sentence
stringlengths 2
209
| unsandhied
stringlengths 2
220
|
---|---|
tejasvinaṃ taṃ vidvāṃso manyante tattvadarśinaḥ | tejasvinam tam vidvāṃsaḥ manyante tattva darśinaḥ |
krodhaṃ tyaktvā tu puruṣaḥ samyak tejo 'bhipadyate | krodham tyaktvā tu puruṣaḥ samyak tejaḥ abhipadyate |
rajas tallokanāśāya vihitaṃ mānuṣān prati | rajaḥ tat loka nāśāya vihitam mānuṣān prati |
evaṃ vināśo bhūtānām adharmaḥ prathito bhavet | evam vināśaḥ bhūtānām adharmaḥ prathitaḥ bhavet |
tasmānmanyur vināśāya prajānām abhavāya ca | tasmāt manyuḥ vināśāya prajānām abhavāya ca |
tasmājjanma ca bhūtānāṃ bhavaś ca pratipadyate | tasmāt janma ca bhūtānām bhavaḥ ca pratipadyate |
kṣantavyaṃ puruṣeṇeha sarvāsvāpatsu śobhane | kṣantavyam puruṣeṇa iha sarvāsu āpatsu śobhane |
krodhanas tvalpavijñānaḥ pretya ceha ca naśyati | krodhanaḥ tu alpa vijñānaḥ pretya ca iha ca naśyati |
kṣamā dharmaḥ kṣamā yajñaḥ kṣamā vedāḥ kṣamā śrutam | kṣamā dharmaḥ kṣamā yajñaḥ kṣamā vedāḥ kṣamā śrutam |
yas tām evaṃ vijānāti sa sarvaṃ kṣantum arhati | yaḥ tām evam vijānāti sa sarvam kṣantum arhati |
kṣamā brahma kṣamā satyaṃ kṣamā bhūtaṃ ca bhāvi ca | kṣamā brahma kṣamā satyam kṣamā bhūtam ca bhāvi ca |
ati brahmavidāṃ lokān ati cāpi tapasvinām | ati brahma vidām lokān ati ca api tapasvinām |
kṣamā tejasvināṃ tejaḥ kṣamā brahma tapasvinām | kṣamā tejasvinām tejaḥ kṣamā brahma tapasvinām |
yadā hi kṣamate sarvaṃ brahma sampadyate tadā | yadā hi kṣamate sarvam brahma sampadyate tadā |
yeṣāṃ manyur manuṣyāṇāṃ kṣamayā nihataḥ sadā | yeṣām manyuḥ manuṣyāṇām kṣamayā nihataḥ sadā |
teṣāṃ paratare lokās tasmāt kṣāntiḥ parā matā | teṣām paratare lokāḥ tasmāt kṣāntiḥ parā matā |
ācāryo viduraḥ kṣattā śamam eva vadiṣyataḥ | ācāryaḥ viduraḥ kṣattā śamam eva vadiṣyataḥ |
pitāmahaś ca no vyāsaḥ śamaṃ vadati nityaśaḥ | pitāmahaḥ ca naḥ vyāsaḥ śamam vadati nityaśaḥ |
kālo 'yaṃ dāruṇaḥ prāpto bharatānām abhūtaye | kālaḥ ayam dāruṇaḥ prāptaḥ bharatānām abhūtaye |
suyodhano nārhatīti kṣamām evaṃ na vindati | suyodhanaḥ na arhati iti kṣamām evam na vindati |
naimiṣaṃ puṣkaraṃ caiva gotīrthaṃ sindhusāgaram | naimiṣam puṣkaram ca eva gotīrtham sindhusāgaram |
ete cānye ca bahavo ye ca puṇyāḥ śiloccayāḥ | ete ca anye ca bahavaḥ ye ca puṇyāḥ śiloccayāḥ |
gaṅgāyamunayormadhye pṛthivyā jaghanaṃ smṛtam | gaṅgā yamunayoḥ madhye pṛthivyāḥ jaghanam smṛtam |
prayāgaṃ rājaśārdūla kalāṃ nārhati ṣoḍaśīm | prayāgam rāja śārdūla kalām na arhati ṣoḍaśīm |
yajante kratubhir devāstathā cakradharā nṛpāḥ | yajante kratubhiḥ devāḥ tathā cakradharāḥ nṛpāḥ |
siddhakṣetraṃ ca vijñeyaṃ gaṅgātīrasamanvitam | siddha kṣetram ca vijñeyam gaṅgā tīra samanvitam |
idaṃ satyaṃ vijānīyāt sādhūnāmātmanaśca vai | idam satyam vijānīyāt sādhūnām ātmanaḥ ca vai |
suhṛdaśca japetkarṇe śiṣyasyānugatasya ca | suhṛdaḥ ca japet karṇe śiṣyasya anugatasya ca |
idaṃ puṇyamidaṃ dharmyaṃ pāvanaṃ dharmamuttamam | idam puṇyam idam dharmyam pāvanam dharmam uttamam |
adhītya ca dvijo'pyetannirmalaḥ svargamāpnuyāt | adhītya ca dvijaḥ api etat nirmalaḥ svargam āpnuyāt |
snāhi tīrtheṣu kauravya na ca vakramatirbhava | snāhi tīrtheṣu kauravya na ca vakra matiḥ bhava |
prayāgasya tu sarve te kalāṃ nārhanti ṣoḍaśīm | prayāgasya tu sarve te kalām na arhanti ṣoḍaśīm |
bahukleśena yujyante tena yānti parāṃ gatim | bahu kleśena yujyante tena yānti parām gatim |
trikālaṃ jāyate jñānaṃ svargalokaṃ gamiṣyati | tri kālam jāyate jñānam svarga lokam gamiṣyati |
draupadyuvāca | draupadī uvāca |
pitṛpaitāmahe vṛtte voḍhavye te 'nyathā matiḥ | pitṛpaitāmahe vṛtte voḍhavye te anyathā matiḥ |
neha dharmānṛśaṃsyābhyāṃ na kṣāntyā nārjavena ca | na iha dharma ānṛśaṃsyābhyām na kṣāntyā na ārjavena ca |
dharmārtham eva te rājyaṃ dharmārthaṃ jīvitaṃ ca te | dharma artham eva te rājyam dharma artham jīvitam ca te |
brāhmaṇā guravaś caiva jānantyapi ca devatāḥ | brāhmaṇāḥ guravaḥ ca eva jānanti api ca devatāḥ |
bhīmasenārjunau caiva mādreyau ca mayā saha | bhīmasena arjunau ca eva mādreyau ca mayā saha |
tyajes tvam iti me buddhir na tu dharmaṃ parityajeḥ | tyajeḥ tvam iti me buddhiḥ na tu dharmam parityajeḥ |
rājānaṃ dharmagoptāraṃ dharmo rakṣati rakṣitaḥ | rājānam dharma goptāram dharmaḥ rakṣati rakṣitaḥ |
iti me śrutam āryāṇāṃ tvāṃ tu manye na rakṣati | iti me śrutam āryāṇām tvām tu manye na rakṣati |
ananyā hi naravyāghra nityadā dharmam eva te | ananyā hi nara vyāghra nityadā dharmam eva te |
avāpya pṛthivīṃ kṛtsnāṃ na te śṛṅgam avardhata | avāpya pṛthivīm kṛtsnām na te śṛṅgam avardhata |
yad idaṃ vaiśvadevānte sāyaṃprātaḥ pradīyate | yat idam vaiśvadeva ante sāyam prātaḥ pradīyate |
iṣṭayaḥ paśubandhāś ca kāmyanaimittikāś ca ye | iṣṭayaḥ paśubandhāḥ ca kāmya naimittikāḥ ca ye |
vartante pākayajñāś ca yajñakarma ca nityadā | vartante pākayajñāḥ ca yajña karma ca nityadā |
etair api mahāyajñair iṣṭaṃ te bhūridakṣiṇaiḥ | etaiḥ api mahāyajñaiḥ iṣṭam te bhūri dakṣiṇaiḥ |
rājan parītayā buddhyā viṣame 'kṣaparājaye | rājan parītayā buddhyā viṣame akṣa parājaye |
atrāpyudāharantīmam itihāsaṃ purātanam | atra api udāharanti imam itihāsam purātanam |
īśvarasya vaśe lokas tiṣṭhate nātmano yathā | īśvarasya vaśe lokaḥ tiṣṭhate na ātmanaḥ yathā |
dadhāti sarvam īśānaḥ purastācchukram uccaran | dadhāti sarvam īśānaḥ purastāt śukram uccaran |
ākāśa iva bhūtāni vyāpya sarvāṇi bhārata | ākāśe iva bhūtāni vyāpya sarvāṇi bhārata |
īśvaro vidadhātīha kalyāṇaṃ yac ca pāpakam | īśvaraḥ vidadhāti iha kalyāṇam yat ca pāpakam |
śakunis tantubaddho vā niyato 'yam anīśvaraḥ | śakuniḥ tantu baddhaḥ vā niyataḥ ayam anīśvaraḥ |
dhātur ādeśam anveti tanmayo hi tadarpaṇaḥ | dhātuḥ ādeśam anveti tat mayaḥ hi tat arpaṇaḥ |
yathā vāyos tṛṇāgrāṇi vaśaṃ yānti balīyasaḥ | yathā vāyoḥ tṛṇa agrāṇi vaśam yānti balīyasaḥ |
dhātur evaṃ vaśaṃ yānti sarvabhūtāni bhārata | dhātuḥ evam vaśam yānti sarva bhūtāni bhārata |
āryakarmaṇi yuñjānaḥ pāpe vā punar īśvaraḥ | ārya karmaṇi yuñjānaḥ pāpe vā punaḥ īśvaraḥ |
hinasti bhūtair bhūtāni chadma kṛtvā yudhiṣṭhira | hinasti bhūtaiḥ bhūtāni chadma kṛtvā yudhiṣṭhira |
roṣād iva pravṛtto 'yaṃ yathāyam itaro janaḥ | roṣāt iva pravṛttaḥ ayam yathā ayam itaraḥ janaḥ |
anāryān sukhinaś caiva vihvalāmīva cintayā | anāryān sukhinaḥ ca eva vihvalāmi iva cintayā |
tavemām āpadaṃ dṛṣṭvā samṛddhiṃ ca suyodhane | tava imām āpadam dṛṣṭvā samṛddhim ca suyodhane |
dhārtarāṣṭre śriyaṃ dattvā dhātā kiṃ phalam aśnute | dhārtarāṣṭre śriyam dattvā dhātā kim phalam aśnute |
kāraṇaṃ balam eveha janāñśocāmi durbalān | kāraṇam balam eva iha janān śocāmi durbalān |
valgu citrapadaṃ ślakṣṇaṃ yājñaseni tvayā vacaḥ | valgu citra padam ślakṣṇam yājñaseni tvayā vacaḥ |
astu vātra phalaṃ mā vā kartavyaṃ puruṣeṇa yat | astu vā atra phalam mā vā kartavyam puruṣeṇa yat |
dharmaṃ carāmi suśroṇi na dharmaphalakāraṇāt | dharmam carāmi suśroṇi na dharma phala kāraṇāt |
na dharmaphalam āpnoti yo dharmaṃ dogdhum icchati | na dharma phalam āpnoti yaḥ dharmam dogdhum icchati |
vedādhyāyī dharmaparaḥ kule jāto yaśasvini | veda adhyāyī dharma paraḥ kule jātaḥ yaśasvini |
sthavireṣu sa yoktavyo rājabhir dharmacāribhiḥ | sthavireṣu sa yoktavyaḥ rājabhiḥ dharma cāribhiḥ |
vyāso vasiṣṭho maitreyo nārado lomaśaḥ śukaḥ | vyāsaḥ vasiṣṭhaḥ maitreyaḥ nāradaḥ lomaśaḥ śukaḥ |
ato nārhasi kalyāṇi dhātāraṃ dharmam eva ca | ataḥ na arhasi kalyāṇi dhātāram dharmam eva ca |
rajomūḍhena manasā kṣeptuṃ śaṅkitum eva ca | rajaḥ mūḍhe manasā kṣeptum śaṅkitum eva ca |
dhyāyan sa kṛpaṇaḥ pāpo na lokān pratipadyate | dhyāyan sa kṛpaṇaḥ pāpaḥ na lokān pratipadyate |
bālavṛddhaprajākāntisaukumāryasvarārthinām | bāla vṛddha prajā kānti saukumārya svara arthinām |
kāmalobhānugo mūḍho narakaṃ pratipadyate | kāma lobha anugaḥ mūḍhaḥ narakam pratipadyate |
dharma eva plavo nānyaḥ svargaṃ draupadi gacchatām | dharmaḥ eva plavaḥ na anyaḥ svargam draupadi gacchatām |
apratiṣṭhe tamasyetaj jaganmajjed anindite | apratiṣṭhe tamasi etat jagat majjet anindite |
nirvāṇaṃ nādhigaccheyur jīveyuḥ paśujīvikām | nirvāṇam na adhigaccheyuḥ jīveyuḥ paśu jīvikām |
tapaś ca brahmacaryaṃ ca yajñaḥ svādhyāya eva ca | tapaḥ ca brahmacaryam ca yajñaḥ svādhyāyaḥ eva ca |
dānam ārjavam etāni yadi syur aphalāni vai | dānam ārjavam etāni yadi syuḥ aphalāni vai |
ṛṣayaś caiva devāś ca gandharvāsurarākṣasāḥ | ṛṣayaḥ ca eva devāḥ ca gandharva asura rākṣasāḥ |
phaladaṃ tviha vijñāya dhātāraṃ śreyasi dhruve | phala dam tu iha vijñāya dhātāram śreyasi dhruve |
dṛśyante 'pi hi vidyānāṃ phalāni tapasāṃ tathā | dṛśyante api hi vidyānām phalāni tapasām tathā |
karmaṇāṃ phalam astīti dhīro 'lpenāpi tuṣyati | karmaṇām phalam asti iti dhīraḥ alpena api tuṣyati |
karmaṇām uta puṇyānāṃ pāpānāṃ ca phalodayaḥ | karmaṇām uta puṇyānām pāpānām ca phala udayaḥ |
kṛśāṅgāḥ suvratāś caiva tapasā dagdhakilbiṣāḥ | kṛśa aṅgāḥ suvratāḥ ca eva tapasā dagdha kilbiṣāḥ |
karmaṇāṃ phalam astīti tathaitad dharma śāśvatam | karmaṇām phalam asti iti tathā etat śāśvatam |
brahmā provāca putrāṇāṃ yad ṛṣir veda kaśyapaḥ | brahmā provāca putrāṇām yat ṛṣiḥ veda kaśyapaḥ |
draupadyuvāca | draupadī uvāca |
jaṅgamāḥ karmaṇā vṛttim āpnuvanti yudhiṣṭhira | jaṅgamāḥ karmaṇā vṛttim āpnuvanti yudhiṣṭhira |
jaṅgameṣu viśeṣeṇa manuṣyā bharatarṣabha | jaṅgameṣu viśeṣeṇa manuṣyāḥ bharata ṛṣabha |
utthānam abhijānanti sarvabhūtāni bhārata | utthānam abhijānanti sarva bhūtāni bhārata |
api dhātā vidhātā ca yathāyam udake bakaḥ | api dhātā vidhātā ca yathā ayam udake bakaḥ |
kṛtyaṃ hi yo 'bhijānāti sahasre nāsti so 'sti vā | kṛtyam hi yaḥ abhijānāti sahasre na asti saḥ asti vā |
yaśca diṣṭaparo loke yaścāyaṃ haṭhavādakaḥ | yaḥ ca diṣṭa paraḥ loke yaḥ ca ayam haṭha vādakaḥ |
daivena vidhinā pārtha tad daivam iti niścitam | daivena vidhinā pārtha tat daivam iti niścitam |
pratyakṣaṃ cakṣuṣā dṛṣṭaṃ tat pauruṣam iti smṛtam | pratyakṣam cakṣuṣā dṛṣṭam tat pauruṣam iti smṛtam |