Datasets:

lingtrain

/

minor-prince

like 4

Был бик күңелһеҙ эш, әммә бер ҙә ауыр түгел.

Паллӑ ӗнтӗ, ку шутсӑр чун выртман тӑрмашу, ҫав вӑхӑтрах питӗ ҫӑмӑл та.

Аци кустӕн ӕ еугӕндзондзийнадӕй стухсуй адӕймаг, фал ӕнӕуой хъӕбӕр ӕнцон ӕй».

Ол бек эрикдирген иш болса да, къыйын а тюйюлдю.

Тайӧ зэв гажтӧм удж, но абу сьӧкыд.

Тя тевсь аф стакатнень эзда, аньцек ёфси аф мялень салай, машнефти.

Тиде пеш йокрок паша, но йӧршешат неле огыл.

Самлымы тӹреш нерат лимӹлӓ, но тидӹ пиш керӓл пӓшӓ.

Те пек нусманя важодемась, ансяк аволь пек стака.

Это очень скучная работа, но совсем не трудная.

Ол сүрдээх салгымтыалаах дьарык эрээри, олус ыарахана суох.

Бик күңелле эш түгел ул түгелен, әмма аның әллә ни авырлыгы юк.

Беҙҙә лә балалар быны яҡшы аңлаһын тип, бер мәл ул миңә һүрәт төшөрөргә тырышып ҡарарға кәңәш итте.

Ҫапла пӗррехинче вӑл мана хӑйне евӗрлӗ илемлӗ ӳкерчӗк ӳкерме сӗнӳ пачӗ, кунта (ҫӗр ҫинче) пурӑнакан ачасен чун-чӗрине кӗрсе вырнаҫтӑр терӗ.

Ӕма мин еубон баунаффӕ кодта дзӕбӕх хузӕ скӕнун, цӕмӕй махӕрдигон сувӕллӕнтти сӕрти дӕр аци гъуди арф бацӕуа.

Ёзден жашчыкъны оноуу бла мен, кюреше кетип, кючден-бутдан бу суратчыкъны ишлегенме. Бизни сабийчиклерибиз да ол баобабланы заранларын кёзлери бла кёрсюнле.

Ӧтчыд сійӧ вӧзйис мем зільыштны да серпасавны сідз, медым миянӧс бура гӧгӧрвоасны челядь.

Весть сон тейне мярьгсь рисавамс тяфтама картина, кона цебярьста шарьхкодеволь и минь шабаньконди.

Икана тудо мылам утларак тыршаш темлыш да тыгай сӱретым сӱретлен пуаш йодо: тек мемнан йоча-влакат тидым сайын умылен налыт.

Мӓ донышы тетявлӓӓт тидӹм вуйышкышты пиштӹштӹ манын, икӓнӓ тӹдӹ мӹлӓм яжо рисункым ӹштӓш цацен анжаш шӱдӹш.

Весть сон мерсь монень путомс вийть ды артомс истямо артовкс, конась минек эйкакштнененьгак пек чарькодеви.

Однажды он посоветовал мне постараться и нарисовать такую картинку, чтобы и у нас дети это хорошо поняли.

Биирдэ, кини миэхэ, маннааҕы оҕолор өйдүүллэрин курдук, кыһаллан туран хар-тыына уруһуйдуурбар сүбэлээбитэ.

Безнең балалар да яхшырак аңласын өчен, бу рәсемне ул миңа тырышыбрак ясарга киңәш итте.

— Әгәр уларға бер мәл сәйәхәт итергә тура килһә, — тине ул, — был белем килешәсәк. Башҡа төрлө эш әҙерәк көтһә лә ярай, ҡурҡынысы юҡ.

— Енчен те вӗсем хӑҫан та пулсан ҫулҫӳреве тухас пулсан, ҫав ӳкерчӗк вӗсене усӑ кӳме пултарӗ. Тумалли ӗҫсенчен хӑшне-пӗрне кӑштах тӑхтасан та пикенме май килет, халех ҫунмасть тенешкел.

«Ескӕд балци ку фӕццӕуонцӕ, - дзурдта мин е, - уӕд син хъӕбӕр фенхус уодзӕнӕй. Еуӕй-еу хатт ести кустӕн фӕстӕдӕрмӕ фӕууадзӕн фӕууй, ӕнӕ зиан ӕрхӕсгӕй.

– Сизни сабийлеге бир заманда бир жортууулда айланыргъа тюшсе, – дегенди Ёзден жашчыкъ, – ол затладан хапарлары болургъа керекди. Башха тюрлю ишни, жумушну тамблагъа къояргъа да жарар, уллу заран келмез.

— Найӧс кӧ суас мог коркӧ ветлыны мукӧд муясӧ, то тайӧ ныв-пилы ковмас. Мукӧд уджсӧ позяс эновтлыны, таысь лёкыс оз ло.

– Кда тейст сави ётамс лама мастор, – азозе сон, – тя видекс эрявксты. Лия тевсь кой-коста учи аф ламос, и кальдяв тянкса аф лиси.

— Нунылан иктаж-гана тӱрлӧ вере ужын кошташ логалеш гын, — мане тудо, — тиде кӱлеш лиеш. Южо паша изишак вучалтенат сеҥа, удаже ок лий.

— Нӹнӹ кынам-гӹнят путешествуяш кеӓт гӹнь, — тӹдӹ мӹлӓм маньы, — тидӹ нӹнӹлӓн керӓл лин кердеш. Вес пӓшӓ кынамжы изиш вычалат кердеш, нимат агыл.

– Бути сыненст сави зярдояк якамс лия масторга, – мерсь сон, – те сыненст маштови. Лия важодематне кадык учить аламос, кажо теде а карми.

– Если им когда-нибудь придется путешествовать, – сказал он, – это им пригодится. Иная работа может и подождать немного, вреда не будет.

– Өскөтө, кинилэр хаһан эмэ айаҥҥа туруналлара кэллэҕинэ, диэбитэ, – ол туһалаах буолуоҕа. Атын үлэ кыратык кэтэспититтэн туох да алдьархай тахсыбат.

— Әгәр дә аларга кайчан да булса сәяхәт итәргә туры килсә, моның кирәге чыгачак, — диде ул. — Башка эшләр көтеп тә торыр, зыян юк.

Ә бына баобабтарға иреклек бирһәң, бәләнән ҡотолоп ҡалып булмаҫ.

Анчах та баобабсем пирки сӑмах пырать пулсан ку яланах — чӑн-чӑн пысӑк инкек.

Фал баобабтӕбӕл ку цӕуа дзурд, уӕд е алкӕддӕр бӕллӕх фӕууй.

Баобаблагъа уллу кёллю болсанг а, палахдан башынгы чыгъаралмазса.

Но сетан кӧ вӧля баобабъяслы, шогысь он мын.

А кда нолдасайть воляс баобабатнень, пичефкссь куватьс аф сави учемс.

Но баобаб-шамычлан кушкашышт эрыкым пуэт гын, ойго деч от шыл.

Но баобабвлӓ шотышты пӓшӓм вараэш кодаш гӹнь, попашат уке, тидӹ катастрофыш сӓрнӓлтеш.

Ансяк бути максомс олячи баобабтненень, сестэ учок берянь тевть.

Но если дашь волю баобабам, беды не миновать.

Онтон, Абааһы Тайах-тарыгар көҥүлү биэрдиҥ да, иэдээнтэн мүччүрүйбэккин.

Ә менә баобабларга ирек куйсаң, бәхетсезлек киләсен көт тә тор.

Мин бер ҡауҡабты белә инем, унда ялҡау йәшәй ине.

Эпӗ пӗр планетӑна пӗлетӗп, унта кахалсем ҫеҫ пурӑнаҫҫӗ.

Ӕз зудтон, магоса кӕми цардӕй, еу уӕхӕн планетӕ.

Мен аллай бир планетаны таный эдим, анда уа бир эринчек жашай эди.

Ме тӧда ӧти енэжму, сэні овліс дышпоз.

Мон содань фкя масторня, коса эрясь нола ломань.

Мый ик планетым палем ыле, тушто йолко еҥ илыш.

Мӹнь пӓленӓм ик планетӹм, кышты ӧркӹ ӹлен.

Мон содылинь вейке планета, косо эрясь нузякс.

Я знал одну планету, на ней жил лентяй.

Мин биир халлаан эттигин билэрим, онно сүрэҕэ суох киһи олорбута.

Мин бер ялкау яшәгән планетаны беләм.

Ваҡытында өс ҡыуаҡты утамағайны...

Ҫав планета ҫинче пурӗ те виҫӗ имшеркке йывӑҫ тӗмӗ чӗлтӗртетсе ларать.

Ӕ цӕстӕ не ’рдардта ӕртӕ къотӕремӕ...».

Юч кёкенчикни заманында юзер амалтын...

Сійӧ ас кадӧ абу нетшыштӧма куим петас...

Сонь ашезень тарга эсь пингстонза колма кусторкснень…

Тудо жапыштыже кум вондым куклен огыл…

Тӹдӹ ӹшке жепӹштӹжӹ кым тӹшкӓм самлен шоктыде...

Сон шкастонзо эзинзе тарга колмо куракшкетнень…

Он не выполол вовремя три кустика…

Кини үс араскыны кэмигэр түөрбэтэх…

Ул өч куакны вакытында утамаган булган...

Бәләкәй шаһзат миңә ентекле итеп барыһын тасуирланы һәм мин шул ҡауҡабты төшөрҙөм.

Пӗчӗк принц сӗнӗвӗпе эпӗ ҫав планетӑна ӳкертӗм.

Ӕма Минкъий принци амундтитӕмӕ гӕсгӕ схузӕ кодтон еци планетӕ.

Ёзден жашчыкъ ол планетаны жарсыуун жик-жигине дери айтды, мен да суратын ишледим.

Дзоля принс зэв стӧча мем ставсӧ висьталіс, да ме серпасалі тайӧ енэжмусӧ.

Ёмла Оцязорнясь крхкаста и шарьхкодевиста азондсь тянь колга и мон няфтине тя масторть кагод лангса.

Изи принц мылам чылажымат мут дене луйык ойлен пуыш, да мый тиде планетым сӱретлышым.

Изи принцӹн шаяжы семӹнь ти планетӹм рисуйышым.

Вишка инязорнэ пек парсте весенть ёвтнизе ды мон артыя те планетанть.

Маленький принц подробно мне все описал, и я нарисовал эту планету.

Кыра тыгын миэхэ ону сиһилии кэпсээбититтэн, ол халлаан эттигин уруһуйдаабытым.

Нәни принц барысын да җентекләп сөйләде, ә мин ул планетаның сурәтен ясадым.

Мин кешеләргә нәсихәт уҡырға һис тә яратмайым. Әммә ләкин, баобабтар ниндәй ҡурҡыныс янауын, әҙ кем белә, ә йондоҙлаҡҡа эләккән һәр кем юғары хәүефтәргә дусар була — бына ниңә мин был юлы ғәҙәти тотанаҡлылығыма үҙгәртергә булдым. "Балалар! — тим мин. — Баобабтарҙан һаҡ булығыҙ!"

Эпӗ кашни утӑмрах ҫынсене ӑса вӗрентекенсене кӑмӑлласах каймастӑп. Апла пулин те баобабсен хӑрушлӑхне ҫынсем тавҫӑрайманран тата пӗр-пӗр астероид ҫинче аташса кайма пултаракан ҫулҫӳревҫӗсем умне пысӑк инкек-синкек сиксе тухма пултарасса асра тытса хальхинче эпӗ, хамӑн ҫирӗп йӑлана пӑсса тенӗ пек, ӑса вӗрентекен шухӑш хыврӑм. «Ачасам! Баобабсенчен асӑрханӑр!»

Ӕз ӕппундӕр нӕ уарзун ескӕмӕн зунд амонун. Фал баобабтӕ цӕййасӕ тӕссаг ӕнцӕ, е уотӕ минкъий зундгонд ӕй, уотемӕй ба, ести астероидмӕ ка бадзӕгъӕл уа, уомӕн уойбӕрцӕ зианхӕссӕг ӕнцӕ, ӕма аци еунӕг хатт мӕхебӕл комдзӕуӕг цӕун. Зӕгъун: «Сувӕллӕнттӕ! Къӕрцгъос уотӕ баобабтӕмӕ!».

Андан бери адамланы ушакъларына къошулуп даулашалмайма. Алай болса да, кёплени хапарлары да жокъду баобабладан келлик зарауатлыкъдан, айлана келип, аллай бир астероидге тюшселе. Бу жол ма аны ючюн, сабырлыгъымы бузуп, тилейме: «Сабийле! – дейме мен, – сакъ болугъуз баобабладан!»

Вир оз лӧсяв мем велӧдны йӧзӧс бур олӧмӧ. Но этшаӧн тӧдӧны, кутшӧм лёктор вайӧны баобабъяс, а астероид вылӧ быд воысьӧс вермас суны ыджыд шог, — та пӧрйӧ ме ог нин кут кутчысьны. «Челядьӧй! — шуа ме. — Видзӧй асьнытӧ баобабъясысь!»

Мон ёфси аф кельган лия ломанень тонафтомать. Аньцек кржа кие содасы, мезе тиихть баобабатне, кда кадомс синь касома, и пелькс арси эрти, кие повонды тя астероидть лангс – вов мес тяни ёран полафтомс эсь мялезень и азомс тонафтомань валхт. «Шабат! – корхтан мон, – Пеледа баобабатнень эзда!».

Мый еҥ-влаклан йӧршешат туныктен ойлаш ом йӧрате. Но шагалынже палат, баобаб деч могай лӱдыкшӧ лектеш, а астероидыш логалше кажне еҥат пеш кугу лӱдыкшыш перна — теве молан мый эреак шкем кидыште кучымо деч ты гана шӧрлем. «Йоча-влак! — ойлем мый. — Баобаб деч шекланыза!»

Мӹнь нигынамат моральым лыдаш яратыделам. Но баобабвлӓн лӱдӹшӹштӹ гишӓн воксеок чӹдӹм пӓленӓ, седӹндон нӹнӹлӓн, кӱ тӹ астероидӹш вӓрештеш, техень лӱдӹш лачокыш сӓрнӓлт кердеш. Тидӹ верц ик гӓнӓжок мӹнь ӹшкӹмемӹм цӓрӹдеок кодам. Мӹнь келесем: «Тетявлӓ! Баобабвлӓ паштек тӹшлӹдӓ!»

Мон пек а вечкан тонавтомс лия ломанть. Ансяк аламо кие соды, кодамо кажо кандыть баобабтне, кодамо покш зыян неи эрьвась, кие понги астероид лангс, – секскак мон ней аволь истямо сэтьме ды прянь кирдиця. «Эйкакшт, – кортан мон. – Пеледе баобабтнэде!».

Я терпеть не могу читать людям нравоучения. Но мало кто знает, чем грозят баобабы, а опасность, которой подвергается всякий, кто попадет на астероид, очень велика – вот почему на сей раз я решаюсь изменить своей обычной сдержанности. «Дети! – говорю я. – Берегитесь баобабов!»

Дьиҥэр, мин, дьоҥҥо сүбэ-ама биэрэртэн туттунабын эрээри, Абааһы Тайахтара тугунан суоһуулларын араас халлаан эттиктэригэр сылдьыбыт дьон үгүстэрэ билбэттэрин быһыытынан, бу сырыыга сүбэлиирбэр тиийэбин: «Оҕолоор! – диибин, – Абааһы Тайахтарыттан сэрэниҥ!»

Кешеләргә акыл өйрәтергә бер дә яратмыйм мин. Ләкин бик күпләр баобабның никадәр зыян китерүен белеп бетерми. Чөнки астероидка барып эләккән һәр кешегә бик зур куркыныч яный. Шуңа күрә бу юлы миңа гадәти тыйнаклыкны онытып торырга туры килә. "Балалар, баобаблардан сакланыгыз!" — дим мин.

Мин дуҫтарымды, күптән инде һағалап торған, улар уйламаған , хатта мин дә алдан белмәгән, ҡурҡыныслыҡтарҙан киҫәтергә теләйем.

Ку вӑл ман туссене куҫа курӑнман хӑрушлӑхран сыхланма пулӑшнӑ пулӗччӗ; вӗсем, манашкалах, кирек хӑш самантра та сиксе тухма пултаракан инкекпе юнашар-ҫке-ха.

Ӕма цӕмӕй ме ’нбӕлттӕн базонун кӕнон, рагӕй уонӕмӕ ӕма мӕнмӕ дӕр ка кӕсуй, ӕма сӕ фӕсонӕрхӕги дӕр ка н ‘адтӕй, еци фидбилизи хабар, уой туххӕй уойбӕрцӕ фӕуухери кодтон аци хузӕбӕл.

Алгъын мен кесим да гурушха этмегенча, гурушха да этмей тургъан шуёхларыма ол къоркъууну эслетип къояргъа борчлума.

Ме кӧсъя водзвыв видзны ассьым ёртъясӧс найӧс важӧн нин кыйӧдысь лёкторйысь, а найӧ весигтӧ оз и чайтны тайӧс лоиг, кыдзи эг тӧдлы водзвыв тайӧс и ме.

Мон ёран пачфтемс эсь ялганенди пельксшить колга (сталмотнень, прябалатнень, зияттнень), конат фалу ащекшнихть киснон лангса, а синь колгаст мезевок афи содайхть, кода инголи ашень сотце колгаст монцьке.

Йолташем-влакын воктенышт шукертак улшо лӱдыкшӧ деч мый нуным шижтарынем, а нуно тыгай лӱдыкшӧ нерген огытат пале, вет мыят ондак пален омыл.

Мӹнь тӓнгвлӓэм тагынамшен нӹнӹ анзылны шалгышы лӱдӹш гишӓн шижтӓрӹнем, вет нӹнӹ тидӹ гишӓн акат цаклеп, кыце мӹнь ӹшкеӓт пӹтӓри цаклыделам.

Мон ёвтневлинь ялгань туртов зыяндонть, конась эйсэст умок учи, ансяк сынь те шкас а содыть теде истя, кода те шкас а чарькодилинь мон.

Я хочу предупредить моих друзей об опасности, которая давно уже их подстерегает, а они даже не подозревают о ней, как не подозревал прежде и я.

Мин, куттал эһиэхэ өрдөөҕүттэн суоһуур, ону эһиги урукку бэйэм курдук сэрэйэн да көрбөккүт диэн, доҕотторбун сэрэтиэхпин баҕарабын.

Дусларымны инде күптәннән сагалаган куркынычтан аралап каласым килә. Кайчандыр мин үзем шикләнмәгән кебек, алар да бу хәвеф турында белмиләр, шикләнмиләр бит.

Бына нимәгә мин был һүрәт өҫтөндә тырыштым, һәм миңә түккән көстәремде йәл түгел.

Акӑ мӗншӗн эпӗ ҫак ӳкерчӗке хытӑ тӑрӑшса ӳкертӗм, тата тӑрӑшни сая каймарӗ пуль тетӗп.

Ци зонундзийнадӕ си дӕттун, е мӕ гъезӕмарӕн аккаг аргъ адтӕй.

Бу суратны ишлерге кюрешгеним да аны ючюндю, анга къоратхан заманыма да сокъуранмайма.

Та вӧсна ме сэтшӧм зільӧмӧн ставсӧ серпасалі, да та йылысь немся ог жалит.

Вов мес пяк старандань няфтемс кагод лангса тя рисавафть и тейне ёфси аф ужяль ётафтф пингозе.

Теве молан мый тиде сӱретым чот тыршен сӱретлышым, да пашалан кучылтмо жапем йӧршешат ом чамане.

Седӹндон мӹнь тидӹм пишок яжон рисуяш цаценӓм. Тӹ урок, кыдым мӹнь пуэнӓм, кыды лӹмеш жепем айыренӓм, такеш ак ли.

Секскак мон пек важодинь те артовксонть лангсо ды мон мельспаросо путынь весе виень.

Вот почему я так трудился над этим рисунком, и мне не жаль потраченного труда.

Ол иһин, кэммин кэрэйбэккэ, бу уруһуйу тиритэ-хорута оҥордум.

Менә ни өчен әлеге рәсемне бик тырышып ясадым. Әмма моңа киткән вакытымны һич тә кызганмыйм.

Бәлки, һеҙ һорарһығыҙ: ә ниңә был китапта, бының, баобабтар менән, кеүек бүтән тәьҫирле һүрәт юҡ?

Тен, эсир манран ҫапла ыйтас тейӗр: «Мӗншӗн-ха кӗнекере баобаб йышши кӗрнеклӗ ӳкерчӗксем урӑх пӗртте курӑнмаҫҫӗ?»

Ка’й зонуй, ӕма уӕхе бафӕрсдзинайтӕ: «Цума аци киунуги баобабтӕй уӕлдай егъау хузтӕ цӕмӕн нӕ ес?».

Ким биледи, сиз сорургъа да болурсуз, бу китапда бу баобабланы суратындан сора быллай белгили суратла нек жокъдула деп?

Вермас лоны, ті юаланныд: мыйла тайӧ небӧгас сэсся абу татшӧм мӧрччана мӧд серпасыс, баобабъясаысь кындзи?

Улема, тинь кизефтьсасть, мес тя книганяса аш тяфтама мялень салай рисавафт, кода тя, баобабатнень мархта?

Ала те йоднеда: молан ты изирак книгаште баобабым сӱретлыман тиде сӱрет гай моло кугу сӱрет уке?

Ӓнят, тӓ, малын ти книгӓштӹ, баобабвлӓн гань, вес техень кого рисункы уке, манын яднедӓ?

Паряк, тынь кевкстсамизь: мекс те книгинесэнть арсть истят покшт артовкст, кода те баобатнэнь марто?

Быть может, вы спросите: отчего в этой книжке нет больше таких внушительных рисунков, как этот, с баобабами?

Баҕар эһиги ыйытыаххыт: бу Абааһы Тайахтарын курдук улахан, суостаах уруһуйдар кинигэҕэ тоҕо суохтарый диэн?

Бәлки, сез: "Ә ни өчен бу китапта тагын шушындый әйбәт рәсемнәр юк?" — дип сорарсыз.

Яуабы бигерәк ябай: мин тырыштым, ләкин бер ни килтереп сығара алманым.

Хуравӗ шутсӑр ансат: эпӗ тӑрмашса пӑхрӑм, анчах та пултараймарӑм.

Дзуапп хуӕрз хумӕтӕг ӕй: «Бафӕлвардтон сӕбӕл, фал мин нӕ рауадӕнцӕ».

Ол сорууугъузну жууабы хаппа-хазырды: бирси суратлагъа да кюрешгенме – болдуралмагъанма.

Вочакывйыс зэв кокни: ме зіли, сӧмын менам немтор эз артмы.

Азса пяк шарьхкодевиста: мон старандань, аньцек мезевок ашезь лисе.

Вашмут пеш тыглай: мый тыршенам, но мыйын нимат ыш лек.

Вӓшештӹмӓшӹжӹ пиш проста: цаценӓм гӹнят, мӹньӹн лӓкде.

Тесэ а мезть арсемс: мон путынь пек ламо вийть, ансяк мезеяк эзь лисе.

Ответ очень прост: я старался, но у меня ничего не вышло.

Хардата судургу: кыһалла сатаабытым үрдүнэн, уруһуйум табыллыбата.

Җавап бик гади: мин бик нык тырыштым, ләкин, барыбер, берни барып чыкмады.

Ә баобабтаҙы төшөргән саҡта, мин бының мөһимлеге һәм кисектергеһеҙ булыуы менән илһамландым.

Баобабсем ӳкернӗ чух вара эпӗ ҫак ӗҫӗн шутсӑр пысӑк пӗлтерӗшне туйса ӗҫлерӗм.

Баобабтӕ ку хузӕ кодтон, уӕд ба мин нифс лӕвардта, фӕстиат кӕнӕн ке нӕййес, еци гъуди.

Баобабланы суратларын ишлей туруб а, бу бир бек керекли болгъаны, терен магъанасы болгъаны, артдагъа къояргъа жарамагъаны манга кёл этдиргенлей тургъанды.

А со баобабъясӧс серпасалігӧн менӧ ышӧдіс ӧтитор — тайӧ вир ёна колантор да эновтны позьтӧмтор.

А мзярда рисавань баобабат, кфчадсь прясон мяль, што тя пяк эрявикс тевсь, кона ёфси аф учи.

А баобаб-влакым сӱретлыме годым мыйым тыгай шонымаш кумылаҥден: тиде пеш чот кӱлешан да шуйкалаш лийдыме сомыл.

А кынам баобабвлӓм рисуенӓм, тидӹ пиш керӓл дӓ вараэш кодаш лидӹмӹ, шаненӓм, тенге рисуяшат кымылем кузен.

Зярдо мон артынь баобатнесэ, монень лездась чарькодемась, кода те пек эрявикс тевесь, секскак а эряви шка ёмавтнемс. А баобат.

А когда я рисовал баобабы, меня вдохновляло сознание, что это страшно важно и неотложно.

Онтон, Абааһы Тайахтарын уруһуйдуурбар, миигин, ураты суолталааҕы оҥоробун диир санаа өрө күөттүүрэ.

Ә баобаблар рәсемен ясаганда, бу эшнең кичектергесез һәм бик кирәкле икәнлеген тою миңа илһам бирде.

О, Бәләкәй шаһзат! Шулай уҡ әҙләп мин һинең тормошоң моңһоу һәм бер төрлө булған икәнен аңланым.

Ах! Пӗчӗкҫеҫ принц, хуллен-хулленех эпӗ санӑн кулленхи пурнӑҫу тунсӑх еккипе шунине ӑнланса илтӗм.

О, Минкъий принц, уотемӕй дин ӕлвасгай базудтон дӕ минкъий ӕнкъард царди хабӕрттӕ.

О, Ёзден жашчыкъ! Сени жашауунг жангызлыкъда, мудахлыкъда ётгенин да аз-аз ангылагъанма.

Ок, Дзоля принс! Вочасӧн ме сідзжӧ гӧгӧрвои, кутшӧм гажтӧм да ӧтпертаса вӧлӧма тэнад олӧмыд.

Вай, Ёмла Оцязорня! Валом-валом мон кармань шарьхкодема, конашкава пичефксу и фкя лацонь ульсь тонь эряфце.

О Изи принц! Эркын-эркын мый умылышым: тыйын илышет чот ойган да йокрокын эртыше лийын.

Эх, Изи принц! Изин-олен мӹнь ынгыленӓм, махань йыкырикӓ ылын тӹньӹн ӹлӹмӓшет.

A баобабов Вай! Вишка инязорнэ! Аламонь-аламонь карминь чарькодеме, кодамо нусманя ды чиде чис вейке ульнесь тонь эрямот.

О Маленький принц! Понемногу я понял также, как печальна и однообразна была твоя жизнь.

О, Кыра тыгын! Мин сыыйа-баайа эн олоҕуҥ хайдах курдук куруһун уонна биир күрүс салгымтыалааҕын өйдөөбүтүм.

Нәни принц! Мин әкренләп синең тормышыңның ни дәрәҗәдә сагышлы һәм бертөрле булганын аңладым.

Оҙаҡ ҡына һинең бер сафаүәтең бар ине: һин ҡояш байыуы менән һоҡлана инең.

Чылай вӑхӑт хушши хӗвел аннине сӑнасси саншӑн пысӑк киленӗҫ пулнӑ.

Берӕ рӕстӕг дин дӕхе ерхӕфсунӕн неци адтӕй, хорнигулди афони фӕлмӕндзийнадӕй ӕндӕр.

Бир талай заманны ичинде сени жаланда бир булжууунг болгъанды: ингир алада бата баргъан кюннге сюйюннгенинг.

Зэв дыр тэнад вӧлӧма сӧмын ӧти гажӧдчантор: тэ нимкодясьӧмыд шонді пуксьӧмӧн.

Лама пинге тон кеняртькшнеть аньцек фкянди: кельгсить шимадома ширеть мазышинц лангс ванондомацень.

Кужу жап тыйым ик сомыл гына семален: кастене кече шичмым ончаш йӧратенат.

Шукы жеп тӹнь кечӹ шӹцмӹм веле анжен шӱметӹм кӓндӓренӓт.

Ламо шкань перть тонь ульнесь ансяк вейке ёжонь кепедиця теветь: тон ваныть, кода валги чись.

Долгое время у тебя было лишь одно развлечение: ты любовался закатом.

Өр кэмҥэ эйигин сэргэхситиэх биир эрэ суол баара: саҕахха түһэн эрэр күнү кэрэхсии атаарыы.

Синең бердәнбер юанычың кояш баеганын карау булган.

Быны мин дүртенсе көндөң иртәһенә аңланым, һин әйткән инең:

Куна эпӗ тӑваттӑмӗш кунхине, ирпе, сан сӑмахусенчен ӑнланса илтӗм:

Аци нӕуӕг хабар ба базудтон цуппӕрӕймаг бон сӕумӕй, уотӕ мин ку загътай:

Мен аны тёртюнчю кюнню эрттенлигинде билгенме, кесинг айтып:

Та йылысь ме тӧдмалі нёльӧд лунӧ асывнас, шуин тэ кор:

Мон содайне тянь колга аньцек нилеце шиня, шобдава, мзярда тон азыть:

Тидын нерген нылымше кечын эрдене тый шкеак каласышыч:

Мӹнь тидӹм нӹлӹмшӹ кечӹн ирок пӓлен нӓльӹм. Тӹнӓм тӹнь маньыц:

Теде мон карминь содамо нилеце чинь валскестэнть, зярдо тон мерить:

Я узнал об этом наутро четвертого дня, когда ты сказал:

Мин, ону, төрдүс күн сарсыардатыгар, эн:

Бу турыда мин дүртенче көнне иртән белдем. Син:

— Мин шул тиклем ҡояш байыуын яратам.

— Эпӗ хӗвел аннине сӑнама ҫав тери юрататӑп.

— Хъӕбӕр уарзун хорнигулд.

– Жаным-тиним – ингир аласы.

— Ме зэв ёна радейта рытъя кыа.

– Мон пяк кельгса шимадома ширеть мазышинц.

— А мый моткочак кастене кече шичмым ончаш йӧратем.

— Мӹнь кечӹ шӹцмӹм пишок анжаш яратем.

– Пек вечкса чинть валгоманзо.

– Я очень люблю закат.

– Мин саҕаҕы одуулуурбун олус сөбүлүүбүн.

— Мин кояш батканын карарга яратам.

Киттек, ҡояш байығанын ҡарап киләйек.

Кайса киленӗпӗр ҫав хӳхӗм пулӑмпа.

Цӕуӕн бакӕсӕн хорнигулдмӕ...

Кел, барайыкъ да, кюнню батханына къарайыкъ.

Мунам видзӧдлам шонді пуксьӧмсӧ.

Аде ванцаськ, кода озай шись.

Айда каена да ончалына, кузерак кече шинчеш.

Ӓлмӓ кечӹ шӹцмӹм анжаш кенӓ...

Адя вансынек, кода валги чись.

Пойдем посмотрим, как заходит солнце.

Баран, күн хайдах киирэрин көрүөх, – диэбиккэр эрэ таайбытым.

Әйдә, кояш батканны карап торабыз, — дидең.

— Тик, көтөргә тура киләсәк.

— Ҫак самантрах май ҫук-ҫке-ха, кӗтме тивет.

— Ӕма бангъӕлмӕ кӕсун гъӕуй...

– Къарайыкъ, сакъларгъа керекди ансы.

— Сӧмын ковмас виччысьыштны.

– Арьсян, эряви учемс.

— Ну, вучалташ перна.

— Тӹдӹм вычалаш вӓрештеш.

– Сави учомс.

– Ну, придется подождать.

– Хайыахпытый, кэтэһэрбитигэр тиийэбит.

— Аны көтәргә кирәк бит.

— Нимә көтөргә?

— Мӗне кӗтмелле?

— Бангъӕлмӕ кӕсун цӕмӕ?

– Нени сакълайбыз?

— Мый виччысьны?

– Мезе учемс?

— Мом вучалташ?

— Мам вычаш?

– Мезе учомс?

– Чего ждать?

– Тугу кэтэһэбит?

— Нәрсәне көтәргә?

— Ҡояш батҡанын.

— Хӗвел анасса ӗнтӗ.

— Бангъӕлмӕ кӕсун, цалинмӕ хор нигулун райдайа.

– Ингирни.

— Медым шондіыс пуксяс.

– Учемс, мзярда озай шись.

— Кече шичмым вучалташ.

— Кечӹн шӹцмӹ жепӹм вычалмыла.

– Валгозо чись.

– Чтобы солнце зашло.

– Күн хаһан киирэрин.

— Кояш батканын.

Һин тәүҙә аптыраның да, ә һуңынан үҙеңдән көлөп ебәрҙең:

Чи малтанах санӑн сӑн-питӳнте хытӑ тӗлӗнни палӑрчӗ, унтан эсӗ кӑштах хӑвӑнтан ху кулнӑ евӗрлӗ кулса ятӑн та ҫапла каларӑн:

Фиццаг дин адтӕй хъӕбӕр десхузӕ, удта дӕхебӕл ӕрхудтӕ. Ӕма мин загътай:

Алгъа бек сейирсиннген эдинг, артда уа кесинг кесинге кюлюп:

Водзассӧ тэ ёна шемӧсмин, а сэсся серӧктін ас вылад да шуин:

Васенда тон пяк абондоть, а мле рахазевоть эсь лангсот и азыть:

Ончычшо тый пешак ӧрыч, а вара шкендычым воштылальыч да маньыч:

Пӹтӓри тӹнь пиш ӧрӹн колтышыц, вара ӹшке ӹшкӹметӹм ваштылаш тӹнгӓльӹц дӓ келесӹшӹц:

Васня тон пек дивазевить, ансяк мейле кармить ракамо эсь прят лангсо ды мерить:

Сначала ты очень удивился, а потом засмеялся над собою и сказал:

Маҥнай эн олус дьиктиргээбитиҥ, онтон бэйэҕиттэн бэйэҥ күлбүтүҥ уонна эппитиҥ:

Башта син бик гаҗәпләндең, аннары көлеп куйдың:

— Мин үҙемде һаман үҙ өйөмдә итеп хис итәм.

— Эпӗ хама килти пек туятӑп пулас!

— Алкӕддӕр цума мӕхемӕ дӕн, уотӕ мӕмӕ фӕккӕсуй!

– Кесими журтумда тургъан сунуп жангылгъанма! – деген эдинг.

— Менам аскылӧмӧй сэтшӧм, быттьӧ ме ас гортам!

–Тейне арам, мон бта эсь кудсон!

— Мылам эре тыге чучеш, пуйто мый мӧҥгыштем улам!

— Мӹнь со тонем ылам машанем!

Монень яла маряви, теке мон эсень кудосан!

– Мне все кажется, что я у себя дома!

– Мин, хайдах эрэ, куруук, бэйэм дьиэбэр сылдьар курдук сананабын!

— Мин әле үземне һаман өемдә дип хис итәм бит.

Һуң ысынлап та. Америкала төш мәле булғанда Францияла көн байый икәнен барыһы ла белә.

Чӑн та-ҫке-ха, куна пурте пӗлеҫҫӗ. Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче кӑнтӑр вӑхӑчӗ чухне Францире хӗвел анать.

Ӕцӕгӕйдӕр ма. Алкедӕр ӕй зонуй, Еугонд Штатти ӕмбесбон ку фӕууй, уӕд Франци ба хор фӕннигулуй.

Кертиси бла да алайды, аны билмеген жокъду: Америкада тюш заман болса, Францияда уа кюн батады.

И збыльысь ӧд. Быдӧн тӧдӧ: Америкаын кодыр лун шӧр кад, Францияын шондіыс пуксьӧ нин.

И видекс. Сембе содасазь, мзярда Африкаса шиньгучка, Францияса шись озай ни.

А вет чынжымак. Чылан палатыс: Америкыште тура кечывал годым Францийыште кече шинчашат тӱҥалеш.

Лачокшымат. Цилӓн пӓлӓт, кынам Америкӹштӹ кечӹвӓл, Франциштӹ кечӹ уже шӹнзеш.

Алкукскак. Весе содыть, зярдо Америкасо чись ашти вере, Франциясо те шкане чись озы.

И в самом деле. Все знают, что, когда в Америке полдень, во Франции солнце уже заходит.

Кырдьык даҕаны. Дьон бары билэллэр, Амыарыкаҕа күн ортото буолуута Быраансыйаҕа күн хайы-сах арҕаалыырын.

Чыннан да, Америкада төш вакыты булганда, Франциядә кояш баеганын барысы да белә.

Ә бына бер дәҡиғәт эсендә Францияға елдерелгәндә, ҡояш байышына һоҡланып алырға булыр ине.

Енчен те пӗр минут хушшинче Францине ҫитме пултарсан, хӗвел аннине курса йӑпанма май килетчӗ.

Ӕма хорнигулд фӕууинунӕн ӕнгъӕд уайдӕ, еу минутмӕ Францмӕ бахъӕртун нӕ бон ку уайдӕ, уӕд.

Бир такъыйкъагъа Франциягъа жетер амал болса эди, кюнню батханына сюйюнюр эдик.

Да верман кӧ ӧти здукӧн лэбзьыштны Францияӧ, позис эськӧ нимкодясьны рытъя кыаӧн.

А кда ба фкя минутаста саволь пачкодемс Францияв, эста няелить шимадома ширеть мазышинц.

Кеч ик минутлан Францийыш логалаш лиеш ыле гын, кече шичмымат йӧратен ончалаш лиеш ыле.

Ик минутышты Франциш вӓрештӓш лиэш ылгецӹ, кечӹ шӹцмӹм ужаш лиэш ыльы...

Ды бути ве минутас пачкодемс Францияс, сестэ неяволь мазый чинть озамозо.

И если бы за одну минуту перенестись во Францию, можно было бы полюбоваться закатом.

Арай, кыл түгэнэ Быраансыйаҕа баар буолан хааллаххына эрэ, күн киириитин дуоһуйа көрүөххүн сөп.

Әгәр дә бер минут эчендә Франциягә күчеп булса, без шәфәкъне күрә алыр идек.

Ҡыҙғанысҡа ҡаршы Францияға тиклем бик тә бик йыраҡ.

Инкеке, Франци кунтан ытла та инҫетре!

Гъигагӕн, Франц ӕгӕр идард ӕй.

Алай а, не медет, Франция бек узакъдады.

Зэв жаль, Францияӧдз зэв-зэв ылын.

Ужяленди, пяк и пяк ичкозе.

Чаманаш перна, Франций марте тора, моткочак тора.

Франци яктежӹ, ӹжӓл, пиш мӹндӹр.

Пек берянь, мекс Франция видьс пек, пек васов.

К несчастью, до Франции очень, очень далеко.

Хомойуох иһин, Быраансыйаҕа диэри олус ыраах.

Кызганычка каршы, Франция моннан бик-бик ерак шул.

Ә һиңә, үҙеңдең ҡауҡабыңда, ултырғысты бер нисә аҙымға күсереп ултыртырға етә ине.

Хӑвӑн пӗчӗк планету ҫинче вара эсӗ пуканна темиҫе утӑм куҫарса лартнипех ҫак илеме сӑнама пултарнӑ.

Фал дӕуӕн ба, дӕ минкъий планети, фагӕ адтӕй дӕ къела цалдӕр къахдзӕфи бӕрцӕ раласун.

Сени планетангда уа шинтигинги эки-юч атламгъа тепдирсенг, тамамды.

А аслад ичӧтик енэжмуад тэныд позьӧ вештыны улӧстӧ некымын воськов вылӧ.

А тонь масторлангсот сави аньцек аф ламода вастста вастс шашфтомс озамацень.

А тылат шке планетыштет пӱкеным веле икмыняр ошкыллан ӧрдыжкырак кораҥдаш кӱлын.

А тӹньӹн изи планета вӹлнет пӧкенӹм веле икманяр ашкылеш тӓрвӓтӓлӓш келеш ылын.

А тонь планетасо эрявсь ансяк кавтошка эскельксэс айгемс эзементь.

А на твоей планете тебе довольно было передвинуть стул на несколько шагов.

Онтон эн, бэйэҥ дойдугар, олорор олоппоскун аҕыйах хардыы сыҕарыттыҥ да, бүтэр.

Ә үз планетаңда сиңа урындыкны берничә адымга күчереп кую да җиткән.

Һәм һин ҡабаттан ҡабат шәфәҡле күккә ҡарай инең, теләгең генә булһын...

Ҫавӑнпа та эсӗ хӗвел аннине хӑҫан сӑнас тенӗ, ҫавӑн чухне сӑнама пултарнӑ.

Ӕма изӕрӕхседтитӕмӕ кастӕ, кӕд дӕ бафӕндӕ уидӕ, уӕд...

Кюнню ызындан баргъанлай, аны батханына къарагъанлай, ингир алагъа къууан да тур...

И тэ бара видзӧдан рытъя кыаа кодзулӧсь енэжӧ, дерт, кӧсъян кӧ...

И тага, и тага тон кармат ванондома шимадома ширеть мазышинц лангс, аньцек улеза мяльце…

Да, кумылет лекме годым, кас шичме каваш чарныде онченат, онченат…

Дӓ, кынам шоэш, эчеӓт пӹцкемӹшӓлтмӹм оролен кердӓт...

Тон секень тев вановлить чинь озамонь менеленть лангс, зяро мелеть…

И ты снова и снова смотрел на закатное небо, стоило только захотеть…

Ол иһин эн, күн саҕахха саһарын баҕаҥ ханыар диэри, хат-хат кэтээн көрөрүҥ…

Кайчан теләсәң, шунда шәфәкъне күрә алгансың..

— Бер мәл мин бер көн эсендә ҡояш батҡанын ҡырҡ дүрт тапҡыр күрҙем! Һәм әҙерәк көткәс өҫтәне: — Беләһеңме... бик күңелһеҙ булып киткәндә, ҡояш байығанын күҙәтеү бик шәп...

— Пӗррехинче эпӗ пӗр кун хушшинчех хӗвел аннине хӗрӗх виҫӗ хутчен куртӑм. Кӑштах чӗнмесӗр тӑрсан эсӗ хушса хутӑн: — Пӗлетӗн-и, чуна кичем пуснӑ самантсенче хӗвел аннине сӑнани кӑмӑла ҫӗклет.

— Еу бон хор цуппор ӕртӕ хатти фӕууидтон нигулгӕй! Ӕма еуминкъий фӕстӕдӕр бафтудтай: — Зонис.. .адӕймаг ӕнкъардзӕрдӕй хорнигулдмӕ кӕсун уарзуй...

– Бир кере жангыз бир кюннге кюнню батханын эки жыйырма бла юч кере кёргенме! Бир кесекден а дагъыда айтдынг: – Билемисе... бир бек мудах кезиуюнгде, кюн батханнга, ингир алагъа къарагъан алай хычыуунду...

— Ӧтчыдысь ме ӧти лунӧ аддзылі шонді пуксьӧмсӧ нелямын куимысь! Да неуна виччысьыштӧмӧн тэ содтін: — Тӧдан... кор тэныд лоас зэв гажтӧм, лӧсьыд видзӧдлыны шонді пуксьӧмсӧ...

Весть мон фкя шиста няине шимадома ширеть мянь нильгомонь колмоксть! И аф лама пингонь ётазь тон поладыть: – Содасак… мзярда ёфси аф ули мяльце, и кармат аф ламода ризнама, пяк пара ваномс, кода озай шись…

— Икана ик кечыште кече шичмым мый нылле кум гана ужынам! Изиш лиймек, тый ешарышыч: — Палет… моткоч шӱлыкан улмо годым кече шичмым ончаш сай.

— Икӓнӓ ик кечӹ мычкы мӹнь нӹллӹ кым гӓнӓ кечӹ шӹцмӹм анженӓм! Дӓ изиш варарак тӹнь ушештӹшӹц: — Пӓлет... кынам когон йыкырикӓ, кечӹ шӹцмӹм анжен, йӓнгеш лыж чучеш...

– Весть мон вейке чис неия чинь озамонть ниленьгемень колмоксть! Аламонь аштезь тон поладык: – Содат… зярдо эрси пек нусманя, паро ваномс, кода озы чись...

– Однажды я за один день видел заход солнца сорок три раза! И немного погодя ты прибавил: – Знаешь… когда станет очень грустно, хорошо поглядеть, как заходит солнце…

– Биирдэ, мин, күн киирэрин түөрт уон үс төгүл көрбүтүм! – диэбитиҥ уонна тохтуу түһэн баран, эбэн: – Билэҕин… алыс чуҥкуйдаххына күн хайдах киирэрин кэтээн көрөр үчүгэй буолар… – диэбитиҥ.

— Берсендә мин кояш батканын кырык өч тапкыр күрдем... Бераз торгач, син тагын өстәп куйдың: — Беләсеңме... бик моңсу булган чакларда кояш баешына карау шундый рәхәт...

— Тимәк, һин байышты ҡырҡ дүрт тапҡыр күргән көндә, һиңә бик күңелһеҙ ине?

— Апла тӑк хӗрӗх виҫӗ хутчен хӗвел аннине сӑнанӑ ҫав кун сан чӗрӳ тунсӑх каснипе аптранӑ пулнӑ.

— Мадта еци цуппор ӕртӕ хорнигулдей бони уотӕ ӕнкъард адтӕ?

– Кюнню жангыз бир кюннге эки жыйырма бла юч кере батханын кёргенингде, бир бек мудах болур эдинг? – деп сордум.

— Сідзкӧ сійӧ луннас, кор тэ аддзылін нелямын куим рытъя кыа, тэныд вӧлі зэв гажтӧм?

– Улема, ся шиня, мзярда нильгемонь колмоксть тон ваныть шимадома ширеть мазышинц, кати-мезенкса пяк ризнать?

— Тугеже кече шичмым нылле кум гана ужмет годым тый пеш чот шӱлыкан лийынат?

— Тенгежӹ тӹ кечӹн, кынам тӹнь кечӹ шӹцмӹм нӹллӹ кым гӓнӓ ужынат, тӹлӓт пишок йыкырикӓ ылын?

– Сестэ, се чистэнть, зярдо тон неить ниленьгемень колмо чинь озамот, тонеть ульнесь пек нусманя?

– Значит, в тот день, когда ты видел сорок три заката, тебе было очень грустно?

– Оччотугар, ол, түөрт уон үс төгүл күн киирэрин көрбүт түгэҥҥэр, эн наһаа күүскэ чуҥкуйбутуҥ дуо?

— Димәк, шәфәкъне кырык өч тапкыр күргән көнне сиңа бик ямансу булган?

Ләкин Бәләкәй шаһзат яуап бирмәне.

Куна хирӗҫ вара Пӗчӗк принц нимӗн те шарламарӗ.

Фал мин Минкъий принц неци дзуапп равардта.

Ёзден жашчыкъ жукъ айтмады.

Сӧмын Дзоля принс чӧв оліс.

Аньцек Ёмла Оцязорнясь мезевок ашезь корхта.

Изи принц нимомат вашештен огыл.

Но Изи принц ӹш вӓшештӹ.

Ансяк Вишка инязорнэ мезеяк эзь мере.

Но Маленький принц не ответил.

Кыра тыгын хардарбатаҕа.

Ләкин Нәни принц җавап бирмәде.

Бишенсе көнөнә, тағын бәрәс ярҙамында, мин Бәләкәй шаһзаттың серен белдем.

Пиллӗкмӗш кунхине, каллех хайхи сурӑха пула, эпӗ Пӗчӗк принцӑн вӑрттӑнлӑхне уҫма пултартӑм.

Фӕндзӕймаг бон, аци хатт дӕр бабӕй фуси фӕрци, раргом ӕй Минкъий принци царди аци сосӕгдзийнадӕ.

Бешинчи кюнде, биягъы къозучукъну хайырындан, Ёзден жашчыкъны дагъыда бир тасхасын билдим.

Витӧд лунӧ мегӧпи отсӧгӧн ме бара тӧдмалі Дзоля принслысь гусяторсӧ.

Ветеце шиня бораннять колга корхтамста мон содайне Ёмла Оцязорнять седи вакстонь кяшф мялензон.

Визымше кечылан, адакат тага пачалан кӧра, мый Изи принцын секретшым пален нальым.

Вӹзӹмшӹ кечеш, эчеӓт патялан тау, Изи принцӹн секретшӹм пӓлен нӓльӹм.

Ветеце чистэ, таго вишка ревиненть кувалма, мон карминь содамо Вишка инязорнэнть салава тевдензэ.

На пятый день, опять-таки благодаря барашку, я узнал секрет Маленького принца.

Бэһис күммүтүгэр, эмиэ, хойчоон көмөтүнэн Кыра тыгын биир кистэлэҥин билбитим.

Бишенче көнне, һаман да шул бәрән аркасында, Нәни принцның тагын бер серен ачтым.

Ул көтмәгәндә, инешһеҙ, оҙайлы шым уйланыуҙарҙан һуң бындай һығымтаға килгән кеүек итеп, һораны:

Вӑл манран пӗр кӗтмен-туман ҫӗртен ҫапла ыйтрӗ, ун пирки вӑл чылай вӑхӑт хушши канӑҫсӑрланса шухӑшланӑ пулас:

Ӕвеппайди мӕ, ӕнӕ разнихасӕй, цума аци фарстабӕл раздӕр ӕнӕдзоргӕй берӕ фӕссагъӕс кодта, уотӕ бафарста:

Эсде болмай тургъанлай, узакъдан келтире турмай, тынгылап тургъан терен сагъышларында келген оюмда кибик соргъанды:

Сійӧ юаліс виччысьтӧг, водзвыв та йылысь кыв шутӧг, быттьӧ дыр мӧвпалӧм бӧрын кывкӧрталіс:

Апак учсек сон кизефтезе, бта тя мяльть каннезе аф фкя ши:

Тудо кенета, ончылгоч мутым лукде, йодо, пуйто тидын нерген шуко шып шонкалымыж деч вара умылен налын:

Тӹдӹ нимат келесӹдеок мӹнь гӹцем трӱк ядын шӹндӹш, вуйта ти шанымашыжы вуйыштыжы шукы пӧрдӹлӹн.

Сон кевкстсь апак учо, сеске сельмс, теке мерят сась те мелентень кувака чатьмонезь арсемадонть мейле:

Он спросил неожиданно, без предисловий, точно пришел к этому выводу после долгих молчаливых раздумий:

Кини, саҥата суох өр толкуйдаан баран, туох эрэ түмүккэ кэлбиттии уһата-тэнитэ барбакка соһуччу ыйыппыта:

Озак вакыт уйланып йөреп, бер катгый фикергә килгән кешедәй, ул кинәт кенә сорап куйды:

— Әгәр бәрәс ҡыуаҡ ашай икән, ул сәскәләрҙе лә ашаймы?

— Енчен те сурӑх ӳсен-тӑрана ҫиет пулсан, вӑл чечексене те ҫиет-ши?

— Кӕд фус къотӕртӕ хуӕруй, уӕд деденгутӕ дӕр хуӕруй?

– Къозучукъ кёкенлени ашай эсе, гокка хансланы да ашай болур?

— Мегӧпиыс кӧ йирӧ кустъяс, сійӧ тшӧтш и дзоридзьяс сёйӧ?

– Кда бораннясь ярхцай кусторкста, эста ярхцай сон и панчфта?

— Тага пача вондерым кочкеш гын, пеледышымат кочкеш?

— Патя тӹшкӓвлӓм качкеш гӹнь, тӹнӓм тӹдӹ пеледӹшвлӓмӓт качкеш?

– Бути вишка ревинесь ярсни куракшто, сон цецядояк ярсни?

– Если барашек есть кусты, он и цветы ест?

– Өскөтө хойчоон талахтары сиир буоллаҕына, сибэккилэри эмиэ сиир буоллаҕа дии?

— Куак ашагач, ул бәрән чәчәкләрне дә ашый торгандыр инде?

— Ул нимә эләгә, шуны ашай.

— Сурӑх шутсӑр пыран выльӑх, ниме те тиркемест.

— Фус, цӕбӕлдӕриддӕр фембӕла, уой хуӕруй.

– Не тапса да, аны ашайды.

— Сійӧ ставсӧ сёйӧ, мый веськалас.

– Сон ярхцай сембода, мезе пови инголенза.

— Тудо мо логалеш, тудым кочкеш.

— Тӹдӹлӓн ма вӓрештеш, цилӓ качкеш.

– Сон ярсни весемеде, мезе ансяк понги.

– Он есть все, что попадется.

– Туох түбэспитин барытын сиир.

— Нәрсә эләксә, шуны ашый ул.

— Энәләре булған сәскәләрҙе лә ме?

— Калӑпӑр, хӑш-пӗр чечексем йӗплӗ, вӗсенчен те хӑрамасть-и?

— Сауӕнгӕ синдзгун деденгутӕ дӕр?

– Шинжили гюллени да?

— Весиг ёсь емъяса дзоридзьяссӧ?

– И стама панчфта, конатнень улихть сялгисна?

— Эсогыл шуркалыше иман пеледышымат?

— Имӓн пеледӹшвлӓмӓт качкеш ма?

– Пупиця цецятнедеяк?

– Даже такие цветы, у которых шипы?

– Оннооҕор хатыылаах сибэккилэри кытта дуо?

— Чәнечкеле чәчәкләрне дәме?

— Эйе, энәләре булғандарын да.

— Ҫук, йӗплисене те тиркемест.

- Гъо. Сауӕнгӕ синдзгун деденгутӕ дӕр.

– Хау, шинжилери бла.

— Да, тшӧтш и ёсь емъяссасӧ.

– Виде, и стама панчфта, конатнень улихть сялгисна.

— Туге, шуркалыше иманымат.

— Ане, имӓн пеледӹшвлӓмӓт.

– Истя, пупицетнедеяк.

– Да, и те, у которых шипы.

– Оннук, хатыылаах сибэккилэри эмиэ.

— Әйе, аларны да.

— Улайһа энәләр ни өсөн?

— Апла пулсан вӗсен йӗпписенчен мӗн усси?

— Мадта ма синдзитӕ цӕмӕн гъӕунцӕ?

– Сора шинжиле неге керекдиле?

— Мыйла сэк колӧны ёсь емъясыс?

– Эста мезенди сялгихне?

— Тугеже шуркалыше имыже молан кӱлеш?

— Тенге гӹнь, малын имвлӓжӹ келӹт?

– Сестэ мезекс пупамотне?

– Тогда зачем шипы?

– Оччоҕо хатыы туох туһалааҕый?

— Алай булгач, чәнечкеләр нигә кирәк соң?

Мин быныһын белмәй инем.

Эпӗ ку ыйтӑва хуравлаймарӑм.

Ӕз ӕй нӕ зудтон.

Аны уа мен билмей эдим.

Тайӧс ме эг тӧд.

Тянь мон ашине сода.

Тидым мый пален омыл.

Тидӹм мӹнь пӓлӹделам.

Теде мон а содылинь.

Этого я не знал.

Мин ону билбэт этим уонна солото суох сылдьарым: мотуорга биир буолта харан хаалан, ону өһүлэ сатыырым.

Бу турыда мин белми идем.

Мин эш менән бик мәшғүл инем: моторҙа бер болт тотҡарланған ине һәм мин уны бороп сығарырға тырыша инем.

Мӗншӗн тесен ҫав самантра моторӑн хытарӑнса ларнӑ пӗр гайкине пушатас тесе тӑрмашаттӑм.

Еци рӕстӕг архайдтон, мӕ мотори ка ниффедар ӕй, еци лӕсгӕр разелунбӕл.

Заманым да дыккыды: моторну бир гайкасы бегигенди да, аны тешалмай кюрешеме.

Ме ёна нокси: моторас сибдӧма вӧлі ӧти гайка, да ме зіли сійӧс разьны.

А нинге мон улень заняф, эрявсь тиемс тевозе педа-пес: моторть эса фкя болтсь кати-мезьс повсь и кодавок ашезь шарфтов аф фкя, аф омбоце шири, а монь мялезель сонь орадомс.

Пашам пеш шуко ыле: моторышто ик болт ишалт шинчынат, тудым рончаш пеш тӧчем.

Мӹнь когон йӓрсӹделам, моторыштем цаткыдын шӹнзӹшӹ ик гайкым шӧрен лыкташ цаценӓм.

А ютколь: моторсо эзь калавтово вейке болт, арсинь сонзэ калавтомс.

Я был очень занят: в моторе заел один болт, и я старался его отвернуть.

Иһэр уум бүтэн эрэрэ уустуктары үөскэтэрэ тустаахха, миэхэ, ыарахан этэ.

Вакытым да бик тар — моторны тизрәк төзәтергә кирәк.

Минең кәйефем юҡ ине, хәл хөртәйә барҙы, һыу бөттө тиерлек ине, һәм мин был сараһыҙҙан ултытрыуым насар тамамланыр тип ҡурҡа башланым.

Кунсӑр пуҫне, чӗрене шӗкӗ ҫиет тейӗн, самаях пӑшӑрханма тытӑннӑччӗ ӗнтӗ: манӑн лару-тӑру шутсӑр кӑткӑсчӗ, шыв пӗтнӗпе пӗрехчӗ, инкеклӗн анса ларни ырӑпа вӗҫленмессӗн туйӑнма пуҫланӑччӗ.

Хъӕбӕр тухст адтӕн, уомӕн ӕма мин мӕ мотор исцалцӕг кӕнуни нифс сӕттун райдӕдта. Мӕ дон ке фӕуд кодта, е ба мӕ уомӕй хъӕбӕрдӕр таси ӕфтудта.

Ишим къолай тюйюлдю, осалдан-осал бола барады, суу жокъну орунундады, бу къум аулакъда амалсыздан къоннганым къоркъута башлагъанды.

Ме дӧзми, ставыс лёк вӧлі да: ваыс быран выйын, та понда повны куті сыысь, мый тыртӧминӧ бытьӧн пуксьӧмысь нинӧм шогманаыс оз артмы.

Кодама палас мон повонь, содайне аньцек монць, вдь, ведьта илядондсь ёфси аф лама, а тевсь аф тёждятнень эзда. Мон кармань пелема, што сембось, улема, шумордави аф пяк цебярьста, вдь аф содаф, мзяра пингс тяса кирдеван.

Чонемлан сай огыл ыле, паша чот томам, вӱд кодынат огыл, манаш лиеш, да мый лӱдаш тӱҥальым: ӧкымеш шичмем вет начарын мучашлалт кертеш.

Йӓнгемӓт йӓнг вӓрӹштӹ ылде, самолётыштем тамажы лачокат пыдырген, дӓ вӹдӓт пӹтӓш тӹнгӓлӹн — цилӓ тидӹ мӹньӹм эче пуше ойхырыктен.

Монень ульнесь а ён, тевтне ульнесть берянть, ведь лиялесь аламо ды мон карминь пелеме, илязт уле берянь тевть мон апак учо озамодонть.

Мне было не по себе, положение становилось серьезным, воды почти не осталось, и я начал бояться, что моя вынужденная посадка плохо кончится.

Уонна биир үксүн, бу саахал иэдээнинэн түмүктэниэх курдуга санаабын тууйан, кутталым улааппыта.

Хәлем авырлашканнан-авырлаша бара, су да бетеп килә. Мин инде үземнең язмышым өчен борчыла башлаган идем.

— Энәләр ни өсөн кәрәк?

— Ҫапах та чечеке йӗпписем мӗн тума кирлӗ?

— Мадта ма синдзитӕ цӕмӕн гъӕунцӕ?

– Шинжиле неге керекдиле?

— Мыйла колӧны ёсь емъясыс?

– Мезенди эрявихть сялгихне?

— Имыже молан кӱлеш?

— Малын ӹне имвлӓжӹ келӹт?

– Мезекс эрявить пупамотне?

– Зачем нужны шипы?

– Хатыы оччоҕо туох туһалааҕый?

— Чәнечкеләр нигә кирәк?

Берәй һорау биреп, Бәләкәй шаһзат һис ҡасан, яуап алмайынса, дүнмәй ине.

Пӗчӗк принц мӗнле-тӗр ыйту пачӗ тӗк хуравне кӗтсе илмесӗр тем тусан та манран хӑпмастчӗ, сухӑр пек ҫыпӑҫатчӗ.

Минкъий принц некӕд ниллӕудтайдӕ, ци фарста равардта, уомӕн ӕнӕ дзуапп райсгӕй.

Ёзден жашчыкъ бир затны сорса, аны толу магъанасыны жууабын эшитгинчи бир заманда да тынмагъанды.

Мыйкӧ кӧ юалас, Дзоля принс вочакыв кывтӧдз некор эз ӧвсьывлы.

Максомок эрь кодама кизефкс, Ёмла Оцязорнясь фалу учи каршек вал, сяс меки мзярдовок аф потай.

Иктаж йодышым пуымекше, Изи принц, вашмутым колмешкыже, нигунамат чакнен огыл.

Изи принц иктӓ-мам ядын гӹнь, вӓшештӹмӹм колмешкӹжӹ нигынамат цӓкнӹде.

Зярдо Вишка инязорнэ макснесь кодамояк кевкстема, сон зярдояк эзь пота, зярс сонензэ эзть ёвта кевкстеманзо коряс.

Задав какой-нибудь вопрос, Маленький принц никогда не отступался, пока не получал ответа.

Кыра тыгын тугу эрэ ыйытан баран харда ыла илигинэ арахпат этэ.

Нәни принц нинди дә булса сорау бирсә, җавап алмый торып тынычланмый иде.

Күндәмһеҙ болт мине сабырлыҡтан сығарып килгәс, мин нисек етте шулай яуап бирҙем:

Хайхи тӑрлавсӑр гайка хама тарӑхтарсах ҫитернӗрен эпӗ ним шухӑшласа тӑмасӑрах вырӑнсӑр сӑмах персе ятӑм:

Ӕз ин, мӕ лӕсгӕри мастӕй, фиццаг мӕ сӕрмӕ ци дзуапп ӕрцудӕй, уой равардтон:

Гайканы тешалмагъан ачыуумчочууум бла ауузума келгенни айтып къутулур умутда:

Сибдӧм гайкаыс менӧ куысь петкӧдіс, да та вӧсна ме вочавидзи сьӧдас:

Мон ёфси лисендень эсь эздон, сяс мес болтсь, кона повсь моторти, кодавок ашезь макссе пря и апак арьсек азыне:

Мыйым гын ишалт шичше болт шыдештарен, да мый чокым вашештышым:

Ти гайка гишӓн цӹтенӓт кердделам дӓ йӹлмӹш ма толын, тӹдӹм келесен пуэнӓм:

Акалавтовиця болтось савтсь кежть ды мон ёвтынь мезе понгсь кель алов:

Неподатливый болт выводил меня из терпенья, и я ответил наобум:

Сөллөн биэрбэт буолтаттан кыйаханан, туох айахха түбэспитинэн хардарбытым:

Мотор эчендәге киребеткән бер болт чыгырымнан чыгарды, шунлыктан, уйлап-нитеп тормыйча:

— Энәләр бер ни өсөн дә кәрәкмәй, сәскәләр уларҙы яуызлыҡтан сығаралар.

— Чечеке йӗпписем усалланса хӑмсарнисӗр пуҫне ним тума та кирлӗ мар.

- Синдзитӕ ӕппундӕр нецӕмӕн гъӕунцӕ, деденгутӕ сӕ фур цъаммарӕй рауадзунцӕ.

– Шинжиле бир затха да керек тюйюлдюле, огъурсуз гюлле шинжили боладыла, – дедим.

— Ёсь йывъясыс некодлы оз ковны, дзоридзьяс найӧс лэдзалӧны скӧрысла.

– Сялгихне мезендивок аф эрявихть, панчфне синь нолясазь кяжда.

— Пеледышлан име нимоланат ок кӱл, имым тудо осал улмыжлан кӧра луктеш.

— Имвлӓ пеледӹшвлӓлӓн нималанат ак келеп, нӹнӹ шӹдешкӹмӹ пар доно имвлӓм лыктыт.

– Мезекскак пупамотне а эрявить, цецятне нолдыть сынст кежень самсто.

– Шипы ни зачем не нужны, цветы выпускают их просто от злости.

– Хатыы туох да туһата суох, сибэккилэр ону көннөрү куһаҕан кэмэлдьилэриттэн таһаараллар.

— Чәнечкеләрнең бернигә дә кирәге юк, чәчәкләр аларны ачулары килгәнгә генә үстерәләр, — дидем.

— Шулай икән!

— Аюй!

-А!

– Эшта да!

— Со кыдз!

– Вов мезе!

— Теве кузе!

— Ой!

– Вана кода!

– Вот как!

– Оннук эбит дуу!

— Менә ничек!

Тынлыҡ урынлашты. Һуңынан ул уҫал итеп тигәндәй:

Унтан вӑл самантлӑха шӑпланчӗ. Вара тарӑхса ҫитнӗ кӑмӑлӗн еккине яри уҫса ячӗ:

Фал бабӕй мӕмӕ еуминкъий фӕстӕдӕр мӕстхузӕй багӕлста:

Иги кесек тынгыладыкъ. Артда ачыуланыракъ айтды:

Пуксис чӧв-лӧнь. Та бӧрын сійӧ шуис скӧрпырысь:

Сетьмоме. Кашт аф моли. Пингонь ётазь сон азозе пцтай кяжиста:

Тымык лие. Вара тудо сырыме гай каласыш:

Но икманяр жеп эртӹмӹкӓт тӹдӹ вуйта пӱ вашт келесӹш:

Сась чатьмонема. Мейле сон мерсь теке кежень сазь:

Наступило молчание. Потом он сказал почти сердито:

Балачча чуумпурбуппут. Онтон кини кыыһырбыттыы:

Бераз тын торганнан соң, ул ярыйсы ук ачулы тавыш белән болай диде:

— Ышанмайым мин һиңә!

— Ӗненместӗп эп сана!

- Ӕз дӕбӕл не ’ууӕндун!

– Мен санга ийнанмайма!

— Ог эскы ме тэныд!

– Аф кеман мон тейть!

— Мый тылат ом ӱшане!

— Мӹнь тӹлӓт ам ӹнянӹ!

– А кеман мон тонеть!

– Не верю я тебе!

– Мин эйиигин итэҕэйбэппин!

— Ышанмыйм мин сиңа!

Сәскәләр көсһөҙ. Һәм ябай күңеллеләр.

Чечексем черченкӗ. Вӗсем айванрах.

Деденгутӕ ӕнӕхъаурӕ ‘нцӕ. Ӕнӕхийнӕ ‘нцӕ.

Гюлле къарыусуздула. Халалдыла.

Дзоридзьяс слабиникӧсь. И зэв эскысьӧсь.

Панчфне ёфсикс лафченят. И виде ваймот.

Пеледыш-влак вийдыме улыт. Да тыматле.

Пеледӹшвлӓ нӹжгӓвлӓ дӓ льыскыды кӓпӓн ылыт. Нӹнӹ цилӓлӓн ӹнянӓт.

Цецятне лавшот. Ойместкак лавшот.

Цветы слабые. И простодушные.

Сибэккилэр алыс намчылар, кэбирэхтэр уонна өс киирбэхтэр.

Чәчәкләр алар көчсез һәм саф күңелле.

Һәм улар үҙҙәренә батырлыҡ күндерергә теләйҙәр. Улар, энәләре булһа, уларҙы барыһы ла ҡурҡа тип уйлайҙар...

Йӗпписемпе хӳтӗленсе вӗсем хӑйсене лӑпкӑрах туяҫҫӗ. Йӗпписем пуррипе ыттисем вӗсенчен хӑраҫҫӗ тесе шутлаҫҫӗ…

Сӕхецӕн, сӕ бон куд ӕй, уотӕ нифс дӕттунцӕ. Синдзити хӕццӕ сӕхемӕ хъӕбӕр тӕссаг кӕсунцӕ...

Ала кеслери кеслерин таукеллендирирге кюрешедиле. Аланы шинжилери бар эсе, хар ким да аладан къоркъгъан сунадыла...

Найӧ чайтӧны — налӧн кӧ лоасны ёсь йывъяс, наысь ставныс пондасны повны...

Сяс синь тяряфнихть няфтемс эсь пряснон виикс. Синь арьсихть – кда улихть сялгисна, эста эздост кармайхть сембе пелема…

Сандене нуно лӱддымырак лияш тӧчат. Нуно тыге шонат — шуркалыше имышт уло гын, тугеже нунын деч чыланат лӱдыт…

Кердмӹштӹ семӹнь виӓнрӓк каяш цацат. Имӹштӹ доно нӹнӹ цилӓм лӱдӹктӓт машанат...

Сын бажить улемс седе виевекс. Сынь арсить – пупака марто эйстэдест весе пелить…

И они стараются придать себе храбрости. Они думают – если у них шипы, их все боятся…

Күүркэтинэн хорсун курдук тутта сатыыллар. Өскөтө, хатыылаах буоллулар да – бары онтон саллалларын курдук саныыллар…

Ләкин аларның батыр булып күренәселәре килә. Чәнечке белән барысын да куркытабыз дип уйлыйлар алар...

Мин яуап ҡайтарманым.

Эпӗ хирӗҫ нимӗн те каламарӑм.

Ӕз ин неци дзуапп равардтон.

Ёзден жашчыкъгъа жукъ айтмадым.

Ме эг вочавидз.

Мон ашень аза валга.

Мый шым вашеште.

Мӹнь юкымат шӹм лык.

Тень лангс мон мезеяк эзинь мере.

Я не ответил.

Мин хардарбатаҕым.

Мин дәшмәдем.

Мин шул ваҡытта үҙемә: "Әгәр ҙә был болт хәҙер ҙә ыңғайламаһа, мин уға сүкеш менән һуғып селпәрәмә килтерәм", — ти инем.

Ҫак самантра ман пуҫра кӑмӑла ҫӗтӗлтерекен пӗр шухӑш явӑнатчӗ: «Ҫав гайка ним тусан та ҫаврӑнмасть пулсан эп ӑна мӑлатукпа ҫапса нимӗретӗп».

Еци рӕстӕг мӕхецӕн дзурдтон: «Аци хатт дӕр ма мин аци лӕсгӕр ку нӕ бакома, уӕд ӕй дзӕбокӕй ниддаудзӕнӕн».

Кесим кесиме уа: бу гайка энтта да бурулургъа унамаса, чёгюч бла алай жетдирирме, алай жетдирирме...

Сійӧ здукас шуи аслым: гайкаыс кӧ ӧні оз вӧрзьы да ме лӧсышта мӧлӧтӧн, сійӧ жугалас-киссяс.

А эсь потмован арьсень: «Кда болтсь тяникиге аф срхкафтови вастстонза, эста эрьхтьса сонь эсь молатказень мархта, катк срады-калады пяльксонь пялькс».

Тудо гутлаште семынем тыге шонкален шогем ыле: «Тиде болт кызытат ок рончалт гын, чӧгыт дене туге перем — тек шырпын шалана».

Ӹшкӹлӓнемжӹ ти мӓгӓлӹн: «Ти гайка эчеӓт ак лӓк гӹнь, мӹнь тӹдӹм молот доно шӓпнӹктем», — попенӓм.

Те шкастонть мон кортылынь эстень: «Бути те болтось нейгак а калавтови, мон истя каян ланганзо молоткасо, сон сеске тееви тортакс».

В ту минуту я говорил себе: «Если этот болт и сейчас не поддастся, я так стукну по нему молотком, что он разлетится вдребезги».

Ол түгэҥҥэ: «Өскөтүн бу буолта сип-сибилигин өһүллүө суоҕа да, өтүйэнэн бытарыйыар диэри хампы охсуом», – дии саныы турбутум.

"Әгәр бу болт хәзер дә бирешмәсә, мин аны чүкеч белән бәреп сындырачакмын", — дип уйладым.

Бәләкәй шаһзат ҡабат минең уйҙарымды бүлдереҙе:

Пӗчӗк принц ку хутӗнче те ман шухӑша татрӗ:

Минкъий принц ба мин нӕуӕгӕй мӕ гъудитӕ фескъудта:

Ёзден жашчыкъ энтта да бёлдю сагъышымы:

Дзоля принс бара торкис менсьым мӧвпъясӧс:

Ёмла Оцязорнясь лоткафтозень мяльнень:

Шонкалымемым Изи принц адакат кӱрльӧ:

Изи принц угӹц шанымашвлӓэм лоэштӓрӹш:

Вишка инязорнэ таго колынзе арсеман:

Маленький принц снова перебил мои мысли:

Ити санаабын Кыра тыгын эмиэ быһа түспүтэ:

Нәни принц уйларымны тагын бүлде:

— Ә һин нисек уйлайһың, сәскәләр...

— Эс чечексем… мӗн… тесе шутлатӑн-и?..

- Дӕумӕ ба уотӕ кӕсуй, цума деденгутӕ...

– Сен суннганнга кёре, гюлле...

— А тэ чайтан, мый дзоридзьяс...

– А тон арьсят, што панчфне…

— А тый тыге шонет мо: пеледыш-влак…

— Дӓ тӹнь шанет, пеледӹшвлӓ...

– Тон арсят цецятне…

– А ты думаешь, что цветы…

– Оччоҕо эн санааҕар, сибэккилэр…

— Ә син чәчәкләр турында...

— Һуң юҡ бит!

— Ҫук ӗнтӗ! Апла мар!

— Нӕ!

– Угъай, угъай!

— Да немся ог!

– Ёфсикс аф!

— Да уке, уке!

— Уке! Уке!

– Арась!

– Да нет же!

– Ээ, суох!

— Юк ла!

Мин бер ни уйламайым!

Эпӗ нимӗн те шутламастӑп!

Нӕ!

Мен бир жукъ да сунмайма!

Немтор ме ог чайт!

Мезевок мон аф арьсян!

Нимат мый ом шоно!

Нимат мӹнь ам шаны!

Мезеяк мон а арсян!

Ничего я не думаю!

Мин туох да дии санаабаппын!

Берни дә уйламыйм мин!

Мин башҡа ни беренсе килде, шуны әйттем.

Эпӗ сӑмаха пуҫа килсен пушмак тенӗ пек персе ятӑм.

Нӕ мӕмӕ кӕсуй!

Ауузума алгъа тюшген сёзню айтханма. Магъанасыз хапаргъа заманым такъырды.

Ме шуи тэд, юрӧ мый медводз воис.

Мон азонь тейть сянь, мезе васенцекс сась прязон.

Мо эн ончыч ушышкем тольо, тудым веле тылат луктын ойлышым.

Мӹнь тӹлӓт, ма вуйыш пырыш, тӹдӹм веле вӓшештӹшӹм.

Мон меринь сень, мезе васенцекс сась прязон.

Я ответил тебе первое, что пришло в голову.

Төбөбөр туох көтөн түспүтүн эппитим.

Телемә ни килсә, шуны әйттем.

Күрәһең бит, мин етди эш менән булышам.

Эп ерҫместӗп-ҫке-ха, темрен те йывӑр чӑрмав кунта… Куратӑн.

Фиццагидӕр мӕ сӕри ци фӕккусийнӕи, уой дин загътон.

Кёресе да, мен керти иш бла кюрешеме.

Он ӧмӧй аддзы, кутшӧм сьӧкыд удж ӧні вӧча.

Тон няйсак, кодама афкуксонь стака тев тиян.

Ужат вет: мыйым пеш чот кӱлешан паша авалтен.

Мӹнь пиш когон ам йӓрсӹ, керӓл пӓшӓм ӹштем!

Неят, мон важодян пек эрявикс тев лангсо.

Ты видишь, я занят серьезным делом.

Көрбөккүн дуо, солото суох түбүгүрэ турабын дии.

Күрәсең бит, минем аннан җитдирәк эшем бар.

Ул таң ҡалып миңә ҡараны:

Кӗтмен сӑмаха илтсен вӑл сӑнран кӑштах улшӑнчӗ:

Ӕз нуртӕккӕ ахсгиаг гъуддагбӕл архайун.

Ол сейирсинип къарады манга.

Сійӧ видзӧдліс ме вылӧ шензьӧмӧн:

Сон абондозь варжакстсь лангозон:

Тудо мыйым чот ӧрын ончале:

Тӹдӹ вӹкем ӧрӹн анжальы.

Сон варчтась лангозон ачарькодемасо:

Он посмотрел на меня в изумлении:

Кини миигин дьиктиргии көрбүтэ.

Ул гаҗәпләнеп миңа карады.

— Етди эш менән?!

— Темрен те кирлӗрех ӗҫ тӑватӑп тетӗн!

Е мӕмӕ десхузӕй ӕрбакастӕй.

– Керти иш бла?!

— Сьӧкыд удж?!

– Афкуксонь стака тев?!

— Чот кӱлешан паша?!

— Керӓл пӓшӓм ӹштет!

– Пек эрявикс тев лангсо?!

– Серьезным делом?!

– Солото суох түбүгүрэ?!

— Җитди эш?!

Ул һаман миңә ҡарай ине: мотор майына буйалып бөткән, шүкеш тотҡан мин, уға аңлайышһыҙ, әшәке булып күренгән әйбер өҫтөндә эйелгән инем.

Вӑл ҫаплах мана тӗсесе сӑнарӗ: аллӑмри мӑлатук, сӗрмелли ҫупа вараланнӑ хуп-хура пӳрнесем, уйрӑмах эпӗ ӳпӗнсе ӳксех чакалакан темле ӑнланмалла мар япала, ниме юрӑхсӑрскер…

— Ахсгиаг гъуддаг?!

Сейирсинип къарайды да, арба жаугъа боялып, къолумда чёгючюм бла ол билмеген, кёрмеген бир эриши сыфатсыз затха ийилип кюрешгениме.

Сійӧ век видзӧдіс ме вылӧ: мавтасӧ лякӧссьӧм, киын мӧлӧта, тӧдтӧм эмтор дорӧ копыртчӧм, ме сы синъясын вӧлі сэтшӧм мисьтӧм.

Сон станяк сельмонь апак чипоряк ванць: мон ваденьфолень машинань вайса, кядьсон молатка. Меле комань машинать видеса аф содаф пяльконь вельхксс, конац няевсь тейнза сюру-булукс.

Тудо ӱмбакем онча да онча: мый, кӱртнеш шӱрымӧ ӱй дене лапаялт пытенам, кидыш чӧгытым кучен, тудлан умылаш лийдыме, моткочак шакшын койшо наста ӱмбак кумык лийын шогылтам.

Тӹдӹ вӹкем, кидӹштӹшӹ молотем, машинӓ маслеш шимемшӹ парнявлӓэм вӹкӹ анжен.

Сон яла вансь лангозон: ваднема ойсэ пацьказь, кедьсэ молотка марто, мон коминь ачарькодевикс мезенть-бути велькссэ, конась марявсь сонензэ пек амазыекс.

Он все смотрел на меня: перепачканный смазочным маслом, с молотком в руках, я наклонился над непонятным предметом, который казался ему таким уродливым.

Кини, мин аҕыныахха биккиллибит өтүйэлээх илиибин өрө туппутунан киниэхэ өйдөммөт, толоостук да көстөр, туох эрэ тэрил үрдүгэр төҥкөрөҥнүүрбүн хараҕын араарбакка одуулаһара.

Ул, күзен алмыйча, миңа карап торуында булды. Кулына чүкеч тоткан, өс-башы майга баткан кешенең әллә нинди иләмсез болтлар белән маташуына шаккаткандай:

— Һин өлкәндәр кеүек һөйләйһең! — тине ул.

— Эсӗ ҫитӗннисен чӗлхипе пуплетӗн!

Ӕркастӕй мӕмӕ: мӕ дзӕбокӕ мӕ къохи, ме нгулдзитӕ исӕрдӕнӕй сау ӕзмӕнст, уотемӕй, уомӕ ӕбуалгъ ка кастӕй, еци цидӕр дзаумай сӕргъи мӕхе куд ӕргубур кодтон, уомӕ.

– Сен уллу адамла кибик айтаса! – деди ол.

— Те сёрнитан верстьӧяс моз! — шуис сійӧ.

– Тон корхнят, кода корхнихть оцюфне! – азозе сон.

— Тый моло кугыеҥ-влак семынак кутырет! — мане тудо.

Дӓ ти ынгылыдымы хӓдӹр, кыды вӹлнӹ кымык шӹнзенӓм, тӹдӹлӓн воксеок цеверлӓ чучде.

– Тон кортат теке покш ломантне! – мерсь сон.

– Ты говоришь, как взрослые! – сказал он.

– Эн улахан дьон курдук тыллаһаҕын! – диэбитэ.

— Син зурлар кебек сөйлисең! — диде.

Миңә оят булып китте.

Ку ӗнтӗ мана хытах ырӑмарлантарчӗ.

— Устурти дзубандитӕ кӕнис!

Уялдым.

Мем лои яндзим.

Тейне арась визькс.

Мылам намыс лийын колтыш.

— Тӹнь коговлӓ гань попет! — тӹдӹ маньы.

Монь токавсь оймем.

Мне стало совестно.

Мин сиэрэ суох быһыыламмыппыттан тардыммытым.

Мин уңайсызланып киттем.

Ә ул аяуһыҙлыҡ менән өҫтәне:

Анчах та вӑл мана тек шеллемерӗ:

Еуминкъий фефсӕрми дӕн.

Ол а аямай дагъыда къошду:

А сійӧ жальлун тӧдтӧг содтіс:

А сон, бта ёрась ёфси ваяфтомс монь визьксть потмос, поладозе:

А тудо чаманыде ешарыш:

Мӹлӓм намыс лин колтыш.

А сон апак жаля таго мерсь:

А он беспощадно прибавил:

Онтон кини, харса суох эбэн:

Ә ул сүзен дәвам итте:

— Барыһын бутайһың... Бер нәмә аңламайһың! Эйе, ул шаяртыуһыҙ асыуланған ине. Ул башын һелкетте һәм ел уның алтын сәстәрен туҙҙыртты.

— Эсӗ йӑлтах арпаштаратӑн… Пурне те пӗр хуранра ҫӑратӑн! Вӑл шалтан вӗриленсе калаҫни уҫҫӑн курӑнчӗ. Сапаланчӑк ылтӑн ҫӳҫ пӗрчисемпе ҫил ачисем вылятчӗҫ.

Е ба ӕгъатирӕй бафтудта: - Алцидӕр хӕлӕмултӕ кӕнис... алцидӕр ӕмӕнтъери кӕнис! думгӕмӕ змалдӕнцӕ.

– Айтырыгъынгы, айтмазлыгъынгы билмейсе, сен бир зат да ангыламайса! Хау, ол бошунакъдан ачыуланмады. Башын силкиндирди да, алтын чачын желчик ийнакълады.

— Ставсӧ тэ сорлалан... нинӧм он гӧгӧрво! Да, сійӧ чорыда скӧрмис. Зонка пыркнитіс юрнас, да тӧлыс ӧвтыштіс сылысь зарни юрсисӧ.

– Семботь тон тапаряйть… мезевок аф шарьхкодят! Виде, сон афкукс кяжиясь. Шукадезе прянц, а вармась, бта сяконь учсь, кафта пяли веляфнезень зрнянь тюсса шяярензон, налхксесь синь мархтост.

— Тый чыла лугет… нимомат от умыло! Тудо чотак сырен кудалтыш. Вуйжым рӱзалтыш, да мардеж тудын шӧртньӧ тӱсан ӱпшым ловыкаҥдыш.

А тӹдӹ ӹжӓлӓйӹдеок кашартыш: — Тӹнь цилӓ лыгет... нимат ат ынгылы! Тӹдӹ шутяла агыл шӹдешкен колтыш.

– Весе тон тапсят… мезеяк а чарькодят! Сон ней алкукс пек кежиявтсь. Аволдызе прянзо ды вармась витинзе сонзэ сырнень черензэ.

– Все ты путаешь… ничего не понимаешь! Да, он не на шутку рассердился. Он тряхнул головой, и ветер растрепал его золотые волосы.

– Мин биир халлаан эттигин билэбин, онно хаан өлбөх сирэйдээх итинник тойооску олорор.

— Бар нәрсәне бутыйсың син... берни дә аңламыйсың! Әйе, аның бик нык ачуы чыккан иде. Принц башын чөеп җибәрде, алтынсу чәчләре җилгә таралып китте.

— Мин бер ҡауҡабты беләм, унда шундай ҡып-ҡыҙыл битле әфәнде йәшәй.

— Эпӗ пӗлекен пӗр планета ҫинче йӑм хӗрлӗ питлӗ мӗҫье пурӑнать.

Е ’цӕгӕй смӕстгун ӕй.

– Мен бир планетаны билеме, анда бир къызгъылдымбет жюйюсхан жашайды.

— Ме тӧда ӧти енэжму, сэні олӧ ӧгралан чужӧма сэтшӧм жӧ ӧксай.

– Мон содан фкя масторланга, тоса эряй ломань, конань шамац фалу якстерь, бта верса валф.

— Мый ик планетым палем, тушто какар чуриян ик тыгай господин ила.

Вуйжым ӹрзӓльӹ, шӧртньӹ ӱпшӹм мардеж лыжге шӓлӓтӓльӹ.

– Мон содан вейке планета, косо эри вейке азор теке верь якстере чама марто.

– Я знаю одну планету, там живет такой господин с багровым лицом.

Кини олоҕун былаһын тухары биирдэ даҕаны сибэккини сытырҕаан көрбөтөх.

— Мин шундый планета беләм.

Үҙ ғүмерендә берҙе лә сәскә еҫкәгәне юҡ ине.

Ҫавскер хӑй пурнӑҫӗнче чечекӗн ырӑ шӑршипе киленсе курман.

Ӕ сугъзӕрийнӕ сӕригъунтӕ — Ӕз зонун сурхцӕсгон Уӕздан кӕми цӕруй, еу уӕхӕн планетӕ.

Саулай ёмюрюнде бир гокка хансчыкъны бир кере да ийисгемегенди.

Сійӧ став олӧм чӧжыс абу исыштлӧма ни ӧти дзоридз.

Сон эряфоньберьф вестевок ашезе никссе панчфонь таньфть.

Тудо ӱмыржӧ мучкат ик пеледышымат ӱпшыч ончен огыл.

— Мӹнь пӓлем ик планетӹм, тӹдӹн хозажы техеньӹ пӹцкӓтӓ-якшар лицӓӓн ылеш.

Эрямонзо перть вестькак эзь никсне цецят.

Он за всю свою жизнь ни разу не понюхал цветка.

Хаһан даҕаны сулустары хантайан көрбөтөх.

Анда кызыл йөзле бер кеше яши.

Бер тапҡыр ҙа йондаҙға ҡарамаған.

Вӑл нихӑҫан та пӗлӗтри ҫӑлтӑрсене сӑнаман.

Еци Уӕздан некӕд басмуста деденӕгмӕ.

Бир кере да бир жулдузгъа да къарамагъанды.

Ньӧтчыдысь абу видзӧдлӧма кодзув вылӧ.

Вестевок ашезь шарфне мяль и ашезь ванонда тяшттнень мельге.

Ик ганат шӱдырым ончалын огыл.

Тӹдӹ ӹлӹмӹ курымыштыжы ик пеледӹшӹмӓт ӱпшӹц анжыде.

Вестькак эзь варшта тештне лангс.

Ни разу не поглядел на звезду.

Үйэлээх-сааһыгар кими да таптаабатах.

Ул гомере буена бер тапкыр да чәчәк иснәмәгән.-Бер тапкыр да йолдызга карамаган.

Бер ҡасан бер кемде һөймәгән. Һәм бер ҡасан бер ни эшләмәгән. Ул бары тик һан ҡушыу менән мәшғүл. Һәм таңдан кискә тиклем бер үк һүҙҙәрҙе тылҡый: "Мин етди кеше!

Ун чӗринче ҫынсене юратас туйӑм вӑранайман. Шут-хисеп ӗҫӗсӗр пуҫне вӑл нимӗн те пӗлмест. Ун ҫӑварӗнчен яланах, эсӗ тин ҫеҫ каланӑ пек, пӗр сӑмах тухать: «Эпӗ кирлӗ-кирлӗ марпа аппаланакан ҫын мар!

Некӕд скастӕй стъалутӕмӕ. Некӕд неке уарзта. Некӕд неци куста нимайунӕй ӕндӕр. Ӕма е дӕр бон-изӕрмӕ дӕу хузӕн дзоруй ӕмӕ дзоруй: «Ӕз дӕн уӕззаузунд адӕймаг!

Ол бир заманда да бир затны да сюймегенди. Ол бир заманда да бир затны да ишлемегенди. Кече да, кюн да цифраланы бир бирге къошханлай кечинеди. Кече да, кюн да махтаннганы уа: «Мен керти адамма!

Сійӧ некор некодӧс абу радейтлӧма. Да некор немтор абу вӧчлӧма. Сійӧ ноксьӧ сӧмын ӧтиторйӧн: сійӧ содталӧ-чинталӧ лыдпасъяс. Да асывсяньыс войӧдзыс дольӧ ӧтитор: «Мортыс ме серъёзнӧй!

Сон мзярдовок киньге ашезе кельге. И мзярдовок мезевок ашезь тиенде. Сонь ульсь аньцек фкя тевоц: лувондсь цифрат. И шобдаваста илядьс корхнесь аньцек фкя: «Мон афкукс ёню ломанян!

Нигунамат нигӧмат йӧратен огыл. Нигунамат нимомат ыштен огыл. Тудын ик пашаже: цифр-влакым ушкален шинчаш. Эр тӱҥалын, кас марте иктымак тӱя: «Мый чот шотан еҥ улам!

Ик гӓнӓӓт ик шӹдӹр вӹкӓт анжалде. Тӹдӹ нигынамат иктӹмӓт яратыде. Нигынамат нимат ӹштӹде, лач цифрвлӓм шотлен шӹнзен. Ирок гӹц вады якте тӹдӹ, тӹнь ганеток, со иктӹмок попа: «Мӹнь серьёзный эдем ылам!

Сон киньгак зярдояк эзь вечкекшне. Ды зярдояк мезеяк эзь тейне. Сон анся теи вейке тев: ловны цифрат. Валскестэ саезь чокшнес яла корты: «Мон пек эрявикс тевень теиця ломань!

Он никогда никого не любил. И никогда ничего не делал. Он занят только одним: он складывает цифры. И с утра до ночи твердит одно: «Я человек серьезный!

Олорбутун былаһын тухары туох да боччумнааҕы оҥорботох. Арай тох-толо суох биир дьарыктаах: ахсаан ааҕар-суоттуур. Уонна сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри: «Мин дуоспуруннаах киһибин!

Бервакытта да, беркемне дә яратмаган. Беркайчан берни дә эшләмәгән. Аның бердәнбер шөгыле — саннар кушу. Иртәдән кичкә кадәр ул нәкъ синең шикелле һаман бер үк сүзне кабатлый: "Мин җитди кеше!

Мин етди кеше!" — тап һинең кеүек. Һәм ғорурлығынан ҡабара ине.

Темрен те кирлӗрех ӗҫ тӑватӑп!» Ҫав сӑмаха каланӑ самантра вӑл халь-халь ҫурӑлас хӑмпӑ пек курӑнать.

Ӕз дӕн уӕззаузунд адӕймаг!». Ӕхецӕй уотӕ сӕрустур фӕууй, ӕма раст ниддунсуй.

Мен керти иш бла кюрешеме!» – деп, тюз санга ушаш. Гынттысы четеннге сыйынмайды, эти терисине сыйынмайды.

Ме мортыс серъёзнӧй!» — но дзик тэ моз. Да веськыда пӧльтчӧ асьсӧ вылӧ пуктӧмсьыс.

Мон афкукс ёню ломанян!» – ёфси кода тон. И тянь эзда эсь прянц сон няезе сядонга эрявиксокс и марясь мялень кеподема.

Мый чот шотан еҥ улам!» — чылт тыйын семынетак. Да кугешнымыж дене овара, шонет.

Мӹнь серьёзный эдем ылам!» — дӓ когоэшнӹмӓшеш ӹфӹлен шӹндӹмӹлӓ чучеш.

Мон пек эрявикс тевень теиця ломань!» – теке тон. Мерят теке пувави пародонзо.

Я человек серьезный!» – совсем как ты. И прямо раздувается от гордости.

Мин боччумнаах киһибин!» диэн хатылаан тахсар. Үкчү эн курдук. Оннук бэйэтин үллүөр диэри күүркэтинэр.

Мин җитди кеше!" Горурланудан шардай кабара.

Ә ысынында ул кеше түгел. Ул бәшмәк.

Анчах та вӑл этем мар-ҫке-ха, маншӑн вӑл кӑмпа ҫеҫ!

Фал е адӕймаг нӕ и, е зокъо ӕй!»

Тюзюн айтханда, ол адам тюйюлдю. Бодуркъуду.

А збыльысьсӧ сійӧ абу морт. Сійӧ тшак.

А, видеть азомс, сон ёфси аф ломань. Сон панга.

А чынже дене тудо айдеме огыл. Тудо поҥго.

Но тӹдӹ эдем агыл, тӹдӹ калявонгы ылеш.

Ансяк алкукс сон аволь ломань. Сон панго.

А на самом деле он не человек. Он гриб.

Дьиҥэр кини киһи да буолбатах. Кини тэллэй.

Ә чынында исә, кеше түгел, гөмбә ул!

— Нимә?

— Мӗнле терӗн?

- Ци ӕй?

– Не-е?

— Мый?

– Мезе?

— Мо?

— Ма?

– Мезе?

– Что?

– Туох диигин?

- Нәрсә?

—Бәшмәк!

— Кӑмпа!

— Зокъо!

– Бодуркъу!

— Тшак!

– Панга!

— Поҥго!

— Калявонгы!

– Панго!

– Гриб!

– Тэллэй!

— Гөмбә!

Бәләкәй шаһзат асыуынан хатта төҫөн юғалтты.

Тарӑхнипе Пӗчӗк принцӑн питне шурӑ сӑн ҫапрӗ.

Минкъий принц нур ба фур мӕстӕй фӕлорс ниццӕй.

Ёзден жашчыкъ асыры ачыуланнгандан агъаргъан окъуна этди.

Дзоля принслӧн чужӧмыс весиг скӧрысла кельдӧдіс.

Ёмла Оцязорнясь мянь лофташкодсь кяжть эзда.

Шыдешкымыж дене Изи принц эсогыл ошем кайыш.

Изи принц шӹдӹ пар доно ошем ижӹ кеш.

Вишка инязорнэ мик ашолгадсь кежтнеде.

Маленький принц даже побледнел от гнева.

Кыра тыгын абаккатыттан бэл кубарыйан хаалбыта.

Нәни принц ачуыннан агарынып китте.

— Миллион йылдар буйы сәскәлҙең энәләре үҫә. Һәм миллион йылдар буйы бәрәстәр сәскәлрҙе ашайҙар бит инде.

— Миллионшар ҫул хушши чечексем йӗпсем ҫитӗнтереҫҫӗ. Ҫавӑн пекех миллионшар ҫул сурӑхсем чечексене ҫиеҫҫӗ-ҫиеҫҫех.

— Милиуан ӕнзти дӕргъи дедендгутӕ архайунцӕ синдзитӕ уадзунбӕл. Милиуан ӕнзти дӕргъи фустӕ уӕддӕр хуӕрунцӕ деденгутӕ.

– Миллион жылла бла ёседиле гюлледе шинжиле. Миллион жылладан бери гюллени отлайдыла къозучукъла.

— Уна миллион во дзоридзьяслӧн быдмӧны ёсь емъяс. Да уна миллион во мегӧпиян век жӧ сёйӧны дзоридзьяс.

– Миллион киза панчфнень касыхть сялгисна. И миллион киза бораннятне сембе сяка ярхцайхть панчфта.

— Пеледышлаште шуркалыше име-влак миллион ий дене кушкыт. Да миллион ий дене тага пача-влак садак пеледышым кочкыт.

— Миллион и пеледӹшвлӓн имвлӓ кушкыт. Дӓ миллион и, нимат анжыдеок, патявлӓ пеледӹшвлӓм качкыт.

– Миллион иеть цецятнень улить пупамост. Ды миллион иеть вишка ревинетне теке ярснить цецядо.

– Миллионы лет у цветов растут шипы. И миллионы лет барашки все-таки едят цветы.

– Сибэккилэргэ мөлүйүөнүнэн сыллар тухары хатыы куруук тахсара. Уонна хойдор, мөлүйүөнүнэн сыллар устата, сибэккилэри сииллэрэ.

— Инде миллион еллар буе чәчәкләрнең чәнечкесе үсә һәм, шуңа да карамыйча, миллион еллар буе бәрәннәр аларны ашап килә.

Һуң ни өсөн сәскәләр бар көстәрен һалып, бер файҙаһы булмаған энәләр үҫтерергә тырышҡандарын аңлау етди эш түгелме инде?

Мӗншӗн-ха чечексем йӗпписем хӑйсене хӳтӗлейменнине кура тӑркачах вӗсене пӗтӗм вӑйпа тӑрӑшса ҫитӗнтереҫҫӗ? Ҫакӑн сӑлтавне шыраса тупасси темрен те кирлӗрех мар-и вара?

Ӕма пайда ци синдзитӕй нӕййес, уони уадзунбӕл сӕ уоди бицъинӕг цӕбӕл тонунцӕ, уой балӕдӕрун ахсгиаг гъуддаг нӕ ’й?

Да сора ол керти иш тюйюлмюдю – аны ангылагъан? Да сора гюлле нек кюрешедиле шинжиле ёсдюрюп, ол шинжиледен хайыр жокъ эсе?

Да абу ӧмӧй тайӧ тӧдчанатор — гӧгӧрвоны, мыйла найӧ мый вынсьыныс зільӧны быдтыны ёсь йывъяссӧ, наысь кӧ некутшӧм водзӧс абу?

Аф виде ли, конашкава стака тя афкуксонь тевть шарьхкодемац? Мезенди, сембе виень максозь, панчфне тяряфнихть касфтомс сялгихть, кда тя сялгихнень аш кодамовок парсна?

Тугеже тиде тунарак шотдымо паша мо — умылаш: шуркалыше име деч нимогай пайдат уке гын, молан нуно нине имыжым тынар чот кушташ толашат?

Коли тидӹ керӓл агыл, пӓлен нӓлӓш, малын имвлӓ нималанат агылеп гӹнь, пеледӹшвлӓ нӹнӹм кушташ цацат?

Ды кода те аволь эрявикс тев – чарькодемс, мекс сынь весе виест путыть нолдамс пупамот, бути пупамотнесэ арась кодамояк смусть?

Так неужели же это не серьезное дело – понять, почему они изо всех сил стараются отрастить шипы, если от шипов нет никакого толку?

Ама, сибэккилэр кыахтара баарынан үүннэрэн сордоммут хатыылара туох да туһата суох буоларын өйдүү сатааһын – болҕомтону тарпат буоллаҕай?

Ә чәчәкләр бернинди файдасы булмаган бу чәнечкеләрне тырыша-тырыша үстерүләрен дәвам итә. Моны аңлау — җитди нәрсә түгелмени?

Мөһим түгелме ни бәрәстәр һәм сәскәләр бер береһе менән көрәшә икәнлеге?

Е сурӑхсемпе чечексем хушшинче килӗшӳлӗх ҫуккин сӑлтавӗ мӗнре?

Фустӕ ӕма дедендгути ӕхсӕн тох ахсгиаг гъуддаг нӕ ’й?

Къозула бла гокка хансланы ёмюрледен бери къазауатларында чырт бир магъаналы иш жокъмуду?

Абу ӧмӧй тӧдчана сійӧ, мый мегӧпиян да дзоридзьяс тышкасьӧны ӧта-мӧдныскӧд?

Аф тя ли эрявикс тевсь, мзярда бораннятне и панчфне тюрихть фкя-фкянь каршес?

Тага пача ден пеледыш-влакын ваш кучедалмышт нимынярат кӱлешан огыл мо?

Коли патявлӓ дон пеледӹшвлӓ лошты ма гишӓн кредӓлмӓш кеӓ, пӓлӓш керӓл агыл?

Мекс а эряви содамс, мезекс вишка ревинетне тюрить вейкест-вейкест марто?

Неужели это не важно, что барашки и цветы воюют друг с другом?

Хайдах хойдор уонна сибэккилэр икки ардыларыгар бара турар сэрии солуута суох аатырыай?

Бәрәннәр белән чәчәкләрнең сугышып яшәве шулай кечкенә нәрсәмени?

Һуң әллә быныһы теге ҡыҙыл йөҙлө әфәнденең хисаптарынан да мөһим һәм етди түгелме икән?

Ҫакна тӗпӗ-йӗрӗпе ӑнкарса илесси хӗрлӗ питлӗ самӑр мӗҫье арифметикинчен пин хут та кирлӗрех ӗҫ мар-и-ха?

Устур сурхцӕсгон Уӕздани нимӕдзитӕй ахсгиагдӕр нӕ ’й?

Ол къызгъылдымбет базыкъ жюйюсханны арифметикасындан керти да, магъаналы да тюйюлмюдю ол?

Да абу ӧмӧй тайӧ тӧдчанаджык да серъёзнӧйджыктор гӧрд чужӧма кыз ӧксайыслӧн арипметика дорысь?

Аф тя ли эрявикссь якстерь шама ломанть лувондоманц коряс?

Тиде вара какар шӱрган коя господинын арифметикыж дечат кӱлдымашан да шотдымо мо?

Пӹцкӓтӓ-якшар цӹреӓн кӹжгӹ пӱэргӹн арифметикӹжӹ гӹц тидӹ керӓлрӓк агыл ма?

Те аволь тона якстере чама марто эчке азоронть цифранть ловномадонзо седеяк эрявикс тев?

Да разве это не серьезнее и не важнее, чем арифметика толстого господина с багровым лицом?

Ханныгын да иһин, хаан өлбөх сирэйдээх суон тойон ааҕар-суоттуур ахсаанынааҕар ол болҕомтону таппат, туһата суох буолуон табыллыбат.

Теге капкорсак әфәнденең арифметикасыннан җитдирәк һәм әһәмиятлерәк эш түгелмени бу?

Ә әгәр ҙә мин донъяла берҙән бер сәскә беләм икән, ул минең ҡауҡабта ғына үҫә, һәм уның кеүек гөл башҡа бер ерҙә лә юҡ, һәм бәләкәй бәрәс шуны бер матур иртә менән ашап, ни ҡылғанын да белмәй ҡалһа, ә? Һинеңсә бының барыһы мөһим түгелме? Ул ныҡ ҡына ҡыҙҙарҙы. Һуңынан дауам итте::

Енчен те эпӗ тӗнчере урӑх ниҫта та ҫук пӗртен-пӗр чечеке, хамӑн планета ҫинче ҫеҫ хӳхӗмленекенскере, пӗлетӗп пулсан, ҫав вӑхӑтрах ҫак хӳтлӗхсӗр илеме пӗр-пӗр ир сурӑх хӑй мӗн тунине пӗлмесӗрех ҫисе яма пултарчӗ пулсан, ӑна мӗнле те пулин ҫӑлмалли май шырассинчен кирлӗрех ӗҫ пулма пултарать-и вара?! Унӑн пичӗ юн пӗрӗхсе тухасла хӗрелчӗ, унтан сывлӑш ҫавӑрса илсе сӑмахне тӑсрӗ:

Ӕма ӕз ку зонон, ӕрмӕст мӕн планети ке зайуй зубути еунӕг деденӕг, ӕгас дуйней ӕнбал кӕмӕн нӕййес, уӕхӕн, ӕма еусӕумӕ еу минкъий фусӕн ӕ бон уодзӕнӕй, ци кӕнуй уой дӕр нӕ лӕдӕрдзӕнӕй, уотемӕй еу усмӕмӕ еци деденӕги ӕрбайсафун, уӕд е ахсгиаг гъуддаг нӕ ’й? Расурх ӕй ӕма бабӕй нӕуӕгӕй райдӕдта:

Да мен а дуниялада кесича болмагъан жангыз бир гюлню таный эсем а, ол жангыз гюл да мени планетамда ёсе эсе уа? Бир жерде да аллай болмагъан жангыз гюлню уа бир кюн бир, бир чууакъ эрттенликде, не палах этгенин да сезмегенлей, бир гитче къозучукъ ашап къойса уа? Сени ангылауунга кёре, аны керти магъанасы жокъмуду? Агъарып тургъан бети энди къып-къызыл къызарды. Бир кесекден:

А ме кӧ тӧда муюгыдын дзик ӧти дзоридз (сійӧ быдмӧ менам енэжму вылын), и татшӧм мӧдыс некӧні сэсся абу, а ичӧтик мегӧпиыс друг ӧти мича асылӧ босьтас дай сёяс сійӧс да весиг оз тӧдмав, мый вӧчис? Да тайӧ, тэ ног, абу тӧдчана? Сійӧ ёна гӧрдӧдіс. Сэсся бара сёрни паніс:

А кда мон азса, што содан панчф, кодама аф муят тон костовок, кона касы аньцек монь масторлангсон, а ёмла бораннясь, весть шобдава, мзярда стяй шись, сявсы и порьсы тя панчфть и ёфси аф шарьхкодьсы, мезе сон тись тянь мархта? И тя, тонь койсот, аф эрявикс тев? Сон якстерьгодсь сяшкава, бта щёкапрянза палозь палсть. Меле сон корхтазевсь:

А мый, мутлан, тӱнямбалне икте гына улшо пеледышым палем лийже; тудо мыйын планетыштем веле кушкеш, весе тыгай тетла нигуштат уке, а изи тага пача ик мотор эрдене тудым налеш да кочкын колта, да тыгодым огешат пале, мом тудо тиддене ыштылын? Чыла тиде, тыйын шонымаште, кӱлдымаш? Тудо чот чеверген. Вара адак ойлаш тӱҥале:

Теве мӹнь сӓндӓлӹк вӹлнӹ ик пеледӹшӹм пӓлем, кыды нигыштат вес вӓре уке, лач мӹньӹн планетӹштем веле кушкеш, дӓ иктӓ цевер ирок изи патя нӓлешӓт дӓ трӱкок тӹдӹм качкын колта. Акат пӓлӹ лиэш, мам тӹдӹ ӹштен шуэн. Малын тидӹ лиӓлтеш, коли пӓлӓш керӓл агыл? Тӹдӹ якшарген кеш. Изиш лимӹкӹ, шаяжым пакыла кычыш:

Бути мон содан вейкине цеця, сон касы ансяк монь планета лангсо ды лия истямо косояк арась, а вишка ревинесь вейке паро валскестэ вана сайсы ды сэвсы сонзэ ды а карми содамояк, мезе сон тейсь? Ды те весе, тонь коряс, стяконь тев? Сон пек якстерьгадсь. Мейле таго кармась кортамо:

А если я знаю единственный в мире цветок, он растет только на моей планете, и другого такого больше нигде нет, а маленький барашек в одно прекрасное утро вдруг возьмет и съест его и даже не будет знать, что он натворил? И это все, по-твоему, не важно? Он сильно покраснел. Потом снова заговорил:

Арай, мин, бу аан дойду үрдүнэн биир соҕотох сибэкки баарын билэр буолуум, уонна ол сибэкки мин халлааным эттигэр эрэ үүнэр буоллун, онтон атын ханна да букатын суох буоллун. Ону биир үтүө сарсыарда хойчоон сиэн кэбистин уонна тугу оҥорбутун даҕаны өйдөөбөккө хааллын? Ити барыта эн санааҕар, солуута суох дуо! Кини кытаран тахсыбыта. Онтон эмиэ:

Әгәр дә мин үз планетамда үсүче бердәнбер чәчәктән башканы белмәсәм, ә кечкенә бәрән беркөнне, нәрсә эшләгәнен дә аңламастан, бу чәчәкне ашаса? Синеңчә, бу мөһим түгелме? Аның йөзе кызарып чыкты. Аннары ул тагын сүзен дәвам итте:

— Әгәр ҙә сәскәне яратаһың икән — берҙән бер, башҡа миллион йондоҙҙарҙың береһендә лә булмаған сәскәне, быныһы етәрлек: күккә ҡарайһың да, үҙеңде бәхетле итеп тойаһың.

— Миллионшар ҫӑлтӑрсем ҫинче те пулма пултарайман пӗртен-пӗр чечеке юрататӑн пулсан ун ҫине пӑхса киленесси саншӑн — чӑн-чӑн телей.

— Милиуангай стъалутӕбӕл ци зубути еунӕг деденӕг ес, уой ка уарза, уомӕн е ӕнгъӕд ӕй, стъалутӕмӕ кӕсгӕй, амондгун унӕн.

– Бир жангыз гокка хансчыкъны сюе эсенг, кёп миллион жулдузлада да аныча болмагъанны, ол тамамды: кёкге къарасанг, керти да насыплы болгъанынгы сезесе.

— Радейтан кӧ дзоридзӧс, кутшӧм сэсся абу некӧні уна миллион кодзув вылын, тайӧ нин тырмымӧн: видзӧдан енэжас да кылан асьтӧ шуда мортӧн.

– Кда кельгсак тон панчфть, сянь, кодама аф муят лия масторлангста али тяштьста, эста тон сатомшка павазуват: седисот эвондай лямбе, мзярда варжакстат менельти и арьсят сонь колганза.

— Ятыр миллион шӱдыр коклаште тетла нигуштат шочдымо, икте гына улшо пеледышым йӧратет гын, тиде ситен пытен: кавашке ончет да шкендым пиалан семын шижат.

— Кӱ-гӹнят ик пеледӹшӹм веле ярата гӹнь, кыды ганьы миллион дӓ миллион шӹдӹр лошты иктӹ веле улы, — тидӹжок тӹдӹм цӓшӓнӹм ак ӹштӹ ма: шӹдӹрвлӓ вӹкӹ анжа дӓ ӹвӹртӓ.

– Бути вечкат цеця – вейкине, кодамо арась вейкеяк весе миллионт планетатнесэ, те саты: ванат менельс ды марят прят уцяскавокс.

– Если любишь цветок – единственный, какого больше нет ни на одной из многих миллионов звезд, этого довольно: смотришь на небо и чувствуешь себя счастливым.

– Өскөтө, суос-соҕотох, ханна да мөлүйүөнүнэн сулустарга суох сибэккини таптыыргыттан: халлааны көрө-көрө бэйэҕин дьоллооҕунан ааҕынаргыттан дуоһуйарыҥ да сөп буоллун.

— Әгәр миллионлаган йолдызларның берсендә генә үскән бердәнбер чәчәкне яратсаң, бәхетле булу өчен шул җитә.

Үҙеңә: "Ҡайҙалыр шунда минең гөлөм йәшәй..." — тип әйтәһең.

Эсӗ ху ӑшунта унпа калаҫатӑн: «Тӳпе инҫетлӗхӗн пӗр кӗтесӗнче манӑн чечекӗм чӗрӗлӗхне упрать…»

Ӕхецӕн фӕззӕгъуй: «Уоми кӕмидӕр ес мӕ деденӕг...». Фал ин ӕ деденӕг фус ку бахуӕра, уӕд ин еци хабар уодзӕнӕй, цума ӕвеппайди стъалутӕ еугур дӕр ниххустӕнцӕ, уоййау!

Кесинг кесинге айтаса: «Къайда эсе да анда мени гюлчюгюм жашайды...»

И шуан аслыд: «Кӧнкӧ сэні олӧ менам дзоридзӧй...»

И корхтат эстейть: «Коса-бди тоса касы-кеподи монь панчфкязе…».

Да шкаланет ойлет: «Ала-кушто тушто мыйын пеледышем ила…»

Тӹдӹ ӹшкӹлӓнжӹ тенге манеш: «Тагышты тӹштӹ мӹньӹн пеледӹшем».

Ды кортат эстеть: «Косо-бути тосо эри монь цецинем…».

И говоришь себе: «Где-то там живет мой цветок…»

Уонна: «Ханныы эрэ ханна, мин сибэкким үүнэн турар», – дии саныыр буол.

Күккә караган саен: "Кайдадыр шунда минем чәчәгем яши..." — дип юанасың.

Ә әгәр ҙә уны бәрәс ашап ҡуйһа, ул бар йондоҙҙар бер ыңғайы һүнеүенә тиң!

Анчах сурӑх ҫав чечеке ҫисе ярас тӑк, ку вӑл пӗлӗтри ҫӑлтӑрсем пурте пӗр самантрах лап! сӳнсе ларнипе танлашӗччӗ.

Ӕма е дӕр ахсгиаг гъуддаг нӕ и!

Къаллай палах этгенин кеси да билмегенлей, аны къозучукъ ашап къойса: битеу жулдузла бирден ёчюлгеннге ушарыкъды!

Но сійӧс кӧ мегӧпиыс сёяс, лоас сэтшӧмтор, быттьӧкӧ став кодзулыс ӧти здукӧ кусас!

А кда бораннясь сонь сивсы, эста бта сембе менельсь комачави равжа коволса и лоткайхть цифтордомда тяшттне!

А тага пача тудым кочкын колта гын, тидыже вет чыла шӱдырынат иканаште йӧрен колтымышт дене иктакыс!

Патя ти пеледӹшӹм качкын колта гӹнь, ти эдемлӓн цилӓ шӹдӹр икӓнӓштӹ йӧрен кемӹ доно иктӹ!

Ансяк бути вишка ревинесь сонзэ сэвсы, те теке тевесь, зярдо весе тештне сеске мадевельть!

Но если барашек его съест, это все равно, как если бы все звезды разом погасли!

Онтон хойчоон ону сиэн кэбистэҕинэ, син биир сулустар бары тэҥинэн умуллан хаалбыттарын кэриэтэ буолуо дии!

Әгәр дә аны бәрән ашый калса, бу — бөтен йолдызлар берьюлы сүнгән кебек бит!

Һәм быныһы, һинеңсә, мөһим түгел!

Сан шухӑшупа, темрен те кирлӗрех ыйту мар-и ҫакӑ?

Ӕ бон дзорун нӕ бал адтӕй.

Сени ангылауунга кёре, ол да магъанасызмыды?!

И тайӧ, тэ ногӧн, абу тӧдчана!

И тя тонь мяльцень коряс лувови аф эрявиксокс?

Тидыже, тыйын шонымаште, кӱлдымаш мо?!

Коли тидӹ керӓл агыл?

Ды те тонь коряс, мезеяк!

И это, по-твоему, не важно!

Эн этэргинэн, ити барыта солуута суох дуу!

Синеңчә, бу нәрсә мөһим түгелме!

Ул башҡа һөйләшә алмай ине. Ҡапыл ярһып илап ебәрҙе.

Унра сӑмахне тӑсмалӑх пачах та вӑй-хал юлман. Вара самантрах хыттӑн ӗсӗклесе макӑрса ячӗ.

Ӕвеппайди богъ- богъӕй никкудтӕй. Ӕрӕхсӕвӕ’й.

Андан сора сёз айталмай, жюрексинип жиляды.

Сійӧ эз нин вермы сёрнитны. Немвиччысьтӧг бӧрддзис.

Сон сяда лама ашезь корхта. И вов сон аварьгодсь.

Тудо тетла кутырен ыш керт. Вучыдымын шортын колтыш.

Пакыла тӹдӹ попен кердде. Тӹдӹ юкынок мӓгӹрӓл колтыш.

Седе тов сон эзь кортаво. Сон сеске кармась лайшеме.

Он больше не мог говорить. Он вдруг разрыдался.

Кини итинтэн ордук тугу да кыайан эппэтэҕэ. Эмискэ ытаан маккыраабыта.

Нәни принц башка сүз әйтмәде. Аннары ул кинәт үксеп еларга тотынды.

Ҡараңғы төштө.

Каҫ тӗттӗмленчӗ.

Ӕз ниууагътон мӕ косӕнгӕрзтӕ.

Кёз байланды.

Пемдіс.

А ушеса кармась шоподема.

Кече рӱмбалгыш.

Пӹцкемӹшӓлтӹ.

Чопотетсь.

Стемнело.

Халлаан хараҥарбыта.

Караңгы төште.

Мин эшемде ташланым.

Манӑн чӑкӑлтӑш ӗҫе пӑрахма тиврӗ.

Куд нецӕййаг мӕмӕ фӕккастӕнцӕ мӕ дзӕбокӕ, мӕ лӕсгӕр, мӕ ӕдонуг ӕма мӕлӕт.

Ишни къойдум.

Ме эновті уджӧс.

Мон кадыне эсь тевозень.

Мый пашамым кудалтышым.

Мӹнь пӓшӓлӹмӹ хӓдӹрвлӓэм кид гӹц колталтышым.

Мон ёртыя важодемам.

Я бросил работу.

Мин үлэбин бырахпытым.

Мин эшемне ташладым.

Миңә бәләле болт менән сүкеш, сарсау һәм үлем мәғәнәһеҙ булып күренделәр.

Темшӗн мана мӑлатукпа гайка та, ӗҫес килнипе аптӑрани те, ҫывӑхрах пек туйӑнса тӑнӑ вилӗм те халь ӗнтӗ ним те мар пек туйӑнма тытӑнчӗҫ.

Еу стъалубӕл, еу планетӕбӕл, мӕнонбӕл, Зӕнхӕбӕл адтӕй барӕвдаунгъӕуагӕ Минкъий принц!

Ол хужулукъ гайка бла чёгюч, суусаплыкъ бла ажал эсимден кетгендиле.

И дӧнзьӧдана гайкаыс да мӧлӧтыс, горш косьмӧмӧй да кулӧмысь полӧмӧй юрысь петіс, вуніс.

И видекс, монь тевозе, кона сотфоль моторти повф болтть и молаткать перьф, няевсь ёфси аф сяшкава эрявиксокс, стане, кода и ведень ванфтомась и куломать эзда пелемась.

Мылам саде шыдештарыше болт да чӧгытем, йӱмӧ шумашем да, лиеш гын, колымашат — чылажат воштылтышын чучо.

Гайка дӓ молот мӹньӹн вуй гӹцемӓт лӓктӹн кевӹ, йӱмӹ шомаш дӓ ӹлӹмӓш кӹрӹлтмӹ гишӓн шанымашвлӓэм ӓшӹндӓрен, ӹнде ваштыл, вӓк, колтышым.

Монь пейдевтсь те апаро болтось ды молоткась, симемань самось ды куломась.

Мне смешны были злополучный болт и молоток, жажда и смерть.

Миэхэ, ол сордоох буолтам уонна өтүйэм, тамаҕым хаппыта уонна баҕар өлүүм даҕаны көр курдук буола түспүттэрэ.

Каһәр суккан болт белән чүкеч, сусау һәм үлем инде миңа көлке булып тоела башлады.

Йондоҙҙа, ҡауҡабта — минең, Ер Шары тип аталған, ҡауҡабымда — Бәләкәй шаһзат илай ине, һәм миңә уны йыуатырға кәрәк ине.

Ҫав самантра ҫӑлтӑр ҫинче, тӗрӗсрех каласан, Ҫӗр ятпа ҫаврӑнакан хамӑн планетӑм ҫинче, пӗтӗм тӗнчене мансах эпӗ Пӗчӗк принц чӗрине лӑплантарма пултаракан сӑмахсем шырарӑм.

Мӕ гъӕбесмӕ ‘й исистон.

Бу планетада – мени Жер планетамда – Ёзден жашчыкъ жиляйды, аны кёлюн алыргъа керекди.

Кодзув вылын, енэжмуын, — миян енэжмуын, Му нимаын — бӧрдіс Дзоля принс, и колӧ вӧлі сійӧс такӧдны.

И вов ся тяштть лангса, масторлангса – монь масторлангсон, конань лемоц Земля – авардсь Ёмла Оцязорнясь, и эрявсь сонь басямс, анелямс и ужяльдемс.

Шӱдыр валне, планетыште — Мланде лӱман мыйын планетыштем — Изи принц шортын, да тудым шыматаш кӱлын.

Шӹдӹр вӹлнӹ, планета вӹлнӹ — Мӱлӓндӹ лӹмӓн мӹньӹн планета вӹлнем — Изи принц мӓгӹрен дӓ тӹдӹм ладнангдараш келеш ылын.

Теште лангсо, планета лангсо – монь планета лангсо, конанть лемезэ Мода – авардсь Вишка инязорнэ, ды эрявсь сонзэ ладсемс.

На звезде, на планете – на моей планете, по имени Земля – плакал Маленький принц, и надо было его утешить.

Сулуска, чолбоҥҥо – мин Сир диэн ааттаах олорор чолбоммор – Кыра тыгын ытыыра, уонна кинини уоскатар суһал сорук турара.

Йолдызда, дөресрәге, планетада — Җир дип аталган минем планетамда — Нәни принц елый. Аны юатырга кирәк.

Мин уны ҡулыма алып бәүелтә башланым. Мин уға: "Һин яратҡан гөлгә бер ни янамай...

Эпӗ ӑна йӑтса кӑкӑр умне илтӗм, унтан пӗчӗк ачана ҫывратнӑ пек алӑ вӗҫҫӗн чӳхентертӗм. Ҫавна май сӑмахпа та лӑплантарма тӑрӑшрӑм: — Санӑн юратнӑ чечекӳн нимрен те хӑрамалла мар…

Раузтон ӕй. Дзурдтон ин: «Ке уарзис, еци деденӕгӕн неци тас ӕй...

Къоюнума къысып, бёлляу-бёлляу эте айтама: «Ол сен сюйген гоккачыкъ къоркъуусузду...

Ме босьті сійӧс киам да понді баййӧдлыны. Ме висьталі сылы: «Тэнад радейтана дзоридзлы некод лёксӧ оз вӧч...

Мон сявине сонь кядезон и кармань нюряфнемонза. Мон тошкань тейнза: «Панчфкять, конань тон кельгсак, кивок аф обжасы…

Мый тудым кидышкем нальым да лӱҥгыкташ тӱҥальым. Тудлан ойлем: «Йӧратыме пеледышетлан нимогай лӱдыкшӧ уке…

Мӹнь тӹдӹм кидӹшкем нӓльӹм дӓ рӹпшӓш тӹнгӓльӹм. Мӹнь тӹдӹлӓн попенӓм: «Тӹньӹн яратымы пеледӹшет доно нимат ак лиӓлт.

Саия кедезэнь ды карминь мадстемензэ. Кортылинь сонензэ: «Цецянтень, конанть тон вечксак, мезеяк а карми…

Я взял его на руки и стал баюкать. Я говорил ему: «Цветку, который ты любишь, ничто не грозит…

Кинини көтөҕөн ылан илиибэр бигээбитим уонна эппитим: «Эн таптыыр сибэккигэр туох да суоһуур куттал суох…

Мин принцны кулыма алдым да көйли-көйли тирбәтергә тотындым: — Яраткан чәчәгеңә берни дә булмас...

Мин бәрәсеңә морондоҡ төшөрөп бирәм... Сәскәң өсөн ҡояҡ һүрәтләрмен... Мин..."

Эпӗ санӑн сурӑху валли сӑмсалӑх ӳкернӗччӗ-ҫке… Эпӗ…

Ӕз дин дӕ фусӕн цъотта схузӕ кӕндзӕнӕн... Ӕз дин дӕ деденӕги аллифарс кауӕ схузӕ кӕндзӕнӕн... Ӕз...»

Мен сени къозучугъунга нохта суратчыкъ ишлерме... ариу гюлчюкню тёгерегине буруу суратчыкъ салырма... Мен... мен...»

Ме серпасала тэнад мегӧпиыдлы нырдом... серпасала тэнад дзоридзлы доръян кӧрт...».

Мон рисаван тонь боранняценди пандоскя… Панчфкяцень перьф рисаван перяфкс… Мон…».

Мый тыйын тага пачатлан умша авыртышым сӱретлен пуэм… Пеледышетым сӱретлыме кӱртньӧ дене вӱдылам… Мый...»

Мӹнь тӹньӹн патяэтлӓн нерӓшӹм рисуен пуэм... Мӹнь пеледӹшетлӓн леведшӓшлыкым рисуен пуэм. Мӹнь...».

Мон артан тонь ревинентень чамань пекстамо… Артан тонь цецянтень броня… Мон…»

Я нарисую твоему барашку намордник… Нарисую для твоего цветка броню… Я…»

Мин эн хойчооҥҥор томторук уруһуйдуоҕум… Мин эн сибэккигэр анаан халыҥ хахха уруһуйдуоҕум… Мин…».

Мин синең бәрәнеңә борынчык ясармын... Синең чәчәгеңә каплавыч ясармын... Мин...

Уның ни һөйләгәнен мин насар аңлай инем. Мин үҙемде ипһеҙ һәм килбәтһеҙ тип хис иттем.

Анчах тек сӑмах тупаймарӑм, хама ытла та ниҫталла мар таҫталла тенӗ пек туйрӑм.

Ци дзурдтайнӕ, уой нӕ зудтон. Мӕхемӕ хъӕбӕр ӕнарӕхст кастӕн.

Мен билмей эдим анга къаллай сёзле айтыргъа кереклисин. Кесим кесими кётюралмай, мыккыл да, гёбел да болгъанма.

Ме эг тӧд мый нӧшта шуны. Ачымӧс кылі ӧшлӧпанӧн, дурк да кын мортӧн.

Мон кальдявста шарьхкодень, мезе корхтан. А эсь прязень маряйне офта лаца, кона ашезе сода, мезе тиемс, коза шятямс, коза молемс.

Мом ойлымемым шкежат сайын умылен омыл. Шкемым шке моткоч тӧмыресын да кӧтыремын шижынам.

Мӹнь пӓлӹделам, мам эче келесӓш, мам ӹштӓш. Мӹнь пӓлӹделам, кыце тӹдӹн йӓнгӹшкӹжӹ витӓш, ма доно сусуэмдӓш.

Мон авль пек чарькодинь, мезде кортынь. Маринь эсь прясон беряньстэ.

Я плохо понимал, что говорил. Я чувствовал себя ужасно неловким и неуклюжим.

Тугу саҥарарым дьүүлүн-дьаалын бэйэм даҕаны өйдөөбөт буолбутум. Оннук бэйэбиттэн кэлэйбитим, кэмсиммитим.

Мин үземнең нәрсә сөйләгәнемне үзем дә аңламый идем. Миңа коточкыч уңайсыз булып китте.

Уға, мине ишетһен өсөн, нисек өндөшергә икәнен, уның, минән алыҫлашып барған, күңелен нисек ҡыуып етергә икәнен, бин белмәй инем...

Эпӗ ун чунӗн сукмакӗсене кӑлӑхах шырарӑм, вӗсемсӗр этем чӗрине епле лӑплантарӑн…

Нӕ зудтон, кӕми ‘йбӕл фӕххуӕст уон, куд имӕ бахӕццӕ уон...

Къалай чакъырайым, ол мени эшитирча; къалай жетейим аны менден учхалап баргъан кёлюне?

Кыдзи чуксавны-корны, мед сійӧ кылас, кыдзи вӧтӧдны ме дорысь ылыстчысь ловсӧ?

Мон ашине сода, кода ужяльдемс сонь, кода пачфтемс лямбе валнень сонь седиенцты-ваймонцты, конац валом-валом аерткшнесь монь эздон…

Тӱвыт пален омыл: тудо колжо манын, кузе ӱжаш, мый дечем мучыштен кайыше чонжым кузе поктен шуаш…

Сӹнзӓвӹд мӱлӓндӹ техеньӹ ынгылаш лидӹмӹ.

Мон а содылинь, кода сонзэ тердемс, марявлимем, кода сасамс оймензэ, конась оргодиль эйстэдень…

Я не знал, как позвать, чтобы он услышал, как догнать его душу, ускользающую от меня…

Мин, кини мүччү туттаран куотан эрэр уйан кутун, хайдах ыҥыран иһитиннэрэн бэйэбэр төннөрүөхпүн билбэт этим…

Ничек итеп аны юатырга, ничек итеп җанына якын сүзләр табарга да белмәдем...

Һуң күҙ йәштәре донъяһы шул тиклем серле һәм билгеһеҙ бит ул.

Кунта куҫҫульсӗр пуҫне урӑх эмел ҫук та пулӗ.

Цӕстисугти бӕстӕ... е уотӕ сосӕг ӕй...

Нечик белгисизди, нечик тамашады жилямукъ тамычыны теренлиги...

Сійӧ ӧд сэтшӧм гусятор кутысь да тӧдмавтӧм, тайӧ синваа муыс...

Вов сон кодама сельмоведень масторсь: кати-кодама ёфси аф содаф вий мархта.

Вет тудо тунар умылаш лийдыме да пален налдыме — шинчавӱдан тиде эл.

Шукыштат агыл мӹнь ти пеледӹш гишӓн шукыракым пӓлен нӓльӹм.

Сон истямо асодавикс ды ачарькодевикс, те сельведень масторось.

Ведь она такая таинственная и неизведанная, эта страна слез.

Оннук таайыллыбат кистэлэҥнээх уонна туга да билгэлэммэт этэ, ол харах уута хоммут дойдута.

Бик тә серле бит ул күз яше иле.

Тиҙҙән мин был сәскәне яҡшыраҡ белдем.

Часах эпӗ ку чечек пирки татах та тӗплӗнрех пӗлтӗм.

Еци деденӕги мин тагъд рӕстӕгмӕ хуӕздӕр базонун бантӕстӕй.

Кёп мычымай ол тауушлукъ гюлню хапарын мажалыракъ билдим.

Зэв регыдӧн ме тӧдмалі бурджыка тайӧ дзоридзсӧ.

Курок кармань сяда цебярьста содамонза тя панчфкять.

Тиде пеледыш нерген мый лишыл жапыште сайынрак пален нальым.

Изи принцӹн планетӹжӹ вӹлнӹ соок проста пеледӹшвлӓ кушкыныт, нӹнӹн вуйыштым ик рӓдӹ ӹлӹштӓш веле косирӓен, нӹнӹлӓн шукы вӓр керӓл ылде, нӹнӹ иктӹмӓт тӹкӓлделыт.

Аламо шкань ютазь мон седе парсте карминь содамо те цецядонть.

Очень скоро я лучше узнал этот цветок.

Сотору, ол сибэкки туһунан мин үчүгэйдик билбитим.

Озакламый мин бу чәчәк турында күбрәк белдем.

Бәләкәй шаһзаттың ҡауҡабында гел ябай ғына сәскәләр үҫә ине — уларҙың таждары ла әҙ ине һәм улар бик әҙ урын алып бер кемде лә борсомай ине.

Пӗчӗкҫеҫ принц пурӑнакан планета ҫинче нумайранпа сӑн-пичӗпе ытлашши чӑпар курӑнман, виҫӗ-тӑватӑ чӗрпеклӗ сӑпай чечексем ҫитӗннӗ пулнӑ. Нумай вырӑн та йышӑнман тата никама та сарӑпламанскерсем.

Минкъий принци планети рагӕй дӕр задӕй хуӕрз хумӕтӕг деденгутӕ, уонӕбӕл айдагъ еу рӕнгъӕ адтӕй деденсифтӕ. Берӕ бунат нӕ ахӕстонцӕ, неке гъигӕ дардтонцӕ.

Ёзден жашчыкъны жулдузунда гокка хансла мутхузуракъдыла, мудахыракъдыла, кёп жер бийлемейдиле, чапыракълары аздыла.

Дзоля принслӧн енэжмуас век быдмылісны синмӧ шыбитчытӧм дзоридзьяс — сырйыс налӧн вӧлӧма этша, уна ин найӧ абу босьтлӧмаӧсь да некодӧс абу майшӧдлӧмаӧсь.

Ёмла Оцязорнять масторлангса фалу кассть аньцек фкя лацонь панчфт – синь лопанядост ульсь кржа, занцесть аф оцю васта и мзярдовок киньге ашесть токсе.

Изи принцын планетыштыже тыглай, нимо денат ойыртемалтдыме пеледыш-влак кушкыныт — нунын лышташышт шагал лийын, верымат шагал айленыт да нигӧмат тургыжландарен огытыл.

Нӹнӹ ирок сирем вӹлнӹ пеледӹнӹт дӓ вадеш лӹвӹжгенӹт.

Вишка инязорнэнь планетасо свал кассть эрьва чинь, сэтьме цецят – сынст ульнесть аламо цецялопинест, сайсть пек аламо тарка ды киньгак эзть токше.

На планете Маленького принца всегда росли простые, скромные цветы – у них было мало лепестков, они занимали совсем мало места и никого не беспокоили.

Кыра тыгын халлаанын эттигэр куруук сүрдээх судургу, туох да уратыта суох сибэккилэр үүнэллэрэ. Олор эминньэхтэрэ да аҕыйаҕа уонна кими да, тугу да мэһэйдээбэттии кыра сиргэ абына-табына үүнэллэрэ.

Нәни принц планетасында һәрвакыт бик гади, әллә ни күзгә бәрелеп тормаган чәчәкләр үскән. Таҗ яфраклары да аз икән. Шуңа күрә алар, күп урын алмыйча һәм беркемгә дә комачауламыйча, тыныч кына үсеп утыралар, ди.

Улар иртәнсәк үлән араһында асылып, кискә шиңәләр ине.

Вӗсем ирхи сывлӑмлӑ курӑк ӑшӗнче ҫунаттисене сарса янӑ, каҫ пулттипе сулхӑн ӗнтрӗкне путнӑ.

Сӕумӕй фӕззинниуонцӕ кӕрдӕгути ӕхсӕн ӕма изӕрӕй байдуиуонцӕ.

Танг аласында, бирси хансланы арасында кирпиклерин ачадыла; ингир аласында уа хуууруладыла.

Асывнас турун пиас дзоридзьяс воссьывлӧмны да рытъявылас пӧдласьлӧмны.

Синь панчсть шобдава лия тишенятнень ёткса, а илять комафнезь эсь пряснон, ёфси пужендсть.

Эрдене нуно шудо лоҥгаште почылтыныт да кас велеш лывыжгеныт.

А тидӹжӹ тагышецӹн вӹстӓрен кандымы нӱшмӹ гӹц шӹтен лӓктӹн.

Сынь панжтневсть валске марто тикше потсо ды чоподава пекставкшность.

Они раскрывались поутру в траве и под вечер увядали.

Халлаан сырдыыта от быыһыгар сэгэйэллэрэ, киэһэриитэ кэхтэллэрэ.

Бу чәчәкләр иртәләрен ачылалар, ә кич җитүгә сулалар икән.

Ә быныһы, ҡайҙандыр осоп килеп, орлоҡтан үҫеп сыҡҡан, һәм Бәләкәй шаһзат, башҡа бер үҫенте менән һабаҡтарға оҡшамаған ваҡ шытымға, күҙен айырмай ҡараған.

Ку вара таҫти ҫилсемпе ӑнсӑртран вӗҫсе илсе килнӗ вӑрлӑх пӗрчинчен шӑтса тухнӑ. Ҫак ытарайми черченкӗ хунава, ытти чечексенчен пач уйрӑмскере, Пӗчӗк принц ырми-канми тӗсесе киленнӗ.

Фал еубон ба, ка ин ци зонуй, кӕцӕй ӕрбафтуйгӕ муггагӕй, равзурдӕй аци деденӕг, ӕма Минкъий принц ӕ цӕстӕ нӕбал иста иннӕ деденгути ӕвзарти хузӕн ка н ‘адтӕй, еци ӕвзарӕй.

Бу уа къайдан эсе да келген бир урлукъчукъдан жаратылгъанды, Ёзден жашчыкъ да бу сейир хансчыкъгъа, бирси битимлеге ушамагъанына къууанады – кёз къакъмай къарайды, кёз гинжисинча сакълайды.

А этайӧыс ӧтчыд быдмӧма код тӧдас кытысь лэбзьӧм кӧйдысысь, и Дзоля принс синсӧ эз вештыв ичӧтик петасысь, коді торъяліс став мукӧд вож да сіысь.

А тя панчфсь эвондась аф оцю видьмоняста, кона повсь тоза аф содамок коста и ульсь аф сембонь лаца. Ёмла Оцязорнясь кельгсезь ванондсь сонь лангозонза, ашезе ноля эсь сельмингольденза.

А тиде кушкыл икана ала-кушеч толын лекше нӧшмӧ гыч шытен, да Изи принц пудырго гай изи ты кушкылнер деч шинчажымат кораҥден огыл — тудо моло кушкыл але шудо гай лийын огыл.

Изи принц ти шӹтӹш паштек пишок тӹшлен.

А вана те цецясь весть кармась касомо видьместэ, конась кандовсь кие соды косто ды Вишка инязорнэ секень тев вансь вишкине касовксонть лангс, конась эзь моле лия касовкстнэнь ды олгинетнень лангс.

А этот пророс однажды из зерна, занесенного неведомо откуда, и Маленький принц не сводил глаз с крохотного ростка, не похожего на все остальные ростки и былинки.

Онтон ол сибэкки, хантан кэлэн түспүтэ биллибэт туораахтан силис тардан барбыт.

Ә монысы кайдандыр, ничектер килеп эләккән орлыктан тишелеп чыккан. Башка бер үсентегә дә охшамаган бу шытымнан Нәни принц көннәр буе күзен ала алмый икән.

Ә әгәр ҙә был баобабтарҙың бер яңы төрө булып ҡуйһа?

Ку вӑл пач урӑх йышши баобаб хунавӗ мар-ши тесе шутлама та май пулнӑ.

Уӕд та ма баобаби нӕуӕг муггаг ӕй.

Баобабны бир тюрлю бир жангы къумасы эсе уа?

А друг тайӧ баобаблӧн кутшӧмкӧ выль сикас?

А кда тя лисьфкясь баобабань кодамовок лия видьме?

Кенета баобабын иктаж-могай у ойыртемже?

Тӹдӹ вес азымвлӓ гань ылде.

Паряк те кодамояк лия баобаб?

Вдруг это какая-нибудь новая разновидность баобаба?

Кыра тыгын атын ханнык да үүнээйигэ майгыннаабат кып-кыра араскыттан хараҕын араарбакка манаабыт.

Бәлки, ул баобабның яңа төредер?

Ләкин ҡыуаҡ өҫкә үҫеңенән тиҙ генә туҡтаны һәм уның башында сәскә бөрөһө барлыҡҡа килде.

Анчах та хунав часах ҫӳлелле ӳсме пӑрахнӑ, унра чечек ӗренки уҫӑмлӑ палӑрнӑ.

Фал къотӕр уайтагъддӕр хӕрдмӕ нӕ бал ирӕзтӕй, удта ибӕл фӕззиндтӕй деденӕги къубарӕ.

Алай ол гюл кёкенчик, бийикге ёсгенин тохтатып, чирчик этип башлады.

Сӧмын петасыс ӧдйӧ дугдіс нюжӧдчыны вывлань да сы помӧ быдмис гӧрддзым.

Аньцек касыкскясь курокста лоткась касомда вяри и эсонза эвондасть панчфонь покольхть.

Но изи вондо кӱшкӧ шуйналтмыжым писын чарнен да пеледыш чумырка лийын шогалын.

Тидӹ у йиш баобабат лин кердӹн.

Ансяк куракшкесь куроксто лоткась касомо верев, эйстэнзэ панжовсь цеця.

Но кустик быстро перестал тянуться ввысь, и на нем появился бутон.

Баҕар бу, Абааһы Тайаҕын атын көрүҥүн араскыта буолуо, дии саныыра.

Ләкин күп тә узмый, шытым, үсүдән туктап, чәчәккә бөреләнә.

Бәләкәй шаһзат бындай ҙур бөрөләрҙе күргәне юҡ ине әле, һәм мөғжизә күрәсәген һиҙемләне. Ә билдәһеҙ ҡунаҡ, әле үҙенең йәшел бүлмәһендә йәшенеп эй әҙерләнә, эй ҡупшылана ине. Ул хәстәр менән буяуҙар һайлай ине.

Пӗчӗк принц куҫӗ умӗнчех хунавран тем пысӑкӑш папка чӑмӑртаннӑ — унра темле тӗлӗнтермӗш асамлӑхӑн паллисем курӑннӑ. Анчах та чечек, хӑйӗн ешӗл папкин хупӑлчинче пытаннӑскер, ҫутӑ ҫине тухма васкаман, капӑрланнӑ, хӳтлӗхре йӑлттам сӑрӑсемпе тӗсленсе киленнӗ — хӑшӗ килӗшерех парать?

Минкъий принц, еци ставд къубарӕмӕ кӕсгӕй, ӕнкъардта, уордигӕй цидӕр дессаг ке разиндзӕнӕй, уой. Фал деденӕг нур ма нӕ ма фӕцӕй ӕхе рӕсугъдтӕгонд ӕ минкъий цъӕх уати медӕгӕ. Бӕстон равзарӕ-бавзарӕ кодта ӕ хузтӕ.

Ол чирчикле кюнден-кюннге абадандан-абадан кёбедиле. Аллай уллу чирчиклени Ёзден жашчыкъ бир заманда да кёрмегенди. Артдан-артха къалай чагъарыкъларын къууанч тыпырлы сакълайды. Жашырын къонагъ а кесини жашил отоучугъунда къубулады, кесин сымарлайды. Бояуларын эслеп, эсеплеп сайлайды.

Дзоля принс некор на эз аддзывлы татшӧм ыджыд гӧрддзымсӧ да водзвыв воис мӧвпӧ, мый аддзас шемӧсмӧдантор. А тӧдтӧм воысьыс, аслас турунвиж вежӧсторйӧ дзебсьӧмӧн век дасьтысис, век мичмӧдчис. Сійӧ тӧждысьӧмӧн бӧрйис рӧмъяс.

Ёмла Оцязорнясь мзярдовок ашезь няенде панчфонь тяфтама лисьфкат. Сон седиса марязе, што тя панчфть эзда лиси кати-мезе аф содаф, аф стама, мялень салай. И вов тя инжись, кона кяшфоль эсь сянгяря куднясонза, аноклась и аноклась синь васедемаснонды. Сон арьсезь кочксесь эрь кодама тюст и тянь эзда нинге сядонга пяк мазомкшнесь.

Изи принц тыгай кугу пеледыш чумыркам але нигунамат ужын огыл, тудлан туге чучын, пуйто ала-мом ӧрыктарышым ужеш. А палыдыме уна эше шке ужар кыдежыштыже шылын, эре ямдылалтын, эре шкенжым сӧрастарен. Шкаланже тӱрлӧ тӱсым шекланен ойыркален.

Ма гӹнят, тӹшкӓ цӓшок кушкаш цӓрнен дӓ пеледӹшӹш сӓрнӓлтӓш йӓмдӹлӓлтӹн. Пеледӹш вуйлан кушкаш палшен миэн, Изи принц шижӹн, кушкыш цӱдӓш сӓрнӓлтеш лиэш, но пеледӹш вуй ыжар лыкыштыжы эче со йӓмдӹлӓлтӹн дӓ йӓмдӹлӓлтӹн. Тӹдӹ цӹревлӓм тӹшлен айырен.

Вишка инязорнэ те шкас эзь нейне исят покшт цецянь пургондавкст ды учось алкуксонь паро тамашань тевть. Асодавикс инжесь, конась зярс пекстазель пиже нупальнесэнзэ, мазылгавтсь эсь прясонзо. Сон весе мельсэ кочксесь тюст.

Маленький принц никогда еще не видал таких огромных бутонов и предчувствовал, что увидит чудо. А неведомая гостья, еще скрытая в стенах своей зеленой комнатки, все готовилась, все прихорашивалась. Она заботливо подбирала краски.

Ол эрээри, сэппэрээк ук үрдүккэ талаһарын эмискэ тохтоппут уонна аны төбөлөнөн барбыт. Кыра тыгын урут хаһан да маннык улахан сибэкки төбөтүн көрбөтөх, онон туох эрэ күүтүллүбэтэх дьиктини көрүөхтээҕин сэрэйбит. Онтон, бэйэтин күөх хоһун эркиннэрин хаххатыгар иһийэн олорор көстүбэтэх ыалдьыт, өссө да тылларга бэлэмнэнэн киэргэнэрэ.

Нәни принцның әле беркайчан да бу кадәр зур бөре күргәне булмый. Ул, могҗиза көткәндәй, тынып кала. Ә билгесез кунак, үзенең яшел өенә яшеренгән килеш, һаман ыспайлана, бизәнә. Ул башта тырышып-тырышып буяулар сайлый.