Initial commit with version 22.01

00001/1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a.txt

@@ -0,0 +1,443 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00000	2040	2519	train	Góðan dag.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00001	3052	18675	train	Í þessum fyrirlestri er fjallað um íslenska hljóðskipun, það er að segja hvaða reglur gildi um gerð íslenskra orða og svo um dreifingu hljóða, það er að segja í hvers konar hljóðfræðilegu umhverfi tiltekin hljóð geti komið fyrir.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00002	20495	22815	train	Byrja á að velta aðeins fyrir okkur
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00003	23518	33100	train	meginreglum um gerð íslenskra orða. Hvernig geta íslensk orð verið? Er hægt að taka málhljóð, öll málhljóð íslenskunnar, og raða þeim
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00004	34737	38008	train	á hvaða hátt sem er til þess að búa til orð?
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00005	39601	40502	train	Augljóslega ekki.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00006	41956	50582	eval	Svona til að nefna einfalt dæmi þá vitum við að í hverju orði verður að vera að minnsta kosti eitt sérhljóð. Það er ekki hægt að mynda orð úr eintómum samhljóðum.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00007	51968	56410	train	En það er ekki heldur hægt að raða saman mörgum sérhljóðum.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00008	59388	59898	train	Og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00009	62370	63660	dev	tilfellið er að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00010	64614	69142	train	aðeins brot af fræðilegum möguleikum er nýtt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00011	72442	74696	eval	Það, það er, ef við tækjum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00012	75232	80379	eval	einhver, einhver fimm íslensk málhljóð af handahófi,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00013	82556	87549	train	prófuðum að, að raða þeim saman í orð á alla hugsanlega vegu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00014	88958	89588	train	þá
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00015	90816	97577	dev	yrði, yrðu mjög, væntanlega mjög fáir af þessum möguleikum sem myndu samsvara raunverulegum orðum í málinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00016	99508	102842	train	Þessir möguleikar sem eru ekki nýttir
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00017	103808	106528	train	skiptast í tvennt, eða það má skipta þeim í tvennt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00018	107968	110518	train	Annars vegar er það sem er kallað tilviljanagöt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00019	111488	115928	train	Það eru sem sagt orð sem gætu verið til en eru það ekki,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00020	116954	119804	train	orð sem brjóta engar íslenskar reglur,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00021	121011	123493	train	orð sem samrýmast alveg
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00022	125678	129368	train	íslenskum, öðrum íslenskum orðum. Dæmi um það er orðið „flok“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00023	130035	132613	dev	sem ég veit ekki til að sé íslenskt orð en
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00024	133920	135336	train	það verður ekki séð neitt
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00025	136645	139722	train	í vegi fyrir því að það gæti verið íslenskt orð. Við höfum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00026	139888	140427	eval	orð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00027	141077	144829	train	sem eru mjög svipuð, orð sem byrja á sama hátt
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00028	145606	147855	train	á „flo“, „flot“ og „flog“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00029	148736	151015	train	Við höfum orð sem enda á
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00030	152294	161387	train	„ok“ eða orð sem enda á lo, „lok“, það er að segja orðið „lok“, og orð sem enda á „ok“, orð eins og „rok“ og „fok“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00031	162836	164096	train	Það er sem sé
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00032	165766	170326	train	ekkert, ekkert athugavert við orðið „flok“ og eins víst að það verði tekið upp einhvern daginn
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00033	170886	172005	train	sem heiti á einhverju,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00034	172439	174788	train	einhverju nýju fyrirbæri sem orð vantar yfir.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00035	176926	183976	eval	Kerfisgöt eru aftur á móti orð sem eru óhugsandi í íslensku vegna þess að þau brjóta einhverjar reglur málsins.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00036	186159	187089	dev	Sem dæmi um það
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00037	187520	189946	train	er orðið „tlok“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00038	192140	193460	train	það gæti ekki verið til
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00039	194731	195527	train	vegna þess að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00040	196224	199073	train	ekkert íslenskt orð hefur t l í framstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00041	200576	202757	train	Prófið bara að fletta upp í hvaða orðabók sem er
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00042	204201	204591	train	og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00043	206164	212892	train	ég get ábyrgst að þið finnið ekkert íslenskt orð sem byrjar á t l.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00044	214292	218255	train	Þannig að í slíku tilviki er sagt að um kerfisgat sé að ræða, kerfið,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00045	219713	223756	train	hljóðskipunarreglur málsins, leyfa ekki slík orð.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00046	227130	228240	train	Við getum aðeins litið á
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00047	230854	231604	dev	helstu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00048	233949	237010	train	einstöku reglur um hvað er leyfilegt í málinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00049	238454	239383	train	Til dæmis hér,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00050	240256	245025	train	leyfilega framstöðuklasa í íslensku, samhljóðaklasa sem geta verið í upphafi orðs.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00051	246856	247546	train	Það er,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00052	250948	251757	train	lengstu
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00053	253312	254600	train	framstöðuklasar
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00054	255603	258296	train	sem til eru í málinu eru
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00055	259158	260028	train	fjögur
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00056	260863	261584	train	samhljóð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00057	263040	265199	train	en slíkir klasar
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00058	267291	268461	train	lúta miklum hömlum.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00059	269263	272371	train	Ef um er að ræða fjögurra samhljóða klasa í framstöðu þá verður
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00060	274391	278189	train	fremsta hljóðið að vera s
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00061	280250	284750	train	og næsta hljóð verður að vera eitthvert af p, t, k,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00062	287104	287854	train	og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00063	289846	292516	train	þriðja hljóðið
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00064	294984	295914	eval	er þá,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00065	296774	300005	train	verður að vera eitthvert hljómandi hljóð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00066	300601	304467	eval	og fjórða hljóðið, það sem er næst sérhljóðinu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00067	305882	309060	train	verður að vera j.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00068	311374	314198	train	Við höfum orð eins og „skrjóður“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00069	315283	316398	train	og „strjúka“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00070	320763	321366	eval	Í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00071	322944	324683	train	þriggja samhljóða klösum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00072	326400	327030	eval	þá
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00073	331056	333428	eval	eru líka miklar hömlur,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00074	334300	339460	train	það er hægt að búa til þriggja samhljóða klasa með s-i fremst og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00075	341403	342183	train	j-i
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00076	343280	345380	eval	eða v-i næst sérhljóðinu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00077	346880	352001	dev	og svo framvegis, ekki ástæða til að fara í gegnum alla þessa möguleika, það sem að, að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00078	352832	358543	train	skiptir máli er að átta sig á því að, að hljóðin
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00079	359723	360893	train	raðast í,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00080	362480	363680	eval	út frá sérhljóðinu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00081	365086	366255	train	í ákveðna flokka.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00082	367531	373952	dev	Það er að segja að, að ef að j, og þetta, þetta er sem sagt þannig að ef að j og v
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00083	374565	378505	eval	eru í klasanum verða þau að vera næst sérhljóðinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00084	379601	380332	train	Og þá
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00085	382941	394881	train	er rétt að hafa það í huga, eins og kemur fram í fyrirlestrum, ýmsum fyrirlestrum um hljóðfræði, að j og v hafa dálitla sérstöðu í málinu. Þó að þau séu venjulega flokkuð sem önghljóð þá voru þau
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00086	396203	397248	train	í fornu máli
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00087	398830	402309	train	hálfsérhljóð, einhvers konar millistig milli samhljóða og sérhljóða.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00088	403008	417200	train	Og í nútímamáli virðast þau oft kannski frekar vera nálgunarhljóð en önghljóð og sú sérstaða kemur fram á ýmsan hátt, meðal annars í þessu, að, að þau verða í svona klösum að standa næst sérhljóðinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00089	421277	426441	train	Hljómendurnir leyfa ekkert á milli sín og sérhljóðsins
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00090	428142	429833	train	nema j og v.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00091	434000	440678	train	Þessi hljóð hérna, lokhljóðin, og auk þess órödduðu önghljóðin, f, þ og h,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00092	441793	445603	train	þau leyfa ekkert á milli sín og sérhljóðsins nema hljómendur
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00093	446873	451754	train	og j og v, en síðan er s, sem er svona,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00094	455157	456808	train	hefur flesta möguleika,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00095	457363	462738	train	leyfir alls konar hljóð á milli sín og sérhljóðsins.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00096	465933	469923	train	Og hérna eru bara svona dæmi um fjögurra samhljóða klasa, þriggja samhljóða klasa
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00097	471552	478122	train	og tveggja samhljóða klasa. Og þið sjáið að öll þessi dæmi lúta þessum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00098	478991	481086	train	þessum reglum sem ég var að nefna.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00099	484478	486817	eval	En lítum svo
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00100	488222	491371	dev	á dreifingu einstakra hljóða.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00101	491788	494597	train	Getum fyrst litið á, á
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00102	495511	496450	train	lokhljóð.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00103	500603	504394	train	Í framstöðu koma öll lokhljóðin fyrir.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00104	505946	506320	eval	En
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00105	507776	511585	train	það er þó, eins og hefur komið fram í, í öðrum fyrirlestrum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00106	513442	518403	train	ákveðnar takmarkanir á dreifingu framgómmæltu hljóðanna, [cʰ] [c].
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00107	520268	524467	train	Þau koma ekk, koma fyrst og fremst fyrir, þarna, á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00108	525312	528611	train	frammæltum ókringdum sérhljóðum og svo
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00109	530062	544610	train	undan æ líka, sem er af sögulegum ástæðum. En í þeirri stöðu koma, koma uppgómmæltu hljóðin yfirleitt ekki fyrir, ekki nema þá í, í einstöku tökuorðum eins og, eins og „gæi“ og „gæd“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00110	545894	547603	train	skammstöfunum eins KEA og annað slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00111	550165	550940	train	En í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00112	552724	554839	train	máli meirihluta landsmanna
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00113	555776	558566	train	koma fráblásnu lokhljóðin aðeins fyrir í framstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00114	561738	565217	train	En, en þeir sem eru harðmæltir,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00115	567316	569266	dev	sem kallað er, nota þau líka
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00116	569824	571941	train	í innstöðu og í bakstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00117	575180	577279	train	Það er líka rétt að athuga að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00118	580166	583136	train	löng ófráblásin lokhljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00119	584960	592999	train	að þau geta komið fyrir í innstöðu og bakstöðu hjá öllum, hvort sem þeir eru harðmæltir eða linmæltir,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00120	594220	596531	train	en ekki í framstöðu, það er, það er ekkert,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00121	597504	602349	train	ekkert orð í íslensku sem byrjar á löngu b-i eða löngu d-i eða löngu g-i.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00122	603338	606338	train	En hins vegar höfum við þetta í innstöðu eins og, eins og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00123	608314	613835	train	„gabba“ og „gaddur“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00124	614734	617313	train	og „rugga“, sem sagt löng
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00125	618330	626739	train	ófráblásin lokhljóð, og, og það gildir sama um harðmælta og linmælta, enginn munur á því.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00126	633788	634268	train	Nú,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00127	636160	636669	dev	svo er
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00128	639361	640410	dev	nauðsynlegt að athuga
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00129	641088	641819	train	að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00130	644028	648497	train	lokhljóðin eru aldrei fráblásin á eftir órödduðum hljóðum.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00131	649554	652284	dev	Ekki heldur í máli þeirra sem eru harðmæltir.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00132	654129	655910	train	Þannig að þar er enginn mállýskumunur.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00133	658630	664867	train	Í orðum eins og „spara“, „aftur“, „rektu“, „harpa“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00134	666750	667500	train	þá er
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00135	668800	670000	eval	lok, eru lokhljóðin,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00136	671360	673742	train	standa lokhljóðin eftir órödduðum hljóðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00137	673849	683435	train	og eru alltaf ófráblásin. Það segir enginn, „spara“, „aftur“, „rektu“, „harpa“ eða neitt slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00138	684708	693108	train	Allir hafa sama framburð á þessu, og sama með orð eins og „mjólkin“, „skemmtun“, „svunta“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00139	694588	695218	dev	„traðka“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00140	697649	698580	eval	Þarna í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00141	700024	702056	train	neðri línunni eru
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00142	702363	704382	train	orð með órödduðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00143	705189	708893	dev	hljómendum og, og þ-i.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00144	711093	716869	train	En þeir sem hafa rödduð hljóð í þessum orðum og öðrum svipuðum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00145	718208	725669	eval	þeir hafa aftur á móti fráblásin hljóð þarna eftir, segja: „mjólkin“, „skemmtun“, „svunta“, „traðka“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00146	727116	730115	train	Og svo er mjög mikilvægt að muna
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00147	730611	731300	train	að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00148	733802	735220	train	frá blásin hljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00149	735742	738329	train	lokhljóð, geta ekki verið löng.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00150	739512	742994	dev	Ekki í máli neinna, ekki heldur í máli í harðmæltra.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00151	745527	747267	train	Þar sem að stafsetningin hefur
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00152	748749	758078	train	tvírituð p p, t t og k k gæti maður kannski ímyndað sér að væri um löng hljóð að ræða en það er ekki.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00153	760812	769480	train	Þetta, í þeim orðum kemur fram þessi svokallaði aðblástur sem felst í því að það kemur fram h, h-hljóð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00154	770065	771446	train	á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00155	771923	776325	train	lok, lokhljóðinu, það er sem sagt stutt lokhljóð en h á undan því,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00156	777254	782721	train	„ka, kappi, kappi“, „hattur, hattur“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00157	783495	785596	dev	„ekkja“, „sokkar“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00158	786467	791023	train	Það sem sagt kemur þarna þessi óraddaði blástur, h, á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00159	791063	792403	train	lok, lokhljóðinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00160	794246	799526	train	Og sama máli gegnir um orð sem hafa p, t og k
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00161	801136	802276	eval	plús l eða n.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00162	804058	808453	train	Eins og eh, „epli“, „ætla“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00163	808844	811786	train	„ekla“, „opna“, „vatn“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00164	812340	813000	dev	„vökna“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00165	813894	814756	train	Þetta er sem sagt,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00166	816366	817507	dev	mikilvægt að, að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00167	818899	820511	train	muna eftir þessu og hafa þetta í huga,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00168	821864	824653	train	sem er enginn vandi að heyra í sjálfu sér en
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00169	825696	826913	train	manni hættir til að gleyma
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00170	828045	832749	dev	að þarna er, eru ekki löng hljóð heldur aðblástur.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00171	838406	839095	train	Lítum svo á t
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00172	840333	842827	train	annvaramæltu önghljóðin.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00173	843987	844857	train	Þar höfum við
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00174	846238	856738	eval	óraddaða hljóðið f sem kemur fyrir í framstöðu, eins og „fer“ og, og „færa“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00175	857779	859423	train	„flytja“, og svo framvegis,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00176	859474	863462	eval	og svo í innstöðu á undan órödduðum hljóðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00177	864774	869992	train	eins og í „haft“, „hafs“ og annað slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00178	870912	874734	train	Það eru til dæmi um f á milli sérhljóða en það er,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00179	876032	878671	train	þau eru undantekning, það er þá í einstöku tökuorðum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00180	879334	882421	train	eins og orðinu „sófi“, „sófi“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00181	886912	888172	dev	Langt f
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00182	889049	897003	eval	kemur fyrir ��, í innstöðu eins og í „kaffi“ og „gaffall“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00183	898091	901547	train	og í bakstöðu eins og „stroff“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00184	904146	904806	train	og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00185	906028	911369	train	en, en alls ekki í framstöðu. Það er ekkert orð sem byrjar á löngu f-i.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00186	915137	918497	train	Og rétt líka að hafa í huga að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00187	919705	924675	eval	f skiptist á við
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00188	926201	927960	train	varamælt lokhljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00189	930000	933388	eval	ófrábles, blásið eða fráblásið eftir, eftir mállýskum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00190	934324	938790	train	í orðum eins og „æpa“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00191	939291	944206	train	„æpti“, þar sem að, að kemur önghljóð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00192	944598	946548	eval	á undan, undan lokhljóðinu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00193	947583	948564	train	Við höfum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00194	949760	951734	eval	sem sagt „æpa“ með, með
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00195	952832	954001	train	varamæltu lokhljóði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00196	955082	957902	train	en „æpti“ með önghljóði.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00197	963558	967329	train	Raddaða hljóðið, raddaða tannvaramælta önghljóðið v [v],
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00198	968308	971757	train	það kemur fyrir svo í framstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00199	972787	976003	train	eins og í„vera“, „væla“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00200	977316	981365	train	og í innstöðu á undan rödduðum hljóðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00201	982842	985422	train	eins og „hefja“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00202	986310	987172	eval	og „hafði“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00203	988160	989958	train	og í bakstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00204	994269	997156	train	Það eru til dæmi um það, á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00205	997258	1005496	eval	s í máli sumra, „efstur“ segja sumir, en, en svona venjulegur framburður
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00206	1007040	1019778	train	er „efstur“ með órödduðu, enda samræmist það þeirri meginreglu að, að á undan órödduðum hljóðum er tannvaramælta hljóðið, önghljóðið óraddað.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00207	1023186	1024266	train	Langt v
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00208	1026377	1032828	train	kemur, því bregður fyrir, en aðeins í gælunöfnum og, og slettum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00209	1034583	1036712	train	slettum eins og heavy eða eitthvað svoleiðis.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00210	1043971	1049659	train	Þ, sem sagt, ef við komum að tannbergsmæltu önghljóðunum, hljóðunum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00211	1050190	1052296	train	þá kemur þ
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00212	1053312	1055108	train	fyrir í, í framstöðu
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00213	1056242	1059793	train	í upphafi orða og í upphafi orðhluta í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00214	1060902	1070316	train	samsettum orðum, sem sagt framstöðu eins og eins og í, í „Þórður“, „þá“, „þegar“, „þessi“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00215	1072846	1078813	dev	„þak“ og svo í upphafi orðhluta í samsettum orðum eins og, eins og Alþingi
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00216	1079732	1080331	eval	og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00217	1081795	1082507	train	og slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00218	1084114	1093736	train	Það kemur líka fyrir á undan gómmæltu lokhljóði í órödd, órödduðum framburði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00219	1094688	1097663	train	með orðum eins og „traðk“ og „blaðka“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00220	1099098	1100267	eval	Í rödduðum framburði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00221	1102803	1106531	train	er þarna ð, „traðk“ og „blaðka“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00222	1108136	1109185	eval	Og síðan kemur,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00223	1111886	1116296	dev	getur þ-ið komið fyrir í innstöðu á undan sérhljóði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00224	1117726	1120635	eval	í, í fáeinum tökuorðum eins og, eins og „kaþólskur“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00225	1124626	1125165	train	Ð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00226	1127676	1131875	eval	kemur nú aðallega fyrir í, í innstöðu og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00227	1133948	1134983	train	og bakstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00228	1138251	1138963	train	sem sagt
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00229	1139725	1143860	train	innstöðu eins og „veður“, „víða“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00230	1145243	1145963	train	og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00231	1147894	1157185	train	það er rétt að hafa í huga að ð-ið, sem sagt raddaða hljóðið, raddaða tannbergsmælta önghljóðið, kemur líka fyrir á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00232	1158046	1163478	train	órödduðum hljóðum, öfugt við vara, við tannvaramælta önghljóðið, sem sagt, við segjum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00233	1164096	1166196	eval	„blaðs“ en ekki „blaðs“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00234	1169956	1173646	train	Og síðan kemur, er ð notað í bakstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00235	1174809	1176960	train	og svo í upphafi
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00236	1178125	1185574	dev	áherslulausra orða sem, sem annars hafa þ, annars hafa óraddaða hljóðið.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00237	1185740	1187772	train	Sem sagt „það“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00238	1189374	1193772	train	er, er borið fram „ðað“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00239	1194748	1197057	train	eða „ða“ í, í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00240	1198763	1202153	eval	samfelldu máli, áhersluleysi í samfelldu máli.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00241	1204573	1205203	train	Og þá
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00242	1206656	1210855	train	er það s, tannbergsmælta önghljóðið s,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00243	1212160	1216750	train	og það er skemmst frá því að segja að, að s kemur fyrir
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00244	1218174	1226872	train	mjög víða, í mjög fjölbreyttu umhverfi, það kemur fyrir í framstöðu, innstöðu og bakstöðu, á undan bæði radd, rödduðum og órödduðum hljóðum og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00245	1227814	1236260	train	er yfirleitt, hefur yfirleitt mjög mikið frelsi um það hvar það getur komið fyrir. Við sáum rétt áðan að s
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00246	1237335	1245791	train	leyfir mörg hljóð á milli sín og sérhljóðs og er, er sem sagt mjög sveigjanlegt hljóð að þessu leyti.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00247	1249150	1252839	train	Þá eru það framgómmæltu önghljóðin,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00248	1254582	1255486	train	[ç].
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00249	1256754	1262004	train	Óraddaða hljóðið, það kemur eingöngu fyrir í, í framstöðu
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00250	1263818	1265830	train	á undan sérhljóði.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00251	1266096	1277473	train	Það er að segja í, sem sagt, í orðum sem hafa h j eða h é í stafsetningu, eins og, eins og „hjá“ og „hjóla“ og „hér“ og „héðan“, „héla“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00252	1279756	1280535	train	Svo
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00253	1282700	1283930	train	kemur það líka
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00254	1284946	1286745	train	stundum fyrir í aðblæstri
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00255	1288672	1289871	train	í staðinn fyrir
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00256	1291264	1292104	eval	h
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00257	1294700	1300070	eval	og, og framgómmælt lokhljóð „ekki, ekki“, í staðinn fyrir „ekki“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00258	1303623	1305566	train	En það er nú kannski ekki, svona,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00259	1306793	1310964	train	viðurkenndur framburður eða ekki, ekki venjulegur framburður.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00260	1312467	1316090	train	Raddaða hljóðið, j, það
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00261	1318146	1325844	train	kemur fyrir á undan sérhljóði bæði í framstöðu og innstöðu. Við sáum áðan að, að j gerir þá kröfu að standa
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00262	1326848	1328618	dev	yfirleitt næst sérhljóði,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00263	1331998	1334788	train	leyfir yfirleitt engin hljóð á milli sín og sérhljóðs,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00264	1338630	1341617	train	og það
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00265	1343352	1350761	dev	getur komið fyrir í bakstöðu en, en er mjög sjaldgæft, við höfum svona upphrópanir eins og „oj“ og „foj“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00266	1351552	1354432	eval	og síðan orð sem,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00267	1355468	1358805	train	ja, menn deila um hvo, hvort séu í raun og veru til.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00268	1361085	1370433	train	Kannski helst orð sem eru, sem eru mynduð af sögnum með því að sleppa nafnháttarendingunni, orð eins og „grenj, grenj“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00269	1372569	1373637	train	sem
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00270	1376382	1383675	train	yfirleitt, já, sem, sem getur brugðið fyrir en, en eru svona á mörkunum að vera leyfileg íslensk orð, kannski.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00271	1384575	1387188	train	Og j skiptist oft á við
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00272	1388426	1392802	train	[ɣ], við uppgómmælta önghljóð, raddaða öng, öng, önghljóðið,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00273	1393104	1398043	dev	þannig að, að j-ið kemur fram ef að i fer á eftir en annars [ɣ].
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00274	1398374	1400530	train	Við höfum orð eins og „hagi“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00275	1401984	1403393	train	og „haga“, þar sem
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00276	1405126	1413321	train	[ɣ] kemur fyrir í öllum myndum nema þar sem að i fer á eftir, þá þá togar i-ið
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00277	1414461	1420280	train	önghljóðið til sín, gerir það framgómmælt af því að i er frammælt sérhljóð.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00278	1422764	1424207	train	Uppgómmæltu önghljóðin,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00279	1425337	1426409	eval	þar höfum við
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00280	1429294	1437547	train	[x], óraddaða hljóðið, sem að hjá, í framburði meginhluta landsmanna kemur, kemur eingöngu fyrir í innstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00281	1438801	1443206	eval	á undan tannbergsmæltu lokhljóði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00282	1444153	1451233	train	eins og, eins og „taktu“, „vigta“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00283	1452394	1454342	train	og annað slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00284	1457939	1459440	train	Hjá sumum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00285	1460779	1464019	train	kemur það einnig fyrir á undan s-i,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00286	1465825	1469339	train	ef við erum að segja „buxur“, „kex“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00287	1472256	1472886	train	en
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00288	1474865	1477295	train	stór hluti landsmanna, að minnsta kosti yngra fólk,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00289	1478994	1483520	train	notar núna lokhljóð í þessum orðum:
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00290	1484107	1486185	train	og segir „buxur“, „kex“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00291	1487186	1488267	train	Þetta er, er
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00292	1489512	1493712	train	málbreyting sem er að ganga yfir, áður var þarna önghljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00293	1494868	1499305	dev	áður sögðu allir „buxur“ og „kex“, en það er að breytast.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00294	1500973	1501749	train	Nú, í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00295	1503600	1505160	train	svokölluðum hv-framburði
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00296	1505989	1511750	dev	þá kemur þetta óraddaða, uppgómmælta öng, önghljóð líka fyrir í framstöðu, þar sem menn segja:
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00297	1513088	1517977	train	„hvað“, „hvað“, „hver“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00298	1519117	1523168	train	þar sem meginhluti landsmanna hefur kv-framburð og segir „hvað“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00299	1524598	1526157	train	„hver“. Og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00300	1527045	1531399	dev	og þetta hljóð, það skiptist oft í beygingu orða á við
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00301	1534203	1540125	train	uppgómmælt lokhljóð, þá ýmist fráblásið eða ófráblásið eftir mállýskum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00302	1540793	1547827	train	eins og eins og „taka“, „taktu“, „reka“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00303	1549188	1551289	train	„rektu“ og svo framvegis.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00304	1555015	1558441	train	[ɣ], raddaða uppgómmælta önghljóðið,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00305	1558443	1559103	train	það kemur
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00306	1561031	1562316	train	aldrei fyrir í framstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00307	1564045	1569236	train	kemur nær eingöngu fyrir í, í innstöðu á undan rödduðum hljóðum og svo í bakstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00308	1570560	1571610	eval	„Sagði“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00309	1572665	1576771	train	„saga“ og „lag“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00310	1577492	1587828	dev	og það skiptist oft á við bæði óraddað önghljóð, eins og í „sagði“, „sagt“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00311	1588554	1589153	train	og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00312	1591481	1593235	train	við lokhljóð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00313	1594046	1595281	train	eins og í „saga“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00314	1596441	1599161	train	„sagna“ og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00315	1601051	1604650	train	„segull“, „segli“, og svo framvegis.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00316	1608632	1610160	train	Raddbandaönghljóðið h.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00317	1612288	1613276	train	Það kemur nú
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00318	1614780	1617238	train	aðallega fyrir í framstöðu, á undan sérhljóðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00319	1618560	1622818	train	og svo í, í upphafi orðhluta í samsetningum, eins og, eins og þ,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00320	1624725	1626464	dev	eins og í, í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00321	1629065	1630326	train	„snjóhús“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00322	1631771	1632581	eval	eða eitthvað slíkt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00323	1635662	1638718	dev	Og svo náttúrulega í aðblásturssambandi, við töluðum um aðblásturinn áður.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00324	1639379	1642431	train	Þar, þar kemur h í innstöðu á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00325	1643018	1646871	train	lokhljóði, „kapp“, „kappi“, „epli“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00326	1648210	1650434	train	Hins vegar er rétt að athuga að í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00327	1652156	1653176	train	samböndunum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00328	1655276	1659795	train	þeim samböndum sem að í stafsetningu eru skrifuð h j, h l, h r, h n
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00329	1661622	1662690	train	og h é,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00330	1664070	1666558	train	þá er ekki ekki borið fram h,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00331	1667815	1670417	dev	heldur eru borin fram órödduð hljóð.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00332	1671471	1676254	eval	Sem sagt [ç] [l̥] [r̥] [n̥], eins og „hjá“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00333	1677376	1680807	train	„hlaupa“, „hress“, „hnýta“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00334	1684794	1685664	train	Og svo er rétt að
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00335	1687258	1691626	train	nefna að, að áherslulítil orð, aðallega svona
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00336	1691627	1694932	train	persónufornöfnin „hann“ og „hún“, sem sem hefjast á h,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00337	1696766	1698708	dev	svona ein og sér, að þau
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00338	1699587	1703748	dev	missa oft þetta h í, í samfelldu máli, verða bara „ann“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00339	1704372	1708511	train	og „ún“. Og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00340	1709952	1712893	train	eitt þekktasta dæmið það, um þetta er nú úr
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00341	1714563	1715223	eval	texta
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00342	1715731	1720642	train	Stuðmanna, „Úti í Eyjum“, þar sem er línan „ann ann enn enn“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00343	1723034	1725220	train	en ekki „ann hann henni enn“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00344	1728614	1730204	train	Nefhljóð eru næst
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00345	1730601	1731159	train	og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00346	1734547	1737221	train	m og n, sem sagt varamæltu og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00347	1738316	1741474	train	tannbergsmæltu rödduðu nefhljóðin, koma fyrir í mjög fjölbreyttu umhverfi
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00348	1742105	1744645	dev	og eru einu nefhljóðin sem geta verið löng í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00349	1745151	1746855	eval	inn stöðu og bakstöðu.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00350	1750182	1754442	train	Og, og eins og, eins og „dimmur“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00351	1755392	1756112	train	„vinna“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00352	1759703	1762508	train	„skömm“, „inn“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00353	1766252	1769281	dev	Framgómmælt og uppgómmælt nefhljóð standa
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00354	1770465	1773651	train	nær eingöngu með samsvarandi lokhljóðum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00355	1776845	1779021	train	eins og í „lengi“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00356	1780352	1781886	eval	og „löng“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00357	1784402	1789866	dev	Þar sem framgómmælt nefhljóð á undan framgómmæltu lokhljóði, uppgómmælt nefhljóð á undan uppgómmæltu lokhljóði. En
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00358	1790400	1792421	train	þar að auki geta
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00359	1793587	1797992	train	uppgómmæltu lokhljóðin stundum staðið á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00360	1799040	1807050	train	öðru samhljóði ef lokhljóðið fellur brott úr klasa, eins og í eignarfallinu af „vængur“, „vængs“, „vængs“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00361	1810940	1811960	train	Órödduðu nefhljóðin,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00362	1813316	1819443	eval	þau koma fyrir á undan ófráblásnum lokhljóðum, eða þar sem er p, t, k í stafsetningu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00363	1820928	1822938	train	eins og, og, og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00364	1825524	1831746	train	eins og „hempa“, „vanta“, „banki“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00365	1833838	1839207	train	og svo óraddað n í, í framstöðu
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00366	1840147	1845791	train	í orðum með, sem hafa h n í stafsetningu, eins og var nefnt áðan, orðum eins og „hnífur“ og „hneta“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00367	1846925	1851903	train	Og svo í bakstöðu þar sem að, að á eftir samhljóði, þar sem að það,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00368	1852481	1856404	dev	n afraddast oft eða alltaf, „ofn, ofn“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00369	1861858	1865608	dev	Um hliðarhljóðin gildir í raun veru mjög svipað og um nefhljóðin.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00370	1867200	1871322	train	Raddaða hliðarhljóðið kemur fyrir í mjög fjölbreyttu umhverfi,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00371	1872857	1873187	train	það,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00372	1874048	1876657	train	bæði í framstöðu, innstöðu og bakstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00373	1880994	1884144	train	eins og, eins og „lifa“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00374	1885453	1888388	eval	og „væla“ og „ból“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00375	1889814	1897975	train	Og það getur verið langt eins og í, í innstöðu eins og í „halló“ og „Villi“, og í bakstöðu eins og í „ball“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00376	1901325	1903365	dev	Óraddaða hliðarhljóðið kemur fyrir í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00377	1904364	1908188	train	upphafi orða sem hafa h l í stafsetningu eins og [l̥] hljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00378	1909322	1910672	train	og svo á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00379	1911972	1913292	train	ófráblásnum lokhljóðum
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00380	1914444	1917651	train	eins og „hjálpa“ og „piltur“ og „mjólk“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00381	1919904	1921917	train	Það er að segja í, í framburði þeirra,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00382	1922680	1928530	eval	hjá þeim sem hafa óraddaðan framburð, og svo í bakstöðu á eftir órödduðum hljóðum eins og í „skafl“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00383	1933494	1934559	train	Raddaða
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00384	1936154	1937323	train	sveifluhljóðið r
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00385	1938758	1942925	train	kemur fyrir í, í fjölbreyttu umhverfi líka, í framstöðu, innstöðu og bakstöðu,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00386	1943820	1945279	train	eins og í,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00387	1947441	1948130	train	í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00388	1949568	1950348	eval	„raka“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00389	1951509	1952978	dev	„vera“ og „stór“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00390	1953920	1955090	train	og það getur verið langt
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00391	1955609	1956859	train	eins og í
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00392	1957403	1966446	train	„urra“ og „verra“. Og óraddaða sveifluhljóðið [r̥],
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00393	1966944	1974653	train	að það kemur fyrir í upphafi orða sem hafa h r í stafsetningu eins og „hress“, og svo á undan ófráblásnum lokhljóðum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00394	1975590	1977474	train	og líka á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00395	1977683	1978545	dev	s,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00396	1979541	1980021	train	sem
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00397	1980831	1989145	eval	er ólíkt því sem að er með hliðarhljóð og nefhljóð. Segjum sem sagt „verpa“, „jurt“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00398	1989962	1992421	train	„hark“ og „vors“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00399	1993554	1994034	dev	en
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00400	1996570	2001939	train	l og nefhljóðin afraddast ekki á undan s-i, við segjum „háls“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00401	2003097	2005968	train	„víns“ en ekki „háls“, „víns“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00402	2008014	2010474	train	Og svo missir r-ið stundum röddun í bakstöðu, „bor“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00403	2015862	2020869	eval	Og hér er bara yfirlit yfir þau samhljóð sem geta verið löng,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00404	2022690	2024669	train	hefur nú komið fram mestan part áður.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00405	2025840	2028058	train	Ófráblásnu lokhljóðin geta verið löng,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00406	2028806	2030961	train	eins og „gabb“, „nudd“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00407	2032508	2035037	train	„eggja“ og „rugga“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00408	2037109	2041425	train	Órödduðu önghljóðin f og s geta verið löng eins og „töff“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00409	2042569	2043348	train	og „blessa“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00410	2044723	2048070	train	Rödduðu nefhljóðin m og n, „amma“ og „sunna“.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00411	2049206	2051025	train	Rödduð hliðar- og sveifluhljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00412	2052351	2053282	train	„ball“ og „hærra“,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00413	2054456	2059222	train	en önnur samhljóð geta aðeins verið stutt, kom alls ekki fyrir löng í málinu. Það er að segja, það eru
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00414	2059717	2065708	train	öll fráblásnu lokhljóðin, það eru rödduðu önghljóðin
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00415	2067199	2067799	train	og
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00416	2069418	2073770	train	flest þau órödduðu líka, öll nema f og s eins og áður er nefnt.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00417	2076063	2076904	train	Og síðan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00418	2078014	2079668	train	öll órödduð
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00419	2080320	2082462	eval	nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00420	2083583	2085498	train	þau geta aðeins verið stutt, og svo
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00421	2086559	2089310	train	uppgómmælt og framgómmælt nefhljóð.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00422	2094870	2100010	train	Lítum að lokum aðeins á dreifingu sérhljóða, bæði einhljóða og tvíhljóða.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00423	2103296	2110255	train	Öll einhljóð átt, einhljóðin átta og svo tvíhljóðin ei, æ, au, ó og á
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00424	2111571	2114368	train	hafa mjög fjölbreytta dreifingu, það er að segja, þau geta komið fyrir
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00425	2115770	2118558	train	nánast hvar sem er, koma fyrir í framstöðu, innstöðu og bakstöðu
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00426	2119494	2123295	train	og geta verið löng og stutt í, í öllum þessum stöðum.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00427	2124250	2128179	eval	Og þarf ekki að tína til dæmi um það, það er mjög auðvelt að finna þau.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00428	2131094	2137754	train	Það er þó ein takmörkun á þessu, að einhljóð koma yfirleitt ekki fyrir á undan
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00429	2138934	2141676	train	framgómmæltum og uppgómmæltum nefhljóðum,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00430	2143156	2149095	train	og svo j, þar koma tvíhljóð í staðinn, það er að segja í máli flestra landsmanna.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00431	2149741	2155085	eval	Það er að segja flestir segja „langur“ en ekki „langur“
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00432	2155878	2157082	train	flestir segja
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00433	2159669	2163479	train	„bogi“ en ekki „bogi“, og svo framvegis.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00434	2166105	2166554	train	Og,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00435	2167733	2171685	train	en svo eru tvö, þessi tvö tvíhljóð sem eru talin þarna neðst,
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00436	2172912	2175551	train	[ʏi] og [oi], þau
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00437	2177114	2180233	train	koma aðeins fyrir á undan j.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00438	2182630	2184010	train	Þau eru sem sagt
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00439	2186792	2193272	train	hljóðbrigði af einhljóðunum [ʏ] og [ɔ], sem standa aðeins í þessu ákveðna umhverfi.
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00440	2195496	2197986	train	Og þá látum við lokið
+1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a_00441	2198566	2201760	train	þessari umfjöllun um dreifingu íslenskra málhljóða.

00001/1727b47a-7d48-46d2-9436-65ac35788d9a.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:ef04ad043f5dafc76073794b61c06bbea8856a13dd02f81ee8d8ce936971dfce
+size 70533024

00001/198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407.txt

@@ -0,0 +1,366 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00000	870	11518	train	Góðan dag. Í þessum fyrirlestri er fjallað um sveiflur raddbanda og sveiflutíðni, svo og um yfirtóna og hljóðróf.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00001	14858	17606	dev	Raddir manna eru misháar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00002	18181	23890	train	Vitum það að kvenraddir eru yfirleitt talsvert hærri en karlaraddir
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00003	25216	31574	dev	og það stafar af því að raddböndin sveiflast á mismunandi tíðni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00004	33704	37134	train	Við vitum það líka að, að við getum sjálf
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00005	37887	41878	train	breytt sveiflutíðni, breytt tónhæðinni
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00006	42810	43810	train	að einhverju leyti,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00007	45506	54475	train	við getum reynt eða ég get reynt að tala með mjög djúpri röddu og líka með mjög hárri röddu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00008	56112	61093	train	og þarna er ég að breyta grunntíðninni, breyta sveiflutíðni raddbandanna.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00009	62124	64804	train	Spurningin er hvað ræður þessari sveiflutíðni?
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00010	66474	67075	train	Það eru
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00011	68855	73295	dev	þrjú atriði sem þar er um að ræða,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00012	76069	78409	train	það er í fyrsta lagi lengd raddbandanna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00013	81153	85924	train	og öðru lagi massi þeirra, það er að segja hversu efnismikil þau eru,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00014	88063	89563	train	og svo í þriðja lagi hversu strengd þau eru.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00015	90894	93722	train	Og þessi tvö fyrstu atriði,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00016	96118	104448	train	það er að segja lengd og massi, eru, fara að verulegu leyti eða að mestu leyti eftir
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00017	105215	110165	train	stærð barkakýlisins, raddböndin semsagt eru þarna innan í barkakýlinu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00018	111615	128825	train	og þar af leiðir að lengd og massi þeirra er mjög háður stærð barkakýlisins, og nú vitum við það að barkakýli karla er yfirleitt talsvert stærra en barkakýli kvenna. Barkakýli karla stækkar heilmikið um kynþroskaaldur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00019	130304	136742	train	og það leiðir til þess að raddbönd, raddböndin,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00020	137623	138733	train	drengir fara í mútur.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00021	139605	144075	train	Raddböndin lengjast, massi þeirra eykst
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00022	144776	154978	train	og sveiflutíðni þeirra verður miklu lægri. Miklu færri sveiflur heldur en, heldur en í kvenröddum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00023	160395	161385	eval	Þetta er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00024	164075	165185	train	í sjálfu sér ekki,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00025	166015	172735	train	ekkert sem er bundið við raddbönd sérstaklega. Þetta eru eðlisfræðileg lögmál sem við getum víða
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00026	173695	183885	train	séð, til dæmis í hljóðfærum, auðvelt að sjá þetta í gítarstrengjum þar sem við vitum það að langir og sverir strengir
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00027	184575	190305	dev	þeir sveiflast hægar og þeir gefa frá sér dýpri tón
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00028	191036	195025	train	en stuttir og grannir, og nákvæmlega það sama gildir um raddbönd.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00029	198479	198929	train	Og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00030	200319	205569	train	vegna þess að, að lengd og massi raddbandanna er háð
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00031	206463	212913	train	stærð barkakýlisins, þá breytist þetta ekkert eftir að fullum þroska er náð.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00032	214367	217576	train	Barkakýlið hvorki stækkar né minnkar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00033	219266	226828	train	eftir að fullorðinsaldri er náð og þess vegna breytist ekki lengd og massi raddbanda og það takmarkar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00034	228352	234671	train	hversu mjög, eða hversu mikið við getum breytt tónhæðinni í rödd okkar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00035	236157	242006	train	En það er samt eitt atriði enn sem stjórnar sveiflutíðninni og tónhæð raddarinnar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00036	243235	249866	eval	Það er hversu strengd raddböndin eru og því atriði getum við breytt að vissu marki,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00037	251073	252274	train	getum breytt því
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00038	252783	255104	train	til þess að, að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00039	257434	259682	train	breyta tónfalli raddarinnar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00040	261237	262348	train	og, og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00041	264557	269266	train	þetta náttúrulega nýtist mjög mikið í söng sérstaklega en líka bara í venjulegu tali.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00042	271048	274975	train	Og við breytum þessu með því að hreyfa
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00043	275839	280649	train	könnubrjósk og skjaldbrjósk. Og við getum aðeins
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00044	282411	284271	dev	skoðað hvernig þetta,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00045	287396	289687	train	hvernig þetta er, hvernig þetta virkar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00046	289982	296312	train	Við sjáum hér sem sagt að raddbönd eru fest á
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00047	298281	301850	train	skjaldbrjóskið að framan, könnubrjósk að aftan, eins og við höfum nefnt,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00048	303267	303687	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00049	305857	306305	train	við
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00050	309910	310240	train	getum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00051	312451	316502	train	hreyft skjaldbrjóskið svolítið. Þið sjáið hér
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00052	317312	317940	train	hvernig við
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00053	319232	321660	train	getum hreyft skjaldbrjóskið pínulítið og það hefur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00054	323072	326041	train	áhrif á strengleika raddbandanna.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00055	328646	339776	train	En fyrst og fremst eru það þó könnubrjóskin sem við getum hreyft. Þið sjáið þarna hvernig þau geta hreyfst á mjög margvíslegan hátt og það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00056	340848	342478	train	hefur þá áhrif á það hvernig,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00057	343807	351117	train	hversu strengd raddböndin eru. Við getum skoðað þetta ennþá meira hér.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00058	353199	354608	train	Skoðum þessa
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00059	356096	359745	dev	fjölbreyttu vöðva sem eru í barkakýlinu. Það er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00060	360581	363882	train	fullt af smá vöðvum sem stjórna margvíslegum hreyfingum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00061	364791	365752	train	á þessum brjóskflögum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00062	366810	369410	dev	og óþarfi
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00063	370483	374413	dev	að fara yfir það allt saman. En þið sjáið semsagt hvernig þessir vöðvar þarna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00064	375677	376548	train	stýra
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00065	377613	380283	train	brjóskflögunum á ýmsan hátt.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00066	381564	389793	train	Könnubrjóskin geta hreyfst á mjög margvíslegan hátt vegna þess að það eru margir vöðvar þarna sem stjórna hreyfingum þeirra
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00067	390925	397285	train	og það er forsendan fyrir því hvað við getum gert margt með röddina, hvað við getum breytt henni
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00068	398139	399728	eval	á margvíslegan hátt
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00069	402019	402649	train	og,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00070	405235	406555	train	og breytt
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00071	408295	410516	train	tónhæð, tónfalli og öðru slíku.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00072	417877	420425	dev	Venjuleg karlmannsrödd er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00073	421918	423387	train	um hundrað og tuttugu sveiflur á sekúndu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00074	425910	427139	train	Athugið að þetta er meðaltal og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00075	428062	432382	train	getur vikið talsvert frá þessu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00076	434007	441766	eval	Menn geta farið bæði talsvert niður fyrir, verið með talsvert færri sveiflur, og líka talsvert fleiri sveiflur.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00077	444612	449802	eval	Venjuleg kvenrödd er að meðaltali um tvö hundruð tuttugu og fimm sveiflur á sekúndu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00078	452928	453759	train	Það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00079	455204	456942	dev	er sama með það. Það getur auðvitað
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00080	458235	461584	train	farið talsvert upp fyrir og talsvert niður fyrir þetta.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00081	462711	464391	train	Og barnsrödd, það er að segja
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00082	465201	471610	train	rödd barna áður en að, áður en þau fara í, komast á kynþroskaaldur,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00083	472576	481065	train	er svona um tvö hundruð sextíu og fimm sveiflur á sekúndu. En legg enn og aftur áherslu á að þetta eru gróf meðaltöl.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00084	483158	492029	train	Grunntíðni raddarinnar, það er segja þessi, þessi sveiflutíðni raddbandanna, sú tíðni sem raddböndunum er, er eðlilegt að sveiflast á,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00085	493312	504382	train	er oft táknuð f núll, það er að segja með stóru f-i og svo litlu núlli hérna svolítið neðar, neðan við línu, eins og þið sjáið hér.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00086	509836	512566	train	Grunntíðnin breytist
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00087	513956	515485	eval	talsvert með aldrinum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00088	516981	517341	eval	Hún,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00089	519081	523163	train	hún lækkar hratt framan af eins og við höfum séð sem sagt, hjá,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00090	524799	532178	train	þegar, þegar við förum í, komumst á kynþroskaaldur, strákar fara í mútur og svo framvegis,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00091	533509	539539	eval	en síðan, og síðan lækkar hún lengi
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00092	540288	546077	train	hægt en svo hækkar hún oft aftur á efri árum. Þið sjáið þetta hérna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00093	546816	552275	train	þar sem að grunntíðni kvenradda er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00094	553629	557830	train	táknuð með bláum lit, karlar, karlaradda með rauðum lit.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00095	559408	563099	train	Lárétti ásinn er aldur og lóðrétti ásinn er tíðni,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00096	564539	568018	train	að þá sjáið þið að þetta byrjar svona á svipuðum stað, síðan
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00097	569828	575549	train	svona um hérna kynþroskaaldur, þá, þá lækka
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00098	576639	578679	train	strákarnir mjög mikið.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00099	580610	581390	train	En, svo,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00100	586142	592721	train	konurnar lækka líka en ekki líkt því eins mikið, en svo verður aftur hækkun á efri árum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00101	595306	599385	train	Við skulum nú aðeins athuga hvernig, hvað það er sem gerist
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00102	600320	604909	train	við raddbandasveiflurnar, hvernig hljóðið myndast.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00103	605823	606393	dev	Það sem
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00104	607443	620011	train	gerist er að þessar raddbandasveiflur, þessi titringur raddbanda sem stafar af því að, að það byggist upp loftþrýstingur neðan þeirra sem brýst síðan upp
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00105	620799	621879	train	með reglulegu millibili,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00106	623230	626979	dev	þessi titringur raddbandanna kemur af stað
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00107	627590	631019	eval	sveiflum í loftinu fyrir ofan
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00108	631688	640000	train	raddböndin, þar að segja í barkakýli, koki, munnholi og stundum nefholi líka.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00109	642433	657193	train	Sameindir loftsins fara að, fara af stað, þær skella hver á annarri, endurkastast, og það verður til mjög fjölbreytt mynstur af sameindasveiflum þarna.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00110	659433	659972	train	Ef að þessar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00111	661899	667479	train	sveiflur skella svo á endanum á hljóðhimnum okkar þá skynjum við þær sem hljóð.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00112	670898	676886	train	Þessar sveiflur loftsins fyrir ofan raddböndin verða
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00113	678144	685131	train	af sömu tíðni og raddbandasveiflurnar, þar að segja, við getum sagt að raddböndin ýta við eða stugga við
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00114	686673	690082	train	sameindum loftsins sem fara af stað,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00115	690816	711942	train	skella á öðrum sameindum, endurkastast af þeim, skella þá í bakslaginu á enn öðrum sameindum, endurkastast til baka og svo framvegis. Svo eins og ég sagði áðan þá verða, verður þarna til mjög fjölbreytt mynstur af sveiflum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00116	714990	722672	train	Við töluðum um það að grunntíðni karlmannsraddar er hundrað og tuttugu sveiflur á sekúndu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00117	723703	732073	train	og það verða þá til, ef raddböndin sveiflast á þeim hraða, verða til sameindasveiflur af þeirri tíðni,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00118	732912	735620	train	en það verða einnig til sveiflur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00119	736601	743530	train	sem eru heilt margfeldi af grunntíðninni. Þar að segja, það verða til
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00120	744950	745730	eval	sveiflur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00121	747081	747801	train	sem eru
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00122	749471	750559	dev	tvö hundruð og fjörutíu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00123	751672	752671	train	á sekúndu,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00124	754683	759823	train	þar sem að sem sagt sameindirnar skipta um stefnu, tvö hundruð og fjörutíu sinnum á sekúndu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00125	762784	773934	dev	þrjú hundruð og sextíu, fjögur hundruð og áttatíu, sex hundruð og svo framvegis. Það er að segja tvöfalt, þrefalt, fjórfalt hraðari heldur en grunntíðnin.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00126	776447	778918	train	Og eins og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00127	780032	781441	train	áður með,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00128	783253	785823	eval	með raddbandasveiflurnar og tengsl
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00129	787107	792956	train	á sveiflutíðni raddbandanna við lengd og massa og strengleika þá eru þetta lögmál,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00130	793655	795655	train	eðlisfræðileg lögmál,sem
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00131	796416	803235	train	eru ekki bundin við hljóðmyndun, myndun málhljóða neitt sérstaklega, þetta er, eru bara
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00132	804721	808760	train	almenn lögmál um sveiflur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00133	810397	812067	dev	hluta, sveiflur sameinda,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00134	814158	815177	train	og þessar sveiflur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00135	817326	820166	train	sem eru þarna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00136	820288	826525	train	margfeldi af grunntíðninni, grunntóni raddarinnar, nefnast yfirtónar raddarinnar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00137	828245	830466	train	Og það er þá talað um
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00138	831360	839918	train	fyrsta yfirtón, eða það er að segja, það er ekki talað um fyrsta yfirtón, reyndar, því fyrsti yfirtónn er bara
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00139	841974	854442	train	einfalt margfeldi af grunntíðninni. Sem sé þá grunntíðnin sjálf en það er talað um annan yfirtón sem er tvöföld grunntíðnin, þriðja yfirtón sem er þreföld grunntíðnin og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00140	856173	857133	train	Þannig að ef
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00141	858285	864065	train	grunntónn, grunntíðni raddarinnar er hundrað og tuttugu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00142	864345	865424	train	sveiflur á sekúndu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00143	867361	868442	dev	þá er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00144	869248	880687	eval	fimmti yfirtónn, fimmföld grunntíðnin, og fimm sinnum hundrað og tuttugu eru sex hundruð, fimmti yfirtónn er þá sex hundruð sveiflur á sekúndu, og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00145	883974	893272	train	Og það eru grunntónninn og yfirtónarnir sem mynda saman
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00146	893629	897948	eval	það sem við köllum rödd, falla saman og mynda rödd.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00147	901875	909235	train	Það er þannig að styrkur grunntónsins, það er að segja krafturinn í sameindasveiflunum, er mestur,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00148	910847	920128	eval	krafturinn í þeim sameindasveiflum sem, sem sveiflast á sömu tíðni og, og raddböndin er mestur, en styrkur yfirtóna,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00149	921344	925303	train	krafturinn í sveiflunum, hann lækkar með hækkandi tíðni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00150	929120	929839	train	Þessi mynd
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00151	930816	932945	train	sýnir hlutfallslegan styrk
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00152	933587	937038	train	grunntóns og yfirtóna í barkakýli.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00153	940543	941503	train	Og þið sjáið
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00154	942336	944135	train	þá hér að,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00155	944909	945809	train	semsagt,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00156	946885	951235	dev	lárétti ásinn er tíðnin í sveiflum á sekúndu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00157	952063	953173	train	Lóðrétti ásinn
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00158	954793	957293	train	er styrkurinn og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00159	958134	962125	train	grunntónninn, grunntíðnin hér,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00160	962802	965162	eval	er þá hundrað og tuttugu sveiflur á sekúndur,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00161	965504	968501	train	hefur langmestan styrk.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00162	970663	974774	train	Þær sveiflur sem eru á tíðninni tvö hundruð og fjörutíu á sekúndu,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00163	975494	977302	train	það er að segja annar yfirtónn,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00164	978933	980352	train	hafa talsvert minni styrk.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00165	980924	986025	train	Síðan kemur hér þriðji yfirtónn sem er tíðnin þrjú hundruð og sextíu sveiflur á sekúndu,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00166	987568	993690	train	fjórði yfirtónn sem er tíðnin fjögur hundruð og áttatíu sveiflur á sekúndu, og fimmti yfirtónn sem tíðnin,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00167	995200	1002078	train	sex hundruð sveiflur á sekúndu og svo framvegis. Þið sjáið að þetta er hérna, þetta er ekki alveg jöfn lækkun en þetta er samt svona
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00168	1004019	1004799	train	hægt og sígandi
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00169	1005696	1008544	train	þannig að, að hérna, eftir því sem að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00170	1009799	1013519	eval	sveiflutíðnin er meiri, þeim mun minni er styrkurinn.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00171	1015094	1016133	eval	Þannig að þetta er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00172	1017964	1021553	train	sem sagt hlutfallslegur styrkur grunntóns og yfirtóna í barkakýli, en
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00173	1022847	1025518	train	þetta samsvarar ekki neinu málhljóði sem við heyrum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00174	1027232	1029453	train	Og ástæðan er sú að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00175	1032163	1032583	train	í,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00176	1033440	1036097	train	það, hljóðið eða sveiflurnar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00177	1036855	1037895	eval	eiga eftir
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00178	1039231	1040101	eval	að fara
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00179	1041173	1043451	train	gegnum, komast út úr líkamanum,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00180	1045423	1046413	train	fara gegnum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00181	1047615	1050634	train	kokið og munnholið eða nefholið
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00182	1051509	1052259	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00183	1052902	1055571	dev	kok, munnhol og nefhol
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00184	1056895	1059695	train	móta hljóðið, breyta
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00185	1061056	1063545	train	þessu, þessu hljóði
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00186	1065219	1077107	train	og, og breyta því hvaða yfirtónar hafa styrk og hver styrkur þeirra er. Og það er, ef að svo væri ekki,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00187	1078127	1078637	train	þá
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00188	1079933	1089983	train	myndum við ekki mynda nema eitt málhljóð, þá gætum við, og það væri, það er erfitt að hugsa sér hvernig hægt væri að tala með aðeins einu málhljóði,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00189	1093397	1102487	dev	ef við, í staðinn fyrir að hafa tugi málhljóða eins og flest tungumál hafa, ef við hefðum bara eitt málhljóð. Ef að, vegna þess að, að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00190	1104042	1113252	dev	talfærin, eða vegna þess að barkakýlið og hreyfingar þess bjóða ekki upp á það að við myndum mörg mismunandi hljóð.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00191	1114381	1115250	eval	Til þess að við getum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00192	1116031	1118010	train	myndað mörg mismunandi hljóð
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00193	1119688	1120798	train	þarf að,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00194	1123023	1127491	eval	að, að breyta þessu grunnhljóði, laga það til,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00195	1129288	1131146	train	og það gerum við á ýmsan hátt.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00196	1131859	1135009	dev	Það sem gerist
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00197	1136960	1141670	train	í, í myndun málhljóða er það að,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00198	1143008	1151827	train	að munnholið, kokið og munnholið, og svo einnig nef, nefholið, ef um nefhljóð er að ræða,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00199	1153599	1154740	train	það verkar sem
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00200	1155695	1156694	train	eins konar magnari
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00201	1159199	1160329	train	þegar við myndum málhljóð
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00202	1160816	1168076	train	og það sem gerist er að sum af þessum, sumir af þessum yfirtónum, sum tíðnisvið,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00203	1168884	1172023	train	eru deyfð, dregið úr styrk þeirra,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00204	1173762	1179192	train	en önnur tíðnisvið, sveiflur á öðrum tíðnisviðum, fá að halda sínum styrk eða, eða eru magnaðar upp.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00205	1181653	1183814	train	Og þetta
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00206	1185390	1189709	train	gerum við með því að að að breyta
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00207	1190346	1195595	train	lögun munnholsins. Við getum breytt mögnunareiginleikum munnholsins á ýmsan hátt
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00208	1197165	1202086	train	með því að að hreyfa tunguna.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00209	1204015	1214035	eval	Tungan er mjög hreyfanlegt líffæri eins og við vitum og það er hægt að, að nota hana á mjög fjölbreyttan hátt til þess að breyta lögun munnholsins og mögnunareiginleikum þess.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00210	1216317	1218357	train	Kjálkaopna getur verið mismikil.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00211	1219807	1221938	train	Varastaða getur verið misjöfn.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00212	1222784	1224073	train	Varir geta verið
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00213	1225634	1230923	eval	misopnar, geta verið krýndar og, eða gleiðar og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00214	1232343	1234923	train	Og síðan er það gómfyllan sem
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00215	1236074	1246823	train	við getum notað til þess að ýmist loka leiðinni upp í nefhol, loka loftrás upp í nefhol eða opna fyrir hana. Skoðum það síðar.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00216	1248382	1258582	train	Allt þetta getum við notað til þess að breyta mögnunareiginleikum munnholsins og mynda mismunandi málhljóð. Við fáum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00217	1260413	1263273	train	ákveðið hráefni frá barkakýlinu, sem sagt
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00218	1264823	1268123	train	grunntóninn og yfirtónana,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00219	1269395	1274256	train	en síðan er það hlutverk talfæranna í munni, fyrst og fremst,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00220	1275226	1280865	eval	að laga þetta hráefni til, búa til úr því mismunandi málhljóð.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00221	1282752	1289482	train	En það er ekki bara um að ræða, þarna, sveiflurnar í loftinu sem skipta máli, það er líka,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00222	1290809	1291949	eval	þessar loftsveiflur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00223	1292619	1300000	train	koma líka af stað titringi í því sem umlykur loftið, þar að segja holdinu, beinum og tönnum,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00224	1301584	1304373	train	og við getum líkt þessu við
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00225	1306295	1307015	train	hátalara.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00226	1308404	1318375	dev	Ef að hátalari er tekinn úr kassa sem umlykur hann þá breytist hljóðið af því að kassinn verkar líka sem magnari
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00227	1319807	1322117	train	eða við getum hugsað okkur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00228	1323353	1324116	train	gítar,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00229	1325263	1332615	train	það skiptir ekki bara máli hvernig strengirnir eru, gítarkassinn sjálfur, hann skiptir líka máli,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00230	1334683	1339363	train	en eðli munnholsins, það veldur því að það er ekki mjög nákvæmur magnari.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00231	1343612	1344151	train	Það er,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00232	1346683	1350854	train	það hafa margir sjálfsagt prófað að, að hella vatni í flösku
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00233	1352317	1352916	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00234	1354367	1356165	train	blása yfir stútinn,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00235	1357567	1364461	train	heyra hvernig hljóðið, hljóð myndast þá, ef þið hafið ekki prófað þetta skuluð þið gera það,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00236	1365787	1367653	train	og hvernig
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00237	1368858	1372069	train	hljóðið breytist eftir því hversu mikið vatn er í flöskunni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00238	1376895	1377345	train	Það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00239	1378513	1381717	train	breytist vegna þess að loftsúlan í flöskunni,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00240	1383217	1390688	train	sem sagt frá yfirborði vatnsins upp að stútnum, hún er misstór eftir því hvað er mismikið vatn í flöskunni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00241	1392455	1393625	train	Og þessi loftsúla,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00242	1395071	1402821	eval	semsagt þegar við blásum yfir stútinn, þá komum við af stað hreyfingum loftsins í þessari loftsúlu, sameindasveiflum,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00243	1403647	1404127	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00244	1405567	1408688	train	þær sveiflur eru mismunandi eftir því hversu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00245	1410288	1412988	train	stór eða hversu löng loftsúlan er.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00246	1414362	1423211	train	Og í raun og veru má segja að munnholið verki á svipaðan hátt. Í því er eins konar loftsúla,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00247	1424213	1430848	train	að vísu ekki kannski mjög regluleg, en ef við skoðum þessa mynd hér þá getum við
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00248	1432319	1434660	train	séð þarna loftsúlu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00249	1436031	1441941	train	frá raddböndum, raddglufunni hér upp kokið og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00250	1443710	1446228	train	gegnum munnholið og fram að vörum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00251	1447939	1448627	train	Og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00252	1450352	1454882	train	hér fyrir neðan er í raun og veru búið að, búið að taka þessa loftsúlu út,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00253	1455363	1458780	train	svona rétta úr henni, búa til þarna hólk
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00254	1459711	1460340	train	sem er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00255	1461248	1468237	train	um það bil sautján komma fimm sentimetra langur. Það er svona meðalfjarlægð frá raddböndum að vörum á, á karlmanni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00256	1471306	1471935	train	Og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00257	1473940	1474269	train	ef
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00258	1476138	1481031	train	loftsameindunum í hólki af þessu tagi, þessari stærð,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00259	1481484	1488625	eval	er komið af stað þá fara þær að titra á ákveðinni tíðni
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00260	1490175	1490474	dev	og,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00261	1491709	1497666	train	og þá er ákveðin tíðni, eru ákveðin tíðnisvið dempuð niður
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00262	1498255	1500145	train	en önnur mögnuð upp
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00263	1501266	1501673	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00264	1502563	1502951	train	það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00265	1506182	1508461	train	sem að gerist
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00266	1509586	1510215	train	þegar
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00267	1512511	1513051	train	það er,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00268	1514458	1514968	train	þá,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00269	1516384	1520222	dev	þau sem eru, tíðnisvið sem eru mögnuð upp eru kölluð formendur.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00270	1524353	1528041	train	Formendur eru semsagt þau tíðnisvið sem hafa mestan styrk í hverju málhljóði
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00271	1529892	1539192	train	og í flestum sérhljóðum eru að minnsta kosti þrír formendur greinilegir, við eigum eftir að skoða þetta heilmikið.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00272	1541894	1547265	train	Lægsta tíðnisvið sem hefur einhvern verulegan styrk er kallað fyrsti formandi, og það er táknað með stóru f-i og,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00273	1548248	1554273	dev	og tölustafnum einum svona litlum og neðan línu eins og þið sjáið hér á glærunni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00274	1556942	1558471	train	Næsta tíðnisvið
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00275	1559423	1562574	train	sem hefur einhvern verulegan styrk
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00276	1563759	1566428	train	er kallað annar formandi og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00277	1567839	1583078	train	Og ástæðan fyrir því að við skynjum mun á hljóðum, að við heyrum að [a] er annað hljóð en [ɛ], sem er annað hljóð en [ʏ], sem er annað hljóð en [i], og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00278	1583666	1585650	train	Ástæðan fyrir því að við skynjum þennan mun
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00279	1586337	1595799	train	eru að hljóðin hafa mismunandi formendur, grunntíðnin, grunnsveiflur raddbandanna eru þær sömu í öllum þessum hljóðum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00280	1597632	1598291	train	en,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00281	1599743	1605507	train	og yfirtónar barkakýlishljóðsins eru þeir sömu líka.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00282	1606325	1616868	train	Það sem að hins vegar gerist er að hljóðið er mótað á mismunandi hátt í talfærunum ofan barkakýlis, þar að segja í munnholinu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00283	1619316	1635394	dev	Við breytum stöðu talfæranna í munnholinu og það leiðir til þess að það verða mismunandi tíðnisvið, mismunandi yfirtónar sem magnast upp
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00284	1637192	1640401	train	og mismunandi yfirtónar sem eru deyfðir.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00285	1643712	1644703	dev	Við sjáum hérna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00286	1646894	1648723	train	hljóðróf. Það er talað um
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00287	1649536	1652820	train	hljóðróf hljóða, sem er þetta mynstur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00288	1653759	1654058	train	af
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00289	1655551	1658071	train	sveiflum sem einkenna hljóðið,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00290	1660657	1661594	eval	þetta er hljóðróf
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00291	1663183	1665644	train	hljóðs sem er kallað schwa,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00292	1666647	1675599	train	táknað í hljóðritun svona með e á hvolfi og er einhvern veginn svona: [ə] [ə] [ə],
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00293	1676926	1678807	train	nokkuð líkt íslensku ö
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00294	1679760	1689229	train	en það er sagt, þetta er kallað hlutlaust af því að það er sagt að það sé myndað við, svona hlutlausa stöðu munnholsins þar sem að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00295	1690624	1693349	train	tungan er svona í einhvers konar hvíldarstöðu. Það er,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00296	1694336	1697904	train	það er eins og er sýnt á þessari mynd hér
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00297	1701306	1701726	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00298	1704869	1705289	train	í
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00299	1706240	1709460	dev	þessu hljóði, [ə] [ə] [ə],
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00300	1711190	1711788	eval	þá
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00301	1714138	1720003	dev	eru þrír formendur, þrjú tíðnisvið sem eru sterkust,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00302	1721229	1732342	train	fyrsti formandi, fyrsta tíðnisviðið sem kemur sterkt í gegn, er þá kringum fimm hundruð sveiflur á sekúndu. Það þýðir sem sagt að grunntónninn og fyrstu yfirtónarnir þarna,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00303	1733080	1734537	train	þeir eru deyfðir niður
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00304	1736263	1742743	train	en síðan yfirtónar sem er í kringum fimm hundruð sveiflur á sekúndu þeir komast í gegn
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00305	1744643	1745481	train	af fullum styrk.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00306	1747202	1751433	dev	Svo eru þeir yfirtónar sem eru í kringum þúsund sveiflur á sekúndu þeir eru
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00307	1751828	1753029	train	deyfðir heilmikið niður
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00308	1753855	1757006	eval	en þeir sem eru fimmtán hundruð komast í gegn
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00309	1757951	1762991	train	og svo framvegis þannig að að þetta hljóð, hlutlausa sérhljóðið schwa
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00310	1764621	1773922	train	hefur þessa þrjá formendur: kringum fimm hundruð, kringum fimmtán hundruð og kringum tvö þúsund og fimm hundruð sveiflur á sekúndu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00311	1779730	1780690	train	Það sem
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00312	1782833	1785383	eval	gerist, og það er rétt að, að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00313	1786923	1788695	train	hafa það í huga að það eru
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00314	1789602	1793680	train	ekki bein tengsl á milli þess
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00315	1795340	1796121	train	hvaða
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00316	1797834	1801307	train	yfirtónar magnast upp
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00317	1802624	1804304	train	og, og tíðni
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00318	1805693	1812054	eval	formendanna, þar að segja að það geta verið mismunandi
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00319	1812548	1816000	train	yfirtónar sem magnast upp
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00320	1816636	1817207	train	í
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00321	1819222	1822762	train	sama formandanum, koma fram í sama formandanum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00322	1823515	1824266	train	í, eftir
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00323	1825279	1830980	train	því hvort, hver grunntíðnin er. Aðeins til þess að reyna að, að skýra þetta,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00324	1832288	1832647	train	þá
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00325	1833868	1841228	train	sjáum við hér að á efri myndinni er það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00326	1841561	1848353	train	fyrsti, annar, þriðji, fjórði yfirtónn sem er sterkastur í fyrsta formanda.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00327	1849616	1850957	eval	Það er þá vegna þess að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00328	1852674	1857480	dev	grunntíðni raddarinnar er kringum hundrað og tuttugu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00329	1859054	1859804	train	og
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00330	1861659	1864180	train	fjórði yfirtónn er þá
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00331	1865660	1875262	train	fjögur hundruð og áttatíu, sem að er nálægt þessum fimm hundruð sem er, sem sagt, fyrsti formandi er á.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00332	1876935	1877474	train	Í,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00333	1880172	1881250	train	hér á neðri myndinni
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00334	1882365	1890784	train	þá er það aftur á móti fyrsti, annar, þriðji yfirtónn sem er sterkastur í fyrsta formanda.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00335	1891652	1894195	train	Það er vegna þess að,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00336	1895710	1896561	train	að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00337	1898251	1900740	eval	hér er grunntíðnin væntanlega um hundrað og fimmtíu.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00338	1902234	1905817	train	Þá er annar formandi þrjú hundruð
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00339	1906836	1911397	train	og þriðji formandi fjögur hundruð og fimmtíu, sem er þá ekki heldur langt frá
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00340	1913269	1919692	train	tíðninni fimm hundruð sem einkennir fyrsta formanda hér. Athugið semsagt að, að málið er þetta:
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00341	1921599	1924539	train	Yfirtónar og formendur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00342	1926016	1926674	train	ráðast af
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00343	1927855	1928817	train	ólíkum atriðum.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00344	1929968	1934647	train	Yfirtónarnir, tíðni þeirra ræðst af grunntóninum,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00345	1936256	1939766	train	þeir eru heil margfeldi af grunntóninum, þannig að,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00346	1941465	1941855	train	að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00347	1943296	1949541	train	ef að, ef að grunntónninn er hundrað og tuttugu, grunntíðnin hundrað og tuttugu,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00348	1951137	1957227	train	þá eru yfirtónar margfeldi af því, ef grunntíðnin er hundrað og fimmtíu eru yfirtónar margfeldi af því,og svo framvegis.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00349	1958885	1959753	train	Aftur á móti
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00350	1961056	1965345	train	stjórnast formendatíðnin ekki af grunntíðninni.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00351	1966695	1974464	train	Formendatíðni, tíðni einstakra formanda, formenda, ræðst af lögun munnholsins
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00352	1977067	1983276	eval	og, og lögun munnholsins er óháð grunntíðninni. Það er að segja,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00353	1985711	1988082	dev	lögun munnholsins í körlum og konum
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00354	1988991	1991630	train	er um það bil sú sama. Að vísu er
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00355	1993728	2001593	train	höfuðstærð karla að meðaltali svolítið meiri, það er oft, stundum talað um að meðaltali sautján prósent meiri en kvenna.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00356	2003721	2004141	train	Og það
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00357	2005624	2007364	train	þýðir að, að
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00358	2008972	2009813	dev	formendur
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00359	2010834	2011403	train	kvenna
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00360	2012415	2021972	train	eru svolítið hærri en í meginatriðum samt er þetta sambærilegt. Þannig að, að áttið ykkur á þessu,
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00361	2023111	2032414	dev	að yfirtónarnir ráðast af grunntíðninni, formendurnir ráðast
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00362	2033169	2038077	train	af mögnunareiginleikum munnholsins, það er að segja lögun þess og stöðu
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00363	2038888	2039758	eval	hverju tilviki.
+198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407_00364	2042715	2051967	train	Látum þetta duga um yfirtóna að sinni en síðan er fjallað nánar um formendur í öðrum fyrirlestri.

00001/198cf53a-1e08-425d-ad3f-a6c38a618407.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:5db0b41440152e3cea346f499482f2a96186047724c1b7e596f8a3201bde0535
+size 65713676

00001/1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732.txt

@@ -0,0 +1,360 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00000	1050	1619	dev	Góðan dag.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00001	2770	5740	eval	Í þessum fyrirlestri er fjallað um lágmarkspör,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00002	6275	7225	train	og hvernig þau eru
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00003	7555	9674	train	notuð til þess að greina hljóðön,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00004	10667	15587	train	og síðan um íslenskt hljóðkerfi og eindir þess.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00005	20592	27762	eval	Lágmarkspör eru eitt helsta hjálpartækið sem er notað til þess að greina fónem, eða hljóðön, tungumáls
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00006	29594	32203	dev	og lágmarkspör eru,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00007	33454	35493	train	eru sem sagt mynduð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00008	36480	37319	train	af tveimur orðum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00009	38895	44496	eval	sem eru eins, sem að innihalda öll sömu hljóð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00010	45560	46770	train	nema eitt,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00011	46882	51012	train	það er að segja að, að sömu hljóð og í sömu röð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00012	51526	52126	train	nema
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00013	52657	54247	eval	það er munur á einum stað.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00014	55408	64407	train	„Til“ og „tal“ er þannig lágmarkspar vegna þess að eini munurinn felst í sérhljóðinu, upphafs- og lokahljóðin eru þau sömu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00015	65030	68008	train	„Sel“ og „söl“ er líka lágmarkspar,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00016	69931	73721	train	„pera“ og „bera“ er lágmarkspar, þar er
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00017	73856	76725	train	„era“ sameiginlegt en bara munur á upphafshljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00018	78236	80855	train	Sama er með „lifa“ og „rifa“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00019	83380	86839	train	og svo „ból“ og „bók“. Í „ból“ og „bók“ er
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00020	88222	89481	train	ó sameiginlegt,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00021	89968	93127	train	munurinn felst eingöngu í lokahljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00022	97813	106323	train	Það sem að við gerum þá er að, að skoða hvort við getum fundið slík pör og hvort
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00023	107442	108840	train	er merkingarmunur á þeim.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00024	110647	113958	dev	Og röksemdafærslan er sem sagt þessi
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00025	114957	124648	train	merk, ef er merkingarmunur, þá hlýtur hann að eiga rætur sínar að rekja til þess sem munar á orðunum, ekki til þess sem er sameiginlegt.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00026	125800	131109	train	Í „pera“ og „bera“ er „era“ sameiginlegt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00027	132077	132877	train	en
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00028	133620	137730	eval	munurinn felst bara í upphafshljóðinu. Við vitum samt að þessi orð merkja ekki það sama.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00029	138224	139403	train	Þannig að það hlýtur að vera
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00030	140865	144286	train	munur p og b sem ber ábyrgð á
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00031	145152	151151	eval	því. Sá munur er þá merkingargreinandi og, og við segjum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00032	151936	152475	dev	sem sagt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00033	153966	157205	train	p og b eru þá mismunandi hljóðön
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00034	158177	158777	train	í
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00035	159432	160062	dev	íslensku.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00036	164672	168481	train	Til þess að, að finna fónem er líka,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00037	170051	177692	dev	fónem eða hljóðön, er líka hægt að útvíkka lágmarkspörin og búa til svokallaðar umskiptaraðir sem eru
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00038	178944	185124	train	í raun og veru nákvæmlega sama fyrirbærið, nema þar er stillt upp fleiri en tveimur orðum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00039	186374	187484	dev	til þess að skoða
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00040	188078	188778	train	hvort,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00041	190156	193036	train	hvort sé hægt að skipta á einhverju einu hljóði og fá út
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00042	193528	194328	train	merkingarmun.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00043	195480	196949	train	Það er hægt að búa til
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00044	198400	199870	train	slíka röð í íslensku
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00045	200582	203261	train	með einum sextán samhljóðum,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00046	204882	219792	train	orðin „sóla“, „fóla“, „jóla“, „hjóla“, „hóla“, „kóla“, „góla“, „kjóla“, „gjóla“, „tóla“, „dóla“, „póla“, „bóla“, „róla“, „móla“, „nóla“ eru öll íslensk orð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00047	220372	222892	eval	misþekkt og misalgeng,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00048	226293	230514	train	og hvert þeirra hefur sína merkingu. Í þeim öllum er
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00049	230972	233522	train	„óla“ sameiginlegt, eini munurinn
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00050	234368	236398	train	felst í upphafshljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00051	237824	243943	train	Þar með erum við búin að sýna fram á að öll þessi sextán hljóð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00052	244804	246602	train	þessi sextán hljóð séu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00053	247864	251692	train	fulltrúar sextán mismunandi hljóðana,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00054	252144	252904	train	í íslensku.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00055	257892	258822	train	Þegar
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00056	261541	262381	train	tvö hljóð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00057	263429	264129	eval	eru
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00058	264713	270653	train	hljóðbrigði eins og sama hljóðansins þá er aftur á móti,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00059	273677	275358	train	þá, þá geta þau ekki komið fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00060	277704	282054	eval	á þennan hátt, geta þau ekki staðið í sömu stöðu í orðinu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00061	285468	286098	train	og,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00062	287288	287937	train	heldur
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00063	289280	293148	eval	standa þau oftast nær í því sem er kallað fyllidreifing.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00064	296876	302275	train	Hljóð sem standa í fyllidreifingu þau hafa þá ákveðna verkaskiptingu þannig að, að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00065	304158	305417	eval	annað hljóðbrigðið
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00066	306928	308817	train	kemur fyrir í tilteknu umhverfi
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00067	309760	311140	train	þar sem að hitt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00068	312764	313873	train	getur ekki komið fyrir.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00069	317353	322213	train	Þetta þýðir sem sagt að, að hljóðbrigði tvö ef, ef um er að ræða tvö, geta svo sem verið fleiri,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00070	322441	323821	dev	en algengast að þau séu tvö,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00071	325908	330048	eval	þetta þýðir að hljóðbrigðin tvö standa aldrei í sama umhverfi.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00072	331008	332536	train	Og ef þau standa aldrei í sama umhverfi
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00073	333090	337040	dev	þá geta þau aldrei myndað merkingargreinandi andstæðu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00074	337804	339504	train	vegna þess að, að forsendur
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00075	340130	347109	train	fyrir því að þau myndi merkingargreinandi andstæðu er einmitt þessi, að þau standi í sama umhverfi, standi á sama stað í orði.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00076	349484	352014	dev	Ef við lítum til dæmis á uppgómmæltu önghljóðin
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00077	352280	352880	dev	[x]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00078	353408	357936	train	og [ɣ] þá stendur
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00079	359593	360683	train	óraddað
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00080	361030	361580	train	[x]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00081	362305	363335	train	á undan
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00082	363582	365061	eval	órödduðum hljóðum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00083	366494	368373	train	eins og í „sagt“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00084	371740	372849	train	en raddað
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00085	373180	373880	train	[ɣ]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00086	374510	378500	train	stendur á undan rödduðum hljóðum og í bakstöðu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00087	381056	382285	train	eins og í
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00088	384495	388025	train	„sagði“, „saga“, „sag“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00089	390272	392012	train	og það sem að, að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00090	394432	396321	train	óraddaða hljóðið getur ekki staðið.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00091	397696	399076	train	Og, og þau eru þess vegna
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00092	400292	408339	train	stöð, það sem er kallað stöðubundin afbrigði sama hljóðans eða stöðubundnir fulltrúar sama hljóðans, hafa með sér þessi,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00093	408340	411779	dev	þau standa í fylligreiningu, hafa með sér þessi, þessa verkaskiptingu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00094	413542	414262	train	sem þarna er.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00095	420134	421684	train	Það er líka möguleiki
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00096	422708	425257	train	á því sem er kallað frjáls dreifing.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00097	426624	427194	dev	Þá
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00098	427710	433859	train	er um það að ræða að hljóð í frjálsri dreifingu þau standa í sama umhverfi
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00099	435318	442127	train	án þess að það leiði til þess að merkingarmunur sé, komi fram.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00100	447034	449282	eval	Það, þannig til dæmis
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00101	451555	452306	train	er það með
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00102	453612	457882	train	tannbergsmælta sveifluhljóðið [r]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00103	458586	462065	train	og svo úfmælta sveifluhljóðið [ʀ]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00104	463281	463971	train	í íslensku.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00105	466466	469766	train	Þetta úfmælta sveifluhljóð er reyndar ekki hluti af,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00106	470620	477790	train	svona venjulegu íslensku hljóðkerfi en, en er notað í máli þeirra sem eru kverkmæltir eða skrolla.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00107	480850	481360	train	Þau,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00108	483196	485684	train	það má segja að þessi hljóð standi í frjálsri dreifingu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00109	486640	488498	train	vegna þess að „fara“ og „fara“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00110	488966	490465	train	og „fara“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00111	490808	496018	train	merkir alveg það sama. Það er aldrei hægt að búa til tvö orð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00112	497664	498863	train	með mismunandi merkingu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00113	499968	505758	train	þar sem að eini munurinn er sá að annað hefur tannbergsmælt sveifluhljóð og hitt hefur úfmælt sveifluhljóð.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00114	510303	510992	train	Og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00115	513763	515563	train	við getum líka litið á
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00116	516894	520543	dev	dæmi sem við vorum með áðan um [x] og [ɣ].
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00117	523826	531566	eval	Ég sagði að [ɣ] kæmi fyrir í bakstöðu, á undan rödduðum hljóðum og í bakstöðu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00118	534365	536435	train	eins og í „sag“ og „lag“.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00119	537336	539015	train	Hins vegar er það svo að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00120	540446	541285	train	í bakstöðu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00121	542192	551111	train	þá er mjög algengt að rödduð önghljóð missi röddunina að einhverju leyti eða jafnvel öllu leyti, geta orðið algerlega órödduð.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00122	551676	554535	train	Þannig að við fáum „sag“ og „lag“.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00123	557922	558972	train	Að því leyti
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00124	560592	561281	train	geta
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00125	563168	565837	train	þessi hljóð komið fyrir í sama umhverfi,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00126	566344	576893	dev	sem sagt í bakstöðu, en það sem skiptir máli er að milli þeirra getur aldrei verið merkingargreining. Það er að segja að það er óhugsandi í íslensku
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00127	577792	578871	dev	að hafa
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00128	580763	581484	train	tvö orð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00129	582100	586449	train	þar sem að munur [x] og [ɣ] er það eina sem greinir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00130	588053	589494	train	milli orðanna.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00131	591036	596346	train	Við getum fengið framburðinn „lag“ með rödduðu og „lag“ með órödduðu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00132	597420	600639	train	en það er alltaf sama orðið.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00133	600690	605010	dev	Það er aldrei, það getur aldrei verið merkingargreining þar á milli þannig að, að,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00134	605557	609447	dev	að lag hafi eina merkingu en „lag“ aðra
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00135	611293	612793	train	og stundum er, er,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00136	613924	618854	train	er dreifing hljóða frjáls sums staðar í í ákveðnu umhverfi,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00137	619248	623308	dev	en merkingargreinandi andstæða annars staðar. Við getum tekið bara
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00138	624334	625134	train	bara
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00139	626927	634737	train	fráblásin og ófráblásin lokhljóð. Þau eru mismunandi hljóðön í íslensku, eins og við sáum á dæminu [pʰ]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00140	635166	640876	train	„pera“ og [p] „bera“ sem merkja ekki það sama, þetta er lágmarkspar þar sem að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00141	641402	642541	train	er mismunandi merking.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00142	644058	646457	train	Í innstöðu milli sérhljóða
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00143	648023	656154	train	er hins vegar ekki merkingargreinandi andstæða milli þessara, milli fráblásinna og ófráblásinna hljóða. Það er að segja, að við getum sagt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00144	657384	658084	eval	„tapa“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00145	658735	663325	train	með ófráblásnu eða „tapa“ með fráblásnu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00146	664256	664845	train	og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00147	666128	668287	train	það merkir nákvæmlega það sama. Það er aldrei hægt að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00148	669228	671307	train	búa til tvö orð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00149	672817	683217	train	sem hafa mismunandi merkingu á þennan hátt, þar sem að, að andstaðan fælist í muninum á fráblásnu og ófráblásnu lokhljóði í innstöðu milli sérhljóða.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00150	688155	690286	eval	Það er sem sagt þannig að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00151	691584	692573	eval	tvö hljóð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00152	694674	699354	train	eru yfirleitt talin vera hljóðbrigði sama hljóðans ef þau
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00153	701214	705144	train	standa annaðhvort í fyllidreifingu eða frjálsri dreifingu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00154	707388	707958	dev	og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00155	709760	712159	train	það er einhver hljóðfræðilegur skyldleiki á milli þeirra.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00156	713879	719020	dev	Sem sagt, tökum dæmi af [x] og [ɣ]. Þau standa í fyllidreifingu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00157	719994	723412	train	svona að mestu leyti. Það má segja að í bakstöðu standi þau í frjálsri dreifingu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00158	724823	731214	train	Og það er klár hljóðfræðilegur skyldleiki á milli þeirra, þau eru náskyld, eini munurinn felst í því að [x] er óraddað en [ɣ] raddað.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00159	736649	737430	train	Það er ekki nóg
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00160	739311	741162	train	til þess að telja hljóð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00161	741894	745423	train	tvö hljóð vera hljóðbrigði sama hljóðans að þau séu í fyllidreifingu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00162	746824	749824	dev	ef að þau eru ekkert hljóðfræðilega skyld.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00163	751390	756228	train	H og uppgómmælt nefhljóð [ŋ]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00164	756840	759090	train	standa til dæmis í fyllidreifingu í íslensku
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00165	761042	765642	train	því að h kemur aðeins fyrir á undan sérhljóðum en [ŋ] kemur aldrei fyrir á undan sérhljóðum.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00166	767676	772745	train	En það er engin hljóðfræðilegur skyldleiki ekki á milli þeirra og þess vegna dytti engum í hug að fara að segja
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00167	773392	780802	train	að, að þau væru, þetta væru fulltrúar sama hljóðansins þó svo að þau standi í fyllidreifingu. Þannig að, að sem sagt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00168	782800	785469	eval	forsenda fyrir því að, að það sé hægt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00169	785954	787173	train	að telja hljóð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00170	788666	789744	train	fulltrúa sama hljóðans,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00171	790356	792636	train	er að þau standi í fyllidreifingu eða frjálsri dreifingu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00172	793472	797942	train	en það er ekki nægileg forsenda, hljóðfræðilegur skyldleiki þarf líka að koma til.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00173	802598	804157	dev	Þetta eru hljóðin sem
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00174	806000	815489	train	hér, ég geri hér ráð fyrir að séu í íslenska hljóðkerfinu, það er að segja annars vegar hljóðönin og svo hins vegar
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00175	816384	818694	train	málhljóðin sem
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00176	820576	825924	train	sem sagt eru fulltrúar þessara hljóðana.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00177	828356	830575	eval	Og þarna
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00178	831840	835170	train	sjáið þið að það er gert ráð fyrir,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00179	837356	839456	dev	gert ráð fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00180	840892	841881	eval	sex
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00181	842752	844071	train	lokhljóðshljóðönum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00182	844628	846638	train	þó að lokhljóðin séu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00183	848030	851059	train	átta hljóðfræðilega, það er sem sagt ekki gert ráð fyrir að,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00184	852080	853730	train	að framgómmæltu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00185	855040	855849	train	lokhljóðin
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00186	857936	860095	dev	standi fyrir sérstök hljóðön.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00187	864530	865669	train	Það er gert ráð fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00188	868450	869200	train	sjö
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00189	869365	874216	train	önghljóðshljóðönum þótt önghljóðin séu hljóðfræðilega tíu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00190	876816	878736	train	Það er sem sé
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00191	880316	882165	train	gert ráð fyrir að þ og ð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00192	882876	886644	train	séu hljóðbrigði af ð-i,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00193	887287	889287	train	hljóðanið, hljóðunin ð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00194	890770	892569	train	gert ráð fyrir að [ç] og j
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00195	893190	895039	eval	séu hvort tveggja hljóðbrigði af j
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00196	895876	898265	train	og síðan er gert er ráð fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00197	898672	904492	train	hljóðaninu [ɣ] sem birtist þá ýmist sem [x] eða [ɣ].
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00198	908406	909992	eval	Svo er gert ráð fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00199	910042	912632	train	bara tveimur nefhljóðshljóðönum,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00200	913214	914924	eval	þó að nefhljóðin séu átta.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00201	915724	918714	dev	Það er sem sé gert ráð fyrir að bæði rödduð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00202	919026	920406	dev	og órödduð,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00203	920508	929108	train	eða felur í sér bæði rödduð og órödduð hljóðbrigði og jafnframt að framgómmæltu og uppgómmæltu nefhljóðin séu hljóðbrigði
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00204	929862	931141	eval	af því tannbergsmælta.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00205	933141	939162	train	Hliðarhljóð og sveifluhljóð, þar er bara gert ráð fyrir einu í hvorum flokki og, sem sé að bæði radd,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00206	939359	943250	train	það, þau eigi sér bæði rödduð og órödduð afbrigði.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00207	945635	953766	train	Einhljóðin eru átta, bæði hljóðön og hljóð, það er að segja það er enginn vafi á því að öll
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00208	954164	960124	dev	einhljóðin eru sjálfstæð hljóðön,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00209	964288	966237	train	og tvíhljóðin
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00210	968157	969118	train	eru hins vegar,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00211	969814	972144	train	tvíhljóðshljóðönin eru fimm hér,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00212	974729	975910	train	þó að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00213	976552	978741	eval	tvíhljóðin sjálf séu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00214	979824	983104	train	hér talin sjö, það er að segja [ʏi] og [oi]
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00215	985127	988827	train	er stöðubundin afbrigði af
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00216	989808	994197	train	einhljóðunum u og o en ekki, ekki sjálfstæð hljóðön.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00217	998072	1001942	dev	Þetta er sem sagt yfirlit yfir þetta,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00218	1003390	1006240	train	sex lokhljóðshljóðön og sjö önghljóðshljóðön,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00219	1007866	1014996	train	en það eru ýmis vafamál í sambandi við stöðu bæði fram- og uppgómmæltra hljóða, við komum að því rétt á eftir.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00220	1017526	1023495	eval	Tvö nefhljóðshljóðön, eitt hliðarhljóðs og eitt sveifluhljóðs, þrettán sérhljóðshljóðön,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00221	1023974	1027053	eval	þar af átta einhljóð og fimm tvíhljóð.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00222	1032190	1036960	train	Stundum er talað um það sem er kallað yfirhljóðan, þegar hljóð standa
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00223	1037824	1042323	train	að mestu leyti í fyllidreifingu en ekki alveg,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00224	1044669	1046859	train	og þannig er það nú einmitt með sum af þessum hljóðum.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00225	1050110	1051950	eval	Þið munið að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00226	1052536	1059806	train	í hljóðkerfinu sem sýnt var hér að framan þá var ekki gert ráð fyrir því að framgómmæltu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00227	1060600	1064480	dev	og uppgómmæltu hljóðin væru fulltrúar sérstakra hljóðana heldur
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00228	1065396	1066925	train	afbrigði af,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00229	1067398	1072417	train	fyrirgefið, að framgómmæltu hljóðin væri ekki fulltrúar sérstakra hljóðana heldur afbrigði af uppgómmæltu hljóðunum.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00230	1075928	1080338	train	Og tilfellið er að þessi hljóð eru að mestu leyti í fyllidreifingu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00231	1081078	1089677	train	það er að segja að framgómmæltu lokhljóðin koma fyrst og fremst fyrir á undan
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00232	1090238	1091468	train	frammæltum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00233	1092164	1093763	eval	ókringdum sérhljóðum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00234	1094946	1097696	train	eins og í „Kína“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00235	1099185	1100596	train	í „kisa“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00236	1102586	1104806	train	„ker“, „keyra“.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00237	1107106	1109145	train	Þau uppgómmæltu koma fyrir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00238	1109716	1110406	train	annars staðar,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00239	1111096	1111745	train	en þó
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00240	1112640	1113740	train	finnast
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00241	1114108	1115308	train	lágmarkspör þarna á milli.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00242	1116590	1120700	eval	Við höfum pör eins og „kör“ og „kjör“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00243	1121520	1122939	dev	þar sem að, að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00244	1123112	1127042	dev	„ör“ er sameiginlegt, eini munurinn er á upphafshljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00245	1128597	1132307	train	Við höfum pör eins og „góla“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00246	1132528	1135748	train	og „gjóla“ þar sem „óla“ er sameiginlegt,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00247	1137480	1143610	train	eini munurinn á upphafshljóðinu líka, og þó nokkur fleiri eða fáein fleiri lágmarkspör.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00248	1145865	1147276	dev	Þannig að, að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00249	1148852	1149301	dev	það,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00250	1150052	1153531	train	þetta gæti bent til þess að fyrst það eru þarna lágmarkspör á milli þá,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00251	1156975	1161296	train	já, er maður kannski neyddur til að segja að þetta séu tvö mismunandi hljóðön.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00252	1162839	1168299	eval	En samt sem áður, af því þetta er að mestu leyti í fyllidreifingu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00253	1169164	1173574	train	þá er líka freistandi að segja að þetta, þetta séu afbrigði sömu hljóðana og,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00254	1174659	1179818	train	og þá verður maður að skýra þessi lágmarkspör, sem þó eru til, á einhvern annan hátt.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00255	1181720	1184300	train	Ég ætla ekki að fara út í það núna
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00256	1185323	1199154	train	en bara benda á þetta að, að þarna er óleyst vandamál. Það eru rök fyrir því að, af því að þessi hljóð eru að mestu leyti í fyllidreifingu, þá eru rök fyrir því að greina þetta sem hljóðbrigði sömu hljóðana
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00257	1200269	1203150	dev	en, en það er samt eru ljónin á veginum.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00258	1205715	1208326	train	Svipað er með rödduð og órödduð
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00259	1209310	1210938	dev	framgómmælt önghljóð.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00260	1212160	1213058	train	Þau eru
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00261	1214132	1219920	train	að mestu leyti í fyllidreifingu líka en það eru samt til,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00262	1221996	1225135	train	í fyllidreifingu þannig að, að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00263	1226230	1233039	train	[ç] stendur eingöngu í framstöðu, [j] stendur í
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00264	1234010	1235350	train	innstöðu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00265	1236122	1239021	train	en getur þó staðið í framstöðu líka og við getum fengið
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00266	1240784	1246454	eval	lágmarkspör eins og „hjá“ og „já“, „hjól“, „jól“ og nokkrum fleiri
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00267	1247542	1248592	train	þannig að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00268	1250332	1251561	train	það þarf líka að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00269	1253308	1259997	train	að beita einhverjum hundakúnstum ef á að greina þetta sem hljóðbrigði sama hljóðans.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00270	1263330	1267710	train	Nú, uppgómmælt önghljóð, [x] og [ɣ].
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00271	1269769	1273340	eval	Það væri hugsanlegt að greina þau sem hljóðbrigði
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00272	1274880	1279419	train	uppgómmæltra lokhljóða, segja sem sagt að, að,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00273	1280933	1287674	train	að [ɣ] í „saga“ væri
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00274	1288998	1291037	train	hljóðbrigði af lokhljóðinu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00275	1293864	1295212	train	g, lokhljóðsfóneminu g,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00276	1298716	1299826	dev	og, og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00277	1300590	1303460	train	[ɣ] kemur aldrei fyrir í framstöðu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00278	1305252	1312692	dev	og [x] reyndar ekki heldur nema í, í svokölluðum ókringdum hv-framburði eins og „hver“, „hvaða“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00279	1316115	1316804	train	en
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00280	1318571	1326042	train	sá kostur er nú ekki tekinn hér. Það er að segja, hér er gert ráð fyrir að [ɣ] sé sjálfstætt fónem, en, en
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00281	1327360	1330810	train	hitt, hinu hefur verið, hitt hefur verið lagt til líka.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00282	1337178	1337838	eval	Svo er það
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00283	1338923	1339673	train	nefhljóðin.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00284	1340886	1342135	train	Hér var gert ráð fyrir að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00285	1344448	1348257	train	framgómmælt og uppgómmælt nefhljóð væru hljóðbrigði
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00286	1349332	1350980	eval	af þeim tannbergsmæltu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00287	1352858	1354757	train	og varðandi
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00288	1355860	1359239	train	framgómmæltu nefhljóðin, [ɲ], raddað og óraddað,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00289	1361239	1362710	train	gengur það alveg upp, held ég.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00290	1363404	1364214	train	Það er að segja,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00291	1366454	1369554	train	[n] og [ɲ] standa algerlega í fyllidreyfingu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00292	1371898	1375138	train	Þetta er svolítið snúnara með uppgómmæltu nefhljóðin.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00293	1378072	1386560	train	Þau eru vissulega að mestu leyti í fyllidreifingu við þau tannbergsmæltu vegna þess að uppgómmæltu nefhljóðin koma
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00294	1388983	1391383	train	nánast eingöngu fyrir á undan
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00295	1392128	1395726	train	samsvarandi lokhljóðum, það er að segja uppgómmæltum
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00296	1396698	1397237	train	lokhljóðum,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00297	1398558	1402698	train	eins og „vængur“ og „langur“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00298	1404698	1405478	train	og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00299	1405948	1407836	train	„tankur“ og svo framvegis,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00300	1410268	1410717	eval	en
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00301	1412823	1413813	train	stundum ef að
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00302	1415386	1417725	dev	til verður samhljóðaklasi,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00303	1420096	1420545	eval	þá
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00304	1422107	1424688	train	má búast við brottfalli innan úr slíkum klasa
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00305	1426324	1433914	train	og slíkt brottfall getur leitt til þess að það verði til lágmarkspar svona hljóðfræðilega.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00306	1434595	1435145	train	Sem sagt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00307	1436021	1437432	dev	ef við, ef við lítum á
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00308	1438878	1443067	train	„væns“ sem er eignarfall þá af lýsingarorðinu „vænn“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00309	1443883	1446373	train	og „vængs“, sem er
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00310	1447424	1450754	eval	eignarfallið af nafnorðinu „vængur“. Í
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00311	1451810	1453029	train	„vængur“ er
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00312	1454906	1455746	train	klasinn
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00313	1457812	1463511	train	„ng“ og nefhljóðið þar verður uppgómmælt sjálfkrafa á undan,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00314	1464330	1466540	train	undan uppgómmælta lokhljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00315	1467582	1468422	train	En þegar
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00316	1469824	1475344	train	eignarfalls s-ið bætist við er kominn þriggja samhljóða klasi. Lokhljóðið fellur venjulega brott
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00317	1475974	1477363	train	en það skilur eftir sig
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00318	1478144	1481083	eval	spor á nefhljóðinu. Það er að segja,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00319	1483298	1484047	train	það, það,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00320	1484974	1488933	train	uppgómsmælis, -mælisþátturinn verður eftir í nefhljóðinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00321	1490819	1491719	train	Þannig að nefhljóðið
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00322	1492820	1500829	train	heldur áfram að vera uppgómmælt þótt, þótt hljóðið sem olli því að, að það varð uppgómmælt sé fallið brott,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00323	1501474	1515024	eval	og þá fáum við sem sagt lágmarksparið „væns“ og „vængs“ þar sem eini munurinn er á tannbergsmæltu og uppgómmæltu nefhljóði og þetta, þessi orð merkja ekki það sama.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00324	1516692	1520710	train	Sama má segja um, um orðið „leynt“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00325	1524085	1524715	train	og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00326	1527156	1527965	train	„lengt“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00327	1529072	1531992	train	af, af „lengja“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00328	1534542	1535081	train	þar
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00329	1536512	1537982	train	fellur líka
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00330	1539194	1540324	eval	lokhljóðið brott
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00331	1541870	1543370	train	og eftir stendur
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00332	1543870	1545550	train	uppgómmælt óraddað nefhljóð.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00333	1547689	1551200	dev	Og það er lágmarkspar á milli þess og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00334	1552986	1555925	train	tannbergsmælts óraddaðs nefhljóðs í „leynt“.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00335	1557652	1559481	train	Þannig að, að þarna
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00336	1561162	1566942	eval	er svona vafamál, það er að segja fyllidreifing að mestu leyti en einstöku lágmarkspör finnast samt.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00337	1569866	1570616	dev	Síðan eru það
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00338	1572206	1575126	train	raddaðir og óraddaðir
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00339	1575642	1581471	train	hljómendur, það er að segja nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð sem eru að verulegu leyti í fyllidreifingu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00340	1582459	1593458	train	en, en, það er að segja að verulegu leyti fyllidreifing á mill i rödduðu og órödduðu afbrigðanna. En það eru þó til lágmarkspör í, í innstöðu. Við höfum orð eins og
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00341	1595232	1595952	dev	„kemba“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00342	1597822	1598871	train	og „kempa“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00343	1599744	1600853	eval	þar sem eini munurinn er,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00344	1602903	1608814	train	er, er sem sagt rödd, á rödduðu og órödduðu varamæltu
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00345	1609297	1610047	train	nefhljóði.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00346	1611418	1615497	dev	Við höfum „orga“ og „orka“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00347	1616895	1618125	train	raddað og óraddað r.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00348	1621855	1622664	train	„Hanga“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00349	1623697	1624697	train	og „Hanka“
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00350	1625782	1627581	train	og við höfum þetta líka í framstöðu,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00351	1629678	1631867	train	„lið“ og „hlið“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00352	1632723	1639144	train	eini munurinn raddað og óraddað h, raddað og óraddað l, fyrirgefið, „rá“ og „hrá“,
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00353	1640963	1642614	train	„nota“ og „hnota“.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00354	1646236	1647056	train	Þetta eru sem sagt
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00355	1648786	1653135	train	ýmis mál sem við skiljum eftir hér óleyst.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00356	1654776	1660014	train	Svona, við getum sagt vafamál eða ágreiningsatriði um það
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00357	1661130	1667640	train	hvernig eigi að greina íslenskt hljóðkerfi, hvaða hljóðön séu í málinu.
+1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732_00358	1669019	1672439	eval	En við látum þessu lokið.

00001/1adb1eb7-c607-4880-b811-14284866b732.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:382d62632ee72949aa78de2ce81d13fc52e19c1c0ed7ab26dca7a68c339cdd3f
+size 53588030

00001/35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679.txt

@@ -0,0 +1,369 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00000	1680	2160	train	Góðan dag.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00001	2922	7751	train	Í þessum fyrirlestri er fjallað um grundvallaratriði hljóðkerfisfræði
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00002	8965	13416	train	og eitt meginhugtak hennar, hljóðanið, eða fónemið.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00003	16498	17007	train	Við skulum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00004	18359	19518	train	byrja á því að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00005	20692	28582	train	athuga aðeins muninn á hljóðfræði og hljóðkerfisfræði og velta fyrir okkur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00006	29559	33359	dev	hvaða hljóðamun við skynjum og hvernig við skynjum hann.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00007	35954	41503	train	Það er ljóst að engin tvö hljóð eru nákvæmlega eins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00008	42218	43747	train	Ef ég segi a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00009	44293	46073	dev	og svo aftur a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00010	46975	50485	dev	þá heyrir þið það og skynjið sennilega sem sama hljóðið,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00011	51725	54395	eval	bæði skiptin, en það var ekki nákvæmlega eins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00012	56326	58685	train	Talfærin voru örugglega ekki
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00013	59320	61798	train	hreyfð á nákvæmlega sama hátt,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00014	62259	73728	train	ef þið tækjuð þetta upp, skoðuðuð það í, til dæmis í forriti eins og Praat, þá myndu hljóðbylgjurnar ekki vera nákvæmlega eins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00015	75484	81995	train	En líkindin eru samt svo mikil að við eigum ekki í neinum vandræðum með að kalla þetta sama hljóðið.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00016	84444	85641	train	En spurningin er þá
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00017	87250	87989	train	hvað,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00018	88816	94885	train	hvað merkir sama hljóðið og, og hvernig er, hvernig er fyrirmyndar a til dæmis.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00019	95743	96253	train	Ef við
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00020	97444	98763	train	tökum líkingu af
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00021	100224	101421	train	skrift og prenti,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00022	102400	104108	train	þá sjáið þið hér
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00023	105920	106549	train	þrjú
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00024	107731	108450	train	a,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00025	109778	113167	train	þrí, bókstafinn a, þrisvar sinnum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00026	114707	118668	train	og við erum ekki í neinum vafa um það að, að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00027	120063	120632	train	þetta er
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00028	121983	125433	train	bókstafurinn a, þetta er sami bókstafurinn í einhverjum skilningi.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00029	127048	131586	eval	En samt, ef við skoðum þessi þrjú tákn þá eru þau ekkert
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00030	131824	133483	train	sérlega lík svona innbyrðis.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00031	135560	138699	train	Lítum nú, við getum litið fram hjá upphafsstafnum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00032	139540	145092	dev	til að byrja með en, og skoðað þessi hérna tvö, þessi tvö litlu a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00033	146250	151769	train	úr mismunandi leturgerðum, að þá eru þessi tvö ekkert sérstaklega lík tákn,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00034	153617	155127	dev	þetta hérna a,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00035	157653	161731	train	það er miklu líkara o heldur en a,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00036	163258	163947	train	en,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00037	165787	167548	dev	ef við berum saman útlit stafanna.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00038	168587	170866	train	En við tengjum samt
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00039	172736	173877	train	ósjálfrátt
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00040	174840	177628	dev	og ómeðvitað, þannig séð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00041	178560	179758	train	þessi tvö saman,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00042	180735	181816	train	a sama sem a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00043	183104	186913	eval	en ekki a sama sem o, þrátt fyrir útlitsleg líkindi.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00044	189346	190224	train	Þannig að,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00045	191138	202257	train	það, að þessi tvö a hérna, þessir tveir bókstafir, hafa vissulega ólíkt útlit en þeir hafa, þeir hafa sömu stöðu í kerfinu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00046	204186	205355	dev	Og við getum tekið
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00047	208348	209098	train	annað dæmi
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00048	210668	214848	train	af bókstöfum í skrift,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00049	216407	218328	train	í tengiskrift.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00050	219774	223614	train	Bókstafir í tengiskrift taka mið af umhverfinu, ef þið
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00051	224639	225658	train	sjáið hérna
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00052	226590	228000	train	á neðri hluta glærunnar.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00053	229406	239905	train	Hér eru í efri línunni orðin „lifa“, „lafa“ og „lofa“, og í neðri hlutanum orðin „vina“, „vana“ og „vona“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00054	241991	246641	train	Ef þið berið nú til dæmis saman i, a og o
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00055	247966	253783	train	í orðunum „lifa“, „lafa“ og „lofa“ annars vegar og „vina“, „vana“ og „vona“ hins vegar.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00056	254469	255949	dev	Þið sjáið að í
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00057	258709	260879	train	fyrrnefndu orðunum, sem sagt efri línunni,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00058	261759	263829	train	þá byrja sérhljóðstáknin
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00059	264862	267862	train	i a og o
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00060	269110	270122	dev	neðst í línunni.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00061	272423	274283	train	En í síðarnefndu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00062	275584	280264	train	seinni línunni, neðri línunni, þá byrja þessi sérhljóðstákn ofarlega í línunni.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00063	281088	285495	eval	Hérna, hérna og hérna.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00064	287334	288324	train	Og það er vegna þess að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00065	289324	296533	train	bók, bókstafirnir, þessir skrifstafir, taka beint við af undanfarandi bókstaf,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00066	297182	300502	train	og undanfarandi bókstafur endar þarna ofarlega í línunni.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00067	302781	305350	train	Við getum líka borið saman n-ið
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00068	305572	310471	train	í „vina“ og „vana“ annars vegar og svo „vona“ hins vegar.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00069	312045	313425	train	Og þar er alveg hliðstæður munur,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00070	313798	314788	train	sem sagt i
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00071	315160	318319	train	og a enda hérna niðri, neðst í línunni.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00072	318831	320581	train	Og þar tekur n-ið við,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00073	322038	324798	train	en o-ið endar hér uppi
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00074	325754	327793	train	og þar tekur n-ið við.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00075	328853	331613	train	Þannig að, að ef menn þekkja ekki
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00076	332194	338923	train	handskrift eða, eða tengiskrift þá gætu menn kannski haldið að þetta væru mismunandi bókstafir að ræð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00077	338923	350367	dev	þarna væri um mis, mismunandi bókstafi að ræða. En, en hafi menn lært slíka skrift, lært að þekkja hana, þá vita þeir að þrátt fyrir mismun í útliti þá eru,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00078	351973	357992	train	þá er merking táknanna sú sama, og menn taka ekkert eftir þessum mun.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00079	358617	363327	train	Veita honum enga athygli vegna þess að, að menn vita að hann er kerfisbundinn.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00080	363961	366380	train	Það er ekki tilviljanakennt
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00081	368101	371011	train	hvort að o, hvort að n byrjar
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00082	371990	374151	train	neðst í línu eða efst.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00083	375692	377612	train	Það fer eftir umhverfi
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00084	379172	383880	train	og þessi, þessi líking
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00085	385338	387257	train	hljóða og bókstafa,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00086	388372	389994	train	hún kannski gefur svolitla hugmynd um
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00087	390783	396843	train	muninn á hljóðfræði annars vegar og hljóðkerfisfræði hins vegar, vegna þess að, að hljóðfræðin
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00088	398057	399706	train	lýsir einstökum hljóðum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00089	401838	402978	train	en hljóðkerfisfræðin
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00090	404732	412961	train	fæst við venslin milli hljóðanna. Skoðar það hvaða hljóð við, sem sagt málnotendur,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00091	414995	415836	train	flokkum saman
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00092	417908	418927	train	ómeðvitað.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00093	419639	423869	dev	Þetta er, við erum þarna að beita einhverri kunnáttu sem við tileinkum okkur á máltökuskeiði.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00094	425574	429201	train	Hljóðkerfisfræðin skoðar líka hvernig hljóð hafa áhrif hvert á annað,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00095	430259	434728	train	eins og í líkingunni af bókstöfunum hér á undan, hvernig,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00096	436175	437954	train	hvernig hvert tákn
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00097	438475	439826	dev	mótast af
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00098	440802	441901	train	tákninu á undan,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00099	445894	449824	train	hvernig eitt hljóð breytist fyrir áhrif frá öðru,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00100	453021	453951	train	og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00101	454995	459134	train	það, það er það sama, við getum einnig notað líkinguna við bókstafina þarna.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00102	460211	462822	train	Líka hvernig eitt hljóð breytist í annað
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00103	463744	464732	train	undir vissum kringumstæðum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00104	465504	467644	train	og ýmislegt af því tagi.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00105	468029	468800	train	Og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00106	472410	484410	train	hljóðkerfisfræðin segir okkur að sami hljóðamunur geti haft mismunandi stöðu, í hljóðfræði getum við sagt að allur hljóðamunur er jafnrétthár.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00107	487387	496177	train	Við getum litið á mun raddaðra og óraddaðra önghljóða. Við höfum fjögur pör raddaðra og óraddaðra önghljóða í íslensku:
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00108	497901	500771	train	tannvaramælt, [f] og [v],
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00109	502675	510125	train	tannbergsmælt, [θ] og [ð], framgómmælt, [ç] og [j], og uppgómmælt, [x] og [ɣ].
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00110	512303	513225	eval	Hljóðamunur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00111	514687	524557	train	milli hljóðanna, innbyrðis hljóðmunur milli hljóðanna í hverju pari, er sá sami. Það er að segja munurinn á rödduðu og órödduðu hljóði, öðru leyti er myndun hljóðanna nokkurn veginn eins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00112	525951	531321	train	En hljóðkerfisleg staða paranna er gerólík.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00113	533355	540225	dev	Það, það er, er allt, það eru allt annars konar vensl á milli
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00114	541274	542743	dev	f og v
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00115	543914	545836	train	til dæmis heldur en milli þ og ð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00116	547717	554557	train	og enn annars konar vensl á milli [ç] og [j],
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00117	555533	556363	train	og svo framvegis.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00118	557274	558053	train	Þetta
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00119	559779	571629	train	segir hljóð, hljóðfræðin okkur ekkert um af því að hún bara lýsir hljóðunum. Hljóðkerfisfræðin skoðar hvaða stöðu þessi hljóð hafa í kerfinu afst, innbyrðis afstöðu þeirra
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00120	572265	573076	train	hvert til annars.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00121	577988	590046	train	Hljóðkerfisfræðin skoðar sem sagt merkingargreinandi hljóðamun. Það er að segja þann hljóðamun sem skiptir máli fyrir merkinguna, greinir
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00122	591787	592537	train	merkingu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00123	594727	595897	train	greinir milli merkingar
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00124	596476	597126	train	orða.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00125	600313	604333	train	Ef við lítum aðeins á orðin „til“ og „tal“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00126	604533	606442	dev	þá vitum við að þetta eru hvort tveggja
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00127	608283	609063	train	íslensk orð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00128	612230	617568	dev	og þau byrja bæði á [tʰ], á fráblásnu, tannbergsmæltu lokhljóði,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00129	619008	623628	dev	enda bæði á [l], tannbergsmæltu hliðarhljóði, sem getur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00130	625024	626344	eval	afraddast að einhverju leyti,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00131	627590	629899	train	þannig að upphaf þeirra og endi er sá sami.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00132	631692	637761	train	Eini munurinn felst í sérhljóðinu, í „til“ er sérhljóðið i, „tal“ er sérhljóðið a.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00133	640019	641249	train	Fyrst að þessi orð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00134	642956	643768	dev	merkja ekki það,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00135	644268	646850	train	það sama, þá hlýtur þessi munur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00136	647807	650238	eval	sérhljóðanna, munur sérhljóðanna i og a,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00137	651008	653227	dev	þá hlýtur hann að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00138	654519	663120	train	skipta máli fyrir merkinguna, þá hlýtur hann að vera merkingargreinandi. Við segjum, það er sem sagt merkingargreinandi munur á i og a, vegna þess að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00139	664447	668527	dev	sá munur, sá hljóðamunur dugir til þess að halda
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00140	669152	670120	train	orðum aðgreindum,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00141	670653	672543	train	orðum sem merkja ekki það sama.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00142	677255	678034	train	Við getum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00143	680591	681402	train	litið á
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00144	682751	684251	eval	annan hljóðamun líka,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00145	686234	686932	train	muninn
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00146	687932	694451	train	á, á þ og ð, [θ] og [ð].
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00147	696272	698341	eval	Við erum ekki í neinum vandræðum með að heyra hann.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00148	699706	700995	train	Spurningin er hins vegar:
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00149	701951	707321	train	er hann merkingargreinandi á sama hátt og munurinn á
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00150	708485	709664	train	i og a?
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00151	711488	722758	train	Getum við fundið einhver, einhver orð þar sem að munur þ og ð er það eina sem greinir milli orðanna?
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00152	724480	727448	train	Eins og munur i og a er það eina sem greinir milli „til“ og „tal“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00153	732124	736922	train	Getum við skipt á hljóðunum einhvers staðar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00154	737471	740431	train	sett þ í staðinn fyrir ð eða öfugt,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00155	740697	744638	train	eins og við getum sett i staðinn fyrir a eða a í staðinn fyrir i
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00156	746014	748173	train	í „til“ og „tal“, og fengið út mismunandi orð?
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00157	749495	753806	train	Ef við tökum orð eins og til dæmis nafnið Þórður
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00158	757359	757989	train	og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00159	760443	764344	train	prófum að, að skipta þar á þ og ð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00160	765573	771221	train	ef við skiptum á upphafshljóðinu, setjum ð í staðinn fyrir, fyrir, fyrir þ,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00161	772126	773126	train	„Ðórður“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00162	774033	775293	train	Það er ekki íslenskt orð.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00163	776693	782173	train	Eða setjum þ í staðinn fyrir ð „Þórþur“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00164	783687	784857	train	Það er heldur ekki íslenskt orð.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00165	786113	788302	train	Eða ef við víxlum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00166	789019	794879	train	hljóðunum, við setjum þ í stað ð og ð í stað þ.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00167	795903	798323	train	Þá fáum við „Ðórþur“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00168	799265	802046	dev	og það er ekki heldur íslenskt orð. Það verður sem sagt aldrei til
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00169	802645	805066	train	nýtt íslenskt orð við skiptin.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00170	807126	807677	train	Það,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00171	808706	812534	dev	það er nefnilega þannig að ekkert íslenskt orð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00172	814669	816649	eval	byrjar á ð-i
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00173	819125	820745	train	og ekkert íslenskt orð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00174	822530	823191	train	hefur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00175	824264	827764	train	þ í innstöðu milli raddaðra hljóða.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00176	829894	833591	train	Að undanskildum fáeinum tökuorðum eins og, eins og „kaþólskur“ og „ryþmi“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00177	834029	836008	train	og einhverjum fleiri kannski. En, en
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00178	837299	840870	train	yfirleitt er þetta ekki til, þannig að orð eins og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00179	841918	847908	train	„Ðórþur“, það er ekki bara að það sé ekki til, það gæti ekki verið til, það myndi brjóta reglur málsins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00180	853844	854592	train	Þegar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00181	856384	860046	eval	þegar munur hljóða er merkingargreinandi
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00182	860549	862359	train	eins og þarna í, í
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00183	865611	868461	train	þ, nei, í, í i og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00184	869777	870277	train	a,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00185	870847	875517	dev	þá tilheyra þau mismunandi hljóðönum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00186	875876	876427	train	eða
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00187	876886	877636	train	fónemum.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00188	883333	885813	train	I og a eru
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00189	887307	890168	train	mismunandi hljóðön eða
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00190	890644	892553	eval	mismunandi fónem
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00191	895653	897634	train	vegna þess að, að það er ekki hægt að,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00192	898943	901433	train	vegna þess að það er sem sagt hægt að skipta á þeim,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00193	901927	902677	dev	en
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00194	904320	906089	eval	þau skipti valda
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00195	906429	908589	train	merkingarbreytingu, valda því að við fáum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00196	909470	911028	eval	út annað orð.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00197	913341	915801	train	Þess vegna eru sem sagt i og a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00198	916735	917664	train	mismunandi hljóðön
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00199	919008	919756	train	og það er sagt,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00200	920634	927753	train	hljóðanið er skilgreint þannig að það sé minnsta merkingargreinandi eining málsins.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00201	929741	933880	train	Það merkir að þetta sé minnsta eining málsins sem
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00202	935686	936436	train	greinir
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00203	937066	937815	train	milli
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00204	939443	943971	train	merkingar orða sem dugir til þess að greina milli merkinga,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00205	944768	947826	train	merkingar orða eða orða sem hafa mismunandi merkingu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00206	953227	953706	train	Ef við
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00207	956186	961495	train	lítum svo aftur á dæmið um um þ og ð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00208	963504	964114	train	þá
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00209	965504	970214	train	er ekki hægt að, eins og við höfum sagt, það er ekki hægt að finna sams konar dæmi eins og „til“ og „tal“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00210	971868	972927	train	Þ og ð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00211	976035	977395	eval	greina ekki,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00212	977966	983495	train	það er ekki sem sagt hægt að skipta á þeim og, og, þannig að, að munur þeirra
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00213	984369	988009	train	sé það eina sem greinir í sundur orð.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00214	991960	993850	train	Þ og ð hafa hins vegar með sér
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00215	994566	995923	train	ákveðna verkaskiptingu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00216	998385	1008855	train	Eins og við nefndum, þ kemur fyrst og fremst fyrir í framstöðu, í upphafi orða, ð kemur fyrst og fremst fyrir í innstöðu og bakstöðu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00217	1015133	1017023	train	Það er rétt að, að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00218	1018227	1019607	train	leggja áherslu á það
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00219	1019927	1022388	train	að hljóðanið, fónemið,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00220	1024643	1030943	train	þessi minnsta merkingargreinandi eining málsins, er eining af allt öðru tagi en málhljóð.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00221	1033790	1034720	train	Málhljóð
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00222	1035768	1043626	train	eru fyrirbæri sem er hægt að skoða með raunvísindalegum aðferðum, það er hægt að,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00223	1045352	1046819	dev	að mæla þau,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00224	1048020	1051441	dev	mæla tíðni,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00225	1052508	1053557	train	lengd,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00226	1054410	1062960	train	það er hægt að skoða hreyfingar talfæranna við myndun þeirra og svo framvegis. Málhljóðin eru sem sagt eðlisfræðileg fyrirbæri
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00227	1065038	1066597	eval	sem við getum skoðað með aðferðum raunvísinda.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00228	1068869	1070838	train	Fónem eða hljóðön
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00229	1071720	1073279	eval	eru aftur á móti
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00230	1074385	1079125	train	abstrakt eða óhlutstæðar eindir í hljóðkerfinu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00231	1080355	1080945	train	Það eru sem sagt.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00232	1083182	1090207	train	Hér erum við að tala um þetta kerfi sem við byggjum upp í huga okkar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00233	1090867	1092786	train	hluta þess sem við köllum málkunnáttu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00234	1093693	1095403	eval	eitt af því sem, sem
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00235	1097393	1125144	train	er einn hluti málkunnáttunnar er hljóðkerfið, sem sagt að kunna, þekkja þær eindir, hljóðeindir, sem eru notaðar í málinu og átta sig á því hvernig þær birtast, átta sig á því hvaða málhljóð eru fulltrúar hvaða hljóðeinda, hvaða, hvaða hljóðana, fyrirgefið þið.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00236	1130455	1131086	train	Það er venja
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00237	1131781	1133082	train	að tákna hljóðön
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00238	1133652	1134731	train	innan skástrika.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00239	1136008	1148757	train	Hljóðritun er innan hornklofa eins og þið vitið, en hljóðön eru yfirleitt höfð innan skástrika til þess að greina þau frá, til þess að það sé skýrt að þar er ekki verið að tala um
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00240	1149786	1152335	train	hljóðfræðilegar eindir heldur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00241	1152781	1154570	train	eindir í hljóðkerfinu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00242	1157428	1160498	train	Þetta þýðir þá líka að við heyrum aldrei hljóðön.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00243	1163367	1181896	train	Það er útilokað, vegna þess að þau eru bara ekki fyrirbæri af því tagi, þau eru huglægar eindir í kerfinu, þau eru eindir sem eru ekki til nema í huga okkar. Málhljóðin eru til í einhverjum skilningi, til sem sveiflur sameinda í loftinu, til sem einhver eðlisfræðileg fyrirbæri.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00244	1184656	1185496	train	Hljóðönin
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00245	1186153	1187713	dev	eru það ekki.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00246	1189476	1191585	train	Við heyrum málhljóðin
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00247	1192928	1195147	train	og málhljóðin eru
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00248	1196963	1199573	train	fulltrúar eða, eða birtingarform
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00249	1200673	1202028	train	hljóðananna.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00250	1203978	1207002	train	Við getum sagt til dæmis að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00251	1207003	1207690	dev	í „tal“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00252	1208178	1208678	eval	sé
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00253	1209474	1211605	train	þetta langa a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00254	1213375	1218175	train	birtingarform þessarar eindar í hljóðkerfi okkar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00255	1219064	1220653	train	hinu huglæga hljóðkerfi okkar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00256	1222313	1223843	train	sem við köllum hljóðanið a.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00257	1226490	1227059	eval	Og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00258	1229256	1235484	train	hvert hljóðan hefur, eða getur haft, mörg birtingarform, það
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00259	1235986	1239734	train	fer nú svolítið eftir því hvernig við lítum á þetta.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00260	1241086	1244566	train	Í raun og veru má segja að, að hvert hljóðan
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00261	1245231	1249191	train	hafi óendanlega mörg birtingarform.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00262	1251857	1253957	train	Ef við lítum svo á að, að, að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00263	1255814	1262023	train	sam, sama hljóðið, innan gæsalappa, sé aldrei borið fram tvisvar á nákvæmlega sama hátt,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00264	1262597	1266538	train	þá segjum við í hvert skipti sem við berum fram eitthvert hljóð,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00265	1267327	1273288	train	þá erum við að nota nýjan fulltrúa fyrir þetta hljóðan.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00266	1274516	1275744	train	En, en venjulega er nú
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00267	1276422	1279820	train	ekki talað um þetta svona, heldur, heldur talað um
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00268	1280887	1284906	eval	mismunandi birtingarform þegar munurinn er í sjálfu sér
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00269	1285538	1286758	train	auðheyrilegur.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00270	1289863	1294213	train	Við getum þess vegna sagt hljóðanið a
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00271	1294978	1296028	train	hefur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00272	1296513	1296952	train	tvö
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00273	1298740	1300480	train	mismunandi birtingarform sem eru
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00274	1301449	1305929	eval	greinilegur munur á, það er að segja, langt a eins og í „tal“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00275	1307299	1309849	dev	og stutt a eins og í „tals“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00276	1310900	1312279	train	Það er heilmikill munur á
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00277	1313932	1318411	train	þessum tveimur hljóðum, langa a-ið, langa a-inu og stutta a-inu.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00278	1319551	1323511	train	Það er talað um það í fyrirlestri um hljóðfræði
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00279	1323979	1324828	train	að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00280	1326096	1328345	dev	munur langra og stuttra afbrigða
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00281	1329279	1329789	train	hljóða,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00282	1330559	1332660	train	er ekki bara lengdin, það er líka
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00283	1332832	1335162	train	ákveðinn munur á formendum.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00284	1337346	1344126	train	En það er alla vega enginn vandi fyrir okkur að heyra að a í „tal“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00285	1345135	1348976	eval	er öðruvísi en stutta a-ið í „tals“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00286	1349769	1356017	train	sem sagt eignarfallinu, en við erum samt ekki í neinum vafa um að þetta er í einhverjum skilningi sama hljóðið,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00287	1356018	1358307	train	þetta er a í báðum tilvikum.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00288	1359913	1363903	train	Þannig að við segjum: þetta eru jú, jú, þetta eru mismunandi hljóð en
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00289	1364968	1368207	train	þetta, bæði þessi hljóð eru
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00290	1368784	1369713	dev	birtingarform
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00291	1371165	1372096	train	hljóðansins
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00292	1372628	1373229	train	a.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00293	1373826	1378356	train	Og, og þegar hljóðan hefur
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00294	1379771	1382501	train	mismunandi birtingarform
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00295	1385615	1395375	train	á þennan hátt, þá er talað um þessi birtingarform sem hljóðbrigði þessa hljóðans, hljóðbrigði eða hallófóna þessa hljóðans. Þannig að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00296	1397038	1401146	train	hljóðanið a, hefur tvö hljóðbrigði í íslensku,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00297	1401801	1404301	train	sem sagt langt a og stutt a.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00298	1408903	1412083	train	Og það má færa ýmis rök fyrir því að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00299	1413713	1423281	train	í máli, málkerfi okkar séu ýmis virk hljóðferli eða við, við kunnum ýmis hljóðferli og beitum þeim,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00300	1424988	1429508	train	hljóðferli sem tengja saman hugmyndina, þessa óhlutstæðu
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00301	1431271	1434660	train	hljóðmynd í, óhlutstæðu hugmynd í
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00302	1434661	1435536	train	hljóðkerfi okkar,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00303	1436288	1440307	eval	og svo hljóðmyndina, það er að segja þau hljóð sem við heyrum.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00304	1444873	1448952	train	Meðal þess sem að má nefna í rökstuðningi fyrir því eru,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00305	1449443	1453493	train	eru myndbrigði í, í beygingu orða. Við höfum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00306	1455747	1460038	train	dæmi um það að, að hljóð skiptast á
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00307	1462395	1469565	train	algjörlega sjálfkrafa og án þess að við þurfum að hugsa út í það og mjög oft án þess að við gerum okkur nokkra grein fyrir því.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00308	1470854	1472342	train	Í beygingu
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00309	1473203	1480553	dev	ha, við höfum „hafa“ með rödduðu [v] og svo „haft“ með órödduðu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00310	1481211	1482551	train	við höfum „gulur“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00311	1483540	1488280	train	með rödduðu l-i
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00312	1488701	1490830	train	gult“ með órödduðu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00313	1492222	1493853	dev	við höfum „mjúkur“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00314	1494874	1502413	eval	með lokhljóði og svo „mjúkt“ með önghljóði og í öllum tilvikum er þar að auki langt
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00315	1502528	1503836	eval	sérhljóð í
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00316	1503938	1506268	train	fyrra orðinu í hverju pari
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00317	1506489	1509118	train	en stutt í því seinna af því að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00318	1510051	1514432	train	þar er, er, kemur samhljóðaklasi á, á eftir sérhljóðinu. Við erum samt,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00319	1515375	1528945	train	við erum ekki í neinum vafa um það að, að við erum með a bæði í „hafa“ og „haft“, u bæði í „gulur“ og „gult“ og ú bæði í „mjúkur“ og „mjúkt“, þó svo að lengdin sé mismunandi.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00320	1531243	1531753	train	Og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00321	1533013	1540233	train	í einhverjum skilningi erum við líka með sama hljóðið í „hafa“ og „haft“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00322	1541402	1543791	train	þó að í öðru tilvikinu sé það raddað og hinu óraddað,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00323	1544324	1546123	train	„gulur“ og „gult“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00324	1547150	1551439	train	þó að það sé raddað í öðru tilvikinu og óraddað í hinu og „mjúkur“ og „mjúkt“,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00325	1551953	1559013	train	þó að í öðru tilvikinu sé lokhljóð og hinu önghljóð. Það eru einhver ferli þarna sem við
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00326	1559357	1560367	dev	kunnum,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00327	1561348	1563519	train	beitum ósjálfrátt, sem tengja saman
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00328	1564625	1566726	train	hugmynd og hljóðmynd.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00329	1567165	1569365	train	Við þurfum ekkert að hugsa fyrir þessu, við þurfum ekkert
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00330	1569406	1570605	eval	að, að hugsa
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00331	1572544	1574461	train	í hvert skipti „aha,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00332	1574730	1580009	train	nú bætist t við, þá þarf ég að breyta lokhljóðinu í önghljóð,“ eða eitthvað slíkt.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00333	1582636	1586207	train	Í öðru lagi er breytileiki milli mállýskna.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00334	1589825	1591714	train	Við höfum dæmi eins og
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00335	1594154	1595135	eval	„vita“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00336	1595946	1598016	train	með ófráblásnu,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00337	1599936	1602817	dev	tannbergsmæltu lokhljóði í máli meirihluta landsmanna
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00338	1603362	1606590	dev	og svo „vita“ með fráblásnu hljóði
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00339	1607229	1608179	eval	í norðlensku.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00340	1609442	1610251	train	„Vanta“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00341	1611198	1612636	train	í framburði meirihlutans,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00342	1613748	1616057	train	með órödduðu nefhljóði, og „vanta“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00343	1617407	1622896	train	með fráblásnu, með, með rödduðu
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00344	1624557	1625396	train	í máli
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00345	1628834	1632074	train	Norðlendinga sumra, og síðan
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00346	1633450	1635739	train	höfum við „hver“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00347	1637269	1639369	dev	með kv-framburði í máli meirihlutans
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00348	1640201	1645971	dev	á móti „hver“ með hv-framburði í máli sumra. Þarna eru
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00349	1646839	1652960	train	einhver víxl milli mállýskna sem benda til að þarna séu einhver tengsl
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00350	1653438	1659317	train	á milli fráblásinna og ófráblásinna hljóða, raddaðra, óraddaðra og svo framvegis.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00351	1661337	1665417	eval	Og svo má líka nefna breytileika í talstíl og talhraða.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00352	1665929	1666828	train	Við höfum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00353	1668614	1672512	dev	eignarfallið sem er skrifað l a n d s,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00354	1673613	1674692	train	getur verið borið fram
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00355	1675269	1681099	train	„lands“ með lokhljóði en líka bara „lands“ án lokhljóðs.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00356	1683638	1684689	train	Þetta orð hér
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00357	1686195	1687816	train	getur verið borið fram „systkin“
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00358	1689025	1690615	train	en líka „systkin“.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00359	1691682	1695510	train	Þannig að það er alls konar svona
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00360	1695955	1703846	eval	ferli í málinu, alls konar hljóðavíxl og hljóðtengsl sem við beitum
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00361	1704945	1706804	train	ósjálfrátt, ómeðvitað,
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00362	1708636	1711866	train	og eru rök fyrir
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00363	1712750	1714538	train	ákveðnum tengingum milli
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00364	1715839	1719528	dev	hugmyndar og hljóðmyndar, rök fyrir því að
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00365	1720990	1723628	train	hljóðmyndin sé ekki alltaf
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00366	1724352	1728151	eval	bara bein speglun af hugmyndinni.
+35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679_00367	1729645	1736875	train	En þetta verður svo rætt í öðrum fyrirlestrum og við látum þessu lokið.

00001/35b087f4-8c2f-4474-a078-f28083821679.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:42f606a7c7b54ae01b0059c9cc8daa987971270f5f7c7644082804a2aa3dbe11
+size 55609838

00001/5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305.txt

@@ -0,0 +1,316 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00000	1693	2160	eval	Góðan dag.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00001	3432	10996	train	Þessi fyrirlestur fjallar um önghljóð, en þau einkennast af því að það er þrengt tímabundið að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00002	11722	13121	train	loftstraumnum frá lungunum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00003	14666	19046	train	annaðhvort með því að, að lyfta einhverjum hluta tungunnar og láta nálgast
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00004	20375	22001	train	gómfillu eða góm,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00005	22420	23525	train	tannberg eða tennur,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00006	24568	27508	train	eða þá að það er þrengt að loftstraumnum með vörum og tönnum.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00007	30388	34678	train	Orðið „öng“ merkir þröng eða þrengsli, samanber öngstræti,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00008	35456	36684	train	þann, og þegar
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00009	38016	47164	train	er þrengt að loftstraumnum þá myndast eins konar þrýstihljóð eða núningshljóð með óreglulegri tíðni
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00010	48470	51190	train	og eftir því sem loftrásin er þrengri verður
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00011	52154	53320	dev	tíðni hljóðsins
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00012	53824	54367	train	hærri.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00013	55434	56161	train	Og þá
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00014	58048	63327	train	skiptist munnholið líka að, að verulegu leyti í tvö hljómhol og hvort hljómhol um sig
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00015	64429	67795	train	magnar upp og deyfir niður mismunandi tíðnisvið.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00016	70409	71166	train	Það eru,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00017	74436	79985	train	þarna, yfirleitt gert ráð fyrir tíu önghljóðum í íslensku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00018	80657	81316	train	Við höfðum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00019	83108	84398	train	fjögur pör
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00020	87379	91730	train	raddaðra og óraddaðra hljóða á mismunandi
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00021	93754	94563	train	tíðnisviðum.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00022	97961	98777	train	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00023	100226	102008	train	við höfum, höfum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00024	102310	104050	train	tannvaramæltu hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00025	105798	106961	train	[f] og [v],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00026	108110	109368	train	tannbergsmæltu hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00027	109645	111014	train	[θ] og [ð],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00028	111814	113134	train	framgómmæltu hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00029	113304	114576	train	[ç] og [j]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00030	115593	117904	train	og uppgómmæltu eða gómfillumæltu hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00031	118214	119692	train	[x] og [ɣ].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00032	123524	124874	train	Utan við þetta falla svo
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00033	126235	126714	train	[s],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00034	127726	132459	eval	sem er, er tannbergsmælt óraddað önghljóð, líkt og þ,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00035	133115	133463	train	en
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00036	134139	136708	train	ákveðin munur á myndun þeirra, sem við komum að á eftir.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00037	137315	140578	train	Og svo [h], [h], raddbandahljóðið,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00038	141062	143747	train	sem á sér enga raddaða samsvörun.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00039	150548	152847	eval	Það er rétt að hafa í huga að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00040	154592	156454	train	það er talsverð,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00041	157754	162010	train	talsvert flakk, getum við sagt, á milli raddaðra og óraddaðra önghljóða
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00042	163328	164918	train	vegna þess að, að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00043	165992	174440	train	þau, rödduðu önghljóðin, þau geta oft misst röddun að einhverju leyti eða öllu leyti í bakstöðu, sem sagt aftast í orði,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00044	175113	177470	train	og þá einkum og sér í lagi ef þau eru
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00045	178603	181603	train	annaðhvort borin fram ein og sér eða lenda aftast í setningu.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00046	183548	184718	train	Og þá er talað um
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00047	185296	186740	train	naumrödduð hljóð
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00048	188480	190737	train	og naumröddun er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00049	192000	197400	train	táknuð eins og sýnt er hér á glærunni með því að setja afröddunarhringinn,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00050	199750	201877	dev	og svo hægri sviga á eftir honum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00051	202984	206973	train	undir eða yfir tákn raddaða hljóðsins eftir því
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00052	207996	208899	eval	hvar hann,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00053	209784	210580	train	hvar er pláss fyrir hann. Þ
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00054	211456	218356	dev	Þannig að við höfum, „hafa“, „blæða“ og „dagur“ með greinilega rödduðum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00055	218735	220725	train	[v], [ð], [ɣ],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00056	221754	223074	train	en síðan höfum við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00057	225224	229603	dev	í bakstöðu, þessi hljóð enda í bakstöðu, „haf, haf“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00058	229802	233548	dev	getum haft það algerlega óraddað eða „haf, haf“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00059	234274	237364	train	að inhverju leyti raddað, og svo framvegis.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00060	239866	240675	train	Það er nú
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00061	242512	243751	train	í venjulegri hljóðritun
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00062	244417	248083	train	kannski sjaldnast ástæða til að tákna naumröddun sérstaklega.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00063	248551	255822	train	Yfirleitt reynir maður nú svona að gera upp við sig hvort hljóðið sé nær því að vera raddað
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00064	256314	258274	train	eða óraddað en, en rétt samt að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00065	259456	261526	train	hafa þetta í huga að oft á tíðum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00066	262408	263017	train	er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00067	264225	265269	train	um hvorugt að ræða
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00068	266450	269915	eval	og, og, heldur einhvers konar millistig
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00069	270865	274284	train	og það eru til leiðir til að tákna það í
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00070	275091	276612	train	alþjóðlega hljóðritunarkerfinu.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00071	280323	282154	train	Nú skulum við líta aðeins á
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00072	283485	284667	train	einstök hljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00073	287428	291058	train	Það er ekki, í íslensku eru ekki til,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00074	291555	292597	train	að minnsta kosti ekki sem
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00075	294170	295159	train	venjuleg málhljóð,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00076	296018	298650	train	tvívaramælt önghljóð, þar sem að, að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00077	299648	310387	train	þrengslin verða milli efri og neðri varar. En slík hljóð eru til í ýmsum málum, til dæmis spænsku, og þeim getur brugðið fyrir í íslensku í stað
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00078	312721	315722	train	tannvaramæltra hljóða eða jafnvel í stað varamæltra lokhljóða,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00079	316741	319484	train	þar sem að lokun verður ekki, ekki algjör.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00080	320385	321735	train	En, en það eru undantekningar.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00081	323528	324728	train	Tannvaramæltu hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00082	325335	326292	train	[f] og [v],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00083	328422	329183	train	eins og í
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00084	330138	331953	dev	„fita“ og „vita“, eru
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00085	332360	334578	train	sem sagt mynduð þannig að neðri
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00086	336627	340340	train	vörin leggst upp að framtönnum í efri gómi,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00087	341006	349506	train	en staða tungunnar skipti ekki máli, tungan er venjulega í einhvers konar hvíldarstöðu hér, og það er lokað
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00088	350944	353262	train	upp í, gómfillan lokar upp í nefholið.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00089	355916	357266	train	Síðan eru
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00090	361003	362483	train	eru önghljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00091	363436	368190	train	sem sagt tannmæltu eða tannbergsmæltu önghljóðin [θ]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00092	368933	369802	train	og [ð],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00093	370764	374390	train	eins og í, sem bæði koma fyrir í orðinu „þaðan“.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00094	376750	378189	eval	Það getur verið misjafnt
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00095	379466	381506	train	nákvæmlega hvar öngin er,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00096	382899	391106	train	hvort að, hjá sumum nær tungubroddurinn alveg hér fram að framtönnum, jafnvel eitthvað, hugsanlega út á milli framtanna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00097	392304	393504	eval	í efri og neðri gómi.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00098	394676	395450	train	En,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00099	397917	399148	train	en í,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00100	400640	406609	eval	venjulega er þó talað um þessi hljóð sem tannbergsmælt frekar en tannmælt í íslensku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00101	409326	409956	train	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00102	410985	415248	train	staða tungunnar skiptir þar ekki, ekki heldur máli.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00103	417411	418010	train	Svo
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00104	421188	425298	train	höfum við hér framgómmæltu hljóðin,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00105	426772	429021	train	eins og í,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00106	430336	432033	train	hljóðin [ç] [ç]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00107	432337	433669	train	og [j] [j],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00108	434273	436857	train	eins og í „hjá“ og „já“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00109	437336	439258	eval	eða „hjól“ og „jól“.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00110	441836	444712	train	Þar er, eins og í framgómmæltum lokhljóðum, þá
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00111	445995	451575	train	er það mjög stórt svæði þar sem að tungan nálgast góminn,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00112	454310	454999	eval	og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00113	456573	458569	train	athugið vel að, að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00114	460209	463421	dev	h, j, í stafsetningu það stendur bara fyrir eitt hljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00115	464205	469866	train	Semsagt „hjól“ og „hjá“ byrja ekki á h plús j.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00116	470577	474148	train	Þetta er ekki h-jól, h-já eða neitt slíkt
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00117	474701	476066	train	heldur er þetta eitt
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00118	477018	477678	train	hljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00119	480504	481164	dev	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00120	482669	487053	train	þetta, eitt óraddað hljóð, framgómmælt önghljóð,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00121	487336	495726	train	samsvarar raddaða [j] hljóðinu í j, en, en óraddaða hljóðið er þó ótvíræðara önghljóð. Eins og við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00122	496418	498966	dev	við höfum talað um í,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00123	500532	502242	train	í fyrirlestri um hljóðritun
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00124	503168	511483	train	þá er íslenskt j, kannski fremur nálgunarhljóð en önghljóð, en óraddaða hljóðið er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00125	512285	513936	train	ótvíræðara önghljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00126	517280	525410	train	Öngin í myndun, myndun j er ekki, er ekki sérlega þröng, hún er sennilega heldur víðari en hér er sýnt.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00127	527258	527618	train	Nú,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00128	528471	528895	train	og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00129	530074	531652	train	síðan, síðasta
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00130	533824	535082	train	önghljóðaparið
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00131	538166	540595	train	hér, par raddaðra og óraddaðra hljóða,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00132	540973	546119	train	það er, er, hérna, hljóðin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00133	546315	547652	dev	[ɣ] og [x],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00134	548138	548683	train	eins og í
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00135	550864	552812	train	„lagt“ og „laga“.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00136	555145	555608	train	Þar
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00137	556975	560836	dev	er aftari hluta tungunnar lyft upp hérna að mörkum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00138	561614	565551	train	góms og gómfillu og þar verður öng. Og í öllum önghljóðunum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00139	566099	568433	train	náttúrulega, lokar gómfillan fyrir
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00140	569856	571364	dev	leiðina upp í, upp í nefhol.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00141	575102	576062	train	Svo er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00142	577016	578781	dev	raddbanda önghljóðið
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00143	580235	580996	train	h, [h].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00144	582593	596333	train	Við myndun þess er hvergi þrengt neitt að loftstraumnum ofan raddbanda, þannig að það sem við heyrum er bara þetta þrýstihljóð eða núningshljóð sem myndast þegar loftstraumurinn fer upp um raddglufuna.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00145	597575	603670	train	Hins vegar getur staða tungu og vara við myndun h verið mismunandi og, og fer að talsverðu leyti eftir því
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00146	604544	610064	train	hljóði sem, eða þeim hljóðum sem koma þar á, á eftir.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00147	613493	613973	train	En
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00148	616129	617239	train	við þurfum að,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00149	618275	618808	train	við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00150	619082	621361	train	geymdum okkur s-hljóðið
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00151	622718	625566	train	og þurfum nú að, að skoða það aðeins.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00152	627631	628200	train	Það er,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00153	629752	632001	train	eins og ég nefndi, það er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00154	635502	639627	train	tannbergsmælt óraddað önghljóð eins og þ,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00155	641289	648739	train	en samt greinilega ekki saman hljóðið og þ, það er einhver munur á því, og spurningin er þá í hverju munurinn er fólginn.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00156	650222	650882	train	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00157	657933	658744	eval	hann er er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00158	660334	667774	train	kannski fyrst og fremst fólginn í því að öngin í s er þrengri heldur en í þ,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00159	669836	670645	train	loftrásin,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00160	671889	674737	train	sem sagt, er mjórri en í þ.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00161	676224	676644	train	Það
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00162	678016	679306	eval	þýðir það að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00163	680239	685226	dev	loftið þrýstist í gegnum loftrásina með meiri hraða, meiri,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00164	686114	690340	eval	eða með meiri hraða og meiri þrýstingi og það myndast sveiflur
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00165	690980	696667	train	á hærri tíðni, fáum styrk á hærri tíðni eins og, eins og greinilegt er á hljóðrófsritum.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00166	697065	699888	train	Hérna á neðri hluta myndarinnar má sjá,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00167	700600	705520	train	þetta er eins og sé horft upp í góminn annars vegar við þ hérna vinstra megin
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00168	706514	708764	eval	og s hérna hægra megin.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00169	710780	715417	train	Skyggðu svæðin tákna hvar tungan leggst upp að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00170	716190	717839	train	tönnum og gómi,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00171	718427	718960	train	tannbergi,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00172	722003	726729	train	og, og við sjáum hér að í þ-inu þá er þetta breið loftrás
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00173	728934	739763	train	en í s þá leggst tungan ekki bara upp að tönnunum hérna til hliðar heldur upp að tannberginu,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00174	741825	744405	train	næstum því hér þvert yfir, skilur bara hér eftir
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00175	744955	746806	train	mjóa loftrás.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00176	749650	751772	train	Þannig að, að það er lögun loftrásarinnar
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00177	753609	754991	eval	og, og hérna,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00178	755968	757536	train	sem skiptir miklu máli,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00179	758009	761340	train	einnig er s yfirleitt myndað
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00180	762720	771996	train	eitthvað aftar heldur en þ í íslensku. Það er að segja, þó hvort tveggja séu tannbergsmælt hljóð, þá er tungan heldur aftar við myndun s.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00181	773616	774366	train	Það er líka rétt að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00182	775525	776427	dev	hafa í huga að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00183	776887	777427	train	það er,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00184	779390	785298	train	það mynda ekki allir málnotendur, íslenskir málnotendur, s á sama hátt.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00185	789158	789667	eval	Það er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00186	791040	791723	train	það er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00187	792832	793342	train	til
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00188	794437	795201	train	tvenns konar
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00189	796168	796603	eval	s
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00190	797743	798493	train	í íslensku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00191	799912	800650	train	Annars vegar
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00192	803005	805135	train	þetta hér,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00193	806016	807226	train	þar sem að, að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00194	809473	810147	eval	þar sem að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00195	811583	821212	train	tungu, ekki tungubroddurinn heldur einhver hluti tungunnar sem er hér svolítið fyrir aftan tungubroddinn, leggst upp að tannbog, tannberginu, og,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00196	822180	826937	train	en tungubroddurinn liggur hér fyrir aftan framtennur í neðri gómi.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00197	830093	830964	train	Og svo er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00198	831744	832584	train	þetta,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00199	833300	839140	eval	sem sagt tungubroddshljóð, þar sem að það er tungubroddurinn sem myndar öngina við tannbergið.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00200	842463	843062	eval	Í
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00201	844544	853694	train	flestum eldri hljóðfræðibókum er gert ráð fyrir að þetta sé íslenskt s, íslenskt s sé myndað á þennan hátt með tungubroddinum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00202	854652	856547	train	en það virðist svo sem
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00203	858094	868623	train	talsverður hluti málnotenda myndi s fremur á þennan hátt, kannski, kannski helmingur málnotenda án þess að það hafi í sjálfu sér nokkuð verið skoðað skipulega.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00204	870912	875351	dev	Við getum skoðað myndun íslenskra önghljóða hér
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00205	876528	880607	eval	aðeins. Það er að segja þetta eru ekki íslensk hljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00206	881677	885518	train	Við verðum að láta okkur nægja myndir af
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00207	886449	890632	dev	amerískum, amerísk-enskum, þýskum og spænskum hljóðum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00208	891289	895362	train	en við náum þar svona nokkurn veginn,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00209	896496	903066	train	leggjum þetta saman, náum við nokkurn veginn íslenskum önghljóðum. Ef við lítum hér á
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00210	907014	907974	dev	þessi amerísku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00211	909963	911431	train	Við skoðum f hérna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00212	915362	916232	train	og v.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00213	921834	925028	train	Þarna sjáið þið að tungan liggur hér niðri,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00214	926359	927902	eval	[θ], þ hérna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00215	933424	934076	eval	og ð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00216	937128	938380	train	Hér er gert ráð fyrir
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00217	939615	943823	dev	að þessi hljóð í amerískri ensku séu tannmælt, þið sjáið, tungubroddurinn
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00218	945064	947170	dev	nær alveg fram að framtönnum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00219	948936	950436	train	þau eru yfirleitt ekki svona
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00220	951326	953724	dev	í íslensku. Yfirleitt eru þau frekar tannbergsmælt,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00221	954362	956061	train	held ég, en tannmælt. Hérna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00222	958148	960206	train	er svo s,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00223	962688	963468	eval	og þið sjáið að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00224	964600	966934	train	þetta s er sýnt þannig að
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00225	968124	970107	eval	tungubroddurinn liggur niðri en það er
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00226	971380	974949	train	hluti tungunnar aftan við tungubroddinn sem myndar öngina.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00227	977193	980702	eval	Íslenska er dálítið sérstök að því leyti að hún hefur bara eitt
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00228	981517	984637	dev	s-hljóð. Hún hefur ekki raddað hljóð
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00229	985549	986268	eval	eins og,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00230	987697	989095	train	ekki raddaða samsvörun við s,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00231	989952	991881	eval	eins og mörg mál, [z],
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00232	992471	993882	train	og ekki heldur
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00233	994868	1000967	train	hljóð eins og þessi hér sem eru mynduð aðeins aftar eins og þið
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00234	1001856	1002455	train	sjáið.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00235	1004160	1005570	train	Óraddað og raddað.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00236	1008571	1011662	train	En vegna þess að íslenska hefur bara þetta s hérna, þá
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00237	1013697	1018823	train	hefur það í raun og veru miklu meira svigrúm. Það er að segja, íslenska s-ið, það er ekki eins nauið hvernig við myndum það,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00238	1019264	1023787	train	og þess vegna getur það verið talsvert misjafnt, bæði eftir umhverfi og milli einstaklinga.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00239	1024580	1025912	eval	H er svo hér,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00240	1028269	1031950	train	og þá sjáið þið, það er sem sagt, það er ekkert að gerast. Gómfillan lokar fyrir
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00241	1033344	1034800	train	nefholið en
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00242	1035630	1038148	train	engin hreyfing önnur hér í munnholinu.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00243	1040866	1045636	train	Við getum svo, til þess að sjá fleiri önghljóð, farið hérna í þýskuna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00244	1048319	1049789	train	og þar höfum við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00245	1050473	1050951	train	[ç]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00246	1052075	1052685	train	hérna,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00247	1056043	1057836	train	framgómmælt, óraddað
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00248	1062566	1063367	train	og raddað.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00249	1064040	1064641	train	Og svo
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00250	1065006	1066374	eval	[x] hérna uppgómmælta,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00251	1068967	1069902	train	[x] [x].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00252	1072068	1073176	train	Og að lokum
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00253	1074812	1077168	train	höfum við hér spænsku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00254	1081066	1081845	train	Þar höfum við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00255	1083552	1084085	train	[ɣ]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00256	1086895	1087373	train	[ɣ].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00257	1089952	1091752	dev	Og svo
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00258	1092843	1094656	dev	er hér sýnt,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00259	1095860	1099370	eval	eru hér sýnd í spænskunni tvö s,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00260	1100934	1102372	train	annars vegar þetta sem
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00261	1103872	1106661	eval	er svipað og í amerísku enskunni sem við sáum áðan
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00262	1108244	1108814	eval	og hitt,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00263	1111800	1115449	train	sem er tungubroddshljóð, það er sem sagt,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00264	1115969	1120349	train	svarar til þessara tveggja tegunda af s-i sem eru í íslensku sem ég nefndi.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00265	1121280	1121850	train	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00266	1123200	1125599	dev	þið sjáið að, að í IPA
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00267	1127450	1128080	dev	þá er,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00268	1129472	1137804	train	ef að þarf að tákna sérstaklega að s-ið sé tungubroddshljóð, þá er til stafmerki fyrir það. Þið sjáið það hér undir þessu.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00269	1138310	1139030	train	En
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00270	1139823	1144726	train	það er nú yfirleitt ekki talin ástæða til að tákna það sérstaklega í íslensku.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00271	1152896	1153795	eval	Hljóðrófið,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00272	1155290	1155830	train	að lokum,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00273	1156736	1157335	train	þá,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00274	1158272	1160221	train	getum aðeins litið á, á það.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00275	1161088	1172488	dev	Það sem gerist í önghljóðum er að, að þegar loftið þrýstist gegnum öngina, í gegnum þrengslin, þá fer það að ólga, það myndast óreglulegar sveiflur á breiðu tíðnisviði.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00276	1174786	1180036	train	Það er hægt að sjá aðeins meiri svona regluleika í rödduðu önghljóðunum vegna raddbandasveiflnanna
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00277	1182076	1186430	train	en venjulega eru önghljóð sterkari svona
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00278	1187085	1191127	train	á, á hærri tíðnisviðum, fyrir ofan tvö þúsund og fimm hundruð
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00279	1191936	1195075	train	sveiflur á sekúndu, en, en þar fyrir neðan.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00280	1198358	1199588	train	Hér höfum við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00281	1200989	1205464	train	orðin „há“, „hjá“ og „já“.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00282	1206910	1208409	train	Og við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00283	1210606	1215349	eval	sjáum hérna, hér er semsagt h-ið,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00284	1215913	1219192	train	þessi, þessi óregla hér, svo tekur hér við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00285	1220161	1220857	train	[au].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00286	1221678	1226284	train	Og af því að [au] er tvíhljóð sjáið þið náttúrulega hvernig formendurnir breytast meðan á hljóðinu stendur.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00287	1226764	1229694	eval	En það er greinilegt hvar á-ið tekur við af h-inu.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00288	1231314	1232184	train	Síðan hér,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00289	1233016	1234244	train	[ç] [ç] [ç]
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00290	1234794	1235333	train	hjá. Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00291	1238244	1238983	train	og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00292	1241091	1242920	train	þar er líka greinilegt hvar,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00293	1245097	1248128	dev	hvar raddaða sérhljóði�� tekur við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00294	1248652	1249952	train	af óraddaða [ç].
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00295	1250944	1253494	eval	Sjáið að styrkurinn er meiri hér á efri tíðnisviðum.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00296	1255689	1256798	train	Og svo hér í „já“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00297	1258409	1260779	eval	já“ og „hjá“ eru nokkuð svipuð,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00298	1263302	1270705	train	en þið sjáið samt meiri regluleika hérna, sjáið reglulegu sveiflurnar í „já“, j-inu, af því að það er raddað hljóð.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00299	1271248	1276981	train	Í h-inu er þetta miklu meira, miklu meiri óregla, og, í hjáinu [ç] [ç] hjá.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00300	1278998	1279748	train	Og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00301	1282922	1283521	train	síðan
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00302	1285141	1289281	train	hérna á þessari mynd
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00303	1290112	1291252	eval	sjáum við
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00304	1293211	1295581	train	borin saman sjö önghljóð:
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00305	1297272	1297992	dev	„þíða“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00306	1299328	1299927	eval	„fífa“,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00307	1302327	1307367	train	„hvaða“ með hv-framburði og „saga“.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00308	1309150	1310927	train	Og þið sjáið svona hvernig,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00309	1313494	1318354	eval	hvað er sameiginlegt með þessum órödduðu önghljóðum, sérstaklega,
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00310	1319168	1321807	train	styrkur á efri tíðnisviðum, óreglulegar sveiflur
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00311	1323008	1323748	train	og
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00312	1326147	1327748	dev	þið skuluð líka taka eftir
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00313	1329172	1334180	train	mismunandi formendasveigingum þarna í, í aðliggjandi sérhljóðum.
+5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305_00314	1337399	1340289	train	Og þá látum við lokið umfjöllun um önghljóð.

00001/5d785930-c3ea-42be-8de8-fe2b7f482305.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:2181dfcbf084acbd445732c1098619578b587a416dd58dcbb00288eab85aa2c7
+size 42901650

00001/85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9.txt

@@ -0,0 +1,239 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00000	1000	1680	dev	Góðan dag.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00001	2640	8050	dev	Í þessum fyrirlestri er fjallað um talfærin, einkum talfæri í barkakýli og starfsemi þeirra,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00002	8788	13977	train	og um röddun. Lítum fyrst hérna á mynd
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00003	14913	20033	train	af þeim líffærum og líkamshlutum sem taka þátt í hljóðmyndun.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00004	21978	26798	train	Forsenda fyrir hljóðmyndun er loftstraumur, yfirleitt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00005	27795	29556	train	við útöndun þó sum,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00006	30425	34905	train	stundum séu málhljóð reyndar mynduð við innöndun, mynduð á innsoginu eins og sagt er,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00007	37423	44442	train	en venjuleg málhljóð mynduð við útöndun. Það sem að gerist er að
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00008	45914	50164	train	magavöðvar og brjóstholsvöðvar, þeir hérna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00009	51334	55164	train	þrýsta lungunum saman. Þindin lyftist upp, þrýstir lungunum saman,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00010	56034	59045	eval	þannig að loftið í lungunum,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00011	60051	63741	train	það, það pressast upp, upp um
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00012	65667	66000	train	barkann
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00013	68004	73355	eval	og í gegnum barkakýlið og þar getur
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00014	75188	83659	train	orðið hindrun á vegi þess sem við komum að núna á eftir. Nú, síðan fer loftið áfram
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00015	85632	87293	train	upp um, upp í kok
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00016	88150	92790	train	og svo út úr líkamanum, annað hvort um
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00017	94849	97260	train	eins og það gerir venjulega við útöndun,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00018	98683	101093	train	eða þá um munn,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00019	102168	106778	train	eins og það gerir við myndun tals,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00020	107301	123040	train	þó það fari reyndar stundum um nefið líka. Það sem að stjórnar því hvort að loftið fer um, út um nefhol og nef eða út um munnhol og munn er staða gómfillunnar sem er hér aftast í, í munnholinu,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00021	123206	125126	train	við komum að henni síðar.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00022	128453	133913	train	En sem sé, fyrsta hindrunin í,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00023	135592	136602	dev	á vegi loftsins
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00024	137579	138889	train	getur orðið í barkakýlinu,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00025	140719	146509	train	og þar þarf loftstraumurinn sem sagt að fara
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00026	147479	151248	train	upp á milli hinna, sem nefnast raddbönd,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00027	152069	162810	train	og raddböndin liggja upp með hliðarveggjum barkakýlisins og, og slímhúð þeirra rennur saman við slímhúð barkans.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00028	165854	168713	train	Við skulum nú skoða þessa mynd hérna af barkakýlinu,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00029	171268	173638	train	og sjáum margar betri myndir á eftir.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00030	175676	177266	train	Hér er, er sem sagt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00031	178669	180000	train	skjaldbrjósk.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00032	180403	186183	train	Þetta er, hér vinstra megin er horft á barkakýlið að framan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00033	187201	197442	train	og, og hér er skjaldbrjóskið sem er stór, stórt brjósk, sem er það sem
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00034	198712	203483	train	við getum, og hérna hornið hérna á því er það sem við
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00035	204310	213919	dev	getum fundið fyrir ef við þreifum hérna á barkakýlinu að framan, þetta er nú miklu meira áberandi á karlmönnum en konum. En
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00036	216474	222574	train	síðan hér fyrir neðan er svo kallað hringbrjósk
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00037	224043	226953	train	og svo eru
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00038	227794	238205	dev	hér við, myndin hérna hægra megin sýnir barkakýlið séð aftan frá, eins og sé horft inn í hálsinn að aftan,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00039	239460	243639	train	og þar, þar sér maður
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00040	247923	257512	train	fleiri brjóskflögur, könnubrjósk, sem eru tvær hérna, þríhyrningslaga brjóskflögur,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00041	258651	263300	train	sem liggja ofan á hringbrjóskinu, brjóskinu, og efst á þeim, efst á
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00042	264767	270148	train	könnubrjóskunum, eru, eru litlir þríhyrningar sem nefna, nefnast hnýfilbrjósk.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00043	275199	278449	train	Hér er barkalokið
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00044	279173	287173	train	sem leggst yfir barkann við kyngingu þannig að matur fari ekki ofan í, ofan í barkakýlið og barkann.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00045	290329	299389	train	En þetta má svo allt saman skoða miklu betur á hreyfimyndum, sem við gerum núna á eftir.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00046	302331	311982	train	Hér er svo langsnið af barkakýlinu, annað sjónarhorn á þetta.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00047	312720	316019	train	Það sem við sjáum hér er, hér, barkann
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00048	318329	323279	train	og barkabrjósk semsagt brjóskið, brjóskhringina í barkanum.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00049	324665	327045	train	Hér er hringbrjóskið
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00050	328276	333076	train	og hér má svo sjá raddböndin,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00051	335307	346266	train	sjáið, þau eru sitthvorum megin, tvær örvar hér, og loftið kemur hér upp frá lungunum,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00052	347125	361564	train	þrýstist hér upp á milli raddbandanna. Þetta er, hér er sýnt, þetta er þröng loftrás en það er hægt að víkka hana og það er líka hægt að loka henni algerlega
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00053	362622	365721	eval	vegna þess að raddböndin eru hreyfanleg.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00054	367266	370067	train	Og hér fyrir ofan eru svo aðrar
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00055	372516	375687	dev	annað par af slímhimnum, svokölluð fölsku raddbönd,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00056	378833	382492	train	barkalokið sést hér og svo framvegis. Það er nú
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00057	384509	399670	train	miklu betra að átta sig á þessu á, á hreyfimyndum, gerum það rétt á eftir. En hér er bara svona, aðeins fleiri myndir, svona kyrrmyndir,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00058	401882	404831	dev	og dregin saman meginatriðin. Raddböndin eru
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00059	406858	414497	dev	himnur eru sem eru, sem liggja upp með hliðarveggjum barkakýlisins, fastar við veggina að neðan eins og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00060	415036	425487	train	sést á myndinni hér á undan þessari hérna að raddböndin eru í beinu framhaldi í raun og veru af slímhúðinni innan í barkanum
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00061	429125	438045	train	að framan eru þau svo fest á innan á skjaldbrjóskið. Þetta er skjaldbrjóskið hér, raddböndin eru fest þar innan á.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00062	439050	445831	train	Að aftan eru þau hins vegar fest á þríhyrndar brjóskflögur, könnubrjóskin,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00063	449077	462718	eval	sem eru tvö, tvær brjóskflögur, og, sem eru hreyfanlegar. Þess vegna er hægt að hreyfa raddböndin, víkka raddglufuna og þrengja hana
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00064	464334	481264	train	eftir því sem þörf krefur, og þetta er sem sagt þannig að við venjulega öndun þá glenna könnubrjóskin raddböndin sundur að aftan þannig að loft á greiða leið um raddglufuna.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00065	482843	498562	train	Og þetta getum við séð hér til dæmis, á þessari mynd, hér er í raun og veru horft, eins og sé horft ofan í barkakýlið og raddglufan galopin við öndun, hér,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00066	499309	507249	dev	þetta, þessi, þetta dökka svæði hér sýnir sem sagt opna loftrás, raddböndin hér til hliðar.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00067	510507	513336	dev	Þegar við myndum svokölluð rödduð hljóð
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00068	515332	524384	train	Þá eru könnubrjóskin hreyfð, reyndar ekki bara könnubrjóskin en, þetta er flóknara en það, en
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00069	525304	531414	train	til einföldunar getum við sagt að það séu fyrst og fremst könnubrjóskin sem eru hreyfð, þannig að raddglufan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00070	534432	543812	train	lokast að nokkru leyti eða algerlega, sem sagt raddböndin sem eru, sem eru glennt sundur að aftan hér á myndinni lengst til hægri.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00071	546086	557986	train	Að framan liggja þau alltaf saman af því að þar eru þau fest í skjaldbrjóskið en að aftan eru þau fest í könnubrjóskin sem eru hreyfanleg, þannig að það er hægt að glenna raddglufuna sundur hér að aftan.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00072	559053	568604	train	Við myndun raddaðara hljóða þá er það gert, þá færa könnubrjóskin raddböndin þannig að þau liggi saman að aftan, og síðan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00073	569636	576226	train	opnast þau og lokast til skiptis við röddun, eins og við komum að í, í næsta fyrirlestri.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00074	577692	587162	eval	Við kyngingu liggja raddböndin hins vegar þétt saman. Hér er sem sagt lokað fyrir
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00075	588543	599363	train	loft frá lungun, lungum og lokað fyrir loft, loftrásina niður í lungu líka. Barkalokið leggst yfir barkann, lokar því, raddböndin eru lokuð, það er ekkert loft á ferðinni.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00076	602488	620177	train	Þannig að, að, að á þennan hátt geta raddböndin haft mismunandi stöðu eftir því hvað við erum að gera, hvort við erum að anda að okkur og frá,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00077	621389	624779	train	tala eða neyta fæðu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00078	627681	630971	train	Það er hægt að
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00079	632927	639528	train	skoða þetta miklu betur og átta sig miklu betur á þessu með alls konar myndefni. Hér er til dæmis
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00080	640912	646501	train	líkan, þrívíddarlíkan af barkakýlinu og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00081	648855	652554	train	það sem að við sjáum hér, skjaldbrjóskið,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00082	654327	655717	train	og það er hægt ef við
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00083	658100	663940	train	förum á þetta, hérna, höldum vinstri músarhnappnum niður og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00084	665928	670428	train	færum þetta til, þá getum skoðað raddböndin líka,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00085	671302	676000	train	skoðað barkakýlið fyrirgefið þið, líka frá hlið og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00087	678291	699191	train	síðan getum við snúið lengra, skoðað þetta aftan frá. Hér fáum við upp heiti á, á ýmsum hlutum þess, epiglottis er sem sagt barkalokið og arytenoid cartilage er, er,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00088	701244	705614	train	er sem sagt könnubrjósk
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00089	706000	707000	eval	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00090	709537	712057	train	corniculate cartilage er hnýfilbrjósk,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00091	714610	718370	dev	cricoid cartilage er hringbrjósk, sem er þarna undir,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00092	721682	724043	eval	esophagus er, er vélinda,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00093	726635	727500	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00094	730068	736278	train	svo getum, svo getum við haldið sem sagt áfram að snúa þessu lengra og lengra, snúa því
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00095	738134	739205	train	hring eftir hring
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00096	740243	741793	train	til þess að átta okkur betur á
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00097	743225	743926	train	hvernig þetta
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00098	746250	746951	train	virkar allt saman.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00099	750147	751006	train	Hér er svo
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00100	752885	753956	dev	heilmikið efni
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00101	755168	762538	train	sem er um að gera að skoða vel til þess að átta sig á þessu. Þetta er, er sem sagt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00102	765825	774355	train	um barkakýlið og ef við bara rennum aðeins í gegnum þetta, byrjum á þessu hérna, location and functions,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00103	777018	786307	train	þá er, eins og þið sjáið, það er, hérna hægt að, að, það sem er dökk blátt, hægt að smella á það og þá
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00104	787495	789794	train	fær maður skýringar inn á myndirnar.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00105	790850	797051	dev	Og hér er, þetta er sem sagt bent hér á barkakýlið, larynx,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00106	798110	802190	train	og hér er málbeinið, tungan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00107	803903	805423	train	og vélinda,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00108	808364	811854	train	og síðan er hér sem sagt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00109	813039	816059	train	loftrásin milli,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00110	819413	822452	train	milli koks og barka.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00111	826624	835604	eval	Hér sést, þessi lýsing er fleiri en ein síða, við getum haldið hér áfram og lesið okkur til áfram um, um þetta.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00112	839118	841347	train	Síðan getum farið til baka hérna í
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00113	845375	846054	train	larynx menu
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00114	848197	849000	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00115	850120	851240	train	skoðað næsta þarna.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00116	854197	858748	train	Þar sem er haldið áfram að, farið svona í nánari atriði í lýsingu
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00117	860066	862296	eval	barkakýlisins og starfsemi þess.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00118	863831	865461	train	Hér, ef þið sem sagt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00119	866208	869109	train	smellið hérna á walls of the larynx þá
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00120	870768	876788	train	sjáum við svona þversnið af, af barkakýlinu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00121	881260	882000	eval	Og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00122	883537	886157	train	hér eru brjóskin
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00123	886280	891541	train	í hinum ýmsu, hinar ýmsu brjóskflögur merktar, epiglottið, sem sagt barkalok,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00124	893042	896802	train	og, og síðan er hérna hringbrjósk og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00125	898840	900269	train	könnubrjósk, hnýfilbrjósk
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00126	901971	902700	train	og,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00127	904813	909384	train	og hérna, svo að lokum skjaldbrjósk.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00128	911385	916706	train	Þessi brjósk hér, cuneiform, veit ég ekki hvað heita á íslensku.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00129	921039	928539	train	Og svo eru sýndar svona, sýnd bönd, og, ýmis bönd og himnur
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00130	930102	933312	eval	sem eru þarna í barkakýlinu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00131	934758	939498	train	Og hér er svo um vöðva barkakýlisins,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00132	943162	951241	train	alls konar vöðvar hér sýndir sem að stjórna hreyfingum raddbandanna
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00133	953647	954500	dev	og,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00134	956520	958900	train	og svo er, hérna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00135	959758	966148	train	sýnd þessi, svona, slímhimna sem, sem er hér innan í barkakýlinu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00136	970058	972469	train	Förum áfram í yfirlitið,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00137	976166	977206	train	hér getum við skoðað
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00138	978868	986477	train	þessi, þessa, þetta brjósk, brjóskflögurbetur. Hér sem sagt er skjaldbrjóskið
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00139	987947	988700	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00140	989509	992269	train	hérna er þessi, hérna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00141	993855	999596	train	fremsti hluti þess, sem að við sem sagt getum fundið fyrir ef við þreifum á barkakýlinu að framan,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00142	1000936	1001885	dev	að minnsta kosti karlmenn,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00143	1003394	1004600	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00144	1007648	1014857	train	hérna fyrir ofan er málbeinið, sem er tengt við
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00145	1018043	1023234	train	barkakýlið með himnum, þetta er eina beinið í líkamanum sem er ekki tengt við beinagrindina.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00146	1029737	1035457	train	Hér er svo hringbrjóskið. Og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00147	1036976	1042026	train	það er hægt að snúa þessu hérna, smella hérna á rotate og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00148	1043568	1046019	eval	snúa barkakýlinu, svona til þess að átta sig betur á því.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00149	1047711	1049270	train	Áfram í yfirlitið.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00150	1056663	1066653	train	Hér er sem sagt, erum við komin að barkalokinu og,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00151	1070087	1085647	train	sem er hér, sem sagt sem að leggst yfir barkakýlið, lokar barkakýlinu, þegar, við kyngingu. Og það er,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00152	1090461	1091500	eval	hérna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00153	1092884	1095924	train	getum séð þetta hér á þessu, þessari hreyfimynd.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00154	1099083	1099952	train	Ef þið fylgist með
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00155	1101865	1112286	train	barkalokinu þá sjáið þið hvernig það ýmist lokar fyrir barka kýlið eins og núna eða opnar.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00156	1116307	1126406	train	Þarna fer sem sagt fæða niður vélindað og af því að barkalokið lokar barkakýlinu lendir hún ekki ofan í barkakýlinu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00157	1129570	1132090	train	En síðan þegar er,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00158	1135751	1142442	train	kyngingu er lokið þá má opna aftur fyrir loftrásina.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00159	1150974	1152204	eval	Áfram hér.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00160	1155236	1158885	train	Hér er yfirlit yfir þessar brjóskflögur hérna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00161	1161673	1162742	train	könnubrjóskin hér
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00162	1166681	1168760	dev	og hnýfilbrjóskin, sem eru svona efsti hluti þeirra,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00163	1170859	1171800	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00164	1173644	1177285	eval	hér sem sagt eru raddböndin sem eru,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00165	1178032	1179403	train	eru tengd þarna við
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00166	1181009	1184459	dev	könnubrjóskin að aftan en við skjaldbrjóskið að framan.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00167	1188872	1189700	train	Og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00168	1191884	1201153	train	hér eru svo alls konar vöðvar sem eru tengdir þarna við þessi brjósk og við raddböndin, eða stjórna hreyfingu raddbandanna,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00169	1205160	1208529	train	og, og hér er sem sagt sýnt hvernig
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00170	1210782	1219583	train	raddböndin hreyfast á mismunandi hátt. Þið sjáið mjög mismunandi hreyfingar hérna. Hér sem sagt liggja
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00171	1221347	1222000	train	könnubrjóskin
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00172	1223434	1224434	train	saman,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00173	1225902	1227561	train	þrenn, þar sem raddböndin eru tengd við þau. Ef
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00174	1228968	1234137	train	Ef þið ýtið hér á þá færast þau í sundur, en af því þau eru
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00175	1234871	1241830	train	þríhyrningslaga og bara fest svona hér að neðan þá geta þau hreyfst á mjög margvíslegan hátt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00176	1242645	1248705	dev	og, og þar af leiðandi geta raddböndin hreyfst á margvíslegan hátt, sem að skiptir máli í, í hljóðmynduninni.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00177	1256231	1258821	train	Nú, áfram.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00178	1263298	1269348	train	Hérna sjáum við inn í barkakýlið
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00179	1273041	1274041	train	og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00180	1275682	1287132	train	þar sem eru þessi, þessi tvö pör af himnum, annars vegar raddböndin hér, þessi neðri, og svo fölsku raddböndin þarna efri.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00181	1288226	1290746	dev	Og það er sýnt hvernig,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00182	1292557	1294798	train	hvernig þessar himnur
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00183	1297484	1314545	dev	ná frá könnubrjóskunum hérna að aftan yfir í, yfir í, hér að aftan, yfir í skjaldbrjóskið að framan,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00184	1316115	1319914	train	og þetta eru sem sagt raddböndin. Og
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00185	1324400	1330230	train	það er sem sagt svona stoðband í hvoru raddbandi.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00186	1334461	1340751	train	Og svo er hér, fölsku raddböndin. Nú,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00187	1346429	1348679	train	áfram með yfirlitið hér.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00188	1356859	1367460	train	Hér er sýnt hvernig spegli er brugðið þarna fyrir ofan barkakýlið til þess að sjá stöðu raddbandanna í því
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00189	1369443	1380784	train	og hér er sem sagt horft ofan í barkakýlið. Glottis er, heitir raddglufa á íslensku. Það er sem sagt opið á milli,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00190	1381856	1383106	train	loftrásin á milli raddbandanna
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00191	1386854	1387854	train	og,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00192	1392010	1399800	train	og hér sést þetta sem við höfum verið að tala um, mismunandi brjósk og, og himnur.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00193	1405550	1410701	train	Þetta er staða raddbandanna við öndun
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00194	1415628	1425949	train	og þetta er sem sagt með þessu móti, við þessa stöðu, þá á loftið greiða leið upp og niður. En til þess að
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00195	1427550	1429971	train	mynda rödduð hljóð
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00196	1431470	1432470	dev	þá
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00197	1434489	1437489	train	þrengist loftrásin, raddglufan,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00198	1439464	1445065	dev	og verður bara sem sagt ör, örmjó, örmjó rás.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00199	1451826	1454786	dev	Og það er það sem að
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00200	1456141	1468760	train	gerist sem sagt við hljóðmyndun, við röddun, er að loftið frá lungunum kemur raddböndunum á hreyfingu, þau fara að titra og mynda hljóð.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00201	1471217	1472007	eval	Það sem
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00202	1473413	1478634	train	gerist er að raddböndin loka fyrir loftstreymið
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00203	1479738	1482587	train	en lungun halda áfram að dæla lofti upp,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00204	1484659	1493749	train	en loftið kemst ekki lengra, það kemst ekki upp í kokið, kemst ekki upp úr barkakýlinu, vegna þess að raddglufan er lokuð. Raddböndin liggja saman.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00205	1495077	1504538	train	Og þá er alveg augljóst hvað gerist, sem sé. Það byggist upp loftþrýstingur neðan lokunarinnar í barkanum, neðan lokunarinnar,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00206	1505664	1510805	train	og verður meiri þrýstingur en fyrir ofan af því að loftið heldur áfram að streyma að neðan.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00207	1513082	1529392	train	Að endingu gefa raddböndin eftir, þau eru teygjanleg, þau eru teygjanlegar himnur, og þau standast ekki þennan þrýsting endalaust, þau gefa eftir, glennast sundur og hleypa loftinu upp
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00208	1530896	1550626	dev	og þá kemur heilmikil loftgusa. Loftið streymir milli raddbandanna á miklum hraða og það sem þarna á þessum mikla hraða
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00209	1552296	1568455	train	til þess að lækka þrýstinginn, það er að þrýstingurinn í þessum hraða straumi, þarna á milli raddbandanna upp um raddglufuna, þrýstingurinn þar lækkar. Þetta er eðlisfræðilegt lögmál, svokallað Bernoulli-lögmál eða Bernoulli-kraftur,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00210	1569115	1576935	train	sem segir að þrýstingurinn lækki þegar, þegar hraði loftstraumsins eykst þarna.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00211	1578669	1586739	dev	Og vegna þess að þrýstingurinn þarna á milli raddba, í loftstraumnum milli raddbandanna lækkar, þá kemur að því
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00212	1588868	1600489	train	að teygjan í raddböndunum verður aftur yfirsterkari, nær aftur að loka fyrir loftstrauminn þegar þrýstingurinn ofan og neðan raddbanda hefur jafnast.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00213	1602961	1614971	train	Þá endurtekur sama sagan sig. Það fer aftur að byggjast upp þrýstingur neðan raddbanda þegar lokunin kemur aftur
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00214	1616355	1631494	train	og þegar sá þrýstingur er orðinn nægur þá brýtur loft sér leið upp og svo framvegis. Og þetta ferli er kallað ein sveifla, sem sé ferlið frá því að raddböndin lokast
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00215	1633229	1645578	train	og loftþrýstingur neðan þeirra eykst, lokunin rofnar, loftþrýstingur fellur aftur vegna þess að loftið sem hafði safnast saman fyrir neðan raddböndin það kemst burt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00216	1646569	1650779	train	og svo lokast raddböndin á ný. Þetta ferli kallast ein sveifla.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00217	1656060	1675121	train	Þetta ferli er svo sýnt á annan hátt hér á þessari mynd sem sýnir loftstrauminn millli raddbandanna upp um raddglufanna. Hér er lárétti ásinn sem sýnir tíma í millisekúndum. Það er að segja þúsundustu hlutum úr sekúndu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00218	1676188	1688897	train	Lóðrétti ásinn sýnir aftur á móti loft streymið um raddglufuna í rúmsentimetrum á sekúndu.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00219	1690882	1708721	train	Við sjáum hér, hér í upphafi er, er sem sagt raddglufan lokuð, en, en lokunin rofnar, og um leið og hún rofnar þá kemur mikið loft þarna upp, sem sagt
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00220	1714080	1718371	train	örstutt sekúndubrot þangað til það er komið hér í hámark.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00221	1721390	1734339	eval	Svo sem sagt lækkar það hægar heldur en það jókst. Kúrfan er ekki, ekki eins brött hérna á leiðinni niður
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00222	1735828	1744759	dev	en hér er sem sagt teygjan í raddböndunum að ná yfirhöndinni, raddglufan að þrengjast og,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00223	1747674	1753384	eval	og loftstraumurinn að minnka, hérna, þar sem brotalínan er,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00224	1754965	1769786	train	hefur raddglufan lokast alveg aftur og er lokuð hér um stund meðan loftþrýstingur er að byggjast upp. Og svona endurtekur þetta sig aftur og aftur.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00225	1771811	1785632	eval	það er hægt að mæla það að, hér, að hver sveifla tekur átta komma fimm millisekúndur Það þýðir að það eru um það bil hundrað og tuttugu sveiflur á sekúndu,
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00226	1786682	1792051	train	sem er svona meðal karlmannsrödd, komum að því síðar.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00227	1798655	1802226	dev	Hér sjáum við þetta
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00228	1804412	1816922	train	teiknað á tvennan hátt, vinstra megin, þar sem er merkt A, er eins og sé horft niður í barkakýlið, hér er sem sagt algjör lokun
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00229	1817885	1832625	train	og svo opnast raddböndin hér aðeins og meira, síðan fara þau, og, og, og fara svo aftur að lokast og lokunin hefur svo, er svo orðin algjör hér.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00230	1837528	1848038	dev	Er eins og sé horft aftan frá inn í hálsinn eða barkakýlið að aftan. Hér eru raddböndin algjörlega lokuð, liggja saman á löngum kafla.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00231	1850837	1854458	train	Hérna á næstu mynd hér neðst
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00232	1857526	1863425	train	Er lokunin að rofna, þrýstingurinn að neðan er í þann veginn að brjóta sér leið upp. Búinn að
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00233	1864442	1868752	train	færa raddböndin sundur hér neðst en það er aðeins lokun efst
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00234	1869646	1874386	train	ennþá. Hérna hefur lokunin algjörlega rofnað og hér er raddglufan galopin.
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00235	1874946	1878866	dev	Svo á myndinni hér efst uppi þá er
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00236	1881448	1894518	train	raddglufan að byrja lokast aftur vegna þess að þrýstingur hefur þá jafnast að ofan og neðan raddbanda. Þau eru að færast, koma mjög nálægt hvort öðru hér að neðan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00237	1895773	1908213	train	er ennþá nokkuð opin að ofan. Hérna eru þau komin alveg saman að neðan af því hér er sem sagt búið að loka algjörlega fyrir oftstrauminn en, en raddböndin hefur samt ekki fallið alveg saman hér að ofan
+85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9_00238	1909196	1925126	train	Og svo liggja þau saman alla leiðina, komin ein sveifla og þar með látum við lokið þessum fyrirlestri um talfærin í barkakýli og raddbandasveiflur.

00001/85233503-b58a-4efe-9e59-bc96b67ad3c9.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:91cf284f5effa83df46ce461f5a59c70c665269c1fcc7673bac447ef880c0ed4
+size 61692664

00001/910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b.txt

@@ -0,0 +1,259 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00000	1320	2149	train	Góðan dag. Í
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00001	3115	6896	train	þessum fyrirlestri er fjallað um sérhljóð í íslensku,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00002	7480	13109	train	en sérhljóðin skiptast í einhljóð og tvíhljóð. Í
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00003	14740	21099	train	íslensku eru átta einhljóð og sjö tvíhljóð.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00004	24448	26128	eval	Sérhljóð eru
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00005	27520	30010	train	flokkuð eftir þremur atriðum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00006	30676	39436	train	Í fyrsta lagi þá er hljóðunum skipt í frammælt og uppmælt eftir því hvar í munnholinu tun, tungan nálgast önnur talfæri mest.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00007	40700	54629	train	Í öðru lagi eru þau flokkuð eftir opnustigi eða eftir því hversu nálæg eða fjarlæg þau eru, það er að segja hversu mikil kjálkaopna er og hversu mikil nálgun tungu og annarra talfæra verður.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00008	56506	61735	dev	Og svo er þeim að lokum skipt í kringd hljóð og ókringd eða gleið,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00009	62320	66170	train	eftir því hvort að vörunum er skotið
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00010	67213	69433	train	fram og settur á þær stútur eða ekki.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00011	70830	73980	train	Og öll íslensk sérhljóð nema tvö
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00012	75044	79552	train	tvihljóð, [oi] og [ʏi], geta verið bæði löng og stutt.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00013	80932	83001	train	Lítum nú fyrst á frammæltu sérhljóðin,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00014	86602	87321	train	af þeim er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00015	88252	92480	train	[i] frammæltast og nálægast sérhljóðanna.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00016	93802	100042	train	Og þar er nálgunin mest, nálgun tungu við góminn, mest svona á mörkum framgóms og hágóms.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00017	104821	106472	train	[i] er þá, eins og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00018	107306	109664	train	hefur verið nefnt áður í fyrirlestri um
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00019	110606	113466	train	hljóðritun og önghljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00020	113932	118752	train	þá er ekki mikill munur alltaf á [i] og,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00021	120522	121152	train	sem er sérhljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00022	121583	124024	train	[i] og [j], sem er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00023	124686	126806	train	hljóð, venjulega flokkað sem samhljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00024	127712	129561	eval	þó að þrengingin sé heldur meiri í j-inu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00025	131314	132584	train	Svo er það [ɪ],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00026	134016	146336	train	sem er myndað svolítið aftar heldur en [i], það er að segja að, að nálgunin er aðeins aftar, en [ɪ] er líka oft svolítið opnara, fjarlægara, sem sagt tungan aðeins fjær gómnum,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00027	146900	147910	train	kjálkaopna meiri.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00028	152480	157789	train	[ɛ] er svo myndað enn aftar og þrengingin er þar
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00029	158891	159371	train	minni.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00030	163593	166143	train	Þessi þrjú eru öll ókringd.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00031	167966	168505	train	Svo
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00032	169856	175175	eval	er það [ʏ] sem er myndað heldur aftar en [ɛ],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00033	176412	178061	train	en er álíka
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00034	179486	190444	eval	nálægt eða fjarlægt og hefur, hefur sem sagt, svipað opnustig, er kringt, og svo [œ], sem myndast, eða þar sem að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00035	191072	193652	train	nálgunin er mest á mörkum góms og gómfillu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00036	195072	196012	train	Það er kringt,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00037	197884	201963	dev	er sem sagt uppmæltast af frammæltu sérhljóðunum, ef svo má segja.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00038	202730	207440	train	Mætti kannski flokka í það sem miðmælt, ef við værum með
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00039	209136	216336	dev	þrefalda flokkun í frammælt, miðmælt og uppmælt, en hefðbundið er nú í íslenskri hljóðfræði að skipta sérhljóðum bara í frammælt og uppmælt.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00040	218816	220196	train	Við getum séð hér aðeins,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00041	222528	226517	dev	staða tungu, stöðu tungu og snertingu við góm eða
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00042	227788	232707	train	fjarlægð frá gómi, réttara sagt, í frammæltum sérhljóðum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00043	237476	241025	eval	Nema [œ], sem kemur á næstu mynd, af því það er ekki
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00044	241674	246583	train	pláss fyrir nema fjögur hér á þessari glæru. Hér er [i],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00045	248474	251713	train	og hér sjáiði sem sagt að tungan
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00046	253184	254054	train	snertir góminn,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00047	254176	257975	train	þið sjáið, skyggðu svæðin sýna hvar tungan snertir góminn.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00048	258555	262855	train	Sjáum að, að loftrásin hér í [i] er tiltölulega mjó.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00049	266110	268238	train	Hér er svo [ɪ],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00050	269185	273835	train	og þar er loftrásin líka mjó,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00051	275265	283576	train	og, og, en tungan svona þreng, mesta þrengingin, mesta nálgunin aðeins aftar, tungan liggur aðeins aftar í munnholinu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00052	288318	290968	train	Hérna er svo [ɛ],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00053	292667	300887	train	og þar sjáum við enn að, að loftrásin er talsvert breiðari, [ɛ] er ekki eins nálægt hljóð
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00054	301696	306195	train	og [i] og [ɪ], tungan liggur neðar, það er lengra hér á milli.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00055	307162	308911	train	Og svo [ʏ],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00056	310871	315072	train	þar sem að loftrásin er enn orðin breiðari og,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00057	316416	319775	eval	og fjarlægð tungunnar frá gómi meiri.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00058	324482	325712	train	Svo eru það uppmæltu hljóðin,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00059	327808	329147	eval	uppmæltu sérhljóðin. Þar er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00060	330704	331364	eval	[u],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00061	332160	334350	dev	sem er nálægasta uppmælta hljóðið,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00062	336124	348144	train	það er svona álíka eða aðeins fjarlægara en [i], sem sagt nálgun tungu er, er næstum því eins mikil, nálgun tungu við góm eða gómfillu er, er næstum því eins mikil og í [i].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00063	350617	356678	train	Og þessi nálgun er mest svona um miðbik gómfillunnar og [u] er kringt hljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00064	360482	371731	train	síðan er það [ɔ], sem er talsvert fjarlægara og uppmæltara hljóð heldur en [u], það er svona, hefur svipað opnustig og [ɛ] og [ʏ], og er kringt eins og [u].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00065	373502	380222	train	Og síðan er það [a], sem er fjarlægast og uppmæltast íslenskra sérhljóða.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00066	381655	392666	train	Þar er þrengingin mest milli tungurótar og kokveggjar eins og við sjáum hérna á næstu glæru, myndin hér. Hér eru
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00067	393472	401932	train	uppmæltu sérhljóðin og [œ]-ið sem ekki var pláss fyrir meðal frammæltu sérhljóðanna, enda er það
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00068	403236	406806	train	það frammæltu sérhljóðanna sem stendur næst þeim uppmæltu, eins og var nefnt. Hér
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00069	407680	409230	train	sjáum við fyrst [œ]-ið
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00070	410366	411055	train	sem,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00071	411835	416584	train	og sjáum hvað tungan liggur hér neðarlega, hvað loftrásin er breið.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00072	417170	422809	train	Sjáum hér að tungan rétt nemur við hér við öftustu jaxla en annars er hér opin loftrás.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00073	428190	429488	train	Síðan er það
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00074	430086	431885	train	[u]-ið, og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00075	432288	435878	train	þá sjáum við hvað tungan liggur aftarlega, mest,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00076	437194	439924	train	mest nálgun hér um miðja gómfillu eða svo.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00077	442863	443373	train	[ɔ]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00078	445280	447079	train	er hér svo og,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00079	448572	463240	train	þar sem tungan er enn aftar og neðar, og svo [a], þar sem þrengingin er mest í raun og veru hér milli tungubaksins og kokveggjarins. Athugiði að gómmyndir er ekki hægt að sýna af
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00080	464692	465652	train	uppmæltu hljóðunum
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00081	466082	473411	dev	af því að, að það er ekki um neina slíka sambærilega snertingu tungunnar hérna við góminn að ræða
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00082	474240	475590	train	og í þeim frammæltu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00083	478846	482556	train	Þetta voru einhljóðin. Svo erum við hér með tvíhljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00084	484648	485308	train	og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00085	487863	491643	train	það, þeim er venjulega skipt í tvo flokka.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00086	492344	498754	train	Það eru eru ú-tvíhljóð, þar sem að ú er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00087	500004	503513	train	seinni hlutinn, það eru [au] og [ou],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00088	505129	505759	train	og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00089	508075	509055	train	í-tvíhljóð
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00090	509752	512202	train	þar sem að í er seinni hlutinn,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00091	513152	518852	eval	takið eftir að seinni hlutinn er alltaf þessi, annaðhvort af þessum nálægustu hljóðum,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00092	520039	520820	train	í eða ú.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00093	521626	523813	train	Í-tvíhljóð eru [ai],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00094	525500	527089	train	[ei] og [œi]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00095	527950	529050	train	sem eru,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00096	532772	539221	train	ja, hafa fjölbreyttasta dreifingu, þar að segja geta komið fyrir í mjög margvíslegu hljóðumhverfi.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00097	540220	541000	train	Síðan eru
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00098	542206	550016	train	[ʏi] og [oi] sem koma eingöngu fyrir í takmörkuðu umhverfi, það er að segja á undan
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00099	550784	554413	train	j i í orðum eins og „hugi“ og „bogi“.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00100	555904	559683	train	Og svo eru þarna sett innan sviga tvö hljóð,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00101	561620	564480	train	[ɪi] og [uɪ], [ui]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00102	564876	565415	train	sem,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00103	566912	573302	train	svona, er svolítið kannski umdeilanlegt hvort eigi að gera ráð fyrir sem sérstökum tvíhljóðum íslensku, í orðum eins og „stigi“
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00104	573980	576480	train	og „múgi“, eða eitthvað slíkt.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00105	581081	592732	train	Það er rétt að leggja áherslu á það að, að þó að tvíhljóðum sé lýst oft sem, sem sambandi tveggja einhljóða, og hljóðritunin gæti bent til þess,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00106	593664	594263	train	þá,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00107	595200	597499	train	þá er það ekki nákvæm lýsing, það,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00108	598656	604235	train	vegna þess að venjulega þá verður einhver, einhver samlögun á milli hlutanna.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00109	604656	608616	train	Þar að segja, að, getum tekið dæmi hér af [ai],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00110	609058	617958	train	sem er sérstakt að því leyti að þar koma saman fjarlægasta og nálægasta hljóðið þannig tungan þarf að hreyfast mjög mikið
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00111	618580	621359	train	frá [a] hlutanum yfir í [i] hlutann.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00112	622592	624631	train	Og það verður ákveðin samlögun, þannig að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00113	625658	630517	train	[a] hlutinn, hvor hluti um sig dregur hinn til sín, þannig að [au] hlutinn í [ai]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00114	630968	632187	train	er ekki eins
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00115	633250	645170	train	uppmæltur og fjarlög fjarlægur og [a] er eitt og sér, og [i] hlutinn er ekki eins frammæltur og nálægur og [i] eitt og sér.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00116	647442	648102	train	Og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00117	650452	654181	dev	þetta kemur til dæmis fram í
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00118	655366	658096	train	hljóðrituninni hérna í,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00119	659605	662975	dev	á [ei] og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00120	663890	665880	eval	[oi] og [ou].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00121	667612	677921	train	Þið sjáið að þar er ekki notað sama tákn og til að hljóðrita samsvarandi einhljóð, þar að segja, [ɛ] og [ɔ].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00122	680008	681266	train	Ástæðan er sú að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00123	682744	686923	dev	seinni hlutinn, [i] og [ou], [i] og [u] hlutinn
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00124	687774	695724	train	dregur, togar fyrri hlutann svolítið til sín, gerir hann svolítið nálægari af því að seinni hlutinn er nálægur.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00125	697064	697753	train	Hann togar
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00126	699136	700396	train	fyrri hlutann svolítið til sín
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00127	701312	706742	dev	og, þannig að hann er ekki eins fjarlægur og í hljóðunum einum sér,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00128	708432	708921	eval	og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00129	709443	711734	train	svona nálgast meira að vera
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00130	713326	716565	train	það hljóð sem þessi hljóðtákn hér
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00131	717589	719449	eval	standa fyrir í alþjóðlega kerfinu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00132	722026	723216	train	Þess vegna er, er,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00133	723760	727390	eval	og þess vegna eru þau notuð frekar heldur en, heldur en táknin fyrir einhljóðin.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00134	731444	732253	train	Það er líka
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00135	733394	735644	train	rétt að nefna að, að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00136	737534	738433	train	samlögun
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00137	739944	741714	train	getur orðið hvað varðar kringingu
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00138	743939	745740	eval	í í-tvíhljóðum,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00139	747945	758786	train	þar sem að, ef að, ef að fyrri hlutinn er kringdur, eins og í [œi] og [ʏi] og [oi] og [ui],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00140	759936	760475	eval	þá
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00141	763375	767455	eval	hefur hann oft áhrif á seinni hlutann og kring, þannig að hann verður að nokkru leyti kringdur líka.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00142	769974	781023	train	Það er hægt og stundum gert að tákna þetta í hljóðritun og er þá gert á þennan hátt, að í staðinn fyrir að, að skrifa au
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00143	781581	782932	dev	sem [œi]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00144	783872	797671	train	þá er það skrifað sem [œy], vegna þess að ypsilon, [y], er tákn fyrir frammælt, nálægt, kringt hljóð, [y].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00145	800934	811333	dev	Þannig að, að það er sem sagt alveg, þetta er alveg fullgild hljóðritun og það er kannski að einhverju leyti smekksatriði hvort er, er notað.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00146	816368	817507	train	Hér er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00147	819064	825574	dev	tafla um tíðni formenda í íslenskum einhljóðum. Þetta er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00148	826641	828191	train	tafla úr
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00149	829642	830482	train	rannsókn sem
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00150	832262	833521	train	var gerð fyrir
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00151	834944	836834	dev	allmörgum árum á
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00152	838534	844383	train	formendatíðni íslenskra einhljóða og þið sjáið að þarna er,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00153	845824	846483	train	þarna er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00154	848060	848840	train	annars vegar
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00155	850272	853871	dev	formendatíðni hjá körlum og hins vegar hjá konum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00156	855040	856209	train	Hún er ekki alveg,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00157	856960	861610	train	ekki alveg sú sama vegna þess að að konur eru yfirleitt með
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00158	862696	868016	train	svolítið minna höfuð og þar af leiðandi
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00159	869376	871266	train	eru formendurnir svolítið hærri.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00160	875540	880499	train	Eins er þarna, eru þarna tölur fyrir bæði löng hljóð
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00161	881490	882538	train	og stutt
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00162	883106	884656	train	vegna þess að, að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00163	885943	900494	train	það er, það er ekki alveg, ekki alveg sama, það er svolítið önnur formendatíðni í, í löngum hljóðum en en stuttum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00164	901849	903020	eval	Sjáið til dæmis í
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00165	904410	907770	train	í [i], að þá er fyrsti formandi,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00166	909184	911252	eval	hann er hærri,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00167	912525	916154	train	og annar formandi lægri
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00168	917032	920332	train	í stutta hljóðinu heldur en í því langa.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00169	922305	925035	eval	En í [a]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00170	925986	929314	train	þá er aftur á móti fyrsti formandi,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00171	929711	932291	train	í stuttu [a], sem sagt, fyrsti formandi lægri
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00172	933662	937680	train	og annar formandi hærri en í langa hljóðinu. Og í báðum
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00173	938846	946895	train	tilvikum er skýringin sú sama, að tungan er nær miðju munnholsins í stutta hljóðinu en í því langa
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00174	948096	951725	train	og þess vegna breytast innbyrðis hlutföll hljómholanna.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00175	953876	960464	train	Tungan skiptir þarna munnholinu að nokkru leyti í tvö hljómhol eins og rætt er í, í öðrum fyrirlestri,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00176	961415	963306	train	og og þetta hefur áhrif.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00177	964096	965235	train	Það sem sagt,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00178	967616	969776	train	þetta hefur áhrif á skiptingu í þessi hljómhol.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00179	974121	974562	train	Það
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00180	975739	976689	dev	er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00181	978272	980222	train	hægt að setja
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00182	981632	982081	train	þessi
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00183	983124	986334	train	formendagildi inn í talgervil,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00184	987594	996504	train	það eru til talgervlar þar sem er hægt að bara setja inn formendur og láta talgervlana búa til hljóð
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00185	996989	997789	train	eftir
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00186	998656	1000456	train	þeim [HIK: formend] formendaagildum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00187	1001066	1004186	train	Og það er það sem að hefur verið gert hér,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00188	1005056	1005925	train	og ef þið
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00189	1007232	1009782	train	farið á þessa glæru
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00190	1011761	1014400	dev	þá getiði smellt hér á hátalarana
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00191	1016298	1018158	train	og hlustað á þessi hljóð
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00192	1019008	1019518	eval	og
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00193	1020808	1021647	train	metið
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00194	1023094	1023783	train	hversu
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00195	1025490	1026240	train	vel,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00196	1027839	1031528	train	hversu nálægt þetta er íslenskum hljóðum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00197	1032769	1033670	eval	Þetta er sem sagt
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00198	1035136	1035825	train	búið til
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00199	1036372	1037631	dev	með því að setja inn
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00200	1038164	1041403	train	formendagildi fyrir löng
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00201	1042438	1045867	train	hljóð í máli karla.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00202	1053609	1058050	train	Lítum svo aðeins á hljóðróf sérhljóðanna.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00203	1060017	1062268	dev	Í, í einhljóðum þá,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00204	1063528	1071007	train	þá má vænta þess að, að formendurnir séu svona sæmilega stöðugir út í gegn.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00205	1071872	1076671	eval	Þeir geta vissulega svignað eitthvað til endanna vegna áhrifa hljóðanna í kring,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00206	1077312	1080182	train	en aftur á móti í tvíhljóðum þá,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00207	1081142	1095182	train	þá eru miklar formendasveigingar, enda er það náttúrulega skilgreiningaratriði á tvíhljóðum að, að talfærin breyti um stöðu. Þar er samt ekki alltaf mjög mikill munur á, á einhljóðum
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00208	1096296	1098575	train	og, og tvíhljóðum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00209	1100812	1101802	eval	það,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00210	1103734	1104424	train	það er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00211	1107660	1109160	train	sérstaklega [ɔ]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00212	1110356	1112515	train	sem hefur tilhneigingu til að tvíhljóðast
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00213	1113206	1122495	train	og [ou] hefur tilhneigingu til að einhljóðast eða nálgast einhljóð, þannig að þessi hljóð hafa oft svona álíka mikla sveigingar á hljóðrófsritum,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00214	1124942	1128002	train	eins og, eins og við
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00215	1129472	1132432	train	sjáum hér. Hér er, er
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00216	1133858	1139048	train	„svo sem“ með framburðinum „svo sum“ „svo sum“
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00217	1140712	1143111	train	og hér er „sósa“,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00218	1144994	1150693	train	og þetta er, þið sjáið hérna heilmiklar sveigingar í [ɔ] formendanna í o-inu.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00219	1151488	1156026	train	Þetta er ekki hreint hljóð, þetta er, er einhvers konar tvíhljóð: „svo“, „svo“.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00220	1157504	1158823	train	Og eins hérna,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00221	1159380	1160220	train	það er ekkert,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00222	1161072	1168371	train	það eru ekkert mik, gífurlega miklar sveigingar í ó-inu þó að það sé tvíhljóð, það er ekkert mikill munur á þessu hér.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00223	1176684	1177692	train	Hér er svo,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00224	1179036	1186066	train	eru svo bara myndir sem að sýna hljóðróf íslenskra einhljóða, formendur þeirra,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00225	1186694	1189734	train	og ástæðulaust að fara nákvæmlega í það.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00226	1191345	1193445	train	Bara benda á
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00227	1194167	1196937	dev	þetta, hér er sem sagt í-ið þar sem að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00228	1197688	1201888	train	er mjög langt á milli fyrsta og annars formanda, í i-inu
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00229	1202944	1205492	dev	er ekki eins langt, e-inu
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00230	1207195	1208004	train	enn styttra,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00231	1208832	1210361	train	og, og svo framvegis.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00232	1211563	1217954	train	Ástæðulaust að skoða þetta allt saman en, en um að gera fyrir ykkur að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00233	1219128	1223647	train	prófa þetta í Praat-forritinu, búa sjálf til
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00234	1224198	1227057	train	þessi hljóð og, og skoða hvernig þau birtast þar.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00235	1232094	1235074	train	Ég ætla aðeins hér að líta á
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00236	1237132	1240852	train	myndun tvíhljóðanna. Hér eru
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00237	1241278	1244816	train	tvíhljóð í spænsku,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00238	1246220	1251869	train	sem eru að vísu ekki nákvæmlega eins og íslensku hljóðin. Þetta er, er sem sagt,
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00239	1253728	1254567	train	þó eru hér
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00240	1256023	1271293	train	mjög svipuð hljóð, [ai], [au] og [ei], og [oi] og [ou]. Og ef við skoðum þetta hérna aðeins. Hér er [ai] og þessi
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00241	1271860	1284030	train	bogi hérna undir á að tákna að að þetta sé ekki, [i] hlutinn sé ekki atkvæðisbær, eða sem sagt þetta er eitt atkvæði. Þó það séu tvö tákn.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00242	1287257	1288188	train	Hér er [ai].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00243	1289746	1290915	train	[au] er hér
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00244	1297280	1299550	dev	og [ei].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00245	1304565	1307075	train	Og þið sjáið hérna að, að
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00246	1308066	1313276	train	hér er tákn, stafmerki fyrir neðan e-ið.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00247	1314899	1323458	dev	Þetta táknar lækkun eða, það, það táknar sem sagt að þetta sé örlítið fjarlægara en [e] táknið stendur fyrir.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00248	1326590	1327940	train	Og svo er hér [oi]
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00249	1331896	1332615	train	og [ou].
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00250	1338251	1353562	train	Sama með ó-ið, o-ið, að það er hér heldur lækkun á því. Og eins og ég segi, þetta eru spænsk tvíhljóð, þau eru ekki nákvæmlega eins og íslensk, en það er samt aðeins hægt að nota þetta til viðmiðunar um, um tunguhreyfingar.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00251	1359760	1360930	train	Og hér er svo bara hljóðróf
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00252	1362112	1365252	train	íslenskra tvíhljóða
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00253	1366354	1375073	train	og í sjálfu sér lítið um það að segja, nema við sjáum hérna í æ-inu hvernig
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00254	1376084	1386054	train	formendurnir breytast. Að fyrsti, í a-hlutanum verða fyrsti og annar formandi tiltölulega nálægt hvor öðrum en í í-hlutanum mjög langt á milli þeirra.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00255	1388492	1390501	train	Sömuleiðis hérna í [œi],
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00256	1391238	1406617	train	þar, kringing lækkar nú alla formendur og, og fyrsti og annar formandi lá, lágir, eða annar formandi sérstaklega áberandi lágur hér í ö-hlutanum. Síðan fjarlægast þeir í í-hlutanum.
+910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b_00257	1409672	1414320	dev	Og þá segjum við þetta gott um sérhljóð.

00001/910c5476-995e-4d39-b6e1-e060bc6fe42b.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:36c9ce79cb06be307b14d0c8a835e63c49556922dd02559547fcb3ad5071ede3
+size 45276402

00001/9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22.txt

@@ -0,0 +1,75 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00000	1078	1709	train	Góðan dag.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00001	2370	7719	train	Þessi fyrirlestur fjallar um hljóðritun og alþjóðlega hljóðritunarkerfið.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00002	8778	15653	train	Byrjum á að velta fyrir okkur hvað hljóðritun sé og hvaða tilgangi hún þjóni.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00003	18018	39599	train	Við vitum náttúrulega að talmálið er undanfari ritmálsins, menn byrjuðu að tala löngu áður en þeir byrjuðu að skrifa, en menn hafa lengi kunnað aðferðir til þess að breyta töluðu máli í ritað og það eru ýmis kerfi til.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00004	39599	42669	train	Menn byrjuðu með einhvers konar myndletri.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00005	42685	63428	train	Síðan hafa þróast aðrar gerðir eins og atkvæðaskrift og fleira og fleira, en sú aðferð sem við notum og er náttúrulega langútbreiddust er að nota bókstafi, láta bókstafi, sem sagt tákn sem við köllum bókstafi, standa fyrir ákveðin hljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00006	64585	89267	train	Þannig að við getum skipt ritmáli og talmáli í einingar, þar sem að, að eining í ritmáli, þar að segja, tákn, bókstafur, svarar til ákveðinnar einingar í talmáli, sem er þá hljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00007	89267	96186	train	En því fer þó fjarri að þarna sé einkvæm samsvörun á milli.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00008	96186	106573	train	Það er að segja þannig að til eins og sama hljóðsins svari ávallt einn og sami bókstafurinn.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00009	106573	112611	train	Ef svo væri, þyrftum við ekki að útbúa einhver sérstök hljóðritunarkerfi.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00010	112752	115772	dev	Þá væri nóg að nota bara venjulega stafsetningu.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00011	115830	122372	train	En vandinn er hins vegar sá að, að stafsetningin er ekki svona.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00012	122476	155324	train	Það er algengt í stafsetningu, að minnsta kosti stafsetningu íslensku og allra mála í kringum okkur, og líklega allra mála í heiminum, þar sem að bókstafaskrift er notuð á annað borð, er algengt að eitt og sama táknið, einn og sami bókstafurinn svari til fleiri en eins hljóðs og jafnframt að sama hljóðið sé ekki alltaf táknað með sama bókstafnum.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00013	155324	163438	train	Og við höfum ýmis dæmi, einfalt að sýna ýmis dæmi um þetta úr íslensku.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00014	164658	188802	train	Ef við lítum á bókstafinn g sem vissulega er líklega einn sá fjölhæfasti að þessu leyti, og athugum til hvaða hljóða hann svarar, þá kemur í ljós að hann getur svarað til fimm, kosti fimm mismunandi hljóða, fimm eða sex eftir því hvernig á það er litið.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00015	188802	205514	train	Við höfum hér á glærunni sex orð þar sem bókstafurinn g kemur fyrir í þeim öllum en í engum tveimur svarar hann til sama hljóðsins.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00016	205514	219236	dev	Í orðinu „gata“ er, stendur g fyrir uppgómmælt, ófráblásið lokhljóð [g] [g] [g] „gata“.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00017	219676	231577	train	Í orðinu [c] „geta“ stendur g fyrir framgómmælt ófráblásið lokhljóð [c] [c] „geta“.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00018	231592	245720	eval	Í „síga“ stendur g fyrir uppgómmælt raddað önghljóð, „síga“ [ɣ], „síga“ [ɣ].
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00019	245720	255906	train	Í „sagt“ stendur g-ið fyrir uppgómmælt óraddað önghljóð, [x] „sagt, sagt“.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00020	256009	275368	train	Í „bogi“ stendur g fyrir framgómmælt raddað önghljóð [j] [j] „bogi, bogi“, og í „margt“ stendur g-ið ekki fyrir neitt. Það er segja það er ekki borið fram, það er ekki borið fram neitt hljóð á milli r og t.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00021	275368	280459	train	Það segir enginn „markt“ eða „marght“ eða neitt slíkt.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00022	281262	312907	train	Þannig að, að hér höfum við einfalt dæmi um það að, hvernig, hvernig stafsetningin er ónothæf til þess að gegna því hlutverki að vera hljóðritun, þar sem að, þar sem að eitt tákn svarar til eins hljóðs.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00023	312907	315413	dev	Og þá getur maður spurt ja, hvað það gerir það til?
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00024	315413	319799	train	Við erum ekki í neinum vandræðum með að lesa rétt úr þessu.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00025	319799	339422	train	Við erum ekki að, að ruglast á þessu, við berum ekki „gata“ fram „ghata“ eða „hata“ eða neitt slíkt eða, eða „síga“ fram „síka“ eða „sígha“ eða neitt í þá átt.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00026	339422	343254	eval	Stafsetningin dugir okkur alveg til þess að bera þetta rétt fram.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00027	343254	351503	dev	Af hverju ættum við þá að vera að búa til eða læra eitthvert sérstakt kerfi?
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00028	351503	374891	eval	Og við því eru svo sem mörg svör en eitt er náttúrulega það að þetta er gagnlegt þegar menn eru að læra erlent tungumál, að vegna þess að, að samsvörun eða tengslin milli bókstafa og hljóða eru mismunandi í ólíkum málum.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00029	374891	389251	train	Við erum ekki í neinum vandræðum með að bera öll þessi orð með g rétt fram af því að við höfum lært, án þess að gera okkur grein fyrir því, yfirleitt, höfum lært hver samsvörunin er milli bókstafa og hljóða í íslensku.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00030	389829	424403	train	En þeir sem eru að læra íslensku sem erlent mál hafa ekki lært þær reglur og til þess aðstoða þá við tungumálanámið er mjög gagnlegt að geta haft hljóðritun þar sem menn geta áttað sig á framburði orðanna með því að skoða hljóðritun á, á blaði án þess að, að vera búnir að læra allar reglur málsins um samband bókstafa og hljóða.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00031	424403	441793	train	Þannig að þetta er ástæðan fyrir því að það eru útbúin sérstök hljóðritunarkerfi þar sem að er verið að festa þetta samband milli hljóðs og tákns.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00032	442676	472081	dev	Og til þess að, að gera það þá þarf að búa til fjölda nýrra tákna vegna þess að, að alþjóða hljóðritunarstafrófið, international phonetic alphabet, sem er það langútbreiddasta af þessu tagi, því er ætlað að duga til þess að hljóðrita öll heimsins tungumál.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00033	472081	478772	eval	Og í öllum heimsins tungumálum er mikill fjöldi hljóða þannig að það þarf að hafa mikinn fjölda tákna.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00034	479991	486073	train	Skulum nú aðeins skoða þetta kerfi.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00035	487120	515768	eval	Hérna höfum við alþjóðlega hljóðritunarkerfið eða sem sagt samhljóðahlutann af því til að byrja með, þar sem að, að það er búið að íslenska heiti, fræðiheiti, heiti á, á tegundum hljóða, lokhljóð, nefhljóð og svo framvegis.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00036	515768	528530	train	Og, þetta eru myndunarhættir hljóða og hér eru svo myndunarstaðir, tvívaramælt, tannvaramælt og svo framvegis.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00037	528530	544694	train	Og þið sjáið hér uppi slóðina á þetta og getið farið á þessa síðu, og æft ykkur sjálf á þessu kerfi.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00038	544694	562252	train	Það sem að er nefnilega gagnlegt við þessa síðu er að þar getur maður heyrt hljóðin, með, e ef maður fer með músina yfir hljóðtákn þá hljómar þetta hljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00039	562252	579684	dev	Athugið að þegar maður kallar síðuna upp getur tekið smástund fyrir hljóðin að hlaðast inn, en þegar þau eru komin getið þið heyrt þau með því að fara með, með músina yfir.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00040	579684	593458	train	Og eins og hér stendur, ef bendillinn er færður yfir hljóðtákn heyrist hljóð í framstöðu, smellið hér til að heyra hljóðin í innstöðu.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00041	593458	612641	train	Og, þannig að, að maður heyrir hérna ef maður smellir á, á, eða fer með músina yfir p heyrir maður ýmist „pa“ ef það er í framstöðu eða „apa“ ef það er í innstöðu.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00042	613646	635167	train	Hér á neðri hluta síðunnar eru svo sýnd sérhljóð og þar er sömuleiðis hægt að víxla, það er að segja heyra hljóðin ýmist borin fram með fallandi tón eða jöfnum tón.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00043	635167	641055	train	Og þá er bara smellt hér til þess að skipta þar á milli.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00044	641691	664806	train	Það er mjög gagnlegt og nauðsynlegt að æfa sig í hljóðheyrn, æfa sig í því að greina mismunandi hljóð og þessi síða, hún nýtist vel til þess af því að maður getur sem sagt hlustað þarna á hljóðin.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00045	664806	690027	train	Það er líka önnur síða sem er jafnvel enn gagnlegri, hún er reyndar á ensku þannig að þar hafa heiti hljóðanna, sem sagt heiti á myndunarstöðum og myndunarháttum, ekki verið íslenskuð, en það er nú gagnlegt að átta sig á þeim á ensku.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00046	690027	707238	train	Það er þessi síða hér, þar sem er hægt að smella á mismunandi þætti, mismunandi kerfisins, og þið sjáið, sjáið sem sagt slóðina hér uppi.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00047	707238	758073	eval	Og svo ef þið farið með músina hérna yfir mismunandi hluta þá verður, verða þeir bláir og þið getið smellt þarna á, og, getur tekið örstutta stund að hlaðast inn, en síðan er hér hægt að fara með músina á, á bæði, sem sagt heiti myndunarhátta og myndunarstaða, og þá kemur þarna stutt lýsing, á ensku, vissulega, á því sem um er að ræða, þeim myndunarháttum og myndunarstöðum sem, sem um er að ræða.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00048	758073	773476	dev	Ef þið farið svo á tákn fyrir einstök hljóð, þá fáið þið þarna lýsingu á hljóðinu, og ef þið smellið fáið þið, þá heyrið þið hljóðið.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00049	775410	794422	dev	Og sum þeirra, sem sagt í, eða öll í framstöðu og innstöðu, sum í bakstöðu líka, það er að segja aftast í orði.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00050	794422	796970	train	Hér er, þetta voru samhljóðin.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00051	797472	822824	train	Hérna eru sérhljóðin, sömuleiðis hægt að smella á þau og, og fá skýringar á myndun þeirra og það er hægt að smella á hljóðin og fá þau bæði með jöfnum og fallandi tón.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00052	822824	835985	train	Það er, síðan eru fleiri hlutar hér, samhljóða og sérhljóðana, þar sem við þurfum á að halda fyrst og fremst fyrir íslensku.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00053	836312	847990	train	En hér eru ýmis, ýmsar aðrar tegundir hljóða sem eru, kom fyrir í öðrum tungumálum.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00054	849442	869642	train	Implosives eru hljóð sem eru mynduð á innsoginu, til dæmis svo er, og hér eru nokkur, nokkur önnur tákn sem við þurfum nú, svo sem lítið að hugsa um fyrir íslensku að minnsta kosti.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00055	869893	899636	dev	En hér eru hér eru svokölluð stafmerki, diacritics á ensku, og það eru semsagt tákn sem er hægt að bæta á aðaltáknin til þess að tákna hljóð sem er, ja, í grundvallaratriðum það sem aðaltáknið segir, en samt á einhvern hátt frábrugðið.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00056	900664	929982	train	Það, og sumt af þessu er notað í íslenskri hljóðritun, eins og við sjáum aðeins á eftir. Þar er einkum er um að ræða þennan hring hérna sem táknar raddleysi eða afröddun, táknar sem sagt að hljóð sem venjulega er raddað, eða þar sem, táknið stendur fyrir raddað hljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00057	929982	941078	dev	Ef að þessi hringur er settur með tákninu þá sýnir það að þetta er tákn um óraddað hljóð, í þessu tilviki.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00058	941078	958353	eval	Hringurinn er oftast settur fyrir neðan táknið en ef táknið er með legg niður úr þá er hringurinn settur fyrir ofan, þá er ekki pláss fyrir hann fyrir neðan og hann settur fyrir ofan.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00059	958353	1003923	train	Annað sem er notað í íslenskri hljóðritun, annað stafmerki, er þetta litla h sem er svona hér ofan línu og táknar fráblástur eins og í, í íslensku, eins og í [tʰ] „tala, tala“, og [pʰ] „pera“, og [cʰ] „kala“, og eitthvað slíkt, þar sem að, að upphafshljóðin eru fráblásin, það er að segja það er þessi loftgusa sem köllum fráblástur og er nú, verður nú fjallað um í fyrirlestri um íslensk, íslensk lokhljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00060	1003923	1016708	train	En síðan eru þarna ýmis önnur tákn sem er gott að vita af án þess að þau séu nú mikið notuð í íslenskri hljóðritun.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00061	1016708	1047189	train	Hér er til dæmis hægt að, að sýna að hljóð sé kringdara heldur en grunntáknið gefur til kynna eða, hérna, less rounded, minna kringt, þetta er tákn fyrir o hér, og með þessu hérna fyrir neðan er, er sýnt að þetta o sé minna kringt, það er að segja minni stútur á vörunum heldur en venjulegt er fyrir o.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00062	1047189	1056302	train	Gæti svo sem alveg átt við í íslenskri hljóðritun vegna þess að íslenskt o er ekki mjög kringt.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00063	1056302	1079123	train	Það er, það er hérna, líka tákn fyrir það sem heitir raised og lowered og þau eru stöku sinnum notuð í íslenskri hljóðritun til þess að tákna svokallað flámæli.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00064	1079123	1090606	train	Flámæli felst í því að, að hljóðin i og e annars vegar og svo u og ö nálgast hvort annað.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00065	1090606	1132723	train	Þar að segja að, að menn hætta að gera mun á i og e, innbyrðis mun, og hætta að gera mun á u og ö, og það þýðir þá að, að nálægara heldur en venjulega, það er þá raised, i verður kannski aðeins fjarlægara en venjulega, það er þá lowered, og mætti nota þessi tákn, þessi stafmerki, til þess að sýna það, þurfum nú ekki að fara langt út í það núna.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00066	1132723	1144013	train	Nú hérna, þetta litla j, það er palatalized eða framgómað.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00067	1144013	1176397	train	Það má hugsa sér að nota þetta til þess að, að tákna ákveðinn framburð í íslensku þar sem að, að orð eins og „tjald“ eru borin fram „tjald“, eða eitthvað slíkt, en, og, og tvöfalda vaffið fyrir varamælt.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00068	1176397	1186329	train	Það er stundum notað til að tákna svokallaðan kringdan hv-framburð, menn segja „hver, hver“, eða eitthvað svoleiðis.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00069	1188163	1212956	train	Bugðan hérna, er notuð til að tákna það að hljóð séu nefjuð eða nefkveðin, þar að segja að hluti af loftstraumnum berist út um nefið í staðinn fyrir að fara bara um munninn, þannig að í staðinn fyrir að segja e segja menn a a eða eitthvað í þá átt.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00070	1212956	1235513	eval	Það má heyra dæmi um þetta allt saman með því að smella á þessi hljóð, þá fáið þið dæmi um það sem að, það sem að verið er að fjalla um og getur verið mjög gagnlegt til að átta sig betur á þessu.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00071	1235513	1281343	eval	Nú þá er nú flest komið nema þetta hérna, suprasegmentals, sem er aðallega tónar, sem við þurfum ekki hafa miklar áhyggjur af í íslenskri hljóðritun, en, en sem sagt í, sum mál, eins og kínverska til dæmis, eru tónamál þar sem að það skiptir máli fyrir merkinguna hvort hljóð er borið fram með, með lágum eða háum tón eða rísandi eða fallandi og svo framvegis. Þarna eru dæmi um þetta allt saman og ýmislegt fleira.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00072	1281343	1298838	train	Þannig að, að hér er semsagt hægt að heyra dæmi, sjá dæmi um, um öll tákn í alþjóðlega hljóðritunarkerfinu og heyra dæmi um öll þessi hljóð.
+9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22_00073	1298838	1316957	train	Það er samt kannski þægilegra að takmarka sig við þetta hérna, bæði af því að skýringarnar eru á íslensku og, og þarna eru svona færri hljóð og fyrst og fremst, eða öll þau hljóð sem við þurfum á að halda er að finna hér.

00001/9daf46dc-3ae1-4faa-8546-dbca49f48a22.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:878de380322e768678065b691175e454ae2eee9ff17676ebad78e521d3241d8d
+size 42136996

00001/a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254.txt

@@ -0,0 +1,304 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00000	1500	4950	train	Góðan dag. Í þessum fyrirlestri verður talað um
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00001	5160	7240	train	flokkun íslenskra málhljóða,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00002	7480	16559	train	grunnflokkun þeirra í sérhljóð og samhljóð og síðan flokkun eftir myndunarstöðum, myndunarháttum og
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00003	18317	19376	train	stöðu
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00004	20859	22687	train	vara og fleiri þáttum
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00005	24181	24931	eval	sem
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00006	26006	29606	train	hafa áhrif á það hvað, hvaða hljóð eru mynduð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00007	32216	36323	train	Lítum fyrst á þessa grunnflokkun í sérhljóð og samhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00008	38186	43670	train	Yfirleitt er sagt að hún byggist á því að sérhljóð séu atkvæðisbær, þ
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00009	44332	47865	dev	að er að segja að þau eru fær um að bera uppi heilt atkvæði, mynda kjarna atkvæðis.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00010	49036	53447	train	Stundum er sagt að sérhljóð geti sagt nafnið sitt sjálf,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00011	55531	61534	train	á í ó æ, og
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00012	61537	65609	train	geta verið í íslensku heil orð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00013	69394	72813	train	en samhljóð aftur á móti geta
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00014	72831	74781	train	ekki borið uppi atkvæði.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00015	75828	81016	train	Það þarf alltaf, í hverju orði í íslensku, þarf alltaf að minnsta kosti eitt sérhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00016	82033	85251	train	En samhljóð eru ekki nauðsynleg.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00017	88647	90414	train	Það er samt ekki þannig að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00018	91227	92266	train	það sé
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00019	94167	95337	train	alveg skýr
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00020	95808	99427	train	munur alltaf á milli sérhljóða og samhljóða.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00021	103513	116766	train	Meginmunurinn er sá, svona myndunarlega séð, að í samhljóðum er annaðhvort þrengt verulega að loftstraumnum einhvers staðar á leið hans frá lungunum og út úr líkamanum eða lokað algjörlega fyrir hann.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00022	118185	127605	train	Í sérhljóðum aftur á móti er ekki, ekki þrengt jafnmikið að loftstraumnum en munurinn getur samt verið lítill.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00023	128491	129435	train	Það er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00024	130282	135348	train	mjög stuttt á milli sérhljóðsins [i]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00025	135688	138104	train	og samhljóðsins [j] [j],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00026	139260	140900	train	í j sem sagt.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00027	142336	142866	dev	Það
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00028	143915	147435	train	er, er kannski meginmunurinn sá að, að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00029	149246	152846	train	j er ekki atkvæðisbært,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00030	155066	155828	train	það er,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00031	156843	158121	train	en í er það.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00032	161443	161923	eval	Það er,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00033	164421	176596	eval	eins og sést á þessari töflu hér, þá er j flokkað í alþjóðlega kerfinu sem nálgunarhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00034	177699	183961	train	Það er talað um þetta í öðrum fyrirlestri, venja er að líta svo á í íslensku að j sé önghljóð, en
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00035	185216	189813	train	kannski er réttara að líta á það sem nálgunarhljóð
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00036	190985	193989	train	og nálgunarhljóð eru sem sagt
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00037	194846	195716	eval	hljóð sem,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00038	198478	203493	train	ja, þar sem þrengingin er minni, þrengingin á vegi loftstraumsins er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00039	203519	207104	train	minni en í önghljóðum, nálgast fremur það sem er í sérhljóðum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00040	209599	210199	eval	Og
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00041	212882	213542	train	það er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00042	215931	219412	dev	þannig að, að, það er rétt að nefna það að í
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00043	221258	222883	train	mörgum málum eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00044	222932	226717	train	til svokölluð hálfsérhljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00045	228794	235990	train	semi vowels eða glides heita þau á ensku, sem er einhvers konar millistig milli sérhljóða og samhljóða.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00046	237915	238425	train	Í
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00047	240140	241159	train	forníslensku
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00048	242641	246092	dev	var j slíkt hljóð og v reyndar líka
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00049	247510	252867	train	og það passar vel við það sem er nefnt í öðrum fyrirlestri,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00050	253439	258002	train	að j og jafnvel v
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00051	259704	263370	train	eru ekki alltaf sérlega mikil önghljóð, þau eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00052	264790	267701	train	kannski frekar nálgunarhljóð eins og ég var að segja með j-ið.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00053	270591	272122	train	Eðli þeirra hefur breyst.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00054	272636	276615	dev	Venjulega er sagt að eðli þeirra hafi breyst frá fornu máli, það er að segja breyst frá því að vera
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00055	279589	283511	train	hálfsérhljóð yfir í að vera önghljóð, en kannski hefur það ekki
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00056	284536	291065	train	algerlega breyst. Kannski eimir ennþá eftir svolítið af þessu gamla eðli þeirra.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00057	296555	297305	train	Hér eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00058	298689	299798	train	sýnd þessi,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00059	301194	305692	dev	sýndar myndir af, af munnholinu, sem sagt annars vegar
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00060	306497	309148	train	hérna vinstra megin séð frá hlið,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00061	310293	312783	train	séð frá vinstri hlið,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00062	313216	316516	train	og hins vegar hér horft upp í góminn.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00063	317521	318182	train	Hér er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00064	319487	324767	train	verið að sýna helstu myndunarstaði íslenskra málhljóða.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00065	329644	331706	train	Við erum hér með varir,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00066	332411	333821	train	efri og neðri vör,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00067	336302	338908	train	og við getum myndað hljóð
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00068	340377	343408	train	milli varanna, eða þar að segja með því að varirnar
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00069	344552	348625	train	loki algerlega fyrir loftstrauminn. Eins og í,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00070	349184	352394	train	þá er talað um tvívaramælt lokhljóð þegar báðar varirnar taka þátt í,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00071	353076	354507	train	í hljóðmynduninni,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00072	357528	359718	train	og einnig eru til
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00073	360769	362286	train	tannvaramælt hljóð
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00074	363264	365088	train	þar sem að neðri vörin
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00075	366023	368548	eval	nálgast þá, eða nemur við framtennurnar
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00076	369310	370569	train	hér að ofan.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00077	372355	373196	train	Síðan er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00078	374685	376754	train	hér, fyrir aftan
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00079	377728	388947	dev	framtennurnar að ofan er stallur sem maður getur fundið fyrir, þreifað með tungubroddinum, fundið þennan stall, og hann heitir tannberg.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00080	390165	395589	dev	Og mörg hljóð eru mynduð með því að tungan,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00081	397213	397973	dev	yfirleitt
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00082	398644	402944	train	tungubroddurinn, en í sumum tilvikum einnig
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00083	402980	405348	train	tungubakið hér aftar,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00084	406601	409961	train	nálgast tannbergið, þrengir þar loftstraum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00085	412012	413271	dev	Svo er hér
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00086	414747	416096	train	framgómur og há
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00087	418038	421427	train	gómur, sem sagt niðurhluti gómsins, og uppgómur,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00088	422295	430434	train	það er ekkert, ekki nein skörp skil þar á milli en, en gómnum er oft skipt svona í þessa, þessa meginhluta.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00089	433211	441161	train	Og tungan getur lyfst upp og lokað fyrir loftstrauminn eða þrengt að loftstraumnum hér á mismunandi stöð, stöðum í gómnum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00090	444952	448009	dev	Fyrir aftan góminn, sem sagt,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00091	448413	461637	train	hér er bein undir. En hér aftast í munnholinu er ekki, ekki bein undir heldur er þetta bara mjúk
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00092	462208	464444	train	felling sem, gómfilla,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00093	465791	468581	train	sem hægt er að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00094	469738	482826	train	láta loka fyrir loftstrauminn. Hún nemur hér, eins og þið sjáið á þessari mynd, nemur gómfillan við kokvegginn að aftan, lokar fyrir loftstrauminn, frá lungum og upp í nefhol.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00095	484351	488822	train	En það er líka hægt að láta gómfilluna síga
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00096	490848	500295	train	og opna fyrir þennan loftstraum. Þannig er það við venjulega öndun en, en við myndun munnhljóða þá lokar gómfillan upp í nefhol.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00097	501589	504579	train	Hér er svo úfurinn hérna neðst í gómfillunni.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00098	509208	516918	train	Hérna er, er sem sagt horft upp í góminn, tannbergið hér fyrir aftan framtennurnar að ofan,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00099	518787	530520	train	framgómur, hágómur, uppgómur, gómfilla og úfur. Sem sagt gómfillan tekur við svona, á móts við öftustu jaxla.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00100	533196	548975	train	Það er rétt að, að leggja áherslu á það að þó að sé talað um myndunarstaði og hljóð séu flokkuð eftir myndunarstöðum, þá er það alls ekkert þannig að hljóðið myndist bara á þessum tiltekna stað.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00101	549674	556568	train	Það er ekki þannig að varamælt hljóð séu myndu bara við varir eða uppgómmælt hljóð mynduð bara við uppgóm.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00102	558238	559018	train	Hljóðin
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00103	560000	565971	train	myndast, grunnhljóðið myndast í barkakýlinu,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00104	566933	572596	train	en síðan er það mótað, síðan er, eru hljóðbylgjurnar mótaðar,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00105	575607	578307	train	yfirtónar ýmist magnaðir upp eða deyfðir
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00106	579892	587301	train	á leið loftsins, leið hljóðbylgnanna, loftsveiflnanna, út úr líkamanum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00107	589778	591549	train	Það er hins vegar á,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00108	592895	599225	train	það sem við köllum myndunarstaði, er staðir þar sem að eitthvað
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00109	601416	607235	train	gerist sem hefur megin, hefur úrslitaatriði um það hvers konar hljóð myndast.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00110	608735	609336	train	Við segjum
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00111	611644	627136	train	varamælt hljóð, við köllum, köllum þau varamælt og segjum að myndunarstaðurinn séu varir, af því að það er varalokunin eða þrengingin við varir sem hefur úrslitaáhrif á það hvernig hljóðið verður, hefur, svona,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00112	628241	630821	train	setur sterkustu einkennin á hljóðið,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00113	631009	635961	train	en, en myndunar, en strangt tekið myndast hljóðið
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00114	636957	637976	train	í öllu,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00115	638937	640346	train	öllu munnholinu frá,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00116	641663	644903	train	frá barkakýli og, og
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00117	646101	647690	train	sem sagt fram að vörum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00118	649600	655748	train	Rétt að hafa þetta í huga að myndunarstaður, þó það sé ágætt hugtak, gagnlegt þá er það,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00119	656730	659669	train	má ekki taka það of bókstaflega.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00120	660394	662275	dev	Það er rétt eins og ef að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00121	662655	666224	train	þrýst er fingri einhvers staðar á gítarstreng,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00122	667888	677442	train	þá hefur það áhrif á það hvernig hljóð strengurinn gefur frá sér en það táknar ekki að hljóðið myndist á þeim stað sem fingri er þrýst á strenginn.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00123	681181	690308	eval	Sem sagt með myndunarstað er átt við það hvar einhver þrenging eða lokun verður á leið loftstraumsins frá lungunum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00124	690645	691475	train	Og í
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00125	692523	693552	eval	íslensku,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00126	694741	701902	train	íslenskum samhljóðum er yfirleitt gert ráð fyrir þessum sex myndunarstöðum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00127	702360	707379	train	tvívaramælt hljóð
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00128	708614	719447	dev	eins og p og m, athugið þið að upptalningin þarna lengst til hægri er ekki tæmandi, þetta bara dæmi um hljóð með þessum myndunarstöðum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00129	720758	721596	train	Síðan eru það
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00130	724168	727365	train	tannvaramælt hljóð, þar sem
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00131	728522	733111	dev	neðri vörin nemur við, nálgast eða nemur við framtennur í efri góm,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00132	735511	740011	train	tannmælt eða tannbergsmælt, yfirleitt talað um tannbergsmælt hljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00133	740587	745246	dev	þar sem tungan lokar fyrir loftstrauminn eða, eða nálgast
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00134	746788	747514	train	tannbergið,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00135	749471	752075	train	annaðhvort lokar fyrir loftstrauminn eða þrengir að honum við tannbergið.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00136	753835	755153	train	Getur verið svolítið misjafnt
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00137	756515	761727	dev	nákvæmlega hvar við tannbergið þetta er, hugsanleg stundum fram við tennurnar að framan.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00138	763450	768831	train	Svo er það framgómmælt hljóð þar sem tungan lyftist upp að framgómi,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00139	768855	773378	train	tungubakið lyftist upp að framgómi og lokar fyrir loftstrauminn eða þrengir að honum þar,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00140	777390	783567	dev	uppgómmælt hljóð eða gómfillumælt hljóð, þar sem tungan lyftist upp að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00141	784448	789458	train	uppgómi eða gómfillu, það getur leikið á dálitlu bili,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00142	790879	791688	train	og svo
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00143	792582	803294	train	raddbandahljóð þar sem að er í raun og veru ekkert ofan raddbanda, engin sérstök þrenging eða lokun ofan raddbanda.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00144	806894	811950	train	Ef við lítum hérna á alþjóðlega kerfið þá sjáum við að þar er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00145	813312	814900	train	eru fleiri
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00146	815744	816974	eval	myndunarstaðir
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00147	818115	818859	train	nefndir.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00148	820105	820913	train	Hér er
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00149	823706	837307	train	skipt, þessu sem var, er flokkað í íslensku sem tannbergsmælt hljóð er skipt hér í þrennt eða, möguleiki á þrískiptingu, tannmælt, þar sem að lokun eða þrengingin er alveg við,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00150	838639	840888	train	fram við tennur eða milli tanna jafnvel,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00151	843259	852379	train	síðan tannbergsmælt hljóð og svo tannbergs skástrik gómmælt, það heitir palato-alveolar á ensku,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00152	852808	857866	train	þar sem að, að lokun eða þrenging er á mörkum tannbergs og góms.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00153	859360	867644	train	Svo er hér rismælt hljóð þar sem að tungubroddurinn er, broddurinn er sveigður aftur, slík hljóð eru ekki til í íslensku.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00154	869659	875283	train	Gómmælt eða framgómmælt hljóð, gómfillumælt eða uppgómmælt hljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00155	878984	879969	train	Svo eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00156	881158	884009	train	úfmælt og kokmælt hljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00157	886522	887001	train	Hvorug
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00158	888065	890245	train	koma fyrir í íslensku.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00159	891381	892750	train	Svo er raddbandahljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00160	898311	905124	dev	Hin meginflokkun samhljóða er eftir myndunarhætti.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00161	905686	913316	eval	Það er að segja það er þá hvers konar hindrun verður á vegi loftstraumsins, hvort að,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00162	915503	921138	train	hvort að þessi hindrun er, er alger lokun eins og í lokhljóðum
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00163	922113	923489	train	eða hvort
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00164	924528	925427	train	um er að ræða
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00165	925909	928817	train	þrengingu eða öng, og orðið öng merki
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00166	929578	932693	train	þrengsli, þannig að önghljóð merkir þrengslahljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00167	934192	935543	train	Athugið enn að þessi
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00168	936705	941519	train	upptalning hérna lengst til hægri er ekki tæmandi, þetta er bara dæmi um hljóð af þessu tagi.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00169	945464	957456	train	Nú, seinni myndunarhátturinn er svo munnlokun, það er að segja opið upp í nefhol, gómfillan sígur þá, í nefhljóðum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00170	958327	961892	train	Og síðan er það hliðarhljóð þar sem að er opið
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00171	962717	963947	train	fyrir loftstrauminn
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00172	964864	966211	train	til hliðar við tunguna,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00173	967669	970099	eval	og svo sveifluhljóð þar sem
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00174	971392	972360	train	tungubroddurinn
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00175	973816	978466	train	sveiflast við tannbergið eða
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00176	979328	980229	train	hugsanlega annars staðar,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00177	981163	984660	train	verður rætt um það nánar í, í fyrirlestri um sveifluhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00178	987552	993221	train	Í, það er venja sem sagt í íslensku að tala um,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00179	994445	995554	train	bara um þessa,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00180	996351	998302	eval	þessa fimm myndunarhætti samhljóða,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00181	999378	1005047	train	tala um hliðarhljóð og sveifluhljóð. Hér í alþjóðlega kerfinu
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00182	1005951	1015850	train	er l eins og þið sjáið hér flokkað sem, ekki sem hliðarhljóð beinlínis heldur sem hliðmælt nálgunarhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00183	1016972	1017663	train	Sem sé,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00184	1019825	1034248	dev	nefndu það nálgunarhljóð eru hljóð sem eru einhvers konar svona, standa að nokkru leyti á milli önghljóða og sérhljóða, þar að segja, það er þrengt að loftstraumnum en ekki jafnmikið og, og venjulega í önghljóðum. Og hugsanlega,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00185	1035549	1047980	train	sem sagt, væri, er, er réttara að tala um, eðlilegra að tala um l sem hliðmælt nálgunarhljóð heldur en sem hliðarhljóð en, en við getum nú, skulum nú halda okkur við það samt.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00186	1048703	1049364	train	En
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00187	1050624	1052513	train	eins og nefnt er í fyrirlestri um,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00188	1053457	1061473	dev	um hljóðritun þá er óraddað l, það er kannski nær því að vera önghljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00189	1062721	1066241	train	hliðmælt önghljóð. Þetta hérna er kannski
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00190	1067243	1069980	train	nokkuð nálægt því að vera íslenskt óraddað l.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00191	1070785	1074103	eval	En við skulum nú halda okkur við
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00192	1074943	1077913	train	þá skilgreiningu að þetta, kalla þetta bara
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00193	1078496	1080584	train	hliðarhljóð eins og, eins og venja er.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00194	1086579	1092480	dev	Hér er þá yfirlit yfir íslensk samhljóð. Við höfum hérna
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00195	1094314	1097928	eval	tvívara mæltu hljóðin, lokhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00196	1102480	1104941	train	[pʰ] „pera“ og „bera“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00197	1105930	1112174	train	Og nefhljóð, þar sem að lokað er fyrir loftstrauminn við varir
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00198	1113232	1116442	train	en, en opið upp í nef, þannig að loftið fer
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00199	1116448	1127121	train	út um, opið upp í nefhol þannig að loftið fer út um nefið, [m] og [m̥]. Sem sagt „meira“ og „heimt“ „heimta“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00200	1127588	1135213	train	Svo eru hér tannvaramælt hljóð þar sem að, að neðri vörin
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00201	1136299	1137900	train	nemur við eða nálgast
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00202	1138965	1142196	train	framtennur í efri gómi, [v] [v]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00203	1143087	1145837	train	„vera“ og „fara“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00204	1147115	1149334	train	Og eins og hefur verið nefnt þá er kannski
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00205	1150464	1153236	eval	„vera“, eða kannski [v] [v],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00206	1154541	1155771	train	sérstaklega í innstöðu,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00207	1157278	1160037	train	nær því að vera nálgunarhljóð heldur en önghljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00208	1161862	1162491	train	Svo er,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00209	1163392	1173925	train	það eru mörg hljóð mynduð við tannberg, sem sagt með því að tungan lyftist upp að tannbergi og lokar fyrir loftstrauminn eða, eða þrengir að honum. [tʰ]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00210	1174921	1177179	train	„tala“ og „dala“
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00211	1178403	1180653	train	í lokhljóðunum, í önghljóðunum eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00212	1182755	1187469	train	[ð] „viður“ og [θ] „það“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00213	1188628	1190099	eval	Og líka [s],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00214	1191551	1197593	train	bæði s og þ, [s] og [θ], eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00215	1198117	1205336	train	órödduð tannbergsmælt önghljóð. En það er dálítill munur á myndun þeirra, sem verður rætt um
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00216	1205815	1207585	eval	í fyrirlestri um önghljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00217	1209542	1212345	train	Nefhljóðin [n] og [n̥],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00218	1213079	1216395	train	„vanur“ og „vanta“,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00219	1217279	1221394	train	eru mynduð líka með því að tungan lokar fyrir
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00220	1221653	1228315	train	loftstrauminn í munnholi við tannberg en, en gómfillan sígur og loftið fer upp í nefhol og út um nef.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00221	1229013	1233068	train	Hliðarhljóðin [l] og [l̥],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00222	1234075	1234855	dev	mynduð með
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00223	1236352	1241332	train	því að tungan lokar um mitt munnholið en, en loftinu er hleypt út til hliðar.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00224	1242048	1243238	train	Og svo sveifluhljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00225	1243734	1247430	train	[r] og [r̥], raddað og óraddað,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00226	1248590	1251464	train	mynduð með sveiflum tungubroddsins við tannbergið.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00227	1253238	1254326	train	Framgómmælt hljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00228	1255307	1255988	train	[cʰ]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00229	1257028	1259319	train	„keyra“ og [c] „gera“,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00230	1260799	1262240	train	tungan leggst upp að
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00231	1263830	1264490	train	framgómnum
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00232	1265587	1266902	train	á nokkuð stóru svæði.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00233	1267487	1270124	train	[j], önghljóðin [j] og [ç],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00234	1270634	1272020	train	„já“ og „hjá“,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00235	1274491	1285951	eval	þar sem að tungan myndar þrengingu eða öng á svipuðu svæði, og eins og áður hefur nefnt er j hugsanlega frekar nálgunarhljóð heldur en önghljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00236	1288692	1291986	train	Framgómmælt nefhljóð, [ɲ], [ɲ],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00237	1293095	1293732	train	[ɲ]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00238	1294440	1297742	train	„Ingi, Ingi“
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00239	1298688	1299258	train	og,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00240	1300224	1301686	train	og „þenkja“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00241	1305199	1305859	train	Svo eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00242	1307926	1311269	train	uppgómmæltu eða gómfillumæltu hljóðin, [kʰ],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00243	1312076	1314731	train	„kala“ og „gala“,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00244	1317685	1321176	train	önghljóð, samsvarandi önghljóð, [ɣ] og [x],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00245	1321635	1323628	train	„saga“ og „sagt“.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00246	1327789	1328645	eval	Síðan
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00247	1329920	1331388	train	samsvarandi nefhljóð,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00248	1332499	1336576	train	„langur“ og „þankar“,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00249	1339953	1343557	train	Raddbandaönghljóðið h, [h], „hafa“
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00250	1344662	1345704	train	og svo
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00251	1347102	1348961	train	hér inn er hér, sett hér innan sviga
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00252	1349887	1352526	train	raddbandalokhljóð sem ekki er nú
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00253	1353067	1361547	train	venjulegt, eðlilegt íslenskt málhljóð en kemur oft fyrir og, og verður fjallað um það í fyrirlestri um lokhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00254	1368204	1368806	dev	Þá er það
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00255	1369537	1370988	train	flokkun sérhljóða.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00256	1373269	1379088	dev	Þau eru flokkuð eftir þremur atriðum eða stundum fjórum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00257	1380224	1385948	train	Í fyrsta lagi eru þau flokkuð eftir, eftir stöðu í munni, þar að segja hvar
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00258	1386240	1387798	train	í munnholinu tungan
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00259	1389145	1390772	dev	nálgast önnur talfæri.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00260	1394973	1398526	eval	Við nefndum það að, að í sérhljóðun er ekki þrengt
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00261	1399446	1403506	dev	verulega að loftstraumnum, að minnsta kosti ekki eins mikið og í samhljóðum. En það er samt
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00262	1404608	1409179	train	þrengt svolítið að honum. Það er að segja að, að loftrásin er mjókkuð
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00263	1412450	1416470	train	og, á mismunandi stöðum, og það er hægt að, getur verið við góm
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00264	1417613	1422232	dev	eða gómfillu eða við kokvegg.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00265	1427713	1435843	train	Síðan, og þá er talað um, um sem sagt frammælt og uppmælt sérhljóð, stundum frammælt, miðmælt og uppmælt líka.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00266	1440422	1444682	train	Síðan eru sérhljóð flokkuð eftir nálægð eða opnustigi.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00267	1446534	1453144	train	Það er sem sagt hversu, hversu mjög tungan nálgast þá önnur talfæri
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00268	1453824	1455053	train	og hversu mikið
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00269	1456000	1460878	eval	kjálkaopnan er, hversu mikið, já, hversu gleiðir kjálkarnir eru.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00270	1462563	1466961	train	Og þá er talað um nálæg hljóð, og fjarlæg,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00271	1468075	1471734	train	eða nálæg, miðlæg og fjarlæg, eða nálæg,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00272	1472640	1474950	train	hálfnálæg, hálffjarlæg og,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00273	1476780	1482876	eval	og fjarlæg, svona eftir því hvað menn vilja hafa og þurfa að hafa mörg opnustig.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00274	1485056	1486704	train	Og svo eru
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00275	1488602	1495681	eval	sérhljóð líka flokkuð eftir kringingu. Það er að segja hvort að vörum er eitthvað skotið fram
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00276	1496990	1504181	train	við myndun sérhljóðanna og settur á þær stútur eins og í [u] [u] [u] [u],
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00277	1505979	1511500	train	þá er talað um kringd hljóð, og þau hljóð sem ekki eru kringd eru þá kölluð gleið.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00278	1513160	1517522	train	Stundum eru sérhljóð líka flokkuð eftir því sem að er kallað þan, þar sem [i]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00279	1517611	1524616	train	er kallað talið þanið en [ɪ] óþanið og það fer þá eftir svona,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00280	1525219	1529351	train	spennu í vöðvum, en
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00281	1530560	1533362	train	við þurfum ekki að fara í það að svo stöddu.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00282	1536458	1539007	train	Lítum hérna aðeins á þessa
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00283	1541882	1543530	eval	mynd úr alþjóðlega kerfinu
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00284	1543772	1545498	train	af, af sérhljóðum.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00285	1546849	1553210	dev	þessi flokkun í frammælt, miðmælt og uppmælt og hér eru fjögur opnu stig.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00286	1555210	1566209	train	Engin íslensk hljóð eru, eða það er ekki venja að flokka íslensk hljóð sem miðmælt en, en það kæmi þó til greina með hljóð eins og [œ]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00287	1567104	1567792	train	að minnsta kosti,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00288	1573109	1577400	train	en svona er venja að setja íslenska sérhljóðakerfið upp.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00289	1578751	1598099	train	Það er sem sagt tvískipting þá í, í frammælt og uppmælt og skilin eru hér, þar að segja [i] [ɪ] [ɛ] [ʏ] og [œ]
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00290	1598221	1600771	train	eru talin frammælt,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00291	1604365	1608323	train	þó að það sé nú spurning með, með [œ] eins og ég nefndi.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00292	1608912	1612207	train	[u] [ɔ] og [a] eru talin uppmælt.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00293	1613491	1619396	train	Síðan eru [i] og [u] talin fjarlæg, talin nálæg, fyrirgefið þið,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00294	1620374	1622026	train	[a] er talið fjarlægt,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00295	1624352	1627171	train	önnur hljóð eru þá miðlæg en
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00296	1628163	1637309	train	það kæmi til greina að tala um fleiri opnustig þarna, tala um hálfnálæg og hálffjarlæg og svo framvegis. En
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00297	1638405	1641633	train	þessi mynd hér svona,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00298	1643969	1646426	train	eða þessi tafla hér svarar nokkuð til,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00299	1648582	1654409	train	sem sagt stöðu tungunnar, mismunandi stöðu tungunnar við myndun hljóðanna,
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00300	1654624	1658798	train	eins og nánar er fjallað um í fyrirlestri um sérhljóð.
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00301	1659883	1661278	train	Og þá
+a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254_00302	1662208	1663678	eval	látum við þessu lokið.

00001/a443b906-0dae-4789-8fa9-8b1d4daf3254.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:97421b7d4e88892d05eb8d5957dc0311c72a5318ba9ffbfb2f26b3200b0943cc
+size 53246232

00001/a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf.txt

@@ -0,0 +1,322 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00000	1230	1829	train	Góðan dag.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00001	2646	6835	train	Í þessum fyrirlestri er talað um áherslu og lengd
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00002	7890	11189	train	en fyrst skulum við byrja á því að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00003	12053	13463	train	átta okkur á því að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00004	15546	16806	eval	einkenni hljóða
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00005	17882	21571	train	eru ýmist föst eða afstæð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00006	23538	27296	train	Þegar [UNK] talað um föst einkenni hljóða,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00007	27788	31497	eval	þá er átt við þau einkenni sem eru óháð umhverfi,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00008	34183	36283	dev	hljóðfræðilegu, setningarlegu umhverfi.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00009	37569	42879	eval	Það eru til dæmis atriði eins og myndunarstaður hljóðs,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00010	43738	48448	train	myndunarháttur, hvort það er raddað eða ekki, og eitthvað slíkt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00011	49408	51517	train	Þetta er, við, við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00012	52168	60288	train	tökum hljóð eins og, eins og [s] s, þá er það
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00013	61964	63194	train	alltaf tannbergsmælt,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00014	63790	66079	train	alltaf önghljóð, alltaf óraddað,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00015	67456	68325	eval	og svo framvegis.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00016	70028	83798	train	En síðan eru, til þess að hljóðlýsingin sé fullkomin, þá þarf líka að hafa í huga og gera grein fyrir afstæðum einkennum, það er að segja þeim einkennum hljóða sem miðast við hljóðfræðilegt eða setningarlegt umhverfi.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00017	84458	86798	train	Það er til dæmis lengd.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00018	89309	92430	train	Það er ekki hægt að segja hvort hljóð er langt eða stutt
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00019	92884	97324	train	nema að bera það saman við hljóðin í kring. Vegna þess að, að,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00020	97536	101355	train	ja, til dæmis að talhraði getur verið mjög mismunandi,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00021	102528	109778	train	þannig að, að hljóð sem er, er langt í, í,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00022	111848	113918	train	í hröðu tali,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00023	115168	116817	train	það getur vel verið styttra,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00024	117460	121680	train	í millisekúndum, en hljóð sem er stutt í hægu tali.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00025	125752	137691	train	Sama má segja um áherslu. Það er ekki hægt að segja hvort hljóð ber áherslu eða ekki nema bera það saman við önnur hljóð í umhverfi sínu, önnur hljóð í sama atkvæði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00026	139834	141743	dev	Af því að, að hvorki
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00027	142884	150184	train	lengd né áhersla eru bundin við einhverjar ákveðnar mælieiningar. Það er ekki þannig að hljóð sem er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00028	151648	155787	train	x margar millisekúndur eða meira sé langt en það sem er minna en
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00029	157184	159792	eval	x margar millisekúndur sé stutt, eða
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00030	161280	168659	train	eitthvað, eitthvað annað, eitthvað sambærilegt í sambandi við áherslu. Sama gildir um, um tónhæð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00031	171394	174003	train	Hvað er hár tónn og hvað er lágur? Það er ekki hægt að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00032	174510	178750	eval	að segja það nema út frá, út frá samhengi.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00033	179114	182343	train	Ef við, ef við skoðum eitt, eitt hljóð
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00034	183386	186476	dev	í samhengi, án samhengis, hljóð út af fyrir sig,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00035	187962	191560	train	þá er lítið hægt að segja um tónhæðina því hún er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00036	192312	196801	train	afstæð í íslensku. Það eru hins vegar til mál þar sem að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00037	197952	206521	train	tónar eru fastir á hljóðum, en það er annað mál og fyrir utan okkar verksvið.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00038	207416	209205	train	Og svo eru ýmis fleiri atriði
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00039	210317	216826	train	sem koma til í samfelldu tali eins og alls konar brottföll, hljóðasamlaganir og fleira og fleira.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00040	221658	222138	train	En
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00041	224358	226518	train	byrjum nú á áherslunni.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00042	229230	231630	eval	Í árherslunni
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00043	233709	246829	train	er yfirleitt talið að það spili saman þrír þættir, áhersla sé samsett úr þremur þáttum. Það er í fyrsta lagi styrkur, sem sagt krafturinn í hljóðmynduninni, krafturinn í hljóðmynduninni,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00044	248190	251020	train	krafturinn í, í hljóð
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00045	251686	252825	train	sveiflum,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00046	253446	254444	train	sameindasveiflunum.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00047	257841	258892	train	Það er síðan
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00048	260891	261731	train	tónhæðin,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00049	263198	266557	train	aukin áhersla getur fólgist í aukinni tónhæð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00050	268476	269015	train	Og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00051	270036	271165	train	svo er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00052	272862	273852	train	lengd.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00053	274898	281477	train	Það eru tengsl á milli lengdar og áherslu, eins og við fjöllum um á eftir.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00054	281632	290152	train	Þannig að áherslan getur verið, verið samspil af þessu þrennu og misjafnt, kannski, hvaða þættir vega þyngst.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00055	292632	297162	train	Og áherslan getur líka verið, getur verið einkum tvenns konar,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00056	297612	305672	train	það er að segja, það er orðáhersla svokölluð, sem sagt hlutfallið milli atkvæða í orði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00057	307700	313789	train	og svo er það setningaáhersla, sem sagt hlutfall milli orða í setningu.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00058	317173	324194	train	Þar að auki getur komið til það sem er kallað andstæðuáhersla, það sem maður leggur áherslu á atkvæði sem að jafnaði
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00059	324992	336241	train	ber ekki áherslu til að gera skýrara hvað maður var að meina, til þess að mynda andstæðu við eitthvað annað sem, sem hefði getað verið sagt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00060	337323	340833	train	Dæmi eins og „ég sagði fariin, ekki farinn“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00061	342299	348389	train	þar sem er verið að leggja áherslu á að lýsingarorðið sé í kvenkyni, ekki í karlkyni.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00062	353352	363702	eval	Það er svo meginregla í íslensku að aðaláhersla, sem er táknuð með svona lóðréttu striki fyrir framan,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00063	364766	366916	train	upp, efst í línu fyrir framan atkvæði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00064	367652	369942	train	aðaláhersla er á fyrsta atkvæði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00065	371274	379534	train	og þetta fyrsta atkvæði er oftast rót en, en það getur líka verið forskeyti ef um forskeytt orð er að ræða.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00066	381367	393037	eval	En þar fyrir utan er sterk tilhneiging til svokallaðrar víxlhrynjandi, sem sé að það komi aukaáhersla, sem er táknuð með
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00067	394168	396227	train	lóðréttu striki
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00068	396968	407017	dev	á undan atkvæðinu hérna neðst í línunni. Aukaáhersla á oddatöluatkvæðin, sem sé á þriðja, fimmta, sjöunda atkvæði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00069	408182	414922	train	Þetta er það sem er [HIK: köll], kölluð hrynræn áhersla.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00070	419588	420848	train	En svo kemur það til að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00071	423292	438661	train	mismunandi tegundum myndana er miseðlilegt að hafa áherslu. Það er að segja, rótum er eiginlegt að bera áherslu. Það má segja að rætur séu með innbyggða áherslu.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00072	440176	452155	train	En endingum, beygingarendingum, er eiginlegt að vera áherslulausar og, og sama gildir um ýmis smáorð eins og forsetningar, samtengingar
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00073	453773	454673	train	og mörg fornöfn.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00074	457162	458481	train	En þessi,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00075	460591	470851	train	þetta tvennt, annars vegar þessi tilhneiging til víxlhrynjandi og svo hin innbyggða áhersla róta, getur rekist á.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00076	473160	474179	train	Ef við erum til dæmis með
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00077	475520	476599	train	samsett orð
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00078	477802	483871	eval	sem hafa einkvæðan fyrri lið, fyrri lið sem er bara eitt atkvæði, sem er þá rótin,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00079	485838	495437	train	þá koma koma tvær rætur, tvö rótaratkvæði í röð. Það er að segja ef að fyrri liðurinn er bara rótin, bara eitt atkvæði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00080	495994	501104	train	og síðan hefst seinni liður einnig á rót, þá, þá koma tvö
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00081	502400	506240	train	atkvæði sem er eðlilegt að bera innbyggða áherslu,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00082	508196	520575	eval	en það vinnur auðvitað gegn því að áhersla og áhersluleysi skiptist á, vinnur gegn víxlhrynjandinni. Og þá getur verið svolítið misjafnt hvað kemur út.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00083	523600	526749	train	Þetta eru orð eins og „háskóli“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00084	527488	528928	train	„búsáhöld“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00085	531330	532440	eval	og í slíkum orðum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00086	533645	540726	train	er mjög algengt að [HIK: víxlhrynjan], hrynjandin verði sterkari en rótaráhersla seinni hlutans.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00087	541696	544516	train	Þannig að í „háskóli“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00088	545208	546428	train	verði ekki
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00089	548498	550658	train	mikil áhersla á „skó“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00090	552032	554762	train	heldur komi frekari auka, aukaáhersla á
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00091	555648	556847	train	síðasta atkvæði í lið.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00092	557824	562823	train	Þannig að í staðinn fyrir „háskóli“ segi menn „háskóli, háskóli“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00093	563127	563757	train	og þá
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00094	564953	566553	eval	[HIK: verð], verður
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00095	567187	567847	train	ó-ið
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00096	569174	573753	train	sem sagt áherslulítið og, og hefur þá tilhneigingu til einhljóðunar.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00097	575162	577210	train	Og í staðinn fyrir „búúsáhöld“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00098	578168	580897	train	segja menn „búsáhöld, búsáhöld“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00099	581934	584153	train	þar sem að, að kemur
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00100	586707	590818	train	sterkari, miklu sterkari áhersla á „höld“ heldur en „á“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00101	594716	595225	eval	Nú, svo
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00102	596096	604584	train	er setningaáhersla sem áður var nefnd. Hún kemur til sögunnar þegar, þegar orðið stendur ekki lengur eitt heldur sem hluti stærri heildar,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00103	606848	632078	train	og þá er nú tilhneigingin sú að, að mikilvægustu orðin, sem sagt inntaksorð eins og nafnorð og sagnir, fái mestu áhersluna en, en svokölluð kerfisorð, forsetningar, samtengingar og, og fornöfn, mörg, séu frekar áherslulítil eða áherslulaus. En þetta getur allt saman
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00104	633852	644121	train	ruglast, eða það er að segja, tilhneigingin til víxlhrynjandi hefur áhrif á þetta, þannig að það er, er, getur verið mjög misjafnt hvernig þetta kemur út.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00105	650817	655556	train	Síðan eru, komið að lengd hljóða,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00106	660228	665148	train	það er, íslensk mál hljóð eru ýmist stutt eða löng.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00107	667986	674016	train	Öll sérhljóð geta verið ýmist stutt eða löng og, og mörg samhljóð, þó ekki öll,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00108	674974	676893	train	geta ekki öll samhljóð í íslensku verið löng.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00109	677760	685008	eval	En þetta er, sem sagt miðast við önnur hljóð innan sama atkvæðis,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00110	688046	692415	train	af því að lengd er, er sem sagt afstætt fyrirbæri, og hlutfallið þarna er,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00111	694053	703803	train	það er ekki þannig að, að þau hljóð sem eru kölluð löng séu tvöfalt lengri heldur en stuttu hljóðin. Hlutfallið er frekar á bilinu þrír á móti fimm
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00112	705534	714154	train	til jafnvel fjórir á móti fimm. Þannig að, að oftast nær, svona við venjulegan talhraða, eru löngu hljóðin
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00113	715592	721080	train	á bilinu hundrað og fimmtíu til þrjú hundruð millisekúndur.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00114	722609	726529	train	Millisekúndur sem sagt þúsundustu hlutar úr sekúndu, þannig að, að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00115	728836	729895	train	þau er á bilinu,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00116	731546	740676	train	eins og ég segi, hundrað og fimmtíu til þrjú hundruð millisekúndur. Stuttu hljóðin eru oftast á bilinu hundrað til hundrað og fimmtíu millisekúndur.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00117	741254	744503	train	Undantekning frá því er þó stutta r-ið
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00118	745554	748073	train	sem við höfum nefnt í, í
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00119	748990	751180	train	öðrum fyrirlestrum að er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00120	753390	755270	train	styttra en önnur hljóð,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00121	755686	763506	train	oft aðeins, jafnvel aðeins þrjátíu til fjörutíu millisekúndur. En það er rétt að leggja áherslu á að bæði hlutfallið
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00122	764920	769260	train	og lengdin er háð talhraða.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00123	770010	774740	train	Sem sagt ef að ég tala mjög hratt, þá geta,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00124	777422	779341	train	geta hljóðin verið
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00125	780088	785687	dev	stytt, talsvert styttri en þarna er nefnt, og ég tala mjög hægt geta þau orðið lengri.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00126	786488	787287	eval	Og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00127	788388	794486	eval	þetta, hraðinn hefur líka, líka áhrif á hlutfallið.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00128	795776	796976	train	Þannig að, að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00129	798366	803186	train	hlutfallslegur munur verður meiri við minni talhraða.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00130	807641	811302	train	Lítum hérna bara á nokkur dæmi um
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00131	813776	818516	train	löng og stutt hljóð sem eru borin saman löng og stutt. Hér er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00132	819358	822418	train	parið „mara“ og „marra“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00133	823912	825081	eval	Og þar sjáum við að,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00134	829023	830794	eval	að r-ið,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00135	832848	834108	train	sem sagt a-ið hérna,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00136	835533	837772	train	langa a-ið er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00137	838464	840262	train	þrjú hundruð og þrjátíu millisekúndur.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00138	841154	851154	train	stutta r-ið er bara sextíu. Hérna í „marra“ er stutt a og langt r. Og þá er hlutfallið,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00139	852352	854062	train	a-ið, stutta a-ið
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00140	854584	857214	train	hundrað millisekúndur, langa r-ið tvö hundruð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00141	858224	859254	train	Hérna höfum við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00142	862764	863424	train	„gabba“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00143	865098	867228	train	nei, „gapa“, fyrirgefið þið, og „gabba“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00144	867874	869994	train	„gapa“ hér og „gabba“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00145	872534	878234	train	þar sem við berum saman sérhljóð og varamælt lokhljóð, fyrst langt sérhljóð og stutt lokhljóð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00146	880186	888056	train	Langa sérhljóðið er tvö hundruð og sjötíu millisekúndur, stutta lokhljóðið hundrað og þrjátíu, og svo stutt sérhljóð, langt lokhljóð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00147	890238	892877	train	Hérna í, á neðri hlutanum er svo
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00148	894328	896188	train	„asa“ og „assa“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00149	899692	901612	eval	og „ana“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00150	902528	903338	dev	og „Anna“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00151	904589	909089	train	og þið sjáið sem sagt, lengdina alls staðar, alls staðar merkt hér
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00152	910101	912442	train	og löngu
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00153	913408	921357	train	hljóðin þarna oftast, svona, á bilinu tvö hundruð til þrjú hundruð, þrjú hundruð millisekúndur,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00154	922148	923387	train	þau stuttu
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00155	925339	927200	eval	dálítið mislöng,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00156	927830	931960	train	frá sextíu millisekúndum, stutta r-ið,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00157	933104	935564	train	og upp í,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00158	936690	939749	train	hérna, hundrað og níutíu millisekúndur,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00159	940222	944661	train	stutta, stutta s-ið. En allt, alls staðar,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00160	946219	947180	train	sem sagt er, er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00161	948736	955756	train	[HIK: hlut], er, þar sem hljóð sem á að vera langt það er lengra heldur en stutta hljóðið í viðkomandi atkvæði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00162	957024	958313	eval	En þið sjáið hérna að í
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00163	959744	960193	train	„asa“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00164	960824	964773	train	er hlutfall s-hljóðsins af, af lengd,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00165	965274	966023	eval	miðað við lengd
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00166	967053	969514	train	langa a-hljóðsins, ansi hátt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00167	977970	983370	train	Lengd sérhljóða í íslensku er stöðubundin, það er að segja,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00168	983938	989638	train	hún ræðst af því hvað fer á eftir sérhljóðinu. Það eru, það er, er,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00169	990568	991777	train	og hér er sem sagt verið að tala um
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00170	992140	997469	train	afstæða lengd, það er að segja hlutfallslega miðað við umhverfið,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00171	998939	999870	train	og reglurnar
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00172	1000582	1002662	train	um þetta eru þær
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00173	1004172	1007110	train	að sérhljóðin eru löng
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00174	1007778	1009508	train	í bakstöðu aftast í orði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00175	1010224	1014593	train	orð eins og „grá“, „ný“, „sko“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00176	1015582	1018370	train	Þarna standa sérhljóðin aftast og eru alltaf löng.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00177	1022444	1026061	train	Sérhljóð eru líka löng á undan
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00178	1026848	1029247	train	einu stuttu samhljóði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00179	1030912	1032352	train	eins og í „hús“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00180	1033472	1034582	train	og „tala“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00181	1037372	1039500	train	Í báðum tilvikum fer bara eitt
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00182	1040316	1043665	train	samhljóð á eftir, ekki samhljóðaklasi. Hérna er,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00183	1044546	1050636	dev	í „hús“ er bara eitt samhljóð og svo lýkur orðinu, í „tala“ bara eitt samhljóð og svo kemur aftur sérhljóð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00184	1051754	1052773	train	Þar að auki
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00185	1053495	1055736	train	eru sérhljóðin löng
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00186	1056828	1063517	train	á undan klösum þar sem fyrra hljóðið er eitt af p, t, k eða s
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00187	1065402	1067971	train	og seinna hljóðið eitt af v, j eða r.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00188	1069412	1071011	train	Í orðum eins og „lepja“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00189	1071861	1072821	train	og „vökva“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00190	1073874	1076903	train	við segjum, þarna koma tvö samhljóð á eftir.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00191	1080716	1087956	train	Við segjum „lepja“ með löngu e en ekki „leppja“, við segjum „vökva“ með löngu ö en ekki „vökkva“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00192	1091372	1091702	train	Í,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00193	1093952	1096410	train	við aðrar aðstæður eru
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00194	1096994	1104404	train	sérhljóð stutt, það er að segja á undan samhljóðaklasa
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00195	1106522	1109611	dev	eða löngu, einu löngu samhljóði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00196	1111242	1112982	train	Eins og „þrusk“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00197	1114417	1116167	train	þar er stutt u á undan
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00198	1116928	1123197	eval	samhljóðaklasa, „stóll“, stutt ó á undan samhljóðaklasa
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00199	1123718	1127158	train	og „nudd“, stutt u á undan
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00200	1127614	1128484	train	löngu samhljóði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00201	1131116	1139875	dev	Og öll sérhljóð í íslensku geta verið bæði löng og stutt, lengd þeirra sem sagt fer bara eftir,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00202	1141306	1143956	train	eftir umhverfi, eftir því sem á eftir kemur.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00203	1144700	1154769	train	Hérna er sagt að lengdin sé stöðubundin. Þetta var öðruvísi í fornu máli, forníslensku, þá var lengd sérhljóða föst, það er að segja, sum hljóð voru
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00204	1157934	1164653	eval	stutt, alltaf stutt, og önnur alltaf löng. En það breyttist
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00205	1165248	1168297	train	á sextándu öld eða svo.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00206	1172642	1174089	train	Það er rétt að, að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00207	1175216	1185685	train	athuga það að lengdarreglan, hún gildir um, fyrst og fremst, um áhersluatkvæði, það er að segja fyrsta atkvæði í ósamsettum orðum, eins og við höfum nefnt,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00208	1187247	1192527	train	og stundum fyrsta atkvæði í, í seinni lið samsetninga.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00209	1195156	1199195	train	En í áherslulausum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00210	1201150	1201720	train	atkvæðum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00211	1202999	1205080	train	eru öll hljóð stutt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00212	1207040	1209920	train	Það er að segja, ef við tökum orð eins og „himinn“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00213	1211419	1220440	train	sem er skrifað með einu n-i í [HIK: nefni], tveimur n-um í nefnifalli og einu í þolfalli,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00214	1221484	1222864	eval	þá er þetta
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00215	1224690	1228089	train	yfirleitt alltaf borið eins fram í
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00216	1229476	1230345	dev	venjulegu tali
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00217	1230982	1231802	train	og,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00218	1235078	1236556	train	borið fram með
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00219	1238977	1247287	train	bæði stuttu i og stuttu n í lokin. Það er að segja það er langt i, fyrra i-ið er langt, af því þar fer bara eitt samhljóð á eftir,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00220	1247906	1248806	train	En,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00221	1249900	1253760	eval	seinna i-ið er áherslulaust og stutt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00222	1255722	1259442	train	Þetta er hvort tveggja borið fram bara „himinn“. Vissulega getum við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00223	1260700	1267849	train	beitt þarna andstæðuáherslu eins og áður var nefnt og sagt: Ég sagði „himinn“ ekki „himiin“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00224	1268877	1272797	train	En, en þannig er það ekki í eðlilegum framburði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00225	1275260	1278160	train	Það er líka rétt að nefna að,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00226	1279650	1282599	train	að lengd í samsettum orðum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00227	1283786	1284146	train	er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00228	1285752	1286532	train	oft á reiki.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00229	1287224	1292764	dev	Það er sem sagt upp og ofan hvort að lengdarreglan miðast við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00230	1294026	1295645	train	hvern orðhluta um sig
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00231	1296212	1298852	train	eða orðið í heild.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00232	1300701	1302531	train	Og, og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00233	1303936	1306246	train	það, ef að til dæmis
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00234	1308996	1321256	train	orð, ef við erum með samsett orð sem endar á, þar sem fyrri liðurinn endar á einföldu samhljóði og seinni liðurinn byrjar á samhljóði.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00235	1322224	1327774	eval	Þá getur verið misjafnt hvort lengdarreglan miðast bara við þetta eina samhljóð í fyrri,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00236	1328308	1332137	eval	lengdarreglan sko fyrir fyrri hlutann, miðast bara við þetta eina samhljóð í fyrri hlutanum,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00237	1332650	1340530	train	eða hvort hún miðast við þann samhljóðaklasa sem kemur til við samsetninguna. Ef við tökum bara orð eins og „Ísland“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00238	1341920	1348069	eval	Ísland“ er samsett úr „ís“ og „land“, og í orðinu „ís“ einu og sér
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00239	1348864	1349263	dev	er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00240	1351255	1356075	train	ævinlega langt í, vegna þess að það er bara eitt samhljóð eftir.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00241	1356857	1357807	eval	En,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00242	1358498	1361137	eval	í samsetningunni, þegar kemur
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00243	1362282	1363902	dev	klasinn s l,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00244	1365644	1366723	train	þá getur
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00245	1368424	1369143	train	þetta breyst.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00246	1369534	1372294	train	Þá fer lengdarreglan stundum að miða við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00247	1373184	1374233	train	samsetninguna í heild
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00248	1375104	1377293	train	og við fáum stutt í, „Ísland,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00249	1378445	1379165	eval	Ísland“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00250	1380876	1388496	train	„Ís-land“, ef að reglan miðast við fyrri liðinn, „Ísland“, ef hún miðast við seinni liðinn.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00251	1389761	1390631	dev	Við gætum tekið,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00252	1392028	1394528	train	tekið staðaheiti eins og „Dalvík“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00253	1395927	1400998	train	sem venjulega er borið fram með stuttu a, af því að þar verður til klasinn l v,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00254	1402395	1411005	train	„Dalvík“. En ef reglan miðaðst við, bara við fyrri liðinn væri þetta borið fram „Dal-vík“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00255	1418146	1418836	train	Það er
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00256	1420278	1423528	dev	rétt að hafa í huga í sambandi við lengd
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00257	1424674	1434064	eval	samhljóða að vissulega er, er oft hægt að miða við stafsetningu eða sem sagt, það eru oft
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00258	1434764	1435874	train	tengsl á milli
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00259	1437010	1438509	train	stafsetningarinnar og,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00260	1440630	1446239	train	og lengdar, eða það er yfirleitt þannig að, að það sem er tvíritað samhljóðstákn í stafsetningu, þá
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00261	1447727	1452288	train	sé um að ræða langt samhljóð, en það er ekki líkt, það er ekki líkt því alltaf. Við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00262	1454269	1454899	train	sáum,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00263	1456256	1459886	eval	við sáum dæmi um það í, í áherslulausu atkvæði, orðum eins og „himinn“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00264	1460636	1463286	train	En í áhersluatkvæðum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00265	1464007	1464857	eval	er þetta líka
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00266	1465896	1467725	train	meðal annars þannig að tvíritað
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00267	1468506	1478066	train	p p, t t og k k, það táknar aldrei langt hljóð heldur táknar það aðblástur,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00268	1479157	1479857	train	táknar
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00269	1480532	1482402	train	eins og „happ,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00270	1483507	1484907	train	happ“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00271	1485907	1489007	train	„bytta, bytta“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00272	1489660	1497989	train	og „rökkur, rökkur“. Aðblástur þar sem að h-hljóð kemur á undan lokhljóðinu en ekki langt lokhljóð.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00273	1499031	1501432	train	Nú, tvíritað ll og n n
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00274	1502674	1509273	train	getur vissulega táknað langt hljóð en, langt samhljóð, en gerir það ekki alltaf, táknar oft d l og d n,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00275	1510016	1513666	dev	eins og „pallur“ og „seinn“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00276	1519064	1534344	eval	Samhljóð geta aldrei verið löng í framstöðu, þau geta aðeins verið löng í bakstöðu aftast í orði, orðum eins og „koss“ og „högg“ og „dimm“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00277	1535616	1539154	train	og þau geta líka verið löng á undan
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00278	1540545	1541354	train	sérhljóði,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00279	1543226	1549575	train	til dæmis „kossar“, „höggið“, „dimmur“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00280	1551816	1554125	eval	En samhljóð eru hins vegar aldrei löng
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00281	1554822	1557921	train	ef samhljóð fer á eftir.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00282	1561540	1564499	train	Það er, er þó, jafnvel þó að, þó að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00283	1564796	1572776	train	þau séu tvírituð, þá, tvíritað samhljóð á undan öðru samhljóði er aldrei langt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00284	1573794	1574953	train	Þetta getum við
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00285	1575586	1578035	train	séð til dæmis ef við athugum
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00286	1579812	1584461	train	sögnina að „gúgla“ sem er nýkomin inn í málið.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00287	1588100	1591520	train	Menn deila stundum með það hvort eigi að skrifa þessa sögn
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00288	1592298	1594818	train	með einu eða tveimur g-um,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00289	1597056	1599545	eval	og ástæðan fyrir því að menn
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00290	1600052	1602642	train	deila um það er þessi, að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00291	1603868	1614767	train	hvort tveggja getur vel staðist, sem sé framburðurinn er nákvæmlega sá sami. Það er enginn framburðarmunur á, á klasanum, g l
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00292	1615346	1619156	train	í, við skulum segja orði eins og, sögn eins og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00293	1620170	1628369	train	„bögglast“, sem er með tveim, tveimur g-um, og sögn eins og „ruglast“, sem er með einu g-i.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00294	1629574	1637704	train	[HIK: sam], Samhljóðið er stutt í báðum tilvikum, sem sagt g-ið er stutt í báðum tilvikum þó það sé tvíritað í öðru tilvikinu og einritað í hinu.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00295	1644416	1645406	train	Það er líka rétt að
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00296	1646708	1662257	train	hafa í huga, og var nefnt, að, að mörg smáorð eru áherslulaus í samfelldu tali, sem er [UNK] eðlilegt, og þá gilda um þau lengdarreglur áherslulausra atkvæða. Það er að segja, þó að orð
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00297	1663872	1666472	train	séu borin fram „til“
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00298	1666794	1671894	train	„með“, „sem“, „og“, „það“, svona ein og sér.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00299	1673068	1675168	train	Þá eru þau í samfelldu tali
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00300	1676721	1682751	dev	áherslulaus og, og sérhljóðið verður þá stutt, „til“, „með“, „sem“, „og“, „það“.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00301	1683996	1691525	train	Það er erfitt að bera þetta fram eðlilega svona þegar orðin eru lesin ein og sér, en, en maður heyrir þetta í samfelldu tali.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00302	1692288	1700387	eval	Og þetta hefur, áhersluleysið hefur það oft líka í för með sér að lokasamhljóðið veiklast eða fellur brott,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00303	1702313	1710673	dev	þannig að við fáum ekki „til“ heldur bara „ti“, ekki „með“ heldur bara „me“, og „se“, „o“, „þa“, og svo framvegis.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00304	1713764	1718503	train	Gildir einnig að það er ekki auðvelt að bera þetta fram á eðlilegan hátt þegar,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00305	1719348	1720908	eval	með því að bera orðin ein og sér,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00306	1721178	1723018	train	en maður heyrir þetta í samfelldu tali.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00307	1725068	1725638	train	Og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00308	1728349	1730689	train	stundum getur
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00309	1732606	1733476	train	sérhljóð
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00310	1735052	1739580	train	í þessum orðum líka breyst í schwa, sem sagt áherslulausa,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00311	1742040	1744380	train	hlutlausa sérhljóðið schwa getur komið fram.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00312	1747890	1748640	train	Það er líka
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00313	1751094	1765193	eval	rétt að, að hafa í huga að tvö smáorð hafa ævinlega stutt sérhljóð þó að, að á eftir því fari bara eitt samhljóð, og þetta gildir líka þó þau beri áherslu,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00314	1767100	1769050	train	líka þó þau séu borin fram ein og sér,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00315	1769606	1781615	train	öfugt við orðin þarna á undan. Það er að segja, það er enginn sem segir „uum“ og „fraam“, það, það er ekki eðlilegur íslenskur framburður. Menn segja alltaf „um“ og „fram“,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00316	1783270	1783750	train	og
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00317	1784766	1789686	train	sem sagt, ef, ef orðin eru borin fram ein og sér þá verður m-ið langt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00318	1791462	1794852	dev	Ef þau eru áherslulaus inni í setningu,
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00319	1796251	1803722	train	þá eru, er bæði sérhljóðið og m-ið stutt, en sérhljóðið verður sem sagt aldrei langt.
+a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf_00320	1806946	1811385	eval	Og þá látum við lokið þessari umfjöllun um áherslu og lengd.

00001/a48f67c6-c650-484c-95e3-df4b5852dfbf.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:51d7152212e4c8e50708397341b14a4afef6500278bb3e9a77bb7685283bdc82
+size 58029172

00001/aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e.txt

@@ -0,0 +1,340 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00000	1260	1859	eval	Góðan dag.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00001	2846	13295	train	Í þessum fyrirlestri er fjallað um formendur og hvernig við breytum mögnunareiginleikum hljómholsins í munni og nefholi.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00002	14080	22730	train	Einnig er fjallað um hljóðrofsrit og hljóðfræðiforritið Praat sem er hægt að nota til þess að gera ýmsar hljóð fræðilegar athuganir.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00003	26893	27342	train	Í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00004	28090	30960	train	öðrum fyrirlestri er talað um það
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00005	31872	38591	train	hvernig hljóðið myndast. Grunntónninn myndast í raddböndum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00006	39052	41561	train	í barkakýlinu, við titring raddbanda,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00007	43008	46697	eval	en til þess að mynda mismunandi málhljóð
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00008	47488	50338	train	þarf síðan að breyta
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00009	52067	53987	train	þessu hljóði, þannig að við
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00010	56413	62653	train	getum myndað [a:] [i:] [u:] og svo framvegis og greint á milli þessara hljóða.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00011	63908	65137	train	Það gerum við með því að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00012	66260	71840	eval	breyta eiginleikum magnarans sem tekur við grunntóninum frá raddböndunum.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00013	72154	76184	train	Það er að segja munnhols og í sumum tilvikum nefhols.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00014	79608	81238	train	Við getum sem sé
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00015	81460	92708	train	breytt lögun loftsúlunnar sem er í munnholinu og kokinu, og stundum nefholinu, og það ræður því hvaða tíðnisvið raddarinnar,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00016	93348	105508	dev	hvaða yfirtónar eru magnaðir upp og hverjir eru deyfðir þannig við myndum mismunandi málhljóð. Og þetta gerum við með ýmsu móti. Við getum hreyft
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00017	106880	108019	train	sum talfæranna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00018	108446	111866	train	neðri kjálkann getum við hreyft og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00019	113280	119068	train	sem sagt haft munninn mismikið opinn og það veldur auðvitað
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00020	120267	121197	train	breytingum á,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00021	121984	124863	train	hefur áhrif á stærð loftsúlunnar í munnholinu.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00022	127096	129496	train	Tungan er ákaflega hreyfanleg
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00023	130431	135322	train	og skiptir máli í myndun flestra málhljóða. Við getum látið tunguna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00024	137032	141890	dev	nálgast góminn eða, eða snerta góminn víða,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00025	142810	145240	train	alveg frá tönnum og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00026	146560	147789	train	aftur að kokvegg,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00027	149216	150415	train	nú síðan eru það,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00028	152705	155876	train	eru það varirnar, við getum haft
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00029	156800	160900	train	varirnar í mismunandi stöðum, við getum lokað algjörlega fyrir loftstraum við varir
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00030	161460	167320	train	eða þrengt að honum, látið neðrivör snerta tennur í efri góm,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00031	167904	170934	train	sett stút á varirnar, til að mynda kringd hljóð og svo framvegis.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00032	172264	179633	train	Og svo er það gómfillan, sem er sem sagt
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00033	179933	187045	train	þetta lok hér sem er hægt að lyfta upp og loka þannig fyrir nefholið. Við venjulega öndun
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00034	187584	191594	train	er gómfillan niðri og, og hleypir loftinu upp
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00035	192414	198542	train	í nefhol og, og við útöndun og, og svo hér niður við innöndun, en
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00036	199038	200478	train	þegar við erum að mynda málhljóð,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00037	201344	204044	train	önnur en nefhljóð, þá
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00038	206010	208079	dev	lokar gómfillan, lyftist hún hér upp
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00039	208656	212735	train	að kokveggnum, lokar fyrir loftstrauminn
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00040	213922	221292	dev	og, og er þannig í sem sagt flestum málhljóðum. Hægt er að skipta munnholinu
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00041	222750	229440	train	í tvö hljómhol, að nokkru leyti, sem hvort um sig magna upp
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00042	231120	232680	train	sveiflur af ákveðinni tíðni.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00043	234270	236158	train	Hér á fyrstu myndinni,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00044	236756	238136	eval	efst til vinstri,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00045	239245	245215	eval	sjáum við tvívaramyndun. Þar er lokun eða þrenging
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00046	245964	247464	train	við varir
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00047	250000	257079	train	gráa svæðið er sem sagt hljómholið þá, munnholið, sem er þá, virkar þá allt sem eitt hljómhol.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00048	259241	262241	train	Á næstu mynd er tannvaramyndun.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00049	264908	271238	eval	Þar er örlítið hljómhol eða örlítill magnari fyrir framan þrenginguna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00050	273152	277291	train	og meginhljómholið er aðeins minna heldur en
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00051	278656	281776	train	þegar lokun er eða þrenging milli varanna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00052	282352	285272	train	þannig að mögnunareiginleikarnir eru svolítið aðrir.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00053	287558	289538	train	Síðan kemur tannmyndun og þar
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00054	290252	300152	train	kemur enn önnur skipting á hljómholunum og svo má bara líta á þetta áfram. Við tannbergsmyndun lokar tungan eða þrengir að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00055	301776	307325	train	loftstraumnum, heldur aftar, sem sagt við tannbergið sem er fyrir aftan framtennurnar að ofan,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00056	308523	313953	dev	og þá minnkar meginhljómholið enn, en er komið dálítið hljómhol þarna fyrir framan.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00057	315242	319240	eval	Síðan gómmyndun þar sem að tungan
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00058	319418	323647	train	lyftist upp og þrengir að loftstraumnum eða lokar við, lokar fyrir hann.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00059	324288	328108	train	Við góminn þá eru komin tvö,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00060	328758	336478	train	þá er sem sagt meginhljómholið fyrir aftan. Það hefur minnkað talsvert mikið, komið talsvert stórt hljómhol fyrir framan þrenginguna eða lokunina,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00061	337080	339890	dev	og svo að lokum gómfillumyndun þar sem að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00062	340562	343322	train	tungan lokar fyrir loftstrauminn eða
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00063	343323	348813	train	þrengir að við gómfilluna, þá er hún komin með mjög stórt hljómhol fyrir framan þrenginguna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00064	352700	359119	train	Skulum líta hérna á muninn á sérhljóðunum [i:] og [a:].
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00065	363633	367623	train	Þið sjáið hérna að þetta strikaða svæði,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00066	369142	371301	train	það eru hljómholin
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00067	372864	379363	train	og [i:] er frammælt sérhljóð. Það táknar það að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00068	379999	384120	dev	tunga, tungunni er lyft upp við framanverðan góminn,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00069	385024	387244	dev	myndar þar svona ákveðna þrengingu eða,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00070	388086	392935	dev	og skiptir munnholinu að nokkru leyti í tvö hljómhol.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00071	395644	401462	train	Það aftara mjög stórt, sem sagt nær alveg frá raddböndum hér
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00072	402054	403774	train	og fram að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00073	405156	407525	train	tungunni, fram að þeim stað þar sem tungan
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00074	408832	409731	train	nálgast góminn mest.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00075	410624	414453	train	Hitt hljómholið er tiltölulega lítið þá í samanburðinum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00076	414920	415699	train	hér fyrir framan.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00077	418802	423510	train	Svo er hérna á neðri myndinni er [a:] sem er uppmælt sérhljóð.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00078	425370	426299	train	Þar er þá
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00079	427776	431536	eval	stærðarmunur hljómholanna minni eða, þau eru,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00080	432006	433985	train	þar hefur, vegna þess að tungan
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00081	435328	440948	eval	er þar miklu aftar í munninum þá er aftara hljómholið frá raddböndum miklu
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00082	441108	448607	train	minna en fremra hljómholið fyrir framan þann stað þar sem að tungan nálgast kokvegginn,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00083	449670	451569	train	það hljómhol er stórt.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00084	452779	456520	train	Þetta endurspeglast svo í því hvaða
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00085	457634	460684	train	yfirtónar magnast upp í þessum tveimur hljóðum.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00086	461696	463045	train	Þarna er nefnilega
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00087	464512	467242	train	sams konar lögmál og í,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00088	468757	472297	train	í sambandi við sveiflur raddbandanna þar sem að, að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00089	474213	475864	eval	stutt
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00090	475924	479404	train	og efnislítil og strengd raddbönd
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00091	479984	480703	train	gefa,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00092	482596	483464	train	gefa háan tón
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00093	486002	490530	train	en löng og efnismikil raddbönd gefa lágan tón.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00094	491632	496310	train	Á sama hátt magnar lítið hljómhol upp
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00095	498601	500672	eval	háa yfirtóna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00096	501632	504691	train	en stórt hljómhol magnar upp lága yfirtóna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00097	507264	510854	train	Þetta sjáum við ágætlega endurspeglast hérna í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00098	512256	516265	train	formendum þessara tveggja hljóða, [i:] og [a:]
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00099	517092	531354	train	Í [i:] er fyrsti formandi, sem tengist aftara hljómholinu er, er svona einhvers konar endurspeglun af aftara hljómholinu, [i:] er fyrsti formandi lágur,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00100	534690	540090	train	og það er vegna þess að hljómholið aftara hljómholið er stórt.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00101	541708	548037	train	Aftur á móti er mjög langt í annan formanda, annar formandi í [i:] er mjög hár
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00102	550371	553372	train	og það er vegna þess að hann er endurspeglun af
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00103	554182	556912	eval	þessu litla hljómholi hérna fyrir framan þrenginguna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00104	558878	562268	train	Í [a:] aftur á móti er stærðarmunur hljómholanna miklu minni
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00105	563162	570701	train	og það endurspeglast í því að fyrsti og annar formandi, það er miklu styttra á milli þeirra, það er að segja að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00106	571538	574097	dev	fyrsti formandi er hár vegna þess að,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00107	574334	578804	train	miklu hærri en í í-inu, vegna þess að aftara hljómholið er miklu minna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00108	580170	585140	dev	annar formandi aftur á móti miklu lægri en annar formandi í í-inu af því að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00109	586354	588453	train	fremra hljómholið er miklu stærra.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00110	590849	591811	train	Athugiði að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00111	593449	595432	train	hér hefur þetta verið sett upp
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00112	596352	600821	train	eins og það væri bein og einföld samsvörun á milli
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00113	603107	603527	train	hvors
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00114	604124	608367	train	hljómhols um sig og ákveðins formanda. Þetta er miklu flóknara en svo.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00115	609152	618991	train	Þetta er mjög flókið hvernig staða talfæranna og stærð hljómholanna hefur áhrif á formendur hljóðanna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00116	620114	625304	train	en svona í stórum dráttum er þetta þó þannig að, að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00117	626778	629898	dev	aftara hljómholið, stærð þess
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00118	630784	635104	train	endurspeglast í fyrsta formanda og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00119	636023	638367	eval	fremra hljómholið í öðrum formanda.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00120	642171	644181	train	Hér sjáum við
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00121	645632	646982	eval	svokallað hljóðrofsrit
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00122	648606	653405	train	af setningunni „Æsa talar við Önnu“.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00123	654470	655100	train	En
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00124	656212	666022	train	áður en við tölum nánar um það skulum við skoða forrit sem er notað til þess að búa til svona hljóðrofsrit
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00125	666752	668221	train	og vinna með þau
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00126	669568	672567	train	og þetta er, er, er forrit sem
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00127	673598	675546	train	heitir Praat
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00128	676480	679480	train	og er hægt að sækja á netið og kostar ekki neitt
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00129	680619	683170	train	og þið sjáið hér slóðina á það.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00130	686221	687872	train	Þetta forrit er til fyrir
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00131	688418	693088	train	Macintosh og fyrir Windows og líka fyrir
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00132	694368	695118	train	Linux
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00133	695734	697773	train	þannig að allir ættu að geta
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00134	699166	699886	train	notfært sér það.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00135	704631	705412	train	Við skulum byrja á að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00136	706585	708016	train	ræsa þetta forrit
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00137	710648	712028	train	og smella hér á
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00138	713131	713641	eval	Keyra.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00139	715632	720092	train	Hér koma tveir gluggar, við getum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00140	720418	726568	eval	lokað þessum hérna, þessum bleika, ekkert með hann að gera í bili
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00141	727601	734632	train	Vegna þess að þetta er nú bara svona kynning á nokkrum grunnatriðum forritsins og þá getum við stækkað bláa gluggann,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00142	737206	737686	train	nú
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00143	739451	741351	train	förum við hérna í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00144	743301	744151	train	New
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00145	744704	748922	train	og veljum hérna Record mono sound
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00146	750895	751555	dev	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00147	753370	758710	train	hrærum ekkert í þessu. Það eru ýmsar sjálfgefnar stillingar hérna. Við þurfum ekkert að hræra í þeim í bili
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00148	760610	761270	dev	en
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00149	762752	765812	train	byrjum bara hérna að smella hérna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00150	767312	768272	train	á Record
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00151	770234	770923	train	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00152	772254	772703	train	prófum.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00153	774113	777802	train	A, í, ú, e,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00154	781440	782399	train	þið sjáið hvernig
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00155	783872	785672	train	það kom fram hér í þessum glugga að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00156	786792	792072	train	það var verið að taka upp og styrkurinn á upptökunni sást og svo ýtti ég á stopp hérna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00157	793649	794159	train	Nú
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00158	796870	806750	train	gæti ég ef ég ætlaði að geyma þetta eitthvað, eiga þessar upptöku til að vinna með hana síðar meir, þá gæti ég gefið henni hér nafn.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00159	807573	808263	train	Hér er skrifað
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00160	808960	810608	train	þar sem stendur Untitled en ég
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00161	811170	814550	train	ætla ekkert að gera það, ég ætla bara aðeins að skoða þetta
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00162	815509	823348	train	og henda síðan, þannig að þá segi ég bara hér Save to list and close, smella á það.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00163	824719	826240	train	þá fáum við hérna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00164	827735	828365	train	þennan glugga
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00165	829542	836462	train	og þar stendur Sound untitled af því að ég gaf þessu, þessari upptöku ekkert nafn.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00166	838696	842336	train	Nú getum við smellt hér á View and edit,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00167	843901	844801	eval	þá
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00168	845701	846951	train	fáum við hér
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00169	848851	850001	train	hljóðrofsrit.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00170	851801	854701	train	Það er að segja við fáum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00171	855401	860851	train	myndir sem sýna ýmsa eiginleika þessara hljóða sem ég,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00172	862801	866901	train	sem ég bar fram eða las þarna áðan.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00173	872101	876351	train	Þetta eru a, í, ú, e
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00174	877301	877901	eval	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00175	879051	897651	train	við getum, við getum merkt, með því að halda vinstri músarhnappnum niðri og færa músina, getum við merkt þennan hluta hér til dæmis. Þetta er a-ið og með því að ýta svo á Tab
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00176	902201	910101	train	þá spilast sá hluti. Og það sem að, það sem þið sjáið hér eru,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00177	912501	923001	train	það eru dökk bönd hérna. Þetta er nú svona misjafnlega greinilegt. En það á þó að vera hægt að sjá að hér eru dökk bönd
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00178	924001	924401	train	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00179	925251	926451	dev	hér í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00180	927251	928901	train	a-inu eru
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00181	930551	932301	train	tvö dökk bönd,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00182	932951	942501	train	sem sagt lárétt bönd með stuttu millibili: þið sjáið hérna aðeins á milli þeirra heldur ljósara. Þetta eru semsagt
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00183	943051	945501	train	fyrsti og annar formandi
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00184	946051	947351	train	í a-inu.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00185	948301	953051	train	Og þið munið það að það er stutt á milli fyrsta og annars formanda í a-inu. Það er að segja
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00186	954751	956051	train	þau tíðnisvið,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00187	956901	963601	train	sem sagt lægsta og næstlægsta tíðnisviðið sem magnast upp, eru, það er ekki langt á milli þeirra í a.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00188	964651	966701	train	Prófum svo næsta hljóð.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00189	969151	972601	eval	Merkjum það á sama hátt og við getum spilað það.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00190	973851	980301	train	Þetta er í, og þá sjáum við að það lítur allt öðruvísi út. Þar er
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00191	981901	987751	train	band hér mjög neðar heldur en í a-inu. En svo það næsta er
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00192	989851	997001	train	miklu, miklu hærra uppi. Þið sjáið að hér á milli er svæði sem er miklu ljósara
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00193	999251	1005951	eval	þannig að, að vegna þess að hér er langt á milli fyrsta og annars formanda eins og við sáum áðan með í-ið.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00194	1006801	1017051	train	Þurfum ekkert í sjálfu sér að að skoða fleiri hljóð í bili af þessum en getum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00195	1019101	1026101	train	aðeins prófað aðeins að sýna hérna hvað er hægt að gera, hér í Pitch
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00196	1029050	1031951	train	er hægt að velja Show pitch.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00197	1033501	1034451	eval	Það,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00198	1036151	1037251	train	hérna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00199	1038901	1041851	train	þá kemur blá lína hér,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00200	1043901	1046451	train	neðarlega og hún,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00201	1047550	1055951	train	það sem að hérna, hún sýnir, er grunntíðnin, grunntónninn. Ef ég fer nú með
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00202	1057451	1060901	train	músina hérna einhvers staðar, smelli í, í bláu línuna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00203	1063351	1066951	train	þá get ég lesið grunntóninn hér hægra megin,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00204	1068951	1076401	train	hundrað og tuttugu sveiflur sem er alveg eðlilegt miðað við karlmannsrödd,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00205	1079051	1085051	train	getið smellt hérna á mismunandi stöðum og en þetta er svona nokkurn veginn
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00206	1087401	1090801	train	eða nálægt hundrað og tuttugu sem sagt nálægt þessu meðaltali sem við höfum talað um.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00207	1094651	1108951	train	Þið getið, við getum slökkt á þessu en farið hérna í Intensity og Show intensity, það, þetta, þá kemur gul lína og hún sýnir styrkinn í, í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00208	1109951	1110701	dev	hljóðunum.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00209	1112151	1116651	train	Ég ætla ekkert að fara meira í það núna en
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00210	1119951	1127601	train	fer svo hér í Formant og Show formant, sem sagt sýna formendur, þá
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00211	1128451	1130001	dev	dregur forritið
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00212	1131351	1133251	train	línur, rauðar línur
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00213	1133951	1134951	dev	gegnum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00214	1135901	1136651	train	hljóðin
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00215	1137951	1142951	train	til að sýna formendurna og þið sjáið hérna í a-inu.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00216	1143651	1148201	train	Þá er neðsta, neðsta rauða línan er þá fyrsti formandi.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00217	1149951	1150951	train	næsta
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00218	1151501	1153251	eval	rauða lína er annar formandi
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00219	1153951	1156401	dev	og þriðji, fjórði og svo framvegis.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00220	1157951	1158901	train	Það eru,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00221	1161601	1168401	dev	venjulega er nú sagt að það séu fyrstu tveir til þrír formendurnir sem skipta meginmáli
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00222	1169501	1170701	dev	til þess að greina milli hljóða,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00223	1172051	1180301	train	jafnvel sagt að fyrstu tveir dugi til þess að greina milli allra hljóða. En þriðji formandi líka oft áberandi og skiptir máli,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00224	1181851	1183351	dev	formendur þar fyrir ofan
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00225	1184651	1196551	train	skipta í sjálfu sér minna máli til þess að greina milli hljóða. En þeir geta hins vegar skipt máli til að gefa röddinni ákveðin einkenni
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00226	1197101	1199151	train	en við sjáum sem sagt hér að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00227	1199801	1205901	train	það er stutt á milli fyrsta og annars formanda í a-inu, en langt á milli fyrsta og annars formanda í í-inu
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00228	1207051	1209601	train	og ef við ef við
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00229	1210951	1216601	train	smellum nú hérna í miðjan fyrsta formanda í a-inu,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00230	1219551	1226751	train	þá stendur að hann sé sjö hundruð og nítján komma fimm Hertz eða sveiflur á sekúndu,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00231	1228701	1230001	train	annar formandi,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00232	1232301	1236801	train	smellum í hann, þá er hann um þrettán hundruð. Samkvæmt þessu
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00233	1238701	1239751	train	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00234	1242351	1243101	train	hérna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00235	1244501	1259751	train	sjáum við að, að þetta passar nokkuð vel við fyrsta og annan formanda í a-inu hér, ef við skoðum svo aftur í-ið þá er fyrsti formandi svona sirka
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00236	1261451	1266751	train	þrjú hundruð og þrettán, getum lesið það hér vinstra megin, og annar formandi,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00237	1268201	1270601	train	tvö þúsund fjögur hundruð sextíu og tvö.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00238	1271801	1274551	train	Við skoðum, berum það saman hérna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00239	1275251	1275951	train	þá
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00240	1277101	1278351	train	virðist það
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00241	1279401	1282401	train	líka passa nokkuð vel við þessar tölur hér
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00242	1284601	1285451	train	þannig að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00243	1288251	1296051	train	með þessu móti er hægt að lesa ýmsar upplýsingar um hljóðin.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00244	1296601	1298201	train	Það er hægt að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00245	1298901	1302851	eval	mæla lengd hljóða líka með hljóðrófsritum, ef við
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00246	1303601	1305401	train	slökkvum nú hérna á formendunum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00247	1306701	1308501	train	förum hérna fremst í
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00248	1310351	1311451	train	a-ið,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00249	1312051	1313351	train	merkjum þetta.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00250	1316901	1317851	train	Hérna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00251	1318751	1319751	train	Þá,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00252	1321901	1323151	train	þá sjáum við
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00253	1325801	1329951	train	þessa lengd hér.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00254	1331401	1335951	train	Þetta eru um átta hundruð millisekúndur
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00255	1336601	1345351	train	sem er ekkert óeðlileg lengd þegar maður ber hljóðið fram svona eitt sér en ef þetta væri í orði inn í orði þá væri
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00256	1346851	1348651	train	lengdin miklu minni.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00257	1351301	1352601	train	Lokum nú þessu
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00258	1355201	1356351	train	og förum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00259	1357663	1359102	train	aftur aðeins í Praat
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00260	1360084	1365904	eval	bara svona til að taka upp orð, förum hérna í New, Record monosound
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00261	1366784	1368054	train	og Record.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00262	1371919	1374770	train	„Fara“, „tala“, „taka“,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00263	1377152	1377990	train	og sama og áður,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00264	1379204	1381164	train	Save to list and close.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00265	1382805	1388595	train	nú eru komin tvö hérna sound untitled, við vorum að taka upp númer tvö, smellum á View and edit
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00266	1389948	1390518	train	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00267	1391150	1392579	train	stækkum gluggann og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00268	1395660	1398570	dev	svo getum við spilað þetta.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00269	1403551	1404101	train	Og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00270	1405575	1410806	train	þá ef við tökum „fara“ þá er það væntanlega þetta hér
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00271	1414218	1415257	train	getum prófað að spila það
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00272	1419108	1420667	train	og ef við ætlum að,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00273	1421552	1423361	train	prófum að greina milli hljóða
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00274	1423984	1426544	train	þá er þetta væntanlega f-ið
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00275	1430016	1431426	train	og a hér.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00276	1436318	1438178	train	R er örstutt.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00277	1443446	1444676	train	Svo kemur hitt a-ið.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00278	1448024	1449343	train	Það er um að gera fyrir ykkur að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00279	1451859	1455640	train	æfa ykkur á þessu forriti, æfa ykkur að nota það og og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00280	1457024	1459574	train	það býður upp á fjölmarga
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00281	1461133	1465482	dev	möguleika á að skoða hljóð, á að skoða ýmsa eðlisþætti þeirra.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00282	1466517	1467087	eval	Og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00283	1468672	1471551	eval	lítum svo aftur á þetta hljóðrófsrit hérna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00284	1473344	1476974	eval	af setningunni „Æsa talar við Önnu“.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00285	1478490	1479150	train	Við getum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00286	1480056	1481475	eval	fylgt þessu hérna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00287	1482218	1484488	train	„Æsa
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00288	1485742	1492533	train	talar við Önnu“.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00289	1495478	1496197	train	Hér er
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00290	1498402	1502661	train	grunntíðnin sýnd með bláu eins og við höfum nefnt,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00291	1503616	1505146	train	og það sést hvernig
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00292	1506778	1507258	train	breytist
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00293	1508968	1509688	train	svoldið,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00294	1510569	1514369	eval	tónfallið rís og hnígur, eða tónninn rís og hnígur,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00295	1516163	1519854	train	lækkar í lokin eins og venjulega gerist. Það er eðlilegt sem sagt að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00296	1520744	1523534	train	að tónninn lækki í lok setningar.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00297	1526160	1529920	eval	Við lítum aðeins á formendurna hérna.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00298	1531510	1536249	train	Þá sjáum við hér í æ, æ er tvíhljóð
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00299	1536773	1538584	dev	samsett úr a í,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00300	1539651	1540451	dev	og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00301	1541836	1543366	train	þess vegna
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00302	1544562	1557940	train	breytast formendurnir hér í gegnum hljóðið, það er segja að í upphafi eru formendurnir svipaðir því sem er í a. Það er að segja fyrsti og annar formandi eru tiltölulega nálægt hvor öðrum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00303	1558784	1561514	train	en í seinni hluta hljóðsins, í-hlutanum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00304	1562496	1569335	train	eru fyrsti og annar formandi, er langt á milli þeirra eins og í í einu og sér.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00305	1572216	1575635	train	Við skoðuðum einstök hljóð
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00306	1576106	1578225	train	í öðrum fyrirlestrum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00307	1578886	1582875	eval	en rétt bara að vekja athygli á
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00308	1584448	1598388	train	s-inu hér, s-hljóðinu sem er alltaf auðþekkt á hljóðrófsritum vegna þess að þar er, það er dekkst hérna efst, efst á tíðnisviðinu, þar er mestur kraftur.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00309	1602792	1605942	train	Og við sjáum að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00310	1607296	1620035	train	sveiflurnar í hljóðunum eru mismunandi. Það er kannski rétt að, aðeins að líta á þetta, að í rödduðum hljóðum, sérstaklega greinilegt í sérhljóðum, þá eru, eru
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00311	1622770	1627600	eval	dökk lóðrétt bönd, skiptast á
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00312	1629392	1632671	train	dekkri og ljósari rendur, þetta er svona
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00313	1633998	1638858	train	misgreinilegt en í órödduðum hljóðum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00314	1639408	1644907	train	eru slíkar, eru ekki reglulegar rendur af því tagi. Þessar
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00315	1645824	1658753	train	lóðréttu rendur svara til raddbandasveiflnanna. Það er að segja að, að dökkt á hljóðrofsritinu, það táknar einhvern styrk á sveiflum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00316	1660119	1662578	train	og þess vegna skiptast á
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00317	1665050	1670090	dev	dökk og ljós örmjó bönd hérna í, í rödduðum hljóðum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00318	1671300	1684510	train	þau dökku koma þegar það er einhver styrkur, það er að segja þegar raddglufan er opin, ljósu böndin sýna þegar er enginn styrkur, það er að segja þegar raddglufan er lokuð og enginn, ekkert loft berst upp og engar sveiflur eru.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00319	1685940	1686330	train	En
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00320	1689088	1690048	train	sumar sveiflurnar,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00321	1691060	1695019	train	eins og í sérhljóðunum, þær endurtaka sig aftur og aftur
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00322	1696000	1697140	eval	og við getum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00323	1697920	1699860	train	það getum við séð á hérna,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00324	1700840	1702219	train	hljóðrofsritunum og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00325	1704360	1706470	train	þær, slíkar sveiflur eru kallaðar
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00326	1707312	1709782	train	bilkvæmar, svona reglulegar sveiflur, við sjáum
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00327	1710273	1712584	train	munstrið hér á efri hlutanum,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00328	1713656	1717435	train	en í órödduðum hljóðum eins og s
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00329	1718912	1720560	train	þá er þetta svona,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00330	1722871	1733242	train	einhver, eitthvert ólgandi loft en ekki, ekki reglulegar sveiflur á sama hátt. Þið sjáið það, að það er ekki um það að ræða hér á neðri hlutanum, að
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00331	1733450	1735670	train	það séu reglulegar sveiflur sem endurtaki sig
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00332	1736476	1737806	train	hvað eftir annað, þetta er, þetta er
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00333	1738288	1742878	train	óreglulegt og slíkar sveiflur eru kallaðar óbilkvæmar,
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00334	1743514	1745604	train	hinar, þessar reglulegu, eru bilkvæmar.
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00335	1748330	1752170	train	Og þá látum við lokið þessari umfjöllun
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00336	1753501	1754251	eval	um
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00337	1755060	1756080	train	formendur og
+aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e_00338	1757151	1757801	train	slíkt.

00001/aa8d73b1-e5c5-4b1c-a115-2ac787c6958e.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:e36d3a265c81308249454ea12019d1c6e56dc07a20c3ab226c0943b9daaa75be
+size 56352134

00001/b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b.txt

@@ -0,0 +1,257 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00000	1008	8280	train	Góðan dag. Í þessum fyrirlestri er fjallað um atkvæði, atkvæðagerð og atkvæðaskiptingu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00001	9508	12956	train	og einnig ítónun, tónfall.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00002	13994	18844	train	Þessi fyrirbæri, eiga það sameiginlegt að til þess að lýsa þeim
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00003	19339	21579	train	nægir ekki að horfa á einstök hljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00004	22200	24859	train	heldur verður að líta til stærri eininga.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00005	28015	28525	train	Í
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00006	29952	46571	train	fyrirlestri um íslensk málhljóð kemur fram að meginmunurinn á sérhljóðum og samhljóðum er sá að sérhljóðin eru atkvæðisbær, það er að segja fær um að bera uppi atkvæði,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00007	48208	49528	train	samhljóðin eru það ekki.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00008	51220	58540	eval	Það er hægt að mynda orð með sérhljóðum einum saman, til dæmis forsetningarnar „í“ og „á“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00009	60024	72894	train	En það er ekki hægt að mynda orð sem eru eintóm samhljóð því að samhljóðin eru ekki atkvæðisbær.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00010	76460	82820	train	Þetta gildir um íslensku en í ýmsum málum eru til atkvæðisbær samhljóð, það eru þá
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00011	83924	85604	train	yfirleitt fyrst og fremst
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00012	89880	90868	dev	hljómandi hljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00013	92166	93965	train	nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00014	95147	97397	train	og þau,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00015	98688	102497	train	það eru þarna tekin dæmi úr, úr
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00016	103608	106718	train	ensku, orð eins og „button“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00017	107858	110048	train	„bottle“ og „history“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00018	111478	112288	train	Þar sem að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00019	114294	119174	train	lóðrétta strikið, sem á að vera undir hljóðtákninu n í „button“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00020	120070	124479	train	l í „bottle“ og y í „history“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00021	126039	127839	train	Lóðrétta strikið táknar að,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00022	129280	130960	train	og r í „history“ fyrirgefið þið.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00023	132470	133760	train	Lóðrétta strikið táknar að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00024	134489	136180	train	umrætt hljóð er þarna
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00025	136610	137959	train	atkvæðisbært.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00026	141802	144891	train	Það er venja að skipta atkvæðum í tvo meginhluta.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00027	146002	149451	train	Segja að þau skiptist í, í, í annars vegar stuðul
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00028	150272	158769	train	og hins vegar rím. Og þetta eru hugtök úr bragfræðinni og, og hægt að tengja það við, við þau, það er að segja
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00029	158771	163758	train	stuðull er sá hluti atkvæðisins sem stuðlar
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00030	165389	170460	train	en rímið er sá hluti sem sem rímar.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00031	173752	174502	dev	Og,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00032	175648	182398	train	þannig að, að í orðinu „ber“ er stuðullinn b
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00033	183829	186199	train	og orðið stuðlar þá við, við
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00034	187406	194006	train	önnur orð sem byrja á b, en, en rímið er „er“, orðið rímar við
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00035	194479	196249	train	„fer“ og „hér“ og „sér“ og svo framvegis.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00036	197210	199930	train	Og síðan eru ríminu skipt í tvennt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00037	200612	202293	train	eins og sýnt er hér á myndinni,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00038	202294	204344	train	það er að segja í kjarna,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00039	206114	209833	train	sem hér er e í „ber“, og hala,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00040	211048	221188	train	sem er þá r-ið. Og kjarninn er eini hluti atkvæðisins sem er skyldubundinn. Það er að segja öll atkvæði hafa kjarna en
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00041	223094	226693	train	þau þurfa ekki að hafa hala og þau þurfa ekki að hafa stuðul.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00042	227130	230040	train	Og þetta svona passar við það að,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00043	230996	233455	train	við getum sagt, sérhljóð er
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00044	235116	243754	train	skyldubundið í orðum. Það þarf, þurfa ekki að vera nein samhljóð, við höfum orð eins og forsetningarnar „í“ og „á“ sem eru bara sérhljóð.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00045	245659	248028	train	Og í kjarnanum er alltaf sérhljóð
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00046	249044	249704	train	og,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00047	252634	253993	train	löng sérhljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00048	255816	259416	eval	þau geta myndað, eða mynda kjarna, ein og sér, eins og „hús“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00049	261462	262151	eval	en
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00050	264602	265771	train	stutt sérhljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00051	266174	267524	train	þau taka með sér
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00052	268955	270905	eval	eitt samhljóð í kjarnanum.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00053	272462	281711	train	Þannig að, að hér höfum við sem sagt hús, þar er kjarninn ú, „hest“, þar er kjarninn „es“, „kvöld“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00054	283354	285434	train	þar er kjarninn „öl“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00055	286880	290679	eval	og svo „ís“, þar er kjarninn bara þetta langa í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00056	292703	296544	eval	„bú“ þar er kjarninn þetta langa ú og svo forsetningin í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00057	297984	305693	train	sem er þá bara, kjarninn er í og enginn stuðull og enginn hali. Og svo höfum dæmi,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00058	306588	308427	train	í dæmi eins og „bú“ er
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00059	309560	310459	train	enginn hali
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00060	310706	313906	eval	og í dæmi eins og ís er enginn stuðull.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00061	321340	321970	train	Þessi,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00062	324686	333685	train	þetta eru sem sagt meginreglurnar, kjarninn er skyldubundinn, stuðull og hali eru valfrjálsir, það er alltaf sérhljóð í kjarna og stundum einnig samhljóð, það er að segja ef að sérhljóðið er stutt.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00063	337522	341572	dev	Atkvæði sem enda á sérhljóði eru kölluð opin,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00064	342559	351580	train	atkvæði sem enda á samhljóði eru lokuð, og það virðist vera í svona í tungumálum heimsins að opin atkvæði séu miklu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00065	353024	357852	train	algengari og eðlilegri heldur en lokuð atkvæði,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00066	359323	362334	train	og þegar þarf að skipta hljóðum,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00067	362494	366092	train	skipta orðum á milli,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00068	366997	368078	train	skipta orðum í atkvæði
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00069	370494	371214	train	þá
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00070	372245	382505	train	er þess vegna líklegra að, að samhljóð eða samhljóðaklasi milli sérhljóða teljist til, til stuðuls seinna atkvæðisins
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00071	385190	387650	dev	en það er samt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00072	390102	391272	train	gert ráð fyrir því
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00073	392341	392971	train	að,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00074	395196	396045	train	að um
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00075	397536	398345	train	klasa
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00076	398862	400730	train	í upphafi atkvæða
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00077	401314	402412	eval	gildir það sama
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00078	403410	408870	train	og um samhljóðaklasa í upphafi orða, þannig að til þess að klasi geti talist til
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00079	410240	410990	train	stuðuls
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00080	412916	419665	dev	upphafsatkvæðis þá verður hann að geta staðið í upphafi orðs. Ef við tökum orð eins og „vindur“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00081	421434	427074	train	og ætlum að skipta því í atkvæði, það er enginn vafi á því að það eru tvö atkvæði,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00082	428362	429922	train	og svona í, í
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00083	431952	433542	train	og, og, og það eru tvö sérhljóð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00084	434432	438601	eval	og það er sitt sérhljóð í hvoru atkvæði. En spurningin er
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00085	440832	441402	train	hvernig
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00086	442752	443591	train	skiptum við þessu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00087	445024	447904	eval	þarna n d, sem er á milli sérhljóðanna?
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00088	449490	458000	train	Eigum við að skipta í, skipta í atkvæði í „vind-ur“ eða „vin-dur“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00089	458761	460821	train	eða „vi-ndur“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00090	463093	465463	eval	Athugið að, að í
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00091	467364	468294	train	íslensku,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00092	469760	472429	train	íslenskri, íslensku prenti og skrift,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00093	473122	478812	dev	ritaðri íslensku, gildir sú regla um orðskiptingu, skiptingu öll, orða milli lína,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00094	479416	482016	train	að seinni hlutinn á að hefjast á sérhljóði
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00095	482998	488348	train	í ósamsettum orðum, þannig að línuskipting yrði „vind-ur“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00096	489558	494026	train	En athugið að það er ritvenja sem styðst ekki endilega við nein hljóðfræðileg rök.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00097	495958	499956	train	Þannig að, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00098	500938	504417	train	við sögðum áðan að opin atkvæði
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00099	505546	507555	train	virtust vera miklu eðlilegri heldur en lokuð
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00100	508116	510666	dev	og, og út frá því
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00101	511216	512246	eval	þá væri,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00102	513525	517674	dev	gæti manni sýnst að það væri eðlilegt að skipta í „vi-ndur“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00103	517674	526332	train	af því þá verður fyrra atkvæðið opið, endar á sérhljóði. En þá er að hafa það í huga sem líka var sagt að, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00104	528733	537084	train	að til þess að samhljóðaklasi megi vera í stuðli, sem sagt í upphafi atkvæðis,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00105	537984	538644	train	þá
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00106	540030	544950	train	verður hann að geta staðið líka í upphafi orðs, og n d, klasinn n d getur ekki staðið í upphafi orðs.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00107	546040	546700	train	Þannig
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00108	547796	553555	train	að niðurstaðan verður sú að „vindur“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00109	555179	556679	train	skiptist í „vin“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00110	559300	564100	train	og, sem sagt fyrra atkvæðið er v í stuðli, „in“ í kjarna,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00111	565120	569409	train	n-ið er í kjarnanum líka af því að i-ið er stutt. Síðan kemur
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00112	570880	576779	train	annað atkvæði sem hefst á d u r, „vindur“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00113	579306	583326	eval	Og í, ef við, ef við lítum á
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00114	583470	586758	train	myndirnar „hestsins“ og „kvöldsins“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00115	587376	591165	train	þá verður að skipta þeim eins og hér er sýnt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00116	593990	598120	train	í „hestsins“, h í stuðli, „es“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00117	599784	600233	train	í
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00118	600810	605710	train	kjarna, af því að samhljóð með af því að sérhljóðið er stutt,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00119	607194	607674	train	og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00120	609384	610644	train	t-ið kemur svo í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00121	614016	615155	train	í halanum.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00122	618460	627630	dev	Og svo kemur annað atkvæði og þar, sem hefst á s í stuðli og, og „in“ í kjarna og s hér í hala. Athugið þið að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00123	629324	634874	train	hér erum við með, sem sagt, þrjú samhljóð á milli sérhljóðanna
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00124	636800	637460	train	en,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00125	639140	641238	train	en hvorki s t s
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00126	641876	644755	train	né t s er leyfilegur
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00127	645182	646712	dev	klasi í upphafi orðs
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00128	648062	659252	train	þannig að, að við gætum ekki haft það hér í, í kjarna, í, í stuðli seinna atkvæðisins, þessu verður að skipta svona.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00129	668032	670732	train	Og hliðstætt gildir um löng samhljóð.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00130	672512	684772	dev	Það var talað um það í, í fyrirlestri um lengd og atkvæði, að langt samhljóð getur ekki staðið í upphafi orðs. Ekkert orð
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00131	684858	686716	train	byrjar á löngu samhljóði
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00132	688878	695627	train	og þar af leiðandi getur langt samhljóð ekki heldur staðið í stuðli
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00133	698108	699847	dev	seinna atkvæðis í tvíkvæðu orði.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00134	703014	713512	train	Ef við lítum hins vegar svo á að, að löng samhljóð séu í raun og veru tvö sams konar samhljóð í röð, eins og, eins og stafsetningin gefur nú til kynna,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00135	714976	721454	train	þá er ekkert því til fyrirstöðu að, að skipta þeim á milli atkvæðanna, eins og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00136	722313	724623	train	er gert hér í orðum eins og „labba“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00137	725254	725953	train	og „vinna“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00138	730320	730980	train	við
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00139	732116	737875	train	höfum þá hérna „lab-ba“ og „vin-na“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00140	741978	742458	train	Svo
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00141	745038	746957	train	getum við tekið hér upp
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00142	748713	756263	eval	líka það sem kemur fram í fyrirlestri um lengd og áherslu, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00143	760402	767311	eval	þessar undantekningar frá lengdarreglunni, undantekningar frá þeirri meginreglu að sérhljóð séu stutt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00144	767886	769696	eval	á undan samhljóðaklasa,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00145	771552	774371	train	sem sé að, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00146	775507	781958	train	ef við erum með samhljóðaklasa þar sem fyrra hljóðið er eitthvert af p, t, k, s
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00147	782598	786117	train	og það seinna eitthvert af v, j, r,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00148	786494	792974	train	þá fáum við langt samhljóð þar á undan, ekki stutt, eins og annars á undan samhljóðaklasa.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00149	796048	802196	train	Vísu koma ekki öll þessi sambönd fyrir, við höfum sambönd eins og „lepja“, „kleprar“, „setja“, „glitra“, „vökva“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00150	803462	806582	train	og „tvisvar“, „dysja“ og fleiri.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00151	809412	815382	train	En þessa undantekningu frá lengdarreglunni er hugsanlegt að skýra út frá atkvæðagerð.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00152	818306	822296	train	Það er nefnilega þannig að allir þessir samhljóðaklasar,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00153	824310	825600	dev	nema reyndar s r,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00154	826586	827275	train	sem
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00155	830488	836188	train	erfitt er að skýra, en að öðru leyti stand, geta allir þessir samhljóðaklasar staðið í upphafi orðs,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00156	836992	838431	train	og þar af leiðandi myndað stuðul,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00157	839936	847196	eval	geta þar af leiðandi verið í, í stuðli seinna atkvæðisins í, í tvíkvæðu orði. Og það þýðir að, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00158	848486	851416	train	fyrra hljóðið í klösunum þarf ekki að vera
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00159	853072	859662	dev	inni í fyrra atkvæðinu, inni í kjarna fyrra atkvæðisins, þannig að sérhljóðið þar verður
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00160	861471	867351	train	eitt í kjarnanum og verður sjálfkrafa langt. Þess vegna höfum við hér „nepja“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00161	868686	873956	eval	Við höfum sem sagt, p j getur staðið í upphafi orðs í orðum
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00162	875574	879324	train	eins og, eins og „pjátur“ eða eitthvað slíkt,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00163	880218	887008	train	og s v getur líka staðið í upphafi orðs í orðum eins og „sver“ og „sveit“ og „sveittur“ og fjöldamörgum öðrum.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00164	888738	889468	train	Þannig að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00165	891112	892942	eval	með þessu móti má
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00166	894214	899054	train	tengja þessa, það sem virðist vera undantekning frá lengdarreglunni,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00167	900208	903177	train	undantekning frá þeirri reglu að, að sérhljóð séu stutt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00168	904064	916392	train	á undan samhljóðaklasa og tengja það við atkvæðagerð og segja, þetta er kannski, þegar betur er að gáð, ekki undantekning, heldur stafar þetta bara af því hvernig,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00169	918200	922890	train	sem sagt, þessum klösum er skipt milli atkvæða.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00170	927046	927706	train	Og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00171	930392	934791	train	já, þann, þannig má, má sem sagt nota, má tengja saman atkvæðagerð
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00172	936852	937632	train	og lengd.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00173	939284	953804	train	Það er líka nauðsynlegt að athuga að, þó að atkvæðagerð og atkvæðaskiptingu hafi verið lýst hér út frá einstökum orðum, þá, þá er atkvæðaskiptingin í raun og veru óháð orðaskilum. Það er að segja að í samfelldu tali þá getur eitt og sama atkvæðið
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00174	954274	957353	train	tekið til hljóða úr fleiru en einu orði.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00175	959576	960346	eval	Og þetta
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00176	961182	967901	train	getum við meðal annars séð í hegðun lengdarreglunnar, lengdarreglunnar í, í samsettum orðum.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00177	969072	970561	dev	Í fyrirlestrinum um
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00178	971594	972504	train	lengd og áherslu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00179	972890	979950	train	var tekið dæmi af orðinu „Ísland“ sem er ýmist borið fram með löngu í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00180	980492	984061	dev	„Ísland“, eða „Ísland“ með stuttu í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00181	986368	988707	train	en ef það er borið fram með stuttu í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00182	990080	991310	dev	þá kemur líka
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00183	992405	994326	eval	til innskotshljóð d,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00184	995922	1002732	train	sem kemur, kemur jafnan á milli s og l í ósamsettum orðum, „Ísland, Ísland“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00185	1004750	1007239	train	Og þegar þetta innskotshljóð kemur til
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00186	1008340	1014640	train	þá verður það að fara í hala fyrra atkvæðisins.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00187	1016803	1023254	train	Það getur ekki verið í stuðli seinna atkvæðisins vegna þess að, að klasinn t l er ekki til í framstöðu.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00188	1025290	1032189	eval	Þannig að, að innskots d-ið verður að vera í hala fyrra atkvæð,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00189	1033066	1033905	dev	fyrra atkvæðisins,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00190	1037571	1040481	train	þar sem að áður var s.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00191	1041609	1042868	train	Það þýðir aftur
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00192	1043712	1045271	train	að s-ið sem áður var í halanum,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00193	1047613	1048993	dev	það verður að fara inn í kjarnann,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00194	1050155	1051805	train	af því það getur bara eitt hljóð verið í hala,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00195	1053661	1055402	train	og þegar það er komið inn í kjarnann
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00196	1055634	1069163	eval	þá verður sérhljóðið að styttast, af því það getur ekki verið í, í kjarna getur ekki verið langt sérhljóð og samhljóð, ef að samhljóðið er með í kjarnanum þá er sérhljóðið alltaf stutt.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00197	1076185	1078075	train	Þá er komið að ítónun og hljómfalli.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00198	1080064	1082874	train	Það hefur, er, er nefnt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00199	1083149	1097309	dev	í öðrum fyrirlestri að meðaltíðni karlmannsradda sé talin um hundrað og tuttugu sveiflur á sekúndu og kvenradda um tvö hundruð tuttugu og fimm sveiflur á sekúndu. En, en athugið vel að þetta eru meðaltöl og, og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00200	1098502	1107002	train	getur verið heilmikið frávik, sumir eru með djúpa rödd og, það er að segja lága grunntíðni, aðrir hafa háa og hvella rödd, háa grunntíðni.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00201	1108480	1118020	train	En það kom líka fram í öðrum fyrirlestri að við getum breytt grunntíðninni með því að strengja og slaka á raddböndunum
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00202	1118548	1119888	train	af því að, að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00203	1124030	1128470	dev	skjaldbrjóskið og könnubrjóskin sem raddböndin eru fest á, eru hreyfanleg að vissu marki,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00204	1129613	1133724	train	og þennan möguleika nýtum við, nýtum við óspart.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00205	1136009	1145099	eval	Það eru, sum tungumál eins og kínverska eru tónamál, þar sem að sama, hægt er að bera sama hljóðið fram með mismunandi tónum, en,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00206	1147364	1151574	train	og þessir tónar eru merkingargreinandi, íslenska er ekki tónamál af því tagi,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00207	1152384	1153192	train	en samt sem áður
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00208	1155346	1157176	train	erum við sífellt að breyta grunntíðni raddarinnar.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00209	1160432	1161192	dev	Það er
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00210	1164754	1166322	train	meðal annars til þess að,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00211	1167744	1177074	train	að, að leggja áherslu. Í fyrirlestri um áherslu og lengd var talað um að áherslan felist meðal annars í, í hækkaðri grunntíðni.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00212	1178496	1179576	train	En síðan er
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00213	1180958	1182338	train	hljómfallið í röddinni,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00214	1183360	1191820	train	tónhæðin, mismunandi eftir því hvort það sem við erum að segja er staðhæfing eða skipun eða, eða spurning.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00215	1192354	1193384	train	Það má
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00216	1195584	1196843	train	segja að, að,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00217	1198336	1202356	train	að hljómfallið svari að nokkru leyti til
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00218	1202850	1218000	train	greinarmerkjasetningar í rituðu máli, eða kannski öllu heldur að greinarmerkjasetningin svari til mismunandi hljómfalls. Við breytum tíðninni eftir því hvað við erum að segja og hvernig við viljum segja það.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00219	1223278	1224197	train	Það eru,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00220	1226776	1231335	dev	það er til sérstakur staðhæfingartónn og spurnartónn.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00221	1232640	1233000	train	Við
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00222	1234642	1235421	train	sjáum hér
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00223	1235952	1237312	train	dæmi um þetta.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00224	1239872	1242331	train	Þetta eru myndir úr
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00225	1243956	1244886	train	forritinu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00226	1245438	1249617	train	Praat, myndir sem búnar til með forritinu Praat. Það er auðvelt að skoða
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00227	1251190	1253860	train	grunntíðnina með því forriti.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00228	1255264	1255924	train	Og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00229	1258004	1262322	train	þarna er fyrst bara hlutlaus staðhæfing. „Ég er að fara.“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00230	1263110	1263780	train	„Ég er að fara.“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00231	1264601	1267402	train	„Ég er að fara.“ Þá er,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00232	1269142	1270491	eval	sjáum við að
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00233	1272116	1275715	dev	tónninn hækkar, grunntíðnin hækkar hérna í,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00234	1276068	1277928	train	á a-inu, fyrra a-inu í „fara“.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00235	1278598	1281246	train	En síðan kemur spurningin: „Ertu að fara?“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00236	1282048	1282797	dev	„Ertu að fara?“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00237	1283883	1288742	train	Þá er hækkunin, kemur meiri hækkun hérna, miklu meiri hækkun,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00238	1289400	1290350	train	þetta er þessi spurnartónn.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00239	1293056	1293566	eval	Og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00240	1294976	1303076	dev	það er hægt að láta tóninn einan um að, að sýna að um spurningu er að ræða. Sem sagt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00241	1304170	1311908	train	nota sömu, sama orð eða sömu orð sem fullyrðingu og spurningu
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00242	1312318	1315468	train	án þess að breyta orðaröð eða, eða slíkt,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00243	1317169	1318040	train	bara með tónfallinu.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00244	1319252	1322371	train	Ef við segjum annars vegar
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00245	1323953	1324492	train	„farinn“,
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00246	1325240	1332620	train	sem sagt sem bara staðhæfingu, bara lýsa staðreyndum, bara í merkingunni „Ég er farinn.“ „Farinn.“ „Farinn.“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00247	1334099	1335900	train	Og svo getum við
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00248	1337643	1340733	eval	spurt, eða látið í ljós undrun yfir þessu:
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00249	1342377	1344787	train	„Farinn?“ „Farinn?“
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00250	1346688	1347227	train	Þá
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00251	1347743	1354868	train	gerum við, getum við gert það með stórhækkuðum tón þarna. Þið sjáið hvað tónninn fer hér hátt
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00252	1355896	1358776	train	í, í þessari, þessari spurningu.
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00253	1362516	1365361	train	Og þar með látum við lokið umfjöllun
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00254	1365937	1367782	train	um atkvæði og
+b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b_00255	1368094	1369952	train	ítónun í íslensku.

00001/b8f006e9-9123-47e9-aabe-15e037696f2b.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:de99d23cec9101b6e07dc7e13b814fc279e925d5ba2da728f20c2f41e4acbaee
+size 43866114

00001/c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3.txt

@@ -0,0 +1,134 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00000	1430	2020	train	Góðan dag.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00001	3020	10759	train	Í þessum fyrirlestri er talað um íslenska hljóðritun og þau hljóðtákn sem eru notuð við venjulega hljóðritun íslensku.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00002	12460	24570	eval	Hér eru sýnd dæmi um orð þar sem þessi íslensku málhljóð koma fyrir og bókstafirnir sem standa fyrir þessi hljóð eru auðkenndir með gulum lit.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00003	27899	39049	train	Þetta er þá [pʰ] [pʰ] „pæla“, [tʰ] „toga“, [cʰ] [cʰ] „kjör“ og „ker“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00004	39099	62398	train	Athugið þið að þó að þarna sé, í orðinu „kjör“ séu tveir bókstafir og margir telji kannski að þarna sé borið fram k og j, þá er þetta eitt hljóð, [cʰ] [cʰ].
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00005	63808	69109	eval	Það er fjallað nánar um þetta í fyrirlestri um íslensk lokhljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00006	70420	82879	train	Síðan [kʰ] [kʰ] „kofi“, svo [p] [p] „buna“, [t] [t] „dagur“, [c] [c] „gjöf“ og „gera“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00007	83019	95559	train	Hér er alveg sama og með „kjör“ að þar er í orðinu gjöf“ notuð, notaðir tveir bókstafir, g og j, en þetta er eitt hljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00008	96140	100919	train	Og svo [k] „gala“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00009	102750	107555	train	Þarna eru nokkur atriði sem að er rétt að nefna í sambandi við þetta.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00010	107586	137389	train	Í fyrsta lagi eru þarna, er þarna notuð stafmerki sem við nefndum áður þetta litla h ofan línu sem táknar fráblásturinn, [pʰ] [pʰ] „pæla“, vegna þess að grunntáknið, sem sagt p, t, c og k, grunntáknin standa ekki fyrir fráblásin hljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00011	139039	143348	train	Fráblásturinn í íslensku er það mikill að það þarf að tákna hann sérstaklega með þessu litla h-i.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00012	144572	189069	train	Annað er það að, sem kann að virka ruglandi fyrir marga, að, það, fyrir upphafshljóðin í „buna“, „dagur“, „gjöf“, „gera“ og „gala“ eru ekki notuð, notaðir bókstafirnir, eða tákn sem samsvara bókstöfunum b, d og g, heldur eru notuð sömu tákn og, þarna, fyrir fráblásnu hljóðin þarna í dæmunum að ofan, bara án, án þess að það sé nokkurt staðmerki sem táknar fráblástur.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00013	191058	197178	train	Og menn spyrja kannski: Hvers vegna er ekki bara notuð b, d og g?
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00014	197685	205761	dev	Og ástæðan er sú að í alþjóðlega hljóðritunarkerfinu standa þessi tákn fyrir rödduð hljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00015	207683	211772	train	Íslensk lokhljóð eru hins vegar yfirleitt öll órödduð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00016	212731	218893	train	Þannig að það væri villandi að nota tákn fyrir rödduðu hljóðin.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00017	219558	249128	train	Það var hins vegar í, áður fyrr venja í íslenskri hljóðritun að nota þau tákn en til þess að sýna að þau væru ekki rödduð, þetta væru ekki rödduð hljóð, þá var notaður hringurinn sem við sáum áðan til að tákna raddleysi, notaður hringur ýmist fyrir ofan eða neðan táknið eftir því hvar var pláss fyrir hann.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00018	252107	262183	train	Núna í íslenskri hljóðritun á síðustu árum hefur þessu hins vegar verið breytt og, og lagað að kerfinu, lagað að alþjóðlega hljóðritunarkerfinu.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00019	262183	291385	dev	Ástæðan er sú að meginreglan í hljóðritun er að ef til er í kerfinu, ef að kerfið býður upp á ósamsett tákn, sem sagt grunntákn, tákn án nokkurra stafmerkja fyrir það hljóð sem þarf að tákna, þá á að velja það fremur en nota eitthvert annað tákn sem þarf að bæta stafmerki við til að fá út rétta hljóðið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00020	291570	304072	eval	Þar að segja eins og hér p er óraddað, ófráblásið, varamælt lokhljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00021	304841	310116	train	b er samsvarandi hljóð, nema það er raddað.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00022	312464	323735	train	Það er hægt að láta þetta b tákna sama hljóðið með því að bæta af röddunarhringnum neðan við það.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00023	324198	329470	train	En það er ástæðulaust fyrst við höfum sérstakt tákn fyrir nákvæmlega þetta hljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00024	331328	354903	train	Þannig að ef þið sjáið eldri íslenska hljóðritun þá er hún venjulega svona, það er að segja með b, d og g með afröddunarhring en, en það er óæskilegt, það er, í íslenskri hljóðritun núna er þetta haft eins og þarna er sýnt.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00025	355668	381334	eval	Nú, síðan eru önghljóðin [f] [f] [f] „fela“, [v] [v] „vona“, [θ] [θ] „þora“, [ð] [ð] „veður“, [s], [s] „setja“, [ç] [ç] „hjá“, og hér er sama og áður í k j og g j.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00026	381516	403066	train	Maður gæti haldið að í „hjá“ væri borið fram h og svo j, en tilfellið er að þó þetta sé táknað með tveimur bókstöfum í stafsetningunni þá er þetta eitt hljóð [ç] [ç], eins og kemur nánar fram í fyrirlestri um íslensk önghljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00027	403609	415343	dev	Síðan kemur, [j] [j] „jata“, [x] [x] „sagt“, [ɣ] [ɣ] „saga“ og svo [h] „hafa“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00028	416694	431649	train	Þá eru það nefhljóðin, [m] „mala“ og samsvarandi óraddað hljóð, [m̥] [m̥] „hempa, hempa“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00029	432821	442516	dev	Athugið að hér er notað stafmerki, sem sagt notuð afröddunarbollan eða afröddunarhringurinn undir tákninu.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00030	442754	446480	train	Það er vegna þess að í alþjóðlega hljóðritunarkerfinu er ekki til neitt grunntákn.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00031	447329	452666	train	Eitt, eitt sjálfstætt tákn sem táknar óraddað varamælt nefhljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00032	453111	461598	train	Við getum hins vegar búið slíkt hljóð til með því að taka táknið fyrir raddaða nefhljóðið, raddaða varamælta nefhljóðið, og bæta afröddunarhringnum við.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00033	461701	464447	train	Sama máli gegnir um önnur nefhljóð hér.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00034	466164	470661	dev	[n] „naga“, [n̥] [n̥] „hné“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00035	471891	495221	dev	Og enn kemur í ljós að, að orð sem í stafsetningu hafa h og svo samhljóða næst á eftir, þau eru, það þarf að gæta sín aðeins á þeim, vegna þess að þetta h plús samhljóð stendur, í stafsetningu, stendur ekki fyrir h plús samhljóð hljóðfræðilega séð, heldur eitt hljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00036	495720	508718	train	Síðan er þarna [ɲ] [ɲ] „angi“ og samsvarandi óraddað „hanki“, [ŋ] [ŋ] „þungur“ og samsvarandi óraddað „hlunkur“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00037	509551	517948	train	Svo koma hliðarhljóðin [l] „lofa“ og [l̥] [l̥] [l̥] „elta“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00038	518860	532565	train	Hér er sama og áður að alþjóðlega hljóðritunarkerfið hefur ekkert sérstakt tákn fyrir óraddað hliðarhljóð en það er hægt að búa það til með því að taka táknið fyrir raddaða hljóðið og setja afritunarhring fyrir neðan.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00039	533061	542041	eval	Sveifluhljóð, [r] [r] „rífa, rífa“ og samsvarandi óraddað „ört, ört“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00040	543397	550381	dev	Þar með eru komin þau tákn sem eru notuð fyrir samhljóð í venjulegri hljóðritun.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00041	550785	574934	train	Og svo eru það sérhljóðin, [i] í „bíll“ [ɪ] í „liggja“, [ɛ] í „þerra“, [ʏ] í „urð“, [œ] í „möskvi“, [u] í „brúnn“, [ɔ] í „stormur“, [a] í „aska“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00042	575234	601107	train	Og svo tvíhljóð, [ei] í í „heyrn“, [œi] í „austur“, [ai] í „vætla“, [ʏi] í „hugi“, [oi] í „logi“, [ou] í „ól“ og [au] í „átta“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00043	603782	622877	train	Ég nefndi áðan að, það, í eldri ritum um hljóðfræði og þar sem að hljóðritun er að finna er vikið dálítið frá alþjóðlega kerfinu í sambandi við lokhljóðin, en það eru fáein, fleiri frávik sem er rétt að nefna.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00044	623946	635739	train	Það er, var áður fyrr oft notað, notaður bókstafurinn þ fyrir hljóðið [θ] [θ] eins og í „þora“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00045	636591	646518	train	Það er hins vegar ekki hluti af alþjóðlega kerfinu, þ er ekki, ekki hljóðtákn í IPA heldur er það gríski bókstafurinn þeta sem er notaður í staðinn.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00046	649304	660244	train	Það er líka svolítið á reiki hvernig, hvernig ö er hljóðritað, sérhljóðið ö.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00047	661814	668412	train	Það er, stundum er það, er notaður bókstafurinn ö fyrir það.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00048	669134	677586	train	Og það er rétt að vekja athygli á því hér að okkur sýnist þetta vera æ hérna.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00049	678119	680280	train	En það er ekki sama hvernig þetta er skrifað.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00050	680517	693052	dev	Þetta er, venjulegt æ í prenti er eins og límingur úr a og e.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00051	693697	704569	train	Þetta hérna er hins vegar límingur úr o og e, og það má ekki rugla því saman vegna þess að þetta eru tvö ólík tákn í hljóðritunarkerfinu.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00052	707979	734034	train	Æ-ið, sem sagt a e límingurinn, það er tákn fyrir allt annað hljóð, það er tákn fyrir fjarlægt eða opið, frammælt, ókringt sérhljóð [æ] [æ] [æ], þannig að þið þurfið að gæta þess vel að nota rétta táknið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00053	735934	748404	train	Og einhver fleiri frávik eru nú sem, en, en ég held að, frá eldri hljóðritun, en ég held að flest sé nú komið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00054	748447	759952	train	En það er líka rétt að leggja áherslu á það að þetta er tiltölulega gróf hljóðritun.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00055	760157	807502	train	Það er að segja að þó að þessi tákn hér séu í grundvallaratriðum rétt, og þau séu notuð fyrir hljóð sem samsvara hljóðum í öðrum málum sem sömu tákn eru notuð fyrir þá er, þýðir það ekki að það séu nákvæmlega sömu hljóðin, þar að segja þó að við notum til dæmis s fyrir hljóðið [s] í íslensku og s sé líka notað í hljóðritun, fjölda annarra tungumála þá táknar það ekki að þetta sé alls staðar nákvæmlega sama hljóðið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00056	808049	817154	train	Það geta verið óteljandi tilbrigði í myndun hljóða, bæði innan tungumáls og milli tungumála.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00057	818655	845160	train	Venjulega skipta þessi tilbrigði ekki miklu máli svona í venjulegri hljóðritun en ef menn þurfa að tákna þau, ef menn þurfa að sýna að, að, sýna hljóðin af meiri nákvæmni heldur en hér er gert ráð fyrir þá eru til aðferðir til þess og það eru, notkun, það er notkun þessara stafmerkja sem ég nefndi áðan.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00058	845304	853505	train	Það er sem sagt hægt að, að, að hliðra grunntákninu til með því að setja á það alls konar stafmerki.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00059	855370	868886	train	Og við kannski sýnum eitthvað af því í fyrirlestri um íslensk, þar sem við förum sérstaklega í íslensk málhljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00060	869094	893126	train	En aðeins hérna meira um notkun, þessi tákn og notkun þeirra, svona vafaatriði í sambandi við þetta, í fyrsta lagi íslenskt v.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00061	893538	913158	train	Það er venjulega flokkað sem önghljóð og önghljóð eru skilgreint þannig að það verði veruleg þrenging á vegi loftstraumsins frá lungunum.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00062	914890	941643	train	Það er samt í mörgum tilvikum, kannski sérstaklega í innstöðu milli sérhljóða, þá hljómar íslenskt v jafnvel nær, nær því að, að vera, vera nálgunarhljóð, það sem heitir approximant á ensku.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00063	942706	960966	train	Og þið getið bara prófað þetta sjálf að, að hlusta á þetta í, sérstaklega í innstöðu og athuga hvort ykkur, hvort ykkur finnst þetta vera, hvort hljóðið ykkur finnst passa bet, betur við íslenskt v.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00064	964438	967404	train	Annað er r.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00065	968234	989428	train	R er alltaf skilgreint sem sveifluhljóð í íslensku, sem er myndað þannig að, að tungubroddurinn myndar sveiflur við tannbergið eins og við, eins og verður rætt nánar um í kafla um, eða fyrirlestri um myndun sveifluhljóða.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00066	991895	996880	train	en, og það er alveg rétt lýsing, minnsta kosti hvað varðar langt r.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00067	997209	1021589	train	Stutt r í íslensku er aftur á móti oft aðeins ein sveifla og þess vegna kannski, ætti það kannski frekar að flokkast sem sláttarhljóð, sem heitir tap á ensku, þar sem tungan einmitt snertir tannbergið bara einu sinni.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00068	1023719	1029030	dev	Þið skuluð endilega prófa að hlusta á þetta, þessi hljóð og athuga hvað ykkur finnst.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00069	1033337	1050405	train	Íslenskt j er yfirleitt flokkað sem önghljóð og það er hins vegar álitamál.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00070	1051635	1057669	eval	Þið skuluð prófa að hlusta hér á önghljóðið og síðan nálgunarhljóðið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00071	1058219	1071208	train	Ég held að minnsta kosti í mörgum tilvikum þá standi nálgunarhljóðið nær íslensku j-i heldur en önghljóðið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00072	1073098	1083510	train	Þá og þá er spurningin um táknið, í íslenskri hljóðritun notum við j, þetta tákn hér.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00073	1084474	1114734	train	Og það er í sjálfu sér alveg rétt tákn miðað við hljóðið en, en hins vegar, ef hljóðið væri önghljóð, eins og venja er að flokka það, þá er þetta ekki rétt tákn, strangt tekið, þá ætti að nota þetta tákn hér sem er j líka, en, en, eins konar j, en, en það er hérna krókur, hérna, yfir legginn neðst.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00074	1117855	1131753	train	Nú, í, með íslenskt óraddað l eins og í [l̥] „elta, elta“, eða [l̥] „hlaupa“.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00075	1132567	1144430	train	Það er venjulega táknað með grunntákninu fyrir, fyrir l, eins og við höfum nefnt, og, og afröddunarhring bætt við.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00076	1145480	1161598	eval	Hugsanlega ætti alveg eins að tákna það með þessu tákn í hér, fyrir, fyrir hliðmælt önghljóð.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00077	1161598	1179382	train	Það er að segja að, að, að í staðinn fyrir að líta á l sem, óraddað l sem hliðmælt nálgunarhljóð eins og raddaða ellið þá væri ef til vill réttara að skilgreina það sem hliðmælt önghljóð og nota þetta tákn hér.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00078	1181966	1190255	train	Þetta er nú svona það helsta sem er rétt að, að skoða, að hafa í huga.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00079	1190956	1198640	train	En ég legg samt ekki til, svona að svo stöddu, breytingar á þessari venjulegu íslensku hljóðritun.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00080	1198690	1212530	train	Það er að segja, ég legg til að þið haldið ykkur við það sem hér er sýnt, en rétt samt að vita af öðrum hugsanlegum möguleikum.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00081	1214429	1220188	train	Og svo með sérhljóðin.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00082	1220717	1229881	train	Það er nú í flestum tilvikum nokkuð skýrt hvaða tákn á að nota fyrir sérhljóðin.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00083	1231120	1248592	train	Athugið að í sumum ritum, eldri ritum að minnsta kosti, þá eru notuð, notaðir bókstafirnir e og o fyrir hljóðin [ɛ] og [ɔ].
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00084	1251838	1270567	train	Hér er hins vegar mælt með að nota frekar þessi tákn sem eru hér neðar, þetta og þetta, vegna þess að, að íslensku hljóðin, þau virðast passa betur við íslensku hljóðin.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00085	1270715	1279645	dev	Íslensku hljóðin eru líklega einhvers staðar þarna á milli en, en samt, að manni virðist, nær þessum sem eru þarna neðar.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00086	1280498	1294544	train	En ef maður vildi vera mjög nákvæmur í hljóðritun væri hugsanlegt að, að setja einhver stafmerki á þessi tákn til þess að tákna kannski þau væru, þetta væri ekki alveg nákvæmlega það sem grunntáknin segja.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00087	1296779	1302098	eval	Það er líka alltaf dálítið vafamál með íslenskt a.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00088	1302149	1308358	eval	Í hljóðritun er þetta tákn alltaf notað.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00089	1309419	1328820	train	En vandinn er sá að það stendur fyrir frammælt hljóð en íslenskt a er venjulega skilgreint sem uppmælt, og, og röntgenmyndir af hreyfingu talfæranna sýna það, að það er eðlilegt að flokka það sem uppmælt.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00090	1330756	1336673	train	Og þá ætti frekar að nota þetta tákn hér.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00091	1339417	1343981	train	Hvorugt þeirra passar þó almennilega við íslenskt a.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00092	1346062	1359765	train	Ef maður leitar hér að hljóðum sem passa við íslenskt a þá er það kannski fremur þetta hérna, þetta a á hvolfi hér, eða þetta hér, sem er eins og v á hvolfi.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00093	1363330	1376044	train	Ég legg samt til að við höldum okkur við það að nota bókstafinn a til að tákna hljóðið, það er svo löng hefð fyrir því, en rétt að hafa í huga að það eru ekki endilega eini möguleikinn.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00094	1377067	1382107	eval	Vandræðagemlingurinn í þessum hópi er þó ö.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00095	1382673	1392207	train	Hér er notað þetta tákn hér, eins og við nefndum, sem sagt o e límingur.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00096	1393452	1408815	train	Og, og þið sjáið hér, sem sagt getið prófað að hlusta á a e líminginn og heyrt hvernig hann hljómar en, og meginatriðið er að rugla þessu ekki saman.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00097	1411317	1429282	train	Þetta hljómar ekki alveg eins og íslenskt ö, en, og ef maður skoðar önnur tákn sem gætu hér komið, komið til greina, þá er erfitt að finna nokkuð sem passar almennilega við íslenskt ö.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00098	1429467	1478728	train	Þið skuluð endilega prófa þetta, prófa að hlusta, og reyna að meta hvað, hvernig ykkur finnst eðlilegast að hljóðrita íslenskt ö, og þá, það er þá hægt líka að fara í hina síðuna sem ég, sem ég benti á áðan, að hérna, þar sem að, getum farið hér í sérhljóð og prófað þetta, hlustað á þessi hljóð, hvernig þau hljóma hér og athugað hvort maður finnur eitthvað þar.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00099	1478728	1507776	train	Athugið náttúrulega að í báðum tilvikum þá er það einstaklingur sem ber þetta fram, ekki sami einstaklingurinn, og það er ekkert alltaf alveg nákvæmlega sami framburðurinn, þannig að, að það er erfitt að segja að nákvæmlega svona eigi eitthvert hljóð að vera en, en ekki öðruvísi, þó að þetta sé svona í, nokkurn veginn það sama.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00100	1508429	1518265	train	En við sem sagt skulum halda okkur við þessi tákn í venjulegri íslenskri hljóðritun.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00101	1518270	1535416	eval	Svo þegar við förum að tala um einstök málhljóð þá bætist eitthvað við af stafmerkjum sem er hægt að setja, og hugsanlega grunntáknum sem er hægt að setja til að tákna einstök hljóð sem eru ekki, svona, í algengasta íslenskum framburði.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00102	1536172	1542259	train	En það sem að þarf að vara sig sérstaklega á.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00103	1542768	1551617	train	Og þegar maður er að hljóðrita þá, byrja hljóðrita, þá er óskaplega mikil hætta á því að stafsetningin þvælist fyrir manni.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00104	1551645	1565790	train	Við erum svo vön stafsetningunni og hljóðritunin er þrátt fyrir allt byggð á henni þó að hún víki frá henni og þess vegna hættir manni til að rugla þessu saman.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00105	1566683	1581985	train	Og jafnvel þó maður sé æfður, vanur hljóðritari þá er alltaf hætta á að eitthvað læðist inn en það þarf bara að, sem sagt, vera með hugann við það sem maður er að gera.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00106	1582005	1590191	train	Og ég setti hér niður nokkur atriði sem reynslan sýnir að menn þurfi að vara sig á.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00107	1590807	1604871	train	Fyrsta lagi hérna, bókstafurinn i, lítið i táknar ekki hljóðið i því það er táknað með stóru i í hljóðritun, IPA.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00108	1605542	1608310	train	Bókstafurinn i táknar í.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00109	1609604	1623840	dev	Svo a u táknar ekki au, þó svo það geri það í stafsetningu, íslenskri stafsetningu, a u táknar á, tvíhljóðið á.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00110	1625427	1642063	train	Bókstafurinn u táknar ekki hljóðið u, því það er táknað að með stóru ypsiloni, heldur táknar þetta ú.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00111	1646622	1659561	dev	Það má ekki nota ypsilon, hvorki stórt né lítið, fyrir það sem er skrifað með ypsiloni í stafsetningu.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00112	1659588	1668773	train	Það sem er skrifað með ypsiloni í stafsetningu er bara i, það er bara, ypsilon er, það er enginn hljóðfræðilegur munur, enginn framburðarmunur á i og ypsiloni.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00113	1671321	1693444	train	Ef þið notið lítið ypsilon þá, það táknar hljóð, hljóðið [y], sem er ekki til í venjulegri íslensku en, en er til í ýmsum málum í kringum okkur og, sama, nokkurn veginn sama hljóð og í über á þýsku.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00114	1697622	1710774	train	Æ, sem sagt bókstafinn æ, a e líming, má ekki nota fyrir hljóðið æ því það er tvíhljóð sem er táknað með ai, [a] og [i].
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00115	1712878	1729130	train	Nú, ég var búinn að tala um e og o og síðan þarf að vara sig hérna á, á þessum lokhljóðstáknum, mörgum.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00116	1731952	1752136	train	Í, hérna, orð eins og „gæla“, þá er framgómmælt, það byrjar á framgómmæltu hljóði eins og var nefnt áður, og fyrir það notað táknið c, og svo framvegis.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00117	1752416	1765636	train	Þetta er, er sem sagt svona nokkur, nokkur helstu atriðin sem menn þurfa að vara sig á, og meginatriðið, bara eins og ég sagði, að hafa hugann við efnið.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00118	1765661	1769185	train	Athugið líka að stafagerðin skiptir máli.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00119	1771061	1795694	train	Það er ekki sama hvort maður notar upphafsstafi eða lágstafi vegna þess að, að þeir tákna iðulega mismunandi hljóð, eins og hérna, til dæmis, með upphafsstafinn I stendur fyrir hljóðið i, en lágstafurinn i stendur hljóðið í.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00120	1797623	1826281	train	Og, og athugið þið að jafnvel þó þið séuð að hljóðrita nöfn, sérnöfn sem eru skrifuð með stórum upphafsstaf í stafsetningu, þá notið þið ekki stóran upphafsstaf í hljóðritun vegna þess að, að, við tökum dæmi: mannsnafnið Björn og dýrsheitið björn eru auðvitað ekki borin fram á mismunandi hátt.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00121	1826696	1830002	eval	Þó annað sé skrifað með stóru b og hitti ekki.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00122	1832163	1836218	train	það er ekki það sem þið eigið að sýna, þið eigið að sýna framburðinn, og hann er sá sami.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00123	1841450	1871913	train	Það, að lokum ætla ég að benda ykkur á þessa síðu hér, kannski betra að, reyndar að fara inn á hana hér í Firefox, ég var í Google Chrome en það virkar ekki endilega rétt alltaf í því.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00124	1873343	1878805	eval	Þetta er sem sagt síða með öllum hljóðtáknum.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00125	1880176	1889289	dev	Og það er hægt að, hægt að hljóðrita með þeim, það er hægt að skrifa inn í þennan ramma.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00126	1889346	1897439	train	Maður getur notað lyklaborðið til þess að skrifa þau tákn sem á því eru.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00127	1897893	1938207	dev	En þar sem að, að því sleppir þá getur maður bara fundið táknin hér og ef ég ætla nú til dæmis að að skrifa orðið „bera“ þá byrja ég hér, af því að íslenskt b er hljóðritað svona, e-ið sem er notað í hljóðritun er ekki að finna á lyklaborðinu en það er hér uppi, og ég smelli á það.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00128	1938744	1948380	train	Síðan þarf það að vera langt og lengdarmerkið hér.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00129	1950860	1956802	train	R og a eru svo á lyklaborðinu og ég á ekki í neinum vandræðum með að skrifa þau bara.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00130	1958307	1974190	train	Síðan er hægt bara að afrita þetta og líma inn í ritvinnslu skjal eða hvað sem er, og þannig getið þið auðveldlega hljóðritað hvaða tákn sem er.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00131	1976943	1996297	train	Það eru líka, það eru ýmsir, hérna ýmsir flýtilyklar sem er hægt að nota í þessu, þið sjáið hérna Keyboards Shortcuts Help, og tiltölulega mjög þægilegt að hljóðrita á þennan hátt.
+c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3_00132	1999300	2006734	train	Og þá er rétt að láta þessu lokið.

00001/c9ea4011-2c2d-4f6e-93a4-79380bf7b8c3.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:d84107681d5682c644f1f49b53f5d4ed205b7c3425504ba35b813523d3588002
+size 64217166

00001/f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414.txt

@@ -0,0 +1,390 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00000	1799	2339	train	Góðan dag.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00001	3290	6829	train	Í þessum fyrirlestri er fjallað um lokhljóð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00002	7560	10440	train	sem eru einn helsti flokkur samhljóða.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00003	11812	12621	train	Lokhljóð
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00004	13712	18130	dev	einkennast, eins og heitið bendir til, af því að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00005	18612	20832	train	það er lokað fyrir loftstrauminn frá lungum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00006	21594	22882	train	lungunum örstutta stund.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00007	24190	27610	train	Og þessi lokun getur verið á mismunandi stöðum í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00008	28856	32066	train	munnholinu. Og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00009	33451	42631	eval	það sem að, það er rétt að hafa það í huga að hljóðið, lokhljóðið sjálft, það myndast í raun og veru ekki fyrr en þegar munnlokunin rofnar,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00010	43520	45590	train	vegna þess að, það,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00011	46470	47599	train	forsendan fyrir því að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00012	47966	53776	train	við heyrum eitthvert hljóð, eitthvert hljóð myndist, eru sveiflur sameindanna, loftsameindanna,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00013	56887	62167	train	þegar lokað er fyrir loftstrauminn. Meðan á lokuninni stendur, þá er ekki um neinar sveiflur að ræða.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00014	64166	68226	train	Vegna þess að loftið kemst ekkert í burtu, það er kyrrt,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00015	69450	70139	train	og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00016	71552	80790	train	þegar sem sagt er lokað fyrir straum þess einhvers staðar í munnholi, við varir eða, eða tannberg eða annars staðar í munninum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00017	81664	91552	train	lungun halda áfram að dæla lofti upp, þá auðvitað fyllist rýmið að baki lokuninni mjög fljótt og,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00018	93026	98216	train	og ekkert loftstreymi verður fyrr en lokunin er rofin.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00019	99499	105110	train	Þetta sem sagt á við um órödduð lokhljóð eins og,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00020	106651	110292	eval	eina og öll lokhljóð eru í íslensku.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00021	113842	119720	train	Í mörgum málum eru hins vegar einnig til rödduð lokhljóð, þar að segja
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00022	120219	122229	dev	hljóð þar sem að, að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00023	123220	124449	dev	raddböndin titra
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00024	125952	128532	train	meðan á lokuninni stendur.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00025	131497	132077	train	Það
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00026	133120	134979	train	þýðir sem sagt að, að,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00027	136690	139750	train	jafnvel lokað fyrir í munni, lokað fyrir loftstrauminn í munni,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00028	140672	141722	train	raddböndin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00029	142592	144242	dev	liggja nokkuð þétt saman
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00030	145468	154077	dev	en loftið heldur áfram, að lungun halda áfram að dæla loftinu upp, að loftið verður þá að þrýsta sér upp á milli raddbandanna
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00031	155580	157169	dev	og þau gefa eftir,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00032	158290	161820	train	hleypa yfirþrýstingnum upp og svo framvegis, eins og hefur verið,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00033	162022	164162	train	er lýst í fyrirlestri um röddun.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00034	166371	171472	train	Þannig að vegna þess að raddglufan er ekki galopin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00035	171996	172895	train	eins og í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00036	173508	176098	train	órödduðu hljóðunum, þá
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00037	177024	177984	train	fyllist
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00038	179905	182896	train	loftrúmið ofan raddbanda, en
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00039	183272	185972	train	fram að lokuninni fyllist það hægar heldur en ella.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00040	186502	190262	train	En það fyllist samt á tiltölulega skömmum tíma.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00041	191501	193930	train	En meðan það er að fyllast
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00042	195124	195723	eval	þá
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00043	196436	199585	train	geta raddböndin haldið áfram að titra og við fáum hljóð
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00044	201288	204047	dev	frá raddbandatitringnum þrátt fyrir að,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00045	204761	207021	train	að sé lokað fyrir loftstrauminn í munnholi.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00046	207872	215391	train	Þannig fáum við eins og raddað b, [p] [p] [p] „bera bera“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00047	217991	225612	eval	Það er auðveldara að fá rödduð varamælt hljóð heldur en til dæmis rödduð
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00048	225728	231238	train	uppgómmælt hljóð vegna þess að, að í varamæltu hljóðunum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00049	232522	235611	train	er allt munnholið undir, það er segja,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00050	236706	238525	train	það þarf að fylla allt munnholið
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00051	239322	250551	train	áður en að, að, hérna, verður algjör stöðvun á loftstraumnum milli raddbandanna. Í uppgómmæltum hljóðum er lokunin miklu aftar, holrúmið sem að er hægt að fylla miklu minna.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00052	253709	262439	train	Í íslensku eru þessi fjögur pör lokhljóða sem eru sýnd hér á glærunni, varamælt lokhljóð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00053	264318	269086	dev	tannbergsmælt, framgómmælt, og svo uppgómmælt eða gómfillumælt.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00054	271506	274926	train	Og á hverjum myndunarstað eru
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00055	276902	279532	train	tvö hljóð, bæði fráblásið
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00056	280512	282792	train	og ófráblásið [pʰ]
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00057	284052	288072	dev	fráblásið eins og í „pera“, ófráblásið eins og í „bera“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00058	291246	294036	train	fráblásið eins og í „tala“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00059	294662	296621	dev	ófráblásið eins og í „dalur“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00060	298851	300980	train	fráblásið eins og í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00061	302516	305335	train	ker“, ófráblásið eins og í „gera“
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00062	307026	309695	train	og fráblásið eins og í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00063	310790	313470	train	kala“, ófráblásið eins og í „gala“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00064	316486	317386	train	Það er sem sagt,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00065	319387	322508	train	það sem greinir á milli hljóðanna í hverju pari innbyrðis
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00066	323078	325727	train	er þessi blástur sem
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00067	327168	330467	train	kemur þarna á, eftir að lokunin rofnar.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00068	332291	333311	train	Fráblásturinn er sem sagt
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00069	334408	335607	train	loftgusa
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00070	337248	348057	train	áður, eftir að munnlokun rofnar en áður en næsta hljóð hefst, áður en til dæmis raddböndin fara að titra fyrir eftirfarandi sérhljóð eða eitthvað slíkt.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00071	350352	352242	train	Ástæðan fyrir þessum mun á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00072	353366	357916	train	rödduðum og órödduðum, fráblásnum og ófráblásnum lokhljóðum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00073	359686	360106	train	er
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00074	361771	366992	train	mismunandi tengsl milli talfæra í munnholi annars vegar og raddbandanna hins vegar.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00075	369432	375822	train	Það er þannig að, að þegar munnlokunin rofnar í fráblásnum hljóðum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00076	376832	379202	train	þá er raddglufan galopin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00077	380782	387712	train	og það þýðir að það líður örstutt stund, ekki nema örfáar millisekúndur, en samt
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00078	388080	389229	train	örstutt stund
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00079	390076	392836	eval	meðan raddböndin eru að færast saman,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00080	395197	397507	train	nógu mikið til þess að röddun geti hafist.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00081	399304	407404	train	Í ófráblásnu hljóðunum þá er það aftur á móti þannig að, að meðan á munnlokun stendur liggja raddböndin saman.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00082	409842	410561	train	Og það þýðir
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00083	410842	413252	train	að þau geta farið að titra
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00084	413858	420058	train	um leið og munnlokunin rofnar, þau þurfa ekki þennan tíma til þess að, að færast saman.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00085	420642	427682	train	Og þetta er sýnt hér á þessari mynd þar sem að efri hlutinn sýnir
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00086	428476	430196	train	Ófráblásin hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00087	431546	433466	train	Neðri hlutinn sýnir fráblásin hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00088	434432	438691	dev	Og þetta er svona sýnt hér skematískt. Hér er fyrst
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00089	440572	441452	train	opin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00090	442392	443942	train	rás í munni.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00091	445367	448618	train	Sem sagt ekki, ekki lokað neins staðar í munninum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00092	449357	452407	train	raddböndin liggja saman.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00093	454883	455513	train	Og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00094	457680	461939	train	við getum hugsað okkur að þetta sé orð eins og „vita“ eða eitthvað slíkt,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00095	462976	466126	train	þar sem að eru sérhljóð bæði á undan eftir lokhljóðinu.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00096	469136	476036	train	Raddböndin liggja saman hér meðan er opin rás í munni, hér er sem sagt verið að mynda sérhljóð þar sem raddböndin titra,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00097	477768	479537	eval	loftstraumurinn í munni er ekki hindraður.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00098	481212	481751	train	Síðan
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00099	483702	492401	train	kemur að lokhljóðinu, lokun í munni, í þessu tilviki, ef við erum með orðið „vita“, er lokunin við tannberg.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00100	493884	494304	train	Og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00101	495804	496703	train	þá er
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00102	498294	503724	train	raddglufan opin, það er að segja, það er ekki titringur, raddböndin liggja ekki saman til þess að, að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00103	504576	505534	train	geta ekki titrað.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00104	506878	507238	dev	En
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00105	510013	522063	train	á þessum tímapunkti hér, sem örin vísar á, þegar munnlokun lýkur, þegar hún rofnar og, og loftið fær aftur að streyma óhindrað um munninn,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00106	523163	526884	train	fyrir, í eftirfarandi sérhljóði, þá eru raddböndin,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00107	529844	534643	train	hafa þau færst saman aftur og geta strax byrjað að titra,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00108	535851	537261	eval	þannig að, að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00109	538272	539324	train	við fáum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00110	541286	543955	train	fáum engan blástur þarna á eftir,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00111	545025	548975	train	heldur röddun umsvifalaust. Neðri hlutinn sýnir svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00112	549460	551230	train	aftur á móti fráblásnu hljóðin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00113	554381	555070	eval	og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00114	556416	557046	train	þar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00115	558056	558606	train	er
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00116	559325	565156	train	byrjunin alveg eins. Það er að segja að hér er opin rás í munni,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00117	566209	568639	train	fyrir undanfara í undanfarandi hljóði. Raddböndin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00118	569600	570979	dev	liggja saman og geta titrað.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00119	573926	580436	train	Hér er sú lokun í munni fyrir lokhljóðið en munurinn kemur fram hér,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00120	580726	582106	train	á þeim stað þar sem að,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00121	582986	585625	dev	sem örin vísar á, þegar munnlokunin rofnar.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00122	587360	589758	train	Þá er raddglufan ennþá
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00123	590720	593060	train	galopin og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00124	594032	595511	eval	þess vegna getur ekki verið
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00125	596864	599653	train	um titring að ræða í raddböndunum, þannig að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00126	601088	602278	train	meðan raddbönd,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00127	602408	605618	train	raddglufan að lokast, meðan raddböndin eru að færast saman,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00128	606194	609312	train	þá streymir loftið tiltölulega lítið hindrað
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00129	610558	611797	train	upp á milli raddbandanna,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00130	612788	614797	train	sem titra ekki sem sagt, af því þau liggja ekki saman,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00131	615329	619669	train	og út um munninn af því að það er engin lokun í munni.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00132	620144	622792	train	Það er þessi blástur, þetta sem við köllum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00133	624656	625635	eval	fráblástur.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00134	627782	628321	eval	Svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00135	629722	631492	train	loksins á þessum tímapunkti
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00136	632048	635807	dev	hér þá eru raddböndin komin nægilega saman til að geta farið að titra aftur,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00137	636141	638352	train	þá hefst, getur röddun hafist á ný, en,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00138	639554	648543	dev	en sem sagt þarna, þar á undan er fráblástur. Þetta er svona einfölduð mynd af muninum á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00139	649764	652624	dev	fráblásnum og ófráblásnum lokhljóðum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00140	654560	656809	train	Það er reyndar rétt að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00141	658325	661566	train	nefna það að, að fráblásturinn,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00142	662262	668432	train	hann er, hljómar talsvert mismunandi. Það er að segja að hann getur
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00143	669672	673031	eval	tekið talsverðan lit af eftirfarandi hljóði,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00144	675938	676598	dev	en
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00145	677888	683017	train	þó að það sé venja að, að hljóðrita hann alltaf sem sem h, lítið h.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00146	685695	689596	dev	það er líka, það er rétt að nefna það að,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00147	691288	695038	train	það hefur, fráblásnu hljóðin hafi oft verið kölluð hörð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00148	695664	699964	train	talað um harðmæli og þau ófráblásnu kölluð lin, talað um linmæli,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00149	701090	703858	train	og, það, með því er
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00150	704112	716251	eval	á einhvern hátt gefið í skyn að það sé meiri kraftur og orka í fráblásnu hljóðunum, en það er ekki um að ræða. Þetta tengist ekki mismunandi orku eða vöðvaspennu eða neinu slíku.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00151	722010	723389	train	Lítum hér svo á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00152	725366	728166	train	einstök lokhljóð, það,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00153	728448	732588	train	myndun fráblásnu eða staða vara og tungu við
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00154	733952	741642	train	myndun fráblásinna og ófráblásinna hljóða er svo lík að það dugar ein mynd fyrir hvert par, hér sem sagt höfum við
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00155	742596	746646	train	p og b eins og í „pæla“ og „bæla“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00156	748032	749681	train	varirnar loka fyrir loftstrauminn,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00157	750254	753083	train	loftið streymir hér óhindrað upp, og gómfillan
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00158	753549	755019	dev	lokar fyrir,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00159	757340	758779	train	fyrir nefholið.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00160	760744	765973	train	staða tungunnar skiptir ekki máli, tungan er yfirleitt í einhverri svona hvíldarstöðu hér.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00161	769810	770560	train	Svo er hér
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00162	772106	774636	train	tannbergsmælt lokhljóð t og d, eins og í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00163	775316	777645	train	eins og í „týna“ og „dýna“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00164	779366	779696	train	Þar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00165	781416	787114	train	er það tungubroddurinn sem lyftist upp að tannberginu og, og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00166	788540	792290	train	lokar þar fyrir loftstrauminn, brúnir tungunnar leggjast út að jöxlunum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00167	792312	794261	train	í efri gómi, lokar þar fyrir loftstrauminn
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00168	795384	796214	train	þannig að,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00169	798083	803174	train	og, og eftir sem áður er, eða eins og í varamæltu hljóðunum er,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00170	803592	805932	train	lokar gómfillan fyrir loftstraum upp í nef.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00171	806284	807204	train	Athugið þið að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00172	808906	812986	train	tungubroddurinn getur verið misframarlega.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00173	813492	817792	dev	Í einstökum tilfellum getur hann legið alveg fram við framtennurnar,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00174	818288	822378	train	en hann getur líka verið eitthvað aftar, þetta getur verið að einhverju leyti einstaklingsbundið.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00175	827758	831898	train	hérna neðst til vinstri eru svo framgómmæltu hljóðin,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00176	834740	838910	train	eins og í, í „kæra“ og „gæra“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00177	841128	841638	train	Þar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00178	843457	848018	eval	leggst tungan upp að gómnum á mjög stóru svæði,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00179	848674	853254	train	alveg eiginlega frá tannberginu og aftur undir gómfilluna.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00180	854797	857628	eval	Þegar lokunin rofnar síðan,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00181	858002	861032	train	þegar tungan færist hérna frá, þá færist hún fyrst
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00182	862014	863904	train	frá gómnum að aftan
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00183	865376	870416	train	og, og síðan að framan og það veldur því væntanlega að við skynjum þessi hljóð
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00184	871895	878825	train	iðulega sem tvö hljóð eða okkur finnst þetta gjarnan vera k plús j og g plús j
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00185	880256	885016	train	en en myndunarlega séð eru þetta í, þetta, eru þau samt ein heild.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00186	889127	890058	train	Að lokum eru svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00187	892532	895620	eval	uppgómmælt eða gómfillumælt hljóð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00188	896542	900332	train	k og g eins og „kaldur“ og „galdur“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00189	902352	904331	train	Þar lyftist aftari hluti tungunnar upp,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00190	906004	913384	train	tungubakið, og, og leggst hér upp að, ja, aftari hluta af gómnum eða gómfillunni eða, eða svæðið sem er þar á mörkunum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00191	915113	918444	train	Gómfillan lokar eftir sem áður upp í nefholið.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00192	920716	921795	dev	Og þarna
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00193	923592	927612	eval	er snertiflötur tungunnar við góminn miklu minni heldur en í framgómmæltu hljóðunum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00194	930841	934472	train	Þetta eru þau lokhljóð sem koma fyrir í,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00195	936085	938936	eval	í venjulegum íslenskum framburði
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00196	940506	941525	train	en auk þeirra
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00197	942366	943926	eval	kemur oft fyrir
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00198	944768	946988	train	svonefnt raddbandalokhljóð
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00199	949652	957722	train	sem er myndað þannig að raddböndin eru klemmd þétt saman og loka algjörlega fyrir loftstrauminn örstutta stund.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00200	959624	962002	train	Og þetta
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00201	962974	966844	train	kemur, þetta er einstaklingsbundið, kemur oft fyrir í máli barna
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00202	967710	975400	train	á ákveðnum tíma í máltökunni en eldist síðan af þeim, en þetta er líka, ýmsir
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00203	975974	977233	train	fullorðnir málhafar sem,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00204	978620	980899	eval	sem hafa þetta hljóð í máli sínu.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00205	982209	987609	train	Það kemur, það kemur fyrir í innstöðu, aðallega á undan lokhljóðum eða í,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00206	988578	1004098	train	í staðinn fyrir þau, þannig að menn segja í staðinn fyrir „Bjarni“ eða „Bjarni“ segja menn „Bjarni, Bjadni“. Í staðinn fyrir „einnig“ segja menn „einnig, einnig“. Í staðinn fyrir „fótbolti“ segja menn „fót, fótbolti“
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00207	1005382	1007152	dev	og eitthvað slíkt.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00208	1013287	1013586	train	Nú
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00209	1015061	1019202	train	skulum við líta aðeins á hljóðróf þessara hljóða.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00210	1023612	1026271	train	Það er hægt að að nota
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00211	1027200	1031519	train	forritið Praat til þess að, að skoða
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00212	1032930	1037630	dev	hljóðrof lokhljóða og skoða hvernig þau koma út á myndum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00213	1038174	1040923	eval	og átta sig þannig betur á,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00214	1042714	1043194	dev	á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00215	1045028	1047467	train	því hvað um er að vera.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00216	1048630	1049890	eval	Hérna erum við með
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00217	1052494	1053394	train	þrjú orð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00218	1055025	1058716	train	„taða“, „daða“ og „staða“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00219	1060726	1062375	train	Og það sem að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00220	1063808	1066838	train	þetta ljósasta hérna,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00221	1069748	1072478	train	hér fremst, táknar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00222	1074061	1077991	train	þögnina, táknar sem sagt lokunartímann sjálfan,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00223	1078442	1082391	train	þetta er nú svoldið misjafnt hvernig þetta kemur út á hljóðrofsritum. Stundum er það
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00224	1083136	1084366	train	ljósara en þetta.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00225	1085312	1091232	train	En alla vega, það er, það er alveg greinilegt hvar skil eru.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00226	1093402	1100692	train	Hér síðan, þar sem að litla h-ið er sett undir, þar tekur fráblásturinn við.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00227	1101524	1103374	train	Og fráblásturinn er sem sagt
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00228	1104720	1108138	train	streymi, óhindraður loftstraumur, eins og við höfum talað um,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00229	1109510	1112670	dev	á ýmsum tíðnisviðum, það er dökkt hér,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00230	1114622	1117532	dev	langt hátt upp eftir tíðnisviðinu,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00231	1118105	1122084	train	þannig að það sýnir að þarna eru sveiflur á, á ýmsum tíðnisviðum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00232	1124422	1127241	train	Síðan taka hér við,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00233	1129092	1135512	eval	tekur yfir miklu meiri regla þegar sérhljóðið hefst. Og þá, sjáið þið,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00234	1136112	1140471	train	kannski ekki mjög greinilegt, en á þó alveg að mega sjá það,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00235	1141026	1142756	train	að þarna skiptast á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00236	1144791	1147672	eval	lóðrétt bönd, skiptast á dökk
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00237	1148416	1150844	train	og aðeins ljósari, ljóðrétt, lóðrétt bönd.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00238	1152436	1153936	train	Þetta eru
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00239	1154856	1165896	train	sem sagt bönd sem, sem svara til raddbandasveiflnanna. Þar að segja þar sem að er dökkt lóðrétt band,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00240	1166696	1168684	dev	þar er,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00241	1169739	1171549	train	er radd, er raddglufan opin,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00242	1172894	1178443	train	kemur, kemur loft á milli handanna og sveiflur fara af stað, og þessar sveiflur
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00243	1179744	1182354	train	skila sér í, sem, sem
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00244	1183924	1185812	train	dökkt band á hljóðrofsritinu.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00245	1187200	1187710	train	Síðan,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00246	1189389	1198708	train	eins og við vitum, í, í sveiflum raddbandanna þá lokast, þá verður lokun þegar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00247	1199558	1206818	train	þrýstingnum neðan raddbanda hefur létt af. Þá lokast fyrir loftstrauminn, engar sveiflur í loftinu
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00248	1207819	1212979	train	fyrir ofan og þar af leiðandi enginn styrkur og þá kemur ljósara band.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00249	1215583	1217413	train	Og svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00250	1218158	1227748	train	sjáum við hér, eins og hefur verið rætt um í kafla, í fyrirlestri um formendur, sjáum við þessi dökku
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00251	1229056	1240696	train	láréttu bönd hér í gegn. Það eru sem sagt formendurnir, það eru þau tíðnisvið sem eru sterkust í viðkomandi hljóði. Hér er [a] og þar eru fyrst, frekar stutt á milli fyrsta og annars formanda.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00252	1242532	1244301	train	Svo kemur hér [ð],
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00253	1244382	1253382	train	raddaða lokhljóðið, og þið sjáið að, að þar er, eru áfram, af því að ð er raddað, þá eru áfram þessi reglulegu
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00254	1255938	1258007	train	lóðréttu bönd.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00255	1258942	1262741	train	Ef þið berið þetta saman fráblásturinn þá sjáið þið mikinn mun á því. Það, af því að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00256	1263208	1265697	train	fráblásturinn er óraddaður þá eru ekki svona regluleg bönd.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00257	1266648	1268768	train	Og svo kemur sérhljóðið aftur hér.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00258	1270499	1271220	eval	Hér er svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00259	1272326	1273306	train	„Daða“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00260	1274496	1275605	train	þar er ekki fráblástur
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00261	1277056	1277986	train	og, og þið sjáið
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00262	1278748	1285897	train	að byrjun orðanna er ólík. Hér er sem sagt lokunin alveg eins og í „taða“, en
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00263	1287582	1289592	dev	svo hefst röddunin í sérhljóðinu
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00264	1291188	1291908	train	nokkurn veginn
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00265	1292840	1298370	train	um leið og lokunin rofnar, það er ekkert, þarf ekki að bíða eftir því að raddböndin færist saman.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00266	1300790	1301329	train	Svo
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00267	1302686	1303256	train	í,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00268	1304845	1305686	dev	seinasta orðið,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00269	1307166	1307646	train	„staða“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00270	1309056	1309595	train	er nú
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00271	1310046	1312935	train	sett hér bara til samanburðar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00272	1313086	1314165	eval	af því að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00273	1315786	1320675	dev	t-ið þarna, þetta er skrifað náttúrulega með t, og það gæti kannski bent
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00274	1322014	1326634	train	á eða, eða gefið í skyn að þarna væri fráblásið hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00275	1328208	1333936	train	En það er aldrei, ekki, ekki heldur í máli þeirra sem hafa
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00276	1335276	1339195	dev	fráblástur í, í framstöðu í máli sínu, það er að segja þeirra sem eru harðmæltir,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00277	1340322	1341122	train	eins og kallað er.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00278	1342792	1350802	train	Það er enginn sem segir „sthaða, sthaða með fráblásnu. Og þið sjáið það, s-ið er mjög greinilegt hér,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00279	1351769	1353748	eval	dökkt hér á efri tíðnisviðum,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00280	1354352	1360442	dev	og svo kemur lokunin hér. En þið sjáið að, sem sagt,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00281	1361646	1371066	train	færslan frá, hreyfingin frá lokun yfir í sérhljóðið er miklu líkari því sem hún er í „Daða“ heldur en því sem hún er í „taða“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00282	1374754	1377904	train	Það passar líka ágætlega við það að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00283	1379927	1383798	train	flestir kannast við það að börn á máltökuskeiði
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00284	1385953	1386723	eval	eru
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00285	1387094	1389574	train	í, eiga oft
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00286	1391174	1399124	train	erfitt með klasa með s plús samhljóða í framstöðu, þannig að, að hérna s-ið
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00287	1401502	1402732	train	dettur oft,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00288	1404062	1405111	train	dettur oft framan af,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00289	1407169	1409480	train	en, en þá
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00290	1411482	1414601	eval	segja börnin, ef að barn ætlar til dæmis að segja „spila“,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00291	1416091	1417170	train	og s-ið dettur framan af,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00292	1418112	1421171	train	þá segir barnið ekki „pila“
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00293	1421944	1426743	train	heldur „bila“, jafnvel þó það sé búið að ná valdi á fráblásnum hljóðum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00294	1429414	1437793	train	þannig að, að þetta, meðal þess sem sýnir okkur greinilega að þarna er ófráblásið hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00295	1445692	1446141	train	Nú er,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00296	1447601	1448711	dev	getur maður velt fyrir sér
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00297	1449921	1453461	train	hvernig við förum að því að gera mun á lokhljóðum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00298	1455322	1458501	train	Það hefur verið nefnt að, að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00299	1460245	1461446	eval	meðan á lokuninni stendur
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00300	1463261	1464281	train	þá heyrist ekkert hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00301	1465308	1466888	train	Sem sagt lokunin
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00302	1468318	1468678	dev	í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00303	1470140	1472960	dev	p og t og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00304	1474814	1475324	dev	k
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00305	1477246	1478985	eval	hljómar alveg eins, það er enginn munur á því.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00306	1480956	1482216	train	Og þá er spurningin hvernig,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00307	1483046	1484316	train	hvernig gerum við þennan mun,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00308	1487096	1489765	eval	af hverju skynjum við þetta sem mismunandi hljóð?
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00309	1492780	1493470	train	Og svarið er:
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00310	1496210	1497769	train	Við greinum
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00311	1498702	1510271	eval	á milli lokhljóða, ekki vegna þess að lokhljóðin sjálf hljómi ólíkt heldur vegna þess að lokunin hefur mismunandi áhrif á hljóðin í kring,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00312	1510818	1512657	train	eftir því hvar hún er í munnholinu.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00313	1513859	1514489	train	Sem sé,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00314	1516331	1518671	train	lokunin hefur áhrif á
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00315	1520128	1521418	eval	aðallega formendur,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00316	1522688	1525867	train	fyrst og fremst eftirfarandi hljóðs, undanfarandi hljóðs líka að einhverju leyti.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00317	1527489	1528870	dev	Og þetta er í sjálfu sér alveg
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00318	1529856	1531115	eval	eðlilegt ef maður,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00319	1531832	1533652	train	ef maður hugsar um þetta.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00320	1534042	1536212	eval	Vegna þess að það er ekki þannig auðvitað,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00321	1537152	1542942	train	þegar við erum að tala, að talfærin komi sér fyrir í stellingum fyrir tiltekið hljóð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00322	1543860	1545180	train	síðan myndum við hljóðið, og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00323	1546112	1551842	train	svo séu talfærin færð í stellingar fyrir næsta hljóð. Svo myndum við það,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00324	1552340	1553420	train	og svo framvegis.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00325	1555452	1558662	train	Talfærin eru aldrei í kyrrstöðu, þau eru alltaf á hreyfingu,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00326	1560602	1561051	train	og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00327	1562128	1566477	dev	þau eru, við erum líka að mynda hljóð meðan talfærin eru að færa sig
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00328	1567381	1570592	train	frá stöðu eins hljóðs yfir í stöðu næsta hljóðs.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00329	1571456	1574935	train	Þetta þýðir það að þegar, til dæmis,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00330	1575740	1577030	train	lokun rofnar,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00331	1578755	1580256	train	lokun fyrir lokhljóð,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00332	1581876	1588956	train	þá eru talfærin ekki alveg strax komin í stöðu fyrir eftirfarandi hljóð.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00333	1589440	1594409	train	Svona dæmigerða stöðu eftirfarandi hljóðs, þau þurfa örstuttan tíma til þess að færast yfir í þá stöðu
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00334	1595063	1598564	dev	og, og á þessum tíma þá,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00335	1599687	1601047	train	sem sagt, hafa þau
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00336	1601600	1603329	train	stöðu sem, sem
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00337	1605096	1605846	train	litast af
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00338	1607296	1608884	train	þeim stað þar sem að lokunin var
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00339	1609868	1615737	train	og það hefur áhrif á, á og hvers konar hljóð er myndað meðan talfærin eru á hreyfingunni.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00340	1618142	1618942	eval	Það er
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00341	1619952	1621761	train	þannig að í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00342	1623198	1624848	train	átt að varamæltu
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00343	1625800	1631339	train	lokhljóði lækka allir formendur, allir formendur svigna
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00344	1632106	1637505	train	niður í átt að varamæltu lokhljóði, og við sjáum þetta hér í orðinu „apa“.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00345	1640379	1645119	train	Það er enginn vandi að að greina hvar lokunin er.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00346	1646464	1657064	train	En við sjáum það hérna að formendurnir þeir lækka, þetta er misgreinilegt svo sem en nokkuð, sæmilega greinanlegt samt, að formendurnir eru lægri hérna,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00347	1657493	1658123	dev	næst
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00348	1660104	1662203	train	lokhljóð, lokuninni sitthvorum megin við hana,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00349	1663403	1666883	dev	heldur en þegar er komið svolítið út í sérhljóðið sjálft.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00350	1670925	1674196	train	Hérna í átt að tannbergsmæltu lokhljóði,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00351	1676270	1679440	eval	þá, orð eins og „ata“, þá svignar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00352	1681256	1685156	train	fyrsti formandi niður
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00353	1686016	1687606	eval	en annar formandi
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00354	1689627	1694248	train	svignar ekki niður og jafnvel frekar, frekar upp. Þið sjáið hérna
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00355	1695344	1696094	dev	á undan
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00356	1697776	1699276	train	lokuninni í „ata“
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00357	1700096	1701776	eval	að það, það er svona eins og kannski
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00358	1703710	1706410	train	gliðni örlítið hérna milli fyrsta og annars formanda.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00359	1711076	1711525	train	Í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00360	1712546	1715145	train	átt að gómmæltu lokhljóði
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00361	1717120	1720059	train	eins og, og hérna í „aka“
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00362	1720883	1725484	train	þá svignar fyrsti formandi niður, annar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00363	1726643	1727443	dev	upp,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00364	1728978	1733448	train	en sá þriðji, sem er hér, hann, hann svignar niður.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00365	1735171	1735770	train	Og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00366	1737658	1745847	train	þetta er ekki ósvipað í framgómmæltu lokhljóðunum, en sveigingarnar eru meiri þar enda, eins og við sáum, þá er, er,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00367	1747200	1748719	train	leggst tungan upp að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00368	1749095	1751056	train	gómnum á stærra svæði þar,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00369	1752538	1766508	train	og það táknar að hún er svoldið lengur að færast, lengur að koma sér í og úr þeirri stöðu, og, þannig að áhrifin vara lengur inn í, lengra inn í
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00370	1767378	1768248	train	hljóðin í kring.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00371	1773138	1776078	train	Þetta, manni virðist kannski að þessar
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00372	1777536	1780596	train	sveigingar, formendasveigingar, séu ekki mjög áberandi hérna á þessum myndum.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00373	1781026	1786866	eval	En þetta er samt það sem við erum ekki í neinum vandræðum með að skynja og notum til þess að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00374	1787960	1789978	train	greina milli lokhljóða.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00375	1789979	1799279	train	Við sem sagt heyrum mun á lokhljóðum vegna þeirra áhrifa sem þau hafa á hljóðin í kringum sig.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00376	1801250	1801969	train	Þetta er hægt
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00377	1802530	1803479	train	að skoða
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00378	1804800	1810679	dev	til dæmis í, í forriti eins og Praat með því að, að
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00379	1812567	1813607	dev	klippa burt
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00380	1814150	1814970	train	lokunina,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00381	1815636	1817315	train	með því að spila
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00382	1818442	1821262	train	bara sérhljóð á eftir lokhljóði.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00383	1822477	1822987	train	Þá,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00384	1824960	1829608	train	ef þið prófið það, þá heyrið þið að, að það er enginn vandi að, sem sagt,
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00385	1830000	1835589	train	greina hvað, um hvaða lokhljóð er að ræða, þó að þið séuð strangt tekið bara hlusta á sérhljóðið.
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00386	1839794	1840164	train	Og
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00387	1841596	1842016	train	þá
+f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414_00388	1842816	1845806	dev	látum við þessu lokið um lokhljóð.

00001/f8248202-ad71-415c-b7fd-cc8c80a92414.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:aa611919b8d974ffa622e8d499c335ed0775114130e9c54c418a10c59c5dda4e
+size 59074628

00001/fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c.txt

@@ -0,0 +1,305 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00000	1320	1859	train	Góðan dag.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00001	2644	7627	train	Í þessum fyrirlestri er fjallað um hljómendur, sem er heiti sem er oft haft
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00002	8192	16351	train	sameiginlega um nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð, sem eiga ýmislegt sameiginlegt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00003	16939	24390	dev	andstætt lokhljóðum og önghljóðum, sem stundum er kölluð hindrunarhljóð.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00004	25554	32482	train	Og þetta vísar til þess að, að hindrunin sem verður á vegi loftstraumsins í hljómendunum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00005	34128	41193	train	er minni heldur en í hindrunarhljóðunum, sem sagt, lokhljóðum og önghljóðum.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00006	44100	45899	train	Byrjum á nefhljóðum.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00007	47629	50479	dev	Nefhljóð eru mynduð þannig að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00008	52148	58387	train	gómfillan er látin síga en það er lokað fyrir loftstraum einhvers staðar í munnholi.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00009	59938	60708	eval	Þannig að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00010	61876	62715	train	öfugt við það sem að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00011	64878	67657	train	gildir um lokhljóðin, þar sem að, að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00012	69102	72342	train	þessi lokun stöðvar loftstrauminn algjörlega,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00013	73856	74516	train	þá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00014	75138	76651	train	þá stöðvar lokun
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00015	77568	82697	eval	ekki loftstrauminn hér, vegna þess að hann á sér greiða leið upp
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00016	82871	85510	train	í nefhol og út um nefið, þannig að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00017	86469	89655	eval	hér heyrist hljóð meðan á munnlokuninni stendur.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00018	92285	93032	dev	Það er, það er,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00019	97036	104020	train	sem sagt innbyrðis munur nefhljóðanna stafar af því að lokunin verður á mismunandi stöðum.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00020	106362	113022	train	En nefholið, það virkar sem hljómhol í öllum nefhljóðum. Það er að segja,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00021	114304	118263	train	loftið í nefholinu er, það eru sveiflur í því,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00022	119918	122618	train	vegna þess að loftstraumurinn fer þar í gegn.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00023	123488	129399	eval	Þannig að nefholið virkar sem hljómhol og munnholið fram að lokuninni
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00024	130663	134053	train	virkar líka sem hljómhol. Það er að segja í varamæltum nefhljóðum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00025	134472	135383	train	þá er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00026	136294	140523	train	allt nefholið og allt munnholið, sem sagt fram að vörum,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00027	141589	146929	eval	hljómhol, það eru sveiflur í, í loftsameindunum, öllu þessu svæði.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00028	149430	153540	dev	En í til dæmis uppgómmæltum eða gómfillumæltum nefhljóðum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00029	154045	155809	train	þá er það nefholið, eftir sem áður,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00030	156314	163902	dev	en bara sá hluti munnholsins sem að nær fram að lokuninni við uppgóm eða gómfillu.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00031	166365	172456	train	Það er hins vegar að, rétt að hafa í huga að nefholið er mjög stórt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00032	173979	174428	train	og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00033	175872	177791	train	það þýðir að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00034	179102	181433	train	hlutfallslegur munur
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00035	181972	185893	train	nefhljóðanna, innbyrðis munur nefhljóðanna, verður frekar lítill.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00036	186279	198160	train	Sem sagt, af því að nefholið er, er alltaf hljómhol, svo bætist við það eitthvað af munnholinu, en, en, það,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00037	199026	202198	train	vegna þess hvað, hve nefholið er stórt, þá breytir það ekki
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00038	203457	204778	eval	geysilega miklu um
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00039	205958	210848	train	mögnunareiginleikana hversu stór hluti munnholsins bætist við. Og þess vegna er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00040	212096	215246	train	til dæmis miklu minni heyranlegur munur á milli
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00041	216192	220427	train	varamæltra og tannbergsmæltra nefhljóða, [m] og [n],
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00042	220508	225849	train	heldur en á milli, til dæmis samsvarandi lokhljóða, [pʰ] og [tʰ],
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00043	227187	229660	train	þó að þó að í raun og veru myndunarlegur munur sé
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00044	232509	233019	train	hliðstæður.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00045	235792	236391	train	Og,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00046	238664	239594	train	það eru,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00047	241384	246422	train	í nefhljóðum, eru, eða nefhljóðin hafa fjóra myndunarstaði,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00048	248077	251991	train	svona nokkurn veginn þá sömu og lokhljóðin,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00049	253006	263190	train	það er að segja það eru varamælt, tvívaramælt nefhljóð, tannbergsmælt, framgómmælt, og uppgómmælt eða gómfillumælt hljóð og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00050	265086	270393	eval	á hverjum þessara myndunarstaða eru tvö hljóð, óraddað
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00051	270448	271733	train	og raddað.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00052	274196	274826	train	En
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00053	276576	277318	train	þetta er sem sagt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00054	279038	281798	train	formendur nefhljóðanna eru lágir
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00055	282273	283561	train	af því að,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00056	286210	287078	eval	af því hvað
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00057	288752	290340	train	hljómholið er stórt.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00058	291896	299795	train	Það er talað um það í öðrum fyrirlestrum, að stórt hljómhol, í stóru hljómholi þá magnast lág
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00059	299796	305091	train	tíðni, litlu hljómholi há tíðni, þess vegna eru formendur nefhljóða lágir.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00060	306362	312812	train	Og eins og ég var að segja vegna þess að, að nefholið er svo stórt þá verður hlutfallslegur innbyrðis munur nefhljóðanna
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00061	313600	314440	train	lítill.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00062	317944	320429	train	Og í samfelldu tali þá, þá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00063	320430	327734	train	hverfa nefhljóðin stundum sem sjálfstæð hljóð, það er að segja, stundum verður ekki algjör lokun í munni.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00064	328853	330146	train	Þannig að, að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00065	332140	337989	train	í staðinn fyrir að nefhljóðin séu sjálfstæð hljóð með lokun í munni og opnu út um nefið,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00066	338944	339633	train	Þá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00067	340749	344215	train	verður nefopnunin, eða sem sagt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00068	344230	348129	train	sig gómfillunnar með loftstreymi um nefið, það verður
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00069	349440	350429	train	samhliða
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00070	353161	354871	train	hljóði, öðru hljóði,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00071	356672	365822	train	sérstaklega undanfarandi sérhljóði. Þannig að í staðinn fyrir að menn segi „eins“ og „bangsi“
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00072	366900	372890	dev	þá segja menn „eins, eins, eins, bangsi, bangsi“. Sem sagt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00073	373068	376850	train	þarna verður enginn, ekki fullkomin lokun í munni
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00074	377856	393096	train	en það verður samt opna, gómfillan sígur samt og opnar meðan á sérhljóðinu, undanfarandi sérhljóði stendur, og það breytir hljómi sérhljóðsins af því að nefholið bætist þá við sem hljómhol.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00075	398583	400264	train	Hér sjáum við
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00076	401412	411233	train	stöðu talfæranna, stöðu vara og tungu við myndun íslenskra nefhljóða, þetta er nú nokkuð hliðstætt og við myndun
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00077	413092	415760	dev	lokhljóða með sama myndunarstað.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00078	417626	420449	train	Hér eru varamælt [m] og [m̥],
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00079	421147	422138	train	raddað og óraddað,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00080	422644	424991	train	tannbergsmælt [n] og [n̥],
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00081	425856	427986	dev	framgómmælt og uppgómmælt.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00082	430576	433713	train	Athugið þó að snertiflötur tungunnar við góminn
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00083	434305	438031	dev	er minni en í samsvarandi
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00084	440195	441905	train	lokhljóðum. Þetta eru sem sagt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00085	443086	447071	train	eins og „melur“ og „heimta“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00086	447728	452284	train	hér er „njóta“ og [n̥] „hnjóta“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00087	453318	460204	train	[ɲ] [ɲ], „ingi“ og „banki“, og [ŋ] [ŋ]
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00088	460834	464072	dev	„þang“ og „seinka“.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00089	466093	467041	train	Við getum svo,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00090	469341	472552	train	við getið svo skoðað, hérna,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00091	479503	481030	train	myndun þessara hljóða, það er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00092	482518	485158	train	hægt að skoða hér, skoða spænsk hljóð,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00093	486047	488978	eval	þau eru ekki endilega nákvæmlega eins og þau íslensku en samt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00094	490066	494115	train	nægilega nærri til að sé hægt að hafa gagn af þessum myndum.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00095	495006	498156	train	Hérna er, eru varamæltu lokhljóðin.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00096	501106	501826	train	staða
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00097	502692	506506	train	það er sem sagt, hér sjáið þið, gómfillan sígur, það er lokun við varir,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00098	507482	509582	train	staða tungunnar skiptir svo sem ekki máli.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00099	512054	513551	train	Hér eru, það eru
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00100	513664	517881	train	fleiri, miklu fleiri afbrigði í spænsku, við þurfum ekki að hafa áhyggjur af þeim. Hér eru tannbergsmælt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00101	518568	519898	train	nefhljóð [n].
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00102	523455	526948	train	Þarna lokar tungubroddurinn við tannbergið en gómfillan sígur líka.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00103	527834	529632	train	Hér er svo framgómmælt.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00104	533660	536060	train	Hér er reyndar snertiflötur
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00105	537344	539480	train	tungunnar við góminn mjög stór,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00106	540459	542205	train	stærri heldur en var sýnt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00107	542720	546500	dev	á myndinni á glærunni áðan og, og stærri heldur en venjulega er gert ráð fyrir að sé í íslensku.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00108	547546	549255	eval	Og svo er hér
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00109	552346	554426	train	[ŋ], uppgómmælta hljóðið.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00110	563416	564736	train	órödduðu hljóðin eru,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00111	565588	567839	train	þetta eru allt saman rödduð hljóð, órödduðu hljóðin eru nú
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00112	568973	569970	train	mjög svipuð.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00113	575003	575903	train	Hérna getum við svo
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00114	577451	580510	train	borið saman aðeins stöðu
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00115	582546	589448	eval	talfæranna, stöðu vara, tungu og gómfillu, við myndun lokhljóða,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00116	591726	594172	train	önghljóða hér í miðjunni, og svo
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00117	594173	596156	train	nefhljóða lengst til hægri,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00118	597591	599976	train	með mismunandi myndunarstaði. Það er að segja
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00119	600264	604423	train	myndun, vara myndun, tannbergsmyndun myndun,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00120	604441	620316	eval	framgómmyndun og uppgóm- eða gómfyllumyndun. Þetta er nú bara svona sett hér til þess að, að þið getið séð, glöggvað ykkur á muninum á þessum, þessum hljóðum, athugað sem sagt að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00121	620317	625343	train	það sem að skiptir máli hér í nefhljóðunum er að gómfillan
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00122	626898	628818	train	opnar alltaf upp í nefhol,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00123	631573	632231	train	og í,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00124	633848	634958	train	en í bæði
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00125	637273	644747	train	lokhljóðum lengst til vinstri og nefhljóðum lengst til hægri er lokað algjörlega fyrir loftstrauminn í munni.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00126	646892	648781	train	í önghljóðunum aftur á móti,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00127	649595	657107	train	hér í miðjunni, þá er ekki algjör lokun heldur, heldur þrengt að loftstraumnum.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00128	659549	664551	train	Athugið líka að, að tungustaðan er ekki
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00129	664590	670087	train	endilega nákvæmlega sú sama og á þeim myndum sem við höfum sýnt hér.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00130	670328	673726	dev	Sem sagt það getur verið að það séu myndir sem,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00131	674893	687218	dev	myndir sem eiga að sýna sama hljóð, sýni svolítið mismunandi tungustöðu og það er vegna þess að, að það getur verið munur ��ar á og það er ekki bæði, sem sagt getur verið munur,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00132	687274	688778	train	svolítill munur milli einstaklinga
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00133	689545	689933	train	og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00134	691032	692566	train	munur hjá sama manninum,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00135	693287	694917	train	innbyrðis munur, en, en
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00136	695511	696652	train	svona í stórum dráttum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00137	697472	699150	train	er er hérna.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00138	700118	703151	train	Eða þetta sýnir sem sagt muninn á hljóðunum,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00139	703471	705596	train	en áttum okkur á því, áttum okkur á því
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00140	706795	710424	train	myndirnar eru ekki alltaf fullkomlega nákvæmar, en þær eru nógu nákvæmar.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00141	714620	715190	dev	Þá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00142	716298	718284	train	eru það hliðarhljóð
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00143	719344	720394	dev	og það sem að,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00144	722684	724034	train	það sem einkennir hliðarhljóð
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00145	724670	725404	dev	er að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00146	727100	728149	train	tungunni er lyft upp
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00147	728960	732313	dev	að tannbergi eða að gómi, og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00148	732452	736139	train	hún lokar fyrir loftstrauminn um miðjan munn.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00149	738908	739418	train	En
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00150	739934	740498	train	hins vegar
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00151	741458	744157	train	leggjast brúnir tungunnar ekki alveg upp að jöxlunum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00152	746260	750879	train	og opna þess vegna fyrir loftrás til móts við öftustu jaxla,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00153	753723	755357	train	yfirleitt til annarrar hliðar
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00154	756267	758368	train	og oftast hægra megin.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00155	760998	761748	train	Það eru þó
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00156	763264	770012	train	til, hjá sumum er þetta þó vinstra megin og einstöku sinnum báðum megin,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00157	770983	772924	train	að það er sérstaklega í óraddaða ellinu.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00158	775900	783751	train	Við höfum sem sagt bæði óraddað og óraddað l í íslensku, í orðum eins og [l] „líta“ og [l̥] „hlíta“.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00159	786554	788051	dev	Við sjáum hér, þetta er,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00160	788254	791103	eval	hér er eins og sé horft upp í góminn
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00161	792963	793414	train	og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00162	796134	812963	train	hér er, skyggða svæðið sýnir hvar tungan snertir góminn og, og tennurnar og lokar fyrir loftstrauminn, það er lokað hér algjörlega við tannbergið. Reyndar getur lokunin verið svolítið, á svolítið misjöfnum stað og tekið eitthvert mið af
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00163	814345	815153	eval	hljóðunum í kring, af
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00164	816390	820680	train	því l er eina hliðarhljóðið í íslensku þá hefur það svolítið svigrúm.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00165	821288	823154	train	En örin hérna sýnir svo
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00166	824064	828204	eval	hvar er opin loftrás. Það er,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00167	830048	830647	train	hérna,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00168	831488	835478	train	sjáið að lokunin, eða þar sem tungan leggst ekki upp að jöxlunum hér aftast,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00169	836795	839849	eval	hérna hægra megin, eins og hún gerir hérna vinstra megin.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00170	842039	842970	train	Við getum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00171	845276	847651	dev	skoðað hérna, haldið áfram að nota
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00172	848492	849735	dev	spænskuna hérna.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00173	850522	854918	train	Spænskan hefur reyndar miklu fleiri hliðarhljóð heldur en íslenska en við getum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00174	855586	857226	eval	skoða l-ið hér.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00175	867072	868001	dev	Við getum líka
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00176	868619	869921	train	athugað að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00177	875354	876095	eval	það eru
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00178	878263	880513	train	í, alþjóðlega hljóðritunarkerfið,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00179	880657	885533	train	það er, hefur verið minnst á það áður, hefur verið talað um hljóðritun, að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00180	887309	889725	eval	það er, l er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00181	890530	892007	train	flokkað sem
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00182	894362	896642	train	hliðmælt nálgunarhljóð
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00183	897424	898046	train	en
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00184	899486	908606	train	óraddaða l-ið, það er kannski, sem er venjulega hljóðritað, sem sagt, með tákninu fyrir raddaða l-ið.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00185	910267	914159	train	Þessi hér og bara settur hring, hringur undir til þess að tákna raddleysi.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00186	916352	917730	eval	Íslenskt óraddað l
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00187	919444	927963	eval	gæti kannski alveg eins talist hliðmælt önghljóð og væri þá hljóðritað svona,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00188	929894	932688	eval	bara svona til að benda á þetta en ekki,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00189	934264	935374	eval	ekki til þess að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00190	936704	939020	eval	mæla með að því sé breytt.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00191	943899	944829	train	Svo eru það sveifluhljóð.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00192	946603	947083	train	Í
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00193	949050	949920	train	sveifluhljóðunum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00194	951296	952785	train	þá myndast
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00195	953513	960605	train	sveiflur eða titringur á milli, milli tungunnar og tannbergsins eða, eða úfsins
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00196	962024	963604	train	í einstökum tilvikum, komum að því á eftir,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00197	964242	970068	train	yfirleitt milli tungubrodds og tannbergs. Og þannig opnast og lokast loftrásin á víxl.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00198	972928	982827	train	Það er hins vegar, eins og er nefnt í fyrirlestri um hljóðritun, þá er stutta r-ið í íslensku oft, virðist oft bara vera ein sveifla. Það er að segja,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00199	984448	986283	eval	tungunni er slett
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00200	986665	990277	train	einu sinni í tannbergið og lokað fyrir örstutta stund
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00201	991194	991914	train	og,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00202	994630	995710	train	og opnað síðan aftur
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00203	995749	998850	train	en, en, en þetta er ekki endurtekið.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00204	1001180	1001930	train	Þess vegna
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00205	1004679	1005640	dev	væri kannski
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00206	1007096	1013904	eval	nær, að minnsta kosti stundum, að tala um íslenskt stutt r sem svokallað sláttarhljóð,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00207	1014784	1023213	train	sem er, er tákn hljóðritað eins og, eins og hér er sýnt og höfum hér í alþjóðlega kerfinu hérna.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00208	1025718	1029196	eval	Það er enginn vafi á því að, að langt r í íslensku er sveifluhljóð,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00209	1030394	1035117	train	Það er stuttar stundum, en, en stundum væri það stutta kannski frekar sláttarhljóð.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00210	1039214	1039723	train	Svo er þess
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00211	1041023	1045440	eval	að geta að sumir nota,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00212	1046493	1050498	train	eða í máli sumra kemur fyrir úfmælt sveifluhljóð.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00213	1051672	1052286	train	Það er að segja,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00214	1053420	1054086	train	þá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00215	1055122	1057288	dev	eru sveiflurnar ekki
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00216	1059048	1067419	eval	milli tungubrodds og tannbergs heldur milli upptungunnar og úfsins,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00217	1067858	1072597	train	myndast sveiflur þar á milli. Þetta er hljóðritað sem, sem stórt r
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00218	1075914	1077564	train	og hljómar
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00219	1079339	1084004	train	einhvern veginn þannig að í staðinn fyrir „fara“ segja menn „fara“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00220	1084983	1086952	dev	„fara“, eða eitthvað í þá átt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00221	1089543	1090232	train	og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00222	1092724	1093743	train	það er,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00223	1095986	1097350	train	en þetta er aftur á móti,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00224	1098870	1109489	train	þó að þessu bregði fyrir í íslensku, þá er þetta ekki talið eðlilegt íslenskt mál, málhljóð. Þetta er yfirleitt litið á þetta sem talgalla, kallað kverkmæli eða gormæli eða talað um að menn skrolli
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00225	1110315	1112875	train	og, og yfirleitt reynt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00226	1113641	1118183	train	að leiðrétta það eða, eða útrýma því.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00227	1119524	1120154	train	Og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00228	1122438	1123248	train	við getum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00229	1124668	1127988	train	aðeins skoðað þetta hérna í,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00230	1129584	1130453	dev	í spænskunni
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00231	1131762	1135117	dev	þar sem að, að við höfum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00232	1139187	1140249	train	r-ið hér.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00233	1142925	1149558	train	Segi það er ekki, þetta er ekki hvað, þetta er ekki nákvæmlega eins og íslensku hljóðin en nægilega líkt, hérna.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00234	1151378	1157280	train	Sjáið þarna þessar sveiflur tungubroddsins við tannbergið en sláttarhljóðið væri svona.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00235	1160364	1161444	train	Bara ein snerting svona.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00236	1165214	1166054	train	Og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00237	1168508	1169197	dev	síðan
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00238	1170800	1173708	train	getum við aðeins farið hérna yfir í þýskuna
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00239	1175361	1177184	dev	og athugað þar
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00240	1181358	1184215	train	úfmælta hljóðið. Það er reyndar
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00241	1185482	1195975	train	ekki flokkað þar sem úfmælt sveifluhljóð heldur úfmælt önghljóð sem er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00242	1199208	1204930	train	hljóðritað sem r á hvolfi. Þið sjáið það hér. Þetta er sem sagt úfmælt sveifluhljóð sem
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00243	1207360	1208310	train	venjulega er talað um,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00244	1209893	1212012	train	venjulega sagt að úfmælta hljóðið,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00245	1212847	1221988	train	kverk mælishljóðið í íslensku sé úfmælt sveifluhljóð en hugsanlega gæti það einnig flokkast sem úfmælt önghljóð eins og í þýskunni.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00246	1223177	1224256	eval	Og það er þá,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00247	1229009	1231956	train	getum við skoðað og hlustað á hér.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00248	1232939	1237075	train	Það sem að skiptir máli er að það, það myndast öng eða
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00249	1237110	1241574	train	sveiflur hér milli aftasta hluta tungunnar og, og úfsins.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00250	1251024	1251894	train	Hér er svo,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00251	1253697	1258362	train	getum við svo séð aðeins hljóðrófsrit með
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00252	1260488	1262018	train	þessum þremur flokkum hljóða.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00253	1262848	1264048	train	Þetta eru orðin „ara“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00254	1264375	1265894	train	„ana“ og „ala“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00255	1266745	1271802	train	og takið eftir hvað r-ið er stutt.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00256	1272650	1275207	train	Það er væntanlega bara ein sveifla hér.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00257	1275689	1277231	eval	Ef þið berið r-ið saman hér,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00258	1277499	1279047	dev	það er auðvelt að sjá
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00259	1280128	1287538	dev	h r-ið er vegna þess að við sjáum hin reglulegu bönd í sérhljóðanum sitthvorum megin við, r-ið er mjög stutt,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00260	1288052	1292617	train	en n-ið og l-ið eru miklu lengri.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00261	1295136	1298850	train	Og við, maður sér hér, þetta eru rödduð hljóð allt
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00262	1298869	1301396	eval	saman þannig í, í n-inu hérna og
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00263	1301397	1305635	train	l-inu hérna eru þessi dökku bönd,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00264	1308053	1314548	eval	lóðréttu bönd en, en þið sjáið að, að styrkurinn er minni heldur en í sérhljóðunum í kring.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00265	1321109	1322039	train	Hér er svo
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00266	1324352	1325072	train	myndað
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00267	1327047	1331530	train	hliðarhljóðið, rödduðu og órödduðu hliðarhljóði í framstöðu,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00268	1334400	1337130	train	hér er orðið „laða, laða“,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00269	1338247	1344856	dev	og þið sjáið [ð] er raddað, þannig að það er röddun alveg frá byrjun,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00270	1345936	1353074	train	en maður sér samt greinilega hvar skilin eru milli hliðarhljóðsins og sérhljóðsins, hvar sérhljóðið tekur við.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00271	1354944	1355710	train	Svo eru
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00272	1357662	1358482	train	tvær
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00273	1359753	1364282	train	myndir, tvö hljóðrofsrit með orðinu „hlaða“ með óraddaða hliðarhljóðinu.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00274	1365632	1370522	train	Og það er vegna þess að, að framburðurinn í þessum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00275	1371835	1374851	train	samböndum með órödd, órödduðum hljómendum í upphafi,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00276	1375317	1377542	train	virðist geta verið dálítið mismunandi.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00277	1378966	1380584	train	Í sumum tilvikum
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00278	1382464	1385963	train	og kannski, og yfirleitt er nú gert ráð fyrir því í hljóðritun, að, að
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00279	1387118	1390993	train	það sé um að ræða algjörlega óraddað hljóð, [l̥] [l̥] [l̥]
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00280	1391310	1397011	train	„hlaða“, og við sjáum það hér, sem sagt að, að,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00281	1398623	1401669	train	hér, hér er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00282	1402218	1405037	train	óraddað hljóð. Við sjáum það eru engin regluleg
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00283	1406652	1408631	train	bönd. En,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00284	1410655	1413048	train	og svo tekur a-ið við.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00285	1415028	1417025	train	Í seinna dæminu,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00286	1418230	1419518	train	þá er aftur á móti
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00287	1422666	1429625	train	eins og seinni hlutinn af hljóðinu, því hljóði sem er á undan sérhljóðinu, það er greinilegt hvar sérhljóðið hefst.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00288	1430129	1433368	train	En það er eins og seinni hlutinn af því sé raddaður.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00289	1433653	1436574	train	Þar að segja ef við berum þessa mynd
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00290	1437593	1440225	train	sjáum við þá sem er lengst til vinstri, þá er það sem er næst
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00291	1440264	1441440	train	á undan sérhljóðinu
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00292	1442562	1446990	train	alveg eins eða nokkurn veginn eins en það sem er hérna allra fremst er
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00293	1447752	1449910	train	eins og það sem er í myndinni
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00294	1450752	1451502	train	þarna í miðjunni.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00295	1451993	1452557	train	þar að segja,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00296	1454800	1459145	train	þarna virðist orðið hefjast á órödduðu [l̥] [l̥],
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00297	1459944	1462445	eval	en svo tekur við raddað l
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00298	1462465	1464714	train	þegar nær dregur sérhljóðinu.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00299	1466322	1467230	train	Þess vegna er þetta hljóðritað
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00300	1467231	1471241	train	svona með órödduðu l-i fyrst, síðan rödduðu og svo kemur sérhljóðið.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00301	1472576	1486410	train	Ég tek fram að ég geri ekki ráð fyrir og ætlast ekki til að þetta sé hljóðritað svona, ætlast ekki til að menn fari að greina þarna á milli greina hvort að hliðarhljóðið sé, eða hljómandinn þarna í upphafi sé raddaður að einhverju leyti,
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00302	1486951	1493621	train	þetta er bara til að, að benda á að framburðurinn getur þarna verið svolítið mismunandi.
+fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c_00303	1496530	1502411	train	Og þá skulum við láta lokið umfjöllun um hljómendur.

00001/fa3499a8-5c86-4ed6-850a-2543899c6b6c.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:596b75b64b31e59f8d7b2d150fd0524ef490e750cb9a95f7c00a5f1641332e96
+size 48088060

00002/11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0.txt

@@ -0,0 +1,108 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00000	420	2800	train	Við höfum áður skoðað reglu Cramers, núna ætla ég að setja upp
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00001	2812	6702	eval	almenna formið á reglu Cramers fyrir n sinnum n
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00002	7618	8796	dev	Þannig að
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00003	10544	12314	train	regla Cramers.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00004	15526	17306	train	Og við erum með jöfnuhneppi.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00005	19019	20300	train	Við erum með a einn, einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00006	21375	22275	train	X einn
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00007	23262	25951	train	og a einn, tveir, X tveir
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00008	27276	30276	dev	og plús punktur, punktur, punktur, plús a einn
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00009	30975	34005	dev	n X n er jafnt og b einn.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00010	36034	38803	train	Og svo koll af kolli, X einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00011	39558	42098	train	a tveir, tveir, X tveir,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00012	44675	45995	dev	a tveir, n
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00013	46066	48066	train	X n er jafnt og b tveir
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00014	49226	50326	dev	og höldum áfram.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00015	51988	53727	train	A n einn, X einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00016	54261	56260	train	a n tveir, X tveir,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00017	59259	60098	dev	a
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00018	60376	61576	train	n n
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00019	61720	63480	train	X n er jafnt og b n.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00020	65654	66384	train	Svona,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00021	68611	71371	train	almenna lausnin á þessu jöfnuhneppi hér
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00022	72006	74305	dev	er, við skilgreinum D
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00023	77290	79449	train	og D j
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00024	79908	80908	train	sem
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00025	83829	86539	eval	ákveðu af því fylki
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00026	86968	90228	train	sem fæst með því að skipta út
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00027	90991	92731	train	dálki j
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00028	94631	95601	train	fyrir
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00029	96420	97450	train	þetta fyrirbæri hér.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00030	98615	102466	train	Þannig að við erum með ákveðuna fyrir þetta fylki A,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00031	103449	106669	dev	fylki D er fylkið A,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00032	106836	111605	train	þar sem við erum búin að skipta út dálki j fyrir þennan dálk hérna.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00033	112696	114735	dev	Þannig að fylkið D j.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00034	114878	116678	train	Það er að segja ákveðan af því,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00035	117118	118398	train	a einn einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00036	120427	122828	train	a einn, j mínus einn.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00037	124202	127512	train	Svo setjum við b einn í staðinn fyrir j, a einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00038	127654	129002	train	j plús einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00039	129644	131313	train	og svo höldum við áfram.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00040	131798	133647	eval	Og a einn n
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00041	134766	136425	train	og a tveir, einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00042	137879	139189	train	a tveir,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00043	139206	140255	train	j mínus einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00044	141099	142648	train	b tveir, a
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00045	142708	144188	train	tveir, j plús einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00046	144958	148157	eval	a tveir n og svo framvegis,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00047	149827	150627	train	A n einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00048	152077	153628	train	a n, j mínus einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00049	154344	155304	train	b n,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00050	158384	160183	train	a n, j plús einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00051	161278	161728	dev	a,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00052	163958	166737	train	þetta á að vera tveir, þetta á að vera tveir n. Og n n hérna.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00053	168585	170205	train	Og j jafnt og einn
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00054	170484	171554	train	og upp í n.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00055	176495	179105	eval	Þá er lausn jöfnuhneppisins,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00056	180654	183344	eval	það til ein lausn á þessu jöfnuhneppi hér.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00057	184104	185583	train	Ef A er
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00058	185584	190124	eval	ekki jafnt og núll, það er að segja ákveðan af A er ekki jafnt og núll,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00059	190832	191711	eval	þá gildir,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00060	193110	198010	train	þá gildir að X einn er jafnt og D einn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00061	198898	200066	train	ákveðan af A,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00062	201725	208146	train	X tveir er jafnt og D tveir deilt með ákveðunni af A, og svo framvegis.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00063	208907	211637	train	X n er jafnt og D n
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00064	212288	213657	train	ákveðan af A.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00065	215158	224367	train	Það er að segja, til þess að leysa fyrir X n, þá tek ég ákveðuna af þessu fylki hér, þar sem ég er búin að skipta út fyrsta dálkinum með þessum dálki hér.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00066	225273	235944	train	X tveir, þá tek ég X, annan dálkinn hér og set inn þennan dálk hérna í staðinn, og svo framvegis. X n þá er ég búin að skipta út þessum dálki hér
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00067	237003	243654	train	og setjum þennan dálk í staðinn. Alltaf deili ég með ákveðunni af A þannig að ákveðan af A má ekki vera núll.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00068	244912	247061	eval	Og þetta er þá almenna lausnin,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00069	247635	250566	dev	þannig að þetta er almenna, almenna lausnin á því.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00070	253342	257511	train	Þannig að þetta er regla Cramers. Almennt form á henni, við vorum búin að skoða hana fyrir
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00071	259249	266739	train	tvær og líklega þrjár jöfnur, þrjár, þrjár breytur líka, alla vega tvær jöfnur, tvær breytur segi ég, tvær breytur og tvær jöfnur. Hérna er þá n,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00072	266740	278188	train	það er að segja við tökum ákveðuna af A, það er að segja stuðlarnir hér, ákveðan af A. Ef að sú ákveða er ekki núll þá er til lausn, og aðeins ein lausn,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00073	278653	291893	train	og hana finnum við með þessu hér. X einn er þá D einn, það er að segja ákveðan af þessu fylki hér, og hérna verður einn og einn, og þá tek ég fyrsta dálkinn og skipti honum út fyrir
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00074	292812	295382	train	lausnardálkinn eða sem sagt b dálkinn hér,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00075	296052	297842	eval	og svo koll af kolli.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00076	303718	304328	train	Nú,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00077	305902	307121	dev	þetta gildir almennt.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00078	308676	309895	train	Það er eitt
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00079	311226	312786	train	sértilfelli sem ég ætla að tala um.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00080	314300	316699	train	Og það er ef að ég er hérna
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00081	318347	319347	train	alls staðar
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00082	320988	321558	train	með núll.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00083	323732	325731	train	Þá er ég með eina lausn.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00084	326836	332396	train	Þá sé ég í hendi mér eina lausn sem er það að X einn, X tveir og upp í X n, sé allt núll.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00085	333188	335297	train	Þá er ég með mögulega lausn í,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00086	341124	343294	train	þá er ein lausn þannig.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00087	345418	347747	train	Það getur hins vegar verið að það sé til önnur lausn.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00088	347865	351565	train	Það er eins og ég segi, þetta er sértilfelli þar sem að ég er með núll hérna megin.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00089	351946	357696	train	Getur verið til önnur lausn. Ef að ákveðan er ekki núll, þá get ég fundið aðra lausn með þessari aðferð hér.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00090	358658	363866	train	En þetta er alltaf einn möguleiki þegar ég er með núll alls staðar hér, þannig að þetta er svona,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00091	366335	371766	train	það sem við köllum óhliðrað jöfnuhneppi. Það er að segja, kallað á ensku homogeneous.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00092	373663	378184	train	Nú, þetta er eins langt og ég ætla að fara í þessum kafla. Það er
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00093	378270	387600	train	meira efni í þessum kafla þar er talað um Leontief og linear programming, input, output töflur, þetta eru allt mikilvæg atriði,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00094	388342	390392	train	passa samt ekki alveg inn í þennan kúrs.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00095	391037	394947	dev	Ef ykkur leiðist í sóttkví þá náttúrulega bara dundið þið ykkur við að lesa það.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00096	395610	401789	dev	Input output töflur eru til dæmis mjög mikilvægar, þær koma við sögu í til dæmis IO,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00097	401790	403273	eval	industrial organization
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00098	404428	408847	train	og í þjóðhagsreikningum. Mjög mikilvægar í þjóðhagsreikningum. Þannig að þetta eru mikilvæg,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00099	409386	414845	train	mikilvæg fyrirbæri en, en eru í rauninni fyrir utan það sem við erum að gera í þessu námskeiði.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00100	415424	420663	train	Þannig að þetta er síðasta vídeóið í þessu námskeiði.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00101	422230	426069	train	Ég bara þakka ykkur kærlega fyrir veturinn, það hefði verið mjög gaman að geta sagt bless við ykkur
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00102	427210	428660	dev	í skólastofunni, en því miður,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00103	428878	430167	dev	það er bara,
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00104	431092	435812	eval	svona æxlast hlutir. Ég mun vonandi sjá ykkur sem flest í vinnumarkaðshagfræðinni á öðru ári
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00105	436356	442225	eval	og vonandi verður hún kennd bara á venjulegan hátt næsta, næsta vor, ég reikna reyndar ekkert með neinu öðru.
+11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0_00106	442782	461633	train	Þannig að ég þakka ykkur bara fyrir allt, þið eruð bara búin að vera frábærir nemendur og, og ég er búin að hafa gaman af því að kenna ykkur. Þetta er umhverfi sem er dálítið nýtt og það er pínulítið skrítið að standa hérna og tala við vegg, en ég vona að þið hafið gagn af þessum, þessum vídeóum. Að því sögðu segi ég bara takk fyrir mig.

00002/11c387fb-9715-487d-9fe9-df1b3e247ac0.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:13008fc6b857689b4f32e28b9ed9557b4ceea60cc22f49dfabb3bf95b630e10a
+size 14805122

00002/1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9.txt

@@ -0,0 +1,39 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00000	330	5789	train	Aðferðin sem við ætlum að nota til að leysa jöfnuhneppið heitir Cramer's rule eða regla Cramers.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00001	8528	9827	eval	Regla Cramers.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00002	11054	15424	train	Hún virkar svona. Ég ætla að byrja á tvisvar sinnum tveir fylki, af því það er einfalda,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00003	17222	23006	train	einfalda leiðin, en síðan virkar þetta nákvæmlega á sama hátt ef við erum með, hérna,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00004	23008	24198	train	stærri fylki.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00005	24538	26078	train	Þannig að við erum með dæmi.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00006	26682	32002	train	Tveir x einn plús fjórir x tveir er jafnt og sjö,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00007	32630	33869	eval	tveir x einn
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00008	34704	36594	train	mínus tveir x tveir
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00009	37208	39767	train	er jafnt og mínus tveir. Þetta kunnið þið að leysa,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00010	39878	57677	train	til dæmis bara margfalda þessa seinni með mínus einum, þá losnum við x-in, og við leysum þá fyrir x tvo og svo þegar við erum búin að finna x tvo þá stingum við inn og leysum fyrir, fyrir x einn, og þetta er tiltölulega einfalt. X einn er hálfur og x tveir er
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00011	57684	58334	train	þrír aðrir,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00012	59256	61336	train	þetta getið þið leyst bara sjálf.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00013	62304	65291	eval	Það sem ég ætla að sýna ykkur er, hvernig virkar regla Cramers, þá
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00014	65292	66705	dev	notum við ákveðuna,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00015	68167	70148	train	það er að segja D, þá erum við hér
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00016	70462	76972	train	búin að setja stuðlana hér upp í fylki, tveir og tveir og fjórir og mínus tveir.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00017	78891	81701	train	Ákveðan af þessu fylki
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00018	82452	97971	train	er þá bara tveir, tveir, fjórir og mínus tveir og við margföldum saman tvisvar sinnum mínus tveir mínus tveir sinnum fjórir og við fáum ákveðuna, sem er hérna mínus fjórir, mínus átta mínus tólf.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00019	100269	109239	train	Lausnin á dæminu, leiðin til að finna x einn og x tveir, bara með því að gera þetta algerlega systematískt, er að við setjum upp hér: x einn
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00020	109712	114692	train	er jafnt og, þessi ákveða hér kemur fyrir neðan strik,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00021	115360	121169	train	tveir, tveir, fjórir og mínus tveir. Það kemur ákveða fyrir ofan strik.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00022	124187	132708	train	Hún er frábrugðin þessari sem er hérna fyrir neðan strik þannig að, af því ég er að leysa x einn þá tek ég fyrsta dálkinn hér
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00023	132968	134698	train	og ég set í staðinn
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00024	136401	138551	dev	B stuðlana sem eru hér.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00025	138776	158185	train	Þannig að fyrir x einn, þá kemur í fyrsta dálk sjö og mínus tveir og seinni dálkurinn er alveg eins. Og svo reikna ég bara ákveðuna fyrir ofan strik, sjö sinnum mínus tveir, það er fjórtán og mínus mínus átta, alltaf passa mínusana,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00026	158768	164638	train	og fyrir neðan strik, þetta var ég búin að reikna út að væri mínus tólf, og þá fæ ég hér
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00027	167230	168370	train	fjórtán
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00028	170680	178620	train	mínus fjórtán plús átta mínus sex á móti mínus tólf. Þetta fæ ég sem sagt, það er hálfur og það var það sem ég var búin að reikna hér, ekki satt.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00029	179780	184719	train	X tveir, reikna það á sambærilegan hátt, ákveðan hér fyrir neðan strik,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00030	185564	202912	train	fyrir ofan strik kemur ákveða líka. Núna er ég að finna x tvo, þannig að það er seinni dálkurinn þar sem ég set inn b, sjö og mínus tveir, fyrri dálkurinn er alveg eins og hérna fyrir neðan strik, ég skipti út hér af því ég er með x tvo, ég skipti út í fyrra dálki
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00031	202914	204201	train	þegar ég er með x einn.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00032	204870	215007	train	Þannig að þá fæ ég hér mínus fjórir mínus fjórtán. Hérna fæ ég mínus fjóra, svo fæ ég mínus fjórtán, mínus tólf hérna fyrir neðan strik, þannig að þetta er
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00033	215009	218898	train	mínus átj��n á móti mínus tólf, þetta eru þá þrír
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00034	219188	219638	dev	aðrir.
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00035	220405	225416	dev	Þannig að ég hef, get alveg reiknað þetta megin, tvisvar sinnum tveir. En um leið og þetta er orðið
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00036	225778	226788	train	flóknari,
+1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9_00037	228252	239353	train	fleiri jöfnur, fleiri óþekktar stærðir, þá verður þessi aðferð hér miklu erfiðari, en þessi hér er algjörlega systematískt og ég get notað alveg sama hvað ég er með mikið af jöfnum.

00002/1ce15932-898d-4007-afb2-4127315031c9.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:d33444d6afc416ad9bf54a2fbd0d30e50a844cbf5d868ae6268e945edfffa149
+size 7685326

00002/2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f.txt

@@ -0,0 +1,175 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00000	630	3187	train	Við getum nýtt okkur reiknireglurnar
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00001	4038	5130	train	um ákveður
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00002	6012	12550	eval	til þess að finna ákveður af ákveðnum fylkjum án þess að þurfa að reikna fylkin frá, frá grunni.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00003	13065	14456	train	Þannig að við erum með hérna dæmi:
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00004	16015	16633	dev	A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00005	17208	18132	train	og B
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00006	20476	23153	train	eru þrisvar sinnum þrír fylki
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00007	24909	27332	train	og við vitum að ákveðan af A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00008	27872	28622	train	er þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00009	29638	31479	train	og ákveðan af B
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00010	31897	32935	train	er mínus fjórir.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00011	34599	40758	train	og það sem við eigum að finna eru ákveður. Við ætlum fyrst að finna ákveðuna af A sinnum B.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00012	42011	42885	train	og þá vitum við
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00013	43902	47032	train	frá því áður að það er bara ákveðan af A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00014	48531	49806	dev	sinnum ákveðan af B,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00015	51279	55832	train	sem er þá þrír sinnum mínus fjórir, það er að segja mínus tólf.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00016	56055	58330	train	Þannig að það er, það er lítið mál.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00017	60700	63851	train	Hvað segið þið um þrisvar sinnum ákveðuna af A?
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00018	64813	69798	eval	Jú, það er ósköp einfalt. Það er bara þrír sinnum þrír sem er þá níu.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00019	74837	77245	train	Mínus tveir sinnum ákveðan af B.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00020	78732	81698	train	Þá þurfum við að passa okkur vegna þess að núna er mínus tveir inni
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00021	82346	96256	train	og er hluti af ákveðunni, við erum að margfalda öll stök í B með mínus tveimur. B er þrisvar sinnum þrír fylki þannig að við fáum mínus tveir í þriðja sinnum ákveðan af A sem er þá mínus fjórir.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00022	96849	102349	train	Þá fáum við hérna mínus átta sinnum mínus fjórir. Við fáum þrjátíu og tveir.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00023	104332	120321	dev	Og þá alveg á sama hátt ef við erum með fjórum sinnum fylkið A, ákveðan af A, að þá er ég með fjórir í þriðja sinnum ákveðan af A sem var þrír. Það er að segja, þetta gefur mér hundrað níutíu og tveir.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00024	124738	126672	train	Hvað er ákveðan af A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00025	128460	130195	train	plús ákveðan af B?
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00026	131203	133081	dev	Hún er þá þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00027	134340	136146	train	mínus fjórir og er þá mínus einn.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00028	138135	141108	train	En hvað er ákveðan af A plús B?
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00029	144480	146866	train	Það er bara ósköp einfalt svar við því. Við vitum það ekki.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00030	148159	153051	train	Við bara vitum ekkert hver þessi ákveða er, við erum ekki með nægar upplýsingar til þess að svara því.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00031	156237	162070	train	Nú, það sem við þurfum núna að velta fyrir okkur og læra er fyrirbæri sem heitir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00032	163784	164919	train	fylgi
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00033	166531	167522	train	átta
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00034	170292	171153	train	fylki,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00035	172209	173729	dev	sem á ensku heitir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00036	175182	181048	train	cofactor, ég er að gá hvort þið sjáið þetta ekki örugglega, cofactor matrix
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00037	185367	196290	dev	Ég er búin að sýna ykkur þessa aðferð án þess að segja ykkur hvaða, hvað, hvað hún heitir. Það er að segja, þegar við vorum að finna ákveðuna af þrisvar sinnum þrír fylki og brutum hana niður í tvisvar sinnum tveir fylki,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00038	196564	198840	train	það sem við vorum í rauninni að gera var að nota,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00039	199514	203553	train	finna fylgiþáttafylkið, þó að ég kallaði það ekki því nafni á þeim tíma.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00040	207705	210670	train	Formlega lítur þetta svona út: ef A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00041	213160	215815	train	er n sinnum n fylki
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00042	218824	220347	train	þá getum við fundið,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00043	226336	229718	train	fundið ákveðuna af A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00044	232568	234095	train	með því að nota
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00045	239471	242854	train	fylgiþátta fylgi, fylgiþáttafylkið
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00046	246807	249587	eval	sem við köllum C I J
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00047	251722	256386	train	þá er fylkið A jafnt og, eða það er að segja ákveðan af A,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00048	256760	262954	train	a, i, j, c, i, einn plús a,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00049	265363	266352	train	i, einn fyrirgefið þið,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00050	266940	268891	eval	einn, C i einn,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00051	269049	269988	train	a i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00052	270202	272586	eval	tveir, C i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00053	272587	274371	train	tveir og svo framvegis.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00054	275558	277102	train	Svo kemur hérna a i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00055	277645	280252	train	j, C i j.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00056	280279	284071	train	Þetta er stórt C og lítið a, og plús punktur punktur punktur.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00057	284696	289295	dev	a i n, C i n.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00058	289468	290822	dev	Ókei, hvað meina ég með þessu?
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00059	293003	294295	train	C i j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00060	298989	299531	train	er
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00061	300791	303812	train	mínus einn, við völdum i plús j.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00062	305280	307014	train	Síðan erum við með fylkið A,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00063	307867	312653	train	ákveðan af fylki A, sem að er
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00064	314558	317197	train	a einn einn. Svo höldum við hérna áfram
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00065	317685	319731	train	Og hér er ég með þá a einn,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00066	320906	327740	train	j mínus einn, og næsta er a, i, a, i, j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00067	329160	333043	dev	og svo a i, nei þetta á að a einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00068	334573	336559	dev	a einn, j mínus einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00069	336776	340549	train	a einn j, a einn j plús einn,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00070	341779	344993	train	og svo höldum við áfram og a einn n er hér
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00071	346570	349940	train	og nú er ég aðeins komin út fyrir, ég ætla að reyna að halda mig inn fyrir rammann.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00072	350759	354003	train	Sjáið þið þetta hérna? Já, þetta sleppur, hin línan sleppur ekki.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00073	356050	361952	train	Svo kemur næsta lína, a tveir einn, og hún er alveg eins, og upp í a tveir n.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00074	362738	363907	train	Svo kemur hér
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00075	365113	367341	train	a tveir i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00076	368925	370321	train	og a,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00077	373279	375749	train	nei, nei þetta er ekki tveir i, þetta er a i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00078	378200	380304	train	a i einn, fyrirgefiði,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00079	380440	382887	train	a i einn, svo kemur a i j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00080	384568	392169	train	j mínus einn, a i j, a i j plús einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00081	393194	396364	eval	og a j n
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00082	398182	399095	train	og svo áfram,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00083	400648	409593	train	a n, einn, a n j mínus einn, a n j,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00084	409870	417199	train	a n j plús einn. Og a n n og svona. Ókei,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00085	418085	421528	train	fylgiþáttafylkið hér, þetta er sem sagt fylkið A
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00086	423614	426407	train	og fylgiþáttafylkið C i j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00087	427946	430211	train	er þá mínus einn í veldinu i plús j,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00088	431638	434583	train	og síðan tökum við ákveðuna af þessu fylki
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00089	435089	438864	train	þar sem ég er búin að taka út röð i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00090	441604	449920	train	og dálk j. Þannig að ég er búin að taka út röð i
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00091	450753	451529	train	og dálk j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00092	452701	455151	train	og svo finn ég ákveðuna af restinni
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00093	455503	458974	train	Þannig að það er í rauninni fylgiþáttafylki
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00094	460521	463317	train	og það er aðferðin,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00095	464360	470794	train	aðferðin sem við, við notum, þetta er sem sagt aðferðin sem ég var að nota áðan, í fyrra vídeói,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00096	471160	480068	train	þar sem að mínus einn og plús einn skiptust á, sem sagt ég skiptist á mínus og plús og þetta er ástæðan fyrir því. Kemur hérna mínus einn í veldinu i plús j
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00097	480378	484043	train	þannig að, að, tökum summuna i plús j,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00098	484842	489903	train	og hérna, fyrirgefið, i plús j, nú er ég farin að, já
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00099	491526	499165	train	hérna, og tökum summuna af því, og það veltur á, á, það ákveður hvort það er mínus eða plús. Þannig að ég ætla að taka
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00100	500412	503333	eval	eitt dæmi og ég ætla bara að þurrka út hér,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00101	508027	510642	train	þannig að ég sé ekki alltaf að stoppa á milli.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00102	511322	513607	train	Þannig að ég ætla bara að þurrka þennan hluta hér út.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00103	520109	522232	train	Það er smá maus með þennan vegg hérna,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00104	524235	525477	train	en látum það reddast,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00105	527284	528174	train	svona.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00106	529413	533348	train	Þannig að ég er núna með fjórum sinnum fjórir fylkið,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00107	535000	537324	train	fjórum sinnum fjórir fylki, það er
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00108	538182	538641	train	þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00109	538981	540250	train	og sex
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00110	541031	542623	train	mínus einn og fimm
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00111	543627	546575	train	og ég er með núll og einn og einn og tveir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00112	547643	549488	train	og ég er með núll og C
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00113	549946	551075	train	og núll og núll
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00114	551954	555498	train	og tveir og tveir og núll og þrír.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00115	556717	560991	train	Áður þá lagði ég áherslu á það að við tækjum alltaf fyrstu línuna
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00116	561902	563792	train	og það er ekkert á móti því að gera það.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00117	564487	568717	train	En í rauninni eftir að ég sýndi ykkur reglurnar um ákveður áðan,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00118	569073	573971	eval	þá sjáum við það að það er, ég get valið mér dálk eða línu
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00119	574554	577074	train	og ég vel mér dálk eða línu
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00120	577339	579973	train	og ákveð síðan og vinn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00121	582222	583772	dev	fylgiþáttafylkið út frá því.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00122	584636	588834	train	Og maður reynir að velja sér línu eða dálk, þetta á að vera C hérna,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00123	589584	592499	train	þar sem að, að gerir manni lífið einfaldast.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00124	594128	599922	train	Og það er oft, yfirleitt einfaldast að taka þar sem eru, núllin eru flest vegna þess að það dettur allt út, út þar.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00125	600624	604175	train	Þannig að ég ætla að velja þennan dálk hérna.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00126	605259	607741	train	Það er að segja, ég ætla að velja mér þennan dálk hér
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00127	608954	612169	train	og finna fylgiþáttafylkið út frá því,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00128	612915	615161	train	þannig að ákveðan af A hér
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00129	616586	617441	train	er þá
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00130	618731	619600	train	mínus einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00131	620358	622432	train	og hér er ég með fyrstu línu,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00132	623630	625213	train	fyrstu línu þriðja dálk,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00133	625787	628575	train	þannig að veldið verður hér einn plús þrír.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00134	629916	631250	train	Svo kemur núll
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00135	632115	636434	train	og sinnum restina af fylkinu, það er að segja fylgiþáttafylkið.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00136	637170	647378	train	Að þá tek ég út, ég er með núllið hér, þá tek ég út þennan dálk og fyrstu línu, þannig að ég er með sex mínus einn og fimm, einn, einn, tveir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00137	648092	650740	train	og svo tveir og núll og þrír.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00138	654407	655586	train	Já, þetta er sinnum.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00139	657155	659209	eval	Og svo kemur plú
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00140	660018	663988	train	og þá kemur mínus einn og þá er ég að horfa, vinna út frá þessu C-i hér.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00141	664660	666997	train	Að þá er ég komin í aðra línu,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00142	668504	669169	train	þriðja dálk.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00143	670020	673073	train	Og þá fæ ég C sinnum fylgiþáttafylkið,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00144	675410	676011	train	þrír,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00145	677698	679471	train	þrír mínus einn og fimm
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00146	680897	682622	train	og núll, einn og tveir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00147	684396	686393	train	og tveir, núll og þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00148	688808	694298	train	og svo fæ ég plús svo kemur mínus einn, það er hér núll.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00149	694995	697373	train	Og þetta er sem sagt þrír plús þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00150	698998	702993	dev	og ég fæ núll sinnum fylgiþáttafylkið, nú er ég alveg að klára plássið,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00151	704957	707646	dev	fylgiþáttafylkið, það er þetta núll hér,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00152	708314	713466	train	að þá dreg ég út þessa línu, þennan dálk og þá fæ ég þrír, sex og fimm,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00153	715742	718143	train	þrír, sex og fimm, núll og einn og tveir
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00154	719672	722298	train	og tveir, núll og þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00155	724264	726713	train	og svo fæ ég plús og núna þarf ég þá að
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00156	729854	731989	train	fá mér aðeins meira pláss hér.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00157	745271	749350	train	Og þá fæ ég hér síðasti liður, það er þessi hér.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00158	749953	754209	train	Það er sem sagt mínus einn í veldinu
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00159	754754	756534	train	fjórir plús þrír
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00160	758762	761613	train	og fylgiþáttafylkið er þá eftirfarandi
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00161	762826	766856	train	Það er þá, tek út þennan dálk, þessa línu, þrír, sex og mínus einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00162	768831	771112	train	og núll, einn, einn
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00163	773367	774475	train	og tveir tveir, núll
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00164	776166	778685	train	og svona. Og þá er ég komin með ákveðuna.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00165	781654	786787	train	Af því ég valdi dálk með öllum þessum núllum þá sjáum við að þetta dettur út og þetta dettur út og
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00166	788188	789129	train	þessi dettur út,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00167	789347	793700	train	afsakið, og eina sem er eftir er, er þá þessi liður hér.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00168	794659	800618	eval	Þá er ég mínus einn í veldinu fimm, þannig að það er bara mínus einn, þannig að ég fæ hérna mínus C,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00169	801539	803093	train	og svo þarf ég að reikna
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00170	804116	805316	train	þetta fylki hér,
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00171	806373	813395	train	þrír mínus einn og fimm, núll, einn, tveir og tveir, núll og þrír.
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00172	814941	825377	train	Og þá þarf ég bara að halda áfram, ég þarf að velja hér línu eða dálk og reikna fylgiþáttafylkið af því
+2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f_00173	827121	846352	train	og ég ætla bara að spara okkur þá útreikningana, þið getið gert það. En út úr þessu kemur fimm C. Þannig að þetta er fylgiþáttafylki og hvernig við reiknum, reiknum þau. Og þá ætla ég að stoppa, stoppa hér og halda áfram, í næsta vídeó.

00002/2104387e-9030-4271-a28d-d62adfe13f3f.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:2159ea1ccc974607b4e6db5967d2f8592c8ddcafeb360de9a5253bda77817577
+size 27087548

00002/45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6.txt

@@ -0,0 +1,94 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00000	240	1110	eval	Þá höldum við áfram.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00001	2650	8970	train	Í síðasta bút, þar sem ég var með glæruna, að þá sýndi ég ykkur reglur um ákveður. Nú ætla ég að taka bara nokkur dæmi.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00002	10292	16072	train	Og fyrsta reglan var að ef öll, öll stök í röð eða dálki eru núll,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00003	16346	19045	train	þá er ákveðan núll, þannig að það er bara tiltölulega einfalt.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00004	19340	21789	train	Ef við erum hérna með fylki,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00005	22084	30113	train	þrír og núll og sjö og núll. Tökum ákveðuna af því. Þá er það bara þrisvar sinnum núll, það er bara núll, núll sinnum sjö er núll.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00006	30486	34356	dev	Þannig að við fáum bara núll út úr því. Það er tiltölulega, tiltölulega einfalt.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00007	36618	47418	dev	Númer tvö segir okkur að við fáum sömu ákveðu, hvort sem, bylt, fylkið er bylt eða ekki, og hér er ég þá með fylkið,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00008	48070	49980	train	einn, tveir og þrír og fjórir,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00009	51341	58092	train	og ákveðan af því er einn sinnum fjórir, það er fjórir mínus tvisvar þrír eru sex, það er sem sagt mínus tveir,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00010	58864	62023	train	og ég ætla að nota þetta fylki í dæmunum hér á eftir.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00011	62692	70672	train	Ef ég bylti þessu fylki, að þá verður fyrsta línan, fyrsti dálkur, það er sem sagt einn og þrír, verður þá fyrsti dálkur, tveir og fjórir,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00012	71716	81834	train	og þá fæ ég hvað, ég fæ einn sinnum fjórir eru fjórir mínus tvisvar, þrír er sex. Ég fæ það sama út. Þannig að þið sjáið að sú regla, sú regla gildir.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00013	84666	96405	train	Regla C, ef við margföldum öll stök í röð eða dálki með alfa þá margfaldast ákveðan með alfa. Þannig að ef ég margfalda seinni röðina í þessu,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00014	98502	100340	train	þessu fylki hér með tveimur
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00015	101160	110729	train	þá ætti ákveðan að margfaldast með tveimur. Það er að segja ég fæ einn og þrír og ég fæ þá fjórir og átta.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00016	111120	115109	train	Að þá fæ ég einu sinnum átta eru átta mínus tólf.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00017	115709	119619	train	Það er að segja mínus fjórir. Þannig að þið sjáið að það, það virkar.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00018	124278	134338	train	Það sem við sjáum síðan, ef við skiptum á tveimur röðum eða dálkum, þá skiptir ákveðan um formerki þannig að ef ég skipti hér á þessum tveimur dálkum
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00019	135352	147031	train	þá fæ ég þrír og fjórir hérna fremst og svo einn og tveir, og þá fæ ég þrisvar tveir eru sex mínus fjórir, ég fæ tvo, þannig að þetta, við sjáum að þetta virkar.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00020	151011	152781	train	Síðan fáum við ef
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00021	153480	156239	train	einn, ein röð eða dálkur er margfeldi af annarri,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00022	156520	163249	train	þannig að ef ég tek bara fyrra, fyrra dálkinn, hér, fyrri röðina hér einn og þrír og svo margfalda ég bara með tveimur fæ ég tveir og sex.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00023	164241	166491	train	Þannig einn og þrír verður tveir og sex, sem sagt
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00024	167304	178964	train	þessi röð er margfeldi af þessari hér, þá fæ ég sex, einu sinni sex er sex mínus sex og ég fæ núll. Í rauninni erum við þá bara með tvær línur sem liggja, liggja samsíða.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00025	181046	182016	train	Nú,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00026	184470	188680	train	síðan fáið þið ákveðan er óbreytt, ef margfeldi af einni röð eða dálki
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00027	188982	190511	train	er bætt við
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00028	191622	192732	train	fylkið A,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00029	193208	197596	train	þannig að ég ætla að draga línu hér, ég reyni að nýta plássið vel.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00030	199051	201541	train	Hvað ætla ég að gera þá? Ég ætla að vera með
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00031	202072	207001	train	fyrri röðina hér og svo ætla ég að margfalda
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00032	209347	210828	train	mínus tveir
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00033	211904	218473	train	sinnum þessi röð og leggja við þessa röð, þannig að mínus tveir plús tveir eru núll
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00034	218974	234534	eval	og svo mínus sex plús fjórir verða þá mínus tveir og þá á ég að fá sömu ákveðu. Þá fæ ég einn sinnum mínus tveir og svo fæ ég mínus núll þannig að ég fæ mínus tveir þannig að það, það stemmir.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00035	236508	238227	train	Þannig að það stemmir.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00036	239718	242308	eval	Ákveða margfeldis tveggja fylkja.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00037	243256	247866	eval	Ef ég ætla að nota þetta fylki hér og
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00038	248978	255996	eval	við notum þetta fylki hér, sem sagt ákveðan af A er mínus tveir og ég er með fylkið
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00039	256550	262620	train	B sem að er þá einn og þrír og þrír og núll,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00040	263008	265988	train	að þá fæ ég út úr því núll
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00041	267216	269746	train	mínus níu, það er að segja mínus níu.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00042	271616	275626	train	Ef ég tek margfeldið, það er að segja af þessum tveimur,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00043	276467	279308	train	einn og þrír, tveir og fjórir
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00044	279828	284618	train	og einn og þrír og þrír og núll, ef ég margfalda saman þessi tvö fylki,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00045	284981	291192	train	þá fæ ég einn og þrír og einn og þrír, það er að segja einu sinni einn plús þrisvar þrír, því ég fæ tíu,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00046	292271	299572	train	og svo fæ ég í þetta sæti tveir og fjórir og einn og þrír, þannig að tvisvar einn er tveir
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00047	300805	303305	train	plús tólf, ég fæ fjórtán.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00048	304214	312484	eval	Þetta sæti hér, þá fæ ég fyrstu línu og annan dálk. Einu sinni þrír eru þrír, þrisvar núll er núll þannig að ég fæ þrjá.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00049	312930	314019	dev	Og svo fæ ég hér,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00050	315180	328020	train	önnur lína, annar dálkur, tvisvar þrír er sex, fjórum sinnum núll er núll, ég fæ sex. Þannig að ákveðan úr þessu fylki ætti þá að vera mínus tveir sinnum mínus níu. Það er að segja átján.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00051	328488	330678	eval	Og hvað fæ ég út úr þessu? Ég fæ
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00052	331133	342624	train	tíu sinnum sex, er sextíu mínus þrisvar fjórtán er fjörutíu og tveir. Það er að segja, ég fæ átján út úr þessu. Þannig að þetta, þetta stemmir líka.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00053	346190	352190	train	Nú, síðan fengum við regluna að ef ég margfalda öll stökin
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00054	352776	366676	train	að þá fæ ég alfa í n-ta og þá sjáið þið bara út frá þessu hér, ég margfalda aðra. Þá fæ ég tvisvar sinnum og ef ég margfalda hina þá fæ ég aftur tvisvar sinnum, það er að segja tveir í öðru, þannig að þetta í rauninni segir sig sjálft.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00055	367563	377994	train	Síðan verðum við að muna að það eru, gilda með fylki mismunandi reglur um samlagningu og margföldun. Hérna gildir það að
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00056	379206	386446	train	A sinnum B er jafnt og ákveðan af A sinnum ákveðan af B, hérna gildir það. Hins vegar gildir ekki
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00057	387477	390388	train	nema í undantekningartilfellum að ákveðan af A
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00058	391869	395790	train	plúsar ákveðuna af B. Þetta gildir bara í undantekningartilfellum.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00059	398004	404114	dev	Þannig að þið sjáið að ef við nýtum okkur þessar reglur, að þá getum við gert ágætlega,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00060	404940	409570	eval	getum við einfaldað lífið okkar með því að meðhöndla fylkið
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00061	410048	414927	train	og fá til dæmis neðra þríhyrningsfylki eða efra þríhyrningsfylki
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00062	415476	421804	train	og nota sem sagt reglur Gauss-eyðingar til þess að búa til fylki þar sem við getum mjög einfaldlega
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00063	422898	424256	train	fundið ákveðuna. O
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00064	425380	426800	dev	Og
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00065	427953	429953	train	hérna er til dæmis eitt dæmi
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00066	430728	434488	train	svipað því er við vorum með, það er að segja ef við erum með, þrisvar sinnum þrír fylki,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00067	435094	443695	eval	einn, mínus einn og þrír, fimm einn og tveir, mínus einn, þrír og einn
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00068	444885	448865	train	að þá það sem við gerum er þá að velja fyrstu röðina
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00069	449324	459263	train	og taka síðan ákveðuna af fylkinu sem eftir er þegar að við erum að taka út viðeigandi röð og viðeigandi dálk. Þannig að ég byrja hér að taka einn
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00070	460186	471094	train	og ég er þá með einn og tek út þá fyrstu röð, fyrsta dálk. Þannig að þá er ég með einn og tveir og þrír og einn, svo fæ ég mínus og ég fæ fimm
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00071	471752	475521	train	og þá tek ég út fyrstu röð, fyrsta dálk, þá fæ ég mínus einn og þrír
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00072	476208	477240	train	og þrír og einn
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00073	478489	480249	train	og svo fæ ég plús
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00074	481152	488772	train	mínus einn. Og nú er ég alveg að klára plássið þannig að ég þarf að færa mig hérna niður fyrir. Það er að segja, ég ætla að fá plús
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00075	490138	501626	train	mínus einn og þá fæ ég þennan hluta mínus einn, þrír, einn og tveir. Og ef ég reikna þetta þá fæ ég hér einn sinnum, einn
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00076	502080	507429	train	mínus sex, mínus fimm, mínus einn, mínus níu,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00077	508234	512104	train	svo fæ ég mínus einn, mínus tveir, mínus þrír
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00078	513198	515210	train	og út úr þessu fæ ég fimmtíu.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00079	516836	520356	train	Það sem ég hefði getað gert er að taka þetta
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00080	520918	525938	dev	fylki hér, eða þessa ákveðu hér og meðhöndla hana með þessum reglum hér
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00081	527160	532059	eval	og fá út efra þríhyrningsfylki.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00082	533128	535608	train	Það er að segja Gauss-eyðing,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00083	539288	540108	train	eyðing.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00084	541086	543905	train	Er alveg augljóst að þetta á að vera eyðing? Gefur,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00085	545457	550747	train	og ef ég meðhöndla þetta með Gauss-eyðingu þá fæ ég einn og núll og núll og ég fæ
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00086	551115	553316	train	fimm og sex og núll,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00087	554122	554932	train	mínus einn,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00088	555719	558060	train	tveir og svo tuttugu og fimm
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00089	558320	559059	train	þriðju.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00090	559644	566096	train	Og þá veit ég frá fyrri reglu að ákveðan, af því ég er hérna með efra þríhyrningsfylki, ég er með núll hérna fyrir neðan,
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00091	566596	576964	dev	að þá er ákveðan margfeldið af þessari röð hér, einn, sex, tuttugu og fimm þriðju, og viti menn, það gefur mér auðvitað fimmtíu.
+45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6_00092	577193	589344	train	Þannig að þetta er þá leiðin sem að hægt er að fara. Þá ætla ég að stoppa og fara svo í næstu, næsta efni.

00002/45e4d79d-a0e6-4a90-9f6a-2ea67f1521d6.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:e05673dfb04f9a1fd9dff752976825f51c33bed128b2bba11f23bf7ac015aab0
+size 18875486

00002/550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe.txt

@@ -0,0 +1,185 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00000	899	9960	eval	Það sem ég ætla að gera núna er að sýna ykkur almenna aðferð til að finna andhverfu. Þetta er ekkert ólíkt því sem við höfum verið að gera en ég þarf að setja hana upp bara svona formlega þannig að við höfum hana.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00001	11072	12011	dev	Þannig að
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00002	12875	16236	train	þetta er sem sagt almenn regla
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00003	16935	23576	train	fyrir andhverfu, nú er ég að reyna að skrifa ekki upp heldur frekar niður, þannig að ég detti ekki út fyrir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00004	25917	27891	train	Ferningsfylki A,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00005	31934	32885	train	A,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00006	33894	36887	train	þar sem að stökin eru A i j
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00007	37810	41234	train	og víddin er n sinnum n, þannig að alltaf ferningsfylki,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00008	42805	45096	train	með ákveðu
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00009	48224	49986	eval	A, sem er ekki núll,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00010	51482	52991	train	á sér andhverfu,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00011	56717	57886	train	and hverfu
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00012	58954	60865	eval	A í mínus fyrsta.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00013	62338	68830	train	Og ef ég margfalda A sinnum A í mínus fyrsta eða A í mínus fyrsta sinnum A, þá fæ ég alltaf einingarfylkið,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00014	69038	70006	eval	fylkið út.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00015	72020	75240	train	Hvernig finn ég A í mínus fyrsta? Jú,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00016	75935	83356	train	og A í mínus fyrsta er einn á móti ákveðunni af A
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00017	84987	89015	train	sinnum eitthvað sem að kallað er a d j,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00018	89894	94160	eval	af A, a d j er umhverfa A.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00019	96717	98417	train	Hvað þýðir það?
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00020	98908	100893	train	Umhverfan af A
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00021	102225	107384	eval	er C plús, sem er fylgiþáttafylkið.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00022	109632	111031	dev	Og ég ætla að bylta því.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00023	112490	114871	train	Þannig að C plús er
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00024	116115	117338	train	fylgi
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00025	117984	119188	train	þátta
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00026	119486	119905	train	fylki.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00027	121650	124312	train	Þannig að til þess að finna andhverfuna
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00028	125001	132009	dev	þá þarf ég byrja á því að finna ákveðuna, og hún kemur hérna einn á móti, síðan tek ég fylkið A,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00029	133366	134378	train	finn
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00030	135819	137522	train	fylgiþáttafylkið
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00031	138466	140033	train	og síðan þarf ég að bylta því.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00032	141103	143103	train	Þannig að ég ætla að taka dæmi,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00033	143496	145814	train	og hér er ég með fylkið A
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00034	147460	150121	train	og það er þrisvar sinnum þrír fylki,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00035	151145	154255	train	það er sem sagt tveir og fjórir og einn
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00036	154826	160054	dev	og þrír, þrír og tveir og fjórir, einn og fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00037	161145	163671	train	Og ég ætla að finna andhverfuna.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00038	165253	168156	train	Byrja á því að finna ákveðuna,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00039	169245	171024	train	þannig að ákveðan af A
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00040	172318	174918	train	er þá, og ég ætla að nýta, nota hérna
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00041	174921	176145	dev	fyrstu línu,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00042	176362	180659	train	þannig að ég er með tveir, tveir tek út línu og dálk,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00043	181133	186018	train	þrír, tveir og einn og fjórir. Svo kemur mínus. Svo kemur þrír.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00044	187217	191665	train	Og þá tek ég út fyrstu línu og annan dálk, þá er ég með fjórir, einn og einn og fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00045	193684	202185	train	Og svo kemur plús fjórir og ákveðan af því, við tökum fyrstu línu og þriðja dálk, fjórir, einn og þrír og tveir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00046	204687	208876	train	Og við reiknum bara einfaldlega upp úr þessu, tvisvar sinnum,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00047	209592	213937	train	þrisvar fjórir sem eru tólf, mínus tveir, þá fæ ég tuttugu út úr þessu.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00048	216486	218188	eval	Svo kemur mínus
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00049	218580	222562	eval	þrisvar sinnum fjórum sinnum fjórir, sextán
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00050	223223	228527	train	mínus einn, það er, það er þá fimmtán, mínus fjörutíu og fimm
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00051	230307	234167	dev	og svo kemur fjórum sinnum, fjórir sinnum tveir er átta,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00052	234271	244734	train	mínus þrír, það er sem sagt fjórum sinnum fimm er þá tuttugu og út úr þessu kemur mínus fimm. Það er sem sagt ákveðan, þannig að ég ætla að deila hérna með mínus fimm.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00053	246515	248879	train	En svo þarf ég að finna fylgiþáttafylkið.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00054	258394	261325	train	Og þá þarf ég að finna, og nú þarf ég að nýta
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00055	261564	262847	dev	plássið mjög vel.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00056	263910	264653	train	C einn einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00057	267162	269858	dev	Og þá tek ég hérna C einn einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00058	269887	271742	dev	ég tek út fyrstu línu
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00059	271890	273097	train	og fyrsta dálk.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00060	273821	281012	train	Þá er hér fyrsti lína, fyrsti dálkur, þrír og tveir og einn og fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00061	283650	287432	train	Og svo kemur C einn tveir,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00062	288503	292569	train	þá tek ég út fyrstu línu, annan dálk, fjórir, einn og einn og fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00063	295035	297818	train	Og hér verð ég að átta mig á því, einn plús einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00064	298217	301494	train	hér er ég sem sagt mínus einn, í veldinu einn plús einn, það er einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00065	302088	307271	train	Mínus einn í veldinu einn plús tveir er þrír, þannig ég er með mínus hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00066	308348	311638	train	Svo er ég með C einn, þrír
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00067	313036	317089	eval	og einn plús þrír er fjórir, þannig að mínus einn í fjórða er bara plús einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00068	318030	323793	dev	Og þá er ég með, tek ég út fyrstu línu, þriðja dálk, fjórir, einn og þrír og tveir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00069	325772	328577	train	Nú er ég farin að bruðla með pláss, sem ég má ekkert gera.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00070	331146	340618	train	Og svo tek ég næstu línu og þarnæstu línu og ég þarf að sjá hvort ég er með nóg pláss. Ég ætla að færa mig þá hingað.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00071	341980	343700	train	C tveir einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00072	344281	349298	eval	Það er þá mínus, hérna er oddatala. Þá er það mínus og ég er að taka út
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00073	350206	355886	train	annan, aðra línu og fyrsta dálk, að þá fæ ég þrír og tveir og fjórir og fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00074	356172	357173	train	Er það ekki rétt hjá mér?
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00075	357536	358207	dev	Jú,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00076	359023	363029	train	svo kemur C tveir, tveir þá er plús
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00077	363836	366984	train	og tveir og tveir og tveir og einn og fjórir og fjórir,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00078	372668	376328	dev	Og ég og C tveir þrír, og þá fæ ég mínus.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00079	377052	378921	train	Og ég er að taka út aðra línu,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00080	379255	381858	train	þriðja dálk, tveir og einn og þrír og tveir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00081	384334	390324	train	Og svona. Og þetta er allt of mikið bruðl á plássi, jæja.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00082	391174	392388	train	C þrír einn
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00083	393961	401178	eval	er þá, já, nei, þrír, þrír, þrír og einn. Þrír og einn er fjórir. Já, já, það var bara plús þarna.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00084	402353	407194	eval	Og, ég tek út þriðju línu og fyrsta dálk, þriðja lína fyrsta dálk, þrír, þrír, fjórir og einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00085	411515	413162	train	Og svo C þrír,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00086	413244	415517	train	tveir, þá kemur mínus þar,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00087	416224	419517	dev	þriðja lína, annar dálkur, tveir og fjórir, fjórir og einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00088	421868	429690	train	Og C þrír þrír, þá er það plús, þriðja lína, þriðji dálkur, tveir og fjórir og þrír og ��rír.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00089	446592	447176	train	Nú,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00090	448541	467096	train	hérna er ég sem sagt, ég er að, ég skal rifja upp hvað við erum að gera. Hér er ég A í mínus fyrsta, einn á móti ákveðan af A. Hér er ákveðan af A, hún er mínus fimm. Svo þarf ég að finna þetta fyrirbæri hér sem er fylgiþáttafylkið bylt. Hér er ég búin að finna einstaka hluti í
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00091	467108	468468	train	fylgiþáttafylkinu
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00092	469939	474551	train	og eins og það er, þetta þarf að vera á bylt.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00093	476022	480486	train	Þannig að, og nú á ég ekki mikið pláss þannig að ég ætla að fara hér
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00094	480957	483452	train	og svona.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00095	484710	486338	train	A í mínus fyrsta
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00096	486920	489656	train	er þá einn á móti mínus fimm
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00097	490663	492649	train	og það sem ég ætla að gera
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00098	494138	495403	train	er það
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00099	496812	498692	train	að ég þarf að taka,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00100	502110	505329	train	sem sagt, nú reikna ég ákveðuna hér í hverjum hluta,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00101	507260	508767	train	öllum þessum hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00102	509589	514855	train	Og þá tek ég ákveðuna hér, einn einn, það er sem sagt einn einn, þá er það þrisvar fjórir, tólf,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00103	515980	518629	train	mínus tveir er þá tíu.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00104	519982	527747	train	Næsta stig, hérna, einn, tveir, fjórum sinnum fjórir, sextán mínus einn, fimmtán er með mínus,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00105	528194	532123	eval	þannig að það er þá plús fimmtán, nei mínus fimmtán, fyrirgefiði.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00106	534889	537397	train	Sextán mínus einn, það er fimmtán, mínus fimmtán, já já.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00107	537792	540121	dev	Og svo er það hérna, átta
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00108	541320	543411	train	mínus þrír er þá fimm
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00109	545950	552195	train	og, og, og, við skulum sjá, jú, þið sjáið þetta. Þá er það næsta lína, hún er hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00110	553250	555075	eval	Þrisvar fjórir er tólf,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00111	555454	559495	eval	mínus átta það er fjórir og með mínus, það er mínus fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00112	560667	563070	train	Svo kemur tveir tveir, það er hérna,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00113	563091	566701	train	tvisvar fjórir, átta, mínus fjórir, þá er það fjórir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00114	567585	576378	eval	Er það ekki alveg rétt hjá mér, jú. Og svo, við skulum sjá, ég er búin með þessa línu, ég er í annarri línu hér. Hér er þá
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00115	576379	577425	train	fjórir
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00116	577860	581677	train	mínus þrír, það er einn og þá er þetta mínus einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00117	584395	584991	train	Já,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00118	585228	587798	train	og svo er það hér,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00119	588522	589405	dev	þrír
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00120	590073	591535	train	mínus tólf,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00121	591728	594385	train	þá er það mínus níu, er það ekki, jú.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00122	595350	599061	eval	Hérna er ég með tveir mínus sextán,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00123	600209	605223	train	mínus fjórtán og breyta um formerki, þá er það plús fjórtán.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00124	605904	610086	train	Og hérna kemur svo að lokum sex mínus tólf,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00125	610509	612256	train	það er mínus sex.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00126	613208	620791	train	En við erum ekki búin af því að þetta er fylgiþáttafylkið en verður að bylta því, þannig að við þurfum að bylta þessu
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00127	621794	622725	dev	hérna.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00128	624201	636140	train	Já, sést þetta, en það þarf að bylta þessu fylki hér, þannig að ég er hérna með mínus einn fimmti og ég þarf svo að bylta þessu fylki hér
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00129	637296	644474	train	þannig að fyrsta línan verður fyrsti dálkur þannig að þetta verður tíu, mínus fimmtán og fimm,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00130	644822	651288	train	mínus fjórir, fjórir mínus einn, mínus níu, fjórtán og mínus sex. Þannig að
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00131	651301	658449	train	þetta er þá andhverfan. Þannig að almenn regla til að finna andhverfu er þá þessi hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00132	659489	673452	train	Hún er hérna, einn á móti ákveðan sinnum þetta fyrirbæri hér sem er fylgiþáttafylkið bylt. Þannig að hér finn ég andhverfuna. Svo finn ég hvert og eitt fylgiþáttafylki
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00133	673760	675330	train	fyrir hvert sæti
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00134	676238	681165	dev	og þá er það hér, C einn einn, þá tek ég út fyrstu línu og fyrsta dálk
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00135	681360	685597	train	og margfalda mínus einn sinnum einn plús einn.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00136	687429	699978	dev	Hérna tek ég út fyrstu línu, annan dálk, fyrstu línu, annan dálk og margfalda með mínus einn í veldinu, einn plús tveir, það er að segja mínus einn í þriðja veldi, sem gefur mér þá mínus.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00137	700300	705968	eval	Og, og síðan er þá það sem eftir er þegar ég tek út fyrstu línu, annan dálk, það er þetta hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00138	706362	713569	train	Þannig þið sjáið það kemur til skiptis plús mínus plús mínus plús mínus plús mínus plús.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00139	714504	715892	train	Þannig að við þurfum að passa það.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00140	716005	719392	train	En síðan er það ekki nóg. Hér er ég þá komin með einn á móti,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00141	721243	726097	train	and, sem sagt ákveðunni og síðan er þetta fylgiþáttafylki hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00142	726098	729871	train	En ég þarf að bylta því, þannig að lausnin er ekki komin fyrr en ég kom hingað.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00143	729905	733802	train	Þannig að það verður, maður verður að passa sig á því að týna ekki
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00144	734437	735196	train	neinu.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00145	736683	739331	train	Það sem við getum gert er að síðan tékka okkur af,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00146	739630	752920	train	hvort við gerðum rétt. Þá getum við margfaldað hér A fylkið við A í mínus fyrsta og sjá hvort við fáum ekki örugglega út einingarfylkið, þannig að það alltaf leið til að tékka sig af, það er einfaldari leið heldur en að fara í gegnum alla þessa reikninga hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00147	753101	760247	train	Það er eiginlega yfirleitt einfaldara að taka þetta og þetta, margfalda saman, ókei, fæ ég einingarfylkið? Ef ekki þá er einhvers staðar villa hér.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00148	762794	763802	dev	Nú,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00149	764756	767327	eval	það er önnur aðferð sem við getum notað líka
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00150	767431	775432	train	og það er aðferð sem þið kannist við, það er að segja, þið kannist við Gauss-eyðinguna, við erum aftur komin í Gauss-eyðinguna.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00151	775654	778583	train	Þannig að ég ætla að þurrka þetta af og, og skoða það dæmi.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00152	780190	785365	train	Þannig að aðferðin sem við getum gert, við getum notað. Ef við ætlum að vera með fylkið A,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00153	786384	790243	train	sem að lítur svona út, einn, einn, einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00154	792012	794360	train	þrír, þrír og fjórir
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00155	795384	797522	train	og þrír, fjórir, þrír.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00156	798984	805214	eval	Þá er aðferð sem ég get notað, er að stilla upp mjög líkt og þið gerðuð með Gauss-eyðinguna.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00157	805971	808591	train	Það er að segja, ég er með
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00158	808655	810133	train	fylkið A hérna megin,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00159	812300	816035	train	þrír, fjórir og þrír, og hinum megin
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00160	817778	819542	train	set ég upp einingarfylkið.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00161	824928	828286	dev	Þannig að hér er ég með fylkið A, hér er ég með einingarfylkið.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00162	828674	834770	train	Og það sem þið síðan gerið er að nota reglur Gauss-eyðingar til að vinna með þetta fylki,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00163	834891	839910	train	eða þetta fyrirbæri, og þannig að þið endið með
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00164	840706	842587	eval	einingarfylki hérna megin
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00165	842750	846696	eval	og þá eruð þið komin með A í mínus fyrsta, hérna megin.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00166	854922	861289	train	Þannig að ef þið notið reglu Gauss-eyðingar, þá fáið þið út fylki sem lítur svona út.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00167	861825	864651	eval	Þá eru þið komin með einingarfylkið hérna megin.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00168	869860	872581	train	Og það sem þið fáið þá hinum megin,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00169	872834	875058	train	þið fáið sjö mínus einn og mínus einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00170	876231	879101	train	mínus þrír, núll og einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00171	879842	882101	train	mínus þrír einn og núll
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00172	883385	897133	dev	þannig að þið fáið I hérna megin og þá er þetta A í mínus fyrsta hérna megin. Og það sem þið getið þá gert er að margfalda saman þetta og þetta og þá eigið þið að fá út einingarfylkið og það stemmir.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00173	897879	905038	train	Það stemmir, þannig að ef að þið fáið út einingarfylkið, það er að segja, margföldum saman, einn einn einn,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00174	905789	910128	train	þrír þrír og fjórir, þrír fjórir þrír
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00175	911973	913412	eval	og þetta fylki hér,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00176	914804	918324	train	það er alveg á mörkunum að þessi túss muni lifa.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00177	919300	920976	dev	Og ég finn ekki nýjan.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00178	922756	928094	train	Mínus þrír einn og núll, og ef þið margfaldið þetta saman,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00179	928285	933109	eval	að þá eigið þið að fá einn núll núll, núll núll núll, einn núll fyrirgefðu,
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00180	934888	937653	train	og núll núll einn, svona.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00181	938594	943712	train	Þannig að þið getið prófað það, einn þrír þrír, einu sinni
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00182	943947	951138	train	sjö er sjö, mínus þrír, mínus þrír, jú það kemur einn og svo koll af kolli, þið getið, þið getið testað það.
+550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe_00183	953109	961403	train	Nú, ég ætla þá að stoppa hér í bili og koma, og fara aftur í reglu Cramers í næsta, næsta hluta.

00002/550dbdd5-aac5-47d7-8ffb-2c4c1f304cbe.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:32e982886e095a6d8c12d728103e67cd69e56214314ded54ff28518eccd2db6f
+size 30770048

00002/5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92.txt

@@ -0,0 +1,172 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00000	870	4230	train	Nú, hvers vegna erum við búin að vera að ræða um ákveður fram og til baka?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00001	4610	8329	train	Það er ástæða fyrir því, og ein ástæðan,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00002	8830	10236	train	aðalástæðan að sjálfsögðu,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00003	10605	14067	train	er að við ætlum að finna andhverfu fylkis.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00004	17510	20424	train	Andhverfa fylkis,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00005	22037	23176	train	það er að segja,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00006	26129	29009	train	við vitum að fyrir rauntölu alfa
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00007	29924	38577	train	að þá er til margföldunarandhverfa sem er þá einn á móti alfa, eða alfa í mínus fyrsta, þannig að ef ég margfalda þessar tölur saman þá fæ ég einn.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00008	41144	41816	train	Og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00009	42674	46686	train	sambærilegt fyrir fylki að þá er til margföldunarandhverfa,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00010	48375	49694	dev	A í mínus fyrsta
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00011	50871	56195	eval	og þá erum við að tala um fylki, að ef ég margfalda A sinnum A í mínus fyrsta
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00012	56905	71199	train	eða A í mínus fyrsta sinnum A, og hér er undantekning að hér skiptir ekki máli í hvaða röð ég margfalda, að þá fæ ég I. Og I munið þið er einingarfylkið sem er þannig að ef ég margfalda það við,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00013	71989	82683	train	alveg sama hvað ég margfalda það við, ég fæ alltaf það sama, það er sem sagt margföldunarhlutleysa og I er þá fylki, ferningsfylki sem er alls staðar núll nema einn á hornalínunni.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00014	85960	86915	train	Og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00015	87719	96818	train	við erum núna bara að tala um ferningsfylki, það eru bara ferningsfylki sem eiga sér margföldunarandhverfu og það eiga sér ekkert öll ferningsfylki andhverfu.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00016	97579	103673	dev	En ef að fylkið á sér andhverfu þá gildir þetta hér. Ef ég margfalda fylkið við andhverfu sína
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00017	104268	107912	train	eða andhverfuna við fylkið þá fæ ég einingarfylkið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00018	108547	110406	dev	Og ég ætla að taka hérna eitt dæmi.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00019	111392	113490	train	Það er að segja, ég er með hér fylkið,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00020	114425	118173	train	fimm og fimm og sex og tíu
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00021	118456	125114	dev	og ég ætla að margfalda það við fylki sem er hálfur mínus einn fjórði,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00022	125886	130459	eval	er þetta mínus þrír tíundu og einn fjórði.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00023	131444	135253	dev	Og ef ég margfalda saman þessi tvö fylki
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00024	136373	140453	eval	að þá fæ ég fimm sinnum hálfur plús sex sinnum
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00025	141322	144426	train	einn fjórði, fimm sinnum hálfur
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00026	145613	148355	train	plús sex sinnum mínus einn fjórði
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00027	149325	153446	train	og svo koll af kolli, hér fæ ég þá fimm sinnum hálfur
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00028	154821	155707	train	plús
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00029	157026	158059	train	tíu sinnum
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00030	158804	162179	eval	mínus einn fjórði. Svo fæ ég hér
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00031	163763	166434	train	fimm sinnum mínus þrír tíundu
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00032	167659	171243	train	plús sex sinnum einn fjórði,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00033	172880	174119	train	plús einn fjórði, fyrirgefið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00034	179828	191866	train	Og svo hér er það önnur lína, annar dálkur, fimm sinnum mínus þrír tíundu plús tíu sinnum einn fjórði,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00035	192318	194017	train	og það er ágætt að tékka sig af.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00036	194734	206658	train	Hérna á ég að vera með fimm sinnum hálfur, fimm sinnum hálfur. Það er að segja fimm sinnum hálfur. Svo kemur hérna sex sinnum sex, já, sem sagt fimm og hálfur, fimm og hálfur, sex og einn fjórði.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00037	207639	209110	train	Nei, segi fimm og fimm,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00038	210672	215305	train	fimm og fimm, sex og tíu, fimm og fimm og sex og tíu. Og svo á ég að vera með
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00039	215798	223853	dev	hálfur og hálfur, mínus einn fjórði, mínus einn fjórði, mínus þrír tíundu, mínus þrír tíundu, plús einn fjórði og plús einn fjórði hér.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00040	225910	228054	eval	Nú ef ég reikna út úr þessu
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00041	228982	231564	eval	þá fæ ég hér fimm aðrir mínus
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00042	232711	233552	eval	sex fjórðu.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00043	234875	235879	train	Og það gefur mér einn,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00044	237635	243019	train	hérna er ég með fimm aðrir mínus tíu fjórðu, það er bara núll.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00045	245125	247763	train	Hérna fæ ég mínus fimmtán tíundu,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00046	249088	252299	train	og svo fæ ég plús sex fjórðu, það er bara núll,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00047	253006	260940	train	og hérna fæ ég mínus fimmtán tíundu plús tíu fjórðu og það gefur mér einn og þetta er þá einingarfylkið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00048	262597	271911	train	Og ég hefði getað líka margfaldað í öfugri röð. Ég hefði fengið það sama út. Þannig að þetta fylki hér er andhverfa þessa fylkis hér.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00049	272687	274546	train	Þannig að þetta er það sem að að
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00050	278497	280626	train	andhverfan, andhverfan þýðir.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00051	282413	287662	train	Nú, þá þurfum við að velta nokkrum hlutum fyrir okkur. Hvaða fylki eiga sér andhverfu?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00052	289176	291560	train	Fyrsta lagi er það bara fjórir sinnum fjórir fylki,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00053	293102	294212	train	og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00054	295539	298417	dev	og þá þurfum við að sjá
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00055	299004	299769	train	að
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00056	302835	304500	train	það er sem sagt, er til andhverfa.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00057	306282	307719	train	Að þá verður fyrst að vera
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00058	308281	309838	train	ferningsfylki,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00059	311106	316071	train	en við erum með það að ef það er til andhverfa þá verður þetta að gilda.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00060	320379	321579	train	Það þýðir það
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00061	322569	323198	train	að
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00062	325126	326791	train	andhverfan af þessu hér,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00063	328283	331429	train	sem sagt ákveðan af þessu hér, er þá ákveðan af A
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00064	331991	333217	dev	sinnum ákveðan
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00065	334216	335290	train	af andhverfunni,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00066	336110	342644	eval	þarf að vera jafnt og ákveðan af einingarfylkinu. Hver er ákveðan, ákveðan af einingarfylkinu? Jú,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00067	343217	349200	train	hún er bara margfeldið af hornalínunni, það er að segja einn sinnum einn sinnum einn sinnum einn og bara n sinnum, það er bara alltaf einn.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00068	349712	354472	train	Þannig að til þess að það komi einn út úr hér, þá má ekki koma núll hér
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00069	355247	356023	train	þannig að
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00070	358058	360564	dev	það þýðir að ákveðan af A
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00071	361263	365419	eval	má ekki vera jafnt og núll og þess vegna höfum við verið að skoða
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00072	366248	375593	dev	áðan eða fyrr að, er ákveðan núll eða er hún ekki núll? Það skiptir öllu máli þegar við viljum finna andhverfu. Ef andhverfan er núll er andhverfan ekki til.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00073	376495	382478	train	Ef ákveða, ákveðan er ekki núll og við erum með n sinnum n fylki, þá getum við fundið andhverfuna.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00074	387045	388605	train	Er til fleiri en ein,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00075	394782	395725	train	er það til?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00076	397455	398715	dev	Gefum okkur,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00077	401300	403414	train	það er að segja tvær, X og Y,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00078	405817	408638	eval	og þá ætti að gilda að A X,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00079	410414	415258	train	segi X sinnum A sem er jafnt og I, það er bara skilgreiningin hér.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00080	415845	417735	dev	Þannig ef X er andhverfan við A
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00081	418264	419461	train	að þá á þetta að gilda,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00082	419830	421942	dev	ef I er líka andhverfa,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00083	422458	430762	train	þá ætti líka að gilda að A sinnum Y er jafnt og Y sinnum A er jafnt og I það ætti að gilda líka.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00084	436058	438947	train	En þá gildir, og þá ætla ég að byrja hérna með
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00085	440978	441562	train	Y.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00086	444075	446745	train	Y er jafnt og, og nú má ég margfalda
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00087	447839	448573	train	Y með
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00088	449562	452261	eval	einingarfylkinu I, það breytir engu með niðurstöðuna.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00089	452845	454837	train	En I er þá jafnt og hér
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00090	455795	456604	train	X sinnum A,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00091	458344	464929	eval	þannig að af því I er jafnt og X sinnum A, þannig að ég get þetta X sinnum A hérna fyrir, í staðinn fyrir I-ið
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00092	466685	469158	train	og þá get ég tekið hér.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00093	470346	473947	train	Ég má ekki breyta röðinni en ég má breyta, hverjum, hverju ég margfalda við hvað.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00094	476007	478786	eval	Ég hef smá pláss eftir, en ég er að hugsa um að fara hingað?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00095	481830	482278	train	Já,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00096	483613	488204	train	fer í næstu línu fyrir neðan. A sinnum I, það er líka einingarfylkið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00097	488574	494832	train	Þannig þetta er bara X sinnum I sem er þá jafnt og X. Þannig að það sem ég er búin að sýna fram á hér,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00098	496928	507743	train	er til fleiri en ein andhverfa, gefum okkur að það séu, tvær X sinnum Y. Ef þær eru tvær þá þýðir það að Y er jafnt og X, sem þýðir það að það er bara ein andhverfa til.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00099	509732	519662	train	En þá er í rauninni spurning sem við þurfum að svara, er: Hvernig finnum við andhverfuna? Og nú ætla ég bara að þurrka af töflunni og biðja ykkur að hinkra á meðan.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00100	535551	540752	dev	Og ykkur grunar kannski en, en það er alveg rétt að þið þekkið aðferðina,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00101	541219	544035	train	hafið örugglega séð hana fyrir tvisvar sinnum tveir fylki.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00102	544642	546952	train	En það sem við þurfum að gera er að fara aðeins lengra
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00103	547369	552828	eval	en við byrjum eins og alltaf, tvisvar sinnum tveir fylki, og það er aðferð sem mér finnst mjög líklegt að þið þekkið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00104	557606	558970	train	Ef ég er með fylkið A,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00105	561757	564079	train	sem er, við skulum segja bara a,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00106	564863	566268	train	b og c og d,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00107	567206	568901	train	og ætla að finna andhverfuna,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00108	569942	576200	eval	að þá get ég bara gert svona, a c b d,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00109	576781	579147	train	og ég ætla að finna þá einhver gildi,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00110	579637	581771	dev	x y z w,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00111	582811	588157	train	og leysa fyrir þessar tölur hér og sjá hvað ég fæ,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00112	588915	590777	train	fæ út, af því þetta á náttúrulega að vera
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00113	591171	593132	train	einn og núll og núll og einn.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00114	593776	595062	eval	Þannig að það get ég gert.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00115	595960	604524	train	Og ef ég reikna það út og þá set ég bara hérna, reikna ég bara út úr a b, a x plús b z er þá jafnt og einn,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00116	606269	610046	dev	þannig ég er með a x plús b z er jafnt og einn.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00117	612118	621686	train	A y plús b w er jafnt og núll. Þá er ég að reikna hér a y plús b w er þá jafnt og núll,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00118	622910	628101	eval	c d x z jafnt og núll, það er að segja c x
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00119	629349	631193	train	plús d z
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00120	632621	636402	train	er jafnt og núll og svo c d sinnum y w,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00121	637431	641505	train	c y plús d w er jafnt og einn.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00122	642048	643638	train	Og ég get reiknað út úr þessu,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00123	645405	646934	train	ég reikna út úr þessu
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00124	647546	648506	train	og lausnin
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00125	649300	650305	dev	er á forminu.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00126	654063	655246	eval	Lausnin er,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00127	657549	659618	train	og hún er á þessu formi þá hér:
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00128	660286	662116	train	x er þá sama sem,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00129	663232	665375	train	það er d hér fyrir ofan strik,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00130	666672	670858	train	a d mínus b c hérna fyrir neðan strik,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00131	672038	673869	train	z er jafnt og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00132	675171	676414	train	mínus c,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00133	677632	680980	eval	a d mínus b c hérna fyrir neðan strik.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00134	684419	688119	train	Y er jafnt og mínus b,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00135	688745	691676	train	a d mínus b c hérna fyrir neðan strik
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00136	692566	694545	eval	og hvað er síðasti, w,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00137	695425	700429	train	og þar er a fyrir ofan strik, a d mínus b c hérna fyrir neðan strik.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00138	703019	707007	train	Nefnarinn er alls staðar sá sami og ætti að vera
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00139	707437	710929	train	kunnuglegur vegna þess að þetta er jú sama og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00140	711967	717746	dev	ákveðan af A er auðvitað bara a d mínus b c. Þannig að ég er alls staðar að deila með ákveðunni af A
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00141	718969	726087	train	og af því að ég er að deila með ákveðunni af A að þá tengist það líka því að ákveðan má ekki vera núll, þá er ég að deila með núlli og það auðvitað, auðvitað má ekki.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00142	735425	737645	dev	Og þá í rauninni höfum við það
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00143	739258	742885	train	og þarna erum við aftur að nota okkur reglu Cramers,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00144	744168	748246	train	og hún segir okkur eftirfarandi: að ef ég er með fylkið A,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00145	748823	749753	train	sem er þá,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00146	750799	752666	train	nei bara fylkið A ekkert ákveðuna.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00147	753352	757753	train	Fylkið A er þá þetta fylki hér, a c b d,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00148	758739	762453	train	að þá þýðir það að a í mínus fyrsta, það er að segja ákveðan,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00149	762862	767849	train	er einn á, nei, andhverfan segi ég, er ákveðan af A.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00150	768834	771260	train	Og hvað geri ég svo? Fyrirgefið.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00151	772056	777576	eval	Hvað geri ég svo? Ég skipti á hornalínunni, d og a,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00152	778474	784491	dev	og hin línan skiptir um formerki.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00153	784876	790277	train	Og þetta er mjög líklegt að þið hafið séð áður og svona leysum við tvisvar sinnum tveir fylki.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00154	791305	792652	dev	Finnum andhverfuna af henni.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00155	793653	796938	train	Það sem að við þurfum að velta okkur fyrir, velta fyrir okkur
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00156	797451	798139	train	er:
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00157	799354	801439	train	Hvað gerum við þegar við erum komin með stærri fylki?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00158	802119	805357	train	En áður en ég ætla að gera það, þá ætla ég bara aðeins að, að
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00159	806644	807752	eval	taka hérna smá,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00160	812218	813852	train	velta fyrir okkur hvað það er sem við erum að gera.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00161	816672	822312	train	Hvað erum við að, að, hvernig notum við þetta? Jú, við notum þetta gjarnan til að leysa fylkjajöfnur.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00162	823506	824916	train	Og
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00163	828354	829389	train	ef ég er með
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00164	830462	836143	train	hérna, A X, það er þetta sem við vorum hér, það er að segja A og þetta, köllum þetta X, þá er þetta jafnt og I.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00165	837098	838994	train	Og hvernig leysi ég þá þetta?
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00166	840474	841593	train	Það sem ég geri,
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00167	843623	852882	train	að til þess að leysa fyrir X að þá leysi ég það hér, að þá er það andhverfan
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00168	854006	856066	train	og þetta gengur líka í hina áttina.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00169	857755	870929	train	Það þýðir að X er jafnt og A í mínus fyrsta og þetta er auðvitað ástæðan fyrir því að við höfum áhuga á andhverfum, það er þegar við þurfum að leysa hér fylkjajöfnur að þá finnum við andhverfuna.
+5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92_00170	872481	875959	train	En þá ætla ég að stoppa, áður en við förum í næsta kafla.

00002/5d039b06-6fd9-487b-bb53-34e742cd6e92.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:e339a6e3cac6b9e919ab4381e8eef6156a8342a3515239ae1941bfa7696b1b06
+size 28031950

00002/6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f.txt

@@ -0,0 +1,71 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00000	720	9476	train	Þá er komið að sextánda kafla. Við ætlum að, að vinna hann hér á þessan, þennan glervegg sem að hér er, og prófum hvernig, hvernig það virkar.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00001	9790	14072	train	Þetta er sem sagt sextándi kafli og við ætlum að byrja á því að skoða ákveður.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00002	15222	16999	train	Við erum ennþá að vinna með fylkin,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00003	17712	20215	train	þannig að við erum að skoða ákveður,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00004	22338	24925	train	eða það sem heitir á ensku determinants.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00005	28392	29027	train	Og
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00006	30010	31436	train	við erum að vinna með,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00007	32506	36344	train	byrjum á því að skoða tvær jöfnur með tveimur óþekktum stærðum.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00008	36841	40982	train	Það er að segja a einn einn X einn, a einn tveir
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00009	41889	44030	train	X tveir er jafnt og b einn
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00010	44744	47606	train	og a tveir einn X einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00011	48446	52940	train	a tveir tveir, X tveir er jafnt og b tveir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00012	56438	62270	train	Þetta getum við skrifað á fylkjaformi, það er að segja A er þá fylkið
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00013	63842	69704	train	a einn einn, a tveir einn, nú er ég að reyna að fá eitthvað út úr þessum tússi hérna,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00014	70386	74299	dev	a tveir tveir, ég held ég þurfi að skipta um túss.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00015	83862	89961	train	Lausnin á þessu jöfnuhneppi, hana má skrifa á þetta, þessu formi hér. X einn er
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00016	91328	94007	train	b einn a tveir, tveir
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00017	95420	97931	eval	mínus b tveir a
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00018	98838	100089	train	einn tveir,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00019	100512	101958	train	og deili með
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00020	102596	107997	train	a einn einn, a tveir tveir mínus a tveir einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00021	108849	110766	train	a einn tveir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00022	111190	112798	train	Og X tveir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00023	115837	118150	train	Þá er það sama hérna fyrir neðan strik
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00024	122015	129336	train	en fyrir ofan strik kemur b tveir, a einn einn mínus
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00025	129877	131210	train	b einn
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00026	131725	132448	train	a
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00027	132661	133351	dev	tveir einn.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00028	135879	138975	train	Teljarinn er í báðum tilfellum sá sami hérna á milli
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00029	140919	151950	train	og það er til lausn svo framarlega sem teljarinn, nefnarinn, fyrirgefið, er ekki núll. Svo framarlega sem það er ekki núll þá erum við ekki að deila með núlli og þá er, þá er til lausn.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00030	152066	160285	train	Nú, þetta sem er hérna fyrir neðan strik hefur ákveðið nafn. Þetta heitir sem sagt ákveða, sem við merkjum með D,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00031	161209	163686	eval	sem er þá a einn einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00032	164305	168558	train	a tveir tveir mínus a tveir einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00033	169402	170782	train	a einn tveir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00034	171565	172861	train	Og
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00035	175294	177611	train	við getum skrifað það á þessu formi hér.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00036	179799	182435	train	Þá er það alveg eins og fylkið, bara bein lína,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00037	183012	184621	eval	a einn einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00038	185884	187180	train	a tveir einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00039	188609	189995	train	a einn tveir,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00040	190707	196461	train	a tveir tveir, og við skrifum beina línu hérna sitthvorum megin, og ekki er þessi túss neitt betri.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00041	199044	200698	train	Og ákveðan er þá
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00042	201617	205712	train	hornalínan hér, margfeldi af hornalínunni, a einn einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00043	205792	210136	train	a tveir tveir og mínus margfeldið af
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00044	210764	220911	train	restinni af fylkinu, A einn tveir. Þannig að þetta er ákveða og við reiknum hana á þennan hátt.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00045	221046	223008	train	Þannig að ef ég er með fylkið A,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00046	224021	225779	train	sem er þá þetta hér,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00047	227696	230655	train	fjórir, þrír, tveir og einn,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00048	232528	247476	train	þá reikna ég ákveðuna með því að taka margfeldið á hornalínunni, fjórum sinnum einn, og mínus margfeldið hér, þrisvar sinnum tveir, og þetta er þá fjórir mínus sex, það er að segja mínus.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00049	252608	253846	train	Já, mínus tveir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00050	256387	262415	train	Ef ákveðan er jafnt og núll, það er að segja, þá er ég að deila með núlli og þá er engin lausn. Það þýðir það í hnitakerfi
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00051	263315	266859	train	að annaðhvort liggja línurnar
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00052	267608	269192	train	ofan í hvor annarri.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00053	270011	272066	dev	Þá eru óendanlega margar lausnir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00054	275587	277565	train	Óendanlega
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00055	279091	280459	train	margar lausnir.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00056	285306	286668	dev	Eða þá, og
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00057	287594	288734	train	nú er hann alveg að deyja þessi.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00058	294451	296853	train	Þetta virkar ekki, ég ætla að ná í annan túss.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00059	306596	307953	train	Allt er þegar þrennt er.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00060	308266	314338	train	Þá eru þetta línur sem liggja samsíða. Þetta er D jafnt og núll, engin lausn.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00061	317014	318720	train	Ef hins vegar D,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00062	321274	322781	train	afsakið, ég fór
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00063	324010	325070	eval	of langt,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00064	326259	327829	train	óendanlega
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00065	329234	330550	eval	margar lausnir,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00066	333897	335627	dev	ég var komin út fyrir rammann hérna,
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00067	336109	338595	train	D jafnt og núll. Engin lausn.
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00068	341596	342263	train	En
+6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f_00069	343860	356780	train	ef að D er ekki jafnt og núll, þá erum við með eitthvað svona og það er þá akkúrat ein lausn til. Og nú ætla ég að stoppa og fara í næstu upptöku.

00002/6195e5a8-77eb-44de-97fe-01cb29950c8f.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:c03ea2c8213877c658b6b5af88d02af431f0c80915cdd16aee6925f46c589468
+size 11423552

00002/6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993.txt

@@ -0,0 +1,65 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00000	90	5339	train	Ég ætla að taka annað dæmi og nú ætlum við að vera með þrisvar sinnum þrír fylki. Þá flækjast málin að, örlítið.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00001	6384	8614	train	Það er að segja ég er með fylkið A,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00002	9874	10754	train	þrír
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00003	11092	11812	train	mínus einn
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00004	12706	13766	eval	og fimm
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00005	14385	16574	train	og núll og einn og tveir
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00006	16840	18829	train	og tveir, núll, þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00007	19130	21680	eval	Takið kannski eftir því að ég fann nýjan túss.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00008	22494	28814	train	Þá er ákveðan af A, hún er jafnt og, og nú tökum við efstu línuna,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00009	29942	35502	train	tökum við sem sagt, göngum hérna á röðina á efstu línuna, og ég byrja á því að taka fyrsta stakið hér,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00010	35728	36717	train	þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00011	38058	46968	train	Og svo tek ég ákveðuna af því sem eftir er, ef ég tek út fyrstu línuna og fyrsta dálkinn. Þannig að ég tek fyrsta stak í fyrsta dálki,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00012	47598	56608	dev	tek út restina af fyrstu línu, restina af fyrsta dálki og tek ákveðuna af því sem eftir er, það er að segja einn og tveir og núll og þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00013	58623	60353	train	Svo kemur mínus.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00014	60698	65577	train	Og það mun allt skýrast seinna, af hverju kemur mínus. Það skiptast á plúsar og mínusar.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00015	66216	73045	eval	Síðan kemur mínus og þá tek ég annað stakið sem er núll. Síðan tek ég ákveðuna af því sem eftir er.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00016	73378	77818	train	Það er að segja ég tek út fyrstu línu, fyrsta dálk, þá er eftir hér, afsakið,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00017	78572	80171	train	mínus einn og fimm
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00018	81382	86942	train	fyrsti dálkur, fyrsta lína, annar dálkur, mínus einn og fimm, núll og þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00019	87863	91544	train	Og svo kemur plús og þá kemur þriðja stakið hér,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00020	92322	99212	train	tveir, tökum út fyrstu línu, þriðja dálk, þá er eftir þessi fjögur hér, mínus einn,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00021	99520	102269	train	fimm, einn og tveir.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00022	103918	105478	train	Þannig þá reikna ég
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00023	106168	115138	train	margfalda upp úr þessu, það er sem sagt þrír sinnum ákveðan hér mínus núll sinnum þessi ákveða hér plús tveir sinnum þessi ákveða hér,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00024	115538	124218	train	þannig ég fæ þrír sinnum ákveðan hér, er þá þrír mínus núll. Þannig það kemur bara þrír hér.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00025	124736	127955	dev	Svo kemur bara núll sinnum eitthvað, það er bara mínus núll,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00026	129023	133493	train	svo kemur plús tveir hér og síðan kemur mínus tveir,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00027	134492	138361	eval	mínus tveir og mínus einu sinni fimm, sem er fimm
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00028	139730	142640	train	og enn og aftur alltaf að passa, hérna,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00029	144090	145239	train	plúsa og mínusa.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00030	145582	148792	train	Út úr þessu fáum við þrisvar þrír er níu
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00031	149616	156755	train	og hér fáum við mínus sjö sinnum tveir, mínus fjórtán, þannig ég fæ út úr þessu mínus fimm.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00032	159418	164137	eval	Regla Cramers, til þess að hafa, hérna, reikna þrisvar sinnum þrír fylki,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00033	164950	166889	train	er eftirfarandi.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00034	167744	170393	train	Fyrst ætla ég að setja upp hérna jöfnuhneppið,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00035	172252	173612	dev	a einn einn,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00036	174478	178077	train	x einn plús a einn tveir,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00037	178610	193910	train	x tveir plús a einn þrír x þrír er þá jafnt og b einn og svo kemur næsta: a tveir einn, x einn, a tveir tveir, x tveir plús a tveir þrír, x þrír er jafnt og b tveir
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00038	194468	204218	train	og a þrír, einn, x einn, a þrír tveir, x tveir, a þrír þrír, x þrír er jafnt og b þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00039	205440	210089	eval	Þá er regla Cramers, hún er eftirfarandi: x einn er jafnt og
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00040	211711	218600	train	ákveðan A sem við fundum hérna fyrir ofan, finnum á þennan hátt. Það sem kemur hérna fyrir ofan strik
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00041	218856	228344	train	er þá af því að við erum að finna x einn. Þá set ég B-vektorinn í staðinn fyrir x einn, b einn, b tveir, b þrír.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00042	229006	238046	train	Annan dálkinn kemur þá x tveir stuðlarnir, a einn tveir, a tveir tveir, a þrír tveir.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00043	239627	243107	train	a einn þrír, a tveir þrír
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00044	244049	246338	train	a þrír þrír
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00045	247256	249006	train	og svo koll af kolli.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00046	249349	250649	train	X tveir
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00047	251578	254028	eval	ákveðan af A hérna fyrir neðan strik,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00048	254716	257644	train	í staðinn fyrir x tvo set ég b einn
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00049	260136	265966	eval	en í fyrsta dálkinn koma a-stökin hér, a einn einn,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00050	266554	270674	train	a tveir einn, a tveir, a þrír einn, fyrirgefiði.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00051	271906	273236	train	Þetta á að vera þrír einn,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00052	274279	279570	train	og svo a einn þrír, a tveir þrír og a þrír þrír
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00053	280417	283538	train	og svo x þrír nákvæmlega eins.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00054	284730	286649	train	Við skulum bara skrifa hérna fylkið A.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00055	287461	288561	train	a einn einn
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00056	290103	293052	dev	a tveir einn, a þrír einn,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00057	293848	298978	train	a einn tveir, a tveir tveir, a þrír tveir,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00058	299704	304324	train	a einn þrír, a tveir þrír, a þrír þrír,
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00059	304963	306222	train	og svo fyrir ofan strik.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00060	306422	308122	eval	Það er nú varla nóg pláss hérna hjá mér.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00061	308272	312572	train	Þetta er x þrír þá kemur b einn, b tveir og b þrír hér.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00062	312772	324923	train	Og svo koma þessir óbreyttir hérna fyrir ofan, a einn einn, a tveir einn, a þrír einn, a einn tveir, a tveir tveir, a þrír tveir.
+6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993_00063	325173	331044	train	Þannig að þetta hér er fylkið A hér.

00002/6249c9e9-c7a8-49bd-ae81-de0ae0415993.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:d91fc846ccfc4b82747e566502958664b422b2faf62d8c7d76d719cf28334a35
+size 10597294

00002/86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844.txt

@@ -0,0 +1,81 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00000	330	3959	train	Þá ætla ég að taka tvö dæmi með ákveðum með þrisvar sinnum þrír fylki.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00001	6473	8944	eval	Við byrjum á hér, tveir x einn
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00002	10472	12002	train	plús tveir x tveir
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00003	13272	15061	train	mínus x þrír
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00004	15372	17042	train	jafnt og mínus þrír,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00005	18306	20145	train	fjórir x einn
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00006	20195	23618	train	plús tveir x þrír
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00007	24453	25934	train	er jafnt og átta
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00008	26686	29226	train	og svo kemur sex x tveir
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00009	30356	32195	train	mínus þrír x þrír
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00010	33010	34930	train	er jafnt og mínus tólf.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00011	35624	37774	eval	Setjum þetta upp í ákveðu.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00012	39542	46772	eval	A ákveðan af A er þá, og nú tínum við upp stuðlana, og núna þarf maður að passa það að það eru núll hér með.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00013	47022	49348	dev	Það er og fjórir og núll
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00014	50012	52372	train	og tveir og núll og sex,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00015	52918	56267	train	mínus einn, tveir og mínus þrír.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00016	58345	60856	train	Þá til þess að finna hérna
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00017	61933	64153	train	ákveðuna þá tökum við fyrstu línuna
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00018	64928	69657	train	og margföldum við ákveðuna af
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00019	70622	71931	dev	því sem eftir,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00020	72404	75524	dev	eftir er þegar ég er búin að taka út fyrstu línuna og fyrsta dálkinn
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00021	75810	79910	train	og svo fyrstu línuna og annan dálk og fyrstu línuna og þriðja dálk.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00022	81182	85132	train	Og svo skiptast á plúsar og mínusar og við byrjum á plús.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00023	85444	88034	dev	Þannig að hérna kemur þá tveir
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00024	88678	91878	train	sinnum ákveðan af því sem að hér er eftir,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00025	92005	94325	train	núll og sex tveir
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00026	94842	96242	train	og mínus þrír.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00027	96865	106976	train	Svo kemur mínus tveir. Það eru þessir tveir hér, tökum út fyrstu línu og fyrsta dálk. Þá stendur eftir fjórir og núll og tveir og mínus þrír
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00028	107942	109501	train	og svo kemur mínus einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00029	110662	113010	train	það er af því það er mínus einn hérna, hann er samt með plús,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00030	113710	117370	train	og svo fjórir og núll og núll og sex.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00031	118568	122478	train	Svo reikna ég bara út úr þessu. Það er tvisvar sinnum núll sinnum mínus þrír,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00032	122626	126046	eval	það er bara núll, mínus sex sinnum, tveir er tólf,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00033	126580	128489	train	aftur, passa plúsa og mínusa,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00034	130253	134933	train	afsakið, mínus tveir, fjórum sinnum mínus þrír það er mínus tólf,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00035	135622	138401	train	núll sinnum tveir er bara núll.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00036	138629	140290	train	Svo kemur mínus
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00037	142238	146737	train	fjórir sinnum sex, tuttugu og fjórir, og bara mínus núll.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00038	147516	151025	train	Og út úr þessu kemur mínus tuttugu og fjórir.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00039	153804	155274	train	Ég ætla að taka annað dæmi hérna.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00040	160044	162083	train	og hér er þá fylkið
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00041	162660	164790	eval	einn plús a, einn og einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00042	165784	168544	eval	einn, einn plús b og einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00043	168619	175039	dev	einn, einn og einn plús c, fyrirgefið, og svona.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00044	175655	184923	train	Og þá er það sama, tökum fyrsta stakið hér, einn plús a og svo tökum við ákveðuna af því sem eftir er, þegar við erum búin að taka út fyrstu línu og fyrsta dálk,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00045	185323	191123	train	þá er þetta einn plús b, einn, einn og einn plús c, svo kemur mínus.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00046	192602	198832	train	Og þá kemur einn, og tökum út fyrstu línu og annan dálk, þá fæ ég bara einn og einn
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00047	199288	201637	train	og einn og einn plús c,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00048	202388	204168	train	og svo kemur plús einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00049	204921	212121	train	og tek út fyrstu línu og fyrsta dálk, þá kemur einn og einn, einn plús b og einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00050	212592	214931	train	og svo bara reiknum við út úr þessu.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00051	216162	217892	train	Það er þá einn plús a.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00052	218820	221160	train	Svo kemur einn plús b
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00053	222146	223956	train	sinnum einn plús c
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00054	224892	226051	train	og mínus einn.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00055	228840	230469	train	Svo kemur mínus
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00056	233870	235090	train	einu sinni
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00057	235628	237958	train	einn mínus einn plús c,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00058	238762	245881	dev	það kemur mínus hérna fyrir framan og svo kemur einn sinnum eitt, plús c, svo kemur mínus einn,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00059	247838	249747	eval	þannig að það er hérna fyrir innan.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00060	250398	252198	train	Og svo kemur plús,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00061	253912	255742	train	hér er einn, þá er það einn
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00062	256476	258736	dev	mínus einn plús b.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00063	259998	264018	train	Og þetta er svona æfing í því að passa sig upp á, á hérna,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00064	265826	267666	train	passa upp á alla, hérna,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00065	268646	269975	train	plúsa og mínusa.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00066	270684	275293	train	Og þá kemur út úr þessu hér, hér er einn plús a.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00067	276145	280056	dev	Hér kemur, þurfum við að reikna út úr sviganum.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00068	281426	293486	train	Hér kemur einu sinni einn, það er einn, einu sinni c er c, einu sinni b er b og plús b sinnum c mínus einn.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00069	297666	299156	train	Hér kemur
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00070	300678	306988	train	mínus einn plús c, það er að segja einn mínus einn dettur út, þá fáum hérna, úps, mínus c
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00071	308550	313850	dev	og hér kemur einn mínus einn plús b, það er sem sagt plús b hér,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00072	315917	319167	train	og svo er þetta bara svona handavinna.
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00073	319742	322692	train	Hér er einn og mínus einn sem dettur þá út
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00074	323839	326710	train	og hér fæ ég þá
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00075	328274	334293	dev	einn plús a, c plús b, plús b, c,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00076	334556	336626	train	mínus c, plús b
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00077	336874	343913	train	og ef þið reiknið út úr af þessu, ég ætla að stökkva hér yfir, að þá fæ ég a, b, c, plús a b,
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00078	344794	353644	train	plús a c, plús b c. Það er það sem kemur út úr þessu
+86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844_00079	354344	364644	train	Næst ætla ég að skoða nokkur sérstök fylki sem að hjálpa okkur og geta sparað okkur, aftur, sparað okkur heilmikla vinnu. Látum þetta gott í bili.

00002/86cf680f-7288-4828-bd5c-55cf0b639844.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:8fd67e11dfedcd04468b58c4452ef73e41a5cb71ad57484d32121e76f99c9518
+size 11679902

00002/af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a.txt

@@ -0,0 +1,45 @@
+segment_id	start_time	end_time	set	text
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00000	390	8969	train	Mér sýnist það koma til með að virka þannig að þetta verði bara stutt myndbönd. Nú er ég búin að raða öllum fjólubláu tússunum hérna. Ég er búin að prófa litina. Fjólublái virkar best.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00001	10176	13308	train	Nú er ég búin að raða þeim öllum, og vonandi endast þeir
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00002	14214	17528	train	út kaflann.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00003	18606	31731	train	Ég ætla nú að taka dæmi. Tveir x einn, tveir x einn plús fjórir x tveir er jafnt og sjö, tveir x ein
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00004	32870	34834	train	mínus tveir x tveir
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00005	35621	49964	train	er jafnt og mínus tveir. Nú, þið þekkið nokkrar aðferðir til að leysa svona jöfnuhneppi, þá er til dæmis hægt að margfalda seinni jöfnuna með mínus einum. Þá losnum við við x einn. Og þá leysum við fyrir x tvo og stingum aftur inn og finnum x einn
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00006	51402	57887	train	og ef við gerum það þá fáum við ósköp einfaldlega x tveir er jafnt og þrír aðrir og x
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00007	57897	60850	train	einn er jafnt og hálfur.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00008	61980	69850	train	Hins vegar getum við notað það sem við köllum reglu Cramers. Og það er þessi regla sé ég var að sýna ykkur í síðasta, síðasta bút.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00009	70303	72197	train	Það er að segja regla Cramers
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00010	74322	75678	train	virkar þá þannig.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00011	79019	80301	eval	Hún virkar þá þannig
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00012	81813	83010	train	að x einn
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00013	84067	85346	train	og þá set ég upp
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00014	86751	88845	train	ákveðið hérna fyrir neðan strik,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00015	89047	91294	train	og þá tíni ég upp stuðlana,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00016	91845	96136	train	það er þá tveir og tveir, tveir, tveir og fjórir og mínus tveir
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00017	99255	102319	eval	og x einn, x tveir segi ég,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00018	103698	104716	train	eru þá líka.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00019	106116	108172	train	Nú er ég strax komin á þriðja túss.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00020	109586	116699	train	Og þá eru það tveir og tveir, og fjórir og mínus tveir. Fyrir ofan strik kemur
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00021	118336	119472	train	ákveða líka.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00022	119700	121105	train	Hún kemur nú hérna og hér.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00023	122427	125545	train	Ekki sama ákveðan og fyrir neðan strik, þá fengi ég bara einn út úr þessu.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00024	127850	136808	train	Fyrst hérna er ég með x einn og þá set ég inn í staðinn fyrir fyrsta dálkinn, þá set ég B-vektorinn hér,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00025	137006	143100	train	þannig ég set sjö og mínus tveir og síðan er seinni dálkurinn óbreyttur.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00026	144073	154094	train	Hérna er ég að finna x tvo þannig að B-dálkurinn kemur hérna í annan dálkinn og fyrri dálkurinn er óbreyttur. Og
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00027	154552	156892	train	Og þá reikna ég út úr ákveðunni hér.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00028	157887	164281	train	Það sem ég fæ fyrir ofan strik, sjö sinnum mínus tveir, mínus fjórtán, mínus
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00029	165324	166479	train	mínus átta
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00030	167363	168519	train	og fyrir neðan strik
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00031	169281	178442	train	tvisvar sinnum mínus tveir, það er mínus fjórir og mínus tvisvar fjórir sem er átta og út úr þessu kemur hér
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00032	180469	181246	train	fjórtán
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00033	181774	184611	eval	plús átta er,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00034	185980	188867	eval	það er mínus fjórtán plús átta mínus
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00035	189938	191011	dev	sex. Er það ekki?
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00036	191903	193077	train	Og hér er mínus tólf,
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00037	194149	197516	train	og þetta er þá hálfur og það var jú það sem ég fékk hérna
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00038	198072	198816	eval	fyrir ofan.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00039	199312	206817	dev	Hér fæ ég þá mínus tólf fyrir neðan strik, sama kemur hérna fyrir neðan strik og tvisvar sinnum mínus tveir mínus fjórir
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00040	210524	211837	train	mínus fjórtán
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00041	213152	216185	train	mínus átján mínus tólf
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00042	216807	218500	train	jafnt og þrír aðrir.
+af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a_00043	219486	227383	train	Og þá er alveg spurningin hvort þið sjáið hérna mínus þrír aðrir, eða plús þrír aðrir, fyrirgefið, en það var náttúrulega það sem ég fékk, fékk hér líka.

00002/af9ffcaf-88a5-44f2-b6e0-6bdb1f90644a.wav

@@ -0,0 +1,3 @@
+version https://git-lfs.github.com/spec/v1
+oid sha256:4c144e9399995ae318bbd25638087be1ead0469c7082e114ffe9089fc64e3c20
+size 7311578