Datasets:

HadiPourmousa

/

TextSummarization

like 1

UYGUR TÜRKLERİNİN DESTANLARI VE KÜLTÜRÜ HAKKINDA ÖZET

uygur adının siyasi bir isimden daha ziyade kabile ve bölge adı olarak kullanıldığı yolunda görüşler vardır ki bu muhtemelen doğrudur . çünkü uygur ismi hiçbir vakit bütün türkleri ifade eden bir terim yerine geçmedi . yine kök türkçe kitabelerden ve çin kaynaklarından öğrendiğimize göre uygurların tarih sahnesine çıktıkları ilk yurtlarının ise selenge nehrinin doğu kısımları ve bayırkuların kuzeyinde olduğu da görülmektedir . biz bu çalışmada uygur türklerinin kültürlerini bir özet şeklinde vermeye çalışacağız .

türkistan kültür tarihinden elbette ilk akla gelen uygur türklerinin ortaya koymuş oldukları maddi ve manevi değerlerdir . çinli vazifeliler kendi ülkelerinde görmedikleri değişik bitki ve meyvelere hayran olmuşlar ve buna bağlı olarak yirmiden fazla bitki tohumunu çin e götürmüşlerdir . yüzyılın başlarında turfan bölgesine gönderdikleri adamları sayesinde şeker imal etmeyi de öğrendiler . köklü bir alfabe ve yazı kültürüne sahip türkler ve dolayısıyla uygurların yaklaşık . çingiz han ın torunları zamanında maveraünnehir horasan ve ırak taki defterdarların çoğu uygurlardandı . sogd alfabesinden türetildiği söylenen uygur harflerinin yapısına baktığımızda ise birkaçı istisna birbirine bitişiktir . yüzyıllarda çinlilerin blok baskı ile çoğaltma tekniğinden değişik bir baskı sanatı bulmuşlar sert ağaçtan tek tek hareketli uygur harfleriyle kitap basmayı ilk kez uygur türkleri başarmışlardır . günümüze kadar eski uygur yazısıyla ortaya konan kitapların büyük bir çoğunluğu budizm maniheizm ve nasturiliğe ait tercüme kitapları olup bunların arasında maitrisimit agamasutra altun yaruk iki yılduz nom gibi eserleri sayabiliriz . onlardan birkaç kişiyi getirdiler ve bu yazıların bunlara ait olduğu anlaşıldı . başka bir gün de aynı yerde ayrı ayrı kurulmuş beş tane çadır gördüler . çocuklar artık süt emmeyi bırakıp konuşmaya başladıklarında uygurlardan anne ve babalarını sordular . o bölgede bulunan herkes bu çocuklara hükümdar oğullarıymış gibi davrandılar . bu buluşma ve konuşmalar yedi sene altı ay ve yirmi iki gün her gece böyle sürdü . diğer kardeşi or tigin i başkentte tahtın olduğu yerde bıraktı . çok beğendiği o yerde şimdi kuz balık denilen balasagun şehrini kurdu . ancak hint padişahı çok çirkin olduğundan o huzura kabul edilmedi . esir alınan hükümdarlara vergileri söylenerek vazifelerine yollandılar . onlar beş balık bölgesini de kendi egemenlikleri altında bulundurdular . bununla birlikte uygurlar eski türk dininden sonra islamiyeti kabule kadar budizm ve maniheizm itikatlarına dahil olmuşlardı . bu inancın bazı şekillerinin türklerin milli bünyesine uymadığı ortada idi ama baş din adamı durumunda olan kagana da kimse karşı çıkamıyordu . bunları öğrenmenin ve ezberlemenin türkler için ne derece zor olduğu ortadadır . bu minyatürler ve resimler bilinen ilk pers minyatürlerine benzetilmektedir . turfan da bulunan deri parçalarının günümüz güderileri kadar zarif olduğu ortaya çıkmıştır . buna karşılık uygur kaganlarına vegenellikle orta asya da heykel sanatında gandara tohar kök türk ilk uygur ve geç uygur üslupları olmak üzere beş üslup görüldüğü söylenmektedir . yüzyıl uygur heykel sanatı için karakteristik özellikleri yansıtır .

İstanbul, Ankara ve Sakarya İllerinin 2018 Yılı İtfaiye Olaylarının Karşılaştırılması

yangın yanıcı maddenin yakıcı madde ile belirli oranlarda yeterli ısı ile birleşmesinden kaynaklanmaktadır ve hayatımızı olumsuz yönde etkilemektedir . yangına kısa sürede müdahale edilmez ise can ve mal kayıpları yaşanabilir hatta yaşanan olay felakete dönüşebilir . günümüzde yangınlar birçok nedenden dolayı meydana gelmektedir . tutulan verilerin işlenmesiyle oluşturulan istatistiklere göre birçok yangının temel nedeninde insanlardan kaynaklı hatalar bulunmaktadır . birçok ülkede yangınlar hakkında genel istatistikler tutulmaktadır . ülkelerin yönetim mekanizması olan devlet bu istatistikler sayesinde ulusal tedbirlerin alınması için kamu spotu eğitim vb . yöntemlerle halka bilgilendirme yapmaktadır . bunlara en iyi örnek amerika birleşik devletleri nin bir kuruluşu olan ulusal yangından korunma birliği gösterilebilir . ülkemizde ise benzer istatistiki çalışmaları bir çeşit yerel yönetim olan ve sayılı yasaya tabi olan belediyeler tarafından tutulmaktadır . belediyelerin itfaiye daire başkanlıkl rı tarafından hazırlanan bu istatistikler bazı illerimiz tarafından faaliyet raporu veya yıllık istatistiki veriler olarak yayımlanmaktadır . bu verilerin tek bir istatistik havuzunda toplanıp yönetilmesi ve ulusal tedbirlerin alınması bir ihtiyaçtır . bu ihtiyaç doğrultusunda yangınları önleyici faaliyet çalışmaları ülkemizde ulusal bir kuruluş tarafından yönetilebilir . bu çalışmada istanbul ankara ve sakarya illeri yılı verileri incelenmiştir . her üç ilimiz için kayıt altına alınan yangın sayıları yangınların mevsimsel dağılım yapısal veya yapısal olmayan yangınlar ve yangının başlangıç nedenleri incelenmiştir . çalışmanın istanbul ankara ve sakarya illerindeki itfaiye olayları hakkında genel bilgi vermesi beklenmektedir .

ateşin bulunması sayesinde insanoğlu geçmişten günümüze kadar büyük gelişme yaşamıştır . yangın olaylarının azaltılabilmesi için eğitim ve bilinçlendirme şarttır . eğitimin yeterli ve kaliteli seviyede olabilmesi için yaşanmış olaylardan ders çıkarılması ve gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır . yılsonu nüfus sayımlarına göre istanbul ili . . ankara ili . . ve sakarya ili . . nüfusa sahip olmuştur . ankara ve sakarya illerinde üçüncü sırada en fazla yangın kış ve ilkbahar aylarında yaşanmıştır . ayrıca istanbul ili için kış ilkbahar ve sonbahar mevsimleri arasında yüzdesel olarak fazla fark olmadığı görülmüştür . istanbul ilinde yaz mevsiminde gerçekleşen . yangın olayının . adedi ot yangınları olarak kayıtlara geçmiştir . bu sayılara göre istanbul ilinde yaz mevsiminde gerçekleşen yangın olaylarının yaklaşık u ot yangınlarından kaynaklanmıştır . aşağıda istanbul ilinin yılı sonbahar mevsiminde yaşanan yangınlar incelenmiştir . yaşanan adet yangının dağılımı şekil te gösterilmiştir . yangın sebepleri çok çeşitli olup yangın türü içerisindeki başlıca iki yangın sebebi paylaşılmıştır . bu yangınların adedi çöp araç konut gecekondu ve işyeri yangınlarıdır . oranında ise farklı yangın türleri meydana gelmiş olup bu yangınlar adettir . tablo da ise yılında sakarya ilinde kış mevsiminde meydana gelen ve toplam adet olan bina çöp işyeri ve araç yangınlarının başlıca sebepleri paylaşılmıştır . ilkbahar mevsiminde toplam adet yangın meydana gelmiştir . sakarya ilinde yılı yaz mevsiminde meydana gelen ve şekil te gösterilen yangınlar oranındadır . aşağıda sakarya ilinin yılı sonbahar mevsiminde yaşanan yangınlar incelenmiştir . istanbul ili için yılında gerçekleşen . adet yangın verisi yapısal ve yapısal olmayan yangın dağılımlarına göre incelendiğinde şekil elde edilmiştir . sigaradan veya kibritten kaynaklı yangınlar risklerinin azalması için ülkemizde sayılı tütün ürünlerinin zararlarının önlenmesi ve kontrolü hakkında kanun etkinlik kapsamı arttırılarak mevcut risk faktörleri azaltılabilir . araçlarda meydana gelen elektrik yangınlarının risk faktörleri azaltılması ise denetimlerin arttırılmasıyla sonuç verebilir . bu durum için kamu spotu ile toplumu bilinçlendirilme çalışmaları yapılabilir . bu yangınların adedi konutlarda adedi fabrikalarda yaşanmıştır . yılında ankara ilinde yapısal yangın meydana gelmiştir . çalışma içerisinde daha önceki yıllara ait verilere yer verilmemiştir fakat önceki yıllara nazaran yılında çalışmada geçen üç ilimizde elektrik sebepli yangınlarda önemli bir artış meydana geldiği gözlemlenmiştir . bu sayede bazı ülkelerde olduğu gibi ülkemiz de yangın olaylarına karşı proaktif bir yaklaşım sergileyebilir ve yerel tedbirler yerine ulusal bilinçle yangın ı önleme politikası yürütebilir .

Mekanize fındık hasadı ile toplanan fındığın yatay hava tünelinde taş ve topraktan temizlenme olanaklarının incelenmesi

bu çalışmada mekanize fındık hasadı sırasında yerden toplanan materyal karışımından taş toprağın yatay hava tüneli kullanılarak temizlenme olanakları ve gerekli sistem parametrelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır . denemeler iki farklı karışım oranında ve taş toprak ve oranında tane fındık tekli ikili üçlü çotanak ve zuruflu fındık dört farklı besleme miktarında ve beş farklı hava hızında gerçekleştirilmiştir . denemeler sonucunda a ve b karışımları için en yüksek temizleme etkinliği değerleri sırasıyla ms hava hızlarında ve cm ürün dökülme mesafelerinde elde edilmiştir . a karışımında taş ve toprak temizleme etkinlikleri sırasıyla ve olurken b karışımında ve olarak elde edilmiştir . aynı parametreler için kayıp fındık oranları a karışımında b karışımında ise olmuştur .

fındık dünyada bademden sonra yetiştiriciliği en yaygın yapılan sert kabuklu meyve çeşididir . ülkemiz yaklaşık bin hektar fındık üretim alanıyla dünyada lider konumdadır . yıllık kabuklu fındık üretim miktarı yaklaşık bin tondur . bu nedenle olgun meyveler kendiliğinden zuruftan ayrılmamakta ve çotanaklar halinde dökülmektedir . son yıllarda yerel imalatçılar tarafından sınırlı sayıda da olsa mekanik ve pnömatik toplama üniteli fındık hasat makinaları imal edilmekte ve bu makinalarla toplanan fındık taş toprak vb . yabancı materyal içerdiğinden fındığın temizlenmesi ayrı bir iş olarak karşımıza çıkmaktadır . ayrıca zeminden toplanan yabancı materyallerin büyük bölümünü ise toprağın oluşturduğunu tespit etmiştir . yine sauk türkiye de düz ve düze yakın arazilerde yetiştirilen fındığın mekanik hasat olanaklarını incelediği çalışmasında prototip imalatı yapılan mekanik etkili toplama üniteli fındık toplama makinasının farklı bahçe verimi koşullarında alan iş başarısının . . hah ve ürün iş başarısının . . kgh yabancı materyal ayıklama etkinliğinin . . olduğunu belirlemiştir . temizleme kayıplarının besleme hızı ve hava hızının artması ile arttığını ve en yüksek harmanlama etkinliğinin . olduğunu bildirmişlerdir . hava hızındaki artışla kayıp oranında artma meydana geldiğini ve farklı besleme miktarlarında e kadar kayıp ürün olduğunu tespit etmişlerdir . bu çalışmada makine ile hasat edilen fındığın yabancı materyallerden temizlenmesi için yatay hava tüneli kullanılmış bu sisteme ait işletme parametreleri belirlenmeye çalışılmıştır . fındıkların nem içeriği hasat zamanındaki nem içeriği baz alınarak olarak ayarlanmıştır . besleme ünitesinin materyal giriş açıklığı x mm materyal çıkış açıklığı x mm ve yüksekliği mm dir . temizleme ünitesi x mm ölçülerinde adet eş ürün dökülme kabından oluşmakta olup besleme ünitesinden temizleme ünitesine iletilen materyale kolayca ulaşabilmesi için yan tarafına çıkarılıp takılabilen bir kapak ilave edilmiştir . devir sayısının kabaca ayarı el ile hassas ayarı ise frekans dönüştürücü ile yapılmıştır . bitkisel materyalin ağırlıklarını ölçmek için g kapasiteli ve . g hassasiyetli dijital terazi kullanılmıştır . vantilatörden istenilen hızların tespiti için dijital göstergeli anemometre kullanılmıştır . denemeler beş farklı hava hızında dört farklı besleme miktarında ve farklı materyal karışımında tekerrürlü olarak yürütülmüştür . besleme ünitesinin kapasitesi kg olup a karışımı taş toprak tane fındık tekli ikili üçlü çotanak ve boş zuruf ve b karışımı taş toprak tane fındık tekli ikili üçlü çotanak ve boş zuruf şeklindedir . yatay hava tünelinde materyallerin farklı aerodinamik özelliklerinden faydalanarak fındık taş ve toprak karışımından taş ve toprağın temizlenmesi amacıyla yapılan denemelerde hava hızı ve ürün dökülme mesafesinin interaktif etkilerinin temizlenme etkinliğine etkisinin çok önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir . toprak parçalarının yüzeylerinin girintili çıkıntılı ve pürüzlü olmasına bağlı olarak aerodinamik sürüklenme katsayısını yüksek olması tüm parametreler için toprak temizleme etkinliğinin taş temizleme etkinliğinden düşük olmasına sebep olmuştur . yatay hava tüneli kullanılarak yapılan çalışmalarda işletme parametrelerinden olan ürün dökülme mesafesi ve hava hızı değerlerinin taş ve toprak temizleme etkinliğine ve fındık kayıp oranına etkisi önemli düzeyde bulunmuştur . hasat sırasında yerden toplanan materyal karışımındaki taş ve toprak yoğunluğu kontrol edilemeyeceği için temizleme etkinliği için hava hızı ve ürün dökülme mesafesi kritik önem taşımaktadır . toprak temizleme etkinliği tüm uygulamalar için taş temizleme etkinliğinden düşük bulunmuştur . temizleme etkinliğinin arttırılması ve daha düşük hava hızlarında da temizleme sağlanabilmesi için cm ürün dökülme uzaklığında toplama kaplarında ayrılan materyal karışımının ikinci bir seperasyon düzeneği ile ayrılma olanağı araştırılabilir .

Turizm Rehberliği Öğrencilerinin İletişim Becerileri Üzerine Bir Araştırma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği

bu çalışmanın amacı turizm rehberliği bölümü öğrencilerinin iletişim düzeylerinin belirlenmesidir . afyon kocatepe üniversitesinde lisans eğitimi gören turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesine yönelik daha önce herhangi bir çalışma yapılmamıştır . bu kapsamda turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim düzeylerinin belirlenmesi ve turist rehberliği mesleğini icra edecek kişilerin iletişimlerinin güçlendirmesine katkı sağlaması açısından bu çalışma önemlidir . yöntem araştırma kapsamında tam sayım yöntemi kullanılarak öğrenciden anket tekniği ile veriler elde edilmiştir . iletişim becerileri envanteri üniversite öğrencilerinin sahip oldukları iletişim beceri düzeylerini değerlendirmek amacıyla ersanlı ve balcı tarafından geliştirilen ölçeğin kullanıldığı araştırmada veriler eylül kasım tarihleri arasında elde edilmiştir . araştırmada tanımlayıcı analizler güvenirlik analizi t testi ve varyans analizleri gerçekleştirilmiştir . araştırmadan çıkan sonuçlara göre turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim becerilerinin yüksek olduğu belirlenmiştir . ayrıca yapılan t testi sonucunda turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerinin diğer bireysel özelliklerine bölümü isteyerek seçme göre incelendiğinde öğrencilerin iletişim beceri düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir . sınırlılıklar yalnızca nicel araştırma tekniklerinin tercih edilmesi uygulama kapsamında araştırma örnekleminin kişi ile sınırlandırılması araştırmanın sadece belirli bir dönemde gerçekleştirilmesi benzer araştırma sayısının azlığı sebebi ile araştırma sonuçlarını karşılaştırma imkanın az olması bu araştırmanın temel sınırlılıklarını teşkil etmektedir . anahtar kelimeler iletişim iletişim becerileri turizm turizm rehberliği öğrencileri .

dolayısıyla ülkeler organizasyonlar insanlar varlıklarını sürdürebilmek için birbirleriyle iletişim kurmak zorundadırlar . bu tercih yönünde turist rehberinin yabancı dil bilgisi destinasyon bilgisi turistlerle işletmeler arasındaki aracılık rolü rehberin zaman yönetimi faktörü gibi turist rehberinin verdiği birçok hizmet etkili olmaktadır . rahat konuşma şekli yüksek sözel beceriler arzulanan ve uygun dil tonu turist rehberini hem arkadaşlarıyla hem de turistlerle iyi bir ilişki kurabilir hale getirir . tur rehberi turistlerle iletişim kurma konusunda önemli bir yeterliliğe sahip olmalıdır . turist rehberliği mesleği icra edilmesi çok zor bir meslektir . doğrudan insanla ilgilidir ve doğru bir iletişim kurmayı gerektirir . bu nedenle sektörde çalışmaya ve turist rehberliği mesleğini icra etmeye hazırlanan turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi önem taşımaktadır . iletişim becerileri envanteri üniversite öğrencilerinin sahip oldukları iletişim beceri düzeylerini değerlendirmek amacıyla ersanlı ve balcı tarafından geliştirilen li likert tipi bir ölçektir . ölçeğe ilişkin yapılan güvenirlik analizi sonuçları tablo de sunulmuştur . araştırmanın evrenini afyon kocatepe üniversitesi nde lisans düzeyinde turizm rehberliği eğitimi almakta olan öğrenciler oluşturmaktadır . ancak örneklem sayısı büyüdükçe skewness ve kurtosis kat sayılarının değerlerinin azalması söz konusudur . bu durumda histogram üzerinde dağılımın şekline bakılması daha uygundur . buradan hareketle yapılan değerlendirme sonucunda bu ifadelerin normal dağılım koşuluna uygun olduğu belirlenmiştir . öğrencilerin sı normal öğretim sı ise ikinci öğretim öğrencileridir . öğrencilerin ünün meslek hakkında bilgisi olduğu sinin de meslek hakkında bilgisi olmadığı saptanmıştır . turizm rehberliği öğrencilerinin karşılarındaki kişilerin düşüncelerini önemsedikleri ve buna göre davrandıkları ifade edilebilir . bilişsel boyuttaki en düşük ifade ise küs olduğum birisiyle barışmak istediğimde ilk adımı atarım olmuştur . ayrıca boyutlar bazında incelendiğinde elde edilen aritmetik ortalama verilerinin birbirine çok yakın olduğu ve değerlerin yüksek olduğu göze çarpmaktadır . turizm rehberliği öğrencilerinin sahip oldukları iletişim beceri düzeyleri meslek hayatlarında kendilerine güçlü bir referans olacaktır . turizm rehberliği öğrencilerinin güven duygusu konusunda temkinli davranmaları iletişim sürecinin sağlıklı bir biçimde yürütülmesi önünde engel oluşturabilir . dolayısıyla turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim düzeylerinin yüksek olması turist memnuniyetin sağlanması ve kaliteli hizmetin verilmesi açısından da önem taşımaktadır . bu çalışmada afyon kocatepe üniversitesinde lisans düzeyinde eğitim gören turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim beceri düzeyleri değerlendirilmiştir . gerçekleştirilen bu araştırmanın bulgularına göre afyon kocatepe üniversitesi nde lisans düzeyinde eğitim gören turizm rehberliği öğrencilerinin genel olarak iletişim becerileri değerlendirme ölçeği puan ortalamalarının yüksek olduğu iletişim becerisinin meslek hakkında bilgisi olma değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği diğer değişkenlere bağlı olarak anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır . turizm rehberliği öğrencilerinin diğer bireylerle iletişim kurarken kullandıkları iletişim yöntemleri okuma alışkanlıkları ve kendilerini özgürce ifade etmeleri hem günlük hayatlarında hem de iş hayatlarında onlara yeni rotalar çizecektir . konuyla ilgili olarak öğretim kurumlarına getirilebilecek öneri turizm sektörü için belirleyici etken olan iletişim kavramı üzerine yapılan çalışmalar arttırılmalı ve öğretim kurumları turizm rehberliği öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerini geliştirmeye yönelik müfredat düzenlemeleri yapması öğrencilerin teorik eğitimden çok pratik uygulamalara ağırlık vermesi stajlarda öğrencilerin kendilerini daha iyi tanıyabilmesi için uygun ortamların sunulması topluluk önünde sunum yaptırılması vb .

Tematik Park Kavramının Kayseri Anadolu Harikalar Diyarı Örneğinde İrdelenmesi

tema parklar kentsel açık yeşil alan sisteminde yer alan kent hayatının insana yaşattığı fiziksel ve ruhsal olumsuzluklardan uzaklaşıp rekreasyonel aktiviteler yapmasını sağlayan mekanlardır . son zamanlarda özellikle nüfus olarak yoğun kentlerde tema parkları yapımı hızla artmaktadır . ayrıca açık ve kapalı alanlarda yer alan ve farklı aktiviteleri bünyesinde barındıran tema parkların insanların eğlenceli vakit geçirmesini amaçlamasının yanı sıra ülke ekonomisine sağladıkları katkı da son derecede önemli bir yere sahiptir . yapılan bu çalışmada tema park kavramının tarihsel süreci önemi planlama tasarım kriterleri doğrultusunda dünyada ki ve ülkemizdeki örnekleri irdelenmiştir . bu bağlamda anadolu harikalar diyarı ziyaret edilip gözlemler yapılmıştır . buna ilaveten anket çalışması gerçekleştirilerek elde edilen bulgular değerlendirilmiştir . elde edilen anket sonuçları tezin bulgular kısmında yorumlanmıştır . sonuç olarak elde edilen bulgular doğrultusunda kayseri kentinde ki anadolu harikalar diyarı tema park planlama kriterleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmiş ve yapılması gerekenler hususunda öneriler getirilmiştir .

günümüzün en önemli turizm sektörlerinden biri olan tema ve eğlence parkları bulundukları ülkelerin tanıtımına ve ekonomik kalkınmasına önemli katkı sağlamakta ve turizm sektörünü desteklemektedir . eğlence parkları yer aldıkları bölgenin kültürel ve ekonomik yönden gelişimine önemli katkı sağlamaktadırlar . toplamda katılımcıyla kayseri kent merkezinde anket gerçekleştirilmiştir . eğlence dünyası adı verilen kısım ana bölümden oluşmaktadır . her bir bölüm dünya üzerinde kurulmuş bir uygarlığı temsil etmektedir . . m arazi üzerine kurulu olan anadolu harikalar diyarı hayvanat bahçesi şuan için ün üzerinde farklı hayvan türü ve e yakın hayvan türünü barındırmaktadır . ziyaretçilere ilk olarak su kayağı hakkında bilgi verilip daha sonra gerekli eğitimler tamamlanıp talimat formu imzalatılmaktadır . su kayağı parkurunda yapılan aktiviteler ise şu şekildedir . m alana kurulu buz pateni pistinin zemin yapısı doğal buzdan olup pistin kullanım alanı m den oluşmaktadır . bu sayede ebeveynler buz pateni yaparken çocukları da oyun parkında vakit geçirmektedir . ortalama gelir düzeyine baktığımızda tl civarı olduğu anlaşılmaktadır . ziyaret sıklığı sorulduğunda ile yılda birden fazla ziyaret edenler ilk sırada yer almaktadır . bunun yanı sıra parkı hiç ziyaret etmeyen luk oranda olduğu görülmektedir . parkı ziyaret edenlerin genellikle km mesafede ikamet ettiği görülmektedir . ü ise iç mekanda vakit geçirmeyi tercih ettiğini belirtmiştir . bunu takiben oranla hayvanat bahçesi de en çok kullanılan . parkla ilgili olumsuz özellikler sorulduğunda ise genellikle parka girişin ücretli olması ve ücretlerin yüksek olması dile getirilmiştir . ziyaretçilerin parkı ziyaret etme sıklığına bakıldığında ankete katılanların oran ile büyük çoğunluğu yılda birden fazla geldiklerini söylemiştir . fakat alanda yapılan gözlemler ve anketlerden çıkan sonuca göre ziyaretçilerin parkı özellikle mayıs eylül ayları arasında yoğun olarak ziyaret ettikleri ve bu aylar dışında eğlence parkı ünitesinin açık olmadığı anlaşılmıştır . tema parklar tasarlanırken her yaş grubuna her kültürden insana ve ekonomi bakımından her bütçeye uygun olması ziyaretçi yelpazesini geniş tutmada önemli olmaktadır bu doğrultuda çalışma alanının olumsuz özellikleri sorulduğunda ziyaretçilerden en çok alınan cevap bütün birimlerin ücretli olmasından hoşnut olmadıkları yönünde olmuştur . ziyaretçilerin geliri sorulduğunda en fazla ziyaret eden grubun oran ile tl arası gelire sahip olduğu gözlenmektedir . fakat toplu taşıma aracını kullananların sayısı da lik dilimi oluşturmaktadır . söz konusu bu durumda ziyaretçilere büyük kolaylık sağlamaktadır . bu sorunları gidermek için özellikle eğlence parkında engellilere yönelik birimler tasarlanmasının daha doğru olacağı düşünülmektedir . park alanının bütününde farklı temalara yer verilmesi parkın cazibesini ve ziyaretçi potansiyelini artıracağı düşünülmektedir . kentte yaşayan insanlar hayatın yoğun temposundan arta kalan zamanlarda farklı aktivitelere ihtiyaç duymaktadır .

ÇOK KESİTLİ BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLE PORTAL VEN ANATOMİK VARYASYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

bu çalışmada amaç rutin üst abdominal çok kesitli bilgisayarlı tomografi görüntülerinde portal ven varyasyon dağılımını ve sıklığını belirlemektir . rutin abdominal tomografileri kesit çkbt ile çekilen ükadın sierkektoplam hastanın görüntüleri retrospektif olarak değerlendirildi . portal fazda elde edilen görüntüler multiplanar reformat ve üç boyutlu postprosesing sonrası değerlendirildi . toplam hastanın ünde ana pv varyasyonları saptandı . sekiz hastada sağ posterior portal ven varyasyonu tespit edildi . tip varyasyon hastada tip varyasyon hastada tip varyasyon hastada sağ portal ven trifurkasyonu hastada quadrifikasyon hastada total ramifikasyon hastada bulundu . toplamda pv varyason ve anomalisi hastada tespit edildi . portal ven varyasyon varlığının saptanmasında çkbt etkin bir yöntemdir . abdominal tomografi incelemelerinin raporlanması sırasında portal ven varyasyonlarına dikkat edilmesi ve belirtilmesi klinik açıdan önemli varyasyonların cerrahi planı değiştirebilmesi ve komplikasyonları azaltması açısından önemlidir .

gelişen radyolojik görüntüleme sistemleri vasküler yapıların noninvaziv yöntemlerle değerlendirilmesini mümkün kılmıştır . bilgisayar yazılımları ve radyolojik gelişmeler sonucunda çok kesitli bilgisayarlı tomografi ile kolaylıkla üç boyutlu görüntüler oluşturulabilmekte ayrıca rutin çekimler sonrasında tekrar çekim yapılmaksızın multiplanar rekonstrüksiyon d hacim hesaplama maksimum intensite projeksiyon gibi işlemler ile vasküler sistem kolaylıkla görüntülenebilmektedir . ince kesit aksiyel görüntüler üçboyutlu multiplanar reformat maksimum intensite projeksiyon ve hacim hesaplama yöntemi ile aksiyel koronal ve sagital planda değerlendirildi . tanımlayıcı istatistik yapılırken kategorik veriler sayı ve yüzde oranları olarak bildirildi . gruplar arasındaki kategorik verilerin karşılaştırılması ki karetesti ile yapıldı . nadir saptanan portal ven varyasyonları tablo te gösterildi . diğer nadir posterior portal ven varyasyonları segment ve veya portal ven dalının sağ portal venden orijini segment portal venin sol portal vendenorigini sağ posterior portal ventrifurkasynu ve quadrifikasyonuna çalışma grubumuzda rastlanmadı . abdominal venöz varyasyonların çoğu asemptomatik olmasına rağmen portal venöz sistemin bazı anatomik varyasyonları cerrahi için kontrendikasyon oluşturabilmekte veya postoperatif komplikasyon riskini artırmaktadır . vasküler anatominin değerlendirilmesinde geçmişte konvansiyonel kateter anjiografi kullanılmaktaydı . bununla birlikte çkbt mıp ve d vr gelişmesi ile vasküler anatominin doğru bir şekilde değerlendirilmesine olanak sağlamış ve konvansiyonel anjiografinin yerini almıştır . ileri teknolojide çkbt ile ince kesitler kullanılarak hızlı volümetrik görüntüleme yapılabilmekte ve artefakt olmadan izotropik b ve b görüntüleme sağlanabilmekte ve kc transplant cerrahisi için bu yöntemle varyasyon değerlendirilmesinin uygun olacağı bildirilmektedir . literatürde daha önce yapılan çalışmalarda portal ven varyasyon sıklığı . . aralığında saptanmıştır . spiral bt ile yapılan çalışmalarda varyasyon sıklığı . oranında iken çkbt ile yapılan çalışmalarda oranında bulunmuştur . hastada kesit çkbt kullanarak yaptıkları çalışmada pv varyasyon sıklığını . oranında erbay n . ve ark . bu farklılığın hasta sayılarının daha yüksek olması hem ince hem de reformat d görüntülerin çok dikkatli bir şekilde değerlendirilmesine bağlamışlardır . bu çalışmada varyasyon sıklığını saptamak için kesitli bt cihazı kullanılmıştır . kesitli bt ile yüksek uzaysal çözünürlük ve . mm lik ince kesitler ile çok ince ve uç vasküler yapılar doğru ve ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebilmektedir . bununla birlikte portal ven varyasyon ve anomali sıklığı olarak bulunmuştur . embriyolojik olarak pv gestasyonun ikinci ayında vitellin venlerin selektif involüsyonuyla meydana gelir . yapılan çalışmalarda sağ posterior portal ven varyasyon sıklığı çkbt ile gibi geniş bir aralıkta bildirilmektedir . nedeni kesit çkbt kullanmamıza rağmen volüm görüntülerin iş istasyonunda teknik yetersizlikten dolayı değerlendirilememesine varyasyonların çoğunun mm lik aksiyel koronal ve sagital reformat görüntülerde değerlendirmesine bağlanmaktadır . portal ven varyasyonları çkbt ile ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebilmektedir . klinik önemi olan varyasyonlar cerrahi planı değiştirebileceğinden rutin raporlama sırasında belirtilmelidir . bu çalışmada portal ven varyasyon ve anomali sıklığı olarak bulunmuştur . klinik açıdan önemli varyasyonların tespiti cerrahi operasyonların ve girişimsel radyolojik incelemelerin planlamasında önemlidir .

Bitki Koruma Makineleri Kullanımının Tarımda İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi

tarım sektörü gelişmiş ülkeler de dahil olmak üzere birçok ülkede en tehlikeli sektörlerden biri durumundadır . tarım makineleri kazaları ile pestisitler ve diğer kimyasallara maruz kalma sektördeki ölüm yaralanma ve hastalıkların iki temel nedenidir . genel olarak tarım makineleri ve özelde kimyasal uygulaması yaparak tarımsal mücadelede kullanılan makinelerle ilgili kaza yaralanma ve hastalıkların azaltılması konularında yapılacak çalışmaların belirlenebilmesi için çiftçilerin kullanım alışkanlıkları yönünden durumlarının analiz edilmesi gerekmektedir . bu çalışmada tokat ilinde yoğun olarak kullanılan bitki koruma makinelerinin kullanımları sırasında ortaya çıkan iş güvenliği problemleri açısından incelenmesi ve bu makineleri kullanan çiftçilerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyma derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır . bu amaçla tokat il inde zile artova erbaa ve niksar ilçelerinde bitki koruma makineleri kullanan çiftçiler ile yüz yüze görüşmeler yoluyla anket çalışması yürütülmüştür . elde edilen veriler spss paket programında istatistiksel analize tabi tutularak bulgular ortaya konulmuştur .

pestisit uygulamaları doğru olarak yapılmadığında insan sağlığı ve çevre üzerinde önemli derecede zarar verici etkilere sahip olabilmektedir . bu kimyasalların uygulanmasında kullanılan bitki koruma makinelerinin doğru ve sürdürülebilir kullanımı son derece önemlidir . pestisitlerin çevre üzerine olan olumsuz etkilerini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmamakla birlikte gerekli güvenlik önlemleri alınarak etkisi azaltılabilir . bayat ve andırın yaptığı araştırmada avrupa ülkelerinde pülverizatörlerin zorunlu denetime tabi olduğunu ülkemizde zorunlu denetime tabi tutulması durumunda karşılaşılabilecek sorunlara ait temel verileri tespit etmeyi amaçlamış çiftçilerin pülverizatör kullanımı konularında yeterli bilgi birikimine sahip olmadıklarını belirlemişlerdir . araştırmalarında aşırı doz kullanımının çevre kirliliğine neden olduğunu belirtmişlerdir . anket sonuçları ve yaşanan kazaların incelendiği bu çalışmada çiftçilerin güvenli traktör kullanımı konusunda yeterince bilgilerinin olmadığı görülmüştür . bu amaç doğrultusunda çiftçilerle anket yapılmış onların eğitim ve beceri durumları ile birlikte tarım makineleri kullanımına ilişkin risk algıları değerlendirilmiştir . kullanıcılara verilecek makine kullanımı konusunda eğitimlerin kazaları azaltacağı vurgulanmıştır . bitki koruma makineleri hem bir tarım makinesi olarak kazalara sebebiyet vermesi açısından hem de kimyasal uygulamada kullanılan bir makine olması nedeniyle etkili tarımsal mücadele yapılmasındaki öneminin yanı sıra operatörlerin sağlık ve güvenliği çevresel etkiler ve gıda güvenliği gibi çok yönlü önem ve etkileri olan makinelerdir . bu makine grubu pestisit uygulamasında kullanılan makineler olduğu için operatörlerin meslek hastalıklarına yakalanması açısından da son derece risklidir . bu nedenlerle bitki koruma makinelerini kullanırken iş güvenliğine özel önem göstermek gerekmektedir . anketler yılı mart nisan ve haziran aylarında yapılmıştır . anket formlarında yer alan veriler spss paket programında analiz edilmiştir . bitki koruma makinesi kullanan çiftçilere ait bilgiler çizelge de yer almaktadır . bitki koruma makinesi kullanıcıları genellikle orta yaşta olup erkektir . kadınlar bu makineleri kullanırken erkeklere yardımcı olmaktadır . kullanıcı çiftçilerin tamamı sürekli köyde ikamet etmektedir . bitki koruma makinesini kullanan çiftçilerin . sı tüm alana . ü sadece zararlının bulunduğu alana ilaçlama yaptığını belirtmiştir . çiftçilerin . ı bitki koruma makinelerinin güvenli kullanımı konusunda kendi bilgilerini uygulamaktadır . kimyasal ilaç uygulaması bittikten sonra çiftçiler kullandıkları eldiven çizme maske ve giysilerini . ü her zaman . i ara sıra i nadiren yıkamakta iken . i yıkamamaktadır ve yıkama malzemesi olarak normal bulaşık deterjanı ile sabunlu su kullanmaktadırlar . yıkanan eldiven çizme maske ve giysileri çiftçilerin . ü ara sıra . si nadiren saat güneş ışığı altında kimsenin ulaşamadığı bir yerde kurutmakta iken . ü kurutmamaktadır ve çiftçilerin . i ara sıra . i nadiren naylon torbada muhafaza ederken . ü etmemektedir ve bu malzemeleri çiftçilerin . si her zaman . i ara sıra . i nadiren başka işlerde kullanmakta iken başka işler için kullanmayan yoktur . bitki koruma makinelerinin kullanımı ile ilgili bilgiler table . bitki koruma makinesi kullanan çiftçilerin tarımsal konularda teknik bilgi almaya eğilimli oldukları görülmektedir . öneriler ülkemizde her yıl gerek tarım alanlarında gerekse makineyi kullanıma hazırlama ve pestisit hazırlama sırasında bitki koruma makinelerinin neden olduğu pestisit zehirlenmesi hastalıklar ölümler yaralanmalı veya maddi hasarlı kazaların önüne geçmek için çiftçilere tarımsal iş sağlığı ve güvenliği kültürünün benimsetilmesi ve konu ile ilgili eğitimlerin yaygınlaştırılması gerekmektedir . düzenlenen programlarla bitki koruma makinesi ve pestisit kullanıcılarına pestisitlerin güvenli kullanımı ve hazırlanması makinelerin ayar ve bakımları kişisel koruyucu donanımların zorunlu olarak tedarik edilmesi boş pestisit kaplarının imhası vb konularda eğitimler verilmelidir .

Jüt Tarımı ve Mekanizasyonu

bu çalışmada içeriğinde lif sap ve yaprak bulunan jütün tarımı ve mekanizasyonu açısından problemlerin tespiti amaçlanmıştır . bitkinin özellikle ürün yönetimi toprak işleme ekim sulama gübreleme zirai mücadele bakım hasat elyafın saptan soyulması değerlendirme biyokütle ve ekonomik önemi gibi faaliyetlerin yanı sıra taksonomisi ve botanik durumu da irdelenmiştir . türkiye deki jüt üretimi bazı nedenlerden dolayı sadece araştırma ve geliştirme amaçlı sınırlı bir alanda yapılabilmektedir . birçok bitkiye lif içeriği ve biyokütle bakımından alternatif ya da münavebe bitkisi olabilecek yerli tescil adayı iki hat olmasına rağmen özellikle mekanizasyon kaynaklı problemlerden dolayı üretimi yapılamamaktadır . birçok ülkede jüt tarımı ülkelerin kendi koşullarına göre mekanize olmuş ve üretilmekte iken türkiye jüt konusunda dünyada abd den sonra ikinci ithalatçı ülkedir . türkiye de ekonomik anlamda jüt çok büyük yer tutmaktadır . özellikle ekim ve hasat dönemlerinde yoğun bir işgücüne ihtiyaç duyulmasının türkiye de jüt ekim ve hasat makinasının olmaması jüt tarımının gelişimi için önemli bir dezavantaj olduğu söylenebilir .

günümüzde insan ve çevre sağlığı açısından sentetik ürünler yerine doğal liflerin ambalaj sanayinde kullanılması için birleşmiş milletler bu konuda gerekli hassasiyeti göstermeleri konusunda ülkeleri zorlamaktadır . yılı nda belçika nın halı ihracatı çin in ise . dır türkiye de yalnız g azia ntep t e . dır ve gelecek yıliçinde bu ülkelerin ihracat rakamlarını da geçmeleri büyük ihtimaldir . sıcağı seven bir bitki olması nedeniyle türkiye de bazı bölgelerde yetiştirilmesi oldukça zordur . türkiye de antalya adana hatay ve güneydoğu anadolu bölgesinde jüt bitkisi yetiştirilebilir . bu çalışmada jüt lifinin önemi tarımı ve mekanizasyonu açısından problemlerin tespiti bitkinin ürün yönetimi toprak işleme ekim sulama gübreleme zirai mücadele bakım hasat lif sıyırma değerlendirme biyokütle ve ekonomik önemi gibi faaliyetlerin yanı sıra taksonomisi ve botanik durumu da irdelenmiştir . jüt doğu hindistan bangladeş nepal ve bazı güneydoğu asya ülkelerinde yetiştirilen önemli elyaf bitkilerinde birisidir . yılında dünyada jüt üretim alanı . ha üretim . ton ve dünya ihracat miktarı ton karşılığı dır . literatüre göre jütün başlıca üreticileri hindistan bangladeş çin nepal ve tayland dünya üretiminin inden fazlasını üretmektedirler . jüt lifi ahşap benzeri özelliklere sahip olması nedeniyle liflerin kompozit olarak kullanılması gibi birçok avantaja sahiptir . jüt corchorus cinsi tiliaceae familyasına ait bitkilerden elde edilen elyafın ortak adıdır . çeşitli faktörlerin yanında bitki yoğunluğu jüt verimini kalitesini ve üretim maliyetini etkileyen önemli bir faktördür . gübre yönetimi jütte tohum verimini de artırmada anahtardır . bir demet sap elde tutulur ve kök tarafına gelen sap ucuna hafifçe bir tokmakla vurulur . tohum kökenli hastalıklardan kaçınmak için mantar önleyici olarak . g . kg dozunda carbendezim veya . g . kg dozunda captan tohuma muamele edilmelidir uygulaması ekimden gün önce ile ekimden saat sonra arasındaki periyotta uygulandığında jütte tek yıllık dar yapraklı otları ve bazı geniş yapraklı yabancı otları hafta boyunca kontrol altında tutmaktadır . çiçekler de deforme olabilir ve dallanma artabilir . jüt fide aşamasından hasada kadar böcekler akarlar ve nematodlar da dahil olmak üzere çeşitli zararlıların saldırısı ile karşı karşıya kalır . bangladeş de jütte karşılaşılan tarımsal problemler şöyle sıralanmıştır kaliteli tohumluk bulmak düşük jüt fiyatı yüksek işgücü gereksinimi alam ve ark . birçok bitkiye lif kalitesi bakımından alternatif ya da münavebe bitkisi olabilecek yerli iki adet tescil adayı hattın mevcut olması büyük bir avantajdır .

Tip 2 Diyabetli Bireylerin Sağlık Kontrol Odaklarının Değerlendirilmesi

kronik hastalıkların yönetiminde kullanılmakta olan kontrol odağı bireylerin hastalık karşısında sergilemiş oldukları farklı davranışları açıklamak için kullanılmaktadır . bu çalışma diyabetli bireylerin sağlık kontrol odaklarını ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır . yöntem araştırma tanımlayıcı ve kesitsel türde bir çalışmadır . veriler kent merkezinde yaşayan diyabetli bireyden toplanmıştır . verilerin toplanmasında anket formu ve çok boyutlu sağlık kontrol odağı ölçeği kullanılmıştır . bulgular çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması . . yıl olup . ü kadın . u evli . i ilkokul mezunu . si ev hanımıdır . ölçeğin iç kontrol odağı alt boyutundan . . güçlü başkaları kontrol odağı alt boyutundan . . şans kontrol odağı alt boyutundan . . puan aldığı belirlenmiştir . iç kontrol odağında medeni durum öğrenim durumu yaşadığı kişi düzenli egzersiz yapma düzenli diyabet diyeti uygulama durumu anlamlı bulunmuştur . güçlü başkaları kontrol düzenli diyabet diyetine uyma düzenli sağlık kontrolü yaptırma durumu şans kontrol odağında ise yaş medeni durum yaşadığı kişi ailedeki birey sayısı düzenli diyabet diyetine uyma durumu anlamlı bulunmuştur . sonuç hastaların daha çok dış kontrol odağına sahip oldukları saptanmış hemşireler tarafından hastaların bağımsızlıklarını sağlamak amacıyla iç kontrol odaklarının geliştirilmesi önerilmektedir .

iç denetim odaklı insanlar pekiştirmenin kendi davranışlarına bağlı olduğunu düşünerek kendi yaşamlarından sorumlu olduklarını düşünürler ve buna uygun davranışlar ortaya koyarlar . iç denetim odaklı insanların hayatta daha başarılı olduğu ve yaşamlarını kontrol edebilmelerine ilişkin inançlarının yanında olumsuz olaylarla başa çıkma kapasitelerinin de yüksek olduğu belirtilmiştir . dış denetim odaklı insanlar ise davranışlarının sonucunda elde edeceği yarar veya zararların aslında şans kader ya da bir başkasının etkisine bağlı olarak ortaya çıkacağına inanırlar . bu bireyler kendi sonuçlarını kontrol edemez ve diğer faktörlerin etkisinde kalırlar güçsüz ve yabancılaşmış kişilerdir bu yüzden kendi durumlarını değiştirmek veya iyileştirmek için daha az gayret gösterirler . sağlık kontrol odakları çeşitli durumlardan ve faktörlerden etkilenebilmektedir . hemşirelerin diyabetli bireylerin kendi sağlıklarını yönetebilmelerini desteklemesi ya da cesaretlendirebilmesi için diyabetli bireylerin sağlık kontrol odaklarının belirlenmesi gerekmektedir . sağlık kontrol odağının davranışların belirleyicisi olduğu dikkate alındığında ülkemizde tip diyabetli bireylerin kontrol odaklarına ilişkin yapılmış çalışmalara rastlanamaması nedeniyle bu çalışmada tip diyabetli bireylerin sağlık kontrol odaklarının belirlenmesi amaçlanmıştır . araştırma evrenini yılı içinde belirlenen aile hekimliği otomasyon sistemine kayıtlı diyabetli birey oluşturmaktadır . örneklem hesabında belirlenen sayıya ulaşıldığında veri toplama işlemi sona erdirilmiştir . iç güçlü başkaları ve şans kontrol odaklarından oluşan ölçek maddeden oluşmaktadır . her alt boyut altışar madde üzerinden arasında puanlanır . alt boyutlar arasında en yüksek alt boyut puanı üzerinden kişilerin o alt boyuta ilişkin odağına sahip olduğu şeklinde değerlendirilir . ölçeğin türkçe geçerlilik güvenirliliği üstündağ budak tarafından yapılmıştır . çok boyutlu sağlık kontrol odağı ölçeğinin iç tutarlılık katsayısı . olarak bulunmuştur . ölçekte yer alan maddelerin faktör yükleri ile arasındadır . farklılığı aramak için tukey hsd ve dunnett t testleri kullanılmış anlamlılık p . olarak değerlendirilmiştir . hba c düzeyi ise aritmetik ortalamalarına göre gruplandırılmıştır . verilerin toplanması için selçuk üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi girişimsel olmayan klinik araştırmalar etik kurulundan sayılı karar ile ve konya halk sağlığı müdürlüğünden sayılı yazılı izinler alınarak yapılmıştır . çalışmaya katılan bireylere araştırmanın amacı anlatılarak sözlü ve gönüllü bilgilendirme formu imzalatılarak yazılı onamları alınmıştır . hastaların . sinin ailesinde diyabet olmadığı . sinin diyabet eğitimi aldığı eğitim alanların . inin eğitimi hekimden aldığı . inin aldığı eğitimin yeterli olduğunu düşündüğü saptanmıştır . çok boyutlu sağlık kontrol odağı ölçeği iç kontrol odağı alt boyutundan ortalama . . güçlü başkaları kontrol odağı alt boyutundan ortalama . . şans kontrol odağı alt boyutundan ortalama . . puan aldığı belirlenmiştir . bu farklılığın nedenine bakıldığında düzenli egzersiz yapanların ve bazen yapanların puan ortalamasının benzer ve her iki grubunda düzenli egzersiz yapmayanlara göre puan ortalamasının yüksek olduğu bulunmuştur . düzenli diyabet diyeti uygulayanların uygulamayanlara göre puan ortalaması yüksek bulunmuştur . düzenli egzersiz yapanların ve bazen egzersiz yapanların puan ortalamasının benzer ve düzenli egzersiz yapmayanlara göre yüksek olduğu bulunmuştur . sigara kullanma durumuna göre ise grupların puan ortalamasının benzer olduğu bulunmuştur . ailede diyabet varlığında ise ikinci derece akrabalarında diyabet görülenlerin puan ortalamasının gruplarla benzer olduğu ailede diyabeti olmayanların puan ortalamasının ise birinci derece akrabalarında diyabet görülenlerinden yüksek olduğu belirlenmiştir . şans kontrol odağında diyabet eğitimi alma durumu diyabetle ilgili yeterli eğitim aldığını düşünme ve ilaçlarını düzenli alma durumu puan ortalamalarının benzer olduğu bulunmuştur . dunnett t testine göre birinci ve ikinci derece akrabalarında diyabet görülenlerin puan ortalamasının benzer olduğu ve ailede diyabeti olmayanların puan ortalamasının iki gruptan daha yüksek olduğu bulunmuştur . çalışmalarında kadınların şans kontrol odağı alt boyutundan aldıkları puanın erkeklere oranla daha fazla olduğu ve cinsiyetin güçlü başkaları kontrol odağı üzerinde bir anlamlılık oluşturmadığı belirtilmiştir .