|
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> |
|
<tmx version="1.4"> |
|
<header adminlang="en" creationdate="20170629T071451Z" creationid="TLDJanisS\janis.slapins" creationtool="Tilde Plaintext-to-TMX Converter" creationtoolversion="1.0" datatype="plaintext" o-tmf="Moses file pair" segtype="sentence" srclang="en"> |
|
<prop type="x-tucount">534</prop> |
|
</header> |
|
<body> |
|
<tu tuid="1"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There are also substances that unintentionally end up in the food, for example, environmental contaminants.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektóre substancje mogą dostawać się produktów spożywczych niezamierzenie, np. zanieczyszczenia środowiskowe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="2"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This applies to both children and adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dotyczy to i dzieci, i osób dorosłych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="3"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Rice drinks, rice porridge and rice gruel</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Napoje ryżowe oraz kaszki i kleiki ryżowe</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="4"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Vegetable-based drinks made of rice contain arsenic.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Napoje warzywne produkowane na bazie ryżu mogą zawierać arszenik.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="5"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children who regularly drink rice drinks, instead of milk for example, can ingest amounts that can be damaging to their health in the long run.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W organizmach dzieci, które regularnie piją napoje ryżowe, np. zamiast mleka, mogą w dłuższej perspektywie nagromadzić się takie ilości szkodliwych substancji, które stanowią zagrożenie dla zdrowia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="6"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children are more sensitive than older children, and therefore rice drinks should not be given to children under six years of age.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Młodsze dzieci są bardziej wrażliwe niż dzieci starsze, dlatego też nie należy podawać napojów ryżowych dzieciom w wieku poniżej 6 lat.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="7"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For example, gluten-intolerant children can alternate with maize-based products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na przykład dla dzieci nietolerujących glutenu dostępne są kaszki i kleiki kukurydziane, które można podawać zamiennie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="8"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>When your child turns one, he or she can, generally speaking, eat the same food as the rest of the family.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Właśnie w tym okresie dziecko nabiera zwyczajów kulinarnych, którymi będzie się kierować przez dużą część swojego życia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="9"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This advice can help you along the road to good habits.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Poniższe wskazówki pomogą zakorzenić w dziecku dobre nawyki dotyczące odżywiania.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="10"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Not all the advice will work for everyone, but it can be adapted to your family’s situation.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie wszystkie rady będą jednak dobre dla wszystkich, należy je więc dopasować do indywidualnej sytuacji własnej rodziny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="11"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Good Food for Small Children</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobre żywienie małych dzieci</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="12"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since small children don’t eat as much as adults, they need food rich in vitamins and minerals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Aby móc się rozwijać i rosnąć dzieci potrzebują odpowiednich składników odżywczych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="13"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>At the same time, it’s not what your child eats at individual mealtimes or on a given day that matters, but what they eat over the longer term.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jednocześnie należy pamiętać o tym, że nie tyle jest ważna ilość pokarmu, którą dziecko zje podczas jednego posiłku czy dnia, ile całkowita ilość postrzegana z dłuższej perspektywy czasowej.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="14"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The goal, then, is not to try to make every mealtime perfect, but on the whole to offer good food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Naszym celem nie powinno być zatem udoskonalanie poszczególnych posiłków, ale zapewnienie dziecku dobrej jakości odżywczej spożywanych pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="15"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>What’s good for children is also good for the rest of the family.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pożywienie, które nadaje się dla małego dziecka, nadaje się równie dobrze dla całej rodziny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="16"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since children hemselves don’t know what is good for them, you as parents need to lead the way.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>O tym, co dziecko powinno jeść decydują rodzice, ponieważ maluch nie może przecież wiedzieć, co jest dla niego dobre.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="17"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A good rule is that you decide what to serve while your child decides how much he or she will eat.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jedną z dobrych zasad jest, gdy rodzice decydują o tym, co się będzie jadło, a dziecko o tym, ile chce zjeść.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="18"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>What should children eat?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Co dziecko powinno jeść?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="19"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For children, just like adults, eating a variety – that is, many different types of food – is good.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dieta dziecka, tak samo, jak dieta dorosłych, powinna być zróżnicowana, tzn. powinna składać się z różnorodnych pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="20"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child then gets the nutrition he or she needs – proteins, carbohydrates, fats, and various vitamins and minerals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W ten sposób można zapewnić spożywanie odpowiednich składników odżywczych – białka, węglowodanów, tłuszczu, witamin i minerałów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="21"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>By serving different types of food, you also help the child get used to many flavours.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawanie dziecku różnego rodzaju pokarmów pomaga mu przyzwyczaić się do wielu odmiennych smaków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="22"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many children are sceptical of new food and may need to try new foodstuffs several times to get used to the new taste.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele dzieci patrzy sceptyczne na nowe potrawy i musi próbować ich wielokrotnie, zanim się przyzwyczai do nowego smaku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="23"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It may be easier to take in a new flavour if it’s served alongside food your child already likes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyzwyczajenie dziecka do pokarmu o nowym smaku będzie łatwiejsze, jeśli podasz go razem z ulubionym posiłkiem dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="24"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>They won’t be malnourished because of it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dziecko nie stanie się z tego powodu niedo- żywione.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="25"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>What you can do instead is try varying the side dishes and snacks.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dla rekompensaty można urozmaicać dodatki i przekąski.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="26"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Talk with a nurse at the Child Health Centre (BVC) about what you can do.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W takim przypadku dobrze jest skonsultować się z pielęgniarką w przychodni dziecięcej (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="27"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your body benefits from getting food regularly – breakfast, lunch, and dinner, and 2-3 snacks.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Organizm funkcjonuje najlepiej, jeśli posiłki spożywa się regularnie – śniadanie, obiad i ko- lacja oraz 2-3 małe posiłki między nimi.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="28"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is also easier for your child to learn the difference between being hungry and being full.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W ten sposób dziecko uczy się także rozpoznawać różnicę pomiędzy uczuciem głodu i sytości.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="29"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid snacking between meals so that your child manages to eat properly at mealtimes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj podawania dziecku ciągłych przekąsek, bo nie będzie miało siły jeść głównych posiłków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="30"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Nor is it good for their teeth to always have something in their mouths.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nieustanne żucie w buzi jakiegoś pokarmu źle wpływa na zęby.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="31"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breakfast and snacks</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Śniadanie i podwieczorek</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="32"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since small children don’t manage to eat as much at every mealtime, snacks are more important for children than they are for adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W niektórych kręgach kulturowych istnieje zwyczaj zjadania na śniadanie resztek obiadu z poprzedniego dnia, w czym nie na nic złego.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="33"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Buns, cookies, ice cream and other sweet products don’t provide as much nutrition, but contain a lot of sugar.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Słodkie bułeczki, ciastka, lody i inne słodycze nie dostarczają żadnych składników odżywczych, zawierają natomiast dużo cukru.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="34"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s a good idea to save them for special occasions.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego najlepiej zachować je na specjalne okazje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="35"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Whole grains and fibre</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty pełnoziarniste i bogate w błonnik</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="36"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Whole grains and fibre are good, even for small children, but children under two years can get loose stool if they get too much.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty pełnoziarniste i bogate w błonnik nadają się do spożycia nawet przez małe dzieci, ale zbyt duże ilości mogą u niektórych z nich powodować biegunkę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="37"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For other children it can be the opposite – they can become constipated.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Są też dzieci, u których produkty te przyczyniają się do spowolnienia przemiany materii.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="38"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much fibre children can eat without affecting the stomach varies from child to child – experiment with it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ilość odpowiednią dla Twojego dziecka możesz ustalić tylko na bazie doświadczenia, ponieważ jest ona dla każdego inna.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="39"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A good way of getting just enough fibre is varying between wholegrain products and types less rich in fibre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrym sposobem na dostarczenie dziecku zbalansowanej ilości błonnika jest zróżnicowana dieta, w której skład wchodzą produkty o średniej zawartości błonnika.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="40"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Three examples of a good nutritious breakfast.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Trzy przykłady pożywnego śniadania</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="41"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Lunch and dinner</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Obiad i kolacja</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="42"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>With cooked food for both lunch and dinner, it’s easier to cover a small child’s need for nutrition.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podając ciepłe danie zarówno na obiad, jak i na kolację, łatwiej jest zaspokoić żywieniowe potrzeby małego dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="43"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meat, fish, chicken, eggs, beans, lentils, and tofu: important sources of protein, vitamins, and minerals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>mięso, ryby, drób, jaja, fasola, soczewica i tofu: ważne źródła białka, witamin i minerałów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="44"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meat, beans, and tofu are good sources of iron.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mięso, fasola i tofu to także dobre źródła żelaza;</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="45"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Vegetables, root vegetables, fruit, and berries: contain many vitamins and other protective substances, as well as fibre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>warzywa i owoce: zawierają dużo witamin i innych substancji ochronnych, a także błonnika;</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="46"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Milk, sour milk, yoghurt, and vegetable-based drinks like enriched oat and soy drinks: important sources of calcium and many other vitamins and minerals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>mleko, kwaśne mleko, jogurt i napoje roślinne, takie jak wzbogacone napoje na bazie owsa i soi: ważne źródła wapnia i wielu innych witamin i minerałów;</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="47"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Oils and liquid margarine for cooking: important sources of beneficial fats.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>do gotowania posiłków olej i margaryna w płynie: ważne źródła zdrowych tłuszczów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="48"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If the food is low in fat, your child may need a little extra fat in his or her portion.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Do chudych potraw należy do porcji dziecka dodać trochę więcej tłuszczu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="49"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Get your child used to drinking water or milk with food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyzwyczajaj swoje dziecko do picia przy posiłkach wody lub mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="50"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Use cold water and run the water until it is cold, even when using it for cooking.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zarówno do picia, jak i do gotowania używaj zimnej wody z kranu po uprzednim wypuszczeniu stojącej w nim letniej wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="51"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Warm water from the tap can contain copper from the pipes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ciepła woda może zawierać m.in. pierwiastki miedzi pochodzące z rur wodociągowych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="52"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If the water is “unfit” due to bacteria, or if E. coli bacteria is found in the water, it should be boiled before it is given to children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli woda nie nadaje się do użytku ze względu na obecność bakterii, w szczególności bakterii Escherichia coli (E.coli), nie należy jej podawać dziecku bez uprzedniego przegotowania.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="53"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For other substances, the recommendations accompanying the analysis should be followed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W przypadku innych substancji należy postępować zgodnie ze wskazówkami załączonymi do wyniku analizy wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="54"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more about drinking water and wells at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji o wodzie pitnej i własnym źródle na stronie www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="55"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If the water is “unfit” due to bacteria, or if E. coli bacteria is found in the water, it should be boiled before it is given to children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli woda nie nadaje się do użytku ze względu na obecność bakterii, w szczególności bakterii Escherichia coli (E.coli), nie należy jej podawać dziecku bez uprzedniego przegotowania.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="56"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For other substances, the recommendations accompanying the analysis should be followed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W przypadku innych substancji należy postępować zgodnie ze wskazówkami załączonymi do wyniku analizy wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="57"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more about drinking water and wells at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji o wodzie pitnej i własnym źródle na stronie www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="58"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Home-made or store-bought?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Domowej roboty czy gotowe?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="59"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many people think it’s fun to cook, while others aren’t as accustomed to it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektóre osoby bardzo lubią gotować, podczas gdy inne zupełnie nie są do tego przyzwyczajone.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="60"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cooking good food for small children doesn’t need to be difficult.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przygotowanie dobrych posiłków dla małego dziecka wcale nie musi być trudne.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="61"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There are many recipes on the web and in cookbooks that you can get help from.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W sieci i książkach kucharskich można znaleźć wiele łatwych przepisów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="62"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There are also a number of semi-prepared and prepared dishes that are suitable even for small children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Sklepy spożywcze oferują również dużą ilość półproduktów i gotowych dań, które doskonale nadają się nawet dla małych dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="63"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Some people are suspicious of industrially prepared food, since it sometimes contains more additives than home-made.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele osób nie jest przekonanych do gotowych, fabrycznych dań, ponieważ mogą one zawierać więcej dodatków niż dania domowej roboty.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="64"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s good to know that all the additives used in foodstuffs are scientifically evaluated and approved, and safe for both children and adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrze jest zatem wiedzieć, że wszystkie dodatkowe składniki stosowane do produkcji artykułów spożywczych są bezpieczne zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych, ponieważ zostały naukowo przebadane i zaaprobowane do użytku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="65"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the other hand, you may need to be careful that the products don’t contain a lot of salt or sugar.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Należy natomiast zwracać uwagę na ilość soli i cukru w kupowanych produktach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="66"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Choose food with the ‘keyhole’ nutritional label – it contains less salt and sugar.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wybieraj artykuły spożywcze oznakowane „dziurką od klucza” – zawierają one bowiem mniej soli i cukru.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="67"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fish and shellfish</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryby i skorupiaki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="68"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fish and shellfish are important sources of vitamin D, iodine, and selenium.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryby i skorupiaki są ważnym źródłem witaminy D, jodu i selenu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="69"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fatty fish like salmon, herring, and mackerel also contain the special omega-3 fat DHA, which children need for their brains and vision to develop.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Tłuste ryby, takie, jak łosoś, śledź i makrela zawierają też zdrowe tłuszcze typu omega-3, w szczególności DHA, który jest niezbędny dla rozwoju mózgu i wzroku dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="70"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s therefore a good idea for children to eat fish often, preferably 2-3 times a week.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego ryby powinny często pojawiać się w menu dziecka, najlepiej 2-3 razy w tygodniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="71"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Try to vary among different kinds of fish; this is good for both health and the environment.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Staraj się urozmaicać dietę różnymi rodzajami ryb, co będzie nie tylko pożytkiem dla zdrowia, ale i dla środowiska.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="72"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A few types of fish may contain environmental pollutants; read more about this on page 12.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektóre rodzaje ryb mogą zawierać pochodzące ze środowiska, szkodliwe dla zdrowia toksyny, dowiedz się więcej na stronie 12.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="73"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many people think it’s difficult to cook fish, but this doesn’t need to be – one simple way is to cook a piece of fish in the microwave for a few minutes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele osób ma trudności z przyrządzaniem ryb, a to wcale nie musi być trudne – wystarczy przecież gotować je przez kilka minut w mikrofalówce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="74"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There are also many good semi-prepared and prepared dishes to use.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mamy dzisiaj tyle dobrych półproduktów i gotowych dań, z których można skorzystać.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="75"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fish on a sandwich, like canned mackerel, is another simple way to serve fish.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Makrela z puszki na kanapki to inny, łatwy sposób podawania ryby.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="76"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Iron-enriched porridge or gruel is therefore good, even during your child’s second year of life.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawanie wzbogaconej w żelazo kaszki lub kleiku jest więc wskazane nawet w drugim roku życia dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="77"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Iron-enriched porridge or gruel is therefore good, even during your child’s second year of life.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawanie wzbogaconej w żelazo kaszki lub kleiku jest więc wskazane nawet w drugim roku życia dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="78"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This contains omega-3 fats that can be converted to DHA in the body, to some extent.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty te zawierają tłuszcze typu omega-3, których część organizm przekształca w potrzebne mu DHA.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="79"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Walnuts and linseed oil also contain omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Źródłem tłuszczów typu omega-3 są też orzechy włoskie i olej z nasion lnu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="80"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many vegetables come frozen.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele warzyw dostępnych jest w formie mrożonek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="81"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>They contain just as many nutrients as fresh vegetables and can be cooked quickly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mrożone warzywa zawierają tyle samo składników odżywczych, co świeże i można je szybko przygotować do spożycia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="82"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you put them in the microwave, more nutrients are retained than if they were boiled.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyrządzanie ich w mikrofalówce zachowuje więcej składników odżywczych niż gotowanie w garnku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="83"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The packaging shows how it should be done.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wskazówki znajdziesz na opakowaniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="84"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Beans and lentils contain substances that can cause stomach-ache, but these disappear if the beans are cooked.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Fasola i soczewica zawierają składniki, które mogą powodować kolkę żołądka, a które można zneutralizować poprzez gotowanie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="85"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read the packaging for how it should be done.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przeczytaj instrukcje na opakowaniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="86"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A few more examples:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kilka innych przykładów na szybkie przekąski:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="87"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cut cucumbers, carrots, broccoli, or cauliflower into sticks and serve them while you’re cooking.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pokrój ogórek, marchewki, brokuły lub kalafiora w podłużne kawałki i podaj dziecku w czasie, gdy gotujesz obiad.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="88"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This can be done quickly and can help keep down whining from hunger.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>To szybka metoda na zaspokojenie głodnego i maru- dzącego dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="89"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Put vegetables in the food – for example shredded carrots, cabbage, a can of crushed tomatoes, corn, or beans in a meat sauce or stew.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Do sosu z mielonego mięsa i innych potraw dodawaj warzywa takie jak np. starte na tarce marchewki, białą kapustę, puszkę siekanych pomidorów, kukurydzę lub fasolę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="90"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children often think ‘boats’ made from apple or pear slices are fun, as are banana slices.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci uwielbiają często tzw. „łó deczki” z jabłek i gruszek lub plasterki bananów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="91"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>These are also easier for a small child to eat.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Owoce podane w takiej formie są dla malucha łatwiejsze do zjedzenia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="92"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more in the section on vegetarian food for children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej dowiesz się w rozdziale o wegetariańskich posiłkach dla dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="93"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Milk and dairy products</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko i przetwory mleczne</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="94"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Milk and dairy products are important sources of calcium and other nutrients.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko i jego przetwory są ważnymi źródłami m.in. wapnia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="95"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Calcium is necessary to build your child’s skeleton and teeth.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju układu szkieletowego i zębów dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="96"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A half-litre of milk, sour milk, or yoghurt per day is enough to cover your child’s calcium needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pół litra mleka, jogurtu lub kwaśnego mleka dziennie pokrywa potrzeby małego dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="97"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Gruel also contains calcium, but not as much as milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kleik też jest bogaty w wapń, choć zawiera go trochę mniej niż mleko.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="98"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A slice of cheese provides as much calcium as ½-1 dl of milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Plasterek sera zawiera tyle samo wapnia, ile ½-1 dl mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="99"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Skim milk and low-fat milk are important sources of vitamin D, since they are enriched with it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko chude i mleko półtłuste są ważnymi źródłami witaminy D, ponieważ są nią specjalnie wzbogacone.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="100"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>They thus contain significantly more vitamin D than whole milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z tego względu zawierają jej znacznie więcej, niż tłuste mleko.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="101"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many kinds of low-fat sour milk and yoghurt are also enriched.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele chudych jogurtów i kwaśnych rodzajów mleka wzbogaca się witaminą D.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="102"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child eats no dairy products at all, for example owing to milk protein allergies, you should get advice from a dietician.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli Twoje dziecko nie je żadnych produktów mlecznych, na przykład z powodu alergii na białko mleka, powinieneś skontaktować się z dietetykiem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="103"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Which milk should small children drink?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jaki rodzaj mleka powinno pić małe dziecko?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="104"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children under two years need somewhat more fat in their foods than adults. it may feel natural to give children fatty dairy products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci poniżej dwóch lat potrzebują w swojej diecie trochę więcej tłuszczu niż dorośli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="105"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children under two years need somewhat more fat in their foods than adults. it may feel natural to give children fatty dairy products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wydaje się zatem oczywiste, że powinno się im podawać tłuste produkty mleczne.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="106"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Low-fat milk contains just as many vitamins and minerals as whole milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Chude mleko zawiera równie dużo witamin i minerałów, co tłuste mleko.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="107"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Most low-fat dairy products are additionally enriched with vitamin D and are therefore important vitamin D sources for children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Poza tym większość chudych produktów mlecznych wzbogaca się witaminą D i dlatego są one ważnymi źródłami tej witaminy dla dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="108"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Butter, margarine, and oil</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Masło, margaryna i olej</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="109"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Omega-3 fats are important for children’s development.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Tłuszcze typu omega-3 są niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="110"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Rapeseed oil is naturally rich in omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Olej rzepakowy jest produktem z natury bogatym w omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="111"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A simple way for your child to get omega-3 is by choosing rapeseed oil and edible fats that contain rapeseed oil for your child’s sandwiches and when cooking.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Stosowanie do przygotowywania posiłków dziecka oleju rzepakowego lub produktów zawierających olej rzepakowy jest najprostszym sposobem na zapewnienie mu dostatecznej ilości omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="112"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children under two years also need a little more fat than adults, so margarine with more fat is better than light margarine.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci poniżej dwóch lat potrzebują także trochę więcej tłuszczu niż dorośli i dlatego lepiej im podawać tłustą, a nie chudą margarynę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="113"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Butter has only a little omega-3, and is therefore not the best choice for children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Masło zawiera mało tłuszczów typu omega-3, więc niezbyt nadaje się dla dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="114"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you still choose to give your child butter, it is very important to use rapeseed oil for cooking and that the child eats fatty fish, which provide omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli jednak podajesz dziecku masło, zwróć szczególną uwagę na to, aby do gotowania stosować olej rzepakowy i podawaj dziecku częściej ryby bogate w omega-3.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="115"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children who breastfeed also get omega-3 from breast milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci karmione piersią czerpią omega-3 z mleka matki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="116"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much should small children eat?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ile dziecko powinno jeść?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="117"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s natural for children not to continue increasing their serving portions at the same rate as during their first year of life, since they don’t grow as quickly as previously.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W drugim roku życia tempo wzrostu dziecka staje się wolniejsze, jest więc rzeczą naturalną, że porcje jedzonych przez nie posiłków również rosną powoli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="118"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you, as a parent, let the child take responsibility for the amounts, the child will most often eat enough food over the long term.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli zdasz się na intuicję dziecka i pozwolisz mu jeść tyle, na ile ma ochotę, z dłuższej perspektywy czasowej spożyje ono odpowiednią ilość pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="119"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t serve portions that are too large; let your child take another helping of food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie nakładaj dziecku zbyt dużych porcji, lepiej niech poprosi potem o dokładkę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="120"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child needs to learn how much food is enough.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dziecko musi się nauczyć jeść odpowiednie ilości pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="121"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children need vitamins and minerals to grow and develop, but it’s better to get them from food than from supplements.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Witaminy i minerały są niezbędne dla prawidłowego rozwoju organizmu dziecka, ale lepiej dostarczać je w postaci naturalnej (zdrowe posiłki), niż w postaci suplementów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="122"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many people still want to give their children extra vitamins and minerals, for safety’s sake.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiele osób uważa jednak, że dla pewności dziecku trzeba podawać witaminy i minerały w tabletkach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="123"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>But small children can get too much of certain substances if they are given a supplement, which can cause greater damage than if they got too little.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niestety, w ten sposób łatwo jest przedawkować, co w gruncie rzeczy jest bardziej szkodliwe niż ich ewentualny niedobór.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="124"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t give your child any other supplements besides D drops without first consulting with a nurse at the Child Health Centre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zanim więc zaczniesz podawać swojemu dziecku inne witaminy, niż krople z witaminą D, zwróć się do pielęgniarki w przychodni dziecięcej (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="125"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>D drops</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Krople z witaminą D</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="126"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You therefore need to continue giving D drops every day until your child is two years old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z tego względu podawanie kropel z witaminą D należy kontynuować do wieku dwóch lat.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="127"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Some children need D drops even after turning two.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektórym dzieciom krople z witaminą D trzeba podawać nawet dłużej.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="128"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Vegetarian food</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Odżywianie wegetariańskie</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="129"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>More and more, people are choosing to eat vegetarian food more often.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Coraz więcej osób wybiera potrawy wegetariańskie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="130"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This is good for their health and the environment.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>To wybór przynoszący korzyści zarówno dla zdrowia, jak i środowiska.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="131"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s therefore good if your child learns to like vegetarian dishes early on.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego dobrze jest, jeśli dziecko już wcześnie nauczy się jeść różne wegetariańskie posiłki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="132"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many people vary and eat vegetarian food only occasionally; others avoid only meat, while others avoid all food from animals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dla wielu osób wegetariańskie posiłki są tylko urozmaiceniem zwykłej diety, inni zupełnie rezygnują ze spożywania mięsa, a niektóre osoby nawet ze wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="133"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoiding meat usually is not a problem whatsoever.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zrezygnowanie z mięsa nie nastręcza zwykle problemów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="134"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you eat vegan foods and avoid meat, fish, milk, and eggs, you will need to learn a lot in order to develop a diet that gives your child all the nutrition he or she needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli chcesz jednak stosować dietę wegańską, tzn. wykluczyć spożywanie mięsa, ryb, mleka i jaj, potrzebna Ci jest gruntowna wiedza na temat odpowiedniego odżywiania, które zapewni dziecku wszystkie potrzebne składniki odżywcze.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="135"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you choose to give your child vegan food, you should consult with a nurse at the Child Health Centre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W takim przypadku powinieneś się skontaktować z pielęgniarką w przychodni dziecięcej (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="136"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Regardless of what type of vegetarian food you eat, it’s important not just to avoid food from animals but to replace them with nutritious vegetarian food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Stosowanie diety wegetariańskiej, niezależnie od jej rodzaju, polega nie tylko na tym, aby zrezygnować z produktów pochodzenia zwierzęcego, ale przede wszystkim na tym, aby zastąpić je produktami wegetariańskimi zawierającymi podobne składniki odżywcze.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="137"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is plenty of fibre in vegetarian food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wegetariańskie pożywienie zawiera bardzo dużo błonnika.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="138"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is therefore very important to pay attention to whether small vegetarians are growing as they should.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego należy poświęcić więcej uwagi prawidłowemu rozwojowi dzieci odżywianych w sposób wegetariański.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="139"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is therefore important to choose light dairy products for children who eat lacto-vegetarian food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wtedy należy stosować chude przetwory mleczne.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="140"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children who are given vegan food must get vitamin B12 and D vitamins from supplements or enriched products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieciom odżywianym w sposób wegański należy podawać dodatkowo witaminę Bi witaminę D w postaci suplementów lub wzbogaconych produktów spożywczych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="141"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is more concrete advice at www.livsmedelsverket.se on how you can make good vegetarian food for small children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na stronie www.livsmedelsverket.se znajdziesz porady dotyczące właściwego stosowania diety wegetariańskiej u małych dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="142"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Allergies</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Alergie</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="143"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you suspect an allergy</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli podejrzewasz, że dziecko ma alergię</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="144"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you think your child can’t tolerate a food, it’s important not to start eliminating foods by yourself.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko jest uczulone na któryś z produktów spożywczych, nie powinieneś na własną rękę rezygnować z podawania go dziecku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="145"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>That can make a correct diagnosis harder.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Takie postępowanie może utrudnić postawienie właściwej diagnozy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="146"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Always consult first with the staff at the Child Health Centre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najpierw powinieneś skonsultować się z pielęgniarką w przychodni dziecięcej (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="147"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There can be other explanations for your child having stomach trouble, breaking out in a rash, or reacting in another way.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Występujące u małych dzieci takie objawy, jak rozstrój żołądka, wysypka, itp., nie koniecznie są oznaką alergii lub uczulenia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="148"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is allergic</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli Twoje dziecko cierpi na alergię</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="149"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The most common allergies for small children are allergies to milk proteins and egg proteins.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najczęściej spotykane alergie u małych dzieci to alergia na białko mleka i białko jajek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="150"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is allergic, getting special advice from your dietician is important.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli Twoje dziecko cierpi na alergię powinieneś skonsultować się z dietetykiem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="151"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is more information on food allergies and hypersensitivity at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji na temat uczuleń i alergii na produkty spożywcze znajdziesz na stronie www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="152"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is more information on food allergies and hypersensitivity at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji na temat uczuleń i alergii na produkty spożywcze znajdziesz na stronie www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="153"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Good hygiene is important when cooking food with and for children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podczas przygotowywania posiłków nie zapominaj o zachowaniu higieny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="154"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>To keep in mind in the kitchen</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>O czym należy pamiętać podczas przygotowywania posiłków</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="155"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children are sensitive to bacteria and viruses that can cause food poisoning.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci są podatne na bakterie i wirusy wywołujące zatrucia pokarmowe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="156"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Good hygiene is therefore important when preparing food with or for your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podczas przygotowywania posiłków dla maluchów należy zatem pamiętać o zachowaniu higieny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="157"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Washing your hands before you start cooking is important, of course, as well as immediately after handling raw meat and chicken.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>O myciu rąk trzeba przede wszystkim pamiętać przed przystąpieniem do pracy, a także niezwłocznie po tym, jak dotykało się surowego mięsa i drobiu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="158"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Wash cutting boards and kitchen equipment carefully after cutting meat and chicken.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Umyj dokładnie deskę do krojenia i przybory kuchenne, którymi przyrządzałeś surowe mięso i drób.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="159"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s also a good idea to rinse off vegetables, especially leafy ones.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrze myj warzywa, szczególnie te liściaste.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="160"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Raw meat can contain harmful bacteria, like EHEC.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Surowe mięso może zawierać szkodliwe bakterie, takie jak EHEC.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="161"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t let your child taste raw minced meat or raw meat.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego nie pozwalaj dziecku na próbowanie surowego mięsa.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="162"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cook minced meat and chicken thoroughly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mielone mięso i drób powinny być dogotowane/ dopieczone.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="163"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you are going to save leftovers, put it in the refrigerator or freezer as soon as possible.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jedzenie, które masz zamiar przechować na później wstaw jak najszybciej do lodówki lub zamrażarki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="164"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If the food sits out at room temperature for more than a couple of hours, bacteria can start to grow.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli pozostawisz jedzenie w temperaturze pokojowej dłużej, niż przez kilka godzin, istnieje ryzyko, że zdążą się w nim rozwinąć bakterie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="165"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small amounts of warm or lukewarm food can be put into the refrigerator immediately.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe ilości ciepłego lub letniego jedzenia można natychmiast wstawić do lodówki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="166"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t eat burned food</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie jedz przypalonego</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="167"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>When food is burned, harmful substances that aren’t good for either children or adults are formed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W przypalonym pokarmie powstają szkodliwe substancje, które nie są dobre ani dla dzieci, ani dla dorosłych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="168"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cut off the burnt part, or throw the food out if it is badly burned.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przypalone kawałki należy odkroić i wyrzucić, a jeśli potrawa jest zbyt spalona wyrzucić ją w całości.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="169"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s also good to let the food be a light golden colour instead of golden brown when cooking.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najzdrowiej jest jeść pokarm przyrumieniony na złoty kolor, niż na brązowy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="170"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Is there anything small children shouldn’t eat?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czego nie powinny spożywać małe dzieci?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="171"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many parents are worried that the food their children eat contain harmful substances.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wielu rodziców niepokoi się tym, czy pokarmy, które jedzą ich dzieci nie zawierają jakichś szkodliwych substancji.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="172"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children’s greater sensitivity to certain substances is taken into consideration when setting limits on how much pesticide can remain on fruits and vegetables, for example, or when approving additives.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Fakt, że dzieci są bardziej wrażliwe na niektóre substancje niż dorośli jest brany pod uwagę np. przy ustalaniu dozwolonegso poziomu pestycydów w owocach i warzywach lub aprobowaniu dodatków do żywności.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="173"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You don’t need to worry about these kind of substances.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie musisz się zatem martwić o takie sprawy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="174"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Almost all food is good to eat, even for children, but some things should be avoided:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci mogą spożywać prawie wszystko, a wyjątek stanowią następujące rzeczy:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="175"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fish that may contain environmental pollutants</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryby, które mogą zawierać toksyny środowiskowe</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="176"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>These fish contain so much dioxin and PCBs that girls, women of childbearing age, and boys under the age of 18 should not eat them more than two to three times a year.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryby te zawierają tak wysokie ilości dioksyn i toksyn PCB, że dziewczynki i kobiety w wieku rozrodczym oraz chłopcy do 18 lat nie powinni spożywać ich częściej niż dwa-trzy razy do roku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="177"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Wild salmon, trout, and brook trout are seldom available in stores.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dziki łosoś, pstrąg i palia są rzadko dostępne w zwykłych sklepach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="178"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Salmon for sale is almost always farmed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dostępny w sprzedaży łosoś pochodzi prawie zawsze z hodowli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="179"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children that eat a lot of home-caught fish</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci, które jedzą dużo ryb z własnego połowu</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="180"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Bass, pike, pike perch, and burbot may contain mercury.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Okoń, szczupak, sandacz i miętus mogą zawierać ołów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="181"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children that eat these kind of fish more than once a week may ingest amounts that can be harmful over the long term.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci, które spożywają te ryby częściej niż raz w tygodniu ryzykują nagromadzenie w organizmie zbyt dużej i na dłuższą metę szkodliwej ilości tej substancji.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="182"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s therefore a good idea to vary them with other kinds of fish.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrze jest zatem urozmaicać dietę dziecka innymi rodzajami ryb.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="183"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Even fresh or frozen tuna, large Atlantic halibut, swordfish, shark, and rays may contain mercury.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektóre rodzaje świeżych lub mrożonych ryb, takie jak tuńczyk, duże okazy halibuta, miecznik, rekin i płaszczka mogą też zawierać ołów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="184"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Health foods</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zdrowa żywność</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="185"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Health food products, like plant extracts and other herbs, are rarely scientifically tested.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty zaliczane do tzw. zdrowej żywności, czyli takie, jak na przykład wyciągi z różnych roślin i ziół, są produktami, które rzadko kiedy podlegają badaniom naukowym.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="186"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You should therefore not give your child health food products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego nie należy podawać ich dzieciom.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="187"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Coffee, black tea, and energy drinks.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kawa, czarna herbata i napoje energetyzujące</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="188"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children should not be given coffee or large amounts of black tea and cola drinks, since they contain caffeine.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci nie powinny pić kawy, ani dużych ilości czarnej herbaty lub coca-coli, ponieważ napoje te zawierają kofeinę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="189"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children are more sensitive to caffeine than adults and can react with rapid heartbeat and nausea, for example.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci są bardziej wrażliwe na kofeinę niż dorośli i mogą dostać od niej np. kołatania serca lub nudności.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="190"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Energy drinks may contain a lot of caffeine and should not be given to children at all.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Napoje energetyzujące mogą zawierać tak dużo kofeiny, że w ogóle nie należy ich podawać dzieciom.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="191"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Unpasteurised milk</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niepasteryzowane mleko</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="192"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Unpasteurised milk may contain harmful bacteria, like EHEC or campylobacter.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niepasteryzowane mleko może zawierać szkodliwe bakterie, takie jak EHEC lub campylobacter.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="193"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Neither children nor adults should drink it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego zarówno dorośli jak i dzieci nie powinni go spożywać.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="194"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This also applies to curd cheese made with unpasteurised milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dotyczy to również przetworów z niepasteryzowanego mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="195"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This cheese is seldom available in stores, but can be found at local cheese producers.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie sprzedaje się ich w zwykłych sklepach, ale można je dostać u prywatnych producentów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="196"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>EHEC is a ‘new’ bacterium that began spreading in Sweden in the 1990s, and which can cause severe kidney damage in small children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>EHEC (Eschericia coli) to „nowy” rodzaj bakterii, który w Szwecji zaczął się rozprzestrzeniać w latach 90-tych, i który u małych dzieci może powodować poważne uszkodzenia nerek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="197"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Unpasteurised milk cannot be sold in stores, but can be gotten at farms.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleka niepasteryzowanego nie wolno sprzedawać w sklepach, ale można je dostać w gospodarstwach rolnych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="198"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Salt</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Sól</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="199"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>At about one year of age, your child’s body can regulate its salt balance.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W wieku mniej więcej jednego roku organizm małego dziecka potrafi utrzymać równowagę soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="200"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Keep being frugal with salt, since too much of it can lead to high blood pressure even in children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Staraj się jednak używać soli z umiarem, ponieważ zbyt duża ilość soli może nawet u dzieci być powodem wysokiego ciśnienia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="201"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>One way of reducing salt is by choosing products – for example breakfast cereal, bread, and cheese – with the keyhole label.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ilość spożywanej soli można zmniejszyć wybierając artykuły spożywcze oznakowane „dziurką od klucza”, np. płatki, chleb i ser.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="202"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>They contain less salt than brands that do not have the keyhole label.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Artykuły te zawierają mniej soli niż podobne produkty bez oznakowania.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="203"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Also avoid snacks like chips and cheese puffs, since they are often quite salty.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj również takich przekąsek, jak chipsy i chrupki, ponieważ zawierają one często bardzo dużo soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="204"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Choose iodized salt, but don’t use too much of it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Używaj soli z jodem, ponieważ jod jest składnikiem niezbędnym w procesie regulacji przemiany materii.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="205"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Iodine is needed to regulate metabolism, and iodized salt is an important source for both children and adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Sól z jodem jest więc ważnym źródłem jodu, zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="206"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The packaging indicates whether the salt contains iodine.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Informacja o zawartości jodu w soli podana jest na opakowaniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="207"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Solanine in green potatoes</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Solanina w zielonych ziemniakach</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="208"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Green or damaged potatoes contain solanine, a substance that can cause stomach pains, vomiting, and diarrhoea.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zielone lub uszkodzone ziemniaki zawierają solaninę, związek chemiczny powodujący ból brzucha, wymioty i biegunkę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="209"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Both children and adults should therefore avoid these potatoes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zatem zarówno dorośli jak i dzieci powinni unikać spożywania takich ziemniaków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="210"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Around 350 calories (kcal) Around 350 calories (kcal)</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>ok. 350 kalorii (kcal) ok. 350 kalorii (kcal)</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="211"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sugar, candy, drink mixes, and soft drinks</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Cukier, słodycze, soki i napoje gazowane</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="212"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>They contain few nutrients but a lot of sugar, which children don’t need.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty te zawierają mało składników odżywczych, a dużo cukru, który dziecku nie jest potrzebny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="213"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Too much sugar can damage children’s teeth.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Duża ilość cukru w diecie ma szkodliwy wpływ na zęby.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="214"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child may not manage to eat enough regular food, or become overweight over the long term.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dziecko spożywające słodycze nie będzie miało siły jeść zwykłych posiłków, lub na dłuższą metę ryzykuje nadwagą.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="215"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This applies to many kinds of fruit yoghurt, yoghurt drinks, breakfast cereal, juices, rice snacks and the like.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dotyczy to np. wielu rodzajów jogurtów owocowych, napojów jogurtowych, płatków śniadaniowych, soków owocowych, deserów ryżowych itp.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="216"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Getting children used to everything tasting sweet is not necessary.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie należy przyzwyczajać dziecka do tego, że wszystkie posiłki są słodkie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="217"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Instead of fruit yoghurt, for example, you can give them natural yoghurt or sour milk with fruit or berries mixed in.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zamiast jogurtów owocowych można podawać jogurt naturalny lub kwaśne mleko z dodatkiem owoców.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="218"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>As regards breakfast cereal and muesli, there are many kinds that don’t contain a lot of sugar.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z płatków śniadaniowych i muesli wybieraj te, które nie zawierają dużo cukru.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="219"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read the packaging for how much sugar the product contains.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czytaj na opakowaniach ile cukru zawiera dany produkt.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="220"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can also choose products with the keyhole label.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Możesz też wybierać artykuły spożywcze oznakowane „dziurką od klucza”.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="221"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The label can only be put on breakfast cereal, yoghurt, and sour milk with a low sugar content and no sweeteners.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Artykuły te (płatki, jogurt, kwaśne mleko) zawierają mało cukru i żadnych substancji słodzących.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="222"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Watch out for hidden sugar traps - get your child used to flavours that aren’t so sweet instead.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zwróć uwagę na zawartość cukru w różnych produktach i staraj się przyzwyczaić dziecko do niesłodkich smaków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="223"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the left, you see how much added sugar fruit yoghurt, drink mix, hot chocolate, and stewed fruit contain.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na zdjęciu po lewej jest pokazane ile cukru zawiera jogurt owocowy, sok, kakao i kisiel.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="224"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The most important advice, in brief</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najważniejsze w skrócie</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="225"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s good for children to have</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>wodę lub mleko do popicia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="226"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Choose iodized salt for your food, but don’t use too much of it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Używaj soli z jodem, ale z umiarem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="227"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid salty snacks for as long as possible.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj podawania słonych przekąsek tak długo, jak tylko to jest możliwe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="228"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid, or be careful with</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj lub ograniczaj spożycie</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="229"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Candy, drink mixes, and soft drinks for as long as possible and be frugal with coffee cakes, buns, and sweet snacks.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Słodycze, soki i napoje gazowane – unikaj ich tak długo, jak tylko to jest możliwe i ograniczaj spożywanie słodkich bułeczek i przekąsek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="230"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children should eat herring from the Baltic, wild salmon and trout from the Baltic and Lakes Vänern and Vättern, whitefish from Lake Vänern, and brook trout from Lake Vättern at most 2-3 times a year.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Śledź z Morza Bałtyckiego, dziki łosoś oraz pstrąg z Morza Bałtyckiego i jezior Vänern i Vättern, sieja z jeziora Vänern i palia z jeziora Vättern – te ryby dzieci powinny spożywać najwyżej 2-3 razy do roku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="231"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Food supplements and health foods – consult your Child health Centre before giving them to your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Suplementy i zdrowa żywność – skon- sultuj się z przychodnią dla dzieci (BVC) zanim zaczniesz podawać dziecku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="232"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Do not give unpasteurised milk and curd cheese from unpasteurised milk to children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niepasteryzowane mleko i jego przetwory – nie należy podawać dzieciom.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="233"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Do not give raw minced meat and raw meat to children; cook minced meat and chicken thoroughly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Surowe mięso – nie należy podawać dzieciom, mięso powinno być dopieczone/ dogotowane.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="234"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children are susceptible to food poisoning.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci są podatne na zatrucia pokarmowe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="235"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Good hygiene is important when preparing food with or for your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego pamiętaj o zachowaniu higieny podczas przygotowywania posiłków dla dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="236"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>© Livsmedelsverket, februari 2013 Box 622, 751 26 Uppsala</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>© Livsmedelsverket, februari 2013 Box 622, 751 26 Uppsala</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="237"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Telefon: 018-17 55 00 E-post: livsmedelsverket@slv.se</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Telefon: 018-17 55 00 E-post: livsmedelsverket@slv.se</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="238"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Foto: Jonas Böttiger</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Foto: Jonas Böttiger</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="239"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Rice porridge and rice gruel</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>%UD PDW I|U VSlGEDUQ XQGHU HWW nU</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="240"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For example, gluten-intolerant children can alternate with maize-based products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na przykład dla dzieci nietolerujących glutenu dostępne są kaszki i kleiki kukurydziane, które można podawać zamiennie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="241"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Vary the food</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zróżnicowany pokarm</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="242"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes, there are harmful substances in our food, both natural substances and environmental contaminants.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W spożywanych przez nas produktach spożywczych czasem mogą występować szkodliwe substancje – zarówno substancje naturalne, jak i zanieczyszczenia środowiskowe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="243"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This applies to both children and adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dotyczy to i dzieci, i osób dorosłych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="244"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Not all the advice will work for everyone, but it can be adapted to your family’s situation.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie wszystkie rady będą jednak dobre dla wszystkich, należy je więc dopasować do indywidualnej sytuacji własnej rodziny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="245"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The first six months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pierwsze sześć miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="246"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The first months of a child’s life is a special time – radically new and fantastic.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pierwsze miesiące z nowo narodzonym dzieckiem to bardzo specjalny okres w życiu każdego rodzica – to jednocześnie czas fantastycznych przeżyć jak i radykalnych zmian.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="247"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>In retrospect, this period usually feels quite short, but in the middle of all the fantastic it can be exhausting.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W późniejszym odczuciu okres ten wydaje się zazwyczaj bardzo krótki, chociaż niekiedy bywa on dość ciężki pomimo związanej z nim radości.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="248"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Many parents are unprepared for how they will be governed by their child’s needs and how it feels to be woken in the middle of the night when he or she is hungry or needs closeness.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wielu rodziców nie jest przygotowanych na wprowadzenie w ich życiu zmian, które są konieczne dla zaspokajania ciągłych potrzeb noworodka, i nie zdają sobie sprawę, jakim obciążeniem może być kilkakrotne wstawanie w nocy, gdy trzeba go nakarmić lub utulić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="249"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>To get a daily routine that works, it’s a good idea to gradually find a rhythm that provides your child with security and the parents with some structure to their lives.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Aby rodzina mogła normalnie funkcjonować najlepiej jest znaleźć taki rytm dnia codziennego, który noworodkowi zapewni poczucie bezpieczeństwa, a rodzicom uporządkowaną egzystencję.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="250"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since life, at its beginning, deals mostly with eating and sleeping, routines are often built around mealtimes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Życie noworodka koncentruje się głównie na jedzeniu i spaniu, najłatwiej jest więc dostosować nowy rytm dnia do pór karmienia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="251"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For the first six months, breast milk or infant formula is the best food for your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W ciągu pierwszych sześciu miesięcy najlepszym pokarmem dla noworodka jest mleko matki lub mleko modyfikowane.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="252"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>But the food isn’t just about nutrition; it also provides time for closeness that is important to your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Karmienie noworodka to nie tylko czas podawania pokarmu, ale także ważna dla dziecka chwila bliskości z matką, ojcem lub inną bliską osobą.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="253"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="254"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk contains all the nutrition a child needs to grow and develop during the first six months.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze potrzebne dziecku do zdrowego wzrostu i rozwoju w ciągu pierwszych sześciu miesięcy życia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="255"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The only exception is vitamin D, which your child needs to get through vitamin D drops.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jedynym wyjątkiem jest witamina D, którą dziecku należy podawać w postaci kropli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="256"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For some, breastfeeding starts up easily; for others it can take some time.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dla niektórych kobiet rozpoczęcie karmienia piersią jest rzeczą naturalną, inne potrzebują pomocy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="257"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>So it’s important to get the help you need, for example from a maternity hospital, a breastfeeding clinic, or a nurse at a Child Health Centre (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zapytaj na przykład na oddziale położniczym (BB), w przychodni dla karmiących piersią lub pielęgniarki w przychodni dziecięcej (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="258"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On www.1177.se, the county council website, there is also practical advice on what to do when breastfeeding.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na wojewódzkiej stronie internetowej www.1177.se znajdziesz też praktyczne informacje na temat prawidłowego karmienia piersią.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="259"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Can breastfeeding decrease the risk of illness?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czy karmienie piersią zmniejsza ryzyko zachorowań u dziecka?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="260"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk contains substances that decrease the risk of infections such as ear infections and gastroenteritis.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki zawiera składniki, które obniżają ryzyko takich infekcji, jak zapalenie ucha i grypa żołądkowa.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="261"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Research also shows that children who are breast-fed are at less risk of becoming overweight, and develop high blood pressure and type 2 diabetes as adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z badań wynika także, że u dzieci, które były karmione piersią ryzyko nadwagi, wysokiego ciśnienia i zachorowania na cukrzycę typu 2 w dorosłym wieku jest dużo niższe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="262"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children who are only breastfed get the greatest protection, but even a little breastfeeding is good.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najlepszą odporność uzyskują dzieci, które były wyłącznie karmione piersią, ale nawet częściowe karmienie piersią ma pozytywny wpływ.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="263"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The risk of developing gluten intolerance during the first years is lower among children who are slowly accustomed to food with gluten while they are still being breastfed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryzyko alergii na gluten (ce- liakii) jest niższe u tych dzieci, które powoli przyzwyczajały się do pokarmu zawierającego gluten w okresie, gdy jeszcze były karmione piersią.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="264"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the other hand, breastfeeding probably does not reduce the risk of allergies.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ale samo karmienie piersią nie zmniejsza prawdopodobnie ryzyka jakichkolwiek alergii.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="265"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Saving breast milk</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przechowywanie mleka matki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="266"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A small child is susceptible to infections.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Noworodki są podatne na infekcje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="267"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk can be kept for up to three days in the refrigerator.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki można przechowywać w lodówce najwyżej trzy doby.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="268"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>In the freezer, it can keep for at least six months.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W zamrażarce natomiast co najmniej sześć miesięcy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="269"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Defrost frozen breast milk in warm or cold water or in the refrigerator, not at room temperature.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zamrożone mleko należy rozmrażać w ciepłej lub zimnej wodzie, albo w lodówce – nigdy w temperaturze pokojowej.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="270"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Throw leftover milk away after your child has finished eating.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Rozmrożone i niewypite mleko należy wyrzucić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="271"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Is breast milk affected by what the mother eats?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czy dieta matki ma wpływ na jakość mleka?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="272"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>What a mother eats affects her breast milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wszystko, co matka je i pije ma wpływ na jakość jej mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="273"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Infant formula</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko modyfikowane</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="274"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you dont breastfeed your child, there are infant formulas that provide the energy and nutrition he or she needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dla niemowląt, które nie mogą być karmione piersią dostępne jest mleko modyfikowane, dostarczające dziecku energii i potrzebnych składników odżywczych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="275"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The formulas that are available are made to resemble the nutrients of breast milk as closely as possible.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nowoczesne mleka modyfikowane dostępne na rynku są sporządzone na wzór mleka matki i zawierają podobne składniki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="276"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the other hand, you should never make your own formula with regular milk or anything similar, since it’s not possible to get the right proportions of nutrients yourself.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie należy podawać dziecku własnoręcznie przyrządzonej mieszanki ze zwykłego mleka, ponieważ trudno jest samemu dobrać właściwe proporcje składników odżywczych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="277"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The wrong proportions can damage your child’s kidneys, or prevent normal growth.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niewłaściwie przyrządzone mleko może natomiast uszkodzić dziecku nerki lub zahamować jego prawidłowy rozwój.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="278"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Combining breast and bottle feeding</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawanie mleka matki i mleka modyfikowanego</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="279"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes you may want to combine breast and bottle feeding.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zdarza się, że konieczne jest jednoczesne podawanie mleka matki i mleka modyfikowanego.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="280"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It could be a good idea to give them the formula from a cup instead of a bottle.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wtedy dobrym sposobem może być podawanie mleka modyfikowanego w filiżance zamiast w butelce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="281"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is also a good idea, if possible, to wait until milk production has started up properly and stabilised before giving a formula.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrze jest też, o ile możliwe, poczekać z podawaniem mleka modyfikowanego do momentu, w którym produkcja mleka ustabilizuje się i będzie w pełnym toku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="282"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the other hand, there are mothers who may need to provide a formula to start with, and then switch to breastfeeding.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Są też mamy, które zmuszone są na początku podawać mleko modyfikowane, a potem przechodzą na karmienie piersią.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="283"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Vitamin D drops</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Krople z witaminą D</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="284"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children don’t get enough vitamin D from food.Too little vitamin D can prevent the child’s skeleton from developing as it should.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pokarm małych dzieci nie zawiera wystarczającej ilości witaminy D. Niedobór witaminy D może być przyczyną nieprawidłowego rozwoju układu szkieletowego dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="285"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>All children therefore need vitamin D supplements every day for the first two years.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Krople z witaminą D należy podawać regularnie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="286"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Preparing infant formula</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przygotowanie mleka modyfikowanego</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="287"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since children are susceptible to infections, good hygiene is important when preparing formula.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Noworodki są podatne na infekcje i dlatego przed przystąpieniem do przygotowania mleka modyfikowanego należy pamiętać o zachowaniu higieny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="288"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Always wash your hands before you begin.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przede wszystkim trzeba umyć ręce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="289"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Its also important to use clean bottles and teats and to wash them carefully; they do not, however, need to be sterilised.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Należy też stosować czyste butelki i smoczki, które powinny zostać dokładnie umyte po każdym użyciu, sterylizacja nie jest jednak konieczna.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="290"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t mix the formula with water from the hot water tap, as it may contain copper from the pipes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Do przyrządzania mleka nie powinno się używać ciepłej wody z kranu, ponieważ może ona zawierać m.in. pierwiastki miedzi pochodzące z rur wodociągowych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="291"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Use cold water instead, and run the water until it is cold.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Lepiej używać zimnej wody z kranu po uprzednim wypuszczeniu stojącej w nim letniej wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="292"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Heat the water afterwards, and mix the formula according to the instructions on the package.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zimną wodę należy następnie podgrzać i przygotować mleko według instrukcji na opakowaniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="293"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The package also shows how long the prepared formula stays good.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na opakowaniu podana jest także informacja na temat okresu przydatności do spożycia przygotowanego mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="294"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Throw away unused formula after feeding.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podgrzane i niewypite mleko modyfikowane należy wyrzucić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="295"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On www.1177.se, the county council website, there is also practical advice on how to feed with formula.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na wojewódzkiej stronie internetowej www.1177.se znajdziesz praktyczne informacje na temat prawidłowego karmienia mlekiem modyfikowanym.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="296"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you have your own well, the water quality should be analysed before it is given to children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Woda pitna pochodząca z własnego źródła powinna zostać poddana analizie zanim zacznie się ją podawać dziecku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="297"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Pay particular attention to whether the water contains bacteria, arsenic, manganese, nitrate or fluoride, since small children are more sensitive to these substances than adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>szczególną ostrożność zaleca się w przypadku, gdy woda zawiera bakterie, arszenik, mangan, nitratyn lub fluor, ponieważ małe dzieci są bardziej wrażliwe na te substancje niż dorośli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="298"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more about drinking water and wells at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji na temat wody pitnej i własnego źródła na stronie www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="299"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much should children eat?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ile dziecko powinno jeść?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="300"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since all children are different, it’s not possible to say how much breast milk or formula an infant needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Każde dziecko ma inne potrzeby i dlatego trudno jest dokładnie określić ilość mleka matki lub mleka modyfikowanego, którą noworodek powinien wypić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="301"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The best method is usually to let your child’s appetite control how much and how often he or she eats.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najlepiej zdać się na apetyt dziecka i pozwolić mu jeść tyle i tak często, na ile ma ochotę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="302"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The more often your child is breastfed, the more milk is produced.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Im częściej matka karmi piersią, tym więcej powstaje w nich mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="303"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes a child will want to eat more often, which could be due to the fact that milk production hasn’t managed to adjust to his or her needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czasami dziecko żąda częstszego karmienia, co może być spowodowane faktem, że produkcja mleka jeszcze nie dopasowała się do jego potrzeb.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="304"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It could also be that your child needs closeness and comfort more than food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czasami też dziecko potrzebuje raczej bliskości i utulenia niż pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="305"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you feed with formula, the package should indicate how much is recommended.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli karmisz dziecko mlekiem modyfikowanym stosuj się do wskazówek podanych na opakowaniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="306"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>But even if your child gets formula, it is important to let him or her control how much they want to eat.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ale również w tym przypadku najlepiej zdać się na apetyt dziecka i pozwolić mu jeść tyle, na ile ma ochotę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="307"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes they may not want all that’s been prepared, and you shouldn’t try to get your child to finish a bottle.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Gdy dziecko nie daje rady wypić całej przygotowanej porcji, nie należy go do tego zmuszać.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="308"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can check your child’s height and weight curve at the Child Health Centre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pielęgniarka w przychodni dziecięcej (BVC) sprawdza wagę i wzrost dziecka i dane te wprowadza do odpowiednich wykresów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="309"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This is a tool to help determine more easily whether your child is growing properly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Na tej podstawie można łatwiej się zorientować, czy dziecko rozwija się prawidłowo.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="310"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is following the height and weight curve, you don’t need to worry that he or she is eating too little.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli waga i wzrost dziecka mieszczą się w normie, to nie potrzeba się martwić, że dziecko nie zjada wystarczającej ilości pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="311"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Tiny little tastes</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Poznawanie nowych smaków i konsystencji</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="312"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Even if you give them small tastes, it is still important to continue full breastfeeding or feeding with a formula as usual until your child is six months old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Do wieku sześciu miesięcy włącznie podstawowym pokarmem dziecka powinno być mleko, a próbki innych pokarmów powinny być tylko dodatkiem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="313"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Tiny little tastes give your child the opportunity to slowly try new flavours and textures.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Próbowanie małych ilości innych pokarmów daje dziecku możliwość łagodnego przyzwyczajenia się do nowych smaków i konsystencji.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="314"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can, for example, take a little of your own food – just a pinch – with a spoon or your finger, and let your child get a little on his or her tongue.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Można na przykład podać dziecku do spróbowania odrobinę własnego posiłku, mniej więcej ły- żeczkę do herbaty, tak, aby mogło poczuć na języku nowy smak.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="315"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s not a problem if the food contains salt, since it is just a very small amount.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli dziecko nie wykazuje zainteresowania innymi rodzajami</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="316"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child doesn’t seem interested, you don’t have to give him or her a taste.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>posiłków, nie musisz mu ich na razie podawać.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="317"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk or formula provides all the nutrition your child needs for the first six months, except vitamin D. It’s also just as good to wait until your child is six months old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki i mleko modyfikowane dostarczają dziecku wszystkich składników odżywczych, których potrzebuje w ciągu pierwszych sześciu miesięcy swojego życia (z wyjątkiem witaminy D).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="318"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Food containing gluten</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pokarmy zawierające gluten</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="319"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child gets small amounts of gluten while he or she is still being breastfed, the risk of becoming gluten intolerant decreases.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Łagodne wprowadzanie małych ilości pokarmów zawierających gluten w okresie, gdy dziecko jest jeszcze karmione piersią obniża ryzyko rozwoju nietolerancji na gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="320"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>By four months at the earliest, and six months at the latest, you should therefore start giving your child a little food with gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego najwcześniej w wieku czterech miesięcy, ale najpóźniej w wieku sześciu miesięcy, należy zacząć podawać dziecku małe ilości pokarmów zawierających gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="321"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Gluten is found in food containing wheat, barley, and rye, but there is only only a little gluten in oats.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Gluten znajduje się w produktach, których składnikami są pszenica, jęczmień lub żyto.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="322"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You could, for example, let your child taste a small bite of white bread or wheat wafer, or a small spoonful of porridge or gruel a few times a week.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przykładowo można zacząć podawać dziecku kilka razy w tygodniu maleńkie kawałki białego chleba lub wafelków, albo małą łyżeczkę kaszki lub kleiku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="323"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is easy to get too much gluten if you serve gruel in a bottle.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawanie kleiku w butelce ma tę wadę, że porcje glutenu stają się zbyt duże.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="324"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>After the age of six months, you can slowly increase the amount.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Porcje pokarmów zawierających gluten można powoli zwiększać od sześciu miesięcy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="325"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It is also important to start gluten slowly if your child is being given formula.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>To samo dotyczy dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="326"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Start with very, very small amounts containing gluten and increase the amount very slowly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Należy łagodnie wprowadzać małe ilości pokarmów zawierających gluten i bardzo powoli zwiększać porcje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="327"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This can also reduce the risk for gluten intolerance, even though slow introduction in connection with breastfeeding reduces the risk more.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym takie postępowanie również obniża ryzyko rozwoju nietolerancji na gluten, chociaż nie przynosi może równie dobrych efektów jak przy karmieniu piersią.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="328"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Introducing solid foods from around six month</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nowe pokarmy – od sześciu miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="329"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>At the age of six months, it is time to start getting your child used to regular food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Po upływie sześciu miesięcy nadchodzi czas, aby przyzwyczaić dziecko do jedzenia zwykłych pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="330"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Learning to eat regular food is a gradual process.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nauka jedzenia to proces, który przebiega stopniowo.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="331"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>In the beginning, it’s mostly an issue of your child getting used to new textures, more flavours, eating from a spoon, and learning how to chew.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najpierw trzeba przyzwyczaić dziecko do nowych konsystencji i nowych smaków, nauczyć jedzenia z łyżeczki i żucia pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="332"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Continue breastfeeding or giving formula as usual during this period.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie przerywaj karmienia piersią ani mlekiem modyfikowanym.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="333"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since breast milk and formula contain so much nutrition, you don’t need to worry if your child wants to wean slowly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki i mleko modyfikowane zawierają tyle składników odżywczych, że nie trzeba będzie się martwić, jeśli wprowadzanie nowych pokarmów będzie przebiegało zbyt powoli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="334"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>What can I give my child?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Co można podawać?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="335"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There are no rules about what to start with.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie ma ścisłych „reguł” dotyczących wprowadzania nowych pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="336"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The important thing is that the food has a soft consistency so that your child does not choke on it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najważniejsze, żeby miały one gładką konsystencję i dziecko mogło je łatwo przełknąć.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="337"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For example, you can mash a bit of cooked potato, or a little rice, with a fork and add breast milk or formula so it becomes a loose mush.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przykład: rozgnieść widelcem kawałek gotowanego ziemniaka lub trochę ryżu i wymieszać z mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym tak, aby powstała papka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="338"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can also mash up root vegetables and greens this way.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W ten sam sposób można przygotować papkę z innych warzyw.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="339"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child can also be allowed to pick out very, very smal, soft bits of food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Można też pozwolić dziecku na samodzielne jedzenie małych ilości miękkich potraw.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="340"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Earlier, people were advised to give the same food for several days before introducing the next one, but trying several different foods at the same time works just as well.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dawniej zalecano podawanie tych samych pokarmów kilka dni z rzędu, zanim wprowadzi się coś innego, ale to tak naprawdę nie gra roli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="341"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can also try boiled, mashed, or mixed chicken, fish, ground beef, beans, lentils, and tofu.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Można również podawać ugotowane i roztarte na papkę: mięso z kurczaka lub ryby, mielone mięso, fasolę, soczewicę i tofu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="342"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meat, beans, and tofu contain a lot of iron, which your child needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mięso, fasola i tofu zawierają dużo potrzebnego dziecku żelaza.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="343"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Earlier, it was believed that waiting until children were a year old before giving them fish, eggs, milk and nuts could prevent allergies, but new research shows that this is not the case.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dawniej zalecano wstrzymanie się z podawaniem dziecku ryb, jaj, mleka i orzechów aż do ukończenia jednego roku, aby zapobiec powstawaniu alergii.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="344"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more about milk on page 14 and about nuts on page 17.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej o mleku na stronie 14, a o orzechach na stronie 17.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="345"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Keep in mind your child needs to slowly get used to foods, even gruel and porridge.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zauważ, że dziecko potrzebuje trochę czasu, aby móc się przyzwyczaić nawet do kaszki i kleiku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="346"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>During the first few weeks a couple teaspoons of gruel or porridge is enough; increase the amount little by little later on.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego przez pierwsze tygodnie najlepiej podawać niewielkie ilości kaszki i kleiku - kilka małych łyżeczek - i stopniowo zwiększać porcje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="347"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Keep serving small amounts of food containing gluten such as bread, wheat wafers, pasta, or bulgur.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie przestawaj podawać małych ilości pokarmów zawierających gluten, takich jak chleb, wafelki, makaron i bulgur.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="348"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children are sensitive to bacteria and viruses that can cause gastroenteritis.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci nie są odporne na bakterie i wirusy wywołujące grypę żołądkową.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="349"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s therefore very important to think about hygiene when preparing food for your child.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pamiętaj zatem o zachowaniu higieny podczas przygotowywania posiłków dla twojego malucha.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="350"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more in recipe ideas.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dowiedz się więcej z naszego przykładowego menu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="351"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Food is not just a question of nutrition, but also about closeness and, gradually</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Opisane przedziały wiekowe opierają się na praktyce i doświadczeniach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="352"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes there can be hassles around food for different reasons.You can get support from the Child Health Centre concerning this kind of issues.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Personel przychodni dziecięcej (BVC) chętnie pomoże Ci znaleźć rozwiązanie dla tego typu problemów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="353"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Food is not just a question of nutrition, but also about closeness and, gradually</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Opisane przedziały wiekowe opierają się na praktyce i doświadczeniach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="354"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>During the first few weeks, a couple of teaspoons are enough.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W pierwszych tygodniach wystarczy kilka łyżeczek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="355"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you didn’t start with tiny little tastes earlier, you should start when your child is six months old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli jeszcze nie zacząłeś podawać nowych pokarmów, powinieneś to zrobić, gdy dziecko skończy sześć miesięcy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="356"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Start with small amounts so that your child gradually gets used to them.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zacznij podawać małe ilości nowych pokarmów, żeby dziecko mogło się do nich stopniowo przyzwyczajać.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="357"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For the first few days a teaspoon are enough; the amount can then slowly be increased.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W pierwszych dniach wystarczy mała łyżeczka pokarmu, potem możesz powoli zwiększać porcje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="358"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Make sure the food isn’t too hot; feed your child with a small spoon or let him or her pick up very, very small, soft bits of food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Sprawdź, czy pokarm nie jest zbyt gorący i podawaj go przy pomocy małej łyżeczki lub pozwól dziecku samemu brać sobie małe, miękkie kawałki jedzenia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="359"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Most children have difficulties putting food into their mouths properly and swallowing it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Większość dzieci ma problemy z włożeniem jedzenia do buzi i z przełykaniem go.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="360"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Food coming back out often doesn’t mean your child doesn’t like it, but that he or she doesn’t know what to do with it and isn’t used to the texture.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli pokarm wylatuje mu z buzi, to raczej oznacza, że dziecko nie jest przyzwyczajone do nowej konsystencji pokarmu i nie wie, co z nim zrobić, a nie, że mu nie smakuje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="361"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Regular food isn’t as sweet as breast milk or formula, and the new flavours can take some time to get used to.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zwykły pokarm nie ma równie słodkiego smaku jak mleko matki lub mleko modyfikowane i dziecko potrzebuje trochę czasu, aby się do tego przyzwyczaić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="362"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A number of children accept it quickly, while others are more sceptical and need to try new food several times.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Część dzieci szybko przyzwyczaja się do nowych pokarmów, podczas gdy inne wymagają dłuższego okresu do poznawania nowych smaków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="363"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can put your child on the right track by tasting the food yourself and showing him or her that you like it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Możesz pomóc swojemu dziecku w polubieniu nowego pokarmu, jeśli będziesz go próbował razem z nim i pokazywał mu, że Tobie smakuje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="364"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>But if your child seems unwilling, it’s better to wait a few days and then try again.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli jednak dziecko wykazuje niechęć do nowego pokarmu, to najlepiej poczekać jeszcze kilka dni i spróbować od nowa.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="365"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It may happen that children who breastfeed choose to stop when they start getting gruel in a bottle, since the food comes out of the bottle faster.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czasami zdarza się, że dziecko, które zaczęło dostawać kleik, nie chce już pić mleka z piersi, ponieważ łatwiej jest ssać pokarm z butelki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="366"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It may therefore be better to give the child porridge instead, or gruel in a mug.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego lepiej w zamian jest podawać kaszkę, a kleik podawać w kubeczku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="367"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Also keep in mind that porridge and gruel often contain gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie zapominaj o tym, że kaszka i kleik zawierają gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="368"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Give your child small portions to start.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podawaj więc na początku małe ilości.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="369"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>When is the best time to give solids?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kiedy jest najlepsza pora na podawanie nowego pokarmu?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="370"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The time of day you give solid foods doesn’t really matter.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pora wprowadzania nowych pokarmów nie gra roli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="371"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Some people find it simplier to give them at lunch, while others think dinner time, or in between, works better.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Część rodziców twierdzi, że najłatwiej jest w porze obiadu, inni wolą porę kolacji lub przekąskę między głównymi posiłkami.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="372"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The most important thing is to offer solids when your child isn’t too hungry, too full, or too tired.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie należy tylko podawać nowych pokarmów, gdy dziecko jest zbyt głodne, zbyt syte lub zbyt zmęczone.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="373"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Try different approaches and find what works best.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Praktyka pokaże, która pora będzie najodpowiedniejsza dla Twojego dziecka</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="374"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much food does my children need?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ile dziecko powinno jeść?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="375"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s not possible to say exactly how much food small children need.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Trudno jest dokładnie określić ilość pokarmu, którą dziecko powinno zjeść.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="376"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Some children will always want more, while others will barely want to taste.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niektóre dzieci zawsze proszą o więcej, podczas gdy inne jedzą zaledwie odrobinę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="377"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Both cases can be frustrating for parents.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dla rodziców obie sytuacje mogą być źródłem frustracji.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="378"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>In most cases, your child will make sure he or she gets enough food by showing that he or she is hungry.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W większości przypadków dziecko samo zasygnalizuje, kiedy będzie głodne i dzięki temu samo zadba o to, żeby zapewnić sobie wystarczającą ilość pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="379"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sometimes it may be easier to your child to eat if you eat along with them.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czasami dziecko je chętniej, gdy rodzice jedzą razem z nim.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="380"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child eats just a little food but gets plenty of breast milk or formula, the nourishment they contain will most probably be enough.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci, które mało jedzą, ale piją dużo mleka matki lub mleka modyfikowanego i tak otrzymują wystarczającą ilość składników odżywczych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="381"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is growing and developing normally, you don’t need to worry.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli dziecko rozwija się normalnie, nie musisz się o nic martwić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="382"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you have a child who wants to eat a lot, it may be difficult to know when to stop.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieciom, które dużo jedzą trudno jest powiedzieć stop.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="383"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is still hungry, it may be better to top up with breast milk or formula than to increase the amount of food too quickly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli dziecko jest nadal głodne, to lepiej podać mu dodatkowo mleko matki lub mleko modyfikowane, zamiast zbyt szybko zwiększać porcje nowego pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="384"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The same applies to gruel and porridge – increase the amount slowly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>To samo dotyczy kaszki czy kleiku – ich porcje należy zwiększać stopniowo.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="385"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The first foods – a few simple basic recipes</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pierwsze posiłki kilka prostych przepisów</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="386"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Potato, root vegetable, or vegetable purée</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Piure z ziemniaków, roślin okopowych lub innych warzyw</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="387"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Most root vegetables and greens can easily be mashed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Większość roślin okopowych i warzyw nadaje się do przyrządzania w formie piure.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="388"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For example, take some of the following:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Potrzebne Ci będą na przykład:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="389"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>1 potato, 1 small carrot, 1 parsnip piece, corn, green peas, a couple florets of broccoli or cauliflower</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>1 ziemniak, 1 mała marchewka, 1 kawałek pietruszki, ziarna kukurydzy, zielony groszek, kilka kawałków brokułu lub kalafiora.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="390"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>1 tsp liquid margarine or oil, preferably rapeseed a little breast milk or regular milk</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>1 mała łyżeczka płynnej margaryny lub oleju, najlepiej rzepakowegotrochę mleka matki lub zwykłego mleka</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="391"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>1 yellow onion</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>1 papryka</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="392"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>400 g crushed tomatoes thyme</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>400 g siekanych pomidorów tymianek</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="393"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How to make it:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyrządzanie:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="394"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Peel and slice the potatoes and root vegetables; cut the vegetables into smaller pieces.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ziemniaka, marchewkę i pietruszkę obrać i pokroić na plasterki, pozostałe warzywa pokroić na mniejsze kawałki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="395"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Place the pieces in a pot and pour water until it just covers the pieces.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wszystko włożyć do garnka i dolać tyle wody, aby przykryć warzywa.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="396"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Boil until soft.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Gotować do miękkości.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="397"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You can also boil them in the microwave.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Do gotowania można też użyć mikrofalówki.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="398"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Mash with a fork, or in a garlic press or strainer.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Rozgnieść widelcem, przepuścić przez praskę lub przetrzeć przez sitko.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="399"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you make large amounts, a food processor or blender could be practical.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli przygotowujesz większe ilości wtedy do robienia piure najlepiej użyć miksera.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="400"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How to make it:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyrządzanie:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="401"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Boil the dried lentils according to package instructions, but without salt, or use prepared lentils.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>suszoną soczewicę ugotować według przepisu na opakowaniu, ale bez soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="402"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Chop the onion, pepper, and garlic and cook in oil over medium heat until soft.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Cebulę, paprykę i czosnek posiekać, włożyć do garnka i usmażyć do miękkości w oleju na małym ogniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="403"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Add crushed tomatoes and the cooked lentils.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dodać pomidory i ugotowaną soczewicę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="404"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cook and add thyme.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Gotować przez chwilę aż do zgęstnienia, doprawić tymiankiem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="405"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A few fish balls, a couple teaspoons of liver pâté or a slice of blood pudding is food that only needs to be warmed in the microwave and is suitable for small children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Klopsiki z ryby, kilka łyżek pasztetu lub plasterek kaszanki to potrawy, które wystarczy podgrzać w mikrofalówce, a które doskonale nadają się dla małego dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="406"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Finish off the meal with fruit scraped with a spoon, or mashed berries.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zamrażaj pokarm w niezbyt dużych porcjach, np. w foremkach na kostki lodu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="407"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meat or chicken</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mięso albo drób</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="408"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>15-20 portions (1 portion = approx. 2 tbsp) 400 g minced meat or chicken</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przepis wystarcza na 15-20 porcji (1 porcja to mniej więcej 2 łyżki)</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="409"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>4-5 dl water dill, parsley, or other herbs</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>400 g mielonego mięsa lub kurczaka 4-5 dl wody koperek, pietruszka lub inne zioła</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="410"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How to make it:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyrządzanie:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="411"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cut the chicken into bits and boil thoroughly, until the meat is white throughout.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kurczaka podzielić na kawałki i ugotować tak, aby mięso było dogotowane i białe w środku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="412"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Chop fine with a blender, food processor, or shred with a grater.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Rozdrobnić przy pomocy miksera lub zetrzeć na tarce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="413"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Mash minced meat with a fork while it cooks.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mielone mięso można rozgniatać widelcem podczas gotowania.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="414"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Add runoff to desired consistency and spice with dill or parsley, for example.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dodać wywaru z gotowanego mięsa, aby uzyskać gładką konsystencję, a następnie doprawić np. koperkiem lub pietruszką.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="415"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fish</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ryba</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="416"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>1 salmon filet (approx 100-150 g)</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>1 felet z łowowiq (ok. 100-150 gram)</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="417"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How to make it:</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przyrządzanie:</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="418"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cut the salmon into several smaller pieces and put on a plate.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Fileta z łososia podzielić na kilka mniejszych kawałków i położyć na talerzyku.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="419"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Cover with a loose lid and microwave on high for 2-3 min.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>2-3 min na maksymalnej mocy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="420"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Mash or cut into small pieces and mix with oil and herbs and/or squeeze some lemon over it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Rozgnieść lub podzielić na malutkie kawałki, dodać tłuszcz i zioła oraz/lub sok z cytryny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="421"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>From around the age of eight months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Od ośmiu miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="422"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk or formula still contains many of the nutrients your child needs. so there is no hurry in switching to regular food at every meal.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki i mleko modyfikowane dostarcza nadal tych składników odżywczych, których dziecko najbardziej potrzebuje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="423"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Let your child’s interest in food set the pace.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niech stopień zainteresowania dziecka nowym pokarmem określa tempo zmian.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="424"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Gradually, when your child is aged ten to twelve months, he or she will need two main meals a day and a few snacks in between.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z czasem, w wieku od dziesięciu do dwunastu miesięcy, dziecko będzie potrzebowało dwóch dużych i kilku małych posiłków na dzień.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="425"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>At this age, the food needs to be coarsely chopped with a knife, or shredded with a grater or food processor.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Pokarm dla dzieci w tym wieku wystarczy posiekać nożem, zetrzeć na tarce lub rozdrobnić przy pomocy miksera.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="426"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child can also be given larger pieces that he or she can hold onto.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Można też podawać dziecku większe kawałki, które będzie samo trzymało w rączce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="427"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breakfast, snacks, and evening meals</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Śniadanie, drugie śniadanie i podwieczorek</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="428"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk, formula, porridge, gruel, (preferably in a mug) or bread and butter are good for breakfast, snacks, and dinner.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki, mleko modyfikowane, kaszka, kleik (najlepiej w kubeczku), albo kanapka doskonale nadają się na śniadanie, drugie śniadanie i podwieczorek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="429"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Serve them along with a little fruit, or some berries or vegetables.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najlepiej z dodatkiem owoców lub warzyw.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="430"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Porridge and gruel</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Kaszka i kleik</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="431"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For children less than a year old, enriched instant porridge is a good idea, since it provides more vitamins and minerals than homemade porridge.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieciom poniżej jednego roku życia dobrze jest podawać wzbogaconą kaszkę w proszku, ponieważ zawiera ona więcej witamin i minerałów niż zwykła kasza.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="432"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For gluten intolerant children, for example, they could be varied with maize-based products.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jest ona m.in. bogata w żelazo, którego małym dzieciom brakuje we własnym pożywieniu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="433"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There should be no more than three meals with porridge or gruel per day.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ogólnie rzecz biorąc nie należy podawać kaszy i kleiku częściej niż trzy razy dziennie.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="434"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children learn a lot through imitation.When eating with your child, try all the food yourself and show him or her you think it’s good.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jedz razem z dzieckiem, próbuj razem z nim i pokaż, że Tobie smakuje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="435"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Whole grains and fibre</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty pełnoziarniste i bogate w błonnik</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="436"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Whole grains and fibre are good, even for small children, but a number of children can get loose stool if they get too much.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Produkty pełnoziarniste i bogate w błonnik nadają się do spożycia nawet przez małe dzieci, ale zbyt duże ilości mogą u niektórych z nich powodować biegunkę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="437"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>For other children it can be the opposite – they can become constipated.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Są też dzieci, u których produkty te przyczyniają się do spowolnienia przemiany materii.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="438"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much fibre children can eat without affecting the stomach varies from child to child – experiment with it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ilość odpowiednią dla Twojego dziecka możesz ustalić tylko na bazie doświadczenia, ponieważ jest ona dla każdego inna.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="439"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A good way of getting just enough fibre is varying between whole-grain products and types less rich in fibre.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dobrym sposobem na dostarczenie dziecku zbalansowanej ilości błonnika jest zróżnicowana dieta, w której skład wchodzą produkty o średniej zawartości błonnika.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="440"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Dairy products</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko i jego przetwory</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="441"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Wait to give milk as a drink and larger amounts of sour milk or yoghurt until your child is a year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Z podawaniem mleka i większych ilości kwaśnego mleka lub jogurtu należy się wstrzymać do czasu aż dziecko skończy rok.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="442"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Milk itself contains many important vitamins and minerals, but only a little iron.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko zawiera co prawda wiele ważnych witamin i minerałów, ale mało żelaza.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="443"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child gets too much milk or dairy, there is a risk that he or she won’t manage to eat enough of other foods, which are more rich in iron.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli będzie się dziecku podawać za dużo mleka lub jego przetworów, nie będzie chciało jeść innych, bardziej bogatych w żelazo pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="444"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Lunch and dinner</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Obiad i kolacja</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="445"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meat, fish, chicken, eggs, beans, lentils, or tofu make mealtime complete.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mięso, ryby, drób, jaja, fasola, soczewica lub tofu powinny być ich dopełnieniem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="446"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Finish off with a little fruit or berries.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>A na deser owoce.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="447"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Fruit and berries contain vitamins such as vitamin C that help your child absorb the iron found in foods.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Owoce zawierają m.in. witaminę C, dzięki której dziecko lepiej przyswaja znajdujące się w posiłku żelazo.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="448"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Keep introducing new flavours and consistencies so that your child gets used to many different types of food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wprowadzaj cały czas nowe smaki i konsystencje, aby dziecko miało szansę poznać i przyzwyczaić się do różnorakich rodzajów pokarmów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="449"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It may be easier to accept a new flavour if it’s served alongside food your child already likes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wprowadzenie pokarmu o nowym smaku będzie łatwiejsze, jeśli podasz go razem z ulubionym posiłkiem dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="450"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you’re not experienced in cooking or are unsure whether you can prepare food that provides enough nutrition, you may think that it’s easier to serve ready-prepared baby foods.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli nie potrafisz gotować lub nie jesteś pewien, czy potrafisz przygotować posiłki dostarczające dziecku odpowiednią ilość składników odżywczych, to zawsze możesz skorzystać z gotowych posiłków w słoiczkach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="451"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>And it’s not really difficult to cook homemade food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie jest też trudno przystosować normalne posiłki rodzinne do potrzeb malucha.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="452"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Take a little bit of the family’s meal, for example, but skip the salt.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podczas gotowania wystarczy na przykład zrezygnować z soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="453"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children under a year old can’t regulate their salt balances properly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Organizm małego dziecka ma bowiem trudności z zachowaniem równowagi soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="454"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Children under two years need food with a little more fat than adults do, since they’re growing so quickly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci poniżej drugiego roku życia potrzebują w swoich posiłkach trochę więcej tłuszczu niż dorośli, ponieważ szybko rosną.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="455"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Prepared baby food already contains enough fat, so nothing extra needs to be added.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Posiłki małego dziecka dostarczają natomiast wystarczającą ilość białka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="456"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How much food does my child need?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ile dziecko powinno jeść?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="457"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child knows how much food he or she needs.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Organizm dziecka wie, jaka ilość pokarmu jest mu potrzebna.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="458"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>During some meals your child will eat a little less food, but naturally compensates for this by eating more at another meal.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli podczas niektórych posiłków dziecko zje trochę mniej, na pewno zrekompensuje sobie jedząc więcej podczas innych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="459"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Over the longer term, children most often get enough food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>W sumie, biorąc pod uwagę dłuższy przedział czasowy, większość dzieci je wystarczająco dużo.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="460"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>As long as your child is growing and developing properly, you do not need to be worried.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli dziecko rozwija się normalnie, nie musisz się o nic martwić.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="461"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children can’t manage large portions of food and therefore need to eat more often than adults.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dzieci nie dają rady zjeść jednorazowo dużych ilości pokarmu i z tego powodu muszą jeść częściej niż dorośli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="462"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Your child will get the amount of food he or she needs more easily through regular mealtimes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Spożywanie regularnych posiłków daje dziecku możliwość zjedze- nia wystarczającej ilości pokarmu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="463"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>A good meal routine could be breakfast, lunch, and dinner, and a few snack times in between.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przykładowy schemat dnia to: śniadanie, obiad i kolacja oraz kilka małych posiłków między nimi.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="464"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>How long should I keep breastfeeding or giving formula?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jak długo karmić piersią lub mlekiem modyfikowanym?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="465"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Since it’s a good idea to introduce new foods slowly, your child should continue with breast milk or formula.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Ponieważ wprowadzanie nowych pokarmów powinno odbywać się powoli, dla dziecka nadal niezbędne jest mleko matki i mleko modyfikowane.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="466"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid snacking</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj ciągłych przekąsek</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="467"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Corn puffs, wheat wafers, raisins, and the like may seem practical for keeping your child busy in the carriage or as a soother.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Chrupki, wafelki, rodzynki, itd., wydają się praktyczne, bo zajmują uwagę dziecka i pełnią rolę pociechy w trudnych chwilach.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="468"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>But this isn’t a good idea – constantly having something in his or her mouth is not good for your child’s teeth or appetite.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Niestety, nie jest to najlepszy pomysł – nieustanne żucie w buzi jakiegoś pokarmu źle wpływa na zęby i apetyt dziecka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="469"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s much better if your child gets used to drinking water when he or she is thirsty.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dużo lepiej jest przyzwyczaić dziecko do picia wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="470"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Is there anything children under one year should avoid?</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czego powinno unikać dziecko w wieku poniżej jednego roku?</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="471"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Infants can eat most of the food the rest of the family eats, but some foods should be avoided, or they should wait until he or she is a year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Małe dziecko może jeść większość pokarmów, które je reszta rodziny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="472"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Leafy green vegetables</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zielone warzywa liściaste</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="473"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Wait to serve leafy green vegetables like lettuce, rocket, and spinach until your child is a year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wstrzymaj się z podawaniem zielonych warzyw liściastych, takich jak sałata, rukola i szpinak, do czasu aż dziecko skończy rok.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="474"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Then increase the amount bit by bit.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Potem stopniowo zwiększaj ich porcje.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="475"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>These vegetables contain nitrates, which can be converted into nitrites in the body.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Warzywa te zawierają dużo nitratynu, który organizm przekształca w azotyn.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="476"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>In children under one year old, nitrites can block the transport of oxygen in the blood.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>U dzieci poniżej jednego roku życia azotyn może hamować transport tlenu we krwi.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="477"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Green potatoes</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zielone ziemniaki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="478"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Green or damaged potatoes contain solanin, a substance that can cause stomach pains, vomiting, and diarrhoea.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zielone lub uszkodzone ziemniaki zawierają solaninę, związek chemiczny powodujący ból brzucha, wymioty i biegunkę.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="479"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Both adults and children should therefore avoid green or damaged potatoes.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zatem zarówno dorośli jak i dzieci powinni unikać spożywania zielonych lub uszkodzonych ziemniaków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="480"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Solanin is also found in undamaged potatoes, but just under the skin.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Solanina jest też obecna i w dobrych ziemniakach, blisko pod skórką.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="481"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Peel potoatoes, even new ones, before you give them to children under one year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dlatego ziemniaki należy zawsze obierać, jeśli będzie je jadło małe dziecko.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="482"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Honey</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Miód</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="483"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Do not give honey to children under one year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Dzieci poniżej jednego roku życia nie powinny spożywać miodu.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="484"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It could contain spores that, in rare cases, can develop into bacteria in the intestine which produce botulin, a deadly poison.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Może on zawierać zarodniki roślin, które w rzadkich przypadkach przekształcają się w jelitach w bakterie produkujące tam niebezpieczną truciznę, toksynę botulinową.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="485"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Unpasteurised milk</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko niepasteryzowane</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="486"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Neither children nor adults should drink unpasteurised milk.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zarówno dorośli jak i dzieci nie powinni spożywać niepasteryzowanego mleka.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="487"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It can contain harmful bacteria, like EHEC or campylobacter.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko takie może zawierać szkodliwe bakterie, takie jak EHEC lub campylobacter.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="488"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>EHEC is a ‘new’ bacteria that began spreading in Sweden in the 1990s, and which can cause serious kidney damage in small children.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>EHEC (Eschericia coli) to „nowy” rodzaj bakterii, który w Szwecji zaczął się rozprzestrzeniać w latach 90- tych, i który u małych dzieci może powodować poważne uszkodzenia nerek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="489"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Unpasteurised milk cannot be sold in stores, but can be gotten at farms.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleka niepasteryzowanego nie wolno sprzedawać w sklepach, ale można je dostać w gospodarstwach rolnych.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="490"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Salt</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Sól</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="491"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The food we eat should taste good.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nasze jedzenie musi dobrze smakować.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="492"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>This also applies to children’s food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>To samo dotyczy jedzenia małych dzieci.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="493"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t be afraid to spice up their food with herbs like dill, parsley, coriander, and others.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie wahaj się dodawać do niego takich ziół, jak koperek, pietruszka, kolendra, itp.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="494"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>On the other hand, be careful with salt for children under one year old.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Zwróć jednak uwagę na ilość soli, szczególnie w posiłkach dla dzieci poniżej jednego roku życia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="495"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children can’t regulate their salt balances properly.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Organizm małego dziecka ma bowiem trudności z zachowaniem równowagi soli.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="496"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It’s also a good idea not to get children used to salty foods.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie jest też dobrze przyzwyczajać dziecko do słonych posiłków.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="497"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>When you serve the family dinner, set a little aside for your child before you salt it.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli podajesz dziecku normalne posiłki rodzinne, nie dodawaj soli do jego porcji.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="498"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid salty snacks and don’t give salted meats, like sausage and smoked pork, as often.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj słonych przekąsek i nie podawaj zbyt często słonych wędlin, np. kiełbasy i wędzonej wieprzowiny.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="499"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sugar</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Cukier</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="500"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Avoid sweetened foods as much as possible.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Unikaj słodzonych produktów spożywczych na tyle, na ile to możliwe.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="501"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sugar only provides empty calories – no vitamins and minerals.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Cukier to tylko puste kalorie – natomiast zero witamin i minerałów.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="502"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is a lot of sugar in foods like flavoured yogurt and sour milk, biscuits and cookies, rosehip soup, and creams, jellies, and marmalades, as well as candy and ice cream.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Następujące artykuły zawierają dużo cukru: aromatyzowane jogurty i kwaśne mleka, herbatniki i ciasteczka, zupa z dzikiej róży, różnorodne kremy, dżemy i marmolady oraz oczywiście cukierki i lody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="503"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Sweet drinks like juice mixes, fruit juices, and sodas also contain a lot of sugar.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Słodkie napoje, takie jak soki, napoje owocowe i gazowane zawierają również dużą ilość cukru.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="504"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t give your child these drinks; get them used to drinking water instead.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie podawaj ich dziecku do picia, lepiej jest je przyzwyczajać do picia wody.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="505"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Whole nuts and peanuts</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Całe orzechy i orzeszki ziemne</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="506"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Allergies</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Alergie</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="507"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you suspect an allergy</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli podejrzewasz, że dziecko ma alergię</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="508"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If you think your child can’t tolerate a food, consulting with a nurse at the Child Health Centre is important.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko jest uczulone na któryś z produktów spożywczych, powinieneś skonsultować się z pielęgniarką w przychodni dla dzieci (BVC).</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="509"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>You shouldn’t eliminate foods on your own until your child has been diagnosed.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nie należy na własną rękę rezygnować z podawania dziecku produktów spożywczych bez uzyskania diagnozy.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="510"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>It doesn’t necessarily have to be an allergy if your child suddenly gets sick from food.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Nagłe zachorowanie dziecka z powodu jakiegoś pokarmu nie musi oznaczać reakcji alergicznej.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="511"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Small children can develop redness or a rash around the mouth, a rash on the bottom or an upset stomach without it being due to allergy or hypersensitivity.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Występujące u małych dzieci zaczerwienienie lub wysypka wokół buzi, zaczerwienienie w okolicy odbytu lub rozstrój żołądka nie są koniecznie objawem alergii lub uczulenia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="512"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is allergic</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeżeli Twoje dziecko cierpi na alergię</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="513"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>The most common allergies during a child’s first year are allergies to milk proteins and egg proteins.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Najczęściej spotykane alergie u dzieci poniżej jednego roku życia to alergia na białko mleka i białko jajek.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="514"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>If your child is allergic, getting special advice from a dietician is important.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Jeśli Twoje dziecko cierpi na alergię powinieneś skonsultować się z dietety- kiem.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="515"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>There is more information on food allergies at www.livsmedelsverket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Więcej informacji na temat alergii na produkty spożywcze na stronie www.livsmedelsver- ket.se.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="516"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Suggestion for a daily menu for children 0-1 year</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Przykładowe menu dla dziecka w wieku 0-1 lat</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="517"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Here are examples of what a day’s meals could look like during the first year.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Poniżej znajdziesz przykład dziennych posiłków dziecka w ciągu pierwszego roku życia.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="518"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Don’t take this as something you have to follow to the letter; let your child’s interest in the food set the pace!</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Podany schemat nie jest obowiązkowy – należy się raczej kierować własnym rytmem dziecka i zainteresowaniem, jakie okazuje dla nowych pokarmów!</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="519"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Age</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Wiek</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="520"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Meals</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Posiłki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="521"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>0-6 months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>0-6 miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="522"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk or infant formula according to your child’s feeding rhythm*</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki lub mleko modyfikowane podawane w rytmie wyznaczonym przez niemowlaka*</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="523"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>6-8 months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>6-8 miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="524"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk or follow-on formula according to your child’s feeding rhythm small amounts of solid foods (puréed or in soft pieces), porridge and/or gruel</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki lub mleko modyfikowane podawane w rytmie wyznaczonym przez dziecko</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="525"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>8-12 months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>8-12 miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="526"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>1-2 main meals* of gradually coarser consistency Breakfast and 2-3 snacks</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Śniadanie i 2-3 mniejsze posiłki</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="527"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk follow-on formula according to your child’s feeding rhythm</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki lub mleko modyfikowane podawane w rytmie wyznaczonym przez dziecko</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="528"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>From approximately 12 months</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Od około 12 miesięcy</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="529"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Breast milk as long as both child and mother like</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Mleko matki, jeśli chce ona jeszcze karmić piersią</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="530"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>* Age four months at the earliest, and six months at the latest, the child should start getting used to small portions of food containing gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>* Najwcześniej w wieku czterech miesięcy, a najpóźniej w wieku sześciu miesięcy, dziecko powinno zacząć się przyzwyczajać do małych ilości pokarmów zawierających gluten.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="531"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Read more on page 7.</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Czytaj dalej na stronie 5.</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="532"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>© Livsmedelsverket, februari 2013 Box 622, 751 26 Uppsala</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>© Livsmedelsverket, februari 2013 Box 622, 751 26 Uppsala</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="533"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Telefon: 018-17 55 00 E-post: livsmedelsverket@slv.se</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Telefon: 018-17 55 00 E-post: livsmedelsverket@slv.se</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
<tu tuid="534"> |
|
<tuv xml:lang="en"> |
|
<seg>Foto: Jonas Böttiger</seg> |
|
</tuv> |
|
<tuv xml:lang="pl"> |
|
<seg>Foto: Jonas Böttiger</seg> |
|
</tuv> |
|
</tu> |
|
</body> |
|
</tmx> |
|
|
