Phiên âm
stringlengths
2
728
Dịch nghĩa
stringlengths
2
731
__index_level_0__
int64
0
13.7k
Hạ, tứ nguyệt, thập tam nhật, khởi phục Đỗ Nhân nhưng Lễ bộ Hữu thị lang, Hàn lâm viện thị độc, Tham chưởng Hàn lâm viện sự, dĩ Nhân đinh mẫu ưu thuỷ phục khuyết cố dã. [
Mùa hạ, tháng 4, ngày 13, khởi phục Đỗ Nhân là Lễ bộ hữu thị lang, Hàn lâm viện thị độc, Tham chưởng Hàn lâm viện sự, vì Nhân về nghỉ tang mẹ vừa hết trở.
13,281
phục Đông, thập nhị nguyệt, thập nhị nhật, khiển Binh bộ Thượng thư Nguyễn Quang Mĩ, Lại khoa đô cấp sự trung Nguyễn Tinh, Đề hình giám sát ngự sử Nguyễn Trọng Quỳ vi Đề điệu, giám thí, giám khảo, khảo thí quân sắc dân nhân thư toán ư Giảng Võ điện đình.
Mùa đông, tháng 12, ngày 12, sai Binh bộ thượng thư Nguyễn Quang Mỹ, Lại khoa đô cấp sự trung Nguyễn Tịnh , Đề hình giám sát ngự sử Nguyễn Trọng Quỳ làm đề điệu; giám thí, giám khảo để khảo thi các quân sắc và nhân dân các môn viết chữ và làm tính ở sân điện Giảng Võ.
13,282
Cải định quân hiệu dũng sĩ phó quân dĩ hạ.
Đổi lại quân hiệu từ chức dũng sĩ phó quân trở xuống.
13,283
Đinh Mão, tam niên.
Đinh Mão, năm thứ 3 , .
13,284
Đức Xuân, chính nguyệt, sơ cửu nhật, Minh khiển chánh sứ Hàn lâm viện biên tu Tăng Đạc, phó sứ Lại khoa hữu cấp sự trung Trương Hoằng Chí lai cáo tức vị, tịnh tứ thái tệ.
Mùa xuân, tháng giêng, ngày mồng 9, nhà Minh sai chính sứ là Hàn lâm viện biên tu Tăng Đạc, phó sứ là Lại khoa hữu cấp sự trung Trương Hoằng Chí sang báo việc lên ngôi và ban cho vóc lụa.
13,285
Dĩ Nguyễn Xao vi Hải Dương Thừa tuyên sứ.
Lấy Nguyễn Xao làm Thừa tuyên sứ Hải Dương.
13,286
Sơ, Xao phụng Bắc sứ, hữu Bắc chẩm thậm hảo, bất dĩ thượng tiến, vi xá nhân sở tấu, truất hoàn gia, chí thị thuỷ dụng chi.
Trước đây, Nguyễn Xao vâng mệnh đi sứ phương Bắc, có mua được cái gối của phương Bắc rất đẹp, không đem dâng tiến lên, bị xá nhân tâu lên, phải bãi chức về nhà, đến đây, mới được bổ dụng.
13,287
Hậu Xao tốt vu nhiệm sở.
Sau Xao chết ở nhiệm sở.
13,288
Minh hựu khiển Chánh sứ Hàn lâm viện biên tu Thẩm Đào, phó sứ Công khoa tả cấp sự trung Hứa Thiên Tích tê chiếu sắc phong đế vi An Nam quốc vương.
nhà Minh sai Hành nhân ty hành nhân Hà Lộ sang làm lễ viếng Hiến Tông Duệ Hoàng Đế, lại sai chánh sứ là Hàn lâm viện biên tu Thẩm Đào, phó sứ là Công khoa tả cấp sự trung Hứa Thiên Tích mang chiếu thư sang phong vua làm An Nam Quốc Vương,
13,289
Tịnh tứ bì biền quan phục nhất phó, thường phục nhất sáo.
] lại ban một bộ mũ áo quan võ bằng da và một bộ thường phục.
13,290
Thiên Tích kiến đế tướng, đề thi viết: An Nam tứ bách vận vưu trường, Thiên ý như hà giáng quỷ vương.
Thiên Tích thấy tướng vua, đề thơ rằng: An Nam tứ bách vận vưu trường, Thiên ý như hà giang quỷ vương?
13,291
Phúc khảo thư toán nhất bách tứ thập tứ nhân, trúng giả Nguyễn Tử Kì nhị thập ngũ nhân, sung Hoa Văn học sinh.
Phúc khảo 144 người về môn viết chữ và làm tính, người đỗ là bọn Nguyễn Tử Kỳ 25 người được sung làm Hoa văn học sinh.
13,292
Tân trí cường lực ti.
Đặt thêm ty Cường lực .
13,293
Tri phủ Nguyễn Chí bị ngoại thích Khương Chủng thân nhân đả tử phục tô.
Tri phủ Nguyễn Chí bị thân nhân của bọn ngoại thích Khương Chủng đáng chết lại sống lại.
13,294
Tiên thị, Chí sĩ Hiến Tông thời, vi Trung thư giám chính tự, Hội thí trúng trường, dĩ đế ngoại hương Đông Ngàn, nhân trừ Phụng Thiên phủ Thiếu doãn, hậu nhậm Phú Bình phủ tri phủ.
Trước đây, thời Hiến Tông, Chí làm Trung thư giám chính sự, sau khi thi Hội trúng trường, vì là người huyện Đông Ngàn, quê ngoại của vua nên được bổ làm Thiếu doãn phủ Phụng Thiên, sau làm Tri phủ phủ Phú Bình .
13,295
Vi nhân bất khuất.
Chí là người cứng cỏi bất khuất.
13,296
Khương Chủng thân nhân Nguyễn Trọng nã vu Đình uý ngục đả tử, phao vu thành ngoại.
Thân nhân của Khương Chủng là Nguyễn Trọng bắt Chí giam vào ngục của ty Đình uý rồi đáng chết, vứt xác ra ngoại thành.
13,297
Tử tôn dĩ tịch bao chi nãi quy nhi táng, hốt nhiên phục tô.
Con cháu lấy chiếu bó xác lại đem về định chôn, bỗng nhiên Chí sống lại.
13,298
Nặc vu đệ tử gia, nhật tắc nhũng cư, dạ.
Sau đó, phải ẩn náu ở nhà con em
13,299
bạc thụ thượng.
ngủ trên cây.
13,300
Thê tử dĩ tha nhân hài cốt táng chi, hành trai như cư tang lễ, dĩ kinh tam niên hương thôn bất tri.
Vợ con lấy hài cốt của người khác đem chôn, rồi làm chay theo như lễ để tang, đã qua 3 năm mà hàng xóm không ai biết cả.
13,301
Chí Hồng Thuận, Kỷ Tị niên, nghĩa sư khởi, nghệ khuyết trần từ, hứa nhập Bí thư xá nhân, tứ hiệu Hoàn Sinh.
Đến năm Kỷ Tỵ đời Hồng Thuận, quân khởi nghĩa nổi dậy , Chí đến cửa khuyến trình bày, được cho vào làm Bí thư xá nhân và được ban tên hiệu là Hoàng Sinh.
13,302
Nguỵ Mạc thời, quan chí Nghĩa Hưng, Cao Bằng đẳng phủ tri phủ.
Thời Nguỵ Mạc, làm quan đến tri phủ các phủ Nghĩa Hưng và Cao Bằng.
13,303
Tam nguyệt, đế bái yết Tây Kinh.
Tháng 3, vua bái yết Tây Kinh.
13,304
Nhị thập tứ nhật Mậu Tuất, hoàn tự Tây Kinh, trú dinh vu Xuân Đỗ hành điện, thân hạnh Chân Nguyên điện, cố chiêm phúc địa.
Ngày Mậu Tuất 24, vua từ Tây Kinh trở về, đóng dinh ở hành điện Xuân Đỗ, thân hành ngự điện Chân Nguyên, đi xem xét phúc địa.
13,305
Dĩ Nguyễn Thì Ung vi Thanh Hoa thừa tuyên sứ.
Lấy Nguyễn Thì Ung làm Thừa tuyên sứ xứ Thanh Hoa.
13,306
Hộ bộ Tả thị lang Dương Trực Nguyên, Đông các hiệu thư Chu Tống Văn, Hàn lâm viện kiểm thảo Đinh Thuận đẳng hạ Vũ Tông tức vị;.
Bọn Hộ bộ tả thị lang Dương Trực Nguyên, Đông các hiệu thư Chu Tống Văn và Hàn Lâm viện kiểm thảo Đình Thuận mừng Vũ Tông lên ngôi;
13,308
Lương Khản tạ tứ thái tệ; Hồng lô tự thiếu khanh Nguyễn Thuyên tiến hương; Công bộ Hữu thị lang Nguyễn Thọ, Hàn lâm viện kiểm thảo Doãn Mậu Khôi, Hộ khoa cấp sự trung Lê Đĩnh Chi đẳng tạ trí tế; Thanh Hoa Thừa tuyên sứ Lê Tung, Hàn lâm viện kiểm thảo Đinh Trinh, Giám sát ngự sử Lê Hiếu Trung đẳng tạ sách phong; Nghệ An tham nghị Lê Uyên, Hàn lâm viện hiệu lí Ngô Tuy, Giám sát ngự sử Hoàng Nhạc đẳng tuế cống.
Lương Khản tạ ơn ban vóc lụa; Hồng lô tự thiếu khanh Nguyễn Thuyên dâng hương; bọn Công bộ hữu thị lang Nguyễn Thọ, Hàn lâm viện kiểm thảo Doãn Mậu Khôi , Hộ khoa cấp sự trung Lê Đĩnh Chi tạ ơn sang viếng; bọn Thừa tuyên xứ Thanh Hoa Lê Tung, Hàn lâm viện kiểm thảo Đinh Trinh, Giám sát ngự sử Lê Hiếu Trung tạ ơn sách phong; bọn Tham nghị Nghệ An Lê Uyên, Hàn lâm viện hiệu lý Ngô Tuy , Giám sát ngự sử Hoàng Nhạc đi tuế cống.
13,309
Mậu Thìn, tứ niên.
Mậu Thìn, năm thứ 4 , .
13,310
đẳng tam thập lục danh đồng Tiến sĩ xuất thân.
36 người đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân.
13,311
Dĩ Nguyễn Bá Tuấn vi Thanh Hoa Tổng binh thiêm sự, Nguyễn Trung vi Thanh Hoa Hiến sát sứ.
Lấy Nguyễn Bá Tuấn làm Tổng binh thiêm sự Thanh Hoa, Nguyễn Trung làm Hiến sát sứ Thanh Hoa.
13,312
Tam nguyệt, sơ tứ nhật, chiếu: Nội ngoại các nha môn đô đề lại tịnh canh phiên, lại hữu khuyết số, Lại bộ chiếu Hồng Đức niên gian lệ, loại thủ ưng đắc điền sung tính danh, cụ bản tống Lại khoa, sao tống Lại bộ chuyển tống các nha môn tuân hành.
Tháng 3, ngày mồng 4, có chiếu rằng: Các đô lại, đề lại và các lại thay phiên nhau ở nha môn trong ngoài nếu có khuyết thì Lại bộ chiếu theo lệ đời Hồng Đức, kê khai họ tên người đáng được bổ sung, làm bản danh sách gửi lên Lại khao, sao gửi cho Lại bộ chuyển gửi cho các nha môn tuân hành.
13,313
Dĩ Mạc Đăng Dung vi Thiên vũ vệ đô chỉ huy sứ ti đô chỉ huy sứ.
Lấy Mạc Đăng Dung làm Thiên vũ vệ đô chỉ huy sứ ty đô chỉ huy sứ.
13,314
Đăng Dung Bình Hà, Cao Đôi nhân dã. [
Đăng Dung là người xã Cao Đôi , huyện Bình Hà
13,315
huyện kì tiên tổ Mạc Đĩnh Chi, Trần triều trạng nguyên, quan chí Tả bộc xạ.
tiên tổ Đăng Dung là Mạc Đĩnh Chi, Trạng nguyên triều Trần, làm quan đến Tả bộc xạ.
13,316
nhi cư yên.
rồi trú tại đó.
13,317
Bình sinh Hịch, Hịch thú bản xã Đặng Xuân trưởng nữ, sinh tam nam, trưởng viết Đăng Dung, thứ viết Đốc Tín, quý viết Quyết.
Bình sinh ra Hịch, Hịch lấy con gái trưởng của Đặng Xuân người cùng xã, sinh được ba con trai, con trưởng là Đăng Dung, con thứ là Đốc Tín, con út là Quyết.
13,318
Đăng Dung hữu dũng lực, dĩ vũ cử nhập Túc vệ, chí thị nãi bái thị chức.
Đăng Dung có sức khoẻ, vì đỗ võ cử, được sung vào quân túc vệ, đến đây phong cho chức này.
13,319
Hạ, lục nguyệt, dĩ Đỗ Nhân vi Ngự sử đài phó đô ngự sử.
Mùa hạ, tháng 6, lấy Đỗ Nhuận làm Ngự sử đài phó đô ngự sử.
13,320
Hộ bộ Tả thị lang Dương Trực Nguyên hoàn tự Minh, đế dĩ tượng hốt ngân đai tứ chi.
Hộ bộ tả thị lang Dương Trực Nguyên từ nhà Minh trở về, vua ban hốt ngà và đai bạc cho ông.
13,321
Đông, thập nguyệt, sơ tứ nhật, hạ Ngự sử đài phó đô ngự sử Đỗ Nhân vu Đình uý ngục.
Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 4, giam Ngự sử đài phó đô ngự sử Đỗ Nhân vào ngục của ty Đình uý.
13,322
Nhân dĩ ngôn sự ngỗ chỉ hệ ngục, tầm phóng chi.
Nhân vì tâu việc trái ý vua phải giam vào ngục, sau lại được tha.
13,323
Hắc La La quốc nhân xâm nhập Chu Thôn Điền quan.
Người nước Hắc La La xâm nhập cửa ải Chu Thôn Điền .
13,324
Đế nãi dĩ Bắc quân Đô đốc phủ Trần Thúc Mại vi Hữu du kích dinh phó tướng, Phạm nhất Ngạc vi Ký lục tiên.
Vua sai Bắc quân đô đốc phủ Trần Thúc Mại làm Hữu du kích dinh Phó tướng, Phạm Nhất Ngạc làm Ký lục đi trước,
13,325
hành mệnh Mĩ quận công Lê Quýnh vi Chinh Man tướng quân, quải Chinh Man tướng quân ấn, Đan Khê bá Trịnh Hựu vi Phó đề lĩnh, tương Thần vũ, Hiệu lực, Điện tiền Trung, Đông, Tây, Nam, Bắc phủ các vệ quân, phân vi lục dinh, mỗi dinh nhất vạn nhân, dĩ tam thiên nhân vận lương, vãng chinh Hắc La La.
sai Mỹ quận công Lê Quýnh làm Chinh Man tướng quân, mang ấn Chinh Man tướng quân, Đan Khê bá Trịnh Hựu làm phó đề lĩnh đem quân các vệ Thần vũ, Hiệu lực, Điện tiền và quân các phủ Trung, Đông, Tây, Nam, Bắc chia thành 6 dinh, mỗi dinh 1 vạn người, lấy 3 nghìn người chở lương thực, đi đánh Hắc La La.
13,326
Đáo Chu Thôn Điền phận, lập giới kiệt, tầm mệnh Quýnh đẳng kinh lí Thuận Hoá xứ Thuỷ Vĩ, Chu Quan địa phương dĩ tu lí quan ải.
Đến địa phận Chu Thôn Điền liền dựng cột mốc địa giới, rồi sai bọn Quýnh đi kinh lý các vùng Thuỷ Vĩ , Chu Quan xứ Thuận Hoá để tu sửa quan ải.
13,327
Kỉ Tị, ngũ niên.
Kỷ Tỵ, năm thứ 5 , .
13,328
Xuân, nhị nguyệt, canh tịch điền, lỗi chiết.
Mùa xuân, tháng 2, vua cày ruộng tịch điền, cày bị gãy.
13,329
Kính Thiên điện Càn Nguyên hồng chung bồ hãn đoạn, chung tự lạc.
Quai chuông lớn Càn Nguyên ở điện Kính Thiên bị gãy, chuông rơi.
13,330
Dĩ Nguyễn Thừa Nghiệp kiêm chưởng Tông nhân phủ Tông nhân lệnh, tử Mô tổng lĩnh các túc vệ.
Lấy Nguyễn Thừa Nghiệp kiêm chức Tông nhân lệnh ở phủ Tông Nhân, Con là Mô coi cả quân túc vệ.
13,331
Tam nguyệt, sắc Chinh Man tướng quân Lê Quýnh, Trịnh Hựu đẳng ban sư hoàn.
Tháng 3, ra lệnh cho bọn Chinh Man tướng quân Lê Quýnh và Trịnh Hựu đem quân về.
13,332
tính hiếu dũng, nhân yết Giao hoàn cung, thừa Viện Vân tượng đầu nhập Đông Hoa môn.
tính ưa vũ dũng, nhân khi đi tế Giao trở về cung, cưỡi trên đầu voi Viện Vân vào cửa Đông Hoa.
13,334
Lệnh các ti cập ngũ phủ công tượng tương nhập ngự tiền dẫn tuyển, tịnh loại các trấn công tượng hồi vu kinh sư tuyển nhập ngự tượng, sung bổ các vệ.
Hạ lệnh cho các ty năm phủ đem voi công vào trước mặt vua để lựa chọn và kê khai voi công của các trấn đem về kinh sư chọn làm voi ngự để bổ sung cho các vệ.
13,335
Thị thời tân trí nội thần, hữu Phi vũ ti lực sĩ nội sứ, dĩ Nguyễn Tông vi Phi vũ ti đô Phi vũ lực sĩ nội sứ, trực Đoan Khang cung như Đô lực sĩ trực Kim Quang điện, trước ngân mạo, kim phụng sí, hữu hồng mao vĩ; dĩ Nguyễn Công Luận vi Phi vũ ti Phi vũ lực sĩ nội sứ, trước thuỷ ngân mạo, hữu hồng vĩ.
Bấy giờ Nội thần mới đặt, có chức Phi vũ ty lực sĩ nội sứ, lấy Nguyễn Tông làm Phi vũ ty đô phi vũ lực sĩ nội sứ túc trực ở cung Đoan Khang như lệ Đô lực sĩ túc trực ở điện Kim Quang, đội mũ bạc, cánh mũ thêu phượng vàng, có đuôi bằng lông đỏ; lấy Nguyễn Công Luận làm Phi vũ ty phi vũ lực sĩ nội sứ, đội mũ thuỷ ngân, có lông đỏ .
13,336
Thiết Cung môn thừa chế giám, như ti lễ giám, Ngự tượng Ngự mã nhị ti.
Đặt chức Cung môn thừa chế giám, như tư lễ giám, hai ty Ngự tượng, Ngự mã.
13,337
Thiết Ngự tượng giám, Ngự mã giám.
Đặt chức Ngự tượng giám, Ngự mã giám.
13,338
Ngự tượng đái đao nội sứ, trước thuỷ ngân mạo, hoạ kim quỳ hoa.
Ngự tượng đái đao nội sứ thì đội mũ thuỷ ngân, vẽ hoa quỳ vàng.
13,339
Ngự.
Ngự
13,340
mã trước thuỷ ngân mạo hồng quỳ hoa.
mã đội mũ thuỷ ngân vẽ hoa quỳ đỏ.
13,341
Ngự mã Ngự tượng nhị giám đấu lực, trì trượng tương kích tự Thanh Dương môn chí Thái miếu môn ngoại, đế dĩ vi lạc, dĩ tiền bạch thưởng chi.
Hai giám ngự mã, ngự tượng đấu sức với nhau, cầm gậy đánh nhau từ cửa Thanh Dương đến ngoài cửa Thái Miếu, vua lấy làm thích, thưởng cho tiền và lụa .
13,342
Đế tự tức vị chi hậu, mỗi dạ dữ cung nhân hàm tửu vô lượng.
Từ khi lên ngôi, vua đêm nào cũng cùng cung nhân vui đùa uống rượu vô độ.
13,343
Tuý tức sát chi.
Khi rượu say liền giết cả cung nhân.
13,344
Thời, quyền quy ngoại thích, Đông tắc Hoa Lăng, phụ Tây tắc Nhân Mục, phi Bắc tắc Phù Chẩn, mẫu giai thiện hộ quyền thế, trầm nịch thần liêu, hữu dĩ tư ý nhi đồ lục sinh dân, hữu dĩ mật thể nhi tru cầu tiền hoá, phàm dân gian lục súc sinh hoa đẳng vật, nhất thiết lược thủ, cập dân gia hữu kì tài kì hoá, tiêu tự thủ chi.
Bấy giờ, uy quyền thuộc về họ ngoại, phía đông thì làng Hoa Lăng , phía tây thì làng Nhân Mục , phía bắc thì làng Phù Chẩn đều chuyên cậy quyền thế, vùi dập các quan, kẻ thì vì ý riêng mà giết hại sinh dân, kẻ thì dùng ngón kín mà yêu sách tiền của, mọi thứ súc vật, hoa màu của dân, chúng đều cướp đoạt cả, nhà nào có đồ lạ, vật quý, chúng đánh dấu chữ vào và đòi lấy.
13,345
Vạn dân ta oán nhi đế phất thuân, hựu tâm hoài sai kị.
Muôn dân ta oán mà vua vẫn không chừa, lại mang lòng ngờ vực, đố kỵ.
13,346
Phàm tiền nhật thần hạ chi bất lập kỷ giả, vãng vãng tru chi.
Các quan người nào ngày trước không lập mình, thì thường giết đi.
13,347
Hựụ.
Lại
13,348
mật sử nội nhân Nguyễn Đình Khoa vãng thể sát chư thúc phụ huynh đệ phàm nhị thập lục vương.
ngầm sai nội nhân Nguyễn Đình Khoa dò xét cả 26 vương là các chú và anh em của vua.
13,349
Nhi Kinh Vương dĩ thúc phụ, đào độn bất tri sở chi, độc Giản Tu công dĩ thúc bá chi tử, hệ ngục đắc thoát.
Trong đó, Kinh Vương là chú đã chạy trốn không biết đi đâu, chỉ có Giản Tu công là con chú bác bị giam vào ngục trốn thoát được.
13,350
Do thị, nhân nhân tự nguy ích, tư tác loạn.
Do vậy, mọi người đều cảm thấy nguy đến thân mình, càng nghĩ đến việc nổi loạn.
13,351
Mệnh Đô đốc Bảo Lộc bá Lê Tử Vân, Vũ Cảnh đẳng vãng kinh lí Quảng Nam địa phương.
Sai bọn Đô đốc Bảo Lộc bá Lê Tử Vân và Vũ Cảnh đi kinh lý vùng Quảng Nam.
13,352
Tiên thị, Hồng Đức nguyên niên, Thánh Tông thân chinh Chiêm Thành đắc Trà Toại thê tử quy vu bản quốc, trí cư Bảo Khánh môn ngoại cơ tam thập niên.
Trước đây, năm Hồng Đức thứ 1, Thánh Tông thân hành đi đánh Chiêm Thành bắt được Trà Toại và vợ con nó đem về nước ta an trí ở ngoài cửa Bảo Khánh gần 30 năm.
13,353
Chí Cảnh Thống niên gian, tử Trà Phúc đạo kì phụ Trà Toại hài cốt đào quy kì quốc, lưu nhất thân tỉ, ư binh tiển thời thuỷ vong.
Đến thời Cảnh Thống, con là Trà Phúc mang trộm hài cốt của cha là Trà Toại trốn về nước, để lại một người chị ruột, đến khi có binh hoả mới chết.
13,354
Chí thị, chư thế gia công thần Chiêm nô cư điền trang diệc đào hồi quốc.
Đến nay, nô lệ người Chiêm của các nhà thế gia, công thần ở các điền trang cũng bỏ trốn về nước.
13,355
Vũ Cảnh dịch tấu ngôn, tác loạn giả,.
Vũ Cảnh cho chạy trạm tâu vua là người Chiêm làm loạn.
13,356
Cửu nguyệt, Lại khoa đô cấp sự trung Dương Đức Giản tấu ngôn: "Thần đẳng phụng tra, Hồng Đức thất niên gian sắc chỉ, Quốc tử giám sinh, Tam xá sinh niên tam thập dĩ thượng bản quan phương đắc bảo tuyển trừ dụng; bát niên gian sắc chỉ, Sùng Văn quán, Tú lâm.
Tháng 9, Lại khoa đô cấp sự trung Dương Đức Giản tâu rằng: thần kính xét, năm Hồng Đức thứ 7 có sắc chỉ quy định Quốc tử giám sinh, Tam xá sinh người nào từ 30 tuổi trở lên thì bản quan mới được bảo cử bổ dụng; năm thứ 8 có sắc chỉ nói nho sinh ở Sùng Văn quán và Tú Lâm
13,357
Đế lệnh sát Chiêm nhân đãi tận, bất tri tác loạn giả, Chiêm nhân Chế Mạn đẳng.
Vua hạ lệnh giết người Chiêm đến gần hết, không biết rằng kẻ làm loạn chính là bọn người Chiêm Chế Mạn .
13,358
Hậu đắc phiêu hải Chiêm nhân Ma Mạt đẳng, giam tại Thừa chế, tái cung vị tiền niên, Trà Phúc dĩ hồi bỉ quốc, sử nam Ma La vãng Minh quốc cầu viện, hựu tác thuyền lương sổ đa.
Đến sau bắt được bọn người Chiêm Ma Mạc phiêu giạt ngoài biển, giam ở thừa chế, họ lại cung khai rằng năm trước, Trà Phúc đã trở về nước sai con là Ma La sang cầu viện nhà Minh, lại đóng nhiều thuyền, chứa nhiều lương.
13,359
Cố, mệnh Cảnh đẳng vãng kinh lí.
Do đó, vua sai bọn Cảnh đi kinh lý.
13,360
Dĩ Dương Trực Nguyên vi Ngự sử đài đô ngự sử.
Lấy Dương Trực Nguyên làm Ngự sử đài đô ngự sử.
13,361
Thu, bát nguyệt, chiếu bổ Chiêm nhân câu chấp giả, tận sát chi.
Mùa thu tháng 8, xuống chiếu bắt giết hết những người Chiêm hiện đang bị giam giữ.
13,362
cục nho sinh bản quan bảo kết khảo thí, niên thâm, tài cán tịnh Hội thí trúng trường tịnh đắc trừ dụng.
cục do bản quan bảo kết khảo xét, người nào lâu năm, tài cán, và thi Hội trúng trường đều được bổ dụng.
13,363
Thần thiết kiến, Giám sinh, nho sinh niên vị chí tam thập, sung vị mãn thập ngũ niên, đãn dĩ Hội thí trúng trường, vãng vãng kiểu hãnh cầu tiến, hữu sở giảo nhiễu bất tiện.
Thần trộm thấy giám sinh, nho sinh chưa đến 30 tuổi, vào học chưa đầy 15 năm, chỉ vì thi Hội trúng trường lại hay được may mắn tiến thân, như thế thì có sự hỗn loạn không ổn.
13,364
Phục khất, kế kim Giám sinh, nho sinh niên dĩ chí tam thập dĩ thượng, sung dĩ mãn thập ngũ niên dĩ thượng, bản quan phương đắc bảo tuyển trừ dụng như lệ.
Cúi xin kể từ nay, các giám sinh, nho sinh tuổi từ 30 trở lên và vào học đã đủ 15 năm trở lên thì bản quan mới được bảo cử bổ dụng như lệ.
13,365
Cảm hữu tuẫn tư, bảo cử niên thiếu, niên thiển giả, cai khoa, Ngự sử đài cử tấu trị tội, dĩ trừng nhân thần tuẫn tư vọng bảo cập kiểu hãnh giảo nhiễu chi tệ".
Người nào dám lấy tình riêng mà bảo cử người tuổi trẻ, năm ít, thì khoa phụ trách, Ngự sử đài tâu hặc trị tội để răn đe những kẻ làm tôi theo tình riêng bảo cử bậy và trừ cái tệ cầu may hỗn loạn.
13,366
Ninh quận công Lê Quảng Độ đẳng tấu vân: "Thần đẳng thiết kiến, Dương Đức Giản sở ngôn thành hữu lí, nhiên trung gian do hữu vị bị, kim thần đẳng tái phụng nghị các điều:.
Bọn Ninh quận công Lê Quảng Độ tâu rằng: bọn thần trộm thấy những lời của Dương Đức Giản thực cũng có lý, nhưng do đó vẫn còn có chỗ chưa đủ, nay bọn thần xin bàn lại các điều
13,367
Nhất điều phụng nghị: Quốc tử giám giám sinh, Hội thí luỹ tao trúng trường, thập ngũ niên dĩ thượng, niên thâm trường đa giả, phương đắc sung thượng xá sinh, dẫn tuyển thuyên trừ mục dân, thủ lĩnh, bạn độc, trưởng sử, huấn đạo đẳng chức
như sau: 1- Kính xét: Giám sinh Quốc tử giám, người nào thi Hội nhiều lần trúng trường, vào học 15 năm trở lên, tuổi cao, trúng trường nhiều mới được sung làm Thượng xá sinh, được dẫn tuyển bổ dụng các chức mục dân, thủ lĩnh, bạn độc, trưởng sử, huấn đạo.
13,368
Nhược luỹ trúng trường, dĩ mãn thập ngũ niên vị đắc sung xá sinh, cập nhất tao trúng trường, dĩ mãn thập bát niên dĩ thượng giả, diệc hứa bảo tuyển, trừ cáp môn, tự ban, bạn độc, trưởng sử, giảng dụ đẳng chức.
Nếu trúng trường nhiều lần, đã đủ 15 năm, mà chưa được sung là Xá sinh và những người trúng trường một lần, đã đủ 18 năm trở lên, thì cũng cho bảo cử, bổ làm các chức cáp môn, tự ban, bạn độc, trưởng sử, giảng dụ.
13,369
Nhất điều phụng nghị: Quan viên tử tôn sung Sùng Văn quán Tú lâm cục nho sinh, Hội thí trúng trường, niên thâm trường đa, mãn thập ngũ niên dĩ thượng giả, tịnh đơn trúng nhất trường mãn thập bát niên dĩ thượng giả, phương đắc bảo tuyển, trừ mục dân, thủ lĩnh đẳng chức.
2- Kính xét: Con cháu các quan viên sung làm nho sinh ở Sùng Văn quán và Tú Lâm cục, thi Hội trúng trường, người nào cao tuổi, trúng trường nhiều, đủ 15 năm trở lên, hoặc trúng trường một lần, mà đủ 18 năm trở lên, mới được lựa chọn bổ nhậm các chức mục dân, thủ lĩnh.
13,370
Nhược niên thâm tài cán vô trúng trường, mãn nhị thập ngũ niên dĩ thượng giả,.
Nếu là người tuổi cao, có tài, không trúng trường mà đủ 25 năm trở lên
13,371
diệc hứa bảo kết khảo thí, trừ châu huyện nhị chức.
thì cũng cho bảo kết khảo thí, bổ làm các chức tá nhị ở châu, huyện.
13,372
Kì dĩ kinh dẫn tuyển nhi vị mãn niên hạn giả, đãi mãn niên hạn phương đắc trừ dụng.
Người nào đã qua dẫn tuyển nhưng chưa đủ niên hạn, phải đợi đủ niên hạn mới được bổ dụng.
13,373
Nhược hoàng hậu thân thuộc miêu duệ tịnh khai quốc công thần tử tôn sung Sùng Văn quán nho sinh, tuân như tiền lệ.
Còn như dòng dõi thân thuộc của hoàng hậu và con cháu các khai quốc công thần sung làm Nho sinh ở Sùng Văn quán thì vẫn theo lệ cũ.
13,374
Đông, thập nguyệt, sơ nhất nhật, hữu Tuệ tinh bạch sắc hiện vu Tây phương, thập nhật thuỷ diệt.
Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 1, có sao Chổi sắc trắng mọc ở phương tây, 10 ngày mới tắt.
13,375
Thập nhất nguyệt, hữu bạch khí như kiếm xuất vu Đông Nam, trường trượng dư.
Tháng 11, có khí trắng như hình thanh kiếm hiện ở phương đông nam, dài hơn một trượng.
13,376
Đế xích trục hoàng tông công thần hồi Thanh Hoa địa phương, tịnh sát nữ sử nội thần Chiêm nhân.
Vua xua đuổi người tông thất và công thần về xứ Thanh Hoa và giết các nữ sử nội thần người Chiêm.
13,377
Thời ngoại thích Khương Chủng, Nguyễn Bá Thắng đẳng thiện tác uy phúc, quyền khuynh trung ngoại, dân gian bất đắc cử thủ động túc.
Bấy giờ bọn ngoại thích là Khương Chủng và Nguyễn Bá Thắng tự tiện làm oai làm phúc, quyền thế nghiêng lệch trong triều ngoài trấn, dân chúng không dám cất tay động chân.
13,378
Cấm pháp môn chi chú tứ, đạo sĩ phụng đạo tiễn phát bất đắc trường phát.
Nhà pháp thuật bị cấm làm phù chú, đạo sĩ thờ đạo phải cắt tóc không được để dài.
13,379
Dĩ cố, phố xá thị tứ phụng tiên sư giả, giai tàng.
Do vậy, các phố xá, hàng chợ nhà nào thờ tiên sư đều phải cất giấu đi.
13,380
Hậu, Thừa Giáo, Thừa Nghiệp hành lộ, quan viên bách tính kiến ư nhất lí giai thoán tẩu nhập phố xá thị tứ gia, khứ hậu thuỷ xuất.
Sau này, bọn Thừa Giáo, Thừa Nghiệp đi đường, quan viên và dân chúng trông thấy chúng từ xa một dặm đã phải chạy trốn vào các nhà ở phố xá hàng chợ, đợi chúng đi qua rồi mới dám ra.
13,381
Nguyễn Đình Khoa mật sử nhân vãng thiên hạ các xứ Thừa Hiến phủ huyện, chí ư dân gian hiếp thú xử nữ, đồ độc thương sinh, thiên hạ thất vọng.
Nguyễn Đình Khoa ngầm sai người đến Thừa Hiến phủ huyện các xứ trong nước, tới cả dân gian, cưỡng bắt những con gái chưa chồng, làm khốn khổ nhân dân, khắp nước mất hết hy vọng.
13,382