawarcia odrębnej umowy, czy też ponoszenia opłat. Wnioskodawca, pomimo ciążącego na nim na podstawieart 7 k.c.w zw. zart. 6 k.c.ciężarowi dowodu, nie wykazał, że poprzednik prawny uczestnika postępowania był w złej wierze w czasie, w którym objął w posiadanie nieruchomość, na której posadowił wyżej wymienione linie(...). Późniejsze zbycie nieruchomości na rzeczW.iJ. M. (1)nie mogło wpływać na zmianę terminu zasiedzenia, albowiem gdy przedsiębiorca rozpoczął posiadanie służebności w dobrej wierze, późniejsza zmiana właściciela i ewentualny zgłoszony sprzeciw właściciela nie zmienia charakteru posiadania.
Sąd Rejonowy przyjął zatem początek biegu zasiedzenia na dzień 21 listopada 1978 r., to jest na dzień zbycia nieruchomości przez Skarb Państwa na rzecz osób fizycznych, albowiem wcześniejsze posiadanie służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu nie mogło prowadzić do zasiedzenia, skoro właścicielem nieruchomości był Skarb Państwa. Termin zasiedzenia służebności gruntowej, której treść odpowiadała służebności przesyłu, polegającej na prawie korzystania z posadowionych na nieruchomości stanowiącej obecnie własność wnioskodawcy dwóch linii średniego napięciaK.-P.iK.-K.będące tzw. liniami(...)(liniami potrzeb nietrakcyjnych), które służyły do zasilania różnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym, o rozpiętości ich skrajnych przewodów 4,10 m i przestrzeni między osiami 15 m, upłynął z dniem 21 listopada 1988 r. Z dniem 21 listopada 1988 r. zatem(...), jako poprzednik prawny uczestnika postępowania(...) S.A., nabyły wyżej opisaną służebność. Według Sądu Rejonowego nie ulegało przy tym wątpliwości, że(...)korzystały co najmniej od 1976 r. z urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomości stanowiącej obecnie własność wnioskodawcy. W grudniu 1976 r. bowiem odbył się pierwszy przejazd pociągu na trasieP.-I., który był obsługiwany m.in. poprzez podstację trakcyjnąK., w ramach której istniały przedmiotowe dwie linie średniego napięcia biegnące przez nieruchomość wnioskodawcy.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy oddalił wniosek w części, albowiem doszło do zasiedzenia służebności gruntowej, odpowiadającej treścią służebności przesyłu, której ustanowienia domagał się wnioskodawca.
Sąd I instancji wskazał, że ponieważ postanowienie częściowe nie stanowi orzeczenia kończącego sprawę w instancji, brak było podstaw do rozstrzygania w nim o kosztach całego postępowania, skoro orzeczono o żądaniu skierowanym do jednego z kilku uczestników. Wobec sprzecznych interesów wnioskodawcy oraz uczestnika postępowania(...) S.A.wW., Sąd Rejonowy na podstawieart 510 § 2 k.p.c.kosztami postępowania obciążył wnioskodawcę. Wskazał, że nie ulegało wątpliwości, że interesy wnioskodawcy i wskazanego uczestnika postępowania były sprzeczne, skoro wnioskodawca domagał się ustanowienia służebności przesyłu, a uczestnik domagał się oddalenia wniosku. Na koszty procesu poniesione przez uczestnika postępowania złożyła się kwota 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 240 zł - zgodnie z§ 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł wnioskodawca, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie:
1
art. 64 oraz 21 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiejpoprzez uznanie istnienia ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu jako wynikającego zkodeksu cywilnego, które to prawo po stwierdzeniu jego zasiedzenia może stanowić trwałe ograniczenia prawa własności, bez stosownego wynagrodzenia,
2
art. 8 Konstytucji RPpoprzez brak bezpośredniego zastosowaniaart. 64 Konstytucjioraz zastosowanie przepisuart. 292 k.c.w zw. zart. 285 k.c.w sposób sprzeczny z przepisamiart. 2, art. 21 ust 1-2, art. 31 ust. 2-3, art. 32 ust. 1-2, art. 37 ust. 1-2 i art. 64 ust. 1-3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, podczas gdy w przypadku naruszenia przez przepisy ustawy zasad zawartych wKonstytucji RPSąd jest zobowiązany stosować przepisyKonstytucjiw sposób bezpośredni,
3
art. 1 Protokołu Dodatkowego numer 1 doKonwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościoraz art. 17 ust. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej poprzez niezgodne z prawem ograniczenie prawa własności skarżącego i stwierdzenie, że art. 292 w zw. zart. 285 k.c.może stanowić podstawę do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu bez należnego właścicielowi wynagrodzenia,
4
art. 244 k.c.orazart. 3051- 3054k.c.w zw. zart. 285 - 295 k.c.poprzez naruszenie podstawowych zasad prawa cywilnego, tj. zasady numerus claususpraw rzeczowych, i przyjęcie istnienia ograniczonegoprawa rzeczowego- służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, które nie zostało przewidziane wkodeksie cywilnymani w innych ustawach,
5
art. 292 k.c.w zw. zart. 285 § 1 i 2 k.c.poprzez uznanie niniejszych przepisów za podstawę nabycia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu w okresie przed 3 sierpnia 2008 r., podczas gdy dokonana wykładnia przepisów jest niezgodna z przepisemart. 2, art. 21 ust 1-2, art. 31 ust. 2-3, art. 32 ust. 1-2, art. 37 ust. 1-2 i art. 64 ust. 1-3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
6
art. 292 k.c.w zw. zart. 172 k.c.iart. 352 § 1 k.c.poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że poprzednik prawny uczestnika postępowania nabył w drodze zasiedzenia służebność gruntową odpowiadającą służebności przesyłu w sytuacji niewypełnienia przesłanki ciągłego władania nieruchomością wnioskodawcy w sposób odpowiadający służebności gruntowej zgodnie zart. 336w zw. zart. 3051k.c.,
7
art. 292w zw. zart. 172 k.c.poprzez uznanie, iż ciągłość posiadania służebności nie stanowi przesłanki zasiedzenia służebności, gdyżposiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb, co w konsekwencji skutkowało nierozważeniem przez Sąd spełniania przesłanki ciągłości posiadania urządzeń przesyłowych przez uczestnika postępowania,
8
art. 128 k.c.w brzmieniu pierwotnym poprzez uznanie, iż do zasiedzenia służebności doszło na rzecz(...)- przedsiębiorstwa państwowego, który to podmiot nie posiadał osobowości prawnej, a zatem nie mógł nabyć w drodze zasiedzenia służebności gruntowej na swoją rzecz i we własnym imieniu,
9
art. 172w zw.art. 352 k.c.poprzez przyjęcie, iż uczestnik postępowania miał wolę wykonywania ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności gruntowej, podczas, gdy w istocie uczestnik ten miał wolę wykonywania decyzji administracyjnej o charakterze publicznoprawnym, o czym świadczy podniesiony przez niego zarzut posiadania prawa do korzystania z nieruchomości wnioskodawców na podstawieart. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, co oznacza iż uczestnik nie miał woli wykonywania ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności,
10
art. 176 k.c.poprzez doliczenie do okresu zasiedzenia okresu posiadania przez poprzedników prawnych(...) S.A.infrastruktury przed wprowadzeniem instytucji służebności przesyłu, tj. przed 3 sierpnia 2008 r., jak również przyjęcie, że w niniejszej sprawie doszło do przeniesienia posiadania tej służebności na kolejnych właścicieli infrastruktury przesyłowej,
11
art. 245 k.c.w zw. zart. 348 k.c.poprzez przyjęcie, iż dokumentów przedstawionych przez(...) S.Awynika, iż przedmiotem czynności związanych z przekazaniem majątku spółce Skarbu Państwa było przeniesienie służebności na gruncie wnioskodawcy, a w konsekwencji uznanie, że w niniejszej sprawie wykazane zostało przeniesienie posiadania służebności pomiędzy poprzednikami prawnymi uczestnika postępowania, a w konsekwencji można doliczyć czas posiadania tych poprzedników do posiadania podmiotu, na rzecz którego nastąpiło zasiedzenie,
12
art. 6 k.c.poprzez uznanie, iż(...) S.Asprostała obowiązkowi ciężaru udowodnienia faktu, z którego wywodzi skutki prawne, a więc iż udowodniła datę początku biegu terminu zasiedzenia, w sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego nie wynika kiedy wybudowano przedmiotowe linie na nieruchomości wnioskodawcy ani kiedy rozpoczęto ich eksploatację,
13
art. 7 k.c.poprzez błędne uznanie, iż poprzednik prawny uczestnika postępowania pozostawał w dobrej wierze, co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że do zasiedzenia doszło z dniem 21 listopada 1988 r., podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż poprzednik prawny(...) S.Apozostawał w złej wierze,
14
art. 7 k.c., poprzez uznanie, iż poprzednik prawny uczestnika postępowania posiadał przymiot dobrej wiary, co Sąd wysnuł z okoliczności, iż w okresie budowy spornych linii przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność Skarbu Państwa,
15
art. 287 k.c.w zw. zart. 3051-4k.c., poprzez nierozpoznanie istoty sprawy, polegające na zaniechaniu zbadania przez Sąd zakresu uprawnień, które składały się na treść ewentualnie zasiedzianej przez uczestnika postępowania służebności gruntowej i ustalenia w jakim stopniu zasiedziane prawo odpowiada służebności przesyłu o ustanowienie, której wnioskodawca wniósł,
16
art. 233 § 1 k.p.c.poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i przyjęcie przez Sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego, iż na gruncie niniejszej sprawy doszło spełnienia przesłanek niezbędnych do stwierdzenia zasiedzenia służebności, co nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym,
17
art. 233 § 1 k.p.c.poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i wyciągniecie ze zgromadzonego materiału dowodowego wniosków nielogicznych i sprzecznych z zasadami doświadczenia życiowego poprzez stwierdzenie, iż linie energetyczne posadowione na nieruchomości wnioskodawcy były eksploatowane od 1976 r., podczas gdy z zeznań świadkaP. M.wynika, iż przedmiotowe linie mogły być podłączane do sieci w różnych datach, które nie pokrywały się z datą podłączenia(...).
Wobec podniesionych zarzutów skarżący wniósł o:
1
zmianę zaskarżonego postanowienia częściowego i ustanowienie na rzecz wnioskodawcy służebności przesyłu za jednorazowym wynagrodzeniem na rzecz(...) S.A.zgodnie z treściąpkt. 3 i4petitumpisma z dnia 22 września 2016 r., tj. ustanowienie na mocyart. 3051k.c.służebności przesyłu obciążającej nieruchomość stanowiącą działkę o nr ewidencyjnym(...), dla której Sąd Rejonowy(...)wP.prowadzi księgę wieczystą pod oznaczeniemKW (...)na rzecz przedsiębiorcy(...) S.A., której treścią jest znoszenie istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad tą nieruchomością urządzeń przesyłowych, tj. dwóch linii energetycznych, oraz prawo swobodnego dostępu i dojazdu do tych linii w celu dokonywania ich bieżących konserwacji, eksploatacji, modernizacji i napraw, a także polegającej na ograniczeniu prawa właściciela nieruchomości obciążonej do korzystania w niej w strefie ochronnej, tj. obszarze wyznaczonym po obu stronach linii, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w której to strefie nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualna naprawę sieci energetycznej, za jednorazowym wynagrodzeniem w wysokości obliczonej przez biegłego,
2
przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny szacowania nieruchomości na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz(...) S.A., uwzględniającego zarówno wynagrodzenie na przyszłość jak i stopień obniżenia wartości nieruchomości obciążonej wskutek obecności na niej urządzeń przesyłowych oraz stopień umniejszenia wartości nieruchomości na skutek lokalizacji urządzeń w dokumentacji planistycznej, a także uwzględniającego powstałe ograniczenia prawa właściciela nieruchomości obciążonej do korzystania z niej w strefie kontrolowanej, szczególnie biorąc pod uwagę przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie orazrozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych,
3
zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania przed Sądami I i II instancji według norm przepisanych.
W odpowiedzi na apelację uczestnik(...) S.A.wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja okazała się bezzasadna.
Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, opartych na zebranym w sprawie i ocenionym zgodnie z regułami określonymi wart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.materiale dowodowym. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjął za własne. Sąd odwoławczy akceptuje również stanowisko Sądu I instancji, który uznał, że wniosek o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz uczestnika(...) SAnie zasługiwał na uwzględnienie, a to wobec stwierdzenia, że uczestnikowi przysługuje służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu, uprawniająca go do korzystania z nieruchomości wnioskodawcy w zakresie niezbędnym do korzystania z urządzeń przesyłowych na niej posadowionych zgodnie z ich przeznaczeniem, którą to służebność nabył jego poprzednik prawny w drodze zasiedzenia.
Skarżący podniósł w apelacji zarzut naruszeniaKonstytucji RPoraz art. 1 Protokołu Dodatkowego nr 1 doKonwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności(dalej jako: EKPCz) i art. 17 ust. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, poprzez uznanie istnienia ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, mającego stanowić trwałe ograniczenie prawa własności bez stosownego wynagrodzenia. Z tym zarzutem wiązał się zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, tj.art. 244, 3051-3054k.c.w zw. zart. 285-295 k.c.poprzez sprzeczne z zasadą numerus claususpraw rzeczowychprzyjęcie istnienia ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, które nie zostało przewidziane wkodeksie cywilnymani w innych ustawach.
Przywołane zarzuty były nieuzasadnione. Sąd Okręgowy podziela stanowisko, jakie w materii będącej przedmiotem ww. zarzutów zostało wypracowane przez orzecznictwo, w tym zwłaszcza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Mianowicie, zgodnie z utrwalonym i konsekwentnym stanowiskiem Sądu Najwyższego, w okresie poprzedzającym wejście w życie w dniu 3 sierpnia 2008 r. przepisówart. 305(
1)i n. k.c.regulujących służebność przesyłu, możliwe było ustanowienie, a także nabycie w drodze zasiedzenia, służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią obecnej służebności przesyłu. Dopuszczalność ustanowienia służebności przesyłu wynikała wprost zart. 175 Prawa Rzeczowego, według którego służebność mogła być ustanowiona na rzecz każdoczesnego właściciela oznaczonego przedsiębiorstwa, przy czym do służebności tej należało stosować odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.Kodeks cywilnynie przejął tej regulacji, jako nieprzystającej do ówczesnych założeń gospodarczych, niemniej jednak w judykaturze dopuszczano obciążenie nieruchomości służebnością gruntową umożliwiającą doprowadzenie do innej nieruchomości linii energetycznej lub innych mediów (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 03.06.1965 r.,(...)i z dnia 30.08.1991 r.,(...)). Nie stawiano w tej mierze wymagania, aby nieruchomości, których dotyczy służebność, sąsiadowały ze sobą (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2011.1981 r.,(...)). Wykładnia ta ewoluowała stosownie do zmieniających się stosunków gospodarczych i związanych z nimi potrzeb. W szczególności, w judykaturze dostrzeżono, że zwiększenie użyteczności przedsiębiorstwa energetycznego, jako właściciela urządzeń przesyłowych, może zarazem prowadzić do zwiększenia użyteczności nieruchomości, które są składnikami przedsiębiorstwa w ujęciu przedmiotowym, w tym zwłaszcza nieruchomości zabudowanych stacjami energetycznymi. Umożliwiło to, w ramachart. 285 § 2 k.c., ustanawianie służebności gruntowych odpowiadających treścią dzisiejszej służebności przesyłu, bez potrzeby precyzyjnego oznaczania nieruchomości władnącej, przy założeniu, że chodzi o zwiększenie użyteczności nieruchomości indywidualizowanych przez pryzmat przedsiębiorstwa, którego są składnikami. Ujęcie to nie stanowiło zatem rezygnacji z wymagania istnienia nieruchomości władnącej (art. 285 § 2 k.c.), lecz ułatwienie w zakresie sposobu jej wskazania. Korespondowało to z założeniem, że służebność gruntowa przynosi w istocie korzyść właścicielowi nieruchomości, nie zaś samej nieruchomości, przez którą korzyść ta jest uzyskiwana (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 8.09. 2006 r.,(...), z dnia 16.01.2013 r.,(...), z dnia 30.10.2013 r.,(...), z dnia 20.01.2015 r.,(...)i z dnia 13.01.2016 r.,(...)). Aprobata dla istnienia tego rodzaju służebności implikowała tezę, że wykonywanie nad nieruchomością faktycznego władztwa odpowiadającego jej treści może prowadzić do zasiedzenia służebności. Pogląd ten odpowiadał ogólnemu założeniu, że służebność gruntowa może być przedmiotem zasiedzenia, jeżeli wiąże się z korzystaniem z trwałego i widocznego urządzenia (art. 292 k.c.). Warunki zasiedzenia tej służebności wynikały z ogólnych reguł rządzących nabyciem praw przez zasiedzenie z uwzględnieniem specyfiki służebności - konieczne było zatem korzystanie z nieruchomości w zakresie treści służebności, pod warunkiem, że dotyczyło ono trwałego i widocznego urządzenia oraz ciągłość posiadania przez czas odpowiadający terminowi zasiedzenia (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.11.2017 r.,(...), uchwały Sądu Najwyższego: z dnia z 17.01.2003 r.,(...)), z dnia 7.10.2008 r.,(...), s. 7, z dnia 9.08.2011 r.,(...), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.12.2008 r.,(...), postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 26.07.2012 r.,(...), z dnia 18.04.2012 r.,(...)oraz z dnia 6.07.2011 r.,(...),B. (...), nr 11 i z dnia 13.02.2015 r.,(...))).
W orzeczeniach Sądu Najwyższego wprost odnoszono się również do konstytucyjnego i prawnomiędzynarodowego aspektu związanego z ochroną sfery prawnej właściciela (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.11.2017 r.,(...)). W szczególności Sąd Najwyższy wskazał, że pogląd dopuszczający nabycie - przed dniem wejścia w życie
art. 305
(
1)i n. k.c.regulujących służebność przesyłu - służebności gruntowej umożliwiającej posadowienie na nieruchomości urządzeń energetycznych wchodzących w skład sieci, a także ich eksploatację i konserwację, opiera się na wykładni zgodnej ze współcześnie akceptowanymi metodami interpretacji tekstu prawnego i nie ma „prawotwórczego” charakteru. Wymaganie zwiększenia użyteczności nieruchomości (
art. 285 § 2k.c.) należało w tym przypadku oceniać przez pryzmat funkcjonalności przedsiębiorstwa, którego elementami są nieruchomości. Wykładnia prawa, jako czynność odtwórcza i rekonstrukcyjna, ma co do zasady zawsze skutek deklaratywny, co nie może być utożsamiane z naruszeniem zakazu retroaktywności, choć orzecznictwo dopuszcza niekiedy wyjątki, pozwalające na ograniczenie jej czasowych skutków. Dopuszczenie możliwości nabywania, w tym przez zasiedzenie, służebności odpowiadającej rolą służebności przesyłu, nie stanowiło zatem kreacji nowegoprawa rzeczowegoo charakterze bezwzględnym i to ze skutkiem „wstecznym”. Oparte było natomiast - w zakresie nabycia przez zasiedzenie - na stosowanym wprost
art. 292k.c.Zgodność nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie z
art. 64 ust. 3Konstytucji RPpotwierdzono w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25.05.1999 r.,
SK 9/98
, OTK-A 1999, nr 4, poz.(...)), podobnie jak instytucji zasiedzenia in genere (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14.12.2005 r.,
SK 61/03, OTK-A 2005, nr 11, poz. 136).
Sąd Najwyższy odnosząc omawianą materię doProtokołu nr (...)do EKPCz zauważył, że decyzją Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 17 maja 2016 r. Nr(...),P.i inni przeciwko Polsce, Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał za niedopuszczalne połączone skargi oparte na zarzucie naruszeniaart. 1 Protokołu nr (...)do EKPCz na skutek pozbawienia skarżących orzeczeniami sądów krajowych prawa do wynagrodzenia w związku z ograniczeniami prawa własności wynikającymi z posadowienia na ich nieruchomościach urządzeń przesyłowych. Trybunał przyjął, po analizie wykładni przyjętej przez sądy krajowe, że skarżący nie legitymowali się dostatecznie ukształtowanym uprawnieniem, aby uznać, że orzeczenia sądów polskich stwierdzające m.in. zasiedzenie służebności, stanowiły ingerencję w prawo do poszanowania mienia w rozumieniu tego postanowienia (por. też co do instytucji zasiedzenia w ogólności wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Wielka Izba) z dnia 30 sierpnia 2007 r.,(...), J.A.P.(O.).Ltd i (...).A.P.(O.).(...) Ltdprzeciwko Zjednoczonemu Królestwu,(...)(...)i decyzję Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 29 czerwca 2009 r. Nr(...),M. W.przeciwko Polsce).
Sąd Okręgowy w pełni akceptuje przywołane wyżej poglądy orzecznictwa i przyjmuje je za własne. W konsekwencji, rozważane zarzuty należało uznać za nieuzasadnione.
Kolejne zarzuty apelacji dotyczyły naruszenia prawa materialnego, tj. art. 292 w zw. zart. 172 i art. 352 § 1 k.c.poprzez uznanie, że doszło do zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu w sytuacji niewypełnienia przesłanki ciągłego władania nieruchomością i przez uznanie, że ciągłość posiadania służebności nie stanowi przesłanki zasiedzenia. Odnosząc się do tego zarzutu Sąd Okręgowy wskazuje, że z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia nie wynika, by Sąd I instancji uznał, że ciągłość posiadania rozumiana jako nieprzerwane posiadanie przez wymagany ustawowo okres, nie stanowi przesłanki zasiedzenia. Sąd Rejonowy wskazał jedynie, że posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły lecz stosownie do potrzeb (stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 04.10.2006 r.,(...); podobnie: postanowienie Sądu Najwyższego z 07.10.2016 r.,(...)). Chodzi zatem o wykonywanie czynności związanych z korzystaniem z urządzenia przesyłowego posadowionego na cudzej nieruchomości w granicach odpowiadających służebności, co do których nie ma wymogu ciągłego ich wykonywania, lecz stosownie do potrzeb, jakie wiążą się z tymi urządzeniami. W okolicznościach niniejszej sprawy z materiału dowodowego przy tym jednoznacznie wynikało, że urządzenia posadowione na nieruchomości wnioskodawcy były od czasu ich posadowienia nieprzerwanie do chwili obecnej wykorzystywane dla obsługi zelektryfikowanej linii kolejowej, zatem w sposób ciągły przez okres potrzebny do zasiedzenia miało miejsce posiadanie służebności gruntowej o treści służebności przesyłu. Wnioskodawca ograniczył się do ogólnikowego zarzucenia niewykazania ciągłości posiadania, ignorując zeznania świadków, którzy potwierdzili nieprzerwane korzystanie przezprzedsiębiorstwo (...)(później zaś uczestnika) z urządzeń elektroenergetycznych, których dotyczy sprawa, wykorzystywanie ich dla ruchu kolejowego, w tym wykonywanie takich czynności, jak oględziny linii i ich okresowe przeglądy. Dodatkowo na korzyść zasiadującego przemawiało domniemanie ciągłości posiadania ustanowione wart. 340 k.c., które nie zostało przez wnioskodawcę obalone. Wręcz przeciwnie - Sąd Okręgowy zauważa, że sam wnioskodawca wskazywał w toku sprawy, iż urządzenia przesyłowe znajdujące się na jego nieruchomości funkcjonują cały czas od momentu ich wybudowania (k. 456).
Apelujący podniósł, że Sąd Rejonowy niezasadnie przyjął, iż uczestnik(...)miał wolę wykonywania ograniczonegoprawa rzeczowegow postaci służebności gruntowej, w sytuacji, gdy w istocie uczestnik miał wolę wykonywania decyzji administracyjnej, o czym świadczy powołanie się w nin. sprawie na zarzut posiadania prawa do korzystania z nieruchomości wnioskodawcy wynikający zart. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.
Przede wszystkim należy sprostować wywody apelującego wskazując, że według stanowiska Sądu I instancji to nie uczestnik lecz jego poprzednik prawny zasiedział służebność gruntową o treści służebności przesyłu, zatem w odniesieniu do tegoż poprzednika należało rozważać woli wykonywania służebności. Niezależnie od tego, przywołany zarzut był bezzasadny. Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie stanowisko orzecznictwa, iż władanie przez przedsiębiorstwo państwowe cudzą nieruchomością w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu lub służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, w błędnym przekonaniu, że jest ono wykonywane na podstawie decyzji wydanej w oparciu oart. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości(t.j. Dz.U. z 1974 r., nr 10, poz. 64 ze zm.), może prowadzić do zasiedzenia takiej służebności (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15.02.2017 r.,(...)oraz w wyroku z dnia 13.07.2017 r.,(...)).
Decyzja administracyjna wydana na podstawie art. 35 § 1 i 2 powyższej ustawy niewątpliwie stanowi skuteczną wobec właściciela nieruchomości podstawę prawną do korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z cudzej nieruchomości w celu posadowienia oraz konserwacji i utrzymania urządzeń przesyłowych (porównaj uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 08.04.2014 r.,(...)). Jednakowoż w niniejszej sprawie nie zostało wykazane, że decyzja taka została wydana w odniesieniu do nieruchomości wnioskodawcy, na której posadowione są linie elektroenergetyczne. Uczestnik, choć w odpowiedzi na wniosek podniósł, że inwestycja w postaci budowy linii przesyłowych była prowadzona na podstawie decyzji, o której mowa w art. 35 ustawy z 12 marca 1958 r., nie przedłożył rzeczonej decyzji ani nie przedstawił wniosków dowodowych, które zmierzałyby do wykazania, że taka decyzja została wydana. Należało więc przyjąć brak decyzji administracyjnej, o której stanowi art. 35 przywołanej ustawy.
Jak podniósł Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowieniu z dnia 15.02.2017 r.,(...), z uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 08.04.2014 r.,(...)wynika, iż jeżeli przedsiębiorstwo państwowe wykonuje uprawnienia do władania cudzą nieruchomością w zakresie wynikającym z decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy wywłaszczeniowej z 1985 r., to znaczy, że posiada tytuł prawny do ich wykonywania, a więc posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości w zakresie określonym w tym przepisie. Wykonywanie tych uprawnień na takiej podstawie nie może zatem prowadzić do zasiedzenia służebności przesyłu lub służebności gruntowej odpowiadającej takiej służebności, bowiem wykonywanie uprawnień na podstawie decyzji administracyjnej przewidzianej w art. 35 ww. ustawy nie jest posiadaniem w rozumieniu prawa cywilnego. Należy jednak podkreślić, że stanowisko to można odnieść jedynie do sytuacji, gdy władanie cudzą nieruchomością przez przedsiębiorcę ma podstawę prawną w decyzji administracyjnej wydanej w tym przedmiocie, dotyczącej tej nieruchomości, którą przedsiębiorca włada. Tylko bowiem wówczas włada on nieruchomością w oparciu o administracyjny tytuł prawny upoważniający go do władania nieruchomością w tym zakresie. Jeżeli jednak przedsiębiorca nie dysponuje decyzją administracyjną wydaną na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy wywłaszczeniowej z 1958 r., obejmującą nieruchomość, o którą toczy się sprawa z wniosku właściciela o ustanowienie służebności przesyłu, to należy uznać, że nie powstał administracyjny tytuł prawny do korzystania z tej nieruchomości i przedsiębiorca zajął ją i włada bez takiej podstawy prawnej. A skoro brak również podstawy w postaci umowy zawartej z właścicielem, władanie pozbawione jest tytułu prawnego i odbywa się jedynie na podstawie stanu faktycznego korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności, co może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, a od 2008 r. - służebności przesyłu, przy spełnieniu pozostałych przesłanek zasiedzenia.
Sąd Najwyższy podkreślił w przywołanym orzeczeniu, że błędne przekonanie posiadacza służebności, że przysługuje mu tytuł prawny do władania nieruchomością w zakresie służebności w postaci decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 35 cyt. ustawy, nie wyklucza przyjęcia, że posiadał on nieruchomość w takim zakresie i w taki sposób w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność w rozumieniu cywilnoprawnym. Nie można bowiem przyjmować z jednej strony, że korzystanie z cudzej nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej przewidzianej w art. 35 ust. 1 i 2 ustawy wywłaszczeniowej z 1958 r. wyłącza możliwość zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu ewentualnie służebności przesyłu i z drugiej strony, że także brak takiej decyzji wyłącza możliwość zasiedzenia tej służebności, jeżeli przedsiębiorstwo pozostawało w błędnym przekonaniu, iż korzysta z nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej, która jednak w rzeczywistości nie obejmowała tej nieruchomości. Jeśli zatem sposób władania przez przedsiębiorstwo państwowe cudzą nieruchomością odpowiadał treści służebności przesyłu albo służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, to spełniał cechy posiadania prowadzącego do zasiedzenia takiej służebności, a okoliczności uzyskania władania nieruchomością w takim zakresie i przekonanie władającego, że włada nią w na podstawie decyzji administracyjnej, nie wyłączają możliwości oceny tego władania jako odpowiadającego sposobowi korzystania z nieruchomości przez osobę, której przysługuje służebność.
Podzielając powyższe stanowisko i uwzględniając okoliczność, że decyzja, o której stanowił art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. nie została wydana co do nieruchomości wnioskodawcy, należało w świetle materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie uznać, żeprzedsiębiorstwo państwowe (...)korzystało z nieruchomości objętej wnioskiem, dla potrzeb eksploatacji urządzeń przesyłowych posadowionych na tej nieruchomości, bez rzeczywistego tytułu prawnego (brak takiego tytułu przyjmował też wnioskodawca, skoro wzywając do zawarcia umowy wskazywał na władanie nieruchomością przez uczestnika bez tytułu prawnego). Korzystanie to odpowiadało korzystaniu w zakresie i w sposób, w jaki czyniłaby to osoba mająca prawo służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, co wskazuje na posiadanie takiej służebności (art. 352 k.c.). Sąd Okręgowy zauważa przy tym, że posiadanie służebności gruntowej o treści odpowiadającej treści służebności przesyłu oraz służebności przesyłu jest posiadaniem zależnym (art. 336 k.c.). Chodzi w tym wypadku o władanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe cudzym gruntem w zakresie niezbędnym do korzystania z urządzenia przesyłowego - w takim zakresie i w taki sposób, jak by to czyniła osoba, której przysługuje ograniczoneprawo rzeczowe(tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12.02.2015 r.,(...)oraz postanowieniu z dnia 13.01.2016 r.,(...)). Do zasiedzenia służebności nie ma zastosowania wymaganie posiadania samoistnego – przepisy o posiadaniu rzeczy stosuje się w tym wypadku, zgodnie zart. 352 § 2 k.c., tylko odpowiednio (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31.05.2006 r.,(...); postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.02.2010 r.,(...)).
Apelujący nie wykazał, aby posiadanie przedsiębiorstwa państwowego nie było posiadaniem odpowiadającym treści służebności gruntowej takiej jak służebność przesyłu i z jakiego powodu, w szczególności, aby korzystanie z nieruchomości odpowiadało korzystaniu z innego prawa i jakiego konkretnie.
Nie zasługiwał na uwzględnienie zgłoszony w apelacji zarzut naruszenia wskazanych w jej treści przepisów prawa materialnego i procesowego poprzez przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że doszło do spełnienia przesłanek zasiedzenia. Apelujący – poza już omówioną wcześniej kwestią ciągłości posiadania – podważał stanowisko Sądu I instancji odnośnie daty początkowej biegu terminu zasiedzenia, wskazując, że z materiału dowodowego nie wynika, kiedy wybudowano urządzenia na nieruchomości wnioskodawcy ani kiedy rozpoczęto ich eksploatację. Podważał nadto zasadność przyjęcia przez Sąd Rejonowy dobrej wiary.
Odnosząc się do tych zarzutów Sąd Okręgowy zauważa, że Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął początek biegu terminu zasiedzenia. Wbrew stanowisku apelacji, z materiału dowodowego wynikało, że linie na nieruchomości objętej wnioskiem zostały nie tylko że pobudowane, ale również włączone do eksploatacji, najpóźniej w grudniu 1976 r. Zarówno linie energetyczne(...)C.i(...)P. K., jak i linieK.–P.iK.–K.(tzw. linie(...)) służyły i służą zapewnieniu zelektryfikowanego ruchu kolejowego. Te dwie pierwsze linie to linie zasilające podstację trakcyjną, dwie pozostałe linie służą do zasilania urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Świadkowie zeznający w sprawie, pracownicy(...)w latach 70-ych XX wieku, wskazywali na rok 1975 lub 1976 jako rok pobudowania ww. linii. Nadto podawali, że pierwszy pociąg elektryczny przejechał w grudniu 1976 r. Skoro taki przejazd miał wówczas miejsce, wskazane linie - jako niezbędne do zapewnienia prądu w sieci obsługującej pociągi, jak i sterowania ruchem kolejowym - musiały już istnieć i być eksploatowane przez(...). Zeznania świadków są wiarygodne z racji tego, że jak już wspomniano, w okresie, o którym mowa, pracowali na kolei, niektórzy z nich zajmowali sią tą konkretnie podstacją, zatem uzasadnione było posiadanie przez nich wiadomości, które uczynili przedmiotem swych zeznań. ŚwiadekG. K.nadto zeznał, że brał osobiście udział w przejeździe pierwszego pociągu elektrycznego na trasieP.–I.w grudniu 1976 r. Drugi ze świadkówJ. M. (2)brał udział w 1977 r. w pracach kończących związanych z podstacją wK.i w lipcu 1977 r. jechał pociągiem elektrycznym doI.na tej właśnie trasie. Świadkowie zatem mają osobiste doświadczenia, potwierdzające funkcjonowanie urządzeń elektroenergetycznych, których dotyczy nin. sprawa. Z zeznań świadków wynikało nadto, że od uruchomienia pierwszego przejazdu pociągu elektrycznego, linia kolejowa na tej trasie jest cały czas, nieprzerwanie eksploatowana, co też świadczy o ciągłości posiadania służebności. Zeznania świadków co do okresu budowy linii korespondują z dokumentami złożonymi przez uczestnika, tj. decyzją zatwierdzającą plan realizacyjny linii zasilającej podstację trakcyjnąK.ze stacji energetycznej 110/15kVC., która wydana została 30 września 1975 r. oraz protokołami przekazania środka trwałego, tj. obu linii zasilających(...)z dnia 30 września 2001 r., w których wskazano datę budowy urządzenia(...)K.(...)K.i(...)C.(...)K.(oznaczona jako: rok produkcji) na 1975 r. Prawdą przy tym jest, co wskazywano w apelacji, że w przywołanej decyzji nie wymienia się nieruchomości wnioskodawcy, niemniej jednak opis linii w niej zamieszczony, podobnie jak oznaczenie urządzeń w ww. protokołach pozwalają na wniosek, że dokumenty te dotyczą linii stanowiących przedmiot sprawy.
Materiał dowodowy wskazuje zatem, że na datę 21 listopada 1978 r., w której Skarb Państwa przeniósł własność nieruchomości, na której posadowiono urządzenia przesyłowe eksploatowane przez(...), na rodziców wnioskodawcy, urządzenia te były już pobudowane i były wykorzystywane przezprzedsiębiorstwo (...)na potrzeby ruchu kolejowego.
Wskazywany w apelacji dowód w postaci zeznań świadkaP. M.nie obala powyższych wniosków. Świadek urodzony w roku 1970 niewątpliwie nie uczestniczył w zdarzeniach, o których zeznawali pozostali świadkowie. Jego wiedza o liniach będących przedmiotem sprawy opierała się na dokumentach, a własne spostrzeżenia co do funkcjonowania urządzeń przesyłowych, ich konserwacji, napraw, oględzin posiadał od roku 1992, czyli do rozpoczęcia pracy w energetyce. Świadek przyznał, że nie może powiedzieć, kiedy powstały istotne dla sprawy linie. Trudno zaś wywodzić z wypowiedzi świadka, który podał, że zasada jest taka, iż najpierw buduje się(...), następnie tworzy się do tego poszczególne linie oraz że linie z tym związane mogą powstać w okresie późniejszym niż(...)że linie na nieruchomości wnioskodawcy nie były eksploatowane od 1976 r., tak jak wskazano to w apelacji. Wypowiedź świadka tu przywołana w żaden sposób nie podważa zeznań pozostałych świadków o okresie budowy linii elektroenergetycznych, a zwłaszcza o tak istotnej okoliczności, jak data uruchomienia pierwszego przejazdu pociągu elektrycznego na trasieP.-I.obsługiwanej przez rzeczone linie.
Dodać wypada ubocznie, nawiązując do argumentacji apelującego, że w orzecznictwie prezentowany jest pogląd, który Sąd Okręgowy podziela, iż już z zajęciem przez przedsiębiorcę oznaczonej części nieruchomości i rozpoczęciem prac związanych z wznoszeniem urządzeń służących do przesyłania energii należy wiązać początek biegu terminu do zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu (ewentualnie służebności przesyłu) – nie zaś dopiero z momentem oddania urządzenia przesyłowego do eksploatacji czy z rozpoczęciem korzystania z niego (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 18.08.2017 r.,(...); z dnia 24.05.2013 r.,(...)V CSK 440/12, LEX nr 1391378; wyrok Sądu Apelacyjnego wG.z dnia 27.03.2014 r., V ACa 103/14, LEX nr 1489055). Zatem w świetle tego stanowiska wystarczające było stwierdzenie, że na dzień 21 listopada 1978 r. była rozpoczęta budowa urządzeń przesyłowych, nie miało zaś znaczenia, kiedy nastąpił przesył energii. W niniejszej sprawie było to jednak o tyle bez znaczenia, że z zeznań świadków jednoznacznie wynikało, że na datę 21 listopada 1978 r. urządzenia były wybudowane i eksploatowane.
Bez znaczenia jest, co podnosił apelujący, że świadkowie nie wskazali konkretnej daty, w jakiej urządzenia zostały wybudowane. Świadkowie wskazali lata, w których linie powstały, a przede wszystkim datę przejazdu pierwszego pociągu elektrycznego – grudzień 1976 r., świadczącego niezbicie o pobudowaniu i eksploatowaniu wspomnianych urządzeń. Konkretna data ich wybudowania (nie wiadomo, czy skarżącemu chodzi o protokolarny odbiór urządzeń, czy jakiś inny moment, np. faktyczne ukończenie budowy) była bez znaczenia, zważywszy, że i tak bieg zasiedzenia nie mógł rozpocząć się do 21 listopada 1978 r., gdy właścicielem nieruchomości, na której znajdują się urządzenia był Skarb Państwa.
Niezrozumiałe jest stanowisko apelacji, że Sąd nie mógł oprzeć się tylko na zeznaniach świadków.Kodeks postępowania cywilnegonie przewiduje w postępowaniu nieprocesowym mającym za przedmiot ustanowienie służebności przesyłu żadnych ograniczeń dowodowych ani z góry określonej gradacji mocy różnych dowodów. Zresztą zarzut apelacji jest o tyle bezzasadny, że Sąd Rejonowy oparł swe ustalenia faktyczne również na złożonych do akt sprawy dokumentach. Nie można przy tym pominąć faktu, że sprawa niniejsza dotyczy zdarzeń sprzed około 40 lat, stąd zaś, jak i z kolejnych przekształceńprzedsiębiorstwa państwowego (...)biorą się trudności w odnalezieniu pełnej dokumentacji dotyczącej prowadzonych wówczas inwestycji. W tej sytuacji dowodzenie przez uczestnika swoich racji przy pomocy innych niż dokumenty środków dowodowych jest zupełnie zrozumiałe i niejednokrotnie jest jedynym sposobem odtworzenia stanu faktycznego związanego w powstaniem urządzeń przesyłowych. Podkreślić niezależnie od powyższego należy, że wnioskodawca w apelacji nie podważył prawdziwości zeznań przesłuchanych świadków i tym samym poczynionych w oparciu o takie dowody ustaleń faktycznych. Zarzuty apelacji, że Sąd Rejonowy naruszyłart. 233 § 1 k.p.c.(w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.), gdyż nie dokonał wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, nie wyprowadził z niego wniosków logicznie poprawnych i zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego, były bardzo ogólnikowe, nie poparte żadnymi konkretnymi przykładami zarzucanych nieprawidłowości i jako takie nie zasługiwały na uwzględnienie.
Bezzasadnie też apelujący zarzucał Sądowi Rejonowemu nieprawidłowe przyjęcie dobrej wiary po stronieprzedsiębiorstwa (...). Dobra wiara występuje wówczas, gdy ingerowanie w cudzą własność w zakresie odpowiadającym służebności rozpoczęło się w takich okolicznościach, które usprawiedliwiały przekonanie posiadacza, że nie narusza on cudzego prawa. Dobra lub zła wiara posiadacza jest faktem ustalającym charakter stanu jego świadomości, a na stan świadomości mają wpływ nie tylko okoliczności istniejące w chwili obejmowania nieruchomości w posiadanie lecz również okoliczności istniejące wcześniej, w okresie, gdy nie był jeszcze posiadaczem lecz w innym charakterze władał nieruchomością; także te okoliczności powinny być brane pod uwagę przy ocenie świadomości posiadacza. Dobra wiara polega bowiem na błędnym, lecz usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu o przysługiwaniu posiadaczowi określonego prawa, a okoliczności, które takie przekonanie wywołują mogą istnieć także przed objęciem nieruchomości w posiadanie prowadzące do zasiedzenia. Należy też mieć na uwadze wynikające z przepisuart. 7 k.c.domniemanie dobrej wiary posiadacza (vide: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10.07.2013 r.,(...); z dnia 05.07.2012 r.,(...); z dnia 16.12.2015,(...); dnia 04.06.2014 r., II CSK 520/13).
W niniejszej sprawie nie zostało obalone przez wnioskodawcę domniemanie dobrej wiaryprzedsiębiorstwa (...). Dobra wiara wymienionego tu przedsiębiorstwa - poprzednika prawnego uczestnika postępowania, była uzasadniona świadomością, że przedmiotowe urządzenia przesyłowe zostały zainstalowane w ramach realizacji zadań państwowych, na nieruchomości Skarbu Państwa i za jego zgodą. Zatem ich budowa i korzystanie z nich przez przedsiębiorstwo państwowe były legalne i nie wymagały żadnych dodatkowych czynności prawnych czy administracyjnych dla korzystania przez przedsiębiorstwo z nieruchomości, na której zostały one posadowione, w celu ich eksploatacji; nie napotykały żadnych przeszkód ze strony właściciela nieruchomości. W tym stanie rzeczy brak podstaw do przyjęcia, że w chwili zbycia nieruchomości przez Skarb Państwa na rzecz rodziców wnioskodawcy i zarazem rozpoczęcia posiadania, uczestnik wiedział lub powinien wiedzieć o utracie tytułu do korzystania z gruntu zajętego pod trakcję energetyczną oraz o tym, że eksploatując urządzenia narusza prawa właścicieli gruntu. Brak dowodów na to, by zaistniały jakiekolwiek okoliczności, w tym w postaci zachowania rodziców wnioskodawcy jako nabywców prawa własności nieruchomości, pozwalająceprzedsiębiorstwu (...)wnioskować na datę rozpoczęcia posiadania o utracie uprawnienia do dalszego korzystania z nieruchomości.
Mając na uwadze datę rozpoczęcia posiadania, tj. 21 listopada 1978 r., nadto okoliczność, że posiadanie to wiązało się z korzystaniem z trwałego i widocznego urządzenia (linie napowietrzne, widoczne dla każdego) oraz uwzględniając dobrą wiarę posiadacza, zasadnie Sąd I instancji uznał, że doszło do zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu i że nastąpiło to z dniem 21 listopada 1988 r. Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował 10-letni termin zasiedzenia, powołując w tym zakresie właściwe regulacje prawne. Zarzut apelacji jakoby nie doszło do spełnienia przesłanek zasiedzenia był wobec powyższego bezzasadny.
Rację należy jedynie przyznać apelującemu w zakresie, w jakim podnosił, że skoro zasiedzenie nastąpiło z dniem 21 listopada 1988 r., to z uwagi na wynikającą z obowiązującego wówczasart. 128 k.c.zasadę jednolitej własności państwowej, nabycie służebności nastąpiło nie na rzeczprzedsiębiorstwa (...), które wykonywało posiadanie służebności, lecz na rzecz Skarbu Państwa jako poprzednika prawnego uczestnika. Nie wpływa to jednak na rozstrzygnięcie sprawy, gdyż zasiedzenie takie i tak wykluczało uwzględnienie wniosku o ustanowienie służebności.
Niezasadny był zarzut apelacji dotyczący naruszeniaart. 176 k.c.poprzez doliczenie do okresu zasiedzenia okresu posiadania infrastruktury przez poprzedników prawnych uczestnika przed wprowadzeniem instytucji służebności przesyłu, tj. przed 3 sierpnia 2008 r., jak również poprzez przyjęcie, że doszło do przeniesienia posiadania tej służebności na kolejnych właścicieli infrastruktury (w tym zakresie zgłoszono również niezasadny zarzut naruszeniaart. 245 k.c.w zw. zart. 348 k.c., nie dostrzegając, że pierwszy z przywołanych przepisów dotyczy ustanowienia ograniczonegoprawa rzeczowego, nie zaś przeniesienia posiadania). Zauważyć należy, że Sąd I instancji stwierdził nabycie służebności gruntowej z dniem 21 listopada 1988r., więc w ogóle nie powstała w sprawie kwestia doliczania do posiadania służebności przesyłu okresu posiadania przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Nadto, skoro służebność gruntowa została nabyta w drodze zasiedzenia przez Skarb Państwa, co wiązało się z obowiązującą w dacie upływu terminu zasiedzenia zasadą jednolitej własności państwowej (art. 128 k.c.), to nie mogło być mowy o przenoszeniu posiadania w okresie jego biegu. Posiadanie – jeżeli nawet miałoby być realizowane przez różne przedsiębiorstwa państwowe (co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, bo urządzeniami zarządzało(...)) – było cały czas wykonywane na rzecz tego samego podmiotu – Skarbu Państwa, więc nie miało miejsca przeniesienie posiadania. W okolicznościach sprawy spór mógł jedynie dotyczyć przejścia nabytego już ograniczonegoprawa rzeczowegow drodze sukcesji, nie zaś posiadania prowadzącego do jego nabycia przez zasiedzenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25.05.2016 r.,(...)oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.11.2017 r.,(...)).
Zarzut niewykazania przeniesienia służebności (jako prawa) również pojawił się w apelacji, choć nie w sformułowanych wprost zarzutach, lecz w jej uzasadnieniu. Okazał się on niezasadny. Należy bowiem uznać, że służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu przeszła ze Skarbu Państwa naprzedsiębiorstwo państwowe (...), a następnie z(...)na(...) SA- które to przejścia nastąpiły na podstawie regulacji ustawowych, po czym w drodze przekształceń podmiotowych związanych z powołaniemspółki (...), przeszła następnie na tę spółkę działającą najpierw w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie spółki akcyjnej.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w pełni akceptowanym przez Sąd Okręgowy postanowieniu z dnia 10 listopada 2017 r., sygn.(...), pod rządami zasady jednolitej własności państwowej faktyczne władztwo wykonywane nad nieruchomością przez przedsiębiorstwo państwowe mogło wprawdzie prowadzić do zasiedzenia służebności, nabywcąprawa rzeczowegobył jednak Skarb Państwa. Zmiana tego stanu rzeczy nastąpiła z uchyleniem
art. 128k.c., którego skutkiem było umożliwienie przedsiębiorstwom państwowym nabywania praw do własnego majątku. Nie zmieniała ona jednak statusu ani charakteru uprawnień do mienia pozostającego w zarządzie przedsiębiorstw państwowych, nabytego pod rządami
art. 128k.c.; uprawnionym w tym zakresie był w dalszym ciągu Skarb Państwa.Ustawą z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości(Dz.U. Nr 79,
poz. 464
ze zm., dalej - „u.z.u.g.g.”) prawo zarządu przysługujące przedsiębiorstwom państwowym w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy zostało - z dniem 5 grudnia 1990 r. - przekształcone w prawo użytkowania wieczystego, a w odniesieniu do znajdujących się na tych gruntach budynków, innych urządzeń i lokali - w prawo własności (art. 2 ust. 1 i 2u.z.u.g.g.). Przekształcenie to nie objęło jednak urządzeń przesyłowych (linii energetycznych), które są zbiorem rzeczy ruchomych i nie mogą być traktowane jako urządzenia znajdujące się na gruntach. Nabycie własności tych urządzeń przez przedsiębiorstwo państwowe nastąpiło na podstawie
art. 1 pkt 9ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 1991 r. Nr 2,
poz. 6), przy czym przekształcenie to - odmiennie niż w przypadku „uwłaszczenia” następującego na podstawieart. 2 ust. 1 i 2u.z.u.g.g. - nie znajdowało potwierdzenia w wydaniu decyzji administracyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12.05.2016 r.,
(...)
, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15.02.2017 r.,
(...)). Na tej podstawie na przedsiębiorstwa państwowe przeszły wszystkie te składniki mienia państwowego, pozostające w zarządzie przedsiębiorstwa, które nie zostały objęte art. 2 ust. 1 i 2 u.z.u.g.g.
Jeżeli zatem Skarb Państwa nabył uprzednio służebność odpowiadającą treści służebności przesyłu, w związku z eksploatacją urządzeń przesyłowych, posadowionych na nieruchomości osoby fizycznej i znajdujących się w dyspozycji przedsiębiorstwa państwowego, to służebność ta - jako prawo znajdujące się w zarządzie przedsiębiorstwa i funkcjonalnie związane z działalnością przesyłową - przechodziła na rzecz przedsiębiorstwa jednocześnie z uzyskaniem przezeń praw do infrastruktury przesyłowej, co nastąpiło z wejściem w życie powołanej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. (weszła ona w życie w dniu 7 stycznia 1991 r.). Trudno byłoby przy tym twierdzić, że uprawnienie to – w oderwaniu od praw do urządzeń przesyłowych – pozostało przy Skarbie Państwa i wymagało odrębnego przeniesienia na przedsiębiorstwo lub spółkę Skarbu Państwa powstałą na skutek jego przekształcenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2010 r.,(...)).
Powyższe oznacza, że prawo służebności gruntowej nabyte przez zasiedzenie przez Skarb Państwa, przeszło na mocy ww. ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. naprzedsiębiorstwo państwowe (...), w którego zarządzie pozostawało. Następnie przedsiębiorstwo to zostało przekształcone w spółkę akcyjną Skarbu Państwa, a to na podstawie ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacjiprzedsiębiorstwa państwowego (...)
(...)Zgodnie z art. 2 ust. 2 cyt. ustawy,spółka (...) S.A.wstąpiła we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było(...), bez względu na charakter prawny tych stosunków, jeżeli przepisy nie stanowiły inaczej. Niewątpliwie w świetle przywołanej regulacji, sukcesja związana z tym przekształceniem objęła też prawo służebności gruntowej, którąprzedsiębiorstwo (...)nabyło z mocy wcześniej wymienionej ustawy z 20 grudnia 1990 r. Następnie - na co wskazują protokoły przekazania środka trwałego z dnia 30 września 2001 r. oraz z odpis pełny KRS uczestnika- (...) S.A.utworzyła spółkę podfirmą (...) spółka z o.o.Upoważnienie do tego stanowił(...)przywołanej ustawy z dnia 8 września 2000 r., zgodnie z którym(...) S.A.może tworzyć spółki w celu prowadzenia działalności innej niż określona w art. 14 i 15 (czyli innej niż działalność przewozowa i zarządzanie liniami kolejowymi). Spółka ta została powołana dla prowadzenia działalności polegającej przede wszystkim na wytwarzaniu i dystrybucji energii elektrycznej i w związku z tym(...) SA(jako jedyny akcjonariusz) przeniosło na nią część swojego majątku niezbędną do wykonywania tego zadania, w tym m.in. majątek należący do Dyrekcji(...)wP., obejmujący linie, których dotyczy niniejsza sprawa i w konsekwencji, nierozerwalnie związaną z korzystaniem z nich służebność przesyłu. Spółka została następnie w 2009 r. przekształcona w spółkę akcyjną (jest to obecny uczestnik postępowania), która wstąpiła w ogół praw i obowiązków po swoim poprzedniku, tj.(...) spółka z o.o.Z powyższego wynika, że sukcesja związana z regulacjami ustawowymi oraz kolejnymi przekształceniami podmiotowymi obejmowała prawo służebności gruntowej nabytej przez zasiedzenie w 1988 r. przez Skarb Państwa i prowadziła do jego nabycia przez uczestnika.
Nieuzasadniony okazał się zarzut nierozpoznania istoty sprawy, którego przejawu skarżący upatrywał w zaniechaniu zbadania przez Sąd Rejonowy zakresu uprawnień, które składały się na treść ewentualnie zasiedzianej służebności i ustalenia, w jakim stopniu zasiedziane prawo odpowiada służebności przesyłu, o ustanowienie której wniósł wnioskodawca. Apelujący zarzucił, że Sąd nie zbadał szerokości strefy zasiedzianej służebności ani uprawnień składających się na tę służebność. Podniósł, że nawet, gdyby uznać, że doszło do zasiedzenia służebności, to zasiedziane mogło zostać jedynie prawo do posadowienia i eksploatacji przedmiotowej linii, polegające wyłącznie na przesyle energii. Uczestnik nie wykazał natomiast, by pozostałe uprawnienia weszły w zakres zasiedzianej służebności, np. prawo do modernizacji linii czy istnienie ograniczeń w strefie ochronnej. Zdaniem apelującego, nawet gdyby Sąd stwierdził zasiedzenie w strefie węższej, to w pozostałym zakresie zgłoszonym przez wnioskodawcę sąd może ustanowić służebność.
Odnosząc się do tego zarzutu Sąd Okręgowy zauważa, że kwestia zasiedzenia służebności była w niniejszej sprawie oceniana wyłącznie jako przesłanka przy badaniu zasadności wniosku właściciela nieruchomości o ustanowienie służebności przesyłu. W takiej sytuacji nie jest potrzebne precyzyjne określenie granic służebności, której zasiedzeniem broni się uczestnik postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 08.09.2016 r.,(...)). Istotne jest natomiast zbadanie, czy przedsiębiorca dysponuje tytułem prawnym do korzystania z urządzeń posadowionych na nieruchomości, stwierdzenie tego tytułu pociąga bowiem za sobą odpadnięcie jednej z przesłanek zasadności wniosku o ustanowienie służebności przesyłu, jaką jest konieczność jej ustanowienia do korzystania z urządzeń przesyłowych (art. 305(
2)§ 2 k.c.). Ocena, że ustanowienie służebności przesyłu nie jest konieczne, nie jest przy tym uwarunkowana stwierdzeniem, że tytuł, którym dysponuje przedsiębiorca, dokładnie pokrywa się z granicami służebności przesyłu, do której ustanowienia zmierza wnioskodawca (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.11.2017 r.,(...)).
Nawiązując do argumentacji zamieszczonej w uzasadnieniu apelacji Sąd Okręgowy zauważa nadto, że zakres, w jakim następuje zasiedzenie służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu, nie musi ograniczać się w świetle
art. 292k.c.do pasa gruntu biegnącego pod linią elektroenergetyczną i wokół słupów. O zakresie tym decyduje zakres faktycznego władztwa, które dało podstawę do stwierdzenia zasiedzenia, oceniany z uwzględnieniem tego, że korzystanie zgodnie z przeznaczeniem z urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomości wiąże się z potrzebą wkraczania na nieruchomość w celu utrzymywania ich w zdatności do użytku, chociażby potrzeba taka aktualizowała się rzadko. Z kolei ograniczenia w strefie ochronnej dotyczące właściciela nieruchomości, np. w zakresie jej zabudowy, nie są objęte treścią służebności. Służebność gruntowa pełniąca rolę służebności przesyłu, jak i służebność przesyłu unormowana wart. 305(
1)k.c., ma charakter czynny, obejmuje zatem uprawnienie do określonych działań dotyczących nieruchomości obciążonej, w szczególności do utrzymywania posadowionych na nieruchomości urządzeń i korzystania z nich zgodnie z ich przeznaczeniem. Nie obejmuje natomiast innych ograniczeń własności związanych z oddziaływaniem linii elektroenergetycznych . Ograniczenia te są niezależne od tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, na której posadowione są urządzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1011.2017 r.,(...)). Z tego względu stanowisko apelującego jakoby zasiedziana służebność obejmowała wyłącznie prawo do przesyłu energii (już np. bez możliwości konserwacji urządzeń) oraz by kwestia braku ustalenia ograniczeń w strefie ochronnej oznaczała nierozpoznanie istoty sprawy, nie zasługiwało na aprobatę.
W niniejszej sprawie uznać należało, że uprawnienia, które uzyskał poprzednik prawny uczestnika w drodze zasiedzenia, statuują dla uczestnika wystarczający tytuł prawny, aby ustanowienie służebności przesyłu stało się zbyteczne. Odpowiadają one dotychczasowemu korzystaniu z nieruchomości przez poprzedników prawnych uczestnika i przez niego samego, realizowanemu od kilkudziesięciu lat jako uzasadnione potrzebami konkretnego urządzenia przesyłowego. Ocena ta nie została skutecznie podważona w apelacji.
Mając to wszystko na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawieart. 385 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.oddalił apelację.
O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawieart. 520 § 3 k.p.c.W postępowaniu nieprocesowym zasadą jest, że każdy z uczestników ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie -art. 520 § 1 k.p.c.Reguła ta doznaje jednak ograniczeń w sytuacjach określonych wart. 520 § 2 i § 3 k.p.c.W niniejszej sprawie, zważywszy na okoliczność, że interesy uczestników były niewątpliwie sprzeczne - wnioskodawca domagał się ustanowienia służebności za wynagrodzeniem, uczestnik zaś oddalenia wniosku z uwagi na zasiedzenie służebności - przy czym apelacja wnioskodawcy została oddalona, ziściły się przesłanki zart. 520 § 3 k.p.c., uzasadniające zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika zwrotu kosztów za postępowanie apelacyjne. Na koszty te złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika uczestnika w wysokości 240 zł, ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015.1800 ze zm.).
SSO A. Paszyńska-Michałowska SSO Brygida Łagodzińska SSO Andrzej Adamczuk | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Poznaniu
date: '2018-04-27'
department_name: XV Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Anna Paszyńska-Michałowska
- Brygida Łagodzińska
- Andrzej Adamczuk
legal_bases:
- art. 172 i art. 352 § 1 k.c.
- art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania
nieruchomości
- art. 520 § 2 i § 3 k.p.c.
- § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
- art. 2, art. 21 ust 1-2, art. 31 ust. 2-3, art. 32 ust. 1-2, art. 37 ust. 1-2 i
art. 64 ust. 1-3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- art. 175 Prawa Rzeczowego
- art. 2 ust. 1 i 2
recorder: protokolant sądowy Magdalena Piechowiak
signature: XV Ca 1380/17
``` |
155005300000503_I_C_000364_2014_Uz_2014-05-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 364/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 kwietnia 2014 r.
Sąd Rejonowy w Zgorzelcu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Krzysztof Skowron
Protokolant: Ewelina Urbańska
po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r.
wZ.
sprawy z powództwa Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego weW.
przeciwkoJ. S.
o zapłatę
powództwo oddala.
Sygn. akt I C 364/14
UZASADNIENIE
I. Stanowiska stron.
1.Powód, Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty weW.(dalej: Prokura(...)), wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanegoJ. S.kwoty 15.135,72 zł (tytułem niespłaconej pożyczki i skapitalizowanych odsetek) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (17 lutego 2014 r.) do dnia zapłaty i kosztami procesu.
2.Pozwany,J. S., wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucił, że nie posiada zadłużenia u powoda.
II. Stan faktyczny.
W lutym 2013 r. Prokura(...)nabył od(...) Banku (...) S.A.weW.szereg wierzytelności; jedną z nich miała być wierzytelność wobecJ. S.w łącznej kwocie 14.236,64 zł (w tym 8.808,29 zł należności głównej).
III. Dowody i ich ocena; podstawa prawna rozstrzygnięcia.
1.Ustalenia faktyczne zostały dokonane na podstawie dokumentów wymienionych w postanowieniu dowodowym z 16 kwietnia 2014 r. (k 24).
2.Dołączony do pozwu wyciąg z ksiąg rachunkowych Prokury(...)nie miał w sprawie mocy prawnej dokumentu urzędowego (art. 194 ust. 2 ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych). Wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu o braku zadłużenia, powód powinien był zatem udowodnić prawdziwość zawartych w tym dokumencie informacji (art. 253 k.p.c.). Żaden z pozostałych przedłożonych dokumentów (umowa przelewu wierzytelności, zawiadomienie o długu) nie pozwalał na ich weryfikację (dokumenty te miały zresztą również charakter dokumentów prywatnych i podlegały takim samym rygorom dowodowym jak wyciąg z ksiąg rachunkowych). W efekcie nie można było stwierdzić, czy pozwanego w ogóle łączyła jakaś umowa ze zbywcą wierzytelności ((...) Bankiem (...) S.A.weW.), ani tym bardziej, w jakiej wysokości wierzytelność miałaby z tego tytułu aktualnie przysługiwać powodowi. W takich warunkach powództwo podlegało oddaleniu jako nieudowodnione (art. 6 k.c.; por. też wyrok SN z 12 lipca 2006 r., V CSK 187/06). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Zgorzelcu
date: '2014-04-16'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Krzysztof Skowron
legal_bases:
- art. 194 ust. 2 ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych
- art. 253 k.p.c.
- art. 6 k.c.
recorder: Ewelina Urbańska
signature: I C 364/14
``` |
155515350001503_III_Ns_000461_2016_Uz_2017-03-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ns 461/16
POSTANOWIENIE
Dnia 25 stycznia 2017 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Irma Lorenc
Protokolant:
sekr. sądowy Anna Gnidzińska
po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2017 r. w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z wnioskuM. K. (1)
z udziałemM. K. (2)
o podział majątku wspólnego
postanawia:
I
ustala, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcyM. K. (1)i uczestniczkiM. K. (2)wchodzą:
1
nieruchomość stanowiącalokal mieszkalny nr (...)położony wS.przyul. (...), dla którego Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...)wraz z udziałem wynoszącym 8.690/2.164.750 w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, dla której Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...)– o wartości 220.000 zł (dwieście dwadzieścia tysięcy złotych),
2
nieruchomość stanowiącalokal mieszkalny nr (...)położony wB.przyul. (...)- Curie 34, dla którego Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...)wraz z prawem użytkowania wieczystego 55/1.330 części gruntu nieruchomości KW nr(...)do dnia 17 lutego 2102 r. i wynoszący 55/.1.330 we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela nieruchomości ze względu na należące do niego nie wyodrębnione lokale, dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...)– o wartości 180.000 zł (sto osiemdziesiąt tysięcy złotych),
3
samochód osobowy markiN. (...)onumerze rejestracyjnym (...)- o wartości 5.000 zł (pięć tysięcy złotych),
4
przyczepa ciężarowa T3 markiT.T.o nazwie(...)onumerze rejestracyjnym (...)– o wartości 4.000 zł (cztery tysiące złotych),
5
statek rekreacyjny o nazwie(...)o numerze identyfikacyjnym kadłuba(...)wyposażony w silnik przyczepny markiH.o wartości 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych);
II
dokonuje podziału majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestniczki w ten sposób, że przyznaje na wyłączną własność wnioskodawcy składniki wymienione w punkcie I podpunktach 1,3,4,5 postanowienia, a na wyłączną własność uczestniczki – składnik wymieniony w punkcie I podpunkcie 2 postanowienia;
III
nakazuje wnioskodawcy, aby wydał uczestniczce lokal opisany w punkcie I podpunkcie 2 postanowienia w stanie wolnym od osób w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia;
IV
nakazuje uczestniczce, aby wydała wnioskodawcy lokal opisany w punkcie I podpunkcie 1 postanowienia w stanie wolnym od osób w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia;
V
ustala, że wnioskodawca poniósł nakłady i wydatki z majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 222.340,12 zł (dwieście dwadzieścia dwa tysiące trzysta czterdzieści złotych dwanaście groszy);
VI
tytułem spłaty zasądza od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 76.670,06 zł (siedemdziesiąt sześć tysięcy sześćset siedemdziesiąt złotych sześć groszy) płatną w terminie ośmiu miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności;
VII
ustala, że wnioskodawca i uczestniczka ponoszą koszty postępowania we własnym zakresie;
VIII
nakazuje zwrócić uczestniczce od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwotę 94 zł (dziewięćdziesiąt cztery złote) tytułem nienależnie uiszczonych kosztów sądowych.
Sygn. akt III Ns 461/16
UZASADNIENIE
Wnioskiem z dnia 4 kwietnia 2016 r.M. K. (1)zażądał podziału majątku wspólnego jego i jego żonyM. K. (2), domagając się ustalenia, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą:
1) prawo odrębnej własnościlokalu mieszkalnego nr (...)położonego wS.przyul. (...), dla którego Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...)wraz z udziałem wynoszącym 8.690/2.164.750 części w częściach wspólnych budynków i urządzeń oraz we własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...)– o wartości 220.000 zł;
2) prawo odrębnej własnościlokalu mieszkalnego nr (...)położonego wB.przy(...), dla którego Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...)wraz z udziałem wynoszącym 55/1.330 części w prawie użytkowania wieczystego działki części gruntu, dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...)– o wartości 180.000 zł;
3) samochód osobowy markiN. (...)onumerze rejestracyjnym (...)rok produkcji 2000- o wartości 5.000 zł;
4) przyczepa ciężarowa(...)markiT.T.o nazwie(...)onumerze rejestracyjnym (...)rok produkcji 2005 – o wartości 4.000 zł;
5) statek rekreacyjny o nazwie(...)o numerze identyfikacyjnym kadłuba(...), rok produkcji 2000 wyposażony w silnik przyczepny markiH.o mocy 36,80 kW- o wartości 20.000 zł
Jednocześnie wnioskodawcaM. K. (1)wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego uczestników poprzez przyznanie na wyłączną własność wnioskodawcy składników wymienionych w punkcie 1, 3, 4 i 5, a na wyłączną własność uczestniczki – składnika wymienionego w punkcie 2. Ponadto, wnioskodawca zażądał ustalenia, że dokonał nakładów i wydatków na majątek wspólny w kwocie 207 559,59 zł oraz zasądzenia od uczestniczki na swoją rzecz stosownej spłaty tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym, płatnej w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia.M. K. (1)wniósł także o nakazania uczestniczce wydania wnioskodawcy lokalu opisanego w pkt 1 w stanie wolnym od osób w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, a także obciążenie uczestników kosztami postępowania po połowie.
W uzasadnieniu wskazano, że małżonkowie zawarli w dniu 7 sierpnia 1998 roku związek małżeński, natomiast wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 16 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie VIII RC 115/13 ustanowiona została między uczestnikami rozdzielność majątkowa z dniem 29 stycznia 2013 r. Z kolei przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygn. akt X RC 455/13 toczy się międzyM. K. (2), aM. K. (1)sprawa o rozwód. Wnioskodawca wyjaśnił, że w trakcie trwania wspólnoty majątkowej – w dniu 16 lipca 2001 r. uczestnicy nabyli spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego nr (...)w budynku wielomieszkaniowym położonym przyul. (...)wS.znajdujące się w zasobachSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wS.. Następnie aktem notarialnym z dnia 3 grudnia 2010 r. Spółdzielnia ustanowiła odrębną własność tego lokalu i przeniosła na rzecz uczestników prawo własności tego lokalu wraz z udziałem w częściach wspólnych budynków i urządzeń oraz we własności gruntu. Jak dalej wskazał wnioskodawca, umową darowizny z dnia 12 marca 2012 r.M. K. (2)darowała do majątku wspólnego, nabyty w drodze dziedziczenia udział w wysokości ½ częścilokalu nr (...), położonego w budynku przy(...)oraz w tym samym dniu uczestnicy nabyli w drodze umowy sprzedaży pozostały udział w tej nieruchomości wynoszący ½ części, jak i ustanowili hipotekę do kwoty 135 000 zł na rzecz(...) Banku (...) S.A., celem zabezpieczenia kredytu w wysokości 90 000 zł, którym uczestnicy sfinansowali zakup udziału w tej nieruchomości.M. K. (1)podał dalej, że w skład majątku wspólnego wchodzi także samochód osobowy markiN. (...)z 2000 r., łódź rekreacyjna o nazwie(...), przyczepa ciężarowa do przewozu tej łodzi oraz silnik zaburtowy markiH..
Wnioskodawca wskazał, że przed zawarciem związku małżeńskiego, w 1997 r. nabył spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego nr (...)położonego przyul. (...)wG., które w dniu 1 grudnia 2000 r. sprzedał za kwotę 145 000 zł, którą to kwotę w całości przeznaczył na zakup spółdzielczego własnościowego prawa dolokalu mieszkalnego nr (...)położonego przyul. (...)wS.. W ocenie wnioskodawcy powyższa kwota stanowi nakład z jego majątku osobistego na majątek wspólny. Jak podał dalejM. K. (1)mieszkanie położone przy ul.(...)wB.jest wynajmowane, a czynsz uzyskiwany z tego tytułu jest w całości przeznaczany na spłatę zaciągniętego przez uczestników kredytu. W związku z faktem, iż jak twierdzi wnioskodawca, kwota uzyskiwana z czynszu najmu nie wystarczała na całą ratę kredytu, musiał on, do czasu ustanowienia rozdzielności majątkowej, dopłacać miesięcznie brakującą kwotę raty kredytu. Wysokość dopłaconej do kredytu kwoty wyniosła według wnioskodawcy 23 367,25 zł i kwota ta w jego ocenie wraz z kwotą 411,84 zł z tytułu ubezpieczenia kredytu, stanowią nakład z jego majątku osobistego na majątek wspólny uczestników.
M. K. (1)jako nakład z majątku osobistego na majątek wspólny wskazał także koszt ubezpieczenia wspólnego samochodu uczestników w kwocie 727 zł oraz podniósł, że od dnia 29 stycznia 2013 r. opłaca wszelkie należności na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wS.związane z lokalem położonym wS.przyul. (...), a opłaty z tego tytułu wyniosły w 2013 r. – 12 268,68 zł, w 2014 r. – 13 677,67 zł, w 2015 r. – 9806,27 zł, a przez pierwsze 3 miesiące 2016 r. – 2 300,88 zł, które to kwoty w jego ocenie stanowią nakład z jego majątku osobistego na majątek wspólny uczestników.
Łączna wskazana przez wnioskodawcę kwota nakładów z jego majątku osobistego na majątek wspólny wynosi 207 559,59 zł i tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym, przy uwzględnieniu tych nakładów,M. K. (1)zażądał zasądzenia spłaty na od uczestniczki w kwocie 69 279,79 zł.
Wnioskodawca wskazał także, iż obecnie zamieszkuje wraz z synem w wynajmowanym lokalu, podczas gdy mieszkanie przyul (...)zajmuje uczestniczka, która nie będzie w stanie samodzielnie do utrzymać, w związku z czym zasadnym jest przyznanie tego lokalu wnioskodawcy z jednoczesnym nałożeniem na uczestniczkę obowiązku wydania tego lokalu.
W pismach z dnia 13 września 2016 r., 19 września 2016 r., 8 listopada 2016 r. i 10 stycznia 2017 r. wnioskodawca wniósł o ustalenie, iż poniósł kolejne nakłady i wydatki z majątku osobistego na majątek wspólny, szczegółowo w pismach tych wskazane, przy czym na rozprawie w dniu 2 listopada 2016 r. pełnomocnik wnioskodawcy cofnął wniosek o rozliczenie wydatku w zakresie zapłaty podatku od nieruchomości za lokal wS.za 2015 r.
Na rozprawie w dniu 28 września 2016 r. uczestniczka oświadczyła, iż nie zgadza się na proponowany przez wnioskodawcę sposób podziału majątku.M. K. (2)oświadczyła ponadto, iż nie kwestionuje wartości składników majątkowych podanych we wniosku, natomiast kwestionuje sam sposób podziału majątku wspólnego proponowany przezM. K. (1), albowiem nie stać jej na żądną spłatę. Wnioskodawca i uczestniczka w toku rozprawy zgodnie oświadczyli, że przedstawiają do podziału jedynie składniki majątkowe wskazane we wniosku, bowiem co do podziału innych składników porozumiały się.
Podczas rozprawy w dniu 2 listopada 2016 r. uczestniczka zarzuciła, że w tym samym czasie co wnioskodawca ona uiszczała również podatek od nieruchomości za lokal wB., opłaty za energię elektryczną i abonament RTV, przy czym podniosła, że wynosi on 22,70 zł miesięcznie. Uczestniczka nie zgodziła się, by te należności rozliczyć jako wydatki wnioskodawcy.
Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2017 r. uczestniczka oświadczyła, że zgadza się na taki sposób podziału majątku wspólnego, że jej przypadnie mieszkanie wB., natomiast jej mężowi mieszkanie wS.. Nie sprzeciwiała się także przyznaniu wnioskodawcy samochodu, przyczepy i łodzi z sinikiem.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 7 sierpnia 1998 r. wnioskodawcaM. K. (1)i uczestniczkaM. K. (2)zawarli związek małżeński, w którym obowiązywał ustrój ustawowej wspólności majątkowej.
Prawomocnym wyrokiem z dnia 16 stycznia 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt VIII RC 115/13 Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie ustanowił rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami z dniem 29 stycznia 2013 r.
Przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygn. akt X RC 445/13 toczy się pomiędzy uczestnikami postępowanie o rozwód.
okoliczności bezsporne, a nadto dowody:
- wyrok z dnia 16.01.2015 r. k. 10
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
W dniu 16 lipca 2001 r. uczestnicy nabyli spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego nr (...)przyul. (...)wS.znajdującego się w zasobachSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wS.. Cena zakupu tego prawa została pokryta kwotą 145.000 zł pochodzącą z dokonanej w dniu 1 grudnia 2000 r. sprzedaży należącego do majątku osobistegoM. K. (1)spółdzielczego własnościowego prawa dolokalu mieszkalnego nr (...)położonego przyul. (...)wG.. Kwota 145.000 zł stanowi nakład wnioskodawcy z majątku osobistego na majątek wspólny.
W dniu 3 grudnia 2010 r. Spółdzielnia ustanowiła prawo odrębnej własności lokalu przyul. (...)wS., które przeniosła na rzecz uczestników wraz z udziałem wynoszącym 8.690/2.164.750 w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, dla której Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...). Dla lokalu tego Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadziksięgę wieczystą nr (...).
Wartość tej nieruchomości wg stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i cen obecnych wynosi 220.000 zł.
okoliczności bezsporne, a nadto dowody:
- umowa sprzedaży z dnia 1.12.2000 r. k. 45-46
- wydruk z kw k. 11-13
- umowa sprzedaży z dnia 16.07.2001 r. k. 14 – 15
- umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia z dnia 3.12.2010 r. k. 16-19
- odpis z kw k. 95
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
Umową darowizny z dnia 12 marca 2012 r.M. K. (2)darowała do majątku wspólnego objętego wspólnością ustawową nabyty w drodze dziedziczenia udział do ½lokalu mieszkalnego nr (...)położonego wB.przy ul.(...). Tego samego dnia uczestnicy nabyli w drodze umowy sprzedaży pozostały udział do ½ części tego lokalu. Dla lokalu tego Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...). Z prawem własności tego lokalu związany jest udział 55/1.330 w prawie użytkowania wieczystego części gruntu nieruchomości KW nr(...)do dnia 17 lutego 2102 r. i wynoszący 55/.1.330 we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela nieruchomości ze względu na należące do niego nie wyodrębnione lokale, dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadziksięgę wieczystą (...).
Na zakup udziału w tej nieruchomości uczestnicy przeznaczyli kwotę 90.000 zł uzyskaną na podstawie umowy kredytu zawartej z(...) Bankiem (...) Spółką AkcyjnąwK.w dniu 19 września 2011 r. Spłatę kredytu zabezpieczono hipoteką do kwoty 135.000 zł na rzecz ww. Banku. Do spłaty na dzień 6 września 2016 r. pozostała kwota 30.148,96 zł.
Wartość tej nieruchomości wg stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i cen obecnych wynosi 180.000 zł.
okoliczności bezsporne, a nadto dowody:
- wydruk z kw k. 20-22
- umowa darowizny z dnia 12.03.2012 r. k. 23-24
- umowa sprzedaży z dnia 12.03.2012 r. k. 25-27
- umowa o kredyt z dnia 19.09.2011 r. k. 28-36
- aneks do umowy z dnia 3.02.2012 r. k. 37
- odpis z kw k. 93-94
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
W dniu 2006 r. wnioskodawca nabył statek rekreacyjny o nazwie(...)o numerze identyfikacyjnym kadłuba(...), w 2007 r. przyczepę ciężarową(...)markiT.T.o nazwie(...)onumerze rejestracyjnym (...)do jego przewozu, a w 2008 r. silnik przyczepny markiH.. Wg stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i cen obecnych wartość statku wraz z silnikiem wynosi 20.000 zł, a przyczepy – 4.000 zł.
W czasie trwania wspólności majątkowej wnioskodawca nabył samochód osobowy markiN. (...)onumerze rejestracyjnym (...), którego wartość na dzień ustania wspólności majątkowej i cen obecnych wynosi 5.000 zł.
Z tych ruchomości korzysta wyłącznie wnioskodawca.
okoliczności bezsporne, a nadto dowody:
- dowód rejestracyjny samochodu k. 38
- umowa sprzedaży z dnia 13.10.2006 r. k. 39-40
- dowód rejestracyjny statku k. 41
- faktura z dnia 9.10.2007 r. k. 42
- dowód rejestracyjny przyczepy k. 43
- umowa sprzedaży z dnia 12.05.2008 r. k. 44
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
Mieszkanie położone przy ul.(...)wB.należało do matki uczestniczki. Od 2012 r. mieszkanie to jest wynajmowane osobom trzecim na podstawie umów najmu zawieranych przezM. K. (1), a czynsz uzyskiwany przez wnioskodawcę z tego tytułu, po potrąceniu należnego podatku dochodowego jest w całości przeznaczany na spłatę zaciągniętego przez uczestników kredytu. Kwoty uzyskiwane z czynszu najmu nie wystarczały na pokrycie pełnych rat kredytu, w związku z czym wnioskodawca od czasu ustanowienia rozdzielności majątkowej co miesiąc dopłacał brakującą kwotę raty. Łącznie w okresie od lutego 2013 r. do stycznia 2017 r. wnioskodawca wydatkował 28.157,45 zł na spłatę kredytu. Ponadto wnioskodawca uiszczał z tytułu ubezpieczenia kredytu w dniach 15 marca 2013 r. , 15 marca 2014 r. , 15 marca 2015 r. i 15 marca 2016 r. kwoty po 102,96 zł, łącznie 411,86 zł. Kwoty te stanowią nakładM. K. (1)z jego majątku osobistego na majątek wspólny uczestników.
M. K. (1)poniósł również wydatek w wysokości 686 zł z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC wspólnego samochodu uczestników.
Wnioskodawca w okresie od lutego 2013 r. do grudnia 2016 r. wydatkował łącznie 43.882,88 zł na pokrycie należności wobecSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wS.z tytułu korzystania z lokalu przyul. (...)wS.. Kwota ta stanowi nakład z jego majątku osobistego na majątek wspólny uczestników.
dowody:
- umowa najmu z dnia 23.08.2012 r. k. 47-49
- umowa najmu z dnia 1.07.2014 r. k. 50-52
- umowa najmu z dnia 6.02.2015 r. k. 53-55
- umowa najmu z dnia 120-124
- historia spłaty kredytu k. 56-57, 119
- potwierdzenia przelewu podatku od przychodów z tytułu najmu k. 125-130, 267-268
- potwierdzenia wpłaty rat kredytu k. 130- 136, 205-206, 262-264
- potwierdzenia przelewu czynszu najmu k. 265,266, 269, 270, 2
- umowa ubezpieczenia k. 57
- zestawienia obciążeń k. 58-80
- zestawienie obrotów na koncie lokalu k. 81
- zestawienie należności z tytułu użytkowania lokalu k. 137, 207-212
- potwierdzenia przelewu opłat eksploatacyjnych k. 138- 142, 271
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
Wnioskodawca opłacił również podatek od nieruchomości za lokal wB.za 2014 r. w kwocie 46 zł, za 2015 r. w kwocie 46 zł i za 2016 r. w kwocie 46 zł, co złożyło się na jego wydatki na majątek wspólny.
Wnioskodawca poniósł wydatek na majątek wspólny płacąc podatek od nieruchomości za lokal wS.za 2014 r. w kwocie 159 zł i za 2016 r. w kwocie 79 zł.
dowody:
- potwierdzenia transakcji k. 148-152
- potwierdzenia transakcji k. 153-154
- potwierdzenia przelewu k. 196, 197, 199
- decyzja z dnia 2.01.2015 r. k. 198
- zaświadczenie k. 229
- potwierdzenia wpłaty k. 233-236
Wnioskodawca ubezpieczył mieszkanie przyul. (...)wS., za co zapłacił składkę w wysokości 200 zł w dniu 18 października 2016 r.
dowody:
- potwierdzenie przelewu k. 213
- umowa ubezpieczenia z dnia 17.10.2016 r. k. 214-215
Wydatki wnioskodawcy z majątku osobistego na majątek wspólny z tytułu abonamentu RTV w 2014 r. wyniosły 130,55 zł, w 2015 r. - 133,40 zł, a w 2016 r. - 227 zł.
dowody:
- historia operacji k. 155-157
- potwierdzenia transakcji k. 158-166, 216-217
- dowody wpłaty k. 240-243
- potwierdzenia przelewu k. 256-260
Wnioskodawca zapłacił za energię elektryczną dostarczaną do mieszkania przyul. (...)wS.19 lutego 2013 r. kwotę 370,57 zł za okres od 6 grudnia 2012 r. do 4 lutego 2013 r., w dniu 11 lipca 2014 r. kwotę 120,35 zł, w dniu 6 sierpnia 2014 r. 22,60 zł, w dniu 18 września 2014 r. 244,40 zł, w dniu 13 października 2014 r. 233,60 zł, w dniu 9 grudnia 2014 r. 268,32 zł, w dniu 17 lutego 2015 r. 208,47 zł, w dniu 25 marca 2015 r. 119,10 zł, w dniu 15 kwietnia 2015 r. 119,10 zł, w dniu 15 maja 2015 r. 46,19 zł, w dniu 16 czerwca 2015 r. 168,51 zł, w dniu 31 sierpnia 2015 r. 156,82 zł, w dniu 30 listopada 2015 r. 122,32 zł, w dniu 23 lutego 2016 r. 216,22 zł, w dniu 4 maja 2016 r. 242,73 zł, w dniu 27 czerwca 2016 r. 165,60 zł, w dniu 26 sierpnia 2016 r. 162,40 zł, w dniu 28 września 2016 r. 123,81 zł, w dniu 24 października 2016 r. 173,32 zł, w dniu 28 grudnia 2016 r. 221,14 zł. Łącznie wydatki z tego tytułu na majątek wspólny z majątku osobistego wnioskodawcy wyniosły 3.135 zł.
Uczestniczka opłaciła inne należności z tego tytułu.
dowody:
- potwierdzenia transakcji k. 167-183, 218
- potwierdzenia przelewu k. 219, 272
- dowody wpłaty i faktury k. 236
Wnioskodawca wraz z synem, któryurodził się w (...)r., wyprowadził się z mieszkania przyul. (...)wS.do wynajmowanego mieszkania.
W mieszkaniu tym pozostała uczestniczka, która nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna w PUP, lecz bez prawa do zasiłku. Uczestniczka utrzymuje się z kwoty 1.000 zł miesięcznie, którą otrzymuje od wnioskodawcy. Korzysta również z pomocy materialnej udzielanej jej przez rodzinę mieszkającą weW..
dowody:
- zeznania wnioskodawcy k. 189
- zeznania uczestniczki k. 190
Sąd zważył, co następuje:
Żądanie wnioskodawcy znajdowało oparcie w treściart. 45 k.r.o.iart. 46 k.r.o.w zw. zart. 1035 k.c.iart. 210 k.c., zgodnie z którymi z chwilą ustania wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej każdy z małżonków jest uprawniony do żądania podziału majątku dorobkowego. Podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej reguluje przepisart. 46 k.r.o., który odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów o dziale spadku, tzn.art. 1035 i 1037 k.c., te zaś, co do kwestii w nich nieuregulowanych, odsyłają dalej do przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, tj.art. 210-221 k.c.Powyższe przepisy stały się podstawą orzekania w niniejszej sprawie.
Definicję majątku wspólnego zawiera przepisart. 31 k.r.o., w którym wskazano, iż dorobek małżonków stanowią przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Majątek wspólny podlegający podziałowi stanowią wchodzące w skład tego majątku rzeczy ruchome i nieruchomości, jak również prawa majątkowe będące dorobkiem małżonków. Podział obejmuje w zasadzie przedmioty majątkowe, które były składnikami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności ustawowej, jednakże uwzględnia się rachunkowo także przedmioty, które zostały bezprawnie zbyte, zniszczone, roztrwonione przez jedno z małżonków. Ustalenie wartości przedmiotów majątku wspólnego następuje według stanu z chwili ustania wspólności ustawowej i według cen z chwili orzekania (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia. 1969 r., III CZP 12/69).
W przedmiotowej sprawie wspólność ustawowa powstała z chwilą zawarcia przez strony w dniu 7 sierpnia 1998 r. związku małżeńskiego, a ustała z dniem 29 stycznia 2013 r. z mocy wyroku z dnia 16 stycznia 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt VIII RC 115/13 przez Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w którym ustanowiono rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami z tą właśnie datą.
Bezsporne w przedmiotowej sprawie było, że w czasie trwania tej wspólności strony nabyły dwie nieruchomości w postacilokalu mieszkalnego nr (...)przyul. (...)wS.znajdującego się w zasobachSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wS.wraz z udziałem wynoszącym 8.690/2.164.750 w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali orazlokalu mieszkalnego nr (...)położonego wB.przy ul.(...)wraz z udziałem wynoszącym 55/1.330 w prawie użytkowania wieczystego części gruntu i we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela nieruchomości ze względu na należące do niego nie wyodrębnione lokale jak również ruchomości - statek rekreacyjny o nazwie(...)wraz z silnikiem przyczepnym matkiH., przyczepę ciężarową T3 markiT.T.o nazwie(...)i samochód osobowy markiN. (...). Tylko te składniki majątku wspólnego strony przedstawiły do podziału, oświadczając na pierwszej rozprawie, że co do pozostałych ruchomości porozumiały się.
Wartość tych składników majątkowych wskazana przez wnioskodawcę nie była przez uczestniczkę kwestionowana, toteż okoliczności w tej mierze uznano za bezsporne i przyjęto, iż wg stanu na dzień ustania wspólności ustawowej i cen obecnych nieruchomość wS.ma wartość 220.000 zł, nieruchomość wB.180.000 zł, samochód osobowy – 5.000 zł, przyczepa – 4.000 zł, a łódź z silnikiem – 20.000 zł.
Mając powyższe na uwadze Sąd dokonał ustaleń jak w pkt I sentencji postanowienia, przy czym opisując nieruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego posłużył się treścią wpisów w księgach wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości, które – zwłaszcza w odniesieniu do opisu nieruchomości wB.– odbiegały od ujętego we wniosku.
Strony były ostatecznie zgodne co do tego, komu mają przypaść poszczególne składniki majątkowe. Wnioskodawca domagał się przyznania ruchomości, a także nieruchomości wS., a uczestniczka wyrażała zgodę na przyznanie nieruchomości wB.. Sąd uznał, iż wyartykułowany przez strony zgodny sposób podziału nie stoi w sprzeczności z ustawą, jak i nie ma na celu obejścia prawa. Sąd wziął pod uwagę, że to wnioskodawca wyłącznie korzysta z samochodu, statku i przyczepy służącej do jego przewozu. Uwzględnił także, że wprawdzie uczestniczka obecnie mieszka w lokalu wS., lecz nie posiada wystarczających środków na jego utrzymanie. Mieszkanie wB.jest lokalem o mniejszej powierzchni, co wiąże się z niższymi wydatkami na jego eksploatację, nadto stanowiło ono w przeszłości własność matki uczestniczki. Uczestniczka nie pracuje, w związku z tym może przeprowadzić się do innego miasta. Z kolei wnioskodawca, po wyprowadzeniu się z tego mieszkania obecnie zamieszkuje wraz z osiemnastoletnim synem stron w wynajmowanym mieszkaniu i pracuje wS.. Biorąc pod rozwagę powyższe postanowiono jak w punkcie II sentencji.
Rozstrzygnięcia zawarte w punktach III i IV sentencji postanowienia znalazły podstawę wart. 567 § 3 k.p.c.w zw. zart. 688 k.p.c.w zw. zart. 624 zd. 1 i 2 k.p.c.Zgodnie z powołanymi przepisami z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do wydania jej przez pozostałych współwłaścicieli, określając stosownie do okoliczności termin wydania. W przedmiotowej sprawie lokal, który przypadł uczestniczce znajduje się we władaniu wnioskodawcy, który oddał tenże lokal w najem, przy czym jego wydanie uzależnione jest od uprzedniego rozwiązania umowy najmu, z kolei lokal, który przypadł wnioskodawcy znajduje się we władaniu uczestniczki. Uwzględniając konieczność rozwiązania umowy najmu przez wnioskodawcę i zachowania w związku z tym okresu wypowiedzenia, Sąd uznał, że odpowiednim, a jednocześnie wystarczającym terminem na wydanie uczestniczce lokalu wB., będzie termin trzymiesięczny, licząc od uprawomocnienia się postanowienia. W konsekwencji uczestniczka w tożsamym terminie winna wydać wnioskodawcy lokal wS..
Bezsporne było, że zgodnie zart. 43 § 1 k.r.o.oboje małżonkowie posiadają równe udziały w majątku wspólnym. Łączna wartość tego majątku to 429.000 zł, a zatem wartość udziału każdego z uczestników to kwota 214.500 zł. Wnioskodawcy przyznano składniki majątkowe o wartości 249.000 zł, a uczestniczce – 214.500 zł, a zatem o wartości o 34.500 zł niższej, przy czym przed ustaleniem wysokości spłaty należało rozstrzygnąć o zgłoszonych przez wnioskodawcę żądaniach z tytułu nakładów i wydatków z jego majątku osobistego na majątek wspólny.
Zgodnie zart. 45 § 1 k.r.o.każdy z małżonków powinien zwrócić nakłady i wydatki poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty . Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny. Z powyższego wynika, że rozliczeń z wydatków i nakładów dokonuje się przy umownym lub sądowym podziale majątku wspólnego.
Zgodnie z treściąart. 33 pkt 1) k.r.o.majątkiem osobistym małżonka są przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, a w świetlepkt 10)przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.
Wnioskodawca wniósł o uwzględnienie w rozliczeniu nakładu w kwocie 145.000 zł na nabycie prawa do lokalu przyul. (...)wS., wskazując, że pochodziła ona z dokonanej w dniu 1 grudnia 2000 r. sprzedaży należącego do jego majątku osobistego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przyul. (...)wG.. Uczestniczka okoliczności podnoszonych przez wnioskodawcę w tym zakresie nie kwestionowała, nadto wartość i pochodzenie tego nakładu wynikała z przedłożonej przez wnioskodawcę umowy sprzedaży z dnia 1 grudnia 2000 r., toteż Sąd uznał, iż w istocie taki nakład został przez wnioskodawcę poniesiony.
M. K. (1)wnosił również o rozliczenie nakładów związanych ze spłatą rat kredytu zaciągniętego przez małżonków na sfinansowanie nabycia udziału w nieruchomości wB.w(...) Bank (...) S.A.wK.oraz ubezpieczenia tego kredytu w kwocie 411,84 zł. Wnioskodawca przedstawił do rozliczenia we wniosku nakłady w wysokości 23.367,25 zł poniesione od dnia 29 stycznia 2013 r. do kwietnia 2016 r., w piśmie procesowym z dnia 13 września 2016 r. nakłady w kwocie 3.308,04 zł poniesione od kwietnia 2016 r. do września 2016 r., w piśmie procesowym z dnia 8 listopada 2016 r. nakłady w kwocie 1.104,48 zł za październik 2016 r. i listopad 2016 r. i w piśmie procesowym z dnia 10 stycznia 2016 r. nakłady w wysokości 911,42 zł za grudzień 2016 r. i styczeń 2017 r.
Wnioskodawca wskazywał, że w okresie od ustania wspólności ustawowej na pokrycie raty kredytu przeznaczał środki pozyskane z czynszu najmu mieszkania wB., pomniejszone o należny od dochodów z tego tytułu podatek, zaś brakującą część pokrywał z dochodów uzyskiwanych w tym okresie. Na poparcie swych twierdzeń przestawił dowody z dokumentów w postaci umów najmu ww. lokalu, potwierdzeń wpłaty podatku, przelewów czynszu, historii spłaty kredytu i potwierdzeń przelewu środków na pokrycie rat.
Jak wynika z historii spłaty kredytu z dnia 18 marca 2016 r., a także § 5 ust. 3 umowy kredytu termin płatności rat kredytowych przypadał na 5. dzień danego miesiąca. Wprawdzie wnioskodawca domagał się uznania za nakład na majątek wspólny kwoty 515,74 zł tytułem dopłaty do raty kredytu w styczniu 2013 r., jednakże zważyć należało, że wymagalność raty za styczeń 2013 r. przypadała w okresie, w którym pomiędzy stronami istniała jeszcze wspólność ustawowa, zaś przedstawiona przez wnioskodawcę historia spłaty kredytu nie dokumentuje żadnej wpłaty pochodzącej ze stycznia 2013 r. Pierwsza spłata ujęta w tym dokumencie miała miejsce 5 lutego 2013 r. i stanowiła ratę za luty 2013 r. Wnioskodawca nie wykazał zatem poniesienia z majątku osobistego wydatku na pokrycie raty kredytu w styczniu 2013 r. , dlatego brak było podstaw do jego uwzględnienia.
Sąd zwrócił uwagę na to, iż wnioskodawca do wyliczenia żądania z tego tytułu za okres od lutego do maja 2013 r. przyjął, iż raty kredytowe wynosiły w tym czasie 1.440,74 zł miesięcznie, mimo że obciążenia kredytowe w tym okresie były większe – w lutym i marcu 2013 r. stanowiły 1.523,09 zł, a od kwietnia do września 2013 r. – 1.472,23 zł. Zważywszy jednak, że Sąd granicami żądania wnioskodawcy był związany, przyjął w tym zakresie taką samą wartość, jak wnioskodawca – 1.440,74 zł. Raty kredytu w tej wysokości spłacane były od października 2013 r. do września 2014 r., następnie od października 2014 r. do marca 2015 r. wynosiły 1.435,29 zł, od kwietnia 2015 r. do września 2015 r. 1.414,37 zł, od października 2015 r. do marca 2016 r. 1.417,42 zł, natomiast od kwietnia 2016 r. do września 2016 r. – 1.416,34 zł (co wynika z historii spłaty z dnia 6 września 2016 r.), a od października 2016 r. do stycznia 2017 r. – 1.417,24 zł (co poparto potwierdzeniami przelewu rat, które w świetle § 5 ust. 6 umowy kredytu pobierane były przez bank ze środków zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo – kredytowym). Wnioskodawca przyjął, iż rata wynosiła w lutym i marcu 2015 r. 1.417,37 zł, zamiast 1.435,39 zł, a zatem wartość niższą, co było dla Sądu wiążące z uwagi na granice żądania. Natomiast od kwietnia 2015 r. do września 2015 r. wnioskodawca przyjął, że raty wynosiły 1.417,42 zł, mimo że płacił wówczas 1.414,37 zł miesięcznie - rata w wysokości 1.417,42 zł była uiszczana dopiero od października 2015 r. , dlatego też za okres od kwietnia 2015 r. do września 2015 r. Sąd przyjął prawidłową kwotę – 1.414,37 zł.
Na podstawie umowy najmu z dnia 23 sierpnia 2012 r. wnioskodawca uzyskiwał w okresie od 1 września 2012 r. do 31 maja 2014 r. czynsz w wysokości 1.000 zł. Następnie otrzymywał czynsz w wysokości 950 zł - w oparciu o umowę najmu z dnia 1 lipca 2014 r. od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r., natomiast na podstawie umów najmu z dnia 6 lutego 2015 r. i 20 kwietnia 2016 r. w tożsamej wysokości – 950 zł, od 1 marca 2015 r. do stycznia 2017 r. Jak wskazał wnioskodawca, po potrąceniu podatku dochód z najmu wynosił od września 2012 r. do maja 2014 r. 925 zł, a od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. i od 6 lutego 2015 r. do stycznia 2017 r. – 865 zł, czego uczestniczka nie kwestionowała. Wprawdzie w lutym 2015 r. wnioskodawca nie uzyskał dochodów z najmu (zgodnie z umową najmu z dnia 6 lutego 2015 r. termin zapłaty I czynszu przypadał na dzień 1 marca 2015 r.), jednak ustalając wysokość swych nakładów wnioskodawca przyjął w tym zakresie dochód w kwocie 950 zł, a tym samym żądał nakładu za ten miesiąc w wysokości niższej, czym Sąd był związany. Ponadto, mimo że raty za grudzień 2016 r. i styczeń 2017 r. wynosiły 1.417,24 zł, a dochody z czynszu najmu - 865 zł, a zatem do dopłaty pozostawała kwota 1.104,48 zł (1.417,24 zł – 865 zł = 552,24 zł x 2), wnioskodawca żądał kwoty 911,42 zł i żądaniem tym Sąd był związany.
Uwzględniając powyższe założenia nakłady z ww. tytułu kształtowały się następująco:
- od lutego 2013 r. do maja 2014 r. po 515,74 zł miesięcznie (1.440,74 zł – 925 zł), tj. 8251,84 zł,
- za czerwiec 2014 r. (brak dochodów z najmu) – 1.440,74 zł,
- od lipca do września 2014 r. po 575,74 zł miesięcznie (1.440,74 zł – 865 zł), tj. 1.727,22 zł,
- od października do grudnia 2014 r. po 570,29 zł miesięcznie (1.435,29 zł – 865 zł), 1.710,87 zł,
- w styczniu 2015 r. – 1.435,29 zł (brak dochodów z najmu),
- w lutym i marcu 2015 r. - 552,37 zł miesięcznie (1.417,37 zł – 865 zł), tj. 1.104,74 zł,
- od kwietnia do września 2015 r. – 549,37 zł miesięcznie (1.414,37 zł – 865 zł), tj. 3.296,22 zł
- od października 2015 r. do marca 2016 r. – 552,42 zł miesięcznie (1.417,42 zł – 865 zł), tj. 3.314,52 zł.,
- od kwietnia do września 2016 r. – 551,34 zł miesięcznie (1.416,34 zł – 865 zł), tj. 3.308,04 zł,
- od października 2016 r. do listopada 2016 r. – 552,24 zł miesięcznie (1.417,24 zł – 865 zł), tj. 1.104,48 zł,
- za grudzień 2016 r. i styczeń 2017 r. – 911,42 zł.
Łącznie była to kwota 28.157,45 zł.
Ponadto, jak wynika z historii spłaty kredytu dołączonej do wniosku,M. K. (1)z tytułu ubezpieczenia kredytu zapłacił po 102,96 zł w dniach 15 marca 2013 r., 15 marca 2014 r. , 15 marca 2015 r. i 15 marca 2016 r., co składało się łącznie na nakład na majątek wspólny w wysokości 411,84 zł.
Zgodnie zart. 46 k.r.o., od chwili ustania wspólności ustawowej stosuje się odpowiednio do majątku, który był nią objęty, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych. Zgodnie zaś zart. 207 k.c., pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Wydatki, o których stanowi cytowany przepis, są związane z rzeczą wspólną, jeżeli potrzeba ich poniesienia wynika z normalnej eksploatacji i zasad prawidłowej gospodarki. Należą tu wydatki konieczne, jak i użyteczne, chyba, że te ostatnie służą tylko dla wygody jednego ze współwłaścicieli. Ciężarami natomiast są podatki i inne świadczenia o charakterze publicznoprawnym obciążające współwłaścicieli ze względu na nieruchomość będącą przedmiotem współwłasności.
Wnioskodawca wniósł o rozliczenie kwoty 200 zł stanowiącej składkę ubezpieczenia mieszkania przyul. (...)wS.za okres po ustaniu wspólności ustawowej, co poparł umową ubezpieczenia i dowodem uiszczenia składki. Ta kwota stanowiła wydatek poniesiony z majątku osobistego na majątek wspólny. Wnioskodawca zażądał także rozliczenia kwoty 727 zł uiszczonej tytułem składki ubezpieczenia samochodu, jednakże w świetle przedłożonej umowy ubezpieczenia tylko kwota 686 zł stanowiła składkę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, pozostała jej część dotyczyła ubezpieczenia auto assistance,(...)i bagażu, co trudno uznać za wydatek związany z tym składnikiem majątku wspólnego. Zatem za wydatek wnioskodawcy na majątek wspólny Sąd uznał jedynie kwotę 686 zł.
Wnioskodawca zgłosił także żądanie rozliczenia ponoszonych opłat publicznoprawnych z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2014 – 2016 zarówno za lokal wB.w kwocie 216,20 zł, jak i za lokal wS.w kwocie 477 zł, przy czym na rozprawie w dniu 2 listopada 2016 r. wnioskodawca cofnął żądanie rozliczenia wydatków w zakresie podatku od tej nieruchomości za 2015 r. W odniesieniu do tych żądań uczestniczka wskazała, że ona uiszczała również należności z tego tytułu, nie godząc się na rozliczenie tych należności w ramach wydatków wnioskodawcy.
Uczestniczka przedłożyła decyzję z dnia 8 stycznia 2014 r., z której wynika, że należny od tej nieruchomości podatek wynosił w 2014 r. 46 zł rocznie, przy czym jednocześnie przedstawiła dowód wpłaty w dniu 17 kwietnia 2014 r. kwoty 24 zł tytułem tego podatku. W świetle przedstawionych przez wnioskodawcę dowodów wpłaty podatku za lokal wB.tytułem podatku od nieruchomości za 2014 r. wpłacił on 46 zł w dniu 21 lutego 2014 r., a zatem uregulował należny za ten rok podatek w całości, zanim uczestniczka wpłaciła 24 zł. Wpłata uczestniczki była zatem nienależna, toteż kwotę 46 zł wpłaconą przez wnioskodawcę należało uznać za wydatek z jego majątku osobistego na majątek wspólny. Z przedłożonych przez wnioskodawcę dowodów wpłaty wynika, że następnie zapłacił on 39,51 zł w dniu 15 września 2014 r. w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty oraz 39,51 zł w dniu 29 grudnia 2014 r. również tytułem podatku od nieruchomości. Skoro jednak podatek za 2014 r. został już uiszczony 21 lutego 2014 r., nie sposób było uznać kwot tych za wydatki poniesione zasadnie. Nie przedstawiono przy tym wezwania, w odpowiedzi na które wnioskodawca dokonał wpłaty 15 września 2014 r., co uniemożliwia stwierdzenie z jakiego konkretnie tytułu wpłata nastąpiła. Możliwe jest, że obie wpłaty dotyczyły należności za lata wcześniejsze, które nie były przedmiotem tego postępowania. Wnioskodawca przedstawił także dowody wpłaty kwoty 46 zł w dniu 14 lutego 2015 r. tytułem podatku za 2015 r. i 46 zł w dniu 13 września 2016 r. tytułem podatku za 2016 r. Uczestniczka nie przedstawiła potwierdzeń uiszczenia tożsamych należności, toteż Sąd uznał, że wydatki w tym zakresie – w łącznej wysokości 92 zł - poniósł wyłącznie wnioskodawca. Podlegały one rozliczeniu jako jego wydatki na majątek wspólny.
Co się zaś tyczy podatku od nieruchomości za lokal wS., wskazać należy, iż wnioskodawca złożył potwierdzenie przelewu tej należności – w kwocie 159 zł – w dniu 26 marca 2014 r. za rok 2014, zaś uczestniczka nie przedstawiła dowodu wpłaty analogicznej należności, przy czym ze złożonego przez wnioskodawcę zaświadczenia z dnia 7 listopada 2016 r. wynikało, iż za ten rok jedynieM. K. (1)dokonywał wpłaty (nawet nadpłacił 159 zł), zatem Sąd przyjął, iż kwota 159 zł stanowiła wydatek wnioskodawcy z jego majątku osobistego na majątek wspólny. Jeżeli chodzi o podatek za 2016 r., to w świetle potwierdzenia przelewu z dnia 13 września 2016 r. wnioskodawca zapłacił kwotę 318 zł łącznie tytułem podatku za 2015 i 2016 r. Uczestniczka natomiast przedstawiła dowody wpłaty kwoty 40 zł w dniu 6 maja 2016 r. I raty i kwoty 40 zł w dniu13 lipca 2016 r. II raty. Jak wynikało z ww. zaświadczenia należny za 2016 r. podatek stanowił kwotę 159 zł, przy czym uczestniczka zaspokoiła go częściowo – łącznie co do kwoty 80 zł, zanim wnioskodawca dokonał wpłaty w dniu 13 września 2016 r. Do zapłaty zatem pozostawała jedynie kwota 79 zł. W tej sytuacji wpłata dokonana przez wnioskodawcę za 2016 r. tylko co do kwoty 79 zł stanowiła zasadny wydatek wnioskodawcy z majątku osobistego na majątek wspólny, podlegający rozliczeniu w niniejszym postępowaniu.
Wnioskodawca wniósł także o rozliczenie opłat eksploatacyjnych za mieszkanie wS.od lutego 2013 r. do grudnia 2016 r. , przy czym we wniosku zażądał rozliczenia wydatków z tego tytułu za okres od lutego do grudnia 2013 r. w kwocie 12.268,68 zł, w 2014 r. – 13.677,67 zł, w 2015 r. 9.806,27 zł, od stycznia do marca 2016 r. – 2.300,88 zł, w piśmie procesowym z dnia 13 września 2016 r. za okres od kwietnia do września 2016 r. w kwocie 5.097,26 zł, w piśmie procesowym z dnia 8 listopada 2016 r. za okres od października do listopada 2016 r. w kwocie 741,21 zł i w piśmie procesowym z dnia 10 stycznia 2017 r. w kwocie 746 zł za grudzień 2016 r. Bezsporne w sprawie było, że należności z tego tytułu, związane z lokalem, z którego wyłącznie korzysta uczestniczka, uiszczał jedynie wnioskodawca, przy czym z przedłożonych przez niego wraz z wnioskiem zestawień obciążeń oraz zestawienia należności z tytułu użytkowania lokalu z dnia 31 grudnia 2015 r. wynika, że uregulował on następujące należności za tenże lokal : za okres od lutego do maja 2013 r. po 945,88 zł miesięcznie, za czerwiec 2013 r. – 1.423,72 zł, za lipiec 2013 r. – 1.077,76 zł, za sierpień 2013 r. – 1.077,66 zł, za wrzesień i październik 2013 r. po 1.074,89 zł, za listopad 2013 r. – 1.784,58 zł, za grudzień 2013 r. – 971,56 zł, za okres od stycznia do maja 2014 r. – po 1.072,63 zł, za czerwiec 2014 r. – 1.544,50 zł, za lipiec i sierpień 2014 r. po 1.116,11 zł, za wrzesień i październik 2014 r. po 1.122,79 zł, za listopad 2014 r. 1.897,54 zł, za grudzień 2014 r. – 394,68 zł, za styczeń i luty 2015 r. po 1.080,43 zł, za okres od marca do maja 2015 r. po 1.055,95 zł, (za czerwiec 2015 r. istniała nadpłata w kwocie 420,67 zł), za okres od lipca do października 2015 r. po 868,52 zł, za listopad 2015 r. 1.228,93 zł i za grudzień 2015 r. 195,22 zł. Za okres od stycznia do marca 2016 r. opłaty należne i uiszczone wyniosły łącznie 2.300,88 zł. Ww. należności składają się łącznie na kwotę 38.053,50 zł wydatków wnioskodawcy z majątku osobistego na majątek wspólny.
Z kolei z zestawienia należności z tytułu użytkowania lokalu z dnia 6 września 2016 r. wynika, że należne za lokal wS.opłaty wynosiły w kwietniu i maju 2016 r. po 766,96 zł, w czerwcu 2016 r. 585,01 zł, w okresie od lipca do września 2016 r. po 741,08 zł miesięcznie, zatem łącznie 4.342,17 zł, przy czym zostały one uiszczone w całości. Wnioskodawca dokonywał w tym okresie wpłat w kwocie wyższej od należnej, co wynika zarówno z ww. zestawienia, jak i potwierdzeń przelewu z dnia 2 maja 2016 r., 30 maja 2016 r., 30 czerwca 2016 r., 1 sierpnia 2016 r. i 30 sierpnia 2016 r., co za tym idzie brak było podstaw do uwzględnienia tych wpłat w części, w której stanowiły one nadpłaty czynszu. Z tych przyczyn za wydatki na majątek wspólny z majątku osobistego wnioskodawcy w tym okresie uznano kwotę 4.342,17 zł, a nie wskazaną przez wnioskodawcę kwotę 5.097,26 zł.
W świetle zestawienia należności z tytułu użytkowania lokalu z dnia 7 listopada 2016 r. opłaty za lokal wS.wyniosły w październiku i listopadzie 2016 r. po 741,08 zł, łącznie 1.482,16 zł i zostały uiszczone w całości (na koncie lokalu na dzień 30 listopada 2016 r. istniała nadpłata w wysokości 0,88 zł). Wnioskodawca żądał rozliczenia z tego tytułu jedynie kwoty 741,21 zł i Sąd będąc związany granicami jego żądania uznał za wydatekM. K. (1)na majątek wspólny w tym okresie tę właśnie kwotę. Z kolei za grudzień 2016 r. wnioskodawca zapłacił opłatę w kwocie 746 zł, co udokumentował potwierdzeniem przelewu, przy czym uczestniczka wydatku tego nie kwestionowała, toteż Sąd uznał i tę kwotę za wydatek z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny.
Łącznie zatem wydatki wnioskodawcy z tego tytułu w okresie od lutego 2013 r. do grudnia 2016 r. wyniosły 43.882,88 zł.
M. K. (1)wnosił również o rozliczenie wydatków poniesionych na pokrycie należności z tytułu energii elektrycznej dostarczanej do lokalu, z którego korzysta uczestniczka w kwocie 2.830,48 zł za okres od lutego 2013 r. do września 2016 r. , w kwocie 297,13 zł za wrzesień i październik 2016 r. oraz 221,14 zł za grudzień 2016 r. Z przedstawionych przez niego potwierdzeń przelewu wynika, że zapłacił on 19 lutego 2013 r. kwotę 370,57 zł za okres od 6 grudnia 2012 r. do 4 lutego 2013 r., a zatem częściowo za okres, w którym strony pozostawały we wspólności ustawowej i nie objęty żądaniem, co za tym idzie brak było podstaw do uwzględnienia tego wydatku w ramach przedmiotowego rozliczenia. Wnioskodawca złożył także dowody wpłaty należności za energię elektryczną w dniu 11 lipca 2014 r. kwoty 120,35 zł, w dniu 6 sierpnia 2014 r. - 22,60 zł, w dniu 18 września 2014 r. 244,40 zł, w dniu 13 października 2014 r. 233,60 zł, w dniu 9 grudnia 2014 r. 268,32 zł, w dniu 17 lutego 2015 r. 208,47 zł, w dniu 25 marca 2015 r. 119,10 zł, w dniu 15 kwietnia 2015 r. 119,10 zł, w dniu 15 maja 2015 r. 46,19 zł, w dniu 16 czerwca 2015 r. 168,51 zł, w dniu 31 sierpnia 2015 r. 156,82 zł, w dniu 30 listopada 2015 r. 122,32 zł, w dniu 23 lutego 2016 r. 216,22 zł, w dniu 4 maja 2016 r. 242,73 zł, w dniu 27 czerwca 2016 r. 165,60 zł, w dniu 26 sierpnia 2016 r. 162,40 zł, w dniu 28 września 2016 r. 123,81 zł, w dniu 24 października 2016 r. 173,32 zł, a także w dniu 28 grudnia 2016 r. 221,14 zł. Łącznie wydatki z tego tytułu na majątek wspólny z majątku osobistego wnioskodawcy wyniosły 3.135 zł. Uczestniczka wprawdzie twierdziła, że ona również należności te uiszczała, jednakże przedstawiła potwierdzenia zapłaty opłat za energię elektryczną za inne okresy, a także opłat za energię elektryczną dostarczaną do mieszkania wB., które nie były objęte żądaniem. Zarzuty uczestniczki w tym zakresie i przedstawione dowody wpłaty nie niweczyły w tym stanie rzeczy zasadności żądania wnioskodawcy.
Wnioskodawca domagał się także rozliczenia wpłat dokonanych z tytułu abonamentu RTV za odbiornik znajdujący się w lokalu, z którego korzysta uczestniczka, w okresie od listopada 2013 r. do sierpnia 2016 r. w kwocie 693,65 zł (co sprecyzował w piśmie z dnia 8 listopada 2016 r.) , a także w okresie od września 2016 r. do października 2016 r. – 45,80 zł. W odniesieniu do tego żądania uczestniczka podnosiła, że to ona opłacała powyższe należności, a nadto, iż należny abonament nie wynosił 22,90 zł, lecz 22,70 zł miesięcznie.
Analizując przedstawione przez uczestników dowody wpłaty abonamentu oraz historię operacji na rachunku bankowym wnioskodawcy Sąd stwierdził, że uczestniczka zapłaciła kwotę 37,30 zł w dniu 6 listopada 2013 r. tytułem abonamentu za listopad i grudzień 2013 r., wnioskodawca zaś wpłacił po 18,65 zł tytułem abonamentu 8 listopada 2013 r. i 8 grudnia 2013 r. Wnioskodawca dokonał wpłat, mimo że zobowiązanie do zapłaty tych należności wygasło na skutek zaspokojenia go przez uczestniczkę – były to zatem świadczenia nienależne i brak było podstaw do ich rozliczenia w ramach wydatków wnioskodawcy na majątek wspólny. Kolejnej wpłaty w wysokości 18,65 zł wnioskodawca dokonał 8 stycznia 2014 r., uczestniczka natomiast zapłaciła abonament za styczeń 2014 r. w kwocie 19,30 zł w dniu 10 stycznia 2014 r., zatem to jej świadczenie było świadczeniem nienależnym, a wydatek wnioskodawcy w tej mierze podlegał rozliczeniu jako dokonany na majątek wspólny. Kolejno uczestniczka opłaciła abonament za luty 2014 r. w dniu 15 stycznia 2014 r., wnioskodawca zaś dokonał wpłaty w tym zakresie 8 lutego 2014 r., zatem spełnił świadczenie nienależne. Uczestniczka zapłaciła abonament za marzec 2014 r. w dniu 28 lutego 2014 r., a wnioskodawca dokonał zapłaty 8 marca 2014 r. – to świadczenie również było nienależne. Z kolei zapłaty abonamentu w kwietniu 2014 r. wnioskodawca dokonał 8 kwietnia 2014 r. w kwocie 18,65 zł, uczestniczka zaś wpłaciła 19,30 zł tytułem abonamentu za kwiecień 2014 r. w dniu 11 kwietnia 2014 r. , co za tym idzie kwota 18,65 zł zapłacona przez wnioskodawcę w tym zakresie stanowiła wydatek podlegający rozliczeniu z majątku wspólnego. Tak samo należy ocenić wpłatę kwoty 18,65 zł dokonaną przez wnioskodawcę w dniu 8 maja 2014 r. – uczestniczka bowiem nie przedłożyła potwierdzenia wpłaty abonamentu za maj 2014 r. Abonament za czerwiec 2014 r. został opłacony przez uczestniczkę kwotą 19,30 zł w dniu 29 maja 2014 r., zatem wpłata dokonana w tym zakresie przez wnioskodawcę 8 czerwca 2014 r. była nienależna. Natomiast abonamenty za okres od lipca do września 2014 r. po 18,65 zł (łącznie 55,95 zł) zapłacił wnioskodawca ( uczestniczka nie złożyła dowodów wpłaty za ten okres), zatem kwota ta stanowiła jego wydatek na majątek wspólny. Wnioskodawca opłacił kwotę 18,65 zł w dniu 8 października 2014 r., uczestniczka zaś wpłaciła abonament za październik 16 października 2014 r., zatem wydatek wnioskodawcy był uzasadniony i podlegał rozliczeniu w tym postępowaniu. Wpłata dokonana przez wnioskodawcę w dniu 8 listopada 2014 r. w wysokości 18,65 zł nie była należna – to uczestniczka opłaciła abonament za listopad 2014 r. wpłacając 19,30 zł w dniu 5 listopada 2014 r. Kolejna wpłata w wysokości 18,65 zł została dokonana przez wnioskodawcę 18 grudnia 2014 r. , natomiast uczestniczka opłaciła abonament za grudzień 2014 r. dopiero w dniu 2 stycznia 2015 r. W tych okolicznościach wydatek wnioskodawcy w tej mierze należało uznać za zasadny. Kolejne wpłaty wnioskodawcy dokonywane 19 stycznia 2015 r., 18 lutego 2015 r., 18 marca 2015 r., 18 kwietnia 2015 r. i 18 maja 2015 r. stanowiły świadczenia nienależne, ponieważ uczestniczka przed wnioskodawcą zaspokoiła należności z tytułu abonamentu za okres od stycznia do maja 2015 r. dokonując wpłat po 21,50 zł odpowiednio w datach : 2 stycznia 2015 r., 26 stycznia 2015 r., 23 lutego 2015 r., 17 marca 2015 r. i 5 czerwca 2015 r. Za wydatki z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny należało natomiast uznać wpłaty po 18,65 zł dokonane w okresie od czerwca do listopada 2015 r. – łącznie 111,90 zł, albowiem wnioskodawca dokonał wpłat w czerwcu, lipcu i sierpniu 2015 r., zanim uczestniczka opłaciła abonament za ten okres (wnioskodawca dokonywał wpłat 18. danego miesiąca, a uczestniczka odpowiednio 2 lipca 2015 r., 14 sierpnia 2015 r., 17 września 2015 r.), zaś za okres od września do listopada 2015 r. uczestniczka nie przedstawiła żadnych dowodów wpłaty.
Wnioskodawca w dniu 10 grudnia 2015 r. zapłacił kwotę 22,90 zł, a uczestniczka opłaciła abonament za grudzień 2015 r. kwotą 21,50 zł w dniu 4 kwietnia 2016 r. Zatem wydatek wnioskodawcy podlegał rozliczeniu, z tym, że brak było podstaw do uznania, iż abonament za ten miesiąc wynosił więcej niż 21,50 zł, dlatego też Sąd uznał w tym zakresie kwotę 21,50 zł.
Kolejne wpłaty abonamentu dokonywane przez wnioskodawcę za okres od stycznia do października 2016 r. należało uznać za podlegające rozliczeniu wydatki z majątku osobistego na majątek wspólny, ale nie w wysokości uiszczanej przez wnioskodawcę, tj. kwocie 22,90 zł miesięcznie, lecz w kwocie 22,70 zł miesięcznie, tj. łącznie 227 zł . Uczestniczka zarzuciła bowiem, iż należny abonament wynosił kwotę 22,70 zł miesięcznie, a wnioskodawca nie wykazał, iż stanowił on 22,90 zł miesięcznie. Z tych względów Sąd do rozliczeń przyjął bezsporną kwotę 22,70 zł i wziął pod uwagę to, że wnioskodawca dokonywał wpłat abonamentu za tenże okres 10. dnia danego miesiąca, a uczestniczka opłacała go – odpowiednio- 11 kwietnia 2016 r. (za styczeń), 4 maja 2016 r. (za luty), 28 czerwca 2016 r. (za marzec i kwiecień), 4 sierpnia 2016 r. (za maj), 28 października 2016 r. (za czerwiec), 30 listopada 2016 r.(za lipiec i sierpień), 6 grudnia 2016 r. (za wrzesień), 8 grudnia 2016 r. (za październik), co stanowiło świadczenia nienależne.
Łącznie zasadne wydatki wnioskodawcy z tytułu abonamentu RTV wynosiły 490,95 zł.
Mając powyższe na uwadze punkcie V postanowienia Sąd ustalił, że wnioskodawca poniósł nakłady i wydatki z majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 222.340,12 zł.
Wnioskodawcy należała się od uczestniczki połowa ww. kwoty, tj. 111.170,06 zł, którą to kwotę należało pomniejszyć o 34.500 zł stanowiącą różnicę pomiędzy wartością przyznanego uczestniczce składnika majątku a wartością jej udziału w majątku wspólnym. Zatem kwota, którą uczestniczka winna uiścić wnioskodawcy tytułem spłaty to 76.670,06 zł.
Zgodnie zart. 46 k.r.o.w zw. zart. 1035 k.c.w zw. zart. 212 § 3 zd. 1 k.c., jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. Sąd uznał, że wskazana kwota spłaty powinna być uiszczona jednorazowo w terminie ośmiu miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia. Taki okres powinien wystarczyć uczestniczce na podjęcie działań zmierzających do zgromadzenia kwoty spłaty, np. w drodze sprzedaży mieszkania wB.lub zamiany na mniejsze za dopłatą. To, iż obecnie uczestniczka nie pracuje, nie zwalnia jej z obowiązku spłaty wnioskodawcy, albowiem nie ujawniono żadnych okoliczności, np. dotyczących stanu zdrowia uczestniczki, które stałyby na przeszkodzie podjęciu przez nią pracy zarobkowej. Zważyć przy tym należy, iż na kwotę spłaty przełożyły się m.in. wydatki związane z korzystaniem przez uczestniczkę z mieszkania wS., które znajdowało się w jej wyłącznej dyspozycji, a za które nie ponosiła ona żadnych ciężarów. Odroczenie płatności spłaty na wskazany okres nie naruszy również interesów wnioskodawcy, albowiem nie jest on odległy. Z tych przyczyn w punkcie VI postanowienia tytułem spłaty zasądzono od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy ww. kwotę płatną w tymże terminie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie (por.art. 481 § 1 i 2 k.c.) w przypadku uchybienia płatności.
Rozstrzygając o kosztach postępowania w punkcie VII postanowienia Sąd kierował się treściąart. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Sąd uwzględnił, że każda ze stron zainteresowana była w rozstrzygnięciu w jednakowym stopniu, przy czym w zasadniczej części prezentowały one zgodne stanowiska.
Na podstawieart. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnychw punkcie VIII postanowienia Sąd nakazał zwrócić uczestniczkę kwotę 94 zł nienależnie uiszczonych kosztów sądowych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie
date: '2017-01-25'
department_name: III Wydział Cywilny
judges:
- Irma Lorenc
legal_bases:
- art. 33 pkt 1) k.r.o.
- art. 212 § 3 zd. 1 k.c.
- art. 624 zd. 1 i 2 k.p.c.
- art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
recorder: sekr. sądowy Anna Gnidzińska
signature: III Ns 461/16
``` |
150505000004006_VIII_Ka_000587_2013_Uz_2013-08-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII Ka 587/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 sierpnia 2013 roku
Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Jerzy Szczurewski
Protokolant: Aneta Chardziejko
przy udziale Prokuratora Ewy Minor-Olszewskiej
po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2013 roku
sprawyP. M.
oskarżonego zart. 178a § 1 i 4 kk
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku
z dnia 16 maja 2013 r. sygn. akt XV K 452/13
I
Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie w przedmiocie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności /pkt II wyroku/.
II
W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy.
III
Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE
P. M.został oskarżony o to, że w dniu 17 lutego 2013 roku około godz. 07:35 w(...)na ul.(...)nie stosując się do orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Białymstoku sygn. akt XV K 1532/10 prawomocnego zakazu prowadzenia pojazdów obowiązującego od 24.10.2010r. do 24.10.2018r. kierował samochodem osobowym marki(...)onumerze rejestracyjnym (...), będąc w stanie nietrzeźwości, wyniki badań: I-0,74 mg/l (1,487 ‰), 0,76 mg/l (1,527 ‰) alkoholu w wydychanym powietrzu, tj. o czyn zart. 178a § 1 i 4 k.k.
Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 maja 2013 roku w sprawie XV K 452/13 oskarżonegoP. M.uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu kwalifikując go zart. 178a § 4 k.k.i za to na podstawieart. 178a § 4 k.k.skazał go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.
Na podstawieart. 69 § 1, 2 i 4 k.k.,art. 70 § 1 pkt 1 k.k.wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata.
Na podstawieart. 42 § 2 k.k.orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat.
Zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.
Powyższy wyrok na podstawieart. 425 § 1 i 2 k.p.k.,art. 444 k.p.k.zaskarżył prokurator w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego.
Powołując się na przepisyart. 427 § 1 i 2 k.p.k.,art. 438 pkt 3 k.p.k.rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż względem oskarżonego zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na postawienie pozytywnej prognozy kryminologicznej i zastosowanie względem niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowa ocena okoliczności sprawy, a w szczególności postawy oskarżonego, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia, uprzedniej karalności, jak również wzgląd na cele wychowawcze i prewencyjne kary wskazuje, iż pozytywna prognoza kryminologiczna względem oskarżonego – nie istnieje, jak również nie zachodzi żadem szczególnie uzasadniony wypadek, który pozwalałby na przyjęcie, iż zachodzą wobec niego przesłanki wskazane w dyspozycjiart. 69 kk.
Na podstawieart. 427 § 1 kpk,art. 437 § 2 kpkwniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie wobec oskarżonego rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaś w pozostałym zakresie o utrzymaniu wyroku w mocy.
Bezpośrednio na rozprawie apelacyjnej prokurator poparł apelację, przy czym w oparciu o przepisart. 118 k.p.k.uwzględniając treść zarzutu, którego brzmienie nakierowane jest na rażącą łagodność orzeczonej kar, wniósł o uwzględnienie zarzutu.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie. Bez wątpienia treść i brzmienie zarzutu nakierowane są na rażącą łagodność orzeczonej kary i tak też przez pryzmatart. 118 k.p.k.został ten zarzut oceniony przez Sąd Odwoławczy.
W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie wzbudziła żadnych zastrzeżeń co do ustaleń faktycznych odnoszących się do samego zdarzenia objętego zarzutem, a mianowicie faktu, iż w dniu 17 lutego 2013 rokuP. M.kierował samochodem osobowym na drodze publicznej w stanie nietrzeźwości. W tym względzie Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, dokonując właściwej analizy wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów.
Natomiast przechodząc do oceny wymierzonej oskarżonemuP. M.kary należy stwierdzić, iż rozstrzygając w tym przedmiocie Sąd I instancji nie rozważył należycie i nie uwzględnił wszystkich okoliczności ujawnionych na rozprawie, a mających wpływ na wymiar kary.
Sąd Rejonowy deklaruje, iż przy wymiarze kary kierował się ogólnymi dyrektywami o których mowa wart. 53 § 1 kki wskazuje na dyrektywy sprawiedliwości kary, prewencji indywidualnej i prewencji generalnej przy czym eksponuje, iż priorytetowe znaczenie dla określenia ogólnych granic kar ma dyrektywa sprawiedliwości i to ona powinna w przeważającej mierze wpływać na rodzaj i wymiar środków penalnych. Dopiero w następnej kolejności uwzględnił dyrektywę prewencji indywidualnej, dyrektywie prewencji ogólnej przyznając jedynie rolę uzupełniającą. Trudno nie zgodzić się z tym prawidłowym tokiem rozumowania i oceny. Tyle tylko, że odnosi się wrażenie, iż jest to przygotowanie do obejściaart. 69 § 4 kkbowiem w dalszej części pisemnych motywów orzeczenia brak jest analizy przesłanek i podstaw zastosowania tego przepisu.
W ocenie Sądu Okręgowego rodzaj i wysokość wymierzonej w oparciu o wyżej wymienione kryteria kary pozbawienia wolności i środka karnego nie budzą zastrzeżeń. Sąd Okręgowy nie podziela jedynie wskazanej przez Sąd Rejonowy jako redukcji zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenia samochodu w niedzielę w godzinach rannych. Wbrew twierdzeniom Sądu ulica(...), jedna z głównych arterii komunikacyjnych(...), jest ulicą ruchliwą nawet w niedzielę w godzinach rannych i w związku z tym zagrożenie stwarzane przez oskarżonego było znaczne.
Natomiast zgoła odmiennie Sąd Okręgowy ocenia kwestię zastosowania wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Sąd rozważa taką ewentualność, gdy orzekając karę w wymiarze dopuszczającym zastosowanie tej instytucji (jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie), będzie przekonany, iż skorzystanie z takiej możliwości będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności dla zapobieżenia powrotowi do przestępstwa (pozytywna prognoza kryminologiczna). To przekonanie Sądu ma charakter prognostyczny, gdyż dokonując oceny bierze się pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste w tym sytuację rodzinną i warunki materialne, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa, a więc zdarzenia i właściwości przeszłe i teraźniejsze w relacji do momentu wydania wyroku – i na podstawie tej oceny prognozuje przyszłe zachowanie sprawcy. W przedmiotowej sprawie w przypadku oskarżonego – sprawcy czynu zart. 178a § 4 kk– należy jeszcze wykazać istnienie przesłanek zawartych wart. 69 § 4 kk. Ustawodawca wprowadzając w życie przepisart. 69 § 4 kknałożył wymóg, aby w stosunku do sprawców przestępstw zart. 178a § 4 kkmożliwość warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności istniała tylko w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach.
Zdaniem Sądu Okręgowego, podzielając całkowicie apelację prokuratora, w przypadku oskarżonegoP. M.Sąd Rejonowy niezasadnie skorzystał z dobrodziejstwa zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Nie wskazał żadnej szczególnej podstawy, która uzasadniałaby zastosowanie tej instytucji. Takim szczególnie uzasadnionym wypadkiem nie jest utrata pracy czy śmierć matki. Żadną miarą za takie nie można też uznać sprzedaży samochodu. Taka argumentacja w zestawieniu z uzasadnieniem dotychczasowej karalności oskarżonego związanej z prowadzeniem w stanie nietrzeźwości właśnie sprzedanego samochodu, nie tylko nie spełnia wymogówart. 69 § 4 kk, ale brzmi wręcz absurdalnie.
Tymczasem w ocenie Sądu Okręgowego oskarżony charakteryzuje się dużym poczuciem bezkarności i jawnym lekceważeniem porządku prawnego. Widoczne jest to z jednej strony w dwukrotnej uprzedniej karalności sądowej za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji zart. 178a § 1 kk, z drugiej zaś w wysokim stopniu nietrzeźwości. W związku z tym o pozytywnej prognozie kryminologicznej w stosunku do niego nie może być mowy.
Uwzględniając te okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, zachodzi konieczność resocjalizacji oskarżonegoP. M.w warunkach izolacyjnych, a więc orzeczenia wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności i dlatego orzeczono jak na wstępie.
Biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego, Sąd Okręgowy na podstawieart. 624 § 1 kpkw zw. zart. 634 kpkzwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Białymstoku
date: '2013-08-22'
department_name: VIII Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Jerzy Szczurewski
legal_bases:
- art. 69 § 1, 2 i 4 k.k.
- art. 425 § 1 i 2 k.p.k.
recorder: Aneta Chardziejko
signature: VIII Ka 587/13
``` |
153005350001006_II_K_000103_2015_Uz_2016-06-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 103/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 czerwca 2016 roku
Sąd Rejonowy w Łukowie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący SSR Mariusz Brojek
Protokolant sekr. sądowy Marta Zdańkowska
z oskarżenia subsydiarnegoB. T.
w obecności prokuratora Tadeusza Szcześniaka, Danuty Szcześniak, Mariusza Semeniuka, Małgorzaty Ciećko
po rozpoznaniu w dniach 14 kwietnia, 23 czerwca, 22 września, 3 listopada i 21 grudnia 2015 roku oraz 30 maja 2016 roku sprawyK. Ś.synaT.iH.z domuS.urodzonego (...)wŁ.
oskarżonego o to, że:
w dniu 16 grudnia 2013 roku w miejscowościK.na wysokościposesji nr (...), w sposób umyślny i rażący naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone wart. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o ruchu drogowym(Dz. U. z 2005r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) w ten sposób, że kierując samochodem ciężarowymmarki S.onr rej. (...), wykonując manewr cofania nie zachował szczególnej ostrożności, w wyniku czego potrącił piesząA. T., powodując nieumyślnie obrażenia ciała skutkujące zgonem na miejscuA. T.
to jest o czyn zart. 177 § 2 k.k.
o r z e k a
- na podstawieart. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.postepowanie karne przeciwko oskarżonemuK. Ś.umarza wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela;
- na podstawieart. 640 k.p.k.w związku zart. 632a k.p.k.kosztami postępowania w sprawie, z wyłączeniem kosztów ustanowienia pełnomocnika przez oskarżyciela posiłkowegoB. T., obciąża Skarb Państwa.
POUCZENIE
1
W terminie zawitym 7 (siedmiu) dni od daty ogłoszeniawyroku strona , podmiot określony w art. 416, a gdy ustawa przewiduje doręczenie wyroku, od daty jego doręczenia, strona, a w wypadku wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu, także pokrzywdzony / pokrzywdzona, mogą złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Sporządzenie uzasadnienia z urzędu nie zwalnia strony, wymienionego podmiotu oraz pokrzywdzonego / pokrzywdzonej od złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia. Wniosek składa się na piśmie.Wniosek niepochodzący od oskarżonego powinien wskazywać tego z oskarżonych, którego dotyczy.
2
Wniosek powinien zawierać: oznaczenie organu, do którego jest skierowany, oraz sprawy, której dotyczy; oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo; treść wniosku; datę i podpis składającego pismo. Za osobę, która nie może się podpisać, pismo podpisuje osoba przez nią upoważniona, ze wskazaniem przyczyny złożenia swego podpisu. We wniosku należy wskazać, czy dotyczy całości wyroku czy też niektórych czynów, których popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu / oskarżonej, bądź też jedynie rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu. Wniosek niepochodzący od oskarżonego / oskarżonej powinien również wskazywać oskarżonego / oskarżoną, którego / której dotyczy § 2. Dla oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, termin wymieniony w § 1 biegnie od daty doręczenia mu wyroku.
3
3(art. 119 k.p.k.iart. 422 § 1 i 2 k.p.k.).
Czynność procesowa dokonana po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna (art. 122 § 1 k.p.k.).
Do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia (art. 123 § 1 i 3 k.p.k.).
Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej, w polskim urzędzie konsularnym lub złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu, a przez członka załogi polskiego statku morskiego – kapitanowi statku (art. 124 k.p.k.).
Jeżeli niedotrzymanie terminu zawitego nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, strona w zawitym terminie 7 (siedmiu) dni od daty ustania przeszkody może zgłosić wniosek o przywrócenie terminu, dopełniając jednocześnie czynności, która miała być w terminie wykonana (art. 126 § 1 k.p.k.).
2
Od wyroku sądu pierwszej instancji stronom, podmiotowi określonemu wart. 416,apokrzywdzonemu / pokrzywdzonej od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu,, przysługuje apelacja (art. 444 § 1 k.p.k.).2)
3
Termin zawity do wniesienia apelacji wynosi 14 (czternaście) dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem (art. 122 § 2 k.p.k.iart. 445 § 1 k.p.k.).
4
Apelację wnosi się na piśmie do sądu, który wydał zaskarżony wyrok (art. 428 § 1 k.p.k.).
5
Oskarżony / oskarżona ma prawo do korzystania przy sporządzeniu apelacji z pomocy ustanowionego przez siebie obrońcy (art. 6 k.p.k.iart. 83 § 1 k.p.k.), a strona inna niż oskarżony / oskarżona może ustanowić pełnomocnika (art. 87 § 1 k.p.k.). Do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego / oskarżoną pozbawionego / pozbawioną wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba (art. 83 § 1 k.p.k.). Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratoralub pełnomocnika będącego radcą prawnym, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego (art. 446 § 1 k.p.k.).
6
Wydatki związane z ustanowieniem obrońcy albo pełnomocnika wykłada strona, która go ustanowiła (art. 620 k.p.k.).
7
Oskarżony / oskarżona / pokrzywdzony / pokrzywdzona w wypadku wydania na posiedzeniu wyroku warunkowo umarzającego postępowanie / oskarżyciel posiłkowy / oskarżyciel prywatny nieposiadający / nieposiadająca obrońcy / pełnomocnika może złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy / pełnomocnika w celu sporządzenia apelacji. Wnioskujący może zostać obciążony kosztami wyznaczenia takiego obrońcy / pełnomocnika (art. 444 § 2 i 3 k.p.k.).
8
Obrońca / pełnomocnik z urzędu wyznaczany jest z listy obrońców / pełnomocników lub jest pozbawiony wolności(art. 81a § 1 k.p.k.iart. 88 zd. 2 k.p.k.).
9
Wniosek o wyznaczenie obrońcy / pełnomocnika z urzędu prezes sądu, sąd lub referendarz sądowy rozpoznaje niezwłocznie. Jeżeli okoliczności wskazują na konieczność natychmiastowego podjęcia obrony / reprezentacji, prezes sądu, sąd lub referendarz sądowy, telefonicznie lub w inny sposób stosownie do okoliczności, powiadamia stronę oraz obrońcę / pełnomocnika o wyznaczeniu obrońcy / pełnomocnika z urzędu (art. 81a § 2 i 3 k.p.k.iart. 88 zd. 2 k.p.k.).
10
Strona może mieć jednocześnie nie więcej niż trzech obrońców albo pełnomocników (art. 77 k.p.k.iart. 88 zd. 2 k.p.k.).
11
Apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku (art. 447 § 1 k.p.k.).
12
Apelację co do kary uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych (art. 447 § 2 k.p.k.).
13
Apelację co do środka karnego uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o środkach karnych. Zaskarżyć można również brak rozstrzygnięcia w przedmiocie środka karnego (art. 447 § 3 k.p.k.).
14
3W apelacji można podnosić zarzuty, które nie stanowiły lub nie mogły stanowić przedmiotu zażalenia (art. 447 § 4 k.p.k.).
15
Podstawą apelacji nie może być błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia, oraz rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka, związane z treścią zawartego porozumienia w sprawie wydania wyroku skazującego, wymierzenia określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego lub rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu (art. 447 § 5 k.p.k.).
16
Prezes sądu pierwszej instancji odmówi przyjęcia apelacji, jeżeli apelacja zostanie wniesiona po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalna z mocy ustawy (art. 429 § 1 k.p.k.).
17
Jeżeli oskarżony / oskarżona jest nieletni / nieletnia lub ubezwłasnowolniony / ubezwłasnowolniona, jego / jej przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą oskarżony / oskarżona pozostaje, może podejmować na jego / jej korzyść wszelkie czynności procesowe, a przede wszystkim wnosić środki zaskarżenia, składać wnioski oraz ustanowić obrońcę (art. 76 k.p.k.).
18
(inne informacje wskazane przez sąd, nieuwzględnione w pkt 1-17)
3)
Wyjaśnienie:
W treści pouczenia, w nawiasach wskazano między innymi podstawę prawną danego twierdzenia; użyty skrót „k.p.k.” oznaczaustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, której tekst został zamieszczony w Dzienniku Ustaw z 1997 r. Nr 89, poz. 555 i niektórych Dziennikach opublikowanych później.
1
stosuje się w sprawach o przestępstwa, z wyłączeniem spraw o przestępstwa skarbowe
2
o ile przepisy nie stanowią inaczej; jeśli przepis stanowi inaczej to należy pouczyć strony stosownie do brzmienia tego przepisu
3
uwzględnia się, o ile sąd tak postanowi
II K 103/15
UZASADNIENIE
Na podstawie dowodów przeprowadzonych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 16 grudnia 2013 roku o godz. 1448wK., na wysokościposesji nr (...), podczas cofania samochodu ciężarowegomarki S. (...)nr rej. (...), kierowanego przezK. Ś., doszło do potrącenia małoletniej pieszejA. T., znajdującej się za tyłem pojazdu. Pojazd ów cofał się z prędkością nie przekraczającą 12 km/h, potrącił swą prawą częścią tylnego zderzaka pieszą, zwróconą doń boczną prawą powierzchnią ciała, najprawdopodobniej w jej kończynę dolną, na skutek czego upadła ona na jezdnię przed tylnymi prawymi kołami, po czym ciało jej zostało dociśnięte kołem/-ami i najechane - na uda i tułów, podczas gdy znajdowała się ona na jezdni w pozycji leżącej na plecach. Następnie pojazd został zatrzymany i przemieszczony do przodu, podczas którego to ruchu ponownie najechał kołami na leżącą pieszą i przejechał ją.
/
dowód
: zeznania świadkaR. A.– k. 28-28v; zeznania świadka M.E. M.– k. 85v; opiniaBiura (...)– k. 131-144; materiały z akt postępowania 1 Ds 2108/14/Sp Prokuratury Rejonowej w Łukowie/
Kierujący samochodem zatrzymał pojazd i zobaczywszy, co się stało wezwał na miejsce zdarzenia Policję i podjął działania reanimacyjne, jednak okazały się one bezskuteczne iA. T.zmarła na miejscu zdarzenia, co stwierdził przybyły na miejsce zdarzenia lekarz z karetkiPogotowia (...). Przybyli na miejsce funkcjonariusze Policji podjęli działania mające na celu zabezpieczenie i utrwalenia śladów i dowodów zdarzenia.
/
dowód
: zeznania świadkaR. A.– k. 28-28v; zeznania świadka M.E. M.– k. 85v; zeznania świadka opiniaBiura (...)– k. 131-144; materiały z akt postępowania 1 Ds 2108/14/Sp Prokuratury Rejonowej w Łukowie/
UA. T.w toku oględzin zewnętrznych i otwarcia zwłok stwierdzono obrażenia ciała w postaci ran miażdżonych okolicy krocza i dołu pachowego lewego, złamania trzonu kości udowej prawej, licznych obustronnych złamań żeber z krwiakami opłucnej i śródpiersia przedniego, rozerwaniem płuc i worka osierdziowego, rozerwania aorty, pęknięcia narządów miąższowych i innych, skutkujących jej zgonem w wyniku urazu wielonarządowego.
/
dowód
: protokół z oględzin i otwarcia zwłok – k. 64-74; materiały z akt postępowania 1 Ds 2108/14/Sp Prokuratury Rejonowej w Łukowie/
O.uczestnicy zdarzenia – zarówno kierujący, jak i piesza – byli w chwili jego zaistnienia trzeźwi. Dokonane oględziny pojazduS.i zgromadzona dokumentacja posłużyły do ustalenia stanu technicznego pojazdu, który był sprawny.
/
dowód
: materiały z akt postępowania 1 Ds 2108/14/Sp Prokuratury Rejonowej w Łukowie/
K. Ś.ma 52 lata, posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, z zawodu jest kierowcą mechanikiem, zatrudniony jako kierowca wfirmie (...)wŁ.z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości około 2300 złotych netto. Jest on żonaty, ma czworo dzieci w wieku 23 lata, 20 lat, 19 lat i 1,5 roku z czego dwoje najmłodszych pozostaje na jego i żony utrzymaniu; współwłaściciel dwu posesji zabudowanych: wŁ.oraz wJ., wartości których nie potrafi podać oraz samochoduR. (...)z 2007 roku o wartości około 15 000 złotych, samochoduP. (...)z 2002 roku o wartości około 12 000 złotych, innego majątku większej wartości nie posiada. Nie był on dotychczas karany.
/
dowód:
dane o karalności – k. 31, 77, 107; wywiad policyjny - k. 19; wyjaśnienia oskarżonego - k. 27v/
OskarżonyK. Ś.nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa i korzystając ze swego prawa do składania wyjaśnień stwierdził, że w żaden sposób nie przyczynił się do śmierciA. T., dodając, że rozumie cierpienie rodziny, żal i smutek i że on sam czuje się „obciążony ogromnym ciężarem po zaistniałym wypadku”.
Sąd dał wiarę w całości tym lapidarnym wyjaśnieniom oskarżonegoK. Ś., albowiem nie pozostają one w sprzeczności z pozostałymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami, pochodzącymi zarówno od osobowych - jak zeznaniaR. A. (2),M. M. (1),A. Z.,M. Z.,M. G.,P. Ś.,J. M.,M. Ł.,W. W.iM. M. (2), jak i pozaosobowych źródeł - głownie opinii biegłych z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego oraz medycyny sądowej. Zeznania wymienionych osób Sąd uznał za wiarygodne mając na względzie zarówno ich rzeczową i logiczną treść oraz sam sposób ich składania na rozprawie, nie dający podstaw do kwestionowania tejże. Podkreślić przy tym należy, że żaden z wymienionych świadków nie był bezpośrednim obserwatorem zdarzenia i nie był w stanie podać jego przebiegu, a jedynie okoliczności poprzedzające go oraz stwierdzone już po jego zaistnieniu - jak w przypadkuR. A. (2)iM. M. (2), czy też dotyczące stanu technicznego pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu oraz stanu psychofizycznego kierowcy - jak w przypadkuW. W.. Natomiast znaczną większość spośród nich stanowią zeznania funkcjonariuszy Policji przesłuchanych na okoliczność wykonanych przez nich bądź nadzorowanych czynności służbowych, związanych z tymże zdarzeniem i stanowią one relacje z wykonywanych przez nich czynności służbowych; natomiast okoliczność, że świadkowie ci (za wyjątkiem wspomnianychW. W.,R. A. (2)iM. M. (2)) są funkcjonariuszami Policji czyni w ich przypadku pouczenie o odpowiedzialności ze zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy o wiele bardziej wymownym i przekonującym, albowiem mają oni świadomość tego, jak daleko idące konsekwencje się z tym wiążą - tak dla nich samych, jak i dla stron postępowania – i niewątpliwie czyni to ich bardziej odpowiedzialnymi za słowo. Wszystkie te okoliczności przesądzają w ocenie Sądu o wiarygodności zeznań tych osób, będących logicznymi i spójnymi wewnętrznie oraz wzajemnie ze sobą, a rzeczowy i opanowany sposób ich składania nie dał podstaw do kwestionowania ich wiarygodności. Zeznania te jednak w niewielkim stopniu były pomocne w ustaleniu stanu faktycznego w niniejszej sprawie.
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się więc na zeznaniach wszystkich opisanych powyżej świadków, nikłych wyjaśnieniach oskarżonego, a także głównie na dowodach z dokumentów takich jak dokumentacja medyczna, protokoły oględzin miejsca zdarzenia, pojazdu, z sekcji zwłok, z badania stanu trzeźwości i opinie z badań fizykochemicznych krwi oskarżonego oraz krwi pobranej ze zwłok pokrzywdzonej, oględzin odzieży tejże, a także dokumentujących część z tychże czynności fotografiach i na dowodach z dokumentów dotyczących osoby oskarżonego, jego uprzedniej niekaralności oraz stanu majątkowego.
Nieco bardziej szczegółowego omówienia wymagają przy tym opinie biegłych z zakresu badań i rekonstrukcji wypadków komunikacyjnych i specjalisty z zakresu medycyny sądowej – sporządzone na etapie postępowania przygotowawczego opinie w tym zakresie: zespołu w osobach inż.M. J.i lek. med.K. W.orazCentrum (...)s.c wS.oraz wywołana przez Sąd z uwagi na uznanie obu wspomnianych za niepełne - bo wydane w faziein rem, gdyK. Ś.miał status świadka i odwołujące się do jego zeznań - opinia biegłych zBiura (...)wW..
Ustalenia dokonane przez biegłych z ostatniej z wymienionych instytucji Sąd przyjął za w pełni miarodajne i uznał za podstawę dokonania ustaleń faktycznych. Wg tychże ustaleń wypadek polegał na potrąceniu prawą częścią tylnego zderzaka cofającego samochoduS.pieszej, zwróconej doń boczna prawą powierzchnią ciała, najprawdopodobniej w jej kończynę dolną, na skutek czego upadła ona na jezdnię przed tylnymi prawymi kołami, po czym ciało jej zostało dociśnięte kołem/-ami i najechane - na uda i tułów, podczas gdy znajdowała się ona na jezdni w pozycji leżącej na plecach; następnie pojazd został zatrzymany i przemieszczał sie do przodu, podczas którego to ruchu ponownie najechał kołami na leżącą pieszą i przejechał ją. W chwili potrącenia prędkość auta, które nie przekroczyła prędkości 12 km/h, mogła wynosić także 8-10 km/h. Wskazanie wyłącznie na podstawie zabezpieczonych podczas oględzin śladów i przeprowadzonych dowodów, co było bezpośrednią przyczyną wypadku, przy braku praktycznie jakichkolwiek dowodów pochodzących od źródeł osobowych, a także próba odtworzenia przebiegu wypadku okazały sie niemożliwe. Biegli przedstawili wprawdzie alternatywne wersje, uzależnione od oceny zachowań uczestników wypadku - i jak najlepiej świadczy to o ich profesjonalizmie, dając kolejny argument za uznaniem ich opinii za jasną i zupełną, niemniej jednak nie było możliwe zweryfikowanie owych wersji. Okoliczność ta, jak juz wspomniano, nie umniejsza wartości dowodowej tejże opinii, albowiem został ona poparta w ocenie Sądu rzeczową i zupełną analizą zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, odnosząc się do wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie i z tego powodu zasługuje ona na obdarzenie jej w pełni wiarygodnością jako dowodu służącego do odtworzenia stanu faktycznego w sprawie, nie będącego dowodem wadliwym w rozumieniu przepisuart. 201 k.p.k.Natomiast dwie sporządzone w toku postępowania przygotowawczego opinie Sąd uznał także za wiarygodne w takim zakresie, w jakim nie są one sprzeczne z opisaną powyżej opinią biegłych zBiura (...).
W związku z powyższym, Sąd zważył co następuje:
K. Ś.oskarżony został, o to że w dniu 16 grudnia 2013 roku wK.na wysokościposesji nr (...), w sposób umyślny i rażący naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone wart. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o ruchu drogowym(Dz. U. z 2005r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) w ten sposób, że kierując samochodem ciężarowymmarki S.onumerze rejestracyjnym (...), wykonując manewr cofania nie zachował szczególnej ostrożności, w wyniku czego potrącił piesząA. T., powodując nieumyślnie obrażenia ciała skutkujące jej zgonem na miejscu zdarzenia, to jest o czyn zart. 177 § 2 k.k.
Wart. 177 § 2 k.k.stypizowany został wypadek w komunikacji, które to pojęcie obejmuje m.in. ruch lądowy. Przestępstwo to ma charakter skutkowy i polega na nieumyślnym spowodowania wypadku, na skutek naruszenia, chociażby nieumyślnie, zasad bezpieczeństwa w ruchu, w którym inna osoba doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, określonego w art.art. 156 § 1 k.k.lub poniosła śmierć.
Podmiotem tego przestępstwa może być przede wszystkim każdy uczestnik ruchu, choć krąg podmiotów do nich się nie ogranicza.
Przestępstwo to ma zawsze charakter nieumyślny, niezależnie od tego czy sprawca naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu umyślnie czy też nieumyślnie, co oznacza, iż sposób naruszenia tych zasad wpływa na zawartość bezprawia, ale nie na stronę podmiotową czynu.
Istotą przestępstwa zart. 177 § 2 k.k.od strony przedmiotowej, jest naruszenie zgeneralizowanych reguł ostrożnego postępowania – zasad bezpieczeństwa, wskutek czego dochodzi do następstw przewidzianych w tym przepisie, tj. wypadku drogowego oraz śmierci innej osoby bądź spowodowania obrażeń ciała skutkujących naruszeniem czynności narządu jej ciała lub rozstrojem zdrowia, określonych wart. 156 § 1 k.k.jako ciężki uszczerbek na zdrowiu.
Zgodnie zart. 3 ust. 1 Prawa o ruchu drogowymkierujący pojazdem jest obowiązany zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie. Szczególna ostrożność oznacza, iż od kierującego wymaga się wyższego, niż w innych okolicznościach, zaangażowania uwagi, w celu podjęcia odpowiednio szybkiej reakcji na sytuację zmieniającą się na drodze. Nie można jednakże pomijać przy tym treści art. 4 cytowanej ustawy, według którego uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu - w tym także piesi - przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.
Jak wynika z treściart. 23 ust. 1 pkt 3 Prawa o ruchu drogowymkierujący pojazdem jest zobowiązany przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:
a) sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia,
b) upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby.
Rozważania co do kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonegoK. Ś.za przestępstwo zakwalifikowane zart. 177 § 2 k.k.należało rozpocząć jednak od kwestii o charakterze zasadniczym (która to - co Sąd stwierdza z przykrością - winna zostać oceniona we wstępnej fazie postępowania), to jest rozstrzygnięcia, czy tzw. subsydiarny akt oskarżenia przeciwko niemu, złożony w trybie przewidzianym treściąart. 55 § 1 k.p.k.przez pełnomocnika pokrzywdzonego, wniesiony został prawidłowo, to jest z zachowaniem wymogów przewidzianych treścią tegoż przepisu.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt IV KK 128/13, opublikowanym w: OSNKW 2013, nr 9, poz. 75, „Wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia na podstawieart. 55 § 1 k.p.k.jest możliwe tylko wówczas, gdy uchylenie pierwszego z wydanych przez prokuratora postanowień o umorzeniu postępowania lub o odmowie jego wszczęcia nastąpi przez właściwy do rozpoznania zażalenia sąd. Tylko bowiem w takim układzie można twierdzić, że wydanie przez prokuratora drugiego postanowienia, tożsamego w swym rozstrzygnięciu co pierwsze, oznacza spełnienie warunku określonego wart. 330 § 2 k.p.k., iż nadal nie znajduje on podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a zatem, że nie zmienił swojego wcześniej wyrażonego stanowiska (…)”.
Natomiast w innym swym wyroku - z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie o sygn. akt III KK 6/14, opublikowanym w: OSNKW 2014, nr 9, poz. 70 oraz w: KZS 2014, z. 5, poz. 34 Sąd Najwyższy stwierdził, że „Miesięczny termin określony wart. 55 § 1 k.p.k.jest terminem prekluzyjnym, liczonym od doręczenia pokrzywdzonemu, a nie jego pełnomocnikowi, zawiadomienia o wydaniu przez prokuratora powtórnie postanowienia o odmowie wszczęcia lub umorzenia postępowania w wypadkach określonych wart. 330 § 2 k.p.k.
Wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia w okolicznościach, gdy nie zostały spełnione warunki określone wart. 55 § 1 k.p.k., równoznaczne jest z brakiem skargi uprawnionego oskarżyciela.” Tożsame stanowisko Sąd Najwyższy zaprezentował w wyroku z dnia 29 lipca 2015 roku w sprawie o sygn. akt II KK 98/15, opublikowanym w: OSNKW 2015, nr 12, poz. 102 oraz w: KZS 2015, z. 7-8, poz. 27 i w: Biuletynie SN 2015, nr 12, poz. 18, a także w postanowieniu z dnia 11 marca 2015 roku w sprawie o sygn. akt V KZ 6/15, opublikowanym w: LEX nr 1682153. Wszystkie te orzeczenia zgodne są z poglądem wyrażonym we wcześniejszej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2008 roku w sprawie o sygn. akt I KZP 39/07, opublikowanej w: OSNKW 2008, nr 5, poz. 32 oraz w: Biuletynie SN 2008, nr 3, poz. 10, w której stwierdzono, że „(…) pokrzywdzonemu, który uprzednio wykorzystał już uprawnienia przewidziane wart. 306 § 1 k.p.k., nie przysługuje zażalenie. Ma on natomiast prawo wniesienia aktu oskarżenia, określonego wart. 55 § 1 k.p.k., w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu prokuratora o umorzeniu postępowania przygotowawczego.”
W tym miejscu wspomnieć należy, że kwestia ta była także przedmiotem zainteresowania Trybunału Konstytucyjnego, który to w swym wyroku z dnia z dnia 25 września 2012 roku w sprawie o sygn. akt SK 28/10, opublikowanym w: OTK-A 2012, nr 8, poz. 96, uznał, że "art. 55 § 1 zdanie pierwsze k.p.k.w zakresie, w jakim nadaje ustanowionemu w nim terminowi do wniesienia aktu oskarżenia charakter prekluzyjny, jest zgodny zart. 45 ust. 1 Konstytucji RP", potwierdzając to stanowisko w wyroku z dnia 8 stycznia 2013 roku w sprawie o sygn. akt K 18/10, opublikowanym w: OTK-A 2013, nr 1, poz. 2.
Poglądy te Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela. Postanowienie o powtórnym umorzeniu przez Prokuratora Rejonowego w Łukowie śledztwa 1 Ds 2108/14/Sp w sprawie zaistniałego w dniu 16 grudnia 2013 roku wK., gminyW., powiatuŁ., województwa(...)wypadku drogowego, w wyniku którego małoletnia pieszaA. T.potrącona przez wykonujący manewr cofania samochód ciężarowymarki S.onumerze rejestracyjnym (...)doznała ciężkich obrażeń ciała skutkujących jej zgonem na miejscu zdarzenia, to jest o czyn zart. 177 § 2 k.k., zostało doręczone pokrzywdzonemuB. T.- jak wynika ze zwrotnego poświadczenia odbioru (k. 401) – w dniu 9 stycznia 2015 roku, zaś jego pełnomocnikowi adw.W. P.4 dni później, to jest 13 stycznia 2015 roku (k. 402). Akt oskarżenia w niniejszej sprawie, datowany na dzień 11 lutego 2015 roku, został nadany w urzędzie pocztowym wW.(k. 5) w dniu 12 lutego 2015 roku, a więc wprawdzie z zachowaniem miesięcznego terminu liczonego dla pełnomocnika od daty doręczenia mu postanowienia, jednakże z niedochowaniem wymogów wynikających z treściart. 55 § 1 k.p.k., bo z przekroczeniem miesięcznego terminu od daty doręczenia tegoż postanowienia pokrzywdzonemu. Tym samym w świetle opisanej powyżej i ugruntowanej już od lat linii orzeczniczej Sąd zmuszony był przyjąć, iż został on złożony z przekroczeniem terminu, a co za tym idzie brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela w niniejszej sprawie i na podstawieart. 17 § 1 pkt 9 k.p.k., który to przepis w takiej sytuacji zakazuje wszczynania i nakazuje umorzenie postępowania już wszczętego, postępowanie w sprawie przeciwkoK. Ś., zgodnie z regułą wyrażoną w treści przepisuart. 414 § 1 zd. 1 k.p.k., umorzyć.
Wobec umorzenia postępowania kosztami procesu zgodnie z przepisemart. 632 pkt 2 k.p.k.obciążono Skarb Państwa.
SSR Mariusz Brojek | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Łukowie
date: '2016-06-13'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Mariusz Brojek
legal_bases:
- art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o ruchu drogowym
- art. 177 § 2 k.k.
- art. 55 § 1 zdanie pierwsze k.p.k.
- art. 45 ust. 1 Konstytucji RP
recorder: sekr. sądowy Marta Zdańkowska
signature: II K 103/15
``` |
151015000004527_IX_GC_000653_2012_Uz_2013-06-04_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX GC 653/12
WYROK
W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
Dnia 16 maja 2013 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział IX Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: S.S.O. Małgorzata Gajewska
Protokolant: st. sekr. sąd. Matylda Jakacka
po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2013 r.
wG.na rozprawie
sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.w upadłości likwidacyjnej
przeciwkoK. G.iM. G.
o ustalenie i zapłatę
I
zasądza od pozwanychK. G.iM. G.solidarnie na rzecz powoda Syndyka masy upadłości(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.w upadłości likwidacyjnej kwotę 635.000 zł (sześćset trzydzieści pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;
II
w pozostałym zakresie oddala powództwo;
III
zasądza od pozwanychK. G.iM. G.solidarnie na rzecz powoda Syndyka masy upadłości(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.w upadłości likwidacyjnej kwotę 7.217 zł (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu
Sygn. akt IX GC 653/12
UZASADNIENIE
Powód Syndyk masy upadłości(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąw upadłości likwidacyjnej z siedzibą wW.wniósł pozew przeciwkoK. G.iM. G.o ustalenie bezskuteczności umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości zawartej w dniu 1 lutego 2012 r. pomiędzy(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.aK. G.iM. G., której przedmiotem było zobowiązanie do sprzedaży nieruchomości położonych wW.przyul. (...), dla których Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku prowadzi księgi wieczyste KW: nr(...), nr(...), nr(...)oraz nr(...)za cenę 3.500.000 zł, na mocy której spółka rozporządziła na rzecz pozwanych kwotę 635.000 zł oraz o zapłatę kwoty 635.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2012 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania. Na wypadek nieuwzględnienia żądania wymienionego w pkt 1, powód wniósł ponadto uznanie za bezskuteczną w stosunku do wierzycielispółki (...) spółki z o.o.w upadłości likwidacyjnej z siedziba wW.czynności prawnej w postaci umowy przedwstępnej nieruchomości zawartej w dniu 1 lutego 2012 r. pomiędzy(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.aK. G.iM. G., której przedmiotem było zobowiązanie do sprzedaży nieruchomości położonych wW.przyul. (...), dla których Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku prowadzi księgi wieczyste KW: nr(...), nr(...), nr(...)oraz nr(...)za cenę 3.500.000 zł, na mocy której spółka rozporządziła na rzecz pozwanych kwotę 635.000 zł
W uzasadnieniu pozwu podał, że w okresie bezpośrednio poprzedzającym ogłoszenie upadłości(...) sp. z o.o., co miało miejsce dnia 17 lutego 2012 r., członkowie zarządu tej spółki podjęli działania mające na celu wyzbycie się jej majątku. Wskazał, że dnia 1 lutego 2012 r. spółka zawarła z pozwanymi (rodzicami członków zarządu spółki) w zwykłej formie pisemnej umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości położonych wW.przyul. (...)za cenę 3.500.000 zł. Wyjaśnił, że na poczet tej ceny z tytułu umowy przedwstępnej spółka przekazała na rzecz pozwanych łącznie kwotę 635.000 zł, natomiast nie otrzymała świadczenia wzajemnego. Powód zaznaczył nadto, że jego zdaniem wartość przedmiotowych nieruchomości jest istotnie niższa od ceny ustalonej w umowie przedwstępnej, albowiem każda z nieruchomości jest już obciążona hipoteką, a w księgach wieczystych nieruchomości wpisane są ostrzeżenia o toczących się postępowaniach egzekucyjnych.
Syndyk, uznając czynności spółki z pozwanymi za bezskuteczne z mocy prawa, wezwał ich do zwrotu kwoty 635.000 zł., lecz pisma zostały pozostawione bez odpowiedzi, natomiast pozwani wezwali syndyka do wykonania umowy przedwstępnej.
Zdaniem powoda wobec faktu, że wartość rynkowa przedmiotowych nieruchomości jest istotnie niższa niż zastrzeżona na rzecz pozwanych cena 3.500.000 zł, a spółka rozporządziła nieruchomością na kilkanaście dni przed ogłoszeniem upadłości spółki, zaskarżona czynność jest bezskuteczna wobec masy upadłości na podstawieart. 127 Prawa upadłościowego i naprawczego.
Odnośnie żądania zapłaty podał, że konsekwencją bezskuteczności czynności upadłego, na podstawie której coś fizycznie ubyło z jego majątku lub do niego nie weszło, jest obowiązek zwrotu do masy upadłości. W tym stanie rzeczy stwierdził, że skoro z majątku spółki ubyła kwota 635.000 zł, to przysługuje mu roszczenie o zapłatę tej kwoty, a to zgodnie zart. 134 Prawa upadłościowego i naprawczego.
Sprawa z tak ukształtowanego powództwa wpłynęła do Wydziału I Cywilnego Sądu Okręgowego w Gdańsku, gdzie została zarejestrowana pod sygn.. akt I C 1359/12. Następnie na mocy zarządzenia z dnia 21 września 2012 r. żądanie o uznanie umowy przedwstępnej za bezskuteczną w stosunku do wierzycieli(...) spółki z o.o.zostało wyłączone, natomiast w pozostałym zakresie (tj. co do pkt 1 i 3 pozwu) sprawa została przekazana do Wydziału IX Gospodarczego.
W odpowiedzi na pozew pozwaniK. G.iM. G.wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów procesu.
W uzasadnieniu podnieśli, że w odniesieniu do regulacji zawartej wart. 127 Prawa upadłościowego i naprawczegonie istnieją ustawowe przesłanki do jej zastosowania, ponieważ dokonana czynność miała na celu pozyskanie nowych aktywów w celu zaspokojenia wierzycieli, a dokonane świadczenie wzajemne nie przewyższyło w stopniu rażącym wartości świadczenia upadłego. Umowa miała na cellu zwiększenie aktywów spółki, a bezskuteczna może być jedynie czynność, której skutkiem doszło do zmniejszenia majątku dłużnika.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W roku 2011T. K., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą(...) .H.U.P. (...)wB., wniósł do Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku o ogłoszenie upadłości(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW..
Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt(...)
(okoliczność bezsporna)
Dnia(...)Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku w sprawie z wniosku wierzycielaT. K., sygn. akt(...), ogłosił upadłość dłużnika(...) sp. z o.o.wW., obejmującą likwidację majątku upadłego.
(dowód: - postanowienie z 17.02.2012 r., k. 20)
Dnia 1 lutego 2012 r.(...) sp. z o.o., reprezentowana przezP. G. (1)iP. G. (2), zawarła z pozwanymi umowę przedwstępną sprzedaży. Na podstawie tej umowy pozwani zobowiązali się do sprzedaży spółce prawa własności nieruchomości położonej wW.przyul. (...)(KW: nr(...), nr(...), nr(...)oraz nr(...)) za łączną kwotę 3.500.000 zł. Strony umowy ustaliły, że cena sprzedaży zostanie uiszczona do końca roku 2012, w ratach, a wysokość oraz częstotliwość rat będzie uzależniona od aktualnych możliwości finansowych spółki. Strony ustaliły, że wszystkie wpłacone kwoty będą miały charakter zadatku, a w przypadku niewykonania umowy z przyczyn leżących po jednej stronie umowy, druga strona będzie uprawniona do odstąpienia od umowy bez wyznaczania terminu dodatkowego oraz zatrzymania (ewentualnie zwrotu w podwójnej wysokości) zadatku.
(dowód: - przedwstępna umowa sprzedaży, k. 21 – 21v.,
- odpisy KW, k. 24 – 45)
W wykonaniu postanowień przedwstępnej umowy sprzedażyspółka (...)wypłaciła pozwanym: dnia 13 lutego 2012 r. kwotę 8.500 zł oraz dnia 14 lutego 2012 r. kwotę 627.000 zł, czyli w sumie 635.500 zł.
(dowód: - dokumenty KW, k. 22 – 23)
Na skutek dokonanych płatności, w skład masy upadłościspółki (...)z dniem ogłoszenia upadłości, tj.(...)wszedł majątek spółki pomniejszony o tę kwotę 635.500 zł.
(okoliczność bezsporna)
W dniu zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży organem uprawnionym do reprezentacjispółki (...) sp. z o.o.był dwuosobowy zarząd, w skład którego wchodzili:P. G. (2)orazP. G. (1).
(dowód: - odpis z rejestru przedsiębiorców spółki, k. 16 – 19)
PozwaniK. G.orazM. G.są rodzicami członków zarząduspółki (...)-- (...) sp. z o.o.
(okoliczność bezsporna)
W piśmie z dnia 19 czerwca 2012 r. pozwani wezwali upadłą spółkę do złożenia oświadczenia w przedmiocie wykonania umowy przedwstępnej do dnia 8 lipca 2012 r.
W odpowiedzi na to pismo powód poinformował pozwanych, że dokonana w dniu 1 lutego 2012 r. czynność prawna jest bezskuteczna z mocy prawa w stosunku do masy upadłościspółki (...).
(dowód: - wezwanie pozwanych, k. 48 – 48v.,
- pismo powoda z 05.07.2012 r., k. 49 – 50)
Pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. Syndyk masy upadłościspółki (...)wezwał pozwanych do przekazania do masy upadłości spółki świadczenia w łącznej kwocie 635.500 zł, które otrzymali w wykonaniu bezskutecznej w stosunku do masy upadłości spółki czynności prawnej.
(dowód: - wezwanie, k. 46 – 47v.)
Do dnia wniesienia pozwu pozwani nie przekazali do masy upadłości(...) sp. z o.o.w upadłości żądanej kwoty.
(okoliczność bezsporna)
Sąd zważył, co następuje:
Rozstrzygając sprawę Sąd oparł się na dokumentach urzędowych w postaci odpisu z(...) spółki z o.o., odpisu postanowienia z dnia(...)r. i odpisu z księgi wieczystej nieruchomości objętych umową przedwstępną oraz na dokumentach prywatnych w postaci umowy przedwstępnej z dnia 1 lutego 2012 r. oraz dowodów wypłaty na rzecz pozwanych. Żadna ze stron dokumentów tych nie podważała. Zaznaczyć należy, że okoliczność dokonania czynności postaci zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży pomiędzy pozwanymi a upadłą(...) spółka z o.o., data zawarcia tej umowy, jej warunki, a także fakt wypłacenia na podstawie umowy kwoty 635.500 zł były okolicznościami bezspornymi.
Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wartości rynkowej nieruchomości położonych wW.przyul. (...)z przyczyn, które zostaną wyjaśnione poniżej.
Uzasadniając żądanie pozwu powód powołał jako podstawę prawnąart. 127 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego.
Art. 127 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczegostanowi, iż bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane zostały nieodpłatnie albo odpłatnie, ale wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej. W realiach sprawy było niewątpliwe, że czynność prawna upadłego stanowiąca podstawę żądania została dokonana w ciągu roku przed ogłoszeniem upadłości. Z uwagi na fakt, że czynność była odpłatna, ocena, czy była ona bezskuteczna w stosunku do masy upadłości wymagałaby ustalenia, czy wartość świadczenia upadłego (zapłata kwoty 635.500 zł) przewyższała w rażącym stopniu wartość świadczenia wzajemnego (wartość nieruchomości). W ocenie Sądu prowadzenie w tym zakresie postępowania dowodowego nie było jednak konieczne.
Zgodnie bowiem zart. 128 prawa upadłościowego i naprawczego, czynności prawne odpłatne dokonane przez upadłego w terminie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości z osobami bliskimi wymienionymi w tym przepisie, między innymi z krewnymi w linii prostej są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości.
Nie budzi wątpliwości, iż czynność zaskarżona przez syndyka miała charakter odpłatny, a kupującymi byli rodzice członków zarządu upadłego.
W wyroku z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie III CSK 546/11 Sąd Najwyższy uznał, że przepis ten znajduje zastosowanie również wówczas, gdy stosunek bliskości określony tym przepisem zachodzi pomiędzy członkami zarządu spółki kapitałowej a drugą stroną transakcji. Kwestia ta nie była co prawda przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, jednak stan faktyczny sprawy był taki, iż umowa, na podstawie której uszczuplony został majątek upadłego, została zawarta pomiędzy spółką reprezentowaną przez członka zarządu a małżonkiem tego członka zarządu. Zastosowanie w tej sytuacjiart. 128p.u.p. mnie wzbudziło kontrowersji. Pogląd, zgodnie z którym pokrewieństwo między organami spółek lub nawet ich wspólnikami ma takie samo znaczenie jak pokrewieństwo osób fizycznych został już wcześniej ukształtowany na gruncieart. 527 k.c.
W ocenie Sądu spełniona została także przesłanka odnosząca się do terminu dokonania zaskarżonej czynności. Umowa przedwstępna pozwanych z upadłym zawarta została najprawdopodobniej już po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jako że postanowienie o ogłoszeniu upadłości zapadło(...)Na gruncie art. 128 p.u.p. (podobnie jak w przypadku art. 127) sformułowanie „w terminie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości” oznacza w istocie „nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości”. Wnioskując
a minori ad maius, czynność dokonana już po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości również podlega tej regulacji.
Nie budzi wątpliwości, iż na skutek umowy przedwstępnej doszło do przesunięcia majątkowego z majątku upadłego na rzecz pozwanych poprzez fakt wypłacenia kwoty 535.500 zł.
Stosownie do art. 134 ust. 1 p.u.p. jeżeli czynność upadłego jest bezskuteczna z mocy prawa lub została uznana za bezskuteczną, to co wskutek tej czynności ubyło z majątku upadłego lub do niego nie weszło, podlega przekazaniu do masy upadłości, a gdy przekazanie w naturze jest niemożliwe, do masy upadłości powinna być wpłacona równowartość w pieniądzach. W rozpoznawanej sprawie czynność w postaci umowy przedwstępnej z dnia 14 lutego 2012 r. jest bezskuteczna z mocy prawa, zatem kwota wpłat upadłego, dokonanych na podstawie tej czynności, podlegała zasądzeniu na rzecz powoda.
Biorąc pod uwagę powyższe, na mocyart. 128 ust. 1w zw. zart. 134 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczegoSąd uwzględnił żądanie zgłoszone w pkt 3 pozwu w całości i orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. Odsetki od żądanej kwoty Sąd również zasądził zgodnie z żądaniem na podstawieart. 455 k.c.iart. 481 § 1 k.c.biorąc pod uwagę fakt, że dnia 28 czerwca 2012 r. syndyk wezwał pozwanych do zapłaty w terminie do dnia 10 lipca 2012 r.
Oddalając powództwo w pozostałym zakresie (zatem co do pkt 1 żądania zgłoszonego w pozwie) Sąd miał na względzie, że żądanie w nim zgłoszone było powództwem o ustalenie., Zgodnie zaś zart. 189 k.p.c.przesłanką powództwa o ustalenie jest istnienie interesu prawnego. W orzecznictwie wskazuje się, iż wymagany przezart. 189 k.p.c.interes prawny istnieje wówczas, gdy bez wyroku deklaratoryjnego powód nie może realizować pełni roszczeń i uprawnień wiążących się z istnieniem lub nieistnieniem stosunku prawnego lub prawa, bądź uzyskać koniecznej ochrony na przyszłość.Art. 134 p.u.n.uznać należy za wyczerpującą regulację roszczeń przynależnych syndykowi (zarządcy, nadzorcy sądowemu) w związku z bezskutecznością każdej czynności upadłego bez względu na przedmiot tej czynności, tj. także w razie bezskuteczności zbycia przez upadłego jego udziałów w spółce kapitałowej. Wyłącznym celem bezskuteczności oraz zaskarżalności czynności upadłego, kompleksowo uregulowanych wart. 127-135 p.u.n.oraz w przepisachkodeksu cywilnego, do których odsyłaart. 131 p.u.n., jest wyrównanie uszczerbku w masie upadłości. Gdy ten majątkowy interes wierzycieli syndyk może realizować wprost, w drodze powództwa o świadczenie wyrównujące uszczerbek spowodowany bezskuteczną w jego przekonaniu czynnością upadłego, to syndyk nie ma interesu prawnego w uzyskaniu wyroku potwierdzającego bezskuteczność tej czynności (vide wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu w sprawie I ACa 1298/11). W rozpoznawanej sprawie syndyk zrealizował interes majątkowy wierzycieli, uzyskując wyrównanie uszczuplonej masy upadłości, a stwierdzenie, że czynność, na podstawie której do takiego uszczuplenia doszło, była bezskuteczna z mocy prawa, stanowiło przesłankę rozstrzygnięcia o zwrocie świadczenia. Nie istniał zatem interes prawny w uzyskaniu rozstrzygnięcia zgodnego z pkt 1 żądania pozwu, wobec czego w tym zakresie na mocyart. 189 k.p.c.a contrarioSąd oddalił powództwo.
O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie doart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 108 k.p.c.uznając powoda, pomimo częściowego oddalenia żądania (co do pkt 1) za stronę wygrywającą proces w całości, jako że żądania oddalone stanowiło przesłankę rozstrzygnięcia o pkt 3 żądania pozwu. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd zasądził od pozwanych na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego w wysokości minimalnej przewidzianej dla wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie.
S.S.O. Małgorzata Gajewska | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gdańsku
date: '2013-05-16'
department_name: IX Wydział Gospodarczy
judges:
- Małgorzata Gajewska
legal_bases:
- art. 127 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego
- art. 481 § 1 k.c.
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
recorder: st. sekr. sąd. Matylda Jakacka
signature: IX GC 653/12
``` |
150515250004506_IX_W_001326_2016_Uz_2016-06-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX W 1326/16
WYROK ZAOCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 maja 2016 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Wojciech Kottik
Protokolant: Kalina Pawełko
w obecności oskarżyciela publ.D. K.
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2016 r. sprawy
W. W.
synaJ.iI.z domu(...)
ur. (...)wS.
obwinionego o to, że:
w dniu 12 sierpnia 2015 r., ok. godz. 0845wO.naul. (...)gdzie kierując samochodem m-kiF. (...)onr rej. (...)nie zachował szczególnej ostrożności podczas wykonywania manewru cofania w wyniku czego najechał na stojącą za pojazdem osobę pieszą doprowadzając do zdarzenia czym spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
- tj. za wykroczenie zart. 86 § 1kw w zw. zart. 23 ust. 1 pkt. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym,
ORZEKA:
I
obwinionegoW. W.uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu zart. 86 § 1kw w zw. zart. 23 ust. 1 pkt. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowymi za to na podstawieart.86 § 1kwskazuje go nakarę 500,- (pięćset) złotych grzywny;
II
na podstawieart. 118 § 1 kpwiart. 3 ust. 1w zw. zart. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnychobciąża obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100,- (sto) złotych, kosztami opinii biegłego w kwocie 103,- (sto trzy) złote i opłatą w kwocie 50,- (pięćdziesiąt) złotych
UZASADNIENIE
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
ObwinionyW. W., jest emerytem i z tego tytułu otrzymuje świadczenie w kwocie(...)złotych brutto. Na utrzymaniu posiada córkę w wieku 18 lat. W przeszłości był karany za wykroczenia w ruchu drogowym.
(dane osobopoznawcze k. 50, wydruk z bazy(...)k. 44 )
W dniu 12 sierpnia 2015 roku w godzinach rannychW. W.wraz z córką samochodem markiF. (...)udał się na dworzec PKP wO.mieszczący się przyul. (...)gdzie odwoził rodzinę na pociąg. Obwiniony pojazd markiF. (...)onr rej. (...)zaparkował na parkingu pod dworcem(...), przodem do niego. Po odprowadzeniu pasażerówW. W.nakazał córce wrócić do zaparkowanego samochodu, sam zaś został na jego terenie dworca, aby go fotografować.
W tym czasie dyżur na dworcu wO.pełnili pracownicyfirmy (...)tj.W. S. (1)orazK. K.. Z polecenia kierownika udali się oni na hol główny dworca PKP. Podeszli do obwinionego robiącego zdjęcia.W. S. (1)poinformował go o zakazie robienia zdjęć na terenie dworca bez odpowiedniego zezwolenia.W. W.nie miał przy sobie legitymacji uprawniającej go do tego rodzaju czynności, aczkolwiek potwierdził posiadanie jej. W związku z tymW. S. (1)udał się wraz z obwinionym do zaparkowanego przed budynkiem dworca samochodu.K. K.zaś poszedł zawiadomić o zaistniałym zdarzeniu(...) Ochrony (...). Pomiędzy obwinionym, a ochroniarzem doszło do ostrej wymiany zdań dotyczącej wylegitymowania się przez obwinionego. Z pojazdu wyszłaA. W., tj. córka obwinionego, która na polecenie ojca zaczęła nagrywać całe zajście telefonem komórkowym. Obwiniony natomiast w tym czasie zadzwonił na policję.
Widząc, że obwiniony zamierza odjechać,W. S. (1)podszedł do tyłu pojazdu markiF. (...), w celu spisania numeru rejestracyjnego samochodu. Stał on od pojazdu w odległości ok. 0,5 m. Obwiniony natomiast wsiadł do samochodu i rozpoczął manewr cofania. W wyniku tegoW. S. (1)oparł się rękoma o tylną szybę najeżdżającego na niego pojazdu. Z powodu uniemożliwienia przez ochroniarza wyjazdu, obwiniony podjechał do przodu, przejechał kilkanaście metrów wzdłuż po chodniku i wyjechał naulicę (...).
Ochroniarze tj.W. S. (1)orazK. K.powiadomili policję o zaistniałym zdarzeniu. Na miejsce o godz. 8:55 przybył patrol Policji w osobie st. post.P. P., który sporządził notatkę urzędową z przedmiotowego zdarzenia.
W. W.wraz z córką bezpośrednio po zajściu udali się na Komendę Miejską Policji wO..
W. S. (1), który po zdarzeniu odczuwał dolegliwości po zakończeniu pracy pojechał do Oddziału RatunkowegoSzpitala (...)wM.gdzie stwierdzono u niego naderwanie ścięgna w lewej nodze. Nakazano mu stosować bandaż elastyczny oraz okłady na opuchliznę.
Podczas oględzin pojazduF. (...)onr rej. (...)stwierdzono, iż tył pojazdu nie posiadał widocznych uszkodzeń narożników, czy też pokrywy bagażnika, brak było zarysowania karoserii. Ponadto na samochodzie był kurz – brak było jego otarć, wytarć.
Warunki drogowe w dniu zdarzenia były dobre, widoczność dobra, nawierzchnia brukowa dobra.
(dowody: notatka urzędowa z 12.08.2015 r. k. 1, szkic poglądowy miejsca kolizji k. 2, protokół oględzin k. 3, protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym k. 4, notatka urzędowa z 19.08.2014r. k. 9, notatka urzędowa z 17.08.2014r. k.10, karta informacyjna ze szpitalnego oddziału ratunkowego k.28,opinia nr (...)k. 41, płyta z nagraniem zdarzenia k. 45, zeznaniaA. W.k. 59 – 59v, zeznaniaW. S. (1)k. 59v – 60, zeznaniaK. K.k. 13-14, k. 60 )
W. W.wezwany prawidłowo nie stawił się na rozprawę w dniu 20 maja 2016 roku. Nie podjął on awizowanego wezwania (k. 51). W dniu 16.05.2016 r do tut. Sądu wpłynęło pismoA. W.tj. córki obwinionego usprawiedliwiające jego nieobecność pobytem służbowym w(...). Przedłożone przez córkę dokumenty jednakże nie usprawiedliwiły w sposób dostateczny niestawiennictwa obwinionego. Z nadesłanej fotokopii rezerwacji linii lotniczejR.wynikało bowiem, że obwiniony do kraju miał wrócić już w dniu 02 maja 2016 r., a więc ponad 2 tygodnie przed terminem rozprawy. W tych warunkach zaistniały podstawy do zaocznego rozpoznania sprawy.
(dowody:fotokopia rezerwacji biletu(...)k. 56, fotografia legitymacji(...)k. 58)
Jak wynika z odczytanych na rozprawie wyjaśnień, złożonych przez obwinionego w toku czynności wyjaśniających, nie przyznał się on do stawianego zarzutu. Skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień.
Sąd zważył, co następuje:
W ocenie Sądu nieprzyznanie się obwinionego do popełnienia zarzucanego mu czynu należało uznać wyraz przyjętej przez niego linii obrony, zmierzającą w oczywisty sposób w kierunku uniknięcia odpowiedzialności za zarzucane mu wykroczenie.
Wyjaśnieniom obwinionego przeczą zgromadzone w sprawie dokumenty załączone do akt sprawy, w tym wiarygodne i logiczne zeznania świadków, jak i opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej.
Świadkowie, tj.W. S. (1)orazK. K.zgodnie zeznali, że w dniu 12 sierpnia 2015 roku pełnili dyżur na dworcu PKP wO.. Wskazali, że obwiniony robił zdjęcia na terenie dworca w związku z tym podeszli do niego i poprosili o zaprzestanie wykonywania tych czynności.(...) SAwymaga bowiem od fotografów pozwoleń, aby upewnić się, że zdjęcia nie będą wykorzystane w celach komercyjnych.
W. S. (1)dodatkowo dodał, iż obwiniony poinformował go, że legitymację uprawniającą go do fotografowania dworca posiada w samochodzie. Zeznał, że udał się za obwinionym do pojazdu w celu tego sprawdzenia. Tam doszło pomiędzy nim, a obwinionym do wymiany zdań. Podkreślił, że podszedł do pojazdu od tyłu w celu spisania numeru rejestracyjnego pojazdu obwinionego. Podał, iż w momencie, gdy obwiniony wykonywał manewr cofania, oparł się rękami o tylną szybę jego samochodu. Stwierdził, że samochód nie najechał, co prawda mu na nogę, jednakże, aby tego uniknąć oparł się rękami o dach samochodu. Cofający samochód przepchnął go do tyłu i sprawił że stracił równowagę i poczuł ból w lewej nodze. W wyniku tego zdarzenia napuchło mu kolano, dlatego też bezpośrednio po pracy zajechał na pogotowie.
K. K.zeznał, iż obwiniony cofając swoim pojazdem najechał naW. S. (1). Dodał, że nie wie w jakiej odległości stał on od tego pojazdu.
Sąd uznał zeznania wyżej wskazanych świadków za wiarygodne, gdyż są one jasne, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondujące. Podkreślenia wymaga także fakt, iż ci świadkowie są dla obwinionego całkowicie obcymi osobami i nie mieli żadnych powodów by bezpodstawnie go obciążać. Z faktu, że doszło do sporu między obwinionym a pracownikiem ochrony na temat uprawnień tego ostatniego do legitymowania nie można zasadnie wnosić aby był to powód dlaW. S.do szukania swoistej zemsty na obwinionym.
A. W.zeznała, że obwiniony nakazał jej nagrywać telefonem przebieg sytuacji. Wskazała, iżW. W., będąc przy samochodzie zadzwonił na policję, a by dowiedzieć się co robić. Dodała, iż obwiniony wyjechał z parkingu, dlatego że funkcjonariusz, z którym rozmawiał przez telefon mu tak powiedział. Podkreśliła, że obwiniony cofnął pojazdem, ale wykonał to bardzo delikatnie, a sami ochroniarze stali zbyt daleko, aby mogło to w jakikolwiek sposób na nich wpłynąć. Podała również, że bezpośrednio po zaistniałem zdarzeniu udała się wraz z obwinionym na posterunek policji.
Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka w części dotyczącej samego momentu cofania pojazdem przez obwinionego. W ocenie Sądu, świadek nie mogła dokładnie zaobserwować samego momentu najechania naW. S. (1), bowiem siedząc w pojeździe na przednim siedzeniu obok kierowcy, miała ograniczoną widoczność do tyłu, a praktycznie nie miała jej wcale. Nawet odwracając się i patrząc w tylną szybę, z powodu występującego złączenia pomiędzy oknem a dachem samochodu, jak również samej odległości jaka ją dzieliła odW. S. (1)nie byłaby w stanie dostrzec, czy do zdarzenia rzeczywiście doszło.
Z uwagi na rozbieżności odnośnie doznanych przezW. S. (1)obrażeń dopuszczono dowód z opinii biegłego lekarza medycyny sądowejB. Z.. Celem opinii było ustalenie charakteru i stopnia obrażeń ciała jakich doznałW. S. (1)w dniu 12.08.2015 r. Z analizowanych materiałów wynika, że w dniu tym o godz. 8:45W. S. (1)został potrącony przez samochód. Zdarzenie miało miejsce naulicy (...)wO.. Z karty informacyjnej(...)Szpitalu (...)wM.wynikało ponadto, że uW. S. (1)został stwierdzony uraz mięśni i ścięgien kończyny dolnej lewej skutkujący naderwaniem ścięgien.
Biegły zaznaczył, że w wyniku zaistniałej sytuacjiW. S. (1)najprawdopodobniej doznał niewielkiego stopnia wykręcenia stawu kolanowego, którego skutkiem było naruszenie czynności narządu ruchu i rozstrój zdrowia trwające nie dłużej niż siedem dni.
Biegły podkreślił, iż wykręcenie stawu kolanowego, bez jednoczesnych obrażeń zewnętrznych, nie jest obrażeniem typowym dla uderzenia przez pojazd. JednakżeW. S. (1)stojąc za samochodem mógł być popchnięty przez ruszający pojazd, co przy obciążonej kończynie dolnej mogło skutkować niewielkiego stopnia urazem skrętnym.
Sąd podzielił ustalenia i wnioski wskazane w powyższej opinii. Uznał ją za rzeczową, logiczną i spójną. Biegły odpowiedział na zadane pytania, a swoje stanowisko uzasadnił w przekonywujący sposób.
Trzeba również podkreślić, że kserokopie kart informacyjnych ze szpitalnego oddziału ratunkowego, zeznania świadków, jak również ustalenia i wnioski końcowe opinii biegłegoB. Z.korespondują ze sobą i wskazują na to, żeW. S. (1)został popchnięty przez cofający pojazd obwinionego, powodując w ten sposób u niego wskazanego obrażenia.
Wobec powyższych ustaleń, w ocenie Sądu wina obwinionego nie budzi wątpliwości a polega na tym, że w dniu 12 sierpnia 2015 r., ok. godz. 08:45 wO.naul. (...)kierując samochodem markiF. (...)onr rej. (...)nie zachował szczególnej ostrożności podczas wykonywania manewru cofania w wyniku czego najechał na stojącą za pojazdem osobę pieszą doprowadzając do zdarzenia czym spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Swoim zachowaniem wyczerpał znamiona zart. 86 § 1kw w zw. zart. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Dyrektywa art. 86 kw zapewnia ochronę bezpieczeństwa życia, zdrowia i mienia uczestników ruchu drogowego i innych osób przebywających na drodze lub w jej pobliżu. Niezachowanie zatem należytej ostrożności, skutkujące zagrożeniem bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest wykroczeniem z tego przepisu, które najczęściej popełniają kierujący pojazdami. Konstrukcja omawianego przepisu wskazuje jednoznacznie, że samo niezachowanie należytej ostrożności nie jest jeszcze wykroczeniem z art. 86 k.w., ponieważ musi ono skutkować zagrożeniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zatem zdarzeniem wypełniającym znamiona tego wykroczenia będzie na pewno zderzenie pojazdów, potrącenie pieszego, uderzenie pojazdu przewożącego pasażera w przeszkodę. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienie z niezachowaniem odpowiedniej odległości od osoby stojącej z tyłu pojazdu i jej potrąceniem.
Przepis art. 23 ust. 1 pkt. 3 wskazuje, że cofaniem jest jazda wstecz, czy też jest to jazda do tyłu. Stanowi ono naruszenie naturalnego porządku ruchu. Wykonując manewr cofania, kierujący pojazdem jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia, upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda, a w razie trudności w osobistym upewnieniu się - zapewnić sobie pomoc innej osoby. "Cofanie pojazdu - jak zaznaczył Sąd Najwyższy - jest manewrem specjalnym, którego inni użytkownicy dróg oraz osoby znajdujące się na drodze cofanego pojazdu w zasadzie nie przewidują. Nakłada to na kierującego pojazdem szczególne obowiązki (...) oskarżony obowiązany jest upewnić się przed manewrem cofania samochodu, że nikt nie znajduje się za pojazdem, przy czym wobec trudności przekonania się o tym osobiście z uwagi na rodzaj pojazdu, powinien był zapewnić sobie podczas cofania pomoc innej osoby (...) Albo kierowca sam dokładnie widzi drogę za cofającym pojazdem, albo ma kontakt wzrokowy z inną osobą ustawioną tak, że widzi ona dokładnie tę drogę i może natychmiast zasygnalizować o niebezpieczeństwie" (wyr. SN z dnia 27 czerwca 1972 r., V(...), OSNKW 1972, nr 12, poz. 192, z glosą A. Wrońskiego, OSPiKA 1973, z. 10, poz. 203 i uwagami J. Bilickiego i W. Kubali,Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w ruchu lądowym, WPP 1974, nr 1, s. 84). Wykonując ten manewr na jezdni, obwiniony był zobligowany do dokładnej obserwacji jezdni, jak również upewnienia się, „czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda".
Przy wymiarze kary Sąd miał na względzie wysoki stopień szkodliwości społecznej czynu obwinionego, zagrożenie dla innych użytkowników drogi, ignorowanie przez obwinionego elementarnych zasad obowiązujących wustawie Prawo o ruchu drogowymoraz jego uprzednią karalność. Obwiniony w agresywny sposób zareagował na zachowanie innego uczestnika ruchu, który dla niego nie stwarzał żadnego zagrożenia.
Dlatego też w ocenie Sądu orzeczona kara grzywny w wysokości 500 złotych jest adekwatna do stopnia jego zawinienia i społecznej szkodliwości czynu mu przypisanego. Tak orzeczona kara zmotywuje go do rozważnej jazdy a przede wszystkim do respektowania obowiązujących przepisów z zakresu ruchu drogowego, jak również będzie stanowić przestrogę na przyszłość i powstrzymywać obwinionego od dalszych pozaprawnych zachowań.
Na podstawieart. 118 § 1 kpwiart. 3 ust. 1w zw. zart. 21 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnychobciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100,- (sto) złotych, kosztami opinii biegłego w kwocie 103,- (sto trzy) złote i opłatą w kwocie 50,- (pięćdziesiąt) złotych uznając, że osiągane dochody i jego sytuacja materialna pozwalają mu na poniesienie tych ciężarów. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Olsztynie
date: '2016-05-20'
department_name: IX Wydział Karny
judges:
- Wojciech Kottik
legal_bases:
- art. 23 ust. 1 pkt. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym
- art. 118 § 1 kpw
- art. 21 pkt. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych
recorder: Kalina Pawełko
signature: IX W 1326/16
``` |
152510000001503_III_Ca_002105_2018_Uz_2019-05-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn.akt III Ca 2105/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 maja 2019 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi Wydział III Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym :
Przewodniczący : Sędzia SO Jacek Kępa
Sędziowie : SO Renata Jagura, SO Zofia Szcześniewicz
Protokolant : sekr. sąd. Monika Bura
po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2019 r.
w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwaBanku (...) S.A.wW.
przeciwkoJ. W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
z dnia 10 października 2018 r.
sygnatura akt II C 128/18
oddala apelację. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2019-05-28'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Renata Jagura
- Zofia Szcześniewicz
- Jacek Kępa
legal_bases: []
recorder: sekr. sąd. Monika Bura
signature: III Ca 2105/18
``` |
154510000003006_VI_Ka_000005_2016_Uz_2016-03-17_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI Ka 5/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 marca 2016 r.
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :
Przewodniczący: SSO Adam Bednarczyk
Sędziowie: SSO Marek Wojnar (spr.)
SSO Sebastian Mazurkiewicz
Protokolant p.o. protokolant sądowy Monika Suwalska
przy udziale Prokuratora Gabriela Żuławskiego
po rozpoznaniu dnia 1 marca 2016 r. wW.
sprawyM. P.synaZ.iZ.ur. (...)wW.
oskarżonego o przestępstwo zart. 178a§1 i 4 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ wW.
z dnia 30 września 2015 r. sygn. akt IV K 106/15
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 złotych tytułem opłaty za drugą instancję oraz pozostałe koszty sądowe w postępowaniu odwoławczym.
SSO Adam Bednarczyk SSO Marek Wojnar SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda
Sygn. akt VI Ka 5/16
UZASADNIENIE
M. P.został oskarżony o to, że w dniu 3 stycznia 2015 r. wW., jadącul. (...)znajdując się w stanie nietrzeźwości I badanie - 0,43 mg/l, II badanie 0,44 mg/l, III badanie 0,43 mg/l, IV badanie 0,53 mg/l, V badanie 0,55 mg/l, VI badanie 0,52 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, prowadził samochód m-kiR. (...)onr rej. (...)w ruchu lądowym, będąc wcześniej skazanym prawomocnym wyrokiem przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi -Północ wW.sygn. akt IV K 919/11 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, tj. o czyn zart. 178a § 1 i 4 k.k.
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 30 września 2015 r. sygn. akt IV K 106/15:
I
oskarżonegoM. P.uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawieart. 178a § 1 k.k.w zw. zart. 178a § 4 k.k.skazał go, a na podstawieart. 178a § 4 k.k.wymierzył mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
II
na podstawieart. 42 § 2 k.k.w zw. zart. 43 § 1 k.k.w zw. zart. 4 § l k.k.orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat;
III
na podstawieart. 49 § 2 k.k.w zw. zart. 4 §1 k.k.orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 3.000 zł;
IV
na podstawieart. 63 § 1 k.k.na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu jeden dzień zatrzymania w dacie 03.01.2015 r.;
V
na podstawieart. 63 § 2 k.k.na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 3 stycznia 2015r. do dnia 30 września 2015r.;
VI
zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 364,95 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 120 zł tytułem opłaty.
Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego.Zaskarżył wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze i zarzucił mu niesłuszne niezastosowanie środka w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja obrońcy oskarżonego jest niezasadna, a wniosek w niej zawarty nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie zaznaczyć należy, że mimo, iż apelacja dotyczyła jedynie orzeczenia o karze Sąd odwoławczy z urzędu dokonał kontroli wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy pod względem bezwzględnych przyczyn odwoławczych oraz ewentualnych uchybień, mogących skutkować rażącą niesprawiedliwością wyroku. Wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie stwierdzono wystąpienia takich okoliczności. Wyrok Sądu I instancji w pełni odpowiada prawu zarówno materialnemu, jak i procesowemu. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał właściwej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i prawidłowo ustalił stan faktyczny. Wobec powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego sprawstwo i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości.
Przechodząc już bezpośrednio do apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, że zarzut i argumentacja apelacji są całkowicie chybione, zaś wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobecM. P.kary pozbawienia wolności nie zasługuje na uwzględnienie. W apelacji skarżący nie kwestionuje samego wymiaru orzeczonej wobecM. P.kary, jednakże podnosi, że istnieją w sprawie okoliczności, których uwzględnienie powinno skutkować warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
W pierwszej kolejności przypomnienia wymaga, że zgodnie zart. 53 § 1 k.k.sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, przy uwzględnieniu karno-materialnych dyrektyw i zasad wymiaru kary. Wskazany przepisart. 53 § 1 k.k.wymienia cztery dyrektywy wymiaru kary, które sąd ma obowiązek uwzględnić. Pierwsze dwie z nich to współmierność kary do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, zaś kolejne dwie – realizujące cele kary – to dyrektywa oddziaływania kary na sprawcę oraz dyrektywa społecznego oddziaływania.
W tym kontekście wskazać należy, że Sąd I Instancji prawidłowo rozważył okoliczności dotyczące wymiaru kary i na tej podstawie orzekł wobecM. P.karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę stosownie do dyrektyw określonych wart. 53 § 1 i 2 k.k.Sąd Rejonowy uwzględnił całokształt okoliczności istotnych dla wymiaru kary, jak też dla kształtowania prognozy kryminologicznej zasadnie oceniając, iż brak jest wobec oskarżonegoM. P.pozytywnej prognozy na przyszłość, która umożliwiałaby warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności. Słusznie przy tym Sąd I instancji zwrócił uwagę na takie okoliczności obciążające jak uprzednia karalność oskarżonego, w tym za czyn zart. 178a § 1 k.k., jak też wysoki stopień szkodliwości społecznej przypisanego mu czynu, które uzasadniają orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności w wymiarze bezwzględnym. Orzeczona bezwzględna kara 4 miesięcy pozbawienia wolności w żadnym wypadku nie może być uznana za karę rażąco niewspółmierną (surową) w rozumieniuart. 438 pkt 4 k.p.k., zwłaszcza, że oscyluje w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.
W myśl przepisuart. 69 § 4 k.k.wobec sprawcy przestępstwa określonego wart. 178a § 4 k.k.można warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wskazać jednakże należy, że okoliczności podnoszone w apelacji, a dotyczące aktualnej postawy oskarżonego, faktu przyznania się oskarżonego do winy oraz posiadania na utrzymaniu ośmioletniej córki nie pozwalają, w ocenie Sądu Okręgowego, na stwierdzenie, że zachodzi taki właśnie uzasadniony przypadek w rozumieniuart. 69 § 4 k.k.Orzekając o karze Sąd meriti, jak wyżej wskazano, należycie uwzględnił wszystkie okoliczności wpływające na jej ostateczny kształt i dał temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji uwzględnił także fakt przyznania się oskarżonego do winy i opisania przebiegu zdarzenia, jednakże podnieść należy, że wskazywanie powyższych okoliczności, w sytuacji, gdy dowody popełnienia przestępstwa były jednoznaczne, nie może świadczyć o krytycznym spojrzeniu oskarżonego na czyn, a tym samym nie świadczy o istnieniu przesłanki zart. 69 § 4 k.k.Również podnoszony przez obrońcę oskarżonego fakt okazania skruchy przejawiający się wyłącznie w chęci dobrowolnego poddania się karze również nie ma znaczenia dla ustalenia przesłanki zart. 69 § 4 k.p.k.decydującej o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności. Wbrew wywodom apelacji, Sąd meriti słusznie uznał, iż w realiach niniejszej sprawy brak jest podstaw do zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Warunkiem zastosowania tej instytucji jest spełnienie przesłanki o charakterze indywidualno - prewencyjnym: jeżeli owo zawieszenie jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. W przypadku dopuszczenia się czynu zabronionego zart. 178a § 4 k.k.powyższy wymóg dodatkowo jest obostrzony o konieczność zaistnienia szczególnie uzasadnionego wypadku - o czym mowa w§ 4 art. 69 k.k.Ustawodawca w tej materii zrównał możliwość warunkowego zawieszenia kary wobec sprawców przestępstwa zart. 178a § 4 k.k.do sprawców przestępstw o charakterze chuligańskim. W odniesieniu do oskarżonego, co już wcześniej wskazano, nie może być mowy o szczególnie uzasadnionym wypadku, który przemawiałby za skorzystaniem z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej mu kary pozbawienia wolności. Jeszcze raz podkreślić należy, że aktualna postawa oskarżonego, chociaż pozytywna, nie może stanowić przesłanki (w rozumieniuart. 69 § 4 k.k.) do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego – stosunkowo łagodnej przecież – kary pozbawienia wolności, zwłaszcza że przestrzeganie prawa i opieka nad osobami najbliższymi to obowiązki każdego obywatela i nie może zostać uznane okoliczność szczególnie wyróżniającą oskarżonego.
Po stronie oskarżonego nie występują zatem żadne istotne okoliczności podmiotowe lub przedmiotowe, które mogłyby wskazywać na wyjątkowość sytuacji, w jakiej znalazł się oskarżony jako sprawca przestępstwa zart. 178a § 4 k.k.Z tego też względu nie ma podstaw do przyjęcia zaistnienia szczególnie uzasadnionego wypadku zart. 69 § 4 k.k.i warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Okoliczności, na które powołał się obrońca oskarżonego w swojej apelacji nie są tego rodzaju, aby mogły podważyć słuszność wniosków Sądu Rejonowego w zakresie orzeczonej wobec oskarżonego kary za przypisane przestępstwo.M. P.swoim dotychczasowym postępowaniem wykazał, że nie można wobec niego ustalić pozytywnej prognozy kryminologicznej.
W konsekwencji powyższych rozważań w ocenie Sądu odwoławczego brak było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonego i warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, a tym samym do uwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że jedynie bezwzględna kara pozbawienia wolności spełni swe zadanie w zakresie prewencji szczególnej i zapobiegnie powrotowiM. P.do przestępstwa oraz spełni cele ogólnoprewencyjne, zaś proponowana przez obrońcę oskarżonego kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania powyższych celów nie spełni.
O kosztach sądowych w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawieart. 636 § 1 k.p.k.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.
SSO Adam Bednarczyk SSO Marek Wojnar SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
date: '2016-03-01'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Sebastian Mazurkiewicz
- Marek Wojnar
- Adam Bednarczyk
legal_bases:
- art. 178a § 1 i 4 k.k.
- art. 438 pkt 4 k.p.k.
recorder: p.o. protokolant sądowy Monika Suwalska
signature: VI Ka 5/16
``` |
154505200008003_XVI_C_002801_2016_Uz_2017-03-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XVI C 2801/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 marca 2017 r.
Sąd Rejonowy dlaW. M., Wydział XVI Cywilny,w następującym składzie:
Przewodniczący: SSR Urszula Żółtak
Protokolant: Aleksandra Zawadzka
po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2017 r. wW., na rozprawie sprawy
z powództwaD. D.
przeciwko(...)Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.
o bezpodstawne wzbogacenie (art. 405 kc)
I
zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 168,91 (trzy tysiące sto sześćdziesiąt osiem i 91/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;
II
zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 376 (jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
date: '2017-03-14'
department_name: XVI Wydział Cywilny
judges:
- Urszula Żółtak
legal_bases:
- art. 405 kc
recorder: Aleksandra Zawadzka
signature: XVI C 2801/16
``` |
152010000000503_I_C_000074_2014_Uz_2014-05-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 74/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 maja 2014 r.
Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący : SSO Andrzej Żelazowski
Protokolant: st. prot. Anna Żarczyńska-Ziobro
po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 r. w Krakowie
sprawy z powództwaJ. B.
przeciwko(...) S.A.wW.
o zapłatę
I
zasądza od strony pozwanej(...) S.A.wW.na rzecz powodaJ. B.kwotę 85.000,00 zł (słownie złotych: osiemdziesiąt pięć tysięcy) z ustawowymi odsetkami od kwoty 35.000,00 zł od dnia 15.05.2012 do dnia zapłaty i od kwoty 50.000,00 zł od dnia 08.01.2014 r. do dnia zapłaty;
II
w pozostałej części powództwo oddala;
III
zasądza od strony pozwanej(...) S.A.wW.na rzecz powodaJ. B.kwotę 3.617,00 zł (słownie złotych: trzy tysiące sześćset siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
IV
nakazuje pobrać od strony pozwanej(...) S.A.wW.na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 9.091,12 zł (słownie złotych: dziewięć tysięcy dziewięćdziesiąt jeden 12/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, w pozostałej nieuiszczonymi kosztami sądowymi, od których uiszczenia powód był zwolniony obciąża Skarb Państwa.
Sygn. akt IC 74/14
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 29 maja 2014 r.
PowódJ. B.w ostatecznie określonym pismem z dnia 04 grudnia 2013 r. żądaniu pozwu domagał się zasądzenia od pozwanego(...) S.A.z siedzibą wW.kwoty 85.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 35.000 zł od dnia 15.05.2012 r. oraz od kwoty 50.000 zł od dnia rozszerzenia żądania pozwu, tj. od dnia 06.12.2013 r. (data oddania pisma w placówce operatora pocztowego).
Na uzasadnienie powód wskazał, że w dniu 10 czerwca 2011 r. kiedy wracał samochodem markiF. (...)onr rej. (...)z pracy do domu samochód markiM. (...)nr rej. (...)jadący przeciwnym pasem ruchu zjechał na pas, którym poruszał się powód w wyniku czego doszło do zderzenia czołowego pojazdów. W wyniku wypadku powód doznał licznych obrażeń, stwierdzono u niego uraz głowy, stłuczenie lewej półkuli mózgu, złamanie trzonu kości ramiennej prawej, wieloodłamowe otwarte złamanie rzepki prawej oraz powierzchni stawowej kłykcia bocznego kości udowej prawej, liczne stłuczenia i otarcia skóry zwłaszcza twarzy oraz okolic talerza biodrowego. Podczas 11 dniowego pobytu w SP ZOZ wM.w dniu 10.06.2011 r. przeprowadzono u powoda oczyszczenie złamania otwartego oraz otwartą repozycję jak i zespolenie rzepki prawej popręgiem(...). W dniu 12.06.2011 r. wykonano rewizję połączoną z ponownym oczyszczeniem złamania otwartego rzepki oraz stawu kolanowego prawego. Z powodu złego zrostu rzepki powód w listopadzie 2011 r. przeszedł kolejną operację. Powód uczęszczał również na rehabilitację.
Wypadek negatywnie wpłynął na życie zawodowe i osobiste powoda, który w chwili wypadku miał zaledwie 20 lat. Przy wypisie ze szpitala powód został zaopatrzony w szynę gipsową na okres 3 miesięcy na prawą nogę oraz w szynę na rękę na okres 3 tygodni. Z tego względu był on uzależniony innych osób, wymagał z ich strony ciągłej opieki i pomocy. Sytuacja ta powodowała u niego silny stres, niepokój o zdrowie oraz przyszłość. Mimo upływu roku od wypadku pozostały bóle prawego kolana oraz ograniczenie ruchomości miernego stopnia, które wymagało pracochłonnej rehabilitacji. Powód nie może już aktywnie uprawiać sportów, musiał przełożyć termin swojego ślubu. Po zrośnięciu się rzepki wymagać będzie kolejnej operacji, polegającej na usunięciu zespolenia. Powód długi czas przebywał na zwolnieniu lekarskim, a więc nie mógł wykonywać swoich obowiązków pracowniczych co wpłynęło na uczucie „bezużyteczności społecznej”.
W odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, iż powódJ. B.dokonał zgłoszenia szkody będącej następstwem wypadku, któremu uległ w dniu 10 czerwca 2011 r. oraz iż bezsporną jest odpowiedzialność gwarancyjna(...) S.A.za skutki wypadku. Wskazał, iż przystąpił do likwidacji szkody i po ustaleniu odpowiedzialności gwarancyjnej, biorąc pod uwagę okoliczności w jakich doszło do powstania szkody, rodzaj doznanych obrażeń, natężenie cierpień powoda wskutek urazów doznanych w wypadku, stopień trwałego inwalidztwa, rokowania na przyszłość, przyznał mu tytułem zadośćuczynienia łącznie kwotę 15.000 zł. W ocenie pozwanego powód otrzymał stosowne zadośćuczynienie. Pozwany wskazał, iż nie kwestionuje samej zasady odpowiedzialności, niemniej ciężar dowodu w zakresie wysokości poniesionej szkody obciąża powoda stosownie doart. 6 k.c., a powód nie wykazał aby doznana przez niego szkoda uzasadniała wypłatę zadośćuczynienia w wyższej wysokości.
Do okoliczności niespornych w niniejszej sprawie należy:
Sprawcę szkody łączyła ze stroną pozwaną(...) S.A.wW.umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:
W dniu 10 czerwca 2011 r. powód w drodze z pracy do domu uległ wypadkowi samochodowemu. Wyłącznym sprawcą wypadku był kierowca samochodu, który czołowo zderzył się z samochodem powoda. Kierujący samochodem markiM. (...)jadąc od stronyW.w kierunkuM.stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na przeciwny pas ruchu i doprowadził do czołowego zderzenia z samochodem markiF. (...)kierowanym przez powoda.
- dowód: notatka urzędowa sporządzona na Komendzie Powiatowej Policji wM.przez mł. asp.J. G., k. 12 - 13;
W dniu wypadku tj. 10 czerwca 2011 r. powód został przewieziony do szpitala wM.(w którym przebywał do dnia 20.06.2014 r.) gdzie zdiagnozowano u niego uraz głowy, stłuczenie lewej półkuli mózgu, złamanie trzonu kości ramiennej prawej, wieloodłamowe otwarte złamanie rzepki prawej oraz powierzchni stawowej kłykcia bocznego kości udowej prawej. Liczne stłuczenia i otarcia skóry, zwłaszcza twarzy oraz okolic talerza biodrowego. Badanie TK głowy wykazało ukrwotocznione ogniska stłuczenia tkanki mózgowej. Zastosowano leczenie w postaci oczyszczenia złamania otwartego, otwarcia repozycji, zespolenia kłykcia bocznego kości udowej prawej śrubami tytanowymi kompresyjnymi, otwartej repozycji zespolenia rzepki prawej popręgiem(...), unieruchomienia gipsowego złamanej kości ramiennej.
- dowód: rozpoznanie z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wM.z dnia 20.06.2011 r., k. 27-28, wynik badania TK głowy, k. 29;
W dniach od 25.11.2011 r. do 26.11.2011 r. powód przebywał w Szpitalu wM.z rozpoznaniem stanu po złamaniu otwartym rzepki prawej i zespoleniu popręgiem, brakiem zrostu, stanem po złamaniu otwartym kłykcia bocznego kości i zespoleniu śrubami typuH., gdzie został poddany zabiegowi artroskopii kolana prawego, uwolnienia zrostów, usunięcia śrubyH.z kłykcia bocznego kości udowej, rewizji złamania rzepki prawej, usunięcia włóknistego zrostu, przeszczepu kości gąbczastej allogenicznej, przeszczepu autogennego szpiku kostnego oraz ponownego zespolenia popręgiem.
- dowód: rozpoznanie z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wM.z dnia 28.11.2011 r. oraz zastosowane leczenie, k. 36;
Wynik badania powoda TK z dnia 6.11.2012 r. wykazał stan po złamaniu rzepki prawej w płaszczyźnie horyzontalnej i stabilizacji instrumentarium metalowym. Brak Zrostu. Instrumentarium również w kłykciu bocznym kości udowej – brak danych.(...)przy nasadzie dalszej kości udowej.
- dowód: wynik badania TK z dnia 6.11.2012 r., k. 77;
Powód po wypadku był nieprzytomny, świadomość odzyskał po pięciu dniach. Miał złamaną prawą nogę – rzepkę w kolanie, prawą rękę w ramieniu – pomiędzy łokciem a barkiem. Złamania te były w gipsie, miał cały tułów zagipsowany. Powód był spuchnięty na twarzy, miał krwiaka mózgu, stłuczone płaty czołowe mózgu odpowiadające za agresję, pamięć i świadomość. W związku z tymi obrażeniami powód przebywał w szpitalu przez 10 dni po wypadku. W związku z wypadkiem powód źle się czuł, wszystko go bolało, otarcia szczypały, w kolanie odczuwał pulsujący ból, bolała powoda ręka, odczuwał bóle głowy, był nerwowy, przeklinał, obrażał innych, zapominał okoliczności wypadku, nie poznawał bliskich. Nerwowość powoda utrzymuje się nadal, co przejawia się w tym że krzyczy na żonę, denerwuje się gdy dziecko nie zaśnie, denerwuje się gdy coś mu nie wyjdzie. Wcześniej powód nie był taki nerwowy. Po wypadku powodowi przez 4 dni podawano w szpitalu morfinę, po wyjściu ze szpitala stosował środki przeciwbólowe –K.. Po opuszczeniu szpitala powód przez 9 tygodni miał gips na prawej ręce, a przez 3 miesiące gips na prawej nodze. Ręka i noga bolały powoda przez 3 miesiące od wypadku, noga bolała w sposób pulsujący - nasilający się, ręka w zależności od jej ułożenia. Przez pierwsze 3 miesiące powód praktycznie nie mógł wstać z łóżka i wymagał ciągłej opieki, nie był w stanie samodzielnie korzystać z toalety, posiłki spożywał w łóżku, żona pomagała mu w codziennych czynnościach jak np. kąpanie się, przebieranie, jedzenie itp. Dla powoda było krępujące, że rodzina musiała się nim zajmować, że był zależny od innych osób, nadto wszystko go bolało i miał złe samopoczucie. Powód nie był w stanie sam zejść po schodach – musiał być znoszony, teściowie dowozili go na rehabilitację, którą powód rozpoczął po wyjściu ze szpitala i która trwa do chwili obecnej, powód korzysta z zabiegów: magnetronic, laser,krio, masaże oraz ogólne ćwiczenia obciążeniowe na nogę, powód codziennie chodzi na rehabilitację, trwa to od 1,5 do 2 godzin. Obecnie powód nadal ma ograniczoną sprawność, boli go ręka przy dłuższym noszeniu np. dziecka, noga boli powoda w sposób nasilający się gdy dłużej coś nosi lub dłużej chodzi, nadto drętwieje przy dłuższym kierowaniu samochodem. Masaże nogi są bolesne ze względu na zrosty, które muszą one być rozciągane, w nodze nastąpił zanik mięśni, które rehabilitanci próbują pobudzić do pracy, powód nie ma pełnego zgięcia i wyprostu w kolanie. Po stłuczeniu płatów czołowych w wyniku wypadku powód stał się nerwowy, odczuwa bóle głowy, przed wypadkiem głowa bolała go raz, dwa razy w miesiącu, obecnie cztery, pięć razy w miesiącu.
Po wypadku powód stracił pracę, ma orzeczoną niezdolność do pracy, pozostaje na zasiłku rehabilitacyjnym. Za rehabilitację nie płaci – korzysta ze świadczeń refundowanych przez NFZ. Przed wypadkiem powód pracował w firmie budowlanej jako pracownik ogólnobudowlany, zarabiał 1300 zł netto. Jeśli noga powoda się nie zrośnie, zmuszony prawdopodobnie będzie przejść jeszcze jeden zabieg polegający na pobraniu szpiku kostnego z miednicy i zalewaniu rzepki kolanowej.
- dowód: zeznania świadkaM. B., k. 79; zeznania powoda, k. 80.
W następstwie wypadku z dnia 10 czerwca 2011 r. powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu stłuczenia mózgu z następowymi niewielkimi zmianami poznawczymi na tle uszkodzenia(...)30%, złamania kości ramiennej prawej z deficytem ruchomości w stawie barkowym oraz uszkodzeniem głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia – 20%, złamania rzepki kolana prawego z następowym deficytem ruchomości w stawie kolanowym – 4%, złamania kłykcia bocznego kości udowej prawej – 5%. Łącznie długotrwały uszczerbek na zdrowi powoda wynosi 59%. Powód wymaga rehabilitacji ruchowej oraz neuropsychologicznej przez okres około dwudziestu czterech miesięcy, być może wymagać będzie operacji naprawczej zerwanego przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia prawego o ile zostanie zakwalifikowany do tego rodzaju leczenia. Po tym czasie powód powinien odzyskać zdolność do pracy w wyuczonym zawodzie zakładając, że przestrzegać będzie zaleconego reżimu rehabilitacji. Obecnie powód nie odzyskał w pełni zdolności do pracy w wyuczonym zawodzie.
- dowód: opinia sporządzona przez Zakład Medycyny Sądowej(...)z dnia 10 października 2013 r., k. 94-97.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku i poniesioną przez powoda szkodę nie budzą wątpliwości na tle przepisówart. 805 § 1 k. c.orazart. 9 ust. 1 ustawy z dnia22 maja 2003 roku O ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(t. jednol. Dz. U. z 2013 r., poz. 392).
Niewątpliwie uzasadnione nadto jest przyznanie powodowi zadośćuczynienia pieniężnegoza doznaną krzywdę stosownie doart. 445 § 1 k. c.
W judykaturze ugruntował się już pogląd opowiadający się za kompensacyjnym charakterem przewidzianego wart. 445 § 1 k. c.zadośćuczynienia pieniężnego, tj. uznającyje za sposób naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Powinno ono uwzględniać nie tylko krzywdę istniejącą w chwili orzekania, ale również taką, którą poszkodowany będzie w przyszłościna pewno odczuwać, oraz krzywdę dającą się z dużym stopniem prawdopodobieństwa przewidzieć. O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien zatem decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznychi psychicznych, ich intensywność, czas trwania, stopień i trwałość kalectwa i inne podobne okoliczności. Niewymierny w pełni charakter tych okoliczności sprawia, że sąd przy ustaleniu rozmiaru krzywdy i tym samym wysokości zadośćuczynienia ma pewną swobodę. Podkreśla się, że ocena sądu w tym względzie powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy. Istotnym elementem indywidualizującym jest wiek poszkodowanego bowiem intensywność cierpień z powodu kalectwa jest większa u człowieka młodego, skazanego na rezygnację z radości życia, jaką daje zdrowie, możność pracy i osobistego rozwoju (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, Lex nr 80272). Zadośćuczynienie musi przedstawiać wartość ekonomicznie odczuwalną, z drugiej zaś strony powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa jednakże uwzględnianie stopy życiowej społeczeństwa przy określaniu wysokości zadośćuczynienia nie może podważać jego kompensacyjnej funkcji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006 roku, IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175, Lex nr 182892).
Biorąc powyższe kryteria pod rozwagę oraz okoliczność, że w czasie wypadku powód miał 20 lat, a więc był osobą bardzo młodą, w pełni sprawną, samodzielną i zaradną, a w następstwie wypadku doznał uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 59 %, uznał Sąd za uzasadnione przyznanie powodowi zadośćuczynienia w żądanej przez niego kwocie 85.000 zł.
Sąd miał na względzie, że powołana kwota, powiększająca wcześniej wypłacone powodowi przez pozwanego zadośćuczynienie w wysokości 15.000 zł, przy uwzględnieniu kwoty 20.000,00 zł wypłaconej powodowi przez sprawcę wypadku, będzie odpowiednia do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy, wynikającej ze znacznego stopnia kalectwa będącego następstwem wypadku oraz cierpień psychicznych i fizycznych powoda z tym związanych. W szczególności wziął Sąd pod rozwagę doznane przez powoda w związku z wypadkiem dolegliwości bólowe oraz utrzymujące się przez długi czas po wypadku poczucie bezradności powoda, obniżenia własnej wartości i nieprzydatności wskutek niemożności prowadzenia aktywnego życia, jakie prowadził przed wypadkiem i konieczności korzystania z pomocy innych osób.
W świetle poczynionych ustaleń niewątpliwym jest, iż powód doznał ciężkich uszkodzeń ciała, w związku z którymi przeszedł szereg poważnych i bardzo bolesnych zabiegów. W związku z doznanymi obrażeniami odczuwał długotrwałe dolegliwości bólowe, o tak znacznym stopniu natężenia, iż w okresie czterech dni od wypadku powodowi podawano morfinę dla uśmierzenia bólu, a następnie bardzo silne leki przeciwbólowe. Mimo, że powód został poddany szeregowi skomplikowanych zabiegów leczniczych oraz długotrwałej i bolesnej rehabilitacji nie powrócił do stanu zdrowia, jakim cieszył się przed wypadkiem. Powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, który wynosi łącznie 59%, a więc wielkość tego uszczerbku jest znaczna.
Powód pozostaje w ciągłym leczeniu-wymaga rehabilitacji ruchowej oraz neuropsychologicznej przez okres około dwudziestu czterech miesięcy, być może wymagać będzie operacji naprawczej zerwanego przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia prawego, o ile zostanie zakwalifikowany do tego rodzaju leczenia. Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że rokowania w przedmiocie poprawy stanu zdrowia powoda nie są jednoznaczne, bowiem powód wymaga długiego okresu dalszego leczenia, w trakcie którego może wyniknąć konieczność kolejnych bolesnych zabiegów.
Szkoda niemajątkowa dotyka sfery doznań psychicznych człowieka, obejmuje ból, cierpienie, tak fizyczne, jak i psychiczne, jest niewymierna i w zasadzie nieodwracalna, dlatego nie da się jej wyrazić i ocenić w sposób adekwatny w kwocie pieniężnej. Możnato uczynić jedynie w sposób przybliżony, pośredni, niedoskonały. W ocenie Sądu zadośćuczynienie w powołanej wysokości uwzględnia obniżenie jakości życia powodawe wszystkich powołanych płaszczyznach, ujemne przeżycia powoda z tym związanei w pośredni sposób pozwoli na wyrównanie uszczerbku doznanego przez powoda.
Powołaną kwotę zasądził Sąd na rzecz powoda z ustawowymi odsetkami, stosownie doart. 481 §1 i 2 k.c., od kwoty 35.000,00 zł od dnia 15 maja 2012 r. r., a od kwoty 50.000,00 zł od dnia 08.01.2014 r. Termin wymagalności odsetek ustalono przyjmując, iż dla roszczenia pierwotnie dochodzonego pozwem w kwocie 35.000,00 zł w dniu 15.05.2012 r. (data odpowiedzi pozwanego na zgłoszenie szkody) upłynął już 30-dniowy termin, w którym pozwany winien wypłacić powodowi dochodzone przez niego zadośćuczynienie (art. 455 oraz art. 817 §1 i 2 k.c.w związku z art. 14 ust. 1 i 2 w/w ustawy), zaś co do kwoty 50.000,00 zł, tj. co do roszczenia, o które nastąpiło rozszerzenie żądania pozwu, niewątpliwym jest, że pozwany otrzymał pismo wzywające do jej zapłaty przed dniem 08.01.2014 r. (data odpowiedzi pozwanego na rozszerzenie pozwu), co uzasadnia zasądzenie odsetek od tej daty (art. 455 k.c.). Ponieważ powód nie wykazał, w jakiej dacie faktycznie pozwany otrzymał pismo zawierające rozszerzenie powództwa i wzywające do zapłaty kwoty 50.000,00 zł, Sąd oddalił powództwo co do dochodzonego przez powoda roszczenia z tytułu odsetek należnych od tej kwoty za okres do dnia 08.01.2014 r.
W ocenie Sądu brak podstaw do uwzględnienia żądania powoda ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku, jakie mogą ujawnić się w przyszłości. Jak wynika z opinii biegłych brak podstaw do przyjęcia aby istnieć miały lub mogły wystąpić inne jeszcze następstwa wypadku. Z tych przyczyn uznać należy, że powód nie posiada interesu prawnego w powołanym żądaniu (art. 189 k.p.c.) bowiem ze względu na treśćart. 4421§3 k.c.powód w każdym czasie będzie mógł dochodzić naprawienia szkody, jeżeli ujawnią się dalsze ewentualne skutki wypadku (por.: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24.02.2009 r., III CZP 2/09, OSNC 2009/12/168).
O kosztach procesu orzeczono na zasadzieart. 98 i art. 99 k.p.c., uznając iż powód wygrał niniejszą sprawę w całości (powód pismem z dnia 04.12.2013 r. ograniczył żądanie pozwu o pierwotnie dochodzoną kwotę 20.000,00 zł jedynie z tej przyczyny, iż uzyskał ją od sprawcy wypadku), wobec czego pozwany obowiązany jest do zwrotu powodowi kosztów procesu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 3.600,00 zł stosownie do§2 ust. 1 i 2 i §6 punkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(t. jednol. Dz. U. z 2013 r., poz. 490) i poniesiona przez pełnomocnika opłata skarbowa od udzielonego mu pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.
O nieuiszczonych kosztach sądowych, od których uiszczenia powód był zwolniony, orzekł Sąd na zasadzieart. 113 ust. 1w związku zart. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(t. jednol. Dz. U. z 2010 r., nr 90, poz. 594), obciążając pozwanego obowiązkiem uiszczenia opłaty należnej od pozwu (w kwocie 4.250,00 zł) oraz zwrotu wydatków związanych ze sporządzeniem opinii biegłego w sprawie (w kwocie 4.841,12 zł).
Sygn. akt IC 74/14
(...)
(...)
(...)
(...) | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Krakowie
date: '2014-05-29'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Andrzej Żelazowski
legal_bases:
- art. 455 oraz art. 817 §1 i 2 k.c.
- 'art. 9 ust. 1 ustawy z dnia '
- art. 98 i art. 99 k.p.c.
- §2 ust. 1 i 2 i §6 punkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002
roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
- art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
recorder: st. prot. Anna Żarczyńska-Ziobro
signature: I C 74/14
``` |
155025100000503_I_C_001439_2014_Uz_2015-01-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 1439/14
WYROK ZAOCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia, 14 stycznia 2015r
Sąd Rejonowy w Oleśnicy I Wydział Cywilny w składzie:
PrzewodniczącySSR Adrian Paluch
Protokolant Agnieszka Mazur
po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015r w Oleśnicy
sprawy z powództwaP.R.E.S.C.O (...)(...)wW.
przeciwkoW. S. (1)
o zapłatę
powództwo oddala.
Z/ -(...)
-(...)
14.01.2015r
Sygn. akt I C 1439/14
UZASADNIENIE
Strona powodowa(...).(...)(...)z siedzibą wW.wniosła o zasądzenie od pozwanegoW. S. (2)na jej rzeczkwoty 1.352,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.
W uzasadnieniu pozwu podała, że na podstawie cesji wierzytelności z dnia 02.12.2013r. przejęła odfirmy (...) S.A.prawo do wierzytelności wobec pozwanego z tytułu niezapłaconych składek ubezpieczeniowych wynikających z zawartych umów obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów. Wskazała, że pozwany nie uregulował swojego zadłużenia wynikającego z dokumentów finansowych:polisy nr (...)z dnia 20.05.2012r.
Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie odmówił wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę tut. Sądowi celem merytorycznego rozpoznania.
Pozwany nie wdał się w spór co do istoty sprawy i nie stawił się na terminie wyznaczonej rozprawy.
W tej sytuacji rozważenia wymagała kwestia, wydania wyroku zaocznego – zgodnie z dyspozycjąart. 339 § 1 kc.Zgodnie bowiem z § 2 powołanego przepisu w takiej sytuacji przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie chyba, że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.
W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, przedstawionaw cytowanym powyżej przepisie wątpliwość zaistniała, albowiem Sąd powziął wątpliwość co do prawdziwości przytoczonych w pozwie twierdzeń.
Z tych względów przeprowadzono postępowanie dowodowe i w jego wynikuSąd ustalił:
W dniu 02.12.2013r. wS.pomiędzy(...) S.A.z siedzibą wS., a(...)(...)(...)z siedzibą wW.została zawartaumowa nr (...), której przedmiotem było przeniesienie przez zbywcę na rzecz nabywcy wierzytelności pieniężnych z tytułu niezapłaconych składek ubezpieczeniowych wynikających z zawartych umów obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów. Jako załącznik doumowy nr (...)z dnia 02.12.2013r. został dołączony częściowy wykaz wierzytelności dot. pozwanegoW. S. (2), opiewający na kwotę 1.096,36 złotych odnoszący się dopolisy nr (...)z dnia 20.05.2012r.
Dowód:
-umowa nr (...)z dnia 02.12.2013r. k. 19-22;
- częściowy wykaz wierzytelności k. 28.
Pismem z dnia 21.02.2014r. strona powodowa zawiadomiła pozwanego o dokonanej cesji wierzytelności wzywając jednocześnie do zapłaty kwoty 1.352,15 zł.
Dowód:
- zawiadomienie z dnia 21.02.2014r. k. 28 verte.
Sąd zważył:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy podnieść, iż strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła, iż pozwanego łączyła umowa z poprzednikiem prawnym zbywcy wierzytelności- (...) S.A.Do pozwu nie zostały bowiem dołączone dokumenty potwierdzające istnienie zobowiązania pozwanego w stosunku do tegoż podmiotu, świadczące o istnieniu zaległości w kwocie wskazanej niniejszym pozwem. Strona powodowa powinna okoliczność tę udowodnić zgodnie z treściąart. 6 k.c.
Strona powodowa swoje roszczenie oparła na fakcie nieuregulowanego zobowiązania wynikającego z zawartej z poprzednikiem prawnympolisy nr (...)z dnia 20.05.2012r.
Jako dowód istnienia zobowiązania dołączyła częściowy wykaz wierzytelności (choć w uzasadnieniu pozwu odwołała się również do łączącej pozwanego z pierwotnym wierzycielempolisy nr (...)z dnia 20.05.2012r. – nie dołączając jej jednak do pozwu).
W świetle materiału procesowego zebranego w niniejszym postępowaniu Sąd uznał, że dokument w postaci umowy cesji oraz częściowego wykazu wierzytelności nie stanowi dowodu istnienia zobowiązania pozwanego wobec strony powodowej, jego wysokości i wymagalności. W uzasadnieniu swojego żądania strona powodowa powołała się napolisę nr (...)z dnia 20.05.2012r. łączącą pozwanego z(...) S.A., od którego nabyła wierzytelność. Do pozwu jednak nie została dołączona przedmiotowa polisa. W konsekwencji należy uznać, iż nie zostało wykazane zobowiązanie pozwanego względem nabywcy wierzytelności. Zgodnie zart. 6 k.c.to na stronie powodowej ciążył obowiązek wykazania wszystkich elementów niezbędnych do poczynienia ustaleń pozwalających na uwzględnienie pozwu. Dołączone do pozwu dokumenty potwierdzały jedynie sam fakt zawarcia umowy cesji pomiędzy stroną powodową, a osobą trzecią przy czym brak jest odniesienia do pierwotnej umowy łączącej pozwanego z jej wierzycielem.
Wobec powyższego Sąd mając na uwadze niewykazanie istnienia zobowiązania pozwanego względem strony powodowej oddalił powództwo w całości. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Oleśnicy
date: '2015-01-14'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Adrian Paluch
legal_bases:
- art. 339 § 1 kc.
recorder: Agnieszka Mazur
signature: I C 1439/14
``` |
152510400001006_II_K_000504_2015_Uz_2016-03-23_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II K 504/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 marca 2016 r.
Sąd Rejonowy w Brzezinach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Sylwia Wierzbowska-Zimoń
Protokolant: Stażysta Karolina Darmach-Lisicka
przy udziale prokuratora Macieja Ołubka, Piotra Janowskiego
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 19 stycznia 2016r., 23 marca 2016 r.
sprawy:
S. P.
s.S.,E.z domuD.
ur. (...)w m.S.
oskarżonego o to, że:
w dniu 23 maja 2015 r. w miejscowościG., gm.D., woj.(...)prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy markiS. (...)nr rej. (...)znajdując się w stanie nietrzeźwości (0,71, 0,68, 0,61 i 0,47 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu) będąc wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem Sądu Rejonowego(...)wB.z dnia 18.03.2014 r. w sprawie sygn.(...)i w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat orzeczonego powyższym wyrokiem
tj. o czyn zart. 178a § 1 i 4 kk
1
S. P.uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycjęart. 178a§1i4kki za to na podstawieart. 178a§4w zw. zart. 37a kkw zw. zart. 34§1 i 1a pkt. 1 kkwymierza mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającego na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w miesiącu,
2
na podstawieart. 63§1 kkna poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności zalicza okres zatrzymania oskarżonego w dniach 23-24.05.2015 r., przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności,
3
na podstawieart. 42§3 kkorzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio,
4
na podstawieart. 43§3 kkzobowiązuje oskarżonego do zwrotu prawa jazdy w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się orzeczenia,
5
na podstawieart. 43a§2 kkzasądza od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej kwotę 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych tytułem świadczenia pieniężnego,
6
zasądza od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej adw. Magdaleny Góreckiej kwotę 684 (sześćset osiemdziesiąt cztery) złote tytułem nieopłaconych kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu oraz kwotę 157,32 (sto pięćdziesiąt siedem 32/100) złotych tytułem podatku od towarów i usług VAT,
7
zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy ustalił, następujący stan faktyczny:
W dniu 23 maja 2015 r. około godziny 13.30S. P.wybrał się samochodem markiS. (...)o numerze rejestracyjnym(...), o czerwonym kolorze nadwozia z miejsca swego zamieszkania do miejscowościD.. Na drodze asfaltowej, biegnącej przez las minął się z radiowozem policyjnym, a wygląd mijanego kierowcy zainteresował policjantów, bowiem wskazywał na jego stan nietrzeźwości. Funkcjonariusze zawrócili za nim i włączyli sygnały świetlne i dźwiękowe, po czym ruszyli w pogoń za uciekającymS. P., który jechał bardzo szybki, ścinając zakręty i nie stosując się dwukrotnie do nakazu ustąpienia pierwszeństwa przejazdu. Następnie oskarżony wjechał w las i kontynuował jazdę drogami leśnymi. O pościgu za tym autem, funkcjonariusze powiadomili dyżurnego KPP wB.. KiedyS. P.wjechał w las, policjanci stracili z nim kontakt wzrokowy. Następnie funkcjonariusze udali się do miejsca zamieszkania oskarżonego, którego zastali na schodach, na terenie ogrodzonego podwórka, oświadczającego, że nikogo nie wpuści. Zapytany, czy pił jakiś alkohol, wskazał, że przed chwilą wypił jedno piwo. Poproszony o podejście do radiowozu celem wylegitymowania i sprawdzenia stanu trzeźwości, w związku z podejrzeniem kierowania w stanie nietrzeźwym.S. P.słał się na nogach, miał bełkotliwą mowę, oznajmił, że zaraz spuści psy, odchodził kierunku budynku mieszkalnego. Policjanci weszli na teren, wówczas oskarżony zaczął uciekać, szarpać się z nimi i odpychać, został obezwładniony, w tym użyto wobec niego ręcznego miotacza gazu.S. P.został doprowadzony do radiowozu i przetransportowany do komisariatu.
Oskarżony przebadany urządzeniem(...)A.02 w dniu 23.05.2015 r.: o godzinie 14:34 miał 0,71 mg/l alkoholu, o godzinie 15:05 - 68 mg/l alkoholu, o godzinie 15:41 miał 0,61 mg/l alkoholu, zaś o godzinie 16:32 - 0,47 mg/l alkoholu - w wydychanym powietrzu.S. P.popisał bez zastrzeżeń okazany mu protokół.
/zeznania świadkaS. K.– k. 19 – 20 w zw. z k. 97 v. – 98, protokół badania - k. 3, świadectwo wzorowania – k. 4, protokół oględzin – k. 10 – 11, płyta – k. 2 i 12/
Po podjętym pościgu, oskarżony został zatrzymany w miejscu zamieszkania w dniu 23 maja 2015 r. o godzinie 15:10 i przewieziony na komisariat policji, gdzie przebadano go na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu i zwolniony o godzinie 12:25 – dnia następnego.
/protokół zatrzymania osoby – k. 5 /
We wnętrzu samochodu zostały odnalezione 4 puste opakowania o pojemności 0,5 l po piwie marki :(...)i(...), w tym jedno z przodu, na siedzeniu pasażera i dwa za miejscem kierowcy.
/protokół oględzin – k. 10 – 11, płyta – k. 12/
OskarżonyS. P.
urodził się w dniu (...), zdobył wykształcenie zawodowe jako murarz, ma na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci i partnerkę, pracuje dorywczo, z czego osiąga dochód rzędu 1000 zł. miesięcznie, a nadto otrzymuje rentę socjalną w kwocie po 600 zł. - na osobę. Oskarżony posiada majątek nieruchomy w postaci zabudowanej działki, gdzie zamieszkuje.S. P.jest dobrego stanu zdrowia, choć leczy się psychiatrycznie na nerwice i odwykowo, nie odbywał służby wojskowej, posiada kategorię E.
Oskarżony był dotychczas karany za przestępstwa wypełniające dyspozycjęart. 278 § 1 kk,art. 280 § 1 kk,art. 178 a § 1 kk.
Wyrokiem Sądu Rejonowego(...)wB.za przestępstwo zart.178a§ 1 kk, popełnione w dniu 13 października 2013 r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 2 lat, oddany w tym czasie pod dozór kuratora, zobowiązany do poddania się leczeniu odwykowemu przeciwalkoholowemu, a także orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat.
/dane osobowo-poznawcze – k. 97 v., dane o karalności - k. 37 – 39, k. 86 - 88, odpis wyroku – k. 43, dane z systemu – k. 75 - 76/
S. P.nie zdradza objawów choroby psychicznej, jest osobą upośledzoną w stopniu lekkim, o nieprawidłowo ukształtowanej osobowości oraz w sposób szkodliwy pije alkohol i winien podjąć leczenie odwykowe. Nadto oskarżony leczy się psychiatrycznie, z powodu nerwicy i padaczki.
/opinia – k. – 53 – 56/
S. P.realizuje obowiązki osoby dozorowanej w sposób nie budzący zastrzeżeń.
/zeznania świadków:M. M.– k. 109 v.,B. D.– k. 109 v. – 110/
W toku postępowania przygotowawczego oskarżony przyznał się do dokonania zarzucanego mu czynu, wyjaśniając, że samochódS. (...)należy do jego konkubiny i nadto, że w dniu 23 maja 2015 r. około godziny 14 udał się w drogę do miejscowościD.– w celu zakupu papierosów. Prowadząc w/ w pojazd minął się z jadącym z naprzeciwka radiowozem policyjnym, który zawrócił za nim i włączył sygnały dźwiękowe. Kiedy oskarżony zorientował się, że ściga go policja, z obawy, że badanie wykaże jego stan nietrzeźwości, zaczął uciekać. JednocześnieS. P.przyznał, że tego samego dnia, około godziny 5 - 6 rano wypił dwa piwa o pojemności 0,5 litra każde,marki Ż.iH.i nic poza tym, w tym nie spożywał żadnych posiłków.
Oskarżony wyjaśnił, że jego obawa przed kontrolą podyktowana była również tym, że obowiązuje go, mocą wyroku Sądu z roku poprzedniego - zakaz prowadzenia pojazdów oraz że nie posiadając, uprawnień kierował pojazdem.
KolejnoS. P.podał, że uciekał przez miejscowośćG.i zgubił goniący go radiowóz, wjeżdżając w polną drogę, którą dojechał do swojego domu.
Za pół godziny przyjechały dwa radiowozy, zastając oskarżonego przed domem. Funkcjonariusze nakazali mu podejście do radiowozu, celem sprawdzenia stanu trzeźwości, na co mężczyzna odparł, że tego nie zrobi. Wówczas policjanci weszli na teren posesji, próbując doprowadzićS. P.do radiowozu, ale ten zaczął się szarpać, więc został przewrócony na ziemię, obezwładniony, w tym założono mu kajdanki. Następnie oskarżony został przewieziony na komendę i poddany czterokrotnemu badaniu alkometrem i wszystkie wyniki potwierdziły stan nietrzeźwości.
NadtoS. P.przyznał, że nigdy nie posiadał żadnych uprawnień do kierowania pojazdami.
Na rozprawie oskarżony nie przyznał się do dokonania zarzucanego mu czynu, nie potwierdził odczytanych, istotnie odmiennych wyjaśnień, tłumacząc, że podpisał protokół, bo policjant go pobił, nie zrobił jednak obdukcji, ponieważ w szpitalu wB.nie wykonywano takich opinii i należałoby jechać doŁ..S. P.wyjaśnił, że został do takich wyjaśnień zmuszony.
/wyjaśnienia oskarżonego - k. 30 – 31 w zw. z k.97 v. - 98 /
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Okoliczności popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu nie budzą żadnych wątpliwości, a zostały ustalone w oparciu o konsekwentne zeznania świadkaS. K.oraz dowody w postaci oględzin pojazdu, płyty, w tym płyty obrazującej pościg, a nadto w oparciu o badanie stanu trzeźwości.
Stan nietrzeźwości oskarżonego potwierdzony został w pełni wiarygodnym badaniem alkometrem, które to urządzenie, jako w pełni sprawne posiadało stosowne świadectwo legalizacji, potwierdzając jego zdatność do użytku, w tym możność wiarygodnego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Stan nietrzeźwościS. P.wynika poniekąd również z opisanego sposobu zachowania na drodze, a także z opisanych przez świadka charakterystycznych objawów jak bełkotliwa mowa, czy chwiejny chód.
Znamienne jest również to, że badanie zostało przeprowadzone w niedługim czasie po pościgu oraz po zakończeniu przez oskarżonego brawurowej jazdy/ucieczki przed patrolem policji. Okoliczność ucieczki, a także fakt znalezienia w aucie opakowań po piwie wskazuje, żeS. P.był w tym stanie już w trakcie jazdy. A zatem wyjaśnienia, w których twierdził, że spożył jedno piwo po powrocie do domu są niewiarygodne. Oczywistym jest, że gdyby oskarżony nie spodziewał się być w stanie po spożyciu alkoholu, to nie podjąłby brawurowej próby ucieczki, a także nie miałby potrzeby pić alkoholu po dojechaniu do domu. Sam fakt naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów został bowiem odnotowany przez funkcjonariuszy przy pierwszym kontakcie i temu przecież sprawca nigdy nie zaprzeczał, było to dla niego od samego początku oczywiste, że został dostrzeżony.S. P.wyjaśnił, że wypił piwo przed rozpoczęciem jazdy i ta podana przez niego wersja koresponduje z następnie podjętymi: aktem ucieczki, czy odmową poddania się badaniu.
Tym samym wyjaśnienia oskarżonego złożone w postępowaniu sądowym należy uznać za niewiarygodne, nielogiczne, a w konsekwencji niespójne z pozostałym materiałem dowodowym.S. P.nie przekonał Sądu, że złożył te wyjaśnienia przymuszony, a przede wszystkim nie zgłosił zastrzeżeń do badania, co mógł przecież uczynić żądając badania krwi lub oceny wersji zajścia, w której alkohol spożyć miał dopiero po zakończeniu jazdy.
Konfrontując zatem zgromadzony materiał dowodowy z wersją oskarżonego podaną podczas rozprawy, Sąd doszedł do przekonania, że jest ona jedynie odzwierciedleniem przyjętej linii obrony i nielogiczną próbą wyjaśnienia okoliczności zajścia i zmiany dotychczasowo podawanej wersji.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd nadto oparł się na dokumentach w postaci: danych o karalności, wyroku, opinii psychiatrycznej, danych z systemu, które nie budziły wątpliwości Sądu. Jednocześnie w oparciu o dowód z zeznań kuratorów Sąd ustalił, że okres próby, poza oczywiście przedmiotowym „incydentem” przebiega pomyślnie. Kuratorzy ci mają dużą wiedzę o dozorowanym, z racji sprawowanych obowiązków i przedstawili ją Sądowi.
W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowody pozwolił na uznanie, żeS. P.swoim zachowaniem polegającym na tym, że w dniu 23 maja 2015 r. w miejscowościG., gminaD., woj.(...)prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy markiS. (...)onumerze rejestracyjnym (...)znajdując się w stanie nietrzeźwości (0,71, 0,68, 0,61 i 0,47 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 26.03.2014 r., wydanego w sprawie o sygnaturze akt X K 19/14 i w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat orzeczonego powyższym orzeczeniem, wyczerpał dyspozycjęart. 178 a § 1 i 4 kk.
Oskarżony działał umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Spożył alkohol, na co wskazuje wynik przeprowadzonych badań i zdawał sobie sprawę, że jazda po jego spożyciu jest zakazana, a także, że obowiązuje go zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.
W toku postępowania nie zostały ujawnione żadne okoliczności wyłączające winę lub bezprawność popełnionego czynu. Oskarżony, pomimo iż znajdował się pod wpływem alkoholu, dysponował możliwością oceny swojego zachowania i w chwili dokonywania przypisanego mu czynu znajdował się w takiej sytuacji motywacyjnej, że mógł zachować się zgodnie z normami prawa, zwłaszcza, że przyczyna dla które siadł za kierownicą była błaha, co wskazuje na lekceważenie przez skazanego orzeczenia Sądu.
Czyn oskarżonego charakteryzowały się znaczną społeczną szkodliwością, a jej stopień był wyższy niż znikomy. Ilość spożytego przez oskarżonego alkoholu nie mogła być jednak szczególnie znaczna, choć prowadziła do wyniku przewyższającego wartości minimalne wynikające zart. 115 § 16 kk, definiującego stan nietrzeźwości – stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm3wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Przy tym stężeniu alkoholu we krwi występuje już upośledzenie zdolności do prowadzenia pojazdów. Upośledzenie to jest tym wyższe, im większy jest poziom alkoholu we krwi. Stan ten mógł znacznie ograniczać możliwości jego percepcji.
Oskarżony, po raz kolejny naruszył podstawową zasadę bezpieczeństwa w ruchu drogowym – zasadę trzeźwości, a swoim zachowaniem godził w bezpieczeństwo i poczucie pewności innych uczestników ruchu drogowego.
Oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę, że jest w stanie nietrzeźwości i jednocześnie, że obowiązuje go zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Sąd nie znalazł okoliczności łagodzących, natomiast okolicznością obciążającą była uprzednia karalność, powrót na drogę przestępstwa tego samego rodzaju, ale także i z pewnością postawa sprawcy, który nie tylko dopuścił się zarzucanego mu czynu, ale dodatkowo nie stosował się do poleceń policji, sądząc, że ucieknie, a potem, że nie poddając się badaniu – uniknie odpowiedzialności. Jego zachowanie przekreśla, zdaniem Sądu pozytywną opinię kuratorów o jego postępowaniu w okresie próby.
Za przypisany czyny, na zasadzieart. 37 a kk, Sąd wymierzył sprawcy karę 1 roku i 6 miesięcy kary ograniczenia wolności, polegającego na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w miesiącu. Wymierzona kara została dostosowane do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i zdaniem Sądu, spełni swe cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, oddziaływania prewencyjnego i wychowawczego naS. P., a zwłaszcza pozwoli uzmysłowić nieopłacalność tego typu przestępnych zachowań i nieuchronność poniesienia konsekwencji prawnych, jakie ze sobą niosą. Sąd kierował się także względami prewencji ogólnej – społeczeństwo musi wiedzieć, że zachowanie oskarżonego, który jechał samochodem w stanie nietrzeźwości i naruszył zakaz orzeczony przez Sąd, spotkało się z należytą reakcją.
Sąd orzekł również na podstawieart. 42 § 3 kkzakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym (o charakterze obligatoryjnym) dożywotnio, co ma zapobiec ponownemu popełnianiu przez oskarżonego przestępstw tego typu oraz oddziaływać na niego represyjnie.
S. P.winien na stałe zostać wyeliminowany z grona uczestników ruchu drogowego, jako osoba stwarzająca realne zagrożenie dla jego bezpieczeństwa, zwłaszcza, że dopuścił się po raz drugi takiego samego przestępstwa, w okresie trwania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności i obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, a także nie posiadając nigdy uprawnień do kierowania. Zdaniem Sądu, w tych okolicznościach nie zachodzą żadne szczególne względy, które wskazywałaby na celowość odstąpienia od reguły wynikającej z treściart. 42 § 3 kk.S. P.nigdy nie powinien zdobyć uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, jako osoba nieodpowiedzialna, nie dając tym samym żadnych gwarancji przestrzegania reguł panujących na drogach.
Sąd z urzędu zaliczył na zasadzieart. 63 § 1 kkna poczet orzeczonej kary, okres zatrzymania oskarżonego przez dwa dni.
Na podstawieart. 43a § 2 kkSąd orzekł również świadczenie pieniężne (o charakterze obligatoryjnym) w wysokości 10.000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, które to stanowi realną, wymierną dolegliwość dla oskarżonego.
W ocenie Sądu wymierzona kara i środki karne są adekwatne do realiów faktycznych sprawy i będą odpowiednią dolegliwością dla osiągnięcia celów kary.
Sąd, na zasadzieart. 624 § 1 kpkzwolnił oskarżonego od obowiązku pokrycia kosztów postępowania, bowiem jest on w trudnej sytuacji majątkowej i konieczność ich pokrycia mogłaby narazić jego samego i jego najbliższych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Brzezinach
date: '2016-03-23'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Sylwia Wierzbowska-Zimoń
legal_bases:
- art. 34§1 i 1a pkt. 1 kk
- art. 624 § 1 kpk
recorder: Stażysta Karolina Darmach-Lisicka
signature: II K 504/15
``` |
155025500005021_X_P_001030_2012_Uz_2013-01-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt X P 1030/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 stycznia 2013 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Agnieszka Chlipała-Kozioł
Protokolant:Aleksandra Paszko
po rozpoznaniu w dniu4 stycznia 2013 r. we Wrocławiu
sprawy z powództwa:J. R.
przeciwkoG. w. M.
o sprostowanie świadectwa pracy
I
nakazuje stronie pozwanejG. w. M.sprostowanie świadectwa pracy powódkiJ. R.z dnia 28.09.2012r. w ten sposób, że wpunkcie 3 ust. 1) w miejsce słów „za wypowiedzeniem przez pracodawcęart. 55 § 3 k.p.” nakazuje wpisać „bez wypowiedzenia przez pracownika –art. 55 § 11k.p.”;
II
w pozostałej części powództwo oddala;
III
nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia) kwotę 30,00 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy.
Sygnatura akt X P 1030/12
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 10.10.2012 r. skierowanym przeciwko stronie pozwanejG. w. M., powódkaJ. R.domagała się sprostowania świadectwa pracy w punkcie 3 ppkt 1 zarzucając, że pracodawca nie wskazał w świadectwie pracy właściwej podstawy rozwiązania umowy. Podniosła, że w dniu 7.09.2012 r. rozwiązała umowę z winy pracodawcy, a zatem jako podstawa rozwiązania stosunku pracy w świadectwie powinien być wskazanyart. 55 § 11k.p., nie zaśart. 55 § 3 k.p.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana domagała się oddalenia powództwa w całości. Potwierdziła, ze powódka rozwiązała umowę o prace z winy pracodawcy i wyjaśniła, że wpisała w świadectwie pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracyart. 55 § 3 k.p.zgodnie ze wskazaniami zawartymi w komentarzu doKodeksu PracyK. J., z którego wyciag przedłożyła.
Na rozprawie w dniu 4.01.2013 r. powódka podtrzymała swoje stanowisko, a ponadto domagała się sprostowania punktu 4 ppkt 2 świadectwa pracy przez wykreślenie z tego punktu daty 31.05.2012 r. Oświadczyła, że w tym zakresie nie zwracała się do pracodawcy o sprostowanie świadectwa.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
PowódkaJ. R.w dniu 7.09.(...). złożyła stronie pozwanej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
W świadectwie pracy datowanym na dzień 14.09.2012 r. strona pozwana wskazała w punkcie 3 ppkt 1, że stosunek pracy ustał w wyniku „rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcęart. 55 § 3 k.p.”.
Pismem z dnia 18.09.2012 r. strona pozwana zwróciła się do powódki o przedłożenie wydanego jej dokumentu celem sprostowania dnia ustania zatrudnienia.
Pismem z dnia 22.09.2012 r. powódka zwróciła się do strony pozwanej o „wystawienie świadectwa pracy zgodnie z treścią jej wypowiedzenia”.
W świadectwie pracy datowanym na dzień 28.09.2012 r. strona pozwana ponownie wskazała w punkcie 3 ppkt 1, że stosunek pracy ustał w wyniku „rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcęart. 55 § 3 k.p.”.
Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto:
- pismo powódki z dnia 7.09.2012 r. (k. 5),
- świadectwo pracy z dnia 14.09.2012 r. (k. 6),
- pismo strony pozwanej z dnia 18.09.2012 r. (k. 7)
- pismo powódki z dnia 22.09.2012 r. (k. 8)
- świadectwo pracy z dnia 28.09.2012 r. (k. 9)
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
Zgodnie zart. 97 § 21k.p.pracownik może w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa. W razie nieuwzględnienia wniosku, pracownikowi przysługuje w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy.
Z powyższego wynika, że pracownik może w terminie 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie, jeżeli stwierdzi, że zawiera ono błędy lub brak w nim istotnych informacji. Pouczenie o możliwości złożenia powyższego wniosku powinno być zawarte w świadectwie pracy. Pracodawca w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku musi zawiadomić pracownika na piśmie o negatywnym rozpatrzeniu jego wniosku, bądź wydać poprawione świadectwo, jeżeli uzna wniosek za zasadny (§ 5 ust. 1 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania; Dz U nr 60, poz. 282 ze zm.). W przypadku nieuwzględnienia wniosku, pracownikowi przysługuje w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. Powództwo do sądu pracy o sprostowanie świadectwa pracownik może wytoczyć również w przypadku nieudzielenia przez pracodawcę w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o sprostowanie świadectwa jakiejkolwiek odpowiedzi.
Natomiast zgodnie zart. 265 k.p.jeżeli pracownik nie dochował - bez swojej winy - siedmiodniowego terminu wskazanego wart. 97 § 21k.p.na wytoczenie powództwa, sąd pracy na jego wniosek postanowi o przywróceniu uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu.
Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy należały do bezspornych. Powódka rozwiązała umowę o pracę ze stroną pozwaną bez wypowiedzenia, z winy pracodawcy, na podstawieart. 55 § 11k.p.W świadectwie pracy datowanym na dzień 14.09.2012 r. pracodawca wskazał w punkcie 3 ppkt 1, że stosunek pracy ustał w wyniku „rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcęart. 55 § 3 k.p.”. Pismem z dnia 18.09.2012 r. strona pozwana zwróciła się do powódki o przedłożenie wydanego jej dokumentu celem sprostowania dnia ustania zatrudnienia. Pismem z dnia 22.09.2012 r. powódka zwróciła się do strony pozwanej o „wystawienie świadectwa pracy zgodnie z treścią jej wypowiedzenia”. W świadectwie pracy datowanym na dzień 28.09.2012 r. strona pozwana ponownie wskazała w punkcie 3 ppkt 1, że stosunek pracy ustał w wyniku „rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcęart. 55 § 3 k.p.”. Z uwagi na brak sporu co do okoliczności faktycznych, dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron postępowania Sąd uznał za zbędne.
Sąd Rejonowy miał na uwadze, że powódka zwróciła się do strony pozwanej o wskazanie w świadectwie pracy prawidłowej podstawy rozwiązania stosunku pracy jeszcze przed wydaniem jej świadectwa pracy z dnia 28.09.2012 r. (po wydaniu jej świadectwa z dnia 14.09.2012 r., następnie sprostowanego przez pracodawcę w innym zakresie). Wobec zażądania przez pracodawcę przed upływem 7 dni od wydania pierwotnego świadectwa pracy, by powódka przedłożyła świadectwo celem jego sprostowania, wniosek powódki do pracodawcy z dnia 22.09.2012 r. o „wystawienie świadectwa zgodnie z treścią wypowiedzenia” należało uznać za złożony w terminie, o którym mowa wart. 97 § 21k.p.Pracodawca w świadectwie z 28.09.2012 r. powtórzył zakwestionowany przez powódkę zapis i pomimo wniosku powódki nie sprostował świadectwa w zakresie podstawy rozwiązania stosunku pracy. Powódka wytoczyła powództwo o sprostowanie świadectwa pracy w dniu 11.10.2012 r., a zatem przed upływem 7 dni od dnia upływu dla pracodawcy terminu do ustosunkowania się do jej wniosku, liczonego od wydania jej drugiego świadectwa pracy (albowiem nie można uznać, aby termin ten biegł również przed wydaniem świadectwa, brak zaś podstaw do uznania wniosku powódki w takim przypadku za przedwczesny). W odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, że wydane powódce świadectwo jest zgodne z obowiązującym prawem i wyjaśniła, że wskazanie jako podstawy rozwiązania umowy o pracęart. 55 § 3 k.p.jest zgodne z prawem, co potwierdza komentarzK. J..
Spór między stronami nie dotyczył zatem okoliczności faktycznych sprawy, a jedynie kwestii, jaki zapis winien znaleźć się w świadectwie pracy w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Z powołanego przez stronę pozwanąKomentarza aktualizowanego doKodeksu pracyK. J.wynika, że w przypadku rozwiązania umowy przez pracownika z winy pracodawcy bez wypowiedzenia, w świadectwie pracy winien znaleźć się zapis, że umowa została rozwiązania przez pracodawcę za wypowiedzeniem, a także że w takim przypadku powinien jako podstawa rozwiązania umowy winien zostać wskazanyart. 55 § 3 k.p., ponieważ rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych wart. 55 § 1 i § 11k.p.pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Sąd Rejonowy stanowiska strony pozwanej znajdującego oparcie w powołanym Komentarzu nie podzielił.
W istocie,artykuł 55 § 3 k.p.statuuje fikcję prawną, zgodnie z którą rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych w § 1 i § 11tej normy pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.R.legistej regulacji to ochrona pracownika przed niekorzystnymi skutkami, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracownika, co w praktyce dotyczy głównie regulacji branżowych. Sąd Rejonowy podziela stanowisko wyrażone w Komentarzu dokodeksu pracyautorstwaK.W. B., iż w przypadku rozwiązania umowy przez pracownika z winy pracodawcy w trybieart. 55 § 1 i § 11k.p., w świadectwie pracy należy zamieścić informację o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia przez pracownika. Fikcja prawna zart. 55 § 3 k.p.odnosi się bowiem wyłącznie do materialnoprawnych skutków ustania stosunku pracy (tak.K.W. B.w Komentarzu doart. 55 Kodeksu pracy, LEX, stan prawny 15.04.2012). Wskazanie w świadectwie pracy, że umowa została rozwiązania za wypowiedzeniem przez pracodawcę, czyni treść świadectwa niezgodną ze stanem faktycznym, żaden przepis prawa nie zezwala zaś ani tym bardziej nie nakłada na pracodawcę obowiązku wskazania w świadectwie pracy niezgodnych z prawdą informacji w tym zakresie. Za nielogiczne uznać również należy wskazanie jako podstawy rozwiązania stosunku pracyart. 55 § 3 k.p.– gdyby nawet bowiem przepisy prawa nakazywały zamieszczać w treści świadectwa pracy fikcyjny sposób rozwiązania umowy z uwagi na treśćart. 55 § 3 k.p., to wskazanie tego artykułu obok informacji, że do rozwiązania umowy doszło na skutek wypowiedzenia jaj przez pracodawcę, nadal pozwalałoby każdej osobie zapoznającej się ze świadectwem na ustalenie, że umowę o pracę rozwiązał bez wypowiedzenia pracownik, z winy pracodawcy. Wskazanie w treści świadectwa pracy nieprawdziwej podstawy rozwiązania umowy z uwagi na szczególne skutki, jakie w sferze prawa materialnego wiążą się z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracownika z winy pracodawcy, jest w ocenie Sądu pozbawione podstaw prawnych. Wskazanie zaś w treści świadectwa pracy – jak to uczyniła strona pozwana - dwóch sprzecznych podstaw rozwiązania umowy o pracę, jest zaś całkowicie nielogiczne nawet przy przyjęciu niepodzielanego przez Sąd Rejonowy stanowiska z komentarzaK. J..
Podsumowując stwierdzić należy, że świadectwo pracy ma odzwierciedlać rzeczywistą podstawę rozwiązania stosunku pracy, zaś przepisart. 55 § 3 k.p.nie uzasadnia wpisywania do świadectwa pracy niezgodnych z rzeczywistością informacji, ale wywołuje skutki w sferze materialnoprawnej, stanowiąc, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z przyczyn określonych wart. 55 § 1 i § 11k.p.pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Z uwagi na powyższe Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w zakresie żądania sprostowania pkt 3 ppkt 1 świadectwa pracy.
Na rozprawie w dniu 4.01.2013 r. powódka rozszerzyła powództwo, domagając się ponadto sprostowania punktu 4 ppkt 2 świadectwa pracy przez wykreślenie z tego punktu daty 31.05.2012 r. Wobec niezwrócenia się przez powódkę do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie informacji wskazanej w tym punkcie, powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu. Powódka nie wyczerpała bowiem obowiązkowego trybu prostowania świadectwa, który wymaga, by przed zwróceniem się do sądu, pracownik złożył właściwy wniosek do pracodawcy najpóźniej w terminie 7 dni od otrzymania świadectwa pracy.
W tym zakresie Sąd Rejonowy w punkcie II wyroku powództwo oddalił.
W punkcie III Sąd Rejonowy na podstawieart. 100 k.p.c.w zw. z art. 113 u.k.s.c. nieuiszczonymi przez powódkę kosztami sądowymi w kwocie 30 zł obciążył stronę pozwaną, która powództwo w przeważającej części przegrała.
Z uwagi na powyższe, orzeczono jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu
date: '2013-01-04'
department_name: X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Agnieszka Chlipała-Kozioł
legal_bases:
- art. 55 Kodeksu pracy
- § 5 ust. 1 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa
pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania
- art. 100 k.p.c.
recorder: Aleksandra Paszko
signature: X P 1030/12
``` |
154500000003003_VI_ACa_000933_2013_Uz_2014-05-28_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI ACa 933 /13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 maja 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SA– Ewa Stefańska (spr.)
Sędzia SA– Ewa Śniegocka
Sędzia SO (del.) – Mariusz Łodko
Protokolant: – sekr. sąd. Mariola Frąckiewicz
po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaPrzedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.weW.
przeciwko(...) S.A.wW.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 7 lutego 2013 r.
sygn. akt XX GC 153/12
I
zmienia zaskarżony wyrok w punktach:
- drugim- w ten tylko sposób, że zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaPrzedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.weW.dodatkowo kwotę 59.335,31 zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta trzydzieści pięć złotych trzydzieści jeden groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 30 lipca 2005 r. do dnia zapłaty,
- trzecim – w ten tylko sposób, że zasądzoną tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 6.789,23 zł (sześć tysięcy siedemset osiemdziesiąt dziewięć złotych dwadzieścia trzy grosze) podwyższa do kwoty 10.523,51 zł (dziesięć tysięcy pięćset dwadzieścia trzy złote pięćdziesiąt jeden groszy),
- czwartym – w ten tylko sposób, że kwotę 16.776,44 zł (szesnaście tysięcy siedemset siedemdziesiąt sześć złotych czterdzieści cztery grosze) podwyższa do kwoty 19.749,48 zł (dziewiętnaście tysięcy siedemset czterdzieści dziewięć złotych czterdzieści osiem groszy);
II. oddala apelację w pozostałej części;
III.zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaPrzedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.weW.kwotę 12.113, 60 zł (dwanaście tysięcy sto trzynaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt VI ACa 933/13
UZASADNIENIE
PowódPrzedsiębiorstwo (...) Spółka z o. o.weW.wnosił o zasądzenie od pozwanego(...) S.A.wW.na jego rzecz kwoty 424.707,45 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2005 r. do dnia zapłaty.
Jako podstawę faktyczną roszczenia powód wskazał okoliczność, że łącząca strony i następnie rozwiązana przez powoda umowa o roboty budowalno-montażowe przewidywała wykonanie nasypu konstrukcyjnego pod palownicę o objętości 120 m3, lecz w toku prac konieczne okazało się wykonanie dodatkowych 1.114,5 m3nasypu, za co powód nie otrzymał zapłaty w kwocie 40.590,62 zł brutto. W konsekwencji powód wykonał również wykop w grodzy pod fundament filara P2 o większej od wskazanej w umowie objętości i z tego tytułu należy mu się wynagrodzenie w kwocie 48.214,40 zł brutto. Ponadto powód domagał się zapłaty wynagrodzenia za: wykonanie ścianki zabezpieczającejdrogę krajową nr (...)- w kwocie 64.203,37 zł brutto, wykonanie podpór tymczasowych z pali rurowych - w kwocie 194.794,18 zł brutto oraz pozostawione na terenie budowy rury stalowe przeznaczone do realizacji kolejnych podpór montażowych - w kwocie 76.899, 53 zł brutto. Jako podstawę prawną roszczenia powód wskazałart. 494 k.c.
Pozwany(...) S.A.wW.wnosił o oddalenie powództwa, podnosząc, że odstąpił od umowy w związku z opóźnieniem powoda w realizacji robót. Tymczasem jedynie w sytuacji, gdyby odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, pozwany jako zamawiający zobowiązany byłby do odbioru przerwanych robót i zapłaty wynagrodzenia za wykonane prace. Ponadto, zdaniem pozwanego, powód wykonywał roboty nieprawidłowo, co w konsekwencji doprowadziło do konieczności wykonania większej ich ilości, niż założono w umowie.
Wyrokiem z dnia 20 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił powództwo w całości. Na skutek apelacji pozwanego, wyrokiem z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Wyrokiem z dnia 20 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaPrzedsiębiorstwa (...) Spółka z o. o.weW.kwotę 335.899,43 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 lipca 2005 r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Wyrok Sądu Okręgowego został wydany w oparciu o poniższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne.
W dniu 15 listopada 2004 r. wykonawcaPrzedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o.weW.zawarł z zamawiającym(...) S.A.wW.(obecnie:(...) S.A.wW.) umowę o roboty budowlano-montażowe, w której powód zobowiązał się do wykonania: ścianki szczelnej do podpory P2 wraz ze ścianką grobli, robót ziemnych wyspy (wypełnienia ziemią i późniejszego jej usunięcia), wykopu pod fundament i beton podkładowy podpory P2 oraz ścianki szczelnej P1, zgodnie ze specyfikacją techniczną. Umowa ta została zawarta w związku z budową mostu na rzece(...)wraz z dojazdami zdrogi krajowej nr (...)w miejscowościS.. Inwestorem całego zadania był Skarb Państwa reprezentowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, zaś na podstawie umowy z dnia 22 września 2004 r. pozwany był generalnym wykonawcą tej inwestycji.
Strony ustaliły termin rozpoczęcia umówionych robót na dzień 16 listopada 2004 r., termin przekazania wykonawcy terenu budowy - na dzień 15 listopada 2004 r., zaś termin zakończenia robót - na dzień 31 stycznia 2005 r. Za wykonanie robót strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 956.000 zł netto, przy czym ostateczna wysokość tego wynagrodzenia miała zostać określona przy uwzględnieniu zakresu wykonanych robót oraz podstawy wskazanej w załączniku nr 4 do umowy. W załączniku nr 1 do umowy strony ustaliły wynagrodzenie powoda za wykonanie m.in. nasypu konstrukcyjnego pod palownicę (około 120 m3) w wysokości 6.000 zł netto oraz wykopu w grodzy (około 1.000 m3) w wysokości 32.000 zł netto.
Zgodnie z § 11 ust. 3 „Warunków ogólnych umowy o wykonanie robót budowlano-montażowych” (zwanych dalej: „WO”), w przypadku rozszerzenia przedmiotu umowy przez zamawiającego poza zakres wynikający z § 2 ust. 2 WO, wykonawca miał prawo do dodatkowego wynagrodzenia wyliczonego według cen jednostkowych i/lub danych do kosztorysowania zawartych w załączniku do umowy. Natomiast w myśl § 11 ust. 5 WO, w przypadku robót dodatkowych, których wykonanie było niezbędne ze względu na bezpieczeństwo lub zabezpieczenie przed awarią, podstawą ich podjęcia miał być wpis przedstawiciela zamawiającego, przedstawiciela wykonawcy lub organu nadzoru budowlanego do dziennika budowy. Koszty tych robót miały zostać pokryte według zasad ustalonych w § 10 ust. 2 WO, tj. koszty zabezpieczenia robót miał ponieść: zamawiający - w przypadku wystąpienia okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi zamawiający; wykonawca - w przypadku wystąpienia okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi wykonawca; obie strony po połowie - w przypadku zaistnienia okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z § 13 ust. 1 WO, wypłata wynagrodzenia za wykonane przez powoda roboty miała nastąpić w terminie 30-tego dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym na konto zamawiającego wpłynęło wynagrodzenie od inwestora. Wypłaty miały następować na podstawie faktur przejściowych, przy czym wysokość zaliczki była związana z rzeczywistym zaawansowaniem robót.
Z § 31 ust. 4 WO wynika, że jeżeli wykonawca opóźniał się bez uzasadnionych przyczyn z wykonaniem robót ponad 7 dni w stosunku do terminów przewidzianych w umowie, zamawiający mógł odstąpić od umowy bez wyznaczania terminu dodatkowego. W razie odstąpienia od umowy, wykonawca miał - w terminie 7 dni od odstąpienia od umowy - sporządzić przy udziale zamawiającego protokół inwentaryzacji robót w toku, według stanu na dzień odstąpienia. W razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, zamawiający zobowiązany był do dokonania odbioru robót przerwanych oraz do zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, chyba, że zgłaszał zastrzeżenia m.in. do jakości wykonanych robót. Jednakże strony w umowie nie ustaliły terminu, w jakim będą mogły skorzystać z prawa odstąpienia od umowy.
W § 1 ust. 4 WO wykonawca oświadczył, że przed podpisaniem umowy zapoznał się z terenem realizacji robót, infrastrukturą terenu budowy i jej specyfikacją oraz dostępną dokumentacją urządzeń podziemnych i ich lokalizacją na planach, a także, iż otrzymał od zamawiającego wszelkie niezbędne dane mogące mieć wpływ na ryzyka i okoliczności realizacji przedmiotu umowy. Jednakże dokonane przed podpisaniem umowy i rozpoczęciem prac rozpoznanie geologiczno-inżynierskie było niepełne, w szczególności odstąpiono od wykonania analizy podłoża w środku rzeki.
W dniu 15 listopada 2004 r. powód rozpoczął roboty objęte umową. Zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, do dnia 3 stycznia 2005 r. powód miał wykonać wyspę z możliwością wjazdu i pracy palownicy na podporze P2, jednakże z uwagi na podmokły teren wjazd ciężkiego sprzętu na budowę okazał się niemożliwy. Dlatego - na zlecenie pozwanego - powód ułożył z płyt betonowych drogę dojazdową, co zajęło mu około 2 tygodni. Następnie doszło do przerwania wału przeciwpowodziowego biegnącego równolegle do koryta rzeki, co spowodowało, że czas dostawy materiałów na plac budowy i ich rozładunek wydłużyły się, a wykonywanie robót zostało wstrzymane na okres 4 dni. W związku z zaistniałymi opóźnieniami przedstawiciele stron spotykali się na naradach budowlanych, podczas których omawiali kolejne etapy prac i terminy ich wykonania. Pozwany zgłaszał zastrzeżenia do tempa prac powoda, jednakże do jakości ich wykonania nie miał większych zastrzeżeń.
Już w trakcie prowadzenia robót zostały wprowadzone zmiany w projekcie dotyczące rodzaju pali i technologii palowania. W dniach 14-15 stycznia 2005 r. powód wykonał nasyp konstrukcyjny pod palownicę w ilości 120 m3. W dniu 17 stycznia 2005 r. na nasyp wjechała palownica, jednakże po wykonaniu dwóch pali okazało się, że w podłożu wystąpiły zjawiska tiksotropowe oraz nadmierne osiadanie podłoża wywołane drganiami powodowanymi pracą palownicy i obciążeniem powodowanym wyciąganiem z gruntu rur osłonowych. Napływ wody skutkował osłabieniem podłoża pod dnem. Prawdopodobną przyczyną napływu znacznej ilości wody było nierozpoznanie głębokości występowania stropu gliny i zbyt płytkie zagłębienie ścianki, co skutkowało nieszczelnością wygrodzenia na pewnych odcinkach. Dodatkowo, prawdopodobną przyczyną napływu wody było nierozpoznanie soczewek gruntów słabych. W związku z wystąpieniem tego problemu powód musiał wykonać nadbudowę nasypu w ilości 1.114,5 m3, co zostało potwierdzone przez kierownika budowy. Pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń do jakości i sposobu wykonania nasypu przez powoda.
W dniu 17 lutego 2005 r. powód wystawił pozwanemufakturę nr (...)na kwotę 1.013.088,10 zł, która zawierała wynagrodzenie za wykonanie 120 m3nasypu orazfakturę nr (...)na kwotę 104.030,62 zł, która zawierała wynagrodzenie za wykonanie 1.114,50 m3nasypu w kwocie 40.590,62 zł brutto. Należność zfaktury nr (...)została zapłacona przez pozwanego do kwoty 917.076,41 zł brutto, natomiastfaktura nr (...)została powodowi zwrócona. Powód wystawił pozwanemu kolejnąfakturę nr (...)za wykonanie nasypu i wjazdu do grodzy na kwotę 44.250,62 zł brutto.
Z dniem 28 kwietnia 2005 r.(...) S.A.wW.rozwiązał łączącą strony umowę na podstawie § 31 ust. 4 WO, powołując się na 3-miesięczne opóźnienie powoda w realizacji umowy. Jednocześnie pozwany powołał komisję celem inwentaryzacji wykonanych przez powoda robót oraz pozostawionych przez niego materiałów budowlanych. W dniu 4 maja 2005 r. strony sporządziły protokół inwentaryzacji, w którym pozwany potwierdził, że powód wykonał m.in. nasyp konstrukcyjny pod palownicę i wykop pod fundament filara P2.
Sąd Okręgowy wskazał, że stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalił na podstawie zeznań świadków oraz kopii dokumentów, których wiarygodność nie budziła zastrzeżeń. Natomiast - odwołując się do treściart. 479(
12)§ 1 k.p.c.- pominął dowód z dokumentów przedłożonych przez powoda w toku postępowania, albowiem powód dysponował dokumentacją wykonanych prac już w dacie składania pozwu i nie wykazał, aby ich wcześniejsze powołanie nie było możliwe, bądź potrzeba ich powołania wynikła później. W zakresie przyczyn napływu znacznej ilości wody do grodzy oraz potrzeby zwiększenia ilości nasypu i wykopu, Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia na podstawie dowodu z opinii Instytutu(...), którą uznał za fachową i rzetelną. Z uwagi na treśćart. 479(
14)§ 2 k.p.c.Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa hydrotechnicznego na okoliczność, czy powód wykonał prace prawidłowo i co było przyczyną, że powód musiał je wykonać w zwiększonej ilości.
W ocenie Sądu Okręgowego powód nie odstąpił skutecznie od łączącej strony umowy o roboty budowalno-montażowe. Zgodnie z treściąart. 395 § 1 k.c.obligatoryjnym elementem zastrzeżenia prawa odstąpienia od umowy jest wskazanie terminu, po upływie którego prawo to wygasa. Tymczasem w § 31 ust. 4 WO strony terminu takiego nie wskazały, zaś jego brak powoduje nieważność zastrzeżonego prawa odstąpienia (art. 58 § 3 k.c.). Również klauzula przewidziana wart. 492 k.c.powinna wskazywać termin, po upływie którego prawo odstąpienia od umowy wygasa, gdyż w przeciwnym razie jej zastrzeżenie jest nieważne. Ponadto - z uwagi na jednoznaczną treść pisma pozwanego z dnia 28 kwietnia 2005 r., w którym odwołał się do postanowienia łączącej strony umowy - nie można uznać, aby doszło do odstąpienia od umowy na podstawieart. 491 k.c.Dlatego, zdaniem Sądu pierwszej instancji, postanowienia zawartej przez strony umowy o roboty budowalno-montażowe przesądzają, czy i w jakiej wysokości powodowi należy się wynagrodzenie za wskazane w pozwie prace.
W ocenie Sądu Okręgowego żądanie powoda zasługiwało na uwzględnienie w zakresie kwoty 335.899,43 zł. W szczególności zasądził od pozwanego na jego rzecz kwoty: 64.203, 37 zł - za wykonanie ścianki zabezpieczającejdrogi krajowej nr (...), 194.796,18 zł - za prace związane z wykonaniem podpór tymczasowych, a także 76.899,53 zł - za pozostawione rury stalowe. Mając na uwadze treśćart. 481 § 1 k.c.i § 13 ust. 1 WO, Sąd pierwszej instancji zasądził od powyższej kwoty odsetki za okres od dnia 30 lipca 2005 r. do dnia zapłaty. Przy tym Sąd Okręgowy wskazał, że dopiero protokół z dnia 4 maja 2005 r. potwierdził ilość wykonanych przez powoda prac.
Natomiast w pozostałym zakresie Sąd Okręgowy ocenił powództwo jako niezasadne. Wskazał, że dalsze kwoty, których zasądzenia powód domagał się w pozwie, dotyczą prac, które były przewidziane w łączącej strony umowie o roboty budowlano-montażowe, lecz zostały wykonane w większej od określonej w umowie ilości. Powód twierdził, że zwiększona objętość nasypu wynikała z konieczności zapewnienia warunków bezpiecznej pracy sprzętu wykonującego prace palowe, zaś zwiększona objętość wykopu była konsekwencją wykonania nasypu w zwiększonej ilości. Tymczasem - według pozwanego - przyczyną zwiększenia ich ilości była zła jakość wykonanego nasypu, wady wykonawcze i opieszałość powoda w wykonaniu robót.
Odwołując się do treściart. 6 k.c.Sąd pierwszej instancji uznał, że to powód powinien udowodnić, że przyczyna skutkująca koniecznością zwiększenia zakresu robót powstała w związku z zaistnieniem okoliczności leżących po stronie pozwanego, bądź okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie bowiem z treścią § 10 ust. 2 w związku z § 11 ust. 5 OW, tylko w takim wypadku powodowi należałoby się wynagrodzenie za zwiększony zakres prac. Przy tym z uwagi na rodzaj wykonanych prac, które co do zasady były objęte łączącą strony umową, nie ma do nich zastosowania § 11 ust. 3 WO, lecz § 11 ust. 5 WO. Postanowienie to przewiduje, że w przypadku robót dodatkowych, których wykonanie będzie niezbędne ze względu na bezpieczeństwo lub zabezpieczenie przed awarią, podstawę ich podjęcia stanowi wpis przedstawiciela zamawiającego, przedstawiciela wykonawcy lub organu nadzoru budowlanego do dziennika budowy, zaś koszty tych robót zostaną pokryte według zasad określonych w § 10 ust. 2 OW.
Sąd Okręgowy wyjaśnił, że w związku z takim brzemieniem powołanego postanowienia umownego, sama okoliczność wykonania przez powoda przedmiotowych prac na polecenie zamawiającego jest niewystarczająca dla zasądzenia na jego rzecz wynagrodzenia, albowiem w § 10 ust. 2 OW strony precyzyjnie ustaliły sposób pokrycia kosztów zabezpieczenia robót. Koszty te miał ponieść: zamawiający - w przypadku wystąpienia okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi zamawiający; wykonawca - w przypadku wystąpienia okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi wykonawca; obie strony po połowie - w przypadku zaistnienia okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności.
Według Sądu pierwszej instancji, w przedmiotowej sprawie przyczyną powodującą konieczność zwiększenia zakresu robót było rozmiękczenie podłoża, co było konsekwencją podjęcia prac w nieprawidłowo zbadanym gruncie. Z opinii Instytutu(...)wynika bowiem, że nie przeprowadzono badania gruntu w nurcie rzeki, co uniemożliwiło ustalenie poziomu gliny, a w konsekwencji prawdopodobnie spowodowało zbyt płytkie zagłębienie ścianki w grodzy.
Zdaniem Sądu Okręgowego odpowiedzialność za ten stan rzeczy ponosi powód jako wykonawca, albowiem w § 1 ust. 4 WO oświadczył, że przed podpisaniem umowy o roboty budowlano-montażowe zapoznał się z terenem realizacji robót, infrastrukturą terenu budowy i jej specyfiką oraz, iż otrzymał od zamawiającego wszelkie niezbędne dane, mogące mieć wpływ na ryzyka i okoliczności realizacji przedmiotu umowy. Natomiast w punkcie 3.8 „Warunków wykonywania robót budowlano – montażowych” na powoda jako wykonawcę został nałożony obowiązek uzyskania z odpowiednim wyprzedzeniem dokładnej informacji o położeniu budowy, jej dostępności i innych istotnych szczegółach dla wykonania robót. Brak takiego rozpoznania jest więc okolicznością, za którą odpowiedzialność ponosi powód.
Od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie apelację wniósł wyłącznie powódPrzedsiębiorstwo (...) Spółka z o. o.weW..
Apelacją z dnia 2 kwietnia 2013 r. powód zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo i wnosił o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 88.808,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 lipca 2005 r. do dnia zapłaty, ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Powód zarzucił wyrokowi Sądu Okręgowego sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że:
a) konieczność wykonania nasypu pod palownicę oraz wykopów w zwiększonym zakresie była wynikiem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód;
b) wykonanie nasypu pod palownicę w ilości 1.234,5 m3stanowi w całości roboty dodatkowe, gdy tymczasem umowa stron nakładała na powoda obowiązek wykonania nasypu pod palownicę w ilości ok. 120 m3; zatem za roboty dodatkowe uznać można jedynie roboty przy wykonaniu nasypu pod palownicę w ilości 1.114,4 m3;
c) wykonanie wykopu w ilości 1.520 m3stanowi w całości robot dodatkowe, podczas gdy umowa stron nakładała na powoda obowiązek wykonania wkopów w ilości ok. 1.000 m3; zatem za roboty dodatkowe uznać można jedynie roboty przy wykonaniu wykopów w ilości 520 m3.
Pozwany(...) S.A.wW.wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Apelacyjny zważył:
Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie tylko częściowo, albowiem nie wszystkie podniesione w niej zarzuty są zasadne.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że łącząca strony umowa o roboty budowalno-montażowe przewidywała wykonanie przez niego jako wykonawcę nasypu konstrukcyjnego pod palownicę o objętości 120 m3, lecz w toku prac konieczne okazało się wykonanie dodatkowych 1.114,5 m3nasypu, za co nie otrzymał zapłaty w kwocie 40.590,62 zł brutto. Powód wykonał również wykop w grodzy pod fundament filara P2 o objętości 1.520 m3, a więc większej od określonej w umowie o 520 m3, za co miało należeć mu się wynagrodzenie w łącznej kwocie 48.214,40 zł brutto. Jest to w sumie kwota 88.808,02 zł, której zasądzenia powód domagał się w pozwie i domaga się aktualnie w apelacji.
Z twierdzeń powoda zawartych w uzasadnieniu pozwu jednoznacznie wynika, że w dniu 17 lutego 2005 r. wystawił pozwanemufakturę nr (...)na kwotę 1.013.088,10 zł brutto, która zawierała wynagrodzenie za wykonanie 120 m3nasypu w kwocie 7.320 zł brutto orazfakturę nr (...)na kwotę 104.030,62 zł brutto, która zawierała wynagrodzenie za wykonanie 1.114,5 m3nasypu w kwocie 40.590,62 zł brutto. Powód wyjaśnił, że pierwsza z powyższych faktur została przez pozwanego zapłacona, zaś zatrzymanej z niej kwoty 96.011,41 zł tytułem zabezpieczenia wykonania umowy będzie dochodził w odrębnym procesie. Przedmiotowym pozwem została objęta jedynie wynikająca z drugiej z faktur (a następnie zfaktury nr (...)z dnia 12 maja 2005 r.) kwota 40.590,62 zł brutto, odpowiadająca wynagrodzeniu za wykonanie 1.114,5 m3nasypu. Całkowicie niezrozumiały jest więc sformułowany w punkcie (b) apelacji zarzut, skoro powód w przedmiotowym procesie nie domagał się zapłaty wynagrodzenia za wykonanie 120 m3nasypu.
Natomiast zasadny jest sformułowany w punkcie (c) apelacji zarzut, albowiem powód w przedmiotowym procesie domagał się zapłaty wynagrodzenia za wykonanie 1.520 m3wykopu, a więc także 1.000 m3objętych umową, czego nie dostrzegł Sąd pierwszej instancji. Z uzasadnienia pozwu jednoznacznie wynika, że skoro strony uzgodniły w umowie (załącznik nr 1, k. 45) wynagrodzenie za wykonanie 1.000 m3wykopu w kwocie 32.000 zł netto minus 6.000 zł (za odpompowanie komory) = 26.000 zł netto, to umówione wynagrodzenie za wykonanie 1 m3wykopu wynosiło 26 zł netto. Dlatego za wykonanie 1.520 m3wykopu powód domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 48.214,40 zł brutto (1.520 m3x 26 zł/1 m3x 1,22 VAT = 39.520 zł netto x 1,22 VAT). Tymczasem Sąd Okręgowy wadliwie przyjął, że powód domagał się zapłaty jedynie za nie objęty umową wykop o objętości 520 m3.
O częściowym uwzględnieniu apelacji przesądziła zasadność sformułowanego w jej punkcie (a) zarzutu, że Sąd pierwszej instancji wadliwie przyjął, iż konieczność wykonania nasypu oraz wykopów w zwiększonym zakresie była wynikiem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód. W ocenie Sądu Apelacyjnego, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że odpowiedzialność ta obciąża inwestora, który zlecił roboty generalnemu wykonawcy bez wykonania niezbędnych badań gruntowych, a więc żadna ze stron niniejszego procesu nie ponosi odpowiedzialności za okoliczności, które spowodowały konieczność wykonania robót zabezpieczających.
Wskazać należy, iż z opinii Instytutu(...)wynika, że przyczynami wystąpienia problemów z realizacją umowy przez wykonawcę były w szczególności: niewystarczająco dokładna dokumentacja geologiczno-inżynierska w rejonie podpory P2, napotkanie na dnie wykopu w komorze grodzy znacznie gorszych warunków gruntowo-wodnych, wdarcie się wody przez dno i zniszczenie gruntów pod dnem w komorze P2. Również w ustnej opinii biegłyW. B.wskazał, że główną przyczyną trudności było niedostateczne rozpoznanie podłoża w miejscu podpory P2, albowiem nie wykonano analizy podłoża w środku rzeki. Pod względem wysokości występowania stropu gliny sprawdzono tylko brzeg, podczas gdy na środku rzeki warunki były inne.
Nie ma racji Sąd pierwszej instancji twierdząc, że konieczność wykonania nasypu oraz wykopów w zwiększonym zakresie była wynikiem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód. Ten błędny wniosek wywiódł Sąd Okręgowy z faktu, że w § 1 ust. 4 WO powód oświadczył, iż przed podpisaniem umowy o roboty budowlano-montażowe zapoznał się z terenem realizacji robót, infrastrukturą terenu budowy i jej specyfiką oraz, że otrzymał od zamawiającego wszelkie niezbędne dane, mogące mieć wpływ na ryzyka i okoliczności realizacji przedmiotu umowy. Jednakże trzeba zauważyć, że powód nie miał możliwości samodzielnej weryfikacji dokumentacji dostarczonej mu przez pozwanego, bez poniesienia dodatkowych znacznych kosztów wykonania badań podłoża w środku rzeki, czego nie przewidywała łącząca strony umowa. Obowiązek powoda zapoznania się z terenem realizacji robót, infrastrukturą terenu budowy i jej specyfiką należy więc ograniczyć jedynie do tych cech, które możliwe były do rozpoznania bez specjalistycznych badań. Obowiązku tego nie rozszerzył zapis zawarty w § 4 ust. 4 WO, który dotyczył dokumentacji projektowej, a nie badań związanych z samą możliwością realizacji inwestycji.
Zdaniem Sądu odwoławczego, podmiotem zobowiązanym do należytego rozpoznania podłoża w miejscu podpory P2 był zlecający wykonanie prac inwestor, o ile z umowy łączącej go z generalnym wykonawcą nie wynikało, aby to pozwany przyjął na siebie ten obowiązek. Ponieważ w aktach przedmiotowej sprawy nie ma umowy łączącej inwestora z generalnym wykonawcą, brak jest podstaw do ustalenia, jaka była jej treść. W konsekwencji na podstawieart. 6 k.c.należało uznać, że powód nie udowodnił, aby konieczność wykonania nasypu oraz wykopów w zwiększonym zakresie była wynikiem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi pozwany.
W tej sytuacji, zgodnie z § 10 ust. 2 lit. c) WO, koszty zabezpieczenia robót powinny ponieść obie strony po połowie. Dlatego powodowi należało zasądzić dodatkowo kwotę 20.295,31 zł brutto tytułem zwrotu połowy kosztów robót zabezpieczających polegających na wykonaniu nasypu o objętości 1.114,5 m3(40.590,62 zł brutto : 2 = 20.295,31 zł brutto). Fakt wykonania przez powoda nasypu we wskazanej w pozwie ilości został potwierdzony przez przedstawiciela pozwanego w inwentaryzacji (k. 48). Natomiast co do wykonania wykopu, w ocenie Sądu Apelacyjnego powód nie udowodnił, aby wykonał go w ilości 1.520 m3. W inwentaryzacji wskazano bowiem, że z 1.520 m3wykopu do wykonania pozostało jeszcze około 400 m3. Dlatego należy przyjąć, że powód wykazał jedynie, iż wykonał 1.000 m3wykopu, które było objęte w całości umową, a więc powodowi należy się z tego tytułu całość umówionego wynagrodzenia w kwocie 39.040 zł brutto. Powód zaś nie wykazał, aby wykonał roboty zabezpieczające polegające na wykonaniu dalszego wykopu o objętości 520 m3, w związku z tym z tego tytułu nie należy mu się zwrot kosztów na podstawie § 10 ust. 2 lit. c) WO.
Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 59.335,31 zł wraz z odsetkami była zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem pierwszej instancji, uwzględniająca treśćart. 100 k.p.c.oraz fakt, że powód wygrał proces w 93%.
Podstawą orzeczenia Sądu Apelacyjnego byłyart. 385 i 386 § 1 k.p.c.O kosztach orzeczono na podstawieart. 100w zw. zart. 108 § 1 k.p.c.poprzez ich stosunkowe rozdzielenie, uwzględniając fakt, że powód wygrał w postępowaniu odwoławczym w 66,8%. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2014-05-28'
department_name: VI Wydział Cywilny
judges:
- SA– Ewa Śniegocka
- Sędzia SA– Ewa Stefańska
- Mariusz Łodko
legal_bases:
- art. 395 § 1 k.c.
- art. 385 i 386 § 1 k.p.c.
recorder: sekr. sąd. Mariola Frąckiewicz
signature: VI ACa 933/13
``` |
153500000001006_II_AKa_000238_2023_Uz_2023-12-05_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II AKa 238/23
________________________________________________________________________________________________________________________
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 grudnia 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Henryk Komisarski
Sędziowie: Maciej Świergosz (spr.)
Piotr Gerke (del.)
Protokolant: prot. sąd. Sylwester Leńczuk
przy udziale Prokuratora Prok. Rej. Jacka Wosickiego
po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2023r. sprawy :
T. B.((...))
oskarżonego zart.189 § 1 i 3 kkw zb. zart.157 § 2 kkiart.280 § 1 kkw zw.zart.11 § 2 kk, zart.190 § 1 kkw zw. zart.12 § 1 kk, zart.190a § 1 kkw zb.zart.190 § 1 kkw zw. zart.11 § 2 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w(...)
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
w ramach czynu przypisanego oskarżonemu wpkt 1przyjmuje,że dopuścił się on przestępstwa zart.189 § 1 i 3 kkw zb. zart.157 § 2 kkiart.191 § 1 kkw zw. zart.11 § 2 kkiart.4 § 1 kkpopełnionegow ten sposób, że w dniach od(...)wD., pow.(...), woj.(...)działając wspólnie i w porozumieniuz dwoma nieustalonymi osobami pozbawił wolnościO. Ś.w sposób, który łączył się ze szczególnym udręczeniem, poprzez krępowanie rąk i nóg, przywiązywanie do betonowego słupa, kierowanie gróźb pozbawienia zdrowia i życia, uderzenie w twarz otwartą ręką, polewanie po nogach gorącą wodą i w konsekwencji spowodowanie otarć naskórka twarzy, obu kończyn górnych oraz kończyny dolnej prawej, co skutkowało naruszeniem czynności narządów ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni, a nadto stosując wobec pokrzywdzonego groźbę bezprawną zmusił go do użyczenia samochodu m-kiL.onr rej. (...)i za przestępstwo to na podstawieart.189 § 3 kkw zw. zart.11 § 3 kkw zw. zart.4 § 1 kkwymierza mu karę 5 (pięciu) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,
w pkt 2 - przyjmuje, iż oskarżony działał od(...)i obniża wymierzoną mu karę do 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
w pkt 3 - przyjmuje, iż oskarżony działał od(...)i obniża wymierzoną mu karę do 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności,
w pkt 4 w ten sposób, że uchyla zawarte tam rozstrzygnięcie o karze łącznej, łączy kary jednostkowe orzeczone powyżej w pkt 1a, 1b, 1ci wymierza oskarżonemu nową karę łączną 6 (sześciu) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,
w pkt 5 – przyjmuje, że okres tymczasowego aresztowania zalicza na poczet kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej powyżej w pkt 1d,
w pkt 7 – obniża zasądzone od oskarżonego na rzeczO. Ś.zadośćuczynienie za doznaną krzywdę do kwoty 20.000 zł; (dwadzieścia tysięcy złotych),
w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
zwalania oskarżonego z obowiązku uiszczenia Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
P. G.H. K.M. Ś. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
date: '2023-12-05'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Sędzia Henryk Komisarski
- Maciej Świergosz
legal_bases:
- art.189 § 1 i 3 kk
recorder: prot. sąd. Sylwester Leńczuk
signature: II AKa 238/23
``` |
150515250002527_V_GC_001434_2017_Uz_2017-07-26_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt V GC 1434/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 lipca 2017 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący:
SSR Joanna Bury
Protokolant:
Sekr. sądowy Magda Ścięgaj
po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2017 r. na rozprawie sprawy
z powództwa(...)P. (...)-K.,P.,R.” Sp. j. wO.
przeciwkoM. K.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanegoM. K.na rzecz powoda(...)P. (...)-K.,P.,R.Sp. j. wO.kwotę 22301,43 zł (dwadzieścia dwa tysiące trzysta jeden złotych czterdzieści trzy grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:
- 729 zł od dnia 30.04.2015 r. do dnia zapłaty,
- 4112 zł od dnia 8.03.2016 r. do dnia zapłaty,
- 1165 zł od dnia 8.03.2016 r. do dnia zapłaty,
- 142,08 zł od dnia 8.03.2016 r. do dnia zapłaty,
- 2070 zł od dnia 29.03.2016 r. do dnia zapłaty,
- 224,16 zł od dnia 22.04.2016 r. do dnia zapłaty,
- 2307 zł od dnia 6.05.2016 r. do dnia zapłaty,
- 2603 zł od dnia 6.05.2016 r. do dnia zapłaty,
- 3548 zł od dnia 21.06.2016 r. do dnia zapłaty,
- 142,08 zł od dnia 21.05.2016 r. do dnia zapłaty,
- 224,16 zł od dnia 22.06.2016 r. do dnia zapłaty,
- 1262 zł od dnia 20.07.2016 r. do dnia zapłaty,
- 142,08 zł od dnia 21.07.2016 r. do dnia zapłaty,
- 1820 zł od dnia 12.08.2016 r. do dnia zapłaty,
- 224,16 zł od dnia 19.08.2016 r. do dnia zapłaty,
- 1420 zł od dnia 17.09.2016 r. do dnia zapłaty,
- 166,71 zł od dnia 15.12.2016 r. do dnia zapłaty
oraz ustawowe odsetki od kwoty 1554 zł od dnia 21.01.2016 r. do dnia 22 grudnia 2016 r,
II
umarza postępowanie w pozostałym zakresie,
III
zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4810,00 zł (cztery tysiące osiemset dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
SSR Joanna Bury
Sygn. akt V GC 1434/17
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 15.12.2016r. w postępowaniu nakazowym PowódA.P.L.–K.,P.,(...) Spółka JawnawO.wniósł o zasądzenie od pozwanegoM. K.prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwągospodarstwo rolne (...)kwoty 23.856 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 729,00 zł od dnia 30 kwietnia 2015r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.554,00 zł od dnia 21 stycznia 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 4.112,00 zł od dnia 8 marca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.165,00 zł od dnia 8 marca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 142,08 zł od dnia 8 marca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.070,00 zł od dnia 29 marca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 224,16 zł od dnia 22 kwietnia 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.307,00 zł od dnia 06.05.2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.603,00 zł od dnia 6 maja 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.548,00 zł od dnia 21 czerwca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 142,08 zł od dnia 21 maja 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 224,16 zł od dnia 22 czerwca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 1262,00 zł od dnia 20 lipca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 142,08 zł od dnia 21 lipca 2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.820,00 od dnia 12.08.2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 224,16 zł od dnia 19.08.2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.420,00 zł od dnia 17.09.2016r. do dnia zapłaty, od kwoty 166,71 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz kosztami procesu.
W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w okresie od kwietnia 2015r. do sierpnia 2016r. świadczył usługi weterynaryjne za które nie otrzymał umówionego wynagrodzenia. Pozwany nie zapłacił należności wskazanych w fakturach VAT:fakturze nr (...)na kwotę 729,00 zł wystawionej w dniu 8 kwietnia 2015r.,fakturze nr (...)wystawionej w dniu 31 grudnia 2015r. na kwotę 2.917,00 zł,fakturze nr (...)na kwotę 1.554,00 zł wystawioną w dniu 31 grudnia 2015r.,fakturze nr (...)na kwotę 4.112,00 zł wystawionej w dniu 15 lutego 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 1.165,00 zł wystawionej w dniu 15 lutego 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 142,08 zł wystawionej w dniu 15 lutego 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 2.070,00 zł wystawionej w dniu 07 marca 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 224,16 zł wystawionej w dniu 31 marca 2016r,fakturze nr (...)na kwotę 2.307,00 zł wystawionej w dniu 14 kwietnia 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 2.603,00 zł wystawionej w dniu 14 kwietnia 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 142,08 zł wystawionej w dniu 29 kwietnia 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 3.548,00 zł wystawionej w dniu 31 maja 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 224,16 zł wystawionej w dniu 30 maja 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 1.262,00 zł wystawionej w dniu 29.06.2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 1.820,00 zł wystawionej w dniu 21.07.2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 224,16 zł wystawionej w dniu 28 lipca 2016r.,fakturze nr (...)na kwotę 1.420,00 zł wystawionej w dniu 26 sierpnia 2016r. Pomimo wezwania do zapłaty, pozwany nie zapłacił kwoty dochodzonej pozwem oraz naliczonych odsetek ustawowych. W dniu 21.09.2016r. strony zawarły porozumienie, w którym pozwany uznał swoje zadłużenie w kwocie 26.605,72 zł i zobowiązał się do uregulowania ww. kwoty w 5 ratach. Pozwany w dniu 14.11.2016r. wpłacił na poczetfaktury Vat (...). kwotę 2.917,00 zł.
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 13 lutego 2017r. Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie, Wydział V Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu wraz z odsetkami oraz kosztami procesu.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu swojego stanowiska przyznał, iż łączyła go z powodem umowa o świadczenie usług weterynaryjnych i z tego tytułu zapłacił powodowi kwotę 2.917,00 zł. Wskazana kwota wyczerpuje należności powoda z tytułu świadczonych usług, a wskazane przez powoda porozumienie z dnia 21 września 2016r. nie pozostaje w związku z dołączonymi do pozwu fakturami. Nadto podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej i zakwestionował roszczenie powoda co do wysokości, w tymfakturę Vat nr (...)z dnia 8 kwietnia 2015r. na kwotę 72,00 zł podając, iż nie została mu doręczona. W ocenie pozwanego roszczenie powoda jest przedwczesne i winno być oddalone.
Powód, w odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o wydanie wyroku zgodnie z żądaniem pozwu.
Na rozprawie w dniu 5 lipca 2017r. pełnomocnik powoda cofnął powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 1.554,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 grudnia 2016r., podtrzymując, żądanie co do ich zasądzenia od dnia 21 stycznia 2016r. do dnia 22 grudnia 2016r.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W okresie od kwietnia 2015r. do sierpnia 2016r. pozwanyM. K.prowadzący działalność gospodarczą pod nazwągospodarstwo rolne (...)miał zawartą zA.P.L.–K.,P.,(...) Spółka JawnawO.umowę o świadczenie usług weterynaryjnych, w ramach której powód wykonywał na rzecz pozwanego usługi i wystawiał pozwanemu faktury VAT. Między innymi wystawione zostałyfaktury VAT: nr (...)na kwotę 729,00 zł wystawiona w dniu 8 kwietnia 2015r., nr(...)na kwotę 2.917,00 zł wystawiona w dniu 31 grudnia 2015r., nr(...)na kwotę 1.554,00 zł wystawiona w dniu 31 grudnia 2015r., nr(...)na kwotę 4.112,00 zł wystawiona w dniu 15 lutego 2016r., nr(...)na kwotę 1.165,00 zł wystawiona w dniu 15 lutego 2016r., nr(...)na kwotę 142,08 zł wystawiona w dniu 15 lutego 2016r., nr(...)na kwotę 2.070,00 zł wystawiona w dniu 07 marca 2016r., nr(...)na kwotę 224,16 zł wystawiona w dniu 31 marca 2016r, nr(...)na kwotę 2.307,00 zł wystawiona w dniu 14 kwietnia 2016r., nr(...)na kwotę 2.603,00 zł wystawiona w dniu 14 kwietnia 2016r.,nr(...)na kwotę 142,08 zł wystawiona w dniu 29 kwietnia 2016r., nr(...)na kwotę 3.548,00 zł wystawiona w dniu 31 maja 2016r., nr(...)na kwotę 224,16 zł wystawiona w dniu 30 maja 2016r.,nr(...)na kwotę 1.262,00 zł wystawiona w dniu 29.06.2016r., nr(...)na kwotę 1.820,00 zł wystawiona w dniu 21.07.2016r., nr(...)na kwotę 224,16 zł wystawiona w dniu 28 lipca 2016r. nr(...)na kwotę 1.420,00 zł wystawioną w dniu 26 sierpnia 2016r. (dowód: umowa o świadczenie sług weterynaryjnych k. 12, faktury VAT k.13 -30).
W dniu 21.09.2016r. strony zawarły porozumienie w którym pozwany uznał za bezsporne saldo zadłużenia wobec powoda na kwotę 26.605, 72 zł i oświadczył, iż uznaje dług w tej wysokości. Nadto pozwany zobowiązał się uregulować zadłużenie do dnia 31.01.2017r. w 5 ratach:
- 1 rata w wysokości 6605,72 zł płatna do dnia 30 września 2016r., 2 rata w wysokości 5000 zł płatna do dnia 31 października 2016r., 3 rata w wysokości 5000 zł płatna do dnia 30 listopada 2016r., 4 rata w wysokości 5000 zł płata do dnia 31.12.2016r., 5 rata w wysokości 5000 zł płatna do dnia 31.01.2017r. (dowód: porozumienie k. 31-32)
Powód w dniu 07 listopada 2016r. skierował pisemnie wezwanie do zapłaty o opłacenie przedmiotowych faktur VAT. Nadto powód zwrócił się do pozwanego o potwierdzenie zgodności salda na dzień 31.12.2015r. na kwotę 26.938,71 zł, które pozwany zaakceptował (dowód: wezwanie do zapłaty k. 33-34, potwierdzenie sald k. 70).
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo podlegało uwzględnieniu z uwagi na nie wykazanie przez pozwanego podniesionych w sprzeciwie zarzutów.
Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, których prawdziwości nie zakwestionowano w tym Sąd uznał za wiarygodne przedłożone przez powoda faktury k. 13-30 oraz potwierdzenie salda na dzień 31 grudnia 2015r. oraz na dzień 21 września 2016r. opiewające na kwotę 26.605,72 zł. Wiarygodne są również dokumenty w postaci stanu rozrachunków k. 69,faktura nr (...)k. 71, potwierdzenie wykonania przelewu k. 72, wezwanie do zapłaty wraz z dowodami nadania pism k. 73-87. Są one bowiem autentyczne i żadna ze stron nie kwestionowała ich treści ani autentyczności. Sąd oddalił wniosek pozwanego o przekazanie spawy według właściwości do Sądu Rejonowego w Rzeszowie oraz o odroczenie rozprawy jako zmierzające do przedłużenia postępowania. Zawiadomienie o terminie rozprawy zostało doręczone w dniu 13.06.2017r. i do terminu rozprawy mógł on ustanowić pełnomocnika lub zapewnić opiekę nad gospodarstwem. Wniosek o odroczenie rozprawy złożony na jeden dzień przed rozprawą został potraktowany więc przez sąd jako nie uzasadniony i zmierzający jedynie do przedłużenia rozprawy.
W ocenie Sądu złożone przez powoda dokumenty potwierdzają fakt wykonania przez niego usługi na kwoty wynikających z faktur VAT będących podstawą roszczenia pozwu. Opróczfaktury Vat nr (...)z dnia 8 kwietnia 2015r. wskazanych dokumentów nie kwestionował również pozwany. Pozwany przed wytoczeniem powództwa przez powódkę nie odniósł się w żaden merytoryczny sposób do przedstawionych dokumentów i złożonego potwierdzenia salda. Dopiero w złożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty podniósł zarzut braku doręczenia faktury Vat z dnia 8 kwietnia 2015r nr 294/01/2015r oraz nie udowodnienia roszczenia co do kwoty 23.855,43 zł
Jak wynika z akt sprawy od chwili zawarcia umowy powód za wykonane usługi wystawiał na rzecz pozwanego faktury za okres od kwietnia 2015r do sierpnia 2016r. , które były podpisywane przez pozwanego. Również na adres zamieszkania pozwanego powód kierował wezwania do zapłaty należności i inne pisma w sprawie, w tym zwracał się o potwierdzenie salda na kwotę dochodzoną pozwem i obejmującą należność ze spornejfaktury Vat nr (...). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 kwietnia 1995 r. (III CZP 39/95, opubl. w OSNC 1995/9/120) przyjął, że wezwanie do potwierdzenia salda (potwierdzenie salda) spełnia warunki uznania niewłaściwego. Jest ono nie tylko oświadczeniem wiedzy, ale też woli. Stwierdza bowiem w sposób stanowczy istnienie wobec zobowiązania pieniężnego w konkretnej wysokości. Pozwany pomimo, iż zaakceptował saldo oraz uznał dług w porozumieniu z dnia 21.09.2016r. nie zajął przed wniesieniem pozwu żadnego stanowiska w sprawie oraz nie zawiadomił powoda o niezgodności faktur na którą aktualnie się powołuje. W niniejszej sprawie, strona pozwana co najmniej od września 2016r. wiedziała o roszczeniu powoda, nie wyprowadziła go jednak z przeświadczenia co do nieznajomości treści wystawionej faktury. W tym stanie zarzut pozwanego o braku wiedzy odnośnie wysokości zobowiązania jest nieskuteczny. Również na skutek omyłki księgowej powód skorygował nieścisłości wynikające zfaktury nr (...), dochodząc na etapie pozwu kwoty 729,00 zł wynikającej zfaktury (...), jednocześnie zaprzestając dochodzenia należności zfaktury nr (...).
Co do pozostałych zarzutów należy wskazać, że pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie twierdzeń wskazanych w uzasadnieniu sprzeciwu. Natomiast wbrew jego zarzutom pomiędzy zawartym w dniu 21 września 2016r. porozumieniem, a przedłożonymi do pozwu fakturami istnieje ścisły związek. Zgodne ze stanem rozrachunków k. 69, wyszczególnione w fakturach należności z tytułu sprzedaży usług weterynaryjnych w przedziale czasowym od 01.01.2013r. do 21.09.2016 wynosiły 26.605,72 zł. W zawartym porozumieniu z dnia 21.09.2016r. pozwany uznał powyższą kwotę za bezsporną, uznając dług w powyższej wysokości. Powód wykazał więc, iż przysługuje mu bezsporna i wymagalna należność dochodzona pozwem w wysokości 23.855,43 zł
Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z zasadami procesu ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpcart 3 kpc, art, 6kc) Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę braku wykazania prawdziwości twierdzeń o faktach mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, jest to, że twierdzenia takie nie będą mogły leżeć u podstaw rozstrzygnięcia. Strona która nie udowodni przytoczonych twierdzeń utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywny działaniem. Z przepisuart. 6 kpcwynika ogólna reguła, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W procesie cywilnym strony mają obowiązek dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które stosownie do 227kpcmogą być przedmiotem dowodu.Art. 6 kcokreśla więc reguły dowodzenia, tj przedmiot dowodu oraz osobę na której spoczywa ciężar udowodnienia faktu mających znaczenie prawne., przy czym Sąd nie ma obowiązku zarządzenia dochodzenia w celu uzupełniania lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Pozwany oprócz dowodu z przesłuchania stron nie podjął inicjatywy dowodowej celem wykazania zarzutów podniesionych w sprzeciwie do pozwu.
Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawieart. 734 kcw zw. zart. 735 kczasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 22.301,43 zł wraz z ustawowymi odsetkami wyszczególnionymi w punkcie I wyroku. O odsetkach orzeczono na podstawieart. 481 § 1 i 2 kc, zgodnie z żądaniem pozwu. Stosownie do treściart. 355 § 1 k.p.c.Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.
Uznając cofnięcie pozwu za dopuszczalne w świetle przepisuart. 203 § 4 k.p.c.(nie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa),na podstawieart. 355 § 1 k.p.c.w zw. zart. 203 § 1 k.p.c.Sąd orzekł jak w pkt II Wyroku.
Wobec przytoczonych okoliczności, strona pozwana winna zwrócić przeciwnikowi koszty przez niego poniesione niezbędne do celowego dochodzenia swoich praw w procesie. Powód w złożonym pozwie zgłosił żądanie zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, zaś Sąd wydając orzeczenie na podstawieart. 100 zdanie 2 kpcżądanie to uwzględnił, albowiem powód wygrał proces w 93 % i uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania. Na koszty procesu złożyły się: kwota 3.600 zł- wynagrodzenie pełnomocnika (zgodnie z przepisem § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U.2015.1804 z dnia 2015.11.05 ), kwota 1193 zł tytułem opłaty od pozwu oraz kwota 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
SSR Joanna Bury | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Olsztynie
date: '2017-07-05'
department_name: V Wydział Gospodarczy
judges:
- Joanna Bury
legal_bases:
- art. 100 zdanie 2 kpc
- art. 481 § 1 i 2 kc
recorder: Sekr. sądowy Magda Ścięgaj
signature: V GC 1434/17
``` |
154505000005127_XVII_AmA_000100_2013_Uz_2014-12-10_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt XVIIAmA 100/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 grudnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący:SSO Hanna Kulesza
Protokolant: sekretarz sądowa Irmina Bartochowska
po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z odwołania(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwG.
przeciwkoPrezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o nałożenie kary pieniężnej
na skutek odwołania(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.od Decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 7 maja 2013 roku, nr(...)
1
oddala odwołanie,
2
zasądza od(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 ( trzysta sześćdziesiąt ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
SSO Hanna Kulesza
Sygn. akt XVII AmA 100/13
UZASADNIENIE
W dniu 07 maja 2013 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydałdecyzję Nr (...)w której :
na podstawieart. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) – dalej ustawa okik- nałożył na(...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.karę pieniężną w wysokości 4.000,00 zł (słownie: cztery tysiące złote), co stanowi równowartość 978,43 euro ( słownie: dziewięćset siedemdziesiąt osiem euro czterdzieści trzy centy) za nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy okik w postępowaniu wyjaśniającym o sygn.akt.(...).
( decyzja k. 3 verte akt sądowych)
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł w dniu 28 maja 2013r. .(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.(dalej: powód) zaskarżając decyzję w całości.
Zaskarżonej decyzji powód zarzucił wymierzenie kary w sposób arbitralny i dowolny oraz rażącą niewspółmierność kary w stosunku do rodzaju uchybienia.
W oparciu o tak sformułowany zarzut powód wniósł o uchylenie przedmiotowej decyzji w całości, wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania wedle norm przepisanych .
( odwołanie k. 6- 7 akt sądowych ) .
Odpowiadając na odwołanie w dniu 2 września 2013 r. Prezes UOKiK (dalej: pozwany) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych od powoda na rzecz pozwanego
(odpowiedź na odwołanie 69 - 73 akt sądowych).
Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.jest przedsiębiorcą wpisanym do rejestru przedsiębiorców pod numerem KRS(...)prowadzącym działalność gospodarczą na rynku energii odnawialnej, zajmuje się dystrybucja pomp ciepła.
(dowód:odpis aktualny z Rejestru Przedsiębiorców KRS, k. 13- 16 akt sądowych ,).
W dniu 15 maja 20012 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentówwszczął postępowanie wyjaśniające, mające na celu zbadania rynku dystrybucji pomp ciepła w Polsce oraz zachowań przedsiębiorców prowadzących działalność na tym rynku wraz określeniem jego struktury stopnia i stopnia koncentracji.
(dowód: postanowienia nr(...)k. 3 akt administracyjnych)
W związku z prowadzonym postępowaniem wyjaśniającym, wezwaniem z 6 lipca 2012r. Prezes UOKiK wezwał przedsiębiorcę na podstawie art. 50 ust. 1 i 2 ustawy okikdo nadesłania w terminie 21 dni wypełnionej ankiety, będącej załącznikiem do przedmiotowego wezwania , dotyczącej badania rynku dystrybucji pomp ciepła w Polsce .
Wezwanie zawierało pouczenie, o treści art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy okik, tj. o możliwości nałożenia na przedsiębiorcę w drodze decyzji kary pieniężnej w wysokości stanowiącej równowartość do 50.000.00 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzieli żądanych informacji bądź udzieli informacji nieprawdziwych lub informacji wprowadzających w błąd.
(dowód: wezwanie Prezesa UOKiK z dnia 6 lipca 2012r, k. 4-12 akt administracyjnych)
Wobec braku odpowiedzi na wezwanie Prezes UOKiK ponownie dwukrotnie wzywał(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.do wykonania obowiązku udzielenie informacji wraz z pouczeniem o treści jak powyżej.
(dowód: wezwania Prezesa UOKiK z dnia 24 sierpnia 2012r. k. 13-14 akt administracyjnych, wezwanie Prezsa UOKiK z dnia 21 grudnia 2012r. k. 15-16 akt administracyjnych)
Ponieważ kierowane do powoda wezwania o udzielenie żądanych informacji nie zostały wykonane mimo upływu wyznaczonych terminów ,Prezes UOKiK postanowieniem z dnia 7 lutego 2013 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na(...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąwG.za nieudzielenie informacji na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy okik.
(dowód: postanowienie Prezesa UOKiK z dnia 7 lutego 2013r. k. 17-18 akt administracyjnych.)
Ankieta dotycząca badania rynku dystrybucji pomp ciepła w Polsce 2010-2-11 została złożona przez(...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościz siedzibą wG.w dniu 8 marca 2013 r.
(dowód: ankieta przedsiębiorcy k. 20-25 akt administracyjnych)
Prezes Urzędu UOKiK zawiadomieniem z 17 kwietnia 2010 r. poinformował(...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie oraz pouczył o prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału i przedstawienia dodatkowych wyjaśnień. Z prawa tego(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.nie skorzystała.
(dowód: zawiadomienie k. 26-27 akt administracyjnych).
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy oraz w aktach przesłanych przez organ regulacyjny. Rzetelność dokumentacji i istnienie wskazanych okoliczności nie było kwestionowane przez żadną ze stron. Materiał dowodowy należy uznać za przekonujący oraz w pełni wiarygodny.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art 50 ust. 1 ustawy okik na przedsiębiorcach ciąży obowiązek przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa Urzędu.
Zgodnie z art. 50 ust. 2 tej ustawy w kierowanym do przedsiębiorcy żądaniu udzielenia informacji Prezes Urzędu powinien określić: zakres informacji, cel żądania oraz termin udzielenia informacji a także pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.
Bezsporne między stronami jest, że wezwanie pozwanego kierowane do powoda w sprawie prowadzonego postępowania wyjaśniającego mającego na celu zbadanie rynku dystrybucji pomp ciepła w Polsce oraz zachowań przedsiębiorców prowadzących działalność na tym rynku wraz z określeniem jego struktury i stopnia koncentracji, zawierało w swej treści wszystkie elementy o jakich mowa w art. 50 ust. 1 ustawy okik.
Bezsporne między stronami jest również, że żądanych informacji w wyznaczonym terminie powód nie udzielił a żądana ankieta została przedłożona przez powoda dopiero w dniu 8 marca 2013 r. tj. po wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej.
W tym miejscu należy wskazać, że termin do udzielenia żądanych informacji jest terminem uznaniowym tj. terminem określanym przez Prezesa Urzędu według jego uznania.
Podstawą do nałożenia kary o której mowa w art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy okik jest nieudzielenie informacji w terminie a także udzielnie jej po upływie oznaczonego terminu, co należy traktować jako niewykonanie ciążącego na przedsiębiorcy obowiązku.Dopuszczenie bowiem do przeciągania w czasie udzielenia przez przedsiębiorcę informacji żądanych przez pozwanego poza wyznaczony termin skutkowałoby możliwością bezkarnego blokowania wypełniania zadań pozwanego określonych ustawą okik.
Okoliczność udzielenia żądanej informacji z opóźnieniem, tj. po wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary, nie wyłącza możliwości zastosowania art. 106 ust 2 pkt.2 ustawy okik, ponieważ nałożona kara pieniężna jest sankcją nakładaną na przedsiębiorcę nie tylko za niedopełnienie obowiązku ale również gdy obowiązek ten został udzielony z opóźnieniem, co miało miejsce w niniejszej sprawie (tak jak: wyrok SN III SK 31/2004).
Odnosząc się do zarzutów rażącej niewspółmierności kary do stwierdzonego naruszenia Sąd ocenił , że wymierzona w decyzji kara w wysokości 4000zł jest adekwatna do stopnia zawinienia i prawidłowo spełnia funkcję prewencyjną jak i represyjną. Stopień zawinienia po stronie powodowej spółki należy ocenić jako znaczny skoro mimo trzykrotnego wezwania spółka uchylała się od obowiązku udzielenia informacji w wyznaczonym terminie.
W związku z powyższym Sąd nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania oddalił je na podstawie art.art 47931 a§ 1 k.p.c.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto na mocyart.98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. z§ 18 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz.U. Nr 163 poz.1349 ze zm.).
SSO Hanna Kulesza | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2014-12-10'
department_name: XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta
judges:
- Hanna Kulesza
legal_bases:
- art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
- art.98 § 1 i 3 k.p.c.
- § 18 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: sekretarz sądowa Irmina Bartochowska
signature: XVII AmA 100/13
``` |
151515050000503_I_C_000321_2016_Uz_2016-10-13_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 321/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 października 2016 roku
Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSR Grzegorz Korfanty
Protokolant: Anna Szner
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2016 roku w Gliwicach
sprawy z powództwaŁ. P.
przeciwko(...) S.A.wŁ.
o zapłatę
1
zasądza od pozwanej(...) S.A.wŁ.na rzecz powodaŁ. P.kwotę 1 369,06 (jeden tysiąc trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych i 6/100) z każdoczesnymi ustawowymi odsetkami od dnia 29.12.2015 r. do 31.12.2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. oraz kwotę 1 414,32 (jeden tysiąc czterysta czternaście złotych i 32/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;
2
oddala powództwo w pozostałej części.
SSR Grzegorz Korfanty
Sygn. akt I C 321/16
UZASADNIENIE
PowódŁ. P., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagał się zasądzenia od pozwanej(...) Spółki AkcyjnejwŁ.kwoty 1.547,04 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 29 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Uzasadniając swoje żądanie powód wyjaśnił, że w dniu 30 lipca 2015 roku wG.na terenie będącym w użytkowaniu wieczystym Wspólnoty Mieszkaniowej przyulicy (...)-29 na skutek najechania na wyrwę w drodze doszło do uszkodzenia samochodu osobowego markiO. (...)onumerze rejestracyjnym (...). W wyniku zdarzenia uszkodzona została miska olejowa pojazdu oraz doszło do wycieku całego oleju. Pojazd powoda został odholowany do zakładu naprawczego. Powód wskazał, iż poniósł szkodę w wysokości 2.442 zł, natomiast koszt oleju, który wyciekł oszacował na kwotę 120 zł, zapłacił także kwotę 350 zł za holowanie pojazdu do zakładu naprawczego oraz kwotę 400 zł tytułem zapłaty za naprawę pojazdu. Powód wezwał do zapłaty zarządcę nieruchomości, na której doszło do zdarzenia oraz pozwaną, z którą podmiot odpowiedzialny za utrzymanie nieruchomości w należytym stanie, zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Powód zgłosił szkodę pozwanej, która po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznała powodowi kwotę 894,96 zł tytułem odszkodowania, która to kwota zdaniem powoda jest zaniżona. Wobec tego powód dochodzi różnicy pomiędzy należnym powodowi odszkodowaniem w kwocie 2.442 zł brutto a wypłaconą dotychczas kwotą 894,96 zł.
W odpowiedzi na pozew pozwana(...) Spółka AkcyjnawŁ., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwana przyznała, że ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w pojeździe powoda a sporna pozostaje jedynie wysokość należnego powodowi odszkodowania. Wskazała, że w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłaciła na jego rzecz odszkodowanie w wysokości adekwatnej do rozmiaru powstałej szkody, a mianowicie kwotę 894,95 zł. Pozwana podniosła, iż nie ma obowiązku zwrotu kosztów najwyższych i wykraczających poza rzeczywisty rozmiar szkody. Pozwana zakwestionowała koszty naprawy wynikające z faktury VAT nr 4 wobec uznania braku podstaw do zakupienia miski olejowej w kwocie 1.430 zł w sytuacji gdy cena tej części zamiennej wynosi 256,55 zł. Nadto, pozwana wskazała, iż powód nie przedstawił faktury uzasadniającej zakup miski olejowej we wskazanej cenie. Pozwana zakwestionowała także koszty robocizny w wysokości 400 zł.
W toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 30 lipca 2015 roku wG.na terenie będącym w użytkowaniu wieczystym Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy(...)na skutek najechania na wyrwę w drodze uszkodzony został samochód osobowy markiO. (...)onumerze rejestracyjnymi (...), stanowiący własnośćŁ. P.. Z miejsca zdarzenia została sporządzona przez funkcjonariuszy Policji stosowna notatka urzędowa. W wyniku zdarzenia uszkodzona została miska olejowa pojazdu oraz doszło do wycieku całego oleju. Pojazd został odholowany do zakładu naprawczego.
/okoliczności bezsporne, a nadto dowody: kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 36-36, , zaświadczenie z dn. 26.10.2015 r. k. 27, plik fotografii k. 28-35 - znajdujący się także w aktach szkody na dysku CD k. 44 oraz zeznania świadkaD. P.k.67-67v/
Ł. P.wezwał do pokrycia kosztów likwidacji szkody powstałej w jego pojeździe Zarządcę nieruchomości Wspólnoty Mieszkaniowej przyulicy (...)wG., na której doszło do zdarzenia. Wobec uznania przez Wspólnotę Mieszkaniową przyulicy (...)odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 30 lipca 2015 roku, wskazano numer polisy i jej ubezpieczyciela, to jest(...) S.A.wŁ., jednocześnie przesyłając ubezpieczycielowi komplet dokumentów.
/dowody: pismo z dn. 5.08.2015r. k. 12, pismo z dn. 12.08.2015 r. k. 13, pismo z dn. 26.08.2015 r. k.14-15, pismo z dnia 26.10.2015 r. k.16-18, pismo z dn. 19.11.2015r. k. 19, pismo z dn. 15.02.2016r. k. 27, pismo z dn. 28.12.2015r. k.26/
Ł. P.zgłosił pozwanej szkodę z dnia 30 lipca 2015 roku, która po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznała mu kwotę 894,96 zł tytułem odszkodowania.
/dowody: pismo z dn. 20.11.2015 r. k. 20-22, decyzja z dn. 5.02.2016r. k. 23-24/
Ł. P.poniósł następujące koszty: 1.430 zł tytułem zakupu miski olejowej, 117 zł tytułem zakupu uszczelki pod miskę olejową, 120 zł tytułem równowartości oleju utraconego wskutek zdarzenia z dnia 30 lipca 2015 roku, 25 zł tytułem zakupu filtra oleju, 350 zł tytułem usługi holowania, 400 zł tytułem zapłaty za usługę naprawy pojazdu.
/dowody: faktura VAT z dn. 22.10.2015 r. k. 40/
Uzasadniony koszt naprawy samochoduO. (...)po szkodzie z dnia 30 lipca 2015 roku przy użyciu części oryginalnych i przy uwzględnieniu średniej stawki za roboczogodzinę określono na kwotę 1.914,02 zł brutto. Przy wyliczeniu przyjęto, iż należy wymienić następujące elementy: misę olejową, uszczelkę misy, olej, filtr oleju. Do określenia kosztów naprawy przyjęto średnią stawkę za roboczogodzinę 95 zł netto obowiązującą na terenie(...)w 2015 roku.
/dowody: opinia biegłego sądowego k.79-83/
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w części w oparciu o okoliczności bezsporne, znajdujące potwierdzenie w treści dokumentów zgromadzonych w materiale dowodowym,w pozostałym zakresie opierając się o wymienione wyżej dowody z dokumentów, zeznania świadkaD. P.oraz opinię biegłego sądowego ds. motoryzacji.
Zarówno treść jak i autentyczność dokumentów zgromadzonych w materiale dowodowym nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu. Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne. W konsekwencji, Sąd przydał dokumentom tym moc dowodów w całości. Natomiast opinia sporządzona przez biegłego sądowego była zdaniem Sądu fachowa, rzetelna i jasna
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.
Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej nie była przez nią kwestionowana, stąd też w niniejszych rozważaniach należy zauważyć jedynie, iż jej podstawą faktyczną było zaistnienie zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd stanowiący własność powoda, a odpowiedzialną za zdarzenie była Wspólnota Mieszkaniowa przyul. (...)wG., która w dniu zdarzenia była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej.
Przepisart. 822 § 1 k.c.stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Według § 2 tego przepisu, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w§ 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. W oparciu zaś o § 4 przepisu, uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Natomiast odpowiedzialność podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie nieruchomości w należytym stanie w niniejszej sprawie jest oparta oart. 415 k.c.Między stronami poza sporem pozostawało, że spełnione zostały wszystkie ustawowe przesłanki wynikające z tych unormowań.
Kwestię sporną w niniejszej sprawie stanowiła wysokość należnego powodowi odszkodowania, tj. kwota jaką zakład ubezpieczeń winien wypłacić likwidując poniesioną przez niego szkodę.
Zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń co do zasady jest identyczny jak zakres odpowiedzialności podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie nieruchomości w należytym stanie. Zgodnie z treścią przepisuart. 361 k.c.zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1), a w tych granicach naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.). Przy tym świadczenie ubezpieczyciela ma umożliwić poszkodowanemu przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego (tj. naprawienie pojazdu). Odszkodowanie powinno ściśle odpowiadać szkodzie. Nie może być ono niższe niż realny, rynkowy koszt niezbędnej naprawy, gdyż wtedy uszczerbek w majątku poszkodowanego nie zostanie w pełni skompensowany. Powołanyart. 363 k.c.wprost wskazuje na uprawnienie poszkodowanego (i obowiązek podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie) przywrócenia rzeczy do stanu sprzed zdarzenia lub żądania kwoty w wysokości odpowiadającej kosztom tego przywrócenia.
W toku postępowania Sąd ustalił w szczególności w oparciu wnioski opinii biegłegoR. P., że uzasadniony koszt naprawy samochoduO. (...)po szkodzie z dnia 30 lipca 2015 roku przy użyciu części oryginalnych i przy uwzględnieniu średniej stawki za roboczogodzinę wynosi na kwotę 1.914,02 zł brutto. Przy wyliczeniu uzasadnionego kosztu napraw biegły przyjął, iż należy wymienić następujące elementy: misę olejową, uszczelkę misy, olej, filtr oleju. Do określenia kosztów naprawy przyjęto średnią stawkę za roboczogodzinę 95 zł netto obowiązującą na terenie(...)w 2015 roku. Podkreślić należy , że pozwany nie zgłosił żadnych zastrzeżeń do opinii biegłego i w żadnej mierze nie zakwestionował dokonanych w opinii wyliczeń .
Mając na uwadze powyższe Sąd – na podstawie wniosków opinii biegłego – przyjął kwotę 1.914,02 zł brutto jako uzasadniony koszt naprawy pojazdu poszkodowanegow związku ze zdarzeniem z dnia 30 lipca 2015 roku. W toku postępowania likwidacyjnego została wypłacona kwota 894,96 zł, tak więc pozwana powinna wypłacić pozostałą część odszkodowania w kwocie 1.019,06 zł, powiększoną o koszt holowania w kwocie 350 zł.
Wobec powyższego zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.369,06 zł z każdoczesnymi ustawowymi odsetkami od dnia 29 grudnia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie zł od dnia 1 stycznia 2016 roku.
W pozostałej części Sąd oddalił powództwo jako nienależne .
O odsetkach ustawowych orzeczono na podstawie przepisuart. 481 § 1 i 2 k.c.w zw.zart. 455 k.c.zasądzając je zgodnie z niekwestionowanym żądaniem powoda od dnia 29 grudnia 2015 roku, to jest od dnia następującym po upływnie terminu wyznaczonego przez powoda do dokonania zapłaty.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisuart. 100 zd. 1 k.p.c.Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 89 %, a zatem winien on ponieść 11 % kosztów procesu. Na całościowe koszty procesu wygenerowane niniejszym postępowaniem składały się: opłata od pozwu w kwocie 78 zł, wynagrodzenie profesjonalnych pełnomocników powódki oraz pozwanej w łącznej kwocie 2.400 zł oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictw udzielonych pełnomocnikom powoda i pozwanego w łącznej kwocie 34,00 zł oraz wynagrodzenie biegłego sądowego w kwocie 460,90 zł. Łącznie koszty procesu wyniosły 2.972,90 zł. W wyniku dokonania stosunkowego rozliczenia kosztów procesu między stronami, pozwana zobowiązana był do zapłaty na rzecz powoda kwoty 1.414,32 zł tytułem zwrotu tych kosztów procesu, o czym także orzeczono w punkcie 1. sentencji wyroku.
SSR Grzegorz Korfanty | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Gliwicach
date: '2016-10-13'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Grzegorz Korfanty
legal_bases:
- art. 481 § 1 i 2 k.c.
- art. 100 zd. 1 k.p.c.
recorder: Anna Szner
signature: I C 321/16
``` |
154005100000503_I_C_000547_2018_Uz_2019-08-23_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I C 547/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 sierpnia 2019 r.
Sąd Rejonowy w Krośnie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Martyn Bartnik
Protokolant:
Anna Wróbel – Hłyń
po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2019 r. w Krośnie
sprawy z powództwaZ. P.
przeciwko Skarbowi Państwa -(...)wW.
o zapłatę
I
oddala powództwo,
II
zasądza od powodaZ. P.na rzecz strony pozwanejSkarbu Państwa –(...)wW.kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sędzia
Sygn. akt: I C 547/18
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 23.VIII.2019r.
Ostatecznie precyzując pozew powódZ. P.domagał się zasądzenia od strony pozwanej Skarbu Państwa reprezentowanego przez(...)kwoty 350 zł tytułem zadośćuczynienia za następstwa wypadku, jakiemu uległ przy pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu swego żądania podniósł, że wspomnianego roszczenia dochodzi na podstawie przepisówkodeksu cywilnego, niezależnie od jednorazowego odszkodowania przyznanego mu przez KRUS w oparciu o przepisyustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zdaniem w/wymienionego pozwany wadliwie przeprowadził postępowanie likwidacyjne, gdyż zaniżył w jego toku wysokość uszczerbku na zdrowiu doznanego przez powoda wskutek spornego zdarzenia. W efekcie przed wszczęciem niniejszego procesu otrzymał on jednorazowe odszkodowanie w wysokości niższej niż świadczenie faktycznie mu należne. Tym samym na skutek r takiego działania pozwanego ( z jego winy) poniósł on szkodę – k. 1-3, 113-114.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana wnosi o odrzucenie pozwu, na zasadzieart. 199§1 pkt 1 i 3 kpczarzucając, że w rozpatrywanym przypadku zachodzi niedopuszczalność drogi sądowej, bowiem postępowanie cywilne w sprawachz zakresu ubezpieczeń społecznych wszczynane jest wniesieniem odwołania od decyzji organu rentowego lub odwołania w razie niewydania przez organ rentowy takiej decyzji we właściwym terminie od zgłoszenia roszczenia. Tymczasemw niniejszej sprawie decyzją Prezesa KRUS z 12.01.2015r. powodowi przyznano jednorazowe odszkodowanie za trwały uszczerbek na jego zdrowiu będący następstwem spornego zdarzenia. Jednocześnie wyżej wymieniony nie odwołał się od rzeczonej decyzji w ustawowym terminie. W efekcie stwierdzić wypada, iż dochodzenie przez niego przed sądem powszechnym roszczeń, o których mowaw pozwie jest niedopuszczalne.
Strona pozwana podniosła ponadto, że nie jest biernie legitymowanaw niniejszej sprawie, zaś roszczenie dochodzone pozwem uległo przedawnieniu – k. 38- 41.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny i zważył , co następuje :
W dniu 18.VI.2014r. powódZ. P.wystąpił z wnioskiem do(...)o/wJ.z wnioskiem o wypłatę na jego rzecz jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem , jakiemu uległ on w gospodarstwie rolnym w dniu 28.V.2014r. W toku wszczętego postępowania wymieniony organ rentowy ustalił, że wskutek omawianego zdarzenia ubezpieczony doznał dwudziesopięcioprocentowego, długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.W konsekwencji – decyzją z dnia 12.I.2015r. – przyznał w/wymienionemu jednorazowe odszkodowanie w kwocie 17.500 zł
PonieważZ. P.nie odwołał się w ustawowym terminie od wskazanej decyzji do sądu stała się ona ostateczna.
dowód :
- akta KRUS symbol(...).
W ocenie Sądu, powództwo ocenić należy jako bezzasadne. W szczególności na uwzględnienie zasługuje stanowisko strony pozwanej, zgodnie z którymw świetle obowiązujących przepisów (ustawa z 20.XII.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników– Dz.U. z 2017r. poz. 2376 ze zm. ) świadczenie wypłacone przez KRUS ubezpieczonemu nie wykazuje podobieństwa do roszczeń odszkodowawczych (w tym roszczenie o wypłatę zadośćuczynienia) i nie ma celu odszkodowawczego, a jedynie pomocowy, a w szczególności nie jest nakierowane na usunięcie skutków danego zdarzenia poprzez naprawienie szkody, lecz na udzielenie konkretnej osobie pomocy przez organ rentowy w związku z zaistnieniem zdarzenia przewidzianego przez ustawę. Obowiązek jego wypłaty przez KRUS jest przy tym wyrazem polityki Państwa w dążeniu do zaspokojenia potrzeb społeczeństwa w zakresie pomocy socjalnej. Świadczenie to nie zmierza zatem do wykonania obowiązku naprawienia szkody, jak to dzieje się w przypadku roszczeń cywilnoprawnych. Jest ono nadto spełniane przez organ rentowy, a nie sposób przyjąć, iż podmiot ten jest w jakikolwiek sposób zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej poszkodowanemu zdarzeniem, z którego szkoda wynikła. Obowiązek ten wynika zwłaszcza bezpośrednio z przepisu ustawy i nie jest powiązany z wystąpieniem przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej w rozumieniu przepisów normujących czyny niedozwolone.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w razie wypłaty jednorazowego odszkodowania z ubezpieczenia społecznego poszkodowany może dochodzić tzw. roszczeń uzupełniających co najwyżej od sprawcy szkody lub pracodawcy(w przypadku wypadków przy pracy) lub ubezpieczycieli tych podmiotów (por. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 23.III.2018r., III Ca 1866/17 oraz wyrok SN z 21.X.1998r. II UKN 273/98).
Tymczasem strona powodowa nie jest ani sprawcą szkody którą poniósł powód w wyniku wypadku z dnia 28.V.2014r., ani ubezpieczycielem takiego podmiotu. Gdyby zatem zamiaremZ. P.było dochodzenie omawianych roszczeń uzupełniających należałoby uznać, iż Skarb Państwa nie jest biernie legitymowany w niniejszym postępowaniu.
Powództwo nie zasługiwałoby również na uwzględnienie w sytuacji gdyby podstawy powództwa odpowiedzialności Skarbu Państwa. poszukiwać w treściart. 417 kciart. 455 kc.Otóż zasadnicza przesłanką odpowiedzialności sprawcy szkody w świetle pierwszego z powołanych przepisów jest bezprawność działania lub zaniechania funkcjonariusza publicznego oraz jego zawinienie. Natomiast w rozpatrywanym przypadku nie można doszukać się bezprawności działania funkcjonariusza Skarbu Państwa przy wydawaniu decyzji w przedmiocie przyznania powodowi jednorazowego odszkodowania. W szczególności wydana ona została na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz przy uwzględnieniu treści orzeczenia Komisji Lekarskiej KRUS, w treści której ustalono wysokość uszczerbku na zdrowiu, jaki wystąpił uZ. P.wskutek zdarzenia, o których mowa w pozwie.
Wątpliwość nie może budzić także okoliczność, że żaden funkcjonariusz publiczny nie ponosi winy za to, iż omawiana decyzja stała się ostateczna. Mianowicie to wyłącznie bezczynność powoda który pomimo pouczenia goo możliwości jej zaskarżenia do sądu, nie skorzystał z tego prawa w ustawowym terminie doprowadzenia do takiego stanu rzeczy.
Na marginesie zauważyć zresztą należy, że do chwil obecnej nie domagał się on także przywrócenia mu terminu do złożenia rzeczonego odwołania, a także nie podjął próby wzruszenia omawianej decyzji na drodze administracyjnej (wznowienia postępowania –art. 145 kpaiart. 156- stwierdzenie nieważności decyzji. )
Uwzględnieniu powództwa na zasadzieart. 4172kci 444§ 1w zw. zart. 445 § 1 kcna przeszkodzie stoi w końcu okoliczność, iż warunkiem ich zastosowania wymienionych przepisów jest wyrządzenie poszkodowanemu szkody niematerialnej przy wykonywaniu władzy publicznej, zaśZ. P.nie dowodził, aby stan jego zdrowia fizycznego lub psychicznego uległ pogorszeniu w wyniku takich działań funkcjonariuszy Skarbu Państwa (twierdził on, że taki stan rzeczy jest jedynie następstwem wypadku, jakiemu uległ on przy pracy w gospodarstwie rolnym w dniu 28.V.2015r. i na tę okoliczność zgłosił w pozwie wnioski dowodowe).
Z zaprezentowanych względów i na podstawie w/powołanych przepisów , orzeczono jak na wstępie.
Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje oparcie w treściart. 98 § 1 kpc. Na kwotę zasądzono w tym przypadku na rzecz strony pozwanej składają się koszty zastępstwa procesowego - § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.X.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych –Dz.U. z 208r., poz. 265)
S ę d z i a
Z:
1
(...)
2
(...)
K., dnia 3.IX.2019r. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Krośnie
date: '2019-08-23'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Martyn Bartnik
legal_bases:
- art. 199§1 pkt 1 i 3 kpc
- art. 445 § 1 kc
- art. 145 kpa
recorder: Anna Wróbel – Hłyń
signature: I C 547/18
``` |
151005050003521_VII_U_001467_2015_Uz_2016-06-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII U 1467/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 marca 2016 r.
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Marcin Winczewski
Protokolant:
sekr. sądowy Artur Kluskiewicz
po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2016 r. w Bydgoszczy
sprawyM. O.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wB.
o zwrot świadczeń
na skutek odwołaniaM. O.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wB.
z dnia 1 października 2015 r., nr(...)
1
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że odwołująca nie jest zobowiązanado zwrotu:
a
należnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego za okresy: od 25 stycznia 2012 r. do 6 lutego 2012 r., od 22 lutego 2012 r. do 6 marca 2012 r., od 7 maja 2012 r. do 23 maja 2012 r., od 27 lipca 2013 r. do 9 sierpnia 2013 r., od 20 września 2014 r. do 3 października 2014 r., od 6 października 2014 r. do 17 października 2014 r., od 25 października 2014 r. do 31 października 2014 r. i od 9 grudnia 2014 r. do 23 grudnia 2014 r., w łącznej kwocie 4.782,76 (cztery tysiące siedemset osiemdziesiąt dwa 76/100) zł oraz odsetek od tych świadczeń;
b
odsetek od nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia chorobowegoza okres do dnia doręczenia zaskarżonej decyzji;
2
w pozostałym zakresie odwołanie oddala;
3
zasądza od pozwanego organu na rzecz ubezpieczonej kwotę 73,80 (siedemdziesiąt trzy 80/100) złote tytułem zwrotu kosztów procesu;
4
kosztami sądowymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.
SSR Marcin Winczewski
Sygn. akt VII U 1467/15
UZASADNIENIE
Decyzją nr (...)z dnia 1 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB., na podstawieart. 17, art. 66 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwazobowiązałM. O.do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 14.387,11 zł, wypłaconego za okresy od 22 lutego do 6 marca 2012 r., od 18 kwietnia do 23 maja 2012 r., od 23 czerwca do 11 sierpnia 2012 r., od 27 lipca do 9 sierpnia 2013 r., od 24 sierpnia do 6 września 2013 r., od 2 do 13 czerwca 2014 r., od 28 czerwca do 11 lipca 2014 r., od 26 lipca do 8 sierpnia 2014 r., od 20 września do 9 października 2014 r., od 6 do 17 października 2014 r., od 25 do 31 października 2014 r. i od 9 grudnia 2014 r. do 11 stycznia 2015 r. W uzasadnieniu wskazano, iż w tych okresach(...)korzystała ze zwolnień lekarskich i opieki nad dziećmi, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych. W wyniku postępowania wyjaśniającego ustalono, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczona wystawiała i podpisywała faktury, zawierała umowy o pracę i cywilnoprawne, akceptowała wnioski pracownicze, sporządzała i podpisywała aneksy do umów o pracę, wystawiała i podpisywała świadectwa pracy, a ponadto dostarczała osobiście księgowej dokumentację firmy. W związku z tym nie ma prawa do zasiłku chorobowego i opiekuńczego we wskazanych okresach, a wypłacone świadczenia podlegają zwrotowi.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosłaM. O., domagając się jej zmiany oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że od 2000 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą(...)M. O., a jej przeważającym przedmiotem jest fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne. W ramach działalności świadczy także usługi związane z montażem mebli, które wykonuje jej mążR. O.. W prowadzonym zakładzie fryzjerskim zatrudnia aktualnie 3 osoby, więc nie spełnia warunków pozwalających na zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej. Z uwagi m.in. na zły stan zdrowia, w celu należytego prowadzenia działalności, ubezpieczona w dniu 30 czerwca 2002 r. upoważniła mężaR. O.do prowadzenia firmy. Zastępuje on ją w wykonywaniu czynności związanych z firmą, m.in. reprezentuje ubezpieczoną, kontroluje i nadzoruje pracę w salonie fryzjerskim, podpisuje dokumenty księgowe. W spornych okresach obsługę księgową ubezpieczonej prowadziły profesjonalne firmy zewnętrzne, tj.M. B., od 28 lutego 2013 r.E. J. (1), a od 16 sierpnia 2014 r.J. C.. To właśnie te osoby, prowadzące biura rachunkowe, sporządzały dokumentację podatkową i kadrowo-płacową, m.in. przygotowują umowy o pracę, świadectwa pracy, listy płac, deklaracje ZUS, PIT-R4, roczne informacje PIT-11/PIT-8B, prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów itp. Z biurem rachunkowym kontaktuje się przy tym przeważnie mąż ubezpieczonej, który dostarcza tam faktury, rachunki i inne dokumenty do księgowania. Organ wydał decyzję na podstawie 25 dokumentów wymienionych w protokole kontroli, które ubezpieczona podpisała w dniu 27 sierpnia 2015 r. „za zgodność.”S.faktury z dnia: 12 grudnia 2012 r., 24 września 2014 r., 15 i 24 października 2014 r oraz 19 grudnia 2014 r. podpisywałR. O., a ostatnia z tych faktur i tak nie była wystawiona w okresie niezdolności ubezpieczonej do pracy. Dokumenty dotyczące o przeprowadzeniu szkoleń BHP pracownikomD. S.,B. P.iP. D.także nie są podpisane przezM. O., a szkolenia te przeprowadzał i sporządzał z nich dokumentację jej mąż. Także kolejne dokumenty wskazane w protokole kontroli – umowa o dzieło zA. M.z dnia 12 marca 2013 r., rozwiązanie umowy zE. J. (2)z dnia 11 maja 2013 r. i jej świadectwo pracy z tegoż dnia, nie były wystawione w okresie niezdolności ubezpieczonej do pracy. Podpisy na nichM. O.złożyła, gdy była zdolna do pracy. Podobnie ma się rzecz z fakturą z dnia 3 października 2011 r. Wyrażenie zgody na prośbęP. D.o urlop bezpłatny na okres od 1 sierpnia do 1 listopada 2013 r. nastąpiło nie w tym okresie, a dużo wcześniej, jeszcze przed niezdolnością do pracy odwołującej, powstałej od dnia 27 lipca 2013 r. W zakresie pozostałych dokumentów powoływanych przez ZUS, zdaniemM. O.nie świadczyła ona osobiście żadnej pracy w okresach niezdolności do pracy, a wyłącznie czynności które służą zachowaniu działalności gospodarczej, co nie powinno zostać uznane za wykonywanie pracy zarobkowej w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Ubezpieczona powołała przy tym szereg orzeczeń Sądu Najwyższego, mających potwierdzać jej stanowisko. Jednocześnie przyznała, że podpisała: świadectwo pracyM. K.z dnia 4 lutego 2012 r., fakturę z dnia 2 marca 2012 r., umowę o pracę zE. B.w dniu 1 maja 2012 r., umowy o pracę i dzieło zE. J. (2)w dniach 4 i 18 lipca 2012 r. oraz 1 sierpnia 2012 r., umowę o pracę zD.S.w dniu 2 września 2013 r., umowy o pracę zB. P.w dniach 2 czerwca 2014 r. i 1 lipca 2014 r., umowę o pracę zP. D.w dniu 1 sierpnia 2014 r. oraz aneks do umowy o prace zB. P.w dniu 31 grudnia 2014 r. Było więc to jedynie kilka dokumentów pracowniczych, które przygotowywała księgowa. To jej mąż rekrutował pracowników, przyjmował ich do pracy, aM. O.będąc w domu podpisywała jedynie podsunięty przez męża dokument. Mogło być nawet tak, że dokumenty te podpisywała wcześniej, przed określoną datą rozpoczęcia pracy. Nie można więc z pewnością określić, czy podpisała te dokumenty rzeczywiście w czasie niezdolności do pracy. Ubezpieczona nie nadzorowała pracowników, nie obsługiwała klientów, nie zajmowała się żadnymi czynnościami, które towarzyszą prowadzonej przezeń działalności gospodarczej, a ponadto ustanowiła pełnomocnika do zastępowania jej przy prowadzeniu firmy. Należy więc przyjąć, że nie podejmowała działalności zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W trakcie zwolnień lekarskich wykonywała wyłącznie czynności służące zachowaniu prowadzonej działalności. W czasie choroby nie mogła się absolutnie wysilać, gdyż od dłuższego czasu zmaga się z chorobą kręgosłupa (zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych), która charakteryzuje się wzmożonym napięciem mięśniowym i nasilonymi bólami w części lędźwiowo-krzyżowej z promieniowaniem do nóg. W okresach natężonego bólu ubezpieczona nie jest w stanie wykonywać typowych działań związanych z działalnością gospodarczą. Natomiast w 2012 r. była w zagrożonej ciąży i stąd świadczenia z ubezpieczenia społecznego.M. O.wskazała ponadto, iż ZUS bezzasadnie żąda odsetek ustawowych. Odesłanie wart. 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychoznacza, że organ powinien naliczać odsetki ustawowe od dnia doręczenia decyzji, gdyż z tą chwilą następuje wymagalność.
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu decyzji.
Sąd ustalił, co następuje:
M. O.od 2000 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą(...)M. O., podlegając z tego tytułu pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Przeważającym przedmiotem jej działalności jest fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne, a w jej ramach świadczy także usługi związane z montażem mebli, które wykonuje jej mążR. O.. Posiada zakład fryzjerski, prowadzony wB., przyulicy (...), w którym zatrudnia obecnie 3 pracownice.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.wypłacił ubezpieczonej – w związku z jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym – m.in. następujące świadczenia za poszczególne okresy niezdolności do pracy w związku z wystawionymi za nie zaświadczeniami lekarskimi:
-
zasiłek chorobowy za okres od 25 stycznia do 6 lutego 2012 r. w wysokości 547,30 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 22 lutego do 6 marca 2012 r. w wysokości 589,40 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 18 kwietnia do 6 maja 2012 r. w wysokości 936,79 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 7 do 23 maja 2012 r. w wysokości 894,71 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 23 czerwca do 22 lipca 2012 r. w wysokości1.578,90 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 23 lipca do 11 sierpnia 2012 r. w wysokości1.052,60 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 27 lipca do 9 sierpnia 2013 r. w wysokości 628,88 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 24 sierpnia do 6 września 2013 r. w wysokości583,96 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 2 do 13 czerwca 2014 r. w wysokości 539,04 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 28 czerwca do 11 lipca 2014 r. w wysokości 628,88 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 26 lipca do 8 sierpnia 2014 r. w wysokości 595,19 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 20 września do 3 października 2014 r. w wysokości 595,19 zł,
zasiłek opiekuńczy za okres od 6 do 17 października 2014 r. w wysokości 539,04 zł,
zasiłek opiekuńczy za okres od 25 do 31 października 2014 r. w wysokości 314,44 zł,
zasiłek opiekuńczy za okres od 9 do 23 grudnia 2014 r. w wysokości 673,80 zł,
zasiłek opiekuńczy za okres od 24 grudnia 2014 r. do 11 stycznia 2015 r. w wysokości 842,25 zł.
Ubezpieczona choruje przewlekle na problemy natury neurologicznej, związane z kręgosłupem i w związku z tym korzystała ze zwolnień lekarskich. W 2012 r. jej niezdolność do pracy była związana z ciążą, po którejw dniu (...) urodziłasynaS. O.. Pod koniec 2014 r. i w roku 2015 korzystała natomiast z opieki nad swymi małoletnimi dziećmi.
W spornych okresach obsługę księgową ubezpieczonej prowadziły profesjonalne firmy zewnętrzne, tj.M. B., od 28 lutego 2013 r.E. J. (1), a od 1 sierpnia 2014 r.J. C.. To właśnie te osoby, prowadzące biura rachunkowe, sporządzały dokumentację podatkową i kadrowo-płacową. Z biurem rachunkowym kontaktuje się przy tym przeważnie mąż ubezpieczonej, który dostarcza tam faktury, rachunki i inne dokumenty do księgowania. Sama ubezpieczona robi to sporadycznie. Zakład fryzjerski prowadzony przyulicy (...)wB.jest czynny w godzinach 8.00-20.00. Obecnie pracują tam zmianowo 3 fryzjerski zatrudnione przezM. O., tj.P. D.,A. M.iB. P.. Sama ubezpieczona sporadycznie osobiście strzyże w swym salonie klientki, a także rzadko zajmuje się w nim jakimikolwiek czynnościami. Pracownice posiadają klucze do salonu fryzjerskiego, który same otwierają i zamykają. Fryzjerka, która pracuje danego dnia na popołudniowej zmianie, na koniec pracy drukuje raport dobowy, pozostawiając utarg w umówionym miejscu w salonie, skąd zabiera go przeważnieR. O.. Jedynie sporadycznie ubezpieczona przyjeżdża do salonu, przywożąc środki czystości, sprzęt i drukując wówczas raporty miesięczne. Co do zasady także kwestiami zaopatrzenia salonu zajmuje się jej mąż i to z nim głównie kontaktują się pracownice salonu. Zdarza się, że z towarem przyjeżdżają przedstawiciele handlowi, którzy zostawiają go wraz z wystawioną na firmę ubezpieczonej fakturą, której nikt wówczas nie podpisuje.
R. O.w dniu 30 czerwca 2012 r. został upoważniony przez swą żonę do reprezentowania jej we wszystkich sprawach. To właśnie on, zajmując się głównie wszelkimi kwestiami związanymi z działalnością w zakresie mebli, podpisał m.in. faktury z dnia: 3 października 2011 r., 12 grudnia 2012 r., 10 lipca 2014 r., 24 września 2014 r., 15 i 25 października 2014 r. oraz 19 grudnia 2014 r. (k. 23v, 31, 32, 32v, 49, 49v akt ZUS). Z kolei faktury (wystawione głównie przez kontrahentów firmy ubezpieczonej) z dnia: 7 i 18 lutego 2014 r., 11 i 12 czerwca 2014 r., 10 lipca 2014 r., 1, 18 i 29 sierpnia 2014 r., 9 września 2014 r., 14 stycznia 2015 r., 24, 27 marca 2015 r., 14, 16 kwietnia 2015 r., 25 czerwca 2015 r., nie są podpisane przez kogokolwiek (k. 23, 24v 24-25v, 25-26v, 26, 27, 27v, 28, 29, 33-33v, 34-34v, 35-35v, 38, 40, 40v, 41v, 44, 44v, 45 akt ZUS).
Niepodpisane przez nikogo ze strony pracodawcy, są także dokumenty związane ze szkoleniami z zakresu BHP pracowników ubezpieczonejD. S.,B. P.iP. D.(k. 36, 37v, 39, 46v akt ZUS), które to przeprowadzałR. O.. Także on sporządzał następnie dokumentację z tych czynności, którą podpisywały pracownice.
Umowa o dzieło zA. M.z dnia 12 marca 2013 r. (k. 50v akt ZUS), rozwiązanie umowy zE. J. (2)z dnia 11 maja 2013 r. i jej świadectwo pracy z tegoż dnia (k. 47-48 akt ZUS), nie były wystawione w okresie niezdolności ubezpieczonej do pracy. Podpisy na nichM. O.złożyła, gdy była zdolna do pracy, na co jednoznacznie wskazują daty na tych dokumentach.
Wszystkie faktury i dokumenty składane przezM. O.na wniosek organu – w toku prowadzonych kontroli – zostały następczo przez nią podbite i podpisane, jako „zgodne z oryginałem.”
Ubezpieczona podpisała natomiast następujące dokumenty: świadectwo pracyM. K.z dnia 4 lutego 2012 r. (k. 30-31v akt ZUS), fakturę z dnia 2 marca 2012 r. (k. 52v akt ZUS), umowę o pracę zE. B.w dniu 1 maja 2012 r. (k. 30v akt ZUS), umowy o pracę i dzieło zE. J. (2)w dniach 4 i 18 lipca 2012 r. oraz 1 sierpnia 2012 r. (k. 50, 50v, 51 akt ZUS), umowę o pracę zD.S.w dniu 2 września 2013 r. (k. 46 akt ZUS), umowy o pracę zB. P.w dniach 2 czerwca 2014 r. i 1 lipca 2014 r. (k. 39v, 43v akt ZUS), umowę o pracę zP. D.w dniu 1 sierpnia 2014 r. (k. 37 akt ZUS) oraz aneks do umowy o pracę zB. P.w dniu 31 grudnia 2014 r. (k. 43 akt ZUS).
Z pewnym wyprzedzeniem, w okresie kiedy ubezpieczona była zdolna do pracy,P. D.zwróciła się do niej ustnie, a następnie także na piśmie, o wyrażenie zgody na udzielenie jej urlopu bezpłatnego w okresie od 1 sierpnia do 1 listopada 2013 r. (k. 47v akt ZUS). Taką zgodęM. O.wyraziła, jednakże nie nastąpiło to z oczywistych względów w dniu 1 sierpnia 2013 r., a jakiś czas wcześniej, kiedy była w pracy, będąc zdolna do jej świadczenia, jeszcze przed niezdolnością do pracy powstałą od dnia 27 lipca 2013 r.
(dowód: zaświadczenie z(...)k. 16; pełnomocnictwo z dnia 30 czerwca 2012 r. – k. 17; umowy na świadczenie usług księgowych z dnia 10 października 2007 r., 28 lutego 2013 r. i 1 sierpnia 2014 r. – k. 18-27; dokumentacja pokontrolna – k. 33-58 i k. 23-52 akt ZUS; dokumentacja medyczna ubezpieczonej – k. 59-77; pismo ZUS z dnia 11 lutego 2016 r. – k. 105; zeznania świadków:P. D.– k. 91-92,R. O.– k. 92-93,J. C.– k. 111,D.S.(poprzednioS.) – k. 111-112,A. M.– k. 112,B. P.– k. 112-113 iM. K.– k. 113; przesłuchanie ubezpieczonej – k. 89-91, 113)
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach ZUS, których prawdziwości i wiarygodności strony nie kwestionowały w toku procesu, a także na podstawie zeznań świadkówP. D.,R. O.,J. C.,D.S.(poprzednioS.),A. M.,B. P.iM. K.oraz przesłuchania ubezpieczonej, które co do zasady były jasne, konsekwentne, spójne, rzeczowe i korelowały z całokształtem zebranego w sprawie materiału dowodowego. Należy podkreślić, iż bezspornym w sprawie pozostawało, iż ubezpieczona w przedmiotowych okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji ZUS była niezdolna do pracy z powodu choroby i to właśnie pozwany organ wypłacił jej za nie należny zasiłek chorobowy (fakt ten został przyznany wprost w toku rozprawy w dniu 1 marca 2016 r. – k. 114).
Zgodnie z art.art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(j.t.: Dz. U. 2015 r., poz. 121 ze zm.) osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniemust. 11. Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:
1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.
Zgodnie z powołanym wyżej przepisem należy odróżnić od siebie świadczenia nienależnie wypłacone przez organ rentowy od nienależnie pobranych. Obowiązkiem zwrotu objęte są wyłącznie świadczenia nienależnie pobrane. Są to świadczenia wypłacone bez podstawy prawnej z elementami odnoszącymi się do woli (stanu świadomości) lub określonego działania (zaniechania) osoby, która nienależnie świadczenie pobrała. Obwiązek zwrotu obejmuje zatem wyłącznie świadczenia pobrane przy udziale złej woli pobierającego, tj. jego świadomości do nieprzysługiwania tego świadczenia w całości lub w części od początku jego pobierania lub w następstwie później zaszłych zdarzeń. Dotyczy to zarówno osoby, która została pouczona o okolicznościach dotyczących braku prawa do pobierania świadczenia, jak i osoby, która uzyskała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego. Świadomość nienależności świadczenia może mieć źródło w pouczeniu udzielonym przez organ rentowy co do okoliczności powodujących konieczność zwrotu świadczenia bądź też może wynikać z zawinionego działania osoby, która spowodowała wypłatę świadczeń. Podkreślenia wymaga w kontekście niniejszej sprawy, iż judykatura zakreśla szeroko ramy zachowań kwalifikowanych, jako świadome wprowadzenie w błąd organu ubezpieczeń społecznych, jako działania ubezpieczonego polegające na bezpośrednim oświadczeniu nieprawdy, przemilczeniu faktu mającego wpływ na prawo do świadczenia, złożeniu wniosku w sytuacji oczywiście nieuzasadniającej powstania prawa do świadczenia (por. np. wyroki SN z dnia 27 stycznia 2011 r., II UK 194/10, Lex nr 786392; z dnia 5 kwietnia 2001 r., II UKN 309/00, OSNP 2003/2/44; z dnia 14 kwietnia 2000 r., II UKN 500/99, OSPNAUS 2001/20/623 i z dnia 8 stycznia 1999 r., II UKN 406/98, OSNAPiUS 2000/5/196).
Zgodnie zart. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa(j.t.: Dz. U. z 2014 r., poz. 159 ze zm.) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. W myśl art. 17 ust. 1 i 3 ustawy,ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkowąlub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnieniatraci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia; okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się w trybie określonym w art. 68. Wykładnia tego przepisu ustawy musi uwzględniać w pierwszej kolejności funkcje zasiłku chorobowego i odpowiednio świadczenia rehabilitacyjnego. Według przeważającego w doktrynie i judykaturze poglądu przyjmuje się, że zasadniczym celem tych świadczeń jest kompensata utraconego przez ubezpieczonego dochodu (inaczej: rekompensata zarobku) wskutek wystąpienia u niego czasowej, przejściowej niezdolności do zarobkowania. Celem tym nie jest natomiast uzyskanie dodatkowej korzyści obok wynagrodzenia, dlatego są one wypłacane nie obok, ale zamiast wynagrodzenia. Przy interpretacji art. 17 ustawy należy także uwzględnić charakter prawa ubezpieczenia społecznego. Jest ono bowiem prawem ścisłym, stąd zarówno warunki nabycia prawa do świadczeń, jak też wysokość tychże świadczeń i zasady ich wypłaty są sformalizowane. Takie cechy przepisów komentowanej ustawy, jak: bezwzględnie obowiązujący charakter norm prawnych zawartych w przepisach prawa ubezpieczenia społecznego, wyłączenie możliwości ich wykładania z uwzględnieniem reguł słuszności (zasad współżycia społecznego), ukształtowanie treści stosunków ubezpieczeń społecznychex lege, niedopuszczalność zawierania co do nich ugód, powodują konieczność ich ścisłego, a więc, co do zasady – w zgodzie z dosłownym brzmieniem – stosowania (zob. wyrok SN z dnia 14 grudnia 2005 r., III UK 120/05, OSNP 2006/21-22/338). Dodatkowo okoliczność, żede lege latautratę prawa do zasiłku powodują wykonywanie każdej pracy zarobkowej (już nie tylko „innej” – jak stanowił to art. 18 ustawy z grudnia 1974 r.) oraz wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, pozwala na interpretowanie tego przepisu w taki sposób, że wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy jest zawsze wykorzystywaniem zwolnienia niezgodnie z jego celem. Celem zwolnienia od pracy jest zaś odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy. W jego osiągnięciu przeszkodą może być zarówno wykonywanie pracy zarobkowej (co przesądził ustawodawca), jak i inne zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję (por. powołany wyrok SN z dnia 14 grudnia 2005 r. i wyrok SN z dnia 6 grudnia 1978 r., II URN 130/78, OSNC 1979/7-8/157). W piśmiennictwie zaprezentowano z kolei pogląd, że utrata prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 17 ustawy oparta jest na założeniu nierzetelności zwolnienia lekarskiego, tj. na uznaniu, że jeżeli zaistniały wymienione zachowania, to w rzeczywistości nie zachodziła sytuacja chroniona prawem, a pracownik nadużył prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Dlatego utrata prawa do zasiłku chorobowego w okolicznościach art. 17 ustawy zasiłkowej ma na celu nie tyle represjonowanie ubezpieczonego za zachowanie sprzeczne ze statusem chorego, co raczej przeciwdziałanie wypłacie świadczeń w okolicznościach, które ustawodawca ocenia jako nadużycie prawa. Jest to więc nie tyle sankcja za naganne, z punktu widzenia interesów instytucji ubezpieczeniowej, zachowanie się ubezpieczonego, co odebranie prawa do nienależnego mu świadczenia w związku z niezachodzeniem chronionej sytuacji.
Przesłanki utraty prawa do zasiłku są niezależne od siebie i mają samoistny charakter. Obie przesłanki mają różne zakresy zastosowania, choć identyczny zakres normowania (por. J. Jankowiak, glosa aprobująca do wyroku SN z dnia 5 kwietnia 2005 r., I UK 370/04, OSP 2006/12/134). Pogląd ten na tle obecnie obowiązującej ustawy jest ugruntowany zarówno w piśmiennictwie, jak w orzecznictwie. Wskazuje się, że skoro w art. 17 ust. 1 ustawy obie przesłanki połączono spójnikiem „lub”, to na płaszczyźnie semantycznej nie sposób traktować łącznie obu przesłanek (U. Jackowiak, glosa aprobująca do wyroku SN z dnia 20 stycznia 2005 r., II UK 154/04, OSP 2006/4/43). Pogląd ten został wypowiedziany również w szeregu judykatów, gdzie wskazywano, że przesłanki powodujące utratę prawa do świadczenia mają charakter niezależny, odrębny. W konsekwencji wystarczy więc, że w czasie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony wykonuje (inną) „pracę zarobkową” i nie jest niezbędne, aby była ona niezgodna z celem zwolnienia lekarskiego (wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2005 r., I UK 370/04, OSNP 2005/21/342). Podkreśla się również, że stanowisko takie wynika z jednoznacznej treści przepisu, który wyraźnie wskazuje na te dwie przesłanki i nie łączy ich w żaden sposób. Gdyby przesłanki te musiały być spełnione wspólnie, to przepis stanowiłby o „wykonywaniu pracy zarobkowej, która jest niezgodna z celem zwolnienia” (wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., II UK 154/04, OSP 2006/4/43). O zakwalifikowaniu wykonywania określonych czynności jako "pracy" nie decyduje charakter stosunku prawnego, na podstawie którego są one wykonywane, ale rodzaj tych czynności (wyroki SN z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 154/2004, OSP 2006/4/43 i z dnia 9 października 2006 r., II UK 44/2006, OSNP 2007/19-20/295). Ponieważ w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej brak jest odniesienia do wykonywania pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku zatrudnienia w szerokim tego słowa znaczeniu – nie chodzi zatem w nim w szczególności wyłącznie o wykonywanie pracy podporządkowanej czy zależności służbowej, co jest charakterystyczne dla stosunku pracy. Nadto praca powinna być świadczona osobiście, choć nie musi to być praca fizyczna (por. wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 154/2004, OSP 2006/4/43 oraz powołane w jego uzasadnieniu: wyrok SN z dnia 3 grudnia 1999 r., II UKN 236/99, OSNAPiUS 2001/7/237; wyrok SA w Łodzi z dnia 23 maja 1997 r., III AUa 155/97, OSA 1997/3/143). Prezentowane jest również stanowisko, że praca, poza tym, że może być wykonywana "na każdej podstawie prawnej", może być również wykonywana "bez takiej podstawy" (tzw. praca na czarno), bez względu na wymiar czasu tej pracy (por. Z. Salwa, Nowe przepisy o zasiłkach chorobowych, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1999/9/16). Pracą zarobkową na gruncie komentowanego przepisu określa się zatem wszelką aktywność ludzką, która zmierza do uzyskania zarobku. Przy określeniu "zarobkowego" charakteru pracy wskazuje się także, że przepisy nie wymagają, aby praca była podjęta "w celu zarobkowym." Jeśli zatem wykonywanie określonych czynności przynosi rzeczywisty dochód, wówczas problem, czy praca została podjęta "w celu" uzyskania tego dochodu, traci na znaczeniu, jako dotyczący motywów zachowania. Nie ma też znaczenia to, że określone czynności mogą być wykonywane odpłatnie lub nieodpłatnie – istotne jest, jak były wykonywane w rzeczywistości (wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 154/2004, OSP 2006/4/43). Praca zarobkowa w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie musi być wykonywana w pełnym wymiarze. Chodzi o wykonywanie – w myśl literalnej wykładni – jakichkolwiek czynności o zarobkowym charakterze. Ponadto, kwalifikacja pracy zarobkowej w czasie niezdolności do pracy nie jest też zależna od faktycznego osiągania zarobku, gdyż wynika z samego podjęcia działań stanowiących realizację obowiązków pracowniczych. W okresie pobierania zasiłku zakaz pracy zarobkowej ma charakter bezwzględny, zaś wykonywanie jakiejkolwiek pracy o takim charakterze, prowadzi do utraty prawa. Orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza jednak sytuacje, w których pomimo wykonywania pewnych czynności składających się na pracę zarobkową, nie zostaje spełniona dyspozycja art. 17 ustawy zasiłkowej. Dopuszczalne jest bowiem wykonywanie czynności "sporadycznie" oraz "o formalnym charakterze" (jak np. złożenie podpisu, zob. wyroki SN: z dnia 6 lutego 2008 r., II UK 10/07; z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06, OSNP 2008/15-16/231 oraz z dnia 9 października 2006 r., II UK 44/06, OSNP 2007/19-20/295). Sporadyczność i charakter tych czynności muszą wynikać z ustaleń faktycznych dokonanych przez sądy pierwszej i drugiej instancji (wyrok SN z dnia 6 lutego 2008 r., II UK 10/07), co w niniejszej sprawie występowało jedynie częściowo. Jeżeli czynności będą częste lub powtarzalne bądź – gdy będą miały charakter merytoryczny (co miało niewątpliwie miejsce, właśnie przy podpisywaniu umów cywilnoprawnych i umów o pracę) – związany z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa, ubezpieczony traci prawo do zasiłku i tak właśnie miało to miejsce częściowo w niniejszej sprawie. Ponadto, podejmowane przez osobę pobierającą zasiłek czynności muszą być wymuszone okolicznościami (wyroki SN: z dnia 9 października 2006 r., II UK 44/06; z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06). Nie zmienia to faktu, iż jedynie wyjątkowo "wykonywanie niektórych ubocznych czynności związanych z prowadzoną działalnością może nie być kwalifikowane jako wykonywanie pracy" (wyrok SN z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06). Stan faktyczny rozpoznawanej sprawy był jednakże częściowo odmienny, co skutkować musiało uznaniem utraty przez odwołującą w stosownym zakresie prawa do zasiłku chorobowego za sporne okresy.
Jak trafnie podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 marca 2010 r. (III UK 71/09, Lex nr 585848) „orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje wąską wykładnię tej przesłanki utraty prawa do zasiłku chorobowego, uznając zasadniczo, że wszelka aktywność zarobkowa w okresie pobierania zasiłku powoduje taki skutek. Sąd Najwyższy uznaje jednak, że od tej zasady mogą istnieć odstępstwa uzasadnione zwłaszcza sporadycznym i formalnym charakterem czynności ubezpieczonego lub ich niezbędnością dla kontynuacji działalności gospodarczej, jak niektóre czynności związane z zatrudnieniem pracowników, opłacanie czynszu itp. Możliwość uznania, że nie dochodzi do utraty prawa do zasiłku chorobowego, w przypadku aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania tego zasiłku, występuje jednak tylko wówczas, gdy ma ona charakter incydentalny i wymuszony okolicznościami (zob. wyrok z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06, OSNP 2008/15-16/231). Stanowisko dopuszczające tego rodzaju wyjątki jest już wyraźnie ukształtowane w orzecznictwie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 lutego 1999 r., III AUa 1292/98, OSA Warszawa 1999/3/14 i wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 stycznia 2002 r., II UKN 710/00, OSNP 2003/20/498; z dnia 7 października 2003 r., II UK 76/2003, OSNP 2004/14/247; z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 154/04, OSNP 2005/19/307; z dnia 9 października 2006 r., II UK 44/06, OSNP 2007/19-20/295; z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06, OSNP 2008/15-16/31; z dnia 11 grudnia 2007 r., I UK 145/07, OSNP 2009/1-2/28; z dnia 6 lutego 2008 r., II UK 10/07, OSNP 2009/9-10/123; z dnia 5 czerwca 2008 r., III UK 11/08, OSNP 2009/21-22/292; z dnia 3 października 2008 r., II UK 26/08, Lex nr 513018; z dnia 6 maja 2009 r., II UK 359/08, Lex nr 509046).” Niewątpliwie rację należy przyznać argumentacji odwołania, iż samo podpisywanie faktur i innych dokumentów niezbędnych do prowadzenia działalności (np. świadectwa pracy pracownika, w sytuacji gdy nie ma możliwości jej zawieszenia w okresie pobierania zasiłku) można uznać za działalność, która nie miała zarobkowego charakteru, o ile byłaby to czynność sporadyczna. Taka też sytuacja istniała w sprawie, właśnie w kontekście faktur i świadectw pracy osób zatrudnionych przezM. O.. Istotnym pozostaje, wbrew argumentacji pozwanego i wydanej przezeń decyzji z dnia 1 października 2015 r., iż w przeważającej mierze faktury, na które się powoływano nie były albo w ogóle podpisane, albo też nie podpisała ich ubezpieczona, a jej mążR. O., który był upoważniony do jej reprezentowania w toku czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie da się w tym zakresie twierdzić w sposób trafny, żeM. O.miałaby więc w okresach wystawienia tych faktur wykonywać pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ustawy zasiłkowej, skoro nie podejmowała w związku z nimi jakichkolwiek czynności. Jedyną (!) fakturą podpisaną przez nią samą jest ta z dnia 2 marca 2012 r. (k. 52v akt ZUS). Jednorazowa czynność tego rodzaju, zwłaszcza w kontekście długiego okresu kontrolowanego przez ZUS wskazywać musi jednoznacznie, iż była to czynność nie sporadyczna, a wręcz wyjątkowa w okresie korzystania przez ubezpieczoną ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Podobnie ma się rzecz z podpisanym przez ubezpieczoną świadectwem pracyM. K.z dnia 4 lutego 2012 r. (k. 30-31v akt ZUS). Także to była czynność incydentalna, mająca na celu podtrzymanie prowadzonej działalności gospodarczej i miała charakter stricte formalny. Dokumenty te były bowiem przygotowane przez osoby trzecie, a jedynie podpisane przez samą ubezpieczoną, przy czym w zakresie świadectwa pracy należy zwrócić uwagę, iżM. O.miała prawny obowiązek jego niezwłocznego wystawienia na podstawieart. 97 § 1 k.p.Odnośnie zgody na udzielenieP. D.urlopu bezpłatnego w okresie od 1 sierpnia do 1 listopada 2013 r. (k. 47v akt ZUS) należy zaznaczyć, że jak jednolicie i zgodnie wynika z przesłuchania zarówno ubezpieczonej, jak i świadka, nastąpiło to z oczywistych względów nie w dniu 1 sierpnia 2013 r., a jakiś czas wcześniej, kiedyM. O.była w pracy, będąc zdolna do jej wykonywania. Nie nastąpiło to więc w dniu 1 sierpnia 2013 r., co zdaniem Sądu uznać należy za zgodne z doświadczeniem życiowym. Trudno bowiem przypuszczać, iż nagle, w sposób niezapowiedziany pracownik zgłasza się do pracodawcy z prośba o udzielenie 3-miesięcznego urlopu bezpłatnego, a pracodawca pozbawia się na tak długi ukres pracownika, nie mając możliwości zastąpienia go inną osobą, zwłaszcza w usługach fryzjerskich. W ocenie Sądu podpisanie tego dokumentu nastąpiło więc wcześniej, poza okresami niezdolności do pracy ubezpieczonej. W tym kontekście należy także podkreślić, iż żaden z licznie przesłuchanych świadków nie był w stanie wskazać jakichkolwiek innych czynności podejmowanych przez odwołującą w spornych okresach czasu, które miałaby ona wykonywać w okresach niezdolności do pracy.
Całkowicie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostają dokumenty: umowa o dzieło zA. M.z dnia 12 marca 2013 r. (k. 50v akt ZUS), rozwiązanie umowy zE. J. (2)z dnia 11 maja 2013 r. i jej świadectwo pracy z tegoż dnia (k. 47-48 akt ZUS), gdyż nie były wystawione w okresie niezdolności ubezpieczonej do pracy. Podpisy na nichM. O.złożyła, gdy była zdolna do pracy, na co jednoznacznie wskazują daty na tych dokumentach.
Z tych przyczyn w ocenie Sądu brak jest podstaw, aby od odwołującej żądać zwrotu pobranych przez nią w sposób należny następujących świadczeń wraz z odsetkami:
-
zasiłku chorobowego za okres od 25 stycznia do 6 lutego 2012 r. w wysokości 547,30 zł,
zasiłku chorobowego za okres od 22 lutego do 6 marca 2012 r. w wysokości 589,40 zł,
zasiłku chorobowego za okres od 7 do 23 maja 2012 r. w wysokości 894,71 zł,
zasiłku chorobowego za okres od 27 lipca do 9 sierpnia 2013 r. w wysokości 628,88 zł,
zasiłku chorobowego za okres od 20 września do 3 października 2014 r. w wysokości 595,19 zł,
zasiłku opiekuńczego za okres od 6 do 17 października 2014 r. w wysokości 539,04 zł,
zasiłku opiekuńczego za okres od 25 do 31 października 2014 r. w wysokości 314,44 zł,
zasiłku opiekuńczego za okres od 9 do 23 grudnia 2014 r. w wysokości 673,80 zł.
Z tych przyczyn Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w sposób określony w punkcie 1a wyroku, tj. co do łącznej kwoty 4.782,76 zł.
Odnośnie pozostałych okresów, za które ubezpieczonej wypłacono należności z ubezpieczenia chorobowego, to w ocenie Sądu brak jest podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji. Wbrew bowiem argumentacji odwołującej, częściowo przedsiębrała ona w trakcie niezdolności do pracy czynności, których nie sposób zakwalifikować, jako formalne w rozumieniu powołanych powyżej przepisów. Jak jednoznacznie przyznała w odwołaniu i w toku przesłuchania, podpisała w okresach niezdolności do pracy następujące dokumenty: umowę o pracę zE. B.w dniu 1 maja 2012 r. (k. 30v akt ZUS), umowy o pracę i dzieło zE. J. (2)w dniach 4 i 18 lipca 2012 r. oraz 1 sierpnia 2012 r. (k. 50, 50v, 51 akt ZUS), umowę o pracę zD.S.w dniu 2 września 2013 r. (k. 46 akt ZUS), umowy o pracę zB. P.w dniach 2 czerwca 2014 r. i 1 lipca 2014 r. (k. 39v, 43v akt ZUS), umowę o pracę zP. D.w dniu 1 sierpnia 2014 r. (k. 37 akt ZUS) oraz aneks do umowy o pracę zB. P.w dniu 31 grudnia 2014 r. (k. 43 akt ZUS).
Tych czynności tym nie można absolutnie uznać za czynności niezwiązane z pracą zarobkową, a nawet za incydentalne. Oczywiście nie sposób uznać także, że podpisywanie umów cywilnoprawnych i umów o pracę było normą w okresach niezdolności ubezpieczonej do pracy, ale jednakże zdarzało się ono niejednokrotnie i nie wynikało, w odróżnieniu od obowiązku wystawienia świadectwa pracy, z żadnego przepisu prawa, a wyłącznie z chęci uzyskiwanie większego zysku z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma to jednakże nawet kluczowego znaczenia, jeśli weźmie się pod uwagę poglądy wynikające z orzecznictwa sądowego, w którym wskazuje się, iż podpisywanie umów z pracownikami jest czynnością wykraczającą zdecydowanie poza to, co jest konieczne do "zachowania" działalności gospodarczej. Ponadto, wymaga ono podjęcia przez przebywającego na zwolnieniu chorobowym przedsiębiorcę czynności, które nie mają charakteru formalnego. Na okoliczność tą zwrócił wprost uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 czerwca 2008 r. (III UK 11/08, OSNP 2009/21-2/292), a pogląd ten Sąd Rejonowy w pełni podziela. Podpisywanie przez prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą umów, to bowiem nie tylko złożenie samego podpisu, ale przede wszystkim proces myślowy i decyzyjny, który obejmuje koncepcyjną analizę treści sygnowanych dokumentów pozostających w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością (wyrok SN z dnia 11 grudnia 2007 r., I UK 145/07). Takich czynności nie sposób uznać za formalne w rozumieniu powyższych uwag, a tylko ewentualnie takie czynności nie prowadziłyby do pozbawienia odwołującej prawa do zasiłku chorobowego w świetle art. 17 ustawy zasiłkowej. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostawać musi fakt, iż to nie samaM. O.przygotowywała podpisywane następnie umowy, czy też fakt, że to jej mąż prowadził rozmowy z kandydatkami na pracowników. Ostateczne decyzje podejmowała ona bowiem samodzielnie, co zdecydowanie i znacznie wykracza poza formalne czynności przedsiębiorcy zmierzające do zachowania prowadzonej działalności gospodarczej. O ile przy tym jej czynności miałyby pozostawać nieznaczące, to niezrozumiałym pozostawałby fakt przywożenia tych wszelkich umów do podpisu właśnie samej ubezpieczonej, zamiast ich podpisanie przez upoważnionego także w tym zakresie męża. Trudno wytłumaczyć, dlaczegoM. O., która przecież i tak wykonywała bardzo mało czynności w swej firmie, akurat te umowy musiała osobiście, „jedynie podpisać”, nie podejmując co do nich ostatecznych decyzji. Niewiarygodne są przy tym twierdzenia odwołania (czego zresztą nie potwierdziła ubezpieczona w toku przesłuchania), że dokumenty te mogła podpisywać w datach innych, niż z nich wynikają. Nie ma na to jakichkolwiek dowodów, a zasady doświadczenia życiowego i logika wskazują jednoznacznie, iż do tego rodzaju umów wpisuje się daty właśnie, w których umowy te są podpisywane. Ubezpieczona mając pełną świadomość nieprawidłowości swych zachowań wprowadzała więc ZUS w błąd zarówno poprzez składanie nieprawdziwych wniosków o wypłatę tych świadczeń (opartych na twierdzeniu, ze jest niezdolna do pracy i nie prowadzi działalności gospodarczej w trakcie zwolnień lekarskich), jak i poprzez nieinformowanie organu o czynnościach podejmowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, pomimo przedstawianych zaświadczeń o niezdolności do pracy. Reasumując, Sąd ustalił, iż odwołująca pobierała zasiłek chorobowy z premedytacją, mając pełną świadomość, iż świadczenia te jej nie przysługują. W konsekwencji wypłacone świadczenia na mocy wyżej powołanych przepisów podlegają zwrotowi w całości, jako świadczenia nienależnie pobrane, za następujące okresy:
-
zasiłek chorobowy za okres od 18 kwietnia do 6 maja 2012 r. w wysokości 936,79 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 23 czerwca do 22 lipca 2012 r. w wysokości1.578,90 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 23 lipca do 11 sierpnia 2012 r. w wysokości1.052,60 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 24 sierpnia do 6 września 2013 r. w wysokości583,96 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 2 do 13 czerwca 2014 r. w wysokości 539,04 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 28 czerwca do 11 lipca 2014 r. w wysokości 628,88 zł,
zasiłek chorobowy za okres od 26 lipca do 8 sierpnia 2014 r. w wysokości 595,19 zł,
zasiłek opiekuńczy za okres od 24 grudnia 2014 r. do 11 stycznia 2015 r. w wysokości 842,25 zł.
W tym więc zakresie odwołanie oddalono.
Odwołanie okazało się natomiast zasadne także w zakresie dotyczącym odsetek do dnia doręczenia zaskarżonej decyzji. Z wzajemnej relacji międzyustawą z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwaaustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychwynika, że kształtuje się ona jak stosunek między regulacją szczególną, a regulacją ogólną (por. wyrok SN z dnia 8 kwietnia 2004 r., II UK 305/03, OSNAP 2004/22/390). Ustawa systemowa w art. 84 ust. 1 przewiduje, że osoba, która pobrała nienależnie świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Ustępy 2 - 4 powołanego przepisu określają, jakie kwoty uważa się za kwoty nienależnie pobranych świadczeń. W myśl ustępu 5 przepisów ust. 2 - 4 i 8 nie stosuje się, jeżeli przepisy szczególne określające zasady przyznawania i wypłacania świadczeń stanowią inaczej. Zasadą określoną w prawie cywilnym, odnoszącą się do odsetek jest możliwość ich żądania w razie opóźnienia się dłużnika ze spełnieniem świadczenia (art. 481 § 1 k.c.), jednakże określenia, od kiedy należą się odsetki od świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także od świadczeń podlegających zwrotowi, należy poszukiwać w prawie ubezpieczeń społecznych, a nie w prawie cywilnym. Określenie terminu, od kiedy dłużnik – pobierający nienależne świadczenie z ubezpieczenia społecznego – opóźnia się z jego zwrotem, nie jest objęte odesłaniem zawartym w art. 84 ustawy systemowej. Nie jest to materia „zasad prawa cywilnego”, lecz prawa ubezpieczeń społecznych (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2010 r., I UK 210/09, Lex nr 585713). Odesłanie do prawa cywilnego w kwestii naliczania i ustalania odsetek oznacza, że organy ZUS powinny naliczać odsetki ustawowe (art. 359 § 2 k.c.) od dnia doręczenia decyzji obligującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (tak B. Gudowska [w:] B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, C.H. Beck 2011). „Żądanie zwrotu” nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (roszczenie staje się wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w znaczeniuart. 359 § 2 k.c.) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 k.c.). Z tą też chwilą rozpoczyna się bieg (art. 120 § 1 k.c.) przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek (zob. wyroki SN z dnia 16 grudnia 2008 r., I UK 154/08, OSNP 2010/11-12/148 i z dnia 3 lutego 2010 r., I UK 210/09, Lex nr 585713). Tak więc decyzja w zakresie obowiązku zapłaty odsetek za okres od dnia następnego po dniu wypłaty świadczenia do dnia jej doręczenia jest wadliwa i konieczną stała się jej zmiana również w punkcie 1b wyroku. Ubezpieczona nie ma bowiem, zdaniem Sądu, obowiązku zapłaty odsetek do dnia doręczenia jej decyzji organu i to rzecz jasna, w zakresie, w którym w ogóle decyzja co do zasady okazała się być zasadną.
Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawieart. 47714§ 1 i 2 k.p.c.orzekł jak w sentencji.
O kosztach procesu orzeczono w punkcie 3 wyroku, na zasadzieart. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Ubezpieczona wygrała sprawę w 41% (kwotę zwrotu zasiłków zmniejszono o 4.782,76 zł, tj. do kwoty 6.757,61 zł, przy czym nie bierze się pod uwagę ewentualnych odsetek, a wyłącznie należność główną dochodzoną przez organ, stosownie doart. 20 k.p.c.) i takim zakresie należało rozliczyć pomiędzy stronami koszty procesu, na które składa się wyłącznie wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego w sprawie przez ubezpieczoną. Stąd na jej rzecz zasądzono kwotę 73,80 zł (180,00 zł x 41%).
O kosztach sądowych orzeczono natomiast w punkcie 4 wyroku mając na względzie art. 98 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 ze zm.) albowiem nie było podstaw do obciążania nimi stron.
SSR Marcin Winczewski | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Bydgoszczy
date: '2016-03-15'
department_name: VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Marcin Winczewski
legal_bases:
- art. 17, art. 66 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
- art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych
- art. 97 § 1 k.p.
- art. 481 § 1 k.c.
- art. 100 zd. 1 k.p.c.
recorder: sekr. sądowy Artur Kluskiewicz
signature: VII U 1467/15
``` |
155025250001512_III_RC_000203_2013_Uz_2014-04-29_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III RC 203/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2014 r.
Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący: SSR Halina Nowakowska
Protokolant: Marta Walaszczyk
po rozpoznaniu dnia 24 kwietnia 2014 r.
na rozprawie
sprawy z powództwa małoletniej powódkiN. Z.reprezentowanej przez matkęK. O.
przeciwkoB. Z.
o alimenty
I
zasądza od pozwanegoB. Z.na rzecz małoletniej powódkiN. Z.tytułem alimentów kwotę po 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne poczynając od dnia 25 września 2013 r. do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniej powódkiK. O.;
II
w pozostałym zakresie powództwo oddala;
III
znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;
IV
zwalnia pozwanego od ponoszenia kosztów sądowych, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa;
V
wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
Sygn. akt III RC 203/13
UZASADNIENIE
Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódkiN. K.O., działając w imieniu małoletniej, wniosła o zasądzenie od pozwanegoB. Z.na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie, płatnych od dnia wniesienia pozwu do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkowiel z rat oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu żądania podała, że małoletniaN. Z.,urodzona w dniu (...), pochodzi z nieformalnegozwiązku (...)i pozwanego. Po narodzinach córki strony zamieszkiwały razem weW.. Wówczas to matka pozwanego przyczyniała się również do utrzymania małoletniej powódki. Matka dziecka chciała wrócić po pewnym czasie do pracy oraz na studia, czemu sprzeciwił się pozwany. Pomiędzy stronami zaczęło dochodzić do konfliktów i matka małoletniej powódki wraz z córką wyprowadził się do swoich rodziców. Przedstawicielka ustawowa nie pracuje i pozostaje na utrzymaniu swoich rodziców, którzy zarabiają łącznie około 3.000 zł miesięcznie. Pozwany nie utrzymuje kontaktów z córką. Średniomiesięczne koszt utrzymania dziecka zdaniem matki wynosi około 1.900 zł. Na powyższą kwotę składają się wydatki na: zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – 150 zł, wyżywienie – 250 zł, pampersy – 200 zł, środki czystości i higieny – 50 zł, ubrania i buty – 150 zł, leki – 50 zł, do tego matka zaliczyła również koszt żłobka, do którego dziecko jeszcze nie uczęszcza tj. kwotę 900 zł. Pozwany pracuje i osiąga dochód w wysokości 2.000 zł netto miesięcznie.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 200 zł miesięcznie.
W uzasadnieniu podał, że gdy urodziła się małoletnia powódka, to pozwany studiował na Akademii Wychowania Fizycznego weW.. Wówczas na utrzymanie powódki łożyli rodzice pozwanego. Obecnie pozwany pracuje wfirmie (...)za wynagrodzeniem 1.460 zł netto miesięcznie. Mieszka w mieszkaniu należącym do swojej babci i miesięcznie pokrywa koszty związane z eksploatacją lokalu tj. kwotę 376,69 zł. Ponadto za opał płaci kwotę 100 zł miesięcznie. Pozwany nadal studiuje i w związku z prowadzeniem intensywnego trybu życia żywi się poza domem, co związane jest z wydatkowaniem kwoty 700 zł miesięcznie na wyżywienie. Ponadto wydaje kwotę około 250 zł miesięcznie na ubrania, środki czystości i szkołę. Pozwany przekazywał za pośrednictwem poczty matce małoletniej powódki kwoty po 200 zł na utrzymanie dziecka, jednak nie zostały one przyjęte. Pozwany zaprzeczył, aby nie utrzymywał kontaktów z dzieckiem. Twierdził wręcz, że kontakty te są utrudniane przez matkę dziecka.
Na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2014 r. matka małoletniej powódki wniosła o zasądzenie alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
MałoletniaN. Z.urodziła się w dniu (...)i pochodzi z nieformalnegozwiązku (...). Pozwany w dniu 19 grudnia 2012 r. uznał małoletnie dziecko przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego weW..
dowód: odpis skrócony aktu urodzenia małoletniej powódki, k. 8 a.s.
odpis zupełny aktu urodzenia małoletniej powódki, k. 91 a.s.
Małoletnia powódka w chwili obecnej ma 1,5 roku i pozostaje w domu pod opieką matki. Mieszka wraz z matką, dziadkami macierzystymi, bratem matki. Babcia i dziadek pracują i osiągają dochód w kwocie po 1.400 zł i 1.680 zł miesięcznie. Wujek małoletniej powódki pracuje i dokłada do utrzymania domu po 200 zł miesięcznie.
Średniomiesięczny koszt utrzymania małoletniej powódki to kwota około 750 zł, na którą składają się wydatki na: zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – 150 zł, wyżywieni – 250 zł, pampersy i środki czystości – 200 zł, ubrania i buty – 100 zł, leki i witaminy – 50 zł.
Małoletnia cierpi na częste infekcje dróg oddechowych oraz nieżyty żołądkowo – jelitowe. Wymaga troskliwe opieki, leczenia i badań.
dowód: faktura VAT z dnia 08.09.2013 r., k. 14 a.s.
faktura VAT z dnia 15.09.2013 r., k. 15 a.s.
faktura VAT z dnia 16.09.2013 r., k. 16 a.s.
faktura VAT z dnia 03.09.2013 r., k. 17 a.s.
faktura VAT z dnia 17.10.2013 r., k. 61 a.s.
faktura VAT z dnia 16.10.2013 r., k. 62 a.s.
faktura VAT z dnia 22.10.2013 r., k. 63 a.s.
faktura VAT z dnia 14.10.2013 r., k. 64 a.s.
faktura VAT z dnia 14.10.2013 r., k. 65 a.s.
faktura VAT z dnia 28.10.2013 r., k. 66 a.s.
faktura VAT z dnia 27.10.2013 r., k. 67 a.s.
faktura VAT z dnia 24.10.2013 r., k. 68 a.s.
faktura VAT z dnia 29.10.2013 r., k. 69 a.s.
faktura VAT z dnia 04.11.2013 r., k. 70 a.s.
faktura VAT z dnia 08.11.2013 r., k. 78 a.s.
faktura VAT z dnia 10.11.2013 r., k. 79 a.s.
faktura VAT z dnia 12.11.2013 r., k. 80 – 81 a.s.
faktura VAT z dnia 14.11.2013 r., k. 82 a.s.
zeznania świadkaE. O., k. 98 – 99 a.s.
zeznania świadkaJ. O., k. 99 – 100 a.s.
przesłuchanie matki małoletniej powódki, k. 103 – 104 a.s.
Miesięczny koszt posłania dziecka do żłobka weW.to kwota od 655 zł do 970 zł. Matka małoletniej powódki zawarła umowę opieki zespółką (...) Sp. z o.o.z siedzibą wS., na okres od dnia 01.09.2014 r. do dnia 31.08.2015 r., na kwotę po około 700 zł miesięcznie, w tym czesne w kwocie 450 zł.
dowód: ofertaKlubu (...)„uP.”, k. 9 a.s.
ofertaAkademii (...), k. 10 – 11 a.s.
oferta PrywatnegoŻ.(...), k. 12 a.s.
oferta żłobka(...), k. 13 a.s.
umowa opieki z dnia 23.04.2013 r., k. 111 – 113 a.s.
Małoletnia powódka nie posiada własnego majątku, z którego mogłaby utrzymać się samodzielnie.
bezsporne
Matka małoletniej powódki nie pracuje, jest zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, bez prawa do zasiłku.
Miesięczny koszt utrzymania mieszkania, w którym zamieszkuje małoletnia powódka i jej matka, to kwota około 900 zł, na którą składają się wydatki na: prąd – 200 zł, wodę – 150 zł, śmieci – 90 zł, telewizję – 76 zł, ogrzewanie – 300 zł, butlę z gazem – 50 zł.
Matka małoletniej powódki nie posiada żadnego zawodu, nie ma ukończonych kursów, ani kwalifikacji. W przeszłości pracowała jako pracownik fizyczny.
dowód: zaświadczenie z dnia 18.11.2013 r., k. 77 a.s.
zeznania świadkaE. O., k. 98 – 99 a.s.
zeznania świadkaJ. O., k. 99 – 100 a.s.
przesłuchanie matki małoletniej powódki, k. 103 – 104 a.s.
PozwanyB. Z.obecnie pracuje wK.Polska na stanowisku kasjer/sprzedawca w systemie zmianowym od godz. 4.00 do 20.00 przez osiem godzin dziennie, pięć dni w tygodniu, i osiąga dochód w wysokości około 1.300-1.500 zł netto miesięcznie. W 2012 r. osiągnął dochód w kwocie 2.240,31 zł. Pozwany, po ukończeniu studiów, zamierza podjąć dodatkowo pracę na podstawie umowy zlecenia w klubie „(...)”, na stanowisku trenera, za kwotę 500 zł miesięcznie.
Studiuje na Akademii Wychowania Fizycznego weW., w trybie stacjonarnym. Jest studentem II roku dwuletnich studiów stacjonarnych II stopnia ( studia magisterskie ) i w związku z tym wydatkuje kwotę około 50 zł miesięcznie. Zajęcia odbywają się w środy i czwartki od godz. 8.00 do godz. 15.00.
Mieszka sam w lokalu należącym do jego babci, która zamieszkała z rodzicami pozwanego.B. Z.ponosi koszty utrzymania mieszkania w kwocie po około 480 zł miesięcznie, w tym koszt opału w kwocie 100 zł miesięcznie, prąd – 75 zł, gaz – 75 zł, czynsz za mieszkanie – 90 zł, fundusz remontowy – 37, media – 80 zł, wywóz nieczystości – 19 zł. Na swoje utrzymanie pozwany wydatkuje kwotę około 550 zł miesięcznie, w której mieszczą się wydatki na wyżywienie – 400 zł oraz odzież, obuwie, środki czystości - 150 zł miesięcznie, bilet miesięczny – 24 zl.
Pozwany nie posiada żadnego zawodu, nie ma ukończonych kursów, ani kwalifikacji.
dowód: kserokopia legitymacji studenckiej, k. 32 a.s.
zeznanie podatkowe za 2012 r., k. 33 – 35 a.s., k. 89 – 90 a.s.
historia rachunku z dnia 21.10.2013 r., k. 36 a.s.
kserokopia umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 19.08.2013 r., k. 37 – 43 a.s.
faktura VAT z dnia 25.08.2012 r., k. 51 a.s., k. 116 a.s.
zawiadomienie z dnia 01.07.2013 r., k. 52 a.s.
polecenie przelewu z dnia 21.09.2013 r., 25.09.2013 r., k. 53 a.s., k. 117 a.s.
blankiet opłaty za prąd wraz z dowodem wpłaty z dnia 16.10.2013 r., k. 54 a.s., k. 117 a.s.
faktura VAT z dnia 05.10.2013 r., k. 55 a.s., k. 117 a.s.
zaświadczenie z dnia 23.10.2013 r., k. 58 a.s.
zaświadczenie z dnia 24.10.2013 r., k. 88 a.s.
zaświadczenie z dnia 16.04.2014 r., k. 114 a.s.
zawiadomienie z dnia 05.02.2014 r., k. 115 a.s.
przesłuchanie pozwanego, k. 118 – 120 a.s.
Pozwany dwukrotnie przesyłał przekazem pocztowym matce małoletniej powódki kwoty po 200 zł na utrzymanie córki, jednak wpłaty te nie zostały przyjęte. Od dnia 23 października 2013 r. pozwany przekazauje matce małoletnie powódki kwoty po 350 zł, zgodnie z postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Ponadto dwukrotnie przekazał kwotę po 50 zł podczas spotkań z dzieckiem, a w grudniu 2013 r. przekazał matce małoletniej bon na zakupy wK.na kwotę 200 zł.
dowód: potwierdzenie nadania z dnia 27.08.2013 r., 21.09.2013 r., k. 56 a.s.
potwierdzenie wpłaty z dnia 28.09.2013 r., k. 57 a.s.
oświadczenie z dnia 23.10.2013 r., k. 59 a.s.
przesłuchanie pozwanego, k. 118 – 120 a.s.
Pozwany bardzo rzadko widuje się z córką.
dowód: przesłuchanie matki małoletniej powódki, k. 103 – 104 a.s.
Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy weW., urząd dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, sprzedawca – kasjer za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.600 zł do 2.000 zł brutto.
dowód: pismo z PUP weW.z dnia 20.12.2013 r., k. 87 a.s.
Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy wŚ., urząd dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych oraz dla sprzedawcy – kasjera za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.600 zł do 1.915 zł brutto. Jednoczenie urząd nie dysponował żadnymi ofertami pracy dla trenera II klasy piłki nożnej.
dowód: pismo z PUP wŚ.z dnia 02.12.2013 r., k. 84 a.s.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w części.
Zgodnie zart. 135 § 1 i 2 k.r.o.zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego.
Zakres świadczeń alimentacyjnych względem dziecka wyznaczają zatem z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego a z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dotyczą środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. Podczas gdy zaspokojenie środków utrzymania polega tylko na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, pożywienia, odzieży, pielęgnacji, leczenia, to zaspokajanie środków wychowania następuje ponadto przez osobistą troskę o jego rozwój fizyczny i umysłowy. Przy czym należy zaznaczyć, że przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko potrzeby zapewniające uprawnionemu minimum egzystencji, ale potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy (vide: teza IV uchwały SN z dnia 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1998, nr 4, poz. 42).
Ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania określonego wynagrodzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy zobowiązany faktycznie nie pracuje.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ma dwojaką postać, która wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie, które są równie doniosłe i nie do przecenienia.
Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972 r., III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15). Ponadto przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego, jego sytuację rodzinną, a wysokość obciążenia alimentacyjnego powinna być określona na takim poziomie, aby nie prowadziła do niedostatku.
Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie.
Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki wniosła w ostateczności o zasądzenie od pozwanegoB. Z.na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie. Matka małoletniej powódki twierdziła, że pozwany dotychczas rzadko dokładał się do utrzymania małoletniej córki, przekazując dwukrotnie kwoty po 200 zł, dwukrotnie po 50 zł oraz raz bon na zakupy na kwotę 200 zł. Ponadto przekazał jej kwotę 350 zł w związku z wydaniem postanowienia zabezpieczającego przez Sąd w niniejszej sprawie.
Pozwany natomiast podnosił, że obecnie uczy się na Akademii Wychowania Fizycznego weW.i jednocześnie pracuje wfirmie (...)za wynagrodzeniem 1.300 zł netto miesięcznie i nie stać go na płacenie alimentów w kwocie przekraczającej 200 zł miesięcznie i w takim zakresie uznał powództwo.
W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie dowody, a w szczególności z dokumentów, zeznań świadkówE. O.iJ. O., które Sąd uznał za w pełni spójne, logiczne i wiarygodne oraz przesłuchania stron, jak i argumenty powołane przez pozwanego, jednoznacznie wskazują na brak podstaw do uznania w całości żądania zawartego w pozwie. Przede wszystkim należy wskazać, że każdy z rodziców jest zobowiązany do przyczyniania się do zaspokajania podstawowych potrzeb dziecka. Na potrzeby te składa się nie tylko obowiązek zapewnienia dziecku żywności, odzieży, czy możliwości kształcenia i rozwoju, ale także zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, żeK. O.i pozwanyB. Z.pozostawali ze sobą w nieformalnym związku, z którego pochodzi małoletnia powódkaN. Z.. Strony rozstały się w sierpniu 2013 r., kiedy to matka małoletniej powódki wraz z córką zamieszkała wraz ze swoimi rodzicami i rodzeństwem. Pozwany od tego czasu sporadycznie dokładał się do utrzymania córki. Jednocześnie matka małoletniej powódki wykazała, że średniomiesięczne utrzymanie córki to kwota około 750 zł, co jest kwotą niewygórowaną i zgodną z doświadczeniem życiowym w zakresie kosztów utrzymania dziecka w wieku małoletniej powódki. Sąd jednak do kosztów utrzymania dziecka nie wliczył kwoty około 700 zł miesięcznie za żłobek, gdyż koszty utrzymania dziecka są ustalane na dzień wydania orzeczenia w sprawie i muszą być to koszty realnie ponoszone, a nie koszty hipotetyczne. W związku z powyższym Sąd nie mógł uwzględnić kosztów utrzymania małoletniej w zakresie kosztów żłobka, skoro małoletnia zacznie do niego uczęszczać dopiero od 01 września 2014 r., o ile sytuacja nie ulegnie zmianie, bo również tego Sąd nie może wykluczyć. Świadczenie alimentacyjne zostało natomiast zasądzone od dnia wniesienia powództwa, a zatem od dnia 25 września 2013 r., co powoduje, że pozwany, w przypadku uznania kosztów związanych ze żłobkiem, musiałby przez rok czasu ponosić powyższe koszty, co nie znajduje żadnego uzasadnienia.
Pozwany natomiast w chwili obecnej pracuje i osiąga dochód w kwocie ok. 1.300 – 1.500 zł netto miesięcznie. Jego comiesięczne wydatki to kwota około 1.080 zł miesięcznie. Sąd mając więc na uwadze powyższe okoliczności, doszedł do przekonania, że pozwany jako ojciec małoletniej powódki jestex legezobowiązany do łożenia na jej utrzymanie. Jednak kwota alimentów nie może być zobowiązaniem niemożliwym do realizacji przez pozwanego, gdyż Sąd orzekłby niezgodnie z przepisami prawa i zasadami obowiązującymi przy tego typu sprawach. Dlatego też w ocenie Sądu pozwany winien przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małoletniejN. Z.w kwocie po 450 zł miesięcznie, a zatem w 60% całkowitych kosztów utrzymania córki. Powyższe podyktowane jest przede wszystkim tym, że matka częściowo wypełnia swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania w opiekę i wychowanie małoletniej, a więc w mniejszym zakresie niż pozwany winna łożyć środki finansowe na utrzymanie małoletniej. Natomiast na wyższą kwotę niż 450 zł miesięcznie nie pozwala w chwili obecnej sytuacja materialna pozwanego, która jeżeli w przyszłości ulegnie poprawie, co jest bardzo możliwe, będzie mogła nastąpić wówczas zmiana wysokości świadczenia alimentacyjnego z korzyścią dla małoletniej powódki.
Mając zatem na uwadze możliwości zarobkowe i zawodowe obojga rodziców, orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku, oddalając w pozostałym zakresie powództwo, co znalazło odzwierciedlenie w pkt II sentencji orzeczenia.
W wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami (art. 102 k.p.c.). Mając na uwadze sytuację materialną pozwanego, Sąd nie obciążył go kosztami zastępstwa procesowego oraz kosztami sądowymi, orzekając jak wpkt III i IVorzeczenia.
Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany stosownie do treściart. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej
date: '2014-04-29'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Halina Nowakowska
legal_bases:
- art. 135 § 1 i 2 k.r.o.
- art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.
recorder: Marta Walaszczyk
signature: III RC 203/13
``` |
155010000002521_V_U_000377_2017_Uz_2017-09-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktV U 377/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia12 września 2017 r.
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy
w składzie:
Przewodniczący:SSO Krzysztof Główczyński
Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Teteruk
po rozpoznaniu w dniu12 września 2017 r. w Legnicy
sprawy z wnioskuJ. K.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.
o emeryturę pomostową
na skutek odwołaniaJ. K.
od decyzjiZakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.
z dnia20 marca 2017 r.
znak(...)
oddala odwołanie
SSO Krzysztof Główczyński
Sygn. akt VU 377/17
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.decyzją z dnia 20 marca 2017r. odmówiłJ. K.prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że ubezpieczony nie spełnia wszystkich przesłanek zart. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie wykonywał po dniu 31 grudnia 2008 r. prac w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy a ponadto także nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. Do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu zatrudnienia od 01 stycznia 2009 r. do 18 kwietnia 2011 r. z uwagi na to, że wnioskodawca nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, a tym samym nie zostały opłacone składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 38 ustawy pomostowej płatnik składek jest zobowiązany złożyć druki ZUS ZSWA za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach do 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok począwszy od 2009 r.
W odwołaniu od powyższej decyzjiJ. K.wniósł o jej zmianę w całości poprzez przyznanie mu emerytury pomostowej od dnia 17 lutego 2017 r. Odnosząc się do wskazanych w zaskarżonej decyzji motywów odmowy przyznania prawa do świadczenia między innymi stwierdził, iż obowiązek rozwiązania stosunku pracy dotyczy wypłaty świadczenia „… a nie kwestii zbadania okoliczności uzasadniających przyznanie tego prawa – dlatego Sąd Okręgowy nie jest ograniczony przedmiotową okolicznością.”
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.wniósł o oddalenie odwołania, wskazując w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie.
Sąd ustalił, co następuje:
WnioskodawcaJ. K.,ur. (...), z dniem(...)ukończył 60 lat i nadal pozostaje w stosunku pracy, którego nie rozwiązał. Rozpatrzywszy jego wniosek z dnia 17 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wL.decyzją z dnia 20 marca 2017r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że ubezpieczony nie spełnia wszystkich przesłanek zart. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie wykonywał po dniu 31 grudnia 2008 r. prac w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy a ponadto także nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą.
(o k o l i c z n o ś c i n i e s p o r n e)
Sąd zważył co następuje :
Odwołanie jest nieuzasadnione.
Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dniaustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych(Dz.U.2015.965 ze zm.), z uwzględnieniem art. 5-12, emerytura pomostowa przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn; przed dniem 01 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3; nastąpiło rozwiązanie z nim stosunku pracy. Wszystkie określone przepisem art. 4 warunki muszą być spełnione łącznie, a tymczasem – jak wynika z uzasadnienia decyzji odmownej – ubezpieczony nie spełnia warunków określonych w pkt 6 i 7.
W kontekście określonych wyżej przesłanek, które warunkują prawo do emerytury pomostowej, w pierwszej kolejności, ze względu na zaprezentowany w uzasadnieniu odwołania pogląd, istota sprawy sprowadza się w pierwszej kolejności do rozstrzygnięcia, czy istotnie wnioskodawca ma rację twierdząc, iż wymóg rozwiązania stosunku pracy odnosi się wyłącznie do wypłaty emerytury pomostowej, nie zaś przyznania prawa do tego świadczenia.
W przekonaniu Sądu stanowisko ubezpieczonego jest błędne albowiem przepisart. 4 ustawy o emeryturach pomostowychbardzo wyraźnie stanowi, iż jednym z nieodzownych warunków przyznania prawa do emerytury pomostowej, nie zaś jej wypłaty, jest wymóg rozwiązania z ubezpieczonym stosunku pracy. Na konieczność rozwiązania stosunku pracy, jako nieodzowną przesłankę przyznania prawa do emerytury pomostowej wskazuje się także w orzecznictwie. W tym zakresie Sąd Apelacyjny w Katowicach – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 09 sierpnia 2016 r., sygn. akt III AUa 1083/16 (Legalis numer 1509029)stwierdził, iż nawet gdyby ubezpieczona osiągnęła 15 lat pracy w szczególnych warunkach, to i tak nie nabyłaby prawa doi emerytury pomostowej. Wbrew wymogom wynikającym zart. 4 pkt 7 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych(t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 965), nie rozwiązała bowiem stosunku pracy. Sąd w pełni podziela także pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 maja 2015 r., sygn. akt III AUa 623/15Legalis numer 1315373),iż zgodnie zart. 100 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, w przypadku emerytur pomostowych – dodatkowo po rozwiązaniu stosunku pracy. Ubezpieczony może spełnić warunki do przyznania emerytury pomostowej w dacie późniejszej niż złożenie wniosku, a przed wydaniem decyzji przez organ rentowy.
Skoro zatemJ. K.nadal pozostaje w stosunku pracy, który nie został z nim rozwiązany, bezprzedmiotowe są rozważania w przedmiocie charakteru jego pracy wykonywanej po dniu 31 grudnia 2008 r. Niezależnie bowiem od dokonanej w tym zakresie oceny, oparta na niespornym ustaleniu wskazującym na nierozwiązanie stosunku pracy - jako nieodzownej przesłance warunkującej przyznanie prawa do emerytury pomostowej (nie zaś jej wypłaty) - zaskarżona decyzja jest uzasadniona. W uzupełnieniu należy wskazać, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń ma charakter rozpoznawczy i kontrolny. Pierwsza właściwość skupia uwagę na samodzielnej ocenie przesłanek warunkujących prawo do świadczenia, druga ogniskuje się na ocenie zasadności rozstrzygnięcia dokonanego przez organ rentowy. Założenie przez sąd, że ubezpieczony nie spełnia jednego z kumulatywnych warunków uzasadniających przyznanie emerytury, zwalnia go od badania pozostałych. W tym wypadku funkcja kontrolna postepowania ma charakter dominujący, co oznacza, że sąd nie ma obowiązku realizować powinności rozpoznawczych, gdyż te w ostatecznym rozrachunku nie doprowadzą i tak do przyznania ubezpieczonemu świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04 września 2014 r., I UK 7/14;LEX nr 1511381).
Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawieart. 477141 k.p.c.pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Legnicy
date: '2017-09-12'
department_name: V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Krzysztof Główczyński
legal_bases:
- art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
- art. 100 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych
- 'art. 477 '
recorder: star. sekr. sądowy Magdalena Teteruk
signature: V U 377/17
``` |
150515000004503_IX_Ca_000681_2017_Uz_2018-05-25_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX Ca 681/17
POSTANOWIENIE
Dnia 25 maja 2018 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSO Bożena Charukiewicz (spr.)
Sędziowie:
SO Dorota Ciejek
SO Agnieszka Żegarska
Protokolant:
prac. sądowy Izabela Ważyńska
po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2018 r. w Olsztynie na rozprawie
sprawy z wnioskuZ. Ś.
z udziałemM. Ł.
o zniesienie współwłasności
na skutek apelacji wnioskodawczyni i uczestnika od postanowienia Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt I Ns 587/15,
p o s t a n a w i a:
I. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:
- w punkcie I ustaloną tam wartość na kwotę 7.000 złotych obniżyć do kwoty 4.700 zł (cztery tysiące siedemset złotych);
- uchylić punkt II;
- w punkcie III zasądzoną tam od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 3. 500 zł obniżyć do kwoty 2.350 zł (dwa tysiące trzysta pięćdziesiąt złotych), płatną na wskazanych tam warunkach i temu punktowi nadać nr II;
- uchylić punkty IV i V;
- punktom VI, VII, VIII, IX, X i XI nadać odpowiednio numery: III, IV, V, VI, VII, VIII;
II. oddalić apelacje w pozostałej części;
III. ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania apelacyjnego każdy w zakresie związanym ze swoim udziałem w sprawie;
IV. przyznać adwokatE. B.ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Olsztynie kwotę 300 zł (trzysta złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną wnioskodawczyni z urzędu w postępowaniu apelacyjnym oraz kwotę 108, 65 zł (sto osiem złotych sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu wydatków;
V. przyznać adwokatJ. K.ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Olsztynie kwotę 300 zł (trzysta złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną uczestnikowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.
Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Agnieszka Żegarska
Sygn. akt IX Ca 681/17
UZASADNIENIE
WnioskodawczyniZ. Ś.wniosła o zniesienie współwłasności samochodu osobowegoF. (...)rok produkcji 2003 o wartości 5.000 złotych poprzez przyznanie tego samochodu uczestnikowi postępowaniaM. Ł.z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni kwoty 5.000 złotych w terminie siedmiu dni od uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kosztów procesu według norm przepisanych.
W toku postępowania wnioskodawczyni zmodyfikowała wniosek w ten sposób, że samochód posiada obecnie rejestrację(...)Ponadto wniosła o przyjęcie że wartość samochodu wynosi 7.000 złotych i wnosi o zasądzenie od uczestnika postępowania tej kwoty tytułem spłaty oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwoty 2.000 złotych z tytułu wyłącznego korzystania przez uczestnika postępowania z rzeczy z ustawowymi odsetkami.
Uczestnik postępowaniaM. Ł.wniósł o przyznanie mu samochodu osobowego bez spłaty na rzecz wnioskodawczyni oraz o rozliczenie nakładów poniesionych przez niego na samochód w wysokości 5.227,26 złotych.
Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Mrągowie zniósł współwłasność samochodu osobowegoF. (...)rok produkcji 2003numer rejestracyjny (...)(poprzednionumer rejestracyjny (...)) o wartości 7.000 złotych stanowiącego współwłasność wnioskodawczymZ. Ś.i uczestnika postępowaniaM. Ł.po 1/2 części w ten sposób, że przyznał wyżej opisany samochód na własność uczestnika postępowaniaM. Ł.. Ustalił, że nakłady uczestnika postępowania z majątku osobistego na samochód osobowy szczegółowo opisany w pkt I postanowienia wyniosły 3.753,14 złotych Zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty jej udziału kwotę 3.500 złotych płatną w terminie trzech tygodni od uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności. Zasądził od wnioskodawczym na rzecz uczestnika kwotę 1.876,57 złotych tytułem zwrotu połowy nakładów poniesionych przez uczestnika na samochód osobowy szczegółowo opisany w pkt I postanowienia, płatną w terminie trzech tygodni od uprawomocnienia się postanowienia w sprawie z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności. Zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 2.000 złotych płatną w terminie trzech tygodni od uprawomocnienia się postanowienia w sprawie z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności. Oddalił wniosek wnioskodawczyni w pozostałym zakresie. Oddalił wniosek uczestnika postępowania w pozostałym zakresie. Przyznał od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokatE. B.kwotę 605,20 złotych oraz z tytułu podatku VAT kwotę 139,19 złotych z tytułu pomocy prawnej wykonywanej z urzędu. Przyznał od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokatJ. K.kwotę 600 złotych oraz z tytułu podatku VAT kwotę 138 złotych z tytułu pomocy prawnej wykonywanej z urzędu przez adwokataJ. K.. Nie obciążył wnioskodawczyni i uczestnika postępowania kosztami sądowymi. Orzekł, że koszty postępowania wnioskodawczyni i uczestnik postępowania ponoszą każdy związane ze swym udziałem w sprawie.
Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyniZ. Ś.i uczestnik postępowaniaM. Ł.poznali się na wiosnę 2010 roku, gdy spotkali się na cmentarzu odwiedzając groby swoich zmarłych małżonków. Nawiązali bliższe relacje i po pewnym czasie zdecydowali się na wspólne zamieszkanie. Wspólnie podjęli decyzję, że uczestnik postępowania sprzeda swoje mieszkanie naOsiedlu (...)wM.i wprowadzi się do mieszkania wnioskodawczyni, położonego wM.przyulicy (...). W dniu 21 maja 2010 rokuM. Ł.sprzedał swoje mieszkanieM. B.za kwotę 100.000 złotych. W dniu 24 maja 2010 roku uczestnik postępowania przelał na konto wnioskodawczyni kwotę 30.000 złotych.
W dniu 10 czerwca 2010 roku uczestnik nabył od wnioskodawczyni udział wynoszący ½ części w prawie własnościlokalu mieszkalnego numer (...), położonego wM.przyulicy (...). Cała należność z tytułu umówionej ceny sprzedaży została przez uczestnika postępowania zapłacona wnioskodawczyni, co zostało potwierdzone przez wnioskodawczynię w umowie (§3 ppkt „ a” w umowie sprzedaży). Po wspólnym zamieszkaniu w lokalu mieszkalnym przyulicy (...)wM.wnioskodawczyni i uczestnik postępowania przeprowadzili gruntowny remont tego lokalu. Położyli panele podłogowe, przerobili łazienkę. Dokonywali również licznych zakupów sprzętów domowych, w tym mebli i artykułów gospodarstwa domowego
Uczestnik otrzymywał w tym okresie rentę w wysokości 616,72 złote Wnioskodawczyni otrzymywała rentę w wysokości 1.121,56 złotych.
W 2011 i 2012 roku ani wnioskodawczyni, ani uczestnik postępowania nie pracowali. Korzystali z pieniędzy, które uczestnik postępowania otrzymał ze sprzedaży swojego mieszkania.
W trakcie wspólnego pożycia, pod koniec 2010 roku uczestnik poszedł na kurs prawa jazdy. Instruktorem byłM. D.. W trakcie trwania kursu, uczestnik postępowania poinformowałM. D., że jest zainteresowany nabyciem niedrogiego samochodu.M. D.w tym okresie chciał założyć własną działalność i stwierdził, że ma zamiar sprzedać samochód. Ze sprzedażą samochodu czeka do momentu aż znajdzie samochód do nauki jazdy, który by mu odpowiadał. Po otrzymaniu informacji z(...)wO., że odpowiedni samochód na niego czeka podjął decyzję o sprzedaży samochoduF. (...).M. D.parkował samochód przed swoim blokiem naulicy (...)wM.. Przed zawarciem umowy sprzedażyM. D.na parkingu, przyulicy (...)wM.razem z wnioskodawczynią i uczestnikiem oglądali ten samochód. Wieczorem 20 stycznia 2011 rokuM. D.przyjechał tym samochodem do mieszkania wnioskodawczyni i uczestnika naulicę (...)wM..M. D.miał przygotowane dwa druki umowy sprzedaży samochodu bez wypełnionych rubryk. Druki wypełniałM. D.. W momencie gdy zaczął wpisywać jako właściciela samochoduM. Ł.wnioskodawczyni zwróciła się do uczestnika aby ją dopisać jako współwłaściciela samochodu. Uczestnik nie miał nic przeciwko temu i osobiście dopisał imię i nazwiskoZ. Ś.w umowie sprzedaży samochodu. W trakcie sprzedaży samochodu wnioskodawczyni pertraktowała zM. D.na temat ceny nabycia samochodu. W umowie sprzedaży wpisano jako cenę nabycia samochodu 5.000 złotych.M. D.otrzymał wyższą kwotę za samochód, gdyż dołożył do samochodu komplet opon letnich i felgi aluminiowe, które kupił w Niemczech. Łącznie za samochód z kompletem opon i felgami wnioskodawczyni i uczestnik postępowania zapłacili 9.750 złotych
Wnioskodawczyni posiada Książeczkę Systematycznego Oszczędzania wS. (...)im.F. S.założoną w dniu 10 lutego 2010 roku. W dniu 11 lutego 2010 roku wnioskodawczyni dokonała wpłaty na książeczkę w wysokości 30 złotych. Następnie z książeczki wynika, że w dniu 23 października 2010 roku saldo na książeczce wynosiło 15.056,84 złotych. Przy czym nie ma adnotacji w rubrykach wpłaty, wypłaty. Następnie z adnotacji w książeczce wynika, że wnioskodawczyni dokonywała z niej tylko wypłat. Na dzień 20 września 2011 roku saldo na książeczce wynosi zero złotych.
W dniu 20 stycznia 2011 roku wnioskodawczyni dokonała ze swojego konta wypłaty w wysokości 9.500 złotych
Po pewnym czasie relacje pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem uległy znacznemu pogorszeniu. Pojawiły się konflikty, których podłożem były kwestie finansowe. Uczestnik postępowania zarzucał wnioskodawczyni, że rozdysponowała wszystkie pieniądze, które od niego otrzymała ze sprzedaży jego mieszkania. Wnioskodawczyni i uczestnik postępowania pozostawali w konkubinacie do 15 stycznia 2013 roku. Mieszkali jeszcze razem do listopada 2013 roku. W listopadzie 2013 roku uczestnik wyprowadził się i zabrał samochódF. (...), którym dojeżdża do pracy. Od tamtego czasu wyłącznie uczestnik użytkował samochód. Wnioskodawczyni nie interesowała się samochodem, nie uiszczała żadnych opłat związanych z samochodem, w tym związanych z ubezpieczeniem samochodu i jego przeglądami. Uważała, że skoro uczestnik postępowania zabrał samochód to zobowiązany jest do ponoszenia wszystkich opłat związanych z samochodem. Nie zwracała się też do uczestnika postępowania o zwrot samochodu ani nie prosiła o podwożenie samochodem. Wnioskodawczyni chciała sprzedać samochód bez wiedzy uczestnika postępowania. W tym celu wieszała ogłoszenia wsklepie (...).
Samochód osobowy markiF. (...)rok produkcji 2003, onumerach rejestracyjnych (...)(poprzedninumer rejestracyjny (...)) według stanu na dzień ustania konkubinatu czyli 15 stycznia 2013 roku oraz według cen aktualnych ma wartość 7.000 złotych.
Uczestnik postępowania i wnioskodawczyni ponieśli nakłady na samochód w okresie od 11 czerwca 2011 roku do 2013 roku w wysokości 1.501,12 złotych (643 + 198(99+99)+ 148,12 + 50,00 + 200 + 262(524:2). Przy czym kwoty 198 złotych i 262(524:2) wynikają jedynie z pisma procesowego uczestnika postępowania i oświadczenia na rozprawie, gdyż w tym zakresie uczestnik postępowania nie przedłożył dowodów wpłat.
Ponadto uczestnik postępowania w okresie od ustania konkubinatu w 2013 roku do chwili obecnej poniósł nakłady w wysokości 3.753,14 złotych z tytułu przeglądu samochodu, ubezpieczenia samochodu oraz drobnych napraw w celu utrzymania samochodu w stanie nie pogorszonym (110,00 (k. 81 )+ 120,01 (k. 82), 115,13 (k. 84)+ 262(524:2) (k. 65) +290 (k. 63)+ 224 (k. 63)+ 300 (k. 65) +306(k. 65)+ 367(k. 64) + 4 X 99 = 396 +603(k.197)+600(k.195)+60(k.196).
Pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem toczą się w chwili obecnej jeszcze inne postępowania sądowe. Jednym z nich jest proces z powództwaZ. Ś.przeciwkoM. Ł.o zapłatę kwoty 19.760,61 (sygn. akt I C 581/15). Ponadto proces z powództwaM. Ł.przeciwkoZ. Ś.o zapłatę kwoty 68.734,85 złotych (sygn. akt I C 271/16). Orzeczenia w tych sprawach są nieprawomocne.
W ocenie Sądu Rejonowego wniosek o zniesienie współwłasności pojazdu oraz zgodny sposób podziału zasługiwały na uwzględnienie. Wartość pojazdu została ustalona na podstawie dowodu z opinii biegłego na dzień 15 stycznia 2013 r., a zatem datę ustania konkubinatu między stronami na kwotę 7.000 zł.
Powyższe postanowienie zaskarżyły apelacjami strony.
Wnioskodawczyni zarzuciła postanowieniu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że:
- wnioskodawczyni powinna ponosić koszty nakładów poczynionych przez uczestnika na samochód w postaci kosztów bieżącego utrzymania auta i jego remontów w sytuacji, kiedy z samochodu korzystał wyłącznie uczestnik. Nadto nie chciał on samochodu sprzedać — zrywał ogłoszenia wieszane przez wnioskodawczynię o sprzedaży auta,
- wnioskodawczyni zarządzała wspólnymi pieniędzmi jej i uczestnika, kiedy nie ma na to żadnych dowodów i nawet tego nie potwierdzają wnioskodawczyni i uczestnik,
-uczestnik partycypował w kosztach zakupu samochodu, kiedy w dniu zakupu auta uczestnik nie miał żadnych pieniędzy, a na jego koncie bankowym była kwota 11.09zł,
- dokonana przez wnioskodawczynię wypłata z jej konta kwoty 9.500zł. w dniu 20 stycznia 2011 r., tj. w dniu zakupu samochodu nie przesądza o tym, że były to wyłącznie środki finansowe wnioskodawczym ” w sytuacji, kiedy strony nie miały wspólnego konta, a ww. kwota na zakup auta była podjęta ze środków złożonych przez wnioskodawczynię na jej książeczce oszczędnościowej;
2. naruszenie prawa procesowegoart. 233 § 1 k.p.c.przez rażące przekroczenie swobodnej oceny dowodów w postaci dokumentów — wyciągów bankowych z książeczki oszczędnościowej i konta wnioskodawczyni, a także uczestnika, zeznań świadków, wnioskodawczyni oraz uczestnika i dowolne przyjęcie, że: samochód został kupiony ze wspólnych pieniędzy w sytuacji, kiedy wnioskodawczyni i uczestnik nie mieli wspólnych pieniędzy i wspólnego konta, a środki finansowe na ten cel zostały podjęte przez wnioskodawczynię z jej książeczki oszczędnościowej w dniu zakupu auta, a uczestnik w tym dniu miał na swoim koncie tylko 11.09.zł., wnioskodawczyni zarządzała wspólnymi pieniędzmi, kiedy nie ma na to żadnych dowodów oraz nie potwierdzają tego wnioskodawczyni i uczestnik postępowania, wnioskodawczyni powinna ponosić nakłady poczynione przez uczestnika na samochód w postaci bieżącego utrzymania auta i jego remontów w sytuacji, kiedy z tego samochodu korzystał wyłącznie uczestnik. Nie chciał też samochodu sprzedać - zrywał ogłoszenie o sprzedaży auta wywieszane przez wnioskodawczynię.
Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawczyni wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt II, III i IV w ten sposób, że: uchylić pkt. II i IV oraz zasądzić w pkt. III dodatkową kwotę 3.500zł. od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni, tj. zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty łącznie 7.000zł. płatnych w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności. Wniosła również o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania według norm przepisanych.
Uczestnik postępowania zarzucił postanowieniu:
1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegające na ustaleniu, że:
- wnioskodawczyni i uczestnik ze wspólnych pieniędzy zapłacili za samochód osobowyF. (...)rok produkcji 2003,numer rejestracyjny (...), podczas gdy środki na zakup samochodu pochodziły jedynie z majątku uczestnika, zaś wnioskodawczyni nie partycypowała w kosztach jego zakupu,
- łącznie za samochód z kompletem opon i felg została uiszczona kwota 9750 zł, podczas gdy za sam samochód świadekM. D.otrzymał 5.000 zł, a tym samym wątpliwym jest aby za opony i felgi zapłacono dodatkowo 4750 zł,
- aktualna wartość samochodu osobowegoF. (...)z 2003 r. wynosi 7.000 zł, podczas gdy wartość ta oscyluje w granicach co najwyżej 5.000 zł,
- uczestnik z majątku osobistego na samochód osobowy poniósł nakłady w wysokości 3753,14 zł, podczas gdy nakłady wyniosły co najmniej 5227,26 zł, a zatem wnioskodawczyni, winna zwrócić wnioskodawcy połowę nakładów poniesionych przez uczestnika w wysokości 2613,63 zł;
2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.art. 6 k.c.w zw. zart. 206 k.c., w zw. zart. 224 § 2 k.c.iart. 225 k.c.polegające na ustaleniu, że roszczenie wnioskodawczyni o zapłatę z tytuły wyłącznego korzystania przez uczestnika postępowania z samochodu kwoty 2.000 zł jest zasadne, podczas gdy w tym zakresie wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych dowodów wskazujących na bezprawne działanie uczestnika w wyniku którego została pozbawiona współposiadania i współkorzystania z samochodu osobowego;
3. naruszenie przepisów postępowania cywilnego tj.art. 217 k.p.c.i227 k.p.c.,art. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 286 k.p.c.w zw. zart. 162 k.p.c.polegające na niewyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy i oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej pisemnej opinii biegłego rzeczoznawcy wyceny ruchomości, podczas gdy istnieje konieczność dokonania aktualizacji wyceny samochodu na dzień wydania orzeczenia.
Wskazując na powyższe zarzuty uczestnik wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt I poprzez ustalenie, że wartość samochodu osobowegoF. (...)rok produkcji 2003,numer rejestracyjny (...)wynosi co najwyżej 5.000 zł, pkt II poprzez ustalenie, że nakłady uczestnika postępowania z majątku osobistego na samochodów osobowy wyniosły 5227,26 zł, pkt III poprzez oddalenie wniosku o zasądzenie na rzecz wnioskodawczym od uczestnika spłaty jej udziału w kwocie 3.500,00 zł, pkt IV poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni tytułem zwrotu połowy nakładów poniesionych przez uczestnika dodatkową kwotę 737,06 zł, tj. podwyższenie spłaty z kwoty 1876,57 zł do kwoty 2613,63 zł, płatnych w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienie się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności, pkt V poprzez oddalenie wniosku o zasądzenie od uczestnika kwoty 2.000 zł oraz o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów postępowania według norm przepisanych, ewentualnie o przyznanie od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Olsztynie kosztów zastępstwa procesowego wykonywanego z urzędu na rzecz uczestnikaM. Ł.w postępowaniu apelacyjnym, gdyż koszty te nie zostały uiszczone ani w całości ani w części.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacje są w części zasadne.
Sąd Okręgowy nie podziela części ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego oraz oceny prawnej niektórych roszczeń stron.
Przede wszystkim należy wskazać, iż będący przedmiotem żądania zniesienia współwłasności pojazd został nabyty w czasie pozostawania przez strony w konkubinacie, a zatem w okresie kiedy strony były we wspólnym pożyciu tak, jakby były małżeństwem, chociaż nim nie były, gdyż nie zawierały małżeństwa w sposób przewidziany w przepisach prawa.
Rozważenia w związku z tym wymagało, na jakich zasadach opierały się łączące strony w tym czasie stosunki majątkowe. Już na samym wstępnie stwierdzić należy, że polskieprawo rodzinnecałkowicie wyłącza niemałżeńską wspólność z kręgu regulacji, gdyż odnosi się ono wyłącznie do stosunków pomiędzy małżonkami. Natomiast stosunki łączące konkubentów, w tym również kwestia rozliczeń majątkowych po ustaniu trwałego związku faktycznego, nie zostały unormowane w ustawie.
W związku z tym, obecnie dominuje pogląd, który podziela również Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie, że co do roszczeń z tytułu nabytych wspólnie nieruchomości i rzeczy ruchomych, jak również z tytułu nakładów dokonanych na te przedmioty, należy stosować przepisy o zniesieniu współwłasności, natomiast co do roszczeń z tytułu nakładów dokonanych przez jednego z konkubentów na wchodzące w skład wspólnego gospodarstwa przedmioty majątkowe należące do drugiej z tych osób, zastosowanie znaleźć powinny przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 r., IV CKN 32/00, OSNC 2000/12/222).
W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje okoliczność, iż strony pozostawały współwłaścicielami pojazdu nabytego w dniu 20 stycznia 2011 r., skoro zarówno wnioskodawczyni jak i uczestnik postępowania zgodni byli co do wniosku o zniesienie współwłasności tego pojazdu. Zgodny był również sposób podziału, który miał polegać na przyznaniu pojazdu uczestnikowi postępowania z obowiązkiem spłaty na rzecz wnioskodawczyni.
Za nieprawidłowe należało uznać ustalenia Sądu Rejonowego, poczynione na podstawie dowodu z opinii biegłego, zgodnie z którym wartość pojazdu podlegającego podziałowi należało przyjąć na dzień ustania konkubinatu, a zatem na datę znacznie wcześniejszą niż chwila zniesienia współwłasności. Tymczasem wartość ta powinna być ustalona na chwilę zniesienia współwłasności, a zatem w przypadku sądowego zniesienia współwłasności, na chwilę orzeczenia kończącego sprawę i odpowiadać cenie rynkowej rzeczy. Takie przyjęcie daty ustalenia wartości rzeczy objętej wnioskiem o zniesienie współwłasności wynika jednoznacznie z doktryny i orzecznictwa Sądu Najwyższego (np. uchwały z dnia 5 maja 1978 r., III CZP 26/78 i z 6 grudnia 1982 r., III CZP 51/82).
W konsekwencji Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego celem ustalenia aktualnej wartości rynkowej pojazdu będącego przedmiotem zniesienia współwłasności. Z ustaleń biegłego, wynika, że aktualna wartość rynkowa pojazdu wynosi 4.700 zł. Sąd Okręgowy przyjął, że opinia biegłego jest wiarygodną podstawą ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie, gdyż jest jasna, logiczna i nie była kwestionowana przez strony.
Za niezasadne należało uznać zarzuty wnioskodawczyni i uczestnika postępowania, którzy twierdzili, że ich udziały w przedmiotowym pojeździe wynosiły 100%, w związku z czym drugiej stronie nie przysługuje żadna dopłata tytułem wyrównania udziału.
Wielkość udziału zazwyczaj wynika ze zdarzenia, które było podstawą powstania współwłasności, a zatem w niniejszej sprawie z umowy sprzedaży z dnia 20 stycznia 2011 r., w której powinny znaleźć się odpowiednie postanowienia dotyczące rozmiaru udziału współwłaścicieli w rzeczy wspólnej. W razie braku takiego zapisu, jak to miało miejsce w niniejszej sprawieart. 197 k.c.wprowadza domniemanie równości udziałów.
Domniemanie to jest wzruszalne, co oznacza, że współwłaściciel może wykazać, iż wielkość udziału w rzeczy wspólnej była inna niż określona przez domniemanie zart. 197 k.c.Okoliczność, że jeden ze współwłaścicieli przeznaczył większą kwotę na zakup danej rzeczy na współwłasność nie obala powyższego domniemania. To same strony w umowie decydują w jakich udziałach nabywają rzecz do majątku wspólnego. To same strony decydują ile każda z nich przeznaczy środków pieniężnych na zakup rzeczy która będzie stanowiła ich współwłasność. Wysokość kwoty przeznaczonej na ten cel nie przekłada się automatycznie na wielkość udziału we współwłasności rzeczy wspólnej. Wielkość udziałów wynika ze zdarzenia, które stało się źródłem współwłasności. Jeśli źródłem współwłasności jest umowa, to ona decyduje o wielkości udziałów.
Jeżeli strony tego w umowie nie określiły, toart. 197 k.c.wprowadza domniemanie równości udziałów.
W niniejszej sprawie wnioskodawczyni i uczestnik nie określili różnych udziałów we współwłasności przedmiotowego samochodu, dlatego Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że udziały te są równe.
Tym samym przyjmując zgodny z wnioskami stron sposób zniesienia współwłasności przez przyznanie pojazdu uczestnikowi na wyłączną własność, należało zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty kwotę 2.350 zł, zmieniając tym samym punkt III zaskarżonego postanowienia.
W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie nie było podstaw do rozstrzygania o roszczeniach współwłaścicieli z tytułu nakładów poczynionych na wspólną rzecz i z tytułu korzystania przez nich z rzeczy wspólnej w zakresie szerszym, niż to wynika z ich udziałów.
Okolicznością niekwestionowaną w niniejszej sprawie był fakt, że strony postanowiły, iż to wyłącznie uczestnik postępowania będzie korzystał z pojazdu będącego przedmiotem podziału.
Zasadą jest, iż każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli, co stanowi wyraz ustawowego określenia sposobu korzystania z rzeczy wspólnej przewidzianego wart. 206 k.c.Współwłaściciele mogą jednak odmiennie, niż to czyni ustawa, określić sposób korzystania z rzeczy wspólnej zawierając stosowną umowę (podział quoad usum). Jak wskazuje się w orzecznictwie umowa taka może być zawarta w sposób konkludentny, co oznacza niepisane porozumienie stron, akceptowane od dłuższego czasu (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 2013 r., II CSK 459/12 LEX nr 1347837).
Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, w której strony zawarły porozumienie określające sposób korzystania z rzeczy wspólnej. W ustalonych w sprawie okolicznościach faktycznych, współwłaściciele dokonali w sposób dorozumiany podziału quoad usum przedmiotowej ruchomości. Zgodnie z tym porozumieniem wyłącznym użytkownikiem pojazdu był uczestnik postępowania. Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na taki stan, akceptowała go przez wiele lata nie żądając wydania pojazdu, dopuszczenia do posiadania lub wynagrodzenia za wyłączne korzystanie z pojazdu przez uczestnika postępowania. Dopóki współwłaściciele korzystają z rzeczy wspólnej zgodnie z ich wolą dopóty ich współposiadanie i korzystanie z rzeczy nie naruszaart. 206 k.c.Okoliczność, że uczestniczka podejmowała czynności zmierzające do sprzedaży pojazdu nie dowodzą, że nie godziła się na taki podział quoad usum, ale dążyła jedynie do zgodnego zniesienia współwłasności pojazdu.
Podział quoad usum uchyla ustawowy model zarządzania rzeczą wspólną i związany z nim sposób rozliczeń wydatków i nakładów. Skutkiem uzgodnienia rzeczywistego sposobu korzystania z rzeczy przez właścicieli jest, że ciężary i wydatki związane z rzeczą, z której korzysta dany współwłaściciel z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli, obciążają tylko tego współwłaściciela i tylko jemu przypadają pożytki związane z rzeczą (uchwała Sądu Najwyższego z 8 stycznia 1980 r., III CZP 80/79, wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2015 r., III CSK 446/14, postanowienie Sądu Najwyższego z 10 listopada 2016 r., IV CSK 46/16). W konsekwencji, w razie ustanowienia podziału quoad usum współwłaściciele dokonujący wydatków (nakładów) na wspólną rzecz nie są uprawnieni do żądania od pozostałych współwłaścicieli zwrotu tych wydatków, w częściach odpowiadających ich udziałom. I także współwłaściciele nieposiadający rzeczy nie są uprawnieni do żądania wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy ponad swój udział.
W rezultacie zarówno wnioskodawczyni jak i uczestnikowi postępowania nie przysługują żadne roszczenia związane z korzystaniem ze spornego pojazdu oraz nakładami lub wydatkami poniesionymi na ten pojazd.
W konsekwencji zaskarżone postanowienie podlegało zmianie także poprzez oddalenie żądań wnioskodawczyni i uczestnika dokonania rozliczeń nakładów na wspólną rzecz i wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy ponad swój udział.
Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.orzekł, jak w postanowieniu.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawieart. 520 § 1 k.p.c.uznając, że w sprawie nie zachodzą podstawy do odstąpienia od zasady orzekania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni i uczestnikowi postępowania z urzędu orzeczono na podstawieart. 29 ust. 1 Prawa o adwokaturze z dnia 26 maja 1982 r.(tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 615 z późn. zm.) i§ 2 pkt 1w zw. z § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).
Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Agnieszka Żegarska | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Olsztynie
date: '2018-05-25'
department_name: IX Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Agnieszka Żegarska
- Bożena Charukiewicz
- Dorota Ciejek
legal_bases:
- art. 233 § 1 k.p.c.
- art. 224 § 2 k.c.
- art. 29 ust. 1 Prawa o adwokaturze z dnia 26 maja 1982 r.
recorder: prac. sądowy Izabela Ważyńska
signature: IX Ca 681/17
``` |
152510000002506_V_Kz_000004_2014_Uz_2014-02-12_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt V Kz 4/14
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lutego 2014 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia S.O. Zbigniew Mierzejewski
Sędziowie: S.O. Jarosław Bolek
S.O. Ewa Krajewska (sprawozdawca)
Protokolant: Katarzyna Matecka
po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoD. F.
o przestępstwo zart. 217 § 1 k.k.
na skutek zażalenia oskarżyciela prywatnegoP. F.
na postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi
z dnia 26 listopada 2013 roku
w przedmiocie umorzenia postępowania
na podstawieart. 437 § 1 i 2 k.p.k.w zw. zart. 438 pkt 2 k.p.k.
p o s t a n a w i a
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 26 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na podstawieart. 491 § 1 k.p.k.umorzył postępowanie w sprawie z oskarżenia prywatnegoP. F.przeciwkoD. F.wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżyciela prywatnego na posiedzenie pojednawcze.
Powyższe postanowienie zaskarżyłP. F.wskazując, że na tydzień przed wyznaczonym terminem potwierdził telefonicznie w sekretariacie Sądu datę, godzinę i salę rozprawy i pod tą salą oczekiwał w wyznaczonym czasie, zaś jego niestawiennictwo na posiedzenie wynikało wyłącznie z faktu zmiany sali rozpraw, w której posiedzenie to się odbyło i niepoinformowania o tym fakcie oskarżyciela. Podniósł, że nie wiedział, iż powinien zapoznać się z informacjami zamieszczonymi na wokandzie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
O niestawiennictwie bez usprawiedliwionej przyczyny w rozumieniuart. 491 § 1 k.p.k.można mówić dopiero wtedy, gdy zostanie stwierdzone, że oskarżyciel prywatny został o posiedzeniu pojednawczym prawidłowo zawiadomiony, na posiedzenie to nie stawił się i niestawiennictwa swego bądź w ogóle, bądź należycie nie usprawiedliwił (post. SN z 30.11.1972 r., VI KZP 47/72, OSNKW 1973, Nr 1, poz. 13).
W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje fakt, iż posiedzenie pojednawcze zostało wyznaczone na godzinę(...)i miało się odbyć w sali(...), jak również to, że ostatecznie posiedzenie to miało miejsce w innej sali (wynika to z treści oświadczenia pracownicy sekretariatu k.19). Z treści tegoż oświadczenia wynika również, żeP. F.w dniu(...)ok. godz.(...)stawił się w sekretariacie V Wydziału Karnego, informując, że oczekiwał na posiedzenie przed salą(...), tak samo jak oskarżony i jego obrońca i nie zauważył na wokandzie informacji o zmianie sali. Z protokołu posiedzenia pojednawczego faktycznie wynika, że także oskarżony ani jego obrońca nie stawili się na posiedzenie.
Po 20 minutach bezskutecznego oczekiwania przed salą(...)P. F.udał się do sekretariatu, jednakże postanowienie o umorzeniu postępowania już dawno zostało ogłoszone (vide protokół posiedzenia).
Okoliczności podniesione w zażaleniu w zestawieniu z treścią protokołu posiedzenia i oświadczenia z karty 19 dają więc podstawy do przyjęcia, że na gruncie niniejszej sprawy nie doszło do nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżyciela prywatnego na posiedzenie pojednawcze, równoznacznego z odstąpieniem od oskarżenia w myślart. 491 § 1 k.p.k.i skutkującego umorzeniem postępowania.
Sąd, mając wiedzę o przeniesieniu posiedzenia do innej sali, powinien wziąć pod uwagę, iż strona może przybyć na posiedzenie nawet w ostatniej chwili przed jego rozpoczęciem. Zorientowanie się, iż sprawa została przeniesiona na inną salę a następnie znalezienie właściwej sali musi zająć kilka minut nawet osobie obeznanej z budynkiem sądu i mającej świadomość możliwości zmiany sali rozpraw na inną. W takiej sytuacji przed wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania należało upewnić się, czy strony nie oczekują przed poprzednio wyznaczoną salą (mógł to sprawdzić protokolant na polecenie sędziego) – zwłaszcza, że nie stawił się także oskarżony i jego obrońca – a także odczekać chociażby kilka minut z rozpoczęciem posiedzenia.
Z uwagi na całokształt wskazanych wyżej okoliczności, Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2014-02-12'
department_name: V Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Zbigniew Mierzejewski
- Ewa Krajewska
- Jarosław Bolek
legal_bases:
- art. 217 § 1 k.k.
- art. 437 § 1 i 2 k.p.k.
recorder: Katarzyna Matecka
signature: V Kz 4/14
``` |
151515000004021_VIII_Pa_000104_2018_Uz_2018-10-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIIIPa 104/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 października 2018 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Grzegorz Tyrka
Sędziowie:
SSO Teresa Kalinka
SSR del. Anna Capik-Pater (spr.)
Protokolant:
Ewa Gambuś
po rozpoznaniu w dniu18 października 2018r. w Gliwicach
sprawy z powództwaJ. M.(M.)
przeciwkoSpółce (...) Spółce AkcyjnejwB.
oświadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla
na skutek apelacjipozwanej
od wyrokuSądu Rejonowego w Tarnowskich Górach
z dnia16 kwietnia 2018 r.sygn. aktIV P 32/18
1
zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 3 w ten sposób, że powództwo oddala;
2
zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2 055 zł (dwa tysiące pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
(-) SSR del. Anna Capik-Pater (spr.) (-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. akt VIII Pa 104/18
UZASADNIENIE
PowódJ. M.wniósł w dniu 29 stycznia 2018 roku odwołanie od odmowy przyznania przezSpółkę (...) SAwB.świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla.
W uzasadnieniu wskazał, że w roku 2014 wypowiedziano mu warunki pracy i płacy w zakresie prawa do deputatu węglowego, jednak nie podpisał nigdy zgody na zmianę warunków pracy.
W odpowiedzi na pozew pozwanaSpółka (...) SAwniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu wskazała, że powód przeszedł na emeryturę w momencie, gdy przepisy zakładowe nie przewidywały już dla emerytów prawa do bezpłatnego węgla.
Sąd Rejonowy ustalił, co następuje
PowódJ. M.przed odejściem na emeryturę pracował w(...) SA Oddział KWK (...).
Pismem z dnia 7 listopada 2014 roku(...) SAwypowiedziała powodowi warunki pracy i płacy w części dotyczącej prawa do bezpłatnego węgla z chwilą odejścia na emeryturę, rentę lub świadczenie przedemerytalne. Okres wypowiedzenia był trzymiesięczny i upływał w dniu 28 lutego 2015 roku.
Powód przeszedł na emeryturę w grudniu 2015 roku. Na ostatnie miesiące pracy przekazano powoda do(...) SAi powód przebywał na urlopie górniczym.
Powód zwrócił się o zapłatę świadczenia rekompensacyjnego do pozwanej Spółki. Pismem z dnia 12 stycznia 2018 roku pozwana Spółka odmówiła przyznania rekompensaty.
W części zważeniowej Sąd Rejonowy przytoczył z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla zgodnie z którym wysokość rekompensaty z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla wynosi 10 000 zł. Wskazał Sąd, że rekompensata ta zgodnie z art. 3 ustawy przysługuje osobie uprawnionej, z wyjątkiem osoby uprawnionej, której roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla podlegają zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Następnie Sąd I instancji omówił pojęcie osoby uprawnionej powołując się na art. 2 pkt 1 ustawy , zgodnie z którym oznacza ona emeryta i rencistę mających ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy i pobierających to świadczenie, uprawnionych w trakcie pobierania świadczenia z tytułu emerytury lub renty do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń, a także wdowy, wdowców i sieroty mających ustalone prawo do renty rodzinnej po osobie, o której mowa wyżej.
Sąd I instancji wskazał, że przesłankami warunkującymi prawo do otrzymania świadczenia rekompensacyjnego są przejście na emeryturę lub rentę z przedsiębiorstwa górniczego oraz posiadanie prawa do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układu zbiorowego pracy, porozumienia lub innej regulacji obowiązującej w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń.
Pod pojęciem przedsiębiorstwa górniczego rozumieć zaś należy spółkę węglową - jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, która prowadziła w dniu 31 grudnia 2011 r. wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji, a także spółkę, w której Skarb Państwa lub spółki węglowe posiadały w dniu 31 grudnia 2011 r. akcje lub udziały, która prowadziła w tym dniu wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji.
W dalszej części uzasadnienia powołał się Sąd Rejonowy na uzasadnienie do projektu :„ze względu na bardzo trudną sytuację ekonomiczno-finansową przedsiębiorstw górniczych, zarządy niektórych spółek węglowych podjęły jednostronne decyzje o wypowiedzeniu prawa do bezpłatnego węgla w naturze dla emerytów i rencistów. Z uwagi na to, że pozbawianie emerytów i rencistów z przedsiębiorstw górniczych wskazanego uprawnienia przebiega od kilku lat, na potrzeby ustawy w art. 2 pkt 2 jako moment rozpoczęcia procesu wypowiadania przez przedsiębiorstwa górnicze prawa do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów górniczych przyjęto datę 31.12.2011 r.
Wypowiedzenie prawa do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów z przedsiębiorstw górniczych - wynikającego z przepisów zbiorowego prawa pracy, tj. układów zbiorowych czy też porozumień zawieranych pomiędzy pracodawcą a stroną społeczną reprezentowaną przez związki zawodowe - zlikwidowało, leżący po stronie przedsiębiorstw górniczych, obowiązek do ich wydawania i finansowania. W związku z powyższym, celem projektu jest wypłacenie finansowanego ze środków budżetu państwa świadczenia rekompensacyjnego z tytułu trwałej utraty prawa do bezpłatnego węgla, rekompensującego w możliwie jak największym stopniu korzyści utracone w wyniku nieotrzymywania deputatu węglowego bądź ekwiwalentu pieniężnego. Każda z osób spełniających określone w projektowanej ustawie przesłanki otrzymania świadczenia rekompensacyjnego będzie mogła wystąpić o jego wypłatę poprzez złożenie wniosku wraz z oświadczeniem, którego treść określa ustawa. Osobą uprawnioną w rozumieniu niniejszej ustawy jest emeryt lub rencista, który nie tylko miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, ale również pobierał świadczenie z tego tytułu. Osobie takiej przysługiwało również, na podstawie przepisów wewnętrznie obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, prawo do bezpłatnego węgla, które trwale utracił przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Ponadto osobą uprawnioną jest wdowa, wdowiec i sieroty mający ustawowe prawo do renty rodzinnej po osobie uprawnionej, tak jak to było określone w zakładowych układach zbiorowych pracy i porozumieniach z nimi związanych. W tym przypadku rekompensatę w wysokości 10 000 zł dzieli się proporcjonalnie do liczby osób uprawnionych po zmarłym.
Osobą nieuprawnioną w rozumieniu niniejszej ustawy jest natomiast pracownik przedsiębiorstwa górniczego, który miał ustalone prawo do emerytury lub renty na dzień skutecznego wypowiedzenia prawa do bezpłatnego węgla emerytom i rencistom, ale nie rozwiązał stosunku pracy i nie wystąpił do ZUS z wnioskiem o wypłatę emerytury lub renty. Przedsiębiorstwa górnicze skutecznie wypowiedziały wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy, dotyczące prawa do bezpłatnego węgla, tylko w przypadku emerytów i rencistów, którzy spełniają jednocześnie dwa warunki, tj. nabyli uprawnienia oraz pobierają świadczenie z ZUS. Wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy obowiązujące w przedsiębiorstwach górniczych nadal przyznają prawa dla pracowników. W związku z powyższym niezaliczanie do grupy osób uprawnionych pracowników, którzy nabyli uprawnienie do emerytury lub renty, ale nie pobierali świadczenia, ma na celu wyeliminowanie przypadków, w których osoba taka pobiera deputat przysługujący pracownikom.
Jak wynika z dat przyjętych w definicji osoby uprawnionej z przedsiębiorstwa górniczego, nie są również osobami uprawnionymi w rozumieniu niniejszej ustawy emeryci i renciści z kopalń zlikwidowanych przed dniem 1 stycznia 2007 r. Jak wskazano powyżej, na podstawie posiadanego przez te osoby prawa do bezpłatnego węgla, ZUS wypłaca im ekwiwalent pieniężny na mocy ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Wynika to z faktu, że przy likwidacji tych kopalń nie zostały wypowiedziane ponadzakładowe czy też zakładowe układy zbiorowe pracy, z których przedmiotowe uprawnienie wynikało.
Katalog osób, które nie będą mogły pobierać świadczenia rekompensacyjnego przyznawanego niniejszą ustawą obejmuje emerytów i rencistów, których roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla podlegają zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Przyjęto bowiem, że ich sytuacja, dzięki zaspokojeniu roszczeń, jest równa sytuacji emerytów i rencistów otrzymujących ekwiwalent, w związku z tym przyznawanie im świadczenia rekompensacyjnego czyniłoby ich pozycję uprzywilejowaną.”
W oparciu powyższe rozważania Sąd Rejonowy ustalił, powód spełnia wymogi ustawowe uprawniające do świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, gdyż powód przeszedł na emeryturę z przedsiębiorstwa górniczego, do przejścia na emeryturę powód miał prawo do bezpłatnego węgla. Powód spełnia zatem wymogi ustawowe, co ma swe potwierdzenie również w uzasadnieniu projektu ustawy.
W wyroku z dnia 16 kwietnia 2018 roku Sąd Rejonowy wT. G.
sprawy z powództwaJ. M.przeciwkoSpółce (...) S. A.wB.o świadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla w punkcie pierwszym zasądził od pozwanejSpółki (...) Spółki AkcyjnejwB.na rzecz powodaJ. M.kwotę 10.000 zł tytułem świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla; wpunkcie drugimodstąpił od obciążania pozwanej spółki kosztami sądowymi na postawieart. 1023 k.p.c; a wpunkcie trzecimzasądził od pozwanejSpółki (...) Spółki AkcyjnejwB.na rzecz powodaJ. M.kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w oparciu oart. 98 k.p.c.
Apelację wywiodła pozwana zaskarżając wyrok w całości , wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego według norm przepisanych .
Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie prawa materialnego a to art. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że powód jest osobą uprawnioną.
W uzasadnieniu apelujący przytoczył treść powołanego art. 2 ust. 1 ustawy oraz wskazał, że powód zatrudniony był wprzedsiębiorstwie (...) S.A., która zlikwidowała prawo emerytów do deputatu węglowego na mocy uchwały 875/2014 z dnia 19 września 2014r. zarządu(...) SAw sprawie likwidacji prawa emerytów i rencistów i innych uprawnionych osób do bezpłatnego węgla , ze skutkiem obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015r. . Oznacza to zdaniem apelującego, że w dacie, w której powód przeszedł an emeryturę przepisy zakładowe nie przewidywały już prawa do deputatu węglowego , a w związku z tym powód nie spełnia ustawowego wymogu do uzyskania rekompensaty w postaci posiadania uprawnienia do bezpłatnego węgla w trakcie pobierania świadczenia emerytalnego lub rentowego, zgodnie z przepisami zbiorowego układu pracy.
Sąd Okręgowy zważyło następuje:
Apelacja strony pozwanej jest zasadna.
Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadzając postępowanie dowodowe nieprawidłowo jednak ustalił, że powód jest osobą uprawnioną do rekompensaty w rozumieniu art. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla .
Zasadnie wskazał apelujący , że powód nie spełnia ustawowego wymogu.
Źródłem prawa do deputatu węglowego było Porozumienie z dnia 20 grudnia 2004 roku zawarte pomiędzy zarządem(...) S.A., a związkami zawodowymi. Tym samym każdy górnik z chwilą uzyskania statusu emeryta lub rencisty nabywał prawo do deputatu węglowego przeznaczonego dla emerytów i rencistów. Prawo to było nie niezależne od wcześniej wypłacanego deputatu węglowego dla pracowników.
Zarząd (...) S.A.wK.– w związku z trudną sytuacją ekonomiczno-finansową obu spółek i zagrożeniem upadłości firm – począwszy od dnia 1 stycznia 2015 roku dokonał likwidacji prawa emerytów, rencistów i innych uprawnionych osób do bezpłatnego węgla.
W następstwie tego emeryci i renciści (lub osoby po nich uprawnione) pracujący wcześniej w pozwanej po 2014 roku pozbawieni zostali prawa do deputatu węglowego. Natomiast prawo do deputatu węglowego nie zostało odebrane nadal pracującym pracownikom kopalni.
W dniu 12 października 2017 roku uchwalona została ustawa o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1971), która weszła w życie już w dniu 24 października 2014 roku. Przedmiotem tej regulacji stała się realizacja przez przedsiębiorstwa górnicze świadczeń rekompensacyjnych z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (art. 1 ustawy). Za osoby uprawnione do tego świadczenia ustawa traktuje dwie kategorie osób (art. 2 ust. 1 lit a, b):
1
emeryta i rencistę mających ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy i pobierających to świadczenie, uprawnionych w trakcie pobierania świadczenia z tytułu emerytury lub renty do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń,
2
wdowy, wdowców i sieroty mających ustalone prawo do renty rodzinnej po osobie powyżej wymienionej.
W uzasadnieniu do projektu ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla – druk sejmowy nr(...)– projektodawca (Rada Ministrów) wskazał, że celem ustawy jest zrekompensowanie, do pewnego stopnia, w ramach możliwości budżetu państwa, strat finansowych poniesionych przez osoby, które otrzymywały bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie, na podstawie układów zbiorowych pracy i związanych z nimi porozumień i utraciły to uprawnienie wskutek wypowiedzenia w tym zakresie układów zbiorowych pracy i porozumień z nimi związanych. Realizacja celu miała nastąpić poprzez wypłatę z budżetu państwa świadczenia rekompensacyjnego z tytułu trwałej utraty prawa do bezpłatnego węgla. Projektodawca wyjaśnił, że w obecnym stanie prawnym w grupie społecznej emerytów i rencistów górniczych powstała nierówność, która polega na tym, iż emeryci i renciści z kopalń zlikwidowanych przed dniem 1 stycznia 2007 roku, które po ogłoszeniu upadłości nie miały swoich następców prawnych, a co za tym idzie nikt nie wypowiedział emerytom i rencistom prawa do bezpłatnego węgla, nadal otrzymują deputaty węglowe w postaci ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dotacji budżetowej, natomiast emeryci i renciści z kopalń czynnych zostali tego prawa pozbawieni wskutek dokonania skutecznych wypowiedzeń układów zbiorowych pracy i związanych z nimi porozumień w tym zakresie. Podano także, że z uwagi na fakt, że układy zbiorowe pracy i porozumienia z nimi związane obowiązujące w funkcjonujących przedsiębiorstwach górniczych lub ich następcach prawnych zostały w kwestii prawa do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów skutecznie wypowiedziane, nie jest możliwe przywrócenie tego prawa w sposób inny niż poprzez odpowiednią zmianę przepisów prawa pracy wewnętrznie obowiązującego w tych podmiotach. Takiemu rozwiązaniu są również przeciwne przedsiębiorstwa górnicze, gdyż ponowne przyznanie prawa do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów i jego realizacja podwyższy koszty działalności pracodawcy, na co w obecnej sytuacji finansowej sektora górniczego, zarządy spółek nie mogą sobie pozwolić.
W związku z powyższym, celem projektu było wypłacenie finansowanego ze środków budżetu państwa świadczenia rekompensacyjnego z tytułu trwałej utraty prawa do bezpłatnego węgla, rekompensującego w możliwie jak największym stopniu korzyści utracone w wyniku nieotrzymywania deputatu węglowego bądź ekwiwalentu pieniężnego.
Każda z osób spełniających określone w projektowanej ustawie przesłanki otrzymania świadczenia rekompensacyjnego miała wystąpić o jego wypłatę poprzez złożenie odpowiedniego wniosku, przy czym wysokość rekompensaty nie stanowiła równowartości przysługującego węgla ani za lata, w których nie był już wydawany osobom uprawnionym, ani za lata przyszłe, w których mógłby być wydawany, gdyby uprawnienie nie zostało odebrane.
Osobą uprawnioną w rozumieniu projektowanej ustawy był emeryt lub rencista, który nie tylko miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, ale również pobierał świadczenie z tego tytułu. Osobie takiej przysługiwało również, na podstawie przepisów wewnętrznie obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, prawo do bezpłatnego węgla, które trwale utracił przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Ponadto osobą uprawnioną w zamiarze projektodawcy byli: wdowa, wdowiec i sieroty mające ustawowe prawo do renty rodzinnej po osobie uprawnionej, tak jak to było określone w zakładowych układach zbiorowych pracy i porozumieniach z nimi związanych.
Natomiast osobą nieuprawnioną w rozumieniu projektu ustawy był pracownik przedsiębiorstwa górniczego, który miał ustalone prawo do emerytury lub renty na dzień skutecznego wypowiedzenia prawa do bezpłatnego węgla emerytom i rencistom, ale nie rozwiązał stosunku pracy i nie wystąpił do ZUS z wnioskiem o wypłatę emerytury lub renty. Przedsiębiorstwa górnicze skutecznie wypowiedziały wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy, dotyczące prawa do bezpłatnego węgla, tylko w przypadku emerytów i rencistów, którzy spełniają jednocześnie dwa warunki, tj. nabyli uprawnienia oraz pobierają świadczenie z ZUS. Wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy obowiązujące w przedsiębiorstwach górniczych nadal przyznają prawa dla pracowników. W związku z powyższym niezaliczanie do grupy osób uprawnionych pracowników, którzy nabyli uprawnienie do emerytury lub renty, ale nie pobierali świadczenia, ma na celu wyeliminowanie przypadków, w których osoba taka pobiera deputat przysługujący pracownikom.
Mając na uwadze powyższe rozważania należy wskazać, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że świadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla przysługuje tym emerytom i rencistom górniczym, których stosunek pracy ustał już po dniu utraty mocy układów zbiorowych pracy czy porozumień przyznających wcześniej prawo do deputatu węglowego emerytom i rencistom. Nie można bowiem uznać, żeby osoby takie utraciły kiedykolwiek prawo do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów, skoro nigdy go nie nabyły. Tym samym osoby te nie poniosły żadnej szkody.
W niniejszej sprawie powód przeszedł na emeryturę w dniu 28 lutego 2015r. , w związku z ustaniem stosunku pracy tj. w dniu kiedy w obrębie pozwanej nie obowiązywały już przepisy przyznające byłym górnikom prawo do deputatu węglowego. Powód z chwilą stania się pracownikiem tej spółki węglowej uzyskał jedynie hipotetyczną możliwość nabycia w przyszłości prawa do tego świadczenia, które w chwili nabycia uprawnień emerytalnych już nie istniało. W konsekwencji powód nie jest objęty hipotezą norm art. 2 ust. 1 lit a, b ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węglai (...) S.A.jako przedsiębiorstwo wypłacające w rozumieniu przedmiotowej ustawy słusznie odmówiło przyznania mu świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na mocyart. 386§ 1 kpczmienił zaskarżony wyrok powództwo oddalił .
O kosztach sądowych Sąd Okręgowy orzekł na podstawieart. 98 k.p.c.w zw. z §9 ust. 1 pkt. 2 i § 2 pkt. 4 oraz §10 ust 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
(-) SSR del. Anna Capik-Pater (spr.) (-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka
Sędzia Przewodniczący Sędzia | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2018-10-18'
department_name: VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Grzegorz Tyrka
- Anna Capik-Pater
- Teresa Kalinka
legal_bases:
- art. 1023 k.p.c
recorder: Ewa Gambuś
signature: VIII Pa 104/18
``` |
150510000000503_I_Ca_000194_2014_Uz_2014-09-11_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ca 194/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 września 2014 r.
Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący:
Włodzimierz Wójcicki (spr.)
Sędziowie:
Anna Kacprzyk, Wiesława Kozikowska
Protokolant:
Anna Sobieska
po rozpoznaniu w dniu 11 września 2014 r. na rozprawie
sprawy z powództwaI. K.
przeciwko(...) S.A.wŁ.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Łomży VIII Zamiejscowego Wydziału Cywilnego wG.
z dnia 6 czerwca 2014 r., sygn. akt VIII C 642/13
I
apelację oddala;
II
zasądza od pozwanego(...) S.A.wŁ.na rzeczI. K.kwotę 1200 /jeden tysiąc dwieście/ złotych tytułem kosztów procesu za drugą instancję.
Sygnatura akt I Ca 194/14
UZASADNIENIE
PowódkaI. K.w pozwie skierowanym przeciwko(...) S.A.wŁ.wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 15.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 lipca 2012 r. do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po śmierci brata.
W odpowiedzi na pozew(...) S.A.wŁ.wniosło o oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 06 czerwca 2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt VIII C 642/13 Sąd Rejonowy w Łomży VIII Zamiejscowy Wydział Cywilny wG.zasądził od pozwanego(...) S.AwŁ.na rzecz powódkiI. K.kwotę 15.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26.07.2012 r. do dnia zapłaty i orzekł o kosztach postępowania.
Sąd ten ustalił, żeM. K., brat powódkiI. K.zmarł 30 września 2010 r. w wyniku obrażeń, których doznał w wypadku z 29 września 2010 r. Sprawczyni wypadku była ubezpieczona u pozwanymTowarzystwie (...)z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Przed 29 września 2010 r. powódka wraz z rodzicami i rodzeństwem stanowili zdrowy, prawidłowo funkcjonujący system rodzinny, powódka mogła liczyć w każdej sytuacji na wsparcie brata.M. K.przed ww. zdarzeniem mieszkał wraz z synem i konkubiną wB., gdzie pracował dorywczo, przyjeżdżał do miejscowościŁ.gdzie przebywała powódka wraz z rodzicami dwa razy w tygodniu lub częściej. ŚmierćM. K.spowodowała istotne, ujemne i nieodwracalne zmiany w życiu powódki, była ogromnym wstrząsem i ciosem. Powódka miała wówczas około 19 lat, brała leki uspokajające, czuła pustkę w życiu.
Sąd Rejonowy ustalił nadto, że pozwany przyznał powódceI. K.kwotę 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Mając powyższe ustalenia na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest zasadne. Powódkę ze zmarłym bratem łączyły silne więzi emocjonalne i rodzinne, zerwanie których spowodowało ból, cierpienia oraz poczucie krzywd. Sąd wskazał, że po upływie niemalże 4 lat od tragicznego wypadku powódka nadał cierpi, na co wskazuje chociażby fakt, że podczas składania informacyjnych wyjaśnień na rozprawie płakała. W ocenie Sadu znaczna różnica wieku między powódką a jej bratem, a także nadużywanie przezM. K.alkoholu nie mogły mieć istotnego znaczenia w zakresie wysokości zadośćuczynienia. Sąd uznał, że adekwatnym zadośćuczynieniem kompensującym krzywdę powódki będzie zadośćuczynienie w wysokości 25.000 zł, a skoro otrzymała ona od strony pozwanej kwotę 10.000 zł Sąd zasądził na jej rzecz dalszą kwotę 15.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 lipa 2012 r. do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiłart. 446 § 4 kc, a w zakresie kosztów postępowaniaart. 98 § 1 i 3 k.p.c.oraz art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Apelację od powyższego wyroku wniosło(...) S.A.wŁ.. Na zasadzieart. 367 k.p.c.zaskarżono powyższy wyrok w całości zarzucając:
1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że kwotą zadośćuczynienia adekwatną do rozmiaru krzywdy powódki po śmierci brata w wyniku wypadku z 29 września 2010 r. jest kwota 25.000 zł, podczas gdy w ocenie strony pozwanej jest ona wygórowana, a wystarczająca kwotą, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy jest suma 10.000 zł;
2. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.art. 207 k.c.poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, a mianowicie pominięcie faktu, że rodzeństwo od wielu lat przed wypadkiem mieszkało osobno, gdyżM. K.wyprowadził się z domu w 2002 r., istniała pomiędzy nimi bardzo duża różnica wieku (10 lat), a ponadto jak wskazują akta sprawy zmarły miał poważny problem alkoholowy, więc nie można mówić w tym przypadku o silnej więzi łączącej powódkę z bratem.
Mając powyższe na uwadze pozwaneTowarzystwo (...)wniosło o zmianę wyroku Sądu I Instancji poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje.
W odpowiedzi na apelację powódkaI. K.wniosła o:
1. oddalenie apelacji pozwanego,
2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona i jako taka podlegała oddaleniu.
Na wstępie zwrócić należy uwagę na wadliwą konstrukcję środka odwoławczego. W punkcie 2. apelacji jej autor zarzuca naruszenia prawa procesowego wskazując jednocześnie, że doszło do naruszeniaart. 207 kodeksu cywilnego, a więc przepisu prawa materialnego. Analizując treść apelacji wraz z jej uzasadnieniem Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że jest to oczywista omyłka pisarska, a intencją sporządzającego apelację było wskazanie przepisuart. 233 § 1 kpc, jednak od fachowego pełnomocnika należy wymagać większej staranności przy konstruowaniu pism procesowych, zwłaszcza środków odwoławczych.
Tym niemniej mając na uwadze, że treść apelacji skupia się na kwestionowaniu wysokości przyznanego powódce zadośćuczynienia wskazać należy, że zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ma na celu naprawienie poprzez rekompensatę pieniężną szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Zakresem zadośćuczynienia na podstawieart. 446 § 4 k.c.objęty jest uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższych członków rodziny zmarłego w następstwie jego śmierci wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Niewymierny i ocenny charakter kryteriów mających wpływ na ustalenie wysokości zadośćuczynienia sprawia, że sąd przy orzekaniu ma pewną swobodę i w ramach tej swobody orzeka, jaka kwota zadośćuczynienia będzie w danych okolicznościach odpowiednia. Dlatego też zarzut sprowadzający się do zakwestionowania wysokości zadośćuczynienia mógłby być uznany za skuteczny tylko wtedy, gdyby orzeczenie w sposób oczywisty (rażący) naruszało ugruntowane zasady ustalania zadośćuczynienia. Wedle ugruntowanego poglądu judykatury sąd odwoławczy powinien ingerować w wysokość zadośćuczynienia wyjątkowo. Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanowi bowiem istotny atrybut sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w pierwszej instancji, Sąd drugiej instancji może je zaś korygować wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy mających na to wpływ jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 1970 r., III PRN 39/70, OSNCP 1971/3/53 oraz z 7 stycznia 2000 r., II CKN 651/98, Lex nr 51063). Natomiast okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że taka ingerencja byłaby nieuzasadniona, gdyż Sąd I instancji wskazanej wyżej swobody w orzekaniu nie nadużył.
Użyte wart. 446 § 4 k.c.wyrażenie "odpowiednia suma" zawiera już w sobie pojęcie niemożności ścisłego ustalenia zadośćuczynienia ze względu na istotę krzywdy. Dlatego przy ustalaniu zadośćuczynienia nie stosuje się automatyzmu, a każda krzywda jest oceniana przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy. W orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 16 października 2012 r., I ACa 435/12, LEX nr 1237230).
Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu Okręgowego powódce przysługuje zadośćuczynienie w żądanej przez nią wysokości 15.000 zł. W zestawieniu z kwotą już otrzymaną w wysokości 10.000 zł stanowi ona godziwą rekompensatę doznanych cierpień. Nie ulega wątpliwości Sądu Okręgowego, że apelujący nie przydał właściwego znaczenia okoliczności, że cierpienie siostry po starcie brata jest niewątpliwie ogromne, zwłaszcza jeśli ma się na uwadze, że był to starszy o 10 lat brat, a więc osoba dająca poczucie bezpieczeństwa. Niezasadnie pominął też apelujący, że okoliczności śmierci brata powódki były tragiczne i nieprzewidywalne. Nie przecząc, że zmarły brat nie mieszkał z powódką na co dzień nie można zakwestionować, że mimo tego dostosowanie się do nowych, zmienionych warunków życia, związanych z odejściem jednego z członków rodziny jest szczególnie dotkliwe.
Zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie podstawową zasadą ustalania wysokości zadośćuczynienia jest obowiązek dokonania oceny konkretnego stanu faktycznego i uwzględnienia wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Innymi słowy, tylko rozważenie indywidualnych przesłanek może stanowić podstawę do określenia odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (por. wyrok SN z 19 stycznia 2012 r. IV CSK 221/11, LEX nr 1119550). Wynika to z faktu, że zadośćuczynienie powinno być swego rodzaju ekwiwalentem cierpień psychicznych i fizycznych konkretnego poszkodowanego. Zauważyć w tym miejscu należy, że apelujący podniósł, iż przyznane powódce zadośćuczynienie jest zawyżone przede wszystkim z uwagi na fakt, że zmarły brat powódki nadużywał alkoholu, a nadto mieszkał w innym mieście. Zauważyć jednak należy, co miał też na uwadze Sąd Rejonowy, że powódka wspólnie z bratem spędzała dzieciństwo, mieszkali wspólnie w domu rodzinnym, a doB.i to nie na stałe, wyprowadził się on dopiero około 3 lat przed tragicznym wypadkiem. Jeżeli więc nawet borykał się on z przywołanym w apelacji rzekomym uzależnieniem od alkoholu, to problem ten nie dotykał powódki na co dzień. Dla niej brat był wzorem do naśladowania, starszym bratem, który wspomagał ją w czynnościach dnia codziennego, co jest wiarygodne zwłaszcza jeśli się zważy, że był on najstarszy z rodzeństwa. Poza powyższym należało także uwzględnić, że powódka w dacie śmierci brata miała 19 lat, a więc była osobą, która dopiero wkraczała w dorosłe życie. Tragiczny wypadek i śmierć osoby bliskiej niewątpliwie wywarł wpływ na jej życie osobiste i sferę psychiczną.
Dlatego też Sąd Odwoławczy w pełni podziela wnioski Sądu Rejonowego, zgodnie z którymi łączna kwota zadośćuczynienia w wysokości 25.000 zł, zaliczając do niej świadczenie wypłacone przez stronę pozwaną przed procesem, z całą pewnością nie jest kwotą zawyżoną. Zaniżoną natomiast w świetle przytoczonych kryteriów należałoby uznać sumę wnioskowaną przez apelującego.
Reasumując Sąd Okręgowy uznał, że Sąd I instancji dokonał wnikliwej i prawidłowej analizy sytuacji powódki, co pozwoliło na podjęcie trafnego rozstrzygnięcia w zakresie zadośćuczynienia. W realiach niniejszej sprawy nie sposób doszukać się dysproporcji pomiędzy jego wysokością, a krzywdą doznaną przez powódkę. Ukształtowana przez Sąd Rejonowy wysokość zadośćuczynienia utrzymana jest w rozsądnych granicach, uwzględnia rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy, jak również aktualne warunki oraz stopę życiową społeczeństwa, dlatego jest w pełni aprobowana przez Sąd Okręgowy.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał apelację za bezzasadną i na mocyart. 385 kpcorzekł o jej oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawieart. 98 § 1 i 3 kpcw zw. zart. 99 kpcoraz§ 12 ust. 1 pkt 1w zw. z§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. z 2002 r. nr 163 poz. 1349 ze zm.). | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łomży
date: '2014-09-11'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Włodzimierz Wójcicki
- Anna Kacprzyk, Wiesława Kozikowska
legal_bases:
- art. 207 kodeksu cywilnego
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
- § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy
prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: Anna Sobieska
signature: I Ca 194/14
``` |
152510000001503_III_Ca_000333_2015_Uz_2015-06-24_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 333/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 czerwca 2015r
Sąd Okręgowy w Łodzi III Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia SO Marta Witoszyńska
Sędziowie: SO Bożena Rządzińska
SO Grażyna Młynarska – Wróblewska
Protokolant: Anna Paradowska
po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2015r w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwaA. S.iJ. S.
przeciwkoBankowi (...) Spółce AkcyjnejwW.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Rejonowego w Skierniewicach
z dnia 15 grudnia 2014r sygn. akt I C 265/14
1
prostuje oczywistą omyłkę pisarską zawartą w pkt. 2 zaskarżonego wyroku poprzez wykreślenie następujących słów: „pozwanych” oraz „powódki”;
2
oddala apelację;
3
zasądza odA. S.iJ. S.solidarnie na rzeczBanku (...) Spółki AkcyjnejwW.kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu koszów postępowania apelacyjnego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2015-06-24'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Bożena Rządzińska
- Grażyna Młynarska – Wróblewska
- Marta Witoszyńska
legal_bases: []
recorder: Anna Paradowska
signature: III Ca 333/15
``` |
155025500004003_VIII_C_001303_2014_Uz_2014-12-02_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII C 1303/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 grudnia 2014 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia, Wydział VIII Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Anna Przytulska-Sikoń
Protokolant: Anna Hrydziuszko
po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2014r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) Spółka z o.o.z siedzibą weW.
przeciwkoŁ. K.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanegoŁ. K.na rzecz strony powodowej(...) Spółka z o.o.z siedzibą weW.kwotę 371,67 zł (trzysta siedemdziesiąt jeden złotych i sześćdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 28 maja 2013 r. do dnia zapłaty;
II
zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 107 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt VIII C 1303/14
UZASADNIENIE
Strona powodowa(...) Sp. z o.o.weW.wniosła o zasądzenie na jej rzecz odŁ. K.kwoty 371,67 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 28 maja 2013 r. do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu żądania strona powodowa podniosła, że strony w dniu 18 kwietnia 2011 r. zawarły umowę zlecenia, na podstawie której pozwany zobowiązał się do stałego wykonywania czynności akwizycyjnych na rzeczN.Otwartego Funduszu Emerytalnego. W pkt 1 umowy pozwany oświadczył, że jest zatrudniony przez innego przedsiębiorcę na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, jednak oświadczenie o odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od kwoty wynagrodzenia brutto równej lub wyższej niż minimalne wynagrodzenie brutto zostało złożone przez pozwanego w sposób nieprecyzyjny. Wobec tego strona powodowa zgłosiła pozwanego jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Jednak postępowanie wyjaśniające prowadzone prze Zakład Ubezpieczeń Społecznych ujawniło, że pozwany w okresie od 18.04.2011 do 30.11.2011 r. posiadał inny niż umowa zlecenia zawarta z powodem, tytuł do ubezpieczeń społecznych, z którego jednak nie osiągał minimalnego wynagrodzenia. Wobec powyższego, powód zobowiązany był w oparciu przepisówustawy o systemie ubezpieczeń społecznychdo złożenia korekty oraz do uiszczenia zaległych składek na ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie. Jak podniosła strona powodowa, we wskazanym okresie pozwany osiągnął wynagrodzenie w kwocie 3300,79 zł brutto, w związku z tym, że powód odprowadził jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jako płatnik składek, zobowiązany był do zapłaty tytułem zaległych składek na ubezpieczenie społeczne pozwanego i Fundusz Pracy kwoty 948,66 zł, w tym kwotę 371,67 zł składek finansowanych przez ubezpieczonego, oraz kwotę 179,76 zł tytułem odsetek od uiszczonych z opóźnieniem składek. Powód uiścił zaległe składki z odsetkami w dniu 8 maja 2013 r. Dalej podniósł, że nie zgłosił powoda do ubezpieczeń społecznych, a konsekwencji czego nie pomniejszył wynagrodzenia pozwanego o składkę na ubezpieczenie rentowe i emerytalne w części finansowanej ze środków ubezpieczonego. Gdyby zatem pozwany został zgłoszony do ubezpieczenie społecznego, otrzymałby wynagrodzenie za lipiec 2011 r. pomniejszone o kwotę odpowiadającą składkom na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego tj. o kwotę 371,67 zł. Świadczenie w takiej wysokości zostało zatem przekazane pozwanemu przez powoda nienależnie i jako takie, w ocenie strony powodowej, powinni podlegać zwrotowi. Żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za zwłokę strona powodowa uzasadniła 14 dniowym terminem wyznaczonym pozwanemu na zapłatę w/w kwoty w wezwaniu doręczonym mu w dniu 13 maja 2013 r.
W dniu 25 kwietnia 2014 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia –Śródmieścia wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający powództwo w całości.
Od tego nakazu sprzeciw złożył pozwany zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. Pozwany podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu domagając się przekazania sprawy do Sądu właściwego według miejsca zamieszkania pozwanego. Podniósł także zarzut przedawnienia.
Pozwany nadto zarzucił w sprzeciwie, iż to strona powodowa sfałszowała treści umowy zlecenia w taki sposób, że zakreślił również słowo(...)w pkt 1 umowy dotyczącym oświadczenia o odprowadzaniu składki na ZUS, dokonując także podkreśleń. Pozwany dalej zarzucił, iż nie sporządzał umowy w kształcie przedłożonym przez stronę powodową, natomiast przedłożył kopię umowy, która otrzymał od powoda. Dodał także, iż nie otrzymał do powodowa oryginału umowy. Pozwany podniósł także, iż złożył zawierając umowę złożył oświadczenie, iż składki na ZUS nie są odprowadzana od kwoty wynagrodzenia brutto co najmniej 1317 zł, wskazując przy tym także nazwę pracodawcy. W ocenie pozwanego, to na stronie powodowej, jako płatniku składek ciążył obowiązek przekazywania wszystkich niezbędnych informacji do ZUS i terminowego opłacania składek, a wobec treści zwartej z pozwanym umowy, strona powodowa posiadała dostateczną wiedzę, pozwalającą na prawidłowe wypełnianie swoich obowiązków, zaś brak uregulowania składek jest wynikiem niedopełnienia obowiązków przez powoda i nie może skutkować przerzucaniem obowiązku na pozwanego.
W piśmie procesowym z 16.10.2014 r. pozwany zarzucił, iż działał w dobrej wierze, nie miał bowiem świadomości, iż otrzymuje większą kwotę niż powinien. Zarzucił także, iż od dawna nie ma już tych środków, gdyż je zużył. Ma bowiem na utrzymaniu żonę i dziecko. Obowiązek zwrotu otrzymanej nadpłaty wygasł, bowiem pozwany wyzbywając się korzyści lub zużywając ją obiektywnie nie mógł się liczyć z obowiązkiem jej zwrotu.
Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd dokonał następujących ustaleń faktycznych:
Strony 18.04.2011 r. zawarły umowę zlecenia, na podstawie której pozwany zobowiązał się do stałego wykonywania czynności akwizycyjnych na rzeczN.Otwartego Funduszu Emerytalnego.
Okoliczność bezsporna
W rubryce zawierające informację o treści „składki na ZUS odprowadzane są od kwoty wynagrodzenia brutto co najmniej 1317 zł TAK/NIE” zostało skreślone zarówno słowo(...)i(...), ponadto słowo(...)zostało podkreślone.
Dowód: umowa z 18.04.2011 r., k. 57
Powód zgłosił pozwanego jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, odprowadzając jedynie składkę zdrowotną. Powód naliczył pozwanemu wynagrodzenie za okres od 01.07.2011 r. do 31.07.2011 r. w wysokości 3.300,79 zł brutto. Od tego wynagrodzenia nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy w łącznej wysokości 948,66 zł, w tym składki, które obciążały ubezpieczonego wyniosły 371,67 zł, na skutek czego pozwany uzyskał wyższe wynagrodzenie niż w sytuacji, w której powód prawidłowo odprowadziłby należne składki. Kwota wypłaconego pozwanemu wynagrodzenia została bowiem przez powoda powiększona o wartość składek w kwocie 371,67 zł. które powinny zostać odprowadzone do ZUS.
Okoliczność bezsporna, a nadto szczegółowa lista płac, k. 26
Powód w dniu 08.05.2013 r. dokonał korekty i wpłacił na rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotę 1025,33 zł, stanowiącą zaległe składki od wynagrodzenia pozwanego wraz z odsetkami za nieuiszczenie składek w terminie.
Okoliczność bezsporna, a nadto wyciąg z rachunku bankowego powoda, k. 27 , pismo powoda z 8.05.2013 r. skierowane do ZUS, K. 28
Kwotę 371,67 pozwany przeznaczył na swoje utrzymanie. Pozwany nie kupił nic takiego, na co wcześniej nie było go stać.
Dowód: przesłuchanie pozwanego
Powód wezwał pozwanego do zapłaty. Wezwanie to pozwany otrzymał 13.05.2013 r.
Dowód pismo pozwanego z 16.05.2013 r., k. 29
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd nie uwzględnił zarzutu niewłaściwości miejscowej Sądu, który został podniesiony przez pozwanego, a to z tego względu, iż strony postępowania uzgodniły z § 10 ust. 11 umowy z 18.04.2011 r. właściwość miejscową Sądu, zgodnie z którą sądem właściwym dla siedziby powoda. Skoro siedzibą powoda jestW., brak było podstaw by sprawę przekazywać do rozpoznania Sadowi Rejonowego w Skierniewicach. Sądem właściwym będzie
Przedmiotem niniejszego postępowania było żądanie strony powodowej zasądzenia od pozwanego kwoty 371,67 zł jako nienależnego świadczenia. Strona powodowa dochodziła bowiem od pozwanego zwrotu dochodzonej w pozwie kwoty, o jaka nienależnie powiększyła pozwanemu wynagrodzenie z tytułu łączącej strony umowy zlecenia z 18 kwietnia 2011 r.
W sprawie bezspornym był fakt, iż strony postępowania łączyła umowa zlecenia z 8 kwietnia 2011 r. Poza sporem w niniejszym postępowaniu pozostawał fakt, iż strona powodowa z tytułu tej umowy nie zgłosiła pozwanegoŁ. K.do ubezpieczenia społecznego i nie odprowadziła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz Fundusz Pracy, w konsekwencji czego wypłaciła pozwanemu wynagrodzenie, które przy uwzględnieniu obowiązku odprowadzeniu w/w składek powinno zostać pomniejszone o kwotę 371,67 zł, stanowiącą część składek które finansuje pozwany jako ubezpieczony. Te okoliczności Sądu uznał za bezsporne mając na uwadze oświadczenia stron, które złożyły one na rozprawie w dniu 02.12.2014 r. Natomiast spór miedzy stronami koncentrował się na tym, która ze stron ponosi odpowiedzialność za niewłaściwe wypełnienie rubryk umowy zlecenia zawartej w dniu 18.04.2011 r., a w konsekwencji także i za nieodprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy oraz niewłaściwe naliczenie pozwanemu wysokości wynagrodzenia i jego wypłatę powiększoną o kwotę 371,67 zł, której obecnie zwrotu domaga się strona powodowa. W tym zakresie powód twierdził, iż to pozwany nieprawidłowo i w sposób dla niego nieczytelny wypełnił umowę, co uprawniało powoda do wniosku, iż pozwany był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego przez innego pracodawcę oraz, że składki były odprowadzane od wynagrodzenia brutto co najmniej w wysokości 1317 zł. Pozwany zaś twierdził, że prawidłowo wypełnił druk umowy, a przy informacji o treści „składki na ZUS odprowadzane są od kwoty wynagrodzenia brutto co najmniej 1317 zł„ skreślił słowo TAK, dopisując także dane swojego pracodawcy, co oznaczać miało, iż stosowne składki na ZUS w przypadku pozwanego nie są odprowadzane od wynagrodzenia brutto co najmniej 1317 zł. Pozwany przedłożył też kserokopię umowy, na której w tym miejscu widnieje jedynie skreślone słowo NIE. W ocenie pozwanego, to powód sfałszował treść umowy, by uniknąć dodatkowych obciążeń na rzecz ZUS.
Pozwany nie kwestionował także, iż otrzymał kwotę 371,67 zł.
W przedmiotowej sprawie winny znaleźć zastosowanie przepisy dotyczące świadczenia nienależnego (art. 410 k.c.), stanowiącego szczególną postać bezpodstawnego wzbogacenia.Art. 405 k.c.stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Jeśli doszło do przesunięcia majątkowego bez podstawy prawnej - osoba, która utraciła wartość majątkową, może żądać jej zwrotu od tego, na kogo ona bezpodstawnie przeszła. Przesłankami powstania roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia są wzbogacenie jednego podmiotu, zubożenie drugiego podmiotu, związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem i brak podstawy prawnej dla wzbogacenia (bezpodstawność wzbogacenia). Wzbogacenie polega na uzyskaniu jakiejkolwiek korzyści majątkowej w dowolnej postaci. Zubożenie polega na poniesieniu efektywnego uszczerbku majątkowego. Brak podstawy prawnej ujmowany jest w judykaturze i piśmiennictwie w sposób zobiektywizowany - jako brak tytułu prawnego, legitymizującego przesunięcie korzyści majątkowej do majątku wzbogaconego (przysporzenie majątkowe dokonywane jest bez prawnego uzasadnienia).
Zgodnie z treścią przepisuart. 410 § 2 k.p.c.świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Skoro więc strona powodowa z jednej strony wypłaciła pozwanemu wynagrodzenie niesłusznie powiększone o kwotę 371,67 zł, która to kwota powinna zostać przekazana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jako składka na ubezpieczenie rentowe i emerytalne, do czego jednak nie doszło, a z drugiej strony strona powodowa kwotę składek, które powinny zostać sfinansowane przez pozwanego, wpłaciła na rzecz ZUS w dniu 08.05.2013r. , tym samym doszło do zrealizowania wszystkich przesłanek powstania roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia. Doszło do wzbogacenia pozwanego i zubożenia powoda, zaś pozwany uzyskał korzyść kosztem powoda, dokonując pozwanemu wypłaty nie był do tego zobowiązany.
Co do zasady pozwany był zobowiązany do zwrotu świadczenia nienależnego. Zobowiązanie z bezpodstawnego wzbogacenia może bowiem powstać na skutek różnych zdarzeń. Odpowiedzialność z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia obciąża wzbogaconego niezależnie od tego, w wyniku jakiego zdarzenia uzyskał korzyść majątkową. Może ona powstać w wyniku działania wzbogaconego, jak i nawet wbrew jego woli, z jego dobrą lub zła wiarą. Może być także rezultatem czynności zubożonego, osób trzecich, a nawet sił przyrody. Zobowiązanie z bezpodstawnego wzbogacenia może powstać na skutek różnych zdarzeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r. V CKN 641/00 LEX 54331; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r. I CK 220/05 LEX nr 172188). W ocenie Sadu, dla powstania zobowiązania pozwanego z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (nienależnego świadczenia) nie mają zatem znaczenia okoliczności na które powołuje się pozwany, a więc to, że pozwany prawidłowo wypełnił formularz umowy, składając oświadczenie, iż nie są odprowadzane składki na ZUS od kwoty wynagrodzenia brutto co najmniej 1317 zł. Dla odpowiedzialności pozwanego, nie mają znaczenia także takie kwestie jak to, czyj błąd spowodował, że powód ostatecznie nie odciągnął składki na ubezpieczenie z wypłaconego pozwanemu wynagrodzenia oraz ewentualne zaniedbania powoda w toku zawierania umowy zlecenia.
O ile więc bez znaczenia pozostaje, w wyniku jakiego zdarzenie wzbogacenie pozwanego nastąpiło, o tyle natomiast okoliczność, iż, jak twierdzi pozwany, to strona powodowa sfałszowała treść umowy, mogłaby mieć ewentualnie znaczenie dla oceny czy powód wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany. Zgodnie bowiem zart. 411 k.c.nie można żądać zwrotu świadczenia jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. Wiedza w rozumieniuart. 411 k.c.to całkowita świadomość tego, że świadczenie się nie należy, co oznacza że spełniający wie, iż może zobowiązania nie spełniać, a mimo to świadczenie to spełnia. W okolicznościach sprawy, pozwany faktu tego nie dowiódł, zaś jego twierdzenia, iż umowa została sfałszowana należy ocenić jako gołosłowne. W szczególności pozwany nie dowiódł, iż to powód zmodyfikował tekst umowy. W ocenie Sądu, dopiero ustalenie tego faktu, mogłoby prowadzić do wniosku, iż skoro sam powód dokonał poprawek na formularzu umowy, to musiał tym samym wiedzieć, że ma obowiązek odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne i powinien kwotę wynagrodzenia należnego pozwanemu pomniejszyć o odpowiednią kwotę, tytułem składek obciążających pozwanego. Pozwany nie wykazał jednak, by powód miał pozytywną wiedzę o konieczności odprowadzenia składek i w odpowiednim zakresie pomniejszenia wypłaconego wynagrodzenia, zaś jego twierdzenia ocenić można jedynie w kategorii przypuszczeń. W sprawie nie zostało bowiem wykazane, iż to właśnie strona powodowa celowo zmodyfikowała tekst umowy, dokonując na niej dodatkowych skreśleń i podkreśleń. Pozwany w tym zakresie nie zaoferował żadnych dowodów, by ustalić w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, kto ponosi odpowiedzialność za dodatkowe odkreślenia i podkreślenia widniejące na umowie. Co więcej, także i sam pozwany nie umiał w żaden sposób wyjaśnić w jakich okolicznościach doszło do podpisania umowy, nie pamiętał gdzie podpisywał umowę, nie pamiętał też w jakich okolicznościach powstała kserokopia umowy, którą dysponuje, a która odbiega znacząco od treści oryginału. Nie umiał wskazać kto dokonywał skreśleń umowy w pkt 1 przy słowach TAK/NIE, nie pamiętał nawet czy on sam dokonywał skreśleń w pkt 1 umowy. Nie przypominał sobie żadnych szczegółów związanych z podpisaniem umowy, nie umiał też przekonywująco wyjaśnić dlaczego nie dysponuje oryginałem umowy. Z tych względów Sąd, uznał, że o ile dodatkowe skreślenia i podkreślenia na umowie zlecenia, co do zasady mogą wzbudzać pewne wątpliwości, to jednak brak jest dowodów by poprawki na umowie były efektem tylko celowego działania powoda, a nie przykładowo innych osób. Sąd przy tym nie mógł czynić żadnych ustaleń w oparciu o kserokopię umowy, skoro pozwany nie dysponuje jej oryginałem.
Niewątpliwie oryginał umowy zlecenia, w takiej formie, w jakiej znajduje się w aktach sprawy, powinien wzbudzić wątpliwości powoda, jako płatnika składek, co do istnienia obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Należy jednak mieć na względzie, że same wątpliwości, nawet bardzo poważne, co do obowiązku spełnienia określonego świadczenia, nie mogą być utożsamiane z pozytywną wiedzą o braku powinności spełnienia tego świadczenia (tak SN w wyr. z 12.12.1997 r.,III CKN 236/97, OSN 1998, Nr 6, poz. 101).
Przyjmując zatem, iż co do zasady pozwany był zobowiązany do zwrotu świadczenia nienależnego, nie sposób jednocześnie zgodzić się z koncepcją, że pozwany wyzbył się korzyści w taki sposób, że nie jest już wzbogacony.
Zgodnie zart. 409 k.c.obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.
Z treściart. 409 k.c.wynika, że przesłankami wygaśnięcia obowiązku zwrotu są zużycie lub utrata korzyści, dokonujące się w kwalifikowany i obiektywny sposób, a także brak świadomości okoliczności wskazujących na istnienie obowiązku zwrotu.
O obowiązku zwrotu świadczenia nienależnego decyduje powinność przewidywania obowiązku zwrotu.(...)oznacza zarówno sytuację, w której zobowiązany do zwrotu wiedział, że korzyść mu się nie należy, jak również sytuację, gdy, co prawda, był subiektywnie przekonany, iż korzyść mu się należy, lecz na podstawie okoliczności sprawy obiektywnie powinien się liczyć z możliwością obowiązku zwrotu. W ocenie Sądu, pozwany wyzbywając się korzyści, nie musiał się liczyć z obowiązkiem zwrotu. Pozwany nie miał bowiem wiedzy, że wynagrodzenie nie przysługiwało mu w takiej kwocie, w jakiej zostało wypłacone. Przyjąć należy, iż pozwany nie musiał być w stanie dokładnie określić, czy otrzymana z tytułu wynagrodzenia kwota jest prawidłowa. Będzie tak zwłaszcza wtedy, gdy naliczenia wynagrodzenia dokonuje osoba zawodowo zajmująca się płacami firmy. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że pracownik ma prawo uważać, że świadczenie wypłacane przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, a więc nie musi liczyć z obowiązkiem jego zwrotu. (wyrok SN z 7 sierpnia 2001 r., I PKN 408/00).
Ciężar dowodu na okoliczność, że ten kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już w wzbogacony, obciąża bezpodstawnie wzbogaconego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 21 grudnia 2012 r. I ACa 666/12 LEX nr 1289570; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2012 r. I PK 46/12 LEX nr 1216838; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2010 r. II PK 246/09 LEX nr 574533).
W ocenie Sądu, pozwany nie wykazał aby zużył otrzymane świadczenie w ten sposób, że nie jest aktualnie wzbogacony. Na tę okoliczność brak jest jakichkolwiek dowodów, zaś same twierdzenia pozwanego, wedle których miał on spożytkować środki na bieżące potrzeby życia codziennego, nie są wystarczające dla wykazania zarzutu zart. 409 k.c.Okoliczność wynikająca z przesłuchania powoda, że środki finansowe skonsumował w ten sposób, że zużył je na swoje utrzymanie nie podważają, w ocenie Sądu, słuszności roszczeń strony powodowej. Jest tak dlatego, że nawet gdyby przyjąć za wiarygodne, iż pozwany zużył otrzymaną kwotę na swoje codzienne utrzymanie, to nadal aktualnym jest stan wzbogacenia, bowiem w ten sposób pozwany zaoszczędził własne środki, które i tak musiałby spożytkować na swoje utrzymanie. Pozwany przy tym nie wykazywał, iż uzyskane środki spożytkował na inne wydatki niż konieczne, których nie wydatkowałby gdyby nie stan wzbogacenia. W wyroku z 21 kwietnia 2010 r.,V CSK 320/09Sąd Najwyższy wyjaśnił, że nie każde zużycie w dobrej wierze bezpodstawnie uzyskanego świadczenia powoduje w myślart. 409kcwygaśnięcie obowiązku zwrotu świadczenia. Następuje to tylko wtedy, gdy zużycie korzyści nastąpiło w sposób bezproduktywny, konsumpcyjny, tj. gdy wzbogacony, w zamian tej korzyści, nie uzyskał ani korzyści zastępczej ani zaoszczędzenia wydatku, gdy wydatek miał miejsce tylko dlatego, że uprzednio uzyskał on korzyść, bez której nie poczyniłby tego wydatku. Jeżeli natomiast w zamian za zużytą korzyść wzbogacony uzyskał do swojego majątku jakąkolwiek inną korzyść majątkową (np. mienie czy zwolnienie z długu, który w ten sposób spłacił), nie można uznać, że nie jest już wzbogacony, bowiem w wyniku dokonania tego wydatku, w jego majątku pozostaje korzyść w postaci zwiększenia aktywów bądź zmniejszenia pasywów. Podobnie wypowiedział się w tej kwestii Sąd Najwyższy w wyrokach z 10 grudnia 1998 r.,I CKN 918/97z 2 lutego 2012 r.,II CSK 670/11.
Pozwany w toku przesłuchania wskazał, iż uzyskaną kwotę zużył na swoje utrzymanie, jak również podkreślał, iż nie kupił nic takiego, na co wcześniej nie było go stać. Tymczasem wart. 409 k.c.dotyczy min. zużycia konsumpcyjnego, które by nie nastąpiło, czy też przypadkowej utraty korzyści, jak kradzież czy zniszczenie. Należy więc przyjąć, że obowiązek zwrotu wzbogacenia nie wygaśnie, gdy wydatkowanie korzyści nastąpiłoby także i wtedy gdyby nie uzyskano wzbogacenia, w takim wypadku za korzyść dla majątku wzbogaconego uznać należy samo zaoszczędzenie wydatku, który na ten cel musiałby być poniesiony (wyrok SN z 24 stycznia 2014 r.,(...)).
Mając powyższe na uwadze, Sad uznał, iż w okolicznościach rozstrzyganej sprawy obowiązek zwrotu nienależnego świadczenia nie wygasł.
Sąd nie uwzględnił także zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanego. Do roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia mają zastosowanie ogólne terminy przedawnienia. Ogólny termin przedawnienia roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, w tym opartych na konstrukcji nienależnego świadczenia, oznaczony winien być zatem na dziesięć lat, a w przypadkach, gdy co miało miejsce w niniejszej sprawie, roszczenia mogą być zakwalifikowane jako pozostające w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, właściwy termin przedawnienia wynosi 3 lata. (art. 118 k.c.) Roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (nienależnego świadczenia) wymagalne jest już od momentu kiedy wzbogacony uzyskał korzyść , bowiem od tego momentu zubożony mógł skutecznie skierować żądanie jego zwrotu i od tej daty należy liczyć przedawnienie (vide. Kodeks Cywilny. Komentarz pod red. E. Gniewka, Warszawa 2014, s. 744). W rozstrzyganej sprawie brak jest dowodu, kiedy w istocie pozwanemu zostało przelane wynagrodzenie powiększone o nienależne świadczenie, skoro jednak umowa została zawarta 18.04.2011 r., uznać należy, iż wynagrodzenie nie mogło zostać przelane przed tą data, zatem 3 – letni termin przedawnienia należy liczyć najwcześniej od 18.04.2011 r.. W dacie złożenia pozwu do Sądu, co nastąpiło 17.04.2014 r., 3-letni termin przedawnienia zatem jeszcze nie upłynął.
O obowiązku zapłaty odsetek Sad orzekł w oparciu oart. 481 § 1 i 2 kcw zw. zart. 455 k.c.Sąd Najwyższy w uchwale z 6 marca 1991 r. III CZP 2/91 wskazał także, że termin spełnienia nienależnego świadczenia nie jest oznaczony i nie wynika z właściwości zobowiązania. W takiej więc sytuacji zwrot nienależnego świadczenia powinien nastąpić niezwłocznie po wezwaniu (art. 455 k.c.). Powód pismem doręczonym pozwanemu 13.5.2013 r. wezwał pozwanego do zapłaty należności, zatem Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 28.05.2014 r.
Z uwagi na powyższe Sąd uwzględnił powództwo w całości i orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.
W zakresie orzeczenia o kosztach Sąd oparł się na treściart. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W związku z faktem, że pozwany przegrał sprawę w całości Sąd obciążył go obowiązkiem zwrotu kosztów poniesionych przez stronę powodową w wysokości 107 zł stanowiących opłatę sądową od pozwu opłatę skarbowa od pełnomocnictwa oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 60 zł (§ 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.),
Z uwagi na powyższe należało orzec jak w punkcie II sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu
date: '2014-12-02'
department_name: VIII Wydział Cywilny
judges:
- Anna Przytulska-Sikoń
legal_bases:
- art. 481 § 1 i 2 kc
- art. 410 § 2 k.p.c.
recorder: Anna Hrydziuszko
signature: VIII C 1303/14
``` |
152520000002021_IV_U_000634_2021_Uz_2021-12-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV U 634/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 grudnia 2021 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska
Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 grudnia 2021 roku w Sieradzu
odwołaniaE. J.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
z dnia 28.10.2021 r. Nr(...)
w sprawieE. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
o rekompensatę
zmienia zaskarżoną decyzję i przyznajeE. J.prawo do rekompensaty do emerytury od 16 października 2021 roku.
Sygn. akt IV U 634/21
UZASADNIENIE
Decyzją z 28.10.2021r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.odmówiłE. J.prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na brak spełnienia przesłanki 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach; udowodniła 14 lat, 2 miesiące i 29 dni.
Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożyła odwołanie, wnosząc o przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia. Precyzując stanowisko, wnosiła o uwzględnienie do szczególnych warunków okresu zatrudnienia w(...)Zakładach (...).
W odpowiedzi organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
E. J.urodziła się (...), uprawniona do emerytury od(...).
W okresie od 1.09.1976 – 31.05.1990, była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w(...)Zakładach (...)z tym, że do 24.06.1978, była uczniem(...)w zawodzie tkacza, od 12.11.1982 – 31.01.1989, korzystała z urlopu wychowawczego. Pod(...)podlegały 4 zakłady, które były wyodrębnione z(...)wŁ., a jednym z nich był zakład wH..
Po ukończeniu(...), od 25.06.1978r., do przejścia na urlop wychowawczy, odwołująca wykonywała pracę tkacza, pracowała na krosnach mechanicznych. W tym czasie były produkowane narzuty w pasy z przędzy bawełnianej, które eksportowano do Chin, b. ZSRR i innych krajów. Praca była na 3 zmiany, a w czasie stanu wojennego były 2 zmiany. Gdy odwołująca była w ciąży, z dniem 20.01.1982r., powierzono wnioskodawczyni stanowisko sortowacza i przebieracza cewek ręcznie i pracowała w tym czasie na oddziale przygotowawczym, zajmowała się sortowaniem cewek ponumerowanych, które były później transportowane na przędzalnię. W tkalni praca ciężarnej była zabroniona. Podczas pracy uciążliwy był hałas i kurz. Po urlopie wychowawczym,E. J.ponowne podjęła pracę na stanowisku tkacza.
W dniu 13.01.1989r.,E. J.zwróciła się do Dyrekcji(...)o przeniesienie z zakładów nr(...)do zakładówH., gdyż miałby wtedy bliżej do pracy, na co uzyskała zgodę. Odwołująca zajęła miejsce tkaczki, która przeszła na emeryturę i od 1.02.1989r., wnioskodawczyni została zatrudniona jako tkacz rezerwa, a od 1.03.1989r., jako stały tkacz obsługujący 10 krosien CTB produkcji radzieckiej. Wtedy zajmowała się tkaniem materiałów technicznych bawełnianych, np. podklejanych pod papę oraz medycznych, tj. gaza, pościel do szpitali. W 1994r., zakład wH.został zlikwidowany i na jego bazie powstały(...) S. A.W związku z likwidacją zakładu, z dniem 31.05.1990r. wnioskodawczyni została zwolniona z pracy i podjęła pracę jako tkacz w(...) S.A.od 5.05.1994r.
(zeznania wnioskodawczyni – na nagraniu CD – 00:14:00 - 00:19:45 k. 45, uwierzytelnione kserokopie akt osobowych zawierające m.in.: świadectwo pracy, angaże, karty obiegowe zmiany, wniosek o udzielenie urlopu bezpłatnego, wniosek o przeniesienie do zakładówH., karta zarobkowa/akta sprawy).
W dniu 21.10.2020r.,E. J.złożyła w ZUS wniosek o przyznanie rekompensaty do emerytury, załączając świadectwo pracy z okresu zatrudnienia w(...) S.A.od 5.05.1994 – 19.10.2021(wniosek, świadectwo pracy k. 10 - 11/akta ZUS).
Po rozpoznaniu wniosku ZUS zaliczył do pracy w szczególnych warunkach 14 lat, 2 miesiące i 29 dni, z wyłączeniem okresów niezdolności do pracy, tj. od: 5.05.1994 – 20.05.1994, 22.05.1994 – 21.09.1989, 4.10.1998 – 30.10.2005, 1.11.2005 – 13.12.2005, 17.12.2005 – 31.12.2008(k. 12/akta ZUS).
Decyzją z 28.10.2021r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.odmówiłE. J.prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na brak spełnienia przesłanki 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach; udowodniła 14 lat, 2 miesiące i 29 dni(decyzja k. 13/akta ZUS).
Powyższy stan faktycznySąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym.
Okoliczności dotyczące zatrudnienia i charakteru pracy wnioskodawczyni w(...)
Zakładach (...), Sąd ustalił na podstawie akt osobowych zawierających szczegółowy przebieg i charakter wykonywanej pracy odwołującej oraz na podstawie zeznań wnioskodawczyni którym dał wiarę jako korelującym z dokumentacją osobową. W świetle materiału dowodowego zachodzą uzasadnione podstawy do uzupełnienia wnioskodawczyni stażu pracy w szczególnych warunkach. Z materiału dowodowego wynika bowiem, że w okresie zatrudnienia w(...)Zakładach (...), po ukończeniu(...), od 25.06.1978,E. J.pracowała jako tkacz na krosnach mechanicznych do 20.01.1982r., kiedy powierzono odwołującej stanowisko sortowacza i przebieracza cewek ręcznie w oddziale przygotowawczym i zajmowała się sortowaniem cewek Następnie po urlopie wychowawczym, od 1.02.1989r., wnioskodawczyni została zatrudniona jako tkacz rezerwa, a od 1.03.1989r. do końca zatrudnienia, jako stały tkacz obsługujący 10 krosien CTB produkcji radzieckiej i zajmowała się tkaniem materiałów technicznych bawełnianych oraz medycznych, tj. gaza, pościel do szpitali.
Sąd Okręgowy zważył:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 2 pkt 5 ustawy z 9.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017r., poz. 644 ze zm.), rekompensata - odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.
Jak wynika z art. 21 cyt. ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. W taki sposób istotę rekompensaty określa zresztą sam ustawodawca, definiując ją w art. 2 pkt 5 ustawy o e. p.
Definicję pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniającą do wcześniejszej emerytury reguluje art. 32 ustawy emerytalno – rentowej oraz przepisyrozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze(Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).
Zgodnie z §3 i §4 cyt. rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli łącznie spełnia warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet, ma wymagany „okres zatrudnienia” 25 lat, w tym przepracował co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Postępowanie dowodowe wykazało jednoznaczne, że wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia w(...)Zakładach (...), po ukończeniu(...), od 25.06.1978,E. J.pracowała jako tkacz na krosnach mechanicznych do 20.01.1982r. Ten sam rodzaj pracy wykonywała po powrocie z urlopu wychowawczego od 1.02.1989r., kiedy została zatrudniona jako tkacz rezerwa, a od 1.03.1989r. do końca zatrudnienia, jako stały tkacz obsługujący 10 krosien CTB. Jest to praca kwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach wymieniona w wykazie A Dział VII poz. 4 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego (…) oraz powtórzona w wykazie A Dział VII poz. 4 pkt 48 stanowiącym załącznik nr 4 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z 7.08.1987r. , mającego charakter pomocniczy.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawieart. 47714§2 k.p.c.zmienił zaskarżoną decyzję i przyznałE. J.prawo do rekompensaty do emerytury od 16.10.2021r. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Sieradzu
date: '2021-12-28'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- sędzia Dorota Załęska
legal_bases:
- art. 477
recorder: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
signature: IV U 634/21
``` |
152000000000503_I_AGa_000175_2020_Uz_2021-10-29_003 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Niniejszy dokument nie stanowi doręczenia w trybie art. 15 zzs9ust. 2 ustawy COVID-19 (Dz.U.2021, poz. 1842)
Sygn. akt I AGa 175/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2021 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Grzegorz Krężołek
Protokolant:
starszy sekretarz sądowy Marta Sekuła
po rozpoznaniu w dniu 29 października 2021 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwaZ. G.
przeciwkoA. T.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 22 stycznia 2020 r. sygn. akt VII GC 139/19
oddala apelację.
SSA Grzegorz Krężołek
Sygn. akt: I AGa 175/20
UZASADNIENIE
Z. G.w pozwie skierowanym przeciwkoA. T.domagał się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty Sądu Okręgowego wK.z dnia 10 maja 2002 , wydanego w sprawie oznaczonej sygnaturą(...)
Motywując żądanie powołał zarzut przedawnienia roszczenia stwierdzonego w tym orzeczeniu , wskazując , że wynikło ono z prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej. Twierdził , że do tego skutku , prowadzącego do niemożności egzekwowania świadczenia stwierdzonego tym tytułem doszło wobec nie wystąpienia przeciwko niemu przez pozwanego na drogę postępowania egzekucyjnego w terminie trzech lat od daty wydania nakazu.
A. T.odpowiadając na pozew domagał się oddalenia powództwa.
W swoim stanowisku procesowym argumentował , iż zgodnie z oświadczeniem prowadzącego , na podstawie podważanego tytułu, postępowanie egzekucyjne komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym wZ.P. M., jest ono kontynuowane także przeciwkoZ. G.jako dłużnikowi, a powód został należycie zawiadomiony o jego rozpoczęciu i prowadzeniu.
Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2020r , Sąd Okręgowy w Kielcach oddalił powództwo.
Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 10 maja 2002 r., oznaczonym sygnaturą(...)Sąd Okręgowy wK., zasądził od powoda w niniejszej sprawieZ. G.iA. K.solidarnie na rzecz pozwanegoA. T.kwotę 35.476,62 zł wraz z odsetkami w wysokości 30% rocznie od 1 września 2001 r. do 14 grudnia 2001 r. i 20% rocznie od 15 grudnia 2001 r. i z każdorazowymi odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty, z tym że od kwoty 23.374,22 zł od dnia 1 września 2001 r., od kwoty 5959,70 zł od 19 października 2001r., od kwoty 732 zł od 12 października 2001. r, od 3458,70 zł od 24 października 2001 r., od kwoty 1952 zł od 25 października 2001 r. Nakaz obejmował także obowiązek solidarnej zapłaty przez pozwanych kwoty 2715,84 zł kosztów procesu.
Nakaz ten uprawomocnił się na skutek niewniesienia sprzeciwu, po czym w dniu 27 września 2002 r. Sąd zaopatrzył go w klauzulę wykonalności.
Na postawie tytułu wykonawczegoA. T.złożył 4 sierpnia 2009 r. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko powodowiZ. G.,A. K.i małżonce tego dłużnika-I. K.do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym wZ.P. M.. Komornik wszczął w tym dniu egzekucję m.in. przeciwko powodowi. Postępowanie zostało oznaczone sygnaturą(...)i obecnie nadal jest kontynuowane.
W ramach oceny prawnej roszczeniaZ. G.w ramach której uznał , iż jest ono nieuzasadnione Sąd I instancji wskazał , iż :
a/art. 840 § 1 pkt 2 kcstanowi, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane.
Do zdarzeń prowadzących do takiego skutku przynależy także przedawnienie roszczenia,
b/art. 125 § 1 kc., w brzmieniu obowiązującym przed 9 lipca 2018 r. stanowił, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem Sądu przedawnia się z upływem lat dziesięciu, natomiast w aktualnie obowiązującym brzmieniu stanowi, że roszczenie takie przedawnia się z upływem sześciu lat.
Z art. 5 ust.2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 8 czerwca 2018 r.), wynika jednak , że jeżeli zgodnie ze zmienioną ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
Taka sytuacja nie miała jednak miejsca rozstrzyganej sprawie gdyż wcześniej, przed opisaną zmianą ustawową, doszło do przerwania biegu 10-letniego przedawnienia, poprzez wszczęcie przez wierzyciela postępowania egzekucyjnego w sprawie(...)
c/ zgodnie zart. 123 § 1 pkt 1 kc, bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.
A. T.wszczął na podstawie wskazanego wyżej tytułu wykonawczego postępowanie egzekucyjne w roku 2009r., a zatem przed terminem lat dziesięciu od daty uprawomocnienia się nakazu zapłaty . Spowodował tym samym skutek przerwy biegu terminu przedawnienia,
d/ zgodnie zart. 124.§ 2 kc, w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
Jak wynika z akt postępowania egzekucyjnego w sprawie oznaczonej sygnaturą(...)jest ono nadal prowadzone przeciwko wszystkim dłużnikom, w tym powodowi – mimo, że egzekucja faktycznie jest prowadzona z majątkuI. K., odpowiadającej jako małżonek współdłużnika.
Niezależnie zatem od faktu, że postępowanie egzekucyjne prowadzone jest od ponad 11 lat, wywołuje ono skutek zawieszenia biegu przedawnienia i dopiero po jego zakończeniu, bieg okresu przedawnienia mógłby rozpocząć się na nowo [ wynosząc 6 lat].
Z podanych przyczyn Sąd Okręgowy uznał , iż oparte na zarzucie przedawnienia roszczenieZ. G.nie mogło zostać uwzględnione.
W odniesieniu do rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd I instancji wskazał , iż o nich nie rozstrzygał albowiem wygrywający spórA. T.nie dowiódł , że koszty także rzeczywiście w związku z postepowaniem poniósł.
W apelacji od tego wyroku powód domagał się jego zmiany i uwzględnienia żądania pozwu w całości.
Nie formułując w sposób wyraźny zarzutów natury procesowej podnosił , że Sąd I instancji wbrew swoim obowiązkom wynikającym zart.5 , 6 oraz 10 kpcnie formułował wobec skarżącego - działającego w sprawie osobiście - odpowiedniej treści pouczeń ani nie dążył do ugodowego zakończenia sporu pomiędzy stronami , tym samym w sposób nieuprawniony faworyzując pozwanego. Taki sposób działania Sądu miał wpływ na wynik sprawy.
Za kolejny błąd proceduralny SąduZ. G.uznawał nie wzięcie pod rozwagę tego w jaki sposób - bez zapewnienia praw procesowych powoda- było prowadzone postępowanie zakończone wydaniem nakazu zapłaty stanowiącego tytuł wykonawczy - egzekwowany w sprawie(...)oraz nie dokonanie w obecnie rozstrzyganym sporze analizy tego, czy rzeczywiście istniały merytoryczne podstawy do tego aby ówczesne powództwoA. T.mogło zostać uwzględnione, oraz poprawności sposobu postępowania w wyniku którego tytuł egzekucyjny w postaci nakazu z dnia 10 maja 2002r został zaopatrzony w klauzulę wykonalności.
Wady tej upatrywał także w braku oceny żądania zgłoszonego w pozwie przez pryzmat normyart. 840 paragraf 1 pkt 1 kpc/ niewątpliwie o tę normę chodziło apelującemu , gdy wziąć pod rozwagę kontekst tego fragmentu pisma procesowego zawierającego apelację / por k. 94 akt /.
Środek odwoławczy został oparty także na zarzucie naruszenia norm materialnych poprzez niezastosowanieart. 117, 118 , 119 oraz 120 kc
Tej nieprawidłowości skarżący upatrywał w tym , że Sąd I instancji nie uwzględnił po pierwsze , iż tylkoZ. G.– w odróżnieniu od innych zobowiązanych z podważanego tytułu wystąpił z powództwem przeciw egzekucyjnym - a po wtóre - wobec zarzutu na jakim zostało oparte tego , że wierzytelność stwierdzona tym tytułem powstała w ramach prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej.
PozwanyA. T.domagał się oddalenia apelacji jaklo niezasadnej.
Nie złożył wniosku o przyznanie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego. / por. zapis dźwiękowy rozprawy apelacyjnej z dnia 29 października 2021r / minuty 7-15/ k. 135/.
Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :
Środek odwoławczyZ. G.nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.
Nie ma racji stawiając zarzuty procesowe.
Zważywszy także na wskazywany wyżej sposób ich sformułowania , który wprost powołuje tylko jako naruszoneart. 5, 6 oraz 33 kpci840 paragraf 1 pkt 1 kpcpowiedzieć należy , że zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.
Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia.
Nieco inaczej kwestię tę ujmując, zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.
/ por. także , wskazany jedynie dla przykładu judykat Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2020r , sygn. III UK 293/19 powołany za zbiorem Legalis /.
Powołanych wyżej kryteriów uznania zarzutu procesowego za usprawiedliwiony zarzutyZ. G.nie spełniają.
Wbrew jego argumentacji, Sąd I instancji nie popełnił błędu naruszeniaart. 5 i 6 kpcskoro postępowanie było prowadzone sprawnie , a wynikający zart. 5 kpcobowiązek pouczania stron nie zastępowanych profesjonalnie w postępowaniu o czynnościach procesowych nie oznacza , że Sąd ma zastępować je w samodzielnym prowadzeniu sporu ani też udzielać im wskazań co kierunku ich aktywności dowodowej i w zakresie argumentacji , która będzie dla nich korzystna prowadząc do wygrania przez nie sporu lub do skutecznego przeprowadzenia obrony przed roszczeniem zgłoszonym w pozwie.
Nie ma też racji apelujący gdy podnosi pozostałe zarzuty procesowe , chociaż przyczyny dla których nie mogą być podzielone są w odniesieniu do każdego z nich różne.
Nie ma znaczenia to , że tylko on z grona dłużników zdecydował się na wystąpienie z powództwem opozycyjnym.
Zarzut naruszeniaart. 33 kpcjest bezzasadny dlatego , że zmierza / jako jeden z elementów polemiki powoda z nim, do podważenia merytorycznej trafności prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy wK.w dniu 10 maja 2002r., w sprawie o sygnaturze(...). Tego rodzaju uprawnienie w ramach powództwa opozycyjnego jest wyłączone.
Sąd w tym postępowaniu nie może kontrolować zasadności orzeczenia Sądu będącego tytułem egzekucyjnym , później zaopatrzonym w klauzulę wykonalności , w chwili jego wydania. Godziłoby to w powagę rzeczy osądzonej.
Za pośrednictwem takiego powództwa z którym wystąpił skarżący, nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia.
/ por. w tej kwestii także zbieżne z zaprezentowanym, stanowisko Sądu Najwyższego , wyrażone w wyroku z dnia 12 grudnia 1972 , sygn. II PR 372/72 - powołanym za zbiorem Lex /.
Stad też bezzasadnymi są te wszystkie argumentyZ. G., które powołuje dla poparcia stawianych zarzutów apelacyjnych / w tym także zarzutu naruszenia norm materialnych poprzez ich nie zastosowanie / , które nawiązują lub są wprost wywodzone z okoliczności dotyczących przebiegu postępowania w sprawie(...)Sądu Okręgowego wK.oraz okoliczności faktycznych , które zdecydowały o tym , iż Sąd uznał wówczas , iż istnieją podstawy do wydania nakazu zapłaty, uwzględniającego żądanie A,T..
Pozbawionymi znaczenia dla oceny poprawności prawnej wyroku poddanego obecnie kontroli instancyjnej są także te argumenty apelującego , które dotyczą przyczyn nie złożenia przez niego środka zaskarżenia od tego nakazu.
Natomiast zarzut naruszeniaart. 840 paragraf 1 pkt 1/kpcnie jest zasadny dlatego , że zgodnie z normąart.843 par3 kpcpowód formułując roszczenie przeciw egzekucyjne jest zobowiązany już w pozwie podnieść wszystkie zarzuty jakie wówczas może zgłosić, a zaniechanie po jego stronie powoduje , że powoływanie dodatkowych na późniejszym etapie trwania sporu jest niedopuszczalne.
Z treści pozwuZ. G., wynika , że swoje opozycyjne żądanie oparł jedynie na zarzucie niweczącym możliwość egzekwowania wobec niego świadczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym w postaci przedawnienia roszczenia nim stwierdzonego.
Wobec tego powoływanie w ramach zarzutów procesowych argumentów zmierzających do zakwestionowania poprawności sposobu postępowania Sądu I instancji , który nie analizował żądania powoda przez pryzmat podstawy opisanej przezart. 840 par. 1 pkt 1 kpc, nie może zostać uznane za trafne, a zarzut za podlegający podzieleniu.
Uznać zatem należy , że żaden z podniesionych w apelacji zarzutów procesowych nie jest trafny.
Sąd drugiej instancji, rozpoznający sprawę na skutek apelacji, jest związany zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa procesowego.
Oznacza to, że bez podniesienia w apelacji odpowiedniego zarzutu - nie może rozważać z urzędu- uchybień prawu procesowemu popełnionych przez Sąd pierwszej instancji, choćby rzeczywiście zostały popełnione i miały wpływ na wynik sprawy.
Wniosek taki , w warunkach gdy skarżący nie kwestionuje sposobu przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy oceny dowodów , a w konsekwencji także nie podważą ustaleń , które uczynił on podstawą faktyczną wydanego orzeczenia , ustalenia te Sąd II instancji przyjmuje za własne.
Odwołując się do nich , podzielić trzeba także ocenę prawną roszczeniaZ. G.dokonaną przez Sąd Okręgowy.
Jej powtarzanie w tym miejscu po raz kolejny, przy wykorzystaniu tych samych lub bardzo zbliżonych treściowo motywów , nie jest z przyczyn teleologicznych potrzebne.
Należy tylko dodać , że w stanowisku przeciwnym tej ocenie , które, zdaniem skarżącego, ma stanowić podstawę do potwierdzenia zarzucanego błędu materialnego Sądu I instancji , skarżący nie uwzględnia , iż egzekwowanym tytułem jest prawomocne orzeczenie Sądu.
W takim przypadku termin przedawnienia roszczenia w ten sposób potwierdzonego jest, określony w sposób samodzielny przez normęart. 125 par.1 kc.termin jego przedawnienia.
Termin ten odnosi się do wszystkich tak potwierdzonych roszczeń i bez znaczenia dla jego zastosowania w takiej sytuacji pozostaje to , że źródło jego powstania ma związek i wynika z działalności gospodarczej stron obecnego sporu.
Trzeba też zaznaczyć , że Sąd I instancji nie popełnił błędu materialnego w wywodzie prawnym dotyczącym tego , w jaki sposób skrócenie tego terminu wprowadzone ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 8 czerwca 2018 r.), oddziałało na jego długość , w sytuacji faktycznej w której znajdowały się , w chwili wejścia jej w życie , strony postępowania.
Wobec tego poprawny jest też wniosek Sądu I instancji , że w ich wzajemnych relacjach doniosłych dla oceny roszczeniaZ. G.zastosowanie ma nadal termin dziesięcioletni.
A zatem , tym bardziej , nie ma racji skarżący zarzucając w ramach omawianego zarzutu materialnego brak oceny przez Sąd Okręgowy jego roszczenia przez pryzmat normart. 117 , 118 , 119 i 120 kc.
Zarzucanego błędu Sąd niższej instancji nie popełnił albowiem przepisy te dla jego oceny były irrelewantne .
Z podanych przyczyn, w uznaniu apelacji za niezasadną , Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu , na podstawieart. 385 kpcw zw zart. 840 par. 1 pkt 2 kpc.
Sąd II instancji nie rozstrzygał o kosztach postępowania apelacyjnego gdyż uprawniony do ich otrzymania , wygrywający także ten etap sporu stron , pozwanyA. T.nie złożył wniosku o ich przyznanie od przerywającego powoda.
SSA Grzegorz Krężołek | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Krakowie
date: '2021-10-29'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Grzegorz Krężołek
legal_bases:
- art. 117, 118 , 119 oraz 120 kc
- art. 840 paragraf 1 pkt 1 kpc
recorder: starszy sekretarz sądowy Marta Sekuła
signature: I AGa 175/20
``` |
152520000000503_I_Ca_000363_2015_Uz_2015-11-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ca 363/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 listopada 2015 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska
Sędziowie SSO Iwona Podwójniak
SSO Joanna Składowska
Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Sieradzu
na rozprawie sprawy
z powództwaJ. W.iZ. W.
przeciwko(...) SAwL.
o zapłatę, zobowiązanie do zaniechania naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku
z dnia 17 sierpnia 2015 roku, sygnatura akt I C 744/13
oddala apelację.
Sygn. akt I Ca 363/15
UZASADNIENIE
PowodowieJ. W.iZ. W.wnosili o zasądzenie od pozwanego(...) SAz siedzibą wL.kwoty 40 000 zł z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej wP.kołoL.stanowiącejdziałkę (...)oraz domagali się zobowiązania pozwanego do zaniechania naruszania prawa własności i przywrócenia stanu zgodnego z prawem poprzez niezwłoczne usunięcie urządzeń elektroenergetycznych przebiegających nad nieruchomością – sieci napowietrznej.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Łasku oddalił powództwo i obciążył powodów kosztami procesu.
Rozstrzygnięcie zapadło po następujących ustaleniach i wnioskach.
Powodowie od dnia 3 października 2005 roku są współwłaścicielami nieruchomości położonej wP.stanowiącejdziałkę nr (...).
Przez działkę przebiega napowietrzna linia energetyczna średniego napięcia.
W dniu 5 października 1985 roku została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji polegającej na budowie linii średniego napięcia na terenie miejscowościZ.-P..
Linia została oddana do eksploatacji w 1987 roku.
W wyniku podziałuPrzedsiębiorstwa Państwowego Zakłady (...)zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku zostało utworzoneprzedsiębiorstwo państwowe Zakład (...), które przejęło składniki mienia dzielonego przedsiębiorstwa. Następnie to przedsiębiorstwo zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwąZakład (...) SA, a następnie połączyło się z(...) SAz siedzibą wL..
Mając na uwadze powyższe, Sąd pierwszej instancji wskazał, że powództwo nie jest uzasadnione, ponieważ zasadny okazał się podniesiony przez pozwanego zarzut zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu.
W powołaniu przepisuart. 292 kcsąd wskazał, że linia elektroenergetyczna i słupy są trwałym i widocznym urządzeniem na nieruchomości, z której korzysta posiadacz służebności. Posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb, jak to ma miejsce w przypadku służebności przesyłu.
Poprzednik prawny pozwanego objął w posiadanie nieruchomość stanowiącą własność poprzedników prawnych powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu na podstawie protokołu odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji robót inwestycyjnych po kapitalnym remoncie z dnia 28 kwietnia 1987 roku.
Nie zostało w niniejszej sprawie obalone domniemanie dobrej wiary Dobra wiara ma miejsce wtedy, gdy ingerowanie w cudzą własność w zakresie odpowiadającym treści służebności rozpoczęło się w takich okolicznościach, które usprawiedliwiały przekonanie posiadacza, że nie narusza on cudzego prawa, przy czym decyduje wyłącznie chwila objęcia w posiadanie. Zasada mala fides superveniens non nocet ma zastosowanie do następców prawnych posiadacza przy doliczaniu posiadania poprzednika.
W niniejszej sprawie początek biegu terminu zasiedzenia służebności przesyłu należy liczyć od dnia 28 kwietnia 1987 roku, co wynika z protokołu odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji robót inwestycyjnych i po kapitalnym remoncie. Posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń przesyłowych oraz cudzej nieruchomości, na której zostały one posadowione jest posiadaniem w rozumieniuart. 352 kci może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu.
Osoba prawna, która przed dniem 1 lutego 1989 roku mając status państwowej osoby prawnej nie mogła nabyć własności nieruchomości, może do okresu samoistnego posiadania wykonywanego po 1 lutego 1989 roku doliczyć okres posiadania Skarbu Państwa sprzed tej daty.
W sprawie ma zastosowanie przepisart. 176 § 1 kc, zgodnie z którym jeżeli podczas biegu terminu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do okresu, przez który sam posiada czas posiadania swego poprzednika.
W sprawie zostały spełnione przesłanki zart. 172 kcw zw. zart. 292 kcprowadzące do nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie z dniem 29 kwietnia 2007 roku.
W takiej sytuacji powództwo o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest zasadne, także za okres poprzedzający datę nabycia prawa przez zasiedzenie. Funkcja zasiedzenia sprzeciwia się przyznaniu byłemu właścicielowi wobec posiadacza, który stał się właścicielem, także wszelkich roszczeń, u których podstaw leży prawo własności.
Taki pogląd ma wymiar uniwersalny i odnosi się również do sytuacji zasiedzenia służebności gruntowej.
Z uwagi na to, że pozwany legitymuje się od dnia 29 kwietnia 2007 roku tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu, nie jest także uzasadnione roszczenie o zaniechanie naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem. W niniejszej sprawie pozwanemu przysługuje prawo do wkroczenia w sferę uprawnień właścicieli z tytułu nabytej przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu.
Koszty procesu obciążają powodów na zasadzie przepisuart. 98 § 1 i § 3 kpc.
Apelację złożyli powodowie.
Zaskarżyli wyrok w zakresie pktu 1, tj. w części oddalającej powództwo co do kwoty 11 488 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu, tj. w zakresie pktu 2 i 3 wyroku.
Zarzucili naruszenie przepisów postępowania, których uchybienie miało wpływ na wynik sprawy, mianowicie:
- przepisuart. 233 § 1 kpcpoprzez dowolną ocenę dowodów polegającą na błędnym przyjęciu, że decyzja z dnia 15 maja 1968 roku stanowi tytuł prawny do korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, pomimo że z treści decyzji nie wynika jakoby dotyczyła ona przedmiotowej działki jak i ówczesnych właścicieli;
- przepisuart. 233 § 1 kpcw zw. zart. 232 kpcpoprzez dokonanie błędnej oceny materiału dowodowego i przyjęcie, że pozwana udowodniła tytuł prawny dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z nieruchomości w oparciu o decyzję z dnia 3 października 1985 roku o ustaleniu lokalizacji inwestycji, podczas gdy decyzja nie wskazuje, przez które działki ma przebiegać linia, a w szczególności nie wskazuje, że inwestycja przebiegała przez działkę powodów.
Apelacja zarzuciła również naruszenie przepisów prawa materialnego, mianowicie:
- przez błędną wykładnięart. 41 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 1984 roku o planowaniu przestrzennym, że decyzja z dnia 3 października 1985 roku stworzyła uprawnienie dla inwestora do wejścia na nieruchomość powodów i stwarza trwały tytuł do postawienia urządzeń przesyłowych, z którego pozwana spółka wywodzi działanie w dobrej wierze, a przepisyustawy o planowaniu przestrzennymupoważniały i upoważniają do korzystania z tych urządzeń i dostępu do nich na ustalonych zasadach, w sytuacji gdy decyzja taka nie rodzi tego typu uprawnień, a strona pozwana nie przedstawiła zezwolenia wydanego na mocyart. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości;
- naruszenieart. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomościpoprzez nie zastosowanie i uznanie, że 28 kwietnia 1987 roku poprzednik prawny pozwanej posiadał zdolność nabywania we własnym imieniu wszelkich praw majątkowych, przez co miał możliwość objęcia w posiadanie nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, podczas gdy tego typu uprawnienie zostało przyznane państwowym osobom prawnym dopiero z dniem 5 grudnia 1990 roku, od którego należy liczyć początek biegu zasiedzenia.
Wskazując na powyższe skarżący wnieśli o zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie powództwa w części, tj. co do kwoty 11 488 zł oraz zmianę orzeczenia w zakresie kosztów postępowania za pierwszą instancję. Ponadto apelujący wnosili o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja nie jest uzasadniona i jako taka podlega oddaleniu.
Choć istotnie rację mają skarżący, że decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji nie wskazuje, że przedmiotowa inwestycja przebiega przez nieruchomość powodów, to wskazać trzeba, że zarzut taki został postawiony dopiero w apelacji. W postępowaniu przed sądem pierwszej instancji okoliczność, że decyzja z dnia 3 października 1985 roku odnosi się do inwestycji przebiegającej także przez działkę obecnie należącą do powodów nie była kwestionowana. Decyzja o ustaleniu lokalizacji została załączona do odpowiedzi na pozew, zatem powodowie mieli możliwość zakwestionowania powyższego wcześniej, czego – jak podano – nie uczynili. Tymczasem zgodnie z przepisemart. 230 kpcgdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Niewątpliwie decyzja odnosi się także do miejscowościP., w której położona jest nieruchomość powodów, dotyczy budowy linii średniego napięcia 15 kV, a więc takiej linii jak przebiegająca nad nieruchomością powodów.
W takiej sytuacji zarzut dowolnej oceny dowodów nie może odnieść skutku.
Wbrew stanowisku skarżących, Sąd pierwszej instancji nie przyjął, że decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji stanowiła tytuł prawny dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z nieruchomości. Gdyby tak było to dokonywanie jakichkolwiek dalszych ocen w przedmiocie nabycia służebności przez zasiedzenie byłoby w ogóle bezprzedmiotowe, tak jak i również w przypadku wydania decyzji w trybieart. 70 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości(tekst jedn.: Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 z późn. zm.).
Odnosząc się do zarzutu o nieuprawnionej wykładni przepisuart. 41 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 1984 roku o planowaniu przestrzennymi błędnego uznania, że z samego faktu dysponowania tą decyzją wynika, że posiadanie służebności w odniesieniu do linii energetycznej przebiegającej przez działkę powodów było posiadaniem w dobrej wierze, to wskazując brak podstaw dla takiej oceny skarżący nie mają racji.
W pierwszym rzędzie podnieść trzeba, że dla ustalenia czy posiadacz służebności jest w dobrej czy w złej wierze, znaczenie ma nie jego wiedza o tym, kto jest właścicielem nieruchomości, ale jego przekonanie do tego czy przysługuje mu wykonywane prawo.
Okoliczność wykonania inwestycji w postaci linii energetycznej na podstawie – wydanej przez uprawniony do tego organ – decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji rzutuje na istnienie po stronie posiadacza przekonania o przysługiwaniu mu wykonywanego prawa, przekonania o tym, że wykonując uprawnienia w zakresie posiadania służebności nie narusza niczyich praw. Taki pogląd wyrażony został także w orzecznictwie Sądu Najwyższego – gdy przedsiębiorstwo przesyłowe wybudowało urządzenia przesyłowe, co do których wydane były decyzje administracyjne pozwalające na ich budowę oraz dotyczące ich przebiegu, to objęły w dobrej wierze posiadanie służebności jako korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2012 roku w sprawie II CSK 120/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2014 roku w sprawie II CSK 551/13).
W niniejszej sprawie została wydana przez upoważniony do tego organ – Wojewodę(...)– decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji polegającej na budowie linii średniego napięcia. Podstawę prawną dla takiej decyzji stanowił przepisart. 41 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 1984 roku o planowaniu przestrzennym. Bezspornie również – co wynika z protokołu odbioru technicznego – roboty inwestycyjne, o których mowa w powyższej decyzji zostały zrealizowane. Powyższe wskazuje, że cały proces realizacji inwestycji został przeprowadzony, w tym także w aspekcie postępowania określonego w przepisieart. 42 ust. 3 ustawy o planowaniu przestrzennym. Zatem inwestor musiał dysponować prawem do gruntu.
Jak już wskazano, kwestionowanie podstaw przyjęcia dobrej wiary nie ma uzasadnienia. Dobrej wiary zasiadującego posiadacza nie wyłącza wiedza o prawie własności przysługującym innej osobie. Dobra wiara występuje wtedy gdy ingerencja w cudzą własność w zakresie odpowiadającym służebności rozpoczyna się w takich okolicznościach, które usprawiedliwiają przekonanie posiadacza, że nie narusza on cudzego prawa. Decydujące znaczenie ma ocena dobrej czy złej wiary w chwili objęcia posiadania prowadzącego do zasiedzenia. Utrata dobrej wiary w czasie trwania posiadania nie ma już prawnego znaczenia. Domniemanie dobrej wiary posiadacza wzruszyć może jedynie dowód, że posiadacz w chwili rozpoczęcia posiadania w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu wiedział lub mógł się dowiedzieć o tym, że narusza prawo innej osoby. Tymczasem nie zostało w sprawie wykazane, że ówczesny właściciel sprzeciwiał się budowie urządzeń przesyłowych na jego gruncie. Nie jest przy tym wystarczające twierdzenie, że właściciel nie wyrażał zgody na posadowienie linii. Wskazać bowiem jeszcze raz należy, że w myśl obowiązujących w dacie wznoszenia urządzeń przesyłowych nadziałce (...)przepisówprawa budowlanego(art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 24 października 1974 roku – Prawo budowlane) wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę linii musiało być poprzedzone uzyskaniem prawa do dysponowania gruntem. Okoliczność, że w niniejszej sprawie decyzja administracyjna o lokalizacji inwestycji została wydana oznacza, że przystępując do realizacji inwestycji, a następnie obejmując ją w posiadanieZakład (...)objął w dobrej wierze posiadanie służebności.
Przepisart. 234 kpcstanowi, że domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza.
Regulacja przepisuart. 7 kcwprowadza domniemanie dobrej wiary, stanowi mianowicie, że jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
Skoro tak, uznanie, że nabycie posiadania w zakresie odpowiadającym treści służebności było w przedmiotowej sprawie nabyciem w złej wierze wymagało obalenia domniemania zart. 7 kc.W tym zaś zakresie nie zostało przeprowadzone żadne postępowanie dowodowe, które mogłoby doprowadzić do przyjęcia odmiennego wniosku niż wskazany przez Sąd pierwszej instancji.
Inwestycja w postaci budowy linii została zrealizowana przez Państwo, następnie zarząd mieniem wykonywało przedsiębiorstwo państwowe –Zakłady (...). Własność urządzeń energetycznych do dnia 5 grudnia 1990 roku należała do Skarbu Państwa. Z tym dniem prawo zarządu po stronie państwowej osoby prawnej, tu:przedsiębiorstwa państwowego Zakład (...)przekształciło się z mocy prawa, w odniesieniu do urządzeń energetycznych – w prawo własności, a w odniesieniu do władztwa nieruchomości – w posiadanie odpowiadające treści służebności przesyłu, tj. w posiadanie zależne mogące prowadzić do zasiedzenia.
W stanie rzeczy jak wyżej słusznie apelujący zarzucili, że zasiedzenie mogło rozpocząć bieg dopiero z dniem 6 grudnia 1990 roku, ponieważ zdolność nabywania we własnym imieniu praw majątkowych została przyznana państwowym osobom prawnym, tu: poprzednikowi prawnemu pozwanego –Zakładowi (...), dopiero z dniem 5 grudnia 1990 roku.
Istota sprowadza się więc do oceny czy objęcie w posiadanie zależne z dniem 6 grudnia 1990 roku przezprzedsiębiorstwo państwowe Zakład (...)w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłudziałki (...)miało charakter posiadania w dobrej czy też w złej wierze. O dobrej lub złej wierze posiadacza decyduje bowiem chwila uzyskania posiadania gruntu o treści odpowiadającej służebności przesyłu; tu: wynikającego z uwłaszczenia urządzeniami energetycznymi.
W zakresie oceny co do istnienia po stronie poprzednika prawnego pozwanego przymiotu posiadacza w dobrej wierze aktualne pozostają wszystkie wywody przedstawione powyżej. Skoro linia przesyłowa została zbudowane zgodnie z prawem – na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji, a następnie została przekazana protokołem zdawczo-odbiorczymZakładowi (...)wŁ., to w świetle takich ustaleń istnieje podstawa do przyjęcia, że organ zarządzającyZakładem (...)przed jego uwłaszczeniem mieniem Skarbu Państwa wiedział, że urządzenia przesyłowe stanowią własność państwową, a zatem że linię energetyczną, którą zarządza eksploatuje zgodnie z prawem. Nie można też uznać, że nie miał wiedzy co do tego, iż z dniem 5 grudnia 1990 roku został uwłaszczony mieniem państwowym, a tym samym że z tą datą przedmiotowe urządzenia weszły ex lege w skład jego przedsiębiorstwa (art. 49 k.c.) i w związku z tym, że stał się w zakresie treści służebności, posiadaczem zależnymdziałki (...). W chwili jego uwłaszczenia został bowiem użytkownikiem wieczystym zarządzanych dotychczas przez niego nieruchomości i uzyskał własność związanych z nimi linii energetycznych. W tym stanie rzeczy należało dojść do wniosku, że skarżący, nie obalili domniemania zawartego wart. 7 k.c.i przyjąć że władanie przezZakład (...)działką (...)w zakresie treści odpowiadającej służebności przesyłu od dnia 5 grudnia 1990 roku było posiadaniem w dobrej wierze.
W zakresie ciągłości posiadania w pierwszym rzędzie należy wskazać na treść przepisuart. 340 zd. 1 kc., zgodnie z którym domniemywa się ciągłość posiadania. Poza tym w sprawie jest oczywiste – czemu przecież powodowie nie zaprzeczali – że pozwany po przekształceniach opisanych w uzasadnieniu przez sąd pierwszej instancji i udokumentowanych w materiale dowodowym – jest właścicielem linii energetycznych i korzysta z gruntu powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu. Zgodnie z przepisemart. 348 kc– mającym zastosowanie także do posiadania służebności na mocyart. 352 kc– przeniesienie posiadania następuje m.in. przez wydanie rzeczy. Skoro zatem aktualnie uczestnik wykonuje uprawnienia w zakresie służebności, to w sposób oczywisty nabył je na skutek wcześniejszych kolejnych przejść posiadania takiego uprawnienia wynikających z przekształceń podmiotowych; te zaś zostały udokumentowane. Brak jest podstaw dla uznania wymogu przedstawienia w niniejszej sprawie na okoliczność przeniesienia posiadania protokołu zdawczo-odbiorczego czy też innego dokumentu w tym zakresie. W wyniku opisanych wcześniej przekształceń dochodziło do pozyskiwania przez kolejne podmioty środków dających faktyczną władzę w zakresie służebności, co jest jednoznaczne z wydaniem rzeczy i odpowiada sposobowi przeniesienia posiadania określonemu w przepisieart. 348 kc.
Argumenty przedstawione powyżej wskazują, że – choć co prawda ze skutkiem w innej dacie – to Sąd pierwszej instancji trafnie uznał nabycie służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu przez zasiedzenie, co skutkować musiało oddalenie powództwa. Pozew w niniejszej sprawie nie przerwał biegu zasiedzenia, ponieważ wpłynął po upływie terminu zasiedzenia.
W tym stanie rzeczy apelacja powodów jako pozbawiona podstaw prawnych podlegała oddaleniu, o czym orzeczono na podstawieart. 385 kpc. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Sieradzu
date: '2015-11-18'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Joanna Składowska
- Iwona Podwójniak
- Barbara Bojakowska
legal_bases:
- art. 340 zd. 1 kc.
- art. 98 § 1 i § 3 kpc
- art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 1984 roku o planowaniu przestrzennym
- art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu
nieruchomości
- art. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami
i wywłaszczaniu nieruchomości
- art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 24 października 1974 roku – Prawo budowlane
recorder: sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
signature: I Ca 363/15
``` |
151005000000503_I_C_000461_2020_Uz_2022-04-13_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Wzmianka: postanowieniem z dnia 24.06.2022r. sprostowano wyrok poprzez dodanie w wersie 9 wyroku po słowach: „w dniu 10 marca 2022 wB.” słów: „na rozprawie”
Sygn. akt: I C 461/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 kwietnia 2022 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSO Wojciech Rybarczyk
Protokolant:
Sekretarz sądowy Joanna Dudzińska
po rozpoznaniu w dniu 1o marca 2022 r. wB.
sprawy z powództwaK. R.,M. R.
przeciwkoBankowi (...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.
o ustalenie
1
Ustala nieważność umowy kredytu hipotecznego nrKH(...)zawartej w dniu 27 maja 2008 r wraz z z aneksem z dnia 16 października 2009 r.
2
Zasadza od pozwanego na rzecz powodów łącznie kwotę 11.868 zł (jedenaści tysięcy osiemset sześćdziesiąt osiem złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty z tytułu zwrotu kosztów procesu.
3
Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 1419,80 zł (tysiąc czterysta dziewiętnaście złotych 80/100) z tytułu zwrotu kosztów sądowych.
SSO Wojciech Rybarczyk
Sygn. akt I C 461/20
UZASADNIENIE
Pozwem skierowanym przeciwkoBankowi (...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW., powodowie:M. R.orazK. R.wnieśli o:
1/ ustalenie (ewentualnie stwierdzenie) nieważności umowy kredytu hipotecznego nrKH(...)zawartej w dniu 27 maja 2008r. wraz zaneksem nr (...)z 16.10.2009r.,
z powodu sprzeczności tejże umowy z przepisami ustaw dalej wskazanymi, w tym ewentualnie także z uwagi na to, iż klauzule umowne zawarte w :
-§ 4 ust.1 i § 6 ust.1 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek(...) Bank S.A.w zw. z § 1 ust. 4 umowy,
-§ 7 ust. 6 umowy w zw. z § 11 ust. 5 i § 8 ust. 10 Regulaminu,
-§ 6 ust. 2 w zw. z § 14 ust. 5 umowy w zw. z § 8 ust. 8 Regulaminu
mają charakter niedozwolony i nie wiążą powodów, co skutkuje niemożnością wykonania umowy i jej nieważnością wraz z aneksem.
Ewentualnie:
2/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów (w częściach równych, ewentualnie łącznie, ewentualnie z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia wobec jednego z powodów zwalnia z konieczności świadczenia na rzecz drugiego powoda albo ewentualnie solidarnie) kwoty 14.501,32 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu do dnia zapłaty,
wskutek ustalenia, że klauzule umowne wskazane w pkt 1/ mają charakter niedozwolony i nie wiążą powodów (oraz w konsekwencji nie wiążą powodów wszystkie inne klauzule umowne odwołujące się do mechanizmu indeksacji tj. § 7 ust. 7 i § 10 ust. 3 pkt 3.1.- 3.3. umowy), z tym że skutkuje to dalszym obowiązywaniem pozostałej treści umowy (wraz z zachowaniem stałego oprocentowania z dnia zawarcia umowy tj. 4,09%- § 6 ust. 2 zd. 2 umowy), a nadto zobowiązanie pozwanego do przedłożenia powodom rozliczenia wszelkich dotychczasowych spłat rat (kapitałowo-odsetkowych) uwzględniającego pominięcie klauzul indeksacyjnych i przeliczeniowych z wykorzystaniem franka szwajcarskiego ((...)) i klauzuli zmiennego oprocentowania oraz przedłożenia powodom nowego harmonogramu dalszych spłat rat (kapitałowo-odsetkowych) z pominięciem tych klauzul- w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku
Strona powodowa wniosła również, by sentencja w przypadku uwzględnienia żądania ewentualnego zawierała obok zasądzenia także ustalenie abuzywności wskazanych klauzul umownych,
Dodatkowo powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym z osobna na rzecz każdego z powodów kosztów zastępstwa prawnego wraz z odsetkami.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż w dniu 27 maja 2008r. powodowie zawarli z(...) Bank S.A.umowę kredytu hipotecznego nrKH(...)w dniu 16 października 2009r. Powodowie z uzyskanych środków od Banku zamierzali kupić nieruchomość oznaczonej nrksięgi wieczystej (...)położonej wB.przyul. (...). Powodowie wyjaśnili, iż na etapie poprzedzającym zawarcie przedmiotowego zobowiązania zostali zapewnieni przez przedstawiciela pozwanego, iż najlepszym dla nich rozwiązaniem jest wzięcie tzw. kredytu „frankowego”, ponieważ był najtańszy. Powodom nie przedstawiono żadnej rzetelnej analizy ryzyka kursowego i ewentualnych skutków ekonomicznych.
W dalszej kolejności strona powodowa zakwestionowała zastosowane w umowie klauzule indeksacyjne odwołujące się do wewnętrznych tabel kursowych pozwanego banku (zarówno w zakresie wypłaty kredytu, jak i jego ratalnej spłaty). Powodowie podnieśli również zarzut nieważności przedmiotowej umowy z powodu jej sprzeczności zart. 69 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe. Ich zdaniem w umowie brak jest realnego określenia kwoty kredytu, o jakiej stanowią powołane przepisyprawa bankowego. Powodowie zaznaczyli także, że ich zadłużenie nie zostało obliczone od kwoty 201.000,40 zł, lecz od kwoty ustalanej w wyniku indeksacji do(...)dokonywanej już po zawarciu umowy według dowolnie ustalonego przez pozwanego każdorazowo kursu waluty. Dla ustalenia zadłużenia powodów nie miała znaczenia teoretyczna kwota kredytu.
W dalszej części uzasadnienia powodowie ocenili, iż łączące ich z pozwanym zobowiązanie jest sprzeczne z naturą stosunku prawnego a także zasadami współżycia społecznego. Sprzeczność z naturą stosunku wynika ich zdaniem z tego, że w umowie z konsumentami nie określono w sposób ścisły kwoty podlegającej zwrotowi, ani nie określono obiektywnych kryteriów ustalenia tej kwoty. Powodowie wskazali również, że pozwany może według własnego interesu kształtować kurs(...), co realnie wpływa na wysokość kapitału do zwrotu oraz stanowi podstawę naliczania odsetek
W odpowiedzi,pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłat skarbowych od pełnomocnictw.
W uzasadnieniu pozwany w pierwszej kolejności wskazał, iż powodowie nie mają interesu prawnego w żądaniu stwierdzenia nieważności umowy kredytu, jak również stwierdzenia abuzywności jej postanowień. Pozwany zakwestionował również roszczenie powodów zarówno co do zasady, jak i wysokości. Jego zdaniem, umowa kredytu zawarta z powodami jest ważna. Pozwany zaznaczył, iż kredytobiorcy zostali przez Bank wyczerpująco poinformowani o zasadach indeksacji, wpływie indeksacji kredytu do waluty obcej na zakres ich zobowiązań, a także o skutkach finansowych niekorzystnej zmiany stóp procentowych oraz kursów waluty indeksacji dla ich zobowiązania , zgodnie z obowiązującą w dacie zawarcia spornej umowy Rekomendacją Komisji Nadzoru Bankowego tzw. Rekomendacją S. Zdaniem strony pozwanej powodowie posiadali również zdolność kredytową dla kredytu złotowego wyższą (273.156,63 zł) niż dla kredytu indeksowanego do(...). Pozwany zauważył także, że przed zawarciem spornej umowy, powodowie byli już stroną umowy o kredyt hipoteczny wyrażony w(...), którą zawarli zBankiem (...) S.A.w dniu 28 sierpnia 2003r. Z tego względu pozwany stwierdził, iż mieli oni wyższą niż przeciętny konsument wiedzę w zakresie kształtowania się kursów franka szwajcarskiego, co pozwalało im na podjęcie świadomej decyzji co do zaciągnięcia zobowiązania objętego toczącym się postępowaniem.
Dalej pozwany wyjaśnił iż przepis art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. wprost dopuszcza przez bank z klientem umów o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska. Stwierdził również, że zastosowany w umowie mechanizm indeksacji kwoty kredytu za pomocą franka szwajcarskiego nie został określony w sposób odmienny dla banku i kredytobiorcy.
Pozwany podniósł również zarzut przedawnienia roszczeń powodów opartych o przepisyart. 3 i 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Zaprzeczył, iż wprowadził powodów z błąd co do realnych warunków umowy i znaczenia indeksacji. Pozwany stwierdził, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw faktycznych, jak i prawnych dla stwierdzenia abuzywności postanowień dotyczących indeksacji. Dokonując oceny spornych klauzul indeksacyjnych, pozwany doszedł do przekonania, iż powodowie nie wykazali ich sprzeczności z dobrymi obyczajami. Dodał także, że interes powodów jako konsumentów nie został naruszony (tym bardziej w sposób rażący) w wyniku braku określenia w samej umowie kredytu zasad wyznaczania kursów(...)ani też powodowie nie ponieśli szkody wskutek zastosowania ustalonych przez bank kursów(...)dla realizacji wynikającej z umowy kredytu zasady indeksacji (której nie można odmówić legalności) oraz nie spełnił na rzecz banku świadczenia nienależnego.
Pismem z dnia 7 września 2021r. powodowie oświadczyli, że są świadomi, iż skutkiem ustalenia nieważności umowy kredytowej, której dotyczy sprawa będzie lub może być konieczność rozliczenia wzajemnych świadczeń z tej umowy, w tym żądanie zwrotu wypłaconego kredytu. Nadto powodowie oświadczyli, że są świadomi, że bank może wystąpić na drogę sądową z innymi roszczeniami w zakresie rozliczenia umowy kredytowej, jak chociażby wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. /k.522/
W dalszym toku procesu, strony nie zmieniły swoich stanowisk zajmowanych w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powodowie w dniu 20 maja 2008r. złożyli pozwanemu wniosek o przyznanie im kredytu hipotecznego indeksowanego do(...). Po uzyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej, w dniu 27 maja 2008r. powodowie zawarli z(...) Bank S.A.umowę kredytu hipotecznego nrKH(...), opiewającą na kwotę 201 000, 40 zł. Powodowie umowę zawarli jako konsumenci. Kwota kredytu została przeznaczona na pokrycie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym oznaczonego nrksięgi wieczystej (...)położonego wB.przyul. (...).
Udzielony powodom kredyt był indeksowany do(...). Kwota kredytu wyrażona w walucie obcej według kursu kupna określonego w Tabeli obowiązującej w Banku na dzień sporządzenia umowy wynosiła 99.058,89 CHF. W umowie zaznaczono również, że w/w kwota ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu lub pierwszej transzy mogła być różna od podanej wyżej kwoty. (§ 4 umowy).
Strony zobowiązania umówiły się, że okres związania umową wyniesie 420 miesięcy podczas, których powodowie uiszczać będą raty kredytu. Od kwoty udzielonego kredytu Bank pobierał jednorazową bezzwrotną prowizję przygotowawczą w wysokości 0,50 % kwoty kredytu, tj. 1000 zł płatną najpóźniej w dniu uruchomienia kredytu lub pierwszej transzy (§ 1 ust. 2 pkt 3.7, § 6 ust. 1 umowy).
Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, składającej się ze stałej w okresie kredytowania marży banku w wysokości 1.25% oraz aktualnej w danym kwartale stopy bazowej, ogłaszanej w Tabeli obowiązującej w Banku. Oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym w dniu zawarcia umowy wynosiło 4,09%. Zmiana wysokości oprocentowania mogła następować w przypadku zmiany stopy bazowej określonej dla danej waluty lub zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju, którego waluta jest podstawą indeksacji. Kredytobiorca ponosił ryzyko związane ze zmianą wysokości stopy bazowej mającej bezpośredni wpływ na wysokość miesięcznej raty spłaty. Kredytobiorca zaciągający kredy indeksowany do waluty obcej ponosił także dodatkowe ryzyko kursowe tj. ryzyko wynikające z wahań ceny danej waluty w okresie spłaty kredytu, co mogło mieć wpływ na wysokość innych opłat, np. z tytułu ubezpieczenia. (§ 6 ust. 2 umowy)
Na podstawie łączącej strony umowy, kredytobiorcy byli zobowiązani do spłaty kwoty kredytu w miesięcznych ratach annultetowych. Spłata była realizowana poprzez obciążenie wskazanego w umowie rachunku kredytobiorcy w banku. Kwoty rat spłaty kredytu indeksowanego do waluty obcej były określane w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym dzień spłaty raty określonym w umowie. Powodowie byli zobowiązani zapewnić na swoim rachunku bankowym w terminach płatności rat oraz innych należności banku z tytułu umowy, środki odpowiadające wysokości wymagalnych rat oraz innych należności. ( § 7 ust. 1, 2, 6 i 9 umowy)
Prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka kaucyjna do kwoty 168.400,11 CHF zł, ustanowiona na nieruchomości oznaczonej nrksięgi wieczystej (...)położonej wB.przyul. (...), a także cesja na bank praw wynikających z ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych. ( § 3 umowy)
W paragrafie 10 ust. 3 umowy powodowie oświadczyli, iż zostali poinformowani o ponoszeniu ryzyka zmiany kursów walutowych (ryzyko walutowe) oraz ryzyka zmiany stopy procentowej, a także że zostali poinformowani, iż zmiana kursu walutowego oraz zmiana stopy procentowej będzie miała wpływ na wysokość zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokość rat spłaty.
Integralną część umowy stanowił m.in. Regulamin. Zgodnie z jego paragrafem 4 ust. 1 bank mógł udzielić kredytu indeksowanego kursem waluty obcej zgodnie z Tabelą oprocentowania. Kredyt hipoteczny uruchamiany był w PLN. W § 6 wskazano, iż wysokość zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu indeksowanego do waluty obcej wyrażona była w walucie obcej, po przeliczeniu uruchomionych środków po kursie kupna danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu ich uruchomienia. Zmiana wysokości oprocentowania mogła następować w przypadku zmiany właściwej dla danego kredytu stopy bazowej o współczynnik zmiany określony w Tabeli. Tabela kursów walut mogła ulec zmianie w trakcie dnia roboczego.
16 października 2009r. powodowie podpisali aneks do umowy, który dotyczył zmiany wysokości hipoteki kaucyjnej zabezpieczającej kredy do kwoty 402.000,80 zł.
W dniu 30 kwietnia 2008r. powodowie podpisali wystawione przez Bank oświadczenie, z którego wynika, iż pozwany przedstawił powodom ofertę kredytu hipotecznego w złotówkach, ale pomimo to zdecydowali się oni na zawarcie kredytu indeksowanego do waluty obcej. Strona powodowa oświadczył ponadto, że ma pełną świadomość, iż w okresie obowiązywania umowy kredytu może nastąpić niekorzystna dla nich zmiana kursu waluty indeksacji, co spowoduje podwyższenia kwoty kredytu, kwoty raty kapitałowo-odsetkowej, a także ewentualnie również innych opłat.
dowód
: umowa o kredyt hipoteczny nrKH(...), k. 26-36; Regulamin, k. 40-43v;aneks nr (...), k. 37; zaświadczenie o kredycie hipotecznym, k. 44-44v; treśćksięgi wieczystej nr (...), k. 46-50; zaświadczenie, k. 51; historia spłat, k. 52-59; potwierdzenie wykonania operacji, k. 60-65; wniosek o udzielenie kredytu, k. 175-178; oświadczenie z 30 kwietnia 2008r., k. 179; dokument na karcie 192;wniosek o wypłatę kredytu hipotecznego, k. 192-194; zaświadczenie o wysokości zadłużenia z tytułu umowy o kredyt hipoteczny, k. 195.
W pozwanym Banku obowiązywała instrukcja udzielania Kredytów i pożyczek hipotecznych Klientom indywidualnym przez(...) Bank S.A., która obowiązywała od dnia 4 marca 2008r.
dowód:
instrukcja udzielania Kredytów i pożyczek hipotecznych Klientom indywidualnym przez(...) Bank S.A, k. 183-190.
Powodowie zawierali umowę jako konsumenci, ponieważ umowa nie miała związku z jakąkolwiek ich działalnością gospodarczą lub zawodową. Umowa zawarta została przez strony z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umownego, bez możliwości negocjacji jej treści. Swoboda wyboru powodów ograniczała się jedynie do możliwości jej zawarcia bądź odmowy zawarcia na warunkach przedstawionych jednostronnie przez pozwany bank. Oferta kredytu w(...)została przedstawiona przez pracownika banku powodom jako korzystna i bezpieczna z uwagi na stabilność waluty. Informowano ich, że wahania kursu(...)mogą wystąpić w granicach kilkudziesięciu groszy. Powodowie polegali na informacjach uzyskanych od przedstawiciela banku. Stronie powodowej nie wytłumaczono mechanizmu indeksacji kredytu.
Powodowie posiadali zdolność kredytową zarówno dla kredytu złotowego ( dla którego mieli wyższą zdolność kredytową niż dla kredyt frankowego) oraz dla oferty we franku szwajcarskim. Przed zawarciem spornej umowy, powodowie zapoznali się z jej treścią. Z uwagi na brak specjalistycznej wiedzy w zakresie kredytów indeksowanych do waluty obcej, powodowie polegali na zaufaniu do doradcy bankowego. Powodom nie przedstawiono dokładnie na czym polega ryzyko kursowe ograniczając się do przedstawienia do podpisu w/w oświadczeń. Nie mieli również wiedzy, jak tworzone są Tabele kursowe w pozwanym Banku. Zapewniano ich, że waluta(...)jest stabilna. Powodom nie przedstawiono symulację wysokości rat kredytu. Powodowie nie mieli realnych możliwości negocjowania postanowień umowy.
Przed zawarciem spornej umowy powodowie byli u pozwanego na dwóch spotkaniach. Przyczyną skorzystania z oferty pozwanego była niska miesięczna rata. Podpisując umowę, powodowie kierowali się zaufaniem do pozwanego. Gdyby byli prawidłowo pouczeniu o ryzykach związanych z kredytem indeksowanym do(...), nie zawarli by takiej umowy.
Dowód:
e-protokół rozprawy z dnia 1 października 2020r., zeznania powodów, k. 418.
W okresie, w którym powodowie zawarli umowę o kredyt indeksowany do waluty obcej, ten produkt finansowy cieszył się dużym zainteresowaniem z uwagi na niską miesięczną ratę. Przed zawarciem umowy klienci banku musieli spełnić warunki formalne, w tym złożyć wniosek o kredyt. Warunkiem uruchomienia kredytu było złożenie dyspozycji wypłaty. Kurs walut obcych był ustalany przez Centralę Banku.
Dowód:
e-protokół rozprawy z dnia 1 października 2020r., zeznania świadkówR. F. (1)iA. P., k.418.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustaliłna podstawie w/w dokumentów złożonych przez strony w toku postępowania, jak również na podstawie zeznań świadków:R. F. (1)iA. P.oraz w oparciu o przesłuchanie obu powodów.
Sąd uznał za wiarygodne oraz przydatne dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawy dokumenty zebrane w aktach sprawy albowiem zostały one sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla danego typu dokumentów. Ponadto autentyczność tych dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu ani stron postępowania.
Za przydatne dla rozstrzygnięcia uznał Sąd zeznania powodów, albowiem w znacznej części korespondowały one z pozostałem materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Powodowie przedstawili okoliczności, w których zaproponowano im zawarcie umowy kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem(...), jak również brak możliwości negocjacji poszczególnych postanowień umownych. Jako konsumenci, a zatem słabsza strona obrotu gospodarczego polegali na zaufaniu pracowników banku, którzy zapewniali ich o korzyści wyboru kredytu waloryzowanego do waluty obcej(...), jak również o stabilności kursu franka szwajcarskiego.
Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom świadków:R. F. (1)iA. K.-Pacurze, albowiem były spójne, logiczne i szczere. Jako pracownicy pozwanego świadkowie mieli widzę odnośnie panujących w Banku procedur związanych z udzielaniem kredytów indeksowanych do waluty obcej. Wyjaśnili, iż zdolność kredytowa klientów banku była sprawdzana za pomocą specjalnego kalkulatora. Wskazali również, że dla kredytów frankowych zdolność kredytowa przeważnie była wyższa niż dla kredytu złotowego. Świadkowie zeznali również, że w okresie, w którym powodowie zawarli umowę o kredyt indeksowany do waluty obcej, ten produkt finansowy cieszył się dużym zainteresowaniem z uwagi na niską miesięczną ratę. Wyjaśnili, że jako pracownicy Bank nie mieli wpływu na kształtowanie kursu wymiany waluty obcej, co było czynione przez Centralę. Dokonując oceny złożonych przez tych świadków zeznań Sąd miał na uwadze, że przedstawione przez nich okoliczności odnosiły się w zasadzie do ogólnie panujących procedur bankowych związanych z oferowaniem kredytów indeksowanych. Świadkowie na zadawane im pytania, które odnosiły się bezpośrednio do zawartej z powodami umowy, z uwagi na znaczny upływ czasu, nie pamiętali istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Z tej przyczyny zeznania tych świadków należało traktować jedynie jako uzupełnienie pozostałego materiału dowodowego, który jednak nie przyczynił się w istotny sposób do rozstrzygnięcia niniejszego sporu.
Sąd na podstawie art. 235 (2) par. 1 pkt 2 i 5 oddalił dowód z zeznań świadkaR. F. (2), uznając, iż nie przyczyni się on do rozstrzygnięcia sporu w tej sprawie, a jedynie doprowadzi do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co przeczy zasadzie ekonomiki procesu.
Sporządzona przez biegłegoA. S.opinia z zakresu księgowości, finansów i bankowości stanowiła rzetelny i logiczny wywód. Wnioski opinii, a także jej późniejsze uzupełnienie były kategoryczne i należycie umotywowane. Niezależnie od powyższej oceny opinii, nie stanowiła ona ostatecznie przydatnego materiału dowodowego, a to z następujących przyczyn. W pierwszej kolejności Sąd wskazuje, iż na etapie podejmowania decyzji o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, orzecznictwo dotyczące możliwych do zastosowania koncepcji prawnych w zakresie kredytów waloryzowanych kursem obcej waluty nie było jednolite i klarowne. Z tego też względu kierując się koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w możliwie najszerszym i jednocześnie koniecznym zakresie, sporządzenie opinii biegłej jawiło się jako w pełni uzasadnione. Mając na względzie dotychczasowe orzecznictwo, a przede wszystkim fakt, że w polskim systemie prawnym nie występują przepisy o charakterze dyspozytywnym, które mogłyby zastąpić abuzywne klauzule waloryzacyjne, konwalidacja wadliwej umowy nie jest możliwa. Nie do przyjęcia okazała się również koncepcja zakładająca, że po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień umownych umowa mogłaby zostać utrzymana z zastosowaniem oprocentowania kredytu stawką LIBOR - taka konstrukcja byłaby sprzeczna z interesem Banku, który udzielając kredytu byłby praktycznie pozbawiony jakiegokolwiek zysku, a konsument czerpałby wymierne korzyści z niskiego oprocentowania przy jednoczesnym barku ponoszenia ryzyka kursowego. Mając te okoliczności na względzie, pomimo fachowości sporządzonej w sprawie opinii biegłego, nie stanowiła ona przydatnego w sprawie materiału dowodowego.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo główne zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Powodowie formułując swoje żądanie domagali się ustalenia (ewentualnie stwierdzenie) nieważności umowy kredytu hipotecznego nrKH(...)zawartej w dniu 27 maja 2008r. wraz zaneksem nr (...)z 16.10.2009r. Sformułowali również roszczenie ewentualne, które polegało na zasądzeniu od pozwanego na rzecz powodów (w częściach równych, ewentualnie łącznie, ewentualnie z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia wobec jednego z powodów zwalnia z konieczności świadczenia na rzecz drugiego powoda albo ewentualnie solidarnie) kwoty 14.501,32 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu do dnia zapłaty.
W pierwszej kolejności Sąd rozpoznał żądanie główne powodów sprowadzające się do ustalenia nieważności pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego umowy kredytowej z uwagi na zawarcie w jej treści postanowień niedozwolonych w rozumieniuart. 3851§ 1 k.c., co miało dawać pozwanemu możliwość narzucenia sposobu ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń kredytobiorcy.
Podstawy prawnej wyżej wywiedzionego roszczenia należy upatrywać w przepisieart. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Interes prawny istnieje wówczas, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 8 lutego 2022r. I ACa 808/21). Interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności zawartej z pozwanym umowy istnieje wówczas, gdy ma miejsce niepewność stosunku prawnego lub prawa, wynikająca z obecnego lub przewidywanego ich naruszenia lub kwestionowania, a więc gdy zachodzi swoista potrzeba ich potwierdzenia, wynikająca z sytuacji prawnej, w jakiej znajduje się powód. Akcentuje się, że powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia, jeżeli powództwo o ustalenie istnienia prawa jest jedynym możliwym środkiem jego ochrony. Interes prawny istnieje więc wówczas, gdy powód może uczynić zadość potrzebie ochrony swej sfery prawnej przez samo ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Ocena istnienia interesu prawnego winna uwzględniać, czy wynik postępowania doprowadzi do wyjaśnienia niejasności i wątpliwości, co do danego stosunku prawnego, a także - czy wynik ten definitywnie zakończy spór na wszystkich płaszczyznach tego stosunku lub mu zapobiegnie, a zatem czy sytuacja strony powodowej zostanie jednoznacznie określona i czy wyrok uwzględniający powództwo będzie wystarczający do reaktywowania stanu prawnego. Interes prawny, wyrażający się w osiągnięciu konkretnych skutków prawnych w zakresie usunięcia niepewności sytuacji prawnej powoda, musi zostać poddany analizie przy założeniu uzyskania wyroku pozytywnego oraz przy analizie, czy w razie wydania orzeczenia negatywnego, powód może osiągnąć tożsamy skutek w zakresie ochrony swej sfery prawnej w innej drodze, za pomocą wniesienia powództwa na innej podstawie prawnej.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd wskazuje, iż powodowie niewątpliwie posiadają interes prawny w ustaleniu nieważności wiążącego ich z Bankiem stosunku prawnego. Przede wszystkim podkreślić trzeba, że sporna umowa o kredyt hipoteczny zawiera w swojej treści niedozwolone klauzule indeksacyjne, które rażąco naruszają interes powodów jako konsumentów. Powodowie nadal spłacają swoje zobowiązanie względem pozwanego. Stwierdzenie nieważności umowy przesądzi nie tylko o potencjalnej możliwości domagania się zwrotu już spełnionych świadczeń. Rozstrzyga również w sposób ostateczny o braku obowiązku spełnienia na rzecz banku mających oparcie w treści umowy świadczeń w przyszłości, a więc o zezwoleniu na zaprzestanie spłaty kolejnych rat kredytu. W związku z tym wniesienie przez powodów powództwa o ustalenie zmierzało do usunięcia stanu niepewności prawnej związane w wątpliwościami co do ważności umowy. Okoliczności powyższe przesądzają o posiadaniu przez powodów interesu prawnego do wniesienia powództwa o ustalenie.
Przechodząc do dalszych rozważań wskazać należy, że kwestionowane przez powodów postanowienia a więc: § 4 ust.1 i § 6 ust.1 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek(...) Bank S.A.w zw. z § 1 ust. 4 umowy, § 7 ust. 6 umowy w zw. z § 11 ust. 5 i § 8 ust. 10 Regulaminu, § 6 ust. 2 w zw. z § 14 ust. 5 umowy w zw. z § 8 ust. 8 Regulaminu, a także § 7 ust. 7 i § 10 ust. 3 pkt 3.1.- 3.3. umowy,- pozostawiały bankowi możliwość jednostronnego kształtowania wysokości zobowiązań powodów, bowiem kurs(...)ustalany był przez bank w oparciu o wskazane przez niego kryteria. Powodowie byli natomiast pozbawieni jakiegokolwiek wpływu na sposób ustalania tego kursu, a faktycznie nie mieli nawet możliwości kontroli prawidłowości ustalania tego kursu według kryteriów banku. Równocześnie bank określając w w/w postanowieniach umowy według jakiego kursu dokonywane będą rozliczenia, stosował zarówno kurs sprzedaży, jak i kurs kupna ustalony w tabelach banku. Metoda ta powodowała, że bank uzyskiwał dodatkowe wynagrodzenie za korzystanie przez powodów z kredytu, wynikające z różnic kursu sprzedaży i kupna(...), bowiem kwestionowane postanowienia umowy były tak ukształtowane, aby korzyści z różnicy kursu kupna i sprzedaży podczas spłaty kredytu czerpał bank, a całe ryzyko zwyżki kursu franka ponosili kredytobiorcy, czego im zresztą przy zawarciu umowy w ogóle nie uświadomiono.
Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu fakt, że zasadniczą przyczyną wystąpienia przez powodów z pozwem w niniejszej sprawie jest to, iż w okresie po zawarciu umowy nastąpił znaczący wzrost kursu(...), który spowodował poważny wzrost wysokości ich zobowiązań wobec banku. W tym kontekście dla oceny zasadności żądań powodów miało znaczenie to, czy zostali oni w sposób należyty pouczeni przez pozwany bank o wszystkich ewentualnych konsekwencjach zawarcia umowy waloryzowanej kursem(...).
W sprawie bezsporne było, że strony zawarły umowę kredytu na kwotę 201.000,40 zł, która to kwota była indeksowana kursem(...). Wypłata kredytu nastąpiła w walucie polskiej. Powodowie zgodnie z umową mieli obowiązek spłacać kredyt w 420 miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych. Do dnia wniesienia pozwu powodowie spłacili na rzecz banku znaczną część udzielonego im kredytu.
Sąd ustalił również, że przedmiotowa umowa zawarta została z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umowy. Powodowie wyjaśnili w wiarygodny sposób, że nie mieli żadnego wpływu na treść umowy, szczególnie w zakresie jej postanowień, które uznają za abuzywne. Praktycznie swoboda powodów sprowadzała się do możliwości zawarcia lub nie przedmiotowej umowy.
Pozwany nie dopełnił spoczywających na nim obowiązków informacyjnych względem powodów. W oczywisty sposób nie spełnia powyższych wymogów samo poinformowanie kredytobiorców o tym, że dokonali wyboru kredytu w walucie obcej mając pełną świadomość ryzyka związanego z kredytami zaciągniętymi w walucie wymienialnej oraz że poniosą ryzyko zmiany kursów walutowych i zmiany stóp procentowych. Strona pozwana nie przedstawiła Sądowi żadnego wartościowego materiału dowodowego, który wskazywałby na to, że przekazała powodom istotne informacje, które pozwalałyby im ocenić rzeczywisty poziom ryzyka związanego z kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego, w tym także oszacować rzeczywisty całkowity koszt tego kredytu. W oczywisty sposób nie można traktować jako wystarczającego pouczenia o wszystkich skutkach ekonomicznych obciążających powodów, przedstawienie im do podpisu dokumentu, którym powodowie oświadczyli, że są świadomi wystąpienia ryzyka kursowego oraz walutowego, a także, że ryzyka te mają wpływ na wysokość zobowiązania powodów. W tym kontekście przedłożenie przez pozwanego oświadczenia o pouczeniu powodów o możliwych do zaistnienia skutków wzrostu kursu franka szwajcarskiego oraz stóp procentowych można jedynie traktować jako formalne ich pouczenie. Nie można natomiast – w oparciu o pozostały materiał dowodowy- stwierdzić, że powodowie faktycznie mieli wiedzę o obciążających ich ryzykach natury ekonomicznej. Powyższego stanowiska nie niweczy również fakt, że powodowie przed zawarciem spornej umowy byli wcześniej stroną podobnego stosunku obligacyjnego powiązanego z walutą obcą. Twierdzenie, że w związku z tym powodowie posiadali ponadprzeciętną wiedzę o tego typu produktach finansowych, stanowi daleko idący skrót myślowy i w żadnym zakresie nie może świadczyć o posiadaniu przez powodów pełnej wiedzy o możliwych do wystąpienia skutkach finansowych umowy kredytu.
Bank nie udzielił informacji, które umożliwiłyby powodom rozeznanie się co do tego, jak duże jest ryzyko wzrostu kursu(...)w relacji do PLN, uwzględniając przy tym wieloletni okres związania stron umową kredytu. Za wystarczające pouczenie w tym zakresie nie sposób także traktować informacji, że kurs franka szwajcarskiego jest stabilny i może wzrosnąć nieznacznie.
Powołane przez powodów klauzule tj. § 4 ust.1 i § 6 ust.1 Regulaminu, § 1 ust. 4 umowy, § 7 ust. 6 umowy, z § 11 ust. 5 i § 8 ust. 10 Regulaminu, § 6 ust. 2, § 14 ust. 5 umowy, § 8 ust. 8 Regulaminu, a także § 7 ust. 7 i § 10 ust. 3 pkt 3.1.- 3.3. umowy, w rzeczywistości mogą zostać uznane za niedozwolone. Zgodnie z treściąart. 3531k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednocześnie zgodnie zart. 3851§ 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 3851§ 3 k.c.).
Zaznaczyć należy, że pozwany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie czynności bankowych. Powodowie zawarli przedmiotową umowę jako osoby fizyczne celem sfinansowania zakupu lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym. W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że powodowie w niniejszej sprawie posiadają status konsumenta w rozumieniuart. 221k.c.
Powodowie wykazali w toku postępowania, że wskazane klauzule nie zostały przez nich uzgodnione z bankiem, a ich rola w procesie zawierania umowy sprowadzała się w zasadzie do podjęcia decyzji o zawarciu lub nie umowy przygotowanej uprzednio przez bank. Jednocześnie powołane przez powodów klauzule mogą uchodzić za niedozwolone, albowiem przyznają wyłącznie bankowi prawo do dowolnego przerzucania odpowiedzialności za ryzyko związane z wzrostem kursu waluty na powodów. Przede wszystkim konstrukcja indeksacji, znajdująca się w umowie powoduje możliwość narzucenia przez bank wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń powodów. Ustalenie ich wysokości wiązało się bowiem z koniecznością odwołania się do kursu walut ustanawianych w wewnętrznej, dowolnej i nieznanej powodom tabeli kursów banku. Takie klauzule już od dawna wskazywane są jako abuzywne z uwagi na nieokreślony i nieobiektywny miernik, podług którego następuje ostatecznie określenie wysokości zobowiązania kredytobiorcy, które jest niemożliwe do przewidzenia i obliczenia w chwili zawarcia umowy(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2018 r., I CSK 628/17). Co więcej, nie ma znaczenia dla dokonywanej oceny to, w jaki sposób bank rzeczywiście ustalał kurs w trakcie wykonywania umowy i jaka była relacja kursu banku do kursu rynkowego. Są to okoliczności obojętne na gruncieart. 3852k.c., jak również oceny możliwego naruszenia interesów konsumenta. Istotne jest jedynie, że postanowienia umowy dawały przedsiębiorcy nieograniczoną swobodę w wyznaczaniu kursu waluty, a w konsekwencji – wysokości zobowiązań konsumenta.
Dalej wskazać należy, że kwota podlegająca zwrotowi na rzecz banku nie została dostatecznie i ściśle w umowie określona, nie odpowiada ona nominalnie kwocie wykorzystanego kredytu i nie są określone w sposób obiektywny zasady jej ustalenia. Ponadto wskazać należy, że zgodnie zart. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Oznacza to, że kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu określonej kwoty środków pieniężnych, którą winna wyznaczać kwota kapitału mu udostępnionego i wykorzystanego przez kredytobiorcę. Bank nie może więc żądać zwrotu większej kwoty aniżeli ściśle określonej i oddanej do dyspozycji klienta. Wszelkie zapisy umowne dopuszczające dowolną waloryzację są sprzeczne zart. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowew zw. zart. 3581§ 2 i 5 k.c.i rażąco naruszają interesy konsumenta. Kwestionowane przez powodów postanowienia umowy stron pozostawiające wyłącznie bankowi sposób ustalania kursu(...)należy uznać za niedozwolone, gdyż dawały pozwanemu możliwość narzucenia sposobu ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji również wysokości rat i odsetek, a więc głównych świadczeń kredytobiorcy.
Zgodnie zart. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowe, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności – w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu.
Nieprecyzyjne i dowolne odwołanie się do bliżej nieznanej tabeli kursów sporządzanej na wewnętrzne potrzeby przez bank narusza wskazany przepis. Szczególnie istotne jest to, że strona powodowa nie wiedziała i nie mogła wiedzieć według jakiego kursu ostatecznie zostanie przeliczona ich rata, z każdym kolejnym miesiącem powodowie nie wiedzieli więc w praktyce ile wynosi rata, którą zobowiązani są uiścić. Naruszenie więc przez bankart. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowejest oczywiste. Ze względu na wyeliminowanie abuzywnych klauzul waloryzacyjnych z umowy, sprzeczność umowy z przepisemart. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowetylko się pogłębia, albowiem brak jest wówczas jakiegokolwiek obiektywnego miernika według którego można przeliczyć kurs walut. Powoduje to w efekcie nieważność całej umowy kredytowej – zgodnie z treściąart. 58 k.c.Dodać ponadto trzeba, że umowę należy ocenić jako sprzeczną z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami także i z tej przyczyny, że nawet, gdyby za rzeczywistą przyczynę wytoczenia powództwa uznać nie tyle skutki tzw.spreadu, co sam fakt znacznego wzrostu kursu franka szwajcarskiego, w dniu zawarcia umowy powodowie obejmowali swoją świadomością możliwość kilkuprocentowej zwyżki i jej skutki. Taka świadomość ryzyka nie obejmuje, w ocenie Sądu, świadomego ryzyka uwolnienia kursu waluty przez kraj emisji i w efekcie zwyżki kursu o 100%. To na pracownikach banku, jako profesjonalistach, spoczywa obowiązek wyczerpującego wyjaśnienia konsumentowi skutków takich zdarzeń, istoty gwarantowania waluty przez kraj emisji i możliwych skutków jej uwolnienia, w celu uzyskania pełnego obrazu ryzyka i możliwości jego rozważenia. Ponadto, o sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego, w powiązaniu z powyższymi rozważaniami, świadczy także fakt, że w przypadku tak znacznego, niemożliwego do przewidzenia wzrostu kursu waluty, cały ciężar tego zdarzenia został przerzucony na kredytobiorcę. Bank natomiast, który wypłacił powodom kredyt w złotych polskich, a następnie tylko deklarował fakt konieczności zakupu waluty obcej, ale nie wykazał, aby za pobierane od powodów raty rzeczywiście po tym rosnącym kursie ją nabywał, pozyskiwał do swojej dyspozycji środki znacznie wyższe, niż zaangażował, w związku z niemal podwojonym kursem franka szwajcarskiego – tak dalece niewspółmierne do środków wydatkowanych i rozsądnych zysków, że skutek ten czyni ważność umowy niemożliwą do obrony.
Z uwagi na uznanie przez Sąd abuzywności klauzul waloryzacyjnych, konieczne stało się dokonanie analizy ewentualnych skutków prawnych, do których prowadziłoby wyeliminowanie ich z umowy stron. Zgodnie z treściąart. 3851§ 1zd. pierwszek.c., postanowienia te nie wiązałyby powodów i to od momentu zawarcia umowy kredytowej. Powyższe rozstrzygnięcie powoduje, że postanowienia te stają się bezskuteczne wobec powodów, lecz jednocześnie powoduje to powstanie pewnego rodzaju „luki” w stosunku prawnym. W związku z tym powstaje problem możliwości uzupełnienia umowy innymi postanowieniami. Z bogatego dorobku orzeczniczego(...)wynika, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, by sąd krajowy zastąpił nieuczciwe postanowienie umowne przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym(por. m.in. wyrok z dnia 30 kwietnia 2014 r., sygn. akt C-26/13). Jednakże w orzecznictwie sądów krajowych wielokrotnie potwierdzano, że w polskim porządku prawnym nie istnieją przepisy o charakterze deklaratywnym, którymi można by w ten sposób „zapełnić” niejako powstałe braki w umowie. W ocenie Sądu utrzymanie umowy w pozostałym zakresie (tzw. „odfrankowienie” kredytu), o co w swoim roszczeniu ewentualnym wnieśli powodowie, również nie jest możliwe, albowiem uczyniłoby to umowę niemożliwą do wykonania podważając praktycznie sens jej zawarcia. Na marginesie wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem(...)z dnia 3 października 2019 r.(w sprawie C-260-18), sąd krajowy nie jest również władny- wbrew twierdzeniom pozwanego- uzupełniać powstałej wobec uznania za bezskuteczne niektórych z postanowień umowy luki poprzez odwołanie się do kursu średniego NBP.
Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd doszedł do przekonania, że żądanie strony powodowej dotyczące ustalenia nieważności przedmiotowej umowy kredytowej jest zasadne. Uznając, że przywołane przez stronę powodową klauzule w rzeczywistości są abuzywne, bezskuteczne i nie wiążą powodów, umowa jako sprzeczna z przepisami prawa jest nieważna na podstawieart. 58 k.c., a bez wyeliminowanych postanowień jej wykonanie nie jest możliwe. Powodowie- o czym była mowa wcześniej- mają interes prawny określony w treściart. 189 k.p.c.w ustaleniu tej nieważności, albowiem takie ustalenie rozstrzyga ostatecznie o ich prawach i obowiązkach, które wynikają z istniejącego stosunku zobowiązaniowego. Ustalenie nieważności przedmiotowej umowy ma ten skutek, że strony nie są nią związane i od początku nie były. Są więc obowiązane zwrócić sobie wzajemnie to, co już świadczyły na rzecz drugiej strony umowy wzajemnej.
Jednocześnie z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r. podjętej w składzie 7-osobowym wynika, że roszczenia kredytobiorców i banków nie uległy przedawnieniu. Dodatkowo wskazać trzeba, że roszczenia o ustalenie, w przeciwieństwie do roszczeń o zapłatę, nie przedawniają się. Podniesiony więc przez pozwanego zarzut przedawnienia był nieskuteczny.
Mając na względzie te okoliczności Sąd w punkcie 1 orzekł na podstawieart. 189 k.p.c.w zw. zart. 58 k.c.w zw. zart. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowew zw. zart. 3851§ 1 k.c.ustalając, że umowa o kredy hipoteczny nrKH(...)zawarta w dniu 27 maja 2008r. jest nieważna.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98 k.p.c.obciążając przegrywającego pozwanego równowartością poniesionych przez powodów: opłaty od pozwu – 1.000 zł, wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika – 10.800 zł, powiększonego o opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 68 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 11.868 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2 wyroku).
W związku z koniecznością dopuszczenia w niniejszej sprawie dowodu z pisemnej opinii biegłego, kosztami sądowymi z nią związanymi, a więc kwotą 1.419,80 zł należało obciążyć pozwanego. (punkt 3 wyroku)
SSO Wojciech Rybarczyk | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
date: '2022-04-13'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Wojciech Rybarczyk
legal_bases:
- art. 69 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe
- art. 3 i 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym
praktykom rynkowym
- art. 58 k.c.
- art. 189 k.p.c.
recorder: Sekretarz sądowy Joanna Dudzińska
signature: I C 461/20
``` |
154505250000503_I_C_001644_2013_Uz_2013-12-09_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 1644/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 grudnia 2013 r.
Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy wW., I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Małgorzata Rola
Protokolant: Karolina Domańska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2013 r. wW.
sprawy z powództwaM. C.
przeciwko(...) Bank Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanego(...) Bank Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz powodaM. C.kwotę 50 zł (pięćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami od kwoty 25 zł (dwadzieścia pięć złotych) od dnia 10 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 25 zł (dwadzieścia pięć złotych) od dnia 12 marca 2013 r. do dnia zapłaty;
II
w pozostałym zaresie oddala powództwo;
III
zasądza od pozwanego(...) Bank Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz powodaM. C.kwotę 30 zł (trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie
date: '2013-12-09'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Małgorzata Rola
legal_bases: []
recorder: Karolina Domańska
signature: I C 1644/13
``` |
153000000000503_I_ACa_000916_2014_Uz_2015-04-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 916/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący - Sędzia
SA Bogdan Radomski
Sędzia:
Sędzia:
SA Jolanta Terlecka
SA Jerzy Nawrocki (spr.)
Protokolant
Anna Szymanek-Leziak
po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2015 r. w Lublinie na rozprawie
sprawy z powództwaJ. T.
przeciwko(...) Publicznemu Szpitalowi (...)wL.
o zapłatę
na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie
z dnia 29 lipca 2014 r. sygn. akt I C 405/11
I
oddala apelację;
II
zasądza odJ. T.na rzecz(...) Publicznego Szpitala Nr (...)wL.kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
I A Ca 916/14
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 29 lipca 2014 roku Sąd Okręgowy w Lublinie po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2014 r. sprawy z powództwaJ. T.przeciwko(...) Publicznemu Szpitalowi (...)wL.o zapłatę – oddalił powództwo i nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanej kosztów procesu a koszty sądowe przejął na rachunek Skarbu Państwa
W pozwie z dnia 16 maja 2011 r. (k. 51) powódkaJ. T.wnosiła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 150.000,00 zł oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w związku z zabiegiem dokonanym w dniu 29 czerwca 2008r.
Pozwany(...) Publiczny Szpital (...)wL.wnosił o oddalenie powództwa zaprzeczając, że w trakcie leczenia powódki dopuszczono się błędów medycznych. Wyjaśniał, że pareza nerwu promieniowego, która wystąpiła u powódki to często występujące powikłanie przy tego rodzaju zabiegach, które przeprowadzono u powódki.
Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 28 czerwca 2008 r. powódka była uczestniczką wypadku drogowego, w trakcie którego została potrącona przez samochód.
Została przetransportowana do(...) Publicznego Szpitala (...)wL., gdzie była hospitalizowana w okresie od dnia 28 czerwca do dnia 19 września 2008 r.
W wyniku wypadku powódka doznała wielu obrażeń w tym m.in. wieloodłamowego złamania lewej kości ramiennej, powikłanego niedowładem nerwu promieniowego.
Powódka była leczona wielokierunkowo. W dniu przyjęcia do Kliniki lewą kończynę górną powódki unieruchomiono w gipsie ramiennym. Następnego dnia została poddana zabiegowi operacyjnemu – zamkniętej repozycji złamania lewej kości ramiennej z użyciem monitora RTG i stabilizacji gwoździem śródszpikowym(...), bez rozwiercania kanału szpikowego, z blokowaniem w części bliższej.
Po zabiegu operacyjnym stwierdzono objawy porażenia lewego nerwu promieniowego i w dniu 1 lipca 2008 r. zastosowano unieruchomienie lewego nadgarstka w łusce gipsowej. W okresie pooperacyjnym obserwowano prawidłowe gojenie się ran operacyjnych lewego ramienia. W dniu 10 lipca 2008 r. wyjęto szwy skórne z lewego ramienia, zaś w dniu 1 sierpnia 2008 r. rozpoczęto elektrostymulacje lewego nerwu promieniowego.
W dniu 19 września 2008 r. powódka została przeniesiona doOddziału (...)(...)wL.celem dalszego usprawniania, z planem ewentualnego przyjęcia do Kliniki po 6 tygodniach oraz operacyjnej inspekcji lewego nerwu promieniowego. W trakcie pobytu nie uzyskano powrotu funkcji nerwu promieniowego, uzyskano częściową poprawę zdolności samoobsługi. Powódka skierowana została do dalszego leczenia wKlinice (...)wL.(karta informacyjna – k. 120-123).
W okresie od dnia 14 do 17 października 2008 r. powódka była ponownie hospitalizowana wKlinice (...)wL.z rozpoznaniem m.in. „Pooperacyjnej parezy nerwu promieniowego lewego.”. Podjęto wówczas decyzję o leczeniu nieoperacyjnym uszkodzenia nerwu promieniowego z ewentualną decyzją „o interwencji operacyjnej w perspektywie około 6 miesięcy” (karta informacyjna – k. 23 i 238).
Podczas wizyty w dniu 4 grudnia 2008 r. odnotowano informację o śladowym odwodzeniu kciuka od października 2008 r. W dniu 7 grudnia 2009 r. powódkę zakwalifikowano do usunięcia materiału zespalającego i inspekcji nerwu promieniowego, zaś w dniu 1 lutego 2010 roku wykonano badanie przewodnictwa nerwowego, zaś podczas wizyty w dniu 15 września 2010 r. odnotowano brak zgody powódki na naprawę nerwu promieniowego (historia choroby – k. 69-73; zeznania świadkówP. P.– k. 262-262v, iM. P.– k. 261).
W dniu 15 września 2009 r. w wykonanym u powódki badaniu przewodnictwa ruchowego i czuciowego lewego nerwu promieniowego stwierdzono uzyskanie śladowej odpowiedzi ruchowej we wszystkich punktach stymulacji, wynik badania wskazywał na aksonalne uszkodzenie lewego nerwu promieniowego (wynik badania – k. 19).
W dniu 24 lutego 2011 r. powódka została poddana zabiegowi operacyjnemu usunięcia materiału zespalającego – pręta śródszpikowego blokowanego z kości ramiennej (karta informacyjna – k. 18).
Z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii lek. med.M. G.wynika, iż dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy oraz przeprowadzone badanie ortopedyczne powódki dają podstawę do rozpoznania uszkodzenia lewego nerwu promieniowego, które wystąpiło u powódki w czasie zabiegu operacyjnego, jakiemu została poddana w dniu 29 czerwca 2008 r.
Uszkodzenie nerwu promieniowego skutkuje powstaniem zniekształcenia o typie „ręki opadającej”. Powódka ma zaburzoną czynność chwytania ze względu na brak stabilizującej czynności prostowników nadgarstka. Biegły wskazał, że do uszkodzenia nerwu promieniowego doszło bądź w dniu 29 czerwca 2008 r. podczas zabiegu repozycji złamania kości ramiennej, bądź w czasie blokowania gwoździa śródszpikowego w części obwodowej, bądź, czego nie można wykluczyć, w czasie czynności poprzedzających bezpośrednio właściwy zabieg operacyjny, tj. manewrowania kończyną w czasie transportu na salę zabiegową, znieczulenia, czy też układania kończyny do zabiegu operacyjnego.
Położenie nerwu promieniowego sprzyja jego uszkodzeniom w przypadku złamań trzonu kości ramiennej, powikłanie tego typu występuje z częstotliwością 1,8 - 34% przypadków złamań kości ramiennej.
Zdaniem biegłego, z dokumentacji medycznej leczenia powódki nie wynika, aby(...) Publiczny Szpital (...)wL.nie dochował należytej staranności w leczeniu złamania trzonu lewej kości ramiennej, a następnie leczeniu uszkodzenia nerwu promieniowego.
Końcowo biegły wskazał, iż w czasie usunięcia materiału stabilizującego z lewej kości ramiennej istniała możliwość wykonania inspekcji nerwu promieniowego z szansami na poprawę jego funkcji, jednakże leczenie operacyjne uszkodzonego nerwu u osoby dorosłej rzadko daje możliwość pełnej poprawy. Ostateczne efekty leczenia operacyjnego uszkodzeń nerwów obwodowych uzależnione są także od innego rodzaju różnych czynników, np. wieku, palenia papierosów, chorób ogólnych (np. cukrzycy, miażdżycy, itp.), a także mechanizmu uszkodzenia nerwu.
Zdaniem biegłego rodzaj uszkodzenia, który u powódki doprowadził do uszkodzenia nerwu był przypadkiem cięższym, 3-4 stopień w skali pięciostopniowej. Przeprowadzenie zabiegu operacyjnego jest uwarunkowane uzyskaniem zgody na takie leczenie (opinie biegłego – k. 289-298, 334-337 i 360v-362).
W toku postępowania likwidacyjnego w związku ze zgłoszoną przez powódkę szkodą komunikacyjną,(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW., w którym sprawca wypadku z dnia 28 czerwca 2008 r. posiadał polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, przyznał i wypłacił na rzecz powódkiJ. T.kwotę 130.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane w przedmiotowym wypadku krzywdy.
W pozwie z dnia 28 grudnia 2009 r. powódkaJ. T.wniosła o zasądzenie od ubezpieczyciela na swoją rzecz dodatkowo kwoty 50.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, renty z tytułu utraconego dochodu oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości następstwa obrażeń wielonarządowych jakich doznała w wyniku wypadku z dnia 28 czerwca 2008 r.
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie zasądził od wskazanego ubezpieczyciela na rzeczJ. T.tytułem dopłaty do już wypłaconego zadośćuczynienia kwotę 20.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty, rentę z tytułu utraconego dochodu oraz rentę z racji zwiększonych potrzeb ustalając ostatecznie wysokość zadośćuczynienia na kwotę 150 000zł (wyrok z uzasadnieniem – k. 381-400 i wyrok – k. 425 dołączonych akt sygn. akt(...)Sądu Rejonowego Lublin-Zachów wL.).
W dniu 16 maja 2011 r. powódka wystąpiła przeciwko pozwanemu(...) Publicznemu Szpitalowi (...)wL.z żądaniami określonymi w niniejszym pozwie twierdząc, że pozwany dopuścił się błędu w sztuce medycznej w czasie leczenia jej urazów, jakich doznała w wypadku komunikacyjnym.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane w ustaleniach faktycznych dowody.
Sąd Okręgowy uznał roszczenia powódkiJ. T.za nieuzasadnione. Podstawę prawną roszczenia powódki zasądzenia zadośćuczynienia stanowi przepisart. 445 § 1 k.c.
Pozwany szpital będąc samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej wyposażonym w osobowość prawną odpowiada za szkody medyczne na zasadachart. 430 k.c., według którego, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
Strona powodowa w niniejszym postępowaniu wskazywała, iż w trakcie zabiegu operacyjnego z dnia 29 czerwca 2008 r. dopuszczono się względem powódki niedbalstwa oraz nieprawidłowego postępowania leczniczego, które wywołało u niej powikłania stanowiące realne zagrożenie dla jej zdrowia, a więc powołała się na błąd określany w terminologii lekarskiej jako błąd terapeutyczny, powiązany z wadliwym leczeniem.
W ocenie Sądu analiza materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie nie uzasadnia tezy, że skutki uszkodzenia ciała powódki polegające na uszkodzeniu nerwu promieniowego nastąpiły wskutek zawinionego działania, czy też zaniechania lekarzy i personelu medycznego pozwanego szpitala. Z dokumentacji medycznej pozwalającej ocenić przebieg leczenia wynika, że lekarze dopełnili koniecznych procedur, podjęli i przeprowadzili czynności zgodne z wymogami sztuki medycznej. Czynności medyczne w stosunku do pacjentki – powódkiJ. T., zostały przeprowadzone prawidłowo.
Sąd podkreślił, że rodzaj uszkodzenia, który u powódki doprowadził do uszkodzenia nerwu był przypadkiem skomplikowanym i ciężkim, a leczenie operacyjne uszkodzonego nerwu u osoby dorosłej rzadko daje możliwość pełnej poprawy.
Dodatkowo Sąd stwierdził, że brak jest adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem się lekarzy a szkodą, jakiej doznała powódka.
Reasumując Sąd stwierdził, że pomimo, że u powódki doszło do uszkodzenia nerwu promieniowego u powódki, to nie nastąpiło to wskutek zaniedbania, czy niewłaściwego leczenia w procesie leczenia powódki. Z materiału dowodowego, w szczególności zaś z opinii biegłego ortopedy wynika, że omawiany przypadek został spowodowany niezawinionym przez nikogo powikłaniem leczniczym.
Przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, w tym wypadku inspekcji nerwu promieniowego wymaga zgody pacjenta na wykonanie tych czynności.
W niniejszej sprawie powódka odmówiła zgody na tego rodzaju zabieg, co zostało odnotowane we wpisie w dokumentacji z leczenia w(...)w dniu 15 września 2010 r.
W sytuacji, kiedy nie ma wskazań do wczesnej inspekcji nerwu promieniowego, a jednocześnie biorąc pod uwagę brak zgody powódki na ten zabieg w późniejszym okresie leczenia, nie można przypisać winy lub nienależytej staranności w postępowaniu lekarzy udzielających świadczeń zdrowotnych powódce.
Sąd wskazał ponadto, że powódkaJ. T.w toku postępowania likwidacyjnego w związku ze zgłoszoną szkodą komunikacyjną, otrzymała łącznie 150 000zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane w przedmiotowym wypadku. W ocenie Sądu powódka w toku niniejszego postępowania wysunęła roszczenia mające zrekompensować krzywdy związane z tożsamymi urazami doznanymi w wypadku z dnia 28 czerwca 2008 r., w tym mające związek z powikłaniem w postaci uszkodzenia nerwu promieniowego lewej kończyny górnej, kierując jedynie roszczenia względem innego podmiotu.
Wobec negatywnego przesądzenia zasady odpowiedzialności pozwanego Sąd nie dokonywał oceny rozmiaru szkody i krzywdy oraz oddalił powództwo także w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody, jakie mogą u powódki ujawnić się w przyszłości opartego na treściart. 189 kpc.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 102 k.p.c.
Wprawdzie powódka jest stroną przegrywającą sprawę, to jednak doznała ona szkody. Chociaż szkoda ta nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem, bądź zaniechaniem pozwanego, jednak wpływa ona na stan majątkowy powódki w takim stopniu, który nakazuje uznać to za wypadek szczególnie uzasadniony, o jakim mowa we wskazanym przepisie.
Nieuiszczone wydatki Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa.
Apelację od tego wyroku wniosła powódka zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:
I
naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicieart. 233 § 1 k. p. c.polegające na dokonaniu oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z pominięciem wszechstronnego jego rozważenia, sprzeczności istotnych ustaleń z treścią materiału dowodowego oraz braku dostatecznej analizy tego materiału, a mianowicie pominięciu znajdujących się w aktach sprawy dowodów z dokumentów i zeznań świadków, a także nieuwzględnieniu jednoznacznych, praktycznych związków przyczynowo - skutkowych wskazujących, wbrew ustaleniom wskazanym przez Sąd w wyroku I instancji, na następujące fakty:
a
powódka nie wyraziła zgody na przeprowadzenie operacji z dnia 29 czerwca 2008 roku, a tym samym pozwany dopuścił się czynu niedozwolonego, polegającego na przeprowadzeniu leczenia w sposób niezgodny z obowiązującą sztuką lekarską, co skutkuje odpowiedzialnością pozwanego za wszelkie możliwe do przewidzenia skutki tej operacji;
b
powódka na żadnym etapie leczenia nie odmówiła poddania się jakiejkolwiek proponowanej przez lekarzy prowadzących metodzie leczenia, w tym zabiegowi inspekcji nerwu promieniowego lewej ręki;
c
pozwany dopuścił się błędu w sztuce lekarskiej polegającego na nie przeprowadzeniu inspekcji nerwu promieniowego podczas operacji powódki w dniu 24 lutego 2011 roku, ani w okresie poprzedzającym operację mającą na celu usunięcie materiału zespalającego;
d
stan lewej ręki powódki jest bezpośrednim skutkiem uszkodzenia nerwu promieniowego, do którego doszło podczas czynności medycznych zastosowanych w stosunku do powódki przez personel medyczny w dniu 29 czerwca 2008 roku, a także zaniechania na późniejszym etapie leczenia podjęcia przez personel medyczny pozwanego adekwatnych do stanu medycznego powódki metod leczenia uszkodzonego nerwu;
e
powódka dochodzi w niniejszej sprawie roszczeń wynikających z innych obrażeń, niż te które stanowiły przedmiot postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie 11 Wydział Cywilny za sygn. akt:(...), a zakończonego prawomocnie wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w sprawie za sygn. akt:(...);
II
naruszenie przepisów prawa materialnego, mających wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie:
a
art. 34 ust. 1 i 2w zw. zart. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarzai dentysty (Dz. U. 1997 Nr 28, poz. 152; tj. Dz. U. 2011 Nr 277, poz. 1634; dalej jako „u.z.l.d.”) poprzez jego błędną interpretację i przyjęcie, że:
-
znajdujący się w aktach sprawy dokument zgody podpisany przez powódkę „in blanco spełnia wymogi wyrażenia przez powódkę „objaśnionej”, „poinformowanej i świadomej zgody na przeprowadzenie operacji w dniu 29 czerwca 2008 roku, a tym samym nie wpływa na bezprawność czynności podjętych w tym dniu przez lekarza oraz odpowiedzialność pozwanej placówki, podczas gdy przy braku „pełnowartościowej” zgody pacjenta na przeprowadzenie czynności medycznych odpowiedzialność za wszelkie możliwe do przewidzenia skutki operacji (nawet stanowiące wyłącznie powikłania) ponosi szpital, a nie zaakceptowane przez pacjenta czynności należy uznać za bezprawne;
adnotacja sporządzona przez lekarza w historii choroby powódki zastępuje oświadczenie powódki o odmowie poddania się leczeniu uszkodzonego nerwu;
b
art. 430 k.c.w zw. zart. 415 k.c.poprzez przyjęcie, że brak jest związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zachowaniem personelu pozwanego a krzywdą powódki oraz że pozwanemu nie można przypisać winy uzasadniającej roszczenie o zadośćuczynienie, podczas gdy zachowaniem za które podmiotowi można przypisać odpowiedzialność deliktową, może być również zaniechanie polegające na niewykonaniu określonego działania, jeśli na podmiocie tym ciążył ustawowy obowiązek jego podjęcia, a w okolicznościach niniejszej sprawy polegające na nieprzeprowadzeniu inspekcji nerwu promieniowego mimo istnienia ku temu wskazań medycznych i braku oświadczenia powódki o odmowie podjęcia się takiej procedurze medycznej;
c
art. 448w zw. zart. 23 i 24 § 1 KCorazart. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta(Dz. U. 2009 Nr 52, poz. 417) poprzez ich niezastosowanie, mimo iż z okoliczności przedmiotowej sprawy wynika zasadność ich zastosowania, gdyż personel pozwanego dopuścił się naruszenia podstawowych praw pacjenta podczas leczenia powódki.
Apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia i uwzględnienie powództwa w całości, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 150 000, 00 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty; ustalenia odpowiedzialności pozwanego za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości u powódki następstwa zabiegu wykonanego w dniu 29 czerwca 2008 roku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów z tytułu zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Ponadto wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
W związku ze sformułowanymi przez powódkę zarzutami apelacyjnymi w pierwszej kolejności odnieść należy się do tych zarzutów, które zarzucają naruszenie prawa materialnego w związku nową, podnoszoną po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym podstawą faktyczną żądania.
Okoliczności te dotyczą niewyrażenia przez powódkę zgody na zabieg operacyjny w dniu 29 czerwca 2008r., a przez to naruszenie praw pacjenta i wywodzenia na tej podstawie roszczenia o zadośćuczynienie na podstawieart. 448w zw. zart. 23 i 24 § 1 kcoraz art. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku oprawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 Nr 52, poz. 417) w zw. z art. 34 ust. 1 i 2 w zw. zart. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarzai dentysty (Dz. U. 1997 Nr 28, poz. 152; tj. Dz. U. 2011 Nr 277, poz. 1634 [ zarzuty Ia, IIa i c ].
Podkreślić należy, że okoliczności te nie były wskazywane przez powódkę jako podstawa faktyczna roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.
W pozwie powódka wskazywała jako podstawę faktyczną swojego roszczenia dopuszczenie się przez lekarzy pozwanego szpitala błędu w sztuce medycznej polegającego na uszkodzeniu nerwu promienia lewego podczas zabiegu operacyjnego w dniu 29 czerwca 2008r., skutkiem którego był niedowład lewej ręki powódki. W tym kierunku prowadzone było postępowanie dowodowe. Dopuszczone zostały dowody z opinii biegłych. Podczas swoich wyjaśnień i zeznań, a także w piśmie procesowym z dnia 20 marca 2014r. powódka podtrzymywała swoje stanowisko z pozwu jednoznacznie wskazując [ pismo k. 385], że okolicznością sporną w sprawie był fakt dopuszczenia się przez personel medyczny pozwanego szpitala błędu w sztuce lekarskiej, co w konsekwencji doprowadziło do niedowładu lewej ręki powódki. W ocenie pełnomocnika powódki [ protokół rozprawy z dni a 2 lipca 2014r. min. 17 ] błąd lekarzy polegał na niezachowaniu należytej staranności w procesie leczenia powódki. W konsekwencji roszczenie powódki znajdowało podstawę prawną wart. 415 kcw zw. zart. 430 kcw zw. zart. 445 § 1 kci Sąd Okręgowy orzekał w sprawie mając na uwadze wskazaną podstawę faktyczną i prawną.
Jak wynika zart. 321 § 1 kpcSąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Przepis ten daje wyraz m.in. tradycyjnej zasadzie dyspozycyjności, która przejawia się w tym, że sąd jest związany granicami żądania powództwa. Zgodnie z tym przepisem sąd ma obowiązek orzec negatywnie lub pozytywnie o żądaniu zgłoszonym przez powoda. Samo pojęcie żądania określaart. 187 § 1 k.p.c., stanowiąc, że pozew powinien m.in. zawierać dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie.
W związku z tak sprecyzowaną przez powódkę podstawą faktyczną roszczenia poza przedmiotem rozpoznania przez Sąd Okręgowy pozostawała kwestia należytego wyrażenie bądź niewyrażenia przez powódkę zgody na zabieg operacyjny, jako ewentualna podstawa roszczenia powódki o zapłatę zadośćuczynienia na podstawieart. 448w zw. zart. 23 i 24 § 1 kcoraz art. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku oprawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 Nr 52, poz. 417) w zw. z art. 34 ust. 1 i 2 w zw. zart. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarzai dentysty (Dz. U. 1997 Nr 28, poz. 152; tj. Dz. U. 2011 Nr 277, poz. 1634.
Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia z tytułu naruszenia prawa pacjenta dochodzone na podstawieart. 4 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjentajest z istoty swojej roszczeniem różnym od roszczenia zgłaszanego przez powódkę w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Przysługuje ono poszkodowanemu z samego faktu naruszenia jego praw jako pacjenta, a przyznawane zadośćuczynienie ma stanowić kompensatę krzywdy z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Podczas gdy roszczenie zgłoszone przez powódkę przed sądem pierwszej instancji wymaga wykazania dopuszczenia się błędu w sztuce medycznej, szkody niemajątkowej doznanej przez powódkę wskutek uszczerbku na zdrowiu oraz adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy dopuszczeniem się błędu w sztuce lekarskiej a powstałą szkodą.
Różnice istniejące w zakresie przesłanek materialnoprawnych obu tych roszczeń , skutkują koniecznością wykazania innych okoliczności faktycznych jako decydujących o uwzględnieniu każdego z roszczeń .
Zgodnie zart. 383 kpcw postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami [poza wyjątkami, które w sprawie niniejszej nie mają znaczenia]. W ocenie Sądu Apelacyjnego wskazane w apelacji zarzuty w punktach Ia, IIa i c, nie mogą być skuteczne gdyż nie wynikały one z podstawy żądania wskazywanej przez powódkę w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Zgłoszenie ich w apelacji stanowi zmianę przedmiotową roszczenia polegającą na zgłoszeniu nowego roszczenia, co z uwagi na treśćart. 383 kpcjest niedopuszczalne.
Sąd Apelacyjny w całości przyjmuje za własne ustalenia Sądu Okręgowego i ocenę Sądu Okręgowego co do braku podstaw do uznania, że lekarze pozwanego szpitala dopuścili się błędu w sztuce medycznej podczas operacji powódki w dniu 29 czerwca 2008r., co wg niej miało być przyczyną niedowładu ręki lewej. Ocena materiału dowodowego przez Sąd pierwszej instancji jest całościowa, a wyprowadzone wnioski logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. W konsekwencji uznać należy, że Sąd pierwszej instancji nie naruszyłart. 233 § 1 kpc. Sąd Apelacyjny zgadza się z oceną, że nawet gdyby przyjąć, że do uszkodzenia nerwu promieniowego u powódki doszło wskutek operacji w dniu 29 czerwca 2008r., chociaż biegli nie wykluczyli innych przyczyn uszkodzenia nerwu, to zgodnie z przeprowadzonymi w sprawie opiniami biegłych lekarzy uraz ten należy oceniać jako niezawinione przez lekarzy powikłanie [ ryzyko medyczne] w procesie leczenia obrażeń powódki odniesionych wskutek wypadku komunikacyjnego w dniu 28 czerwca 2008r., co zwalnia pozwanego od odpowiedzialności odszkodowawczej wobec powódki.
W ocenie Sądu Apelacyjnego fakt pokrzywdzenia powódki w wypadku komunikacyjnym w dniu 28 czerwca 2008r., zakres odniesionych przez powódkę w tym wypadku obrażeń, fakt wystąpienia przez powódkę z roszczeniami w stosunku do ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku i prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Lublinie w sprawie(...), stanowią istotne okoliczności dodatkowo przesądzające o konieczności oddalenia powództwa w sprawie niniejszej, niezależnie od oceny czy lekarze pozwanego szpitala dopuścili się błędu w sztuce w trakcie leczenia powódki.
Sąd Okręgowy wskazywał w swoim uzasadnieniu, że przesłankami odpowiedzialności pozwanego jest udowodnienie przez powoda poza dopuszczeniem się przez pozwanego błędu w sztuce medycznej, szkody i związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy zawinionym działaniem a szkodą odniesioną przez powódkę.
W ocenie Sądu Apelacyjnego istotną okolicznością w sprawie jest fakt, że szkoda której naprawienia domagała się powódka w niniejszym procesie została już naprawiona przez ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku - pozwanego w sprawie(...). Ponadto w sprawie tej przesądzono, że szkoda powódki polegająca na niedowładzie ręki lewej pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym jako skutek wypadku w którym powódka została poszkodowana w dniu 28 czerwca 2008r.
Powódka występując z roszczeniem odszkodowawczym w sprawie(...)w pozwie z dnia 28 grudnia 2011r. obejmowała żądaniem naprawienie szkody polegającej m.in. na złamaniu lewej kości ramiennej i pooperacyjnej parezie [niedowładzie] nerwu promieniowego lewego [ uzasadnienie pozwu k. 6 akt(...)
Z opinii biegłego lekarza ortopedyK. P.przeprowadzonej w sprawie(...)wynika, że u powódki w trakcie badania stwierdzono niedowład nerwu promieniowego, co skutkuje znacznym upośledzeniem kończyny. Biegły zakwalifikował uraz jako „wieloodłamowe złamanie lewej kości ramiennej powikłane niedowładem nerwu promieniowego” i uznał , że jest on następstwem wypadku komunikacyjnego jaki miał miejsce w dniu 28 czerwca 2008r [ k. 148 – 149].
Podobnie uraz powódki jako skutek wypadku komunikacyjnego kwalifikowała biegła lekarz neurologA. S.[ k. 178].
Ponadto biegły lekarz neurologA. G.potwierdził, że uszkodzenie lewego nerwu promieniowego jest następstwem wypadku komunikacyjnego i określił uszczerbek na zdrowiu w związku z tym urazem w aspekcie neurologicznym na 35 % [k. 315].
Opinie te nie były kwestionowane przez strony procesu w sprawie(...).
Powódka przesłuchiwana w charakterze strony w sprawie(...)wskazywała jako następstwa wypadku bóle odczuwane w lewej ręce i jej niedowład [ k. 347].
Sąd Rejonowy w Lublinie wydając wyrok w sprawie(...)w dniu 20 grudnia 2012r. wskazał m.in., że powódka wskutek wypadku doznała wieloodłamowego złamania kości ramiennej lewej, powikłanego niedowładem nerwu promieniowego [uzasadnienie k. 386]. W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał za odpowiednią kwotę zadośćuczynienia pieniężnego w wysokości 150 000zł i uwzględniając wypłaconą przez ubezpieczyciela kwotę 130 000 zł zasądził 20 000zł tytułem jej uzupełnienia. Natomiast oddalił roszczenie o zadośćuczynienie w zakresie 30 000zł. Powódka w sprawie przeciwko ubezpieczycielowi domagała się zasądzenia 50 000zł tytułem zadośćuczynienia. Wyrok Sądu pierwszej instancji nie był skarżony przez żadną ze stron w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o zadośćuczynieniu. Dodatkowo wskazać należy, że niedowład lewej ręki powódki był uwzględniony jako jedna z przyczyn trwałej niezdolność powódki do pracy, co uzasadniało zasądzenie na jej rzecz renty od ubezpieczyciela.
W ocenie Sądu Apelacyjnego prawomocne rozstrzygniecie w sprawie(...)nie pozwala na uwzględnienie powództwa w sprawie niniejszej ze względu na wynikające zart. 365 § 1 kpczwiązanie Sądu w sprawie niniejszej ustaleniami wyroku w sprawie(...).
Zgodnie zart. 365 § 1 kpcorzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.
Treścią nakazu wynikającego zart. 365 § 1 k.p.c.jest powinność uwzględniania przez wymienione w tym przepisie osoby i instytucje stanu prawnego wynikającego z utożsamianego z powagą rzeczy osądzonej prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy co do istoty.
Wprawdzie moc wiążącą na podstawieart. 365 § 1 k.c.ma tylko sentencja orzeczenia, nie mają jej zaś zawarte w uzasadnieniu motywy rozstrzygnięcia sądu (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 655/98, LEX nr 51062, i z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1073/00, LEX 55501), niemniej w niektórych przypadkach okoliczności objęte uzasadnieniem mogą służyć do sprecyzowania zakresu mocy wiążącej tego rozstrzygnięcia, czyli granic jego prawomocności materialnej.
Możliwość odwołania się do tych okoliczności nie budzi wątpliwości zarówno w piśmiennictwie, jak judykaturze (por. w szczególności orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 18 czerwca 1955 r., III CR 199/54, OSN 1956, nr IV,poz. 100, z dnia 17 września 1957 r., I CO 20/57, OSP 1958, z. 10, poz. 261, i z dnia 13 października 2005 r., I CK 217/05, LEX nr 187004), gdy chodzi o określenie granic przewidzianej wart. 366 k.p.c.powagi rzeczy osądzonej. Ze względu na ścisły związek powagi rzeczy osądzonej z prawomocnością materialną wspomniana możliwość nie powinna budzić wątpliwości również, gdy chodzi o określenie granic prawomocności materialnej orzeczenia.
Granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej, którą w procesie ma tylko wyrok, wyznacza przedmiot rozstrzygnięcia sądu w związku z podstawą sporu, zakresem zaś podmiotowym powagi rzeczy osądzonej objęte są strony. Zasadniczy, niejako negatywny, aspekt powagi rzeczy osądzonej wyraża się w niedopuszczalności ponownego rozstrzygnięcia tej samej sprawy (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Natomiast prawomocność materialna wyraża nakaz przyjmowania, że w danej sytuacji stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z zawartego w orzeczeniu rozstrzygnięcia. Przepisart. 365 § 1 k.p.c.adresuje ten nakaz nie tylko do stron, ale i sądu, który wydał orzeczenie, oraz innych sądów, organów państwowych i organów administracji publicznej, a w sytuacjach w ustawie przewidzianych także do innych osób [ tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 2007r. w sprawie II CSK 452/06, Lex nr 274151].
Mając powyższe na uwadze uznać należy, że prawomocny wyrok w sprawie(...)przesądził, że szkoda powódki polegająca na niedowładzie lewej ręki jest następstwem obrażeń odniesionych wskutek wypadku komunikacyjnego w dniu 28 czerwca 2008r. i pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z tym wypadkiem jako jego skutek. Zgodnie z dyspozycjąart. 365 § 1 kpcten stan prawny [ustalenie adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy wypadkiem a szkodą] ustalony w sprawie(...), wiąże Sąd w sprawie niniejszej.
Fakt wykonania wyroku w sprawie(...)i zapłacenie przez ubezpieczyciela kwoty 150 000zł powódce tytułem zadośćuczynienia jest okolicznością bezsporną. Skoro szkoda powódki naprawiona wskutek wydania wyroku w sprawie(...)obejmowała także niedowład ręki lewej, to uznać należy, że szkoda w tym zakresie została w całości naprawiona, a zatem nie istnieje, co uzasadnia oddalenie roszczenia powódki o zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu szkody już naprawionej.
Niesposób bowiem zgodzić się ze stanowiskiem zawartym w apelacji, że w sprawie(...)powódka dochodziła wyłącznie naprawienia szkody wynikającej z „bezpośrednich” skutków wypadku komunikacyjnego, natomiast w sprawie niniejszej dochodzi roszczeń od placówki medycznej, która miała doprowadzić do „odrębnych obrażeń” w postaci nerwu promiennego lewej ręki [uzasadnienie apelacji s. 9].
Jest okolicznością bezsporną, że do niedowładu ręki lewej doszło wskutek porażenia nerwu promiennego i powódka nie odniosła innych obrażeń na skutek zabiegu operacyjnego jaki miał miejsce w pozwanym szpitalu w dniu 29 czerwca 2008r.
Jak wykazano wyżej w sprawie(...)powódka swym roszczeniem obejmowała szkodę polegającą na niedowładzie ręki lewej definiując ją jako następstwo wypadku komunikacyjnego, w którym była poszkodowaną. W ramach tego postępowania zgłaszała roszczenie o zasądzenie zadośćuczynienia w łącznej kwocie 180 000zł. Sąd orzekający w sprawie uznał niedowład lewej ręki powódki jako uraz pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, ale uwzględnił roszczenia powódki do kwoty niższej 150 000zł [kwoty te uwzględniają kwoty dobrowolnie wypłacone przez ubezpieczyciela], uwzględniając szkodę i krzywdę powódki obejmującą również niedowład ręki lewej. Od ustalonej przez Sąd wysokości zadośćuczynienia powódka nie wniosła apelacji, co uzasadnia wniosek, że przyznana od ubezpieczyciela łączna kwota 150 000zł zadośćuczynienia obejmowała krzywdę powódki z tytułu niedowładu lewej ręki. Poza niedowładem lewej ręki powódka w sprawie niniejszej żadnych „odrębnych obrażeń” nie zgłaszała.
Przesądzenie, że pozwany w sprawie niniejszej – w świetle przytoczonej wyżej argumentacji – nie odpowiada za błąd w sztuce lekarskiej, stanowił uzasadnioną podstawę oddalenia żądania powódki ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość na podstawieart. 189 kpc. Pozwany nie ponosi bowiem odpowiedzialności względem powódki co do samej zasady. Odpowiedzialność za niedowład lewej ręki powódki ponosi sprawca wypadku komunikacyjnego, ewentualnie ubezpieczyciel jego odpowiedzialności cywilnej. Wydanie wyroku w sprawie(...)nie stoi na przeszkodzie ujawnieniu się dochodzenia naprawienia przez powódkę szkód nowych, powstałych po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie(...)a pozostających w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym z wypadkiem komunikacyjnym.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w związku z niedowładem ręki lewej powódki byłoby możliwe wyłącznie wówczas gdyby wskutek doznanego urazu stan powódki w tym zakresie mógłby ulec pogorszeniu [nowa szkoda] lub wymagał dalszego leczenia, co skutkowałoby dodatkowymi wydatkami w tym zakresie. Tymczasem jak wynika z wystąpienia pełnomocnika powódki na rozprawie w dniu 2 lipca 2014r., i co ma potwierdzenie w opiniach biegłych lekarzy, stan powódki w zakresie niedowładu ręki lewej jest utrwalony i nieodwracalny i żadna rehabilitacja ani operacja istniejącego stanu zdrowia powódki nie zmieni [ protokół rozprawy od 22 do 23 min.].
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki na podstawieart. 385 kpci na podstawieart. 98 § 1 i 3w zw. z§ 2 ust. 2 , § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu[ Dz. U. Nr 163, poz. 1349] zasądził od powódki na rzecz pozwanego koszty procesu odpowiadające wysokości wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 2 700zł [ postanowienie o sprostowaniu k. 54]. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Lublinie
date: '2015-04-28'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Jolanta Terlecka
- Jerzy Nawrocki
- Bogdan Radomski
legal_bases:
- art. 23 i 24 § 1 KC
- art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.
- art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarza
- art. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
- § 2 ust. 2 , § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu
recorder: Anna Szymanek-Leziak
signature: I ACa 916/14
``` |
154000000000503_I_AGa_000070_2019_Uz_2019-12-31_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt. I AGa 70/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 listopada 2019 r.
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący
sędzia Marek Klimczak (spr.)
Sędziowie:
Grażyna Demko
Agnieszka Staniszewska-Perenc
Protokolant:
st. sekr. sądowy Justyna Stępień
po rozpoznaniu w dniu 07 listopada 2019 r. na rozprawie
sprawy z powództwaAgencji (...) S.A.z/s wM.
przeciwko(...) SAz/s wZ.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w Rzeszowie
z dnia 18 czerwca 2019 r., sygn. akt VI GC 178/19
I
zmieniazaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1
zasądzaod pozwanego na rzecz powoda kwotę 149.276 zł (sto czterdzieści dziewięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt sześć)z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia5 grudnia 2017r. do dnia zapłaty,
2
zasądzaod pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów procesu,
II
zasądzaod pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.514 zł (jedenaście tysięcy pięćset czternaście) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Grażyna Demko Marek Klimczak Agnieszka Staniszewska-Perenc
sygn. akt I AGa 70/19
UZASADNIENIE
PowódAgencja (...) S.A.z/s wM.wniósł o zasądzenie od pozwanego(...) SAz/s wZ.kwoty 149 276 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postepowania tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy przez pozwanego konsorcjanta odpowiadającego solidarnie z drugim konsorcjantem:Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne (...) S.A.wR., który to konsorcjant wbrew zapisom umowy zatrudnił podwykonawcę, za którego powód jako inwestor zgodnie z wyrokami SO i SA w Rzeszowie zapłacił na podstawieart. 6471§ 5 k.c., uprzednio dokonując płatności za wykonane roboty swojemu wykonawcy na podstawie własnej umowy zawartej z konsorcjum pod nazwą(...), składające się z następujących podmiotów:Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne (...) S.A.wR.(lider konsorcjum) oraz(...) Sp. jawnaE. S.,D. C.(partner konsorcjum). Łącznie powód jako inwestor uregulował na rzecz podwykonawcyJ. L. (1)kwotę w wysokości 149.276,00 zł, łącznie z odsetkami i kosztami procesu, zasądzone w prawomocnych wyrokach, w tym dalszą kwotę nieobjętą wyrokami z tytułu zwrotu reszty kaucji w wysokości 33.305,20 zł.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 155, 159-164) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu. Zgłosił następujące zarzuty: 1/brak legitymacji biernej po swojej stronie wskazując, że nie jest zobowiązany w ramach regresu do zwrotu na rzecz powoda jakichkolwiek kwot pieniężnych wypłaconych przez niego podwykonawcyJ. L. (1), gdyż to nie on był stroną umowy podwykonawczej i nie on był zobowiązany solidarnie do zapłaty wierzytelności na rzeczE.–J. L. (1), 2/zarzut wadliwie podjętej obrony w procesie wytoczonym przez podwykonawcę(...)przeciwko powodowi w rozumieniuart. 85 k.c.w zw. zart. 82 k.p.c., o którym pozwany nie został zawiadomiony, podczas gdy roboty podwykonawcyJ. L.były wykonane wadliwie i z opóźnieniem, co winno skutkować odmową zapłaty wynagrodzenia z prawem zaspokojenia się z kaucji, z czego powód nie skorzystał, lecz przyznał za bezsporne w tamtym procesie, że roboty zostały wykonane prawidłowo, 3/zarzut przedawnienia roszczenia: wierzytelność z tytułu kaucji 70 % z uwagi na termin jej płatności październik 2012r. uległa przedawnieniu w chwili, gdy powód płacił tę należność podwykonawcy, przedawnienie dalszego roszczenia 30 % kaucji z uwagi, iż w 2012r. podwykonawca zaoferował gwarancję, co skutkowało obowiązkiem zwrotu kaucji , co uległo przedawnieniu w 2015r, a pozwany zapłacił to w 2016r. jako należność przedawnioną, 4/ zarzut braku uzasadnienia faktycznego i prawnego dochodzonej wierzytelności: powód spłacał na podstawieart. 518 § 1 pkt 1 k.c.własne zobowiązanie, nabywając spłaconą wierzytelność, ale względemB., a nie pozwanego, który nie był stroną umowy podwykonawczej. Ponadto pozwany nie odpowiada na podstawieart. 376 k.c., gdyż solidarność nie wynika ani z umowy stron, ani z ustawy;art. 6471§ 1 i 5 k.c.odnosi się tylko do relacji: inwestor-wykonawca-podwykonawca, jako strony kolejnych a pozwany nie był stroną umowy podwykonawczej. Pozwany odpowiadał wobec powoda za wykonanie umowy i oddanie obiektu do użytkowania, nie zaś względem podwykonawcy, dlatego nie ponosi odpowiedzialności regresowej, jako dłużnik solidarny, 5/ braku szkody czy też przyczynia się do powstania szkody po stronie powoda, który nie zaspokoił podwykonawcy zatrzymaną podwykonawcy gotówką w wysokości 1.045.026,50 zł oraz kwotą gwarancji bankowej 944.811,47 zł wystawionej na zlecenieB..
Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2019r.oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 8.117 zł tytułem kosztów procesu.
Wyrok ten, jak wynika z jego pisemnego uzasadnienia, oparty został na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach prawnych.
W dniu 9 września 2009 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jako instytucja pośrednicząca, zawarła z powodemAgencją (...) S.A.wM.umowę nr(...)o dofinansowanie projektu pn. „Budowa inkubatora(...)wraz z rozbudową(...)Parku (...)” w ramach programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. W wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013,(...)/(...)(...)z dnia 29 stycznia 2009 r., w punkcie 6.1.8.1 pkt 1 wskazano, że wydatki dokonane przez beneficjenta bezpośrednio na rzecz podwykonawcy zgodnie z postanowieniamiart. 6471 k.c.mogą zostać uznane za wydatki kwalifikowane, jeżeli zostały dokonane z zachowaniem obowiązujących zasad oraz jeśli beneficjent nie dokonał dwukrotnej/ponownej płatności za ten sam zakres wykonywanych robót. Na podstawie ww. umowy powód ogłosił przetarg nieograniczony na zadanie pn. „Przebudowa i modernizacja budynku szkoły zawodowej wraz z zagospodarowaniem obejmującym budowę parkingu, przyłączy elektrycznego wraz ze stacją transformatorową, wodociągowego, ciepłowniczego oraz kanalizacji sanitarnej, deszczowe przyul. (...)dla Inkubatora(...)wraz z rozbudową(...)Parku (...)wM.realizowanego w ramach działania 1.3 programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”.
W dniu 11 lutego 2010 r. podmioty:Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne (...) S.A.wR.(lider konsorcjum) oraz(...) Sp. jawnaE. S.,D. C.(partner konsorcjum) zawarły umowę powołującą konsorcjum o nazwie:(...)w celu wspólnego ubiegania się o udzielenie w/w zamówienia. W § 3 w/w umowy wskazano, iż konsorcjanci w stosunku do zamawiającego/powoda występują jako jedna strona i ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie zamówienia. W § 6 umowy określono podział prac między konsorcjantami. W § 9 umowy ustalono, że poszczególne części zamówienia konsorcjanci wykonują zgodnie z podziałem prac. W §10 przyjęto, że konsorcjanci mogą zlecać wykonanie przypadającej na nich części zamówienia podwykonawcom z zachowaniem warunków umowy zawartej przez konsorcjum z zamawiającym i ponoszą za nich odpowiedzialność jak za siebie. Zgodnie z § 16 każdy z konsorcjantów ponosił koszty wykonania zamówienia w części, jaka na niego przypada zgodnie z podziałem czynności. W § 17 dot. odpowiedzialności członków konsorcjum przyjęto, że każdy z konsorcjantów ponosi odpowiedzialność za m.in. jakość i terminowość oraz prawidłowość wykonywanych prac.
W/w konsorcjum złożyło ofertę przetargową z dnia 15 lutego 2010 r. na powyższe zamówienie. W pkt 15 oferty wskazano, że wykonawca zobowiązuje się do samodzielnego wykonania całego przedmiotu umowy, bez korzystania z usług podwykonawców.
W związku z udzieleniem zamówienia i wybraniem oferty konsorcjum została zawarta pomiędzy powodemAgencja (...) S.A.z/s wM.(jako Zamawiającym) a Konsorcjum firmPrzedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne (...) S.A.wR.(lider konsorcjum) oraz(...) Sp. jawnaE. S.,D. C.(partner konsorcjum), jako wykonawcąumowa nr (...)z dnia 7 lipca 2010 r. na realizację przedmiotowego zadania inwestycyjnego. W § 4 ww. umowy wykonawca zobowiązał się do samodzielnego wykonania całego przedmiotu umowy, bez korzystania z usług podwykonawców. Termin wykonania przedmiotu umowy strony ustaliły na dzień 30 czerwca 2012 r. (§ 5 ust. 1 pkt 3 umowy). Umowa ta została zmieniona kolejnymi aneksami, m.in. aneksem do ww. umowy zmieniono datę zakończenia inwestycji z dnia 30 czerwca 2012 r. na dzień 31 sierpnia 2012 r.
W dniu 14 grudnia 2010 r. Przedsiębiorstwo Usługowo —Produkcyjnego (...) S.A.z siedzibą wR.zawarł umowę podwykonawczą nr(...)z(...) .H.U. (...). Na zasadach określonych w ww. umowie w/w wykonawca zlecił podwykonawcy wykonanie robót szczegółowo określonych w § 1 tej umowy, tj. wykonanie całej instalacji elektrycznej na inwestycji za uzgodnionym wynagrodzeniem w kwocie 908.000,00 zł netto. Bezsporne w sprawie było, że zakres prac zleconych podwykonawcy mieścił w zakresie pracB., określonym w umowie konsorcjum. Na podstawie zapisów Warunków szczególnych do ww. umowy (załącznik nr 2) strony zastrzegły, że z każdej faktury (brutto) zostanie zatrzymane 10% kwoty tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zasady i terminy zwrotu zabezpieczenia zostały ustalone przez strony w pkt 14 Warunków szczególnych oraz pkt 6.3 Warunków ogólnych. Zgodnie z powyższymi zapisami kwota zabezpieczenia miała zostać zwrócona podwykonawcy w następujący sposób:
- I część 70% wniesionego zabezpieczenia – w terminie do 30 dni po dokonaniu odbioru końcowego budowy przez zamawiającego i potwierdzeniu przez wykonawcę, że podwykonawca usunął wady robót podwykonawczych stwierdzone w trakcie ww. odbioru ;
- II część 30% wniesionego zabezpieczenia - po upływie okresu gwarancji jakości i rękojmi na roboty budowlane według umowy między wykonawcą i zamawiającym oraz potwierdzeniu przez wykonawcę, że podwykonawca usunął wady robót podwykonawczych stwierdzone w trakcie ww. okresu. (pkt 6.3.Warunków ogólnych k. 24-34).
Zgodnie z pkt 6.4 Warunków ogólnych, jeżeli strony uzgodniły jako zabezpieczenie kaucję gwarancyjną, tj. zatrzymanie przez wykonawcę określonej procentowo kwoty z każdej faktury podwykonawcy, to za uprzednią zgodą wykonawcy ((...) SA) druga część takiej kaucji może być zwolniona po dokonaniu odbioru końcowego budowy przez zamawiającego w zamian za gwarancję bankową lub ubezpieczeniową.
J. L. (1)zrealizował podwykonawczą umowę o roboty budowlane. W dniu 13 września 2012 r. dokonano bezusterkowego odbioru końcowego inwestorskiego wykonanych robót od konsorcjum dowód: protokół k. 46-50 akt VI Gc 68/13. Na etapie odbioru końcowego były stwierdzone drobne usterki w postaci przepalania się żarówek. Natomiast nie warunkowały one odbioru końcowego. Po stronieE.były opóźnienia w wykonaniu prac, ponadto pozwany wykonywał prace naprawcze, tzw. zastępcze w zakresie pracE.z uwagi na ich wady. Wykonywał je już po odbiorze inwestorskim. Inwestor wzywał pozwanego do usunięcia usterek w ramach udzielonej gwarancji. Ten zakres należał doB., który wykonywał go swoim podwykonawcą -firmą (...).E.nie poczuwał się do obowiązku usunięcia stwierdzonych wad.(...)monitował pozwanego o stwierdzonej usterce. Pozwany przekierowywał do niego te pisma. W odpowiedziE.zarzucił, iż(...)jako podmiot nie będący stroną umowy nie ma prawa wzywaćE.do usunięcia usterek (pismo(...)doE.z dnia 13.02.14r., pismo(...)doE.z dnia 13.01.2014r. k. 173, pismo z dnia 14.01.14r. 174).
(...) S.A.stał się niewypłacalny, by w końcu ogłosić upadłość (okoliczność niesporna). Przez cały okres gwarancji po odbiorze prac pozwany samodzielnie usuwał wszystkie usterki w ramach gwarancji względem(...), dokonywał też przeglądów gwarancyjnych, czego dowodem jest protokół kończący okres gwarancji o usunięciu wszystkich usterek podpisany przez(...)i(...).(...) SAnie zapłacił podwykonawcyE. (...).L.wynagrodzenia w postaci zwrotu kaucji gwarancyjnej (okoliczność niesporna). PodwykonawcaJ. L. (1)-(...) .H.U. (...)wM.wniósł przeciwko podmiotom:Przedsiębiorstwu Usługowo-Produkcyjnemu (...) S.A.wR.,(...) Sp. z o.o.wR.,i Agencji (...) S.A.wM.pozew o zasądzenie solidarnie kwoty 78.695,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania tytułem wynagrodzenia wynikającego z zrealizowanej na rzecz(...) SAumowy podwykonawczej z dn. 14.12.2010 r. Pozwem objęto kwotę 78 695,40 zł stanowiącej 70% wartości zabezpieczenia, które zatrzymał wykonawca(...) SAtytułem należytego wykonania umowy. W toku w/w postępowania sygn. akt VI GC 68/13 Sąd Okręgowy ustalił m.in., że podwykonawcaJ. L. (1)zrealizował przedmiot umowy podwykonawczej. Pod koniec realizacji opisanej wyżej inwestycji(...) S.A.nie wywiązywała się na bieżąco z płatności wobec podwykonawców, z których korzystał w toku wykonywania zamówienia.J. L. (1)pismem z dnia 26 marca 2012 r. zwrócił się do(...) S.A.o udzielenie informacji odnośnie rozliczeń inwestora zfirmą (...) S.A.Jednocześnie w piśmie tym poinformował pozwanego o zawarciu z(...) S.A.umowy podwykonawczej z 14 grudnia 2010. Po upływie czternastu dni od uzyskania informacji w tym zakresie pozwany jako inwestor nie zgłosił zastrzeżeń, ani sprzeciwu, a zatem ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązania(...) S.A.zgodnie z dyspozycjąart. 6471§ 2 k.c.
W dniu 29 czerwca 2012 r.J. L. (1)jako nabywca wierzytelności oraz(...) S.A.jako zbywca zawarli umowę cesji wierzytelności. Określili, iż(...)przysługuje wierzytelność wobec(...)z w/w umowy z dnia 7.07.2010r. w wysokości 1.681.132,26 zł netto. Umową tą(...)przelał na podwykonawcęJ. L.część tej wierzytelności w kwocie 237.310,20 zł netto tytułem zapłaty wierzytelności przysługującejJ. L.do(...)z w/w umowy z dnia 14.12.2010r. (umowa cesji k. 51 akt VI GC VI GC 68/13). Pozwany(...) S.A.pismem z dnia 29 listopada 2012 r. zwrócił się do powoda z prośbą o umożliwienie spłaty przeterminowanych należności w ratach, zgodnie z zaproponowanym w piśmie harmonogramem. PowódJ. L. (1)pismem z dnia 22 listopada 2012 r. zwrócił się do pozwanego(...) S.A.o zwolnienie części, tj. 70% kaucji zatrzymanej na zabezpieczenie należytego wykonania umowy w kwocie oraz wyrażenie zgody na zabezpieczenie pozostałej kwoty, tj. 30% gwarancjami ubezpieczeniowymi. Do pisma przedłożył odpis gwarancji ubezpieczeniowej. Pismami z dnia 10 grudnia 2012 r. powód wezwał pozwanych(...) S.A.,(...) Sp. z o.o.i (...) S.A.do zapłaty kwoty 78.695,40 zł stanowiącej 70% wartości zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Sąd Okręgowy w powołanym postepowaniu VI GC 68/13 przyjął solidarną odpowiedzialność powodaAgencji (...) S.A.wM.na podstawieart. 6471§ 5 k.c.jako inwestora. Wyrokiem z dnia 20.12.2013 r. sygn. akt VI GC 68/13 Sąd Okręgowy w Rzeszowie zasądził w pkt I na rzeczJ. L. (1)solidarnie od pozwanych: 1)Przedsiębiorstwa Usługowo-Produkcyjnego (...) S.A.wR., 2)(...) Sp. z o.o.wR.i 3)Agencji (...) S.A.wM.kwotę 78.695,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lutego 2013 r. do dnia zapłaty, przy czym odpowiedzialność pozwanego(...) Spółki z o.o.wR.ograniczona jest do wartości aktywów netto przyznanych tej Spółce w planie podziałuPrzedsiębiorstwa Usługowo-Produkcyjnego (...) S.A.wR.oraz koszty postępowania w kwocie 7552 zł. Na skutek wniesionej apelacjiAgencji (...) S.A.w dniu 5 maja 2016 r. sygn. akt I ACa 347/16 Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wydał wyrok, w którym oddalił apelację i zasądził od niego na rzeczJ. L. (1)kwotę 2700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd odwoławczy nie podzielił stanowiska wyrażonego w apelacji, że na gruncie rozpoznawanej sprawy część wynagrodzenia zatrzymanego przez wykonawcę, stanowiącego zabezpieczenie należytego wykonania umowy, nie może być traktowana, jako składnik tego wynagrodzenia, a w konsekwencji nie podlegać reżimowi prawnemu zart. 6471§ 5 k.c.Wskazał Sąd, że wobec dokonania odbioru końcowego robót zrealizowanych przez podwykonawcęJ. L.bez jakichkolwiek usterek, stanowiąca przedmiot sporu kwota 78.695,40 zł odpowiadającą 70 % kwoty zabezpieczenia stała się na powrót wyłącznie częścią wynagrodzenia, gdyż przestała pełnić, przewidzianą przez strony w umowie podwykonawczej funkcję zabezpieczenia należytego wykonania przedmiotu umowy. Zamawiający (inwestor) zapłacił w całości wynagrodzenie należne wykonawcy, co czyniło wymagalnym roszczenie podwykonawcy o zapłatę przedmiotowej części wynagrodzenia. Dowód: wyrok SO w Rzeszowie z dn. 20.12.2013 r. VI GC 68/13 wraz z uzasadnieniem, wyrok SA w Rzeszowie z dn. 5.05.2016 r. I ACa 347/16 k.78-109.
Wezwaniem z dnia 5 maja 2016r. pełnomocnikJ. L. (1)wezwał powodaAgencję (...) Spółka AkcyjnawM.do zapłaty kwoty 78.695,40 z tytułem należności głównej, 27.023,40 zł tytułem odsetek od należności głównej wyliczonych na dzień 9 maja 2016 r., 7.552,00 zł tytułem kosztów procesu, 2.700,000 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, zasądzonych wyrokami Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt VI GC 68/13, oraz Sądu Apelacyjnego z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt I ACa 347/16. Powód w dniu 9 maja 2016 r. uregulował zasądzoną kwotę w wysokości 115.970,80 zł przelewem na rachunek bankowyJ. L. (1). Ponadto pełnomocnikJ. L. (1)w tym samym piśmie z dnia 5 maja 2016 r. wezwał powoda do zapłaty kwoty 33.305,20 zł tytułem pozostałej (30%) nieobjętej postępowaniem sądowym w sprawie o sygn. akt VI GC 68/13 i sygn. akt I ACa 347/16 kaucji zatrzymanej jako zabezpieczenie należytego wykonaniaumowy nr (...)przezJ. L. (1). Powód uregulował ww. kwotę na rzeczJ. L. (1)przelewem bankowym z dnia 19 maja 2016r. (k. 113). Łącznie powód jako inwestor uregulował na rzecz podwykonawcyJ. L. (1)kwotę w wysokości 149.276,00 zł. Dowód: wezwanie do zapłaty z dn. 05.05.2016 r. k. 110-111, potwierdzenie przelewu z dn. 09.05.2016 r. k. 112 oraz z dn. 19.05.2016 r. k. 113
Pismem z dnia 8 listopada 2017 r. powód wezwał pozwanego — wykonawcę(...) S.A.z siedzibą wZ.(członka konsorcjum zawartego z(...) S.A.) do zapłaty w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania kwoty 149.276,00 zł obejmującej:
1. kwotę 115.970,80 zł, na którą składają się kwoty:
- 78.695,40 zł tytułem należności głównej,
- 27.023,40 zł tytułem odsetek od należności głównej wyliczonych na dzień 9 maja 2016 r.,
- 7.552,00 zł tytułem kosztów procesu,
- 2.700,000 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, zasądzonych wyrokami Sądu Okręgowego w Rzeszowie i Sądu apelacyjnego w Rzeszowie wydanymi w sprawach sygn. akt VI GC 68/13, oraz sygn. akt I ACa 347/16.
2. Kwotę 33.305,20 zł tytułem nieobjętej ww. postępowaniem sądowym (sygn. akt VI GC 68/13 i I ACa 347?16) kaucji zatrzymanej jako zabezpieczenie należytego wykonaniaumowy nr (...)przezJ. L. (1), uiszczonej na rzeczJ. L. (1)przezAgencję (...) Spółka AkcyjnawM.przelewem bankowym z dnia 19 maja 2016 r. Dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty z dn. 8.11.2017 r. wraz z potwierdzeniami odbioru k. 114-118.
Powód wystąpił w dniu 7 marca 2018 r. do Sądu Rejonowego w Rzeszowie z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej z udziałem pozwanego w sprawie zapłaty na jego rzecz kwoty 149.276,00 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2017 r. W odpowiedzi na w/w wniosek (k. 125) pozwany wskazał, iż nie jest w stanie zająć ostatecznego stanowiska w sprawie, a także z ostrożności kwestionuje w całości przedmiotowe roszczenie. W dniu 25 kwietnia 2018 r. w Sądzie Rejonowym w Rzeszowie odbyło się posiedzenie w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej, na którym stawili się pełnomocnicy obu stron. Do zawarcia ugody nie doszło. Dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dn. 5.05.2018 r. k. 121, odpowiedź pozwanego k. 125, protokół z posiedzenia pojednawczego z dn. 25.04.2018 r. k. 127.
Stan faktyczny nin. sprawy sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony wraz z pozwem, sprzeciwem i dalszymi pismami procesowymi. Przyjmując ostatecznie co do zasady brak podstaw odpowiedzialności pozwanego zart. 471 k.c.sąd oddalił szereg wniosków dowodowych zgłoszonych przez strony uznając, że ich przeprowadzenie nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), a ich uwzględnienie przyczyniłoby się jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia czasu trwania postepowania (art. 217 § 3 k.p.c.).
W szczególności sąd uznał ostatecznie za zbędne wszelkie dowody, w tym dowód z opinii biegłego sądowego zawnioskowane na okoliczność czy roboty zostały wykonane przez podwykonawcęJ. L.usterkowo i czy ew. podwykonawca wady te usuwał oraz na okoliczność wartości prac zastępczych wykonanych przez pozwanego. Z uwagi na stawiennictwo w dniu rozprawy świadka sąd na wniosek pozwanego przesłuchał na ww. okoliczności świadkaA. C..
Kolejno oddaleniu podlegały następujące dowody:
- wniosek dowodowy powoda z wniosku oraz protokołu z zawezwania w sprawie V GCo 169/16, z dokumentów wskazanych w piśmie powoda, wyroku w sprawie V GC 264/13 i VI Ga 21/14 jako bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem pełnomocnik powoda precyzuje, iż dotyczyły one innego podwykonawcy(...) sp. z o.o.
- wnioski dowodowe powoda sprecyzowane w piśmie k. 201- 206 jako dot. okoliczność nieistotnych dla rozstrzygnięcia;
- wniosek dowodowy z wpisów do dziennika budowy na okoliczność iż pozwany przebywał na budowie, wiedział o wadach i nie reagował - jako dot. okoliczności bez znaczenia.
- wniosek dowodowy z zeznań świadków:J. L. (1)iM. S. (1)na okoliczności wskazane w pozwie.
- wniosek dowodowy z zeznań świadkaE. S. (2)na okoliczności wskazane przez pełnomocnika pozwanego, tj. że inwestor rozliczał się zB.przez cesję wierzytelności i wzajemne potrącenia, płacąc tym samym podwykonawcom - jako bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jak też na okoliczność opóźnieńJ. L. (1)i zasad naliczenia kary umownej i możliwości ich potrącenia z kaucji gwarancyjnej, jak również co do jakości prac oraz braku wiedzy pozwanego o braku rozliczenia tego podwykonawcy, bo gdyby w tamtym czasie wiedział o tej wiedzy to ta szkoda by nie powstała, choćby dla przykładu chodzi o odsetki.
- dowód z zeznań stron jako dowód subsydiarny, zgłoszony na okoliczność, iż strona powodowa na etapie realizacji inwestycji wiedziała o tym podwykonawcy i wiedząc o nim nieudolnie prowadziła proces sądowy pomijając wady i usterki, które sama zgłaszałafirmie (...), a ponadto dowód ten pokazałby, że(...)wykonywał prace zastępcze.
Okoliczności wiedzy powoda o podwykonawcyE.została przesądzona prawomocnym w/w wyrokiem SO w Rzeszowie, który, skoro uznał odpowiedzialność inwestora – powoda na podst.art. 6471§ 5 k.c., tym samym przesadził tzw. zgodę, a więc i wiedzę o podwykonawcy, co wynika z pisemnego uzasadnienia wyroku. Z tej samej przyczyny brak było podstaw, by dopuszczać dowód z dokumentów zalegających w w/w aktach sądowych na okoliczność zasady i wysokości odpowiedzialności powoda wobec podwykonawcyJ. L., bowiem wystarczającym w tym zakresie były wyroki z uzasadnieniami sądów obu instancji na podst.art. 365 § 1 k.p.c.Oczywiście ustalenia faktyczne poczynione w tych sprawach odnośnie bezusterkowego wykonania przez podwykonawcę prac nie wiązały w tej sprawie pozwanego, który nie został wezwany do udziału w sprawie przez powoda jako pozwanego w tamtej sprawie, czym uniemożliwiono mu podjęcie obrony (art. 82 k.p.c.)
Przechodząc do rozważań obejmujących zastosowanie prawa materialnego Sąd Okręgowy uznał, że podstawy odpowiedzialności pozwanego w tej sprawie nie mogły stanowić przepisy dot. solidarnej odpowiedzialności konsorcjantów zart. 141 ustawy Prawo zamówień publicznychani przepisy dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej zart. 471 k.c.na które powoływał się powód w toku postępowania. Solidarna odpowiedzialność nie wynika też z umowy stron. Zgodnie zart. 369 k.c.zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej (czyli umowy). Solidarności zatem się nie domniemywa.
Argumentował dalej Sąd, że zgodnie zart. 141 Prawo zamówień publicznychwykonawcy, o których mowa wart. 23 ust. 1, ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Brak zatem podstaw do wykładni rozszerzającej zapisuart. 141 ustawy Prawo zamówień publicznych, który dotyczy tylko solidarnej odpowiedzialności za wykonanie i zabezpieczenie wykonania umowy realizacji inwestycji będącej przedmiotem zamówienia publicznego. Po pierwsze zgodnie z zasadą, iż umowa wiąże tylko jej strony, nie sposób uznać, iż obowiązek wykonania przez wykonawcę umowy podwykonawczej w postaci zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest obowiązkiem wobec inwestora. Umowa podwykonawcza w zakresie praw i obowiązków wiąże tylko strony tej umowy, zaś prawa i obowiązki z umowy inwestorskiej wiążą tylko strony tej umowy. Innymi słowy skoro pozwany nie był stroną umowy podwykonawczej (okoliczność bezsporna w niniejszy procesie, a również wykładnia literalna umowy podwykonawczej w świetle m.in. zachowania podwykonawcy, który w taki właśnie sposób wykładał stronę podmiotową, przyjmując, iż stroną tą był wyłącznie(...) S.A, a nie pozwany oraz w świetle zapisów umowy konsorcjum, gdzie strony dzieląc się zakresem prac wyraźnie ustaliły, iż każda z nich odpowiada samodzielnie za swego podwykonawcę nie budzi żadnych wątpliwości, że konsorcjant nawet będąc liderem konsorcjum umowę zJ. L.zawierał wyłącznie we własnym imieniu, nie zaś w imieniu konsorcjum ), to nie jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy. Tym samym nie odpowiada na podst.art. 6471k.c.za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy. W konsekwencji inwestor, który zapłaci podwykonawcy na podst.art. 647 1 § 5 k.c.nie może domagać się zarówno regresu jako dłużnik solidarny na podst.art. 376 § 1 k.c., a tym bardziej jako naprawienia szkody zart. 471 k.c.wobec konsorcjanta, który nie był stroną umowy podwykonawczej. Argumentację tą wzmacniaart. 371 k.c., wedle którego działanie lub zaniechanie jednego z dłużników nie może szkodzić współdłużnikowi. Przepis powyższy wyraża zasadę nieszkodzenia pozostałym dłużnikom solidarnym przez działania i zaniechania jednego z nich. Jego treść jest przejawem luźnego charakteru więzi łączącej dłużników solidarnych. Zasada nieszkodzenia pozostałym dłużnikom solidarnym przez działania lub zaniechania jednego z nich oznacza, że negatywne skutki tych zachowań odnoszą się tylko do tego dłużnika, który je przedsiębrał, nie przekładają się natomiast na pozycję pozostałych zobowiązanych. Dotyczy to zarówno stosunków między wierzycielem a dłużnikami, jak i stosunków wewnętrznych między samymi dłużnikami. W tym ostatnim wypadku działania i zaniechania dłużnika pozostaną zatem bez wpływu na powstające wskutek zaspokojenia wierzyciela roszczenia regresowe. Oznacza powyższe, iż za to, że konsorcjant(...)złamał zakaz z umowy inwestorskiej, zatrudniając podwykonawcę, nie obciąża drugiego konsorcjanta, pozwanego, który stroną tej umowy podwykonawczej nie był. Zdaniem Sądu Okręgowego, wynikająca zart. 141Pr. Zam. Publ solidarna odpowiedzialność podmiotów występujących wspólnie po jednej stronie umowy zawartej w wyniku udzielenia zamówienia publicznego dotyczy jedynie wykonania prac będących przedmiotem zamówienia, bo tak zapisał to ustawodawca, a wykładnia rozszerzająca solidarność naart. 471 k.c.poprzezart. 141pr.z.p. nie jest dopuszczalna, gdyż solidarność jest wyjątkiem od zasady braku tej odpowiedzialności solidarnej. W konsekwencji pozwany odpowiadał wobec inwestora za należyte wykonanie umowy, tj. wykonanie prac i dlatego był on uprawniony, ale i zobowiązany do wykonania prac, które leżały w zakresie pac przydzielonych na(...)w umowie konsorcjum. Dlatego nie sposób uznać, że wykonał on prace zastępcze za podwykonawcę(...), nie był bowiem stroną umowy z(...). Wykonał te prace jako odpowiedzialny solidarnie względem inwestora zart. 141 p.z.p.oraz z analogicznego zapisu umowy inwestorskiej. A w ramach konsorcjum może te prace rozliczać zB.na zasadzie odpowiedzialności odszkodowawczej tego ostatniego zart. 471 k.c.Przepisart. 141pr.z.p. ustanawia solidarność tylko za wykonanie umowy wobec inwestora, brak w nim zapisu, że solidarność odnosi się do niewykonania / nienależytego wykonania umowy, tak jak stanowi przepisart. 471 k.c.: odpowiedzialność za szkodę z powodu niewykonania / nienależytego wykonania umowy. Nie sposób zatem przyjąć, że odpowiedzialność ta rozciąga się także na przypadki niewykonania umowy przez jednego z konsorcjantów w postaci zatrudnienia przez niego podwykonawcy i braku zapłaty przez tego ostatniego wynagrodzenia podwykonawcy.
Sąd Okręgowy wskazał, że nie podziela poglądu SN wyrażonego w uchwale z dn. 17.09.2008 r. III CSK 119/08, który przyjął, że jeżeli jeden z wykonawców (uczestników konsorcjum) umowy zawartej w wyniku udzielenia zamówienia publicznego zawarł umowę w podwykonawcą, któremu nie zapłacił wynagrodzenia, to odpowiedzialność wykonawców w stosunku do inwestora spełniającego to świadczenie na rzecz podwykonawcy jest solidarna (art. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, jedn. tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.). Spoczywający na członkach konsorcjum obowiązek należytego wykonania umowy z podwykonawcami powstaje, jeżeli wynika z umowy o roboty budowlane zawartej z inwestorem, tj. gdy został w umowie wyraźnie zastrzeżony. Zważywszy natomiast, że odpowiedzialność solidarna konsorcjantów jest zawężona wyłącznie do przypadków określonych w umowie o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku pominięcia zapisów regulujących odpowiedzialność konsorcjantów za nienależyte wykonanie umowy z podwykonawcami, brak jest podstaw prawnych do przyjęcia stanowiska, że konsorcjant niebędący stroną umowy z podwykonawcą ponosi odpowiedzialność solidarną za jej nienależyte wykonanie na podstawieart. 141PrZamPubl. (glosa do uchwały III CSK 119/08 Solidarna odpowiedzialność wykonawców działających w ramach konsorcjum z tytułu umów zawartych z podwykonawcami, MOP 2016, nr 20, Suzanna Zatoń, Legalis). Pogląd wyrażony w w/w uchwale z dn. 17.09.2008 r. III CSK 119/08 został przez SN zrewidowany w wyroku SN z dn. 11.02.2016 r. V CSK 339/15, który kwestionując podstawę takiej odpowiedzialności zart. 141pr.z.p., ostatecznie przyjął odpowiedzialność solidarną, ale na podst. zapisu umowy inwestorskiej (odmienny stan faktyczny, jak w nin. sprawie. (por. glosa do wyroku SN z dn. 11.02.2016 r. V CSK 339/15, Małgorzata Sieradzka, Lex online).
Reasumując, zdaniem Sądu Okręgowego, odpowiedzialność wynikająca z zawartej przez pozwanego z(...) SAjak i zart. 141Pr. zam. Publ nie obejmuje obowiązku zaspokojenia roszczenia regresowego inwestora, który spełnił świadczenie w stosunku do podwykonawcy na podstawieart. 647(
1)§ 5 k.c.Gdyby nawet przepis cyt.art. 141o solidarności rozszerzać na tą solidarność za niewykonanie umowy, w tym wypadku niewykonanie umowy polegało na zatrudnieniu podwykonawcy przez jednego z dłużników solidarnych, to brak jest adekwatnego związku przyczynowego między tym zachowaniem a szkodą w postaci zapłaty przez inwestora podwykonawcy. W tym adekwatnym związku przyczynowym nie pozostaje „zatrudnienie”, „zatrudnienie” per se nie rodzi jeszcze obowiązku zapłaty zart. 647 1 § 5 k.c.; obowiązek zapłaty po stronie inwestora wynika z udzielonej zgody na podst.§ 2cyt. przepisu, a więc to „zgoda” inwestora jest zdarzeniem sprawczym zapłaty przez inwestora, a o tej zgodzie przesądził SO i SA w Rzeszowie, a sąd w tej sprawie nie może tego podważać, czyniąc ustalenia przeciwne, nawet, gdy nie zgadza się z linią orzeczniczą SN dot. tzw. „zgody dorozumianej czynnej”, wywiedzionej przez SN z§ 2 zd. 2 art. 647 1 k.c.Dla zobrazowania tzw. braku adekwatnego związku przyczynowego ze szkodą można podać przykład: to, że ktoś popełnił delikt, nie czyni odpowiedzialnym rodziców sprawcy za popełniony przez niego delikt za sam fakt poczęcia dziecka.
Podsumowując, solidarność, o której mowa wart. 647 1 § 1w zw. zart. 647 1 § 5 k.c.odnosi się do relacji: inwestor - wykonawca i jego podwykonawca, a pozwany(...)nie był stroną spornej umowy podwykonawczej. Nie ma tu znaczenia, że zapisy umowy konsorcjum na zasadzie inter partes, w tym m.in. podział prac na każdego z nich i wynikająca stąd odpowiedzialność za swego podwykonawcę nie wywiera skutków prawnych wobec inwestora. Jest to oczywiste; istotne jest, iż zart. 141nie można wywodzić odpowiedzialności konsorcjanta wobec inwestora za niewykonanie umowy podwykonawczej, zawartej przez drugiego konsorcjanta. Wątpliwości budzi też sama konstrukcja szkody wywiedzionej z art., 471k.c.w tym stanie faktycznym. Skoro sam ustawodawca tak skonstruował zapisart. 647 1 k.c., że uczynił inwestora dłużnikiem solidarnym, to nie można z tego tytułu wywodzić, iż zapłata przez dłużnika solidarnego długu stanowi jego szkodę. Obowiązek zapłaty wynika z ustawy. Jest to zatem zapłata własnego długu ustawowego, co skutkuje co najwyżej regresem na podst.art. 376 § 1 k.c., ale regres ten nie ma nic wspólnego z odpowiedzialnością odszkodowawczą drugiego dłużnika solidarnego. Sporne pozostawało w doktrynie, czy inwestor płaci cudzy czy własny dług na mocy 647 1§ 5 k.c., co skutkowało zastosowaniem do tzw. roszczenia regresowego przepisuart. 518 § 1 pkt 1 k.c.(tak w przypadku przyjęcia koncepcji cudzego długu), czy też przepisuart. 376 § 1 k.c.(tak w przypadku przyjęcia koncepcji długu własnego formalnego ex lege inwestora względem podwykonawcy). Ostatecznie orzecznictwo SN prawidłowo, zdaniem tego sądu, opowiedziało się za tą drugą koncepcją (tak SN V CSK 339/15, II CSK 15/16), przyjmując konsekwentnie nabycie z chwilą zapłaty przez inwestora roszczenia regresowego na mocyart. 376 § 1 k.c.(SN V CKN 500/00). Nie można, będąc bowiem z mocy ustawy dłużnikiem solidarnym, spełniać świadczenia na podst.art. 518 § 1 pkt 1 k.c., choć z kolei prowadzi to do tego, iż w ramach regresu, gdy nic innego nie wynika z umowy, można dochodzić tylko połowy spełnionego świadczenia, a nie całości (art. 376 § 1 zd. 2 k.c.), co oznacza prawo powoda do co najwyżej połowy należności głównej. Zważyć należy jednak, iżB.okazał się niewypłacalny, co skutkowało jego upadłością likwidacyjną, zatem na mocyart. 376 § 2 k.c.regres powodowi nie przysługuje. Powód, jak wskazuje jego dotychczasowe zachowanie tak przed procesowe jak i w procesie VI Gc 68/13, niniejszym procesem próbuje zrekompensować sobie koszty, jakie poniósł w tej inwestycji na rzecz podwykonawcy, dlatego, że jego wykonawcaB.okazał się niewypłacalny. Ryzyko niewypłacalności kontrahenta zawsze obciąża druga stronę, która nie może z tego powodu wbrew zasadomk.c.szukać odpowiedzialności innego podmiotu, który tej odpowiedzialności nie ponosi.
Solidarność obu konsorcjantów względem inwestora (powoda) za zatrudnienie podwykonawcy i brak zapłaty wynagrodzenia temu podwykonawcy nie wynika także z zawartych przez nich umów z dn. 7.07.2010 r. i umowy konsorcjum z dn. 11.02.2010r. Zgodnie z treścią § 3 umowy konsorcjum z dn. 11.02.2010r. konsorcjanci w stosunku do zamawiającego/powoda występują jako jedna strona i ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie zamówienia. Umowa konsorcjum przewidująca solidarną odpowiedzialność konsorcjantów wobec zamawiającego (inwestora) dotyczyła więc jedynie wykonania umowy będącej przedmiotem zamówienia publicznego a nie rozliczeń z podwykonawcami. Umowa ta dotyczyła wyłącznie wykonania umowy w relacji inwestor – wykonawca.
Wątpliwości prawne budzi sama definicja szkody w tym procesie: zapłata wynagrodzenia podwykonawcy przez powoda. Jest to ubytek w majątku, ale wynika on nie z tego, że nie zapłacił wykonawca, lecz z tego, że powód jako inwestor na podst.art. 647 1 § 2 i 5 k.c.miał obowiązek zapłacić. Innymi słowy szkodą można by uznać sam obowiązek zapłaty jako tożsame pojęcie z powstaniem długu. Skoro konsorcjant zatrudnił podwykonawcę, co stanowiło niewykonanie umowy w tym zakresie poprzez złamania zakazu umownego, to powstał po stronie inwestora dług zart. 647 1 § 5 k.c.(abstrahując już od braku adekwatnego związku przyczynowego) i ten dług jako pasywa stanowi szkodę powoda. Tyle tylko że taka szkoda uległa przedawnieniu, skoro obwiązek zapłaty wynagrodzenia przez inwestora podwykonawcy powstaje nie z chwilą braku zapłaty go przez wykonawcę (ten brak zapłaty istnieje ciągle), ale z chwilą spełnienia przesłanki zart. 647 1 § 2 k.c., a zatem dług w postaci obowiązku zapłaty, gdyby uznawać go za szkodę, przedawniłby się wobec wykonawcy po upływie 3 lat od daty wymagalności wynagrodzenia podwykonawcy. Reasumując, tak pojmowana szkoda w postaci kwoty należności głównej wraz z odsetkami od niej uległa już przedawnieniu. Roszczenie zaś regresowe między dłużnikami solidarnymi, nie będąc roszczeniem odszkodowawczym, oczywiście rządzi się swymi prawami i bieg terminu jego przedawnienia rozpoczyna się z chwilą zapłaty podwykonawcy przez inwestora, co wynika zart. 376 § 1 k.c.
Mając na uwadze poczynione w tej sprawie ustalenia faktyczne i ocenę prawną, Sąd Okręgowy uznał, że powód nie wykazał zaistnienia przesłanek żadnej z podstaw odpowiedzialności pozwanego, czy to na podstawieart. 141w zw. zart. 471 k.c., czy to zart. 376 § 1 k.c., przyjmując drugą podstawę odpowiedzialności jako roszczenie regresowe. Z regresem powód mógłby zwrócić się tylko doB.jako tej strony, która zawarła umowę podwykonawczą i tylko co do zasady co do połowy zapłaconej kwoty wynagrodzenia, a na podst.art. 376 § 2 k.c.zważywszy na niewypłacalnośćB.(upadłość) regres nie przysługuje powodowi w ogóle, choć tej kwestii sąd w niniejszym procesie nie przesądził, skoro podstawą faktyczno-prawną żądania pozwu był przepisart. 471 k.c.Jako podstawa prawna orzeczenia o kosztach procesu wskazany zostałart. 98 k.p.c.
W apelacji od powyższego wyroku powód podniósł zarzuty:
I
naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:
1
art. 217 § 3w związku zart. 227 k.p.c.przez:
a
uznanie, że wniosek dowodowy w postaci wniosku o zawezwanie do próby ugodowej oraz protokołu z posiedzenia w przedmiocie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie sygn. akt V GCo 169/16 nie dotyczy faktów mających dla sprawy istotne znaczenie,
b
uznanie, że wnioski dowodowe z dokumentów wskazanych w treści pozwu oraz w treści pisma przygotowawczego (k. 201-206 akt sprawy) nie dotyczą faktów mających dla rozstrzygnięcia istotne znaczenie pomimo, że przedmiotem w/w dowodów było określenie istnienia, podstaw i wysokości zobowiązania pozwanego wobec powoda w związku z utworzeniem przez pozwanego oraz(...) S.A.konsorcjum na podstawie umowy z dnia 11 lutego 2010r. w celu realizacji określonego zadania inwestycyjnego, zakresu odpowiedzialności konsorcjantów w stosunku do powoda, występowania przez konsorcjantów względem powoda jako jedna strona i ponoszenia przez nich solidarnej odpowiedzialności wobec powoda, nieprawidłowego wykonania umowy przez wykonawców poprzez zatrudnienie podwykonawców pomimo istnienia w umowie zakazu w tym zakresie - mimo, że fakty te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,
c
uznanie, że wniosek dowodowy z wpisów do dziennika budowy na okoliczności wskazane w treści powództwa i dotyczące przede wszystkim faktu, iż pozwany przebywał na budowie, wiedział o wadach i nie reagował, co skutkowało oddaleniem tych wniosków, mimo że fakty te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,
d
oddalenie wniosków dowodowych w postaci zeznań świadkówJ. L. (1)iM. S. (1)na okoliczności wskazane w pozwie pomimo, iż przedmiotem tych dowodów było określenie istnienia, podstaw i wysokości zobowiązania pozwanego wobec powoda w związku z utworzeniem przez pozwanego oraz(...) S.A.konsorcjum na podstawie umowy z dnia 11 lutego 2010r., odpowiedzialności konsorcjantów i nieprawidłowego wykonania umowy przez zatrudnienie podwykonawców, które to okoliczności miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,
2
art. 217 § 1 i 3w związku zart. 227 k.p.c.poprzez niedopuszczenie zgłoszonego prawidłowo dowodu z zeznań stron na okoliczność istnienia, podstaw i wysokości zobowiązania pozwanego wobec powoda, podczas gdy dowód ten dotyczy okoliczności mających dla sprawy istotne znaczenie, a sporne okoliczności nie zostały wyjaśnione,
3
art. 232 k.p.c.poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne i nie wykazał zaistnienia przesłanek żadnej z podstaw odpowiedzialności pozwanego, czy to na podstawieart. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznychw związku zart. 471 k.c., czy toart. 376 k.c.podczas gdy powód zaoferował logiczne wzajemnie się uzupełniające dowody z dokumentów oraz dowody z zeznań świadków (które nie zostały przeprowadzone) w postaci:
a
umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r. w której konsorcjanci ustalili, że w stosunku do powoda wstępują jako jedna strona i ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie zamówienia,
b
oferty złożonej przez pozwanego w postępowaniu przetargowym, w którym konsorcjum oświadczyło o samodzielnym (bez podwykonawców) wykonaniu przedmiotu zamówienia,
c
umowy z dnia 7 lipca 2010r. o przebudowę i modernizację budynku byłej szkoły zawodowej z której wynikał obowiązek osobistego wykonania prac i zakaz zatrudniania podwykonawców,
d
umowy podwykonawczej z dnia 14 grudnia 2010r., z której wynikało naruszenie postanowienia umowy z dnia 7 lipca 2010r. przez wykonawcę, który pomimo wyraźnego zakazu w tym zakresie zatrudnił podwykonawcę –E.J. L. (1),
e
dokumentacji zalegającej w aktach postępowania sądowego sygn. akt VI GC 68/13 Sądu Okręgowego w Rzeszowie,
4
art. 328 § 2 k.p.c.polegającego na nieprawidłowym sporządzeniu uzasadnienia wyroku poprzez popełnienie w jego treści błędu w oznaczeniu strony pozwanej poprzez wskazywanie, iż firma pozwanego brzmi(...) S.A.” podczas gdy pozwana spółka działa podfirmą (...) S.A.”,
II
naruszenie przepisów prawa materialnego, a toart. 471 k.c.w związku zart. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. – Prawo zamówień publicznychw związku z§ 4 umowy nr (...)z dnia 7 lipca 2010r. orazart. 376 § 1 k.c.poprzez ich błędne zastosowanie i nieprawidłowe przyjęcie, iż:
a
solidarna odpowiedzialność pozwanego konsorcjanta – wykonawcy wynikająca z umowy konsorcjum zawartej z(...) S.A.jak i zart. 141 ustawy Prawo zamówień publicznychnie obejmuje obowiązku zaspokojenia roszczenia regresowego inwestora, który spełnił świadczenie w stosunku do podwykonawcy na podstawieart. 6471§ 5 k.c., podczas gdy solidarność ta wynikała zarówno z ustawy jak i z umowy,
b
brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za nienależyte wykonanie umowy z dnia 7 lipca 2010r. w związku z zatrudnieniem podwykonawcy pomimo faktu, iż pozwany naruszył zakaz wykonywania przedmiotu umowy z pomocą podwykonawców oraz nie zapłacił należnego wynagrodzenia (w postaci kaucji gwarancyjnej) podwykonawcyJ. L. (1)jako konsorcjant – członek konsorcjum będącego wykonawcą i jednocześnie, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż pomiędzy powstaniem szkody u powoda w postaci wyłożenia pieniędzy za pozwanego na rzecz podwykonawcykonsorcjum – (...)a tym samym podwójnej zapłaty za ten sam zakres zamówienia oraz zachowanie pozwanego (nienależytym wykonaniem umowy z inwestorem) brak jest adekwatnego związku przyczynowego,
c
odpowiedzialność wykonawcy wobec inwestora ogranicza się do odpowiedzialności za wykonanie umowy rozumianej wyłącznie jako realizacja przedmiotu umowy z inwestorem (nr(...)z dnia 7 lipca 2010r.) i dotyczy „jedynie wykonania prac będących przedmiotem zamówienia” podczas gdy odpowiedzialność kontraktowa obejmuje wywiązanie się przez obie strony umowy z umowy i prawidłowe wykonanie wszystkich jej postanowień, tym samym odpowiedzialność pozwanego wynikająca z w/w umowy obejmuje swym zakresem odpowiedzialność za niezgodne z § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r. zatrudnienie przez lidera konsorcjum, w skład, którego wchodził również pozwany, podwykonawcyJ. L. (1)(co stanowiło stałą praktykę konsorcjum w przypadku realizacji przedmiotowej inwestycji) i brak wykonania obowiązku zapłaty wynagrodzenie względem tego podwykonawcy, które skutkowało pociągnięciem do odpowiedzialności inwestora (powoda),
d
brak jest adekwatnego związku przyczynowego między zachowaniem pozwanego – zatrudnieniem wbrew postanowieniom § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r. podwykonawcy, a szkodą w postaci zapłaty przez inwestora podwykonawcy, podczas gdy, gdyby wykonawca (konsorcjum) nie zatrudniło podwykonawcy, a przedmiot umowy zawartej z powodem wykonywało zgodnie z jej postanowieniami samodzielnie, wówczas nie doszłoby do powstania obowiązku zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy, a powód nie zostałby zobowiązany do zapłaty w ramachart. 6471k.c.i nie poniósłby kosztów procesu w sprawie o sygn. VI GC 68/13, zdaniem powoda Sąd nieprawidłowo porównał wywiedziony przez powoda adekwatny związek przyczynowy zachowanie pozwanego ze szkodą, z sytuacją w której „to że ktoś popełnił delikt, nie czyni odpowiedzialnym rodziców sprawcy za popełniony przez niego delikt przez sam fakt poczęcia dziecka” – to niezgodne z treścią umowy działanie współodpowiedzialnych członków konsorcjum doprowadziło do zatrudnienia podwykonawcy a następnie do zobowiązania powoda do poniesienia kosztów wynagrodzenia tego wykonawcy i dalszych kosztów z tym związanych,
e
solidarność obu konsorcjantów względem powoda za zatrudnienie podwykonawcy i brak zapłaty wynagrodzenia temu podwykonawcy nie wynika zart. 141 Prawa zamówień publicznychani z zawartych przez konsorcjantów umowy z dnia 7 lipca 2010r. i umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r., podczas gdy zarówno zart. 141 Prawa zamówień publicznychjak i z § 3 umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r. w sposób jasny wynika, że konsorcjanci występujący wobec zamawiającego jako jedna strona, ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec inwestora (powoda), z powyższego wynika odpowiedzialność pozwanego za naruszenie postanowienia § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r., tj. zakazu zatrudniania podwykonawców,
f
uznanie, iż dług pozwanego wobec powoda przedawniłby się z upływem 3 lat od daty wymagalności wynagrodzenia podwykonawcy, podczas gdy szkoda dla powoda powstała z chwilą dokonania przez powoda powtórnej zapłaty za ten sam zakres zamówienia na rzecz podwykonawcyJ. L. (1)i od tego terminu winien być liczony termin przedawnienia roszczenia powoda wobec pozwanego.
W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 149.276 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 5 grudnia 2017r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, ewentualnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego, z uwagi na nierozpoznanie przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy.
Pozwany w odpowiedzi na apelacjępowoda wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Zdaniem pozwanego, Sąd orzekający słusznie uznał, iż podstawy odpowiedzialności pozwanego nie mogły stanowić przepisy dotyczącej solidarnej odpowiedzialności konsorcjantów zart. 141 ustawy Prawo zamówień publicznychani przepisy dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej zart. 471 k.c.Solidarna odpowiedzialność nie wynikała także z umowy stron.
Pozwany wskazywał, że umowa podwykonawcza w zakresie praw i obowiązków wiąże tylko strony tej umowy, natomiast prawa i obowiązki umowy inwestorskiej wiążą tylko strony tej umowy. Skoro zatem pozwany nie był stroną umowy podwykonawczej to nie jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy. Tym samym, nie odpowiada na podstawieart. 6471k.c.za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy. W konsekwencji inwestor, który zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie na podstawieart. 6471§ 5 k.c.nie może domagać się zarówno regresu jako dłużnik solidarny na podstawieart. 376 § 1 k.c.a tym bardziej jako naprawienia szkody zart. 471 k.c.wobec konsorcjanta, który nie był stroną umowy podwykonawczej. Pozwany podkreślił, że Sąd I instancji nie podzielił poglądu wyrażonego w uchwale z dnia 17.09.2008r. III CSK 119/08, wskazując, iż pogląd wyrażony w w/w uchwale z dnia 17.09.2008r. III CSK119/08 został przez SN zrewidowany w wyroku z dnia 11.02.2016r. V CSK 339/15, który kwestionując podstawę odpowiedzialności zart. 141 p.z.p.ostatecznie przyjął odpowiedzialność solidarną, ale na podstawie zapisu umowy inwestorskiej. Zaznaczył przy tym skarżący w ślad za Sądem I instancji, że solidarność obu konsorcjantów względem inwestora (powoda) za zatrudnienie podwykonawcy i brak zapłaty wynagrodzenia temu wykonawcy nie wynika w niniejszej sprawie z zawartych przez nich umów, tj. umowy z dnia 7.07.2010r. i umowy konsorcjum z dnia 11.02.2010r.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie.
W ocenie Sądu Apelacyjnego materiał dowodowy, który stanowił podstawę rozstrzygnięcia dla Sądu I instancji, pozwalał Sądowi II instancji na poczynienie częściowo odmiennych ustaleń faktycznych i w oparciu o te ustalenia na zastosowanie przepisów prawa materialnego w kierunku postulowanym przez apelującego.
W szczególności, trafny okazał się zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego traktujących o postępowaniu dowodowym (m. in.art. 232 k.p.c.) poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne i nie wykazał zaistnienia przesłanek żadnej z podstaw odpowiedzialności pozwanego, czy to na podstawieart. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznychw związku zart. 471 k.c., podczas gdy powód zaoferował logiczne wzajemnie się uzupełniające dowody w postaci:
a) umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r. w której konsorcjanci ustalili, że w stosunku do powoda wstępują jako jedna strona i ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie zamówienia,
b) oferty złożonej przez pozwanego w postępowaniu przetargowym, w którym konsorcjum oświadczyło o samodzielnym (bez podwykonawców) wykonaniu przedmiotu zamówienia,
c) umowy z dnia 7 lipca 2010r. o przebudowę i modernizację budynku byłej szkoły zawodowej z której wynikał obowiązek osobistego wykonania prac i zakaz zatrudniania podwykonawców,
d) umowy podwykonawczej z dnia 14 grudnia 2010r., z której wynikało naruszenie postanowienia umowy z dnia 7 lipca 2010r. przez wykonawcę, który pomimo wyraźnego zakazu w tym zakresie zatrudnił podwykonawcę –E.J. L. (1),
e) dokumentacji zalegającej w aktach postępowania sądowego sygn. akt VI GC 68/13 Sądu Okręgowego w Rzeszowie
i dowody te zostały przez Sąd I instancji przeprowadzone na rozprawie w dniu 18 czerwca 2019r. (protokół elektroniczny, k 234 akt sprawy).
Skarżący trafnie podkreśla następujące okoliczności faktyczne, które wynikają wprost z przeprowadzonych dowodów i które powinny stanowić część składową podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku, a mianowicie:
1
treść umowy konsorcjum wyraźnie wskazywała na zakres odpowiedzialności konsorcjantów wobec powoda i potwierdzała ustawową odpowiedzialność solidarną konsorcjantów wobec inwestora za wykonanie umowy – w treści § 3 umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r. wskazano, iż konsorcjanci w stosunku do zamawiającego (powoda) występują jako jedna strona i ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy,
2
złożona przez konsorcjum oferta zawierała w pkt 15 oświadczenie, że wykonawca zobowiązuje się do samodzielnego wykonania całego przedmiotu umowy, bez korzystania z usług podwykonawców,
3
podobnie umowa zawarta przez konsorcjum z inwestorem w dniu 7 lipca 2010r. zakładała samodzielne wykonanie całego przedmiotu umowy, bez korzystania z usług podwykonawców,
4
konsorcjum naruszyło zawartą z inwestorem umowę i zatrudniało podwykonawców w celu realizacji inwestycji objętej umową z dnia 7 lipca 2010r., m. in. lider konsorcjum zawarł taką umowę zE.J. L. (1)(umowa z 14 grudnia 2010r.),
5
inwestor (powód) uiścił na rzecz wykonawcy (konsorcjum) całość należnego mu wynagrodzenia,
6
za nieprawidłowe wykonanie umowy przez konsorcjum bez wątpienia uznać należy również brak zapłaty należnego wynagrodzenia podwykonawcyJ. L. (1)przez wykonawcę (solidarnie zobowiązanych konsorcjantów), które skutkowało następnie pociągnięciem do odpowiedzialności powoda i powstaniem po jego stronie szkody w wysokości odpowiadającej kaucji gwarancyjnej (stanowiącej część wynagrodzenia) oraz kosztów poniesionych przez powoda w związku z toczącym się przeciwko niemu procesem sądowym.
Dokonując oceny roszczenia powoda w kontekście przesłanek zart. 471 k.c.w związku zart. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznychnależy stwierdzić, że zaskarżony wyrok narusza w/w przepisy poprzez wadliwą ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Odpowiedzialność kontraktowa oparta na wymienionym przepisie może mieć miejsce przy kumulatywnym spełnieniu trzech przesłanek a mianowicie, gdy mamy do czynienia z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, szkodą oraz związkiem przyczynowym między faktem niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania a szkodą. Ciężar dowodu w zakresie wykazania wszystkich tych przesłanek spoczywał na powodzie (art. 6 k.c.). Przyjmuje się przy tym, iż ustawodawca wprowadza wart. 471domniemanie, że niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, a więc najczęściej następstwem jego zawinionego działania bądź zaniechania. W tej sytuacji rzeczą wierzyciela jest wykazanie okoliczności wymienionych powyżej w pkt 1-3, zaś dłużnika - wykazanie konkretnej przyczyny naruszenia zobowiązania, za którą on odpowiedzialności nie ponosi (np. siły wyższej, działania obciążającego wyłącznie wierzyciela), bądź że przy wykonywaniu zobowiązania dołożył należytej staranności (art. 472 k.c.). Innymi słowy, gdy w grę będzie wchodziła zasada winy, dłużnik dla swojej obrony będzie musiał przeprowadzić skuteczną ekskulpację.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, powód sprostał obciążającemu go obowiązkowi wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, pozwany zaś nie zdołał ich skutecznie podważyć ani też nie przeprowadził skutecznej ekskulpacji.
Zasadny okazał się zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, a toart. 471 k.c.w związku zart. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. – Prawo zamówień publicznychw związku z§ 4 umowy nr (...)z dnia 7 lipca 2010r. poprzez ich błędne zastosowanie i nieprawidłowe przyjęcie, iż solidarna odpowiedzialność pozwanego konsorcjanta – wykonawcy wynikająca z umowy konsorcjum zawartej z(...) S.A.jak i zart. 141 ustawy Prawo zamówień publicznychnie obejmuje obowiązku zaspokojenia roszczenia odszkodowawczego inwestora, który poniósł szkodę przez spełnienie świadczenia w stosunku do podwykonawcy na podstawieart. 6471§ 5 k.c., podczas gdy solidarność ta wynikała zarówno z ustawy jak i z umowy.
Wbrew poglądowi wypowiedzianemu w tej mierze przez Sąd I instancji, podstawę solidarnej odpowiedzialności wobec powoda członków konsorcjum (wykonawcy) za szkodę wynikłą ze spełnienia świadczenia na rzecz podwykonawcy jednego z konsorcjantów stanowiart. 141 Prawa zamówień publicznych. Solidarność obu konsorcjantów względem powoda za zatrudnienie podwykonawcy i brak zapłaty wynagrodzenia temu podwykonawcy wynika zart. 141 Prawa zamówień publicznychjak też z zawartych przez konsorcjantów umów, tj. umowy z dnia 7 lipca 2010r. i umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r.. Zarówno zart. 141 Prawa zamówień publicznychjak i z § 3 umowy konsorcjum z dnia 11 lutego 2010r. w sposób jasny wynika, że konsorcjanci występujący wobec zamawiającego jako jedna strona, ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec inwestora (powoda). Z powyższego wynika też odpowiedzialność pozwanego za naruszenie postanowienia § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r., tj. zakazu zatrudniania podwykonawców.
Nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja, która wyłącza na gruncieart. 141 p.z.p.uznanie, iż należyte wykonanie umowy zawartej z inwestorem przez wykonawców, którym udzielono wspólnie zamówienia publicznego, obejmuje również zobowiązanie do zaspokojenia wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę jednego, wszystkich, czy też niektórych z wykonawców, ze skutkiem, który wyłączy odpowiedzialność inwestora na zasadzieart. 6471 § 1 i 5 k.c.Należyte wykonanie umowy zwartej z inwestorem obejmuje w ocenie Sądu Apelacyjnego, niedopuszczenie do powstania szkody po stronie inwestora robót budowlanych, do której dochodzi wskutek zaspokojenia przez inwestora roszczenia podwykonawcy robót budowlanych, zrealizowanych w obszarze przedmiotu umowy zawartej w wyniku udzielenia zamówienie publicznego pomiędzy inwestorem a wykonawcą (wykonawcami). Sąd Apelacyjny w niniejszej sprawie podziela w pełni argumentację przedstawioną w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego, sygn. akt III CSK 119/08.
Sąd I instancji powoływał się na stanowisko wyrażone w uzasadnieniu innego orzeczenia Sądu Najwyższego, mianowicie w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lutego 2016 r. (V CSK 339/15, Lex nr 1977863), z którym Sąd Najwyższy stwierdził, że: "Spoczywający na wykonawcach - członkach konsorcjum obowiązek należytego wykonania umowy z podwykonawcami wynika z umowy o roboty budowlane zawartej z inwestorem wówczas jedynie, gdy został w umowie wyraźnie zastrzeżony". Ponadto stwierdził, że: "Nietrafne jest odmienne zapatrywanie (...) odwołujące się do odosobnionego w orzecznictwie poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 września 2008 r., III CSK 119/08, OSNC 2009, Nr 9, poz. 130, zgodnie z którym z samej istoty zawartej w inwestorem umowy o roboty budowlane wynika, że obejmuje ona także wypełnienie przez każdego z wykonawców obowiązków wobec podwykonawców." Opierając się na przytoczonych fragmentach uzasadnienia ww. wyroku Sądu Najwyższego, Sąd I instancji wywiódł, że stanowisko zawarte w wyroku z dnia 17 września 2008 r., III CSK 119/08 uległo dezaktualizacji. W ocenie Sądu Apelacyjnego, jest to wniosek zbyt daleko idący, nie sposób bowiem w oparciu o wyjątek z treści uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2016 r., V CSK 339/15 oraz wypowiedzi dwóch przedstawicieli doktryny uznać, iż doszło do ukształtowania linii wykładni zbieżnej z argumentacją Sądu I instancji, a odmiennej od stanowiska Sądu Najwyższego, wyrażonego w wyroku z dnia 17 września 2008r., III CSK 119/08. Stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w powyższym wyroku znalazło akceptację w szeregu orzeczeń sądów apelacyjnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 grudnia 2015 r., I ACa 744/15, Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2014 r., I ACa 1089/13, Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2017 r., VI ACa 357/16, Legalis).
Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego zapłata wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy (E.J. L. (1)), stanowiła zobowiązanie wynikające z umowy zwartej pomiędzy powodem a Konsorcjum, za którego należyte wykonanie odpowiedzialność wobec inwestora ponoszą wszyscy członkowie tego Konsorcjum, na podstawieart. 141 p.z.p.W związku z tym jako zasadny należy ocenić zarzut naruszeniaart. 141 p.z.p.wskazujący na niezasadność oceny prawnej, iż w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie doszło do nienależytego wykonania umowy o roboty budowlane zawartej w rezultacie udzielenia zamówienia publicznego. Niewykonanie umowy wobec podwykonawcy, które skutkuje powstaniem odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy za wykonane roboty budowlane stanowi o nienależytym wykonaniu umowy zawartej z inwestorem, wobec którego, na zasadzieart. 141 p.z.p.wykonawcy, którym wspólnie udzielono zamówienia publicznego, ponoszą odpowiedzialność solidarną. Warto w tym miejscu zwrócić również uwagę na brzmienie postanowienia § 17 ust. 1 umowy inwestorskiej z dnia 7 lipca 2010r., który jednoznacznie stanowi o odpowiedzialności wykonawcy (konsorcjantów) wobec zamawiającego (inwestora) w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem obowiązków wynikających z przedmiotowej umowy.
Umowę konsorcjum określa się jako umowę zawieraną przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, które zobowiązują się wspólnie dążyć do osiągnięcia określonego celu gospodarczego. Nie budzi wątpliwości możliwość wspólnego ubiegania się przez konsorcjantów o udzielenie zamówienia publicznego. Celem utworzenia konsorcjum jest często uzyskanie zamówienia publicznego, a solidarna odpowiedzialność konsorcjantów wobec inwestora wynika wprost z treściart. 141 p.z.p.Umowa zawierana w celu wykonania zamówienia publicznego - zadania inwestycyjnego, zwykle charakteryzuje się dużym stopniem skomplikowania. To zazwyczaj skłania konsorcjantów do zawierania umów z podwykonawcami. Za realizację umów podwykonawczych każdy z konsorcjantów odpowiada wobec inwestora, nawet jeśli tylko niektórzy z nich zawrą umowy podwykonawcze bowiem ich odpowiedzialność jest solidarna (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2014 r. I ACa 1089/13).
Ponadto w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 kwietnia 2012r.(...)czytamy „Przepisart. 131 p.z.p.ustanawiający solidarną odpowiedzialność wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego ma charakter bezwzględnie obowiązujący i jego stosowanie nie podlega wyłączeniu na mocy umownego postanowienia stron ograniczającego solidarną odpowiedzialność (takiego umownego postanowienia w niniejszej sprawie nawet nie zamieszczono w umowie). Podmioty wspólnie ubiegające się o udzielenie zamówienia odpowiadają solidarnie przed zamawiających ex lege z uwagi na sam fakt wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego i zawarcia umowy. Podmioty te pozostają przy tym zobowiązane solidarnie aż do zupełnego zaspokojenia zamawiającego w zakresie obowiązków wynikających z umowy”, LEX nr 1148311).
Powyższe poglądy potwierdzają również przedstawiciele doktryny.
Wskazują oni, iż wzajemny podział zadań pomiędzy wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia ma jedynie skutek wewnętrzny dla przyszłych roszczeń regresowych pomiędzy nimi (arg. zart. 376 § 1 k.c.). W takim przypadku zamawiający może żądać wykonania całości lub części przedmiotu zamówienia tylko od niektórych wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Do sytuacji, gdy przedmiot zamówienia będzie wykonywany tylko przez niektórych wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, może dojść już na etapie realizacji zamówienia podstawowego. W takim przypadku w dalszym ciągu wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy. W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia za prawidłową uznać należy sytuację, w której każdy lub niektórzy z tych wykonawców bądź nawet podmiot trzeci wniosą zabezpieczenie w jednej formie lub w kilku z form wskazanych wart. 148 ust. 1. Za realizację umów podwykonawczych każdy z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia odpowiada wobec zamawiającego, nawet jeśli tylko niektórzy z nich zawrą umowy podwykonawcze, ich odpowiedzialność jest bowiem solidarna (zob. też wyrok SN z 17.09.2008 r., III CSK 119/08, LEX nr 513248). Ogłoszenie upadłości jednego z dłużników solidarnych, a nawet ostateczna likwidacja, nie ma wpływu na zakres odpowiedzialności pozostałych dłużników solidarnych. Wierzyciel ma prawo poszukiwania zaspokojenia u pozostałych dłużników odpowiadających solidarnie (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2008 r., sygn. akt I ACa 189/08). Nie ma zatem potrzeby dokonywania zmiany umowy zawartej między zamawiającym a konsorcjum, jak i również konieczności wyrażania przez zamawiającego zgody na dokonanie przez upadłego członka konsorcjum cesji praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy o zamówienie publiczne na pozostałe podmioty współtworzące konsorcjum” (Nowicki Józef Edmund, Kołecki Mikołaj, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. IV, Opublikowano: WKP 2019 LEX).
Skarżący słusznie podważa stanowisko Sądu I instancji w zakresie rozumienia na gruncie niniejszej sprawy przesłanki nienależytego wykonania umowy (chodzi o umowę inwestorską z dnia 7 lipca 2010r.). Odpowiedzialność wykonawcy wobec inwestora nie ogranicza się bowiem do odpowiedzialności za wykonanie umowy rozumianej wyłącznie jako realizacja przedmiotu umowy z inwestorem (nr(...)z dnia 7 lipca 2010r.) i dotyczy „jedynie wykonania prac będących przedmiotem zamówienia”. Odpowiedzialność kontraktowa obejmuje wywiązanie się przez obie strony umowy z umowy i prawidłowe wykonanie wszystkich jej postanowień, tym samym odpowiedzialność pozwanego wynikająca z w/w umowy obejmuje swym zakresem odpowiedzialność za niezgodne z § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r. zatrudnienie przez lidera konsorcjum, w skład, którego wchodził również pozwany, podwykonawcyJ. L. (1)(co stanowiło stałą praktykę konsorcjum w przypadku realizacji przedmiotowej inwestycji) i brak wykonania obowiązku zapłaty wynagrodzenie względem tego podwykonawcy, które skutkowało pociągnięciem do odpowiedzialności inwestora (powoda),
W świetle tego co powiedziano już wyżej istnieją zatem podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za nienależyte wykonanie umowy z dnia 7 lipca 2010r. w związku z zatrudnieniem podwykonawcy. Pozwany naruszył zakaz wykonywania przedmiotu umowy z pomocą podwykonawców oraz nie zapłacił należnego wynagrodzenia (w postaci kaucji gwarancyjnej) podwykonawcyJ. L. (1)jako konsorcjant – członek konsorcjum będącego wykonawcą. Istnieją również podstawy do przyjęcia, iż pomiędzy powstaniem szkody u powoda w postaci wyłożenia pieniędzy za pozwanego na rzecz podwykonawcykonsorcjum – (...)a tym samym podwójnej zapłaty za ten sam zakres zamówienia oraz zachowaniem pozwanego (nienależytym wykonaniem umowy z inwestorem) istnieje adekwatny związek przyczynowy w ujęciuart. 361 § 1 k.c.Związek taki między zachowaniem pozwanego – zatrudnieniem wbrew postanowieniom § 4 umowy z dnia 7 lipca 2010r. podwykonawcy, a szkodą w postaci zapłaty przez inwestora podwykonawcy istnieje, bowiem gdyby wykonawca (konsorcjum) nie zatrudniło podwykonawcy, a przedmiot umowy zawartej z powodem wykonywało zgodnie z jej postanowieniami samodzielnie, wówczas nie doszłoby do powstania obowiązku zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy, a powód nie zostałby zobowiązany do zapłaty w ramachart. 6471 k.c.i nie poniósłby kosztów procesu w sprawie o sygn. VI GC 68/13. Skarżący słusznie podnosi, że Sąd I instancji nieprawidłowo porównał wywiedziony przez powoda adekwatny związek przyczynowy zachowanie pozwanego ze szkodą, z sytuacją w której „to że ktoś popełnił delikt, nie czyni odpowiedzialnym rodziców sprawcy za popełniony przez niego delikt przez sam fakt poczęcia dziecka”. W niniejszej sprawie to niezgodne z treścią umowy działanie współodpowiedzialnych członków konsorcjum doprowadziło do zatrudnienia podwykonawcy a następnie do zobowiązania powoda do poniesienia kosztów wynagrodzenia tego wykonawcy i dalszych kosztów z tym związanych.
Zasadny jest również zarzut podważający stanowisko Sądu I instancji w kwestii przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia. W rozpoznawanej sprawie nie może być mowy o przedawnieniu, gdyż dług pozwanego wobec powoda przedawniłby się z upływem 3 lat od daty wymagalności wynagrodzenia podwykonawcy. Bieg terminu tego przedawnienia mógł się rozpocząć nie wcześniej niż po powstaniu szkody, tj. z chwilą dokonania przez powoda powtórnej zapłaty za ten sam zakres zamówienia na rzecz podwykonawcyJ. L. (1)i od tego terminu winien być liczony termin przedawnienia roszczenia powoda wobec pozwanego (art. 120 § 1 k.c.).
Z tych względów apelacja powoda podlegała uwzględnieniu a zaskarżony wyrok zmianie w kierunku postulowanym przez skarżącego (art. 381 § 1 k.p.c.).
O kosztach postępowania, w tym kosztach postępowania apelacyjnego, rozstrzygnięto w myśl przepisuart. 98 § 1 k.p.c.w związku zart. 391 § 1 k.p.c.iart. 108 § 1 k.p.c.
SSA Grażyna Demko Prezes SA Marek Klimczak SSA Agnieszka Staniszewska-Perenc | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Rzeszowie
date: '2019-11-21'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Grażyna Demko
- sędzia Marek Klimczak
- Agnieszka Staniszewska-Perenc
legal_bases:
- § 2 zd. 2 art. 647 1 k.c.
- art. 217 § 3 k.p.c.
- art. 141 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
recorder: st. sekr. sądowy Justyna Stępień
signature: I AGa 70/19
``` |
155000000001006_II_AKa_000089_2022_Uz_2022-11-04_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt II AKa 89/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 października 2022 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący SA Wiesław Pędziwiatr (spr.)
Sędziowie: SA Jerzy Skorupka
SA Artur Tomaszewski
Protokolant: Joanna Rowińska
przy udziale Waldemara Kawalca prokuratora Prokuratury(...)
po rozpoznaniu 28 września 2022 r.
sprawyL. N.
o zadośćuczynienie
na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę
od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy
z 20 stycznia 2022 r. sygn. akt III Ko 129/21
I
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II
stwierdza, że wydatki za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Z uwagi na charakter sprawy, dla jasności i czytelności wywodu oraz w celu przedstawienia w sposób pełny rozumowania i stanowiska Sądu odwoławczego w zakresie podjętych rozstrzygnięć, a także dla zapewnienia warunków rzetelnego procesu Sąd Apelacyjny we Wrocławiu odstąpił od wymogu sporządzenia uzasadnienia w sprawie II AKa 89/22 zgodnie ze wskazaniemart. 99a § 1 k.p.k., bowiem uznał, że forma wymagana tym przepisem nie dawała stron, Sądowi I instancji oraz ewentualnie Sądowi Najwyższemu, w przypadku wystąpienia z kasacją, możliwości poznania powodów, dla których zapadło rozstrzygniecie. Przy czym Sąd Apelacyjny zgadza się w pełni z argumentacją wspierającą takie stanowisko wyrażoną w orzeczeniach; Sądu Najżywszego – wyrok z 11.08.2020 roku, I KA 1/20, OSNKW 2020, nr 9-10, poz. 41, Sądu Apelacyjnego w Gdańsku – wyrok z 17.06.2020 roku, II AKa 64/20, LEX nr 3055805 i Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – wyrok z 12.11.2020 roku, II AKa 217/18, LEX nr 3104650.
W wyroku z 20 stycznia 2020 roku Sąd Okręgowy w Świdnicy, na podstawieart. 8 ust. 1 i 4 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 z p.zm.),zasądziłod Skarbu Państwana rzeczwnioskodawcyL. N.w związku z wydaniem w dniu 12 stycznia 1982 roku (sygn. akt So W 36/82) przez Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu, a zmieniony przez Sąd Najwyższy w Warszawie (sygn. akt N 5/82) z dnia 23 lutego 1982 roku, wyroku skazującego prawomocnie wnioskodawcę na karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą to karę wykonano częściowo od dnia 31 grudnia 1981 roku do dnia 21 marca 1983 roku –zadośćuczynienie w kwocie 210.218,00(dwustu dziesięciu tysięcy dwustu osiemnastu) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku za opóźnienie.
Zasądził nadto od Skarbu Państwa na rzeczL. N.kwotę 720 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem I instancji
Rozstrzygnął także o kosztach procesu.
Wyrok ten w części, tj. w części nie uwzględniającej wnioskuL. N.z dnia 14 września 2020 r. (przy czym apelująca wskazała, że skarżony wyrok nie zawiera punktu oddalającego wniosek w pozostałej części)został zaskarżony apelacją pełnomocnika wnioskodawcy, która zarzuciła:
1
w oparciu oart. 438 pkt 3 k.p.k.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść i skutkujący bezpodstawnym uznaniem, że w okolicznościach niniejszej sprawy sumą adekwatną i proporcjonalną zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przezL. N.w wyniku pozbawienia go wolności na podstawie wyroku Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 12 stycznia 1982 r., sygn. akt So W 36/82 zmieniony przez Sąd Najwyższy w Warszawie wyrokiem z dnia 23 lutego 1982 r., sygn. akt N 5/82 jest kwota 210.218,00 zł, pomimo, iż jest to kwota niewspółmierna do rozmiaru doznanych przez niego krzywd i cierpień, ich intensywności i nieodwracalnego charakteru, podczas gdy te względy przemawiają za zasądzeniem na rzecz wnioskodawcy znacznie wyższej kwoty zadośćuczynienia,
2
w oparciu oart. 438 pkt 2 k.p.k.obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.art. 7 k.p.k.poprzez dowolną ocenę dowodów i wyciągnięcie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, tj. uznanie, że zadośćuczynienie w kwocie 210.218,00 zł spełnia cel i wymogi określone wart. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(dalej: ustawa lutowa, ustawa rehabilitacyjna) w przypadku krzywdL. N.doznanych w wyniku pozbawienia go wolności na podstawie wyroku Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 12 stycznia 1982 r., sygn. akt So W 36/82 zmieniony przez Sąd Najwyższy w Warszawie wyrokiem z dnia 23 lutego 1982 r., sygn. akt N 5/82.
Podnosząc powyższe zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniosła o:
1
Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie żądań wnioskodawcy w dalszej dochodzonej części, tj. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyL. N.dalszej kwoty 2.330.760,18 zł tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę wynikającą z wydania i wykonania wyroku Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 12 stycznia 1982 r., sygn. akt So W 36/82, zmienionego wyrokiem Izby Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 1982 r., sygn. akt N 5/82 wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,
ewentualnie
2
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,
3
zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie należy przyznać rację skarżącej, że treść rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego nie jest precyzyjna i jednoznaczna w swej wymowie, bowiem jak trafnie zauważa apelująca nie zawiera ono orzeczenia o oddaleniu roszczenia wnioskodawcy ponad przyznaną w pkt I. kwotę 210.218 złotych tytułem zadośćuczynienia. Wobec tego, że roszczenie wnioskodawcy opiewało na 2.540.978,18 złotych jasnym jest, że nie zostało ono uwzględnione ponad kwotę przyznanego wyrokiem zadośćuczynienia. Powinnością Sądu Okręgowego było zatem oddalenie roszczenia w dalszej jego części. Przez pryzmat treściart. 425 § 2 i 3 k.p.k., ale także treści apelacji jest jasnym, że apelująca akceptuje orzeczenie w jego pkt I. i zasądzenie określonej w nim kwoty zadośćuczynienia, natomiast kwestionuje nieuwzględnienie dalszej części roszczenia wnioskodawcy. Mimo braku tego rozstrzygnięcia w wyroku Sądu Okręgowego z uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że roszczenie to nie zostało uwzględnione oraz co było tego powodem. Zarzuty skarżącej odnoszą się w tej sytuacji, co oczywiste, do tej argumentacji oraz faktu nieuwzględnienia roszczenia wnioskodawcy w pominiętej w wyroku części.
Obecnie należy przejść do analizy postawionych orzeczeniu zarzutów.
Zarzut drugi związany z błędami proceduralnymi ma za cel wykazanie, że przyznana kwota zadośćuczynienia jest za niska, bowiem Sąd poprzez dowolną ocenę dowodów i wyciągnięcie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy uznał, że zadośćuczynienie w kwocie 210.218,00 złotych jest właściwym kwotowo zadośćuczynieniem za doznane krzywdy.
Następstwem tego błędu jest dopuszczenie się nieprawidłowych ustaleń faktycznych poprzez niedowartościowanie krzywd będących udziałem wnioskodawcy wyrządzonych mu w związku z działalnością niepodległościową.
Stwierdzenia zawarte w zarzucie drugim opierają się na własnej interpretacji faktów wynikających z materiału dowodowego, w tym przede wszystkim na wypowiedzi samego wnioskodawcy.
Rozważania Sądumeritinie zawierają błędów wskazujących na złamanie reguł oceny dowodów zawartych wart. 7 k.p.k.Wywody Sądu I instancji są jasne, zrozumiałe, wewnętrznie spójne, ale przede wszystkim, wbrew twierdzeniom apelującej, pozostają w zgodzie z zasadami poprawnego rozumowania, zbieżne są ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczeniem życiowym. Przekonanie o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego ponieważ orzekający w tej sprawie Sąd poprzedził je ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), stanowiło ono wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść wnioskodawcy (art. 4 k.p.k.), było wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zgodnieart. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.– właściwie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (por. postanowienie SN z 18.01.2007r. sygn. III KK 271/06, OSNwSK 2007/1/9). Nie doszło do obrazy zasady swobodnej oceny dowodów, jak to w swej apelacji sformułowała skarżąca, stawiając zarzut naruszenia zasad postępowania, a co więcej wpływu tego naruszenia na treść wyroku. Jest tak tym bardziej, że apelująca nie wskazała nie tylko w zarzucie, ale także w jego motywach, które dowody zostały błędnie ocenione (sprzecznie z regułą ich swobodnej oceny) oraz na czym to naruszenie polegało. I w realiach tej sprawy jest to zrozumiałe.
Wszak Sąd Okręgowy w części swego uzasadnienia, w której dokonywał ocen dowodów już na wstępie stwierdził, żePraktycznie wszystkie dowody wymienione w części 3.1. niniejszego uzasadnienia zasługują na uwzględnienie.Co więcej tenże Sąd, choć miał zastrzeżenia do twierdzeń wnioskodawcy to jedynie w zakresie jego zeznań o czasie odebrania listu do generałaJ.oraz motywacji jego działania, która stała się następnie powodem jego represjonowania. Nie można jednak nie zauważyć, że tenże Sąd mimo dostrzeżenia niekonsekwencji w jego zeznaniach jednoznacznie, jako wiarygodne potraktował zeznania wnioskodawcy i dał temu wyraz w swym uzasadnieniu. Nie zakwestionował także zeznań żony wnioskodawcyK. N.i nadał im walor wiarygodności. Jako obiektywne i wiarygodne oraz istotne w czynieniu ustaleń faktycznych potraktował dowody z dokumentów.
W tych okolicznościach nie może być wątpliwości, że zarzut apelującej o dowolnej ocenie dowodów przeprowadzonych w toku rozprawy jest gołosłowny. Tym bardziej, że mimo postawienia go w apelacji skarżąca nie wymienia żadnego z dowodów, który jej zdaniem został sprzecznie z wymogamiart. 7 k.p.k.oceniony. Nie jest zaś rzeczą Sądu odwoławczego domyślanie się, zgadywanie czy domniemywanie, które dowody na myśli miała skarżąca budując ten zarzut oraz argumentacji wskazującej na niewłaściwą ich ocenę.
Zarzut drugi oceniono, jako oczywiście nietrafny.
W apelacji pełnomocnik wnioskodawcy – zresztą podobnie jak w innych sprawach rozpoznawanych przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z jej inicjatywy – charakterystycznym jest, że specyfika środka zaskarżenia złożonego w imieniu wnioskodawcy polega w istocie na powtarzaniu tych samych zarzutów z perspektywy różnych podstaw odwoławczych i podważaniu w ten sposób wydanego przez Sąd I instancji orzeczenia w zakresie, w jakim roszczenieL. N.nie zostało uwzględnione.
Apelująca podnosi przede wszystkim, jako zasadniczy element swej skargi niewłaściwe (za niskie) ustalenie wysokości zadośćuczynienia i czyni to odwołując się raz, do błędów proceduralnych (zarzut 2.) i dwa, do błędnych ustaleń faktycznych (zarzut 1.). Jest także znamiennym, że skarżąca motywacyjną część swego środka odwoławczego opiera w istocie na własnej ocenie okoliczności faktycznych i podkreślaniu ich wpływu na niewłaściwie ustalone zadośćuczynienie.
Rozważając o zarzucie 1. i odwołując się do argumentacji pełnomocnik wnioskodawcy lojalnie należy przyznać, że skarżąca wskazuje, iż okoliczności istotne dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia dla wnioskodawcy zostały przez Sąd I instancji dostrzeżone i uwzględnione (s. 4 apelacji). Jednak zdaniem skarżącej nie nadano im właściwej rangi i znaczenia, co spowodowało zaniżenie wysokości zadośćuczynienia.
W kontekście tak sformułowanego zarzutu należy stwierdzić, że jest oczywistym, iż podstawą zasądzenia zadośćuczynienia oraz odszkodowania był przepisart. 8 ust. 1 i 4 ustawy z 23 lutego 1991 o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 z p.zm.) przywołany wprost w zaskarżonym wyroku. Ten przepis miał na uwadze Sądmeritibezpośrednio przywołując go w swym uzasadnieniu i wykorzystał dokonując ustalenia wysokości należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia.
To, że wysokość tego zadośćuczynienia nie została zaakceptowana przez wnioskodawcę nie oznacza, że Sąd Okręgowy postąpił wbrew tym normom prawa materialnego, jeśli wysokość tej należności nie ma charakteru symbolicznego. W każdej sprawie konieczna jest odrębna, samodzielna ocena, a proste porównanie samych zasądzonych kwot oraz okresu izolacji bez konkretnej wiedzy na temat innych okoliczności pozbawienia wolności nie pozwala na przyjęcie tożsamych wartości dla badanego przypadku wnioskodawcy, jak zdaje się oczekiwać skarżąca przywołując dziesiątki orzeczeń we wniosku inicjującym postępowanie przed Sądem Okręgowym oraz kilka wymienionych w samej apelacji (s. 4 i 5). Skoro kryteria oceny wysokości zadośćuczynienia winny być rozważane w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego (zob. np. wyroki SN: z dnia 26 listopada 2009 r., CSK 62/09; z dnia 17 września 2010 r., CSK 94/10,) to przydatność kierowania się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia sumami zasądzonymi z tego tytułu w innych przypadkach jest dość mocno ograniczona. Porównanie takie może stanowić orientacyjną wskazówkę i nie może naruszać zasady indywidualizacji okoliczności wyznaczających rozmiar krzywdy doznanej przez konkretnego poszkodowanego. (postanowienie SN z 9.06.2020 r., V KK 183/20, LEX nr 3161601).
Jeśli więc warunki pozbawienia wolności, były formą represjonowania za walkę przeciwko obowiązującemu reżimowi komunistycznemu, (przy czym nie można zapominać, że było to jednokrotne działanie) i były identyczne dlaL. N.jak i dla innych wówczas zatrzymywanych działaczy opozycji antykomunistycznej, to fakt, niezasłużonej krzywdy wynikającej z jego aresztowania, skazania i odbycia kary został zrekompensowany właśnie ustaloną wysokością zadośćuczynienia i ta jest akceptowana przez Sąd odwoławczy. Tym bardziej, że nie jest to kwota symboliczna, która iluzoryczną czyniłaby rekompensatę doznanych dolegliwości. Jest tak tym bardziej, że jest to uzupełniające zadośćuczynienie poszerzające zakres materialnej odpowiedzialności Skarbu Państwa za wyrządzone wnioskodawcy krzywdy, które były już uprzednio zrekompensowane.
Natomiast Sądmeritirozstrzygając w tej sprawie miał na uwadze przepisy z ustawy lutowej wskazane w wyroku oraz jego uzasadnieniu w zakresie ustalenia wysokości zadośćuczynienia i uznał, że wnioskodawcy należy się określone w wyroku zadośćuczynienie uzupełniające w związku z wykonaniem wobec niego kary pozbawienia wolności, której nie powinien odbyć.Ergo,to nie z powodu błędów proceduralnych i niewłaściwie ustalonych faktów wydał orzeczenie niesatysfakcjonujące wnioskodawcę, ale dlatego, że w zakresie przyznanych mu kompetencji ocenił krzywdę psychiczną i fizyczne dolegliwości będące udziałem wnioskodawcy na odpowiednim, zdaniem tego Sądu, poziomie rekompensaty pieniężnej.
Wbrew twierdzeniu skarżącej Sąd Okręgowy wykazał i wyjaśnił, dlaczego odmówił wnioskodawcy zasądzenia całości dochodzonego zadośćuczynienia (s. 5 apelacji). Po pierwsze, stwierdził, że„(…) należy pamiętać, że owarekompensata nie może być źródłem nadmiernej korzyści, swoistego wzbogacenia sięza same jednokrotne działanie opozycyjne i związane z nim krzywdy.”,a po drugie stanął na stanowisku,„(…)żewłaściwą kwotą nie jest ta nader wygórowana wskazana we wnioskulecz ta przyznana przez Sąd w kwocie 210.218,00 złotych, po przyjęciu trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia za miesiąc pozbawienia wolności.”(podkreślenia Sądu Apelacyjnego).
Apelująca popada w swego rodzaju sprzeczność w swej argumentacji, bowiem z jednej strony stwierdza, że Sąd szczegółowo opisał okoliczności związane z pozbawieniem wolności wnioskodawcy (s. 3 i 4 apelacji), a następnie (s. 6 skargi) stawia tezę, że Sąd pominął w istocie zindywidualizowane okoliczności mające wpływ na rozmiar zadośćuczynienia.
Jeśli mieć na względzie, iż wymienione w tym akapicie apelacji okoliczności zostały wzięte pod uwagę przez Sąd I instancji to twierdzenie apelującej jawi się, jako nieprzystające do realiów tej sprawy i rozstrzygnięcia Sądua quooraz jego motywacyjnej części. Odrzucono także tę część argumentacji skarżącej, w której kwestionuje ona sposób wyliczenia należności zasądzonej wnioskodawcy. Metoda, którą przyjął Sąd nie jest doskonała, lecz dowodzi rozważań tego Sądu nad sposobem ustalenia wysokości rekompensaty należnejL. N.i jako taka została przez Sąd odwoławczy zaakceptowana. Tym bardziej, że w oparciu o nią ustalono wcale nie symboliczny rozmiar zadośćuczynienia przyznanego wnioskodawcy. Jest tak także dlatego, że przecież podobny sposób wyliczenia zadośćuczynienia zaprezentowała pełnomocnik wnioskodawcy (s. 17/25 wniosku, k. 9). Z tym, że pełnomocnik domagała się przeliczenia ilości dni pozbawienia wolności przez kwotę przeciętnego wynagrodzenia zaś Sąd tę kwotę (nota benewyższą niż wskazana we wniosku) przemnożył przez miesiące, a nie dni. Zatem metodologia wyliczenia zadośćuczynienia jest identyczna, lecz Sąd miał na uwadze ilość miesięcy izolacji wnioskodawcy, a nie dni i te właśnie miesiące pomnożył przez przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2021 roku. Jeśli przy tym mieć na uwadze, że pełnomocnik wnioskodawcy poza wskazaniem danych i ich przeliczeniem nie wykazała słuszności takiej operacji i uwzględnienia okoliczności mnożenia dni pozbawienia wolności przez przeciętne miesięczne wynagrodzenie to nie sposób uznać zastrzeżeń w tej materii sformułowanych w apelacji.
Oczekiwanie wnioskodawcy o przyznanie mu wyższego zadośćuczynienia ponad to, które ustalił Sąd I instancji nie zasługuje na uwzględnienie. Zagadnienie zadośćuczynienia regulowane jest wk.c.w przepisachart. 24 § 1, art. 445 i art. 448. Zadośćuczynienie to rekompensata za niemajątkową szkodę, jaką poniosła osoba poszkodowana działaniami organów Państwa związanymi z wykonaniem w stosunku do niej środka przymusu, którego nie powinno się stosować, a przy tym motywowanego chęcią zmuszenia do zaprzestania działań wynikających z walki o podstawowe prawa i wolności człowieka i obywatela. Ta rekompensata odnosi się do negatywnych przeżyć psychicznych, utrudnionych kontaktów z osobami bliskimi, konieczności podporządkowania się rygorom służby wojskowej. Zarazem należy kwotę zadośćuczynienia oznaczać z umiarem, stosownie do realiów społecznych, jak zamożność mieszkańców, wartość pieniądza itp., by nie pozostało poczucie krzywdy represjonowanego niesłusznie, ale i by orzeczenie nie było sposobem uzyskania nadmiernych korzyści finansowych (zob. o tym postanowienie SA w Krakowie z KZS 6-8/93 poz. 55)[wyrok z 9 kwietnia 2008 roku Sądu Apelacyjnego w Krakowie w sprawie II AKa 46/08 zamieszczony w KZS 2008/6/48].
Wszystkie te elementy wzięte zostały pod uwagę przez Sąd I instancji i wyartykułował tenże Sąd te okoliczności w swym uzasadnieniu.
Jeśli więc warunki odbywania kary pozbawienia wolności były formą represjonowania za walkę przeciwko obowiązującemu reżimowi komunistycznemu, to fakt niezasłużonej krzywdy wynikającej z jej odbycia został zrekompensowany właśnie ustaloną wysokością zadośćuczynienia i ta jest akceptowana przez Sąd odwoławczy. To na sądy nałożona została powinność miarkowania zadośćuczynienia i sam sprzeciw wnioskodawcy w tym zakresie i własna ocena właściwej kwoty zadośćuczynienia nie może oznaczać, że należy postąpić tylko w sposób oczekiwany przez wnioskującego.
Uznając więc, z przyczyny wyżej wskazanych, że zarzuty apelacji okazały się chybione, nie mogły także zostać zaakceptowane jej wnioski, zaś wyrok, jako słuszny, należało utrzymać w mocy.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawieart. 13 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. z dnia 23 kwietnia 1991 roku Nr 34, poz. 149 z p.zm.).
Wszystkie przytoczone wyżej rozważania doprowadziły do rozstrzygnięcia Sąd odwoławczy.
SSA Jerzy Skorupka SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Artur Tomaszewski | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnywe Wrocławiu
date: '2022-10-26'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Wiesław Pędziwiatr
- Jerzy Skorupka
- Artur Tomaszewski
legal_bases:
- art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.
- art. 8 ust. 1 i 4 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych
wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
- art. 24 § 1, art. 445 i art. 448
recorder: Joanna Rowińska
signature: II AKa 89/22
``` |
153015000001006_II_Ka_000168_2023_Uz_2023-04-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ka 168/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 kwietnia 2023r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący:
SSO Grażyna Jaszczuk
Protokolant:
st.sekr.sądowy Agata Polkowska
przy udziale Prokuratora Łukasza Witowskiego
po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2023 r.
sprawyK. P.
oskarżonej zart. 48 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych
na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżoną
od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach
z dnia 2 września 2022 r. sygn. akt II K 147/21
I
wyrok utrzymuje w mocy;
II
zasądza od oskarżonejK. P.na rzecz Skarbu Państwa 520 złotych tytułem kosztów sądowych za II instancję.
UZASADNIENIE
Formularz UK 2
Sygnatura akt
II Ka 168/23
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:
1
1
CZĘŚĆ WSTĘPNA
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 2 września 2022 r., sygn. II K 147/21
1.2. Podmiot wnoszący apelację
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ oskarżyciel posiłkowy
☐ oskarżyciel prywatny
☐ obrońca
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ inny
1.3. Granice zaskarżenia
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść
☐ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐
art. 438 pkt 3 k.p.k.–błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☒
brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒
uchylenie
☐
zmiana
2
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy
2.1. Ustalenie faktów
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
----
----------------------
--------------------------------------------------------------
--------------
--------------
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
--------
----------------------
-------------------------------------------------------------
--------------
--------------
2.2. Ocena dowodów
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
-----------------
-------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
-----------------
------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------
3
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.
Zarzut
1
Oskarżona w apelacji wniesionej osobiście nie podniosła skonkretyzowanych zarzutów odwoławczych z zakresu względnych (art. 438 pkt 1-4 kpk) i bezwzględnych (art. 439 § 1 pkt 14-11 kpk) przesłanek odwoławczych. Jako podmiot nieprofesjonalny nie miała jednak takiego obowiązku (art. 427 § 2 kpka contrario).
Aby wystrzec się nadinterpretacji i wyprowadzenia zarzutów, które wcale z wniesionego środka odwoławczego nie wynikały, Sąd Okręgowy na potrzeby niniejszego uzasadnienia, przytoczy poniżej krótką apelację oskarżonej w całości w formie cytatu, nie zmieniając w niej absolutnie niczego, łącznie z interpunkcją.
„Zaskarżenie wyroku I instancji jest zasadny i podlega rozpatrzeniu ponownie. W wyroku I instancji sędzia orzekając wyrok nie uwzględnił dokumentów przedłożonych jako środki dowodowe., ani również nie przesłuchał oskarżonej, jak również poza oskarżoną zakończył rozprawę.
1
Sędzia powołuje się , iżfaktura (...)została zapłacona (Karta 136). Zapłacona na inne konto niż wskazane na fakturze. Fakt iż były zmieniane nr kont do przelewów nie uprawnia kontrahenta do wysyłania wpłaty za fakturę niegodnego z nr konta wskazanego na fakturze. Zapłatę za fakturę w formie przelewowej płaci się na konto wskazane w fakturze .W dniu 23-07-2018 roku napisałam email z zapytaniem „czyfaktura (...)dotarła do Państwa”. (Karta nr 138). Dostałam odpowiedź w dniu 24-07.2018, „Tak dotarła I I .07. została zapłacona”(Karta nr 142). Po chwili zadzwoniła p.K. R.z zapytaniem , czy mam możliwość odzyskania należności ponieważ wysłała na inne konto niż wskazane na fakturze. Odpowiedziałam, że nie ponieważ nie wiem do kogo został wysłany przelew i nie mam możliwości cofnąć przelewu w banku kontrahenta. Jedynie właściciel rachunku może cofnąć przelew wysłany na niewłaściwe konto. Po stwierdzeniu przez p.K. R.,iž przelew został wysłany na inne konto niż wskazane na fakturze zobowiązała się naprawić błąd. Do dnia dzisiejszegofirma (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąspółka komandytowo-akcyjna nie poczyniła żadnych starań aby odzyskać pieniądze błędnie wysłane. Tym samym nie rozliczyła się zfirmą PHU (...). Błędnie wysłany przelew zobowiązuje właściciela rachunku do anulowania transakcji. Sędzia stwierdził , iż „nr rachunku bankowegofirma (...)nie miała skąd powziąć na innej drodze niż podanie tego rachunku do rozliczeń przez oskarżoną i jej mężaD. P.. W tym momencie Sędzia sam sobie zaprzecza ponieważ do dokumentów była załączonafaktura (...)z numerem konta (karta nr 133). Więc pomyłkifirma (...)nie powinna zrobić, a skoro dowiedziała się o błędzie powinna w trybie pilnym interweniować.
2
Sędzia w uzasadnieniu powołuje się na stronie 3 pkt 6 nafakturę (...). Nie mogę odnieść się do tej faktury ponieważ nie jest przedmiotem sporu,, ani nie została podana do BIG.
3
Spornafaktura (...)jest zasadnie wystawiona i zgłoszona do BIG. Usługę dlafirmy (...)świadczyliśmy do 06/02/2019 roku włącznie od 07-02-2019 roku nie przyjmowaliśmy transportu. W dniu 13-02-2019 roku otrzymałam informację od p.B. K.:”iż rozliczenie za styczeń zostanie do Państwa wysłane po przekazaniuB.oraz(...)(karta nr 146). Jednoznacznie treść email wskazuje na uznanie długu przez p.B. K.. Moja odpowiedź do p.K.(karta nr 148). Według Sędziego nie świadczyliśmy usługi w okresie 01/2019 i 02/2019 i zasadnieN.24 nie wypłacił nam pieniędzy. Otóż świadczyliśmy usługi do 06/02/2019 roku. Sędzia nie zapoznał się z dokumentami przedłożonymi do Prokuratury wskazującymi na wykonywanie usług. Jako świadek została przesłuchana p.M. W. (1)z którą nie miałam kontaktu i nie wiem kim jest dla firmy(...). Natomiast osoby , które przesyłały zlecenia t. p.K. K. (2)jak i p.K. K. (3)nie zostały przesłuchane. Od karty 1 do karty 134 ) Jasno vvnika, iż zlecenia były wysłane do nas , były kłótnie odnośnie stawek za usługę. Jak i prośby o wysłąnie raporów zaległych (karta 123 do 134). Nadmieniam również , iż problemy z rozliczeniem były już wcześniej i zafirmę (...)wpłacał należności p.R. S.szybkim przelewem ponieważ nie chcieliśmy przyjąć transporu.(karta 53-64, 71-77, 78-83,9096,) wskazują na kontrole w spornym okresie, karta 99-107-112) wskazują na konflikt odnośnie stawek.
W związku z powyższym wnoszę o ponowne rozpatrzenie sprawy IIK147/21. Rzetelne przeanalizowanie dokumentów na zasadność świadczenia usług 01/2019 i 02/2019 roku. Jak również zajęcie stanowiska kto jest odpowiedzialny za przelanie pieniędzy na inny nr rachunku bankowego niż wykazany na fakturze. Kto powinien anulować transakcję. Ponownie przedkładam dokumenty potwierdzające zlecenia wysyłane od stycznia do lutego 2019 roku strony od I do 148”.
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☐ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
Apelacja wniesiona przez oskarżoną osobiście była bezzasadna i na uwzględnienie nie zasługiwała. Argumenty wykorzystane przez jej autorkę nie przekonały Sądu Okręgowego do tego, że zaskarżony wyrok jest wadliwy i wymaga jakiejkolwiek ingerencji w postępowaniu odwoławczym.
Granice rozpoznania apelacji wyznacza przepisart. 433 § 1 kpk, zgodnie z którym sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w graniach zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane zarzutu stawiane rozstrzygnięciu – również w granicach poniesionych zarzutów, uwzględniając treśćart. 447 § 1-3, aw zakresie szerszym w wypadkach wskazanych wart. 435, art., 439§ 1, at. 440 iart. 455 kpk. Wobec braku konkretyzacji zarzutów, Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę w II instancji w następstwie środka odwoławczego wniesionego osobiście przez oskarżoną w kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku kierował się przytoczonym powyżejart. 433 § 1 kpki nie stwierdził w postępowaniu apelacyjnym uchybień, które mógłby skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i cofnięciem sprawy do stadium postępowania przed Sądem I instancji.
Przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2020 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych(Dz.U.2023.528 t.j. z dnia 2023.03.21)rozszerzają zakres ustaw, które tworzą tzw. pozakodeksowe prawo karne polskiego systemu prawnego. Penalizacja wskazanych w tejże ustawie czynów jest dowodem na to, że ustawodawca wymaga skrupulatności, rzetelności i prawdziwości systemu wymiany informacji gospodarczych, zdając sobie sprawę jakie zagrożenia i doniosłe skutki mogą płynąć dla poszczególnych podmiotów z danych w KRD odbiegających od rzeczywistości. To akurat było bezdyskusyjne.
Wniesiony środek odwoławczy nie zawierał niczego nowego w stosunku do linii obrony prezentowanej przez oskarżoną w postępowaniu przygotowawczym i pierwszoinstancyjnym w fazie jurysdykcyjnej, ograniczając się do rozbudowanej, ale w dalszym ciągu polemiki, a nie merytorycznego i skutecznego podważenia faktów prawidłowo ustalonych przez Sąd Rejonowy. Osią apelacji oskarżonej były kwestie, do których Sąd I instancji już się odniósł formułując uzasadnienie zaskarżonego wyroku. Brak było przy tym racjonalnych kontr-argumentów ze strony skarżącej w stosunku do wywodu Sądu Rejonowego.
Przechodząc domeritum,jeżeli strona nie wykazuje inicjatywy dowodowej, nie może czynić Sądowi merytorycznemu zarzutu, że określone dowody z dokumentów nie były uwzględnione przy wyrokowaniu.
Sąd I instancji nie naruszaart. 167 kpk, gdy nie podejmuje czy to z urzędu, czy na wniosek strony inicjatywy dowodowej, uznając zebrany w sprawie materiał dowodowy za wystarczający do sprawiedliwego wyrokowania(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2019 r., sygn. II KK 466/18, Prok. i Pr. 2019 nr 5, poz. 8, Legalis Numer 1872509).
Przestawiona przez oskarżoną korespondencja e-mail nie zawierała bowiem żadnych okoliczności, którychSąd a quonie mógł wyprowadzić z przeprowadzonych dotychczas dowodów o charakterze osobowym, a dotyczących szczegółów współpracy międzyfirmami PHU (...)a(...) Sp. z o.o.W korespondencji tej oskarżonaK. P.również spierała się ze swoim kontrahentem, negując wyniki przeprowadzonej kontroli, od której uzależnione były niższe stawki. Doskonałym przykładem w tym względzie jest e-mail z karty 380 akt sprawy.
Odnosząc się do kwestii obecności oskarżonej (a właściwie braku tejże na co wskazywała skarżąca) na rozprawie i wydania wyroku pod jej nieobecność, podkreślić należy, iż oskarżona stawiła się przed Sądem I instancji jedynie raz, w dniu 25 sierpnia 2022 r. (k. 326 i nast.) emocjonalnie wyrażając niezadowolenie z doprowadzenia jej męża (który również się nie stawiał na wezwania) do budynku Sądu przez Policję.
Zgodnie zart. 177 § 1 kpkkażda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Mężowi/żonie osoby oskarżonej co prawda przysługuje prawo do odmowy składania zeznań, jednak dana osoba mogła z niego skorzystać, musi najpierw stawić się przed Sądem, aby złożyć stosowne oświadczenie. Skoro mąż oskarżonej uchylał się od stawienia się na rozprawie i złożenia zeznań, to jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie stanowiło jedyną możliwość spowodowania, by ten obowiązek wykonał.
Idąc dalej, obecne brzmienieart. 374 § 1 kpknie postawia wątpliwości co do tego, że udział oskarżonego w rozprawie głównej jest co do zasady jego prawem, a nie obowiązkiem, chyba że Przewodniczący lub Sąd uzna obecność oskarżonego za obowiązkową lub jeśli chodzi o wyjątki wskazane w ustawie (art. 374 § 1a kpk.). Uznanie obecności oskarżonego za obowiązkową musi natomiast wynikać z decyzji procesowej i wskazywać na konkretne czynności, podczas których udział oskarżonego jest niezbędny, gdyż takiej decyzji nie można domniemywać. Samo wysłanie do oskarżonego wezwania do stawiennictwa na rozprawie, nie oznacza jeszcze wydania w sposób niewątpliwy decyzji o uznaniu obecności oskarżonego za obowiązkową w rozumieniuart. 374 § 1 zdanie drugie kpk(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21.09.2022 r., sygn. V KK 94/22, LEX nr 3455744).
PrzepisyKPKokreślają standardy, które pozwalały oskarżonej na realizację jej prawa do obrony materialnej, z czego nie skorzystała, gdyż bez należytego usprawiedliwienia, dobrowolnie na kolejne terminy wyznaczone przez Sąd Rejonowy się nie stawiała, będąc jednocześnie zawiadomioną prawidłowo. Powyższy stan rzeczy uprawniał, a nawet obligował Sąd Rejonowy do otwarcia przewodu sądowego na rozprawie i prowadzenia postępowania pod nieobecność oskarżonej, a w efekcie tego wydania wyroku, skoro nie zaistniały żadne ku temu przeszkody procesowe.
W świetleart. 117 § 2a kpkwłaściwym usprawiedliwieniem niestawiennictwa z powodu choroby jest zaświadczenie od lekarza sądowego. Przepis ten zawiera normę mającą na celu dyscyplinowanie stron procesu w celu zapobieżenia wykorzystywania przez nie powodów zdrowotnych do stosowania swoistej taktyki procesowej o znamionach obstrukcji. Jak już wskazano, zwrócić należało uwagę, iż oskarżona stawiła się do Sądu Rejonowego dopiero i wyłącznie wtedy, gdy na rozprawę główną za pośrednictwem Policji doprowadzono jej męża.
W kontekście przedstawionych przez oskarżoną zwolnień ZUS-ZLA, dodać można, iż nie każde badanie lekarskie, choroba, a nawet nie każda hospitalizacja uzasadniają usprawiedliwienie niestawiennictwa na wezwanie, ale takie tylko, które stanowią chorobę obłożną bądź wynikającą z nagłego i poważnego pogorszenia zdrowia, wymagającego niezwłocznego poddania się leczeniu szpitalnemu(postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17.11.1993 r., II AKz 318/93, KZS 1993, Nr 11, poz. 20).
Zaświadczenie lekarskie sąd ocenia w kontekście innych dowodów zgromadzonych w sprawie, jak też dotychczasowej postawy oskarżonego, w ramach przestrzegania przepisów statuujących jego dyspozycyjność wobec organów procesowych(wyrok Sądu Najwyższego z 27.01.2016 r., V KK 321/15, LEX nr 2007809).
Postawa oskarżonej i jej dyspozycyjność dla organów ścigania w sprawie niniejszej była wysoce dyskusyjna. Oskarżona powołując się na chorobę swoją lub dzieci nie wytłumaczyła dlaczego z jej dziećmi (i w jakim są wieku) nie mogła zostać inna, aniżeli ona, osoba. Nie wskazała również, aby jej stan zdrowia uniemożliwiał jej poruszanie się i wstawanie z łózka. Wszakże niezdolność do pracy w standardowym wymiarze godzin nie równa się niemożności stawienia się w Sądzie na kilka godzin lub kilkadziesiąt minut. Nie należy to do zadań wyczerpujących fizycznie. Nie jest także wystarczające wyłącznie usprawiedliwienie rozumiane jako podanie jakiejkolwiek, nawet najbardziej błahej przyczyny utrudniającej lub uniemożlwiającej udział w czynności, lecz musi on obejmować wskazanie okoliczności, które w ujęciu obiektywnym, a nie tylko subiektywnym przekonaniu danej osoby są na tyle ważkie, że uzasadniają odstąpienie od przeprowadzenia czynności.
Niestawiennictwo oskarżonego po zamknięciu przewodu sądowego (a tak dokładnie było w tej sprawie, tj. oskarżona była obecna na rozprawie, na której na podstawieart. 411 § 1 kpkodroczono wydanie wyroku) nie stanowi przeszkody w ogłoszeniu wyroku niezależnie od przyczyny, która do tego doprowadziła.
Reasumując ten wątek rozważań, Sąd Okręgowy nie stwierdził naruszenia prawa do obrony oskarżonej w powyższych aspektach uwypuklanych we wniesionym środku odwoławczym.
Ze zgromadzonego materiału dowodowego w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości wynikało, że oskarżona sama podawała swoim kontrahentom rachunek bankowyM. W. (2)– pracownikaPHU (...), domagając się od niej karty bankomatowej i wypłacając środki, gdy tylko pojawiły się na jej koncie. Sąd Rejonowy zeznaniom tegoż świadka przypisał właściwe znaczenie w kontekście stawianego oskarżonej zarzutu, ocenił je w sposób zgodny zart. 7 kpki wyprowadził z nich prawidłowe wnioski. Nie było tutaj pola do nadinterpretacji. Pieniądze za wykonane usługi, wynikające zfaktury (...)dotarły doK. P.i to powinno stanowić punkt wyjścia przez pryzmat którego należało ocenić linię obrony oskarżonej, sprowadzającą się do prostego zaprzeczenia mimo stanu dowodów zgromadzonych w tej sprawie, opierającą się na wykrętnym przedstawieniu fragmentów rzeczywistości. To oskarżona nadinterpretowała we wniesionej apelacji znaczenie numeru rachunku bankowego jako ciągu cyfr, mimo tego, że jej kontrahenci posiadali numer rachunkuM. W. (2)i nastąpiło to wyłącznie wskutek dążeń nikogo innego, tylko oskarżonej. A zatem mówić najprościej i odpowiadając na pytanie czy ze zgromadzonych dowodów wynikało, żeK. P.dostała finalnie pieniądze za wykonaną usługę, należało udzielić odpowiedzi twierdzącej - tak, jak najbardziej. Czy sama oskarżona, a nie firma windykacyjnaK. (...)wyszła z inicjatywą wpisu roszczeń do Krajowego Rejestru Długów? Na to pytanie także należało odpowiedzieć twierdząco. Przeciwwagą dla twierdzeń oskarżonej z rozprawy odwoławczej były zeznaniaM. W. (1)
„Z naszej strony wierzytelność nie była wpisana do KRD”
(k. 234v). Nie było racjonalnych powodów, aby wątpić w ich szczerość. Autorka apelacji w żaden sposób się do nich nie odniosła, a być może nawet nie zapoznała z nimi lub uczyniła to dawno i zapomniała o szczegółach, które zawierały. Obowiązek uwzględnienia całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) obciążał jednak Sąd merytoryczny. Oczywiście, prawem oskarżonej było jest złożenie w sprawie takich wyjaśnień, jakie uznawała za najbardziej korzystne z punktu widzenia swojej obrony. Oskarżona odnosząc się do stawianego jej zarzutu mogła uciec przed nim nawet w świat fikcji. Tak długo jednak oskarżona może skutecznie w ten sposób realizować swoje uprawnienia procesowe, a Sąd
a quozobowiązany jest interpretować wątpliwości na jej korzyść, jak długo oskarżona nie popadnie w sprzeczność z obiektywnie ustalonymi faktami, których źródłem były wiarygodne dowody.
Oskarżona wskazała we wniesionej apelacji, iż „Sędzia w uzasadnieniu powołuje się na stronie 3 pkt 6 nafakturę (...). Nie mogę odnieść się do tej faktury ponieważ nie jest przedmiotem sporu,, ani nie została podana do BIG”,na co należało odpowiedzieć krótko – ależ została zgłoszona. Ani Sąd I, ani II instancji nie musiał w tym względzie opierać się na relacjach osobowych. Wystarczającym było sięgnięcie do wpisu z Krajowego Rejestru Długów (k. 25), znajdującego się już w pierwszym tomie akt. Literówka w numerze faktury ((...)w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji zamiast 8/03/2019), jako oczywista omyłka pisarska mająca miejsce już po wydaniu wyroku, nie była obecna ani w akcie oskarżenia, ani w samym wyroku. Tego rodzaju uchybienie, niedokładność redakcyjną po stronie Sąduad quowystępującą jedynie w uzasadnieniu a nie wyroku,Sądad quemocenił zatem zgodnie zart. 455a kpk. Zgodnie z tym przepisem, nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych wart. 424.
Sąd Okręgowy podkreśla także, iż pkt 3 apelacji to przykład ponownego twierdzenia, że firma oskarżonej zasadnie wystawiłafakturę (...)mimo tego, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że nie powinna ona być wystawiona z uwagi na warunki umowy, określające sposób naliczenia roszczenia ze ściśle określonymi obwarowaniami. Tego rodzaju zarzut sprowadzał się zatem do prostego „pójścia w zaparte”.K. P.nie wstąpiła na drogę cywilną sporu, lecz od razu zgłosiła osobiście roszczenie (jej i tylko jej zdaniem wymagalne) do Krajowego Rejestru Długów, co wskazuje na celowe dokuczenie kontrahentowi biznesowemu, szarganie jego dobrej opinii jako partnera biznesowego, narażenie na utratę zaufania w branży i możliwość nieuzyskania w przyszłości kredytu. Zresztą w treści e-maila wskazanego przez oskarżoną Sąd Okręgowy wcale nie stwierdził uznania długu, na co bezzasadnie się powoływała.
Oskarżona na rozprawie Sądu Rejonowego oświadczyła, że wyrok jest prawdopodobnie kupiony i jest to sąd złodziei i oszustów (k. 326v). Bynajmniej nie była to ocena retoryki argumentów wykorzystanych przez przeciwnika procesowego lub Sąd Rejonowy. Oskarżona formułując atakującą Sąd I instancji wypowiedz, nie skonkretyzowała dlaczego tak uważa, odreagowując w ten sposób swoje niezadowolenie ze sposobu procedowania Sądu Rejonowego, do którego Sąd Odwoławczy nie miał zastrzeżeń. Wyroków nie wydaje się, aby zadowolić stronę głośniej i dobitniej wyrażającą swoje niezadowolenie, lecz obiektywnie w stosunku do obu stron rozpatrując zachowania osób oskarżonych w oparciu o znamiona zarzucanych im przestępstw. We wniesionej apelacji oskarżona również nie wykazała, aby sposób procedowania Sądu I instancji przekroczył granice ustawowych uprawnień i obowiązków wynikających ze sprawowania urzędu sędziego iart. 366 § 1 kpk.
Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko Sądu I instancji, iż w przypadku oskarżonej prognoza kryminologiczna jest negatywna i w tym względzie wystarczy dokonać analizy wyjaśnień oskarżonej w ich sferze językowej, jak też analizy prowadzonej przez nią korespondencji e-mail z k. 125. Wynika z tego, że oskarżona ma problem z wypowiedzeniem się na jakikolwiek temat w sposób powściągliwy i ów brak powściągliwości dotyczy także sposobu prowadzenia działalności gospodarczej. Spór cywilny o określonej wartości przedmiotu sporu i próba górowania nad przeciwnikiem owego sporu poprzez celowe wpisanie sporej wierzytelności do Krajowego Rejestru Długów implikowały zdaniem Sądu Okręgowego wniosek o wysokim stopniu winy oskarżonej. Zagrożeniem ustawowym czynu przypisanego oskarżonej jest jedynie kara grzywny do 30.000 (trzydziestu tysięcy) złotych. Oskarżonej w I instancji wymierzono grzywnę w wysokości 5.000 (pięciu tysięcy), a zatem w zdecydowanie dolnych granicach. Sąd Odwoławczy nie widział żadnych podstaw do jej złagodzenia zgodnie z kierunkiem wniesionej apelacji, z uwagi na konieczność położenia nacisku na prewencję w aspekcie indywidualnym.
Wniosek
- o ponowne rozpatrzenie sprawy;
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadny
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.
4
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
1.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
1.
Przedmiot utrzymania w mocy
Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy
Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
1.
Przedmiot i zakres zmiany
---------------------------------------------------------------------------------------------
Zwięźle o powodach zmiany
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
1.1.
-----------------------------------------------------------------------------------
☐art. 439 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.1.
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.1.
Konieczność umorzenia postępowania
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.1.
----------------------------------------------------------------------------------
☐art. 454 § 1 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
--------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6
Koszty Procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
II.
Sąd Okręgowy na podstawieart. 634 kpkw zw. zart. 636 § 1 kpkw zw. zart. 627 kpkiart. 2 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych(tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.),obciążył oskarżoną kosztami sądowymi za II instancję (500 zł opłaty od kary, tj. 10 % kary grzywny wymierzonej w I instancji oraz 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w postępowaniu apelacyjnym).
7
PODPIS
1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika
1
Podmiot wnoszący apelację
Oskarżona
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja
Cały wyrok
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść
☐ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐
art. 438 pkt 3 k.p.k.– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒
uchylenie
☐
zmiana | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Siedlcach
date: '2023-04-14'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Grażyna Jaszczuk
legal_bases:
- art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych
i wymianie danych gospodarczych
- art. 374 § 1 zdanie drugie kpk
- art. 2 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych
recorder: st.sekr.sądowy Agata Polkowska
signature: II Ka 168/23
``` |
153505100000503_I_C_000096_2017_Uz_2020-10-07_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 96/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Konin, dnia 15 września 2020 r.
Sąd Rejonowy w Koninie, I Wydział Cywilny, w składzie:
Przewodniczący: asesor sądowy Karolina Królikowska-Ziółkowska
Protokolant: sekr. sąd. Ewa Wieczorek
po rozpoznaniu w dniu 15 września 2020 r. w Koninie
na rozprawie
sprawy z powództwaZ. W.
przeciwko Skarbowi Państwa-Komendantowi Wojewódzkiemu Policji wP.
o zapłatę
1
oddala powództwo;
2
nie obciąża powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanego;
3
przyznaje radcy prawnemuK. N.ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie kwotę 2.214,00 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) w tym z VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;
4
nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.
Asesor sądowy Karolina Królikowska-Ziółkowska
Sygn. akt I C 96/17
UZASADNIENIE
w zakresie pkt. 1 wyroku z dnia 15 września 2020 r.
Pozwem z dnia 19 stycznia 2017 r.Z. W.wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Komendy Miejskiej Policji wK.na swoją rzecz kwoty 8.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 04 września 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zwolnienie od kosztów sądowych w całości i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w osobie r.pr.K. N..
Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że dnia 20 lutego 2014 r. doszło do jego zatrzymania, podczas którego – wskutek przekroczenia przez funkcjonariuszy Policji Komendy Miejskiej Policji wK.uprawnień – uZ. W.doszło do obrażeń ciała w postaci złamania kostki tylnej piszczeli lewej z uszkodzeniem więzadła trójgraniastego lewej kończyny dolnej z podwichnięciem w stawie skokowo-goleniowym. Uszkodzenie to spowodowało naruszenie czynności kończyny dolnej na czas dłuższy niż 7 dni. W sprawie przekroczenia uprawnień toczyło się postępowanie przed prokuraturą Rejonową wT.o sygn. 1 Ds.(...)o czyn zart. 231 § 1 k.k.w zw. zart. 157 § 3 k.k., jednak zostało ono umorzone wobec stwierdzenia braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Jednocześnie powód podkreślił, że nawet gdyby przyczynił się do odniesionych obrażeń, funkcjonariusze powinni przystąpić do odpowiednich czynności by zapewnić mu bezpieczeństwo.
Postanowieniem z dnia 11 lipca 2017 r. Sąd Rejonowy wK.zwolnił powoda w całości od kosztów sądowych i ustanowił dla niego pełnomocnika z urzędu w osobie r.pr.K. N..
W odpowiedzi na pozew Skarb Państwa - Komendant Wojewódzki Policji wP.wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.
Argumentując swoje stanowisko wskazał, że zdarzenie miało zupełnie inny przebieg niż wskazany w pozwie, zaś powództwo stanowi wyłącznie próbę odegrania się za działania policjantów, którzy uniemożliwiliZ. W.jazdę samochodem w stanie upojenia alkoholowego i przyczynili się do ukarania powoda za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości.
Postanowieniem z dnia 15 września 2020 r. Sąd Rejonowy wK.ustalił, że pozwanym w sprawie jest Skarb Państwa - Komendant Wojewódzki Policji wP.
W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Dnia 20 lutego 2014 r. od godziny 13:00 do godz. 21:00 st. sierż.M. S.oraz st. sierż.P. B.pełnili służbę patrolową. Około godziny 17:30 naulicy (...)zauważyli pojazd markiV. (...)onr rej. (...), którego tor jazdy wskazywał, że kierujący może być pod wpływem alkoholu. Pojazd ten natychmiast zatrzymano. Kierującym okazał sięZ. W., którego poproszono, aby zgasił silnik. Od mężczyzny było czuć silną woń alkoholu.
Dowód: zeznania świadków:M. S.– k. 108-108v,P. B.– k. 108v-109, notatniki służbowe – k. 55-63, zeznania świadkaM. W.– k. 115, dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym notatka urzędowa – k. 20.
Z. W.nie chciał opuścić pojazdu i miał zamiar kontynuować jazdę pojazdem. Z uwagi na stawiany opór oraz kierowane wobec policjantów wulgaryzmy, funkcjonariusze wyciągnęli mężczyznę z auta siłą, a następnie ułożyli go w pozycji bezpiecznej. Użyto względemZ. W.środków przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek celem udaremnienia ucieczki z miejsca zdarzenia i zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonariuszom. Na miejsce przyjechał patrol ruchu drogowego i po poddaniu mężczyzny badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu okazało się, że ma 1,01 mg/l.
Dowód: zeznania świadków:M. S.– k. 108-108v,P. B.– k. 108v-109, notatniki służbowe – k. 55-63, dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym notatka urzędowa – k. 20.
Policjanci zabraliZ. W.na Komendę Miejską Policji wK., przy czym udali się tam kierując radiowóz w stronęparku C.. Tam ponownie wykonano badanie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu u zatrzymanego. Na urządzeniu Alkometr A2.0., które nie jest urządzeniem przenośnym i znajduje się na Komendzie, o godz. 18:15 otrzymano wynik 1,10 mg/l. Z uwagi na powyższe podjęto decyzję o przewiezieniuZ. W.do Izby Wytrzeźwień. Tam trafił o godz. 18:50 i wskazał, że boli go noga. Powiedział lek. med.A. L., że zrobili mu to policjanci. Funkcjonariusze zawieźliZ. W.na Szpitalny Oddział Ratunkowy wK., gdzie rozpoznano złamanie kostki tylnej podudzia lewego z uszkodzeniem więzadła trójgraniastego i z podwichnięciem, otarcie skóry okolicy kostki przyśrodkowej. W trakcie badaniaZ. W.ubliżał funkcjonariuszom, lekarzom oraz pacjentom czekającym na przyjęcie do szpitala.
Dowód: zeznania świadków:A. L.– k. 147-147v,M. S.– k. 108-108v,P. B.– k. 108v-109, zeznania świadkaD. S. (1)– k. 107v, historia choroby – k. 80, dowód z przesłuchania powoda – k. 115-116v, notatnik służbowy – k. 58, dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym protokół Alkometrem 2.0 – k. 32, karta nr 405/14 – k. 162.
Po wykonaniu badania i założeniu gipsu funkcjonariusze ponownie przewieźliZ. W.do Izby Wytrzeźwień. W Izbie Wytrzeźwień lek. med.A. L.opisałaZ. W.jako osobę agresywną, pobudzoną i awanturującą się. Wskazano, iż nie może on zachować równowagi i nie jest w stanie trzymać pionu. Dnia 21 lutego 2014 r. depozytariuszA. B.w uwagach o pobycie wskazała, żeZ. W.był bardzo pobudzony i agresywny, awanturował się.
Dowód: karta nr 405/14 – k. 162-163.
W czasie całego zdarzeniaZ. W.był agresywny i awanturujący się. W trakcie wszystkich dokonywanych czynności groził policjantom i innym osobom, uderzał głową i nogami w krzesło. Stan ten utrzymywał się również na Izbie Wytrzeźwień oraz wSzpitalu (...)wK..
Dowód: Dowód: zeznania świadków:M. S.– k. 108-108v,P. B.– k. 108v-109, historia choroby – k. 80, dowód z przesłuchania powoda – k. 115-116v, dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym protokół Alkometrem 2.0 – k. 32, karta nr 405/14 – k. 162-163.
Dnia 25 lutego 2014 r. wszczęto postępowanie przygotowawcze względemZ. W.o czyn zart. 178a § 1 k.k.
Dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym postanowienie o wszczęciu dochodzenia – k. 34.
Dnia 03 marca 2014 r.Z. W.złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez funkcjonariuszy Policji podczas interwencji w dniu 20 lutego 2014 r. około godz. 18:50. Wskazał, że w trakcie zatrzymania jeden z funkcjonariuszy wykręcił mu nogę i doprowadził do jej złamania.
Dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa – k. 1.
Dnia 19 marca 2014 r.Z. W.przyznał się do zarzucanego mu czynu i wniósł o dobrowolne poddanie się karze. W czasie przesłuchania wskazał, że dnia 20 lutego 2014 r. prowadził auto w stanie nietrzeźwości. Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2014 r.Z. W.został uznany za winnego tego, że w dniu 20 lutego 2014 r. około godz. 17:30 wK.naul. (...)prowadził pojazd mechaniczny – kierował samochodem osobowym markiV. (...)onr rej. (...)w ruchu lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości – 1,01 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, tj. przestępstwa zart. 178a § 1 k.k.i za to został skazany na karę 12 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 godzin w stosunku miesięcznym. Jednocześnie Sąd w pkt. II orzeczenia orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszystkich kategorii na okres 3 lat oraz w pkt. IV orzeczono na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w wysokości 200,00 zł. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 06 maja 2014 r.
Dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...), w tym: protokół przesłuchania podejrzanego – k. 47, wyrok SR wK.II K 333/14 – k. 65, karta informacyjna – k. 66.
Postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę Rejonową wT.o sygn. akt 1 Ds.(...)umorzone z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa.
Dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy 1 Ds.(...)– postanowienie o umorzeniu - k. 82.
W wyniku zdarzeń z dnia 20 lutego 2014 r.Z. W.doznał urazu stawu skokowego lewego i było to złamanie kostek. Uraz, jakiego doznałZ. W.powstaje w mechanizmie pośrednim, w wyniku poślizgnięcia czy potknięcia i utraty równowagi przy ustalonej stopie. Przebyty uraz spowodował powstanie trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 2%. W oparciu o 10* skalę WAS w ciągu pierwszego tygodnia ból wynosił 6/7*, do końca 2 tygodnia obniżył się do 5*, na koniec pierwszego miesiąca 3/4*, zaś do końca drugiego miesiąca – 2/3*.
Dowód: opinia biegłego – k. 180-182 w zw. z k. 208.
Z. W.był hospitalizowany do 25 lutego 2014 r. w oddziale ortopedycznym. Zastosowano wobec niego leczenie w postaci gipsu z korekcją. W oddziale ortopedycznym wdrożono pionizację i chodzenie o kulach. Według szpitalnych obserwacji dnia 25 lutego 2014 r. chód o kulach był bez dolegliwości, zaś lekarze zalecili dalsze leczenie w poradni ortopedycznej.Z. W.odbył wizytę w poradniR.u dr.J. L., tam też dostał zalecenie moczenia nogi w soli bocheńskiej i ćwiczenia. Dnia 21 listopada 2014 r. orzeczono względem powoda lekki stopień niepełnosprawności z powodu 05R (upośledzenie narządu ruchu) do dnia 31 listopada 2016 r. z datą powstania 20.02.2014 r.
Dowód: historia choroby – k. 80, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 19.
Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i dołączone do akt sprawy dokumenty, w tym zawarte w aktach sprawy Prokuratury Rejonowej wT.sygn. 1 Ds.(...), na podstawie opinii biegłego sądowego, zeznań świadków:A. L.,P. B.,M. S., a także częściowo na podstawie zeznańD. S. (1),M. W.oraz na zeznaniachZ. W..
Dokumenty, na podstawie których ustalono powyższy stan faktyczny Sąd uznał za całkowicie wiarygodne. Ich autentyczność nie była podważana przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.
Podkreślić należy, iż za wiarygodne i przydatne Sąd uznał opinie złożone przez biegłego sądowego ortopedę i traumatologaM. G.. W ocenie Sądu opinie te, w połączeniu z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, tworzą spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego stan faktyczny, a przez to w pełni zasługują na wiarę. Opinie biegłego wyczerpująco odpowiedziały na zadane pytania, szczegółowo omawiając dokumentację medyczną powoda oraz jego stan fizyczny po zdarzeniu. Co istotne, biegły wykluczył przebieg zdarzenia opisany przez powoda i wskazał, że doznane przez niego obrażenia mogą powstać wyłącznie w sposób pośredni. Zdaniem Sądu, sformułowane przez biegłego wnioski są zrozumiałe i w logiczny sposób wynikają z ustaleń, które legły u ich podstaw. Ponadto były one jasne i czytelne, a ich wywody i wnioski zostały precyzyjnie uzasadnione. Wymaga również podkreślenia, że żadna ze stron – w tym pełnomocnik powoda - tych opinii nie kwestionowała.
Ustosunkowując się do przeprowadzonych w sprawie dowodów osobowych wskazać należy, że Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadkówM. S.orazP. B.. Choć świadkowie, jako funkcjonariusze policji uczestniczący w zatrzymaniu powoda, byli bezpośrednio zainteresowani wynikiem postępowania, nie znaleziono podstaw, by odmówić ww. depozycjom waloru wiarygodności. Były one spójne, logiczne i przede wszystkim znajdowały potwierdzenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji (w tym w dokumentach zawartych w aktach sprawy Prokuratury Rejonowej wT.sygn. 1 Ds.(...)) oraz w opiniach biegłego sądowego, które wykluczyły przebieg zdarzenia opisany przez stronę powodową. Co do zeznańA. L., zeznania te Sąd również uznał w całości za wiarygodne. Świadek nie pamiętała szczegółów interwencji, jednak przebieg zdarzeń w Izbie Wytrzeźwień znalazł odzwierciedlenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji.
Sąd częściowo oparł swoje ustalenia faktyczne na zeznaniach świadkówD. S. (1)orazM. W..M. W.opisał zatrzymanie dokonane przez funkcjonariuszy, zaśD. S. (2)nie widział jego przebiegu. Co istotne, żaden z ww. świadków nie był bezpośrednimi świadkiem zdarzenia objętego pozwem (pobicia powoda przez funkcjonariuszy), a zatem Sąd jedynie w zakresie wskazanym w treści stanu faktycznego mógł posiłkować się ww. zeznaniami. W tym miejscu zauważyć należy, żeD. S. (1)wskazał w trakcie zeznań, że funkcjonariusze policji rzekomo pobili powoda przy wejściu do parku. Sam powód zaś w swoich depozycjach wskazał, że zaistniałe zdarzenie miało miejsce kołosklepu (...)(v. k. 116), czyli w zupełnie innym miejscu niż to, o którym mówił świadek. Powyższe twierdzenie świadka (odjazd radiowozu w kierunku parku) w istocie wskazuje, że funkcjonariusze udali się z zatrzymanym do Komendy Miejskiej Policji wK., czego powód w żaden sposób nie pamięta. Powyższe potwierdziły również zgromadzone dokumenty, w tym notatnikP. B.czy protokół z pomiaru alkoholu w wydychanym powietrzu Alkometr A2.0. Tym samym Sąd w zakresie, w jakim zeznania te były przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, uznał za wiarygodne.
Co do dowodu z przesłuchaniaZ. W.Sąd uznał, że zasługuje on na wiarę wyłącznie częściowo - w zakresie ubliżania lekarzowi podczas pobytu na SOR wK.oraz wskazaniaA. L., że złamana noga jest konsekwencją działań funkcjonariuszy. W powyższym zakresie ww. depozycje znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym, któremu Sąd dał wiarę. W pozostałym zakresie zeznania te pozostawały w sprzeczności nie tylko z opinią biegłego Sądowego, ale również ze zgromadzoną dokumentacją i zeznaniami świadków, których zeznania Sąd w całości uznał za wiarygodne. Podkreślić należy, że biegły sam wskazał, iż uraz, jakiego doznałZ. W.powstaje w mechanizmie pośrednim, w wyniku poślizgnięcia czy potknięcia i utraty równowagi przy ustalonej stopie. Nie można było tym samym uznać, aby wersja przedstawiona przez powoda zasługiwała na wiarę. Powód w trakcie zatrzymania miał aż 1,01 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, chwiał się i nie był w stanie utrzymać pionu (karta nr 405/14 – k. 162-163). Ponadto badanie Alkometrem A2.0 miało miejsce o godz. 18:15, zaś na Izbie Wytrzeźwień powód – przy uwzględnieniu konieczności sporządzenia odpowiedniej dokumentacji oraz odległości między ww. obiektami - znalazł się niedługo po badaniu (od 18:50 – k. 33 akt 1 Ds.(...)do 19:20 – k. 162). W związku z powyższym – w powiązaniu z opinią biegłego uzasadniony jest wniosek, że zdarzenie przez niego przedstawione w istocie nie miało miejsca, dlatego też w pozostałym zakresie zeznania te uznano w całości za niewiarygodne.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu w całości.
Wobec faktu, że zarówno powód, jak i pełnomocnik powoda poszukiwali podstawy prawnej żądania pozwu w ewentualnych negatywnym zachowaniu funkcjonariuszy Policji i w realiach sprawy dochodzono zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w zaistniałym stanie faktycznym należało rozważyć dwie podstawy prawne dochodzonego roszczenia z przepisów dotyczących odpowiedzialności deliktowej. Ponieważ pozwany został Skarb Państwa, a powód twierdził, że poniósł szkodę opisaną w pozwie na skutek niezgodnego z prawem działania władzy publicznej – funkcjonariuszy policji, konieczne było rozważenie jego roszczeń w świetleart. 417 i nast. k.c.Zgodnie z treściąart. 417 k.c.za szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa. Tym samym przesłanki odpowiedzialności w świetle komentowanego przepisu są następujące: 1) szkoda, 2) szkoda ta musi być wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej (w sferze imperium); 3) istnienie normalnego, adekwatnego związku przyczynowego między działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu władzy a powstaniem szkody (art. 361 KC) (por. uchw. SN z 15.5.2013 r., III CZP 23/13, OSNC 2013, Nr 11, poz. 122; wyr. SA w Białymstoku z 4.11.2015 r., I ACa 310/15, Legalis; Z. Banaszczyk, w: Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2015, s. 1368, Nb 30). Z mocy zaśart. 4172k.c.jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Niezbędną przesłanką dla zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na podstawie tegoż przepisu jest wystąpienie szkody na osobie oraz wykazanie związku przyczynowego miedzy zaistniałą szkodą o działaniami podejmowanymi przez Skarb Państwa. Co więcej, za przyznaniem zadośćuczynienia muszą przemawiać względy słuszności. Brak zaistnienia którejkolwiek z tych przesłanek wyłącza możliwość ustalenia odpowiedzialności pozwanego.
Przepisart. 445 § 1 k.c.w zw. zart. 444 k.c.stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, odpowiednią sumę, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową), ujmowaną, jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości, oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia, przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi. Zadośćuczynienie stanowić ma rekompensatę za całą krzywdę. Ma na celu przede wszystkim złagodzenie doznanych cierpień, a jego wysokość musi uwzględniać stopień doznanej krzywdy, rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość. (tak: wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 lutego 2006 r., I A Ca 1131/05, LEX nr 194522).
W odniesieniu doart. 417 § 1 k.c.wskazać należy, że w zasadzie bezsporne w sprawie pozostawało to, że powód w czasie zatrzymania w dniu 20 lutego 2014 r. złamał nogę. W perspektywie jednak przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa należało dokonać oceny dwóch kolejnych przesłanek w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów, mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Zdaniem Sądu w zakresie wykazania wyrządzenia szkody przez niezgodne z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej (w sferze imperium), powód ww. ciężarowi dowodu nie sprostał. Oceniając kwestię bezprawności działań funkcjonariuszy wskazać należy, że zgodnie z art. 11 i 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U.2019.2418 t.j. z dnia 2019.12.17) środków przymusu bezpośredniego można użyć lub wykorzystać je w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań:
1) wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem;
2) odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;
3) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;
4) przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego;
5) przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia;
6) ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego;
7) przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniuart. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej;
8) przeciwdziałania niszczeniu mienia;
9) zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia;
10) ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
11) zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
12) pokonania biernego oporu;
13) pokonania czynnego oporu;
14) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.
Środkami przymusu bezpośredniego są:
1) siła fizyczna w postaci technik:
a) transportowych,
b) obrony,
c) ataku,
d) obezwładnienia;
2) kajdanki:
a) zakładane na ręce,
b) zakładane na nogi,
c) zespolone.
Ustalony w realiach sprawy stan faktyczny wskazuje, że interwencja przeprowadzona przez policjantów była zasadna, zaś użyte środki przymusu nie były bezprawne. Powód został prawomocnie skazany za przestępstwo zart. 178a § 1 k.k.zaś w notatce urzędowej z dnia 20 lutego 2014 r. wskazano, że względemZ. W.zastosowano środki przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek celem zapobieżenia ucieczki z miejsca zdarzenia. Co więcej, powoda ułożono w pozycji bezpiecznej z uwagi na fakt, iż był agresywny. Powyższe przesłanki uzasadniają zatem zastosowanie zarówno kajdanek na ręce (art. 12 ust. 1 pkt 2 ppk. a w zw. z art. 11 pkt 11 ww. ustawy) oraz siły fizycznej (art. 12 ust. 1 pkt. d 13 i 9 ww. ustawy). Ponadto wersja zdarzenia przedstawiona przezZ. W.została w całości wykluczona przez biegłego sądowego, którego ostatecznie – opinia główna wraz z opinią uzupełniającą - nie były kwestionowane przez stronę powodową. Ustalony przez Sąd przebieg zdarzenia potwierdził również pozostały materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie. Podkreślenia wymaga, że powód w trakcie zatrzymania miał aż 1,01 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, chwiał się i nie był w stanie utrzymać pionu (karta nr 405/14 – k. 162-163). Ponadto badanie Alkometrem A2.0 miało miejsce o godz. 18:15, zaś na Izbie Wytrzeźwień (przy uwzględnieniu konieczności sporządzenia odpowiedniej dokumentacji oraz odległości między ww. obiektami) znalazł się niedługo po przeprowadzonym badaniu (od 18:50 – k. 33 akt 1 Ds.(...)do 19:20 – k. 162). Materiał dowodowy wskazuje przy tym jednoznacznie, iż uraz poszkodowanego powstał w mechanizmie pośrednim, w wyniku poślizgnięcia czy potknięcia i utraty równowagi przy ustalonej stopie, co oznacza, iż faktyczny udział funkcjonariuszy w zaistnieniu szkody (przedstawiony przez powoda) został jednoznacznie wykluczony. W związku z powyższym uzasadniony jest wniosek, że przebieg zatrzymania miał zupełnie inny charakter i przebieg, wobec czego działania funkcjonariuszy nie miały charakteru bezprawnego, a zatem nie jest możliwe badanie trzeciej przesłanki i ewentualne przypisanie odpowiedzialności Skarbowi Państwa na podstawieart. 417 § 1 k.c.
W odniesieniu do drugiego z przepisów wskazać należy, że Sąd nie uwzględnił również żądania zasądzenia zadośćuczynienia w świetleart. 4172k.c.Wymóg istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem (nawet całkowicie legalnym) funkcjonariusza a szkodą może być w imię zasad słuszności interpretowany z większą swobodą, w każdym jednak wypadku zachowana powinna być łączność przyczynowo-skutkowa pomiędzy zdarzeniem, powodującym szkodę a szkodą (tego rodzaju, że bez określonego działania funkcjonariusza, choćby w pełni prawidłowego, nie doszłoby do powstania uszkodzenia ciała). Postępowanie funkcjonariusza pozostaje więc istotną przyczyną sprawczą szkody. Tego rodzaju zabieg interpretacyjny w konkretnych okolicznościach jest realizacją postulatu zadośćuczynienia zasadom współżycia społecznego. Należy jednak zauważyć, że w sprawie powód nie wykazał, aby to działanie któregokolwiek z funkcjonariuszy spowodowało zaistnienie uszczerbku na zdrowiu. Powyższą okoliczność wykluczyła również opinia biegłego ortopedy, która w istocie nie była przez stronę powodową kwestionowana. Funkcjonariusze podjęli wszystkie środki, które zmierzały do zabezpieczenia pokrzywdzonego (zastosowano środki przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek), następnie przewieziono go odpowiednio do KMP, Izby Wytrzeźwień, a potem do szpitala, zaś na żadnym etapie postępowania powód nie wskazywał, aby jeden z funkcjonariuszy go chociażby popchnął, wskutek czego utracił on równowagę. Należy podkreślić, że w toku całego postępowaniaZ. W.zaznaczał, że to policjanci go pobili, jednak taki przebieg zdarzenia – z uwagi na niekwestionowaną opinię biegłego sądowego – został przez Sąd wykluczony. Ponadto, nawet gdyby przyjąć, że samo dokonanie interwencji uzasadniało rozważenie stosowania w realiach sprawyart. 4172k.c.sam przebieg zdarzenia i zachowanie powoda wyeliminowały możliwość zasądzenia zadośćuczynienia na ww. podstawie. W chwili zdarzeniaZ. W.nie tylko był w stanie nietrzeźwości, ale również zachowywał się agresywnie – zarówno względem otoczenia, jak i wobec własnej osoby. Pokrzywdzony rzucał się w trakcie zatrzymania, kopał w krzesło, groził policjantom i pracownikom służby medycznej i innym pacjentom, ubliżał im. Aktualność zachował pogląd SN, zgodnie z którym wynagrodzenie szkody na osobie (na podstawie d.art. 419 k.c.) nie jest zasadne, jeśli poszkodowany sam swoim zachowaniem sprowokował interwencję funkcjonariuszy, a następnie czynnie się jej przeciwstawiał i Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni do tego poglądu się przychyla (vide:wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2003 r. II CKN 96/01). Co więcej, dla oceny, czy zasady słuszności uzasadniają w konkretnej sprawie przyznanie odszkodowania, nie bez znaczenia jest również zachowanie się samego poszkodowanego. Przy stosowaniu przesłanki "względów słuszności" uprawnione jest odwołanie się do poglądów, jakie w doktrynie i orzecznictwie ukształtowały się przy stosowaniu przesłanki zasad współżycia społecznego (por. Z. Banaszczyk [w:] System prawa prywatnego, t. 6, s. 854). Jako okoliczności prawnie istotne, obok wskazanych w przepisie (niezdolność poszkodowanego do pracy, trudne położenie materialne) powinno się wziąć pod uwagę znaczenie naruszonego dobra, zakres doznanych uszczerbków i zachowanie poszkodowanego (por. wyrok SN z 6.01.1975 r., II CR 779/74, LEX nr 7637; wyrok SN z 22.05.2003 r., II CKN 96/01, LEX nr 137609), położenie ekonomiczne oraz sytuację osobistą i rodzinną poszkodowanego. (por. A. Kidyba (red.), A. Olejniczak, A. Pyrzyńska, T. Sokołowski, Z. Gawlik, A. Janiak, G. Kozieł, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, LEX 2010, teza 8 do art. 4172k.c.). Nie ma zdaniem Sądu podstaw do zasądzenia zadośćuczynienia w sytuacji, gdy poszkodowany sam swoim zachowaniem, naruszającym zasady współżycia społecznego, w trakcie samego zatrzymania zachowywał się w sposób rażący. Choć naganne zachowanie powoda w postaci prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu już spotkało się z sankcją w postaci wymierzenia mu kary ograniczenia wolności za popełnione wówczas przestępstwo, nie można tracić z pola widzenia samego zachowania poszkodowanego w trakcie całego zdarzenia. Zasądzenie zadośćuczynienia, jak to zdaje się to sugerować pełnomocnik powoda, tylko dlatego że doznał on trwałego uszczerbku na zdrowiu i znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, gdy w zasadzie podczas całego zdarzenia jego zachowanie należało ocenić jako szczególnie naganne, nie znajduje podstaw w obowiązującym porządku prawnym. Nie może bowiem spotkać się z aprobatą społeczną zasądzenie odszkodowania tylko ze względu na skutki zdarzenia, jeżeli poszkodowany doznał szkody wskutek własnego działania bądź interwencji organów państwowych, spowodowanej jego własnym zachowaniem się, w czasie której w istotny sposób naruszał zasady współżycia społecznego. Bezsprzecznie obywatel ma prawo oczekiwać, iż zastosowane wobec niego środki przymusu będą zarówno niezbędne jak i proporcjonalne do stopnia niebezpieczeństwa, jakie stwarza on nie tylko w stosunku do funkcjonariuszy, ale i w stosunku do siebie, podkreślić jednak należy, że nie sposób obciążać Państwa, jako podmiotu mienia ogólnonarodowego, i tym samym rozkładać na społeczeństwo ciężaru szkody, jakiej doznał obywatel, który nie chce się podporządkować normom postępowania określonym przez przepisy prawa i zasady współżycia społecznego (uchwała SN z 15.02.1971 r., III CZP 33/70, OSNCP 1971/4/59). SamZ. W.zaznaczał i przyznawał w trakcie składanych zeznań, że ubliżał nie tylko funkcjonariuszom (podając przykład wypowiedzi – k. 116), ale również innym osobom (w tym m.in. lekarzom i pacjentom), które miały z nim tego dnia styczność. Co więcej, sporządzone dokumenty przez pracowników Izby Wytrzeźwień, notatki funkcjonariuszy oraz ich zeznania konsekwentnie wskazują, iż powód w trakcie zatrzymania i zaraz po nim zachowywał się agresywnie względem otoczenia. Tym samym, choć w istocie powód doznał 2% stałego uszczerbku na zdrowiu, to samo zachowanie podczas całej interwencji wyłącza możliwość orzekania na zasadach słuszności w niniejszej sprawie.
Na marginesie niniejszych rozważań należy wskazać, że wbrew twierdzeniom pozwanego roszczenie nie uległo przedawnieniu. Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych regulujeart. 4421§ 1 k.c.Do 26 czerwca 2017 r. a więc także w dniu zdarzenia, z którego szkoda wynikła, przepis ten stanowił, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Na mocy art. 33 ustawy z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, która weszła w życie 27 czerwca 2017 r.,art. 4421§ 1 k.c.uzyskał następujące, nowe brzmienie: „roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. W art. 38 powołanej ustawy nowelizującej z 21 kwietnia 2017 r. wskazano, że do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stosuje się przepis art. 4421§ 1 ustawy zmienianej w art. 33 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że jeżeli trzyletni termin przedawnienia rozpocząłby bieg przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, termin ten rozpoczyna bieg w dniu jej wejścia w życie. Jak wynika z tego przepisu, do roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym powstałego przed 27 czerwca 2017 r. mają zastosowanie nowe zasady przedawnienia uregulowanie w nim i wart. 4421 § 1 k.c.w nowym brzmieniu. Z kolei w świetle § 2 i 3 powołanej regulacji, jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Zważywszy tym samym na fakt, iż zdarzenie miało miejsce 20 lutego 2014 r., zaś pozew w realiach sprawy został wniesiony dnia 19 stycznia 2017 r., zarzut pozwanego należało uznać za chybiony.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt. 1 wyroku.
Asesor sądowy Karolina Królikowska-Ziółkowska
Sygn. akt I C 96/17
UZASADNIENIE
w zakresie pkt. 2-4 wyroku z dnia 15 września 2020 r.
Rozstrzygnięcie zawarte w pkt. 2 orzeczenia Sąd oparł na zasadzie słuszności, wyrażonej wart. 102 k.p.c.Zgodnie z powołanym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zauważyć należy, że Sąd przychyla się do stanowiska, że nie jest wystarczające do zastosowania ww. unormowania wyłącznie wykazanie trudnej sytuacji materialnej strony, ale przy rozstrzyganiu ww. kwestii należy uwzględnić również rodzaj dochodzonego roszczenia oraz wysokość kosztów obciążających stronę przegrywającą.Z. W.dochodził zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zaś koszty procesu po stronie pozwanej wyniosły łącznie 1.800,00 zł. Co więcej, powód posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim, zaś jego sytuacja materialna jest trudna, o czym świadczy chociażby zwolnienie go od kosztów sądowych. W konsekwencji zdaniem Sądu zarówno specyfika postępowania o zadośćuczynienie, subiektywne przekonanie powoda o zasadności dochodzonego roszczenia, a także wysokość kosztów dały podstawę do nieobciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego.
W zakresie pkt. 3 rozstrzygnięcia wskazać należy, że koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu reguluje przepis § 4 w zw. z § 8 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 68). W przedmiotowej sprawie, przy określaniu wysokości stawki Sąd miał na względzie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r., sygn. akt SK 66/19, którym orzeczono, że § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 1801) jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku zart. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W ocenie Trybunału zaskarżony przepis rozporządzenia z 2015 r. jest sprzeczny z konstytucyjną zasadą ochrony praw majątkowych, gdyż w sposób nieproporcjonalny zawęża kryteria ustawowe warunkujące uzyskanie wynagrodzenia (narusza upoważnienie ustawowe) - mimo milczenia ustawodawcy w tym przedmiocie, pogarsza sytuację pełnomocników świadczących pomoc prawną z urzędu. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę akceptuje pogląd, zgodnie z którym jeżeli Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność określonego przepisu ustawy zKonstytucją, sąd może odmówić zastosowania w rozpoznawanej sprawie identycznie brzmiącego przepisu innej ustawy (wyrok SN z 20 lutego 2018 r., sygn. akt V CSK 230/17). W niniejszej sprawie należało więc postąpić w zgodzie z powyższymi dyrektywami i przenieść je na grunt rozporządzenia w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Oznacza to, że wysokość minimalnej stawki dla radcy prawnego powinna być ukształtowana według § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265) z VAT. O powyższym Sąd rozstrzygnął w pkt. 3 rozstrzygnięcia.
W toku procesu powstały nieuiszczone koszty sądowe w łącznej wysokości 908,32 zł, obejmujące wynagrodzenie biegłego oraz opłatę od pozwu, od której uiszczenia powód został zwolniony. W świetle art. 113 ust. 1 u.k.s.c. kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wskazać jednak należy, że z uwagi na sytuację materialną strony powodowej i charakter zadośćuczynienia, Sąd na podstawie art. 113 ust 4 u.k.s.c odstąpił od obciążania powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi. Przepis ten daje sądowi możliwość odstąpienia od obciążenia kosztami strony, której czynność spowodowała ich powstanie w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Mając na uwadze charakter sprawy, której wynik zależał w dużej mierze od oceny Sądu, subiektywne przekonanie powoda o jego racji i specyfikę tego typu spraw sądowych w pełni zatem uzasadniała odstąpienie od obciążania powoda ww. kosztami (pkt. 4 wyroku).
Asesor sądowy Karolina Królikowska-Ziółkowska | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Koninie
date: '2020-09-15'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- asesor sądowy Karolina Królikowska-Ziółkowska
legal_bases:
- art. 178a § 1 k.k.
- art. 417 i nast. k.c.
- art. 232 k.p.c.
- art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej
- art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej
recorder: sekr. sąd. Ewa Wieczorek
signature: I C 96/17
``` |
152520000000503_I_Ca_000135_2015_Uz_2015-05-20_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ca 135/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 maja 2015 r.
Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący SSO Iwona Podwójniak
Sędziowie SSO Joanna Składowska
SSR Magdalena Kościarz (delegowana)
Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2015 roku w Sieradzu
na rozprawie sprawy
z powództwaG. M.,J. M.,K. M. (1),M. M. (1)iK. M. (2)
przeciwkoTowarzystwu (...) SAz siedzibą wW.
o zadośćuczynienie
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku
z dnia 29 stycznia 2015 roku, sygnatura akt I C 255/13
1
oddala apelacje;
2
nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt I Ca 135/15
UZASADNIENIE
W pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Łasku o zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmierciąP. M., powodowie żądali zasądzenia od pozwanegoTowarzystwa (...) S.A.wW.:
- na rzeczK. M. (1),M. M. (1)iJ. M.kwot po
75 000 złotych dla każdej z nich, z odsetkami ustawowymi od dnia 29 października 2012r. do dnia zapłaty,
- na rzeczG. M.iK. M. (2)kwot po 60 000 złotych dla każdego z nich, z odsetkami ustawowymi od dnia 29 października 2012r. do dnia zapłaty
o raz kosztów procesu według norm przepisanych.
Pozwany domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz od powodów kosztów procesu.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 stycznia 2015r., wydanym w sprawie sygn. akt IC 255/13 Sąd Rejonowy zasądził odTowarzystwa (...) S.A.z siedzibą wW.:
- na rzeczK. M. (1),M. M. (1)iJ. M.kwoty po 20 000 złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 29 października 2012r. do dnia zapłaty,
- na rzeczG. M.iK. M. (2)kwoty po 12 500 złotych, z odsetkami ustawowymi od dnia 29 października 2012r. do dnia zapłaty;
oddalają powództwo w pozostałym zakresie i znosząc wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu.
Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:
W dniu 21 marca 2010r., między godziną 19: 00 a 19: 18, w miejscowościK., gm.P., woj.(...),A. G.nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym markiF. (...)onumerze rejestracyjnym (...)i jadąc z prędkością 60 km/h w obszarze zabudowanym, przekraczającą prędkość dozwoloną i jadąc z prędkością niedostosowaną do warunków atmosferyczno - drogowych, po wykonaniu manewru mijania z jadącym z naprzeciwka nieustalonym pojazdem, potrąciła idącą jezdnią przy krawędzi drogi piesząP. M., która doznała wstrząsu krwotocznego spowodowanego urazem wielonarządowym, powstałym od uderzenia w jej przednią prawą stronę, co z kolei skutkowało zgonem pokrzywdzonej w dniu 22 marca 2010r. w szpitalu wP..
P. M.nie obserwując uważnie sposobu jazdy kierującejF.A. G.i nie schodząc zawczasu z jezdni na pobocze drogi, stworzyła na drodze sytuację zagrożenia prowadzącą do zaistnienia wypadku. Z uwagi na to, że potrącenie pieszej nastąpiło na jezdni (nie na poboczu drogi), postępowanie pieszej było główną, źródłową przyczyną zaistnienia wypadku. Kierująca samochodemF.A. G.natomiast w sposób istotny przyczyniła się do wypadku, nie zmniejszając prędkości jazdy do prędkości bezpiecznej, pomimo występowania na drodze przesłanek do przewidywania możliwości przemieszczania się pieszych idących skrajem jezdni.
Właściciel samochodu markiF. (...)nr rej. (...)miał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zTowarzystwem (...) S.A.wW..
P. M.w chwili śmierci miała 17 lat. Powódki:K. M. (1),urodzona w (...)r.,M. M. (1),urodzona w (...)r. iJ. M.,urodzona w (...)r. były jej siostrami, a powodowie:K. M. (2),urodzony w (...)r. iG. M.,urodzona w (...)r. dziadkami ojczystymi.
P. M.była ulubioną wnuczką swoich dziadków. Spędzała dużo czasu z powodami, opiekowała się nimi. Jej śmierć spowodowała długotrwałą żałobę w domu. Skutkiem utraty siostry i wnuczki była dla powodów szok, pustka i osamotnienie, utrata radości, zachwianie poczucia bezpieczeństwa, poczucie żalu. Charakter doznań i ich trwałość wskazują na utrzymujący się u powodów zespół stresu pourazowego, który aktualnie ma formę zaburzeń adaptacyjnych. Powodowie odczuwają i będą odczuwali skutki śmierci swojej siostry i wnuczki.
Jak zauważył Sąd Rejonowy, podstawą odpowiedzialności cywilnejA. G.za spowodowanie śmierciP. M.jest przepisart. 436 § 1 kcw związku zart.435 § 1 kc, natomiast pozwanego, jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej,art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych( Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z póź. zm.) orazart. 822 § 1 kc.
Sąd pierwszej instancji przyjął, żeP. M.przyczyniła się do powstania wypadku w 50 %. Biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych uznał postępowanieP. M.za przyczynę źródłową zaistnienia wypadku, różnicując winę pieszej i kierującej. Zdaniem Sądu Rejonowego, przyczynienie się obu uczestniczek do powstania wypadku należy uznać za jednakowe, ponieważ obie uczestniczki wypadku naruszyły reguły bezpieczeństwa w ruchu drogowym i gdyby chociaż jedna z nich nie naruszyła tych reguł, tj.P. M.uważnie obserwowała drogę i zeszła z jezdni przed nadjeżdżającym samochodem, aA. G.dostosowała prędkość do warunków panujących na drodze i uważnie obserwowała jezdnię, do wypadku by nie doszło. Także waga zasad ruchu drogowego naruszonych przez obie uczestniczki wypadku jest zdaniem Sądu podobna. Piesza miała obowiązek zejścia z jedni przed nadjeżdżającym pojazdem, ale kierująca pojazdem powinna sobie zdawać sprawę, że potrącenie pieszego przez samochód spowoduje poważne obrażenia ciała pieszego albo nawet jego śmierć, podczas, gdy kierująca samochodem nie odniesie żadnych obrażeń.(...)i życie ludzkie jest bez wątpienia wartością najwyższą i powinno być chronione przez prawo przede wszystkim.
Orzekając o zadośćuczynieniu dla powodów jako osób najbliższych na podstawieart. 446 § 4 kc, Sąd pierwszej instancji przyjął, że odpowiednimi kwotami zadośćuczynienia dla powódek - sióstr zmarłej:K. M. (1),M. M. (1)iJ. M.są kwoty po 40 000 złotych, a dla powodów - dziadków zmarłej:K. M. (2)iG. M.kwoty po 25 000 złotych. Na podstawieart. 362 kcsumy te zmniejszone zostały o połowę.
O odsetkach orzeczono na podstawieart. 481 § 1 i 2 kcorazart.14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a o kosztach procesu na podstawieart. 100 kpc.
Powodowie wnieśli apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie w części oddalającej powództwa i podnosząc następujące zarzuty:
1. naruszenia przepisów prawa materialnego, a to:
a.art. 362 kcw zw.art. 5 kcpoprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na braku dostatecznego rozważenia okoliczności ograniczających lubeliminujących w ogóle możliwość umniejszenia obowiązku naprawienia szkody oraznieuwzględnienie zasad współżycia społecznego przy dokonywaniu zmniejszenia obowiązkunaprawienia szkody,
b.art. 362 kcw zw. zart. 6 kcpoprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do udowodnienia przyczynienia się poszkodowanejP. M.do powstania szkody na poziomie 50%,
a na wypadek gdyby rozstrzygający sprawę Sąd nie podzielił wyżej wymienionych argumentów:
1. naruszania przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie wnioskowanego przez stronę pozwaną dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych w sytuacji gdy:
a. dowód z wyżej wymienionej opinii został zawnioskowany w toku postępowania, podczas gdy w aktach sprawy od początku, znajdowała się opinia równouprawnionego rzeczoznawcy z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, sporządzona na potrzeby postępowania karnego i odpowiadająca na te same pytania, które postawił sąd cywilny w tezie dowodowej,
b. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wyżej wymienionej opinii nie powinno być uwzględnione przez sąd, albowiem było powołane w toku postępowania, a nie na jego początku, dopiero w momencie gdy sytuacja procesowa była dla pozwanego niekorzystna, a dopuszczenie dowodu nie dość, że w realiach sprawy było zbędne to jeszcze wpłynęło naprzedłużenie postępowania,
2. naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, a w szczególności poprzez dowolną ocenę opinii biegłegoG. A.z dnia 19 lipca 2014 r., która jest wewnętrznie sprzeczna w zakresie w jakim opisuje zachowanie się i przyczynienie sięP. M.do zdarzenia, a to w szczególności w zakresie:
–
w punkcie 5 na stronie 2 opinii, biegły napisał kategorycznie: „Z uwagi na to, że z dostępnego materiału dowodowego wynika, iż potrącenie pieszej nastąpiło na jezdni (nie na poboczu drogi), w ocenie opiniującego postępowanie tej pieszej było główną przyczyną zaistnienia wypadku, natomiast postępowanie kierującej samochodemF.przyczyniło się do zaistnienia wypadku”,
dalej na stronie 21 w pkt. 6.1 opinii biegły nabiera jednak wątpliwości i pisze: „Zdaniem opiniującego, jedynym logicznym uzasadnieniem dla pozostania pieszej na jezdni pomimo nadjeżdżania z przeciwnego kierunku jazdy samochoduF., może być jej zaskoczenie, spowodowane nieoczekiwanym zjechaniem kierującejF.z środka jezdni do jego prawej krawędzi”.
Tym bardziej, jak pisze biegły na tej samej stronie w pkt. 6.2. „Z wyjaśnień kierującejF.wynika, że zbliżając się do miejsca wypadku początkowo jechała środkiem jezdni...Natomiast po dostrzeżeniu świateł samochodu nadjeżdżającego przeciwnego kierunku, w przewidywaniu konieczności jego wyminięcia, kierującaF.zobowiązana była zachować bezpieczny odstęp od tego samochodu”,
3. naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy poprzez brak działania sądu z urzędu i nie wyjaśnienie przy pomocy kolejnej opinii biegłego wewnętrznych sprzeczności, jakie pojawiły się w opinii biegłegoG. A.z dnia 19 lipca 2014r., o których mowa powyżej, a które miały wpływ na ocenę zachowania sięP. M.w dniu zdarzenia i ustaleniu stopnia jej przyczynienia do zdarzenia z dnia 21 marca 2010r.,
4. naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy o to poprzez nieuwzględnienie sentencji prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Poddębicach, II Wydział Karny wydanego w sprawie o sygn. akt VII K. 435/11 w dniu 31 lipca 2013 roku, w której za winną zaistniałego zdarzenia została uznana kierująca pojazdem osobowymA. G..
W oparciu o wskazane zarzuty, skarżący domagali się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództw w całości, ewentualnie jegouchyleniai przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuję:
Odnosząc się w pierwszym rzędzie do zarzutów naruszenia prawa procesowego wskazać należy, iż skarżący nie wskazali jakie w ich ocenie przepisy procedury cywilnej zostały przez Sąd Rejonowy pominięte lub błędnie zastosowane, a ponadto w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji powodowie, reprezentowani przez fachowego pełnomocnika, po dopuszczeniu dowodu z opinii sporządzanej przez biegłegoG. A.na potrzeby sprawy o sygn. akt I C 70/13 Sądu Okręgowego w Sieradzu, nie wnieśli zastrzeżenia do protokołu w trybieart. 162 kpc, co wykluczało możliwość powoływania się przez nich na ewentualne uchybienia procesowe sądu w tym zakresie. Prekluzja przewidziana wart. 162 kpcobejmuje wszystkie uchybienia procesowe, w tym również w zakresie postępowania dowodowego, a z treści powołanego przepisu wynika, że skutkiem niepodniesienia przez stronę zarzutu naruszenia przepisów postępowania w sposób określony w tym przepisie jest bezpowrotna utrata tego zarzutu w dalszym toku postępowania, a więc także w postępowaniu apelacyjnym, chyba że chodzi o przepisy prawa procesowego, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu. Co więcej, w sprawie przedmiotowej wniosek o wykorzystanie opiniiG. A.złożony został na rozprawie w dniu 24 czerwca 2014r. przez pełnomocnika powodów. Pozwany tymczasem wnioskował już w odpowiedzi na pozew o zaliczenie w poczet materiału dowodowego na okoliczność przyczynienia sięP. M.do powstania szkody opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych(...)wP., sporządzonej na potrzeby postępowania karnego.
Analizując zastrzeżenia apelujących do opiniiG. A.należy zauważyć, że pełnomocnik powodów po załączeniu opinii i zapoznaniu się z jej treścią zażądał przesłuchania biegłego. Analogiczny wniosek złożyła strona pozwana, dostrzegając w opinii pewne sprzeczności. Należy z całą mocą podkreślić, iż stwierdzenie biegłego, że piesza musiała być zaskoczona mogło być tylko dywagacją, bowiem z oczywistych względów nie dysponujemy w sprawie relacjąP. M.w zakresie przebiegu wypadku, jak i jakiegokolwiek naocznego świadka.G. A.wyjaśnił tę kwestię w toku przesłuchania na rozprawie w dniu 27 stycznia 2015r. wskazując, że jego zdaniem piesza musiała być zaskoczona przez pojazd, czy to z tego powodu, że w sposób nagły zmienił on tor jazdy, czy też przez swoją nieuwagę, ponieważ dla pozostania na torze ruchu samochodu w sytuacji bezpośredniego zagrożenia brak jest innego logicznego uzasadnienia. Nie budzi natomiast żadnych wątpliwości, że światła nadjeżdżającego samochodu były dla niej widoczne z dość dużej odległości, a ponadto że jej obowiązkiem było ustąpienie miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi i obowiązku tego piesza nie zrealizowała, ponieważ do uderzenia doszło na jezdni, nie zaś poboczu. Jednocześnie biegły nie znalazł jakiegokolwiek uzasadnienia dla wykonywania przez kierującą gwałtownych manewrów, brak było również innych dowodów na tę okoliczność.
Zaznaczenia wymaga, że apelujący w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji, ani po załączeniu opinii, ani też po przesłuchaniuG. A.nie wnieśli żadnych zastrzeżeń do jego opinii i nie złożyli żadnych innych wniosków w tym zakresie.
Możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu niewskazanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem ich bezczynność. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powinien skorzystać ze swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej. W doktrynie i judykaturze podkreśla się, że sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zdanie drugie uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a takie działanie może być zawsze odbierane jako naruszenie prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron. Brak było zatem podstaw do podejmowania przez Sąd Rejonowy działań w zakresie weryfikacji wniosków opiniiG. A.w przypadku, gdy reprezentowani przez fachowego pełnomocnika powodowie nie tylko o to nie wnioskowali, ale nie zgłaszali również żadnych zastrzeżeń w tym zakresie. Szczególnie, że opinia ta była zbieżna z ekspertyzą sporządzoną przez Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof.J. S.wK.(...)wP.na potrzeby postępowania karnego w sprawie VII K 435/11 Sądu Rejonowego w Łasku, w toku którego doszło do skazania kierującejA. G.za przestępstwo zart. 177 § 2 kk. Opinia ta miała charakter kompleksowy. Poddano w niej analizie zarówno obrażeniaP. M., jak i uszkodzenia pojazdu oraz ślady pozostawione w miejscu wypadku. Z opinii tej jednoznacznie wynikało, że wypadek miał miejsce na pasie ruchu pojazdu, w bezpośredniej bliskości krawędzi jezdni, a piesza stanowiła nieoświetloną, trudno rozpoznawalną, zaskakującą przeszkodę, powodującą, że kierująca nie miała możliwości uniknięcia wypadku. Analogiczne do poczynionych w sprawie niniejszej były również ustalenia Sądu karnego, który wskazał, że pokrzywdzona w sposób znaczny przyczyniła się do zdarzenia. Wbrew zarzutom skarżących sentencja wyroku wydanego w sprawie VII K 435/11 Sądu Rejonowego w Łasku została uwzględniona, Sąd Rejonowy poczynił bowiem zbieżne z nią ustalenia, stwierdzając naruszenie przezA. G.określonych zasad ruchu drogowego.
Niezrozumiałe jest powoływanie się przez apelujących na inne wydawane na potrzeby postępowania karnego opinie, np.K. B., które nie miały charakteru kategorycznego w zakresie miejsca potrącenia pieszej oraz pełnego, z uwagi na - między innymi - brak wiedzy biegłego w zakresie medycyny i możliwości wykorzystania protokołu oględzin zwłok, a także badań mechanoskopijnych obuwia pieszej.
Zgodnie zart. 11 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym, pieszy jest obowiązany korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku - z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, pieszy może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi. W świetle powołanego unormowania,jeżeli, jak twierdzą skarżący,P. M., zuwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne spowodowane opadami deszczu, podmakaniem gruntu, nie mogła skorzystać z grząskiego i nieutwardzonego pobocza i poruszała się po jezdni, powinna zejść z niej, umożliwiając przejazd samochodu nadjeżdżającego z naprzeciwka. Niezrozumiałe jest stwierdzenie skarżących, że w sytuacji nie zrealizowania przez pieszego obowiązku ustąpienia pojazdowinie może być mowy o związku przyczynowym między jego zachowaniem a wypadkiem. Nie budzi przecież żadnych wątpliwości, że w sytuacji, gdy kierująca nie zjechała z jezdni, gdybyP. M.zeszła na pobocze nie doszłoby do jej potrącenia, a zatem związek przyczynowy jest oczywisty.
Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa materialnego wskazać należało, że ustalenie kryteriów, które należy uwzględnić przy dokonywaniu obniżenia świadczenia na podstawieart. 362 kczostało pozostawione orzecznictwu. Sam przepis przedstawia je bardzo ogólnie, zawierając w zwrocie „stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy stron”. Takie unormowanie niewątpliwie nakazuje, by uwzględniać wszystkie okoliczności konkretnej sprawy, a nie tylko sam stopień przyczynienia się do szkody. W piśmiennictwie podkreśla się, że elastyczna formuła pozwala sędziemu na pewną swobodę w zakresie kształtowania obowiązku odszkodowawczego (Z. Banaszczyk (w:) Kodeks..., s. 733) . Jednocześnie należy zaakceptować prezentowany przez skarżących pogląd, że miarkowanie jest uprawnieniem sądu, a nie jego obowiązkiem, a kategoryczne brzmienie przepisu („ulega” zamiast „może ulec”) odnieść należy do końcowego fragmentuart. 362 kc, gdzie mowa jest o przesłankach miarkowania zadośćuczynienia (P.G., W sprawie wykładni...). Zatem samo stwierdzenie przyczynienia, pomimo że jest konieczne do obniżenia świadczenia, nie jest do tego wystarczające i nie prowadzi do niego automatycznie. Konsekwencją stwierdzenia współprzyczynienia jest jedynie powinność badania przez sędziego okoliczności decydujących o tym, czy zmniejszenie winno w ogóle nastąpić. Tak więc obowiązkiem sądu, który stwierdził przyczynienie poszkodowanego, nie jest zmniejszenie roszczenia, lecz dokonanie analizy pod kątem zbadania zasadności i skali ewentualnego jego obniżenia.
Przenosząc te uwagi natury ogólnej na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należało, że zmniejszenie należnego zadośćuczynienia o 50 % nie nastąpiło z naruszeniem wskazanego przepisu. Jak słusznie zauważył Sąd w postępowaniu karnym, każdy racjonalny, dbający o swoje bezpieczeństwo pieszy, poruszając się w warunkach ograniczonej widoczności (zmrok, opady deszczu), nakłada kamizelkę z elementami odblaskowymi lub posługuje się latarką.P. M.nie skorzystała z tych środków, będąc ubrana w ciemną, niekontrastową odzież. Mając pełną możliwość obserwacji jezdni przez sobą i dostrzeżenia oświetlonego pojazdu z dużej odległości, pozostała na jezdni, chociaż w tych warunkach powinna przewidywać, że może być dla kierowcy niewidoczna, w szczególności w momencie wymijania się z innym pojazdem. Uchybienia po stronie pieszej miały zatem charakter rażący i spowodowały, że nie została dostrzeżona przezA. G.. Zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wyznacza odpowiedzialność posiadacza pojazdu, a w okolicznościach niniejszej sprawy, jak słusznie zauważył Sad Rejonowy, przerzucenie większego ciężaru odpowiedzialności na kierującą nie ma podstaw.
Podsumowując, skarżący prezentują subiektywną wersję zdarzeń i ich ocenę, natomiast ustalenia i ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji opowiada kryteriomart. 233 kpc, a skarżący nie mogą skutecznie zgłaszać zarzutów w zakresie naruszenia norm dotyczących postępowania dowodowego. Przyjęta przez Sąd Rejonowy wysokość przyznanych powodom świadczeń na podstawieart. 446 § 4 kcprawidłowo uwzględnia również okoliczności wskazane wart. 362 kc.
Wobec powyższego, na podstawieart. 385 kpc, Sąd Okręgowy oddalił apelację powodów jako bezzasadną.
Mając na uwagę wiek i sytuację osobistą skarżących, wynikającą ze śmierci osoby bliskiej, uwzględniając również ocenny charakter przesłanek zmniejszenia odszkodowania na podstawieart. 362 kc, nie obciążono powodów obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów postępowania odwoławczego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Sieradzu
date: '2015-05-20'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Joanna Składowska
- Iwona Podwójniak
- Magdalena Kościarz (delegowana)
legal_bases:
- art. 481 § 1 i 2 kc
- art.14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- art. 100 kpc
- art. 177 § 2 kk
- art. 11 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym
recorder: sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
signature: I Ca 135/15
``` |
154505000001503_V_Ca_000283_2019_Uz_2020-04-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktV Ca 283/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 lutego 2020 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:
Sędzia Maria Dudziuk
Sędziowie:
Zbigniew Podedworny (spr.)
del. Dorota Walczyk
Protokolant:
sekr. sądowy Przemysław Sulich
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2020 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaA. B.
przeciwko(...) S.A.z siedzibą wW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie
z dnia 8 października 2018 r., sygn. akt I C 1146/18
1
oddala apelację;
2
zasądza od(...) S.A.z siedzibą wW.na rzeczA. B.kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.
Sygn. akt V Ca 283/19
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 12 lutego 2018 roku powódA. B.wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego(...) S.A.z siedzibą wW.kwoty 5.395,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Strona powodowa wniosła nadto o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, że zawarł w dniu 04 lutego 2008 r. z pozwanym umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF, w której był zapis o tzw. ubezpieczeniu niskiego wkładu jako jednym z prawnych zabezpieczeń. Podniósł ponadto, iż postanowienia umowy w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu zawarte w § 3 ust. 3 przedmiotowej umowy stanowią klauzulę niedozwoloną, a nienależnie uiszczone świadczenie na rzecz pozwanego tytułem składek powinno zostać zwrócone powodowi.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik strony pozwanej zaprzeczył m.in. aby postanowienie zawarte w treści § 3 ust. 3 umowy było postanowieniem niedozwolonym i było sprzeczne z dobrymi obyczajami, jak i w sposób rażący naruszało interesy powoda.
Wyrokiem z dnia 8 października 2018 roku Sygn. akt I C 1146/18 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie zasądził od pozwanego(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz powodaA. B.kwotę 5.395,72 zł (pięć tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt pięć złotych i siedemdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 6 marca 2018 roku do dnia zapłaty (pkt I), w pozostałym zakresie oddalił powództwo (pkt II), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.193 zł (dwa tysiące sto dziewięćdziesiąt trzy złote) tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).
Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło w oparciu o następujące ustalenia stanu faktycznego:
W dniu 11 stycznia 2008 rokuA. B.złożył wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego sporządzony na formularzu udostępnionym przez bank. Wnioskowana kwota kredytu przeznaczona na cel kredytowania wynosiła 230.000 zł, waluta kredytu CHF, zaś okres kredytowania określony został na 360 miesięcy. Jako docelowe zabezpieczenie spłaty kredytu wskazane zostały hipoteka na nieruchomości stanowiącej przedmiot kredytowania, ubezpieczenie nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych wraz z przelewem praw z polisy oraz cesja praw z umowy ubezpieczenia na życie. Jako przejściowe zabezpieczenie wskazano „ubezpieczenie kredytu”. W oświadczeniach dołączonych do wniosku kredytowego nadto wyraził m.in. zgodę na udostępnienie przez(...) Bank S.A.z siedzibą wW.na rzecz(...) S.A.z siedzibą wW.informacji stanowiących jego dane osobowe, oraz objętych tajemnicą bankową, zawartych w dokumentacji kredytowej, zebranej przez(...) Bank S.A.przed zawarciem i w trakcie trwania umowy kredytowej, celu wykonania generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu w kredytach i pożyczkach hipotecznych zawartej przez(...) S.A.(...) Bank S.A.z siedzibą wW..
Decyzją kredytową z dnia 28 stycznia 2008 r.(...) S.A.przyznałA. B.kredyt w wysokości 230.000,00 zł. Jako prawne zabezpieczenie kredytu wskazano hipotekę kaucyjną wpisaną na pierwszym miejscu do kwoty 345.000,00 zł, przelew na rzecz(...)praw z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości obciążonej hipoteką, przelew na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia na życie zawartej przez kredytobiorców na kwotę nie niższą niż 230.000,00 zł oraz ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kredytu na 36-miesięczy okres ubezpieczenia, z obowiązkiem automatycznej kontynuacji, na okres maksymalnie łącznie do 108 miesięcy – w przypadku braku całkowitej spłaty zadłużenia objętego ubezpieczeniem bądź braku zaistnienia innego zdarzenia kończącego okres ubezpieczenia. Ponadto, jako prawne zabezpieczenie kredytu na okres przejściowy do czasu przedłożenia odpisu z księgi wieczystej nieruchomości potwierdzającego prawomocny wpis hipoteki ustanowionej na rzecz(...)ustanowiono ubezpieczenie spłaty kredytu w(...) S.A.
W dniu 04 lutego 2008 r. międzyA. B., a(...) S.A.z siedzibą wW.(poprzednio(...) Bank S.A.z siedzibą wW.) została zawartaumowa nr (...)o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF na kwotę 230.000 zł na okres 360 miesięcy, tj. od dnia 04 lutego 2008 r. do dnia 28 lutego 2038 r. W § 14 ust. 1 pkt 2 umowy wskazano, że do obowiązków kredytobiorców należało między innymi ustanowienie prawnych zabezpieczeń kredytu oraz pokrycie wszystkich kosztów związanych z ustanowieniem, utrzymaniem, zwolnieniem i zmianą zabezpieczenia kredytu. W § 3 umowy kredytu zawarty został katalog możliwych sposobów prawnego zabezpieczenia kredytu. Przy podpisywaniu umowy, z tego katalogu, została wskazana hipoteka kaucyjna wpisana na pierwszym miejscu do kwoty 345.000,00 zł, przelew na rzecz(...)praw z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości obciążonej hipoteką oraz przelew na rzecz(...)praw z umowy ubezpieczenia na życie zawartej przez Kredytobiorcę na kwotę nie niższą niż 230.000,00 zł. Ponadto został zaznaczony sposób zabezpieczenia wskazany w ustępie 3 ww. § 3 umowy, tj. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu w(...) S.A.na 36-miesięczny okres ubezpieczenia. Zgodnie z treścią § 3 ust. 3 umowy kredytu, jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlegało automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie mógł przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Kredytobiorca upoważnił bank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę, tj. 2.030,00 zł oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji. Ponadto, jako prawne zabezpieczenie kredytu na okres przejściowy do czasu przedłożenia odpisu z księgi wieczystej nieruchomości potwierdzającego prawomocny wpis hipoteki ustanowionej na rzecz(...)ustanowiono ubezpieczenie spłaty kredytu w(...) S.A.W § 4 ust. 1 umowy powód złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 460.000,00 zł. W § 26 umowy wskazano, że w sprawach nieuregulowanych w umowie stosuje się postanowienia „Regulaminu(...)”. Jednocześnie zgodnie z zapisem tego paragrafu kredytobiorca oświadczył, że przed zawarciem Umowy Regulamin ten został mu doręczony, oraz że uznaje jego wiążący charakter.
Umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)została zawarta przez strony według standardowego wzorca umownego stosowanego przez pozwany Bank. Zapisy umowy o UNWW nie zostały indywidualnie uzgodnione zA. B..
(...) S.A.z siedzibą wW.pobrał od kredytobiorcy, z tytułu składek na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, następujące kwoty:
⚫
2 030,00 zł w dniu 12 lutego 2008 roku;
1 948,53 zł w dniu 30 marca 2011 roku;
1 471,19 zł w dniu 31 marca 2014 roku.
Wobec powyższego Sąd Rejonowy uznał, iz powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej mierze.
Powód dochodził w niniejszym postępowaniu od pozwanego(...) S.A.z siedzibą wW.zapłaty kwoty 5.395,72 zł tytułem nienależnie pobranego świadczenia w postaci pobranych kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu na podstawie zakwestionowanych przez niego postanowień umownych zawartych wumowie kredytowej nr (...)z dnia 04 lutego 2008 roku. Strona powodowa roszczenie opierała na przepisieart. 410 § 2 k.c., zgodnie z którym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
W niniejszej sprawie bezspornym pozostawał fakt zawarcia przez powoda z(...) S.A.z siedzibą wW.(uprzednio:(...) Bank S.A.z siedzibą wW.zwany(...)) w dniu 04 lutego 2008 rokuumowy nr (...)o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych(...)waloryzowany kursem CHF.
Kwestią sporną pozostawało, czy wskazane kwoty zostały naliczone i pobrane przez pozwanego zasadnie, a zatem czy powód był zobowiązany do ich uiszczenia.
Zgodnie ze stanowiskiem strony powodowej brak było jakiegokolwiek uzasadnienia dla pobrania przez(...) S.A.z siedzibą wW.poszczególnych kwot z tytułu składek związanych w ubezpieczeniem niskiego wkładu własnego, dlatego, że postanowienie umowy kredytu zawartej między stronami, a dotyczące naliczania oraz pobierania składek na ubezpieczenie niskiego wkładu (§ 3 ust. 3 umowy), stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu przepisuart. 3851k.c.Tym samym postanowienie to, jako niedozwolone nie było dla powoda wiążące, zaś pobrane od nich ww. kwoty należało uznać za świadczenie nienależne, o którym mowa w treści przepisuart. 410 § 2 k.c.
Pozwany zakwestionował zasadność żądania zawartego w pozwie i w toku postępowania podnosił argumenty dotyczące charakteru prawnego oraz dopuszczalności, prawidłowości oraz celowości postanowienia stosowanego przez niego wzorca umownego, dążąc w ten sposób do wykazania, że kwoty pieniężne z tytułu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu zostały przez niego pobrane zasadnie, a tym samym powodowi nie należał się zwrot kwoty wskazanej w pozwie.
Strona powodowa uzasadniając żądanie pozwu powoływała się, m. in., na treść wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie XVII AmC 2600/11 (podtrzymany wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2013 r.), w którym sąd uznał za niedozwolone postanowienie umowne stosowane we wzorcu umowy pozwanego o następującej treści: „
Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia(...)do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,5% różnicy między wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie, tj. (…) oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w par. 6 bez odrębnej dyspozycji”. Wskazane postanowienie umowne zostało wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pod pozycją nr 6068 i tym samym zostało wyeliminowane z wzorca umowy(...) S.A.z siedzibą wW..
W tym miejscu Sąd Rejonowy podniósł, że wciąż w doktrynie i orzecznictwie istnieje spór o zakres tzw. rozszerzonej prawomocności wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
W ocenie Sądu Rejonowego wpisanie klauzuli umownej do rejestru klauzul niedozwolonych nie oznacza automatycznego uznania wszystkich tożsamych postanowień umownych za niedozwolone i niewiążące konsumentów z mocą wsteczną, co wyłączałoby możliwość dokonywania ich kontroli incydentalnej. Sąd Rejonowy podzielił natomiast stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym postępowanie w sprawie abstrakcyjnej kontroli klauzul używanych we wzorcach umownych ma na celu wyeliminowanie pewnych postanowień wzorców, nie zaś postanowień samych umów (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2007 roku, w sprawie III SK 19/07, opublikowany w bazie orzeczeń Lex Nr 496411). Nie oznacza zatem, że stosowanie określonych sformułowań lub unormowań jest w ogóle wyłączone w obrocie cywilnoprawnym. Niedozwolone jest jedynie posługiwanie się nimi we wzorcach umów, zaś legalność ich stosowania w konkretnej umowie może być badana w trybie kontroli incydentalnej, z uwzględnieniem postanowień całej umowy, rozkładu praw i obowiązków stron, ryzyka, jakie ponoszą, i tym podobnych.
Z uwagi na treść przepisówart. 3851– 3853k.c.dotyczących niedozwolonych postanowień umownych, ocena, czy konkretne postanowienie umowy stanowi klauzulę abuzywną, czy też nie, jest dopuszczalna podczas rozpoznawania każdej sprawy cywilnej dotyczącej konkretnego stosunku obligacyjnego, czyli w toku tzw. kontroli indywidualnej, nie zaś wyłącznie w trakcie tzw. kontroli abstrakcyjnej dokonywanej przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wskazać przy tym należy, że przepisyart. 4791– 47927kpcprzestały obowiązywać z dniem 17 kwietnia 2016 roku i obecnie zastosowanie w tym zakresie znajdujeustawa z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 184 z późn. zm.). Stąd rozważania dotyczące kontroli abstrakcyjnej czy rozszerzonej prawomocności nie mają obecnie pierwszorzędnego znaczenia, a prymat obecnie ma przepisart. 3851§ 1 k.c., ze skutkami określonymi przepisemart. 3851§ 2 k.c.Oznacza to, że kontrola incydentalna wzorca umowy jest dokonywana przez sąd w celu udzielenia ochrony indywidualnemu interesowi konsumenta, zaś wydany wyrok wiąże tylko strony danego postępowania.
W każdym postępowaniu sądowym, w którym strona powołuje się na fakt włączenia do treści umowy niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu treści przepisuart. 3851§ 1 k.c.albo poprzez wytoczenie powództwa, bądź w formie zarzutu podniesionego w sprawie, sąd jest w pełni uprawniony do badania treści postanowień konkretnej umowy. W sytuacji, w której przy zawieraniu umowy posłużono się określonym wzorcem badanie to obejmować powinno również postanowienia tego wzorca (tak: Sąd Okręgowy w Kielcach w wyroku z dnia 11 czerwca 2014 roku, w sprawie II Ca 452/14, opublikowany w bazie orzeczeń Lex nr 1511361).
Sąd Rejonowy miał na uwadze to, że postanowienie umowy kredytu z dnia 04 lutego 2008 roku zawarte w § 3 ust. 3 umowy dotyczyło ubezpieczenia niskiego wkładu własnego kredytu w(...) S.A.i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej na 36-miesięczny okres ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę tj. 2.030,00 zł. Ponadto zgodnie z treścią § 3 ust. 3 umowy kredytu, jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlegało automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie mógł przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Powód upoważnił bank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę, tj. 2.030,00 zł oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.
W związku z określeniem przedmiotu sporu w sposób wskazany powyżej, Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie dokonał kontroli incydentalnej wskazanego przez stronę powodową postanowienia umowy i uznał, że w niniejszej sprawie bez wątpienia istniały podstawy do uznania, że postanowienie zawarte w § 3 ust. 3 umowy kredytowej z dnia 04 lutego 2008 roku stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu przepisuart. 3851§ 1 k.c.
Zgodnie z treściąart. 3851§ 1 k.c.postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie – poza postanowieniami określającymi główne świadczenia stron – nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Zważywszy na treść wskazanego przepisu nie ulegało wątpliwości, iż uznanie konkretnej klauzuli umownej za postanowienie niedozwolone wymagało stwierdzenia łącznego wystąpienia wszystkich wymienionych przesłanek, tj. kontrolowane postanowienie umowy zawartej z konsumentem (lub wzorca umownego):
⚫
nie było postanowieniem uzgodnionym indywidualnie;
nie było postanowieniem w sposób jednoznaczny określającym główne świadczenia stron;
kształtowało prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy.
Przy dokonywaniu analizy przywołanego powyżej przepisu istotne jest, że przepisart. 221k.c.definiuje konsumenta jako osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. W przedmiotowej sprawie finansowane z umowy kredytu pokrycie kosztów zakupu na rynku wtórnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i opłat około kredytowych oraz refinansowanie nakładów poniesionych w związku z zakupem tego lokalu miało służyć celom mieszkaniowym. Przy czym zawarta między stronami umowa nie była związana z działalnością zawodową, ani też gospodarczą powoda. Zatem powód w relacjach z pozwanym bez wątpienia był konsumentem w rozumieniu wskazanego przepisu.
Odnośnie przesłanek niezbędnych dla uznania postanowienia umowy za niedozwolone wskazanych w treści przepisuart. 3851k.c., w pierwszej kolejności odnieść się należało do kwestii, czy postanowienie umowny zawarte w § 3 ust. 3 można było uznać za postanowienie określające główne świadczenia stron umowy i czy zostało ono sformułowane w sposób jednoznaczny.
W ocenie Sądu Rejonowego kwestionowane postanowienie umowy we wskazanym powyżej zakresie odnosiło się do świadczenia niebędącego świadczeniem głównym, a nadto świadczenie, którego dotyczyło nie zostało w jego treści określone w sposób jednoznaczny. W szczególności należy przywołać, że w zapisie tym znalazły się pojęcia „zadłużenie objęte ubezpieczeniem”, „inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia”, „wymagany wkład własny”, które nie zostały zdefiniowane w umowie.
Zdaniem Sądu Rejonowego sporne postanowienie umowy nie dawało powodowi żadnych uprawnień w zakresie oceny zasadności kontynuowania umowy ubezpieczenia po upływie początkowych 36. miesięcy okresu kredytowania. Brak jest bowiem w jego treści jakiegokolwiek postanowienia wskazującego, na jaki okres umowa ubezpieczenia niskiego wkładu zostanie automatycznie kontynuowana po upływie 36. miesięcy. W postanowieniu tym przewidziano jedynie maksymalny okres trwania ubezpieczenia, który został określony na 108 miesięcy. W ramach tego limitu zatem pozwany mógł faktycznie dowolnie przedłużać ochronę ubezpieczeniową, a powód nie miał na takie decyzje żadnego wpływu, ani żadnej możliwości kontroli. Przedmiotowe postanowienie nie zawierało dostatecznie jasnych i precyzyjnych informacji pozwalających powodowi jako kredytobiorcy na uzyskanie szczegółowej wiedzy, jak faktycznie będą kształtowały się koszty ubezpieczenia oraz jak długo będzie on zobowiązany do refundowania ich pozwanemu, jeżeli w ciągu 36. miesięcy od dnia podpisania umowy kredytowej nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem. Powód nie był zatem w stanie kontrolować prawidłowości czynności podejmowanych przez bank związanych z zawieraniem umowy ubezpieczenia z podmiotem trzecim na dalsze okresy, pomimo że to właśnie on ponosił koszty z tego tytułu. Jak już wskazano powyżej pojęcia „zadłużenie objęte ubezpieczeniem” i „wymagany wkład własny” nie zostały zdefiniowane w umowie. O ile w przypadku pierwszej raty, w oparciu o informacje z § 3 ust. 3 umowy kredytowej tj.: o stawce „3,50%” i o wyliczonej przez bank kwocie „2.030 zł” na podstawie matematycznych działań można wyliczyć jaką wartość bank przyjął za zadłużenie objęte ubezpieczeniem (które w niniejszej sprawie jest tożsame z wartością, jaką bank przyjął za wymagany wkład własny), to brak jest podstaw do skontrolowania, czy uczynił to prawidłowo. Należy pamiętać, że ani we wniosku kredytowym, ani decyzji kredytowej, ani w umowie nie ma zapisu, że bank nie udzieli kredytu powyżej 80% wartości nieruchomości bez dodatkowego zabezpieczenia, czy też by wymagał wkład własny powyżej tej wartości. Natomiast w przypadku drugiej i trzeciej opłaty brak jest jakichkolwiek podstaw do wyliczenia tych wartości. Z zapisu umowy bowiem wynika jedynie stawka „3,50%”, nie ma zaś zapisów wyjaśniających jak obliczana będzie kwota niespłaconego brakującego wkładu własnego, w momencie w którym ubezpieczenie będzie podlegało automatycznej kontynuacji. Powyższa nieprecyzyjność zapisów umowy, pozwalająca Bankowi w sposób dowolny (tj. wymykający się spod kontroli co do prawidłowości) kształtować obowiązek powoda z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jest to element, który stanowi o uprzywilejowaniu banku względem konsumentów – tj. powoda, tym samym nie pozostaje pod ochroną przepisuart. 3531k.c.statuującego zasadę równości stron.
W świetle powyższego Sąd Rejonowy stwierdził, że we wskazanym wyżej zakresie treść § 3 ust. 3 umowy kredytowej zawierała postanowienie kształtujące prawa i obowiązki powoda w sposób niejednoznaczny i jednocześnie uprzywilejowywała bank co pozostaje w sprzeczności z zasadą swobody umów. Co więcej, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego wskazują, że to bank jest podmiotem ponoszącym zwyczajowe ryzyko w związku z udzieleniem kredytu (ma prawo w tym celu do ustanowienia stosownych zabezpieczeń), tym samym nie sposób tego ryzyka w sposób nieuprawniony przerzucać na konsumenta (kredytobiorcę), gdyż kłóci się to z naturą stosunku prawnego.
W ocenie Sądu Rejonowego nie można było uznać dodatkowej formy zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego za świadczenie główne. Pojęcie to dotyczy wyłącznie istotnych elementów umowy i winno być w każdym wypadku interpretowane w sposób wąski. Podkreślił, że kwestionowane postanowienie nie konstytuowało dodatkowego stosunku umownego w ramach umowy kredytu w postaci umowy ubezpieczenia. Postanowienie zawarte § 3 ust. 3 umowy nakładało na kredytobiorcę jedynie obowiązek zwrotu kosztów składki ubezpieczeniowej, zaś umowa ubezpieczenia była zawierana między bankiem a towarzystwem ubezpieczeniowym. Kredytobiorca poprzez sfinansowanie składki nie stawał się jej stroną. Z tego powodu należało uznać, że analizowane postanowienie dotyczyło jedynie swoistej dodatkowej opłaty lub prowizji obciążającej stronę, które nie było istotnym postanowieniem umowy kredytu, a zatem nie odnosiło się do świadczeń głównych stron.
Na marginesie podniósł, że nawet gdyby przyjąć, iż z racji wagi dla interesów konsumenta (bez tego postanowienia powód nie dostałby kredytu) postanowienia zawartego w treści § 3 ust. 3 umowy kredytowej należało je zaliczyć do świadczeń głównych umowy, to i tak okoliczność ta pozostawała bez znaczenia dla możliwości oceny tego postanowienia umowy w kontekście przepisuart. 3851§ 1 i § 2 k.c., bowiem, jak już zostało wykazane powyżej, postanowienie to zostało sformułowane w sposób niejednoznaczny, a tym samym zasadne stało się jego badanie pod kątem abuzywności.
W dalszej kolejności, sąd pierwszej instancji przywołał, że przesłanka braku indywidualnego uzgodnienia została określona w treści przepisuart. 3851§ 3 k.c.Zgodnie z tym przepisem za nieuzgodnione indywidualnie należy uznać te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Zdaniem Sądu użycie w treści przepisuart. 3851§ 3 k.c.sformułowania „rzeczywisty wpływ” konsumenta na treść postanowienia, prowadzi do wniosku, że za nieuzgodnione indywidualnie trzeba uznać także takie postanowienia, które konsument wybrał spośród kilku zaproponowanych przez przedsiębiorcę, a zatem takie, które nie były przedmiotem negocjacji między stronami, czyli tzw. klauzule narzucone. Przeciwna kwalifikacja prowadziłaby do sytuacji, w której drogą takich alternatyw przedsiębiorca mógłby pozbawić konsumenta ochrony przewidzianej w treści przepisówart. 3851–art. 3853k.c.Dlatego też „rzeczywisty wpływ” konsumenta na treść postanowienia nie zachodzi, jeżeli jest ograniczony przez jego kontrahenta w ten sposób, że konsument dokonuje wyłącznie wyboru spośród alternatywnych klauzul sformułowanych przez przedsiębiorcę (tak m.in.: M. Bednarek, System prawa prywatnego, Tom 5, str. 762 – 763). Istotne jest też, że okoliczność, iż konsument znał treść danego postanowienia i rozumiał je, nie przesądza, że zostało ono indywidualnie uzgodnione. Konieczne do tego byłoby wykazanie, że konsument miał realny wpływ na konstrukcję niedozwolonego (abuzywnego) postanowienia wzorca umownego. Przyjęcie natomiast takiego wpływu byłoby możliwe jedynie wówczas, gdyby konkretny zapis był z konsumentem negocjowany (tak: Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 roku, I ACa 232/11, opublikowanym w bazie orzeczeń Lex nr 898640). Powyższe w szczególności odnosi się do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Dokonanie oceny, czy dane postanowienie umowne było indywidualnie uzgodnione przez strony umowy wymagało zatem zbadania procedur obowiązujących w pozwanym banku i dotyczących procesu udzielania kredytów hipotecznych oraz przebiegu tego procesu w toku zawierania przedmiotowej umowy kredytowej. Podkreślić przy tym należy, że ciężar udowodnienia indywidualnych uzgodnień spoczywał na tej stronie, która się na nie powoływała (art. 3851§ 4 k.c.).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy miał na uwadze, że podstawę zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej stanowiło wypełnienie i złożenie wniosku kredytowego sporządzonego na formularzu udostępnianym przez stronę pozwaną. Po wydaniu przez bank decyzji kredytowej powód udał się do pozwanego banku w celu zawarcia umowy kredytowej. Przedłożona do podpisu umowa stanowiła wzorzec umowny stosowany przez stronę pozwaną, który nie podlegał negocjacjom ani zmianom. Zabezpieczenie w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego było narzucone przez stronę pozwaną, bowiem brak jego przyjęcia w umowie skutkowałby nieprzyznaniem przez bank kredytu. Postanowienie dotyczące dodatkowego zabezpieczenia kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu było stosowane przez bank w umowach ze wszystkimi klientami, którzy nie dysponowali określonym przez bank wkładem własnym. Był to jeden z warunków, który kredytobiorcy musieli zaakceptować, jeżeli chcieli uzyskać kredyt w pożądanej wysokości. Przy takich warunkach kredytowania, o jakie wnioskował powód i jakie oferował bank, nie było możliwe skuteczne przeprowadzenie przez niego negocjacji co do ubezpieczenia wkładu własnego – ani co do rodzaju zabezpieczeń, ani co do rodzaju ubezpieczenia, jego warunków, wysokości składki czy też ubezpieczyciela (gdyż wynikały one z uzgodnień między stronami umowy ubezpieczenia, tj. bankiem a zakładem ubezpieczeń), ani co do zasad ponoszenia kosztów z tego tytułu. Szczególnie istotne jest, że powód, występujący jako konsumenci, nie mógł negocjować również kwestii objęcia go ochroną ubezpieczeniową na wypadek wystąpienia ryzyka niepokrycia wymaganego wkładu własnego, mimo że płacił za ochronę przed tym ryzykiem.
Jak już wskazano wcześniej ciężar udowodnienia indywidualnych uzgodnień spoczywa na tym, kto się na nie powołuje (art. 3851§ 4 k.c.). W niniejszej sprawie ciężar ten spoczywał zatem na pozwanym, gdyż wykazanie faktu indywidualnego uzgodnienia postanowień uchylało możliwość ich kontroli na podstawie przepisówart. 3851–art. 3853k.c.
W ocenie Sądu Rejonowe go pozwany nie wykazał, by powód przed zawarciem umowy mógł negocjować przyjęcie innej formy zabezpieczenia lub warunki ponoszenia kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostawało to, że powód wyraził zgodę na zaproponowane przez pozwanego warunki zawarcia umowy, skoro nie było możliwości ich modyfikacji, a ich akceptacja była warunkiemsine qua nonuzyskania kredytu.
W świetle powyższego Sąd Rejonowy stwierdził, że postanowienia umowy dotyczące upoważnienia banku do naliczania i pobrania od powoda kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie, nie miał on bowiem żadnego wpływu na ukształtowanie umowy w tym zakresie. Decyzja powoda ograniczała się wyłącznie do wyrażenia zgody (lub jej niewyrażenia) na warunki umowy kredytowej zaproponowane i ustalone jednostronnie przez stronę pozwaną.
W dalszej kolejności Sąd Rejonowy przywołał, że szczegółowa analiza postanowień umowy kredytowej prowadzi do wniosku, że postanowienie umowy zawarte w § 3 ust. 3 kształtowało obowiązki i prawa powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszało jego interesy.
Przez „rażące naruszenie interesów konsumenta” należy bowiem rozumieć nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku zobowiązaniowym (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lipca 2005 roku, w sprawie I CK 832/04, opublikowanym w Biuletynie Sądu Najwyższego z 2005 roku, nr 11). Działanie wbrew dobrym obyczajom, w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego, oznacza natomiast tworzenie przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron stosunku umownego, przy czym w stosunkach z konsumentami szczególne znaczenie mają te oceny zachowań podmiotów w świetle dobrych obyczajów, które odwołują się do takich wartości jak szacunek wobec partnera czynności prawnej, uczciwość, szczerość, zaufanie, lojalność, rzetelność i fachowość. Tym wartościom bowiem powinny odpowiadać zachowania stron stosunku zobowiązaniowego. Postanowienia umów, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z ww. wartościami, kwalifikować należy zawsze jako sprzeczne z dobrymi obyczajami w rozumieniu przepisuart. 385(
1)§ 1 k.c.W szczególności dotyczy to wszelkich postanowień, które zmierzają do naruszenia równorzędności (równowagi) stron stosunku, nierównomiernie rozkładając uprawnienia i obowiązki między partnerami umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznaje się zatem reguły postępowania sprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Co istotne, za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania (tak m.in.: Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie w wyroku z dnia 29 kwietnia 2011 roku, w sprawie XVII AmC 1327/09, opublikowanym w Monitorze Sądowym i Gospodarczym 2013/134/9952). Dlatego też powinnością Sądu jest zbadanie i ocena, czy konkretne klauzule umowne przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej w zakresie kształtowania praw i obowiązków stron konsumenckiego stosunku obligacyjnego (tak m.in.: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lipca 2005 roku, w sprawie I CK 832/04, opublikowanym w Biuletynie Sądu Najwyższego z 2005 roku, nr 11 oraz Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 czerwca 2013 roku, w sprawie VI ACa 1698/12, opublikowanym w bazie orzeczeń Lex nr 1369424).
W ocenie Sądu Rejonowego zakwestionowane przez stronę powodową postanowienie umowne spełniało obie z wyżej wymienionych przesłanek. Już samo wyżej opisane nieprecyzyjne sformułowanie § 3 ust. 3 umowy prowadzące w praktyce do dowolnego – czasowo (w ramach maksymalnego łącznego okresu 108 miesięcy) i kwotowo obciążenia powoda kosztami ubezpieczenia, przy tym obciążenia niepodlegającego kontroli pod względem prawidłowości, uznać należało za zaniechanie skutkujące naruszeniem dobrych obyczajów. W tym miejscu szczególnego podkreślenia wymaga, że zakres nieprecyzyjności zapisu § 3 ust. 3 umowy doprowadził do rażącego niedoinformowania powoda co do jego obowiązków, a w konsekwencji doprowadził do rażącego naruszenia jego interesów. Jak już wspomniano powyżej, w umowie zabrakło zapisu na temat sposobu obliczenia różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez kredytobiorcę będącej podstawą wyliczenia składki na UNWW. O ile różnicę tą powód mógł sobie odtworzyć (ale już nie skontrolować co do jej prawidłowości wyliczenia) w stosunku do pierwszej pobranej kwoty z tytułu UNWW - w oparciu o podaną stawkę procentową i kwotową tj. odpowiednio „3,50%” i „2.030 zł”. To już nie miał takiej możliwości w przypadku drugiej i trzeciej opłaty. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty powołując się na zasadność pobrania drugiej i trzeciej opłaty, kwestię tą praktycznie pominął. Wskazał jedynie, że pierwotna wysokość kredytu stanowiąca tzw. niski wkład własny „oczywiście ulega pomniejszeniu przy spłacie każdej raty kapitałowo-odsetkowej” (k. 33v). Tymczasem żaden zapis umowy kredytowej, w szczególności zapis § 3 ust. 3 umowy nie zawiera informacji na temat tego, jakie dane i jakie mechanizmy należy zastosować przy kalkulacji podstawy wyliczenia składki na UNWW, a co za tym idzie powód pozbawiony został możliwości określenia swoich obowiązków, jakie będą wynikały dla niego z UNWW. Takie zaniechanie, w sytuacji, gdy § 3 ust. 3 umowy zawierał upoważnienie „in blanco” dla banku do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji, jest zachowaniem nieuczciwym, nierzetelnym i niefachowym, w konsekwencji prowadzi do ukształtowania obowiązków powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami.
W ocenie Sądu Rejonowego także nieprzedstawienie powodowi treści umowy ubezpieczenia uznać należało za działanie, czy też zaniechanie skutkujące naruszeniem dobrych obyczajów. Nieudzielenie stronie powodowej informacji o treści stosunku ubezpieczenia, a w szczególności pozbawienie powoda możliwości zapoznania się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia niskiego wkładu własnego celem uzyskania przez niego wiedzy, jaki był rzeczywisty zakres ochrony ubezpieczeniowej, jakie wypadki były objęte tą ochroną oraz jakie były ewentualne wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, nie usprawiedliwiał fakt, że zgodnie z postanowieniami umowy kredytowej powód nie był stroną umowy ubezpieczenia, a co za tym idzie nie był również uprawniony do wyboru ubezpieczyciela. Zważyć bowiem należy, że zgodnie z kwestionowanym postanowieniem umowy to powód miał pokrywać koszty ubezpieczenia. Co więcej, powód jako kredytobiorca mógł stać się dłużnikiem również ubezpieczyciela – na podstawie przysługującego mu roszczenia regresowego – z racji odszkodowania wypłaconego pozwanemu bankowi. Zaznaczyć przy tym należy, że strona powodowa w istocie dysponowała jedynie oświadczeniem pozwanego odnośnie pokrycia kosztów ubezpieczenia, nie posiadając, jednak żadnego innego na to dowodu, w szczególności potwierdzającego wysokość składki. Dopiero w niniejszym postępowaniu, na rozprawie w dniu 9 października 2018 r., pozwany przedstawił dokumenty potwierdzające udzielenie ochrony ubezpieczeniowej (k. 90, 91, 92) i opłacenia składek .
W świetle powyższego stwierdził Sąd Rejonowy, że na podstawie § 3 ust. 3 umowy doszło do ukształtowania takiego stosunku prawnego między stronami, że korzyść z zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była ewidentnie jednostronna.Tylko pozwany korzystał z ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z przedmiotowej umowy i jednocześnie nie ponosił żadnych kosztów z tego tytułu. Z drugiej zaś strony stosunku umownego występował powód, który ponosił koszty ochrony ubezpieczeniowej przed ryzykiem braku spłaty części kredytu stanowiącego różnicę pomiędzy wymaganym przez bank wkładem własnym, a wkładem wniesionym faktycznie, który sami nie był chroniony przed tym ryzykiem, i który w przypadku ziszczenia się tego ryzyka, był by dodatkowo obciążony obowiązkiem zwrotu ubezpieczycielowi wypłaconego na rzecz banku odszkodowania. Inaczej należałoby ocenić sytuację, w której kredytobiorca poprzez sfinansowanie składki przystępowałaby do powyższej umowy jako ubezpieczony – wówczas interesy obu stron umowy kredytowej zostałyby zrównoważone. W ocenie Sądu niesłuszne jest twierdzenie pozwanego, że korzyścią powoda z UNWW było to, że dostał kredyt w wyższej kwocie. Należy bowiem pamiętać, powód płacił pozwanemu „wynagrodzenie” za kredyt w wyższej kwocie w postaci oprocentowania kredytu.
Zdaniem Sądu Rejonowego takie ukształtowanie praw i obowiązków powoda stanowi rażący przypadek przerzucenia na powoda kosztów i ryzyka prowadzonej przez pozwanego działalności. Co więcej, porównując narzucone powodowi rozwiązanie do sytuacji, w której to on byłby ubezpieczającym, jego sytuacja prawna jako konsumenta była znacznie pogorszona. Musiał się on bowiem liczyć z obowiązkiem zwrotu świadczenia ubezpieczycielowi w zakresie wypłaconego odszkodowania, co w sytuacji, w której sam byłby ubezpieczony, nie miałoby co do zasady miejsca. Działanie pozwanego polegające na znaczącym zwiększeniu kosztów kredytu przy zastosowaniu nieprecyzyjnych konstrukcji prawnych polegających na pobieraniu od konsumenta „kosztów ubezpieczenia” bez informowania go o jego warunkach, stanowiło w istocie obciążenie jedynie konsumenta całym ryzykiem tej umowy. Takie ukształtowanie stosunku prawnego kłóci się zatem z przepisemart. 3531k.c.
Oczywiście, nie jest wykluczone pobieranie przez bank dodatkowej opłaty, czy prowizji lub zwiększonego oprocentowania od kwoty udzielonego kredytu, która powinna stanowić wymagany wkład własny. Istotne jest jednak, by zapisy umowy były klarowne, a sama opłata była proporcjonalna do celowych kosztów ponoszonych w tym przypadku przez bank, nie powinna zaś pokrywać z nawiązką kosztów potencjalnych. Z pewnością kwota pobrana przez pozwanego nie pozostawała w adekwatnym stosunku do kosztów czy ryzyka ponoszonego przez bank. Wystarczyło choćby zauważyć, że znacznie przewyższała ona inne opłaty pobierane przez pozwanego w związku z umową kredytu. Podkreślenia przy tym wymaga, że powód ustanowił szereg zabezpieczeń całej kwoty kredytu (a więc w tym również kwoty niepokrytego wkładu własnego) – hipotekę kaucyjną wpisaną na pierwszym miejscu do kwoty 345.000 zł, przelew na rzecz(...)praw z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości obciążonej hipoteką, przelew na rzecz(...)praw z umowy ubezpieczenia na życie zawartej przez Kredytobiorcę na kwotę nie niższą niż 230.000 zł, oraz na okres przejściowy do czasu przedłożenia odpisu z księgi wieczystej nieruchomości potwierdzającego prawomocny wpis hipoteki ustanowionej na rzecz(...)ustanowiono ubezpieczenie spłaty kredytu w(...) S.A., zaś w § 4 ust. 1 umowy powód złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 460.000 zł. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego mało dotyczyć tylko „podwyższonego ryzyka” co do kwoty stanowiącej niepokryty wymagany wkład własny i to ryzyka, które nie zostało zabezpieczone pozostałymi ustanowionymi zabezpieczeniami. Jedynie na marginesie zasadne jest przywołać, że okoliczność czy ubezpieczenie niskiego wkładu własnego na warunkach i w kształcie narzuconym przez pozwanego w umowie kredytu z dnia 4 lutego 2008 r., rzeczywiście dotyczyło tylko „podwyższonego ryzyka” co do kwoty stanowiącej niepokryty wymagany wkład własny, była i jest poza kontrolą powoda. Bowiem pozwany, mimo obciążenia powoda opłatami z tytułu zwrotu kosztów ubezpieczenia nie przedstawił mu żadnych dokumentów, czy też chociażby informacji wskazujących na zakres ustanowionej ochrony ubezpieczeniowej, dokumenty takie nie zostały też złożone w toku niniejszego postępowania.
W tym miejscu wskazano, że wbrew twierdzeniu pozwanego, fakt niekwestionowania przez powoda, w dacie zawierania umowy, ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie stanowi o braku rażącego naruszenia interesów konsumenta. Powód bowiem nie miał wolnej woli w wyborze tej formy zabezpieczenia kredytu, zaś o rażącym naruszeniu interesów konsumenta decyduje przede wszystkim wyżej omówiona rażąca dysproporcja praw (korzyści) i obowiązków w relacjach powód (konsument) – pozwany (przedsiębiorca) na gruncie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.
Reasumując, powód dysponował jedynie wzorcem umownym z kilkulinijkowym postanowieniem odnośnie ubezpieczenia niskiego wkładu, które było warunkiem udzielenia mu kredytu hipotecznego, nie posiadając przy tym wiedzy o konsekwencjach, z jakimi wiązało się wykreowanie dodatkowego stosunku ubezpieczenia między bankiem a ubezpieczycielem.
Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy uznał, że sposób zabezpieczenia kredytu w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu został powodowi narzucony. Sporna klauzula ze względu na swoją lakoniczność spowodowała dezorientację powoda (którzy występowali jako konsumenci) co do ich praw i obowiązków, nie wyjaśniała podstawowych elementów powstałego stosunku prawnego. Sformułowanie wzorca umowy w § 3 ust. 3 przedmiotowej umowy przez pozwanego należało uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Uwzględniając to, że w toku niniejszego postępowania zostały wykazane wszystkie przesłanki uznania kwestionowanego postanowienia umowy kredytowej za klauzulę niedozwoloną, należało stwierdzić, że postanowienie umowy zawarte w treści § 3 ust. 3 nie wiązało powoda, przy jednoczesnym związaniu go umową kredytową w pozostałym zakresie.
W takiej sytuacji świadczenie w postaci pobranych przez pozwanego kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu uznać należało za świadczenie nienależne.
Zgodnieart. 410 § 2 k.c.świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Powód nie był zobowiązany do świadczenia na rzecz pozwanego kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu, gdyż postanowienie to było w stosunku do niego bezskuteczne.
Z tego względu, na podstawieart. 410 § 1 i § 2 k.c.w zw. zart. 405 k.c., Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie zasądził od pozwanego(...) S.A.z siedzibą wW.na rzecz powoda kwotę 5.395,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 6 marca 2018 roku do dnia zapłaty.
Podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek za opóźnienie stanowiąart. 481 § 1 i § 2 k.c.iart. 455 k.c.W ocenie Sądu Rejonowego zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy. Termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie zart. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez wierzyciela. W konsekwencji żądanie odsetek w przypadku nienależnego świadczenia zasadne jest dopiero od chwili wezwania dłużnika przez wierzyciela na podstawieart. 455 k.c.do zwrotu świadczenia.
W oparciu o powyższe, o odsetkach orzeczono na podstawieart. 481 § 1 i 2 k.c.iart. 455 k.c., przyjmując, że strona pozwana pozostawała w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu tj. 6 marca 2018 r. (doręczenie pozwanemu odpisu pozwu nastąpiło w dniu 5 marca 2018 r. k. 30) , i od tej daty do dnia zapłaty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, w pozostałym zaś zakresie oddalił powództwo (tj. co do odsetek za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu).
Zgodnie zart. 108 § 1 k.p.c.sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Przy czym w myślart. 100 k.p.c.w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.
Oceniając, że powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, Sąd Rejonowy postanowił włożyć na pozwanego obowiązek zwrotu powodowi wszystkich poniesionych przez niego kosztów procesu. Na koszty te złożyły się:
⚫
opłata sądowa od pozwu w wysokości 270 zł,
koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1800 zł obliczone na podstawie § 2 punkt 4) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.),
opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł,
koszty osobistego stawiennictwa powoda na rozprawę w wysokości 106 zł.
Mając na uwadze powyższe rozważania i na podstawie powołanych przepisów Sąd Rejonowy orzekł, jak w sentencji.
Apelacja od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany, zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo, tj. co do kwoty 5.395,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 marca 2018 r. do dnia zapłaty (pkt I sentencji wyroku) oraz rozstrzygającej o kosztach procesu poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.193,00 zł (pkt III sentencji wyroku).Zarzucająć naruszenie przepisów
1.art. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 299 k.p.c.poprzez uznanie za wiarygodne twierdzeń powoda o niewypełnieniu przez bank obowiązku informacyjnego oraz o przekonaniu, że to powód jest ubezpieczonym z tytułu zabezpieczenia UNWW, poprzez przypisanie zeznaniom powoda waloru spójnych, logicznych i zgodnych z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, podczas gdy pozostają one w sprzeczności z treścią wniosku kredytowego oraz umowy kredytowej, których treść nie pozwala na wyciągnięcie wniosków co do funkcjonowania UNWW zgodnych z twierdzeniami powoda;
2.art. 233 § 1 k.p.c.:
- poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie, że postanowienie § 3 ust. 3 umowy o kredyt nie zawierało dostatecznie jasnych i precyzyjnych informacji pozwalających kredytobiorcom na uzyskanie szczegółowej wiedzy w jaki sposób będą się kształtowały koszty ubezpieczenia i jak długo będą zobowiązani do refundowania ich pozwanemu, jeżeli w ciągu 36 miesięcy od dnia uruchomienia kredytu nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem;
- poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie, że umowa kredytu została zawarta według standardowego wzorca, mimo że podstawą zawarcia umowy kredytu był wniosek o udzielenie kredytu, w którym powodowie określili swoje preferencje co do warunków umowy, a zatem treść umowy została sformułowana w oparciu o indywidualne potrzeby kredytobiorców i wyłącznie na ich użytek;
- poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz dokonanie sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny dowodów w zakresie oceny, czy powodowie mieli rzeczywisty wpływ na postanowienie zawarte w § 3 ust. 3 umowy o kredyt, dotyczące obowiązku zwrotu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (UNWW);
- poprzez uznanie, że pomimo, iż powód nie był stroną umowy ubezpieczenia, to powinien mieć możliwość zapoznania się treścią stosunku ubezpieczenia, w tym umową ubezpieczenia zawartą miedzy bankiem a towarzystwem ubezpieczeń oraz ogólnymi warunkami ubezpieczenia,
- poprzez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznanie, że korzyść z zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była rażąco jednostronna oraz naruszała zasadę równorzędności stron stosunku obligacyjnego, podczas gdy ustanowienie tej formy zabezpieczenia pozwalało kredytobiorcy na uzyskanie kredytu we wnioskowanej wysokości pomimo nieposiadania wymaganych przez bank środków własnych, w konsekwencji uznać należy, iż zapewniony mu został dostęp do pieniądza, którym nie dysponował, a który pozwolił mu na zrealizowanie celu mieszkaniowego;
3.art. 3851§ 1 k.c.poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że postanowienie § 3 ust. 3 umowy zawartej pomiędzy stroną powodową a pozwanym bankiem, nie zostało uzgodnione indywidualnie z powodem, kształtuje jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy powoda jako konsumenta, co zdaniem pozwanego banku nie zachodzi albowiem klauzula
ta ani nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, ani nie narusza w sposób rażący interesów strony powodowej;
2.art. 3851§ 1 k.c.w zw. zart. 3852k.c.w zart. 221 k.c.poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że przepisart. 3851§ 1 k.c.stanowi wyraz paternalistycznej ochrony przyznanej konsumentowi jako stronie umowy zawartej z przedsiębiorcą w taki sposób, iż konsument nie jest obowiązany do wykazania staranności przy podejmowaniu decyzji o wstąpieniu w relację kontraktową z przedsiębiorcą;
3.art. 6 k.c.poprzez uznanie, że powód udowodnił, że postanowienie § 3 ust. 3 umowy jest rażąco naruszającym jego interesy jako konsumenta oraz jest sprzeczne z dobrymi 2. obyczajami,
4.art 410 § 2 k.c.w zw. zart. 405 k.c.w zw. zart. 3851 k.c.poprzez przyjęcie, że świadczenie spełnione przez powoda tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego stanowi świadczenie nienależne;
5.art. 411 pkt 1 k.c.poprzez jego niezastosowanie i uwzględnienie powództwa, podczas gdy powód nie wykazał, aby złożył zastrzeżenie zwrotu przy uiszczeniu kosztów ubezpieczenia za okres pierwszych 36 miesięcy ubezpieczenia, ani przy uiszczeniu kosztów na kolejne 36 miesięczne okresy ubezpieczenia, co w konsekwencji włącza po stronie powodowej możliwość żądania zwrotu kwot dochodzonych pozwem;
6.art. 70 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowegow zw. zart. 93 ust. 1 Prawa bankowegopoprzez ich niezastosowanie w sytuacji, gdy bank udzielił powodowi kredytu hipotecznego bez wniesienia przez niego wymaganego wkładu własnego, a zabezpieczenie spłaty części kredytu hipotecznego stanowiącej tzw. niski wkład własny, poprzez ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, może stanowić formę zabezpieczenia spłaty zobowiązania kredytowego;
Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości, tj. także co do kwoty 5.395,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 marca 2018 r. do dnia zapłaty' oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania I-instancyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie wraz z zasądzeniem kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Sąd Okręgowy po analizie zarzutów apelacyjnych doszedł do wniosku, że apelacja pozwanego Banku nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy przyjął za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne stwierdzając, że znajdują umocowanie w prawidłowo ocenionym materiale dowodowym. Sąd II instancji stwierdza również, że podjęte rozstrzygnięcie znajduje oparcie w obowiązujących przepisach oraz wywiedzionych na ich podstawie niewadliwych rozważaniach prawnych, które Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.
Jako chybiony ocenić należy zarzut naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.Normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisuart. 233 § 1 k.p.c.wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (vide: SN w orz. z 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl.; oraz w orz. z 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00). Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie wnioskowanym przez strony i dokonał niebudzących wątpliwości ustaleń faktycznych, nie uchybiając przy tym zasadom zart. 233 § 1 k.p.c.
Strona pozwana twierdziła, że § 3 ust. 3 umowy nie stanowił tzw. klauzuli abuzywnej w rozumieniuart. 385(1) § 1 k.c.przy czym na uzasadnienie tego stanowiska przytaczała argumenty wskazujące na odmienną ocenę stanu faktycznego sprawy.
Sąd Okręgowy wskazuje, iż w sprawie niniejszej o abuzywności postanowienia umownego decydowała jego treść, stąd zasadniczym była ocena ukształtowania w nim praw i obowiązków konsumenta. Przy ocenie w tym przedmiocie zasadnym było więc odniesienie się do rozważań dokonanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 24 sierpnia 2012 r. (sygn. akt XVII AmC 2600/11), co nie niweluje indywidulanej oceny kwestionowanego wzorca umownego dokonanej przez Sąd Rejonowy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów z 20 listopada 2015 r. (III CZP 17/15, BSN 2015, Nr 11) "prawomocność materialna wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wyłącza powództwo o uznanie za niedozwolone postanowienia tej samej treści normatywnej, stosowanego przez przedsiębiorcę pozwanego w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366 k.p.c.)". Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, że "prawomocność materialna wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone - także po wpisaniu tego postanowienia do rejestru (art. 47945 § 2 k.p.c.) - nie wyłącza powództwa o uznanie za niedozwolone postanowienia tej samej treści normatywnej, stosowanego przez przedsiębiorcę niebędącego pozwanym w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366w związku zart. 47943 k.p.c.)". Zatem w sprawie niniejszej należało mieć na względzie ocenę zaskarżonego wzorca dokonaną przez sąd ochrony konsumentów i konkurencji, choć wydane przez niego rozstrzygnięcie oczywiście nie stanowiło bariery przeprowadzenia indywidualnej kontroli kwestionowanego postanowienia umownego, której dokonał sąd pierwszej instancji w sprawie niniejszej.
Przedmiotem badania w świetle dyspozycjiart. 385(1) § 1 k.c., było to czy postanowienie § 3 ust 3 umowy, zobowiązujące powoda do zapłaty opłat na pokrycie składki z tytułu tzw. ubezpieczenia niskiego wkładu, wiązało go, czy też stanowiło niedozwolone postanowienie umowne, którym nie był związany.
W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, że pozwany bank zawarł umowę z konsumentem, a postanowienie nie dotyczyło głównych świadczeń, a więc wypłaty kwoty kredytu oraz jego spłaty. W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy nie mógł być podstawą ustalenia, że postanowienie umowne zawarte w § 3 ust. 3 umowy kredytowej zostało uzgodnione indywidualnie. Zgodnie zart. 385 § 3 k.c.nie są indywidualnie uzgodnione te postanowienia, które zostały przejęte z wzorca zaproponowanego przez kontrahenta wobec czego nie jest możliwe, by postanowienia wzorca, które są inkorporowane do umowy na podstawieart. 384 § 1 lub 2 k.c., były przedmiotem indywidualnych uzgodnień pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą. Reguła ta dotyczy zarówno samych postanowień wzorca, jak i tych, które uprzednio zawarte w nim włączone zostały do treści umowy.
W sprawie niniejszej było oczywiste, że powód nie miał wpływu na ustalenie treści wzorca, ustalonego przez bank na długo przed zawarciem z nim umowy. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, że sporne postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, gdyż powodowie nie mieli rzeczywistego wpływu na treść postanowień w zakresie warunków obciążenia kosztami ubezpieczenia niskiego wkładu, przy wyrażeniu zgody na objęcie kredytu tym ubezpieczeniem. Zgoda na przyjęcie zaproponowanych przez bank postanowień warunkowała pozytywną weryfikację wniosku o udzielenie kredytu.
Ustalenie wart. 385(1) § 1 k.c.abuzywności z uwagi na treść postanowienia jest konsekwencją implementacji art. 3 dyrektywy Rady 13/13/EWG z 5.4.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.Artykuł 385(1) § 1 k.c.wprowadza dwie przesłanki uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone: sprzeczności z dobrymi obyczajami oraz rażącego naruszenia interesów konsumenta, które muszą być spełnione łącznie. Ich wykładnia powinna uwzględniać interpretację stosownych przesłanek abuzywności na gruncie dyrektywy 93/13 (dobrej wiary w znaczeniu obiektywnym oraz znaczącej nierównowagi praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta), dokonywaną w oparciu o wskazania zawarte w samej dyrektywie oraz w orzecznictwie ETS.
Postępowanie sprzeczne z dobrymi obyczajami oznacza takie postępowanie, które jest pozbawione szacunku dla kontrahenta, jest nielojalne, prowadzi do naruszenia stanu równowagi kontraktowej pomiędzy stronami. Dlatego słusznym jest pogląd, że w kontekście niedozwolonych klauzul umownych najczęściej sprzeczność z dobrymi obyczajami będzie występować w sytuacji, gdy dane postanowienie umowne narusza stan równowagi kontraktowej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Naruszenie interesów konsumentów może dotyczyć interesów o różnym charakterze, choć zwykle będą to interesy o charakterze ekonomicznym. Naruszenie interesów powinno mieć charakter rażący, co ma miejsce wówczas gdy postanowienie umowne w sposób znaczący odbiega od uczciwego sposobu ukształtowania praw i obowiązków stron umowy. Dla oceny, czy doszło do rażącego naruszenia interesów należy zbadać w jakim zakresie zawarta umowa stawia konsumenta w mniej korzystnej sytuacji. Z kolei ustalenie czy zachodzi sprzeczność z dobrymi obyczajami (naruszenie "dobrej wiary" w znaczeniu obiektywnym stosownie do dyrektywy 93/13) istotne jest czy przedsiębiorca traktujący konsumenta w sposób sprawiedliwy i słuszny mógłby racjonalnie spodziewać się, iż konsument zgodziłby się na sporne postanowienie wzorca w drodze negocjacji indywidualnych. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są zatem takie działania, które zmierzają do ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron (vide: M. Śmigiel, Wzorce umów; I. Wesołowska, Niedozwolone postanowienia umowne, w: Standardy wspólnotowe w polskim prawie ochrony konsumenta, red. C. Banasiński, Warszawa 2004, s. 180.)
Wzorzec umowny oceniany w sprawie niniejszej kształtował obowiązki powoda w sposób niezgodny z zasadą równorzędności stron i jednocześnie został wprowadzony do umowy w takich okolicznościach, że konsument w chwili podpisania umowy nie miał możliwości ocenić jego ekonomicznych skutków. Konsument poniósł cały ciężar ekonomiczny zawarcia umowy ubezpieczenia, choć kontrahent nie przedstawił mu ani warunków opłacanej ochrony ubezpieczeniowej, ani skutków wypłaty świadczenia z ubezpieczenia dla kredytobiorcy.
Ponadto zapisy nakładające na konsumenta obowiązek ponoszenia kosztów umowy ubezpieczenia w sytuacji, w której nie jest on ani stroną tej umowy ani uposażonym z tytułu przedmiotowego ubezpieczenia, nie mogą zostać uznane za wiążące. Dalszą przyczyną stwierdzenia abuzywności przy abstrakcyjnej kontroli wzorca było ustalenie, że w jego treści nie zdefiniowano pojęć umożliwiających wyliczenia wysokości świadczenia obciążającego klienta banku. Nadto wzorzec nie zawiera postanowień wskazujących jakie inne zdarzenie poza całkowitą spłatą kredytu będzie powodować zakończenie okresu ubezpieczenia.
Sąd Okręgowy podziela w całości powyższą argumentację. Obowiązki i uprawnienia stron przy realizacji zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu zostały ukształtowane w taki sposób, że cały ekonomiczny ciężar uzyskania i realizacji tego zabezpieczenia ponosił konsument, nie znając przy tym jego wysokości. Treść postanowienia wykluczała nawet ocenę ekwiwalentności świadczeń wobec braku wiedzy co do wysokości świadczenia jednej ze stron. Nałożenie obowiązku poniesienia całości kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu przez konsumenta bez wskazania ich wysokości i metodologii jej ustalenia stawiała go w oczywiście niekorzystnej sytuacji, więc nie mogło być wątpliwości, co do rażącego charakteru naruszenia jego interesów.
Ocena ekwiwalentności świadczeń w trybie przesłanek zachowania dobrych obyczajów i ukształtowania treści umowy bez rażącego naruszenia interesów konsumenta odbywa się przy założeniu, że obie strony umowy znajdują się w sytuacji równowagi kontraktowej. Bank jako kredytodawca ma wolę udzielenia kredytu w wysokości wskazanej przez kredytobiorcę za określonym wynagrodzeniem, a konsument jako kredytobiorca ma wolę uzyskania kredytu w określonej wysokości za zapłatą ustalonego przez kredytodawcę wynagrodzenia. Abstrakcyjność ocenianej relacji opiera się na założeniu, że Bank jako ekonomicznie silniejsza strona, mająca do zaoferowania świadczenie o charakterze bardziej pożądanym i mniej dostępnym nie wykorzystuje tej sytuacji przy ustaleniu warunków umowy. Inaczej rzecz ujmując zakłada się, że kredytobiorca przyjął by tylko takie warunki umowy korzystne dla banku, które poprawiałaby w jakimś aspekcie także jego sytuację.
Bank traktujący konsumenta jako równorzędnego partnera kontraktowego w sposób sprawiedliwy i słuszny, nie mógłby zakładać, iż konsument zgodził się na sporne postanowienie wzorca w drodze negocjacji prowadzonych na warunkach zapewniających mu realny wpływu na treść wzorca. Racjonalnie działający podmiot prowadzący negocjacje w warunkach zapewniających równowagę stron, nie zgodziłby się na poniesienie całości kosztów ubezpieczenia ryzyka działalności drugiej strony, bez jakiegokolwiek zmniejszenia swoich obowiązków lub uzyskania dodatkowych uprawnień. Tym bardziej nieracjonalnym byłby zgadzanie się na poniesienie całości kosztów ubezpieczenia działalności drugiej strony umowy w sytuacji zaniechania udzielenia jakichkolwiek informacji o skutkach działania tego ubezpieczenia.
Dlatego naruszeniem dobrych obyczajów było już samo zaniechanie niezapoznania kredytobiorcy ze skutkami zawarcia umowy ubezpieczenia, którą w całości finansował. Brak wiedzy na temat warunków ochrony udzielanej bankowi był szczególnie istotny w kontekście skutków wystąpienia przez ubezpieczyciela z roszczeniem zwrotnym w stosunku do kredytobiorcy w razie realizacji obowiązków z ubezpieczenia. Trudno o dobitniejszy przykład nieekwiwalentności i nierównowagi pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem niż oceniane postanowienie, które pozwanemu przynosiło same korzyści, a powodom jedynie obciążenie finansowe w nieprzewidzianej i nieweryfikowalnej wysokości. Jedynym beneficjentem ubezpieczenia pozostawał pozwany, który jako ubezpieczony uzyskał pewne, łatwe i szybkie w realizacji zabezpieczenie płatności kredytu w sytuacji niewypłacalności powodów.
W ocenie Sądu Okręgowego postanowienie umowne nakładające na powoda obowiązek opłacenia składki ubezpieczenia niskiego wkładu zawartego przez i na rzecz pozwanego było postanowieniem zarówno sprzecznym z dobrymi obyczajami skoro nie traktowało konsumenta w sposób sprawiedliwy i słuszny, jak i rażąco naruszającym jego interesy – skoro kształtowało stosunki zobowiązaniowe niezgodnie z zasadą równorzędności stron.
Sąd Okręgowy wskazuje również, że powyższego nie zmienia również fakt, iż w umowie została wskazana dokładna kwota pierwszej opłaty. Wciąż bowiem całe ryzyko przerzucone zostało na konsumenta, który nie wiedział dokładnie ile i na poczet czego kwota wskazana w umowie jest płacona. Powód nie miał bowiem wglądu do rozliczenia składki z ubezpieczycielem. Również limit okresu na jaki może być zawarta umowa ubezpieczenia nie zabezpieczało wystarczająco interesów konsumentów. Powód nie wiedział co dzieje się między okresem 36 a 108 miesięcy – pozwany mógł faktycznie dowolnie przedłużać ochronę ubezpieczeniową, a konsument nie miał żadnego wpływu na decyzję pozwanego.
Niezasadny okazał się również zarzut naruszenia art.art. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 299 k.p.c.Osią sporu w niniejszej sprawie było badanie postanowień umownych przez pryzmat istnienia lub braku przesłanek statuujących o abuzywności kwestionowanego postanowienia umownego. Wobec bezspornego ustalenia, iż kwestionowane przez powoda postanowienia nie były przedmiotem negocjacji uznać należało, że okoliczności wskazywane przez skarżącego w apelacji nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, nie było więc powodu do prowadzenia postępowania dowodowego w szerszym zakresie.
Sąd I instancji zasadnie ocenił, iż uiszczenie przez powoda na rzecz pozwanego kwoty 5.395,72 zł stanowiło świadczenie nienależne, w rozumieniuart. 410 § 2 k.c.albowiem wskutek uznania postanowienia zawartego w § 3 ust. 3 umowy kredytowej za klauzulę abuzywną doszło do upadku podstawy do pobrania składek tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu zgodnie zart. 385(1) § 1 k.c.(postanowienie nie wiązało konsumenta), a tym samym spełniły się przesłanki uzasadniające dokonanie zwrotu przez bank nienależnie uzyskanej kwoty. Strona pozwana uzyskała korzyść majątkową poprzez obciążenie powoda kosztami zawarcia przez siebie z ubezpieczycielem generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu w kredytach i pożyczkach hipotecznych i wzbogaciła się o pobrane od powodów kwoty z tytułu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu. Zatem, w zakresie tych kosztów, świadczenie spełnione przez powodów na rzecz pozwanego banku stanowiło świadczenie nienależne w rozumieniuart. 410 § 2 k.c.
Wbrew stanowisku pozwanego, nie zaistniała żadna z przesłanek określonych wart. 411 k.c.Zastrzeżenie zwrotu świadczenia z tytułu refundacji składek na ubezpieczenie nie było konieczne z uwagi na ówczesny brak świadomości Kredytobiorcy, że może zakwestionować przedmiotowe postanowienie umowy, a co więcej - że rezultatem tego kroku będzie uznanie bezskuteczności klauzuli, a więc i brak obowiązku zapłaty. W takiej sytuacji nie było potrzeby badać pozostałych okoliczności - wskazanych w drugiej częściart. 411 pkt 1 k.c.Ponadto, pozwany dopuszcza się pewnego nadużycia, żądając każdorazowego złożenia zastrzeżenia przy spełnianiu świadczenia, podczas gdy regulowanie świadczenia następowało w trybie pobrania środków z rachunku wskazanego w umowie bez dyspozycji kredytobiorcy. Bank samodzielnie kontrolował przepływ pieniędzy na rachunkach Kredytobiorcy, a wycofanie przez klienta środków przed pobraniem składek UNWW - aby zablokować tę wypłatę - mogłoby narazić Kredytobiorcę na poważne konsekwencje związane z niedopłatą rat kredytowych i pozostałych składek.
Zarzut apelacji wskazujący na naruszenie przez Sąd Rejonowyart. 6 k.c.jest również chybiony. Ustalenie, że treść § 3 ust. 3 umowy kredytu w zakresie objęcia części kredytu ochroną ubezpieczeniową z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu rażąco narusza jego interes i jest sprzeczny z dobrymi obyczajami wiązało się z oceną prawną a nie ustaleniami stanu faktycznego. Ustalenia dotyczące sposobu zawarcia umowy były istotne tylko przy ocenie przesłanki indywidulanego uzgodnienia. W tym przedmiocie ciężar dowodu spoczywał na pozwanym (art. 385(1)§ 4 k.c.), który nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność prowadzenia negocjacji na warunkach dających konsumentowi realną możliwość kształtowania treści postanowień dotyczących ponoszenia kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu.
Co do zarzutu związanego z naruszeniemart. 70 ust. 1 i 2w zw. zart. 93 ust. 1 Prawa Bankowego, to zdaniem Sądu Okręgowego jest on również niezasadny. Sąd II instancji nie neguje w żaden sposób możliwości i konieczności zabezpieczenia interesu finansowego banku, jednakże po pierwsze uprawnienie to nie może pozostawać w sprzeczności z konsekwencją uznania postanowień umowy za abuzywne, a po drugie świadczenie uiszczone przez Kredytobiorców należy rozumieć jako opłatę z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu, która w całości pokrywa ryzyko działalności gospodarczej prowadzonej przez bank, a nie jako prawem dopuszczalne zabezpieczenie kredytu, z którego pozwany mógł skorzystać.
Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia apelacji pozwanego. Z tego względu Sąd Okręgowy na podstawieart. 385 k.p.c.oddalił apelację w całości.
O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażonej wart. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zważywszy na oddalenie apelacji, pozwany zobowiązany został do zwrotu poniesionych przez stronę powodową kosztów postępowania. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalona została na podstawie§ 10 ust. 1 pkt. 1w zw. z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2020-02-20'
department_name: V Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Sędzia Maria Dudziuk
- Zbigniew Podedworny
- Dorota Walczyk
legal_bases:
- art. 410 § 1 i § 2 k.c.
- art. 365 i 366 k.p.c.
- art. 70 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowego
recorder: sekr. sądowy Przemysław Sulich
signature: V Ca 283/19
``` |
155015350003506_VII_K_000958_2015_Uz_2016-01-19_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII K 958/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 stycznia 2016 roku
Sąd Rejonowy w Opolu Wydział VII Karny w składzie:
Przewodniczący SSR Hubert Frankowski
Protokolant ST. sek. sąd. Anna Kowalczyk
w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Opolu Marcin Wilk
po rozpoznaniu dnia 19 stycznia 2016 roku
sprawy
K. Ł.
synT.,M.zd.I.,
urodz. (...)wO.
Oskarżonego o to, że:
W dniu 16 czerwca 2015 roku wO.naul. (...), podczas i w związku z wykonywanymi czynnościami służbowymi przez sierż.M. K., naruszył nietykalność cielesną wymienionego funkcjonariusza Policji w ten sposób, że użył wobec niego gazu pieprzowego, powodując obrażenia ciała w postaci podrażnienie spojówek i punktowe erozje rogówek obu oczu, przy czym obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż dni siedem,
tj. o przestępstwo zart. 222 § 1 kkw zw. zart.157 § 2 kkprzy zast.art. 11 § 2 kk
1. oskarżonegoK. Ł.uznaje winnym czynu opisanego w części wstępnej wyroku stanowiącego występek zart. 222 § 1 kkw zw. zart. 157 § 2 kkprzy zast.art. 11 § 2 kki za to na podstawieart. 222 § 1 kkprzy zast.art. 11 § 3 kkwymierza mu karę 70 ( siedemdziesięciu ) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość dziennej stawki na kwotę 10 ( dziesięć ) złotych,
2. na podst.art. 63 § 1 kkzalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej w pkt 1.sentencji wyroku kary grzywny okres zatrzymania od dnia 16.06.2015 roku do dnia 17.06.2015 roku,
3. na podst.art. 46 § 1 kkzobowiązuje oskarżonego do zapłaty pokrzywdzonemuM. K.kwoty 300 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną przestępstwem,
4.na podst.art. 44 § 2 kpkorzeka przepadek od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego opisanego wykazem Drz I/266/15 poz. 1 ( k.18 ) zarejestrowanego Drz(...),
5. na podst.art. 627 kpkzasądza od oskarżonego na rzecz Skarb Państwa tytułem kosztów sądowych kwotę 290 złotych.
UZASADNIENIE
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 16 czerwca 2015r. w godz. 12.00-20.00 służbę pełnili funkcjonariusze Wydziału Kryminalnego II Komisariatu Policji wO.:M. K.iM. D..
Około godziny 14-tej służbowym, nieoznakowanym samochodem m-kiS. (...)koloru białego w/w funkcjonariusze udali się dosklepu (...)wO.przyul. (...), gdzieM. D.miał wykonać czynności służbowe. Samochodem kierowałM. K..
Po przyjeździe na miejsceM. D.udał się do sklepu, zaśM. K.pozostał w pojeździe. Uwagę oczekującego w samochodzieM. K.zwrócił młody mężczyzna stojący przed marketem w pobliżu stojaka, do którego przypięte były rowery. Mężczyzna obserwował samochód, w którym siedziałM. K., nerwowo przebierał nogami, a także korzystał z telefonu komórkowego.
Po powrocieM. D.ze sklepu,M. K.poinformował kolegę o podejrzanym zachowaniu się młodego mężczyzny. Wspólnie postanowili wylegitymować w/wymienionego.
W tym czasie na parking podsklepem (...)podjechał samochód osobowy m-kiB.koloru zielonego, do którego skierował się szybkim krokiem podejrzany mężczyzna.
Policjanci podjechali do idącego mężczyzny, zaśM. K.wezwał w/wymienionego do zatrzymania się informując, że jest z Policji. Jako, że mężczyzna nie zareagował na polecenie kontynuując drogę do samochoduB.,M. K.wyszedł z samochodu i krzyknął do w/w(...). Samochód opuścił teżM. D., jednakże musiał on obejść samochód, by dołączyć do kolegi. Również i on krzyknął(...).
Tymczasem młody mężczyzna niespodziewanie sięgnął do kieszeni, skąd wyciągnął pojemnik z tzw. gazem pieprzowym, który skierował w twarzM. K.i nacisnął spust, a następnie pobiegł doB., które od razu odjechało.
M. K.poczuł pieczenie twarzy i łzawienie oczu, odruchowo próbował zetrzeć substancję rękoma, co nie przynosiło efektu.M. D.zaprowadził go do samochodu, po czym sam usiadł za kierownicę i ruszył w pościg zaB., wzywając po drodze drogą radiową wsparcie i informując o położeniu.
SamochódB.udało się zatrzymać przy wsparciu drugiego zmotoryzowanego patrolu Policji wskładzie (...)dopiero na skrzyżowaniuul. (...)iul. (...).
Po wylegitymowaniu pasażera pojazduB., który użył gazu względem funkcjonariusza Policji okazał się nimK. Ł.. Kierowcą samochoduB.okazał się być ojciec w/wymienionegoT. Ł..
Policjanci odebrali i zabezpieczyli odK. Ł.pojemnik z zawartością gazu pieprzowego oraz zatrzymali w/wymienionego, natomiastM. K.został odwieziony do szpitala, gdzie zastosowano płukanie oczu i wdrożono leczenie farmakologiczne.
Stwierdzone uM. K.obrażenia ciała w postaci oparzenia powierzchni obu gałek ocznych, podrażnienia spojówek i punktowe erozje rogówek, które mogły powstać w wyniku działania gazu drażniącego, spowodowały naruszenie czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na okres nie przekraczający 7 dni.
Dowody:
⚫
zb. C k. 7-9, 15, 28: zeznania pokrzywdzonegoM. K.,
zb. C k. 1-4, 28: zeznania świadkaM. D.,
zb. C k. 12-13, 28: zeznania świadkaT. Ł.,
zb. A k. 15, 30, 27: częściowo wyjaśnienia oskarżonegoK. Ł.,
zb. A k. 3: protokół zatrzymania osoby,
zb. A k. 10-12: protokół zatrzymania rzeczy,
zb. A k. 6-9: protokoły badania trzeźwości,
zb. A k. 18: wykaz dowodów rzeczowych,
zb. A k. 1-2: dokumentacja medyczna pokrzywdzonego,
zb. A k. 25: opinia z zakresu medycyny sądowej,
************************
K. Ł.ma 20 lat. Pozostaje stanu wolnego, nie ma dzieci. Posiada wykształcenie podstawowe. Od czerwca 2015r. jest zatrudniony wfirmie (...). w charakterze pracownika fizycznego za wynagrodzeniem 1,7 tys. zł. Zamieszkuje z dziadkami. Nie posiada majątku.
Oskarżony był uprzednio dwukrotnie karany sądownie za przest. zart. 279 § 1 Kki z art. 62 ust. 1 ustawy o p-u narkomanii.
Był rzeczywiście pozbawiony wolności w sprawie w dniach 16-17.06.2015r.
Dowody:
⚫
zb. A k. 19, 29: dane o oskarżonym,
zb. A k. 22-24, 12-14: dane o karalności zK.,
zb. A k. 3: protokół zatrzymania osoby,
************************
Przesłuchiwany w charakterze podejrzanegoK. Ł.formalnie rzecz biorąc przyznał się do zarzucanego mu czynu, jednakże wyjaśnił, że użył gazu, gdyż poczuł się zagrożony ze strony nieznanych mu mężczyzn. Przed Sądem się nie stawił.
/k. 15, 30 zb. A, 27/
Sąd Rejonowy zważył w sprawie,
co następuje :
W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie może budzić wątpliwości zarówno sprawstwo, jak i wina oskarżonegoK. Ł.w odniesieniu do zarzucanego mu czynu kwalifikowanego treściąart. 222 § 1 k.k.w zw. zart. 157 § 2 k.k.przy zast.art. 11 § 2 k.k.
Ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się w głównej mierze na zeznaniach pokrzywdzonego funkcjonariusza PolicjiM. K., który precyzyjnie, logicznie i rzeczowo wskazał, co zwróciło jego uwagę, dlaczego zdecydował się na legitymowanie oskarżonego oraz w jakich okolicznościach oskarżony naruszył jego nietykalność powodując nadto obrażenia ciała mając pełną świadomość, że ma do czynienia z funkcjonariuszami Policji. Zeznania pokrzywdzonego miały oparcie w zeznaniach drugiego z funkcjonariuszy Policji, a to świadkaM. D., który potwierdził zeznania pokrzywdzonego, co reasumując obalało wersję oskarżonego, jakoby użył gazu, gdyż poczuł się zagrożony ze strony nieznanych mu mężczyzn. W ocenie Sądu oskarżony, jeszcze zanim funkcjonariusze Policji wezwali go do zatrzymania podając(...), co najmniej podejrzewał, że są to policjanci, czego potwierdzeniem było nerwowe zachowanie się oskarżonego, który obserwował zachowanie policjantów. Zanim użył gazu, obaj policjanci podali wyraźnie, że są z Policji wzywając oskarżonego do zatrzymania, co wykluczało, ażeby nie wiedział on z kim ma do czynienia, zwłaszcza że następnie po prostu uciekł. Biorąc pod uwagę dynamikę wydarzeń trudno było wymagać od policjantów, ażeby okazali legitymacje służbowe, albowiem po prostu zabrakło na to czasu. Niewiele wniosły do sprawy zeznaniaT. Ł., który przyznał jedynie, że syn użył względem policjantów gazu, albowiem w/wymieniony siedząc w swoim samochodzie nie słyszał ani oskarżonego, ani też funkcjonariuszy Policji, a tylko widział bezsporne w sprawie zachowanie w/wymienionych. Uzupełnieniem dowodów osobowych był zabezpieczony do sprawy dowód rzeczowy w postaci pojemnika z gazem oraz dokumentacja medyczna i wydana na jej podstawie opinia z zakresu medycyny sądowej, z których to dowodów wynikało jakich obrażeń doznał pokrzywdzony i jaka jest prawna ich kwalifikacja.
Reasumując powyższe należało uznać, iż zgromadzony materiał dowodowy dał pełne podstawy do stwierdzenia, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu.
Wyjaśniając podstawę prawną wskazać należy, że przepisart. 222 § 1 k.k.penalizuje naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Należy przyjąć, że przedmiotem ochrony omawianego przepisu jest nietykalność cielesna funkcjonariusza publicznego oraz powaga reprezentowanego przez niego urzędu i niezakłócona realizacja zadań związanych z pełnioną funkcją. Naruszenie nietykalności funkcjonariusza jest przestępstwem umyślnym, które może być popełnione w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym, co oznacza, że sprawca co najmniej przewiduje że jego działanie nakierowane jest na funkcjonariusza publicznego i na to się godzi. Dla bytu omawianego przestępstwa nie jest natomiast istotny rodzaj motywu kierującego sprawcą (np. zemsta za podjętą niekorzystną dla sprawcy czynność, chęć zaimponowania otoczeniu, np. grupie chuligańskiej, dążenie do przeszkodzenia funkcjonariuszowi w wykonaniu czynności służbowej). Do znamion strony przedmiotowej omawianego występku należy naruszenie nietykalności funkcjonariusza w jakikolwiek sposób podczas lub w związku z wykonywaniem jego obowiązków służbowych. Z kolei przestępstwa zart. 157 § 2 k.k.dopuszcza się ten, kto powoduje u innej osoby naruszenie czynności narządów ciała lub rozstrój zdrowia, trwający nie dłużej niż 7 dni.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że zgromadzony w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy dał podstawy do przyjęcia, iż oskarżony dokonał naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza Policji używając wobec niego gazu pieprzowego podczas i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych, powodując nadto u w/w obrażenia ciała opisane treścią skargi publicznej. Tym samym oskarżony wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa kwalifikowanego treściąart. 222 § 1 k.k.w zw. zart. 157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
Wymierzając oskarżonemu karę za popełnione przestępstwo Sąd kierował się dyrektywami określonymi wart. 53 § 1 i 2 k.k.Uwzględniono zatem stopień społecznej szkodliwości czynu oraz zawinienie sprawcy. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd wziął pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez oskarżonego obowiązków oraz postać zamiaru i motywację sprawcy. Bez wątpienia przestępstwo popełnione przez oskarżonego było bezprawne i zawinione. Sąd nie dopatrzył się także żadnych okoliczności, które mogłyby wyłączyć jego winę. Nadto przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę sposób życia oskarżonego przed popełnieniem omówionego powyżej przestępstwa oraz jego zachowanie po popełnieniu przedmiotowego czynu zabronionego. Nie bez znaczenia pozostaje, że oskarżony był już uprzednio dwukrotnie karany sądownie.
Kierując się powyższymi wskazówkami Sąd na podstawieart. 222 § 1 Kkprzy zast.art. 11 § 3 k.k.wymierzył oskarżonemu karę 70 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda, którą to karę oskarżony, jako osoba pracująca i osiągająca dochody, będzie mógł zrealizować.
W oparciu o treśćart. 63 § 1 Kkzaliczono oskarżonemu na poczet kary zasadniczej okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w postaci zatrzymania.
Na podstawieart. 44 § 2 Kkorzeczono nadto przepadek od oskarżonego przedmiotu służącego do popełnienia przestępstwa w postaci pojemnika z gazem pieprzowym.
Dla zadośćuczynienia krzywdzie wyrządzonej przestępstwem Sąd zobowiązał oskarżonego w trybieart. 46 § 1 Kkdo zapłaty pokrzywdzonemu symbolicznego zadośćuczynienia za ból, stres i cierpienia związane z obrażeniami, tj. w kwocie 300 zł.
Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia powołany w sentencji wyroku przepis prawa.
Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności faktyczne oraz powołane przepisy prawa orzeczono jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Opolu
date: '2016-01-19'
department_name: VII Wydział Karny
judges:
- Hubert Frankowski
legal_bases:
- art. 53 § 1 i 2 k.k.
- art. 44 § 2 kpk
recorder: ST. sek. sąd. Anna Kowalczyk
signature: VII K 958/15
``` |
152510150004003_VIII_C_002738_2018_Uz_2019-05-08_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VIII C 2738/18
WYROK ZAOCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 kwietnia 2019 roku
Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SR Anna Bielecka-Gąszcz
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Zuchora
po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2019 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwa(...)Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego weW.
przeciwkoM. G.
o zapłatę
oddala powództwo.
Sygn. akt VIII C 2738/18
UZASADNIENIE
W dniu 26 listopada 2018 roku powód(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty weW., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanejM. G.(poprzednioO.) powództwo o zapłatę kwoty 2.726,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powód podniósł, że przedmiotowa wierzytelność wynika zumowy pożyczki o nr (...)zawartej przez pozwaną w dniu 17 sierpnia 2015 roku. Pozwana nie dotrzymała warunków umowy. W dniu 30 stycznia 2018 roku powód zawarł z(...)umowę cesji, na mocy której przejął prawa do wierzytelności wobec pozwanej z tytułu umowy pożyczki.(pozew k. 3-5)
Na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2019 roku w imieniu powoda jego pełnomocnik nie stawił się – został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy. Pozwana nie stawiła się na termin rozprawy, pomimo prawidłowego wezwania, nie żądała przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, nie złożyła w sprawie żadnych wyjaśnień, w tym odpowiedzi na pozew. W związku z powyższym Sąd wydał wyrok zaoczny.(wzmianka o wydaniu wyroku zaocznego k. 40)
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 17 sierpnia 2015 roku pozwanaM. G.zawarła z(...) Spółką AkcyjnąwW.umowę pożyczki gotówkowej nr(...), na mocy, którejP.udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 4.000 zł. Kwotę pożyczki wraz z odsetkami oraz dodatkowymi opłatami w łącznej wysokości 7.597,05 zł pozwana zobowiązała się spłacić w 75 ratach po 101,30 zł pierwsze 74 raty i 100,85 zł ostatnia rata, płatnych w odstępach tygodniowych.(kserokopia umowy pożyczki k. 33-40, okoliczności bezsporne)
W dniu 30 stycznia 2018 roku(...)z siedzibą wL.zawarł z powodem(...)Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym weW.umowę o przelew wierzytelności. W wyciągu z elektronicznego załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności, o której mowa wyżej, zadłużenie pozwanej zostało oznaczono na kwotę 2.595,86 zł z tytułu kapitału.(umowa przelewu wierzytelności k. 9-21v., wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji k. 22, okoliczności bezsporne)
W wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr S/235/59/(...)z dnia 20 listopada 2018 roku powód wskazał, iż zadłużenie pozwanej wynikające zumowy pożyczki o nr (...)wynosi według stanu na dzień wystawienia wyciągu 2.726,29 zł.(wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 8)
Pozwana do dnia wyrokowania nie uregulowała wskazanego zadłużenia, dochodzonego przedmiotowym powództwem.(okoliczność bezsporna)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które nie były kwestionowane przez strony.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie powód(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wW.nie wykazał swojej legitymacji czynnej do występowania w przedmiotowym procesie. Powód w żaden sposób nie udowodnił, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanejM. G.wynikająca z zawartej przez pozwaną w dniu 17 sierpnia 2015 rokuumowy pożyczki nr (...)w wysokości dochodzonej przedmiotowym powództwem. Powód nie wykazał, że skutecznie nabył wierzytelność względem pozwanej od(...)z siedzibą wL.wobec nie wykazania, że podmiot ten wcześniej nabył wierzytelność od(...) S.A.Strona powodowa nie złożyła pierwotnej umowy cesji zawartej przez pożyczkodawcę z(...)z siedzibą wL., nie załączyła również oświadczenia pierwotnego wierzyciela o dokonaniu przelewu z umowy pożyczki na rzecz(...). Wprawdzie w treści umowy cesji z dnia 30 stycznia 2018 roku cedent złożył oświadczenie, iż przysługują mu wierzytelności z tytułu umów pożyczek udzielonych przez pierwotnego wierzyciela(...) S.A., to jednocześnie samo to oświadczenie w żaden sposób nie dowodzi jednak, iż zbywca wierzytelności określonej, jako wynikającej zumowy nr (...), nabył ją wcześniej od pożyczkodawcy. Zaznaczenia wymaga, że do akt sprawy nie tylko nie została złożona umowa cesji zawarta rzekomo pomiędzy(...)aP.Polska, ale także załącznik do takiej umowy, który identyfikowałby wierzytelności objęte jej treścią. Nawet zatem gdyby hipotetycznie założyć, że umowa cesji, o której mowa wyżej, została zawarta i tak brak byłoby podstaw do przyjęcia, iż obejmowała ona wierzytelność wynikającą zumowy nr (...)zawartej przez pozwaną. Wskazać wreszcie należy, że w umowie cesji z dnia 30 stycznia 2018 roku wprost wskazano (par. 3.2 umowy), iż przeniesienie tytułu prawnego do wszystkich wierzytelności nastąpi ze skutkiem wstecznym na datę zawarcia umowypod warunkiem(zawieszającym) zapłaty przez nabywcę na rzecz sprzedawcy ceny umownej najpóźniej w dacie zamknięcia transakcji zgodnie z postanowieniami par. 4.4. Do akt sprawy powód nie złożył jednak żadnego dokumentu, który dowodziłby spełnienia powyższego warunku, brak jest zatem podstaw do przyjęcia, iż do przeniesienia tytułu prawnego do wierzytelności rzeczywiście doszło. Powód nie złożył także aneksu zawierającego listę wierzytelności aktualną na datę zawarcia umowy, który – zgodnie z postanowieniami z par. 3.2 umowy cesji – miał zostać podpisany przez strony tejże umowy najpóźniej w terminie do 30 dni roboczych od daty zapłacenia przez cesjonariusza ceny umownej.
Również załączony do pozwu wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego nie ma mocy prawnej dokumentu urzędowego, zatem nie stanowi dowodu tego, co zostało w nim zaświadczone i nie korzysta ze szczególnych uprawnień procesowych, co do jego mocy dowodowej w procesie przeciwko konsumentowi, jak w przedmiotowej sprawie. Powyższe przesądził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2011 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt P 1/10 (Dz.U. 2011, Nr 152, poz. 900). Tym samym jest to wyłącznie dokument prywatny, który sam w sobie nie dowodzi istnienia wierzytelności względem pozwanej, ani faktu jej nabycia przez poprzednika prawnego powoda. Jednocześnie przypomnienia wymaga, że treść oświadczenia zawartego w dokumencie prywatnym nie jest objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń. Zatem dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. wyrok SN z dnia 25 września 1985 roku,IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84). Dokument taki stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.
Nabycia wierzytelności dochodzonej przedmiotowym powództwem nie dowodzi także, co jest zresztą oczywiste, złożona do akt kserokopia pisma z dnia 16 lipca 2018 roku wzywającego do spłaty zadłużenia, która podobnie jak wyciąg z ksiąg funduszu może zostać potraktowana, co najwyżej wyłącznie w kategoriach dokumentu prywatnego. Jedynie na marginesie zauważyć należy, że w aktach sprawy brak jest dowodu, nie tylko doręczenia wskazanego pisma stronie pozwanej, ale choćby dowodu jego wysłania (nadania).
W konsekwencji uznać należy, że powód, od początku postępowania reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, w żaden sposób nie wykazał, że nabył wierzytelność względem pozwanej. Zgodnie zaś z treścią przepisuart. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie to powód winien udowodnić, że nabył ze skutkiem prawnym wierzytelność względem pozwanej wynikającą z przedmiotowej umowy pożyczki, i że pozwana powinna zapłacić mu należność w opisanej pozwem wysokości. Stosownie bowiem do treściart. 232 k.p.c.to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. W przedmiotowej sprawie powód będąc podmiotem, którego istotną działalnością jest skupowanie wierzytelności pieniężnych na masową skalę, z uwagi na zakres prowadzonej działalności winien w sposób szczególny i niewątpliwy wykazać, że nabył ze skutkiem prawnym tę konkretną, określoną wierzytelność wobec wskazanej osoby, czego jednak w sprawie nie uczynił.
Wskazać przy tym należy, że obowiązujące przepisy (art. 207 § 6 k.p.c.) nakazują stronom postępowania przytaczanie okoliczności faktycznych i dowodów, co do zasady wraz z pierwszym pismem, w którym zajmuje stanowisko w sprawie (pozwie, odpowiedzi na pozew, sprzeciwie). Już zatem w treści pozwu powód winien niezwłocznie przedstawić wszelkie wnioski dowodowe i dowody na uzasadnienie swoich twierdzeń faktycznych (B. K., Rozważania o "braku zwłoki" jako podstawie uwzględnienia spóźnionego materiału procesowego na gruncieart. 207 § 6 oraz 217 § 2 k.p.c.Artykuł.S. P..(...)-148). Wskazać bowiem należy, że§ 2 art. 217 k.p.c.jasno wskazuje, że fakty i dowody winny być przytaczane „we właściwym czasie” pod rygorem ich pominięcia jako spóźnionych (por. Komentarz do art. 217 Kodeksu postępowania cywilnego: P. Telenga i inni, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. WKP, 2012; T. Żyznowski i inni, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366. Lex, 2013; B. Karolczyk, Rozważania o "braku zwłoki" jako podstawie uwzględnienia spóźnionego materiału procesowego na gruncie art. 207 § 6 oraz 217 § 2 k.p.c. Artykuł. St.Prawn. 2012/1/123-148).
Z opisanych powyżej przyczyn uznać należy, że powód nie udowodnił, że pozwana ma obowiązek zapłaty na jego rzecz, jako cesjonariusza kwoty dochodzonej pozwem.
Jedynie na marginesie wskazać należy, że strona powodowa nie udowodniła również samego żądania pozwu. Uzasadniając roszczenie powód przedstawił wyłącznie umowę pożyczki z dnia 17 sierpnia 2015 roku, która jednak opiewała na inną kwotę niż dochodzona przedmiotowym powództwem, zaś nawet w uzasadnieniu pozwu brak jest jakichkolwiek danych i twierdzeń faktycznych, co do sposobu wyliczenia dochodzonego zadłużenia, tak w zakresie kapitału, jak i odsetek naliczonych przez cedenta. Powód nie wskazał nawet dat i kwot, od których odsetki te wyliczono, tym samym brak jest możliwości jakiejkolwiek weryfikacji prawidłowości wyliczenia. W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że powołanie dowodów na wykazanie zasadności roszczenia, zarówno w aspekcie „czy się należy”, jak i aspekcie „ile się należy”, obciążało powoda już w pozwie. Powód powinien był w pozwie nie tylko jasno wykazać czego się domaga, ale też powołać dowody na wykazanie zasadności swojego żądania. Poza sporem bowiem pozostaje, że zawsze zachodzi obiektywna potrzeba powołania w pozwie dowodów na wykazanie zasadności swoich roszczeń w zakresie żądanej ochrony prawnej.
W przedmiotowej sprawie Sąd wydał wyrok zaoczny, z uwagi na spełnienie przesłanek zart. 339 § 1 k.p.c.iart. 340 k.p.c.Oczywiście, wydanie wyroku zaocznego nie przesądzało o uwzględnieniu powództwa. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przewidziane wart. 339 § 2 k.p.c.domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowei to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości(por. uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 roku, III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8/150). W przedmiotowej sprawie twierdzenia faktyczne powoda budziły jednak uzasadnione wątpliwości Sądu w świetle dokumentów załączonych do pozwu, a wskazanych we wcześniejszej części uzasadnienia, przy czym wątpliwość ta widoczna jestprima facie. Powód nie tylko nie wykazał, jaka była treść umowy cesji zawartej pomiędzy(...)a pierwotnym wierzycielem, przedmiotem której miała być wierzytelność dochodzona niniejszym powództwem, ale nawet nie wskazał jej w swoich twierdzeniach podnoszonych w pozwie.
Z całą stanowczością należy jeszcze raz podkreślić, że obowiązkiem procesowym każdego powoda jest wykazanie swojej legitymacji procesowej czynnej. W przypadku, gdy powód nie jest pierwotnym wierzycielem obowiązek ten aktualizuje się ze szczególną mocą bowiem nie może być żadnych wątpliwości, w świetle przedstawionych sądowi dowodów, że powód w istocie skutecznie nabył dochodzoną wierzytelność i w konsekwencji ma legitymację procesową czynną do wytoczenia powództwa dotyczącego nabytej wierzytelności. O czym była już wcześniej mowa, szczególną starannością muszą wykazywać się w omawianym zakresie podmioty, które w ramach prowadzonej działalności masową skupują wierzytelności.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd wydając w sprawie wyrok zaoczny oddalił powództwo w całości. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
date: '2019-04-17'
department_name: VIII Wydział Cywliny
judges:
- Anna Bielecka-Gąszcz
legal_bases:
- art. 6 k.c.
- art. 207 § 6 oraz 217 § 2 k.p.c.
recorder: st. sekr. sąd. Anna Zuchora
signature: VIII C 2738/18
``` |
152500000001521_III_AUa_000155_2015_Uz_2015-11-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 155/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 listopada 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: SSA Iwona Szybka ( spr. )
Sędziowie: SSA Janina Kacprzak
del. SSO Magdalena Lisowska
Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2015 r. wŁ.
sprawyG. K. (1)
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wP.
o emeryturę
na skutek apelacji organu rentowego
od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku
z dnia 2 grudnia 2014 r. sygn. akt VI U 374/14
1
oddala apelację;
2
zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wP.na rzeczG. K. (1)kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.
Sygn. akt III AUa 155/15
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 10 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych OddziałwP.odmówił wnioskodawczyniG. K. (1)prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznałG. K. (1)prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013 r.
Powyższe orzeczenie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne:
G. K. (2),urodzona (...)w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. UbezpieczonaG. K. (1)od dnia 15.09.1977 r. do 20.12.2013 r. była zatrudniona w(...) S.A.początkowo na stanowisku stażysty, po czym z dniem 01.02.1978 r. zostały jej powierzone obowiązki programisty.
W okresie od 01.02.1978 r. do 31.08.1980 r. odwołująca wykonywała pracę na stanowisku programisty, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta – programisty, przy czym będąc zatrudniona na tym stanowisku w okresie od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r. przebywała na urlopie bezpłatnym.(...) S.A.zakwalifikował okres pracy wnioskodawczyni od 01.02.1978 r. do 27.03.1978 r., od 13.04.1978 r. do 03.08.1978 r. oraz od 05.08.1978 r. do 31.08.1980 r. jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych. Od dnia 01.09.1982 r. ubezpieczona rozpoczęła pracę na stanowisku starszego programisty, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta i na tym stanowisku pracowała do 31.08.1982 r.(...) S.A.zakwalifikował ten okres do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. W okresie od 01.09.1982 r. do 31.07.1983 r. odwołująca pracowała, jako samodzielny referent ds. programowania, co odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta – programisty. Okres ten został zaliczony przez(...) S.A.do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Od dnia 01.08.1983 r. odwołująca rozpoczęła prace na stanowisku specjalisty projektanta, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta - programisty.(...) S.A.zaliczył okres wykonywania przez ubezpieczoną pracy na tym stanowisku do dnia 31.12.1998 r. jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych. Do obowiązków odwołującej jako programisty należało pisanie programów, testowanie poprawności ich działania oraz modyfikacje programów już działających. Pisanie programów polegało na wpisywaniu kodów w konkretnym języku oprogramowania, wykonywaniu kompilacji w systemie i przygotowywaniu danych do testu, który weryfikował czy programowanie zostało wykonane poprawnie. Wprowadzanie danych odbywało się w systemie cyfrowym. Praca ubezpieczonej była wykonywana w trybie ciągłym przed monitorem ekranowym, który wchodził w skład komputera stacjonarnego. Od 1978 r. do 1982 r. odwołująca pracowała przy systemie rozliczania mediów energetycznych, a konkretnie zużycia energii elektrycznej i cieplnej przez instalacje(...) S.A.Ubezpieczona pracowała przez 8 godzin dziennie przy komputerze, który był jej podstawowym narzędziem pracy.
Na dzień 1 stycznia 1999 r.G. K. (1)posiada łączny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat 3 miesiące i 3 dni. Była członkiem OFE, ale w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa oraz w dniu 07.09.2010 r. ukończyła 55 rok życia.
Decyzją z dnia 10.01.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wP.odmówiłG. K. (1)prawa do przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Przedmiotem sporu pomiędzy stronami była możliwość uwzględnienia do szczególnego stażu ubezpieczeniowego pracy ubezpieczonej w(...) S.A.w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r. tj. łącznie okresu 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.
W toku postępowania Sąd pierwszej instancji w charakterze świadków przesłuchałP. S.iJ. W. (1). Z relacji świadków wynika spójny i logiczny opis czynności wykonywanych przez ubezpieczoną w okresie jej zatrudnienia w(...) S.A.ŚwiadekP. S.jest pracownikiem(...) S.A.zatrudnionym w dziale informatyki od 01.09.1982 r. i zarazem był współpracownikiem odwołującej. W sposób precyzyjny przedstawił on, na czym polegała praca ubezpieczonej, jak również opisał przy jakiego typu ekranach monitorowych, będących częścią komputera pracowała ubezpieczona. Świadek zeznał również, iż ubezpieczona pracowała przy monitorze ekranowym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. ŚwiadekJ. W. (1)był pracownikiem(...) S.A.od marca 1991 r. do lutego 2006 r. Zaczynał pracę na stanowisku specjalisty projektanta, a następnie pracował jako specjalista analityk w dziale informatyki. Świadek w sposób bardzo szczegółowy przedstawił na czym polegała praca ubezpieczonej. Świadek posiadał miarodajną wiedzę na temat komputerów oraz monitorów w(...) S.A.
Sąd Okręgowy wskazał ponadto, żę angaże, które otrzymywała ubezpieczona w zakładzie pracy określały coraz wyższe stopnie zaawansowania w zakresie programowania. Pod względem rodzajowym ubezpieczona cały czas wykonywała tę samą pracę. Zmieniał się jedynie stopień skomplikowania programowania wraz z nabywanym przez ubezpieczoną doświadczeniem. Na początku zajmowała się pisaniem programów służących do wyliczania płac, składników płacowych oraz kartotek potrzebnych do różnych celów. Z chwilą otrzymaniu angażu na stanowisko starszego programisty ubezpieczona wykonywała praktycznie tę samą prace co na stanowisku referenta – programisty, przy czym pisane programy były coraz bardziej zaawansowane. W zakładzie pracy były duże monitory kineskopowe, które emitowały pole elektromagnetyczne i promieniowanie rentgenowskie. Pod koniec lat 80 pojawiły się PECETY i duże maszynyI.. Pierwszy płaski monitor ubezpieczona otrzymała dopiero w 2004 r. Odwołująca podczas zatrudnienia w spornym okresie w(...) S.A.stale i w pełnym wymiarze wykonywała prace przy monitorze ekranowym wchodzącym w skład komputera, co stanowiło istotę jej pracowniczych zadań.
W toku postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd powołał biegłegoW. K.– specjalistę ds. bhp, który wskazał, że praca wykonywana przez ubezpieczoną w(...) S.A.w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. może być zaliczona do prac w warunkach szczególnych zgodnie zdziałem XIV, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.
W świetle powyższych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie. Czyniąc rozważania prawne Sąd Okręgowy jako ich postawę wskazałart. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychoraz§ 2, § 3 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze(Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).
W rozpoznawanej sprawie okolicznością niesporną było, iżG. K. (1)ukończyła już 55 rok życia, była członkiem OFE, ale w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa, jak również posiada wymagany 20 – letni okres zatrudnienia. Organ rentowy nie uznał natomiast, ubezpieczonej przepracowanych 15 lat w warunkach szczególnych. Do wymaganego stażu organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej okresu zatrudnienia w(...) S.A.w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r., tj. łącznie okresu 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.
Z uwagi na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, w toku postępowania Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz dokumentów znajdujących się w dyspozycji organu rentowego, a także dowód z opinii biegłego z zakresu BHP. Powyższy materiał dowodowy w ocenie Sądu Okręgowego potwierdził, iżG. K. (1)stale i w pełnym wymiarze czasu podejmowała pracę w warunkach szczególnych, o której mowa w załączniku dorozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze(Dz.U.83.8.43) wykaz A, Dział XIV „Prace różne”, poz. 5 stanowiącym załącznik dorozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze„Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych.”
Sąd Okręgowy wskazał, że stanowiska określone w wykazie A, Dział XIV „Prace różne”, poz. 5 stanowiącym załącznik dorozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterzezakwalifikowane zostały do niniejszego wykazu nie tylko ze względu na charakter wykonywanych czynności, ale przede wszystkim z powodu przeciążenia narządu wzroku, wielogodzinną intensywną pracę wzrokową (migotanie ekranu, odblaski na ekranie, tętnienie znaków itp. zwłaszcza dotyczy to komputerów wyposażonych w monitory starego typu – kineskopowe), a także z uwagi na promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące (głownie niskiej częstotliwości) oraz pole elektrostatyczne i magnetyczne emitowane przez monitory wyposażone w lampę kineskopową. W związku z powyższym, w celu zakwalifikowania danego zatrudnienia, jako pracy w szczególnych warunkach konieczne jest precyzyjne wskazanie zakresu czynności wykonywanych przez pracownika i ustalenie, czy są to prace szczególnie obciążające narząd wzroku w związku z ciągłą pracą przy monitorze ekranowym. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie sygn. akt III AUa 904/12 LEX nr 1298897).
W ocenie Sądu pierwszej instancji przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że odwołująca będąc zatrudniona w(...) S.A., w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze wykonywała wyłącznie czynności przed elektronicznym monitorem ekranowym, które wymagały precyzyjnego widzenia, ponieważ odwołująca zajmowała się programowaniem w systemie liczbowym. Programowanie w systemie liczbowym wymagało szczególnej precyzji, ponieważ jedna nieprawidłowo wpisana cyfra w cyklu znaków powodowała, że program był napisany niepoprawnie. Szczególnego skupienia na ekranie monitora wymagało też wyszukiwanie błędów w programach. Praca ta szczególnie obciążała narząd wzroku, ponieważ odwołująca przez 8 godzin dziennie musiała być skupiona wyłącznie na obrazie wyświetlanym przez elektroniczny monitor ekranowy. Powołując się na wyrażone w orzecznictwie stanowisko Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na fakt, że praca z użyciem komputera nie może być jednak niejakoa prioriuznawana jako wykonywana w szczególnych warunkach, gdyż mogłoby to prowadzić do nieuprawnionego twierdzenia, że każdy pracownik korzystający w pracy z komputera jest zatrudniony w szczególnych warunkach. Tymczasem podstawowym ustawowym założeniem i zarazem zasadniczym kryterium ustalania uprawnień z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach pracy mogą być tylko okresy zatrudnienia przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, a ponadto zatrudnienie takie powinno być wykonywane wyłącznie w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk pracy ustalone na podstawie „dotychczasowych przepisów” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r. w sprawie sygn. akt III UK 38/07 LEX nr 464901).
W ocenie Sądu Okręgowego istotne pozostaje również, że sam pracodawca potwierdził szczególny charakter zatrudnienia odwołującej. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu odwołująca udowodniła co najmniej 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, który w jej przypadku wynosi 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni, a zatem korzysta z uprawnień do wcześniejszej emerytury z tego tytułu. Mając na uwadze powyższe na podstawieart. 47714§2 k.p.c.Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję, przyznającG. K. (3)prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013 r., tj. od dnia następnego po dniu, w którym odwołująca złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarzucając”
- naruszenie przepisów postępowania –art. 233 § 1 k.p.c.poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, iżG. K. (1)wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, podczas gdy w ocenie organu rentowego z materiału dowodowego nie wynika, iż praca ta mogła być wykonywana stale i w pełym wymiarze czasu pracy, gdyż odwołująca wykonywała również inne czynności nie związane z w/w pracą a w konsekwencji:
- naruszenie przepisów prawa materialnego -art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychpoprzez niewłaściwe zastosowanie i przyznanie odwołującej prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, podczas gdy odwołująca nie spełniła jednego z warunków nabycia prawa, tzn. nie wykazała co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.
W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że materiał dowodowy zgromadzony na gruncie przedmiotowej sprawy nie pozwala przyjąć, aby praca odwołującej przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych była wykonywana w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ocenie organu rentowego odwołująca pracująca, jako projektant wykonywała inne czynności np.: przygotowywała opisy zleceń dla młodszych programistów, jak również inne czynności ie związane z pracą przy monitorze ekranowym. Organ rentowy wskazał również, iż monitory ekranowe, na których w spornym okresie pracowała ubezpieczona były wyposażone w osłony, niwelujące szczególną uciążliwość i obciążenie narządu wzroku.
Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania od zaskarżonej decyzji, ewentualnie wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Płocku do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.
Po uzupełnieniu postępowania dowodowego Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, które przyjmuje za własne. Podziela też ocenę prawną dowodów dokonaną przez ten Sąd.
Na gruncie przedmiotowej sprawy spór zogniskował się wokół możliwości uwzględnienia jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, pracy w(...)wP.,P.P.a obecnie(...) S.A., w okresie od 01 lutego 1978 r. do 31 grudnia 1998 r., z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r., tj. łącznie 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.
Podstawowym dokumentem pracowniczym potwierdzającym szczególny charakter zatrudnienia jest świadectwo pracy, co wprost wynika z przywołanego przez Sąd Okręgowy § 2 ust. 2 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Pracodawca wystawił świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych i wskazał w nim, żeG. K. (1)pracowała w warunkach szczególnych od 1 lutego 1978r. do 27 marca 1978r., od 13 kwietnia 1978r. do 3 sierpnia 1978r., od 5 sierpnia 1978r. do 31 sierpnia 1980r., od 1 września 1980r. do 31 sierpnia 1982r., od 1 września 1982r. do 31 lipca 1983r., od 1 sierpnia 1983r. do 31 grudnia 1998r. bo wykonywała pracę wymienioną w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5 załącznika do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Organ rentowy zakwestionował to świadectwo. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie stanowi dokumentu urzędowego w rozumieniuart. 244 §1 i 2 k.p.c.i podlega jako dokument prywatny weryfikacji zarówno w toku postępowania administracyjnego przed organem rentowym, jak i w toku postępowania sądowego przed sądami ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy, na skutek nie uwzględnienia przez organ rentowy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, przeprowadził postępowanie dowodowe i na jego podstawie ustalił, że ubezpieczona w spornym okresie faktycznie wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w wykazie A, dziale XIV, pozycji 5 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., a mianowicie prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. Sąd Okręgowy na podstawie zeznań świadkówP. S.,J. W. (1)i wnioskodawczyni ustalił, że wnioskodawczyni w okresie od 2 lutego 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. (za wyjątkiem urlopu bezpłatnego) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę programisty, będąc zatrudnioną na stanowisku samodzielnego referenta – programisty, starszego programisty, samodzielnego referenta ds. programowania oraz na stanowisku specjalisty projektanta, a jej praca polegała wyłącznie na pracy przy monitorze ekranowym. Ubezpieczona nie miała innego stanowiska pracy, niż przy monitorze ekranowym i innych czynności nie wykonywała. Świadkowie, osoby pracujące razem z ubezpieczoną, opisali szczegółowo na czym polegała jej praca, czym się zajmowała. Z zeznań tych wynika, że ubezpieczona pisała programy komputerowe, testowała je, weryfikowała, przesyłała do centrali, wprowadzała dane do komputera, zapisywała materiał w formie kodów w określonym języku oprogramowania, modyfikowała programy komputerowe i poszerzała ich funkcjonalność. Ubezpieczona w spornym okresie pracy zajmowała się programowaniem w obszarze kadrowo-płacowym. Powyższe czynności ubezpieczona wykonywała codziennie przez osiem godzin dziennie pracując przy komputerach stacjonarnych wyposażonych w monitor ekranowy początkowo lampowy a następnie kineskopowy. Zakres prac jakie wykonywała ubezpieczona w spornym okresie została potwierdzona przez świadkówP. S.iJ. W. (2).w zeznaniach złożonych przed Sądem Apelacyjnym. Świadkowie zeznali, że ubezpieczona pracowała tylko przy monitorze ekranowym, nie pracowała poza zakładem pracy, a przygotowanie opisów zleceń dla młodszych programistów polegało także na pracy przy komputerze. W toku postępowania przed Sądem Apelacyjnym świadekP. S.zeznał, że w ramach zadań pracowniczych w zespole zajmującym się sprawami informatycznymi odbywały się również półgodzinne narady około raz w tygodniu. Niniejsza okoliczność, pozostaje bez wpływu na końcową ocenę charakteru wykonywanej przez ubezpieczoną pracy. Nie ulega, bowiem wątpliwości, że jeśli czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny w stosunku do czynności podstawowych kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach, to nie ma podstaw, aby tej pracy nie zaliczać do okresu uprawniającego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawieart. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Nietrafny okazał się zatem zarzut naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c.„poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, iżG. K. (1)wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, podczas gdy w ocenie organu rentowego z materiału dowodowego nie wynika, iż praca ta mogła być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż odwołująca wykonywała również inne czynności nie związane z w/w pracą”. Zebrany, zarówno przez Sąd Okręgowy, jak i przez Sąd Apelacyjny, materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, żeG. K. (1), wbrew powyższemu zarzutowi, nie wykonywała czynności, jak to ujął organ rentowy, niezwiązanych z pracą przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. ŚwiadekP. S., na którego zeznaniach skarżący oparł powyższy zarzut, wyjaśnił na rozprawie apelacyjnej, że przygotowanie opisów zleceń dla młodszych programistów, to także była praca przy komputerze, bo polegała na zapisywaniu tych zleceń n komputerze i przesyłaniu ich drogą elektroniczną młodszym programistom.
Zatem ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, żeG. K. (1)pracowała w okresie od 2 lutego 1978r. do 31 grudnia 1998r. (z wyłączeniem 17 dni urlopu bezpłatnego) stale i w pełnym wymiarze czasu przy obsłudze monitora ekranowego jest prawidłowe. Ustalenie to znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków, ubezpieczonej oraz dokumentacji pracowniczej, w tym w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Zgodnie z wykazem A, działu XIV, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. jako prace wykonywane w warunkach szczególnych uznać należy prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto prace polegające na obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych ujęte zostały również w zarządzeniu nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego w Dziale XIV – poz. 5 pkt 5 – „obsługa mikroskopów i monitorów ekranowych”.
W konsekwencji za niezasadny należy uznać zarzut naruszenia prawa materialnego art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jak wynika z akt sprawy jedyną sporną przesłanką do nabycia prawa do emerytury było spełnienie warunku 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Materiał dowodowy pozwolił na jednoznaczne ustalenie, że tę przesłankęG. K. (1)spełniła, a skoro tak, to ma prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013r. Zgodnie bowiem z treścią art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
W myśl ustępu 2, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
G. K. (1)spełniła wszystkie powyższe warunki i dlatego apelacja organu rentowego podlegała oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.
O kosztach zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej Sąd Apelacyjny orzekł zgodnie z treścią przepisuart. 98 § 1 i 3 k.p.c.oraz§ 2 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Sędziowie Przewodniczący | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Łodzi
date: '2015-11-27'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Iwona Szybka
- Magdalena Lisowska
- Janina Kacprzak
legal_bases:
- działem XIV, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie
wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym
charakterze
- art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
- art. 244 §1 i 2 k.p.c.
- § 2 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak
signature: III AUa 155/15
``` |
154015250000503_I_C_000346_2018_Uz_2019-11-20_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 364/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
dnia 20 listopada 2019 r.
Sąd Rejonowy w Kolbuszowej I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Jerzy Czownicki
Protokolant: st. sek. sąd. Bożena Gotkowska
po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2019 r. w Kolbuszowej
na rozprawie
sprawy z powództwa:B. S.
przeciwko:K. (...)z siedzibą wW.
o: zapłatę kwoty 15.000, 00 zł
I
oddala powództwo,
II
zasądza od powodaB. S.na rzecz pozwanegoK. (...)z/s wW.kwotę 3.617,00 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych 00/100)z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sędzia
Jerzy Czownicki
Sygn. akt I C 346/18
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 20 listopada 2019 r.
Pozwem z dnia 10 października 2018r.B. S.wniósł o zasądzenie od pozwanegoK. (...)z siedzibą wW.kwoty 15.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 maja 2017r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za zbycie nieruchomości należącej do powoda.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postepowaniu upominawczym z dnia 27 grudnia 2018r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.
Sąd ustalił, co następuje :
Okoliczności faktyczne nie są sporne między stronami i sprowadzają się do stwierdzenia, że pozwany dokonał dwukrotnie zbycia tej samej nieruchomości.
Sprawa dotyczydziałki nr (...)położonej wŁ., którą Skarb Państwa aktem notarialnym z dnia(...)r. Rep A(...)sprzedał rodzicom powodaA.iA. S.,, którzy następnie umową z dnia(...)r. przekazali ją wraz z całym gospodarstwem na rzecz powoda.
Tą samą nieruchomość aktem notarialnym z dnia(...)r. Rep A(...)Skarb Państwa sprzedałG.iL. Ś..
Dal nieruchomości tej urządzone są dwie księgi wieczyste(...)oraz(...)prowadzone przez Sąd Rejonowy wM. (...), gdzie jako właściciele wpisani są różni nabywcy a sytuacja taka powstała w oparciu o błąd w określeniu położenia nieruchomości zaistniały przy zakładaniu pierwotnej księgi wieczystej dla tej nieruchomości, niezawiniony przez żadnego z obecnie zainteresowanych.
Dowód:
- akt notarialny z dnia(...)r. k.(...)akt I NS(...)
- akt notarialny z dnia(...)r. k.(...)akt I Ns(...)
- akt notarialny z dnia(...)r. k.(...)
- odpis zkw (...)k.(...)
- odpis zkw (...)k.(...)
- zeznania świadkaL. Ś.– k-(...)
- zeznania świadkaG. Ś.– k-(...)
Sporna pomiędzy stronami jest jedynie kwestia czy w związku z naprowadzonymi okolicznościami doszło do powstania szkody po stronie powoda i czy pozwany za tą szkodę ponosi odpowiedzialność.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Roszczenie powoda, jak wynika z uzasadnienia pozwu obejmuje wartość zbytej nieruchomości oraz wartość surowca w postaci drzewa, które powód mógłby w przyszłości zbyć albo wykorzystać według własnych potrzeb.
Pozwany, w sprzeciwie do wydanego w sprawie nakazu zapłaty wskazał, że powód mimo tego, że twierdzi, iż został w sposób bezprawny pozbawiony swojej własności nadal pozostaje jej właścicielem a zatem nie została wyrządzona mu przez pozwanego żadna szkoda.
Sąd podziela stanowisko pozwanego.
Powództwo, jak wynika z jego treści zostało złożone w oparciu o treśćart. 415 kc, zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Podstawą zatem odpowiedzialności jest zaistnienie szkody.
Powód łączy powstanie swojej szkody z błędnym założeniem, że wskutek zawarcia przez pozwanego kolejnej umowy dotyczącej tej samej nieruchomości został wyzbyty swojej własności, dodatkowo wskazując w uzasadnieniu pozwu, że kolejni nabywcy nieruchomości działali w dobrej wierze i są chronieni rękojmią wiary ksiąg wieczystych.
Zgodnie z zasadąnemo plus iuris– nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada, co oznacza, że zbywający prawo własności bądź dysponujący innym prawem zbywalnym nie może rozporządzić swoim prawem w szerszym zakresie, niż jemu samemu przysługuje. Skoro nieruchomość została już raz zbyta, ponowna jej sprzedaż jest całkowicie bezskuteczna.
Sposobem nabycia własności od osoby nieuprawnionej, która zamiast rzeczywiście uprawnionej została wpisana w księdze wieczystej jako ta, której prawo przysługuje jest zasada rękojmi wiary ksiąg publicznych wprowadzona doustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotecei służy zwiększeniu zaufania nabywcy do stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księgach wieczystych i chroni pewność obrotu nieruchomościami dokonywaną w dobrej wierzei w zaufaniu do ksiąg wieczystych. Księgi wieczyste są bowiem rejestrem publicznym prowadzonym w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości, będącego podstawą prawnego obrotu nieruchomościami.
.
Aby możliwe było nabycie prawa własności w drodze rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, muszą zaistnieć niżej wymienione warunki:
- osoba zbywająca, ujawniona w księdze wieczystej, nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania nieruchomością.
- nabycie nieruchomości musi nastąpić w drodze aktu notarialnego.
- czynność nabycia nieruchomości musi być odpłatna albowiem rękojmia wiary publicznej nie chroni nabywcy, który stał się właścicielem nieruchomości w drodze darowizny.
- nabywca nieruchomości musi działać w dobrej wierze.
- w księdze wieczystej brak jest wpisów wyłączających rękojmię wiary publicznej, w księdze nie widnieją np. ostrzeżenia o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
Rękojmia wiary publicznej księgi wieczystej nie działa jeżeli nieruchomość będąca przedmiotem obrotu nie posiada księgi wieczystej, księga wieczysta nie została założona, uległa zniszczeniu, zaginęła, utraciła moc prawną, bądź jak w niniejszej sprawie
- dla nieruchomości prowadzone są dwie księgi wieczyste, w których wpisani są różni właściciele.
Skoro w świetle poczynionych ustaleń sporna nieruchomość posiadała dwie księgi wieczyste, uchybia to zasadzie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych i jedynym logicznym wnioskiem w tej sytuacji jest stwierdzenie, że powód pozostaje właścicielem nieruchomości i nie przysługują mu żadne roszczenia związane z wyzbyciem go z niej bowiem takie wyzbycie nie nastąpiło.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji na mocy powołanych przepisów.
O kosztach procesu orzeczono na mocyart. 98 § 1 kpc, w myśl zasady odpowiedzialności za wynik postępowania, dokonując obciążenia powoda jako stronę przegrywającą kosztami udziału pełnomocnika, tym bardziej, że Sąd namawiał strony do zawarcia ugody, której powód stanowczo się sprzeciwiał.
Sędzia Jerzy Czownicki
Z:
1
(...)
-(...)
2
(...)
(...) | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kolbuszowej
date: '2019-11-20'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Sędzia Jerzy Czownicki
legal_bases:
- art. 415 kc
- art. 98 § 1 kpc
recorder: st. sek. sąd. Bożena Gotkowska
signature: I C 346/18
``` |
154505250001003_II_C_000863_2013_Uz_2015-09-04_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: II C 863/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 04 września 2015 roku
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy wW.w II Wydziale Cywilnym w składzie:
Przewodniczący
: Sędzia SR Rafał Schmidt
Protokolant
: Adam Czumiłowicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 04 września 2015 roku wW.
sprawy z powództwa(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.
przeciwkoE. B.iS. B.
o solidarną zapłatę kwoty 45.695,59 złotych z ustawowymi odsetkami naliczanymi za okres od dnia 24 września 2011 roku do dnia zapłaty
I. uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, wydany przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy wW.30 marca 2012 roku w sprawie oznaczonej sygnaturą akt II Nc 1331/12 co do pozwanychE. B.iS. B.i oddala powództwo co do pozwanychE. B.iS. B.;
II. oddala wniosek powoda o nieobciążanie go wydatkami;
III. nakazuje pobrać od(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wW.na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy wW.:
a) kwotę 1.714 zł (jeden tysiąc siedemset czternaście złotych) tytułem opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty, od której pozwani zostali zwolnieni oraz
b) kwotę 1.001,57 zł (jeden tysiąc jeden złotych i pięćdziesiąt siedem groszy) tytułem wydatków, poniesionych tymczasowo ze środków publicznych. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie
date: '2015-09-04'
department_name: II Wydział Cywilny
judges:
- Rafał Schmidt
legal_bases: []
recorder: Adam Czumiłowicz
signature: II C 863/13
``` |
155025000001506_III_K_000403_2013_Uz_2017-05-05_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III K 403/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 maja 2017r.
Sąd Okręgowy swe Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSO Marek Poteralski
Protokolant: Weronika Składowska
w obecności Prokuratora: Michała Korczyckiego
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 20 listopada i 15 grudnia 2014r., 14 stycznia, 10 lutego, 3 i 24 marca,14 i 27 kwietnia, 12 i 28 maja, 9 i 23 czerwca, 28 lipca, 20 sierpnia, 17 i 24 września, 13 i 29 października, 10 i 26 listopada, 3 i 17 grudnia 2015r.,14 i 28 stycznia, 11 i 25 lutego, 10 i 24 marca,19 i 21 kwietnia, 10 i 17 maja, 14 i 21 czerwca,11 i 15 lipca, 16 sierpnia, 13, 20 i 27 września, 11 i 25 października, 8, 15 i 24 listopada, 14 i 16 grudnia 2016r.,12, 18 i 26 stycznia, 2 i 28 lutego, 23 marca, 10 i 21 kwietnia 2017r.sprawy:
1.M. T. (1),synaJ.iI. z domu P.,urodzonego w dniu (...)wS.,
oskarżonego o to, że:
I.w okresie od 20 stycznia 2006 roku do 22 grudnia 2009 roku weW.i innych miejscach, działając jako właściciel przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), wspólnie i w porozumieniu ze swoim pełnomocnikiemA. D. (1), wiedząc o przyjętych swoich zobowiązaniach wynikających z umów deweloperskich zawieranych z klientami swojej firmy dotyczących zobowiązania do wybudowania w określonym terminie lokali mieszkalnych wI.iS., po przyjęciu od klientów pieniędzy z tytułu wnoszonych płatności na cel związany z budową dla nich lokali mieszkalnych, będąc dłużnikiem wielu wierzycieli, działając w krótkich odstępach czasu z powziętym z góry zamiarem przysporzenia majątku sobie i ustalonym osobom bliskimM. T. (1)kosztem wielu wierzycieli, doprowadził do niewypłacalności, a następnie do upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)w ten sposób że nie dostosował formy działalności, księgowości i dokumentacji działalności gospodarczej do jej rozmiarów, a w tym prowadził książkę przychodów i rozchodów zamiast pełnej księgowości, a nadto nie sprawował należytej kontroli nad dokonywanymi wydatkami przyzwalając- wbrew ciążącemu na nim jako na przedsiębiorcy obowiązkowi dbałości o należyte dokumentowanie prowadzonej działalności- na pobieranie z kasy przedsiębiorstwa przez siebie oraz inne osoby sum pieniężnych w sposób i w okolicznościach nie pozwalających na weryfikację kto i w jakim celu pobrał środki, czym doprowadził do pobrania z majątku(...)poprzez wypłaty gotówkowe z bankomatów i kas bankowych znacznych kwot, w tym kwoty 946 809 zł co do której nie udokumentowano, iż wydana została na cele związane z prowadzoną działalnością i co do której nie ma dowodów pozwalających na określenie na jakie cele została wydana, a nadto dokonał z majątku(...)spłaty prywatnych zobowiązańA. D. (1)iA. D. (2), w tym zobowiązań na rzeczK. M. (1),K. M. (2)iM. K. (1)na kwotę nie mniejszą niż 612 529 zł,a nadto spłatę innych (bliżej nie sprecyzowanych) starych długów na kwotę nie mniejszą niż 390 106 zł;
a nadto wydatkował z majątku(...)kwotę nie mniejszą niż 488 640 zł przeznaczając ją na realizację prywatnego przedsięwzięcia dokonanego w dniu 3 maja 2007 roku zakupu i następującego po tym remontu mieszkania weF.na rzecz swoją i swojej żony,A. T. (1);
a nadto wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)dokonał w dniu 25 sierpnia 2008 roku zakupu nieruchomości wW., za którąA. D. (1)zapłacił z majątku(...)sprzedającemu zaliczkę w kwocie 74 000 zł, która to transakcja nie była uzasadniona celami gospodarczymi prowadzonego przedsiębiorstwa, a spowodowała wypływ koniecznych do ukończenia planowanych inwestycji środków;
a wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)iA. D. (2)w dniu 22 grudnia 2006 roku dokonał zakupu działki wS., w związku z którą to transakcją zapłacił sprzedającemu z majątku(...)kwotę 80 000 zł oraz 3 790 zł tytułem opłat notarialnych, która to transakcja nie była uzasadniona celami gospodarczymi prowadzonego przedsiębiorstwa, a spowodowała wypływ koniecznych do ukończenia planowanych inwestycji środków;
a nadto dokonał zakupu w dniu 12 września 2006 rokudziałki numer (...)obręb(...)wI., w związku z którą transakcją zapłacił z majątku(...)kwotę 102 000 zł, która to transakcja nie była uzasadniona celami gospodarczymi prowadzonego przedsiębiorstwa, a spowodowała wypływ koniecznych do ukończenia planowanych inwestycji środków;
a nadto w dniu 10 stycznia 2007 roku działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1), a także zI. T. (1)iA. D. (2), mając świadomość sytuacji finansowej przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)oraz zasobów finansowych i przychodów tego podmiotu dokonał zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)obrębI., numeryksiąg wieczystych odpowiednio KW (...)i(...)o wartości wedle umówionej ceny 2 375 000 zł, za któreM. T. (1)zapłacił z majątku(...)łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr oraz koszty notarialne w wysokości 56 252 zł, która to transakcja nie była uzasadniona celami gospodarczymi prowadzonego przedsiębiorstwa, a spowodowała wypływ środków koniecznych do ukończenia planowanych wI.iS.inwestycji i była jedną z zasadniczych przyczyn doprowadzenia do niewypłacalności i upadłościM. T. (1), przy czym pomimo faktu, iż całość wpłaconej sumy na zakup nieruchomości pochodziła z majątku przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), wskazał w akcie notarialnym, iż 40% udziałów w nieruchomości obejmujeA. D. (2)zaś 20% udziałów w nieruchomości obejmujeI. T. (1), czym nadto doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartościA.iM. S. (1)poprzez wprowadzenie ich w błąd przy zawieraniu tejże umowy co do zamiaru dokonania zapłaty oraz swoich możliwości finansowych w zakresie wywiązania się z umowy, co skutkowało zawarciem przez pokrzywdzonych przedmiotowej umowy i dokonania niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez przeniesienie własności całej nieruchomości przed otrzymaniem całości ceny na rzecz nabywców, z której to ceny uzgodnionej na kwotę 2 375 000 zł otrzymali jedynie kwotę 1 350 324 zł 13 gr, czym działał na szkodęM.iA. S. (1);
a nadto w okresie od 27 marca 2007 roku do 24 września 2008 roku działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)iW. D. (1), w krótkich odstępach czasu i ze z góry powziętym zamiarem przysporzenia majątku sobie i ustalonym osobom bliskimM. T. (1)kosztem jego wierzycieli, doprowadził do nieuzasadnionego celem i zakresem działania przedsiębiorstwa obciążenia majątku(...)M. T. (1)kosztami przedsięwzięcia gospodarczego związanego z zakupem nieruchomości przyul. (...), w ten sposób, że w dniu 27 marca 2007 rokuM. T. (1)zobowiązał się zakupić tą nieruchomość, następnie zaś w dniu 14 grudnia 2007 roku podpisał umowę kupna nieruchomości, w której jako kupujący wskazani byliW. D. (1)w 1/3 iM. T. (1)w 2/3 udziałów, a następnie tego samego dniaM. T. (1)- reprezentowany przezA. D. (1)- podpisał umowę przedwstępną sprzedaży swoich zakupionych udziałówW. D. (1), przy czymA. D. (1)iW. D. (1)poprzez złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia przed notariuszemJ. T. (1)wyłudzili w akcie notarialnym Rep. A nr(...)poświadczenie nieprawdy, że kwota 1 980 000 zł należna tytułem zapłaty została zapłacona i ostatecznie, działając już w warunkach grożącej upadłości i zagrożenia zajęciem majątku, działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych, uszczuplił zaspokojenie wielu wierzycieli(...)M. T. (1), w ten sposób że w dniu 24 września 2008 rokuM. T. (1)zawarł umowę zbycia zagrożonych zajęciem swoich udziałów w tej nieruchomości naW. D. (1), dzięki czemuW. D. (1)stała się właścicielką całej nieruchomości, przy czymA. D. (1)iW. D. (1)wyłudzili poświadczenie nieprawdy w treści aktu notarialnego Rep. A.(...)dotyczącego umowy przeniesienia użytkowania wieczystego gruntu oraz własności budynków w celu zwolnienia się z długu przez podstępne wprowadzenie w błąd notariuszaM. M. (2)co do okoliczności, iż w dniu 16.05.2007 r.W. D. (1)zawarła zM. T. (1)umowę pożyczki w kwocie 1.220.000 zł podczas gdy w rzeczywistości w dniu 16.05.2007 r. kwota tej pożyczki nie została udzielona ani też nie została sporządzona umowa pożyczki w dacie jej wystawienia, przy czym przepływy finansowe związane z inwestycjąM. T. (1)w(...)wskazują na to, iż z ceny nabycia 1 830 000 złW. D. (1)zapłaciła jedynie kwotę 1 042 500 zł, pozostałą zaś kwotą zakupu, a nadto kosztami remontu, aktów notarialnych i innymi obciążone zostało przedsiębiorstwo(...)M. T. (1), przy czym wypływ środków finansowych na zakup tej nieruchomości był jedną z przyczyn doprowadzenia do upadłościM. T. (1), zaś rozporządzenie udziałamiM. T. (1)z dnia 24 września 2008 roku dokonane zostało z pokrzywdzeniem wielu wierzycieli w warunkach grożącej niewypłacalności i upadłości na kwotę szkody nie mniejszą niż 787 500 zł, czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.to jest o czyn zart. 301§2 kkiart. 286§1 kkw zw. zart. 294§1 kkiart. 272 kkw zw. zart. 11§2 kkiart. 300§3 kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 300§2 kkiart. 272 kkw zw. zart 11§2 kkw zw.art. 12 kk
II.w dniu 23.03.2009 r. weW.działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)iA. D. (5) z domu S.w sytuacji grożącej niewypłacalności przedsiębiorstwa występującego pod nazwą(...)M. T. (1)usiłował dokonać uszczuplenia zaspokojenia swoich wielu wierzycieli i udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych i innych organów państwowych w ten sposób, że usunął zagrożone zajęciem składniki swego majątku zawierając pozorną umowę zbycia na rzeczA. D. (5) z domu S.40% udziałów należących doM. T. (1)we własności nieruchomości oznaczonej nr(...)obręb(...)I.,KW (...)Sąd Rejonowy w Oławie, położonej w miejscowościI.o wartości nie mniejszej niż 540 129 zł za wskazaną w akcie notarialnym kwotę 100.000 zł, celu swego jednakże nie osiągnął na skutek zwrócenia w dniu 17 marca 2010 roku przezA. D. (5) z domu S.zakupionego udziału w nieruchomości do masy upadłości, przy czym wyłudził od notariusza poświadczenie nieprawdy w akcie notarialnym z dnia 23 marca 2009 roku(...)poprzez niezgodne z prawdą wskazanie notariuszowi sporządzającemu ów akt, iżA. D. (5) z domu S.dokonała zapłaty za kupione udziały w kwocie 100 000 zł, czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.tj. o czyn zart. 272 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§3kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§2 kkw zw. zart 11§2 kk
III.w dniu 05 maja 2009 roku weW.działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)iB. K. (2)wyłudził poświadczenie nieprawdy od notariuszaM. M. (2)w treści aktu notarialnego Rep. A nr(...)dotyczącego przedwstępnej umowy sprzedaży budowanych lokali mieszkalnych oznaczonych jako S(...)oraz udziału w wysokości 10/31 we współwłasności garażu w budynku w miejscowościS.nadziałce nr (...)oznaczonejksięgą wieczystą nr KW (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Oławie przez podstępne wprowadzenie w błąd notariuszaM. M. (2)w zakresie podania notariuszowi przy sporządzaniu przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości, że z ustalonej ceny w kwocie 820.000 złA. D. (1)otrzymał przed zawarciem tego aktu notarialnego wpłatę w kwocie 800.000 zł, której to kwoty w rzeczywistości nie otrzymał, co skutkowało dalszym oświadczeniem w treści tego aktu notarialnego o wyrażeniu przez działającego w imieniuM. T. (1)A. D. (1)zgody na ustanowienie hipoteki w dziale IV wskazywanej księgi wieczystej w kwocie 800.000 zł na rzeczB. K. (2), która to hipoteka została następnie wpisana do księgi wieczystej przy czym powyższe działania służyć miały znajdującemu się w stanie grożącej niewypłacalności i upadłościM. T. (1), reprezentowanemu przy zawarciu tego aktu notarialnego przezA. D. (1), w uszczupleniu zaspokojenia jego wielu wierzycieli oraz w udaremnieniu wykonania orzeczeń sądowych i innych organów państwowych poprzez obciążenie hipoteczne w kwocie 800.000 zł zagrożonej zajęciem nieruchomości dla której prowadzona jestKsięga Wieczysta nr KW (...)prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Oławie, którego to celu nie osiągnął z uwagi na odmowę uznania przez syndyka masy upadłościM. T. (1)powyższej wierzytelności, czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.tj. o czyn zart. 272 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§3kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§2 kkw zw. zart 11§2 kk
IV.w dniu 25 lutego 2009 roku, działając z zamiarem pokrzywdzenia wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)oraz udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych i innych organów państwowych, w sytuacji grożącej temu przedsiębiorstwu upadłości, wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)usiłował usunąć majątek wspomnianego przedsiębiorstwa w postaci zagrożonej zajęciemdziałki nr (...)obrębI., w ten sposób iż wyłudził od notariuszaM. M. (2)poświadczenie nieprawdy w treści aktu notarialnego Rep A. 2258/2009, w którego formie zawarł umowę sprzedaży wspomnianej działki na rzeczP. S. (4)prowadzącego działalność podfirmą (...)i oświadczył, iż z umówionej ceny sprzedaży 500 000 zł zapłacono kwotę 150 000 zł, co było nieprawdą albowiem żadnych pieniędzy z tego tytułu nie otrzymał, celu swojego jednakże nie osiągnął albowiem nie przystąpił do dalszego finalizowania transakcji przeniesienia własności nieruchomości, czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.tj. o czyn zart. 272 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§3kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§2 kkw zw. zart 11§2 kk
V.w dniu 12 listopada 2009 r. weW.działając wspólnie i w porozumieniu zW. S. (1)iA. D. (1), prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą(...)wyłudził od notariuszaB. R.z Kancelarii Notarialnej weW.poświadczenie nieprawdy w treści aktu notarialnego nr rep.(...)dotyczącego rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego nr(...)położonego nadziałce (...)w miejscowościI.dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Oławie Wydział Ksiąg Wieczystych prowadziksięgę wieczystą nr KW (...)zawartej w dniu 14 lipca 2008 roku poprzez podstępne wprowadzenie jej w błąd co do okoliczności mającej znaczenie prawne, a mianowicie podanie, że kwota 40 000 zł została zwrócona jużW. S. (1)przezM. T. (1)oraz pozostała do zwrotu kwota 180 000 zł, co do którejM. T. (1)działający za pośrednictwemA. D. (1)poddał się egzekucji w trybieart. 777§1 pkt 4 kpc, podczas gdy w rzeczywistościA. D. (1)działając w imieniuM. T. (1)zwróciłW. S. (1)kwotę nie mniej niż 135 000 zł, zaś do zwrotu pozostała kwota tylko 25 000 zł należności głównej,
tj. o czyn zart. 272 kk
VI.w dniu 16 października 2008 roku weW.działając w warunkach grożącej niewypłacalności i upadłości prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), z zamiarem powiększenia majątku swej rodziny kosztem swoich wierzycieli oraz z zamiarem udaremnienia wykonania orzeczeń sądów i innych organów państwowych uszczuplił zaspokojenie swoich wielu wierzycieli w ten sposób, że usunął swój zagrożony zajęciem majątek poprzez zakupienie za kwotę 225 000 zł dla swojej żonyA. T. (1)mieszkania weW.naulicy (...), dla którego to lokalu prowadzona jest w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Śródmieściaksięga wieczysta (...), przy czym z uwagi na fakt że ustanowił z małżonką rozdzielność majątkową mieszkanie to stało się jej wyłączną własnością czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.to jest o czyn zart. 300§3 kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 300§2 kkw zw. zart. 11§2 kk.
VII.w dniu 3 marca 2009 roku weF., weW.,I.i innych miejscach działając w warunkach grożącej niewypłacalności i upadłości prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), ze z góry powziętym zamiarem przysporzenia majątku sobie i ustalonym osobom bliskimM. T. (1)kosztem swoich wierzycieli oraz z zamiarem udaremnienia wykonania orzeczeń sądów i innych organów państwowych uszczuplił zaspokojenie swoich wielu wierzycieli w ten sposób, że usunął swój zagrożony zajęciem majątek poprzez sprzedaż i darowiznę na rzecz swojej żonyA. T. (1)swoich udziałów w mieszkaniu położonym w(...)B. M.przy czym wartość sprzedanych i darowanych udziałów wynosiła nie mniej niż równowartość 150 000 euro, to jest nie mniej niż 630 000 zł czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s(...)w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.to jest o czyn zart. 300§3 kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 300§2 kkw zw. zart. 11§2 kk.
VIII.w okresie od 22 grudnia 2009 roku do 1 listopada 2013 roku weW.,I.i innych miejscach zaniechał wykonania ciążącego na nim jako upadłym w myślart. 57§1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 rokuPrawo upadłościowe i naprawczeobowiązku wskazania i wydania syndykowi całego swego majątku, a także dokumentów dotyczących tego majątku, oraz nie udzielił wszelkich informacji dotyczących swego majątku w ten sposób, że zataił fakt, iż był właścicielem zagrożonej zajęciem połowy udziałów w domu mieszkalnym adres 47B. M.położonym weF.wP.i że w dniu 23 marca 2009 roku darował na rzecz swojej byłej żonyA. T. (1)25% udziałów w tej nieruchomości zaś drugie 25% udziałów w tej nieruchomości sprzedał na rzeczA. T. (1), przy czym wartość sprzedanych i darowanych udziałów wynosiła nie mniej niż równowartość 150 000 euro, to jest nie mniej niż 630 000 zł i nie okazał syndykowi dokumentów związanych z tą transakcją, w tym odpisu aktu notarialnego z dnia 3 marca 2009 roku nr(...)zawartego przed notariuszemB. C. (1)wP.przez co ukrył swoje aktywa majątkowe na terenieF.i czym uszczuplił zaspokojenie swoich wielu wierzycieli w wysokości nie mniejszej niż 630 000 zł i działał w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądowego- postanowienia o upadłości z dnia 22 grudnia 2009 roku, sygn. akt VIII GU 142/09 Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej czym działał na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s(...)w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.jest o czyn zart. 523 ust 1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawczeiart. 300§2 kkw zw. zart. 11§2 kk.
2.A. D. (5) z d. S.,córkiZ.iM. z d. M.,urodzonej w dniu (...)weW.
oskarżonej o to, że:
IX.w dniu 23.03.2009 r. weW.działając wspólnie i w porozumieniu zM. T. (1)iA. D. (1), w sytuacji grożącej niewypłacalności i upadłości przedsiębiorstwa występującego pod nazwą(...)M. T. (1)i mając świadomość sytuacji gospodarczej i finansowej tego przedsiębiorstwa, po uprzednim uzgodnieniu i podziale ról usiłowała dokonać uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieliM. T. (1)i udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych i innych organów państwowych w ten sposób, że usunęła zagrożone zajęciem składniki majątku przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)zawierając pozorną umowę nabycia na swoją rzecz odM. T. (1), reprezentowanego przy tej czynności prawnej przezA. D. (1), 40% udziałów należących doM. T. (1)we własności nieruchomości oznaczonej nr(...)obręb(...)I., dla której Sąd Rejonowy w Oławie prowadziKW (...), położonej w miejscowościI.o wartości nie mniejszej niż 540 129 zł za wskazaną w akcie notarialnym kwotę 100.000 zł, celu swego jednakże nie osiągnęła na skutek zwrócenia w dniu 17 marca 2010 roku przezA. D. (5) z domu S.zakupionych udziałów w nieruchomości do masy upadłości, przy czym wyłudziła od notariusza poświadczenie nieprawdy w akcie notarialnym z dnia 23 marca 2009 roku(...)poprzez niezgodne z prawdą wskazanie notariuszowi sporządzającemu ów akt, iżA. D. (5) z domu S.dokonała zapłaty za kupione udziały w kwocie 100 000 zł, czym działała na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.tj. o czyn zart. 272 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§3kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 13§1 kkw zw. zart. 300§2 kkw zw. zart 11§2 kk
X.w dniu 02 kwietnia 2009 r. działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1), z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, wiedząc, iżA. D. (1)działa jako ustanowiony pełnomocnik przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem(...) Bank S.A.weW.przyul. (...)l w kwocie 60.000 zł, w ten sposób że, wprowadziła uprawnionego pracownika banku w błąd co do faktu zatrudnienia i wysokości osiąganego zatrudnienia w przedsiębiorstwie(...)M. T. (1), jak i zamiaru wywiązania się ze spłaty zaciąganego zobowiązania , posługując się nierzetelnym, wystawionym w tym zakresie przezA. D. (1)zaświadczeniem w wyniku czego pokrzywdzona instytucja niekorzystnie rozporządziła swoim mieniem, przyznając podejrzanej limit kredytowy we wskazanej kwocie w celu uzyskania przez nią limitu kredytowego do rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego o nr(...), które to zaświadczenieA. D. (5) z domu S.przedłożyła składając wniosek o kredyt i limit w rachunku, zaś przyznane w ramach limitu środki wykorzystała, a której to kwoty nie miała możliwości ani zamiaru spłacić, czym działała na szkodę w/w Banku,tj. o czynart. 271§3 kkiart. 286 § 1 kkiart. 297 § l kkw zw. zart. 11 § 2 kk
3.W. D. (2) z d. T.,córkiM.iR.z d.K.,urodzonej w dniu (...)weW.
oskarżonej o to, że:
XI.w okresie od 27 marca 2007 roku do 24 września 2008 roku działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)iM. T. (1), działając w krótkich odstępach czasu ze z góry powziętym zamiarem przysporzenia majątku sobie,M. T. (1)i ustalonym osobom bliskimM. T. (1)kosztem wielu wierzycieli, wiedząc o tym, iżM. T. (1)jest właścicielem przedsiębiorstwa działającego pod firmą(...), po uprzednim uzgodnieniu i podziale ról, doprowadziła do nieuzasadnionego celem i zakresem działania tego przedsiębiorstwa obciążenia go kosztami przedsięwzięcia gospodarczego związanego z zakupem nieruchomości przyul. (...), w ten sposób, że w dniu 27 marca 2007 rokuM. T. (1)zobowiązał się zakupić tą nieruchomość, następnie zaś w dniu 14 grudnia 2007 roku podpisał umowę kupna nieruchomości, w której jako kupujący wskazani byliW. D. (1)w 1/3 iM. T. (1)w 2/3 udziałów, a następnie tego samego dniaM. T. (1)- reprezentowany przezA. D. (1)- podpisał umowę przedwstępną sprzedaży swoich zakupionych udziałówW. D. (1), przy czymA. D. (1)iW. D. (1)poprzez złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia przed notariuszemJ. T. (1)wyłudzili w akcie notarialnym Rep. A nr(...)poświadczenie nieprawdy, że kwota 1 980 000 zł należna tytułem zapłaty została zapłacona i ostatecznie, działając już w warunkach grożącejM. T. (1)upadłości i zagrożenia zajęciem majątkuM. T. (1), działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych, uszczupliła zaspokojenie wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), w ten sposób że w dniu 24 września 2008 rokuM. T. (1)zawarł umowę zbycia swoich udziałów w tej nieruchomości naW. D. (1), dzięki czemuW. D. (1)stała się właścicielką całej nieruchomości, przy czymA. D. (1)iW. D. (1)wyłudzili poświadczenie nieprawdy w treści aktu notarialnego Rep. A.(...)dotyczącego umowy przeniesienia użytkowania wieczystego gruntu oraz własności budynków w celu zwolnienia się z długu przez podstępne wprowadzenie w błąd notariuszaM. M. (2)co do okoliczności, iż w dniu 16.05.2007 r.W. D. (1)zawarła zM. T. (1)umowę pożyczki w kwocie 1.220.000 zł podczas gdy w rzeczywistości w dniu 16.05.2007 r. kwota tej pożyczki nie została udzielona ani też nie została sporządzona umowa pożyczki w dacie jej wystawienia, przy czym przepływy finansowe związane z tą transakcją wskazują na to, iż z ceny 1 830 000 złW. D. (1)zapłaciła jedynie kwotę 1 042 500 zł, pozostałą zaś kwotą zakupu, a nadto kosztami remontu, aktów notarialnych i innymi obciążone zostało przedsiębiorstwo(...)M. T. (1), przy czym wypływ środków finansowych na zakup tej nieruchomości był jedną z przyczyn doprowadzenia do upadłościprzedsiębiorstwa (...), zaś rozporządzenie udziałamiM. T. (1)z dnia 24 września 2008 roku dokonane zostało z pokrzywdzeniem wielu wierzycieli, w warunkach grożącej upadłości oraz z zamiarem udaremnienia wykonania orzeczeń sądów i innych organów państwowych na kwotę szkody nie mniejszą niż 787 500 zł, czym działała na szkodę wielu wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, którzy zgłosili następujące wierzytelności uznane przez Sąd
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł
2
(...) SP. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...), w kwocie 15.466,50zł
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85zł
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł
10
(...) sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł
11
(...) sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK., w kwocie 7550,90 zł
14
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 14.870,81 zł
15
(...)sp z o. o. z/sB.w kwocie 4.422,89 zł
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie 13.137,75 zł
17
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł
19
(...) sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.z/sO.w kowcie 1444,50 zł
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł
23
(...)sp z o. o. z/sW.w kwocie 7.615,01 zł
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł
26
H. G. (1), prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z.s Św.K.w kwocie 75.749,66 zł
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł
28
(...) sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł
31
(...) sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł
36
Zakład Budowlano- (...) sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł
38
N. G.,D. P. (1)w kowcie 33.068,08 zł
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł
40
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł
41
(...) sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł
43
P. S. (1)w kwocie 30.897,53 zł
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł
51
(...) sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2982,00 zł
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł
60
A. C. (2)w kwocie 314.519,87 zł
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł
64
J. P. (2),A. P. (3)w kowcie 252.058,87 zł
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł
67
M.P.w kwocie 320.473,47 zł
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,97 zł
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł
82
J.J.,J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł
85
A. W. (1),K.W.w kwocie 213.824,20 zł
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł
91
M. M. (4)w kwocie 151.368,87 zł
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł
99
(...) sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł
100
M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł
101
(...) Budowlane (...),S.sp. zj. w kwocie 20.352,12zł
102
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł
103
P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł
104
GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł
105
M. D. (3)w kwocie 8000,00 zł
106
E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł
107
(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł
108
Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł
109
(...) sp. z o. o.z/sW.w kwocie 964,84 zł
110
Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł
111
(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3696,59 zł
112
A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł
113
(...) sp. z o. o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł
114
P. S. (3)w kwocie 230.000,00 zł
115
M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł
116
M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł
117
A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł
118
Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł.to jest o czyn zart. 301§2 kkiart. 272 kkw zw. zart. 11§2 kkiart. 300§3 kkw zw. zart. 300§1 kkiart. 300§2 kkiart. 272§1 kkw zw. zart. 11§2 kkw zw. zart. 12 kk
4.I. T. (1),córkiS.iC. z d. P.,urodzonej w dniu (...)wO.
oskarżonej o to, że:
XII.w dniu 10 stycznia 2007 roku, działając wspólnie i w porozumieniu zM. T. (1), a także zA. D. (1)i inną osobą, mając świadomość sytuacji finansowej przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)oraz zasobów finansowych i przychodów tego podmiotu dokonała zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)obrębI., numeryksiąg wieczystych odpowiednio KW (...)iKW (...)598 o wartości wedle umówionej ceny 2 375 000 zł, za któreM. T. (1)zapłacił z majątku(...)łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr oraz koszty notarialne w wysokości 56 252 zł, która to transakcja nie była uzasadniona celami gospodarczymi prowadzonego przedsiębiorstwa, a spowodowała wypływ środków koniecznych do ukończenia planowanych wI.iS.inwestycji i była jedną z zasadniczych przyczyn doprowadzenia do niewypłacalnościM. T. (1), przy czym pomimo faktu, iż całość wpłaconej sumy na zakup nieruchomości pochodziła z majątku przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), wskazała w akcie notarialnym, iż 40% udziałów w nieruchomości obejmujeA. D. (2)zaś 20% udziałów w nieruchomości obejmujeI. T. (1), czym nadto sprawcy doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości przezA.iM. S. (1)poprzez wprowadzenie ich w błąd przy zawieraniu tejże umowy co do zamiaru dokonania zapłaty oraz swoich możliwości finansowych w zakresie wywiązania się z umowy, co skutkowało zawarciem przez pokrzywdzonych przedmiotowej umowy i przeniesienia własności nieruchomości przed otrzymaniem całości ceny 2 375 000 zł, z której otrzymali jedynie kwotę 1 350 324 zł 13 gr czym działała na szkodę wierzycieli przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)wymienionych w prawomocnej liście wierzytelności sporządzonej w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu gospodarczego,
to jest o czyn zart. 301§2 kkiart. 286§1 kkw zw. zart. 294 kkw zw. zart. 11§2 kk.;
XIII.w październiku 2010 r. weW.nakłaniałaM. M. (7)do złożenia nieprawdziwych zeznań w Prokuraturze Rejonowej dla Wrocławia Krzyki Zachód w sprawie 1 Ds 1725/09, w której występowała jako podejrzana, na okoliczność, że była ona jedynie podrzędnym pracownikiem firmy(...)M. T. (1)oraz, że zapracowała na mieszkanie trzypokojowe znajdujące się w miejscowościI.nadziałce nr (...)na drugiej kondygnacji o powierzchni 63 metry kwadratowe, które to było przedmiotem umowy deweloperskiej z dnia 02.01.2008 r. oraz że zapracowała na 20% udziałów w dwóch nieruchomościach znajdujących się w miejscowościI.oznaczonychKW (...)iKW (...), które nabyła wspólnie zA. D. (2)iM. T. (1)w dniu 10 stycznia 2007 roku odM.iA. S. (1), podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci miedzy innymi wyjaśnień współpodejrzanychA. D. (1),M. T. (1)oraz zeznańM.iA. S. (1), a nadto dokumentacji firmy(...)i dokumentacji skarbowej w postaci deklaracji podatkowychI. T. (1)wskazują, iż nie miała ona faktycznych możliwości finansowych na zakupienie przedmiotowych nieruchomości oraz że dokonała wpłaty do kasy na rzecz(...)M. T. (1)jedynie w kwocie 76 000 zł, a nadto pełniła w firmie(...)samodzielną funkcję związaną z obsługą interesantów i sprzedażą mieszkań,tj. o czym zart. 18§2 kkw zw. zart. 233§1 kk
XIV.w dniu 12 maja 2012 roku weW.podżegałaA. D. (1)do uzyskania i przedłożenia przed Sądem Rejonowym w Oławie poświadczającego nieprawdę dokumentu w postaci zwolnienia lekarskiego stwierdzającego, iżA. D. (1)nie może brać udziału w rozprawie w celu uniemożliwienia przeprowadzenia rozprawy i przedłużenia toczącego się przed sądem postępowania,to jest o czyn zart. 18§2 kkw zw. zart. 272 kkiart. 273 kkw zw. zart. 11§2 kk
*****
I.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że w okresie od 20 stycznia 2006r. do połowy września 2008r. roku weW.i innych miejscowościach, działając jako właścicielprzedsiębiorstwa (...)T., wspólnie i w porozumieniu ze swoim pełnomocnikiemA. (...)., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, będąc dłużnikiem wielu wierzycieli tj.
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.
2
(...) SP. z o.o.z/sT.
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna
4
(...) S.A.z/s wP.
5
I. M.,P. D. (1)podfirmą (...) s.c.
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiuul. (...),
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.
8
Przedsiębiorstwo (...); z o.o. z/s weW.
9
E. P. (1),A. P. (1)
10
(...) sp. z o.o.z/sB.zł
11
(...) sp. z o.o.weW.
12
M. J. (1),R. J.
13
I. W.podfirmą (...)
14
(...)sp z o. o. z/sW.
15
(...)sp z o. o. z/sB.
16
V.sp z o.o. z/sB.w kwocie
17
(...) sp. z o. o.z/sW.
18
A. K. (1)podfirmą (...)z/s Św.K.
19
(...) sp. Jawnaz/sS.
20
Skarb Państwa– Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) sp. z o. o.
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.
23
(...)sp z o. o. z/sW.
24
Syndyk Masy Upadłości(...)sp z o. o. wB.
25
Starosta Powiatu(...)
26
H. G. (1), podfirmą (...)zs. Św.K.
27
A. D. (3)podfirmą (...)z/sD.
28
(...) sp. z o. o.z/sB.
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.
30
(...) Sp. z o. o.z/sW.
31
(...) sp. Jawnaz/sM.
32
J. P. (1),M. W. (1)
33
K. P.
34
L. F.
35
Bank (...) S.A.WeW.
36
Zakład (...).-I..(...) sp. Jawnaz/s wC.
37
A. P. (2),W. K. (1)
38
N. G.,D. P. (1)
39
K. K. (2),G. K.
40
(...) sp. z o. o.z/sW.
41
(...) sp. z o. o.z/sC.
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)
43
P. S. (1)
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat
45
K. D. (1)
46
G. S. (1),A. S. (2)
47
K. T. (1),M. L. (1)
48
(...) S.Az/sK.
49
D. P. (2)podfirmą (...)z/sS.
50
A. D. (4)
51
(...) sp. z o. o.z/sK.
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.
54
B. K. (1),L. K. (1)
55
M. P. (1),T. P.
56
J. N. (1),A. N.
57
B. N. (1),M. N.
58
A. K. (2),T. K.
59
M. R.
60
A. C. (2)
61
L. G. (1),P. G.
62
E. R.,A. R. (1)
63
A. C. (3),J. C.
64
J. P. (2),A. P. (3)
65
L. P. (1),P. P. (1)
66
M. J. (2),M. J. (3)
67
M.P.
68
K. W. (1),Ł. W. (1)
69
J. F.,T. F.
70
B. J. (1)
71
D. P. (3),J. P. (3)
72
A. S. (3),J. S. (1)
73
M. M. (3),P. M. (1)
74
E. S. (1)w kwocie
75
M. W. (2),R. W.
76
A. C. (4)
77
W. F.
78
S. S. (1)
79
M. Z.,A. Z. (1)
80
(...) sp. z o. o.z/sW.w
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.
82
J.J.,J. J. (3)
83
E. S. (2),G. M.
84
M. L. (2)
85
A. W. (1),K.W.
86
U. K.,H. K.
87
Ł. D.,M. D. (2)
88
D. S.
89
M. F. (1)
90
P.. ChemiiG..(...) s.c.K. T., J.T.;
91
M. M. (4)
92
P. S. (2)
93
M. M. (5)
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)
95
A. Z. (3),A. Z. (4)
96
J. O.,S. O.
97
M. S. (2),F. S.
98
Ł. W. (2),A. W. (2)
99
(...) sp. z o. o.z/s
100
M. F. (2)
101
(...) Budowlane (...),S.sp. j.
102
Bank (...) S.A.z/sW.
103
P. M. (2)
104
GminaS., Urząd Miejski wS.
105
M. D. (3)
106
E. Z.,R. Z.
107
(...) S.A.z/sW.
108
T..(...) S.A.z/sW.
109
(...) sp. z o. o.z/sW.
110
Bank (...) S.A.z/sW.
111
(...) S.A.
112
A. S. (1),M. S. (1)
113
(...) sp. z o. o.z/sO.
114
P. S. (3)
115
M. P. (2)
116
M. L. (2)
117
A. P. (4)
118
Bank (...) S.A.z/sW.
119
Zakład (...) sp. z o. o.z/sS.
wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, przewidując możliwość doprowadzenia do niewypłacalności przedsiębiorstwa i godząc się na to doprowadził do niewypłacalnościprzedsiębiorstwo (...)T.w ten sposób że: mieszkając weF.i nie będąc w stanie faktycznie prowadzić działalności gospodarczej na terenieP.ustanowiłA. (...). pełnomocnikiem do prowadzenia zarejestrowanej działalności gospodarczej w swoim imieniu, umożliwiając mu w ten sposób faktyczne prowadzenie działalności developerskiej, pomimo wcześniejszych jego niepowodzeń w tym zakresie, a nadto orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej i w sytuacji, gdy prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów wobec, których zobowiązywał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS., umówił się z pełnomocnikiem, że będzie mógł pobierać na własne cele środki z wpłat klientów, w wyniku czego prowadził drenaż środków finansowych z firmy inwestując w nieruchomości i ich remont a nadto zezwolił na spłatę długów pełnomocnika i innej osoby oraz wydatkowanie środków firmy bez weryfikacji na jaki cel zostały wydane, w ten sposób, że:
- 12 września 2006 roku dokonał zakupudziałki numer (...)obręb(...)wI., w związku z którą transakcją zapłacił z majątku(...)kwotę 102 000 zł.;
- 10 stycznia 2007 roku wspólnie zA. D. (1), a także zI. T. (1)iA. D. (2)z którymi zamierzał założyć spółkę w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej dokonał zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)obrębI., numeryksiąg wieczystych odpowiednio KW (...)iKW (...)598 za kwotę 2 375 000 zł, za któreM. T. (1)zobowiązał się zapłacić po uzyskaniu kredytu bankowego w terminie do 31 marca 2007r. i następnie zapłacił łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr oraz koszty notarialne w wysokości 56 252 zł, przy czym pomimo faktu, iż całość wpłaconej sumy na zakup nieruchomości pochodziła z majątku firmy(...)M. T. (1), a reszta miała pochodzić z kredytu zaciągniętego przezM. T. (1)wskazał w akcie notarialnym, iż 40% udziałów w nieruchomości obejmujeA. D. (2)a 20%I. T. (1);
- 27 marca 2007r. pomimo, że nie dokonał zapłaty całości ceny za zakup nieruchomości odM.iA. S. (1)i poddał się egzekucji co do pozostałej kwoty, pożyczając pieniądze odW. D. (1)zobowiązał się zakupić odE.iR. Z.nieruchomość przyul. (...)weW., za kwotę 1 850 000 zł. przy czym płatność miała być dokonana w ratach w terminie do 15 grudnia 2007r. po czym 14 grudnia 2007 roku pomimo, że nie otrzymał kredytu na zapłatę reszty ceny za zakup nieruchomości odM.iA. S. (1)podpisał umowę zakupu nieruchomości zabudowanej przyul. (...)weW., odE.iR. Z.w której jako kupujący wskazani byliW. D. (1)w 1/3 iM. T. (1)w 2/3 udziałów, przy czymM. T. (1)za swój udział o wartości 1220 000 zł. zapłacił łącznie 1 582 000 zł. przy ostatecznie ustalonej cenie 1 830 000 zł. wydatkując następnie środki firmy na jej remont;
- 3 maja 2007 roku dokonał wraz z żonąA. T. (1)zakupu po ½ udziału w domu położonym weF.wP., adres 47B. M.za kwotę 300 000 Euro, wydatkując na ten cel w połowie środki z uzyskanego w kwietniu 2007 r. kredytu obrotowego uzyskanego na firmę wBanku (...)w wysokości 400 000 zł. a następnie wydatkował środki firmowe na remont tego domu;
- 25 sierpnia 2007 roku, zawarł zU. J.warunkową umowę kupna- sprzedaży gruntu rolnego zabudowanego stanowiącegodziałkę numer (...), o obszarze 5979 m2, położonego w miejscowościW., gminaW.. Strony ustaliły cenę sprzedaży na 686 000 zł. i na jej poczetA. D. (1)zapłacił kwotę 74 000 zł. a resztę kwoty zobowiązał się zapłacić do 30 października 2007r.;
w wyniku czego latem 2008r. doprowadził do niewypłacalności tj. do utraty zdolności wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych za dostarczane usługi i towary oraz wobec klientów, skutkiem czego było złożenie przez wierzycieli w sierpniu 2009r wniosku o upadłość i jej ogłoszenie na mocy postanowienia Sądu z 22 grudnia 2009r.tj. przestępstwa zart. 301 § 2 k.k.w zw. zart. 12 kk. i za to na podstawieart. 301 § 2 k.k.wymierza karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności;
II.na podstawieart. 41§ 2 kk. w zw. zart. 43§ 1 kk. orzeka wobec oskarżonegoM. T. (1)zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na okres 8 (ośmiu) lat;
III. na podstawieart. 46 §1 kk. w zw. zart. 4§1 kk. w brzmieniu obowiązującym do 8.06.2010r. zobowiązuje oskarżonegoM. T. (1)do naprawienia szkody w poprzez zapłatę na rzecz każdego z niżej wymienionych pokrzywdzonych wymienionych kwot tj. na rzecz:
1-L. F.198 000 zł. ( sto dziewięćdziesiąt osiem tysięcy zł.);
2-Z.iA. Z. (2)50 513 zł. (pięćdziesiąt tysięcy pięćset trzynaście zł. )
3-M.iP. M. (1)240 000 zł. (dwieście czterdzieści tysięcy zł. )
4-A. C. (4)244 000 zł.(dwieście czterdzieści cztery tysiące zł.)
5-A.iJ. C.164 444, 05 zł.(sto sześćdziesiąt cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery zł i pięć groszy)
6-A. D. (4)210 000 zł.(dwieście dziesięć tysięcy zł.)
7-M.iŁ. D.257 150 zł.(dwieście pięćdziesiąt siedem tysięcy sto pięćdziesiąt zł.)
8-M. F. (1)298 000 zł. (dwieście dziewięćdziesiąt osiem tysięcy zł.)
9-W. F.120 300 zł. ( sto dwadzieścia tysięcy tysiące trzysta zł. )
10-L.iP. G.156 736, 85 zł.( sto pięćdziesiąt sześć tysięcy siedemset trzydzieści sześć zł. i osiemdziesiąt pięć groszy)
11-J.iJ. J. (3)244 862, 98 zł.( dwieście czterdzieści cztery tysiące osiemset sześćdziesiąt dwa zł. i dziewięćdziesiąt osiem groszy)
12-M.iM. J. (3)250 002, 70 zł.( dwieście pięćdziesiąt tysięcy dwa zł. i siedemdziesiąt groszy);
13-A. K. (2)iT. K.235 264, 91 zl.( dwieście trzydzieści pięć tysięcy dwieście sześćdziesiąt cztery zł. i dziewięćdziesiąt jeden groszy);
14-M. Ł.150 000 zł.( sto pięćdziesiąt tysięcy zł.)
15-M. M. (5)276 000 zł.( dwieście siedemdziesiąt sześć tysięcy zł)
16-P. M. (2)350 000 zł. (trzysta pięćdziesiąt tysięcy zł.)
17-B.iM. N.161 681, 55 zł.( sto sześćdziesiąt jeden tysięcy sześćset osiemdziesiąt jeden zł. i pięćdziesiąt pięć groszy);
18-D.iJ. P. (3)189 000 zł.( sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy zł.)
19-M.iT. P.171 249, 14 zł.(sto siedemdziesiąt jeden tysięcy dwieście czterdzieści dziewięć zł. i czternaście groszy)
20-J. P. (2)iA. P. (3)252 058, 87 zł.
( dwieście pięćdziesiąt dwa tysiące pięćdziesiąt osiem zł. i osiemdziesiąt siedem groszy);
21-E.iA. R. (1)246 368, 87 zł. ( dwieście czterdzieści sześć tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem zł. i osiemdziesiąt siedem groszy)
22-M. R.160 181, 05 zł. ( sto sześćdziesiąt tysięcy sto osiemdziesiąt jeden zł. i pięć groszy)
23-B.iJ. S. (2)130 000 zł.( sto trzydzieści tysięcy)
24-D. S.250 000 zł.(dwieście pięćdziesiąt tysięcy)
25-M.iF. S.233 025 zł. ( dwieście trzydzieści trzy tysiące dwadzieścia pięć zł.);
26-A.iŁ. W. (2)164 320 zł. ( sto sześćdziesiąt cztery tysiące trzysta dwadzieścia zł.);
27-K.iŁ. W. (1)411 368, 87 zł.(czterysta jedenaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem zł. i osiemdziesiąt siedem groszy);
28-A.iA. Z. (4)311 800 zł.(trzysta jedenaście tysięcy osiemset zł.)
29-L. P. (2)iP. P. (1)547 328, 17 zł.( pięćset czterdzieści siedem tysięcy trzysta dwadzieścia osiem zł. i siedemnaście groszy);
30-E. S. (2)iG. M.160 000 zł.( sto sześćdziesiąt tysięcy)
31-B. J. (1)187 500 zł.( sto osiemdziesiąt siedem tysięcy pięćset zł.)
32-M. F. (2)500 000 zł.( pięćset tysięcy zł.)
33-A. P. (2)186 160 zł. ( sto osiemdziesiąt sześć tysięcy sto sześćdziesiąt zł.);
34-R.iM. J. (1)239 500 zł. ( dwieście trzydzieści dziewięć tysięcy pięćset zł.)
IV. uznajeM. T. (1)za winnego tego, 24 września 2008 roku w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłościfirmy (...)w sytuacji nie pozwalającej zaspokoić wszystkich wierzycieli w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów, uszczuplił jak i udaremnił zaspokojenie wielu wierzycieli (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku i wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, wyrządzając im szkodę w wysokości 1 220 000 zł. poprzez przeniesienie na rzeczW. D. (1)2/3 udziałów w użytkowaniu wieczystym gruntu oraz własności budynków na nieruchomości przyul. (...)weW.o wartości1 220 000 zł. tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami oraz tytułów wykonawczych w postaci aktów notarialnych z 1 i 18 lipca 2008r. o poddaniu się egzekucji na rzeczM. B.iM. C. (3)w kwocie 466 000 zł. i na rzeczM.iM. C. (1)iB.iM. D. (4)w kwocie 500 000 zł. spłacając jednocześnie w ten sposób pożyczkę wobecW. D. (1)z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycielito jest przestępstwa zart. 300§2 kk. w zb. zart. 300§3 kkw zb. zart. 302§1 kkw zw. zart. 11§2 kk.;
V.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że w dniu 23 marca 2009 roku weW.,w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udaremnił jak i uszczuplił zaspokojenie wielu swoich wierzycieli wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku) wyrządzając im szkodę w wysokości540 129 zł.przez to, że przeniósł na rzeczA. D. (6)40 % udziałów we własności nieruchomości oznaczonej nr(...)obręb(...)I., o wartości 540 129 zł. dla której Sąd Rejonowy w Oławie prowadziksięgę wieczystą nr (...), tj. majątek zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r.nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna(...),79 z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r. nadającemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkami tj. przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zb. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
VI.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że 5 maja 2009 roku weW., w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udaremnił jak i uszczuplił zaspokojenie wielu swoich wierzycieli (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku i na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, wyrządzając im szkodę w wysokości800 000 zł.przez to, że pozornie obciążył składniki swojego majątku kwotą 800 000 zł. w ten sposób, że zawarł przedwstępną umowy sprzedażyB. K. (2), nieruchomości w postaci budowanych lokali mieszkalnych oznaczonych jako S 1.1, S 1.7, S 2.2, S 2.3, S 3.3 oraz udziału w wysokości 10/31 we współwłasności garażu w budynku w miejscowościS.nadziałce nr (...)oznaczonejksięgą wieczystą nr KW (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Oławie, składając oświadczenie, że z ustalonej ceny w kwocie 820 000 zł otrzymał 800 000 zł której to kwoty w rzeczywistości nie otrzymał, co skutkowało dalszym oświadczeniem w treści tego aktu notarialnego o wyrażeniu zgody na ustanowienie hipoteki w dziale IV wskazywanej księgi wieczystej w kwocie 800.000 zł na rzeczB. K. (2), która to hipoteka została następnie wpisana do księgi wieczystej, tj. pozornie obciążył majątek zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r.nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna(...),79 z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r.nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkamitj. przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
VII.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że 25 lutego 2009 roku weW., w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udaremnił jak i uszczuplił zaspokojenie wielu swoich wierzycieli wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku) wyrządzając im szkodę w wysokości150 000 zł,przez to, że pozornie obciążył kwotą 150 000 zł, składnik swojego majątku przez to, że zawarł przedwstępną umowy sprzedażydziałki nr (...)obrębI., na rzeczP. S. (4)prowadzącego działalność podfirmą (...)i oświadczył, iż z umówionej ceny sprzedaży 500 000 zł zapłacono kwotę 150 000 zł, co było nieprawdą albowiem żadnych pieniędzy z tego tytułu nie otrzymał tj. majątek zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna(...),79 z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r.nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkamitj. przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
VIII.uniewinnia oskarżonegoM. T. (1)od popełnienia czynu zarzucanego w punkcie V aktu oskarżenia i kosztami postępowania w tej części przyjmując, że stanowią one 1 /9 kosztów przypadających od niego, na podstawieart. 632 kpk. obciąża Skarb Państwa;
IX.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że dniu 16 października 2008 roku weW.w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udaremnił jak i uszczuplił zaspokojenie wielu swoich wierzycieli wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku) wyrządzając im szkodę w wysokości225 000 zł.przez to, że usunął majątek w postaci pieniędzy w kwocie 225 000 zł poprzez zakupienie na rzecz żonyA. T. (1)mieszkania weW.naulicy (...)za kwotę 225 000 zł, dla którego to lokalu prowadzona jest w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Śródmieściaksięga wieczysta (...), przy czym z uwagi na fakt, że ustanowił z małżonką rozdzielność majątkową mieszkanie to stało się jej wyłączną własnością tj. usunął majątek zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna(...),79 z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r.nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkami tj.przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zb. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.;
X.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że 3 marca 2009 roku weF., w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości przedsiębiorstwa(...)M. T. (1), działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udaremnił jak i uszczuplił zaspokojenie wielu swoich wierzycieli wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku) wyrządzając im szkodę w wysokości630 000 zł.przez to, że majątek w postaci 50 procent udziałów w mieszkaniu położonym w(...)B. M.sprzedał i darował żonieA. T. (1)tj. 25% udziałów w tej nieruchomości darował a drugie 25% udziałów sprzedał, przy czym wartość sprzedanych i darowanych udziałów wynosiła 150 000 euro, to jest nie mniej niż 630 000 zł. tj. zbył majątek zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r.nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna(...),79 z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r.nadajacemu klauzulę wykonalności aktowinotarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkamitj. przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zb. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.przy czym przyjmuje, że przypisaneM. T. (1)przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.w zb. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.stanowią ciąg przestępstw i na podstawieart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 3 k.k.iart. 91 § 1 k.k.wymierza karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
XI.uznaje oskarżonegoM. T. (1)za winnego tego, że w okresie od 22 grudnia 2009 roku do 1 listopada 2013 roku weW.zaniechał wykonania ciążącego na nim jako upadłym w myślart. 57§1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze((Dz.U. Nr 175, poz. 1361) obowiązku udzielenia syndykowi informacji dotyczących majątku, tj. w zakresie połowy udziałów w mieszkaniu adres 47B. M.położonym weF.tj. że w dniu 23 marca 2009 roku darował na rzecz swojej byłej żonyA. T. (1)25% udziałów w tej nieruchomości zaś drugie 25% udziałów w tej nieruchomości sprzedał jejtj. przestępstwa zart. 523 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U. Nr 175, poz. 1361) i za to na podstawieart. 523 ust. 2ww. ustawy wymierza karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
XII.na podstawieart. 91 § 2 k.k.łączy orzeczone wobecM. T. (1)kary jednostkowe pozbawienia wolności i wymierzakarę łączną 5 (pięciu) latpozbawienia wolności;
XIII.na podstawieart. 63 § 1 k.k.zaliczaM. T. (1)na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 21 stycznia 2010r., przyjmując, że jest równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;
XIV.uznaje oskarżonąA. D. (6)za winną tego, że 23 marca 2009 roku weW., w zamiarze popełnienia przezM. T. (1)czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłości(...)M. T. (1), w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów udzieliłaM. T. (1)pomocy w udaremnieniu i uszczupleniu zaspokojenia wielu jego wierzycieli wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku i na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09 wyrządzając im szkodę w wysokości540 129 zł.w ten sposób, że pomogła w usunięciu składnika majątku przedsiębiorstwa(...)M. T. (1)zawierając umowę nabycia odM. T. (1)reprezentowanego przy tej czynności przezA. D. (1), 40 % udziałów należących we własności nieruchomości oznaczonej nr(...)obręb(...)I., dla której Sąd Rejonowy w Oławie prowadziksięgę wieczystą nr (...), o wartości 540 129 zł. tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna 1002, 79 zł. z odsetkami; postanowienia z10.10.2008r.nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (2)orazM.iM. C. (2)500 000 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r.nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł. z odsetkami; postanowienia z 22. 10.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r.,nadajacemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł. nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044, 00 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r.,nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z o.o.70 019, 28 zł. z odsetkami; nakazu zapłaty z 8.01.2009r.nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067, 46 z odsetkami,tj. przestępstwa zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.i za to na podstawieart. 19 § 1 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 3 k.k.wymierza karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;
XV.uznaje oskarżonąA. D. (6)za winną tego, że w okresie od 7 do 9 kwietnia 2009 roku działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, doprowadziła(...) Bank S.A.weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 60 000 zł w ten sposób, że wprowadziła pracowników banku w błąd co do faktu zatrudnienia i wysokości osiąganego wynagrodzenia w przedsiębiorstwie(...)M. T. (1)w ten sposób, że składając wniosek o udzielenie pożyczki w dniu 7 kwietnia 2009r. przedłożyła niezgodne z prawdą zaświadczenie o zatrudnieniu i osiąganych dochodach, mimo, że nie była tam zatrudniona w wyniku czego(...) Bank S.A.w dniu 9 kwietnia po podpisaniu umowy udzielił jej pożyczki w kwocie 60 000 zł.tj. przestępstwa zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. i za to na podstawieart. 286 § 1 k.k.wymierza jej karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i na podstawieart. 33§ 2 k.k.200 (dwustu) stawek dziennych grzywny, ustalając stawkę dzienną na kwotę 10 (dziesięć) zł.;
XVI.na podstawieart. 85 k.k.iart. 86 § 1 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. łączy orzeczone wobecA. D. (6)kary jednostkowe pozbawienia wolności i orzeka karęłączną 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;
XVII.na podstawieart. 69 § 1 i 2 k.k.,art. 70 § 1 pkt 1 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonejA. D. (6)kary łącznej pozbawienia wolności na okres 3 (trzech) lat próby;
XVIII.na podstawieart. 63 § 1 k.k.zalicza oskarżonejA. D. (6)na poczet orzeczonej kary grzywny okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 24 grudnia 2013 roku do dnia 17 marca 2014 roku, przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny 2 (dwóm) stawkom dziennym grzywny;
XIX.uznaje oskarżonąW. D. (1)za winną tego, że w dniu 24 września 2008 roku działając w zamiarze abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego swoim zachowaniem ułatwiła jego dokonanie w ten sposób, że w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłościfirmy (...)w sytuacji nie pozwalającej zaspokoić wielu wierzycieli w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów, pomogła uszczuplić jak i udaremnić zaspokojenie wielu wierzycieli wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku i na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, wyrządzając im szkodę w wysokości1 220 000 zł.poprzez zawarcie umowy przeniesienia na nią przezM. T. (1)2/3 udziałów w użytkowaniu wieczystym gruntu oraz własności budynków na nieruchomości przyul. (...)weW.o wartości 1 220 000 zł. tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r.nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł. z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) sp. z. o.o.9906,53 zł. z odsetkami oraz tytułów wykonawczych w postaci aktów notarialnych z 10 stycznia 2007r. oraz z 1 i 18 lipca 2008r. o poddaniu się egzekucji na rzeczM.iA. S. (1),M. B.iM. C. (3)w kwocie 466 000 zł. i na rzeczM.iM. C. (1)iB.iM. D. (4)w kwocie 500 000 zł. przy czym oskarżona uzyskała jednocześnie w ten sposób spłatę pożyczki odM. T. (1)z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli,to jest przestępstwa zart. 18§3 kkw zw. aart. 300§2 kk. w zb. zart. 18§3 kkw zw. aart. 302§3 kkw zb. zart. 302§1 kkw zw. zart. 11§2 kki za to na podstawieart. 19 § 1 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 3 k.k.w zw. zart. 4§1 kk. w brzmieniu obowiązującym do 8.06.2010r. wymierza karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i na podstawieart. 33§ 2 k.k.300 (trzystu) stawek dziennych grzywny, ustalając stawkę dzienną na kwotę 200 (dwustu) zł.;
XX.na podstawieart. 46 §1 kk. w zw. zart. 4§1 kk. w brzmieniu obowiązującym do 8.06.2010r. zobowiązuje oskarżonąW. D. (1)do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz każdego z niżej wymienionych pokrzywdzonych tj.:
1-L. F.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
2-Z.iA. Z. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
3-M.iP. M. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
4-A. C. (4)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
5-A.iJ. C.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
6-A. D. (4)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
7-K. D. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
8-M.iŁ. D.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
9-M. F. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
10-W. F.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
11-L.iP. G.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
12-J.IJ. J. (3)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
13-M.iM. J. (3)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
14-A. K. (2)iT. K.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
15-U.iH. K.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
16-M. Ł.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
17-M. M. (5)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
18-P. M. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
19-B.iM. N.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
20-D.iJ. P. (3)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
21-M.iT. P.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
22-J. P. (2)iA. P. (3)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
23-E.iA. R. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
24-M. R.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
25-B.iJ. S. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
26-G.iA. S. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
27-D. S.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
28-M.iF. S.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
29-A.iŁ. W. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
30-K.iŁ. W. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
31-A.iA. Z. (4)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
32-L. P. (2)iP. P. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
33-E. S. (2)iG. M.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
34-B. J. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
35-M. F. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
36-A. P. (2)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
37-K. B.kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
38 -R.iM. J. (1)kwoty 32 105, 26 zł.( trzydzieści dwa tysiące sto pięć zł. i dwadzieścia sześć groszy);
XXI.na podstawieart. 69 § 1 i 2 k.k.,art. 70 § 1 pkt 1 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonejW. D. (1)kary pozbawienia wolności na okres 3 ( trzech) lat próby;
XXII.na podstawieart. 63 § 1 k.k.zalicza oskarżonejW. D. (1)na poczet orzeczonej kary grzywny okres zatrzymania od dnia 12 stycznia do 13 stycznia 2010 roku, przyjmując, że jest równoważny 4 (czterem) stawkom dziennym grzywny;
XXIII.uznaje oskarżoną
I. T. (1)
za winną tego, że działając w zamiarze abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że wiedząc o tym, że prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów wobec, którychM. T. (1)zobowiązał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS.oraz nie mając środków na zakup udziału w nieruchomości 10 stycznia 2007 roku, przewidując możliwość doprowadzenia do niewypłacalności i godząc się na to pomogłaM. T. (1)prowadzącemufirmę (...)będącemu dłużnikiem wielu wierzycieli w tym:M.iP. M. (1),A. C. (4),A.iJ. C.,M.iŁ. D.,M. F. (1),W. F.,L.iP. G.,J.IJ. J. (3),M.iM. J. (3),A. K. (2)iT. K.,U.iH. K.,M. M. (5),B.iM. N.,M.iT. P.,E.iA. R. (1),M. R.,B.iJ. S. (2),D. S.,M.iF. S.,E. S. (2)iG. M.,B. J. (1),R.iM. J. (1)oraz innych w doprowadzeniu do niewypłacalności tego przedsiębiorstwa poprzez dokonanie wspólnie z nim zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)obrębI.,(...)o wartości 2 375 000 zł, przy czym po 40% udziałów w nieruchomości nabyliM. T. (1)iA. D. (2)a 20% udziałów o wartości 475 000 zł. oskarżona, za które w dniu zawarcia umowy częściowo zapłaciłM. T. (1)z majątku(...)kwotę 100 000 zł. oraz koszty notarialne w wysokości 56 252 zł, a pozostałą część tj. 2 275 000 zł. zobowiązał się zapłacić do 31 marca 2007r. przy czym termin ten był następnie wydłużany i ostatecznieM. T. (1)zapłacił łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr. a pozostała kwota nie została zapłacona na skutek niewypłacalności a następnie ogłoszenia upadłości firmy, czym działała na szkodę ww. wierzycieli
to jest przestępstwa zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 301 § 2 k.k.i za to na podstawieart. 19 § 1 k.k.w zw. zart. 301 § 2 k.k.wymierza jej karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;
XXIV.na podstawieart. 46 §1 kk. w zw. zart. 4§1 kk. w brzmieniu obowiązującym do 8.06.2010r. zobowiązuje oskarżonąI. T. (1)do naprawienia szkody w poprzez zapłatę na rzecz każdego z niżej wymienionych pokrzywdzonych następujących kwot tj. na rzecz:
1-M.iP. M. (1)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
2-A. C. (4)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
3-A.iJ. C.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
4-M.iŁ. D.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
5-M. F. (1)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
6-W. F.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
7-L.iP. G.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
8-J.IJ. J. (3)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
9-M.iM. J. (3)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
10-A. K. (2)iT. K.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
11-U.iH. K.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
12-M. M. (5)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
13-B.iM. N.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
14-M.iT. P.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
15-J. P. (2)iA. P. (3)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
16-E.iA. R. (1)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
17-M. R.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
18-B.iJ. S. (2)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
19-D. S.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
20-M.iF. S.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
21-E. S. (2)iG. M.20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
22-B. J. (1)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy)
23-R.iM. J. (1)20652, 17 zł.(dwadzieścia tysięcy sześćset pięćdziesiąt dwa zł. i siedemnaście groszy),
XXV.uniewinnia oskarżonąI. T. (1)o popełnienia czynu zarzucanego w punkcie XXV aktu oskarżenia i kosztami postępowania w tej części przyjmując, że stanowią one 1 /3 kosztów przypadających od niej, na podstawieart. 632 kpk. obciąża Skarb Państwa;
XXVI.uznaje oskarżonąI. T. (1)za winną tego, że w dniu 12 maja 2012 roku weW.usiłowała nakłonićA. D. (1)do wyłudzenia od lekarza zwolnienia lekarskiego stwierdzającego, iż nie może brać udziału w rozprawie poprzez wprowadzenie go w błąd co do stanu zdrowia i posłużenie się nim w Sądzie Rejonowym w Oławie w celu uniemożliwienia przeprowadzenia rozprawy i przedłużenia toczącego się postępowania,to jest przestępstwa zart.13§1 kk. w zw. aart. 18§2 kk. w zw. zart. 272 kki zart.13§1 kk. w zw. aart. 18§2 kk. w zw.art. 273 kkw zw. zart. 11§2 kki za to na podstawieart. 14§1 kk. w zw. zart. 19 § 1 k.k.w zw. zart. 273 k.k.w zw. zart. 11 § 3 k.k.wymierza karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;
XXVII.na podstawieart. 85 k.k.iart. 86 § 1 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. łączy orzeczone wobecI. T. (1)kary jednostkowe pozbawienia wolności i wymierza jej karęłączną 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;
XXVIII.na podstawieart. 69 § 1 i 2 k.k.,art. 70 § 1 pkt 1 k.k.w zw. zart. 4§ 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonejI. T. (1)kary łącznej pozbawienia wolności na okres 3 (trzech) lat próby;
XXIX.na podstawieart. 63 § 1 k.k.zaliczaI. T. (1)na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 22 grudnia 2009 r., przyjmując, że jest równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;
XXX.na podstawieart. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzezasądza od Skarbu Państwa na rzecz: adw.L. K. (2)po 4132, 80 zł (cztery tysiące sto trzydzieści dwa zł. i osiemdziesiąt groszy) brutto, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej każdemu niżej wymienionemu oskarżycielowi posiłkowemu tj:Z. Z. (1),L. F.,J. P. (2),M. F. (1),M. P. (1),I. J.,D. P. (3),M. W. (2),A. Z. (3),M. Ł.,J. J. (5)M. J. (2),M. S. (2),M. D. (2),M. R.,A. C. (3),L. G. (1),E. R.,L. P. (2),R. J.,U. K.,K. W. (1),A. S. (3),A. K. (3),T. P.,M. M. (5),J. P. (3),A. Z. (4),D. S.,J. J. (3),M. J. (3),F. S.,Ł. D.,W. F.,J. C.,G. M.,P. G.,A. R. (1),P. P. (1),M. J. (1),H. K.,Ł. W. (1),J. S. (1),A. P. (3),R. W.,F. M.iT. K.;
- po 3837, 60 zł (trzy tysiące osiemset trzydzieści siedem zł. i sześćdziesiąt groszy) brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym:N. G.,K. D. (1),A. W.,A. Z. (2),Ł. W. (2),P. D. (2)P.iA. C. (4);
- po 3542, 40 zł (trzy tysiące pięćset czterdzieści dwa zł. i czterdzieści groszy) brutto; tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym:B. S. (1)iJ. S. (2);
- oraz kwotę 2804, 40 zł (dwa tysiące osiemset cztery zł. i czterdzieści groszy) brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielce posiłkowejM. L. (2);
XXXI.na podstawieart. 627 k.p.k.zasądza od oskarżonej:W. D. (1)na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe i wymierza jej opłatę w kwocie12 300 zł.(dwanaście tysięcy trzysta złotych), natomiast na podstawieart. 624§1 kpk. zwalnia pozostałych oskarżonych od kosztów sądowych i opłat.
Sygn. akt III K 403/13
UZASADNIENIE
Prokuratura Okręgowa w Jeleniej Górze oskarżyła:
1.M. T. (1), synaJ.iI. z domu P.,urodzonego w dniu (...)wS.:
I. o czyn zart. 301§2 k.k.iart. 286§1 k.k.w zw. zart. 294§1 k.k.iart. 272 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.iart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 300§2 k.k.iart. 272 k.k.w zw. zart 11§2 k.k.w zw.art. 12 k.k.,
II. o czyn zart. 272 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§2 k.k.w zw. zart 11§2 k.k.,
III. o czyn zart. 272 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§2 k.k.w zw. zart 11§2 k.k.,
IV. o czyn zart. 272 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§2 k.k.w zw. zart 11§2 k.k.,
V. o czyn zart. 272 k.k.,
VI. o czyn zart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 300§2 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.,
VII. o czyn zart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 300§2 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.,
VIII. o czyn zart. 523 ust 1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawczeiart. 300§2 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.
2.A. D. (5) z d. S., córkiZ.iM. z d. M., urodzonejw dniu 21 marca 1981 roku weW.:
IX. o czyn zart. 272 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§3k.k. w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 13§1 k.k.w zw. zart. 300§2 k.k.w zw. zart 11§2 k.k.,
X. o czynart. 271§3 k.k.iart. 286 § 1 k.k.iart. 297 § 1 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.
3.W. D. (2) z d. T., córkiM.iR.z d.K.,urodzonej w dniu (...)weW.:
XI. o czyn zart. 301§2 k.k.iart. 272 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.iart. 300§3 k.k.w zw. zart. 300§1 k.k.iart. 300§2 k.k.iart. 272§1 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.
4.I. T. (1), córkiS.iC. z d. P.,urodzonej w dniu (...)wO.:
XII. o czyn zart. 301§2 k.k.iart. 286§1 k.k.w zw. zart. 294 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.,
XIII. o czyn zart. 18§2 k.k.w zw. zart. 233§1 k.k.,
XIV. o czyn zart. 18§2 k.k.w zw. zart. 272 k.k.iart. 273 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.
WYJAŚNIENIA OSKARŻONYCH
Podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym oskarżonyM. T. (1)nie przyznałsię do żadnego z przedstawionych mu zarzutów. Co do pierwszego z zarzutów wyjaśnił, że miał zapewnienie odA. D. (1), że nieruchomość zostanie sfinansowana w całości przezBank (...). Szybki zakup tej nieruchomości był spowodowany korzystną ceną, a oskarżony przekonany był, że później dojdzie do zawarcia spółki, co jednak nie nastąpiło, a udziały nie zostały zwrócone dofirmy (...). Wyjaśnił także, żeA. D. (2)był zatrudnionyw jego firmie, ale nie wie, na jakim stanowisku. Wskazał, że według jego wiedzy po zawarciu umowy w dniu 10 stycznia 2007 roku płatności były dokonywane na rzecz państwaS.częściowo w gotówce do rąk ich wierzycieli, a częściowo na konta tych wierzycieli, nie dokonywali oni natomiast płatności bezpośrednio na rzecz państwaS., jednocześnie zaznaczył, że płatności te były dokonywane przez jego pełnomocnika -A. D. (1). Oskarżony wskazał także, że nie był zainteresowany zakupem nieruchomości wW..
Odnośnie drugiego oraz trzeciego ze stawianych zarzutów oskarżony wyjaśnił, że uzgodnił zW. D. (1), iż to ona sfinansuje w całości zakup nieruchomości, ponieważ on w tym momencie nie miał na to środków. Nadto uzgodnili, że on będzie posiadał 2/3 udziałów w przedmiotowej nieruchomości, za które zwróci pieniądzeW. D. (1)do końca 2008 roku. Z kolei odnośnie czwartego z zarzutów oskarżony wyjaśnił, że w dniu zawierania aktu notarialnego nie wiedziało jakichkolwiek obciążeniach wpisanych w księdze wieczystej w dziale IV. Natomiast co do zarzutu V oskarżony wyjaśnił, że do zawarcia przedmiotowej umowy faktycznie doszło. Wyjaśnił, że z rozmów zA. D. (1)wiedział, że państwoC.iD.mają możliwość dokonać wpisu hipotecznego na wszystkich jego nieruchomościach i w tym celu musiał przepisać nieruchomość na rzeczA. D. (5). Nie otrzymał natomiast od niej kwoty 100 000 zł. Nadto oskarżony wskazał, że niektóre wpisy dotyczące hipotek ustanowionych na nieruchomościachwI.iS.mają charakter fikcyjny, np. wpisB. K. (2)na kwotę 800 000 zł na nieruchomości oznaczonejKW (...), gdyż kwota 800 000 zł nigdy nie została zapłacona. Podobnie, jeżeli chodzi o umowę przedwstępną w postaci aktu notarialnego zawartego zP. S. (4), która to zapłata nie nastąpiła.
Nadto odnośnie całokształtu prowadzonej przez niego działalnościM. T. (1)wskazał, że czuje się oszukany przezA. D. (1)iA. D. (2), że toA. D. (1)namówił go do założenia firmy, ponieważ samA. D. (1)nie mógł otworzyć działalności na siebie. Z jego wyjaśnień wynika także, żew przeważającej części toA. D. (1)zajmował się interesami firmy,w początkowym okresie jej działalnościM. T. (1)natomiast z uwagi na przebytą chorobę nie miał żadnej wiedzy odnośnie działalności firmy, zwłaszcza tej sprzecznej z prawem. Wyjaśnił także, żeA. D. (1)iA. D. (2)z pieniędzy klientówfirmy (...)regulowali swoje wcześniejsze zobowiązania i w ten sposób wydatkowali około 400 000 zł. Z kolei odnośnie nieruchomości położonej weF.oskarżony wskazał, że nabył ją w maju 2007 roku, z czego jego żona zapłaciła kwotę 300 000 euro, a on 100 000 euro oraz że stanowi ona wyłączną własność jego żony. Natomiast nieruchomość położona weW.przyul. (...)należy również do jego żony, a nabyła ją ona na skutek otrzymanej od swojej mamy darowizny pieniężnej w kwocie 93 000 euro
(wyjaśnienia oskarżonegoM. T. (1)k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615)
W postępowaniu przed SądemM. T. (1)także nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, że w jego ocenie opinia biegłego sądowego jest nierzetelna, odniósł się do jej poszczególnych podpunktówi wskazywanych przez biegłego kwot. Wskazał, że do założenia działalności gospodarczejA.21 namówił goA. D. (1), któremu następnie dał pełnomocnictwo do prowadzenia działalności w jego imieniu. Wyjaśnił także, że nie był poinformowany o całej kwocie, która została wydatkowana z pieniędzy firmy na spłatę długówA. D. (1)iA. D. (2). Co do zakupu działki od państwaS.oskarżony powtórzył swoje wcześniejsze wyjaśnienia.
Odnośnie drugiego z zarzutów wyjaśnił, że faktycznie doszło do przeniesienia 40% udziałów w nieruchomości o nr 452/9 naA. D. (6), ponieważ miała ona wziąć kredyt i kwotę 100 000 zł przeznaczyć na potrzebyfirmy (...). Później jednakA. D. (6)nie otrzymała kredytu i w związku z tym podpisała oświadczenie, że przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości cała ta kwota zostanie zwrócona do majątkuA.21.
Co do zarzutu trzeciego wyjaśnił, żeB. K. (2)wyraził chęć pożyczeniafirmie (...)kwoty 500 000 zł, jeżeli doszłoby do zabezpieczenia na apartamentach wS.. Doszło zatem do podpisania umowy notarialnejo takiej treści, jednakże przy podpisywaniu aktuA. D. (1)nie otrzymał wskazanej kwoty pożyczki odB. K. (2), natomiast doszło do wpisania na jego rzecz hipoteki do kwoty 820 000 zł.B. K. (2)natomiast nigdy nie przekazał umówionej kwoty tytułem pożyczki, ale odmówił usunięcia swojego wpisu hipotecznego.
Co do zarzutu czwartego oskarżony wyjaśnił, że działka nieopodalI.została zakupiona za kwotę 100 000 zł.A. D. (1)wpadł na pomysł sprzedaży tej działki wraz z planem wybudowania na niej domu za kwotę 500 000 złP. S. (4)prowadzącemufirmę (...), u którejA.21 miał zadłużenie w wysokości 150 000 zł. Poprzez sprzedaż tej działki miało dojść do spłaty tego zadłużenia, likwidacji hipoteki do kwoty 90 000 zł dofirmy (...)oraz do likwidacji kwoty 150 000 zł do betoniarniA.P., a kwota 110 000 zł zostałaby na potrzeby bieżącefirmy (...). Oskarżony wyjaśnił, że w tym celu podpisału notariusza umowę przedwstępną zP. S. (4).
Co do zarzutu piątego oskarżony wskazał, żeW. S. (1)pożyczyłA. D. (1)kwotę 160 000 zł, o której oskarżony nie był na początku poinformowany. Pożyczka była wysoko oprocentowana,A. D. (1)nie był w stanie jej spłacić i wówczas rozpoczęły się groźby ze stronyW. S. (1). W związkuz tymM. T. (1)przystał na spłatę mu zadłużenia w wysokości 180 000 zł.W. S. (1)zastraszałA. D. (1)i w związku z tym doszło do podpisania wymuszonego aktu notarialnego. Oskarżony wyjaśnił, że po namyśle uznał kwotę jedynie 25 000 zł, ponieważ z wyjaśnieńA. D. (1)wynikało, że spłacił on jużW. S. (1)kwotę co najmniej 135 000 zł.
Co do zarzutu z punktu szóstego oskarżony wyjaśnił, że mieszkanie naS.weW.zostało sfinansowane w całości ze środków jego żony, które otrzymała ona w formie darowizny od swojej matki.
Odnośnie natomiast zarzutu siódmego oskarżony zmienił swoje wyjaśnieniaw stosunku do postępowania przygotowawczego wskazując, że w momencie przesłuchania – tj. 21 stycznia 2010 roku nieruchomość ta należała w całości doA. T. (1). Natomiast zakup nastąpił w ten sposób, że kwota 200 000 euro należała doA. T. (1), natomiast 100 000 zł pożyczyłM. T. (1)odW. D. (1), która to kwotę przelała bezpośrednio na kontoA. T. (1). Udziały zostały zapisane natomiast po 50 %, ponieważA. T. (1)ufała, żeM. T. (1)zwróci jej brakującą kwotę. Po jakimś czasie oskarżony zaproponowałA. T. (1), że zwróci jej pożyczone pieniądze w postaci ¼ szeregówki.A. T. (1)zakupiła także od niego kolejną część szeregówki za kwotę równowartości około 300 000 zł, którą to kwotęM. T. (1)spożytkował w części na spłatę wierzycieli. W momencie upadłości firmy została ona wpłacona do masy upadłości i nie miało to w ocenie oskarżonego nic wspólnego z zakupem mieszkania naS..
Z kolei odnośnie zarzutu ósmego oskarżony wskazał, że współpracowałz syndykiem masy upadłości.
(wyjaśnienia oskarżonegoM. T. (1)k. 35684-35688v, 35721-35725v, 35741-35742v)
OskarżonaA. D. (6)natomiastw trakcie pierwszego przesłuchaniaw dniu 22 grudnia 2009 rokuprzyznała siędo popełnienia czynu opisanegow zarzucie nr XXI. Wyjaśniła, żeA. D. (1)iM. T. (1)z uwagi na toczące się wobecM. T. (1)postępowanie egzekucyjne postanowili przenieść na oskarżoną 40 % udziałów wdziałce nr (...). Miało to miejsce w dniu 23 marca 2009 roku w Kancelarii Notarialnej weW.w obecności oskarżonej orazA. D. (1), które reprezentował jako pełnomocnikM. T. (1). Akt notarialny został sporządzony na potrzeby sprzedaży tej działki jakiejś osobie lub firmie bez obciążeń hipotecznych, do wpisania, których miało wkrótce dojść. Oskarżona przyznała, że wiedziała o tym, iż niedługo dojdzie do wpisania na tej działce hipoteki oraz że klienci firmy należącej doM. T. (1)zaczęli wpisywać swoje roszczenia na inne należące do niego nieruchomości. Oskarżona wyjaśniła, że wiedząc, iż udziałM. T. (1)zagrożony jest egzekucją, postanowiła pomóc mu w tym, aby mogło dojść do sprzedaży nieruchomości z udziałem innych udziałowców. Oskarżona wskazała, że nigdy nie była zatrudniona wfirmie (...)na podstawie jakiejkolwiek umowy, a biorąc kredyt wA.Banku na kwotę 60 tysięcy oskarżona przedłożyła zaświadczenie o zatrudnieniu w tej firmie wystawione przezA. D. (1). Zaświadczenie to oskarżona otrzymała kilka dni po podpisaniu przedmiotowego aktu notarialnego. Oskarżona wyjaśniła także, że o zadłużeniuM. T. (1)wiedziała ona już od końca 2008 roku, kiedy to dowiedziała się o tym odA. D. (1). Nadto oskarżona dodała, że podpisała oświadczenie, w którym wyraziła zgodę na sprzedaż 40% udziałów w nieruchomościKW (...)z roszczeniem wobec niej w kwocie 140 000 zł, a następnie podpisała kolejne oświadczenie, w którym podała, że zrzeka się udziałów bez żadnego należnego jej wynagrodzenia. Oskarżona wie także odA. D. (1)iM. T. (1), że działkiKW (...)iKW (...)zostały nabyte od państwaS.za pieniądzezfirmy (...)z wpłat dokonywanych przez klientów tej firmy. Nadto, oskarżona dowiedziała się odA. D. (1), żeM. T. (1)miał zamiar założyć z tymi osobami wspólną działalność i dlatego wpisał ich jako współwłaścicieli. Oskarżona posiada także wiedzę co do tego, żeA. D. (1)wspólnie zA. D. (2)posiadali działkę wS.i że sprzedali ją w roku 2009. Za działki te zapłaciłM. T. (1), a po ich sprzedaży większa część uzyskanej z tego tytułu kwoty przypadłaA. D. (2).
W trakcie przesłuchania podczas posiedzenia w przedmiocie tymczasowego aresztowania oskarżonaA. D. (6)przyznała, że podpisała umowę kupna udziałów w nieruchomości za namowąM. T. (1)orazA. D. (1)w celu, aby jej udział pozostał bez obciążeń hipotecznych i aby następnie klienciA.21 mogli go odkupić.
Podczas kolejnego przesłuchania w dniu 17 marca 2010 roku oskarżona przyznała się do zarzutu opisanego w pkt. XXI, natomiast co do drugiego ze stawianych jej zarzutów wyjaśniła, że nie miała zamiaru wyłudzenia kredytu w banku, ponieważ spłaca go regularnie ze środków pochodzących z jej obecnej działalności gospodarczej AL.- (...). Jednakże na dzień zawarcia umowy z bankiem, jejfirma (...).- (...)nie miała żadnego zawartego kontraktu, jednakże odA. D. (1)wiedziała, że jest klient, który chce budować za pośrednictwem jej firmy domek jednorodzinny. Natomiast co do zawarcia umowy przeniesienia na oskarżoną 40% udziałów nieruchomości, toA. D. (1)załatwiał wszystko zM. T. (1),a następnieA. D. (1)powiadomił oskarżoną o planowanym podpisaniu umowy kilka dni przed spotkaniem u notariusza.A. D. (1)poinformował oskarżoną, że celem zawarcia tej umowy o notariusza było następne sprzedanie działki objętej umową bez obciążeń i zwrócenie pieniędzy dofirmy (...). Oskarżona wyjaśniła, że w dniu podpisania umowy wiedziała, żeM. T. (1)ma kłopoty finansowe oraz że posiada zadłużenie związane z inwestycją wS.iI.. Oskarżona wskazał, że taką wiedzę posiadała odA. D. (1). Natomiast jak wyjaśniła oskarżona,W. S. (1)jest lichwiarzem, który pożyczyłA. D. (1)kwotę 160 000 zł w 2009 roku pod zastaw mieszkania jegoi oskarżonej wI..A. D. (1)chciał wypowiedzieć zawartą umowę pożyczkii w tym celu udał się wraz zW. S. (1)do notariusza wybranego przezW. S. (1). Z kolei odnośnie nieruchomości nabytych od państwaS.oskarżona wskazała, że kwota, którą za nią wpłacono, pochodziła w całościz pieniędzyfirmy (...). Wyjaśniła, żeA. D. (1)jeździł z paniąS.do różnych miejscowości i spłacał jej wierzycieli. Po spłacie całości hipotek bank mimo tego odmówił udzieleniaM. T. (1)iA. D. (1)kredytu, co było początkiem kłopotów finansowychfirmy (...). Oskarżona wyjaśniła nadto, że 40% udziałów w nieruchomości wI., które na nią przeniesiono, chce zwrócić dobrowolnie do jej właściciela, czyli obecnie syndyka masy upadłości.
W trakcie kolejnego przesłuchania w dniu 28 czerwca 2010 roku oskarżona załączyła do protokołu przesłuchania dwa zeszyty z zapiskami jej iA. D. (1)związanymi z wydatkamifirmy (...)ifirmy (...).- (...), pendrive znalezionyuA. D. (1)oraz kalendarz z odręcznymi zapiskami związanymi z wydatkamifirmy (...).- (...).
W trakcie przesłuchania w dniu 30 września 2013 roku oskarżona wyjaśniła, żeI. T. (1)na pewno wiedziała o sytuacji finansowej firmy, przekazywała takie informacje klientom i przyczyniła się do ogłoszenia upadłości firmy. Podczas kolejnego przesłuchania oskarżona nie przyznała się do zarzutu dotyczącego usiłowania dokonania uszczuplenia zaspokojenia wierzycieliprzedsiębiorstwa (...), natomiast przyznała się do zarzutu dotyczącego doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniemA.Banku. Podtrzymała dotychczas złożone wyjaśnienia, wskazując, że nie miała zamiaru dokonać uszczuplenia wierzycieliM. T. (1)i złożyła oświadczenie o zrzeczeniu się praw do przekazanej jej działki. Wyjaśnienia te oskarżona podtrzymała także podczas przesłuchania w dniu 19 listopada 2013 roku.
(wyjaśnienia oskarżonejA. D. (6), k. 25560-25564, 25584-25586, 25643-25648, 25669-25671, 29886-29889, 30716-30718, 32085-32089, 32096-32098, 33655-33657)
W postępowaniu przed Sądem oskarżonaA. D. (6)nie przyznała się do popełnienia czynu opisanego w zarzucie nr XXI, natomiast przyznała się do popełnienia czynu opisanego w zarzucie nr XXII. W tym zakresie podtrzymała dotychczasowo złożone wyjaśnienia.
(wyjaśnienia oskarżonejA. D. (6)k. 35785-35786)
W. D. (1)w toku postępowania przygotowawczego nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że pieniądze na zakup nieruchomości przyul. (...)posiadała ze sprzedaży nieruchomości położonejw miejscowościK., gminaM.. Wskazała, że zapłaciła w całości za tę nieruchomość, aM. T. (1)zobowiązał się do zwrotu jej pieniędzy, które uprzednio mu pożyczyła. Ustaliła ona zA. D. (1), że jej udziałw nieruchomości wyniesie 1/3, natomiast udziałM. T. (1)2/3, umówiła się także, że to ona dokona wpłaty w transzach za tę nieruchomość. Jednocześnie wskazała, żeM. T. (1)otrzymał od niej także pożyczkę gotówkową w kwocie 100 000 euro, która to oskarżona wpłaciła na kontoA. T. (1)na początku 2007 roku i którąM. T. (1)spłacił do końca lipca 2007 roku. Nadto, zdaniem oskarżonej, przelała ona na konto córki tytułem darowizny kwotę około 300 000 euro, a następnie 30 000 euro.W. D. (1)wskazała jednocześnie, że w dniu 14 grudnia 2007 roku, kiedy to doszło do zawarcia umowy zakupu nieruchomości przyul. (...), zawarła jednocześnie zA. D. (1)działającym zaM. T. (1)umowę przedwstępną, na mocy którejM. T. (1)sprzedał na jej rzecz 2/3 udziałów. Oskarżona wskazała, że dokonała tego w celu zabezpieczenia, ponieważ bała się, żeA. D. (1)może ją oszukać. Wskazała, że faktycznie pożyczka wskazana w treści aktu notarialnego nie została zwarta we wskazanym dniu, tj. 16 maja 2007 roku, z obowiązkiem spłaty do 15 maja 2008 roku.M. T. (1)otrzymał co prawda kwoty od oskarżonej na zakup nieruchomości, ale ostatecznie to ona była finansującym zakup. Zapis o pożyczce był natomiast potrzebny dla zabezpieczenia przysługującego jej wobecM. T. (1)roszczenia. Jednocześnie zdaniem oskarżonejM. T. (1)aniA. D. (1)nie informowali jej o większych problemach finansowychfirmy (...).
Podczas kolejnego przesłuchaniaW. D. (1)wskazała, że przedmiotowa umowa pożyczki w rzeczywistości została sporządzona przezA. D. (1)dopiero pod koniec roku 2008, natomiast ona podpisała ją dopiero w dniu zawierania umowy o przeniesieniu 2/3 udziałów w nieruchomości przyul. (...). Została ona sporządzona i podpisana na potrzeby aktu notarialnego i nie została zawartaw dniu jej wystawienia.
W trakcie kolejnego przesłuchaniaW. D. (1)wyjaśniła, że w marcu 2007 rokuM. T. (1)zwrócił się do niej z prośbą o udzielenie mu pożyczki na zakup nieruchomości(...), którą to chciał wynajmować. Powiedział jednocześnie, że swoje środki zainwestował w działkę, z której oczekuje milionowych zysków. AlternatywnieW. D. (1)miała być współwłaścicielem. Zgodziła się ona na zainwestowanie swoich środków, ostatecznie ustalili, że zakupią nieruchomość w 2/3 dlaM. T. (1)i 1/3 dlaW. D. (1).W. D. (1)przekazywałaM. T. (1)na zakup tej nieruchomości określone środki. Wyjaśniła, że do dnia 11 maja 2007 roku przekazałaM. T. (1)na zakup przedmiotowej nieruchomości łącznie kwotę 1 550 000 zł, z czego 1 220 000 było przeznaczone na zakup 2/3 udziałów dlaM. T. (1), a pozostała kwota na zakup jej udziałów. Zawarła wówczas zM. T. (1)ustna umowę pożyczki, na mocy której zobowiązał się on do spłaty udzielonej kwoty pożyczki w ciągu roku od daty otrzymania pożyczki. Dla zabezpieczenia udzielonejM. T. (1)pożyczkiw dniu 14 grudnia 2007 roku zawarła ona z nim przedwstępną umowę sprzedaży,w którejM. T. (1)zobowiązał się do przeniesienia na nią swoich udziałów na wypadek niespłacenia pożyczki. Do umowy wpisano sumę 1 980 000 zł, ponieważ miała ona zabezpieczać nie tylko realnie udzieloną pożyczkę w kwocie 1 220 000 zł, ale także obiecane zyski w kwocie 1 830 000 zł i odsetki 150 000 zł. JednocześnieW. D. (1)wskazała, żeM. T. (1)nie zwrócił jej pożyczki, przez co złamał postanowienia łączącej ich umowy. Wskutek tegoW. D. (1)podjęła decyzjęo wycofaniu się ze wspólnego interesu i w dniu 24 września 2008 roku została zawarta umowa przeniesienia udziałów na nią w zamian za zwolnienieM. T. (1)z długu. Umowa ta była zwolniona od podatku cywilnoprawnego, a zatem była korzystniejsza niż odkupienie udziałów na podstawie umowy przedwstępnej. Do umowy tej notariusz zażądał pisemnego potwierdzenia umowy pożyczki i dlatego też została zawarta przedmiotowa umowa pożyczki.
(wyjaśnienia oskarżonejW. D. (1)k. 25463-25468, 25475-25477, 25504-25506, 30675-30678, 30692-30694, 32115-32119, 33001-33003, 33716-33720)
W toku postępowania przed Sądem oskarżonaW. D. (1)także nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że nie miała nigdy żadnych relacji osobiście zfirmą (...).M. T. (1)zaproponował jej wspólny zakup nieruchomościP., a ponieważ posiadała ona środki finansowe, zdecydowała się zainwestować je. Miała ona zapłacić 100% kwoty za tę nieruchomość, aM. T. (1)miał jej oddać część pieniędzy. Ostatecznie ustalili, żeM. T. (1)zakupi 2/3 udziału w nieruchomości, aW. D. (1)1/3, zapłacić miała jednak, tak jak ustalono wcześniej,W. D. (1), aM. T. (1)miał zwrócić jej należną kwotę.M. T. (1)miał jej oddać pieniądze w transzachw ciągu roku, co jednak nie nastąpiło. Dopiero po zakupie dowiedziała się, że sprawamiP.zajmuje sięA. D. (1)i że pieniądze z wynajmu przekazywane są na prowadzenieA.21. WówczasW. D. (1)postanowiła wycofać sięz tej inwestycji i w tym celu wykupić swoje udziały, aby stać się właścicielką całej nieruchomości, aby ją sprzedać. Jednocześnie wyjaśniła, że spotkała się wówczasz doradcą podatkowym, który zapewniał ją, żefirma (...)dobrze prosperuje. Wskazała, że spisanie umowy pożyczki jest jedynie skrótowym potwierdzeniem udzielonej wcześniej pożyczki w transzach. Oskarżona wyjaśniła, że nie zgadza sięz opinią biegłego, który jej zdaniem w sposób nieprawidłowy wskazuje na powiązanie prywatnej inwestycji, jaką byłP., z przedsięwzięciamiA.21.
(wyjaśnienia oskarżonejW. D. (1)k. 35786v-35791v, 35840v-35841)
Przesłuchana w trakcie postępowania przygotowawczego
I. T. (1)
także nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. Odnośnie czynu opisanego w pkt. XXIV aktu oskarżenia wyjaśniła, że pracowała wfirmie (...)
i zajmowała się pośrednictwem w sprzedaży mieszkań. Wpłaciła na rzecz tej firmy liczne kwoty, w związku z czym otrzymała w zamian za to w dniu 02.01.2008 roku umowę deweloperską na wybudowanie i przeniesienie własności mieszkaniaw inwestycji prowadzonej przez tę firmę wI., Budynek Z. Nadto uzgodniła ona zM. T. (1)orazA. D. (1), że jeżeli mieszkanie to nie zostanie jej przekazane, to otrzyma ona w zamian 20% udziałów w nieruchomościach wI.KW (...)i(...), nabytych od państwaS.(te 20% udziałów miało wartość około 460 000 zł). Wskazała, że osobiście przekazała państwuS.kwotę 10 000 zł, a następnie większą kwotę wraz zA. D. (1). Odbyło się to już po przeniesieniu na nią udziałów w tej nieruchomości. Wyjaśniła nadto, że była zatrudniona wfirmie (...)na umowę o pracę. W chwili zawarcia umowyz państwemS.nie dysponowała ona kwotą 460 000 zł, natomiast 20% udziałów w nieruchomościach, jakie nabyła, chciała zwrócićM. T. (1)po zawarciu umowy przyrzeczonej na przeniesienie własności nieruchomości wI., Budynek(...).
Podczas kolejnego przesłuchania wyjaśniła, że z przelewów bankowych wynika, że państwoS.uzyskali z kontaA.21 łączną kwotę ok.1 095 672 zł, natomiast łączna kwota, jaka została zapłacona państwuS.i ich wierzycielom, to w jej ocenie 1 355 408,48 zł. Kwotę te miał zapłaciłM. T. (1), a następnie miała się ona rozliczać już zM. T. (1)z tytułu jej udziałów w nieruchomości.
W trakcie kolejnego przesłuchania wskazała, że nieruchomości nabyte od państwaS.były spłacane w ten sposób, żeA. D. (1)spłacał ich wierzycieli, ponieważ od tegobank (...) S.Auwarunkował udzielenie kredytu na sfinansowanie tych nieruchomości.
Oskarżona nie przyznała się także do zarzutu opisanego w pkt. XXV aktu oskarżenia. Wyjaśniła, że powiedziała onaM. M. (7), że nie może rozmawiać o sprawie, w której jest podejrzaną, a jej rozmowa z nim dotyczyła jedynie sprzedaży domu wO., którego był właścicielem. Nadto, nie skłaniała nikogo do składania fałszywych zeznań.
W trakcie kolejnego przesłuchania wskazała ona, że nie zgadza się co do twierdzenia o złej sytuacji finansowejA.21 w momencie podpisywania umowy z państwemS., a zatem w dniu 10 stycznia 2007 roku. W jej ocenie kondycja finansowa firmy była wówczas dobra, o czym świadczy szereg zakupów dokonywanych w tym czasie przez firmę. Oskarżona wyjaśniła, że udziałóww nieruchomości nabytej od państwaS.nie nabyła w sposób pozorny,a nadtoM. T. (1)nie zapłacił całej kwoty państwuS., bo 76 000 zł zapłaciła ona. Zdaniem oskarżonej, to państwoS.nalegali na przeniesienie na nich własności nieruchomości tylko po zapłacie zadatku w kwocie 100 000 zł, ponieważ na nieruchomości tej wpisywali się kolejni wierzyciele. Jeżeli zaś chodzio zarzut nr XXV, to wyjaśniła, że w innej sprawie zeznawała przeciwkoM.i teraz może się za to mścić. Z kolei, jeśli chodzi o zarzut nr XXVI, to wypowiedź nagrana przezA. D. (1)była kierowana troską o jego zdrowie, ponieważ sam twierdził, że jest chory, w związku z czym powiedziała mu, żeby wziął zwolnienie lekarskie.
Podczas kolejnego przesłuchania wskazała, że niedorzeczne jest, aby namawiałaM.do składania zeznań co do tego, ze ciężko zapracowała namieszkanie (...)-pokojowe, które nawet nie zostało jeszcze wybudowane. Podobnie niedorzeczne jest w jej ocenie, że miałaby namawiaćM. M. (7)w 2010 roku do składania zeznań co do tego, że zapracowała na udziały w nieruchomości państwaS., skoro była ich właścicielem od stycznia 2007 roku. Nadto nie wie, skądM. M. (7)miałby wiedzieć, ile zarabiała ona wfirmie (...), nadto został on zwolniony z pracy już w 2006 roku. Szukała ona natomiast kontaktuzM. M. (7)tylko w sprawie sprzedaży nieruchomości jej mamy położonej wO..
(wyjaśnienia oskarżonejI. T. (1)k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-33318)
W postępowaniu przed Sądem oskarżonaI. T. (1)nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. Odnośnie zarzutu nr XXIV wyjaśniła, że w momencie zawierania umowy z państwemS.sytuacja finansowafirmy (...)była dobra i nie mogła ona przewidzieć, co nastąpi później. Nie miała ona zamiaru wprowadzić ich w błąd ani ich oszukiwać. Nie miała ona środków na zakup całego udziału, ale dlatego w tym celu zawarli z pozostałymi kupującymi umowę solidarną, a nadto mieli dostać kredyt na zakup tej nieruchomości, a kwotę 76 tysięcy złotych przekazałaM. T. (1)na poczet spółki, którą mieli założyć.
Odnośnie zarzutu nr XXV wyjaśniła, że nie miała powodów, aby namawiać świadkaM.do składania fałszywych zeznań. Pracował on w firmie krótko i nie był świadkiem żadnych zdarzeń, nie mógł posiadać także wiedzy odnośnie tych zdarzeń, co do których oskarżona miała go namawiać do zeznawania.
Odnośnie zarzutu nr XXVI wyjaśniła, żeA. D. (1)był chory, dlatego powiedziała, aby wziął zaświadczenie lekarskie na czas rozprawy. Wyjaśniła, że w jej ocenie wpłaciła państwuS.kwotę 180 000 zł, w tym 76 000 zł w gotówceM. T. (1), a resztę stanowią wypracowane przez nią prowizje, za które nie otrzymała zapłaty.
(wyjaśnienia oskarżonejI. T. (1)k. 35742v-35748)
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego podczas rozprawy głównej Sąd dokonał następujących ustaleń:
ZARZUT I A/OM.(...)
ZARZUT XXIV A/OI. T. (2)- (...)
Zarzut XXIII A/OW. D. (1)
M. T. (1)za namowąA. D. (1), który nie mógł prowadzić działalności gospodarczej wobec orzeczonego wobec niego zakazu, zgłosił rozpoczęcie działalności gospodarczej pod nazwąA.21 z dniem 1 maja 2005 roku. Formalnie podjął on działalność gospodarczą z dniem 20 stycznia 2006 roku.W dniu 22 marca 2006 roku otrzymał zaświadczenie z Głównego Urzędu Statystycznego o numerze identyfikacyjnym REGON(...)z wpisem o rodzaju przeważającej działalności(...)-K.i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. W dniu 31 stycznia 2007 roku otrzymał on zaświadczenie o wpisie do ewidencjidziałalności gospodarczej pod numerem (...)z oznaczeniem przedsiębiorcyT.M. I.,ul. (...),(...)-(...) W.-(...).
M. T. (1)mieszkając weF.nie był jednak w stanie faktycznie prowadzić działalności gospodarczej na terenieP.i zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami ustanowiłA. D. (1)pełnomocnikiem do prowadzenia zarejestrowanej działalności gospodarczej w swoim imieniu, umożliwiając mu w ten sposób faktyczne prowadzenie działalności developerskiej, pomimo wcześniejszych jego niepowodzeń w tym zakresie, a nadto orzeczonego postanowieniem z dnia 18 marca 2003r. - 5 letniego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, jaki sprawowania funkcji reprezentanta i pełnomocnika przedsiębiorcy.
W latach 2006-2008 głównym przedmiotem działalnościfirmy (...)było budownictwo mieszkaniowe. Środki finansowe stanowiące wkład do działalnościM. T. (1)stanowiły w początkach jego działalności: kwota 185 405,10 złi znajdowały się na koncie osobistymM. T. (1)prowadzonym przez(...) S.A.wW.( przejęty następnie przezbank (...)) orazdziałka (...)obręb(...)I.KW (...)i(...)obręb(...)I.KW (...)w miejscowościI.. Od momentu zarejestrowania działalnościA.21 wysokość wpłat dokonanych przez nabywców lokali mieszkalnych na rzeczfirmy (...)w związku z inwestycjami wI.iS.wyniosła 17 162 658,72 zł, przy czym po dokonaniu zwrotów częściowychM. T. (1)miał do dyspozycji na prowadzoną przez niego działalność kwotę 15 119 590,83 zł.
Pomimo że podstawę prowadzonej działalności zasadniczo stanowiły przychody z wpłat dokonanych przez przyszłych nabywców lokali mieszkalnych,a wpływy z innych tytułów miały marginalne znaczenie,M. T. (1), pomimo rozmiarów prowadzonej przez siebie działalnościA.21, nie prowadził pełnej księgowości, a jedynie książkę przychodów i rozchodów. W zakresieprzedsiębiorstwa (...)nie prowadzono ewidencji rozrachunkowej dla odbiorców i dostawców, ewidencji operacji finansowych, bankowych i kasowych, rozliczeń z tytułu wypłacanych i pobieranych kwot z rachunków bankowych jak i od klientów. W związku z tym, nie można w sposób jednoznaczny ustalić, kto dysponował konkretnymi środkami w zakresie konkretnej czynności, czy decyzje dotyczące wydatków były wzajemnie konsultowane i w jakiej formie następowały. Gotówka ze środkówprzedsiębiorstwa (...)pobierana była nie tylko przezM. T. (1), ale także przezA. D. (1),A. D. (2),A. T. (1)i inne osoby, które posiadały karty do konta ze zgromadzonymi środkami.
W tych uwarunkowaniachM. T. (1)w okresie od 20 stycznia 2006r. do połowy września 2008r. weW.działając wspólnie i w porozumieniu ze swoim pełnomocnikiemA. D. (1), doprowadził do niewypłacalnościprzedsiębiorstwo (...)T.w ten sposób, że w sytuacji, gdy prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów, wobec których zobowiązywał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS., umówił sięz pełnomocnikiem, że będzie mógł pobierać na własne cele środki z wpłat klientów,w wyniku czego prowadził drenaż środków finansowych z firmy inwestującw nieruchomości i ich remont, a nadto zezwolił na dysponowanie środamifirmy (...)w tym na spłatę długów pełnomocnikaA. D. (1)i innej osobyw kwocie nie mniejszej niż 390 107,00 zł oraz wydatkowanie środków firmy bez weryfikacji, na jaki cel zostały wydane.
Dowód:
⚫
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876.
wiadomość e-mail k. 35335v,
wiadomość e-mail z dnia 21 czerwca 2007r. k. 35259,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1), akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, k. 35944, k. 40341-40342,
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1), akta prokuratorskie: k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-333, akta sądowe: k. 35742-35748, 35784-35785, k. 35944,
częściowo zeznaniaA. D. (1), akta prokuratorskie: k. 23528-23536, 23544-23547, 23586, 23626-23628, 23686-23688, 23703-23707, 23712-23715, 23740-23746, 23748-23758, 23 819-(...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...), akta sądowe: k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335.
12 września 2006 rokuM. T. (1)dokonał zakupudziałki numer (...)obręb(...)wI., w związku z którą transakcją zapłacił z majątku(...)21 kwotę 102 000 zł.
22 grudnia 2006 rokuA. D. (1)wspólnie zA. D. (2)dokonał odH. G. (2)zakupu nieruchomości w postaci działki położonej wS.za łączną kwotę80 000 zł,która to kwota została zapłacona wraz z kosztami notarialnymi w wysokości 3 790, 96 zł ze środkówA.21.
Dowód:
⚫
akt notarialny rep. A nr(...)k. 33125-33127,
odpis z księgi wieczystej k. 8007,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1),akta prokuratorskie: k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-333, akta sądowe: k. 35742-35748, 35784-35785, 35944,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1), akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
częściowo zeznaniaA. D. (1),akta prokuratorskie: k. 23528-23536, 23544-23547, 23586, 23626-23628, 23686-23688, 23703-23707, 23712-23715, 23740-23746, 23748-23758, 23819-23907, 23911-23991, 23996-24058, 24059-24080, 24083-24108, 24109-24115, 24119-24145, 24146-24206, 24208-24215, 24236-24239, 29881-29885, 29926-29928, 30727-30731, 30746-30752, 30753-30763, 30796-30798, 30868-30870, 30887-30889, 30947-30956, 32021-32027, 32028-32051, 32076-32080, 33692-33694, akta sądowe: k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335.
3 maja 2007 rokuM. T. (1)wraz z żonąA. T. (1)dokonał zakupu po ½ udziału w domu położonym weF.wP., adres(...)(...)B. M.za kwotę 300 000 Euro. Od tego czasuM. T. (1)zaczął remontować ten dom wykorzystując do tego celu pracowników zatrudnionych na budowach wS.iI., materiały i narzędzia z tych inwestycji, jak i środki finansowe zfirmy (...).
Dowód:
⚫
przetłumaczony akt zakupu nieruchomości przezM. T. (1)iA. D. (7)k. 38102-38015,
uwierzytelnione tłumaczenia dokumentów k. 33151-33157,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
zeznaniaA. S. (4)k. 3485-3488, 29929-29931, 36675-36676,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1), akta prokuratorskie k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-333, akta sądowe: k. 35742-35748, 35784-35785, 35944.
21 czerwca 2007r.M. T. (1)napisał do swojego pełnomocnikaA. D. (1), aby przysłał do niego pracowników na 10 dni i przywiózł materiały do wykonania remontu domu weF.. Ponadto napisał„Poza tym „na gwałt” potrzebuje zwrócić pieniądze. Nie ruszyłem tej wpłaty 180 tys.choć mi mówiłeś, że będę mógł brać po połowie z każdej wpłaty (!)ale teraz naprawdę potrzebuje zapłacić około 100 tys, Zajmij się klientami. Dlaczego np. paniF.nie wpłaciła więcej? Czy wciąż jeszcze chodzi o pozwolenie na bud. Z ?”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail z dnia 21 czerwca 2007r. k. 35259
25 sierpnia 2007 rokuM. T. (1)(pełnomocnikA. D. (1)) zawarłzU. J.warunkową umowę kupna - sprzedaży gruntu rolnego zabudowanego stanowiącegodziałkę numer (...), o obszarze 5979 m2, położonego w miejscowościW., gminaW.. Strony ustaliły cenę sprzedaży na 686 000 zł i na jej poczetA. D. (1)zapłacił kwotę74 000 zł,a resztę kwoty zobowiązał się zapłacić do 30 października 2007r.
W związku z tym, żeA. D. (1)nie zapłacił reszty ceny,U. J.w listopadzie 2008r. wystąpiła z powództwem przeciwkoM. T. (1)o rozwiązanie umowy, na skutek czego po wstąpieniu do sprawy syndyka pozwanego 6 października 2010r. strony zawarły ugodę, na mocy której powódka cofnęła pozew, zobowiązując się do zwrotu kwoty 74 000 zł nie później niż do 31 grudnia 2010r. na rzecz masy upadłościM. T. (1), a syndyk zrzekł się wszelkich roszczeń wobec powódki, na skutek czego Sąd umorzył postępowanie. 13 grudnia 2010 r.U. J.przelewem przekazała kwotę 74 000 zł na rzecz masy upadłości.
Dowód:
⚫
zeznaniaU. J.k. 32883-32886,
postanowienie o umorzeniu postępowania k. 32887,
protokół zawartej ugody k. 32888,
dokumenty związane ze sprawą sądową k. 32896-32890, 32905-32908,
kopia pozwu o rozwiązanie umowy k. 32900-32903,
potwierdzenie przelewu kwoty 74000 zł k. 32904,
historia operacji k. 32909,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39673-39868, 39871-39876, 40079-40080.
10 stycznia 2007 r.M. T. (1)zI. T. (1)iA. D. (2), z którymi zamierzał założyć spółkę w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej, dokonał zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...), obrębI., numeryksiąg wieczystych odpowiednio KW (...)i(...).I. T. (1)nabyła udział we współwłasności tych działek wynoszący 2/10,M. T. (1)4/10 iA. D. (2)udział wynoszący 4/10 (§ 3 umowy).W § 4 umowy sprzedający potwierdzili, że z ustalonej ceny sprzedaży 2 375 000 zł zostało zapłacone przez kupujących 100 000 zł (ust. 1). Pozostałą część ceny, to jest kwotę 2 275 000 zł,I. T. (1),M. T. (1)iA. D. (2)zobowiązali się solidarnie zapłacić w terminie do dnia 31 marca 2007 r. przelewem na rachunki wskazane przez sprzedających, ze środków pochodzących z kredytu, a w zakresie obowiązku zapłaty solidarnie poddali się wobec sprzedających egzekucji w trybieart. 777 § 1 pkt 4 k.p.c.(ust. 2). Jednocześnie małżonkowieM. S. (1)iA. S. (1)wyrazili zgodę na zapłatę pozostałej części ceny w pierwszej kolejności na zaspokojenie wierzycieli hipotecznych oraz wierzycieli, których prawa były przedmiotem postępowania egzekucyjnego z przedmiotowych nieruchomości (ust. 3). W czasie zawierania umowyI. T. (1)wiedziała, żefirma (...)wyłączając wpłaty klientów deweloperskich nie dysponuje środkami na zakup nieruchomości za kwotę 2 375 000 zł, a sama nie posiadała środków na pokrycie wartości 20 % udziałów w przedmiotowej nieruchomości.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 10.01.2007 r., Rep. A(...)k. 34636-34639,
akt notarialny z dnia 10.01.2007 r., Rep. A(...)k. 75-78 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. IC 781/12,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1),akta prokuratorskie k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-333, akta sądowe: k. 35742-35748, 35784-35785, 35944,
częściowo zeznaniaA. D. (1), akta prokuratorskie: k. 23528-23536, 23544-23547, 23586, 23626-23628, 23686-23688, 23703-23707, 23712-23715, 23740-23746, 23748-23758, 23 819-23907, 23911-23991, 23996-24058, 24059-24080, 24083-24 108, 24109-24 115, 24119-24 145, 24146-24206, 24208-24215, 24236-24239, 29881-29885, 29926-29928, 30727-30731, 30746-30752, 30753-30763, 30796-30798, 30868-30870, 30887-30889, 30947-30956, 32021-32027, 32028-32051, 32076-32080, 33692-33694, akta sądowe: k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12.
W dniu zawierania umowy sprzedaży w księdze wieczystej prowadzonej dla działki gruntu o nr(...)wpisane były ostrzeżenia o prowadzeniu przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Oławie kilku postępowań egzekucyjnych z tej nieruchomości oraz hipoteka umowna w kwocie 221 306,26 euro wraz z odsetkami na rzeczBanku (...) S.A.Podobne ostrzeżenia wpisane zostały do księgi wieczystej obejmującej działkę gruntu o nr(...), a w dziale IV tej księgi była wpisana hipoteka umowna w kwocie 500 000 zł oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 130 000 zł na rzecz(...) S.A.VI Oddział wW..
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 10.01.2007 r., Rep. A(...)k. 75-78 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12 k. 39366-39381,
częściowo wyjaśnienia oskarżonegoM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12.
29 marca 2007 r. został sporządzony aneks do umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 10 stycznia 2007 r., mocą któregoI. T. (1),M. T. (1)reprezentowany przezA. D. (1)iA. D. (2)zobowiązali się zapłacić pozostałą część ceny sprzedaży, to jest kwotę 2 275 000 zł w ten sposób, że kwota 150 000 zł miała zostać zapłacona w terminie do dnia 11 kwietnia 2007 r. przelewem na rachunki wskazane przez sprzedających, a kwota 2 125 000 złw terminie do dnia 30 kwietnia 2007 r. przelewem na rachunki wskazane przez sprzedających, ze środków pochodzących z kredytu.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 29.03.2007 r., Rep. A nr 4551/2007 k. 79-80 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze;
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12.
19 kwietnia 2007r.M. T. (1)napisał doA. D. (1)„Zapomnijo jakichkolwiek innych inwestycjach.Jeśli nie będę miał kasy na koncie do następnego czwartku to ja pieprze te całeI..Pamiętaj, że mi obiecałeś 600 000 zł. a teraz nie mogę dostać nawet nędznych 35 000 Euro !!! (…) Jeśli jutro nie dostaniemy kasy z(...)(a raczej nie dostaniemy, bo rozmawiałem zK.) to zastanów się, od kogo pożyczyć kasę.M.”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35324.
Kolejnym aneksem z dnia 10 maja 2007 r. strony umowy ustaliły, że pozostała część ceny sprzedaży nieruchomości zostanie zapłacona przezI. T. (1),M. T. (1)orazA. D. (2)w terminie do dnia 18 maja 2007r. przelewem na rachunki wskazane przez sprzedających, ze środków pochodzących z kredytu. Jednocześnie strony ustaliły, że kwota 2 125 000 zł w pierwszej kolejności przeznaczona zostanie na zaspokojenie wierzycieli sprzedających.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 10.05.2007 r., Rep. A nr(...)k. 81-82 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. IC 319/12.
W okresie od nabycia nieruchomości odM.iA. S. (1)do8 maja 2007r.M. T. (1), pomimo że nabył udział wynoszący 4/10, płacącw części należność na rzecz sprzedawców, spłacając ich zobowiązania i nabywając wierzytelności,zapłacił łącznie kwotę 1 389 825 zł 95 groraz koszty notarialnew wysokości 56 252 zł. Pozostała do spłaty kwota 985 174,05 złM.iA. S. (1)i ich wierzycieli, która częściowo została pomniejszona w prowadzonym przez sprzedawców postępowaniu egzekucyjnym przeciwko spadkobiercomA. D. (2)w okresie od marca 2012r.
Dowód:
⚫
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/14,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
częściowo zeznania
A. D. (1),akta prokuratorskie: k. 23528-23536, 23544-23547, 23586, 23626-23628, 23686-23688, 23703-23707, 23712-23715, 23740-23746, 23748-23758, 23819-23907, 23911-23991, 23 996-24058, 24059-24080, 24083-24108, 24109-24115, 24119-24145, 24146-24206, 24208-24215, 24236-24239, 29881-29885, 29926-29928, 30727-30731, 30746-30752, 30753-30763, 30796-30798, 30868-30870, 30887-30889, 30947-30956, 32021-32027, 32028-32051, 32076-32080, 33692-33694, akta sądowe k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381.
W związku z tym, żeM.iA. S. (1)nie otrzymali zapłaty za sprzedane nieruchomości i nie zostali także spłaceni wszyscy ich wierzyciele, wystąpili oni o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu w zakresie zapisu o poddaniu się egzekucji. Postanowieniem z dnia 13 czerwca 2007 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków Wydział I Cywilny nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu rep. A nr(...)z dnia 10 stycznia 2007 roku, na mocy któregoI. T. (1),M. T. (1)iA. D. (2)mieli zapłacić wierzycielomM.iA. S. (1)solidarnie kwotę 678 000 zł. Pomimo otrzymania tego postanowieniaM.iA. S. (1)nie wystąpilio wszczęcie egzekucji przeciwko ich dłużnikom, ponieważ Ci zapewniali ich, że niedługo otrzymają kredyt i spłacą zaległą część z tytułu zakupu nieruchomości. Kwota objęta tytułem obejmowała jedynie zaległą część zapłaty za nieruchomość, którąM.iA. S. (1)mieli uzyskać osobiście od dłużników i w jej skład nie wchodziły dodatkowe zobowiązania w postaci niespłaconych do końca wierzycieli państwaS., do których spłaty zobowiązali się nabywcy nieruchomości.
12 maja 2008 r. pomiędzyM. S. (1)iA. S. (1)aM. T. (1)reprezentowanym przezA. D. (1)zostało zawarte porozumienie, w którym strony m.in. zgodnie potwierdziły, że z ustalonej umową sprzedaży ceny 2 375 000 zł kupujący nadal są zobowiązani do zapłaty 652 759 zł sprzedającym. Strony przedłużyły termin do uiszczenia brakującej ceny sprzedaży do dnia 31 stycznia 2009 r. oraz ustaliły terminy uiszczenia odsetek z tytułu opóźnienia wyliczonych na datę porozumienia. W zmian za prolongatę terminu zapłaty strony ustaliły, że kupujący będą wpłacać solidarnie na rzecz sprzedających co miesiąc do dnia 30. każdego kolejnego miesiąca kwotę 8 000 zł poczynając od dnia 1 sierpnia 2008 r. do dnia 30 stycznia 2009 r., a sprzedający zobowiązali się nie wszczynaći nie prowadzić postępowania egzekucyjnego w zakresie obowiązku zapłaty ceny sprzedaży. Ponadto strony ustaliły, że na wypadek opóźnienia przez kupujących wykonania umowy i porozumienia co do zapłaty końcowej całej ceny, całe należne sprzedającym wynagrodzenie za dalsze korzystanie z kapitału, nie naruszając postanowień porozumienia, będzie dodatkowo wyliczone jako różnica ceny jednego metra kwadratowego z umowy a średnią ceną metra kwadratowego przypadającego dla przedmiotu umowy na dzień zapłaty, proporcjonalnie do niespłaconej powierzchni.
Dowód:
⚫
porozumienie z dnia 12.05.2008 r., k. 39579,
porozumienie z dnia 12.05.2008 r., k. 83-83v akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków I Co 1538/07k. 3864-3865,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. IC 319/12.
W dniu 16 maja 2008 r.A. D. (1)złożył oświadczenie, iż w związkuz zakupem nieruchomości przyul. (...)wI., gminaŚ., na podstawie umowy z dnia 10.01.2007 r. oraz porozumienia z dnia 12.05.2008 r. zobowiązuje się spełnić wszystkie zawarte w tych aktach warunki ze sprzedającymi, dotyczącymi zakupu tych nieruchomości do dnia 31.01.2009 r., pod warunkiem niepodejmowania żadnych kroków prawnych i innych wynikającychz umowy i porozumienia.
Dowód:
⚫
oświadczenie z dnia 16.05.2008 r. z podpisem notarialnie poświadczonym, Rep. A nr 1912/2008 k. 84-84v akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12,
akt notarialny rep. A nr(...)k. 3856-3863,
akt notarialny rep. A nr(...)k. 3854-3855v,
⚫
postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków I Co 1538/07k. 3864-3865,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe: k. 38318- 38321,
zeznaniaA. S. (1)wraz z przedłożoną dokumentacją k. 3888i dalsze,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 781/12 k. 39382-39901,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 319/12 k. 39366-39381,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39673-39868, 39871-39876,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 781/12,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12.
Wyrokiem z dnia 22 maja 2015r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził odI. T. (1),S. D.iK. D. (2)(spadkobiercówA. D. (2)) solidarnie na rzeczM. G.(poprzednioS.) 373 407,82 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od pozostałej do zapłaty części ceny za sprzedaż nieruchomości przyul. (...)wI.z ustawowymi odsetkami.
Dowód:
⚫
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12,
odpis wyroku z uzasadnieniem ws. Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 319/12 k. 39366-39381,
W marcu 2007 r.M. T. (1)dowiedział się odA. D. (1)o możliwości zakupunieruchomości przyul. (...)weW.(w dalszej części uzasadnienia nazywanej takżeP.), w związku z tym wiedząc, żeW. D. (1)posiada środki pieniężne, postanowił pożyczyć od niej pieniądze na zakup tej nieruchomości, na coW. D. (1)zgodziła się. W tamtym czasie nie zawarli oni żadnej pisemnej umowy, poprzestając jedynie na ustnych uzgodnieniach kwoty pożyczki (1 820 000 zł) oraz terminu jej zwrotu. 15.05.2008r.W. D. (1)udzielając pożyczki miała zaufanie doM. T. (1), ponieważ od dłuższego czasu spotykał się z jej córką, a ponadto obiecał jej przy tym, że w celu wynagrodzenia ponoszonego przez nią ryzyka otrzyma dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 150 000 zł. Następnie 26.03.2007 r.W. D. (1)wypłaciła z konta w(...) S.A.65 000 euro i po wymianie na walutę polską wpłaciła 250 000 zł na kontoM. T. (1)wbanku (...) S.A.
27.03.2007 r. działający w imieniuM. T. (1)A. D. (1)
zawarł zE.iR. Z.przedwstępną umowę kupna-sprzedaży, nr rep.A(...), prawa użytkowania wieczystego działek gruntu: nr(...)nr(...)oraz nr(...)położonych w obrębie(...)G.weW.przyul. (...)oraz prawa własności usytuowanych na tych działkach budowli stanowiących odrębną nieruchomość, dla której to nieruchomości prowadzona byłaksięga wieczysta (...). Strony ustaliły, że umowa przyrzeczona ma zostać zawarta do dnia 15.12.2007r., cena nieruchomości wynosiła 1 850 000 zł i miała być płatna na rachunek sprzedających w ratach: 250 000 zł do dnia 28.03.2007 r., 400 000 zł do dnia 28.04.2007r., 950 000 zł do dnia 28.07.2007 r. oraz 250 000 zł do dnia 15.12.2007r., wydanie przedmiotu umowy do posiadaniaM. T. (1)już nastąpiło, a nadto, że umowa zostanie wykonana także wówczas, gdy po stronie kupującego do przyrzeczonej umowy sprzedaży przystąpi osoba trzecia wskazana przezM. T. (1). W tym samym dniu z kontaM. T. (1)została przelana na kontoR. Z.kwota 250 000 zł tytułem zapłaty za pierwszą ratę.
Następnie w dniu 30.04.2007 r.W. D. (1)wypłaciła z konta walutowego 100 000 euro i po wymianie na walutę polską przekazała 400 000 zł na rzeczM. T. (1). W tym samym dniuM. T. (1)uiścił na rzeczR. Z.300 000 zł z tytułu drugiej raty za nieruchomość przyul. (...).
W dniu 02.05.2007 r.M. T. (1)przed notariuszemB. S. (2)udzielił pełnomocnictwaA. D. (1)do reprezentowania go i występowaniaw jego imieniu wobecW. D. (1)we wszystkich sprawach mających za przedmiot nieruchomość położoną przyul. (...)weW.oraz do składania w jego imieniu wszelkich oświadczeń woli i wiedzy.
W dniu 11.05.2007 r.W. D. (1)wypłaciła z konta walutowego 250 000 euro i z asystą pracowników firmy ochroniarskiej orazA. D. (1)po wymianie na walutę polską udała się do(...) S.A., gdzie wpłaciła na kontoM. T. (1)900 000 zł, który tego samego dnia przelał pieniądze na kontoR. Z.tytułem trzeciej raty.
21.07.2007 r.M. T. (1)orazA. D. (7)(córkaW. D. (1)) zawarli związek małżeński.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 27 marca 2007 roku, Rep A nr(...)k. 25461,
zeznaniaE. Z., akta prokuratorskie: k. 25380-25388, akta sądowe: k. 36654-36656,
zeznaniaR. Z., akta prokuratorskie: k. 25389-25392, akta sądowe: k. 38626, 38879-38881,
potwierdzenia przelewów, k. 25383-25385,
akt notarialny z dnia 14 grudnia 2007 roku, Rep. A nr(...)k. 25366-25372,
potwierdzenia przelewów k. 25386-25388,
akt notarialny z dnia 14 grudnia 2007 roku, Rep. A nr(...)k. 25461,
akt notarialny z dnia 24 września 2008 roku, Rep. A nr(...)k. 25373-25377,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 1585/11,
częściowo wyjaśnieniaW. D. (1), częściowo k. 25463-25468, 25475-25477, 25504-25506, 30675-30678, 30692-30694, 32115-32119, 33001-33003, 33716-33720,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39673-39868, 39871-39876, 40079-40080,
kopia skróconego aktu małżeństwa k. 35352,
akt notarialny z dnia 27.03.2007 r. k. 90-95; pełnomocnictwo z dnia 02.05.2007 r k. 143; wyciąg z rachunku bankowego k. 50-51, 114-116, 368; potwierdzenia przelewów k. 80-85 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11.
4 listopada 2007r.A. T. (2)napisała doM. T. (1)„Klienci przynoszą nam wezwania do zapłaty odsetek, niektórzy nie mają gdzie mieszkać wiec mieszkają kątem u znajomych inni też się denerwują bo wynajmują mieszkaniai muszą płacić za wynajem i raty. Jak dostaniemy kredyt to się zastanów, co płacić, bo mamy wiele zaległych płatności, jeszcze chyba ponad milion trzeba wrzucićwI.żeby je jak najszybciej skończyć(...). Nie wiem czy taW.jest ważniejsza od tego.”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35328 v.
W dniu 14.12.2007 r. została zawarta umowa kupna-sprzedażydziałek nr (...)obrębG., położonych przyul. (...)weW.wraz z posadowionymi na nich budowlami, pomiędzyR. Z.iE. Z.jako sprzedającymi oraz pozwanąW. D. (1)jako nabywającą udział wynoszący 1/3 iM. T. (1), w imieniu którego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 12.01.2007 r. działałA. D. (1)jako nabywającym udział wynoszący 2/3. Sprzedający oświadczyli, że z ustalonej ceny sprzedaży 1 830 000 zł zostało zapłacone 1 760 000 zł, przy czymM. T. (1)za swój udział o wartości 1220 000 zł zapłacił łącznie 1 582 000 zł. przy ostatecznie ustalonej cenie 1 830 000 zł. Pozostałą część ceny w kwocie 70 000 zł kupujący zobowiązali się zapłacić do dnia 18.12.2007 r. W tym samym dniuW. D. (1)uiściła na kontoR. Z.90 000 zł oraz 62 500 zł, a w dniu 17.12.2007 r. przelała sprzedającemu ostatnią transzę w wysokości 70 000 zł. Niezależnie od zapisu umownegoR. Z.jednocześnie uzgodniłzA. D. (1), że zabezpieczeniem pozostałej do zapłaty kwoty będzie przedwstępna umowa sprzedaży jednego z mieszkań. Umowa taka została zawarta w dniu 13.12.2007 r. Cena mieszkania została ustalona na 125 000 zł. Do jej zrealizowania jednak nie doszło i w dniu 21.10.2008 r.M. T. (1)przelał na rzeczR. Z.100 000 zł.W. D. (1)w celu zabezpieczenia udzielonej pożyczki tego samego dnia, tj. 14.12.2007 r., zawarła zM. T. (1), reprezentowanym przezA. D. (1), przedwstępną umowę sprzedaży jego udziału 2/3 w nieruchomości. Strony umowy ustaliły, że umowa przyrzeczona zostanie zawarta do końca 2009 r. Cenę nabycia udziału strony ustaliły na 1 980 000 zł.
Od tego czasuM. T. (1)zaczął remontować budynek położony na działce(...)wykorzystując do tego celu pracowników zatrudnionych na budowachwS.iI., materiały i narzędzia z tych budów, jak i środki finansowezfirmy (...).
Jednocześnie w związku z udzieloną pożyczką przezW. D. (1)M. T. (1)na zakup przedmiotowej nieruchomości strony w dniu 14 grudnia 2007r. zawarły porozumienie, na podstawie któregoM. T. (1)miał spłacić całą pożyczkę w kwocie 1800 000 zł do grudnia 2008r., w ratach: 250 tys. zł. do 31 marca 2008r., 400 tys. zł do 30 kwietnia 2008r., 900 tys. zł do 31 lipca 2008r. oraz 250 tys. zł do 14 grudnia 2008r. z 10 procentowymi odsetkami w skali roku liczonymi od 26 marca 2007r. od kwoty 250 tys. zł, od 30 kwietnia 2007r. od kwoty 400 tys. zł, od 18 maja 2007r. od kwoty 900 tys. zł. oraz od 14 grudnia 2007r. od kwoty 250 tys. zł.
W związku brakiem zapłaty reszty ceny za nieruchomość przezM. T. (1)sprzedającymE.iR. Z.na skutek ich pozwu nakazem zapłatyz dnia 13.11.2009 r. Sąd Rejonowy w Oławie nakazałM. T. (1), aby zapłacił na ich rzecz 25 000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 27 marca 2007 roku, Rep A(...)k.25461,
zeznaniaE. Z., akta prokuratorskie: k. 25380-25388, akta sądowe: k. 36654-36656,
zeznaniaR. Z., akta prokuratorskie: k. 25389-25392, akta sądowe: k. 38626, 38879-38881,
potwierdzenia przelewów k. 25383-25385,
akt notarialny z dnia 14 grudnia 2007 roku, Rep. A(...)k. 25366-25372,
potwierdzenia przelewów k. 25386-25388,
akt notarialny z dnia 14 grudnia 2007 roku, Rep. A(...)k. 25461,
akt notarialny z dnia 24 września 2008 roku, Rep. A(...),k. 25373-25377
porozumienie dot. inwestycjiP.i spłaty pożyczki k. 34803-34806,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. I C 1585 /11,
częściowo wyjaśnieniaW. D. (1), częściowo k. 25463-25468, 25475-25477, 25504-25506, 30675-30678, 30692-30694, 32115-32119, 33001-33003, 33716-33720,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
wiadomość e- mail k. 35264-35266,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39673-39868, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
akt notarialny z dnia 14.12.2007 r. – k. 96-102; wyciąg z rachunkuA.21 – k. 124; odpis nakazu zapłaty – k. 126 - akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11.
15 grudnia 2007r.A. T. (2)napisała doM. T. (1):„P.ci porobione pliki zobacz ile mamy płatności (,,,) sytuacja robi się naprawdę nieciekawa zI.już dużo pieniążków nie wyciągniemy a do zapłaty i do zrobienia tam jest jeszcze dość sporo. Klienci się już bardzo denerwują tym sporym opóźnieniem, dostawcy brakiem kasy a bank blokuje już nam konto żeby ściągnąć zwrot dlaC.itd. (…) Kredytu na razie żadnego nie dostaniemy, bo od czterech miesięcy nie mamy płaconego zusu i zalegamy w urzędzie skarbowym a to podstawa do kredytu”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35334 v.
16 grudnia 2007r.M. T. (1)napisał doA. D. (1):„Dostałem plikiz cyframi naszego zadłużenia. Sytuacja jest tragiczna, z tego, co widzę nie mamy ani grosza przy duszy. Na kredyt nie mamy szans, bo nie płacimy ZUS-u!. Nie wiem skąd zamierzasz wziąć pieniądze naC..(…) nie chce żebyś brał kredyt naW.. Mamy problemy ze spłaceniem naszego kredytu obrotowego. Jak masz zamiar dostać kredyt naS.bez płacenia składek ZUS- co jest podstawą dostania kredytu.A.zaufałem Ci całkowicie mimo, że wielu ludzi mi mówiło, że pieniądze wychodzą bokiem (i to nie tylko na wasze stare długi) Przedstaw mi plan do czwartku jak zamierzasz utrzymać firmę i nie splajtować, jak to się stało z twoimi wszystkimi innymi firmami. (…) w ten sposób nigdy nie spłacimyW.i wyjdziesz na złego managera. (…)Jeśli nie to już na całe życie zostaniemy palantami. Ja bo ci zaufałem, ty bo po raz kolejny doprowadziłeś firmę do upadku”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35335v, 39182.
12 lutego 2008r.A. T. (2)napisała doM. T. (1):„Z.mamy niepłacone od lipca –zebrało się już ponad 50 000 zł.”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35340v.
14 lutego 2008r.A. T. (2)napisała doM. T. (1):„do kwietnia mamy zapłacić(...)zaS., do dostawców jest ponad 1 000 000 zł. i to tak grubo ponad nie wiem, co tam z twoimP.a już nawet nie wspomnę ile trzeba jeszcze włożyć żeby skończyć teI.naS.od dawna nie ma żadnego klienta a ci co kupili zapłacili już dużo większą cześć niż powinni do tego stanu, który mamy zapłacić”.
4 kwietnia 2008r.A. T. (2)napisała doM. T. (1):„Zalegamy bardzo dużej ilości dostawców, przez co jesteśmy u nich poblokowani. Coraz więcej osób oddaje sprawy do windykacji lub straszy nas sądem”.
Dowód:
⚫
wiadomości e -mail k. 35342, 35345.
2 czerwca 2008r.M. B.iM. C. (3)napisali doM. T. (1), że„w związku z opóźnieniem w przekazaniu lokalu odstępują od umowy i żądają zwrotu 445 000 zł. powiększonej o 4 procent w terminie 30 dni (…) w przypadku nie przekazanie kwoty niezwłocznie wystąpią na drogę sądową”.
Dowód:
⚫
pismo k. 35348v,
zeznaniaM. B., akta prokuratorskie: k. 105, 203-220, akta sądowe k. 36002, 36004,
zeznaniaM. C. (3), akta prokuratorskie: k. 111-112, 196-199, 352-355, 30276-30278, akta sądowe: k. 36003-36004.
11 czerwca 2008r.A. R. (2)napisał doM. T. (1): „Według mnie firma jest już na skraju bankructwa, nie ma pieniędzy praktycznie na nic. Coraz więcej przychodzi przedsądowych wezwań do zapłaty. (…) ludzie nie dostają wypłat. (…) pieniądze zamiast wkładać w dokończenieI.są wkładane wP.”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35350.
24 czerwca 2008r.F. S.napisał do biuraA.21, że 23 czerwca był na budowie i „kompletnie nic się nie dzieje”. W konsekwencji wezwał do usunięcia usterek i oddania mieszkania w terminie 2-3 tygodni informując, żew przeciwnym wypadku wystąpi na drogę sadową.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 36301,
zeznaniaF. S., akta prokuratorskie: k. 1383-1385, akta sądowe: k. 36139-36140,
zeznaniaM. S. (2), akta prokuratorskie: k. 1397-1471, akta sądowe: k. 36140-36142.
Po tym jak pomimo porozumienia z 21 listopada 2007r.M. T. (1)nie zwróciłM.iM. C. (1)995 tys. zł w terminie do 31 stycznia 2008r.w lutym 2008r. złożyli pozew do Sądu. W konsekwencji w dniu 18 lipca 2008r.w podstawie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przezM. T. (1)uzyskali tytuł wykonawczy na pozostałą do zapłaty kwotę 500 000 zł.
M. B.iM. C. (3)natomiast po wypowiedzeniu umowyw czerwcu 2008r. w dniu 1 lipca 2008r. uzyskali tytuł wykonawczy na kwotę 466 000 zł w podstawie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przezM. T. (1)
Dowód:
⚫
zeznaniaM. B., akta prokuratorskie: k. 105, 203-220, akta sądowe: k. 36002, 36004,
zeznaniaM. C. (3), akta prokuratorskie: k. 111-112, 196-199, 352-355, 30276-30278, akta sądowe: k. 36003-36004,
zeznaniaM. C. (2), akta prokuratorskie: k. 226- 228, akta sądowe: k. 36427,
zeznaniaM. C. (1), akta prokuratorskie: k. 233-236, 264-350, 30361-30364, akta sądowe: k. 36426-36427,
porozumienie k. 327-328,
akt notarialny k. 642,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167-39207, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876.
W dniu 23.07.2008r.M. T. (1)na prośbęW. D. (1)pisemnie oświadczył, że zaciągnął u pozwanejW. D. (1)dług w wysokości 1 220 000 zł oraz że w przypadku niespłacenia długu zgadza się na przeniesienie własności jego udziału 2/3 w inwestycji w celu zwolnienia z długu. Dokument ten został potwierdzony przez notariuszaM. M. (2).
JednocześnieW. D. (1)orazM. D. (5)spisali zawartą przez nich ustnie w marcu 2007 r umowę pożyczki datując ją na dzień 16.05.2007r.W dokumencie tym zapisali, że kwota pożyczki wynosi 1 220 000 zł oraz że czas jej zwrotu przypada do dnia 15.05.2008 r. bez oprocentowania, zaś kwota pożyczki mogła być zwracana ratami.
W tym samym dniu, tj. 23.07.2008 r.,M. T. (1)udzieliłA. D. (1)pełnomocnictwa do uczynienia darowizny na rzecz jego żonyA. T. (1)posiadanego przez niego udziału 2/3 w nieruchomości (działek nr (...)przyul. (...)weW.) oraz do zawarcia zW. D. (1)umowy przeniesienia udziału w prawach do nieruchomości w trybieart. 453 k.c.w celu zwolnienia z długu na wszelkich warunkach według uznania pełnomocnika.
Dowód:
⚫
umowa pożyczki – k. 154; potwierdzenie z dnia 23.07.2008 r. – k. 357-358, 411; pełnomocnictwo z dnia 23.07.2008 r. – k. 359-361 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11,
wiadomość e-mail k. 35260,
częściowo wyjaśnieniaW. D. (1),akta prokuratorskie: k. 25463-25468, 25475-25477, 25504-25506, 30675-30678, 30692-30694, 32115-32119, 33001-33003, 33716-33720, akta sądowe: k. 35786-35791, 35840-3581, 39615-39618, 40336-40341,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11.
W pierwszej połowie września 2008r.firma (...)była już niewypłacalna, tj. nie miała zdolności wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych za dostarczane usługi i towary oraz wobec klientów. W konsekwencjiw dniu 13.08.2009 r. wierzycieleM.iM. C. (2)orazM.iB. D. (1)złożyli do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej wniosek o ogłoszenie upadłościfirmy (...)T..
Na dzień 24 września 2008r. firma zalegała z płatnościami na rzecz dostawców materiałów na kwotę ok. 1 376 472 zł (należność główna), a do końca 2008 r. kwota zaległości z tego tytułu urosła do kwoty 3 480 427,76 zł (k. 31707, 31712). Ponadto w tym czasie firma zalegała z płatnościami zobowiązań związanych z obowiązkiem zwrotu wpłat na rzecz klientów deweloperskich (po wypowiedzeniu umowy z winy dewelopera) na kwotę ponad 3,5 mln zł należności głównej (k. 31709-31710), a jej majątek nie pozwalał na wywiązanie się ze zobowiązań.
MajątekM. T. (1)w tym czasie był już zagrożony zajęciem na podstawie pierwszych tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.9906,53 złz odsetkami oraz tytułów wykonawczych w postaci aktów notarialnych z 10 stycznia 2007r. oraz z 1 i 18 lipca 2008r. o poddaniu się egzekucji na rzeczM.iA. S. (1),M. B.iM. C. (3)w kwocie 466 000 zł. i na rzeczM.iM. C. (1)orazB.iM. D. (4)w kwocie 500 000 zł.
W tej sytuacji, gdy kolejni wierzyciele grozili wystąpieniem na drogę sądową, na skutek ponagleńW. D. (1), która nie otrzymała odM. T. (1)zwrotu pożyczonych pieniędzy w dniu 24.09.2008 r., przed notariuszemM. M. (2)została zawarta umowa pomiędzyW. D. (1)aM. T. (1), w imieniu którego działał pełnomocnikA. D. (1).A. D. (1)oraz pozwanaW. D. (1)oświadczyli, żeW. D. (1)pożyczyłaM. T. (1)1 220 000 zł na podstawie umowy pożyczki zawartej w dniu 16.05.2007 r., która to kwota miała zostać zwrócona do dnia 15.05.2008 r., oraz żeM. T. (1)pożyczonej kwoty nie zwrócił.M. T. (1)w celu zwolnienia się z długu wobecW. D. (1)na podstawieart. 453 k.c.przeniósł na nią udział 2/3 w prawie użytkowania wieczystegodziałek nr (...)obręb(...)G.oraz we współwłasności usytuowanych na tych działkach budynku i budowli położonych przyul. (...)weW.. Stawający oświadczyli, że wydanie przedmiotu umowy nastąpiło w dniu podpisania umowy.
Dowód:
⚫
akt notarialny z dnia 24.09.2008 r. – k. 108-112 - akta I C 1585/11,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167-39207(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
listy wierzytelności k. 39877-40040,
zeznaniaM. B., akta prokuratorskie: k. 105, 203-220, akta sądowe: k. 36002, 36004,
zeznaniaM. C. (3), akta prokuratorskie: k. 111-112, 196-199, 352-355, 30276-30278, akta sądowe: k. 36003-36004,
zeznaniaM. C. (2), akta prokuratorskie: k. 226- 228, akta sądowe: k. 36427,
zeznaniaM. C. (1), akta prokuratorskie: k. 233-236,264-350,30361-30364, akta sądowe: k. 36426-36427;
zeznaniaB. D. (1), akta prokuratorskie k. 241-242,
zeznaniaM. D. (1), akta prokuratorskie: k. 247-251, 253-263, 29662-29667, 30292-30303, akta sądowe k. 36330-36331,
częściowo zeznania świadkaA. D. (1), akta prokuratorskie: k. 23528-23536, 23544-23547, 23586, 23626-23628, 23686-23688, 23703-23 707,(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...), 23 819-(...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...),(...)- (...), akta sądowe: k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1),akta prokuratorskie: k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, akta sądowe: k. 35684-35688, 35717-35725, 35944, 40341-40342,
częściowo wyjaśnieniaW. D. (1), akta prokuratorskie k. 25463-25468, 25475-25477, 25504-25506, 30675-30678, 30692-30694, 32115-32119, 33001-33003, 33716-33720, akta sądowe: k. 35786-35791, 35840-3581, 39615-39618, k. 40336-40341,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11.
Pomimo przeniesienia własności nieruchomości(...)naW. D. (1)w grudniu 2008r., w styczniu 2009r. i w późniejszym okresieM. T. (1)prowadził korespondencję na temat remontu budynku na tej nieruchomości, płatności za remont i wynajmu pomieszczeń. I tak 21 grudnia 2008r. nieznana osoba pisząca doM. T. (1)napisała:„A co do wynajmu pomieszczeń pilmetu ta jak chcesz to ci mogę pomóc (…) tylko nie mów nic paniI.na ten temat”.Natomiast 13 października 2009r.M. T. (1)napisał doA. D. (1):„jak wygląda sprawa melioracji budynku C? Masz już koncept? Czy koparkowy, któremu przelałem pieniądze wykonał swoją robotę? I co miało znaczyć dzisiaj, że zasypanie dołów kołoP.nie jest taka prostą sprawą, że trzeba to przygotować?”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35401,
wiadomość e-mail k. 35383,
wiadomość e-mail k. 35399.
4 kwietnia 2013r.W. D. (1)napisała doM. T. (1):„nigdy bym np. nie kupiła pilmetu dla siebie i wiesz o tym”.
Dowód:
⚫
wiadomość e-mail k. 35423.
Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2009 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu Wydział VIII Gospodarczy ds. upadłościowychi naprawczych, sygn. akt VIII GU 142/09 ogłosił upadłość dłużnikaM. T. (1)prowadzącego działalność gospodarczą podfirmą (...)weW., obejmującą likwidację majątku upadłego oraz wyznaczył syndyka.
Dowód:
⚫
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167-39207, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39673-39868, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
postanowienie Sądu k. 35497- 35498.
W postępowaniu upadłościowym w związku z dokonanymi zgłoszeniami wierzytelności sporządzona została główna lista wierzytelności oraz dwie uzupełniające listy wierzytelności. Główna lista wierzytelności obejmuje ponad 120 pozycji, a suma uznanych wierzytelności wynosi 19 012 963,72 zł. Pierwsza uzupełniająca lista uznanych wierzytelności opiewa na 97 336,39 zł, druga uzupełniająca lista wierzytelności na 319 895,91 zł. Łącznie suma uznanych wierzytelności wynosi 19 982 745,23 zł, z czego wierzytelności klientów deweloperskich wynoszą 15 567 247,30 zł. Poniżej uaktualnione zestawienie:
1
(...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 33.445,47 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 12.02.09 r., sygn. V GNc 427/09, klauzula wykonalnościz dnia 6.04.09 r.),
2
(...) Sp. z o.o.z/sT.w kwocie 12.864,81 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto z dnia 23.03.09 r., sygn. X GNc 1678/09, klauzula wykonalności z dnia 15.06.09 r.),
3
(...) i S-ka, Spółka Jawna z/s wR.(...)w kwocie 1.781,38 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Skierniewicach z dnia 10.10.08 r., sygn. V GNc 581/08, klauzula wykonalności z dnia 29.12.08 r.),
4
(...) S.A.z/s wP.w kwocie 2.801,25 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Poznań-Stare Miasto wP.z dnia 12.01.09 r., sygn. IX GNc 7896/08, klauzula wykonalności z dnia 28.04.09 r.),
5
I. M.,P. D. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...) s.c.z/s weW.w kwocie 14.096,11 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 16.04.09 r., sygn. V GNc 1340/09, klauzula wykonalnościz dnia 07.07.09 r.),
6
Skarb Państwa – Sąd Okręgowy we Wrocławiu,ul. (...)w kwocie 15.466,50 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17.09.09 r., sygn. I Nc 351/09, klauzula prawomocności z dnia 16.02.10r.; nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego we Wrocławiu, z dnia 01.09.09 r., sygn. I Nc 340/09, klauzula prawomocności z dnia 16.02.10r.; nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego we Wrocławiu, z dnia 01.11.09 r., sygn.I Nc 540/09, klauzula prawomocności z dnia 27.04.10 r.),
7
Zakład (...) Sp. z o.o.z/s wS.w kwocie 4.167,85 zł,
8
Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o.z/s weW.w kwocie 22.767,07 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 02.03.09 r., sygn. V GNc 614/09, klauzula wykonalności z dnia 20.05.09r.; nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 08.01.09 r., sygn. V GNc 52/09, klauzula wykonalnościz dnia 05.03.09 r.),
9
E. P. (1),A. P. (1)w kwocie 132.164,50 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej, z dnia 17.11.09 r., sygn. XIV Nc 1138/09, klauzula wykonalnościz dnia 19.01.10r.; nakaz zapłaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 01.09.09 r., sygn. I Nc 340/09, klauzula wykonalności z dnia 23.10.09 r.),
10
(...) Sp. z o.o.z/sB.w kwocie 122.666,50 zł (nakaz zapłaty Sądu Rejonowego dla Szczecin-Centrum wS.z dnia 20.04.09 r., sygn. XXI GNc 1795/09, klauzula wykonalności z dnia 12.06.09 r.; nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 22.05.09 r., sygn. XXI GNc 1259/09, klauzula wykonalności z dnia 22.07.09 r.),
11
(...) Sp. z o.o.weW.Oddział Zakład (...)w kwocie 3.530,25 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 07.09.09 r., sygn. V GNc 2857/09, klauzula wykonalności z dnia 08.12.09 r.),
12
M. J. (1),R. J.w kwocie 239.500 zł,
13
I. W.prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s wK.w kwocie 7550,90 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 14.12.09 r., sygn. VII GNc 3913/09),
14
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 14.870,81 zł,
15
(...) Finanse Sp. z o. o.z/sB.w kwocie 4.422,89 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 26.09.09r., sygn. VI GNc 189/09, klauzula wykonalności z dnia 15.04.09 r.),
16
(...) Sp. z o.o.z/sB.w kwocie 13.137,75 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego we Włocławku z dnia 19.08.08 r., sygn. V GNc 503/08, klauzula wykonalności z dnia 14.10.08 r.),
17
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 12.626,05 zł,
18
A. K. (1)prowadząca działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 72.728,35 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 22.10.08 r., sygn. V GNc 3011/08, klauzula wykonalnościz dnia 19.12.08 r.),
19
(...) Sp. Jawnaz/sS.w kwocie 404.002,51 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 10.08.09 r., sygn. X GNc 415/09, klauzula wykonalności z dnia 05.10.09r.),
20
Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 6.349,10 zł (tytuł wykonawczy wydany przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.z dnia 23.10.09 r., nr SM(...); tytuł wykonawczy wydany przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.z dnia 23.10.09 r., nr SM(...); tytuł wykonawczy wydany przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.z dnia 23.10.09 r., nr SM(...)),
21
Przedsiębiorstwo Usług (...) Sp. z o.o.z/sO.w kwocie 1444,50 zł,
22
A. C. (1)Restauracje (...)z/sK.w kwocie 2.337,28 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 18.07.08 r., sygn. V GNc 1966/08, klauzula wykonalności z dnia 12.09.08r.),
23
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 7.615,01 zł,
24
Syndyk Masy Upadłości(...) Sp. z o. o.wB.w upadłości likwidacyjnej z/sK.w kwocie 33.220,03 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 09.01.09 r., sygn. V GNc 3448/08, klauzula wykonalnościz dnia 03.03.09r.),
25
Starosta Powiatu(...)w kwocie 1.459,58 zł (tytuł wykonawczy wydany przez Starostę Powiatu(...)nr W2/21/128/09, tytuł wykonawczy wydany przez Starostę Powiatu(...)nr W2/684/09),
26
H. G. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/s Św.K.w kwocie 75.751,66 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 22.10.08 r., sygn. V GNc 2941/08),
27
A. D. (3)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sD.w kwocie 31.923,99 zł,
28
(...) Sp. z o. o.z/sB.w kwocie 201.423,30 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27.05.09r., sygn. IX GNc 268/09, klauzula wykonalności z dnia 27.07.09r.),
29
Urząd Dozoru Technicznego z/sW.w kwocie 722,64 zł,
30
(...) Sp. z o.o.z/sW.w kwocie 89.741,44 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznejz dnia 27.11.08 r., sygn. V GNc 3225/08, klauzula wykonalności z dnia 27.01.09r.),
31
(...) Sp. Jawnaz/sM.w kwocie 10.593,00 zł,
32
J. P. (1),M. W. (1)w kwocie 62.656,99 zł,
33
K. P.w kwocie 314.086,82 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 24.11.09 r., sygn.I Nc 540/09, klauzula wykonalności z dnia 05.03.10 r.)
34
L. F.w kwocie 205.920,00 zł,
35
Bank (...) S.A.WeW.w kwocie 550.322,07 zł (postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu, z dnia 22.10.08 r., sygn.II Cz 1448/08, klauzula wykonalności z dnia 01.12.08 r.),
36
Zakład Budowlano- (...) Sp. Jawnaz/sC.w kwocie 537,16 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 04.02.09 r., sygn. VIII GNc upr 261/09, klauzula wykonalności z dnia 03.03.10 r.),
37
A. P. (2),W. K. (1)w kwocie 186.160,00 zł,
38
N. G.,D. P. (1)w kwocie 33.068,08 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu nakazowym Sadu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 2.09.2009r., sygn. akt INc 325/09, klauzula wykonalności nadana 15.10.09 r.),
39
K. K. (2),G. K.w kwocie 295.105,95 zł (nakaz zapłaty w postpowaniu nakazowym Sadu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15.07.(...)., sygn. akt INc 295/09, klauzula wykonalności nadana dnia 20.08.2009r.),
40
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 26.190,56 zł,
41
(...) Sp. z o. o.z/sC.w kwocie 6.370,36 zł,
42
M. D. (1),B. D. (1),M. C. (1),M. C. (2)w kwocie 617.942,93 zł,
43
P. S. (5)w kwocie 30.897,53 zł,
44
GminaW.Urząd MiejskiW.Wydział Podatków i Opłat w kwocie 11.923,00 zł (tytuł wykonawczy nr(...)z dnia 11.08.09 r.),
45
K. D. (1)w kwocie 38.970,08 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17.09.09 r., sygn. I Nc 351/09, klauzula wykonalności z dnia 10.11.09r.),
46
G. S. (1),A. S. (2)w kwocie 2.265,00 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu nakazowym Sadu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 30.07.2009r., sygn. akt INc 326/09, klauzula wykonalności nadana 7.09.2009r.),
47
K. T. (1),M. L. (1)w kwocie 374.000,00 zł,
48
(...) S.Az/sK.w kwocie 21.152,56 zł (wyrok zaoczny Sądu Rejonowego Katowice – Wschód w Katowicach z dnia 08.04.09 r., sygn.VI GC 75/09/1, klauzula wykonalności z dnia 06.01.10 r.)
49
D. P. (2)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...)z/sS.w kwocie 39.864,68 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 17.08.09 r., sygn.V GNc 1455/09, klauzula wykonalności z dnia 07.10.09 r.),
50
A. D. (4)w kwocie 224.387,06 zł,
51
(...) Sp. z o. o.z/sK.w kwocie 2.476,63 zł,
52
Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej w kwocie 2.892,00 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 17.11.09 r., sygn. XIV Nc 1138/09, klauzula wykonalności z dnia 17.03.10 r.),
53
(...) Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 512.508,18 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 02.09.09 r., sygn. I Nc 325/09, klauzula wykonalnościz dnia 15.10.09 r.; nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego we Wrocławiu, z dnia 17.09.09 r., sygn. I Nc 351/09, klauzula wykonalności z dnia 10.11.09 r.),
54
B. K. (1),L. K. (1)w kwocie 73.390,09 zł (postanowienie Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 02.09.09 r., sygn. I Co 1756/09, o nadaniu klauzuli wykonalności aktu notarialnego),
55
M. P. (1),T. P.w kwocie 174.098,74 zł,
56
J. N. (1),A. N.w kwocie 387.288,87 zł,
57
B. N. (1),M. N.w kwocie 161.681,55 zł,
58
A. K. (2),T. K.w kwocie 235.264,91 zł,
59
M. R.w kwocie 160.181,05 zł,
60
A. C. (2)w kwocie 214.519,87 zł,
61
L. G. (1),P. G.w kwocie 156.736,85 zł,
62
E. R.,A. R. (1)w kwocie 246.368,87 zł,
63
A. C. (3),J. C.w kwocie 164.444,05 zł,
64
J. P. (2),A. P. (3)w kwocie 252.058,87 zł,
65
L. P. (1),P. P. (1)w kwocie 547.328,17 zł,
66
M. J. (2),M. J. (3)w kwocie 254.583,24 zł,
67
M. P. (3)w kwocie 320.473,47 zł,
68
K. W. (1),Ł. W. (1)w kwocie 411.368,87 zł,
69
J. F.,T. F.w kwocie 651.790, 79 zł,
70
B. J. (1)w kwocie 188.868,87 zł,
71
D. P. (3),J. P. (3)w kwocie 190.368,87 zł,
72
A. S. (3),J. S. (1)w kwocie 260.181,05 zł,
73
M. M. (3),P. M. (1)w kwocie 350.000,00 zł,
74
E. S. (1)w kwocie 130.181,05 zł,
75
M. W. (2),R. W.252.568,87 zł,
76
A. C. (4)w kwocie 245.368,87 zł,
77
W. F.w kwocie 120.481,05 zł,
78
S. S. (1)w kwocie 139.868,87 zł,
79
M. Z.,A. Z. (1)w kwocie 142.800,00 zł,
80
(...) Sp. z o. o.z/sW.w kwocie 1.204,47 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 02.06.09 r., sygn. V GNc 1921/09, klauzula wykonalnościz dnia 09.09.09 r.),
81
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział weW.w kwocie 118.477,44 zł,
82
J. J. (5),J. J. (3)w kwocie 246.234,59 zł,
83
E. S. (2),G. M.w kwocie 161.368,87 zł,
84
M. L. (2)w kwocie 380.150,00 zł,
85
A. W. (1),K. W. (2)w kwocie 213.824,20 zł,
86
U. K.,H. K.w kwocie 238.765,26 zł,
87
Ł. D.,M. D. (2)w kwocie 257.331,05 zł,
88
D. S.w kwocie 251.368,87 zł,
89
M. F. (1)w kwocie 299.368,87 zł,
90
K. T. (2),J. T. (2)prowadzący działalność gospodarcząw formie spółki cywilnej podfirmą Przedsiębiorstwo (...) s.c.K. T., J.T.z/sW.w kwocie 523.832,74 zł,
91
M. M. (10)w kwocie 151.368,87 zł,
92
P. S. (2)w kwocie 328.181,05 zł,
93
M. M. (5)w kwocie 276.000,00 zł,
94
Z. Z. (1),A. Z. (2)w kwocie 482.931,05 zł,
95
A. Z. (3),A. Z. (4)w kwocie 313.168,87 zł,
96
J. O.,S. O.w kwocie 336.646,06 zł,
97
M. S. (2),F. S.w kwocie 233.025,00 zł,
98
Ł. W. (2),A. W. (2)w kwocie 176.376,14 zł,
99
(...) Sp. z o. o.z/s w kwocie 12.965,00 zł,
100.M. F. (2)w kwocie 557.035,11 zł,
101.(...) Budowlane (...),S.Sp. j. w kwocie 20.352,12 zł,
102.Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 180.000,00 zł,
103.P. M. (2)w kwocie 361.367,97 zł,
104. GminaS., Urząd Miejski wS.w kwocie 17.661,64 zł,
105.M. D. (3)w kwocie 8.000,00 zł,
106.E. Z.,R. Z.w kwocie 28.832,75 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 13.11.09 r., sygn. I Nc 2291/09, klauzula wykonalności z dnia 08.04.10 r.),
107.(...) S.A.z/sW.w kwocie 4.309,41 zł (nakaz zapłatyw postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 25.02.10 r., sygn. XV GNc 238/10),
108.Towarzystwo (...) S.A.z/sW.w kwocie 679,52 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 30.09.09 r., sygn. VI Nc 10281/09),
109.I. T. (1)w kwocie 8.932,00 zł,
110.(...) Sp. z o.o.z/sW.w kwocie 964,84 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ z dnia 30.04.09 r., sygn. VII GNc 2631/09, klauzula wykonalności z dnia 01.09.09r.),
111.Bank (...) S.A.z/sW.w kwocie 281.547,16 zł,
112.(...) S.A.(...) Oddział (...)weW.Gazownia(...)w kwocie 3.696,59 zł (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznejz dnia 05.02.09 r., sygn. V GNc 3405/08, klauzula wykonalności z dnia 21.05.09r.),
113.A. S. (1),M. S. (1)w kwocie 781.996,34 zł,
114.(...) Sp. z o.o.z/sO.w kwocie 4.586,39 zł,
115.M. P. (2)w kwocie 58.500,00 zł,
116.M. L. (2)w kwocie 6.000,00 zł,
117.A. P. (4)w kwocie 28.250,00 zł,
118.Bank (...) S.A.z/sW.315.271,70 zł,
119.Zakład (...) Sp. z o. o.z/sS.w kwocie 4.624,21 zł,
120. Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu SkarbowegoW.w kwocie 305.878,00 zł,
121. Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego weW.w kwocie 131.619,00 zł.
W trakcie postępowania upadłościowego zaspokojono wierzytelności w kwocie 1,2 mln zł i trwają dalsze działania syndyka zmierzające do częściowego zaspokojenia wierzycieli poprzez przeniesienie na nich własności mieszkań. Majątek, z którego usiłuje zaspokoić wierzycieli syndyk, nie daje możliwości ich całkowitego zaspokojenia i pomimo działań syndyka w optymistycznym wariancie zabraknie ok. kliku milionów złotych.
Dowód:
⚫
odpis postanowienia – k. 31; odpis postanowienia – k. 32; kopia wnioskuo ogłoszenie upadłości – k. 155-157; zgłoszenie wierzytelnościE.iR. Z.wraz ze sprzeciwem prokuratora co do uznania wierzytelności oraz odpowiedzią syndyka – k. 5-130; zgłoszenie wierzytelności – k. 159; zbiorcze zestawienie wierzytelności – k. 305-313; pismo syndyka z dnia 02.12.2010 r. – k. 314-317; spis inwentarza – k. 317-321 akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt I C 1585 /11,
listy wierzytelności k. 39877-40040,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167- 39207, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606,39673-39868, 39871-39876,
odpis wyroku Sadu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie sygn. I C 319/14 k. 39366-39381,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie sygn. IC 319/14,
odpis wyroku Sadu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie sygn.I C 1585/11 k. 38643-38670,
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie sygn. I C 1585/11,
postanowienie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy k. 39635,
zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
pismo syndyka k. 34609-34610,
zeznaniaJ. P. (2), akta prokuratorskie: k. 2-78, 915-917, 964-965, 30304-30307, akta sądowe: k.35919-35923,
zeznaniaM. B., akta prokuratorskie: k. 105, 203-220, akta sądowe: k. 36002, 36004,
zeznaniaM. C. (3), akta prokuratorskie: k. 111-112, 196-199, 352-355, 30276-30278, akta sądowe: k. 36003-36004,
zeznaniaM. C. (2), akta prokuratorskie: k. 226-228, akta sądowe: k. 36427,
zeznaniaM. C. (1), akta prokuratorskie: k. 233-236, 264-350, 30361-30364, akta sądowe: k. 36426-36427,
zeznania świadkaJ. T. (1), akta prokuratorskie: k. 124-127, akta sądowe: k. 36328v,
zeznaniaM. F. (1), akta prokuratorskie: k. 128-194, akta sądowe:k. 36427-36428,
zeznaniaB. D. (1), akta prokuratorskie: k. 241-242,
zeznaniaM. D. (1), akta prokuratorskie: k. 247-251, 253-263, 29662-29667, 30292-30303, akta sądowe: k. 36330-36331,
zeznaniaT. P., akta prokuratorskie: k. 357-396, 29662-29667, akta sądowe: k. 36027-36028,
zeznaniaM. P. (1), akta prokuratorskie: k. 397-398, 29662-29667, akta sądowe k. 36025-36026,
zeznaniaI. J., akta prokuratorskie: k. 407-423, 4423-4424, akta sądowe: k. 36028-36029,
zeznaniaM. M. (5)akta prokuratorskie: k. 424-477, akta sądowe: k. 36029,
zeznaniaM. L. (2), akta prokuratorskie: k. 478-513, 29662-29667, akta sądowe: k. 35846-35848, 35923-35926,
zeznaniaJ. P. (3), akta prokuratorskie: k. 514-539, akta sądowe:k. 36028,
zeznaniaD.P., akta prokuratorskie: k. 544-546, akta sądowe:k. 36028,
zeznaniaM. W. (2), akta prokuratorskie k. 547-582,
zeznaniaA. Z. (3), akta prokuratorskie: k. 583-636, akta sądowe:k. 36062-36063,
zeznaniaA. Z. (4), akta prokuratorskie: k. 637-639,akta sądowe: k. 36063-36065,
zeznaniaJ. M., akta prokuratorskie: k. 648-649, akta sądowe: k. 36066,
zeznaniaM. Ł., akta prokuratorskie: k. 653-717, akta sądowe: k. 36329-36330,
zeznaniaK. K. (2), akta prokuratorskie: k. 718-780, akta sądowe: k. 36071-36076,
zeznaniaG. K., akta prokuratorskie: k. 785-787, akta sądowe: k. 36326-36328, 39327,
zeznaniaD. S., akta prokuratorskie: k. 793-861, akta sądowe: k. 36076-36077,
zeznaniaJ. J. (5), akta prokuratorskie: k. 862-907, akta sądowe:k. 36066,
zeznaniaJ. J. (3), akta prokuratorskie: k. 912,
zeznaniaŁ. W. (2), akta prokuratorskie: k. 918- 956, akta sądowe: k. 36068-36070,
zeznaniaA. W. (2), akta prokuratorskie: k. 957,
zeznaniaM. J. (3), akta prokuratorskie: k. 973- 974, 1033-1035, akta sądowe: k. 36068,
zeznaniaM. J. (2), akta prokuratorskie: k. 978-1031, akta sądowe: 36066-(...),
zeznaniaM. M. (3), akta prokuratorskie: k. 1041-1130, akta sądowe: k. 36070-36071,
zeznaniaP. M. (1), akta prokuratorskie: k. 1135-1137, akta sądowe: k. 36136-36138,
zeznaniaP. S. (2), akta prokuratorskie: k. 1138-1224, akta sądowe: k. 36143-36145,
zeznaniaA. P. (1), akta prokuratorskie: k. 1225-1227, akta sądowe: k. 36138-36139,
zeznaniaA. D. (4), akta prokuratorskie: k. 1352-1356, akta sądowe: k. 35966-35971,
zeznaniaF. S., akta prokuratorskie: k. 1383-1385, akta sądowe: k. 36139-36140,
zeznaniaM. S. (2), akta prokuratorskie: k. 1397-1471, akta sądowe: k. 36140-36142,
zeznaniaP. M. (2), akta prokuratorskie: k. 1473-1563, akta sądowe:k. 36146-36147,
zeznaniaT. F., akta prokuratorskie: k. 1613-1654, akta sądowe: k. 38254-38256,
zeznaniaA. C. (2), akta prokuratorskie: k. 1657-1672, 1673-1375, akta sądowe: k. 36145,
zeznaniaA. C. (4), akta prokuratorskie: k. 1679-1705, 1706- 1712, akta sądowe: k. 36331-36332,
zeznaniaK. D. (1), akta prokuratorskie: k. 1713-1759, akta sądowe: k. 36428,
zeznaniaŁ. D., akta prokuratorskie: k. 1761-1807, akta sądowe: k. 36429,
zeznaniaM. D. (2), akta prokuratorskie: k. 1808-1825, akta sądowe: k. 36429-36430,
zeznania świadkaW. F., akta prokuratorskie: k. 1887- 1963, 3453-3454, akta sądowe: k. 36441,
zeznaniaN. G., akta prokuratorskie: k. 1965-1969,
zeznaniaD. P. (4), akta prokuratorskie: k. 1971-2032, akta sądowe: k. 36524-36525,
zeznaniaA. C. (3), akta prokuratorskie: k. 2037-2039, akta sądowe:k. 36441,
zeznaniaJ. C., akta prokuratorskie: k. 2041-2092, akta sądowe:k. 35971-35974,
zeznaniaK. W. (2), akta prokuratorskie: k. 2095-2144, 4365-4366, 30197-30200, akta sądowe: k. 36442-36443,
zeznaniaA. W. (1), akta prokuratorskie: k. 2146-2148, akta sądowe: k. 36442,
zeznaniaT. K., akta prokuratorskie: k. 2152- 2154, akta sądowe: k. 36692,
zeznaniaA. K. (2), akta prokuratorskie: k. 2156-2197, akta sądowe: k. 38200,
zeznaniaL. F., akta prokuratorskie: k. 2199-2223, akta sądowe: k. 35841-35844,
zeznaniaM. N., akta prokuratorskie: k. 2225-2260, akta sądowe: k. 36461-36462,
zeznaniaG. M., akta prokuratorskie: k. 2262-2305, akta sądowe: k. 36464-36465, 36524,
zeznaniaE. S. (2), akta prokuratorskie: k. 2308-2309, akta sądowe: k. 36464-36465,
zeznaniaE. P. (2), akta prokuratorskie: k. 2311-2347, 2348-2358, akta sądowe: k. 36462-36463,
zeznaniaK. P., akta prokuratorskie: k. 2359-2361, akta sądowe: k. 36463,
zeznaniaA. P. (2), akta prokuratorskie: k. 2363-2377, akta sądowe: k 36464,
zeznaniaW. K. (1), akta prokuratorskie: k. 2379- 2381,
zeznaniaJ. N. (1), akta prokuratorskie: k. 2384- 2407, akta sądowe: 3647,
zeznaniaA. N., akta prokuratorskie: k. 2409- 2411, akta sądowe: k. 36586,
zeznaniaZ. Z. (1), akta prokuratorskie: k. 2413-2460, akta sądowe: 35844-(...),
zeznaniaA. Z. (2), akta prokuratorskie: k. 2462-2463, akta sądowe: k. 36633,
zeznaniaM. Z., akta prokuratorskie: k. 2465-2478, akta sądowe: k. 3647,
zeznaniaA. Z. (1), akta prokuratorskie: k. 2480-2482, akta sądowe: k. 36477,
zeznaniaJ. T. (2), akta prokuratorskie: k. 2541-2599, akta sądowe: k. 39328-39329,
zeznaniaS. S. (1), akta prokuratorskie: k. 2603-2675, 2676-2678, akta sądowe: k. 36478,
zeznaniaP. G., akta prokuratorskie: k. 2680- 2730, akta sądowe: k. 3651,
zeznaniaL. G. (1), akta prokuratorskie: k. 2732-2749, akta sądowe: k. 36519-36519,
zeznaniaA. R. (1), akta prokuratorskie: k. 2751-2809, akta sądowe: k. 36520-36521,
zeznaniaE. R., akta prokuratorskie: k. 2812- 2813, akta sądowe:k. 36521-36522,
zeznaniaP. P. (1), akta prokuratorskie: k. 2815-2862, akta sądowe:k. 36522-3652,
zeznaniaL. P. (2), akta prokuratorskie: k. 2864-2866, akta sądowe: k. 36523-36524,
zeznaniaL. K. (1), akta prokuratorskie: k. 2867- 2869, akta sądowe: k. 36587-36588,
zeznaniaB. J. (2), akta prokuratorskie: k. 2934-2965, akta sądowe:k. 36586-36587,
zeznaniaM. J. (1), akta prokuratorskie: k. 2968-2969, akta sądowe: k. 36004-36005,
zeznaniaU. K., akta prokuratorskie: k. 2975-3025, 3031-3054, akta sądowe: k. 36691,
zeznaniaH. K., akta prokuratorskie: k. 3026-3029, 3055-3110, 29120-29121, 29126, akta sądowe: k. 36633-36635, 38198-38199,
zeznaniaJ. P. (1), akta prokuratorskie: k. 3111-3125,
zeznaniaM. W. (1), akta prokuratorskie: k. 3127-3128,
zeznaniaA. S. (2), akta prokuratorskie: k. 3132-3172, akta sądowe: k. 38877-38878,
zeznaniaG. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3174-3175, akta sądowe: k. 38878-38879,
zeznaniaK. W. (1), akta prokuratorskie: k. 3176-3179, akta sądowe: k. 36593-36594,
zeznaniaŁ. W. (1), akta prokuratorskie: k. 3215-3249, akta sądowe: k. 36594-36596,
zeznaniaF. M., akta prokuratorskie: k. 3251-3288, akta sądowe: k. 38624-38625,
zeznaniaM. D. (3), akta prokuratorskie: k. 3520, 27459-27460, 27314-27317, akta sądowe: k. 36692-36695,
zeznaniaA. P. (4), akta prokuratorskie: k. 3577-3592,
zeznaniaS. O., akta prokuratorskie: k. 3598-3658, 3659-3667, akta sądowe: 36608-(...),
zeznaniaJ. O., akta prokuratorskie: k. 3670-3671, akta sądowe:k. 36609,
zeznaniaA. S. (3), akta prokuratorskie: k. 3677-3744, akta sądowe: k. 3660,
zeznaniaJ. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3747-3748, akta sądowe: k. 36610,
zeznaniaK. L., akta prokuratorskie: k. 3775-3816,
zeznaniaM. L. (1), akta prokuratorskie: k. 3817-3820,
zeznaniaM. P. (3), akta prokuratorskie: k. 27615-27649, 31581-31582, akta sądowe: k. 36635,
zeznaniaE. Z., akta prokuratorskie: k. 25380-25388, akta sądowe: k. 36654-36656,
zeznaniaR. Z., akta prokuratorskie: k. 25389-25392, akta sądowe: k. 38626, 38879-38881,
zeznaniaA. K. (1), akta prokuratorskie: k. 30328-30330, akta sądowe: k. 36657,
zeznaniaH. G. (1), akta prokuratorskie: k. 30322-30334, akta sądowe: k. 36657,
zeznaniaS. T., akta prokuratorskie: k. 30337-30339, akta sądowe: k. 36657,
zeznaniaA. T. (3), akta prokuratorskie: k. 30382-30383,
zeznaniaT. J., akta prokuratorskie: k. 30449-30450, akta sądowe: k. 36657-36658,
zeznaniaD. K. (1), akta prokuratorskie: k. 30398-30403, akta sądowe: k. 36671-36672,
zeznaniaP. S. (3), akta prokuratorskie: k. 32929-32937,
zeznaniaM. P. (2), akta prokuratorskie: k. 32939-32940, akta sądowe: k. 38199,
zeznaniaR. K., akta sądowe: k. 38625-38626,
zeznaniaD. K. (2), akta sądowe: k. 38627,
zeznaniaK. D. (2), akta sądowe: k. 39470-39471,
zeznaniaM. R., akta prokuratorskie: k. 1828-1886, akta sądowe: k. 36440,
zeznaniaW. H., akta prokuratorskie: k. 3456-3459, akta sądowe: k. 36672-36674,
zeznaniaJ. N. (2)akta prokuratorskie: k. 3464-3466, akta sądowe: k. 36674-36675,
zeznaniaP. P. (3), akta prokuratorskie: k.3476-3479, akta sądowe: k. 38294-38295,
zeznaniaA. S. (4), akta prokuratorskie: k. 3485-3488, 29929-29931, akta sądowe: k. 36675-36676,
zeznaniaM. P. (4), akta prokuratorskie: k. 3494-3495, akta sądowe: k. 36689-36691,
zeznaniaA. K. (4)k. 3501,
zeznaniaA. O.k. 3508- 3509, 27429-27430, 27284-27287,
zeznaniaP. S. (6)k. 3529-3532,
zeznaniaF. G.k. 3544-3569, 27228-27230, 29948-29950, 30064-30065,
zeznaniaM. S. (1), akta prokuratorskie: k. 3877-3880, 4353v-4354, 29493-29496, 29676-29680, 29841-29847, akta sądowe:k. 38318-38321,
zeznaniaM. S. (3)akta prokuratorskie:k. 24286, 27236-27358, 26766-26768, akta sądowe: k.38323-28323,
zeznaniaR. C.k. 24293- 24295,
zeznaniaK. M. (1)akta prokuratorskie: k. 24324, 29212-29218, 26341-26349, 26401-26404, 27249-27257, 27325-27330, akta sądowe: k. 38752-38756,
zeznaniaK. M. (2), akta prokuratorskie: k. 24284, 29220-29224, 26333-26340, 27239-27245, akta sądowe: k. 38321-38322,
zeznania świadkaB. N. (2), akta prokuratorskie: k. 27346-27348, 29662-29667, 32731-32733, akta sądowe: k. 38509-38512,
zeznaniaG. S. (2), akta prokuratorskie: k. 27353-27355, 26376-26378, 26754-26755, akta sądowe: k. 38508-38510,
zeznaniaA. K. (5), akta prokuratorskie: k. 27359-27363, 27469, akta sądowe: k. 38507-38508,
zeznaniaI. B., akta prokuratorskie: k. 27364-27366, 29197-29199, 24609-24610, 26230-26233, 26234-26237, akta sądowe: k. 38512-38514,
zeznaniaA. F.k. 27449-27450, 26483-26485, 27221-27224,
zeznaniaA. P. (5), akta prokuratorskie: k. 27602-27604, 30205-30207, 30344-30357, 30414-30418, akta sądowe: k. 38523-38524,
zeznaniaS. F.akta prokuratorskie: k. 29124-29125, 26553-26556, 26557-26573, 27246-27248, akta sądowe: k. 36730-36732,
zeznaniaW. K. (2)akta prokuratorskie: k. 29203-29208, 26379-26381, akta sądowe: 36725-(...),
zeznania świadkaD. C., akta prokuratorskie: k. 24688-24691, akta sądowe: k. 36731-36732,
zeznaniaD. P. (5)k. 25852-25854,
zeznaniaI. G., akta prokuratorskie: k. 29896-29903, akta sądowe: k. 36726-36728,
zeznania świadkaM. K. (2), akta prokuratorskie: k. 33878-33881, akta sądowe: k. 36732.
Prawomocnym wyrokiem z dnia 17 czerwca 2013r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu uznał za bezskuteczną w stosunku do masy upadłościM. T. (1)(...)umowę przeniesienia udziału wynoszącego 2/3 w prawie użytkowania wieczystegodziałek nr (...)obręb(...)G.oraz we współwłasności usytuowanych na tych działkach budynku i budowli położonych przyul. (...)weW.zawarta w dniu 24 września 2008r. pomiędzyM. T. (1)aW. D. (1).
Dowód:
⚫
akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. I C 1585/11,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783.
Dokonując ustaleń w zakresie powyższymSąd oparł się na dokumentacji zgromadzonej w sprawie w postaci dokumentacjifirmy (...), dokumentacji dostarczonej przez klientów firmy w postaci zawartych umów i dokonanych płatności na rzeczfirmy (...), na dokumentach w postaci umów zakupu nieruchomości, dokumentach bankowych dotyczących przepływów finansowych, dokumentachz postępowania upadłościowego w szczególności listach zgłoszonych i uznanych wierzytelności, jak i na opinii biegłego oraz na aktach spraw związkowych ujawnionych podczas rozprawy, tj. aktach Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn.I C 1585/11,I C 319/14, I C 781/12 oraz aktach sprawy karnej Sądu Rejonowego dla Wrocławia–Śródmieścia sygn. V K 1000/13. Sąd opadł się także na zabezpieczonej korespondencji e–mailM. T. (1)i innych osób związanych zfirmą (...)prowadzonej w trakcie działalności gospodarczej, jak i w czasie prowadzonego już postępowania upadłościowego.
Dokonując oceny osobowego materiału dowodowego Sąd oparł się na zeznaniach pokrzywdzonych, tj. klientów developerskichFirmy (...)T., jak i osobach pokrzywdzonych poprzez niezapłacenie im za zrealizowane usługi (ujętych na liście wierzytelności) i innych wykonujących prace na rzeczfirmy (...). Ich relacje znajdują potwierdzenie w dokumentach w postaci zawieranych przez nich umów, dokumentach bankowych, a nadto wzajemnie ze sobą korespondują. Sąd dał w szczególności wiarę zeznaniomM. S. (1)oraz jej mężaA. S. (1), którzy w sposób spójny i jednolity opisali okoliczności zawarcia umowy, na mocy której przenieśli własność przedmiotowej nieruchomości na rzeczI. T. (1),M. T. (1)iA. D. (2). Sąd oparł się na ich zeznaniach, w których wskazali, że nabywcy zakupili nieruchomość jako osoby fizyczne, natomiast według ich wiedzy miała ona służyć celom gospodarczym budowy osiedla domków. Jako wiarygodne Sąd ocenił także te ich zeznania, w których wskazali, że dłużnicy zapłacili część ceny za przedmiotową nieruchomość w gotówce, tj. spłacili część ich wierzycieli zgodnie z umową, natomiast nie zapłacili całości kwoty stanowiącej wartość przedmiotowej nieruchomości. Nie budzą także wątpliwości Sądu te zeznaniaM. S. (1), w których wskazała ona, że pomimo posiadania tytułu egzekucyjnego nie udała się do komornika, ponieważ dłużnicy obiecywali, że niedługo uzyskają kredyt i dokonają brakującej zapłaty. Zeznania te korespondują z pozostałym materiałem dowodowym, zwłaszcza zgromadzoną w sprawie dokumentacją, z której wynika, że strony kilkukrotnie umawiały się na przedłużanie terminu spłaty. Dokumenty przedłożone w sprawie przezA. S. (1)potwierdzają fakt częściowej spłaty wierzycieli państwaS.przez kupujących nieruchomość. Natomiast treść postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia – KrzykówI Co 1538/07 potwierdza wskazywany przezM. S. (4)fakt, że uzyskała ona klauzulę wykonalności w zakresie, w jakim dłużnicy poddali się egzekucji w akcie notarialnym sprzedaży nieruchomości.
Sąd oparł się także na dokumentach w postaci aktu notarialnego Rep. A nr(...)przedwstępnej umowy sprzedaży udziałówM. T. (1)W. D. (1), a następnie aktu notarialnego dokumentującego zawarcie umowy przyrzeczonej, ostatecznie przenoszącej udziały naW. D. (1). Same akty notarialne, jako dokumenty sporządzone przez notariusza, nie budzą wątpliwości Sądu. Sąd jednak w świetle całokształtu materiału dowodowego jako sprzecznyz prawdą uznał zapis, że kwota 1 980 000 zł została zapłaconaM. T. (1)przezW. D. (1). Brak jest bowiem jakichkolwiek wiarygodnych dowodów poświadczających tę czynność. Jako wiarygodne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego Sąd uznał także te wnioski z opinii biegłego, w których biegły wskazał, że przeniesienie udziałów w nieruchomości przyul. (...)naW. D. (1)miało charakter wyprowadzenia majątku zfirmy (...)i jego sprzeniewierzenia, aby wyprowadzony majątek nie mógł być przedmiotem zajęć przez wierzycieli dochodzących swoich wierzytelności odfirmy (...)i odM. T. (1)odpowiadającego za zobowiązania firmy majątkiem osobistym.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd jako wiarygodne ocenił zeznaniaE. Z.iR. Z., którzy zgodnie zeznali, żeM. T. (1)orazW. D. (1)zawarli z nimi umowę zakupu nieruchomości położonej przyul. (...). Zeznania te znajdują potwierdzenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji w postaci aktów notarialnych dokumentujących najpierw przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości, a następnie zawartą w jej wykonaniu umowę przyrzeczoną, na mocy którejM. T. (1)nabył 2/3 udziałów, aW. D. (1)1/3 udziałów w przedmiotowej nieruchomości.
Dokonując ustaleń jako wiarygodne Sąd ocenił zeznaniaK. M. (1)iK. M. (2)w zakresie, w jakim zeznali o istniejącym zobowiązaniuA. D. (1)wobec nich i realizacji tego zobowiązania, co koresponduje z innymi dowodami w tym zakresie w tym opinią biegłego, z której wynika, że z majątkufirmy (...)były spłacane „stare długi”A. D. (1)z poprzednio prowadzonej działalności gospodarczej. W tym zakresie Sąd nie dał wiary zeznaniomA. D. (1)jakoby był zmuszany przez nich do realizacji tego zobowiązania oraz relacjom, w których szczegółowo opisał ilość materiałów i zakres pracy wykonywany u świadków z środkówfirmy (...), a w ślad za tym Sąd nie podzielił ich wyceny dokonanej przez biegłego. W ocenie SąduA. D. (1)nie jest w tym zakresie w pełni wiarygodny. Choć niewątpliwie środkifirmy (...)były przeznaczane na spłatę tzw. „starych długów” w tym w stosunku doK. M. (1)iK. M. (2), to jednak w toku postępowania Sąd odniósł wrażenie, żeA. D. (1)próbował ww. obciążyć współodpowiedzialnością za doprowadzenie do niewypłacalnościfirmy (...). Nie dało się ukryć, że jestw konflikcie ze świadkami i celowo ich obciąża swoimi zeznaniami. W konsekwencji Sąd generalnie dał wiarę jego zeznaniom, jednak ocenił, że nakłady na ich dom były niższe niż to przedstawiłA. D. (1), a wycenione przez biegłego na podstawie jego zeznań w zakresie zakupu materiałów na ponad 520 tys. zł. Dokonując takiej oceny Sąd w oparciu o zasady doświadczenia życiowego ocenił, że niewiarygodne jest, abyA. D. (1)po kilku latach od zdarzeń podczas przesłuchania był w stanie wskazać, po okazaniu setek faktur zakupowych wystawionych nafirmę (...), które dotyczą zakupionych materiałów na budowę domuK. M. (1).
Z kolei, jeśli chodzi o wyjaśnienia oskarżonejI. T. (1), Sąd dał jej wiarę w zakresie, w jakim wskazała na fakt zatrudnienia wfirmie (...)i uzyskiwanych z tego tytułu dochodach. Jako wiarygodne ocenił także te wyjaśnienia, w których wskazała, że przekazałaM. T. (1)kwotę 76 000 zł w momencie, gdy rozpoczynał on działalność, jak i wyjaśnienia wskazujące na to, że część środków z wpłat klientów wyprowadzana była na prywatne celeM. T. (1)oraz że firma po zakupie nieruchomości od PaństwaS.nie miała płynności finansowej. Wyjaśnienia te korespondują z kolei z wnioskami płynącymi z opinii biegłego, którą generalnie Sąd ocenił jako wiarygodną. Biegły w sposób niebudzący wątpliwości wskazał, że zakup nieruchomości nie był uzasadniony potrzebami bieżącymi ani przyszłymifirmy (...)i miał bezpośredni wpływ na niezrealizowanie planowanych zadań budowlanych, albowiem w dokonaniu kolejnych inwestycji opisanych w ustaleniach firma stała się w pierwszej połowie września 2008r. niewypłacalna i groziła jej upadłość.
W pozostałym zakresie natomiast wyjaśnienia oskarżonej Sąd uznał jako niewiarygodne i zmierzające jedynie do uniknięcia lub zmniejszenia grożącej jej odpowiedzialności karnej. Szczególnie jako niewiarygodne jawią się te wyjaśnienia oskarżonej, w których wskazuje ona, że uzgodniła zM. T. (1)orazA. D. (1), że 20 % udziałów w nieruchomości zakupionej od państwaS.zostało zakupione dla niej dla zabezpieczenia przysługującej jej wobecfirmy (...)wierzytelności o wybudowanie i przeniesienie na nią własności mieszkania w inwestycji prowadzonej wI., Budynek Z, które z kolei otrzymać miała wobec dokonywania wpłat na kontofirmy (...). Po pierwsze,z dokonanych przez Sąd ustaleń w tym na podstawie opinii biegłego brak jest jakichkolwiek dokumentów poświadczających, żeI. T. (1)faktycznie posiadała jakieś wierzytelności względemfirmy (...)poza wpłatą kwoty 76 000 zł. Jako nielogiczne i sprzeczne z doświadczeniem życiowym jawią się zatem te wyjaśnienia oskarżonej, w których wskazuje, że z uwagi na wpłatę tej kwoty miała ona uzyskać mieszkanie budowane przezA.21, a zabezpieczeniem tej wierzytelności było 20 % udziałów w nieruchomości zakupionej od państwaS., skoro ich wartość wynosiła około 460 000 zł, co stanowi 6-krotność kwoty 76 000 zł. Wyjaśnienia te nie zasługują zatem na uwzględnienie. Z kolei jak sama oskarżona wskazała w momencie zakupu nieruchomości nie dysponowała kwotą pozwalającą na sfinansowanie jej udziałów w nieruchomości, co w kontekście zarobków, jakie osiągała wfirmie (...), jest w pełni wiarygodne. Sąd zważył także, że oskarżona wskazała, że według jej oceny sytuacja finansowafirmy (...)w momencie zakupu nieruchomości od państwaS.była dobra, jednak w świetle zasad doświadczenia życiowego oczywistym było, że wydatkowanie z niewielkiej przecież firmy generalnie bazującej na wpłatach klientów ponad 2 milionów zł na zakup nieruchomości przy bardzo swobodnym dysponowaniu środkami przezM. T. (1)iA. D. (1)w tym spłacaniu tzw. „starych długów”, czego miała świadomość, może doprowadzić do jej niewypłacalności i na co w ocenie Sądu działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej godziła się. Tym bardziej, że nieruchomość, ta jak wynika z materiału dowodowego, miała stanowić podstawę prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki zawartej pomiędzy nabywcami udziałów w tej nieruchomości. Było to zatem wyprowadzenie środków firmy z zamiarem utworzenia nowego podmiotu gospodarczego (spółki),a jednocześnie z udziałemM. T. (1)wynoszącym 40 procent przy 100 procentowym obciążeniufirmy (...)zapłatą za tę nieruchomość, czego pełną świadomość miała oskarżona. Konsekwencje tego zakupu były łatwe do przewidzenia i wiedziała to oskarżona wyjaśniając między innymi, że po zakupie nieruchomości brak było płynności finansowej w firmie, co koresponduje z opinią biegłego, który wskazał, że zakup nieruchomości był jednym z powodów utraty płynności finansowej firmy, a w konsekwencji przyczynił się do niewypłacalności. Jak ocenił biegły zakup ten nie był uzasadniony celami gospodarczymi oraz miał bezpośredni wpływ na niezrealizowanie innych zadań budowlanych przyjętych przezA.21. Należy dodać, że wiarygodne w ocenie Sądu są wyjaśnienia oskarżonej, w których wskazuje, że PaństwoS.nalegali na przeniesienie własności nieruchomości tylko po zapłacie 100 tys. zł, ponieważ ich wierzyciele obciążali tę nieruchomość kolejnymi wpisami (hipoteki, roszczenia).
W zakresie wyjaśnień oskarżonejW. D. (1)Sąd uznał je za wiarygodne w takim zakresie, w jakim przyznała ona, że udzieliła pożyczkiM. T. (1)na zakupP.oraz że zawarta w akcie notarialnym informacja o udzieleniu przez niąM. T. (1)pożyczki w dniu 16 maja 2007 roku nie polegała na prawdzie. Oskarżona konsekwentnie w sposób niebudzący wątpliwości wskazywała, że umowa ta została sporządzona i przedłożona notariuszowi jedynie na potrzeby aktu notarialnego. Koresponduje to z opinią biegłego, który wskazał na niezgodność dat w zakresie udzielenia rzekomej pożyczki. W związku z tym te wyjaśnienia oskarżonej zasługują na uwzględnienie.
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniomW. D. (1)co do tego, że w momencie przenoszenia na nią udziałów nie wiedziała o problemach finansowychfirmy (...). Stoi to w sprzeczności z doświadczeniem życiowym, jeśli się zważy, że była przecież matką żonyM. T. (1)i byłą żonąA. D. (1). W świetle dokonanych ustaleń wiadomo, że umowa ta została zawarta w dacie, kiedy powszechnie już było wiadomo, żefirma (...)była niewypłacalna i nie byław stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Już w tym czasie niezapłacone wymagalne zobowiązania pieniężne sięgały kilku milionów złotych.W. D. (1)wiedzę o niewypłacalnościfirmy (...)posiadała, albowiemM. T. (1)nie zapłacił jej przecież żadnej z rat udzielonej pożyczki, o co go ponaglała. Niezapłacenie jej ani jednej z rat ponad milionowej pożyczki w ocenie jednoznacznie świadczyło o sytuacjiM. T. (1).
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniomM. T. (1), w których próbował usprawiedliwić swoje działania niewiedzą, naiwnością, jak i tym, w których twierdził, że próbował ratowaćfirmę (...). Wyjaśnienia oskarżonego pozostają bowiem w sprzeczności z materiałem dowodowym w postaci dokumentówa prawdziwe motywy jego działania ujawniają treści zawarte w przytoczonychw ustaleniach wiadomościach e-mail. W szczególności Sąd ocenił jako niewiarygodne jego wyjaśnienia, że dom weF.od początku należał do jego żony oraz że mieszkanie weW.naS.nabyła jego żona za pieniądze pochodzące z darowizny odW. D. (1). Wyjaśnienia te pozostają bowiemw sprzeczności ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją i opinią biegłego, z której wynika, że dom weF.był współwłasnością małżonkówT.. Późniejsze wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie, kiedy potwierdził, że był współwłaścicielem, były jedynie wynikiem ujawnienia dokumentu potwierdzającego zakup tej nieruchomości, stąd oskarżony zmienił wyjaśnienia dostosowując je do treści ujawnionego dokumentu. Za mieszkanie NaS., natomiast jak wynikaz dokumentów, oskarżony zapłacił środkami z własnego rachunku opłacając także biuro pośrednictwa, co czyni jego relacje w tym zakresie niewiarygodnymi. Jako niewiarygodne jawią się także wyjaśnieniaM. T. (1)jakobyA. D. (6)miała zapłacić 100 tys. zł za nabycie udziału i pieniądze te miały być przeznaczone na spłatę wierzycielifirmy (...). Po pierwsze jak wynika z dokonanych ustaleń czynność ta stanowiła ucieczkę z majątkiem przed wierzycielami, aby nie dokonali jej zajęcia i obciążenia hipoteką, a po drugie ewidentnie dokonano zaniżenia wartości tego udziału, co wynika z porównania z wartością z umowy jej zakupu przezM. T. (1). Nadto wyjaśnieniaM. T. (1)jakobyA. D. (6)miała zapłacić 100 tys. zł pozostają w sprzeczności z jej wyjaśnieniami w tym zakresie.
Jedynie częściowo wyjaśnienia oskarżonego Sąd ocenił jako wiarygodne, tj. w zakresie, w jakim potwierdził, żeA. D. (1)namówił go na założenie firmy, gdyż sam nie mógł otworzyć działalności na siebie, że pieniądze na zakupP.pochodziły z pożyczki odW. D. (1)oraz żeW. D. (1)w związku z brakiem spłaty ustalonych rat pożyczki naciskała i nalegała na spłatę, konsekwencją czegow związku z brakiem środków na jej spłatę było zawarcie umowy przeniesienia udziałów w nieruchomościP.. Sąd dał także wiarę jego wyjaśnieniom, w których potwierdził, że z uwagi na fakt, że PaństwoC.iD.mieli możliwość dokonania wpisu hipotecznego na wszystkich jego nieruchomościach, aby temu zapobiec, przepisał swoje udziały w jednej z nich naA. D. (6). Nadto Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, w których potwierdza fikcyjny charakter wpisu hipoteki na rzeczB. K. (2), jak i fikcyjność długu wobecP. S. (4). Sąd dał także wiarę wyjaśnieniomM. T. (1), w których potwierdził, żeA. D. (1)wraz zA. D. (2)z pieniędzyfirmy (...)spłacali swoje wcześniejsze zobowiązania i wydatkowali na ten cel ok. 400 tys. zł, przy czym podzielając ocenę, że kwota ta była nie mniejsza niż 390 107,00 zł, gdyż nie sposób jej precyzyjnie wyliczyć z uwagi na sposób prowadzenia ewidencji środków firmy. Sąd dał wiarę jego wyjaśnieniom odnośnie faktu, że na początku nie wiedziało pożyczceA. D. (1)odS., a gdy się o tym dowiedział po groźbach ze stronyS.zawarł umowę - akt notarialny opisany w zarzucie.
Dokonując ustaleń Sąd oparł się także na opinii biegłegoB. M.sporządzonej na piśmie, a następnie uzupełnianej kilkukrotnie ustnie i pisemnie w toku postepowania. Na podstawie opinii biegłego Sąd m.in. ustalił, jaki był majątek firmy na dzień rozpoczęcia działalności, jak i jakie były przychody i z czego pochodziły w czasie działalności firmy. Nadto Sąd ustaliłw oparciu o ustalania zawarte w opinii w zakresie nieuregulowanych zobowiązań,w jakim momencie doszło do niewypłacalności firmy, co był tego przyczyna, jaki dalsze działania oskarżonego polegające na ucieczce z majątkiem przed wierzycielami.
Dokonując oceny opinii i wniosków w niej zawartych Sąd mając na uwadze szereg zastrzeżeń zgłoszonych podczas rozprawy przez strony próbował wyjaśnić te kwestie, skutkiem czego są uzupełniające opinie pisemne i ustne. W konsekwencji Sąd generalnie ocenił opinię biegłego jako jasną, pełną i nie zawierającą sprzeczności. Nie oznacza to, że Sąd nie dostrzegł błędów podnoszonych przez strony, a zawartych we wnioskach biegłego czy w szczegółowych wyliczeniach. Przykładem takich błędów było wnioskowanie biegłego o tym, że na remont domuwP.wydatkowano łącznie 488 640 zł. W tym zakresie biegły bowiem dowolnie wnioskując zaliczył do tej kwoty 385 400 zł pobrane w tym okresie z banków, pomimo że brak jest dowodów, aby powiązać te wypłaty z remontem domu weF.. Biegły ponadto popełnił szereg innych błędów podnoszonych przez strony, jednak błędy te, w tym rachunkowe, w świetle całokształtu nie mają istotnego znaczenia w sprawie.
W tym zakresie w konsekwencji Sąd ocenił, że nie jest możliwe precyzyjne ustalenie, jaką kwotę środków oskarżony przeznaczył na remont domu weF.na remont(...)jak i też, jaką kwotę przeznaczono na spłatę „starych długów”A. D. (1)iA. D. (2), pomimo że takie wydatki w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w ocenie Sądu nie budzą wątpliwości. Potwierdzają to wprost zapisy wK.firmy, że na wyjazdy różnych osób wykonujących remont domu weF.wydano ponad 43 tys. zł, a na spłatę „starych długów” przeznaczona została kwota nie mniejsza niż 390 107,00 zł. W ocenie Sądu zapisy te jednak nie oddają wszystkich wydatków na te cele. Nie sposób było jednak ustalić, jaka była to łączna kwota wydatkowanych na ten cel środków. W świetle zeznań świadków, którzy jeździli doF.(m in.S.), jak i w świetle wiadomości e-mail zabezpieczonych w toku postępowania była to znacząca kwota, na którą składały się koszy dojazdów pracowników, ich wynagrodzenie, utrzymanie na miejscu oraz dostarczane doF.materiały budowlane, podobnie było, jeśli chodzi o remont(...).
Należy dodać, że wydatkowanie środków na remont domu weF., na remont(...), jak i też na spłatę „starych długów” co do zasady potwierdzaw swoich zeznaniachA. D. (1). Sąd jednak nie dał wiary w tym zakresie jego zeznaniom w całości. W szczególności Sąd ocenił, że nie wykazuje on w swoich zeznaniach wszystkich wydatków na remont domuM. T. (1)weF., jak i na remontP.wręcz próbując zaniżyć te wydatki. Z drugiej stronyA. D. (1)w ocenie Sądu zawyża wydatki na wykonanie starego zobowiązania wobec świadkówM.iM.. W ocenie Sądu jest to przyjęta linia obrony mająca na celu usprawiedliwienie w pewnym sensie niekontrolowanych wypływów środków z firmy, mająca na celu wskazać dodatkowe osoby współwinne za upadek firmy. Dokonując takiej oceny Sąd miał na uwadze, żeA. D. (1)jest w konflikcie zK. M. (1)i składał wyjaśnienia/zeznania mające na celu obciążyć go częściową odpowiedzialnością za upadekfirmy (...). Jest to niewiarygodne, albowiem nie budzi wątpliwości, żeA. D. (1)nie wykonał swojego zobowiązania wobecM.iM., i w świetle zasad doświadczenia życiowego wiarygodnym jest to, że dochodzili oni jego realizacji wiedząc, żeA. D. (1)prowadzi działalność gospodarczą. Jednocześnie Sąd nie dał wiary relacjom jakoby świadkowie ci używali wobec niego gróźb bezprawnych w celu wyegzekwowania swoich roszczeń. W konsekwencji Sąd ocenił zeznaniaA. D. (1), w których opisał wydatki na rzecz wykonania zobowiązania wobecM.iM.jako wiarygodne co do istnienia tego zobowiązania i jego realizacji, oceniając jednak ich rozmiar jako niewiarygodny. Należy dodać, żew ocenie Sądu w świetle zasad doświadczenia życiowego niewiarygodne są szczegółowe relacjeA. D. (1)wskazujące, które z okazywanych mu podczas kilkukrotnych i obszernych przesłuchań faktury dotyczą ww. świadków i które materiały on dostarczał w celu zakończenia budowy domu. W konsekwencji takiej oceny nieprzydatne stały się w sprawie sporządzone opinie w zakresie wyceny tych materiałów i robót sporządzone przez biegłego rzeczoznawcę, a w konsekwencji wnioski w tym zakresie zawarte w opinii biegłegoM.jako oparte na niewiarygodnych w tym zakresie zeznaniach (wyjaśnieniach)A. D. (1).
Pomimo braku możliwości dokonania precyzyjnych ustaleń w zakresie wydatkowania środków firmy na cele niezwiązane z jej działalnością w świetle dokonanych ustaleń Sąd przyjął, że działania takie miały miejsce i wrazz inwestowaniem środków w zakup nieruchomości i ich remont doprowadziły do niewypłacalności firmy. Biegły w opinii natomiast w oparciu o dane z banków przedstawił precyzyjnie przepływy finansowe związane z zawieranymi umowami deweloperskimi, jak i z zawieranymi transakcjami zakupu nieruchomości. I tak ustalając okres, w którym doszło do niewypłacalnościfirmy (...), Sąd oparł się na danych zawartych w opinii biegłego, w której wskazał nieuregulowane wymagalne zobowiązania firmy na dzień 24 września 2008r. powstałe w okresie od stycznia 2007r. do 17 września 2008r. (k. 31707-31709). Biegły też wskazał, że kwota niezapłaconych faktur rosła już od 2007r. wynosząc na koniec 2007 r. - 2 588 460,56 zł, a na koniec 2008r. - 3 480 427,76 zł (k. 31706). Biegły nadto wskazał nieuregulowane zobowiązania wobec klientów deweloperskich z tytułu rozwiązania umowy z winy dewelopera (k. 31709-31710), wskazując jednocześnie na miesiące sierpień - wrzesień 2008r. jako datę utraty płynności finansowej. Mając na uwadze wnioski zawarte w opinii biegłego oraz dokonane ustalenia w sprawie w tym wyjaśnieniaM. T. (1), że od stycznia do sierpnia 2008r. nie posiadał żadnych środków na kontach, a nadto fakt, że oskarżony w tym okresie zaprzestał spłacać dług za nieruchomość zakupioną od PaństwaS., opierając się także na informacjach zawartych w wiadomościach e-mail Sąd ocenił, że w tym okresie, tj.w pierwszej połowie września 2008r., firma była niewypłacalna. W świetle dokonanych ustaleń nie budzi wątpliwości, że w tym czasie nie wykonywała swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych w rozumieniuart. 11 prawa upadłościowego, mając milionowe zaległości. Wprawdzie biegły w tym zakresie w swojej opinii jest nieprecyzyjny używając w różnych miejscach zwrotów zagrożenia niewypłacalnością, zagrożenia upadłością, jednak kategorycznie stwierdza, że przeniesienie udziałóww nieruchomości(...)przezM. T. (1)naW. D. (1)w dniu 24 września 2008r. stanowiło „ewidentną ucieczkę z majątkiem”. Podzielając tę tezę w oparciuo całokształt materiału dowodowego Sąd ocenił, że miało to miejsce już w stanie niewypłacalnościfirmy (...).
Jeśli chodzi o osobowy materiał dowodowy nie wniosły nic istotnego do sprawy zeznania świadkaR. T., która zeznała, żeA. D. (1)wyjawił jej, że skrzywdziłW. D. (1)i jej córkę, co koresponduje z postawąA. D. (1), który podczas procesu stwierdził, że odwołuje wszystkie zeznania dotycząceW. D. (1), co jednak nie zmienia faktu, że wcześniejsze jego relacje na temat zdarzeń objętych zarzutami w tym odnośnieW. D. (1)Sąd ocenił jako częściowo wiarygodne. Nie wniosły także nic istotnego do sprawy zeznaniaR. S. (1), który nie miał wiedzy na temat przedmiotu sprawy, jak i zeznania świadkaŁ. R., dla któregoM. T. (1)był szwagrem, a który, pomimo że był pracownikiem firmy, złożył zeznania bardzo ogólne i nic niewnoszące do sprawy.
Podobnie nie wniosły nic istotnego do sprawy zeznania pozostałych świadków przesłuchanych podczas rozprawy, albo których zeznania zostały ujawnione podczas rozprawy, którzy mieli niewielką wiedzę na temat zdarzeń objętych zarzutami a nadto nabyli ją za pośrednictwem innych osób.
Sąd zważył, co następuje:
Przestępstwo zart. 301 § 2 k.k.polega na doprowadzeniu do swojej upadłości lub niewypłacalności poprzez bycie dłużnikiem kilku wierzycieli. Podmiotem tego przestępstwa może być tylko dłużnik, gdyż jest to przestępstwo indywidualne. Oczywiście fakt niewypłacalności sam w sobie nie może uzasadniać penalizacji, gdyż niepowodzenie w aktywności gospodarczej jest stałym elementem rzeczywistości gospodarki wolnorynkowej. Za przypadek uzasadniający karalność ustawodawca uznaje tylko umyślne doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub upadłości albo spowodowanie takiego skutku w wyniku świadomej nieudolności prowadzenia działalności gospodarczej, a więc gdy przyczyną tego stanu rzeczy jest zachowanie dłużnika. Co do zasady sposób doprowadzenia do swojej niewypłacalności lub bankructwa nie ma tu znaczenia, zawsze jednak konieczne jest wykazanie, że między postępowaniem dłużnika a niewypłacalnością/bankructwem zachodzi związek przyczynowy (tak słusznie J. Makarewicz,Kodeks karny..., 1932, s. 384). Trafnie się przyjmuje, że zachowanie się dłużnika nie musi być wyłączną przyczyną niewypłacalności, ale wystarczy, że wpływ dłużnika będzie tu istotny (R. Zawłocki (w:)System Prawa Karnego, t. 9, red. R. Zawłocki, 2015, s. 672). Nie budzi także wątpliwości, że możliwe jest udzielenie pomocnictwa do popełnienia przestępstwa indywidualnego przez osobę nieposiadającą cechy podmiotu indywidualnego, czyli przez tzw. ekstraneusa. Pomocnik odpowiada wówczas za pomocnictwo do przestępstwa indywidualnego, jeżeli wiedział o dotyczącej sprawcy okoliczności indywidualizującej.
Należy dodać, że stwierdzenie zaistnienia pierwszego ze znamion – niewypłacalności nie wymaga żadnej urzędowej decyzji (oczywiście poza wyrokiem sądu karnego). Upadłość natomiast musi zaś być ogłoszona stosownym orzeczeniem sądu upadłościowego i w praktyce poprzedza ją niewypłacalność.
W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie działanie oskarżonegoM. T. (1)wyczerpało znamiona przestępstwa zart.301 § 2 k.k.M. T. (1)jako(...)był bowiem podmiotem zindywidualizowanym, dłużnikiem wielu wierzycieli tego przedsiębiorstwa, ponoszącym odpowiedzialność za doprowadzenie działaniami opisanymi w przypisanym czynie do niewypłacalności. Jednocześnie, mając na uwadze, że umowa zakupu nieruchomości odS.stanowiąca główną przyczynę doprowadzenia do niewypłacalności została zawarta przy pomocyI. T. (1)zatrudnionej wfirmie (...), Sąd ocenił, że oskarżona dopuściła się pomocnictwa do przestępstwa popełnionego przez oskarżonegoM. T. (1). Pomiędzy jej działaniem wspólnie zM. T. (1)(dłużnikiem) a niewypłacalnościąprzedsiębiorstwa (...)T.w ocenie Sądu zachodzi związek przyczynowy, co potwierdza opinia biegłegoi ustalony stan faktyczny, z którego wynika, że nieruchomość ta nie została spłacona.
Zgromadzony materiał dowodowy w ocenie Sądu nie pozostawia wątpliwości co do tego, że opisane w przypisanym czynie działaniaM. T. (1)doprowadziły do niewypłacalności, a następnie upadłościprzedsiębiorstwa (...), która została ostatecznie stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu upadłościowego.M. T. (1)podejmując opisane działania, w ocenie Sądu działał z zamiarem przysporzenia korzyści majątkowych sobie oraz osobom sobie bliskim i przy realizacji tego celu obojętne mu było powodzenie działalności gospodarczej (prowadzonej faktycznie przezA. D.). Zarejestrował działalność gospodarczą i ustanowiłA. D. (1)pełnomocnikiem do prowadzenia tej działalności, chcąc w ten sposób umożliwić mu jej prowadzenie, pomimo żeA. D. (1)miał orzeczony zakaz prowadzenia działalności w związku z wcześniejszymi niepowodzeniami w tym zakresie. Co więcejB. N. (2)mający wcześniej złe doświadczeniazA. D. (1)przestrzegałM. T. (1)mówiąc, że„nie powinien tego robićz uwagi na teścia, który jest nieobliczalny”(k. 38510).M. T. (1)miał ponadto świadomość, jakim człowiekiem jest i jakich sposobów działania się podejmuje wobec kontrahentów/wspólników, o czym świadczy wiadomość e-mail, którą otrzymał odA. D. (1)w grudniu 2005r. (k. 35223).
W konsekwencji umożliwienie prowadzenia działalnościA. D. (1), zezwolenie mu na dowolne wydatkowanie środków firmy w tym spłatę „starych długów” i prowadzony przezM. T. (1)drenaż środków doprowadził do niewypłacalności, a w dalszej perspektywie do upadłościprzedsiębiorstwa (...). Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego działania te, tj. drenaż bardzo dużych środków wpłacanych przez klientów m.in. w inwestycjew nieruchomości i ich remont, na spłatę tzw. „starych długów” pełnomocnikai wydatkowanie ich bez kontroli, musiały prowadzić do niewypłacalności przedsiębiorstwa, czego świadomość miałM. T. (1), a także pracująca w biurzefirmy (...). Należy podkreślić, żeM. T. (1)pomimo że swoim działaniem umożliwił prowadzenie działalności gospodarczejA. D. (1), doskonale wiedział o spoczywających na nim zobowiązaniach związanychz zawartymi umowami deweloperskimi i doskonale zdawał sobie sprawę, że wyprowadzając majątek z firmy na cele prywatne (który jak ustalono zasadniczo pochodził z wpłat klientów developerskich), doprowadzi do niemożności ich realizacji, a w konsekwencji do niewypłacalności. W ocenie Sądu opisane w zarzucie działania wraz z postawą reprezentowaną w mailach zabezpieczonych w toku postępowania wbrew wyjaśnieniom oskarżonego dowodzą, że oskarżony przewidując możliwość doprowadzenia firmy do niewypłacalności godził się na to. Potwierdza to także zachowanieM. T. (1)po tym jak nie mogąc spłacić długu związanegoz zakupem nieruchomości od PaństwS.nie podjął żadnych efektywnych działań w celu utrzymania płynności finansowej firmy, rozpoczynając kolejną inwestycje w(...)po zaciągnięciu kolejnego zobowiązania.
W świetle zasad doświadczenia życiowego oskarżony jako człowiek wykształcony, dysponujący doświadczeniem życiowym zdawał sobie sprawę, że wydatkowanie środków klientów w takich rozmiarach, jak wynika z ustaleń, na inne prywatne cele, przy braku własnych środków i istotnych dochodów z innych źródeł wcześniej czy później doprowadzi do niewypłacalności firmy. Obojętność co do losu firmy i godzenie się na doprowadzenie do jej niewypłacalności potwierdzają pisane przez niego wiadomości doA. D. (1), w których m.in. pisze: (19 kwietnia 2007r.)„Jeśli nie będę miał kasy na koncie do następnego czwartku to ja pieprze te całeI..Pamiętaj, że mi obiecałeś 600 000 zł. a teraz nie mogę dostać nawet nędznych 35 000 Euro !!! (…) Jeśli jutro nie dostaniemy kasy z(...)(a raczej nie dostaniemy, bo rozmawiałem zK.) to zastanów się, od kogo pożyczyć kasę.M.” (wiadomość email k. 35324). Natomiast 21 czerwca 2007r. oskarżony napisał, abyA. D. (1)przysłał pracowników na 10 dni i przywiózł materiały do wykonania remontu domu weF.. A nadto, że„na gwałt” potrzebuje zwrócić pieniądze. „Nie ruszyłem tej wpłaty 180 tys. choć mimówiłeś, że będę mógł brać po połowie z każdej wpłaty (!)ale teraz naprawdę potrzebuje zapłacić około 100 tys., Zajmij się klientami. Dlaczego np. paniF.nie wpłaciła więcej? Czy wciąż jeszcze chodzi o pozwolenie na bud. Z?” (wiadomość e-mail z dnia 21 czerwca 2007r. k. 35259).
Treści zawarte w tych wiadomościach, jak i w innych ujawnionych podczas rozprawy w ocenie Sądu świadczą, że działalność gospodarcza, której prowadzenie powierzyłA. D. (1)miała przynosić mu dopływ gotówki na prywatne cele,a powodzenie tej działalności było mu obojętne. Potwierdza to także działanie oskarżonego, który zmierzał od początku do założenia spółki, tj. dokonując zakupu nieruchomości od państwaS.wspólnie z innymi osobami chciał założyć wspólnie z tym osobami spółkę. W konsekwencji poprzez takie działania w ocenie Sądu doszło przez oskarżonego do realizacji znamion przestępstwa zart. 301 § 2 k.k., w czym pomogła muI. T. (1), przystępując do umowy zakupu nieruchomości wraz z inną nieżyjącą osobą pomimo braku własnych środków.W konsekwencji oskarżona wiedziała od początku, że będzie to transakcja ze szkodą dlafirmy (...), z której środków będzie dokonana zapłata za te nieruchomości, a jednocześnieM. T. (1)– właściciel firmy będzie jedynie jej 40 procentowym udziałowcem. Co więcej świadomość oskarżonej tego, że ta transakcja może doprowadzić do niewypłacalności firmy, wynika także z tego, iż wiedziała ona, że zakupywana nieruchomość jest obciążona wpisami hipotek i roszczeń, a zatem nie będzie możliwe jej szybkie sprzedanie, co oznaczało blokadę środkówfirmy (...)niezbędnych na bieżącą działalność. Potwierdzają to niezbicie dokonane ustalenia w tym wnioski opinii biegłego. Firma nie była bowiem w stanie zapłacić ceny nabycia tej nieruchomości, a w konsekwencji z uwagi na brak środków nie płacąc za usługi i materiały wyhamowała prace budowlane, co spowodowało wypowiadanie umów przez klientów i żądania zwrotu wpłaconych środków, czego świadkiem była oskarżona mając bezpośredni kontakt z klientami, dostawcamii podwykonawcami.
Mając na uwadze powyższe Sąd uznałM. T. (1)za winnego tego, że w okresie od 20 stycznia 2006r. do połowy września 2008r. roku weW.i innych miejscowościach, działając jako właścicielprzedsiębiorstwa (...)T.wspólnie i w porozumieniu ze swoim pełnomocnikiemA. D. (1), działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, będąc dłużnikiem wielu wierzycieli
wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, przewidując możliwość doprowadzenia do niewypłacalności przedsiębiorstwa i godząc się na to doprowadził do niewypłacalnościprzedsiębiorstwo (...)T.w ten sposób, że: mieszkając weF.i nie będąc w stanie faktycznie prowadzić działalności gospodarczej na terenieP.ustanowiłA. D. (1)pełnomocnikiem do prowadzenia zarejestrowanej działalności gospodarczejw swoim imieniu, umożliwiając mu w ten sposób faktyczne prowadzenie działalności developerskiej, pomimo wcześniejszych jego niepowodzeń w tym zakresie, a nadto orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej i w sytuacji, gdy prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów, wobec których zobowiązywał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS., umówił się z pełnomocnikiem, że będzie mógł pobierać na własne cele środki z wpłat klientów, w wyniku czego prowadził drenaż środków finansowych z firmy inwestując w nieruchomości i ich remont, a nadto zezwolił na spłatę długów pełnomocnika i innej osoby oraz wydatkowanie środków firmy bez weryfikacji, na jaki cel zostały wydane, w ten sposób, że:
- 12 września 2006 roku dokonał zakupudziałki numer (...)obręb AM-1KW (...)941 wI., w związku z którą transakcją zapłacił z majątku(...)21 kwotę 102 000 zł;
- 10 stycznia 2007 roku wspólnie zA. D. (1), a także zI. T. (1)iA. D. (2), z którymi zamierzał założyć spółkę w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej, dokonał zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)obrębI.za kwotę 2 375 000 zł, za któreM. T. (1)zobowiązał się zapłacić po uzyskaniu kredytu bankowego w terminie do 31 marca 2007r. i następnie zapłacił łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr oraz koszty notarialnew wysokości 56 252 zł, przy czym pomimo faktu, iż całość wpłaconej sumy na zakup nieruchomości pochodziła z majątkufirmy (...)T., a reszta miała pochodzić z kredytu zaciągniętego przezM. T. (1), wskazał w akcie notarialnym, iż 40% udziałów w nieruchomości obejmujeA. D. (2), a 20%I. T. (1);
- 27 marca 2007r. pomimo że nie dokonał zapłaty całości ceny za zakup nieruchomości odM.iA. S. (1)i poddał się egzekucji co do pozostałej kwoty, pożyczając pieniądze odW. D. (1)zobowiązał się zakupić odE.iR. Z.nieruchomość przyul. (...)weW.za kwotę 1 850 000 zł, przy czym płatność miała być dokonana w ratach w terminie do 15 grudnia 2007r., po czym 14 grudnia 2007 roku, pomimo że nie otrzymał kredytu na zapłatę reszty ceny za zakup nieruchomości odM.iA. S. (1), podpisał umowę zakupu nieruchomości zabudowanej przyul. (...)weW.odE.iR. Z., w której jako kupujący wskazani byliW. D. (1)w 1/3 iM. T. (1)w 2/3 udziałów, przy czymM. T. (1)za swój udział o wartości 1220 000 zł zapłacił łącznie 1 582 000 zł przy ostatecznie ustalonej cenie 1 830 000 zł wydatkując następnie środki firmy na jej remont;
- 3 maja 2007 roku dokonał wraz z żonąA. T. (1)zakupu po ½ udziału w domu położonym weF.wP., adres 47B. M.za kwotę 300 000 Euro, wydatkując na ten cel w połowie środki z uzyskanego w kwietniu 2007 r. kredytu obrotowego uzyskanego na firmę wBanku (...)w wysokości 400 000 zł,a następnie wydatkował środki firmowe na remont tego domu;
- 25 sierpnia 2007 roku zawarł zU. J.warunkową umowę kupna- sprzedaży gruntu rolnego zabudowanego stanowiącegodziałkę numer (...),o obszarze 5979 m2, położonego w miejscowościW., gminaW.. Strony ustaliły cenę sprzedaży na 686 000 zł i na jej poczetA. D. (1)zapłacił kwotę 74 000 zł a resztę kwoty zobowiązał się zapłacić do 30 października 2007r.;
w wyniku czego latem 2008r. doprowadził do niewypłacalności, tj. do utraty zdolności wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych za dostarczane usługii towary oraz wobec klientów, skutkiem czego było złożenie przez wierzycieliw sierpniu 2009r. wniosku o upadłość i jej ogłoszenie na mocy postanowienia Sąduz 22 grudnia 2009r., tj. przestępstwa zart. 301 § 2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.
OskarżonąI. T. (1)Sąd uznał za winną tego, że działającw zamiarze, abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że wiedząc o tym, że prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów, wobec którychM. T. (1)zobowiązał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS.oraz nie mając środków na zakup udziału w nieruchomości, 10 stycznia 2007 roku przewidując możliwość doprowadzenia do niewypłacalności i godząc się na to pomogłaM. T. (1)prowadzącemufirmę (...)będącemu dłużnikiem wielu wierzycieli w tym:M.iP. M. (1),A. C. (4),A.iJ. C.,M.iŁ. D.,M. F. (1),W. F.,L.iP. G.,J.iJ. J. (3),M.iM. J. (3),A. K. (2)iT. K.,U.iH. K.,M. M. (5),B.iM. N.,M.iT. P.,E.iA. R. (1),M. R.,B.iJ. S. (2),D. S.,M.iF. S.,E. S. (2)iG. M.,B. J. (1),R.iM. J. (1)oraz innychw doprowadzeniu do niewypłacalności tego przedsiębiorstwa poprzez dokonanie wspólnie z nim zakupu odM.iA. S. (1)nieruchomości w postaci działek położonych wI.o numerach(...)i(...)o wartości 2 375 000 zł, przy czym po 40% udziałów w nieruchomości nabyliM. T. (1)iA. D. (2), a 20% udziałów o wartości 475 000 zł oskarżona, za którew dniu zawarcia umowy częściowo zapłaciłM. T. (1)z majątku(...)21 - kwotę 100 000 zł oraz koszty notarialne w wysokości 56 252 zł, a pozostałą część, tj. 2 275 000 zł zobowiązał się zapłacić do 31 marca 2007r., przy czym termin ten był następnie wydłużany i ostatecznieM. T. (1)zapłacił łącznie kwotę 1 350 324 zł 13 gr, a pozostała kwota nie została zapłacona na skutek niewypłacalności,a następnie ogłoszenia upadłości firmy, czym działała na szkodę ww. wierzycieli, to jest przestępstwa zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 301 § 2 k.k.
Należy dodać, że Sąd zmienił opis czynu przypisując oskarżonemu doprowadzenie do niewypłacalności mając na uwadze, że niewypłacalność poprzedzała w tym przypadku upadłość, a w konsekwencji Sąd ocenił, że jużw momencie doprowadzenia do niewypłacalności (w pierwszej połowie września 2008r.) oskarżony zrealizował ustawowe znamiona przestępstwa zart. 301 § 2 k.k.Oceniając, że oskarżony doprowadził do niewypłacalności Sąd miał na uwadze definicję ustawową tego terminu obowiązującą w czasie działania oskarżonego, zawartą w ustawie z 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe w art. 11 ust. 1, która brzmiała: „Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań”. W świetle tej definicji mając na uwadze istniejące wymagalne zobowiązania pieniężne i ich niewykonywanie przezprzedsiębiorstwo (...)T.Sąd ocenił, że było ono niewypłacalne już w pierwszej połowie września 2008 r. W tym czasie zalegał bowiem z płatnościami wymagalnych zobowiązań pieniężnych na kwotę kilku milionów złotych, co wynika z opinii biegłego, jak i z listy wierzytelności.
Przypisując natomiast oskarżonejI. T. (1)pomocnictwow doprowadzeniu do niewypłacalności firmy Sąd miał na uwadze, że oskarżona będąc zatrudniona w firmie i mając dostęp do informacji finansowych o firmie bardzo dobrze wiedziała, żefirma (...)nie dysponuje wolną sumą na zakup nieruchomości za kwotę 2 375 000 zł oraz że jako dopiero co zaczynająca działalność firma nie ma zdolności kredytowej, aby uzyskać kredyt tym bardziej, że nieruchomość ta była obciążona różnymi wpisami o hipotekach i roszczeniach. Mimo tego, w dniu 10 stycznia 2007 rokuI. T. (1)wspólnie zM. T. (1)zawarła zM.iA. S. (1)akt notarialny, na mocy któregoM.iA. S. (1)sprzedaliI. T. (1)udział wynoszący 2/10,M. T. (1)udział wynoszący 4/10, aA. D. (2)udział wynoszący 4/10 we współwłasności zabudowanejdziałki gruntu nr (...)oraz we współwłasnościdziałki gruntu nr (...), obręb 006I.w gminieŚ.. I pomimo że zakupu dokonali wspólnie, zapłata w kwocie 2 275 000 zł, pomimo solidarnej odpowiedzialności za to zobowiązanie zawartej w umowie, miała być dokonana w terminie do dnia 31 marca 2007 roku przezM. T. (1).W rzeczywistościI. T. (1)w momencie zawierania przedmiotowej umowy doskonale wiedziała, jaka jest sytuacjafirmy (...), tj. że nie dysponuje wolnymi środkami pozwalającymi na zakup przedmiotowej nieruchomości, a jedynie utrzymuje się z bieżących wpłat klientów, które będzie musiała przeznaczyć na zapłatę ceny nieruchomości. Oskarżona bowiem nie posiadała własnych środków na pokrycie wartości 20 % udziałów w przedmiotowej nieruchomości. W konsekwencji zawierając umowę, na podstawie którejM. T. (1)stawał się 40-procentowym udziałowcem, mimo że miał zapłacić 100 procent ceny, działała w zamiarze popełnienia czynu zabronionego. Biorąc pod uwagę, że znała ona bardzo dobrze sytuację firmy oraz że zakup tej nieruchomości był główną przyczyną doprowadzenia do niewypłacalności firmy, a w konsekwencji do jej upadłości, co wynika z opinii biegłego oraz z dokonanych ustaleń, Sąd ocenił, że działanie oskarżonej zrealizowało ustawowe znamiona pomocnictwa do doprowadzenia do niewypłacalności. Oskarżona w opisanej wyżej sytuacji chcąc osiągnąć korzyść majątkową działając w zamiarze, abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że wiedząc o tym, że prowadzona działalność opierała się na środkach wpłacanych przez klientów, wobec którychM. T. (1)zobowiązał się wybudować lokale mieszkalne wI.iS.oraz nie mając środków na zakup udziału w nieruchomości, przewidując możliwość doprowadzenia do niewypłacalności i godząc się na to pomogłaM. T. (1)prowadzącemufirmę (...), będącemu dłużnikiem wielu wierzycieli do doprowadzenia do niewypłacalności firmy wyrządzając tym szkodę wierzycielom firmy.
Dokonując oceny prawno-karnej fragmentu zarzutu stawianegoM. T. (1)iI. T. (1), tj. w zakresie zawarcia umowy zakupu nieruchomości odM.iA. S. (1), Sąd nie podzielił zarzutu oskarżyciela jakoby doszło w tym przypadku do popełnienia przezM. T. (1)iI. T. (1)oszustwa. W ocenie Sądu zawierając zM.iA. S. (1)umowę zakupu od nich nieruchomości oskarżonyM. T. (1)współdziałając z pozostałymi osobami nie wprowadził sprzedających w błąd co do zamiaru wywiązania się z obowiązku uiszczenia całości ceny. Już w momencie podpisywania umowyfirma (...)nie dysponowała bowiem wystarczającymi środkami na ostateczne sfinansowanie tej transakcji, aM. T. (1), co wynikaz umowy, zamierzał zapłacić za nieruchomość środkami z zaciągniętego kredytu na ten cel, o czym w momencie podpisywania umowy sprzedający doskonale wiedzieli. Co więcej, jak wynika z dokonanych ustaleń, od czasu zawarcia umowy oskarżonyM. T. (1)zgodnie z umową przez długi okres czasu spłacał wierzycieli sprzedawców środkami pochodzącymi zfirmy (...), a nadto zawierał z nimi kolejne porozumienia co do płatności. I tak w okresie do 8 maja 2007r.M. T. (1)płacąc w części należność na rzecz sprzedawców, spłacając zobowiązania sprzedawców i nabywając wierzytelności sprzedających zapłacił łącznie kwotę 1 389 825 zł 95 gr. W konsekwencji w ocenie Sądu brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, aby w momencie podpisania umowyM. T. (2), jak iI. T. (1)mieli zamiar oszukania sprzedawców, a w szczególności, aby wprowadzili ich w błąd albo wyzyskali błąd albo niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania w rozumieniuart. 286 k.k.Świadczy o tym także fakt, że kupujący poddali się egzekucji w zakresie zapłaty ceny za nieruchomość i sprzedający od samego początku mieli możliwość dochodzenia należności w drodze egzekucji, czego nie uczynili, pomimo że jeszcze w tym czasieM. T. (1)dysponował majątkiem, z którego mogliby się zaspokoić kosztem innych wierzycieli. W konsekwencji Sąd wyeliminował z opisów czynów przypisanych oskarżonemuM. T. (1)iI. T. (1)dokonanie oszustwa na szkodęM.iA. S. (1).
W tym miejscu poczynić należy także rozważania odnośnieart. 272 k.k., ponieważ oskarżyciel zakwalifikował działanie zarównoM. T. (1), jak iI. T. (1)także z tego artykułu. Przepis ten penalizuje podstępne wyłudzenie poświadczenia nieprawdy. Przedmiotem jego ochrony jest wiarygodność dokumentu w rozumieniu prawdziwości jego treści i w konsekwencji jego znaczenie dowodowe. Strona przedmiotowa tego przestępstwa polega na wyłudzeniu nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu. W terminie „wyłudzać” mieści się już podstępne działanie sprawcy. Wprowadzenie w błąd natomiast to zachowanie, które powoduje u funkcjonariusza publicznego (lub innej osoby uprawnionej) fałszywe przekonanie co do okoliczności, co do których poświadcza on w dokumencie. Jak wskazuje się w orzecznictwie, „podstępne wprowadzenie w błąd w rozumieniu tego artykułu, oznacza szczególną, a nie zwykłą formę wprowadzenia w błąd. Do wypełnienia znamion przestępstwa określonego wart. 272 k.k.nie wystarcza samo złożenie nieprawdziwego oświadczenia, ale konieczne jest podjęcie jeszcze pewnych działań np. przebiegłych, pozorujących jego zgodność z rzeczywistościąi utrudniających wykrycie nieprawdy”(wyr. SN z dnia 4 czerwca 2003r., WA 26/03, wyr. SN z dnia 26 listopada 2014 r. II K 138/14). Wskazuje się, żesamo kłamstwo nie stanowi jeszcze podstępnego zabiegu, staje się nim dopiero w połączeniuz zachowaniem sprawcy, które jego kłamliwym twierdzeniom nadaje pozór prawdy (…). Sprawca może to spowodować np. poprzez złożenie fałszywych zeznań, przedłożenie funkcjonariuszowi sfałszowanych lub podrobionych dokumentów, czy też posłużyć się uzyskanym wcześniej poświadczeniem nieprawdy przez innego funkcjonariusza(wyr. SN z dnia 26 listopada 2014 r. II K 138/14, także post. SNz dnia 09 października 2008r., II K 179/08). Pogląd taki ugruntował się takżew piśmiennictwie, gdzie wskazuje się, że skoro w opisach pewnych czynów zabronionych występuje sformułowanie „za pomocą wprowadzenia (…) w błąd” (art. 286 § 1 k.k.), zaś w innych – „podstępne wprowadzenie w błąd” (art. 272 k.k.), to należy przyjąć, że zachowania te nie są tożsame. Przewidzianą wart. 272 k.k.sankcją objęto niewprowadzenie w błąd, a podstępne wprowadzenie w błąd. Prowadzi to do wniosku, że zachowanie sprawcy podstępnie wyłudzającego poświadczenie nieprawdy powinno charakteryzować się większym zaangażowaniem w tworzeniu błędnego wyobrażenia wystawcy dokumentu co do poświadczonej okoliczności. Przez sformułowanie „podstępne” wprowadzenie w błąd akcentowane jest szczególnie negatywnie zabarwiona aktywność sprawcy oddziałującego na wystawcę dokumentu (J. Piórkowska – Flieger, Glosa do wyroku SN z dnia 26 listopada 2014 r., II K 138/14). W konsekwencji Sąd nie podzielił zarzutu Prokuratora, aby oskarżeni swoim działaniem wypełnili także znamiona tego przestępstwa.
Dokonując oceny prawno-karnej działania oskarżonegoM. T. (1)Sąd ocenił, że gdy doprowadził on do niewypłacalnościfirmy (...)T.w okresie do połowy września 2008r., następnie w sytuacji grożącej upadłości firmypodjął działania mające na celu udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wielu swoich wierzycieli usuwając, zbywając, darowując i pozornie obciążając swój majątek. W konsekwencji Sąd rozgraniczył działaniaM. T. (1)na te podejmowane do momentu doprowadzenia do niewypłacalności firmy, tj. do połowy września 2008r., kwalifikując jako przestępstwo polegające na doprowadzeniu do swej niewypłacalności (art. 301§2 k.k.) od tych podejmowanych już w stanie niewypłacalności a w stanie grożącej upadłości.
Pierwszym działaniem na szkodę wierzycieli w okresie niewypłacalności firmyi w stanie grożącej upadłości jest zawarcie umowy zbycia zagrożonych zajęciem udziałówM. T. (1)w nieruchomości przyul. (...)weW.naW. D. (1)w dniu 24 września 2008 roku. Poprzez przeniesienie nieobciążonych udziałów w tej nieruchomości o znacznej wartości doszło do usunięcia części majątkuprzedsiębiorstwa (...), co w konsekwencji doprowadziło do udaremnienia i uszczuplenia zaspokojenia wielu jego wierzycieli, którzy posiadaliw stosunku do niego wymagalne wierzytelności. Sąd zważył nadto, że czynM. T. (1)wyrządził szkodę wielu jego wierzycielom (co wynika z listy wierzytelnościi zeznań syndyka), prawidłową kwalifikację stanowi zatem przepisart. 300 § 3 k.k.Należy podkreślić, że w tym czasie istniały już wymagalne wierzytelności ujęte następnie na liście w postępowaniu upadłościowym, albowiem od czasu, gdy firma stała się niewypłacalna, nie spłacała już długów. Nadto usunięcie tej części majątkuM. T. (1)- zagrożonego zajęciem miało na celu udaremnienie wykonania zapadłych przeciwko niemu orzeczeń sądowych, którymi dysponowali jego wierzyciele, tj. nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.9906,53 zł z odsetkami oraz tytułów wykonawczych w postaci aktów notarialnych z 1 i 18 lipca 2008r. o poddaniu się egzekucji na rzeczM. B.iM. C. (3)w kwocie 466 000 zł i na rzeczM.iM. C. (1)orazB.iM. D. (4)w kwocie 500 000 zł. Należy dodać, że tytuł wykonawczy mieli takżeM.iA. S. (1)na podstawie nakazu zapłaty, albowiem orzeczeniem Sądu, tj. postanowieniem z dnia 13 czerwca 2007 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków Wydział I Cywilny nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu rep. A nr(...)z dnia 10 stycznia 2007 roku, na mocy któregoI. T. (1),M. T. (1)iA. D. (2)mieli zapłacić wierzycielomM.iA. S. (1)solidarnie kwotę 678 000 zł.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z utrwalonym poglądem mienie zagrożone zajęciem obejmuje sytuacje, w której wierzyciel dłużnika wyraża wolę podjęcia działań zmierzających do przymusowego zaspokojenia swoich roszczeń,a to jest możliwe z chwilą, kiedy zobowiązanie dłużnika jest wymagalne, dłużnik go nie reguluje i nie istnieją przesłanki, które wskazywałyby na to, że nie dojdzie do przymusowego dochodzenia roszczeń przez wierzyciela, np. z uwagi na układ lub ugodę. Innymi słowy chodzi o każde mienie dłużnika, które może być zajętew przyszłości na podstawie wydanego tytułu wykonawczego, tytułu egzekucyjnego lub tytułu zabezpieczającego lub nawet tytułów, które dopiero dany wierzycielw przyszłości uzyska. (T. Oczkowski, Przestępstwa na szkodę wierzycieli, M Praw. 1999, nr 11, s. 24-25).
Przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.można zatem się dopuścić wtedy, gdy egzekucja dopiero grozi, a więc w okresie, kiedy wierzyciel w sposób niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił dochodzić swojej pretensji majątkowej w drodze sądowej. Wystarczające jest więc, by składniki majątku były zagrożone zajęciem, jeżeli istnieje obiektywne, rzeczywiste i bezpośrednie niebezpieczeństwo zajęcia,a więc takie niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć. W szczególności będzie to dotyczyć wartościowych składników majątku dłużnika, gdyż to do nich w pierwszej kolejności będą skierowane czynności egzekucyjne lub zabezpieczające (Kodeks karny. Komentarz do art. 300 k.k., teza 10, Konarska-Wrzosek Violetta).
W przedmiotowej sprawie w okolicznościach opisanych w ustaleniach poprzez usunięcie tego majątku, tj. przeniesienie udziału w nieruchomości (nieobciążoneji o dużej wartości), doszło do wyrządzenia szkody wielu wierzycielom w wysokości stanowiącej wartość przeniesionych udziałów, albowiem wierzycieleM. T. (1)nie mogli uzyskać z niej zaspokojenia i jak wynika z relacji syndyka tylko niektórzy uzyskają zaspokojenie w części. Doszło także do wyczerpania znamion przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.
O pełnej świadomościM. T. (1)i zamiarze kierunkowym w jego działaniu świadczy to, że przed zawarciem przedmiotowej umowy 4 kwietnia 2008r.A. T. (2)napisała do niego:„Zalegamy bardzo dużej ilości dostawców, przez co jesteśmy u nich poblokowani. Coraz więcej osób oddaje sprawy do windykacji lub straszy nas sądem”(e -mail k. 35342 i k. 35345). Nadto jak wynika z ustaleń w tymz informacji mailowej odA. T. (2), jak iA. R. (2)w pierwszej połowie 2008r.M. T. (1)wiedział, że nie płacą już wymagalnych zobowiązań, tj. grozi im niewypłacalność i są „na skraju bankructwa” (k. 35345, 35350), że wierzyciele dysponują prawomocnymi orzeczeniami sądów, żeM. B.iM. C. (3)odstąpili od umowy i żądają zwrotu 445 tys. zł z oprocentowaniem (k. 35348v),a w lipcu uzyskali tytuł egzekucyjny. Ponadto w tym czasie oskarżony (jak sam wyjaśnił) wiedział, że państwoC.iD.mają możliwość dokonania wpisu hipotecznego na wszystkich jego nieruchomościach, aM.iA. S. (1)w związku z tym, że nie otrzymali zapłaty za sprzedane nieruchomości i nie zostali także spłaceni wszyscy ich wierzyciele, wystąpili o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu w zakresie zapisu o poddaniu się egzekucji i dysponowali postanowieniem z dnia 13 czerwca 2007 roku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków o nadającemu klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu rep. A nr(...)z dnia 10 stycznia 2007 roku, na mocy któregoI. T. (1),M. T. (1)iA. D. (2)mieli zapłacić wierzycielomM.iA. S. (1)solidarnie kwotę 678 000 zł.
W tej sytuacji nie mając w okresie od stycznia do sierpnia 2008r. żadnych środków na rachunku na spłatę zobowiązań (co wynika z wyjaśnieńM. T. (1)), aby uniknąć zajęcia majątku,M. T. (1)w porozumieniu zA. D. (1)za wszelką cenę próbowali odsunąć to zagrożenie i 12 maja 2008 r. zawarlizM. S. (1)iA. S. (1)porozumienie, w którym strony potwierdziły, że z ustalonej umową sprzedaży ceny 2 375 000 zł kupujący nadal są zobowiązani do zapłaty 652 759 zł sprzedającym i przedłużyły termin do uiszczenia brakującej ceny sprzedaży do dnia 31 stycznia 2009 r. oraz ustaliły terminy uiszczenia odsetek z tytułu opóźnienia wyliczonych na datę porozumienia. W zamian za prolongatę terminu zapłaty strony ustaliły, że kupujący będą wpłacać solidarnie na rzecz sprzedających,, co miesiąc do dnia 30 każdego kolejnego miesiąca kwotę 8 000 zł poczynając od dnia 1 sierpnia 2008 r. do dnia 30 stycznia 2009 r.,a sprzedający zobowiązali się nie wszczynać i nie prowadzić postępowania egzekucyjnego w zakresie obowiązku zapłaty ceny sprzedaży (porozumienie z dnia 12.05.2008 r., k. 83-83v akt Sądu Okręgowego we Wrocławiu, sygn. IC 781/12). Natomiast 16 maja 2008 r.A. D. (1)złożył oświadczenie, iż w związkuz zakupem nieruchomości zobowiązuje się spełnić wszystkie warunki dotyczące zakupu tych nieruchomości do dnia 31.01.2009 r. pod warunkiem niepodejmowania żadnych kroków prawnych i innych wynikających z umowy i porozumienia.
W tych uwarunkowaniachM. T. (1)mając świadomość, że także inni wierzyciele mający tytuły egzekucyjne albo mogący je uzyskać mogą dokonać zajęcia jego wartościowego majątku, postanowił im to uniemożliwić. W tym celu 23 lipca 2008r.M. T. (1)udzielił pełnomocnictwaA. D.do uczynienia darowizny udziału w tej nieruchomości na rzecz żonyA. T. (1)oraz do zawarcia umowy przeniesienia udziału na rzeczW. D. (1)w trybieart. 453 k.c.w celu zwolnienia z długu. Już udzielenie tych dwóch pełnomocnictw wskazuje na poszukiwanie przez oskarżonego wygodnego rozwiązania, aby zapobiec obciążeniu nieruchomości potocznie nazywanejP.. Dodatkowo zamiar oskarżonego ucieczki z majątkiem przed wierzycielami i zamiar udzielenia mu pomocy w tym zakresie przezW. D. (1)potwierdza zabezpieczony w sprawie mailW. D. (1)skierowany doM. T. (1), w którym napisała, że„nigdy bym nie kupiła pilmetu dla siebie i wieszo tym”.
W konsekwencji Sąd uznałM. T. (1)za winnego tego, że 24 września 2008 roku w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłościfirmy (...), w sytuacji nie pozwalającej zaspokoić wszystkich wierzycieli w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów uszczuplił, jak i udaremnił zaspokojenie wielu wierzycieli (tj. wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyrokui wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09) wyrządzając im szkodę w wysokości 1 220 000 zł poprzez przeniesienie na rzeczW. D. (1)2/3 udziałów w użytkowaniu wieczystym gruntu oraz własności budynków na nieruchomości przyul. (...)weW.o wartości 1 220 000 zł, tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł z odsetkami i nakazu zapłatyz 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.9906,53 złz odsetkami oraz tytułów wykonawczych w postaci aktów notarialnych z 1 i 18 lipca 2008r. o poddaniu się egzekucji na rzeczM. B.iM. C. (3)w kwocie 466 000 zł i na rzeczM.iM. C. (1)orazB.iM. D. (4)w kwocie 500 000 zł spłacając jednocześnie w ten sposób pożyczkę wobecW. D. (1)z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli, to jest przestępstwa zart. 300§2 k.k.w zb. zart. 300§3 k.k.w zb. zart. 302§1 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.
W. D. (1)Sąd uznał natomiast za winną tego, że w dniu 24 września 2008 roku działając w zamiarze, abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwiła jego dokonanie w ten sposób, że w warunkach niewypłacalności i grożącej upadłościfirmy (...)w sytuacji niepozwalającej zaspokoić wielu wierzycieli w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądów pomogła uszczuplić, jak i udaremnić zaspokojenie wielu wierzycieli wymienionych w opisie czynu przypisanego w punkcie I wyroku i na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym tego podmiotu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej pod sygn. GUp 49/09, wyrządzając im szkodę w wysokości 1 220 000 zł poprzez zawarcie umowy przeniesienia na nią przezM. T. (1)2/3 udziałów w użytkowaniu wieczystym gruntu oraz własności budynków na nieruchomości przyul. (...)weW.o wartości 1 220 000 zł, tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych wymienionych w opisie przypisanego czynu, przy czym oskarżona uzyskała jednocześnie w ten sposób spłatę pożyczki odM. T. (1)z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli, to jest pomocnictwa do przestępstwa zart. 300§2 k.k.w zb.zart. 302§3 k.k.i w zb. zart. 302§1 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.
Sąd miał na uwadze, że przestępstwo zart. 300 k.k.jest przestępstwem indywidualnym właściwym i jego popełnienie można przypisać jedynie „dłużnikowi” wierzycieli. W przedmiotowej sprawie dłużnikiem pokrzywdzonych wierzycieli, usuwającym zagrożone zajęciem składniki majątku byłM. T. (1). To jego działalność, prowadzona podfirmą (...), znajdowała się w sytuacji niewypłacalności oraz grożącej upadłości, w związku z czymM. T. (1)zdecydował o usunięciu zagrożonych składników majątku w postaci 2/3 udziałóww nieruchomości przyul. (...).W. D. (1)natomiast nie była związana zfirmą (...)umową o pracę ani żadną z umów cywilnoprawnych, brak jest także jakiejkolwiek umowy, przepisu prawnego czy też decyzji właściwego organu, które konstytuowałyby ją jako osobę prowadzącą interesy majątkowe podmiotuA.21, a które byłyby podstawą przypisania jej odpowiedzialności na podstawieart. 300 k.k.w zw. zart. 308 k.k.Prowadzi to do uzasadnionego wniosku, że oskarżonejW. D. (1)nie można przypisać popełnienia przestępstwa zart. 300 k.k.w formie sprawstwa i kwalifikacja prawna w tym zakresie ulec musiała zmianie. Nie mniej, nie ulega wątpliwości, że oskarżonaW. D. (1)dopuściła się popełnienia powyższego przestępstwa w formie pomocnictwa. Podjęte przez nią czynności ułatwiły popełnienie przestępstwa przez sprawcę właściwego.W. D. (1)była przecież drugą ze stron zawartej przed notariuszem umowy i jej działaniew tym zakresie było niezbędne, abyM. T. (1)mógł usunąć zagrożone zajęciem składniki majątkowe w celu uszczuplenia i udaremnienia zaspokojenia wielu wierzycieli oraz udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych. Tym samym, poprzez przeniesienie na nią 2/3 udziałów we wskazanej powyżej nieruchomości oskarżonaw zamiarze, abyM. T. (1)dokonał czynu zabronionego pomogła muw usunięciu zagrożonych zajęciem udziałów, które na mocy zawartej umowy stały się wówczas jej własnością. Działanie takie doprowadziło do wyrządzenia szkody wielu wierzycielomM. T. (1), co wypełnia znamiona przepisu zart. 300 § 3 k.k.Jednocześnie Sąd wyeliminował z kwalifikacji prawnej czynu przepisart. 300 § 1 k.k.uznając, że przepisart. 300 § 3 k.k.stanowi jego typ kwalifikowany i jako taki pochłania przepisart. 300 § 1 k.k., w pełni oddając jego sens i istotę.
ZachowanieW. D. (1)wypełniło natomiast znamiona przestępstwa zart. 300 § 2 i 3 k.k.w formie pomocnictwa. Poprzez podpisanie aktu notarialnego obejmującego oświadczenie o przeniesieniu udziałów działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej pomogła ona także w udaremnieniu orzeczeń sądowych, jakie wierzycieleM. T. (1)posiadali przeciwko niemu. Jednocześnie zaznaczyć należy, że nie budzi wątpliwości Sądu, iżW. D. (1)doskonale wiedziałao dotyczącej sprawcy okoliczności indywidualizującej oraz o tym, żeM. T. (1)jest dłużnikiem wielu wierzycieli, żefirma (...)jest niewypłacalna i grozi jej upadłość oraz że podpisanie aktu notarialnego obejmującego przeniesienie 2/3 udziałówM. T. (1)w nieruchomości doprowadzi po pierwsze do uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli, a nadto do udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych przeciwko dłużnikowi.
W świetle zasad doświadczenia życiowego całokształt przedstawionych powyżej okoliczności przeniesienia udziałów w tej nieruchomości naW. D. (1)w ocenie Sądu niezbicie świadczy, że celem działania oskarżonych było udaremnienie wykonania orzeczeń sądów i działanie na szkodę wierzycieliM. T. (1), a jednocześnie zaspokojenieW. D. (1)(teściowej oskarżonego)z pokrzywdzeniem innych wierzycieli. O tym, że było to działanie w porozumieniuzW. D. (1)(pomocnictwo) przy pełnej jej świadomości co do zagrożenia obciążeniem tej nieruchomości wpisami hipotecznymi lub innymi świadczy ujawniona podczas rozprawy korespondencjaM. T. (1)z przełomu grudnia/stycznia 2009r. świadcząca o tym, że pomimo przeniesienia udziałów zajmował się remontem tej nieruchomości i wynajmem pomieszczeń. W korespondencji tej nieustalona osoba proponuje mu pomoc w zakresie wynajmu pomieszczeń w(...), natomiastw wiadomości wysłanej przezM. T. (1)doA. D. (1)- 13 października 2009r., tj. ponad rok po przeniesieniu własności udziałów naW. D. (1), dopytywał czy zostały wykonane prace związane z remontemP., z której też wynika, że dokonywał płatności za te prace (e-mail k. 35401, 35401, 35399). Ocenai wnioski z tych ustaleń korespondują z cytowaną już wyżej wiadomością wysłaną przezW. D. (1)doM. T. (1), kiedy napisała, że nigdy nie kupiłaby tej nieruchomości. Fakt ten wraz z tym, żeM. T. (1)po przeniesieniu udziałóww dalszym ciągu dysponował tą nieruchomością, świadczy o tym, że jedynym celem przeniesienia udziałów naW. D. (1)było ich zabezpieczenie przed wierzycielami w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych. Okoliczności zbycia tych udziałów oraz wyżej opisane fakty w świetle zasad doświadczenia życiowego jednoznacznie wskazują na pełną świadomośćW. D. (1)co do grożącejM. T. (1)upadłości oraz o tym, że udziały w tej nieruchomości są zagrożone zajęciem na podstawie orzeczeń sądowych oraz że to działanie uszczupli lub udaremni zaspokojenie wielu wierzycieli(...). O świadomościW. D. (1)w tym zakresie świadczy także fakt, że przed przeniesieniem na nią udziałów nalegała naM. T. (1)o rozliczenie się z pożyczki, albowiem oskarżony nie spłacał w ogóle ustalonych rat pożyczki pomimo upływu ustalonych terminów płatności, a miał spłacić całą pożyczkę do grudnia 2008r. w ratach: 250 tys. zł. do 31 marca 2008r., 400 tys. do 30 kwietnia 2008r., 900 tys. do 31 lipca 2008r. oraz 250 tys. do 14 grudnia 2008r. Wynika to z wyjaśnieńM. T. (1), który podał, żew okresie od stycznia do sierpnia 2008r. nie posiadał żadnych środków na kontach firmy umożliwiających spłatę pożyczki. Nadto jak wynika z relacjiM. T. (1)W. D. (1)już w grudniu 2007r. obawiała się czy oskarżony jest w stanie spłacić pożyczkę, wynikiem czego, jak wyjaśnił, był nieprawdziwy zapis w akcie notarialnym, żeW. D. (1)zapłaciła całość ceny za 2/3 udziałów należące doM. T. (1).
W konsekwencji, jak wyjaśniłM. T. (1), z uwagi na brak możliwości spłaty pożyczki sporządzono umowę z 24 września 2008r. o przeniesieniu udziałów na rzeczW. D. (1). Korespondują z wyjaśnieniamiM. T. (1)w tym zakresiei potwierdzają to częściowo zeznaniaA. D. (1), który stwierdził, żeW. D. (1)musiała wiedzieć o ciężkiej sytuacjifirmy (...), na co wskazuje fakt, że nie czekała z zawarciem umowy przenoszącej na nią udziały do końca terminu wskazanego w umowie i zawarła umowę 24 września 2008r. Wprawdzie podczas rozprawy odwołał wszystkie swoje wyjaśnienia złożone odnościeW. D. (1), jednak Sąd ocenił przytoczone zeznania jako wiarygodne. Zatem Sąd nie dał wiary wyjaśnieniomW. D. (1)jakoby nie miała świadomości w czasie podpisywania umowy faktu, żeM. T. (1)był w stanie niewypłacalności i grożącej upadłości,a jednocześnie, że jego majątek w tym udział w przedmiotowej nieruchomości był zagrożony zajęciem na podstawie orzeczeń sądowych. Oczywistym jest, że oskarżona w opisanej sytuacji miała tego pełną świadomość. W ocenie Sądu nie musiała jednak wiedzieć, na podstawie jakich orzeczeń i na rzecz jakich wierzycieli zalega z płatnościamiM. T. (1). Oskarżona wiedząc o tym, że nie ma środków (od stycznia do września nie zapłacił jej żadnej ustalonej raty) oraz o tym, że zobowiązał się wybudować lokale mieszkalne dla dziesiątek osób, w świetle zasad doświadczenia życiowego miała świadomość wielości i ogromnej wartości zaciągniętych przez niego zobowiązań, a jednocześnie faktu, że ich nie wykonuje,w przeciwnym wypadku nie spieszyłaby się z zawarciem przedmiotowej umowy, której termin upływał dopiero w grudniu. Zamiar bezpośredni oskarżonych ucieczkiz udziałami w tej nieruchomości przed jej obciążeniem pośrednio potwierdza także fakt, że w dniu 25 sierpnia 2008r., tj. na miesiąc przed zawarciem przedmiotowej umowy na innej nieruchomości (KW (...)) należącej doM. T. (1), inni wierzyciele dokonali wpisu hipoteki w kwocie 500 000 zł, co zapewne przyspieszyło ich działanie.
Poprzez przeniesienie udziałów w przedmiotowej nieruchomości należących doM. T. (1)na rzeczW. D. (1)na mocy umowy z dnia 24 września 2008 roku doszło do udaremnienia i uszczuplenia zaspokojenie wielu wierzycielifirmy (...). Jak wynika bowiem z zeznań syndyka, majątek firmy pozwala jedynie na zaspokojenie jedynie części wierzycieli i to nie w pełnym zakresie, a zabrakniew optymistycznym wariancie około kilku milionów złotych do zaspokojenia wszystkich. Zawarcie umowy przeniesienia udziałów w dniu 24 września 2008 roku spowodowało, żeW. D. (1)stała się jedynym właścicielem nieruchomości położonej przyul. (...), a zatem wierzycieleM. T. (1), dysponujący odpowiednimi tytułami, nie mogli uzyskać z niej zaspokojenia. Doszło zatem do wyczerpania znamion przestępstwa zart. 300 § 2 k.k.oraz300 § 3 k.k.Nie zmienia takiej oceny prawomocny wyrok, którym tut. uznał umowę przeniesienia udziałów za bezskuteczną wobec masy upadłościowej, albowiem w wypadku uznania umowy za bezskuteczną wobec wierzycieli na zasadach ogólnych skutkiem orzeczenia Sądu jest jedynie możliwość zaspokojenia z przedmiotu umowy, tj. udziałów, nie zaś objęcie nieruchomości przez syndyka, co będzie bardzo trudne, kosztownei zapewne odległe w czasie.
Ponadto w ocenie SąduM. T. (1)swoim działaniem dopuścił się również przestępstwa zart. 302 § 1 k.k.w zbiegu kumulatywnym zart. 300 § 2 i 3 k.k., natomiastW. D. (1)pomocnictwa do tego przestępstwa w zbieguz pomocnictwem do czynu zart. 300 § 2 i 3 k.k.M. T. (1)bowiem jako dłużnik wielu wierzycieli poprzez przeniesienie udziałów w nieruchomościP.naW. D. (1)(była jego wierzycielem na skutek udzielonej pożyczki na zakupP.) w stanie niewypłacalności i grożącej upadłości spłacił dług wobec niej, czym działał na szkodę pozostałych wierzycieli. Działaniem tym oskarżony potraktował wybiórczo swoich wierzycieli, tj. spłacił dług wobec swojej teściowej pozbawiając jednocześnie zaspokojenia się z tego majtku pozostałych wierzycieli, czego pełną świadomość miałaW. D. (1)podpisując umowę.
Należy dodać, że z powodów przedstawionych w rozważaniach prawnych dotyczących czynu zart. 301 k.k.przypisanegoM. T. (1)Sąd nie podzielił zarzutu jakobyW. D. (1)udzieliła pomocy w doprowadzeniu do niewypłacalności firmy lub jej upadłości, albowiem jak wynika z dokonanych ustaleń, w ocenie Sądu zakup nieruchomości(...)nie pozostaje w związku przyczynowym z doprowadzeniem do niewypłacalnościfirmy (...)T..
Ponadto przyjmując wyżej przytoczoną już w uzasadnieniu wykładnię przepisuart. 272 kk. Sąd nie dopatrzył się w działaniuM. T. (1)iI. T. (1)w dniu 10 stycznia 2007r. przy zawieraniu umowy zakupu nieruchomości od PaństwaS., jak i w działaniuM. T. (1)iW. D. (1)przy zawieraniu umowy sprzedaży udziałów w nieruchomości przyul. (...)weW.znamienia w postaci podstępnego wprowadzenia w błąd notariusza. W ocenie Sądu nie sposób ocenić, że „złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia przed notariuszem”, jak to ujął w akcie oskarżenia prokuratora, było podstępnym wprowadzeniem w błądw rozumieniu tego artykułu. Należy dodać, że odmienne poglądy w tym zakresiew tym wyrażone w orzeczeniach sądów przytoczonych przez oskarżycielaw uzasadnieniu aktu oskarżenia (k. 34518) są odosobnione i krytykowane przez doktrynę. W konsekwencji Sąd wyeliminował z opisu czynu, jak i kwalifikacji czynów przypisanychM. T. (1)art. 272 k.k.Jednocześnie Sąd miał na uwadze, żeW. D. (1)wprawdzie w innej dacie, ale faktycznie udzieliła oskarżonemu pożyczki.
ZARZUT II A/OM. T. (1)
ZARZUT XXI A/OA. D. (6)
Kolejnym działaniemM. T. (1), podjętym w ramach prowadzonegoprzedsiębiorstwa (...), zmierzającym do usunięcia składnika zagrożonego majątku było działanie z pomocąA. D. (6).M. T. (1)był współwłaścicielem w części 4/10 tej nieruchomości oznaczonej jakodziałka gruntu nr (...), obręb(...)I., położonej w miejscowościI.. Celem udaremnienia egzekucji z udziałów przedmiotowej działki, w sytuacji, kiedyprzedsiębiorstwo (...)było już w stanie niewypłacalności i grożącej upadłości, a liczni wierzyciele posiadali względemM. T. (1)prawnie stwierdzone wierzytelności,i majątek w postaci udziału 4/10 w tej nieruchomości był zagrożony zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.9906,53 złz odsetkami; nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna 1002,79 zł z odsetkami; postanowieniaz 10.10.2008r. nadającego klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (1)orazM.iM. C. (2)500 000 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 złz odsetkami; postanowienia z 22.10.2008r. nadającego klauzulę wykonalności(...) SA; postanowienia z 11.2008r. nadającego klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł; nakazu zapłatyz 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044,00 złz odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.70 019,28 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 08.01.2009r. nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067,46 zł z odsetkami.A. D. (1)orazM. T. (1)obmyślili plan, w myśl którego dokonają fikcyjnego zbycia tych udziałów na rzeczA. D. (6).A. D. (6)jako osoba związana zA. D. (1)doskonale zdawała sobie sprawę z sytuacji gospodarczej i finansowejfirmy (...). Miała ona świadomość, że firma znajduje się w stanie niewypłacalności i grożącej upadłości. Mimo to oskarżona zdecydowała się pomócM. T. (1)w ucieczce przed wierzycielami, tj. aby nie obciążyli udziałówM. T. (1)w tej nieruchomości przystając na przeniesienie na nią 40% udziałów we własnościw przedmiotowej nieruchomości wI..
W wykonaniu tego zamiaru strony (M. T. (1)reprezentowany przezA. D. (1)) 23 marca 2009 r. przed notariuszemM. M. (2)zawarły umowę, na podstawie którejM. T. (1)dokonał sprzedażyA. D. (6)udziału wynoszącego 4/10 we współwłasności nieruchomości położonej wI., gminaŚ.obejmującej niezabudowaną działkę gruntu o nr(...)o powierzchni 7500 m2o wartości 540 129 zł. Strony jednocześnie oświadczyły, że cena sprzedaży ustalona na 100 000 zł została w całości zapłacona, pomimo że do przekazania tej kwoty przezA. D. (6)nigdy nie doszło.
Następnie już po ogłoszeniu upadłości firmy w dniu 17 marca 2010 r. przed notariuszemD. G.została zawarta ugoda pozasądowa pomiędzyA. D. (5)aP. H.działającym jako syndyk masy upadłości dłużnikaM. T. (1), na mocy którejA. D. (6)(S.) uznała roszczenie syndyka o przekazanie do masy upadłości udziału 4/10 części w prawie własności nieruchomości położonej wI., gminaŚ.stanowiącejdziałkę nr (...), a nabytego przez nią na podstawie umowy z dnia 23.03.2009 r. z uwagi na bezskuteczność tej umowy w stosunku do masy upadłości oraz przeniosła przedmiotowy udział w nieruchomości na rzeczM. T. (1).
Dowód:
⚫
częściowo wyjaśnieniaA. D. (6)k. 25560-25564, 25584-25586, 25643-25648, 25669-25671, 29886-29889, 30716-30718, 32085-32089, 32096-32098, 33655-33657, 35785-35786,
akt notarialny rep. A nr(...)k. 5492-5494,
akt notarialny rep. A nr(...)k. 25657-25661, 34674-34676,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167-39207, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
listy wierzytelności k. 39877-40040.
Dokonując ustaleń w tym zakresieSąd oparł się na dokumentach w postaci aktu notarialnego oraz częściowo na wyjaśnieniachA. D. (6). Nie dając im jednak wiary jakoby nie chcieli pokrzywdzić wierzycielifirmy (...). Przechodząc do oceny wyjaśnień oskarżonejA. D. (6)Sąd ocenił je jako wiarygodne w zakresie, w jakim oskarżona przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, wskazując, żeM. T. (1)iA. D. (1)w celu uniknięcia grożącejM. T. (1)egzekucji z nieruchomości wpadli na pomysł przeniesienia na nią 40 % udziałów w nieruchomości, należących doM. T. (1). Jej zeznania w tym zakresie są szczegółowe, spójne, a nadto korespondują z zebrana dokumentacjąw postaci aktu notarialnego przeniesienia tych udziałów. Co więcej, wiarygodność wyjaśnień oskarżonejA. D. (6)w tym zakresie podkreśla także fakt, że po wszczęciu postępowania, dążąc do naprawienia szkody wyrządzonej swoim czynem, oskarżona zwróciła te udziały do masy upadłości, co znajduje potwierdzenie w jej wyjaśnieniach, a także w akcie notarialnym Rep. A nr(...). W tym świetle jej wyjaśnienia co do dokonania tej czynności w celu pomocyM. T. (1)w usunięciu składników jego majątku oraz udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych i innych organów jawią się jako wiarygodne i Sąd dał im wiarę. Nadto, zeznania te korespondują także z opinią biegłego z zakresu księgowości, któryw sposób niebudzący wątpliwości Sądu wskazał, że przeniesienie udziałów miało charakter świadczenia nieekwiwalentnego, mającego na celu ukrycie majątku przed potencjalnymi wierzycielami. Nadto, analiza rachunków bankowych nie potwierdza także dokonania jakichkolwiek wpłat wskazywanej kwoty na rachunekM. T. (1)przezA. D. (6). Co więcej, z opinii wynika, że także analiza kont bankowychA. D. (6)potwierdza, że nie dysponowała ona środkami, które mogłyby pozwolić jej na dokonanie kupna tych udziałów. Opinia biegłego w tym zakresie została sporządzona w oparciu o niebudzącą wątpliwości dokumentację, zawiera ona jasne wnioski i jako taka zasługuje na uwzględnienie.
Natomiast odmienne wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim nie przyznaje się ona do popełnienia tego czynu pozostają w sprzeczności z wyjaśnieniami,w których szczegółowo opisuje przebieg popełnienia tego czynu zabronionego orazz dokumentami i w świetle zasad logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego są niewiarygodne. W szczególności w świetle całokształtu materiału dowodowego w sprawie niewiarygodne jest twierdzenie jakoby po sprzedaży nabytego udziału pieniądze miały być przekazane dofirmy (...).
Sąd nie dał natomiast wiary wyjaśnieniomM. T. (1), jak i zeznaniomA. D. (1), w których zaprzeczyli on, aby transakcja przeniesienia udziałów na rzeczA. D. (6)miała na celu pokrzywdzenie wierzycieli. Po pierwsze, stoją one w sprzeczności z wyjaśnieniamiA. D. (6), które Sąd uznał za wiarygodne. OskarżonaA. D. (6)nie miała przecież żadnego interesu w tym, aby bezpodstawnie oskarżać samą siebie i narażać się na poniesienie odpowiedzialności karnej.
ZARZUT III A/OM. T. (1)
Gdy firma od połowy września 2008 roku znajdowała się w stanie niewypłacalności i grożącej upadłościM. T. (1)orazA. D. (1)poszukiwali dalszych sposobów na zabezpieczenie dla siebie majątku firmy kosztem wierzycieliM. T. (1). Tym razem, do swojego planu uszczuplenia zaspokojenia kolejnych wierzycieli i udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych zaangażowali
B. K. (2)
(jest to osoba poszukiwana od lat przez Sąd do odbycia kary za oszustwa).M. T. (1)wraz zA. D. (1)orazB. K. (2)ustalili, że część majątkufirmy (...), któremu grozi zajęcie, obciążą hipoteką na rzeczB. K. (2). Działanie to miało na celu uszczuplenie i udaremnienie zaspokojenia wierzycieliM. T. (1)(...), której groziło ogłoszenie upadłości, a także udaremnienie wykonania orzeczeń sądowych i innych organów państwowych, zapadłych na rzecz wierzycieli przeciwko(...). W związku z tymA. D. (1)działającyz pełnomocnictwaM. T. (1), po wcześniejszym porozumieniu z nim co do podejmowanych działań, w dniu 5 maja 2009 roku udał się wraz zB. K. (2)do Kancelarii Notarialnej NotariuszaM. M. (2). Przed notariuszem złożyli oni oświadczenie, zawierając przedwstępną umowę sprzedaży na rzeczB. K. (2)nieruchomości w postaci lokali mieszkalnych oznaczonych, jako S1.1., S 1.7., S 2.2., S 2.3., S 3.3. oraz udziału w wysokości 10/31 we współwłasności garażu budynku w miejscowościS.nadziałce nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Oławie prowadziksięgę wieczystą nr (...), tj. majątku zagrożonego zajęciem na podstawie tytułów wykonawczych w postaci: nakazu zapłaty z 18.07.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczA. C. (1)2095,79 zł z odsetkami i nakazu zapłaty z 19.08.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.9906,53 zł z odsetkami, nakazu zapłaty z 10.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczP.H.U. (...)-ka Jawna 1002,79 zł z odsetkami; postanowienia z 10.10.2008r. nadającego klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM.iB. D. (1)orazM.iM. C. (2)500 000 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)A. G.55 791,01 zł z odsetkami; nakazu zapłatyz 22.10.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...)H. G. (1)58 071,50 zł z odsetkami; postanowienia z 22.10.2008r. nadającego klauzulę wykonalności(...) SA.; postanowienia z 11.2008r. nadającego klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu na rzeczM. C. (3)iM. B.466 000 zł; nakazu zapłaty z 24.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzeczK. P.302 044,00 zł z odsetkami; nakazu zapłaty z 27.11.2008r. nakazującego zapłatę na rzecz(...) Sp. z o.o.70 019,28 zł z odsetkami; nakazu zapłatyz 08.01.2009r. nakazującego zapłatę na rzeczPW (...) Sp. z o.o.15 067,46 złz odsetkami. JednocześnieA. D. (1)działający w imieniuM. T. (1)orazB. K. (2)oświadczyli przed notariuszem, że łączna cena tej nieruchomości wynosi 820 000 zł oraz że z tej cenyB. K. (2)zapłacił jużA. D. (1)działającemu w imieniuM. T. (1)kwotę 800 000 zł. Twierdzenie to nie polegało na prawdzie, do przekazania tej kwoty nigdy, bowiem nie doszło. Złożenie przed notariuszem takiego oświadczenia miało jedynie uprawdopodobnić następcze ustanowienie na rzeczB. K. (2)hipoteki zwykłej w kwocie 800 000 zł nadziałce gruntu nr (...)położonej wS.jako zabezpieczenie zwrotu powyższej kwoty 800 000 zł na wypadek niezawarcia umowy przyrzeczonejw oznaczonym terminie. Następnie strony umowy ustanowiły na działce gruntu należącej dofirmy (...)hipotekę na rzeczB. K. (2).
WierzytelnośćB. K. (2)zgłoszona w postępowaniu upadłościowym nie została jednak uznana przez syndyka i nie ujęto jej na liście wierzytelności.
Dowód:
⚫
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1)k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 3613-33615, 35684-35688v, 35721-35725v, 35741-35742v,
⚫
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1)k. 24758-24765,
akt notarialny Rep. A nr(...)k. 30981-30993,
opinia biegłegoB. M.k.31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39167-39207, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
listy wierzytelności k. 39877-40040.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na wyjaśnieniachM. T. (1)w tej części, w której przyznał on, że zawarta umowa miała charakter fikcyjny i do przekazania przedmiotowej kwoty 800 000 zł nigdy nie doszło. Korespondują z tym także wyjaśnieniaI. T. (1), która wskazała, żefirma (...)nie dysponowała kwotą 800 000 zł, a jeśliB. K. (2)faktycznie przekazałby tę kwotę, to firma na pewno podjęłaby jakieś inwestycje lub spłaciła wierzycieli, co nie miało miejsca. Wyjaśnienia te korespondują z wyjaśnieniamiM. T. (1)i jako takie zasługują na uwzględnienie. Znajduje to nadto potwierdzeniew opinii biegłego, który wskazał, że nie ma uzasadnienia wpis w dziale IV z powodu braku jakichkolwiek dokumentów świadczących o dokonaniu płatności z tytułu zawarcia umowy, w związku z tym zawarcie umowy jawi się jako świadczenie nieekwiwalentne, mające na celu ukrycie majątku przed potencjalnymi wierzycielami. Potwierdza to także korespondencja e-mailową kierowaną przezM. T. (1)doB. K. (2)(styczeń 2010 r. k. 31775-31776), w której to wskazuje on, że nie doszło do zawarcia żadnej umowy i w związku z tymB. K. (2)powinien zwolnić wpisaną hipotekę. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniomA. D. (1), który wskazał, żeB. K. (2)miał mu przekazać przedmiotową kwotę tego samego dnia. Zeznania te są sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym i jako takie jawią się jako niewiarygodne. Fakt ten jest jednak bardzo istotny z punktu widzenia zarzutu stawianegoM. T. (1), albowiem świadczy o pierwotnym działaniuM. T. (1),A. D. (1)iB. K. (2)wspólnie i w porozumieniu. Korespondencja e-mailowa kierowana natomiast przezM. T. (1)doB. K. (2)w styczniu 2010 r. świadczy jedynie o tym, że później doszło między nimi do sporu. W konsekwencji Sąd nie dał wiary wyjaśnieniomM. T. (1), jaki zeznaniomA. D. (1), w których zaprzeczyli, aby działanie wspólniezB. K. (2)nie miało na celu pokrzywdzenia wierzycieli, albowiem podjęte działania jednoznacznie świadczą, że było to zamierzone i przemyślane pozorne obciążanie majątkufirmy (...).
ZARZUT IV A/OM. T. (1)
Na początku 2009r. w sytuacji niewypłacalności i grożącej upadłościM. T. (1)wraz zA. D. (1)podjęli dalsze działania mające na celu wyprowadzenie zfirmy (...)jej majątku, co skutkowało pokrzywdzeniem wierzycieli w postaci uszczuplenia i udaremnienia ich zaspokojenia oraz udaremnieniem wykonania orzeczeń sądowych opisanych we wcześniejszych zarzutach. Postanowili oni usunąć majątek przedsiębiorstwa m.in. w postaci zagrożonej zajęciemdziałki nr (...)obrębI.. W tym czasieP. S. (4)prowadził działalność gospodarczą(...) Sp. z o.o., w ramach którejA. D. (1)kupował u niego materiały budowlane.A. D. (1)posiadałuP. S. (4)z tego tytułu zadłużenie w wysokości ok. 60 000 zł. W związku z tym, w celu realizacji swojego zamiaru usunięcia z majątkufirmy (...)zagrożonej zajęciem działki wI.A. D. (1)wraz zM. T. (1)opracowali wspólnie plan, w myśl któregoA. D. (1)namówiłP. S. (4)do podpisania aktu notarialnego przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości położonej wI.na jego rzecz.P. S. (4)ostatecznie przystał na te propozycję. W tym celuM. T. (1)orazP. S. (4)udali się do kancelarii notarialnej notariuszaM. M. (2), gdziew dniu 25 lutego 2009r. podpisali akt notarialny Rep. A(...). Oświadczyli oni przed notariuszem, co ten potwierdził w treści aktu, iż cenę sprzedawanej nieruchomości strony ustaliły na kwotę 500 000 zł, z której to kwotyP. S. (4)zapłacił już sprzedającemu 150 000 zł. Oświadczenie to nie polegało na prawdzie, ponieważ do przekazania tej kwoty faktycznie nie doszło. Transakcja ta miała na celu wykreowanie takiego stanu, w którym w przypadku nie zawarcia umowy przyrzeczonejP. S. (4)mógł dochodzić zwrotu kwoty 150 000 zł (której faktycznie nie zapłacił) albo zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży nieruchomości, powołując się na zapisy umowy przedwstępnej. Każda z tych sytuacji powodowała obciążenie majątku zprzedsiębiorstwa (...), to z kolei przyczyniało się do udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli i udaremnienia wykonania zapadłych wcześniej orzeczeń sądowych. Ostatecznie jednak do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło, aP. S. (4)nie zgłosił wierzytelnościw kwocie 150 000 zł w postępowaniu upadłościowym.
Dowód:
⚫
częściowo zeznaniaA. D. (1)k. 30947-30949, 32079,
akt notarialny Rep. A nr(...)wraz z załącznikami k. 30950-30956, 30645-30648,
częściowo zeznaniaP. S. (4)k. 30051-30054, 30641-30648,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
listy wierzytelności k. 39877-40040,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783.
W zakresie powyższego stanu faktycznego Sąd oparł się na dokumenciew postaci aktu notarialnego z dnia 25 lutego 2009r. oraz częściowo dał wiarę zeznaniomP. S. (4), który zeznał, żeA. D. (1)namawiał go do zakupu tej działki i nalegał na to oraz wskazał wprost, że nigdy nie doszło przekazania przez niego kwoty 150 000 zł. Wskazał jednocześnie, że w tym czasie słyszał, żefirma (...)miała wielu wierzycieli, którym zalegała pieniądze oraz że wartość działki w akcie notarialnym jest zawyżona. Koresponduje to z zeznaniamiA. D. (1), który potwierdził, ze faktycznie do przekazania pieniędzy przezP. S. (4)nigdy nie doszło. W konsekwencji co do tego faktu Sąd dał wiarę tym świadkom.
Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniomP. S. (4), że był u notariuszazD., albowiem w akcie notarialnym jako strona umowy i osoba zawierająca umowę widniejeM. T. (1). Sąd nie dał wiary zeznaniomA. D. (1)w zakresie, w jakim tłumaczył, że toP. S. (4)chciał, aby taki nieprawdziwy zapis znalazł się w akcie notarialnym celem otrzymania kredytu z banku. Po pierwsze, jest to sprzeczne z wiarygodnymi w ocenie Sądu w tym zakresie zeznaniamiP. S. (4), który wskazał, że toA. D. (1)nalegał na umieszczenie takiej nieprawdziwej informacji w akcie notarialnym w niewiadomym mu celu. Nadto, zeznaniaA. D. (1)w tym zakresie sprzeczne są z doświadczeniem życiowym.A. D. (1)był przedsiębiorcą, działającym na rynku deweloperskimi znającym przynajmniej podstawowe rządzące nim zasady. Jako niewiarygodne jawi się zatem twierdzenie, jakoby zgodził się na umieszczenie w akcie notarialnym zapisu, w myśl którego jeden z klientów zapłacił mu określoną kwotę,a w rzeczywistości do tego nie doszło. Zeznania te są nielogiczne i nie zasługują na uwzględnienie. Sąd nie dał także wiary wyjaśnieniomM. T. (1), w których kwestionował, iż celem tej czynności było działanie na szkodę wierzycieli. Wyjaśnienia te są sprzeczne z zeznaniamiP. S. (4)i jako takie nie zasługują na uwzględnienie. W ocenie Sądu wyjaśnieniaM. T. (1)stanowią jedynie nieudolną linię obrony w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej za ten czyn.M. T. (1)w tym czasie miał w ocenie Sądu pełną świadomość, że firma jest niewypłacalna, grozi jej upadłość i w takim stanie nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości, podejmując różne działania na szkodę wierzycieli w tym przypadku obciążając majątek firmy kwotą 150 000 zł, której mógł na podstawie aktu notarialnego dochodzićP. S. (4).
ZARZUT V A/OM. T. (1)
A. D. (1)działając jako pełnomocnik(...)
w czasie prowadzenia budowy osiedla wI.poprzez osobęP. S. (4)poznałW. S. (1). W 2008 rokufirma (...)miała już kłopoty finansowe.W. S. (1)zgodził się udzielić pożyczkiA. D. (1). W związku z tym w dniu 30 czerwca 2008 roku doszło do przekazania kwoty 20 000 zł, a następnie kwoty 140 000 zł, która to została zabezpieczona poprzez zawarcie przezA. D. (1)iW. S. (1)przedwstępnej umowy sprzedaży jednego z budowanych przezA.21 mieszkań. Zgodnie z jego treścią dłużnik –M. T. (1)– zobowiązał się ustanowić na rzeczW. S. (1)odrębną własność lokalu mieszkalnego w budynku oznaczonym literą(...). Cena tego lokalu została przez strony ustalona na kwotę 220 000 zł, a w treści aktu strony oświadczyły, że kwota ta została już w całości uiszczona, co nie polegało na prawdzie. Umowa ta została zawarta przezA. D. (1)działającego jako pełnomocnikM. T. (1).M. T. (1)nie wiedział jednak o tym fakcie, gdyżA. D. (1)nie poinformował go o zawarciu tej umowy. Sytuacja ta uległa jednak zmianie, kiedy ze względu na rosnące problemy finansowe oraz wysokie oprocentowanie, jakie naliczałW. S. (1),A. D. (1)nie był w stanie spłacić pożyczki. GdyW. S. (1)nalegał natomiast na spłatę stosując wobecA. D. (1)różne naciski,A. D. (1)wpłacał różne kwoty na rzeczW. S. (1). Łącznie zwrócił mu kwotę nie mniejszą niż 135 000 zł.
Następnie, gdyW. S. (1)zorientował się, że sytuacja finansowafirmy (...)jest zła i w związku z tym istnieje obawa niewywiązania się z zawartej umowy dotyczącej przeniesienia na niego własności lokalu, nalegał na jej rozwiązanie i zawarcie kolejnej. WówczasA. D. (1)powiadomiłM. T. (1)o tej sytuacji.A. D. (1)wraz zM. T. (1)z obawy przedW. S. (1)i w celu uregulowania zadłużenia, które ten wciąż naliczał, przystali na jego propozycję zawarcia nowej umowy przedwstępnej poświadczającej nieprawdziwy fakt obowiązku zwrotuW. S. (1)kwoty 180 000 zł. 12 listopada 2009 rokuM. T. (1)reprezentowany przezA. D. (1)orazW. S. (1)zawarli przed notariuszem -B. R.umowę, w której strony oświadczyły, że rozwiązują przedwstępną umowę sprzedaży mieszkania z dnia 14 lipca 2008 roku oraz że kwota 40 000 zł zostałaW. S. (1)zwrócona, aA. D. (1)w imieniuM. T. (1)zobowiązuje się zwrócić mu do dnia 28 lutego 2010 roku kwotę 180 000 zł. Notariusz poświadczył ten fakt w akcie notarialnym Rep. A nr(...). Oświadczenie to nie polegało na prawdzie, ponieważA. D. (1)dokonywał już wpłat na rzeczW. S. (1)i nie był mu winien 180 000 zł. Jednocześnie powyższy akt notarialny zawierał oświadczenieM. T. (1)w trybieart. 777 § 1 pkt. 4 k.p.c.o poddaniu się egzekucji.
W postępowaniu upadłościowymW. S. (1)zgłosił wierzytelnośćw kwocie 180 000 zł, jednak nie została uznana w całości a jedynie w wysokości 62 341,73 zł.
W. S. (1)w związku z powyższym został oskarżony i został prawomocnie skazany za usiłowanie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 117 568,27 zł syndyka masy upadłościprzedsiębiorstwa (...)T.oraz za złożenie fałszywych zeznań na karę jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 4 lat próby.
Dowód:
⚫
częściowo zeznaniaA. D. (1)k. 32079,
częściowo wyjaśnieniaM. T. (1)k. 23077-23120, 23187-23189, 30571-30574, 30635-30637, 33076-33078, 33613-33615, 35684-35688v, 35721-35725v, 35741-35742v,
post. SR dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 10 stycznia 2012 roku, sygn. akt VIII GUp 49/09 i zgłoszenie wierzytelnościS.k. 8725-9733, 9003-9013,
⚫
akt notarialny rep A nr(...)z dnia 14 lipca 2008 roku k. 30181-30189,
akt notarialny rep. A numer(...)k. 8727-8733,
postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej z dnia 15 grudnia 2011 roku, sygn. akt VIII GOP 49/09(...)k. 30148-30156v,
pismo syndyka masy upadłości wraz z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 10 stycznia 2012 roku k. 30961-30973,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
listy wierzytelności k. 39877-40040,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
odpis wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia, sygn. aktV K 1000/13 k. 39337-39356,
akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia, sygn. V K 1000/13.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach w postaci zawartych umów, aktach sprawy karnej, dokumentach z postępowania upadłościowego. Dokonując oceny osobowego materiału dowodowego Sąd dał wiarę wyjaśnieniomM. T. (1), że ten akt był wymuszony przezS.i żeo pierwszej z tych umów dowiedział się on później. Sąd dał wiarę jego wyjaśnieniom, że zawarte w akcie notarialnym oświadczenie nie polegało na prawdzie. Znajduje toz resztą potwierdzenie w zeznaniachA. D. (1). Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniomW. S. (1)co do przekazania przez niego kwoty 220 000 złA. D. (1). Zeznania jego są sprzeczne z zeznaniamiA. D. (1)i wyjaśnieniamiM. T. (1)i nie znajdują potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Fikcyjność złożonego oświadczenia potwierdza także opinia biegłego z zakresu księgowości. Biegływ sposób jasny i niebudzący wątpliwości Sądu wskazał, że akt notarialny został stworzony dla potrzeb dochodzenia prywatnych roszczeń odfirmy (...)w upadłości. Sąd dał jednak wiarę wyjaśnieniomM. T. (1)co do tego, że podpisanie aktu notarialnego nie miało na celu działania na szkodę wierzycieli,a zostało dokonane jedynie z obawy przedW. S. (1). Z koleiz dokumentów w postaci zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowych –W. S., postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej z dnia 15 grudnia 2011 roku, sygn. akt VIII GOP 49/09/Zw6 oraz pisma syndyka masy upadłości wraz z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznejz dnia 10 stycznia 2012 roku wynika kwota, jaka ostatecznie została przez Sądw postępowaniu upadłościowym na liście wierzytelności dotyczącejW. S. (1). Dokumenty te, zwłaszcza orzeczenia sądowe charakteryzujące się przymiotem prawomocności, nie budzą wątpliwości Sądu i pośrednio potwierdzają wyjaśnieniaM. T. (1).
W konsekwencji podzielając ocenę tej sytuacji w zakresie braku realizacji znamion przestępstwa zart. 300 k.k.w działaniuM. T. (1), a jednocześnie ujęte powyżej w uzasadnieniu rozważania odnośnie przestępstwa zart. 272 k.k., Sąd uniewinniłM. T. (1)od popełnienia przestępstwa opisanego w a/o w punkcie V a zakwalifikowanego zart. 272 k.k.oceniając, że złożenie nieprawdziwego oświadczenia przed notariuszem odnośnie, jaka kwota pieniędzy nie została zwróconaW. S. (1), nie wypełnia znamion przestępstwa. W związku z powyższym Sąd uniewinnił oskarżonegoM. T. (1)od popełnienia czynu zarzucanego w punkcie V aktu oskarżenia i kosztami postępowania w tej części, przyjmując, że stanowią one 1/9 kosztów przypadających od niego, na podstawieart. 632 k.p.k.obciążył Skarb Państwa. Należy dodać, że takżeW. S. (1)został uniewinniony o zarzutu popełnienia przestępstwa zart. 272 k.k.prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia, sygn. akt V K 1000/13 zmienionym przez Sąd Okręgowy (k. 39337-39356, akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia, sygn. V K 1000/13).
ZARZUT VI A/OM. T. (1)
Kolejne działanie mające na celu udaremnienie wykonania orzeczeń sądowych, jak również uszczuplenie zaspokojenia wierzycieli oskarżonyM. T. (1)podjął w październiku 2008 roku. W dniu 16 października 2008 rokuM. T. (1)zawarł przy pośrednictwiefirmy (...)nieruchomościA. J.w formie aktu notarialnego w imieniu swojej małżonki -A. T. (1)umowę kupna nieruchomości położonej weW.przyulicy (...), dla której Sąd Rejonowy we Wrocławiu prowadziksięgę wieczystą KW nr (...)za cenę 225 000 zł. Płatność kwoty 225 000 zł na rzecz sprzedającej została dokonana w dniu 16 października 2008r. z konta bankowegoM. T. (1).
Za pośrednictwo przy zawarciu tej umowyfirma (...)nieruchomościA. J.wystawiła nafirmę (...)T.fakturę na kwotę 5 490 zł. Jednocześnie na mocy dokumentu z dnia 11 lipca 2007 roku sporządzonego pomiędzyM. T. (1)aA. T. (1)(D.) zakupiona nieruchomość położona weW.przyul. (...)stała się wyłączną własnościąA. T. (1), aM. T. (1)płacąc za nią kwotę 225 000 zł usunął ten majątekw postaci pieniędzy zagrożonych zajęciem.
Nieruchomość ta jako stanowiąca wyłączną własność małżonkiM. T. (1)nie weszła w skład masy upadłości. 21 stycznia 2010r.W. D. (1)- matkaA. T. (1)dokonała natomiast 2 przelewów na łączna kwotę 225 000 zł (równowartości ceny uiszczonej za nieruchomość) na rachunek masy upadłości.
Dowód:
⚫
odpisy zupełne z elektronicznego rejestru ksiąg wieczystych dot.A. T. (1)k. 32121-32126,
pismo Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z załącznikami i aktem notarialnym rep. A nr(...)k. 32127-32166,
faktura k. 35850,
wyciąg z rachunku k. 35860-35861,
zeznania świadkaE. M., akta prokuratorskie: k. 32168-32178z załącznikami, akta sądowe: k. 38525-38526 z załącznikami,(...)- (...),
zeznania świadkaA. B., akta prokuratorskie: k. 32554-32555, akta sądowe: k. 38200-38201,
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1)k. 24758-24765,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
potwierdzenia wpłat na rzecz masy przezW. D. (1)k. 39174,
wiadomość e-mail k. 35394,
pismo syndyka masy upadłości k. 32383,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
⚫
listy wierzytelności k. 39877-40040.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się przede wszystkim na dokumentach w postaci: odpisu zupełnego z elektronicznego rejestru ksiąg wieczystych, pisma Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z załącznikamii aktem notarialnym rep. A nr(...)oraz w postaci faktury wystawionej przez firmę pośredniczącą w umowie, z których to bezsprzecznie wynika, żeM. T. (1)16 października 2008 roku uczestniczył w nabyciu przedmiotowej nieruchomości płacąc za nieruchomość, jak i za pośrednictwo środkami zfirmy (...)oraz to że z uwagi na zawartą pomiędzy małżonkami umowę majątkową nieruchomość ta stała się wyłączną własnościąA. T. (1). Potwierdzają to zeznania świadkaE. M.o dokumenty dołączone przez nią podczas przesłuchania w postaci załączników (k. 32168-32178). Zeznała ona, że akt podpisywałT., że on podpisywał w mieszkaniu protokół zdawczo-odbiorczy i odbierał klucze i dołączyła: umowy pośrednictwa w sprzedaży, protokół zdawczo-odbiorczy, potwierdzenie przelewu
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniomM. T. (1), w których wskazał on, że nieruchomość ta została zakupiona za pieniądze pochodzące z darowizny matki jego żony i że została ona zakupiona dla babciA. T. (1), albowiem przeczy temu ewidentnie fakt, że płatność za mieszkanie została dokonana z kontaM. T. (1). Koresponduje to nadto z zeznaniami świadkaE. M., która wskazała, że toM. T. (1)zajmował się wszystkimi formalnościami związanymi zarówno z podpisaniem umowy, jak i następnie odbiorem lokalu. Świadek ten jest osobą obcą dla stron, jej zeznania są jasne i Sąd nie znalazł podstaw, żeby nie dać im przymiotu wiarygodności. Co więcej, Sąd dał wiarę wyjaśnieniom złożonym przezI. T. (1), która potwierdziła, że nieruchomość NaS.została zakupiona ze środków pochodzących z(...). Sąd dał jej wiarę, ponieważ jako pracownik tej firmy posiadała ona wiedzę co do środków wychodzących z firmy, a nadto zeznania te korespondują z pozostałymi wskazanymi dowodami. Nadto, Sąd jako wiarygodną uznał opinię biegłego z zakresu księgowości, w której wskazał on, że nieruchomość zakupiona była ze środkówprzedsiębiorstwa (...), bo konto prywatneM. T. (1), z którego zakupił on nieruchomość, było jednocześnie kontem firmowym(...). Opinia ta została sporządzona w oparciu o wiarygodną i kompletną dokumentację i jako taka nie budzi wątpliwości Sądu. Sąd jednocześnie w ślad za biegłym ocenił, że wpłacona kwota 225 tys. zł przezW. D. (1)(matkęA. D. (7)) była naprawieniem szkody, choćW. D. (1)w toku rozprawy tego nie potwierdziła. Po tym, gdyW. D. (1)dokonała tej wpłaty, niewątpliwie zaniechano dochodzenia tego majątku (przez syndyka), mimo że były do tego przesłanki ustawowe.
Nie zmieniają takiej oceny dowody przedstawiane podczas rozprawya świadczące o przelewaniu pieniędzyM. T. (1), albowiem to on środkami ze swego rachunku zapłacił za nieruchomość, a pieniądze, jakie wpływały na jego rachunek, mogły pochodzić z różnych źródeł i mieć różne przeznaczenie, stąd przedstawione w toku postępowania dowody w postaci przelewów na jego rachunek w niczym nie podważają faktu, że toM. T. (1)w sytuacji grożącej upadłości prowadzonej przez niego działalności gospodarczej zakupił na żonę nieruchomość płacąc za nią środami z własnego rachunku.
ZARZUT VII A/OM. T. (1)
M. T. (1)wraz zA. D. (7)(T.) na mocy umowy z dnia 3 maja 2007 roku nabyli nieruchomość położoną w(...), 47B. M.za cenę 300 000 euro. Ich udziały w tej nieruchomości wynosiły po ½ prawa własności.
Po tym jak 18 grudnia 2008r. komornik zawiadomiłM. T. (1)o zajęciu rachunku bankowego w(...)oraz(...)w związku z egzekucją prowadzoną na rzecz wierzycieliM. B.iM. C. (3)w zakresie należności głównejw kwocie 466 300 zł w marcu 2009 roku, kiedyfirma (...)znajdowała się już w stanie niewypłacalności i grożącej upadłości.M. T. (1)podjął kolejne działania mające na celu udaremnienie wykonania orzeczeń sądowych oraz uszczupleniei udaremnienie zaspokojenia wielu jego wierzycieli w sytuacji grożącej upadłościi niewypłacalnościfirmy (...).
W tym celu, w dniu 2 marca 2009r. przed notariuszem mecenasB. C. (2)dokonał on sprzedaży ¼ udziałów przedmiotowej nieruchomości (a więc 1/2 jego udziałów) na rzecz swojej żony -A. T. (1), przy czym cenę sprzedaży określono na 75 000 euro. Następnie, w dniu 3 marca 2009 roku przed tym samym notariuszem dokonał on na rzecz swojej żony -A. T. (1)darowizny pozostałej ¼ udziałów(a więc ½ jego udziałów) w tej nieruchomości o wartości 75 000 euro. Tym samym łączna wartość przysporzeń na rzecz jego żony wyniosła równowartość 150 000 euro i to ona stała się jedynym właścicielem przedmiotowej nieruchomości.
15 kwietnia 2011 rokuA. T. (1)sprzedała natomiast przedmiotową nieruchomośćG. L.za cenę 355 000 euro.
Dowód:
⚫
przetłumaczony akt zakupu nieruchomości przezM. T. (1)iA. D. (7)k. 38102-38015,
przetłumaczony akt darowizny udziałów na rzeczA. D. (7)k. 38106-38109,
przetłumaczony akt sprzedaży udziałów na rzeczA. D. (7)k. 38110-38113,
przetłumaczony akt sprzedaży nieruchomości przezA. T. (1)k. 38122-38129,
uwierzytelnione tłumaczenia dokumentów k. 33151-33157,
odpis zawiadomienia o zajęciu k. 36186,
opinia biegłegoB. M.k. 31584-31805, 33206-33218, akta sądowe: k. 38842-38845, 39427-39432, 39234-39244, 39603-39606, 39871-39876,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783,
listy wierzytelności k. 39877-40040.
W zakresie powyższego stanu faktycznego Sąd jako wiarygodne uznał uwierzytelnione tłumaczenia dokumentów w postaci aktu zakupu nieruchomości, aktu darowizny udziałów i aktu sprzedaży udziałów na rzeczA. T. (1)(D.) oraz aktu sprzedaży nieruchomości przezA. T. (1). Dokumenty te zostały sporządzone,a następnie przetłumaczone w odpowiedniej formie przez upoważnione do tego osoby i nie budzą wątpliwości Sądu. Sąd nie dał w tym zakresie natomiast wiary wyjaśnieniomM. T. (1). Są one niewiarygodne, albowiem w trakcie postępowania w zależności, jakich dokonał ustaleń prokurator odnośnie tej nieruchomości, zmieniał swoje wyjaśnienia od tego, że była to nieruchomość nabyta przez żonę po stwierdzeniu, że żona po sprzedaży nieruchomości wpłaci pieniądze do masy, co się nie stało. W konsekwencji Sad ocenił wyjaśnienia oskarżonego jako niewiarygodne przyjmując, że jego działanie miało na celu wyzbycie się majątku zagrożonego zajęciem w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych.
Sąd zważył, co następuje:
(rozważania prawne odnośnie czynów zarzucanychM. T. (1)w punkcie II, III, IV, VI i VII a /o orazA. D. (6)w punkcie XXI a/o)
Przestępstwo zart. 300 k.k.statuuje trzy typy czynu zabronionego, przy czym każdy z nich należy zaliczyć do kategorii przestępstw tradycyjnie zwanych przestępstwami na szkodę wierzycieli. Przepisyart. 300 § 1 i 3 k.k.chroniąw ogólności prawidłowość obrotu gospodarczego, w szczególności zaś są nastawione na ochronę uprawnionych roszczeń wierzycieli przed nieuczciwymi poczynaniami dłużników. Natomiast§ 2 art. 300 k.k.chroni dwa różne dobra prawne: po pierwsze prawidłowość obrotu gospodarczego (podobnie jak w przypadku§ 1 i 2), jak również powagę orzeczeń organów państwowych. Każde zachowanie skierowane bowiem przeciwko wykonaniu orzeczenia sądu lub innego organu państwowego godzi zawsze w porządek prawny.
Przestępstwo zart. 300 k.k.jest przestępstwem indywidualnym właściwym. Wskazuje się, że jego podmiotem może być jedynie dłużnik. Sama ustawa nie posługuje się, co prawda wprost nazwą „dłużnik” na określenie podmiotu czynu zabronionego, ale skoro do istoty tych przestępstw należy działanie na szkodę „swojego wierzyciela”, to ich sprawcą może być jedynie dłużnik (Sąd Najwyższyw Wyroku z dnia 5 stycznia 2000 r., V KKN 192/99).
Strona przedmiotowa przestępstwa stypizowanego wart. 300 § 1 k.k.polega na udaremnieniu lub uszczupleniu zaspokojenia swojego wierzyciela przez dłużnika, któremu grozi niewypłacalność lub upadłość, przy czym sposobem zachowania dłużnika jest usuwanie, ukrywanie, zbywanie, darowanie, niszczenie, uszkadzanie oraz rzeczywiste lub pozorne obciążanie składników jego majątku. Do zrealizowania z kolei znamion występku zart. 300 § 3 k.k.konieczne jest wyrządzenie przez sprawcę szkody wielu wierzycielom. W przypadku czynu zabronionego zart. 300 § 2 k.k.zachowanie sprawcy polega na podejmowaniu takich samych jak wart. 300 § 1 k.k.zachowań, stosunku do składników jego majątku zajętych lub zagrożonych zajęciem, przy czym sprawca musi za pomocą tych zachowań udaremnić lub uszczuplić zaspokojenie swego wierzyciela, kierując się jednocześnie chęcią udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego.
Co bardzo istotne czyny określone wart. 300 § 1-3 k.k.mają charakter materialny i do ich dokonania niezbędne jest wystąpienie skutku w postaci udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela lub wierzycieli. Przez „udaremnienie zaspokojenia wierzyciela" należy rozumieć spowodowanie całkowitej niemożności jego zaspokojenia. „Uszczuplenie” oznacza natomiast uniemożliwienie zaspokojenia roszczenia wierzyciela w jakiejkolwiek części, przy czym nie musi być to część znaczna, choć w przypadku uszczuplenia zaspokojenia wierzycielaw niewielkiej części możliwe będzie wystąpienie znikomej społecznej szkodliwości czynu (zob. J. Majewski (w:)Kodeks..., red. A. Zoll, t. 3, 2008, s. 706). Takżew orzecznictwie wskazuje się, że „przez udaremnienie należy rozumieć całkowite wyłączenie zaspokojenia roszczenia, a przez uszczuplenie należy rozumieć uniemożliwienie zaspokojenia roszczenia w jakiejkolwiek części, przy czym okoliczność, że dłużnik tylko nieznacznie uszczuplił zaspokojenie swojego wierzyciela nie ma znaczenia w płaszczyźnie jego znamion, natomiast będzie miała istotny wpływ na ocenę karygodności zachowania sprawcy"(wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 maja 2012 r., II AKa 148/12).
Sprawca przestępstwa zart. 300 § 1 – 3 k.k.podejmuje swoje działaniaw sytuacji grożącej mu niewypłacalności lub upadłości. Pojęcie „niewypłacalności” zostało omówione w pierwszej części uzasadnienia, natomiast pojęcie upadłości związane jest zustawą Prawo upadłościowe i naprawcze(obecnie ustawy Prawo upadłościowe).
W tym miejscu poczynić należy także uwagi dotyczące sprawstwa w sensie szerokim (sensu largo), czyli pomocnictwa, uregulowanym w treściart. 18 § 3 k.k.W myśl tego przepisuodpowiada za pomocnictwo ten, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie.Strona podmiotowa pomocnictwa polega zatem na ułatwianiu popełnienia czynu zabronionego. Ułatwienie to musi mieć miejsce przed popełnieniem czynu zabronionego albo najpóźniej w jego trakcie.
Dodatkowo, na potrzeby niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że gdy tylko sprawca bezpośredni ma cechę podmiotu indywidualnego, a pomocnik jest ekstraneusem, to wówczas pomocnik odpowiadać będzie za popełnienie w formie pomocnictwa indywidualnego przestępstwa właściwego, jeżeli wiedział o dotyczącej sprawcy okoliczności indywidualizującej.
W świetle powyższych rozważań na podstawie dokonanych ustaleń Sąd ocenił, że oskarżonyM. T. (1)swoimi działaniami jako „dłużnik” wielu wierzycieli, usuwając zagrożone zajęciem składniki majątku w postaci: 40 procent udziałów w nieruchomości nr(...)oznaczonejKW (...), przenosząc 50 procent udziałów w mieszkaniu wP.naA. T. (1)o wartości nie mniejszej niż 630 000 zł, usuwając majątek w postaci pieniędzy w kwocie 225 000 zł na zakup mieszkania naS.dlaA. T. (1)oraz pozornie obciążając składniki swojego majątku hipoteką na kwotę 800 000 zł na rzeczB. K. (2)i pozornie obciążając majątek kwotą 150 000 zł na rzeczP. S. (4), w sytuacji niewypłacalności i grożącej upadłości firmy działał na szkodę wielu swoich wierzycieli i w celu udaremnienia wykonania zapadłych wobec niego orzeczeń sądów.W konsekwencji wyrządzając im szkodę swoim działaniem w każdym przypadku zrealizował znamiona przestępstw zart. 300 § 3 k.k.w zb. zart. 300 § 2 k.k.w zw.zart. 11§ 2 k.k.Nie zmieniają takiej oceny zdarzenia mające miejsce po dokonaniu czynów zabronionych, tj. naprawienie szkody lub działania syndyka przywracające stan pierwotny, tj. nieuznające wierzytelności.
W konsekwencji Sąd ocenił, że działanieA. D. (6)w zakresie zakupu od oskarżonego udziałów w nieruchomości wypełniło znamiona przestępstwa zart. 300 § 3 k.k.w zb. zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k.w formie pomocnictwa.A. D. (6)działała w przedmiotowej sprawie
animo auctoris.A. D. (6)nie była nawet związana zfirmą (...)umową o pracę ani żadną z umów cywilnoprawnych, brak jest także jakiejkolwiek umowy, przepisu prawnego czy tez decyzji właściwego organu, które konstytuowałyby ją jako osobę prowadzącą interesy majątkowe podmiotu(...), a które byłyby podstawą przypisania jej odpowiedzialności na podstawieart. 300 k.k.w zw. zart. 308 k.k.Nie mniej, nie ulega wątpliwości, że oskarżonaA. D. (6)dopuściła się popełnienia powyższego przestępstwa w formie pomocnictwa. Niewątpliwie podjęte przez nią czynności ułatwiły popełnienie przestępstwa przez sprawcę właściwego.A. D. (6)była przecież drugą ze stron zawartej przed notariuszem umowy i jej działanie w tym zakresie było niezbędne, abyM. T. (1)mógł usunąć zagrożony składnik majątkowy w celu uszczuplenia i udaremnienia zaspokojenia wielu wierzycieli oraz udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych. Tym samym, poprzez przeniesienie na nią 40 % udziałów we wskazanej powyżej nieruchomości pomogła onaM. T. (1)w usunięciu zagrożonych zajęciem udziałów, które na mocy zawartej umowy stały się wówczas jej własnością, niepodlegającą egzekucji. Działanie takie doprowadziło do wyrządzenia szkody wielu wierzycielom, co wypełnia znamiona przepisu zart. 300 § 3 k.k.
Jednocześnie zaznaczyć należy, że nie budzi wątpliwości Sądu, iżA. D. (6)może odpowiadać jako pomocnik do przestępstwa indywidualnego właściwego. Oskarżona doskonale wiedziała o dotyczącej sprawcy okoliczności indywidualizującej – a zatem o tym, żeM. T. (1)jest dłużnikiem wielu wierzycieli, żefirma (...)jest niewypłacalna i grozi jej upadłość i że podpisanie aktu notarialnego obejmującego przeniesienie 40% udziałówM. T. (1)w nieruchomości doprowadzi po pierwsze do uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli, a nadto do udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych przeciwko dłużnikowi.
Należy dodać, że Sąd zmienił kwalifikację prawną zarzucanychM. T. (1)i oskarżonejA. D. (6)czynów z usiłowania na dokonanie, uznając, że podpisując umowę przeniesienia udziałów popełnili oni zarzucane im przestępstwa w formie stadialnej dokonania, a nie usiłowania. W myślart. 13 § 1 k.k.odpowiada za usiłowanie ten, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Elementem negatywnym usiłowania jest zatem brak dokonania. W przypadku przestępstw materialnych dokonanie ma miejsce z chwilą nastąpienia określonegow przepisie skutku. W przypadku zatem przestępstwa zart. 300 k.k.należy uznać, że dokonanie następuje – co do§ 1z chwilą uszczuplenia lub udaremnienia zaspokojenia wierzycieli (na gruncie § 3 wielu wierzycieli), natomiast, co do § 2– z chwilą udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu lub innego organu państwowego. Nie budzi zatem wątpliwości Sądu, że w przedmiotowej sprawie doszło do dokonania, a nie usiłowania popełnienia przestępstwa zart. 300 k.k., nastąpił, bowiem skutek w postaci uszczuplenia i udaremnienia zaspokojenia wielu wierzycieli, a nadto udaremnione zostało wykonanie orzeczeń sądowych, ponieważ poprzez usunięcie części majątku wierzyciele zostali pozbawieni realnej możliwości wyegzekwowania z tej części swoich roszczeń. Natomiast późniejsze działania podjęte przez oskarżoną już po wszczęciu postępowania karnego, a to w dniu 17 marca 2010 roku, polegające na złożeniu oświadczenia o zwróceniu przysługujących jej udziałów w nieruchomości do masy upadłości, rozumieć należy w ramach dążenia przez oskarżoną do naprawienia szkody wyrządzonej popełnionym już przestępstwem. Dokonując takiej oceny Sąd podziela pogląd reprezentowany w tym zakresie w literaturze cytowany poniżej. „Jeśli na skutek działania prawnego wierzyciela lub syndyka mienie usunięte lub wyprowadzone przez dłużnika stanie się mieniem przeznaczonym do egzekucji lub wejdzie do masy upadłości, to te działania nie mają znaczenia dla oceny karnoprawnej dłużnika. W żaden sposób nie mogą zmienić faktu, że dłużnik dokonał jednego z omawianych czynów.” (Kodeks Karny. Komentarz – Konarska-Wrzosek Violetta doart. 300 k.k.teza 12).
Mając na uwadze powyższe w konsekwencji Sąd dokonując oceny działańM. T. (1)przyjął, że dokonał on przestępstw zart. 300 § 3 k.k.w zb. zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 11§ 2 k.k., przenosząc udziały naA. D. (6), pozornie obciążając składniki swojego majątku hipoteką na kwotę 800 000 zł na rzeczB. K. (2)i kwotą 150 000 zł na rzeczP. S. (4), a nadto kupując dla żonyA. T. (1)mieszkanie NaS.weW., jak i przenosząc na nią własność udziałów w nieruchomości weF..
Jednocześnie Sąd wyeliminował z kwalifikacji prawnej zarzutów stawianychM. T. (1)iA. D. (6)przepisart. 272 k.k., uznając, że swoim zachowaniem nie wyczerpali oni jego znamion. Co prawda oskarżony, jakiA. D. (6)złożyli przed notariuszem będącym funkcjonariuszem publicznymw rozumieniuart. 115 § 13 pkt. 3 k.k.fałszywe oświadczenie co do tego, żeA. D. (6)przekazała mu zapłatę za udziały w nieruchomości w kwocie 100 000 zł, jednakże, jak już wskazano wyżej w uzasadnieniu, samo takie oświadczenie, bez innych podstępnych zabiegów, nie jest jeszcze wystarczające do uznania, że doszło do „wyłudzenia” poświadczenia nieprawdy, w którym mowa w treściart. 272 k.k.Podobnie Sąd ocenił zachowanieM. T. (1)w zakresie podpisanego aktu notarialnego zB. K. (2).
ZARZUT VIII A/OM. T. (1)
W toku prowadzonego postępowania upadłościowego w okresie od dnia 22 grudnia 2009r. do 1 listopada 2013 rokuM. T. (1), pomimo że był zobowiązany, zaniechał wykonania ciążącego na nim jako upadłym w myślart. 57§1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U. Nr 175, poz. 1361) obowiązku udzielenia syndykowi informacji dotyczących majątku, tj. zataił przed syndykiem masy upadłości informację o dokonaniu przeniesienia udziałóww nieruchomości położonej weF.w formie sprzedaży i darowizny na rzecz swojej żony -A. D. (7) z d. D.w marcu 2009r. 15 kwietnia 2011 rokuA. T. (1)sprzedała natomiast przedmiotową nieruchomośćG. L.za cenę 355 000 euro.
Dowód:
⚫
przetłumaczony akt zakupu nieruchomości przezM. T. (1)iA. D. (7)k. 38102-38015,
przetłumaczony akt darowizny udziałów na rzeczA. D. (7)k. 38106-38109,
przetłumaczony akt sprzedaży udziałów na rzeczA. D. (7)k. 38110-38113,
przetłumaczony akt sprzedaży nieruchomości przezA. T. (1)k. 38122-38129,
uwierzytelnione tłumaczenia dokumentów k. 33151-33157,
częściowo zeznania syndyka masy upadłościP. H.k. 8535-8543, 8544-8547, 11884-11890, 32223-32381, 32457-32458, 33118-33119, akta sądowe: k. 38778-38783.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach w postaci uwierzytelnionych tłumaczeń aktu zakupu nieruchomości, aktu darowizny udziałówi aktu sprzedaży udziałów na rzeczA. T. (1)(D.) oraz aktu sprzedaży nieruchomości przezA. T. (1). Dokumenty te zostały sporządzone, a następnie przetłumaczone w odpowiedniej formie przez upoważnione do tego osoby i nie budzą wątpliwości Sądu. Dokonując oceny osobowego materiału dowodowego Sąd dał wiarę zeznaniom syndyka, że oskarżony zataił przed nim ten majątek. Sąd nie dał w tym zakresie natomiast wiary wyjaśnieniomM. T. (1). Są one niewiarygodne, albowiem także w trakcie postępowania karnego w zależności od tego, jakich dokonał ustaleń prokurator odnośnie tej nieruchomości, zmieniał swoje wyjaśnienia od tego, że była to nieruchomość nabyta przez żonę, po stwierdzenie już po ustaleniu, że był udziałowcem, że po sprzedaży tej nieruchomości żona pieniądze wpłaci do masy, co się nie stało. W konsekwencji zachowania oskarżonego syndyk pozbawiony został potencjalnej możliwości dochodzenia odA. D. (7) z d. D.wartości tego majątku. O dokonanych przezM. T. (1)transakcjach w tym zakresie wiedzę powzięto dopiero na etapie prowadzonego już w niniejszej sprawie postępowania przygotowawczego, po uzyskaniu zF.dokumentów przez organ prowadzący postępowanie.
Sąd zważył, co następuje:
Na wstępie rozważań dotyczących powyższego czynu wskazać należy, że Sąd stosowałustawę z dnia 28 lutego 2003 roku - Prawo upadłościowe i naprawczew jej brzmieniu na dzień popełnienia przez oskarżonegoM. T. (1)czynu zabronionego. Za datę popełnienia przez oskarżonego czynu zabronionego, skoro działanie trwało od momentu ogłoszenia upadłości, Sąd przyjął datę ogłoszenia upadłości, tj. 22 grudnia 2009r., do dnia, kiedy organy ujawniły informację o tym majątku. W piśmiennictwie przyjmuje się, że w takim przypadku przestępstwz zaniechania jako czas popełnienia czynu zabronionego charakteryzującego się zaniechaniem należy przyjąć moment początkowy sytuacji, w której zobowiązany nie może już wykonać nałożonego na niego obowiązku (zob. J. Baściuk, P. Ochman,K. Ondrysz,
Problematyka..., s. 16). Należy przytoczyć treść ówcześnie obowiązującego przepisu art. 57 § 1 tej ustawy, w myśl którego: „
Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły jest obowiązany wskazaći wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać wszystkie dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi.”.Przepis ten określa zatem podstawowe obowiązki upadłego, który powinien poddać się upadłości. Należą do nich: 1) wskazaniei wydanie syndykowi całego majątku; 2) wydanie syndykowi wszystkich dokumentów dotyczących jego działalności, majątku i rozliczeń; 3) złożenie sędziemu-komisarzowi oświadczenia na piśmie, w którym potwierdził wykonanie obowiązków wymienionych wyżej w pkt 1 i 2; 4) udzielanie syndykowi oraz sędziemu-komisarzowi wszelkich wyjaśnień dotyczących swego majątku. Obowiązek wydania syndykowi majątku dotyczy całego majątku upadłego. Upadły nie może decydować o tym, czy jakaś część składników majątkowych podlega wyłączeniu czy też nie. O tym decyduje syndyk (art. 68 i 69). Naruszenie obowiązków, o których mowa w art. 57 ust. 1, niezależnie od powstania podstawy do stosowania środka przymusu, o którym mowa w art. 58, rodzi odpowiedzialność karną upadłego, który jest osobą fizyczną,a przypadku upadłości innych podmiotów - odpowiedzialność karną osób uprawnionych do reprezentacji upadłego. Przepisem sankcjonującym niedochowanie ciążących na upadłym obowiązków jest przepis art. 523 ust. 1 i 2 powołanej ustawy. Zgodnie z jego treścią: „
Kto będąc upadłym albo osobą uprawnioną do reprezentowania upadłego, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, nie wydaje syndykowi całego majątku wchodzącego do masy upadłości, ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących jego majątku - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto będąc upadłym albo osobą uprawnioną do reprezentowania upadłego, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, nie udziela syndykowi lub sędziemu-komisarzowi informacji dotyczących majątku upadłego.”.Nie budzi wątpliwości Sądu, że w przedmiotowej sprawie oskarżonyM. T. (1)wyczerpał znamiona przestępstwa stypizowanego wart. 523 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze. WobecM. T. (1)(...), jak ustalono, wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Ciążył zatem na nim szereg obowiązków z art. 57 ust. 1 powołanej ustawy, których to jak ustalono powyżej, upadły nie dopełnił nie informując syndyka o mieszkaniu weF.. W związku z tym Sąd uznałM. T. (1)za winnego tego, że w okresie od 22 grudnia 2009 roku do 1 listopada 2013 roku weW.zaniechał wykonania ciążącego na nim jako upadłym w myślart. 57§1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze(Dz.U. Nr 175, poz. 1361) obowiązku udzielenia syndykowi informacji dotyczących majątku, tj. w zakresie połowy udziałóww mieszkaniu adres: 47B. M., położonym weF., tj. że w dniu 23 marca 2009 roku darował na rzecz swojej byłej żonyA. T. (1)25% udziałóww tej nieruchomości, zaś drugie 25% udziałów w tej nieruchomości sprzedał jej, tj. występku zart. 523 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze.
ZARZUT XXII A/OA. D. (6)
A. D. (6)działając wspólnie i w porozumieniu zA. D. (1)w kwietniu 2009 r. postanowiła zwrócić się do banku o pożyczkę. W konsekwencjiw dniu 7 kwietnia 2009 r. złożyła w(...) Banku SAweW.przyul. (...)wniosek o pożyczkę w kwocie 60 000 zł. Do wniosku dołączyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości uzyskiwanych dochodów z dnia 6 kwietnia 2009r. Zaświadczenie było podpisane przezA. D. (1)działającego jako Dyrektor zarządzający gł. Specjalista ds. finansowychfirmy (...).Z zaświadczenia wynikało, żeA. D. (5)(D.) od dnia 15 grudnia 2007r. jest zatrudniona wfirmie (...)na czas nieokreślony na stanowisku kierownik działu sprzedaży, mimo że w rzeczywistościA. D. (6)nie była zatrudnionawfirmie (...). Jednocześnie z zaświadczenia wynikało, że jej wynagrodzenie z ostatnich 3 miesięcy wynosiło 18 600 zł brutto. Wniosek kredytowy po weryfikacji telefonicznej danych z zaświadczenia o zatrudnieniu dokonanej przezD. P. (6)został zaakceptowany i w dniu 9 kwietnia 2009 rokuA. D. (6)zA. D. (1)ponownie przyszli do oddziałubanku (...) S.A., gdzieA. D. (6)podpisała umowę pożyczki 60 000 zł ze zobowiązaniem spłaty wraz z odsetkamiw 60 równych ratach, płatnych do 15-stego dnia każdego miesiąca.
Tego samego dnia po potrąceniu opłaty przygotowawczej wynikającejz umowy w kwocie 3000 zł 57 000 zł przekazano na jejrachunek o nr (...). W kolejnych miesiącach w związku z tym, żeA. D. (6)zaprzestała spłacać udzieloną pożyczkę, Bank wypowiedział jej umowę.
Na dzień 14 lutego 2017r. pozostało oskarżonej do spłacenia 52 332,57 zł kapitału, a łącznie z odsetkami kwota 115 289,72 zł.
Dowód:
⚫
częściowo wyjaśnieniaA. D. (6)k. 25560-25564, 25584-25586, 25643-25648, 25669-25671, 29886-29889, 30716-30718, 32085-32089, 32096-32098, 33655-33657, 35785-35786,
zeznania świadkaD. P. (5)k. 25852-25854,
częściowo zeznaniaA. D. (1)k. 23626-23628, 24208-24215,
pismo zA.Banku dot.A. D. (6)wraz z historią rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego k. 255518-25523,
pismo zA.Banku dot.A. D. (6)wraz z umową rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego i załącznikami k. 25600-25610,
pismo zA.Banku dot.A. D. (6)wraz z zaświadczeniem z zakładu pracy, wnioskiem, decyzją kredytową i umową kredytową k. 25829-25830,
dokumentacja zA.Banku dot.A. D. (6)wraz załącznikami oraz płytą CD k. 33338-33347,
pismo banku odnośnie aktualnego salda k. 40078.
Dokonując ustaleń w zakresie zarzutu XXII stawianegoA. D. (6)(S.) Sąd głównie oparł się na dokumentacji bankowej w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach dołączonego do wniosku o pożyczkę, decyzji o udzieleniu pożyczki i umowy pożyczki oraz historii rachunku oszczędnościowo–rozliczeniowego wraz z umową i załącznikami. Dokumentacja bankowa ujawniona podczas jest w pełni wiarygodna, a w toku rozprawy strony nie podważały jej. Należy dodać, że okoliczności zawarcia umowy pożyczki z bankiemi doprowadzenie tym samym do wypłaty kwoty pożyczki znajduje potwierdzeniew wiarygodnych zeznaniach pracownika banku –D. P. (6). Nie budzą także wątpliwości Sądu wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim przyznała się ona do popełnienia zarzucanego jej czynu, tj. doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniembanku (...). Jej wyjaśnienia w tym zakresie są spójne, oskarżona jasno wskazuje, że nigdy nie była zatrudniona wfirmie (...)ani nie łączyła ją z tą firmą żadna umowa cywilnoprawna, w związku z czym wystawione przezA. D. (1)poświadczające to zaświadczenie miało charakter fikcyjny. Brak jest z resztą jakiejkolwiek umowy, która wskazywać miałaby na zatrudnienie oskarżonej wA.21 i osiąganiu z tego tytułu jakichkolwiek dochodów, co dodatkowo daje jej wyjaśnieniom w tym zakresie przymiot wiarygodności. Nadto, wyjaśnienia oskarżonej w tym zakresie korespondują z zeznaniamiA. D. (1), który potwierdza, że wystawił oskarżonej poświadczające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu celem uzyskania przez nią kredytu oraz że nigdy nie była ona zatrudniona wfirmie (...). Sąd nie dał wiary natomiast odmiennym wyjaśnieniom oskarżonej składanym w toku postępowania, w których stwierdziła, że nie miała zamiaru wyłudzić pożyczki z banku oraz że spłaca pożyczkę, albowiemw świetle dokonanych ustaleń, tj. braku stałego dochodu, posłużenia się nierzetelnym dokumentem odnośnie zatrudnienia i zarobków, i wreszcie przy uwzględnieniu faktu, że do dziś nie spłaciła pożyczki, jej wyjaśnienia w tym zakresie są niewiarygodne.
Dokonując prawno-karnej oceny działania oskarżonej Sąd uznał oskarżonąA. D. (6)za winną tego, że w okresie od 7 do 9 kwietnia 2009 roku działającw wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, doprowadziła(...) Bank S.A.weW.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 60 000 zł w ten sposób, że wprowadziła pracowników banku w błąd co do faktu zatrudnieniai wysokości osiąganego wynagrodzenia wprzedsiębiorstwie (...)T.w ten sposób, że składając wniosek o udzielenie pożyczki w dniu 7 kwietnia 2009r. przedłożyła niezgodne z prawdą zaświadczenie o zatrudnieniu i osiąganych dochodach, mimo że nie była tam zatrudniona, w wyniku czego(...) Bank S.A.w dniu 9 kwietnia po podpisaniu umowy udzielił jej pożyczki w kwocie 60 000 zł, tj. przestępstwa zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.w zw. zart. 4 § 1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r.
Przestępstwo stypizowane wart. 286 § 1 k.k.polega na motywowanym celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do nienależytego pojmowania przedsiębranej czynności. Wprowadzenie w błąd oznacza w tym wypadku zachowanie prowadzące do wywołania u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości danej osoby. Natomiast przestępstwo zart. 297 § 1 k.k.polega na przedłożeniu podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę lub nierzetelnego dokumentu albo nierzetelnego, pisemnego oświadczenia w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność między innymi kredytu lub pożyczki pieniężnej. Wymienione dokumenty mają przy tym dotyczyć okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wsparcia finansowego.
W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, że oskarżona składając wniosek o pożyczkę w celu jej uzyskania złożyła nieprawdziwe zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach, w sytuacji, gdy nie pracowała i nie miała stałych dochodów, tj. dokument dotyczący okolicznościo istotnym znaczeniu dla uzyskania pożyczki. Oczywistym bowiem jest, że dla banku dokument w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i stałym dochodzie oskarżonej(z ostatnich 3 miesięcy 18 600 zł brutto) miał istotne znaczenie dla oceny jej zdolności pożyczkowej. Tym samym oskarżona przedkładając ten dokument wprowadziła w błąd pracowników banku, którzy oceniali jej zdolność wytwarzając fałszywy obraz sytuacji majątkowo – osobistej, w wyniku czego doprowadziła bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Należy zaznaczyć, że niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przy zawarciu umowy kredytowej/pożyczkowej zgodniez poglądem ugruntowanym w orzecznictwie nie musi być powstanie rzeczywistej straty w sensie materialnym, lecz np. już sam fakt przyznania takiego kredytu lub pożyczki bez odpowiedniego zabezpieczenia z ryzykiem utraty wypłaconych środków i nie uzyskania odsetek (por. wyrok SN z dnia 30 sierpnia 2000 r., VK KKN 267/00, OSNKW 2000, z. 9-10, poz. 85 i wyrok SN z dnia 5 stycznia 2006 r., III K 198/05, OSNKW 2006, z. 4, poz. 40). Podzielając ten pogląd Sąd zakwalifikował działanie oskarżonej jako przestępstwo zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.z uwagi na rozłożone w czasie zachowania oskarżonej, tj. złożenie wniosku o pożyczkęa następnie dostarczenie zaświadczenia o zarobkach, które były jednak poprzedzone z góry powziętym zamiarem.
Sad pominął w kwalifikacji przypisanego przestępstwaart. 297§1 k.k.oceniając, że był to czyn uprzedni współukarany wobec dokonanego przestępstwazart. 286§1 k.k.Sąd nie podzielił także zarzutu prokuratora jakoby oskarżona swoim działaniem wyczerpała także znamiona przestępstwa zart. 271§3 k.k., albowiem oskarżona nie wystawiła, jak wynika z ustaleń, i nie była osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu w rozumieniu tego przepisu.
ZARZUT XXV A/OI. T. (1)
W październiku 2010 roku, po wszczęciu śledztwa przez prokuraturęw sprawie 1 Ds. 1725/09, w którym jedną z podejrzanych byłaI. T. (1), doszło do spotkaniaM. M. (7)zI. T. (1). Po tym spotkaniu przesłuchiwany w charakterze świadkaM. M. (7)zeznał z prokuraturze, żeI. T. (1)poprosiła go, aby pomógł jej oczyścić się z zarzutów, jakie zostały jej postawione w tej sprawie i zeznać, że wfirmie (...)T.-T.pełniła jedynie rolę sekretarki oraz że nie ma nic wspólnego z sytuacją, w jakiej znalazła się ta firma, a także, że zapracowała na mieszkanie położone wI.nadziałce nr (...)oraz na 20 % udziałów w dwóch nieruchomościach wI.oznaczonychKW (...)iKW (...).
Dowód:
⚫
częściowo wyjaśnieniaI. T. (1), akta prokuratorskie:k. 24758-24765, 24789-24792, 24801-24855, 24861-24868, 25001-25007, 25032-25035, 25036, 25209-25212, 31131-31145, 31161-31176, 31215-31241, 33017-33021, 33697-33699, 33313-333, akta sądowe: k. 35742-35748, 35784-35785, 35944,
⚫
zeznaniaM. M. (7)k. 3534-3539,
opinia sądowo-psychologiczna k. 38763-38765.
Dokonując ustaleń w zakresie czynu opisanego w pkt XXV Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonejI. T. (1)co do tego, że odbyło się spotkanie ze świadkiem oraz co do okoliczności omawianych na tym spotkaniu oraz że nie zaistniała sytuacja, aby nakłaniała świadka do fałszywych zeznań. Bazując natomiast na opinii biegłego psychologa obecnego podczas przesłuchania świadkaM. M. (7)oraz na własnych spostrzeżeniach odnośnie zachowania świadka podczas przesłuchania Sąd ocenił, że zeznaniaM. M. (7)jakoby oskarżona nakłaniała go do złożenia fałszywych zeznań są niewiarygodne. Świadek ten przesłuchiwany podczas rozprawy w dniu 10 marca 2016r. stwierdził, że nic nie wie w sprawie, po czym po krótkim przesłuchaniu z uwagi na odbiegające od normy zachowania świadka Sąd na wniosek obrońcy poparty przez Prokuratora postanowił przesłuchać go w obecności psychologa. Podczas przesłuchania w obecności psychologa w dniu 19 kwietnia 2016r.M. M. (7)zeznał, żeI. T. (1)straszyła go skarbówką, „nie wie dlaczego ale czuje do niego coś złego, ma odczucie, że go nienawidzi”.Ponadto podtrzymał odczytane zeznania złożonew postępowaniu przygotowawczym stwierdzając, że z tych zeznań nie pamięta nic. W konsekwencji Sąd ocenił zeznaniaM. M. (7)jako niewiarygodnew zakresie namawiania go przez oskarżoną do złożenia fałszywych zeznań. Dokonując takiej oceny Sąd miał na uwadze chwiejną jego postawę podczas postępowania, opinie sądowo-psychologiczną oraz brak jakiegokolwiek innego dowodu potwierdzającego zarzut postawionyI. T. (1)w punkcie XXV aktu oskarżenia.
Dokonując oceny zeznań świadka jako niewiarygodnych Sąd miał na uwadze opinię biegłego psychologa, z której wynika, żeM. M. (7)ma wysoką tendencje do pokazywania się w korzystniejszym świetle, nastawiony jest na zaspokajanie swoich celów, bez zważania na konsekwencje oraz może łatwo ulegać manipulacji otoczenia, gdyż cechuje go zwiększona sugestywność. W obrazie jego osobowości występują cechy nieprawidłowe, które mogą predysponować do stosowania kłamstwa, zachowań manipulacyjnych, świadomego wprowadzaniaw błąd, pozytywnej autoprezentacji, ochrony w zakresie ewentualnej negatywnej oceny własnej osoby i samego nastawienia do osób z okresu pozostawania świadkiem, które w jego odbiorze, jak i w ocenie innych osób prezentowały sięw sposób negatywny, sprzeczny z jego intencjami. Powyższe okolicznościw zestawieniu z faktem, że świadek ma pretensje doI. T. (1)twierdząc, że groziła mu skarbówką oraz twierdzi, że„nie wie dlaczego ale (oskarżona) czuje do niego coś złego, ma odczucie, że go nienawidzi”,czyni jego relacje o nakłanianiu go do fałszywych zeznań niewiarygodnymi.
W konsekwencji Sąd zgodnie z wnioskiem postawionym przez Prokuratora w głosach stron uniewinnił oskarżonąI. T. (1)od popełnienia czynu zarzucanego w punkcie XXV aktu oskarżenia i kosztami postępowania w tej części, przyjmując, że stanowią one 1 /3 kosztów przypadających od niej, na podstawieart. 632 kpk. obciążył Skarb Państwa.
Zarzut XXVI a/oI. T. (1)
W Sądzie Rejonowym w Oławie w 2012r. toczyło się postępowanie o sygn. I Ns 478/11 z wniosku syndyka masy upadłościM. T. (1)prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwa(...)przy udzialeI. T. (1),M. G.(porzednioS.),K. K. (2),G. K.,S. D.,K. D. (2)o zniesienie współwłasności nieruchomości. Podczas rozprawy w dniu 17 maja 2012r. miał być przesłuchanyA. D. (1)w charakterze świadka.I. T. (1)zależało jednak na przedłużeniu toczącego się postępowania. W związku z tym w dniu 12 maja 2012 roku spotkała się zA. D. (1)iA. D. (6). Spotkanie to zostało zainicjowane przez oskarżonąI. T. (1), która zaprosiła do swojego domu przyul. (...)weW.A. D. (1), a ten udał się tam wrazzA. D. (6). W trakcie tego spotkaniaI. T. (1)wyraziła swoją obawę odnoszącą się do sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym w Oławie.W związku z tym, że podczas kolejnych terminów rozpraw przesłuchany miał byćA. D. (1), oskarżona nakłaniała go, aby udał się do lekarza sądowego i wziął od niego zwolnienie lekarskie, iż ze względu na swój stan zdrowia nie może uczestniczyć w rozprawie i aby przedłożył je w sądzie.A. D. (1)nagrał tę rozmowę i mimo że nie dał się namówić, faktycznie nie stawił się na rozprawiez powodu choroby, przedkładając zwolnienie lekarskie.
Dowód:
⚫
częściowo zeznaniaA. D. (1), akta prokuratorskie: k. 30727-30731, 30746-30752, 30753-30763, 30796-30798, 30868-30870, 30887-30889, 30947-30956, 32021-32027, 32028-32051, 32076-32080, 33692-33694, akta sądowe: k. 38807-38810, 38953-38954, 39325-39326, 39468-39469, 39600-39601, 39659-39665, 40331-40335,
protokół oględzin pliku z nagraniem rozmowyA.D.–I. T. (1)k. 29697-29723,
opinia biegłego z przeprowadzonych badań fonoskopijnych k. 40411—40417,
protokół rozprawy z dnia 17 maja 2012r. w sprawie I Ns 478/11 Sądu Rejonowego w Oławie wraz z kopią przedłożonego zaświadczenia lekarskiego k. 39521- 39522.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd dał wiarę relacjom złożonymw postępowaniu przygotowawczym przezA. D. (1)w zakresie, w jakim wskazał on, że toI. T. (1)zainicjowała spotkanie pomiędzy nimi.W zestawieniu z nagraniem rozmowy, z której wynika, że toI. T. (1)faktycznie nakłaniałaA. D. (1)do uzyskania zwolnienia lekarskiegoi posłużenia się nim w Sadzie, jego wyjaśnienia jawią się jako wiarygodne. Jako wiarygodny Sąd uznał także dowód z nagrania rozmowy prowadzonej pomiędzyA. D. (1)aI. T. (1). Rozmowa ta została nagrana na nośnikui żadna ze stron nie kwestionowała jej wiarygodności. Z kontekstu całości nagranej rozmowy w sposób jasny i niebudzący wątpliwości w ocenie Sądu wynika, żeI. T. (1)namawiałaA. D. (1)do przedłożenia w sądzie zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niemożność jego udziału w zaplanowanej rozprawie.W tym świetle jako całkowicie niewiarygodne jawią się wyjaśnienia oskarżonej,w których wskazuje ona, że mówiłaA. D. (1), aby wziął zaświadczenie lekarskie z troski o jego zdrowie. Wyjaśnienia te stoją w sprzeczności z treścią rozmowy wynikającą z powyższego nagrania i jako takie nie zasługują na uwzględnienie. Nie zmienia tego także fragment rozmowy, a właściwie zdanie wypowiedziane przez oskarżoną:„Chodzi o to, żeby ta sprawa z odsetkami się odbyła”.Oczywistym jest z kontekstu całej rozmowy, że oskarżonej zależało na utrudnianiu postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności do czasu ustalenia wspólnego stanowiska odnośnie jej sytuacji zM. T. (1), natomiast była za tym, aby inna sprawa o odsetki z powództwaS.przeciwko nabywcom nieruchomości odbyła się, gdyż jak to ujęła:„wtedy ona (S.dopisek Sądu) nie straciłaby wszystkiego i nas by nie ścigała”(k. 40415).
Dokonując oceny prawno-karnej zachowania oskarżonej Sąd mając na uwadze zachowanieA. D. (1)ocenił, że było to podżeganie „niedokończone”, tj. zachowanie, które bezpośrednio zmierzało do nakłonienia go do dokonania czynu zabronionego, ale skutek nie został przez oskarżoną osiągnięty, albowiemA. D. (1)nie zgodził się. Nie wdając się w zawiłe rozważania dogmatyczne Sąd przyjmuje za autorami Komentarza doKodeksu karnegopod red. R. Stefańskiego w pełni przekonujący pogląd, że „w kwestii karalności usiłowania podżegania (…) należy zauważyć, że usiłowanie, jako forma stadialna uregulowana w części ogólnejKK, nie egzystuje samodzielnie, lecz czerpie swój sens dopiero w relacji do określonegow ustawie typu czynu zabronionego (…). Skoro ustawodawca decyduje się na typizację czynów abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo i jednocześnie nie wyłącza w takim wypadku zastosowaniaart. 13 k.k., to nie ma formalnych podstaw do uznania braku karalności usiłowania tego typu czynów” (por. Kodeks karny. Komentarz, pod red. R. Stefańskiego, 2013, teza 101 do art. 18 kk).
Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że za karalnością usiłowania podżegania wypowiedział się już w 2003r. Sąd Najwyższy pisząc w tezie uchwały 7 siedmiu sędziów, że „Podżegania może być popełnione w formie usiłowania, i to zarówno wtedy, gdy usiłujący bezskutecznie nakłania do czynu zabronionegoo znamionach określonych w przepisach części szczególnejkodeksu karnegojaki wtedy, gdy bezskutecznie nakłania do czynu zabronionego w znamionach podżegania” (uchwała 7 sędziów z 21.10.2003r., I KZP 11/03, OSNKW 2003/11-12/89). Warto też przytoczyć w tym miejscu tezę wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, w której wyrażony został pogląd o następującej treści: „Biorąc pod uwagę, że wywołanie u innej osoby woli popełnienia czynu zabronionego jestistotą podżegania,uprawnione jest twierdzenie, że zachowanie się podżegacza, nawet już zakończone, który chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego i nakłaniając ją do tego nie osiągnął skutku w postaci wywołania u tej innej osoby zamiaru popełnienia takiego czynu, przybiera klasyczny kształt usiłowania popełnienia przestępstwa w tej postaci” (wyrok z dnia 08.06.2006r., Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych, 2006, Nr 12, poz. 62; /podkr. SA/ podobny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 13.11.2003r., II Aka 236/03, Prok. I Pr. 2004, Nr 12, poz. 28). W literaturze za karalnością usiłowania podżegania opowiedzieli się między innymi:A. W., Odpowiedzialność karna za nieprzeszkodzenie przestępstwu,W.1974, s. 84;Ł. P., Formy stadialne czynu zabronionego w odniesieniu do podżegania i pomocnictwa wedługkodeksu karnego z 1997r., RPEiS 2001, Nr 1-2, s. 67;A. L., Podżeganie…,Kodeks karny2007, s. 195-196;L. G., Prawo karne 2006r., s. 98.
Sąd podzielając zasadność wyżej opisanej wykładni przepisówKodeksu karnegostwierdza, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy, w odniesieniu doI. T. (1)jej zachowanie w sposób klasyczny wypełniło znamiona usiłowania podżegania do przestępstw zart. 272 k.k.i zart. 273 k.k.Oskarżona bowiem bezpośrednio zmierzała do nakłonieniaA. D. (1)do wyłudzenia poświadczającego nieprawdę zaświadczenia lekarskiego, a następnie do użycia tego dokumentu, tj. przedstawienia go sądowi w celu przedłużenia postępowania, jednak nie zakończyła czynności sprawczych. Oskarżona dopuściła się czynu zabronionego przez ustawę karną w formie stadialnej usiłowania podżegania, albowiem jak wynika z wyjaśnieńA. D. (1)nie zdołała go nakłonić do dokonania tych czynów. Wprawdzie jak wynika z protokołu rozprawyA. D. (1)nie stawił się i przedstawił zaświadczenie lekarskie, jednak w świetle jego wyjaśnień brak jest dowodów, aby wyłudził to zaświadczenia i Sąd przyjął, że zgodnie z jego wyjaśnieniami/zeznaniami przedłożone zaświadczenie było wynikiem faktycznej choroby.
W świetle powyższego Sąd uznał oskarżonąI. T. (1)za winną tego, że w dniu 12 maja 2012 roku weW.usiłowała nakłonićA. D. (1)do wyłudzenia od lekarza zwolnienia lekarskiego stwierdzającego, iż nie może brać udziału w rozprawie poprzez wprowadzenie go w błąd, co do stanu zdrowia i posłużenie się nim w Sądzie Rejonowym w Oławie w celu uniemożliwienia przeprowadzenia rozprawy i przedłużenia toczącego się postępowania, to jest przestępstwa zart. 13§1 k.k.w zw. zart. 18§2 k.k.w zw. zart. 272 k.k.i zart.13§1 k.k.w zw. zart. 18§2 k.k.w zw.art. 273 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.
Dane osobowe
Oskarżony
M. T. (1)ma(...)
,posiada wykształcenie średnie
,zawód(...). Nie pracuje, jest rozwiedziony, jest ojcem dwojga dzieci pozostających na jego utrzymaniu. Obecnie utrzymuję się z prac dorywczych i stale przebywa na terenieF.. Nie był leczony psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Nie był uprzednio karany. Został zatrzymany w dniu 21 stycznia 2010 r., zwolniony tego samego dnia.
Dowód:
⚫
dane osobopoznawcze k. 34482, 35653, 35943,
karta karna k. 38903.
Oskarżona
A. D. (6)ma(...), posiada wykształcenie zawodowe, zawód(...), pracuje dorywczo. Jest zamężna zA. D. (1), posiada małoletniego syna, oboje pozostają na jej utrzymaniu. Nie była leczona psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Nie była uprzednio karana. Posiada pozytywną opinię wśród sąsiadów. W związku z przedmiotową sprawą oskarżona przebywała w areszcie od 24 grudnia 2013 r. do 17 marca 2014 r.
Dowód:
⚫
dane osobopoznawcze k. 34503v.,(...),
karta karna k. 38901,
wywiad środowiskowy k. 39003-39003v.
Oskarżona
W. D. (1)ma(...)posiada wykształcenie wyższe, zawód(...). Pracuje dla(...), osiąga uposażenie ok. 2000 euro netto. Jest rozwiedziona, posiada jedno dziecko. Nie była leczona psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Nie była uprzednio karana. W związku z przedmiotową sprawą oskarżona przebywała w areszcie od dnia 12 stycznia do 13 stycznia 2010 r.
Dowód:
⚫
dane osobopoznawcze k. 34505v.,(...),
karta karna k. 38902.
Oskarżona
I. T. (1)ma(...), posiada wykształcenie wyższe(...)). Jest mężatką, posiada dwoje dorosłych dzieci. Aktualnie nie pracuje, jest na utrzymaniu męża. Posiada własność 2/10 działek weW.przyul. (...), zajętych w postępowaniu karnym
.Nie była leczona psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Choruje na nadciśnienie. Sąsiedzi nie zgłaszają uwag co do funkcjonowania rodziny. Nie była uprzednio karana. Została zatrzymana w dniu 22 grudnia 2009 r.
Dowód:
⚫
dane osobopoznawcze k. 34507v.,(...),
karta karna(...),
wywiad środowiskowy k. 39005-39006.
Wymierzając oskarżonym kary jednostkoweza przypisane przestępstwa Sąd wziął pod uwagę z jednej strony, aby kara efektywnie spełniła związane z nią cele społeczne, z drugiej zaś strony, aby była ona karą zindywidualizowaną, to jest taką, która w odniesieniu konkretnego sprawcy będzie zgodna z zasadami zapisanymi przez ustawodawcę w treści przepisuart. 53 k.k.Kara winna bowiem stanowić sprawiedliwościową odpłatę, która spełniać będzie (gdy jest to niezbędne) funkcję zabezpieczającą, funkcję właściwego kształtowania prawnej świadomości społeczeństwa oraz funkcję wychowawczą i prewencyjną, a zarazem jej rodzaji stopień surowości będzie uwzględniał rozmiary winy sprawcy czynu zabronionegoi jego stopień społecznej szkodliwości (ocenianej przez pryzmat wskazań zawartych wart. 115 § 2 k.k.).
Sąd miał także na względzie rodzaj i charakter naruszonych dóbr prawnych przez oskarżonych. Nadto Sąd miał na uwadze rozmiary wyrządzonej poszczególnymi czynami szkody pokrzywdzonym lub jej brak, czy też naprawienie, jak w przypadkuA. D. (6), która zwróciła nabyte udziały do masy upadłości, jak i działania syndyka niwelujące działania oskarżonegoM. T. (1).
Orzekając o wymiarze kary, za przypisane przestępstwa Sąd uwzględnił ustawowe zagrożenie przypisanych oskarżonym przestępstw zart. 300 § 3 k.k.karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, zart. 301 § 2 k.k.karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, ciągu przestępstw zart. 300 § 3 k.k.karą do górnej granicy ustawowego zagrożenia (5 lat) zwiększonego o połowę, zart. 272 k.k.kara pozbawienia wolności do lat 3, zart. 286 § 1 k.k.od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, natomiast z art. 523 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Sąd uwzględnił przy tym, że generalnie działania oskarżonychM. T. (1),A. D. (6)(I czyn),I. T. (1)(I czyn) iW. D. (1)zmierzały do osiągnięcia korzyści majątkowych kosztem wierzycielifirmy (...)T.i wyrządziły im szkodę w postaci braku zaspokojenia lub jego uszczuplenia. Wymierzając kary Sąd uwzględnił także właściwości i warunki osobiste oskarżonych oraz ich zachowanie po popełnieniu przypisanych im przestępstw, a mianowicie naprawienie szkody przezA. D. (6)poprzez przeniesienie własności nabytych udziałów na rzecz masy spadkowej, a jednocześnie brak naprawienia szkody na rzecz banku (czyn II). Ponadto fakt, że w wyniku działań syndyka doszło do zniwelowania szkody poprzez nieuwzględnienie na liście wierzytelności zobowiązań wobecB. K. (2),P. S. (4)oraz wpłatę dokonaną w kwocie 225 tys. zł przezW. D. (1)na rzecz masy upadłości (jak Sąd ocenił za mieszkanie córki NaS.).
OdnośnieM. T. (1)Sąd ocenił, że stopień szkodliwości społecznej przypisanego mu czynu zart. 301 § 2 k.k.jest bardzo wysoki, albowiem oskarżony swoim działaniem doprowadzając do niewypłacalności przedsiębiorstwo wyrządził olbrzymią szkodę wielu wierzycielom, która jest oceniana w postępowaniu upadłościowym na rząd co najmniej kilku milionów złotych (tj. w tym zakresie nie zostanie zaspokojona). Jednocześnie Sąd miał na uwadze szkodę i krzywdę, którą oskarżony wyrządził dużej liczbie klientów developerskich i ich rodzinom, którzyw dużej części zapłacili firmie oskarżonego za mieszkania, których nie uzyskali, zaciągając na ten cel kredyty bankowe, które będą zmuszeni spłacać przez najbliższe dziesięciolecia nie mając przy tym obiecanego im mieszkania. Jedynie cześć klientów jest w stanie uzyskać mieszkania, przy czym ponosząc dodatkowo wysokie koszty jak wskazała świadekZ. Z. (1)(tuż przed zakończeniem postępowania), a co wynika z zeznań syndyka. Oczywiście poza szkodą wyrządzoną bezpośrednio przypisanymi działaniami pokrzywdzeni ponieśli także szkodę niewynikającą bezpośrednio z przestępstw, ale pozostającą w związku z działaniami oskarżonych tj. chociażby koszty poniesione na wykończenie budynków, aby mogliw nich zamieszkać, które powinien ponieść deweloper.
W konsekwencji Sąd wymierzył oskarżonemuM. T. (1)za przestępstwo zart. 301§2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.karę 4 lat pozbawienia wolności za ciąg 6 przestępstw zart. 300 § 2 i 3 k.k.(w tym jednego w zb. zart. 302 § 1 k.k.), przy zastosowaniuart. 91§1 k.k.karę 2 lat pozbawienia wolności i za przestępstwozart. 523 ust. 2. Prawa upadłościowegokarę 3 miesięcy pozbawienia wolności.
Jednocześnie na podstawieart. 41§2 k.k.w zw. zart. 43§1 k.k.Sąd orzekł wobec oskarżonegoM. T. (1)w związku ze skazaniem za przestępstwo zart. 301§2 k.k.w zw. zart. 12 k.k.zakaz prowadzenia działalności gospodarczejw zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na okres 8 lat. Orzekając zakaz oraz określając jego wymiar Sąd ocenił, że ujawnione w tej sprawie postępowanieM. T. (1)powoduje, że dalsze prowadzenie przez niego działalności gospodarczejw zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. W konsekwencji biorąc pod uwagę bardzo wysoki stopień szkodliwości społecznej przypisanego mu przestępstwa orzekł zakaz na 8 lat.
A. D. (6)Sąd wymierzył za przestępstwo zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 300 § 2 k.k.w zw. zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 300 § 3 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.karę 1 roku pozbawienia wolności, a za przestępstwo zart. 286 § 1 k.k.w zw. zart. 12 k.k.przy zastosowaniuart. 4§1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. na podstawieart. 286 § 1 k.k.karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i na podstawieart. 33§2 k.k.200 stawek dziennych grzywny ustalając stawkę dzienną na kwotę 10 zł.
W. D. (1)natomiast za przypisane przestępstwo Sąd wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności i na podstawieart. 33§2 k.k.300 stawek dziennych grzywny ustalając stawkę dzienną na kwotę 200 zł.
I. T. (1)za przestępstwo zart. 18 § 3 k.k.w zw. zart. 301 § 2 k.k.Sąd wymierzył karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, a za przestępstwozart. 13§1 k.k.w zw. zart. 18§2 k.k.w zw. zart. 272 k.k.i zart. 13§1 k.k.w zw.zart. 18§2 k.k.w zw.art. 273 k.k.w zw. zart. 11§2 k.k.karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.
Jednocześnie stosując w tym zakresie przepisart. 46 k.k.w zw. zart. 4 k.k.(w brzmieniu ustawy obowiązującym do 8 czerwca 2010 r. względniejszym dla sprawców, zgodnie z którym tyko na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej Sąd orzekał obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części)Sąd uwzględniając złożone przez pokrzywdzonych w terminie określonym wart. 49a k.p.k.wnioski o naprawienie szkody zobowiązał oskarżonych do naprawienia szkody wyrządzonej przypisanymi im czynami. Nakładając obowiązki Sąd miał również na uwadze, że w tym czasie można było zobowiązać sprawcę do naprawienia szkody równej wartości rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednioz przestępstwa, a nie było dopuszczalne uwzględnienie przy ustalaniu jej wysokości tych składników i elementów szkody, które wynikły z następstw czynu (por. wyrok SN z 4 lutego 2002r., IIK KKN 385/01, LEX nr 53028).
W konsekwencji stosując przepisart. 46 k.k.w zw. zart. 4 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującym do 8 czerwca 2010 r. nakładając obowiązek naprawienia szkody naW. D. (1), jak iI. T. (1)Sąd miał na uwadze oprócz wniosków złożonych wobec nich także wysokość wyrządzonej przez nie szkodyi w efekcie zobowiązał do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych, którzy złożyli wnioski w kwocie, która wynika z podzielenia wielkości wyrządzonej szkody działaniem tych oskarżonych poprzez ilość złożonych wniosków. W przypadkuI. T. (1)dodatkowo Sąd ograniczył liczbę pokrzywdzonych do osób, którew czasie działania oskarżonej były wierzycielami firmy, tym samym pomijając osoby, które dopiero po dacie przypisanego oskarżonej czynu zawarły umowy zfirmą (...).
Nakładając obowiązek naprawienia szkody naM. T. (1)Sąd nie podzielił argumentacji obrony przedstawianej podczas procesu jakoby przepisart. 264 prawa upadłościowegostanowiący, że po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej przez sędziego-komisarza listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy otrzymanej na jej poczet przez wierzyciela jest tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu – stanowił przesłankę negatywna do takiego rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu okoliczność ta nie stanowi negatywnej przesłanki przewidzianej wart. 415 § 1 k.p.k.Dokonując takiej oceny Sąd miał także na uwadze przepisart. 370f prawa upadłościowego, zgodne z którym po wykonaniu przez upadłego (osobę fizyczną) obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli Sąd może wydać postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niezaspokojonych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. W konsekwencji nienałożenie obowiązku naprawienia szkodyw trybieart. 46 k.k.z uwagi na treśćart. 370f ust. 2 i 4, który to przepis wskazuje, że nie podlega umorzeniu m.in. obowiązek naprawienia szkody wynikającejz przestępstwa mogłoby pozbawić pokrzywdzonych - wierzycieli dochodzenia swoich należności w drodze postępowania egzekucyjnego z przyszłego majątkuM. T. (1).
Należy dodać, że Sąd pominął w tym zakresie pokrzywdzonych, którzy mieli już prawomocnie zasądzone należności, co wynika z ustaleń Sądu na podstawie listy wierzytelności, albowiem zgodnie z przepisemart. 415 § 1 k.p.k.obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.
Orzekając na podstawieart. 46 k.k.o obowiązkach Sąd pominął wnioski złożone już po zamknięciu przewodu sądowego. Zgodnie bowiem z przepisemart. 49a k.p.k.pokrzywdzony, a także prokurator mogą złożyć wniosek, o którym mowawart. 46 § 1 k.k., do czasu zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej.A w przedmiotowej sprawie niestety część wniosków została złożona już po zamknięciu przewodu sądowego.
Na podstawieart. 91 § 2 k.k.wobec oskarżonegoM. T. (1)biorąc pod uwagę zgodnie z przepisemart. 85a k.k.przede wszystkim cele zapobiegawczei wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a na podstawieart. 85 k.k.i86 § 1 k.k.w zw. zart. 4 § 1 k.k.w brzmieniu obowiązującym do 8 czerwca 2010r. wobecA. D. (6)iI. T. (1)biorąc pod uwagę związek podmiotowo-przedmiotowy przypisanych im przestępstw Sąd połączył orzeczone kary jednostkowe pozbawienia wolności i orzekł kary łączne w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności wobecM. T. (1)i po 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności wobecA. D. (6)iI. T. (1). Orzekając kary łączne pozbawienia wolności wobec oskarżonych w wysokości wyższej od najwyższej orzeczonej kary za poszczególne przestępstwa, ale niższej niż suma poszczególnych kar, tj. wybierając zasadę łączenia kar, Sąd uznał, że nie zachodzą przesłanki do kumulacji. Kumulacja kar stanowi dolegliwość, która przekraczałaby potrzeby resocjalizacyjne wobec oskarżonych. Z drugiej zaś strony w ocenie Sąduw sprawie nie zachodzą przesłanki do pełnej absorpcji kar.M. T. (2)dopuścił się bowiem 8 przestępstw w tym 6 w ciągu przestępstw w przeciągu długiego okresu czasu,A. D. (6)natomiast w czasie niecałego miesiąca, jednak dwóch różnych przestępstw, tj. jednego przeciwko mieniu, a drugiego przeciwko obrotowi gospodarczemu w formie pomocnictwa, aI. T. (1)2 różnych przestępstw, tj. przeciwko obrotowi gospodarczemu w formie pomocnictwa i przeciwko wiarygodności dokumentów w postaci podżegania oddalonych od siebie o ponad 5 lat. Popełnienie przez oskarżonychM. T. (1)iI. T. (1)przestępstw w przeciągu długich okresów czasu, a nadto popełnienie przezA. D. (6)iI. T. (1)różnych przestępstw skierowanych przeciwko różnym dobromw ocenie Sądu jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzeczeniem kar łącznych surowszych niż na zasadzie absorpcji. Wymiar kary łącznej w oparciu o absorpcję zdaniem Sądu może mieć miejsce w tych przypadkach, w których granica pomiędzy realnym a pomijalnym zbiegiem przestępstw nie jest zarysowana zbyt wyraźnie, lub gdy z wielu pozostającychw zbiegu przestępstw jedno dominuje w ocenie całości zdarzenia, co w tej sprawie nie miało miejsca. Wobec powyższego orzeczenie kary łącznej przy zastosowaniu zasady absorpcji prowadziłoby do stanu bezkarności za pozostałe czyny. Fakt ten spowodowałby tak u oskarżonych, jak i w odczuciu społecznym przekonanieo nieponoszeniu konsekwencji karnej za popełnione czyny, za które orzeczono kary. Reasumując, Sąd wymierzył oskarżonym wskazane powyżej kary łączne pozbawienia wolności.
Jednocześnie oceniając, że oskarżoneW. D. (1),I. T. (1)iA. D. (6)nie są osobami aż tak zdemoralizowanymi, aby konieczna była ich izolacja i zachodzi wobec nich pozytywna prognoza polegająca na tym, że mimo niewykonania kar pozbawienia wolności będą przestrzegały porządku prawnego, Sąd uznał, że zasługują na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonych kary pozbawienia wolności i na podstawieart. 69 § 1 i 2 k.k.,art. 70 § 1 pkt 1 k.k.w zw.zart. 4§1 k.k.w brzmieniu ustawy obowiązującej do 8 czerwca 2010r. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonych wobec ww. oskarżonych kar pozbawienia wolności na okres 3 lat próby.
W ocenie Sądu zgodnie z dyrektywą prewencji indywidualnej, kiedy chodzio wymierzenie kary, należy kierować się tym, aby przede wszystkim sprawcę wychować. Właściwości i warunki osobiste oskarżonychW. D. (1),I. T. (1)iA. D. (6)oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności będą one przestrzegły porządku prawnego. Ponadto w ocenie Sądu okres próby zweryfikuje prawidłowość postawionej prognozy kryminologicznej. Reasumującw ocenie Sądu wymierzone oskarżonym kary są współmierne do stopnia winy oraz do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów i spełnią swe cele zarówno w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej.
Uwzględniając fakt, że oskarżeni byli zatrzymani w sprawie, aA. D. (6)tymczasowo aresztowana na podstawieart. 63 § 1 k.k.Sąd zaliczył:
-M. T. (1)na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 21 stycznia 2010r., przyjmując, że jest równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;
-A. D. (6)na poczet orzeczonej kary grzywny okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 24 grudnia 2013 roku do dnia 17 marca 2014 roku, przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny 2 (dwóm) stawkom dziennym grzywny;
-W. D. (1)na poczet orzeczonej kary grzywny okres zatrzymania od dnia 12 stycznia do 13 stycznia 2010 roku, przyjmując, że jest równoważny 4 (czterem) stawkom dziennym grzywny;
-I. T. (1)na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniu 22 grudnia 2009 r., przyjmując, że jest równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.
Mając na uwadze, że oskarżyciele posiłkowi korzystali z pomocy prawnej pełnomocnika wyznaczonego im z urzędu Sąd na podstawieart. 29 ust. 1 ustawyz dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturzemając na uwadze oświadczenie pełnomocnika, że udzielona pomoc prawna nie został opłacona oraz ilość terminów rozpraw, na których pełnomocnik reprezentował poszczególnych oskarżycieli posiłkowych, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw.L. K. (2):
- po 4132, 80 zł brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej każdemu niżej wymienionemu oskarżycielowi posiłkowemu, tj:Z. Z. (1),L. F.,J. P. (2),M. F. (1),M. P. (1),I. J.,D. P. (3),M. W. (2),A. Z. (3),M. Ł.,J. J. (5),M. J. (2),M. S. (2),M. D. (2),M. R.,A. C. (3),L. G. (1),E. R.,L. P. (2),R. J.,U. K.,K. W. (1),A. S. (3),A. K. (3),T. P.,M. M. (5),J. P. (3),A. Z. (4),D. S.,J. J. (3),M. J. (3),F. S.,Ł. D.,W. F.,J. C.,G. M.,P. G.,A. R. (1),P. P. (1),M. J. (1),H. K.,Ł. W. (1),J. S. (1),A. P. (3),R. W.,F. M.iT. K.;
- po 3837,60 zł brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym:N. G.,K. D. (1),A. W.,A. Z. (2),Ł. W. (2),P. S. (2),D. P.iA. C. (4);
- po 3542,40 zł brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym:B. S. (1)iJ. S. (2);
- oraz kwotę 2804,40 zł brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielce posiłkowejM. L. (2).
Uwzględniając natomiast sytuację rodzinną, majątkową i osiągane dochody przez poszczególnych oskarżonych, a jednocześnie nałożone wyrokiem zobowiązania finansowe Sąd orzekł o kosztach procesu. I tak na podstawieart. 627 k.p.k.zasądził od oskarżonej:W. D. (1)na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe i wymierzył jej opłatę w kwocie 12 300 zł oceniając, że jej stałe dochody osiągane ze stosunku pracy w Niemczech oraz posiadany majątek pozwalają na uiszczenie kosztów procesu. Na podstawie natomiastart. 624§1 k.p.k.Sąd zwolnił pozostałych oskarżonych od kosztów sądowych i opłat oceniając, żeM. T. (1)z racji bardzo dużego zadłużenia, jak iA. D. (6)z powodu braku stałych dochodów i zadłużenia wobec banku, aI. T. (1)z powodu braku stałych dochodów i zadłużenia wobec PaństwaS.oraz z uwagi na nałożone na nią wyrokiem zobowiązania nie są w stanie bez uszczerbku koniecznego utrzymania uiścić kosztów procesu. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
date: '2017-05-05'
department_name: III Wydział Karny
judges:
- Marek Poteralski
legal_bases:
- art. 115 § 13 pkt. 3 k.k.
- art. 777 § 1 pkt. 4 k.p.c.
- art. 523 ust 1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze
- art. 415 § 1 k.p.k.
- art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze
- art. 453 k.c.
- art. 523 ust. 2. Prawa upadłościowego
recorder: Weronika Składowska
signature: III K 403/13
``` |
152515000000503_I_C_001001_2021_Uz_2022-04-07_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 1001/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 kwietnia 2022 r.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący
Sędzia SO Alina Gąsior
Protokolant
staż. Izabela Małgorzaciak
po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2022 r. roku wP.
na rozprawie
sprawy z powództwaA. K.,W. K. (1)
przeciwkoBank (...) S.A.wG.
o zapłatę i ustalenie
1
ustala, że umowa kredytu budowlano - hipotecznego Nr(...)zawarta w dniu 18 lutego 2004 roku pomiędzy powodamiA. K.iW. K. (1)a(...) Bankiem (...) Spółką AkcyjnąwW.jest nieważna;
2
zasądza od pozwanegoBanku (...) S.A.wG.na rzecz powodówA. K.iW. K. (1)łącznie kwotę 144.169,62 (sto czterdzieści cztery tysiące sto sześćdziesiąt dziewięć 62/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 marca 2021 roku do dnia zapłaty;
3
zasądza od pozwanegoBanku (...) S.A.wG.na rzecz powodówA. K.iW. K. (1)kwotę 6.434,00 (sześć tysięcy czterysta trzydzieści cztery 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta 00/100) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
Sygn. akt I C 1001/21
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 5 lipca 2021 r. powodowieA. K.iW. K. (1), reprezentowani przez pełnomocnika, wnieśli przeciwko pozwanemubankowi (...) S.A.z siedzibą wG.o:
1
ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr(...), zawartej w dniu 18.02.2004 r. pomiędzy Powodami a(...) Bankiem (...) S.A., będącym poprzednikiem prawnymBanku (...) S.A.
2
zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powodów kwoty 144.169,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.03.2021 r. do dnia zapłaty
ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd, że umowa kredytu budowlano-hipotecznego nr(...)jest ważna:
3
zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powodów kwoty 22.273,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.03.2021 r. do dnia zapłaty, tytułem zwrotu nienależnie pobranych kwot w przypadku uznania, iż w umowie kredytu budowlano-hipotecznego nr(...)z dnia 18.02.2004 r., znajdują się niedozwolone postanowienia umowne oraz ustalenie, że klauzule § 1 ust. 1 zd. 1 Umowy, § 7 ust. 3 Umowy, § 10 ust. 6 Umowy, § 12 ust. 9 zd. 2 Umowy oraz § 15 Umowy, stanowią niedozwolone postanowienia umowne i jako takie nie wiążą Powodów z mocą wsteczną, oraz w przypadku uznania żądania określonego w pkt III, o zobowiązanie Pozwanego do sporządzenia i doręczenia Powódce na adres:B.192a,(...)-(...) I., w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku wydanego w niniejszej sprawie, harmonogramu spłat kredytu wynikającego z umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr(...)z dnia 18.02.2004 r., zawartej pomiędzy Pozwanym a Powodami za okres od dnia 2.03.2021 r. do końca okresu spłaty, ustalonego z pominięciem niedozwolonych postanowień umownych zawartych w klauzule § 1 ust. 1 zd. 1 Umowy, § 7 ust. 3 Umowy, § 10 ust. 6 Umowy, § 12 ust. 9 zd. 2 Umowy oraz § 15 Umowy.
4
zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym opłaty za czynności radcy prawnego przed organami wymiaru sprawiedliwości według norm przepisanych w wysokości dwukrotnie przewyższającej stawkę minimalną, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz opłaty skarbowej od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 18.02.2004 r. zawarli z(...) Bankiem (...) S.A.wW., którego następcą jest pozwanyBank (...) S.A., umowę kredytu budowlano-hipotecznego nr(...)denominowanego kursem franka szwajcarskiego. Kwota kredytu wynosiła pierwotnie 26.459,23 CHF, którą powodowie przeznaczyli na pokrycie kosztów budowy domu mieszkalnego oraz na spłatę pożyczki zgodnie zumową nr (...)w(...)/T.. Z kwoty kredytu powodowie sfinansowali koszty okołokredytowe: 1.234,86 zł z tytułu wyceny nieruchomości oraz 1.609,45 z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy, które to kwoty nie zostały nigdy wypłacone powodom. Bank wypłacił powodom kwotę 110.481,91 zł, co stanowiło równowartość 39.554,62 CHF, przy wykorzystaniu bieżącego kursu kupna dewiz dla(...). Kredyt został udzielony na okres 240 miesięcy i został zabezpieczony m.in. hipoteką kaucyjną w złotych polskich. Strony zawarły następnie aneks zmieniający kwotę kredytu oraz okres jego trwania. Powodowie zakwestionowali umowę, wskazując, że zawiera postanowienia, które są klauzulami niedozwolonymi tj. § 1 ust. 1 zd. 1, § 7 ust. 3, § 10 ust. 6, § 12 ust. 9 zd. 2 oraz § 15, z uwagi na ich sprzeczność z dobrymi obyczajami oraz naruszenie interesów konsumenta. Powodowie podali, że zawierając umowy kredytu działali jako konsumenci, postanowienia umowne nie były z nimi indywidualnie uzgadniane, a klauzule waloryzacyjne dotyczą głównego świadczenia stronie. Kwestionowane klauzule powodują nieważność umowy w całości. Powodowie jako interes prawny w ustaleniu nieważności wskazali niepewność prawa, możliwość wykreślenia hipoteki oraz podnieśli, że wystąpienia z powództwem o świadczenie nie wyklucza powództwa o stwierdzenie nieważności umowy. Powodowie wskazali, że w sytuacji uznania za nieważną w całości umowy kredytowej kredytobiorcy przysługuje zwrot wszelkich kwot zapłaconych bankowi w wysokości 110.481,91 zł, z kolei w przypadku uznania poszczególnych klauzul za niedozwolone powodom przysługuje zwrot kwot przez nich nadpłaconych w wysokość 22.273,46 zł.
W odpowiedzi na pozew pozwanyBank (...)siedzibą wG., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwany wskazał, że umowa jest dopuszczalna na płaszczyźnie prawa, nie zawiera klauzul niedozwolonych, nie zostały spełnione przesłanki uznania jej za nieważną w całości, zaś żądanie zapłaty nie zasługuje na uwzględnienie w jakiejkolwiek części. Pozwany zakwestionował interes prawny powodów, jak też spełnienie przesłanek warunkujących zwrot świadczenia. Zakwestionował również żądanie w zakresie podwójnego wynagrodzenia pełnomocnika.
Na rozprawie w dniu 10 marca 2022 r. pełnomocnik powodów sprostował kwotę wskazaną w uzasadnieniu pozwu, wskazując, że powodowie zapłacili na rzecz pozwanego kwotę 144.169,62 zł i takiej kwoty dochodzą.
Strony podtrzymały swoje stanowiska w toku postępowania.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwany bank jest następcą prawnymBanku (...) S.A.z siedzibą wG..
/okoliczność bezsporna/
W dniu 12 grudnia 2003 r. powodowie złożyli wniosek o kredyt w walucie(...)w kwocie 57.000 zł na okres 240 miesięcy. Powodowie nie deklarowali prowadzenia działalności gospodarczej.
/dowód: wniosek kredytowy k.109-111/
Zgodnie z umową kredytu budowlano-hipotecznego nr(...)zawartej w dniu 18.02.2004 r. pomiędzy powodami a(...) Bankiem (...) S.A.:
Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji Kredytobiorcy kwotę w wysokości 26 459,23 CHF zwaną dalej(...), na którą składa się Kwota udzielonego Kredytu w wysokości 25 542,36 CHF oraz kwota należnej składki z tytułu ubezpieczenia opisanego w § 12 w wysokości 518,81 CHF oraz na pokrycie kosztów wyceny(...)w wysokości 398,06 CHF. Kredyt zostaje udzielony na warunkach określonych w Umowie, a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania Kredytu zgodnie z postanowieniami Umowy, zwrotu kwoty wykorzystanego Kredytu wraz z odsetkami w terminach oznaczonych w Umowie oraz zapłaty Bankowi prowizji i innych należności wynikających z Umowy(§ 1 ust. 1).Kredyt przeznaczony jest na pokrycie kosztów budowy domu mieszkalnego, zwanego dalej(...), na działce gruntu opisanej w § 3, ust l, której właścicielem jest Kredytobiorca w wysokości 23 220,33 CHF oraz na spłatę pożyczki zgodnie zumową nr (...)w(...)/T.w wysokości 2 322,03 CHF (§ 1 ust. 2). Spłata Kredytu wraz z odsetkami nastąpi w 240 równych miesięcznych rarach kapitałowo-odsetkowych na zasadach określonych w § 10. (§ 1 ust. 5).
Oprocentowanie Kredytu na dzień sporządzenia Umowy wynosi 3,600 % w skali roku i stanowi sumę marży Banku w wysokości 3,31 punktu procentowego oraz aktualnie obowiązującego indeksu L3, opisanego szczegółowo w § 8 (§ 2 ust. 1).
Prawnym zabezpieczeniem spłaty Kredytu z uwzględnieniem postanowień § 12 jest:
Hipoteka kaucyjna w walucie kredytu do kwoty’ stanowiącej 170% kwoty kredytu określonej w § 1 ust 1, zwana dalej Hipoteką wpisaną w Księdze wieczystej prowadzonej dla(...)(§ 3 ust. 2 pkt a).
Z tytułu wyceny(...)dla potrzeb udzielenia Kredytu Kredytobiorca zobowiązany jest uiścić opłatę w wysokości 1200,00 złotych polskich (§ 6 ust. 1). Całkowity koszt kredytu wynosi 11765,71 CHF, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 4,048 % (§ 6 ust. 2).
Z zastrzeżeniem § 17 ust. 2 wypłata każdej transzy Kredytu nastąpi w złotych polskich, po spełnieniu warunków określonych w § 4, w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych od dnia otrzymania prasBank (...)o Wypłatę, z zastrzeżeniem, że jeżeli Umowa zostanie zawarta poza lokalem(...) Bankuwypłata nastąpi nie wcześniej niż po upływie 10 dni od dnia jej zawarcia (§ 7 ust. 1 zd. 1). Do wyliczenia wypłacanej kwoty stosowany będzie kurs kupna waluty Kredytu podany w Tabeli kupna/sprzedaży GEBanku (...)ogłoszony przez Bank w dniu dokonana wypłaty przez Bank(§ 7 ust. 3)
Oprocentowanie kredytu jest zmienne i ulega zmianie w tym samym dniu kalendarzowym, w jakim nastąpiła wypłata I transzy Kredytu najbliższego miesiąca następującego po ostatniej zmianie indeksu L3 (§ 8 ust. 1).
Spłata Kredytu wraz z odsetkami, dokonywana będzie nie później niż w tym samym dniu kalendarzowym każdego miesiąca, w którym nastąpiła wypłata I transzy Kredytu (§ 10 ust. 1 zd. 1). Rozliczenie każdej wpłaty dokonanej przez Kredytobiorcę, będzie następować według kursu sprzedaży waluty Kredytu, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży(...) Banku (...) S. A., ogłoszonego przecz Bank w dniu wpływu środków do Banku(§ 10 ust. 6).
W przypadku gdy Kredytobiorca opóźnia się z zapłatą co najmniej dwóch kolejnych Rat Kredytu w całości lub w części, Bank może zlecić niezależnemu rzeczoznawcy majątkowemu, sporządzenie wyceny(...)w postaci operatu szacunkowego. Koszt wyceny zostanie przeliczony na walutę w której udzielony jest Kredyt według kursu kupna podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży(...) Banku (...) SAz dnia dokonania płatności za wycenę i zostanie doliczony do salda zadłużenia(§ 12 ust. 9).Kredytobiorca przystępuje do ubezpieczenia od ryzyka braku możliwości spłaty Kredytu na skutek utraty źródła dochodu w T.U.R.(...) SAz siedzibą wW.na warunkach określonych w ogólnych warunkach umowy stanowiących załącznik do niniejszej umowy, w szczególności: łączna suma ubezpieczenia wynosi 2 128,24 CHF, Ubezpieczeniem objęte są następujące osoby:A. K.w części sumy ubezpieczenia w kwocie 553,75 CHF,W. K. (2)w części sumy ubezpieczenia w kwocie 1 574,49 CHF. Kredytobiorca zobowiązuje się do pokrycia kosztów składki wpłaconej pata Bank. W pierwszym roku wysokość składki wynosi 2 % kwoty kredytu, kwota składki doliczana jest do kwoty kredytu. W następnych latach składka stanowi 5,5% sumy ubezpieczenia, płatna jest w 12 ratach miesięcznych i doliczana do raty odsetkowej lub Raty Kredytu po przeliczeniu na złote polskie według kursu sprzedaży, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży(...) Banku (...) S.A.ogłoszonego przez Bank w dniu wpływu środków do Banku (§12 ust. 11)
Do rozliczania transakcji wypłat i spłat Kredytów orazP.stosowane są odpowiednio, kursy kupna/sprzedaży(...) Banku (...) S.A.walut zawartych w ofercie Banku. Kursy kupna określa się jako średnic kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna. Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w ostatnim dniu roboczym, poprzedzającym ogłoszenie kursów kupna/sprzedaży(...) Banku (...) S.A.przez Bank oraz marże kupna/sprzedaży wyliczone na bazie danych z ostatniego roboczego dnia miesiącu poprzedzającego ogłoszenie kursów kupna/sprzedaży przez GEBank (...). Marże kupna/sprzedaży ustalane są raz na miesiąc. Wyliczenie ww. marż polega na obliczeniu różnicy pomiędzy średnimi kursami złotego do danych walut ogłoszonymi w tabeli kursów średnich NBP w przedostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego okres obowiązywania wyliczonych marż, a średnią arytmetyczną z kursów kupna/sprzedaży stosowanych do transakcji detalicznych z pięciu banków na ostatni dzień roboczy miesiąca poprzedzającego okres obowiązywania wyliczonych marż. W/w. banki to:(...) S.A.,(...) S.A.,Bank (...) S.A.,(...) Bank S.A.i (...) S.A.W przypadku, gdyby którykolwiek z ww. banków zaprzestał ogłaszania kursów kupna/sprzedaży walut,(...) Banku (...) S. A.podejmuje decyzję o dołączeniu do listy banków referencyjnych innego banku. Zmiana w tym zakresie nic będzie wymagała pisemnego aneksu do Umowy. Marże kupna i sprzedaży(...) Banku (...) S.A.ustalane są z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku. Kursy kupna/sprzedaży(...) Banku (...) S.A.będą podawane codziennie poprzez wywieszenie ich w siedzibie Banku oraz publikację na stronie internetowej(...) Banku (...) S.A.((...)(§ 16).
/dowód: umowa kredytu k.23-29/
W dniu 20 stycznia 2005 r. powodowie i poprzednik pozwanego zawarli aneks do powyższej umowy, w którym postanowili zwiększyć kwotę Kredytu o kwotę w wysokości 15.000,00 franków szwajcarskich do kwoty w wysokości 41.459,23 franków szwajcarskich. Zgodnie z nowym brzmieniem umowy kwota, o którą Kredyt został podwyższonyAneksem nr (...), przeznaczona jest na pokrycie części kosztów wykończenia domu mieszkalnego. Spłata Kredytu wraz z odsetkami nastąpi w 360 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych na zasadach określonych w § 10. Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzenia Umowy Kredytu wynosi kwotę 31 577,400 złotych polskich (podana kwota nie uwzględnia ryzyka kursowego) a rzeczywista roczna stopa oprocentowanie wynosi 4.20%.
/dowód:aneks nr (...)k.30-31/
Pozwany wypłacił kredyt w ośmiu następujących transzach:
1
wypłacona w dniu 26.02.2004 r. w kwocie 32.180,43 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 3,(...), stanowi równowartość 10.615,00 CHF,
2
wypłacona w dniu 28.05.2004 r. w kwocie 12.420,11 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...), stanowi równowartość 4.229,42 CHF,
3
wypłacona w dniu 25.06.2004 r. w kwocie 12.340,57 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 4.229,41 CHF,
4
wypłacona w dniu 23.08.2004 r. w kwocie 9.091,83 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 3.234,26 CHF,
5
wypłacona w dniu 23.09.2004 r. w kwocie 8.837,97 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 3.234,27 CHF,
6
wypłacona w dniu 09.02.2005 r. w kwocie 14.418,77 zł, która wg kursu kupna Banku. wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 5.867,49 CHF,
7
wypłacona w dniu 18.03.2005 r. w kwocie 18.073,04 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 6.915,00 CHF,
8
wypłacona w dniu 02.08.2005 r. w kwocie 3.119,19 zł, która wg kursu kupna Banku wynoszącego 2,(...)stanowi równowartość 1.229,77 CHF.
Opłaty i koszty kredytowe po uruchomieniu kredytu obejmowały: wycenę nieruchomości w kwocie 398,06 CHF co przy kursie Banku wynoszącym 3,(...)daje 1.234,86 zł oraz ubezpieczenie od ryzyka utraty pracy w kwocie 518,81 CHF, co przy kursie Banku wnoszącym 3,(...)daje kwotę 1,609,45 zł.
/dowód: zaświadczenie pozwanego z 15.10.2019 r. k.32-33/
Powodowie przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu kredytu odbyli wizyty w różnych bankach. Ostatecznie zdecydowali się na kredyt w GEBanku (...). Wniosek składali u pośrednika kredytowego. Umowa kredytu była również zawarta przez pośrednika.
Powodowie chcieli zaciągnąć kredyt w złotówkach, jednak nie posiadali oni zdolności kredytowej. Pracownik zaproponował im kredyt we frankach szwajcarskich jako tańszą alternatywę. Walutę tę przestawił jako bezpieczną i stabilną. Pracownik nie informował o nieograniczonym ryzyku kursowym, nie przedstawił symulacji pokazującej warianty spłaty kredytu w zależności od wartości kursu franka. Powodowie nie byli informowani o zależności między kursem franka a wysokością raty i saldem zadłużenia. Nie byli informowani o sposobie wyliczania kursu przez bank. Powodowie uzyskali ogólne informacje kredycie frankowym.
Kredyt był wypłacony w złotówkach, rata kredytu była podana we frankach szwajcarskich.
Obecnie powodowie spłacają raty w wysokości ok. 700 zł miesięcznie. Powodowie spłacają kredyt w złotówkach. Bank sam wylicza im wysokość spłaty. Powodowie zamieszkują na nieruchomości sfinansowanej z kredytu.
/dowód: zeznania powódki protokół k.210-211, zeznania powoda protokół k.211-212/
W okresie od 25 marca 2004 r. do 2 marca 2021 r. powodowie spłacili łącznie kwotę w wysokości 144.169,62 zł.
/dowód: zestawienie pozwanego z 22.03.2021 za okres 26.02.2004-21.03.2021 r. k.220-231, wyliczenia powodówk.216-218v/
Powodowie zgłosili pozwanemu reklamację wraz z wezwaniem do zapłaty pismem z dnia 15 lutego 2021 r., doręczonym pozwanemu w dniu 19 lutego 2021 r.
Pismem z dnia 1 marca 2021 r. pozwany odmówił uwzględnienia reklamacji.
/dowód: reklamacja k.50-51, potwierdzenie odbioru k.51, stanowisko pozwanego k.52-59/
Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o wyżej wskazane dowody. Postanowienia umowy kredytu łączącej strony były niesporne w sprawie. Legitymacja bierna pozwanego również nie budziła w ocenie Sądu wątpliwości. Sąd za wiarygodne uznał zeznania powodów, bowiem korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, były logiczne i konsekwentne, nie zawierały sprzeczności podważających ich wiarygodność. W konsekwencji uznać należało, że w sprawie wystąpił faktyczny brak rzetelnej informacji o zasadach funkcjonowania takiej pożyczki, sposobie ustalania wysokości pożyczki i poszczególnych rat oraz o ryzyku kursowym.
Sąd na podstawieart. 2352§ 1 pkt 2 i 5 kpcpominął wniosek powodów o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości lub bankowości i finansów oraz wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bankowości i rachunkowości, uznając, że żaden z nich nie miał znaczenia dla rozpoznania istoty sprawy. Wobec zasadności powództwa głównego postępowanie dowodowe obejmowało ustalenie kwoty nienależnie pobranego świadczenia przez bank od powodów, nie zaś ustalenie korzyści po ich stronie czy też wzajemnego rozliczenia stron. Ustalając wysokość zobowiązania, Sąd przyjął wyliczenia powodów (216-218v) dokonane na podstawie zestawienia wystawionego przez pozwanego (k.220-231), których wiarygodności pozwany nie kwestionował, a w zakresie wyliczenia łącznej sumy dokonanych spłat nie przedstawił też żadnej merytorycznej argumentacji podważającej ich rzetelność, uzasadniającej dokonanie innych niż powodowie wyliczeń. Natomiast w zakresie żądania ustalenia nieważności umowy wystarczająca była ocena prawna nie wymagająca opinii biegłego. Dla stwierdzenia niedozwolonego charakteru kwestionowanych postanowień umownych nie miało znaczenia, jak wyglądał obieg środków finansowych towarzyszący udzieleniu kredytu, pozyskiwanie przez pozwany bank środków finansowych na ten cel, koszty finansowania akcji kredytowych dla kredytów indeksowanych/denominowanych kursem franka szwajcarskiego, czynniki wpływające na zmianę kursów walut czy też ustalenie różnicy między kursem pozwanego banku a kursem rynkowym. Powyższe okoliczności, na które powołuje się strona pozwana, leżą bowiem poza stosunkiem prawnym łączącym strony.
Sąd pominął dowód z zeznań świadkaJ. B.w konsekwencji niewykonania przez pozwanego zobowiązania do wskazania aktualnego adresu zamieszkania świadka.
Sąd na podstawieart. 2352§ 1 pkt 2 kpcnie czynił ustaleń z załączonych przez pozwanego dokumentów zawierających zeznania na piśmie świadkaE. C.iW. Z.. Przede wszystkim wskazać należy, że świadkowie ci nie brali udziału w procedurze związanej z udzieleniem kredytów powodom, w konsekwencji zostali zgłoszeni jedynie na fakty dotyczące ogólnej procedury zawierania takich umów, a zatem bez uwzględnienia tego, jak przebiegały spotkania z przedstawicielem banku, jaki był zakres pouczeń i informacji przekazanych powodom na temat produktu – kredytu hipotecznego, jakie dokumenty powodowie otrzymali w chwili zawarcia umowy, czy powodowie mieli możliwość negocjowania umowy. Ponadto okoliczności związane z funkcjonowaniem kredytu hipotecznego oraz zasadami ustalania kursów walut stanowią okoliczności leżące poza stosunkiem łączącym strony, będąc jedynie wewnętrznymi procedurami banku, a zatem na ich podstawie powodowie nie mogli przewidzieć, jak będzie kształtowało się ich zobowiązanie względem banku.
Z kolei załączone przez pozwanego dokumenty w postaci opinii prywatnych traktować należało jedynie jako element argumentacji strony pozwanej.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości co do roszczenia głównego o zapłatę i ustalenie. Taki stan rzeczy czynił bezprzedmiotowym odnoszenie się do roszczenia ewentualnego.
I
Powództwo o ustalenie
Określone przez powodów żądanie ustalenia nieważności umowy znajduje swą podstawę prawną w treściart. 189 kpc, zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
1
interes prawny
Zdaniem Sądu, powodom przysługuje interes prawny w dochodzeniu ustalenia nieważności umowy. Rozstrzygnięcie pozwoli powodom uniknąć ewentualnych sporów w przyszłości w zakresie wysokości świadczenia pieniężnego należnego pozwanemu bankowi. Umowa z dnia 18 lutego 2004 r., uwzględniając zmiany wprowadzoneaneksem nr (...), została zawarta na okres 360 miesięcy, tj. 30 lat i obecnie strony są nadal związane umową. Dopóki strony wiąże umowa, powodowie nie mogą domagać się rozliczenia umowy, bowiem żądania te zaktualizują się w przypadku ustalenia, że zaskarżone postanowienie umowne nie wiąże stron. Bez rozstrzygnięcia na przyszłość o zasadach rozliczenia kredytu, nie istnieje możliwość definitywnego zakończenia sporu. Rozstrzygnięcie roszczenia o ustalenie nieważności umowy zniesie stan niepewności strony powodowej w zakresie wysokości rat i sposobu ich rozliczania.
Sama możliwość wytoczenia powództwa o świadczenie nie wyczerpuje interesu prawnego w żądaniu ustalenia. Zakresemres iudicataobjęta jest sentencja wyroku, zaś przesłankowe ustalenie nieważności umowy i zasądzenie na tej podstawie kwot nienależnie wypłaconego świadczenia, nie będzie zawierało ww. rozstrzygnięcia w sentencji. Może więc dojść do sytuacji, w której pozwany będzie zobligowany do zwrotu kwot rat, ale nadal będzie domagać się kolejnych rat kredytu na przyszłość, zaś powodowie będą zmuszeni bronić się kolejnym powództwem tym razem o ustalenie, bądź w sytuacji wypowiedzenia umowy – powództwem przeciwegzekucyjnym.
Ponadto kwestia ustalenia nieważności umowy będzie miała wpływ na roszczenie o wykreślenie hipoteki zabezpieczającej. Hipoteka wygasa na skutek wygaśnięcia wierzytelności (art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece), zatem dopiero ustalenie nieważności umowy kredytu spowoduje możliwość wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej.
W konsekwencji należy przejść do oceny ważności zawartej przez powodów z pozwanym bankiem umowy kredytu.
2
ocena nieważności umowy
W zakresie roszczenia o stwierdzenie nieważności umowy kredytu waloryzowanego kursem waluty obcej podstawowe znaczenie maart. 58 kc.Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (art. 58 § 1 kc). Nieważna jest również czynność sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 kc). Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana (art. 58 § 3 kc).
Oceniając ważność czynności prawnej nie można przypisywać dominującego znaczenia ani okolicznościom poprzedzającym zawarcie umowy, ani sposobowi jej wykonania. O ważności umowy orzeka się oceniając jej treść i cel z daty zawarcia umowy, a nie sposób jej faktycznego wykonania.
W zakresie roszczenia opartego na abuzywności poszczególnych postanowień zawartych w łączącej strony umowie kredytowej istotnymi są przepisyart. 3851kc.Przy stwierdzeniu abuzywności niektórych postanowień umownych umowa nadal może wiązać strony w pozostałym zakresie albo – o ile po stwierdzeniu abuzywności tych postanowień nie da się jej wykonać – umowa może być również uznana za nieważną.
2.1
nieważności umowy kredytu z uwagi na klauzule niedozwolone
Sąd poddał ocenie klauzule umowne zawarte w § 1 ust. 1 zd. 1, § 7 ust. 3, § 10 ust. 6, § 12 ust. 9 zd. 2 oraz § 16 umowy pod kątem spełnienia przesłanek zart. 3851kci wywodzonych z tego skutków. Powodowie wskazywali co prawda na § 15 umowy, jednakże powoływali treść § 16, w konsekwencji należało przyjąć, iż w istocie kwestionują oni § 16 umowy.
W zakresie ochrony praw konsumenta przed naruszeniami słuszności kontraktowej istnieją przepisy szczególne (w tymart. 3851- 3853kc) wprowadzające instrument wzmożonej względem zasad ogólnych kontroli treści postanowień narzuconych przez przedsiębiorcę pod kątem poszanowania interesów konsumentów, a także szczególną sankcję mającą niwelować niekorzystne skutki zastosowania klauzul abuzywnych. Przepisy dotyczące nieuczciwych postanowień umownych stanowią implementację do krajowego systemu prawnego Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz.UE.L 1993 Nr 95, str. 29) należy zatem odwołać się do znacznego dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Kluczowa w tym zakresie jest wykładniaart. 6 ust. 1Dyrektywy 93/13, który nakłada na Państwa Członkowskie obowiązek zapewnienia, że nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.
Zgodnie zart. 3851§ 1-4 k.c.postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z§ 1nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidulanie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanej konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). W większości analogiczne przesłanki uznania postanowień umownych za niedozwolone przewidują też przepisy art. 3 ust. 1 i 4 ust. 1 i 2 dyrektywy 93/13/EWG.
Najistotniejsze w ocenie klauzuli waloryzacyjnej jest wykazanie, czy rażąco narusza ona interesy konsumenta. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że jest to jedyna przesłanka, której sformułowanie różni się w prawie krajowym i prawie wspólnotowym. Zgodnie bowiem z przepisem art. 3 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG warunki umowy, uznaje się za nieuczciwe, jeśli powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta. Nie ma wątpliwości, że ścisła interpretacja przesłanki określonej w prawie polskim byłaby niezgodna z dyrektywą, dlatego konieczne jest uwzględnienie w rozszerzającej wykładni pojęcia „rażące naruszenie interesów konsumenta”, tak by objęło ono sytuację „znaczącej nierównowagi praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta”.
Dla oceny abuzywności miarodajny nie jest sposób wykonywania umowy (sposób faktycznego wykorzystywania ocenianego postanowienia). Oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone (art. 3851§ 1 kc), dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy (tak uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., III CZP 29/17).
W niniejszej sprawie powodowie, podpisując przedmiotową umowę kredytu, działali jako konsumenci. Zgodnie bowiem z treściąart. 221kcza konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Postanowienia dotyczące indeksacji kredytu – zarówno dotyczące sposobu przeliczenia kwoty kredytu na franki przy wypłacie kredytu, jak też zadłużenia wyrażonego we frankach na złotówki podczas spłaty poszczególnych rat – określają świadczenia główne stron. Dotyczą bowiem one bezpośrednio sposobu określenia kwoty wykorzystanego i spłacanego kredytu, a zatem elementów należących zgodnie z treściąart. 69 ustawy prawo bankowedoessentialia negotiiumowy kredytu.
Kwestionowane klauzule nie podlegały indywidualnym uzgodnieniom ze stroną powodową w jakimkolwiek zakresie. Pozwany bank, na którym spoczywał obowiązek wykazania, że postanowienia przedmiotowej umowy kredytowej dotyczące wypłaty oraz spłaty kredytu przy wykorzystaniu przeliczenia waluty obcej, także w zakresie w jakim odsyłały do sporządzonych przez niego Tabel kursów, były przedmiotem indywidualnych uzgodnień pomiędzy stronami, obowiązkowi temu w żaden sposób nie sprostał. Kluczowe jest natomiast, że umowę zawarto z wykorzystaniem wzorca umownego wykreowanego przez bank, zaś kwestionowane klauzule stanowiły jej integralny i nie zmodyfikowany w żaden sposób element. Taki sposób zawierania umowy wyklucza możliwość indywidualnego wpływania przez konsumenta na treść powstałego stosunku prawnego, poza ustaleniem kwoty kredytu, ewentualnie wysokości oprocentowania, marży czy prowizji. Zaznaczyć bowiem należy, że wpływ konsumenta musi mieć charakter realny i rzeczywiście zostać mu zaoferowany. Pozwany nie wykazał zresztą, aby powodom zaoferowano możliwość negocjowania postanowień umowy kreujących mechanizm indeksacji lub denominacji kredytu do(...). W ocenie Sądu indywidualnym uzgodnieniem umowy nie jest to, że po zapoznaniu się z ofertą banku, zaproponowaniu przez przedstawiciela banku lub pośrednika kredytowego kredytu frankowego, konsumenci złożyli wniosek o udzielenie konkretnego rodzaju kredytu. Indywidualnym uzgadnianiem postanowień umowy nie jest też akceptacja propozycji banku zawarcia takiej umowy, przyjęcie oferty nie oznacza realnej możliwości, wpływu na kształt postanowień umowy przygotowanych na wzorcu przez bank. W tym miejscu zaznaczyć należy, że zgodnie zart. 3851§ 4 kcciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.
Postanowienia określające główne świadczenia stron nie podlegają ocenie nieuczciwego charakteru wyłącznie w przypadku, gdy na podstawie badania indywidualnego możliwe jest uznanie, że zostały sformułowane przez przedsiębiorcę prostym i zrozumiałym językiem. Powyższe oznacza, że umowa winna przedstawiać w sposób przejrzysty konkretne działanie mechanizmu, do którego odnosi się dane postanowienie, a także, w zależności od przypadku, związek między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych postanowieniach, tak by konsument był w stanie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tej umowy konsekwencje ekonomiczne (tak np. wyrok(...)z dnia 20 września 2017 r., w sprawie C-186/16, pkt 43 i 44).
Klauzula waloryzacyjna przy wypłacie kredytu zawarta jest w § 1 ust. 1 zd. 1 w zw. z § 7 ust. 3 w zw. z 12 ust. 9 zd. 2 w zw. z § 1 umowy, zgodnie z którymi bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kwotę w wysokości 26 459,23 CHF, zawierający m.in. koszty wyceny, do wyliczenia której przy wypłacie stosowany będzie kurs kupna waluty Kredytu podany w Tabeli kupna/sprzedaży GEBanku (...)ogłoszony przez Bank w dniu dokonana wypłaty przez Bank, którym jest kurs średni NBP minus marża kupna, przy czym marża stanowi różnicę między kursem średnim NBP a średnią arytmetyczną z kursów kupna/sprzedaży stosowanych dla transakcji detalicznych z pięciu określonych banków.
Natomiast klauzula waloryzacyjna w zakresie spłaty kredytu zawarta jest w § 10 ust. 6 w zw. z § 16 umowy, zgodnie z którymi rozliczenie każdej wpłaty będzie następować według kursu sprzedaży waluty Kredytu podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży GEBanku (...)ogłoszonego przecz Bank w dniu wpływu środków do Banku, którym jest średni kursy NBP plus marża sprzedaży, przy czym marża stanowi różnicę między kursem średnim NBP a średnią arytmetyczną z kursów kupna/sprzedaży stosowanych dla transakcji detalicznych z pięciu określonych banków.
W orzecznictwie krajowym przyjmuje się, że klauzule waloryzacyjne zawierające odniesienie do tabel kursowych banku, których treść ten bank miał sam ustalać wedle przyjętych przez siebie metod, nie określają wysokości świadczenia pieniężnego obciążającego powodów w sposób jednoznaczny i precyzyjny (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2019 r. III CSK 159/17 oraz z dnia 9 maja 2019 r. I CSK 242/18).
Sporne klauzule odwołują się wskaźników, które jedynie w odniesieniu do kursu NBP mogą być uznane za obiektywne, całkowicie niezależne od woli stron. Obiektywne natomiast nie było odwołanie się do marż kupna/sprzedaży stosowanych przez wymienione w § 16 umowy banki. Sąd wziął pod uwagę, że pozwany, podobnie jak wszystkie wymienione w § 16 banki są podmiotami sektora bankowego działającymi na wolnym rynku i oferującymi produkty bankowe o tym samym charakterze. Jako takie zmierzają więc do osiągnięcia dodatnich wyników finansowych przez co ich interesy należy uznać za zbieżne. Konsekwencją tego jest to, że banki wymienione w umowie kształtują swą politykę finansową w sposób pozwalający generować zyski, w tym również zyski w zakresie sprzedaży walut. Żaden z nich nie działa w oderwaniu od realiów panujących na rynku usług finansowych, zaś ich działania wzajemnie na siebie wpływają. W ostatnim czasie przed sądami powszechnymi masowo kwestionowane są klauzule kursowe zawarte w umowach kredytu denominowanego i indeksowanego, również w zakresie powołanych w przedmiotowej umowie banków, które to powództwa coraz częściej są uznawane za zasadne. W konsekwencji kursom ustalanym przez banki wskazane w § 16 umowy nie sposób przypisać waloru obiektywizmu, a w konsekwencji waloru tego nie posiada również kurs ustalany przez pozwanego.
Umowa kredytu nie przedstawiała działań mechanizmu wymiany waluty obcej, tak aby kredytobiorcy byli w stanie samodzielnie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla nich z umowy konsekwencje ekonomiczne. Na dzień zawarcia umowy powodowie nie wiedzieli, jaką kwotę będą musieli spłacić, ponieważ kwota kredytu jest uzależniona od kursu waluty w dniu wypłaty poszczególnych transz kredytowych, zaś spłata ta jest dodatkowo uzależniona od kursu pozwanego.
W ocenie Sądu zakwestionowane w sprawie niniejszej klauzule umowne nie mogą zostać uznane za jednoznacznie sformułowane w rozumieniuart. 3851§ 1 zd. 2 kc, skoro na ich podstawie powodowie nie byli w stanie oszacować kwot, jakie w przyszłości będą zobowiązani świadczyć na rzecz banku i nie mogli zorientować się, w jakiej dokładnie sytuacji prawnej znajdą się na skutek zawarcia umowy i jakie potencjalne konsekwencje dla ich zobowiązań finansowych powstaną na gruncie przedmiotowych postanowień umownych.
2.1.1
niedozwolony charakter klauzul waloryzacyjnych
Dyrektywa 93/13 wymaga, by umowa przedstawiała w sposób przejrzysty konkretne działanie mechanizmu wymiany waluty obcej, a także związek między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych warunkach dotyczących uruchomienia kredytu, tak by konsument był w stanie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tej umowy konsekwencje ekonomiczne (wyrok(...)z dnia 30 kwietnia 2014 r. w sprawie C-26/13). Wyżej analizowane postanowienia umowy określając sposób ustalania kursu waluty, przewidują wyłącznie, że będzie się to odbywało według tabeli stosowanej przez bank. Postanowienie umowy, w którym bankowi przyznano uprawnienie do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem(...)poprzez wyznaczanie w tabelach kursowych kursu franka szwajcarskiego oraz wysokości tzw. spreadu (różnica między kursem sprzedaży i zakupu waluty obcej) przy pozbawieniu konsumenta jakiegokolwiek wpływu i bez wskazania w umowie sposobu ustalania kursów walut, rażąco narusza interesy konsumenta i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami (tak np. Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 13 marca 2019, I ACa 681/18). Klauzule te kształtują stosunek prawny łączący powoda z klientami w sposób naruszający równowagę kontraktową – zapewniający niedozwoloną przewagę profesjonaliście, wykorzystującemu swoją pozycję kredytodawcy jako podmiotu silniejszego. Innymi słowy, zapewniając pozwanemu możliwość dowolnego kształtowania kursu waluty, naruszają w sposób rażący interesy konsumentów.
Działanie banku było również sprzeczne z dobrym obyczajami, gdyż polegało na zatajeniu przed konsumentem istotnych informacji, dostępnych dla banku, które pozwoliłyby konsumentowi na podjęcie świadomej i rozważnej decyzji, na nieprzedstawieniu rzetelnych symulacji wykazujących wpływ wzrostu kursu franka na wysokość zobowiązań powoda i realny koszt kredytu. Bank nie zaproponował przy tym żadnych mechanizmów, które ograniczałyby ryzyko walutowe, uwzględniając słuszne interesy obu stron umowy. Bank wykorzystał swoją przewagę informacyjną a także zaufanie, jakim konsumenci w Polsce obdarzali w tamtym czasie banki. Przestawione w niniejszej sprawie dowody, w świetle twierdzeń strony powodowej, nie dają podstaw do ustalenia, że bank wykonał obowiązek informacyjny w tym zakresie w sposób, dający stronie powodowej pełne rozeznanie co do istoty transakcji. Nie chodzi bowiem tylko o ogólną wiedzę, że kursy walut zmieniają się, ale o uwidocznienie, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływających z umowy konsekwencji ekonomicznych, w tym przyjęcia przez kredytobiorcę ryzyka kursowego, które z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się dla niego trudne do udźwignięcia w przypadku dewaluacji waluty. Ponadto przedstawienie konsumentowi jakichkolwiek informacji musi się odbywać w warunkach umożliwiających spokojne, niezakłócone zapoznanie się z nimi oraz swobodne ich przeanalizowanie. Z pewnością nie spełnia tego wymogu, tak jak w przypadku niniejszej umowy, oświadczenie o poinformowaniu i o świadomości ryzyka kursowego zawarte na wielostronicowej umowie kredytu.
W konsekwencji postanowienia w zakresie klauzul waloryzacyjnych umowy kredytu należy uznać za abuzywne w rozumieniuart. 3851§ 1 kc, a konsekwencją tego jest działającaex legesankcja bezskuteczności
2.2
Skutki stwierdzenia niedozwolonego charakteru warunków umowy
Z przepisówart. 3851§ 2 kcjak i z art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG wynika, że skutkiem zasadniczym uznania postanowienia za niedozwolone jest brak związania konsumenta tym postanowieniem, co oznacza, że nie wywołuje ono skutków prawnych od samego początku i z mocy samego prawa, obowiązkiem sądu jest uwzględnienie tego skutku z urzędu, zaś orzeczenie sądu stwierdzające abuzywność ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Dokonując rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie Sąd miał na uwadze stanowisko zaprezentowane w wyroku(...)z dnia 3.10.2019 r. wydanym w sprawie C-260/18 dotyczącej tego podobnego rodzaju umowy kredytu, co umowa stanowiąca przedmiot niniejszej sprawy.
W kredycie denominowanym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu, zaś spłata kredytu następuje w walucie krajowej.
Zdaniem Sądu dalsze wykonywanie przedmiotowej umowy po wyeliminowaniu z niej w/w niedozwolonych postanowień umownych spowodowałoby taką modyfikację umowy łączącej strony, że prowadziłoby to do zmiany charakteru prawnego umowy, w tym oznaczałoby wykładnię sprzeczną zart. 65 kc.Wyeliminowanie ryzyka kursowego, charakterystycznego dla umowy kredytu indeksowanego i denominowanego do waluty obcej i uzasadniającego powiązanie stawki oprocentowania ze stawką LIBOR (bądź stopy referencyjnej odwołującej się do rynku międzynarodowego, jak w przedmiotowej umowie; stopa ta została później zastąpiona stawką LIBOR), jest równoznaczne z tak daleko idącym przekształceniem umowy, iż należy uznać ją za umowę o odmiennej istocie i charakterze, mimo iż nadal jest to tylko wariant umowy kredytu. Oznacza to, że po wyeliminowaniu tego rodzaju postanowień umownych utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co prowadzi do całkowitej nieważności umowy na podstawieart. 58 § 1 i 3 kcw zw. zart. 3531kc.Strony nie zawarłyby umowy kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2019 r., V CSK 382/18, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 lipca 2020 r., VI ACa 32/19).
W miejsce postanowień uznanych za abuzywne nie wchodzą przepisy dyspozytywne, albowiem nie istnieją przepisy dyspozytywne wprost regulujące tę kwestię, a Sąd rozpoznający niniejszą sprawę uznając postanowienia umowne za niedozwolone nie posiada uprawnienia do ustalenia odmiennej treści praw i obowiązków stron umowy w tym zakresie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.09.21 r.,I (...)74/21). Sądy krajowe są zobowiązane wyłącznie do zaniechania stosowania nieuczciwego postanowienia umownego, aby nie wywierał on wiążących skutków wobec konsumenta, natomiast nie są uprawnione do nadawania mu nowej treści (por. wyroki(...)z dnia 15 marca 2012 r., C-453/10, z dnia 21 grudnia 2016 r., C- 154/15).
W konsekwencji Sąd uznał, że umowa kredytowa będąca przedmiotem sporu jest nieważna w całości, o czym orzekł jak w pkt I wyroku
II
Roszczenie o zapłatę
W związku z uznaniem, że przedmiotowa umowa była nieważna od samego początku stronie powodowej należy się zwrot wszystkich świadczeń spełnionych w jej wykonaniu, albowiem uiszczanie wszystkich świadczeń przez powodów na rzecz pozwanego było bezpośrednio związane z realizacją nieważnej umowy. W ocenie Sądu konsekwencją nieważności umowy jest obowiązek zwrotu wszystkiego, co strona pozwana otrzymała od strony powodowej.
Zgodnie zart. 405 kckto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Natomiast zgodnie zart. 410 § 1 i 2 kcprzepis ten stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego, tj. takiego, w którym ten, kto je spełnił nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Dla aktualizacji roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia – poza wykazaniem jednej z kondykcji opisanych wart. 410 § 2 kc.wystarczające jest wykazanie samego przesunięcia majątkowego pomiędzy zubożonym (solvens) a wzbogaconym (accipiens) będącego następstwem spełnienia nienależnego świadczenia, gdyż ze swej istoty spełnienie tego świadczenia spełnia przesłankę zubożenia, zaś jego otrzymanie - kryteria wzbogacenia (tak też Sąd Najwyższy w wyrokach z 15 maja 2014 r., II CSK 517/13, LEX nr 1488794, z 29 listopada 2016 r., I CSK 798/15, LEX nr 2183475, zob. także wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2019 r., V CSK 382/18, LEX nr 2771344). Bez znaczenia w sprawie pozostawało to, czy pozwany faktycznie rozporządził środkami finansowymi otrzymanymi w ramach spłat rat kredytu, choćby na pokrycie własnych zobowiązań i nie zachodzi w tym wypadku potrzeba ustalenia, czy wzbogaciło ono odbiorcę (accipiensa). Samo bowiem spełnienie świadczenie nienależnego jest źródłem roszczenia restytucyjnego.
Brak zastrzeżenia przez pożyczkobiorców zwrotu spełnianego świadczenia (rat kredytu) nie niweczył skuteczności roszczenia, gdyż jak wynika zart. 411 pkt 1 kcspełnienie świadczenia w wykonaniu nieważnej czynności prawnej rodzi obowiązek zwrotu, nawet jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie jest do tego zobowiązany. W niniejszej sprawie podstawą prawną świadczenia była nieważna czynność prawna, która nie stała się ważna mimo spełnienia świadczenia, a w takim wypadku wiedza spełniającego świadczenie, że nie był do świadczenia zobowiązany, nie zwalnia odbiorcy świadczenia do jego zwrotu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2018 r., I CSK 575/17, Legalis nr 1829409).
W sprawie nie znajduje również zastosowania również wyłączenie zart. 411 pkt 2 kc(zasady współżycia społecznego), albowiem skutki stosowania przez bank niedozwolonych postanowień umownych nie mogą podlegać ochronie prawnej. Świadczenie spełnione przez powódkę w następstwie nieważnej umowy kredytowej nie może być kwalifikowane jako czyniące zadość zasadom współżycia społecznego, skoro to właśnie zastosowanie przez bank wzorca umownego zawierającego klauzule abuzywne należało oceniać w kontekście naruszenia dobrych obyczajów.
Wart. 410 § 2 kcw sposób enumeratywny wymieniono cztery sytuacje (kondykcje) kreujące obowiązek zwrotu nienależnego świadczenia i komplementarne do niego roszczenie o jego zwrot. W sprawie znajduje zastosowanie teoria dwóch kondykcji, którą należy rozumieć jako konstruującą po obu stronach nieważnej czynności prawnej niezależne roszczenia o zwrot spełnionego świadczenia.T.stanowisko należy już uznać za ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W szczególności należy odwołać się w tej mierze do uchwały Sądu Najwyższego z 16 lutego 2021 r. (III CZP 11/20), w której wyjaśniono, że stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 kcw zw. zart. 405 kc), niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu, czy też uchwały z 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21, której Sąd Najwyższy nadał moc zasady prawnej), w której wyjaśnił, że jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1w związku zart. 405 kc), zastrzegając jednocześnie, że kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.
Roszczenia stron mają charakter odrębny (niezależny), co oznacza, że nie ulegają automatycznie wzajemnej kompensacji i konsument może żądać zwrotu w całości spłaconych rat kredytu niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. W konsekwencji kwota łączna, jaką powódka spłaciła stanowi świadczenie nienależne.
Powodowie w okresie od zawarcia umowy do dnia 2 marca 2021 roku zapłacili pozwanemu łącznie kwotę 144.169,62 zł. Ponieważ podstawa prawna tego świadczenia odpadła, zostało ono spełnione nienależnie i podlega zwrotowi.
W rezultacie Sąd orzekł jak w pkt II wyroku, zasądzając od pozwanego na rzecz powodów tę właśnie kwotę.
Na podstawieart. 481 kcSąd zasądził od powyższej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 23 marca 2021 roku do dnia zapłaty. Pozwany w tym dniu znajdował się w opóźnieniu, bowiem upłynął wówczas wyznaczony w reklamacji 14-dniowy termin do zapłaty, poza tym pozwany w piśmie z dnia 1 marca 2020 r. nie uwzględnił reklamacji. Zobowiązanie do zwrotu świadczenia nienależnego należy do tzw. zobowiązań bezterminowych, w których termin spełnienia świadczenia nie jest z góry oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, wobec czego spełnienie winno nastąpić niezwłocznie po wezwaniu do wykonania zgodnie zart. 455 kc.
III
Koszty postępowania
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisuart. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Powództwo zostało uwzględnione w całości, dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów całość poniesionych przez nich kosztów procesu. Na zasądzoną kwotę złożyły się: opłata od pozwu – 1.000 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 34 zł (2 x 17 zł), koszty zastępstwa procesowego –5.400 zł. Zasądzona na rzecz powodów kwota tytułem zwrotu wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona w wysokości jednej stawki minimalnej określonej w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265). W ocenie Sądu brak było podstaw do przyznania dwukrotności tej kwoty, skoro obszerna argumentacja pozwu dotyczyła przede wszystkim teoretycznych rozważań, odnoszących się do zagadnień umów frankowych w ogóle, bez nawiązania do konkretnych klauzul umownych, przywołanych jedynie na początku pozwu, jak też bez większego nawiązania do wyliczeń żądanych kwot wynikających jedynie z załączników. Działania pełnomocnika w dalszym toku postępowania nie przekraczały zaś standardowych działań dla spraw związanych z umowami kredytu.
SSO Alina Gąsior
ZARZĄDZENIE
1
Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.
SSO Alina Gąsior | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
date: '2022-04-07'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Alina Gąsior
legal_bases:
- art. 98 k.p.c.
- art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece
- art. 410 § 1 i 2 kc
- art. 69 ustawy prawo bankowe
recorder: staż. Izabela Małgorzaciak
signature: I C 1001/21
``` |
151005000003021_VI_U_000801_2013_Uz_2013-12-10_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI U 801/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 grudnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Janusz Madej
Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc
po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołaniaS. R.
od decyzjiZakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wB.
z dnia 4 lutego 2013 r. znak(...)
w sprawie:S. R.
przeciwko:Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
Oddziałowi wB.
o emeryturę
Izmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemuS. R.prawo do emerytury od dnia(...)r.,
IInie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wB.za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Na oryginale właściwy podpis.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 4 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.odmówił przyznania ubezpieczonemuS. R.prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisyart. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych/Dz. U z 2009 roku, nr 153, poz. 1227ze zm./ irozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.) W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w w/w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
Ubezpieczony złożył odwołanie od tej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Zdaniem ubezpieczonego na dzień 31 grudnia 1998 roku spełnił on wszystkie niezbędne przesłanki wymagane do przyznania mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania zatrudnienia w warunkach szczególnych. Ubezpieczony domagał się zaliczenia do okresów tej pracy, okresów zatrudnienia na stanowisku palacza od 10.11.1990 r. do 30.03.1991 r. oraz od 25.10.1991 r. do 28.03.1992 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wB.wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Pozwany wskazał, iż ubezpieczony za okres, którego uwzględnienia się domaga nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych natomiast zapis zawarty w zwykłym świadectwie pracy nie spełnia wymogów formalnych nie określa bowiem ściśle stanowiska pracy według wykazu zawartego w zarządzeniu resortowym.
Sąd ustalił, co następuje:
UbezpieczonyS. R.(ur. dnia (...)), dnia 16.01.2013 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 31 grudnia 1998 roku w wymiarze 26 lat, 2 miesięcy i 29 dni. Do okresów pracy w warunkach szczególnych uwzględniono 14 lat, 2 miesiące i 29 dni.
-okoliczności bezsporne
Sporną pozostawała okoliczność czy ubezpieczony przez okres co najmniej 15 lat był zatrudniony w warunkach szczególnych oraz czy do okresów tej pracy można uwzględnić okresy zatrudnienia wGospodarstwie Rolnym (...) Sp. z o.o.wM..
Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie, którego ustalił następujący stan faktyczny.
Z akt osobowych powoda z okresu zatrudnienia wGospodarstwie Rolnym (...) Sp. z o.o.wM.. Wynika, iż w okresach od 10.11.1990 r. do 30.03.1991 r. oraz od 25.10.1991 r. do 28.03.1992 r. roku był zatrudniony w tej Spółce na stanowiskach: pracownika fizycznego, mechanika i palacza. Posiadał uprawnienia do obsługi kotłów parowych, ciśnieniowych i płomieniowych typu P2 do 1,2MPa. Od dnia 1 lutego 1990 r. powierzono mu obowiązki palacza w gorzelni w okresach kampanii. Prace te powód wykonywał sezonowo - w okresach działania gorzelni. Gorzelnia działała okresowo, spirytus produkowany był tylko w okresach kampanii. Ubezpieczony w okresach kampanii był zatrudniony jako palacz w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw spowodowanych urlopem. W okresie od dnia 15.03.1996 roku do 31.08.1998 roku powód był zatrudniony wSpółce cywilnej (...)i tam również pracował przy obsłudze niezautomatyzowanego pieca parowego typu przemysłowego przez cały okres zatrudnienia. WSpółce (...)powód pracował jako palacz stale, nie była to praca sezonowa albowiem gorzelnia w tej Spółce działała przez cały rok.
Razem z ubezpieczonym pracowali zeznający świadkowieM. K.– zatrudniana sezonowo orazA. P. (1)– pracownik fizyczny – zacierowy i palacz. Świadkowie ci potwierdzili, iż we wskazanych powyżej okresach powód wykonywał pracę palacza kotłów przemysłowych - parowych i wodnych w gorzelni. Ubezpieczony obsługiwał piec – kocioł parowy długości około 8 metrów, szerokości 3 metrów. Był to piec niezautomatyzowany o ciśnieniu do 12 atmosfer. Piec ten służył do wytwarzania pary, która była potrzebna do gotowania ziarna i do produkcji spirytusu. Był to piec typu przemysłowego. Prace polegające na zasypywaniu i usuwaniu szlaki wykonywane były ręcznie w stałym narażeniu na działanie bardzo wysokich temperatur.
dowód:
zeznania świadkówM. K.,A. P. (2); przesłuchanie ubezpieczonego ( e-protokół rozprawy ), dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego.
Sąd zważył, co następuje:
Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisówart.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych/Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 / orazrozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)
Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust 2 ).
Zgodnie z treściąart. 32 ust 1cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych wart. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych,art. 472 i 473 k.p.c.umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym.
Przeprowadzone postępowanie dowodowe w tym zeznania świadków oraz dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego pozwalają na dokonanie ustalenia, iż ubezpieczony w okresach od 10.11.1990 r. do 30.03.1991 r. oraz od 25.10.1991 r. do 28.03.1992 r. pracując sezonowo oraz w okresie od dnia 15.03.1996 roku do 31.08.1998 roku będąc zatrudnionym na stałe wykonywał prace nie zautomatyzowane palacza kotłów parowych i wodnych typu przemysłowego tj. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisuart. 184 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychorazrozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” dziale XIV poz. 1 (prace nie zautomatyzowane palaczy kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego).
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony ma wymagany łączny 15 – letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanegoart. 32w zw. zart. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Kierując się powyższym Sąd na podstawieart. 47714§ 2 k.p.c.zmienił w punkcie 1 wyroku decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych od dnia(...)r., to jest od spełnienia przez ubezpieczonego ostatniej przesłanki nabycia tego prawa – osiągniecia wieku emerytalnego ( wniosek o emeryturę złożył on 16.01.2013 r. )
Zgodnie z § 2 ust 1 ust 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Ponieważ w postępowaniu przed organem rentowym dokumenty o jakich stanowi § 2 ust 2 pkt 2 rozporządzenia nie zostały przedstawione, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie mógł dokonać ustaleń pozwalających na przyznanie dochodzonego świadczenia. Z tego względu należało stwierdzić, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o której mowa w art. 118 ust. 1 a ustawy emerytalnej.
SSO Janusz Madej | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
date: '2013-12-10'
department_name: VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Janusz Madej
legal_bases:
- art. 184 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych
- art. 472 i 473 k.p.c.
recorder: st. sekr. sądowy Dorota Hańc
signature: VI U 801/13
``` |
153015150003506_VII_K_000165_2014_Uz_2016-05-05_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktVII K 165/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 05 maja 2016 roku
Sąd Rejonowy w Siedlcach VII Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący SSR Magdalena Banasiuk
Protokolant st.sekr. sądowy Magdalena Wereda
w obecności oskarżycielaJ. W.
po rozpoznaniu na rozprawach w dniach: 03.06.2014 r., 09.09.2014 r., 20.01.2015 r., 24.02.2015 r., 21.01.2016 r., 01.03.2016 r., 26.04.2016 r.wS.
sprawy:
J. L.
synaI.iR.z domuR.
urodzonego (...)w m.S.
oskarżonego o to, że:
w dniu 1 lutego 2011 r. wŁ., woj.(...)pełniąc funkcję lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w Niepublicznym Zakładzie Opieki ZdrowotnejPrzychodni (...)wŁ.- Poradni Lekarza Rodzinnego, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi opieki nad pacjentemB. P. (1)przeprowadzając badanie podmiotowe wyżej wymienionego nie zachował należytej ostrożności lekarskiej i wbrew sztuce medycznej, rozpoznał u chorego z bólami brzucha, wzdęciami brzucha oraz bolesnością uciskową w śródbrzuszu zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego w przebiegu infekcji wirusowej i nie zlecił poszerzenia diagnostyki poprzez skierowanie go na badania laboratoryjne krwi, badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej oraz niezwłocznie nie skierował go na konsultację chirurgiczną, celem przeprowadzenia badania kompleksowego chorego z nagłymi bólami brzucha, co stanowiło opóźnienie w postawieniu właściwego rozpoznania w postaci zapalenia otrzewnej i wdrożeniu prawidłowego, właściwego leczenia, nieumyślnie narażając w ten sposóbB. P. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia,
tj. o czyn zart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kk
R. Ł.
synaS.iW.z domuP.
urodzonego (...)w m.K.
oskarżonego o to, że:
w dniu 3 lutego 2011 roku wŁ., będąc zatrudniony jako lekarz anestezjolog w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej wŁ.nieumyślnie naraziłB. P. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w ten sposób, że wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi opieki nad wyżej wymienionym pacjentem, podczas przygotowania go do zabiegu operacyjnego nie zachował należytej ostrożności lekarskiej i nie przeprowadził przed rozpoczęciem znieczulenia polegającego na podaniu mu leku nasennego, zabiegu odessania zgłębnikiem (sondą) zawartości żołądka, jak również nie wykonał zabieguS., który w sytuacji, gdy nie założono sondy do żołądka, winien być bezwzględnie i prawidłowo wykonany, co skutkowało jego zachłyśnięciem się z następowym zachłystowym zapaleniem płuc, w następstwie czego w dniu 23 lutego 2011 r. nastąpił zgonB. P. (1)wWojewódzkim Szpitalu (...)wB.,
tj. o czynart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kk
ORZEKA:
I
oskarżonychJ. L.iR. Ł.uznaje za winnych dokonania zarzucanego im czynu wyczerpującego dyspozycjęart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kki za czyn ten na podstawieart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kkwymierza oskarżonym karę po 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności;
II
na podstawieart. 69 § 1 i art. 70 § 1 kkwykonanie tak orzeczonych kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonym, ustalając okres próby na 2 (dwa) lata;
III
na podstawieart.71 § 1 kkwymierza oskarżonym karę grzywny w wysokości po 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 100 (sto) złotych;
IV
na podstawieart. 46 § 1 kkorzeka od każdego z oskarżonych na rzecz oskarżycieli posiłkowych:Z. P.,A. P. (1)iM. P.po 10.000 (dziesięć tysięcy złotych) tytułem częściowego naprawienia szkody;
V
zasądza od oskarżonychJ. L.iR. Ł.na rzecz oskarżycieli posiłkowych:Z. P.,A. P. (1)iM. P.po 462 zł (czterysta sześćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru,
VI
zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwotę po 1680 zł (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem opłaty oraz kwotę po 3.236 zł (trzy tysiące dwieście trzydzieści sześć) złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.
Sygn. akt VII K 165/14
UZASADNIENIE
W toku przewodu sądowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
B. P. (1)wraz z rodzicami zamieszkiwał wŁ.przyul. (...). W niedzielę 30 stycznia 2011 r. w godzinach rannych zaczął wymiotować i doszedł do wniosku, iż „prawdopodobnie ma grypę żołądkową”, zwłaszcza, że w okresie wcześniejszym pozostali członkowie rodziny również na nią chorowali.
W związku z tym, iż bóle brzucha nie ustępowały w dniu 1 lutego 2011 r.B. P. (1)zgłosił się do Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej -Przychodni (...)wŁ.do lekarzapodstawowej (...)- specjalisty chorób wewnętrznych i specjalisty medycyny rodzinnej. Lekarz po przeprowadzonym badaniu rozpoznał (i odnotował w dokumentacji lekarskiej) „Bóle brzucha, wzdęcie brzucha okresowo. Brzuch miękki, bolesny uciskowo w śródbrzuszu. Objawów otrzewnowych nie stwierdza się”. Pacjentowi wystawił receptę zalecając leki:D.,H.,S.,E..
W związku z tym, iż dolegliwości w dalszym ciągu się utrzymywały w dniu 3 lutego 2011 r. (czwartek)A. P. (1)zgłosiła się dolekarza (...). Na wizytę u lekarza nie stawił się natomiastB. P. (1). Lekarz zalecił konsultację chirurgiczną i wystawił skierowanie do Poradni Chirurgicznej w związku z bólami brzucha jej syna.
W związku z tym, iż(...)Chirurgiczna nie była już czynna, rodzicie przywieźliB. P. (1)do Izby Przyjęć Szpitala wŁ.. W tymże dniu o godz. 15.05B. P. (1)w trybie nagłym został przyjęty na Oddział Chirurgiczny Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wŁ.. Jako rozpoznanie wstępne ustalone przez lekarza przyjmującego przyjęto „podejrzenie niedrożności”. W „wywiadzie lekarskim” stwierdzono „Chory lat 21 przyjęty do Oddziału z powodu bólów brzucha. Dolegliwości utrzymują się od pięciu dni. Dwa razy wymiotował w domu. Od dwóch dni nie przyjmował posiłków”.
Po przyjęciu do SPZOZ wŁ.B. P. (1)wykonano badania laboratoryjne, a następnie EKG i chorego zakwalifikowano do pilnej operacji, którą wykonano w znieczuleniu ogólnym. Głównym operatorem był lekarzM. R., asysty udzielała lekarzH. G., zaś znieczuleniem pacjenta zajmował się lekarz anestezjologR. Ł.. W momencie znieczulaniaB. P. (1)zachłysnął się on treścią żołądkową.
W trakcie zabiegu operacyjnego usunięto wyrostek robaczkowy, opłukano jamę otrzewnową, odessano treść ropną z jamy brzusznej, wyrostek zaopatrzono podwiązaniem krezki wyrostka podwiązką i kapciuchem. Rozpoznanie pooperacyjne ustalono następująco: perforacja ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego zgorzelinowo zmienionego, rozlane zapalenie otrzewnej, ropień zachyłka pęcherzowo-odbytniczego, niedrożność porażenna jelit.
Początkowo 4 lutego 2011 r. stanB. P. (1)był dobry. Około godz. 11-11.30 pojawiła się duszność, która była wskazaniem do leczenia na oddziale intensywnej terapii.
W związku z powyższym „po telefonicznym uzgodnieniu” przetransportowano wyżej wymienionego do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wP., gdzie na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii został on przyjęty o godz. 16.50. Przy przyjęciu stan pacjenta określono jako ciężki, z niewydolnością oddechową, został monitorowany oraz zaintubowany, podłączony do respiratora, wentylowany w trybie(...), przy czym krążeniowo jego stan był stabilny. W trakcie pobytuB. P. (1)w Oddziale Intensywnej Terapii SPZOZ wP.jego stan zdrowotny nie uległ poprawie.
Z uwagi na powyższe, celem dalszego leczeniaB. P. (1)w dniu 8 lutego 2011 r. został przetransportowany doWojewódzkiego Szpitala (...)wB..
Do Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii tegożSzpitala (...)został przyjęty w tymże dniu o godz. 16.08 z rozpoznaniem „Zespół ciężkiej niewydolności oddechowej u dorosłych”. Przy przyjęciuB. P. (1)na wyżej wskazany Oddział w dokumentacji odnotowano „Pacjent w stanie ogólnym bardzo ciężkim. Wentylowany mechanicznie w sedacji przez zespół transportowy. Oddechowo niewydolny. Skóra zasiniona.(...)40%. Krążenie stabilne, tachykardia. Szmer oddechowy praktycznie niesłyszalny. Brzuch twardy. (...) niezagojona rana pooperacyjna ze szwami. Perystaltyki brak. Badaniem palpacyjnym stwierdzono obecność płynu w jamie brzusznej”.
Przez cały okres leczenia choregoB. P. (1)wWojewódzkim Szpitalu (...)wB.nie uzyskano poprawy jego stanu, zaś w dniu 23 lutego 2011 r. o godz. 17.05 zmarł on wśród objawów niewydolności wielonarządowej.
W dniu 25 lutego 2011 r. wZakładzie (...)wB.przeprowadzona „szpitalną” sekcję zwłokB. P. (1). W rozpoznaniu anatomopatologicznym wskazano: „obustronne odoskrzelowe zapalenie płuc, zapalenie węzłów chłonnych wnęki płuc i śródpiersia, śledziona septyczna, septyczne zapalenie wątroby, zapalenie otrzewnej - zrosty w miednicy małej oraz wokół kątnicy, zapalenie krwotoczne błony śluzowej żołądka, masywny obrzęk mózgu, zastój żylny w obrębie wszystkich narządów”.
Z wywołanej w toku postępowania przygotowawczego opinii biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej(...)wW.wynika, iżlekarz (...)badając choregoB. P. (1)w dniu 1 lutego 2011 r. nie zachował należytej ostrożności lekarskiej. Rozpoznanie u chorego z bólami brzucha, wzdęciami brzucha oraz bolesnością uciskową w śródbrzuszu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego w przebiegu infekcji wirusowej było nieuzasadnione. Chory nie miał objawów tzw. „grypy żołądkowej” czy „jelitowej”. Dalej biegli wskazali, iż każdy chory z nagłymi bólami brzucha, wzdęciami, bolesnością brzucha przy badaniu palpacyjnym wymaga weryfikacji celem ustalenia, czy są to bóle brzucha spowodowane tzw. „chorobami chirurgicznymi” wymagającymi hospitalizacji i pilnej operacji, czy są to bóle spowodowane tzw. „chorobami internistycznymi” niewymagającymi operacji. Takie zróżnicowanie wymaga prowadzenia dokładnego badania nie tylko podmiotowego, ale również wykonania badań laboratoryjnych krwi - morfologicznych z oznaczeniem białka ostrej fazy ((...)), ultrasonograficznego badania jamy brzusznej oraz niezwłocznej konsultacji chirurgicznej. W sytuacji, gdy niemożliwym było wykonanie takich badań w warunkach(...) Przychodni (...), należało chorego skierować do Izby Przyjęć w SPZOZ wŁ., gdzie istnieją warunki do przeprowadzenia tzw. badania kompleksowego chorego z nagłymi bólami brzucha. W ocenie biegłych wydanie skierowania do Poradni Chirurgicznej celem konsultacji dopiero w trzecim dniu od pierwszej wizyty u lekarza było opóźnieniem postawienia właściwego rozpoznania i właściwego leczenia. Niemniej jednak niezachowanie przez lekarzaJ. L.należytej ostrożności (staranności) lekarskiej nie było bezpośrednią przyczyną zgonuB. P. (1), ale opóźniło udzielenie choremu prawidłowego, właściwego leczenia chirurgicznego. Dalej biegli zaopiniowali, że lekarz anestezjolog nie zachował należytej ostrożności lekarskiej, gdyż nie przeprowadził przed znieczuleniem zabiegu odessania treści żołądkowej, co skutkowało zachłyśnięciem się chorego z następowym zachłystowym zapaleniem płuc. Biegli wskazali też, że inną metodą zapobiegającą zachłyśnięciu się treścią pokarmową jest prawidłowo wykonany zabiegS., który w sytuacji, gdy nie założono sondy do żołądka, winien być bezwzględnie i prawidłowo wykonany. Zwrócili nadto uwagę, że postępowanie lekarza anestezjologa w stosunku do choregoB. P. (1)po incydencie zachłyśnięcia się oraz w czasie operacji i w dniu następnym w Szpitalu wŁ.było prawidłowe.
Oskarżeni nie byli dotychczas karani.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: wyjaśnień oskarżonegoR. Ł.(k. 685, 384-385, 469-471, 844) i oskarżonegoJ. L.(k.684v-685, 456-457), zeznań świadków:A. P. (1)(k.685-687, 86-89, 751v),Z. P.(k.687-688, 481v),M. P.(k.688-689, 448v),H. G.(k.728v-730, 299-302),M. R.(k.730-731v,309-312),J. P.(k.732v-733, 316-318),M. C.(k.731v-732v, 325-328),A. P. (2)(k.843v),G. S.(k.750v-751) oraz pisemnego zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa (k.1-2), historii chorobyB. P. (1)uzyskaną z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wŁ.(k.334 -oryginały) i (k.9-37 -kopia); kopii historii chorobyB. P. (1)uzyskaną z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej wP.(k.38-82); historii chorobyB. P. (1)uzyskaną z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej -Przychodni (...)wŁ.(k.335-oryginały) i (k.96-115-kopia); kopi historii chorobyB. P. (1)uzyskaną zWojewódzkiego Szpitala (...)wB.(k.116-293); opinii biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej(...)(k.339-350); zaświadczenia z Centralnej Bazy Danych Systemu Informatycznego Prokuratury (baza PESEL) dotycząceR. Ł.(k.410-412); zaświadczenia z Centralnej Bazy Danych Systemu Informatycznego Prokuratury (baza REGON) dotycząceR. Ł.(k.413); zaświadczenia z Centralnej Bazy Danych Systemu Informatycznego Prokuratury (baza PESEL) dotycząceJ. L.(k.414-416); zaświadczenia z Centralnej Bazy Danych Systemu Informatycznego Prokuratury (baza REGON) dotycząceJ. L.(k.417); zaświadczenia z Centralnej Bazy Danych Systemu Informatycznego Prokuratury (baza PESEL) dotycząceB. P. (1)(k.418-419); informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego wP.dotyczącaR. Ł.(k.431-435); informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego wP.dotyczącaJ. L.(k.436-445); odpisu skróconego aktu zgonuB. P. (1)(k.447); danych osobopoznawczych oJ. L.(k.451); danych osobopoznawczych oR. Ł.(k.460); zaświadczenia o niekaralnościJ. L.(k.477); zaświadczenia o niekaralnościR. Ł.(k.495); kopii wyników badań laboratoryjnych dotyczącychB. P. (1)uzyskanych zWojewódzkiego Szpitala (...)wB.(k.496-546), opinii uzupełniającej biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej(...)(k.571-573); odpisu pozwuZ. P.,A. P. (1)orazM. P.przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej wŁ.o zapłatę łącznej kwoty 620 000 zł (k.577-593); dokumentacji lekarskiej (k.657); protokołu z rozprawy w sprawie IC 112/14 dnia 1 października 2014r. Wydziału I Cywilnego Sądu Okręgowego w Siedlcach (k.738-745), opinii uzupełniającej nr II Zakładu Medycyny Sądowej(...)(k.771-779); danych o karalnościJ. L.(k.795); danych o karalnościR. Ł.(k.796); pisma obrońcy oskarżonegoR. Ł.– adw.M. Ł.(k.829-830); pisma procesowego – głosu do protokołu rozprawy (k.841-842).
W toku postępowania przygotowawczegoR. Ł.nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. Po wydaniu postanowienia o zmianie zarzutówR. Ł.ponownie nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył krótkie wyjaśnienia, w których podał, iż nie uzyskał odB. P. (1)zgody na odessanie treści żołądkowej, a rękoczynS.wykonuje się u osoby pozbawionej świadomości. Wskazał, iż uB. P. (1)ulanie treści żołądkowej nastąpiło na pograniczu utraty świadomości. W toku rozprawy głównej również nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania.
Na ostatniej rozprawie oskarżony dodatkowo wyjaśnił, iż cewniki w 2011 roku miały jednie otwór na końcu dystalnym, co skutkowało tym, że to były cewniki do tzw. wolnego odpływu polegającego na tym, że po założeniu cewnika podłącza się go do worka rezerwuarowego i pozostawia do samoistnej ewakuacji zawartości żołądka. Wobec naglącej sytuacji z jaką miał do czynienia, ta forma odessania treści żołądkowej nie wchodziła w rachubę ze względu na pogarszający się stan ogólny pacjenta. Przy prawidłowo założonym cewniku potrzebuje on około 1,5 godziny na ewakuację treści. Można się było posiłkować jedyne zastosowaniem podciśnienia albo próżni albo używając dużej strzykawki. Ponieważ był to cewnik z jednym otworem, wszystkie te cewniki miały tendencje do „balotowania” się w świetle żołądka, ku jego ścianie a skutkowało to tym, że dochodziło do zassania ściany żołądka, co uniemożliwiało ewakuację treści. Jak podał, obecnie cewniki wykonane są z innego materiału - silikonu i mają otwory na swoich ściankach bocznych i na dole. Boczne otwory powodują, że nie da się zablokować wszystkich otworów na raz i nie przysysa się do ściany żołądka.
W toku postępowania przygotowawczegoJ. L.nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. W toku rozprawy głównej również nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania.
Za nieprawdziwe uznał Sąd wyjaśnienia oskarżonych nie przyznających się do winy i przyjął je jako przyjętą przez oskarżonych linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności. Ponadto są one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, a w szczególności opiniami biegłych, co do których brak jest podstaw do ich kwestionowania.
ŚwiadekA. P. (1)zeznała, iż jej synaB.bolał bardzo brzuch. Gdy jej mąż wrócił z pracy pojechali razem do przychodni, jednak nie było lekarza. Za godzinę lub półtorej pojechali drugi raz i wówczas po badaniu lekarz mówił, że jest to związane z grypą żołądkową. Wrócili do domu, a ona poszłam do apteki wykupić przepisane leki. Jak wskazała jej synB.wypił dawkę leków, a rano po ponownym wypiciu powiedział, że jest jeszcze gorzej. Kiedy syn powiedział, że nic mu nie pomaga, udała się ponownie do przechodni i wówczas dostała skierowanie do przychodni chirurgicznej. Ponieważ przychodni była nieczynna pojechała z synem na izbę przyjęć do szpitala. W szpitalu badała syna doktorŁ.i stwierdziła, że jest to rozlany wyrostek. Po badaniach wzięto syna na operację. Po operacji przewieziono go na salę pooperacyjną. Jak podała synB.był w masce tlenowej, dusił się i nie mógł oddychać. W rozmowie z ordynatorem usłyszała, iż syn ma chore płuca. Gdy była na cmentarzu dostała telefon od syna, który powiedział jej żeby przyjechała, bo go gdzieś wywożą. Z synemM.udała się do szpitala, gdzie dowiedziała się, że syna przewożą doP., gdyż gorzej się czuje i jego stan się pogorszył. Do szpitala doP.pojechała swoim samochodem i ok.godziny 16.00 synB.został przywieziony doP.. W szpitalu uzyskali informację, że syn będzie w śpiączce farmakologicznej i nie wiadomo ile czasu to będzie to trwało. Następnego dnia rano gdy zajechała do syna, był podłączony do respiratora i spał. Na drugi-trzeci dzień zauważyła, że synB.jest obrzęknięty. W niedzielę wieczorem zadzwoniła do ordynatora do szpitala wP.i od lekarza dowiedziała się, że stan syna jest krytyczny i że szuka innego szpitala, ale nigdzie nie ma miejsc. W poniedziałek z samego rana znów była w szpitalu wP.i lekarz powiedział, by sami zabrali synaB.do innego szpitala - jeśli mamy jakieś znajomości - bo inaczejB.umrze. Ostatecznie syn został przewieziony do szpitala wB.. Tam podłączono jej syna do aparatury i dali mu leki. Okazało się następnie, że synB.miał sepię, ale mówiono jej, że stan jest stabilny i normował się. Potem jak wskazał świadek synowiB.rozpłynęło się jedno płuco, a potem rozpłynęło drugie płuco. Syn zmarł 23 lutego 2011 roku.
Ponadto wskazała, iż nie wie czy syn podpisywał jakieś dokumenty w szpitalu, czy upoważniał kogoś do udzielania informacji o jego stanie zdrowia. Świadek podała, iż syn był cały czas kontaktowy i chciał operacji jak najszybciej, bo bardzo cierpiał. Dodatkowo wskazała, iż pierwszy raz o zachłystowym zapaleniu płuc usłyszała od ordynatora zB., który pokazał dokumenty ze szpitala zŁ., gdzie było napisane: zachłystowe zapalenie płuc. Wskazała, iż kartę wypisu ze szpitala zŁ.zobaczyła dopiero w szpitalu wB..
Dodatkowo wskazała, iż nie podjęła decyzji o wezwaniu pogotowia kiedy syn w domu źle się czuł, bo bała się, że dostanie karę za wezwanie pogotowia do choroby wirusowej.
Zeznania w/w świadka, jako spójne, logiczne i konsekwentne, Sąd uznał za wiarygodne.
Podobne w swej treści zeznania złożył ojciecB. Z.P., który podał, iż w dniu 1 lutego był z synem około godz.14.00 u lekarza, ale lekarza nie było. Dopiero drugi raz jak zajechali był doktorL., który po badaniu nic nie stwierdził.B.zaczął przyjmować te leki. Ponieważ nadal źle się czuł żona poszła sama do doktoraL., żeby przyszedł z wizytą domową, ale odmówił. Następnego dnia ze skierowaniem zabrał syna do szpitala. W szpitalu doktorŁ.stwierdziła, że jest to rozlany wyrostek iB.został skierowany na operację. Po operacji, jak podał świadekB.się dusił i ciężko oddychał. Jak podał, żona rozmawiała z doktoremR., który powiedział jej, że syn ma chore płuca. Gdy był w pracy i żona zadzwoniła, by wracał szybko, boB.gdzieś zabierają pojechał do szpitala. Tam uzyskał informację, żeB.przewożą do szpitala wP., bo tam jest dobry(...). PrzewieźliB.i tam został uśpiony. Jak podał świadek, w szpitalu wB.pierwszy raz dowiedział się, że syn miał zachłystowe zapalenie płuc. Po 2-3 dniach pobytu wP.syn zaczął puchnąć i specjalistyczną karetką został przewieziony doszpitala (...). Tam stwierdzono, że stan syna jest krytyczny i że ma sepsę. Podał świadek, iż od syn wie, że podpisywał jakieś dokumenty, by mieć szybko operację.
ZeznaniaZ. P.są spójne, logiczne, pełne i szczegółowe. Słowa pokrzywdzonego znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Sąd uznał zeznania tego świadka za wiarygodne.
ŚwiadekM. P.zeznał, iż jego brat zwijał się z bólu i gdy brat poszedł do lekarza, lekarz stwierdził, to grypa żołądkowa. Wskazał, iż już po wizycie lekarskiej jego brat był coraz słabszy, miał problemy ze wstaniem z łóżka i narzekał na bóle brzucha. Kiedy mama poszła do lekarza brat dostał skierowanie do szpitala. Po operacji zadzwoniła do niego mama i powiedziała, żeB.przewożą do innego szpitala. Gdy zajechał do szpitala brat był w masce do oddychania. Potem z rodzicami pojechał do szpitala wP., gdzie przewieźli brata. Jak podał nie rozmawiał z lekarzami na temat brata i nikt mu nie mówił, jaka jest przyczyna jego złego stanu zdrowia. Od rodziców dowiedział się, żeB.miał chore płuca. Po paru dniach ordynator powiedział, że w szpitalu wP.nikt mu nie pomoże i trzebaB.przewieźć do innego szpitala i został przewieziony do szpitala wB.. Jak wskazał on również dopiero wB.po raz pierwszy usłyszał o zachłystowym zapaleniu płucB., gdy rodzice rozmawiali z ordynatorem.
Zeznania tego świadka są zbieżne z relacją pozostałych pokrzywdzonych. WypowiedziM. P.są logiczne i obszerne. Sąd nie powziął jakichkolwiek wątpliwości odnośnie wartości dowodowej jego zeznań.
ŚwiadekH. G.zeznała, iż przyjmowałaB. P. (2), który miał skierowanie do poradni chirurgicznej. Jak podała, stanB. P. (2)był ciężki, pacjent mocno cierpiący, w stanie wstrząsowym. Po krótkiej rozmowie z pacjentem i jego mamą,B. P. (2)został przyjęty na oddział. W międzyczasie zostało zrobione RTG jamy brzusznej i klatki piersiowej. Na podstawie tych zdjęć świadek stwierdziła, że jest niedrożność przewodu pokarmowego i pacjent kwalifikował się do natychmiastowej operacji. Powiadomiła o tym fakcie pacjenta i jego mamę. Około godziny 17.00 odbył się zabieg operacyjny, gdzie operował ordynator, a świadek asystowała. Jak zeznała świadek w trakcie operacji okazało się, że w brzuchu jest płyn ropny, ropnie międzypętlowe wzatoce D.i że jelita są rozdęte. Po kontroli jamy brzusznej stwierdzili ropne zapalenie wyrostka robaczkowego, więc założono drenP.rosa do jamy brzusznej i zamknęli brzuch. Po operacji pacjent został przeniesiony na salę pooperacyjną, ale następnego dnia pacjent pogarszał się oddechowo. Około południa świadek wspólnie z anestezjologiem zdecydowali, żeB.zostanie przeniesiony na(...)i wobec braku miejsc w innych szpitalach, został przewieziony na(...)do szpitala wP.. Jak podała świadek tylko ze słyszenia wie, że następnieB.został przeniesiony na(...)doB., gdzie nastąpił zgon. Jak podała świadek, nie była przy znieczuleniu pacjenta przez anestezjologa. Wskazała, iż wie, że anestezjolog odsysał pacjenta, bo słyszała jak mówił, gdy przygotowywała się do operacji, że się mu pacjent zachłysnął, a potem, że odsysał. Wskazała, iż będąc już naS.operacyjnej od doktoraŁ.dowiedziała się, że pacjent nie wyraził zgody na sondę. Dodatkowo wskazała, iż w 2011 roku odmowa taka mogła być wypowiedziana ustnie i nie było obowiązku zapisu takiej odmowy. Obecnie nie ma takiej możliwości. Wskazała, iż na pewno pacjent był odsysany ssakiem, a czy była sonda, tego nie wie. Wskazała, iż nie widziała, by anestezjolog robił rękoczynS.. Wskazała, iż skoro pacjent zachłysnął się, to podejrzewali u niego zachłystowe zapalenie płuc i tak zostało napisane w karcie informacyjnej, kiedy jechał do Szpitala wP.. Zapis ten był wpisany za porozumieniem z doktoremŁ.. Dodatkowo wskazała, iż stan zdrowiaB. P. (2)po operacji pogarszał się z powodu niewydolności oddechowej. Dodatkowo świadek wskazała, iż jeżeli pacjent odmawia zgody na sondę, winno się zrobić wtedy zabiegS..
Zeznania w/w świadka jako spójne i konsekwentne, Sąd uznał za prawdziwe
ŚwiadekM. R.potwierdził, iż stanB. P. (2), był tak ciężki, iż skierował go na izbę przyjęć. Jak podał zdziwiło go, że pacjent miał skierowanie do poradni w tak złym stanie. Po badaniu stwierdził rozlane zapalenie otrzewnej i stwierdził, że pacjent wymaga diagnostyki radiologicznej i zabiegu operacyjnego. Jak podał, rozpoczęli przygotowania do zabiegu operacyjnego, na które pacjent wyraził zgodę. Zeznał, iż pokrzywdzony odmówił założenia sondy na oddziale, kiedy go badał, ale nie zostało to odnotowane w karcie pacjenta, bo w 2011 roku nie było takiego obowiązku. Wskazał, iż nie pamięta, czy była sytuacja, kiedy doktorŁ.powiedział, że zachłysnął mu się pacjent. Po odczytaniu uprzednio złożonych zeznań potwierdził, iż w momencie znieczulenia pacjenta doktorŁ.powiedział, że pacjent zachłysnął się treścią żołądkową. Jak podał w czasie operacji była zakładana pacjentowi sonda, wśródoperacyjnie doktor założył i odessał treść żołądkową. Jak podał on jako pierwszy miał kontakt z pacjentem, a potem doktorŁ.G.. Dodatkowo wskazała, iżB. P. (2)mówił mu jakie przyjmował leki, ale nie były to leki, które by zaburzyłyby, czy pogorszyły stan zdrowia. Dodatkowo wskazał, iż gdy pacjent wjeżdża na blok operacyjny, to w tym czasie zespół chirurgów się przygotowuje, myje i przez szybę widzi jak anestezjolog przygotowuje się do zbiegu. Zeznał świadek, iż nie wyklucza, by brak zgody na sondę mógł być wyrażony na bloku operacyjnym. Zeznał świadek, iż odmowa wyrażenia zgody na odessanie była mówiona do niego osobiście i on to zgłosił do anestezjologa, ale nie dyskutował z anestezjologiem o tym, że pacjent nie wyraził zgody na założenie sondy. Wskazał, iż nie pamięta, czy on osobiście w tym przypadku podpisywał kartę wypisu.
Zeznania powyższe jako spójne z zeznaniamiH. G.Sąd uznał za prawdziwe.
ŚwiadekM. C.podał, iżB. P. (2)przewieziono doP.w stanie ciężkim i od lekarzaŁ.wie, iż doszło do zachłyśnięcia w czasie wprowadzania znieczulenia u tego pacjenta. Ponieważ stan zdrowiaB. P. (2)się pogarszał, został odesłany doszpitala (...). Jak wskazał świadek, przestawały funkcjonować nerki i wymagał wspomagania filtracji nerek i to była główna przyczyna przewiezieniaB. P.do szpitala wB.. Wskazał, iż pacjent przyjechał z całością dokumentacji lekarskiej pamięta, że był on niewydolny oddechowo i miał zapalenie płuc. Wskazał, iż wpisane było do wypisu do szpitala wB., iż się pacjent zachłysnął. Zeznał, iż kiedy pacjent odmawia założenia sony, to należy założyć rękoczynS..
Zeznania tego świadka są zbieżne z relacją pozostałych zeznających lekarzy. Sąd nie powziął jakichkolwiek wątpliwości odnośnie wartości dowodowej jego zeznań.
J. P.– lekarz zWojewódzkiego Szpitala (...)wB.wskazał, iż pamięta, żeB. P.trafił ze szpitala wP.z niewydolnością wielonarządową, w szczególności niewydolnością nerek i niewydolnością oddechową - w stanie bardzo ciężkim. Jak wskazał, dowiedział się od lekarza, który prosił go o przyjęcie pacjenta i od rodziny oraz z dokumentacji medycznej, i z doszło do ciężkiego uszkodzenia płuc w wyniku zespołu zachłystowego w czasie operacji otwarcia jamy brzusznej. Pamięta, żeB. P. (2)był operowany w szpitalu wŁ., a potem przeniesiony do szpitala wP..
Zeznania powyższe jako konsekwentne i korespondujące z załączoną dokumentacją medycznąB. P., Sąd uznał za prawdziwe.
ŚwiadekG. S.– pielęgniarka na bloku podała, iż pamięta, żeB. P. (2)zwymiotował przed intubacją, ale nie słyszała takiego stwierdzenia, by pacjent nie wyrażał zgody na sondę. Wskazała, iż zabiegS.jest wykonywany bardzo często u pacjentów, ale czy w tym konkretnie przypadku był wykonywany, tego nie pamięta. Zeznała świadek, iż obecnie brak zgody na założenie sondy jest odnotowywane.
Analogiczne zeznania złożyła świadekA. P. (2), która również w 2011 r. pracowała na bloku operacyjnym. Wskazała, iż pamięta pacjentaP., że był bardzo cierpiący, skarżył się na bóle brzucha i prosił, żeby go jak najszybciej znieczulić do zabiegu. Zeznała, iż nie pamięta rozmów z pacjentem. Nie pamięta też, czy ten konkretny pacjent zwymiotował.
Zeznania w/w świadka Sąd uznał za wiarygodne.
Jak wskazano wyżej, z opinii biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej(...)wW.jednoznacznie wynika, iżlekarz (...)badając choregoB. P. (1)w dniu 1 lutego 2011 r. nie zachował należytej ostrożności lekarskiej. Rozpoznanie u chorego z bólami brzucha, wzdęciami brzucha oraz bolesnością uciskową w śródbrzuszu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego w przebiegu infekcji wirusowej było nieuzasadnione. Chory nie miał objawów tzw. „grypy żołądkowej” czy „jelitowej”. Dalej biegli wskazali, iż każdy chory z nagłymi bólami brzucha, wzdęciami, bolesnością brzucha przy badaniu palpacyjnym wymaga weryfikacji celem ustalenia, czy są to bóle brzucha spowodowane tzw. „chorobami chirurgicznymi” wymagającymi hospitalizacji i pilnej operacji, czy są to bóle spowodowane tzw. „chorobami internistycznymi” niewymagającymi operacji. Takie zróżnicowanie wymaga prowadzenia dokładnego badania nie tylko podmiotowego, ale również wykonania badań laboratoryjnych krwi - morfologicznych z oznaczeniem białka ostrej fazy ((...)), ultrasonograficznego badania jamy brzusznej oraz niezwłocznej konsultacji chirurgicznej. W sytuacji, gdy niemożliwym było wykonanie takich badań w warunkach(...) Przychodni (...), należało chorego skierować do Izby Przyjęć w SPZOZ wŁ., gdzie istnieją warunki do przeprowadzenia tzw. badania kompleksowego chorego z nagłymi bólami brzucha. W ocenie biegłych wydanie skierowania do Poradni Chirurgicznej celem konsultacji dopiero w trzecim dniu od pierwszej wizyty u lekarza było opóźnieniem postawienia właściwego rozpoznania i właściwego leczenia. Niemniej jednak niezachowanie przez lekarzaJ. L.należytej ostrożności (staranności) lekarskiej nie było bezpośrednią przyczyną zgonuB. P. (1), ale opóźniło udzielenie choremu prawidłowego, właściwego leczenia chirurgicznego. Dalej biegli zaopiniowali, że lekarz anestezjolog nie zachował należytej ostrożności lekarskiej, gdyż nie przeprowadził przed znieczuleniem zabiegu odessania treści żołądkowej, co skutkowało zachłyśnięciem się chorego z następowym zachłystowym zapaleniem płuc. Biegli wskazali też, że inną metodą zapobiegającą zachłyśnięciu się treścią pokarmową jest prawidłowo wykonany zabiegS., który w sytuacji, gdy nie założono sondy do żołądka, winien być bezwzględnie i prawidłowo wykonany. Zwrócili nadto uwagę, że postępowanie lekarza anestezjologa w stosunku do choregoB. P. (1)po incydencie zachłyśnięcia się oraz w czasie operacji i w dniu następnym w Szpitalu wŁ.było prawidłowe.
Również w uzupełniającej opinii z dnia 28 lutego 2014 r. biegli podtrzymali swoje wcześniejsze stanowisko.
W kolejnej uzupełniającej opinii w/w biegli podtrzymali wydane wcześniej dwie opinie i odpowiadając na pisemne pytania podali, iż rękoczynS.zapobiega zaaspirowaniu treści żołądkowej w czasie gwałtowanych wymiotów do dróg oddechowych, a sam opis rękoczynu został podany w pierwszej wydanej opinii. Wskazali jednocześnie biegli, co zostało już ujęte w opinii pierwszej, iż nie można jednoznacznie stwierdzić, że założenie sondy żołądkowej i skuteczne odessanie treści żołądkowej zapobiegnie w 100 % wymiotom. Wskazali, iż w czasie znieczulenia chorego do operacji, po odessaniu treści żołądkowej i pozostawieniu sondy żołądkowej na czas operacji nie powoduje nasilenia odruchu wymiotnego u chorego znieczulonego ogólnie. RękoczynS.zdaniem biegłych należy wykonać natychmiast po podaniu leku nasennego i wykonywać do czasu wprowadzenia rurki dotchawiczej i napełnieniu jej mankietu uszczelniającego. Biegli wskazali, iż dowodami przemawiającymi za tym, że zapalenie płuc było przyczyną niewydolności wielonarządowej czyli sepsy, a nie jego częścią – stan kliniczny chorego, wyniki badań laboratoryjnych krwi (w tym gazometrii), wynik badania Rtg klatki piersiowej, co zostało opisane dokładnie w opinii pierwotnej. Ponadto wskazali, iż wyhodowane bakterie z drzewa oskrzelowego pacjenta nie miały związku z florą przewodu pokarmowego. Wskazali, iż gdyby zabieg operacyjny był wykonany w dniu 1.02.2011 r. zwiększyłby prawdopodobieństwo przeżycia. Dodatkowo wskazali, iż brak zgody na założenie sondy musi być udokumentowany pisemnie, a w dokumentacji odnośnie braku zgodyB. P.na powyższe brak jest takiego dokumentu. Biegli podkreślili, iż badania kliniczne i laboratoryjne zawarte w opinii głównej wskazują, iż przyczyną śmierciB. P.był wstrząs septyczny spowodowany zachłystowym zapaleniem płuc. Dodatkowo podkreślono, iż niektórzy anatomopatolodzy oraz radiolodzy, ze względu na nagły – ostry, naciekający i zlewający się charakter zmian w płucach, jaki występuje w przypadku zachłyśnięcia się treścią żołądkową, nazywają ten charakter zmian odoskrzelowe zapalenie płuc naciekające i zlewające się.
Wszystkie wydane w sprawie opinie nie wzbudziły jakichkolwiek wątpliwości Sądu. Zostały ona wydane przez osoby do tego uprawnione – autorytety w dziedzinie medycyny i posiadające odpowiednie kwalifikacje, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Ustalenia poczynione przez biegłych oparte zostały na zgromadzonym w aktach materiale dowodowym, ze szczególnym uwzględnieniem zgromadzonej dokumentacji medycznejB. P..
Zdaniem Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na przyjęcie, iż obaj oskarżeni dopuścili się zarzucanych im przestępstw jako wyczerpujących dyspozycjęart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kk, a określanych w doktrynie jako błąd w sztuce medycznej.
Błędem w sztuce medycznej jest naruszenie przez lekarza obowiązujących go w konkretnym przypadku, wypracowanych na gruncie nauki i praktyki reguł i zasad postępowania zawodowego wobec dóbr prawnych w postaci życia i zdrowia człowieka, które na gruncie prawa stanowi podstawę naruszenia obowiązku ostrożności. Analiza całego materiału dowodowego zebranego w sprawie, ze szczególnym uwzględnieniem opinii biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej(...)prowadzi do wniosku, iż oskarżeni popełnili tzw. błąd medyczny.
Przestępstwo zart. 160 § 1 k.k.jest przestępstwem materialnym. Wynika z tego konieczność stwierdzenia związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem się sprawcy a skutkiem. Skoro skutkiem przestępstwa jest samo „narażenie" na niebezpieczeństwo (czyli sprowadzenie już samej możliwości wystąpienia określonych niebezpiecznych dla zdrowia lub życia następstw), to odpowiedzialności karnej zart. 160 k.k.podlega lekarz-gwarant, który w wyniku zaniechania udzielenia właściwego świadczenia zdrowotnego zdynamizował swą bezczynnością przebieg i rozwój procesów chorobowych u pacjenta w ten sposób, że zaczęły one bezpośrednio zagrażać jego życiu i zdrowia (wyrok SN z dnia 21 sierpnia 2012 r., IV KK 42/12, LEX nr 1220930).
Charakter strony przedmiotowej tego przestępstwa wyjaśnił Sąd Najwyższy, wskazując, że: „istotą strony przedmiotowej czynu określonego wart. 160 § 1 k.k.jest stworzenie przez sprawcę takiej sytuacji faktycznej, w której istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo, grożące realnie nastąpieniem skutku w postaci śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała względnie ciężkiego rozstroju zdrowia człowieka. Bezpośredniość realnie grożącego niebezpieczeństwa oznacza, iż w sytuacji przez sprawcę już stworzonej, a więc bez dalszej akcji z jego strony, istnieje duże prawdopodobieństwo nastąpienia w najbliższej chwili wymienionych skutków" (wyrok SN z dnia 29 listopada 1973 r., Rw 902/73, OSNPG 1974, nr 2, poz. 24).
Wart. 160 § 2 k.k.został określony typ kwalifikowany narażenia na niebezpieczeństwo. Znamieniem kwalifikującym w tym przestępstwie jest fakt, że na sprawcy ma ciążyć obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo. Przestępstwo to należy do grupy przestępstw z narażenia indywidualnego (konkretnego), stąd do jego dokonania konieczne staje się stwierdzenie skutku w postaci niebezpieczeństwa śmierci czy też uszkodzenia ciała. Skutkowy charakter przestępstwa wymaga stwierdzenia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zachowaniem się sprawcy a skutkiem w postaci narażenia na niebezpieczeństwo. Z punktu widzenia zachowania się sprawcy - czyn może zostać popełniony zarówno przez działanie, jak i zaniechanie.
W wyroku z dnia 1 kwietnia 2008 r., IV KK 381/07, OSNKW 2008, nr 7, poz. 56, Sąd Najwyższy wskazał, że: „warunkiem odpowiedzialności karnej lekarza – gwaranta zart. 160 § 2 lub 3 k.k.jest obiektywne przypisanie skutku należącego do znamion strony przedmiotowej objętego tym przepisem przestępstwa. Warunek ten będzie spełniony, gdy zostanie ustalone, że pożądane zachowanie alternatywne, stanowiące realizację ciążącego na lekarzu obowiązku, zapobiegłoby narażeniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu".
Występek zart. 160 § 3 k.k.ma charakter nieumyślny. Przestępstwo to można przypisać oskarżonemu, gdy nie ma on zamiaru narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ale do narażenia takiego dochodzi w wyniku niezachowania wymaganej w danych okolicznościach ostrożności, w sytuacji, w której narażenie człowieka przewidywał lub, obiektywnie biorąc, mógł przewidzieć. Narażenie na niebezpieczeństwo nie oznacza pewności wystąpienia uszczerbku dla określonego dobra, ale jedynie prawdopodobieństwo uszczerbku – z którego sprawca musi sobie zdawać sprawę.
Sąd I instancji w całej rozciągłości podziela wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 kwietnia 2013 r. w sprawie IV KK 43/13, w którym Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że: „Skutkiem należącym do znamion strony podmiotowej występku zart. 160 § 2 i 3 k.k.jest nie tylko wywołanie takiej sytuacji, w której pacjent znajduje się, nie będąc uprzednio, w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia, ale również na utrzymaniu (nieodwróceniu, niezmniejszeniu) istniejącego już poziomu tego niebezpieczeństwa w czasie, kiedy urzeczywistnił się obowiązek działania lekarza-gwaranta. Co więcej, przestępstwo jest dokonane z chwilą narażenia na niebezpieczeństwo, chociażby osoba narażona nie doznała żadnej krzywdy. Dlatego nie ma znaczenia dla bytu odpowiedzialności za występek zart. 160 § 2 i 3 k.k.okoliczność, czy ostatecznie zaniechane przez sprawcę działanie było w stanie całkowicie odwrócić niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia pacjenta (zapobiec naruszeniu chronionego dobra). Dla realizacji znamienia tego występku wystarczające jest wystąpienie skutku w postaci konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo dobra prawnego, nie zaś jego naruszenie”.
Tym samym Sąd uznał, iż oskarżonyJ. L.dopuścił się tego, że w dniu 1 lutego 2011 r. wŁ., woj.(...)pełniąc funkcję lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w Niepublicznym Zakładzie Opieki ZdrowotnejPrzychodni (...)wŁ.- Poradni Lekarza Rodzinnego, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi opieki nad pacjentemB. P. (1)przeprowadzając badanie podmiotowe wyżej wymienionego nie zachował należytej ostrożności lekarskiej i wbrew sztuce medycznej, rozpoznał u chorego z bólami brzucha, wzdęciami brzucha oraz bolesnością uciskową w śródbrzuszu zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego w przebiegu infekcji wirusowej i nie zlecił poszerzenia diagnostyki poprzez skierowanie go na badania laboratoryjne krwi, badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej oraz niezwłocznie nie skierował go na konsultację chirurgiczną, celem przeprowadzenia badania kompleksowego chorego z nagłymi bólami brzucha, co stanowiło opóźnienie w postawieniu właściwego rozpoznania w postaci zapalenia otrzewnej i wdrożeniu prawidłowego, właściwego leczenia, nieumyślnie narażając w ten sposóbB. P. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, tj. wypełnił swoim zachowaniem znamiona czynu zart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kk, zaś oskarżonyR. Ł.dopuścił się tego, że w dniu 3 lutego 2011 roku wŁ., będąc zatrudniony jako lekarz anestezjolog w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej wŁ.nieumyślnie naraziłB. P. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w ten sposób, że wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi opieki nad wyżej wymienionym pacjentem, podczas przygotowania go do zabiegu operacyjnego nie zachował należytej ostrożności lekarskiej i nie przeprowadził przed rozpoczęciem znieczulenia polegającego na podaniu mu leku nasennego, zabiegu odessania zgłębnikiem (sondą) zawartości żołądka, jak również nie wykonał zabieguS., który w sytuacji, gdy nie założono sondy do żołądka, winien być bezwzględnie i prawidłowo wykonany, co skutkowało jego zachłyśnięciem się z następowym zachłystowym zapaleniem płuc, w następstwie czego w dniu 23 lutego 2011 r. nastąpił zgonB. P. (1)wWojewódzkim Szpitalu (...)wB., tj. wypełnił swoim zachowaniem znamiona czynu zart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kk.
Nie mając wątpliwości co do winy oskarżonych i wymierzając im karę, Sąd uwzględnił wysoki stopień winy sprawców, wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu skutkujący zgonem pacjenta. Sąd kierował się również dyrektywami określonymi wkodeksie karnymi miał na uwadze funkcje, jakie ma ona spełnić w stosunku do nich oraz społeczeństwa. Sąd miał przy tym na względzie całokształt podmiotowych i przedmiotowych okoliczności czynu, w tym właściwości i warunki osobiste sprawców oraz rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa.
Przy wymiarze kary Sąd uwzględnił stopień winy oskarżonych oraz fakt, iż nie byli oni dotychczas karani.
Wszystkie te okoliczności przemawiały za wymierzeniem oskarżonym za czyn zart. 160 § 3 kkw zw. zart. 160 § 2 kkkary po 8 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd doszedł do przekonania, iż taka kara, która niewątpliwie jest karą dotkliwą, spełni wobec oskarżonych funkcję wychowawczą, a przede wszystkim da rękojmię powstrzymania oskarżonych przed popełnieniem kolejnego czynu zabronionego.
Zawieszając oskarżonym wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres dwóch lat próby, Sąd wziął pod uwagę właściwości i warunki osobiste oskarżonych, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa (brak uprzedniej karalności). Ponadto Sąd decydując się na warunkowe zawieszenie wykonania kary uznał, iż istnieje obecnie w stosunku do oskarżonych pozytywna prognoza resocjalizacyjna i orzeczenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania będzie wystarczające dla osiągnięcia jej celów, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa. Zdaniem Sądu tak orzeczona sankcja uświadomi oskarżonym konieczność bezwzględnego przestrzegania prawa w przyszłości, bez konieczności sięgania po kary izolacyjne.
Dla odczucia dolegliwości kary oraz Sąd orzekł wobec oskarżonych kary grzywny w wymiarze po 150 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł.
Orzeczone kary grzywny leżą zdaniem Sądu w zasięgu możliwości ekonomicznych oskarżonych i są realne do wyegzekwowania na etapie postępowania wykonawczego. Określając rozmiar kary grzywny Sąd kierował się tym, iż oskarżonyJ. L.nikogo na utrzymaniu nie posiada i osiąga miesięczny dochód rzędu 8.000 zł i posiada inny majątek, zaśR. Ł.nikogo na utrzymaniu nie posiada i osiąga miesięczny dochód rzędu 10.000 zł i posiada inny majątek, co zdaniem Sądu oznacza, iż są oni w stanie zapłacić karę grzywny we wskazanym rozmiarze.
Wobec wniosku oskarżycieli posiłkowych, Sąd na podstawieart.46 § 1 kkorzekł wobec oskarżonych rzecz oskarżycieli posiłkowych:Z. P.,A. P. (1)iM. P.po 10.000 tytułem częściowego naprawienia szkody.
Zdaniem Sądu wskazane wyżej kwoty mieszczą się w możliwościach finansowych i majątkowych oskarżonych i z całą pewnością nie pokryją żalu i rozpaczy po stracie syna i brata.
Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w wyroku, o kosztach rozstrzygając na podstawieart.627 kpkiart.2 ust.1 pkt 3 i art.3 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych(Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz.223 z późn.zm.). Jednocześnie również wobec wniosku, Sąd zasądził od oskarżonych na rzecz oskarżycieli posiłkowych po 462 zł, tytułem zwrotu wydatków, związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Siedlcach
date: '2016-05-05'
department_name: VII Wydział Karny
judges:
- Magdalena Banasiuk
legal_bases:
- art. 69 § 1 i art. 70 § 1 kk
- art.627 kpk
- art.2 ust.1 pkt 3 i art.3 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach
karnych
recorder: st.sekr. sądowy Magdalena Wereda
signature: VII K 165/14
``` |
153500000000503_I_AGa_000135_2022_Uz_2022-10-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktI AGa 135/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 września 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Andrzej Daczyński
Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Forycka
po rozpoznaniu w dniu 21 września 2022 r. w Poznaniu
na rozprawie
sprawy z powództwaM. S.
przeciwkoR. W.iI. W.
o zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 28 lutego 2022 r. sygn. akt XIX GW 145/21
1
oddala apelację;
2
zasądza od powoda na rzecz pozwanych 2 700 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Andrzej Daczyński
I AGa 135/22
UZASADNIENIE
PowódM. S., w pozwie skierowanym przeciwkoR. W.iI. W., wniósł o zakazanie pozwanym:
a
wprowadzania do obrotu, oferowania, reklamy, sprzedaży lub zbywania na rzecz osób trzecich w jakiejkolwiek innej formie, produktu w postaci kompletu miękkich sofy i pufek, złożonego z pięciu składających się modułów:
-
dwóch elementów w kształcie półkoli (pół-okręgów),
dolnego modułu w kształcie litery(...)który w połączeniu z jednym modułem półkola przyjmuje postać pełnego prostokąta,
górnego modułu, złożonego z dwóch ramion w kształcie litery(...)o zaokrąglonym wnętrzu,
wykonanego z pianki, pokrytego dzianiną niezależnie od jej koloru, o następującym wyglądzie:
b
wprowadzania do obrotu, oferowania, reklamy, sprzedaży lub zbywania na rzecz osób trzecich w jakiejkolwiek formie, produktu w postaci: kompletu miękkich sofy i pufek, złożonego z dwóch modułów:
-
koła z możliwością złożenia go w pół wzdłuż średnicy na dwa półkola,
modułu w kształcie litery „(...), który w połączeniu ze złożonym w pół modułem koła przyjmuje postać pełnego prostokąta wykonanego z pianki, pokrytego dzianiną, o następującym wyglądzie, ale niezależnie od koloru wykonania:
c
wprowadzania do obrotu, oferowania, reklamy, sprzedaży lub rozporządzania czy zbywania na rzecz osób trzecich w jakiejkolwiek innej formie, produktu w postaci miękkiej maty o kształcie kwiatu z dziesięcioma płatkami (wybrzuszeniami), składanej na cztery części wzdłuż linii przecinających się w środku maty, wykonanej z pianki, pokrytej dzianiną, o następującym wyglądzie, ale niezależnie od koloru wykonania:
Ponadto powód wniósł o nakazanie pozwanym wycofania tych produktów z obrotu oraz o zasądzenie od pozwanych solidarnie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego oraz kosztów zastępstwa procesowego zarówno w tym postępowaniu, jak i w postepowaniu zabezpieczającym według norm przepisanych.
W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie solidarnie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub spisu kosztów wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
Wyrokiem z dnia 28 lutego 2022 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu:
1
zakazał pozwanym wprowadzania do obrotu, oferowania, reklamy, sprzedaży lub zbywania na rzecz osób trzecich w jakiejkolwiek innej formie, produktu w postaci kompletu miękkich sofy i pufek, złożonego z pięciu składających się modułów (wyżej opisanego i zobrazowanego),
2
zakazał pozwanym wprowadzania do obrotu, oferowania, reklamy, sprzedaży lub zbywania na rzecz osób trzecich w jakiejkolwiek innej formie, produktu w postaci kompletu miękkich sofy i pufek, złożonego z dwóch modułów (wyżej opisanego i zobrazowanego),
3
w pozostałej części powództwo oddalił,
4
zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 1.011,- złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania,
5
zasądził na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych od powoda kwotę 756,89 złotych, a od pozwanych kwotę 756,89 złotych.
Podstawą tego orzeczenia są następujące ustalenia faktyczne:
PowódM. S.od marca 2016 roku prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą podfirmą (...)weW., zajmując się produkcją i sprzedażą zabawek dla dzieci. Swoje produkty sprzedaje pod marką(...)m.in. poprzez stronę internetową(...)prowadzoną również w języku niemieckim pod adresem(...)Produkty powoda dostępne są także w sklepach stacjonarnych oraz profilachmarki M.naF.. Produktymarki M.powód promował także w numerze magazynu kobiecego(...).
Pozwani prowadzą działalność gospodarczą od 1990 roku w formie spółki cywilnej pod nazwąPrzedsiębiorstwo (...)wK.. Zajmują się głównie szyciem i sprzedażą odzieży roboczej. Produkty te oferują za pośrednictwem prowadzonej przez siebie strony(...)
Od sierpnia 2017 roku powód wprowadził do sprzedaży składaną matę do zabawy dla dzieci w kształcie kwiatu z dziesięcioma wybrzuszeniami imitującymi płatki, składaną na cztery.M.mają średnice w dwóch rozmiarach: 120 i 160 cm.
M.w podobnym kształcie są dostępne w Internecie - w ofercie innych sprzedawców i producentów.
W ramach prowadzonej działalności powód nawiązał współpracę z pozwanymi, zlecając im szycie materiałowych pokrowców na swoje produkty.
W czasie trwania tej współpracy w 2020 roku pozwani uruchomili sklep internetowy pod adresem(...)w którym pod markąA.sprzedają produkty dla dzieci. Jest to asortyment bardzo zbliżony do tego, który oferuje powód, w tym pozwani sprzedawali za pośrednictwem tego sklepu matę w kształcie kwiatu z dziesięcioma płatkami (wybrzuszeniami) wykonaną z pianki i pokrytą dzianiną, o wymiarach 119 x 119 cm, składaną na cztery części wzdłuż linii przecinających się na jej środku.M.dostępna była w dwóch kolorach. Do tej maty pozwani wszywali swoją metkę o wymiarach 4,5 x 6 cm, na której z jednej strony znajdowało się logo i adres ich strony internetowej tj.(...)zaś z drugiej strony adres firmy pozwanych. Dodatkowo produkty pozwanych pakowane są w kartony oznaczone logo firmy pozwanych. Kartony te oklejane są też taśmą firmową pozwanych. Swoją markę tzn.A.pozwani promują również w mediach społecznościowych tj. naF.orazI.. Są to trzy kanały dystrybucyjne produktówmarki A.. Wcześniej, przed podjęciem współpracy z powodem, pozwani nie zajmowali się produkcją i sprzedażą zabawek dla dzieci z tzw. pianki tapicerskiej.
Powód zorientował się, że pozwani prowadzą w stosunku do niego działalność konkurencyjną w połowie 2020 roku, kiedy okazało się, że do szytych na zlecenie powoda materiałowych pokrowców na produkty sprzedawane przez powoda pozwani wszywają metki z napisem(...), a na odwrocie z numerem telefonu do sklepu internetowegoA..
Wcześniej, bo dnia 14 kwietnia 2020 roku, powód zawarł zN. P.umowę o dzieło, na podstawie której zobowiązała się ona do przygotowania na jego rzecz projektu graficznego kolekcji mebli dziecięcych oraz do wykonania rysunków koncepcyjnych zgodnych z załącznikiem nr(...)do umowy. Na jej podstawieN. P.przygotowała m.in. projekt sofy modularnej, składającej się z kilku niezależnych elementów, która może spełniać funkcje kanapy z oparciem albo tzw. basenu. Dnia 16 kwietnia 2020 roku powód zawarł zN. P., jako wykonawcą umowę przenoszącą na niego całość autorskich praw majątkowych do projektów i materiałów graficznych stworzonych przez wykonawcę na zamówienie powoda na polach eksploatacji szczegółowo wymienionych w § 3 umowy, w tym do projektu „(...)
W czerwcu 2020 roku powód był już w posiadaniu wykrojonej wedle tego projektu pianki, mającej posłużyć do produkcji sofy. Wysłał ją pozwanym po to, aby wykonali dla niego materiałowe pokrowce tej sofy. Nikomu innemu tej wykrojonej pianki, mającej tworzyć sofę, powód nie udostępniał.
W grudniu 2020 roku pozwani do oferty swojego sklepu internetowego działającego pod markąA.wprowadzili sofę składającą się z 5 elementów, przypominającą do złudzenia sofę modularną, której projekt nabył powód. Ofertę dotyczącą sprzedaży tej sofy pozwani umieścili również na profilu(...)A..
M.typu kwiat była dostępna na stronie internetowej prowadzonej przez pozwanych pod markąA.jeszcze w dniu 12 kwietnia 2021 roku. W tej dacie pozwani nadal oferowali także na tej stronie do sprzedaży sporną sofę.
Powód wprowadził do swojej oferty sofę powstałą wedle projektuN. P., która jest sprzedawana pod nazwą handlową basen sofa velvet soft za pośrednictwem strony internetowej(...)
Na gruncie poczynionych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy uznał powództwo za zasadne w części.
Powód żądanie pozwu oparł o twierdzenia, że pozwani dopuścili się względem niego czynów nieuczciwej konkurencji. W odniesieniu do maty w kształcie kwiatu wskazywał na naruszenie przepisówart. 3 ust. 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(tekst jedn. Dz.U. 2020r., poz. 1913 – dalej u.z.n.k.), a w odniesieniu do prototypu sofy modularnej - na delikt wynikający z art. 3 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ust. 1 u.z.n.k.
Sąd wskazał, że w pierwszej kolejności określone zachowania, noszące znamiona czynów konkurencyjnych, powinny być badane przez pryzmat przesłanek określonych w przepisach art. 5-17g u.z.n.k., a dopiero, gdy nie mieszczą się one w dyspozycji żadnego z tych przepisów, powstaje potrzeba dokonywania ich oceny w świetle przesłanek klauzuli generalnej z art. 3 ust. 1 u.z.n.k., zawierającej uniwersalną niejako postać czynu nieuczciwej konkurencji. W doktrynie dominuje pogląd kwestionujący dopuszczalność modyfikacji przesłanek nazwanych czynów nieuczciwej konkurencji przy wykorzystaniu funkcji uzupełniającej. W konsekwencji - przepis art. 3 ust. 1 u.z.n.k. i stypizowane w przepisach art. 5-17g u.z.n.k. czyny nieuczciwej konkurencji stanowią dwie niezależne od siebie podstawy roszczeń.
W odniesieniu do maty w kształcie kwiatu powód odwoływał się do art. 13 ust. 1 u.z.n.k. Przepis ten wskazuje, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może to wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. Delikt ten określa się jako niewolnicze naśladownictwo.
W ocenie Sądu, w polskim systemie prawa nie ma zakazu naśladownictwa. Jeżeli dane rozwiązanie nie jest objęte ochroną prawa wyłącznego, a na taką powód się nie powoływał w niniejszej sprawie, to stosuje się ogólną zasadę wolności kopiowania i naśladowania. Norma ta zabrania jedynie naśladownictwa w kwalifikowanej postaci, kiedy kopiowanie zewnętrznej postaci produktu za pomocą technicznych środków reprodukcji stwarza potencjalną możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. Nawet więc niewolnicze naśladownictwo, jeśli nie jest połączone z niebezpieczeństwem wprowadzenia w/w błąd, nie uzasadnia ochrony z art. 13 ust. 1 u.z.n.k. W świetle art. 13 ust. 1 u.z.n.k. zakaz naśladowania dotyczy wyłącznie produktu gotowego.
W odniesieniu do maty w kształcie kwiatu, Sąd wskazał na dość szeroką ofertę sprzedażową dotyczącą tego produktu w zasobach internetowych. Bez trudu można wyszukać kilku producentów, czy też sprzedawców oferujących ten produkt w kształcie imitującym dziesięć płatków. Przy czym w ofercie internetowej porównywalny może być jedynie kształt i wielkość maty. Trudno jest ocenić jakość wykonania, rodzaj użytego do obszycia maty materiału, grubość oraz twardość/miękkość pianki. To, że powód posiada w swojej ofercie tego rodzaju matę typu kwiatek od 2017 roku nie oznacza, że przeciętny klient kojarzy ten produkt z powodem. Żadnych dowodów na tę okoliczność strona powodowa nie przywołała. Powód nie wykazał nawet wielkości swej sprzedaży tego produktu, która pośrednio mogłaby świadczyć o powstawaniu z czasem dorozumianego nawet wśród klienteli skojarzenia tego produktu z powodem. Po drugie strona powodowa dowodziła, że ofertę pozwanych dotyczącą maty typu kwiatek pracownicy powoda wypatrzyli w Internecie. Pozwani twierdzili, że prowadzili sprzedaż tej maty za pośrednictwem prowadzonego przez siebie sklepu internetowego pod adresem(...)i mediów społecznościowych tj.F.iI.. Tam zaś czynili to pod markąA., co wynikało również z treści pozwu i załączników do niego. Zatem jasno i wyraźnie było zaznaczone i wyeksponowane, że nie jest to produkt w jakikolwiek sposób powiązany z powodem. Słusznie pozwani zwrócili uwagę, że już w pozwie strona powodowa wyraźnie wskazywała, że pozwani wprowadzili sporną matę na rynek pod własnym konkurencyjnym szyldem. Po trzecie wreszcie, strona powodowa nie zaprzeczyła, że pozwani wszywali w swoje maty metki z oznaczeniemmarki A.i adresem ich strony internetowej tj.(...)a z drugiej strony z adresem firmy pozwanych. Strona powodowa nie zaprzeczyła dodatkowo temu, że produkty pozwanych pakowane są w kartony oznaczone logo ich firmy, które dodatkowo oklejane są też taśmą firmową pozwanych. Dodatkowo wszyte metki widać na zdjęciach prezentujących matę pozwanych załączonych do pozwu. Wyraźne oznaczenie producenta i innej marki na stronie internetowej prowadzonej przez pozwanych, a dodatkowo również na samym produkcie (wszytej metce) wyłączały możliwość wywołania błędu zarówno co do producenta kwestionowanej maty typu kwiatek, jak i pochodzenia produktu.
Co do czynu z art. 3 ust. 1 u.z.n.k. samo powołanie się na jego treść przez stronę powodową nie jest wystarczające. Trzeba wskazać i wykazać, jaki dobry obyczaj został przez stronę pozwaną naruszony. Wedle obowiązujących w polskim prawie regulacji kopiowanie samo w sobie nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Dlatego w piśmiennictwie prezentowane jest stanowisko, w myśl którego niedopuszczalne jest konstruowanie zakazu kopiowania produktów na podstawie klauzuli generalnej zawartej w art. 3 ust. 1 u.z.n.k. z tego względu, że art. 13 u.z.n.k. stanowi wyjątek od generalnej zasady dopuszczalności naśladownictwa. Nie można jednak całkowicie wykluczyć, że w sytuacjach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy naganność zachowania naśladowcy jest oczywista dla zorientowanych uczestników obrotu gospodarczego, za bezprawne powinny zostać uznane takie akty naśladownictwa cudzego gotowego produktu, które wprawdzie nie wprowadzają w błąd klienta, lecz są sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Sąd podkreślił, że powód nie zadbał w żaden sposób o jakiekolwiek zasady poufności. Nie poczynił żadnych zastrzeżeń w tym zakresie w ramach współpracy z pozwanymi. Poza tym, że sam w drugiej połowie 2017 roku wprowadził do swojej oferty matę kwiatek nie wykazał, że to był jego własny pomysł i projekt. Sam podczas przesłuchania wskazał, że na rynku są dostępne takie maty innych producentów, którzy kopiują jego produkt, ale takie działania ocenił jako normalne. Nie wskazał jednocześnie, na czym wobec tego polegała niecodzienność kopiowania tego produktu przez pozwanych. Powód nie wykazał również ponoszenia nakładów promujących sporną matę kwiatek, budowania przez niego pozycji na rynku dla tego produktu. Nie wiadomo zresztą jak ta pozycja wyglądała chociażby w portfelu sprzedażowym powoda, bo powód tego w żaden sposób nie wykazywał. Poza tym pozwani nigdy nie sprzedawali produktów powoda, a sporną matę – jak wskazywał sam powód już w treści pozwu – wprowadzili na rynek pod własną marką i sprzedawali w sklepie internetowym wyraźnie nawiązującym do tej ich marki. Chybione byłoby zatem argumentowanie, że pozwani wykorzystali w tym zakresie zdobytą przez przedmiotową matę powoda jakąś jej własną pozycję rynkową. Jeśli chodzi o renomę powoda to twierdzenia te nie zostały należycie udowodnione. Nie świadczy o niej umieszczenie w 2018 roku przez jedną z celebrytek innego produktu oferowanego przez powoda tj. basenu z piłeczkami - jako jednej z propozycji prezentów świątecznych. Nie wykazano bowiem, co było warunkiem umieszczenia produktów na tej liście, a w szczególności czy było to odpłatne. O renomie nie może też świadczyć jednorazowa publikacja w jednym z magazynów przeznaczonych dla mam o nieznanej, bo nieczytelnej treści. Tym samym powód nie wykazał, że pozwani oferując skopiowaną matę typu kwiatek na własnej stronie internetowej i pod własną marką wykorzystali renomę powoda.
W zakresie dotyczącym maty w kształcie kwiatka żądanie pozwu podlegało zatem oddaleniu.
Co do sofy modularnej powód żądanie swoje w pierwszej kolejności oparł o treść przepisu art. 11 ust. 1 u.z.n.k., który statuuje czyn nieuczciwej konkurencji poprzez odwołanie się do naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa na skutek ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania cudzych informacji.
W realiach rozstrzyganej sprawy nie ulega wątpliwości, że pozwani otrzymali od powoda pianki wykrojone wedle zaprojektowanej dla niego sofy, którą dopiero zamierzał powód wprowadzić do produkcji i sprzedaży. Nie ulega wątpliwości, że powód nie udostępniał innym podmiotom projektu sofy, którą zamierzał wdrożyć do sprzedaży. Była to zatem informacja poufna, niedostępna łatwo nawet dla osób z tej branży. Po drugie, niewątpliwie informacja o tym projekcie miała wartość gospodarczą. Jednak informacja staje się „tajemnicą”, kiedy przedsiębiorca przejawi rzeczywistą wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Utrzymanie danych informacji jako tajemnicy wymaga więc po pierwsze wskazania o jakie informacje chodzi, a po drugie podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Powód nie wykazał tymczasem zakresu tajemnicy swojego przedsiębiorstwa, dokładnego zakresu przekazanej pozwanym tajemnicy oraz działań podjętych celem zobligowania ich do jej zachowania, stąd nie można mówić o popełnieniu przez pozwanego deliktu z art. 11 ust. 1 u.z.n.k.
Działania pozwanych mogły jednak zostać uznane za nieuczciwe w świetle unormowania art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Sąd podkreślił, że pozwani byli partnerami powoda, działającymi na jego zlecenie. Współpraca nie trwała wprawdzie długo, niemniej to w jej ramach pozwani otrzymali od powoda wykrojone elementy piankowe projektowanej przez niego sofy. Pozwani wprowadzili do swojej oferty sporną sofę w grudniu 2020 roku, a więc po zaprojektowaniu sofy na zlecenie powoda i po przekazaniu wykrojonego w piance jej prototypu pozwanym. Dodatkowo, w przeciwieństwie do powoda, pozwani nie wykazali żadnymi obiektywnymi dowodami, że sami wpadli na pomysł produkcji sofy modularnej i pracowali nad wdrożeniem go do produkcji niezależnie od powoda.
Biorąc pod uwagę te wszystkie okoliczności oraz zaprezentowaną chronologię zdarzeń bardzo mało prawdopodobnym, a wręcz prawie niemożliwym z punktu widzenia zasad doświadczenia życiowego było, aby pozwani w krótko następującym po sobie czasie wpadli na ten sam pomysł co powód w zakresie produkcji i sprzedaży sofy, o prawie identycznych parametrach. Różnice w sofie pozwanych w porównaniu do sofy, którą zamierzał i wdrożył ostatecznie do produkcji oraz sprzedaży powód, nie były na tyle istotne, aby mogły przekonywać o własnym w tym zakresie pomyśle pozwanych. Przy czym to strona powodowa wykazała logiczny ciąg zdarzeń mających na celu finalne wdrożenie do sprzedaży sofy, którą obecnie oferuje jako(...), począwszy od powstania pomysłu, zatrudnienia projektanta, po powstanie projektu i rozpoczęcie jego realizacji. W tym świetle zachowanie pozwanych należało ocenić jako nielojalne i sprzeczne z zasadami uczciwości kupieckiej. Były to również działania określane jako pasożytnicze, gdyż pozwani wykorzystali cudzy pomyśl dla wprowadzenia na rynek własnego, nowego produktu, zanim uczynił to pomysłodawca, wykorzystując efekty pracy swego konkurenta. Taki sposób rywalizacji rynkowej należało ocenić jako sprzeczny z dobrymi obyczajami.
Powództwo dotyczące sofy modułowej podlegało zatem uwzględnieniu, za wyjątkiem żądania dotyczącego nakazania pozwanym wycofania jej z obrotu, na moment wyrokowania nie była bowiem oferowana do sprzedaży.
O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z treściąart. 100 k.p.c., rozdzielając je po połowie, stosownie do wyników postępowania.
W apelacji od tego wyroku powód zaskarżył pkt 3 wyroku w części oddalającej roszczenie dotyczące maty kwiat oraz rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w pkt 4 i 5 wyroku. Skarżący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w tym przedmiocie oraz o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów postępowania i obciążenie solidarnie pozwanych kosztami postępowania należnymi od Skarbu Państwa w całości.
Skarżący zarzucił:
-
naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 228 § 2 k.p.c.iart. 6 k.c.poprzez błędne ustalenie, że powód nie wykazał, że mata była jego własnym projektem,
naruszenieart. 227 k.p.c.w zw. zart. 228 § 2 pkt 2 k.p.c.poprzez ustalenie faktu nieistotnego, że istnieją na rynku inne maty, podczas gdy nie ma to znaczenia dla oceny czynu nieuczciwe konkurencji pozwanego względem powoda,
naruszenieart. 233 § 1 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.poprzez błędne uznanie, że powód nie wykazał ponoszenia nakładów promujących matę i jej pozycji na rynku,
naruszenie art. 13 ust. 1 u.z.n.k. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe przyjęcie, że wyraźne oznaczenie producenta i marki na stronie internetowej pozwanych i na produkcie wyłączały możliwość wywołania błędu co do tożsamości producenta lub produktu,
naruszenie art. 3 ust. 1 i 2 u.z.n.k. poprzez błędne przyjęcie, że nie wskazano jaki dobry obyczaj został działaniem pozwanych naruszony.
W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda solidarnie na rzecz pozwanych zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 września 2022 r. powód wniósł – przez swojego pełnomocnika - o nieobciążanie go kosztami postępowania apelacyjnego na podstawieart. 102 k.p.c., w przypadku oddalenia apelacji.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd odwoławczy podzielił ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy jako mając oparcie w materiale dowodowym ocenionym bez obrazyart. 233 § 1 k.p.c., to jest zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego.
Wbrew zarzutowi apelacji, trafnie za niewykazane Sąd pierwszej instancji uznał twierdzenie, że mata kwiat była własnym projektem powoda.
Przesłuchanie powoda na tę okoliczność - zwłaszcza w sytuacji kiedy bardzo podobne produkty oferują również inni producenci - nie stanowi bowiem dowodu o wystarczającej mocy dowodowej, zatem sile przekonywania. Zasadnie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na brak w materiale dowodowym - zgromadzonym w pierwszej instancji - materialnych śladów myśli projektowej powoda. Zasady logiki i doświadczenia życiowego podpowiadają przecież, że etap produkcyjny w działalności gospodarczej musi być poprzedzony mniej lub bardziej złożonym etapem projektowym, z czym wiąże się tworzenie pewnej dokumentacji. Dla wykazania tego procesu strona nie może więc poprzestać na zaoferowaniu dowodu z własnego przesłuchania, tym bardziej że jest to najbardziej subiektywny środek dowodowy, bo pochodzący od podmiotu zainteresowanego wynikiem sprawy.
Z kolei rysunek projektowy maty załączony do apelacji – należy uznać za dowód spóźniony w świetleart. 381 k.p.c., jeśli zważyć na brak przeszkód do powołania tego dowodu przed Sądem Okręgowym i zaktualizowanie się takiej potrzeby już w postępowaniu pierwszoinstancyjnym (ze względu na spoczywający na powodzie ciężar wykazania faktycznych podstaw roszczenia). Jak słusznie podkreśla się w orzecznictwie, nie jest usprawiedliwione zgłoszenie określonego dowodu dopiero w apelacji, ze względu na błędne przeświadczenie strony, że do wykazania spornej okoliczności wystarczą inne dowody (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 grudnia 2021 r., II CSK 362/21, Legalis nr 2671763). Potrzeba powołania nowego dowodu nie może też wynikać z tego, iż rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji jest dla strony niekorzystne, zatem że sąd nie podzielił jej stanowiska procesowego (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2020 r., II UK 522/19, Legalis nr 2626672).
Niezależnie od tego, również i ten dowód charakteryzuje się słabą mocą dowodową. Przede wszystkim przedstawiony projekt ma charakter bardzo uproszony, ilustruje zaledwie kształt i niektóre wymiary produktu w jednej płaszczyźnie. Wątpliwy jest też czas jego powstania, mimo że opatrzony został konkretną datą (16.12.2016 r.), ubiegającą w czasie wprowadzenie towaru na rynek. Przede wszystkim nie dowodzi on w żaden sposób relacji czasowej pomiędzy wprowadzeniem do obrotu produktu powoda i podobnych produktów jego konkurentów.
Nie można przy tym, jak sugeruje skarżący, konstruować domniemania faktycznego, że skoro powód rozpoczął działalność już w 2016 r. i produkuje sporną matę od 2017 r., to jest on jej pomysłodawcą. Taki ciąg zdarzeń nie wyklucza przecież możliwości skopiowania pomysłu od innego producenta.
Okoliczność, czy powód jest pomysłodawcą i pierwszym producentem maty, to wbrew zarzutowi apelacji, okoliczność w sprawie istotna – w rozumieniuart. 227 k.p.c., to znaczy z punktu widzenia przepisów prawa materialnego mających w sprawie zastosowanie.
I tak, podstawowymi przesłankami konstytuującymi pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji z art. 13 u.z.n.k. są: kopiowanie zewnętrznej postaci produktu, dokonywanie naśladownictwa za pomocą technicznych środków reprodukcji i możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.
Na etapie postępowania apelacyjnego sporny pozostaje warunek dotyczący ryzyka konfuzji co do tożsamości producenta lub produktu. Szacowanie tego ryzyka jest to ocena prawna dokonywana na podstawie ustalonego stanu faktycznego. Błąd wyraża się w mylnym przekonaniu konsumenta, że sięga po produkt oryginalny, gdy w rzeczywistości jest to efekt naśladownictwa albo w mylnym przekonaniu, że towar pochodzi od innego producenta.
W pierwszym przypadku produkt musi osiągnąć pewną sławę wśród konsumentów, jako że wprowadzenie w błąd co do tożsamości nie jest możliwe, jeśli odbiorcy nie mają świadomości istnienia pierwotnego towaru. Wiąże się to z tym, że zewnętrzna postać produktu musi być rozpoznawalna jako charakterystyczna, odmienna od produktów tego samego rodzaju, co pozwala go odróżnić na rynku. Produkt musi być zatem na tyle zindywidualizowany, żeby mógł być przedmiotem walki konkurencyjnej.
W drugiej sytuacji chodzi o wykorzystanie czyjejś renomy, konfuzję warunkuje więc świadomość odbiorców, że dany towar pochodzi od danego przedsiębiorcy. Istotna jest zatem rozpoznawalność producenta lub jego marki w grupie odbiorców danego rynku.
W tym kontekście brak ochrony może wynikać z samego charakteru naśladowanego rozwiązania, np. jego oczywistości, banalności lub rozpowszechnienia na rynku – w takim przypadku trudno odbiorcom identyfikować produkt z konkretnym przedsiębiorcą. Regulacja nie chroni więc cech, które są typowe, standardowe dla określonej gamy produktów. Także jeśli w wyniku rozwoju produkcji wykształcają się i utrwalają pewne trendy i cechy typowe dla określonej gamy produktów, należy uznać, że są one wspólne i każdy może z nich korzystać we własnej działalności (por.: J. Szwaja red., Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2019).
Brak też podstaw do objęcia sankcjami przypadków, w których naśladowany produkt nie stanowi osiągnięcia przedsiębiorcy, lecz jest już wcześniej składnikiem tzw. wiedzy powszechnej.
Szczególna sytuacja zachodzi wtedy, gdy przedsiębiorstwo wobec którego dopuszczono się czynu opisanego w hipotezie art. 13 ust. 1 u.z.n.k. uprzednio samo naśladowany produkt skopiowało. Taki sprawca czynu nieuczciwej konkurencji nie może występować z roszczeniami z powodu dopuszczenia się względem niego identycznego czynu przez innego przedsiębiorcę. Niedozwolonego naśladownictwa można się bowiem dopuścić co do producenta oryginalnego przedmiotu, a nie jego naśladowców (por.: du Vall Michał, Nowińska Ewa, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. VI).
Nawiązując do okoliczności sprawy, by doszło do czynu z art. 13 ust. 1 u.z.n.k. odbiorcy musieliby mieć wstępną świadomość istnienia produktu pierwotnego w postaci maty kwiat o określonej tożsamości (z wyróżniającym się zespołem cech) jako warunek pomylenia z nim produktu pozwanego albo rozpoznawać powoda jako renomowanego producenta, by móc z nim mylnie ten produkt identyfikować.
Należy zauważyć, że pomysł na matę podłogową do zabawy dla małych dzieci, naśladującą kształt kwiatu jest rozwiązaniem stosunkowo prostym i bardzo rozpowszechnionym. Uznając za wyróżnik: konkretny zarys kształtu (10 wybrzuszeń imitujących płatki), możliwość złożenia maty na cztery części wzdłuż linii przecinających się na jej środku, welurowe pokrycie i stonowaną kolorystykę, trzeba stwierdzić, że cechy te mają również maty innych konkurentów powoda dostępne na rynku i rozprowadzane tym samym kanałem dystrybucji – przez Internet.
Przy wielości tych ofert pytanie o pierwszeństwo produktu jest więc niezwykle istotne. Jeśli bowiem produkt powoda nie został wprowadzony na rynek jako pierwszy – pozwany nie może być uznany za naruszyciela względem powoda, a jedynie względem konkurenta korzystającego z pierwszeństwa w ogólności.
Znaczenie miałoby zatem gdyby pozwany dopuścił się niewolniczego naśladownictwa w stosunku do powoda jako pomysłodawcy i pierwszego producenta. Skoro zaś powód nie wykazał, że pozwany kopiując jego produkt powielał produkt oryginalny, już z tej przyczyny nie można uznać, że pozwani dopuścili się względem powoda opisanego czynu nieuczciwej konkurencji.
Nawet jednak przy założeniu, że powód jako pierwszy wprowadził produkt na rynek, trafna jest dedukcja Sądu pierwszej instancji, że w okolicznościach sprawy nie zachodziło ryzyko konfuzji (co do produktu lub producenta), przesłankowe dla jego stwierdzenia.
Oceny tej dokonuje się z perspektywy przeciętnego odbiorcy (uważnego, ostrożnego i dobrze poinformowanego). Jest to taki konsument, który dokonuje decyzji rynkowych świadomie i który zdaje sobie sprawę z konieczności weryfikacji i oceny docierających do niego komunikatów handlowych, adekwatnie do charakteru nabywanego produktu (por.: Sieradzka Małgorzata (red.), Zdyb Marian (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II, WK 2016).
Wpływ na ocenę ryzyka konfuzji ma rodzaj nabywanego dobra, sposób jego dystrybucji, warunki w jakich dochodzi do wyboru produktu, zwyczaje rynkowe.
W okolicznościach sprawy produkt nabywany był przez Internet zatem z wyłączeniem presji czasu, za to w warunkach dających możliwość przemyślenia wyboru, zbadania opinii o produkcie i producencie, porównania innych podobnych ofert. Sprzyjał temu fakt, że mata nie jest dobrem pierwszej potrzeby, nabywanym machinalnie, a dobrem o charakterze luksusowym, wybieranym z rozmysłem.
Co bardzo istotne, zakup dokonany został ze strony konkretnego producenta, wskazuje na niego także metka na produkcie (z nazwą strony internetowej, logiem i adresem firmy pozwanych), karton w którym go umieszczono, a nawet firmowa taśma na opakowaniu.
Wpływ oznaczeń indywidualizujących producenta na możliwość konfuzji co do komercyjnego pochodzenia produktu został omówiony w orzecznictwie i doktrynie. Stanowiska kategoryczne zakładają, że wyłącza to ryzyko błędu, zarówno co do producenta, jak i towaru, jeśli oznaczenie produktu jest wyraźne i wyczerpujące (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2002 r., I CKN 1319/00, Legalis nr 54592). Mniej rygorystyczne koncepcje zakładają potrzebę indywidualnego badania każdego przypadku i brak automatyzmu w tym przedmiocie (por.: wyrok Sądu Najwyższego z 16 stycznia 2009 r., V CSK 241/08, LEX nr 484688; du Vall Michał, Nowińska Ewa, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. VI; Sieradzka Małgorzata (red.), Zdyb Marian (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II, WK 2016).
Nie mniej w okolicznościach sprawy, uwzględniając wielość elementów wskazujących na pochodzenie towaru od pozwanego, w szczególności umieszczenie oferty na stronie pozwanego producenta, ryzyko konfuzji co do jego pochodzenia należy wyeliminować. Wyłączyć też trzeba możliwość błędu co do tożsamości produktu i to mimo jego dość wiernego powielenia, bez znaczących cech inwencji własnej. W zasadzie już dokładne oznaczenie produktu (w wyliczonych aspektach) indywidualizuje go jako produkt odrębny, mimo tożsamości cech z innym produktem dostępnym na rynku.
Dodatkowo w okolicznościach sprawy możliwość wyodrębnienia na rynku produktu powoda na podstawie jego cech zewnętrznych jest utrudniona z powodu tożsamych, czy bardzo zbliżonych ofert innych producentów. W tym też kontekście nie sposób przyjmować, że uczestnicy rynku kojarzą opisany model maty właśnie z powodem, a w każdym razie okoliczność ta nie została wykazana.
Zarzut naruszenia przepisu art. 13 ust. 1 u.z.n.k. nie zasługiwał zatem na uwzględnienie.
Nie jest też w ocenie Sądu możliwe zakwalifikowanie czynu pozwanych jako delikt z art. 3 u.z.n.k.
Należy zauważyć, że zasadą jest dopuszczalność naśladownictwa, a art. 13 ust. 1 jako wyjątek od tej reguły podlega ścisłej interpretacji. Zasadniczo więc niedopuszczalne jest konstruowanie zakazu kopiowania produktów na podstawie klauzuli generalnej z art. 3 ust. 1 u.z.n.k. W pewnych przypadkach jednak nawet naśladownictwo niewprowadzające klienta w błąd może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Wymaga to jednak wykazania istotnych z punktu widzenia prawa konkurencji okoliczności przesądzających o naganności postępowania w stopniu uzasadniającym zastosowanie tej klauzuli (por.: wyroki Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009, II CSK 44/09, LEX nr 738478, z 9 stycznia 2008 r., II CSK 363/07, Legalis nr 491897). W takiej sytuacji trzeba dowieść jaki dobry obyczaj doznał naruszenia oraz że nieprzestrzeganie tego obyczaju zagroziło lub naruszyło interes konkurenta. Jest to pogląd oparty na założeniu, że korzystanie z rezultatów cudzej pracy czy renomy jest naganne. Taki rodzaj naśladownictwa nacechowany jest negatywnie i określany jako pasożytnictwo. Ochronie podlega tu interes jednostki, która włożyła wysiłek finansowy i organizacyjny w wytworzenie produktu, sankcjonowane jest zaś skracanie sobie przez naruszyciela drogi do uzyskania podobnego rezultatu.
O naruszeniu dobrych obyczajów może z pewnością świadczyć kopiowanie produktu przedsiębiorcy, z którym naśladowcę łączą szczególne relacje gospodarcze. Jednak i w tym przypadku aktualna pozostaje zasada, że naśladownictwa można się dopuścić wobec producenta oryginalnego przedmiotu, trudno przecież stawiać zarzut wykorzystania efektów cudzej pracy, jeśli producent którego produkt skopiowano sam pasożytował na czyjejś pracy.
W okolicznościach sprawy pozwani naruszyli niewątpliwie zasadę lojalności i uczciwości kupieckiej. Pozostając w ścisłych stosunkach gospodarczych z powodem, będąc w jego łańcuchu produkcyjnym, wprowadzili do obrotu produkt zasadniczo tożsamy z produktem oferowanym przez swojego biznesowego partnera. Jest w ocenie Sądu Apelacyjnego oczywiste, że pozwani skopiowali produkt powoda w związku z otrzymanym od niego zleceniem, korzystając z nabytej od niego wiedzy technicznej i inspirując się jego pomysłem biznesowym. Wyjaśnienia pozwanych nawiązujące do skojarzenia kształtu maty z koniczyną na łące są rażące niewiarygodne. Jednak żeby mówić o zachowaniu pasożytniczym, zatem skracaniu sobie drogi w osiągnięciu sukcesu gospodarczego przez wykorzystanie czyjejś pracy i nakładów, trzeba by przyjąć, że powód był producentem maty oryginalnej, czego ten - przy wielości producentów podobnych mat - nie wykazał. W takiej sytuacji można jedynie przyjąć, że pozwani skorzystali z rozpopularyzowania produktu na rynku przez powoda, ale wespół z innymi producentami.
Tak jak przyjął Sąd Okręgowy, powód nie wykazał ponoszenia konkretnych nakładów promujących sporną matę, budowania przez niego pozycji na rynku dla tego produktu. Wykazał jedynie dostępność produktu w internetowej sieci sprzedażowej na stronie polskiej i niemieckiej, czyli stworzenie kanałów sprzedaży i dystrybucji w najprostszej rynkowo formie oraz jednorazowe sytuacje ekspozycji produktów przez znaną celebrytkę w mediach społecznościowych i w ogólnodostępnejgazecie (...). Te same środki reklamy i sprzedaży wykorzystują zasadniczo inni konkurenci powoda, funkcjonujący w sieci internetowej. Zresztą w apelacji powód wskazuje, że nie zarzuca pozwanym skorzystania z jego renomy, tylko skopiowanie produktu wbrew zasadzie lojalności i bez jakichkolwiek własnych nakładów projektowych. Co się zaś tyczy tych nakładów projektowych – przy tak nieskomplikowanym modelu maty, nie można uznać, że były one znaczne. Uwzględnić też trzeba, że powód przekazał jedynie pozwanym piankę o określonym kształcie. Jak sam wskazał, jej kształt determinował kształt pokrowca zleconego pozwanym do szycia. Pozwani twierdzili natomiast, że rozwiązania co do sposobu szycia, kroju, ściegów i konkretnych rozwiązań technicznych, to była ich własna praca.
W tym też kontekście nie można przeceniać więzi gospodarczej stron jako ram dla działalności naśladowniczej pozwanego, jeśli uwzględnić, że pozwani mogli powielić przedmiotowy produkt bez nawiązania współpracy gospodarczej z powodem, korzystając z jego oferty sprzedażowej, zatem ponosząc jedynie koszt zakupu maty.
W tej sytuacji nie można również uznać za wykazane, że pozwany dopuścił się względem powoda deliktu z art. 3 u.z.n.k.
Apelację należało zatem oddalić, a to na podstawieart. 385 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z uwzględnieniem, że stroną wygrywającą na tym etapie sporu są pozwani, w związku z tym – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wyniku procesu zart. 98 § 1 k.p.c.– należał im się od powoda zwrot kosztów zastępstwa procesowego poniesionych w drugiej instancji w wysokości 2.700 zł, ustalonej na podstawie§ 2 pkt 5zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 z późn.zm.).
Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zastosowaniaart. 102 k.p.c.i odstąpienia od obciążenia powoda kosztami procesu w instancji odwoławczej. Strona przegrywająca proces przed sądem pierwszej instancji (w całości lub części), decydując się na wniesienie apelacji, musi liczyć się z możliwością jej oddalenia i związanym z tym obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów poniesionych w postępowaniu apelacyjnym. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że przekonanie strony o zasadności zajmowanego stanowiska, które może przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami przegranego procesu przed Sądem pierwszej instancji, przestaje być aktualne w postępowaniu apelacyjnym (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 marca 2012 r., III CZ 13/12, Lex nr 1164738).
Andrzej Daczyński
Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym
sekr. sąd. Ewelina Frąckowiak | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
date: '2022-09-21'
department_name: I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej
judges:
- sędzia Andrzej Daczyński
legal_bases:
- art. 3 ust. 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji
- art. 228 § 2 pkt 2 k.p.c.
- art. 6 k.c.
recorder: st. sekr. sąd. Joanna Forycka
signature: I AGa 135/22
``` |
155025000000503_I_C_000594_2013_Uz_2013-11-22_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 594/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Wrocław, dnia 18-11-2013 r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSO Piotr Jarmundowicz
Protokolant: Błażej Łój
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18-11-2013 r. we Wrocławiu
sprawy z powództwaS. G.
przeciwko(...) Spółdzielni (...)wT.
o uchylenie uchwały
I
oddala powództwo;
II
zasądza od powodaS. G.na rzecz strony pozwanej(...) Spółdzielni (...)wT.kwotę 197zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt I C 594/13
UZASADNIENIE
PowódS. G.wystąpił z żądaniem uchylenia uchwały nr(...)z dnia 28 lutego 2013 r. Rady Nadzorczej(...) Spółdzielni (...)wT.w sprawie wykreślenia z rejestru członków spółdzielni (k. 2 – 3).
Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że pismem z dnia 12 lutego 2013 r. został zaproszony na posiedzenie Rady Nadzorczej strony pozwanej w dniu 28 lutego 2013 r. Celem tej wizyty było złożenie wyjaśnień w sprawie nieobecności na przeprowadzonych w dniach 17 maja 2011 r. i 26 kwietnia 2012 r. Zebraniach Grupy Członkowskiej Spółdzielni. W piśmie znalazło się pouczenie, że zgodnie z § 16 statutu absencja w tego typu zgromadzeniach może stanowić podstawę do wykreślenia członka z rejestru spółdzielni.
Powód wskazał, że stawił się na posiedzeniu Rady Nadzorczej i w sposób dostateczny usprawiedliwił swoja nieobecność na zebraniach Grupy Członkowskiej, wskazując, że nie był o nich należycie informowany, przez co nie znał terminów ich zwołania. Wskazał, że nie otrzymał żadnej w tym zakresie korespondencji, nikt też nie informował go osobiście o posiedzeniach. Powód podkreślił, ze o terminach zebrania Grup Członkowskich członkowie mieli być zawiadamiani listem poleconym lub osobiście. Pomimo złożonych wyjaśnień Rada Nadzorcza wykreśliła powoda z grona członków Spółdzielni.
Zdaniem powoda z pisemnego uzasadnienia podjętej uchwały przez Radę Nadzorczą nie wynika dlaczego sięgnięto po tak drastyczny środek jak wykreślenie.
Z tego tez względu, w ocenie powoda, powództwo zasługuje na uwzględnienie.
W odpowiedzi na pozew (k. 29 – 30) strona pozwana(...) Spółdzielnia (...)wT.wniosła o oddalenie powództwa i o zwrot kosztów procesu, w tym ewentualnych kosztów zastępstwa procesowego.
Uzasadniając swoje stanowisko strona pozwana wskazała, że wyjaśnienia złożone przez powoda na posiedzeniu Rady Nadzorczej wyraźnie wskazywały, ze powód nie jest zainteresowany dalszym rozwojem spółdzielni, a jedynie interesują go profity wynikające z ewentualnej prywatyzacji majątku spółdzielni, co jest całkowicie rozbieżne z polityką prowadzoną przez spółdzielnię. Zarzut powoda co do nieprawidłowych zawiadomień o terminach Zebrań Grup Członkowskich nie znajduje potwierdzenia i nie ma żadnego dowodu, że nie był poinformowany o zebraniu. Ponadto strona pozwana wskazała, że członkowie o zebraniach Grup Członkowskich byli zawiadamiani przez ogłoszenia w zakładach i placówkach spółdzielni oraz w prasie lokalnej co jest zgodne z § 41 pkt. 1 statutu. W ocenie strony pozwanej Rada Nadzorcza podejmując uchwałę zastosowała środek w postaci wykreślenia powoda ze Spółdzielni mając pełne przekonanie, że wieź powoda ze spółdzielnią dawno wygasła, a zarzuty wobec spółdzielni są krzywdzące i zupełnie nieprawdziwe.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
PowódS. G.przez okres 20 lat był członkiem(...) Spółdzielni (...)wT..
Powód w latach 2011 i 2012 nie uczestniczył w zebraniach Grup Członkowskich strony pozwanej.
Powód nie podejmował żadnych prób ustalenia terminów zebrań Grupy Członkowskiej, do której przynależał.
W związku z nie uczestniczeniem w dwóch kolejnych latach w zebraniach Grup Członkowskich powód został zaproszony na posiedzenie Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni celem złożenia stosowanych wyjaśnień.
Na zebraniu Rady Nadzorczej w dniu 28 lutego 2013 r. powód złożył wyjaśnienia wskazując, iż przyczyną nie uczestniczenia w zebraniach był fakt nieprawidłowego zawiadamiania o terminach zebrań.
Dowód:
przesłuchanie powodaS. G.e - protokół rozprawy z dnia 18 listopada 2013 r. od 00:04:10 do 00:19:39 k. 50 – 51,
kserokopia pisma z dnia 12 lutego 2013 r. k. 17,
Po wysłuchaniu powoda Rada Nadzorcza strony pozwanej podjęła w dniu 28 lutego 2013 r. uchwałę nr(...)w sprawie wykreśleniaS. G.z rejestru członków spółdzielni.
Powód otrzymał uchwałę wraz z pisemnym uzasadnieniem, w którym wskazano przyczyny wykreślenia z grona członków strony pozwanej. Jako przyczynę wskazano, iż powód nie jest zainteresowany działalnością spółdzielni, gdyż nie kontaktował się z organami spółdzielni, jest zainteresowany prywatyzacją majątku spółdzielni, oraz przez okres 20 lat członkostwa w spółdzielni nie brał udziału w zebraniach grup członkowskich.
Dowód:
przesłuchanie powodaS. G.e - protokół rozprawy z dnia 18 listopada 2013 r. od 00:04:10 do 00:19:39 k. 50 – 51,
kserokopia uchwały Rady Nadzorczej z dnia 28 lutego 2013 r. nr(...)oraz załącznika do uchwały k. 5 – 6,
Po podjęciu przez Radę Nadzorczą uchwały w przedmiocie wykreślenia z grona członków spółdzielni, powód zainteresował się funkcjonowaniem strony pozwanej, w tym ile jest obecnych i byłych członków, terminów zebrań Grup Członkowskich oraz ilości wykreślonych członków spółdzielni. W tym celu złożył pismo do strony pozwanej wnosząc o udostępnienie listy członków spółdzielni wraz z ich adresami, listy obecności na zebraniach Grup Członkowskich oraz listy wykreślonych członków.
Strona pozwana pismem z dnia 21 marca 2013 r. odmówiła udzielenia żądanych przez powoda informacji.
Dowód:
przesłuchanie powodaS. G.e - protokół rozprawy z dnia 18 listopada 2013 r. od 00:04:10 do 00:19:39 k. 50 – 51,
kserokopia pisma strony pozwanej do powoda z dnia 21 marca 2013 r. k. 16,
Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt. 6 Statutu strony pozwanej członek spółdzielni ma obowiązek brać udział w zebraniu Grupy Członkowskiej do której należy.
Zgodnie z § 16 Statutu strony pozwanej członek nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru Członków Spółdzielni. Wykreślenie członka może nastąpić jeżeli w ciągu kolejnych dwóch lat nie bierze udziału w zebraniu Grupy Członkowskiej, do której należy.
Zgodnie z § 41 ust. 1 6 Statutu strony pozwanej zebrania Grup Członkowskich zwołuje zarząd spółdzielni przynajmniej raz w roku przed dorocznym Zgromadzeniem Przedstawicieli, zawiadamiając imiennie wszystkich członków lub przez ogłoszenie w zakładach i innych placówkach Spółdzielni, przynajmniej na tydzień przed datą zebrania z podaniem terminu i miejsca.
Dowód:
statut strony pozwanej k. 7 – 15.
Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Na jego podstawie Sąd ustalił okoliczności uzasadniające podjęcie przez Radę Nadzorczą pozwanej spółdzielni uchwały w przedmiocie wykreślenia powoda z grona jej członków.
Sąd dał w całości wiarę złożonym do akt kopiom dokumentów albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani wiarygodności. Ponadto mają ono potwierdzenie w zeznaniach złożonych przez powoda. Z tych samych względów Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia wiarygodności zeznaniom złożonym przez powoda.
Sąd oddalił wniosek o zobowiązanie strony pozwanej do wykazania daty doręczenia powodowi uchwały z dnia 28 lutego 2013 r. wobec faktu, iż strona pozwana nie kwestionowała terminowości wniesienia przez powoda pozwu o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej strony pozwanej nr(...)z dnia 28 lutego 2013 r.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie zart. 18 § 2 pkt. 1 ustawy Prawo spółdzielczeczłonek spółdzielni ma prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej.
Zgodnie zaś zart. 24 § 1do 6ustawy Prawo spółdzielczespółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia. Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia. Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni. Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia. Jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:
1)odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo
2)zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio.
Cytowane wyżej unormowania wskazują na obowiązki członka spółdzielni oraz przewidują sankcje za ich nie wykonywania przez członka spółdzielni. Wskazują także na organy właściwe do podjęcia uchwały w przedmiocie wykluczenia lub wykreślenia z grona członków oraz procedurę podejmowania takich rozstrzygnięć. W tym miejscu należy zauważyć, iż analogiczne unormowania występują w statucie strony pozwanej.
Nie ulega wątpliwości, iż w aktualnym stanie prawnym członek spółdzielni może zostać wykreślony z grona jej członków w razie niewykonywania obowiązków statutowych nawet z przyczyn przez siebie niezawinionych. Przy czym przyczyny wykreślenia winny zostać określone w statucie. Zgodnie zaś ze statutem strony pozwanej członek może zostać wykreślony jeśli w ciągu kolejnych dwóch lat nie bierze udziału w zebraniu Grupy Członkowie do której należy (§ 16 pkt. 3 Statutu strony pozwanej).
Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że powód nie uczestniczył w dwóch kolejnych latach w zebraniach Grupy Członkowskiej, do której przynależy. Już sama ta okoliczność uprawniała Radę Nadzorczą strony pozwanej do podjęcia zaskarżonej uchwały.
Ponadto ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że powód zaczął interesować się działalnością strony pozwanej dopiero po podjęciu zaskarżonej uchwały. Świadczą o tym same zeznania powoda jak również odpowiedź strony pozwanej na pismo powoda dnia 14 marca 2013 r. Powód nie przejawiał wcześniej aktywności związanej z chęcią brania udziału w zebraniach Grupy Członkowskiej, do której przynależał, jak również nie interesował się kiedy takie zebrania się odbyły. Świadczy to, zdaniem Sądu, o zerwaniu więzi organizacyjnej powoda ze strona pozwaną. W ocenie Sądu utrzymywanie więzi organizacyjnej ze spółdzielnią przejawia się w uzewnętrznionym zachowaniu członka, który w sposób przewidzianyprawem spółdzielczymi statutem wykonuje obowiązki przewidziane wart. 18 § 5 prawa spółdzielczego, czyli przestrzega przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów, dba o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczy w realizacji jej zadań statutowych.
Sąd dokonując oceny roszczenia zgłoszonego przez powoda miał na uwadze, jego twierdzenia o nie uczestniczeniu w zebraniach grupy członkowskiej z uwagi na brak pisemnego powiadomienia o terminach zebrań.
W ocenie Sądu w świetle zapisów statutowych dotyczących sposobu zawiadomienia o terminach zebrań, powyższy zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Bezspornie strona pozwana mogła zawiadomić swoich członków o terminach zebrań grup członkowskich poprzez wywieszenie zawiadomienia na tablicy ogłoszeń w swoich placówkach i zakładach (§ 41 ust. 1 Statutu). Powoduje to, że strona pozwana nie miała obowiązku imiennego, pisemnego zawiadamiania o terminach zebrań swoich członków. Jeśli zaś powód twierdził, że nie nastąpiło prawidłowe zawiadomienie o terminach zebrań grup członkowskich, w sposób przewidziany statutem pozwanej Spółdzielni, powinien swoje twierdzenia udowodnić. Zgodnie bowiem zart. 6 k.c.ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Tymczasem powód nie złożył żadnych wniosków dowodowych na potwierdzenie swoich twierdzeń o nieprawidłowym zawiadomieniu o terminie zebrań grup członkowskich w roku 2011 i 2012.
W ocenie Sądu strona pozwana nie uchybiła także procedurze podejmowania uchwały w przedmiocie wykreślenia powoda z grona członków spółdzielni. Przed podjęciem uchwały powód został zaproszony na posiedzenie Rady Nadzorczej i umożliwiono mu złożenie wyjaśnień. Ponadto powód otrzymał uchwałę wraz z pisemnym uzasadnieniem i pouczeniem o środku odwoławczym. Z tych przyczyn w ocenie Sądu nie zachodzą w niniejszej sprawie przesłanki uzasadniające uchylenie uchwały. Zgodnie bowiem zart. 42 § 3 Prawa spółdzielczegouchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu.
W ocenie Sądu w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie można zasadnie twierdzić, że jest spełniona którakolwiek z przesłanek opisanych w cytowanym wyżej§ 3 art. 42 Prawa spółdzielczego.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd działając na podstawie powołanych wyżej przepisów orzekł jak w pkt. I sentencji wyroku.
O kosztach Sąd orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w związku zart. 99 k.p.c.w związku z§ 10 ust. 1 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Zgodnie z powołanymi przepisami strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego lub rzecznika patentowego oraz Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 180 zł.
Cytowane przepisy ustanawiają zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy oraz określają minimalna stawkę wynagrodzenia pełnomocnika.
W niniejszej sprawie żądanie, z którymi wystąpił powód nie zasługuje na uwzględnienie. Powoduje to, że obowiązany jest zwrócić stronie pozwanej poniesione przez nią koszty procesu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika (180 zł.) oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa (17 zł.). W tym miejscu Sąd wskazuje, iż strona pozwana w złożonej odpowiedzi na pozew złożyła wniosek o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Z tego względu Sąd zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej zwrot poniesionych przez stronę pozwaną kosztów wynagrodzenia jej pełnomocnika.
Kierując się powyższymi względami Sąd orzekł, na podstawie powołanych wyżej przepisów, jak w pkt. II sentencji wyroku.
Z/:
1
odnotować,
2
odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda,
3
kal. 14 dni. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
date: '2013-11-22'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Piotr Jarmundowicz
legal_bases:
- art. 18 § 2 pkt. 1 ustawy Prawo spółdzielcze
- art. 6 k.c.
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
- § 10 ust. 1 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: Błażej Łój
signature: I C 594/13
``` |
154505000006627_XXII_GWzt_000069_2014_Uz_2015-01-26_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktXXII GWzt 69/14
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXII Wydział - Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych w składzie:
Przewodniczący:
SSO Jadwiga Smołucha
Protokolant:
sekr.sądowy Katarzyna Ziomek - Wawryniuk
po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2015 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...)L.P. z siedzibą wH.
przeciwko(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wK.
o ochronę praw z rejestracji wspólnotowych znaków towarowych
postanawia:
sprostować postanowienie z 14 stycznia 2015 r. w ten sposób, że:
1
w punktach pierwszym i trzecim litera a w miejsce słów „hard driver” wpisać „hard drive”
2
w punkcie trzecim litera b w miejsce słów „o których mowa w pkt 2.a” wpisać „o których mowa w pkt 3.a”
SSO Jadwiga Smołucha
UZASADNIENIE
Na skutek niedokładności w treści postanowienia nieprawidłowo określono nazwę jednego z urządzeń będących przedmiotem roszczenia informacyjnego oraz odwołano się do niewłaściwej jednostki redakcyjnej rozstrzygnięcia. Oczywistość niedokładności wynika z treści wniosku, gdzie wskazano nazwę urządzenia „hard driver” oraz struktury postanowienia, w którym nie ma punktu 2.a, a urządzenia, których dotyczy postanowienie o zabezpieczeniu dowodów zostały wymienione w punkcie trzecim lit. a postanowienia. .
Mając powyższe na uwadze, na zasadzieart. 350 § 1 k.p.c.orzeczono jak w sentencji.
SSO Jadwiga Smołucha
Z.
1
odpis postanowienia doręczyć pełnomocnikom stron
2
przygotować tytuł wykonawczy uwzględniający sprostowanie
SSOJ. S. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2015-01-26'
department_name: XXII Wydział Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych
judges:
- Jadwiga Smołucha
legal_bases:
- art. 350 § 1 k.p.c.
recorder: sekr.sądowy Katarzyna Ziomek - Wawryniuk
signature: XXII GWzt 69/14
``` |
154500000000503_I_ACa_000285_2015_Uz_2015-05-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 285/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 maja 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SA Ewa Kaniok (spr.)
Sędzia SA Marzena Konsek – Bitkowska
Sędzia SO (del.) Rafał Wagner
Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Baranowska
po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2015 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaA. D.,G. Z.iB. W.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o zapłatę
na skutek apelacji obu stron
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 19 września 2014 r.
sygn. akt I C 170/08
1
oddala obie apelacje;
2
znosi wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego za drugą instancję.
Sygn. akt: I ACa 285/15
UZASADNIENIE
A. D.,G. Z.iB. W.pozwem z dnia 18 lutego 2008 roku, wniosły o zasądzenie od Skarbu Państwa - Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi kwot po 1 100 833,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
Powyższych kwot powódki dochodziły tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez bezprawne przejęcie na rzecz Skarb Państwa na cele reformy rolnej majątkuI..
A. D.iG. Z.wniosły ponadto o zasądzenie na ich rzecz kwot po 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną w związku z niezgodnym z prawem działaniem przy wykonywaniu władzy publicznej to jest bezprawnym przejęciem na rzecz Skarbu Państwa na cele reformy rolnej, majątkuI..
W uzasadnieniu pozwu powódki wskazały, iż Wojewoda(...)decyzją z dnia 19 maja 2006 roku orzekł, iż majątekI.należący doK.iK. T. (1)nie podpadał pod działanie dekretu o reformie rolnej z uwagi na fakt, iż nie przekraczał powierzchni 100 ha. Na kwoty odszkodowania, składają się: 1 532 500 zł stanowiąca wartość rynkową prawa własności nieruchomości rolnej zabudowanej, położonej w majątkuI., według jego stanu na dzień faktycznej parcelacji, to jest 3 marca 1948 roku, 1 670 000 zł stanowiąca wartość utraconych dochodów z gospodarstwa rolnego w majątkuI.za okres od dnia 1 stycznia 1972 roku do 19 maja 2006 roku, kwota 100 000 zł stanowi wartość inwentarza żywego i martwego znajdującego się w majątkuI.w dniu faktycznej parcelacji i kwota łącznie 400 000 zł, stanowi zadośćuczynienie za krzywdę przez nie doznaną w trakcie bezprawnej parcelacji.
Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa, jako niezasadnego, względnie sprekludowanego.
Powódki kilkakrotnie modyfikowały powództwo, ostatecznie w piśmie z dnia 30 grudnia 2013 roku żądały zapłaty odszkodowania łącznie w wysokości 21 864 819,37 zł to jest po 7 288 273,12 zł dla każdej z powódek. Na roszczenie to składały się: 3 961 000 zł tytułem odszkodowania za szkodę w postaci utraconej nieruchomości z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 1 532 500 zł od 25 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty, od kwoty 522 350 zł od 1 lutego 2009 roku do dnia zapłaty, od kwoty 1 906 150 zł od 30 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty, ‑ 17 813 155,37 zł tytułem odszkodowania za szkodę w postaci utraconych dochodów z gospodarstwa z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 1 670 000 zł od 25 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty, od kwoty 1 280 598 zł od 4 lutego 2011 roku do dnia zapłaty, od kwoty 13 323 495,94 zł od 27 maja 2011 roku do dnia zapłaty, od kwoty 1 539 061,43 zł od 30 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz 90 664 zł tytułem odszkodowania za szkodę w postaci utraconego inwentarza żywego i martwego z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty. Ponadto powódkiA. D.i powódkaG. Z.wniosły o zapłatę po 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot 150 000 zł od 25 sierpnia 2006 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 50 000 zł od 18 lutego 2008 roku do dnia zapłaty.
Wyrokiem z dnia 19 września 2014 roku, Sąd Okręgowy w Warszawiew punkcie pierwszym zasądził od Skarbu Państwa na rzeczA. D.kwotę 1 350 554,66 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty:
a. 510 666,66 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
b. 174 116,66 złotych od dnia 12 marca 2010 roku do dnia zapłaty;
c. 635 383,66 złotych od dnia 14 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty;
d. 30 221,33 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
a w punkcie drugim oddalił powództwoA. D.w pozostałym zakresie.
W punkcie trzecim zasądził od Skarbu Państwa na rzeczG. Z.kwotę 1 350 554,66 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty:
a. 510 666,66 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
b. 174 116,66 złotych od dnia 12 marca 2010 roku do dnia zapłaty;
c. 635 383,66 złotych od dnia 14 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty;
d. 30 221,33 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
a w punkcie czwartym oddalił powództwoG. Z.w pozostałym zakresie.
W punkcie piątym zasądził od Skarbu Państwa na rzeczB. W.kwotę 1 350 554,66 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty:
a. 510 666,66 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
b. 174 116,66 złotych od dnia 12 marca 2010 roku do dnia zapłaty;
c. 635 383,66 złotych od dnia 14 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty;
d. 30 221,33 złotych od dnia 05 września 2006 roku do dnia zapłaty;
a w punkcie szóstym oddalił powództwoB. W.w pozostałym zakresie.
W punktach siódmym, ósmym i dziewiątym dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów pomiędzy stronami, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.
W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy wskazał, żemałżonkowieK.iK. T. (1)byli właścicielami majątkuI., położonego w powiecieS., w województwie(...), stanowiącego nieruchomość ziemską o powierzchni 99,47 ha.
W dniu 30 września 1939 roku zmarłK. T. (2), a spadek po nim nabyli żonaK. T. (1)oraz dzieciA. D.,G. Z.iZ. T.po 1/4 części.
W dniu 3 października 1941 roku zmarłaK. T. (1), a spadek po niej nabyły dzieciA. D.,G. Z.iZ. T.po 1/3 części.
W dniu 13 września 1944 roku wszedł w życie dekret(...) Komitetu (...)o przeprowadzeniu reformy rolnej na mocy, którego między innymi na cele reformy rolnej przeznaczone są nieruchomości ziemskie stanowiące własność albo współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekracza bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw(...),(...)i(...), jeśli ich rozmiar łączny przekracza 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni.
W dniu 3 marca 1948 roku majtekI.został zajęty przez funkcjonariuszy Powiatowej Komisji Ziemskiej oraz parcelantów w celu przeprowadzenia reformy rolnej i dokonania parcelacji. Zamieszkujące w majątkuI.A. D.iG. Z.wraz z bratemZ. T.zostali zmuszeni do opuszczenia swojego majątku oraz otrzymali zakaz zbliżania się do nieruchomości. Do dnia 31 grudnia 1948 roku osoby działające w ramach organów Skarbu Państwa rozparcelowały i trwale rozporządziły składnikami majątkuI., w tym nieruchomościami łącznie z budynkami, maszynami i wyposażeniem, inwentarzem żywym i płodami rolnymi na rzecz parcelantów oraz innych osób.
W dniu 28 czerwca 1948 roku Starostwo Powiatowe(...)Referat(...)iR.Rolnych wystąpił do Sądu Grodzkiego wK.o założenie ksiąg wieczystych dla poszczególnych nieruchomości wydzielonych z majątku państwowegoI.na rzecz poszczególnych parcelantów w oparciu o dołączone do wniosku zaświadczenia, z których wynikało, że nieruchomości zostały przejęte w ramach reformy rolnej.
W dniu 30 kwietnia 1958 roku,Z. T.w imieniu swoim i dwóch sióstr złożył wniosek o zwrot majątkuI.oraz wypłacenie odszkodowania.
W dniu 15 października 1990Z. T.złożył wniosek w imieniu swoim i sióstr do Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o zwrot bądź wypłatę odszkodowania za odebranie majątkuI..
Pismem z dnia 15 października 2002 rokuA. D.odwołując się do wnioskuZ. T.z 15 października 1990 roku wystąpiła do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o uchylenie orzeczenia Państwowej Komisji Ziemskiej wK.. Wojewoda(...)w dniu 3 lutego 2005 roku orzekł o umorzeniu postępowania w sprawie o wydanie decyzji, że majątekI.będący przed przejęciem na rzecz Skarbu Państwa własnościąK.iK.małż.T.nie podlegał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej.
A. D.w dniu 14 lutego 2005 roku odwołała się od decyzji Wojewody(...)z dnia 3 lutego 2005 roku o umorzeniu postępowania. Na skutek w/w odwołania Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchylił zaskarżoną decyzję w całości oraz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi I instancji.
W dniu 29 marca 2002 roku zmarłZ. T., a spadek po nim nabyła wnuczkaB. W..
Wojewoda(...)decyzją z dnia 19 maja 2006 roku stwierdził, że majątekI.o powierzchni 99,47 ha będący przed przejściem na rzecz Skarbu Państwa własnościąK.iK.małż.T., nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej. Wojewoda(...)w uzasadnieniu decyzji wskazał, że cały majątek przejęty na cele reformy rolnej łącznie z budynkami i inwentarzem został rozparcelowany i trwale rozdysponowany.
W skład majątkuI.położonego w powiecieS., w województwie(...)o powierzchni 99,47 ha wchodziły działki: o(...)o łącznej powierzchni 57,84 ha (przy wyłączeniu powierzchni drogi gminnej) stanowiąca grunt orny, o(...)o powierzchni 9,81 ha, na której znajduje się jezioro, o(...)o powierzchni 16,31 ha stanowiąca łąkę, o(...)o powierzchni 3,41 ha będąca wodą, o(...)o powierzchni 0,10 ha stanowiąca nieużytek, o(...)o powierzchni 0,22 ha stanowiąca nieużytek, o(...)o powierzchni 0,03 ha stanowiąca nieużytek, o(...)o powierzchni 1,27 ha stanowiąca grunt orny, o(...)o powierzchni 0,87 ha stanowiąca grunt orny, o(...)o powierzchni 1,63 ha będąca łąką, o(...)o powierzchni 2,35 ha stanowiąca grunt orny, o(...)o powierzchni 1,96 ha stanowiąca łąkę, o(...)o powierzchni 1,77 ha będąca żwirownią, o(...)o powierzchni 0,58 ha zajęta pod tereny rolne zabudowane, o(...)o powierzchni 0,20 ha zajęta pod tereny rolne zabudowane, o(...)o powierzchni 1,12 ha stanowiąca grunt orny ‑ o łącznej wartości 3 961 000 zł.
Wraz z majątkiemI.został przejęty inwentarz żywy o łącznej wartości 47 688 zł i płody rolne o łącznej wartości 8 176 zł. W skład przejętego majątku wchodziły maszyny i wyposażenie: snopowiązałka, kosiarka, młocarnia, sieczkarnia dwa kieraty, cztery pługi 3-skibowe, trzy komplety bron zębatych, dwie zgrabiarki konne, trzy kultywatory, dwie wialnie, pięć wozów konnych, dwie bryczki, sanie konne, dwie łódki, cztery radła, kopaczka do ziemniaków i siewnik oraz inne wyposażenie o łącznej wartości 34 800 zł.
Sąd Okręgowy wskazał, że biegliM. K.iA. Ś. (1)złożyli na rozprawie w dniu 13 maja 2011 roku ustne wyjaśnienia, w których w sposób wyczerpujący ustosunkowali się do zastrzeżeń dotyczących opinii pisemnych. Ustne wyjaśnienia odebrane od biegłych przekonały Sąd, że opinie mogą stanowić podstawę do ustalenia wartości maszyn i wyposażenia oraz wartości inwentarza żywego i płodów rolnych. Ponadto zdaniem Sądu Okręgowego opinia biegłegoK. P. (1)również została sporządzone rzetelnie w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczeniem zawodowym biegłego. W ocenie Sądu biegły do dokonania wyceny tak dużego kompleksu o powierzchni 99,47 ha zasadnie dokonał hipotetycznego podziału całej nieruchomości na poszczególne części ze względu na sposób zagospodarowania, użytkowania i funkcjonowania i prawidłowo przyjął, że w skład nieruchomości wchodziła żwirownia, co znajduje potwierdzenie na mapie załączonej do akt sprawy, na której biegły się opierał. Jeżeli chodzi o istnienie stawów rybnych to okoliczność ta została potwierdzona w zeznaniach świadkaM. T..
Sąd Okręgowy oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy majątkowego oraz wniosek o ocenę operatu szacunkowego albowiem doszedł do przekonania, że okoliczności sporne zostały dostatecznie wyjaśnione, a wymienione wnioski zostały powołane jedynie dla zwłoki.
Z ustaleń stanu faktycznego wynika, że w dniu 3 października 1941 roku właścicielami majątkuI.byli jużA. D.,G. Z.iZ. T.. NatomiastB. W.jest spadkobierczyniąZ. T..
W ocenie Sądu Okręgowego zdarzenie wywołujące szkodę w majątku powódek ma charakter wieloczłonowy albowiem początkiem tego zdarzenia było bezprawne przejęcie przez funkcjonariuszy Skarbu Państwa majątkuI.położonego w powiecieS., woj.(...), co miało miejsce w dniu 3 marca 1948 roku. Jednak samo fizyczne przejęcie majątkuI.przez Skarb Państwa nie spowodowało powstania szkody w majątku ówczesnych właścicieli. Szkodę spowodowało dopiero bezprawne rozparcelowanie i rozporządzenie przez funkcjonariuszy Skarbu Państwa zarówno nieruchomościami wchodzącymi w skład majątkuI., jak i majątkiem ruchomym i inwentarzem żywym. Składniki majątkuI.zostały w całości rozdysponowane na rzecz parcelantów i innych osób przez prowadzących proces parcelacji funkcjonariuszy Skarbu Państwa jeszcze przed końcem 1948 roku. Zdaniem Sądu Okręgowego jako graniczną datę rozporządzenia(...)należało przyjąć 31 grudnia 1948 roku, gdyż nie było sporne w toku postępowania, a ponadto wynikało to ze zgromadzonych dokumentów, że właśnie w 1948 roku doszło do rozdysponowania całym majątkiem, jednak materiał dowodowy nie pozwala na określenie konkretnej daty zakończenia parcelacji.
Zdaniem Sądu Okręgowego odpowiedzialność Skarbu Państwa obejmuje szkodę wynikającą z wszelkich władczych działań funkcjonariuszy Skarbu Państwa, które to działania przyjmują różną formę, co powoduje również zróżnicowanie podstawy prawnej dochodzonych roszczeń odszkodowawczych.
Do skutecznego dochodzenia przez powódki roszczeń odszkodowawczych niezbędne było uzyskanie decyzji administracyjnej stwierdzającej, że majątekI.nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. 1945, nr 3, poz. 13 ‑ j.t.). Wobec tego prejudycjalne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała decyzja Wojewody(...)z dnia 19 maja 2006 roku wydana na podstawie wskazanego wyżej przepisu stwierdzająca, że majątekI.nie podpadał pod działanie dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej. Decyzja ta pozwoliła na powzięcie przez powódki wiadomości, że Skarb Państwa nie nabył(...)z mocy prawa, a więc strona powodowa poznała osobę odpowiedzialną za szkodę, jaką ponieśli w związku z bezprawnym przejęciem i rozporządzeniem majątkiemI..
Zgodnie zart. 67 §2 k.p.c.za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej. W zakresie określonym odrębną ustawą za Skarb Państwa czynności procesowe podejmuje Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. Zdarzenie, które spowodowało powstanie szkody w majątku powódek rozpoczęło się od faktycznego przejęcia nieruchomości przez funkcjonariuszy Skarbu Państwa na podstawie dekretu(...) Komitetu (...)o przeprowadzeniu reformy rolnej. Mając na uwadzeart. 20 dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnejwedle, którego wykonanie dekretu powierza się Ministrowi Rolnictwa i Reform Rolnych oraz przepisyrozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 01 marca 1945 r.w sprawie wykonania dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, szczególnie §10 tego rozporządzenia, Sąd doszedł do przekonania, że Minister Rolnictwa i Reform Rolnych był organem nadrzędnym nad jednostkami organizacyjnymi, których funkcjonariusze dokonywali przejęcia majątków w ramach reformy rolnej oraz dalszych czynności, aż do skutecznego rozporządzenia majątkiem, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Zgodnie z§10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 01 marca 1945 r.w sprawie wykonania dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej przejęcia majątków dokonują upoważnieni przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych pełnomocnicy, wojewódzkie lub powiatowe urzędy ziemskie. W takiej sytuacji strona powodowa prawidłowo wskazała w pozwie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jakostatio fisciSkarbu Państwa albowiem jest to organ właściwy w rozumieniuart. 67 §2 k.p.c.do reprezentowania Skarbu Państwa w niniejszej sprawie.
Sąd Okręgowy wskazał, że do oceny zobowiązań powstałych z czynów niedozwolonych właściwe są przepisy obowiązujące w chwili zdarzenia, co wynika z art. XXVI i XLIX §1 przepisów wprowadzających kodeks cywilny. W związku z tym do oceny działań podjętych przez osoby fizyczne wchodzące w skład organów Skarbu Państwa wykonujących czynności władcze należy zastosować obowiązujące wówczas prawo tj. w 1948 roku. W niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepisart. 145 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 roku Kodeks zobowiązań(dalej: k.z.) zgodnie, z którym kto powierza wykonanie czynności swemu podwładnemu, odpowiada za szkodę wyrządzoną z jego winy przy wykonywaniu powierzonej mu czynności. Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie m. innymi w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1997 r., sygn. akt III CSK 344/08 (publik. LEX nr 523705), w którym wskazano, że „przy zastosowaniu współczesnych standardów wykładni prawa nie ma przeszkód do przyjęcia, że norma zawarta wart. 145k.z. nakłada odpowiedzialność także na Państwo za szkodę wyrządzoną z winy jego funkcjonariuszy przy wykonywaniu czynności o charakterze władczym. Wykładniaart. 145k.z., która prowadziłaby do wniosku, że Państwo nie ponosi odpowiedzialności za działania swoich funkcjonariuszy o charakterze władczym, rażąco kłóciłaby się z zasadą państwa prawnego, gdyż naruszałaby elementarne poczucie sprawiedliwości”. Zaprezentowane stanowisko znalazło również wyraz w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1997 r., sygn. akt II CKN 78/96 publik. Lex 55387.
Dalej Sąd Okręgowy wskazał, że w sytuacji gdyby uznać, że przepisart. 145k.z. nie będzie miał zastosowania w niniejszej sprawie, to wówczas odpowiedzialność funkcjonariuszy Skarbu Państwa znajdowałaby podstawę dopiero w przepisieart. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 roku o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych(Dz. U. z 28 listopada 1956 roku) (zwana dalej „ustawą”) wedle, którego Państwo odpowiada za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności. Wedle art. 6 ust. 1 ustawy, jeżeli według dotychczasowych przepisów Państwo nie ponosiło odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przed dniem wejścia w życie ustawy, poszkodowany może dochodzić od Państwa wynagrodzenia nie później niż w ciągu roku od tego dnia. Przepis ten, stanowiący wyjątek od zasadylex retro non agit, obowiązuje nadal (art. VII pkt 4przepisów wprowadzającychk.c.), a zawarty w tym przepisie termin jednego roku od dnia wejścia ustawy w życie do dochodzenia tych roszczeń jest terminem prekluzyjnym, a nie terminem przedawnienia. Termin ten, mógł ulec przekształceniu w termin przedawnienia, ale mogło to nastąpić dopiero od dnia wejścia w życiekodeksu cywilnego, tj. od dnia 1 stycznia 1965 r. zgodnie zart. XIIIprzepisów wprowadzającychk.c.Jeżeli do dnia 1 stycznia 1965 r. termin ten już upłynął, to nie mógł się przekształcić w termin przedawnienia.
Wobec przyjęcia, że zastosowanie w niniejszej sprawie znajdzie przepis art. 145 k.z., to jeżeli chodzi o terminy przedawnienia były one uregulowane w treści art. 283 k.z. zgodnie, z którym z upływem lat trzech ulegają przedawnieniu wierzytelności z tytułu naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (§1). Termin ten liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie, obowiązanej do odszkodowania (§2). W każdym razie wierzytelność przedawnia się z upływem lat dwudziestu od dnia spełnienia czynu, wyrządzającego szkodę (§3). Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, wierzytelność ulega przedawnieniu dwudziestoletniemu, licząc od dnia popełnienia przestępstwa (§4).
Gdyby przyjąć, że zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 1 ustawy to przewidywał on roczny termin prekluzyjny, który mógł przekształcić się w termin przedawnienia z dniem wejścia w życiekodeksu cywilnegotj. 1 stycznia 1965 roku.
W ocenie Sądu Okręgowego koniec zdarzenia wywołującego szkodę w majątku powódek miał miejsce najpóźniej w dniu 31 grudnia 1948 roku, a więc z tym dniem należałoby liczyć początek biegu przedawnienia.
Biorąc pod uwagę okres rządów władz komunistycznych w Polsce, Sąd Okręgowy wskazał, że bieg przedawnienia roszczeń byłych właścicieli majątkuI.nie rozpoczął się w stosunku do Skarbu Państwa do czasu transformacji ustrojowej jaka miała miejsce w dniu 4 czerwca 1989 r., kiedy to odbyły się pierwsze wolne wybory, albowiem to ustrój polityczny miał wpływ na brak możliwości skutecznego dochodzenia przez obywateli ich roszczeń odszkodowawczych, szczególnie związanych z bezprawnym działaniem funkcjonariuszy władzy komunistycznej, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Wobec tego możemy mówić o sile wyższej. Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2007 r. III CZP 30/07, publik. LEX 309705 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1996 r., sygn. akt III CZP 76/96 publik. OSNC 1997/2/16).
Sąd Okręgowy wskazał, że w sytuacji gdyby przyjąć, że zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 1 ustawy to zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami (art. 116 p.o.p.c.) roczny bieg terminu prekluzyjnego również uległby zawieszeniu, a od 1 stycznia 1965 roku przekształciłby się w termin przedawnienia, który z podanych wyżej przyczyn nie rozpocząłby biegu do dnia 4 czerwca 1989 roku.
Mając na uwadze zawieszenie biegu przedawnienia do 4 czerwca 1989 roku, przepisy wprowadzające kodeks cywilny, oraz to, że przyjęto odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawieart. 145 k.c., Sąd Okręgowy uznał, że zasadność zarzutu przedawnienia począwszy od dnia 04 czerwca 1989 roku należy badać w oparciu o przepisart. 442 §1 k.c.o treści obowiązującej do dnia 09 sierpnia 2007 roku wedle, którego roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Natomiast wedle§2powołanego przepisu, jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Z treści powyższych przepisów wynika, że termin przedawnienia liczony od dnia 4 czerwca 1989 roku upłynąłby z końcem dnia 4 czerwca 1999 roku. Jednak, w ocenie Sądu, w niniejszej sprawieZ. T., który działał również w imieniu swoich sióstr, podjął działania przed organami władzy publicznej zmierzające do odzyskania majątkuI., które to działania przerwały ewentualny bieg zasiedzenia zgodnie z treściąart. 123 §1 pkt 1) k.c.Niewątpliwie w dniu 15 października 1990 rokuZ. T.działający również w imieniu swoich sióstr zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z wnioskiem o rozpatrzenie sprawy zwrotu niesłusznie zabranego majątkuI.odwołując się do pisma z 1958 roku (k. 271 ‑ 272). Właśnie w piśmie z 30 kwietnia 1958 rokuZ. T.wystąpił po raz pierwszy do Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych o zwrot bezprawnie zagarniętego majątkuI.jego właścicielom tj. jemu oraz jego siostromA. D.iG. Z.(k. 264 ‑ 267), który to wniosek nie został rozpoznany. Ponadto zdaniem Sądu wniosek z dnia 15 października 1990 roku został rozpoznany przez organy Skarbu Państwa dopiero po interwencjiA. D.z dnia 15 października 2002 roku. Mając na uwadze treść wniosku z dnia 15 października 1990 roku organy administracji publicznej powinny potraktować go jako wniosek o wydanie orzeczenia w trybie §5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 roku w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Skarbu Państwa, że udzielenie informacji miało świadczyć o rozpoznaniu wniosku. Nawet gdyby przyjąć za poglądem Skarbu Państwa, że dziesięcioletni termin przedawnienia zaczął biec w 1993 roku, to i tak zostałby przerwany pismem z dnia 15 października 2002 roku złożonym przezA. D., które Skarb Państwa w niniejszej sprawie traktuje, jako wniosek o wydanie orzeczenia stwierdzającego, że majątekI.nie podlegał pod reformę rolną.
Gdyby przyjąć, że w okolicznościach niniejszej sprawy zastosowanie znajdzie roczny termin przedawnienia wynikający z art. 6 ust. 1 ustawy, który upłynąłby z końcem dnia 4 czerwca 1990 roku, to w ocenie Sądu podniesiony przez Skarb Państwa zarzut przedawnienia stanowiłby nadużycie prawa w rozumieniuart. 5 k.c.z uwagi na okoliczność, że w dniu 15 października 1990 roku został złożony wniosek o rozpatrzenie sprawy zwrotu niesłusznie zabranego majątkuI., który w ocenie Sądu ostatecznie został rozpoznany dopiero decyzją Wojewody(...)z dnia 15 maja 2006 roku stanowiącą prejudykat w niniejszej sprawie. Przy czym organy władzy publicznej również nie rozpoznały wniosku o zwrot majątku złożonego w 1958 roku. Ponadto nie można zapominać o tym, iż dawni właściciele i ich spadkobiercy byli informowani zarówno przez Ministra, jak i Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich o tym, że ich roszczenia zostaną uwzględnione jeżeli Parlament uchwali tak zwaną ustawę reprywatyzacyjną (k. 309 ‑ 311). W takiej sytuacji uwzględnienie w niniejszej sprawie zarzutu przedawnienia byłoby niezgodne z zasadami współżycia społecznego albowiem naruszałoby zasadę zaufania obywatela do państwa i zasadę sprawiedliwości. Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał, że nie ma podstaw do uwzględnienia zarzutu przedawnienia.
Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że Skarb Państwa ponosi na podstawie art. 145 k.z. odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w majątku powódek polegającą na nieodwracalnej utracie składników majątkuI.rozparcelowanego bezprawnie przez funkcjonariuszy Skarbu Państwa.
Zdaniem Sądu Okręgowego to władcze działania funkcjonariuszy organów Skarbu Państwa doprowadziły do powstania szkody w majątku powodów i pomiędzy tymi działaniami a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy, albowiem gdyby nie bezprawne przejęcie składników majątkuI.w ramach reformy rolnej, to powodowie nie ponieśliby szkody w postaci utraty w 1948 roku składników majątku.
Sąd Okręgowy wskazał, że wartość rynkowa zabudowanej nieruchomości ziemskiej stanowiącej kiedyś majątekI.o powierzchni 99,47 ha została ustalona na kwotę 3 961 000 złotych zgodnie z opinią biegłegoK. P. (2).
Wartość rynkowa wchodzących w skład majątkuI.inwentarza żywego została ustalona na kwotę 47 688 złotych, a wartość rynkowa płodów rolnych na kwotę 8 176 złotych, zgodnie z opinią biegłegoA. Ś. (2). Wartość rynkowa maszyn i wyposażenia wchodzących w skład majątkuI.została ustalona w opinii biegłegoM. K.na kwotę 34 800 złotych.
Po zsumowaniu powyższych wartości Sąd Okręgowy wskazał, że łączna wartość majątkuI.wynosiła 4 051 664 złotych, a więc odszkodowanie dla każdej z powódek za poniesioną szkodę rzeczywistą powinno wynosić po 1 350 554,66 złotych (4 051 664 złotych : 3 = 1 350 554,66 złotych).
O odsetkach Sąd orzekł na podstawieart. 481 k.c.w zw. zart. 455 k.c.Wedleart. 481 §1 k.c.jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie zart. 455 k.c.jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Mając na uwadze treść przywołanych przepisów, Sąd Okręgowy wskazał, że spełnienie świadczenia niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania oznacza spełnienie tego świadczenia w terminie 14 dni od wezwania. W razie zaniechania przez wierzyciela wezwania przed wszczęciem postępowania sądowego należy za wezwanie uznać datę doręczenia pozwu (zobacz: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2011 r. sygn. akt I CSK 576/09 LEX nr 1050451). W takiej sytuacji odsetki ustawowe od kwot odszkodowania w wysokości po 510 666,66 złotych (odszkodowanie za nieruchomość) oraz w wysokości po 30 221,33 złotych (odszkodowanie za płody rolne, inwentarz żywy, maszyny i wyposażenie) zasądził od dnia następnego po upływie 14 dni od chwili doręczenia wniosku o zapłatę odszkodowania, który wpłynął do Wojewody(...)w dniu 21 sierpnia 2006 roku. W tym wniosku powódki zażądały miedzy innymi odszkodowania za nieruchomość oraz odszkodowania za inwentarz żywy i martwy. Wobec tego Skarb Państwa miał czas na spełnienie opisanych wyżej świadczeń do końca dnia 4 września 2006 roku, a więc odsetki należało zasądzić od dnia 5 września 2006 roku.
Jeżeli chodzi o odsetki ustawowe od kwot odszkodowania w wysokości po 174 116,66 złotych (odszkodowanie za nieruchomość) należało zasądzić je od dnia następnego po upływie 14 dni od chwili doręczenia rozszerzonego pozwu o zapłatę odszkodowania (k. 548), który został doręczony Skarbowi Państwa w dniu 25 lutego 2010 roku (k. 561). Wobec tego Skarb Państwa miał czas na spełnienie świadczenia do końca dnia 11 marca 2010 roku, a więc odsetki należało zasądzić od dnia 12 marca 2010 roku.
Jeżeli chodzi odsetki ustawowe od kwot odszkodowania w wysokości po 635 383,66 złotych (odszkodowanie za nieruchomość) należało zasądzić je od dnia następnego po upływie 14 dni od chwili nadania pisma rozszerzającego powództwo o zapłatę odszkodowania (k. 1179 ‑ 1185), które zostało wysłane Skarbowi Państwa w dniu 30 grudnia 2013 roku (k. 1186). Wobec tego Skarb Państwa miał czas na spełnienie świadczenia do końca dnia 13 stycznia 2014 roku, a więc odsetki należało zasądzić od dnia 14 stycznia 2014 roku.
Sąd Okręgowy wskazał, że w okolicznościach niniejszej sprawy odsetki mają charakter odszkodowawczy a nie waloryzacyjny, a ich zadaniem jest zrekompensowanie faktu niedokonania zapłaty w terminie wynikającym z wezwania do zapłaty.
Przechodząc do roszczenia powódek o zapłatę odszkodowania z tytułu utraconych korzyści (dochodów z gospodarstwa) w latach 1972 ‑ 2006, Sąd Okręgowy wskazał, że niewątpliwie odszkodowanie obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą (damnum emergens), jak również utracone korzyści (lucrum cessans). Wynika to z treściart. 157 §1k.z., odszkodowanie obejmuje stratę, jaką poszkodowany poniósł, i korzyść, której mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono orazart. 361 §2 k.c.wedle, którego naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Przez utracone korzyści trzeba rozumieć tę część majątku poszkodowanego, o którą się jego aktywa nie powiększyły lub pasywa nie zmniejszyły, a skutek ten nastąpiłby, gdyby nie zdarzenie sprawcze, za które odpowiedzialność została przypisana oznaczonemu podmiotowi. Przy czym szkoda w zakresie utraconych korzyści ma zawsze charakter hipotetyczny. Ponadto ustalenie szkody w postaci utraconych korzyści wymaga przyjęcia hipotetycznego przebiegu zdarzeń i ustalenia wysokiego prawdopodobieństwa utraty korzyści.
W ocenie Sądu Okręgowego to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania zgodnie zart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c., że gdyby nie doszło do rozdysponowania majątkuI.przez organy Skarbu Państwa, to każda z powódek (do 2002 rokuZ. T.jako poprzednik prawnyB. W.) uzyskiwaliby dochody z prowadzenia gospodarstwa rolnego w majątkuI.w okresie od 1972 roku do 2006 roku, a tym samym ich majątek zwiększyłby się o kwoty dochodzone ostatecznie zmodyfikowanym powództwem w zakresie żądania zasądzenia odszkodowania za utracone korzyści.
Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż strona powodowa nie wykazała z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że w okresie od 1972 roku do 2006 roku nadal prowadzone byłoby gospodarstwo rolne w majątkuI., w takim samym zakresie oraz przez wszystkich współwłaścicieli tj.Z. T.(późniejB. W.),A. D.iG. Z., jak również, że wszyscy współwłaściciele osiągaliby z tego gospodarstwa dochody. W świetle doświadczenia życiowego nie jest prawdopodobne, że po ponad 20 latach licząc od 1948 rokuZ. T.,A. D.iG. Z.prowadziliby wspólnie gospodarstwo rolne w majątkuI.i nie doszłoby do jego podziału, choćby wśród rodzeństwa, czy sprzedaży części tego majątku. W takiej sytuacji roszczenie o odszkodowanie za utracone korzyści było bezzasadne.
A. D.iG. Z.domagały się zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznały w czasie zajęcia w dniu 3 marca 1948 roku majątkuI.przez funkcjonariuszy organów Skarbu Państwa oraz zmuszenia powódek do opuszczenia ich rodzinnego domu w marcu 1948 roku. Zastosowanie do roszczenia o zadośćuczynienie powinny mieć przepisy obowiązujące w 1948 roku, a więc zgodnie z art. 157 §3 k.z. w przypadkach, przez ustawę przewidzianych, można żądać, niezależnie od naprawienia szkody majątkowej, zadośćuczynienia za krzywdę moralną. Wedle art. 165 §1 k.z. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, pozbawienia życia, pozbawienia wolności lub obrazy czci, sąd może przyznać poszkodowanemu lub instytucji przezeń wskazanej stosowną sumę pieniężną, jako zadośćuczynienie za cierpienia fizyczne i krzywdę moralną.
Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że nie ma podstaw do ustalenia, iż funkcjonariusze organów państwa podjęli w stosunku do powódek jakiekolwiek czynności w chwili wykonywania działań władczych przy przejęciu majątkuI., które spełniałyby przesłanki zawarte w treści przepisu art. 165 §1 k.z. i oddalił roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy wskazał również, że podniesiony przez Skarb Państwa zarzut przedawnienia w zakresie roszczeń o zadośćuczynienie był zasadny.
O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na podstawieart. 100 k.p.c.w zw. zart. 108 §1 k.p.c.uznając, że koszty powinny być stosunkowo rozdzielone.
Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.
Pozwanyzaskarżył wyrok w zakresie uwzględniającym roszczenia powódekA. D.,G. Z.orazB. W., oraz w części rozstrzygnięcia o kosztach procesu zarzucając mu:
I
naruszenie prawa materialnego:
1
art. 145 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. kodeks zobowiązań(Dz. U. Nr 82, poz. 598 ze zm.) poprzez wadliwe uznanie, że działania funkcjonariuszy Państwa w latach 1945 – 1948 r. o charakterze władczym podlegały ocenie jako czynności powierzone podwładnemu,
2
art. 283 kodeksu zobowiązań,art. 277 pkt 4 kodeksu zobowiązańorazart. 109 pkt 4 ustawy z dnia 18 lipca 1950 roku przepisów ogólnych prawa cywilnego(Dz. U. nr 34 poz. 311) poprzez wadliwe zastosowanie w ocenie przedawnienia roszczeń powódek i zawieszenia biegu terminu przedawnienia,
3
art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych(Dz. U. Nr 54, poz. 243) w zw. z art. XXVI przepisów wprowadzających kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 94 ze zm.) poprzez wadliwe niezastosowanie i przyjęcie, że ocena przedawnienia roszczeń powódek może nastąpić w oparciu o treśćart. 442 k.c.w brzmieniu sprzed dnia 1 września 2004 r.,
4
art. 116 ustawy z dnia 18 lipca 1950 roku przepisów ogólnych prawa cywilnego(Dz. U. Nr 34 poz. 311) iart. 121 pkt 4 k.c.poprzez wadliwe przyjęcie zawieszenia biegu terminu przedawnienia roszczeń powódek,
5
art. 363 §2 k.c.w zw. zart. 481 §1 k.c.poprzez ustalenie należnego odszkodowania według cen nieodpowiadających cenom z daty ustalenia odszkodowania, pomimo że w sprawie nie wystąpiły szczególne okoliczności uzasadniające takie rozstrzygnięcie, co nastąpiło poprzez nieuzasadnione zasądzenie na rzecz powódek odsetek od dat wcześniejszych niż data wyrokowania,
6
art. 363 §2 k.c.przez ustalenie należnego odszkodowania w sposób powodujący bezpodstawne wzbogacenie powodów;
II
naruszenie przepisów postępowania, która miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy:
1
art. 233 §1 k.p.c.w zw. zart. 4 pkt 6w zw. zart. 175 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami(Dz. U z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz§4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego(Dz. U. Nr 207, poz. 2109) poprzez ustalenie wielkości należnego odszkodowania z naruszeniem swobodnej oceny dowodów w oparciu o opinię biegłego sądowegoK. P. (1)z dnia 30 maja 2013 r. zawierającą liczne błędy metodologiczne i uchybienia obowiązkom wynikającym z przepisów prawa regulujących sposób i tryb szacowania wartości nieruchomości,
2
art. 233 §1 k.p.c.w zw. zart. 278 §1w zw. zart. 285 §1 k.p.c.poprzez przyjęcie, z przekroczeniem zasady dowodnej oceny dowodów, opinii biegłego sądowegoK. P. (1)z dnia 30 maja 2013 r. jako pełnej i rzetelnej mimo dowolnych i nieuzasadnionych przesłanek wyniku końcowego szacunku biegłego.
W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie roszczeń powódekA. D.,G. Z.iB. W.w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.
Powódki,zaskarżyły wyrok w części oddalającej powództwo to jest:
A. D.pkt 2 (z wyjątkiem oddalenia roszczenia o zadośćuczynienie w wysokości 200.000 zł. z odsetkami ustawowymi i pkt 7,
G. Z.pkt 4 (z wyjątkiem oddalenia roszczenia o zadośćuczynienie w wysokości 200.000 zł. z odsetkami ustawowymi tytułem zadośćuczynienia, i pkt 8,
B. W.pkt 6 i pkt 9,
zarzucając mu:
1
naruszenieart. 157 §1K.z. (orazart. 361 §2 K.c.) poprzez ich błędną interpretację, a to poprzez przyjęcie, że w przypadku wyrządzenia szkody w postaci bezprawnego przejęcia własności nieruchomości utrata „korzyści, której mógł się spodziewać" (lub „które mógłby osiągnąć") poszkodowany, „gdyby mu szkody nie wyrządzono" (w postaci wyliczonego przez biegłego lub Instytut dochodu z takiej nieruchomości) przez okres po przejęciu tejże nieruchomości, nie stanowi normalnego następstwa utraty tejże nieruchomości, a w konsekwencji przyjęcie, iż to na poszkodowanym spoczywał zgodnie zart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c.ciężar wykazania, „że gdyby nie doszło do rozdysponowania majątkuI.przez organy Skarbu Państwa, to każda z powódek tj.A. D.,G. Z.orazB. W.(do 2002 rokuZ. T.jako poprzednik prawnyB. W.) uzyskiwaliby dochody z prowadzenia gospodarstwa rolnego w majątkuI.w okresie od 1972 roku do 2006 roku" , gdy tymczasem:
normalnym następstwem utraty nieruchomości w postaci gospodarstwa rolnego jest utrata korzyści z tego gospodarstwa w okresie po chwili utraty, stanowiących dochód z tego gospodarstwa wyliczony przez biegłego lub Instytut jako spodziewany (prawdopodobny) w okresie żądanym pozwem, chyba że zgodnie zart. 6 k.c.w zw. zart. 232 K.p.c.strona przeciwna udowodniłaby, iż w tym konkretnym przypadku byłoby z dużym prawdopodobieństwem inaczej (co w tej sprawie nie miało miejsca).
Ewentualnie, to jest w przypadku nieuwzględnienia przez sąd II instancji zarzutu nr 1 zarzuciły:
2
naruszenieart. 233 §1 k.p.c.poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, a w szczególności błędną ocenę zeznań świadkaM. T.i powódek, jak też dowodów dotyczących stanu i składugospodarstwa rolnego (...)(w tym inwentarza martwego, żywego i maszyn - w szczególności protokołów przejęcia i treści opinii Instytutu str. 5) poprzez przyjęcie, iż z dowodów tych „w oparciu o doświadczenie życiowe" nie wynika, iż „gdyby nie doszło do rozdysponowania majątkuI.przez organy Skarbu Państwa, to każda z powódek (do 2002 rokuZ. T.jako poprzednik prawnyB. W.) uzyskiwaliby dochody z prowadzenia gospodarstwa rolnego w majątkuI.w okresie od 1972 roku do 2006 roku", a w konsekwencji błędne ustalenie, iż nie jest prawdopodobne, że „w okresie od 1972 roku do 2006 roku nadal prowadzone byłoby gospodarstwo rolne w majątkuI.", jak i nie jest prawdopodobne „że wszyscy współwłaściciele osiągaliby z tego gospodarstwa dochody" i „nie doszłoby do jego podziału", gdy tymczasem swobodna ocena zebranego materiału dowodowego oparta na odpowiadającym zasadom logiki powiązaniu okoliczności w całość nakazywała przyjąć, iż zachodzi bardzo wysokie prawdopodobieństwo (graniczące z pewnością), że gospodarstwo rolne majątkuI.znajdowałoby się w dotychczasowej współwłasności powódek iZ. T.(a potem jego spadkobierczyni), oraz że „uzyskiwaliby dochody z prowadzenia gospodarstwa rolnego majątkuI.w okresie od 1972 roku do 2006 roku".
W konkluzji skarżące wniosły o zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na apelację pozwanego, powódki wniosły ooddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania w II instancji.
W odpowiedzi na apelację powódek, pozwany wniósł ooddalenie apelacji powódek, oraz o zasadzenie od powódek kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
obie apelacje podlegają oddaleniu w oparciu oart. 385 k.p.c.
Jeśli idzie o apelację pozwanego, ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne.
Zarzut naruszeniaart. 233 par. 1 k.p.c.nie jest trafny. Sąd Apelacyjny podziela ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Okręgowy. W szczególności nie zasługują na uwzględnienie zarzuty pozwanego odnośnie oceny opinii biegłego sądowegoK. P. (1). Biegły wyjaśnił, dlaczego wyodrębnił na potrzeby opinii działkę o powierzchni 20,85 m2i dokonał jej wyceny jako dworu wiejskiego z infrastrukturą i wyjaśnienie to jest przekonujące. Nieruchomość powodów posiadała znaczny obszar i była zróżnicowana pod względem charakteru i przeznaczenia gruntów. Znalezienie nieruchomości podobnych nie jest możliwe, zatem uzasadnione było wyodrębnienie, dla celów wyceny, obszarów jednolitych pod względem funkcji i sposobu zagospodarowania ( k.1168 biegły).
Jeśli chodzi o stawy rybne, to z orzeczenia Powiatowej Komisji Ziemskiej wK.z dnia 3.03.1948r. wynika, że obszar o powierzchni 16,70 ha stanowiły wody, w związku z czym obszar ten wyłączono z parcelacji i przyłączono do obwodu rybackiego ( k.69). Powyższa okoliczność wynika także z zatwierdzenia wykazu nabywców gruntów z parcelacji majątkuI.( k.67). Dodatkowo biegły sporządzając opinię dokonał oględzin nieruchomości i na gruncie stwierdził istnienie zagłębień terenu w miejscu, w którym w czasie parcelacji znajdowały się wody (k.1169). Nie można zatem przyjąć, że biegły w sposób dowolny przyjął, że stawy rybne zajmowały obszar 16,70 ha. Podkreślić należy, że wycena dokonana przez biegłego nie obejmowała ryb a jedynie grunty, stosownie do ich stanu w dacie wyrządzenia szkody, zarzut że przyjęta przez biegłego wartość owych gruntów jest zawyżona, nie został uprawdopodobniony.
Z zatwierdzenia wykazu nabywców gruntów z parcelacji majątkuI.(k.67) wynika, że na rzecz służby folwarcznej i posiadaczy małorolnych gospodarstw rozparcelowano grunty o powierzchni łącznej 69,80 ha, a stawy rybne zajmowały 16,70 ha, co daje łącznie 86,50 ha. Z planu klasyfikacyjnego stanowiącego załącznik do protokołu komisji klasyfikacyjno-szacunkowej z 28.02.1948r. w sprawie klasyfikacji i szacunku gruntów położonych w majątkuI.wynika, że w skład majątku wchodziły miedzy innymi wody oraz piaski, przy czym jako piaski wskazanodziałkę nr (...)o powierzchni 1,77 ha ( k.63). BiegłyK. P. (1)odwołał się do treści w/w dokumentów a zwłaszcza do w/w załącznika do protokołu komisji klasyfikacyjno-szacunkowej z 28.02.1948r. ( k.1045-1046), zatem nieuprawniony jest zarzut pozwanego, że biegły w sposób dowolny ustalił powierzchnię gruntu stanowiącego żwirownię, oraz zarzut, że biegły dokonał ustaleń faktycznych na podstawie dokumentów, których nie ma w aktach sprawy.
Biegły oszacował wartość złoża żwiru jako średnią arytmetyczną cen złóż, stanowiących działki o zbliżonej powierzchni na terenie województwa(...)przyjmując cenę 5,11 zł./m2a więc niewiele wyższą od ceny gruntów ornych ( k.1084). Wobec braku danych o wielkości i jakości złoża, niemożliwe jest dokonanie wyceny uwzględniającej w/w parametry. Z uwagi na bezprawne przejęcie nieruchomości przez Skarb Państwa, powodowie nie mają możliwości wykazania gęstości i jakości złoża w dacie bezprawnego zaboru nieruchomości, parametry takie mógł wskazać jedynie pozwany, on też powinien posiadać informacje odnośnie czasu i intensywności eksploatacji kopalin, jednak informacji takich nie przedstawił. Według twierdzeń powodów w czasie parcelacji majątku żwirownia była eksploatowana. Bezsporne jest, że teren żwirowni –działka nr (...)- został wyłączony z parcelacji, co oznacza, że nie przydzielono go okolicznym rolnikom ani służbie folwarcznej traktując jako grunty nierolne. W tej sytuacji uznać należało, że zarzut, iż biegły wadliwie wycenił żwirownię, nie zasługuje na uwzględnienie. Brak jest podstaw do przyjęcia, że biegły zastosował niewłaściwą metodologię wyceny przez co naruszyłart. 4 pkt 6w zw. zart. 175 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami(Dz. U z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz§4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego(Dz. U. Nr 207, poz. 2109)
Rację ma sąd I instancji, że nie doszło do przedawnienia roszczenia o odszkodowanie za szkodę rzeczywistą, choć rozważania prawne sądu I instancji wymagają modyfikacji.
Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 22 listopada 2012 r., II CSK 128/12, zgodnie z którym:
1. Zaświadczenie wydane przez wojewódzki urząd ziemski stwierdzające, że nieruchomość ziemska jest przeznaczona na cele reformy rolnej nie stanowi decyzji administracyjnej i nie wywołuje skutków prawnorzeczowych; jest ze swej istoty tylko dokumentem potwierdzającym stan własności gruntowej ukształtowany z mocy prawa, tj. że nieruchomość spełnia warunki do zaliczenia jej do nieruchomości wymienionych w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.
2. Droga administracyjna jest wyłącznie właściwa do orzekania na podstawie§ 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej(Dz. U. Nr 10, poz. 51), jako przepisu szczególnego w rozumieniuart. 2 § 3 k.p.c.o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, a decyzja wydana w tym trybie ma charakter deklaratywny.
3. Odpowiedzialność Skarbu Państwa obejmuje szkodę poniesioną nie tylko wskutek wydania wadliwych decyzji administracyjnych, ale także wskutek wszelkich władczych czynności, w tym również postanowień wydawanych w postępowaniu administracyjnym i innych form działania. Inne, niż decyzja administracyjna, działania władcze również podlegają zasadzie kompensacji szkody, ale podstawa prawna roszczeń odszkodowawczych została przez ustawodawcę zróżnicowana w zależności od zdarzenia wywołującego szkodę.Artykuł 160 k.p.a.reguluje odpowiedzialność Skarbu Państwa wyłącznie w odniesieniu do szkód wywołanych decyzją administracyjną, wydaną z naruszeniemart. 156 § 1 k.p.a., albo gdy stwierdzono nieważność decyzji.
4. Decyzja administracyjna, o której stanowi§ 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej(Dz. U. Nr 10, poz. 51), wywiera skutek prawnorzeczowy i stanowi wyłączną podstawę do uzyskania przez byłych właścicieli lub ich spadkobierców wiedzy, że Skarb Państwa nie nabył z mocy prawa własności nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Uzyskanie takiej decyzji jest też niezbędne dla skutecznego dochodzenia roszczenia odszkodowawczego, bowiem jest ona wiążąca dla sądu w sprawie o odszkodowanie i stanowi prejudykat (LEX nr 1294686).
W sprawie niniejszej oczywistym jest więc, żedopóki nie zapadła decyzja Wojewody(...)z dnia 19 maja 2006roku mocą, której stwierdził, że majątekI.o powierzchni 99,47 ha będący przed przejściem na rzecz Skarbu Państwa własnościąK.iK.małż.T., nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej ( wydana na podstawie § 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 r.), dopótypowódki nie mogły kwestionować tytułu prawnego Skarbu Państwa do nieruchomości, a zatem wykazać swojego tytułu prawnego i wywodzić bezprawności przejęcia majątku na cele reformy rolnej, a w konsekwencji poniesienia szkody.Dopiero w chwili uprawomocnienia się w/w decyzji powódki dowiedziały się o wadliwości przejęcia nieruchomości na podstawie dekretu o reformie rolnej i o braku tytułu prawnego Skarbu Państwa wskutek tego, że nigdy nie nastąpiło nabycie prawa własności ex lege.
Zgodnie zart. 283 § 1. Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań. (Dz. U. z dnia 28 października 1933 r.):
Z upływem lat trzech ulegają przedawnieniu wierzytelności z tytułu naprawienia szkody, wyrządzonej czynem niedozwolonym.
§ 2. Termin ten liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie, obowiązanej do odszkodowania.
§ 3. W każdym razie wierzytelność przedawnia się z upływem lat dwudziestu od dnia spełnienia czynu, wyrządzającego szkodę.
§ 4. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, wierzytelność ulega przedawnieniu dwudziestoletniemu, licząc od dnia popełnienia przestępstwa.
Zgodnie zart. III ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy wprowadzające przepisy ogólne prawa cywilnego(Dz. U. z dnia 22 sierpnia 1950 r.), ilekroć obowiązujące przepisy bądź nie określają szczególnego terminu przedawnienia, bądź też przewidują termin przedawnienia dłuższy niż lat dziesięć, termin ten wynosi lat dziesięć. Zgodnie z art. XIX w/w ustawy, do roszczeń, powstałych przed dniem wejścia w życie przepisów ogólnych prawa cywilnego, a według dotychczasowych przepisów w tym dniu jeszcze nie przedawnionych - stosuje się przepisy ogólne prawa cywilnego o przedawnieniu z następującymi ograniczeniami:
1)początek, zawieszenie i przerwanie przedawnienia ocenia się według dotychczasowego prawa, gdy chodzi o czas przed wejściem w życie przepisów ogólnych prawa cywilnego,
2)jeżeli termin przedawnienia według przepisów ogólnych prawa cywilnego jest krótszy niż według dotychczasowego prawa, bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie przepisów ogólnych prawa cywilnego; jeżeli jednak przedawnienie, rozpoczęte przed wejściem w życie przepisów ogólnych prawa cywilnego, nastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu przedawnienia, określonego w prawie dotychczasowym wcześniej, przedawnienie następuje z tym wcześniejszym terminem.
W związku z powyższym 20-letni termin przedawnienia zart. 283 par. 3 kodeksu zobowiązańuległ skróceniu do lat 10 i zakończyłby bieg w 1960r., jednak zgodnie zart. 109 pkt 4 ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy ogólne prawa cywilnego(Dz. U. z dnia 22 sierpnia 1950 r.), stanowiącym iż bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu względem wszelkich roszczeń, gdy z powodu zawieszenia wymiaru sprawiedliwości albo siły wyższej nie można ich dochodzić przed sądami polskimi, uległ zawieszeniu. Należy podzielić stanowisko wypowiedziane w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2001 r., IV CKN 307/01 (nie publ.) zgodnie, z którym bieg przedawnienia nie może się rozpocząć, a rozpoczęty ulega zawieszeniu przez okres obowiązywania decyzji władzy publicznej (niezaskarżalnych, a następnie ostatecznie uchylonych), uniemożliwiających - przez rozstrzygnięcie o skutkach prawnych zdarzenia będącego podstawą roszczenia - dochodzenie roszczenia przed sądem.
Jeżeli zatem poprzednicy prawni powodów i następnie powodowie nie mogli zaskarżyć wadliwych zaświadczeń Prezydium(...)oraz Starostwa Powiatowego(...)o podleganiu nieruchomości pod przepisy dekretu PKWN do sądu, jak też nie mogli zaskarżyć do sądu zaniechania rozpoznania wnioskuZ. T.z dnia 30.04.1958 r. złożonego do Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych o zwrot nieruchomości i odszkodowanie za przejęty inwentarz ( k.264-267), to z pewnością taki stan rzeczy uniemożliwiał skuteczne prawne dochodzenie przez powodów roszczenia, co usprawiedliwia zastosowanieart. 109 pkt 4 ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy ogólne prawa cywilnegoi przyjęcie, iż na jego podstawie nastąpiło zawieszenie biegu przedawnienia
Z dniem 01.01. 1965r. tj. z dniem wejścia w życieKodeksu cywilnegoroszczenie powodów o naprawienie szkody nie było zatem przedawnione.
Zgodnie zart. 442 par. 1 k.c.roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę bez względu na to, kiedy szkoda powstała lub się ujawniła. Jest to przedawnienie bezwzględne a tempore facti.
Zgodnie zart. XXXV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny(Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życiekodeksu cywilnego, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nie przedawnionych, stosuje się przepisy kodeksu dotyczące przedawnienia z następującymi ograniczeniami:
1) początek, zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia ocenia się według przepisów dotychczasowych, gdy chodzi o czas przed dniem wejścia w życiekodeksu cywilnego;
2) jeżeli termin przedawnienia według przepisówkodeksu cywilnegojest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życiekodeksu cywilnego; jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem wejścia w życiekodeksu cywilnegonastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu przedawnienia określonego w prawie dotychczasowym wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
Zgodnie zart. 123.§ 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się:
1
przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, czynnością, która przerwała bieg przedawnienia roszczenia odszkodowawczego na podstawieart. 123 par. 1 k.c.było złożenie przezZ. T.w dniu 30.04.1958 r. wnioskudo Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych o zwrot nieruchomości i odszkodowanie za przejęty inwentarz ( k.264-267). Rację ma Sąd Okręgowy, że wniosek ten powinien był zostać rozpoznany na podstawie§ 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej(Dz. U. Nr 10, poz. 51) w formie decyzji rozstrzygającej o tym, czy nieruchomość powodów wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Należy przyjąć, że postępowanie administracyjne w przedmiocie w/w wniosku zakończyło się dopiero wydaniem decyzji Wojewody(...)z dnia 19 maja 2006 stwierdzającej, że majątekI.o powierzchni 99,47 ha będący przed przejściem na rzecz Skarbu Państwa własnościąK.iK.małż.T., nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu(...) Komitetu (...)z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej. Od daty uprawomocnienia się w/w decyzji Wojewody(...)termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie rozpoczął bieg na nowo. Powództwo w niniejszej sprawie wytoczone zostało 18.02.2008r., a więc do przedawnienia nie doszło. Czas trwania postępowania administracyjnego zmierzającego do rozpoznania wnioskuZ. T.z dnia 30.04.1958 r. nie stanowi przyczyny opóźnienia w wystąpieniu z roszczeniem, leżącej po stronie powodowej.
Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska pozwanego, że postępowanie wywołane wnioskiemZ. T.z dnia 30.04.1958 r., zakończyło się udzieleniem informacji, o wydaniu w dniu 21.03.1958r. przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej zaświadczenia o przejściu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa (k.268). Informacja podobnie jak zaświadczenie Prezydium(...)nie stanowią bowiem rozstrzygnięcia przewidzianego w§ 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolneji nie wywierają skutku prawnorzeczowego, zaśZ. T.we wspomnianym wniosku kwestionował tytuł Skarbu Państwa do nabycia majątkuI.z mocy prawa.
Podobnie należy zgodzić się z Sądem Okręgowym, że wniosekZ. T.z 1990r. nie został rozstrzygnięty stanowiskiem(...)z dnia 14.10.1993r. Informacje o niemożliwości zwrotu majątku nie posiadają przymiotu decyzji administracyjnych i nie mogą zastąpić rozstrzygnięcia przewidzianego w§ 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.
Sąd Apelacyjny podziela dokonaną przez sąd I instancji wykładnięart. 145 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 roku Kodeks zobowiązań, który stanowi: kto powierza wykonanie czynności swemu podwładnemu, odpowiada za szkodę wyrządzoną z jego winy przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, popartą stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym m. innymi w wyroku z dnia 25 czerwca 2009r., sygn. akt III CSK 344/08 (publik. LEX nr 523705), zgodnie z którym przepis ten stanowi podstawę odpowiedzialności Państwa za działania jego funkcjonariuszy o charakterze władczym, ale w ocenie Sądu Apelacyjnego przepis ten nie ma w sprawie zastosowania.
W ocenie Sądu Apelacyjnego,art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych(Dz. U. Nr 54, poz. 243) także nie znajduje w niniejszej sprawie zastosowania. Zgodnie z tym artykułem, jeżeli według dotychczasowych przepisów Państwo nie ponosiło odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przed dniem wejścia w życie ustawy, poszkodowany może dochodzić od Państwa wynagrodzenia nie później niż w ciągu roku od tego dnia. W ocenie Sadu Apelacyjnego, w dacie wejścia w/w przepisu w życie, roszczenie odszkodowawcze powodów jeszcze nie powstało.
Roszczenie odszkodowawcze powstaje dopiero z chwilą utraty roszczenia windykacyjnego, które przedawnieniu nie ulega.
Ani wydanie zaświadczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej o przejściu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, ani wpis Skarbu Państwa w księdze wieczystej nie spowodowały utraty własności nieruchomości przez powodów. Utrata własności nastąpiła dopiero w wyniku rozparcelowania nieruchomości i uzyskania własności przez nabywców bądź Skarb Państwa w drodze zasiedzenia.
Zgodnieart. 50 dekretu z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe. (Dz. U. z dnia 15 listopada 1946 r.),
§ 1. Kto posiada nieruchomość przez lat dwadzieścia, nabywa jej własność, chyba że w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie był w złej wierze (zasiedzenie).
§ 2. Temu, kto posiada nieruchomość przez lat trzydzieści, nie można zarzucać złej wiary.
Zaś zgodnie z art. 51. § 1. dekretu, kto bez ważnej podstawy został wpisany do księgi wieczystej jako właściciel, nabywa własność, jeżeli jest od lat dziesięciu wpisany i ma od lat dziesięciu nieruchomość w posiadaniu, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze.
§ 2. Po upływie lat dwudziestu nie można wpisanemu posiadaczowi zarzucać złej wiary.
Zatem Skarb Państwa jako posiadacz w złej wierze mógł nabyć własność nieruchomości przez zasiedzenie dopiero po upływie 20 lat tj. z końcem 1968r.
Zgodnie zart. XLI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny(Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.):
§ 1. Do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życiekodeksu cywilnego, stosuje się od tej chwili przepisy tego kodeksu; dotyczy to w szczególności możności nabycia prawa przez zasiedzenie.
§ 2. Jeżeli termin zasiedzenia wedługkodeksu cywilnegojest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg zasiedzenia rozpoczyna się z dniem wejścia kodeksu w życie; jeżeli jednak zasiedzenie rozpoczęte przed dniem wejścia w życiekodeksu cywilnegonastąpiłoby przy uwzględnieniu terminu określonego w przepisach dotychczasowych wcześniej, zasiedzenie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
Natomiast osoby, które otrzymały nieruchomość od Skarbu Państwa w wyniku parcelacji i zostały wpisane do księgi wieczystej mogły nabyć jej własność przez zasiedzenie najwcześniej z końcem 1958r., jednak powyższa okoliczność nie została wykazana, a jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego parcelanci nabywali własność nieruchomości dopiero w drodze uwłaszczenia na podstawieustawy z 26.10.1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych( k.237, 238, 239,240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247-262) z dniem 4.11.1971r.
W tej sytuacji roszczenie o odszkodowanie za utratę własności nieruchomości powstało dopiero pod rządemkodeksu cywilnego. Powyższe oznacza, żeart. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowychorazart. 145 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 roku Kodeks zobowiązańnie mogą być podstawą rozstrzygnięcia, lecz postawę taką stanowiart. 417 par. 1 k.c.w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2004r.
Jeśliby powyższej argumentacji nie podzielić, to z całą pewnością, w sytuacji gdy nieruchomość nie była objęta przepisami dekretu o reformie rolnej, odmienna treść zaświadczeń Prezydium(...)oraz Starostwa Powiatowego(...)( np. k.201, 204, 207 ) była bezprawna. Tę bezprawność urzędowo potwierdził dopiero Wojewoda(...)decyzją z dnia 19 maja 2006r, co otwarło powodom możliwość dochodzenia odszkodowania, przez co jako podstawę odpowiedzialności pozwanego przyjąć należy takżeart. 417 par. 1 k.c.w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2004r. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego III CSK 344/08 z 25.06.2009r. LEX nr 523705).
Zważywszy na powyższe zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Należy także podzielić wywody Sądu Okręgowego, że gdyby roszczenie powodów uległo przedawnieniu, ( co w ocenie Sądu Apelacyjnego jednak nie nastąpiło), to podniesienie przez pozwanego zarzutu przedawnienia stanowi nadużycie prawa w rozumieniuart. 5 k.c.
Chybiony jest zarzut naruszeniaart. 363 §2 k.c.w zw. zart. 481 §1 k.c.poprzez ustalenie należnego odszkodowania według cen nieodpowiadających cenom z daty ustalenia odszkodowania. Wycena nieruchomości sporządzona została według cen z daty opinii tj. 30.05.2013r. Opinię tę biegły podtrzymał 15.11.2013r. ( k.1467 i nast.) i nie ulega wątpliwości, że zachowała ona aktualność na datę wyrokowania tj. na 19.09.2014r. Zasądzenie na rzecz powódek odsetek od dat wcześniejszych niż data wyrokowania, znajduje uzasadnienie w treściart. 481 par. 1 k.c.w zw. zart. 455 k.c.Sąd Okręgowy nie naruszył w/w przepisów i stanowisko swoje należycie uzasadnił. Treśćart. 363 §2 k.c.nakazująca ustalenie należnego odszkodowania według cen z daty ustalenia odszkodowania, nie określa daty wymagalności roszczenia odszkodowawczego, lecz sposób wyliczenia owego roszczenia. Chybiony jest zarzut, iż zasądzenie ustawowych odsetek od należnego powodom odszkodowania od daty, w której pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powodów, skoro sam ustawodawca przyjął wart. 481 par. 1 k.c., że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Konstrukcja prawa do żądania odsetek przez wierzyciela od dłużnika za czas opóźnienia jest dostosowana do świadczeń typowo pieniężnych i zakłada, że dłużnik wiedział nie tylko o obowiązku świadczenia na rzecz wierzyciela, ale także znał wysokość świadczenia, które ma spełnić. Zasądzone kwoty należały się powodom już w momencie wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia (art. 455 k.c.), odpowiadając rozmiarowi szkody niemajątkowej, co powodowie wykazali załączając do pozwu operat szacunkowy sporządzony przezL. M.( k.25 i nast.). Dlatego, apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.
Jeśli chodzi o apelację powódek, to zaskarżyły one wyrok w części oddalającej powództwo o zasądzenie odszkodowania za utracone korzyści ( lucrum cessans) w postaci dochodów z prowadzenia gospodarstwa rolnego majątkuI.w okresie od 1972 roku do 2006 roku.
Apelacja powódek nie jest zasadna, zaskarżony wyrok odpowiada bowiem prawu, choć z innych przyczyn, niż wskazane przez sąd I instancji w uzasadnieniu tego wyroku.
Powodowie bezpowrotnie utracili własność nieruchomości, skoro została ona rozparcelowana a osoby, które weszły w jej posiadanie uzyskały własność z mocy prawa, bądź przez zasiedzenie, bądź wskutek uwłaszczenia na podstawieustawy z 26.10.1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych( k.237, 238, 239,240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247-262), o czym była mowa we wcześniejszych rozważaniach. Najpóźniejszym terminem bezpowrotnej utraty własności majątku nieruchomego przez powodów jest 4.11.1971r.
Nabycie własności nieruchomości przez osoby trzecie z mocy prawa, stanowi okoliczność wyłączającą możliwość żądania przez powodów od Skarbu Państwa utraconych korzyści za okres następujący po tej dacie, tj. po 4.11.1971r. Niemożliwym jest bowiem czerpanie pożytków z cudzej nieruchomości. Ustalenialucrum cessansdokonuje się z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po zdarzeniu, które wywołało szkodę. Pozwala to na pominięcie dochodów, wydawałoby się bardzo prawdopodobnych, których osiągnięcie okazało się jednak niemożliwe w następstwie zmienionych warunków.
Rację ma Sąd Okręgowy, że ciężar dowodu istnienia szkody i jej rozmiaru spoczywa na poszkodowanym (art. 6 k.c.). Ustalenie uszczerbku w postacilucrum cessanswymaga wykazania w konkretnym przypadku wysokiego stopnia prawdopodobieństwa utraty korzyści. W przypadku utraty własności rzeczy nie jest prawdopodobne uzyskiwanie przez byłego właściciela pożytków naturalnych i cywilnych, które rzecz przynosi. Po nabyciu własności nieruchomości przez osoby trzecie, zachowanie Skarbu Państwa nie naruszało prawa własności powodów, nie uprawnia ich tym samym do kierowania wobec Skarbu Państwa jakichkolwiek pretensji finansowych z tytułu niemożności korzystania z nieruchomości, po tej dacie. Przerwany zostaje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem lub zaniechaniem Skarbu Państwa a szkodą w postaci niemożności korzystania przez powodów z nieruchomości i czerpania z niej pożytków. Czyn niedozwolony Skarbu Państwa polegał na pozbawieniu powodów posiadania rzeczy, oraz korzystania z niej, samo jednak nabycie nieruchomości przez osoby trzecie nastąpiło w sposób zgodny z prawem, poprzez zasiedzenie lub uwłaszczenie. Na skutek zasiedzenia, które następujeex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego. Okoliczność ta musi być wzięta pod uwagę w przypadku dochodzenia przez dotychczasowego właściciela lucrum cessans, niezależnie od tego, czy podstawę roszczenia stanowiart. 157 kodeksu zobowiązań, czy teżart. 361 par. 1 k.c.
Dodatkowo wskazać należy, że stosunki między właścicielem a posiadaczem rzeczy są w zasadzie unormowane przepisamiart. 224 i nast. k.c.(dawniejart. 311 i nast. prawa rzeczowego).
Interesy właściciela mogą być chronione także przepisami o odpowiedzialności deliktowej za czyn własny, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że objęcie władztwa nad rzeczą i późniejsze jej posiadanie spełniają przesłanki odpowiedzialności uregulowanej wart. 415 k.c.Zakresem roszczenia odszkodowawczego, stosownie doart. 361 § 2 k.c., objęte są także utracone korzyści, których nie obejmuje wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy bez tytułu prawnego. Wyłączony jest zatem zbieg normart. 224 § 2, art. 225 i art. 230 k.c.iart. 415 k.c.( Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2014 r. III CSK 235/13, uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 7.01.1998r. III CZP 62/97).
Pozwany nie był w okresie objętym roszczeniem posiadaczem spornego majątku nieruchomego, powodowie zaś nie posiadali w tym czasie przymiotu właścicieli, zatem ich roszczenie znajdujące oparcie w przepisach o odpowiedzialności deliktowej uzasadnione jest jedynie w zakresie żądania wyrównania uszczerbku związanego z utratą własności nieruchomości.
Zarzut naruszeniaart. 157 par. 1 kodeksu zobowiązańjest chybiony przepis ten, o czym była mowa wyżej, nie ma w sprawie zastosowania.
Chybiony jest także zarzut naruszeniaart. 361 par. 2 k.c.Normalnym następstwem utraty posiadania gospodarstwa rolnego jest utrata dochodów z tego gospodarstwa, jednak nabycie gospodarstwa przez osoby trzecie w sposób pierwotny prowadzi do utraty przez poprzedniego właściciela roszczeń określonych wart. 224 i 225 k.c.wobec nabywcy (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2011 r., III CZP 7/11), tym samym przedni właściciel traci roszczenie z tytułu lucrum cessans wobec osoby, która owego nabywcę bezprawnie wprowadziła w posiadanie nieruchomości. Przyjęcie odmiennego stanowiska kłóciłoby się z nowym porządkiem prawnym, jaki powstał na skutek zasiedzenia.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji powódek i oddalił ją na podstawieart. 385 k.p.c.
Zważywszy na to, iż obie apelacje uległy oddaleniu, Sąd Apelacyjny zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu za II instancję na podstawieart. 100 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2015-05-25'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Ewa Kaniok
- Rafał Wagner
- Marzena Konsek – Bitkowska
legal_bases:
- art. 233 par. 1 k.p.c.
- art. 20 dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej
- § 5 rozporządzenia z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego
Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy
rolnej
- art. 283 § 1. Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października
1933 r. Kodeks zobowiązań
- art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za
szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych
- art. 224 § 2, art. 225 i art. 230 k.c.
- art. 109 pkt 4 ustawy z dnia 18 lipca 1950 roku przepisów ogólnych prawa cywilnego
- art. 175 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
- §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości
i sporządzania operatu szacunkowego
- art. 156 § 1 k.p.a.
- art. III ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy wprowadzające przepisy ogólne prawa
cywilnego
- art. XXXV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny
- art. 50 dekretu z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe
recorder: st. sekr. sąd. Joanna Baranowska
signature: I ACa 285/15
``` |
152510000001503_III_Ca_000402_2016_Uz_2016-09-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 402/16
POSTANOWIENIE
Dnia 27 września 2016 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi , III Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym :
Przewodniczący – Sędzia SO Elżbieta Gawryszczak
Sędziowie :SO Radosław Olewczyński
SR Michał Krakowiak
Protokolant Anna Paradowska
po rozpoznaniu w dniu 13 września 2016r. w Łodzi
na rozprawie
sprawy z wnioskuA. K.
z udziałemJ. T.
o zniesienie współwłasności
na skutek apelacji uczestniczki od postanowienia Sądu Rejonowego w Kutnie
z dnia 14 grudnia 2015 r. sygn. akt I Ns 812/09
postanawia :
1.oddalić apelację;
2.ustalić, że każda z uczestniczek ponosi koszty postępowania apelacyjnego związane ze swoim udziałem w sprawie. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2016-09-27'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Michał Krakowiak
- Radosław Olewczyński
- Elżbieta Gawryszczak
legal_bases: []
recorder: Anna Paradowska
signature: III Ca 402/16
``` |
154505000000303_I_C_001153_2012_Uz_2014-01-31_004 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktI C 1153/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 stycznia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Halina Plasota
Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Wesołkowska
po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2014 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwaA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie(...)
o odszkodowanie
I
zasądza od Skarbu Państwa - Wojewody(...)na rzeczA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)kwoty po 489 337,50 zł (czterysta osiemdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych i 50/100) z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku do dnia zapłaty;
II
zasądza od Skarbu Państwa - Wojewody(...)na rzeczM. C.kwotę 1 000 zł (jeden tysiąc złotych), na rzeczA. C. (1)5 000 zł (pięć tysięcy złotych), na rzeczE. C.kwotę 5 000 zł (pięć tysięcy złotych) i na rzeczA. C. (2)kwotę 16 043 zł (szesnaście tysięcy czterdzieści trzy złote) tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz na rzeczA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)solidarnie kwotę 10 061,50 zł (dziesięć tysięcy sześćdziesiąt jeden złotych i 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 7 200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
III
nieuiszczoną w części opłatę od pozwu przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.
Sygn. akt: IC 1153/12
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 21 grudnia 2012 roku powodowieA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)wnieśli o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewody(...), łącznej kwoty w wysokości: 1.283.400,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, tj. kwoty po 320.850,00 zł na rzecz każdego z powodów, tytułem odszkodowania za szkodę powstałą wskutek wydania przez Prezydium Rady Narodowej wm.W.w dniu 10 listopada 1952 roku decyzji administracyjnej nr(...), odmawiającej dotychczasowemu właścicielowi przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości położonej wW.przyul. (...), oznaczonej hip.(...)., którego nieważność, jako orzeczenia wydanego z rażącym naruszeniem prawa, została stwierdzona decyzją z dnia 13 stycznia 2012 roku nr(...)przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze (przy czym szkody rzeczywistej po swojej stronie powodowie upatrywali w pozbawieniu ich prawa własności czasowej – obecnie użytkowania wieczystego – do nieruchomości przyul. (...), ozn. nr hip.(...), aktualnie włączonego w granice działek ew. nr(...)z obrębu 6.04.02 stanowiących własnośćm.W.). (pozew – k. 3-13) (decyzja SKO k. 25-29)
Po sporządzeniu w sprawie niniejszej operatu szacunkowego przez biegłego sądowegoW. B.powodowie zmodyfikowali żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie na rzecz każdego z nich dodatkowo kwoty 168.487,50 zł – łącznie dodatkowo 673.950,00 zł , tym samym zwiększając żądaną łącznie kwotę do wysokości 1.957.350,00 zł (pismo procesowe powodów z dnia 8 grudnia 2013 roku – k. 179-186).
W odpowiedzi na pozew Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa zastępująca pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Wojewodę(...)wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych. Motywując swe stanowisko w sprawie strona pozwana zgłosiła kilka zarzutów mających przemawiać za oddaleniem powództwa. Po pierwsze w ocenie pozwanego strona powodowa nie wykazała, aby na skutek wadliwej decyzji poniosła jakąkolwiek szkodę. Dla stwierdzenia istnienia przesłanek normalnego związku przyczynowego pomiędzy wadliwą decyzją, a dochodzoną szkodą, nieodzowne jest przeprowadzenie oceny, o której mowa wart. 361 §1 k.c., czy szkoda zaistniałaby także wtedy, gdyby zapadła decyzja zgodna z prawem. Dodatkowo strona powodowa powinna w szczególności wykazać zaistnienie przesłanek na podstawie, których prawo własności czasowej zostałoby na jej rzecz ustanowione. Pozwany wskazuje, że do tej pory nie zostały wykazane okoliczności na podstawie przepisu. Art. 7 ust. 1 i 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarzem.W., które uprawniały by do przyznania prawa własności czasowej. Powodowie nie przedstawili także dowodów pozwalających na określenie wysokości szkody. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa wskazuje także, że pomimo wydania orzeczenia z naruszeniem prawa, nie oznacza to, że powodowie byliby właścicielami nieruchomości. Grunty wskazane w pozwie w Planie GeneralnymW.na lata 1956-1965 miały przeznaczenie pod zabudowę rozproszoną. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa podnosi, że nieruchomość określona w pozwie nie mogłaby zostać przyznana stronie powodowej w użytkowanie wieczyste z uwagi na plany zagospodarowania terenu. Pozwany zwraca także uwagę na fakt, że nawet w przypadku wydania prawidłowej decyzji, to nieruchomość ulegałby wywłaszczeniu w trybie ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, w związku z czym na poprzedników prawnych powodów nie zostałoby ustanowione prawo użytkowania wieczystego. (odpowiedź na pozew k.79-83)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:
Nieruchomość położona wW.przyul. (...)oznaczone hip.(...)” inw.(...)w dacie wejścia w życie dekretu z dnia 26.X.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarzem.W.stanowiła współwłasność (po ½) spadkobiercówW. W.a mianowicie córkiI. C.oraz córkiJ. K.(zaświadczenie Sądu Grodzkiego wW.z 28.VI.1948r. k. 18 , postanowienie o stwierdzeniu nabycia praw do spadku poW. W.zm. 19 lutego 1942r. - k. 20 akt).
Nieruchomość ta została objęta działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarzem.W.(Dz. U. nr 50, poz. 279 ze zm.) i z dniem wejścia tego dekretu w życie, tj. z dniem 21 listopada 1945 roku stała się z mocy prawa własnością gminym.W., a od 1950 roku przeszła na własność Skarbu Państwa (okoliczność bezsporna) .
I. C.w dniu 2 lipca 1948 r. złożyła wniosek o przyznanie prawa własności czasowej do ww. nieruchomości. Orzeczeniem administracyjnym(...)z dnia 10 listopada 1952 r. Prezydium Rady Narodowej wm.W.odmówiłoI.zW.C.iJ.zW.K.przyznania prawa własności do gruntu ww. nieruchomości. W uzasadnieniu orzeczenia podano, że zgodnie z opracowanym planem zagospodarowania przestrzennego teren nieruchomości(...)przyulicy (...)jest przeznaczony pod użytek publiczny i ze względu na brak możliwości pogodzenia korzystania gruntu z jego przeznaczeniem nie można przyznać prawa własności czasowej. (orzeczenie z dnia 10.11.1952 r. – k. 24). W dacie wydawania tej decyzji dla gruntu nią objętego obowiązywał „Ogólny plan zabudowaniam.W.” zatwierdzony przez Ministerstwo Robót Publicznych w dniu 11 sierpnia 1931 roku a wydany na podstawie art. 23-28 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 roku oprawie budowlanymi zabudowaniu osiedli (Dz.U. z 1939 r., nr 34, poz. 216) przewidywał dla przedmiotowej nieruchomości zabudowę luźną lub grupową o 2 kondygnacjach i 10% powierzchni zabudowy. ( „Ogólny plan zabudowaniam.W.” – k. 84).
I. C.zmarła w dniu 25 stycznia 1993r. wW.. Spadek po niej na mocy testamentu notarialnego z 15 listopada 1991r. nabyli synJ. C., synowaE. C.oraz wnuczkiM. C.iA. C. (2)po ¼ części spadku każde z nich (postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku k. 22).
Wnioskiem z dnia 21 stycznia 2011 r. następcy prawniI. C.iJ. K.zwrócili się o stwierdzenie nieważności orzeczenia administracyjnego nr(...)z dnia 10 listopada 1952 r. wydanego przez prezydium Rady Narodowej wm.W.o odmowie przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości(...)położonej przyul. (...). (decyzja SKO – k. 24-25)
Decyzją nr (...)z dnia 13 stycznia 2012 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło nieważność orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej wm.W.z dnia 10 listopada 1952 roku jako wydanego z rażącym naruszeniem przepisu art. 7 ust. 2 dekretu(...)oraz przepisów o postępowaniu administracyjnym. W uzasadnieniu swej decyzji organ ten stwierdził, iż odmowa przyznania prawa własności czasowej nastąpiła z powołaniem się na nieistniejący, a dopiero opracowywany plan oraz mimo braku wyjaśnienia i jednoznacznego ustalenia, czy korzystanie z przedmiotowego gruntu jest rzeczywiście sprzeczne z jego przeznaczeniem w ówcześnie obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego (decyzja SKO – k. 25 – 29).
Decyzją nr (...)z dnia 29 maja 2012 roku Prezydentm.W.po ponownym rozpoznaniu wniosku dekretowegoI. C.z dnia 2 lipca 1948 roku odmówił jej następcom prawnymA. C. (1),E. C.,M. C.,A. C. (2),K. K. (2)iG. K.ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu nieruchomości hipotecznej hip.(...)aktualnie włączonego w granice działek nr ew. :(...)z obrębu(...)stanowiących własnośćm.W.. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, iż fragment dawnej nieruchomości hipotecznej hip.(...), która wchodzi w składdziałki ewidencyjnej (...)z obrębu(...)stanowiąca własnośćm.W.zabudowana jest fragmentem zlokalizowanego na sąsiednichdziałkach ewidencyjnych (...)z obrębu(...)budynku usługowego wybudowanego w latach 50-tych Z braku możliwości podziału budynku - wynikającego z obecnie obowiązujących przepisów:ustawa o gospodarce nieruchomościami,rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznym, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości- nie ma możliwości ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu pod tą częścią budynku. (decyzja k. 33-34)
Wartość rynkowa prawa użytkowania wieczystego dawnej działki gruntu nr hip.(...)z obrębu(...), których dotyczy pozew w niniejszej sprawie, wg stanu na dzień 10 listopada 1952 roku i cen aktualnych wynosi 3.914.700 zł (opinia biegłego sądowegoW. B.– k. 108).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy a także na podstawie opinii pisemnej i ustnej biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomościW. B.(k. 108-133, 175-177). Wartość dowodowa dokumentów złożonych do akt sprawy nie była kwestionowana przez żadną ze stron ani nie budziła wątpliwości Sądu.
Biegły sądowyW. B.zgodnie z poleceniem Sądu (postanowienie k. 93) określił wartość prawa własności czasowej (obecnie prawa użytkowania wieczystego) wg stanu na dzień 10 listopada 1952r. a cen obowiązujących w dacie sporządzenia opinii. Oszacowana kwota 3.914.700 zł jest kwotą wartości rynkowej prawa użytkowania wieczystego, rozumianą, jako najbardziej prawdopodobna cena możliwa do uzyskania na wolnym rynku. Określona została przy wykorzystaniu metody porównania parami na podstawie cen transakcyjnych nieruchomości gruntowych, będących przedmiotem prawa użytkowania wieczystego, jakie odnotowano na lokalnym rynku. Biegły wskazał, że na terenieW., gdzie obrót gruntami jest bardzo ograniczony, nie odnotowano różnic cenowych wynikających z prawa do nieruchomości – własności czy użytkowania wieczystego (relacja cen 1:1) (opinia biegłego k. 132) Wobec zakwestionowania opinii biegłego przez powodów na rozprawie w dniu 16 grudnia 2013 r. biegłyW. B.wyjaśnił, że metoda porównawcza przyjęta przez niego była adekwatna do realiów(...), a wybrane nieruchomości do wyceny mieściły się w definicji nieruchomości podobnych. (protokół k.175-177). Po przedstawieniu w trybieart. 286 k.p.c.przez biegłego wyjaśnień ustnych opinii złożonej na piśmie uznał, że wszelkie wątpliwości dotyczące przyjętej przez biegłego metody wyliczeń, zostały przez niego ostatecznie wyjaśnione i opinia winna stanowić podstawę ustaleń faktycznych w zakresie wartości użytkowania wieczystego nieruchomości o której mowa w sprawie (przy braku dalszych wniosków dowodowych w tej materii).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo podlega uwzględnieniu w całości.
Podstawę prawną powództwa sanowi przepisart. 160 k.p.a.pomimo jego uchylenia, a to wobec ostatecznego ustalenia i rozwiania wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie przez Sąd Najwyższy w uchwale podjętej w dniu 31 marca 2011 roku w składzie Pełnej Izby Cywilnej (III CZP 112/10, nie publ.). W uchwale tej Sąd Najwyższy wyraził pogląd, w świetle którego przepisyart. 160 § 1,2,3, i 6k.p.a.w brzmieniu sprzed jego uchylenia, stosuje się do oceny roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 01 września 2004 roku, której nieważność lub wydanie z naruszeniemart. 156 § 1 k.p.a.stwierdzono nawet po tym dniu.
W okolicznościach niniejszej sprawy decyzja administracyjna, której nieważność stwierdziło Samorządowe Kolegium Odwoławcze wW.decyzją z dnia 13 stycznia 2012r. - wydana została w dniu 10 listopada 1952 roku przez Prezydium Radym.W.(dziś odpowiednio Wojewoda(...)) , a to implikuje zastosowanie przepisuart. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a.do oceny roszczeń z niej wywodzonych przez powodów.
W myślart. 160 § 1 k.p.a.stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisuart. 156 § 1albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie.§ 2przywołanego przepisu stanowił, że do odszkodowania stosuje się przepisykodeksu cywilnego, z wyłączeniem art. 418 tego kodeksu.
Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności powództwa podkreślić należy, iż stwierdzenie, że decyzja administracyjna została wydana z rażącym naruszeniem prawa, przesądza jedynie o bezprawności i winie funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności (tak już Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 maja 1985 r., sygn. akt II CR 121/85, OSNC 1986, nr 4, poz. 53). Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie pozwolił natomiast na ustalenie, że wystąpiły także pozostałe przesłanki tej odpowiedzialności po stronie pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę(...), tj. szkoda w postaci nie uzyskania przez poprzedników prawnych powodów prawa własności czasowej (użytkowania wieczystego) do gruntu dawnej nieruchomości o nr hip.(...)o określonej wartości oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a faktem wydania odmownego orzeczenia dekretowego (art. 361 § 1 i 2 k.c.w zw. zart. 160 § 2 k.p.a.). Do konkluzji o istnieniu bezpośredniego związku przyczynowego prowadzi dokonana – zgodnie z zaleceniami Sądu Najwyższego – ocena, czy szkoda nastąpiłaby także wtedy, gdyby zapadła decyzja zgodna z prawem (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 06 lutego 2004 roku, sygn. akt II CK 433/02, LEX nr 163987). Należy bowiem przyjąć, że alternatywnym zachowaniem się właściwego organu byłoby przyznanie poprzednikom prawnym powodów prawa własności czasowej do nieruchomości. Jak już wyżej podkreślono – Sąd jest związany treścią decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego stwierdzającego nieważność orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej wm.W.z dnia 10 listopada 1952 r. z uwagi na fakt, iż odmowa przyznania prawa własności czasowej nastąpiła z powołaniem się na nieistniejący, a dopiero opracowywany plan oraz brak wyjaśnienia i jednoznacznego ustalenia, czy korzystanie z przedmiotowego gruntu jest rzeczywiście sprzeczne z jego przeznaczeniem w ówcześnie obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego. Tymczasem – jak wynika z obowiązującego w dacie wydania wadliwej decyzji „Ogólnego planu zabudowaniam.W.” zatwierdzonego przez Ministerstwo Robót Publicznych w dniu 11 sierpnia 1931 roku – dla przedmiotowej nieruchomości przewidziana była zabudowa luźna lub grupowa o 2 kondygnacjach i 10 % powierzchni zabudowy. Tak określone przeznaczenie gruntu nie stało na przeszkodzie do jego dalszego wykorzystywania przez dawnych właścicieli.Ustawa z dnia 31 stycznia 1961 roku prawo budowlane, na którą powołuje się strona pozwana, weszła natomiast w życie już po wydaniu wadliwego orzeczenia administracyjnego z 1952 roku.
Strona pozwana w niniejszym postępowaniu zwróciła także uwagę na przesłanki uzasadniające dopuszczalność wywłaszczenia nieruchomości przewidziane wart. 3 ust. 1 – 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, które w świetle art. 54 tej ustawy stały jej zdaniem na przeszkodzie do ustanowienia prawa własności czasowej do nieruchomości położonej przyul. (...)wW.na rzecz poprzedników prawnych powodów. W świetle ww. przepisów od dnia 05 kwietnia 1958 roku odmowa ustanowienia prawa własności czasowej mogła nastąpić, oprócz podstawy dekretowej, także wtedy, gdy grunt był niezbędny m.in. na cele użyteczności publicznej, do wykonania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych, do planowej realizacji budownictwa ogólnomiejskiego i zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego, niezależnie od zapisów planu zagospodarowania przestrzennego.
Sąd nie uwzględnił tego zarzutu z kilku powodów. Po pierwsze, decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 31 stycznia 2012 r. ma walor decyzji ostatecznej, wobec czego wiąże ona sąd cywilny. Dla nieruchomości przyul. (...)Plan ZagospodarowaniaW.z 1931 roku przewidywał jedynie zabudowę o określonej wysokości i zwartości. Pozwany Skarb Państwa nie wykazał zaś w niniejszej sprawie, że sporna nieruchomość stała się mu niezbędna na cele użyteczności publicznej przed wydaniem wadliwego orzeczenia administracyjnego bądź też kiedykolwiek później. Pozwany nie udowodnił również tego, że dotychczasowe korzystanie przez dawnych współwłaścicieli z nieruchomości nie dało się pogodzić z obowiązującym planem zagospodarowania.
Zgodnie nadto z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego wydaną w składzie siedmiu sędziów z dnia 26 listopada 2008 roku sygn. akt I OPS 5/08 (ONSAiWSA 2009 r., nr 2, poz. 18) przeznaczenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego na cele użyteczności publicznej nie wyłączało możliwości przyznania byłemu właścicielowi prawa własności czasowej (wieczystej dzierżawy) na podstawie art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarzem.W.. „Okoliczność, że nieruchomość podlegałaby wywłaszczeniu, nie przerywa normalnego związku przyczynowego pomiędzy wydaniem bezprawnej decyzji o odmowie przyznania prawa własności czasowej gruntu a szkodą w postaci nie uzyskania prawa do gruntu i utraty własności budynków” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 02 marca 2006 roku, sygn. akt I CSK 90/05, OSNC 2006/11/193).
Podsumowując powyższą część rozważań podkreślić należy, iż nie można stwierdzić, że w razie gdyby byłym właścicielom nie odmówiono przyznania prawa własności czasowej, to nastąpiłoby wywłaszczenie przedmiotowej nieruchomości. Po uzyskaniu prawa własności czasowej dotychczasowi właściciele mogliby, bowiem przeznaczyć nieruchomość na dowolny cel, w tym również odpłatnie nią rozporządzić uzyskując konkretną korzyść majątkową tytułem ceny sprzedaży. Należy zwrócić w tym miejscu uwagę na fakt, że wszelkie dywagacje na temat przeznaczenia gruntu miały miejsce po odmowie ustanowienia użytkowania wieczystego decyzją z 10.XI.1952r. Ten element jest o tyle istotny bowiem Państwu dużo łatwiej przychodziło zadysponowanie gruntem co do którego nie ustanowiono własności czasowej (użytkowania wieczystego).
Reasumując powyższe należy przyjąć, że powodowie wykazali zarówno powstanie szkody jak i związek skutkowo-przyczynowy między szkodą a wadliwą decyzją administracyjną. Wysokość szkody – jak już wskazana w ustaleniach faktycznych – Sąd ustalił w oparciu o wartość gruntu przyjętą przez rzeczoznawcę biegłego sądowegoW. B.. Wartość użytkowania wieczystego nieruchomości o której mowa w sprawie na dzień orzekania 3.914.700,00 zł. PowodomA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)jako dziedziczącym w ¼ poI. C.(współwłaścicielce w ½ części nieruchomości przypada więc po 489.337,50 zł i takie kwoty na rzcz powodów sąd zasądził w pkt. I wyroku. .
Z uwagi na odszkodowawczy charakter roszczenia i ustalenie wysokości odszkodowania według cen z daty orzekania (art. 363 § 2 k.c.), odsetki zostały zasadzone dopiero od daty wydania wyroku (por. uchwały SN z dn. 6.09.1994 r., III CZP 105/94, OSNC 1995/2/26 i z dn.31.01.1994 r. III CZP 184/93, OSNCP 1994/7-8/155).
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 98§1 k.p.c., zasądzając od Skarbu Państwa – Wojewody(...)na rzeczM. C.kwotę 1000 zł, na rzeczA. C. (1)5000 zł, na rzeczE. C.kwotę 5000 zł i na rzeczA. C. (2)kwotę 16 043 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz na rzeczA. C. (1),E. C.,M. C.iA. C. (2)solidarnie kwotę 10.061,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu na którą składały się kwoty 7.200 zł tytułem zwrotów kosztów zastępstwa procesowego (§ 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu– Dz.U. nr 163, poz. 1348 ze zm.) i 2861,50 zł tytułem zwrotu zaliczki pobranej na poczet wynagrodzenia dla biegłego .Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 07 kwietnia 2011 roku, sygn. akt IV CZ 142/10, (LEX nr 785282), wygrywającym proces współuczestnikom reprezentowanym przez tego samego adwokata sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika.
Z uwagi natomiast na fakt, iż Skarb Państwa reprezentowany w sprawie niniejszej przez Wojewodę(...)jest ustawowo zwolniony od obowiązku ponoszenia opłat sądowych (art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych– tekst jednolity Dz.U. z 2010 r., nr 90, poz. 594 ze zm.), nieuiszczona w części opłata sądowa od pozwu została przejęta na rachunek Skarbu Państwa. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2014-01-31'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Halina Plasota
legal_bases:
- art. 361 § 1 i 2 k.c.
- art. 98§1 k.p.c.
- art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a.
- art. 3 ust. 1 – 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania
nieruchomości
- § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu
- art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
recorder: sekretarz sądowy Aneta Wesołkowska
signature: I C 1153/12
``` |
153005000001003_II_Ca_000847_2012_Uz_2014-05-29_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 847/12
POSTANOWIENIE
Dnia 29 maja 2014 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny - Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Przemysław Grochowski
Sędzia Sądu Rejonowego Marta Postulska-Siwek (delegowana)
Protokolant Sekretarz sądowy Emilia Trąbka
po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 roku w Lublinie, na rozprawie
sprawy z wnioskuS. S. (1)
z udziałemZ. S. (1)iR. S.
o dział spadku poZ. S. (2)iK. S.
na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 3 października 2012 roku, w sprawie I Ns 533/10
postanawia:
I.odrzucić apelację w części obejmującej:
a
wniosekS. S. (1)o zasądzenie odZ. S. (1)narzeczS. S. (1)kwoty 851,90 zł (osiemset pięćdziesiąt jeden złotydziewięćdziesiąt groszy) z tytułu wydatków na majątek spadkowy,
b
wniosekS. S. (1)o zasądzenie odZ. S. (1)narzeczS. S. (1)kwoty 4800 zł (cztery tysiące osiemset złotych) ztytułu wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym,
c)wniosekS. S. (1)o zasądzenie odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)dodatkowo kwoty 851,90 zł (osiemset pięćdziesiąt jeden złoty dziewięćdziesiąt groszy) tytułem pobranych z majątku spadkowego pożytków;
II
zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie VII w tensposób, że zasądzić odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwotę1214,41 zł (tysiąc dwieście czternaście złotych czterdzieści jeden groszy)tytułem zwrotu kosztów postępowania;
III
oddalić apelację w pozostałej części;
IV
zasądzić odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)kwotę4,10 zł (cztery złote dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowaniaodwoławczego.
Sygn. akt II Ca 847/12
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 3 października 2012 roku Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim postanowił:
I. ustalić, że w skład spadku i majątku wspólnego poZ. S. (2), synuJ.iM., zmarłym dnia 10 września 1996 roku iK. S., córceI.iA., zmarłej dnia 30 stycznia 2009 roku wchodzi nieruchomość położona wP., przyul. (...), oznaczona w ewidencji gruntów jakodziałka nr (...), o powierzchni 0,0942 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Radzyniu Podlaskim prowadzona jestksięga wieczysta Kw Nr (...), środki pieniężne w kwocie 3290 zł oraz biżuteria w postaci dwóch obrączek koloru srebrnego i jednego pierścionka koloru złotego z oczkiem koloru czerwonego;
II. dokonać podziału majątku wspólnego i działu spadku poZ. S. (2)iK. S.w ten sposób, że:
a) opisaną w punkcie I postanowienia nieruchomość położoną wP., przyul. (...), oznaczoną w ewidencji gruntów jakodziałka nr (...), o powierzchni 0,0942 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Radzyniu Podlaskim prowadzona jestksięga wieczysta Kw Nr (...)oraz środki pieniężne w kwocie 3290 zł, przyznać na własność wnioskodawcyS. S. (1);
b) opisaną w punkcie I postanowienia biżuterię w postaci dwóch obrączek koloru srebrnego i jednego pierścionka koloru złotego z oczkiem koloru czerwonego przyznać na wyłączną uczestnikowiZ. S. (1);
III. zasądzić od wnioskodawcyS. S. (1)na rzecz uczestnikaZ. S. (1)tytułem dopłaty do wyrównania jego udziału w majątku spadkowym i wspólnym kwotę 60021,36 zł, płatną w trzech równych ratach po 20007,12 zł każda, pierwsza w terminie jednego tygodnia od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia, druga w terminie 2 lat od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia i trzecia w terminie 4 lat od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia – z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty;
IV. zasądzić odS. S. (1)na rzeczR. S.tytułem spłaty jego udziału w majątku spadkowym i wspólnym kwotę 57771,57 zł, płatną w dwóch ratach: pierwsza w kwocie 28885,78 zł płatna w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia i druga w kwocie 28885,79 zł, płatna w terminie 3 lat od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia – z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty;
V. nakazać wnioskodawcyS. S. (1)wydanie uczestnikowiZ. S. (1)biżuterii w postaci dwóch obrączek koloru srebrnego i jednego pierścionka koloru złotego z oczkiem koloru czerwonego w terminie jednego tygodnia od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia;
VI. wartość przedmiotu działu spadku i podziału majątku wspólnego ustalić na kwotę 174440,60 zł;
VII. kosztami postępowania obciążyć wnioskodawcę i uczestników stosownie do ich udziału w sprawie.
÷
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy ustalił, żeZ. S. (2)orazK.z domuS.zawarli związek małżeński w dniu 30 września 1950 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego wD.. W czasie trwania związku małżeńskiego spadkodawcy, pozostając w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, nabyli nieruchomość położoną wP., przyul. (...), oznaczoną w ewidencji gruntów jakodziałka nr (...), o powierzchni 0,0942 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Radzyniu Podlaskim prowadzona jestksięga wieczysta Kw Nr (...).
Sąd wskazał, że opisana nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wolnostojącym, w niewielkiej części podpiwniczonym, wzniesionym w technologii drewnianej, składającym się z kuchni, trzech izb mieszkalnych, łazienki, pomieszczenia gospodarczego i werandy, wyposażonym w instalacje centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjną i elektryczną, a także dwoma budynkami gospodarczymi (drewnianym i murowanym). Wartość nieruchomości spadkowej wynosi 170400 zł.
Sąd Rejonowy ustalił, że w czasie małżeństwa spadkodawcy nabyli również biżuterię w postaci jednego pierścionka koloru złotego z czerwonym oczkiem o wartości 750 zł i dwóch obrączek koloru srebrnego o łącznej wartości 0,60 zł.
Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 10 września 1980 rokuZ.iK.małżonkowieS., jako zbywcy, zawarli zeZ. S. (1), jako nabywcą, na podstawieart. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 rokuo zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140), przed Naczelnikiem GminyD.umowę przekazania własności i gospodarstwa rolnego położonego wD.i obejmującego nieruchomość rolną o powierzchni 4,10 ha, na którą spadkodawcy uzyskali akty własności ziemi nr(...)i(...).
Sąd wskazał, że dla gospodarstwa tego prowadzona jest obecnie w Sądzie Rejonowym w Radzyniu Podlaskimksięga wieczysta Kw Nr (...), w której jako właściciele na zasadzie wspólności ustawowej ujawnieni sąZ.iK.małżonkowieS.. Wartość gospodarstwa będącego przedmiotem umowy z dnia 10 września 1980 roku wynosi obecnie 300000 zł.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że spadkodawcaZ. S. (2)zmarł w dniu 10 września 1996 roku. Postanowieniem z dnia 9 września 1998 roku Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim – Roki Sądowe wP., wydanym w sprawie I Ns 140/98/P, orzekł, że spadek poZ. S. (2)nabyli z mocy ustawy: jego żonaK. S.oraz dzieciS. S. (1),R. S.iZ. S. (1)po 1/4 części każde z nich. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 1 listopada 1998 roku.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że spadkodawczyniK. S.zgromadziła oszczędności w kwocie 7827,04 zł, które ulokowała w(...)Kasie(...)im.Z. C.wL.. Powyższa kwota zgodnie z dyspozycjąK. S.na wypadek jej śmierci w dniu 6 marca 2009 roku wypłacona została uczestnikowiR. S..
Sąd ustalił, żeK. S.zmarła w dniu 30 stycznia 2009 roku. Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2009 roku, wydanym w sprawie I Ns 270/09, Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim stwierdził, że spadek poK. S.nabyli z mocy ustawy synowie spadkodawczyni:S. S. (1),R. S.iZ. S. (1)po 1/3 części każdy z nich. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 21 maja 2009 roku.
Sąd wskazał, że po śmierci spadkodawczyni w zajmowanym przez nią mieszkaniu w domu przyul. (...)wP.S. S. (1)odnalazł jej oszczędności w postaci gotówki w kwocie 1390 zł. Ponadto z zasiłku pogrzebowego wypłaconego wnioskodawcy po śmierci matki pozostała kwota 1900 zł. Obie te kwoty pozostają w dyspozycjiS. S. (1).
Sąd ustalił, że po śmierci spadkodawczyni wyłącznym posiadaczem i zarządzającym nieruchomością położoną wP.przyul. (...), stanowiącądziałkę nr (...), o powierzchni 0,0942 ha, był wnioskodawca. W latach 2009 – 2010S. S. (1)zawierał umowy najmu lokali użytkowych znajdujących się w domu na nieruchomości spadkowej z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą pod nazwąG. (...)oraz agentami ubezpieczeniowymi(...). Z tego tytułu za 2009 rok wnioskodawca uzyskał przychód w kwocie 5400 zł, od którego odprowadził zryczałtowany podatek w kwocie 459 zł, zaś za 2010 rok przychód w wysokości 6000 zł, od którego odprowadził zryczałtowany podatek w kwocie 510 zł. Ponadto w latach 2009 – 2010 wyłącznieS. S. (1)ponosił opłaty za dostarczaną do domu na nieruchomości spadkowej energię elektryczną w łącznej kwocie 1755,71 zł, koszty związane z ubezpieczeniem tego budynku w kwocie 100 zł oraz zakupu opału w kwocie 700 zł. Podatek od nieruchomości spadkowej płacony był przez zainteresowanych w ten sposób, żeZ. S. (1)płacił 1/3 część jego wysokości stosownie do swego udziału w majątku spadkowym, natomiast wnioskodawca płacił pozostałą część tej należności stosownie do udziału własnego orazR. S.w majątku spadkowym.
Sąd ustalił, żeS. S. (1)ma 58 lat, z zawodu jest technikiem rolnikiem, zatrudniony jest na stanowisku magazyniera z uposażeniem 1000 zł netto miesięcznie, ma na utrzymaniu studiującą córkę w wieku 24 lat, jego żona zatrudniona jest na stanowisku głównej księgowej w prywatnej spółce. Wnioskodawca posiada grunty rolne o powierzchni około 5 ha na terenie wsiD., działkę ogrodową o powierzchni 28 arów podP.i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 73 m2wP.. UczestnikZ. S. (1)ma 56 lat, z zawodu jest technikiem ekonomistą, wspólnie z żoną utrzymuje się z prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie handlu artykułami spożywczymi w trzech sklepach we wsiachŻ.,D.iB.oraz z gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni 10,01 ha położonego na terenie gminyD.o rocznej przychodowości około 18000 zł, z majątku oprócz nieruchomości posiada trzy samochody oraz ciągnik rolniczy z osprzętem. Uczestnik ma na utrzymaniu dwóch synów kontynuujących naukę. UczestnikR. S.ma 60 lat, z zawodu jest ślusarzem wyposażenia okrętowego, zatrudniony jest w stoczni jako monter kadłubów okrętowych z wynagrodzeniem w kwocie około 1300 zł. netto miesięcznie, jego żona jest emerytką, pobiera uposażenie w wysokości 9000 zł. Rocznie. Uczestnik posiada odrębną własność lokalu mieszkalnego o powierzchni 40 m2wG., nie ma nikogo na utrzymaniu.
Sąd Rejonowy wskazał dowody, na podstawie których dokonał ustaleń faktycznych, oraz przedstawił swoje stanowisko w zakresie oceny tych dowodów.
Sąd Rejonowy powołał treść przepisówart. 1037 § 1 k.c.,art. 1038 § 1 k.c.,art. 684 k.p.c.,art. 689 k.p.c.,art. 567 § 3 k.p.c.,art. 686 k.p.c.,art. 688 k.p.c., a także omówił przepisy regulujące ustawową wspólność małżeńską.
Sąd wskazał, że ponieważ w rozpoznawanej sprawie wnioskodawca domagał się zaliczenia na schedę spadkowąZ. S. (1)wartości darowizny nieruchomości położonej wD.i objętejksięgą wieczystą Kw Nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim, o wartości 300000 zł, dokonanej przez spadkodawców dnia 10 września 1980 roku umową o przekazanie gospodarstwa rolnego, punktem wyjścia dla dalszych rozważań Sądu stała się kwestia oceny zasadności tak zgłoszonego żądania.
Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisówart. 1039 k.c.,art. 1040 k.c.iart. 1042 k.c., w brzmieniu obowiązującym do dnia 23 października 2011 roku.
Sąd uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia wnioskodawcy o zaliczenie na poczet należnej uczestnikowiZ. S. (1)schedy spadkowej wartości nieruchomości rolnych nabytych przez tego uczestnika od spadkodawców na podstawie umowy przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego z dnia 10 września 1980 roku. Umowa ta zawarta została w trybie 52ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 rokuo zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140). Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, umowa taka pozostawała w ścisłym związku z realizacją jednego z podstawowych celów ustawy, jakim jest zapewnienie rolnikowi, prowadzącemu indywidualne gospodarstwo rolne, zaopatrzenia na starość oraz na wypadek inwalidztwa. Jednym bowiem z warunków otrzymania przez rolnika określonej w ustawie emerytury (art. 2 ust. 1 pkt 4) albo renty inwalidzkiej (art. 10 ust. 1 pkt 3) było przekazanie gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu. Przekazanie zatem gospodarstwa rolnego następcy lub państwu przy spełnieniu określonych w ustawie wymagań sprawiało, że Państwo przyjmowało na siebie obowiązek zapewnienia rolnikowi przekazującemu gospodarstwo rolne dalszej egzystencji przez wypłacanie mu emerytury lub renty inwalidzkiej.
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że stosownie do art. 75 pkt 3 ustawy przez przekazanie gospodarstwa rolnego następcy rozumieć należało nieodpłatne przeniesienie na rzecz następcy prawa posiadania oraz własności, jeżeli służyło ono rolnikowi przekazującemu gospodarstwo. Przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w trybie przewidzianym w omawianej ustawie było więc jednym ze sposobów przeniesienia własności ze skutkami prawnymi, jakie prawo cywilne łączyło z takim przeniesieniem, w szczególności z tym podstawowym skutkiem, że następca stawał się właścicielem przekazanego gospodarstwa rolnego, co do którego prawo własności dotychczas przysługiwało przekazującemu. Wprowadzenie szczególnej, przewidzianej w ustawie, drogi przekazania własności gospodarstwa następcy, nie pozbawiało rolnika możliwości przeniesienia własności na inną osobę w drodze jednej z umów unormowanych przepisamikodeksu cywilnego, jak umowa sprzedaży, zamiany, darowizny (art. 155 k.c.i następne), jednakże uzyskanie przez rolnika uprawnień do przewidzianej w ustawie emerytury lub renty inwalidzkiej zostało uzależnione od przekazania gospodarstwa rolnego następcy wyłącznie na zasadach i w trybie określonym w omawianej ustawie. Skoro więc żadna z umów, z którymiKodeks cywilnywiąże przeniesienie własności i które zostały unormowane w przepisach tego Kodeksu, lecz tylko umowa określona w art. 52 ustawy stwarzała po stronie rolnika przekazującego gospodarstwo rolne uprawnienie do otrzymania przewidzianej w tej ustawie emerytury lub renty inwalidzkiej, to konsekwencją tego jest wniosek, że umowa, o której mowa w tym artykule, była swoistym rodzajem umowy przeniesienia własności, odmiennym od przeniesienia własności na podstawie umów wymienionych w części szczegółowejksięgi trzeciej kodeksu cywilnegoo zobowiązaniach. Wniosek ten znajduje potwierdzenie w analizie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym rolników w przedmiocie przekazania gospodarstwa rolnego następcy. Tak więc do takiego przekazania wymagana była forma umowy pisemnej sporządzonej przez naczelnika gminy, przy czym dopuszczalność zawarcia tej umowy była uzależniona od stwierdzenia przez naczelnika gminy, że zostały zachowane warunki ustawy, w szczególności przewidziane w jejart. 2, atakże w art. 75 ust. 1 i art. 43 określających, kto spośród bliskich rolnika może być traktowany jako jego następca. Poza tym z przekazaniem gospodarstwa rolnego następcy w drodze umowy sporządzonej przez naczelnika gminy ustawa – niezależnie od nabycia przez rolnika uprawnienia do emerytury lub renty inwalidzkiej – wiązała dalsze skutki, w szczególności uprawnienie do bezpłatnego użytkowania działki gruntu rolnego o obszarze do 0,3 ha oraz do bezpłatnego korzystania w stosownym rozmiarze z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich (art. 22). Wreszcie ustawa normowała w sposób szczególny wstąpienie następcy w stosunki wynikające z zawartej przez rolnika umowy dzierżawy (art. 47) oraz jego odpowiedzialność za zadłużenie związane z prowadzeniem przekazanego mu gospodarstwa (art. 48), a ponadto wprowadzała okresowy zakaz zbywania przez następcę nieruchomości wchodzącej w skład przejętego gospodarstwa.
Sąd wskazał, że wspólną cechą umowy darowizny, normowanej przepisamikodeksu cywilnego, oraz umowy o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy, normowanej przepisami omawianej ustawy, była nieodpłatność (bezpłatność) świadczenia. Istotna natomiast różnica między tymi umowami wyraża się w tym, że przyczyną prawną darowizny jest wola darczyńcy bezpłatnego przysporzenia obdarowanemu kosztem swojego majątku określonej korzyści majątkowej. Natomiast umowa nieodpłatnego przekazania gospodarstwa rolnego następcy miała na celu zapewnienie rolnikowi ze środków państwowych przewidzianego w ustawie zaopatrzenia na starość lub na wypadek inwalidztwa, a ponadto zapewnienie kontynuowania działalności gospodarczej przez osobę młodą, dającą gwarancję należytego prowadzenia przekazanego jej jako następcy gospodarstwa rolnego. W ten sposób przekazanie gospodarstwa rolnego następcy na zasadach i w trybie omawianej ustawy realizowało cel socjalny, jakim było po pierwsze zabezpieczenie rolnika przez przyznanie mu emerytury lub renty inwalidzkiej oraz prawa korzystania z działki, lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich, po drugie zaś, cel gospodarczy, jakim było przekazanie dalszego prowadzenia gospodarstwa osobie, zdolnej do stosowania właściwych metod gospodarowania i osiągania należytych efektów produkcyjnych.
Umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy była umową cywilnoprawną, wobec czego w kwestiach w niej nie unormowanych mogą mieć zastosowanie przepisy części ogólnejKodeksu cywilnegooraz przepisy ogólne księgi trzeciej tego Kodeksu o zobowiązaniach. Nie można też wyłączyć stosowania do tej umowy w drodze analogii niektórych przepisów dotyczących darowizny, w takim jednak tylko zakresie, w jakim nie kolidowałoby to z istotą i celami przekazania gospodarstwa rolnego następcy. Ponieważ wyłącznym celem umowy darowizny jest dokonanie przysporzenia na rzecz obdarowanego bez ekwiwalentu (causa donandi), natomiast przekazanie gospodarstwa rolnego następcy na zasadach i w trybie ustawy, choć następuje nieodpłatnie, zmierza do realizacji wyżej przytoczonych celów socjalnych i gospodarczych, wyłączona jest dopuszczalność zastosowania do tej umowy przepisów o odwołaniu darowizny z powodu rażącej niewdzięczności następcy (art. 898-900 k.c.). W przeciwieństwie do przepisów o darowiźnie, przepisy normujące przekazanie gospodarstwa rolnego następcy nie przewidywały takiej możliwości, nie wynika ona też z celu ustawy, u której podstaw leżała stabilizacja, niezbędna do korzystnej przebudowy struktury indywidualnych gospodarstw rolnych i unowocześnienia metod gospodarowania. Żywotne przy tym interesy rolnika, przekazującego gospodarstwo, zabezpieczały natomiast świadczenia i uprawnienia, o których już była mowa. Niejednorodny charakter umowy o przekazaniu gospodarstwa rolnego następcy, zawierającej elementy prawa administracyjnego, ubezpieczeniowego i cywilnego, przemawia więc przeciwko uznaniu, że umowa taka może być traktowana jako umowa darowizny.
Sąd Rejonowy uznał, że brak jest podstaw do zaliczenia na schedę spadkową uczestnikaZ. S. (1)wartości gospodarstwa rolnego, jakie otrzymał on od spadkodawców na podstawie umowy z dnia 10 września 1980 roku.
*
Od postanowienia z dnia 3 października 2012 roku apelację wniósłS. S. (1), wskazując, że zaskarża to postanowienie „w części, a mianowicie w pkt III, IV i VII”.
Wnioskodawca zarzucił:
„a) naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnięart. 1039 § 1 k.c.i wadliwe przyjęcie, że umowa przekazania gospodarstwa rolnego nie zalicza się do umów darowizny, o których mowa w tym przepisie;
b) naruszenie przepisów postępowania w postaci:
-art. 321 § 1 k. p. c.w zw. zart. 13 § 2 k. p. c.poprzez orzeczenie o roszczeniuR. S.ponad zgłoszone przez niego żądanie;
-art. 325 k. p. c.w zw. zart. 13 § 2 k. p. c.poprzez zaniechanie orzeczenia o zgłoszonych przez wnioskodawcę roszczeniach uzupełniających w sentencji postanowienia;
-art. 520 § 3 k. p. c.poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy ze względu na oczywiście niewłaściwe postępowanieZ. S. (1)winien on ponieść koszty postępowania w całości;
-art. 686 k. p. c.w zw. zart. 684 k. p. c.poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym”.
S. S. (1)wniósł o „zmianę skarżonego postanowienia:
„1. w pkt. III poprzez zaliczenieZ. S. (1)na schedę spadkową wartości gospodarstwa rolnego położonego wD.o wartości 300.000,00 zł otrzymanego odZ. S. (2)iK. S.umową przekazania gospodarstwa rolnego z dnia 10 września 1980 roku;
a w przypadku oddalenia tego żądania (…) o zmianę terminu płatności pierwszej raty spłaty i ustalenia jej w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia.
2. w pkt. IV poprzez zasądzenie od wnioskodawcyS. S. (1)na rzecz uczestnikaR. S.tytułem spłaty kwoty 50.000,00 zł płatnej w dwóch ratach – pierwsza w kwocie 25.000,00 zł płatna w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia i druga w kwocie 25.000,00 zł płatna w terminie trzech lat od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia – z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty;
3. poprzez zasądzenie, w odrębnym punkcie postanowienia, odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 851,90 zł tytułem zwrotu wydatków na majątek spadkowy i kwoty 4800 zł tytułem wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym;
4. poprzez zasądzenie, w odrębnym punkcie postanowienia, odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)kwoty 3477 zł tytułem zwrotu pobranych z majątku spadkowego pożytków;
5. w pkt. VI poprzez zasądzenie odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 8.388,89 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania”.
*
W odpowiedzi na apelacjęZ. S. (1)wnosił o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych (k. 221-226).
*
Przy rozpoznawaniu apelacji powstało zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, a mianowicie:
1) czy jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi, to zaliczeniu na schedę spadkową podlega wartość gospodarstwa rolnego przekazanego spadkobiercy (następcy) przez spadkodawcę (rolnika) w drodze umowy zawartej na podstawieart. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin(Dz. U. Nr 32, poz. 140),
a w razie odpowiedzi twierdzącej,
2) czy w wypadku, o którym mowa w punkcie 1 zaliczeniu na schedę spadkową podlega wartość całego gospodarstwa, czy też jedynie wartość udziału spadkobiercy (następcy) w tym gospodarstwie, jeżeli w drodze umowy przekazania gospodarstwo weszło w skład majątku wspólnego spadkobiercy (następcy) i jego małżonka.
*
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja wnioskodawcy jest częściowo niedopuszczalna.
Przepisart. 373 zd. 1 k.p.c.stanowi, że sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji.
Powołany przepis ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.).
Apelacja wnioskodawcy podlegała częściowemu odrzuceniu już przez Sąd pierwszej instancji na podstawieart. 370 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.Apelacja wnioskodawcy powinna zostać odrzucona przez Sąd Rejonowy, jako niedopuszczalna, w części obejmującej:
a) wniosekS. S. (1)o zasądzenie odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 851,90 zł z tytułu wydatków na majątek spadkowy,
b) wniosekS. S. (1)o zasądzenie odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 4800 zł z tytułu wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym,
c) wniosekS. S. (1)o zasądzenie odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)dodatkowo kwoty 851,90 zł tytułem pobranych z majątku spadkowego pożytków.
Niedopuszczalność apelacji we wskazanej wyżej części wynika z faktu, że postanowienie Sądu pierwszej instancji nie zawiera rozstrzygnięć, które mogłyby być przedmiotem zaskarżenia, a które zostały objęte apelacją wnioskodawcy, tak, jak gdyby miały znajdować się w tym postanowieniu.
Przepisart. 518 zd. 1 k.p.c.stanowi, że od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje apelacja. Z powołanego przepisu wynika zatem, że w postępowaniu nieprocesowym apelacja przysługuje wówczas, jeżeli zostało wydane przez sąd postanowienie orzekające co do istoty sprawy.
Z przepisuart. 518 zd. 1 k.p.c.wynika zatem, że apelacja nie przysługuje, jeżeli postanowienie orzekające co do istoty sprawy nie zostało wydane, albo jeżeli nie zawiera oznaczonych rozstrzygnięć, które zgodnie z przepisami prawa powinno zawierać. W tym ostatnim wypadku apelacja nie przysługuje w takim zakresie, w jakim brak jest w postanowieniu rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu.
Zgłoszenie w postępowaniu o dział spadku roszczeń, o których mowa wart. 686 k.p.c.oraz wart. 618 § 1 zd. 1 k.p.c.w zw. zart. 688 k.p.c., nie odbiera tym roszczeniom samodzielności jurysdykcyjnej, co oznacza, że – w zasadzie – każde z nich powinno być przedmiotem samodzielnego rozstrzygnięcia zamieszczonego w postanowieniu działowym. W szczególności nie ma podstaw do tego, aby sąd z urzędu dokonywał kompensaty uzasadnionych roszczeń z należnościami z tytułu spłat lub dopłat, czy też wzajemnej kompensaty samych uzasadnionych roszczeń dodatkowych.
W rozpoznawanej sprawie miała miejsce właśnie tego rodzaju sytuacja, gdyż z Sąd Rejonowy dokonał z urzędu kompensaty wierzytelnościZ. S. (1)w stosunku doS. S. (1)w kwocie 3477 zł z wierzytelnościąS. S. (1)w stosunku doZ. S. (1)w kwocie 851,90 zł, zasądzając w rzeczywistości na rzeczZ. S. (1)jedynie kwotę 2625 zł.
Sąd Rejonowy nie orzekł również o żądaniuS. S. (1)zasądzenia odZ. S. (1)kwoty 4800 zł z tytułu wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym.
W rozpoznawanej sprawie postanowienie Sądu Rejonowego nie zawierało zatem rozstrzygnięć w przedmiocie:
a) żądaniaS. S. (1)zasądzenia odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 851,90 zł z tytułu wydatków na majątek spadkowy,
b) żądaniaS. S. (1)zasądzenia odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwoty 4800 zł z tytułu wynagrodzenia wnioskodawcy za zarząd majątkiem spadkowym,
c) żądaniaS. S. (1)o zasądzenie odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)dodatkowo kwoty 851,90 zł tytułem pobranych z majątku spadkowego pożytków.
*
Uzasadniony jest częściowo zarzut przytoczony wpunkcie IIb) akapit trzeci części wstępnej apelacji. Sąd Rejonowy przyjął, że podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za pierwszą instancję powinien stanowić przepisart. 520 § 1 k.p.c.
Stanowisko powyższe nie jest trafne.
Przepisart. 520 § 1 k.p.c.powinien zostać zastosowany wówczas, gdyby koszty poniesione przez wnioskodawcę i pozostałych uczestników postępowania nieprocesowego były proporcjonalne do wielkości udziałów każdej z tych osób w sprawie.
W rozpoznawanej sprawie udziały wnioskodawcy i uczestników postępowania były wprawdzie równe, ale koszty poniesione w pierwszej instancji przez poszczególne osoby biorące udział w sprawie różniły się w istotnym stopniu wysokością, a więc pozostawały w dysproporcji do udziału każdej z tych osób.
S. S. (1)poniósł w pierwszej instancji koszty w łącznej kwocie5613,54 zł. Koszty te obejmują:
a) opłatę od wniosku – 1000 zł (k. 4, 10),
b) opłatę skarbową od pełnomocnictwa procesowego – 17 zł (k. 6),
c) wynagrodzenie pełnomocnika procesowego wykonującego zawód adwokata – 3600 zł, ustalone od wartości udziału wnioskodawcy na podstawie§ 6 pkt 6w zw. z§ 9 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 – tekst jednolity),
d) opłaty pocztowe za przesłanie przesyłek obejmujących pisma procesowe – 3,90 zł (k. 96 – w kopercie) i 3,75 zł (k. 101),
e) wykorzystane zaliczki na pokrycie wydatków związanych z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego – 500 zł (k. 111, 146) i 488,89 zł (k. 143, 146).
Z. S. (1)poniósł w pierwszej instancji koszty w łącznej kwocie988,90 zł. Koszty te obejmują wykorzystane zaliczki na pokrycie wydatków związanych z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego – 500 zł (k. 112, 146) i 488,90 zł (k. 146, 293).
R. S.poniósł w pierwszej instancji koszty w łącznej kwocie7,50 zł. Koszty te obejmują opłaty pocztowe za przesłanie przesyłek obejmujących pisma procesowe – 3,75 zł (k. 90) i 3,75 zł (k. 157).
Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że interesy wnioskodawcy i uczestników były sprzeczne w rozpoznawanej sprawie, na co wskazuje jednoznacznie przebieg postępowania w sprawie, w szczególności treść oświadczeń i wniosków przez nich składnych. Sprzeczność interesów zarysowała się międzyS. S. (1)iR. S., jako jedną „stroną”, aZ. S. (1), jako drugą „stroną” sporu.
W związku z powyższym w rozpoznawanej sprawie podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za pierwszą instancję powinien stanowić przepisart. 520 § 2 k.p.c., w szczęści przewidującej zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów.
Stosunkowe rozdzielenie kosztów postępowania nieprocesowego następuje według analogicznej zasady, jak stosunkowe rozdzielenie kosztów w procesie.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 31 stycznia 1991 roku, II CZ 255/90 (OSP 1991, z 11, poz. 279), stosunkowy podział kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) dotyczy ich całości, co oznacza przyjęcie za podstawę obliczeń sumy należności obu stron, ustalonych stosownie do zasad zart. 98 § 2 i 3 k.p.c.(orazart. 99 k.p.c.), w wypadkach tam wskazanych. Sumę tę dzieli się proporcjonalnie do stosunku, w jakim strony utrzymały się ze swymi roszczeniami lub obroną, otrzymując w wyniku kwoty, stanowiące ich udziały w całości kosztów. Jeżeli poniesione przez stronę koszty przewyższają obciążający ją udział – zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica.
Powyższy sposób stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu należy odpowiednio zastosować do stosunkowego rozdzielenia kosztów postępowania nieprocesowego.
Ogółem koszty postępowania w rozpoznawanej sprawie wyniosły w pierwszej instancji 6609,94 zł.
S. S. (1)poniósł koszty w kwocie 5613,54 zł.
Z. S. (1)poniósł koszty w kwocie 988,90 zł.
R. S.poniósł koszty w kwocie 7,50 zł.
Udziały wnioskodawcy i uczestników w ogólnej sumie kosztów wynosiły po 2203,31 zł (= 6609,94 zł · 1/3).
Ponieważ poniesione przez wnioskodawcę koszty (5613,54 zł) przewyższały obciążający go udział, uczestnicy powinni zwrócić wnioskodawcy kwotę przewyższającą udział obciążający wnioskodawcę. W związku z powyższym naZ. S. (1)przypadała do zwrotu kwota 1214,41 zł (= 2203,31 zł – 988,90 zł), a naR. S.kwota 2195,81 zł (= 2203,31 zł – 7,50 zł).
W rozpoznawanej sprawieS. S. (1)domagał się w apelacji zwrotu kosztów jedynie odZ. S. (1). Nie domagał się natomiast zwrotu tych kosztów odR. S., co najprawdopodobniej było spowodowane tym,S. S. (1)iR. S.stanowią jedną „stronę” w sporze zeZ. S. (1).
W związku z powyższym tylko odZ. S. (1)należało zasądzić na rzecz wnioskodawcy odpowiednią część kosztów postępowania za pierwszą instancję.
Mając na uwadze powyższe rozważania, na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.Sąd Okręgowy postanowił zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie VII w ten sposób, że zasądzić odZ. S. (1)na rzeczS. S. (1)kwotę 1214,41 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
*
W pozostałej części apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.
÷
Podstawowym zarzutem apelacji był zarzut naruszenia przepisuart. 1039 § 1 k.c.przez przyjęcie, że umowa przekazania gospodarstwa rolnego nie stanowi umowy darowizny, o której mowa w tym przepisie.
Zarzut wnioskodawcy nie jest trafny.
W uchwale z dnia 7 lutego 2014 roku, III CZP 114/13, Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienie prawne przedstawione w rozpoznawanej sprawie przez Sąd Okręgowy w Lublinie postanowieniem z dnia 27 lutego 2013 roku, w ten sposób, że orzekł, iż wartość gospodarstwa rolnego przekazanego spadkobiercy (następcy) w drodze umowy zawartej w trybieart. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin(Dz. U. Nr 32, poz. 140 ze zmianami) nie podlega zaliczeniu na należną temu spadkobiercy schedę spadkową na podstawieart. 1039 k.c.
Zgodnie zart. 390 § 2 k.p.c.uchwała Sądu Najwyższego rozstrzygająca zagadnienie prawne wiąże w danej sprawie.
÷
Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisówart. 321 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.
Przepisart. 321 § 1 k.p.c.stanowi, że Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Powołany przepis ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.), a więc także w postępowaniu o dział spadku.
Odpowiednie zastosowanie przepisuart. 321 § 1 k.p.c.w postępowaniu o dział spadku oznacza przykładowo, że w postępowaniu tym w zasadzie sąd nie mógłby orzekać o dziale spadku po innej osobie, niż wskazana przez wnioskodawcę. Przykładowo, sąd nie mógłby również orzekać o roszczeniach, o których mowa wart. 686 k.p.c.oraz wart. 618 § 1 zd. 1 k.p.c.w zw. zart. 688 k.p.c., jeżeli roszczenie nie zostałoby zgłoszone przez wnioskodawcę lub innych uczestników postępowania. Nie mógłby zatem orzekać w tym przedmiocie z urzędu.
Zastosowanie przepisuart. 321 § 1 k.p.c.jest natomiast wyłączone w postępowaniu o dział spadku, gdy chodzi o orzekanie w tych wszystkich kwestiach, w których sąd ma obowiązek orzekania z urzędu, albo które są objęte tak zwaną zasadą integralności orzeczeń działowych.
Zarówno z przepisówKodeksu cywilnego(art. 212 k.c.w zw. zart. 1035 k.c.), jak i przepisówKodeksu postępowania cywilnego(art. 623 k.p.c.w zw. zart. 688 k.p.c.), wynika, że w postępowaniu o dział spadku sąd z urzędu orzeka o dopłatach i spłatach na rzecz osób uczestniczących w podziale. Nie ma zatem ani potrzeby, ani też nawet obowiązku, aby wnioskodawca i uczestnicy zgłaszali żądania spłat lub dopłat.
Nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że przepisart. 321 § 1 k.p.c.ma zastosowanie w odniesieniu do rozstrzygnięć o dopłatach lub spłatach.
W wypadku, gdy osoba uprawniona zrzeknie się w całości lub w części przysługującego jej roszczenia o otrzymanie dopłaty lub spłaty, sąd bierze pod uwagę tę okoliczność przy rozstrzygnięciu, jeżeli nie uzna takiego zrzeczenia się za niedopuszczalne (art. 203 § 4 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.).
W rozpoznawanej sprawie nie doszło do zrzeczenia się przezR. S.części należnej mu spłaty. Na wstępnym etapie postępowaniaR. S.oświadczył wprawdzie, że „akceptuje spłatę w kwocie 50000 zł” (k. 38v), jednak miało to miejsce w czasie, kiedy nie było sporu między uczestnikami co do tego, że wartość nieruchomości wchodzącej w skład spadku wynosi 150000 zł. Wobec równości udziałów należnaR. S.spłata wynosiłaby rzeczywiście 50000 zł. Na tym etapie do podziału nie były jeszcze zgłoszone inne składniki (biżuteria rodziców).
W toku dalszego postępowaniaR. S.nigdy nie oświadczył, że ogranicza swoje roszczenie o spłatę do kwoty 50000 zł i zrzeka się otrzymania spłaty w szerszym zakresie.
W rozpoznawanej sprawie nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że nastąpiło naruszenie przepisówart. 203 § 4 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.
Ubocznie należy zwrócić uwagę, że należnaR. S.spłata nie jest nie tylko zawyżona, ale jest wręcz zaniżona.
Wartość majątku spadkowego podlegającego podziałowi została ustalona na kwotę 174440,60 zł, co oznacza, że wartość udziału każdego ze spadkobierców uczestniczących w podziale wynosi 58146,87 zł.R. S.w wyniku podziału nie otrzymał w naturze żadnego ze składników majątku spadkowego, a w związku z tym należna mu spłata powinna stanowić równowartość jego udziału w majątku spadkowym podlegającym podziałowi, a więc wynosić 58146,87 zł.
Z uwagi na treść przepisuart. 384 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.nie ma podstaw do zmiany zaskarżonego postanowienia na niekorzyść wnioskodawcy wnoszącego apelację.
÷
Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisówart. 686 k.p.c.w zw. zart. 684 k.p.c.Wprawdzie w zakresie, jakiego dotyczy ten zarzut, apelacja wnioskodawcy została odrzucona, jednak gdyby nawet Sąd Rejonowy orzekł o roszczeniach wnioskodawcy i uczestnikaZ. S. (1)w sposób odpowiadający materialnie rozważaniom zawartym w uzasadnieniu postanowienia, to i tak apelacja wnioskodawcy w omawianym zakresie nie mogłaby zostać uwzględniona, czyli podlegałaby wówczas oddaleniu.
W postępowaniu o dział spadku sąd ustala skład i wartość spadku ulegającego podziałowi. Wynika to jednoznacznie z przepisuart. 684 k.p.c.Przepis ten dotyczy jednak orzekania wyłącznie w kwestiach w nim wskazanych.
Roszczenia, o których mowa wart. 686 k.p.c.oraz wart. 618 § 1 zd. 1 k.p.c.w zw. zart. 688 k.p.c., nie są ani składnikami spadku, ani też wartość tych roszczeń nie podlega doliczeniu do wartości spadku. W tym zakresie sąd nie tylko nie może orzekać z urzędu, ale również nie ma obowiązku badania z urzędu istnienia roszczenia i jego wysokości. W omawianym zakresie mamy do czynienia z pełną zasadą kontradyktoryjności. To uczestnik postępowania, który zgłasza tego rodzaju roszczenie, powinien przedstawić dowody potwierdzające istnienie roszczenia i jego wysokość (art. 3 k.p.c.,art. 210 k.p.c.iart. 232 k.p.c.). Omawiane roszczenia, gdyby nie tocząca się sprawa o dział spadku, podlegałyby rozpoznaniu w procesie, ze wszelkimi tego konsekwencjami właściwymi dla tego trybu postępowania. Rozpoznawanie tych roszczeń łącznie ze sprawą o dział spadku nie odbiera tym roszczeniom cech, które miałyby, gdyby były rozpoznawane w procesie, przede wszystkim jeżeli chodzi o ciężar dowodu w znaczeniu formalnym, czyli formalny obowiązek dowodzenia (art. 232 k.p.c.).
*
Na podstawieart. 520 § 3 k.p.c.w zw. zart. 100 zd. 2 k.p.c.w zw. zart. 391 § 1 k.p.c.i w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.Sąd Okręgowy postanowił zasądzić odS. S. (1)na rzeczZ. S. (1)kwotę 4,10 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
W związku z tym, że apelacja wnioskodawcy została oddalona prawie w całości, wnioskodawca powinien zwrócić uczestnikowiZ. S. (1)koszty, poniesione przez tego ostatniego w postępowaniu odwoławczym. Koszty te są symboliczne, gdyż obejmują jedynie opłatę pocztową za przesłanie do Sądu przesyłki poleconej obejmującej odpowiedź na apelację (k. 227).
UczestnikZ. S. (1)nie poniósł w postępowaniu odwoławczym żadnych innych kosztów.
*
Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w postanowieniu. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Lublinie
date: '2014-05-29'
department_name: II Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Sądu Rejonowego Marta Postulska-Siwek (delegowana)
legal_bases:
- art. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu emerytalnym oraz
innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin
- księgi trzeciej kodeksu cywilnego
- art. 618 § 1 zd. 1 k.p.c.
- § 9 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: Sekretarz sądowy Emilia Trąbka
signature: II Ca 847/12
``` |
155515300004521_IX_U_000077_2016_Uz_2017-03-30_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IX U 77/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 marca 2017 roku
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSR Radosław Ochał
Protokolant: Anna Czerwińska
po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy ubezpieczonejD. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wS.
o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy
na skutek odwołania ubezpieczonej od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wS.z dnia 7 grudnia 2015 r., znak(...)(...)
I. Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznajeD. B.prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu śmiertelnego wypadku przy pracyM. B.w dniu 17 grudnia 2014 r.
II. Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wS.na rzeczD. B.kwotę 377 (trzystu siedemdziesięciu siedmiu) złotych tytułem kosztów procesu. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
date: '2017-03-30'
department_name: IX Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Radosław Ochał
legal_bases: []
recorder: Anna Czerwińska
signature: IX U 77/16
``` |
152010000001003_II_Ca_000273_2014_Uz_2014-08-27_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 273/14
POSTANOWIENIE
Dnia 27 sierpnia 2014 roku
Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny - Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Małgorzata Łoboz
Sędziowie: SO Beata Łomnicka
SR (del.) Krzysztof Wąsik (sprawozdawca)
Protokolant sądowy: Izabela Ślązak
po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 roku w Krakowie
na rozprawie
sprawy z wniosku Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu SkarbowegoK.-S.wK.
przy uczestnictwieK. J. (1),D. J. (1),M. J.,J. B.,K. B.,D. B. (1),S. O.,Z. B. (1),D. J. (2),E. J.,K. J. (2),B. B. (1),Ł. B.,Z. B. (2),R. O.i Gminy(...)K.
o stwierdzenie nabycia spadku poB. B. (2)
na skutek apelacji uczestnikaB. B. (1)
od postanowienia Sadu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie
z dnia 18 września 2013 roku, sygnatura akt I Ns 564/12/P
postanawia:
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu dla Krakowa - Podgórza w Krakowie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 sierpnia 2014 r.
Postanowieniem z dnia 18 września 2013 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie stwierdził, że spadek poB. B. (2)zmarłej w dniu(...)2012 r. (sic.) wK.i tu ostatnio stale zamieszkałej, na podstawie ustawy nabył z dobrodziejstwem inwentarzaB. B. (1)s.J.iD.(pkt I) oraz stwierdził, że wnioskodawca oraz uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt II).
Jako bezsporne Sąd I instancji przyjął, że spadkodawczyni pozostawiła długi spadkowe.
Ponadto Sąd Rejonowy oparł się na następująco ustalonym stanie faktycznym. W dniu 10 maja 2006 r. przed notariuszemW. W.B. B. (2)sporządziła testament (rep. A nr(...)), w którym do całości spadku powołała córkęK. J. (1)z d.B., równocześnie wydziedziczając swojego synaZ. B. (1). Testament ten był jej jedynym testamentem. Rodzice, dziadkowie, wstępni dziadków i ich rodzeństwo zmarli przed spadkodawczynią. Nie był sporządzony u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia poB. B. (2). Za wyjątkiemZ. B. (1), nikt nie został wydziedziczony, ani uznany niegodnego dziedziczenia.B. B. (2)w chwili śmierci(...)2012 r. była wdową. Była zamężna jeden raz, miała czworo dzieci:K. J. (1),K. B.,J. B.orazZ. B. (1). Jedynym zstępnymB. B. (3), który nie złożył skutecznie oświadczenia o odrzuceniu spadku był jej wnukB. B. (1), synJ. B..
Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy oparł się na dokumentach urzędowych oraz zapewnieniach spadkowych.
Sąd Rejonowy wskazując na brzmienieart. 1015 § 1 kcpodał, że opróczB. B. (1)spadkobiercy, działając także imieniem małoletnich zstępnych, złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku z zachowaniem ustawowego terminu. W konsekwencji zostali oni wyłączeni od dziedziczenia tak, jakby nie dożyli otwarcia spadku. Jedynym, który dożył otwarcia spadku i nie złożył skutecznie wskazanego oświadczenia byłB. B. (1), małoletni w dacie otwarcia spadku, a pełnoletni w dacie wszczęcia postępowania i w dacie powzięcia informacji o swoim tytule powołania do spadku. Ojciec uczestnika,J. B., zadeklarował wprawdzie, żeB. B. (1)pragnie odrzucić spadek po spadkodawczyni, ale do odrzucenia nie doszło.J. B.podał także, że jego synB. B. (1)w dniu(...)2012 r. ukończył 18 rok życia i dowiedział się o powołaniu go do spadku po otrzymaniu odpisu postanowienia z dnia 13.10.2012 r. o wezwaniu do udziału w sprawie. Mając na uwadze, że uczestnik był pełnoletni w okresie, w którym biegł dla niego termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku, Sąd Rejonowy uznał oświadczenie złożone przez ojca uczestnika za mające charakter informacyjny, nie wiążące prawnie i nie mogące zastąpić złożenia oświadczenia przezB. B. (1)osobiście przed notariuszem lub na posiedzeniu. Na podstawieart. 1015 § 2 kcstwierdzono nabycie spadku na rzeczB. B. (1)z dobrodziejstwem inwentarza. O kosztach orzeczono w punkcie II postanowienia na zasadzieart. 520 § 1 kpc
Apelację od tego postanowienia wniósł uczestnikB. B. (1)zarzucając mu naruszenie:
-art. 1015 kcpoprzez jego niewłaściwe zastosowanie;
-art. 233 kpcpoprzez błędną ocenę materiału dowodowego prowadzącą do przyjęcia, iżB. B. (1)dowiedział się o powołaniu do spadku po otrzymaniu wezwaniu do udziału w sprawie z dnia 13 października 2012 r.. Podniósł, że skierowane do niego pismo zostało zaadresowane do ojcaJ. B..J. B.korespondencję tę odebrał, nie informując apelującego, z którym pozostaje w ostrym konflikcie, o treści wezwania. Postanowienie Sądu Rejonowego uznał za przedwczesne, bowiem o tytule swojego powołania do spadku dowiedział się w chwili otrzymania zaskarżonego postanowienia (w dniu 7 października 2013 r.), a zachowując ustawowy termin, aktem notarialnym z dnia 17 października 2013 r., odrzucił spadek poB. B. (2).
B. B. (1)wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Wniósł także o dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu pisma, których konieczność powołania wynikła dopiero w postępowaniu odwoławczym, w tym dowodu z przesłuchania świadkaD. B. (2)na okoliczność, iż uczestnikB. B. (1)o tytule powołania dowiedział się z uzasadnienia postanowienia, braku jego wiedzy o odrzuceniu spadku przez ojcaJ. B.oraz konfliktu miedzy nim a ojcem.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja skutkowała uchyleniem zaskarżonego postanowienia do ponownego rozpoznania. Z przyczyn szerzej poniżej omówionych, Sąd Okręgowy zaniechał odniesienia się do zasadności zarzutów apelacyjnych sformułowanych w taki sposób, jak wyrażono to w apelacji. Wynikało to z tego, że Sąd Okręgowy biorąc pd uwagę z urzędu prawidłowość zastosowania przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, doszedł do przekonania, że ocena skuteczności odrzucenia spadku przez apelującego, na co ten w apelacji się powołuje, byłaby i tak nie wystarczająca do wykonania podstawowego zadania sądu w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, czyli ustalenia kręgu spadkobierców. Wynika to z krytycznej oceny działań Sądu Rejonowego w zakresie badania skuteczności oświadczeń o odrzuceniu spadku składanych przez poszczególnych spadkobiercówB. B. (2). Sąd Okręgowy rozpoznając apelację, nie czuł się związany jej granicami i zbadał całościowo prawidłowość ustalenia kręgu spadkobierców, z czym ściśle związane było uznanie części osób dochodzących do dziedziczenia, jako skutecznie spadek odrzucających. Sąd Okręgowy oparł się w tym zakresie na uchwale całej izby cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1973 r., w której napisano, iż „w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku sąd rewizyjny nie jest związany granicami rewizji ani zakazem uchylenia lub zmiany zaskarżonego postanowienia na niekorzyść uczestnika postępowania, który wniósł rewizję” (III CZP 13/73, OSNC 1974/9/144). U podstaw tej tezy legło przeświadczenie, że w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku Sąd związany jest wnioskiem tylko co do osoby spadkodawcy, nie może więc stwierdzić nabycia spadku po osobie nie objętej wnioskiem. Natomiast nie jest związany zgłoszonym we wniosku żądaniem stwierdzenia nabycia spadku przez określonych spadkobierców. Z mocy bowiem już cytowanegoart. 677 § 1 kpcsąd zobowiązany jest stwierdzić nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy, przy czym zgodnie z nakazem zawartym wzdaniu drugimtego przepisu postanowienie powinno wymieniać wszystkich spadkobierców oraz wysokość ich udziałów. Odpowiednio do tegoart. 670 § 1 kpczobowiązuje sąd spadku do badania z urzędu, kto jest spadkobiercą. Jak więc wynika z przytoczonych unormowań, postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku wszczyna się na wniosek, jednakże toczy się ono z wyłączeniem jakiejkolwiek dyspozycji uczestników co do zakresu i treści orzeczenia. Postępowanie o stwierdzenie praw do spadku wszczyna się więc na wniosek, lecz jeśli chodzi o ustalenie osób spadkobierców i wysokości ich udziałów, toczy się ono z urzędu, i sąd w postanowieniu o stwierdzeniu praw do spadku nie może ograniczyć się do stwierdzenia udziału w spadku tylko jednego ze spadkobierców, ale powinien stwierdzić wysokość udziałów wszystkich spadkobierców. Oznacza to oczywiście, że uwzględnienie tylko częściowej apelacji mogłoby prowadzić do skutku takiego, że suma ułamków oznaczających udziały poszczególnych spadkobierców nie stanowiła by jedności. Mamy tu więc do czynienia z zasadą niepodzielnego charakteru postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku, na którą zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia izby cywilnej z dnia 16 kwietnia 1971 r. (III CRN 61/71, OSP 1972/9/168). Zgodnie z naczelną myślą wyrażoną w tym orzeczeniu, w postępowaniu wywołanym złożeniem przez jednego z uczestników postępowania rewizji od orzeczenia sądu I instancji, stwierdzającego nabycie spadku, sąd II instancji uprawniony (a nawet zobowiązany) jest do kontroli z urzędu prawidłowości całego zaskarżonego rozstrzygnięcia, a nie tylko jego części w granicach uprawnień spadkowych rewidującego. Taki pogląd został powtórzony następnie w m.in. postanowieniu SN z dnia 17 września 1999 r. (I CKN 379/98, OSNC 2000/3/59), czy postanowieniu z dnia 5 października 2006 r. (IV CSK 163/06).
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy dokonał zbadania prawidłowości całego zaskarżonego rozstrzygnięcia w przedmiocie dziedziczenia poB. B. (2).
Jak już wspominano Sąd w postępowaniu tym ma obowiązek zbadania z urzędu, kto jest spadkobierca i jakie są jego udziały spadkowe. W ramach tego badania Sąd jest zobowiązany przesądzić czy złożone przez spadkobierców oświadczenia o odrzuceniu spadku są prawnie skuteczne, to zaś może uczynić tylko po przeprowadzeniu w tym kierunku stosownego postępowania dowodowego, które pozwoli mu na poczynienie ustaleń faktycznych, które dopiero mogą być podstawą konkluzji prawnej o skuteczności, bądź nieskuteczności takich oświadczeń. W tym samym zakresie i także badając krąg spadkobierców Sąd jest zobowiązany zbadać, czy oświadczenia spadkodawcy wyrażone w testamencie na pewno odpowiadają pod względem formy i treści tym, jakimi chciał je uczynić spadkodawca. W tym przypadku chodzi tu w szczególności o kwestię wydziedziczenia. Tymczasem Sąd Rejonowy ani nie poczynił stosownych w tych zakresach ustaleń, ani nie przeprowadził koniecznych dowodów, ani nawet nie uzasadnił dlaczego oświadczenia o odrzuceniu spadku składane nawet kilka lat po śmierci spadkodawczyni, przez osoby należące przecież do kręgu jej najbliższych krewnych, są złożone w terminie zawitym zart. 1015 kc, a nie jednak z jego przekroczeniem. Bezkrytyczne przyjęcie przez Sąd skuteczności wszystkich złożonych w sprawie oświadczeń oznacza tak naprawdę nie zbadanie istoty sprawy, gdyż prowadzi, a z pewnością może prowadzić, do niewłaściwego ustalenia kręgu spadkobierców. Spłycenie, a właściwie całkowite pominiecie, rozważań w tym zakresie, jest o tyle rażące, że już pierwszy rzut oka na krąg spadkobierców, treść składanych przez nich oświadczeń o odrzuceniu spadku oraz relacja dat, z których pochodzą do dat, w których, jak wydawać by się mogło, te oświadczenia powinny być złożone, wskazują, że skuteczność omawianych oświadczeń powinna była być przez Sąd poddana wnikliwej analizie.
Brak takich pogłębionych rozważań mógł w konsekwencji doprowadzić nie tylko do wadliwego ustalenia kręgu spadkobierców poprzez pominięcie części z nich, ale też, przerzucając na Sąd odwoławczy decyzję o rzeczywistym zakresie podmiotowym spadkobierców dochodzących do dziedziczenia, pozbawić jednej instancji orzeczniczejmeriti, tych wszystkich, których Sąd Rejonowy uznał bezpodstawnie za skutecznie odrzucających spadek, a Sąd Okręgowy musiałby, wbrew ich oczywistej woli, za takich spadkobierców uznać. Być może też, gdyby pewne okoliczności, o których niżej będzie jeszcze mowa, stały się przedmiotem analiz, badania i rozważań Sądu Rejonowego, część z osób, które niekoniecznie słusznie zostały uznane za odrzucające spadek, mogłyby jeszcze skorzystać z możliwości jakie daje przepisart. 1019 kc.W konsekwencji uznać należy, że takie powierzchowne zbadanie sprawy, jak dokonał tego Sąd Rejonowy, doprowadziło nie tylko do wydania postanowienia niezgodnego z prawem materialnym, ale też po prostu niesprawiedliwego, nie tylko zresztą wobec tylko spadkobierców, ale też wierzycieli spadku, dla których też pewnie lepiej jest mieć więcej dłużników odpowiedzialnych za ten sam dług.
Przechodząc do krytycznej analizy ocen dokonanych przez Sąd Rejonowy pamiętać trzeba przez cały czas, że sześciomiesięczny termin do odrzucenia spadku liczy się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania (art. 1015 § 1 kc), przy czym data tą nie jest data podana przez zainteresowanego, lecz data ustalona przez Sąd w efekcie podjętych przez niego działań dowodowych.
Przegląd składanych w sprawie oświadczeń, które wszystkie Sąd Rejonowy uznał za złożone skutecznie, zacząć należy oczywiście od testamentowego powołania do dziedziczeniaK. J. (1). Oświadczenie o odrzuceniu spadku złożyła ona w dniu 15 marca 2010 r., a więc niewątpliwie w terminie. Oświadczenie to jest więc z pewnością skuteczne. Wyraźne jednak przeczytanie tego oświadczenia (pkt. III aktu notarialnego) nie może pozostawiać wątpliwości, że dotyczy ono tylko i wyłącznie odrzucenia spadku, do któregoK. J. (1)została powołana z mocy testamentu. O jednoznaczności treści oświadczenia świadczy też forma aktu notarialnego, jaką oświadczenie przybrało, co oznacza, że nad jego prawidłowością czuwał notariusz. Sąd Rejonowy zapomniał jednak, uznającK. J. (1), jako nie dochodzącą w ogóle do spadku, że ta nie złożyła wcale oświadczenia o odrzuceniu spadku, jako spadkobierca ustawowy. Tymczasem, jak stanowiart. 1022 kcspadkobierca powołany do spadku zarówno z mocy testamentu, jak i z mocy ustawy może spadek odrzucić jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć spadek jako spadkobierca ustawowy. Przepis ten reguluje sytuację prawną spadkobiercy, który został powołany do dziedziczenia w testamencie, jednakże w braku testamentu byłby powołany do dziedziczenia z ustawy, czyli jak w przypadku właśnieK. J. (1). Spadkobierca powołany do spadku zarówno z mocy testamentu, jak i z mocy ustawy może spadek odrzucić jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć spadek jako spadkobierca ustawowy. W konsekwencji odrzucając spadek z testamentu, powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak przyjmuje spadek z ustawy, a zaniechanie tego ostatniego powoduje skutek w postaci przyjęcia przez niego spadku przypadającego mu ustawowo (A.K.,KCKomentarz,(...)2012). Mając na uwadze, żeK. J. (1)z pewnością w ogóle nie chciała spadku po matce dziedziczyć (niezależnie od tytułu powołania), Sąd winien był ustalić, czy nie złożyła ona osobnego oświadczenia o odrzuceniu spadku przypadającego jej ustawy, albo czy nie zachodzą przesłanki skorzystania przez nią z instytucji przewidzianej wart. 1019 kc.Oparcie, na takim materiale dowodowym, jaki zgromadził Sąd konkluzji, żeK. J. (1)skutecznie odrzuciła spadek przypadający jej niezależnie od tytułu powołania (testament, ustawa), jest oczywiście przedwczesne i ewidentnie błędne.
Nie ma wątpliwości, że skutecznie, bo w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawczyni, odrzucili spadek wnukowie tej ostatniej, a synowieK. D.J.iM. J.. Nie powinno za to być dla Sądu tak samo oczywiste, że spadek skutecznie odrzuciły dzieciD. D. (2)iE. J.orazM. K.J.. Cała trójka małoletnich złożyła swoje oświadczenia, „ustami rodziców”, dopiero 18 września 2013 r., czyli 3 i pół roku po śmierci spadkodawczyni. Oceniając skuteczność (terminowość) tych oświadczeń Sąd Rejonowy oparł się jedynie na wypowiedziach rodziców małoletnich, że ci o tytule powołania dowiedzieli się dopiero po wezwaniu ich do udziału w sprawie, co miało miejsce w październiku 2012 r.. Tymczasem w przypadku małoletnich, którzy dochodzą do dziedziczenia po odrzuceniu spadku przez ich rodziców, termin do odrzucenia przez nich spadku biegnie od dnia, w którym rodzice małoletniego spadkobiercy złożyli oświadczenie o odrzuceniu spadku (uzasadnienie Postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r.; I CSK 329/13;E. Skowrońska-Bocian, Kodeks Cywilny. Spadki. Komentarz, str. 190, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1999). Ojcowie omawianych małoletnich dowiedzieli się o tytule powołania ich dzieci już w dniu składania własnych oświadczeń o odrzuceniu spadku (12 maja 2010 r.), o czym zresztą wyraźnie pouczył ich notariusz w pkt VII aktu notarialnego. Dlaczego zatem oświadczenia złożone przez małoletnich 3 lata później miałoby być złożone z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu nie tylko nie zostało przez Sąd Rejonowy powiedziane (Sąd ograniczył się do lakonicznego stwierdzenia o skuteczności oświadczeń), ale też zwyczajnie dowodowo wyjaśnione. Sąd badając te oświadczenia powinien był zbadać szereg okoliczności. Przede wszystkim czyD.iM. J.przez cały czas, od daty ich oświadczeń o odrzuceniu spadku, posiadali pełnię władzy rodzicielskiej nad swoimi dziećmi, która stanowi o możliwości złożenia oświadczeń w imieniu dzieci w ogóle. Jeżeli jej nie mieli, to kiedy i w jakich okolicznościach o odrzuceniu przez nich spadku dowiedziały się osoby będące przedstawicielami ustawowymi małoletnich. Kiedy osoby te zapowiedziały Sądowi zamiar odrzuceniu spadku przez małoletnich, gdyż termin określony w§ 1 art. 1015 kcnależałoby uznać dla spadkobiercy, który przed jego upływem zwrócił się o to do sądu, za zachowany również wtedy, gdy po upływie tego terminu sąd odebrał od niego do protokołu oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 grudnia 2012 r., I ACa 1214/12). Kiedy osoby te zwróciły się do Sądu opiekuńczego o zezwolenie na złożenie imieniem małoletnich omawianych oświadczeń, gdyż po złożeniu wniosku do sądu opiekuńczego, termin do odrzucenia spadku ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r., I CSK 329/13). Czy termin został zachowany po ewentualnym ustaniu jego zawieszenia (nie przerwania). Znów więc stwierdzić należy, że pominiecie badania tych wszystkich okoliczności i nie przeprowadzenie w ich kierunku żadnych dowodów spowodowało, że orzeczenia w tym zakresie (dotyczącym dzieci i wnukówK. J. (1)) nie można uznać za spełniające wymogi rozpoznania istoty sprawy.
Słusznie uznał Sąd, że skutecznie spadek odrzucili syn spadkodawczyniK. B.i jego dzieci.
Z pewnością też skutecznie spadek odrzucił kolejny syn spadkodawczyniJ. B.. Nie wiadomo już jednak, czy aby na pewno minął termin do złożenia stosownego oświadczenia przez jego syna – apelującegoB. B. (1), który w dacie śmierci spadkodawczyni, w dacie składania oświadczenia przez jego ojca (12 maja 2010 r.) i przez kolejne jeszcze prawie 2 lata (do 1 marca 2012 r.) był małoletni; czy może jego oświadczenie złożone w dniu 17 października 2013 r. jest jednak skuteczne z takim, jak przedstawia w apelacji, bądź innym, uzasadnieniem zachowania terminu. W zakresie dotyczącym tego małoletniego należałoby przeprowadzić te wszystkie czynności dowodowe i ustalenia, o których była mowa w przypadku wnukówK. J. (1), jako też małoletnich. Badanie to należałoby pogłębić poprzez rozważenie, czy aby na pewno termin do złożenia oświadczenia można liczyć od dat doręczeńB. B. (1)wezwań na rozprawę, z których jedno było adresowane na jego ojca, jako przedstawiciela ustawowego, pomimo pełnoletniości apelującego, a drugie odebrał nie on osobiście, lecz jego matka. Być może, dla oceny zachowania terminu zart. 1015 kc, uznać by należało za istotne, i przeprowadzić w tym kierunku stosowne postępowanie dowodowe, twierdzenia apelującego o jego konflikcie z ojcem wykluczającym właściwą między nimi komunikację, a może też powodującym celowe zaniechanie ojca w zakresie złożenia oświadczenia imieniem syna. Być może wreszcie mogłyby to być okoliczności, na które apelujący mógłby próbować się powoływać w sprawie opartej na podstawieart. 1019 kc, której przecież nie może badać Sąd Okręgowy, który nie jest sądem spadku.
Jeśli zaś chodzi o ostatniego syna spadkodawczyni –Z. B. (1), to znów brak jakiegokolwiek krytycyzmy ze strony Sądu doprowadził do wniosków, o ile nie błędnych, to z pewnością przedwczesnych, gdyż dowodowo nie podpartych. Sąd bezkrytycznie przyjął, żeZ. B. (1)został wydziedziczony nie wskazując jednak, której przesłance zart. 1008 kc, odpowiada przyczyna wydziedziczenia wskazana w testamencie. Gdyby okazać się miało, że jednak wydziedziczenie nie było skuteczne (czego Sąd Okręgowy wcale nie sugeruje), to rolą sądu spadku jest ustalenie, czy jednakZ. B. (1)dochodzi do spadku, czy też nie oraz jaką wartość przyznać jednoznacznemu oświadczeniu woli spadkodawczyni o jego wydziedziczeniu. Znów zupełnie bezpodstawnie (brak właściwych dowodów i w ogóle badania tej kwestii) Sąd uznał też, że odrzucenie spadku ponad 30 miesięcy po śmierci spadkodawczyni, jak uczyniły to w dniu 14 września 2012 r. dzieciZ. D.B.iS. O., było skuteczne. Nie poznano kiedy tak naprawdę, od kogo i w jakich okolicznościach osoby te dowiedziały się o tytule swojego powołania, którą to wiedzę należałoby wiązać z powzięciem przez nich wiadomości o istnieniu testamentu, o jego treści (wydziedziczenie ich ojca) oraz o odrzuceniu spadku przez jedynego spadkobiercę testamentowego. Za to, ustalając końcowo, żeD. B. (1)iS. O.złożyli jednak swoje oświadczenia skutecznie, to oświadczenie syna tej ostatniej –R. O., nie może już budzić wątpliwości co do jego skuteczności.
Jak wynika z powyższej analizy, Sąd Rejonowy poprzez zaniechanie zbadania skuteczności (zwłaszcza terminowości) oświadczeń o odrzuceniu spadku doprowadził do niewyjaśnienia, w tej konkretnej sprawie, w której elementem podstawowym, kreującym krąg spadkobierców, były właśnie te oświadczenia, istoty sprawy, jaką w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku jest ustalenie kręgu spadkobierców. Zaniechanie tych czynności powoduje zarazem konkluzję, że postępowanie dowodowe w sprawie zostało przeprowadzone właściwie pozornie, a na pewno tylko powierzchownie, gdyż żadne dowody na okoliczność w sprawie najważniejszą, bo mającą doprowadzić do ustalenia listy spadkobierców i ich udziałów spadkowych, czyli na okoliczność skuteczności oświadczeń o odrzuceniu spadku, nie zostały przeprowadzone. Konsekwencją tych zaniechań byłoby przerzucenie tego badania na Sąd Okręgowy, który nie jest przecież sadem spadku; ale skutkiem tego byłoby także prawdopodobnie diametralnie inne orzeczenie niż to zaskarżone, skutkiem czego osoby wręcz upewniane przez Sąd Rejonowy, że dziedziczenie niechcianego spadku im nie grozi, teraz zostali by uczynieni jego spadkobiercami i to bez możliwości merytorycznej kontroli takiego orzeczenia w trybie instancji. Wszystko to przesadziło, że w ocenie Sądu Okręgowego, jedynym możliwym rozstrzygnięciem mogło być uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe na okoliczność ustalenia, czy wszystkie złożone w sprawie oświadczenia o odrzuceniu spadku są skuteczne i dlaczego, czy każde z nich zostało złożone w terminie, a zatem kiedy, od kogo, w jakich okolicznościach poszczególni spadkobiercy dowiadywali się o tytule ich powołania. W tym kontekście Sąd kierować się będzie wskazaniami co do zakresu postępowania dowodowego, jakie przedstawione zostały przy okazji omawiania w niniejszym uzasadnieniu oświadczeń poszczególnych spadkobierców. Sąd zbada także, czy na pewno każdy ze spadkobierców ustawowych spadek przypadający mu z mocy ustawy odrzucił (np.K. J. (1)). Sąd rozważy również, czy na pewno wydziedziczenieZ. B. (1)było skuteczne w świetle przestanekart. 1008 kc, a jeżeli uznałby że nie, to jakie znaczenie przypisać oświadczeniu woli spadkodawczyni wyrażonemu w tych ustępach testamentu, które o wydziedziczeniu świadczyły.
Mając wszystko powyższe na uwadze, na podstawieart. 386 § 4 kpcw zw. zart. 13 § 2 kpc, orzeczono jak w sentencji.
Ref. SSRM. S.- Czech | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Krakowie
date: '2014-08-27'
department_name: II Wydział Cywilny Odwołaczy
judges:
- Małgorzata Łoboz
- Beata Łomnicka
- Krzysztof Wąsik
legal_bases:
- art. 1015 § 1 kc
- art. 520 § 1 kpc
recorder: 'sądowy: Izabela Ślązak'
signature: II Ca 273/14
``` |
150500000000503_I_ACa_000871_2017_Uz_2018-02-23_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 871/17; I ACz 1266/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 lutego 2018 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący
:
SSA Magdalena Natalia Pankowiec (spr.)
Sędziowie
:
SSA Elżbieta Bieńkowska
SSO del. Leszek Ciulkin
Protokolant
:
Łukasz Patejuk
po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2018 r. w Białymstoku na rozprawie
sprawy z powództwaP. Ś.iA. Ś.
przeciwko
(...)wW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej i zażalenia powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku
z dnia 21 lipca 2017 r. sygn. akt I C 573/16
I
zmienia zaskarżony wyrok:
a
w punkcie I w ten sposób, że oddala powództwo;
b
w punkcie III i IV w ten sposób, że zasądza od powodów na rzecz pozwanej solidarnie kwotę 14.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;
c
w punkcie V w ten sposób, że nakazuje ściągnąć od powodów solidarnie na rzecz Skarbu – Państwa Sądu Okręgowego w Białymstoku kwotę 37.156,50 zł brakujących kosztów sądowych;
II
oddala zażalenie;
III
zasądza od powodów na rzecz pozwanej solidarnie kwotę 8100 zł tytułem kosztów instancji odwoławczej.
(...)
UZASADNIENIE
Powodowie,P. Ś.iA. Ś., wnieśli o zasądzenie od pozwanego,(...) Spółka AkcyjnaV.(...)wW., na ich rzecz solidarnie: 945.473 zł z ustawowymi odsetkami od 2 kwietnia 2011 r. do 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, a także kosztów procesu według norm przepisanych. Podnieśli, że na skutek pożaru z 31 stycznia 2011 r. zniszczeniu uległ ich dom. W wyniku tego zdarzenia ponieśli szkodę. Powinna ją pokryć pozwana w oparciu o umowę ubezpieczenia budynku, której była stroną. Ich powództwo oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej co w niniejszej sprawie, w którym dochodzili zapłaty częściowego odszkodowania w wysokości 10.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, zostało w całości uwzględnione w postępowaniu przed Sądem Rejonowym (wyrok z 29 lipca 2014 r., sygn. akt I C 2294/12). Rozstrzygnięcie to wiązało także w niniejszym procesie (art. 365 § 1 k.p.c.). Dodali, że w marcu 2015 r. bezskutecznie złożyli zawezwanie do próby ugodowej.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Potwierdziła, że była stroną umowy, której przedmiot stanowiło ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych m.in. budynku powodów. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.
Wyrokiem z 21 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie 500.000 zł z ustawowymi odsetkami od 2 kwietnia 2012 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt I), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II), a także zasądził od niej na ich rzecz solidarnie 5.743,75 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz wydatków (pkt III), zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego (pkt IV), a nadto nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Białymstoku solidarnie od współuczestników 13.122 zł a od pozwanej 24.628,25 zł tytułem brakujących kosztów sądowych (pkt V).
Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.
Powodów łączyła z pozwaną umowa ubezpieczenia mienia. Jej przedmiotem były szkody, jakie w okresie od 11 lutego 2010 r. do 10 lutego 2011 r. mogły powstać w ich budynku (§ 3 ust. 1 OWU) na skutek zdarzeń losowych (m.in. pożaru - § 4 ust. 2 pkt 1 OWU). Ubezpieczyciel nie odpowiadał za uszczerbek spowodowany wadliwą eksploatacją (§ 5 ust. 2 pkt 18 i 19 OWU). 31 stycznia 2011 r. doszło do pożaru ubezpieczonego domu. Wysokość szkody wyniosła 925.473 zł (bez uwzględnienia kosztów rozbiórki i utylizacji zniszczonych elementów budynku oraz kosztu odzyskanych materiałów budowlanych – opinia biegłego). 1 lutego 2011 r. powodowie zgłosili pozwanej powyższe zdarzenie.
Postanowieniem, z 5 lutego 2011 r. Prokurator umorzył postępowanie, które wszczęto w trybieart. 308 k.p.c.Ocenił, że przyczyną pożaru było wadliwe wykonanie przewodu dymowego komina pieca centralnego ogrzewania (nieszczelności na połączeniach).
1 kwietnia 2011 r., po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania z uwagi na treść § 5.2 pkt 18 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej: „OWU”). W tym piśmie pouczyła, że możliwe jest wystąpienie do niej z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie zgłoszenia, bądź dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym. 15 czerwca 2011 r., w trakcie gdy odbudowywano dom powodów, doszło do kolejnego pożaru. Zniszczeniu uległ cały budynek. Dochodzenie w sprawie, która dotyczyła tego podpalenia, zostało umorzone z uwagi na to, że nie wykryto sprawców przestępstwa (postanowienie z 26 września 2011 r., sygn. RSD 111/11).
9 sierpnia 2011 r. Prokurator uchylił postanowienie z 5 lutego 2011 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
26 marca 2012 r. powodowie wezwali pozwaną do zapłaty 500.000 zł z tytułu odszkodowania (data doręczenia oświadczenia – 30 marca 2012 r.). Ta 2 kwietnia 2012 r.: oświadczyła, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko, zażądała dostarczenia dodatkowej dokumentacji i pouczyła o możliwości wystąpienia na drogę sądową.
Wyrokiem z 29 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie powodów o to, żeby pozwana zapłaciła częściowe odszkodowanie w wysokości 10.000 zł za szkodę spowodowaną pierwszym pożarem ich budynku (sygn. akt I C 2294/12). Orzeczenie to zapadło w oparciu o stan faktyczny, który przytoczono w powyższych akapitach (z wyjątkiem: okoliczności, jakie miały miejsce w 2012 r., faktu pouczenia zawartego w decyzji pozwanej z 1 kwietnia 2011 r., a także wysokości szkody).
13 marca 2015 r. powodowie złożyli wniosek o zawezwanie pozwanej do próby ugodowej, w ramach której zaproponowali, aby pozwana zapłaciła na ich rzecz solidarnie 500.000 zł z tytułu dalszego odszkodowania za szkodę, jaką spowodowało zdarzenie z 31 stycznia 2011 r.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy zważył, że wyrok z 29 lipca 2014 r. miał charakter prejudycjalny, bowiem zapadł w sprawie, w która była tożsama z niniejszą zarówno w zakresie podmiotowym, jak i przedmiotowym. Z tych przyczyn prawna jak i faktyczna ocena, która stała się podstawą powyższego rozstrzygnięcia, wiązała również w obecnym postępowaniu (art. 365 § 1 k.p.c.). Z uwagi na tę okoliczność Sąd Okręgowy zważył, że pozwana ponosiła odpowiedzialność za szkody, jakie powstały w ubezpieczonym budynku powodów na skutek pożaru z 31 stycznia 2011 r.
Za niezasadny uznał również zarzut przedawnienia roszczenia. Zważył, że bieg trzyletniego terminu przedawnienia uprawnienia z umowy o ubezpieczenie przerywa się m.in. przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Rozpoczyna się on na nowo od dnia, w którym uprawniony otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (819§ 1 i § 4 k.c.). Dopóki zatem postępowanie likwidacyjne nie zakończy się definitywnie, nie nastąpi skutek opisany w zdaniu poprzednim. Nie doszło do tego po wydaniu pierwszej decyzji z 1 kwietnia 2011 r., skoro: po jej sporządzeniu prowadzono szereg dalszych czynności w sprawie pożaru ubezpieczonego budynku (uchylenie postanowienia Prokuratura z 5 lutego 2011 r., które umorzyło postępowanie z uwagi na uznanie nieszczelności przewodu dymowego komina za przyczynę pożaru; udzielenie zabezpieczenia dowodu w ten sposób, że dokonano oględzin miejsca pożaru w kierunku ustalenia możliwej przyczyny szkody), a nadto 2 kwietnia 2012 r. pozwana w odpowiedzi na pismo powodów z 26 marca 2012 r. zażądała od nich dostarczenia dodatkowej dokumentacji. Na skutek tego ostatniego zdarzenia utwierdziła ich również w przekonaniu, że sprawa wymaga ponownego zbadania. Z uwagi na powyższe trzyletni termin przedawnienia rozpoczął bieg od chwili wydania przez pozwaną ostatecznej decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania, a więc od 2 kwietnia 2012 r. Został on później powtórnie przerwany. lecz jedynie w zakresie kwoty 500.000 zł, bowiem tylko w odniesieniu do tej części roszczenia wezwali pozwaną do próby ugodowej w dniu 13 marca 2015 r. (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.).
Sąd Okręgowy zważył, że powodowie wygrali postępowanie w 54%, zatem w takim stosunku mogli domagać zwrotu poniesionych przez siebie kosztów procesu (art. 100 k.p.c.opłata sądowa od pozwu 10.500 zł, zaliczka na wynagrodzenie i wydatki biegłego 1.500 zł). W takich samych proporcjach nakazał też pobrać od stron: brakującą opłatę od rozszerzonego powództwa (36.744 zł) oraz uiszczone tymczasowo przez Skarb Państwa wynagrodzenie biegłego (412,50 zł).
Postanowieniem z 21 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy sprostował pkt IV wyroku w ten sposób, że w miejsce słów „zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 14.417 złotych (czternaście tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego” wpisał „znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego miedzy stronami”. Uzasadnił, że zastosowanieart. 350 k.p.c.wynika z zaistnienie oczywistej omyłki.
Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana. Zaskarżyła go w zakresie w jakim uwzględniono powództwo oraz rozstrzygnięto o kosztach sądowych i procesu i zarzuciła naruszenie:
1
art. 819 § 1 i 4 k.c.poprzez:
- błędną wykładnię polegającą na bezpodstawnym uznaniu, że początek biegu terminu przedawnienia na nowo może być powiązany z inną datą, niż data otrzymania na piśmie oświadczenia ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia spełniającego wymagania określone w art. 16 ust. 3 ustawy o działalności ubezpieczeniowej;
- wadliwą wykładnię przesłanki „oświadczenia kończącego postępowanie likwidacyjne”;
2
art. 233 § 1 k.p.c.poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, tj. dowodu z dokumentów - decyzji pozwanej z 1 kwietnia 2011 r., przedsądowego wezwania do zapłaty z 26 marca 2012 r., pisma pozwanej z 2 kwietnia 2012 r., wyrażającej się w wadliwej ocenie, które z oświadczeń pozwanej ma charakter kończący postępowanie likwidacyjne.
Z tych przyczyn wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie solidarnie od powodów kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję według norm przepisanych.
W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu.
Wnieśli oni również zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego z 21 lipca 2017 r. Zaskarżyli je w całości i zarzucili naruszenieart. 351 § 1 k.p.c.poprzez jego zastosowanie w sposób prowadzący do niezgodnej z prawem merytorycznej korekty wyroku. Wnieśli o uchylenie postanowienia.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Apelacja była zasadna.
Sąd Apelacyjny podzielił i uznał za własne istotne ustalenia faktyczne, na jakich oparto zaskarżone rozstrzygnięcie. Zasługiwały one na uwzględnienie jako w istocie bezsporne i poczynione na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów, w tym prawomocnego wyroku z 29 lipca 2014 r. To orzeczenie zapadło w postępowaniu, które toczyło się między tymi samymi stronami oraz dotyczyło roszczenia o takiej samej podstawie faktycznej i prawnej (żądanie zapłaty świadczenia z umowy ubezpieczenia z uwagi na szkody spowodowane zdarzeniem z 31 stycznia 2011 r.; uzasadnienie wyroku – akta szkody) co w niniejszej sprawie cywilnej. W rezultacie miało charakter prejudycjalny i wiązało Sąd Apelacyjny w zakresie faktów, na jakich je oparto (art. 365 § 1 k.p.c.; patrz: wyrok SN z 14 stycznia 2015 r. I CSK 1057/14; wyrok SN z 7 kwietnia 2011 r. I PK 225/10). Jakkolwiek pozwana powołała się na naruszenieart. 233 § 1 k.p.c., to jednak nie podważała tych ustaleń, a zarzut ten dotyczył w istocie błędnej wykładniart. 819 § 4 k.c.(użytego w tym przepisie pojęcia „oświadczenie ubezpieczyciela o odmowie przyznania świadczenia”). Z tych przyczyn został rozpoznany wraz z tą częścią apelacji, która obejmowała materialną podstawę rozstrzygnięcia.
Wbrew odmiennej ocenie Sądu Okręgowego słusznie w niej podniesiono, że przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia z umowy ubezpieczenia nie następuje za każdym razem, gdy ubezpieczyciel otrzyma dotyczące tego samego zdarzenia zgłoszenie: żądania o wypłatę odszkodowania, bądź zdarzenia szkodzącego. Interpretacjaart. 819 § 4 k.c., której wyrażając taki pogląd dokonał Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt I ACa 104/15, nie była zasadna i słusznie poddano ją krytyce w doktrynie (przykładowo: dr hab.M. K.. Umowa ubezpieczenia.Art. 805-834 KC.Komentarz. Wydanie 1. 2016 r., pkt 5, art. 819;L.). Wskazać bowiem należy, że normy prawne powinny zawsze być poddawane trójstopniowemu procesowi wykładni obejmującej zakres literalny, funkcjonalny oraz systemowy (patrz: red. prof. dr hab.M. S.. Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego tom 1. Wydanie 1. 2007 r., § 42 pkt 1 s. 470;L.). Nic nie uzasadniało zatem zaniechania użycia tej ostatniej metody przy ustalaniu treści dyspozycjiart. 819 § 4 k.c.Uwzględnienie wszystkich dyrektyw interpretacyjnych jakie wymieniono w ostatnim zdaniu, prowadziło do wniosku, że znaczenie jakie powyższemu przepisowi nadał Sąd Apelacyjny w Łodzi, było sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa cywilnego. Te m.in. z uwagi na stabilizującą obrót funkcję, jaką przypisuje się instytucji dawności, nie dopuszczają, aby podmioty stosunków cywilnoprawnych mogły w nieskończoność odsuwać koniec biegu okresu przedawnienia roszczeń, które im przysługują (patrz: drH. C.. Przedawnienie i zarzut przedawnienia w procesie cywilnym.(...)2015, Nr 4, str. 100;L.; wyrok SA w Warszawie z 6 czerwca 2014 r. I ACa 12/14; wyrok TK z 5 lipca 2016 r. P 131/15, pkt 3.2.). Tymczasem taki skutek powstałby, gdyby przyjąć, za powodami i Sądem Okręgowym, że strona umowy ubezpieczenia ma uprawnienie do tego, aby za pomocą samych tylko składanych drugiej stronie oświadczeń, które dotyczyłyby zgłoszenia szkody bądź żądania odszkodowania, móc wielokrotnie i w dowolnym czasie przerywać termin unormowany wart. 819 § 1 k.c.(patrz: red. dr hab. K. Osajda. Kodeks cywilny. Komentarz. Wydanie 18. 2018 r., A.2., B.5. art. 819, Legalis; dalej „Komentarz KC”).
O niedopuszczalności takiego działania świadczy też wykładnia literalnaart. 819 § 4 i art. 817 § 1 i § 2 k.c.w związku zart. 119 k.c.Gdyby racjonalny ustawodawca uznał, że unormowane w obu pierwszych przepisach przerwanie biegu przedawnienia oraz procedura związana z ustaleniem roszczenia odszkodowawczego mogły następować wielokrotnie, to nazwę czynności, która kreowała oba te skutki prawne, ująłby w liczbie mnogiej, a nie pojedynczej (jest „zawiadomienie” i „zgłoszenie” zamiast „zawiadomienia” i „zgłoszenia”). Zaprezentowana wyżej wykładnia systemowa i literalna nie stała nadto w sprzeczności z celem interpretowanego przepisu, który powinien chronić interesy uprawnionego z ubezpieczenia. W szczególności nie pozbawiała go możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia w oparciu o inne czynności, niż te które unormowano wart. 819 § 4 k.c., choćby poprzez złożenie żądania w postępowaniu sądowym, lub zawezwanie do próby ugodowej (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.).
Wszystkie powyższe okoliczności przemawiały za zasadnością stanowiska pozwanej, że jedynie pierwsze zgłoszenie szkody, którego powodowie dokonali w stosunku do niej w dniu 1 lutego 2011 r., było relewantne prawnie w świetle omawianego przepisu. Z przyczyn, które wymieniono w ostatnim akapicie, kolejne oświadczenia, jakie jej złożyli, w tym datowane 2 kwietnia 2012 r. żądanie zapłaty odszkodowania, nie mogły spowodować przerwania terminu przedawnienia.
W apelacji zasadnie nadto zarzucono, że, Sąd Okręgowy wadliwe ustalił datę, od której bieg przedawnienia zaczął się od nowa. Jak wynikało zart. 819 § 4 k.c., skutek ten powstaje z chwilą, gdy ubezpieczyciel na piśmie poinformuje uprawnionego z umowy ubezpieczenia o tym, że przyznał albo odmówił spełnienia świadczenia na jego rzecz. W judykaturze słusznie się podnosi, że oświadczenie takie tylko wtedy będzie miało moc prawną, jeżeli: zostaną w nim opisane okoliczności i podstawa normatywna uzasadniająca zaniechanie wypłaty odszkodowania oraz pouczenie o możliwości dochodzenia uprawnień na drodze sądowej (art. 16 ust. 3 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowejDz.U. Nr 124, poz. 1151, według brzmienia na dzień zgłoszenia szkody; dalej: „Ust.Dz.U.”), a nadto definitywnie zakończy postępowanie, które unormowano w 16 ust. 1 Ustawy iart. 817 § 2 k.c., dotyczące ustalenia istnienia i wysokości roszczenia (dalej: „postępowanie likwidacyjne”; patrz: wyrok SN z 20 listopada 2014 r. V CSK 5/14). O tym które z oświadczeń ubezpieczyciela noszą ten ostatni walor, decyduje treść stosunku ubezpieczenia stron (patrz: wymieniony wyżej wyrok SN V CSK 5/14). Tę kreują m.in. postanowienia OWU, w oparciu o które, co miało miejsce również w niniejszej sprawie, można przyznać uprawnionemu prawo żądania od ubezpieczyciela, aby na drodze wewnętrznego trybu odwoławczego zweryfikował swoją wcześniejszą odmowę i wydał ostateczną decyzję odnośnie roszczenia umownego (§ 15 ust. 6 i ust. 7 OWU, k. 113 i akta szkody). W takiej sytuacji, co słusznie podnosi się w orzecznictwie, w zależności od tego czy ubezpieczony skorzysta, albo zaniecha zainicjowania powyższej procedury, postępowanie likwidacyjne zakończy się odpowiednio z chwilą wydania drugiego albo pierwszego oświadczenia, o jakim mowa z zdaniu poprzednim (patrz: wymieniony wyżej wyrok SN V CSK 5/14).
W stosunkach między stronami zaistniał jednak ten ostatni wariant. Nie było sporne, że po tym gdy 1 lutego 2011 r. zgłosili pozwanej szkodę, ta przeprowadziła czynności zmierzające do ustalenia istnienia i rozmiaru odszkodowania, a następnie dniu 1 kwietnia 2011 r. odmówiła spełnienia odszkodowania. Oświadczenie to było prawnie skuteczne, gdyż sporządzono je w formie pisemnej, zawierało uzasadnienie faktyczne i prawne oraz informację o możliwości dochodzenia roszczenia w postępowaniu wewnętrznym i sądowym (decyzja: akta szkody), a tym samym spełniało wymogi z art. 16 ust. 3 Ust.Dz.U.(decyzja odmowna – akta szkody oraz k. 105). Z treści pozwu wynika także, że zostało powodom doręczone (jak wskazali dwa miesiące po zgłoszeniu szkody – k. 5). Powodowie, mimo pouczenia jakie w nim zamieszczono, nie skorzystali z możliwości przeprowadzenia wewnętrznego trybu odwoławczego, bowiem w przewidzianym w OWU terminie 30 dni nie złożyli wniosku o ponowne rozpatrzenie ich żądania (§ 15 ust. 7 OWU, k. 113 i akta szkody). W rezultacie, jak wynikało z argumentacji przytoczonej w ostatnim akapicie, postępowanie likwidacyjne zakończyło się definitywnie z chwilą doręczenia powodom oświadczenia ubezpieczyciela z dnia 1 kwietnia 2011 r. Jest to zatem sytuacja odmienna od tej, na tle której zapadło powołane przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu orzeczenie Sądu Najwyższego (V CSK 5/14).
Oceny tej nie zmieniła powołana przez Sąd Okręgowy i w odpowiedzi na apelację okoliczność, że po sporządzeniu powyższego pisma pozwana dokonała szeregu czynności w postępowaniu karnym, które toczyło się w sprawie podpalenia ubezpieczonego obiektu, a nadto po tym gdy 26 marca 2012 r. zgłosili jej ponowne żądanie o wypłatę odszkodowania, wezwała ich do złożenia dokumentów związanych ze szkodą (pismo z 2 kwietnia 2012 r., k. 106 oraz akta szkody). Zdarzenia te miały charakter prawnie irrelewantny w kontekście stosunku prawnego stron, bowiem nie zaliczały się do zamkniętego katalogu okoliczności, które zgodnie z OWU, powodowałyby wydłużenie postępowania unormowanego w art. 16 ust. 1 Ust.Dz.U.. Czynności te nie były podejmowane wobec powodów i nie wynika z okoliczności, aby ubezpieczyciel składał im jakiekolwiek oświadczenie wskazujące, że stanowią kontynuację tego postępowania. Nie wywołały w rezultacie żadnego skutku w zakresie biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia.
Ten rozpoczął się w kwietniu 2011 r., a więc w miesiącu w jakim wydano i bezspornie doręczono powodom (k. 5) oświadczenie z 1 kwietnia 2011 r. (art. 819 § 4 k.c.). Upłynął zaś w 2014 r., a zatem przed tym, gdy złożono do Sądu zawezwanie do próby ugodowej z 12 marca 2015 r. (pismo procesowe - akta szkody). Nie przerwało go również wniesienie powództwa, w którym domagano się zapłaty 10.000 zł z tytułu świadczenia ze spornej umowy. Czynność ta nastąpiła w 2012 r. (pozew – akta szkody) i choć wywołała skutek unormowany wart. 123 § 1 pkt 1 k.c., to jednak jedynie w odniesieniu do dochodzonej w niej części roszczenia (patrz: KomentarzKC, pkt 24, art. 123,L.).
Z przyczyn, które wymieniono wyżej, Sąd Apelacyjny zmienił skarżony wyrok i oddalił powództwo.
Konsekwencją przegrania sporu przez powodów była zmiana postanowienia o kosztach procesu za pierwszą instancję, które, jak wynikało zart. 98 § 1 k.p.c.i sformułowanej w nim zasady odpowiedzialności za wynik postępowania, powodowie powinni zwrócić pozwanej w całości (wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej: 14.400 zł - § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 w brzmieniu obowiązującym do 26 października 2016 r.).
Z tych samych przyczyn Sąd Apelacyjny obciążył ich obowiązkiem zapłaty nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu w wysokości 37.156,50 zł (art. 1303§ 2 k.p.c.).
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt I a – I c sentencji na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.
Również o kosztach za instancję odwoławczą Sąd Apelacyjny orzekł w oparciu o zasadę zart. 98 k.p.c.Powodowie przegrali postępowanie apelacyjne w całości, powinni więc zwrócić koszty procesu, jakie poniosła w nim pozwana (wynagrodzenie pełnomocnika: 8.100 zł - § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 wymienionego wyżej Rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym od 27 października 2016 r.).
Z uwagi na powyższe rozstrzygnięto jak w pkt III sentencji w oparciu oart. 108 § 1 k.p.c.
Odnośnie zażalenia powodów Sąd Apelacyjny zważył, że przedmiotem zaskarżenia było postanowienie o sprostowaniu orzeczenia o kosztach procesu, które całościowo zostało zmodyfikowane w wyroku, w którym Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach procesu i na podstawieart. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu obciążył nimi w całości powodów. Nie ma zatem potrzeby merytorycznego odniesienia się do zawartych w nim zarzutów. Zważywszy zaś na okoliczność, że zaskarżone postanowienie nie kreowało po żadnej ze stron praw i obowiązków, nie zachodziła potrzeba ingerowania w jego treść.
Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt II sentencji na podstawieart. 385 k.p.c.w zw. zart. 397 § 2 k.p.c.
(...) | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2018-02-23'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Leszek Ciulkin
- Magdalena Natalia Pankowiec
- Elżbieta Bieńkowska
legal_bases:
- art. 365 § 1 k.p.c.
- art. 819 § 4 i art. 817 § 1 i § 2 k.c.
- art. 16 ust. 3 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej
recorder: Łukasz Patejuk
signature: I ACa 871/17
``` |
154510000003521_VII_U_000835_2015_Uz_2016-09-20_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII U 835/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 września 2016 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracyi Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka
Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa
po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r. w Warszawie
sprawyG. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.
o rentę rodzinną
na skutek odwołaniaG. W.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.
z dnia 10 kwietnia 2015r. znak:(...)
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznajeG.
W.prawo do renty rodzinnej od dnia 1 kwietnia 2015 r.
Sygn. akta VII U 835/15
Transkrypcja uzasadnienia wyroku z dnia 20 września 2016 r.
Wygłoszone uzasadnienie wyroku
Odwołujący w dniu 12 maja 2015 roku (k. 2 akt sprawy) odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wW.z dnia 10 kwietnia 2015 roku odmawiającej mu prawa do renty rodzinnej. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie (k. 15-16 akt sprawy) wnosił o oddalenie odwołania. Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny. W dniu 24 marca 2015 roku odwołującyurodzony (...)złożył wniosek o przyznanie renty rodzinnej po zmarłej w dniu 6 sierpnia 2013 roku matceS. W.(str. 1 akt organu rentowego). Organ rentowy decyzją z dnia 12 kwietnia 2015 roku odmówił prawa do renty rodzinnej odwołującemu i w dniu 12 maja 2015 roku wpłynęło odwołanie od wyżej wymienionej decyzji ze strony odwołującego. Organ rentowy podniósł, iż nie spełniony został żaden z warunkówUstawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mianowicie odnosząc się do odwołującego stwierdził, iż bez względu na wiek przysługujące prawo do renty rodzinnej mogłoby przysługiwać, jeżeli odwołujący stał się całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolny do pracy w okresach, o których mowa w zapisieartykułu 68 cytowanej Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to jest do ukończenia 16 lat - punkt 1. Punkt 2 - do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia danej osoby, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia. W tym zatem zakresie bazując na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS z dnia 17 kwietnia 2014 roku, która orzekła, iż odwołujący nie jest całkowicie niezdolny do pracy (str. 53 t. I akt organu rentowego) organ rentowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku odwołującego o przyznanie mu prawa do renty rodzinnej. Sąd Okręgowy w ramach przeprowadzonego postępowania dowodowego postanowieniem z dnia 3 lipca 2015 roku (k. 20 akt sprawy) dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty okulisty celem ustalenia czy odwołujący jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności. W ramach przeprowadzonego badania biegły okulista w swojej opinii (zawartej na k. 31) stwierdził, co następuje, iż odwołujący w marcu 1996 roku przebył operację usunięcia zaćmy w oku lewym i wzrok w tym oku nieznacznie się poprawił. A w kwietniu 1996 roku wykonano operację podwichniętej zaćmy w oku prawym, jednak bez dobrych efektów z powodu powikłań i odwarstwienia siatkówki. Z powodu słabego wzroku odwołujący pracował zawodowo w zakładach pracy chronionej. Odwołujący z powodu jednooczności i słabego widzenia jedynie okiem lewym oraz stałego oczopląsu jest osobą w ocenie biegłego całkowicie niezdolną do wykonywania pracy. Stan ten ma miejsce od młodych lat, jak stwierdził biegły, to jest od około 40 lat i ma charakter trwały. W ramach treści tej powyższej opinii organ rentowy zajął następujące stanowisko podnosząc, iż wnosi (k. 46 pismo procesowe organu rentowego) o podjęcie działań w zakresie sprawdzenia i sprecyzowania czy i od kiedy nastąpiła całkowita niezdolność do pracy w przypadku odwołującego i wobec powyższego zawnioskował o powołanie innego biegłego okulisty. Sąd uwzględnił powyższy wniosek i postanowieniem z dnia 26 listopada 2015 roku dopuścił innego biegłego, niż biegłyR. S., okulistę celem ustalenia czy odwołujący jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej ze szczególnym wskazaniem daty powstania tejże niezdolności. Biegły z zakresu okulistyki -A. K.w swojej opinii (znajdującej się na k. 68 i 68 verte) stwierdził, iż na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego oraz analizie otrzymanej dokumentacji stwierdza, że odwołujący się jest osobą bardzo słabo widzącą, trwale i całkowicie niezdolną do pracy. Zdaniem biegłego z dokumentacji medycznej wynika, że w marcu 1974 roku ostrość wzroku wynosiła OP 0,3 z korekcją OL 0,2. Niezdolność do pracy zatem pojawiła się po ukończeniu 16 roku życia, stwierdził biegły. Z obserwacji klinicznej, co podniósł biegły, oraz badania wynika, że jest to osoba niewidoma, chodzi z białą laską szukając drogi, rękoma szuka krzesła, na którym ma usiąść. Odwołujący ma wprawdzie ostrość wzroku do dali jednego widzącego oka na poziomie 0,1 lecz dodatkowe schorzenia narządu wzroku i operacje, które przeszedł powodują u odwołującego niezdolność do samodzielnej egzystencji. Do przedmiotowej opinii odniósł się organ rentowy, który w piśmie procesowym z 23 lutego 2016 roku wniósł o uzupełnienie opinii biegłego i sprecyzowanie od kiedy powstała całkowita niezdolność jeżeli chodzi o czasokres, który mogłaby sprecyzować biegła. W tym zakresie powołany biegły w opinii uzupełniającej stwierdził (k. 98), iż z dostępnej w aktach dokumentacji medycznej wynika, że w badaniu z dnia 5 listopada 1977 roku ostrość wzroku odwołującego wynosiła 0,08 w obu oczach, co kwalifikuje odwołującego jako osobę całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji. W badaniu z 1974 roku stwierdzono ostrość wzroku: oko prawe równe 5/15 równe 0,3 korekcji oraz oko lewe równe 5/20 równe 0,2 w korekcji, której wynik kwalifikuje odwołującego jako osobę częściowo niezdolną do pracy. Wobec powyższego za datę powstania całkowitej niezdolności do pracy zdaniem biegłego należy przyjąć datę 5 listopada 1977 rok. Odwołujący po zapoznaniu się z treścią opinii przesłał odpis świadectwa maturalnego z 2 czerwca 1978 roku wskazując, iż w dacie wskazanej przez biegłego, to jest 5 listopada 1977 roku był uczniem liceum ogólnokształcącego o profilu matematyczno-fizycznym Liceum Ogólnokształcącego(...)wW.. Organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 18 maja 2016 roku (k. 106) stwierdził, że nie wnosi uwag do opinii uzupełniającej biegłego okulisty. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie odwołującego jest uzasadnione. Biorąc pod uwagę niekwestionowaną przez stronę opinię drugiego biegłego okulisty, zarówno główną jak i uzupełniającą, należy stwierdzić, iż spełnione zostały wymogiUstawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a konkretnie artykuł 68 tej ustawy, który stwierdza, iż dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej, punkt 1: do ukończenia 16 lat, punkt 2: do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia nie dłużej jednak niż osiągnięcia 25 roku życia albo bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa punkcie 1 lub 2. Tu odnosząc się do ustaleń niekwestionowanych przez strony, przez biegłego okulistę, stan całkowitej niezdolności stwierdzony u odwołującego został zakreślony na datę 5 listopada 1977 rok. Biorąc pod uwagę zatem tę datę należy stwierdzić, iż spełnione zostały uwarunkowania ustawy, to znaczy odwołujący w czasie, kiedy przekroczył 16 rok życia a uczył się w liceum, co potwierdza świadectwo maturalne, to 1978 roku nie przekroczył, co jest bezsporne, 25 roku życia, stał się całkowicie niezdolny do pracy, co potwierdza wskazaną datą biegły 5 listopada 1977 rok. Z tych też względów w ocenie Sądu zaistniały okoliczności, które spełniają wymóg cytowanejUstawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dając tym samym możliwość przyznania renty odwołującemu od daty złożenia od pierwszego dnia, licząc od daty pierwszego dnia miesiąca, licząc od daty złożenia wniosku. Wniosek został złożony przez odwołującego o rentę w dniu 24 marca 2015 roku, stąd też Sąd przyznał prawo do naliczenia tej renty od daty 1 kwietnia 2015 roku. Z tych też względów, które Sąd przedstawił na wstępie na mocyartykułu 477(14) paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnegoSąd Okręgowy orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
date: '2016-09-20'
department_name: VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Zbigniew Szczuka
legal_bases:
- artykułu 68 cytowanej Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
- artykułu 477(14) paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego
recorder: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa
signature: VII U 835/15
``` |
152520000002021_IV_U_000695_2021_Uz_2022-01-12_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV U 695/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 stycznia 2022 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak
Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 stycznia 2022 roku w Sieradzu
odwołaniaZ. M.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
z dnia 30.08.2021 r. Nr(...)
w sprawieZ. M.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.
o emeryturę pomostową
1
Zmienia zaskarżoną decyzję i przyznajeZ. M.prawo do emerytury pomostowej od 1 lipca 2021 roku.
2
Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.na rzeczZ. M.kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sygn. akt IV U 695/21
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 30.08.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.odmówiłZ. M.prawa do emerytury pomostowej z uwagi na niewykonywanie po dniu 31.12.2008 r. prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust.1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. W decyzji wskazano, że Zakład nie uwzględnił do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 05.02.2001 r. do 31.01.2002 r. ponieważ pracodawca nie potwierdził, że w tym okresie wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 doustawy o emeryturach pomostowych. Jako przyczynę odmowy przyznania emerytury zgodnie zart. 49 ustawy o emeryturach pomostowychwskazano fakt nieudowodnienia na dzień 01.01.2009 r. okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, wynoszącego co najmniej 15 lat, wymienionej w załącznikunr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład przyjął za udowodniony staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze w myślart. 4w wymiarze 15 lat, 5 miesięcy i 16 dni oraz staż w szczególnych warunkach/charakterze w myślart. 49w wymiarze 14 lat, 3 miesięcy i 13 dni.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósłZ. M., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej. Odwołujący podniósł, że do okresu pracy w szczególnych warunkach winien być zaliczony również okres odbywania przez niego zasadniczej służby wojskowej od 22.04.1981 r. do 11 kwietnia 1983 r. jak również okresy pracy wykonywanej współkach (...)i(...), gdzie świadczył pracę jako kierowca pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej wG.dnia 30 września 1957 r.
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o odrzucenie odwołania z uwagi na złożenie po terminie lub o oddalenie odwołania w przypadku przywrócenia terminu, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Z. M.,ur. (...), w dniu 29.07.2021 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych II Oddział wŁ.wniosek o emeryturę pomostową. Do wniosku zostały załączone m.in.: świadectwa pracy, wystawione przezPrzedsiębiorstwo Państwowej (...)wW.iPrzedsiębiorstwo (...) sp. z o.o.stwierdzające, że wnioskodawca w okresie od 24 lipca 1983 r. do 11 września 1987 r., od 1 listopada 1987 r. do 27 lipca 1990 r., od 25 czerwca 1993 r. do 3 lutego 2001 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy autobusowego, wymienionym w wykazie A, dział VIII w transporcie i łączności,poz.2 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego; świadectwo pracy, wystawione przez(...) sp. z o.o.wW., stwierdzające że wnioskodawca w okresie od 05.02.2001 r. do 31.01.2002 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze kierowcy, wykonując prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – przewóz materiałów niebezpiecznych; świadectwo pracy, wystawione przez(...) sp. z o.o.wW.w likwidacji stwierdzające, że wnioskodawca w okresie od 01.02.2002 r. do 30.06.2003 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy.
Na dzień złożenia wnioskuZ. M.legitymował się okresami składkowymi i nieskładkowymi w łącznym wymiarze 32 lat, 11 miesięcy i 12 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach w myślart. 4w z. zart. 49 ustawy o emeryturach pomostowychorgan zaliczył okresy zatrudnienia od 25.07.1983 r. do 11.09.1987 r., od 01.11.1987 r. do 27.07.1990 r., od 24.06.1993 r. do 03.02.2001 r., tj. łącznie 14 lat, 3 miesiące i 13 dni. Decyzja z dnia 30 sierpnia 2021 r., odmawiającaZ. M.prawa do emerytury pomostowej została wysłana adresatowi zwykłą przesyłką pocztową w dniu jej wydania. PonieważZ. M.nie otrzymał pisemnej odpowiedzi na wniosek o emeryturę pomostową, w dniu 4 listopada 2021 r. udał się do miejscowego Inspektoratu ZUS, gdzie dowiedział się, że decyzja w sprawie wniosku została już wydana. Na wniosek złożony w dniu 4 listopada 2021 r., organ rentowy w dniu 9 listopada 2021 r. wysłał ubezpieczonemu kserokopię decyzji wydanej w sprawie wniosku o emeryturę pomostową. W dniu 17 listopada 2021 r.Z. M.złożył odwołanie od decyzji z dnia 30 sierpnia 2021 r. odmawiającej mu prawa do emerytury pomostowej.
Spółki (...)oraz(...)z siedzibą wW.zajmowały się handlem hurtowym i detalicznym paliwami płynnymi. Każda z tych spółek dysponowała bazą specjalistycznych samochodów ciężarowych, przystosowanych do przewozu paliw. W okresach zatrudnienia współce (...)od 05.02.2001 r. do 31.01.2002 r. oraz współce (...)od 01.02.2002 r. do 30.06. 2003 r.,Z. M.stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę w charakterze kierowcy, rozwożąc paliwa płynne do wyznaczonych odbiorców samochodami ciężarowymi, oznaczonymi tablicami ostrzegawczymi o barwie pomarańczowej.
(wnioski, świadectwa pracy, decyzja, karta przebiegu zatrudnienia, zeznania z 12.01.2022 r.:M. T.od 00:05:29 do 00:07:43 minuty,K. S.od 00:08:19 do 00:11:13 minuty,S. S.od 00:12:12 do 00:14:46 minuty,Z. M.od 00;14:46 do 00;22: 35 minuty)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach organu rentowego i aktach sprawy, której prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu. Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków oraz słuchanego w charakterze strony wnioskodawcy, którzy opisali rodzaje czynności pracowniczych wykonywanych przez odwołującego w spornych okresach. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Zeznania świadków i odwołującego znalazły również pokrycie w dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanieZ. M.zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego nie można podzielić stanowiska organu rentowego, że odwołanie od zaskarżonej ubezpieczony złożył z uchybieniem miesięcznego terminu, określonego wart. 4779§ 1 k.p.c.Niewątpliwie fakt wysyłki zaskarżonej decyzji listem zwykłym nie narusza obowiązujących przepisów. Zgodnie z brzmieniemart. 71a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz.U z 2020r. poz. 266) Zakład może przesyłać pisma i decyzje listem zwykłym. Jednak w takim przypadku, w razie sporu, ciężar dowodu doręczenia pisma lub decyzji, o których mowa wust. 1, spoczywa na Zakładzie (art. 71a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Inaczej mówiąc, przesyłanie przez Zakład korespondencji listem zwykłym powoduje, że to Zakład, a nie osoba, do której przesyłka jest kierowana, winien jednoznacznie wykazać, w jakiej dacie decyzja została doręczona. Okoliczność, że przepisart. 71a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychumożliwia doręczenia decyzji listem zwykłym, nie zwalnia więc organu rentowego z dowodzenia faktu skutecznego doręczenia decyzji administracyjnej. Nie można zatem obciążać ubezpieczonego ciężarem dowodu wykazywania, że decyzja nie została mu doręczona,
Zgodnie zart. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych(Dz. U. z 2018 r., poz. 1924), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem przepisów art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: (1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; (2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; (3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; (4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn; (5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; (6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3; (7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy. Warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 ustawy jest więc legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniuustawy o emeryturach pomostowychlub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowychpo dniu 31 grudnia 2008 r. (czyli od dnia wejścia w życieustawy o emeryturach pomostowych). Osoby, które takiej pracy po wskazanej dacie nie wykonywały, a w rezultacie nie spełniają warunku określonego w art. 4 pkt 6 ustawy, mają możliwość uzyskania emerytury pomostowej w oparciu o art. 49 ustawy, który w miejsce warunku z art. 4 pkt 6 wprowadza wymaganie, aby zainteresowany spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 14.09.2018 r., III AUa 1327/17 (LEX nr 2612063), jeżeli ubezpieczony nie kontynuował pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze po 1.01.2009 r. i legitymował się w związku z tym jedynie stażem pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów (w rozumieniu art. 32 i 33 u.e.r.f.u.s.) to mógłby nabyć prawo do „nowego” świadczenia (emerytury pomostowej) jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można także kwalifikować jako staż pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze według dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych).
W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, iż ubezpieczony na dzień złożenia wniosku ukończył 60 lat, udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat jak też staż pracy o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych, wynoszący 14 lat, 3 miesięcy i 13 dni. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy koniecznym było ustalenie, czy praca wnioskodawcy w okresie zatrudnienia wprzedsiębiorstwach (...)i(...)(bądź też którymkolwiek z nich) stanowiła pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się (art. 3 ust. 3 ustawy). Wykaz prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze określają załączniki nr 1 i 2 doustawy o emeryturach pomostowych. Wyniki przeprowadzonego w sprawie postepowania dowodowego w sposób nie budzący wątpliwości świadczą o tym, że praca wykonywana przez wnioskodawcę w każdej z tych firm była pracą o szczególnym charakterze w rozumieniuustawy o emeryturach pomostowych– załącznik nr 2 pkt 10 – tj. prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej wG.dnia 30 września 1957 roku. Powyższe ustalenia Sąd poczynił w oparciu o zebrany w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy w postaci zeznań odwołującego oraz przesłuchanych świadków.
W konsekwencji Sąd Okręgowy przyjął, że ubezpieczony wykazał okres pracy o szczególnym charakterze w rozumieniuart. 3 ust 3 ustawy o emeryturach pomostowych, wykonywanej do 31.12.2008 r. w wymiarze przekraczającym ustawowe minimum, wynoszące 15 lat, a przez to spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury pomostowej. Wobec powyższego, na mocy przepisów przywołanych wyżej i w oparciu oart. 47714§ 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 wyroku. Na podstawieart. 98 k.p.c.na rzecz wnioskodawcy zasądzono koszty zastępstwa procesowego w wysokości określonej w § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265). | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Sieradzu
date: '2022-01-12'
department_name: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- sędzia Sławomir Matusiak
legal_bases:
- art. 3 ust.1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
- poz.2 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego
pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
- art. 98 k.p.c.
- art. 71a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
recorder: st. sekr. sąd. Beata Krysiak
signature: IV U 695/21
``` |
152510250001512_III_Nsm_000637_2014_Uz_2016-07-07_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Nsm 637/14
POSTANOWIENIE
Dnia 16 czerwca 2016 roku
Sąd Rejonowy w Pabianicach III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:
Przewodniczący – SSR. Lena Durajska
Protokolant – st. sekr. sąd. Marianna Błoch
po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2016 roku w Pabianicach na rozprawie sprawyz wnioskuJ. B. (1)
z udziałemA. S. (1)
o ustalenie kontaktów z małoletnimK. B. (1)
p o s t a n a w i a :
1
ustalić, żeJ. B. (1)będzie miał prawo do kontaktów z małoletnimK. B. (1)urodzonym (...):---------------------------------
a
w każdy pierwszy weekend miesiąca w godzinach od 12.00 w sobotę do 18.00w niedzielę, z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki;--
b
w każdą trzecią niedzielę miesiąca w godzinach od 10.00 do 19.00,z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki;-------------------------------
c
w drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia w godzinach od 10.00 do 19.00,z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki;--------------------------------
d
w drugi Dzień Świąt Wielkanocnych w godzinach od 10.00 do 19.00,z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki;--------------------------------
e
w Wigilię Świąt Bożego Narodzenia w godzinach od 14.00 do 16.00,w miejscu zamieszkania dziecka;-----------------------------------------------------------------------------
1
oddala wniosek w pozostałej części;-------------------------------------------------------------
2
ustala, że uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. ---
Sygn. akt III Nsm 637/14
UZASADNIENIE
W piśmie z dnia 13 listopada 2014 roku, które wpłynęło do Sądu Rejonowego w Zgierzu w dniu 14 listopada 2014 rokuJ. B. (1)wniósł o uregulowanie jego kontaktów z małoletnimK. B. (1)w ten sposób, że uczestnik będzie miał prawo widywać się z synem w swoim miejscu zamieszkania w każdym miesiącu minimum przez jeden weekend, a ponadto w Święta Bożego Narodzenia i w Święta Wielkiej Nocy.(wniosek k. 3 – 3v)
Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2014 roku w sprawie III Nsm 712/14 Sąd Rejonowy w Zgierzu stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Pabianicach celem rozpoznania i rozstrzygnięcia. Zarządzeniem z dnia 23 grudnia 2014 roku w Sądzie Rejonowym w Pabianicach sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt III Nsm 637/14.(postanowienie k. 6, zarządzenie k. 9)
W odpowiedzi na wniosek z dnia 30 marca 2015 roku, która wpłynęła do Sądu Rejonowego w Pabianicach w dniu 1 kwietnia 2015 roku uczestniczka postępowaniaA. S. (1)wniosła o ustalenie kontaktów wnioskodawcy z małoletnim w ten sposób, że wnioskodawca będzie miał prawo widywania się z małoletnim w pierwszą i trzecią sobotę miesiąca w godzinach od 12:00 do 18:00 w miejscu zamieszkania małoletniego i jego matki wP.przyulicy (...)oraz w drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia w godzinach od 15:00 do 19:00 oraz w drugi Dzień Świąt Wielkiej Nocy.(odpowiedź na wniosek k. 16 – 17v)
Na terminie rozprawy w dniu 3 czerwca 2015 roku wnioskodawca poparł wniosek i dokonał jego modyfikacji w ten sposób, że wniósł o ustalenie kontaktów ojca z dzieckiem w jeden weekend w miesiącu od piątku do niedzieli w miejscu zamieszkania ojca, w drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia i w drugi Dzień Świąt Wielkiej Nocy oraz przez dwa tygodnie wakacji. Uczestniczka postępowania podtrzymała swoje stanowisko wyrażone w odpowiedzi na wniosek z dnia 30 marca 2015 roku.(protokół rozprawy k. 37 – 38v)
Na terminie rozprawy w dniu 24 lutego 2016 roku wnioskodawca poparł wniosek. Uczestniczka wniosła o oddalenie wniosku.(protokół rozprawy k. 64 - 65)
Na terminie rozprawy w dniu 16 czerwca 2016 roku wnioskodawca poparł wniosek i wniósł, aby jego kontakty z synem odbywały się w co drugi weekend, w jeden Dzień Świąt Bożego Narodzenia, w noc sylwestrową, przez tydzień ferii i przez dwa tygodnie wakacji. Uczestniczka postępowania podtrzymała swoje stanowisko wyrażone w odpowiedzi na wniosek z dnia 30 marca 2015 roku.(protokół rozprawy k. 82 - 83)
Sąd Rejonowy ustalił co następuje:
MałoletniK. B. (1)urodził się w dniu (...)wZ.i jest dzieckiem z konkubinatu wnioskodawcyJ. B. (1)i uczestniczki postępowaniaA. S. (1).(akt urodzenia k. 4)
Początkowo rodzice małoletniego zamieszkiwali wspólnie. W dniu 25 maja 2005 roku uczestniczka wraz z małoletnim wyprowadziła się od wnioskodawcy i zamieszkała u swoich rodziców wI., a następnie w wakacje 2014 roku wyprowadziła się doP..(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 37v, k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
Wnioskodawca pierwszy raz wyraził chęć spotkania z chłopcem wówczas, kiedy dziecko miało cztery lata.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
W okresie kiedy uczestniczka wraz z synem zamieszkiwała u swoich rodziców, rodzice małoletniego nie umieli dojść do porozumienia w kwestii czasu i miejsca kontaktów wnioskodawcy z chłopcem.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40, wysłuchanie informacyjneA. S.k. 37v potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
W grudniu 2012 roku podczas kontaktu z ojcem, małoletni dostał od ojca konsolę. Wnioskodawca powiedział chłopcu, że konsola jest nowa. Kiedy okazało się, że jest używana i po starszym bracie małoletniego, chłopiec obraził się na ojca i chciał wyrzucić konsolę.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
W okresie od grudnia 2012 roku do 30 września 2014 roku wnioskodawca nie widział się w ogóle z synem. W okresie tym nie utrzymywał z synem także kontaktu telefonicznego. W dniu 30 września 2014 roku, tj. w urodziny chłopca wnioskodawca spotkał się z synem, a następnie widział się z dzieckiem w dniu 6 stycznia 2015 roku (w imieniny chłopca).(okoliczności bezsporne)
Wnioskodawca chciał zabrać chłopca na kilka dni w ferie 2015 roku do swojego miejsca zamieszkania. Uczestniczka nie wyraziła na to zgody. Uczestniczka nie zgodziła się, bo małoletni miał zorganizowany czas na półkoloniach.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40, wysłuchanie informacyjneA. S.k. 37v, k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
W okresie po 6 stycznia 2015 roku małoletni raz chciał widywać się z ojcem, a raz nie. Chłopiec żalił się uczestniczce, że tata kocha tamtych synów a jego nie, bo do niego nawet nie dzwoni. Z tego powodu małoletni chciał także zmienić nazwisko.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
Po spotkaniach z ojcem małoletni był rozchwiany emocjonalnie. Z jednej strony chłopiec cieszył się, że tata przyjechał i że dał mu prezent, a z drugiej strony obawiał się czy ojciec jeszcze go odwiedzi.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
Pomiędzy 6 stycznia 2015 roku a 18 kwietnia 2015 roku wnioskodawca nie widział się z synem. W dniu 18 kwietnia 2015 roku wnioskodawca odwiedził chłopca. Tego dnia wnioskodawca zatelefonował rano do uczestniczki i zapytał, czy może odwiedzić chłopca. Uczestniczka wyraziła zgodę i wnioskodawca przyjechał do małoletniego około godziny 14:00. Spędził wówczas z małoletnim czas do godziny 18:00 w miejscu zamieszkania dziecka rozmawiając z nim i pomagając mu w lekcjach. Uczestniczka nie wyraziła zgody, aby wnioskodawca zabrał małoletniego poza miejsce jego zamieszkania. W okresie od 18 kwietnia 2015 roku do 1 czerwca 2015 roku wnioskodawca nie kontaktował się z synem.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40)
Z opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno – Konsultacyjnego wZ.wynika, że małoletni odczuwał brak udziału ojca w jego życiu, nie miał właściwie zaspokojonej potrzeby kontaktu z ojcem. Wobec relacji z wnioskodawcą przyjmował postawę ambiwalentną, gdy przebywali razem lgnął do niego, a w okresie gdy się nie widzieli negował chęć widywania się z nim. Przed spotkaniem z ojcem małoletni nie potrafił właściwie rozładować napięć emocjonalnych, reagował niestabilnie, nieraz okazywał radość, a czasami niechęć. Jego niekorzystnym reakcjom w ocenie biegłych sprzyjało niekonsekwentne postępowanieJ. B. (1), który odwiedzał syna uwzględniając głównie swoje potrzeby i możliwości, nie zawsze dotrzymywał uzgodnionych terminów i nie zawsze wywiązywał się z obietnic.(opinia RODK k. 45v)Biegli uznali, iż aktualnie małoletni ma pozytywną więź z ojcem, która zacieśnia się odkąd wnioskodawca w miarę często i systematycznie odwiedza chłopca. Chłopiec lubi widywać się z ojcem, zarówno u siebie w domu, jak i wówczas gdy przebywa u dziadków macierzystych. Spędzając z wnioskodawcą kilka godzin co dwa tygodnie, właściwie zaspokaja potrzebę kontaktu z nim. Chłopiec oczekuje, że w najbliższej przyszłości jego relacje z ojcem staną się bliższe. Małoletni chce nadto mieć możliwość odwiedzania ojca w jego miejscu zamieszkania raz w miesiącu przez kilka godzin w ciągu dnia . W dniu przeprowadzania badania według biegłych małoletni nie był jeszcze gotowy na to, aby nocować u ojca.(opinia RODK k. 46)
W ocenie biegłych małoletni jest związany emocjonalnie z ojcem, oczekuje kontaktu z nim. Biorąc pod uwagę jego dobro, a zwłaszcza dalszy prawidłowy rozwój emocjonalno – społeczny, aktualnie wskazane jest aby ojciec spotykał się z synem często i systematycznie, np. co dwa tygodnie, przez kilka godzin w ciągu dnia, w miejscu zamieszkania dziecka lub poza nim, z możliwością zabierania do swojego domu. Konieczne jest też z w ocenie biegłych aby wnioskodawca w porozumieniu z uczestniczką postępowania w większym niż dotychczas stopniu troszczył się o prawidłowe zaspokajanie potrzeb emocjonalnych syna, zwłaszcza dotrzymywał terminów spotkań i wywiązywał się ze składanych obietnic.(opinia RODK k. 46)
W 2016 roku wnioskodawca pierwszy raz spotkał się z synem w dniu 20 lutego 2016 roku w sobotę. Przed świętami w grudniu 2015 roku wnioskodawca miał wypadek – spadł z wysokości czterech metrów. Z tego powodu pomiędzy świętami, a dniem 20 lutego 2016 roku przez okres około siedmiu tygodni nie widział się z chłopcem. W okresie tym wymieniał z synem wiadomości tekstowe. Chłopiec wiedział, że wnioskodawca był w tym czasie chory. W dniu 2 stycznia, 10 stycznia oraz 23 stycznia wysłał do syna sms – y, w których odwoływał swój przyjazd tłumacząc się brakiem samochodu.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40 – 00:06:56, kserokopie sms – ów k. 63)
Pomiędzy 24 lutego 2016 a 16 czerwca 2016 roku z powodu trudnej sytuacji finansowej, wnioskodawca odwiedzał syna sporadycznie i nieregularnie.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:06:08)
Podczas ostatniego kontaktu wnioskodawca zabrał syna do miasta do pizzerii. Dużo rozmawiał z chłopcem, który opowiadał ojcu o swoich zainteresowaniach.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:09:19)
Od czasu, kiedy uczestniczka wraz z synem wyprowadziła się od wnioskodawcy, małoletni nigdy nie był w miejscu zamieszkania ojca. Kontakty z ojcem zawsze odbywały się w miejscu zamieszkania dziecka lub w jego pobliżu.(okoliczności bezsporne)
MałoletniK. B. (1)ma prawie dwanaście lat. Małoletni mieszka nieprzerwanie wspólnie z matką wP., gdzie uczęszcza do szkoły podstawowej.(okoliczności bezsporne)
Małoletni uczęszcza na dodatkowe lekcje z języka angielskiego oraz z matematyki w czwartki i w niedziele.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
W piątki i soboty małoletni uczęszcza na zbiorki harcerskie. Kiedy wnioskodawca obiecuje chłopcu, że przyjedzie małoletni nie idzie na zbiórkę. Jest zawiedziony wówczas gdy wnioskodawca odwołuje przyjazd.(zeznaniaA. S.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:17:48)
Uczestniczka ma świadomość tego, że małoletni chce i potrzebuje kontaktów z ojcem. Nie zgadza się kontakty z noclegiem, bo uważa, że małoletni nie jest jeszcze na to gotowy. Wyraża zgodę na kontakty ojca z synem w godzinach od 12 – tej do 18 - tej.(zeznaniaA. S.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19 – 00:14:57 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
Podczas jednej z ostatnich rozmów z wnioskodawczynią małoletni powiedział jej, że jeśli nie będzie chciał jechać do ojca, to nikt go do tego nie zmusi.(zeznaniaA. S.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:17:10)
WnioskodawcaJ. B. (1), z zawodu tokarz ma czterdzieści pięć lat i zamieszkuje wB.. Wnioskodawca mieszka wspólnie z najstarszym pełnoletnim synem.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40)
Najstarszy syn wnioskodawcyM. B.ma dwadzieścia lat i jest uczniem drugiej klasy Liceum Ogólnokształcącego wA.. Uczy się dobrze. Od około dziesięciu lat zamieszkuje wraz z ojcem. Wcześniej przez dwa lata był wychowankiem domu dziecka, w którym został umieszczony z uwagi na zaniedbania wychowawcze jego matki. Podczas pobytu syna w placówce opiekuńczo – wychowawczej wnioskodawca utrzymywał z nim stały kontakt, a następnie wystąpił do Sądu o przejęcie opieki nad synem. Drugi syn wnioskodawcyK. B. (2)ma siedemnaście lat.(okoliczności bezsporne)
K. B. (2)wychowuje się w rodzinie zastępczej u babki i wnioskodawca zabiera go dwa razy w miesiącu na weekendy oraz na wakacje.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40)
Wnioskodawca chciałby, aby wszyscy jego synowie się znali. MałoletniK.nie zna osobiście swoich starszych braci. Zna ich jedynie ze zdjęć i z opowieści wnioskodawcy.(wysłuchanie informacyjneJ. B.k. 37v potwierdzone zeznaniamiJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:05:40)
Starsi bracia małoletniego mają ze sobą dobry kontakt i często pytają się wnioskodawcy kiedy poznają młodszego brata.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:14:14)
Starsi bracia zaczęli kontaktować się z małoletnim za pośrednictwemF.. (zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:15:20)
Wnioskodawca nie posiada samochodu. Czasami prosi siostrę, aby przyjechała albo prosi siostrzeńców o samochód. Kiedy jedzie do małoletniego środkami komunikacji podróż zajmuje mu około trzech godzin i odbywa się pociągami z trzema przesiadkami.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:09:29 – 00:13:19)
Wnioskodawca utrzymuje się z zasiłku z opieki społecznej w wysokości od 200 do 250,- złotych miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje na syna alimenty w wysokości 500,- złotych miesięcznie oraz zasiłek rodzinny w wysokości 156,- złotych miesięcznie.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:20:42)
Do 22 grudnia 2015 roku wnioskodawca pracował przy dociepleniach. Po wypadku, który miał w grudniu 2015 roku nie pracował.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:20:42)
Z tego powodu wnioskodawca miał zaległości w opłatach za energię elektryczną.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:22:06)
Aby dojechać do syna pożyczał pieniądze.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:22:50 – 00:23:49)
Od niedawna ponownie pracuje. Podejmuje prace dorywcze, z których uzyskuje środki finansowe. Jego sytuacja materialna zaczęła się poprawiać.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:06:38, 00:10:48)
Wnioskodawca otrzymuje finansowe wsparcie od swojej siostry.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:20:42)
Od października 2014 roku wnioskodawca nie przekazuje alimentów na rzecz chłopca. Uczestniczka nie otrzymuje ich także z funduszu alimentacyjnego z powodu przekroczenia kryterium dochodowego.(wysłuchanie informacyjneA. S.k. 38 potwierdzone zeznaniami z dnia 24 lutego 2016 roku 00:13:19)
Wnioskodawca prosił uczestniczkę, aby wycofała egzekucję alimentów. Obiecywał też, że ureguluje zaległe alimenty. Do chwili obecnej nie uregulował zaległości.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:19:56 – 00:20:27)
Z powodu swojej sytuacji materialnej wnioskodawca nie ma środków finansowych na przekazywanie bieżących alimentów na rzecz małoletniego.(zeznaniaJ. B.z dnia 24 lutego 2016 roku 00:22:50 – 00:23:49)
Pierwsze zarobione środki finansowe z prac dorywczych przeznaczył na pokrycie zaległości w świadczeniach.(zeznaniaJ. B.z dnia 16 czerwca 2016 roku 00:11:09)
Wnioskodawca zamieszkuje stary dom wymagający generalnego remontu. Lokal wyposażony jest w energię elektryczną i zimną bieżącą wodę oraz częściowo w nowe, a częściowo w stare meble i sprzęty gospodarstwa domowego. Lokal wymaga remontu. W dniu przeprowadzania wywiadu panował w nim nieład.(sprawozdanie z wywiadu k. 76)
W pomieszczeniu gospodarczym znajduje się przygotowana dla synów przez wnioskodawcę siłownia.(sprawozdanie z wywiadu k. 76v)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Sąd dał wiarę zeznaniom uczestników postępowania, które w części wzajemnie się uzupełniały. Uczestnicy w swoich zeznaniach przedstawili swoje relacje z dzieckiem oraz dotychczasowy przebieg spotkań ojca z dzieckiem. Sąd ustalając sytuację życiową wnioskodawcy oparł się na informacjach z wywiadu środowiskowego, który ocenil jako rzetelny i obiektywny. Sąd w pełni podzielił ustalenia opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno – Konsultacyjnego, opinię należy ocenić jako fachową, nie budząca wątpliwości. Uczestnicy nie kwestionowali treści opinii. Wartość dowodowa dołączonych do akt dokumentów nie budziła w ocenie Sądu wątpliwości.
Sąd zważył co następuje:
Zgodnie zart. 113 § 1 kro, niezależnie od władzy rodzicielskiej, rodzice oraz dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Oznacza to, że osobista styczność rodziców z dzieckiem nie jest elementem władzy rodzicielskiej, stanowi natomiast środek oddziaływania wychowawczego.
W sprawie niniejszej bezspornym pozostaje fakt, iż pomiędzy małoletnimK. B. (1), a jego ojcem istnieje związek emocjonalny. Małoletni jest związany z ojcem i oczekuje kontaktu z nim. Dla dobra, a zwłaszcza dalszego prawidłowego rozwoju emocjonalno – społecznego chłopca, (co wyraźnie wynika także z opinii Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno – Konsultacyjnego wZ.) wskazane jest, aby ojciec spotykał się z synem często i systematycznie. Uczestniczka również dostrzega potrzebę uczestnictwa ojca w życiu syna.
Małoletni odczuwa brak udziału ojca w jego życiu i nie ma właściwie zaspokojonej potrzeby kontaktu z ojcem. Chłopiec lubi widywać się z ojcem, a spędzając z wnioskodawcą czas, zaspokaja potrzebę kontaktu z nim. Chłopiec oczekuje też, co wyraźnie wynika, z przeprowadzonego przez biegłych badania, że w najbliższej przyszłości jego relacje z ojcem staną się bliższe. Małoletni chce nadto mieć możliwość odwiedzania ojca w jego miejscu zamieszkania raz w miesiącu przez kilka godzin w ciągu dnia.
Małoletni z jednej strony cieszy się ze spotkań z ojcem i oczekuje ich, a z drugiej strony niejednokrotnie w swych oświadczeniach neguje możliwość kontaktu z ojcem (chęć zmiany nazwiska, werbalizowany żal do ojca oraz jednoczesne obawy, czy ojciec jeszcze go odwiedzi, czy wreszcie podkreślanie, iż nikt nie zmusi go do wyjazdu do ojca, przy jednoczesnej chęci wyjazdu do niego), sprzeczności te, co zostało także podkreślone przez biegłych przeprowadzających badanie, mogą wynikać z rzeczywistego braku ojca w życiu chłopca i przyjętej formy obrony przed ewentualnym rozczarowaniem jakie go może spotkać ze strony ojca.
Wywiad środowiskowy przeprowadzony w miejscu zamieszkania wnioskodawcy nie wykazał nieprawidłowości w bieżącym funkcjonowaniu ojca małoletniego.J. B. (1)od dziesięciu lat samotnie wychowuje syna, który aktualnie jest dwudziestoletnim młodym mężczyzną prawidłowo funkcjonującym w społeczeństwie i kontynuującym edukację. Utrzymuje regularny kontakt z młodszym synem, a w miejscu swojego zamieszkania stara się stworzyć chłopcom prawidłowe warunki do dalszego rozwoju oraz zapewnić nim atrakcje w postaci dostosowanej do ich potrzeb siłowni. Brak jest jakichkolwiek informacji wskazujących na to, aby wnioskodawca nadużywał alkoholu, używał przemocy, czy też miał negatywną opinię w środowisku sąsiedzkim.
Uczestniczka nie wykazała żadnych racjonalnych argumentów, które wskazywałyby na to, że spotkania wnioskodawcy z małoletnim są sprzeczne z dobrem dziecka, lub też mogą małoletniemu zaszkodzić w przyszłości. Nic nie wskazuje na to, że pobyt małoletniego w miejscu zamieszkania ojca byłby dla małoletniego niewskazany. Przeciwnie chłopiec powinien mieć możliwość poznania starszego rodzeństwa oraz środowiska w jakim funkcjonuje jego ojciec.
Oczywiście wnioskodawca powinien dołożyć wszelkich starań, aby zbudować zaufanie małoletniego wobec siebie, co będzie możliwe wówczas, jeśli będzie spotykał się z synem często i systematycznie, jeśli będzie troszczył się o prawidłowe zaspokajanie potrzeb emocjonalnych syna, zwłaszcza dotrzymywał terminów spotkań i wywiązywał się ze składanych obietnic.
Aktualnie rodzice małoletniego nie potrafią osiągnąć kompromisu w kwestii uregulowania szczegółowego sposobu kontaktów ojca z synem i nie potrafią dostosowywać spotkań ojca z chłopcem do sytuacji wynikających z bieżącego funkcjonowania każdego z nich i zaistniałych sytuacji życiowych.
Jeśli rodzice pozostają w konflikcie, to należy w sztywny sposób ustalić sposób kontaktów. Taki sposób ustalenia kontaktów nie jest jednak optymalny, albowiem w życiu każdego z rodziców dziecka, jak i w sytuacji samego dziecka zdarzają się sytuacje, których nie da się z góry przewidzieć. Strony nie są jednak w stanie dojść do porozumienia, a więc , należy ustalić kontakty w sposób ściśle określony.
W tym miejscu wskazać należy, iż ustalenie sposobu kontaktów przez Sąd nie stoi na przeszkodzie, aby rodzice na bieżąco podejmowali próby dostosowywania sposobu kontaktów do zaistniałych sytuacji życiowych, wykazywali wobec siebie nawzajem kompromis i kontakty te modyfikowali w sposób zgodny i podyktowany dobrem dziecka.
Ustalając sposób kontaktów Sąd wziął także pod uwagę okoliczność, iż wnioskodawca zamieszkuje w dalekiej odległości od miejsca zamieszkania syna, nie posiada samochodu, a przejazd środkami komunikacji publicznej zajmuje mu ponad trzy godziny i wymaga przesiadek. Tym samym pokonanie przez niego drogi od miejsca jego zamieszkania do miejsca zamieszkania chłopca jest czasochłonne i realnie ogranicza czas spędzany przez ojca z chłopcem.
Sąd ustalił, żeJ. B. (1)będzie miał prawo do kontaktów z małoletnim w każdy pierwszy weekend miesiąca w godzinach od 12:00 w sobotę do 18:00 w niedziele, z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki.
Małoletni powinien poznać, co zostało już podkreślone, swoich starszych braci, mieć możliwość spędzenia czasu w środowisku rodzinnym swojego ojca i w jego miejscu zamieszkania. Pozwoli to zbudować bliższe relacje z wnioskodawcą, a wnioskodawcy poznać chłopca, jego potrzeby, funkcjonowanie w domu i bieżącym życiu. Nadto z uwagi na znaczną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania wnioskodawcy a miejscem zamieszkania małoletniego, a tym samym długi okres czasu potrzebny na pokonanie tej odległości, zasadnym jest ustalenie tego dnia kontaktu wraz z noclegiem, aby pokonanie trasy nie było zbyt uciążliwe, połączone było wraz z wypoczynkiem i jednocześnie pozwoliło chłopcu w miejscu zamieszkania wnioskodawcy spędzić odpowiednią do racjonalnego zagospodarowania, ilość czasu. Małoletni ma 12 lat, samodzielnie korzysta z zajęć dodatkowych, jest dzieckiem dostatecznie dużym i dojrzałym, aby mógł nocować u ojca przynajmniej raz w miesiącu.
Nadto Sąd ustalił, żeJ. B. (1)będzie miał prawo do kontaktów z małoletnim w każdą trzecią niedzielę miesiąca w godzinach od 10:00 do 19:00, z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki, w drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia w godzinach od 10:00 do 19:00, z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki, w drugi Dzień Świąt Wielkanocnych w godzinach od 10:00 do 19:00, z prawem zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania matki, w Wigilię Świąt Bożego Narodzenia w godzinach od 14:00 do 16:00, w miejscu zamieszkania dziecka. Tak przyjęty sposób kontaktów wydaje się rozwiązaniem kompromisowym dla obojga rodziców chłopca i jednocześnie pozwoli na ustabilizowanie życia dziecka, dostosowanie jego zajęć do spotkań z ojcem oraz umożliwi każdemu z rodziców planowanie bieżącego życia.
W pozostałej części Sąd wniosek oddalił (w co drugi weekend, przez tydzień ferii i przez dwa tygodnie wakacji). Sąd uznał bowiem, iż na tym etapie życia małoletniego ustalenie częstszych i dłuższych kontaktów chłopca z ojcem w miejscu zamieszkania wnioskodawcy jest przedwczesne. Małoletni powinien najpierw oswoić się ze środowiskiem rodzinnym swojego ojca, nabrać pełnego zaufania do ojca, mieć poczucie, że ojciec go nie zawiedzie i przyzwyczaić się do ewentualnych dłuższych pobytów poza swoim domem w miejscu zamieszkania ojca.
Na podstawieart. 520 § 1 kpcSąd ustalił, że uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Pabianicach
date: '2016-06-16'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Lena Durajska
legal_bases:
- art. 113 § 1 kro
- art. 520 § 1 kpc
recorder: st. sekr. sąd. Marianna Błoch
signature: III Nsm 637/14
``` |
151000000000503_I_ACa_000872_2012_Uz_2013-02-14_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 872/12, I ACz 1273/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 lutego 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Zbigniew Merchel (spr.)
Sędziowie:
SA Barbara Lewandowska
SA Małgorzata Idasiak-Grodzińska
Protokolant:
stażysta Małgorzata Pawlak
po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2013 r. w Gdańsku na rozprawie
sprawy z powództwaD. B.
przeciwko Skarb Państwa - Sądowi Okręgowemu w Gdańsku i Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku
o zapłatę
na skutek apelacji powódki i zażalenia pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku
z dnia 7 września 2012 r. sygn. akt I C 1696/11
I
oddala apelację powódki;
II
oddala zażalenie pozwanego;
III
odstępuje od obciążania powódki kosztami postępowania apelacyjnego.
Na oryginale właściwe podpisy.
I Ca 872/12
I ACz 1273/12
UZASADNIENIE
PowódkaD. B.domagała się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku i Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 400.000 zł tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez wydanie w sprawie I C 95/07 sądu Okręgowego w Gdańsku i I ACa 1270/07 Sądu Apelacyjnego w Gdańsku oraz w sprawie I C 704/09 Sądu Okręgowego w Gdańsku i I ACa 666/10 Sądu Apelacyjnego w Gdańsku.
Wyrokiem z dnia 7 września 2012r. Sąd Okręgowy w Gdańsku umarzył postępowanie w sprawie w zakresie cofniętego powództwa, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu.
Z ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd I instancji wynikało, że powódka w trakcie postępowania przed sądem I instancji – 26.06.2012r. częściowo cofnęła pozew bez zrzeczenia się roszczenia, wskazując że domaga się jedynie od pozwanego z tytułu wskazanego w pozwie kwoty 20.000 zł. Wobec zgody pozwanego na cofnięcie pozwu sąd I instancji w tym zakresie umorzył postępowanie na podstawieart. 355 k.p.c.w z. zart. 203 § 1ik.p.c.
Odnosząc się domeritumżądania sąd I instancji ustalił, że w sprawie I C 95/07 powódka wystąpiła o uchylenie uchwały Rady NadzorczejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wR.z dnia 28.08.2006r. o wykluczeniu jej z członkostwa. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 13 lipca 2007r. powództwo oddalił. Na skutek apelacji powódki Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 7 marca 2008 r. oddalił apelację powódki. Następnie powódka wywiodła w sprawie skargę kasacyjną, jednakże Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 26 listopada 2008 r. (sygn. IV CSK 387/08) odmówił przyjęcia skargi do rozpoznania.
W sprawie I C 704/09 powódka domagała się stwierdzenia nieważności uchwały Rady NadzorczejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wR.z dnia 28.08.2006r. o wykluczeniu jej z członkostwa. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 25.02.2010r. powództwo oddalił. Na skutek apelacji powódki Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 17 września 2010r. oddalił apelację powódki. Od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku powódka wywiodła skargę kasacyjną. Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2011 r. (IV CSK 163/11) Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia w/w skargi do rozpoznania.
Jak ustala dalej sąd I instancji w żadnym z w/w postępowań sądowych powódka nie występowała ze skargą o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem.
Na koniec ustaleń sąd I instancji wskazuje na sytuację majątkową, dochodową i rodzinną powódki Ustala, że powódka utrzymuje się ze świadczenia przedemerytalnego w wysokości około 680 zł netto oraz świadczeń alimentacyjnych w wysokości 150 zł netto miesięcznie. Część należności z tytułu świadczenia przedemertytalnego pozostaje objęta zajęciem komorniczym. Powódka nie posiada nieruchomości ani oszczędności. Zamieszkuje w lokatorskim lokalu spółdzielczym.
Przedstawiony powyżej stan faktyczny został ustalony przez sąd I instancji przede wszystkim na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach spraw I C 95/07 (I ACa 1230107) Sądu Okręgowego w Gdańsku, jak i I C 704/09 (I ACa 704109) Sądu Okręgowego w Gdańsku. Dokumenty te jako niekwestionowane przez strony nie budziły wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości, zatem Sąd uznał je w całości za wiarygodne, odzwierciedlające przebieg i wynik postępowań w w/w sprawach. Sąd Okręgowy za wiarygodne uznał również dokumenty zgromadzone w aktach członkowskich powódki wSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wR., przy czym odnośnie dokumentu w postaci przedmiotowej uchwały z dnia 28.08.2006 roku, kwestionowanej przez stronę powodową, w ocenie Sądu brak było dowodów wskazujących na jej ewentualną nieautentyczność.
Za wiarygodne uznał też sąd I instancji zeznania powódki w zakresie, w jakim dotyczyły one jej sytuacji materialnej i osobistej oraz przyczyn, jakimi kierowała się ona wytaczając powództwo, jak również co do kwestii związanych ze sposobem zaskarżenia przez powódkę wyroków sądów II instancji wydanych w w/w sprawach.
W ocenie Sądu Okręgowego powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.
Sąd I instancji przyjął, że powódka w niniejszej sprawie domagała się ostatecznie zasądzenia na jej rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia w kwocie 20.000 zł tytułem szkody i krzywdy poniesionej w związku z wydaniem przez Sąd Okręgowy w Gdańsku oraz przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku czterech wyroków w sprawach oznaczonych w pierwszej instancji sygn. akt I C 95/07 oraz I C 704/09.
W pierwszej kolejności wskazał, że zgodnie z treściąart. 4171§ 2 k.c., w brzmieniu sprzed zmiany, która weszka w życie z dniem 25.09.2010 roku, jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem. Z w/w regulacji wynika przede wszystkim, że odszkodowanie może zostać przyznane za szkodę powstałą wskutek wydania prawomocnego orzeczenia. Wyroki, które zapadły w obu przedmiotowych sprawach, zostały wydane pod rządami wskazanego powyżej przepisu. Tym samym, we wskazanym stanie faktycznym i prawnym, dla powstania możliwości dochodzenia odszkodowania za szkodę powstałą na skutek wydania prawomocnego wyroku, koniecznym było uzyskanie tzw. prejudykatu, czyli orzeczenia wydanego we właściwym postępowaniu, stwierdzającego niezgodność wyroku z prawem. Możliwość taką w poprzednim stanie prawnym przewidywałart. 4241§ 1 kpcstanowiący o skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Skarga taka przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji (kończącego postępowanie w sprawie), gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Jednocześnie § 3 powołanego artykułu stanowił, że od orzeczeń sądu drugiej instancji, od których wniesiono skargę kasacyjną, oraz od orzeczeń Sądu Najwyższego skarga nie przysługuje. W takich wypadkach orzeczenie Sądu Najwyższego traktuje się jak orzeczenie wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi.
Powódka zarówno w sprawie o sygn. akt I ACa 1230/07 Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, jak i w sprawie o sygn. akt I ACa 666/10 Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, wywiodła skargi kasacyjne. Jednakże w obu przypadkach postanowieniami z dnia 26.11.2008 roku (IV CSK 387108) oraz z 11.08.2011 roku (IV CSK 163/11) Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skarg kasacyjnych do rozpoznania.
Zgodnie z dyspozycjąart. 4241§ 3 kpcorzeczenie Sądu Najwyższego wydane na skutek wniesienia skargi kasacyjnej traktuje się jak orzeczenie wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku. Tym samym orzeczenie to spełnia rolę tzw. prejudykatu w postępowaniu odszkodowawczym wytoczonym przeciwko Skarbowi Państwa. Skoro zatem z przedstawionych przez powódkę postanowień Sądu Najwyższego odmawiających przyjęcia kasacji do rozpoznania nie wynika niezgodność zaskarżonych wyroków z prawem, to w niniejszej sprawie brak jest podstaw do skutecznego dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa z tytułu szkody mającej powstać na skutek wydania przedmiotowych orzeczeń. Możliwość dochodzenia odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej wydaniem prawomocnych wyroków jest bowiem zgodnie z powołanym powyżejart. 4171§ 2 kpcwarunkowana koniecznością uzyskania stosownego prejudykatu stwierdzającego niezgodność orzeczenia z prawem, którego strona powodowa nie zaoferowała. Dlatego też, w ocenie Sądu, Okręgowego powództwo nie mogło zostać uwzględnione i podlegało oddaleniu.
W dalszej części pisemnego uzasadnienia sąd I instancji analizował roszczenie w związku ze zmianami prawa do jakich doszło 25.09.2010 roku wskutek których zmianie uległart. 4171§ 2 k.c.oraz przepisyKodeksu postępowania cywilnegodotyczące m. in. instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem. Po analizie tych zmian doszedł sąd I instancji do konkluzji o niezasadności powództwa. Wskazał, że świetle treściart. 4171§ 2 kc(w obu brzmieniach) zasadą pozostaje możliwość żądania odszkodowania od Skarbu Państwa po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności orzeczenia z prawem. Do takiej samej konkluzji doszedł sąd I instancji na tle zmianart. 4241k.p.c.
Dalej wskazał sąd I instancji, że nawet gdyby przyjąć odmienną interpretacje powołanych powyżej przepisów i uznania, że ocena taka winna być dokonana w niniejszym postępowaniu, niezależnie od treści postanowień Sądu Najwyższego wydanych na skutek wywiedzenia przez powódkę skarg kasacyjnych, żądanie pozwu nie podlegałoby uwzględnieniu. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem prezentowanym przez Sąd Najwyższy niezgodność orzeczenia z prawem, rodząca odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa, musi mieć charakter ekstraordynaryjny, kwalifikowany i elementarny. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia nie jest środkiem prawnym prowadzącym do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w odniesieniu do każdego wadliwego wyroku. Jak podkreślono w wyroku w/w Sądu Najwyższego z dnia 24.06.2010 roku (IV CNP 114/09) „niezgodność orzeczenia z prawem, powodująca odpowiedzialność odszkodowawczą państwa, musi polegać na oczywistej obrazie prawa. Niezgodność prawomocnego orzeczenia z prawem może wynikać tylko z oczywistych błędów sądu, spowodowanych rażącym naruszeniem zasad wykładni lub stosowania prawa”.
Dalej sąd I instancji przywołuje poglądy doktryny gdzie wyrażane jest łagodniejsze stanowisko co do pojęcia niezgodność orzeczenia z prawem rodzące odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa. Wskazuje sąd, że według tych stanowisk „w sprawie, w której przysługuje skarga kasacyjna, wystarczające będzie każde stwierdzone naruszenie prawa, które upoważnia Sąd Najwyższy do orzeczenia reformatoryjnego (art. 39816k.p.c.) bądź rozstrzygnięcia na podstawieart. 39819k.p.c.”.
Zdaniem sądu I instancji nie można przyjąć za słuszne twierdzenia, iż każde orzeczenie niezgodne z prawem, bez względu na stopień naruszenia, stanowi przy spełnieniu pozostałych przesłanek odpowiedzialności władzy publicznej źródło roszczenia odszkodowawczego, co wynika ze specyfiki sprawowania władzy sądowniczej. Dlatego też, w świetle treściart. 4171§ 2 k.p.c.należy przyjąć, że orzeczenie niezgodne z prawem to „orzeczenie, które jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć (dyskrecjonalności) albo zostało wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej (tak: Zbigniew Banaszczyk, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012, str. 216, 220, 223; post. SN z dnia 26.04.2006 roku, V CNP79105,wyrok SN z dnia 21.02.2007 roku, I CNP 71106, wyrok SN z dnia 5.09.2008 roku, I CNP 27108, wyrok SN z dnia 26.02.2008 roku, II BP 13/07).
Zdaniem sądu I instancji w niniejszej sprawie brak było podstaw do stwierdzenia, by wyroki w wydane w w/w sprawach objętych żądaniem pozwu, zostały wydane z naruszeniem prawa. W szczególności w sprawach tych nie doszło do naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie bądź naruszenia przepisów postępowania takiego by mogłoby mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy wskazał sąd I instancji, że analiza akt spraw I C 95/07 (I ACa 1230107) oraz I C 704109 (I ACa 666110) prowadzi do wniosku, że w postępowaniach prowadzonych w tych sprawach nie doszło do nieważności postępowania. Nie zachodziły bowiem żadne z jej ewentualnych przyczyn określonych wart. 379 k.p.c.Badając w/w postępowania pod kątem wystąpienia ewentualnych naruszeń proceduralnych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, Sąd również nie znalazł podstaw do przyjęcia, by naruszenia takie wystąpiły. Sąd nie dopatrzył się uchybień w sposobie przeprowadzenia postępowań dowodowych w obu sprawach, które mogłyby skutkować wadami w ustaleniu stanu faktycznego. W tym zakresie sąd poddał szczegółowej analizie wszystkie kwestionowane orzeczenia. Nadto Sąd zważył, że uzasadnienia wyroków we wskazanych sprawach spełniały wymogiart. 328 § 2 k.p.c., odnosząc się wyczerpująco do kwestii związanych z ustaleniem stanu faktycznego, oceny dowodów, jak i wyjaśnienia podstaw prawnych wyroków z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd I instancji nie znalazł podstaw do uznania zasadności zarzutu powódki o dopuszczeniu się przez sądy orzekające w kwestionowanych sprawach prawa materialnego, szczególnie art. 24 w zw. z 42prawa spółdzielczego. Sąd Okręgowy nie podzielił również stanowiska strony powodowej, by w omawianych sprawach doszło do naruszeniaart. 2 i 45 par. 1 Konstytucji RPpoprzez naruszenie zasady państwa prawa oraz prawa skarżącej do sprawiedliwego rozpoznania sprawy czyart. 6 Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r.(Dz. U. z 1993, nr 61, poz. 264 ze zm.) poprzez wydanie niesprawiedliwego i niezgodnego z ustawą orzeczenia. Zdaniem Sądu zarzuty te nie znajdują oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, co przeczy ich zasadności.
Reasumując sąd I instancji wskazał, że przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej wynikającej zart. 4171§ 2 k.c.pozostają: szkoda, wyrządzające szkodę zdarzenie polegające na wydaniu niezgodnego z prawem (bezprawnego) prawomocnego orzeczenia, przy czym wskazana bezprawność powinna być zasadniczo stwierdzona we właściwym postępowaniu oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy tym zdarzeniem a szkodą. Odpowiedzialność ta winna być również oceniania w świetleart. 361 k.c., przy uwzględnieniuart. 448 k.c.
Uznając, że wskazane przez powódkę wyroki nie pozostają orzeczeniami niezgodnymi z prawem, nie znalazł podstaw do uznania żądań zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za zasadne, choć w ocenie Sądu Okręgowego zasadniczą i podstawową kwestią w niniejszej sprawie, która samoistnie przesądzała o niemożności uwzględnienia powództwa, był brak stosownych prejudykatów.
Również odnośnie kwestii powstania i wysokości szkody i krzywdy, których rekompensaty domagała się powódka uznał sąd I instancji, że nie zostały one w przeważającej mierze udowodnione. Ostatecznie powódka domagała się zasądzenia na jej rzecz kwoty 20.000 zł stanowiącej m. in. wydatki poniesione w związku z prowadzeniem przedmiotowych postępowań sądowych w postaci kosztów opłat sądowych, kosztów świadczonej na jej rzecz fachowej pomocy prawnej, dojazdów do sądu, wykonanych kserokopii. Jednakże, niezależnie od braku podstaw do zasądzenia na rzecz powódki wskazanego roszczenia, należy podnieść, że mimo pouczenia w trybieart. 6 k.c.i232 k.p.c.nie wykazała ona wysokości tak rozumianej szkody. Na okoliczność tę powódka nie przedstawiła żadnych dowodów, nie wskazując również jakie konkretnie koszty poniosła w związku z każdym rodzajem powoływanych wydatków, przy czym dodatkowo wskazał sąd, że w obu przedmiotowych postępowaniach powódka pozostawała zwolniona od kosztów sądowych. Odnośnie krzywdy rozumianej przez powódkę jako straty moralne wynikające z przedstawiania w lokalnej prasie jej sytuacji, wskazywania że posiadała ona zaległości czynszowe, szykanowania przez zarząd spółdzielni, który publikował powyższe informacje, wskazał sąd I instancji, że w jego ocenie krzywda ta nie pozostawałaby w normalnym związku przyczynowym z wydaniem przedmiotowych wyroków, co czyniło również i z tej przyczyny żądanie pozwu niezasadnym.
Odmiennie oceniał sąd I instancji kwestie związane z pozbawieniem powódki biernego prawa wyborczego w spółdzielni, żądania opuszczenia lokalu, czy żądania wyższych opłat za lokal bądź odmawiania jej innych praw przysługujących członkom spółdzielni, jednakże w świetle powyższych rozważań wobec niespełnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa nie zachodziła możliwość uwzględnienia żądania i w tym zakresie, o czym na podstawie powołanych powyżej przepisów orzeczono, jak w pkt II sentencji wyroku.
Z kolei o kosztach postępowania orzekł sąd I instancji na podstawieart. 108 § 1 k.p.c.w zw. zart. 98 k.p.c.oraz zart. 102 k.p.c.odstępując od obciążania nimi powódki. Podejmując wskazane rozstrzygnięcie Sąd miał na względzie nie tylko trudną sytuację materialną powódki, lecz również przedmiot, charakter i znaczenie dla strony powodowej niniejszego postępowania. Powódka nie była w niniejszej sprawie reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, przy czym wyroki, których uznania za niezgodne z prawem się domagała, żądając zasądzenia odszkodowania, dotyczyły kwestii prawidłowości uchwały o jej wykluczeniu ze spółdzielni mieszkaniowej, a zatem istotnego z punktu widzenia powódki interesu związanego z możliwością zajmowania lokalu mieszkalnego. Wskazany stan rzeczy w świetle treściart. 102 k.p.c.w ocenie sądu I instancji przemawiał za odstąpieniem obciążania powódkę kosztami procesu, zwłaszcza że skargi kasacyjne wniesione przez powódkę nie zostały przyjęte do rozpoznania.
Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka zaskarżając go w części – tj. co do punktu II stanowiącego o oddaleniu powództwa.
Skarżąca orzeczeniu sądu I instancji zarzucała :
1. niezgodność ustaleń faktycznych sądu I instancji z materiałem dowodowym zebranym w sprawie, w szczególności poprzez ustalenie, że powódka nie udowodniła podstawy faktycznej swojego roszczenia, nierozpoznanie istoty sprawy (art. 386 § 4 k.p.c.w zw. zart. 368 k.p.c.) polegający na pominięciu przez Sąd I instancji podstawy roszczenia, tj. przesłanek stanowiących o jego istnieniu wynikających zart. 424 k.p.c., zgodnie z którym zaskarżone wyroki są niezgodne z prawem, co wynika z oczywistych błędów spowodowanych rażącym naruszeniem zasad wykładni i stosowania prawa,
2. naruszenia prawa procesowego, a w szczególności:
-art. 233 § 1 k.p.c.poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sposób dowolny z wypaczeniem istotnych faktów istniejących w rzeczywistości, poprzez nieuwzględnienie w stanie faktycznym okoliczności wynikających z dokumentów co prowadzi do naruszenia zasad określonych w tym przepisie, gdyż doszło do oceny całokształtu materiału dowodowego z naruszeniem rozstrzygnięcia w ramach tego artykułu, przy całkowitym pominięciu czynników logicznych i ustawowych oraz dominujących poglądów na sądowe stosowanie prawa,
-art. 227 k.p.c.poprzez nieuwzględnienie wniosków dowodowych zgłoszonych przez stronę powodową w celu ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, co doprowadziło do sytuacji, w której w materiale sprawy nie znalazły się dowody mające dla jej rozstrzygnięcia istotne znaczenie i spowodowało możliwość nieuwzględnienia powództwa,
-art. 316 § 1 k.p.c.poprzez oparcie wyroku na stanie rzeczy nieistniejącym w chwili zamknięcia rozprawy i wydawania wyroku,
-art. 368 § 1 pkt 3 k.p.c.poprzez nie przeprowadzenie zgłoszonych dowodów ze wskazanych dokumentów, które to uchybienie prowadzi do sprzeczności pomiędzy zebranym w sprawie materiałem a stanem rzeczywistym,
-art. 328 § 2 k.p.c.poprzez niezajęcie w uzasadnieniu wyroku żadnego stanowiska stosunku do zgłoszonych dowodów powoda, nieodniesienie się do podstawy faktycznej powództwa, czyli okoliczności faktycznych przedstawionych w postępowaniu przed sądem I instancji, stanowiących uzasadnienie zgłoszonych roszczeń (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.), co stanowi podstawę do zarzutu rażącego naruszenia dyrektyw tego przepisu, brak prawidłowego uzasadnienia do postawionych zarzutów przez powoda ograniczonego jedynie bezzasadnego obszernego powołania stanowiska innych sądów,
-art. 365 § 1 i art. 366 k.p.c.przez wadliwe przyjęcie związania Sądu i powagi rzeczy osądzonej wynikających z wyroków innych sądów, w wyniku czego pominął zebrany w sprawie materiał i oparł się na stanowiskach wyrażonych w tamtych wyrokach, a szczególności na treści rozstrzygnięć i motywach ich wydania, pomimo, iż właśnie takie wyroki były przedmiotem zaskarżenia w wytoczonym powództwie,
3. naruszenia prawa materialnego, a w szczególności:
a)art. 4241§ 1 k.p.c.poprzez bezpodstawne oddalenie powództwa, pomimo iż istniały oczywiste przesłanki do stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń wydanych w następstwie oczywiście niewłaściwego zastosowania prawa, którego rozumie nie budzi żadnych wątpliwości,
b)art. 4171§ 2 k.c.poprzez bezpodstawną odmowę uznania roszczenia odszkodowawczego, pomimo istnienia orzeczeń niezgodnych z prawem i które to orzeczenie spowodowały szkodę pozostającą w normalnym związku przyczynowym.
W obszernym uzasadnieniu zarzutów powódka przedstawiła swoje stanowisko w sprawie.
Strona pozwana w odpowiedzi na apelację strony powodowej wnosiła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.
W sprawie wpłynęło też zażalenie pozwanego Skarbu Państwa zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa na orzeczenie o kosztach zawarte w zaskarżonym wyroku. Żalący wnosił o jego zmianę w całości i zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania I instancyjnego w wysokości 7.200 zł, oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Żalący zarzucał postanowieniu Sądu Okręgowego w Gdańsku z 7 września 2012 naruszenieart. 328 § 2w zw. zart. 361 k.p.c.poprzez nieujawnienie w sposób czytelny podstawy prawnej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, a także naruszenieart. 108 § 1 k.p.c.w zw. zart. 98 k.p.c.i102 k.p.c.
Żalący eksponował, że uzasadnienie sądu I instancji w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach w zakresie ustaleń faktycznych wskazanych w uzasadnieniu nie ujawnia w sposób jasny motywów, które legły u podstaw wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz nie został wskazany dostatecznie precyzyjnie przepis prawa, który stanowił podstawę wydania zaskarżonego orzeczenia.
Pozwana w odpowiedzi na zażalenie wnosiła o jego oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja nie była zasadna. Nie było zasadne też zażalenie.
Zgodnie zart 382 k.p.c.postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy, a wydane orzeczenie musi opierać się na jego własnych ustaleniach faktycznych i prawnych sądu II instancji. Mając na uwadze ekonomikę procesową sąd II instancji pragnie wskazać, że wydane przez siebie orzeczenie oparł na prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych sądu I instancji, które to ustalenia aprobuje i przyjmuje za własne, jak również zastosowaną przez ten sąd wykładnię prawa materialnego iprocesowego. Mając to na uwadze sąd drugiej instancji uznał za zbyteczne powtarzanie ustaleń i ocenę prawną dokonaną przez sąd I instancji (patrz wyrok SN z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. akt IV CK 526/04).
Zdaniem sądu II instancji zbędne jest odnoszenie się do poszczególnych zarzutów apelacji, albowiem wiele z nich nie ma żadnego znaczenia w sprawie.
Istota sporu sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie, czy roszczenie powódki spełnia wszystkie przesłanki uzasadniające skutecznego jego dochodzenie.
Powódka dochodziła roszczenia z tytułu szkody jaka miała być jej wyrządzona przez wydanie prawomocnych orzeczeń sądów wskazanych pozwie. A więc jej roszczenie oparte było na normieart. 4171§ 2 k.c.Przepis ten stanowi, że naprawienia szkody można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
W przepisieart. 4171§ 2 k.c.ustawodawca uzależnia odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem aktu indywidualnego o charakterze władczym (prawomocne orzeczenie), od przesądu. Natomiast przepisart. 4171§ 2 k.c.nie określa odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonywaniem orzeczeń lub decyzji w sposób sprzeczny z prawem. Może wówczas znaleźć zastosowanieart. 417 k.c.
Odnosząc się do tej ostatniej kwestii należy zauważyć, że orzeczenia do których odwoływała się powódka nie były wykonywane, albowiem z jednej strony ich przedmiot nie nadawał się do wykonania (orzeczenia dotyczyły ustalenia uchylenia uchwały oraz stwierdzenia nieważności uchwały organów spółdzielni), a po drugie powódka przegrała te procesy i zapadły w nich orzeczenia negatywne (oddalające powództwo i apelację).
Wracając do zasadniczego nurtu rozważań -art. 4171§ 2 k.c.. Jak już powiedziano ustawodawca uzależnia od przedsądu odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem aktu indywidualnego o charakterze władczym. W przypadku spraw podlegających jurysdykcji sądów powszechnych (a tak było w tej sprawie) kwestia ta została uregulowana jest w przepisachkodeksu postępowania cywilnego(art. 4241-42412), określających skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu. Było niesporne w sprawie, że powódka taki orzeczeniami nie dysponowała.
Natomiast powódka występowała w obu wskazywanych sprawach, w których zapadły orzeczenia mające jej wyrządzać szkodę ze skargami kasacyjnymi i w obu przypadkach Sąd Najwyższy odmówił przyjecia ich do rozpoznania. Były to skargi kasacyjne wniesione skutecznie, albowiem nie zostały odrzucone ani w postępowaniu między instancyjnym, ani też przez Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy poddał je tzw. przesądowi (art. 3989k.p.c.), ale nie doszło do ich przyjęcia i rozpoznania. Zgodnie zart. 4241§ 3 k.p.c., który obowiązywał w momencie ich wydania, orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczące skarg kasacyjnych traktuje się jak orzeczenie wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi o stwierdzenie o stwierdzenie niezgodności z prawem. Jest to więc rozwiązaniem umożliwiające stronie dochodzenie odszkodowania na podstawieart. 4171§ 2 k.c., mimo niedopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem, były orzeczenia Sądu Najwyższego wydane na skutek wniesienia skargi kasacyjnej, albowiem są one traktowane są jak orzeczenia w sprawie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem.
Powstaje jednak zagadnienie znaczenie orzeczenia Sądu Najwyższego wydanego na skutek wniesienia skargi kasacyjnej w postaci postanowienie odmawiającego przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (jak w niniejszej sprawie) dla dochodzenia roszczenia opartego naart. 4171§ 2 k.c., który to przepis stanowi, że naprawienia szkody można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem.
Jeżeli orzeczenie Sądu Najwyższego wydane na skutek wniesienia skargi kasacyjnej ma być traktowane jak orzeczenia w sprawie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem, to musi też wywierać taki skutek, jaki przepisy prawa stanowią dla skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem, która została pozostawiona bez rozpoznania, a o takiej możliwości orzeczenia o tej skardze stanowiart. 4249k.p.c.
Odmowa przyjęcia przez Sąd Najwyższy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia do rozpoznania uzależnione jest od wyniku oceny czynnika związanego z jej istotą, nie zaś tylko czynnika formalnego. Jako kryterium selekcji ustawodawca wskazał w tym wypadku okoliczność merytoryczną w postaci zasadności skargi. Jedynym celem przedsądu w wypadku omawianej skargi jest wyeliminowanie jej, o ile jest oczywiście bezzasadna, a tym samym przyjęcie do rozpoznania tylko tej, która na pierwszy rzut oka nie kwalifikuje się na oddalenia. (podobnie J. Gudowski (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. T. Ereciński, s. 337. Por. J. Gęsiak, Prejudykat a odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem orzeczenia..., s. 92).
Oczywista bezzasadność skargi oznacza, że objęte nią orzeczenie - w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw skargi (art. 42410) - jużprima facienie budzi żadnych zastrzeżeń. Nie ma więc potrzeby przeprowadzania szerokiej analizy jurydycznej i dokonywania pogłębionej oceny trafności zaskarżonego orzeczenia, jeżeli chodzi o zastosowanie prawa i jego wykładnię. Zwrócić należy uwagę, że podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 4244zd. drugie). Zakaz ten jest równoznaczny ze związaniem Sądu Najwyższego ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. Związanie to jest też konsekwencją odpowiedniego stosowania art. 39813§ 2 (w zw. z art. 42412).
Takie rozumienie odmowy przyjęcia skarg kasacyjnych do rozpoznania stwarza w niniejszym postępowaniu stan tego rodzaju, że na skutek takich orzeczeń (zapadły we wskazywanych przez powódkę sprawach), nie ma podstaw by uznawać, że na skutek odmowy przyjęcia skarg kasacyjnych doszło do stwierdzenia we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń (zostało bowiem przesądzone, że w kwestionowanych orzeczeniach nie stwierdzono nieprawidłowego zastosowania prawa albo żeby dokonano nieprawidłowej jego wykładni). A więc takie orzeczenia nie mogły być uznane za spełniające wymóg zart. 4171§ 2 k.c., tj. stwierdzające we właściwym postępowaniu o ich niezgodności z prawem.
Wobec tego, że dla przyjęcia odpowiedzialności Skarbu Państwa zart. 4171§ 2 k.c.wymagane jest stwierdzenie we właściwym postępowaniu niezgodności orzeczenia z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej, a to nie zostało wykazane, prawidłowe było oddalenie powództwa przez sąd I instancji. Sąd który rozstrzyga tego rodzaju roszczenie w postępowaniu odszkodowawczym nie może samodzielnie dokonywać ustaleń prejudykalnych. Wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym powinno być poprzedzone rozstrzygnięciem właściwego organu. Jedynie w wypadku prawomocnych orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w postępowaniu ze skargi, chyba że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych (art. 4241bk.p.c.), ale w niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodziła.
Tak więc wbrew zarzutom apelacji, prawidłowo sąd I instancji ustalił, iż uprzednie wyroki Sądu Okręgowego w Gdańsku, jak i wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, których wydanie miało wyrządzić szkodę powódce, spełniały warunki określone wart. 4241§ 1 k.p.c.W konsekwencji słusznie przyjął Sąd Okręgowy, wskazując, że żądanie zawarte w pozwie nie mogło być uwzględnione, skoro bezspornie powódka nie legitymowała się orzeczeniami prejudycjalnymi stwierdzającymi ich niezgodność z prawem.
W świetle powyższej argumentacji zarzuty apelacji, zmierzające do przeciwnej interpretacjiart. 417 i 4171k.c.oraz 4241§ 1 k.p.c.iart. 4241a§ 1i 2 k.p.c., sprzecznej z ich treścią, były nietrafione. Z tych też względów, wobec nie stwierdzenia we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem orzeczeń sądu wszelkie inne twierdzenia i wnioski zawarte w apelacji były niezasadne i nie wymagały szerszego odnoszenia się do nich i wykazywania ich niezasadności.
Na marginesie należy też wskazać, że orzeczenia kwestionowane przez powódkę były prawomocne, a wobec tego zgodnie zart. 365 § 1 k.p.c.wiązały nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy […], a więc też orzekające w tej sprawie. Skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest to, że przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badana. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów, objętych prejudycjalnym orzeczeniem, a nie tylko ograniczenie poszczególnego środka dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1110/00, Lex nr 74492).
Mając na uwadze powyższe argumenty Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki jako bezzasadną, na podstawieart. 385 k.p.c.
Co do zażalenia.
Za uzasadnione uznał także sąd II instancji zażalenie pozwanego odnoszące się do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w postępowaniu I instancyjnym.
Zdaniem sądu II instancji orzeczenie może wprawdzie nie w pełni przedstawia ustalenia faktyczne, jak i jasną podstawę prawną w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach za I instancję, to co do zasady odpowiada prawu, albowiem w sprawie istniały wszelkie przesłanki do zastosowaniaart. 102 kpc.
Zgodnie z treściąart. 102 kodeksu postępowania cywilnegow wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
W niniejszej sprawie powódka uważała że została poszkodowana nie tylko decyzją Rady NadzorczejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wR.z dnia 28.08.2006r. o wykluczeniu powódki z członkostwa, ale też w jej ocenie wadliwymi i niesprawiedliwymi orzeczeniami sądowymi dotyczącymi oceny tego wykluczenia. Stąd wystąpiła z niniejszym powództwem o zasądzenie określonej kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę jakiej miała doznać od organów wymiaru sprawiedliwości. Powódka miała uzasadnione podstawy by być przekonanym o zasadności swojego roszczenia, zarówno co do odszkodowania, jak i zadośćuczynienia. Powódka swoje stanowisko opierała na uzasadnionych podstawach związanych z obiektywnymi okolicznościami, tj. przede wszystkim z uchwałą Rady NadzorczejSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wR.z dnia 28.08.2006r. i orzeczeniami sądowymi, które w jej przekonaniu wadliwie ukształtowały jej pozycję jako członka tej spółdzielni ostatecznie wykluczając ją z niej. Roszczenia powódki dodatkowo uzasadnione były subiektywnymi odczuciami, że nie została potraktowana równo ze swym małżonkiem, od którego spółdzielnia nie dochodziła zaległości czynszowych i innych opłat, a co stało się przyczyną wykluczenia powódki ze spółdzielni oraz spowodowało jej trudną obecnie nie tylko sytuację finansową ale i mieszkaniową, albowiem jako nieczłonek spółdzielni musi ponosić opłaty za zajmowany lokal z jej zasobów jak osoba nie mająca tytułu prawnego do takiego lokalu. Nie bez znaczenia dla sprawy była też okoliczność, iż powódka nie korzystała tak w postępowaniu I instancyjnym, jak i II instancyjnym z pomocy zawodowego pełnomocnika, który mógłby jej wskazać na wadliwość wniosków wyciąganych przez nią z określonych okoliczności faktycznych i braku podstaw do stosowania do nich wskazywanych przez powódkę rozwiązań prawnych. W stanowisku prezentowanym przez powódkę widać, że poszukiwała ona jakichkolwiek punktów zaczepienia, które mogłyby spowodować uznanie jej racji. W jej działaniu emocje brały górę nad racjonalnym rozumowaniem
Biorąc pod uwagę te wszystkie okoliczności, roszczenie powódki ocenić należało jako adekwatne. W związku z tym, biorąc pod uwagę obecną sytuację powódki, tj. mieszkaniową, osobistą, jak i możliwości finansowe (uzasadniające zwolnienie powódki od ponoszenia kosztów opłaty sądowej) uzasadnionym było zastosowanieart. 102 k.p.c.. Stąd zarzuty skarżącego okazały się nieuzasadnione, wobec czego Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 kpcw zw. zart.397 § 2 kpcorzekł o oddaleniu zażalenia.
O.o kosztach postępowania apelacyjnego sąd II instancji uznał z przyczyn wskzanych wyżej za zasadne odstąpić od obciążania powódki kosztami postępowania apelacyjnego stosując w zakresie rozsztrygnięcia o kosztach też regulę zart. 102 k.p.c. | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
date: '2013-02-14'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Małgorzata Idasiak-Grodzińska
- Zbigniew Merchel
- Barbara Lewandowska
legal_bases:
- art. 102 kodeksu postępowania cywilnego
- 'art. 417 i 417 '
- art. 2 i 45 par. 1 Konstytucji RP
- art. 6 Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada
1950 r.
recorder: stażysta Małgorzata Pawlak
signature: I ACa 872/12
``` |
152500000001521_III_AUa_000302_2015_Uz_2016-04-01_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III AUa 302/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 kwietnia 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: SSA Mirosław Godlewski (spr.)
Sędziowie: SSA Iwona Szybka
SSA Beata Michalska
Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Matusiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2016 r. wŁ.
sprawyMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwŁ.przy udziale zainteresowanych:(...) Związku Zawodowego (...)wŁ.,R. K. (1),J. K.,G. K.,M. K.iZ. K.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi wŁ.
o zapłatę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne
na skutek apelacjiMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwŁ.
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi
z dnia 28 listopada 2014 r. sygn. akt VIII U 4181/13
1
oddala apelacje ;
2
zasądza odMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwŁ.na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału wŁ.kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.
Sygn. akt: III AUa 302/15
UZASADNIENIE
Decyzjami z 8 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wŁ.stwierdził, że dla:
1.R. K. (2)podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne: emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: od czerwca 2004 r. do kwietnia 2006 r., za miesiące lipiec 2006 r. i wrzesień 2006 r.;
2.G. K.podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne: emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: od lipca 2004 r. do maja 2006 r., za lipiec 2006 r., od września 2006 r. do lutego 2007 r., od kwietnia 2007 r. do stycznia 2009 r., od marca 2009 r. do stycznia 2010 r., od marca 2010 r. do czerwca 2010 r., a na Fundusz Emerytur Pomostowych za miesiące od marca 2010 r. do czerwca 2010 r.;
3.M. K.podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne: emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: od września 2010 r. do grudnia 2010 r., a na Fundusz emerytur Pomostowych za miesiące od września 2010 r. do grudnia 2010 r.;
4.Z. K.podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne: emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: od grudnia 2004 r. do lipca 2010 r. i grudzień 2010 r. a na Fundusz Emerytur Pomostowych za miesiące od lutego 2010 r. do lipca 2010 r. i grudzień 2010 r.;
5.R. K. (1)podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne: emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: od grudnia 2004 r. do lutego 2005 r., od stycznia 2007 r. do czerwca 2007 r., od października 2007 r. do lutego 2008 r., od kwietnia 2008 r. do stycznia 2009 r. od marca 2009 r. do września 2009 r. i listopad 2009 roku;
podlegających ubezpieczeniom, jako pracownicy u płatnika składekMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ., stanowią kwoty wskazane w decyzjach. W uzasadnieniach organ rentowy argumentował, że w okresach objętych decyzjami wyżej wymienieni byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę przez płatnika składek –Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ.[dalej MPK –Ł.] i z tego tytułu zostali zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto na podstawie umów zlecenia zawartych zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ.świadczyli pracę na rzecz własnego pracodawcy tj. MPK –Ł.. Jak ustalił organ rentowy od przychodów osiągniętych z tytułu wykonywania tych umów, w okresach podanych w decyzji, pracodawca nie deklarował składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, deklarując jedynie składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodów osiągniętych przez wyżej wymienionych z tytułu stosunku pracy.
W odwołaniach od decyzji płatnik składek –Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ.,wniósł o ich zmianę i stwierdzenie, że nie jest płatnikiem składek dla wymienionych w nich osób z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ., a przychodu z ww. umów nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy łączącego te osoby z MPK –Ł.. Ponadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów postępowania według norm przypisanych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedziach na odwołania wniósł o ich oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując dotychczasową argumentację.
Zainteresowany(...) Związek Zawodowy (...)wŁ.wnosił o oddalenie odwołań i zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zainteresowani pracownicy nie zajęli stanowiska w sprawie.
Wyrokiem z dnia 28 listopada 2014 r., sygn. akt: VIII U 4181/13, Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, (1) oddalił odwołania oraz (2) zasądził od wnioskodawcyMiejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwŁ.na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału wŁ.i(...) Związku Zawodowego (...)wŁ.kwoty po 300 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Wydając przedmiotowy wyrok sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia faktyczne .
W spornych okresach wszyscy zainteresowani w sprawie ubezpieczeni byli pracownikami płatnika składek –Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ.[dalej MPK –Ł.. Wszyscy zainteresowani w sprawie ramach zawieranych ze związkiem zawodowym umów zleceń wykonywali czynności wynikające z tych umów na rzecz MPK.
MPK –Ł.zawarło zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ.umowy oświadczenie usług:
- z dnia 6 lutego 2004 r. na czas określony do dnia 31 marca 2005 r., której przedmiotem było kierowanie pojazdami komunikacji miejskiej należącymi do MPK –Ł.oraz wykonywanie innych czynności związanych z obsługą pojazdów zgodnie z wymaganiami i zaleceniami MPK –Ł.;
- z dnia 23 marca 2005 r. na czas określony tzn. na okres 3 lat, której przedmiotem było kierowanie pojazdami komunikacji miejskiego należącymi do MPK –Ł., zgodnie z wymaganiami i zaleceniami, włącznie z wykonywaniem innych czynności bezpośrednio i nierozerwalnie związanych z kierowaniem pojazdami komunikacji miejskiej;
- z dnia 30 maja 2007 r. na czas określony 12 miesięcy, której przedmiotem było kierowanie pojazdami komunikacji miejskiej należącymi do MPK –Ł.zgodnie z wymaganiami i zaleceniami, włącznie z wykonywaniem innych czynności bezpośrednio i nierozerwalnie związanych z kierowaniem pojazdami komunikacji miejskiej;
- z dnia 14 kwietnia 2008 r. na czas określony tj. 36 miesięcy od dnia 30 maja 2008 r., której przedmiotem było kierowanie pojazdami komunikacji miejskiej należącymi do MPK –Ł.zgodnie z wymaganiami i zaleceniami włącznie z wykonywaniem innych czynności bezpośrednio i nierozerwalnie związanych z kierowaniem pojazdami komunikacji miejskiej.
Załączniki do przedmiotowych umów w postaci instrukcji dla kierujących pojazdami komunikacji miejskiej oraz ramowych instrukcji stosowania kart eksploatacyjnych, wprost odnosiły się do obowiązujących u płatnika składek przepisów wewnętrznych. Płatnik składek uregulował wynagrodzenie na rzeczZwiązku Zawodowego (...)wŁ.w wysokości ustalonej przez strony w paragrafie 4 wyżej wymienionych umów, zgodnie z fakturami wystawionymi przez Związek.
Zgodnie z w/w umowamiZwiązek Zawodowy (...)wŁ.przekazywał co miesiąc do MPK –Ł.wykaz osób zgłaszających chęć podjęcia pracy „z wolnego” na podstawie umowy o wykonywanie obowiązków służbowych prowadzącego pojazd komunikacji miejskiej. W wykazach tych oprócz imienia i nazwiska kierującego pojazdami komunikacji miejskiej należącymi do MPK –Ł.podawano także numer służbowy pracownika płatnika składek, a od 2007 roku także numery zawieranych z pracownikami umów zlecenia. Przedmiotowe wykazy były przekazywane raz w miesiącu do KierownikaD.P.MPK –Ł.
W celu realizacji w/w umówZwiązek Zawodowy (...)wŁ.zawierał umowy zlecenia z kierowcami i motorniczymi tramwajów oraz innymi pracownikami zatrudnionymi w spornych okresach przez płatnika składek na podstawie umowy o pracę. Wśród pracowników, z którymiZwiązek Zawodowy (...)wŁ.zawarł umowy zlecenia byli m.in. zainteresowani.
Motorniczy i kierowcy autobusów, którzy wykonywali przewozy w ramach dodatkowo zawieranych umów ze związkiem zawodowym, prowadzili pojazdy w strojach służbowych MPK a ponadto w czasie wykonywania jazd podlegali zasadom regulaminu obowiązującego w MPK. Prowadzony tabor należał do MPK. Również w czasie tych jazd prowadzący w razie potrzeby mogli korzystać z zaplecza technicznego MPK. W czasie jazd podlegali Centrali(...)i dyspozytorom. Jazdy odbywały się w dniach wolnych pracowników „z tzw. wolnego” oraz z przedłużenia dnia pracy, w danym dniu roboczym pracownika. Limity dopuszczalnego czasu pracy dla kierujących pojazdami nie były przekraczane. Jazdy za pośrednictwem związku były dobrowolne. Prowadzący zgłaszali wcześniej osobom prowadzącym grafiki w MPK chęć i daty, kiedy chcą dodatkowo pracować. O przedłużeniu czasu pracy informował na bieżąco przełożony, jeżeli taka potrzeba wystąpiła danego dnia. Wynagrodzenia z tytułu zawieranych przez pracowników umów zleceń były wypłacane odrębnie od wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę zawartej z MPK. Termin płatności wynagrodzenia związkowego był do 25 dnia następnego miesiąca a z tytułu umowy o pracę do 10 dnia następnego miesiąca. Pracownikom dostarczano również dwa paski wynagrodzeń – dotyczący wynagrodzenia przelewanego przez związek zawodowy i przez pracodawcę. Rozliczenie wynagrodzenia za wykonanie umów zlecenia łączących w spornych okresach zainteresowanych zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ.było obliczane według stawki godzinowej i zostało im wypłacone przez ww. Związek Zawodowy. Zatrudnienie pracowników w tej formie było wynikiem kalkulacji finansowej. Za pracę w godzinach nadliczbowych MPK musiałoby zapłacić więcej, iż zatrudniając pracowników w oparciu o umowy zlecenia. Kierowcy i motorniczy byli zatrudniani przez związek jak nie było kim obsadzić jazd wykonywanych przez MPK.
Płatnik składek w spornych okresach naliczył i rozliczył za w/w zainteresowanych składki na ubezpieczania społeczne i ubezpieczanie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych jedynie z tytułu umowy o pracę. Odwołujący nie naliczył i nie rozliczył za tych zainteresowanych składek na te ubezpieczania od wynagrodzeń wypłacanych tym osobom z tytułu umów zlecenia jakie pracownicy płatnika składek zawarli zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ..
Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział wŁ., po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego w dniach od 7 stycznia 2013 roku do 1 marca 2013 roku, wydał zaskarżone decyzje, w których stwierdził, że łączne przychody osiągnięte przez zainteresowanych u odwołującego płatnika w spornych okresach, o których mowa w kwestionowanych decyzja, stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczania społeczne tj. emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe, ubezpieczanie zdrowotne oraz Fundusz Emerytur Pomostowych u płatnika składek MPK –Ł.w przypadku wszystkich zainteresowanych.
Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów, a także zeznań przesłuchanych w sprawie zainteresowanych oraz świadkaE. K., uznając je za wiarygodne i wystarczające do poczynienia przedmiotowych ustaleń. Po przesłuchaniu świadka i zainteresowanych na rozprawie w dniu 24 listopada 2014 r. pełnomocnik wnioskodawczy oświadczył, iż stan faktyczny w sprawie jest między stronami niesporny. Nie kwestionował on zarówno zeznań świadka jak i zainteresowanych a ponadto ustaleń dokonanych przez organ rentowy. Pełnomocnik wnioskodawcy cofnął wszystkie złożone wcześniej wnioski dowodowe, za wyjątkiem dopuszczenia dowodu z zeznań świadkaA.–K., w tym również o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości. Podniósł, iż wyliczenia dokonane przez organ rentowy nie są kwestionowane pod względem ich matematycznej prawidłowości, ale sporna jest wyłącznie zasada.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał odwołanie za niezasadne. Przywołałart. 8 ust. 1, ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychzgodnie, z którym za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy a także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zKodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Wskazał również na art. 4 pkt 2a, art. 6 i art. 18 ust. 1 i ust 2 ustawy systemowej. Podkreślił, że z art. 18 ust. la wynika, iż w przypadku osób wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia. Zwrócił również uwagę naustawę z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowiaiustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznychdot. składek na ubezpieczenie zdrowotne, orazustawę z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowychdot. składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.
Sąd Okręgowy zwrócił również uwagę na treśćart. 36 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych(Dz. U Nr 237, poz. 1656 ze zm.), zgodnie z którym stopa składki na Fundusz Emerytur Pomostowych ((...)) wynosi 1,5 % podstawy wymiaru, przy czym podstawę wymiaru składki na(...)stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, określona wart. 18 ust. 1-2 i ust. 8oraz wart. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z kolei zgodnie z treścią art. 37 ust. l. w/w ustawy składkę na(...)oblicza, rozlicza i opłaca co miesiąc płatnik składek. Składkę na(...)płatnik składek rozlicza w deklaracji rozliczeniowej, o której mowa wart. 46 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych(ust.2 art. 37). Zgodnie natomiast z treścią ustępu 3 art. 37 cyt. ustawy składkę na(...)płatnik składek opłaca w terminie określonym wart. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychdla opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Następnie Sąd pierwszej instancji podkreślił, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miało przesądzenie, czy wobec zainteresowanych, zatrudnionych w MPK –Ł.na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonujących zlecenia zgodnie z umowami zawartymi przez nich zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ., ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej.
Sąd wywodził, powołując zapatrywania wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej ma odniesienie do pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy, powiązanej funkcjonalnie i miejscowo. Przesłanką decydującą o uznaniu pracownika za osobę świadczącą w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy jest to, że w ramach umowy zlecenia wykonuje on faktycznie pracę dla swojego pracodawcy, przez co ten uzyskuje rezultaty jego pracy. Sąd Okręgowy zaznaczył, że art. 8 ust 2a ustawy systemowej nie jest ograniczony jedynie do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Jednocześnie Sąd pierwszej instancji wskazał, że przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej został dodany przezart. 1 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. Nr 110, poz. 1256) i obowiązuje od dnia 30 grudnia 1999 r. Przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej wprowadził wyjątek od reguły przyjętej w art. 9 ust. 1 ustawy systemowej, że umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezpieczenia społecznego w sytuacji, gdy występuje u tej samej osoby obok umowy o pracę. Wolą ustawodawcy było objęcie ubezpieczeniem tej grupy osób, z którymi pracodawca zawierał umów cywilnoprawne celem uniknięcia ponoszenia zwiększonych kosztów, np. w związku z pracą w godzinach nadliczbowych. Wykładnia funkcjonalna, w uznaniu Sądu Okręgowego, wskazuje na to, że przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej dotyczy co do zasady takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym, że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) i innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.
Przesłanką decydującą o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy, jest to, że w ramach takiej umowy, wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy, przez co uzyskuje on rezultaty jej pracy. Ustawodawca używając w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrotu „działać na rzecz" posłużył się nim w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie „na czyjąś rzecz" może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy" (art. 734 i n. k.c.).
W przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrot ten opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po 1) umowy o pracę, po 2) umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po 3) umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca w wyniku umowy zawartej ze zleceniodawcą przyjmuje w ostatecznym rozrachunku rezultat pracy wykonanej na rzecz zleceniodawcy przez zleceniobiorców, przy czym następuje to w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą (vide:I.J.–J.„Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego",(...)2011/8/22-28).
Sąd Okręgowy zwrócił przy tym uwagę, iż w świetle powyższego nie ma żadnych podstaw, aby zastosowanie przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej. Konsekwencją konstrukcji uznania za pracownika jest konieczność opłacania przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne za osobę, z którą została zawarta umowa zlecenia, tak jak za pracownika. Stosownie do przepisu art. 32 ustawy systemowej, pracodawcę obciąża zatem także obowiązek poboru i odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę „uznaną za pracownika".
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy zważył, że zainteresowani w spornych okresach, w ramach umów o pracę zawartych z MPK –Ł., pracowali jako osoby kierujące pojazdami komunikacji miejskiej i równolegle, w ramach umów zlecenia zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ., świadczyli w MPK –Ł.tożsame usługi. Pracodawcę ze zleceniodawcą w spornych okresach łączyły umowy o świadczeniu usług przewozowych, na mocy którychZwiązek Zawodowy (...)wŁ.miał zapewnić odwołującemu kierowanie pojazdami komunikacji miejskiej należącymi do płatnika oraz wykonywanie innych czynności związanych z obsługą pojazdów zgodnie z wymaganiami i zaleceniami MPK –Ł.. Zgromadzony materiał dowodowy pozwolił Sądowi Okręgowemu ustalić, że zainteresowani wykonywali swoje zlecenia zgodnie z wykazami dostarczanymi raz w miesiącu przez Związek Zawodowy płatnikowi składek, w których to wykazach kierujący pojazdami byli wymienieni z imienia i nazwiska, a od 2007 r. podawano również ich numer służbowy, przy czym odbywało się to w miejscu i czasie zgodnie z grafikami, a nadto zainteresowani zobowiązani byli przez cały ten czas w ramach umów zlecenia stosować się do wewnętrznych przepisów, jakie obowiązywały w MPK –Ł..
Sytuacja ta, zdaniem Sądu, wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, a skoro tak, to stosownie do wcześniejszych rozważań pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne zainteresowanych z tytułu umów o współpracy w świadczeniu usług przewozowych zawartych zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ.. Podobnie jest on płatnikiem składek na ubezpieczenia zdrowotne, co Sąd Okręgowy wyprowadził zart. 66 ust. 1pkt laustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez zainteresowanych w spornych okresach z tytułu umów zawartych z odwołującym, jest konsekwencją objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym jako osoby uznane za pracownika (art. 66 ust. 1pkt la ustawy w związku z art. 5 pkt 43 ustawy i art. 8 ust 2a ustawy systemowej), a nie jako zleceniobiorców (art. 66 ust. 1pkt la ustawy). Przytaczając poglądy z orzecznictwa Sąd Okręgowy wskazał za Sądem Najwyższym (wyrok z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. I UK 227/05, Lex nr 272569), że objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełniania ustawowych przesłanek, podleganie natomiast wynika z objęcia ubezpieczeniem i oznacza przyznanie prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. Ponieważ zainteresowani z tytułu spornych umów przynależą do kategorii osób uznanych za pracownika, podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu jak pracownicy, a w konsekwencji płatnikiem tych składek jest pracodawca, a nie zleceniodawca.
Czyniąc dalsze rozważania, Sąd Okręgowy wskazał, iż zgodnie z przepisem art. 81 ust. 6 ustawy, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia, emerytalne, rentowe, chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne zainteresowanych wymaga zatem uprzedniego wyliczenia kwoty składek na ubezpieczenie społeczne. Sąd przypomniał ponadto, stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., sygn. akt III UZP 4/06 (OSP 4/2008 r. poz. 309), zgodnie z którym, co prawda ustawa systemowa rozróżniająca cztery ryzyka ubezpieczeniowe: emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe nie objęła ubezpieczenia zdrowotnego, to jednak należy przyjąć, że ubezpieczenie to jest też rodzajem ubezpieczenia społecznego, zaś jego odrębność wynika przede wszystkim z faktu odmiennego przedmiotu ochrony oraz odrębności organizacyjnej, ubezpieczenie zdrowotne, jest bowiem realizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Powyższe również przemawia za tym, aby sztucznie nie tworzyć „mnogości" płatników składek w sytuacji, gdy tytułem do ubezpieczeń jest jeden (ten sam) stosunek prawny. Pracownik, zleceniobiorca, świadczący usługi, w całości finansują składki na swoje ubezpieczenie zdrowotne. W ich interesie i ich obowiązkiem, jest umożliwienie płatnikowi wywiązywanie się z terminowego rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Stosownie do przepisu art. 193 ustawy, kto nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenie zdrowotne albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia, podlega karze grzywny. W ocenie Sądu pierwszej instancji, w świetle powołanego przepisu, w sytuacji trójkąta umów z jakim mieliśmy do czynienia na gruncie rozpoznawanej sprawy, to obowiązkiem ubezpieczonego jest udzielenie płatnikowi składek wszelkich niezbędnych danych pozwalających mu terminowo wywiązać się z obowiązków płatniczych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd zwrócił jednocześnie uwagę, że przepis art. 8 ust 2a ustawy systemowej, normując konstrukcję uznania za pracownika w celu przeciwdziałania obchodzeniu prawa z pokrzywdzeniem pracowników w zakresie ich przyszłych uprawnień z ubezpieczenia niewątpliwie realizuje zasadę wyrażoną wart. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którą Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
Sąd Okręgowy uznał jednocześnie, że sam sposób obliczenia wymiaru składek był zgodny z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne oraz zgodny zart. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznychw przypadku wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, a w przypadku podstawy wymiaru składek na(...)zgodny z treściąart. 36 ust. l i 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Wynagrodzenie płatne było odrębnie przez MPK –Ł.z tytułu umów pracę i odrębnie przez zainteresowany związek zawodowy z tytułu umów zlecenia.
O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawieart. 98 § 1 i § 3 k.p.c.a także § 2 ust. 1 i 2 w zw. z§ 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją płatnik składek –Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwŁ.zarzucając wyrokowi:
1. naruszenia przepisów prawa materialnego, a mianowicieart. 83 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r.polegające na rozstrzygnięciu przez organ rentowy w przedmiocie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym w drodze wydanej przez organ decyzji ustalającej podstawę wymiaru składki w miejsce rozstrzygnięcia w drodze decyzji o objęciu określonym tytułem ubezpieczenia społecznego;
2. naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania, a toart. 278 § 1 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.polegające na oddaleniu zgłoszonego przez odwołującego się wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości na okoliczność ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych za okres objęty zaskarżoną decyzją.
Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu oraz rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w obu instancjach według norm przepisanych, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania po uzupełnieniu postępowania dowodowego o opinię biegłego z zakresu rachunkowości.
Ponadto płatnik wniósł o zwrócenie się przez Sąd Apelacyjny do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym „o zbadanie, czyart. 18 ust. 1aw związku zart. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(t.j. Dz. U z 2013 r., poz. 1442 ze zm.), rozumiany w ten sposób, że to pracodawca jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w stosunku do osoby, która wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zKodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli w ramach takiej umowy osoba taka wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, są zgodne zart. 64 ust. 1w związku zart. 31 ust. 3oraz w związku zart. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”
Postanowieniem z dnia 13 stycznia 2016 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi, z uwagi na śmierć zainteresowanegoR. K. (2)w dniu 21 stycznia 2015 r., działając na podstawieart. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., zawiesił postępowanie ze skutkiem od 21 stycznia 2015 r., a następnie podjął je z udziałem wdowy po zmarłymJ. K..
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Na wstępie dalszych rozważań wyjaśnić należy, że z uwagi na śmierć zainteresowanegoR. K. (2)Sąd Apelacyjny w Łodzi, postanowieniem z dnia 13 stycznia 2016 r., działając na podstawieart. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie ze skutkiem od daty zgonu tj. od dnia 21 stycznia 2015 r. (kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu – k. 182 akt sprawy), a następnie, na podstawieart. 180 § 1 pkt. 1 k.p.c.zawieszone postępowanie podjął z udziałem następcy prawnego po zmarłymR. K. (2)– żonyJ. K., uprawnionej także do renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
Przedmiot sporu w rozpatrywanej sprawie stanowi ustalenie, czy według prawidłowych reguł organ rentowy na nowo określił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych pracowników odwołującego płatnika, a więc czy właściwie postąpił ZUS uwzględniając w owych podstawach, oprócz wynagrodzenia wypłaconego zainteresowanym przez odwołującego ze stosunku pracy, także wynagrodzenie uzyskane przez nich w związku z wykonaniem na rzecz MPK pracy na podstawie umów zlecenia zawartych z podmiotem trzecim –Związkiem Zawodowym (...)wŁ.. Sąd Okręgowy uznał, że kwoty wynagrodzenia z umów zlecenia, choć wypłacone przez zleceniodawcę, powinny być uwzględnione w podstawach wymiarów składek, których opłacenie obciąża odwołującego, a nadto, że organ rentowy prawidłowo ustalił wysokość tak uaktualnionych podstaw wymiaru. Sąd drugiej instancji stanowisko to podziela.
Zważyć należy, że płatnik składek, zastąpiony profesjonalnie, zakwestionował w apelacji przede wszystkim możliwość korekty podstaw wymiaru składek poszczególnych zainteresowanych, bez uprzedniego przesądzenia w odrębnej decyzji, czy pracownicy ci z tytułu umów zlecenia zawartych nie ze swym pracodawcą, lecz z innym podmiotem, w ogóle podlegają owym ubezpieczeniom i kto w tym przypadku jest płatnikiem składek. Tym samym ZUS miałby naruszyć przepisart. 83 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.), bowiem rozstrzygnął w decyzji wymiarowej także o samym obowiązku objęcia ubezpieczeniem społecznym z określonego tytułu. Sąd Apelacyjny uznaje postawiony zarzut za bezzasadny, choć zapatrywania zbieżne z argumentacją apelującego były wyrażane w judykaturze (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 4 kwietnia 2013 r., III AUa 32/13, LEX nr 1306039). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w rozpatrywanym przypadku zainteresowani podlegają ubezpieczeniom z tytułu pracowniczego w ujęciu szerokim, a kwestią sporną jest wysokość podstawy wymiaru składek. Zgodnie z przywołanym przepisemart. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek; ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek. Jest zatem uprawniony w decyzji określić, że dana osoba podlega ubezpieczeniom społecznym z danego tytułu, a płatnikiem jest określony podmiot, jaka jest podstawa wymiaru składki i przez to jaka jest jej wysokość. Co więcej, art. 83 powołanej ustawy nie wyklucza wydania jednej decyzji przesądzającej wielość kwestii. Zawiera ona wtedy kilka elementów, z których każdy podlega badaniu w postępowaniu odwoławczym. Treść przedmiotowych decyzji, a w szczególności ich uzasadnienie, nie pozostawia wątpliwości, że organ rentowy stwierdził, iż zainteresowanych należy traktować, jako pracowników odwołującego także, gdy chodzi o wykonywaną przez nich pracę na podstawie umów zleceń zeZwiązkiem Zawodowym (...)wŁ., a w takiej sytuacji uzyskiwane wynagrodzenie doliczyć trzeba do podstawy wymiaru, jako wynagrodzenie równorzędne z pensją pracownika. Wskazywanie przez apelującego na konieczność wstępnego przesądzenia na podstawie jakiego tytułu zainteresowani podlegają ubezpieczeniom jest o tyle nieuprawnione, że ustawa systemowa nakazuje traktowanie osoby, która w ramach umowy cywilnoprawnej wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, za pracownika, a uzyskany stąd przychód nakazuje uwzględniać przy wyliczaniu podstawy wymiaru składek. Wszak taki pracownik jest już zgłoszony do ubezpieczeń społecznych właśnie z tytułu zatrudnienia pracowniczego. W takiej sytuacji decyzja określająca podstawę wymiaru z uwzględnieniem owego „dodatkowego” wynagrodzenia jest skomponowana właściwie i zawiera wszelkie elementy potrzebne do jej kontroli. Oczywistym jest przy tym, że wpierw zbadaniu będzie podlegała zasadność zastosowania w sprawie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, a następnie prawidłowość ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek. Zarzut naruszenia art. 83 ustawy systemowej jest w tym przypadku chybiony. Zwiększenie wymiaru składek w ramach tego samego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym nie stanowi samodzielnej podstawy do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Nie ma zatem potrzeby wydawania w tym zakresie odrębnych decyzji. A nadto pamiętać należy, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych granice rozpoznania sądowego wynikają z treści decyzji, od której wniesiono odwołanie. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2014 r., III UZ 11/14, LEX nr 1532751).
Co do zaś samej prawidłowości rozstrzygnięcia, że zainteresowani winni być traktowani za pracowników odwołującego także z tytułu świadczenia pracy na podstawie umów zlecenia zawartych ze Związkiem Zawodowym, a uzyskany w ten sposób dochód winien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy i że płatnikiem jestMiejskie Przedsiębiorstwo (...)wŁ., to Sąd Apelacyjny zaznacza, że w pełni aprobuje argumentację Sądu Okręgowego. Sąd Najwyższy w przywołanej już uchwale z dnia 2 września 2009 r. (II UZP 6/09, OSNP 2010/3-4/46), wskazał, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Sąd Najwyższy argumentował, żeart. 8 ust. 2anakazuje uważać za pracownika, w rozumieniu ustawy, także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zkodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Zatem pracownikiem jest się i wówczas, gdy praca jest świadczona na podstawie umowy z osobą trzecią ale w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Także bowiem i wtedy, mimo, że osoba ta (pracownik) zawarła umowę o dzieło z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jej pracy). Zaznaczono dalej, że podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej wart. 8 ust. 2aza pracownika, jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak, jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W związku z tym osoba ta podlega obowiązkowi zgłoszenia do wymienionych ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jest on także zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ponadto, płatnicy składek w stosunku do pracownika, obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu (art. 17 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Przechodząc do sedna sprawy Sąd Najwyższy zauważył, że w także przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i dopiero ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak pracodawca jest płatnikiem składek, pomimo, że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci. Sąd Najwyższy wskazał, że za taką interpretacją przemawia to, żeart. 8 ust. 2anakazuje traktować takiego zainteresowanego, jako pracownika swego pracodawcy, a dla pracownika, zgodnie z art. 4 pkt 2 lit. A ustawy, płatnikiem jest właśnie pracodawca. Zwrócić uwagę trzeba również naart. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa wart. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zKodeksem cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Skoro płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie „uwzględnia się” w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy. W przypadku takim, jak w przedmiotowej sprawie, tj. swoistego trójkąta umów to, że płatnikiem winien być pracodawca znajduje swe umocowanie również w fakcie, że na jego rzecz praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i to on uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Celem takiej regulacji było, co podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 kwietnia 2014 r. (II UK 399/13, LEX nr 1458679), po pierwsze - ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie - ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu). Tym samym dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.
Jak już wspomniano, Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowany wyżej pogląd i jego uzasadnienie. Warunki te są przy tym w pełni spełnione w niniejszej sprawie, bowiem z bezspornego w tym zakresie stanu faktycznego wynika, że zainteresowani wykonywali w ramach przedmiotowych umów te same czynności pracownicze na rzecz MPK co w ramach umowy o pracę. Trzeba przy tym zauważyć, że i odwołujący zasadniczo nie kwestionował ustaleń Sądy Okręgowego w tym przedmiocie.
W odniesieniu do zarzutu, że organ rentowy nie był uprawniony do wydania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniom zdrowotnym, stwierdzić trzeba, że jest to argument chybiony. Umowy cywilnoprawne wymienione w art. 8 ust 2a ustawy systemowej (także w jej art. 9 ust. 1) nie stanowią samodzielnych tytułów obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym pracownika. W takiej sytuacji nie dochodzi również do zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 9 tej ustawy. W warunkach wykreowania przez ustawę szerokiego pojęcia pracownika zaskarżone decyzje wskazują tylko, bez potrzeby ustalania tytułu ubezpieczeń, który podmiot jest płatnikiem składek i jaka jest prawidłowa podstawa wymiaru składek, zaś do wymierzania, pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne i prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek właściwy jest ZUS (art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych(t.j. Dz.U. 2008.164.1027 z zm.).
Uzasadniając drugi zarzut apelacji płatnik podniósł, że Sąd Okręgowy nieprawidłowo ustalił dane potrzebne do określenia wysokości podstawy wymiaru przedmiotowych składek, albowiem dopiero w procesie pojawiły się informacje dotyczące wysokości wynagrodzeń wypłacanych przez zleceniodawcę, które miałyby być uwzględnione przy podstawie wymiaru składek, co nie jest jednak dostatecznie czytelne. Apelujący podniósł, że nie miał praktycznej możliwości zbadania prawidłowości i podważenia zasadności wyliczeń organu rentowego. Przypomnieć jednak należy, że wbrew treści sformułowanego zarzutu apelacji, Sąd Okręgowy nie oddalił wniosku o powołanie biegłego z zakresu rachunkowości, lecz to wnioskodawca cofnął swój wniosek na rozprawie w dniu 24 października 2014 r. (k. 113 akt sprawy). Sąd Apelacyjny nie dostrzegł natomiast powodów uzasadniających kwestionowanie rzeczonych wyliczeń z urzędu. Ustalenie podstawy wymiaru składek jest zabiegiem czysto arytmetycznym. Dokonał tego organ rentowy. Istotnie w zaskarżonych decyzjach mechanizm wyliczenia i dane do niego nie zostały przedstawione przez ZUS w sposób szczególnie klarowny. Jednakże kontroli nie podlega sama decyzja jako taka (jej warstwa zewnętrzna, o ile ma ona wszystkie konieczne elementy), lecz zawarte w niej rozstrzygnięcie. W toku postępowania przed Sądem Okręgowym organ rentowy dostatecznie szczegółowo wyjaśnił sposób wyliczenia podstawy wymiaru składek, w tym i uwzględnioną wysokość przychodu pochodzącego od zleceniodawcy.(...)w postaci wykazów wynagrodzeń osiąganych przez zainteresowanych z tytułu umów zlecenia, trafiły do odwołującego się i nie było przeszkód, by w toku dalszego postępowania, przede wszystkim w samej apelacji, wskazać i ukonkretnić swoje ewentualne zastrzeżenia. Sąd drugiej instancji jest sądem nie tylko odwoławczym, ale i merytorycznym. Apelujący tego jednak nie uczynił, także i na rozprawie apelacyjnej. ZUS zaznaczył, że organ rentowy bazował na informacjach z systemu komputerowego organu rentowego, w którym widniały dane obrazujące podstawę wymiaru składek, którą zgłosił sam odwołujący się płatnik i związek. Obie te podstawy zostały zsumowane i łącznie dały prawidłową podstawę wymiaru, obliczoną zgodnie z art. 18 ust. 1a ustawy systemowej. Do akt sprawy złożono ostatecznie karty wynagrodzeńZwiązku Zawodowego (...)wŁ.. Jedynie na marginesie podnieść należy, że pełnomocnik odwołującego się nie wskazał na żadne konkretne rozbieżności pomiędzy danymi przyjętymi przez ZUS, a danymi wynikającymi ze złożonych kart wynagrodzeń. Pełnomocnik wnioskodawcy nie wskazał zaś na jakiekolwiek dokumenty czy dane, z których wynikałyby inne wartości, niż przyjęte przez organ rentowy. W gruncie rzeczy zatem zarzut sprowadził się do tego, że wyliczenia ZUS przedstawione w decyzji nie były zrozumiałe, a odwołujący się nie miał możliwości ich zweryfikowania. Nie jest to jednak wystarczające do podważenia wyroku Sądu Okręgowego i samych decyzji. Jak już bowiem wspomniano, w toku postępowania sądowego organ rentowy wyjaśnił sposób obliczenia podstawy wymiaru i źródło pochodzenia danych do tego wyliczenia. Złożone karty wynagrodzeń potwierdzają prawidłowość obliczeń ZUS. Z osobowych źródeł dowodowych wynika, że zainteresowani nie wykonywali innych zadań, niż praca kierowcy dla MPK. Sąd Apelacyjny nie znalazł zatem powodów do zakwestionowania wyliczeń organu rentowego, w sytuacji, w której sam odwołujący się nie podał konkretnych zastrzeżeń. Nie jest bowiem rolą Sądu drugiej instancji poszukiwanie dowodów, czy też argumentacji dotyczącej faktów przemawiających za twierdzeniami jednej ze stron. W konsekwencji i ten zarzut apelacji nie okazał się uzasadniony.
Zgodnie zart. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiejkażdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, co do zgodności aktu normatywnego zKonstytucją RP, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. Tylko powzięcie zasadniczych wątpliwości może uzasadniać przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego, od odpowiedzi, na które zależy rozstrzygnięcie sprawy, przy czym chodzi o uzasadnione wątpliwości sądu, a nie strony. Zgodzić się należy z poglądem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażonym w wyroku z dnia 1 września 2010 r., I OSK 368/10 (LEX nr 745224), że jeśli sąd dochodzi do przekonania, że mające zastosowanie w sprawie przepisy prawa nie naruszająKonstytucji, to przepisy te stosuje i nie musi w takim przypadku w uzasadnieniu swego orzeczenia tłumaczyć nawet przyczyn, dla których uznał dany przepis za zgodny zKonstytucją, gdyż badanie zgodności przepisów z ustawą zasadniczą nie należy do sądów i jest dokonywane jedynie na użytek konkretnej sprawy. W rozpoznawanej sprawie Sąd drugiej instancji nie miał uzasadnionych wątpliwości, co do konstytucyjności zastosowanych w sprawie przepisówustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie brak było podstaw do uwzględnienia wniosku skarżącego. Wątpliwości tych nie miał także Trybunał Konstytucyjny, który postanowieniem z dnia 23 grudnia 2015 r. wydanym w sprawie Ts 308/15 odmówił nadania dalszego biegu skardze płatnika –Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego w dniu 2 września 2015 r., uznając ją za bezzasadną. Trybunał wskazał m.in., że zawarte w skardze zarzuty dotyczące niejednoznaczności przepisówart. 18 ust. 1aw związku zart. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.), są niezasadne, bowiem nie można zarzucać niejasności wykładni tych regulacji, gdy w uchwale z dnia 2 września 2009 r. (II UZP 6/09) Sąd Najwyższy jednoznacznie wyłożył, że na podstawieart. 8 ust. 2 au.s.u.s. pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę na podstawie umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe u wypadkowe z tytułu tej umowy. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego stan faktyczny, na tle którego doszło do ukształtowania sytuacji prawnej skarżącej w zakresie zobowiązania jej do opłacenia składek z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych, świadczy o świadomym i intencjonalnym jej działaniu, zaś kwestionowane przepisy wskazują na racjonalność ustawodawcy, który przewidział takie sytuacje i zapewnił ochronę przed obchodzeniem prawa i pokrzywdzeniem pracowników.
Dochodząc do powyższych konstatacji Sąd Apelacyjny apelację MPK oddalił, z mocyart. 385 k.p.c.O kosztach procesu Sąd Apelacyjny orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 99 k.p.c.iart. 321 k.p.c.zasądzając od apelującego na rzecz ZUS koszty zastępstwa radcowskiego za drugą instancję, zgodnie z żądaniem pełnomocnika oraz treścią § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności prawne radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490 ze zm.). Przedmiotem niniejszego sporu była podstawa wymiaru składek, co wyklucza możliwość naliczenia kosztów w oparciu o przywoływany w uzasadnieniu sądu pierwszej instancji §11 ust. 2 wyżej wskazanego rozporządzenia, bowiem w przypadku podstawy wymiaru, spór nie dotyczy wymienionego w tym przepisie charakteru roszczeń, objętego preferencyjnymi stawkami. Nie ma także podstaw, aby je zastosować poprzez § 5 rozporządzenia. Powyższe zapatrywania są zbieżne z utrwalonym orzecznictwem (por. m.in. wyrok SA w Łodzi z dnia 26 marca 2015 r., III AUa 822/14, Legalis numer 1242640). | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Łodzi
date: '2016-04-01'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Iwona Szybka
- Mirosław Godlewski
- Beata Michalska
legal_bases:
- art. 83 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych
- art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
- art. 1 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw
- art. 42 § 4 k.p.
- art. 734 i n. k.c.
- art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych
- art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- art. 180 § 1 pkt. 1 k.p.c.
- § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
recorder: sekretarz sądowy Małgorzata Matusiak
signature: III AUa 302/15
``` |
152505100003506_VII_K_000631_2015_Uz_2016-02-11_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII K 631/15
WYROK ŁĄCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 lutego 2016 r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu w VII Wydziale Karnym
w składzie:
Przewodniczący: SSR Marta Przybylska
Protokolant: Kamila Kolowca
w obecności Prokuratora Prok. Rejonowej wK.-----
po rozpoznaniu dnia 11.02.16r.
sprawy
K. P.
s.W.iG.zd.B.
ur. (...)wK.
skazanego prawomocnymi wyrokami:
I
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 02.09.2003r. r. w sprawie II K 1368/02 za przestępstwa zart. 281k.k.,art. 207§1 kk, na karę łączną 1 (jednego) roku i 6 ( sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 4, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 09.01.2006r. w sprawie II Ko 856/05;
II
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 26.01.2004 r. w sprawie II K 116/03 za przestępstwo zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 278§1 kk. na karę 1 ( jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 3 oraz karę grzywny w wysokości 30 (trzydzieści) stawek po 10 zł każda, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 06.12.2004r w sprawie II Ko 726/04.;
III
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 09.03.2007r. r. w sprawie II K 612/06 za przestępstwo zart. 207§1 kki157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.na karę łączną 2 (dwóch) lat i 2 ( dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;
Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 10.12.2008r. w sprawie II K 77/08 połączonoK. P.skazania w sprawach II K 1368/02 Sądu Rejonowego w Kaliszu i II K 116/03 Sądu Rejonowego w Kaliszu wymierzając mu karę łączną 2 ( dwóch) lat i 3 ( trzech) miesięcy pozbawienia wolności,
IV
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 10.06.2010 r. w sprawie VII K 1592/10 za przestępstwa zart. 190§1 kkw zw. zart. 64§1 kkstanowiących ciąg przestępstw zart. 91§1 kkpopełnione dnia 25.01.2010r. na karę 6 ( sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
V
Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 26.11.2010 r. w sprawie II K 1018/10 za przestępstwo zart. 222§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione dnia 12.05.2010r. na karę 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;
VI
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 13.11.2013r. r. w sprawie VII K 764/13 za przestępstwo zart. 288§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione dnia 19.05.2013r na karę 6 ( sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27.04.2015r. w sprawie o sygnaturze VIII Ko 160/15;
VII
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 08.01.2014r. r. w sprawie VII K 1151/13 za przestępstwo zart. 62 ust 1 i 3 ustawy z dnia. 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomaniipopełnione dnia 05.05.2013r. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania kontrolowanej nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, zamienionej postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 13 czerwca 2014r. na zastępczą karę 150 ( sto pięćdziesiąt) dni pozbawienia wolności w sprawie o sygnaturze VIII Ko 1066/14;
VIII
Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 02.07.2015r. r. w sprawie VII K 970/14 za przestępstwa zart. 288§1 kkw zw. zart. 64§1 kk,art. 190§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione w dniach 22.06.2014r, 17.07.2014r. na karę łączną 5 miesięcy pozbawienia wolności;
w przedmiocie wydania wyroku łącznego
1
na podstawieart. 85 § 1 i 2 k.k.iart. 86 § 1 k.k.łączy kary orzeczone wobec skazanegoK. P.wyrokami opisanymi w pkt VI i VIII i w ich miejsce wymierza skazanemu karę łączną 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;
2
ustala, iż wyżej wymienione wyroki w pozostałym zakresie podlegają odrębnemu wykonaniu;
3
na podstawiaart. 577 k.p.kna poczet kary orzeczonej w pkt 1 wyroku zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie VII K 764/13 od 19.05.2013 godz. 00.50 do 20.05.2013 godz. 13.50 oraz w sprawie VII K 940/14 od 22.06.2014 godz. do 23.06.2014 godz., od 17.07.2014 godz. do 18.07.2014 godz., od dnia 13.05.2015 godz. do 20.05.2015 i od 30.05.2015 do 2.07.2015 godz.13.45 ;
4
na podstawieart. 572 k.p.k.umarza postępowanie w pozostałym zakresie;
5
zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokatA. D.kwotę 120 (sto dwadzieścia) podwyższoną o 23 % podatku od towarów iusług (...)tytułem zawrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawne udzielonej skazanemu z urzędu;
6
zwalnia skazanego od zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych.
Sygn. akt VII K 631/15
UZASADNIENIE
W dniu 29 października 2015 r. Dyrektor Aresztu Śledczego wO.W.. wystąpił do Sądu Rejonowego w Kaliszu z wnioskiem o wydanie wyroku łącznego wobecK. P.obejmującego wyroki o sygn. VII K 764/13, VII K 970/14 i II W 1296/14 oraz orzeczenie wobec niego kary łącznej.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 02.09.2003r. r. w sprawie II K 1368/02K. P.został skazany za przestępstwa zart. 281k.k.,art. 207§1 kk, na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 4, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 09.01.2006r. w sprawie II Ko 856/05.
Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 26.01.2004 r. w sprawie II K 116/03 skazał w/w za przestępstwo zart. 13 § 1 k.k.w zw. zart. 278§1 kk. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 3 oraz karę grzywny w wysokości 30 stawek po 10 zł każda, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 06.12.2004r w sprawie II Ko 726/04.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 09.03.2007r. r. w sprawie II K 612/06K. P.został skazany za przestępstwo zart. 207§1 kki157 § 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.na karę łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 10.12.2008r. w sprawie II K 77/08 połączonoK. P.skazania w sprawach II K 1368/02 Sądu Rejonowego w Kaliszu i II K 116/03 Sądu Rejonowego w Kaliszu wymierzając mu karę łączną 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 10.06.2010 r. w sprawie VII K 1592/10K. P.został skazany za przestępstwa zart. 190§1 kkw zw. zart. 64§1 kkstanowiących ciąg przestępstw zart. 91§1 kkpopełnione dnia 25.01.2010r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 26.11.2010 r. w sprawie II K 1018/10 skazał w/w za przestępstwo zart. 222§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione dnia 12.05.2010r. na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 13.11.2013r. r. w sprawie VII K 764/13K. P.został skazany za przestępstwo zart. 288§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione dnia 19.05.2013r na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27.04.2015r. w sprawie o sygnaturze VIII Ko 160/15.
Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 08.01.2014r. r. w sprawie VII K 1151/13 skazał w/w za przestępstwo zart. 62 ust 1 i 3 ustawy z dnia. 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomaniipopełnione dnia 05.05.2013r. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania kontrolowanej nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, zamienionej postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 13 czerwca 2014r. na zastępczą karę 150 dni pozbawienia wolności w sprawie o sygnaturze VIII Ko 1066/14;
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 02.07.2015r. r. w sprawie VII K 970/14K. P.został skazany za przestępstwa zart. 288§1 kkw zw. zart. 64§1 kk,art. 190§1 kkw zw. zart. 64§1 kkpopełnione w dniach 22.06.2014r, 17.07.2014r. na karę łączną 5 miesięcy pozbawienia wolności.
Dowód : karta karna k. 12 - 13, odpisy wyroków k. 6, 9 – 10, 32 - 34, 38, odpisy postanowień k. 7, 11, 35 - 36
W oparciu o opinię o skazanym z dnia 19 listopada 2015 r ustalono, iż postawa i zachowanie skazanegoK. P.w Zakładzie Karnym weW., gdzie aktualnie przebywa, jest negatywne. Skazany był karany dyscyplinarnie.
W grupie skazanych funkcjonuje bezkonfliktowo. Prezentuje niski stopień krytycyzmu wobec popełnionych czynów i dotychczasowego stylu życia. Karę odbywa w systemie zamkniętym zwykłym z uwagi na brak zgody skazanego w programie indywidulanego oddziaływania. Jest oporny wobec proponowanych oddziaływań.
K. P.jest uzależniony od alkoholu i kanaboli.
Dowód : opinia o skazanym k. 16 - 26
Sąd zważył, co następuje:
W myślart. 85 § 1 i 2 k.k.w zw. zart. 569 § 1 k.p.k.. jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniemart. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w§ 1.
Z treściart. 86 - 89 k.k.wynika, że łączyć można jedynie kary zasadnicze. Brak jest zatem prawno materialnych podstaw do orzekania kary łącznej co do kar zastępczych, wymierzonych w miejsce zasadniczych kar ograniczania wolności lub grzywny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 w sprawie IV K 8/10 opubl. Biul. PK 2010/3/7).
W stosunku doK. P.przesłanki wskazane wart. 85 §1 i 2 k.k.spełnione zostały w odniesieniu do wyroków Sądu Rejonowego w Kaliszu w sprawie VII K 764/13 i Sądu Rejonowego w Kaliszu w sprawie VII K 970/14.
Pierwszy z wymienionych wyroków skazujących zapadł przeciwko niemu za przestępstwo popełnione w dniu w dniu 19 maja 2013 r. zart. 288 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.. Wyrokiem tym wymierzono skazanemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonywania na okres próby 3 lat. Wykonanie w/w kary zarządzono postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27.04.2015r. w sprawie o sygnaturze VIII Ko 160/15.K. P.dopuścił się przestępstwa zart. 288 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.iart. 190 § 1 k.k.które popełnił w dniach 22 czerwca 2014 i 17 lipca 2014 r., za co skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie sygnatura akt VII K 970/14 na karę łączną 5 miesięcy pozbawienia wolności. Kary wymierzone w/w wyrokami podlegają wykonaniu.
Granice wymiaru kary łącznej określa przepisart. 86 § 1 k.k.Granicę dolną stanowi najwyższa z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa.G.wyznacza zaś suma kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, przy czym, jeżeli chodzi o karę pozbawienia wolności nie może ona przekroczyć 20 lat.
Wobec powyższego, łącząc kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemuK. P., sąd wymierzył w pkt 1 wyroku karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności.
Przy orzekaniu kary łącznej sąd miał na względzie to, że zgodnie z treściąart. 86 § 1 k.k., można wymierzyć karę w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (zasada absorpcji) do ich sumy (zasada kumulacji), jak również istnieje możliwość wymierzenia kary w wysokości pomiędzy tymi granicznymi wartościami (zasada asperacji) nie przekraczając jednak 20 lat pozbawienia wolności.
Wymierzając karę łączną Sąd miał na względzie, dotychczasowy tryb życia skazanego i jego zachowanie w zakładzie karnym. Zdaniem sądu uzasadniają one celowość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności wynikającej z dyrektywy asperacji i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 8 miesięcy.
Sąd doszedł do przekonania, iż tak orzeczona kara łączna pozbawienia wolności we wskazanym powyżej wymiarze uwzględnia wszystkie omówione okoliczności, jest zgodna z zasadą trafnej reakcji karnej i w sposób właściwy zrealizuje swoje funkcje wychowawcze i zapobiegawcze.
Na podstawieart. 577 k.p.k.na poczet kary łącznej orzeczonej w wyroku łącznym, sąd zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w sprawie VII K 764/13 od 19.05.2013 godz. 00.50 do 20.05.2013 godz. 13.50 oraz w sprawie VII K 940/14 od 22.06.2014 godz. do 23.06.2014 godz., od 17.07.2014 godz. do 18.07.2014 godz., od dnia 13.05.2015 godz. do 20.05.2015 i od 30.05.2015 do 2.07.2015 godz.13.45.
Sąd orzekł również, na podstawieart. 576 § 1 k.p.k., że w pozostałym zakresie łączone wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.
W ocenie sądu w przedmiotowej sprawie wobec pozostałych wyroków nie zachodzą przesłanki zart. 85 k.k.umożliwiające wydanie wyroku łącznego albowiem sytuacja prawna skazanego związana z jego wcześniejszymi skazaniami Sądu Rejonowego w Kaliszu i Sądu Rejonowego w OstrowieW.. - konfiguracją wyroków wyklucza orzeczenie wobec niego kary łącznej. Żaden z innych wyroków nie podlega wykonaniu. Dlatego też zasadne było umorzenie postępowania w tym zakresie na podstawieart. 572 k.p.k.
O kosztach obrony z urzędu orzeczono w oparciu o § 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2001 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348) doliczając należny podatek od towarów i usług.
Sąd zwolnił skazanego na podstawie,art. 624 § 1 k.p.k.od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie wydania wyroku łącznego mając na uwadze fakt, iż skazany przebywa w Zakładzie Karnym i nie uzyskuje dochodów.
SSR Marta Przybylska | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Kaliszu
date: '2016-02-11'
department_name: VII Wydział Karny
judges:
- Marta Przybylska
legal_bases:
- art. 85 § 1 i 2 k.k.
- art. 62 ust 1 i 3 ustawy z dnia. 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii
- art. 569 § 1 k.p.k.
recorder: Kamila Kolowca
signature: VII K 631/15
``` |
150515350000503_I_C_000466_2017_Uz_2018-05-24_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 466/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 maja 2018 r.
Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący:
SSR Anna Lisowska
Protokolant:
sekr. sąd. Judyta Masłowska
po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2018 r. w Piszu
sprawy z powództwaT. B.
przeciwko(...) S.AwW.
o zapłatę
o r z e k a :
I
Zasądza od pozwanego(...) S.AwW.na rzecz powodaT. B.kwotę 5 727,08 zł (pięć tysięcy siedemset dwadzieścia siedem złotych 8/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2016r. do dnia zapłaty.
II
Oddala powództwo w pozostałej części.
III
Zasądza od powodaT. B.na rzecz pozwanego(...) S.AwW.kwotę 154,56 zł z tytułu zwrotu części kosztów procesu.
IV
W pozostałym zakresie koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.
V
Nakazuje zwrócić pozwanemu(...) S.AwW.tytułem niewykorzystanej zaliczki kwotę 690,88 zł .
Sygn. akt I C 466/17
UZASADNIENIE
T. B.wytoczył powództwo przeciwko(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.o zapłatę kwoty 11 450,52 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 września 2016 roku do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 13 marca 2016 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd markiB.onr rej. (...), stanowiący własnośćA. W.. Sprawca szkody posiadał polisę OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi, który przyznał zaniżone odszkodowanie w wysokości 8 262,92 złotych. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności, powód nabył całość do niniejszego odszkodowania i w dniu 13 września 2016 roku wystąpił z pozwem przeciwko ubezpieczycielowi o zapłatę kwoty 1 510 złotych tytułem częściowego odszkodowania. Sąd Rejonowy w Piszu wyrokiem z 3 marca 2017 roku zasądził całość dochodzonego przez powoda roszczenia. Jednakże wypłacona dotychczas kwota odszkodowania w łącznej wysokości 9 772,92 złotych nie rekompensuje szkody w całości. W związku z tym powód dochodzi kwoty 11 450,52 złotych stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z opinii biegłego (21 223,44 złotych), a dotychczas wypłaconym odszkodowaniem (9 772,92 złotych), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 września 2016 roku.
Pozwany(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. W ocenie pozwanego wypłacone dotąd kwoty z naddatkiem kompensują rzeczywistą szkodę poniesioną przez poszkodowanej. Uwzględnienie niniejszego powództwa prowadziłoby jedynie do bezpodstawnego wzbogacenia się powoda. Pozwany nie ma wiedzy w przedmiocie tego, czy poszkodowana naprawiła pojazd i w jaki sposób, czy też zbyła go w stanie uszkodzonym, co jest wysoce prawdopodobne zważywszy na jego wartość w relacji do kosztów naprawy. W takim zaś wypadku żądanie zapłacenia za naprawę byłoby nieuzasadnione co do zasady.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 13 marca 2016 roku w na trasie pomiędzyW.aB.miało miejsce zdarzenie drogowe. Kierujący samochodem osobowym markiO. (...)onumerze rej. (...)nie zachował należytej ostrożności na drodze i cofając swój pojazd do tyłu z drogi gruntowej z powrotem na jezdnię, nie ustąpił pierwszeństwa i uderzył w prawidłowo jadący samochód markiB.onr rej. (...), stanowiący własnośćA. W..
W dacie powyższego zdarzenia sprawca szkody objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW..
(okoliczności bezsporne)
W dniu 15 marca 2016 roku(...) Spółka Akcyjnaz siedzibą wW.została zawiadomiona o szkodzie powstałej w pojeździe markiB.na skutek zdarzenia z dnia 13 marca 2016 roku.
(dowód: znajdujące się w aktach szkody nr(...): druk zgłoszenia szkody w pojeździe k. 81v -86)
Ubezpieczyciel wszczął postępowanie likwidacyjne szkody, uznał swoją odpowiedzialność i decyzją z dnia 29 kwietnia 2016 roku przyznał i wypłaciłA. W.odszkodowanie w kwocie 8 262,93 złotych.
W dniu 30 sierpnia 2016 rokuA. W.zawarła umowę cesji wierzytelności z(...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP., na mocy której przelała na rzecz w/w spółki swoje wierzytelności przysługujące jej od(...) S.A.za szkodę komunikacyjną o numerze(...)na pojeździe markiB.onr rej. (...)mającą miejsce w dniu 13.03.2016r. Zgodnie z umową cesji, przelew obejmował wszelkie uprawnienia cedenta względem dłużnika związane z szkodą w pojeździe, w tym min. prawo do dostępu akt szkody, jednakże z wyłączeniem wypłaconej jużA. W.kwoty 8 262,92 zł, a także z wyłączeniem roszczeń z tytułu zwrotu kosztów holowania, parkingu lub najmu samochodu zastępczego.
Następnie, w dniu 31 sierpnia 2016 roku(...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnościąz siedzibą wP., przelała wszelkie swoje wierzytelności wynikające z umowy zawartej zA. W.na rzeczT. B..
W dniu 20 września 2016 rokuT. B.wytoczył przed Sądem Rejonowym w Piszu powództwo przeciwko(...) Spółce Akcyjnejz siedzibą wW.o zapłatę kwoty 1 510 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 18 marca 2016 roku do dnia zapłaty, tytułem częściowego odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe markiB.na skutek zdarzenia z dnia 13 marca 2016 roku. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt I C 597/16.
W sprawie powyższej dopuszczony został dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ruchu drogowego, mechaniki samochodowej, technologii maszyn i wyceny ruchomości, który stwierdził, że koszt naprawy pojazdu markiB.onr rej. (...), z uwzględnieniem stawki roboczogodziny w wysokości 100 złotych netto, wyniósłby 21 223,44 zł brutto.
Prawomocnym wyrokiem z 3 marca 2017 roku wydanym w sprawie I C 597/16 Sąd Rejonowy w Piszu zasądził od(...) Spółki Akcyjnejz siedzibą wW.na rzeczT. B.kwotę 1 510 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2016 roku do dnia zapłaty.
(okoliczności bezsporne, dowód: umowy cesji k. 6-7, opinia biegłego k. 42-43 oraz wyrok z 03.03.2017r. wraz z pisemnym uzasadnieniem k. 60 i 65-68v akt sprawy I C 597/16 Sądu Rejonowego w Piszu)
W dniu 29 maja 2017 rokuA. W.sprzedała pojazd markiB.onr rej. (...)za cenę 11 500 złotych.
(okoliczność bezsporna, dowód: umowa sprzedaży pojazdu k. 35; zeznania świadkaA. W.k. 29v)
Wartość pojazdu markiB.onr rej. (...)przed zdarzeniem powodującym szkodę z 13 marca 2016 roku wynosiła 27 000 złotych brutto, zaś wartość pojazdu uszkodzonego 15 000 złotych brutto.
(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ruchu drogowego, mechaniki samochodowej, technologii maszyn oraz wyceny pojazdów, maszyn i urządzeń k. 39-44)
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie zart. 822 § 1 k.c.przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
Stosownie do treściart. 34 ust. 1 i art. 35 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.
W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona wart. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel, z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej, wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).
Pozwany nie kwestionował swej odpowiedzialności za szkodę w pojeździe markiB.onr rej. (...)powstałą na skutek zdarzenia z 13 marca 2016 roku. Jednakże w ocenie pozwanego przyznane i wypłacone dotąd odszkodowanie w łącznej wysokości 9 772,92 złotych w pełni szkodę tą kompensuje.
Sąd uznał, iż należne powodowi odszkodowanie winno stanowić różnicę pomiędzy wartością pojazdu w dacie zdarzenia, a kwotą uzyskaną za jego sprzedaż i odszkodowaniem wypłaconym dotychczas przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego szkody(vide wyrok wraz z uzasadnieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 15.11.2013r. w sprawie IX Ca 569/13, Portal orzeczeń).
Powołany na wniosek strony pozwanej biegły sądowy z zakresu ruchu drogowego, mechaniki samochodowej, technologii maszyn oraz wyceny pojazdów, maszyn i urządzeń,Z. K., w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że wartość pojazdu markiB.onr rej. (...)przed zdarzeniem powodującym szkodę z 13 marca 2016 roku wynosiła 27 000 złotych brutto, zaś po tym zdarzeniu 15 000 złotych brutto(vide opinia biegłego k. 39-44).
Sąd w pełni podziela opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący i zrozumiały na postawione pytanie, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie wedługart. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została przez biegłegoZ. K.zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegły przy wydawaniu opinii dysponował całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Ponadto należy podkreślić, iż opinia ta nie była kwestionowana przez strony sporu.
Należy zatem przyjąć, że gdyby nie doszło do zdarzenia z 13 marca 2016 roku,A. W.byłaby właścicielem pojazdu o wartości 27 000 złotych. Natomiast w wyniku przedmiotowego zdarzenia wypłacone zostało odszkodowanie w wysokości 9 772,92 złotych, a cena uzyskana ze sprzedaży pojazdu markiB.onr rej. (...)wyniosła 11 500 złotych, co stanowi majątek w łącznej kwocie 21 272,92 złotych, a zatem pomniejszony o 5 727,08 złotych.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 727,08 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2016 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.
Odsetki Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu, analogicznie jak w sprawie I C 597/16 Sądu Rejonowego w Piszu, tj. od dnia wytoczenia powództwa w sprawie I C 597/16, na podstawieart. 481 § 1 k.c.iart. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz. U. Nr 124 póz. 1152 z późn. zm.).
O kosztach procesu, wobec jedynie połowicznego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd orzekł na podstawieart. 100 k.p.c.zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 154,56 złotych, stanowiącą połowę wynagrodzenia przyznanego biegłemu za sporządzenie opinii w sprawie, i zniósł wzajemnie między stronami pozostałe koszty procesu.
Na podstawieart. 80 ust. 1w zw. zart. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. z 2018r., poz. 300 j.t.), Sąd zwrócił pozwanemu kwotę 690,88 złotych tytułem niewykorzystanej w sprawie zaliczki na opinię biegłego. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Piszu
date: '2018-05-24'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Anna Lisowska
legal_bases:
- art. 822 § 1 k.c.
- art. 34 ust. 1 i art. 35 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- art. 233 § 1 k.p.c
- art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
recorder: sekr. sąd. Judyta Masłowska
signature: I C 466/17
``` |
154500000001006_II_AKa_000263_2020_Uz_2022-10-27_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II AKa 263/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 października 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSA Katarzyna Capałowska (spr.)
Sędziowie SA Małgorzata Janicz
SA Sławomir Machnio
Protokolant: st.sekr. sąd. Małgorzata Reingruber,
sekr. sądowy Ewelina Turlej
przy udziale prokuratora Marka Deczkowskiego,
po rozpoznaniu w dniu 13 października 2022 r. i 27 października 2022 r.
sprawy
1
G. P. (1), s.F.iB.,ur. (...)wW.,
oskarżonego zart.55 ust 3 Ustawy z dnia 29.07.2005 r.w zb. zart.56 ust 3 Ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomaniiw zw. zart.11§2 kkw zw. zart.12§1 kkw zw. zart.64§1 kk, art.53 ust 2 ww. Ustawy w zw. zart.55 ust 3ww. Ustawy w zw. zart.11§2 kkw zw. zart.12§1 kkw zw. zart.64§1 kk;
2
P. K. (1), s.D.iJ.,ur. (...)wK.,
oskarżonego zart.56 ust 3 Ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomaniiw zb. zart.18§2 kkw zw. zart.56 ust 3ww. Ustawy w zw. zart.11§2 kki64§1 kk,art.56 ust 3ww. Ustawy w zw. zart.12§1 kki64§1 kk,
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych,
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 3 lutego 2020 r. sygn. akt 245/17
1
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w części dotyczącej oskarżonychG. P. (1)iP. K. (1);
2
zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa;
3
zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.M. K.kwotę 720 zł plus 23% VAT tytułem obrony z urzędu oskarżonegoP. K. (1)w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE
Formularz UK 2
Sygnatura akt
II AKa 263/20
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:
2
1
CZĘŚĆ WSTĘPNA
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lutego 2020 r. o sygn. VIII K 245/17.
1.2. Podmiot wnoszący apelację
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ oskarżyciel posiłkowy
☐ oskarżyciel prywatny
☒ obrońca x 2
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego
☐ inny
1.3. Granice zaskarżenia
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść
☐ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒
art. 438 pkt 3 k.p.k.–błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒
uchylenie ( alternatywny)
☒
zmiana
2
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy
2.1. Ustalenie faktów
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
G. P. (1)
Złożony dokument dotyczący postawy procesowej oskarżonegoG. P. (1)w sprawie o sygn. PO II Ds. 175.2016 nadzorowanego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie.
Pismo prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2021r.
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Oskarżony
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi
Dowód
Numer karty
2.2. Ocena dowodów
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
Pismo prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2021 r. w sprawie PO II Ds.175.2017 dot. oskarżonegoG. P. (1)
Pismo dotyczące stanowiska procesowego oskarżonego w innej sprawie karnej, sporządzone przez fachowy organ.
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
3
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.
Zarzut
1
Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonegoG. P. (1):
1) naruszenie przepisuart. 6 k.p.k.w zw. zart. 167 k.p.k.w zw. zart. 170§ 1 pkt 2 k.p.k.w Zw. zart. 366 1 k.p.k., polegające na naruszeniu prawa do obrony oskarżonego i zaniechaniu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia na skutek oddalenia i pominięcia wniosków dowodowych obrońcy, a także w wyniku zaniechania dopuszczenia dowodów o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia w zakresie w jakim Sąd Okręgowy:
a) oddalenie wniosku o zwrócenie się do(...)Zamiejscowego Wydziału ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej o nadesłanie odpisu postanowienia o przedstawieniu zarzutów/aktu oskarżenia przeciwkoR. K. (1)w celu ustalenia czy przeciwko temu oskarżonemu są lub były prowadzone inne postępowania w zakresie czynów z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, czemu zaprzeczył składając wyjaśnienia przed sądem, a co wynika z wyjaśnieńG. P. (1)oraz ze złożonych do akt sprawy dokumentów dotyczących sprawy prowadzonej przeciwkoR. D. (1);
b) oddalił wniosek obrońcy o sprowadzenie na rozprawę dowodu w postaci siarczanu amfetaminy zabezpieczonego w samochodzie i mieszkaniuR. K. (1)w celu stwierdzenia czy było możliwe - tak jak twierdził oskarżonyR. K. (1)- rozdzielenie amfetaminy wytworzonej w toku ostatniej produkcji na trzy rodzaje, które różniły się od siebie kolorem i zawartością czystej zasadowej amfetaminy;
c) oddalenie wniosku obrońcy o przesłuchanie w charakterze świadkaR. D. (1), który był osobą współpracującą z organami ścigania w zakresie
przestępczości narkotykowej, a któregoR. K. (1)pomówił o udział w zdarzeniach, w których świadek ten nie brał udziału, dotyczących handlu prekursorem BMK, kryjąc w ten sposób rzeczywistych uczestników transakcji, podobnie jak w niniejszej sprawie;
d) nie rozpoznał wniosku o dopuszczenie dowodu z fotografii przedstawiających łazienkę w domu oskarżonegoG. P. (1), w której wedługR. K. (1)miała być prowadzona produkcja, w sytuacji, gdy z tych fotografii wynika, że we wskazanej przezK.łazience fizycznie nie było możliwe wykonywanie czynności związanych z wytwarzaniem siarczanu amfetaminy w sposób opisywany przez oskarżonegoR. K. (1),
e) nie dopuścił z urzędu dowodu z opinii biegłych z zakresu badań śladów papilarnych oraz biologicznych w celu stwierdzenia czy na którymkolwiek z zabezpieczonych pakunków zawierających substancje psychotropowe znajdują się ślady linii papilarnych lub biologiczneG. P. (1), które powinny występować w świetle wyjaśnieńR. K. (1), a nie mogą występować w świetle wyjaśnieńG. P. (1);
w wyniku czego Sąd wydal wyrok w oparciu o niepełny materiał dowodowy, a przeprowadzenie powyższych dowodów miałoby znaczenie dla oceny wiarygodności wyjaśnieńR. K. (1)i mogło prowadzić do odmiennych ustaleń w zakresie czynów przypisanych oskarżonemuG. P. (1);
2) naruszenie przepisuart. 7 k.p.k.w zw. zart. 410 k.p.k., polegające na naruszeniu przez Sąd Okręgowy w osobach Przewodniczącego składu orzekającego oraz ławnikB. P." zasady swobodnej kontrolowanej oceny dowodów w zakresie oceny depozycjiR. K. (1), nieuwzględnieniu utrwalonych w orzecznictwie wytycznych, dotyczących dowodu z pomówienia, jak również na skutek pominięcia przy tej ocenie szeregu okoliczności, poddających w wątpliwość wiarygodność tego oskarżonego i miarodajność jego wypowiedzi, w szczególności w warunkach w jakich:
a) Sąd Okręgowy przyjął, że wyjaśnieniaR. K. (1)w zakresie tego, że zabezpieczona w samochodzie i mieszkaniu amfetamina pochodzi z tej samej ostatniej produkcji są spójne i logiczne, w sytuacji, gdy zabezpieczono trzy rodzaje amfetaminy o czystości 14 %„ 18 % i 5%, z których jedna dodatkowo różniła się od pozostałych kolorem;
b) Sąd Okręgowy pominął wyjaśnienia złożone przezR. K. (1)w toku śledztwa, w których odmiennie niż na etapie postępowania sądowego wyjaśniał na temat pochodzenia amfetaminy zabezpieczonej w samochodzie i w jego mieszkaniu;
d) Sąd Okręgowy pominął ten fragment zeznańK. G. (1), w którym świadek wskazał, żeR. K. (1)poinformował go o tym, że zamierza rozpocząć współpracę z organami ścigania i zamierza wykreować zdarzenia, które nie miały miejsca, aby się uwiarygodnić;
d) Sąd Okręgowy pominął okoliczności dotyczące konfliktu pomiędzyR. K. (1)aG. P. (1), na tle zadłużeniaR. K. (1)wobecG. P. (1), a także wynikającym z nieudanej transakcji sprzedaży maszynek(...), w wyniku czegoR. K. (1)miał motyw, aby fałszywie pomówićG. P. (1);
e) Sąd Okręgowy pominął ten fragment wyjaśnień oskarżonegoR. K. (1), w którym wskazywał, iż nie był skazany, ani nie jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie w zakresie przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, co pozostaje w sprzeczności z wyjaśnieniamiG. P. (1), a także dokumentami złożonymi przez obrońcę oskarżonego z akt sprawy XII K 33/14, która toczyła się przed Sądem Okręgowym Warszawie;
f) Sąd Okręgowy uznał za irrelewantne zeznaniaD. G.orazP. S.w zakresie w jakim świadkowie ci wskazywali, że byli razem z oskarżonym w Hiszpanii wyłącznie w celach handlowych związanych z
zakupem odzieży i kategorycznie wskazywali, że oskarżonyG. P. (1)przebywał cały czas z nimi i nie mógł być uczestnikiem jakichkolwiek transakcji narkotykowych;
g) Sąd Okręgowy uznał za nieistotne zeznaniaP. G.w zakresie, w którym świadek ten zaprzeczył, aby na polecenieG. P. (1)dokonywał przewozu jakichkolwiek przesyłek;
a) Sąd Okręgowy przyjął, że przyul. (...)wW.była prowadzona produkcja amfetaminy w sytuacji, gdy nie ustalono, ani nie podjęto prób ustalenia mieszkania, w którym wedługR. K. (1)miał być prowadzony ten proceder,
w wyniku czego, na skutek powyższych uchybień w zakresie oceny materiału dowodowego, Sąd Okręgowy (a w zasadzie Przewodniczący i jeden z członków składu orzekającego) dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, nietrafnie uznając, że oskarżonyG. P. (1)dopuścił się przypisanych mu czynów.
3) naruszenie przepisuart. 366 §1 k.p.k.w Zw. zart. 2§ 1 pkt 2 k.p.k.w zakresie w jakim Przewodnicząca Składu Orzekającego SSO Magdalena Wójcik nie pozwoliła zadać Członkowi Składu Orzekającego Elżbiecie Wasilewskiej pytań zmierzających do weryfikacji wiarygodnościR. K. (1).
Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonegoP. K. (1):
Obrazy przepisów prawa procesowego:
-art 7 KPK, poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego poprzez uznanie, iż wyjaśnienia złożone przezR. K. (1)złożone zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i w postępowaniu sądowym są konsekwentne, stabilne, jednoznaczne i stanowcze, oskarżony szczegółowo opisał działalność przestępczą i wszystkie związane z tą działalnością okoliczności: rolęG. P. (1)iP. K. (1)w przestępczym procederze, zasady na jakich odbywała się współpraca z oskarżonym, szczegółowo i precyzyjnie wskazał jak wyglądała produkcja amfetaminy, uznał również za w pełni wiarygodną wersję zdarzeń dotyczącą spotkania zP. K. (1)w dniu zatrzymania, podczas gdy:
.R. K. (1)w swoich zeznaniach wskazał, iżP. K. (1)w okresie od 31 grudnia 2016 r. a 28 lutego 2017 r. wziął od niego w odstępach czasowych 2 razy po 1 kg amfetaminy w celu dalszej dystrybucji i rozliczył się z nim jedynie częściowo za pierwszą partię, a za drugą partię 1 kg nie oddał mu pieniędzy, co podważa wiarygodność wyjaśnieńR. K. (1)co do okoliczności prowadzenia jakichkolwiek dalszych transakcji z nierzetelnym kontrahentem, albowiem wątpliwe jest by jako wieloletni doświadczony dystrybutor ryzykowałby dalszą współpracę zwłaszcza gdy zysk z tej transakcji był niepewny, a wręcz niemożliwy biorąc pod uwagę jej zaplanowaną kwotę;
. Z wyjaśnieńR. K. (1)wynika, iż produkcja 1 kg amfetaminy kosztowała ok. 5 tys. zł i za tyle samo miał on ją sprzedawaćP. K. (1), co podważa wiarygodność tych wyjaśnień z uwagi na to, iż transakcje te nie przyniosłyby dlaR. K. (1)żadnego zysku, a jak wynika z jego wyjaśnień praca którą wykonywał na rzeczG. P. (1)(handel amfetaminą) miała na celu spłacenie wobec niego długu;
.P. K. (1)w dniu planowanej rzekomej transakcji 13 maja 2017 r. nie posiadał przy sobie żadnej torby, bądź plecaka, w który mógłby zapakować znalezione w samochodzie narkotyki ilości 3 kg amfetaminy, jak również żadnej gotówki, co wyklucza możliwość dokonania jakiejkolwiek transakcji z jego udziałem;
.P. K. (1)w dniu 13 maja 2017 r. był winienR. K. (1)6 tys. za samochód który od niego nabył, jak również był rzekomo winien ponad 5 tys. zł za nierozliczoną transakcję narkotykową mimo tegoR. K. (1)chciał dokonać kolejnej transakcji zP. K. (1), co wpływa na wiarygodność wyjaśnieńR. K. (1), przy czymR. K. (1)w postępowaniu przygotowawczym utrzymywał, żeP. K. (1)jest mu winien 5 tys. zł z tytułu nie rozliczonej transakcji, zaś nie wspomniał nic o zadłużeniu z tytułu zakupu auta, a w trakcie przesłuchań w postępowaniu sądowym nie był w stanie podać konkretnej kwoty jaką jest mu dłużnyP. K. (1)i z jakiego tytułu;
.R. K. (1)wskazał, iż amfetamina z tej samej produkcji (tej samej jakości) miała być odsprzedawana w tym samym czasie innemu kontrahentowi tzn.G.za ok. 2 tys. euro, co wskazuje że transakcja dokonana zP. K. (1)byłaby zupełnie nieopłacalna i jednocześnie pozbawiałabyR. K. (1)zarobku poprzez sprzedaż narkotyków za cenę wyższą, zatem wyjaśnieniaR. K. (1)w tym zakresie są zupełnie
niewiarygodne,
R. K. (1)w swoich wyjaśnieniach wskazał, że zarówno biała jak i różowa amfetamina znaleziona u niego w samochodzie pochodziła, z tej samej partii produkcji i została przez mego przebrana i oddzielona, podczas gdyż z treści opinii biegłego wynika iż podczas procesu produkcji mogą powstać różowe grudki na skutek użycia zbyt dużej ilości kwasu jednak nie jest możliwym całkowite ich oddzielenie, co podważa wiarygodność złożonych przezR. K. (1)wyjaśnień,
R. K. (1)wskazał, iż różowa amfetamina powstała na skutek dodania kreatyny o smaku wiśniowym, podczas gdy z treści opinii biegłego wynika, iż smak kreatyny nie miałby wpływu na kolor amfetaminy, co wskazuje na brak wiedzy z zakresie produkcji amfetaminy oskarżonegoR. K. (1)a tym samym podważa wiarygodność jego z wyjaśnień;
-art. 7 KPKpoprzez dowolną sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i logiki ocenę dowodu z zeznań świadkaM. B.oraz zeznań świadkaP. H., których treść pozostaje sprzeczna gdyż w efekcie nie ustalono czyP. K. (1)był obserwowany pod kątem działalności w środowisku pseudokibiców czy też z uwagi na podejrzenie, iż oskarżony podejrzany był o dystrybucję narkotyków, jak również braku wskazania w ich zeznaniach jaka była przyczyna zatrzymaniaP. K. (1)iR. K. (1), skoro o posiadanych przezR. K. (1)narkotykach funkcjonariusze powzięli wiadomość już po ich zatrzymaniu, a nadto świadekM. B.zeznał, że zatrzymanieP. K. (1)nastąpiło jedynie na skutek pomówienia przezR. K. (1)świadczyć może wyłącznie, że obserwacjaP. K. (1)była prowadzona pod zupełnie innym kątem a zeznania świadka w tym zakresie są zwyczajnie nie wiarygodne, gdyż okoliczności sprawy wskazują że zatrzymanie mężczyzn stanowiło z góry zaplanowaną akcją mającą na celu umożliwienie postawienia zarzutówP. K. (1)i skorzystanie przezR. K. (1)z instytucji tzw. „małego świadka koronnego";
-art. 7 KPKpoprzez błędną ocenę dowodu z zeznań świadkaM. B., protokołu zatrzymaniaP. K. (1)oraz wyjaśnień złożonych przez oskarżonegoP. K. (1), z których wynika iżP. K. (1)przybył na dworzec wC.ok. godz. 11 i już wtedy obserwowany był przez Policję, a został zatrzymany ok. godz. 14 po przyjeździeR. K. (1), co wskazuje iż cała akcja była akcją z góry zaplanowaną, a do postawieniaP. K. (1)zarzutów było niezbędne przybycie na miejsceR. K. (1)wraz z narkotykami;
-art. 7 KPKw zw. zart. 410 KPKpoprzez błędną ocenę dowodu z zeznań świadkaM. B.oraz wyjaśnieńP. K. (1)iR. K. (1)i pominięcie w swoich rozważaniach okoliczności obiektywnych jak fakt, żeP. K. (1)przyjechał na Dworzec Główny wC.już o godz. 11 co świadczyć może o wiarygodności jego wyjaśnień, że wysiadł wC., gdyżR. K. (1)zadeklarował mu odwiezienie go do miejscowości zamieszkania, albowiem i tak miał być tam przejazdem bo miał odebrać zamówioną kiełbasę, gdyby bowiem mężczyźni umówili się tam wyłącznie na dokonanie transakcji, zapewne umówili by się na konkretną godzinęP. K. (1)mógł przyjechać późniejszym pociągiem bez potrzeby stania na peronie stacji;
5)art. 7 KPKw zw. zart. 410 KPKpoprzez błędną ocenę dowodu z zeznań świadkaM. B., wyjaśnieńP. K. (1)oraz protokołu przeszukania pojazdu, jak również nie wzięcie pod uwagę wszystkich okoliczności sprawy z których wynika iż pojazdR. K. (1)został zaparkowany w pobliżu radiowozów znajdującego się na parkingu dworca, narkotyki znajdujące się na tylnym siedzeniu samochodu nie były w żaden sposób ukryte, co wskazuje na celową współpracęR. K. (1)z organami ścigania w z góry zaplanowanej akcji.R. K. (1)jako osoba działająca w przeszłości w świecie przestępczym zajmującym się produkcją i rozprowadzaniem narkotyków oraz osobą doświadczoną w tymże procederze z pewnością zachowałaby odpowiednie środki ostrożności, nie umawiałby się na transakcję w centrum miasta, w tak charakterystycznym, ruchliwym miejscu jak Dworzec Główny wC.trzymając środki odurzające właściwie na widoku;
-art. 7 KPKpoprzez błędną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i logiki ocenę dowodu z przesłuchania świadkaM. B.który zeznał, żeP. K. (1)został zatrzymany przed dojściem do samochodu nie widział i nie dotykał znajdujących się w nim narkotyków, a jedyną podstawą jego zatrzymania był fakt, żeR. K. (1)oświadczył, że narkotyki były przeznaczone dlaP. K. (1), podczas gdy znajdująca się w samochodzie zR. K. (1)K. S., która musiała wiedzieć o znajdujących się w nim narkotykach nie została zatrzymana ani nie postawiono jej żadnych zarzutów, minio iż to ona a nieP. K. (1)była w samochodzie gdzie znajdowała się amfetamina.
-art. 7 KPKw zw. zart. 410 KPKpoprzez dowolną ocenę dowodu z zeznańR. K. (1)polegającą na bezrefleksyjne przypisanie im waloru wiarygodności, podczas gdy z jego licznie zmienianych i uzupełnianych wyjaśnień wynika, usprawiedliwieniem tego, żeP. K. (1)nie miał przy sobie żadnych pieniędzy ani plecaka czy torby był fakt, że środki odurzające miała kupić inna, nie ustalona osoba, przyprowadzona przezP. K. (1), którejR. K. (1)miał nie znać, a z okoliczności sprawy, zeznań świadków oraz wyjaśnień samych oskarżonych nie wynika, że na miejscu była jakakolwiek inna osoba, a wątpliwe jest po pierwsze byP. K. (1)przyjechał na miejsce o 11 i czekał naR. K. (1)ponad 3 godziny, jak i tak nie miał być osobą, która będzie finansowała całą transakcję, a nadto wyjaśnieniaR. K. (1)w tym zakresie są sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, albowiem trudno jest uwierzyć, że zdecydowałby się na tak ryzykowne spotkanie, nie wiedząc kogo ma przyprowadzićP. K. (1);
-art. 7 KPKpoprzez dowolną ocenę dowodu w postaci treści wiadomości SMS do osobyK.o treści „i obiecaj nie weźmiesz nic z tego do ust?" które według Sądu I instancji nasuwają logiczny i oczywisty wniosek, co do rzeczywistego celu spotkania, podczas gdy treść tej wiadomości nie wskazuje na żaden zamiar nabycia przezP. K. (1)jakichkolwiek narkotyków, gdyż równie dobrze można z niej wyciągnąć wniosek o chęci zażycia przezP. K. (1)narkotyków, co nie stanowi czynu niedozwolonego;
-art. 7 KPKpoprzez błędną ocenę dowodu w postaci wykazu połączeń zR. K. (1), iżP. K. (1)pozostawał w dniu zatrzymania w stałym kontakcie zR. K. (1)co zdaniem Sądu I instancji prowadzi do jednoznacznego wniosku w jakim celu umówił on się zR. K. (1), podczas gdy z wyjaśnień oskarżonegoP. K. (1)wynika iż pozostawał on w kontakcie zR. K. (1)gdyż ten zobowiązał się zapewnić mu transport do miejsca zamieszkania, a w żadnym stopniu fakt ten nie przesądza, że połączenia telefoniczne były wykonane w innym celu;
-art. 7 KPKpoprzez błędną ocenę dowodu z wyjaśnieńP. K. (1)polegającą na uznaniu ich za niewiarygodne podczas gdy:
w zestawieniu z wyjaśnieniamiR. K. (1)są one spójne, logiczne i nie były na żadnym etapie postępowania zmieniane, tylko konsekwentnie podtrzymywane;
pokrywają się częściowo z wyjaśnieniamiR. K. (1), iżP. K. (1)posiadał niego dług w związku z brakiem zapłaty za nabyty od niego samochód co może uzasadniać motywację pomówieniaP.K.i chęci zemsty ze stronyR. K. (1),
okoliczności w jakich zostało dokonane zatrzymanieP. K. (1), tj. brak ma miejscu jakiejkolwiek torby plecaka, a także brak jakiejkolwiek gotówki potwierdzają wersję przedstawioną przezP. K. (1),
fakt, żeP. K. (1)był już na stacji PKPC.o godz. 11 podczas gdy do spotkania doszło dopiero o godz. 14 świadczy wyłącznie o wiarygodności jego zeznań, których wskazał, że spotkanie zR. K. (1)było niezaplanowane, a nie z góry ustalone, a wynikło przypadkowo z przyczyn na które powoływał sięP. K. (1), a fakt że do zatrzymania mężczyzn doszło dopiero po tym jak mężczyźni się przywitali, świadczy wyłącznie o tym, że najprawdopodobniej przedmiotem obserwacji nie byłP. K. (1)tylkoR. K. (1), bo w innym przypadku nie ma logicznego wytłumaczenia dla przyczyny zatrzymania.
-art. 7 KPKpoprzez odmowę wiarygodności zeznań świadkówF. P.orazJ. P.w zakresie w jakim obydwoje wskazali, iż łazienka w której rzekomo odbywała się produkcja narkotyków jest zbyt mała by mogły tam pracować dwie osoby co zostało potwierdzone dokumentacją zdjęciową, podczas gdy ani Prokuratura ani Sąd na etapie postępowania sądowego nie dokonali eksperymentu procesowego, celem potwierdzenia czy to o czym wyjaśniałR. K. (1)jest fizycznie realne;
-art. 410 KPKpoprzez pominięcie ujawnionych w toku postępowania okoliczności:
. wynikających z treści zeznań świadków:S. K.,P. F.,K. G. (1), iżR. K. (1)działał w świecie przestępczym trudniącym się produkcją i handlem narkotykami od wielu lat i w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej, niejednokrotnie pomawiał różne osoby o współudział w przestępczym procederze w celu osiągniecia korzyści procesowych;
.R. K. (1)korzystał już z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawieart. 60§4 kk, więc zdaje sobie sprawę z tego w jaki sposób formułować treść zeznań by były one wiarygodne oraz spójne oraz z tego jakie korzyści daje status tzw „małego świadka koronnego”.
. OskarżonyP. K. (1)winien byłR. K. (1)ok. 6 tys. zł, w związku z długiem powstałym na skutek zakupy przezP. K. (1)samochodu, co mogło stanowić motywację do swojego rodzaju zemsty ze stronyR. K. (1), a nadtoP. K. (1)był łatwym obiektem do pomówień albowiem jest jego członkiem rodziny, znał go dobrze i wiedział, że nie stanowi dla niego zagrożenia;
.OskarżonyR. K. (1)posiadał wobecG. P. (1)zobowiązanie w związku z
pożyczką dużej sumy pieniężnej ok. 100 tys. zł, wobec czego złożenie fałszywych wyjaśnień mogło uchronićR. K. (1)przed koniecznością spłaty zadłużenia, bądź też odwlec w czasie konieczność spłaty długu.
. Pominięcie okoliczności ujawnionych w treści zeznań złożonych przezF. P.orazJ. P., iż łazienka w której odbywała się rzekoma produkcja narkotyków jest zbyt mała by zmieściły się w niej dwie osoby i dokonały takiej produkcji, co zostało potwierdzone zdjęciami przedłożonymi do akt sprawy
-art. 371§ 1 KPKpoprzez nieudzielenie głosu Ławnikowi przez Przewodniczącego składu orzekającego, tym pozbawienie członka składu sędziowskiego możliwości zadawania pytań sprawdzających oskarżonemuR. K. (1), w sytuacji gdy członek składu orzekającego posiadał wątpliwości co do wiarygodności złożonych przez oskarżonego wyjaśnień;
-art. 358 KPKpoprzez odmowę udzielenia obrońcom zgody na utrwalenie przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, podczas gdy treść składanych wyjaśnień przez oskarżonych, zwłaszczaR. K. (1)była bardzo obszerna, oskarżony mówił w sposób niespójny,
nielogiczny, często w sposób uniemożliwiający zaprotokołowanie treści jego zeznań, konsekwencją czego jest fakt, że wiele istotnych dla postępowania treści z wypowiedzi oskarżonych nie zostało umieszczone w protokole pisemnym z rozprawy, a tym samym oskarżonyP. K. (1)został pozbawiony możliwości powołania się na nie w dalszym toku procesu tudzież składania wniosków o prostowanie treści zeznań złożonych na rozprawie.
-Błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na:
przyjęciu, iż w dniu 13 maja 2017 r.P. K. (1)umówił się zR. K. (1)na dworcu wC.w celu nabycia odR. K. (1)ok. 3 kg amfetaminy, podczas gdy z materiału dowodowego wynika iżP. K. (1)nie mógł wiedzieć i nie wiedział, iż w samochodzie znajdują się narkotyki, został zatrzymany na zewnątrz samochodu, w momencie kiedy nawet nie zdążył się do niego zbliżyć, nie miał przy sobie żadnej torby/plecaka, w które mógłby narkotyki zapakować, nie posiadał przy sobie żadnej gotówki niezbędnej do dokonania transakcji, a okoliczności dokonania zatrzymania wskazują na zorganizowaną akcję, w którejR. K. (1)miał upozorować zaplanowaną transakcję zP. K. (1), co umożliwiłoby mu skorzystanie z instytucji tzw „małego świadka koronnego", przyjęciu, na podstawie wykazu połączeń z numerem telefonu komórkowego należącym doR. K. (1)oraz wiadomości SMS wymienianych zK. W., iż celem spotkania w dniu 13 maja 2017 r.P. K. (1)zR. K. (1)na dworcu wC.było nabycie odR. K. (1)amfetaminy, podczas gdy z dowodów tych nic nie wynika, a na ich podstawie można wysnuć takie same wnioski jak podane w wyjaśnieniach przezP. K. (1), iż miał on spotkać się z kuzynem w celu podwiezienia go do domu,
- przyjęciu, iż w okresie pomiędzy 31 grudniem 2016 r. i 13 maja 2017 r.P. K. (1)nabył odR. K. (1)co najmniej łącznie 2 kg amfetaminy, w celu dalszej dystrybucji, podczas gdy jedynym dowodem obciążającymP. K. (1)są niewiarygodne wyjaśnienia współoskarżonegoR. K. (1), z których to treści wynika iżP. K. (1)nie był dlaR. K. (1)rzetelnym kontrahentem, nie rozliczał się z długów zaciągniętych wobecR. K. (1), jak równieżR. K. (1)wiedział, iżP. K. (1)nie ma możliwości odwetu za pomówienie go
niniejszym procesie, a nadto handel z nim za kwoty podawane przezR. K. (1)był zwyczajnie ekonomicznie nieopłacalny, gdyż sprzedaż narkotyków miała następować właściwie po kosztach ich produkcji, a należy pamiętać, że jednocześnieR. K. (1)zeznał, że handlował na korzyśćG. P. (1), któremu był winny ok. 100 tys. zł co doprowadziło w konsekwencji do rażącego naruszeniaart. 5 §2 KPKpoprzez jego
niezastosowanie w sytuacji gdy z analizy całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
pojawiania się szereg wątpliwości w zakresie sprawstwa zarzucanychP. K. (1)czynów, co
znalazło również w odzwierciedlenie w votum separatum złożonym przez jednego członka składu sędziowskiego — ławnikaE. W..
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadne
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadne
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
Ad. 1 Zarzuty przedstawione w apelacji obrońcy oskarżonegoG. P. (1)okazały się niezasadne:
W odniesieniu do zarzutów poczynionych w apelacjach obu obrońców obrazyart. 7 kpkiart. 410 kpkna wstępie należy poprzedzić rozważania stwierdzeniem, iż przepisuart. 410 kpknie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 kpk).
- odnosząc się do wyjaśnień oskarżonegoR. K. (1), jako dowodu z pomówienia w odniesieniu do współoskarżonych (G. P.iP. K.) stwierdzić należy, iż dowód z pomówienia , podlega ocenie jak i inne dowody przeprowadzone w ciągu postępowania rozpoznawczego. Jak wynika z uzasadnienia Sądu Okręgowego – Sąd ten miał świadomość specyfiki takiego dowodu i poddał składane przezR. K.wyjaśnienia weryfikacji i kontroli ( vide: k. 10 uzasadnienia) przez pryzmat szczegółowości wyjaśnień tego oskarżonego, faktu, iż w depozycjach obciążał też siebie; depozycjach weryfikowanych przez pryzmat wizji lokalnej z jego udziałem , rezultatów przeszukań , opinii z zakresu badań chemicznych, wykazów połączeń telefonicznych, treści smsów, opinii uzupełniającej złożonej w toku postępowania rozpoznawczego, przez biegłego z zakresu badania narkotyków i przestępczości narkotykowej,W. K.; nadto czynności konfrontacji ze współoskarżonymi i –G. P.iP. K.. Sąd Okręgowy oceniając materiał dowodowy nie tracił z pola widzenia „korzyści” procesowej zawartej w dyspozycjiart. 60 kk– i także z tego punktu widzenia ocenił wyjaśnieniaR. K., bacząc, czy treść tych wyjaśnień i postawa oskarżonego nie jest li tylko koniunkturalna. ( co zostało opisane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu – w części oceny dowodów).
W kwestii produkcji amfetaminy i eksponowanych w uzasadnieniu przez obrońcę różnic pomiędzy wyjaśnieniami oskarżonego z postępowania przygotowawczego i rozpoznawczego zwrócić należy uwagę na protokół z dnia 16 maja 2018 r. – gdzie na uzupełniające pytania oskarżonyR. K. (1)wyjaśnił, iż nie pamiętał jaki był czas przedostatniej produkcji amfetaminy, przypomniał sobie, żeG. P. (1)otrzymał amfetaminę produkowaną przez kolegę oskarżonegoG. P.–E.. Nie pamiętał w jakich proporcjach była dosypywana amfetamina „pochodząca odE.”. Z wyjaśnieńR. K.wynikało jasno, iż nie znał on się na procesach chemicznych które zachodziły. Jakkolwiek wyjaśnił, iż w trakcie produkcji wytrąciła się amfetamina o czerwonym, różowym kolorze. ( k. 1633-1638). OskarżonyR. K.potwierdził wyjaśnienia składane w postępowaniu przygotowawczym, a na rozprawie dodał, iż „ ciężko mu jest rozróżnić i określić „ile i jakiej amfetaminy zostało w domu, bo wszystko było mieszane i przesypywane”. Zwrócić uwagę należy, iż wyjaśnienia tego oskarżonego pomiędzy postępowaniem przygotowawczym a rozpoznawczym były składane w odstępie roku. Te z postępowania przygotowawczego, były składane w większej bliskości czasowej w odniesieniu do zdarzeń opisywanych w akcie oskarżenia, zatem uznać należy, iż oskarżony lepiej pamiętał opisywane zdarzenia (mimo, że potem w areszcie jeszcze próbował odtworzyć pewne fakty). Sama istota wyjaśnień, dotycząca zatrzymanej amfetaminy w samochodzie i w domu oskarżonego – jawi się jako konsekwentna i stabilna. Na rozprawie oskarżony przyznał ( k. 1637 v) „ z perspektywy czasu mogłem dzisiaj tego nie pamiętać, jak wyglądała kwestia dosypywania tej amfetaminy pochodzącej odE.”.
Sąd Okręgowy zasadnie ocenił, że zeznania świadkaK. G. (1)( K. 2359 v-2360) są irrelewantne dla ustaleń w niniejszej sprawie (co uargumentował). Dokonując analizy tych zeznań dodatkowo należy stwierdzić, iż świadekK. G.relacjonował, o zdarzeniu, które umiejscowił w latach 2011 – 2013. Ówczesne postępowanie i „gryps” nie dotyczyło niniejszej sprawy, ani współoskarżonych w tej sprawie.
Zarzut rzekomego konfliktu pomiędzy oskarżonymG. P.aR. K.jest w ocenie Sądu odwoławczego kreowaną przez oskarżonegoG. P.linią obrony. Podczas konfrontacji pomiędzy tymi oskarżonymi – oskarżonyR. K.nie potwierdził tego faktu ( konfliktu). Do rozliczeń dotyczących maszynek do golenia –R. K.podczas tej konfrontacji nie przywiązywał żadnej wagi. ( a wg. oskarżonegoG. P.miałby się on czuć oszukanym). Odnośnie zdarzeń z maszynkami do golenia, zeznając o nich ( k. 2055v) świadekM. T.skonstatował, że „sprawa się rozmyła”. Ten sam świadek twierdził, że oskarżonyR. K.może pomawiaćG. P.w niniejszej sprawie, za to, iż zaciągnął dług w wysokości 100 000 zł., jednakże jak wynika, z analizy zeznań świadkaM. T., nie były to jego własne obserwacje, a interpretacja jaką usłyszał odG. P. (1).
W swoich wyjaśnieniach natomiastR. K.nie ukrywał, że pożyczył ( k. 1559v) od oskarżonegoG. P.pewną kwotę pieniędzy ( ok. 40 tysięcy zł, ), ale ustalił ze współoskarżonym, że pieniądze ze sprzedaży narkotyków będzie oddawał oskarżonemuG. P.na poczet długu. Kwota długu wzrosła – z uwagi na problemy z rozliczeniem jednej z dostaw marihuany. ( k.1600) OskarżonyR. K.wyjaśnił, też, że w wyniku jednej z transakcji oskarżonyG. P.został oszukany na około 100 000 zł, i jako kolega poczuwał się , aby pokryć połowę kosztów. O tym, że rzekomy konflikt zR. K.jest prezentowana przez oskarżonegoG. P.linią obrony – świadczą też jego wyjaśnienia. OskarżonyG. P.wyjaśnił, ze nie zerwał kontaktu, ponieważ liczył na spłatę długu, ponadto jednak córki obu oskarżonych się spotykały i spotykali się oskarżeni. Do wątku tego również należy dodać spostrzeżenia świadkaP. F.(k.2196) Świadek ten nie słyszał o żadnym konflikcie pomiędzy ww. oskarżonymi.
Odnośnie innych postępowań karnych jakie dotyczyły oskarżonegoR. K.stwierdzić należy, iż zgodnie zart. 8 § 1 kpkkażdy sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne – w sprawie której jest związany zakresem aktu oskarżenia. Inne postępowania, o ile dany sąd nie stwierdzi związku z rozpoznawaną sprawą, nie są w żaden sposób wiążące. Mieć też na uwadze, należy, iż w innych postępowaniach karnych o ile nie zostały zakończone prawomocnym wyrokiem skazującym, uczestnikowi postępowania przysługuje domniemanie niewinności.
W swoich wyjaśnieniach oskarżonyR. K.opisał szczegółowo mechanizm transakcji dokonywanych przez oskarżonegoG. P.dotyczących zakupu i wwozu do polski z Królestwa Hiszpanii środków w postaci marihuany. ( np. k. 1559v-1601). Wyjaśnienia te zostały uznane za wiarygodne, ta i ocena dowodów korzysta z ochronyart. 7 kpk. Odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów. Nie można zatem czynić zarzutu, iż depozycjeD. G.,P. G.iP. S.zostały uznane przez Sąd okręgowy za irrelewantne dla poczynionych ustaleń faktycznych, skoro Sąd dał wiaręR. K..
Wskazane w zarzucie apelacji mieszkanie przyul. (...)zostało umiejscowione w protokole (k.445) nie pada wprawdzie numer tego mieszkania, ale jest podany numer ulicy, piętro i usytuowanie mieszkania na klatce schodowej. W tym samym protokole , jest informacja, że następnie zimą na przełomie 2016/2017 r. oskarżonyG. P.wynajął inne mieszkanie „przy salonie”, a potem miał się wyprowadzić i zamieszkać u rodziców. Obrońca w apelacji nie precyzuje jakie czynności maiłyby być prowadzone odnośnie mieszkania naul. (...)po przeprowadzeniu czynności odnotowanych w protokole z dnia 28 czerwca 2018 r. , mając na uwadze fakt, iżG. P.zmienił miejsce zamieszkania.
Sąd odwoławczy nie podziela zarzutu, aby podczas postępowania rozpoznawczego doszło do obrazyart. 366 kpkw zw. zart. 6 kpkw zw. zart. 167 kpkw zw. zart. 170 §1 pkt 2 kpk-- to wszak na przewodniczącym na rozprawie ciąży obowiązek kierowania rozprawą i czuwania nad jej prawidłowym przebiegiem. Przewodniczący na rozprawie ma obowiązek baczyć aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne kwestie. Aby zachować ten wymóg (a nie przedłużać trwanie procesu i gromadzić nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy dowody) Sąd jest władny oddalić na mocyart. 170 kpktakie wnioski dowodowe, które zaprzeczają zasadzie kumulacji materiału dowodowego, sprawności postępowania, w innym przypadku doprowadziłoby to do sytuacji, iż niemożliwym stałoby się zakończenie postępowania karnego.
Zwrócić bowiem uwagę należy, iż każdemu Sądowi karnemu na zasadzieart. 8 §1 kpkprzysługuje samodzielność jurysdykcyjna, dla rozstrzygania zagadnień faktycznych i prawnych. Stąd też Sąd ma uprawnienie, aby zadecydować, iż czynności procesowe, czy dokumenty (np. w tym zakresie przesłuchanie świadkaR. D., czy dokumentów będących w posiadaniu(...)Zamiejscowego Wydziału ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej) z innych postępowań nie mają znaczenia dla konkretnej, rozstrzyganej sprawy, której zakres zakreślają zarzuty opisane badanym w postepowaniu rozpoznawczym aktem oskarżenia.
Podobnie oceniając opinie złożone przez biegłych ( w kontekście też wyjaśnieńR. K. (1)) z zakresu badań kryminalistycznych, badań narkotyków – jako jasne , pełne, zgodne z zasadami wiedzy nie było potrzeby sprowadzania na rozprawę dowodu w postaci siarczanu amfetaminy.
Również nie można czynić zarzutu, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego i faktu gdy postępowanie karne toczy się kontradyktoryjnie, z udziałem, stron i obrońców, że Sąd nie przeprowadził z urzędu jakiegoś dowodu, który mógł być zawnioskowany przez strony w postępowaniu rozpoznawczym i poddany kontroli. (Podobna zasada wypływa z treści art. 452 §2 pkt.2). Pozostaje rzeczą obrony , jakimi racjami się kierowała, gdy takiego wniosku nie złożyła, ale pozostaje to poza kontrolą Sądu odwoławczego. ( Także pozostawanie linii papilarnych na opakowaniu bądź ich brak nie dyskwalifikuje przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów i treści wyroku).
Nierozpoznanie wniosku o dopuszczenie fotografii przedstawiających łazienkęG. P. (1)również nie było uchybieniem, o którym mowa wart. 438 pkt. 2 kpk. Wszak fotografie mogą nie oddawać dokładnie rzeczywistości, lub poprzez ujęcie kadru wywoływać złudzenie optyczne. Ponadto z zeznańF. P.iJ. P.wynikało, że w łazience mogły się zmieścić 2 osoby , jakkolwiek nie miałyby komfortu.
Przeprowadzona analiza zarówno oceny dowodów jak i ustaleń faktycznych jest logiczna, zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego.
II. Zarzuty przedstawione w apelacji obrońcy oskarżonegoP. K. (1)okazały się niezasadne:
W ocenie Sądu odwoławczego nie doszło podczas wyrokowania przez Sąd I instancji do obrazyart. 7 kpkiart. 410 kpk., a uczyniona na wstępie uwaga, iż przepisuart. 410 kpknie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych – w kontekście zarzutów apelacyjnych tego obrońcy pozostaje nadal aktualna. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów, których wiarygodność została oceniona i korzysta z ochronyart. 7 kpk.
Odnośnie oceny wyjaśnień oskarżonegoR. K. (1)pozostaje aktualna konstatacja, iż wyjaśnienia te w swej istocie są spójne i konsekwentne, korelują z materiałem dowodowym w postaci rezultatów przeszukań , opinii z zakresu badań chemicznych, wykazów połączeń telefonicznych, treści smsów, opinii uzupełniającej złożonej w toku postępowania rozpoznawczego, przez biegłego z zakresu badania narkotyków i przestępczości narkotykowej. To, że występują w składanych depozycjach pomiędzy postępowaniem przygotowawczym a rozpoznawczym pewne różnice, jest cechą charakterystyczną dla działania pamięci człowieka, w miarę upływu czasu, pewne detale mogą ulegać zapomnieniu lub być mylone. Zatrzymanie w samochodzie i domu oskarżonegoR. K.amfetaminy nie budziło wątpliwości. O jej pochodzeniu,R. K.wyjaśnił na rozprawie - iż „ciężko mu jest rozróżnić i określić , ile i jakiej amfetaminy zostało w domu, bo wszystko było mieszane i przesypywane” – stąd różnice w kolorze produktu czy jego składu . Dodać do tego należy, iż oskarżonyR. K.nie posiadał w zakresie produkcji amfetaminy wiedzy chemicznej, nie znał dokładnie procesów chemicznych jakie zachodziły, natomiast relacjonował, zachowanieG. P. (1), co on robił, jakich narzędzi używał aby wyprodukować amfetaminę. Opinia biegłego z zakresu badania narkotyków i przestępczości narkotykowej,W. K.potwierdziła, iż okoliczności podawane przez oskarżonego na temat czynności potrzebnych do produkcji amfetaminy są wiarygodne, jakkolwiek relacjonowane przez laika. W okolicznościach relacjonowanych przez oskarżonegoR. K.nie było potrzeby aby robił on notatki, dotyczące składu amfetaminy, rozróżniania pochodzenia, koloru, czy dat wytworzenia tego produktu.
W świetle wyjaśnień oskarżonegoP. K.z k. 112v nie jest wiarygodne, iż miał on zamiar jechać zJ.doK.pociągiem. W momencie płacenia za bilet już powinien odkryć, że nie ma portfela i wrócić się po portfel aby opłacić całą podróż doK.. Posiadana przez niego natomiast kwota wystarczała na dojazd doC.. Racjonalność tego typu zachowania świadczy o tym, iż celem jego podróży byłaC.( miejsce , gdzie umówił się zR. K., spotkanie w celu przekazania narkotyków przy dworcu, w uczęszczanym miejscu nie jest odosobnionym przypadkiem, a było o tyle dogodne dla oskarżonegoP. K., który przyjechał pociągiem).
Odnośnie faktu, że uprzednio oskarżonyP. K., że wcześniej nie rozliczył się zR. K., który mimo to zdecydował się na dalsze transakcje – zauważyć należy, iż jak wynika z treści wyjaśnień oskarżonegoR. K., nie chciał on już przekazać amfetaminyP. K.nie otrzymując zapłaty. Współoskarżeni umówili się, w ten sposób, że zostaną przekazane pieniądze przy wydaniu amfetaminyP. K.. ( Pieniądze miała przywieźć osoba trzecia, nie było ustalone, że bezpośrednio ta osoba będzie się kontaktowała zR. K.. OskarżonyR. K.wszak kontaktował się zP. K., którego już wcześniej znał, i był jego kuzynem, babcie oskarżonych były siostrami).
Fakt, iż nie zabezpieczono przy oskarżonymP. K.żadnej torby na zapakowanie narkotyków nie jest równoznaczny z tym, iż uniemożliwiałoby to odbiór amfetaminy. W dużym mieście jakC.nie byłoby problemu aby taką torbę np. kupić, pożyczyć. Podobnie pora przyjazdu pociągu nie uniemożliwiała odbioru przedmiotów odR. K.. Dysponując około 3 godzinami wC.zanim dotarł na miejsce oskarżonyR. K.– oskarżonyP. K.mógł skontaktować się jednak ze znajomymi wC.( vide wyjaśnienia z k. 112 v) , aby zorganizować sobie tam pobyt albo dalszą podróż. Nie uczynił tego, więc należało uznać, że czekał na oskarżonegoR. K.( co jest zgodne z wersją przekazaną przez tego ostatniego).
Wbrew zarzutom zawartym w apelacji obrońcy oskarżonegoP. K.z wyjaśnień oskarżonegoR. K.składanych na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2018 r. – wynika, iż oskarżony ten był zorientowany co do kwot zaległych rozliczeń zP. K.( k. 1602 i v.) i nie ma potrzeby w tym zakresie przytaczać treści protokołu zawartego w aktach sprawy i znanego obrońcy. Podobnie w treści tych depozycji złożonych na tej rozprawie oskarżonyR. K.wyjaśnił z jakiego powodu przekazywaną amfetaminę oskarżonemuP. K.wycenił korzystnie na 5 000 zł za 1 kg (podczas gdy cena dla innej osoby wynosiła 2000 Euro).: „DałemK.w takiej niskiej cenie amfetaminę, ponieważ chciałem żeby zarobił jakieś pieniądze na życie, narzekał, że jest mu ciężko. (…)G. P. (1)wiedział o tej cenie za jaką dałem amfetaminęP. K. (1), uznaliśmy, że lepiej oddać amfetaminę za te cenę, żeby to jakoś funkcjonowało”.
Podobnie nie można zgodzić się z tezą prezentowaną przez obrońcę, że brak wiedzy w zakresie produkcji amfetaminy oskarżonegoR. K. (1)podważa wiarygodność jego wyjaśnień. A rebours - fakt, iżR. K.wskazał, że różowa amfetamina to skutek dodania kreatyny o smaku wiśniowym, świadczy o tym, iż jego wyjaśnienia w zakresie produkcji amfetaminy, były spontaniczne, z nikim nie konsultowane, tym bardziej, żeR. K.zastrzegł w wyjaśnieniach, że nie zna się na procesach chemicznych. A relacjonował to, co zaobserwował.
Ocena, że poprzez pomówienieP. K.– oskarżonyR. K.miał się zemścić w ten sposób, za nierozliczone transakcje, jest nieracjonalna. Bowiem generowanie postępowania karnego przeciwko oskarżonemuP. K.jeszcze bardziej zmniejszało nadzieję, na odzyskanie długu. AP. K. (1)jest wszak osobą, która pozostając na wolności byłaby zdolna do podjęcia zgodnej z prawem pracy zarobkowej. Dodatkowo z treści wyjaśnieńR. K.(k. 1602 v.) wynikało, iż oskarżony liczył na stałą współpracę zP. K.(który „znalazł człowieka chętnego na zakup większej ilości amfetaminy).
Sąd Okręgowy w sposób właściwy dokonał oceny wyjaśnień oskarżonegoR. K.iP. K.– także w kontekście analizy połączeń wykonywanych przez tego oskarżonego i oskarżonegoP. K., oraz w zestawieniu z treścią sms- ówK. W., a także zeznań funkcjonariusza PolicjiM. B.. Istotą postępowania dowodowego a potem oceny dowodów jest ocena wszystkich zebranych dowodów ( we wzajemnej korelacji), a nie – ocena każdego dowodu w oderwaniu od innego zgromadzonego w tej samej sprawie. O ile np. smsy wysyłane przezK. W.– każdy z osobna nie tworzył obrazu wydarzeń, to w zestawieniu z wyjaśnieniamiR. K.i świadkaM. B., zabezpieczonymi dowodami rzeczowymi - uzupełniają się wzajemnie.
Nie można również zgodzić się z tezą obrońcy, iż zatrzymanie oskarżonegoP. K.było „z góry zaplanowaną akcją mającą na celu umożliwienie postawienia zarzutówP. K. (1)i skorzystanie przezR. K. (1)z instytucji tzw. „małego świadka koronnego”. Z jednej strony tak postawiona teza przez obrońcę - przeczy wyjaśnieniom oskarżonegoP. K.– z których miało wynikać, ze tego dnia to, że wysiadł na stacji wC.było dziełem przypadku: bowiem zapomniał portfela, a przy sobie miał pieniądze akurat aby dotrzeć doC.. Z tych samych wyjaśnień wynika ( k. 112v), żeP. K.mimo, iż miał zamiar : „wC.pożyczyć pieniądze od znajomych, do których dzwonił jeszcze z pociągu”. Mimo takiej opcji – oskarżony wybrał oczekiwanie około 3 godziny na stacji naR. K. (1), zamiast pożyczyć pieniądze od znajomych i kontynuować podróż doK.. Z wyjaśnieńR. K.nie wynika, aby miał kuzyna podwieźć doK.. Natomiast taka sytuacja nasuwa wniosek, żeP. K.oczekiwał naR. K., bo był z nim umówiony. Nie można też odmówić policji prowadzenia czynności operacyjnych, jakkolwiek policja musi mając informacje o możliwości popełnienia przestępstwa powinna weryfikować je w sposób procesowy. Stąd trudno się dziwić, iż oczekiwano aby sprawdzić, na co lub na kogo czeka oskarżony na dworcu i jego bliskiej okolicy. Treść smsów kierowanych przezK. W.do oskarżonegoP. K.w dniu (z uwzględnieniem czasu wysyłania) także potwierdza wyjaśnienia oskarżonegoR. K.i przedstawioną przezeń kolejność zdarzeń), a nie pada zarzut, iżK. W.też brała udział w „z góry zaplanowanej akcji” i tak:
Około godziny 11 oskarżonyP. K.wysiada na stacji wC.: jego partnerka pisze: Godz. 11.39 „ Dojechałeś”?
Godz, 14.25K. W.pyta : „ I co dojechałR.?” ( z zeznań MB.wynika, że o godz. 14. 30P. K.podchodzi do samochoduR. K. (1)).
Godz. 14.27; ( dwie minuty później) ” dobrze, uważaj proszę”
A o godz. 14.29 ( czyli jest utrzymany kontekst i ciągłość korespondencji) :” i obiecaj, że nie weźmiesz nic z tego do ust”.
A kiedy długo nie otrzymuje od oskarżonegoP. K.odpowiedzi znając kontekst sytuacyjny spotkania zR. K. (1)również przez sms-a zrywa znajomość z oskarżonym p.K.i konstatuje:” tylko kasa uderza ci do głowy i narkotyki, rób co chcesz beze mnie”.
Treści tych wiadomości tekstowych i ich chronologii nie można wyrwać z kontekstu sytuacyjnego ( bowiem same w sobie o niczym nie świadczą) i nie rozpatrywać w korelacji z innymi dowodami – wszakart. 410 kpkzobowiązuje, by podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie. Treść ich ściśle koreluje z wyjaśnieniamiR. K. (1), a w konsekwencji również nic nie wskazuje aby nieświadomyP. K. (1)został uwikłany w „ z góry zaplanowaną akcję”.
W odniesieniu do czynności prowadzonych przez świadkaP. H.– również nie można uznać, iż brał on udział w „z góry zaplanowanej akcji” – świadek ten zeznał, że (k. 2243) był policjantem grupy dochodzeniowej, a policjanci z grupy operacyjnej nie przekazywali mu żadnych informacji dotyczących zdarzeń do jakich zostały zatrzymane osoby.
To, że nie została zatrzymanaK. S., która jechała z oskarżonymR. K., a został zatrzymany na skutek wyjaśnień oskarżonegoR. K.P. K. (1), nie jest dowodem na to, iż Sąd Okręgowy naruszył dyspozycjęart. 7 kpk. Sąd ten wyjaśnił, w uzasadnieniu swojego wyroku, na podstawie jakich argumentów powziął przekonanie o winieP. K. (1)iG. P. (1), jak iR. K. (1). Ocena tych dowodów jest logiczna i zgodna z doświadczeniem życiowym. (Treść wyjaśnieńR. K.nie generowała także potrzeby aby prowadzić postępowanie np. wobec osoby, od której oskarżony po drodze w dniu 13 maja 2017 r. kupował kiełbasę).
Również ocena dowodów dokonana przez Sąd Okręgowy korzysta z ochronyart. 7 kpk, pomimo, iż na etapie postępowania przygotowawczego czy sądowego nie dokonano eksperymentu procesowego czy w łazience produkcja amfetaminy z uwagi na rozmiar tego pomieszczenia była niemożliwa bowiem nie mogły pracować tam dwie osoby. Faktem jest, iż przedstawiane w procesie karnym czy też w innych warunkach fotografie mogą nie oddawać dokładnie rzeczywistości, lub poprzez ujęcie kadru wywoływać złudzenie optyczne. Podczas niniejszego procesu karnego z uwagi na sprzeczności w wyjaśnieniach międzyR. K.iG. P.na potrzeby wzmiankowanego przez obronę eksperymentu procesowego nie można byłoby odwzorować zachowania dokładnego tych dwóch osób. Produkcja natomiast nie nastręczała wymagań odnośnie używanego sprzętu. Ponadto z zeznańF. P.iJ. P.wynikało, że w łazience mogą się zmieścić 2 osoby , jakkolwiek nie miały by komfortu.
Na wcześniejszym etapie niniejszego uzasadnienia odniesiono się już do zeznańP. F.iK. G. (1). Ich depozycje nie przełamały analizy oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy. Podkreślić należy, iż każdy Sąd posiada samodzielność jurysdykcyjną w sprawie, którą prowadzi.
ŚwiadekS. K., który ze sprawą jak określił „nie miał nic wspólnego” w swoich zeznaniach podał, iż odG. P.słyszał, iż oskarżonyR. K.go pomawia nieprawdziwie, że jest „ słowo przeciwko słowu”.
W kontekście tego zarzutu apelacyjnego przypomnieć należy, iż Sąd okręgowy na samym wstępie oceny dowodów wskazał, iż dowód z pomówienia ocenia się bardzo skrupulatnie i odnosi ( o ile to możliwe) do innych zgromadzonych w sprawie dowodów. Zeznania tych świadków jak ocenił Sąd Okręgowy nie miały znaczenia dla rozpoznania sprawy, zatem nie został naruszonyart. 410 kpk.
Fakt, iż ktoś (tu w zarzucie apelacjiR. K.) w innym postępowaniu, wcześniej korzystał z dobrodziejstwaart. 60 §4 kki obecnie „zdaje sobie sprawę z tego w jaki sposób formułować treść zeznań ( sic! cytat za treścią apelacji) aby były wiarygodne i spójne” w żaden sposób nie może deprecjonować wiarygodności wyjaśnień (nawet jeśli w innym fragmencie apelacji o tych samych depozycjach obrońca przedstawia zdanie odmienne – tzn., że nie są spójne) – bowiem w polskiej procedurze karnej nie ma legalnej teorii dowodów. Wreszcie gdyby iść torem takiego rozumowania – jaki w tym fragmencie zaprezentował obrońca – to równie dobrze można stwierdzić, iż gdy ktoś był wcześniej skazany to wie w następnym postępowaniu karnym, gdy nie przyznaje się do winy, jak kreować linię obrony. Takie uogólnienia nie mogą stanowić argumentów dla zobrazowania jakoby Sąd meriti naruszył treśćart. 410 kpk.
Równieżart. 410 kpknie naruszyło brak szerszych rozważań co do ujawnionych na rozprawie kwestii rozliczeń pomiędzyR. K.aP. K.. Wyjaśnienia obu oskarżonych zostały prawidłowo ocenione, a dając wiarę oskarżonemuR. K., Sąd dał zatem wiarę, iż odnośnie rozliczeń zP. K.– jako kuzynR. K.chciał abyP. K.zarobił pieniądze, a także liczył na stałą współpracę z nim. PostawaR. K.nie wskazywała, iż działał z zamiarem odwetu.
Odnośnie czynności procesowych na rozprawie z udziałem ławnika ( zarzuty zawarte w obu apelacjach) , który wchodził w skład Sądu: stwierdzić należy przede wszystkim, że to przewodniczący z mocyart. 366 §1 kpkkieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem. Ma obowiązek baczyć aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne kwestie. Stąd czynności prowadzone na rozprawie mają na celu wyjaśnienie istotnych kwestii ( nawet za cenę np. uchylenia pytania, nieudzielenia głosu), czy oddalenia wniosku dowodowego na podstawieart. 170 kpk. Zasadą jest kumulacja materiału dowodowego, nie można w kwestiach nie mających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie prowadzić w nieskończoność postępowania dowodowego, czy dowolnie dopuszczać dowody zgodnie z wolą każdego z uczestników postępowania. Taki tryb procedowania byłby zaprzeczeniem istoty procesu karnego. Sąd, w składzie, w którym procedował uzgodnił wyrok. Zostało sporządzone uzasadnienie, a ławnik przekazał swoje uwagi na piśmie, co dołączono do akt. Pismo i zawarta argumentacja były analizowane przez autorów apelacji, jak i przez Sąd rozpoznający środki odwoławcze. Z tych przyczyn Sąd odwoławczy nie stwierdził aby naruszonoart. 7 kpk,art. 410 kpkczyart. 371 §1 kpk, lubart. 366 §1 kpkw zw. zart.2 §1 pkt. 2 kpk. Skoro również doszło do etapu wyrokowania, i ustalono treść judykatu, nie można twierdzić, iż w ten sposób naruszonoart. 5 §2 kpk. Natomiast zasadne jest twierdzenie, iż procedowano zgodnie zart. 109-112 kpk.
Sąd Okręgowy oddalił wniosek o rejestrowanie dźwięku z przebiegu rozprawy, uznając, iż wystarczający jest protokół sporządzany na piśmie. Ta decyzja procesowa nie stanowiła jednak obrazyart. 358 kpk, takiej, o której mowa wart. 438 pkt. 2 kpk. OskarżonyP. K. (1)miał możność na rozprawie wypowiedzenia się co do wszystkich dowodów przeprowadzanych na rozprawie. Prowadzony protokół pisemny spełniał wszelkie wymogi procesowe, a strony postępowania nie zgłaszały uwag do protokołu.
W ocenie Sądu odwoławczego po uznaniu, iż materiał dowodowy został oceniony przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy, logiczny, zgodny z zasadami współżycia społecznego – nie stwierdzono aby logika rozumowania i analizy dowodów doprowadziła do błędów w ustaleniach faktycznych ( a uwagi te należy odnieś do treści obu apelacji).
Błąd w ustaleniach faktycznych może mieć postać błędu "braku" albo błędu "dowolności". Zarzut taki może zostać postawiony wówczas, gdy sąd, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie istotne w sprawie dowody ( 410kpk), a także gdy prawidłowo je ocenił (art. 7 kpk). Natomiast gdyby ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, sąd pominął wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie (błąd "braku") albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone (przeinaczone) zachodziłby błąd "dowolności". Błąd dowolności może polegać również na wadliwym wnioskowaniu z prawidłowo ustalonych faktów (tzw. faktów ubocznych) co do istnienia lub nieistnienia faktu głównego (kwestii sprawstwa) w procesach poszlakowych. Błąd tego rodzaju oznacza, że określony fakt został ustalony dowolnie, gdyż nie ma oparcia w dowodach. W kwestiach oceny nieposiadania torby przezP. K., całościowej oceny treści sms-ów wysyłanych przezK. W.czy rozliczeń pomiędzy oskarżonymi, Sąd odwoławczy wypowiedział się we wcześniejszej części uzasadnienia, nie ma potrzeby aby jeszcze raz tę analizę powtarzać.
Wniosek
1.O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonegoG. P. (1)od popełnienia zarzucanych mu czynów. Alternatywnie natomiast, wnoszę o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.
2. O zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji w całości i uniewinnienie oskarżonegoP. K. (1)od zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
☐ zasadny
☐ częściowo zasadny
☒ niezasadne
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
Ponieważ zarzuty zawarte w apelacjach obrońców okazały się niezasadne, w konsekwencji nie uwzględniono wniosków apelacyjnych.
4
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
1.
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
5
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
1.
Przedmiot utrzymania w mocy
Wyrok skazujący Sądu I instancji.
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy
Powody utrzymania w mocy wyroku są tożsame, dla których nie uwzględniono zarzutów apelacji.
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
1.
Przedmiot i zakres zmiany
Zwięźle o powodach zmiany
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
1.1.
☐art. 439 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
2.1.
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
3.1.
Konieczność umorzenia postępowania
☐art. 437 § 2 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
4.1.
☐art. 454 § 1 k.p.k.
Zwięźle o powodach uchylenia
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
6
Koszty Procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
2
Na podstawieart. 624 §1 kpkSąd zwolnił oskarżonych pod ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze, mając na względzie orzeczone kary pozbawiania wolności i grzywny.
7
PODPIS
Sławomir Machnio Katarzyna Capałowska Małgorzata Janicz
1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika
1
Podmiot wnoszący apelację
obrońca
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja
Wyrok skazujący oskarżonegoP. K..
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść
☐ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒
art. 438 pkt 3 k.p.k.– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒
Uchylenie ( alternatywny)
☒
zmiana
1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika
2
Podmiot wnoszący apelację
obrońca
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja
Wyrok skazujący oskarżonegoG. P..
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść
☐ na niekorzyść
☒ w całości
☐ w części
☐
co do winy
☐
co do kary
☐
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐
art. 438 pkt 1 k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐
art. 438 pkt 1a k.p.k.– obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazanywart. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒
art. 438 pkt 2 k.p.k.– obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐
art. 438 pkt 3 k.p.k.– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐
art. 438 pkt 4 k.p.k.– rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐
art. 439 k.p.k.
☐
brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒
Uchylenie ( alternatywny)
☒
zmiana | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2022-10-27'
department_name: II Wydział Karny
judges:
- Sławomir Machnio
- Małgorzata Janicz
- Katarzyna Capałowska
legal_bases:
- art.56 ust 3 Ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
- art. 60 §4 kk
- art. 170§ 1 pkt 2 k.p.k.
recorder: st.sekr. sąd. Małgorzata Reingruber
signature: II AKa 263/20
``` |
151500000001521_III_APa_000066_2017_Uz_2018-03-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III APa 66/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 marca 2018 r.
Sąd Apelacyjny w KatowicachWydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący
SSA Jolanta Pietrzak (spr.)
Sędziowie
SSA Marek Procek
SSA Tadeusz Szweda
Protokolant
Elżbieta Szewczyk
po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2018r. w Katowicach
sprawy z powództwaP. Ł. (1)
przeciwko(...)A. C.,(...) Spółka JawnawB.
przy udziale zainteresowanego(...) S.A.wŁ.
o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę wyrównawczą i ustalenie
na skutek apelacji powodaP. Ł. (1)
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy w Katowicach
z dnia 25 maja 2017r. sygn. akt IX P 15/11
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.
/-/ SSA M.Procek /-/ SSA J.Pietrzak /-/ SSA T.Szweda
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. akt III APa 66/17
UZASADNIENIE
PowódP. Ł. (1)w tej sprawie domagał się od(...)A. C.,(...) spółki jawnejwB.zapłaty 595.540,39 zł z ustawowymi odsetkamiod dnia wniesienia pozwu oraz renty w kwocie po 5.012,77 zł miesięczne od lutego 2011r. płatnej do 10 dnia danego miesiąca, nadto ustalenia, że pozwana ponosi wobec powoda odpowiedzialność na przyszłość za skutki wypadku z dnia 1 lutego 2008r., jak i zasądzenia kosztów procesu. Z kwoty 595.540,39 zł powód żądał 400.000 zł tytułem zadośćuczynienia, zaś tytułem odszkodowania w związku ze skutkami wypadku - kwoty 195.540,39 zł.
W uzasadnieniu powód podał, że był pracownikiem pozwanej spółki od czerwca 2007r. do 31 sierpnia 2008r. i w dniu 1 lutego 2008r. w trakcie prowadzenia prac elektroinstalacyjnych w HaliB.wS.podczas wykonywania obowiązków służbowych powód spadł z dużej wysokości, co zostało uznane za wypadek przy pracyi spowodowało liczne i poważne obrażenia ciała.
W odpowiedzi na pozew pozwana spółka jawna wniosła o oddalenie powództwa. Pozwana zanegowała istnienie związku przyczynowego między swoimi zachowaniamia wypadkiem, w którym ucierpiał powód. Podniosła, że powód mając świadomość niebezpieczeństwa, z racji ukończonych szkoleń i wyższego wykształcenia, zachował się nadzwyczaj lekkomyślnie i to było przyczyną wypadku, co skutkuje trafnością zarzutu braku związku przyczynowego między zachowaniem pracodawcy a wypadkiem. Ponadto pozwana podniosła, że żądane zadośćuczynienie jest wygórowane, a w zakresie roszczeń odszkodowawczych nie wykazano zasadności i wysokości poszczególnych kwot.
W piśmie z dnia 23 maja 2011r. do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego przystąpiła(...). S.A. wŁ., wnosząc o oddalenie powództwa w całości orazo zasądzenie od powoda kosztów procesu. Interwenient zakwestionował zasadność żądań pozwu, stwierdzając, że brak jest podstaw dla przyjęcia odpowiedzialności za zdarzenie oraz dokonania wypłaty świadczeń. Pracownicy ubezpieczonej spółki byli wyposażeniw wymagane środki ochrony, a nadzór nad prowadzonymi pracami powierzono osobie posiadającej stosowne uprawnienia. Strona powodowa w ocenie interwenienta nie wykazała zasadności poszczególnych roszczeń. Brak jest w szczególności podstaw dla przyjęcia kosztów dojazdów w wysokości przewidzianej dla należności z tytułu podróży służbowej.
W piśmie z dnia 31 maja 2011r. powód rozszerzył żądanie zapłaty do kwoty 633.435,39 zł.
Wyrokiem z dnia 25 maja 2017r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwoi odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu.
Sąd ustalił:
Pozwana w ramach swego przedsiębiorstwa prowadzi prace budowlano - remontowe, wykonywane poprzez pracę fizyczną pracowników, przy użyciu narzędzi ręcznych, w tym elektrycznych, jak i sprzętu takiego jak przemieszczające się mechaniczne podnośniki nożycowe w celu umożliwienia prac na wysokości. Powód był od 2007r. zatrudnionyu pozwanej na stanowisku elektromontera. Powód był przeszkolony w zakresie bhp,tj. przeszedł instruktaż wstępny ogólny 4 czerwca 2007r., instruktaż stanowiskowy dla stanowiska elektromonter w dniach 4-5 czerwca 2007r. W dniu 1 lutego 2008r. powód świadczył pracę w haliB.wS.. Prace obejmowały m.in. montaż szynoprzewodów na suficie w sytuacji, gdy kratownica sufitu była już zamontowana i pod nią zamontowane były płyty sufitu z matami z włókna szklanego. Prace nadzorował kierownikM. C., zaś mistrzem byłS. M.. Powód w tym dniu wykonywał prace polegające na montażu szpil w otworach w obrębie sufitu, wykonując je z mechanicznego podnośnika nożycowego z koszem. Sufit umieszczony był na wysokości ok. 4.5 metrów. Inna brygada, złożona zA. F.iT. K.wykonywała prace polegającena wierceniu otworów w celu montażu szynoprzewodów w suficie. Pracownicy ci przemieszczali się podnośnikiem z koszem, demontowali płytę sufitu, umieszczalina kratownicy nośnej podest pochodzący z rusztowania (bez barier) i na nim pracowali.W celu zmiany miejsca pracy ponownie używali podnośnika i powtarzali te czynności. Pracownicy nie używali tzw. szelek czy pasów do pracy na wysokości, które były dostępne dla pracowników. Uznawali, że będzie im to krępować ruchy i będą trudności z wpięciem szelek w tym miejscu, tj. do belek kratownicy. Nie zwracano im uwagi, aby szelki ubrać i się przypiąć do kratownicy. Jeden pracownik wiercił otwory, drugi go asekurował.
Gdy powód skończył swoje zadania w czasie trwania dnia roboczego około godziny 11.00 korzystając z podnośnika przedostał się na konstrukcję sufitu podwieszanego i postanowił pomóc kolegom pracującym z podestu. Powód poruszał się po elementach kratownicyo grubości kilku cm.T. K.obrócił się i zobaczył powoda na kratownicy, który zapytał, czy ma im pomóc.T. K.odpowiedział, że powód go wystraszył, jednak jeśli chce może zwinąć sznurek do trasowania.T. K.nie był przełożonym powoda. Powód nie odciął sznurka, lecz zaczął przemieszczać się po kratownicy złożonej z wąskich metalowych profili. Po krótkim czasie stracił równowagę i spadł przez miękkąi niewytrzymałą płytę sufitu na posadzkę. W czasie poprzedzającym wypadek i w jego chwili mistrz i kierownik nie przebywali w miejscu wykonywania prac.
Pozwana uznała zdarzenie za wypadek przy pracy. W protokole ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku nr(...)wskazano, że bezpośrednią przyczyną wypadku była utrata równowagi podczas wykonywania pracy i upadek z wysokości, pośrednią przyczyną - brak zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości.
W ocenie biegłegoP. S.powód świadomie zlekceważył ryzyko związane z pracą na wysokości. Nadto jeżeli nie było możliwości zastosowania dostępnych środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości powód nie powinien w ogóle podejmować czynności w tym miejscu. Zdaniem biegłego powodowi można przypisać rażące niedbalstwo i jawne lekceważenie zasad nie tylko bhp, zdroworozsądkowego zachowania, ale i skrajną nieodpowiedzialność. Biegły wskazał, że prace wykonywane w dniu wypadku były ponad wszelką wątpliwość pracami na wysokości (ponad 4,5 m). Powód w chwili wypadku wykonywał czynności bez żadnych środków ochrony indywidualnej czy zbiorowej przed upadkiem z wysokości. Pozwana udostępniła pracownikom sprzęt do wykonywania pracyna wysokości, tj. podnośnik nożycowy z koszem oraz szelki bezpieczeństwa.Przed zdarzeniem i w jego trakcie nie było na miejscu kierownika robótM. C.i brygadzistyS. M.. Powód posiadał wymaganą wiedzę o pracyna wysokości i o konieczności stosowania zabezpieczeń. Gdyby powód podjął decyzjęo stosowaniu jakiejkolwiek formy zabezpieczenia, doszłoby do wypadku, lecz o innych skutkach, wręcz powierzchownych. Praca w miejscu, gdzie podjął ją powód, przy przechodzeniu po kilkucentymetrowej szerokości elementach stalowych była obarczona wysokim ryzykiem utraty stabilności i upadku przez sufit podwieszany w dół. Miejsce,do którego dostał się powód, nie było przeznaczone do przebywania, a tym samym pracy, bez zastosowania środków ochrony zbiorowej, ostatecznie indywidualnej. Najrozsądniejszym było użycie podnośników np. nożycowych i wykonanie prac od strony sufitu poprzeznp. demontaż paneli sufitowych, ewentualnie wykonanie obarierowanego podestu opartegona konstrukcji sufitu. O rażącej nieodpowiedzialności świadczy chodzenie po samej konstrukcji stalowej o szerokości kilku centymetrów, bez żadnych zabezpieczeń. Biegły wskazał również, że sposób wykonywania pracy przy montażu szynoprzewodów wcześnieji tuż przed zdarzeniem był odmienny i wymagał innego podejścia. Pierwsze prace były wykonywane przez powoda z podnośnika z koszem. Powód sam zdecydował pomóc innym pracownikom, postępując w sposób odmienny niż wcześniej. Postępowanie powoda było sprzeczne zart. 211 k.p., jako osoby odpowiedzialnej za zachowanie zasad bhp podczas pracy, a także nie odpowiadało podstawowym zasadom zdrowego rozsądku. Nie może bowiem dojść do sytuacji, w której pracownik nie zachowa zasad wynikających z myślenia, oczekując przejęcia tego obowiązku przez przełożonego. Nie jest fizycznie możliwe, aby osoba nadzorująca prace była obecna bezpośrednio przy każdym pracowniku. Trudno uznać, że powód mógł nie wiedzieć, że ma się zabezpieczyć przed upadkiem z wysokości w takim miejscu. Z kolei nawet jeżeli w miejscu pracy nie było zapewnionych środków ochrony przed upadkiem, powód nie powinien znaleźć się w miejscu, z którego upadł. Powód podjął prace na nowym stanowisku pod nieobecność osób decyzyjnych, w odmiennych warunkach.W ocenie biegłego wyłączną przyczyną wypadku powoda i jego skutków było naruszenie przez powoda przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, spowodowane przez niego wskutek rażącego niedbalstwa i nieodpowiedzialności, przez naruszenie:
- § 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003r. w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych, bowiem mimo obowiązków stosowania środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, powód takich środków nie zastosował w miejscu zdarzenia,
- § 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, bowiem mimo obowiązku w przypadku zmian warunków techniczno - organizacyjnych na stanowisku pracy powód nie odbył szkolenia w tym zakresie, a przystąpił do wykonywania tejże pracy;
-art. 210 § 1 k.p., bowiem gdy warunki pracy stwarzają zagrożenie dla życia i zdrowia pracownika, powód miał prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, natomiast powód przystąpił do wykonywania prac bez zabezpieczeń, co stwarzało bezpośrednie zagrożenie dla jego zdrowia lub życia;
-art. 211 k.p., poprzez nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W ustnej opinii uzupełniającej biegły podtrzymał swe dotychczasowe stwierdzenia, wskazując, że o ile z akt wynika, że powód nie był przeszkolony stanowiskowo w zakresie podjętych przezeń prac na wysokości, to jednak nie ma wątpliwości, że powód z własnej inicjatywy poruszał się na wysokości po kilkucentymetrowej grubości elementach.
Zasady wynikające ze zdrowego rozsądku powinny powstrzymać powoda przed poruszaniem się na wysokości w ten sposób.
Wskutek wypadku powód doznał trwałego i poważnego uszczerbku na zdrowiu - złamania kręgów piersiowych siódmego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego ze stenozą kanału kręgowego oraz porażenia wiotkiego kończyn dolnych. Od czasu wypadku jest zmuszony do poruszania się na wózku inwalidzkim. Jest trwale niezdolny do pracy, sparaliżowany od pasa w dół, co obejmuje również funkcje układu moczowegoi pokarmowego. Cierpi na spastykę kończyn dolnych, wymaga cewnikowania, co powoduje powikłania i zapalenia układu moczowego. Powód zmuszony był również do przystosowania domu i samochodu do swoich potrzeb wynikłych z niepełnosprawności.
Powód jest uznawany za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym.
Od lutego 2008r. w związku z wypadkiem powoda toczyło się postępowanie karne,w ramach którego w dniu 7 października 2008r. przedstawiono zarzutyM. C.iA. C.o czyn zart. 220 § 2 k.k.iart. 156 § 2 k.k.w zw. zart. 156 § 1 pkt 2 k.k.przy zastosowaniuart. 11 § 2 k.k.Wobec tych osób do Sądu Rejonowego w Sosnowcu został 25 listopada 2008r. skierowany akt oskarżenia o wskazany czyn. W wyroku z dnia10 czerwca 2014r. (II K 523/08) Sąd ten uznałA. C.za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, wymierzając mu karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.M. C.Sąd uniewinnił. Wskutek apelacjiA. C.Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 2 grudnia 2014r. (VII Ka 785/14) uchylił zaskarżony wyrok w odniesieniu do tego oskarżonego i przekazał sprawędo ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sosnowcu.
W wyroku z dnia 9 czerwca 2016r. Sąd Rejonowy w Sosnowcu (II K 1067/14) uznałA. C.za winnego tego, że w dniu 1 lutego 2008r. wS.nieumyślnienie dopełnił ciążących na nim obowiązków, będąc odpowiedzialnym za higienęi bezpieczeństwo pracy na terenie budowy wfirmie (...)jako pracodawca oraz wspólnik spółki jawnej poprzez:
- dopuszczenie do wykonywania prac na wysokości przy montażu sufitu bez zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej oraz indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości;
- dopuszczenie podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych do braku bezpośredniego nadzoru nad tym pracami przez wyznaczenie w tym celu osoby; czym naraził pracownikówA. F.,T. K.orazP. Ł. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu orazw sposób nieumyślny przyczynił się do powstania w dniu 1 lutego 2008r. ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy w postaci upadku z wysokościi złamania 7,10,11,12 kręgu piersiowego ze stenozą kanału kręgowego, porażenia wiotkiego kończyn dolnych, któremu uległP. Ł. (2), czym wyczerpał znamionaart. 220 § 2 k.k.iart. 156 § 2 k.k.w zw. zart. 156 § 1 pkt 2 k.k.przy zastosowaniuart. 11 § 2 k.k.i za to wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności, zawieszając warunkowo jej wykonaniena okres 2 lat. Nadto orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wysokości 80 stawek dziennych, określając wysokość stawki na 20 zł.
Wskutek apelacji oskarżonego Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia16 listopada 2016r. (VII Ka 648/16) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób,że wyeliminował z opisu czynu stwierdzenie, iż oskarżony w sposób nieumyślny przyczynił się do powstania w dniu 1 lutego 2008r. ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy w postaci upadku z wysokości i złamania 7,10,11,12 kręgu piersiowego ze stenozą kanału kręgowego, porażenia wiotkiego kończyn dolnych, któremu uległP. Ł. (2)oraz wyeliminował z kwalifikacji prawnejart. 156 § 2 k.k.w zw. zart. 156 § 1 pkt 2 k.k.przy zastosowaniuart. 11 § 2 k.k., za podstawę skazania przyjmującart. 220 § 2 k.k.i w oparciuo ten przepis wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 1 roku.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że przesłanką zastosowania kumulatywnej kwalifikacji czynu obejmującej skutki dla życia i zdrowia danej osoby jest wykazanie adekwatnego związku przyczynowego między zachowaniem a skonkretyzowanym skutkiem. Możliwa jest kumulatywna kwalifikacjaart. 220 k.k.w zbiegu z umyślnym lub nieumyślnym przestępstwem spowodowania skutku w zakresie życia i zdrowia pracownika, jeżeli ten skutek powstał w wyniku stworzonego przez sprawcę niebezpieczeństwa. Nie jest przesłanką wystarczającą jedynie naruszenie przepisów bhp. Nie powodują odpowiedzialności karnej zachowania, w ramach których sprawca nie znajdował sięw ścisłym związku kinetyczno - funkcjonalnym ze skutkiem. Sąd Okręgowy stwierdził,że nie ma wystarczających przesłanek, by skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu powoda mógł pozostawać w związku przyczynowym z zachowaniem oskarżonego, w formie określonych w zarzucie zaniechań. Inną kwestią jest przestępstwo z narażenia (art. 220 k.k.), zaś inną przestępstwo wymagające dla swego zaistnienia skutku (art. 156 k.k.). Pracownicy spółki mieli możliwość korzystania ze środków ochrony indywidualnej, tj. szelek i zbiorowej - podnośnika, zabezpieczających przed upadkiem z wysokości, wyznaczona była osobado sprawowania nadzoru nad pracami. Nie zmienia tego okoliczność, żeM. C.nie miał odpowiednich uprawnień do sprawowania samodzielnych funkcji w budownictwie. Bez włączenia się dodatkowej przyczyny, którą było samodzielne wejście przez pokrzywdzonego na konstrukcję sufitu podwieszanego obok podestu, skutek w postaci obrażeń ciała nie nastąpiłby. Powód znalazł się w tym miejscu z własnej inicjatywy.
W zakresie okoliczności sprawy Sąd związany był w myślart. 11 k.p.c.ustaleniami co do znamion przestępstwa, za które prawomocnie został skazanyA. C., a zatemw zakresie niezapewnienia pracownikom środków bezpieczeństwa w pracy na wysokości oraz nadzoru prac szczególnie niebezpiecznych. Należy jednak na tleart. 11 k.p.c.wskazać,że zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, wynikające zart. 11 k.p.c.związanie sądu w postępowaniu cywilnym dotyczy znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca, poczytalności sprawcy itp., ustalonych w sentencji wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku.
Czyniąc ustalenia Sąd pominął opinię biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracyR. W., gdyż biegły ten formułując wnioski istotnie odmienne od biegłegoP. S.nie poparł ich spójną i logiczną argumentacją.
Mając zaś na uwadze wyniki postępowania dowodowego w zakresie przebiegu zdarzenia z dnia 1 lutego 2008r., oddalone zostały wnioski strony powodowej o precyzyjne ustalenie skutków zdarzenia w zakresie sytuacji zdrowotnej powoda, tj. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych neurologa, ortopedy i psychologa.
W tym stanie faktycznym Sąd uznał, że powództwo nie jest zasadne podnoszącw motywach tego rozstrzygnięcia co następuje:
Jako podstawa prawna rozważań co do odpowiedzialności pozwanej winien być brany pod uwagę reżim zart. 415 k.c., statuującego odpowiedzialność odszkodowawczą w przypadku bezprawnego i zawinionego wyrządzenia szkody innej osobie. Nie występują natomiastw sprawie przesłanki zastosowania przepisów regulujących odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (art. 435 i art. 436 k.c.). Mając bowiem na uwadze dokonane ustalenia, stwierdzić należy, że pozwana nie prowadzi przedsiębiorstwa lub zakładu wprawianego jako całośćw ruch siłami przyrody. Używa samochodów dostawczych, elektrycznych narzędzi ręcznych, w razie potrzeby podnośników nożycowych w celu wykonania pracy na wysokości. Przedsiębiorstwo pozwanej bazuje na pracy fizycznej pracowników, wykonywanej przy pomocy narzędzi ręcznych. Istnienie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa nie zasadza sięna ruchu urządzeń napędzanych przez siły elementarne i nie ruch takich urządzeń stanowio jego istocie. Nawet, gdyby rozważać związek uszczerbku po stronie powoda z ruchem mechanicznego urządzenia przenoszącego pracowników - podnośnika nożycowego - należy uznać, że przemieszczenie się przez powoda z własnej inicjatywy na konstrukcję kratownicy nośnej i poruszanie się tam zerwało wszelki możliwy związek z ruchem takiego urządzenia.
Należy mieć także na względzie, że wspólnik prowadzący działalność spółki - pracodawcy,A. C., został prawomocnie skazany za czyn polegający na tym,że w dniu 1 lutego 2008r. wS.nieumyślnie nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, będąc odpowiedzialnym za higienę i bezpieczeństwo pracy na terenie budowy wfirmie (...)jako pracodawca oraz wspólnik spółki jawnej poprzez: - dopuszczeniedo wykonywania prac na wysokości przy montażu, sufitu bez zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej oraz indywidualnej zabezpieczających przed upadkiemz wysokości; - dopuszczenie podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznychdo braku bezpośredniego nadzoru nad tym pracami przez wyznaczenie w tym celu osoby, czym naraził pracownikówA. F.,T. K.orazP. Ł. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,tj. za czyn zart. 220 § 2 k.k.Skazanie za ten nieumyślny występek z narażenia obejmuje zatem jedynie prawomocne wyrzeczenie co do spowodowania stanu zagrożenia przez niezachowanie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Sąd orzekający obecnie związany jest treścią tak sformułowanego, prawomocnego wyroku. Co istotne,w postępowaniu karnym ostatecznie wyeliminowano z opisu czynu przyczynienie siędo powstania wypadku z dnia 1 lutego 2008r. i uszczerbków na zdrowiu powoda.To powoduje, że w zakresie istnienia związku przyczynowego między działaniamii zaniechaniami pracodawcy a skutkiem w postaci upadku i uszkodzenia ciała powoda konieczne było dokonanie samodzielnych ustaleń przez Sąd orzekający w niniejszej sprawie.
Okoliczności ujawnione w postępowaniu prowadzą do wniosku, że nie jest możliwe stwierdzenie istnienia powiązania przyczynowego między bezprawnym i zawinionym zachowaniem wspólnika spółki - działającego za spółkę jako pracodawca powoda,a upadkiem powoda z wysokości. Istotnie doszło do naruszenia wskazanych w wyroku skazującym zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, jednak, mając w szczególności na uwadze działania powoda, nie sposób przypisać pracodawcy odpowiedzialności za zdarzenie polegające na upadku powoda z kratownicy nośnej w hali, gdzie toczyły się prace.
W dniu wypadku powód pracował na wysokości przy umieszczaniu tzw. szpil w otworach, wykonując te czynności z kosza podnośnika. Po zakończeniu swoich czynności postanowił przemieścić się na konstrukcję kratownicy, bez polecenia kierownika, brygadzisty lub innego przełożonego. Nie zostało w sprawie wykazane w rozumieniuart. 6 k.c., aby opisane wyżej zachowanie powoda było skutkiem udzielonego mu polecenia lub było konieczne dla realizacji określonego nałożonego na powoda zadania służbowego. W świetle zeznań świadków, powoda, danych co do szkoleń powoda i zasad zdrowego rozsądku nie można również racjonalnie zakładać, że powód mógł pozostawać w rozsądnymi usprawiedliwionym przekonaniu o tym, że jego zachowanie nie powoduje skrajnego zagrożenia.
Niezbędną przesłanką zaistnienia odpowiedzialności deliktowej jest związek przyczynowy między zawinionym i bezprawnym działaniem lub zaniechaniem danego podmiotua skutkiem w postaci powstania określonej szkody, wskazany wart. 361 k.c.Zgodnie z tym przepisem, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1). W tychże granicach,w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). W orzecznictwie i literaturze wskazuje się, że aczkolwiekart. 361 § 1 k.c.nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości, to jednak wiąże odpowiedzialność tylkoz normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę, bez tego bowiem zabiegu łańcuch skutków zdarzenia, tkwiącego u podstawy obowiązku odszkodowawczego, byłby nieograniczony. Powstaje jednak podstawowy dla praktyki problem, kiedy zachodzi „normalny” związek przyczynowy. Należy w tej mierze zbadać, czy w ogóle pomiędzy kolejnymi faktami istnieją obiektywne powiązania. W szczególności trzeba wyjaśnić, czy dany fakt (przyczyna) był koniecznym warunkiem wystąpienia drugiego z nich (skutku), czyli czy bez niego skutek wystąpiłby. Tylko w razie pozytywnego stwierdzenia konieczne jest rozważenie, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne”, tzn. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy, a więc niebędące rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności. Ocena, czy skutek jest normalny, powinna być opartana całokształcie okoliczności sprawy oraz wynikać z zasad doświadczenia życiowego i zasad wiedzy naukowej, specjalnej.
W okolicznościach niniejszej sprawy pomiędzy zachowaniem wspólnika działającego za pracodawcę a wypadkiem powoda z dnia 1 lutego 2008r. nie zachodzi związek, który spełnia przesłanki normalnego powiązania przyczynowego. Związek ten został zerwany poprzez działanie powoda, który bez związku z wykonaniem poleceń udał się (choć zapewne z dobrą intencją) na kratownicę nośną i zaczął się po niej przemieszczać bez jakichkolwiek zabezpieczeń przed upadkiem. Pokonując sufit podwieszany i wydostając się na kratownicę oraz z racji wcześniejszej pracy w tej hali, powód miał pełną możliwość zaobserwowania,z czego składają się elementy tego sufitu i że nie dają one jakiejkolwiek możliwości utrzymania ciężaru człowieka. To, że powód sam podjął taką decyzję powoduje również,że nie można przypisać odpowiedzialności za takie jego działanie osobie odpowiedzialnejza nadzór. Podjęcie takich działań przez powoda nie może również być powiązanez niezapewnieniem mu w tym miejscu szelek bezpieczeństwa, bowiem nikt z przełożonych powoda nie skierował go w to miejsce (tj. na kratownicę) i powód uczynił to bez wiedzy tych osób. Z kolei, jak wskazał biegłyP. S., nie jest możliwe sprawienie, aby osoby nadzorujące obecne były w każdym miejscu, gdzie znajduje się dany pracownik.Nie można zatem postawić pozwanej zarzutu, że nie zapobiegała przemieszczeniu się pracownika w każde możliwe do pomyślenia, niebezpieczne miejsce. Jak powód sam wskazał, m.in. w zeznaniach w sprawie karnej, k. 272 tamtejszych akt, wcześniej wykonywał on prace z kosza podnośnika, co stanowiło odpowiednie zabezpieczenie. Przedostanie się przez powoda na konstrukcję sufitu i przemieszczanie się tam bez jakichkolwiek zabezpieczeń powoduje brak możliwości przypisania wypadku i jego skutków pracodawcyw myślart. 361 k.c.
Apelację od tego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w całości.
Skarżący zarzucił:
1
obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest przepisów:
art. 278 § 1 k.p.c.,art. 286 k.p.c.orazart. 233 k.p.c.poprzez:
- oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na opinii biegłegoS.w odniesieniudo ustalenia związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zachowaniem pozwanej,a wypadkiem, przy braku przedstawienia własnych rozważań na temat związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zachowaniem pozwanego a wypadkiem,w sytuacji gdy ta okoliczność winna zostać ustalona przez Sąd samodzielnie,co najwyżej posiłkując się opinią biegłego, gdyż nie wymagała wiadomości specjalnych,
- całkowite pominięcie pozostałych opinii biegłych z zakresu bezpieczeństwai higieny pracy, w tymR. W.oraz opinii biegłych, które zostały wydane dla potrzeb postępowania karnego prowadzonego przeciwkoA. C.,w sytuacji gdy opinia biegłegoS.była całkowicie jednostronna, nieobiektywna i wręcz sprzeczna z prawomocnym wyrokiem wydanym w sprawie karnej, gdyż biegły nie dostrzegał jakichkolwiek uchybień po stronie pracodawcya dodatkowo Sąd na wcześniejszym etapie postępowania dowodowego miał wątpliwości co do jej wiarygodności, albowiem dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego;
art. 217 § 1 i 2 k.p.c.orazart. 212 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.orazart. 286 i art. 162 k.p.c.poprzez oddalenie wniosków dowodowych powoda o precyzyjne ustalenie skutków zdarzenia w zakresie sytuacji zdrowotnej powoda, tj. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych neurologa, ortopedy i psychologa, które to dowody miały istotnedo udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,tj. charakteru i wysokości powstałej szkody a poprzez to nierozpoznanie istoty sprawy, o czym mowa wart. 386 § 4 k.p.c.:
2
sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicieart. 233 § 1 k.p.c.poprzez ustalenie, że pomiędzy zachowaniem pozwanego a wypadkiem powoda z dnia 1 lutego 2008r. nie zachodzi związek, który spełnia przesłanki normalnego powiązania przyczynowego, w sytuacji gdy taki związek zachodzi, gdyż pracodawca zorganizował w ten sposób stanowiska pracy bezpośrednio dla swoich pracownikówA. F.iT. K.,a pośrednio także dlaP. Ł. (1), który im pomagał, że wykonywali oni prace szczególnie niebezpieczne przy braku bezpośredniego nadzoru (nieobecność bezpośredniego przełożonegoM. C.na budowie, brak formalnych uprawnień tego przełożonego do kierowania pracami), bez użycia przy ich wykonywaniu dostatecznych zabezpieczeń zbiorowych (zostałoby one zapewnione przez użycie rusztowania wyposażonego w balustrady), ani też indywidualnych (praca w szelkach zabezpieczających) i w takich warunkach wypadek, do którego doszło z udziałemP. Ł. (1), był normalnym następstwem, na co wskazują zeznania świadków, protokół kontroli przeprowadzonej po wypadku przez Państwową Inspekcję Pracy, opinie pozostałych biegłych z zakresu BHP poza biegłymS..
Wskazując na przytoczone zarzuty skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji lub zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie żądań powoda oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu.
Pozwana spółka jawna oraz interwenient uboczny wnieśli o oddalenie apelacji, a ten ostatni także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jest zasadna.
Niewątpliwie nie została rozpoznana istota sporu, a zaskarżony wyrok zapadłw sprawie niedojrzałej do ostatecznego rozstrzygnięcia.
W rozpatrywanej sprawie podstawą odpowiedzialności pozwanej może być jedynieart. 415 k.c., jako że, jak słusznie przyjął Sąd I instancji, nie chodzi o przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody.
Przepisart. 415 k.c.stanowi, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia. Jest to przepis, który normuje odpowiedzialność deliktową opartą na winie sprawcy, zatem w tym miejscu godzi się przypomnieć kilka uwag ogólnych dotyczących tego zagadnienia.
Czyn niedozwolony stanowi samoistne źródło stosunku zobowiązaniowego i obejmuje każde zdarzenie wyrządzające szkodę, gdy pomiędzy stronami nie istniał żaden stosunek obligacyjny bądź gdy szkoda została wyrządzona poza tym stosunkiem, a więc gdy sprawca szkody naruszył nakaz lub zakaz obowiązujący go niezależnie od łączącego goz poszkodowanym stosunku zobowiązaniowego (...).
Wina jest ujemną oceną zachowania się sprawcy szkody (lub osoby odpowiedzialnej za szkodę) i stanowi połączenie dwóch elementów: obiektywnego i subiektywnego. Obiektywny element winy wypełnia każde zachowanie niewłaściwe a zatem niezgodne bądźz przepisami prawa przedmiotowego, bądź z zasadami współżycia społecznego, bądźz ogólnym obowiązkiem ostrożności, jaką każdy w społeczeństwie powinien zachować, aby drugiemu szkody nie wyrządzić. Obiektywny element zawiera w sobie bezprawność zachowania się (sprzeczność zachowania się sprawcy z szeroko pojętym porządkiem prawnym); polegać może zarówno na działaniu jak i zaniechaniu. Subiektywny element winy polega bądź na winie umyślnej, bądź na niedbalstwie.
Niedbalstwo polega na niedołożeniu należytej staranności (...) Dla oceny staranności należy stosować miernik obiektywny i abstrakcyjny (...). Należy porównać zachowanie sprawcy z abstrakcyjnym wzorcem postępowania (...). Ocena ujemna postępowania danej osoby w porównaniu do stosowanego wzorca uzasadnia przypisanie jej winy (…).
W przypadku odpowiedzialności za niezapewnienie bezpieczeństwa lub stworzenie stanu niebezpieczeństwa odpowiedzialność ta wynika najczęściej z zaniechania. Bezczynność jest winą wtedy, gdy istniał obowiązek działania. Obowiązek ten może wynikaćz konkretnego przepisu prawnego, bądź z umowy, bądź z ogólnej zasady, aby postępowanie danej osoby lub stan posiadanej przez nią rzeczy nie stanowiły źródła niebezpieczeństwa. Nawet jeśli stan taki powstał bez jej winy, to winą będzie jego tolerowanie (…) (Kodeks cywilny z komentarzem pod red. J.Winiarza, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1989, s.393-394).
Z kolei przepisart. 443 k.c.stanowi, że okoliczność, że działanie lub zaniechanie,z którego szkoda wynikła, stanowiło niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego uprzednio zobowiązania, nie wyłącza roszczenia o naprawienie szkody z tytułu czynu niedozwolonego, chyba, że z treści istniejącego uprzednio zobowiązania wynika co innego.
Zbieg odpowiedzialności zachodzi wtedy, gdy dłużnik nie tylko nie wykonuje lub nienależycie wykonuje swoje zobowiązanie umowne, lecz jednocześnie narusza nakaz lub zakaz obowiązujący go niezależnie od istniejącego między stronami stosunku prawnego (…). Zbieg odpowiedzialności występuje przede wszystkim w razie szkody na osobie, gdyż jej wyrządzenie stanowi zawsze czyn niedozwolony (…) (Kodeks cywilny z komentarzem pod red. J.Winiarza, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1989, s.424-425).
Poza sporem było, że w chwili wypadku strony pozostawały w stosunku pracy,a zatem były związane węzłem obligacyjnym. W świetle przytoczonego przepisu nie wyklucza to jednak możliwości dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody z tytułu czynu niedozwolonego.
Wszakże na pracodawcy z mocy powszechnie obowiązujących przepisów ciąży szereg obowiązków w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Zgodnie zart. 66 Konstytucji RPkażdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa.
Kodeks pracywśród podstawowych zasad prawa pracy wymienia w art. 15 zasadę, zgodnie z którą pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpiecznei higieniczne warunki pracy. Konkretyzacja tych obowiązków następuje w dziale X Bezpieczeństwo i higiena pracy.
W szczególności przepisart. 207 k.p.stanowi, że:
§ 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracyw zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 23711§ 2.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1)organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2)zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwai higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
3)reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
4)zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,
5)uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
6)zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
7)zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
§ 21Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwai higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników.
§ 3 Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy,w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nadto przepisart. 2071§ 1 k.p.stanowi, że pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tymo zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników.
W kwestii dopuszczalności przyjęcia odpowiedzialności pracodawcy na zasadzie winy za szkodę doznaną przez pracownika wskutek wypadku przy pracy wypowiadał się także wielokrotnie Sąd Najwyższy.
I tak w wyroku z dnia 4.11.2008r. II PK 100/08 (OSNP 2010/9-10/108) SN wyraził pogląd, iż „pracodawca ponosi na zasadzie winy (art. 415 k.c.w związku zart. 300 k.p.) odpowiedzialność za szkodę doznaną przez pracownika wskutek wypadku przy pracy, gdy można uznać, że do zdarzenia doszło w wyniku niedopełnienia ciążących na pracodawcy obowiązków, np. w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy”. W tym samym wyroku SN wyraził pogląd, że „Odpowiedzialność pracodawcy na zasadzie winy za skutki wypadku przy pracy uwarunkowana jest wykazaniem, iż w konkretnych okolicznościach faktycznych praca została zorganizowana nieprawidłowo, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku, alboże istniejące realnie zagrożenia przy jej wykonywaniu nie zostały rozpoznane przez pracodawcę, wobec czego pracownik nie miał o nich żadnej wiedzy, czy też takie zagrożenia nie zostały zniwelowane, co naraziło na szwank zdrowie, bądź życie pracownika”.
W wyroku z dnia 3.12.2010r. I PK 124/10 (Lex nr 707848) SN zaprezentował pogląd, że „zaniedbanie obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznego stanowiska pracy uzasadnia odpowiedzialność pracodawcy na zasadzie winy. Tolerowanie przez dozór niewłaściwych, zagrażających bezpieczeństwu metod pracy uzasadnia uznanie winy zakładu pracy, jeżeli wskutek stosowania tych metod nastąpi wypadek”, oraz, że „jeżeli poszkodowany był doświadczonym pracownikiem, zwłaszcza brygadzistą i lekkomyślnie stosował niewłaściwe, zagrażające bezpieczeństwu metody pracy, jakkolwiek miał dostateczne doświadczenie, by móc przewidzieć niebezpieczeństwo, to należy uznać,że również on przyczynił się do spowodowania szkody, co uzasadnia zmniejszenie odszkodowania”.
Analogiczne stanowisko zaprezentował SN w wyroku z dnia 14.09.2000r.II UK 207/00 (OSNP 2002/8/191) stwierdzając, że „zaniedbanie obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznego stanowiska pracy uzasadnia odpowiedzialność pracodawcyna zasadzie winy”.
Z kolei w wyroku z dnia 3.08.2007r. I UK 367/06 (M.P.Pr.2008/2/102) SN stwierdził, że strona pozwana nie może zwolnić się od odpowiedzialności związanej z niezachowaniem przepisów bhp zarzutem, że również powód nie dopełnił obowiązków z zakresu bhp.
W wyroku z dnia 13.09.2016r. III PK 146/15 (OSP 2017/5/51) SN stwierdził,że „zawinione uchybienia pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa pracy, pozostającew związku przyczynowym z zaistniałą szkodą, mogą prowadzić do ziszczenia się dyspozycjiart. 415 k.c.”. a nadto, że „pracodawca zobowiązany jest nie tylko do realizowania powszechnie obowiązujących przepisów bhp, jego zadanie sprowadza się równieżdo zagwarantowania faktycznego bezpieczeństwa. Kontekst ten stanowi perspektywę weryfikacji bezprawności zachowania pracodawcy, a pośrednio do zakreślenia związku przyczynowego występującego między jego zachowaniem a szkodą, którą doznał pracownik. Skontrolowanie winy zatrudniającego jest możliwe dopiero po przypisaniumu bezprawności”.
Wreszcie w wyroku z dnia 27.01.2011r. II PK 175/10 (Lex nr 885002) SN zajął stanowisko, iż „Jest oczywiste, że pracodawca nie zawsze może w pełni zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy i ustrzec ich od wszelkich skutków zagrożeń związanych ze środowiskiem pracy. Powinien jednak z należytą starannością podejmować niezbędne działania, w tym zwłaszcza wyraźnie nakazane przez prawo, jak działania określone§ 4 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 30 maja 1996r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianychw Kodeksie pracy(Dz. U. Nr 69 poz. 332 ze zm.), zmniejszające do minimum ryzyko utraty życia lub uszczerbku na zdrowiu pracowników”.
Podzielając zaprezentowane powyżej zapatrywania Sądu Najwyższego na kwestię dopuszczalności przyjęcia odpowiedzialności pracodawcy na zasadzie winy za szkodę doznaną przez pracownika wskutek wypadku przy pracy Sąd Apelacyjny uznał,że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala pozwanej jako pracodawcy powoda przypisać winę.
WszakżeA. C.- wspólnik prowadzący działalność spółki - pracodawcy został prawomocnie skazany za czyn polegający na tym, że w dniu 1 lutego 2008r.wS.nieumyślnie nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, będąc odpowiedzialnym za higienę i bezpieczeństwo pracy na terenie budowy wfirmie (...)jako pracodawca oraz wspólnik spółki jawnej poprzez: - dopuszczenie do wykonywania pracna wysokości przy montażu, sufitu bez zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej oraz indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości; - dopuszczenie podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych do braku bezpośredniego nadzoru nad tym pracami przez wyznaczenie w tym celu osoby, czym naraził pracownikówA. F.,T. K.orazP. Ł. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,tj. za czyn zart. 220 § 2 k.k.
Sąd Apelacyjny uznał także, że wbrew stanowisku Sądu I instancji, istnieje adekwatny związek przyczynowy między zawinionym i bezprawnym zaniechaniem pracodawcya skutkiem w postaci powstania szkody na osobie powoda w rozumieniuart. 361 § 1 k.c.
Zgodnie bowiem zart. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, przy czym szkoda może być skutkiem wielu zdarzeń, a normalne następstwa badanej przyczyny mogą być zarówno bezpośrednie jak i pośrednie i pozostawać w relacjach wieloczłonowych, a w takiej sytuacji ocenie z punktu widzenia kryterium normalności związku przyczynowego podlega zależność wielu czynników kauzalnych w ich wzajemnych powiązaniach, zaś ustalenie, że zachodzi normalny związek przyczynowy wymaga zbadania, czy gdyby dane zdarzenie nie wystąpiło, powstałby określony skutek oraz, czy pojawienie się przyczyny badanego rodzaju zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia rozpatrywanego skutku, poprzez jej współistnienie i współdziałanie z innymi czynnikami. Jeżeli odpowiedź na te pytania okaże się twierdząca, będzie to równoznaczne z wystąpieniem normalnego związku przyczynowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3 czerwca 2016 r.,I ACa 937/15).
Stwierdzenie adekwatnego związku przyczynowego nie oznacza zatem, że zachowanie pracodawcy musi być wyłączną, czy jedyną przyczyną wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę na osobie pracownika.
Jednocześnie nawet ustalenie, że poszkodowany w znacznym stopniu przyczynił się do powstania szkody, nie jest równoznaczne z przyjęciem, iż szkoda wykracza poza granice normalnych następstw działania lub zaniechania sprawcy czynu niedozwolonego,gdyżart. 362 k.c.nie jest odwróceniem normyart. 361 § 1 k.c.
Sąd Apelacyjny podziela też pogląd, że konsekwencją unormowania, że na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bhp, jest uprzedniość jego odpowiedzialności i jej bezwarunkowy charakter. Uprzedniość odpowiedzialności pracodawcy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy rozumieć należy w ten sposób, że zanim pracodawca będzie mógł egzekwować od pracowników stosowne powinności przewidziane wart. 211 k.p., określającym podstawowe obowiązki pracowników w sferze bhp, w pierwszej kolejności sam jest zobligowany zapewnić im bezpieczne środowisko pracy oraz bezpieczeństwo zindywidualizowane ( por. wyroki SA w PoznaniuIII APa 9/13, LEX nr 1356618, i SA w Gdańsku III APa 7/17, LEX nr 2269083).
Przyczynienie się poszkodowanego oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Związek ten występuje wtedy, gdy w wyniku analizy stanu faktycznego sprawy dojść można do wniosku, iż bez udziału poszkodowanego szkoda hipotetycznie nie powstałaby lub nie przybrałaby rozmiarów, jakie ostatecznie osiągnęła.
Nie jest zatem przyczynieniem się okoliczność wprawdzie leżąca po stronie poszkodowanego, lecz niezależna od niego i niezwiązana z jego działaniem lub zaniechaniem.
O tym, czy zachowanie poszkodowanego stanowiło współprzyczynę szkody odpowiadającą cechom normalnego związku przyczynowego, decyduje ocena konkretnych okoliczności danej sprawy, dokonana według kryteriów obiektywnych i uwzględniająca zasady doświadczenia, a w razie potrzeby także wiadomości specjalne. Natomiast o tym, czy obowiązek naprawienia szkody należy zmniejszyć ze względu na przyczynienie się, a jeżeli tak - w jakim stopniu należy to uczynić, decyduje sąd w procesie sędziowskiego wymiaru odszkodowania w granicach wyznaczonych przezart. 362 k.c.(por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2014 r., II PK 239/13).
Przy dokonywaniu obniżenia świadczenia należy przede wszystkim brać pod uwagę stopień winy obu stron, stopień przyczynienia się obu stron, rozmiar doznanej krzywdyi ewentualne szczególne okoliczności danego przypadku, a więc zarówno czynniki subiektywne, jak i obiektywne. Uwzględnić trzeba ciężar naruszonych przez sprawcę obowiązków i stopień ich naruszenia, stopień naruszenia obiektywnych reguł postępowania przez poszkodowanego, pobudki, jakimi kierował się poszkodowany podejmując działanie nieprawidłowe (np. altruizm, szlachetne pobudki).
W rozpatrywanej sprawie pracodawca naruszył obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Z kolei powód naruszył obowiązek wykonywania pracy zgodnie z przepisami bhp,w sposób bezpieczny, przy czym - jak wskazano - powód miał świadomość, jakie powinno być prawidłowe postępowanie i wiedział, że sposób jego zachowania jest nieprawidłowy.
Zarówno w przypadku pracodawcy, jak i pracownika występuje wina nieumyślna. Przy wystąpieniu winy nieumyślnej, nie ma zamiaru bezprawnego zachowania, sprawcanie chce i nie godzi się na wyrządzenie szkody. Zachowanie sprawcy jest zawinione również wtedy, kiedy nie chce on wprawdzie wywołać swoim czynem szkodliwych skutkówi nie godzi się na to, ale przewiduje taką możliwość i bezpodstawnie spodziewa się, że jej uniknie (lekkomyślność, rażące niedbalstwo) albo też nie przewiduje skutków swojego zachowania, choć powinien był i mógł je przewidzieć przy dołożeniu należytej staranności - niedbalstwo. Cechą winy nieumyślnej jest błędna ocena postępowania uświadamianego sobie przez sprawcę w zakresie możliwości wywołania szkody, albo też brak wyobrażeniao znaczeniu swego zachowania, a w następstwie - wywołania szkody, mimo istnienia możliwości i powinności, która nie została spełniona. W obu przypadkach można sprawcy zarzucić brak należytej staranności. Przyjąć należy, iż dla oceny zachowania(lub niezachowania) należytej staranności przy odpowiedzialności deliktowej, wykorzystany winien być obiektywny miernik staranności.
W rozpatrywanej sprawie także powód nie zachował należytej staranności.
Zastosowanie obiektywnego wzorca staranności prowadzić musi do wniosku, iż powód zawinił nieumyślnie. Przeciętnie rozsądny i rozważny człowiek ma świadomość istnienia zagrożenia przy poruszaniu się po kratownicy złożonej z wąskich belek, zawieszonejna wysokości 4,5 m, bez żadnych zabezpieczeń. Powód został przeszkolony w zakresie wykonywania prac na wysokości, zaś obiektywnie nieprawidłowe zachowanie wymagałood niego podjęcia działania, nie było zaś skutkiem przypadku. Przy ustalaniu zawinienia poszkodowanego, który przyczynił się do zaistnienia szkody, chodzi o postawienie poszkodowanemu zarzutu, że nie zachował się w sposób, jakiego można byłoby oczekiwaćod ludzi roztropnych, działających starannie. Stąd też uwzględniając stopień winy powoda oraz okoliczności zdarzenia, uznać trzeba, iż powód przyczynił się do powstania szkodyna osobie w znacznym stopniu.
Nie można jednak uznać, że to niewątpliwie zawinione działanie powoda wyłączyło istnienie adekwatnego związku przyczynowego między zaniedbaniami pracodawcyw zakresie zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracya powstaniem szkody.
Sąd I instancji uznał, że skoro feralnego dnia powód po zakończeniu zleconych mudo wykonania czynności około godziny 11.00 postanowił przemieścić się na konstrukcję kratownicy, bez polecenia kierownika, brygadzisty lub innego przełożonego, a jednocześnie nie zostało w sprawie wykazane, aby to zachowanie powoda było skutkiem udzielonego mu polecenia lub było konieczne dla realizacji określonego nałożonego na powoda zadania służbowego, to skutkuje to zerwaniem związku przyczynowego między upadkiemz wysokości i szkodą powoda a zaniedbaniami pracodawcy.
To stanowisko Sądu I instancji abstrahuje od tego, że z zeznań św.S. M.wynika, że podejmując to działanie powód zastosował się do ogólnego zalecenia przełożonego aby po wykonaniu zleconej pracy nie stać czy siedzieć bezczynnie, ale udzielić pomocy innym pracownikom. Tymczasem przy uwzględnieniu okoliczności,że do zakończenia dniówki roboczej było jeszcze sporo czasu, że doszło do opóźnieńw wykonaniu prac na tym obiekcie oraz, że w tym momencie nie było na obiekcie osoby, która winna sprawować bezpośredni nadzór nad pracami na wysokości i która mogła albo wydać takie polecenie lub zabronić powodowi podjęcia takich działań, trzeba uznać,że działanie powoda nie wyłącza istnienia związku przyczynowego między zaniedbaniami pracodawcy a powstaniem szkody, a stanowi jedynie współprzyczynę powstania szkody.
Co prawda słusznie zauważył Sąd I instancji, że bez wątpienia bezpośrednią przyczyną wypadku, jakiemu uległ powód było jego zachowanie sprzeczne z podstawowymi zasadami bhp, ale nie oznacza to, że stwierdzone w toku postępowania dowodowego zaniedbania pracodawcy z zakresu bhp nie mają znaczenia i nie skutkują przypisaniem mu odpowiedzialności za zaistniały wypadek.
Podnieść bowiem należy, że w świetle zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz powoda w pełni zasadny jest wniosek, że u pozwanych tolerowana była praktyka wykonywania prac na wysokości bez użycia zabezpieczeń indywidualnych (szelek).
Mając na względzie okoliczność, że taka praktyka stosowana była w dłuższym okresie czasu, nie sposób przyjąć, że pracodawca nie zdawał sobie z niej sprawy i jej nie tolerował.
W ocenie Sądu Apelacyjnego także owo tolerowanie tej niewłaściwej i jak się okazało zagrażającej bezpieczeństwu pracowników praktyki uzasadnia uznanie odpowiedzialności pracodawcy w rozpatrywanej sprawie.
Jak już podniesiono ustalona okoliczność, że powód lekkomyślnie i sprzeczniez podstawowymi zasadami bhp co do prac na wysokości poruszał się po kratownicy złożonej z wąskich belek, zawieszonej na wysokości 4,5 m, bez żadnych zabezpieczeń winna jedynie skutkować uznaniem, że przyczynił się on znacznie do spowodowania szkody i tym samym stosownym zmniejszeniem odszkodowania. Jest to jednak kwestia wtórna dotycząca w istocie wysokości dochodzonych roszczeń.
Mając zatem na względzie zaprezentowane stanowisko co do istnienia związku przyczynowego i w konsekwencji istnienia podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanej za powstałą szkodę stwierdzić należy, że skarżący słusznie podnosi, że Sąd I instancjinie rozpoznał istoty sprawy.
Sąd ten bowiem niezasadnie przyjmując, że istnieje materialnoprawna przesłanka unicestwiająca roszczenie, odstąpił od zbadania materialnej podstawy żądań strony powodowej i nie ustalił charakteru i rozmiarów szkody.
W tej sytuacji zachodzi konieczność poczynienia po raz pierwszy ustaleń co do rodzaju i rozmiarów szkody, przy równoczesnym respektowaniu, zagwarantowanegowart. 176 ust. 1 Konstytucji RP, prawa stron do co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowego.
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd zatem ustali charakter i rozmiar szkód powstałych u powoda na skutek analizowanego wypadku przy pracy dopuszczając stosowne dowody, oceni zakres przyczynienia się powoda do ich powstania i stosownie do wyników tej oceny rozstrzygnie o zasadności zgłoszonych przez powoda żądań w zakresie odszkodowania, zadośćuczynienia i renty a także rozstrzygnie kwestię odpowiedzialności na przyszłość.
Ze wskazanych przyczyn na mocyart. 386 § 4 k.p.c.Sąd Apelacyjny orzekłjak w sentencji.
/-/ SSA M.Procek /-/ SSA J.Pietrzak /-/ SSA T.Szweda
Sędzia Przewodniczący Sędzia
ek | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjny w Katowicach
date: '2018-03-29'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Jolanta Pietrzak
- Marek Procek
- Tadeusz Szweda
legal_bases:
- art. 210 § 1 k.p.
- art. 156 § 1 pkt 2 k.k.
- art. 286 i art. 162 k.p.c.
- art. 435 i art. 436 k.c.
- art. 176 ust. 1 Konstytucji RP
- '§ 4 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 30 maja 1996r. w sprawie przeprowadzania
badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami
oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych '
recorder: Elżbieta Szewczyk
signature: III APa 66/17
``` |
152515000001506_III_Ko_000314_2021_Uz_2022-03-01_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ko 314/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 marca 2022 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w III Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący sędzia Tomasz Olszewski
Protokolant Magdalena Mazurkiewicz
w obecności Prokuratora Katarzyny Tomczyk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 25 listopada 2021r. i 1 marca 2022r.
sprawy z wniosku pełnomocnikaZ. F.
w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za poniesioną szkodę i doznaną krzywdę przezZ. F.wynikłych z wykonania orzeczenia byłego Kolegium Rejonowego do spraw Wykroczeń przy Naczelniku Miasta wR.z dnia 14 grudnia 1983r.Nr rej. (...)/(...)
orzeka
1
na podstawieart.8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego(tekst jednolity z 25 października 2018 r. Dz. U. z 2018 r. poz. 2099) zasądza od Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na rzeczZ. F.kwotę 8.787,40 (osiem tysięcy siedemset osiemdziesiąt siedem 40/100) złote tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę oraz kwotę 5.000 (pięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłych z wykonania orzeczenia byłego Kolegium Rejonowego do spraw Wykroczeń przy Naczelniku Miasta wR.z dnia 14 grudnia 1983r.Nr rej. (...)/(...), wraz z ustawowymi odsetkami licząc od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku;
2
oddala wniosek w pozostałej części;
3
ustala, że koszty sądowe postępowania ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Formularz UWO
Sygnatura akt
III Ko 314/21
WNIOSKODAWCA
Z. F.
ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA
1.
Odszkodowanie (kwota główna)
Odsetki
1.
12.552,81 zł (rozszerzenie żądania, k. 87)
Odsetki ustawowe od dnia uprawomocnienia się wyroku
2.
Zadośćuczynienie (kwota główna)
Odsetki
1.
100.000 zł
Odsetki ustawowe od dnia uprawomocnienia się wyroku
3.
Inne
1.
--------------------------------------------------------------------
Ustalenie faktów
Fakty uznane za udowodnione
Lp.
Fakt
Dowód
Numer karty
3.1.1.
Z. F.należał do struktur(...); był założycielem i aktywnym działaczem podziemia niepodległościowego w ramachorganizacji (...)wR..
W okresie poprzedzającym wprowadzenie stanu wojennego bezpieka prowadziła przeciwko niemu sprawy operacyjnego rozpracowania, zaś na podstawiedecyzji nr (...)z dnia 12 grudnia 1981r.Z. F.został internowany.
Po odzyskaniu wolnościZ. F.nie zaprzestał swej działalności opozycyjnej.
W dniu 13 grudnia 1983r. został zatrzymany w związku z malowaniem „wywrotowych” napisów na murach, a następnie doprowadzony do ówczesnego Kolegium ds. Wykroczeń, za co w dniu 14 grudnia 1983r. został ukarany orzeczeniem Kolegium Do Spraw Wykroczeń przy Naczelniku Miasta wR.grzywną w wysokości 20.000 zł oraz nawiązką w wysokości 10.000 zł na rzecz przedsiębiorstwa gospodarki mieszkaniowej i komunalnej.
Powyższa kara i środek karny zostały wykonane.
Środki finansowe przeznaczone na zapłatę orzeczonych kar pochodziły z majątkuZ. F..
Dokumenty
ZeznaniaZ. F.
13 i dalsze, 63 i dalsze
67 i dlasze
Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.
Fakt
Dowód
Numer karty
3.2.1.
----------------------------------------------------------------------------
-------------
---------------
ocena DOWODów
Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 3.1
Dowód
Zwięźle o powodach uznania dowodu
Zeznania wnioskodawcy,
Dowody z dokumentów przedstawionych przez pełnomocnika wnioskodawcy
Wszystkie dowody przeprowadzone na rozprawie, a wnioskowane przez pełnomocnikaZ. F.sąd uznał za wiarygodne.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2
Dowód
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
--------------
-----------------------------------------------------------------------------------
PODSTAWA PRAWNA
Odszkodowanie
1.
Kwota główna
Odsetki
1.
Art.8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zmianami)
-------------------------
Zwięźle o powodach podstawy prawnej
Zadośćuczynienie
2.
Kwota główna
Odsetki
Art.8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zmianami)
Zwięźle o powodach podstawy prawnej
Inne
3.
Zwięźle o powodach podstawy prawnej
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA
Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia
Odszkodowanie
1.
Kwota główna 8.787,40 zł
Odsetki
Roszczenie pełnomocnika w zakresie odszkodowania jest co do zasady słuszne.
Przy wyliczeniu jego wartości sąd przyjął metodę waloryzacji opartą na podstawie porównania przeciętego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dacie wydania orzeczenia oraz tego, które jest temporalnie najbliższe dacie orzekania.
Z. F.w wyniku wydanego orzeczenia kolegium do spraw wykroczeń poniósł szkodę w wysokości – łącznie – 30.000 zł, co stanowiło 207 % ówczesnego, przeciętnego wynagrodzenia.
Zważywszy, że podówczas wynagrodzenie to podawane było w wartościach netto, a także biorąc pod uwagę fakt, że obecnie wskaźnik ten przedstawiany jest w wartościach brutto, żądanie zawarte we wniosku pełnomocnikaZ. F.zasądzenia w ramach odszkodowania kwoty 12.552,81 zł było po części niezasadne, bowiem sąd przed ustalaniem wartości tej rekompensaty zobligowany był do dokonania przeliczenia zmierzającego do ustalenia kwoty netto tego odszkodowania. Zabieg ten, przy przyjęciu przelicznika procentowego zaproponowanego przez pełnomocnika wnioskodawcy (207%), doprowadził do ustalenia wartości odszkodowania na kwotę 8.787, 40 zł.
Odsetki
Ustawowe, od dnia uprawomocnienia się wyroku.
Zadośćuczynienie
2.
Kwota główna 5.000 zł
Odsetki
Ustawowe, od dnia uprawomocnienia się wyroku.
Ustalając wartość zadośćuczynienia sąd miał na uwadze krzywdę, jaką wnioskodawca doświadczył w związku z wydaniem i wykonaniem orzeczenia Kolegium Do Spraw Wykroczeń przy Naczelniku Miasta wR..
To oczywiste, że wspomniane orzeczenie stanowiło akt represji związanej z przejawem działalnościZ. F., będącej elementem jego walki o niepodległość Państwa Polskiego. Było więc ono kolejnym przejawem szykany i napiętnowaniaZ. F.w związku z jego nieposłuszeństwem wobec ówczesnej władzy i negacją systemu społeczno – politycznego, którą ta władza firmowała. W tym więc zakresie był on poddany represji stanowiącej źródło krzywdy.
Ustalając wysokość zadośćuczynienia sąd miał na uwadze fakt, że wnioskodawca został do siedziby Kolegium doprowadzony przez funkcjonariuszy bezpieki, a więc wydaniu orzeczenia towarzyszył akt bezpośredniego nacisku ze strony funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa w postaci jego zatrzymania i krótkotrwałego pozbawienia wolności.
Z drugiej jednak strony sąd miał na uwadze, że – jak sam przyznawał w swych zeznaniach wnioskodawca – był on w tamtym okresie mężczyzną silnym, zdrowym, dla którego owa sytuacja, poza niewątpliwym, psychicznym obciążeniem związanym z upokorzeniem, jakie ze sobą niosła, nie stanowiła znaczącej dolegliwości, tym bardziej, że główne odium rekompensaty związane było ze szkodą majątkową, jaką poniósł on w związku z wykonaniem orzeczenia uznanego za nieważne.
Żądanie pełnomocnika wnioskodawcy, który domagał się zasądzenia tytułem zadośćuczynienia w niniejszej sprawie kwoty 100.000 zł traktować należy jako swoistą procesową aberrację, nie mającą jakiegokolwiek umocowania w realiach sprawy, ani przepisach stanowiących podstawę uzasadnianego rozstrzygnięcia.
Inne
3.
-----------------------
Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
KOszty procesu
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku
Przytoczyć okoliczności
Zgodnie z art.13 ustawy postepowanie w przedmiocie zadośćuczynienia jest wolne od kosztów sądowych.
PODPIS | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
date: '2022-03-01'
department_name: III Wydział Karny
judges:
- sędzia Tomasz Olszewski
legal_bases:
- art.8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych
wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego
recorder: Magdalena Mazurkiewicz
signature: III Ko 314/21
``` |
155025100000503_I_C_001041_2014_Uz_2015-01-27_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 1041/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia, 27 stycznia 2015 r.
Sąd Rejonowy w Oleśnicy, Wydział I Cywilny w składzie:
PrzewodniczącySSR Ryszard Jaworski
ProtokolantKatarzyna Czerniawska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2015 r. wO.sprawy
przy udziale stron:
powódA. G.
pozwanyJ. S.
o zapłatę
powództwo oddala
Z.
-(...)
27 stycznia 2015 r.
I C 1041/14
UZASADNIENIE
Powódka,A. G., wniosła o zasądzenie odJ. S.kwoty 63.500zł jako zwrotu udzielonej pozwanemu pożyczki.
Stanowisko swoje powódka zmodyfikowała następnie wskazując, że żądana kwota związana jest z nierozliczeniem się przez pozwanego związanym z zakupem towarów, które powódka mu wydała jako pracownik firmy handlowej (k.22).
Pozwany zaprzeczył, by miał jeszcze jakiekolwiek zobowiązania wobec firmy od której kupił swego czasu towar, a tym bardziej by miał jakieś zobowiązania wobec powódki. Zaprzeczył też by sporządził i podpisał dokument przedłożony przez powódkę wraz z pozwem (k.24).
Pozwany wskazał, że prowadził spółkę cywilną z drugim wspólnikiem, a ich współpraca zakończyła się w 2006r. W tym czasie spółka współpracowała z powódką, która była pracownikiem hurtowni w której nabywano materiały (k.31).
Powódka z kolei wskazała, że dochodzoną należność znajduje potwierdzenie w fakturach, które wystawiła na inne nazwisko „żeby ukryć dług pozwanego” (k. 33).
W toku postępowania ustalono następujący stan faktyczny:
W istocie niesporne jest, że powódka współpracowała zfirmą (...)jako kierownik hurtowni do 2005r. Powódka pozyskiwała klientów i prowadziła sprzedaż towarów oraz rozliczała płatności gotówkowe. Jedną z firm współpracujących byłaspółka cywilna (...), którą prowadził pozwany wraz ze wspólnikiem.
Nadto ustalono, że rozliczenia finansowe spółki pozwanego orazspółki (...)nie zawsze były dokonywane na czas. Pozwany (wspólnik) płacili należność gotówką, a czasem otrzymali towar z odroczonym terminem płatności. Wykazywane przez(...)zadłużenieM., po rozwiązaniu umowy z powódką, okazało się znaczące i pozwany – nie mając już kontaktu z powódką – rozliczał je z wierzycielem bezpośrednio.
Dowód:
zeznanie powódki k. 32
zeznanie pozwanego k. 32
Wyrokiem z 28.11.13 powódka została uznana winną tego, że „w okresie od grudnia 2004 do sierpnia 2005 (…) doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mienia w łącznej kwocie 65.952,61J. K.w ten sposób, że będąc osobą upoważnioną do wystawiania faktur VAT poświadczyła w ich treści nieprawdę co do okoliczności uiszczenia należności z nich wynikających poprzez wpisywanie w ich treść w miejsce sposobu zapłaty, iż płatność nastąpi w ciągu 7,14 lub 21 dni od sprzedaży, podczas gdy płatność nastąpiła w dniu sprzedaży, a przekazane jej pieniądze zatrzymywała dla siebie nie przekazując ichJ. K.”. W wykazie podmiotów od których tego rodzaju należność były pobierane nie ma ani pozwanego, ani prowadzonej przez niego spółki.
Dowód:
wyrok k. 27
Pozwana dysponuje dokumentem zawierającym pisane maszynowo oświadczenia datowane 14.09.05 o treści „ja niżej podpisanyJ. S.oświadczam, że moje zadłużenie wobec PaniA. G.wynosi 63.500zł – wraz z czytelnym podpisem odręcznym.
Dokument ten nie został sporządzone ani podpisany przez pozwanego.
Dowód:
oświadczenie k. 2
zeznanie pozwanego k. 33
X X X
Przy ocenie zasadności powództwa w pierwszej kolejności należało odnieść się do podstawy faktycznej żądania pozwu z uwagi na jego modyfikację w trakcie procesu. Wskazania w pozwie „pożyczka” ostatecznie została skorygowana przez powódkę, która domagała się swego rodzaju rozliczenia związanego z nieprawidłowościami w prowadzonej przez nią działalności. Zatem ustalenia faktyczne dokonywane dla potrzeb niniejszej sprawy nie odnosiły się do pożyczki, a do wzajemnych relacji finansowych stron. W tym też zakresie ustalenia te poczynione zostały w oparciu o materiał dowodowy zaoferowany przez strony, który w istocie sprowadzał się do ich zeznań, orzeczenia karnego wobec pozwanej oraz oświadczenia podpisanego jakoby przez pozwanego.
Na wstępie zatem należy wskazać, że brak było jakichkolwiek podstaw do dania wiary zeznaniom powódki co do tego, że jej nieprawidłowe rozliczenia (objęte żądaniem pozwu) dotyczy pozwanego, czy prowadzonej przez niego spółki. Powódka dochodziła kwoty 63.500zł, a z ustaleń znajdujących odzwierciedlenie w wyroku skazującym wynika, że cała szkoda wyrządzona przez powódkę to 65.952,61zł. Szkoda w tej wysokości odnosi się przy tym do szeregu podmiotów (w których nie ma pozwanego) a to, samo w sobie, wyklucza możliwości przyjęcia by tylko z firmą pozwanego powódka zrobiła „błędne rozliczenia” na taką kwotę jak dochodzona pozwem. Nie sposób też było uznać za wiarygodne zeznania powódki jakoby tylko z pozwanym miała te nieprawidłowe rozliczenia, a jedynie rozpisała je na różne inne podmioty. Powódka w żaden sposób nie uprawdopodobniła nawet by taka sytuacja miała miejsce – nie mówiąc już o procesowym wykazaniu tej okoliczności.
Brak też jest w sprawie karnej, prowadzonej przeciwko powódce, elementów, które by także zeznania potwierdziły, a zgodnie z treścią wyroku karnego, wiążącego dla sądu cywilnego (art. 11kpc) ustalone jest, że powódka doprowadziła do szkody w majątkuJ. K..
W tej sytuacji do omówienia pozostała kwestia dokumentu przedłożonego przez powódkę, w którym jakoby pozwany zobowiązał się do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Przedłożony przez powódkę dokument jest dokumentem prywatnym w rozumieniuart. 245kpc. Zgodnie zaś zart. 253kpcjeżeli spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać. Dokument przedłożony został przez powódkę, a pozwany zaprzeczył by znajdujący się na tym dokumencie podpis należał do niego. To zatem na powódce ciążył ciężar wykazania, że zaprzeczenie pozwanego nie jest zasadne – czego w niniejszym postępowaniu nie uczyniła.
Sąd nie znalazł podstaw do działania w tym zakresie z urzędu, gdyż w świetle całokształtu okoliczność dotyczących wzajemnych relacji stron, a także ustaleń poczynionych w postępowaniu karnym – nawet bez zaprzeczenia pozwanego, okazany dokument w istocie nie korespondował z ciągiem zdarzeń jakie miały miejsce do roku 2005. Niewiarygodna jest też wysokość kwoty jako swego rodzaju „nieprawidłowość” tylko w odniesieniu do firmy pozwanego - a w tym zakresie żadnych w istocie przekonywujących argumentów powódka nie przedstawiła.
Skoro zatem – zgodnie z ogólną normąart. 6 kc– ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, uznać należało, że powódka nie wykazała by istniało zdarzenie, które skutkuje zobowiązania pozwanego do zapłaty należności dochodzonej pozwem. Z tego też powodu powództwo zostało oddalone – a na marginesie można dodać, że o ile istotnie roszczenia związane były ze sprzedażą rzeczy, to i tak uległo by ono przedawnieniu.
Brak orzeczenia o kosztach wynika z faktu, że pozwany „wygrywający sprawę” nie poniósł żadnych kosztów, a wobec oddalenia powództwa nie było podstawy do obciążania opłatą sądową, od uiszczenia której zwolniona była powódka, żadnej ze stron.
Z/
1
(...)
2
(...)
09.02.2015r. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Oleśnicy
date: '2015-01-27'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Ryszard Jaworski
legal_bases:
- art. 245kpc
- art. 6 kc
recorder: Katarzyna Czerniawska
signature: I C 1041/14
``` |
155515300005027_X_GC_001197_2016_Uz_2017-06-07_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt X GC 1197/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 czerwca 2017 r.
Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący:
SSR Kornelia Żminkowska
Protokolant:
Agata Kicińska
po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2017 r. w Szczecinie
na rozprawie
w sprawie z powództwa(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.
przeciwko(...) spółce akcyjnejz siedzibą wW.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanego(...) spółki akcyjnejz siedzibą wW.na rzecz powódki(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.kwotę 5355,40 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych czterdzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami (określonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. jako odsetki ustawowe za opóźnienie) od dnia 5 czerwca 2013 r.,
II
oddala powództwo w pozostałym zakresie,
III
zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1312,15 zł (jeden tysiąc trzysta dwanaście złotych piętnaście groszy) tytułem kosztów procesu.
Sygn. akt X GC 1197/16
UZASADNIENIE
Sprawa rozpoznawana w postępowaniu zwykłym
W dniu 23 maja 2016 roku powódka(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.wniosła pozew przeciwko(...) spółce akcyjnejz siedzibą wW.o zapłatę kwoty 9 316 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 5 czerwca 2013 roku oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu podała, że w dniu 18 kwietnia 2013 roku miała miejsce kolizja, w której uszkodzeniu uległ pojazd markiM. (...)należący do poszkodowanegoW. N. (1). Podała, że na skutek braku możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu poszkodowany wynajął od powódki pojazd zastępczy markiM. (...), a koszty najmu przez okres 40 dni, odpowiadający okresowi naprawy uszkodzonego pojazdu, wyniosły 11 316 zł brutto. Wskazała, że zawarła z poszkodowanym umowę cesji wierzytelności, na podstawie której nabyła uprawnienie do odszkodowania z OC sprawcy szkody. Podniosła, że pozwana w toku postępowania likwidacyjnego przyznała powódce odszkodowanie tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 2 000 zł uznając za uzasadniony najem przez okres 10 dni i wysokość dobowej stawki najmu w wysokości 200 zł brutto, i odmówiła zapłaty reszty poniesionych przez powódkę kosztów najmu.
W dniu 17 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (sygn. akt X GNc 1164/16).
Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty (uzupełnionym pismem złożonym w dniu 3 listopada 2016 roku), którym zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, ewentualnie o odrzucenie pozwu. Podniosła zarzut zasądzenia ponad żądanie oraz zarzut braku legitymacji czynnej. W uzasadnieniu zarzutu braku legitymacji procesowej powódki wskazała, że przedłożoną umowę cesji wierzytelności należy uznać za pełnomocnictwo udzielone przez poszkodowanego powódce, a nie za umowę przelewu wierzytelności. W uzasadnieniu sprzeciwu zakwestionowała zasadność żądania dopłaty do przyznanego dotychczas powódce odszkodowania. Pozwana zakwestionowała podany przez powódkę okres najmu i wysokość dobowej stawki najmu, jak również uprawnienie osób, które podpisały umowę cesji, do jej zawarcia. Podała również, że sprawa została już rozstrzygnięta w innym postępowaniu, które toczyło się pod sygn. akt X GC 997/16 przez ten Sąd.
Strony w dalszych pasmach procesowych podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 18 kwietnia 2013 roku miała miejsce kolizja drogowa, wskutek której uszkodzeniu uległ pojazd markiM. (...)onr rej. (...)należący do poszkodowanegoW. N. (1). Sprawcą kolizji była osoba legitymująca się polisą potwierdzającą zawarcie umowy ubezpieczenia OC z(...) spółką akcyjnąz siedzibą wW.(zwaną dalej w uzasadnieniu również jako(...)). Szkoda została zgłoszona(...)w dniu 18 kwietnia 2013 roku, a ubezpieczyciel sprawcy szkody zarejestrował ją pod nr(...).
Bezsporne, nadto dowód:
- zeznania świadkaW. N. (1)k. 66-67,
- dokumentacja zdjęciowa k. 87-89.
W dniu uszkodzenia pojazdu (w czwartek), pojazd ten został oddany do naprawy do warsztatu.
Dowód:
- historia naprawy k. 18.
Poszkodowany potrzebował pojazdu celem dojazdu do pracy i przewozu dziecka do szkoły. Z pojazdu poszkodowanego przed kolizją korzystała również małżonka poszkodowanego.
Dowód:
- oświadczenie k. 16,
- zeznania świadkaW. N. (1)k. 66-67.
W dniu 18 kwietnia 2013 roku(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.(zwana dalej w uzasadnieniu równieżspółką (...)) wynajęła poszkodowanemuW. N. (1)pojazd zastępczy markiM. (...)onr rej. (...). Pojazd zastępczy został wydany najemcy w dniu 18 kwietnia 2013 roku. Początkowo strony umowy najmu ustaliły wysokość dobowej stawki najmu na kwotę 280 zł netto, a zwrot pojazdu na dzień 4 maja 2013 roku. Strony ustaliły, że koszty najmu zostaną rozliczone w formie bezgotówkowej poprzez przelanie przez poszkodowanego na rzeczspółki (...)wierzytelności w postaci prawa do odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy kolizji.
W tym samym dniu poszkodowany zawarł zespółką (...)umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na rzeczspółki (...)przysługującą mu wierzytelność w postaci odszkodowania tytułem szkody komunikacyjnej związanej z uszkodzeniem pojazdu poszkodowanego markiM. (...)zgłoszonej(...)i zarejestrowanej pod nr(...), obejmującą uprawnienie do żądania zapłaty odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego.
Dowód:
- odpis pełny KRS powódki k. 9-11,
- umowa najmu k. 14,
- umowa cesji k. 15,
- pełnomocnictwo k. 17,
- zeznania świadkaW. N. (1)k. 66-67.
W dniu 20 kwietnia 2013 roku (sobota) sporządzono kalkulację naprawy. W dniu 22 kwietnia 2013 roku (w poniedziałek) warsztat wysłał dokumenty do zakładu ubezpieczeń do akceptacji. Na drugi dzień warsztat otrzymał informację dotyczące wykonania oględzin przez rzeczoznawcę zakładu ubezpieczeń. W dniu 25 kwietnia 2013 roku (w czwartek) warsztat otrzymał informację dotyczącą akceptacji przez zakład ubezpieczeń kalkulacji naprawy.
Dni 1 i 3 maja 2013 roku były dniami ustawowo wolnymi od pracy.
W dniu 6 maja 2013 roku (w poniedziałek) warsztat zamówił części zamienne do naprawy.
Części zamienne zostały dostarczone do warsztatu w dniu 13 maja 2013 roku (w poniedziałek). W tym samym dniu warsztat przystąpił do rozpoczęcia naprawy. Stwierdzono jednak brak wszystkich potrzebnych do serwisu części. W związku z czym w dniu 24 maja 2013 roku (w piątek) odebrano brakujące części.
Naprawa została zakończona w dniu 28 maja 2013 roku (we wtorek).
Dowód:
- historia naprawy k. 18,
- opinia biegłego k. 117-123.
W dniu 23 maja 2013 roku poszkodowany oddałspółce (...)pojazd zastępczy.
Dowód:
- umowa najmu k. 14.
Spółka (...)ustaliła wysokość kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 40 dni najmu przy stawce wynoszącej 230 zł netto za dobę na kwotę 11 316 zł brutto. W dniu 28 maja 2013 rokuspółka (...)wystawiłaW. N. (1)fakturę o nr (...), skorygowaną fakturą FV-K./(...), za wynajem samochodu zastępczego na kwotę 11 316 zł brutto.
Dowód:
- faktury k. 12-13.
Pismem z dnia 10 lipca 2013 roku(...)poinformowałospółkę (...)o przyznaniu jej odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w wysokości 2 000 zł w związku ze szkodą zarejestrowaną pod nr(...). W uzasadnieniu decyzji zakład ubezpieczeń wskazał, że uznał najem pojazdu zastępczego przez okres 10 dni i wysokość dobowej stawki najmu w kwocie 200 zł brutto.
Dowód:
- decyzja pozwanej k. 19,
- wydruki cenników k. 90-94.
Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku(...)poinformowałospółkę (...)o przyznaniu jej odszkodowania za najem poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego w wysokości 14 072 zł z związku z inną szkodą zarejestrowaną pod nr(...).
Dowód:
- decyzja pozwanej k. 41,
- dowody zgromadzone na płycie k. 42.
Wynajęty pojazd zastępczy oraz pojazd uszkodzony należą do tej samej klasy pojazdów –V.m., segmentK.
Wysokość dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego na rynku lokalnym w województwie(...)w pierwszym półroczu 2013 roku w odniesieniu do pojazdu samochodu markiM. (...)wynosiła od 229 do 279 zł netto.
Okres likwidacji szkody wyniósł 40 dni, od dnia 12 kwietnia 2013 roku do dnia 28 maja 2013 roku.
Na wydłużony czas naprawy, na który przypadał okres pobytu przedmiotowego samochodu w warsztacie, miały wpływ czynności organizacyjne podejmowane przez zakład ubezpieczeń (w zakresie okresu oczekiwania przez warsztat na akceptację kalkulacji naprawy) oraz wpływ taki miały działania warsztatu naprawczego, który zwlekał z zamówieniem części i odebraniem ich.
Technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu wyniósł 8 dni roboczych.
Dowód:
- opinia biegłego k. 117-123.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się uzasadnione w części.
W pierwszej kolejności sąd zbadał zasadność podniesionego przez pozwaną zarzutu naruszenia powagi rzeczy osadzonej, który w razie gdyby okazał się uzasadniony, spowodowałby najdalej idące skutki procesowe w postaci odrzucenia powództwa.
Zgodnie z przepisemart. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.sąd odrzuca pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.
Sąd zważył, iż w pomiędzy tymi samymi stronami toczyło się postępowanie przed tut. Sądem w sprawie o sygn. akt X GC 997/16. Sąd ustalił, że sprawy te co prawda toczą się pomiędzy tymi samymi stronami, lecz przedmiot postępowania, mimo że również dotyczy odszkodowania z OC sprawcy szkody, jest inny. O ile ta sprawa dotyczy szkody zgłoszonej pozwanej w dniu 18 kwietnia 2013 roku i pojazdu markiM. (...)onr rej. (...)należącego do poszkodowanegoW. N. (1), o tyle sprawa prowadzona pod sygn. akt X GC 997/16 odnosi się do pojazdu markiB.należącego do poszkodowanegoJ. D.. Sąd nie dopatrzył się tożsamości roszczeń będących przedmiotem tego postępowania i postępowania prowadzonego pod sygn. akt X GC 997/16.
Na tej podstawie Sąd uznał, że w tej sytuacji nie zachodzą wszystkie przesłanki, o których mowa w przepisieart. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.Zarzut naruszenia powagi rzeczy osądzonej zgłoszony przez pozwaną z tych przyczyn okazał się nieuzasadniony.
Podstawy legitymacji procesowej do występowania w roli powódki(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP.upatrywała w treści umowy przelewu wierzytelności z dnia 18 kwietnia 2013 roku. Pozwana kwestionowała skuteczność cesji wierzytelności wskazując, że mając na uwadze treść przedłożonej przez powódkę umowy uznać ją należy za pełnomocnictwo, a nie umowę cesji wierzytelności.
W kontekście podniesionego przez pozwaną zarzutu braki legitymacji procesowej po stronie powoda Sąd zważył, że zgodnie z treściąart. 509 § 1 k.c.wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.Paragraf 2tego artykułu stanowi, iż wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który w ten sposób zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego jaki go wiązał z dłużnikiem. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia (art. 353 k.c.).
W przedmiotowej sprawie, pomiędzy poszkodowanymW. N. (1)a(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wP., zawarta została umowa cesji wierzytelności w dniu 18 kwietnia 2013 roku. Dotyczyła ona wierzytelności w postaci odszkodowania tytułem szkody komunikacyjnej związanej z uszkodzeniem pojazdu poszkodowanego markiM. (...), która to szkoda została zgłoszona pozwanej i zarejestrowana przez nią pod nr(...). Jak wynika z treści umowy, obejmowała ona uprawnienie do żądania zapłaty odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego.
Mając na uwadze treść przedłożonej umowy cesji wierzytelności Sąd doszedł do przekonania, że przedłożona przez powódkę umowa cesji wierzytelności spełnia wszystkie cechy umowy cesji wierzytelności. Określa bowiem w sposób precyzyjny wierzytelność będącą przedmiotem cesji. Z treści przedłożonej umowy, a także zeznań świadka nie wynika, aby zamiarem poszkodowanego było udzielenie powódce pełnomocnictwa. Sąd doszedł do przekonania , że poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności.
Tak rozumując Sąd przyjął, że na skutek zawartej umowy, przedmiotowa wierzytelność, w postaci prawa do odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego należna poszkodowanemuW. N. (1)przeszła na powódkę, która tym samym stała się uprawniona do dochodzenia tej wierzytelności od pozwanej. Pozwanemu zakładowi ubezpieczeń, zgodnie z przepisemart. 513 k.c., przysługują natomiast przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.
Powódka dochodziła zapłaty określonej w pozwie kwoty tytułem dopłaty do przyznanego jej w postępowaniu likwidacyjnym odszkodowania za poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego.
Podstawę prawną rozstrzygnięcia sądu stanowiły przepisyart. 822 k.c.iart. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz.U. z 2003r. Nr 124, poz. 1152) w zw. zart. 436 § 2 k.c.iart. 415 k.c.orazart. 361 § 2 k.c.i363 § 1 i 2 k.c.
Zgodnie z dyspozycjąart. 822 k.c.„przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia”(§1). Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (§4). Stosownie natomiast do treściart. 34 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych„z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia”. Stosownie do treściart. 361 k.c.zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Jak przyjmuje się w orzecznictwie, aktualny stan rozwoju stosunków społecznych, gospodarczych, powszechne korzystanie z pojazdu mechanicznego czyni używanie pojazdów mechanicznych stałym i nieodzownym elementem egzystencji społecznej, a najem zastępczego pojazdu mechanicznego ma zapewnić poszkodowanym taki komfort przejazdu w życiu codziennym jak przed zaistnieniem szkody (uchwała SN z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 05/11). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 listopada 2002 roku wydanym w sprawie sygn. akt. V CKN 1397/00 i w uchwale z dnia 29 października 2013 r. wydanej w sprawie sygn. akt. III CZP 80/13 uznał zasadność zwrotu czynszu najmu pojazdu zastępczego pozostającego w związku przyczynowym ze szkodą jedynie w okresie naprawy celowej i koniecznej do przywrócenia stanu pojazdu sprzed wypadku, a w przypadku szkody całkowitej do czasu, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny co przed wypadkiem pojazd. Szkodę majątkową stanowią wówczas wydatki poniesione przez poszkodowanego lub niezapłacone, ale wymagalne w okresie naprawy pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego samochodu, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.
Koszty najmu zastępczego będą stanowiły składnik szkody w rozumieniu przepisuart. 361 § 1 k.c.tylko wtedy, gdy będą stanowiły normalne następstwo zdarzenia powodującego szkodę. W kontekście prawidłowego ustalenia związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem powodującym szkodę a poniesionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego należy wziąć pod uwagę zachowanie poszkodowanego (wierzyciela) w toku likwidacji skutków szkody. Na wierzycielu bowiem spoczywa obowiązek zapobiegnięcia szkodzie i zmniejszenia jej rozmiarów. Szkody nie będzie stanowił każdy wypadek poniesiony celem uzyskania możliwości korzystania z pojazdu zastępczego, ale tylko taki, który w realiach konkretnej sprawy i w świetle przepisówart. 354 § 2 k.c.i862 k.c.okaże się niezbędny i celowy dla zapobieżenia szkodzie w majątku poszkodowanego.
Bezsporne w sprawie były okoliczności zdarzenia z dnia 18 kwietnia 2013 roku oraz odpowiedzialność pozwanej za szkodę. Spór dotyczył ustalenia wysokości dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego i ustalenia uzasadnionego okresu najmu.
Wyjaśnienie spornych okoliczności wymagało w ocenie Sądu zasięgnięcia wiadomości specjalnych, a więc zgodnie zart. 278 § 1 k.p.c.dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Rozważania dotyczące uzasadnionego okresu najmu Sąd oprał również na treści dokumentów, w szczególności zgromadzonych dokumencie historii naprawy (k. 18).
Jak wynika z treści opinii biegłego sądowego wysokość dobowej stawki pojazdu zastępczego na rynku lokalnym w województwie(...)w pierwszym półroczu 2013 roku w odniesieniu do pojazdu samochodu markiM. (...)wynosiła od 229 do 279 zł netto.
Sąd przyjął ustalenia biegłego za podstawę ustaleń w sprawie. Co prawda pozwana wniosła zarzuty do opinii biegłego, jednak dotyczyły one wysokości dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego w opcji bez limitu kilometrów. Uznać należało, że w sprawie niepotrzebne jest ustalenie wysokości dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego w opcji z limitem kilometrów. Sąd doszedł do takiego przekonania analizując treść zeznań świadkaW. N. (2). Świadek ten wskazał, że pojazdem pokonuje ok. 15 tys. km rocznie, korzysta z pojazdu codziennie m.in. dowożąc dziecko do oddalonej o ok. 10 km od miejsca zamieszkania szkoły, a także w celach prywatnych, do dojazdu do pracy, a z pojazdu tego pod jego nieobecność korzysta jego małżonka.. Stąd wynika, że poszkodowany korzystał ze swojego pojazdu w sposób swobodny, w tym nieograniczony w zakresie ilości pokonywanych pojazdem kilometrów. Skoro pojazd zastępczy miał stanowić dla poszkodowanego zamiennik dla jego własnego pojazdu, nie można było znaleźć podstaw do tego, aby możliwość korzystania z pojazdu zastępczego była w jakikolwiek sposób w tym zakresie ograniczona. Tak rozumując Sąd uznał, że poszkodowanemu niezbędny jest pojazd zastępczy w opcji bez limitu kilometrów.
W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie wysokość dobowej stawki najmu powinna wynieść więc od 229 do 279 zł netto. Powódka podała wysokość stawki w kwocie 230 zł i Sąd uznał, że wysokość stawki jest uzasadniona, ponieważ mieści się w granicach średnich ustalonych przez biegłego stawek obowiązujących na rynku lokalnym poszkodowanego.
Przy ustaleniu uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego Sąd przyjął następujące okoliczności. Na uwagę zasługuje fakt, że poszkodowany oddał pojazd do naprawy w czwartek w dniu 18 kwietnia 2013 roku, warsztat natomiast sporządził kalkulację naprawy w sobotę w dniu 20 kwietnia 2013 roku. Jak wynika z dokumentu historii naprawy pojazdu pozwana zaakceptowała kalkulację opracowaną przez warsztat dopiero w dniu 25 kwietnia 2013 roku. Wobec tego, że do rozpoczęcia naprawy, której koszty pokrywane są, jak w rozpoznawanej sprawie, z ubezpieczenia OC sprawcy szkody, zaakceptowanie przez zakład ubezpieczeń sprawcy kolizji jest niezbędne do rozpoczęcia naprawy uszkodzonego pojazdu. Niewątpliwym jest, że zakład ubezpieczeń powinien zmierzać do jak najszybszej weryfikacji kalkulacji naprawy. Tymczasem zwlekanie z weryfikacją kosztorysu (zaakceptowaniem) przez pozwaną przez okres siedmiu dni (w tym pięciu dni roboczych) należy uznać za działanie powodujące przedłużenie okresu likwidacji szkody z winy pozwanej. Tym samym okres od 18 do 25 kwietnia 2013 roku (czyli 7 dni) niewątpliwie należy uznać za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego.
Analizując przebieg dalszego okresu najmu podanego przez powódkę Sąd doszedł do przekonania, że warsztat przeprowadzający naprawę dopuścił się nieuzasadnionej zwłoki przy podjęciu czynności zamówienia części, ich odbioru i podjęcia naprawy. Jak wynika z historii naprawy warsztat zamówił części dopiero w dniu 6 maja 2013 roku, a więc 11 dni, w tym 5 dni roboczych, po otrzymaniu od pozwanej akceptacji kosztorysu naprawy. Takie działanie Sąd uznał dopuszczenie się nieuzasadnionej zwłoki w prowadzeniu naprawy. Powszechnie przyjmuje się w praktyce, że warsztat naprawczy, mając na uwadze sprawne i ekonomiczne przeprowadzenie naprawy, zamawia części w tym samym dniu, w którym otrzymuje akceptację kalkulację naprawy, ewentualnie następnego dnia. Mając tę regułę na uwadze uznać należało, że w sprawie warsztat powinien zamówić części w dniu 25 kwietnia 2013 roku (w czwartek), ewentualnie w dniu 26 kwietnia 2013 roku (w piątek). Nieuzasadnione natomiast było oczekiwanie z podjęciem tej czynności aż do dnia 6 maja 2013 roku.
Idąc dalej Sąd dopatrzył się innych działań warsztatu, które miały wpływ na nieuzasadnione wydłużenie okresu naprawy uszkodzonego pojazdu. Powszechnie przyjmuje się, że części zamienne powinny być dostarczone do warsztatu w ciągu 2-3 dni roboczych od dnia ich zamówienia. W rozpoznawanej sprawie części te nie dotarły w tak przyjętym terminie. Części zamówione w dniu 13 maja 2013 roku zostały dostarczone do warsztatu dopiero po 7 dniach (5 dniach roboczych), bo w dniu 13 maja 2013 roku. Tę okoliczność również uznać należało za działanie warsztatu powodujące zwłokę w prowadzenia procesu naprawy pojazdu. W sprawie brak było jakichkolwiek okoliczności, które uzasadniałyby konieczność oczekiwania na części przez tak długi okres. Odnośnie etapu zamówienia części potrzebnych do przeprowadzenia naprawy Sąd zwrócił uwagę również na to, że warsztat dwukrotnie zamawiał części – w dniu 13 maja 2013 roku i w dniu 24 maja 2013 roku. W sprawie oględziny przeprowadzane były tylko jeden raz i naprawa miała zostać przeprowadzona na podstawie jednej kalkulacji naprawy. Dwukrotne zamówienie części z powodu przeoczenia przez warsztat części z nich przy składaniu pierwszego zamówienia, Sąd również zakwalifikował jako działanie zmierzające do przedłużenia okresu likwidacji szkody.
Jak wynika z opinii biegłego technologiczny okres naprawy pojazdu uszkodzonego powinien wynieść 8 dni roboczych. Z kolei analiza historii naprawy pozwoliła na ustalenie przez Sąd, że warsztat naprawczy był czynny w soboty – kalkulację naprawy sporządzono w dniu 20 kwietnia 2013 roku, czyli w sobotę. Sąd uznał za biegłym, że w sprawie technologiczny czas naprawy pojazdu powinien wynieść 8 dni roboczych. Za dni robocze należy uznać również soboty.
Reasumując przyjąć należało, że do zamówienia części warsztat powinien przystąpić najpóźniej w dniu 26 kwietnia 2013 roku. Uwzględniając czas 3 dni koniecznych na oczekiwanie na dostarczenie części zamiennych przyjąć należy, że części zamienne powinny zostać dostarczone do warsztatu w dniu 2 maja 2013 roku. Uwzględniając 8 dni roboczych potrzebnych do przeprowadzenia naprawy Sąd ustalił, że naprawa powinna zakończyć się w dniu 13 maja 2013 roku i tym dniu zakończeniu powinien ulec najem pojazdu zastępczego.
W realiach rozpoznawanej sprawy uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego powinien wynieść 26 dni przypadających w okresie od dnia 18 kwietnia 2013 roku do dnia 13 maja 2013 roku, z uwzględnieniem 6 dni wolnych od pracy, w tym 1 i 3 maja 2013 roku.
Reasumując stwierdzić należało, że odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu, do którego powódka uprawniona jest na podstawie zawartej z poszkodowanym umowy cesji, przy przyjęciu uzasadnionego okresu najmu w wysokości 26 dni i stawki czynszu najmu podanej przez powódkę w wysokości 230 zł netto, powinno wynieść 7 355,40 zł (26 x 230 zł + VAT 23% = 7 355,40 zł) brutto. W toku postępowania likwidacyjnego pozwana uznała najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego jako uzasadniony co do zasady i przyznała powódce odszkodowanie wysokości 2 000 zł. Różnica pomiędzy sumą należności określoną przez Sąd a kwotą wypłaconą przez pozwaną wynosi 5 355,40 zł.
Mając na uwadze to, że powódka żądała zasądzenia kwoty 9 316 zł, a zasadne jest żądanie zapłaty kwoty 5 355,40zł, Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 5 355,40 zł i oddalił w pozostałym zakresie.
O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawieart. 481 § 1 k.c.iart. 14 ust 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz.U. z 2003r. Nr 124, poz. 1152), zgodnie z żądaniem pozwu
Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd oparł się na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony i które Sąd uznał za wiarygodne, a także zeznaniach świadkaW. N. (1)oraz opinii biegłego. Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne, ponieważ były logiczne i spójne, oraz pozostawały w zbieżności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W ocenie Sądu opinia przedłożona przez biegłego jest zrozumiała, wyczerpująca, jej treść jest zgodna z zasadnymi logiki, doświadczenia życiowego, zbieżna i dlatego też jest opinią przekonywującą. Sąd pominął wniosek o dalsze uzupełnienie opinii biegłego zawarte w piśmie z dnia 16 marca 2017 roku, ponieważ uznał, że wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy zostały wykazane.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znalazło więc postawę prawną w treści przepisówart. 108 § 1 zd. 1 k.p.c.w związku zart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 100 zd. 1 k.p.c.Zgodnie z powołanymart. 98 § 1 k.p.c.strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Natomiast w myślart. 100 k.p.c.w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W rozpoznawanej sprawie powódka wygrała spór w 57,48 %, a strona pozwana wygrała sprawę w 42,53 %. Na koszty poniesione przez powódkę złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 466 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2 400 zł i wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 1 188,86 zł. Na koszty poniesione przez pozwaną złożyły się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2 400 zł. Z uwagi na to, iż powódka i pozwana wygrali sprawę w określonym wyżej zakresie powódce należny jest zwrot kosztów w wysokości 4 071,86 zł, a pozwanej w wysokości 1 027,95 zł. Po wzajemnym zniesieniu się kosztów stronie powodowej należny jest zwrot kosztów postępowania od pozwanej w kwocie 1 312,15 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie III sentencji postanowienia, zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 312,15 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
date: '2017-06-07'
department_name: X Wydział Gospodarczy
judges:
- Kornelia Żminkowska
legal_bases:
- art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.
- art. 509 § 1 k.c.
- art. 14 ust 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
recorder: Agata Kicińska
signature: X GC 1197/16
``` |
155500000000503_I_ACa_000628_2016_Uz_2016-10-13_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 628/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 października 2016 roku
Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSA Mirosława Gołuńska
Sędziowie:
SA Artur Kowalewski
SO del. Wojciech Machnicki (spr.)
Protokolant:
sekr.sądowy Magdalena Stachera
po rozpoznaniu w dniu 29 września 2016 roku na rozprawie w Szczecinie
sprawy z powództwaA. K. (1)
przeciwko Skarbowi Państwa - NadleśnictwuM.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie
z dnia 27 kwietnia 2016 roku, sygn. akt VIII GC 278/14
I
oddala apelację,
II
zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Artur Kowalewski Mirosława Gołuńska Wojciech Machnicki
Sygn. akt I ACa 628/16
UZASADNIENIE
PowódA. K. (1)wniósł pozew w postępowaniu upominawczym przeciwko Skarbowi Państwa – Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe NadleśnictwoM.o zapłatę kwoty 75 845,97 zł z ustawowymi odsetkami od 14 stycznia 2014 r. oraz o zasądzenie kosztów procesu.
Powód wskazał, że NadleśnictwoM.wybrało w drodze przetargu jego ofertę na budowę leśniczówki z budynkiem gospodarczym nadziałce nr (...)przyul. (...)wM., a następnie strony zawarłyumowę nr (...), której przedmiot szczegółowo opisany był w dokumentacji projektowej, a same prace podzielone były na dwa etapy – pierwszy miał zakończyć się do dnia 30 listopada 2012 r., a drugi do dnia 31 sierpnia 2013 r. Wskazał dalej, że od chwili przekazania placu budowy 24 września 2012 r. wnosił zastrzeżenia, że pozwany nie wykonywał swoich zobowiązań określonych umową, m.in. nie wskazał punktów osnowy geodezyjnej, kompletnej dokumentacji inwestycji, nie dostarczył zgody zarządcy drogi wojewódzkiej niezbędnej do wjazdu na teren budowy wraz z projektem tymczasowej organizacji ruchu (powód wskazał, że na własny koszt sporządził taki projekt i przedłożył Komendzie Wojewódzkiej Policji). Znaczny okres trwało też uzgadnianie sposobu wbudowania niektórych materiałów, jak też sposobu otwierania stolarki okiennej. W trakcie budowy ujawniły się błędy projektowe oraz niezgodności między dokumentacją budowlaną zatwierdzoną pozwoleniem na budowę a specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót. W związku z tym strony zawierały kolejne aneksy do umowy o roboty budowlane, którymi przesuwały termin ukończenia robót. Ostatecznie strony zawarłyaneks nr (...)doumowy nr (...), w którym dokonały zmiany etapowania prac, w ten sposób, że część prac ujęta w etapie drugim, a w zakresie prac, których powód nie mógł dotychczas wykonać z uwagi na niemożność wykonania przyłącza kanalizacyjnego, wyłączona została do etapu trzeciego. Powód oczekiwał, że aneks obejmować będzie także kwestie ustalenia kosztów dozorowania budowy i jej ogrzewania, przy czym pozwany poinformował go, że zawarcie tych kwestii w aneksie z uwagi na wymogiprawa zamówień publicznychjest wykluczone i będą one przedmiotem osobnych uzgodnień. Dnia 30 listopada 2013 r. powód zgłosił gotowość odbioru etapu drugiego (odbioru dokonano dnia 9 grudnia 2013 r.), zaś dnia 16 grudnia 2013 r. powód podtrzymał swoje stanowisko, że nie godzi się na finansowanie kosztów dozorowania i ogrzewania budynku i oczekuje na ustalenie zasad dokonywania rozliczeń z tego tytułu. Dnia 19 grudnia 2013 r. zażądał od pozwanego przedłożenia kompletnej i uzgodnionej dokumentacji na wykonanie przyłącza kanalizacyjnego wraz z prawomocną decyzją w sprawie zmiany pozwolenia na budowę i zgodą zarządcy na zajęcie pasa drogowego, wyznaczając dodatkowy termin na wykonanie żądania. Dnia 20 grudnia 2013 r. pozwany oświadczył powodowi, że to powód jest zobowiązany do ponoszenia kosztów ogrzewania i dozoru, zaś powód w reakcji - dnia 3 stycznia 2014 r. zaproponował dwa rozwiązania – pierwsze polegające na ograniczeniu zakresu umowy poprzez wyłączenie robót, których powód nie mógł wykonać i odkupienie przez pozwanego zakupionych przez powoda materiałów budowlanych oraz drugie – dalsze realizowanie budowy przez powoda z odrębnym zleceniem mu ogrzewania i dozorowania jej za odrębnym wynagrodzeniem. Jednocześnie ponownie wezwał pozwanego do przedłożenia do dnia 8 stycznia 2014 r. kompletnej dokumentacji pozwalającej na realizację robót budowlanych, pod rygorem odstąpienia od umowy. Dalej powód wskazał, że pozwany nie przedłożył powodowi dokumentacji, w związku z czym powód 13 stycznia 2014 r. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Następnie na żądanie pozwanego 20 stycznia 2014 r. przedłożył wycenę inwentaryzacji robót w toku w oparciu o inwentaryzację sporządzoną przy udziale obu stron 16 stycznia 2014 r. i załączył faktury zakupu materiałów, które nie zostały wbudowane.
W tych okolicznościach faktycznych powód domagał się zapłaty na podstawie § 21 ust. 7 pkt 1 umowy od pozwanego wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia od umowy, oraz na podstawie § 21 ust. 7 pkt 2 odkupienia materiałów i konstrukcji lub urządzeń, które nie mogą być wykorzystane przez powoda przy realizacji innych robót nieobjętych umową (powód utrzymywał bowiem, że odstąpienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych). Powód wskazał przy tym, że pozwany nie dokonał, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, odbioru od powoda wykonanych przed odstąpieniem robót, w związku z czym powód dokonał jednostronnego odbioru i wystawił pozwanemufakturę VAT nr (...)na kwotę 75 845,97 zł obejmującą wykonane prace oraz przekazane materiały niewbudowane, z czego 63 544,07 zł brutto stanowi należność za roboty wykonane do czasu odstąpienia od umowy, a kwota 12 301,90 zł brutto stanowi koszt materiałów zakupionych i niewbudowanych.
Pozwany Skarb Państwa NadleśnictwoM.– reprezentowany przez przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa – złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu podniósł, że powód przed zawarciem umowy mógł dokładnie zapoznać się z całą dokumentacją projektową (a nadto oświadczył, że to uczynił i nie zgłaszał do niej żadnych zastrzeżeń), a na mocy umowy zobowiązany był do zabezpieczenia terenu przed kradzieżą i innymi negatywnymi zdarzeniami oraz ponoszenia skutków finansowych z tego tytułu. Podniósł, też że na mocy § 7 ust. 2 umowy wynagrodzenie powoda było ryczałtowe i nie podlegało waloryzacji lub negocjacji w trakcie realizacji zamówienia. Pozwany podkreślił też, że w okolicznościach niniejszej sprawy istotne znaczenie ma (z uwagi na podstawę odstąpienia od umowy) jedynie zachowanie się stron w drugim i trzecim etapie realizacji umowy i to tylko w zakresie związanym z wykrytą kolizją przyłącza sanitarnego. Powołując się naart. 17 prawa budowlanegopozwany wskazał, że powód powinien był wcześniej wykryć w dokumentacji błędne rozwiązania i podjąć czynności mające na celu ich wyjaśnienia, co pozwoliłoby znacznie szybciej rozwiązać ten problem. Tymczasem powód zgłosił to pozwanemu dopiero po upływie 10 miesięcy od czasu rozpoczęcia robót. W trakcie realizacji robót okazało się, że powód wyznaczył rzędne dotyczące wytyczenia fundamentu niezgodnie z dokumentacją. Zdaniem pozwanego powód godził się z koniecznością upływu odpowiedniego czasu, aby usunąć błędy i wprowadzić zmiany w dokumentacji projektowej i to dlatego strony zawarłyaneks nr (...)do umowy, termin jej ukończenia określając na dzień 31 maja 2014 r. Strony podtrzymały przy tym wówczas postanowienie o ryczałtowym charakterze wynagrodzenia, a za etap trzeci robót powód miał otrzymać kwotę 73.733,58 zł brutto. Powód miał w tym etapie wykonać określone prace, których nie wykonał. Był przy tym powód informowany ile czasu potrwa uzyskanie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. W konsekwencji pozwany twierdził, że w sprawie nie zostały spełnione żadne z przesłanek ustawowych uprawniających wykonawcę do skorzystania z prawa do odstąpienia od umowy, a zatem jego oświadczenie o odstąpieniu nie może być uznane za skuteczne. Podniósł też, że powodowi nie przysługiwało uprawnienie z § 21 ust. 7 pkt 2 umowy, albowiem zakupione przez niego materiały były standardowymi materiałami wykorzystywanymi w budownictwie i nadawały się do wbudowania na innej budowie, a nadto powód wezwany do ich odbioru nie dokonał go.
Powód w odpowiedzi pismem z dnia 20 stycznia 2015 r. rozszerzył powództwo o zapłatę dalszej kwoty 34 447,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 sierpnia 2014 r., tym samym domagał się w procesie od pozwanego zapłaty kwoty 110 293,02 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 75 845,97 zł od dnia 14 stycznia 2014 r. oraz od kwoty 34 447,05 zł od dnia 23 sierpnia 2014 r.
W uzasadnieniu powód wskazał, że zgodnie z§ 14 umowy nr (...)wniósł zabezpieczenie należytego wykonania umowy w kwocie 34 447,07 zł poprzez złożenie gwarancji ubezpieczeniowej udzielonej przezTowarzystwo (...), zaś pismem z dnia 8 sierpnia 2014 r. ubezpieczyciel poinformował powoda, że wypłacił NadleśnictwuM.kwotę 34 447,07 zł i wezwał powoda do uiszczenia kwoty 34.447,07 zł wypłaconej pozwanemu z tytułu udzielonej gwarancji należytego wykonania umowy i właściwego usunięcia wad. Powód twierdził przy tym, że pozwany zażądał wypłaty tejże kwoty, pomimo skutecznego (powoda zdaniem) odstąpienia od realizacji robót budowlanych i bez wezwania powoda do usunięcia wad co do robót, które powód realizował.
W dalszym piśmie przygotowawczym powód podniósł, że ujawnienie kolizji przyłącza sanitarnego nie było błędem projektowym, tylko ujawnieniem okoliczności, której wystąpienia nie mógł przewidzieć ani projektant, ani wykonawca. Podkreślił przy tym, że sam pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, że wystąpienie kolizji było okolicznością, której nie można było przewidzieć, z czym powód się zgodził. Pozwany od zgłoszenia mu stwierdzenia kolizji potrzebował aż dwóch miesięcy na zorganizowanie narady w tym przedmiocie. Powód podniósł też, żedecyzja nr (...)z dnia 2 stycznia 2014 r. dotycząca zmiany pozwolenia na budowę mogła uprawomocnić się najwcześniej dopiero dnia 16 stycznia 2014 r., jednak pozwany i tak nie dostarczył, ani nie ustalił terminu przekazania powodowi prawomocnej decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę, aktualnej dokumentacji projektowej zatwierdzonej tym pozwoleniem, projektu tymczasowej organizacji ruchu na czas budowy przyłącza oraz decyzji o tymczasowym zajęciu pasa drogowego, do czego był zobowiązany umową i dalszymi pismami. Za niezasadne zatem uznał powód twierdzenia pozwanego o nieskuteczności odstąpienia od umowy. Powód zakwestionował też, ażeby miał możliwość wbudowania zakupionych materiałów budowlanych, albowiem zakupił je na tą konkretną budowę.
Pozwany złożył również odpowiedź na rozszerzenie powództwa wnosząc o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, że pismem z dnia 4 lutego 2014 r. wezwał powoda do realizacji umowy oraz wskazał, że roboty w zakresie etapu drugiego nie zostały wykonane. Zdaniem pozwanego przedwczesne było wystawieniefaktury VAT nr (...). Dnia 27 lutego 2014 r. pozwany wezwał powoda do zapłaty kary umownej na podstawie § 18 ust. 2 umowy w wysokości 62 820 zł w terminie 7 dni od doręczenia, a dopiero po upływie zakreślonego terminu zapłaty zwrócił się do ubezpieczyciela, aby zaspokoić swoje roszczenie z udzielonej gwarancji. Pozwany skorzystał przy tym jedynie z gwarancji udzielonej na zabezpieczenie roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania robót budowlanych, nie realizował zas gwarancji ubezpieczeniowej udzielonej na zabezpieczenie usunięcia wad.
Na rozprawie dnia 8 maja 2015 r. powód wyjaśnił, że kwota, której zapłaty się domaga, dotyczy robót rzeczowo objętych trzecim etapem, które zostały przez niego wykonane w etapie drugim w oparciu o umowę. Wartość robót ustalił przy tym w oparciu o umowę, zaś wartość materiałów w oparciu o faktury zakupów, z tym że wartość ogrodzenia nie była określona w umowie i oszacował ją samodzielnie. Wskazał przy tym, że materiały budowlane zostały pozostawione na placu budowy i znajdowały się tam w dniu sporządzenia inwentaryzacji.
Wyrokiem z 27 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził od pozwanego kwotę 25 357,50 zł z ustawowymi odsetkami od 14 lutego 2014 r. i oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.
Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne.
Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Las Państwowe NadleśnictwoM., ogłosił przetarg nieograniczony w trybieustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych(Dz. U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.) na budowę budynku leśniczówki wraz z budynkiem gospodarczym nadziałce nr (...), obręb(...)przyul. (...)wM..
Zgodnie z zatwierdzoną dnia 31 lipca 2012 r. Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia oba budynki miały zostać zbudowane i w pełni wykończone, a nadto zamówienie obejmowało budowę zjazdu z posesji na drogę wojewódzką oraz ogrodzenie. Realizację zamówienia podzielono na dwa etapy, z których pierwszy – obejmujący wykończone zewnętrznie budynek leśniczówki i budynek gospodarczy – miał zostać ukończony do dnia 30 listopada 2012 r., zaś drugi – obejmujący instalacje zewnętrzne i wewnętrzne oraz wewnętrzne wykończenie budynku leśniczówki i budynku gospodarczego, a także budowę zjazdu i ogrodzenie – miał zostać ukończony do dnia 31 sierpnia 2013 r. Zalecano przy tym w SIWZ dokonanie wizji lokalnej terenu objętego zamówieniem.
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia określały stanowiące załączniki do SIWZ przedmiar robót, specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót oraz dokumentacja projektowa.
Ofertę cenową w przetargu na budowę leśniczówki złożył powódA. K. (1)prowadzący działalność gospodarczą podfirmą (...). Cenę za etap I określił on na kwotę 300.000 zł netto (powiększoną o VAT wg stawki 8% – 21.600 zł oraz wg stawki 23% – 6.900 zł), zaś za etap II na kwotę 328.200 zł netto (powiększoną o VAT wg stawki 8% – 23.064 zł oraz wg stawki 23% – 9.177 zł). W sumie wykonanie przedmiotu zamówienia wycenił na kwotę 558.300 zł netto (688.941 zł brutto).
W ofercie zawarł też pisemne oświadczenia, m.in., iż zapoznał się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, w tym także ze wzorem umowy i uzyskał informacje niezbędne do przygotowania oferty.Oferta złożona przezA. K. (1)została wybrana w przetargu przez NadleśnictwoM.jako najkorzystniejsza.
Dnia 14 września 2012 r.Towarzystwo (...) S.A.udzieliło ubezpieczeniowej gwarancji należytego wykonania i właściwego usunięcia wad nr(...)na rzecz beneficjenta NadleśnictwaM.z tytułu jego należności odA. K. (1)jako wykonawcy budowy budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym na tereniedziałki nr (...), przyul. (...), obręb(...).
Zgodnie z gwarancją górna granica odpowiedzialności gwaranta(...) S.A.wynosiła 34 447,05 zł, za zastrzeżeniem, że w zakresie odpowiedzialności z tytułu nieusuniętych wad fizycznych ulega ona zmniejszeniu o 70% i wynosi 10 344,12 zł.
Dnia 17 września 2012 r. Skarb Państwa – NadleśnictwoM.(jako zamawiający) zawarł zA. K. (1), jako wykonawcą,umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie zadania pn.: „Budowa budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym na tereniedziałki nr (...),ul. (...)obręb(...)”. W § 1 ust. 2 umowy wskazano termin zakończenia wykonania przedmiotu umowy w zakresie etapu I, określonego w § 8 ust. 1 pkt 1, na dzień 30 listopada 2012 r., zaś etapu II, określonego w § 8 ust. 1 pkt 2, na dzień 31 sierpnia 2013 r. W § 1 ust. 3 wskazano, że zakres rzeczowy przedmiotu umowy określa specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót, przedmiar robót, specyfikacja istotnych warunków zamówienia, oferta wykonawcy z załączonym wypełnionym ofertowym kosztorysem opracowanym na podstawie dokumentacji technicznej oraz dokumentacja projektowa (projekt budowlany i wykonawczy). Z kolei w ust. 4 wykonawca oświadczył, że zapoznał się ze specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót, dokumentacją projektową, przedmiarem robót oraz specyfikacją istotnych warunków zamówienia i uznaje je za podstawę do realizacji przedmiotu umowy oraz, że nie wnosi do nich żadnych zastrzeżeń.
W § 2 ust. 1 zamawiający zobowiązał się do przekazania wykonawcy placu budowy w ciągu 10 dni od podpisania umowy. Kolejne obowiązki zamawiającego określono w § 4 umowy i tak, zobowiązany był m.in. do przekazania wykonawcy dokumentacji projektowej nie później niż w dniu przekazania protokolarnego terenu budowy, uzyskania wszelkich niezbędnych, wymaganych obowiązującymi przepisami prawa postanowień lub decyzji właściwych organów niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy, z zastrzeżeniem czynności przewidzianych w umowie dla wykonawcy, przekazania wykonawcy terenu budowy, udzielenia wykonawcy bieżących informacji dotyczących obiektu, zapłaty wykonawcy za prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy.
Obowiązki wykonawcy określał § 5 umowy i tak, zobowiązany był m.in. do przejęcia terenu budowy, jego zagospodarowania oraz zabezpieczenia i miejsc prowadzenia robót, zapewnienia należytego ładu i porządku, a w szczególności przestrzegania przepisów BHP na terenie budowy na koszt własny wykonawcy, ponoszenia kosztów za media, zorganizowania we własnym zakresie dozoru mienia i wszelkich wymaganych przepisami zabezpieczeń ppoż. na terenie budowy oraz ponoszenia za nie pełnej odpowiedzialności materialnej, zabezpieczenia terenu budowy przed kradzieżą i innymi negatywnymi zdarzeniami i ponoszenia skutków finansowych z tego tytułu, wykonania przedmiotu umowy zgodnie z dokumentacją techniczną, obowiązującymi przepisami, normami i warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót, ze wskazówkami zamawiającego oraz zasadami wiedzy technicznej i sztuką budowlaną, zgłoszenia wykonanych robót do odbioru wpisem do dziennika budowy, realizacji robót w terminie określonym umową, bezzwłocznego powiadomienia na piśmie zamawiającego o wszelkich możliwych zdarzeniach i okolicznościach mogących wpłynąć na opóźnienie robót. W § 6 z kolei wskazano, że wykonawca zobowiązany jest do informowania zamawiającego i nadzoru inwestorskiego o konieczności wykonania robót zamiennych, co nie może pociągnąć zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy, w terminie 3 dni od daty stwierdzenia konieczności ich wykonania.
Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy określono w § 7 ust. 1 umowy wskazując, iż jest ono ryczałtowe, ustalone w oparciu o złożoną ofertę i wynosi za etap I: 270 000 zł netto za budynek mieszkalny i 30 000 zł za pozostałe roboty budowlane (razem brutto 328 500 zł), w tym za budynek leśniczówki 270 000 zł netto, za budynek gospodarczy 30 000 zł netto; za etap II: 288 300 zł netto za budynek mieszkalny oraz 39 900 zł za pozostałe roboty budowlane (razem brutto 360 441 zł), w tym za budynek leśniczówki 288 300 zł netto za budynek leśniczówki, 11 000 zł netto za budynek gospodarczy, 17 200 zł za zjazd oraz 11 700 zł za ogrodzenie. Razem za etap I i II za budynek mieszkalny netto 558 300 zł, za pozostałe roboty budowlane netto 69 900 zł, razem brutto 688 941 zł. Zgodnie zaś z ust. 2 wynagrodzenie miało nie podlegać waloryzacji lub negocjacji w trakcie realizacji zamówienia.
Podział robót szczegółowo na etapy zawarto w § 8 umowy i tak w ust. 1 wskazano, że etap I obejmuje budynek leśniczówki w zakresie stanu zero, stanu surowego otwartego, prace zewnętrzne wykończeniowe (stolarka okienna, drzwi zewnętrzne, elewacja, tarasy na gruncie) oraz budynek gospodarczy w zakresie stanu zero, stanu surowego otwartego, prac zewnętrznych wykończeniowych (stolarka okienna i drzwi zewnętrzne, elewacja). W ust. 2 wskazano, że etap II obejmuje budynek leśniczówki w zakresie instalacji zewnętrznych, instalacji wewnętrznych, prac wykończeniowych (posadzki, tynki, okładziny ścian i sufitów, wewnętrznych, sufit podwieszany, stolarka i ślusarka wewnętrzna), budynek gospodarczy w zakresie instalacji zewnętrznych, instalacji wewnętrznych, prac wykończeniowych (posadzki, tynki, okładziny ścian i sufitów wewnętrznych), budowę zjazdu oraz ogrodzenie.
Stosownie do § 9 umowy rozliczenia miały być dokonywane częściowo, w oparciu o faktury VAT z 14-dniowym terminem płatności wystawiane na podstawie protokołu częściowego odbioru robót za I etap oraz protokołu końcowego za II etap, w którym nie stwierdzono wad i usterek, zatwierdzony przez kierownika zamawiającego oraz inspektora nadzoru budowlanego.
W § 11 ust. 1 umowy wskazano, że udzielenie zamówienia dodatkowego będzie możliwe tylko i wyłącznie wówczas, gdy w trakcie realizacji zamówienia wystąpią roboty niezbędne do wykonania, nie przewidziane i nie wynikające z dokumentacji projektowej, a których wykonawca i zamawiający, pomimo zachowania należytej staranności, nie mogli przewidzieć. Stosownie do ust. 2 miały być rozliczane na podstawie odrębnej umowy.
Zgodnie z § 13 wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot umowy przy użyciu materiałów własnych, fabrycznie nowych.
Stosownie do § 14 ust. 1 wykonawca wniósł zabezpieczenie należytego wykonania przedmiotu umowy w wysokości 5% wynagrodzenia brutto (34 447,05 zł). Zabezpieczenie to, zgodnie z ust. 2 służyć miało pokryciu roszczeń zamawiającego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w tym na pokrycie naliczonych kar umownych.
§ 16 umowy regulował kwestię dokonania odbioru robót. Stosownie do ust. 2 wykonawca miał zgłosić zamawiającemu gotowość do odbioru na piśmie oraz potwierdzić wpisem do dziennika budowy, zaś stosownie do ust. 3 zamawiający miał wyznaczyć termin i rozpocząć odbiór w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia go o sięgnięciu gotowości do odbioru zawiadamiając o tym wykonawcę.
W § 17 wykonawca udzielił zamawiającemu gwarancji i rękojmi na zrealizowany przedmiot umowy na okres 36 miesięcy od daty odbioru końcowego przedmiotu umowy.
§ 18 umowy regulował kwestie kar umownych, które miały stanowić obowiązującą formę odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie przedmiotu umowy we wskazanych przypadkach i wysokościach: stosownie do ust. 2 zamawiający miał prawo obciążyć wykonawcę karami umownymi z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy w wysokości 10% wynagrodzenia netto określonego w § 7 ust. 1.
§ 19 wskazywał okoliczności, w których możliwe było prowadzenie zmian do umowy (np. dotyczących przedłużenia terminu wykonania przedmiotu umowy o czas opóźnienia, jeżeli będzie miało wpływ na wykonanie przedmiotu umowy, m.in. w przypadku jakiekolwiek opóźnienia, utrudnienia, lub przeszkody spowodowanej przez lub dającej się przypisać zamawiającemu na ternie budowy, jak też wystąpienia okoliczności (np. konieczności wykonania robót dodatkowych, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych), których strony nie były w stanie przewidzieć, pomimo zachowania należytej staranności, wstrzymania robót przez zamawiającego, konieczności usunięcia błędów lub wprowadzenia zmian w dokumentacji projektowej, powstania okoliczności będących następstwem działania organów administracji, w szczególności przekroczenia zakreślonych przez prawo terminów wydawania przez organy administracji decyzji, zezwoleń itp.
Zgodnie z § 21 w przypadku odstąpienia od umowy wykonawcę oraz zamawiającego wykonawca miał sporządzić wykaz tych materiałów, konstrukcji i urządzeń, które nie mogą być wykorzystane przez wykonawcę do realizacji innych robót nie objętych umową, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego (ust. 4), zaś zamawiający w razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, zobowiązany był do dokonania odbioru robót przerwanych oraz do zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia (ust. 7 pkt 1), odkupienia materiałów, konstrukcji lub urządzeń określonych w ust. 4, których nie da się zagospodarować na innych placach budowy (ust. 7 pkt 2), rozliczenia się z wykonawcą z tytułu nierozliczonych w inny sposób kosztów budowy, obiektów zaplecza, urządzeń związanych z zagospodarowaniem i uzbrojeniem terenu budowy, chyba że wykonawca wyrazi zgodę na przyjęcie tych obiektów i urządzeń (ust. 7 pkt 3), przejęcia od wykonawcy pod swój dozór terenu budowy z dniem odbioru robót (ust. 7 pkt 4). Jako załączniki do umowy wymieniono: przedmiar robót, specyfikację techniczna wykonania i odbioru robót, dokumentację projektowa, ofertę i SIWZ. Dnia 24 września 2012 r. teren i plac budowy został przekazanyA. K. (1)przez NadleśnictwoM..
PowódA. K. (1)składał zastrzeżenia, że protokół przekazano mu dopiero 24 listopada 2012 r., a nadto zamawiający przy przekazaniu placu budowy nie wskazał punktów geodezyjnych.A. K. (1)ponawiał później prośby o wskazanie punktów geodezyjnych (m.in., aby ustalić miejsca, w których mają zostać zbudowane budynki), a także podnosił, że nie może rozpocząć robót budowlanych z uwagi na brak wjazdu na teren działki z drogi wojewódzkiej, wskazał też, że sam wykonał projekt tymczasowej organizacji ruchu na czas wykonania wjazdu i przyłącza wody i złożył go w Komendzie Wojewódzkiej Policji wS.oraz w Zarządzie Dróg Wojewódzkich, bowiem bez jego akceptacji nie może rozpocząć prac. 18 października 2012 r. NadleśnictwoM.zwróciło się doA. K. (1)o wyjaśnienie, dlaczego do tego dnia na placu budowy dokonał jedynie wytyczenia geodezyjnego obiektu w terenie.A. K. (1)z kolei odpowiedział, że do dnia 26 października 2012 r. otrzymał wszystkie uzgodnienia konieczne do zajęcia pasa drogowego i w dniu 29.10.2012 r. rozpocznie wykonanie wjazdu na działkę. Wniósł też o przedłużenie terminu ukończenia I etapu robót o 42 dnia na podstawie § 19 umowy.
Strony dnia 31 listopada 2012 r. zawarłyaneks nr (...), którym na podstawie§ 19 ust. 1 pkt 3 umowy nr (...)zmieniły § 1 ust. 2 pkt 1 umowy ustalając termin ukończenia etapu I do dnia 2 stycznia 2013 r. Aneks miał obowiązywać od dnia 1 grudnia 2012 r.
W toku budowy strony prowadziły korespondencję, w której ustalały szczegóły i wyjaśniały wątpliwości dotyczące wykonania stolarki okiennej, stropu i ścianek budynku gospodarczego, drzwi budynku gospodarczego, obróbek attyk, ocieplenia styropianowego.
Pismem z dnia 5 czerwca 2013 r.A. K. (1)zgłosił NadleśnictwuM.gotowość do odbioru I etapu robót oraz zwrócił się o wyznaczenie terminu odbioru. Częściowego odbioru robót (etapu I) dokonano dnia 12 czerwca 2013 r. i sporządzono z niegoprotokół (...). Komisja odbiorowa stwierdziła, że prace polegające na budowie leśniczówki – etapu I – zostały wykonane pod względem technicznym zgodnie z dokumentacją projektową i obowiązującymi przepisami. Nie stwierdzono usterek, uznano, że roboty objęte odbiorem częściowym są ostatecznie odebrane i przekazane użytkownikowi.
Zjazd również został wykonany już w etapie I, choć nie ujęto go w protokole odbioru, gdyż miał zostać wykonany i rozliczony w etapie II.
A. K. (1)pismem z 17 lipca 2013 r. poinformował, że na ten dzień zaplanował wykonanie przyłącza kanalizacyjnego, jednakże w trakcie prac odkrył rurociąg, którego istnienie uniemożliwia prawidłowe wykonanie przyłącza. Do pisma załączył odręcznie sporządzony schemat. W dalszej korespondencji strony ustalały, w jaki sposób w zaistniałej sytuacji wykonać przyłącze (m. in. dokonywano pomiarów geodezyjnych i wystąpiono o zmianę pozwolenia na budowę). Projektanci złożyli przy tym dwie propozycje, jedną z nich było wykonanie przepompowni, drugim – przydomowa oczyszczalnia. Nadleśnictwu przy tym zależało, żeby była to kanalizacja grawitacyjna, niewymuszona i zmniejszająca koszty eksploatacji. M.in. w e-mailu z 26 lipca 2013 r. złożono propozycję, aby wykonać studnię rozprężną i kanał grawitacyjny.
A. K. (1), z uwagi na niemożność wykonania przyłącza kanalizacyjnego w sposób zaplanowany w projekcie oraz oczekiwanie na przekazanie przez NadleśnictwoM.nowego rozwiązania zwrócił się o podpisanie aneksu doumowy nr (...), który określiłby nowy termin wykonania robót, oraz podzielił je na etap II i III, w taki sposób, aby etap II obejmował wykonanie wszystkich robót wykończeniowych wewnątrz budynku leśniczówki i garażu oraz wykonanie przyłączy wodociągowego, sieci kanalizacji deszczowej, wjazdu na posesję i ogrodzenia z siatki i opiewał na kwotę: budynek leśniczówki 288.300 zł netto i budynek gospodarczy 11.000 zł netto (razem 299.300 zł netto), zaś etap III, aby składał się z przyłącza kanalizacji sanitarnej, ogrodzenia frontowego i pozostałego zagospodarowania i opiewał na kwotę 21.550,70 zł netto.
Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 r. NadleśnictwoM.zgodziło się na zawarcie aneksu.
Dnia 11 września 2013 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli Nadleśnictwa i projektantów zA. K. (1), w trakcie którego strony ustaliły, że projektant wystąpi o wydanie pozwolenia na umieszczenie w pasie drogowym studni rozprężającej – elementu instalacji sanitarnej wymuszonej, zaś NadleśnictwoM.wystąpi do Urzędu Miejskiego wM.o wydanie decyzji w sprawie zmiany warunków zabudowy leśniczówki – wyrażenia zgody na budowę przydomowej oczyszczalni ekologicznej. Po spotkaniu tym strony nadal uzgadniały sposób wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej.
Dnia 12 września 2013 r. NadleśnictwoM.zwróciło się do Urzędu Miejskiego wM.o zmianę za zgodą stron decyzji o warunkach zabudowy nr(...)z dnia 30 czerwca 2011 r. oraz nr(...)z dnia 25 października 2011 r. w zakresie punktu 6 decyzji tak, aby w treści punktu 6 decyzji w zakresie odprowadzenia ścieków bytowych dopisać „lub wykonanie biologicznej oczyszczalni ścieków”.
Wniosek uzasadniono tym, że wystąpiła kolizja z istniejącymi instalacjami i nie jest możliwe wykonanie przyłącza narzuconą w uzgodnieniach z zarządcą drogi metodą przecisku, zaś wykonanie biologicznej oczyszczalni ścieków byłoby najkorzystniejsze dla NadleśnictwaM.. Na podstawie tego wniosku wszczęto i prowadzono postępowanie w sprawie zmiany pozwolenia na budowę.
30 września 2013 r. strony zawarłyaneks nr (...)doumowy nr (...)z dnia 17 września 2012 r. (z późniejszymi zmianamianeksami nr (...)z 30.11.2012 r., nr(...)z 3.01.2013 r. i nr(...)z 29.08.2013 r.). Wskazały w im, że na podstawie§ 19 ust. 1 pkt 1 lit. e umowy nr (...)z 17.09.2012 r. zmieniły § 1 ust. 2 pkt 2 umowy w ten sposób, że etap II miał zostać ukończony do dnia 30 listopada 2013 r., aneks zaś miał obowiązywać od dnia 1 października 2013 r.
Strony prowadziły następnie negocjacje dotyczące zawarcia kolejnego aneksu doumowy nr (...), równolegle nadal uzgadniając sposób wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej.
Decyzją z dnia 7 października 2013 r., wydaną na wniosek NadleśnictwaM., Zarząd Dróg Wojewódzkich wK.zezwolił na lokalizację w pasie drogowymdrogi wojewódzkiej nr (...)wM.(działka (...)) urządzania w postaci kanalizacji sanitarnej, przy czym nie wyraził zgody na naruszenie konstrukcji jezdni drogi wojewódzkiej przy wykonywaniu robót w pasie drogowym.
Dnia 6 listopada 2013 r. przedłużono gwarancję ubezpieczeniową nr(...)z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania robót do daty podpisania przez wykonawcę i beneficjenta protokołu odbioru końcowego – nie dłużej niż do 30.12.2013 r., a z tytułu nieusuniętych wad fizycznych od dnia 31.12.2013 r. do dnia 14.01.2017 r.
W dniu 29 listopada 2013 r. strony zawarłyaneks nr (...)doumowy nr (...), w którym na podstawie § 19 ust. 1 pkt 2 lit. b umowy dodały do niej § 8 ust. 1 pkt 3, którym wprowadziły etap III realizacji umowy, który miał zostać wykonany do dnia 31 maja 2014 r., a tym samym tego dnia miał upłynąć termin zakończenia realizacji przedmiotu umowy. Strony zmieniły również § 7 ust. 1 umowy w ten sposób, że wykonawcaA. K. (1)miał otrzymać za etap II wynagrodzenie za budynek leśniczówki w kwocie 252.942,06 zł netto (273.177,42 zł brutto) i za budynek gospodarczy w kwocie 11.000 zł netto (13.530 zł brutto), natomiast za etap III miał otrzymać wynagrodzenie w wysokości 35.357,94 zł netto (38.186,58 zł brutto) za budynek leśniczówki, w wysokości 17.200 zł netto (21.156 zł brutto) za zjazd oraz w wysokości 11.700 zł netto (14.391 zł brutto) za obrodzenie.
Aneksem nr (...)zmieniono również§ 8 umowy nr (...)w ten sposób, że etap II miał obejmować co do budynku leśniczówki: instalacje zewnętrzne (roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych, przyłącze ze studnią wodomierzową i zewnętrzna instalacja wodociągowa, zagospodarowanie wód opadowych), instalacje wewnętrzne, prace wykończeniowe (posadzki, tynk, okładziny ścian i sufitów wewnętrznych), inne prace budowlane oraz co do budynku gospodarczego: instalacje zewnętrzne, instalacje wewnętrzne i prace wykończeniowe (posadzki, tynki, okładziny ścian i sufitów wewnętrznych). Etap III miał z kolei obejmować co do budynku leśniczówki instalacje zewnętrzne (roboty elektryczne – montaż w słupku betonowym kasety bramowej, montaż elektromechanicznych elementów blokujących – elektrozaczep w wykonaniu standard, montaż elektromechanicznych elementów blokujących – samozamykacz do bramy i furtki, przyłącze i instalacje sanitarne zewnętrzne kanalizacji sanitarnej), a także inne roboty budowlane; budowę zjazdu oraz ogrodzenia. Płatności miały być dokonywane pod dokonaniu odbioru kolejnych etapów realizacji robót. Aneks miał wejść w życie dnia 1 grudnia 2013 r.
Przed podpisaniemaneksu nr (...)toA. K. (1)przesłał jego pierwotny projekt, który później modyfikowało NadleśnictwoM..A. K. (1)składał do nich pewne zastrzeżenia, zgodził się jednak na wersję pozwanego, ponieważ chciał uzyskać zapłatę za już wykonane prace objęte etapem II wedługaneksu nr (...), a obawiał się o płynność finansową swojego przedsiębiorstwa.
A. K. (1)pismem z dnia 30 listopada 2013 r. dokonał zgłoszenia NadleśnictwuM.gotowości do odbioru etapu II robót. Wcześniej – dnia 29 listopada 2013 r. – gotowość do dokonania odbioru etapu II wpisał do dziennika budowy. Częściowego odbioru robót obejmującego etap II dokonano dnia 9 grudnia 2013 r. i sporządzono z tej czynnościprotokół nr (...). Komisja odbiorowa złożona z przedstawicieli NadleśnictwaM.i przy udzialeA. K. (1)i przedstawiciela Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych wS.. Komisja stwierdziła, że budowa leśniczówki z budynkiem gospodarczym w etapie II została wykonana pod względem technicznym w sposób właściwy i bez usterek, w związku z czym uznała roboty za odebrane zgodnie z umową. Sporządzono również załącznik do protokołu, w którym wskazano na stwierdzenie usterek takich jak: nieuszczelnione parapety okien z elewacją, gniazdo i włącznik elektryczny za blisko zamontowane zbiornika buforowego instalacji grzewczej, uszkodzona elewacja w ścianie szczytowej okna od salonu oraz nieuszczelniona posadzka w pomieszczeniu kotłowni. Wykonawca miał usunąć te usterki w terminie do 13 grudnia 2013 r. Poza drobnymi usterkami budynek leśniczówki oraz garażu – budynku gospodarczego były wykończone. Ogrodzenie z siatki było wykonane, ale nie w całości. Co do instalacji elektrycznej nie była ona wykonana w zakresie w jakim dotyczyła ogrodzenia – bramy i furtek.
Po dokonaniu odbioru II etapu najważniejszymi pracami do wykonania było przyłącze kanalizacji sanitarnej i utwardzenie terenu, jednak prace nie były prowadzone z uwagi na oczekiwanie na decyzję w sprawie zmiany pozwolenia na budowę.
Dnia 6 grudnia 2012 r. przedłużono gwarancję ubezpieczeniową nr(...)w zakresie odpowiedzialności z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania robót budowlanych do daty podpisania przez wykonawcę i beneficjenta protokołu odbioru końcowego należycie wykonanych robót budowlanych, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2014 r., zaś w zakresie odpowiedzialności gwaranta z tytułu nieusuniętych wad fizycznych od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 15 lipca 2017 r.
Dnia 9 grudnia 2013 r.A. K. (1)wystawił NadleśnictwuM.fakturę VAT nr (...)z terminem zapłaty dnia 23 grudnia 2013 r. na łączną kwotę 288.128,34 zł brutto za budowę budynku leśniczówki na tereniedziałki nr (...),ul. (...), obręb(...)– uzupełnienie etapu I – za kwotę 1.315,66 zł netto (brutto 1.420,91 zł); za budowę budynku leśniczówki na tereniedziałki nr (...),ul. (...), obręb(...)– etap II zgodnie zaneksem nr (...)– za kwotę 252.942,06 zł netto (brutto 273.177,42 zł); oraz za budowę budynku gospodarczego na tereniedziałki nr (...),ul. (...), obręb(...)wraz z robotami zewnętrznymi – etap II – za kwotę 11.000 zł netto (13.530 zł brutto). Faktura ta została przez NadleśnictwoM.zapłacona.
Pismem z dnia 19 grudnia 2013 r.A. K. (1)wezwał, powołując się naart. 647 k.c., NadleśnictwoM.do przekazania kompletnej i uzgodnionej dokumentacji na wykonanie przyłącza kanalizacyjnego uwzględniającego także zmiany w zagospodarowaniu terenu przekazane mu dnia 22 listopada 2013 r. Wskazał przy tym, że oczekuje dostarczenia mu kompletnej dokumentacji projektowej wraz z prawomocną decyzją pozwolenia na budowę oraz decyzją o zajęciu pasa drogowego na czas wykonywania przyłącza w terminie do dnia 30 grudnia 2013 r. pod rygorem odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie zamawiającego.
MiędzyA. K. (1)a NadleśnictwemM.pojawił się również spór co do kosztów ogrzewania i dozorowania budynków na placu budowy przez dalszy okres budowy, w szczególności przez zimę. NadleśnictwoM.stało na stanowisku, że toA. K. (1)obciążają te koszty zgodnie zumową nr (...)w ramach ustalonego w umowie tej wynagrodzenia. Na spotkaniu dnia 16 grudnia 2013 r. Nadleśnictwo zaoferowało, że jest skłonne pokrywać 50% kosztów ogrzewania budynku leśniczówki do temperatury 8°C oraz dozorowania obiektu do czasu rozpoczęcia prac budowlanych III etapu.A. K. (1)nie zgadzał się z takim stanowiskiem i dnia 2 stycznia 2014 r. zaoferował NadleśnictwuM.zawarcie kolejnych aneksów doumowy nr (...), którymi ograniczono by zakres robót do wykonania w ramach tej umowy wyłączając z niej budowę przyłącza; złożył także ofertę na dozorowanie placu budowy i ogrzewanie budynku leśniczówki wM.przyul. (...)w okresie od 10 stycznia 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. (tj. przez 110 dób). Wskazał przy tym, że koszt jednej doby to 1.293,94 zł, a zatem koszt za cały wskazany w ofercie okres wynosiłby 142.333,40 zł powiększone o 2.500 zł kosztu ubezpieczenia budynków oraz 14.233 zł z tytułu jego wynagrodzenia w wysokości 10% kosztów. W sumie zaoferował wykonanie wskazanej usługi dozorowania placu budowy i ogrzewania budynku leśniczówki za kwotę 159.000 zł netto.
Dnia 2 stycznia 2014 r. Starosta(...)wydałdecyzję nr (...), którą zmienił na wniosek NadleśnictwaM.decyzję nr (...)z dnia 3 kwietnia 2012 r. o pozwoleniu na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego – leśniczówki o powierzchni zabudowy 123,20 m2w ten sposób, że na stronie 3 decyzji w wierszu 23 dodaje punkt 5 o następującej treści „5. Aneks do projektu budowlanego”, a zatem dokonał zmiany pozwolenia na budowę zgodnie z wnioskiem strony. Nadleśnictwo uzyskało zezwolenie na zmianę projektu przyłącza kanalizacji sanitarnej, tak by uniknąć kolizji. Rozwiązaniem, na które wyrażono zgodę było zamontowanie kanalizacji ze studnią prężną.
E-mailem z dnia 7 stycznia 2014 r. projektant przesłał NadleśnictwuM.skan pozwolenia na budowę dla leśniczówki wM.. Wskazano też, że projekt obejmuje zarówno zmiany przyłącza, jak i dokonane zmiany zagospodarowania terenu, zaś dokumentacja projektowa z oryginałami uzgodnień oraz protokołem przekazania przesłana miała być pocztą. W dniu 9 stycznia 2014 r. skan decyzji przesłany został przez Nadleśnictwo powodowi. Dnia 10 stycznia 2014 r. Nadleśnictwo przesłało również faksem pismo Marszałka Województwa(...), którym przedłużono termin ważności czasowej organizacji ruchu na czas budowy zjazdu przyul. (...)wM.w ciągudrogi wojewódzkiej nr (...)na warunkach zatwierdzenia z dnia 22 października 2012 r. na okres do 30 czerwca 2014 r.
Pismem z dnia 12 stycznia 2014 r., które doręczono NadleśnictwuM.dnia 13 stycznia 2014 r.,A. K. (1)złożył oświadczenie o dostąpieniu odumowy nr (...)z dnia 17 września 2012 r. na wykonanie zadania „Budowa budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym na tereniedziałki nr (...),ul. (...), obręb(...)”. Wskazał w nim, że wzywał NadleśnictwoM.do przekazania kompletnej dokumentacji na wykonanie przyłącza kanalizacyjnego ze zmianami w zagospodarowaniu terenu wprowadzonymi przez zamawiającego, lecz Nadleśnictwo nie dostarczyło tych dokumentów w zakreślonym terminie, powołał się również na nieustosunkowanie się przez Nadleśnictwo do złożonych przez niego ofert zawarcia kolejnych aneksów oraz odrębnej umowy na wykonanie dozoru placu budowy i budynku leśniczówki oraz jego ogrzewanie.
Jednocześnie powód wskazał, że inwentaryzacja będzie wykonana dnia 16 stycznia 2014 r. od godziny 1000. Wezwał też zamawiającego do dokonania w ciągu 14 dni od otrzymania oświadczenia odbioru robót przerwanych i zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia od umowy, a także wezwał do odkupienia materiałów, konstrukcji i urządzeń zakupionych do realizacji umowy, przejęcia pod swój dozór przez NadleśnictwoM.terenu budowy z dniem odbioru oraz niezwłocznego zwrotu, nie później niż w terminie 3 dni od otrzymania oświadczenia, oryginału zabezpieczenia należytego wykonania umowy i właściwego usunięcia wad w postaci „Gwarancji ubezpieczeniowej należytego wykonania umowy i właściwego usunięcia wad nr(...)” udzielonej w dniu 14 września 2012 r. przezTowarzystwo (...) S.A.wraz zaneksami nr (...).
Nadleśnictwo ustosunkowało się do ofertyA. K. (1)na dozór i ogrzewanie leśniczówki oraz do oświadczenia o odstąpieniu pismem z dnia 14 stycznia 2014 r., w którym w pierwszej kolejności wskazało, że w jego ocenieA. K. (1)zawyżył znacznie cenę za usługę dozoru i ogrzewania, a ponadto zaoferowana przez niego kwota znacznie przekracza kwotę 14.000 EUR, a zatem nie podlega zwolnieniu, o którym mowa wart. 4 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych, a także, według NadleśnictwaM., nie stanowi zamówienia dodatkowego.
Odnosząc się do wskazanej przezA. K. (1)podstawy odstąpienia od umowy NadleśnictwoM.podniosło, żeA. K. (1)wiedział o konieczności zmiany dokumentacji i m.in. z tej przyczyny zawierano kolejne aneksy do umowy oraz dokonano nowego etapowania prac, jak również, żeA. K. (1)wcześniej oświadczał, że otrzymał wszystkie uzgodnienia i rozpocznie prace dnia 29 października 2012 r. Nadleśnictwo podkreśliło, że gdy toA. K. (1)potrzebował czasu na uzyskanie niezbędnych uzgodnień, to Nadleśnictwo wykazywało wolę współpracy i nie narzucało mu terminów uzyskania tych uzgodnień, podczas gdy terazA. K. (1)wyznacza nierealny termin dostarczenia dokumentacji, choć ma wiedzę, że postępowanie administracyjne dotyczące uzyskania zmiany dokumentacji i pozwolenia na budowę jest w toku. Nadleśnictwo podniosło również, że dnia 9 stycznia 2014 r. drogą e-mailową poinformowałoA. K. (1), że uzyskało decyzję o pozwoleniu na budowę z dnia 2 stycznia 2014 r., co świadczy o jego woli współpracy. Wskazano też, że termin wyznaczony przezA. K. (1)nie był „odpowiednim dodatkowym terminem” zart. 491 § 1 k.c.
Nadleśnictwo zakwestionowało też, że na gruncieumowy nr (...)A. K. (1)jako wykonawcy przysługuje prawo do odstąpienia od umowy, nadto, że co do odkupu materiałów na podstawie § 21 ust. 4 umowy potrzebne jest wykazanie, które materiały nie nadają się do wykorzystania przez wykonawcę do realizacji innych robót.
Dnia 16 stycznia 2014 r. dokonano przy udziale przedstawicieli NadleśnictwaM.orazA. K. (1)spisu z natury budowy leśniczówki z budynkiem gospodarczym na tereniedziałki nr (...), przyul. (...), obręb(...).
Pismem z dnia 17 stycznia 2014 r. NadleśnictwoM.wezwałoA. K. (1)na podstawie§ 21 ust. 1 umowy nr (...)do sporządzenia przy udziale zamawiającego szczegółowego protokołu inwentaryzacji robót w toku na dzień odstąpienia od umowy w terminie do dnia 21 stycznia 2014 r.
Dnia 20 stycznia 2014 r. powód przekazał NadleśnictwuM.sporządzoną przez siebie wycenę inwentaryzacji robót w toku i materiałów (w oparciu o spis z natury). Wskazał przy tym, że wyceny dokonał opierając się na umowie i aneksach do niej, a także na fakturach zakupu, które dołączył do wyceny.
Zgodnie z wyceną budynek leśniczówki (etap III) miał wartość 35.357,94 zł, budynek garażu (etap III) miał wartość 0 zł, ogrodzenie z siatki (etap III) miało wartość 3.415,85 zł (w oparciu o fakturę VAT powiększoną o 1.200 zł za montaż 60 mb siatki), zjazd na działkę (etap III) miał wartość 17.200 zł. W zakresie zaś materiałów zakupionych brama przesuwna miała wartość 1.785,37 zł, dwie furtki miały w sumie wartość 500,84 zł, 17 sztuk paneli ogrodzeniowych miało wartość w sumie 857,99 zł, 3.360 sztuk cegły klinkierowej miało łącznie wartość 3.528 zł, a 8,4 mb rury fi 273*6,5 miało wartość w sumie 3.329,34 zł. Razem wycena opiewała na kwotę 65.975,33 zł.
Pismem z dnia 28 stycznia 2014 r. NadleśnictwoM.odwołało termin odbioru robót wyznaczony na dzień 29 stycznia 2014 r. Jednocześnie oświadczyło, że w jego ocenie brak jest podstaw faktycznych i prawnych do odstąpienia przezA. K. (1)odumowy nr (...)z dnia 17 września 2012 r., bowiem zgodnie z postanowieniami umowy prawo odstąpienia od umowy przysługuje wyłącznie zamawiającemu. Z tej też przyczyny Nadleśnictwo odmówiło dokonania odbioru końcowego przedmiotu umowy i przejęcia placu budowy, bowiem przedmiot umowy nie został wykonany w całości, a stanowi to nienależyte wykonanie umowy.
Z koleiA. K. (1)pismem z dnia 29 stycznia 2014 r. wezwał NadleśnictwoM.do odbioru robót i przejęcia placu budowy w dniu 31 stycznia 2014 r. o godzinie 1100, pod rygorem dokonania jednostronnego odbioru w przypadku niestawiennictwa przedstawicieli Nadleśnictwa. Poinformował też, że z dniem 31 stycznia 2014 r. przestanie pełnić obowiązki kierownika budowy.
Nadleśnictwo odpowiedziało swoim pismem z dnia 29 stycznia 2014 r. doręczonymA. K. (1)dnia 6 lutego 2014 r.), w którym podtrzymało swoje stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 28 stycznia 2014 r., iż nigdy nie zaszła podstawa prawna uprawniającaA. K. (1)do odstąpienia odumowy nr (...), a w związku z tym Nadleśnictwo odmówiło odbioru robót i przejęcia placu budowy.
A. K. (1)dnia 31 stycznia 2014 r. dokonał jednostronnego odbioru robót i przekazania do użytkowania oraz sporządził protokół tej czynności. Wskazał w nim, że budynek mieszkalny został wykonany w całości, a wartość wykonanych robót wynosi 558.300 zł netto, budynek gospodarczy został wykonany w całości, a wartość wykonanych robót wynosi 41.000 zł netto, zjazd na działkę został wykonany w całości, a wartość wykonanych robót wynosi 17.200 zł, ogrodzenie z siatki zostało wykonane wg inwentaryzacji, a wartość wykonanych robót wynosi 3.415,85 zł netto, pozostałą brama – materiał o wartości 1.785,37 zł netto, furtki 2 sztuki – materiał o wartości 500,84 zł netto, panele ogrodzenia 17 sztuk – materiał o wartości 857,99 zł netto, cegła klinkierowa 3360 sztuk – materiał o wartości 3.528 zł netto, rura stalowa fi 273 mm*6,5 mm L = 8,4 mb – materiał o wartości 3.329,34 zł netto.
A. K. (1)wskazał przy tym w treści protokołu na okoliczności odstąpienia od umowy oraz o zgłoszeniu gotowości do odbioru, a także, iż inwentaryzacja wykonanych robót z zestawieniem materiałów złożonych na placu budowy została sporządzona dnia 16 stycznia 2014 r. i stanowi załącznik do protokołu. Wykonawca przekazał też tego dnia zamawiającemu dokumentację powykonawczą i klucze.
Wykonane było przez niego ogrodzenie boczne i tylne, nie było wykonanej bramy wjazdowej oraz 7 m ogrodzenia – z uwagi na konieczność wstawienia bramy. Zjazd był wykonany już wcześniej – w 2012 r.
Przedstawiciele NadleśnictwaM.A. P. (1)iA. Z.oraz Komendant Straży LeśnejZ. W.dokonali dnia 31 stycznia 2014 r. oględzin placu budowy, po czym dnia 3 lutego 2014 r. sporządzili notatkę służbową. Stwierdzili m.in., że wjazd nie był zabezpieczony, ogrodzenie frontowe częściowo było zabezpieczone siatką, a częściowo deskami przeplatanymi taśmą, sprawdzili dostępność pomieszczeń z użyciem zdanych przezA. K. (1)kluczy. Ustalili też, że we wnętrzu leśniczówki była temperatura około 1°C. Stwierdzili też, że wykonawca nie usunął usterek, do których usunięcia był zobowiązany, a na ścianie szczytowej budynku mieszkalnego od strony części mieszkalnej stwierdzili pęknięcie elewacji.
Wskazali też, że w budynku gospodarczym w garażu znajdowały się elementy ogrodzenia: siatka, brama przesuwna, mechanizmy do bramy i elementy ogrodzenia z siatki oraz przęsła (zgodnie ze spisem z natury), na placu przy budynku gospodarczym znajdowało się 8 palet cegły klinkierowej opakowanych folią, przy wjeździe na posesję znajdowała się niekompletna, niezabezpieczona paleta z kostką brukową w ilości 82 sztuk całych i 1 połowa, a także znajdowała się rura metalowa niezabezpieczona przed działanie warunków atmosferycznych, uniemożliwiająca przejazd w tym miejscu.
Po złożeniu przezA. K. (1)oświadczenia o odstąpieniu od umowy NadleśnictwoM.występowało jeszcze do niego o wznowienie prac.
A. K. (1)wystawił NadleśnictwuM.fakturę (...)na łączną kwotę 75.845,97 zł brutto z terminem płatności do dnia 13 lutego 2014 r. za budynek leśniczówki etap III – 35.357,94 zł (brutto 38.186,58 zł), ogrodzenie z siatki etap III – 3.415,85 zł (brutto 4.201,40 zł), wjazd na działkę etap III – 17.200 zł (brutto 21.156 zł), bramę przesuwną – 1.785,37 zł (brutto 2.196,01 zł), furtki 2 sztuki – 500,84 zł (brutto 616,03 zł), panele ogrodzeniowe 17 sztuk – 857,99 zł (brutto 1.055,33 zł), cegły klinkierowe 3.360 sztuk – 3.528 zł (brutto 4.339,44 zł), rurę stalową fi 273 mm x 6,5 mm 8,40 mb – 3.329,34 zł (brutto 4.095,09 zł).
Pismem z dnia 4 lutego 2014 r. NadleśnictwoM.odmówiło zapłaty zafakturę nr (...)podnosząc, że została wystawiona przedwcześnie, gdyż roboty budowlane w zakresie etapu III nie zostały przezA. K. (1)zakończone. Nadleśnictwo powtórzyło również argumentację dotyczącą braku podstaw do odstąpienia od umowy przez wykonawcę, a także wezwałoA. K. (1)do realizacji przedmiotuumowy nr (...)etapu III w terminie do dnia 31 maja 2014 r.
Dnia 11 lutego 2014 r.A. K. (1)skierował do NadleśnictwaM.przedsądowe wezwanie do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 75.845,97 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 lutego 2014 r. z tytułu zapłaty zafakturę (...).
NadleśnictwoM.pismem z dnia 27 lutego 2014 r. poinformowałoA. K. (1), że w związku z zaprzestaniem przez niego realizacjiumowy nr (...)z dnia 17 września 2012 r., naliczyło mu karę umowną na podstawie § 18 ust. 2 umowy w wysokości 62.820 zł, uznając, że zaprzestanie wykonania umowy – nazwane przezA. K. (1)odstąpieniem od umowy – nastąpiło wyłącznie z przyczyn leżących po jego stronie. Jednocześnie wezwałoA. K. (1)do zapłaty kary umownej w terminie 7 dni od doręczenia pisma.
Dnia 30 kwietnia 2014 r.A. P. (2)sporządził na zlecenie NadleśnictwaM.specyfikację niewykonanych lub nienależycie wykonanych robót etapu III wganeksu nr (...)doumowy nr (...)z dnia 17.09.2012 r. Wskazał, że co do budynku leśniczówki nie wykonano instalacji zewnętrznych: roboty elektryczne – montaż kaset bramowych w słupkach ogrodzenia, elektromechanicznych elementów blokujących (samozamykacze do bramy i furtki), oraz roboty sanitarne – zewnętrzna kanalizacja sanitarna wraz z przyłączem. Roboty te miały mieć wartość 35.357,94 zł netto (38.186,58 zł brutto).
Co do zjazdu wskazał, że nienależycie wykonano roboty związane z wykonaniem zjazdu (bowiem wykonawca nie zgłosił odbioru warstw ulegających zakryciu, nie skompletował dokumentacji odbiorowej – brak badań, pomiarów, protokołów odbioru robót wymaganych zgodnie z umową, wykonał nawierzchnię z wadami, które kwalifikują ją do rozbiórki, nie wykonał przepustów kanalizacji teletechnicznej pod zjazdem). Wartość robót określono na kwotę 17.200 zł netto (21.156 zł brutto). W zakresie ogrodzenia wskazał, że nie zostało wykonane co do ogrodzenia frontowego z furtkami i osłoną śmietnika, bramą wjazdową oraz ogrodzeniem z siatki na słupkach stalowych (przy czym ogrodzenie z siatki zostało rozpoczęte i niezakończone). Wartość robót określono na 11.700 zł netto (14.391 zł brutto).
Pismem z dnia 7 maja 2014 r. NadleśnictwoM.wezwałoA. K. (1), na podstawieart. 222 k.c., do wydania nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa położonej wM.przyul. (...)nadziałce nr (...), obręb(...)w stanie wolnym od rzeczy stanowiących jego własność: cegły klinkierowej 3.360 sztuk, rury 8,4 mb fi 273*6,5, dwóch furtek, 17 panelów ogrodzeniowych i bramy przesuwnej, w terminie 14 dni od doręczenia wezwania, pod rygorem naliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
Nadleśnictwo wskazało też, że nigdy nie przejęło własności tych rzeczy na podstawie § 21 ust. 4 umowy, bowiem wykonawca nie sporządził wykazu rzeczy, które nie mogą być wykorzystane przez niego przy realizacji innych robót nie objętych umową, a w ocenie Nadleśnictwa są to materiały, które mogą być wykorzystane przy realizacji każdej budowy, gdyż są to materiały typowe. Dodało też, że w jego ocenie odstąpienie od umowy nastąpiło wyłącznie z przyczyn leżących po stronieA. K. (1).
A. K. (1)nie odebrał stanowiących jego własność rzeczy wskazanych w wezwaniu do wydania z dnia 7 maja 2014 r.
Pismem z dnia 8 maja 2014 r. NadleśnictwoM.wezwałoTowarzystwo (...) S.A.jako gwaranta do zapłaty kwoty 62.820 zł na podstawie pkt. 1-4 gwarancji nr(...)z tytułu kary umownej naliczonejA. K. (1)na podstawie§ 18 ust. 2 umowy nr (...). Nadleśnictwo wskazało w uzasadnieniu, że karę naliczono w związku z bezzasadnym odstąpieniem wykonawcy od umowy, chociaż w dniu 9 stycznia 2014 r. otrzymał dokumentację niezbędną do kontynuacji robót przewidzianychaneksem nr (...)do umowy, jak również warunki pogodowe w 2014 r. to umożliwiały. Nadleśnictwo wyjaśniło, że stosownie do § 18 ust. 2 umowy mogło jako zamawiający obciążyć wykonawcę karą umowną z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn lezących po stronie wykonawcy w wysokości 10% wynagrodzenia netto określonego w § 7 ust. 1 umowy. Wynagrodzenie to łącznie miało wynosić 628.200 zł netto, więc kara umowna wynosząca 10% to 62.820 zł, niemniej z uwagi na ograniczenie odpowiedzialności gwaranta do kwoty 34.447,05 zł Nadleśnictwo zażądało zapłaty tej właśnie kwoty.
W marcu i w maju 2014 r. NadleśnictwoM.poniosło koszty dostarczenia energii elektrycznej do leśniczówki wM.w kwocie 6.480,06 zł w marcu, oraz 4.375,92 zł w maju. Poniosło też koszty składki ubezpieczeniowej budynku mieszkalnego leśniczówki.
Towarzystwo (...) S.A.wypłaciło NadleśnictwuM.kwotę 34.447,05 zł na podstawie gwarancji nr(...).
Dnia 8 sierpnia 2014 r.Towarzystwo (...) S.A.w związku ze zrealizowaniem na rzecz beneficjenta gwarancji ubezpieczeniowej nr(...)korzystając z regresu wezwałoA. K. (1)do zapłaty kwoty 34.447,05 zł w terminie do dnia 22 sierpnia 2014 r.A. K. (1)dokonał zapłaty żądanej kwoty dnia 21 sierpnia 2014 r.
Pismem z dnia 6 marca 2015 r. Nadleśnictwo wezwałoA. K. (1)jako osobę, która pełniła funkcję kierownika budowy, do wyjaśnienia niezgodności wynikających z mapy inwentaryzacji powykonawczej budynku leśniczówki i budynku gospodarczego wraz z przyłączami wykonanej w dniu 24 stycznia 2014 r. oraz doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem, bowiem przebieg sieci, wg Nadleśnictwa, jest niezgodny z projektem(...), z dnia 22.02.2012 r. oraz(...)z dnia 27.11.2013 r.
Wezwało też o uzupełnienie dokumentacji powykonawczej m.in. o oświadczenie kierownika budowy potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami, o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także, w razie korzystania, drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu; przedłożenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, oraz oświadczenia osób posiadających stosowne kwalifikacje zawodowe i uprawnienia budowlane w zakresie zgodności wykonania przedmiotu umowy zgodnie z dokumentacją techniczną, obowiązującymi przepisami, normami i warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót.
Termin zakreślonoA. K. (1)na dzień 10 marca 2015 r. o godzinie 1000. Pismo doręczonoA. K. (1)dnia 10 marca 2015 r. Kolejnym pismem Nadleśnictwo ponowiło wezwanieA. K. (1)na termin 26 marca 2015 r. na godzinę 1000, pod rygorem złożenia skargi do rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Pismo to doręczonoA. K. (1)dnia 16 marca 2015 r. Prace, które nie zostały wykonane przezA. K. (1)zostały następnie wykonane przez(...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy zasądził kwotę 25.357,50 zł z odsetkami od 14 lutego 2014 r. i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.
Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy oparł się przede wszystkim na dowodach z dokumentów przedłożonych przez strony, w szczególnościumowy nr (...), a takżeaneksie nr (...). Sąd stan faktyczny ustalił również w oparciu o zeznania świadków. Najważniejsze znaczenie miały przy tym w zakresie w jakim pozwoliły ustalić, które z robót nie ujętych w protokołach odbioru I i II etapu w rzeczywistości zostały przez powoda wykonane, a które wykonane nie zostały. Znaczenie miało tu m.in. to, że zarówno powód jak i reprezentantka pozwanego zgodnie twierdzili, że strony umówiły się co do tego, że ogrodzenie zostanie wykonane poza 7 m z uwagi na niezamontowanie bramy wjazdowej, jak również co do tego że wjazd na posesję (określany zamiennie słowem „zjazd”) został wykonany jeszcze w trakcie realizacji etapu I – na początku budowy w 2012 r., jednakże z uwagi na to, że do wykonania przewidziany był pierwotnie w II, a ostatecznie w III etapie, nie został wcześniej rozliczony. Zeznania świadków, w połączeniu z dokumentami pozwoliły również na ustalenie jakie materiały budowlane i w jakiej ilości powód pozostawił na gruncie –działce nr (...)– należącym do pozwanego, jak też pozwoliły na ustalenie faktów dotyczących procedury uzyskania decyzji w sprawie zmiany pozwolenia na budowę oraz decyzji w sprawie wyrażenia zgody na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej.
Sąd Okręgowy wskazał, że powód dochodził w niniejszym procesie ostatecznie (po rozszerzeniu powództwa) trzech roszczeń.
Pierwsze z nich opiewało na kwotę 63.544,07 zł brutto i stanowiło roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za roboty wykonane do dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu odumowy nr (...), które dotychczas nie zostało przez pozwanego zapłacone. Roszczenie to stricte związane było z wykonywaniem umowy o roboty budowlane, a zatem podstawę prawną tego roszczenia stanowiart. 647 k.c.zmodyfikowany przez strony na mocy§ 21 ust. 7 pkt 1 umowy nr (...).
Drugie roszczenie było roszczeniem o zapłatę kwoty 12.301,90 zł brutto za przeniesienie na pozwanego własności materiałów budowlanych zakupionych przez powoda i pozostawionych na terenie budowy. Podstawę prawną tego roszczenia stanowiart. 354 § 1 k.c., zaś skonkretyzowaną treść zobowiązania pozwanego określał§ 21 ust. 7 pkt 2 umowy nr (...).
Trzecie roszczenie – o zapłatę kwoty 34.447,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 sierpnia 2014 r. – powód wywodził z niezasadnego, jego zdaniem, zaspokojenia się przez pozwanego z gwarancji ubezpieczeniowej nr(...)udzielonej na zabezpieczenie roszczeń pozwanego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez powoda. W ocenie Sądu należało wziąć w tym miejscu pod uwagę przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, tj.art. 405 k.c.
Dla oceny wskazanych wyżej roszczeń powoda podstawowe znaczenie miała okoliczność, czy dokonał on skutecznego odstąpienia od umowy nr(...)oświadczeniem z dnia 12 stycznia 2014 r., które dotarło do adresata – pozwanego – dnia 13 stycznia 2014 r., a w szczególności, czy zaistniały podstawy do odstąpienia.
Umowa nr (...)nie określała przypadków, w których powodowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy, niemniej uprawnienie takie po stronie powoda istniało na mocyart. 491 § 1 k.c.Aby zaktualizowała się norma kompetencyjna odczytywana z tego przepisu niezbędne jest kumulatywne spełnienie trzech przesłanek: po pierwsze jedna ze stron dopuszcza się zwłoki (zawinionego opóźnienia) w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, po drugie druga strona wyznaczyła jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania, pod rygorem odstąpienia od umowy w przypadku jego bezskutecznego upływu i po trzecie – ten dodatkowy termin bezskutecznie upłynął.
W niniejszej sprawie zobowiązaniem, którego wykonania w ramachumowy nr (...)domagał się od pozwanego powód, było dostarczenie przez pozwanego (jako inwestora), decyzji w sprawie zmiany pozwolenia na budowę, dokumentacji niezbędnej do wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej, decyzji w sprawie zgody na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej, do czego pozwany zobowiązany był na mocy umowy o roboty budowlane nr(...).
W ocenie sądu opóźnienia po stronie pozwanego w zakresie obowiązków związanych z dostarczeniem wskazywanej dokumentacji nie sposób uznać za zawinione, a zatem za dopuszczenie się przez niego zwłoki. Data wydania przez organy administracji publicznej decyzji administracyjnych była bowiem niezależna od pozwanego. Pozwany nie miał zatem żadnego wpływu – dopóki trwała ona w okresie przewidzianym przez przepisy procedury administracyjnej – na szybkość tego postępowania.
Sąd I instancji podkreślił, że obie strony zgodziły się na zmianę umowynr 2012/29 aneksem nr (...), którym termin zakończenia robót objętych etapem III ustalono na dzień 31 maja 2014 r. Tym samym termin zakończenia wszystkich robót ustalono na ten dzień. W samym aneksie nie przewidziano terminu do złożenia decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, decyzji w sprawie tymczasowej organizacji ruchu i zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Ta obopólna zgoda na przedłużenie terminu sprawia, że nie można rozpatrywać pod kątem ewentualnej zwłoki w wykonywaniu zobowiązań przez którąkolwiek ze stron zdarzeń zaistniałych przed tą datą. Skoro bowiem obie strony godziły się na zmianę terminu, to w konsekwencji godziły się, że terminowość ich wywiązywania się z wzajemnych zobowiązań należy rozpatrywać przez pryzmat treści tegoaneksu nr (...). Wtórne zatem znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało to, czy pozwany przed zawarciemaneksu nr (...)w odpowiednim terminie podejmował właściwe czynności, aby rozwiązać problem kolizji zaprojektowanego przyłącza kanalizacji sanitarnej z istniejącymi, a ujawnionymi dopiero w chwili wykonania wykopu, rurociągami. Istotne jest, że aneks ten został podpisany już po wystąpieniu o zmianę pozwolenia na budowę. Pozwany zaś niezwłocznie po uzyskaniu wiedzy o treści, nieprawomocnej jeszcze, decyzji powiadomił powoda.
Nadto, skoro została wydana decyzja o zmianie pozwolenia na budowę zgodna z wnioskiem o wydanie takiej decyzji, to musiały być już sporządzone odpowiednie projekty pozwalające na wykonanie przyłącza kanalizacji sanitarnej, którego ta decyzja dotyczyła. Z e- maila projektanta z dnia 7 stycznia 2014 r. wynikało, że dokumentacja ta zostanie niezwłocznie przekazana Nadleśnictwu.
Powyższe wnioskowanie prowadzi do konkluzji, że jeszcze przed dniem 13 stycznia 2014 r., a zatem przed dniem, w którym powód złożył oświadczenie o odstąpieniu odumowy nr (...), istniała potrzebna do wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej dokumentacja projektowa, jak również decyzja umożliwiająca wykonanie tego przyłącza. Powód powinien był zatem zdawać sobie sprawę, że kontynuacja robót będzie wkrótce możliwa; nie sposób bowiem zasadnie twierdzić, że pozwany stawiałby przeszkody w wydaniu powodowi sporządzonej w tym celu dokumentacji projektowej.
Przed złożeniem przez powoda dnia 13 stycznia 2014 r. oświadczenia o odstąpieniu odumowy nr (...)został on również poinformowany o treści decyzji dotyczącej zgody na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej. Powód znał zatem wynik postępowań administracyjnych i mógł się z dozą prawdopodobieństwa graniczącą z pewnością spodziewać się, że wskazane decyzje administracyjne uprawomocnią się i wkrótce będzie mógł przystąpić do dalszego wykonywania robót III etapu, w szczególności dotyczących przyłącza kanalizacji sanitarnej.
Powód kwestionował wprawdzie przydatność decyzji dotyczącej wyrażenia zgody na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej, przekazanej mu przez pozwanego w dniu 10 stycznia 2014 r., jednakże weryfikacja twierdzeń powoda w tym zakresie wymagała wiadomości specjalnych, a zatem przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Zgłoszony w piśmie z dnia 4 grudnia 2015 r. (k. 831) wniosek powoda o przeprowadzenie takiego dowodu Sąd oddalił, uznając go za spóźniony. W tym też zakresie okoliczności podnoszone przez powoda uznać należało za nieudowodnione stosownie doart. 6 k.c.iart. 232 k.p.c.
Niezależnie jednak od tego, czy decyzja dotycząca przedłużenia decyzji o zezwoleniu na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej była przydatna dla wykonania przyłącza kanalizacji, dopiero po otrzymaniu takiej decyzji powód powinien był wskazać na taki fakt i dostrzeżone wady, czy braki, oraz wyznaczyć odpowiedni dodatkowy termin na uzyskanie i dostarczenie właściwej decyzji. Powód jednak tego nie uczynił, a jak wynikało z zeznań świadków, pozwany był przekonany, że wykonał prawidłowo swoje zobowiązanie w tym zakresie.
Także rozpatrując motywację powoda w zawarciuaneksu nr (...)należy wskazać, iż o ile zgoda na nadanie mu takiej, a nie innej, treści, mogła być spowodowana przede wszystkim potrzebą uzyskania zapłaty za już wykonane roboty budowlane, to ostatecznie na treśćaneksu nr (...)powód się godził, a w sprawie nie wykazano, ażeby jego oświadczenie woli dotknięte było wadami. Z zasad doświadczenia życiowego wynika również, co potwierdził świadekA. P. (2), że powód zgadzając się na tak znaczne przedłużenie terminu robót – aż do dnia 31 maja 2014 r. – zdawał sobie sprawę z tego, że w toku są procedury administracyjne dotyczące przyłącza kanalizacji sanitarnej (zmiany pozwolenia na budowę), które muszą trwać określony czas, lecz później pozwolą na wykonanie pozostałych robót objętych etapem III. Trudno by było wyobrazić sobie motywację kontrahenta, który zgadza się na przedłużenie umowy o okres obejmujący kilka miesięcy, gdyby nie widział, że jego kontrahent rzeczywiście dąży do wykonania swoich zobowiązań, a w dalszej perspektywie całej umowy. W przeciwnym razie właśnie wtedy – gdy strony zawarłyaneks nr (...)doumowy nr (...)– spodziewać by się można wyznaczenia odpowiedniego dodatkowego terminu pod rygorem odstąpienia od umowy, nie zaś w okresie przypadającym już po zawarciu takiego aneksu.
Niezależnie od braku zwłoki po stronie pozwanego, warunkującej skuteczne odstąpienie od umowy, również sposób określenia terminu uniemożliwiał skorzystanie przez powoda z możliwości odstąpienia od umowy.
Nie budziło wątpliwości, że powód pismem z dnia 19 grudnia 2013 r., w którym domagał się dostarczenia kompletnej i uzgodnionej dokumentacji, powołując się naart. 647 k.c.wyznaczył pozwanemu na dzień 30 grudnia 2013 r. dodatkowy termin do wykonania spoczywającego na nim – jako na inwestorze – obowiązku. Wyznaczonego przez powoda terminu liczącego 11 dni (nadto przypadającego w okresie świąt Bożego Narodzenia) nie można, zdaniem sądu, uznać za termin odpowiedni w rozumieniuart. 491 § 1 k.c.Powód zdawał sobie sprawę z tego, że procedury administracyjne dotyczące wydania decyzji w sprawie zmiany pozwolenia na budowę są w toku. Powód musiał mieć świadomość, wyznaczając dodatkowy termin na dzień 30 grudnia 2013 r., że najprawdopodobniej pozwany w terminie tym nie zdoła wykonać ciążącego na nim jako na inwestorze zobowiązania. Dodatkowy termin wyznaczony przez powoda w niniejszej sprawie nie może zostać zatem uznany za termin odpowiedni, o którym mowa wart. 491 § 1 k.c.
Powodowi zatem jako wykonawcy przysługiwało wynagrodzenie przewidziane umową o roboty budowlane nr(...), płatne na podstawie faktury wystawianej po dokonaniu odbioru kolejnych etapów robót.§ 21 ust. 7 pkt 1 umowy nr (...)z kolei pozwalał powodowi na domaganie się zapłaty od pozwanego za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia, w przypadku gdy odstąpienie to nastąpiło z przyczyn nie leżących po jego stronie.
Sąd nie uwzględnił żądania wynagrodzenia za wykonanie budynku leśniczówki wskazanego w pozycjinr 1 faktury nr (...), albowiem niezależnie od tego, jakie były pobudki towarzyszące powodowi przy podpisaniuaneksu nr (...), to zawarte w nim postanowienia są wiążące między stronami. Skoro zatem część prac przewidzianych pierwotnie w umowie wyodrębniono do etapu III i przypisano im określoną kwotę wynagrodzenia, to może być ona zapłacona dopiero po wykonaniu tych właśnie prac. Tymczasem prace przewidziane waneksie nr (...)do wykonania i rozliczenia w etapie III , faktycznie nie zostały wykonane, czego zresztą powód nie kwestionował.
Sąd nie znalazł przy tym podstaw do uznania postanowień aneksu w tym zakresie za nieważne, co zarzucał powód, niezależnie od tego, czy wykraczały one poza zakres robót przewidziany w ofercie złożonej przez powoda w postępowaniu przetargowym o udzielenie zamówienia publicznego. Należało w tym miejscu wziąć pod uwagęart. 140 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych(Dz.U. z 2015 r. poz. 2164), zgodnie z którym umowa podlega unieważnieniu w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Z przepisu tego nie wynika, ażeby postanowienia umowy, które wykraczają poza zakres oferty, były nieważneex lege, a jedynie, że podlegają one unieważnieniu. Wprawdzie w poprzednim stanie prawnym – przed dniem 29 stycznia 2010 r., gdy brzmienieart. 140 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznychzostało zmienione ustawą z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianieustawy Prawo zamówień publicznychoraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 223, poz. 1778), przepis ten przewidywał nieważność takich postanowień z mocy samego prawa, jednakże, biorąc pod uwagę datę ogłoszenia przetargu, złożenia oferty, rozstrzygnięcia przetargu i zawarcia w jego wynikuumowy nr (...), przepis ten w poprzednim brzmieniu nie miał zastosowania w niniejszej sprawie. Obecnie zatem sytuacja wskazywana przez powoda wymaga unieważnienia takich postanowień umowy w postępowaniu sądowym o ustalenie i dopiero prawomocne orzeczenie sądu mogłoby w niniejszej sprawie doprowadzić do nieuwzględnienia takiego postanowienia umowy, które wykracza poza zakres złożonej w postępowaniu przetargowym oferty .
W sytuacji jednak, gdy nie zostało takie postępowanie przeprowadzone, Sąd był związany postanowieniamianeksu nr (...), z których wprost wynika, które prace za kwotę 35.357,54 zł miały być wykonane przez powoda w etapie III jako prace dotyczące budynku leśniczówki. Nie było między stronami sporu co do tego, że roboty polegające na montażu kaset bramowych, elektrozaczepu, samozamykacza, jak również przyłącza kanalizacji sanitarnej, nie zostały wykonane przez powoda i z tych też względów jego roszczenie w tym zakresie okazało się niezasadne, niezależnie od tego, że sam budynek leśniczówki (co zostało wykazane) został odebrany już w drugim etapie. Kwota przyporządkowana waneksie nr (...)budynkowi leśniczówki, w istocie dotyczyła prac zewnętrznych jedynie w zakresie swojej funkcjonalności, czy podłączenia związanych z budynkiem leśniczówki. Prace te zatem, co oczywiste, nie mieściły się w obrysie budynku, a zatem nie można było uznać, że wykazano, ażeby zostały wykonane (choć nie było sporu co do tego, że powód wszystkie prace w obrysie budynku wykonał).
Uwzględnieniu przez Sąd podlegało natomiast w tym zakresie roszczenie dotyczące ogrodzenia oraz zjazdu. Jak bowiem zeznała reprezentantka pozwanego i co wynikało ze zgromadzonych w sprawie dokumentów, obie strony zgodziły się na to, że ogrodzenie zostanie wykonane bez około 7 m z uwagi na brak możliwości wykonania bramy i frontowego ogrodzenia z powodu wymaganych wcześniej prac przy przyłączu kanalizacji sanitarnej. Jednocześnie pozwany nie zakwestionował sposobu wyceny dokonanego przez powoda, który domagał się jedynie części należności za ogrodzenie, a nadto co do kosztów materiałów wykazał je dołączoną fakturą. Z tych powodów należało uwzględnić roszczenie powoda w tym zakresie co do kwoty 4.201,50 zł brutto.
Na podobnej zasadzie uwzględniono wynagrodzenie za prace określone jako „wjazd na działkę etap III” (zwany przez strony zamiennie „zjazdem”). Reprezentantka pozwanego przyznała bowiem, że wjazd został wykonany prawie na samym początku robót, jeszcze w 2012 r. przed dokonaniem odbioru etapu I. Wprawdzie strona pozwana zarzucała, że zjazd ten został wykonany wadliwe, jak też podnosiła, że trzeba było usuwać usterki w wykonaniu tego zjazdu, niemniej z przedłożonego na ostatniej rozprawie kosztorysu dotyczącego dokończenia robót przez inny podmiot wynika, że faktycznie w tym zakresie żadne prace naprawcze nie były prowadzone.
Sąd miał przy tym na uwadze, że co prawda w specyfikacji niewykonanych robót również powołano się na istniejące wady zjazdu, niemniej były to inne wady, niż te, które zostały wymienione w spisie z natury i notatce służbowej, co budziło wątpliwości co do zgodności twierdzeń zawartych w tym dokumencie z rzeczywistym stanem rzeczy. Z tej też przyczyny Sąd uznał, że strona pozwana nie wykazała, że wjazd dotknięty był wadami, których powód nie usunąłby; powód utrzymywał bowiem, że po zgłoszeniu wadliwości w zakresie zapadania się kostki, poprawił ten element, a jedynie nie dokonano formalnego odbioru poprawionych robót. Pozwany nie wykazał też, by skorzystał z jakichkolwiek uprawnień z tytułu rękojmi (w szczególności do obniżenia wynagrodzenia), ani wielkości ewentualnej obniżki z uwagi na ewentualne wady zjazdu. Z tej też przyczyny roszczenie powoda dotyczące zapłaty za wykonanie wjazdu zostało uwzględnione w całości, tj. w kwocie 21.156 zł brutto.
W konsekwencji od pozwanego na rzecz powoda w punkcie I sentencji zasądzono kwotę 25.357,50 zł, która wyczerpuje zasadną część pierwszego z roszczeń powoda wskazanych na początku rozważań prawnych.
Przechodząc do drugiego z roszczeń powoda, a zatem roszczenia o zapłatę kwoty 12.301,90 zł brutto należy wskazać, iż zgodnie z brzmieniemart. 354 § 1 k.c.dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Treść zobowiązania konkretyzował przy tym wskazany§ 21 ust. 7 pkt 2 umowy nr (...), zgodnie z którym w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyny nie leżących po stronie wykonawcy – powoda – mógł się on domagać odkupienia materiałów, konstrukcji lub urządzeń, których nie da się zagospodarować na innych placach budowy.
Aby norma kompetencyjna odczytywana ze wskazanego przepisu oraz postanowienia umownego znajdowała zastosowanie wymagane było kumulatywne spełnienie dwóch przesłanek: pierwszą z nich było odstąpienie od umowy z przyczyn nie leżących po stronie wykonawcy (powoda), zaś drugą brak możliwości zagospodarowania materiałów zakupionych przez wykonawcę (powoda) na innych placach budowy.
Z uwagi na ustalenie, że powód nie dokonał skutecznego odstąpienia odumowy nr (...)na podstawieart. 491 § 1 k.c., należało uznać, że nie została spełniona pierwsza ze wskazanych przesłanek, a było to wystarczające do oddalenia w całości powództwa co do omawianego roszczenia o zapłatę kwoty 12.301,90 zł – będącej sumą kwot za bramę przesuwną, furtki, panele ogrodzeniowe, cegły klinkierowe i rurę stalową wskazane przez powoda wfakturze nr (...).
Niezależnie od tego, w ocenie Sądu, powód nie wykazał również, ażeby spełniona była druga ze wskazanych wyżej przesłanek, a mianowicie, że materiały te nie nadawały się do zagospodarowania przez niego na innym placu budowy. Jak wskazywali bowiem w swoich zeznaniach świadkowie materiały te były materiałami standardowymi, typowymi, które można nabyć na rynku materiałów budowlanych. Świadczą o tym również – przedstawione przez powoda jako dowody – faktury VAT wystawiane za te materiały przez przedsiębiorców prowadzących wielkopowierzchniowe sklepy trudniące się sprzedażą typowych materiałów budowlanych.
Przechodząc do trzeciego z roszczeń wskazanych przez powoda w piśmie rozszerzającym powództwo, tj. o zapłatę kwoty 34.447,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 sierpnia 2014 r. należy wskazać, że również ono okazało się niezasadne i zasługiwało na oddalenie. Powód wywodził bowiem, że pozwany niezasadnie zaspokoił swoje roszczenie z gwarancji ubezpieczeniowej nr(...)udzielonej przezTowarzystwo (...) S.A.na zabezpieczenie roszczeń pozwanego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez powoda. Za podstawę prawną roszczenia powoda należało uznaćart. 405 § 2 k.c.W kontekście rozważanego roszczenia należało zatem ustalić, czy pozwanemu przysługiwało uprawnienie do zaspokojenia się z gwarancji ubezpieczeniowej, co w konsekwencji doprowadziło to tego, że powód zaspokoił roszczenie regresowe ubezpieczyciela w kwocie, w jakiej ubezpieczyciel zaspokoił pozwanego.
Analiza treści gwarancji ubezpieczeniowej nr(...)oraz§ 14 umowy nr (...)prowadzi do wniosku, że poprzez gwarancję ubezpieczeniową miały zostać zabezpieczone roszczenia pozwanego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez powoda. Roszczenia te z kolei obejmowały również kary umowne, o których mowa w§ 18 ust. 2 umowy nr (...), zgodnie z którym zamawiający miał prawo obciążyć wykonawcę karami umownymi z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy w wysokości 10% wynagrodzenia netto określonego w § 7 ust. 1 umowy, tj. 10% z kwoty 628.200 zł. Taką karę umowną (w kwocie 62.820 zł) pozwany powodowi naliczył i wezwał go do jej zapłaty.
Uznać przy tym należy, że użyte przez strony sformułowanie „odstąpienie z przyczyn leżących po stronie wykonawcy” stanowi swoisty skrót myślowy, pod którym kryje się niewykonanie umowy w związku z odstąpieniem od umowy, co przesądza o dopuszczalności takiego ukształtowania przesłanek kary umownej. Stanowisko, że wskutek odstąpienia od umowy na podstawie upoważnienia ustawowego powstaje stan, który należy zakwalifikować jako niewykonanie zobowiązania, a to z kolei pozwala na dochodzenie kary umownej z tytułu niewykonania zobowiązania jest przy tym aprobowane w judykaturze [por. wyrok SA w Warszawie z 13.11.2015 r. w sprawie I ACa 324/15; wyrok SA w Gdańsku z 28.05.2015 r. w sprawie I ACa 9/15].
Podstawa naliczenia kary umownej wskazana w § 18 ust. 2 umowy rozumiana w wyżej przedstawiony sposób zgodna jest zart. 483 § 1 k.c.Kara z § 18 ust. 2 umowy została zastrzeżona bowiem na wypadek niewykonania zobowiązania niepieniężnego powoda, jakim było wykonanieumowy nr (...)– jej przedmiotu określonego w jej § 1, którego ostatecznie powód nie wykonał. Biorąc natomiast pod uwagę, że kara umowna ma charakter zryczałtowanego odszkodowania pozwany nie musiał wykazywać, że rzeczywiście poniósł szkodę i w jakiej wysokości. Ubocznie zatem należy wskazać, że pozwany złożył na ostatniej rozprawie kosztorys dotyczący kosztów pozwanego związanych z dokończeniem robót, których powód w ramachumowy nr (...)nie wykonał.
Jak wykazano zatem w niniejszym postępowaniu powód umowy nie wykonał w całości. Nadto powód niezasadnie i nieskutecznie odstępując od umowy wyraźnie wyraził brak woli wykonania pozostałej części umowy. Prowadzi to do wniosku, żeumowa nr (...)nie została wykonana z przyczyn leżących po stronie powoda. Pozwany był zatem na podstawie § 18 ust. 2 umowy uprawniony do naliczenia powodowi kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy .
Tym samym pozwany uprawniony był jako beneficjent do zaspokojenia swojego roszczenia z tytułu kary umownej do wysokości 34.447,05 zł z udzielonej na zabezpieczenie tego roszczenia przez ubezpieczyciela(...) S.A.gwarancji ubezpieczeniowej nr(...). Skoro zatem pozwanemu przysługiwało takie uprawnienie, z którego skutecznie skorzystał, to nie zachodzi przesłanka bezpodstawności wzbogacenia po stronie pozwanego kosztem powoda.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 108 § 1w zw. zart. 100 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo między stronami, albowiem powództwo zostało uwzględnione w części stanowiącej 23%, zaś oddalone w części stanowiącej 77%. Szczegółowe wyliczenie tych kosztów Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu.
Apelację od powyższego wyroku wniósł powódA. K. (1).
Powód zarzucił wyrokowi:
1
naruszenieart. 491 § 1 k.c.poprzez uznanie, że strona pozwana nie pozostawała w zwłoce w zakresie dostarczenia powodowi dokumentacji niezbędnej do wykonania przyłącza kanalizacyjnego, a nadto, że termin zakreślony przez powoda w wezwaniu z dnia 19 grudnia 2013 r. nie był odpowiedni w rozumieniu tegoż przepisu, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, że powód nie odstąpił skutecznie od umowy ze stroną pozwaną,
2
naruszenieart. 405 k.c.będące konsekwencją uznania, że powód nie odstąpił skutecznie od umowy, a tym samym strona pozwana (mogła zaspokoić swoje roszczenia odszkodowawcze z gwarancji ubezpieczeniowej,
3
naruszenieart. 40ust.ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznychpoprzez uznanie, że pismo Marszałka Województwa(...)z dnia 10 stycznia 2014 r. o przedłużeniu terminu ważności czasowej organizacji ruchu na czas budowy zjazdu w ciągu drogi wojewódzkiej stanowiło decyzję o zgodzie na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej, w sytuacji, gdy zgody na zajęcie pasa drogowego w cełu realizacji robót nie związanych z budową, przebudową, remontem i ochroną dróg udziela zarządca drogi tj.(...)Zarząd Dróg Wojewódzkich wK.w formie decyzji administracyjnej,
4
naruszenieart. 647 k.c.poprzez uznanie za niezasadne żądania przez powoda zapłaty pozostałej części wynagrodzenia za realizacje budynku leśniczówki, pomimo ustalenia, że powód wykonał wszystkie prace w obrębie tego budynku,
5
naruszenieart. 354 § 1 k.c.w zw. z zapisem§ 21 ust. 7 pkt 2 umowy nr (...)poprzez błędną wykładnię prowadzącą do uznania, że fakt zakupu materiałów budowlanych standardowych, które można nabyć na rynku materiałów budowlanych wyklucza możliwość uznania, że materiały te nie nadawały się do zagospodarowania na innych budowach, a tym samym aby powód miał możność żądania zapłaty za te materiały,
6
naruszenieart. 227 k.p.c.w zw. zart. 207 § 6 k.p.c.poprzez uznanie, że wniosek dowodowy powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w zakresie rozliczenia wykonanych prac na dzień odstąpienia od umowy był spóźniony, mimo, ze został on zgłoszony w piśmie przygotowawczym z dnia 10 lutego 2015 r. złożonym w terminie zakreślonym przez Sąd.
Podnosząc powyższe zarzuty powód wnosi o:
1
zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej punktu II i III, poprzez zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe NadleśnictwaM.na rzecz powodaA. K. (1)dalszej kwoty 84.935,52 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 50.488,47 zł od dnia 14 stycznia 2014 r. i od kwoty 34.447,05 zł od dnia 23 sierpnia 2014 r. oraz kosztów procesu według norm przepisanych,
2
zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
ewentualnie
3
uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu apelacji powód zawarł rozwinięcie zarzutów stawianych zaskarżonemu orzeczeniu.
W ocenie powoda kwestia oceny skuteczności odstąpienia przez powoda od umowy ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami. Wywody Sądu I instancji w tym zakresie uznać należy jednak za wadliwe.
Powód podkreśla, że zgodnie z § 4 umowy łączącej strony pozwany zobowiązany był dostarczyć dokumentację oraz niezbędne do realizacji umowy decyzje, przy czym termin przekazania tych dokumentów miał nastąpić nie później niż w dniu przekazania terenu budowy. Konieczność dostarczenia nowej dokumentacji, objętej wezwaniem powoda z dnia 19 grudnia 2013 r. wynikała z faktu stwierdzenia w trakcie realizacji robót kolizji uniemożliwiającej realizację robót w zakresie przyłącza sieci kanalizacyjnej. Powód poinformował o tym pozwanego pismem z dnia 17 lipca 2013 r., wnosząc o rozwiązanie tego problemu. Od tego dnia zatem zaistniał obowiązek pozwanego do przygotowania niezbędnej dokumentacji umożliwiającej realizację prac budowlanych w zakresie przyłącza kanalizacyjnego. Podpisując w dniu 29 listopada 2013 r,aneks nr (...)strony nie zmieniły treści przywołanego powyżej § 4 umowy. Powód mógł zatem oczekiwać, że w dniu wejścia w życie aneksu otrzyma niezbędną do realizacji prac dokumentację budowlaną, obejmującą zmienione pozwolenie na budowę jak i zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, zwłaszcza, że od dnia poinformowania pozwanego o konieczności rozwiązania problemu kolizji, sprowadzającej się w istocie rzeczy do przygotowania zmiany projektu, zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę i uzyskania zgody na zajęcie pasa drogowego upłynęło blisko 4,5 miesiąca, a od spotkania z udziałem powoda 2 miesiące i 19 dni.
Po wykryciu kolizji uniemożliwiającej realizację przez powoda prac w zakresie przyłącza kanalizacyjnego strony z tej przyczyny podpisałyaneksy nr (...)w dniu 29 sierpnia 2013 r. i nr 3 w dniu 30 września 2013 r. przedłużając termin realizacji umowy do dnia 30 listopada 2013 r,. z pierwotnego terminu określonego na dzień 31 sierpnia 2013 r.Aneks nr (...)został podpisany w przeddzień upływu terminu do realizacji robót budowlanych ustalonegoaneksem nr (...), a więc z uwzględnieniem faktu wykrycia kolizji, a tym samym konieczności zmiany projektu budowlanego, zmiany pozwolenia na budowę oraz uzyskania wszelkich niezbędnych uzgodnień i decyzji koniecznych do realizacji robót.
Nie sposób nie zauważyć, że spotkanie z udziałem powoda miało miejsce w dniu 11 września 2013 r. i już wówczas wskazywano na to, że projektant wystąpi o wydanie pozwolenia na umieszczenie w pasie drogowym studni rozprężnej. Tymczasem jak wynika z treścidecyzji nr (...)r. z dnia 2 stycznia 2014 r., której odpis przedłożyła strona pozwana, decyzja ta została wydana na wniosek strony pozwanej o jej zmianę z dnia 9 grudnia 2013 r. Zatem oczekiwanie na decyzję organu administracji budowlanej nie przekroczyło ustawowego miesięcznego terminu wynikającego z art, 35§ 4 k.p.a.i to w okresie obejmującym Święta Bożego Narodzenia i Nowy Rok.
Nie sposób zatem uznać, że strona pozwana nie pozostawała w zwłoce z dostarczeniem niezbędnej do prowadzenia prac dokumentacji, jak to przyjął Sąd Okręgowy, zwłaszcza, że sam aneks do projektu budowlanego został sporządzony w sierpniu 2013 r., a zgoda na umieszczenie studni rozprężnej w pasie drogowym została wydana w dniu 7 października 2013 r. i doręczona pozwanemu w dniu 9 października 2013 r. Okoliczność powyższa wynika z treści tejże decyzji stanowiącej załącznik do nr 18 do odpowiedzi na pozew. Z chwila doręczenia przedmiotowej decyzji nic już nie stało na przeszkodzie , aby złożyć wniosek o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę, a tymczasem pozwana zwlekała z tym aż dwa miesiące do dnia 9 grudnia 2013 r. , w sytuacji gdy oczywistym było, ze brak dokumentacji uniemożliwiał powodowi kontynuację robót wynikających z umowy łączącej strony. Powyższy wywód stanowi również kontrargumentację do stanowiska Sadu Okręgowego w Szczecinie, że czas wyznaczony stronie pozwanej przez powoda był niewystarczający.
Powód wskazywał na konieczność rozwiązania problemu kolizji w lipcu 2013 r. , strony dwukrotnie przedłużały termin realizacji robót z powodu braku wymaganej dokumentacji przed sporządzeniemaneksu nr (...), we wrześniu 2013 r. powód na naradzie z inwestorem i projektantem dowiedział się o podjęciu działań zmierzających do rozwiązania tego problemu, co w istocie rzeczy sprowadzało się do konieczności uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę oraz do uzyskania pozwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu wykonania robót. Uzyskanie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę w rzeczywistości zajęło 24 dni i trudno uznać, że powód, żądając dostarczenia dokumentacji na koniec grudnia 2013 r. musiał wyznaczać stronie pozwanej dłuższy termin i dalej oczekiwać na dostarczenie dokumentacji budowlanej. Powód wyznaczył jeszcze jeden termin na dzień 10 stycznia 2014 r., który również nie został dotrzymany. W sumie zatem było pięć dodatkowych terminów na przekazanej dokumentacji - trzy terminy wynikały z faktu podpisaniaaneksów nr (...), dwa wynikały z wezwań powoda po podpisaniuaneksu nr (...).
Powód wskazuje na ewidentny błąd Sadu Okręgowego, który przyjął, że pismo Marszalka Województwa(...)z dnia 10 stycznia 2014 r. o przedłużeniu terminu ważności czasowej organizacji ruchu na czas budowy zjazdu w ciągu drogi wojewódzkiej stanowiło decyzję o zgodzie na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej w celu wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej. Powód wskazał na treśćart. 40 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
W toku postępowania dowodowego przeprowadzony został dowód zdecyzji nr (...)wydanej dnia 26 października 2012 r przez(...)Zarząd Dróg Wojewódzkich wK.. Z jej treści wynikało, że(...)Zarząd Dróg Wojewódzkich wK.zezwolił na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót określa powierzchnie zajęcia robot na okres do 31 października 2012 r. w celu włączenia się do drogi wojewódzkiej ( budowa zjazdu i przyłącza wodociągowego).
Z treści tejże decyzji wynika, że została ona wydana tego samego dnia, kiedy wpłynął wniosek, co warte jest odnotowania z uwagi na stanowisko Sądu Okręgowego uzasadniające brak dokumentacji nie zwłoką w działaniu strony pozwanej, ale długotrwałością procedur administracyjnych .
Z decyzji tej wynika również, że jej wydanie było poprzedzone zatwierdzeniem projektu tymczasowego organizacji ruchu z dnia 22 października 2012 r. Po ujawnieniu kolizji wykluczającej realizacje przyłącza w sposób pierwotnie zaprojektowany, strona pozwana uzyskała decyzję na umieszczenie studni rozprężnej w pasie drogowym w dniu 9 października 2013 r. , nie przedłożyła jednak decyzji na zajęcie pasa drogowego w celu samego wykonania robót.
Powód podnosi, że uzyskanie zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym studni rozprężnej i uzyskanie zezwolenia na zajecie pasa drogowego w celu samego prowadzenia robót to dwie odrębne kwestie. NSA wW.w wyroku z dnia 9 grudnia 2011 r. II GSK 1302/10 wskazał wręcz, że sprawa zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót w pasie drogowym oraz sprawa zezwolenia na umieszczanie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego nie są oparte na tej samej podstawie prawnej oraz odmiennie kształtują prawa i obowiązki strony, zatem nie powinny być przedmiotem jednego postępowania administracyjnego.
Uzyskanie przedłużenia uzgodnienia organizacji ruchu na czas budowy zjazdu nie zastąpiło decyzji zezwalającej na zajęcie pasa drogowego w celu wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej, w której to decyzji ustala się jednocześnie wysokość opłat za zajecie pasa drogowego.
Sąd Okręgowy w tym zakresie zasłonił się koniecznością sięgnięcia po wiadomości specjalne, w sytuacji, gdy wystarczyła szczegółowa analiza treścidecyzji nr (...)z dnia 26 października 2012 r.(...)Zarząd Dróg Wojewódzkich oraz pisma z dnia 10 stycznia 2014 r. w kontekście zapisówustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Już chociażby z faktu, źe oba dokumenty zostały wydane przez inny organ , trudno uznać, że weryfikacja twierdzeń powoda kwestionującego przydatność pisma z dnia 10 stycznia 2014 r, jako zastępującego decyzję o zezwoleniu na zajęcie pasa drogowego wymagała wiadomości specjalnych, jak to wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wywodząc, że powód złożył spóźniony w tym zakresie wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.
Całkowicie niezrozumiałym jest wyartykułowane w uzasadnieniu stanowisko Sądu, że powód po otrzymaniu decyzji winien był wskazać na jej braki i dostrzeżone wady, a tego nie uczynił. Decyzji zezwalającej na zajęcie pasa drogowego po pierwsze nie było, a po drugie trudno oczekiwać, aby powód miał pouczać stronę pozwaną odnośnie wymagań formalnych prowadzenia procesu inwestycyjnego. Strona pozwana miała odpowiednie służby w tym zakresie, a nawet gdyby służb tych nie miała, to mogła zawrzeć umowę o inwestorstwo zastępcze i zlecić profesjonalnemu podmiotowi prowadzenie inwestycji, czy wreszcie w umowie z wykonawca określić jego obowiązki w szerszy sposób, co z pewnością miałoby przełożenie na wysokość wynagrodzenia.
Powyższa argumentacja - w ocenie apelującego - daje podstawę od uznania, że powód miał podstawy do odstąpienia od umowy i uczynił to skutecznie w świetle wymogów określonych wart. 491 § 1 kc.A skoro tak, to pozwana nie miała podstaw do zaspokojenia się z gwarancji ubezpieczeniowej i czyniąc to została bezpodstawnie wzbogacona kosztem powoda.
Uznanie, że powód skutecznie odstąpił od umowy dawało mu również uprawnienie do żądanie zapłaty za materiały budowlane zakupione z przeznaczeniem na budowę realizowana w ramach umowy łączącej strony. Trudno uznać za zasadne stanowisko Sądu Okręgowego, że powód nie wykazał możliwości zagospodarowania tych materiałów na innych budowach. Wprawdzie panele ogrodzeniowe, brama przesuwna, cegły klinkierowe i rura stalowa wskazane wfakturze (...)były materiałami typowymi , nabytymi na rynku materiałów budowlanych , jednakże nie są to materiały, które można wykorzystać na każdej budowie, jak piach, cement, czy zwykłe cegły.
Ostatnią kwestią, do której należy odnieść się w niniejszej apelacji jest stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie zapłaty za roboty objęte etapem III.
Bezsprzecznie powodowi należy się wynagrodzenie za wykonane roboty budowlane. W umowie określone zostało wynagrodzenie ryczałtowe, jednakże określono wartość robót obejmująca poszczególne etapu, w tym odrębnie za roboty obejmujące budynek leśniczówki, budynek gospodarczy , zjazd i ogrodzenie.
W umowie łączącej strony określono wprost wartość robót obejmujących budynek leśniczówki na kwotę 558.300 zł , od których to robót stawka podatku VAT wynosiła 8% i zamykała się kwotą 44.664 zł.
Stawka podatku VAT 8% wynikająca zart. 41 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usługoraz§ 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usługi w § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dotyczy wyłącznie obiektów budownictwa mieszkaniowego i nie może mieć zastosowania do robót wykonywanych poza obrysem budynku.
Takie stanowisko jest utrwalone w orzecznictwie i praktyce, i było wyartykułowane wprost w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 czerwca 2013 r. sygn. akt I FPS 7/12. Okoliczność powyższa z pewnością była znana stronie pozwanej skoro w druku oferty cenowej w dokumentacji przetargowej wyodrębniono budynek mieszkalny określając stawkę podatku VAT w kwocie 8%.
Zauważyć należy również, że w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w punkcie 11.5 i 5 wskazano, że oferta musi być sporządzona przez wykonawcę ściśle według postanowień specyfikacji i na formularzu stanowiącym załącznik do tejże specyfikacji.
Analizując ustalenie wynagrodzenia objętego poszczególnymi etapami i zmiany wynikające z podzielenia etapu II na etap III i III zauważyć należy, iż zgodnie zaneksem (...)etap III obejmować zapłatę za trzy elementy, a mianowicie: 38.186,58 zł brutto za budynek leśniczówki objęły podatkiem VAT w wysokości 8%, 21.156 zł brutto za zjazd, objęty podatkiem 23 %, 14.391 zł brutto za ogrodzenie objęte podatkiem VAT 23 %. Jeżeli kwota 38.186,58 zł dotyczyła budynku leśniczówki jako budynku mieszkalnego, na co wskazuje przyjęta przez strony w umowie 8% stawka podatku VAT, to roboty w tym zakresie dotyczyły wyłącznie prac w obrębie budynku .
Jeżeli zatem bezspornym jest, że powód wykonał w całości prace w zakresie zrealizowania budynku mieszkalnego ( leśniczówki), to zasadnym jest żądanie powoda zapłaty kwoty 38.186,58 zł wskazanej w punkcie 1 faktury(...)za wykonanie budynku leśniczówki.
Fakt niewykonania przez powoda montażu kaset bramowych w słupkach ogrodzenia, samozamykaczy do bramy i furtki nie daje podstawy do uznania, że powód nie wykonał robót w zakresie realizacji leśniczówki, skoro były to elementy ogrodzenia i bramy i furtki, położone poza obrysem budynku, a zatem nie objęte stawka podatku VAT 8%.
Nawet gdyby przyjąć stanowisko odmienne, a zatem wliczyć wskazane prace do zakresu prac obejmujących leśniczówkę, a wiec mieszczących się w wartości prac określonych w umowie w odniesieniu do budynku mieszkalnego, to wskazać należy, że w kosztorysie robót złożonym przez pozwaną w dniu 15 kwietnia 2016 r. instalacje zewnętrzne w budynku leśniczówki do wykonania zostały ujęte w pozycji 16 i wycenione zostały na kwotę netto 129,18 zł. W konsekwencji więc przy przyjęciu powyższego założenia należałoby od kwoty 38.186,58 zł odjąć kwotę 139,51 zł ( 129,18 + 8% VAT) .
Dla wyczerpania zarzutów dotyczących odmowy zasądzenia kwoty 38.186,58 zł ujętej w punkcie 1 faktury VAT(...)przeanalizować należy zapisy dotyczące pierwotnie etapu II , podzielonego następnie - zgodnie zaneksem (...)na dwa etapy II i III. I tak zgodnie z zapisem § 8 ust. 1 pkt 2 umowy etap II w zakresie leśniczówki obejmował - instalacje zewnętrzne, instalacje wewnętrzne i prace wykończeniowe - posadzki, tynki, okładziny ścian i sufitów wewnętrznych, sufit podwieszany, stolarka i ślusarka wewnętrzna.
Waneksie nr (...)etap II został podzielony na dwa etapu II i III. W zakresie leśniczówki etap II nie obejmował już w zakresie prac wykończeniowych sufitu podwieszanego, stolarki i ślusarki wewnętrznej. Można zatem przyjąć, że w tym zakresie roboty powoda ujęto w etapie III obejmującym w odniesieniu do budynku leśniczówki poza instalacjami zewnętrznymi także roboty budowlane inne .
Zgodnie z ofertą cenową i umową za realizację budynku mieszkalnego powód miał uzyskać wynagrodzenie w kwocie 602.964 zł brutto ( 558.300 zł+ 8% VAT 44,664 zł)
Za I i II etap powód uzyskał zapłatę w kwocie łącznej 564.777,42 zł brutto, a zatem w III etapie do zapłaty pozostało 38.186,58 zł, pomniejszone ewentualnie o koszt wykonania robot elektrycznych obejmujących montaż kasety bramowej i montaż elektromechanicznych elementów blokujących (139,51 zł).
Pozwany wniósł odpowiedź na apelację.
W ocenie pozwanego apelacja strony powodowej nie zasługuje na uwzględnienie i winna zostać oddalona.
Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że zgodnie zart. 162 k.p.c.strona zachowuje prawo do powoływania się w dalszym toku postępowania na uchybienia sądu przepisom postępowania, o ile wniesie o wpisanie zastrzeżenia do protokołu w toku posiedzenia, a jeżeli nie były obecna, na najbliższym posiedzeniu. W orzecznictwie wskazuje się, że zachowanie uprawnienia do powoływania się na uchybienia przepisom postępowania wymaga, poza dochowaniem terminu do zgłoszenia zastrzeżenia, wskazania spostrzeżonego przez stronę uchybienia z wyczerpującym przytoczeniem naruszonych przepisów postępowania wraz z wnioskiem o wpisanie tak sformułowanego zastrzeżenia do protokołu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2006 r., VCSK 237/06).
W niniejszej sprawie pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2016 r. w związku z oddaleniem przez Sąd wniosku dowodowego wskazanego w apelacji, nie zgłosił na podstawieart. 162 k.p.c.właściwego zastrzeżenia do protokołu.
Nie ulega wątpliwości, że obowiązek wyczerpującego przytoczenia naruszonych przepisów postępowania ciąży na profesjonalnym pełnomocniku, z którego pomocy powód korzystał w niniejszym postępowania. W związku z nieskutecznym zgłoszeniem zastrzeżenia do protokołu, w ocenie pozwanego strona powodowa utraciła uprawnienie do powoływania się na oddalenie przedmiotowego wniosku. Nadto wskazany wniosek należało uznać za spóźniony, na co pozwany zwracał uwagę w toku procesu w pismach procesowych.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych uprawniająca Wykonawcę do skorzystania z prawa do odstąpienia od Umowy. Zwłoka w rozumieniuart. 491 § 1 i 2 k.c.jest kwalifikowanym opóźnieniem i należy ją rozumieć jako opóźnienie zawinione będące następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r. III CSK 161/10). Skuteczność oświadczenia o odstąpienia zależy także od wyznaczenia odpowiedniego dodatkowego terminu do spełnienia świadczenia. W orzecznictwie przyjmuje, się, że aby uchronić dłużnika przed wyznaczeniem mu terminów nierealnych, w których nawet przy dołożeniu należytej, usilnej staranności nie mógłby wywiązać się ze swego obowiązku, ustawodawca stanowi, że chodzi tu o termin odpowiedni, realny w sensie obiektywnym. Termin ten powinien umożliwić drugiej stronie realizację świadczenia, w spełnieniu którego pozostaje w zwłoce (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 stycznia 2000 r. I ACa 817/99).
O trwających procedurach i czasie niezbędnym do uzyskania wymaganych decyzji powód wiedział. O powyższym świadczy wpis z dnia 3 grudnia 2013 r. Kierownika Budowy (powoda) w Dzienniku Budowy, że „ wstrzymuje roboty do czasu uzyskania przez inwestora aneksu do pozwolenia na budowę i decyzji o zajęciu pasa drogi wojewódzkiej w celu wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej. Podpisaniaaneksu nr (...)do Umowy przez powoda i przedłużenia czasu na wykonanie prac objętych 3 etapem do dnia 31 maja 2014 r. było dobrowolne. Nadto przed złożeniem przez niego oświadczenia o odstąpieniu od Umowy została mu doręczona decyzja w przedmiocie zmiany pozwolenia na budowę.
Sąd I instancji prawidłowo zatem uznał, że pozwany nie dopuścił się zwłoki w przekazaniu dokumentacji na wykonanie przyłącza kanalizacji sanitarnej. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jeszcze przed dniem 13 stycznia 2014 r., przed złożeniem przez powoda oświadczenia o odstąpieniu od umowy, istniała potrzebna wykonania przyłącza kanalizacji sanitarnej dokumentacja projektowa, jak również decyzja umożliwiająca wykonanie tego przyłącza. Powód powinien zatem zdawać sobie sprawę, że kontynuacja robót będzie wkrótce możliwa. Przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy został również poinformowany o decyzji dotyczącej zgody na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej. Jeśli w ocenie powoda decyzja ta była nieodpowiednia, powinien na taki fakt zwrócić uwagę pozwanemu oraz wyznaczyć dodatkowy odpowiedni termin dostarczenia właściwej, zwłaszcza, że to on pełnił funkcję Kierownika Budowy. Jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 września 2011 r., sygn. akt: V ACa 373/11, wykonawca ma obowiązek współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania wynikającego z umowy o roboty budowlane, w tym informowania o wadliwej dokumentacji.
W kontekście powyższych okoliczności, a zwłaszcza dobrowolnego podpisania w dniu 29 listopada 2013 r.Aneksu nr (...), argumentację strony powodowej w przedmiocie rzekomej zwłoki Inwestora należy uznać, za stworzoną jedynie na potrzeby niniejszego postępowania, zwłaszcza mając na uwadze fakt, że roboty objęte 2 etapem zostały zgłoszone do odbioru dopiero w dacie 30 listopada 2013 r., a ich odbiór nastąpił w dniu 9 grudnia 2013 r.
Niezależnie od powyższego oświadczenie powoda o odstąpieniu z dnia 13 stycznia 2014 r. nie może być uznane za skuteczne także z innego względu. Należy wskazać, że w piśmie z dnia 3 stycznia 2014 r. powód zakreślił stronie powodowej pięciodniowy termin (do dnia 8 stycznia) na przekazanie dokumentacji, w tym prawomocnej decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (mając świadomość, że pozwany nią jeszcze nie dysponuje) oraz siedmiodniowy termin (do dnia 10 stycznia) na złożenie zlecenia dozoru terenu budowy wraz z niezbędnym i ogrzewaniem budynku mieszkalnego w okresie do 30 kwietnia 2014 r. (znając dotychczasowe stanowisko pozwanego w tym zakresie). Terminy te, mając na względzie już same tylko zasady doświadczenia życiowego, należy uznać za nieodpowiednie. Stanowiska tego nie zmienia również uprzednie pismo powoda z dnia 19 grudnia 2013 r,, bowiem i przewidziany w nim termin należy uznać za obiektywnie niewystarczający do uzyskania ostatecznej decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę.
Z uwagi na nieskuteczność złożonego oświadczenia i niewykonanie umowy w związku z odstąpieniem od umowy, strona pozwana była uprawniona do skorzystania z zabezpieczenia wniesionego na podstawie § 14 Umowy. Niewątpliwie służyło ono zabezpieczeniu roszczeń Zamawiającego z tytułu niewykonania i nienależytego wykonania umowy, w tym na pokrycie naliczonych kar umownych.
Pozostawione na palcu budowy przez powoda materiały zostały według faktur załączonych do pozwu zakupione w ogólnobudowlanych marketach i stanowią standardowe materiały wykorzystywane w budownictwie. W samej apelacji podniesiono, że są to materiały typowe. Powód miał i nadal ma możliwość ich wbudowania na innych prowadzonych przez siebie budowach, albowiem jak wynikało z jego zeznań prowadził i prowadzi roboty na wielu inwestycjach. W świetle powyższych uwag nie można zasadnie twierdzić, że zaktualizowały się przewidziane w Umowie przesłanki uprawniające powoda do uzyskania zapłaty za pozostawione na placu budowy materiały.
Za niezasadny należy również uznać zarzut naruszeniaart. 647 k.c.Wynika z niego obowiązek zapłaty, ale tylko za wykonane roboty budowlane. W toku procesu strona pozwana nie wykazała, by roboty budowlane dotyczące budynku leśniczówki zostały wykonane w zakresie wynikającym zAneksu nr (...)do Umowy. Wykonawca w tej fazie inwestycji zobowiązał się w zakresie „Budynku leśniczówki” do wykonania instalacji elektrycznej - montażu w słupku betonowym kasety bramowej, montażu elektromechnicznych elementów blokujących.
Sąd I instancji prawidłowo uznał, że skoro część prac pierwotnie przewidzianych w umowie wyodrębniono do etapu 3 i przypisano im konkretną kwotę wynagrodzenia, to może być ona zapłacona dopiero po wykonaniu tych właśnie prac. Nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że wykraczały one poza zakres prac przewidzianych w ofercie, to z przyczyn szczegółowo omówionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie mogą one zostać uznane za nieważne.
W świetle szczegółowego wskazania wAneksie nr (...)robót, za które przewidziano wynagrodzenie w wysokości 38.186,58 zł, trudno zatem uznać za przekonującą argumentację strony powodowej, że to stawka podatku VAT, a nie to co explicite zostało wyrażone w jego postanowieniach, miałoby determinować zakres prac nim objętych.
W odpowiedzi na twierdzenia apelacji należy również podkreślić, że sam budynek leśniczówki został odebrany w drugim etapie i w całości rozliczony na podstawiefaktury VAT (...).
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja powoda jest bezzasadna i podlega oddaleniu (art. 385 k.p.c.). Sąd I instancji na podstawie przedstawionego przez strony materiału dowodowego w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w sprawie. Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne oraz wnioski Sądu Okręgowego, które przyjmuje za własne, bez potrzeby ich powtarzania oraz ponownej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów.
Odnosząc się szczegółowo do zarzutów apelacji należy wskazać, że brak jest podstaw do uznania, że Sąd pierwszej instancji naruszyłart. 491 § 1 k.c.poprzez uznanie, że strona pozwana nie pozostawała w zwłoce w zakresie dostarczenia powodowi dokumentacji niezbędnej do wykonania przyłącza kanalizacyjnego, a nadto, że termin zakreślony przez powoda w wezwaniu z dnia 19 grudnia 2013 r. nie był odpowiedni w rozumieniu tegoż przepisu, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, że powód nie odstąpił skutecznie od umowy ze stroną pozwaną.
Niewątpliwie niewykonanie przez stronę istotnego obowiązku umownego, niemającego charakteru świadczenia, może być podstawą ustawowego odstąpienia od umowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2014 r., I CSK 392/13, LEX nr 1532770). Skuteczność takiego odstąpienia została jednak uzależniona od spełnienia dodatkowych przesłanek, w szczególności przesłankami odstąpienia są zwłoka w wykonaniu zobowiązania oraz wyznaczenie dodatkowego terminu do wykonania, który będzie terminem odpowiednim (art. 491 § 1 k.c.).
Obowiązkiem wykonawcy, który zamierza skorzystać z odstąpienia od umowy na podstawieart. 491 § 1 k.c.jest wyznaczenie takiego dodatkowego terminu wykonania zobowiązania, który będzie terminem odpowiednim. Odpowiedniość terminu należy rozumieć w ten sposób, że wykonawca powinien dać inwestorowi czas w którym, przy zachowaniu należytej staranności oraz przy uwzględnieniu specyfiki danego obowiązku, będzie mógł się z niego wywiązać. W przeciwnym wypadku, zwłaszcza w złożonych umowach, których realizacja trwa dłuższy okres czasu i które nakładają na inwestora liczne obowiązki, wyznaczenie zbyt krótkiego terminu mogłoby służyć wykonawcy wyłącznie jako instrument pozwalający na odstąpienia od umowy w dowolnym momencie i tym samym wywieranie nacisku dla osiągnięcia celów, które w umowie nie zostały przewidziane. Z uwagi na daleko idące skutki oraz obowiązek lojalnego (zgodnego z zasadami współżycia społecznego) współdziałania stron w wykonaniu umowy (art. 354 k.c.), odstąpienie od umowy powinno być traktowane jako swego rodzaju ostateczność, do której można sięgać dopiero wtedy, kiedy powstałych w trakcie realizacji umowy problemów nie można rozwiązać w inny sposób.
Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że podstawowym punktem odniesienia dla oceny skuteczności odstąpienia mają postanowieniaaneksu nr (...)z 29 listopada 2013 r. (k. 411-415). Argumentacja strony powodowej jest chybiona przede wszystkim dlatego, że nie uwzględnia zawartych w tym aneksie postanowień.
Aneks nr (...)jest elementem łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. W aneksie strony przedłużyły termin zakończenia robót z 30 listopada 2013 r. do 31 maja 2014 r. Strony jednak nie uzgodniły terminu dostarczenia dokumentacji wskazanej przez powoda w jego wezwaniu z 19 grudnia 2013 r. (tj. prawomocnej decyzji pozwolenia na budowę, decyzji o zajęciu pasa drogowego na czas wykonania przyłącza: k. 429-430), w szczególności nie uzgodniły, że jej niedostarczenie będzie wystarczającą przesłanką odstąpienia od umowy. Strony tego nie uczyniły, pomimo że w ocenie powoda obowiązek pozwanego do przygotowania niezbędnej dokumentacji umożliwiającej realizację prac budowlanych w zakresie przyłącza kanalizacyjnego istniał od dnia 17 lipca 2013 r. Prawidłowo zatem przyjął Sąd pierwszej instancji, że ta obopólna zgoda na przedłużenie terminu sprawia, że nie można rozpatrywać pod kątem ewentualnej zwłoki zdarzeń zaistniałych przed zawarciem aneksu.
Oceniając, że czy wyznaczony termin był odpowiedni należy uwzględnić uzgodniony w aneksie termin zakończenia robót, tj. 31 maja 2014 r. Przede wszystkim powód nie wyjaśnił, dlaczego w piśmie z 19 grudnia 2013 r. zażądał dostarczenia dokumentacji do 30 grudnia 2013 r. pod rygorem odstąpienia od umowy, skoro termin zakończenia robót upływał dopiero pięć miesięcy później. Odpowiedniość terminu wyznaczonego przez powoda na podstawieart. 491 § 1 k.c.należy oceniać także w odniesieniu do terminu realizacji umowy uzgodnionego przez strony, w szczególności czy niedostarczenie dokumentacji do 30 grudnia 2013 r. uniemożliwi bądź utrudni zachowanie terminu zakończenia realizacji przedmiotu umowy. W pozwie powód wskazał, że w dniu 19 grudnia 2013 r. zażądał dokumentacji dlatego, że chciał w jak najszybszym czasie zrealizować ostatni etap budowy (k. 9), ale ten argument nie wytrzymuje krytyki dlatego, że 29 listopada 2013 r. powód uzgodnił, że ten ostatni etap (III) zostanie zakończony dopiero 31 maja 2014 r. W ocenie Sądu Apelacyjnego brak związku pomiędzy terminem dostarczenia dokumentacji, a terminem zakończenia robót nie pozwala na uznanie, że niedostarczenie dokumentacji pozwala na odstąpienie od umowy. Wyznaczonego w piśmie z 19 grudnia 2013 r. terminu do 30 grudnia 2013 r. do dostarczenia decyzji administracyjnych, nawet jeżeli został on następnie przedłużony do 10 stycznia 2016 r. nie można zatem uznać za odpowiedni, mając na uwadze okres świąteczny, fakt, że inwestor nie miał bezpośredniego wpływu na datę wydawania decyzji oraz ich treść oraz odległy termin zakończenia robót uzgodniony w aneksie, co Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił.
Przesłanką wyznaczenia dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania z umowy wzajemnej jest zwłoka po stronie kontrahenta. Prawidłowo uznał Sąd Okręgowy, że działania pozwanego nie sposób uznać za zawinione, albowiem data wydania przez organy administracji publicznej decyzji administracyjnych (oraz ich uprawomocnienia) była od niego niezależna. Polemika powoda sprowadzająca się do argumentu, że potrzeba uzyskania dodatkowej dokumentacji była znana od lipca 2013 r. nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem już po tej dacie - waneksie nr (...)strony uzgodniły nowy termin zakończenia robót i nie przewidziały możliwości odstąpienia w razie niedostarczenia dokumentacji w jakimś konkretnym terminie. Strony miały pełną swobodę w ustaleniu przesłanek odstąpienia od umowy (art. 3531k.c.) i powód mógł uzależnić zawarcie aneksu od dokonania odpowiednich ustaleń w tym zakresie, czego jednak nie uczynił i nie wykazał, że nastąpiło to z przyczyn mających wpływ na ocenę skutków prawnychaneksu nr (...). Wprawdzie zdecyzji nr (...)wynika, że pozwany wystąpił o zmianę pozwolenia na budowę 9 grudnia 2013 r. (k. 622), ale w świetle uzgodnienia waneksie nr (...)terminu zakończenia robót do 31 maja 2014 r. nie sposób uznać tego za działanie uprawniające do skorzystania z uprawnień przewidzianych wart. 491 § 1 k.c.Tym bardziej, że złożenie tego wniosku wymagało czasu na przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, adecyzja nr (...)została wydana już 2 stycznia 2014 r., tj. 3 dni po upływie terminu wyznaczonego przez powoda w piśmie z 19 grudnia 2013 r. W związku z powyższym należy uznać, że apelujący nie wykazał, iż zostały spełnione przesłanki odstąpienia od umowy takie jak zwłoka w wykonaniu zobowiązania oraz wyznaczenie odpowiedniego terminu.
Sąd Okręgowy nie naruszył równieżart. 405 k.c, co miało być konsekwencją uznania, że powód nie odstąpił skutecznie od umowy, a tym samym strona pozwana mogła zaspokoić swoje roszczenia odszkodowawcze z gwarancji ubezpieczeniowej. Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że na skutek braku podstaw do odstąpienia od umowy przez powoda doszło do niewykonania umowy, co pozwala na dochodzenie kary umownej z tytułu niewykonania zobowiązania. Stanowisko powoda dotyczące naruszeniaart. 405 k.c.opiera się wyłącznie na tym, że skutecznie odstąpił od umowy, co jednak nie znalazło potwierdzenia w trafnych ustaleniach Sąd pierwszoinstancyjnego i tym samym ten zarzut należy ocenić jako bezzasadny.
Chybiony jest zarzut naruszeniaart. 40 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznychpoprzez uznanie, że pismo Marszałka Województwa(...)z dnia 10 stycznia 2014 r. o przedłużeniu terminu ważności czasowej organizacji ruchu na czas budowy zjazdu w ciągu drogi wojewódzkiej stanowiło decyzję o zgodzie na zajęcie pasa drogi wojewódzkiej. Wśród przesłanek wyroku było ustalenie, że powyższym pismem (k. 627) Marszałek Województwa przedłużył termin ważności czasowej organizacji ruchu na czas budowy oraz, że niezależnie od tego, czy ta decyzja rzeczywiście pozwalała na wykonanie przyłącza dopiero po jej otrzymaniu powód powinien wskazać na ten fakt i wyznaczyć odpowiedni termin do dostarczenia prawidłowej decyzji (str. 17 i 28 uzasadnienia). Pozwany był przekonany, że ta decyzja jest wystarczająca. Kluczowe jest jednak ustalenie, że wyznaczony przez powoda termin do dostarczenia takiej decyzji nie był odpowiedni w rozumieniuart. 491 § 1 k.c.w związku z czym jest oczywiste, że po jej otrzymaniu powód powinien wskazać na ten fakt pozwanemu, tak żeby pozwany mógł odpowiednio zareagować i w razie potrzeby, w szczególności w razie stwierdzenie przeszkód w realizacji umowy, uzyskać właściwą decyzję. Takie działanie mieści się w ogólnych zasadach współpracy przy wykonywaniu umów wynikających zart. 354 k.c.Tym bardziej, że uzgodniony termin zakończenia robót upływał dopiero 31 maja 2014 r., a termin wydania decyzji administracyjnej zależał przede wszystkim od organu administracji publicznej. W kontekście tego zarzutu podstawowe znaczenie ma zatem ustalenie, że powód w ogóle nie był uprawniony do odstąpienia od umowy ze względu niedostarczenie decyzji o zgodzie na zajęcie pasa ruchu w wyznaczonym przez siebie terminie, a zatem badanie czy decyzja Marszałka z 9 stycznia 2014 r. rzeczywiście pozwalała na wykonanie przyłącza w świetle art. 40 powyższej ustawy nie jest okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia.
Zarzut naruszeniaart. 647 k.c.poprzez uznanie za niezasadne żądania przez powoda zapłaty pozostałej części wynagrodzenia za realizację budynku leśniczówki, pomimo ustalenia, że powód wykonał wszystkie prace w obrębie tego budynku nie jest trafny. Powód otrzymał wynagrodzenie za wykonane prace, a ustalenia Sądu pierwszej instancji w tym zakresie okazały się prawidłowe. Należy podkreślić, żeaneks nr (...)wprowadził III etap inwestycji przy zachowaniu takiego samego wynagrodzenia w wysokość 688.941 zł. Część prac została przeniesiona do III etapu, co wobec bezspornego faktu, że powód części robót przewidzianych do wykonania w tym etapie nie wykonał musiało spowodować obniżenie wynagrodzenia. Powód domagał się z tytułu wynagrodzenia za roboty wykonane dl dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu o umowy zapłaty 63.544,07 zł, na którą składają się wynagrodzenia za budynek leśniczówki etap III (38.186.56 zł), ogrodzenie z siatki II etap (4.201,50 zł) i wjazd na działkę etap III (21.156 zł), wskazane nafakturze (...)(k. 471). Sąd Okręgowy zasądził wynagrodzenie za wykonanie ogrodzenia oraz wjazdu na działkę (25.357,50 zł). Sąd odmówił wynagrodzenia za budynek leśniczówki etap III, ponieważ zgodnie zaneksem nr (...)r. (k. 414) budynek leśniczówki w tym etapie obejmował już tylko instalacje zewnętrzne, które – co jest bezsporne – nie zostały wykonane. Stanowisko powoda zasadza się na twierdzeniu, że o zakresie prac przewidzianych do wykonania w etapie III ma decydować przyjęta przez strony 8 % stawka podatku VAT. Wobec jednak szczegółowych, przejrzystych i jednoznacznych uzgodnień zawartych waneksie nr (...)brak jest podstaw do uznania, że to stawka podatku VAT decydowała o podziale robót na poszczególne etapy. Rozważania powoda w tym zakresie są nieprzejrzyste i całkowicie nieprzekonywające. Argumenty podnoszone w apelacji dotyczą w istocie prawidłowości wyboru stawki 8 %, albowiem powód twierdzi, że ta stawka ma zastosowanie wyłączenie w obiektach budownictwa mieszkaniowego i nie może mieć zastosowania do robót wykonywanych poza obrysem budynku. Sąd zwraca jednak uwagę, że przedmiotem rozpoznawanej sprawy nie była ocena prawidłowości zastosowanej stawki podatku VAT, a uzgodnienia co do zakresu robót przewidzianych w III etapie. W rezultacie brak jest podstaw do uznania za zasadne twierdzenia powoda, że wynagrodzenie za prace przewidziane do wykonania w etapie III dotyczyło prac, które faktycznie zostały już wykonane na wcześniejszych etapach.
Uznanie, że odstąpienie od umowy było bezskuteczne prowadzi do wniosku, że powód nie był uprawniony do żądania zapłaty za materiały budowlane. Zarzut apelacyjny naruszeniaart. 354 § 1 k.c.w zw. z§ 21 ust. 7 pkt 2 umowy nr (...)polega na zakwestionowaniu uznania przez Sąd Okręgowy, że powód nie wykazał możliwości zagospodarowania tych materiałów na innych budowach. Umowa przewidywała jednak obowiązek odkupienia od wykonawcy materiałów budowlanych tylko w razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada. Sąd I instancji prawidłowo uznał, że powód nie dokonał skutecznego odstąpienia od umowy, a zatem powyższa przesłanka nie została spełniona, co było wystarczające do oddalenia powództwa o zapłatę kwoty 12.301,90 zł. Ustalenia Sądu pierwszej instancji co do braku możliwości zagospodarowania tych materiałów (wskazanych w pozycjach 4-8 faktury(...): k. 471) na innych budowach miały zatem charakter uboczny i nie decydowały o wyniku postępowania. W rezultacie należy uznać, że zarzuty skierowane przeciwko tym ustaleniom, które nie mogą skutecznie podważyć ustaleń co do okoliczności mających wpływ na treść rozstrzygnięcia, są chybione.
W związku z powyższym za chybiony należy uznać zarzut naruszeniaart. 227 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.w zw. zart. 207 § 6 k.p.c.poprzez uznanie, że wniosek dowodowy powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w zakresie rozliczenia wykonanych prac na dzień odstąpienia od umowy był spóźniony, mimo, ze został on zgłoszony w piśmie przygotowawczym z dnia 10 lutego 2015 r. złożonym w terminie zakreślonym przez Sąd. W ocenie Sądu Apelacyjnego w rozpoznawanej sprawie nie występują okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, których stwierdzenie wymagałoby wiadomości specjalnych w rozumieniuart. 278 § 1 k.p.c.Sąd Okręgowy wydał wyrok w oparciu o ustalenia, które nie wymagały przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. W rezultacie nieuwzględnienie wniosku o przeprowadzenie tego dowodu nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia i tym samym nie może być podstawą skutecznego zarzutu apelacyjnego.
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok jest trafny oraz zgodny z prawem i na podstawieart. 385 k.c.apelację oddalił.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c.ustalając koszty zastępstwa procesowego strony pozwanej w stawce minimalnej określonej w§ 6 ust. 6w zw. z§ 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(tekst jednolity: Dz.U. poz. 461 z 2013 r.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).
SSA A. Kowalewski SSA M. Gołuńska SO del. W. Machnicki | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Szczecinie
date: '2016-10-13'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Mirosława Gołuńska
- Wojciech Machnicki
- Artur Kowalewski
legal_bases:
- art. 17 prawa budowlanego
- art. 491 § 1 i 2 k.c.
- art. 140 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
- art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c.
- art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
- § 4 k.p.a.
- art. 41 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
- § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie
wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług
- § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: sekr.sądowy Magdalena Stachera
signature: I ACa 628/16
``` |
150525000001521_III_U_001569_2013_Uz_2013-12-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III U 1569/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 grudnia 2013r.
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III
w składzie:
Przewodnicząca:SSO Bożena Bielska
Protokolant:sekr. sądowy Ewelina Asztemborska
po rozpoznaniu na rozprawiew dniu 18 grudnia 2013r. wO.
sprawy z odwołaniaOkręgowej Izby Radców Prawnych wO.
przy udzialeubezpieczonegoK. M.
przeciwkoZakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi wO.
o ustalenie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia
na skutek odwołaniaOkręgowej Izby Radców Prawnych wO.
od decyzjiZakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału wO.
z dnia15 lutego 2013 r.nr(...)
orzeka:
oddala odwołanie.
Sygn. akt III U 1569/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 15 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.stwierdził, żeK. M.jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek Okręgowej Izby Radców Prawnych podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 30.06.2010r. do 01.09.2010r. z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia, która czerwcu 2010r., lipcu 2010r. i sierpniu 2010r. wynosi 0 zł a we wrześniu 2010r. wynosi: ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe po 700 zł i ubezpieczenie zdrowotne: 621,18 zł.
Od powyższej decyzji odwołanie złożyła Okręgowa Izba Radców Prawnych wO., wnosząc o jej zmianę i orzeczenie, żeK. M.nie podlegał wskazanym ubezpieczeniom, a tym samym o stwierdzenie, że w zaskarżonej decyzji podstawa wymiaru składek została błędnie ustalona. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, żeK. M.jest sędzią sądu powszechnego, a status sędziego regulujeustawa - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Powyższe oznacza, że stosunek służbowy sędziego jest realizacją konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, obejmującą ochroną ryzyko ubezpieczeniowe tj. wiek, niezdolność do pracy, wypadek przy pracy, czy świadczenia pieniężne dla członków rodziny na wypadek śmierci. Nie ma zatem podstaw do dodatkowego obejmowania sędziego obowiązkiem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu umów zlecenia. W uzasadnieniu odwołania(...)wO.szeroko opisała cechy konstytutywne umowy o dzieło i umowy zlecenia, i podkreśliła, iż w jej ocenie sporna umowa jest faktycznie umową o dzieło. Stwierdziła, że jest to umowa rezultatu, a nie starannego działania. Przyjmujący zamówienie (w przypadku umowy o dzieło) wybierany jest z uwagi na jego cechy podmiotowe, to jest odpowiedni zawód, specyficzne umiejętności, czy też predyspozycje.(...)podniosła, iż umowy dotyczące przeprowadzenia zajęć praktycznych z zakresu działania sądownictwa zawierane są na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Prezesem Krajowej Rady Radców Prawnych a Dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w sprawie odbywania przez aplikantów radcowskich szkolenia z zakresu działania sądownictwa powszechnego i prokuratury. Odwołująca(...)wO.wskazała też, że nazwa umowy nie przesądza o jej rodzaju. Jeśli bowiem nazwa nie odpowiada istocie umowy, należy badać samą treść umowy. Analiza treści przedmiotowej umowy wskazuje w ocenie(...), że strony łączyła umowa o dzieło. A zatem samo dosłowne brzmienie umowy nie wskazuje na jej charakter prawny, dopiero treść kontraktów i sposób ich faktycznego wykonywania pozwala ją odpowiednio zakwalifikować jako umowę o dzieło, co też uczyniła skarżąca.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Powołując się na uzasadnienie zaskarżonej decyzji wskazał, że wobec prawidłowo i dobrowolnie złożonych dokumentów zgłoszeniowych, wskazujących na obowiązek ubezpieczeń społecznychK. M.z tytułu zawartej umowy zlecenia, uznał fakt wykonywania umowy za niesporny.
Organ rentowy wskazał, że wprawdzie ustawa systemowa w kategoriach osób objętych obowiązkiem ubezpieczeń nie wymienia sędziów, ale wskazuje w nich zleceniobiorców. Z tej perspektywy ubezpieczony jako sędzia sytuuje się poza systemem ubezpieczeń społecznych, natomiast wchodzi w zakres przepisów ustawy jako zleceniobiorca. ZUS podniósł też, że nie sposób zgodzić się z twierdzeniami odwołującego, że umowa pierwotnie określona przez strony jako umowa zlecenia, była w istocie umową o dzieło. Czynności wykonywanych przezK. M.nie można potraktować jako dzieło w rozumieniu przepisówkodeksu cywilnego. Wolą stron było świadczenie usług, a nie wykonanie dzieła, gdyż to nie wynik, ale określone działanie były istotne dla realizacji umowy.
Sąd ustalił i zważył , co następuje:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.w 2012r. przeprowadził kontrolę odwołującej Okręgowej Izby Radców Prawnych wO.jako płatnika składek.
W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że Okręgowa Izba Radców Prawnych wO.zawarła w dniu 30.06.2010r. zK. M.umowę, nazwaną umową zlecenia, obejmującą okres od dnia 30.06.2010r. do dnia 01.09.2010r., aK. M.zobowiązał się do przeprowadzenia zajęć praktycznych z zakresu działania sądownictwa powszechnego zgodnie z Porozumieniem zawartym w dniu 02.02.2010r. między Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury a Krajową Radą Radców Prawnych wW.oraz Porozumieniem zawartym w dniu 12.04.2010r. pomiędzy Sądem Okręgowym w Olsztynie a(...)wO.. Strony ustaliły, iż zlecenie ma być wykonane osobiście przez zleceniobiorcę oraz ustaliły wynagrodzenie za wykonanie umowy w kwocie 700 zł. Z tytułu zawartej umowy płatnik składek zgłosiłK. M.jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego.
K. M.przedmiotową umowę wykonał i z tego tytułu we wrześniu 2010r. otrzymał umówione wynagrodzenie.
K. M.jest sędzią sądu powszechnego i jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako sędzia. Wobec wykonania wskazanej umowy(...)wO.nie zgłosiłaK. M.do ubezpieczeń społecznych i nie naliczyła składek na ubezpieczenia społeczne od wskazanych przychodów.
Powyższe okoliczności nie były między stronami sporne. Spór dotyczył natomiast tego, czyK. M.podlegał ubezpieczeniom z tytułu wskazanej wyżej umowy.
W ocenie Sądu odwołanie Okręgowej Izby Radców Prawnych jest niezasadne, bowiem organ rentowy prawidłowo objąłK. M.ubezpieczeniami z tytułu wykonywania umowy zlecenia.
Zgodnie zart. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych(tj. Dz.U. z 2009r., Nr 205, poz. 1585) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie zKodeksem Cywilnymstosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi. Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 cyt. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Stosownie do art. 13 pkt 2 cyt. ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Stosownie natomiast do art. 18 ust. 3 cyt. ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód osiągnięty z tytułu zawartej umowy zlecenia, jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie było uzależnione od oceny dwóch zagadnień: czy stosunek służbowy sędziego sądu powszechnego mieści się w definicji pracownika wskazanej wart. 6 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych(tekst jedn. Dz.U. z 2009r., Nr 205, poz.1585) oraz czy umowa łączącaK. M.z(...)wO.była umową o dzieło czy też umową o świadczenie usług.
Odnosząc się do pierwszej ze spornych kwestii Sąd uznał, że na gruncie przepisówustawy o systemie ubezpieczeń społecznychsędzia nie może być traktowany jako osoba pozostająca w służbowym stosunku pracy.
Zauważyć trzeba, że od 01.01.1998r. z mocy ustawy z dnia 28.08.1997r., nowelizującejustawę z dnia 20.06.1985r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, nastąpiło przekształcenie systemu świadczeń udzielanych sędziom na wypadek ryzyk ubezpieczeniowych (osiągnięcia wieku, choroby lub utraty sił) i przejęcie ich finansowania przez budżet państwa w formie uposażenia w stanie spoczynku, w związku z czym sędziowie nie nabywają prawa do świadczeń z tytułu ubezpieczenia ani zabezpieczenia. W związku z tym, od dnia 1 stycznia 1998r. od wynagrodzenia sędziów nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne (art. 91 § 9 prawa o ustroju sądów powszechnych).
Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 kwietnia 2004r., wydanej w sprawie o sygn. II UZP 1/04, w której Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że wyłączenie sędziów z systemu powszechnego ubezpieczenia społecznego nie ma charakteru podmiotowego, rozumianego w ten sposób, że sędzia nie podlega ubezpieczeniu bez względu na rodzaj prowadzonej działalności, a tylko przedmiotowy, tj. nie podlega ubezpieczeniu z tytułu wykonywania swej funkcji i w zakresie wypłacanego mu z tego tytułu uposażenia. W konsekwencji sędzia nie jest wyłączony z ubezpieczenia z tytułu działalności zarobkowej objętej systemem ubezpieczeń społecznych wykonywanej poza służbą sędziowską. W uzasadnieniu cytowanej uchwały Sąd Najwyższy podniósł, że oczywiście nasuwa się wniosek wskazujący na nieracjonalność obejmowania przychodów sędziego z tytułu wykonywania umów zlecenia składką na ubezpieczenie społeczne, wobec braku perspektywy realizacji tego ubezpieczenia. Podkreślić w tym miejscu należy jednak, że zgodnie z art. 86 § 1 i 2 p.u.s.p. sędzia nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, naukowo - dydaktycznym lub naukowym, nie może też podejmować innego zajęcia ani sposobu zarobkowania, które przeszkadzałoby w pełnieniu obowiązków sędziego. Regulacja daje możliwość sędziom podejmowania dodatkowego zatrudnienia i nie muszą być to sporadyczne umowy zlecenia. W ośrodkach akademickich praca sędziego jako nauczyciela akademickiego nie jest rzadkością. To, czy sędzia podejmie dodatkowe zatrudnienie, wynika po części z jego woli do wykonywania dodatkowego zatrudnienia oraz możliwości podjęcia takiego zatrudnienia.
Zasadniczym celem ustawodawcy wynikającym z zapisówkonstytucjioraz ustawy o ustroju sądów powszechnych, jest osiągnięcie stanu, by sędzia otrzymywał na tyle godziwe wynagrodzenie, by dodatkowe zajęcia nie były konieczne dla osiągnięcia odpowiedniego statusu materialnego, a zarazem by dodatkowe zajęcia nie kolidowały z funkcją orzeczniczą sędziego. Nie można również wykluczyć, iż sędzia na pewnym etapie kariery zawodowej, zrezygnuje ze stosunku służbowego, w jakim pozostaje i podejmie wykonywanie innego zawodu prawniczego bądź podejmie innego rodzaju zatrudnienie. Tym samym nie jest możliwe poczynienie założenia, iż do końca aktywności zawodowej dana osoba będzie piastowała stanowisko sędziego. Jak wynika z powyższego istnieje sytuacja, w której ubezpieczony mógłby skorzystać ze środków zgromadzonych na koncie ubezpieczonego w ZUS, które podlegałyby doliczeniu do środków przekazanych do ZUS na jego konto z tytułu stosunku służbowego, zwiększając ich wartość.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu cytowanej wyżej uchwały z dnia 08.04.2004r. podniósł również, że kwestia przestrzegania zasady równości ubezpieczonych, rozpatrywana przez pryzmat wzajemnej zależności między opłacaniem składek i uzyskiwaniem za nie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie istniała przed dniem 1 października 2001r., albowiem przepisart. 711§ 6 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnychnie stanowił przeszkody do nabycia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu dodatkowego zatrudnienia sędziego, niezależnie od pobierania uposażenia sędziego w stanie spoczynku. Sąd Najwyższy wskazał, że zagadnienie wzajemności składki i świadczeń na gruncieart. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, rozpatrywał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2000r. (K 9/00). Trybunał Konstytucyjny podniósł między innymi, że niewątpliwie ścisła zależność między opłacaniem składki i jej wysokością oraz okresem płacenia, a prawem do świadczeń i ich wysokością (zasada wzajemności), występująca w klasycznym ubezpieczeniu społecznym, nie jest w obowiązujących obecnie regulacjach w pełni realizowana. Składka nie została dostosowana do wielkości indywidualnego ryzyka, lecz jest ustalana na przeciętnym poziomie, obejmującym wszystkich ubezpieczonych; przy ustalaniu prawa do świadczeń lub ich wysokości uwzględniane są również okresy nieskładkowe, a także nazwane „składkowymi” okresy nie związane z obowiązkiem opłacania składki. Tak więc stosunek ubezpieczeniowy nie jest pełnym stosunkiem zobowiązaniowym i nie ma w nim elementu synalagmatyczności, charakterystycznej dla zobowiązań wzajemnych w znaczeniu cywilnoprawnym. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego te okoliczności usprawiedliwiają nałożenie obowiązku ubezpieczenia nawet w sytuacji, w której dalsze opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne nie zawsze znajdzie w pełni odzwierciedlenie w zwiększonej wysokości przysługującego świadczenia. Pogląd prawny oraz argumentację podniesioną w uchwale Sądu Najwyższego oraz orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, Sąd Okręgowy podziela w całości.
Nie budzi wątpliwości, iż zbieg tytułów do ubezpieczenia społecznego i obowiązek odprowadzania składek uregulowany został w przepisieart. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznychi przy zbiegu pracowniczego tytułu do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i tytułu wynikającego z umowy o świadczenie usług nie rodzi obowiązku objęcia obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (art. 9 ust. 1w związku z ust. 4a). Jednakże wobec niepodlegania powszechnemu ubezpieczeniu społecznemu przez sędziego w zakresie pełnionej służby zbieg taki w przedmiotowej sprawie nie występuje.
Kategorie osób objętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych enumeratywnie wymieniono w art. 6 ustawy s.u.s. W grupie tej nie wymieniono sędziów, natomiast zawiera ona wskazanie zleceniobiorców. Ustawa ta w art. 8 ust. 15 wskazuje osoby pozostające w stosunku służby i w tej kategorii wymienia wyłącznie żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy określonych służb mundurowych. Brak wskazania w w/w ustawie stosunku służbowego sędziego może wynikać z zamierzonego działania ustawodawcy bądź błędu w trakcie prac legislacyjnych, jednakże rodzi określonego rodzaju skutki. Stosunki służbowe sędziów pozostają poza sferą systemu ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji przyjąć należy, że sędzia nie jest wyłączony z ubezpieczenia z tytułu działalności zarobkowej objętej systemem ubezpieczeń społecznych wykonywanej poza służbą sędziowską.
Odnosząc się do drugiej ze spornych kwestii Sąd podzielił stanowisko organu rentowego i uznał, że umowa łącząca strony była w istocie umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, a nie umową o dzieło, jak wywodził skarżący.
Zgodnie z treściąart. 627 kcprzez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Zgodnie natomiast z treściąart. 734 kcprzez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Natomiast w myślart. 750 kcdo umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Odesłanie to znajduje zastosowanie wówczas, gdy przedmiotem umowy jest dokonywanie czynności faktycznej, a umowa nie jest unormowana w przepisach dotyczących innych umów nazwanych.
W doktrynie przyjmuje się, że w wypadku umowy o dzieło istotne jest zawsze osiągnięcie umówionego rezultatu, bez względu na rodzaj i intensywność świadczonej w tym celu pracy i staranności. Przyjmujący zamówienie odpowiada zatem za nieosiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności. Istotą tak rozumianej przez ustawodawcę umowy o dzieło jest powstanie elementu niezależnego od samego twórcy, który może być samodzielnym przedmiotem obrotu. Umowę o świadczenie usług odróżnia od umowy o dzieło to, że jej przedmiotem jest dokonanie określonej czynności faktycznej (usługi), a nie jej wynik. Umowa o dzieło wymaga więc osiągnięcia konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 listopada 2000r. (IV CKN 152/00), który przywołał w odpowiedzi na odwołanie organ rentowy, wskazał, że kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług stanowi także możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości indywidualnie oznaczonego rezultatu. Dzieło jest w każdym wypadku wytworem przyszłym, który w momencie zawarcia umowy nie istnieje, natomiast ma powstać w przyszłości ściśle określonej. Przyszły rezultat stanowiący przedmiot umowy o dzieło musi być z góry przewidziany i określony, przy użyciu w szczególności obiektywnych jednostek metrycznych, przez zestawienie z istniejącym wzorem, z wykorzystaniem planów, rysunków czy też przez opis. Nadto podnieść należy, że rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie wynik tej czynności. Dzieło musi bowiem istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu (tak A.Brzozowski, K. Pietrzykowski, komentarz t.II 2005r., s.351-352). Wykonanie określonej czynności, na którą składa się szereg powtarzających się czynności, bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest natomiast cechą charakterystyczną tak dla umów zlecenia jak i dla umów o świadczenie usług nieuregulowanych innymi przepisami (tak SN w wyroku z dnia 04.07.2013r. III UK 402/12).
Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy, podkreślić w pierwszej kolejności należy, że wolą stron, zważywszy na literalną treść zawartej umowy było zawarcie umowy zlecenia. Nie bez znaczenia, dla określenia woli stron, jest w tym zakresie fakt, że strony przedmiotowej umowy są profesjonalistami, podmiotami doskonale obeznanymi z przepisami prawa, przez co z pewnością miały pełną świadomość co do charakteru prawnego zawieranej umowy.
Poza sporem jest, że umowy dotyczące przeprowadzenia zajęć praktycznych z zakresu działania sądownictwa zawierane były na podstawie Porozumienia zawartego pomiędzy Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury oraz Krajową Radą Radców Prawnych w sprawie odbywania przez aplikantów radcowskich szkolenia z zakresu działania sądownictwa powszechnego i prokuratury (Porozumienie k. 39-47 akt IIIU 1405/13). W § 1 tego Prozumienia wskazane są formy, w jakich odbywać się ma to szkolenie, tj. w formie seminaryjnych zajęć teoretycznych i zajęć praktycznych, które przeprowadzane są przez sędziów, referendarzy sądowych, prokuratorów oraz urzędników sądów i prokuratury, co wskazuje na to, iż w/w umowy nie mogą być wykonane przez inne osoby niż tam wskazane.
W ocenie Sądu w przedmiotowej umowie z dnia 30.06.2010r. brak jest określenia rezultatu w rozumieniu umowy o dzieło, jaki ma zostać osiągnięty. Przeprowadzenie z aplikantami zajęć z zakresu działania sądownictwa powszechnego nie prowadziło bowiem do stworzenia określonego dzieła i nie miało charakteru czynności przynoszących konkretny indywidualny rezultat materialny bądź intelektualny. Zdaniem Sądu zleceniobiorca zobowiązał się jedynie do starannego działania, polegającego na przedstawieniu zasad działania sądownictwa powszechnego.
Zauważyć trzeba, że z § 7 ust. 4 Porozumienia z 2.02.2010r. (znajdującego się w aktach IIIU 1405/13) wynika, iż prowadzący zajęcia potwierdza udział aplikanta w zajęciach przez dokonanie wpisu do dzienniczka aplikanta radcowskiego odbywającego zajęcia, wraz ze wskazaniem i opisem czynności, jakie aplikant radcowski podejmował w trakcie tych zajęć. Z ramowego programu szkolenia aplikantów radcowskich i zakresu działania sądownictwa powszechnego i prokuratury, stanowiącego załącznik do treści umowy i w/w Porozumienia wynika natomiast, iż w ramach zajęć praktycznych z zakresu działania sądownictwa powszechnego aplikanci powinni być zapoznani w szczególności z: przebiegiem rozprawy i posiedzenia, czynnościami przewodniczącego wydziału, czynnościami sędziego, w tym czynnościami sędziego sprawozdawcy, zakresem czynności sekretariatu sądu i zasadami obiegu dokumentów w sądzie (k. 43 akt IIIU 1405/13).
Z powyższego wynika, iż czynnościK. M.sprowadzały się jedynie do przekazywania aplikantowi wiedzy w zakresie praktyki działania sądownictwa, w tym dotyczącej zasad orzekania oraz wypełnienia dokumentu, poświadczającego fakt udziału aplikanta w zajęciach. W przypadku spornej umowy odpowiedzialność sędziego sprowadzała się więc tylko do odpowiedzialności za staranne działanie a to jest cechą charakterystyczną dla umowy zlecenia.
Podnieść też trzeba, że Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 01.10.2013r. w sprawie III AUa 330/13 wskazał, iż nie można przyjąć, iż pomyślny przebieg praktyki, zakończonej pozytywną opinią jest dziełem materialnym czy niematerialnym, również sporządzenie opinii o aplikancie nie stanowi dzieła w rozumieniuart. 627 kc, gdyż sprowadza się jedynie do starannego wypełnienia odpowiedniego dokumentu. Powyższy pogląd Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie podziela a w drodze analogii można go odnieść do okoliczności niniejszej sprawy.
Dodatkowo zauważyć należy, że zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem – nazwa umowy nie jest elementem decydującym samodzielnie o rodzaju zobowiązania w oderwaniu od oceny rzeczywistego przedmiotu tej umowy oraz okoliczności jego wykonania (tak SA w Białymstoku w wyroku z dnia 07.05.2013r. IIIAUa 1136/12).
Mając na uwadze wszystkie wskazane wyżej argumenty należało uznać, żeK. M.zaskarżoną decyzją został prawidłowo objęty ubezpieczeniami z tytułu umowy zlecenia.
W konsekwencji Sąd stwierdził, że prawidłowa jest też podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania przedmiotowej umowy zlecenia. Kwota wynagrodzenia była bezsporna i wynikała z samej treści umowy. Poza sporem jest też, że kwotę wynagrodzeniaK. M.otrzymał we wrześniu 2010r., dlatego podstawa wymiaru składek w czerwcu, lipcu i sierpniu wynosi 0 złotych.
Z tych względów Sąd uznał, że zaskarżona decyzja z dnia 15.02.2013r. jest prawidłowa, dlatego na podstawieart. 47714§ 1 kpcoddalił odwołanie od tej decyzji. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Ostrołęce
date: '2013-12-18'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Bożena Bielska
legal_bases:
- art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych
- art. 91 § 9 prawa o ustroju sądów powszechnych
- art. 71
- art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- art. 627 kc
- art. 477
recorder: sekr. sądowy Ewelina Asztemborska
signature: III U 1569/13
``` |
154500000000503_I_ACa_001351_2017_Uz_2019-01-10_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I ACa 1351/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 stycznia 2019 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący:SSA Dorota Markiewicz
Sędziowie:SA Beata Kozłowska
SO del. Anna Strączyńska (spr.)
Protokolant:Ignacy Osiński
po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) W.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.
o uchylenie uchwały
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 8 czerwca 2017 r., sygn. akt I C 1168/16
I
zmienia zaskarżony wyrok w punkcie drugim w ten sposób, że uchyla uchwałę z dnia 29 czerwca 2016 r. nr(...)Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.w zakresie treści zawartej w § 2 uchwały oraz w punkcie trzecim w ten sposób, że zasądza od Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.na rzecz(...) W.kwotę 560 zł (pięćset sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;
II
zasądza od Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.na rzecz(...) W.kwotę 470 zł (czterysta siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Anna StrączyńskaDorota MarkiewiczBeata Kozłowska
Sygn. akt I ACa 1351/17
UZASADNIENIE
W dniu 15 listopada 2016 r.(...) W.złożyło pozew przeciwko pozwanej Wspólnocie Mieszkaniowej Nieruchomości przyul. (...)wW., w którym wniosło o uchylenie uchwały nr(...)z dnia 29 czerwca 2016 r. oraz zasądzenie kosztów procesu.
Pozwana Wspólnota Mieszkaniowa w odpowiedzi na pozew wniosłao oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 08 czerwca 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił uchwałę z dnia 29 czerwca 2016 r. nr(...)Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.w zakresie treści zawartej w § 1 uchwały (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) i zasądził od Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przyul. (...)wW.na rzecz(...) W.kwotę 276,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustaleniai rozważania:
(...) W.jest właścicielem lokalu w budynku przyul. (...)wW..
Wspólnota Mieszkaniowa Nieruchomości przyul. (...)wW.podjęła w drodze indywidualnego zbierania głosów uchwałę nr(...)w dniu 29 czerwca 2016 r. Wspólnota w § 1 uchwaliła: „W przypadku wystąpienia właścicieli lokali użytkowych z wnioskiem o wyrażenie zgody właściciela lub administratora budynku na sprzedaż alkoholu zobowiązać Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej do nieudzielenia powyższej zgody”. W § 2 uchwały ustalono: „W przypadku prowadzenia przez właścicieli lokali użytkowych lub najemców tych lokali działalności uciążliwej dla właścicieli lokali mieszkalnych, Wspólnota może dla nich ustalić w trybie uchwały zwiększenie obciążania z tytułu utrzymania nieruchomości części wspólnej, jeżeli jest to uzasadnione sposobem korzystania z tych lokali”.
Powód otrzymał informację o podjęciu uchwały nr(...)w dniu 11 października 2016 r.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych oraz niekwestionowanych przez strony dokumentów.
Przy takich ustaleniach, Sąd Okręgowy uznał, że powództwo jest częściowo zasadne.
Sąd I instancji przypomniał, że zgodnie z treściąart. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokaliwłaściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. W myśl ust. 1a cytowanego przepisu powództwo, o którym mowa wust. 1, może być wytoczone przeciwko wspólnocie mieszkaniowej w terminie 6 tygodni od dnia podjęcia uchwały na zebraniu ogółu właścicieli albo od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów. Wynikające zart. 25u.o.w.l. uprawnienie każdego z właścicieli lokali do zaskarżenia uchwały wspólnoty jest jednym z elementów uprawnień współwłaścicieli do sprawowania zarządu. Tym niemniej skuteczność tego żądania uzależniona jest od wykazania jednejz przesłanek wskazanych w powyższym przepisie, a więc wykazania, że zaskarżona uchwała jest niezgodna z przepisami prawa lub umową współwłaścicieli, albo że narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza interesy właściciela. Zgodnie zart. 6 k.c.w zw. zart. 232 k.p.c.ciężar wykazania powyższych okoliczności spoczywa na stronie powodowej żądającej uchylenia uchwały.
Sąd nie miał wątpliwości, że(...) W.miało legitymację do wystąpienia z powództwem oraz, że zmieściło się w ustawowym terminie do zaskarżenia uchwały.
Następnie Sąd doszedł do przekonania, że powód wykazał, iż zapisy zawarte w § 1 uchwały nr(...)są niezgodne z przepisami prawa, jak również naruszają interes powoda.
Zgodnie z art. 22 ust. 2 u.o.w.l. do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej.
Niewątpliwie decyzja w przedmiocie wyrażenia zgody na sprzedaż alkoholuw budynku wielorodzinnym, która jest niezbędna do uzyskania przez określony podmiot w drodze administracyjnej koncesji na sprzedaż alkoholu, stanowi czynność przekraczającą zwykły zarząd.
W takiej sytuacji decyzja dotycząca wyrażenia zgody na sprzedaż alkoholu powinna zostać podjęta w formie uchwały przez właścicieli lokali (wspólnotę mieszkaniową) w każdej indywidualnej, konkretnej sprawie po wystąpieniuz wnioskiem o wyrażenie takiej zgody przez określoną osobę. W ocenie Sądu Okręgowego wspólnota mieszkaniowa swoich uprawnień nie może scedowaćw sposób generalny na zarząd albowiem zgodnie z przepisem art. 22 ust. 2 u.o.w.l. to jedynie ogół właścicieli (wspólnota mieszkaniowa) w uchwale może wyrazić zgodę na dokonanie przez zarząd określonej czynności w konkretnej sprawie. Natomiast zaakceptowanie treści zawartej w § 1 zaskarżonej uchwały doprowadziłoby do sytuacji w której zarząd przejąłby uprawnienia ogółu właścicieli do podejmowania czynności odmawiających wyrażenia zgody na sprzedaż alkoholu w budynku wielorodzinnym w każdej indywidualnej sprawie. Wobec tego zapis uchwały w § 1 narusza przepis prawa art. 22 ust. 2 u.ow.l..
W ocenie Sądu I instancji zapis § 1 uchwały doprowadziłby do obejścia przepisu art. 25 ust. 1 u.o.w.l., ponieważ właściciel lokalu, który wystąpiłbyo wyrażenie zgody na sprzedaż alkoholu i otrzymałby odmowną decyzję zarządu Wspólnoty, nie mógłby wytoczyć powództwa w trybie art. 25 u.o.w.l. z uwagi na brak możliwości zaskarżenia w tym trybie decyzji zarządu wspólnoty mieszkaniowej,a więc poddać kontroli Sądu zasadności nie wyrażenia zgody na sprzedaż alkoholu w konkretnym przypadku w konkretnych okolicznościach.
Ponadto przyjęcie przez pozwaną Wspólnotę uchwały o treści zawartej w § 1 uniemożliwiało jej kontrolę pod względem tego czy nie narusza interesów właścicieli poszczególnych lokali użytkowych, szczególnie mając na uwadze to, że zakaz wyrażania zgody na sprzedaż alkoholu ingeruje w prawo własności (art. 140 k.c.) właściciela lokalu stanowiącego odrębną własność i prowadzi do ograniczenia tego prawa.
W tej sytuacji Sąd uznał, że roszczenie powoda o uchylenie uchwały nr(...)w części dotyczącej zapisów zawartych w jej § 1, zasługuje na uwzględnienie.
W pozostałym zakresie, zdaniem Sądu Okręgowego, powód nie wykazał, że zostały spełnione przesłanki z art. 25 ust. 1 u.o.w.l., a więc powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne. W ocenie Sądu zapis zawarty w § 2 uchwały nr(...)jest zgodny z przepisami prawa oraz nie narusza interesów powoda. W tym zakresie Sąd podzielił argumentację podniesioną przez pozwanego w odpowiedzi na pozew.
O kosztach Sąd orzekł na podstawieart. 100 k.p.c.
Z wydanym rozstrzygnięciem nie zgodziła się strona powodowa, która wywiodła apelację od punktu II wyroku, wskazując na naruszenie prawa materialnego, tj.:
-art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokaliprzez jego błędną wykładnię, prowadzącą do wniosku, że nie jest sprzeczne z jego dyspozycją przyjęcie w uchwale wspólnoty mieszkaniowej zwiększającej obciążenie właścicieli lokali użytkowych, kryterium uciążliwości a nie kryterium generowania dodatkowych kosztów,
- art. 25 ust. 1 w/w ustawy poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, żew zaskarżonej części nie narusza interesów powoda, pomimo że powód będąc właścicielem lokali użytkowych może zostać zmuszony do ponoszenia bezpodstawnie dodatkowych kosztów, a to w oczywisty sposób narusza jego interesy.
Mając na uwadze powyższe zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę wyroku i uchylenie również § 2 zaskarżonej uchwały.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
W ocenie Sądu Apelacyjnego wywiedziony środek zaskarżenia jest zasadny.
Zgodnie z przepisemart. 12 ust. 3 ustawy o własności lokaliuchwała właścicieli może ustalić zwiększenie obciążenia z tego tytułu właścicieli lokali użytkowych, jeżeli uzasadnia to sposób korzystania z tych lokali. Nie oznacza to jednak, że właściciele mogą podjąć uchwałę takiej treści tylko dlatego, że w danej nieruchomości znajdują się lokale użytkowe. Podwyższenie opłat należnych od właścicieli lokali użytkowych musi wynikać ze sposobu korzystania z tych lokali, wpływającego na zwiększenie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnych,a ponadto nie można obciążyć wszystkich właścicieli lokali użytkowych w takim samym stopniu, gdy tylko niektóre z lokali są używane w sposób wpływający na zwiększenie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej. Zwiększenie obciążeń właścicieli lokali użytkowych z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej musi mieć związek z takim sposobem użytkowania (korzystania) ich lokali, który powoduje zwiększenie kosztów utrzymania nieruchomości, a ponadto musi być proporcjonalne do tych wyższych kosztów. Wspólnota musi więc wykazać, że lokale użytkowe generują wyższe koszty i to na wspólnocie mieszkaniowej spoczywa ciężar dowodu spełnienia wskazanych powyżej przesłanek.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego omawiana uchwała nie zawiera uzasadnienia,w którym wspólnota wyjaśniałaby zwiększenie obciążeń właścicieli lokali użytkowych tj., jakie koszty generują konkretne lokale użytkowe. W konsekwencji sądy obu instancji nie były w stanie ustalić konkretnych przesłanek, jakie miały wpływ na podjęcie tej uchwały.
Zgodzić trzeba się ze stwierdzeniem, że lokale usługowe mogą generować wyższe koszty. Zróżnicowanie stawek musi być jednak każdorazowo odpowiednio uzasadnione konkretnymi okolicznościami, wykazującymi określoną zwiększoną kosztochłonność danego lokalu lub rodzaju lokali usługowych, w stosunku do lokali mieszkalnych. Nie chodzi przy tym o „aptekarskie” wyliczenie zwiększonych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej spowodowane korzystaniem z danego lokalu użytkowego, co zresztą mogłoby okazać się niemożliwe lub bardzo utrudnione, aleo przybliżone proporcjonalne wyliczenie tych kosztów w porównaniu do zwiększonych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej. Wspólnota nie wykazała zaś w ogóle, że za lokale użytkowe ponosi wyższe koszty.
Zasadą jest natomiast to, że właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w stosunku do ich udziałów. Wspólnota mieszkaniowa może podjąć uchwałę ustalającą wyższe koszty z tytułu utrzymania nieruchomości dla właścicieli lokali użytkowych, ale muszą istnieć określone, a nie hipotetyczne, uciążliwości, a przez to zwiększona kosztochłonność takiego lokalu mające wpływ na utrzymanie wspólnej nieruchomości. Samo pojęcie uciążliwości, bez wyjaśnienia na czym ona polega, nie może stanowić podstawy uzasadniającej podjęcie uchwały w trybieart. 12 ust. 3 ustawy o własności lokalipodwyższającej koszty utrzymania nieruchomości. Korzystanie z lokali użytkowych może przekładać się na większe koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, jednak ustalenie takich zwiększonych kosztów nie może być dowolne. Zawsze trzeba uwzględniać konkretne okoliczności i konkretny sposób korzystania z lokalu, a także konkretne oddziaływanie takiego korzystania na nieruchomość wspólną. Ponadto uciążliwość nie może dotyczyć tylko pewnej kategorii lokali, tzn. nie może być uciążliwa tylko dla lokali mieszkalnych, ale musi mieć taki charakterw odniesieniu do każdego właściciela i członka wspólnoty, w przeciwnym bowiem razie stawia się, tak jak w uchwale, dobro pewnych kategorii lokali, w tym wypadku mieszkalnych, ponad resztą.
Reasumując, przepisart. 12 ust. 3 ustawy o własności lokaliumożliwia stosowne zwiększenie udziału właściciela lokalu użytkowego w kosztach związanych z utrzymaniem przedmiotu współwłasności, jednak tylko o ile koszty utrzymania tej właśnie kategorii lokali są wyraźnie większe, a uciążliwość dotyczy wszystkich członków wspólnoty. Tym samym czynnikiem umożliwiającym podniesienieobciążenia właścicieli tych lokali w kosztach utrzymania nieruchomości wspólnej ponad poziom wynikający z zasad określonych wust. 2 art. 12u.o.w.l. jest istnienie konkretnych uciążliwości w zakresie mającym wpływ na utrzymanie wspólnej nieruchomości. Zwiększenie obciążeń (zaliczek) z tytułu kosztów zarządu nieruchomością wspólną w stosunku do właścicieli lokali użytkowych musi być zatem uzasadnione większymi kosztami ponoszonymi na nieruchomość wspólną w związku z funkcjonowaniem ich lokali użytkowych i musi pozostawać w proporcji do tych większych kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (sygn. akt I ACa 23/11, LEX nr 1089037),art. 12 ust. 3u.o.w.l. kreuje swego rodzaju domniemanie, że korzystaniez lokalu użytkowego nie uzasadnia zwiększenia obciążenia finansowego ponad poziom ustalony na podstawieart. 12 ust. 2u.o.w.l. Dopiero zatem w sytuacji, gdy sposób korzystania z lokalu użytkowego faktycznie wpływa na zwiększenie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej, możliwe jest sięgnięcie do powyższej regulacji. Sąd Apelacyjny aprobuje również pogląd wyrażony przez Sąd ApelacyjnywK.w wyroku z dnia 19 października 2011 r. (sygn. akt I ACa 568/11, OSA 2012, z. 7, s. 89-96), zgodnie z którym prawidłowa wykładnia art. 12 ust.2 i 3 u.o.w.l. prowadzi do wniosku, że zwiększenie obciążenia właścicieli lokali użytkowych z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sposób używania tych lokali powoduje faktyczne zwiększenie kosztów utrzymania tej nieruchomości. Unormowanie zawarte w wymienionych przepisach nie zezwala natomiast na zwiększenie obciążenia właścicieli lokali użytkowych, jeżeli sposób korzystania z nich nie wpływa na zwiększenie kosztów utrzymania wspólnej nieruchomości. W szczególności wymienione przepisy nie stanowią podstawy do nałożenia na właścicieli lokali użytkowych obowiązku ponoszenia wyższych obciążeń (wyższych opłat) z tej przyczyny, że przemawiają za tym swoiste ujemne doznania psychiczne członków wspólnoty mieszkaniowej jak np. "zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa".
W ocenie Sądu Apelacyjnego uchwała o zwiększeniu obciążenia nie może mieć także charakteru normy blankietowej, tak jak w niniejszej sprawie, czyli dotyczyć sytuacji na przyszłość, ale musi dotyczyć konkretnego rodzaju lokali i jak już wskazano konkretnego rodzaju uciążliwości, przenoszących się na zwiększone koszty, co odczuwać będzie nie tylko określona kategoria właścicieli lokali, ale wszyscy. Zwiększenie obciążeń właścicieli lokali użytkowych z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej musi zatem mieć związek z takim sposobem używania ich lokali, który powoduje zwiększenie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej. Ponadto zwiększenie obciążeń musi także być proporcjonalne do tych wyższych kosztów. Nie można zatem zwiększyć obciążeń właścicieli lokali użytkowychw sposób dowolny, bez żadnego związku z wpływem używania ich lokali na wzrost kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej (por. rozważania E. B.-K., Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz, LEX 2012). Podzielić też należy pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyżej powołanym wyroku, według którego to na wspólnocie mieszkaniowej, zgodnie zart. 6 k.c., ciąży obowiązek wykazania, że zachodzą okoliczności, o których mowa wart. 12 ust. 3u.o.w.l., uzasadniające zróżnicowanie wysokości zaliczek według kategorii lokali. W niniejszej sprawie wspólnota nie wykazała, że lokale uciążliwe generują dodatkowe koszty i nie wskazano też w jakiej proporcji możliwe jest obciążenie ich tymi dodatkowymi kosztami.
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że uchwała nr(...)w całości narusza słuszne interesy powoda, będącego właścicielem lokali użytkowych w tej nieruchomości, z uwagi na jej sprzeczność z art. 12 ust. 3 u.o.w.l., co słusznie podniesiono w apelacji.
Zatem Sąd II instancji na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.orzekł jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego rozstrzygnięto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.
SSO (del) Anna Strączyńska SSA Dorota Markiewicz SSA Beata Kozłowska | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Warszawie
date: '2019-01-10'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Dorota Markiewicz
- Anna Strączyńska
- Beata Kozłowska
legal_bases:
- art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali
- art. 12 ust. 3
- art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
recorder: Ignacy Osiński
signature: I ACa 1351/17
``` |
155515300002006_IV_K_000505_2014_Uz_2015-09-30_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV K 505/14
2 Ds. 122/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30.09.2015r.
Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w IV Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSR Waldemar Jędrzejewski
Protokolant Adriana Ryż – Jędrzejek
w obecności Prokuratora Marzeny Samoluk - Samborskiej
po rozpoznaniu w dniach 03.12.2014r., 10.03., 15.05., 31.08., 14.09. i 30.09.2015r.
sprawyK. K. (1),s.S.iD.,ur. (...)wS.,
oskarżonego o to, że:
w okresie od 12.03.2009r. do dnia 22.12.2009r. wS.prowadząc praktykę stomatologiczną poprzez brak pełnej diagnozy protetycznej oraz wadliwie przeprowadzone zabiegi protetyczne i implantologiczne, polegające m.in. na zaniechaniu ustalenia nowego zgryzu konstrukcyjnego, wykonaniu mostów jednobrzeżnych z przęsłem dowieszonym do tyłu w miejsce mostów dwubrzeżnych, zastosowaniu implantów jednofazowych z dwufazowymi w odcinku przednim żuchwy spowodował u pacjentkiW. P. (1)naruszenie czynności narządu żucia i rozstrój zdrowia trwający powyżej dni 7 (co najmniej do dnia 26.04.2013r.) m.in. w postaci stanu zapalnego przyzębia oraz dolegliwości bólowych, czym działał na szkodę w/w,
tj. o czyn zart. 157 § 1 kk
1
oskarżonegoK. K. (1)uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa i na podstawieart. 157 §1 kkw zw. zart. 37a kkwymierza karę grzywny 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki w kwocie 30,00 złotych;
2
na podstawieart. 46 §2 kkorzeka od oskarżonego na rzeczW. P. (1)nawiązkę w wysokości 5000,00 zł;
3
na podstawieart. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych(tekst jedn. Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz.223 z zm.) wymierza oskarżonemu opłatę 300,00 złotych, a na podstawieart. 627 kpkzasądza na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu.
Sygn. akt IV K 505/14
UZASADNIENIE
W. P. (1)po rozmowie ze znajomąJ. B.zdecydowała się skorzystać z usług stomatologa dr. n. med.K. K. (1). Zauważywszy pod koniec roku 2008r. ruchliwość zębów w żuchwie udała się w dniu 12.03.2009r. na pierwszą wizytę do(...).K.przyul. (...)wS..
W podczas pierwszej wizyty stomatolog stwierdził bardzo duże nagromadzenie kamienia nad- i poddziąsłowego, stan zapalny dziąseł oraz ruchomość trzech zębów 42, 31, 32, a także defekty kostne w przestrzeniach zębów 24-25, 27-28, 17-18, 15-14 oraz zauważył starte zęby górne. Zaplanowano usunięcia kamienia, ekstrakcję zębów 42, 31, 32 oraz augmentację kości w przestrzeniach poekstrakcyjnych, augmentację kości w przestrzeniach międzykorzeniami zębów 24-25, 27-28, 17-18, 15-14 i przy korzeniu zęba 47. Implantację w okolicach 46, 36, 37, 38 oraz w okolicach 41, 42, 31, 32 po 6 miesiącach od augmentacji kości w tych okolicach i wykonanie koron pełnoceramicznych na zębach 14, 13, 12, 11, 21, 22, 23, 24, 25.
W okresie od 20.03.2009r. do 22.12.2009r. stomatolog przystąpił do wykonywania zaplanowanych czynności. Łącznie z pierwszą wizytąW. P.była 16 razy w gabinecieK. K., przy czym dwie kolejne w dniu 07.01.2010r. i 26.01.(...). odwołała, gdyż zauważyła brak należytych umiejętności u stomatologa, który nie reagował na jej uwagi odnośnie prowadzonych zabiegów.
Na dwóch wizytach 20.03. i 26.03.2009r. usunięto kamień i dokonano ekstrakcji zębów 32, 31, 42. Lekarz zalecił pacjentce utrzymywanie higieny jamy ustanej i przyjmowanie antybiotyku przed zabiegiem obejmującym implantację, która została wykonana w dniu 03.04.2009r. w okolicy zęba 46. Pacjentka zastosowała się do ww. polecenia i przyjmowała zaordynowane antybiotyki.K. K.oświadczył, że przed wstawieniem implantów musi minąć określony czas wynoszący od pół roku do roku, kiedy to następuje regeneracja dziąseł. Dokonano również augmentacji kości przy korzeniu bliższym zęba 47.
W dniu 13.04.2009r. zdjęto szwy, a 08.05.2009r. dokonano augmentacji kości w przestrzeń 17-18, 15-14. W dniu 18.05.2009r. zdjęto szwy, zaś 20.05.2009r. dokonano augmentacji kości w przestrzeń 24-25, 27-28 i dokonano zdjęcia szwów w dniu 03.06.2009r.
W dniu 17.06.2009r. dokonano szlifowania zębów 14, 13, 12, 11, 21, 22, 23, 24, 25 pod korony pełnoceramiczne, a w kolejnych dniach 24.06. i 29.06. pracowano nad koronami. Koronka nakładana była jednak w sposób forsowny, czego efektem był ból i poranione górne dziąsła pacjentki. Problem ten zgłaszała lekarzowiW. P., ale ten nie reagował. Ignorował jej uwagi i zastrzeżenia co do koronki, która wymagała dwukrotnej poprawy. Była też między nimi rozmowa na temat używania niewłaściwej szczoteczki do zębów, ale po jej okazaniuK. K.oświadczył, że jest dobra.W. P.dziąsła miała zaczerwienione i odczuwała bóle związane z założeniem koronek.
Pacjentka używając na początku antybiotyków miała wątpliwości w tym zakresie i kwestionowała ich systematyczne dalsze używanie.K. K.odnotował to we wkładce stomatologicznej pacjenta pod datą 03.04.2009r. i 08.05.2009r.
W dniu 16.10.2009r. dokonano implantacji w okolicy 36, 37, 38. W dniu 30.10.2009r.W. P.zgłosiła się doK. K.na kontrolę i zdjęcie szwów. Zaproponował jej wprowadzenie implantów za ok. tydzień, aleW. P.zakwestionowała jego propozycję, gdyż jeszcze nie minęło pół roku od odbudowy kości. Lekarz ją przekonał i zaplanowano implantację na 11.12.2009r. Tego dnia przyszła do gabinetuW. P.informując, że po 5 dniach wypadał jej implant 37.K. K.nie przejął się tym faktem i wykonał implantację w okolicy 41, 42, 31, 32. Oświadczył, że tak się może zdarzyć. Nie wykonał żadnych badań dlaczego implant się nie przyjął i co było tego powodem. Jeden z implantów 41 wprowadził pod kątem.W. P.znowu mu zwróciła uwagę na zaczerwienione dziąsła górne i krusznie się koronki, bez reakcji ze strony lekarza.
Na wizycie 22.12.2009r. zdjęto szwy i stwierdzono obfite nagromadzenie płytki nazębnej w kieszonce i na brzegu dziąseł koron zębów 16, 17, 27, 28 oraz 22. Zalecono czyszczenie zębów, płukanie jamy ustnej płynami i umówiono na skaling.
W. P.widząc niekompetencjęK. K.zdecydowała się odwołać dwie kolejne wizyty zaplanowane w 07.01.2010r. oraz 26.01.2010r. i udała się na konsultacje do innych specjalistów stomatologów m.in.K. T.iM. T. (1), a takżeM.T.–Ś., którzy wydawali opinię dla Okręgowej Izby Lekarskiej. Efektem wizyt było stwierdzenie m.in. stanu zapalnego dziąseł w okolicach zębów pokrytych koronami protetycznymi, niewłaściwego wprowadzenia implantów – zwłaszcza implantów 46, 41, 37 oraz nieprawidłowe przeprowadzenie procesu diagnostyczno-terapeutycznego.
Dowód:
- zeznaniaW. P. (1)k. 919-924, k. 8-12, k. 223-225
- zeznaniaK. T.k.926-928, k.231-233
- zeznaniaM.T.–Ś.k. 928-931, k. 457-460
- zeznaniaM. T. (1)k. 958-962
- kopie dowodów zakupu antybiotyków k. 578-579,
-dokumentacja stomatologiczna wraz z planem leczenia k. 89-93, k. 94
-opinia medycznaM.T.–Ś.k. 83-85, 124-126
-opinia medycznaK. T.iM. T.k. 87, 130
-częściowo wyjaśnieniaK. K. (1)k. 900-904, k. 635-643
Przeprowadzono 14.10.2010r. oględziny lekarskie w ZMS PUM wS.wobecW. P.. BiegliK. G.iM. P.stwierdzili wyraźne rozpulchnienie dziąseł w obrębie brakujących czterech siekaczy. Widoczne 2 pnie metalowe w zębodołach zamiast siekaczy dolnych centralnych. Dwóch dolnych siekaczy brakowało. W łuku dolnym zachowane zostały jedynie 3, 4, 5. Łuk górny w koronkach - wszystkie prawie kompletne.
Dowód:
-protokół oględzin(...)k. 33-36
Powołano biegłych sądowych, którzy sporządzili opinię sądowo-lekarską w dniu 26.04.2013r. Biegli dr n. med.H. T.,H. M.orazK. R. (1)stwierdzili braki w dokumentacji medycznej prowadzonej przezK. K.odnośnie stanu przyzębia i zębów, na których wykonane zostały korony protetyczne oraz brak postawienia diagnozy umożliwiającej przeprowadzenie rehabilitacji protetycznej w sposób uporządkowany. Z przebiegu dalszego leczenia biegli wnioskują, że istniały zarówno zaburzenia ze strony przyzębia, jak i ze strony płaszczyzny zwarciowej, a zatem plan leczenia i realizacja zabiegów były nieprawidłowe. W opinii zwrócono także uwagę na braki w zakresie adnotacji o udzieleniu informacji o procedurze implantologicznej, a zwłaszcza o konieczności stosowania osłony antybiotykowej. W pozostałym zakresie tj. odnotowywania wizyt i przeprowadzanych czynności biegli nie zgłosili zastrzeżeń. Za nieprawidłowe biegli uznali zbyt niskie w stosunku do korzenia zęba 45 umieszczenie wszczepu w przestrzeń międzyzębową po brakującym zębie 46, umieszczenie czterech implantów w przednim odcinku żuchwy przy silnie zaznaczonych objawach zapalnych oraz umieszczenie implantu pod kątem w okolicy zęba 41, umieszczenie w przednim odcinku żuchwy implantów jednofazowych powodujących wczesne obciążenie, które może prowadzić do braku osteointegracji i rozchwiania implantu w przestrzeni międzyzębowej 41. Biegli wskazali ponadto na zaprezentowany przezK. K.brak holistycznego spojrzenia na układ stomatologiczny pacjentki poprzez brak wykonania przedprotetycznych zabiegów takich jak: ustalenie zgryzu konstrukcyjnego w sytuacji zdiagnozowania zaburzeń międzyzębowych w postaci nieprawidłowej płaszczyzny zwarciowej i węzłów urazowych powstających przy częściowych brakach uzębienia, co doprowadziło do uszkodzenia wykonanych uzupełnień protetycznych i braku możliwości, na chwilę obecną kontynuacji prawidłowej rehabilitacji protetycznej dolnego łuku zębowego. Biegli odnieśli się też negatywnie do wykonania jednobrzeżnych mostów z przęsłem dowieszonym do tyłu, zamiast mostów dwubrzeżnych z wykorzystaniem istniejących drugich zębów trzonowych jako filarów, gdyż te drugie przenoszą i rozkładają siły żucia bardziej równomiernie. Co więcej, biegli wskazali, że nawet utrzymywanie należytej higieny jamy ustnej, nie zapobiegłoby stanowi zapalnemu przyzębia, gdyż płytka bakteryjna obecna była w całej jamie ustnej, natomiast zaobserwowany stan zapalny – jedynie w okolicach zębów okoronowanych, co wskazuje na nieprawidłowe wykonanie uzupełnień. W przedmiocie pytania o to, czy w wyniku zastosowanych zabiegów medycznychW. P.została trwale, istotnie oszpecona lub zniekształcona w rozumieniu przepisuart. 156 §1 pkt 2 kk, a także czy nastąpił ciężki uszczerbek na zdrowiu biegli stwierdzili, że brak jest podstaw do przyjęcia „ciężkiego uszczerbku na zdrowiu” w rozumieniuart. 156 §1 kk. Zdaniem biegłych doszło do naruszenia czynności narządu ciała tj. narządu żucia, i rozstroju zdrowia „innego niż określony wart. 156 §1 kk”.
W dniu 30.04.2014r. ww. biegli wydali opinię uzupełniającą, w której podali, że z przeprowadzonego przezK. K.badania wynikało, że stabilizacja pierwotna implantu w okolicy zęba 37 była poniżej średniej normy klinicznej, co stwarzało wysokie ryzyko utraty implantu. Pierwotna stabilizacja implantów pozostałych okolic mieściła się w granicach normy klinicznej. W oparciu o zdjęcie RTG wykonane w dniu 17.02.2010r. biegli stwierdzili nieprawidłowe wprowadzenie implantu 37 z uwagi na to, że ubytek kostny wokół implantów okolicy 36, 38 przekracza 1/3 wysokości implantu, co w połączeniu z faktem dobrej stabilizacji pierwotnej i czasem, który upłynął od założenia implantu, wyklucza możliwość prawidłowego wprowadzenia tychże implantów w dniu zabiegu. Biegli wskazali ponadto, że nie można ustalić jednoznacznie czy przerwanie leczenia przez pacjentkę doprowadziło do odłamania korony 24, lecz uszkodzenie powiązali z bruksizmem oraz występowaniem braków zębowych w żuchwie, które lekarz mógł i powinien był tymczasowo uzupełnić w celu ustabilizowania zwarcia. W przedmiocie materiałów, z których wykonane były użyte przezK. K.implanty biegli wskazali prawidłowość pod względem alergologicznym zastosowanej ilości tlenku glinu do podbudowy korony ceramicznej, jednakże z uwagi m.in. na objawiający się u pacjentki bruksizm podali, że jest to materiał zbyt mało odporny, w przeciwieństwie do proponowanego tlenku cyrkonu, co do którego nie odnotowano reakcji alergicznych. Biegli pozytywnie odnieśli się też do zastosowanego przezK. K.cementu przy wykonywanych przez niego pracach protetycznych. Odnośnie do sposobu mierzenia osteointegracji wtórnej implantu biegli wskazali, że należało zbadać częstotliwość rezonansu pomiędzy implantem, wprowadzonym łącznikiem a kością, co zostało przez lekarza uczynione w stosunku do implantów 36, 37, 38, 42, 32, poniechane zaś w przypadku implantów 46, 41, 31. K.K.nie zbadał również objętości i gęstości kości wokół implantu 48.
Dowód:
- opinia sądowo-lekarska k. 589-601;
- uzupełniająca opinia sądowo-lekarska k. 808-815
W następstwie doniesienia złożonego przezW. P.do izby lekarskiej, Okręgowy Sąd Lekarski wS.orzeczeniem z dnia 4 lipca 2012r. stwierdził winęK. K.i wymierzył mu karę nagany za nieprawidłowy proces terapeutyczny polegający na niewłaściwej ocenie stanu przedmiotowego pacjentki, skutkiem czego było nieprawidłowe zaplanowanie leczenia i nieprawidłowo przeprowadzony proces terapeutyczny, czym obwiniony naraziłW. P.na dolegliwości i szereg powikłań.
Dowód:
-orzeczenie Okręgowego Sądu Lekarskiego z dnia 04.07.2012r. k. 729-734
OskarżonyK. K. (1)nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.
W postępowaniu przygotowawczym wyjaśnił, że nigdy nie działał na szkodę pacjenta i nie miał zamiaru takiego działania, gdyż wykonuje zawód stomatologa i szanuje nazwisko po swoim ojcu, też stomatologu.
Wszystko co wykonywał u pacjentki było poparte wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w toku studiów i ciągłym doszkalaniem się podyplomowym w szczególności w dziedzinie implantologii. W ramach podnoszenia kwalifikacji ukończył studia podyplomowe weF.w Niemczech w latach 2008-2013, gdzie wykłady i zajęcia praktyczne prowadzili najwyżej klasy specjaliści. Uzyskał on ostatecznie prestiżowy tytułM.ofS.ofO.I.. Zarzucił biegłym sądowym, iż mają wiedzę archaiczną w zakresie implantologii i nie mają potrzebnej w tym zakresie kompetencji, aby oceniać jego działania medyczne.
InformowałW. P.o konieczności utrzymywania higieny jamy ustnej, jednak pacjentka nie stosowała się do jego zaleceń i samodzielnie modyfikowała zalecenia odnośnie przyjmowania leków. Oskarżony podał, że w momencie wystąpienia problemów z implantami pacjentka odmówiła umożliwienia mu wykonania badania wewnątrzustnego, zatem nie miał on możliwości reakcji na jej skargi.
Oskarżony wyjaśnił, że nie jest prawdą, iż nie można wprowadzić w kości żuchwy więcej niż trzech implantów, ani że nie można ich wprowadzić pod kątem, na poparcie czego przedstawił zdjęcia śródzabiegowe. Oskarżony wyjaśnił też, że bezpodstawne jest zarzucanie mu wykonania mostów jednobrzeżnych, zamiast dwubrzeżnych opartych na filarach zębów własnych z uwagi na chwiejność tychże zębów i ryzyko relatywnie szybkiej utraty tych zębów. Zarzucił on biegłym, że kopiowali oni opinie poprzedników, nie mając własnej koncepcji na skonstruowanie opinii medycznej oraz, że próbują oni go zdyskredytować, nie posiadając odpowiedniej wiedzy, aby oceniać jego działania. W zakresie planu leczenia oskarżony wyjaśnił, iż ma on charakter teoretyczny, jest dynamiczny i podlega zmianom, gdyż człowiek to żywy organizm, którego reakcji nie można przewidzieć. Oskarżony wyraził przekonanie, iż podjęte ponownie postępowanie w jego sprawie powinno zostać umorzone z uwagi na to, że postanowieniem tut. Sądu z dnia 21.06.2011r. (IV Kp 71/11) postępowanie w jego sprawie o czyn zart. 160 §1 i 2 kkzostało umorzone wskutek nieuwzględnienia zażalenia pokrzywdzonej na postanowienie prokuratora o umorzeniu postępowania, gdyż Sąd nie dopatrzył się w jego zachowaniu narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia czy też ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Oskarżony wyjaśnił, że narażenie należy do stadium zachowań poprzedzających naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, zatem skoro ktoś jest niewinny narażenia, to nie można przyjąć, że jest winny naruszenia, bowiem naruszenie, o którym mowa wart. 157 §1 kkjest zamachem dalej idącym, niż narażenie (k. 635-643).
Na rozprawie w dniu 10.03.2015r. oskarżony podtrzymał swoje dotychczasowe wyjaśnienia złożone w postępowaniu przygotowawczym. Dodatkowo wyjaśnił, że nie zgłaszała ona objawów bólowych, bo gdyby to zrobiła nie przystałby do dalszych czynności. Powtórzył kwestie ukończenia odpłatnie studiów w Niemczech i uzyskania stosownych dyplomów. Nie badał dlaczego implanty wypadły. Wykorzystywał tylko oryginalne i nowe implanty (k. 900-904).
Sąd po analizie zebranego i ujawnionego materiału dowodowego stwierdził, że oskarżony popełnił czyn zabroniony.
Na początku należy wskazać, że prokurator prawidłowo przyjął kwalifikację prawną zart. 157 §1 kk, albowiem nie ulega wątpliwości, że u oskarżycielki posiłkowej wywołany został rozstrój zdrowia, pozostający w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym z zachowaniami podjętymi przez oskarżonego w okresie od 12.03.2009r. do 22.12.2009r. Sąd podzielił opinię biegłych dr n. med.H. T., dr n. med.H. M.oraz dr. n. med.K. R. (2), że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia istnienia ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w rozumieniuart. 156 §1 kk, bowiem jedyne wymienione w tym przepisie znamię typu czynu zabronionego, które może być brane pod uwagę, tj. istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała, nie zostało wypełnione, gdyż zdaniem ww. biegłych – jakkolwiek trudne przywrócenie do stanu poprzedniego by nie było – zeszpecenie narządu żucia nie ma u oskarżycielki posiłkowej charakteru trwałego. Jednakże, nie ulega wątpliwości, iż doszło u niej do naruszenia czynności narządu ciała, tj. narządu żucia i rozstroju zdrowia, który – wobec braku możliwości zakwalifikowania z innego przepisu – należy uznać za rozstrój zdrowia inny niż określony wart. 156 §1 kk, trwający nadto dłużej niż 7 dni, a zatem wyczerpujący znamiona występku zart. 157 §1 kk.
Na zasadność przyjęcia kwalifikacji prawnej zart. 157 §1 kkwskazuje także przypisana oskarżonemu przez Sąd umyślność w zamiarze ewentualnym. Oskarżony przy każdej nadarzającej się okazji wskazywał na swoje wybitne umiejętności, kwalifikacje i wykształcenie. Wstrzymując się od oceny jakości ukończonych studiów, Sąd wziął pod uwagę fakt przede wszystkim legitymowania się przezK. K.uprawnieniami do wykonywania zawodu stomatologa oraz kilkuletnią praktykę stomatologiczną. W takich okolicznościach od lekarza podejmującego się leczenia pacjenta - stającej się od tej chwili gwarantem nienastąpienia skutku negatywnego, jakim jest naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta - należy oczekiwać, że rozumie ona znaczenie dokonywanych przez siebie działań i zaniechań oraz przewiduje jakie będą ich następstwa. Skoro zatem mimo świadomości, że zachowania te mogą doprowadzić do nastąpienia skutków, z którymi ustawa karna wiąże odpowiedzialność karną, oskarżony zdecydował się na ich podjęcie, to należy stwierdzić, iż co najmniej godził się z ich wystąpieniem. Należy bowiem zauważyć, że umyślnie można popełnić przestępstwo zart. 157 §1 kkzarówno w zamiarze bezpośrednim, jak ewentualnym. A zatem, mimo racjonalności argumentacji obrońcy oskarżonego, że nie miał on zamiaru bezpośredniego, aby narażać pacjenta na uszczerbek na zdrowiu, ani siebie na utratę dobrego imienia, gdyż – jak wyjaśniał oskarżony – pacjenci są jego wizytówkami, nie ulega wątpliwości, iż co najmniej przez swoją dezynwolturę godził się na to, iż wyrządzić może pacjentce szkodę. Źródłem niewątpliwie popełnionych błędów były zbytnia pewność siebie i brak właściwej reakcji na uwagiW. P..
W zakresie przyjętej kwalifikacji prawnej czynu należy też odnieść się do wywodu przedstawionego przez oskarżonego, zdaniem którego postępowanie w niniejszej sprawie powinno było zostać umorzone z uwagi na to, że postanowieniem tut. Sądu z dnia 21.06.2011r. (sygn. IV Kp 71/11) postępowanie przeciwko oskarżonemu o czyn zart. 160 §1 i 2 kkzostało umorzone z tego powodu, że Sąd nie dopatrzył się w jego zachowaniu narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia czy też ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, stanowiącego stadium zachowań poprzedzających powodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, zatem – zdaniem obrońcy oskarżonego – skoro ktoś jest niewinny narażenia, to nie można przyjąć, że jest winny naruszenia, gdyż naruszenie, o którym mowa wart. 157 §1 kkjest zamachem dalej idącym niż narażenie. Otóż, rozumowanie to należałoby uznać za poprawne, gdyby zarzut stawiany oskarżonemu nie uległ w trakcie postępowania przygotowawczego zmianie. W miarę gromadzenia dowodów w tym opinii specjalistów z których wynikało, że uszczerbek na zdrowiu, jaki spowodowałK. K., nie kwalifikuje się jako uszczerbek ciężki, stało się zrozumiałe, że nie można mu przypisać występku zart. 160 §1 i 2 kk. Brak jednak możliwości wystąpienia ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wskutek zachowania oskarżonego, nie oznacza braku spowodowania innego uszczerbku, który w świetle dostępnych danych nie przerodzi się w uszczerbek ciężki. Ów inny uszczerbek pod postacią naruszenia czynności narządu ciała, tj. narządu żucia, lub rozstroju zdrowia ujęty wart. 157 §1 kkniewątpliwie wystąpił i został przez Sąd zgodnie z opiniami biegłych uznany za bezpośredni efekt nieudolnego leczenia przeprowadzonego przez oskarżonego.
Sąd odrzucił jako nieuprawnioną wersję oskarżonego i jego obrońcy, jakoby biegli ze(...), pragnęli go zdyskredytować i „przyciągnąć pacjenta do swojego gabinetu”, albowiem jakkolwiek konkurencyjny mógłby być lokalny rynek usług stomatologicznych, to prywatna praktyka lekarska prowadzona wK., co do zasady nie ma wpływu na praktykę prowadzoną wS.. Doświadczenie życiowe wskazuje, że pacjent nie decyduje się na wielogodzinną podróż w celu odbycia wizyty w gabinecie stomatologicznym wK., skoro może się udać do gabinetu w miejscowości, w której zamieszkuje.
Nadto, zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonego w zakresie rzekomo prawidłowego zaplanowania i przebiegu leczeniaW. P.są absolutnie nie do przyjęcia. Argumentacja odnośnie swojego wysokiego wykształcenia, nazwiska i zdobytych dyplomów o niczym bowiem nie przesądza. Błędy popełniają zarówno osoby niewykształcone, jak i wykształcone z tytułami profesorskimi czy to w Polsce, w Niemczech czy w innych krajach. Ukończenie jakichkolwiek studiów, chociażby wykłady i zajęcia praktyczne prowadzili najwybitniejsi specjaliści z dziedziny implantologii nie gwarantują, żeK. K. (1)nigdy nie popełnia omyłek. Co więcej, właśnie to poczucie własnej nieomylności u człowieka prowadzi wprost do zachowań nieostrożnych i niedbałych, jakie miały miejsce w przedmiotowej sprawie. W postępowaniu karnym ocenia się nie dyplomy zdobyte przez oskarżonego, ale rezultat podjętych przez niego działań na każdym etapie leczenia. Podnoszenie zarzutu przez obrońcę i oskarżonego, iż nie dokończono leczenia z powodu zachowania pacjentki, nie ma tutaj znaczenia. Ważne jest czy postępowanieK. K.była adekwatne do pojawiających się okoliczności podczas czynności terapeutycznych.
Samo dokształcanie się przez oskarżonego, jakkolwiek godne aprobaty, nie oznacza samo przez się, iż posiada on wiedzę większą, niż powołani biegli sądowi, którzy rzekomo z tego tytułu nie są kompetentni, aby oceniać przeprowadzone przez niego leczenie. W świetle polskiego prawa oskarżony posiada stopień naukowy doktora nauk medycznych, zaś wśród biegłych znajdują się osoby ze stopniem równorzędnym z wieloletnim doświadczeniem zawodowym, a zatem osoby posiadające z prawnego punktu wiedzę specjalistyczną potrzebną do oceny zachowania sprawcy. Fakt ten oczywiście nie stanowi samodzielnej przyczyny, dla której Sąd przychylił się do ich opinii, lecz w połączeniu ze zbieżnością ocen zawartych (również w kontekście orzeczenia O.S.L.) w oględzinach ciała pacjentki, świadków - stomatologów zajmujących się m.in. implantologią, należy opinię trzech specjalistów ze Ś.U.M. uznać za wiarygodną i przekonywającą. Logicznie, szczegółowo i jasno ocenili błędy popełnione przezK. K.. Jako osoby w pełni obiektywne, funkcjonujące w znacznej odległości odS., a więc nie powiązane ze środowiskiem stomatologów(...), nie mieli żadnych powodów do fałszownia rzeczywistego stanu rzeczy i obwiniania bezpodstawnieK. K..
Odnosząc się do wyjaśnień oskarżonego dotyczących poszczególnych elementów leczenia uznanych przez biegłych za wykonane nieprawidłowo, w pierwszej kolejności należy odnieść się do prowadzenia przez oskarżonego leczenia pomimo świadomości utrzymywania się niskiej higieny jamy ustnej pacjentki, która potęguje ryzyko niepowodzenia zabiegów w obrębie jamy ustnej oraz może realnie prowadzić do komplikacji pozabiegowych. Należy w tym zakresie stwierdzić, że nawet jeśli oskarżony wielokrotnie zwracał pacjentce uwagę na tę newralgiczną kwestię i nawet jeśli nie stosowała się ona do jego zaleceń, w razie stwierdzenia nieprzygotowania jamy ustnej pod tym względem, obowiązkiem oskarżonego było bezwzględnie odstąpić od leczenia, czego oskarżony nie uczynił.
Co więcej, za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadkaW. P., że stosowała się ona do zaleceń oskarżonego w zakresie zaordynowanych antybiotyków, bowiem przedstawiła ona rachunki za ich wykupienie, a w związku z tym logicznym jest wniosek, że nabyła je w celu ich przyjmowania, a nie przechowywania. Zgodne też z doświadczeniem życiowym, skoro pacjentka decyduje się na zainwestowanie znacznych kwot pieniężnych w leczenie zębów, to współpracuje ona z lekarzem, aby inwestycja ta przyniosła wymierny skutek. Tutaj również należy podkreślić, że nawet jeśli przerwała ona przyjmowanie antybiotyków i miał on co do tego wątpliwości, również ponowienie temu kategorycznie przeciwdziałać i zaniechać dalszego prowadzenia leczenia. Same wpisy o kwestionowaniu jego zaleceń, absolutnie nie uwalniają go od winy, a wręcz przeciwnie wskazują jasno na nieprofesjonalne podejście do pacjentki.
Zdaniem Sądu niski stan higieny jamy ustnej związany był ewidentnie z brakiem rzetelnego instruktażu, w jaki sposób należy o nią dbać oraz z przepisaniem niewłaściwych antybiotyków, które nie przyczyniły się do należytego zmniejszenia płytki bakteryjnej w jamie ustnej pacjentki. Należy podkreślić, że jeśli stan jamy ustanej był tak zły, jak to opisuje oskarżony, to jeszcze bardziej dyskwalifikuje jego posunięcia w obrębie poważnych zabiegów chirurgicznych (implantacja) czy zakładanie koronek. Mógł ewidentnie przewidzieć sytuację zaognienia w obrębie jamy ustanej, a tym samym odstąpić od dalszych czynności. Godził się jednak w swej świadomości na wystąpienie powikłań. Należy podkreślić, że nie odnotował on stanu jamy ustanej przy każdej wizycie, zaśW. P.zwracała mu na odczuwane bóle i dyskomfort.
W związku z niskim stanem higieny jamy ustnej pacjentki, oskarżony poddał też w wątpliwość szczotkowanie przez nią zębów, jednak pozostaje to niespójne z postawioną przez niego tezą, jakoby występujący już w trakcie prowadzenia leczenia obrzęk dziąseł związany był właśnie z czyszczeniem zębów niewłaściwą szczoteczką, która po okazaniu jej oskarżonemu okazała się prawidłowa. Fakt ten dodatkowo przeczy wyjaśnieniom oskarżonego, które Sąd uznał za niewiarygodne (k. 901), jakoby pacjentka nigdy nie zgłaszała w trakcie terapii żadnych dolegliwości bólowych czy obrzęków. Sąd przychylił się do zgodnego stanowiska biegłych, iż w związku z tym, że ów silny odczyn zapalny występuje od strony przyzębia brzeżnego zębów pokrytych koronami pełnoceramicznymi, pozostaje to w związku z wykonanym leczeniem protetycznym i może być spowodowane uszkodzeniem sfery biologicznej przyzębia bądź nieprawidłowym umiejscowieniem brzegu koron w obszarze poddziąsłowym z uwagi na to, że podobny stan zapalny nie występuje w pozostałych miejscach przyzębia. Dr n. med.M. T.–Ś.wskazała bowiem, że ujawniony u pacjentki obrzęk dziąseł stanowi „typowy stan zapalny po założeniu koron, potęgowany przez złą higienę jamy ustnej”. Nie ma tutaj żadnych powodów do odrzucenia jej zeznań i opinii sporządzonych po oględzinach pacjentki w dniu 08.03.2010r. i 24.09.2010r. (k. 83-85, 124-125).
Kolejne wyjaśnienia oskarżonego dotyczyły wprowadzenia implantu blisko zęba. Oskarżony podał, że wszczepienie implantu blisko zęba własnego nie stanowi błędu. Twierdzenia tego nie negują specjaliści, którzy twierdzą jedynie, że błędem jest wszczepienie implantuzbytblisko zęba własnego, co uczynił oskarżony. Jak wskazał w zeznaniach dr n. med.M. T., między implantem, a zębem należy zachować odstęp co najmniej 1 mm przestrzeni, gdyż w przeciwnym razie dochodzi do zaniku podłoża kostnego zarówno przy implancie, jak i zębie własnym.
Następnie zarówno oskarżony, jak i biegli stwierdzili, że błędem nie jest także wszczepianie implantów pod kątem, jednak ci drudzy nie znaleźli w przypadku oskarżycielki posiłkowej takiego uzasadnienia. Jak wskazali dr n. med.H. T., dr n. med.H. M.oraz dr. n. med.K. R. (2)„możliwe jest wprowadzanie implantów pod kątem, jednak tylko wtedy gdy pozwalają na to warunki kostne, a oceniana stabilizacja pierwotna mieści się w granicach normy klinicznej” (k. 809), która w przypadku oskarżycielki posiłkowej była poniżej średniej normy klinicznej, co wskazuje na nieprawidłowe działanie oskarżonego.
Wyjaśnienia oskarżonego dotyczyły także faktu, że możliwym jest wstawianie w kości żuchwy więcej niż trzech implantów, na poparcie czego przedstawił on zdjęcia śródzabiegowe żuchwy człowieka, w którą wstawione zostanie dziesięć implantów. Sąd zauważył jednak, że oskarżony odnosi się do innej sytuacji niż biegli, a mianowicie generalizuje on sytuację, podczas gdy biegli analizują konkretny przypadekW. P.i twierdzą, że błędne i niczym nieuzasadnione było wszczepianie czterech implantów w przestrzeń pozostałą po ekstrakcji trzech zębów własnych pacjentki. Biegli nie negowali bowiem faktu, że możliwe jest wszczepienie - dla przykładu dziesięciu implantów w miejsce dziesięciu usuniętych zębów własnych. Opierając się jednak na opinii biegłych, Sąd nie podzielił stanowiska oskarżonego, jakoby wstawienie czterech implantów w odcinku przednim było w pełni prawidłowe. Trudno uznać, że za sensowne wszczepianie implantów „na wypadek” wypadnięcia jednego z nich. Stanowi to raczej pomysł oskarżonego na zwiększenie swojego wynagrodzenia. Miał ku temu ewidentny motyw z uwagi na bardzo wysokie zadłużenia z tytułu odbycia studiów w Niemczech (ok. 400.000,00 zł). Należy zauważyć, że kredytobiorca jest poddany psychicznej presji odnośnie spłaty zadłużenia, co prowadzi do logicznego wniosku, iż dąży on do maksymalizacji dochodów, kosztem niestety jakości swoich usług. Logiczne i racjonalne pozostaje wnioskowanie, iż należało wstawić trzy implanty, a w przypadku nieprzyjęcia się jednego z nich ponowić jego wstawienie po przeprowadzeniu oczywiście stosownych badań - do czego nie doszło z winy oskarżonego. Należy tutaj podkreślić, żeK. K.przyznał się, iż nie wykonał specjalistycznych badań na gęstość kości (k. 902), chociaż ma to znaczenie w przypadku odrzucenia implantu. Oczywiście na kolejnej rozprawie zorientowawszy się, iż udzielił wyjaśnienia dla niego niekorzystnego, zmienił nieco zdanie i oświadczył, że jednak badał gęstość na bazie zdjęcia cyfrowego, co należy uznać li tylko za nieudolną próbę odwrócenie swojej poprzedniej wypowiedzi (k. 923). Sąd nie dał temu wiary, gdyż poprzednie wyjaśnienie było jednoznaczne i klarowne.
Ponadto, w zakresie nieprawidłowości związanych ze stosowanymi przez oskarżonego materiałami, z których wykonane były podbudowy koron oskarżony wyjaśnił, że stosowane były one zgodnie z zaleceniami producenta, czyli są dopuszczone do użytku oraz, że ich wybór podyktowany był uczuleniem pacjentki na inne materiały.
W pierwszej kolejności Sąd zauważył, że biegli nie kwestionują dopuszczalności używania koron z podbudową aluminiową – kwestionuje się wyłącznie używanie ich w miejscach, gdzie występują największe siły żucia (a zatem tam, gdzie użył ich oskarżony), bowiem jest to materiał zbyt mało wytrzymały, aby mógł w tych miejscach znaleźć zastosowanie. ŚwiadekM. T., jako alternatywę dla podbudowy aluminiowej wskazał podbudowę cyrkonową, co do której nie odnotowano przypadku wywołania reakcji alergicznej, a która jest materiałem we wskazanych miejscach najbardziej odpowiednim ze względu na swoją wytrzymałość. Tym bardziej, że jako stomatolog K.K.powinien zauważyć skutki bruksizmu u pacjentki i temu przeciwdziałać stosując odpowiednie materiały. Popełnił tutaj ewidentny błąd.
Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienie oskarżonego, że wszczepiane pacjentce implanty były nowe, sterylizowane fabrycznie. Okoliczność tę potwierdziłaA. K. (1)podająca oskarżonemu implanty w trakcie zabiegu wszczepiania. Zeznała ona – podobnie jak oskarżycielka posiłkowa – że implanty znajdowały się w woreczku. Świadek dodał, iż każdy z implantów był sterylnie zapakowany, oplombowany, co mogło ujść uwadze pacjentki. Nie ma powodów tutaj kwestionować prawdziwości zeznańA. K.. Logicznie opisała ona sytuację jaką zastała w gabinecie oskarżonego, w którym pracowała jako wolontariusz. Nie słyszała ona wprawdzie uwagW. P.odnośnie leczenia, ale po pierwsze, nie pamięta czy była przy każdej jej wizycie. A więc, mogło się zdarzyć, iż nie była obecna w momencie, gdyW. P.akurat skarżyła się na dolegliwości. Po wtóre, zaznaczyła potem, iż praktycznie nie przypomina sobie takich skarg pokrzywdzonej, a więc, relacja świadka w tym zakresie nie jest pewna. Wątpliwości zaś pokrzywdzonej odnośnie jakości implantów pozostają odosobnione, gdyż nie ma żadnego racjonalnego dowodu, iżK. K.wykorzystywał implanty już uprzednio używane.
Oczywiście także za wiarygodne należy uznać tą część wyjaśnień oskarżonego, która pozostaje praktycznie bezsporna w sprawie, a mianowicie fakt osobistego wykonywania czynności u pacjentki przezK. K.oraz odnotowywanie poszczególnych jej wizyt w wkładce stomatologicznej, co znajduje logiczne odbicie w zeznaniachW. P.i zebranej dokumentacji. Przy czym, jak już wyżej wskazano, jego wyjaśnienia w części odnoszącej się do rzekomego profesjonalnego i poprawnego prowadzenia leczenia pozostają niewiarygodne w realiach przedmiotowej sprawy.
Zeznania świadkaW. P.są wiarygodne. Sensownie, zbornie i szczegółowo przedstawiła przebieg wydarzeń. Nie znała wcześniej oskarżonego, nie była do niego uprzedzona, wybrała jego gabinet po rozmowie ze znajomą. W postępowaniu przygotowawczym opisała w sposób spontaniczny i szczery jak przebiegały wizyty. Wprawdzie pewnych szczegółów odnośnie ich datowania i czynności medycznych nie pamiętała zbyt dokładnie, ale jest to zrozumiałe, gdyż składał relacje po upływie kilkunastu miesięcy od wydarzeń (pierwsze przed prokuratorem w dniu 28.09.2010r.). Wiadomo powszechnie, iż w miarę upływu czasu engram pamięciowy u człowieka ulega zatarciu lub zniekształceniu. Trudno po w/w okresie odtworzyć precyzyjnie każdy szczegół. Na rozprawie również starała się uczciwie i klarownie przedstawić zaistniałe sytuacje. Po odczytaniu jej pierwotnych zeznań w pełni je podtrzymała. Tworzą wspólnie klarowną i wzajemnie uzupełniającą się całość. Jedynie podważana kwestia jakości implantów nie jest przekonywająca, o czym była mowa powyżej.
ZeznaniaK. T.,M.T.–Ś.iM. T. (1)są wiarygodne. Jako osoby dysponujące wiedzą fachową, logicznie i rzetelnie ujawniły nieprawidłowości w postępowaniu oskarżonego. Pozostają one zgodne z oceną pisemną, jak również korespondują z opinią biegłych sądowych. Nie ma żadnych powodów do ich odrzucenia. Sugerowanie jakoby ocena stomatologów opierała się na złej woli, czyli wyeliminowaniu konkurencji z rynku, stanowi niedorzeczną tezę, gdyżK. K.jako stosunkowo młody człowiek (w 2010r. miał ukończone zaledwie 31), nie jest dla nich żadną poważną konkurencją. Podobnie w przypadkuK. T.(l. 48) wieloletni wykładowca na uczelni wyższej, zajmująca się chirurgią szczękową i stomatologiczną od 20 lat. Była wykładowczynią studentaK. K.. Trudno uznać, że jej uczeń po ukończeniu szkolenia w Niemczech, nagle stanowi dla niej tak poważną konkurencję, która powoduje, iż decyduje się na składnie fałszywych zeznań przed Sądem.M. Ś.(l.52) specjalista w zakresie periodontologii, która zajmuje się chorobami przyzębia i błony śluzowej jamy ustanej. Dokonała oceny pracy przede wszystkim w zakresie łuku górnego jamy ustnejW. P.. Nie jest więc osobą konkurującą na rynku implantologicznym. W przypadku zaśM. T.(l. 45), który pracował na uczelni przez 9 lat jako protetyk, zajmujący się implantologią od 18 lat, do którego przypadkowo zgłosiła sięW. P., miałby zaraz obawiać się jednego z implantologów zeS.K. K., który nosi tytułM.ofS.ofO.I., a w konsekwencji poważyć się na składanie fałszywych zeznań czy sporządzać nierzetelną opinię.
Zdaniem Sądu tego rodzaju argumentacja oskarżonego stanowi li tylko przyjętą linię obrony i wskazuje na oczywisty brak osobistej pokory w bardzo odpowiedzialnym zawodzie stomatologa. Zarzucanie trójce osób celowego działania z niskich pobudek bez żadnego racjonalnego dowodu nie zasługuje na uwzględnienie. Tym bardziej, że ich relacje nie są jedynymi w sprawie, które go obciążają.
Pozostałe dowody z dokumentów Sąd uznała za wiarygodne, albowiem w toku procesu nie ujawniły się okoliczności mogące wywołać wątpliwości co do ich rzetelności. Zostały one sporządzone przez osoby uprawnione w przewidzianej prawem formie i zawierają zapisy logiczne oraz zrozumiałe w zakresie odpowiadającymmeritumprzedmiotowej sprawy.
Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona ustawowe czynu zart. 157 §1 kk. Umyślnie w zamiarze ewentualnym w okresie od 12.03.2009r. do 22.12.2009r. wS.prowadząc praktykę stomatologiczną poprzez brak pełnej diagnozy protetycznej oraz wadliwie przeprowadzone zabiegi protetyczne i implantologiczne, polegające m.in. na zaniechaniu ustalenia nowego zgryzu konstrukcyjnego, wykonaniu mostów jednobrzeżnych z przęsłem dowieszonym do tyłu w miejsce mostów dwubrzeżnych, zastosowaniu implantów jednofazowych z dwufazowymi w odcinku przednim żuchwy spowodował u pacjentkiW. P. (1)naruszenie czynności narządu żucia i rozstrój zdrowia trwający powyżej dni 7 (co najmniej do dnia 26.04.2013r.) m.in. w postaci stanu zapalnego przyzębia oraz dolegliwości bólowych, czym działał na szkodęW. P..
Przystępując do wymierzenia kary grzywny przy zastosowaniuart. 37a kk, Sąd miał na uwadze dyrektywy jej wymiaru przewidziane wart. 53 §1 i 2 kk, uwzględniając zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące dla oskarżonego. Do tych pierwszych zaliczył:
-rodzaj i charakter naruszonego dobra - omawiane przestępstwo godzi w zdrowie człowieka, które podlega pełnej ochronie prawnej;
-sposób i okoliczności czynu – wykorzystując niewiedzę pacjentki dokonywał zabiegów niezgodnie ze sztuką stomatologiczną przez okres kilku miesięcy;
-motywację oskarżonego – działał z chęci osiągnięcia zysku finansowego, nie licząc się bowiem z pogarszającym się procesem leczenia dalej go kontynuował, aby uzyskać zapłatę za usługę;
-naruszenie obowiązków jako lekarza stomatologa, który powinien należycie dbać o pacjenta i mu przede wszystkim nie szkodzić.
Do okoliczności łagodzących zaliczono: działanie w zamiarze ewentualnym, uprzednią niekaralności (k. 966) oraz warunki i właściwości osobiste sprawcy (prowadzi ustabilizowany tryb życia).
Wymierzona kara grzywny w wysokości 3000,00 zł (100 stawek dziennych x 10,00 zł każda) pozostaje adekwatna do jego winy. Spełni swoje zadania w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej w znaczeniu pozytywnym. Sankcja o charakterze ekonomicznym uzmysłowi mu nieopłacalność podobnych zachowań w przyszłości. Wpłynie wychowawczo na oskarżonego oraz nauczy poszanowania dla obowiązującego porządku prawnego. Wpłynie także na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa, w tym budowania zaufania społecznego do działalności wymiaru sprawiedliwości.
Na podstawieart. 46 §2 kkorzeczono wobecW. P.nawiązkę w wysokości 5000,00 zł uznając jej wysokość za odpowiednią w zakresie doznanej krzywdy. Kwestia bowiem całościowego odszkodowawcza została już rozstrzygnięta w innym w postępowaniu.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie aktów normatywnych powołanych w wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
date: '2015-09-30'
department_name: IV Wydział Karny
judges:
- Waldemar Jędrzejewski
legal_bases:
- art. 156 §1 pkt 2 kk
- art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych
- art. 627 kpk
recorder: Adriana Ryż – Jędrzejek
signature: IV K 505/14
``` |
152510000003521_VII_Pa_000271_2015_Uz_2015-11-19_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VII Pa 271/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 listopada 2015 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodnicząca– Sędzia SO Magdalena Lisowska
Sędziowie: Sędzia SO Karol Kotyński (spr.)
del. Sędzia SR Paweł Wojas
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Hanna Garbarczyk
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2015 roku w Łodzi na rozprawie
sprawy z powództwaK. G.
przeciwko(...)Centrum Hodowlii (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ.
o odprawę pieniężną
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Skierniewicach IV Wydziału Pracy
z dnia 6 sierpnia 2015 roku w sprawie sygn. akt IV P 236/13
1
oddala apelację;
2
zasądza odK. G.na rzecz(...)Centrum Hodowlii (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wŁ.kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2015-11-19'
department_name: VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- Magdalena Lisowska
- Paweł Wojas
- Karol Kotyński
legal_bases: []
recorder: starszy sekretarz sądowy Hanna Garbarczyk
signature: VII Pa 271/15
``` |
151515000003006_VI_Ka_000367_2014_Uz_2014-07-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt VI Ka 367/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia25 lipca 2014r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Kazimierz Cieślikowski
Sędziowie SSR del. Małgorzata Peteja-Żak
SSO Arkadiusz Łata (spr.)
Protokolant Wenesa Kubaczyńska
po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2014 r.
przy udziale Elżbiety Ziębińskiej
Prokuratora Prokuratury Okręgowej
sprawy1.M. S. (1)ur. (...)wP.
synaE.iA.
oskarżonego zart. 271§3 kk,art. 273 kkiart. 286§1 kkw zw. zart. 11§2 kkw zw. zart. 12 kk
2.J. P.ur. (...)wP.
synaC.iB.
oskarżonego zart. 271§3 kk,art. 273 kkiart. 286§1 kkw zw. zart. 11§2 kkw zw. zart. 12 kk
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego
od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach
z dnia 30 stycznia 2014 r. sygnatura akt VI K 1230/12
na mocyart. 437 kpk,art. 438 kpk
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Tarnowskich Górach do ponownego rozpoznania.
Sygn. akt VI Ka 367/14
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy stwierdził, co następuje.
Apelacja Prokuratora okazała się zasadna i zarazem skuteczna o tyle, iż w następstwie jej wywiedzenia należało uchylić zaskarżony wyrok, zaś sprawęM. S. (1)iJ. P.przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd ów w niedostatecznym bowiem stopniu uwzględnił i przeanalizował całokształt okoliczności wynikających z przeprowadzonego na rozprawie głównej materiału dowodowego. W efekcie oceny i ustalenia faktyczne oraz zwłaszcza oceny prawne zaprezentowane w części sprawozdawczej zapadłego orzeczenia – prowadzące Sąd Rejonowy do rozstrzygnięcia uniewinniającego – nie mogły zostać uznane za pełne i wyczerpujące, a tym bardziej – za przekonujące.
Kwestionowany wyrok wydany tym samym został z obrazą prawa procesowego, a toart. 410 kpk, która mogła mieć i miała wpływ na jego treść.
Wedle Sądu jurysdykcyjnego wyjaśnienia oskarżonych zasługiwały na wiarygodność albowiem były „konsekwentne, logiczne i rzeczowe oraz wzajemnie się uzupełniały i potwierdzały”, a ponadto cechowała je „względna szczegółowość i spójność”. RelacjeM. S. (1)iJ. P.znalazły nadto „w pełnym zakresie” oparcie w zeznaniach świadków:R. S.,M. S. (2)iW. L., które „były absolutnie zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonych i obrazowały jak wyglądała organizacjafirmy (...)w tamtym okresie, czym się zajmowała oraz czego dotyczyła współpraca zB.iM.”.
W pisemnych motywach orzeczenia podkreślono, iż zarzut sprawstwa i winy oskarżonych oparty został „wyłącznie na wyjaśnieniachB.iM.– współoskarżonych z kolei w odrębnie toczącym się procesie”, poza którymi nie ma żadnego innego wiarygodnego i obiektywnego dowodu wskazującego na sprawstwoS.iP.”.
Sąd I instancji wyrażał nadto wątpliwości, co do spontanicznego charakteru wypowiedzi obu świadków, „oskarżenia”, gdy byli oni przesłuchani jako podejrzani w odrębnym postępowaniu. Podkreślano tu, iż odbieranie wyjaśnień miało miejsce „po wielu latach od wystawienia faktur objętych zarzutem”, im samym zaś „przedstawiono po kilkadziesiąt zarzutów” i również „kilkadziesiąt zakwestionowanych faktur” dotyczyłospółki (...). W przeświadczeniu Sądu Rejonowego – „po analizie protokołów zawierających wyjaśnieniaB.iM.” – „wyjaśnienia te nie miały charakteru spontanicznej wypowiedzi, lecz przeprowadzający przesłuchanie okazywał im kolejne faktury, oni zaś po około 6-ciu latach od ich wystawienia mieli stwierdzić, czy określona faktura dokumentuje rzeczywiście wykonaną usługę, czy też nie”. W obliczu odmowy zeznań przez tychże świadków w przedmiotowym postępowaniu oraz odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania – nie istniała, jak pisze Sąd orzekający – możliwość wyjaśnienia nasuwających się wątpliwości, ani też „nie można było ustalić, w jaki sposób wymienieni rozpoznawali faktury prawdziwe od fikcyjnych”.
W ocenie instancji rozpoznawczejB.iM.nie pozostawali nadto na gruncie badanej sprawy osobami bezstronnymi, a to wobec faktu równoległego „toczenia się przeciwko nim postępowania karnego przed Sądem Rejonowym w Bielsku-Białej o udział w przestępstwie będącym w ścisłym związku z czynem inkryminowanym oskarżonym”. Obaj świadkowie – zdaniem Sądu merytorycznego – nie byli też osobami o nieposzlakowanej opinii, skoro zarzucono im „popełnienie kilkudziesięciu poważnych przestępstw w ramach zorganizowanej grupy przestępczej”. „Biorąc z kolei pod uwagę, że prowadzili również legalną działalność gospodarczą nie wiadomo do końca jakimi kryteriami posługiwali się wskazując fikcyjne faktury, zaś ich wyjaśnienia wyglądają w ten sposób, że uzupełniane są o dalsze faktury, o kolejne elementy”. W efekcie Sąd I instancji odmówił uznania wersjiB.iM.za „konsekwentną i zgodną co do zasady”.
Zdaniem Sądu jurysdykcyjnego świadkowie ci „przerzucili część odpowiedzialności za popełnione przez siebie przestępstwa na oskarżonych:S.iP.”. Pomimo wielości zarzutów „Prokurator umożliwił im natomiast skorzystanie ze swoistej premii, a mianowicie trybu przewidzianego wart. 355 kpk, umieszczając w akcie oskarżenia wniosek o skazanie obu na kary pozbawienia wolności lecz z warunkowym zawieszeniem ich wykonania i stosunkowo niewysokie kary grzywny”.
Wszystko powyższe doprowadziło Sąd Rejonowy do wniosku o niewiarygodności relacjiT. B.iM. M. (2), który w następstwie tego za wiarygodne ocenił wyjaśnienia oskarżonych, powołując się zarazem na oparcie tych ostatnich w zgromadzonych w sprawie dokumentach i zeznaniach świadków:K.-S.,L.,S.,B.iB..
Stanowisko Sądu merytorycznego nie zasługuje na aprobatę.
Wbrew odmiennym ocenom i poglądom przedstawionym w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, świadkom:B.iM.nie sposób było odmówić stanowczości i konsekwencji w opisywaniu rozpatrywanych zdarzeń ani też zbieżności w relacjach. Zgodnie prezentowali oni, a w szczególnościT. B.– mechanizm przestępczego procederu, sposób uzyskiwania tą drogą korzyści finansowych, jak również wskazywali podmioty gospodarcze biorące w nim udział – w tymspółkę (...). Dostrzegał to również sam Sąd orzekający, czemu „pośrednio” dał wyraz w części sprawozdawczej rozstrzygnięcia. Zarazem, merytoryczna treść protokołów wyjaśnień obu świadków odebranych w sprawie „(...)”, a prawidłowo włączonych przez Sąd I instancji w poczet materiału dowodowego w przedmiotowym postępowaniu, w żadnym wypadku nie upoważniała do wniosku, by relacjeB.orazM.„narastały” w miarę kolejnych przesłuchań, by „dozowali” oni fakty, bądź też systematycznie „wzbogacali” swe wypowiedzi procesowe o dodatkowe okoliczności.
Świadkowie ci wspomniane wersje w pełnym zakresie podtrzymali przed Sądem Rejonowym.
Po wtóre, trudno było podzielić pogląd Sądu jurysdykcyjnego, jakoby nieznane (czy raczej nierozpoznane) pozostawały kryteria rozróżnienia (zwłaszcza w wyjaśnieniachT. B.) faktur obrazujących rzeczywiste zdarzenia gospodarcze od faktur „fikcyjnych”. Stosownie bowiem do relacji tegożT. B.pozorny charakter zaszłości ujętych w poszczególnych fakturach – w kontaktach gospodarczych z firmami przez świadka wymienianymi – w tym ze spółką oskarżonych – stanowił wręcz regułę. Dokumenty tegoż rodzaju wykorzystywane natomiast były przez różne podmioty gospodarcze jedynie do rozliczeń podatkowych, a ściślej do wyłudzeń nienależnych zwrotów podatkowych. Taki właśnie stan rzeczy – wedleB.– występował również w odniesieniach pomiędzyfirmą (...), a przedsiębiorstwami należącymi do obu wspomnianych świadków lub przez nich zarządzanymi. Faktycznej realizacji, gdy chodziło o przewozy samochodowe podlegały zaledwie 1-2 usługi spośród usług zobrazowanych owymi fakturami i na podobnej zasadzie 1-2 usługi pozostałego rodzaju, jakie świadczyć mieliB.iM..
Wyodrębnienie dokumentów „rzeczywistych” od „fikcyjnych” nie mogło zatem sprawiać świadkom – nawet po upływie kilku lat od inkryminowanych zdarzeń (lecz czterech, a nie sześciu – jak zapisał Sąd Rejonowy) – poważniejszych trudności, ani też powodować – samo przez się – zasadniczych wątpliwości, co do prawidłowości lub trafności takich rozróżnień.
Nie przekonywały w efekcie wywody Sądu merytorycznego na temat braku „spontaniczności” wyjaśnieńB.orazM., czy nawet ich „wyreżyserowania” przez organy ścigania – jak zdaje się sugerować pisemne uzasadnienie badanego wyroku.
Wszystkie naprowadzone aspekty rozpatrywanej sprawy uszły uwadze Sądu I instancji.
Co więcej, Sąd orzekający nie zauważył, co istotne, iż obaj świadkowie głównie i w przeważającej mierze koncentrowali się – składając wyjaśnienia – na własnej przestępczej działalności oraz ujawnieniu mechanizmu tego procederu z udziałem wielu firm i podmiotów gospodarujących, nie tylko spółki oskarżonych. Współdziałanie zfirmą (...)stanowiło jedynie określony fragment dużo większej całości.
Brak tym samym przekonujących, racjonalnie uzasadnionych powodów po stronieM.iB., byS.iP.obciążać bezpodstawnie, przyznając się zarazem do dodatkowych czynów zabronionych (i to już we wstępnej fazie postępowania karnego, nim w ogóle dojść mogło do ewentualnych uzgodnień z Prokuratorem w kwestii kary) i przyjmując na siebie „dodatkową” odpowiedzialność karną za te czyny. Brak racjonalizmu i działanie na własną niekorzyść – przebijałyby w taktyce procesowej świadków zwłaszcza w sytuacji faktycznej zgody na poniesienie konsekwencji karnoprawnych (ze wszystkimi tego następstwami) za przestępstwa w rzeczywistości nigdy nie popełnione i nie mające miejsca – gdyby przyjmować tu kierunek rozumowania i argumentacji Sądu jurysdykcyjnego, opierając się na wersji oskarżonych.
W rozpatrywanej sprawie nie ujawniły się też żadne inne potencjalne choćby, a „pozaracjonalne” motywy do pozbawionego podstaw faktycznych pogrążaniaP.iS.jak przykładowo: skłócenie, zemsta, aspekty typu ambicjonalnego, czy też podobne.
Trudno równocześnie zakładać wariant przedstawienia niekorzystnej dla oskarżonych wersji z motywacjąB.iM.polepszenia swej własnej sytuacji procesowej, czy też „zyskania” w oczach organów prowadzących postępowanie karne. W każdej bowiem możliwej opcji (zarówno pomówienia o przestępstwa niepopełnione, jak i obciążania oskarżonych czynami, które faktycznie zaistniały) po stronie świadków zawsze w rachubę wchodzić będzie „dodatkowa” odpowiedzialność karna. Zdecydowanie bardziej zrozumiałe i uzasadnione z praktycznego i racjonalnego punktu widzenia pozostawało ujawnienie zaszłości „rzeczywistych”.
Sprzeciw wzbudza zatem ocena Sądu merytorycznego w zakresie przyjęcia, iż świadkowie dążyli do „przerzucenia odpowiedzialności na oskarżonych”, toteż Sąd Okręgowy w żadnym stopniu jej nie podzielił.
Głębszej refleksji wymagała nadto próba Sądu I instancji zdyskredytowania wartości dowodowej relacjiM.iB.w drodze przyjęcia ich pochodzenia od osób, których nie można nazwać „nieposzlakowanymi”. Sąd orzekający powoływał się tu na okoliczność postawienia świadkom szeregu zarzutów i w istocie – fakt toczenia się przeciwko nim odrębnego procesu karnego o tożsame (częściowo) czyny jak w sprawie przedmiotowej.
Sąd Rejonowy nieprawidłowo jednak odczytał i zinterpretował powinność zbadania „przeszłości kryminalnej” świadków:B.iM.pod kątem aktualnej ich prawdomówności. Wymóg uznania, czy „pomówienie” pochodzi od osoby „nieposzlakowanej”, czy też od osoby karanej uprzednio lub wielokrotnie wręcz karanej i „obeznanej” tym samym z zasadami prawa procesowego i materialnego, z mechanizmami procesu karnego, gwarancjami procesowymi przysługującymi podejrzanym, oskarżonym i świadkom – jest bowiem równoznaczny z potrzebą ustalenia naprowadzonych wyżej danych. W niniejszym przypadku nie zgromadzono informacji przekonujących, żeM.orazB.wykazują te ostatnie cechy. Nie wiadomo – na gruncie akt kontrolowanej sprawy – czy wcześniej byli oni choć raz prawomocnie karani, czy posiadali uprzednio jakikolwiek kontakt z organami ścigania, czy też organami wymiaru sprawiedliwości.
Okoliczność toczenia się przeciwko wymienionym (na moment składania kwestionowanych wyjaśnień) postępowania karnego nie upoważniała jeszcze do konkluzji wyprowadzonych przez Sąd jurysdykcyjny.
Pokrycia w materiale dowodowym nie znajduje też pogląd Sądu I instancji, iżby wersja oskarżonych posiadała pełne oparcie i potwierdzenie w zeznaniach pozostałych występujących w sprawie świadków.
I takR. S.w nader szczątkowym zakresie „potwierdziła” wersję męża i jego współpracownika, nie dysponując de facto żadną skonkretyzowaną wiedzą na temat współdziałaniafirmy (...)zB.iM., ani też roli odgrywanej przez tych ostatnich, jak i prowadzonej przez nich działalności reklamowej, marketingowej, telemarketingowej i transportowej na rzecz przedsiębiorstwa kierowanego w rzeczywistości przezM. S. (1). Świadek nie ukrywała wręcz, iż znaczenie jej osoby sprowadzało się do „firmowania” swym imieniem i nazwiskiem funkcjonowania spółki w kwestii praw właścicielskich, iż wyjątkowo rzadko pojawiała się nawet na terenie firmy, nie miała orientacji w jej sprawach gospodarczych, czy też bieżącym działaniu, nie utrzymywała biznesowych kontaktów zM.iB.. Całością tych zagadnień zajmował się mąż.
W odniesieniu doR. S.bardziej właściwe byłoby stwierdzenie, że nie przeczyła ona wyjaśnieniom oskarżonych.
Identycznie należałoby odnieść się do zeznańM. S. (2). Także i ten świadek nie wiedział nic bliższego na temat roli i aktywnościB.orazM., jak również reprezentowanych przez nich firm w sferze reklamy, marketingu i usług przewozowychspółki (...). Tymczasem zwłaszcza on z racji pełnienia funkcji dyrektora do spraw logistyki przedsiębiorstwa należącego formalnie doR. S., winien był – skoro zajmował się właśnie organizowaniem takiego rodzaju zleceń i usług, a także nadzorem nad prawidłowością ich realizacji – wiedzą taką, logicznie rzecz biorąc, dysponować.
Uwagi te zachowują aktualność, co się z kolei tyczyło świadkaW. L.– „następcy”B.iM.w zakresie marketingu i reklamy wfirmie (...), którego relacje procesowe charakteryzowały się w równym stopniu brakiem informacji i ogólnikowością w poruszanych powyżej tematach, jak miało to miejsce względemK.-S.orazS..
Sąd Rejonowy błędnie zaniechał bliższego i dokładniejszego przeanalizowania całokształtu zeznań wspomnianej trójki świadków, ograniczając się do słabo umotywowanych, a wręcz nieumotywowanych ogólników. Tymczasem relacjeR. S.,M. S. (2)iW. L.odgrywały ważną rolę w ocenie wiarygodności wersji oskarżonych i nie powinny były zostać zlekceważone.
Do wniosków odmiennych aniżeli uczynił to Sąd I instancji mogły natomiast prowadzić zeznania świadków:M. B.,J. B.iA. J.– „podwykonawców”B.orazM.. Już choćby z uwagi na fakt, iżB.iM.w zakresie usług świadczonych – jak twierdziliS.zP.– na rzeczspółki (...)posługiwali się podwykonawcami (innymi podmiotowymi gospodarczymi)B.,B.iJ.powinni mieć orientację, co do „pośredniczenia” w wykonaniu wskazanej na wstępie dwójki. W rzeczywistości zaś wiedzą taką nie dysponowali.M. B.z kolei opisywał bezpośrednie kontakty z oskarżonymi, nie zaś zB.iM., gdy chodziło o zlecanie konkretnych usług. Z nieznanych świadkowi i w zasadzie niezrozumiałych dla niego przyczyn jedynie rozliczenia finansowe odbywały się „za pośrednictwem”firm (...).
Relacje tejże trójki świadków, w szczególnościB., winny skłaniać do refleksji nad autentycznością działańM.iB.oraz szczerością wyjaśnień oskarżonych. Sąd jurysdykcyjny analizy tego typu, a wręcz jakiejkolwiek analizy ich zeznań nie przeprowadził.
Ze wszystkich omówionych powodów zaskarżony wyrok nie mógł się ostać.
Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Rejonowy zobowiązany zostaje do powtórzenia postępowania dowodowego w pełnym dotychczasowym zakresie, o ile nie wyłoni się potrzeba przeprowadzenia dodatkowych dowodów. Oceniając wersję oskarżonych zwróci przy tym szczególną uwagę na całokształt aspektów związanych z problematyką prawdomównościB.iM.poruszanych na wstępie. Dokładnie przeanalizuje zeznania pozostałych świadków, zwłaszcza „podwykonawców” pod tym samym kątem. Ewentualnie wypyta ich uzupełniająco w owych materiach.
Dopiero wówczas rozstrzygnie w zakresie sprawstwa i winyJ. P.iM. S. (1).
Nie przesądzając końcowego orzeczenia zawyrokowano jak wyżej. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2014-07-25'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Arkadiusz Łata
- Małgorzata Peteja-Żak
- Kazimierz Cieślikowski
legal_bases:
- art. 271§3 kk
- art. 437 kpk
recorder: Wenesa Kubaczyńska
signature: VI Ka 367/14
``` |
154505000005127_XVII_AmE_000141_2019_Uz_2021-04-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktXVII AmE 141/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2021 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentóww składzie:
Przewodniczący –
SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –
st. sekretarz sądowy Joanna Preizner
po rozpoznaniu 28 kwietnia 2021 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z odwołania(...) sp. z o.o.wB.
przeciwkoPrezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wymierzenie kary pieniężnej
na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 31.12.2018 r. Nr(...)
1
oddala odwołanie;
2
zasądza od(...) sp. z o.o.wB.na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 (siedemset dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
SSO Anna Maria Kowalik | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Warszawie
date: '2021-04-28'
department_name: XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta
judges:
- Anna Maria Kowalik
legal_bases: []
recorder: st. sekretarz sądowy Joanna Preizner
signature: XVII AmE 141/19
``` |
155515350001503_III_C_000138_2015_Uz_2016-10-25_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: III C 138/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 października 2016 roku
Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w III Wydziale Cywilnym w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Szymon Stępień
Protokolant: Natalia Tarnowska
po rozpoznaniu w dniu 4 października 2016 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwaJ. Ż.
przeciwko(...) spółce akcyjnejwŁ.
o zapłatę
I
zasądza od pozwanego(...) spółki akcyjnejwŁ.na rzecz powodaJ. Ż.kwotę 1.503,95 zł (tysiąc pięćset trzy złote dziewięćdziesiąt pięć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia 22 września 2012 roku do dnia zapłaty;
II
oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III
zasądza od pozwanego(...) spółki akcyjnejwŁ.na rzecz powodaJ. Ż.kwotę 1.697 zł (tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt III C 138/15
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 4 października 2016 roku
wydanego w postępowaniu zwykłym
Pozwem z dnia 28 sierpnia 2014 roku powódJ. Ż.zażądał zasądzenia od pozwanego(...) Spółki akcyjnejwŁ.na swoją rzecz kwoty 1.600 złotych wraz z odsetkami oraz rozstrzygnięcia o kosztach procesu.
W uzasadnieniu podał, że dnia 14 stycznia 2012 roku doszło kolizji drogowej spowodowanej przez osobę trzecią, która posiadała polisę odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. W następstwie tego zdarzenia doszło do uszkodzenia samochodu markim. (...)onr rej. (...)stanowiącego własnośćR. M.. Podniósł, że koszt naprawy pojazdu wynosił 12.299,47 złotych, zaś pozwany wypłacił na jego rzecz odszkodowanie w wysokości 9.115,33 złotych. Wskazał również, że na podstawie umowy cesji nabył tę wierzytelność.
Nakazem zapłaty z dnia 29 października 2014 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie orzekł o obowiązku zapłacenia przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 1.600 złotych z odsetkami oraz kosztami procesu.
Powyższemu nakazowi zapłaty pozwany sprzeciwił się, zaskarżając go w całości. Wniósł o oddalenie powództwa oraz podniósł, że szkoda powoda została zlikwidowana w całości.
W toku procesu obie strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Dnia 14 stycznia 2012 roku doszło do kolizji drogowej. Sprawca tej kolizji był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.
Okoliczność bezsporna, a nadto:
-
zeznania świadkaR. M., k. 97;
W wyniku tego zdarzenia doszło do uszkodzenia pojazdu markiL. (...)onr rej. (...), którego właścicielem jestR. M.. Uszkodzone zostały: okładzina zderzaka, wzmocnienie zderzaka, reflektory, błotnik, pokrywa, wnęka koła i nadkole. Koszt naprawy pojazdu wynosił 10.619,28 złotych.
Dowód:
−
protokół szkody, k. 11;
kosztorys, k. 12-13;
dokumentacja na płycie CD, k. 59;
zeznania świadkaR. M., k. 97;
opinia biegłego, k. 106-115;
przesłuchanie powoda, k. 80;
R. M.powierzył samochód do naprawy powodowiJ. Ż.. Jednocześnie upoważnił go do rozliczenia kosztów naprawy i odbioru odszkodowania od pozwanego. Pojazd został naprawiony. Naprawa przywróciła pojazd do stanu sprzed zdarzenia z 14 stycznia 2012 roku. Dnia 24 lutego 2012 roku powód wystawiłfakturę VAT nr (...), w której stwierdził zobowiązanieR. M.w wysokości 12.299,47 złotych z tytułu naprawy pojazdu.
Okoliczność bezsporna, a nadto:
-
upoważnienie, k. 9-10;
faktura, k. 14;
dokumentacja na płycie CD, k. 59;
zeznania świadkaR. M., k. 97;
opinia biegłego, k. 106-115;
przesłuchanie powoda, k. 80;
Pismem z dnia 6 marca 2012 roku pozwany przyznałR. M.odszkodowanie w wysokości 5.575,15 złotych, które mu wypłacił.
Okoliczność bezsporna, a nadto:
-
dokumentacja na płycie CD, k. 59;
pismo z dnia 6 marca 2012 roku, k. 17;
przesłuchanie powoda, k. 80;
Pismem z dnia 10 września 2012 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 6.724,32 złotych tytułem pełnego odszkodowania. Dnia 25 października 2012 roku pozwany przyznał powodowi odszkodowanie w wysokości 3.540,18 złotych, którą wypłacił.
Okoliczność bezsporna, a nadto:
-
pismo z dnia 10 września 2012 roku, k. 19-20;
dokumentacja na płycie CD, k. 59;
pismo z dnia 25 października 2012 roku, k. 26-27;
przesłuchanie powoda, k. 80;
Umową z dnia 27 sierpnia 2014 rokuR. M.przelał na rzecz powoda wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania w związku ze zdarzeniem z 14 stycznia 2012 roku.
Okoliczność bezsporna, a nadto:
-
umowa, k. 28;
przesłuchanie powoda, k. 80;
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się zasadne niemal w całości.
Zostało oparte na treściart. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi również samoistny posiadacz, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Jednocześnie zgodnie z treściąart. 822 § 1, 2 i 4 k.c.przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w§1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Na podstawieart. 509 § 1 k.c.wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Mając na uwadze powyższe okoliczności powód winien wykazać, że powstała szkoda, która została wywołana wskutek ruchu mechanicznego środka komunikacji innej osoby, będącej jego posiadaczem samoistnym, a szkoda stanowiła normalne następstwo tej działalności, zaś osoba ta zawarła z zakładem ubezpieczeń umowę odpowiedzialności cywilnej obejmującym to zdarzenie. Winien nadto udowodnić, że wierzytelność przysługuje jemu.
W ocenie sądu powód powyższe okoliczności wykazał w znacznym zakresie. Bezsporne w niniejszym postępowaniu było to, że dnia 14 stycznia 2012 roku posiadacz ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń spowodował kolizję drogową w wyniku której doszło do uszkodzenia pojazdu markiL. (...)onr rej. (...), który stanowił własnośćR. M.. Tym samym poza sporem było to, że miało miejsce zdarzenie, które miało być przyczyną powstałej szkody. Bezsporne było także i to, że w wyniku tego zdarzenia doszło do uszkodzenia: okładzina zderzaka, wzmocnienie zderzaka, reflektory, błotnik, pokrywa, wnęka koła i nadkole. Nadto okoliczność ta wynikała z protokołu szkody oraz przeprowadzonego w toku procesu dowodu z opinii biegłego. W takiej sytuacji doszło do wypełnienia dyspozycji określonej wart. 436 § 1 k.c.w zw. zart. 435 § 1 k.c.
W związku z tym, że odpowiedzialność za powstałą w pojeździe powoda szkodę ponosi posiadacz ubezpieczenia OC zawartego z pozwanym zakładem ubezpieczeń, to zgodnie z treścią cytowanego uprzednioart. 822 § 1 k.c.odpowiedzialność tę dzieli z nim ubezpieczyciel, który w wyniku zawartej umowy zobowiązał się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, a więc m.in. powodowi. Zgodnie zaś z treściąart. 822 § 4 k.c.poszkodowany może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń, co oznacza, że z racji zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej, powód może dochodzić roszczenia od pozwanego.
W ocenie sądu powód udowodnił także wysokość roszczenia. Jak wynika z dowodu z opinii biegłego, koszt naprawy pojazdu wynosił 10.619,28 złotych. Konkluzji zawartych w opinii biegłego żadna ze stron nie kwestionowała. Wprawdzie powód przedstawił takżefakturę VAT nr (...), w której stwierdził zobowiązanie poszkodowanego z tytułu naprawy pojazdu w wysokości 12.299,47 złotych, jednak dowód ten stanowi dokument prywatny, którego moc dowodowa – zgodnie z treściąart. 245 k.p.c.ogranicza się do stwierdzenia, że podpisujący ten dokument złożył określenie oświadczenie woli, lecz nie dowodzi jednak tego, by było ono zgodne z prawdą. Nadto dokument ten pochodzi od strony procesu, a więc osoby zainteresowanej jego wynikiem. Niezależnie od tego koszt naprawy uszkodzeń pojazdu wymaga wiedzy specjalnej, a zatem jedynie dowód z opinii biegłego ma odpowiednią moc, by na jego podstawie okoliczność taką ustalić.
Niesporne było także i to, że pozwany zapłacił na rzecz poszkodowanego łącznie kwotę 9.115,35 złotych. W takim stanie rzeczy winien uzupełnić odszkodowanie o kwotę 1.503,95 złotych.
Poza sporem było także i to, że poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności wynikającej z odszkodowania z tytułu zdarzenia z 14 stycznia 2012 roku. w takiej sytuacji – zgodnie z treściąart. 509 § 1 k.c.– nabył wierzytelność dochodzoną pozwem.
Mając na uwadze powyższe okoliczności sąd orzekł jak w pkt I sentencji. O roszczeniu odsetkowym orzeczono odpowiednio do treściart. 481 § 1 k.c.Zgodnie z treściąart. 817 § 1 i 2 k.c.jeżeli nie umówiono się inaczej, zakład ubezpieczeń obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Gdyby zaś wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Bezsporne było to, że powód zawiadomił pozwanego o szkodzie nie później niż 31 stycznia 2012 roku, bowiem tego dnia został sporządzony kosztorys na zlecenie pozwanego. Tym samym termin spełnienia świadczenia przez pozwanego mijał nie później niż 2 marca 2012 roku. W takim stanie rzeczy żądanie odsetkowe dotyczące uzupełnienia odszkodowania za okres od 22 września 2012 roku należało uznać za uzasadnione.
Z przyczyn wyżej opisanych powództwo w pozostałym zakresie było nieuzasadnione, a zatem sąd orzekł jak w pkt II sentencji.
O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 100in finek.p.c.przyjmując, że powód wygrał proces niemal w całości. Na poniesione przez powoda koszty składały się: opłata sądowa w wysokości 80 złotych, zastępstwo procesowe w wysokości 617 złotych oraz koszt sporządzenia opinii biegłego w wysokości 1.000 złotych, czyli łącznie 1.697 złotych. W takim stanie rzeczy sąd orzekł jak w pkt III sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie
date: '2016-10-04'
department_name: III Wydział Cywilny
judges:
- Szymon Stępień
legal_bases:
- art. 822 § 1, 2 i 4 k.c.
- art. 245 k.p.c.
recorder: Natalia Tarnowska
signature: III C 138/15
``` |
153505000000503_I_C_001067_2016_Uz_2018-08-31_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygnatura akt I C 1067/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Konin, dnia 31-08-2018 r.
Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSO Małgorzata Krzyżak
Protokolant: st.sekr.sąd. Dorota Wróbel
po rozpoznaniu w dniu 24-08-2018 r. w Koninie
sprawy z powództwaK. B. (1)
przeciwko(...) S.A.wŁ.
o zapłatę
1
Oddala powództwo.
2
Odstępuje od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.
Małgorzata Krzyżak
Sygn. akt I C 1067/16
UZASADNIENIE
K. B. (1)wystąpiła przeciwko(...) S.A.wŁ.o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 27.04.2016r. do dnia zapłaty, zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu podniosła, że w dniu 1.01.2014r. uległa wypadkowi.
Kierowała ona motoroweremmarki M., który został uderzony przez samochód osobowy markiR.. Winnym spowodowania wypadku był kierowca samochoduR.-M. F., który został skazany za popełnienie przestępstwa prawomocnym wyrokiem karnym w sprawie II K(...). W następstwie wypadku śmierć poniósł pasażer motoroweru –K. K. (1). Powódka została przewieziona karetką pogotowia do SPZOZ wK.na Oddział Położniczo-Ginekologiczny, gdzie 12.01.2014 r. przez cesarskie cięcie odebrano przedwczesny, wymuszony pourazowym oderwaniem łożyska poród. W związku z doznanymi obrażeniami dzieckoM. B.urodziło się martwe w 29 tygodniu ciąży.
Pojazd sprawcy wypadku był ubezpieczony z tytułu OC w pozwanymTowarzystwie (...).
Powódka długo przeżywała traumę, nie mogła się pogodzić ze śmiercią dziecka, stała się apatyczna, zalękniona, płaczliwa, nie była w stanie normalnie funkcjonować wymagała pomocy w czynnościach życia codziennego, a pomagała jej matka –D. B..
W odpowiedzi na pozew(...) SAwŁ.wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Przyznał, że prowadził postępowanie likwidacji szkody, w wyniku którego odmówił powódce wypłaty zadośćuczynienia, z uwagi na wyłączną winę osób trzecich – osób bliskich powódce, które pozwoliły powódce kierować motorowerem bez wymaganych uprawień, a także pomimo złego stanu technicznego motoroweru, zlecili powódce tego dnia wyjazd do sklepu i to dodatkowo w towarzystwie nietrzeźwego wujka powódki, który był pasażerem tego motoroweru. Zatem rodzice powódki nie zachowali należytej troski o 16-letnią córkę, a nadto sama powódka nie wykazała się dostateczną ostrożnością w swoim działaniu. Pozwany zgłosił również zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody (k.37-40, k.66).
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 01 stycznia 2014 roku wL., gm.K.doszło wypadku. Sprawca wypadkuM. F.został uznany winnym tego, że kierując samochodem osobowym markiR. (...)onr rej. (...)umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, poruszając się na prostym odcinku drogi, nie zachował szczególnej ostrożności podczas wykonywania manewru skrętu w lewo w drogę do posesji, nie sygnalizując zamiaru zmiany kierunku ruchu, nie obserwując w dostateczny sposób drogi oraz nie upewniając się czy manewr można wykonać bezpiecznie, nie udzielił pierwszeństwa przejazdu wyprzedzającego go motorowerumarki M.onr rej. (...)kierowanego przezK. B. (1), czym doprowadził do zderzenia z nim, wywrócenia motoroweru i uderzenia w drzewo, w następstwie czego pasażer pojazduK. K. (1)doznał urazu mózgowo-czaszkowego, następstwem czego było wtórne rozmiękanie mózgu i ropne zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i w konsekwencji zgonK. K.w dniu 8.03.2014 r. wWojewódzkim Szpitalu (...)wK., tj. przestępstwa zart. 177§ 2 k.k.i skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego wK., zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego wK.
( akta II K(...)Sądu Rejonowego wK., niesporne).
Powódka kierowała motorowerem bez wymaganych uprawień. Miała wówczas 16 lat i była w 27 tygodniu ciąży(przyznane przez powódkę).Pasażerem był jej 40 letni wujK. K. (1). Jej ojciec przyprowadził swój motorower doK. K., poprosił go, aby pojechał do sklepu.K. K.odmówił, wówczas powódka wsiadła na motorower i wraz zK. K.pojechali do sklepu. Około kilometra od domu powódki, doszło do wypadku. Po wypadku, kiedy motorower się wywrócił i uderzył w drzewo, powódka przyszła pieszo do domu, była zapłakana i trzęsąca się. Powiedziała rodzicom o wypadku i że boli ją prawa ręka. Ojciec powódki poszedł na miejsce wypadku i spotkał prowadzącego motorowerK. K.. Wspólnie z nim wrócił do domu. Kiedy stan zdrowiaK. K.zaczął się pogarszać, rodzice powódki wezwali karetkę pogotowia, która zabrała go do szpitala.K. B. (1)miała wybite dwa palce i poza tym czuła się dobrze. Nikt nie zawiadomił policji o wypadku.
W dniu 03.01.2014r.K. B.udała się Poradni Ginekologicznej wK.do lekarza ginekologaF. T., była to planowa wizyta kontrolna. Powódka nie wspominała lekarzowi, że dwa dni wcześniej uległa wypadkowi na motorowerze. Lekarz wykonał badanie łożyska, czynności serca i oceny stanu zdrowia płodu, czy jest żywy. Wyniki badań nie budziły żadnych zastrzeżeń. Lekarz wykonał również badanie USG płodu, z uwagi na niewielkie podbiegnięcia krwawe po stronie lewej podbrzusza. Nie stwierdził nic niepokojącego w stanie zdrowia powódki oraz płodu. Płód wykazywał cechy żywotności, a w badaniu USG łożysko nie miało cech oddzielenia. Powódka nie zgłaszała żadnych dolegliwości.
W dniu 09.01.2014 r. powódka zgłosiła się do Poradni Ginekologiczno-Położniczej prosząc o ocenę piersi. Na piersiach lekarz stwierdził podbiegnięcie krwawe na godz. 8-10 piersi lewej o wymiarach 5x1 cm i na piersi prawej na godz. 8:30-9:30 o wymiarach 3,0x1,5 cm. Jak wynika z historii choroby odnotowano: palpacyjnie piersi bez zmian. Lekarz również odnotował w wywiadzie, że w dniu 8.01.2014 r. pacjentka była z wizytą w Poradni Chirurgicznej. W czasie wizyty w dniu 9.01.2014 r. powódka nie zgłaszała żadnych bóli, czuła się dobrze.
W dniu 12.01.2014 r. będąc w domuK. B.zaczęła odczuwać bóle w brzuchu. Jej szwagier powiedział, że chyba rodzi i wtedy mama powódki zadzwoniła po pogotowie. Została przyjęta na Oddział Położniczo-Ginekologiczny z Izby Przyjęć w trybie nagłym z bólami w podbrzuszu i okolicy krzyżowej kręgosłupa oraz krwawieniem z dróg rodnych. Stwierdzono brak tętna płodu, wykonano cięcie cesarskie, martwo narodzony noworodek płci męskiej o wadze 900 g w 29 tygodniu ciąży. Jako przyczynę zgonu wskazano niedotlenienie wewnątrzmaciczne, z uwagi na przedwczesne oddzielenie łożyska.
Powódka w szpitalu przebywała tydzień. Po wyjściu ze szpitala kilka dni nie było jej w szkole. Była wówczas uczennicą 1 kasy gimnazjum. Była trochę załamana, a ojciec dziecka jej nie wspierał. Nie korzystała z pomocy psychologa ani psychiatry. Wkrótce zaszła w drugą ciążę z innym mężczyzną i 26.02.2015 r. urodziła syna o wadze 2150 g. Powódka została pozbawiona władzy rodzicielskiej, dziecko nie zostało jej wydane ze szpitala, a powódka stwierdziła, cyt. „pani z opieki zaczęła się doczepiać, że nie ma łazienki, też jest problem alkoholowy, rodzice nadużywają alkoholu”.
K. B.ukończyła szkołę gimnazjalną, od 1,5 roku mieszka wS., pozostaje w nieformalnym związku, pracuje jako kasjer - sprzedawca.
Z uwagi na to, że powódka wiązała fakt przedwczesnego oddzielenia łożyska , co spowodowało wymuszenie przedwczesnego porodu i urodzenia martwego dziecka z obrażeniami jakich doznała na skutek wypadku komunikacyjnego, niezbędne było zasięgniecie opinii biegłego.
Na podstawie opinii(...)im.K. M.wP.Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej sąd ustalił, że wypadek komunikacyjny z udziałem powódki nie był przyczyną przedwczesnego odklejenia łożyska. Biegli dokonali analizy dokumentacji lekarskiej powódki i stwierdzili, że w dniu 3.01.2014 r. korzystała z porady lekarza ginekologa, który przeprowadził właściwe badania, wykonał także USG, które nie wykazały żadnej patologii. W przypadku częściowego odklejenia łożyska w wyniku urazu (wypadku ) byłoby to widoczne w badaniu USG, a ponadto powódka odczuwałby dolegliwości bólowe. Powódka nie odczuwała żadnych dolegliwości bólowych brzucha, czuła się dobrze zarówno w dniu 3.01 jak i 9.01. 2014 r. W czasie badań ginekologicznych nie było żadnych symptomów przedwczesnego oddzielenia łożyska. Biegli wyjaśnili również, że odklejaniu łożyska towarzyszy szybko narastający ból w podbrzuszu, do którego dołączają objawy wstrząsu hypowolemicznego, macica staje się bolesna, a w badaniu wziernikowym obserwowana jest obecność krwi w kanale szyjki macicy, czasami krwiste podbarwienie płynu owodniowego. Natomiast ze strony płodu występują zmiany w zapisie KTG, widoczna jest początkowo przyspieszona czynność serca płodu przechodząca w zwolnienie czynności z oscylacją milczącą, prowadzącą w krótkim czasie do śmierci dziecka. Przy odklejaniu łożyska występują bóle macicy, które u powódki wystąpiły dopiero 12.01.2014 r.
Wskazali również, co jest istotne, że przyjmuje się, że doba od chwili urazu do pojawienia się objawów przemawia za uznaniem, że przedwczesne odklejenie łożyska spowodowane jest urazem. Zdaniem biegłych w niniejszej sprawie nie ma związku czasowego pomiędzy urazem a wystąpieniem przedwczesnego odklejenia łożyska. Gdyby po urazie w wyniku wypadku wystąpiło odklejenie łożyska, to w badaniu USG stwierdzono by pogrubiałe łożysko, co nie miało miejsca. Gdyby doszło do przedwczesnego urazowego oddzielenia łożyska, to zostałoby to również odnotowane w historii choroby powódki w szpitalu. Protokół sekcyjny noworodka nie wskazuje na obrażenia ciała dziecka powstałe w wyniku wypadku powódki w dniu 1.01.2014 r.
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie: odpisu aktu urodzenia (k.7), historii choroby powódki (k.16-27v, k.62, k.74-75, k.79-79v, k.133-134), akt szkody (k.49), opinii(...)im.K. M.wP.Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (k. 99-103, k. 122v-123), zeznań świadkaD. B.(k.54v-55),F. T.(k.141-141v) oraz zeznań powódki (k.141v-142).
Sąd w pełni podzielił wnioski wypływające z opinii Uniwersytetu Medycznego im.K. M.wP.Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej. Wprawdzie biegli w opinii pisemnie wypowiedzieli się, że wypadek komunikacyjny z udziałem powódki prawdopodobnie nie był przyczyną przedwczesnego oddzielenia łożyska, natomiast na rozprawie w dniu 3.07.2018 r. ich wyjaśnienia były już stanowcze, ich stanowisko należycie uzasadnione, przedstawione argumenty sąd uznał za przekonywujące i logiczne. Biegli w sposób logiczny wskazali, dlaczego należy wykluczyć odklejenie się łożyska na skutek wypadku. Podnieśli, że gdyby doszło do odklejenia łożyska na skutek wypadku, to powódka nie byłaby w stanie wrócić samodzielnie do domu, wystąpiłyby bóle i krwawienie z dróg rodnych oraz gdyby przedmiotowy wypadek miał związek z przedwczesnym odklejeniem łożyska, to niewątpliwie jakiekolwiek objawy wskazujące na patologię ciąży byłyby wykryte przez lekarza ginekologa, który badał powódkę 2 dni po wypadku. Lekarz nie stwierdził jednak żadnych nieprawidłowości w rozwoju płodu. W dniu 3 i 9 stycznia 2014 r. nie było żadnych symptomów przedwczesnego porodu. Należy podnieść, że po wysłuchaniu biegłych na rozprawie, powódka nie zakwestionowała już powyższej opinii.
Sąd zważył, co następuje:
Żądanie pozwu zapłaty zadośćuczynienia znajduje oparcie wart. 446 § 4 k.c.Żądna kwota zadośćuczynienia miała rekompensować krzywdę związaną z przedwczesnym porodem, wymuszonym pourazowym oderwaniem łożyska, w wyniku czego powódka urodziła martwe dziecko w 29 tygodniu ciąży. Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego, że dziecko, które urodziło się martwe może być uznane za "zmarłego" w rozumieniuart. 446 § 4 k.c.( Wyrok SN z dnia 9 marca 2012 r., I CSK 282/11).
Zgodnie zart. 805 § 1 k.c.przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Na podstawieart. 822 k.c.przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
Odpowiedzialność pozwanego wynika zustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(Dz. U. Nr 124, poz. 1152). Zgodnie z art. 34 ust. 1 wskazanej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Stosownie do art. 35 ustawy, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Sprawca wypadku ponosi odpowiedzialność za skutki tego wypadku na podstawieart. 436 k.c.w związku zart. 435 k.c.W granicach odpowiedzialności sprawcy szkody za szkodę odpowiada pozwany(...) S.A.
Art. 435 k.c.wprowadza tzw. rozszerzoną odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, jednakże odpowiedzialność ta istnieje pod warunkiem, że szkoda pozostaje w normalnym związku z ruchem przedsiębiorstwa. Nie istnieje domniemanie, że szkoda powstaje w związku z ruchem przedsiębiorstwa i okoliczność tę należy wykazać.
Należy zaznaczyć, że stronę powodową, zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu w procesie, obciążał obowiązek wykazania związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem komunikacyjnym, jakiemu powódka uległa w styczniu 2014 roku, a pourazowym przedwczesnym odklejeniem łożyska.
Zgodnie zart. 361§ 1 k.c.zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W ocenie sądu powódka nie wykazała związku przyczynowego ( ani nawet go nie uprawdopodobniła), co wynika z wniosków zawartych w opinii(...)im.K. M.wP.Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej. Wskazane argumenty przez biegłych zostały przez sąd uznane za przekonywujące. Powódka nie zaoferowała żadnych innych dowodów w celu wykazania zaistnienia związku przyczynowego.
Wobec powyższego sąd oddalił powództwo, jako bezzasadne (punkt 1 wyroku).
Na podstawieart. 102 k.p.c.Sąd odstąpił od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
W odniesieniu do zasady słuszności zawartej wart. 102 k.p.c.określone zostały przesłanki, których zaistnienie warunkuje możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążania jej w ogóle tymi kosztami. Obejmują one wystąpienie w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych, które powodują, że zasądzenie kosztów na rzecz wygrywającego przeciwnika w całości, a nawet w części, byłoby sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Podkreślić przy tym należy, że wskazany przepis nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając w tym zakresie, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi orzekającemu swobodę oceny ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 r., IV CZ 61/13).
W ocenie Sądu charakter dochodzonego roszczenia , okoliczności sprawy i wiek powódki oraz subiektywne przeświadczenie o słuszności dochodzonego roszczenia, co zostało dopiero zweryfikowane po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego, uzasadniały zastosowanieart. 102 k.p.c.
Małgorzata Krzyżak | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Koninie
date: '2018-08-31'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Małgorzata Krzyżak
legal_bases:
- art. 177§ 2 k.k.
- art. 446 § 4 k.c.
- art. 102 k.p.c.
recorder: st.sekr.sąd. Dorota Wróbel
signature: I C 1067/16
``` |
153005000001003_II_Ca_000237_2013_Uz_2013-06-06_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 237/13
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2013 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny – Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)
Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski
Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Lebowa
Protokolant Starszy protokolant sądowy Emilia Trąbka
po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2013 roku w Lublinie, na rozprawie
sprawy z wnioskuM. F.
z udziałemZ. M. –. F.
o podział majątku wspólnego
na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 30 listopada 2012 roku, w sprawie I Ns 119/11
postanawia:
I.zmienić częściowo zaskarżone postanowienie:
a)w punkcie 4 w ten sposób, że zasądzoną odZ. M. –. F.na rzeczM. F.kwotę 31161,39 zł (trzydzieści jeden tysięcy sto sześćdziesiąt jeden złoty trzydzieści dziewięć groszy) podwyższyć do kwoty 37880,68 zł (trzydzieści siedem tysięcy osiemset osiemdziesiąt złotych sześćdziesiąt osiem groszy), płatnej w terminie do dnia 6 lipca 2013 roku z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności;
b)w punkcie 5 w ten sposób, że zasądzoną odM. F.na rzeczZ. M. –. F.kwotę 12970 zł (dwanaście tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia obniżyć do kwoty 2410,40 zł (dwa tysiące czterysta dziesięć złotych czterdzieści groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia, to jest od dnia 7 lipca 2013 roku, i oddalić żądanieZ. M. –. F.zapłaty kwoty 10559,60 zł (dziesięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt groszy) z tytułu zwrotu wydatków na spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego numer (...), położonego wL.w budynku przyul. (...), z odsetkami ustawowymi od tej kwoty od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia;
II.oddalić apelację w pozostałej części;
III.zasądzić odM. F.na rzeczZ. M. –. F.kwotę 1077,80 zł (tysiąc siedemdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;
IV.przyznać radcy prawnemuI. K.kwotę 2214 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez tego radcę prawnego z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w tym kwotę 414 zł (czterysta czternaście złotych) z tytułu podatku od towarów i usług, i kwotę tę nakazać wypłacić z sum budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie.
Sygn. akt II Ca 237/13
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 30 listopada 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie postanowił:
1. ustalić, że majątek wspólnyM. F.iZ. M. –.obejmuje spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego nr (...), o powierzchni użytkowej 59,5 m2, wraz z wyposażeniem, w budynku mieszkalnym położonym przyul (...)wL., będącym w zasobachSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.wraz z wkładem budowlanym o wartości 244545 zł oraz środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym przezBank (...) S.A.I Oddział wL.” na rzeczM. F., kwocie 13510,29 zł;
2. ustalić, że udział w majątku wspólnymZ. M. –. F.wynosi 80 %, zaśM. F.20 %;
3. dokonać podziału majątku wspólnego opisanego w pkt 1 postanowienia w ten sposób, że spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego nr (...)wraz z wyposażeniem oraz wkładem budowlanym, w budynku mieszkalnym położonym wL.przyul (...)wL., będącym w zasobachSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL., przyznaćZ. M. –. F., zaś środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym na rzeczM. F.przezBank (...) S.A.I Oddział wL.” kwocie 13510,29 zł przyznać na rzeczM. F.;
4. zasądzić tytułem spłaty odZ. M. –. F.na rzeczM. F.kwotę 31161,39 zł, płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia, z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty;
5. zasądzić odM. F.na rzeczZ. M. –. F.tytułem nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny po ustaniu wspólności majątkowej kwotę 12970,46 zł, płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia, z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty;
6. ściągnąć odZ. M. –. F.na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Lublin – ZachódL.kwotę 1205,38 zł tytułem kosztów sądowych;
7. przejąć na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, od którychM. F.był zwolniony;
8. nakazać wypłacić z sum Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin –Zachód Lublinie na rzecz radcy prawnegoI. K.kwotę 2952 zł (w tym VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu;
9. (stwierdzić, że – D.I.) każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie”.
÷
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy ustalił, żeZ. M. –. F.iM. F.pozostawali w związku małżeńskim w okresie od dnia 6 grudnia 1975 roku do dnia 1 października 2009 roku. Małżeństwo to zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 1 października 2009 roku, bez orzekania o winie, który uprawomocnił się w dniu 23 października 2009 roku.
Sąd ustalił, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 4 maja 2009 roku ustanowiono rozdzielność majątkową pomiędzyM. F.iZ. M. –. F.z dniem 4 września 2008 roku.
Sąd wskazał, żeZ. M.początkowo zamieszkiwała wlokalu nr (...), przyul. (...)wL.. Złożyła wniosek o wpisanie do rejestru kandydatów na członków w(...) Spółdzielni Mieszkanioweji została zarejestrowana do rejestru w dniu 4 lutego 1974 roku. W dniu 4 lipca 1974 roku złożyła deklarację przystąpienia do(...) Spółdzielni MieszkaniowejwL.. Na wniosekZ. M. –. F.po zawarciu związku małżeńskiego zM. F.została ona przyjęta w dniu 20 listopada 1981 roku w poczet członkówSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.z zaliczeniem okresu oczekiwania w(...) Spółdzielni Mieszkaniowejod dnia 23 lipca 1974 roku, po wpłaceniu na wkład budowlany kwoty 316189 zł (starych) z tytułu likwidacji książeczki mieszkaniowej nr M 14-(...), które wpłynęły na konto Spółdzielni w dniu 28 czerwca 1988 roku, oraz kwoty 807211 zł (starych), która wpłynęła w dniu 4 lipca 1988 roku. W dniu 14 kwietnia 1988 rokuZ. M. –. F.złożyła wniosek o zmianę prawa lokatorskiego na własnościowe, który został uwzględniony. Po długim oczekiwaniu w dniu 11 lipca 1988 roku został wydany przezSpółdzielnię Mieszkaniową (...)wL.przydział nr(...)na własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w budynku przyul. (...), składającego się z czterech izb o powierzchni użytkowej 59,5 m2, na rzeczZ. M. –. F.iM. F..
Sąd ustalił, że wartość rynkowa własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w budynku przyul. (...)została ustalona przez biegłego sądowegoT. R.na kwotę 244545zł.
Sąd ustalił, że w lokalu przyul. (...)wrazZ. M. –. F.iM. F.zamieszkiwali: wspólny syn –P. F.oraz syn uczestniczki –M. M..M. F.częściowo przeznaczał zarobione pieniądze na potrzeby rodziny. Znaczną część zarobionych pieniędzy przeznaczał na swoje hobby – trzymanie gołębi i królików. Często spotykał się z kolegami, z którymi spożywał alkohol. Na alkohol także przeznaczał znaczną część zarobionych pieniędzy. W trakcie wspólnego zamieszkiwania, na skutek zachowaniaM. F., będącego często pod wpływem alkoholu, dochodziło do awantur, bójek, podczas których był niszczony sprzęt i wyposażenie mieszkania.M. F.znęcał się nad żonąZ. M. –. F.iM. M.od stycznia 2006 roku do dnia 25 marca 2008 roku i za to został skazany na karę roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 3 lat i grzywnę. W trakcie małżeństwaM. F.był wielokrotnie karany za jazdę pod wpływem alkoholu. Na skutek licznych wypadkówM. F.był wielokrotnie karany, przebywał w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz był obciążany grzywnami, kosztami sądowymi i odszkodowaniami na rzecz zakładów ubezpieczeń. Lokal przyul. (...), w którym zamieszkiwał, zmuszony był opuścić z uwagi na nieporozumienia z uczestniczką i synami. Uczestniczka wymeldowałaM. F.i zmuszony został zamieszkać u znajomej. W lokalu pozostały stare, częściowo zniszczone, meble i sprzęt. Synowie uczestniczki zakupili sprzęt rtv i agd – telewizor(...), fotel, chłodziarkęC., pralkęW., telewizor.
Sąd Rejonowy ustalił, że na działce stanowiącej własnośćZ. M. –. F., ogrodzonej starą siatką, została postawiona z rozebranej starej budy altanka ogrodowa z częścią na narzędzia, posadzone zostały drzewka owocowe i ozdobne.M. F.postawił na działce gołębnik, w którym trzymał gołębie w ilości około 100 sztuk oraz króliki. Wobec codziennego pobytu na działce związku z hodowlą gołębi wykonywał różne prace porządkowe, spotykał się z kolegami. Oboje małżonkowie wraz z matką uczestniczki często przebywali na działce, uprawili warzywa i odpoczywali.Z. M. –. F.sprzedała działkę.
Sąd ustalił, żeM. F.pracował, wykonując różne zawody.Z. M. –. F.pracowała jako technik rtg wWojewódzkim Szpitalu (...)wL..
Sąd ustalił, że po ustaniu wspólności ustawowejZ. M. –.dokonywała na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.opłat czynszowych za lokal przyul. (...)w kwocie 10873,09 zł oraz za ocieplenie budynku przyul. (...).
Sąd ustalił, że samochódF. (...)został zakupiony przezM. F.na rzeczP. F.za pieniądze pożyczone odB. F..
Sąd wskazał, że w trakcie trwania związku małżeńskiego i obowiązywania wspólności ustawowej małżeńskiejM. F.posiadał środki pieniężne na swoim rachunku bankowym. Stan rachunku bankowego, prowadzonego na rzeczM. F., na dzień 4 września 2008 roku wynosił 13510,29 zł.
Sąd wskazał dowody, na podstawie których dokonał ustaleń faktycznych, i wyjaśnił, że dał wiarę dokumentom zgromadzonym w niniejszej sprawie. Dokumenty prywatne, jak i dokumenty urzędowe, nie zostały zakwestionowane przez strony i nie budziły wątpliwości Sądu co do swojej wiarygodności. Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd podzielił wnioski biegłegoT. R., zawarte w opinii, odnoście wartości rynkowej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Opinia ta została opracowana przez osobę posiadającą odpowiednie wiadomości specjalne, wieloletniego biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości. Swoje wnioski biegły poparł rzeczową argumentacją, w której przytoczył zarówno informacje zasięgnięte z akt sprawy, jak i uzyskane w toku osobistych oględzin nieruchomości. W swojej opinii biegły przedstawił szczegółowy opis nieruchomości, jak i wskazał podstawy dokonanej wyceny. Opinia nie zawiera sprzeczności, ani błędów logicznych. Ostatecznie opinia biegłego nie została zakwestionowana przez wnioskodawcę i uczestniczkę.
W ocenie Sądu Rejonowego zeznania uczestniczki zasługują na wiarę w całości. Jej zeznania znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym, zarówno w dokumentach, jak i w zeznaniach świadków. Zeznania wnioskodawcy zasługują na wiarę jedynie w tej części, w której znajdują potwierdzenie w zeznaniach uczestniczki i zeznaniach świadków. Z zeznań uczestniczki, jak i zeznań przesłuchanych świadków wynika, że wnioskodawca przeznaczał większość zarobionych pieniędzy na swoje hobby i alkohol oraz na grzywny, mandaty i odszkodowania, które były skutkiem nagannego zachowania wnioskodawcy. Wnioskodawca był wielokrotnie karany, w tym za znęcanie się nad członkami rodziny, jazdę pod wpływem alkoholu. W ocenie Sądu naganne postępowanie zostało potwierdzone zeznaniami uczestniczki, świadków, a także wyrokami sądów, dołączonych jako dowody w sprawie.
Sąd wskazał, że strony nie zawierały umowy dotyczącej podziału majątku wspólnego, a więc z uwagi na złożenie wniosku przez wnioskodawcę i jego uznanie co do zasady przez uczestniczkę, konieczne było dokonanie sądowego podziału majątku wspólnego.
Sąd wyjaśnił, że dla oceny stosunków majątkowych wynikających z powstania i podziału majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestniczki zastosowanie będą miały przepisyKodeksu rodzinnego i opiekuńczegow brzmieniu aktualnie obowiązującym, z zastrzeżeniem wynikającym z art. 5 ust. 2 i art. 5 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianieustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczyoraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1691).
Sąd wyjaśnił, że w niniejszej sprawie wspólność majątkowa małżeńska pomiędzyM. F.aZ. M. –. F.powstała jeszcze w czasie obowiązywania wcześniej obowiązujących przepisów, nie mniej jednak jej ustanie – na skutek ustanowienia rozdzielności majątkowej wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 4 maja 2009 roku – nastąpiło już po wejściu w życie obecnie obowiązujących przepisów. Zgodnie zaś z ogólną regułą wyrażoną w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, przepisy ustawy stosuje się do stosunków w niej unormowanych, chociażby powstały przed jej wejściem w życie. Nie mniej jednak do kwestii ustalenia składu majątku wspólnego, zastosowanie mają przepisyart. 32 i 33 k.r.o.w brzmieniu poprzednio obowiązującym. Wynika to z treści art. 5 ust. 5 pkt 1 powołanej ustawy, zgodnie, z którym przepisy dotychczasowe stosuje się do oceny skutków czynności zobowiązujących lub rozporządzających małżonków i ich odpowiedzialności za zobowiązania sprzed wejścia w życie ustawy.
Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisuart. 43 § 1 k.r.o.i stwierdził, że zasada równych udziałów małżonków w majątku wspólnym obowiązuje bez względu na stopień, w którym każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego i niezależnie od przyczyny ustania wspólności. Ustalenie nierównych udziałów ma charakter wyjątkowy. Następuje tylko na wniosek zgłoszony w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, gdy równocześnie zachodzą ważne powody i małżonkowie w różnym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego. Ważny powód ustalenia nierównych udziałów zachodzi wówczas, gdy małżonek, przeciwko któremu zgłoszone jest żądanie ustalenia nierównych udziałów, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych. Nie ma przy tym decydującego znaczenia obciążająca jedno z małżonków wina rozkładu pożycia małżeńskiego. O istnieniu ważnych powodów nie świadczy też okoliczność, że jedno z małżonków nie przyczyniło się do powstania majątku wspólnego z przyczyn przez siebie niezawinionych, niezależnych, bądź z innych powodów usprawiedliwionych, na przykład z powodu choroby, bezrobocia, konieczności pobierania nauki, podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Sąd wskazał, że z kolei przez przyczynienie się do powstania majątku wspólnego rozumie się całokształt starań każdego z małżonków o założoną przez nich rodzinę i zaspokajanie jej potrzeb, a więc nie tylko wysokość zarobków i innych dochodów osiąganych przez każdego z nich. Znaczenie ma więc nie tylko wysokość osiąganych dochodów, ale także gospodarowanie nimi, jak również osobiste starania czynione na rzecz wspólnej rodziny. Oczywistą kwestią jest to, że ocena ta powinna dotyczyć całego okresu trwania wspólności majątkowej, nie zaś niektórych jej etapów.
Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie są podstawy do ustalenia nierównych udziałów, bowiem zostały spełnione przesłanki określone wart. 43 §1 k.r.o.Zachodzi różnica pomiędzy przyczynieniem się do powstania majątku wspólnego przez każdego z małżonków, a także zachodzą ważne powody odstąpienia od zasady określonej wart. 43 § 1 k.r.o.Ważnym powodem jest to, że wnioskodawca w sposób rażący i uporczywy nie przyczynił się do powstania dorobku, stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych, bowiem zarobione pieniądze przeznaczał na własne potrzeby, w tym alkohol, kary, grzywny, odszkodowania, które powstały na skutek nagannego postępowania wnioskodawcy pod wpływem alkoholu. Wnioskodawca nie przekazywał pieniędzy na utrzymanie rodziny, a na alkohol, pod działaniem którego znęcał się nad członkami swojej rodziny. Ponadto przebywał w zakładzie karnym, a także był tymczasowo aresztowany.
Mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał, że udział wnioskodawcy w majątku wspólnym wynosi 20 %, zaś uczestniczki 80 %.
Sąd wskazał, że przedmiotem podziału powinien być cały majątek objęty wspólnością, zgodnie zart. 1038 k.c.w zw. zart. 46 k.r.o.
Sąd wskazał, że jako zasadę przyjmuje się, że w toku postępowania o podział majątku wspólnego rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej. Przedmiot podziału zaś stanowi majątek według stanu z daty dokonywania podziału, czyli podziałem objęte są składniki majątku wspólnego należące do niego w dacie ustania wspólności, a istniejące w chwili dokonywania działu.
Sąd Rejonowy omówił pojęcie dorobku małżonków oraz pojęcie majątku odrębnego w świetle przepisówart. 32 k.r.o.iart. 33 k.r.o.w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku i wskazał, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestniczki wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w budynku przyul. (...), o wartości 244545 zł.
Sąd wskazał, że o przynależności danego przedmiotu do majątku wspólnego małżonków decydują ogólne przepisyKodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w świetle których ustalenia wymagają data nabycia danego przedmiotu oraz pochodzenie środków na jego nabycie (z majątku osobistego, dawnej odrębnego, czy z majątku wspólnego).
Sąd wskazał, że konieczne jest uwzględnienie przepisów o charakterze szczególnym w stosunku doKodeksu rodzinnego i opiekuńczegoDo takich właśnie przepisów należyart. 215 § 2 ustawy – Prawo spółdzielcze, stanowiący, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przydzielone obojgu małżonkom lub jednemu z nich w czasie trwania małżeństwa dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny należy wspólnie do obojga małżonków bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe.
Sąd wskazał, że w rozpoznawanej sprawie przydział spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w budynku przyul. (...)nastąpił pod rządami ustawy z dnia 16 września 1982 roku i skutki tego zdarzenia należy oceniać według tej ustawy, czyli także w oparciu o art. 215 § 2 tej ustawy. Przydział prawa nastąpił w trakcie trwania małżeństwa i okoliczność ta nie była kwestionowana, zatem prawo do lokalu weszło do majątku obojga małżonków.
Sąd wskazał, że także do majątku wspólnego stron weszła kwota 13510,29 zł zgromadzona w trakcie trwania wspólności majątkowej stron na rachunku bankowym wnioskodawcy prowadzonym w „Banku (...)I Oddział wL.”.
Sąd wskazał, że przy rozstrzyganiu o podziale majątku sąd zobowiązany jest w pierwszym rzędzie kierować się treścią zgodnego wniosku uczestników, co do sposobu podziału (art. 687 k.p.c.,art. 622 § 2 k.p.c.w związku zart. 688 k.p.c.i w związku zart. 567 § 3 k.p.c.). Zatem uwzględniając zgodny wniosek stron Sąd przyznał uczestniczce własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w budynku przyul. (...)wraz z wyposażeniem oraz wkładem budowlanym, zaś wnioskodawcy zgromadzone na rachunku bankowym środki pieniężne w kwocie 13510,29 zł. Wyposażenie lokalu stron stanowiły przedmioty w znacznej części zużyte i uszkodzone, nieprzedstawiające większej wartości. Uczestniczka „zgłaszała możliwość”, aby przyznać uczestnikowi te rzeczy, lecz uczestnik nie zgłosił wniosku o ich przyznanie. Mając na uwadze, że rzeczy te nie stanowią większej wartości dla stron, Sąd uznał, iż należy je pozostawić w przyznanym uczestniczce lokalu.
Sąd wyjaśnił, że wejście spółdzielczego prawa do lokalu do majątku obojga małżonków nie pozbawiło uczestniczki możliwości odzyskania w ramach podziału majątku wspólnego środków pochodzących z jej majątku osobistego. W tej sytuacji należy bowiem dokonać rozliczenia wymienionych wyżej kwot, jako nakładu z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny małżonków.
Sąd wskazał, że w niniejszej sprawie uczestniczka zgłosiła nakłady poczynione ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Wnioskodawca zgłosił do rozliczenia nakłady poniesione z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki. W ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał i nie udowodnił, że należy się zwrot nakładów poniesionych z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki, to jest działkę, którą zbyła uczestniczka.
Sąd Rejonowy wskazał, że podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 5 października 1990 roku, III CZP 55/90 (OSNC 1991, z. 4, poz. 48), że wartość nakładu z majątku odrębnego jednego z małżonków na ich majątek wspólny, polegającego na wpłacie dokonanej przez tego małżonka na wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym prawem do lokalu, odpowiada w chwili podziału tego majątku takiej części wartości spółdzielczego prawa do lokalu, jaką część stanowiła ta wpłata w stosunku do całego wkładu mieszkaniowego wpłaconego przez małżonków, od zgromadzenia którego uzależniony był przydział mieszkania.
Sąd Rejonowy wskazał, że z informacji udzielonej przezSpółdzielnię Mieszkaniową (...)wL.wynika, że przed uzyskaniem przydziału został uiszczony wkład budowlany w wysokości 100 % wartości prawa do lokalu mieszkalnego położonego przyul. (...), a jego wysokość stanowiła kwotę 1123400 zł (starych). Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika natomiast, że środki na ten wkład pochodziły w kwocie 316189 zł (starych) z likwidacji książeczki mieszkaniowej uczestniczki, a pozostała kwota 807211 zł (starych) z wpłat wspólnych małżonków.
Sąd wskazał, że kwota z książeczki mieszkaniowej wynosiła 28 % całego wkładu. Odnosząc „to” do wartości prawa do lokalu mieszkalnego położonego przyul. (...), ustalonej przez biegłego w kwocie 244545 zł, wartość nakładu uczestniczki wynosi 68472,60 zł. Wkład budowlany po odliczeniu nakładu uczestniczki wynosi 176072,40 zł (244545 zł – 68471,60 zł). Do kwoty 176072,40 zł należało dodać kwotę 13510,29 zł, co daje kwotę 189582,69 zł wartości majątku wspólnego.
Sąd wskazał, że uwzględniając udziały stron przyczynienia się do powstania majątku stron, udział wnioskodawcy wynosi 37916,53 zł, zaś uczestniczki 151666,15 zł.
Sąd wskazał, że od kwoty należnej wnioskodawcy 37916,53 zł należało odjąć kwotę 6775,14 zł (1/2 część kwoty na rachunku bankowym wnioskodawcy należna uczestniczce), co daje kwotę 31161,39 zł, którą należało zasądzić od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy, płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty.
Sąd wskazał, że wnioskodawczyni poniosła nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci opłat za lokal za okres od marca 2008 roku do listopada 2012 roku w kwocie 21746,18 zł, a 1/2 część stanowi kwotę 10873,09 zł. Z tytułu ocieplenia budynku poniosła kwoty 3903,20 zł i 291,55 zł, co „podzielone na 1/2 części” daje kwotę 2097,37 zł. Zatem łączna kwota należna uczestniczce od wnioskodawcy z tytułu 1/2 części nakładu z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny stron wynosi 12970,46 zł (10873,09 zł + 2097,37 zł), którą Sąd zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki, płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty.
*
Od postanowienia z dnia 30 listopada 2012 roku apelację wniósłM. F., reprezentowany przez pełnomocnika, wskazując, że zaskarża to postanowienie w części:
„1. w pkt 2 – co do ustalenia, że udział w majątku wspólnym wnioskodawcyM.F.wynosi 20% , a uczestniczkiZ. M. F.80%
2. w pkt 4 – co do zasądzenia od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 31161,00 zł, zamiast 128208,42 zł,
3. w pkt 5 – co do zasądzenia od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwotę 12970,00 zł”.
M. F.wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia:
„1. w pkt. 2 sentencji – poprzez ustalenia, iż udziały w majątku wspólnym wnioskodawcy i uczestniczki wynoszą po 50%,
2. w pkt. 4 sentencji – poprzez zasądzenia spłaty od uczestniczkiZ. M. F.na rzecz wnioskodawcyM. F.kwotę 97047 ,42 zł, płatną w terminie 14 dni od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty,
3. w pkt. 5 sentencji – poprzez oddalenie wniosku o zwrot nakładów z tytułu ponoszonych opłat za lokal mieszkalny i docieplenie w kwocie 12970 zł,
4. zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania wg norm przepisanych za II instancję”.
Wnioskodawca wskazał, że „zarzuty apelacji stanowią przepisy prawa materialnego, a mianowicie
•art. 31 krow zw. zart. 43 k.r.opoprzez przyjęcie, że uczestniczka obaliła domniemanie, że środki na dobra nabyte w czasie wspólności małżeńskiej pochodzą z jej majątku, że strony mają nierówne udziały w majątku wspólnym, wnioskodawca 20%, uczestniczk 80 %,
•art. 206 kcpoprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie przez Sąd I Instancji wniosku o nieobciążanie wnioskodawcy opłatami za lokal którego korzystania został całkowicie pozbawiony,
•art. 45 k.r.ow zw. zart. 567 kpcpolegającego na przyjęciu, że istnieje obowiązek zwrotu nakładów”1(k. 432-439).
*
W piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013 roku pełnomocnik powoda wskazał, że:
„Odnośnie pkt. 4 postanowienia – nie zaskarża się zasądzenia kwoty 31161,39 zł a też terminu zapłaty kwoty 31161,39 zł określonego na 1 miesiąc od uprawomocnienia się postanowienia. Wnosi się od zmianę pkt 4 sentencji postanowienia – poprzez zasądzenie spłaty od uczestniczkiZ. M. F.na rzecz wnioskodawcyM. F.kwoty 128208,42 zł, płatną w terminie miesiąca od uprawomocnienia się z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności do dnia zapłaty. Wskazanie terminu 14 dniowego nastąpiło na skutek omyłki pisarskiej” (k. 445).
*
Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik wnioskodawcy oświadczył, że popiera apelację i wnosi również o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego w związku z udzieleniem pomocy prawnej z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone w całości, ani w części (k. 455v).
Pełnomocnik uczestniczki wnosił o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k. 455v).
*
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja wnioskodawcy jest zasadna częściowo.
Na wstępie należy wskazać, że zakres rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Okręgowy wyznaczony jest przede wszystkim przez zakres zaskarżenia postanowienia Sądu pierwszej instancji. Z treści apelacji wnioskodawcy wynika, że postanowienie z dnia 30 listopada 2012 roku zostało zaskarżone częściowo.
M. F.zaskarżył następujące rozstrzygnięcia:
1) w całości zawarte w punkcie 2 postanowienia rozstrzygnięcie ustalające nierówne udziały małżonków w majątku wspólnym;
2) częściowo zawarte w punkcie 4 postanowienia rozstrzygnięcie zasądzające odZ. M. –. F.na rzeczM. F.kwotę 31161,39 zł będącą wynikiem rozliczeń z tytułu dopłaty oraz nakładów z majątku odrębnegoZ. M. –. F.na majątek wspólny, z odsetkami; wnioskodawca wnosił o podwyższenie tej kwoty do kwoty 128208,42 zł, czyli w istocie zakresem zaskarżenia powinno zostać objęte niezasądzenie dodatkowej dopłaty w kwocie 97047,03 zł (= 128208,42 zł – 31161,39 zł), z odsetkami; wnioskodawca zaskarżył jednak niezasądzenie na jego rzecz kwoty 97047,42 zł tytułem dopłaty;
3) w całości zawarte w punkcie 5 postanowienia rozstrzygnięcie zasądzające odM. F.na rzeczZ. M. –. F.kwotę 12970,46 zł z tytułu nakładów, z odsetkami.
M. F.nie zaskarżył postanowienia z dnia 30 listopada 2012 roku między innymi w zakresie:
- rozstrzygnięcia ustalającego skład majątku wspólnego podlegającego podziałowi,
- rozstrzygnięcia o sposobie podziału tego majątku,
- rozstrzygnięcia zasądzającego kwotę 31161,39 zł z odsetkami i wskazującego termin zapłaty tej kwoty,
- nieuwzględnienia roszczenia wnioskodawcy o rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątek odrębny (osobisty) uczestniczki.
÷
Jeżeli chodzi o ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji w zakresie istotnym dla rozpoznania i rozstrzygnięcia apelacji, to są one tylko częściowo prawidłowe.
Na wstępie należy wskazać, że uzasadnienie postanowienia Sądu pierwszej instancji z dnia 30 listopada 2012 roku zostało sporządzone niestarannie, zawiera liczne błędy pisarskie, w tym interpunkcyjne, stanowiące oczywiste omyłki w znaczeniu określonym przez przepisart. 350 k.p.c., co w zasadzie nie uniemożliwia odczytania właściwej treści uzasadnienia, choć niewątpliwie stanowi utrudnienie w takim odczytaniu i zrozumieniu niektórych wypowiedzi.
Przepisart. 3 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1999 roku o języku polskim2stanowi, że do ochrony języka polskiego są obowiązane wszystkie organy władzy publicznej oraz instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym. Z przepisu art. 3 ust. 1 tej ustawy wynika między innymi, że ochrona języka polskiego polega w szczególności na dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji.
÷
Nie jest prawidłowe ustalenie Sądu Rejonowego, żeZ. M. –. F.iM. F.pozostawali w związku małżeńskim od dnia 6 grudnia 1975 roku do dnia 1 października 2009 roku. W dniu 1 października 2009 roku wydany został dopiero wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie orzekający rozwód wnioskodawcy i uczestniczki (k. 7).
Wyrok orzekający rozwód jest wyrokiem konstytutywnym, a więc wywołuje określone w nim skutki prawne, w szczególności rozwiązanie małżeństwa, dopiero od chwili uprawomocnienia się wyroku. Z adnotacji na odpisie wyroku z dnia 1 października 2009 roku, którego kserokopia znajduje się w aktach sprawy, wynika, że wyrok ten stał się prawomocny dopiero od dnia 23 października 2009 roku, czyli, innymi słowy, stał się prawomocny z upływem dnia 22 października 2009 roku.
Zwrócić również należy uwagę na oczywiście nieprawidłowy zapis działania matematycznego przedstawionego na stronie 17 uzasadnienia wyroku. O ile wynik tego działania podany jest w zasadzie prawidłowo, o tyle sposób przedstawienia działania matematycznego, które doprowadziło do tego wyniku, jest sprzeczny zpodstawowymi zasadami matematyki.
Sąd wskazał, że „z tytułu ocieplenia budynku (uczestniczka – DI) poniosła kwoty 3903,20 zł i 291,55 zł co podzielone na 1/2 części daje kwotę 2097,37 zł”. Wypowiedź Sądu Rejonowego wyraża się zatem następującym równaniem:
(3903,20 zł + 291,55 zł) : 0,5 = 2097,37 zł
Przedstawione równanie jest oczywiście błędne (nieprawdziwe), gdyż wynik tak przedstawionego działania matematycznego z całą pewnością nie jest równy 2097,37 zł. Prawidłowy wynik takiego działania to8389,50 zł.
(3903,20 zł + 291,55 zł) : 0,5 = 8389,50 zł
Z okoliczności sprawy wynika, że prawdopodobnie zamiarem Sądu Rejonowego było obliczenie ilorazu sumy liczb 3903,20 i 291,55 zł i liczby 2, a nie ilorazu sumy liczb 3903,20 i 291,55 zł i liczby 1/2.
Prawidłowo zapisane równanie powinno mieć zatem następującą postać:
(3903,20 zł + 291,55 zł) : 2 = 2097,38 zł3
÷
Błędne są ustalenia Sądu pierwszej instancji co do tego w jakiej wysokości został uiszczony na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.wkład budowlany, jak również błędne jest ustalenie wysokości nakładu z majątku odrębnegoZ. M. –. F.na majątek wspólny wnioskodawcy i uczestniczki.
Z dokumentu z dnia 15 kwietnia 2009 roku, wystawionego przezSpółdzielnię Mieszkaniową (...)wL.oraz z pisma z dnia 21 lipca 2010 roku, których treści nie kwestionowali wnioskodawca i uczestniczka, wynikajednoznacznie, że kwota 1123400 zł (starych) nie stanowiła pełnej wysokości wkładu budowlanego związanego ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego przyul. (...)wL., a jedynie wymaganą zaliczkę na wkład, którą należało uiścić przed wydaniem przydziału (k. 30, 137).
Przydział spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wydany został w dniu 11 lipca 1988 roku (k. 12), natomiast stosowne wpłaty na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL., składające się na kwotę1123400 zł (starych), dokonane zostały:
a)w dniu 28 czerwca 1988 roku – kwota316189 zł (starych)z tytułu likwidacji książeczki mieszkaniowejZ. M. –. F.,
b)w dniu 4 lipca 1988 roku – kwota807211 zł (starych)– wpłata na wkład.
Wskazane wyżej wpłaty stanowiły jedynie zaliczkę na wkład i nie pokrywały całego wkładu. Wynika to jednoznacznie z zaświadczenia z dnia 15 kwietnia 2009 roku. Z zaświadczenia tego wynika ponadto, że pozostała część wkładu pokryta została z kredytu zaciągniętego przez Spółdzielnię na budowę lokalu. Kredyt ten spłacany był ze środków stanowiących majątek wspólnyM. F.iZ. M. –. F., czego w rozpoznawanej sprawie nie kwestionowano.
W okresie od III kwartału 1988 roku do końca 1990 roku na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.dokonane zostały wpłaty na łączną kwotę6040300 zł (starych).
Łącznie zatem w okresie od czerwca 1988 roku do końca 1990 roku wpłacony został pełny wkład w kwocie7163700 zł (starych).
1123400 zł (starych) + 6040300 zł (starych) = 7163700 zł (starych)
Sąd pierwszej instancji ustalił, że pełny wkład budowlany wynosił 1123400 zł, co jednak pozostaje w sprzeczności z treścią przedstawionych przezSpółdzielnię Mieszkaniową (...)wL.dokumentów, które Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne (k. 30, 137).
Zachodzi zatem sprzeczność ustalenia Sądu Rejonowego z zebranymi w omawianym zakresie dowodami.
÷
Kolejne zagadnienie związane z ustaleniem wysokości nakładuZ. M. –. F.z jej majątku odrębnego na majątek wspólny, podlegającego rozliczeniu w sprawie o podział majątku wspólnego, wiąże się z ustaleniem nominalnej kwoty, jaka pochodziła z tego majątku. Ustalenie Sądu Rejonowego w tym zakresie jest również błędne.
Sąd Rejonowy ustalił, że nominalna wysokość nakładu uczestniczki z jej majątku odrębnego na pokrycie wkładu budowlanego wyniosła 316189 zł (starych) i odpowiadała kwocie, jaką uczestniczka uzyskała z tytułu likwidacji jej książeczki mieszkaniowej założonej przed zawarciem małżeństwa.
Ustalenie Sądu Rejonowego jest w przeważającej części błędne i pozostaje w sprzeczności z treścią przepisuart. 32 § 1 i 2 pkt 2 k.r.o.w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.
Przepisart. 32 § 1 k.r.o.stanowił, że dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Przepisart. 32 § 2 pkt 2 k.r.o.stanowił, że w szczególności stanowią dorobek małżonków dochody z majątku wspólnego, jak również z odrębnego majątku każdego z małżonków.
Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że dochody z majątku odrębnego każdego z małżonków stanowiły ich dorobek, a więc składnik majątku wspólnego. Wprawdzie apelacja nie zarzuca naruszenia powołanych przepisów, jednak należy mieć na uwadze, że Sąd Okręgowy, jako sąd odwoławczy, w granicach zaskarżenia bierze z urzędu pod uwagę naruszenie prawa materialnego przez Sąd pierwszej instancji, nawet bez powołania się na nie stron4.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego (k. 363 – pismo Spółdzielni z dnia 7 lutego 2012 roku) jednoznacznie wynika, że na kwotę 316189 zł (starych), pochodzącą z likwidacji książeczki mieszkaniowej uczestniczki, składały się następujące pozycje:
1)zgromadzony wkład – 27000 zł (starych),
2)naliczona premia gwarancyjna – 263270 zł (starych),
3)naliczone odsetki – 25919 zł (starych).
(1)Jeżeli chodzi o wkład w kwocie27000 zł (starych), to z dokumentów znajdujących się w aktach członkowskichZ. M. –. F.wynika, że został on zgromadzony jeszcze przed zawarciem małżeństwa.
M. F.iZ. M. –. F.zawarli związek małżeński w dniu 6 grudnia 1975 roku. We wniosku uczestniczki o przydział mieszkania, który wpłynął do(...) Spółdzielni Mieszkaniowejw dniu 4 lipca 1974 roku, wskazano, że na książeczce mieszkaniowej zostały zgromadzone środki w kwocie 27000 zł (starych) (k. 4-5v akt członkowskich).
We wniosku uczestniczki o przydział mieszkania, który wpłynął do(...) Spółdzielni Mieszkaniowejw dniu 7 września 1978 roku, wskazano, że wkład na książeczce mieszkaniowej wynosi 27000 zł (starych) i został zgromadzony w lipcu 1974 roku (k. 11-12v akt członkowskich).
Taki sam zapis jak wyżej znalazł się we wniosku uczestniczki o przydział mieszkania, który wpłynął doSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.w dniu 4 kwietnia 1986 roku (k. 20-21v akt członkowskich).
Ze wskazanych wyżej dokumentów wynika, że kwota 27000 zł (starych) znajdowała się na książeczce mieszkaniowejZ. M. –. F.już na początku lipca 1974 roku, a więc jeszcze przed zawarciem małżeństwa, a ponadto, że po zawarciu małżeństwa na książeczkę tę nie były już dokonywane żadne wpłaty.
Kwota 27000 zł (starych) stanowi zatem niewątpliwie nakład z majątku odrębnego uczestniczki na majątek wspólny jej i wnioskodawcy.
(2)Jeżeli chodzi o premię gwarancyjną w kwocie263270 zł (starych), to na podstawieart. 32 § 1 i 2 pkt 2 k.r.o.(w pierwotnym brzmieniu) stanowiła ona w całości składnik majątku wspólnego wnioskodawcy i uczestnika, gdyż była dochodem uzyskanym w czasie trwania wspólności majątkowej.
(3)Jeżeli chodzi o odsetki w kwocie25919 zł (starych), to zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na precyzyjne ustalenie, jaka część tych odsetek powstała w okresie do dnia 5 grudnia 1976 roku, a więc do dnia poprzedzającego zawarcie małżeństwa przez wnioskodawcę i uczestniczkę i postanie wspólności majątkowej, a jaka część od dnia 6 grudnia 1976 roku do dnia likwidacji książeczki mieszkaniowej. Jeżeli weźmie się pod uwagę, że od początku lipca 1974 roku do 5 grudnia 1976 roku upłynęło siedemnaście miesięcy, jak również to, że kwota 27000 zł (starych) nie została wpłacona na książeczkę jednorazowo, lecz była gromadzona przez dłuższy czas, to można przyjąć szacunkowo, że około 1/5 odsetek przypada na okres przed zawarciem małżeństwa. Kwota 27000 zł (starych) stanowiła w lipcu 1974 roku równowartość około 8,5 przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń z tego roku, a więc mało prawdopodobne jest, aby uczestniczka dokonała wpłaty jednorazowej. Z wyjaśnień i zeznań uczestniczki nic takiego przy tym nie wynika.
Podsumowując, można przyjąć, że kwotaokoło5000 zł (starych)z tytułu odsetek na książeczce mieszkaniowej stanowiła nakład z majątku odrębnego wnioskodawczyni.
Skoro nakład uczestniczki na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu stanowiła kwota32000 zł (starych)(= 27000 zł (starych) + 5000 zł (starych)), to nakład ten stanowi0,0045wartości całego wkładu budowlanego.
32000 zł (starych) : 7163700 zł (starych) = 0,0045
Odnosząc otrzymany współczynnik do aktualnej wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przyul. (...)wL., uzyskamy kwotę1100,45 zł, która stanowi wysokość nakładu uczestniczki z jej majątku odrębnego na majątek wspólny, podlegającą rozliczeniu w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
244545 zł · 0,0045= 1100,45 zł
÷
Poza sporem w rozpoznawanej sprawie była aktualna wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przy ul.(...), która wynosi244545 zł.
Udowodnione również zostało, że w chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej na rachunku bankowymM. F., prowadzonym przezBank (...) Spółkę AkcyjnąwW.– I Oddział wL., znajdowały się środki finansowe w kwocie13510,29 zł(k. 361 – pismo Banku z dnia 6 lutego 2012 roku).
Rozliczenia z tytułu poniesionego przez uczestniczkę nakładu i z tytułu podziału majątku wspólnego przedstawiają się zatem następująco:
(1)W związku z tym, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przyznane zostałoZ. M. –. F., to wartość jej nakładu z majątku odrębnego na majątek wspólny można rozliczyć odejmując wartość tego nakładu od wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
244545 zł – 1100,45 zł = 243444,55 zł
Kwota243444,55 złjest wartością spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego już po rozliczeniu nakładu uczestniczki i związku z tym może być przyjęta do dalszych rozliczeń z tytułu podziału majątku wspólnego.
(2)Wartość majątku wspólnego podlegającego podziałowi wynosi zatem256954,84 zł.
243444,55 zł + 13510,29 zł = 256954,84 zł
Wprawdzie wątpliwe jest, czy kwota 13510,29 zł znajdowała się na rachunku bankowym wnioskodawcy na datę podziału, czyli orzekania przez Sąd Rejonowy, jednak okoliczność ta nie ma znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia apelacji. Po pierwsze, postanowienie Sądu pierwszej instancji nie zostało w tej części zaskarżone. Po drugie, nawet jeżeli kwoty tej nie było już na rachunku na datę orzekania przez Sąd Rejonowy, to udowodnione zostało ponad wszelką wątpliwość, że kwota ta znajdowała się na rachunku wnioskodawcy na datę ustania wspólności majątkowej. Jeżeli nawet została potem wypłacona przez wnioskodawcę, to rozliczeniu podlega jej wartość, i to niezależnie od tego, na jaki cel pochodzące z wypłaty środki zostały wydatkowane. Wydatkowanie to nastąpiłoby bowiem po ustaniu wspólności majątkowej.
(3)W związku z tym, że udział wnioskodawcy z majątku wspólnym wynosi 0,2 części (20 %), zaś udział uczestniczki w tym majątku wynosi 0,8 części (80 %), to wartość udziałów osób uczestniczących w podziale przedstawia się następująco:
a)wartość udziału wnioskodawcy wynosi51390,97 zł,
256954,84 zł · 0,2 = 51390,968 zł ≈ 51390,97 zł
b)wartość udziału uczestniczki wynosi205563,87zł,
256954,84 zł · 0,8 = 205563,872 zł ≈ 205563,87 zł
(4)Uczestniczka otrzymała w wyniku podziału składnik o wartości 243444,55 zł. Wnioskodawca otrzymał w wyniku podziału „składnik” o wartości 13510,29 zł.
W związku z tym, że otrzymany przez wnioskodawcę składnik o wartości 13510,29 zł nie pokrywa wartości należnego mu udziału w majątku wspólnym (51390,97 zł), to różnica w kwocie37880,68 zł, jako dopłata celem wyrównania wartości udziału, powinna zostać uiszczona przez uczestniczkę na rzecz wnioskodawcy.
51390,97 zł – 13510,29 zł = 37880,68 zł
Należy w tym miejscu wskazać, że błędnie Sąd Rejonowy odliczał od wartości należnej wnioskodawcy dopłaty (a nie spłaty, jak wskazano to w treści zaskarżonego postanowienia), połowę kwoty znajdującej się na rachunku bankowym w chwili ustania wspólności. W ten sposób nastąpiło nieuzasadnione pomniejszenie należnej wnioskodawcy dopłaty. Kwota, która znajdowała się na rachunku bankowym, została rozliczona w ten sposób, że jako składnik majątku wspólnego została doliczona do masy podziałowej, a następnie „przyznana” wnioskodawcy. Różnice wartości udziałów wyrównuje się wówczas przez dopłaty pieniężne.
------------
Mając na uwadze powyższe rozważania, na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.Sąd Okręgowy postanowił zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie 4 w ten sposób, że zasądzoną odZ. M. –. F.na rzeczM. F.kwotę 31161,39 zł podwyższyć do kwoty37880,68 zł, płatnej w terminie do dnia 6 lipca 2013 roku z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności.
Termin miesięczny do zapłaty całej zasądzonej kwoty jest w okolicznościach sprawy wystarczający. Zasądzona „podwyżka” jest nieznaczna, zaśZ. M. –. F.zaakceptowała termin zapłaty ustalony przez Sąd Rejonowy, czego wyrazem jest postawa wyrażająca się w tym, że nie uczestniczka zaskarżyła postanowienia z dnia 30 listopada 2012 roku.
*
Uzasadniona jest częściowo apelacja wnioskodawcy w zakresie obejmującym rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 5.
Z treści zaskarżonego postanowienia wynika, że Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwotę 12970,46 zł tytułem „nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny po ustaniu wspólności majątkowej”. Nakłady te miały polegać na uiszczaniu opłat związanych ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego w okresie od marca 2008 roku do listopada 2012 roku, a także na uiszczeniu kwot 3903,20 zł i 291,55 zł na docieplenie budynku.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia w omawianym zakresie Sąd Rejonowy wskazał przepisart. 45 § 1 zd. 2 k.r.o., przy czym z uzasadnienia postanowienia nie wynika, czy chodzi o przepis w brzmieniu obowiązującym do dnia 19 stycznia 2005 roku, czy też od dnia 20 stycznia 2005 roku.
Niezależnie od brzmienia przepisuart. 45 § 1 zd. 2 k.r.o.należy stwierdzić, że w ogóle nie ma on zastosowania w odniesieniu do żądania,które dotyczy okresu po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. Przepis ten dotyczy rozliczenia nakładów i wydatków na majątek wspólny, z czego wynika w sposób oczywisty, że nie może mieć zastosowania do zwrotu nakładów i wydatków na majątek, który nie jest już majątkiem wspólnym, a więc nie może mieć zastosowania do zwrotu nakładów i wydatków poczynionych po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.
W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy wspólność majątkowa małżeńska ustała z dniem 4 września 2008 roku, na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 4 maja 2009 roku (k. 29).
Jeżeli zatem chodzi o okres objęty żądaniem uczestniczki, to przepisart. 45 § 1 zd. 2 k.r.o., i to w aktualnym brzmieniu, mógłby mieć jedynie zastosowanie do oceny zasadności tej części żądania, która odnosi się do okresu od marca 2008 roku do dnia 3 września 2008 roku. Żądanie uczestniczki zwrotu wydatków za ten okres jest bezzasadne, gdyż wydatki te pochodziły ze środków stanowiących majątek wspólny małżonkówF., a nie ze środków stanowiących majątek osobisty uczestniczki. Nawet samaZ. M. –. F.nie twierdzi, aby w odniesieniu do tego okresu było inaczej.
Jeżeli chodzi o okres od dnia 4 września 2008 roku do końca listopada 2012 roku, to podstawę prawną oceny zasadności żądania uczestniczki za ten okres stanowi przepisart. 207 k.c., którego jednak Sąd pierwszej instancji nie zastosował. Powołany przepis stanowi, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Przepisart. 46 k.r.o.stanowi, że w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.
Mają zatem odpowiednie zastosowanie przepisyart. 1035 k.c.i następne.
Z kolei przepisart. 1035 k.c.stanowi, że jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Przepisart. 207 k.c.ma zatem odpowiednie zastosowanie w rozpoznawanej sprawie na podstawieart. 1035 k.c.w zw.art. 46 k.r.o.
Z przepisówart. 207 k.c.w zw. zart. 1035 k.c.i w zw. zart. 46 k.c.wynika zatem, że od chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej małżonkowie lub byli małżonkowie ponoszą w stosunku do wielkości udziałów w majątku wspólnym wydatki i ciężary związane z rzeczami lub innymi niż własność prawami majątkowymi, które wcześniej wchodziły w skład majątku wspólnego. W pojęciu wydatków i ciężarów mieszczą się również nakłady na rzecz lub inne prawo niż własność.
Skoro zatem w rozpoznawanej sprawie udziały wnioskodawcy i uczestniczki w majątku wspólnym nie były równe, to wnioskodawca i uczestniczka ponoszą wydatki i ciężary w stosunku do wielkości udziałów – wnioskodawca 20 %, uczestniczka 80 %.
Jeżeli chodzi o wydatki poniesione przezZ. M. –. F.w okresie od 4 września 2008 roku do 30 listopada 2012 roku, to możliwe jest domaganie się przez uczestniczkę zwrotu części takich wydatków, które są niezależne od faktu zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym przez nią i synów, a więc takich, które byłyby poniesione nawet wówczas, gdyby w mieszkaniu tym nikt nie mieszkał.Częściowownioskodawczyni uwzględniła tę okoliczność przy określeniu rozmiarów swojego żądania.
÷
Dokonane przez uczestniczkę w okresie od 4 września 2008 roku do 30 listopada 2012 roku wpłaty na rzeczSpółdzielni mieszkaniowej (...)wL.przedstawiają się następująco:
●
W okresieod dnia 4 września 2008 roku do dnia 28 lutego 2011 rokuuczestniczka dokonała następujących wpłat na rachunek Spółdzielni z tytułu opłat mieszkaniowych:
1)397,18 zł (k. 235 – potwierdzenie wpłaty),
2)433,43 zł, 419,37 zł, 387,27 zł, 468,17 zł, 468,17 zł, 748,90 zł (k. 237 – potwierdzenia wpłat),
3)414,22 zł, 468,17 zł, 505,32 zł, 406,68 zł, 486,32 zł, 529,58 zł (k. 238 – potwierdzenia wpłat),
4)648,17 zł (k. 239 – potwierdzenie wpłaty),
5)431,88 zł, 513,21 zł, 486,32 zł, 476,51 zł, 514,26 zł, 514,26 zł (k. 241 – potwierdzenia wpłat),
6)433,19 zł, 514,26 zł, 514,26 zł, 449,89 zł, 719,47 zł, 514,26 zł (k. 242 – potwierdzenia wpłat),
7)513,56 zł (k. 243 – potwierdzenie wpłaty),
8)523,05 zł (k. 245 – potwierdzenie wpłaty),
9)471,24 zł (k. 246 – potwierdzenie wpłaty).
Łącznie w okresieod dnia 4 września 2008 roku do dnia 28 lutego 2011 rokuuczestniczka wpłaciła kwotę14172,57 zł.
●
W okresieod dnia 1 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2011 rokuuczestniczka dokonała następujących wpłat na rachunek Spółdzielni z tytułu opłat mieszkaniowych:
1)635,66 zł, 555,29 zł, 573,42 zł, 555,29 zł, 555,29 zł, 638,42 zł (k. 343 – potwierdzenia wpłat),
2)555,29 zł, 555,29 zł, 586,38 zł, 555,29 zł (k. 344 – potwierdzenia wpłat).
Łącznie w okresieod dnia 1 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2011 rokuuczestniczka wpłaciła kwotę5765,62 zł.
●
W okresieod dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 31 marca 2012 rokuuczestniczka dokonała następujących wpłat na rachunek Spółdzielni z tytułu opłat mieszkaniowych:
1)557,99 zł (k. 390 – potwierdzenie wpłaty),
2)561,41 zł, 331,50 zł (k. 391 – potwierdzenia wpłat).
Łącznie w okresieod dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 31 marca 2012 rokuuczestniczka wpłaciła kwotę1450,90 zł.
●
W okresieod dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 30 listopada 2012 rokuuczestniczka dokonała następujących wpłat na rachunek Spółdzielni z tytułu opłat mieszkaniowych:
1)501,82 zł, 292,80 zł (k. 407 – potwierdzenia wpłat),
2)437,64 zł, 561,49 zł, 561,49 zł (k. 408 – potwierdzenia wpłat),
3)561,49 zł, 561,49 zł, 561,49 zł (k. 409 – potwierdzenia wpłat).
Łącznie w okresieod dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 30 listopada 2012 rokuuczestniczka wpłaciła kwotę4039,71 zł.
-----------
Łącznie w okresie od dnia 4 września 2008 roku do dnia 30 listopada 2012 roku uczestnika wpłaciła na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)kwotę25428,80 zł.
14172,57 zł + 5765,62 zł + 1450,90 zł + 4039,71 zł = 25428,80 zł
÷
W ocenie Sądu Okręgowego, ponieważ wnioskodawca w czasie obejmującym okres od dnia 4 września 2008 roku do dnia 30 listopada 2012 roku nie zamieszkiwał w lokalu przyul. (...), nie powinny go obciążać należności, których wysokość uzależniona jest albo od liczby osób zamieszkujących w lokalu albo od stopnia zużycia tak zwanych mediów. W konkretnej sprawie chodzi o należności z tytułu:
a) zużycia zimnej wody i używania kanalizacji,
b) wywozu śmieci,
c) zużycia gazu oraz
d) zużycia ciepłej wody.
W swoich obliczeniach uczestniczka pominęła ten czwarty element, w związku z czym niezbędne było jego uwzględnienie przy rozliczeniach.
Wysokość omawianych opłat za okres od dnia 4 września do dnia 30 listopada 2012 roku przedstawia poniższe zestawienie. W kolejnych punktach ujęto okresy cząstkowe, w którychmiesięczneopłaty z omawianych tytułów były stałe.
1.od 4 września 2008 roku do 31 października 2008 roku –229,84 zł.
(43,27 zł + 13,26 zł + 20,04 zł + 38,35 zł) · 2 = 114,92 zł · 2 = 229,84 zł
2.od 1 listopada 2008 roku do 28 lutego 2009 roku –569,88 zł.
(43,27 zł + 37,35 zł + 22,68 zł + 39,17 zł) · 4 = 142,47 zł · 4 = 569,88 zł
3.od 1 marca 2009 roku do 31 lipca 2009 roku –795,30 zł.
(60,20 zł + 19,20 zł + 22,68 zł + 56,98 zł) · 5 = 159,06 zł · 5 = 795,30 zł
4.od 1 sierpnia 2009 roku do 31 października 2009 roku –522,72 zł.
(60,20 zł + 19,20 zł + 37,86 zł + 56,98 zł) · 3 = 174,24 zł · 3 = 522,72 zł
5.od 1 listopada 2009 roku do 28 lutego 2010 roku –716,48 zł.
(60,20 zł + 19,20 zł + 37,86 zł + 61,86 zł) · 4 = 179,12 zł · 4 = 716,48 zł
6.od 1 marca 2010 roku do 31 października 2010 roku –1450,96 zł.
(61,25 zł + 20,40 zł + 37,86 zł + 61,86 zł) · 8 = 181,37 zł · 8 = 1450,96 zł
7.od 1 listopada 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku –355,38 zł.
(61,25 zł + 20,40 zł + 31,86 zł + 64,18 zł) · 2 = 177,69 zł · 2 = 355,38 zł
8.od 1 stycznia 2011 roku do 28 lutego 2011 roku –358,92 zł.
(61,86 zł + 20,61 zł + 32,19 zł + 64,80 zł) · 2 = 179,46 zł · 2 = 358,92 zł
9.od 1 marca 2011 roku do 31 marca 2011 roku –182,94 zł.
(65,34 zł + 20,61 zł + 32,19 zł + 64,80 zł) · 1 = 182,94 zł
10.od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku –2267,88 zł.
(65,34 zł + 20,61 zł + 32,19 zł + 70,85 zł) · 12 = 188,88 zł · 12 = 2267,88 zł
11.od 1 kwietnia 2012 roku do 30 listopada 2012 roku –1534,88 zł.
(68,21 zł + 20,61 zł + 32,19 zł + 70,85 zł) · 8 = 191,86 zł · 8 = 1534,88 zł
---------
Suma kwot wskazanych w punktach od 1 do 11 wynosi8985,18 złi stanowi kwotę, za której zwrot wnioskodawca nie ponosi odpowiedzialności.
---------
Za podstawę powyższych ustaleń Sąd Okręgowy przyjął w pierwszej kolejności przedstawione przez uczestniczkę dokumenty pochodzące odSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL., a zawierające określenie wysokości tak zwanych opłat eksploatacyjnych i przedstawienie składników tych opłat i ich wysokości. Są to:
- pismo z dnia 17 lipca 2008 roku (k. 248),
- pismo z dnia 22 października 2008 roku (k. 249),
- pismo z dnia 25 lutego 2009 roku (k. 250),
- pismo z dnia 20 lipca 2009 roku (k. 251),
- pismo z dnia 19 października 2009 roku (k. 252),
- pismo z dnia 19 lutego 2010 roku (k. 253),
- pismo z dnia 21 września 2010 roku (k. 254),
- pismo z dnia 10 grudnia 2010 roku (k. 256),
- pismo z dnia 23 lutego 2011 roku (k. 331),
- pismo z dnia 17 marca 2011 roku (k. 330).
Pismo z dnia 27 września 2010 roku (k. 255) nie stanowiło podstawy ustaleń, gdyż wskazane w nim stawki nie weszły w życie. Nową wysokość stawek od dnia 1 stycznia 2011 roku określiło pismo z dnia 10 grudnia 2010 roku (k. 256).
W związku z tym, że pismoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.z dnia 17 marca 2011 roku (k. 330) jest ostatnim dokumentem, jaki został przedstawiony jako dowód na okoliczność wysokości opłat na rzecz tej Spółdzielni, za okres od dnia 1 kwietnia 2011 roku przyjęto stawki opłat wynikające z tego pisma, z jedną korektą dotyczącą okresu od dnia 1 kwietnia 2012 roku, a mianowicie co do stawki zaliczki za zimną wodę i kanalizację, w kwocie 68,21 zł miesięcznie. W piśmie procesowym z dnia 19 listopada 2012 roku uczestniczka przyznała bowiem, że z tego właśnie tytułu stawka za okres od dnia 1 kwietnia 2012 roku wynosiła 68,21 zł miesięcznie (k. 406v).
Jeżeli chodzi o rozliczenia z tytułu wydatków na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przyul. (...)wL., to omówienia wymaga jeszcze kwestia ponoszenia przez wnioskodawcę i uczestniczkę kosztów związanych z centralnym ogrzewaniem w okresie od dnia 4 września 2008 roku do dnia 30 listopada 2012 roku. Z treści żądania uczestniczki, a ściślej z okoliczności wskazanych jako podstawa faktyczna tego żądania, wynika, że uczestnika domaga się również rozliczenia z tego tytułu. Wprawdzie w piśmie procesowym z dnia 19 października 2011 roku, złożonym na rozprawie w tym samym dniu (k. 329, 333), wyrażone zostało incydentalnie stanowisko, żeZ. M. –. F.nie domaga się rozliczenia należności z tego tytułu za okres ośmiu miesięcy od dnia 1 lutego 2011 roku, jednak wcześniejsza, jak i późniejsza treść żądań powódki i okoliczności przytoczone jako podstawa faktyczna żądań, w tym także za okres od dnia 1 lutego 2011 roku do dnia 30 września 2011 roku, wskazują, że uczestniczka domaga się jednak rozliczenia z tego tytułu.
Poniższe zestawienie przedstawia, jakie kwoty należało uiścić i jakie zostały uiszczone w okresie od dnia 4 września do dnia 30 listopada 2012 roku z tytułu zaliczek na poczet kosztów centralnego ogrzewania. W kolejnych punktach ujęto okresy cząstkowe, w którychmiesięczneopłaty z omawianych tytułów były stałe.
1.od 4 września 2008 roku do 31 października 2008 roku –173,74 zł.
86,87 zł · 2 = 173,74 zł
2.od 1 listopada 2008 roku do 28 lutego 2009 roku –326,04 zł.
81,51 zł · 4 = 326,04 zł
3.od 1 marca 2009 roku do 31 lipca 2009 roku –407,55 zł.
81,51 zł · 5 = 407,55 zł
4.od 1 sierpnia 2009 roku do 31 października 2009 roku –244,53 zł.
81,51 zł · 3 = 244,53 zł
5.od 1 listopada 2009 roku do 28 lutego 2010 roku –338,16 zł.
84,85 zł · 4 = 338,16 zł
6.od 1 marca 2010 roku do 31 października 2010 roku –676,32 zł.
84,85 zł · 8 = 676,32 zł
7.od 1 listopada 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku –174,68 zł.
87,34 zł · 2 = 174,68 zł
8.od 1 stycznia 2011 roku do 28 lutego 2011 roku –176,42 zł.
88,21 zł · 2 = 176,42 zł
9.od 1 marca 2011 roku do 31 marca 2011 roku –88,21 zł.
88,21 zł · 1 = 88,21 zł
10.od 1 kwietnia 2011 roku do 31 marca 2012 roku –1327,68 zł.
110,64 zł · 12 = 1327,68 zł
11.od 1 kwietnia 2012 roku do 30 listopada 2012 roku –885,12 zł.
110,64 zł · 8 = 885,12 zł
----------
Łącznie w omawianym okresie została uiszczona ze wskazanego tytułu kwota4818,45 zł.
Stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 19 października 2011 roku może wskazywać, że należności związane z kosztami centralnego ogrzewania mają jednak (przynajmniej częściowo) charakter związany ze stopniem zużycia ciepła na ogrzewanie mieszkania. Faktem jest przy tym, że częściowo mieszkanie musi być też ogrzewane w sezonie grzewczym, niezależnie od tego, czy ktoś w nim zamieszkuje. Sąd Okręgowy uznał zatem, że około 0,9 części kosztów centralnego ogrzewania powinno zostać poniesione przez osoby faktycznie w nim zamieszkujące, w tym wypadku przez uczestniczkę i jej synów, zaś pozostała część powinna zostać rozliczona w ramach rozliczenia wydatków poniesionych wyłącznie przez jednego uprawnionego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. Rozliczeniu takiemu nie podlega zatem kwota4391,62 zł.
Przechodząc do dalszych rozważań, należy wskazać, że wydatki na rzeczSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL., poniesione przez uczestniczkę w okresie od dnia 4 września 2002 roku do dnia 30 listopada 2012 roku, wyniosły łącznie25428,80 zł.
Część tych wydatków, związana ściśle z samym faktem korzystania z lokalu i zależna od stopnia zużycia tak zwanych mediów i liczby osób zajmujących lokal, to kwota13376,80 zł.
13376,80 zł = 8985,18 zł + 4391,62 zł
Kwota wydatków podlegających rozliczeniu w postępowaniu o podział majątku wspólnego, to kwota12052 zł.
12052 zł = 25428,80 zł – 13376,80 zł
UdziałM. F.w wydatkach podlegających rozliczeniu wynosi0,2(20 %).
Wartość udziałuM. F.w wydatkach podlegających rozliczeniu to kwota2410,40 zł.
12052 zł · 0,2 = 2410,40 zł
--------
W ocenie Sądu Okręgowego nie może zostać uwzględnione dodatkowe roszczenie uczestniczki o zapłatę kwot 1951,60 zł i 145,77 zł z tytułu połowy środków wyłożonych na docieplenie budynku. Ze wskazanych wyżej pismSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wL.(248-254, 256, 330-331) jednoznacznie wynika, że miesięczne opłaty eksploatacyjne obejmują już stawkę („odpis”) na docieplenia, która jest uiszczana przez uczestniczkę w ramach bieżących opłat. Uczestniczka nie przedstawiła dowodów, które by wskazywały, że oprócz kwot, płaconych w ramach miesięcznych opłat eksploatacyjnych, uiściła dodatkowo należności na poczet kosztów docieplenia budynku. PismoSpółdzielni Mieszkaniowej (...)z dnia 5 grudnia 2011 roku zawiera jedynie informację o wysokości należności z tytułu docieplenia budynku, jaka została uiszczona do dnia 31 listopada 2011 roku (k. 345). Z pisma tego nie wynika jednak, aby wpłaty dokonywane były niezależnie od należności wskazanych w pismach Spółdzielni, określających wysokość i składniki bieżących (miesięcznych) opłat eksploatacyjnych.
Nie podlega również uwzględnieniu roszczenie o zapłatę wydatków za okres do dnia 3 września 2008 roku, co wyjaśniono już poprzednio.
÷
W związku z powyższym na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.Sąd Okręgowy postanowił zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie 5 w ten sposób, że zasądzoną odM. F.na rzeczZ. M. –. F.kwotę 12970,46 zł z odsetkami ustawowymi od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia obniżyć do kwoty2410,40 złz odsetkami ustawowymi od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia, to jest od dnia 7 lipca 2013 roku, i oddalić żądanieZ. M. –. F.zapłaty kwoty 10560,06 zł z tytułu zwrotu wydatków na spółdzielcze własnościowe prawo dolokalu mieszkalnego numer (...), położonego wL.w budynku przyul. (...), z odsetkami ustawowymi od tej kwoty od dnia po upływie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia.
*
W pozostałej części apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.
Poza ustaleniami faktycznymi uznanymi przez Sąd Okręgowy za nieprawidłowe, pozostałe ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego są prawidłowe. Dotyczy to w szczególności stopnia, w jakim wnioskodawca przyczynił się do powstania majątku wspólnego, oraz okoliczności faktycznych wskazujących, że istnieją ważne powody przemawiające za ustaleniem nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Ponowne szczegółowe przytaczanie ustaleń faktycznych w tym zakresie jest zbędne.
Odnosząc się do zarzutów apelacji w tym zakresie należy wskazać, że wnioskodawca nietrafnie łączy zagadnienie poniesienia nakładów z majątku odrębnego uczestniczki ze stopniem przyczynienia się do powstania tego majątku. Są to dwa odrębne zagadnienia i Sąd pierwszej instancji ich nie łączy.
Wskazać należy, że na stopień przyczynienia się do powstania majątku wspólnego wpływają nie tylko zachowania, których skutkiem jest pomniejszanie substancji tego majątku, ale również takie zachowania, a zwłaszcza zaniechania, których skutkiem jest niepodejmowanie starań w celu powiększenia tego majątku, pomimo posiadania stosownych możliwości w tym zakresie. Z oboma rodzajami przejawów tego rodzaju zachowań mamy do czynienia po stronie wnioskodawcy. Omówił je szczegółowo Sąd pierwszej instancji.
Sąd Rejonowy prawidłowo również zastosował przepisart. 43 § 2 zd. 1 k.r.o.
÷
Jeżeli chodzi o zasądzoną ostatecznie kwotę 2410,40 zł z tytułu wydatków poniesionych przez uczestniczkę na lokal po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, to nie ma znaczenia okoliczność, że w tym okresie wnioskodawca nie zamieszkiwał w przedmiotowym mieszkaniu. Ponieważ stanowiło ono przedmiot wspólnego prawa (choć o różnych udziałach) wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu tej częścistałychwydatków poniesionych przez uczestniczkę, która przypadała na niego z tytułu jego udziału we wspólnym prawie.
Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisuart. 206 k.c.Przepis ten nie dotyczy rozliczeń współwłaścicieli z tytułu wydatków i nakładów na rzecz, lecz uprawnienia do współposiadania rzeczy wspólnej i korzystania z niej.
÷
Odnosząc się do wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia przez Sąd pierwszej instancji wskazać dodatkowo należy, że w rozpoznawanej sprawie miały zastosowanie przepisyKodeksu rodzinnego i opiekuńczegoco do zasady w brzmieniu wynikającym z ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1691). Przepis art. 5 tej ustawy stanowi bowiem, że przepisy ustawy stosuje się do stosunków w niej unormowanych, chociażby powstały przed jej wejściem w życie, chyba że przepisy ust. 2-7 stanowią inaczej.
Przepis art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku stanowi, że jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy stosunki majątkowe małżonków podlegały wspólności ustawowej, składniki majątków istniejące w tym dniu zalicza się do majątku wspólnego albo do majątków osobistych,stosownie do przepisów ustawy. Chodzi zatem o zaliczenie stosownie do przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku, przy czym, stosownie do art. 5 ust. 5 pkt 1 tej ustawy przepisy dotychczasowe stosuje się do oceny skutków czynności zobowiązujących lub rozporządzających małżonków i ich odpowiedzialności za zobowiązania sprzed wejścia w życie ustawy.
Do oceny skutków czynności prawnych dokonanych przez małżonkówM.przed dniem 20 stycznia 2005 roku będą zatem miały zastosowanie przepisy dotychczasowe, czyli sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku5. Do oceny skutków czynności prawnych dokonanych przez małżonkówM.od dnia 20 stycznia 2005 roku będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku.
*
Na podstawieart. 520 § 2 k.p.c.w zw. zart. 391 § 1 k.p.c.i w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.Sąd Okręgowy postanowił zasądzić odM. F.na rzeczZ. M. –. F.kwotę 1077,80 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Przepisart. 520 § 2 k.p.c.stanowi, że jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników.
Przepisart. 520 § 2 k.p.c.na podstawieart. 391 § 1 k.p.c.w zw. zart. 13 § 2 k.p.c.ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym.
W pewnym sensie przepisart. 520 § 2 k.p.c.pełni podobną funkcję jak przepisart. 100 zd. 1 k.p.c.w procesie. W każdym razie mechanizm stosunkowego rozdzielenia kosztów postępowania nieprocesowego jest taki sam, jak w procesie.
Zastosowanie przepisuart. 520 § 2 k.p.c.w postępowaniu apelacyjnym i stosunkowe rozdzielenie kosztów tego postępowania pomiędzy wnioskodawcę i uczestniczkę jest uzasadnione tym bardziej, że apelacja wnioskodawcy obejmowała swoim zakresem wyłącznie rozstrzygnięcia zasądzające należności pieniężne, w zakresie których sprzeczne były interesy wnioskodawcy i uczestniczki. Spór na etapie postępowania apelacyjnego dotyczył zatem wyłącznie istnienia i zakresu roszczeń pieniężnych, a więc funkcjonalnie podobny był do takiego sporu w procesie, którego przedmiotem jest roszczenie o świadczenie podzielne.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 31 stycznia 1991 roku, II CZ 255/906, stosunkowy podział kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) dotyczy ich całości, co oznacza przyjęcie za podstawę obliczeń sumy należności obu stron, ustalonych stosownie do zasad zart. 98 § 2 i 3 k.p.c.(orazart. 99 k.p.c.), w wypadkach tam wskazanych. Sumę tę dzieli się proporcjonalnie do stosunku, w jakim strony utrzymały się ze swymi roszczeniami lub obroną, otrzymując w wyniku kwoty, stanowiące ich udziały w całości kosztów. Jeżeli poniesione przez stronę koszty przewyższają obciążający ją udział – zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica.
Powyższe stanowisko można odnieść odpowiednio do postępowania nieprocesowego, w tych wypadkach, w których sąd orzeka o kosztach tego postępowania w oparciu o zasadę ich stosunkowego rozdzielenia (art. 520 § 2 k.p.c.).
Ogółem koszty postępowania odwoławczego wyniosły w rozpoznawanej sprawie4600 zł.
Koszty wnioskodawcyobejmują kwotę2800 zł, na którą składają się:
a)opłata od apelacji – 1000 zł (k. 446),
b)wynagrodzenie pełnomocnika procesowego 1800 zł, ustalone na podstawie§ 6a ust. 1 pkt 10w zw. z§ 6 pkt 6w zw. z§ 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu(Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zmianami).
Wprawdzie wnioskodawca nie poniósł kosztów wynagrodzenia swojego pełnomocnika i nie ma obowiązku ich poniesienia, jednak koszty te muszą być wzięte pod uwagę przy rozliczaniu kosztów postępowania. Gdyby się bowiem okazało, że w wyniku stosunkowego rozliczenia kosztów to wnioskodawca byłby uprawniony do otrzymania całości lub tylko części kosztów, to w zakresie, w jakim koszty wynagrodzenia pełnomocnika wnioskodawcy ponosiłaby na rzecz wnioskodawcy uczestniczka, Skarb Państwa zwolniony byłby od ponoszenia tych kosztów.
Uczestniczka poniosła kosztyw kwocie1800 zł, obejmujące wynagrodzenie pełnomocnika procesowego, wykonującego zawód adwokata, ustalone na podstawie§ 7 ust. 1 pkt 10 § 6 pkt 6w zw. z§ 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu(Dz. U. Nr 163 poz. 1348 ze zmianami).
Uczestniczka „przegrała” sprawę w drugiej instancji w0,157części, ponieważ w takim zakresie została uwzględniona apelacja.
(6719,29 zł + 10560,06) : (97047,42 zł + 12970,46 zł) =
= 17279,35 zł : 110017,88 zł = 0,157
Wnioskodawca „przegrał” sprawę w0,843części.
Udział w sumie kosztów postępowania odwoławczego obciążającywnioskodawcęwynosi3877,80 zł(= 4600 zł · 0,843). Udział w sumie kosztów postępowania odwoławczego obciążający uczestniczkę wynosi722,20 zł.
Ponieważ poniesione przez uczestniczkę koszty (1800 zł) o1077,80 złprzewyższają obciążający ją udział, zasądzeniu na jej rzecz tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego podlega ta właśnie różnica.
*
Na podstawieart. 223ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych(Dz. U. Nr 10 z 2010 roku, poz. 65 – tekst jednolity ze zmianami) oraz na podstawie§ 2 ust. 3 i § 15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzęduSąd Okręgowy postanowił przyznać radcy prawnemuI. K.kwotę 2214 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez tego radcę prawnego z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w tym kwotę 414 zł z tytułu podatku od towarów i usług, i kwotę tę nakazać wypłacić z sum budżetowych Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie.
Koszty te stanowią opłatę w wysokości 1800 zł, ustaloną na podstawie§ 6a ust. 1 pkt 10w zw. z§ 6 pkt 6w zw. z§ 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, podwyższoną o stawkę podatku od towarów i usług (23 %) – 414 zł.
*
Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w postanowieniu.
1 Przytoczono dosłowne brzmienie zarzutów i wniosków apelacyjnych oraz sformułowania określającego zakres zaskarżenia postanowienia, z zachowaniem zastosowanej przez autora apelacji pisowni i interpunkcji, a ściślej – z brakami w tym zakresie.
2 Dz. U. Nr 43 z 2001 roku, poz. 224 – tekst jednolity ze zmianą.
3 Wynik tego działania matematycznego to 2097,375 zł, przy czym kwotę tę należy zaokrąglić do dwóch miejsc po przecinku, co da kwotę 2097,38 zł.
4 Por.: wyrok SN z dnia 15 maja 2001 roku, I CKN 350/00, Lex nr 52667; postanowienie SN z dnia 4 października 2002 roku, III CZP 62/02, OSN C 2004, z. 1, poz. 7; wyrok z dnia 11 marca 2004 roku, V CK 328/03, Lex nr 183779; wyrok SN z dnia 14 lipca 2004 roku, IV CK 544/03, Lex nr 116591; wyrok SN z dnia 24 czerwca 2005 roku, V CK 704/04, Lex nr 180875; wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2004 roku, I PK 22/03, OSN P 2005, z. 6, poz. 80; uchwała SN z dnia 31 stycznia 2008 roku, III CZP 49/07, OSN C 2008, z. 6, poz. 55.
5 Por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 18 stycznia 2008 roku, V CSK 355/07, Lex nr 371389.
6 OSP 1991, z 11-12, s. 530. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Lublinie
date: '2013-06-06'
department_name: II Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra
- Sądu Okręgowego Tomasz Lebowa
- Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski
legal_bases:
- art. 32 § 1 i 2 pkt 2 k.r.o.
- art. 1038 k.c.
- art. 215 § 2 ustawy – Prawo spółdzielcze
- art. 98 § 2 i 3 k.p.c.
- art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1999 roku o języku polskim
- § 2 ust. 3 i § 15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
- § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
- art. 22
recorder: Starszy protokolant sądowy Emilia Trąbka
signature: II Ca 237/13
``` |
150510200000503_I_C_000881_2015_Uz_2016-02-18_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 881/15 „upr”
WYROK ZAOCZNY
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 lutego 2016 r.
Sąd Rejonowy w Grajewie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Robert Kotowicz
Protokolant Mirosława Milewska
po rozpoznaniu w dniu 18.02.2016 r. w Grajewie
na rozprawie
sprawy z powództwa(...) Sp. z o.o.z siedzibą wG.
przeciwkoR. T.
o zapłatę
powództwo oddala.
Sygn. akt I C 881/15 upr
UZASADNIENIE
Powód(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG.w pozwie skierowanym przeciwkoR. T.wniósł o zapłatę kwoty 747,67 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Strona powodowa wniosła również o zasądzenie kosztów sądowych.
W treści pozwu powód wskazał, że w dniu 3 lipca 2015 r. zawarł z pozwanymR. T.umowę pożyczki i udzielił mu pożyczki w kwocie 400 zł.. Pozwany zobowiązał się zwrócić na jego rzecz łącznie kwotę 638 zł. w 9 tygodniowych ratach w terminie do 4 września 2015 r. - raty od 1 do 8 wynosiły 62 zł., ostatnia rata 142 zł.. Z powodu opóźnienia ze spłatą strona powodowa podjęła działania windykacyjne wysyłając w dniu 26 lipca 2015 r. wezwanie do zapłaty i obciążając pozwanego zryczałtowanymi kosztami w kwocie 70 zł.. Następnie strona powodowa zleciła działania windykacyjne zewnętrznej firmie windykacyjne i obciążyła pozwanego zryczałtowanymi kosztami tejże usługi w wysokości 180 zł.. Do dnia wymagalności roszczenia pozwany wpłacił kwotę 150 zł., natomiast do dnia wytoczenia powództwa kwotę 150 zł.. Na kwotę dochodzoną niniejszym pozwem składa się: należność główna w kwocie 488 zł., koszty podjętych działań windykacyjnych w kwocie 250 zł. i skapitalizowane odsetki w kwocie 12,49 zł..
PozwanyR. T.nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, jak i nie składał w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.
Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd uznał żądanie strony powodowej za nieudowodnione, a ocena taka wynika z niżej przedstawionej argumentacji.
Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c.,art. 3 k.p.c.,art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia.
Wskazane wyżej przepisy rysują zasady dotyczące dochodzenia i dowodzenia roszczeń. Norma wyrażona wart. 6 k.c.określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobligowany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie ma również obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne.
Aktywność procesowa strony powodowej ograniczyła się jedynie do sformułowania twierdzeń o zasadności powództwa. Do akt sprawy nie zostały jednak dołączone żadne dokumenty potwierdzające pośrednio lub bezpośrednio twierdzenia zawarte w pozwie. Strona powodowa nie złożyła do akt sprawy umowy z dnia 3 lipca 2015 r. - na którą powołuje się w treści pozwu - która łączyła ją z pozwanymR. T.i tym samym nie wykazała, że pozwany posiada wobec niej zobowiązania. Brak jest również jakichkolwiek innych dokumentów potwierdzających zasadność roszczenia.
Kierując się powyższym na mocy cytowanych przepisów orzeczono jak w wyroku.
Sąd wydał wyrok zaoczny, bowiem pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności oraz nie złożył w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Grajewie
date: '2016-02-18'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Robert Kotowicz
legal_bases:
- art. 232 k.p.c.
- art. 6 k.c.
recorder: Mirosława Milewska
signature: I C 881/15
``` |
151020200004503_IX_C_000658_2015_Uz_2016-05-30_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. aktIX C 658/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 maja 2016 roku
Sąd Rejonowy w Słupsku IX Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSR Elżbieta Sawko
Protokolant: Tomasz Bajek
po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2016 roku
na rozprawie
sprawy z powództwaK. C.
przeciwkoSkarbowi Państwa – Prokuratorowi Okręgowemu w Słupsku
o zapłatę kwoty 8.523 złotych
1
Oddala powództwo w części co do kwoty 6.423,00 złotych.
2
W pozostałym zakresie postępowanie umarza.
3
Zasądza od powódkiK. C.na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratora Okręgowego w Słupsku kwotę 1.200 złotych (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt IX C 658/15
UZASADNIENIE
PowódkaK. C.domagała się zasądzenia od Skarbu Państwa – Prokuratora Okręgowego w Słupsku kwoty 8.523 złotych tytułem odszkodowania.
Uzasadniając żądanie wskazała, że w dniu 17 stycznia 2015 roku Policja wC.dokonała odebrania powódce pozostającego w leasingu ciągnika siodłowego markiM.unumerze rejestracyjnym (...), który to ciągnik jest źródłem dochodów i utrzymania rodziny powódki. Ciągnik został powódce zwrócony po wykonaniu czynności wyjaśniających po dziesięciu dniach. Dochodzone przez powódkę odszkodowanie zostało wyliczone jako 1/3 średnich z miesiąca dochodów następnych 8 miesięcy po zatrzymaniu ciągnika siodłowego – przychód, jaki uzyskałM.z podsumowania księgi przychodów.
Pismem procesowym z dnia 02 maja 2016 roku powódkaK. C.ograniczyła żądanie do kwoty 6.423 złotych.
(pismo powódki –k. 63)
Pozwany Skarb Państwa – Prokurator Okręgowy w Słupskuwniósł o oddalenie powództwa w całości.
Pozwany wywodził, że iż z treści pozwu można wnioskować, że podstawę prawną zgłoszonego przez powódkę roszczenia stanowiart. 417 kc.W ocenie strony pozwanej odpowiedzialność odszkodowawczą za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, determinują łącznie spełnione trzy przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania funkcjonariusza, szkoda oraz związek przyczynowy między bezprawnym działaniem a szkodą. tymczasem pozwany w związku z wykonaniem orzeczenia państwa obcego o zatrzymaniu pojazdu markiM.onumerze rejestracyjnym (...), działał zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zatrzymanie przedmiotowego pojazdu było konieczne dla zapewnienia prawidłowego toku czynności postępowania, gdyż pojazd ten stanowił dowód w sprawie związanej z nielegalnym przewozem środków odurzających, a nadto potwierdziły się informacje uzyskane od Prokuratury wR.na okoliczność istnienia w pojeździe skrytki, służącej do przechowywania środków odurzających. Zdaniem strony pozwanej powódka nie wykazała istnienia żadnej z przesłanek ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego.
Jednocześnie pozwany powołując się na treśćart. 6 kcw zw. zart. 232 kpczarzucił, że to na stronie powodowej spoczywa ciężar udowodnienia faktu, iż w wyniku działań pozwanego poniosła szkodę, zaś powódka tych okoliczności nie udowodniła.
Sąd ustalił :
PowódkaK. C.podfirmą (...)prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego towarów z siedzibą wC..
(dowód: wypis z(...)k.39)
W posiadaniu powódki znajduje się na podstawieUmowy Leasingu Operacyjnego nr (...)z dnia 27 lutego 2014 roku zawartej pomiędzy powódkąi (...) S.A.z siedzibą weW.pojazd markiM. (...).440 rok produkcji 2008.
(dowód:Umowa Leasingu Operacyjnego nr (...)z dnia 27 lutego 2014 roku –k. 38)
W dniu 17 stycznia 2015 roku Policja wC.odebrała powódce przedmiotowy pojazd, a postanowieniem z dnia 22 stycznia 2015 roku w sprawie ko 13/15 prokurator Prokuratury Rejonowej w Chojnicach zatwierdził zatrzymanie tegoż ciągnika siodłowego na podstawieart. 217 § 4 i 5 kpk,art. 228 kpk,art. 588 § 4 kpkiart. 585 kpkoraz przedmioty zatrzymane w toku przeszukania zatrzymał do sprawy Ko 13/15 i postanowiono przechowywać je na parkingu strzeżonymPPUH (...),ul. (...), do momentu przekazania stronie niemieckiej. Pismem z dnia 27 stycznia 2015 roku Prokuratura Rejonowa w Chojnicach powiadomiła powódkę o możliwości odbioru pojazdu z przedmiotowego parkingu.
(bezsporne)
Sąd zważył :
Na tle zgłoszonego przez powódkę żądania, w tym wskazanej podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia, Sąd uznał, że oceny prawnej i zasadności żądania należy dokonać w oparciu o przepis art. 417 § 1 regulujący odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa.
W myślart. 417 § 1 kcza szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.
Podstawową przesłanką odpowiedzialności podmiotów sprawujących władzę publiczną jest bezprawność ich działania lub zaniechania.
W niniejszej sprawie powódka wywodziła, że poniosła szkodę w związku z zatrzymaniem pojazdu będącego w leasingu i niemożnością wykonywania tym pojazdem działalności gospodarczej przez okres 10 dni.
W najnowszej judykaturze dominuje pogląd, że odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną wydaniem przez organ władzy publicznej decyzji nie wymaga kwalifikowanej bezprawności w postaci „rażącego naruszenia prawa”, a ochrona Skarbu Państwa przed ewentualną odpowiedzialnością odszkodowawczą z tego tytułu możliwa jest w płaszczyźnie oceny występowania adekwatnego związku przyczynowego między zachowaniem organu a szkodą. Innymi słowy, bezprawność działania oznacza naruszenie przez władzę publiczną przepisów prawa, ale jedynie takie naruszenie, które stanowiło warunek konieczny do powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody.
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 roku w sprawie sygn. akt IV CSK 406/11 oraz przywołane w nim: uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 26 kwietnia 2006 r., III CZP 125/05, OSNC 2006/12/194; wyrok SN z dnia 11 marca 2008 r. II CSK 558/07, niepubl.; wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2009 r., II CSK 68/09 niepubl.; wyrok SN z dnia 18 czerwca 2010 r., V CSK 422/09, niepubl.).
Niezależnie od powyższego, ażeby można było dochodzić odszkodowania od Skarbu Państwa, musi istnieć szkoda. Szkoda obejmuje straty oraz utracone korzyści, które poszkodowany mógł osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 kc).
Zgodnie z zasadami procesu cywilnego wyrażonymi w treściart. 232 k.p.c.,3 k.p.c.oraz6 k.c.ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach. Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (vide: H. Dalka, "Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym", s. 51, 83, 118-119, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1998).
Treśćart. 6 k.c.precyzyjnie określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie ma również obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach procesu, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29.12.2003 r., sygn. akt I ACa 1457/03, OSA 2005/3/12; wyrok SN z dnia 17.12.1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/poz. 76 wraz z glosa aprobującą A. Zielińskiego, Palestra 1998/1-2/204).
Zgodnie z regułami rozkładu ciężaru dowodu, powódka w niniejszym procesie powinna udowodnić fakty pozytywne, które stanowią podstawę jej powództwa tj. okoliczności prawo tworzące, a pozwany, jeżeli faktów tych nie przyznaje, ma obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących prawo powódki
(vide: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilnaz dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. akt II CSK 332/07).
W ocenie Sądu, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie dawał podstaw do uznania, ażeby powódka wykazała przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratora Okręgowego w Słupsku.
W szczególności bowiem jednostka organizacyjna pozwanego – prokurator Prokuratury Rejonowej w Chojnicach poprzez zatwierdzenie zatrzymania przedmiotowego pojazdu postanowieniem z dnia 22 stycznia 2015 roku nie działała z naruszeniem przepisów prawa, a tym samym jej działaniu nie można przypisać cechy bezprawności.
W tym zakresie powódka nie zaprzeczyła twierdzeniom strony pozwanej, iż jej działanie znajdowało umocowanie w powołanych w postanowieniu z dnia 22 stycznia 2015 roku przepisachkodeksu postępowania karnego, a wynikało z wniosku Prokuratury wR.o udzielenie pomocy prawnej w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie przeciwko wielu osobom, podejrzanym o nielegalny przewóz dużej ilości środków odurzających w ramach zorganizowanej grupy przestępczej.
Zdaniem Sądu brak jest jakichkolwiek podstaw do przypisania działaniu pozwanego cech bezprawności, albowiem mieściło się ono w ramach obowiązującego porządku prawnego i podejmowane było w wykonaniu wniosku o udzielenie pomocy prawnej Prokuratury wR., a po wykonaniu niezbędnych czynności procesowych pojazd został powódce niezwłocznie wydany.
W sprawie niniejszej nie wystąpiły zatem przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, o których mowa wart. 417 § 1 kc.
Z powyższych względów powództwo – ograniczone do kwoty 6.423,00 złotych - jako bezzasadne podlegało oddaleniu.
W pozostałym zakresie wobec cofnięcia przez powódkę pozwu ponad kwotę 6.423,00 złote Sąd postępowanie umorzył (art. 355 § 1w zw. zart. 203 § 1 i 4 kpc).
O kosztach zastępstwa procesowego pozwanego orzeczono na podstawieart.108 § 1 kpcw zw. zart. 98 i 99 kpcoraz § 6 punkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych… ( tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490 z późn. zm.). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Słupsku
date: '2016-05-30'
department_name: IX Wydział Cywilny
judges:
- Elżbieta Sawko
legal_bases:
- art. 417 § 1 kc.
- art. 203 § 1 i 4 kpc
- art. 217 § 4 i 5 kpk
recorder: Tomasz Bajek
signature: IX C 658/15
``` |
155005000003006_VI_Ka_000174_2017_Uz_2017-06-06_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt VI Ka 174/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 czerwca 2017 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie :
Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Żuk
Protokolant Anna Potaczek
po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2017 r.
sprawyR. M.urodz. (...)weW., synaJ.iS. z d. Ś.
obwinionego z art. 77 kw
z powodu apelacji, wniesionej przez obwinionego
od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim
z dnia 16 marca 2017 r. sygn. akt II W 479/16
I
zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia obwinionegoR. M.od popełnienia zarzucanego mu czynu,
II
stwierdza, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.
Sygn. akt VI Ka 174/17
UZASADNIENIE
R. M.został obwiniony o to, że
w dniu 5 października 2015 roku o godzinie 12:50 w miejscowościL.przyulicy (...)nie zachował zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu psa – zwierzę biegało luzem,tj. o czyn z art. 77 kw
Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie II W 479/16:
I. obwinionegoR. M.(M.) uznał za winnego tego, że w dniu 5 października 2015 roku o godzinie 12:50 w miejscowościL.przyAlei (...)nie zachował zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psa, tj. popełnienia wykroczenia z art. 77 kw i za to na podstawie art. 77 kw wymierzył mu karę 200 (dwustu) złotych grzywny;
II. na podstawieart. 627 kpkw zw. zart. 118§1 kpwiart. 119 kpwzasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 100 złotych i na podstawieart. 3 ust. 1w zw. zart. 21 Ustawy z dnia 23.06.1973 r o opłatach w sprawach karnychwymierza opłatę w wysokości 30 złotych,
.
Wyrok ten zaskarżył w całości obwiniony. W apelacji zarzucił, że Sąd Rejonowy nie ustalił i nie wyjaśnił, w jaki sposób nie zachował on zwykłych środków ostrożności w dniu zdarzenia, a treść wyroku jest sprzeczna z treścią uzasadnienia, z którego nie wynika, w jaki sposób pies znalazł się poza ogrodzeniem, na skutek czyjego zachowania opuścił ogrodzoną posesję. Obwiniony podniósł, że Sąd dał wiarę jego wyjaśnieniom, że pies wydostał się z zagrodzonej i zamkniętej posesji na skutek nieuwagi jego matki w podeszłym wieku, która przez nieuwagę otworzyła bramę, a zatem ustalił, że to nieumyślne zachowanie innej osoby spowodowało wydostanie się psa na ulicę.
Obwiniony podniósł również zarzut obrazy art. 77 kw, albowiem jego posesja jest ogrodzona i zamknięta w sposób uniemożliwiający psu wydostanie się z niej. W związku z tym on sam zachował zwykle lub nakazane środki ostrożności, albowiem zamykanie psa w kojcu i wiązanie go na łańcuchu miałyby już charakter nadzwyczajny. Ponadto wskazał, że wykroczenie z art. 77 kw może być popełnione umyślnie, a Sąd jego winy nie wykazał.
Obwiniony podniósł również zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej w górnej granicy zagrożenia ustawowego, mimo że wcześniej tylko raz był karany za wykroczenie.
R. M.wniósł o zmianę wyroku i jego uniewinnienie od zarzuconego mu czynu.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Apelacja jest zasadna, a wniosek o zmianę wyroku i uniewinnienie obwinionego zasługiwał na uwzględnienie.
Nie wszystkie zarzuty podniesione przez skarżącego były uzasadnione. W szczególności nie sposób podzielić tezy skarżącego, że wykroczenie z art. 77 kw może być popełnione wyłącznie umyślnie. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie niesporne jest, że czyn taki może być popełniony również nieumyślnie.
Zasadnie jednak skarżący wskazał na braki w ustaleniach faktycznych przyjętych zaskarżonym wyrokiem, a uniemożliwiających utrzymanie wyroku w mocy. Jednocześnie kierunek apelacji nie pozwalał na skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania celem stosownego uzupełnienia przyjmowanych ustaleń.
W treści wyroku Sąd Rejonowy ograniczył się w istocie do przytoczenia brzmienia znamion z art. 77 kw. Nie wskazał, na czym miało polegać inkryminowane zachowanie obwinionego, czyli jakich to konkretnie zwykłych środków ostrożnościR. M.w dniu 5 października 2015 r. o godz. 12.50 nie zachował. Nie określił, jakie obowiązki na nim spoczywały, w jaki sposób ich nie dopełnił. Niestety również uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie zawiera w tym zakresie koniecznych odpowiedzi. Nie jest zatem wiadome, jakim wymaganym środkom ostrożności uchybiłR. M.w tym konkretnym dniu.
Czynność wykonawcza przewidziana w art. 77 kw polega na trzymaniu zwierzęcia m. in. na określonym terenie, natomiast podmiotem tego czynu może być każdy, kto z jakiegokolwiek tytułu sprawuje nadzór nad zwierzęciem. W rozważaniach Sądu Rejonowego próżno szukać wyjaśnienia tego, kto w danym dniu o konkretnej porze (Sąd wskazuje dokładną godzinę) rzeczywiście ponosił odpowiedzialność za psa znajdującego się na posesji obwinionego. Tymczasem z tego samego uzasadnienia wynika, że Sąd nie zakwestionował linii obronyR. M., że w tym czasie nie był obecny w miejscu zamieszkania. Sąd nie ustalił, jak długo obwiniony nie był obecny, czy opuszczenie przez niego domu wiązało się z powierzeniem opieki nad zwierzętami (ma dwa psy) innemu domownikowi, czyli konkretnie jego matce, a przecież w takiej sytuacji inaczej musiałaby się kształtować odpowiedzialność obwinionego. Przecież cały czas konsekwentnie twierdził on, że jego posesja była dobrze zabezpieczona, ogrodzona i pies nie miał możliwości wydostania się na ulicę, o ile nie zostałaby otwarta brama.
Skoro w samym opisie przypisanego czynu Sąd Rejonowy nie wskazał konkretnych zwykłych środków ostrożności, jakie powinien był zachowaćR. M., powinien był to uczynić w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Tylko w takiej sytuacji możliwe byłoby przeanalizowanie procesu myślowego i dokonanie należytej jego oceny. Jak już wyżej wskazano w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji temu obowiązkowi nie uczynił zadość. W uzasadnieniu również poprzestał na ogólnikowych stwierdzeniach odnoszących się do samego brzmienia art. 77 kw. Wskazał jednak, że nie było wymogu stosowania - obok bezpośredniej opieki - specjalnych środków, a jedynie tych opartych na doświadczeniu i zwyczaju. Nie wyjaśnił, o jakie w danej sytuacji środki (zwyczajowe) chodziło. Wymóg bezpośredniej opieki nie może być zaś traktowany w sposób dosłowny, albowiem w takiej sytuacji właściciel psa nie mógłby oddalić się z miejsca pobytu psa bez niego samego. W oczywisty sposób nie o takie skutki chodziło ustawodawcy. Z tej części uzasadnienia zdaje się jednak wynikać, że obwiniony nie miał obowiązku trzymania psa na uwięzi, czy w kojcu, albo innego krępowania jego swobody. Jednocześnie Sąd Rejonowy "zasadniczo dał wiarę wyjaśnieniom obwinionego w zakresie korespondującymi z dalszymi dowodami ujawnionymi w toku rozprawy głównej". Brak także i w tej części analizy, o jakich to konkretnie twierdzeniach obwinionego mowa, tym bardziej, że nie przeprowadził w istocie jakichkolwiek dowodów dotyczących tych okoliczności, o których wyjaśniał obwiniony. Nie przesłuchał jego matki, nie ustalił warunków przetrzymywania psa na posesji (np. w drodze oględzin), nie weryfikował twierdzeń o możliwej pomyłce jego matki przy korzystaniu z pilota otwierającego bramę. Zaniechał też Sąd wyjaśnienia, czy w związku z czasowym opuszczeniem miejsca zamieszkania obwiniony nie przekazał czasowej opieki nad psem swojej matce.
Analiza uzasadnienia prowadzić musi do uznania za słuszne twierdzenie apelacji, że Sąd Rejonowy nie zakwestionował linii obrony obwinionego, ale dał wiarę jego wyjaśnieniom. Musiał więc czynić na ich podstawie ustalenia faktyczne w sprawie, tym bardziej, że nie przeprowadził jakiegokolwiek dowodu przeciwnego. W uzasadnieniu jednak Sąd nie wskazał, jakie fakty – decydujące o zaistnieniu wykroczenia – uznał Sąd za udowodnione. Przedstawiając swoje ustalenia faktyczne, Sąd poprzestał na okolicznościach, które miały znaczenie co najwyżej ważkich z punktu widzenia społecznej szkodliwości czynu i rozmiaru represji prawnej (ustalenie, co robił pies i jaki efekt wywoływał).
Wady pisemnego uzasadnienia nie pozwalają na prawidłową kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku. Wciąż aktualne jest pytanie, w jaki sposób obwiniony nie zachował wymaganych środków ostrożności, skoro co do zasady wymóg taki respektował, przetrzymując psa na zamkniętej posesji, której nie mógł on opuścić, jeżeli brama była zamknięta. Sąd nie ustalił przy tym, że to obwiniony bramę otworzył lub pozostawił ją otwartą, wyjeżdżając z posesji. Sąd nie zbadał i nie zakwestionował okoliczności podnoszonych przez obwinionego, według którego sytuacja zaistniała miała charakter wyjątkowy i zupełnie niezależny od niego. Ani opis czynu, ani też uzasadnienie nie zawiera jakiegokolwiek wskazania konkretnych zachowań bądź zaniedbań ze strony obwinionego, jakimi miałby on ewentualnie wypełnić znamiona zarzucanego wykroczenia. Nie pozwala to rozstrzygnąć, czy i jakie rzeczywiste działanie lub zaniechanie obwinionego wyczerpywało znamiona wykroczenia z art. 77 kw. Uniemożliwia to przypisanieR. M.sprawstwa i winy w zakresie tego czynu, skoro jednocześnie Sąd nie zanegował jego linii obrony i nie poczynił ustaleń przeciwnych do wyjaśnień obwinionego.
Rację zatem ma skarżący, zarzucając, że Sąd Rejonowy nie ustalił i nie wyjaśnił, w jaki sposób nie zachował on zwykłych środków ostrożności w dniu zdarzenia, a treść wyroku jest sprzeczna z treścią uzasadnienia, z którego nie wynika, w jaki sposób pies znalazł się poza ogrodzeniem, na skutek czyjego zachowania opuścił ogrodzoną posesję. Tych stwierdzonych braków postępowania (brak jakiegokolwiek postępowania dowodowego w zakresie weryfikacji linii obrony) nie można uzupełnić w postępowaniu ponownym. Rozpoznając apelację obwinionego, sąd jest przecież ograniczony jej kierunkiem. Została ona wniesiona wyłącznie na korzyść obwinionego. Jest zatem oczywiste, że zgodnie zart. 443 § 1 i 2 kpkorazart. 443 kpk, które mają zastosowanie w postępowaniu w sprawie o wykroczenie na mocyart. 109 § 2kpow, ani w postępowaniu odwoławczym, ani też w ewentualnym postępowaniu ponownym po uchyleniu wyroku, nie byłoby możliwe czynienie ustaleń niekorzystnych dla obwinionego. Niedopuszczalne byłoby zatem w tym układzie procesowym dowodzenie, że linia obronyR. M.jest nieprawdziwa, albowiem Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku jej nie zakwestionował i nie poczynił ustaleń odmiennych. W wyniku postępowania ponownego, nie mogłyby zostać poczynione odmienne niekorzystne dlaR. M.ustalenia faktyczne sprzeczne z jego wyjaśnieniami, a zatem przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania byłoby bezprzedmiotowe.
Skoro obwiniony nie był w miejscu zamieszkania, a swojego psa pozostawił na zamkniętej posesji bez możliwości wydostania się z niej i pod faktyczną opieką swojej matki, to za wydostanie się psa na ulicę nie ponosi on odpowiedzialności. Zachował przecież wszystkie wymagane zwykłe środki ostrożności i opuszczając czasowo miejsce zamieszkania, pozostawił psa na posesji zagrodzonej i zamkniętej, z której bez ingerencji innej osoby nie mógł wyjść. Sąd Rejonowy stwierdził, że nie było konieczności stosowania środków specjalnych. Wydostanie się psa na ulicę mogło więc faktycznie nastąpić na skutek nieuwagi innej osoby, a konkretnie matki obwinionego.
Skoro nie można czynić ustaleń niekorzystnych dla obwinionego, to przy ustaleniach i rozważaniach dokonanych przez Sąd I instancji konieczne było stwierdzenie o braku możliwości przypisania sprawstwa i winyR. M.. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wobec niego w ten sposób, że uniewinnił go od popełnienia zarzuconego mu czynu.
Na podstawie art. 118 § 2 kpow Sąd Okręgowy stwierdził, ze koszty sądowe w sprawie ponosi Skarb Państwa. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
date: '2017-06-06'
department_name: VI Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Andrzej Żuk
legal_bases:
- art. 443 § 1 i 2 kpk
- art. 118§1 kpw
- art. 21 Ustawy z dnia 23.06.1973 r o opłatach w sprawach karnych
recorder: Anna Potaczek
signature: VI Ka 174/17
``` |
152515000001003_II_Ca_000456_2013_Uz_2013-08-05_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II Ca 456/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 sierpnia 2013 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący
SSO Paweł Hochman (spr.)
Sędziowie
SSO Stanisław Łęgosz
SSR del. Piotr Fal
Protokolant
sekr. sądowy Anna Owczarska
po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim
na rozprawie sprawy z powództwaM. Z.
przeciwko(...) Spółka AkcyjnawW.
o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 29 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I C 393/12
1
z urzędu prostuje oczywistą omyłkę pisarską w komparycji i sentencji wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku w ten sposób, że nieprawidłową nazwę pozwanego(...)zastępuje prawidłową nazwą(...);
2
zmienia zaskarżony wyrok w punktach: 1, 2, 3 i 4 w ten sposób, że
– zasądzoną w punkcie pierwszym kwotę 20.000 złotych podwyższa do kwoty 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lipca 2011 roku,
– zasądzoną w punkcie trzecim kwotę 1.071,98 złotych podwyższa do kwoty 2.817 (dwa tysiące osiemset siedemnaście) złotych;
– w punkcie czwartym w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 1.579,40 (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt dziewięć, 40/100) złotych;
3
zasądza od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powódkiM. Z.kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.
Na oryginale właściwe podpisy
Sygn. akt II Ca 456/13
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2013 rokuSąd Rejonowy w Radomskuzasądził od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powódkiM. Z.kwotę 20.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 29 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddalił powództwo w pozostałym zakresie co do kwoty 10 000 zł. rozstrzygając o kosztach procesu Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powódkiM. Z.kwotę 1.071,98 zł; oraz nakazał pobrać od powódkiM. Z.z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 526,58 zł (pięćset dwadzieścia sześć złotych i pięćdziesiąt osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od oddalonej części powództwa, od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.zaś kwotę 1.052,82 zł (jeden tysiąc pięćdziesiąt dwa złote i osiemdziesiąt dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa.
Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny.
W dniu 23 listopada 2008 roku wL.miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego śmierć poniosła córka powódkiA. Z.. Była ona pasażerem pojazdu markiM. (...)onr rej. (...). Sprawcą wypadku była kierująca tym pojazdemM. J.. W dacie zdarzenia sprawczyni wypadku była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.
Pismem z dnia 9 marca 2009 roku pełnomocnik powódki zgłosił pozwanemu mniejszą szkodę żądając wypłaty dla powódki kwoty 60.000 zł z tytułu jednorazowego odszkodowania z powodu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej po śmierciA. Z.oraz zwrotu kosztów jej pogrzebu w łącznej kwocie 10.671,47 zł. Pismem z dnia 20 czerwca 2011 roku pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej. Pozwany przyjął odpowiedzialność za przedmiotową szkodę i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił na rzecz powódkiM. Z.kwoty: 10.000 zł tytułem jednorazowego odszkodowania, 5.899,47 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu oraz 14.000 zł tytułem zwrotu kosztów nagrobka.
Pozwem z dnia 5 listopada 2010 roku w sprawie I C 404/09 powódkaM. Z.wniosła o zasądzenia od pozwanego(...) Spółki AkcyjnejwW.kwoty 34.722 zł, na którą składały się kwoty: 30.000 zł tytułem jednorazowego odszkodowania z powodu pogorszenia sytuacji życiowej oraz kwota 4.722 zł tytułem zwrot kosztów pogrzebu.
Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2010 roku Sąd Rejonowy w Radomsku zasądził od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powódkiM. Z.kwotę 12.984 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Sąd Rejonowy przyjął, że tuż przed śmierciąA. Z.zamieszkiwała wL.i tam pracowała wfirmie (...)na stanowisku księgowej z miesięcznym wynagrodzenie netto 845,17 zł.M. Z.była już wówczas na emeryturze, mieszkała wraz z mężem oraz synem i jego rodziną. ZmarłaA. Z.przyjeżdżała do domu rodzinnego na święta, imieniny i inne okoliczności. Przywoziła matce prezenty, czasem coś do jedzenia i ubrania. Pisała do matki wiersze często do niej dzwoniła, była wrażliwa i delikatna.
Po śmierciA. Z.stan zdrowia jej matki uległ znacznemu pogorszeniu. Doznała wstrząsu psychicznego, nastąpiła reakcja żałoby. Sąd Rejonowy w sprawie I C 404/09 w oparciu o opinię biegłego psychologaT. K.ustalił, że w związku ze śmiercią córki w powódki stwierdzono uszczerbek na zdrowiu w postaci zaburzeń równowagi psychicznej skutkujące powracaniem pamięcią do minionych wydarzeń i osłabieniem aktywności życiowej. Jak wynika z opinii biegłego w sprawie I C 404/09 stan ten miał charakter przemijający, biegły wskazał że po pewnym czasie nastąpi wygłuszenie emocji i odzyskanie równowagi psychicznej.
Jak wynika z uzasadnienia Sądu Rejonowego w Radomsku w sprawie I C 404/09 na zasądzoną kwotę 12.984 zł złożyły się kwoty:
•
2.984 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu w oparciu o przepis art.art. 446 § 1 kc(koszty konsolacji oraz koszty odzieży zakupionej w celu pochowania zmarłej) oraz
10.000 zł tytułem jednorazowego odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej w oparciu o przepisart. 446 § 3 kc.
Odnosząc się do roszczenia dotyczącego stosownego odszkodowania Sąd Rejonowy w sprawie I C 404/09 wskazał, że odszkodowanie określone wart. 446 § 3 kcobejmuje szeroko pojęte szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do obliczenia prowadzące do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej osoby najbliższej. Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu sytuacji materialnej, lecz także utracie realnej możliwości polepszenia warunków życia. Sąd Rejonowy przywołując wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1969 roku w sprawie II CR 114/69 (opubl. OSN 1972, poz. 129), wskazał, że pogorszeniem sytuacji życiowej jest doznanie silnego wstrząsu psychicznego na skutek tragicznej śmierci osoby najbliższej, co pociąga za sobą osłabienie aktywności życiowej, zmniejszenie zarobków i zwiększenie wydatków na leczenie. Sąd Rejonowy uznał, że relacje pomiędzy matką i córką były ważnym źródłem ich postawy wobec życia. W świetle wartości ważnych dla powódki, a w szczególności znaczenia córki jako obiektu straty nie ma możliwości dokonania jej substytuta. Znacznym pogorszeniem sytuacji życiowej powódki jest zatem śmierć córki, z którą powódka pozostawała w bardzo dobrych kontaktach, która była dla niej ostoją, pocieszycielem. Powódka była bardzo emocjonalnie związana ze swoją córką, która pisała dla niej wiersze, przywoziła jej prezenty. Matka mogła zatem zawsze liczyć na pomoc córki, nie tylko materialnie, ale także na wsparcie duchowe. Śmierć dziecka jest najsilniejszym z doznań stresowych jakie może doświadczyć człowiek i prowadzi do całego szeregu groźnych dla zdrowia następstw (psychicznych i somatycznych). Naruszona została przede wszystkim spójność świata wewnętrznego powódki, co prowadzi do stałego generowania lęku. Jest on najsilniejszym przeżyciem towarzyszącym człowiekowi, objawiającym się brakiem poczucia bezpieczeństwa, lękiem o przyszłość, czasem bezradnością. W różnych sytuacjach życiowych powódka nie będzie mogła liczyć na wsparcie własnej córki, którą utraciła bezpowrotnie na jesieni swojego życia. Przyznawane w oparciu o przepisart. 446 § 3 kcodszkodowanie ma na celu naprawienie szkody majątkowej, która jest uwzględniona przy zasądzaniu renty osobom uprawnionym. Chodzi o naprawienie szkód trudno „obliczalnych" — cierpienie moralne, poczucie krzywdy, osamotnienia, brak wsparcia w codziennym życiu oraz pomocy psychicznej. Po śmierciA. Z.stan zdrowia powódki uległ znacznemu pogorszeniu. Doznała wstrząsu psychicznego, nastąpiła reakcja żałoby. Brak córki powoduje poczucie osamotnienia, pomimo, że powódka mieszka z najbliższa rodziną.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 9 września 2010 roku w sprawie II Ca 400/10 apelacja powódkiM. Z.od powyższego wyroku została oddalona. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, iż nie jest uzasadniony zarzut nie rozpoznania sprawy na gruncie przepisuart. 446 § 4 kc.Wskazano, iż pełnomocnik powódki (będący adwokatem) w pozwie domagał się jedynie zasądzenia na rzecz powódki odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej powstałego wskutek śmierci córki. Roszczenie to nie było modyfikowane, ani rozszerzane w toku postępowania. Podniesiony w apelacji zarzut nie rozpoznania sprawy pod względem zasadności zasądzenia na rzecz powódki zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej, stanowi rozszerzenie powództwa i zgodnie zart. 383 kpcjest niedopuszczalne w postępowaniu apelacyjnym. Roszczenie określone wart. 446 § 3 kcwymaga wykazania szkody majątkowej, natomiast roszczenie określone wart. 446 § 4 kc.ma na celu wyrównanie szkody niemajątkowej i ztegopowodu oba świadczenia są rodzajowoodmienne.Sąd niemożewyrokować co do roszczenia, które nie było objęte przedmiotem zalania (mi. 321§ 1 kpc). Zasądzenie przez Sąd Rejonowy sumy pieniężnej mieszczącej się w wprawdzie w granicach kwotowych powództwa, ale z innej podstawy prawnej byłoby orzekaniem ponad żądanie.
W chwili obecnej powódkaM. Z.nadal zamieszkuje z synem i synową i jest na emeryturze. Córka śni się jej po nocach, udaje przed(...), że wszystko jest dobrze, ale nic w życiuM. Z.nie jest już takie jak wówczas, gdy żyła córka.A. Z.była osobą wykształconą (ukończyła teologię), przez pewien okres pracowała jako katechetka, później jako księgowa. Jako dziecko nigdy nie sprawiała problemów wychowawczych. Bardzo dobrze się uczyła. Studiując i pracując wL.często odwiedzała matką, razem chodziły do kościoła, na spacery. Pisała do matki serdeczne listy, często telefonowała. Przysyłała matce kwiaty. Była osobą wrażliwą. Zginęła w wieku 33 lat.M. Z.bardzo często odwiedza grób córki znajdujący się na cmentarzu wR.. Budzi się po nocach, odczuwa kołatanie serca.
UM. Z.tragiczna śmierć córki wywołała naturalna reakcję żałoby.M. Z.nie wymaga aktualnie leczenia psychiatrycznego. Mechanizmy obronne jej psychiki funkcjonują prawidłowo. Powódka nie ujawniała i nie ujawnia obecnie zaburzeń psychicznych, jej stan psychiczny jest stabilny. W wyniku śmierci córki doświadczyła urazu, który wiązał się i wiąże się nadal z przeżywaniem poczucia głębokiej straty, smutku, żalu opuszczenia, osamotnienia. Są to uczucia i stany normalne i adekwatne do sytuacji, choć powodujące dyskomfort i liczne trudności przystosowawcze. Nie powodują jednak uszczerbku na zdrowiu. Stan psychicznyM. Z.jest stabilny, nie ujawnia zaburzeń psychicznych. Cechują ją odczucia adekwatne do sytuacji nieodwracalnej straty córki — smutek, żal, osamotnienie, myśli rezygnacyjne.
Nastąpiła zmiana nazwy(...) S.A.i obecnie działa on podfirmą (...) S.A.wW..
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał powództwo za częściowo uzasadnione i zważył co następuje.
Podstawę żądania pozwu stanowią przepisyart. 805 § 1 k.c,821 kc,822 § 1 kcw zw. zart. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych(dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) w zw. zart. 446 § 4 kc.
W niniejszej sprawie niesporne było bowiem, że w chwili zdarzenia sprawcę wypadku łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu. Podstawą prawną, na której powódka oparła swoje roszczenie jest przepisart. 446 § 4 kc, który wszedł w życie 3.08.2008 r., a zatem na kilka miesięcy przed śmierciąA. Z.. Zgodnie z powołanym przepisem, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, sąd może przyznać od zobowiązanego do naprawienia szkody najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Zadośćuczynienie na podstawieart. 446 § 4 k.c.jest roszczeniem o charakterze ściśle niemajątkowym mającym za zadanie kompensację doznanej krzywdy. Roszczenie to nie ma na celu wyrównywać strat poniesionych przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzić cierpienia wywołane utratą osoby bliskiej. Przy uwzględnianiu rozmiaru szkody niemajątkowej, o której mowa, bierze się pod uwagę szereg okoliczności, do których należą: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia i odczuwanej pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, należy uwzględniać rolę, jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, do jakich zaburzeń doszło w prawidłowym funkcjonowaniu pozostałych członków rodziny, należy wziąć pod uwagę, w jakim stopniu pozostali członkowie rodziny będą umieli się odnaleźć w nowej rzeczywistości i na ile są zdolni zaakceptować nowy stan rzeczy. Jako jedno z kryteriów uzasadniających przyznanie zadośćuczynienia przyjmuje się istnienie tzw. post-traumatic stress disorder ((...)) - zespołu stresu pourazowego jako zaburzenia będącego skutkiem traumatycznych przeżyć. Dodatkową przesłanką podlegającą ocenie przy rozważaniu wysokości zadośćuczynienia jest fakt korzystania z pomocy fachowej w czasie radzenia sobie w tej trudnej sytuacji i proces leczenia doznanej traumy mający na celu pomoc w odbudowie struktury rodziny i przywrócenie znaczenia każdego z członków rodziny.
Rozważając wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należną powódceM. Z., Sąd Rejonowy wziął pod uwagę wszystkie omawiane wyżej kryteria i okoliczności i kierując się wyższymi przesłankami za adekwatną uznał kwotę zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł.
Oddalając powództwo w pozostałej części Sąd Rejonowy podniósł, że jego w ocenie zgłoszone roszczenie z tytułu szkody niemajątkowej zostało częściowo zaspokojone w toku sprawy I C 404/09 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Radomsku i zakończonej wydaniem w dniu 1 czerwca 2010 roku wyroku zasądzającego na rzecz powódki kwotę 10.000 złotych z tytułu odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w oparciu o przepisart. 446 § 3 k.c.
Przed wejściem w życie przepisuart. 446 § 4 k.c.obowiązywała zasada, że na podstawieart. 446 § 3 k.c.najbliższym członkom rodziny zmarłego przysługuje świadczenie uwzględniające nie tylko czysto majątkowe elementy szkody, ale również uwzględniające jej niemajątkowy charakter, w tym utratę osoby bliskiej jako przesłankę decydującą o wysokości świadczenia (por. wyrok SN z dnia 28 lipca 1976 roku, IV CR 271/76, LEX Nr 7837). W licznych orzeczeniach Sąd Najwyższy zwracał uwagę na to, iż w pojęciu szkody w rozumieniuart. 446 § 3 k.c.mieszczą się zdarzenia zawierające w sobie elementy tak szkody materialnej, jak i cierpień psychicznych (wyrok z dnia 5 stycznia 1968 r., I PR 424/67, niepublikowany, wyrok z dnia 8 lipca 1974 r., I CR 361/74, OSPiKA 1975 nr 9, poz. 204 oraz z dnia 1 lutego 2000 r., III CKN 572/98 (LEX nr52771).
W odniesieniu do powódki toczyło się w latach 2009-2010 postępowanie w sprawie I C 404/10, w którym powódka wystąpiła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 20.000 złotych z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej na skutek śmierci córki, opierając swe roszczenie o treśćart. 446 § 3 k.c.ŚmierćA. Z.w wypadku komunikacyjnym nastąpiła co prawda kilka miesięcy po wejściu w życie§ 4 art. 446 kc, jednak analiza akt sprawy I C 404/09 oraz uzasadnienia wyroku w tej sprawie wskazuje, że chociaż w sprawie tej przedmiotem roszczenia powódki było odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej, to jednak przyznane jej w tym wyroku świadczenie uwzględnia w znacznej części aspekt niematerialny związany z utratą córki. Wynika to wprost z treści uzasadnienia Sądu, w którym — co należy podkreślić — nie zostały poczynione żadne ustalenia ani rozważania na okoliczność pogorszenia sytuacji życiowej powódki w aspekcie czysto ekonomicznym, odpowiadającym pojęciu szkody majątkowej, poza stwierdzeniem, że córka powódki pracowała na stanowisku księgowej z miesięcznym wynagrodzeniem netto 845,17 zł, a powódka jest emerytką (wyliczono jedynie koszty pogrzebu oraz budowy nagrobka, które jednak pozostają bez znaczenia dla bytu niniejszej sprawy). Z zeznań powódki wynika jedynie, że w dacie śmierci córki jej emerytura wynosiła około 860 zł, a w dacie wyrokowania 906 zł (vide k. 70 załączonych akt I C 404/09). Nie stwierdzono, w jakim zakresie śmierćA. Z.spowodowała obniżenie dochodówM. Z., czy wpłynęła na powstanie czy wzrost kosztów leczenia czy utrzymania powódki. Prowadzi to do wniosku, że w orzeczeniu wydanym w sprawie I C 404/09 Sąd uwzględnił w znacznej mierze aspekt niematerialny i niemajątkowy szkody, co zresztą przyznaje sam Sąd Rejonowy w treści uzasadnienia wskazując, że przyznane w oparciu oart. 446 § 3 kcodszkodowanie ma na celu naprawienie szkody majątkowej, która nie jest uwzględniana przy zasądzeniu renty osobom uprawnionym. Chodzi o naprawienie szkód trudno obliczalnych — cierpienia moralne, poczucie krzywdy osamotnienia, brak wsparcia w codziennym życiu oraz pomocy psychicznej. Sąd Rejonowy w sprawie I C 404/09 pogorszenia sytuacji życiowej powódki upatrywał w doznaniu stresu pourazowego związanego ze śmiercią córki. W istocie więc uznać należy, że świadczenie zasądzone przez Sąd w sprawie I C 404/09 zawierało również elementy czysto „zadośćuczynieniowe".
Sąd Rejonowy podkreślił, że oprócz kwoty 10.000 zł zasądzonej powołanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku w sprawie I C 404/09, co bezsporne pozwany dobrowolnie w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił nadto na rzecz powódki kwotę 10.000 zł tytułem jednorazowego odszkodowania.
W świetle materiału aktowego w sprawie I C 404/09 - treści pozwu, uzasadnienia Sądu Rejonowego w Radomsku, a przede wszystkim uzasadnienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie II Ca 400/10 nie budzi wątpliwości, że w niniejszym postępowaniu nie zachodzi powaga rzecz osądzonej. O wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga nie tylko sama tożsamość stron, ale równocześnie tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Dopiero kumulacja obu tych przesłanek przesądza o wystąpieniu powagi rzeczy osądzonej prowadzącej do nieważności postępowania (wyr. SN z 5.4.2011 r., III UK 106/10, niepubl.). Roszczenie osądzone w sprawie I C 404/09 nie było oparte na tożsamej podstawie prawnej. Podstawę prawną sporu w tamtej sprawie stanowił przepisart. 446 § 3 kcw sprawie będącej przedmiotem osądu w niniejszym postępowaniu —art. 446 § 4 kc.Należy powtórzyć za Sądem Okręgowym, że roszczenia określone wart. 446 § 3 kcwymaga wykazania szkody majątkowej, zaś określone wart. 446 § 4 k.c.ma na celu zaspokojenie szkody niematerialnej — są to świadczenia rodzajowo odmienne.
Sąd zasadził odsetki ustawowe od chwili wyrokowania, oddalając żądanie zasadzenia odsetek w pozostałej części. Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego waloryzacyjny aspekt odsetek, prowadzący w rezultacie do powiększenia ogólnej kwoty przyznanego pokrzywdzonemu zadośćuczynienia pieniężnego, powinien być brany pod uwagę przy rozważaniu sposobu zasądzenia odsetek za opóźnienia w spełnieniu zadośćuczynienia (por. przykładowo orzeczenie Sądu Najwyższego z 1.10.2002 w sprawie I CKN 1065/00 niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2002 roku, sygn. akt II CKN 605/00, niepublikowany, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 roku, sygn. akt I CSK 433/06, niepublikowany). Praktyka zasądzania odsetek od zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej znajduje także odzwierciedlenie w judykaturze Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną wart. 100 kpczasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu.
Z kwoty 30.000 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu została zasądzona kwota 20.000 zł, stanowiąca 66,66% wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenie kosztów procesu, strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powódka w 33,34 %, zaś pozwany w 66,66 %. Koszty procesu wyniosły 5.234 zł; w tym po stronie powódki 2.817 zł (wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, zaliczka na wynagrodzenie biegłego w kwocie 400), a po stronie pozwanego 2.417 (wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł). Powódkę zgodnie z podana zasadą, powinny obciążać koszty w kwocie 1.745,02 zł (5.234 x 33,34% — 1.745,02 zł). Skoro faktycznie poniosła koszty w kwocie 3.817 zł, należy jej się zwrot kwoty 1.071,98 zł (2.817 - 1.745,02 = 1.071,98), którą Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego na podstawieart. 100 kpc.
O nieuiszczonej opłacie od pozwu w kwocie 1.500 zł oraz wydatkach Skarbu Państwa na wynagrodzenie biegłego w kwocie 79,40 zł orzeczono na podstawieart. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) w zw. zart. 100 kpcnakazując pobrać łączną kwotę 1.579,50 zł od stron procesu w takim stosunku w jakim każda z nich przegrała sprawę. A zatem od powódki z zasądzonego roszczenia kwotę 526,58 zł (1.579,40 x 33,34 % = 526,58 zł), zaś od pozwanego 1.052,82 zł (1.579,40 x 66,66% = 1.052,82 zł).
Apelację pod powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powódki zaskarżając go w części oddalającej powództwo i domagając się jegozmiany w punkcie 1 poprzez podwyższenie kwoty zasądzonej na rzecz powódkiM. Z.z kwoty 20.000 zł do kwoty 30.000 zl z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lipca 2011 roku, zamiast od dnia 29 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty, w punkcie 3 poprzez zasądzenie od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.na rzecz powódkiM. Z.kwoty 2.817 zł zamiast kwoty 1.071,98 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, oraz w punkcie 4 poprzez nakazanie pobrania od pozwanego(...) Spółka AkcyjnawW.całości nieuiszczonych kosztów sądowych w kwocie 1500 zł oraz wobec powyższego, nie obciążanie powódki kwotą 526,58 zł tytułem zwrotu tychże kosztów.
Ponadto pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pełnomocnik powódki zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa materialnego:art.446 § 4 k.c.przez błędną interpretację i zaniżenie należnej powódce tytułem zadośćuczynienia kwoty,art. 481w zw. zart. 817 § 1 k.c.przez błędną wykładnie i przyznanie odsetek od zasądzonego roszczenia od daty 29 sierpnia 2013 r.
W uzasadnieniu apelacji pełnomocnik powódki podniósł między innymi, żeSąd I instancji dokonał błędnej wykładniart. 446 § 4 k.c., gdyż nie objął analizą wszystkich przesłanek określających - jak winna się kształtować „odpowiednia suma" należna tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby najbliższej, co wpłynęło na wydanie wyroku zasądzającego kwotę nieadekwatną do rodzaju naruszonego dobra, jego powagi, rangi, sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz obecnej siły nabywczej pieniądza. Kwota 20.000 zł w porównaniu z najnowszą linią orzeczniczą Sądu Najwyższego wydaje się być rażąco (nawet kilkukrotnie) zaniżona, zatem wnioskowana w pozwie suma 30.000 zł powinna zostać uznana za adekwatną i niewygórowaną.
Wskazał również , że zgłoszenie roszczenia pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń nastąpiło w dniu 20 czerwca 2011 roku. Żądanie odsetek od dnia 21 lipca 2011 r. jest uzasadnione treściąart. 817 § 1 kc, zgodnie z którym towarzystwo ubezpieczeniowe obowiązane jest do wypłaty świadczenia w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia roszczenia.
Sąd Okręgowy zważył co następuje.
Apelacja zasługuje na uwzględnienie. Orzekając w przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia wskazanych w skardze apelacyjnej przepisów.
Zasądzając na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwotę 20000 zł. Sąd Rejonowy naruszył przepisart. 446 § 4 k.c.Wskazana wyżej kwota biorąc pod uwagę rozmiar cierpień powódki związanych ze śmiercią córki również w ocenie Sądu drugiej instancji jest rażąco zaniżona. Z niekwestionowanych ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że poczucie osamotnienia i odczuwanej pustki oraz związane z tym cierpienia moralne nasilone bezpośrednio po tragicznym wypadku, są nadal silnie obecne w życiu powódki, oraz że powódka do obecnej chwili nie zaakceptowała takiego stanu rzeczy i prawdopodobnie nigdy nie pogodzi się z przedwczesną śmiercią córki, która pozostawała z matką w bardzo bliskiej i silnej więzi emocjonalnej, rodzinnej i przyjacielskiej. Okoliczności powyższe jasno wskazują, że jedynie zasądzenie dochodzonej pozwem kwoty spowoduje „wyrównanie” powstałych u powódki negatywnych przeżyć emocjonalnych. Uznanie, że właściwą tytułem zadośćuczynienia kwotą jest kwota dochodzona pozwem wynika również z założenia, że wysokość zasądzanego zadośćuczynienia nie może stanowić kwoty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość.
W ocenie Sądu Okręgowego okoliczność, że powódka tytułem odszkodowania zasądzonego na podstawie przepisuart. 446 § 1 k.c.otrzymała kwotę 20 000 zł. w żaden sposób nie może prowadzić do obniżenia zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia kwoty. Orzeczenie w sprawie sygn. akt I C 404/09 rozstrzygało o innym niż zgłoszone w omawianej sprawie roszczeniu. Ocena motywów powyższego rozstrzygnięcia dokonana przez Sąd Rejonowy, podważająca pośrednio prawidłowość prawomocnego orzeczenia nie była w omawianej sprawie uprawniona.
Co do zasady, w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia przezeń roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Zgodnie zart. 455 k.c.w tej bowiem chwili staje się wymagalny obowiązek sprawcy szkody do spełnienia świadczenia. Termin spełnienia świadczenia przez dłużnika powinien być „niezwłoczny" rozumiany jako „realny", to jest taki w którym dłużnik przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności sprawy będzie w stanie dokonać zapłaty. Orzeczenie Sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego.Zakład ubezpieczeń odpowiadający za sprawcę wypadku komunikacyjnego z tytułu odpowiedzialności cywilnej dopuszcza się zwłoki, jeżeli nie spełnia świadczenia na rzecz poszkodowanego w terminie 30 dni, licząc od dnia zawiadomienia o wypadku. Wyrok Sądu I instancji w części dotyczącej terminu liczenia odsetek ustawowych narusza przepisart. 817 § 1 k.c.; jest więc, jak słusznie podnosi skarżący nieprawidłowy. W przedmiotowej sprawie pozwany nie przedstawił żadnych okoliczności uzasadniających przyjęcie innego niż wynikało z żądania zawartego w pozwie terminu wymagalności zgłoszonego żądania. Wskazać należy również, że Sąd Okręgowy co do zasady podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie, wyrażone w wyroku z dnia 28 października 2011 r. ( sygn. akt VI ACa 247/2011 ), zgodnie z którym„obecnie funkcja odszkodowawcza odsetek przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną. Zasądzenie odsetek od daty wyrokowania prowadzi w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i stanowi nieuzasadnione uprzywilejowanie dłużnika, skłaniając go niekiedy do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem pieniężnym, w oczekiwaniu na orzeczenie sądu, znoszące obowiązek zapłaty odsetek za wcześniejszy okres.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł o zmianie zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 2 sentencji.
Powyższa zmiana skutkowała koniecznością zmiany zawartego w wyroku rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Powódka wygrała proces w całości co na podstawie przepisuart. 98 k.p.c.skutkuje obciążenie pozwanego wynikającymi z jego przebiegu kosztami tak za pierwszą jak i za drugą instancję.
Wysokość kosztów związanych z postępowaniem pierwszoinstancyjnym zastała prawidłowo określona w uzasadnieniu Sądu Rejonowego. Zasądzona tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą kwota 600 zł. stanowi wynagrodzenie należne pełnomocnikowi powoda.
O sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w sentencji i komparycji zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy orzekł na podstawie przepisuart. 350 § 3 k.p.c.
Na oryginale właściwe podpisy | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
date: '2013-08-05'
department_name: II Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Paweł Hochman
- Stanisław Łęgosz
- Piotr Fal
legal_bases:
- art. 446 § 4 k.c.
- art. 350 § 3 k.p.c.
- art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych
recorder: sekr. sądowy Anna Owczarska
signature: II Ca 456/13
``` |
152510000001003_II_C_000602_2016_Uz_2017-02-15_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt II C 602/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 lutego 2017r.
Sąd Okręgowy w Łodzi, II Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący : Sędzia S.O. Mariola Kaźmierak
Protokolant: Sylwia Nowakowska
po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2017r. w Łodzi na rozprawie
sprawy z powództwaGminy M.Z.
przeciwkoD. U.
o 77.063,38 złotych
1
zasądza odD. U.na rzeczGminy M.Z.kwotę 77.063,38 zł (siedemdziesiąt siedem tysięcy sześćdziesiąt trzy złote, trzydzieści osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty;
2
nie obciąża pozwanego kosztami procesu;
3
przyznaje adwokatE. M.wynagrodzenie za udzieloną pozwanemu pomoc prawną z urzędu w kwocie 4.428 zł z VAT (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) oraz zwrot kosztów dojazdu w kwocie 183,87 zł (sto osiemdziesiąt trzy złote, osiemdziesiąt siedem groszy) i nakazuje wypłacić te kwoty ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2017-02-15'
department_name: II Wydział Cywilny
judges:
- Mariola Kaźmierak
legal_bases: []
recorder: Sylwia Nowakowska
signature: II C 602/16
``` |
151025200001512_III_RC_000037_2016_Uz_2017-05-09_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III RC 37/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 maja 2017 r.
Sąd Rejonowyw. T.III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
PrzewodniczącySSR Piotr Kawecki
Protokolantstażysta Monika Smolarek
po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 r.w. T.
sprawy z powództwa małoletniegoH. K. (1)iM. K.działających przez matkęK. K. (1)
przeciwkoT. K.
o podwyższenie alimentów
I
podwyższa rentę alimentacyjną od pozwanegoT. K.na rzecz małoletnich powodówH. K. (1)iM. K., z kwot po 500 (pięćset) złotych miesięcznie ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowegow. T.z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie(...)do kwot po 700 (siedemset) złotych miesięcznie na małoletniegoH. K. (1)i po 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie na małoletniegoM. K., tj. do łącznej kwoty po 1350 (tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnej do rąk matki małoletnichK. K. (1), poczynając od dnia 14.01.2016 r., do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat,
II
oddala powództwo w pozostałej części,
III
znosi wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami,
IV
kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowyw. T.,
V
wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
Sygn. akt III RC 37/16
UZASADNIENIE
K. K. (1)działając w imieniu małoletnichH. K. (1)iM. K.w dniu 14 stycznia 2016r. wniosła pozew przeciwkoT. K.domagając się podwyższenia alimentów na rzecz małoletniegoH. K. (1)z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 1100 zł miesięcznie poczynając od dnia 1 stycznia 2016r., zaś na rzecz małoletniegoM. K.z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 900 zł miesięcznie poczynając od dnia 1 stycznia 2016r.
W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podała, że małoletniH.iM.braciaK.są synamiK. K. (1)iT. K.. Wyrokiem Sądu Okręgowegow. T.z dnia 26 lutego 2013r. w sprawie(...)zasądzono odT. K.na rzecz małoletnich powodówH. K. (1)iM. K.alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, tj. alimenty w łącznej kwocie 1000 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia(...)tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej z rat do rąk matki małoletnich powodówK. K. (1).
Uzasadniając pozewK. K. (1)wskazała, że małoletni powódH. K. (1)ma obecnie(...)lat i uczęszcza do(...)klasy gimnazjum. Powód w kwietniu 2016r. przystąpi do egzaminów gimnazjalnych, od których wyników zależy promocja do szkoły średniej. W związku z powyższym matka małoletniego zdecydowała się na dodatkowo płatne lekcje języka angielskiego – koszt to 200 zł miesięcznie. Z uwagi na zakończenie edukacji w gimnazjum i rozpoczęcie nauki w szkole średniej oraz bierzmowanie matka małoletniego będzie zobligowana do zakupu nowej odzieży w postaci garnituru, koszuli oraz butów. W związku z zakończeniem edukacji w gimnazjum, szkoła organizuje bal dla trzecioklasistów, którego koszt wyniesie ok. 400 zł. Koszty miesięcznego utrzymania powodaH. K. (1)wynoszą 1900 zł miesięcznie. Powód wchodzi w wiek nastoletni, bardzo szybko rośnie, co powoduje konieczność zakupu nowych ubrań i butów. Dodatkowo fakt wejścia w okres dojrzewania oraz duża aktywność fizyczna skutkują większymi wydatkami na żywność.
Małoletni powódM. K.ma obecnie(...)lat i uczęszcza dod.klasy szkoły podstawowej. W związku z dużą aktywnością fizyczną i zamiłowaniem do futbolu, matka małoletniego zdecydowała się na zapisanie powoda na zajęcia piłki nożnej, co generuje koszt w wysokości 250 zł miesięcznie, dodatkowo musiała zakupić mu specjalny strój sportowy, buty oraz bluzę, co łącznie wyniosło 370 zł.(...)na poziomie szkoły podstawowej wygenerowała dodatkowe koszty w postaci zakupu książek, przyborów szkolnych, plecaka, odzieży i obuwia. MałoletniM. K.przystąpi do Pierwszej Komunii Św., co spowoduje dodatkowe koszty w postaci zakupu alby, garnituru, pamiątki z kościoła oraz wyprawienia przyjęcia. Koszty miesięcznego utrzymania małoletniego powodaM. K.wynoszą 1700 zł miesięcznie.
Matka małoletnich powodów wskazała, ze pozwanyT. K.pracuje wS. (...)wT., dodatkowo bierze czynny udział w pracach budowlanych – specjalizuje się w budowie domów na sprzedaż, z czego czerpie spore zyski. W ostatnim czasie sprzedał dom za kwotę(...)zł, czeka na sprzedaż domu wZ.. Jego możliwości zarobkowe umożliwiają mu zatem wykonanie obowiązku alimentacyjnego w wyższej wysokości. Od lutego 2013r. pozwany prócz płacenia alimentów w kwocie po 500 zł na każdego z małoletnich w żaden dodatkowy sposób nie przyczyniał się do utrzymania synów, ani nie ponosił trudów związanych z ich wychowaniem. Od czerwca 2015r. pozwany nie zabierał powodów na wskazane przez Sąd Okręgowy widzenia, w związku z czym nie ponosił dodatkowych kosztów ich utrzymania. Otrzymywane przez pozwanego świadczenie w postaci ulgi na dzieci nie zostało ani razu spożytkowane na potrzeby związane z utrzymaniem małoletnich powodów. Powyższe uzasadnia zdaniem matki małoletnich niniejsze powództwo.
W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 4 maja 2016r. pozwanyT. K.wniósł o oddalenie powództwa (k. 35-37). Pozwany wskazał, że strona powodowa nie wykazała materialnoprawnych podstaw powództwa, tj. zwiększenia się wydatków na małoletnich powodów od ostatniego ustalenia wysokości alimentów.
W uzasadnieniu podano, że usprawiedliwione potrzeby małoletnich są zdecydowanie mniejsze niż przedstawia to matka małoletnich. Pozwany zarzucił, ze wskazana przez matkę małoletnich cena korepetycji nie jest poparta żadnym dokumentem, umową czy rachunkiem, zaś ceny korepetycji z języka angielskiego na terenieT.bywają zdecydowanie niższe niż podane przez stronę powodową (k.39-43). W odniesieniu do balu trzecioklasistów pozwany wskazał, że koszt osobowy za tę uroczystość wynosi 60 zł, a więc jest zdecydowanie niższy niż wskazuje matka małoletnich, a dodatkowo jest to koszt jednorazowy, a nie okresowy, comiesięczny. Pozwany zakwestionował także koszt wyżywienia małoletnich powodów wskazując, że w odniesieniu do każdego z nich jest on zawyżony, a nie wykazano różnicy w wydatkach na ten cel pomiędzy 2013r., a chwilą obecną. Zakwestionowane zostały także wydatki matki powodów na książki i przybory szkolne – zdaniem pozwanego nie zostały one, podobnie jak wydatki na leki, witaminy i lekarzy –wykazane; małoletni powódM. K.otrzymał podręczniki bezpłatnie, małoletniH. K. (1)w dacie wydawania poprzedniego orzeczenia w zakresie alimentów był już uczniem szkoły podstawowej, więc koszt wyprawki szkolnej dla tego powoda był uwzględniany przez Sąd Okręgowyw. T.. Podobne zastrzeżenia podniósł pozwany wobec wydatków na odzież, obuwie, dojazdy do szkoły, wydatki na rozrywkę, środki pielęgnacji małoletnich, abonament na telefon komórkowy, udział wAkademii (...)– zdaniem pozwanego wysokość tych wydatków nie została wykazana, mogłaby być zdecydowanie niższa.T. K.zakwestionował również udział małoletnich w kosztach utrzymania domu określony na 200 zł na każdego z nich – wobec wspólnego zamieszkiwania w tym domu także obecnego partnera matki małoletnich wraz jego nastoletnia córką.
Pozwany zakwestionował także dane wskazane przez matkę małoletnich o nim samym. Wskazał, że nie prowadzi żadnych prac budowlanych z uwagi na dyskopatię kręgosłupa i przebytą z tego powodu operację, nie zajmuje się budową domów na sprzedaż. Pozwany przyznał, że sprzedał dom wybudowany za środki otrzymane tytułem podziału majątku zK. K. (1)na otrzymanej w wyniku tego podziału majątku działce. Za kwotę uzyskaną ze sprzedaży, tj.(...)zł pozwany zakupił nieruchomość położoną wZ., gdzie zamierza wybudować dom i zamieszkać docelowo. Po podziale majątku pozwany pozostał bez żadnego miejsca zamieszkania, matka małoletnich zatrzymała zaś duży i w pełni urządzony dom przyul. (...). Pozwany zmuszony został do wynajmowania lokalu mieszkalnego o pow. 60 metrów kwadratowych, co generuje koszt 1000 zł miesięcznie oraz 1/3 opłat za media naliczone dla całej nieruchomości w kwocie 200 zł miesięcznie.
Pozwany wskazał, że zatrudniony jest wS. (...)wT.w wymiarze pełnego etatu na czas nieokreślony. Wynagrodzenie z uwzględnieniem premii, dodatku stażowego, nagrody rocznej, premii uznaniowej oraz 13 pensji i dodatku nocnego z 6 ostatnich miesięcy wynosi(...)zł netto,(...)zł brutto. Koszty miesięcznego utrzymania pozwanego przedstawiają się następująco: koszt wynajmu mieszkania – 1000 zł, opłaty za media – 200 zł, wyżywienie, dojazdy do pracy, utrzymanie samochodu – 300 zł, odzież, obuwie – 100 zł, środki czystości i pielęgnacji – 50 zł, lekarstwa, rehabilitacje po operacji kręgosłupa – 100 zł, telefon 50 zł - łącznie 1800 zł. Ponadto pozwany płaci alimenty na dzieci w wysokości 1000 zł miesięcznie, a niezależnie od alimentów opłaca dodatkowe atrakcje takie jak basen, kino,K.P., kręgielnie, jedzenie, zabawki, ubrania, sprzęt sportowy, gry – na co przeznacza kwoty 200-400 zł miesięcznie. Zapewnia też pobyty wakacyjne – wakacje letnie z oboma małoletnimi w 2014r. wJ.– 2.500 zł, oraz ferie zimowe z synemH.. Pozwany zaprzeczył, by nie interesował się dziećmi, nie realizował kontaktów z nimi lub tych kontaktów unikał. To matka małoletnich powodów utrudniała pozwanemu kontakt z dziećmi, co zmusiło go do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
Na kolejnych terminach rozprawy oraz w kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska.
W toku postępowania były składane propozycje ugodowe, jednakże ostatecznie do zawarcia ugody nie doszło.
Sąd ustalił, co następuje:
MałoletniH.iM.braciaK.są synamiK. K. (1)iT. K.. Wyrokiem Sądu Okręgowegow. T.z dnia 26 lutego 2013r. w sprawie(...)zasądzono odT. K.na rzecz małoletnich powodówH. K. (1)iM. K.alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, tj. alimenty w łącznej kwocie 1000 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia(...)tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej z rat do rąk matki małoletnich powodówK. K. (1)oraz ustalono, żeT. K.będzie miał kontakty z małoletnimi dziećmi w co drugi weekend od godziny 10.00 w soboty do godziny 18.00 w niedziele i że każdorazowo odbierze dzieci z ich miejsca zamieszkania i odwiezie do miejsca zamieszkania i spędzi z dziećmi jeden tydzień ferii zimowych i dwa tygodnie wakacji letnich w terminach ustalonych przez strony.
dowody: okoliczność bezsporne, a nadto dowód:
Wyrok Sądu Okręgowegow. T.w sprawie(...)– k. 11
K. K. (1)iT. K.mieszkali wówczas od około(...)lat w wybudowanym przez nich domu wT.przyul. (...). Dom był budowany ze środków własnych oraz przy pomocy finansowej ich rodziców. Stałe opłaty miesięczne związane z domem wahały się w granicach 700-800 zł miesięcznie łącznie z prądem, wodą, gazem – ponosił je pozwany.T. K.zatrudniony był wS. (...)wT., zarabiał wówczas około(...)zł netto miesięcznie. Dodatkowo pozwany sprzedawał rośliny akwariowe uzyskując w ten sposób dochód około 100 zł miesięcznie. Wcześniej pozwany zarabiał dodatkowo w ten sposób, że budował domy i sprzedawał je, jednak w 2011r. miał operację kręgosłupa i od tego czasu nie mógł podejmować już żadnych prac fizycznych.
K. K. (1)przed urodzeniem młodszego syna pracowała wfirmie (...)– zarabiała około(...)zł miesięcznie. Po urodzeniu synaM.pozostawała na urlopie macierzyńskim, a następnie wychowawczym, następnie otrzymywała przez pewien czas zasiłek dla bezrobotnych w wysokości około 600 zł; umową stron było wówczas, żeK. K. (1)będzie zajmowała się wychowywaniem dzieci i prowadzeniem domu. W dacie wyroku rozwodowegoK. K. (1)poszukiwała pracy. Strony były wówczas właścicielami niezabudowanej nieruchomości przyul. (...), miały oszczędności w kwocie około(...)złotych po sprzedaży domu wZ.w maju 2012r.K. K. (1)finansowo pomagali także rodzice, od których otrzymała kwotę(...)zł.
MałoletniH. K. (1)miał wówczas(...)lat, był uczniem szkoły podstawowej, małoletniM. K.miał wówczas(...)lata i uczęszczał do przedszkola. Opłata za przedszkole wynosiła 200 zł miesięcznie, jednak gdyM.chorował była niższa, potrafiła wynosić i ok. 60 zł miesięcznie. MałoletniM. K.chodził w przedszkolu do logopedy i na zajęcia z rytmiki, których koszt wynosił 10 zł miesięcznie.H. K. (1)uczęszczał na lekcje języka angielskiego, których koszt wynosił 120 złotych miesięcznie, chodził także na basen. Obaj chłopcy byli alergikami – koszt leków alergicznych dla obu wynosił około 200 zł na miesiąc.
Dowody: zeznaniaK. K. (1)– odtworzenie zapisu rozprawy przed Sądem Okręgowymw. T.z dnia 26.02.2013r. w sprawie(...)od 00:15:34 do 00:29:47 – płyta z zapisem na k. 182 akt
ZeznaniaT. K., odtworzenie zapisu rozprawy przed Sądem Okręgowymw. T.z dnia 26.02.2013r. w sprawie(...)od 00:29:47 do 00:43:57– płyta z zapisem na k. 182 akt
Zeznania świadkaD. M.– odtworzenie zapisu rozprawy przed Sądem Okręgowymw. T.z dnia 26.02.2013r. w sprawie(...)od 00:08:46 do 00:15:34– płyta z zapisem na k. 182 akt
Dokumentacja lekarska pozwanego – 47-49
Aktualnie małoletniH. K. (1)ma(...)lat, jest uczniem liceum ogólnokształcącego. Koszt zakupu książek do szkoły to kwota 550 zł, dodatkowo małoletni musi mieć dokupowane repetytoria. Matka małoletniego opłaca w szkole: składkę na komitet rodzicielski –(...)zł rocznie, ubezpieczenie – 30 zł rocznie, składki na wyjścia ze szkoły do kina czy teatru – 10-15 zł miesięcznie, koszty wycieczek (wycieczka doP.w maju 2016r. – 35 zł). Małoletni dojeżdża do szkoły, koszt zakupu biletu miesięcznego to kwota 49 zł miesięcznie.H.korzysta z korepetycji z języka angielskiego, średnio raz w tygodniu. Koszt jednych korepetycji to kwota 35 zł, korepetytor przyjeżdża do domu przyul. (...). Matka małoletniego w wyborze korepetytora kierowała się doświadczeniem i dobrą opinią w środowisku tego nauczyciela. W tym roku planowane są wycieczki szkolne – koszt jednej z nich to kwota 600 zł, zaś wyjazdu w góry – 2.500 zł.K. K. (1)nie stać jest na opłacenied.z opisanych wycieczek.
Bal trzecioklasistów w którym małoletniH.brał udział kosztował wraz z kwiatami dla nauczycieli 70 zł, matka powoda zobligowana była przy tym do zakupu garnituru, koszuli, butów za co zapłaciła łącznie 1100 zł.
Dowody: zaświadczenie o wycieczce – k. 84
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
Paragon fiskalny – k. 93
Faktura Vat – k. 97
H. K. (1)jest alergikiem. Co trzy miesiące zakupywane są specjalne kosmetyki na alergię, ich koszt to 60 zł; koszt tabletek przeciwalergicznych to 12 zł miesięcznie. WkrótceH. K. (1)będzie przyjmował szczepionki uczuleniowe. Wydatki z tym związane nie są jeszcze znane.
Dowody: dokumentacja lekarska – k. 79-81
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
Z racji wrastania paznokcia stopy w boczny wał palcaH. K. (1)leczy się prywatnie – z uwagi na długi okres oczekiwania w ramach NFZ - w gabinecie podologicznym(...). Koszt dotychczasowych wizyt w tym gabinecie to kwota 235 zł, ze względu na nawrotowy charakter schorzenia wymagane są regularne kontrole.
Dowód: zaświadczenie – k. 77
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
H. K. (1)chodzi do kina, teatru. Koszt miesięczny tych rozrywek kulturalnych to około 200 zł miesięcznie. Miesięcznie otrzymuje 50 zł kieszonkowego. Małoletni ma telefon komórkowy, którego miesięczny abonament wynosi 33 zł. W związku ze zmianą szkoły został zakupiony dlaH. K. (1)komputer przenośny. Jego koszt wraz z myszką i instalacją systemu operacyjnego to kwota(...). DlaH.zakupione zostały słuchawki – 59 zł, akcesoria rowerowe – 84 zł
Dowód: zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
umowa telefoniczna – k. 98-99
Faktura Vat – k. 112
Paragony fiskalne – k. 95, 115
W 2016 roku potrzebny był zakup nowego wyposażenia i mebli dla małoletniegoH.– biurka, szafy i regału, komody, łóżka, telewizora. Łączny koszt tych zakupów wyniósł 6.646 zł.
Dowód: zamówienie i faktura Vat – k.113-114
paragon fiskalny – k. 96
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
paragony fiskalne – k. 115
Miesięczne koszty utrzymaniaH.obejmują także m.in.: zakup żywności - 600 zł, zakup odzieży i obuwia, na którą małoletni z racji wieku zwraca większą już uwagę - 200 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania -120 zł, środki pielęgnacji -100 zł.
Dowody: zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
paragony fiskalne – k. 115, 90, 94
dokumenty dotyczące kosztów utrzymania domu – k. 13-20, 22,24
decyzja w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości– k. 21
Aktualnie małoletniM. K.ma(...)lat, jest uczniem(...)klasySzkoły Podstawowej nr (...)wT.. Książki do szkoły otrzymał za darmo, niemniej od(...)klasy będą one już płatne. Do szkoły chodzi pieszo, z racji wieku potrzebuje jeszcze opiekuna, który odprowadza go do szkoły. Nie jest nim już matka, albowiem podjęła zatrudnienie; odprowadza go do szkoły obca osoba, która ma za to płacone. DlaM.trzeba było kupić wyprawkę do szkoły, zeszyty, plecak, strój na lekcje wf. Matka małoletniego opłaca w szkole: składkę na komitet rodzicielski –(...)zł rocznie, ubezpieczenie – 36 zł rocznie, składki na wyjścia ze szkoły do kina czy teatru – 20-25 zł miesięcznie, wycieczki, Wigilie klasowe.M.zapraszany jest na urodziny do kolegów, kupuje im prezenty za kwotę ok. 50 zł, średnio 4 razy do roku. MałoletniM. K.uczestniczył w dniach 18.07.2016r.- 29.07.2016r. w półkoloniach wklubie (...)– jego pobyt na nich kosztował 250 zł. W maju 2017r. planowana jest I KomuniaM. K.- co wygeneruje dodatkowy koszt w postaci zakupu alby, garnituru, pamiątki z kościoła oraz wyprawienia przyjęcia. Matka małoletniego uiściła 200 zł tytułem zaliczki na zarezerwowanie lokalu. MałoletniM. K.w związku z dużą aktywnością sportową i zamiłowaniem do futbolu zapisany został na treningi piłkarskie – najpierw doAkademii (...), obecnie doAkademii (...). Miesięczne koszty uczestnictwa małoletniego w zajęciach piłkarskich, turniejach, opłaty za dojazdy na te zajęcia dwa razy w tygodniu i turnieje wynoszą około 250 zł. Dodatkowo matka małoletniego zmuszona jest kupować często – z racji szybkiego zużycia: dresy -100 zł, stroje na zmianę – 40 zł, getry -10 zł, buty na halę -80 zł oraz na boisko -60 zł
Miesięczne koszty utrzymaniaM. K.obejmują także m.in.: zakup żywności - 450 zł, zakup odzieży i obuwia, w tym odzieży sportowej i obuwia sportowego na które małoletni z racji wieku zwraca większą już uwagę - 300 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania -120 zł, środki pielęgnacji -100 zł, książki i przybory szkolne – 150 zł.
Dowody: karta kwalifikacyjna na półkolonie – k. 83
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
umowy dotyczące treningów piłkarskich – k. 23, 91
opłaty za treningi piłkarskie – k. 110-111
MałoletniH. K. (1)iM. K.nie mają własnego majątku, z którego mogliby się samodzielnie utrzymać.
Pozwany, poza alimentami, nie przekazywał w okresie od wakacji 2015r. do(...) synomżadnych dodatkowych świadczeń czy kwot pieniężnych. Pomimo chęci i prób kontaktów pozwanego z synami w tym okresie, ustalone w wyroku rozwodowym kontakty z dziećmi były mu przezK. K. (1)utrudniane, nie mógł wyjechać z synami na wakacje 2015r. w góry. Wcześniej pozwany wyjechał raz z synami nad morze, sfinansował wyjazdH.w góry, z młodszym synem chodził na basen, do kina, do kinder parku. Obecnie pozwany ma już możliwość regularnych spotykań z małoletnimi powodami; zabiera ich na pizze, kupił odzież (spodnie i bluzę dlaH.za ok. 150 zł), prezenty (klocki, albumy do zbierania kart, inne dla synaM.– łącznie za ok. 450 zł)
Dowody: zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
zeznaniaT. K.– k. 164-165v
postanowienie SRw. T.z dnia 20.09.2016r., sygn. akt(...)/(...)– k. 81 akt(...)
dokumentacja zdjęciowa – k. 124-128
W okresie od marca 2016r. do września 2016r. matka małoletnichK. K. (1)pracowała w ramach stażu w(...)wT., gdzie zajmowała się przyznawaniem świadczeń wychowawczych 500+ zarabiając brutto(...)zł, zaś(...)zł netto miesięcznie. Od września 2016r. pracuje w ramach umowy zlecenia również w(...)wT.z wynagrodzeniem godzinowym określonym na kwotę 12 zł. W październiku 2016r. wraz z dziećmi chorowała, otrzymała wynagrodzenie w kwocie(...)zł netto, w listopadzie zarobiła ok.(...)zł netto.K. K. (1)otrzymuje świadczenie wychowawcze na obu małoletnich powodów w kwocie po 500 zł miesięcznie oraz zasiłek rodzinny na obu synów w kwocie po 118 zł miesięcznie. Otrzymała też dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2016/2017 na okres 1 miesiąca w wysokości po 100 zł na każdego z małoletnich powodów. Sytuacja mieszkaniowaK. K. (1)nie uległa większym zmianom. W dalszym ciągu matka powodów mieszka wraz z nimi w domu przyul. (...), obecnie także ze swym partneremR. K.i jego córkąK. K. (4), którzy są w tym domu zameldowani od 14 kwietnia 2016r.K. K. (5)prowadzi ze swym partnerem wspólne gospodarstwo domowe, koszty związane z utrzymaniem domu, opłaty za media wynoszące łącznie miesięcznie około 600 zł obciążają w 1/5 części każdego z domowników.R. K.zarabia średnio(...)zł netto, jego córka otrzymuje rentę po zmarłej matce w kwocie 480 zł.
Dowody: decyzja o przyznaniu prawa do stypendium – k. 87
zeznaniaK. K. (1)– k. 162v-164
decyzja w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego – k. 85
decyzja w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego – k. 86
zaświadczenia o zameldowaniu – k. 88,89
dokumenty dotyczące kosztów utrzymania domu – k. 13-20, 22,24
decyzja w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości– k. 21
Aktualnie pozwany zatrudniony jest wS. (...)wT.w wymiarze pełnego etatu na czas nieokreślony. Wynagrodzenie z uwzględnieniem premii, dodatku stażowego, nagrody rocznej, premii uznaniowej oraz 13 pensji i dodatku nocnego z okresu październik 2015 – marzec 2016r. wynosiło(...)zł netto,(...)zł brutto. Pozwany otrzymuje także ekwiwalent za pranie munduru, paczki świąteczne dla dzieci, talony świąteczne w wysokości 450 zł, raz na dwa lata przysługuje mu zwrot tzw. „wczasów pod gruszą” w kwocie 400 zł. W ramach podziału majątku wspólnego po rozwodzie na wyłącznaą własność pozwanego przypadła niezabudowana nieruchomość położona wT.przyul. (...)zapisana wksiędze wieczystej (...)o wartości(...)zł, samochód osobowy markiA. (...)o wartości(...).000 zł oraz inne ruchomości mniejszej wartości, nadtoK. K. (1)tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym stron spłaciła pozwanego kwotą(...)zł. Dodatkowo pozwany otrzymał kwotę(...)zł tytułem podziału zgromadzonych wraz zK. K. (1)oszczędności.K. K. (1)otrzymała na wyłączną własność nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym położoną wT.przyul. (...), dla której Sąd Rejonowyw. T.prowadziksięgę wieczystą (...)o wartości(...)zł oraz ruchomości pomniejszej wartości. Nieruchomość położoną wT.przyul. (...)dla której prowadzona byłaksięga wieczysta (...)pozwany, po wybudowaniu na niej domu, sprzedał w dniu 12.10.2015r. za kwotę(...)zł. Wcześniej, w dniu 13.06.2014r. pozwany wraz ze swoją partnerkąM. L.nabyli po połowie za łączna kwotę(...)zł niezabudowaną nieruchomość położoną wZ., dla której prowadzona jestksięga wieczysta (...). Na tej nieruchomości pozwany z własnych środków, uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości przy(...)wT., za kwotę(...)zł wybudował dom, w którym od lipca 2016r. wraz z partnerką zamieszkał. Partnerka pozwanego nie partycypowała w kosztach budowy tego domu, wybudowanie go przez pozwanego było prezentem od niego dla niej. Po rozwodzie, nie mając gdzie mieszkać, pozwany zamieszkał nieodpłatnie u swoich rodziców przyul. (...)wT.. W dniu 1 lipca 2015r.T. K.zawarł z rodzicamiA.iH. K. (2)umowę najmu mieszkania, w którym mieszkał dotąd nieodpłatnie. Koszt wynajmu określony został na kwotę 1000 zł miesięcznie, dodatkowo pozwany opłacał kwotą 200 zł koszty związane z użytkowaniem tego domu i mediami. Pomimo możliwości zamieszkania w nowo wybudowanym, choć niewykończonym z zewnątrz domu, pozwany w dalszym ciągu wynajmuje od rodziców część ich domu i opłaca comiesięcznie czynsz i opłaty za zużyte w części na niego przypadającej media. Zamierza wypowiedzieć tę umowę łączącą go z rodzicami, niemniej dotąd nie zrobił tego uznając, iż stać go na dalszy wynajem. Partnerka pozwanego jest przedszkolanką, zarabia około(...)zł, ma na utrzymaniu syna. Pozwany jest właścicielem pojazdu markiA. (...)wartości(...)zł, ma oszczędności w kwocie około(...)zł. Oszczędności te zamierza przeznaczyć na zakup nowszego pojazdu za kwotę około(...)zł i wykończenie domu.
Koszty miesięcznego utrzymania pozwanego przedstawiają się następująco: koszt wynajmu mieszkania – 1000 zł, opłaty za media – 200 zł, wyżywienie, dojazdy do pracy, utrzymanie samochodu – 300 zł, odzież, obuwie – 100 zł, środki czystości i pielęgnacji – 50 zł, lekarstwa, rehabilitacje po operacji kręgosłupa – 100 zł, telefon 50 zł. Ponadto pozwany płaci alimenty na dzieci w wysokości 1000 zł miesięcznie, a niezależnie od alimentów opłaca dodatkowe atrakcje powodów takie jak basen, kino,K.P., kręgielnie, jedzenie, zabawki, ubrania, sprzęt sportowy. Koszty utrzymania domu wZ.wynoszą w zależności od sezonu od około 1000 złotych miesięcznie w miesiącach letnich do 1200 zł w okresach grzewczych, zimowych. Koszty utrzymania domu pozwany dzieli ze swoją partnerką na pół.
Dowody: zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 – k. 121-123
dokumentacja zdjęciowa – k. 124-128,
protokół ugody zawartej przed SRw. T.dnia 8.11.2013r. w sprawie(...)– k. 50-51
akt notarialny sporządzony przez not.Ł. C.za nr rep.(...)– k. 52-54
akt notarialny sporządzony przez not.A. W.za nr rep.(...)– k. 55-57
umowa najmu mieszkania – k. 58, zaświadczenie o zarobkach pozwanego – k. 59
rachunki dotyczące opłat za mieszkanie – k. 60-67,
potwierdzenie przelewu kwoty 185.000 – k. 109
zeznania pozwanego – k.164-165v
Sąd zważył co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez strony w niniejszej sprawie, jak i w trakcie sprawy(...)Sądu Okręgowegow. T., a nadto uzupełniająco w oparciu o zeznania stron.
Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia, gdyż żadna ze stron skutecznie nie kwestionowała ich autentyczności, a ich wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu.
Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie zeznań stron w zakresie ich aktualnej sytuacji materialnej, zdrowotnej, oraz możliwości zarobkowych i usprawiedliwionych potrzeb, przyznając im walor wiarygodności w tej części, w jakiej znalazły one potwierdzenie w złożonych przez strony dokumentach.
Na miano wiarygodnych nie zasługiwały zeznania pozwanego w tej ich części, która dotyczyła nieposiadania przez pozwanego możliwości majątkowych i zarobkowych pozwalających na płacenie alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie na małoletniegoH. K. (1)i w kwocie po 650 zł na małoletniegoM. K..
W pozostałym zakresie Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom stron, ponieważ były one spójne i logiczne oraz znalazły potwierdzenie w złożonych przez strony dokumentach.
Na mocy zart. 230 kpcuznano za bezsporne okoliczności faktyczne przytoczone w ramach informacyjnego wysłuchania stron, zawarte w pozwie i w innych pismach procesowych którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym zgromadzonym w sprawie.
Zgodnie z przepisamiart. 128, 129, 133 § 1 oraz art. 135 krokwota alimentów należnych dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, a nie posiada majątku przynoszącego dochód, zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości każdego z jego rodziców, albowiem obowiązek alimentacyjny spoczywa w odpowiednich częściach na obojgu rodzicach, stosownie do ich aktualnych możliwości finansowych.
Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treśćart. 96 kro, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Rodzice są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być zatem oceniane w pierwszej kolejności na podstawie wieku, miejsca pobytu dziecka, jego środowiska oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku.
Oznacza to, że zobowiązany, który w niewielkim zakresie ponosi osobiste starania o wychowanie dziecka powinien ponosić odpowiednią część wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem dziecka w postaci m.in.: zakupu wyżywienia, ubioru, leków, materiałów naukowych oraz innych wydatków niezbędnych do jego prawidłowego i normalnego funkcjonowania w zależności od wieku dziecka.
Zgodnie zart. 133 § 1 krorodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, bez względu na to, czy dziecko znajduje się w niedostatku. Rodzic powinien bowiem dzielić się z dzieckiem skromnymi, nawet najmniejszymi dochodami [por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2000 r., I CKN 1077/99 oraz uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1976 r., III CZP 46/75].
Z kolei zakres możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego jest rozumiany w doktrynie i orzecznictwie szeroko. Zasadne bowiem i zgodne z treściąart. 135 k.r.o.- jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie [tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 maja 1975r. III CRN 48/75 Lex nr 7702].
W myślart. 138 kroprawomocne orzeczenie w przedmiocie alimentów może zostać zmienione w razie istotnej zmiany stosunków, przez którą rozumieć należy zmianę przesłanek określających wysokość alimentów, tj. zmianę polegającą na zwiększeniu się lub zmniejszeniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zwiększeniu się lub obniżeniu się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Należy przy tym podkreślić, że warunkiem zmiany wysokości zasądzonych alimentów jest zmiana istotna – a nie jakakolwiek. [por.M. A., w:H. D.(red.),T. S.(red.), Komentarz doart.138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stan prawny na dzień: 2010.09.15]
W przedmiotowej sprawie niewątpliwie nastąpiła zmiana stosunków o których mowa wart. 138 kro.
Przede wszystkim należy podnieść, że od ostatniego ustalenia alimentów na rzecz małoletnich powodów upłynęły ponad 4 lata i w okresie tym znacznie wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletnich powodów. Sąd w tym miejscu podziela ugruntowany w judykaturze pogląd, że już sam upływ czasu, a przez to i wzrost potrzeb dziecka wynikający z jego starszego wieku stwarza podstawę do podwyższenia alimentów [postanowienie SN z dnia 01.06.1965r, I CZ 135/64, niepublikowane zawarte w bazie danych–LEX OMEGA nr(...)].
Już na wstępie podnieść należy, że nie ulega wątpliwości, iż miesięczny koszt utrzymania dzieci młodszych o 4 lata jest z pewnością mniejszy. Małoletni powodowie są w wieku dorastania, są aktywni sportowo, powszechnie wiadomo, że koszty utrzymania w zakresie wyżywienia małoletnich i ubioru przez tak długi okres zwiększyć musiały się zdecydowanie i to nie tylko wobec wzrostu cen, ale także wobec większego ich zapotrzebowania żywnościowego oraz wyrastania z odzieży i niszczenia jej. W tym zakresie wiarygodne pozostają wskazania strony powodowej pomimo nie dołączenia przezK. K. (1)dokumentów potwierdzających wydatki na te cele. Koszty związane z zaspokajaniem usprawiedliwionych potrzeb każdego z małoletnich uległy znacznym zmianom od chwili ostatniego orzekania o alimentach do chwili wytoczenia niniejszego powództwa i wyrokowania.
W ocenie Sądu, miesięczny koszt wydatków na małoletniegoH. K. (1), obejmujących jego usprawiedliwione potrzeby, oscyluje na poziomie(...)zł, zaś małoletniegoM. K.na poziomie(...)zł i jest zbliżony do kosztów utrzymania małoletnich wskazanych przezK. K. (1), nieznacznie tylko odbiegając od nich w przypadku małoletniegoM. K..
Małoletni powodowie uczęszczają na zajęcia z języka angielskiego i różne zajęcia sportowe kulturalne i integracyjne, choć z racji braku środków nie na wszystkie orgaznizowane nawet przez szkołę (wyjazd w góryH. K. (1)) ich stać. Niewątpliwie wciąż rozwijają się intelektualnie i fizycznie, a to powoduje wzrost wydatków na nich potrzebnych do zapewnienia im dalszego rozwoju intelektualnego i fizycznego. Wykazywane przezK. K. (1)usprawiedliwione koszty utrzymania małoletnich dotyczą zasadniczo najbardziej podstawowych, elementarnych potrzeb, bez większego zbytku czy ekstrawagancji, a i tak nie wszystkich – nie obejmujących choćby leczenia okresowego infekcji, kosztownego leczenia stomatologicznego, choć jest oczywistym, że takie usprawiedliwione potrzeby występują, zwłaszcza u osób w wieku powodów.
Sytuacja materialna i majątkowa matki powodówK. K. (1)zmieniła się w okresie pomiędzy obiema sprawami alimentacyjnymi na jej korzyść w stopniu istotnym, choć z pewnością nie przesadnym.K. K. (1)jest obecnie zatrudniona, otrzymuje wynagrodzenie rzędu(...)złotych miesięcznie, którego wcześniej nie miała. Po podziale majątku wspólnego po rozwodzie pozwana otrzymała na wyłączną własność nieruchomość przyulicy (...)i z racji zamieszkania w jej domu partnera i jego córki ponosi niższe koszty użytkowania domu zarówno w zakresie obciążającym małoletnich powodów, jak i ją samą. Nie jest to jednak różnica znacząca, ogranicza się do kwoty kilkudziesięciu złotych miesięcznie. Sąd miał na względzie również fakt, iż w dacie pierwotnego orzeczenia o alimentachK. K. (1)ponosiła opłaty związane z pobytem małoletniegoM. K.w przedszkolu, ponosiła podobne koszty związane z udzielaniem korepetycjiH. K. (1), leczeniem małoletnich powodów i brał te okoliczności pod uwagę określając stopień zwiększenia się wydatków na synów od ostatniego ustalenia wysokości alimentów i stopień zmiany sytuacji majątkowej i zarobkowejK. K. (1).
Odnosząc się natomiast do sytuacji pozwanegoT. K.wskazać należy, iż jego możliwości zarobkowe i majątkowe również wzrosły w stopniu porównywalnym do matki małoletnich powodów. W toku poprzedniej sprawy alimentacyjnej zarabiał około(...)zł netto (o czym sam zeznał podczas sprawy rozwodowej), natomiast obecnie, pracując w tym samym co i wówczas charakterze – otrzymując podobne składniki wynagrodzenia, zarabia obecnie zdecydowanie więcej -(...)zł netto miesięcznie. Sąd brał pod uwagę, iż obecnie jest to jedyne źródło dochodu pozwanego, niemniej utrata zarobku jaki miał dodatkowo podczas orzekania o wysokości alimentów przez Sąd Okręgowy (sprzedaż roślin akwariowych) wynosi raptem 100 zł i jest w zasadzie niewielka. Pozwany ma stałe, wysokie dochody, dodatkowo dysponuje znaczącymi oszczędnościami, które z pewnością pozwoliłyby mu na opłacanie zasądzonych alimentów, a które zamierza przeznaczyć na niekoniecznie pierwszoplanowe wydatki (zmiana pojazdu, wykończenie z zewnątrz domu). Fakt, że pozwany łoży na utrzymanie swojej partnerki nie będąc do tego prawnie zobowiązanym i finansuje dziesiątkami tysięcy złotych budowę domu także dla niej (na nieruchomości będącej jej współwłasnością), należy postrzegać jedynie w kategorii hojności, dobrowolności, dobrej woli i dużego zaangażowania w związek z tą osobą. Tym bardziej jednak fakt, że łoży on na utrzymanie partnerki życiowej, a nie własnych dzieci, obliguje Sąd do zobowiązania pozwanego do łożenia na powodów w wyższym zakresie. Sąd również uznał, iż część wydatków pozwanego związanych z jego własnym utrzymaniem jest nieuzasadniona. Dotyczy to głównie wydatków w kwocie około 1.200 zł miesięcznie przeznaczanych na wynajem części domu należącego do jego rodziców. O ile bowiem w okresie, gdy pozwany po rozwodzie nie miał gdzie mieszkać, wynajem tego lokalu był uzasadniony, o tyle ponoszenie kosztów tego w okresie od lipca 2016r., gdy pozwany zamieszkał w domu wZ.wydaje się całkowicie już niezasadne. Nie znajduje w tym zakresie usprawiedliwienia tłumaczenie pozwanego, iż wynajmował to mieszkanie dla możliwości kontaktów z małoletnimi synami, albowiem oczekiwaniemK. K. (1)było to, by nie odbywały się one w obecności partnerki pozwanego. Wyrok Sądu Okręgowego nie uzależniał możliwości kontaktu pozwanego z małoletnimi dziećmi od obecności lub nieobecności przy nich osób trzecich, zatem pozwany nie powinien mieć obaw co do możliwości kontaktów z dziećmi przy kimkolwiek. Pozwany wskazał, iż stać go jest obecnie zarówno na utrzymywanie domu wZ., jak i na wynajem mieszkania od rodziców, zatem najwyraźniej jego rzeczywista sytuacja finansowa jest różna od deklarowanej w trakcie procesu. Wszelkie wydatki pozwanego winny być planowane w taki sposób, aby nie pozbawiać osób uprawnionych do alimentacji należnych im środków utrzymania, zwłaszcza jeżeli zobowiązania nie zostały zaciągnięte przez pozwanego na zaspokojenie potrzeb alimentowanych. Alimenty względem dziecka niemogącego się samodzielnie utrzymać muszą bowiem zostać zaspokojone w pierwszej kolejności, przed wszelkimi nieuzasadnionymi wydatkami pozwanego.
Powyższe jednoznacznie przesądza fakt, że pozwany ma możliwości zarobkowe i majątkowe, by alimentować małoletnichH.iM.w kwotach odpowiednio po 700 zł i 650 zł miesięcznie.
Pozwany regularnie łoży na utrzymanie synów alimenty w dotychczas zasądzonej wysokości.
Sąd miał na uwadze także fakt, że pozwany musi również ponosić koszty własnego utrzymania oraz uczestniczyć w ponoszeniu kosztów zajmowanego wspólnie z partnerką domu, że obecnie realizuje ustalone kontakty z małoletnimi i przeznacza na ich potrzeby ustalone stanem faktycznym kwoty poza alimentami, przyczyniając się i w ten sposób do zaspokajania części usprawiedliwionych potrzeb każdego z małoletnich powodów.
Reasumując, w związku z tym, iż od zakończenia poprzedniego postępowania doszło do istotnej zmiany stosunków stanowiącej warunek zmiany wysokości alimentów, jednakże jedynie częściowej, więc powództwo o podwyższenie alimentów można było uwzględnić w części.
Mając powyższe na uwadze, na mocyart. 138 krow zw. zart.135 § 1 i 2 kro, Sąd uwzględnił powództwo w części i podwyższył rentę alimentacyjną od pozwanegoT. K.na rzecz małol. powodówH. K. (1)iM. K.z kwot po 500 zł miesięcznie ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowegow. T.z dnia 26 lutego 2013r. w sprawie(...)do kwot po 700 złotych miesięcznie na małoletniegoH. K. (1)i po 650 złotych miesięcznie na małoletniegoM. K., tj. do łącznej kwoty po 1350 zł miesięcznie, płatnej do rąk matki małoletnichK. K. (1), poczynając od dnia 14.01.2016r. do dnia(...)każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku. Natomiast w pozostałej części powództwo oddalił, o czym orzeczono jak w punkcie II wyroku.
O kosztach procesu orzeczono ma mocyart. 100 kpc.
Rygor natychmiastowej wykonalności nadano wyrokowi z urzędu w trybieart. 333 § 1 pkt 1 kpc, o czym orzeczono w punkcie V sentencji wyroku. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Toruniu
date: '2017-05-09'
department_name: III Wydział Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Piotr Kawecki
legal_bases:
- art. 333 § 1 pkt 1 kpc
- art.138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
recorder: stażysta Monika Smolarek
signature: III RC 37/16
``` |
152510000001503_III_Ca_001280_2021_Uz_2022-06-21_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III Ca 1280/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 czerwca 2022 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi III Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Zofia Szcześniewicz
Protokolant: Marek Sadawa
po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2022 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwaK. M.,M. Z.iK. Z.
przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwW.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 22 kwietnia 2021 r. sygn. akt III C 1084/20
1
oddala apelację;
2
zasądza od(...) Spółki AkcyjnejwW.na rzeczK. M.,M. Z.iK. Z.kwoty po 600 ( sześćset ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Łodzi
date: '2022-06-21'
department_name: III Wydział Cywilny Odwoławczy
judges:
- Zofia Szcześniewicz
legal_bases: []
recorder: Marek Sadawa
signature: III Ca 1280/21
``` |
150500000001521_III_AUa_001032_2021_Uz_2022-02-28_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn.akt III AUa 1032/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 lutego 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Marek Szymanowski
Protokolant: Anna Niemyjska - Bocian
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2022 r. wB.
sprawy z odwołaniaP. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.
o ustalenie braku odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek
na skutek apelacji odwołującegoP. Z.
od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 9 kwietnia 2021 r. sygn. akt IV U 239/21
uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie przeprowadzonej w dniu 29 marca 2021 r. rozprawy i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie w innym składzie, pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach instancji odwoławczej.
M. S. (1)
Sygn. akt III AUa 1032/21
UZASADNIENIE
Decyzją z 2 grudnia 2020 r. Nr(...)
, znak:(...)
(...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.stwierdził, że
P. Z.
ponosi solidarną odpowiedzialność za zaległości z tytułu nieopłaconych składek(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwO., w tym:
1. na ubezpieczenia społeczne:
- za okres 10/2015-03/2017 w łącznej kwocie 280.333,83 zł, w tym: należność główna w kwocie 200.749,53 zł, oraz należne odsetki za zwłokę naliczone na dzień 02.12.2020 r. w kwocie 70.487,00 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 9.097,30 zł;
2. na ubezpieczenie zdrowotne:
- za okres(...)-03/2017r. w łącznej kwocie 75.462,04 zł, w tym należność główna w kwocie 54.381,94 zł oraz należne odsetki za zwłokę naliczone na dzień 02.12.2020 r. w kwocie 19.049,00 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 2.031,10 zł;
3. na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:
- za okres(...)-03/2017r., w łącznej kwocie 19.861,12 zł w tym należność główna 14.367,29 zł oraz należne odsetki za zwłokę naliczone na dzień 02.12.2020 r. w kwocie 7895,00 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 432,83 zł. Łączna kwota do zapłaty na dzień wydania decyzji, to kwota 375.656,99 złotych.
W uzasadnieniu opisanej wyżej decyzji organ rentowy powołał się naart. 116, art. 107 § 1 oraz art. 107 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowai zebrany materiał dowodowy, w szczególności dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego. W ocenie organu w stosunku doP. Z.wystąpiły w sprawie przesłanki art. 108 Ordynacji podatkowej stanowiące podstawę do stwierdzenia odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki. Dalej organ wskazał, że kiedy upływał termin płatności należności z tytułu składek objętych decyzją, funkcję członka zarządu spółki pełnił właśnieP. Z.(od 4 sierpnia 2015 r.), przy czym do(...)wraz z innymi osobami, a od(...)do 01/02/2020 samodzielnie. W ocenie organu, została również spełniona przesłanka bezskuteczności egzekucji z majątku spółki:
- zawiadomienie z dnia 13 czerwca 2017 r. o zakończeniu egzekucji prowadzonej na rzecz ZUS O/O., gdzie organ egzekucyjny ustalił brak jakiegokolwiek majątku spółki,
- postanowienie Komornika Sądowego przy SR w OlsztynieM. N.z dnia 20 lipca 2020 r. o sygn. Kms 39/19 o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności,
- postanowienie SR w Olsztynie z dnia 16 października 2017 r. o sygn. VGu 122/16 o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawieart. 13 ust. 1(brak majątku dłużnika)prawa upadłościowego, które w myśl Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2009r. o sygn. I UZP 4/09, jest tożsame ze stwierdzeniem bezskuteczności egzekucji.
Postępowanie prowadzone przez organ nie stwierdziło, aby odwołujący wykazał, że zgłosił we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości, lub aby niezgłoszenie takiego wniosku nastąpiło bez jego winy, jak też nie wskazał mienia spółki, z którego mogłaby być prowadzona egzekucja.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych doszedł do wniosku, że w toku postępowania wyjaśniającego strona nie wykazała żadnej z określonych w art. 116 Ordynacji podatkowej przesłanek uwalniających członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości spółki.
W odwołaniu od tej decyzjiP. Z.zarzucił, iż nie wykazano przesłanki bezskuteczności egzekucji, a ponadto organ rentowy bezpodstawnie przyjął, iż odwołujący nie złożył we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości, ponieważ niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy.
W odpowiedzi na odwołanie ZakładUbezpieczeń Społecznych Oddział wO.wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów procesu, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w decyzji.
Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie oddalił odwołanie i zasądził od odwołującegoP. Z.na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wO.kwotę 10.800 zł. Sąd Ten ustalił, że(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwO.prowadziła działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS(...). Przedmiotem działalności spółki było m.in. prowadzenie restauracji.P. Z.pełnił funkcję członka zarządu spółki od dnia 4 sierpnia 2015 r. do 1 lutego 2020 r., w tym w okresie od 4 sierpnia 2015 r. do czerwca 2016 r. wraz z innymi osobami (dowód: akta ZUS).
W okresie kiedy upłynął termin płatności należności z tytułu składek objętych decyzją z dnia 2 grudnia 2020 r. Nr(...)- zaskarżoną w niniejszej sprawie, odwołujący pełnił funkcję członka zarządu. Prowadzone w sprawie postępowania egzekucyjne okazały się bezskuteczne (dowód: k. 10, 17-19,101 akt ZUS).W oparciu o powyższe okoliczności organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.
Sąd Okręgowy zważył, że nie budziło sporu, że(...) Spółka z o.o.wO., jako płatnik składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji nie realizowała ciążących na niej obowiązków w zakresie zapłaty ww. składek. Skarżący nie kwestionował ani istnienia tych zaległości, ani ich wysokości. Kwestią sporną było natomiast, czy w oparciu o zebrany materiał dowodowy zachodziła bezskuteczność egzekucji oraz czy niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło z winy odwołującego.
Sąd Okręgowy odwołał się w tym zakresie doart. 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa(Dz.U. z 2020 r., poz. 1325),który poprzez odesłanie zawarte wart. 31 i 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, znajduje odpowiednie zastosowanie do zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Zgodnie z treścią § 1 tego przepisu za zaległości podatkowe (w niniejszej sprawie - składkowe) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe (składkowe) z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu (§ 2). Przepisy powyższe stosuje się również do byłego członka zarządu (§ 4).
W myśl zaś art. 107 § 1 i § 2 pkt 1, 2 i 4 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 i 32 u.s.u.s., odpowiedzialność osób trzecich za zaległości płatnika z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych obejmuje: należność główną, odsetki za zwłokę oraz koszty postępowania egzekucyjnego. Odpowiedzialność tę osoby trzecie ponoszą całym swoim majątkiem solidarnie z płatnikiem.
W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy - na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu - nie miał wątpliwości, że egzekucja zaległości składowych na rzecz ZUS z majątku spółki okazała się bezskuteczna i w związku z tym spełniona jest przesłanka wykazania przez pozwanego faktu bezskuteczności egzekucji. Powyższe wynika jednoznacznie z załączonej dokumentacji egzekucyjnej, komorniczej, postanowienia SR w Olsztynie z dnia 16 października 2017 r. o sygn. VGu 122/16 o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawieart. 13 ust. 1 prawa upadłościowego, a ponadto z zeznań samego odwołującego, który wskazał, że spółka nie posiadała i nie posiada żadnego majątku, działała w wynajętym i wyposażonym lokalu.
Sąd Okręgowy przypomniał, że przepisy Ordynacji podatkowej, które poprzez odesłanie zawarte w art. 31 i 32 ustawy systemowej stosuje się również do zaległości składkowych, przewidują ściśle określone przesłanki, których wykazanie powoduje zwolnienie członka zarządu/byłego członka zarządu spółki z odpowiedzialności za zaległości składkowe spółki. Należą do nich:
- wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
- wykazanie, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez winy członka zarządu,
- wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości spółki w znacznej części.
Wykazanie ww. przesłanek uwalniających członka zarządu lub byłego członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości składkowe spółki obarcza te podmioty(tj. członka lub byłego członka zarządu), a nie organ ubezpieczeń społecznych(tak: SN w wyroku z 14.05.2008r., II UK 283/07).Podstawową zasadą jest bowiem odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki powstałe w okresie pełnienia funkcji w zarządzie. Wyłączenie tej odpowiedzialności występuje natomiast w ściśle określonych przypadkach - wprost określonych przepisami.
W rozpoznawanej sprawie odwołujący się nie wykazał, aby w jego przypadku wystąpiła którakolwiek ze wskazanych wyżej przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność. Jak wynika z oświadczenia pełnomocnika odwołującego, wniosek o ogłoszenie upadłości winien zostać zgłoszony już w 2013 r. Odwołujący pełnił funkcję członka zarządu od sierpnia 2015 r. Nie mógł zatem złożyć wcześniej wniosku o upadłość, niż w czasie gdy objął funkcję członka zarządu, od tego czasu mógł też podejmować próby skłonienia/wymuszenia na całym zarządzie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Materiał dowodowy nie zawiera śladu żadnych działań w tym zakresie, co więcej na rozprawie odwołujący wyjaśnił, że dopiero na początku 2017 r. zapoznał się z sytuacją majątkową spółki. A zatem po upływie dużo ponad roku od objęcia funkcji członka zarządu, a po upływie pół roku od pełnienia jednoosobowo funkcji członka zarządu. W tym stanie rzeczy nie sposób uznać, iż niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy odwołującego. Sąd Okręgowy powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2000 r., (I CKN 270/00) wskazał, że członek zarządu z mocy prawa zobowiązany jest do jak najszybszego zapoznania się ze stanem finansowym spółki i podjęcia decyzji, co do ewentualnego zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, co na gruncie niniejszej sprawy zdaniem Sądu pierwszej instancji nie nastąpiło. Skarżący nie wskazał majątku spółki umożliwiającego w sposób zaspokojenia należności składkowych.
Taki powyższy wywód doprowadził Sąd Okręgowy do wniosku, że odwołujący się nie wykazał spełniania choćby jednej przesłanki egzoneracyjnej, uwalniającej go od odpowiedzialności subsydiarnej za zobowiązaniaspółki (...), co czyniło odwołanie niezasadnym w świetleart. 47714§ 1 k.p.c.i uzasadniało obciążenie odwołującego kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego na podstawieart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych(Dz. U. 2018 poz. 265),zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.
Apelację od przedstawionego wyżejwyroku wywiódł odwołujący (jego fachowy pełnomocnik), który zaskarżył go w całości i zarzucił:
I
naruszenie przepisów postępowania, gdyż mogło ono mieć wpływ na
wynik sprawy, tj.:
1.art. 233 § 1 k.p.c.poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego, która nie była wszechstronna, co miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego, co do faktu, że:
- egzekucja z majątkuspółki (...)okazała się bezskuteczna, podczas gdy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego nie było możliwe ustalenie ponad wszelką wątpliwość, że egzekucja w stosunku do spółki była bezskuteczna i że brak jest mienia, z którego wierzyciel składkowy mógłby się zaspokoić;
- odwołujący nie wykazał, że w jego przypadku wystąpiła którakolwiek z przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność;
II. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.
1.art. 116 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowaw związku zart. 31 oraz 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychpoprzez jego zastosowanie i:
a) przyjęcie, że wystąpiła przesłanka bezskuteczności egzekucji z majątku(...) spółki z o.o.wO., podczas gdy egzekucja został przeprowadzona w sposób niepełny i nie w stosunku do całego majątku,
b) przyjęcie, że odwołujący się nie złożył we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości i w konsekwencji ponosi winę za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, podczas gdy, niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości(...) spółki z o.o.wO.nastąpiło bez winy odwołującego się, który czynił liczne starania na rzecz poprawy kondycji finansowej spółki, w tym wielokrotnie zawierał ugody z ZUS, które były realizowane;
- co doprowadziło do stwierdzenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, że wystąpiły przesłanki do wydania decyzji stwierdzającej odpowiedzialność subsydiarną odwołującego się za zobowiązania spółki i wydania zaskarżonej decyzji.
III. naruszenieart. 102 k.p.c.przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy zachodziły szczególnie uzasadnione okoliczności uzasadniające nieobciążanie odwołującego kosztami na rzecz organu rentowego w ogóle, co skutkowało zasądzeniem na rzecz organu odwołującej kwoty 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;
Wskazując na powyższe apelacja wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i stosownie do tego orzeczenie do kosztach procesu za obie instancje (według norm prawem przepisanych, o ile nie zostanie przedstawiony spis kosztów),ewentualnie o nieobciążanie odwołującego się kosztami procesu za II instancję.
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 listopada 2021 r. (k.78)oraz w piśmie procesowym z dnia 13 grudnia 2021 r. (data wpływu k. 81 i n.) odwołujący się (jego fachowy pełnomocnik) podniosła dodatkowo zarzut nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.) z uwagi na to, że sędzia Sądu Okręgowego w Olsztynie T.K., orzekający w niniejszej sprawie w pierwszej instancji (jednoosobowo), powołany został na to stanowisko na skutek rekomendacji Krajowej Rady Sądownictwa, której kształt został określony ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw(Dz.U. z 2018 r. poz. 3).W uzasadnieniu tego zarzutu podniesiono przy tym, że sędzia T.K. odebrał nominację od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 6 października 2020 r., o której to nominacji zrobiło się szczególnie głośno, gdy okazało się, że w 2019 r. wpłacił on 12.500 zł na fundusz wyborczy partii rządzącej oraz starał się o awans bezpośrednio do Sądu Okręgowego w Olsztynie z pominięciem szczebla rejonowego (dopisma procesowego dołączono w tym zakresie wydruki artykułów prasowych z portaluO..com.pl z dnia 5.10.2020 r. oraz z portaluO.z dnia 6.10.2020 r. w między innymi w których podane te informacje k. 83-86). W ocenie odwołującego się, z uwagi na obniżenie standardu bezstronności i niezależności sądu w świetle art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPCz),art. 45 ust. 1 Konstytucji RPi art. 47 Karty Praw Podstawowych zachodzi z tego powodu niedopuszczalność uczestniczenia tego sędziego w składzie Sądu, który rozpoznawał niniejszą sprawę. Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajmują jednoznaczne stanowisko, iż Krajowa Rada Sądownictwa, wybrana na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r., nie jest organem niezależnym od wpływu politycznego. Sędziowie powołani na Jej wniosek ze względu na okoliczności swego wyboru, mogą budzić wątpliwości co do niezawisłości i bezstronności. Skarżący przywołał w tym zakresie uzasadnienie wyroku(...)(Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) z dnia 19 listopada 2019 roku (połączone C 585/18, C 624/18, C 625/18),gdzie przyjęto, że istnieją istotne czynniki, które wzbudzają wątpliwości co do niezależności obecnej Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce oraz wyrok Sądu Najwyższego 5 grudnia 2019 r. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wydała wyrok (sygn. akt. III PO 7/18) zapadły w wykonaniu tegoż wyroku(...), w którym jednoznacznie określono Krajową Radę Sądownictwa jako organ nie spełniający wymogów niezależności. Sąd Najwyższy doprecyzował też stanowisko(...)stwierdzając, że każdy sąd oraz każdy organ państwowy ma obowiązek badać niezależność KRS zgodnie z wytycznymi wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nadto skarżący powołał też uchwałę Sądu Najwyższego podjętą w składzie trzech połączonych izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i(...)z dnia 23 stycznia 2020 r. ((...)1-4110-1/20),w której przyjęto, że sąd należy uznać za nienależycie obsadzony w sytuacji, gdy w jego składzie udział bierze osoba powołana na urząd sędziego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie ustawy z 8 grudnia 2017 r. (..), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności. W ocenie skarżącego, jeszcze precyzyjniej wyraziła się Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swoim wyroku z 6 października 2021 r. w sprawie o sygn. C-487/19.(...)rozpatrywał pytanie prejudycjalne Sądu Najwyższego dotyczące statusu sędziów SN powoływanych z udziałem KRS w składzie ukształtowanym ustawą z 8 grudnia 2017 r. o zmianie (..).(...)stwierdził w nim, że sędzia wybrany przez upolitycznioną KRS nie może być uznany za niezawisłego i bezstronnego, gdyż jego powołanie nastąpiło z rażącym naruszeniem podstawowych reguł procedury powoływania sędziów. Skarżący odwołał się też ogólnie do orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uchyla uchwały KRS w zakresie wyboru sędziów Sądu Najwyższego, stwierdzając iż obecna Krajowa Rada Sądownictwa nie daje gwarancji niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Dodatkowo skarżący powołał się także na uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 16 września 2021 r. w sprawie I KZ 29/21, w którym Sąd Najwyższy wskazał, że orzeczenie sądowe wydane z udziałem sędziego powołanego wadliwie narusza prawo do sądu gwarantowane przez art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wadliwość powołania sędziego spowodowana jest z kolei tym, że KRS w składzie ukształtowanym w trybie wskazanej wyżej ustawy nie daje gwarancji niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej. W procesie powołania sędziów z udziałem KRS ukształtowanej przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie (..) doszło do oczywistego naruszenia prawa polskiego, istotą naruszenia prawa polskiego jest uksztaltowanie KRS jako organu pozbawionego niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Wadliwa procedura powoływania sędziów powoduje, że podważona jest istota prawa do rozpoznania sprawy przez sąd ustanowiony ustawą, i to bez konieczności badania wpływu tejże wadliwości na wynik konkretnej sprawy.
W konkluzji - zdaniem skarżącego - wszystkie przedstawione wyżej okoliczności dotyczące powołania Krajowej Rady Sądownictwa w obecnym składzie i jej działania, rozpoznawane łącznie i we wzajemnym powiązaniu wskazują jednoznacznie, że Organ Ten nie jest legalnie powołanym konstytucyjnym organem Państwa i nie wypełnia swoich podstawowych obowiązków wynikających zart. 186 ust.1 Konstytucji RP. W kontekście podniesionego zarzutu nieważności skarżący zmodyfikował też wniosek apelacyjny wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Organ rentowy, którySąd Apelacyjny zobowiązał do zajęcia stanowiska w przedmiocie podniesionego zarzutu nieważności oraz jego uzasadnienia wnosił w piśmie procesowym z dnia 22 grudnia 2021 r.(k.91)o oddalenie apelacji, nie zgadzając się generalnie z zasadnością podniesionego zarzutu. Organ rentowy nie kwestionował jednocześnie przytoczonych w piśmie procesowym odwołującego (jego pełnomocnika) z dnia 13 grudnia 2022 r. okoliczności faktycznych.
W dniu 8 lutego 2022 r.(k. 110)organ rentowy złożył dodatkowe pismo procesowe w uzupełnieniu uzasadnienia swego stanowiska. W piśmie tym organ rentowy odwołał się do uchwały (tej samej, którą powołał też skarżący) składu połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - zasada prawna z dnia 23 stycznia 2020r.,(...)1-4110-1/20, wskazując, że wpunkcie 2. tejże uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że nienależyta obsada sądu w rozumieniuart. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.albo sprzeczność składu sądu z przepisami prawa w rozumieniuart. 379 pkt 4 k.p.c.zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3),jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniuart. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Zdaniem jednak organu rentowego w okolicznościach niniejszej sprawy taki standard nie został naruszony, na co ma wskazywać postawa stron prezentowana w toku postępowania, a wskazująca na brak zastrzeżeń co do zachowania niezawisłości i bezstronności sędziego T.K.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje
Apelacja okazała się zasadną, z uwagi nieważność postępowania przed sądem pierwszej instancji (art. 379 pkt 4 k.p.c.), z przyczyn niżej wskazanych.
Na wstępie, w kontekście zgłoszonych zarzutów apelacyjnych przypomnieć trzeba, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sąd odwoławczy związany jest zarzutami naruszenia prawa procesowego w tym znaczeniu, że naruszeń przepisów proceduralnych przez sąd pierwszej instancji nie bierze pod uwagę z urzędu, lecz konieczne jest ich podniesienie przez skarżącego odpowiednio sformowanego zarzutu (por. uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów - zasada prawna z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07 OSNC 2008/6/55, Prok.i Pr.-wkł.(...), Biul.SN 2008/1/13,Wspólnota (...)). Niekiedy ustawodawca wprowadza też dodatkowe utrudnienia w zgłoszeniu w apelacji zarzutów procesowych, czego przejawem jest np.art. 162 k.p.c.nakazujący stronie, która uważa, że doszło do naruszenia przepisów postępowania, podniesienie stosownych zarzutów już przed sądem pierwszej instancji, czego zaniechania, w przypadku strony działającej z fachowym pełnomocnikiem (art. 162 § 2 i 3 k.p.c.) może skutkować utratą prawa do ich powoływania. W świetle powołanej wyżej uchwały składu 7 sędziów SN oraz brzmieniaart. 378 k.p.c.nieważność postępowania w granicach zaskarżenia sąd odwoławczy bierze jednak z urzędu, co oznacza, że strona taki zarzut może podnieść także po wniesieniu apelacji, w toku postępowania apelacyjnego do momentu zamknięcia rozprawy, a nawet po jej zamknięciu z wnioskiem o jej otwarcie, dopóki w sprawie nie wydano wyroku.
W przypadku nieważności postępowania ustawodawca generalnie uznał, że chodzi tu o tak istotne naruszenie przepisów postępowania przez sąd orzekający, że nie ma znaczenia czy nieważność taka miała wpływ na treść wyroku czy też nie, konieczne jest wyeliminowanie takiego orzeczenia lub jego zaskarżonej części przez sąd odwoławczy nawet bez stosownego zarzutu strony apelującej, która nieważności takiej sama nie dostrzegła, bo uzyskanie ważnego wyroku leży w interesie obu stron procesu (uczestników postępowania nieprocesowego). W sprawie podniesiono zarzut nieważności postępowania, stąd nie zachodzi potrzeba szerszych rozważań czy również nieważność podniesioną w niniejszej sprawie związaną z wadliwością procedury nominacyjnej sąd odwoławczy powinien wziąć pod uwagę z urzędu. Marginalnie zatem należy jedynie wskazać, że choć istnieją ważkie argumenty, które by za tym przemawiały, to trzeba w tym zakresie mieć też na względzie interesy stron i konieczność uniknięcia chaosu, z uwagi na liczbę orzeczeń wydanych już przez sędziów powołanych w podobnej procedurze jak sędzia T.K. Ilość sędziów powołanych z udziałem KRS w tak ukształtowanym składzie i orzeczeń przez nich wydanych sprawia, że prędzej czy później potrzebna będzie w tym zakresie rozwiązanie o charakterze systemowym, uwzględniające różne ważkie aspekty, w tym prawomocność formalną orzeczeń, słuszny interes stron, oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ((...)) i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wS.(ETPCz), o czym jeszcze niżej. W kontekście tego specyficznego zarzutu nieważności nie może być bez znaczenia ocena samej strony postępowania, czy uważa ona, że Państwo Polskie zapewniło jej dostęp do sądu odpowiadający standardomart. 45 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm. dalej jako:Konstytucja RP),który w istocie jest zapożyczony niemalże literalnie z art. 6 ust.1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w dniu 4 listopada 1950 r. wR.(Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm. dalej też jako: Konwencja lub EKPC)– czy też ją takiego dostępu pozbawiło. W niniejszej sprawie skarżący w istocie w sposób jednoznaczny podniósł, że właśnie jego standard dostępu do sądu nie odpowiadał tym wymogom. Podniesienie takiego zarzutu przez stronę musi być postrzegane w okolicznościach niniejszej sprawy jako namiastka wyczerpywania środków krajowych (domestic remedies), które nie zawsze należy utożsamiać z wyczerpaniem toku instancji, a których wyczerpanie jest koniecznym warunkiem w świetle art. 35 ust. 1 Konwencji do wystąpienia z indywidulaną skargą do ETPCz. Oznacza to, że podnosząc taki zarzut, strona zapobiega temu, aby jej skarga do ETPCz nie została uznana za niedopuszczalną z powodu niewyczerpania środków krajowych. Odmowę zaś zbadania takiego zarzutu podniesionego przez stronę w toku postępowania przez sąd trzeba traktować jako pozbawienie strony środka, którym mogła bronić się przed pozbawieniem jej prawa do sądu w konwencyjnym rozumieniu tego prawa, a zatem będzie prowadzić do obrazy art. 13 Konwencji.
Sąd Apelacyjny nie może zatem zignorować podniesionego zarzutu nieważności postępowania, a jego procesowe znaczenie sprawia, że musi on być rozważony w pierwszej kolejności, bowiem uznanie go za skuteczny czynić będzie zbędnym analizę wszystkich pozostałych podniesionych w apelacji zarzutów. Zgodnie bowiem zart. 386 § 2 k.p.c.w razie stwierdzenia nieważności postępowania sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Przechodząc do meritum zagadnienia tj. oceny trafności podniesionego zarzutu nieważności postępowania jasno trzeba wskazać, że źródłem wątpliwości dotyczycących prawidłowości powołania sędziego T.K., który był w składzie sądu (jednoosobowym) wydającym zaskarżony wyrok, jest udział w jego procesie nominacyjnym Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. z 2018 r. poz. 3).
Sposób powołania Rady zrodził istotne wątpliwości co do szerokorozumianej niezależności tego Organu, bowiem wspomnianą ustawą przerwano kadencję poprzedniegoskładu (...), a środowisko sędziowskie pozbawiono czynnego prawa wyboru członków Rady (na miejsca wR.przypadające sędziom), powierzając ich wybór Sejmowi, co w konsekwencji sprawia, iż trudno podważyć tezę, że tak wybrani członkowie Rady stali się dodatkowymi reprezentantami Sejmu (oprócz 4 miejsc wR.temu Organowi przyznanych wart. 187 ust.1 pkt 3 Konstytucji RP),a nie środowiska sędziowskiego. Nadto uzasadnioną wątpliwość budziło zachowanie konstytutywnych elementów procedury wyboru nawet w tej kontrowersyjnej ustawie przewidzianych (art. 1 pkt 3 i art. 6 tej ustawy).
Wątpliwości te skutkowały wystąpieniami Sądu Najwyższego z pytaniami prejudycjalnymi w kilku sprawach przez Sąd Najwyższy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej(por. w tym zakresie np. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 1 sierpnia 2018 r., III PO 6/18, LEX nr 2531338; z dnia 30 sierpnia 2018 r., III PO 7/18, LEX nr 2542293; z dnia 19 września 2018 r., III PO 8/18, LEX nr 2549397; z dnia 19 września 2018 r., III PO 9/18, LEX nr 2615150; z dnia 15 lipca 2020 r. ,II PO 3/19, LEX nr 3031436; z dnia 21 maja 2019 r., III CZP 25/19, OSNC 2019/10/99).Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej udzielając odpowiedzi na pytanie prejudycjalne Sądu Najwyższego w połączonych sprawach (C 585/18 C 624/18 i(...)) - zmierzające do wyjaśnienia statusuI.Dyscyplinarnej - w wyroku z dnia 19 listopada 2019 r. przyjął, że artykuł 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej i art. 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by spory dotyczące stosowania prawa Unii mogły należeć do wyłącznej właściwości organu niestanowiącego niezawisłego i bezstronnego sądu w rozumieniu pierwszego z tych przepisów. Do tej ostatniej sytuacji dochodzi wówczas, gdy obiektywne okoliczności, w jakich został utworzony dany organ, oraz jego cechy, a także sposób, w jaki zostali powołani jego członkowie, mogą wzbudzić w przekonaniu jednostek uzasadnione wątpliwości co do niezależności tego organu od czynników zewnętrznych, w szczególności od bezpośrednich lub pośrednich wpływów władzy ustawodawczej i wykonawczej, oraz jego neutralności względem ścierających się przed nim interesów, i prowadzić w ten sposób do braku przejawiania przez ten organ oznak niezawisłości lub bezstronności, co mogłoby podważyć zaufanie, jakie sądownictwo powinno budzić w jednostkach w społeczeństwie demokratycznym. Do sądu odsyłającego należy ustalenie, przy wzięciu pod uwagę wszystkich istotnych informacji, którymi dysponuje, czy jest tak w przypadku organu takiego jak Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego.(...)przyjął też, że w razie gdyby tak było, zasadę pierwszeństwa prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że zobowiązuje ona sąd odsyłający do odstąpienia od stosowania przepisu prawa krajowego zastrzegającego dla takiego organu właściwość do rozpoznania sporów w postępowaniu głównym, ażeby spory te mogły zostać rozpatrzone przez sąd, który spełnia wyżej wskazane wymogi niezawisłości i bezstronności i który byłby właściwy w danej dziedzinie, gdyby ów przepis nie stał temu na przeszkodzie. Wprawdzie istota odpowiedzi(...)na pytanie prejudycjalne dotyczyła statusu Izby Dyscyplinarnej, to jednym z relewantnych elementów tejże uzasadniających poddanie w wątpliwość tejI.jako niezwisłego Sądu - były właśnie okoliczności ściśle związane z ukształtowaniem KRS na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy (…). W punktach 141-146 uzasadnienia wyroku, odnosząc się do nowej KRS,(...)wskazał, że do oceny niezależności tej Rady znaczenie mają następujące okoliczności: po pierwsze to, że KRS w nowym składzie została utworzona w drodze skrócenia trwającej cztery lata kadencji członków wcześniej wchodzących w skład tego organu; po drugie, okoliczność, że chociaż 15 członków KRS wybieranych spośród sędziów było wcześniej wyłanianych przez środowisko sędziowskie, to obecnie są oni desygnowani przez organ władzy ustawodawczej spośród kandydatów, którzy mogą być zgłaszani przez grupę 2000 obywateli lub 25 sędziów, co sprawia, że taka reforma prowadzi do zwiększenia liczby członków KRS z nadania sił politycznych lub przez nie wybranych do 23 z 25 członków, których liczy ten organ; po trzecie, występowanie ewentualnych nieprawidłowości, jakimi mógł zostać dotknięty proces powoływania niektórych członków KRS w nowym składzie – nieprawidłowości, o których wspomina sąd odsyłający i których weryfikacji sąd ten będzie zobowiązany dokonać, jeśli zajdzie tego potrzeba.
W konsekwencji udzielonej przez(...)odpowiedzi Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 5 grudnia 2019 r. III PO 7/18 (OSNP 2020/4/38; por. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2020 r., III PO 8/18, OSNP 2020/10/114.),uchylił uchwałę Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 27 lipca 2018 r. w przedmiocie dalszego zajmowania stanowiska sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego. W uzasadnieniu tego judykatu przyjął między innymi, że Krajowa Rada Sądownictwa w składzie ukształtowanym w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3)nie daje wystarczających gwarancji niezależności od organów władzy ustawodawczej i wykonawczej. W związku z podważeniem statusu KRS jako organu niezależnego, choć nie tylko dlatego, Sąd Najwyższy przyjął też, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego utworzona na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r. poz. 5 z późn. zm.) nie jest sądem w rozumieniu art. 47 Karty Praw Podstawowych oraz art. 6 ust. 1 EKPC iart. 45 ust. 1 Konstytucji RP, co uzasadnia pominięcie jej właściwości.
Między innymi w związku z powyższym wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2019 r. ale też innymi orzeczeniami Sądu Najwyższego i innych sądów
(por. postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2019 r., III CZP 25/19, OSNC 2019, nr 10, poz. 99, postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 czerwca 2019 r., II PO 3/19; z dnia 30 sierpnia 2018 r., , III PO 8/18, oraz z dnia 19 września 2018 r., III PO 9/18; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2019 r.,(...)2/18; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 października 2019 r., I A Ca 649/19) -I Prezes Sądu Najwyższego we wniosku z dnia 15 stycznia 2020 r. wystąpiła o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa występującej w orzecznictwie Sądu Najwyższego w tym zakresie. W uchwale Sądu Najwyższego połączonych Izb - Izba Cywilna, Karna oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 23 stycznia 2020 r.
((...) I-4110-1/20; OSNKW 2020, nr 2, poz. 7.)podjętej na ten wniosek I Prezes Sądu Najwyższego, do której odwoływały się obie strony w niniejszej sprawie, Sąd Najwyższy przyjął, że:
1. nienależyta obsada sądu w rozumieniuart. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.albo sprzeczność składu sądu z przepisami prawa w rozumieniuart. 379 pkt 4 k.p.c.zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3).
2. nienależyta obsada sądu w rozumieniuart. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.albo sprzeczność składu sądu z przepisami prawa w rozumieniuart. 379 pkt 4 k.p.c.zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3),jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniuart. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
W odpowiedzi na tę uchwałę Sądu Najwyższego Marszałek Sejmu RP wystąpiła z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie – powstałego jej zdaniem - sporu kompetencyjnego pomiędzy Sądem Najwyższym a Sejmem i Prezydentem RP. Rozpoznając ten wniosek postanowieniem z dnia z 28 stycznia 2020 r. (K.1/20) Trybunał Konstytucyjny wstrzymał stosowanie tej uchwały od dnia jej wydania. Rozstrzygając natomiast wniosek co do zasady, postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2020 r.,(K.1/20), Trybunał Konstytucyjny uznając, że istnieją 2 spory kompetencyjne między Sądem Najwyższym i Sejmem RP oraz między Sądem Najwyższym i Prezydentem RP orzekł między innymi, że: Sąd Najwyższy - również w związku z orzeczeniem sądu międzynarodowego - nie ma kompetencji do dokonywania prawotwórczej wykładni przepisów prawa, prowadzącej do zmiany stanu normatywnego w sferze ustroju i organizacji wymiaru sprawiedliwości, dokonywanej w drodze uchwały, o której mowa w art. 83 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym(Dz. U. z 2019 r. poz. 825 oraz z 2020 r. poz. 190),gdyż należy to do wyłącznej kompetencji ustawodawcy.
Nadto ustawodawca ustawą z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U 2020 poz.190.)dokonał licznych zmian zmierzających niewątpliwie do wykluczenia podważania statusu sędziów powoływanych z udziałem aktualnej KRS, między innymi poprzez wprowadzenie doustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych(Dz.U.2020 poz. 365 j.t. dalej też jako: P.u.s.p)zmian zakazujących sędziom badania w postępowaniu sądowym prawidłowości powołania na urząd sędziego. W art. 42a § 1 i 2 tej ustawy wprowadzono generalną niedopuszczalność kwestionowania umocowania sądów i trybunałów, konstytucyjnych organów państwowych oraz organów kontroli i ochrony prawa oraz niedopuszczalność jest ustalania lub oceny przez sąd powszechny lub inny organ władzy zgodności z prawem powołania sędziego lub wynikającego z tego powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Przepis ten ściśle powiązano na z art. 107 § 1 pkt 3 tej ustawy, który wszedł w życie 14 lutego 2020 r., a który w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 grudnia 2019 r. wspominaną wyżej, działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej uznaje z przewinienie służbowe.
Regulacje te ograniczyły na gruncie prawa krajowego możliwości sędziów do oceny czy doszło do nieważności postępowania, w tym w postępowaniu cywilnym z uwagi na treśćart. 379 pkt 4 k.p.c., co bynajmniej nie rozwiązało istniejącego problemu statusu sędziów powołanych w udziałem wadliwie powołanej KRS, lecz uczyniło go większym i jak się okazało dużo bardziej kosztownym, także w dosłownym tego słowa znaczeniu.
Postanowieniem Wiceprezesa(...)z dnia 14 lipca 2021 r., wydanym w sprawie C-204/21 R mającej za przedmiot wniosek o zastosowanie - na podstawie art. 279 Traktatu o Unii Europejskiej iTraktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej(wersji skonsolidowanej opublikowanego w Dz. Urz. UE 2016 C 202, s. 1. dalej jako(...)) - środków tymczasowych, zawieszono między innymi:
• przepisy art. 27 § 1 pkt 2 i 3 ustawy o Sądzie Najwyższym, w zmienionym brzmieniu, na podstawie których Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego jest właściwa do orzekania w sprawach dotyczących statusu sędziów Sądu Najwyższego i pełnienia przez nich urzędu, w szczególności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczących sędziów Sądu Najwyższego i w sprawach z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku oraz do powstrzymania się od przekazania wyżej wymienionych spraw do rozpoznania przez organ sądowy, który nie spełnia wymogów niezależności wskazanych w szczególności w wyroku z dnia 19 listopada 2019 r., A.K. i in. (niezależność Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego) (C-585/18, C-624/18 i C-625/18, EU:C:2019:982);
• przepisyart. 107 § 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw i art. 72 § 1 pkt 1–3 ustawy o Sądzie Najwyższym, w zmienionym brzmieniu, zezwalających na pociągnięcie do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów za badanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu art. 19 ust. 1(...)(Traktatu o Unii Europejskiej; Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30 z późn. zm.)w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;
• przepisy art. 42a §§ 1 i 2 i art. 55 § 4 ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych, w zmienionym brzmieniu, art. 26 § 3, a także art. 29 §§ 2 i 3 ustawy o Sądzie Najwyższym, w zmienionym brzmieniu, orazart. 5 §§ 1a i 1b ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw, jak również art. 8 ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim uznają za niedopuszczalne, aby sądy krajowe badały spełnienie wymogów Unii Europejskiej dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu art. 19 ust. 1(...)w związku z art. 47 KPP;
Wniosek Rzeczypospolitej Polskiej o uchylenie powyższego postanowienia został oddalony postanowieniem Wiceprezesa(...)z dnia 6 października 2021 r.
Następnie postanowieniem(...)z dnia 27 października 2021 r. (C 204/21 R) Rzeczpospolita Polska została zobowiązana do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej okresowej kary pieniężnej w wysokości 1 000 000 EUR dziennie, licząc od dnia doręczenia Rzeczypospolitej Polskiej niniejszego postanowienia do dnia, w którym to państwo członkowskie wypełni zobowiązania wynikające z postanowienia wiceprezesa Trybunału z dnia 14 lipca 2021 r. Komisja/Polska(C 204/21 R, EU:C:2021:593),lub – w braku zastosowania się do tego postanowienia – do dnia wydania wyroku kończącego postępowanie w sprawie C 204/21. Komisja wnosząc o nałożenie tej kary podniosła, że w celu zastosowania się do postanowienia z dnia 14 lipca 2021 r. wszystkie organy Rzeczypospolitej Polskiej, w tym sądy, powinny zaprzestać stosowania przepisów prawa krajowego, o których mowa w tym postanowieniu, do dnia wydania wyroku kończącego postępowanie w sprawie C‑204/21 (por. pkt 26 postanowienia).
Moc wiążąca orzeczeń(...)wynika z zasady pierwszeństwa prawa unijnego w stosunku do regulacji prawnych krajów członkowskich. Przed przejściem do przedstawienia istoty zasady pierwszeństwa prawa unijnego przesądzić trzeba, że zasada pierwszeństwa prawa unijnego obejmuje to co ma znaczenie w niniejszej sprawie, a mianowicie badanie standardu dostępu do niezależnego, niezawisłego i bezstronnego sądu. W tym zakresie wypada nawiązać do art. 2(...)zgodnie z którym Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn. Przepis ten nie ma charakteru deklaratywnego, bowiem jego prostą konsekwencją jest art. 19(...), który w ust. 1 akapicie drugim stanowi, że państwa członkowskie są zobowiązane do ustanowienia środków niezbędnych do zapewnienia jednostkom poszanowania ich prawa do skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii. Z normą tą korespondują mające moc prawną od 1 grudnia 2009 r. (data wejście w życie Traktatu Lizbońskiego) postanowienia Karty Praw Podstawowych (KPP). Zgodnie z jej art. 47, każdy kogo prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem, zgodnie z warunkami przewidzianymi w niniejszym artykule. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy.
W wyroku z dnia 20 kwietnia 2021 r. (w sprawie C-896/19) dotyczącym maltańskiego modelu powoływania sędziów,(...)przyjął i wiążąco wyjaśnił, że artykuł 19 ust. 1 akapit drugi(...)należy interpretować w ten sposób, że może on mieć zastosowanie w sprawie, w której sąd krajowy rozpatruje przewidzianą prawem krajowym skargę o wydanie orzeczenia w przedmiocie zgodności z prawem Unii przepisów krajowych regulujących procedurę powoływania sędziów państwa członkowskiego, do którego należy wspomniany sąd. Przy dokonywaniu wykładni tego postanowienia powinien zostać należycie uwzględniony art. 47 KPP Unii Europejskiej.
Zasada skutecznej ochrony sądowej praw, jakie jednostki wywodzą z prawa Unii, do której odnosi się art. 19 ust. 1 akapit drugi(...), stanowi zasadę ogólną prawa Unii, wynikającą z tradycji konstytucyjnych wspólnych państwom członkowskim, wyrażoną w art. 6 i 13 EKPC oraz obecnie potwierdzoną w art. 47 Karty Praw Podstawowych (wyroki(...): z dnia 6 października 2021 r, w sprawie C 487/19 ; z dnia 18 maja 2021 r.,A.„F. J.din România” i in., C 83/19, C 127/19, C 195/19, C 291/19, C 355/19 i C 397/19, EU:C:2021:393, pkt 190 i przytoczone tam orzecznictwo). Zakres przedmiotowy stosowania art. 19 ust. 1 akapit drugi(...)dotyczy „dziedzin objętych prawem Unii”, niezależnie od tego, w jakiej sytuacji państwa członkowskie stosują to prawo w rozumieniu art. 51 ust. 1 KPP(wyroki: z dnia 24 czerwca 2019 r., Komisja/Polska (niezależność Sądu Najwyższego), C 619/18, EU:C:2019:531, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo; a także z dnia 18 maja 2021 r.,A.„F. J.din România” i in., C 83/19, C 127/19, C 195/19, C 291/19, C 355/19 i C 397/19, EU:C:2021:393, pkt 192 i przytoczone tam orzecznictwo). Na podstawie regulacji art. 19 ust. 1 akapit drugi(...)każde państwo członkowskie powinno zatem zapewnić w szczególności, by organy należące – jako „sądy” w rozumieniu prawa Unii – do systemu środków odwoławczych w dziedzinach objętych prawem Unii i mogące w związku z tym rozstrzygać w tym charakterze o stosowaniu lub wykładni prawa Unii odpowiadały wymogom skutecznej ochrony sądowej. Immamentną cechą konstrukcyjną sądu jest zaś jego niezależność od innych organów, i niezawisłość sędziów w nich orzekających, posiadających wystarczające i realne gwarancje umożliwiające powstrzymanie zapędów innych władz do porządkowania sobie władzy sądowniczej. Również w najświeższym wyroku(...)z dnia 16 lutego 2022 r., C-157/21 ze skargi Rzeczypospolitej Polskiej o stwierdzenie nieważności rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE,E.)(...)z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii (Dz.U. 2020,(...), s.1)(...)w punkcie pkt 193 przypomniał, że art. 47 KPP oraz art. 19(...)gwarantują w szczególności prawo do skutecznego środka prawnego oraz prawo dostępu do niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy dla potrzeb ochrony praw i wolności zagwarantowanych prawem Unii.
Przechodząc do zasady pierwszeństwa przypomnieć trzeba, że zasada pierwszeństwa prawa unijnego to podstawowa zasada stosowania prawa unijnego, na której w istocie opiera się funkcjonowanie Unii Europejskiej. Zapewnia ona obywatelem Państw Unii, że normy prawa unijnego w obszarze objętym legislacją unijną będą miały pierwszeństwo przed prawem krajowym i będą też miały identyczną, jednolitą wykładnię dokonywaną przez(...)w dialogu z sądami krajowymi dzięki pytaniom prejudycjalnym (preliminary rulings). Ignorowanie tej zasady przez państwa członkowskie w praktyce, w krótkiej perspektywie doprowadziłoby do chaosu prawnego tej Organizacji, do której przynależność jest dobrowolna, uniemożliwiając jej osiągnięcie celów, dla których ją powołano.
Istota zasady pierwszeństwa wyklucza tworzenie w prawie krajowym przepisów sprzecznych z prawem wspólnotowym. W razie kolizji normy unijnej z prawem krajowym - norma krajowa niezależnie od swojej pozycji w hierarchii norm - nie zostaje uchylona, ale ustępuje pierwszeństwa w zastosowaniu odpowiedniej normie prawa unijnego.
Celowym wydaje się przypomnieć drogi wdrożenia zasady pierwszeństwa prawa unijnego do polskiego porządku prawnego. I tak bezpośrednio po wejściu Polski Unii Europejskiej 11 maja 2004 r.(M.P. Nr 20 poz. 359)opublikowano ogłoszenie Prezesa Rady Ministrów RP w sprawie stosowania prawa Unii Europejskiej wydane na podstawieart. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, w którym wyjaśniono obywatelom polskim zasady stosowania prawa unijnego. W ogłoszeniu tym poinformowano między innymi, że: „Na porządek prawny Unii Europejskiej składa się prawo pierwotne oraz prawo wtórne, uzupełniane orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który został powołany w celu kontrolowania przestrzegania oraz dokonywania wykładni prawa wspólnotowego. Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.”Prościej rzecz ujmując, Premier Rzeczpospolitej Polskiej w momencie przystąpienia do UEpoinformował oficjalnie wszystkich obywateli RP,że z chwilą przystąpienia do UE przepisy wspólnotowe mają pierwszeństwo w zastosowaniu przed prawem krajowym (rozumianym jako całość).
W dniu 1 grudnia 2009 r. wszedł w życieTraktat z Lizbony, którego załącznikiem jest Deklaracja Nr 17 Konferencji Międzyrządowej, która przyjęła ten Traktat - odnosząca się do zasady pierwszeństwa. W deklaracji tej Konferencja przypominała, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Traktaty i prawo przyjęte przez Unię na podstawie Traktatów mają pierwszeństwo przed prawem Państw Członkowskich na warunkach ustanowionych przez wspomniane orzecznictwo. Do przedmiotowej deklaracji Konferencja załączyła opinię(...)Prawnej Rady dotyczącą pierwszeństwa, w wersji zawartej w dokumencie(...)(JUR 260). W opinii tej z 22 czerwca 2007 r. wskazano: że:„Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że pierwszeństwo prawa wspólnotowego stanowi podstawową zasadę tego prawa. Według Trybunału zasada ta jest nieodłącznie związana ze szczególną naturą Wspólnoty Europejskiej. Kiedy wydawany był pierwszy wyrok zapoczątkowujący to obecnie już utrwalone orzecznictwo (wyrok z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64,C.przeciwko(...)), w Traktacie nie było żadnej wzmianki o zasadzie pierwszeństwa. Sytuacja ta do dziś nie uległa zmianie. Fakt, że zasada pierwszeństwa nie zostanie włączona do przyszłego Traktatu, w żaden sposób nie narusza samej zasady ani obowiązującego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości.”
Dodać trzeba, że wspomniana Deklaracja Nr 17 odnosząca się do zasady pierwszeństwa, była przedmiotem wniosku do Trybunału Konstytucyjnego grupy posłów, jednakże postępowanie w tej sprawie wyrokiem z 10 listopada 2010 r. sprawa K 32/9 (OTK-A 2010/9/110) Trybunał umorzył. W zakresie kształtowania się treści zasady pierwszeństwa prawa unijnego warto odwołać się do kilku fundamentalnych w tym zakresie wyroków ETS (od 1 grudnia 2009 r.(...)):
• z dnia 5 lutego 1963 r. w sprawie, nr 26/62,V.G.&L., pierwsze orzeczenie wskazujące na zasadę pierwszeństwa prawa wspólnotowego jako podstawową zasadę prawa wspólnotowego;
• z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64,C.przeciwko(...)(wspomnianego wyżej), w którym przyjęto, że w odróżnieniu od zwyczajnych umów międzynarodowych prawo wspólnotowe stanowi własny porządek prawny, który został włączony do systemu prawnego państw członkowskich po jego wejściu w życie i który ma charakter wiążący dla sądów krajowych;
• z dnia 17 grudnia 1970 r. w sprawie nr 11/70,(...)vE.- undV.fürG.undF.(przesądzającej pierwszeństwo prawa unijnego również nadkonstytucjamikrajowymi);
• z dnia 9 marca 1978 r. w sprawie 106/77S. I., którym Trybunał przesądził uprawnienie sądu krajowego (uznając to za obowiązek) do niestosowania przepisu prawa krajowego za sprzeczny z prawem unijnym, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia pełnej efektywności przepisów prawa wspólnotowego;
• z dnia 22 czerwca 1989 r. w sprawie C-103/88(...), w którym Trybunał potwierdził, że zasada pierwszeństwa prawa unijnego obowiązuje w stosowaniu prawa również przez organy administracyjne, a zatem także np. organ rentowy, który jest stroną w niniejszej sprawie;
●
z dnia 11 stycznia 2000 r. w sprawie niemieckiej C-285/98T. K.,
ponownie potwierdzający pierwszeństwo prawa unijnego nadKonstytucjąniemiecką;
●
z dnia 21 grudnia 2021 r. w połączonych sprawach C 357/19, C 379/19,
C 547/19, C 811/19 i C 840/19 - potwierdzający pierwszeństwo prawa unijnego nadKonstytucjąrumuńską;
●
z dnia 22 lutego 2022 r. w sprawie C 430/21 w sprawie rumuńskiej, gdzie
Trybunał jednoznacznie wskazał, żeprawo Unii stoi na przeszkodzie unormowaniu prawa krajowego odbierającemu sądom krajowym uprawnienie do badania zgodności przepisu prawa krajowego, uznanego za zgodny zkonstytucjąna mocy orzeczenia sądu konstytucyjnego tego państwa członkowskiego, z prawem Unii. W wyroku tym(...)podkreślił przy tym, że ponieważ ma On wyłączną kompetencję do dokonania ostatecznej wykładni prawa Unii, sąd konstytucyjny państwa członkowskiego nie może, na podstawie własnej wykładni przepisów prawa Unii, skutecznie stwierdzić, że Trybunał wydał wyrok z przekroczeniem swoich kompetencji, a tym samym odmówić wykonania wyroku wydanego przez Trybunał w trybie prejudycjalnym (pkt 51-53 wyroku) .
W sprawach polskich dotyczących pierwszeństwa prawa unijnego odnotować trzeba w szczególności wyrok z dnia 19 listopada 2009 w sprawie C 314/08,K. F.przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej wP., w którym Trybunał wskazał, że zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego zobowiązuje sąd krajowy do stosowania prawa wspólnotowego i do odstąpienia od stosowania sprzecznych z nim przepisów krajowych, niezależnie od wyroku krajowego sądu konstytucyjnego, który odracza utratę mocy obowiązującej tych przepisów, uznanych za niekonstytucyjne. Sprawa ta w istocie była pewnym precedensem w zakresie wyższości prawa unijnego nadKonstytucją RP. Wyrok(...)przełamał bowiem wyraźnie wyrok TK odraczający w czasie utratę mocy przepisu prawa krajowego, a na takie odroczenie TK pozwalała norma konstytucyjna zart.190 ust. 3 Konstytucji RP, która w tym przypadku ustąpiła pierwszeństwa prawu unijnemu.
Obowiązywanie zasady pierwszeństwa prawa unijnego(...)potwierdził również w okresie późniejszym w tym właśnie, w sprawach dotyczących szeroko rozumianych reform sądownictwa w Polsce, por. wyroki Trybunału:
●
z dnia 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C 585/18,(...)
i(...)(wspomniany już wyżej);
●
z dnia 2 marca 2021 r. w sprawie C-824/18 i wykonujące ten wyrok
wyroki NSA z 6 maja 2021 r. w sprawach:(...)2/18 ,(...)3/18 ,(...)5/18 ,(...)6/18 ,(...)7/18 );
●
z dnia 6 października 2021 r. w sprawie C 487/19.
Aby mieć pełny obraz złożoności podniesionego zarzutu nieważności, w kontekście zasady pierwszeństwa prawa unijnego celowym jest również uwzględnienie w tych rozważaniach zapadłych w ostatnim okresie orzeczeń Europejskiego Trybunału Prawa Człowieka wS.(ETPCz) oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego i dokonanie próby określenia wzajemnych relacji zachodzących między tymi orzeczeniami.
Nie ulega wątpliwości, że dostęp do niezależnego, niezawisłego sądu, jest elementem konstrukcyjnym (koniecznym) prawa do sądu w rozumieniu art. 6 ust. 1 zd. I EKPC. Zgodnie z tą normą, każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Normę tę, jak i kilka innych w istocie przejęto, prawie że literalnie do polskiejKonstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r.(por.art. 45 ust.1 Konstytucji RPwskazujący, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd).
Wypada dostrzec, że porządek prawa unijnego i porządekKonwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościsporządzonej w dniu 4 listopada 1950 r. to dwa różne porządki prawne, często ze sobą mylone. Nie jest jednak tak, że kolidują one ze sobą, wręcz przeciwnie porządki te są ze sobą ściśle powiązane. Zgodnie bowiem zart. 6 ust. 3(...)prawa podstawowe, zagwarantowane w Konwencji stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa. W pewnym uprawnionym uproszczeniu Unia Europejska uznaje dorobek Konwencji, a zatem i dorobek orzeczniczy ETPCz w istocie za element składowy szeroko rozumianego prawa unijnego, co skutkować musi tezą, że zanegowanie przez dane Państwo praw i wolności wynikających z Konwencji, czyni niemożliwym przystąpienie takiego kraju do UE. W świetle art. 52 ust. 3 KPP prawa i wolności (w znaczeniu i zakresie) przyznane przez Konwencję zostały uznane za minimalny standard przez Kartę gwarantowany i możliwe jest jedynie przez prawo Unii przyznanie ochrony szerszej niż w Konwencji. O przyjaznym wzajemnym nastawieniu obu porządków prawnych świadczy też fakt, że art. 59 ust. 2 Konwencji przewiduje możliwość przystąpienia do Konwencji przez Unię Europejską, a z przepisem tym koreluje z kolei art. 6 ust. 2(...), który w istocie zakłada takie przystąpienie, co jednak dotychczas jeszcze nie nastąpiło w sposób bezpośredni, a jedynie wszystkie kraje członkowskie Unii są jednocześnie stronami Konwencji.
W orzecznictwie ETPCz istotne naruszenia przepisów krajowych w procedurze powołania na stanowisko sędziego powoduje, iż skład sądu z udziałem wadliwe powołanego sędziego nie gwarantuje stronie dostępu do niezależnego, niezawisłego i bezstronnego sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji, co szczególnie wnikliwie ostatnio ETPCz rozważył w swoim wyroku z dnia 12 marca 2019 r. w sprawieG. Á.przeciwko Islandii (skarga nr(...)), do którego to wyroku Trybunał w wyrokach związanych już z oceną KRS w składzie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3)zdecydowanie się odwoływał, traktując go jako pewien wzorzec oceny wpływu uchybień proceduralnych popełnionych przy powołaniu sędziego na prawo do sądu realizowanego z udziałem w składzie sądu sędziego powołanego w tejże wadliwej procedurze.
I tak odnosząc się Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. (…) ETPCz w wyroku z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawieR.i inni przeciwko Polsce skargę (nr(...)) uznał, że nie jest sądem w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego, a jednym z powodów takiej oceny Trybunału był właśnie udział w procedurze powoływania sędziów do tejI.KRS. W pkt. 274. tego wyroku Trybunał podniósł, że na mocy ustawy nowelizującej z 2017 r., która pozbawiła gremia sędziowskie prawa do powoływania i wyboru sędziów zasiadających w KRS – prawa przyznanego im przez dotychczasowe ustawodawstwo i mającego oparcie w standardach międzynarodowych – władza ustawodawcza i wykonawcza uzyskały decydujący wpływ naskład (...)(por. paragrafy 126-148 i 155-176 tego wyroku).Ustawa praktycznie usunęła nie tylko dotychczasowy system przedstawicielski, ale także gwarancje niezależności sądownictwa w tym zakresie. W ocenie Trybunału umożliwiło to władzy wykonawczej i ustawodawczej bezpośrednią lub pośrednią ingerencję w procedurę powoływania sędziów, z której możliwości te władze skorzystały – o czym świadczą chociażby okoliczności towarzyszące zatwierdzaniu kandydatów na sędziów do KRS (paragrafy 271-272).
Podobnej oceny dokonał ETPCz w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. w sprawieD.-F.iO.przeciwko Polsce (skargi nr(...)i(...)), w której stwierdził oczywiste naruszenie w procedurze powoływania sędziów doI.Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, podważające jej legitymację i naruszające istotę prawa do "sądu ustanowionego ustawą". Również i w tym przypadku uzasadnieniem takiego orzeczenia Trybunału był udział w tej procedurze KRS. W punkcie 349 wyroku Trybunał stwierdził, że naruszenia prawa krajowego, wynikające z nieprzestrzegania zasady rządów prawa, zasady podziału władzy i niezależności sądownictwa, z natury rzeczy naruszyły sporną procedurę nominacyjną. W konsekwencji tych naruszeń rekomendacja kandydatów do powołania na sędziów w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych - warunek sine qua non powołania przez Prezydenta RP - została powierzona KRS, organowi, który nie posiadał wystarczających gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Naruszenie to zostało spotęgowane i w efekcie utrwalone przez działania Prezydenta RP podjęte z rażącym naruszeniem zasad państwa prawa w celu pozbawienia znaczenia sądowej kontroli uchwały KRS rekomendującej kandydatów. W ocenie Trybunału, procedura powoływania sędziów, która - jak w niniejszej sprawie - ujawnia nadmierny wpływ władzy ustawodawczej i wykonawczej na powoływanie sędziów, jestper seniezgodna z art. 6 § 1 Konwencji i jako taka stanowi fundamentalną nieprawidłowość wpływającą negatywnie na cały proces i zagrażającą legitymacji sądu złożonego z tak powołanych sędziów.
Z kolei w wyroku z dnia 29 czerwca 2021 r. w sprawieB.iB.przeciwko Polsce ETPCz (skargi nr(...)i(...)),w którym Trybunał uwzględniając skargi przyjął, że odwołanie skarżących ze stanowisk wiceprezesów sądu przed upływem kadencji w sposób arbitralny i bez możliwości naruszyło ich prawo do sądu w rozumieniu art. 6 ust.1 Konwencji. Nawiązał jednak i w tym wyroku do skutków aktualnego ukształtowania KRS dostrzegając, że przed nowelizacją z lipca 2017 r. Krajowa Rada Sprawiedliwości uczestniczyła w procedurze wyboru prezesów sądów i miała prawo odrzucić kandydaturę zgłoszoną przez Ministra Sprawiedliwości. To ważne zabezpieczenie zostało usunięte, co należy uznać, za kolejny element systemowego podporządkowania Rady. Trybunał przypominał, że prawo dostępu do sądu – oznacza prawo do wszczęcia postępowania przed sądem w sprawach cywilnych – stanowi nieodłączny element prawa określonego w art. 6 ust. 1 Konwencji, który stanowi obowiązujące gwarancje dotyczące zarówno organizacji i składu sądu, jak i prowadzenia postępowania. Prawo do rzetelnego procesu sądowego, gwarantowane przez artykuł 6 ust. 1 Konwencji, musi być interpretowane w świetle zasady rządów prawa, która wymaga istnienia skutecznego procesu sądowego umożliwiającego prawa do dochodzenia (por. też:B.i inni przeciwko Republice Czeskiej, nr(...), § 49,(...)2002-IX, Al-(...) Inc.przeciwko Szwajcarii [GC], nr(...), § 126 ETPCz 2016 r.).Każdy ma prawo do rozpatrzenia przez sąd każdego sporu dotyczącego jego praw i obowiązków o charakterze cywilnym.
W kontekście orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego niezwykle istotny jest też wyrok ETPCz z dnia 7 maja 2021 r. (ostateczny od 7 sierpnia 2021 r.)X.F.przeciwko Polsce skarga(...), w którym ETPCz przesądził, że prawo do sądu w polskim systemie prawnym obejmuje również postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym, które musi spełniać standardy art. 6 ust. 1 Konwencji, w tym również co do prawidłowości powołania jego sędziów tego Trybunału. Uwzględniając skargę skarżącej firmy, w uzasadnieniu tego wyroku Trybunał wytknął, że Sejm RP VIII kadencji oraz Prezydent RP naruszyli fundamentalną zasadę wyborów sędziów TK. Sejm RP VIII kadencji dokonał wyboru trzech osób (w tym M.M.) na stanowiska sędziów TK, które były już obsadzone przez sędziów wybranych przez Sejm poprzedniej kadencji. Natomiast Prezydent RP odmówił odebrania przysięgi od trzech sędziów wybranych przez Sejm poprzedniej kadencji, a następnie przyjął przysięgę od tzw. „sędziów grudniowych”. W konsekwencji Trybunał orzekł, że poprzez udział w postępowaniu przed TK jednego z „sędziów grudniowych” – M.M.,X.F.w(...) sp. z o.o.została pozbawiona prawa do rozpoznania sprawy przez sąd ustanowiony ustawą. ETPCz dodał również, iż wybór M.M. został wypaczony ciężkimi nieprawidłowościami przez co narusza samą istotę tego prawa. Wprawdzie w procedurze powołania sędziów Trybunału Konstytucyjnego KRS nie uczestniczy, to Trybunał jednak orzeka o konstytucyjności ustaw, w tym dotyczących ustroju sądownictwa, w tym tych dotyczących KRS. Powołanie powyższego wyroku przede wszystkim jednak uwypukla, jak istotny w systemie ochrony konwencyjnej jest prawidłowy wybór sędziego do jakiegokolwiek sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji, aby jego udział w składzie spełniał wymogi konwencyjnego standardu dostępu do sądu.
W najświeższym wyroku ETPCz z dnia 3 lutego 2022 r.(w sprawie(...) spółka z o.o.przeciwko Polsce skarga nr(...))dopatrzył się ponownie istotnych naruszeń w procedurze powoływania sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego (orzekających o skardze kasacyjnej strony), podważających ich legitymację i naruszające istotę prawa do "sądu ustanowionego ustawą". Przyczyną pierwotną i w tym przypadku był udział w tej procedurze KRS w składzie ukształtowanym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. (…). Trybunał uwypuklił naruszenie prawa wewnętrznego przy jej tworzeniu. W punktach 317 i n. Trybunał ponownie potwierdził brak niezależności Krajowej Rady Sądownictwa od władzy wykonawczej i ustawodawczej, odwołując się też szeroko do uzasadnienia wcześniejszych, wyżej przywołanych już wyroków. W konsekwencji (w pkt 351 wyroku) uznał, że Izba Cywilna Sądu Najwyższego (skład orzekający) rozpoznająca sprawę skarżącej spółki nie jest sądem ustanowionym przez ustawę, a w pkt. 353 wykluczył możliwości uznania tak obsadzonego sądu za niezależny i bezstronny.
We wszystkich tych wyrokach Trybunał istotnie zakwestionował niezależność Krajowej Rady Sądownictwa od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Należy też oczekiwać, że kompleksowa ocena skutków powołania i działania Rady w składzie ukształtowanym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. z 2018 r. poz. 3), w szczególności udziału tego organu w procesie nominacyjnym zostanie dokonana w sprawieG.przeciwko Polsce skarga Nr(...), w której doszło do zrzeczenia się właściwościI.na rzecz WielkiejI.(składu 17 sędziów), której przedmiotem jest między innymi zarzut skrócenia kadencji skarżącemu - członkowi KRS do czasu wejście w życie wspomnianej ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. (…). W sprawie trwa oczekiwanie na wyrok po rozprawie przed Wielką Izbą w dniu 19 maja 2021 r.
W relacji do powyższego orzecznictwa ETPCz i(...)pozostają zapadłe orzeczenia polskiego Trybunału Konstytucyjnego. W pewnej chronologii, poza przytoczonymi już wyżej orzeczeniami TK odnotować trzeba jeszcze następujące orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mogące mieć znaczenie w badanej kwestii:
●
wyrok TK z dnia 25 marca 2019 r. K 12/18 (OTK-A 2019/17) stwierdzający
między innymi, żeart. 9a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa(Dz. U. z 2019 r. poz. 84) pozwalający Sejmowi na wybór piętnastu członków KRS spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych na wspólną czteroletnią kadencję - jest zgodny zart. 187 ust. 1 pkt 2 i ust. 4w związku zart. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173oraz zart. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
●
wyrok TK z dnia 20 kwietnia 2020 r. U 2/20, OTK-A 2020/61 uznający
uchwałę składu połączonychI.: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (sygn. akt BSA I 4110 1/20, OSNKW nr 2/2020, poz. 7)za niezgodną z:
a)art. 179, art. 144 ust. 3 pkt 17, art. 183 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 7 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
b) art. 2 i art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej(Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30, z późn. zm.),
c)art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2(Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.).
●
postanowienie TK z dnia 2 grudnia 2020 r. , K 5/20, (OTK-A 2020/67),
umarzające postępowania o zbadania zgodności:
1)art. 439 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego(Dz. U. z 2020 r. poz. 30),
2)art. 379 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego(Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, ze zm.),
3) art. 83 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2019 r. poz. 825)
- w zakresie, w jakim pozwalają na badanie przez sądy powszechne, sądy wojskowe oraz Sąd Najwyższy, czy skład lub sposób wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa lub przebieg procedury poprzedzającej powołanie przez Prezydenta RP określonej osoby na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo sądzie wojskowym lub na urząd sędziego Sądu Najwyższego może prowadzić do uznania, że sąd w składzie z udziałem tej osoby jest sądem nienależycie obsadzonym, albo czy zachodzi sprzeczność składu tego sądu z przepisami prawa, zart. 179, art. 144 ust. 3 pkt 17, art. 183 ust. 1oraz zart. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
●
wyrok TK z dnia 14 lipca 2021 r. P 7/20, (OTK-A 2021/49), w którym TK
orzekł, że art. 4 ust. 3 zdanie drugie Traktatu o Unii Europejskiej(Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30, z późn. zm.)w związku zart. 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej(Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864)2, z późn. zm.)w zakresie, w jakim Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakładaultra vireszobowiązania na Rzeczpospolitą Polską jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, wydając środki tymczasowe odnoszące się do ustroju i właściwości polskich sądów oraz trybu postępowania przed polskimi sądami, jest niezgodny zart. 2, art. 7, art. 8 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1w związku zart. 4 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskieji w tym zakresie nie jest objęty zasadami pierwszeństwa oraz bezpośredniego stosowania określonymi wart. 91 ust. 1-3 Konstytucji;
●
wyrok TK z dnia 7 października 2021 r. , K 3/21, (Dz.U.2021/1852), w którym
TK stwierdził, że:
1. Art. 1 akapit pierwszy i drugi w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30, z późn. zm.) w zakresie, w jakim Unia Europejska ustanowiona przez równe i suwerenne państwa, tworząca "coraz ściślejszy związek między narodami Europy", których integracja - odbywająca się na podstawie prawa unijnego oraz poprzez jego wykładnię dokonywaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - osiąga "nowy etap", w którym:
a) organy Unii Europejskiej działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Rzeczpospolitą Polską w traktatach,
b)Konstytucjanie jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, mającym pierwszeństwo obowiązywania i stosowania,
c) Rzeczpospolita Polska nie może funkcjonować jako państwo suwerenne i demokratyczne - jest niezgodny zart. 2, art. 8 i art. 90 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej w zakresie, w jakim - w celu zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii - przyznaje sądom krajowym (sądom powszechnym, sądom administracyjnym, sądom wojskowym i Sądowi Najwyższemu) kompetencje do:
a) pomijania w procesie orzekania przepisówKonstytucji, jest niezgodny zart. 2, art. 7, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1 i art. 178 ust. 1 Konstytucji,
b) orzekania na podstawie przepisów nieobowiązujących, uchylonych przez Sejm lub uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne zKonstytucją, jest niezgodny zart. 2, art. 7 i art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1, art. 178 ust. 1 i art. 190 ust. 1 Konstytucji.
3. Art. 19 ust. 1 akapit drugi i art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej w zakresie, w jakim - w celu zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii oraz zapewnienia niezawisłości sędziowskiej - przyznają sądom krajowym (sądom powszechnym, sądom administracyjnym, sądom wojskowym i Sądowi Najwyższemu) kompetencje do:
a) kontroli legalności procedury powołania sędziego, w tym badania zgodności z prawem aktu powołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, są niezgodne zart. 2, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1 i art. 179w związku zart. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji,
b) kontroli legalności uchwały Krajowej Rady Sądownictwa zawierającej wniosek do Prezydenta o powołanie sędziego, są niezgodne zart. 2, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1 i art. 186 ust. 1 Konstytucji,
c) stwierdzania przez sąd krajowy wadliwości procesu nominacji sędziego i w jego efekcie odmowy uznania za sędziego osoby powołanej na urząd sędziowski zgodnie zart. 179 Konstytucji, są niezgodne zart. 2, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1 i art. 179w związku zart. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji.
●
wyrok TK z dnia 24 listopada 2021 r. K 6/21, (Dz.U.2021/2161), w którym TK
orzekł, że:
1.Art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2(Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.)w zakresie, w jakim pojęciem sądu użytym w tym przepisie obejmuje Trybunał Konstytucyjny, jest niezgodny zart. 173w związku zart. 10 ust. 2, art. 175 ust. 1 i art. 8 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze konwencji powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim przyznaje Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka kompetencję do oceny legalności wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego, jest niezgodny zart. 194 ust. 1w związku zart. 8 ust. 1 Konstytucji.
●
wyrok TK z 23 lutego 2022 r. w sprawie P 10/19 (nieopublikowany w chwili
orzekania w niniejszej sprawie), w którym Trybunał stwierdził, że :
1.Art. 49 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego(Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, ze zm.) w zakresie, w jakim za przesłankę mogącą wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie uznaje jakąkolwiek okoliczność odnoszącą się do procedury powoływania tego sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa do pełnienia urzędu, jest niezgodny z:
a)art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
b)art. 179w związku zart. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji.
2. Art. 31 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1904) w związku zart. 49 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnegow zakresie, w jakim za przesłankę wyłączenia sędziego z orzekania uznaje okoliczność, że obwieszczenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wolnych stanowiskach sędziego w Sądzie Najwyższym, na podstawie którego rozpoczyna się proces nominacyjny sędziów, stanowi akt wymagający dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów (kontrasygnaty), a konsekwencją jego braku jest wątpliwość co do bezstronności sędziego powołanego do pełnienia urzędu w procedurze nominacyjnej rozpoczętej takim obwieszczeniem, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku zart. 144 ust. 2 oraz art. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji.
3. Art. 1 w związku z art. 82 § 1 i art. 86, art. 87, art. 88 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym w zakresie, w jakim stanowi normatywną podstawę rozstrzygania przez Sąd Najwyższy o statusie osoby powołanej do sprawowania urzędu na stanowisku sędziego, w tym sędziego Sądu Najwyższego, i wynikających z tego uprawnieniach takiego sędziego oraz związanej z tym statusem skuteczności czynności sądu dokonanej z udziałem tej osoby, jest niezgodny z art. 2 w związku zart. 10, art. 144 ust. 3 pkt 17 i art. 183 ust. 1 i 2 Konstytucji.
Odnotować należy jeszcze zawisłe przed TK postępowania:
●
w sprawieK 8/21,aktualnie odroczonej do dnia 8 marca 2022 r. , której
przedmiotem jest żądanie Prokuratora Generalnego o zbadanie zgodności:
1)art. 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej(Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 ze zm.; tekst skonsolidowany: Dz. Urz. UE 2016 C 202, s. 47) w zakresie, w jakim w sprawach rozpatrywanych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozwala na nałożenie na Rzeczpospolitą Polską, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, okresowej kary finansowej lub ryczałtu za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego zart. 2, art. 4 i art. 90 ust. 1 Konstytucji RP,
2) art. 39 Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (tekst skonsolidowany: Dz. Urz. UE 2016 C 202, s. 201), stanowiącegoProtokół (nr (...)) do Traktatu wskazanego w punkcie 1, w zakresie, w jakim upoważnia Prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub sędziego tegoż Trybunału do nałożenia na Rzeczpospolitą Polską, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów Rzeczypospolitej Polskiej zart. 2, art. 8 ust. 1, art. 90 ust. 1 Konstytucji RP.
●
w sprawieK 7/21,której przedmiotem jest wniosek o zbadanie zgodności art.
6ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionejProtokołami nr (...)oraz uzupełnionejProtokołem nr (...)(Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284),w zakresie, w jakim:
a) upoważnia Europejski Trybunał Praw Człowieka do wykreowania, na gruncie prawa krajowego, podlegającego ochronie sądowej prawa podmiotowego sędziego do zajmowania funkcji administracyjnej w strukturze organizacyjnej sądownictwa powszechnego Rzeczypospolitej Polskiej zart. 8 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 2 i art. 176 ust. 2 Konstytucji RP;
b) zawarta w tym przepisie przesłanka „sąd ustanowiony ustawą" nie uwzględnia, będących podstawą ustanowienia sądu, powszechnie obowiązujących przepisówKonstytucji Rzeczypospolitej Polskiejoraz ustaw, a także ostatecznych i powszechnie obowiązujących wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego z art 89 ust. 1 pkt 2, art. 176 ust. 2, art. 179 w zw. zart. 187 ust. 1w zw. zart. 187 ust. 4oraz zart. 190 ust. 1 Konstytucji RP;
c) dopuszcza dokonywanie przez sądy krajowe lub międzynarodowe wiążącej oceny zgodności zKonstytucją Rzeczypospolitej Polskieji rzeczoną Konwencją ustaw dotyczących ustroju sądownictwa, właściwości sądów oraz ustawy dotyczącej Krajowej Rady Sądownictwa, by w ten sposób ustalić spełnienie przesłanki „sądu ustanowionego ustawą" zart. 188 pkt 1 i 2 Konstytucji RP. Sprawę tę rozpoznawano w dniach 19.01.2022 r., 25.01.2022 r., następnie odroczoną ją do dnia 23.02.2022 r., ale nie doszła w tym dniu do skutku, wyznaczono natomiast jej nowy termin na 10 marca 2022 r. (info na stronie web TK dot. tej sprawy dostępne w dniu 23.02.2022 r.).
Podejmując próbę zbadania wzajemnych relacji wyżej wskazanych orzeczeń wszystkich trzech Trybunałów w kontekście podniesionego wyżej zarzutu nieważności postępowania, trudno z góry zakładać, że orzeczenia te są ze sobą nie do pogodzenia. Prawdą jest, że złożoność systemów prawnych krajów członkowskich i prawa unijnego prowadzi niekiedy do powstania kolizji, często jednak chodzi o kolizje pozorne, wykorzystywane doraźnie w oderwaniu od realnej treści norm, gdy np. przepis krajowy jest zgodny z prawem Unii (
traktatami, czy prawem wtórnym), a jedynie jest wadliwe wykładany w celu osiągnięcia doraźnego celu politycznego lub ekonomicznego, dotyczy to także kolizji z normami konstytucyjnymi państw członkowskich. Sąd Apelacyjny nie kwestionuje, że może niekiedy powstać problem rozgraniczenia kompetencji między Państwami Członkowskimi Unii a Nią samą i w konsekwencji problem rozgraniczenia kompetencji konkretnego państwa członkowskiego od kompetencji organów unijnych w tym(...). W ostatnich latach, z takim zarzutem orzekania poza granicami kompetencji (
ultra vires)(...)spotkał się w skomplikowanych sprawach finansowych, w których oceniał On politykę prowadzoną przez Europejski Bank Centralny ((...)) w strefie Euro. Politykę tę określono hasłowo przez ówczesnego Prezesa(...)M. D.w przemówieniu z 26 lipca 2012 r. ,,…
whatever it takes… ‘’ (por. szerzej w tym zakresie np.: E. Nelson ,,
Five years ago today, Mario Draghi saved the euro’’; publik. 27.07.2017 r.
https://qz.com/1038954/whatever-it-takes-five-years-ago-today-mario-draghi-saved-the-euro-with-a-momentous-speech/;por. J. Stiglitz,
The Euro, wykład publik.
https://www.youtube.com/watch?v=ECoW1nnTrjo&t=1387s). Polityka ta w pewnym uprawnionym i koniecznym uproszczeniu polega na pośrednim finansowaniu długów i umożliwianiu zaciągania nowych tanich kredytów przez niektóre państwa strefy Euro (
głównie tzw. krajeP.
) gwarantowanych przez inne państwa tej strefy, co może prowadzić do naruszenia art. 125 ust.1(...)wyłączającego odpowiedzialność Unii za zobowiązania państw członkowskich, jak i odpowiedzialność jednych państw członkowskich za zobowiązania innych państw członkowskich (por
. w tym zakresie np. wyroki(...)z dnia 16 czerwca 2015 r. w sprawie C‑62/14; z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie C‑493/17 oraz wyrok niemieckiegoB.(
(...)pol. skrót(...))
z 5 maja 2020 r., 2BvR 859/15). Polityka taka była i jest nadal prowadzona w szczególności poprzez specjalne programy i fundusze pomocowe takie jak:(...)(
(...)
);(...)(
(...)
);(...)(
(...)
),(...)(
O. T.
),(...)(
(...)
). Wyroki(...)akceptujące taką politykę(...)były częściowo kontestowane przez(...), który we wspomnianym wyroku z 5 maja 2020 r. nie zastosował wykładni decyzji Rady(...), dokonanej przez(...)w wyroku z 11 grudnia 2018 r., stwierdził natomiast naruszenie przez Radę(...)zasady proporcjonalności, a także naruszenie zasady kompetencji powierzonych przez obie instytucje, tj. przez Radę(...)i(...), a ich akty zakwalifikował jako akty wydane z przekroczeniem kompetencji. Jednocześnie zobowiązał niemieckie organy władzy państwowej, w tymB., by kontrolowały przestrzeganie przez instytucje unijne programu integracyjnego zawartego w traktatach unijnych i nie uczestniczyły w dalszej realizacji programu zakupu obligacji państwowych, jeśli będą one naruszały granice wyznaczone w traktacie (
por. w tym zakresieM. B., Glosa do wyroku(...)z 5 maja 2020 r. w sprawie obligacji(...),Studia (...). Rozprawy i(...)2020, nr 2 (27). Trzeba jednak jednocześnie zauważyć, że Bundestag po wyroku(...)w dniu 2 lipca 2020 r. zaakceptował program(...)(
druk tego Parlamentu nr(...)
), uznając, że kontrola proporcjonalności tego programu była wyczerpująca i wypełniła warunki określone przez(...), co w praktyce - jak się zdaje – zakończyło na razie kolizyjny kurs między(...)a(...)w tym zakresie. Bundestag (
władza ustawodawcza) potraktował zatem wyrok(...)jako sygnał o możliwej kolizji prawa unijnego z niemieckiego i kolizję tę swoim aktem akceptującym politykę(...)formalnie usunął. Przy ocenie powyższego sporu między(...)a(...)koniecznym jest jednak wzięcie pod uwagę, że funkcjonowanie systemów finansowych w obecnym świecie rozumie nie więcej niż 1% populacji (por. Y.N.H.;
H.toS.the 21stC.
; wykład wD.z 23 stycznia 2020 pub.(...)a w konsekwencji przedmiot zarysowanego sporu (
stosowanie instrumentów skomplikowanego sytemu finansowego w strefie EURO) utrudniał komentatorom jego zrozumienie i uczynił go bardziej emocjonalnym niż merytorycznym, używanym koniunkturalnie.
Pomijając jednak skomplikowane mechanizmy polityki finansowej i monetarnej strefy EURO, której Rzeczpospolita Polska nie jest częścią, zdaniem Sądu Apelacyjnego brak jest jednak argumentów logicznych czy merytorycznych, które pozwalałyby obronić pogląd, że(...)wychodzi poza granice kompetencji, gdy jego orzeczenia w sposób oczywisty zmierzają do zapewnienia obywatelom Unii na jej całym obszarze, wysokiego i jednolitego standardu ochrony prawnej, czego niezbędnym elementem jest zapewnienie dostępu do niezawisłego, niezależnego i bezstronnego sądu. Z punktu widzenia Wspólnoty nie jest do przyjęcia sytuacja, w której część obywateli Unii miałaby dostęp do niezawisłego, niezależnego sądu, a inna część takowego dostępu by nie miała, lub miałaby go w obniżonym standardzie. Zaakceptowanie w ramach Wspólnoty standardu dostępu do sądu, który byłby różny w poszczególnych krajach członkowskich byłoby zaprzeczeniem ideałów, dla których ta instytucja powstała. Punktem wyjścia, co do treści zakresu zasady pierwszeństwa prawa unijnego musi być dostrzeżenie faktu, że treść tę kształtuje przede wszystkim sam(...)w swoim orzecznictwie, głównie w ramach odpowiedzi na wątpliwości sądów krajowych przedstawiane w pytaniach prejudycjalnych. Mechanizm pytań prejudycjalnych stworzony przez włoskiego prawnikaN. C.jest najbardziej efektywnym łącznikiem systemów prawnych wszystkich krajów członkowskich Wspólnoty (por. Ditlev Tamm; The History of the Court of Justice). W istocie rola pytań prejudycjalnych jest nie do przecenienia, umożliwia bowiem dokonanie i zapewnienie jednolitej wykładni przepisów prawa wspólnotowego, bez czego przecież istnienie wspólnego obszaru prawnego nie byłoby realnie możliwe. Trzeba też przypomnieć, iż(...)nie rozstrzyga sprawy, w której sformułowano pytanie prejudycjalne, a tylko będąc sądem traktatowo umocowanym do dokonywania wykładni traktatów i badania z nimi zgodności prawa wtórnego i stwierdzenia nieważności tych aktów (art. 19 ust. 1(...)i art. 267(...))udziela sądom państw członkowskich odpowiedzi co do zgodności z traktatami prawa wtórnego lub norm krajowych.
Oznacza to zdaniem Sądu Apelacyjnego, że rozwiązania realnej kolizji między orzeczeniami trybunału krajowego (jakiegoś państwa członkowskiego) nie następuje w ten sposób, że zakwestionowany przez trybunał krajowy przepis prawa unijnego, czy wyrok(...)przestaje wiązać (obowiązywać) w tym państwie, lecz wymaga zastosowania mechanizmów taką kolizję usuwających. Poza sporem powinno pozostawać, iż państwa członkowskie są zobowiązane - między innymi zgodnie z zasadą lojalnej współpracy wyrażoną w art. 4 ust. 3 akapit pierwszy(...)zapewnić na swym terytorium stosowanie i poszanowanie prawa Unii. Ponadto na mocy art. 4 ust. 3 akapit drugi(...)państwa członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne, które są odpowiednie dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z traktatów lub aktów instytucji Unii. Byłoby bowiem rzeczą wymykającą się logice przyjęcie, że jakiś przepis(...)czy(...)obowiązywałby tylko w części państw członkowskich, lub w różnych krajach członkowskich miałby różną treść, sytuacja taka prowadziłoby bowiem w sposób oczywisty do destrukcji Wspólnoty w błyskawicznym tempie. Takie rozumienie przytoczonych norm nie wymaga chyba szerszych wywodów, bo rozumie się samo przez się (res ipsa loquitur) ani wykładni bo jest to oczywiste (clara non sunt interpretanda). Dopuszczenie wyjątku polegającego na akceptacji dyferencjacji treści normy prawa unijnego, zwłaszcza prawa pierwotnego, na obszarze jakiegokolwiek państwa, otworzyłoby furtkę do błyskawicznej erozji systemu prawnego Wspólnoty, czego skutki dotknęłyby przede wszystkim obywateli (jednostki) państw członkowskich o niższym rozwoju cywilizacyjnym, ekonomicznym i instytucjonalnym. Inaczej mówiąc, to właśnie orzeczenia(...)złożonego z sędziów wszystkich krajów członkowskich Wspólnoty, a zatem dużo mniej podatnych na naciski ze strony wielkich korporacji, poszczególnych nawet silnych państw, czy szerzącego się lobbingu – stanowią realną gwarancję ochrony interesów słabszych krajów i ich obywateli, w razie powstania sporów w dziedzinach objętych prawem unijnym.
Usunięcie zatem stwierdzonej przez trybunał krajowy kolizji powinno nastąpić poprzez zastosowanie innych rozwiązań gwarantujących zachowanie w czasie jednolitości obszaru prawnego Unii. W doktrynie, w razie powstania kolizji prawa unijnego wyposażonego w zasadę pierwszeństwa przed prawem krajowym, w tym z regulacjamikonstytucjikrajowych wypracowano
dotychczas 3 główne drogi rozwiązania tej kolizji.Po pierwsze państwo członkowskie dostosowuje postanowienia swojej ustawy zasadniczej do norm prawa unijnego. Po drugie państwo takie może podjąć działania w stosownych organach Unii Europejskiej poszukując potrzebnej większości do przeprowadzenia stosowanych zmian w prawie unijnym, aby stało się one zgodne z jegokonstytucjąkrajową. Po trzecie gdy uznaje, że regulacje prawa unijnego są nieakceptowalne z punktu widzenia interesów danego państwa, że uruchamia tryb opuszczenia Wspólnoty (art. 50(...)). Trzeba bowiem zdecydowanie przypomnieć, że żadne z państwo członkowskich Unii Europejskiej nie zostało do Niej wcielone siłą, lecz często o przyjęcie do tej Organizacji zabiegało przez wiele lat, uznając to za pewien wybór cywilizacyjny, gwarantujący rozwój ekonomiczny, poprawiający bezpieczeństwo, ukierunkowany na usuwanie lub choćby łagodzenie wrogości, czy sprzeczności interesów poszczególnych Państw i Narodów Europy, które w przeszłości doprowadziły do dwóch niszczycielskich dla Europy wojen światowych, i które pochłonęły miliony istnień ludzkich. Nie ma zatem przeszkód, aby dane państwo opuściło tę Organizację, jeżeli uprawnione ograny tego państwa we właściwym trybie podejmą taką decyzję. Nie należy do sądu ocenianie trafności takiej decyzji, jeśli zostałaby podjęta w legalny sposób, natomiast zauważyć wypada, że nie jest to bynajmniej teoretyczna możliwość, bowiem z uprawnienia tego skorzystała Wielka Brytania, należąca do Wspólnoty w okresie od 31.01.1973 r. do 31.01.2020 r. Dostrzec wypada przy tej okazji paradoks jakim jest to, że Wielka Brytania wcale nie była ,,mile widziana’’ przez wszystkich członków Wspólnoty, a jej wejście do Unii poprzedzone była aż trzema turami obrad. Dwie pierwsze (1961-1963 i 1967) zakończyły się niepowodzeniem, głównie z uwagi na zdecydowany sprzeciw Francji (por. w tym zakresie:I. S.iK. M.,,Wielka Brytania w Unii Europejskiej’’ dostęp:
(...)
S.,%20M.%20%20Wielka%20Brytania% 20w% 20Unii%20(...). pdf; orazH. S.: ,,
D. B.desB.für Deutschland und(...)
,,; wykład z 17 grudnia 2018 r. dostęp: https//(...)Powrót Wielkiej Brytanii do Wspólnoty jest oczywiście prawnie teoretycznie możliwy, ale zauważyć należy, że sama ewentualna wola reakcesji tego kraju do Wspólnoty nie jest już warunkiem wystarczającym do takiego powrotu, a biorąc pod uwagę wskazane wyżej problemy z poprzednim przystąpieniem do Wspólnoty, nie można wykluczyć oporu części krajów mających sprzeczne z tym krajem interesy takich jak np. Francja (
spory o strefy połowów), czy Hiszpania (
spory o status Gibraltaru).
W kontekście zasady pierwszeństwa trzeba też zauważyć, iż(...)nie unika pewnego elastycznego dialogu z sądami konstytucyjnymi krajów członkowskich, co daje szansę uwzględniania przy wyrokowaniu pewniej specyfiki danego kraju w zakresie stosowania norm prawa unijnego, co może prowadzić do inkorporacji prawa krajowego do prawa UE przez odesłanie do krajowych rozwiązań jako ogólnych zasad prawa UE. Stosowanie tej metody umożliwia Trybunałowi formułowanie otwartego katalogu zasad ogólnych wywodzących się z konstytucyjnych tradycji państw członkowskich. Taka technika przyjmowania krajowych rozwiązań konstytucyjnych do unijnego porządku prawnego pozwala unikać kolizji między normą prawa UE i prawa krajowego, ponieważ ewentualna kolizja zostaje przeniesiona na poziom prawa UE. Dopuszczalne w ramach takiego dialogu jest też odwoływanie się do ograniczonego (poza traktatowego) wyjątku orzeczniczego, polegającego na tym, że(...)uznaje pewne regulacje prawa krajowego, mimo że nie są one zgodne z prawem unijnym, ze względu na potrzebę uwzględnienia poważnego interesu ogólnego chronionego w danym państwie członkowskim. Zastosowanie przy łącznym spełnieniu następujących przesłanek: regulacje takie służą ochronie uzasadnionego interesu ogólnego, ochrona tego interesu jest konieczna, ochrona ta jest proporcjonalna (p
or. w tym zakresie zwłaszcza wyroki ETS (obecnie(...)): z dnia 20 lutego 1979 r. w sprawie 120/78(...)przeciwkoB.((...)), [1979],(...)649; oraz z dnia 14 października 2004 r., w sprawie(...) C-36/02). W postępowaniach poprzedzających wydanie wskazanych wyżej orzeczeń TK, Trybunał Ten nie wystąpił z żadnym pytaniem prejudycjalnym do(...)zmierzającym do wyjaśnienia ewentualnych kolizji międzyKonstytucją RPa Traktatami.
W przypadku porządku konstytucyjnego Polski do rzeczywistej, wyraźnej kolizji normy konstytucyjnej z normą prawa unijnego doszło w przypadku wprowadzenia do sytemu prawa polskiego(...)(europejskiego nakazu aresztowania), kiedy to implementując decyzję ramową Rady 2002/584/WSiSW z 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi, wprowadzono między innymiart. 607t § 1 k.p.k., który zezwalał na przekazanie obywatela polskiego do państwa członkowskiego UE, co było w oczywistej sprzeczności z postanowieniami zart. 55 ust.1 Konstytucji RPzakazującego wydawania własnych obywateli. W wyroku z dnia 27 kwietnia 2005 r. P 1/05 Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjnośćart. 607t § 1 k.p.k., ale jednocześnie stworzył precedens wyraźnie ustępując pola zasadzie pierwszeństwa, bowiem odroczył na 18 miesięcy od dnia ogłoszenia utratę mocy tego przepisu, a co więcej by uniknąć kolizji z prawem unijnym, nie uznał nawet za możliwe wyłączenia skutku odroczenia w sprawie, która była przyczyną wszczęcia postępowania przed Trybunałem. W konsekwencji tego wyroku Trybunału Konstytucyjnegoustawą z dnia 8 września 2006 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej(Dz.U.2006.200.1471) dokonano stosownej zmianyart. 55 Konstytucjidopuszczając ekstradycję obywatela polskiego na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, na warunkach określonych w tym przepisie.
Konkludując, powyższy wywód prowadzi do tezy, że przytoczone wyżej orzeczenia polskiego Trybunału Konstytucyjnego trzeba traktować jako wezwanie adresowane do władzy wykonawczej i ustawodawczej do podjęcia stosownych działań zmierzających do ich wdrożenia, w szczególności poprzez wybór jednej z wypracowanych dotychczas w doktrynie dróg usuwania kolizji między prawem polskim a unijnym. W świetle wiarygodnych informacji prasowych polski ambasador przy UE wnosił w liście o zawieszanie egzekucji kar nałożonych na Polskę za nie zawieszenie Izby Dyscyplinarnej, powołując się na częściowe jej zawieszenie i zamiar zmian legislacyjnych w obszarze wymiaru sprawiedliwości, ale wniosek w tym zakresie nie zyskał aprobaty Komisji (por. G. Baczynska,Poland asks EU to hold off fines for disciplining judges – letter; Agencja Reuters, wydanie on-line z 14 stycznia 2022 r.). Wskazywać to może zatem, że generalnie wolą Państwa Polskiego jest usunięcie powstałej kolizji poprzez dostosowanie prawa krajowego do regulacji unijnych. Taki też jest cel deklarowany projektodawców ustaw mających zlikwidować Izbę Dyscyplinarną SN: przez Prezydenta RP (projekt wniesiony w dniu 4.02.2022 r., EW-020-794/22) oraz grupy posłów partii(...)(projekt wniesiony w dniu 11.02.2022 r. , EW-020-(...)).
Wobec tego jednak, że na chwilę zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.) miarodajną do wydania wyroku w niniejszej sprawie takowe działania nie przyniosły skutku, a przede wszystkim nie podjęto działań zmierzających do uzdrowienia procesu nominacyjnego, w którym w dalszym ciągu uczestniczy KRS w składzie ukształtowanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3), trzeba przyjąć, że zasada pierwszeństwa prawa unijnego, wyprzedza skuteczność wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w zakresie w jakim podważają one prawo unijne, co w niniejszej sprawie dotyczy orzeczeń wyłączających kontrolę tego, czy udział w składzie sądzącym sędziego powołanego z udziałem KRS w składzie ukształtowanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. (…)zapewnia dostęp do niezawisłego, niezależnego i bezstronnego Sądu. Przyjęcie takiego modelu usuwania kolizji między wyrokami TK a prawem unijnym ma jeszcze i taką zaletę, że utrudnia możliwość wybiórczego, arbitralnego i politycznego traktowania wyroków samego Trybunału Konstytucyjnego, poprzez w istocie techniczną czynność jaką jest opóźnianie ich opublikowania, co niewątpliwie wzmacnia jego niezależność od władzy wykonawczej. W tym zakresie przypomnieć trzeba, że np. wyrok TK z 9 marca 2016 r., (K 47/15), został opublikowany dopiero w Dzienniku Ustaw z dnia 5 czerwca 2018 r. pod poz. 1077, co w logicznym przełożeniu pozwala na sformułowanie tezy, że sędziowie tego Sądu (Trybunału) w pełnieniu swej służby okazali się mieć realnie mniejsze gwarancje swej niezawisłości i niezależności oraz efektywności swoich orzeczeń, niż każdy sędzia (asesor sądowy) w sądzie rejonowym ogłaszający swój wyrok bezpośrednio po zamknięciu rozprawy w danej sprawie.
Podobne rozumowanie można przeprowadzić w zakresie skuteczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającej niezgodność zKonstytucją RPfundamentalnej regulacji art. 6. ust. 1 Europejskiej Konwencji (por.wyrok z 24.11.2021 K 6/21 oraz postępowanie także dot. art. 6 ust.1 Konwencji w sprawie K 7/21) statuującej prawo obywateli państw stron Konwencji dostępu do niezależnego, niezawisłego i bezstronnego sądu i art. 13 Konwencji gwarantującego prawo do skutecznego środka odwoławczego każdemu, czyje prawa i wolności zawarte w niniejszej konwencji zostały naruszone. Jest tak dlatego, że jak to wcześniej wspomniano zgodnie z art. 6 ust. 3(...)prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a zatem i prawo do sądu z art. 6 i prawo do środka odwoławczego z art. 13 Konwencji stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa, a nadto znalazły swoje odzwierciedlenie w zapisach Karty Praw Podstawowych (art. 47 KPP). Jak też wcześniej wspomniano art. 52 ust. 3 KPP przyznaje prawom zagwarantowanym w europejskiej Konwencji, takie samo znaczenie i zakres, co w praktycznym ujęciu oznacza przede wszystkim odwołanie się do treści tych praw nadanej im w orzecznictwie ETPCz.
W kontekście potencjalnej niezgodności Konwencji zKonstytucją RPtrudno jest jednak nie poczynić kilku dodatkowych, relewantnych i jak się zdaje koniecznych uwag.
Po pierwsze niezbędne jest przypomnienie, że powstanie Rady Europy(5.05.1949 r. podpisanie Statutu Rady wL.) i przyjęcie Konwencji (4.11.1950 r. wR.; wejście jej w życie 8.09.1953 r.) nadającej obywatelom państw stronom Konwencji podmiotowość w prawie międzynarodowym i chroniącej ich przed arbitralnym traktowaniem przez ich własne państwa, nastąpiło w okresie oddzielenia Polski i innych krajów Europy Wschodniej od wolnej części Europy ,,żelazną kurtyną’’(iron curtain - pojęcie użyte przezW. C.w czasie przemówienia w USA wF.5.03.1946r.), w czasach nasilonego w Polsce terroru stalinowskiego, nacechowanego arbitralnością i przemocą państwa wobec jednostek oraz brakiem poszanowania podstawowych praw i wolności obywateli, i co zrozumiałe brakiem niezależnego sądownictwa, do którego dopływ kadr zapewniała funkcjonująca w latach 1948-1953 stalinowska szkoła prawnicza (CentralnaSzkoła (...)utworzona zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości, przekształcona następnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1.04.1950 r. Dz.U. z 1950 nr 13, poz. 126, wWyższą Szkołę (...)). Przystąpienie Polski do Konwencji (26.11.1991 r. i jej wejście w życie 19.01.1993 r. w stosunku do Polski) było możliwe dzięki walce niepodległościowej(również zbrojnej do 1956 r.; por. w tym zakresie np. materiały IPN:(...)i wolnościowym dążeniom dwóch pokoleń Polaków. Przystąpienie do Konwencji było i jest osiągnięciem nie do przecenienia, które umożliwiło również w zakresie sądownictwa wyjście z systemu totalitarnego (zakładającego jednolitość władzy państwowej), w którym rolą sądów jest w istocie ochrona interesów rządzących - do systemu niezależnego sądownictwa, w którym rolą tą jest przede wszystkim ochrona praw i wolności obywateli oraz rozstrzyganie w rzetelnym, kontradyktoryjnym procesie sporów między nimi jako pełnoprawnymi (równymi) stronami. To Konwencja i Protokoły do Niej (zwłaszcza Nr 1) oraz oparte na nich wyroki Trybunału umożliwiły rozwiązanie wielu problemów i zaszłości postkomunistycznych, których przez wiele lat w systemie krajowych regulacji nie udało się rozwiązać –z uwagi na brak konsensu- takich jak np. uporządkowanie problemu zabużan (por. wyrok pilotażowy z dnia 22.06.2004 r. w sprawieB.przeciwko Polsce, skarga nr(...)) czy problemu wieloletniego istotnego ograniczania prawa własności (wyrok pilotażowy z dnia 22.02.2005 r. sprawieH.-C.przeciwko Polsce, skarga nr(...)). Orzeczenia Trybunału podniosły standard prawa do obrony i gwarancji procesowych w postępowaniu karnym na nieznany systemowi komunistycznemu poziom (por. w tym zakresie np. U. Szafrańska,Wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu na prawodawstwo polskie w latach 1993–2018, Księga jubileuszowa z okazji 10-lecia Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Kraków 2019), jak też doprowadziły do zmiany na korzyść obywateli szeregu regulacji proceduralnych w postępowaniu cywilnym oraz do autonomicznego rozumienia mienia (własności), obejmując ochroną konwencyjną również np. ekspektatywy praw, czy prawo do świadczeń (por. szerzej w tym zakresie np.M. S.:Wpływ orzecznictwa ETPCz na tleart. 1 Protokołu nr (...)doKonwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościsporządzonego wP.20 marca 1952 r. na rozwiązania systemowe, treść i ochronę prawa własności w polskim systemie prawnym, Radca Prawny. Zeszyty Naukowe, Nr 1 z 2019 r.).
Po drugie nie sposób nie zauważyć, że w samym procesie tworzeniaKonstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nie zakładano jej sprzeczności z Konwencją, a wręcz przeciwnie starano się uwzględnić postanowienia Konwencji by zachować co najmniej jej standardy. Właśnie dlatego niektóre artykułyKonstytucjisą bardzo zbliżone w swojej treści zpostanowieniami Konstytucjijak np. właśnie art. 6 ust. 1 Konwencji iart. 45 Konstytucji(prawo do sądu), czy art. 3 Konwencji iart. 40 Konstytucji(zakaz tortur i poniżającego traktowania).
Po trzecie żeby uświadomić sobie znaczenie art. 6 Konwencji dla obywateli polskich, dość w tym zakresie powiedzieć, iż w latach 1993-2020 liczba uwzględnionych przeciwko Polsce skarg dot. naruszenia art. 6 Konwencji stanowi więcej niż połowę tj. 562 wyroki ETPCz stwierdzające naruszenie (spośród(...)wszystkich wyroków stwierdzających naruszenie), do czego należałoby dodać jeszcze pewną liczbę ugód zawartych ze skarżącymi (źródło:(...)ofH. R.;(...).pdf ).
Po czwarte trzeba zauważyć, iż Rzeczpospolita Polska przystępując do Konwencji dobrowolnie poddała się bez zastrzeżeń orzecznictwu ówcześnie istniejącej Europejskiej Komisji Praw Człowieka oraz jurysdykcji (Europejskiego) Trybunału Praw Człowieka od dnia 1 marca 1993 r. (por.Oświadczenie z dnia 7 kwietnia 1993 r. w sprawie deklaracji o uznaniu kompetencji Europejskiej Komisji Praw Człowieka oraz jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka(Dz. U. z dnia 10 lipca 1993 r. Dz.U.1993.61.286). Trzeba przy tym wiedzieć, że wedle stanu prawnego z roku 1993 r. przystąpienia do Konwencji nie wymagało równoczesnego uznania i poddanie się orzecznictwu ówczesnego Trybunału Praw Człowieka. Stało się to konieczne dopiero w momencie wejścia w życie Protokołu dodatkowego Nr 11 do Konwencji - sporządzonego wS.dnia 11 maja 1994 r., dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję, który wszedł w życie 1 stycznia 1998 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 147, poz. 962).
Po piąte oczywiste jest, iż treść praw i wolności chronionych Konwencją i Protokołami dodatkowymi ma charakter autonomiczny, co oznacza, że dla stosowania Konwencji nie może mieć większego znaczenia jaka jest treść tych praw i wolności w prawie krajowym, bowiem to Trybunał poprzez swoje orzeczenia nadaje im uniwersalną, jednolitą i wiążącą treść we wszystkich Państwach Członkowskich.
Po szóste w kontekście instrumentalnego traktowania samej publikacji wyroków TK jak miało to miejsce np. w przypadku wyroku TK z 9 marca 2016 r. (K 47/15), wspomnianego wyżej, inaczej postrzegać trzeba wyrok(...)z dnia 7 maja 2021 r.X.F.przeciwko Polsce, skarga nr(...), który to wyrok polski Trybunał Konstytucyjny zanegował w swoim wyroku z dnia 24 listopada 2021 r. K 6/21 (przywołanym wyżej). Tymczasem pogłębione spojrzenie na ten wyrok ETPCz prowadzi do wniosku, że wyrok ten w istocie potwierdził i wzmocnił realnie ochronę konwencyjną niezależności samego Trybunału Konstytucyjnego (wszystkich sądów konstytucyjnych państw stron Konwencji)i niezawisłość sędziów Tegoż od arbitralnego i politycznego wpływu władzy wykonawczej czy ustawodawczej, co z punktu widzenia TK, jako przecież ważnego konstytucyjnie Organu, powinno być rzeczą niezmiernie ważną.
Zachowanie zgodności z postanowieniami Konwencji przez państwa członkowskie strony Konwencji następuje poprzez poszanowanie praw i wolności obywateli w standardzie co najmniej takim, jaki wypracował swoimi orzeczeniami(...), co nie wyklucza tego, aby dane Państwo kształtując krajowe normy prawa materialnego czy procedury przyznało standard wyższy (np. wprowadziło więcej instancji, wyższy standard dostępu do pomocy prawnej itd.). Nie wymaga szerszych wywodów konkluzja, iż wyrok TK z dnia 24 listopada 2021 r. (K 6/21) stwierdzający niezgodnośćart. 6 ust. 1zKonstytucją RP(z Jejart. 173w zw. zart. 10 ust. 2, art. 175 ust. 1 i art. 8 ust. 1oraz zart. 194 ust. 1w zw. zart. 8 ust. 1) standard prawa do sądu obniża poniżej standardu konwencyjnego.
Nie można – zdaniem Sądu Apelacyjnego - zaaprobować poglądu, że dostęp do sądu obywateli polskich (osób osiadłych na terenie RP) może być w niższym standardzie, niż mieszkańców innych państw członkowskich Unii Europejskiej czy państw stron Konwencji. Zarówno bowiem przepisy prawa unijnego, jak i przepisy Konwencji w każdym kraju, w którym mają zastosowanie, winne mieć taką samą treść i wykładnię. Co więcej trzeba w sposób jednoznaczny ale uprawniony zdefiniować obowiązek sędziów, aby niezależnie od tego na jakim stanowisku sędziowskim orzekają dążyli do tego, aby dostęp do sądu obywateli RP miał miejsce w standardzie nie niższym, niż w innych państwach członkowskich UE lub w państwach stronach Konwencji. Próba ograniczenia tego standardu przez władze wykonawczą czy ustawodawczą nie może być akceptowana przez sądy, a bycie w obszarze prawnym Unii Europejskiej i Konwencji stanowisui genreristo jedną z gwarancji zachowania takiego standardu. Nie jest realnie możliwe – w dłuższej perspektywie - pozostawanie stronąKonwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, jedynie co do Jej poszczególnych artykułów, w tym z pominięciem flagowego artykułu 6 Konwencji, którego jak to wyżej wskazano dotyczy połowa wyroków uwzględniających skargi przeciwko Polsce. W tej sytuacji podobnie jak w przypadku uznanych za niezgodne zKonstytucją RPregulacji unijnych także i orzeczenia TK ograniczające prawo do Sądu poniżej standardu konwencyjnego trzeba traktować jako ewentualny sygnał do podjęcia działań przez władzę wykonawczą i ustawodawczą zmierzających albo do stosownej zmianyKonstytucji RPalbo do zmiany samej Konwencji lub Jej wypowiedzenia, co jednak oznaczałoby dołączenie do bardzo wąskiego grona krajów Europy, które do Niej nie przystąpiły (Białoruś, Watykan).
Konkludując ten wątek Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mogą być ważnym sygnałem, wskazującym na istnienie potencjalnej kolizji międzyKonstytucją RPa Traktami Unijnymi czy Konwencją, ale same przez się nie mogą usunąć ewentualnej kolizji pozbawiając skuteczność normy unijnej lub Konwencji. Usunięcie tej kolizji może nastąpić w sposób uwzględniający międzynarodowe zobowiązania Rzeczpospolitej Polskiej i interes Jej własnych obywateli, poprzez odpowiednią zmianę normy konstytucyjnej lub unijnej (Konwencji) lub poprzez opuszczenie obszaru prawnego Unii lub Konwencji. Do czasu takiego usunięcia kolizji ustrojodawca nałożył na organy Państwa Polskiego obowiązek przestrzegania wiążącego je norm prawa międzynarodowego, ujmując to klarownie wart. 9 Konstytucji RP.
Odnosząc powyższe rozważaniastrictejuż do okoliczności niniejszej sprawy i podniesionego zarzutu nieważności, Sąd Apelacyjny dostrzega, iż na chwilę zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie postanowienie o zastosowaniu środków tymczasowych stosownie do zasady pierwszeństwa prawa unijnego jest wiążące dla sądu w niniejszej sprawie, a niestosowanie się do niego pociąga już dla Rzeczypospolitej Polskiej sankcje finansowe w znacznych rozmiarach (nałożona postanowieniem(...)z dnia 27 października 2021 r., C 204/21, okresowa kara pieniężna), pomijając już trudne do oceny prawnej i niemożliwe do oszacowania straty prestiżowe. Sąd Apelacyjny czuje się również związany art. 6 ust. 1 Konwencji określającym elementy konstytutywne prawa do sądu, a jednym z nich jest dostęp do sądu bezstronnego, niezależnego i niezawisłego. W kontekście opisanej wyżej zasady pierwszeństwa prawa unijnego i postanowienia(...)o zabezpieczeniu wyroki Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność postanowień Traktów unijnych zKonstytucjąjak wspomniany wyrok TK z dnia 14 lipca 2021 r. P 7/20, nie mają decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zasada pierwszeństwa prawa unijnego umożliwiała zastosowanie norm unijnych z pominięciem norm krajowych sprzecznych z prawem unijnym nawet bez takowego zabezpieczenia. Zabezpieczenie(...)podkreśla jednak istniejący wyraźny stan prawny, co uczyni niezrozumiałym podnoszenie argumentów o rzekomym niejasnym obecnie stanie prawnym lub o konieczności stosowania prawa krajowego, do czasu dostosowania prawa krajowego do zgodności prawem unijnym. Orzeczenie(...)w istocie bowiem podlegają wykonaniu przez każdy organ, który w danej sprawie stosuje prawo Unii, a ewentualne jego wdrożenie (implementacja) do prawa krajowego, może co najwyżej ułatwić jego powszechne wykonanie.
Od czasu wydania wyroku z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64C.przeciwko(...)przesądzonym zostało, że normy prawa unijnego są częścią prawa krajowego, a w razie sprzeczności mają pierwszeństwo w zastosowaniu. Nie bez znaczenia musi też być, że zarówno kwestionowane normy Traktatów jak i art. 6 i 13 Konwencjipodnoszą standard ochrony prawnej obywateli polskich, chroniąc ich przed arbitralnością wszystkich trzech władz– co trudno jest uznać za sprzeczne z jakimkolwiek celem demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP).
Porządkując fakty dotyczące podniesionego zarzutu nieważności postępowania (art. 379pkt 4 k.p.c.)trzeba uznać za niesporne w sprawie, iż sędzia T.K. orzekający w niniejszej sprawie w pierwszej instancji został wyłoniony w procedurze nominacyjnej z udziałem KRS w składzie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. (…), wielokrotnie przywoływaną już wyżej (por. w tym zakresie postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 sierpnia 2020 r. nr 1130.36.2020 o powołaniu do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, M. P. z 2020 r. poz. 893oraz uchwała nr 210/2019 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 15 lutego 2019 r. ;k.114 o przedstawieniu Prezydentowi RP miedzy innymi jego kandydatury).W świetle tej uchwały na pięć wolnych stanowisk sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Olsztynie (ogłoszonych w Monitorze Polskim z 2018 r. pod poz. 283)zgłosiły się 22 osoby, a o przedstawieniu jego kandydatury Prezydentowi RP zdecydowało stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa, bowiem w głosowaniu Zgromadzenia Ogólnego Sędziów ApelacjiB.na posiedzeniu w dniach 8-9 października 2018 r., na którym głosowano nad 19 kandydaturami na tym etapie procedury nominacyjnej: jego kandydatura przy głosujących 66 członkach Zgromadzenia uzyskała: 8 głosów „za”, 44 głosy „przeciw”, 14 głosów „wstrzymujących się”. Taki wynik (biorąc pod uwagę głosy ,,za’’) plasował tę kandydaturęex aequona miejscach 17-18; (kandydat na 19 tj. ostatnim uzyskał 3 głosy za – 63 przeciw oraz 2 głosy wstrzymujące się). W ocenie zatem wyrażonej przez samorząd sędziowski kandydatura T.K. znalazła się na odległej pozycji(5 wolnych miejsc),co oznacza, że udział Krajowej Rady Sądownictwa, której niezależność i bezstronność została zanegowana w orzeczeniach wyżej przytoczonych, był w przypadku T.K. decydujący dla przedstawienia tej kandydatury Prezydentowi RP. Uzupełnić wypada, że przedmiotowa uchwała została zaskarżona do Sądu Najwyższego Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (I NO 96/19), który wyrokiem w dniu 27 maja 2020 r. (k. 115) uchylił ją w punkcie 1. w stosunku do M. N. i w punkcie 2. w stosunku do E. K. i K. J. i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Krajowej Radzie Sądownictwa, co nie miało wpływu na nominację sędziego T.K. Oprócz udziału KRS w procedurze nominacyjnej sędziego T.K. skarżący uzasadniając podniesiony zarzut nieważności podnosił także aktywność polityczną sędziego w okresie poprzedzającym objęcie urzędu, przejawiającą się także we wpłacie na fundusz wyborczy partii rządzącej ((...)) kwotą 12.500 zł. W tym zakresie Sąd Apelacyjny przyjmuje za wykazany fakt wynikający z oświadczenia samego sędziego T.K. z dnia 4.11.2020 r., złożonego w trybie art. 88a P.u.s.p.(k.113 ),w którym wskazał On, że w okresie od 2007 r. do 1.06.2019 r. był członkiem partii(...).
Ocena czy udział sędziego T.K. w składzie sądu orzekającego w niniejszej sprawie zapewniał w wystarczający standard dostępu do sądu zgodny z art. 6 ust. 1 Konwencji wymaga uwzględnienia różnych elementów. Na wstępie tej części rozważań zastrzec trzeba, że powstały problem nie jest problemem jednostkowym sędziego T.K. lecz ma charakter systemowy, stąd wydane w niniejszej sprawie orzeczenie nie może i nie powinno być odbierane jako podważenie jego indywidualnych kwalifikacji prawniczych. Nikt też nie kwestionował spełnienia przez Niego formalnych wymogów ustawy ustrojowej przewidzianych dla kandydata ubiegającego się o urząd sędziego sądu okręgowego (por. art. 63 w zw. art. 61 P.u.s.p.). Co więcej, Sąd Apelacyjny w tym składzie opowiadałby się nawet za przechodzeniem z palestry doświadczonych prawników do sądu, ale w procedurze zgodnej ze standardami wynikającymi z utrwalonego orzecznictwa ETPCz i(...).
Zdaniem Sądu Apelacyjnego - w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy - skarżący przypisuje nadmierne znaczenie w kontekście niezawisłości sędziego T.K., jego powiązaniom, w okresie poprzedzającym powołanie na urząd sędziego z partią rządząca i faktowi wpłacenia środków na fundusz wyborczy tej partii.
Fakt przynależności partyjnej sędziego i finasowania przez Niego działalności tej partii może stanowić wystarczającą podstawę do Jego wyłączenia od rozpoznawania sprawy, w której rozstrzygane byłyby prawa i obowiązki tej partii lub partii konkurujących z tą partią, a niekiedy nawet, w konkretnych okolicznościach faktycznych, mogłoby to dotyczyć spraw instytucji obsadzanych z nadania tej partii, ale nie byłby sam przez się wystarczający do generalnego zakwestionowania bezstronności i niezawisłości sędziego jako takiej w każdej sprawie, gdyby udziału w jego procesie nominacyjnym nie wzięła KRS w składzie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. (…). Członkostwo w partii politycznej było bowiem legalne i korzystał On w tym zakresie z praw i wolności obywatelskich przynależenia do partii czy organizacji lub nieprzynależenia. Byłoby jednak oczywiście rzeczą ze wszech miar pożądaną, aby fakty te były znane wszystkim członkom organów biorących udział w procesie nominacyjnym, bo nie są bez znaczenia, a bezspornie ujawniały się dopiero po zakończeniu procesu nominacyjnego. Jak się zdaje twierdzenia skarżącego w tym zakresie zakładałya prioriistnienie związku kazualnego między podjęciem przez KRS korzystnej dla sędziego uchwały o przedstawieniu jego kandydatury Prezydentowi RP, a członkostwem partyjnym i finasowaniem przez Niego kampanii wyborczej tej partii. W sprawie nie przedstawiono jednak wystarczających dowodów potwierdzających istnienie takiego związku w stopniu uzasadniającym przyjęcie go za wykazany. Samo odwołanie się do wrażenia istnienia takiego związku w przekazie medialnym, nie jest dla Sądu Apelacyjnego wystarczające. Krótko mówiąc nie można uznać procesowo za wykazane, w ramach prawidłowej, rzetelnej i zgodnej zart. 233 § 1 k.p.c.oceny dowodów, istnienie związku między korzystną dla T.K. treścią uchwały KRS, a jego wcześniejszym członkostwem w partii i finansowaniem jej działalności.
O ile sama przynależność do partii politycznej nie powinna co do zasady zamykać drogi do ubiegania się o stanowisko sędziego, tode lege ferendawydaje się celowym postulowanie ustanowienia okresu przejściowego np. między członkostwem w jakiejkolwiek partii politycznej, a ubieganiem się o urząd sędziego, co chroniłoby przede wszystkim samego potencjalnego kandydata od podejrzenia politycznych motywacji swoich orzeczeń.
O ile kwestia aktywności politycznej sędziego poprzedzającej objęcie przez Niego urzędu sama przez się nie byłaby wystarczająca do podważenia poziomu standardu dostępu do sądu oferowanego przez Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie, o tyle wadliwość konstrukcyjna Krajowej Rady Sądownictwa skutkująca brakiem przymiotu niezależności w ostatecznym rozrachunku uzasadnia zarzut pozbawiania skarżącego dostępu do sądu w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji, art. 19 ust. 1(...)i art. 47 KPP.
W powyższym kontekście trzeba też mieć w polu widzenia to, że w orzecznictwie ETPCz podkreśla się, że należy stosować wyższe, surowsze kryteria nominacyjne w stosunku do sędziów sądów wyższej instancji (por. np.: pkt 217 wyroku ETPCz z 22 lipca 2021 r., skarga(...); pkt 222 wyroku ETPCz z 1 grudnia 2020 r., skarga(...)).Prezentowany pogląd, był w istocie podzielanywśrodowisku sędziowskim i prawników występujących w sądzie w różnych rolach procesowych. W okresie poprzedzającym ukształtowanie KRS w oparciu o przepisy ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy (…) przejście sędziego do instancji wyższej było z reguły postrzegane, jako osiągnięcie przez danego sędziego istotnie wyższego poziomu prawniczego i zawodowego, niż ten jaki potrzebował on na dotychczas zajmowanym stanowisku. Taki model promował generalnie sędziów sprawnych, pracowitych, dążących do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji by osiągnąć w przyszłości wyższy poziom zawodowy uzasadniający ubiegnie się o stanowisko sędziego w sądzie wyższej instancji. Zasadniczo właśnie wedle kryteriów tego modelu awansu zawodowego kształtowało się poparcie dla poszczególnych kandydatur wyrażone w głosowaniu Zgromadzenia Ogólnego Sędziów ApelacjiB.na posiedzeniu w dniach 8-9 października 2018 r.
Nie bez znaczenia w niniejszej sprawie, w kontekście podniesionego zarzutu nieważności jest fakt, że jego przedmiotem jest sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych. W tego typu sprawach – przy wartościowaniu oceny standardu dostępu do sądu - trzeba uwzględnić dodatkowo, że stroną sporu z ubezpieczonym (odwołującym) jest organ rentowy (ZUS, KRUS, Dyrektor ZE-R MSWiA), który nie jest typową równoprawną stroną w postępowaniu cywilnym, ma on bowiem systemowo w takim postępowaniu, mającym charakter hybrydowy, mocniejszą pozycję. Organ ten w fazie administracyjnej, kończącej się wydaniem decyzji, ma uprawnienia władcze i jest gospodarzem tego postępowania, które kończy wydaniem decyzji, a dopiero po wniesieniu odwołania od tej decyzji sam staje się stroną postępowania sądowego, co uprawnia do traktowania takiego organu jako pewnej emanacji Państwa (
w zakresie pojęcia emanacji Państwa por. wyrok ETS z 12 lipca 1990 r. C-188/89 A .F., G . A . H . M .F. B.,J. M.,M. R.,E. S.andP. S.
).
Dodatkowym, ale równie istotnym elementem w tym zakresie jest też sam przedmiot postępowania, w którym organ rentowy (będący emanacją Państwa) obciążył odwołującego i to konstytutywnie odpowiedzialnością za zobowiązania o charakterze publicznoprawnym (zaległe składki na ubezpieczenia społeczne) podmiotu trzeciego. Zarówno zatem przedmiot postępowania jak i fakt, że przeciwnikiem procesowym odwołującego jest organ będący emanacją Państwa czyni szczególnie ważnym zapewnienie odwołującemu prawa do rzetelnego procesu przed niezależnym, niezawisłym i bezstronnym sądem spełniającym kryteria art. 6 ust.1 Konwencji .
Biorąc to pod uwagę, ochronę interesu ubezpieczonych, będących z natury stroną słabszą oraz postulowaną w orzecznictwie ETPCz potrzebę szybkiego prowadzenia postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, można skonstruować tezę, że w zakresie nieważności postępowania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, z uwagi na wadliwość procedury powoływania sędziego orzekającego w danej sprawie istotną rolę trzeba przypisać zachowaniu samego ubezpieczonego. Jeżeli bowiem uzyskał on w prawomocnym postępowaniu korzystne dla siebie rozstrzygnięcie (np. prawo do renty/emerytury) i nie zgłaszał w toku postępowania zastrzeżeń do niewłaściwej obsady składu orzekającego, to potrzeba wznowienia takiego postępowania, zwłaszcza na niekorzyść ubezpieczonych nie byłaby uzasadniona. Inaczej sytuacja wygląda w stosunku do spraw w toku, ale i tu trzeba w sprawach ubezpieczeniowych opowiedzieć się za stanowiskiem że, asumptem do oceny tego, czy mamy do czynienia z nieważnością postępowania z uwagi na wadliwy tryb powołania sędziego (udział KRS w tej procedurze w składzie ukształtowanym na podstawie ustawy a dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie(…) powinien być w pierwszej instancji ewentualny wniosek o wyłącznie sędziego wadliwe powołanego, a w drugiej instancji zgłoszony i należcie uzasadniony zarzut nieważności postępowania. Istotna jest zatem sama ocena strony postępowania, czy postrzega ona orzekanie przez sędziego wadliwe powołanego, jako naruszenie jej prawa do sądu, co uzasadnia dopuszczenie w tym zakresie pewnego wyjątku od zasady badania nieważności postępowania również z urzędu (por. uchwała składu 7 sędziów z dnia 31.01.2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55). W niniejszej sprawie jak wiadomo zarzut taki został wyraźnie zgłoszony przez fachowego pełnomocnika odwołującego, w czasie rozprawy w dniu 17 listopada 2021 r., a następnie w związku z zobowiązaniem Sądu do złożenia pisma procesowego został rozbudowany w piśmie procesowym z dnia 13 grudnia 2021 r. - wymagał zatem pochylenia się nad nim we wszystkich aspektach.
Analizując stwierdzoną orzeczeniami europejskich Trybunałów, SN i NSA wadliwość konstrukcyjną KRS, której bezpośrednim skutkiem jest niemożność uznanie tego Organu za organ niezależny od władzy wykonawczej i ustawodawczej – przyjąć należy zdaniem Sądu Apelacyjnego - pewną cezurą czasową w zakresie wpływu udziału tego Organu w proces nominacyjny sędziów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego cezurę tę stanowi data wydania przez(...)wyroku z dnia 19 listopada 2019 r. (połączone C 585/18, C 624/18, C 625/18), przywoływanego już wyżej, kiedy to po raz pierwszy zakwestionował On -wystarczająco wyraźnie- między innymi niezależność Krajowej Rady Sądownictwa od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przywołany wyrok(...)uzasadnia tezę o potrzebie odmiennego podejścia do konkursów na stanowiska sędziów sądów powszechnychwyższych instancjiprzeprowadzonych z udziałem KRS przed tą datą. Zastrzec zatem należy, że rozważania niniejszej sprawy nie nadają się do prostego kalkowania do nominacji na stanowiska w sądach rejonowych: asesorów i sędziów, bo w ich przypadku, pomijając już kwestię generalnie mniej surowszych kryteriów nominacyjnych (por. wspomniane wyżej wyroki ETPCz) uwzględnić trzeba by było także szereg innych jeszcze zindywidualizowanych okoliczności, w tym o charakterze ekonomicznym czy związanych z utratą formalnych uprawień do ubiegania się o dany urząd.
W ocenie Sądu Apelacyjnego wyrok(...)z dna 19 listopada 2019 r. i wyrok SN go wykonujący z dnia 5 grudnia 2019 r.(w sprawie III PO 7/18)stały się oczywistym sygnałem, że tak ukształtowana KRS nie może być postrzegana jako Organ niezależny od władzy wykonawczej i ustawodawczej, a jej udział w procesie nominacyjnym skaża ten proces. Biorąc zatem za punkt zwrotny w analizowanej kwestii datę 19 listopada 2019 r. uprawnionym jest zdaniem Sądu Apelacyjnego stanowisko, że jeżeli w konkursach przed tą datą przeprowadzanych (wszczętych) KRS nie zmieniła oceny kandydatury (rankingu) samorządu sędziowskiego w tym sensie, że ocena KRS pokrywała się z przedłożonym jej stanowiskiem organu samorządu sędziowskiego, to istnieją podstawy do przyjęcia, że wada konstrukcyjna tego Organu i jej udział w procesie nominacyjnym nie miał realnego znaczenia (tak jakby nie wzięła w nim udziału), dla powołania takiego sędziego i późniejszego orzekania przez niego w składzie sądu w rozumieniu art. 6 ust.1 Konwencji. Inaczej mówiąc, wadliwości konstrukcyjne tego Organu nie miały w tych przypadkach znaczenia w procedurze powołania danego sędziego na urząd. Okoliczności te mogą i powinny w przyszłości być wzięte pod uwagę przez oba Trybunały europejskie, przy poszukiwaniu rozwiązania systemowego. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdyby powstały uzasadnione wątpliwości, czy w danych okolicznościach dany proces nominacyjny był rzetelny i uczciwy np. koincydencja czasowa pozytywnej uchwały KRS z awansami administracyjnymi przyznawanymi przez władzę wykonawczą(np. objęciem określonej funkcji (stanowiska), zwłaszcza w przypadku arbitralnego, bezzasadnego przerwania kadencji poprzednika, czy budzącego wątpliwości otrzymania szybkiej delegacji do wyższego sądu, agendy resortu lub innej instytucji itp.).
Abstrahując od całkowicie odmiennego charakteru konkursów do Sądu Najwyższego, to w przypadku sądów powszechnych dopiero wyrok(...)z 19 listopada 2019 r.(oraz wykonujący go wyrok SN dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie III PO 7/18) sprawiły, że istotna część sędziów wobec zakwestionowania KRS jako organu niezależnego i bezstronnego przestała przystępować do udziału w tych konkursach, a zdarzały się nawet przypadki wycofywania się z konkursów już będących w toku w tym czasie. Organy samorządu sędziowskiego (zgromadzenia ogólne sędziów apelacji) odmawiały też dokonywania oceny startujących w konkursach kandydatów, w konsekwencji wobec zmian ustawowych pozbawiono samorząd sędziowski realnego wpływu na proces nominacyjny. Wszystko to sprawia, że w stosunku do konkursów na wyższe stanowiska sędziowskie w sądach powszechnym wszczętych po 19 listopada 2019 r. z punktu widzenia tego czy sędziowie w tych konkursach powołani zapewniają dostęp do sądu w rozumieniu art. 6 ust.1 Konwencji - w świetle orzeczeń obu europejskich Trybunałów - nie da się już generalnie odpowiedzieć pozytywnie. Udział w tych konkursach następował bowiem z oczywistą świadomością wadliwej konstrukcji KRS, potwierdzanej rosnącą liczbą orzeczeń obu Trybunałów europejskich i sądów krajowych oraz ze świadomością startujących w tych konkursach kandydatów, że inni potencjalni kandydaci o równie wysokich lub wyższych kwalifikacjach, z przyczyn o charakterze etycznym do takich konkursów nie przystępują. Nie jest też pozbawiona podstaw teza, że część kandydatów startujących w tych konkursach po 19 listopada 2019 r. startowała w nich także z tego powodu, że potencjalni konkurenci o wyższych kwalifikacjach w tych konkursach udziału nie zgłosili.
Biorąc zatem pod uwagę powyższe rozważania, a przede wszystkim fakt, że to w istocie Krajowa Rada Sądownictwa, której niezależność i bezstronność została całkowicie zanegowana w orzeczeniach(...)i ETPCz zadecydowała o awansie T.K. – przyjąć należy tę okoliczność za decydującą do przyjęcia nieważności postępowania przed Sądem pierwszej instancji w niniejszej sprawie. Decydujące zatem znaczenie dla uwzględnienia zarzutu nieważności ma zatem fakt (pierwszy krok testu wskazanego w wyroku ETPCz z 1.12.2020 r. w sprawieG. Á.przeciwko Islandii skarga nr(...)), potwierdzony orzeczeniami(...), ETPCz, SN, NSA wadliwego ukształtowania Rady, mającej stać zgodnie z rolą przypisaną Jej wart. 186 ust. 1 Konstytucjina straży niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej. Być może istnieją przykłady wywiązywania się przez KRS w składzie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie (..) z tego obowiązku, jednakże do chwili zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie w ramach faktów, które mogłyby być powszechnie lub z urzędu znane sądowi (art. 228 § 1 i 2 k.p.c.) nie udało się takowych jednoznacznie zidentyfikować, ani też strony takowych nie wskazały. W wyroku Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2019 r. trafnie wskazano natomiast szereg działań Rady bezsprzecznie podważających wypełnianie przez Radę jej konstytucyjnej roli (por. pkt 44-58 wyrok SN z 5 grudnia 2019 r. III PO 7/18).
Podobnej negatywnej oceny Rady dokonała(...)((...)ofC.for theJ.), która po uprzednim zawieszeniu usunęła w dniu 28 października 2021 r. KRS z tej organizacji, co uzasadniono niespełnianiem podstawnego warunku przynależności do tej organizacji, jakim jest niezależność organizacji krajowej od władzy wykonawczej i ustawodawczej i gwarantowanie wsparcia dla niezależności sądownictwa.
W świetle powyższych ustaleń i rozważań w przypadku sędziego T.K. o jego nominacji w istocie przesądziła KRS podejmując uchwałę o przedstawieniu między innymi jego kandydatury na jedno z 5 wolnych miejsc objętych konkursem, dokonując przy tym radyklanie odmiennej oceny tej kandydatury od Zgromadzenia Sędziów ApelacjiB.. Samorząd sędziowski w postaci Zgromadzenia Sędziów Apelacji po zapoznaniu się ze wszystkim kandydaturami i opiniami sędziów dokonujących oceny poszczególnych kandydatów zdecydowanie poparł przede wszystkim osoby od lat będące sędziami sądów rejonowych z dużym doświadczeniem i dorobkiem orzeczniczym, które osiągnęły bardzo dobre lub dobre wyniki w zakresie orzecznictwa i sprawności postępowania. Dostrzec trzeba, że stanowisko samorządu sędziowskiego w okresie poprzedzającym powołanie KRS w obecnym kształcie z reguły było szanowane przez KRS, zwłaszcza, gdy samorząd zaopiniował kandydatury z wyraźną różnicą głosów między poszczególnymi kandydatami.
Sąd Apelacyjny nie kwestionuje skuteczności powołania przez Prezydenta RP T.K. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie, przyjmuje jednak w ślad za orzeczeniami(...), ETPCz, SN i NSA, że wobec udziału w procedurze nominacyjnej Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. z 2018 r. poz. 3)i decydującego wpływu tego Organu na przedstawienie kandydatury T.K. Prezydentowi RP - jego udział w składzie sądzącym w niniejszej sprawie nie zagwarantował stronie, podnoszącej taki zarzut wystarczającego standardu dostępu do sądu, czego miała ona prawo oczekiwać po blisko 30 latach obowiązywania art. 6 ust. 1 Konwencji i ponad 17 latach obwiązywania przepisów prawa unijnego, w tym od 1.12.2009 r. Traktatu Lizbońskiego obowiązującego wraz z Kartą Praw Podstawowych.
Utrzymywanie się dłuższego okresu orzekania przez sędziów wadliwe powołanych nie może nie być brane pod uwagę, wobec negatywnych skutków jakie mogą powstać dla stron postępowania. Podkreślał to również ETPCz w sprawie już wyżej przywołanej,G.A. Á.(w § 314,) wskazując, że choć zgodnie ze zobowiązaniami płynącymi z art. 46 Konwencji, to na pozwanym państwie spoczywa wyciągnięcie odpowiednich wniosków z niniejszego wyroku oraz podjęcie odpowiednich środków generalnych dla rozwiązania problemów, które legły u podstaw stwierdzeń Trybunału, oraz dla zapobieżenia podobnym naruszeniom w przyszłości. Niemniej jednak Trybunał podkreślił równocześnie, iż stwierdzenie naruszenia nie powinno być odczytane jako nakładające na pozwane Państwo wynikający z Konwencji obowiązek wznawiania wszystkich podobnych spraw, w których w świetle prawa doszło już do powagi rzeczy osądzonej (res iudicata). Nie ulega jednak wątpliwości, że w sprawach w toku takiej jak niniejsza, nieuwzględnienie zgłoszonego zarzutu nieważności - skutkowałoby w przyszłości oczywistą zasadnością indywidualnej skargi do ETPCz (art. 34-35 Konwencji) i naraziłoby Polskę na konieczność zapłaty ustalonego przez ETPCz zadośćuczynienia. Pomijając już kwestię imponderabilne związane z prestiżem Państwa, którego sądy świadomie wydają wyroki sprzeczne z podstawowym przepisem Konwencji gwarantującym dostęp do Sądu, którejart. 45polskiejKonstytucjijest w istocie powtórzeniem. Sąd Apelacyjny nie może przejść nad tym do porządku, bo prowadziłoby to oczywistego i świadomego naruszenia co najmniej art. 6 ust 1 i 13 Konwencji,art. 19 ust.1(...)iart. 47KPP, co oprócz uzasadnionych zarzutów naruszenia tych norm przez Sąd Apelacyjny prowadziłoby do trafności zarzutu sprzeniewierzenia się rocie ślubowania ujętej wart. 66 ust. 1. ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Sąd Apelacyjny dostrzega także, że skutki niezastosowania się do trafnych, przemyślanych (nie wydawanych z dnia na dzień) i wyczerpująco uzasadnionych orzeczeń(...)i ETPCz są i mogą w przyszłości z pewnością dotkliwe i nie chodzi tu tylko o sankcje finansowe nakładane na Państwo Polskie (kara 1.000.000 Euro nałożona 27.10.2021 r. w związku z niewykonaniem wyroku(...)dot. Izby Dyscyplinarnej) ale przełożą się one też na ewentualne zadośćuczynienia dla stron, które skorzystają z prawa do indywidualnej skargi do na podstawie art. 34 Konwencji, opartej na zarzucie braku dostępu do sądu - prawa do rzetelnego procesu przed niezawisłym, niezależnym, bezstronnym sądem (art. 6 Konwencji) lub braku dostępu do środka odwoławczego ( art. 13 Konwencji), jeżeli sądy odmawiać będą oceny standardu dostępu do sądu również z punktu widzenia prawidłowości procesu nominacyjnego. Skutki te obywatele poniosą w sposób pośredni, płatnikiem z tego tytułu będą bowiem agendy Państwa, które wyłożą środki publiczne na ten cel, a które mogłyby być przeznaczone na zaspokojenie innych potrzeb publicznych, albo nie uzyskają środków, które w sposób oczywisty by uzyskały. Państwo jako takie będzie i jest już postrzegane, jako odchodzące w widoczny sposób ze standardów demokratycznych, niszczące niezależność instytucji publicznych w tym sądów, czego skutki znów w ostatecznym rozrachunku dotkną praw i wolności obywateli. Niektóre jednak skutki ignorowania wyroków europejskich Trybunałów przełożą się prędzej czy później bezpośrednio na prawa polskich obywateli. W sytuacji oczywistego już dla wielu obywateli korzystania z podstawowych swobód unijnych w zakresie wyboru miejsca zamieszkania, przepływu kapitału, pracy i usług - dostęp do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji, 19 ust. 1(...)oraz 47 KPP będzie realnie zagrożony. Niezapewnienie go zaś w standardzie określonym przez oba europejskie Trybunały spowoduje np. to, że osoby które uzyskają w kraju wyroki wydane przez sąd obsadzony wadliwe, a których egzekucja powinna mieć miejsce za granicą nie doprowadzą do ich wykonania. Trudno w dłuższej perspektywie oczekiwać, że państwa członkowie UE, a nawet szerzej państwa strony Konwencji, dopuszczą do wykonania na swoim obszarze wyroków wydanych przez sąd z udziałem sędziego wadliwe powołanego, nie gwarantującego stronom prawa do niezależnego, niezawisłego i bezstronnego sądu. Niezwykle realne zatem jest, że np. polskie wyroki o zapłatę uzyskane przez przedsiębiorców, orzeczenia rozstrzygające o opiece nad dzieckiem albo o alimentach na rzecz dziecka czy małżonka, które podlegałyby wykonaniu na terenie UE albo w państwach stronach Konwencji – spotkają się z odmową ich wykonania. W sprawach karnych już pojawiają się od kilku lat problemy z wykonaniem polskiego(...)i kwestia ta stała się przedmiotem pytań prejudycjalnych sądu irlandzkiego w prawieC.(wyrok(...)z 25 lipca 2018 C-216/18),w której ścigany(...)bronił się przed przekazaniem do Polski podnosząc, iż zmiany w ustawodawstwie reformującym system sądowy RP pozbawiają go prawa do rzetelnego procesu sądowego, które gwarantuje mu art. 6 Konwencji. W wyroku tym(...)z jednej strony wykluczył możliwość odmowy wykonania(...)z uwagi na systemowe, ogólne nieprawidłowości w zakresie niezawisłości władzy sądowniczej, ale jednocześnie bardzo ograniczył automatyzm tej instytucji opartej w dotychczasowej praktyce przede wszystkim na wzajemnym zaufaniu między państwami. Trybunał nałożył bowiem wyraźnie na organ sądowy(w sprawie sąd irlandzki), mający zadecydować o przekazaniu osoby wskazanej w europejskim nakazie aresztowania wydanym w celu przeprowadzenia postępowania karnego, obowiązek weryfikacji ryzyka naruszenia prawa podstawowego do rzetelnego procesu sądowego, gwarantowanego przez art. 47 akapit drugi KPP, ze względu na systemowe lub ogólne nieprawidłowości w zakresie niezawisłości władzy sądowniczej wydającego nakaz państwa członkowskiego. Sąd powinien zweryfikować w sposób konkretny i dokładny, czy – w świetle sytuacji osobistej tej osoby, jak również charakteru przestępstwa, za które jest ścigana, oraz kontekstu faktycznego, stanowiącego podstawę europejskiego nakazu aresztowania, oraz przy uwzględnieniu informacji udzielonych przez wydające nakaz państwo członkowskie na podstawie art. 15 ust. 2 decyzji ramowej(...)ze zmianami – istnieją poważne i sprawdzone podstawy, aby uznać, że owa osoba będzie narażona na takie ryzyko w wypadku przekazania do tego ostatniego państwa. Pogląd ten powtórzył w istocie w wyroku z 17 grudnia 2020 r. w połączonych sprawach połączonych C‑354/20(...)i C‑412/20(...). W kolejnym jednak wyroku z dnia 22 lutego 2022 r. w sprawach połączonych C-562/21(...)i C-563/21(...)uściślił kryteria dopuszczalności wydania w trybie(...)i przyjął, że wykonujący nakaz organ sądowy mający orzec o przekazaniu osoby wskazanej w europejskim nakazie aresztowania badając systemowe lub ogólne nieprawidłowości dotyczące niezawisłości władzy sądowniczej wydającej nakaz państwa członkowskiego, bada w szczególności procedury powołania członków tej władzy sądowniczej. W szczególnych okolicznościach sprawy odmowa w celu wykonania kary lub środka zabezpieczającego nastąpi wtedy, gdy istnieją poważne i sprawdzone podstawy do przyjęcia – biorąc pod uwagę w szczególności przedstawione przez wspomnianą osobę dowody dotyczące członków składu orzekającego, którzy rozpatrywali jej sprawę karną, lub każdą inną okoliczność istotną dla oceny niezawisłości i bezstronności tego składu orzekającego – że naruszono prawo podstawowe tej osoby do rzetelnego procesu przed niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym uprzednio na mocy ustawy, określone w art. 47 akapit drugi Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. W przypadku zaś wydania w celu przeprowadzenia postępowania karnego, odmowa nastąpi w szczególności wtedy, gdy przedstawione przez tę osobę okoliczności dotyczące jej sytuacji osobistej, charakteru przestępstwa, w odniesieniu do którego toczy się wobec niej postępowanie karne, kontekst faktyczny, w który wpisuje się ten europejski nakaz aresztowania, lub wszelkie inne okoliczności istotne dla oceny niezawisłości i bezstronności składu orzekającego, który prawdopodobnie wyda rozstrzygnięcie w postępowaniu dotyczącym tej osoby – dają podstawę do przyjęcia, że przekazanie naraziłoby taką osobę na rzeczywiste ryzyko naruszenia tego prawa.
Powyższe kryteria lub podobne zapewne dotyczyć będą też instytucji ekstradycji do Polski, z krajów stron Konwencji, w których(...)nie ma zastosowania.
Jak wcześniej wspomniano, Sąd Apelacyjny nie kwestionuje samego aktu powołania przez Prezydenta RP T.K. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie, ani też nie ocenia jego merytorycznych kwalifikacji do uzyskania takiej nominacji bo nie to jest istotą sporu w sprawie, przyjmuje natomiast w ślad za wyrokami(...)i ETPCz, że wobec decydującego udziału w procedurze nominacyjnej Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. (…) - jego udział w składzie sądzącym w niniejszej sprawie, w której przeciwnikiem jest organ rentowy będący pewną emanacją państwa - nie zagwarantował odwołującemu wystarczającego standardu dostępu do sądu, w rozumieniu art. 6 ust. 1, Konwencji, 19 ust. 1(...)oraz art. 47 KPP.
Na koniec rozważań przypomnieć trzeba, że rolą sądów nie jest maskowanie czy petryfikacja błędów czy zaniedbań władzy wykonawczej czy ustawodawczej, a wręcz przeciwnie rolą tą jest właśnie ochrona praw i wolności obywateli przed skutkami takich błędów, w ramach wypełniania obowiązku sprawowania wymiaru sprawiedliwości (art. 175 ust.1 Konstytucji RP) w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji RP). To właśnie dlatego władzę sądowniczą oddzielono od władzy wykonawczej i ustawodawczej (art. 10 ust. 1 Konstytucji RP), by istniała równowaga władz i możliwość wzajemnego się kontrolowania poszczególnych władz.
Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Apelacyjny w niniejszej sprawie i odkodowanie aktualnego stanu prawnego w zakresie podniesionego zarzutu nieważności postępowania przed Sądem pierwszej instancji potwierdziły trafność tego zarzutu, co musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu na podstawieart. 386 § 2 k.p.c.w zw. zart. 379 pkt 4 k.p.c.,art. 108 § 2 k.p.c.w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji,art. 19 ust. 1(...)i art. 47 KPP.
Uchylając zaskarżony wyrok z powodu nieważności, sąd drugiej instancji nie widzi zasadniczo potrzeby odnoszenia się do trafności innych podniesionych zarzutów. W sprawie konieczne wydaje się jednak to (
na co nie zwrócił uwagi Sąd pierwszej instancji rozpoznając po raz pierwszy sprawę), aby ponownie ją rozpoznając Sąd Okręgowy rozważył potrzebę co najmniej zawiadomienia w trybieart. 477(
11)§ 2 k.p.c.o toczącym się postępowaniu i pouczył o prawie przystąpienia do niego pozostałe osoby objęte zaskarżoną decyzją, które odpowiadają za część zobowiązańspółki (...)solidarnie zP. Z.tj.A.P.
R.iK. R.. Organ rentowy, co do nich uznaje decyzję za prawomocną (
stanowisko w tym przedmiocie zajęte przez organ rentowy na żądanie Sądu Apelacyjnego w piśmie z dnia 18.11.2021 r. k.79). Okoliczność prawomocności tej decyzji przynajmniej w stosunku doK. R.jest jednak kontestowana, w piśmie bowiem z dnia 10.01.2022 r. wniesionym do Sądu Okręgowego w Olsztynie podniósł on między innymi, że decyzja ta nie została mu doręczona. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy konieczne stanie się zatem wyjaśnienie tego faktu, czy rzeczywiście zaskarżona decyzja w stosunku do nie biorących dotychczas udziału w niniejszej sprawie osób jest prawomocna, czy też nie. Gdyby okazało się, że decyzja ta nie jest w stosunku do nich prawomocna i wnieśliby oni od niej odwołanie, to ze wszech miar celowym będzie łączne rozpoznawanie wszystkich odwołań. W przypadku jednak trafności stanowiska organu rentowego co do prawomocności tej decyzji, osoby te także powinny mieć szansę udziału w niniejszej sprawie w charakterze zainteresowanych w rozumieniaart. 477(
11 )§ 1 i 2 k.p.c., bowiem w zakresie w jakim odpowiadają oni za zobowiązanie solidarnie ze skarżącymP. Z.postępowanie to dotyczy pośrednio również ich praw i obowiązków. W konstrukcji zaś odpowiedzialności solidarnej za przedmiotowe składki od istnienia odpowiedzialnościP. Z.za zobowiązania składkowe zależeć będzie w przyszłości zakres ewentualnych roszczeń regresowych między nimi.
M. S. (1) | ```yaml
court_name: Sąd Apelacyjnyw Białymstoku
date: '2022-02-28'
department_name: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
judges:
- sędzia Marek Szymanowski
legal_bases:
- art. 116, art. 107 § 1 oraz art. 107 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa
- art. 13 ust. 1 prawa upadłościowego
- art. 31 oraz 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
- art. 379 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego
- art. 179, art. 144 ust. 3 pkt 17, art. 183 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 8 ust. 1,
art. 7 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- art. 439 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego
- art. 107 § 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych
- art. 5 §§ 1a i 1b ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych
- art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i
niektórych innych aktów prawnych
- Art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych
wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami
nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2
- art. 9a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa
- art. 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
recorder: Anna Niemyjska - Bocian
signature: III AUa 1032/21
``` |
152010000002006_IV_Ka_000939_2013_Uz_2014-03-04_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt IV Ka 939/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lutego 2014 roku
Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Ireneusz Bieniek
Sędziowie: SO Lidia Haj (spr.)
SR del. Mariusz Sitko
Protokolant: st. prot. Ewa Krzyk
przy udziale Joanny Kowalskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,
po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2014 roku, sprawy
M. S. (1)
oskarżonego o przestępstwo zart. 177 § 1 i § 2 kk
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 13 maja 2013r. sygn. akt II K 1151/10
uznając apelację za oczywiście bezzasadną zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy i zwalnia oskarżonego od zwrotu należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze; zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżycielek posiłkowychM. S. (2)iD. Ż.kwoty po 420,00 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem ich pełnomocników przed Sądem drugiej instancji.
SSO Lidia Haj SSO Ireneusz Bieniek SSR Mariusz Sitko
Sygn. akt IV Ka 939/13
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział IV Karny Odwoławczy
z dnia 06 lutego 2014 r. sygn. akt IV Ka 939/13
M. S. (1)oskarżony został o to, że w dniu 17.09.2010 r. nadrodze krajowej nr (...)wO.woj(...)nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że kierując samochodem ciężarowym markiR. (...)onumerze rejestracyjnym (...), nie obserwował należycie przedpola jazdy, w wyniku, czego najechał na tył oczekującego na skrzyżowaniu na czerwonym świetle samochodu Bus markiI.o nr rej.(...)kierowanego przezD. Ł., który następnie siłą odrzutu został przepchnięty do przodu i uderzył w słupki ochronne i ekrany akustyczne na skutek, czego pasażerowie tego samochodu:W. K.doznał obrażeń ciała w postaci złamania podgłówkowego 2 kości śródstopia prawego z przemieszczeniem i stłuczenia podudzia prawego orazD. Ż.doznała obrażeń ciała w postaci stanu po urazie głowy ze wstrząśnieniem mózgu, bolesności odcinka kręgosłupa szyjnego, lędźwiowego i krzyżowego, stłuczenia stawu skokowego lewego, które to obrażenia ciała naruszyły czynności narządów ciała i spowodowały rozstrój zdrowia u wymienionych osób na okres powyżej dni siedmiu, natomiastM. S. (2)doznała obrażeń ciała w postaci złamania kręgosłupa szyjnego C5 i C6 z porażeniem kończyn dolnych i niedowładem kończyny górnej lewej oraz stłuczenia głowy, które to obrażenia należy uznać za chorobę długotrwałą w rozumieniuart.l56§l kk., tj. o przestępstwo zart. 177 § l i § 2 kk.
Sąd Rejonowy w Olkuszu w wyroku z dnia 13 maja 2013 r. sygn. akt II K 1151/10 orzekł w tym przedmiocie następująco:
I. uznaje oskarżonegoM. S. (1)za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, przy czym ustala, iżD. Ż.doznała obrażeń ciała w postaci ogólnego potłuczenia z utratą przytomności, w szczególności stłuczenia obu kończyn dolnych ze skręceniem lewego stawu skokowo-goleniowego, z krwiakiem podpaznokciowym oraz złamania dystalnego paliczka palucha i złamania podstawy paliczka dalszego II palca stopy prawej, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres dłuższy niż 7 dni w rozumieniuart. 157 § 1 kk, czym wyczerpał znamiona występku zart. 177 §1 i 2 k.k.w zw. zart. 11 § 2 kki za to na mocyart. 177 § 2 kkw zw. zart. 11 § 3 kkwymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
II.na mocyart. 69§1 k. kiart. 70§1 pkt. 1 k.kwykonanie orzeczonej w ustępie I wyroku kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 4 (czterech) lat próby;
III.na mocyart. 46 § 2 kkorzeka wobec oskarżonegoM. S. (1)środek karny w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonejM. S. (2)w kwocie 15.000 (piętnaście tysięcy) złotych oraz na rzecz pokrzywdzonejD. Ż.w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych;
IV.na zasadzieart. 626 § 1 k.p.k.,art. 627 k.p.k.zasądza od oskarżonegoM. S. (1)na rzecz oskarżycielki posiłkowejD. Ż.kwotę 3.000 (trzy tysiące) złotych tytułem zwrotu wydatków;
V.na zasadzieart. 624 § 1 k.p.k.iart. 627 k.p.k.orazart. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych(tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 ze zmianami) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem części kosztów sądowych w pozostałym zakresie zwalnia go od ich ponoszenia.
Apelację od wyroku wniósł oskarżony.
Wskazując, że zaskarża wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych, zarzucił;
1
na zas. art., 438pkt 1 kpkobrazę przepisów prawa materialnego, polegającą na nieuzasadnionej odmowie zastosowania przepisuart.60 §2 pkt 2 kk, gdzie postawa oskarżonego i jego dążenia do zapobieżenia szkodom związanym z popełnionym czynem a stanowiącym jedno ze znamion czynu zabronionego określonego wart.177§1 i§2 kk-uzasadniają jego zastosowanie;
2
na zas.art. 438 pkt 1 i 4 kpkrażącą surowość i tym samym niewspółmierność orzeczonej kary, w stosunku do stopnia winy, motywacji i sposobu zachowania się oskarżonego oraz jego właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa, dotychczasowej niekaralności oraz postawy w postępowaniu przygotowawczym i jurysdykcyjnym ;
3
na zas.art.438 pkt 3 i 4 kpkniewspółmierność orzeczonego środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonejD. Ż., u której podstawy legł błąd w ustaleniach faktycznych co do zakresu obrażeń doznanych przez tę pokrzywdzoną w następstwie popełnionego przez oskarżonego przestępstwa, jak również związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy tymże a stanem zdrowiaD. Ż..
W związku z tymi zarzutami, oskarżony wnosił o zmniejszenie wymiaru kary poprzez orzeczenie kary 5 miesięcy pozbawienia wolności, warunkowe zawieszenie jej wykonania na 4 lata próby oraz zmniejszenie wymiaru orzeczonego środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonejD. Ż.do kwoty 2000 złotych.
Sąd Odwoławczy rozważył, co następuje;
Apelacja oskarżonego na uwzględnienie nie zasługiwała.
W sytuacji, gdy żaden z podniesionych w niej zarzutów nie znalazł potwierdzenia na gruncie niniejszej sprawy, uznano ją za oczywiście bezzasadną i zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.
Jakkolwiek, oskarżony w części wstępnej skargi twierdził, iż zaskarża wyrok tylko w zakresie orzeczenia o karze i środkach karnych, to analiza pełnej treści skargi i zarzutu, w którym kwestionuje prawidłowość ustaleń faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, w zakresie rozmiaru obrażeń ciała u pokrzywdzonejD. Ż.i ich związku przyczynowo skutkowego z objętym zarzutem działaniem oskarżonego, apelację potraktowano i rozpoznano, jako zwróconą przeciwko całości wyroku.
Brak było podstaw do podzielenia stanowiska apelującego, aby sąd a quo poczynił błędne ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę wyroku, co do charakteru i rozmiaru obrażeń ciała doznanych przezD. Ż.w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez oskarżonego w dniu 17 września 2010 roku.
Kontrola odwoławcza prowadzi do wniosku, że w toku przewodu sądowego zweryfikowane zostały wnikliwie i starannie wszystkie okoliczności zarzucanego oskarżonemu czynu. Wszystkie ujawnione na rozprawie dowody sąd a quo poddał następnie odpowiadającej wymogomart. 7 kpkocenie i na takiej podstawie poczynił trafne ustalenia w zakresie okoliczności faktycznych mających znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego, w ramach postawionego mu zarzutu.
Poruszana w apelacji kwestia charakteru, rozmiaru doznanych w wypadku przez pokrzywdzonąD. Ż.obrażeń i ich związku przyczynowo skutkowego z zarzucanym oskarżonemu zachowaniem, także była przedmiotem szczególnie wnikliwej weryfikacji sądu.
Warto zauważyć, że dla sprawdzenia tej kwestii, sąd a quo zgromadził obszerną i pełną dokumentację medyczną dotyczącą leczenia po zdarzeniu pokrzywdzonejD. Ż., przesłuchał w charakterze świadka prowadzącego leczenie poszpitalne pokrzywdzonej lekarza specjalistę ortopedę-traumatologa i specjalistę medycyny sportowejW. P.oraz zasięgnął pisemnej opinii biegłych z(...)Wydziału(...)Katedry i Zakładu(...)wK.uzupełnianej następnie pisemnie i ustnie na rozprawie, na której wszystkie strony procesu, w tym oskarżony, miały możliwość zadawania biegłym pytań i weryfikowania na bieżąco wywodów opinii.
Wbrew zarzutom skarżącego twierdzącego, iż ustaleń, co do tego, że pokrzywdzona doznała jakichkolwiek złamań, dokonano tylko w oparciu o oględziny kończyny pokrzywdzonej, nie zaś w oparciu o konieczne zdjęcia rentgenowskie wykonane bezpośrednio po wypadku oraz w oparciu o bezpodstawne domniemania biegłego, z treści opinii zasadniczej i uzupełniających (ustnej i pisemnej) biegłych(...)wynika, że wydana ona została na podstawie: dokumentacji leczenia szpitalnego pokrzywdzonej po wypadku w szpitalu wO., historii choroby jej leczenia zOśrodka (...)wK., dokumentacji dot. leczeniaD. Ż.przez lekarzaW. P.i treści jego zeznań w tej materii, badania lekarskiego pokrzywdzonej przez opiniujących w sprawie biegłych, którzy uwzględnili także wyniki opinii wydanej przez lekarza specjalistę radiologaK. Z.na podstawie oceny zdjęć rtg dotyczących pokrzywdzonejD. Ż.a wykonanych w dniu 17 września 2010 roku/ zdjęcie boczne stawu skokowego lewego, zdjęcie porównawcze stóp A-P, zdjęcie porównawcze skośne stóp/oraz wykonanych w dniu 27 września 2010 roku zdjęcia rtg A-P i skos przodostopia prawego, zdjęcia celowane palców I i II stopy prawej A-P i skos i wykonanych w dniu 25 października 2010 roku zdjęcia celowane palców I i II stopy prawej A-P i skos oraz zdjęcia celowane palców I i II stopy lewej A-P i skos/.W oparciu o ten materiał dowodowy,w tym uwzględniający swobodnie ocenione zeznania pokrzywdzonejD. Ż., sąd a quo poczynił ustalenia faktyczne odnośnie rozmiaru i charakteru obrażeń oraz ich związku przyczynowego z wypadkiem. Trafnie, ostatecznie sąd przyjął, iż w wyniku wypadku pokrzywdzona doznała obrażeń ciała w postaci ogólnego potłuczenia z utratą przytomności, w szczególności stłuczenia obu kończyn dolnych, ze skręceniem lewego stawu skokowo- goleniowego, z krwiakiem podpaznokciowym oraz złamania dystalnego paliczka palucha i złamania podstawy paliczka dalszego II palca stopy prawej, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów jej ciała na okres dłuższy niż 7 dni, w rozumieniuart.157§1 kk.
Wbrew twierdzeniom apelacji, sąd I instancji nie ustalił, po uprzedniej wnikliwej weryfikacji tego problemu w toku przewodu sądowego, aby pokrzywdzona w wyniku wypadku doznała także złamania lewego podudzia, co wyraźnie wynika z sentencji zaskarżonego wyroku i jego uzasadnienia.
Z treści opinii lekarza specjalisty radiologaK. Z., którą mieli na uwadze wydający w sprawie opinię biegli z(...)wynika, że jakkolwiek na dokumentacji rtg stóp pokrzywdzonej wykonanej w dniu 17 września 2010 roku nie stwierdzono szczelin złamania a zmiany o charakterze pourazowym stwierdzono dopiero w zdjęciach rtg wykonanych w dniu 27 września 2010 roku, to brak tych zmian na zdjęciu wykonanym w dniu 17 września 2010 roku nie wyklucza złamania w tej okolicy. Złamania bez przemieszczenia mogą być bowiem niewykryte na radiogramach wyjściowych, stąd przy wątpliwościach klinicznych standardowo zaleca się kontrolę radiologiczną, typowo 3 do 7 dni od radiogramów wyjściowych, zaopatrując chorego jak przy rozpoznanym złamaniu.
Jak wynika z zeznań pokrzywdzonej po wypisie ze szpitala, gdzie po badaniach stwierdzono, że nic jej nie dolega, nie czuła się dobrze, otrzymywała środki przeciwbólowe a wobec faktu, że zaczęły jej puchnąć i sinieć nogi, zwróciła się o pomoc do lekarza ortopedy, który po ponownym badaniu rtg kończyn, stwierdził u niej m.in. złamanie palców u nóg. Tak, zatem, wbrew zarzutom apelacji, kwestia czy możliwym było wypisanie pokrzywdzonejD. Ż.ze szpitala, bez stwierdzenia u niej takich obrażeń została należycie wnikliwie zweryfikowana i swobodnie oceniona przez sąd orzekający.
Apelujący nie wykazał, aby decyzja sądu a quo o nie przyjęciu za podstawę ustaleń faktycznych odnośnie obrażeń ciała u pokrzywdzonejD. Ż.opinii biegłegoJ. F.naruszała i z jakich konkretnie powodów zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd odwoławczy z urzędu takich okoliczności nie stwierdził.
Jeżeli chodzi o wpływ wypadku na kondycję stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonejD. Ż., to kwestia ta także na podstawie opinii biegłych(...)wK.była weryfikowana i nie stwierdzono , aby wypadek miał wpływ na jej kondycję zdrowia psychicznego. W konkluzji, co wynika z opisu czynu przypisanego oskarżonemu sąd nie przypisywał tego rodzaju następstw zachowaniu oskarżonego. W tej sytuacji zapewnienia oskarżonego, że ustalenie to nie koresponduje z wydanym przez sąd I instancji orzeczeniem są oczywiście bezzasadne.
Nie ma racji skarżący twierdząc, iż sąd I instancji wykazał się niekonsekwencją, w zakresie, w jakim oparł orzeczenie, co do następstw wypadku na opinii biegłych znacząco odbiegającej od zeznań pokrzywdzonejD. Ż.a z drugiej strony uznał jej zeznania za wiarygodne w całości.
Jeżeli chodzi o zeznania pokrzywdzonejD. Ż., to jak wynika z przebiegu postępowania przed sądem, były one przedmiotem szczególnie wnikliwej weryfikacji dowodowej przez sąd a quo a w trakcie orzekania stały się przedmiotem swobodnej i w pełni obiektywnej oceny sądu a quo, który przypisał oskarżonemu tylko te skutki na zdrowiu pokrzywdzonejD. Ż., które w świetle wyników swobodnie ocenionej opinii biegłych(...)można było powiązać normatywnym, adekwatnym związkiem przyczynowym z zarzucalnym zachowaniem oskarżonego.
Z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku / vide karta 411 v akt/wynika, że nie jest prawdą, jak zapewnia skarżący, aby sąd uznał zeznania pokrzywdzonejD. Ż.za wiarygodne w całości, gdyż sąd analitycznie wskazał, co, do jakich okoliczności i z jakich powodów dał jej wiarę a co, do jakich okoliczności nie przyjął jej depozycji za podstawę ustaleń faktycznych. W szczególności z oceny tej wynika, że sąd dał jej wiarę odnośnie przebiegu zdarzenia oraz przebiegu jej rehabilitacji po zdarzeniu. Jeżeli chodzi o jej zeznania, co do skutków dla jej zdrowia wypadku drogowego, w którym została poszkodowana, to z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że w tym zakresie sąd poczynił ustalenia nie w oparciu o jej zeznania a na gruncie wyników opinii biegłych(...)wK.dysponujących konieczną dla rozstrzygania tych kwestii wiedzą specjalistyczną.
Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku nie potwierdziła także zasadności reszty podniesionych w apelacji zarzutów.
W szczególności brak podstaw do uwzględnienia zarzutu, że sąd a quo dopuścił się obrazyart. 60 §2 pkt 2 kkwskutek nieuzasadnionej odmowy zastosowania tego przepisu.
Zauważyć należy, że w mowie końcowej ani oskarżony ani reszta stron nie wnosili o zastosowanie tej instytucji, stąd nieuprawnione jest twierdzenie, że sąd odmówił jego zastosowania, gdyż nikt takiego wniosku nie składał, więc nie miał, czemu sąd w tej sytuacji odmawiać.
Faktem natomiast pozostaje, że sąd wymierzył oskarżonemu karę w zasadniczych granicach ustawowego zagrożenia za występek zart. 177§2 kk.
Okoliczność, że sąd nie skorzystał z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary oskarżonemu, nie stanowi o obrazieart. 60§ 2 pkt 2 kk, gdyż z treści tego uregulowania wynika, że sąd nie ma obowiązku a tylko może w razie stwierdzenia opisanej tu przesłanki oraz dojścia do wniosku, że nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
O obrazie przepisu prawa materialnego mówi się natomiast w sytuacji, gdy m.in. sąd postąpił wbrew nakazowi lub zakazowi ustawowemu, a z tego rodzaju sytuacją w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia.
Weryfikując kwestię wymiaru kary zasadniczej w aspekcie zarzutu apelacji o jej rażąco niewspółmiernej surowości wskutek orzeczenia jej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności zamiast 5 miesięcy pozbawienia wolności, stwierdzić należy, że zarzut apelacji w tej mierze jest oczywiście bezzasadny.
Jak wynika z ustalonego orzecznictwa vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie 2000.12.19 II AKa 218/00ZS 2001/1/33 „Nie każda nietrafność orzeczenia o karze, ale tylko jej rażąca niewspółmierność uzasadnia zmianę orzeczenia o karze (art. 438 pkt 4 k.p.k.) . Niewspółmierność rażąca to znaczna, zasadnicza, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (tak SA pod poz. 37 KZS 10/00).;2000.09.21 wyrok s.apel.II AKa 154/00KZS 2000/10/3 w Krakowie .Zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym wypadku, w którym jest możliwa wedle własnej oceny sądu odwoławczego, lecz wtedy tylko, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy pomiędzy nią a karą sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej, rażącej, wręcz "bijącej w oczy" (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 roku - KZS 4/96 poz. 42), a więc nie w razie różnicy niewielkiej, nieznaczącej.Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi 2000.07.12II AKa 116/00 opublik. w Prok.i Pr. 2002/1/29; „rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art., 438pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych wart. 53 k.k.oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Na gruncie cytowanego przepisu nie chodzi, bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach, co do wymiaru kary, ale o różnice ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować.”
Kierując się takim rozumieniem kary rażąco niewspółmiernej, nie można przyjąć, aby wymierzona oskarżonemu kara 2 lat pozbawienia wolności była rażąco niewspółmiernie surowa, gdyż jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu przestępstwa oraz uwzględnia należycie oceniony wysoki stopień zawinienia oskarżonego.
Jak wynika z prawidłowych ustaleń sądu a quo, oskarżony dojeżdżając do oznakowanego, w tym sygnalizacją świetlną skrzyżowania, najechał na busa przewożącego pasażerów, którego kierowca zatrzymał się w związku z wyświetlaniem dla jego kierunku ruchu czerwonego światła. Oskarżony wskutek zaniechania należytej obserwacji przedpola jazdy, najechał na ten pojazd, wskutek czego dwóch pasażerów doznało obrażeń ciała, o jakich mowa wart. 157§1 kka trzecia pasażerka doznała złamania kręgosłupa szyjnego C5 i C6,stłuczenia głowy z porażeniem kończyn dolnych i niedowładem kończyny górnej lewej.
Z powyższego wynika, że oskarżony w sposób rażący naruszył podstawową zasadę bezpieczeństwa w ruchu drogowym w postaci należytej obserwacji przedpola jazdy a skutki tego są poważne, gdyż jest aż trzech pokrzywdzonych, w tym jedna osoba bardzo ciężko.
Trudno w tej sytuacji, odmówić racji sądowi orzekającemu argumentującemu, iż stopień winy oskarżonego oraz stopień społecznej szkodliwości jego czynu są znaczne. W ocenie sądu odwoławczego okoliczności te znalazły sprawiedliwe odzwierciedlenie w wymierzonej oskarżonemu karze. W trakcie wymiaru kary, sąd meriti uwzględnił także i nadał sprawiedliwe znaczenie okolicznościom korzystnym dla oskarżonego a to wyrażeniu skruchy, przyznaniu się do czynu, przeproszeniu pokrzywdzonych i czynieniu starań w kierunku zadośćuczynienia im krzywdom. Okoliczności te kreślące pozytywnie sylwetkę oskarżonego skutkowały także warunkowym zawieszeniem wykonania wymierzonej mu kary. Brak podstaw by nadać tym okolicznościom jeszcze bardziej niż uczynił to sąd a quo znaczenie łagodzące aż do stopnia, który skutkowałby wymierzeniem oskarżonemu kary z nadzwyczajnym złagodzeniem i w wymiarze proponowanym w apelacji. Oceniając zakres wykorzystania przez sąd I instancji sankcji karnej za występek zart. 177§2 kk, który był podstawą wymiaru kary oskarżonemu, brak podstaw do przyjęcia, aby w kontekście przywołanych przez sąd okoliczności, kara ta nosiła znamiona rażąco niewspółmiernie surowej.
Bez względu na podkreślaną w apelacji niekaralność oskarżonego oraz zaprezentowaną przez oskarżonego w procesie postawę, w tym wobec pokrzywdzonych, co znalazło należyte odzwierciedlenie w wymiarze kary, nie można tracić z pola widzenia okoliczności czynu oskarżonego, rodzaju i wagi naruszonej zasady ruchu drogowego i jej znaczenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz poważnych tego, choć niezamierzonych przez oskarżonego następstw, które musiały znaleźć przełożenie w wymiarze oskarżonemu kary.
Podkreślane w apelacji pozostanie oskarżonego na miejscu zdarzenia i wezwanie służb ratowniczych do pokrzywdzonych, było w konkretnych okolicznościach sprawy ustawowym obowiązkiem oskarżonego, jako kierowcy i sprawcy wypadku.
Nie wykonanie ich przez ucieczkę z miejsca wypadku i nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku obwarowane jest sankcją karną, stąd, tym dość oczywistym zachowaniom oskarżonego nie można nadawać nadmiernie łagodzącego znaczenia na etapie wymiaru kary.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sąd uwzględnił dotychczasowy tryb życia oskarżonego oraz jego sytuację zawodową i rodzinną. Wskutek tych okoliczności sąd a quo pomimo naruszenia przez oskarżonego elementarnej zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w dobrych warunkach drogowych, w dzień, przy nieskomplikowanej sytuacji drogowej i pomimo poważnych skutków tego, nie orzekł wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym ani nie orzekał mu kary grzywny. W tej sytuacji, brak podstaw do twierdzenia, aby zastosowana przez sąd a quo reakcja karna wobec przestępstwa, jakiego dopuścił się oskarżony raziła niewspółmierną surowością.
Brak było podstaw do przyznania skarżącemu racji zarzucającemu, że razi też swoją surowością wysokość zasądzonej na rzecz pokrzywdzonejD. Ż.nawiązki w kwocie 5 tysięcy złotych. W pierwszym rzędzie nie potwierdziły się stanowiące osnowę tego zarzutu zastrzeżenia apelacji, co do trafności ustaleń sądu a quo, co do zakresu, charakteru obrażeń ciała pokrzywdzonej pozostających w związku przyczynowym z zarzucalnym zachowaniem oskarżonego. Przytoczona w apelacji argumentacja nie przekonuje, aby sąd a quo orzekł rażąco wygórowaną nawiązkę na rzecz pokrzywdzonejD. Ż.. Charakter doznanych przez nią obrażeń wymagał, co udokumentowała, długotrwałej rehabilitacji, rekonwalescencji, co wpłynęło na ograniczenie jej możliwości zarobkowych. Nie ulega wątpliwości, że z doznanymi obrażeniami wiązały się dolegliwości bólowe, niedogodności związane z koniecznością długotrwałego leczenia, rehabilitacji. W tej sytuacji brak podstaw do twierdzenia, aby zasądzona nawiązka w kwocie 5 tysięcy złotych została orzeczona w rażąco wygórowanej wysokości. Sygnalizowane w apelacji pogorszenie stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonej ani nie zostało uznane przez sąd a quo za skutek wypadku ani nie decydowało, co wynika z uzasadnienia wyroku o wysokości tej nawiązki.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sąd a quo podał łącznie, co do pokrzywdzonychD. Ż.iM. S. (2)okoliczności, które zadecydowały o zasądzeniu na ich rzecz od oskarżonego nawiązek. Sąd Rejonowy posługując się skrótowym sformułowaniem wskazał, że charakter doznanych przez nie obrażeń, okres rehabilitacji i rekonwalescencji, skutkował m.in. koniecznością ograniczenia lub całkowitej rezygnacji przez pokrzywdzone z pracy zarobkowej. W realiach niniejszej sprawy, mimo użytego skrótowego sformułowania myśli przez sąd a quo w uzasadnieniu wyroku w tym zakresie, nie budzi wątpliwości, że teza o całkowitej rezygnacji z pracy dotyczyM. S. (2)aD. Ż.dotyczy tylko teza o ograniczeniach w zakresie pracy zarobkowej, gdyż na czas jej rehabilitacji i leczenia korzystała ze zwolnień lekarskich od pracy, co potwierdzają zresztą zapisy w zgromadzonej przez sąd a quo dokumentacji jej leczenia a więc nie jest pozbawiona racji teza sądu a quo, że wskutek doznanych obrażeń ciałaD. Ż.miała ograniczone zdolności zarobkowe. Wbrew odmiennym zapewnieniom apelującego, Sąd Rejonowy nie poczynił ustaleń o trwałym pogorszeniu stanu zdrowia i sprawnościD. Ż.ani przez odwołanie się do takich okoliczności nie orzekał o wysokości nawiązki dla tej pokrzywdzonej. Stąd takie twierdzenie nie mogło skutecznie wspierać zarzutu apelacji, co do wysokości zasądzonej na rzecz pokrzywdzonejD. Ż.nawiązki.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, nie uwzględniono apelacji oskarżonego.
Wobec niestwierdzenia z urzędu okoliczności, o jakich mowa wart. 439 kpklubart. 440 kpk, zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.
Pomimo nie uwzględnienia apelacji oskarżonego, mając na uwadze sytuację rodzinną oskarżonego, posiadającego na utrzymaniu małoletnie dziecko, obciążonego obowiązkiem uiszczenia na rzecz pokrzywdzonych nawiązek, na zasadzieart. 624§ 1kpkiart. 17 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnychDz. U. Nr 49 z 1983 poz. 223 z późn. zm. zwolniono go od należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, gdyż w tej sytuacji, nie byłby w stanie ich uregulować bez uszczerbku dla swojego i rodziny utrzymania.
Wobec nie uwzględnienia apelacji oskarżonego, na zasadzieart.636§1 kpkiart.627 kpk, zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżycielek posiłkowychM. S. (2)iD. Ż.koszty ich wydatków z tytułu ich zastępstwa procesowego przed sądem drugiej instancji. Wysokość wydatków z tego tytułu, wobec nie przedłożenia przez wnioskujących pełnomocników faktur VAT ani spisu kosztów, ustalono na podstawie§ 14 ust.2 pkt.4 i 7, §2 ust.1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu/Dz.U.Nr 163,poz.1348./
SSO Lidia Haj SSO Ireneusz Bieniek SSR/del./ Mariusz Sitko | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Krakowie
date: '2014-02-06'
department_name: IV Wydział Karny Odwoławczy
judges:
- Mariusz Sitko
- Ireneusz Bieniek
- Lidia Haj
legal_bases:
- art. 177 § 1 i § 2 kk
- art. 438 pkt 1 i 4 kpk
- art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych
- § 14 ust.2 pkt.4 i 7, §2 ust.1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
recorder: st. prot. Ewa Krzyk
signature: IV Ka 939/13
``` |
150515100000503_I_C_000800_2019_Uz_2021-01-29_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I C 800/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2020 r.
Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilnyw składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Janusz Supiński
Protokolant: Katarzyna Kucharska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06.10.2020 r.
sprawy z powództwaS. G.
przeciwkoZakładowi Usług (...) Sp. z o.o.wW.
z udziałem interwenienta ubocznego(...) SAwŁ.
o zapłatę
I
Zasądza od pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.na rzecz powódkiS. G.kwotę 15.000,00 (piętnaście tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29.10.2020r. do dnia zapłaty.
II
W pozostałym zakresie powództwo oddala.
III
Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.308,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
IV
Nakazuje pobrać od powódkiS. G.na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Giżycku) kwotę 189,66 zł tytułem zwrotu wydatków, poniesionych tymczasowo ze środków budżetowych.
V
Nakazuje pobrać od pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Giżycku) kwotę 568,98 zł tytułem zwrotu wydatków, poniesionych tymczasowo ze środków budżetowych.
Sygn. akt. I C 800/19
UZASADNIENIE
PowódkaS. G.domagała się zasądzenia od pozwanegoZakładu Usług (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.kwoty 20.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22.01.2019 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną w wyniku zdarzenia z dnia 10.01.2019 r. krzywdę, a także cierpienia fizyczne oraz psychiczne. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podała, że w dniu 10.01.2019 r. przyul. (...)wW., na schodkach przy pawilonie handlowym, będąc w 33 tygodniu ciąży poślizgnęła się na oblodzonym i pokrytym warstwą śniegu chodniku, w wyniku czego doznała trójkostkowego złamania podudzia lewego. Wskutek tego zdarzenia udziałem powódki stała się konieczność leczenia operacyjnego uszkodzonej kończyny, noszenia gipsu, prowadzenia oszczędnego trybu życia i chodzenia bez obciążania operowanej kończyny, długoterminowa rehabilitacja, konieczność korzystania z konsultacji ginekologicznych, a także korzystania z pomocy osób trzecich, skomplikowany i stresujący poród i problemy z poruszeniem. W ocenie powódki, odmowa przyjęcia odpowiedzialności za sporne zdarzenie przez pozwanego jest nieuzasadniona, zważywszy na panujące w chwili zdarzenia warunki atmosferyczne i stan nawierzchni, za utrzymanie której odpowiedzialny był pozwanyZakład Usług (...) Sp. z o.o.wW..
PozwanyZakład Usług (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że nie analizował szczegółowo przyczyn i rozmiaru szkody, pozostawiając decyzję w tym zakresie ubezpieczycielowi(...) S.A.wŁ.w związku z zawartą umową ubezpieczenia, obejmującą m.in. szkody objęte pozwem w przedmiotowej sprawie. Podniósł jednocześnie, że nie można przypisać pozwanemu, jako obowiązanemu do należytego utrzymania terenów komunalnych miastaW.niewłaściwego utrzymania chodnika przyul. (...)w dniu w/w zdarzenia. Nadmienił, że na przedmiotowym chodniku znajdują się schody, które bez względu na sposób utrzymania czystości mogły być przyczyną zdarzenia.
Interwenient uboczny po stronie pozwanej- (...) S.A.z siedzibą wŁ.wniósł o oddalenie powództwa a także o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że nie można uznać, aby pozwanyZakład Usług (...)dopuścił się niewłaściwego administrowania podległymi mu drogami, albowiem w dniu zdarzenia od godziny 4:00 do 9:00 zlecił na terenie miejskim wykonywanie prac przez pługopiaskarki, ciągi komunikacyjne zatem były odśnieżone i posypane piaskiem. Zdaniem interwenienta nadto powódka nie wykazała, by pozwany niewłaściwie wykonywał ciążące na nim obowiązki, a w szczególności nie dowodzą tego zaoferowane przez powódkę fotografie wykonane w bliżej nieokreślonym czasie na długo po zdarzeniu. Jednocześnie interwenient uboczny podniósł zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody na poziomie 50%, podnosząc, że powódka nie zachowała należytej ostrożności poruszając się spornym odcinkiemulicy (...)wW., a zwłaszcza w okresie zimowym winna poruszać się ze wzmożoną uwagą i skupieniem. Wreszcie, z ostrożności, w/w zakwestionował żądanie powódki co do wysokości, wskazując że kwota zadośćuczynienia winna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 10.01.2019 r. około godziny 13.15 przyul. (...), na schodkach przy pawilonie handlowym wW., powódka będąc w 33 tygodniu ciąży poślizgnęła się na oblodzonej nawierzchni, w wyniku czego upadła, doznając obrażeń ciała. Z powodu dolegliwości bólowych i trudności z samodzielnym poruszeniem powódka w dniu wypadku trafiła się do Szpitalnego Oddziału RatunkowegoSzpitala (...)z rozpoznaniem trójkostkowego złamania podudzia lewego z przemieszczeniem, gdzie została zakwalifikowana do leczenia operacyjnego i skierowana na oddział urazowo-ortopedyczny.
(dowód: karta informacyjna szpitalnego oddziału ratunkowego- k. 16)
W wyniku wypadku powódka od dnia 10.01.2019 r. do 16.01.2019 r. przebywała wSzpitalu (...)na oddziale urazowo-ortopedycznym, gdzie w dniu 14.01.2019 r. poddana została leczeniu operacyjnemu z otwartą repozycją i stabilizacją złamań kostki bocznej płytą blokowaną ChLP 5,0 i wkrętem na więzozroście, zaś kostki przyśrodkowej – wkrętem kostkowym i drutemK.. Kończynę powódki unieruchomiono w opatrunku gipsowym przez okres 5 tygodni. Operację poprzedzono konsultacją ginekologiczną, podczas której nie stwierdzono nieprawidłowości zaznaczając, że w badaniach laboratoryjnych powódki stwierdzono małopłytkowość. Po operacji przeprowadzono konsultację ginekologiczno-położniczą powódki, po której zalecono powódce oszczędzający tryb życia i kontroli u lekarza prowadzącego ciążę za 2 tygodnie. Ze szpitala wypisana została w stanie ogólnym dobrym z zaleceniem leczenia farmakologicznego i kontroli w poradni urazowo-ortopedycznej, zmianą opatrunków co dwa dni i zdjęciem szwów za 8-10 dni, chodzenia bez obciążania operowanej kończyny, oszczędzającego trybu życia i kontroli u lekarza prowadzącego ciążę za 2 tygodnie. Okres czasowej niezdolności do pracy powódki określono wówczas na 10.01.2019 r. do 18.02.2019 r.
(dowód: karta informacyjne leczenia szpitalnego- k. 17-18)
W dniu 5.02.2019 r. podczas wizyty powódki w poradni patologii ciąży stwierdzono u powódki nieprawidłowe przedporodowe badania biochemiczne w postaci trombocytopenii (małopłytkowości).
W dniu 11.02.2019 r. powódka odbyła wizytę w poradni patologii ciąży, gdzie stwierdzono osłuchowo tachykardię w tętnie płodu, zaznaczając trudności z położeniem powódki na fotel ginekologiczny w trakcie badania ginekologicznego.
W dniu 11.02.2019 r. konsultowana była w Oddziale Szpitalnym Klinicznym Oddziale RatunkowymWojewódzkiego Szpitala (...)wO.z uwagi na wysłuchaną tachykardię w tętnie płodu, gdzie stwierdzono, że powódka nie wymaga hospitalizacji w ośrodku o III stopniu referencyjności.
(dowód: dokumentacja medyczna – k. 19-21)
W dniu 12.02.2019 r. skierowano powódkę na zabiegi fizjoterapeutyczne w związku z doznanym w/w urazem.
(dowód: skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne – k. 22)
W dniu 17.02.2019 r. powódka urodziła dziecko metodą naturalną. Nie miała już wtedy gipsu w związku z w/w urazem, w dalszym jednak ciągu nie mogła się poruszać z uwagi na wkręty w operowanej kończynie. Poruszała się na wózku.
(dowód: zeznania świadkaŁ. G.– k. 160v-170)
W dniu 15.03.2019 r. powódka przebywała na Oddziale Urazowo-OrtopedycznymSzpitala (...)celem operacyjnego usunięcia w znieczuleniu miejscowym wkrętu z więzozrostu piszczelowo-strzałkowego lewej goleni. Powódkę wypisano do domu w dniu przyjęcia w stanie ogólnym dobrym z zaleceniem zmiany opatrunku co 2 dni, kontroli w poradni ortopedycznej i usunięcia szwów za 10-14 dni, oszczędzającego trybu życia do czasu wygojenia rany i przyjmowania leków.
(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 92)
W okresie od 29.07.2019 r. do 9.08.2019 r. powódka odbyła rehabilitację w gabinecie rehabilitacyjnym wW.w ramach NFZ. W okresie zaś od 7.10.2019 r. do dnia 18.10.2019 r. powódka odbyła 10 zabiegów rehabilitacyjnych (krioterapia, pole magnetyczne, laser punktowy) w gabinecie rehabilitacyjnym wB.. Po rehabilitacji stwierdzono u powódki zwiększenie ruchomości w stawach, zmniejszenie dolegliwości bólowych i zalecono kontynuację rehabilitacji.
W dniu 22.10.2019 r. ponownie skierowano powódkę na kolejne zabiegi rehabilitacyjne.
(dowód: zaświadczenie o odbytym leczeniu rehabilitacyjnym – k. 142, 143,
skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne – k. 144)
Obrażenia doznane przez powódkę wiązały się ze znacznymi dolegliwościami bólowymi. Powódka budziła się w nocy z powodu bólu i swędzenia kończyny, bolał ją kręgosłup. Z powodu uciążliwych dolegliwości bólowych budziła w nocy męża. Dolegliwości bólowe związane z wypadkiem towarzyszyły powódce przez kilka miesięcy od wypadku i pojawiają się do dziś. Po wypadku wymagała pomocy w czynnościach życia codziennego, w szczególności przy korzystaniu z toalety, myciu, przygotowywaniu posiłków, a także w dowożeniu do specjalistów i na rehabilitację. Nie chodziła w ogóle, miała trudności z poruszaniem się o kulach. Wszystkie czynności przy nowonarodzonym dziecku wykonywał mąż powódki, który w związku z wypadkiem powódki nie pracował przez okres trzech miesięcy. Przy niemowlęciu pomagała również matka powódki. Powódka karmiła dziecko na wózku, w związku z laktacją nie mogła przyjmować leków przeciwbólowych. W chwili obecnej noga powódki puchnie, przez co powódka nie może dobrać sobie odpowiednich butów. Wskutek wypadku powódka nie może jeździć na łyżwach.
(dowód: zeznania świadkaŁ. G.– k. 160v-161,
zeznania świadkaG. P.– k. 161,
zeznania powódki – k. 161v-162)
Stan po złamaniu trójkostkowym podudzia lewego z przemieszczeniem leczonym operacyjnie skutkował u powódki 10% uszczerbkiem na zdrowiu. W chwili obecnej powódka jest w trakcie leczenia i rehabilitacji. W przyszłości powódkę czeka zabieg usunięcia zespolenia. Po ewentualnym zabiegu usunięciu zespolenia i intensywnej rehabilitacji można spodziewać się poprawy zakresu ruchomości stawu skokowego lewego, który w chwili obecnej jest znacznie ograniczony w stosunku do zdrowej kończyny.
(dowód: opinia biegłego sądowegoA. M.– k. 189-192,
opinia uzupełniająca biegłego sądowegoA. M.– k. 217-218)
Zarządcą drogi, na terenie której doszło do zdarzenia jest GminaW., która zleciła wykonawcyZakładowi Usług (...) Sp. z o.o.wW.organizację kompleksowej usługi w zakresie utrzymania terenów komunalnych miastaW., również w zakresie zimowego utrzymania.Zakład Usług (...) Sp. z o.o.wW.zobowiązał się do pozostawania w całodobowej gotowości do podjęcia działań związanych z zimowym utrzymaniem, a w szczególności do odśnieżania i zwalczania gołoledzi i śliskości. Usługa odśnieżania (lub sprzątania w przypadku braku opadów śniegu) miała obejmować m.in. pozostawanie w całodobowej gotowości do podjęcia działań związanych z zimowym utrzymaniem.
(dowód: porozumienie z dnia 2.01.2018 r. - k. 84v-86v)
W dacie wypadku zobowiązany do należytego utrzymania stanu schodów i chodników w okresie zimowymZakład Usług (...) Sp. z o.o.wW.był ubezpieczony w ramach zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w(...) S.A.z siedzibą wŁ..Towarzystwo (...)decyzjami z dnia 11.04.2019 r. oraz 6.06.2019 r. odmówiło powódce wypłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, powołując się na brak winy ubezpieczonegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.za skutki spornego zdarzenia.
(dowód: polisa ubezpieczeniowa – k. 66-67,
decyzja z dnia 11.04.2019 r. - k. 79,
decyzja z dnia 6.06.2019 r. - k. 68)
W chwili zdarzenia z dnia 10.01.2019 r. schodki przy pawilonie handlowym wW.przyul. (...)były oblodzone i nieposypane piaskiem. W dniu przed wypadkiem, tj. w dniu 9.01.2019 r. występowały niewielkie opady śniegu. W dniu zdarzenia nie padał śnieg, temperatura utrzymywała się na poziomie -1oC. Opady śniegu wystąpiły dzień po zdarzeniu, tj. 11.01.2019 r. i w następne dni.
(dowód: wydruki meteorogramów – k. 69-71,
zeznania świadkaG. P.– k. 161,
zeznania świadkaG. S.– k. 161-161v,
zeznania świadkaM. W.– k. 161v,
zeznania powódki – k. 161v-162)
Sąd zważył, co następuje:
W przedmiotowej sprawie bezspornym był ustalony w sprawie stan faktyczny – wynika on nie tylko z dokumentów, korelujących wzajemnie, logicznych i zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego zeznań świadkówŁ. G.,G. P.,G. S.,M. W.oraz opinii biegłego sądowego z zakresu(...).M., która to opinia – po jej uzupełnieniu o odpowiedzi na zastrzeżenia występującego po stronie pozwanej w charakterze interwenienta ubocznego ubezpieczyciela - ostatecznie zyskała, jak się zdaje, aprobatę stron. Przede wszystkim jednak biegły sądowy z zakresu ortopedii w sposób wyczerpujący rozwiał wszelkie wątpliwości owej strony, a stanowisko biegłego cechuje się wysokim poziomem profesjonalizmu i wiedzy oraz logiką. Biegły sądowy bowiem w sposób wyczerpujący opisał typowe - z punktu widzenia medycznego- objawy, z jakimi zetknęła się powódka wskutek wypadku, dokonał analizy ortopedycznego stanu powódki i rzeczowo uzasadnił przyporządkowanie występujących u niej dolegliwości wyłącznie do wypadku, któremu uległa w dniu 10.01.2019 r. Nadto biegły wskazał na stopień uszczerbku na zdrowiu, jakiego wskutek wypadku doznała powódka. Szerzej zresztą będzie to dostrzeżone poniżej.
Kwestią sporną w niniejszej sprawie było istnienie (bądź jej brak) podstawy prawnej żądania powódki przyznania jej zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ewentualna wysokość owego zadośćuczynienia. Jakkolwiek bowiem pozwanyZakład Usług (...) Sp. z o.o.wW.nie kwestionował, że jest obowiązany do należytego utrzymania terenów komunalnych miastaW.m.in. w zakresie odśnieżania i likwidacji gołoledzi, wskazał jednak, że zadania te zrealizował należycie również w dniu zdarzenia, w związku z czym nie można przypisać mu niewłaściwego utrzymania chodnika przyul. (...). Również interwenient uboczny po stronie pozwanego- (...) S.A.z siedzibą wŁ.nie kwestionował swojej odpowiedzialności wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej przez pozwanyZakład Usług (...) Sp. z o.o.wW.z GminąW., ani także tego, że okres ubezpieczenia obejmował dzień wypadku opisanego w pozwie, podniósł jednak, że ubezpieczony u pozwanego dochował obowiązku utrzymania stanu technicznego nawierzchni w okresie zimowym i nie ponosi odpowiedzialności za zdarzenie opisane w pozwie.
Rozstrzygając pierwszą ze zdiagnozowanych kwestii spornych jaką jest zasada odpowiedzialności pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.wobec powódki Sąd dostrzegł, że roszczenia powódki znalazły swe uzasadnienie w treści art. 19 ust. 2 pkt 3, art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 21.05.1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 460 ze zm.) orazart. 415 k.c.Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie – w szczególności treść zeznań świadkówG. S.,M. W.(bezpośrednich świadków wypadku powódki) i przesłuchanie powódki, dały podstawę do przyjęcia, że upadek nastąpił w obrębie drogi gminnej, nad którą zarząd sprawuje GminaW.zgodnie z treścią art. 19 ust. 2 pkt 3 w/w ustawy. W zakresie obowiązków zarządcy drogi leży utrzymanie nawierzchni dróg i chodników w stanie wykluczającym narażenie ich użytkowników na wypadek pozostający w bezpośrednim związku przyczynowym z korzystaniem z nich (art. 20 pkt 4 w/w ustawy). Zimą drogi winny być zatem odśnieżone, a w razie oblodzenia – posypane środkiem pozwalającym na bezpieczne poruszanie się po nich.
Odpowiedzialność cywilna zarządcy drogi, a w konsekwencji i pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW., któremu zarządca drogi polecił wykonywanie czynności zimowego utrzymania dróg ma charakter deliktowy i opiera się na zasadzie winy, na co wskazuje brzmienie przepisuart. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie szkody, wystąpienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą oraz adekwatny związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą. Ciężar dowodu co do wszystkich tych okoliczności obciąża poszkodowanego. Zachowanie, za które podmiotowi można przypisać odpowiedzialność deliktową na podstawieart. 415 k.c., może przyjąć postać działania, jak i zaniechania. Zaniechanie polega na niepodjęciu określonego działania, gdy na podmiocie ciążyła powinność i możliwość jego podjęcia. Obowiązki zarządcy drogi uregulowane są wustawie z dnia 21 marca 1985 r.(Dz. U. z 2017 r., poz. 2222). Zgodnie z art. 20 w/w ustawy na zarządcy drogi ciąży obowiązek utrzymania dróg w należytym stanie polegający na dokonywaniu napraw bieżących i robót konserwacyjnych oraz przedsiębraniu działań niedopuszczających do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia jej klasy, ograniczenia funkcjonalności, niewłaściwego użytkowania i pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu, przeprowadzenia okresowych kontroli stanu dróg i obiektów mostowych, wykonywania robót interwencyjnych, utrzymaniowych i zabezpieczających.
Podkreślić wreszcie należy, iż obowiązek dbałości o życie i zdrowie człowieka musi wynikać nie tylko z normy, także ustawowej, ale również ze zwykłego rozsądku, popartego zasadami doświadczenia, które nakazują podjęcie niezbędnych czynności zapobiegających możliwości powstania zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka. Dotyczy to w szczególności ogólnie dostępnych dróg. Odpowiedzialność podmiotu zobowiązanego do utrzymania czystości na terenie drogi przeznaczonej do użytku nieograniczonej liczby osób nie jest absolutna, ale istnieje zawsze, gdy nie usunięto zagrożeń, które mogły i powinny być usunięte. Bezprawność zachowania polega bowiem na przekroczeniu mierników i wzorców wynikających zarówno z wyraźnych przepisów, zwyczajów, utartej praktyki, jak i zasad współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1986 r., IV CR 279/86, LEX nr 530539).
W powyższym kontekście wskazać należy, że niewątpliwie pozwanyZakład Usług (...) Sp. z o.o.wW.zobowiązany przez zarządcę drogi do należytego utrzymania stanu nawierzchni dopuścił się zaniechania w zakresie utrzymania jej w należytym stanie zapewniającym bezpieczeństwo użytkownikom drogi. Na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił, że miejsce, gdzie wydarzył się wypadek było oblodzone i niczym nieposypane. Kluczowymi w tym kontekście okazały się zeznania świadkówG. P.– teściowej powódki, która bezpośrednio po zdarzeniu udała się na miejsce wypadku, a także zeznania świadkówG. S.iM. W.– naocznych świadków zdarzenia, które nie widziały wprawdzie samego momentu upadku powódki, ale dostrzegły leżącą na schodach bezpośrednio po upadku powódkę, oczekującą na pomoc i podeszły do niej, żeby jej pomóc. Z ich współbrzmiących zeznań jednoznacznie wynika, że miejsce zdarzenia było oblodzone, a samaG. P.musiała uważać, żeby się nie wywrócić. ŚwiadekG. S.dodała z kolei, że na schodkach był ubity oblodzony śnieg i sama tam niegdyś złamała rękę. W podobnym tonie wypowiedziała sięM. W., która podała, że schodki były lekko oblodzone i pokryte ubitym śniegiem. Daremnie przy tym upatrywać jakiejkolwiek stronniczości w zeznaniach w/w świadków. ŚwiadkowieG. S.iM. W.nie są związane z powódką jakimkolwiek węzłem pokrewieństwa, co (ewentualnie) mogłoby rzutować na ocenę ich wiarygodności. W/w świadkowie znają wprawdzie powódkę, jednak daremnie szukać jakichkolwiek powodów skutkujących podważeniem ich zeznań. Również odnośnie zeznań świadkaG. P.– teściowej powódki brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek racjonalnych podstaw, by świadek ten mógł zeznawać nieprawdę na korzyść powódki, narażając się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań. W efekcie Sąd dał wskazanym wyżej świadkom w pełni wiarę i uznał, że miejsce, gdzie doszło do wypadku powódki było oblodzone i niczym nieposypane. Marginalnie dostrzec należy, że treść owych zeznań świadków, a także twierdzeń powódki koreluje z treścią ich oświadczeń złożonych bezpośrednio po zdarzeniu na potrzeby postępowania likwidacyjnego. Już zatem sam fakt konsekwencji owych świadków i twierdzeń powódki, a przy tym to, że w/w świadkowie nie zmienili na potrzeby niniejszego procesu w żaden sposób swojego stanowiska w zakresie stanu nawierzchni w miejscu i dniu zdarzenia przyznaje niewątpliwie ich zeznaniom przymiot wiarygodności. Zaakcentować należy, że strona pozwana przy tym nie przedstawiła ani pisemnych zleceń dla wykonawcy dotyczących posypywaniaulicy (...)wW.w dniu 10.01.2019 r., ani nie przedstawiła dowodu z zeznań osób upoważnionych do zlecania wykonawcy usług posypywania, ani osoby, która w dniu zdarzenia tę usługę wykonywała, czy jakichkolwiek innych osób, które potwierdziłyby wykonanie usług usuwania śliskości w dniu 10.01.2019 r. Jak wynika z twierdzeń pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.prace interwencyjne w zakresie zimowego utrzymywania dróg były podejmowane w dniu 10.01.2019 r. w godzinach 4.00 do 10.00, jednak daremnie przy tym szukać jakichkolwiek dowodów na to, że owe prace rzeczywiście w dniu zdarzenia były w ogóle wykonane. To zaś, w korelacji do zgodnych i korespondującym wzajemnie twierdzeń w/w świadków co do tego, że miejsce gdzie doszło do zdarzenia było oblodzone i niczym nieposypane - nie daje żadnych podstaw, by uznać, że pozwany w dniu zdarzenia zadbał należycie o stan nawierzchni przyul. (...).
W kontekście twierdzeń strony pozwanej wskazać należy, że okoliczność, iż w dniu feralnego zdarzenia nie odnotowano żadnych opadów śniegu nie może w najmniejszym nawet stopniu skutkować wyłączeniem odpowiedzialności pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.. Z relacji powódki i świadkówG. P.,G. S.iM. W.wynika, że w chwili zdarzenia powierzchnia była oblodzona, grunt był zmrożony, a śliskość dróg nie była okolicznością nadzwyczajną. ŚwiadekG. P.dodała, że „w dniu zdarzenia w nocy musiało coś padać, bo skrobała szyby w samochodzie”. Jednocześnie temperatura oscylowała w granicach -1oC - 0oC. Pozwany przy tym nie wykazał (ani nawet nie podjął próby wykazania) w jaki sposób doszło do oblodzenia, ograniczając się jedynie do twierdzeń, że feralnego dnia 10.01.2019 r. nie padał śnieg. W takiej sytuacji, poza ustaleniem, że w dniu zdarzenia droga była śliska, brak było możliwości ustalenia przyczyn owej śliskości. Należy przy tym wskazać, że do zdarzenia doszło około godziny 13.15, zaś deklarowana przez pozwanego (acz niewykazana w przedmiotowej sprawie) okoliczność wykonywania prac interwencyjnych miała mieć miejsce w godzinach 4.00-10.00. Niewątpliwie zatem pozwany winien wykazać nie tylko fakt, że rzeczywiście wykonał prace związane z usuwaniem śliskości w miejscu zdarzenia, ale także to, że w okresie pomiędzy deklarowanym usunięciem owej śliskości a wypadkiem powódki nie doszło do ponownego pogorszenia stanu nawierzchni. Pozwany nie wykazał, by podjął jakiekolwiek działania ani w kierunku zdiagnozowania potrzeby usunięcia śliskości naulicy (...), ani tym bardziej w celu usunięcia owej śliskości. Należy również zaznaczyć, że z treści samej ustawy i wynikającego z niej obowiązku przeciwdziałania skutkom zimy nie wynika żadna kolejność, w jakiej ma następować odśnieżanie, ani termin usuwania śliskości. Nie ulega wątpliwości zatem, że zarządca drogi (a w konsekwencji pozwany w przedmiotowej sprawie) winien usuwać śliskość bez zbędnej zwłoki, zważywszy na potencjalne zagrożenie dla ewentualnych uczestników dróg, zwłaszcza w odniesieniu do dróg intensywnie uczęszczanych.
Konkludując - Sąd uznał, że tak urządzona nawierzchnia, jak spornego dnia 10.01.2019 r. naruszała podstawowe, powszechne zasady bezpiecznego korzystania z drogi i stanowiła zagrożenie dla użytkowników. Dopuszczenie do takiego stanu rzeczy, utrzymywanie takiego stanu i brak jakichkolwiek działań po stronie pozwanegoZakładu Usług (...) Sp. z o.o.wW.stanowił w sposób oczywisty naruszenie obowiązków wynikających z utrzymania drogi w zakresie odnoszącym się do obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa korzystania z drogi. Wina podmiotu odpowiedzialnego za zimowe utrzymanie przedmiotowej drogi – rozumiana jako niedołożenie należytej staranności, jest więc w realiach niniejszej sprawy ewidentna. Zauważyć w tym miejscu należy, iż dla przyjęcia odpowiedzialności w prawie cywilnym nie jest konieczne wystąpienie winy umyślnej czy też rażącego niedbalstwa, ale wystarcza niedołożenie właśnie ogólnej staranności.
Mając wskazane powyżej okoliczności na uwadze skonstatować trzeba, że zarzuty pozwanego, zmierzające do zakwestionowania samej zasady jej odpowiedzialności za szkodę powódki, nie zasługiwały w żadnym zakresie na podzielenie. To z kolei, w ocenie Sądu musiało skutkować przypisaniem pozwanemu odpowiedzialności za powstałe w dniu 10.01.2019 r. zdarzenie szkodowe.
Rozstrzygając w tym miejscu drugą kwestię sporna, tj. wysokość należnego powódce zadośćuczynienia Sąd dostrzegł oczywiście treśćart. 445 § 1 k.c.w zw. zart. 444 § 1 k.c., które przewidują możliwość wypłaty poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego decyduje zatem w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy. Jednakże niewymierny w pełni charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia, zależy od oceny Sądu, która powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy, z uwzględnieniem indywidualnych właściwości i subiektywnych odczuć osoby pokrzywdzonej.
Ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia Sąd miał na względzie pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22.11.2012 r. sygn. I ACa 1007/12 (publ. LEX nr 1236695), zgodnie z którym „Dla ustalenia krzywdy podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedniej sumy, która miałaby stanowić jej pieniężną kompensatę konieczne jest uwzględnienie: rodzaju naruszonego dobra, zakresu (natężenia i czasu trwania) naruszenia, trwałość skutków naruszenia i stopnia ich uciążliwości. W żądnym wypadku ustalony stopień utraty zdrowia nie jest równoznaczny z rozmiarem krzywdy i wielkością zadośćuczynienia”. Należy zwrócić uwagę na reprezentatywny pogląd przywołany w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10.01.2013 r. sygn. I ACa 640/12 (publ. LEX nr 1280120), w myśl którego „Określając wysokość odpowiedniej sumy, sąd powinien niewątpliwie kierować się celami oraz charakterem zadośćuczynienia i uwzględnić wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej szkody niemajątkowej. Podstawowe znaczenie musi mieć rozmiar doznanej krzywdy, o którym decydują przede wszystkim takie czynniki, jak rodzaj uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia, ich nieodwracalny charakter polegający zwłaszcza na kalectwie, długotrwałość i przebieg procesu leczenia, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i długotrwałość, wiek poszkodowanego i jego szanse na przyszłość oraz poczucie nieprzydatności społecznej”.
Oceniając kolejną kwestię sporną jaką była wysokość zadośćuczynienia należnego powódce Sąd wziął pod uwagę z jednej strony fakt, że uraz, jakiego doznała powódka na pewien czas całkowicie wyłączył ją z funkcjonowania, a obecnie ogranicza jej możliwości normalnego życia. Powódka dwukrotnie przebywała w szpitalu i przeszła leczenie operacyjne oraz zabieg usunięcia zespolenia. Ze szpitala wypisana została w stanie ogólnym dobrym z zaleceniem leczenia farmakologicznego i kontroli w poradni urazowo-ortopedycznej, zmianą opatrunków co dwa dni i zdjęciem szwów za 8-10 dni, chodzenia bez obciążania operowanej kończyny i prowadzenia oszczędzającego trybu życia. Okres czasowej niezdolności do pracy powódki określono wówczas na termin od 10.01.2019 r. do 18.02.2019 r. Dodatkowo kończynę powódki unieruchomiono w opatrunku gipsowym przez okres 5 tygodni. Niewątpliwie wiązało się to z dolegliwościami bólowymi, a także ograniczeniami w poruszaniu. Ból spowodowany wypadkiem nie skończył się nadto po wyjściu ze szpitala, ani po zdjęciu gipsu. Dolegliwości bólowe utrzymywały się bezpośrednio po wypadku, obecnie również występują. W okresie bezpośrednio po zdarzeniu powódka budziła się w nocy z powodu bólu i swędzenia operowanej kończyny, bolał ją kręgosłup. Dolegliwości bólowe były na tyle intensywne, że z ich powodu budziła w nocy męża. Jednocześnie dolegliwości związane z wypadkiem znacznie ograniczyły samodzielność powódki. Wymagała ona pomocy przy podstawowych czynnościach dnia codziennego, w szczególności przy korzystaniu z toalety, myciu, przygotowywaniu posiłków, a także w dowożeniu do specjalistów i na rehabilitację. Nie chodziła w ogóle, miała trudności z poruszaniem się o kulach. Niepoślednie znaczenie w kontekście oceny doznanych przez powódkę krzywd wskutek zdarzenia z dnia 10.01.2019 r. miało również to, że powódka w chwili wypadku była w ósmym miesiącu ciąży. Bez wątpienia w związku z tym towarzyszył jej paraliżujący strach o dziecko, które również mogło ucierpieć wskutek wypadku powódki. Nadto okoliczność ta implikowała konieczność korzystania przez powódkę z konsultacji ginekologicznych zarówno w trakcie, jak i bezpośrednio po operacji, a także w okresie późniejszej rekonwalescencji. Jak wskazała powódka – miała ona skomplikowany poród. Nie miała już wtedy gipsu w związku z w/w urazem, w dalszym jednak ciągu nie mogła się poruszać z uwagi na wkręty w operowanej kończynie. Poruszała się na wózku i nie mogła samodzielnie wykonywać czynności przy nowonarodzonym dziecku. Wszystkie czynności przy niemowlęciu wykonywał mąż powódki, który w związku z wypadkiem powódki nie pracował przez okres trzech miesięcy, pomagała także matka powódki. Niemożność sprawowania samodzielnej opieki nad dzieckiem w pierwszych momentach jego życia bezsprzecznie rodziła u powódki poczucie bezradności, a to z kolei niewątpliwie potęgowało jej cierpienia. Powódka samodzielnie jedynie karmiła dziecko, przy czym poruszała się na wózku i w związku z laktacją nie mogła przyjmować silniejszych leków przeciwbólowych. Ból zatem związany z wypadkiem był trudniejszy do zniesienia. Powódka korzystała także z zaleconej rehabilitacji i wizyt w poradni ortopedycznej. W chwili obecnej noga powódki puchnie, przez co powódka nie może dobrać sobie odpowiednich butów. Nie może ona również jeździć na łyżwach. Wreszcie należało uwzględnić w realiach niniejszej sprawy, że stan po złamaniu trójkostkowym podudzia lewego z przemieszczeniem leczonym operacyjnie skutkował u powódki 10% uszczerbkiem na zdrowiu. W chwili obecnej powódka jest w trakcie leczenia i rehabilitacji. W przyszłości powódkę czeka zabieg usunięcia zespolenia. Po ewentualnym zabiegu usunięciu zespolenia i intensywnej rehabilitacji można spodziewać się poprawy zakresu ruchomości stawu skokowego lewego, który w chwili obecnej jest znacznie ograniczony w stosunku do zdrowej kończyny.
Z drugiej jednocześnie strony Sąd wziął pod uwagę, że powódka nie wykazała, by wystąpiły u niej trwałe zaburzenia w sferze psychicznej związane z wypadkiem. W szczególności nie korzystała z pomocy psychologa ani psychiatry w związku z feralnym zdarzeniem z dnia 10.01.2019 r. Powódka jest w trakcie leczenia i rehabilitacji, a w konsekwencji w chwili obecnej trudno ustosunkować się do rokowań na przyszłość. Jednocześnie jak wskazał biegły sądowy z zakresu ortopediiA. M.możliwa jest poprawa zakresu ruchomości stawu skokowego lewego po usunięciu zespolenia i dalszej rehabilitacji. Wreszcie powódka stopniowo wraca do samodzielności i nie wymaga aktualnie pomocy osób trzecich.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd określił wysokość należnego powódce zadośćuczynienia na kwotę 15.000 zł. Ujęta w orzeczeniu kwota tytułem zadośćuczynienia zrekompensuje powódce – w ocenie Sądu - przeżyte cierpienia i dolegliwości związane z procesem leczenia oraz związane z doznanymi obrażeniami. Jednocześnie Sąd ocenił, że żądanie powódki ponad zasądzoną kwotę byłoby znacząco wygórowane i w realiach tej sprawy nie mogło spotkać się z uznaniem.
W ocenie Sądu chybionym okazał się zarzut pozwanego dotyczący przyczynienia się poszkodowanej do zaistnienia zdarzenia z dnia 10.01.2019 r.Art. 362 k.c.przewiduje, iż jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Ciężar wykazania, iż powódka przyczyniła się do szkody tj. naruszyła zasady ostrożności uzasadniające przyjęcie jej współodpowiedzialności w zaistnieniu zdarzenia spoczywa na stronie tę okoliczność kwestionującej. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie pozwany tę okoliczność podnoszący nie zdołał wykazać, iż powódka w jakikolwiek sposób przyczyniła się do zaistnienia zdarzenia. Twierdzenie pozwanego pozostało zatem gołosłowne wobec braku zgłoszenia jakichkolwiek dalszych środków dowodowych mogących wykazać jego prawdziwość. Słuchani w sprawie świadkowieŁ. G.iG. P.zgodnie wskazali, że powódka w momencie zdarzenia miała odpowiednie obuwie zimowe w postaci butów za kostkę z lekkim protektorem, zaśG. S.dodała, że powódka nie była nieuważna. Brak jest zatem podstaw, by uznać że powódka w jakimkolwiek stopniu przyczyniła się do zdarzenia. Należy przy tym zaakcentować, że pieszy poruszając się oficjalnym ciągiem komunikacyjnym ma prawo oczekiwać, iż podmiot odpowiedzialny za jego stan będzie go utrzymywał w należytym porządku. Przyjęcie konieczności antycypowania przez pieszych możliwości znajdowania się pod warstwą wody lodu, prowadziłoby do niedopuszczalnego przerzucenia ciężaru dowodu na poszkodowanych pieszych i w konsekwencji pozbawienia ich ochrony.
W konsekwencji powyższego Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. Należną powódce kwotę Sąd zasądził z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29.10.2020 r. podzielając stanowisko Sądu Najwyższego zapadłe w orzeczeniu z dnia 30 października 2003 r. w sprawie IV CK 130/02, w którym stwierdzono, że w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania. Dopiero bowiem na tym etapie, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd miał możliwość dokonać oceny doznanych przez powódkę krzywd.
W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił, o czym orzekł jak w pkt II sentencji.
O kosztach procesu orzeczono na podstawieart. 100 k.p.c., uwzględniając oczywiście zakres wygrania sprawy przez powódkę (25 %). Koszty procesu wyniosły w sprawie po stronie powodowej 5617 zł (1000 zł- opłata sądowa od pozwu, 17 zł- opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 3.600 zł- koszty zastępstwa procesowego, 1000 zł – wydatki związane ze sporządzoną w sprawie opinią biegłego sądowego), zaś po stronie pozwanej 3.617 zł (3.600 zł koszty zastępstwa procesowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa). Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, stronę powodową obciążyły koszty w kwocie 4212,75 zł (5617 zł x 75 %), stronę pozwaną zaś koszty w kwocie 904,25 zł (3.617 zł x 25%). Wynikającą stąd różnicę w kwocie 3308,50 zł (4212,75 zł- 904,25 zł) Sąd zasądził na rzecz powódki od pozwanego, o czym traktuje pkt III wyroku.
O kosztach poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005r.(t.j. z 2010 r.: Dz.U. Nr 90 poz. 594) w zw. zart. 100 k.p.c., uwzględniając przy tym stopień, w jakim strony przegrały sprawę, o czym orzeczono jak w pkt IV i V sentencji. Łącznie z budżetu wydatkowano kwotę 758,64 zł, w związku z tym powódka winna uiścić kwotę 189,66 zł (758,64 zł x 25%), pozwany zaś kwotę 568,98 zł (758,64 zł x 75%). | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Giżycku
date: '2020-10-29'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Janusz Supiński
legal_bases:
- art. 445 § 1 k.c.
- art. 100 k.p.c.
- art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca
2005r.
recorder: Katarzyna Kucharska
signature: I C 800/19
``` |
151515050000503_I_Ns_002761_2014_Uz_2015-12-16_002 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt I Ns 2761/14
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2015 r.
Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSR Łukasz Malinowski
Protokolant: Sylwia Pordzik
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 grudnia 2015 r. w Gliwicach
sprawy z wnioskuT. M.
z udziałemH. M.,S. M.,K. M.
o podział majątku wspólnego i dział spadku
postanawia
1
ustalić, że w skład majątku wspólnegoF. M.iH. M.wchodzi lokal stanowiący odrębną nieruchomość położony wG.przyul. (...)wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu, dla którego Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadziksięgę wieczystą (...)o wartości 182.925zł zł (sto osiemdziesiąt dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia pięć złotych);
2
ustalić, że w skład spadku poF. M., synuB.iL., zmarłym dnia 02 sierpnia 2012 roku wG., ostatnio stale zamieszkałym wG.wchodzi udział w rozmiarze ½ części prawa własności odrębnej nieruchomości wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu opisanej w pkt 1 postanowienia;
3
ustalić, że wartość długu spadkowego poF. M.wynosi 4.024,80zł (cztery tysiące dwadzieścia cztery złote osiemdziesiąt groszy), a w pozostałym zakresie wniosek o ustalenie długów spadkowych oddalić;
4
dokonać podziału majątku wspólnegoF. M.iH. M.i działu spadku poF. M.w ten sposób, że przyznać uczestniczceH. M.udział w prawie własności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu opisany w pkt 2;
5
zasądzić od uczestniczkiH. M.na rzecz wnioskodawcyT. M.i uczestnikówS. M.iK. M.kwoty po 21.859,42 zł (dwadzieścia jeden tysięcy osiemset pięćdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści dwa grosze) tytułem spłaty płatne w terminie roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności;
6
nakazać pobrać z zasądzonego w punkcie 5 roszczenia od wnioskodawcyT. M.kwotę 292,69 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) i od uczestnikówS. M.iK. M.kwoty po 592,69 zł (pięćset dziewięćdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
SSR Łukasz Malinowski
UZASADNIENIE
WnioskodawcaT. M.precyzując wniosek na rozprawie w dniu 10 grudnia 2014r. wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego jego ojca - spadkodawcyF. M.i uczestniczkiH. M., wchodzi lokal stanowiący odrębną nieruchomość położony wG.przyul. (...)wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu, dla którego Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadziksięgę wieczystą (...). Nadto wniósł o ustalenie, że w skład spadku poF. M.wchodzi udział w rozmiarze ½ części prawa własności wymienionej nieruchomości lokalowej. Wnioskodawca zażądał dokonania podziału majątku wspólnego i działu spadku poF. M.w ten sposób, że uczestniczkaH. M.otrzyma całą nieruchomość z obowiązkiem spłaty wnioskodawcy i pozostałych dzieci spadkodawcy – uczestnikówS. M.iK. M.. Wnioskodawca argumentował, że taki sposób działu spadku po ojcu uzasadnia fakt, że obecnie w nieruchomości zamieszkuje uczestniczkaH. M., a potrzeby mieszkaniowe wnioskodawcy i pozostałych uczestników są zaspokojone. Wartość całej nieruchomości zdaniem wnioskodawcy wynosi 200.000 zł. dlatego wysokość spłaty wynosi po 25000 zł.
UczestnicyS. M.iK. M.przychylili się do wniosku.
UczestniczkaH. M.zgodziła się na dokonanie podziału majątku wspólnego i działu spadku po jej zmarłym mężuF. M.w sposób wskazany we wniosku. Zdaniem uczestniczki wartość jedynego składnika majątku wspólnego - nieruchomości opisanej we wniosku to 140.000 zł. gdyż wymaga ona remontu. Zgodziła się na ratalną spłatę wnioskodawcy, podnosząc że spłata pozostałym uczestnikom nie należy się. Zarzuciła, że uczestnicy po wyprowadzeniu się z domu rodzinnego nie utrzymywali kontaktów ani z nią, ani z ojcem, a ten nie mógł liczyć na ich pomoc i wsparcie. Okazali zatem rażącą niewdzięczność spadkodawcy. Dlatego zgodnie z zasadami współżycia społecznego uczestniczka winna zostać zwolniona z obowiązku spłaty na ich rzecz. Wskazała nadto, że nie posiada majątku, zatem i z tej przyczyny nie może spłacić uczestników, a wnioskodawcę jedynie w ratach.
Na rozprawie w dniu 7 października 2015r. a następnie w piśmie z dnia 14 października 2015r. uczestniczka wniosła o rozliczenie jako długu spadkowego – kosztów pogrzebu spadkodawcy, stypy oraz pomnika w łącznej kwocie 9524,80 zł., przyznając jednocześnie, że otrzymała zasiłek pogrzebowy w kwocie 4000 zł.
Wnioskodawca i pozostali uczestnicy zgodzili się na zaliczenie do długów spadkowych kosztów pogrzebu spadkodawcy za wyjątkiem: kosztów wykonania pomnika /k.125/ i stypy /k.150/. Podnieśli nadto, że uczestniczka otrzymała środki z(...)z tytułu śmierci spadkodawcy oraz zasiłek pogrzebowy.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
SpadkodawcaF. M.ze związku zT. G.posiadał troje dzieci – wnioskodawcęT. M.urodzonego w (...)r. i uczestnikówS. M.urodzonego w (...)r. iK. M.zd.(...)urodzoną w (...)r.T. G.zmarła 1972r. Spadkodawca ponownie zawarł związek małżeński z uczestniczkąH. M.w 1974r., która miała już syna z poprzedniego związku.
okoliczności bezsporne.
Stosunki między dziećmi spadkodawcy a uczestniczkąH. M.nie układały się dobrze. Pierwszy z domu rodzinnego wyprowadził sięS. M.w latach 1978-1979, który ożenił się i zamieszkał na terenie Niemiec. Ze względu na złe relacje, szczególnie z uczestniczką, dom rodzinny następnie opuściłaK. M.będąc w zaawansowanej ciąży. Zamieszkała także na terenie Niemiec. Wnioskodawca wyprowadził się z domu rodzinnego w 1990r. i po czym przez dwa lata nie utrzymywał kontaktów ze spadkodawcą. Za namową uczestniczki ponownie nawiązał kontakt z ojcem. Wnioskodawca interesował się sprawami swego ojca, odwiedzał go i służył pomocą, aż do śmierci.
Kontaktów z ojcem i uczestniczką nie utrzymywały pozostałe jego dzieci zamieszkałe w Niemczech. Nie służyły mu pomocą. JedynieS.pod koniec życia ojca spotykał się z nim, głównie w czasie święta Wszystkich Świętych.
dowód: zeznania wnioskodawcy i uczestniczki /k.125-126v/
W skład majątku wspólnego uczestniczkiH. M.i spadkodawcy wchodzi lokal stanowiący odrębną nieruchomość położony wG.przyul. (...)wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu, dla którego Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadziksięgę wieczystą (...)o wartości 182.925 zł.
dowód: opinia biegłego z 13 kwietnia 2015r. k. 57-102, opinia uzupełniająca k.118-119
Uczestniczka i spadkodawca w równym stopniu przyczyniali się do powstania majątku wspólnego.
Spadkodawca zmarł 2 sierpnia 2012r. a spadek po nim w równych częściach nabyli jego żonaH. M.i jego dzieciT. M.,S. M., iK. M..
okoliczności bezsporne.
Pogrzeb spadkodawcy zorganizowała uczestniczkaH. M.. Z tego tytułu poniosła koszty zakupu trumny - 1350 zł., wykopania grobu – 1000 zł., kosmetyki i przechowania zwłok odpowiednio 160 zł. i 120 zł., koszty wieńca - 150 zł., palmy - 180 zł., floretu - 80 zł., obramowania grobu - 200 zł., opłaty cmentarnej 604,80 zł. a następnie wykonania pomnika 4.180 zł. Łącznie koszty te wyniosły 8.024,80 zł. Pomnik został wykonany z granitu i jest podobny do innych tego typu pomników na cmentarzu.
Uczestniczka koszty pogrzebu sfinansowała częściowo z zasiłku pogrzebowego a w pozostałej części z własnych środków.
dowody: zeznania wnioskodawcy i uczestniczki /k.125-126v/, faktury i rachunki /k.134-137/, kosztorys z 2 fotografiami /k.139-141/
Obecnie wnioskodawca ma 53 lata, utrzymuje się z zasiłku rehabilitacyjnego w kwocie około 1800-1900 zł. miesięcznie, a jego żona z wynagrodzenia za pracę w kwocie 2400 zł. miesięcznie. Nie ma nikogo na utrzymaniu, zamieszkuje w lokalu gminnym, maF. (...)z 2010r. i 15.000 zł. oszczędności. Wnioskodawca rozmawiał z uczestniczką w czasie pierwszego święta Wszystkich Świętych, przy grobie spadkodawcy o spłacie jego udziału w spadku. Uczestniczka deklarowała chęć spłaty.
dowody: zeznania wnioskodawcy /k.125-126/,
Uczestniczka ma obecnie 69 lat i utrzymuje 2470 zł. netto emerytury miesięcznie, którą w całości przeznacza na pokrycie kosztów mieszkania, wyżywienia, pomocy medycznej i inne bieżące wydatki. Choruje na osteoporozę i nadciśnienie. Wraz z nią zamieszkuje syn i synowa z wnukami, którzy pracują, prowadzą oddzielne gospodarstwo domowe i gdy mają pieniądze wówczas częściowo pokrywają koszty mieszkania. Uczestniczka nie ma żadnego majątku. Nie rozważała sprzedaży mieszkania, ani nie badała swojej zdolności kredytowej.
dowód: zeznania uczestniczki /k.127v/ oraz informacyjnie oświadczenie majątkowe /k.38-40/
Stan faktyczny w znacznej mierze był bezsporny. W pozostałym zakresie Sąd ustalił go w oparciu o wymienione dowody uznając je za wiarygodne.
Zarzuty uczestniczki do opinii biegłego, zdaniem Sądu w znacznej mierze stanowiły polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłego co do wartości nieruchomości lokalowej. Trafnie argumentował biegły w opinii uzupełniającej, że na pojęcie nieruchomości podobnej ma wpływ szereg cech w tym m.in. jej położenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania, które to cechy biegły ujął na str. 13 opinii. Natomiast stan techniczny konkretnych nieruchomości z reguły nie jest opisywany w aktach notarialnych, których analiza służy biegłemu do szacowania nieruchomości. Stąd brak jest możliwości aby biegły mógł szczegółowo opisać w opinii stan techniczny poszczególnych nieruchomości, które uznał za podobne. Poza polemiką, uczestniczka nie podniosła żadnych konkretnych zarzutów, które mogłyby podważyć wiarygodność opinii biegłego.
Sąd pominął wniosek dowodowy wnioskodawcy o zobowiązanie uczestniczki do przedstawienia informacji o otrzymanych przez nią środkach z(...)w związku ze śmiercią spadkodawcy /k.143/ z dwóch przyczyn. Po pierwsze uczestniczka na rozprawie oświadczyła, że obecnie żadnej dokumentacji z tym związanej nie posiada /k.150/. Po drugie ze względu na treśćart. 831 § 3 k.c.o czym poniżej.
Sąd zważył, co następuje:
W sprawie poza sporem było, że odrębna nieruchomość lokalowa stanowiła przedmiot majątku wspólnegoH.iF. M.. Ich udziały w majątku wspólnym były równe. Dlatego do spadku poF. M.weszła połowa prawa własności tej nieruchomości o wartości całości w kwocie 182.925 zł., o czym Sąd orzekł w punktach 1 i 2 postanowienia w oparciu oart. 31 § 1 k.r.o.w zw. zart. 43 § 1 k.r.o.orazart. 684 k.p.c.i567 § 3 k.p.c.
Wobec nabycia spadku poF. M.przez wnioskodawcę i uczestników w równych częściach po 1/4, ich udziały we wskazanej połowie nieruchomości będącej przedmiotem postępowania kształtowały się po 1/8 części.
Słusznie wskazała uczestniczka w oparciu oart. 922 § 3 k.c.że do długów spadkowych poF. M.należą także koszty zwyczajowego pogrzebu, do którego zalicza się także koszt wykonania nagrobka. W toku postępowania wnioskodawca nie zarzucał aby nagrobek ten odbiegał od tych zwyczajowo stawianych w okolicy pochówku spadkodawcy. Potwierdzają to dowody zaoferowane przez uczestniczkę. Dlatego do kosztów pogrzebu Sąd zaliczył nie tylko niekwestionowane przez wnioskodawcę koszty zakupu trumny - 1350 zł., wykopania grobu – 1000 zł., kosmetyki i przechowania zwłok odpowiednio 160 zł. i 120 zł., koszty wieńca - 150 zł., palmy - 180 zł., floretu - 80 zł., obramowania grobu - 200 zł., opłaty cmentarnej 604,80 zł., ale również wykonania pomnika 4.180 zł. Łącznie koszty te wyniosły 8.024,80 zł. Sąd nie uwzględnił natomiast kosztów stypy, kwestionowanych przez wnioskodawcę. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, to na uczestniczceH. M.spoczywał obowiązek dowodowy, któremu w tym względzie nie podołała. Wykazane przez uczestniczkę koszty pogrzebu w kwocie 8.024,80 zł. jako dług spadkowy podlegały pomniejszeniu o kwotę zasiłku pogrzebowego, który otrzymała w bezspornej kwocie 4.000 zł. Zatem skoro dług spadkowy wyniósł 4.024,80 zł., to każdy ze spadkobiercówF. M.winien go pokryć do wysokości swego udziału w spadku, czyli każdy po 1006,20 zł.
Zarzut wnioskodawcy dotyczący środków otrzymanych przez uczestniczkę z(...)w związku ze śmiercią spadkodawcy nie mógł być skuteczny. Wszak długu spadkowego nie mogło pomniejszyć świadczenie z umowy ubezpieczenia na życie, bo to w myślart. 831 § 3 k.c.do spadku nie wchodzi. Inny jest bowiem cel tego świadczenia, w przeciwieństwie do zasiłku pogrzebowego, który otrzymuje osoba faktycznie organizująca pochówek w celu jego sfinansowania.
Sąd dokonując podziału majątku wspólnego i działu spadku poF. M., miał na uwadze zgodność zainteresowanych co do sposobu działu spadku i przyznał uczestniczceH. M.udziały w prawie własności nieruchomości z obowiązkiem spłaty ich równowartości na rzecz wnioskodawcy i pozostałych uczestników pomniejszonych każdorazowo o udział w długu spadkowym. Udziały wnioskodawcy i pozostałych uczestników wynosiły po 1/8 prawa własności nieruchomości, czyli po 22.865,62 zł. pomniejszone każdorazowo o 1006,20 zł. zwrotu części długu spadkowego, co uczyniło spłaty w kwotach po 20.419,50 zł. Kwoty te Sąd zasądził od uczestniczkiH. M.na rzecz wnioskodawcy i pozostałych uczestników na zasadzieart. 688 k.p.c.w zw. zart. 622 § 2 k.p.c.iart. 212 § 2 k.c.
Sąd nie podzielił argumentacji uczestniczki opartej na treściart. 5 k.c.jakoby żądanie spłaty na rzecz pozostałych uczestników stanowiło nadużycie prawa sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W materiale dowodowym sprawy Sąd nie znalazł podstaw aby w zakresie spłaty różnicować pozycję poszczególnych dzieci spadkodawcy ze względu na relacje między nimi a spadkodawcą. Gdyby spadkodawca istotnie oceniał zachowanie części swych dzieci jako niegodne wobec niego, wówczas mógł dać temu wyraz w treści testamentu, dodatkowo korzystając z instytucji wydziedziczenia zart. 1008 k.c.Spadkodawca ani nie sporządził testamentu, ani części swych dzieci nie wydziedziczył. W konsekwencji stały się one jego spadkobiercami ustawowymi i współwłaścicielami nieruchomości. W wyniku działu spadku, dzieci spadkodawcy utraciły na rzecz uczestniczki swe udziały w nieruchomości, co musiało skutkować zasądzeniem ekwiwalentnej spłaty. W innym przypadku doszłobyde factodo nieuprawnionego ich wywłaszczenia. Dlatego zdaniem Sądu, co do zasady, u podstaw pozbawienia spłaty w oparciu oart. 5 k.c.nie mogą leżeć relacje między spadkodawcą a spadkobiercami, lecz jedynie między zobowiązanym do spłaty a uprawnionymi do jej otrzymania. W sprawie z zeznań wnioskodawcy jednoznacznie wynikało, że stosunki między żoną spadkodawcy a jego dziećmi z pierwszego związku były złe i m.in. z tej przyczyny skutkowały stopniowym opuszczaniem przez nich domu rodzinnego. W orzecznictwie sądów powszechnym zgodnie przyjmuje się, że przewidziana wart. 5 k.c.klauzula generalna, pozwalająca na odmowę udzielenia ochrony prawnej w razie stwierdzenia, że wymagają tego zasady współżycia społecznego, winna być stosowana niezwykle rzadko, w przypadkach naprawdę wyjątkowych. Takich wyjątkowych i rażących zachowań pozostałych uczestników wobecH. M., Sąd nie dopatrzył się w zaoferowanym materiale dowodowym. Stąd ich żądań uzyskania spłaty udziałów w majątku spadkowym Sąd nie uznał za nadużycie prawa w myślart. 5 k.c.
W zakresie spłaty dodać należy, iż wnioskodawca w treści swych zeznań podał, że „siostra chciała się tej spłaty zrzec”, „siostra tą spłatą w ogóle nie jest zainteresowana” /k.125v/. Ta część zeznań zdaniem Sądu świadczy jedynie o niechęci jakąK. M.darzy uczestniczkę. Zeznania te nie mogą stanowić zrzeczenia się prawa do spłatysensu strictez dwóch powodów. Po pierwsze pełnomocnik uczestniczki nadal żądanie to podtrzymywał. Po drugie uczestniczka nie przedstawiła dowodu na zrzeczenie się tego prawa bezpośrednio przezK. M..
Sąd nie rozłożył zasądzonych spłat na raty, bowiem te deklarowała uczestniczka jedynie w przypadku zasądzenia spłaty na rzecz wnioskodawcy. Nadto deklarowane przez uczestniczkę raty po 500 zł. miesięcznie, łącznie przekroczyłyby maksymalny termin spłaty określony wart. 212 § 3 k.p.c.na 10 lat. Uczestniczka winna zatem rozważyć inne możliwości spłaty dzieci spadkodawcy, w tym przy ewentualnej pomocy swego syna i synowej którym zaspokaja potrzeby mieszkaniowe, względnie w oparciu o środki pozyskane z kredytu lub ostatecznie sprzedaży lokalu. Skoro o roszczeniach wnioskodawcy uczestniczka posiada wiedzę od 3 lat, to winna poczynić w tym zakresie odpowiednie przygotowania. Dlatego dodatkowy roczny termin będzie zdaniem Sądu wystarczający aby uczestniczka pozyskała środki na spłatę wnioskodawcy i pozostałych uczestników.
O kosztach sądowych, Sąd orzekł na zasadzieart. 520 § 2 k.p.c.w zw. z art. 113 ust 2 u.k.s.c. Należna opłata od wniosku o podział majątku wspólnego i dział spadku to 1000 zł., a wydatki na wynagrodzenie biegłego to 1370,77 zł. Łączne koszty sądowe wyniosły 2370,77 zł. i przy stosunkowym ich rozdziale obciążają kwotą po 592,69 zł. każdego z zainteresowanych. UczestniczkaH. M.od kosztów sądowych została zwolniona postanowieniem wydanym na rozprawie 11 lutego 2014r., a wnioskodawca pokrył już 300 zł. opłaty, stąd kosztami tymi Sąd uczestniczki nie obciążył, a od wnioskodawcy pobrał różnicę czyli 292,69 zł.
SSR Łukasz Malinowski | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Gliwicach
date: '2015-12-16'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Łukasz Malinowski
legal_bases:
- art. 831 § 3 k.c.
- art. 31 § 1 k.r.o.
- art. 622 § 2 k.p.c.
recorder: Sylwia Pordzik
signature: I Ns 2761/14
``` |
154510150001512_III_RC_000342_2017_Uz_2018-04-26_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt III RC 342/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 kwietnia 2018 r.
Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie:
Przewodniczący: SSR Dariusz Ciulkiewicz
Protokolant: sekr.sądowy Ewa Wilczyńska
po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2018 r. w Otwocku
sprawy z powództwaM. K.
przeciwko małoletniejI. M.reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawowąJ. M.
o obniżenie alimentów
oddala powództwo
Sygn. akt RC 342/17
UZASADNIENIE
M. K.pozwem wniesionym dnia 27 listopada 2017 roku wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych od niego na rzecz małoletniej córkiI. M., z kwoty po 800 zł miesięcznie, zasądzonej wyrokiem tut. Sądu z dnia 4 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt III RC 342/15, do kwoty po 400 zł miesięcznie.
Nadto wniósł o udzielenie zabezpieczenia przedmiotowego roszczenia poprzez obniżenie alimentów do kwoty po 500 zł miesięcznie. Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2017 roku Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie.
Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej, w dniu 19 lutego 2018 r. wniosła odpowiedź na pozew, w którym wniosła o oddalenie powództwa.
Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2018 r. powód podtrzymał żądanie pozwu, zaś przedstawicielka ustawowa małoletniej podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.
Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
MałoletniaI. M.urodzona (...)pochodzi zezwiązku (...). W dniu 4 lutego 2016 r. w sprawie III RC 342/15 tut. Sąd wydał wyrok, na mocy którego zasądził odM. K.alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie na rzecz małoletniej córkiI. M.. Alimenty są egzekwowane przez komornika sądowego.J. M.poza małoletnią ma jeszcze dwie pełnoletnie córki w wieku dziewiętnastu lat.J. M.od lipca 2016 r. prowadzi własną działalność gospodarczą związaną z kosmetyką. Zarówno w trakcie postępowania w sprawie III RC 342/15, jak i obecnieJ. M.wskazywała, iż prowadzona przez nią działalność nie przynosi dochodów. Działalność prowadzona jest w formie spółki z o.o. podfirmą Salon (...)wW.. Składa się na nią wynajmowany lokal, w którym jest salon, leasingowany sprzęt, za który płacony jest leasing w wysokości 996 zł. rata miesięczna. W spółce tejJ. M.jest współudziałowcem oraz zatrudniona jest na podstawie umowy zlecenia od dnia 5 stycznia 2017 roku i w okresie od sierpnia 2017 roku do stycznia 2018 roku miała nie otrzymać z tego tytułu wynagrodzenia. W firmie pracuje tylkoJ. M.. W 2016 rokuJ. M.wykazała dochód w kwocie 1190,65 zł. Od powrotu z Irlandii w 2014 r. zamieszkuje w domu jednorodzinnym o powierzchni 300 m2, stanowiącym jej własność wraz z najmłodszą córką –I. M.. RodziceJ. M.mieszkają w drugim domu na tej działce. Rodzice darowaliJ. M.tę nieruchomość z zapisem, iż nie będą ponosili kosztów opłat związanych z użytkowaniem domu, w którym mieszkają, a ponosić je będzie ich córka. W okresie planowania życia zM. K.matka chciała wspólnie z ojcem urządzić pokój dla córki, w konsekwencji koszty z tym związane w postaci zakupu mebli, pomalowania sama poniosła biorąc na to kredyt w kwocie 4000 zł.J. M.jak wskazała utrzymuje się ze świadczenia 500+ w wysokości 500 zł oraz zaciągniętego kredytu w kwocie 24000,-zł., z której do spłaty obecnie pozostało 2000 zł, zaś rata kredytu wynosi 700 zł miesięcznie.J. M.przeszła operację w lutym 2018 roku, która rzutuje na jej stan zdrowia i możliwość pracy. ZdaniemJ. M., koszty utrzymania małoletniej pozwanej nie zmniejszyły się, jak twierdzi powód, a wzrosły i ponoszone są w kwocie łącznej 3558 zł. miesięcznie. Pomimo zmiany przedszkola małoletniejI., z prywatnego na publiczne, wiążącej się ze zmianą wysokości czesnego z 850 zł na 300 zł miesięcznie, koszty utrzymania dziecka wzrastają. Dziecko uczęszczało na zajęcia taneczne, których koszt wynosi 35 zł., jeździła również na basen- koszt jednorazowy 20 zł. W przedszkolu matka płaci dodatkowo za zajęcia rytmiki, język angielski. Na koszty utrzymania dziecka składają się między innymi: udział w opłatach za światło, które wynoszą co dwa miesiące 560-600 zł. co na dziecko daje udział 150 zł/mc, ogrzewanie kwota łączna 800,-zł. co na dziecko dawać ma kwotę 400 zł. miesięcznie, wywóz nieczystości 120 zł. łącznie, udział dziecka 60 zł/mc, inne media 50 zł/mc; telefon i Internet 200 zł. miesięcznie, udział dziecka matka szacuje na połowę tej kwoty, wyżywienie dziecka poza przedszkolem 300 zł/mc. NadtoJ. M.ponosi także koszty zakupów dla córki odzieży i obuwia, opieki medycznej oraz rozrywki, zabawek, których nie jest w stanie oszacować kwotowo. Matka kupuje dziecku zabawki edukacyjne, których koszt sięgał do 200 zł. Podczas jednego z zakupów dla córki kurtki, butów matka przeznaczyła na ten cel 300 zł. Dziecko miało badanie EKG, które stwierdziło szmery w sercu, co powoduje konieczność ponowienia badania za cztery miesiące.I. M.była na konsultacji u okulisty, której koszt wyniósł 130 zł. i planowany jest zakup dla niej okularów, których szacowany koszt wynosi ok. 400 zł.J. M.pozostaje w nowym związku.
(d. wyrok z dnia 4 lutego 2016 rok k. 23 akt sprawy III RC 342/15, zaświadczenie o zatrudnieniuJ. M.– k. 27, rozliczenie podatkoweJ. M.– k. 28-33, rachunki, faktury – k. 34,38,46-52, umowy kredytu k. 35-36, 53-55, zeznaniaJ. M.z dn. 19.04.2018 r. – k. 63-66, akta sprawy III RC 342/15)
M. K.przed wydaniem wyroku zasądzającego alimenty na rzecz jego małoletniej córki zamieszkiwał na w Niemczech, gdzie na przestrzeni wielu lat podejmował się szeregu prac, ostatecznie od sierpnia do grudnia 2015 pobierał zasiłek w wysokości 1 032 euro miesięcznie. Następnie od połowy listopada 2017 r. do końca stycznia 2018 r. pracował przy cebulkach kwiatowych na wózku widłowym w Holandii. Po powrocie z NiemiecM. K.mieszkał zJ. M.i córką w jej domu. Powód otrzymywał wówczas zasiłek transferowy w wysokości 770 euro. NadtoM. K.jeździł jako kierowca karetki w pogotowiu. ObecnieM. K.mieszka u swojej matki weW.. Pracuje dorywczo jako kierowca i rozwozi meble, szacuje swoje zarobki na kwotę ok. 2000 zł., posiada prawo jazdy kat. B oraz badania lekarskie psychotechniczne. Powód poza córką nie ma nikogo na utrzymania.M. K.stara się o pracę na wózku widłowym gdzie zarobki szacuje na kwotę między 2500 a 3000 zł.M. K.od lat ma problemy z nadużywaniem alkoholu, co skutkowało na jego związek zJ. M.. Na koszta utrzymaniaM. K.składają się: abonament telefoniczny – 60 zł/mc, ubezpieczenie samochoduF. (...)z 2001 roku, udział w kosztach związanych z opłatami za mieszkanie oraz wyżywienie.
(d. zeznaniaM. K.z dn. 19.04.2018 r. – k. 62-63, akta sprawy III RC 342/15
Sąd zważył, co następuje:
Oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd uznał go co do zasady za wiarygodny w zakresie ustalenia przesłanek zmiany stosunków, o której mowa wart. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd dał wiarę przedstawicielce ustawowej małoletniej pozwanej, przychylając się do jej twierdzeń, że potrzeby jej córki nie uległy istotnym zmianom. Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki wskazującym na wzrost kosztów utrzymania dziecka oraz okoliczność, iż matka na ten cel przeznacza kwotę 3558 zł. miesięcznie. Przeczy temu w ocenie Sądu przedstawiana przezJ. M.jej sytuacja finansowa, z której wynika, iż nierealnym jest przeznaczanie na utrzymanie dziecka takiej kwoty przy dochodach rzędu 1190 zł. za 2016 rok oraz braku jakiegokolwiek dochodu z umowy zlecenia z firmą, której jest udziałowcem. Oceniając zeznaniaM. K.w zakresie jego sytuacji finansowej Sąd odmówił wiarygodności twierdzeniom o znacznym jej pogorszeniu.M. K.pracuje jako kierowca, uzyskuje z tego tytułu ok. 2000 zł. miesięcznie, ma również kwalifikacje do pracy na wózku widłowym, zakłada możliwość realną uzyskania pracy z wyższym wynagrodzeniem. Nadto powód posiada poza kwalifikacjami również doświadczenie zawodowe. Wskazywane koszty utrzymania powoda nie są wysokie, a nadto zobowiązany jest świadczyć tylko na swoją córkę.
Zgodnie z dyspozycjąart. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczegorodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym razie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego -art. 135 § 1 k.r.i op.
Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r.i op. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i możliwości mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, którew istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków, powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi – tak uzasadnienie do tezy VII uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86. Przez zmianę stosunków w rozumieniuart. 138 k.r.i op. rozumie się więc istotne zmniejszenie lub zwiększenie możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego albo też istotne zwiększenie lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.
Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał że, od chwili ustalenia alimentów na rzecz małoletniej pozwanej nie nastąpiły istotne zmiany okoliczności. Fakt powrotuM. K.do Polski po okresie zarobkowania poza granicami kraju, nie stanowi bowiem okoliczności przemawiającej za obniżeniem zasądzonych od niego alimentów. PowódM. K.jest osobą zdrową, posiada doświadczenie oraz kwalifikacje zawodowe, które wykorzystuje pracując na stanowisku kierowcy. Niewątpliwie zgodne zeznania stron wskazały na występujący problem alkoholowy u powoda jednakże w ocenie Sądu nie jest to okoliczność rzutująca na możliwości zarobkowe. W ocenie Sądu nie zmieniły się potrzeby związane z utrzymaniem dziecka, a po rozstaniu stron i zamieszkiwaniu ich oddzielnie niewątpliwie ciężar główny osobistych starań dla opieki i wychowania dziecka spoczywa na jego matce, co Sąd również wziął pod uwagę. Przedstawione wyższe od uprzednich koszty utrzymania dziecka w ocenie Sądu nie są wiarygodne, jednakże zmniejszenie czesnego w przedszkolu nie stanowi o ich znacznym obniżeniu. Zwłaszcza, iż pojawiły się koszty związane z leczeniem dziecka, zajęciami dodatkowymi.
Biorąc pod uwagę powyższe Sąd na podstawieart. 138 k.r.i op. orzekł jak w sentencji. | ```yaml
court_name: Sąd Rejonowy w Otwocku
date: '2018-04-26'
department_name: III Rodzinny i Nieletnich
judges:
- Dariusz Ciulkiewicz
legal_bases:
- art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
- art. 135 § 1 k.r.
recorder: sekr.sądowy Ewa Wilczyńska
signature: III RC 342/17
``` |
151515000000503_I_C_000258_2015_Uz_2016-10-24_001 |
You are extracting information from the Polish court judgments.
Extract specified values strictly from the provided judgement. If information is not provided in the judgement, leave the field with null value.
Please return the response in the identical YAML format:
```yaml
court_name: "<nazwa s\u0105du, string containing the full name of the court>"
date: <data, date in format YYYY-MM-DD>
department_name: "<nazwa wydzia\u0142u, string containing the full name of the court's\
\ department>"
judges: "<s\u0119dziowie, list of judge full names>"
legal_bases: <podstawy prawne, list of strings containing legal bases (legal regulations)>
recorder: <protokolant, string containing the name of the recorder>
signature: <sygnatura, string contraining the signature of the judgment>
```
=====
{context}
======
| Sygn. akt: I C 258/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 października 2016 roku
Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodnicząca:
SSO Beata Majewska-Czajkowska
Protokolant:
starszy protokolant sądowy Julia Piątek
po rozpoznaniu w dniu 24 października 2016 roku w Gliwicach
sprawy z powództwaL. K. (1),D. K.,A. K. (1)
przeciwko(...) S.A.wW.
o zapłatę
1
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powódkiA. K. (1)kwotę 87.000 (osiemdziesiąt siedem tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 13 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;
2
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powódkiA. K. (1)kwotę 4.806,40 (cztery tysiące osiemset sześć 40/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 3.806,60 (trzy tysiące osiemset sześć 60/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
3
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaL. K. (1)kwotę 87.000 (osiemdziesiąt siedem tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 13 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;
4
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaL. K. (1)kwotę 4.806,10 (cztery tysiące osiemset sześć 10/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 3.806,30 (trzy tysiące osiemset sześć 30/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
5
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaD. K.kwotę 45.000 (czterdzieści pięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 13 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;
6
zasądza od pozwanego(...) S.A.wW.na rzecz powodaD. K.kwotę 3.606,70 (trzy tysiące sześćset sześć 70/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 2.606,70 (dwa tysiące sześćset sześć 70/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
7
nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 9.302,60 (dziewięć tysięcy trzysta dwa 60/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
SSO Beata Majewska-Czajkowska
Sygn. akt I C 258/15
UZASADNIENIE
PowodowieA.,L.orazD. K.wnieśli o zasądzenie od(...) S. A.wW.odpowiednio po 87 000 (A.iL. K. (1)) oraz 45 000 zł (D.) tytułem zadośćuczynienia za śmierć odpowiednio syna oraz brata i obciążenie pozwanego kosztami procesu.
W uzasadnieniu wskazali, iż w wypadku w dniu 28 grudnia 2006 roku zginął syn oraz bratP. K.. Postępowanie przygotowawcze umorzono wobec śmierci sprawcy. Pojazd był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał swoją odpowiedzialność wypłacając zadośćuczynienia w wysokości po 13 000 zł na rzecz powodówA.iL. K. (1)oraz kwotę 5000 zł na rzeczD. K.. Na skutek śmierciP. K.powodowie doznali krzywd w postaci nagłego przerwania więzi rodzinnych oraz emocjonalnych, jakie łączyły ich ze starszym synem. Zmarły P.K.był dla rodziców dumą, chlubą, miał wielu przyjaciół; z kolei dla młodszego brata był wzorem do naśladowania. Jego odejście to dla powodów niepowetowana strata, której nie są w stanie zrekompensować żadne pieniądze. Utrata osoby bliskiej była dla nich wstrząsem psychicznym, wiązała się dla powodów z bólem i cierpieniem. Powodowie nie potrafili się pozbierać. PowódkaA. K.- matka zmarłego - była w tak złym stanie, iż musiała skorzystać z pomocy specjalisty; zamknęła się na świat, nie mogła spać. Ich świat się zawalił; życie zmieniło się na gorsze. Ojciec zmarłego - L.K.stał się przygnębiony, nie chciał wychodzić z domu, do dnia wniesienia pozwu nie mógł pogodzić się ze stratą syna. Brat zmarłego na skutek pogorszenia się stanu psychicznego nie był w stanie normalnie kontynuować nauki.
Pozwany w odpowiedzi wniósł o oddalenie powództwa oraz obciążenie powodów kosztami procesu.
W uzasadnieniu wskazał, iż roszczenie powodów nie znajduje oparcia w prawie umożliwiającego zasądzenie zadośćuczynienia dla osób bliskich zmarłych przed dniem 3 sierpnia 2008 roku tj. przed dniem wejścia w życie nowelizacjiKodeksu cywilnegoprzyznającej takie roszczenie. Wprawdzie orzecznictwo sądów w tym SN wypracował koncepcję umożliwiającą przyznanie zadośćuczynienia dla osób bliskich zmarłych przed 3 sierpnia 2008 roku, jednak pozwany z tą koncepcją się nie zgodził. Z ostrożności procesowej wskazał, iż roszczenia powodów są stanowczo zawyżone, rozmiar doznanej szkody został kompleksowo oceniony na etapie likwidacji szkody; nadto bezzasadne jest dochodzenie odsetek od dnia złożenia pozwu albowiem wysokość szkody ustala się na dzień wyrokowania, a tym samym odsetki winny być zasądzone również od tej daty.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 28 grudnia 2006 roku wP.miał miejsce wypadek drogowy. Kierujący samochodem osobowymT. I.zjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się z jadącym z przeciwka samochodem ciężarowym. W wyniku wypadku zginął prowadzący samochód osobowyT. I.oraz jego dwaj pasażerowie,A. D.orazP. K.– syn oraz brat powodów. Trzeci pasażer –S. R.doznał obrażeń ciała na okres trwający dłużej niż 7 dni.P. K.zmarł w Szpitalu wS.na drugi dzień po wypadku nie odzyskawszy przytomności. Wypadek miał miejsce w trakcie śnieżycy;P. K.wyjechał z kolegą do sklepu na zakupy. Postanowieniem z 21 marca 2007 roku postępowanie umorzono na zasadzieart. 17 par. 1 pkt 5 kpk– wobec śmierci sprawcy czynu zabronionego. Pojazd sprawcy był ubezpieczony u pozwanego.
Zmarły w chwili śmierci miał 18 lat był w ostatniej klasie szkoły średniej. W styczniu 2007 roku miał iść na studniówkę. Nie miał problemów w nauce. Planował studia na(...)(...)wG.oraz w(...); po jego śmierci do powodów przychodziła adresowana na zmarłego korespondencja z uczelni. Jego śmierć zmieniła życie całej rodziny. Matka zmarłego - powódkaA. K. (1)nie mogła pracować; chodziła do psychiatry i psychologa; brała leki przeciwdepresyjne, po których czuła się otumaniona; cierpiała na bezsenność. Była na kilkumiesięcznym chorobowym. Problemy ze snem próbowała rozwiązywać pijąc alkohol mimowolnie łącząc go z lekami; zrezygnowała z tego procederu, albowiem na drugi dzień źle się czuła. Pomimo upływu czasu straciła radość życia, pogłębiła się w żałobie; jej relacje z mężem uległy rozluźnieniu. Czuła, iż znajomi zaczęli ją unikać. Nie potrafi okazywać zdenerwowania; na sytuacje stresowe reaguje płaczem. Jest przeświadczona, iż zaniedbała wychowanie młodszego syna.
Ojciec zmarłego powódL. K. (1)miał dobre relacje z synem. Znał jego towarzystwo oraz zainteresowania. Po śmierci syna był raz z żoną u psychologa, sam nie korzystał z pomocy specjalistów w obawie przed utratą pracy oraz niezaliczeniem badań psychotechnicznych. Przez cały czas pracował, leczył się lekami ziołowymi. Tym niemniej przez pierwszy rok miał problemy ze snem oraz apetytem (dużo schudł). Początkowo wspierała go żona oraz koledzy z pracy (niektórzy z nich również stracili dzieci w tragiczny sposób). Wolał spędzać czas w samotności; w tym celu udawał się sam na ryby. Po pewnym czasie zaczęły się u niego problemy z nadciśnieniem. Kłopoty małżeńskie okazały się na tyle poważne, iż realna była perspektywa rozejścia się z małżonką. W jego przypadku żałoba po śmierci syna po około 7 latach nieznacznie ustąpiła, jednakże nałożyły się na nią żałoby związane z odejściem innych osób w rodzinie powodów. Przez dłuższy czas codziennie odwiedzał grób syna; w chwili obecnej jeździ do niego 1 – 2 razy w tygodniu.
PowódD. K.w chwili śmierci brata miał 16 lat, był dwa lata młodszy. Zaczął się z nim dobrze porozumiewać. Jeździł z nim na imprezy; mieli wspólnych znajomych. Bracia zajmowali wspólny pokój. Nie mieli wspólnych pasji – zmarły interesował się komputerami, a powód motoryzacją. Początkowo zbagatelizował informację o wypadku; nie zdawał sobie sprawy z powagi sytuacji oraz stanu brata. Na śmierć brata zareagował gwałtownie, nie mógł w nią uwierzyć. Po śmierci brata korzystał z pomocy psychologa szkolnego, jednakże nie miało to związku ze śmiercią brata, lecz z problemami dyscyplinarnymi; brał leki przez dość długi czas; stawał się obojętny, nie traktował rzeczywistości poważnie. Uczył się gorzej od brata, a po jego śmierci jego problemy w nauce nasiliły się: powtarzał klasę, nadto za złe zachowanie został usunięty ze szkoły. W późniejszym czasie ukończył szkołę zaoczną (liceum), przy czym do matury nie podchodził.
Powodowie wezwali pozwanego do zapłaty tytułem zadośćuczynienia po 100 000 zł na rzeczA.orazL. K. (1)oraz kwoty 50 000 zł na rzecz powodaD. K.. Pozwany w sierpniu 2015 roku przyznał tytułem zadośćuczynienia powodomA.orazL. K. (1)po 13 000 zł natomiast powodowiD. K.kwotę 5000 zł.
(dowody: postanowienie z 21.03.2007 – k. 15 – 16; odpisy aktów sc k. 17 – 18; korespondencja przedprocesowa k. 19 -22; akta szkodowe na płycie CD k. 87; przesłuchanie stron k93.;opinia psychiatryczno – psychologiczna k. 101 – 105, 108 – 112, 115 - 119; )
Powyższe ustalenia Sąd poczynił głównie na podstawie przesłuchania stron uznanych za wiarygodne, dokumentacji ubezpieczeniowej, której prawdziwość oraz autentyczność zastrzeżeń nie budziły. Powyższe dowody zostały uzupełnione opiniami biegłych psychiatry oraz psychologa co, do której treści oraz wniosków żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń. Również Sąd nie kwestionował opinii. Zostały one sporządzone zgodnie ze zleceniem Sądu, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Są one spójne, zupełne, weryfikowalne z uwagi na jasność zawartych w niej treści. Nie istniały też wątpliwości, co do wiedzy, fachowości lub bezstronności biegłych. Wiedza i doświadczenie zawodowe opiniujących oraz stanowczy charakter opinii przekonują, że zasadnym było poczynienie ustaleń na podstawie również tych opinii.
Sąd zważył, co następuje:
Zgłoszone przez powodów roszczenia zasługiwały na uwzględnienie. Pozwany nie kwestionował swojej legitymacji biernej. Wypłacają przed procesem częściowe świadczenie w wysokości niespornej uznał nadto zasadę swojej odpowiedzialności. Sporna okazała się zatem wysokość dochodzonych zadośćuczynień.
Zgodnie zart. 446 § 4 kcSąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis przyznający to roszczenie to został wprowadzony dokodeksu cywilnegonowelizacją z 30 maja 2008 roku, która weszła w życie z dniem 3 sierpnia 2008 roku. Dotyczy, zatem krzywd, jakich poszkodowani doznali na skutek zdarzeń, które wystąpiły od 3 sierpnia 2008 roku. W orzecznictwie przyjmuje się, iż gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. to najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawieart. 448 k.c.w związku zart. 24 § 1 k.c.zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę (uchwała SN z dnia 22 października 2010 r. III CZP 76/10).
Powodowie byli spokrewnieni ze zmarłymP. K.. Niewątpliwie był on dla nich osobą najbliższą w rozumieniuart. 446 par. 4 kc, jak też w rozumieniuart. 446 par. 2 kc.Sporna okazała się wysokość żądanych zadośćuczynień. W orzecznictwie przyjmuje się, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej stanowi naruszenie dobra osobistego najbliższych członków rodziny w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie. Na status dobra osobistego, podlegającego ochronie prawnej przewidzianej wart. 24 § 1 k.c.zasługuje m. in. szczególna więź rodziców z dzieckiem, ale również więzi małżeńskie, więzi między braćmi czy też między dziadkami a wnukami. Stosownie doart. 448 k.c., kompensacie podlega doznana krzywda. W przypadku naruszenia dobra osobistego poprzez zerwanie więzi rodzinnych krzywdę tę wyraża w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Chodzi o rekompensatę krzywdy moralnej, a więc krzywdy pozostającej w sferze subiektywnych, wewnętrznych przeżyć danej osoby. Ustalenie krzywdy ma podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedniej sumy, która ma stanowić jej pieniężną kompensatę. Przepisykodeksu cywilnegonie wskazują kryteriów, jakie należałoby uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Suma "odpowiednia" w rozumieniuart. 448 k.c.nie oznacza sumy dowolnej, określonej wyłącznie według uznania sądu, gdyż jej prawidłowe ustalenie wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności, mogących mieć w danym przypadku znaczenie. Zadośćuczynienie powinno mieć charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość i być tak ukształtowane, by stanowić odpowiedni ekwiwalent doznanej krzywdy. Z drugiej strony, wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (zob. np. wyrok SN z Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 grudnia 2015 r. I ACa 871/15). Wysokość zadośćuczynienia jednocześnie winna być tak oznaczona, by uwzględniała panujące stosunki społeczno-ekonomiczne w oparciu o kryteria doświadczenia i kolidujących ze sobą w danej sprawie interesów - bez aspiracji zapłaty jakiejś ceny cierpienia. Dochodzone roszczenia mają za zadanie kompensację doznanej krzywdy. Nie mają ono na celu wyrównanie strat poniesionych przez członków najbliższej rodziny zmarłych, lecz ma pomóc im dostosować się do nowej rzeczywistości oraz złagodzić ich cierpienia wywołane utratą osoby bliskiej. Okoliczności, jakie mogą wpływać na wysokość świadczenia to m.in.: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rola jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, charakter i rodzaj zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu pozostałych członków rodziny, stopień w jakim pozostali członkowie będą umieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości i na ile zdolni są zaakceptować obecny stan rzeczy, skorzystanie z pomocy fachowej w czasie radzenia sobie w tej trudnej sytuacji, proces leczenia doznanej traumy mający na celu pomoc w odbudowie struktury rodziny i przywrócenie znaczenia każdego z jej członków.
Niewątpliwie trudno jest wycenić bądź wymierzyć tak negatywne doznania jak ból, rozpacz, cierpienie. Nie można ustalać miernika bólu i cierpienia tym bardziej, że generalnie brak w takiej sytuacji pomocniczego środka, jakim jest chociażby stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu (uwzględniany chociażby przy rozpoznawaniu roszczeń zart. 445 k.c.). Każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie i odrębnie przy stosowaniu wszystkich istotnych elementów dla danej sprawy. Jednocześnie wskazać należy, iż odwołanie się do przeciętnej stopy życiowej nie może pozbawiać rozpatrywanego roszczenia funkcji kompensacyjnej i przesłaniać innych ważniejszych przesłanek ustalenia należnych kwot. Jest to przesłanka pomocnicza, mająca charakter uzupełniający w stosunku do kwestii zasadniczej, jaką jest rozmiar szkody niemajątkowej.
Ze sporządzonych na zlecenie Sądu opinii biegłych wynika, iż powodowie ze zmarłym utrzymywali ścisłe relacje rodzinne. Wspólnie mieszkali razem do śmierciP. K.. Wspólnie spędzali uroczystości rodzinne, święta, czas wolny w dni powszednie w miarę możliwości; obdarzali się uczuciami rodzicielskimi, synowskimi oraz braterskimi. Zmarły wprowadzał dużo radości w życie rodzinne. Zmarł w młodym wieku, przed studniówką, u progu dorosłego życia. Planował dalszą edukację, chciał dostać się na studia. Zawsze dobrze się uczył i rodzicie pokładali w nim nadzieje związane z dalszym rozwojem i wykształceniem. Mieli prawo oczekiwać, iż syn będzie stanowił dla nich wsparcie w przyszłości. Dla powodaD. K.odejście brata również było przeżyciem traumatycznym, albowiem stracił go w wieku dojrzewania; w okresie gdy to z nim, a nie z rodzicami omawiał większość swoich spraw, kiedy pomiędzy braćmi nawiązywała się szczególna więź i porozumienie, a różnica wieku zaczynała się zacierać. Niewątpliwie na skutek śmierciP. K.wszystkie te więzi uległy zerwaniu. Niezależnie od wniosków wysnutych przez biegłych pamięć o zmarłym jak i o zdarzeniu jest u powodów bardzo żywa o czym świadczy ich zachowanie na pierwszej z rozpraw, gdzie każdy z powodów, mimo upływu około 10 lat od zdarzenia, płakał.
Między powodemL. K., a zmarłym zachodziły bliskie relacje. W wyniku śmierci powód doznał reakcji stresowej, odczuwał pustkę po stracie, żal związany z tragicznymi okolicznościami jego śmierci. Powód intensywnie kultywował pamięć po zmarłym. Doświadczał obniżenia nastroju, zaburzenia snu, spadek łaknienia. Z trudną sytuacją radził sobie uciekając w pracę. Poniósł istotne koszta psychologiczne wynikające z zerwania więzi ojcowskiej, zablokowania możliwości uczestniczenia w życiu syna, utraty antycypowanego wsparcia z jego strony. Przeżywał przy tym szereg negatywnych stanów emocjonalnych. Proces żałoby nie był powikłany i został prawidłowo zintegrowany. Utrzymujące się stany nasilenia trudnych emocji aktywowanych sytuacyjnie okolicznościowo pozostają bez zaburzającego się wpływu na codzienne funkcjonowanie powoda.
PowódkaA. K. (1)była zszokowana śmiercią syna. Przeżywała smutek, płaczliwość, żal związany z nagłą i niespodziewaną utratą syna. Bezpośrednio po zdarzeniu prezentowała objawy stresu psychicznego. Podobnie jak powódL. K.(mąż) poniosła koszty psychologiczne wynikające z zerwania więzi rodzicielskiej, niemożliwości dalszego uczestniczenia w jego życiu, utraty potencjalnej możliwości wsparcia z jego strony w przyszłości. Doznała w powyższym zakresie istotnego poczucia krzywdy. Ujemne stany emocjonalne zawierały się w fizjologicznych ramach procesu żałoby. Zintensyfikowane były nagłym charakterem zdarzenia, utratą syna w młodym wieku. Nie rozwinęły się one w zaburzenia psychiczne w rozumieniu medycznym. Nie doznała trwałych skutków urazu w postaci zaburzeń pourazowych. Udzielone jej zwolnienie chorobowe spełniło swój cel. Samopoczucie oraz stan psychiczny uległy poprawie. Po powrocie do obowiązków zawodowych wypełniała je efektywnie. Obowiązki domowe wypełniała bez zakłóceń. Z własnej inicjatywy zmieniła pracę
PowódD. K.bezpośrednio po zdarzeniu prezentował stan szoku. Doznał reakcji stresu psychicznego; przeżywał smutek, płaczliwość, złość, uczucie niedowierzania tragicznym informacjom, żal związany z utratą brata. Przejawiał zaburzenia snu oraz obawę o stan zdrowia matki. Przyjął rolę opiekuna rodziców. Na etap żałoby nałożył się okres fizjologicznego buntu młodzieńczego, którego efektem było ostateczne przerwanie nauki w szkole zawodowej. Przez okres następujący po śmierci brata prawidłowo wykonywał obowiązki domowe; uczył się, pracował, rozwijał pasję, zaangażował się w związek z dziewczyną, z którą planuje wspólne życie. Nie korzystał z pomocy psychiatrycznej, ani z psychofarmakoterapii. Doznał, szeregu ujemnych stanów emocjonalnych zawierających się w ramach fizjologicznej ramy żałoby; nie rozwinęły się one w zaburzenia psychiczne. Doznał poczucia krzywdy wiążącego się z pozbawieniem więzi braterskiej. Natężenie przykrych stanów emocjonalnych zintensyfikowane było nagłym charakterem zdarzenia oraz utratą bliskiej mu osoby w młodym wieku. W tym zakresie poniósł trwałe koszta psychologiczne. Powód nie doznał trwałych skutków w postaci zaburzeń pourazowych. Jego stan emocjonalny jest unormowany. Dyskomfortowe stany emocjonalne nieznacznie nasiliły się w toku procesu z uwagi na konieczność konfrontacji z trudnymi doświadczeniami z przeszłości.
Powyższe okoliczności nakazywały uznać, iż w przypadku powodów wyżej wskazanych doszło do zerwania najsilniejszych więzi. Powodowie stracili osobę najbliższą nie tylko w sensie prawnym, ale i faktycznym. Uzasadnia to uwzględnienie w całości żądanych zadośćuczynień. W ocenie Sądu tylko zadośćuczynienia w żądanych wysokościach spełniają wyżej wskazane dyrektywy, co do sposobu naprawienia krzywd powodów.
Sąd nadto zasądził odsetki od żądanej w pozwie chwili wniesienia pozwu. Odsetki zasądzono mając na uwadze zmianę regulacji prawnych w przedmiocie odsetek na zasadzieart. 481 kcw. zw. zart. 817 kcw zw. z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 poz. 1830).
O kosztach orzeczono na zasadzieart. 98 kpcz uwagi na ostateczny wynik sprawy tj. przegraną pozwanej. Odnośnie kosztów postępowania Sąd za celowe uznał ich zasądzenie w wysokości według norm przepisanych, a nie w podwójnej wysokości jak się tego domagała strona powodowa. W ocenie Sądu sprawa nie należała do skomplikowanych pod względem prawnym i nie wymagała szczególnego nakładu pracy ze strony profesjonalnego pełnomocnika. Z tego względu powodom należy się zwrot kosztów procesu w wysokości pojedynczej stawki tj. 3600 zł odnośnie powodówA.iL. K. (1)oraz 2400 odnośnie powodaD. K.. Zasądzono nadto opłatę od pozwu, opłaty skarbowe od pełnomocnictwa, zaliczkę na opinię biegłych. Jednocześnie od pozwanej nakazano pobrać nieuiszczone koszty sądowe od stron przegrywającej postępowanie na zasadzie art. 113 ust. 1 i 2 uoksc z 28 lipca 2005 roku.
SSO Beata Majewska-Czajkowska | ```yaml
court_name: Sąd Okręgowy w Gliwicach
date: '2016-10-24'
department_name: I Wydział Cywilny
judges:
- Beata Majewska-Czajkowska
legal_bases:
- art. 17 par. 1 pkt 5 kpk
- art. 446 par. 2 kc.
- art. 98 kpc
recorder: starszy protokolant sądowy Julia Piątek
signature: I C 258/15
``` |