Datasets:

biswa921

/

tewiki-latest-pages-articles-raw

like 0

కొండాపురం (వైఎస్ఆర్ జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/కొండాపురం_(వైఎస్ఆర్_జిల్లా)

కొండాపురం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, కొండాపురం మండలం లోని గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన తాడిపత్రి నుండి 26 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1551 ఇళ్లతో, 6433 జనాభాతో 485 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3091, ఆడవారి సంఖ్య 3342. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1742 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 170. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592807. పిన్ కోడ్: 516444, ఎస్టీడీ కోడ్=08560. కొండాపురం, గుంతకల్లు - కడప రైలుమార్గంలో ప్రధాన రైల్వే స్టేషను. ఇక్కడ వచ్చేపోయే రైళ్లకు నీటిని నింపే సదుపాయం ఉంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల తాడిపత్రిలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కడపలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు తాడిపత్రిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తాడిపత్రిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి.నిరుపేద బాలికలకొరకు, ఈ గ్రామంలో, రు. 9.6 కోట్లతో చేపట్టిన గురుకుల పాఠశాల భవననిర్మాణం పూర్తయినది. ప్రారంభోత్సవం కోసం ఎదురుచూచుచున్నది. పునరావాసాలకు 2కి.మీ. దూరంలోని కొండ ప్రాంతంలో ఈ పాఠశాల ఏర్పాటు చేశారు.[1] వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కొండాపురంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు , ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కొండాపురంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కొండాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 340 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 56 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 83 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 52 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 30 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కొండాపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 30 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కొండాపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, శనగ, పొద్దుతిరుగుడు గ్రామంలోని దేవాలయాలు శ్రీ ఆంజనేయస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయం పాతకొండాపురంలో నెలకొన్నది. శ్రీ గురు రాఘవేంద్రస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయం పాతకొండాపురం సమీపంలో, చిత్రావతి నది ఒడ్డున ఉంది. ఈ ఆలయంలో స్వామివారి ఆరాధనోత్సవాలు, 2014, ఆగస్టు-11, శ్రావణమాసంలో, సోమవారం నుండి మూడురోజులపాటు నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా అభిషేకాలు, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించెదరు. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

తెలుగు సినిమాలు ఔ

https://te.wikipedia.org/wiki/తెలుగు_సినిమాలు_ఔ

thumb|ఔను వాళ్ళిద్దరూ యిష్టపడ్డారుఔనన్నా కాదన్నా : 2005 లో తేజ దర్శకత్వంలో వచ్చిన ప్రేమ కథా చిత్రం. ఔను వాళ్ళిద్దరూ యిష్టపడ్డారు

మైలవరం (వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/మైలవరం_(వైఎస్‌ఆర్_జిల్లా)

మైలవరం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, మైలవరం మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన జమ్మలమడుగు నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1033 ఇళ్లతో, 4588 జనాభాతో 745 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2055, ఆడవారి సంఖ్య 2533. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 272 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 508. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592854.పిన్ కోడ్: 516439. ఎస్.టి.డి.కోడ్ = 08560.ఇక్కడ పురాతన వస్తు ప్రదర్శనశాల ఉంది. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు అగస్తేశ్వర కోన మండల కేంద్రానికి పది కిలోమీటర్ల దూరంలో, సుందరమైన కోనలు, వాగులు, వంకలు, పచ్చిక బయళ్ళు, ప్రకృతిసిద్ధమైన కొండల మధ్యన అగస్తేశ్వర క్షేత్రం ఉంది. త్రేతాయుగంలో అగస్త్య మహర్షి దేశసంచారం చేయుచూ వింధ్య పర్వతాల మదమణచి, దక్షిణదిశగా ప్రయాణం చేయుచూ, మార్గమధ్యంలో అనేకచోట్ల శివలింగాలను ప్రతిష్ఠించారు. అలా ఆయన ముందుకు సాగినారు. ఈ నేపథ్యంలో ఆయన ఆంధ్రప్రదేశ్లో దండకారణ్య ప్రాంతంలోనికి ప్రవేశించి ఆగస్త్య కోనలో అడుగుపెట్టినారు. ఇక్కడ మనో సిద్ధికోసం, ధర్మపత్ని లోపాముద్రతో కలిసి, పరమేశ్వర అనుగ్రహానికై దుర్గా సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర విగ్రహాలను ప్రతిష్ఠించి, ఘోర తపస్సు చేసినట్లు చారిత్రిక ఆధారల ద్వారా తెలియుచున్నది. ఈ క్షేత్రంలో స్వయంసిద్ధంగా పుట్టిన పిల్ల కాలువలలో స్నానమాచరించి, జపం చేసేవారని స్థలపురాణాల ద్వారా తెలియుచున్నది. ఎందరో అనారోగ్య పీడితులు ఈ కొలనులో స్నానమాచరించి స్వస్థత పొందినట్లు స్థానికులు కథలుకథలుగా చెప్పుకొనడం విశేషం. ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం మహాశివరాత్రి పర్వదినం సందర్భంగా ఉత్సవాలు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. మహాశివరాత్రినాడు ఇక్కడకు భక్తులు అసంఖ్యాకంగా విచ్చేసి అగస్తేశ్వరస్వామివారిని దర్శనం చేసుకుంటారు. ఈ సందర్భంగా భక్తులకు అన్నసంతర్పన నిర్వహించెదరు. ఈ ఉత్సవాలకు ఈ జిల్లా నుండియేగాక, చుట్టు ప్రక్కల జిల్లాలనుండి గూడా తరలి వచ్చు భక్తుల సౌకర్యం కోసం, ఆర్.టి.సి. వారు ప్రత్యేక బస్సులను నడుపుతారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప బాలబడి జమ్మలమడుగులో ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం జమ్మలమడుగు లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల ప్రొద్దుటూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కడపలోను, పాలీటెక్నిక్‌ జమ్మలమడుగులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం మైలవరంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు మైలవరంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం మైలవరంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 549 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 42 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 52 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 101 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 142 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 53 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు మైలవరంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 53 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి మైలవరంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు ప్రత్తి, వరి మూలాలు

తెలుగు సినిమాలు ఛ

https://te.wikipedia.org/wiki/తెలుగు_సినిమాలు_ఛ

thumb|ఛాయ "ఛ" అక్షరంతో ప్రారంభమైన తెలుగు సినిమాల జాబితా: ఛలో అసెంబ్లీ 2020 లో ఆర్.నారాయణమూర్తి దర్శకత్వంలో విడుదలైన చిత్రం. ఛాంపియన్ 1992 ఫిబ్రవరి 27న విడుదలైన తెలుగు సినిమా. డి.వి.ఎస్.ఎంటర్ ప్రైజెస్ బ్యానర్ పై డి.వి.ఎస్.రాజు నిర్మించిన ఈ సినిమాకు వై.నాగేశ్వరరావు దర్శకత్వం వహించాడు. ఛాలెంజ్ రాముడు ఛాలెంజ్ రాముడు 1980 లో విడుదలైన యాక్షన్ చిత్రం. అనిల్ ప్రొడక్షన్స్ నిర్మాణ సంస్థ ఛండీ చాముండీ 1983 లో విడుదలైన ఒక తెలుగు చిత్రం. ఛండీరాణి (1953 సినిమా) 1953, ఆగష్టు 28న విడుదలైన తెలుగు చలనచిత్రం. భానుమతీ రామకృష్ణ తొలిసారిగా దర్శకత్వం వహించిన చిత్రం. ఛత్రపతి (సినిమా) 2005 లో రాజమౌళి దర్శకత్వంలో విడుదలైన ఒక విజయవంతమైన సినిమా. ఛాయ (సినిమా) 1979, జూన్ 9వ తేదీన విడుదలైన తెలుగు సినిమా. ఛాలెంజ్ 1984 లో ఎ. కోదండరామిరెడ్డి దర్శకత్వంలో చిరంజీవి కధానాయకునిగా నిర్మించిన చిత్రం. ఛాలెంజ్ రాముడు 1980 లో విడుదలైన యాక్షన్ చిత్రం. అనిల్ ప్రొడక్షన్స్ నిర్మాణ సంస్థ లో తాతినేని ప్రకాశరావు నిర్మించాడు. ఛైర్మెన్ చలమయ్య 1974లో విడుదలైన తెలుగు సినీమా. నిర్మల ఎంటర్ ప్రైజెస్ పతాకంపై ఎల్.పద్మనాభరెడ్డి నిర్మించిన ఈ సినిమాకు గుత్తా రామినీడు దర్శకత్వం వహించాడు. మూలాలు

తెలుగు సినిమాలు ఎ

https://te.wikipedia.org/wiki/తెలుగు_సినిమాలు_ఎ

thumb|ఎదురీతఎదురులేని మనిషి ఎవరు మొనగాడు ఎవరికి వారే యమునా తీరే ఎవరీ పాపాయి ఎర్రకోట వీరుడు ఎర్ర మట్టి ఎర్ర మందారం ఎమ్ ధర్మరాజు ఎం. ఏ. ఎన్‌కౌంటర్ ఎదురులేని రాముడు ఎదురులేని కథానాయకుడు ఎదురీత (1977 సినిమా) ఎదురీత (1963 సినిమా) ఎదురింటి మొగుడు పక్కింటి పెళ్లాం ఎత్తుకు పైఎత్తు (1978 సినిమా) ఎత్తుకు పైఎత్తు - 1958 ఎంకి నాయుడు బావ ఎంకన్నబాబు ఎం. ఎల్. ఏ. ఎం. ఎల్. ఏ. ఏడుకొండలు ఎవరిని నమ్మాలి 1970

తెలుగు సినిమాలు ఏ

https://te.wikipedia.org/wiki/తెలుగు_సినిమాలు_ఏ

thumb|ఏకలవ్యఏకలవ్య ఏంటిబావా మరీనూ ఏడడుగుల అనుబంధం ఏడడుగుల బంధం (1985 సినిమా) ఏది కాదు ముగింపు ఏవండీ పెళ్లి చేసుకోండి! ఏవండోయ్ శ్రీమతి గారు ఏవండీ మనమ్మాయే

పెద్దముడియం

https://te.wikipedia.org/wiki/పెద్దముడియం

పెద్దముడియం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, పెద్దముడియం మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన జమ్మలమడుగు నుండి 20 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 628 ఇళ్లతో, 2486 జనాభాతో 1998 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1203, ఆడవారి సంఖ్య 1283. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 201 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 9. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592870.పిన్ కోడ్: 516434. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి జమ్మలమడుగులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల జమ్మలమడుగులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కడపలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు జమ్మలమడుగులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం జమ్మలమడుగులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పెద్దముడియంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పెద్దముడియంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పెద్దముడియంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 112 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 2 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 44 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1840 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1842 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 44 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పెద్దముడియంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 24 హెక్టార్లు చెరువులు: 20 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పెద్దముడియంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ప్రత్తి, కంది మూలాలు

రాజుపాలెం (వైఎస్ఆర్ జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/రాజుపాలెం_(వైఎస్ఆర్_జిల్లా)

రాజుపాలెం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్, వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, రాజుపాలెం మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన ప్రొద్దుటూరు నుండి 13 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 650 ఇళ్లతో, 2465 జనాభాతో 326 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1218, ఆడవారి సంఖ్య 1247. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 639 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 36. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592896.పిన్ కోడ్: 516359. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి ప్రొద్దుటూరులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ప్రొద్దటూరులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కడపలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు ప్రొద్దటూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ప్రొద్దటూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం రాజుపాలెంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు రాజుపాలెంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం రాజుపాలెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 20 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 25 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 269 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 237 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 56 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు రాజుపాలెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 56 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి రాజుపాలెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, ప్రత్తి మూలాలు

దువ్వూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/దువ్వూరు

దువ్వూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, దువ్వూరు మండలంలోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన ప్రొద్దుటూరు నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3261 ఇళ్లతో, 12727 జనాభాతో 2748 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 6487, ఆడవారి సంఖ్య 6240. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1720 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 144. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592910. పిన్ కోడ్: 516175.ఇది కడప, కర్నూలు సరిహద్దులలో ఉంది. చరిత్ర యాత్రాచరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తన కాశీయాత్రచరిత్ర గ్రంథంలో ఈ గ్రామ ప్రస్తావన చేశారు. 1830లో తాను చేసిన కాశీయాత్రలో భాగంగా ఈ గ్రామంలో మజిలీ చేసి ఆ వివరాలు నమోదుచేశారు. దాని ప్రకారం 1830 నాటికి గ్రామంలో వసతిగా నున్న ఇళ్ళు, చావళ్ళు ఎక్కువగా ఉండేవి. గ్రామానికి చేర్చి పేట (వ్యాపారవీధి) ఉండేది. అక్కడ అన్ని వస్తువులు దొరికేవి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి, సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, ప్రొద్దుటూరులో ఉంది. సమీప వైద్య కళాశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం దువ్వూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 14 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 10 మంది ఉన్నారు. ఆరు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు దువ్వూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం దువ్వూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 290 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 502 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 16 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 264 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1671 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 282 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1653 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు దువ్వూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 959 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 654 హెక్టార్లు చెరువులు: 40 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి దువ్వూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పసుపు, వేరుశనగ మూలాలు

ఎస్. మైదుకూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/ఎస్._మైదుకూరు

ఎస్. మైదుకూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లా, ఎస్. మైదుకూరు మండలం లోని గ్రామం, పురపాలకసంఘం పట్టణం. ఇదే పేరుతో ఉన్న మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన ప్రొద్దుటూరు నుండి 18 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 5952 ఇళ్లతో, 24843 జనాభాతో 1058 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 12491, ఆడవారి సంఖ్య 12352. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2278 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 527. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592933.పిన్ కోడ్: 516172. పట్టణ చరిత్ర ఈ పట్టణానికి మాధవకూరు, క్రమేణా మైదుకూరు అనే పేరు స్ఠిరపడింది అని చెబుతారు. ఆదిమ మానవుని అవశేషాలు కడప యోగి వేమన విశ్వవిద్యాలయం చరిత్ర శాఖ మైదుకూరు రాణి బావి వద్ద ఉన్న మల్లుగాని బండపై ఆదిమానవుని రేఖాచిత్రాలను గుర్తించారు. ఆ చిత్రాలను అధ్యయనం చేసి అవి కొన్ని బృహత్ శిలాయుగం, నవీన శిలాయుగానికి చెందినవిగా చరిత్ర అధ్యాపకులు తేల్చారు. ఇవి కార్జ, ఐరన్ ఆక్సైడ్‌లతో నిర్మితమై ఉంటాయి. పేరుతో పిలుస్తారని తెలిపారు. ఈ రాతి ఆవాసంలో సుమారు 100 వరకు మానవుల, జంతువుల రేఖాచిత్రాలు వివిధ భంగిమల్లో తెల్లని రంగుతో చిత్రించారన్నారు. త్రిశూలాన్ని ధరించిన మానవులు, తోడేలుపై చేతిలో రెండు వైపులా త్రిశూలాన్ని ధరించిన మనిషి ప్రయాణం, బంతిని చేతబట్టిన మానవులు, తలకు కవచం, గుర్రంపై ఖడ్గంతో పల్లకిలో ప్రయాణించే వీరుడు, గాడిదలతో తలపడే సన్నివేశాలు, చెట్టుపై తేనెపట్టు ఇలా పలు రకాల రేఖాచిత్రాలు గుర్తించామన్నారు. ఇవి కెయోలిన్ అనే బంకమన్నుతో గీశారని వేల సంవత్సరాల కాలం నాటివిగా వివరించారు. ఆదిమానవులు ఉమ్మిని, జంతువుల కొవ్వును, ఎముకల పొడిని జిగురు పదార్థంగా ఉపయోగించారని చెప్పారు. శాసనసభ నియోజకవర్గం పూర్తి వ్యాసం: మైదుకూరు శాసనసభ నియోజకవర్గం. ప్రభుత్వ విద్యాసంస్థలు మండల పరిషత్ ప్రాథమిక పాఠశాల జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల రవీంద్ర జూనియర్ కళాశాల బాల శివ కళాశాల ప్రైవేటు విద్యాసంస్థలు మేధా జూనియర్ కళాశాల, శ్రీ వేంకటేశ్వర జూనియర్ కళాశాల శాంతినికేతన్ ఉన్నత పాఠశాల, శారదా ఉన్నత పాఠశాల, వశిష్ట ఉన్నత పాఠశాల, శివసూర్య ఉన్నత పాఠశాల, ఆర్.వి.ఎస్.ఆర్.యమ్ ఉన్నత పాఠశాల, టీ.వీ.ఎస్.ఎం. ఉన్నత పాఠశాల, సెయింట్ జోసెఫ్ ఉన్నత పాఠశాల. శ్రీ సాయి ఉన్నత పాఠశాల. ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ 30 పడకల వైద్యశాల ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం HCC మల్టీ స్పెషాలిటీ హాస్పిటల్, రంగసింహ వైద్యశాల, మానస (బద్వెలి సుబ్బరాయుడు ) వైద్యశాల, నాగన్న చిన్నపిల్లల వైద్యశాల. రక్తనిధి కేంద్రం శ్రీ వివేకానంద స్వచ్ఛంద సేవా సంస్థ. రవాణా సౌకర్యాలు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్దు రవాణా సంస్థ బస్సు స్టేషను బ్యాంకులు భారతీయ స్టేట్ బ్యాంక్, ఆంధ్రా బ్యాంక్, సాయిబాబ వస్త్ర సముదాయం, సిండికేట్ బ్యాంక్, కడప జిల్లా సహకార బ్యాంక్, అన్నశాలలు గుడ్ బాయ్ అన్నశాల, మానస అన్నశాల, బృందావన్ అన్నశాల, రాఘవేంద్ర అన్నశాల. తపాలా కార్యాలయం తపాలా కార్యాలయం ఉంది. thumb|right| తంతి తపాలా కేంద్రం వసతి గృహాలు ప్రతాప్ వసతి గృహం, శ్రీలేఖ వసతి గృహం, విజయ వసతి గృహం, వేంకటేశ్వర వసతి గృహం చలనచిత్ర ప్రదర్శనశాలలు భారత్ వేంకటేశ్వర విజయ్ కిరణ్ దేవి పాడి పంటలు ఈ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా వరి, కృష్ణాపురం ఉల్లి, పసుపు, ప్రొద్దు తిరుగుడు, మిరప, టమేటా పంటలు సాగు చేస్తారు. ఇక్కడ పండంచే కృష్ణాపురం ఉల్లికి సింగపూర్, శ్రీలంక తదితర దేశాలలో మంచి గిరాకీ ఉంది. ఈ ప్ర్రాంతంలో పాడి పరిశ్రమ కూడా బాగా వృద్ది చెందింది. ప్రతి శనివారం జరిగే 'సంత' లో పెద్ద ఎత్తున క్రయ విక్రయాలు జరుగుతుంటాయి. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు thumb|right|కడప మార్గం లోని షాహీ మసీదు శ్రీ పిచ్చమాంబ మఠం, వనిపెంట రోడ్డు, కొత్త పాలెం శ్రీ ఆంజినెయ స్వామి, శ్రీ షిర్దీసాయిబాబా దేవాలయము, షాహి మసీదు, కడప మార్గము మాధవరాయ స్వామి దేవాలయం సి.యస్.ఐ. షాలోము చర్చి, శ్రీ రాములవారి గుడి, పంచముఖ ఆంజనేయ దేవాలయం, వాసవి కన్యక పరమెస్వరి ఆలయం. పట్టణం విశేషాలు ఈ పట్టణం రాయలసీమ కూడలిగా ప్రసిద్ధి కెక్కింది. తిరుపతి, కడప, నెల్లూరు తదితర నగరాలను కలుపుతూ ఈ పట్టణం ప్రధాన రవాణా కూడలిగా ప్రసిద్ధి కెక్కింది. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు మైదుకూరు వెబ్ సైట్

బ్రహ్మంగారిమఠం

https://te.wikipedia.org/wiki/బ్రహ్మంగారిమఠం

బ్రహ్మంగారిమఠం (కందిమల్లయ్యపల్లె), ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లా, బ్రహ్మంగారిమఠం మండలం లోని పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి మఠం వలన చారిత్రక, దర్శనీయ స్థలంగా పేరుపొందిన క్షేత్రం.ఇది రెవెన్యూయేతర గ్రామం.ఈ ప్రాంతాన్ని 17 వశతాబ్దంలో కందిమల్లయ్యపల్లె అని పిలిచేవారు. ఇక్కడ వున్న పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి మఠం వలన ఇది చారిత్రక, దర్శనీయ స్థలం. భౌగోళికం ఈ గ్రామం కడప నగరం నుండి 70 కి.మీ, మైదుకూరు నుండి 25 కి.మీ దూరంలో వుంది. సమీప రైలు స్టేషన్ కడప. సమీప విమానాశ్రయం కడప విమానాశ్రయం పర్యాటక ఆకర్షణలు thumb|250x250px|విజయదశమి సందర్భంగా వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి, ఈశ్వరమ్మ వారల గ్రామోత్సవం చిత్రం. thumb|250x250px|బ్రహ్మంగారి మఠం ముంధుభాగం. thumb|250x250px|వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ఆలయం. బ్రహ్మంగారి మఠం పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి మఠం thumb|250x250px|వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ఆలయ ముందు భాగం. బ్రహ్మంగారి మఠం ఇక్కడ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి మఠం ఉంది. ఇది కాలజ్ఞానం రచించిన, జీవసమాధి గావించుకున్న మహాక్షేత్రం. కనులకు ఇంపుగా, పచ్చని కొండల నడుమ వెలసిన పుణ్యక్షేత్రం. బ్రహ్మం కులాలను రూపుమాపి సమసమాజ నిర్మాణానికి కృషిచేశాడు. ఇతని శిష్యులలో ముఖ్యుడైన దూదేకుల సిద్దయ్య దూదేకుల కులానికి చెందిన మరొక భక్తుడు. కక్కయ్య మాదిగ అవడమే ఇందుకు తార్కాణం. ఈ చర్యలను నిరసించిన స్థానికులు బ్రహ్మంగారిని వెలివేశారు. నిప్పు, నీరూ ఇవ్వలేదు. నీటి అవసరాలు తీర్చుకోవడానికి రాత్రికి రాత్రే తన నివాసంలో జింక కొమ్ముతో బావిని త్రవ్వుకున్నాడు. 11 వ పీఠాధిపతిగా వీరభోగ వసంత వెంకటేశ్వరస్వామి పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి 1693లో జీవసమాధి అయిన ప్రాంతంలో దేవాలయం నిర్మించి మఠమును ఏర్పాటు చేశారు. మఠంగా ఆవిర్భవించిన నాటి నుంచి వరుసగా మఠానికి మఠాధిపతులుగా వారి కుటుంబసభ్యులే ఉంటూ వస్తున్నారు.మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి వారి మఠం ఏడవతరం 11వ పీఠాధిపతి వీరభోగ వసంత వెంకటేశ్వరస్వామి 2021 మే 8న పరమపదించారు.వీరభోగ వసంత వెంకటేశ్వరస్వామి చనిపోయేనాటికి 52 సంవత్సరాలు పీఠాధిపతిగా కొనసాగాడు. 12 పీఠాధిపతి స్థానం వివాదం వీరభోగ వసంత వెంకటేశ్వరస్వామి పరమపదించిన తరువాత మఠాధిపతి పీఠం కాలికావడంతో పీఠం దక్కించుకోవడానికి వారసుల మధ్య పోటీ నెలకొంది.వివాదం తలెత్తటానికి కారణం 11 వ పీఠాధిపతి. వెంకటేశ్వరస్వామికి ఇధ్దరు భార్యలు. మొదటి భార్య చంద్రావతికి ఎనిమది మంది సంతానం.వారిలో నలుగురు కుమారులు, నలుగురు కుమార్తెలు. ఆమె అనారోగ్య కారణాలతో మృతి చెందడంతో రెండవ వివాహం చేసుకున్నాడు. రెండవ భార్య మారుతీ మహాలక్షమ్మకు ఇద్దరు కుమారులు. ఈ నేపథ్యంలో తదుపరి పీఠాధిపతి స్థానం ఎవరికీ ఇవ్వాలనే అంశంపై వెంకటేశ్వరస్వామి రాసిన వీలునామా వివాదానికి కారణం అయింది. అయితే వెంకటేశ్వరస్వామి రాసిన వీలునామాలో తన తరువాత పీఠాధిపతిగా మొదటి భార్య రెండవ కుమారుడు వీరభద్రస్వామి పేరును, రెండో భార్యకి చెందిన ఒక కొడుకు పేరును రాసాడు. ఇద్దరిపేర్లు రాయడంతో ఎవరు పీఠాధిపతి అనే విషయంలో వివాదం నెలకొంది. చంద్రావతికి ఆరోగ్యం క్షీణించిన సమయంలో వైద్యుల పరీక్షల్లో కిడ్నీలు పూర్తిగా పాడైపోయినట్లు వైద్యులు నిర్ధారించారు. ఆ సమయంలో ఆమె ప్రాణం దక్కించుకోవాలనే ఉద్దేశ్యంతో కిడ్నీలు దానం చేసిన వారికే పీఠాధి పతి హోదా దక్కిందనే ఆశకల్పించాడు. అప్పట్లో రెండవ కుమారుడు వీరభద్రస్వామి ముందుకు వచ్చి....కిడ్నీలను దానం చేసాడు. అయితే వెంకటేశ్వరస్వామి రాసిన వీలునామాలో తన తరువాత పీఠాధిపతిగా మొదటి భార్య రెండవ కుమారుడు వీరభద్రస్వామి పేరును, రెండో భార్యకి చెందిన ఒక కొడుకు పేరును రాసాడు. ఇద్దరిపేర్లు రాయడంతో ఎవరు పీఠాధిపతి అనే విషయంలో వివాదం నెలకొంది. ఇక రెండవ భార్య మారుతీ మహాలక్షమ్మ తానే పీఠాధిపతిగా ఉంటానని అమె అభిప్రాయం వెల్లడించింది. తన కుమారుడికి కూడా పీఠాధిపతి ఇవ్వాలనే ప్రతిపాదన వీలునామాలో ఉందని, తన కుమారుడికి చిన్న వయస్సు అవటంతో, ఆ పీఠాన్ని తానే అధిరోహిస్తాని కోరికను బయటపెట్టటంతో అసలు వివాదానికి కారణమైంది. వెంకటాద్రిస్వామికి 12 వ పీఠాధిపతి అధిపత్యం పెద్ద భార్య మొదటి కుమారుడు వెంకటాద్రిస్వామికి పీఠాధిపతిగా పట్టం కట్టాలని గ్రామస్థుల నుంచి బాగా ఎక్కువ వత్తిడి బలంగా వినిపించింది. ఇంటికి పెద్ద కుమారుడు కావడంతో ఈ వాదనకు బలం చేకూరింది. ఎట్టకేలకు కందిమల్లయ్యపల్లి సంస్థానం ప్రజల ప్రయత్నాలతో ఈ వ్యవహారం అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన రీతిలో ముగిసింది. చివరికి 12 వ పీఠాధిపతి అధిపత్యం వెంకటాద్రిస్వామికి దక్కింది. ఉప పీఠాధిపతి స్థానం వీరభద్రస్వామికి దక్కింది. మఠంలో దర్శనీయ స్థలాలు వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి నివాస గృహం స్వామి తవ్వుకున్న బావి కాలజ్ఞాన ప్రతులు పోలేరమ్మతో నిప్పు తెప్పించిన రచ్చబండ స్వామి మనవరాలు ఈశ్వరీదేవి మఠం దగ్గరలో గల దర్శనీయ స్థలాలు 9 కి.మీ. దూరంలో వున్నవి సిద్దయ్య మఠం కక్కయ్య గుడి పోలేరమ్మ గుడి. ఇవి కూడా చూడండి బ్రహ్మం సాగర్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి కందిమల్లయపల్లె ఈశ్వరమ్మ మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:వైఎస్ఆర్ జిల్లా పర్యాటక ప్రాంతాలు వర్గం:హిందూ మఠములు వర్గం:జీవ సమాధులు వర్గం:చారిత్రిక గ్రామాలు

బి. కోడూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/బి._కోడూరు

బి.కోడూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, బి. కోడూరు మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామం. గ్రామచరిత్ర 1830ల నాడే ఈ గ్రామం వసతులు కలిగివుండేది. వ్యాపారస్తులు ఉండి అన్ని సరుకులు దొరికే పేటస్థలంగా ఉండేది. ఇక్కడ యాత్రికుల కోసం సత్రం ఉండేది. కోడూరు దగ్గరలో అడవి ఉండేది. యాత్రాచరిత్రకారుడు 1830ల నాడు ఈ గ్రామాన్ని గురించి వ్రాస్తూ గ్రామంలో అన్ని కులాల వారూ ఉన్నా బ్రాహ్మణుల ఇళ్ళుండేవి కాదని, ప్రక్కన ఉన్న కోడూరి అగ్రహారంలో ఉన్నా వారు సహకరించేవారు కాదని వ్రాశారు. గ్రామనామచరిత్ర గ్రామ నామ వివరణ కోడూరు అనే గ్రామనామం కోడు అనే పూర్వపదం, ఊరు అనే ఉత్తరపదాల కలయికతో ఏర్పడింది. కోడు అనే పదం జలసూచి కాగా ఊరు అనే పదం జనపదసూచి. కోడుకు అర్థం చిన్న నది లేదా నదియొక్క శాఖ లేదా ఊరి దగ్గర నీటిపల్లం లేదా కొండాకోన. బి అనే అక్షరం సంక్షిప్తంగా వేరేదో పదాన్ని సూచిస్తోంది. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

కలసపాడు

https://te.wikipedia.org/wiki/కలసపాడు

కలసపాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన ఒక గ్రామం, అదే పేరుగల మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన బద్వేలు నుండి 45 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1194 ఇళ్లతో, 4530 జనాభాతో 1215 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2266, ఆడవారి సంఖ్య 2264. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 230 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 60. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592996.పిన్ కోడ్: 516217.ఎస్టీడీ కోడ్ = 08569 విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పోరుమామిళ్ళ లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల గిద్దలూరులోనూ ఉన్నాయి. మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం బద్వేలు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కలశపాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కలశపాడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కలశపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 107 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 855 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 251 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 134 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 117 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కలశపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 72 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 45 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కలశపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు బియ్యం గ్రామ ప్రముఖులు ఈ గ్రామానికి చెందిన నాదస్వరవిద్వాంసుడు ఎల్. కేశవయ్యకు జాతీయస్థాయిలో గుర్తింపు లభించింది. ఎన్నో సంవత్సరాలనుండి, ఆకాశవాణి, కడప కేంద్రంలో కళాసేవ చేస్తున్న ఆయన, ఏ-టాప్ గ్రేడ్ అర్హతను సాధించాడు. ఈ గ్రేడ్ పొందిన మొదటి కడప జిల్లావాసి ఇతనే కావటం విశేషం. కలశపాడు గ్రామ ప్రాథమిక పాఠశాలలో ప్రధానోపాధ్యాయులుగా పనిచేయుచున్న ఎం.రామకృష్ణా రెడ్డి, "గురుబ్రహ్మ" జాతీయ పురస్కారం - 2014 కి, ఎంపికైనాడు. విద్యాపరంగా, సామాజిక పరంగా ఇతను చేయుచున్న సేవలను గుర్తించి, మదర్ థెరెస్సా సోషల్ వెల్ఫేర్ ఆరనైజేషను ఈ పురస్కారానికి ఇతనిని ఎంపికచేసింది. 2014, జూన్-29న హైదరాబాదులోని పబ్లిక్ గార్డెన్సులోని ప్రియదర్శని ఆడిటోరియంలో జ్ఞాపికను, సన్మానపత్రాన్నీ అందజేసారు, మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

పోరుమామిళ్ల

https://te.wikipedia.org/wiki/పోరుమామిళ్ల

పోరుమామిళ్ళ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన పోరుమామిళ్ళ నుండి 18 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన బద్వేలు నుండి 51 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 492 ఇళ్లతో, 1864 జనాభాతో 3564 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 972, ఆడవారి సంఖ్య 892. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 182 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 17. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593003.పిన్ కోడ్: 516 193. ఈ మండలం కడప జిల్లా లోనే అతిపెద్ద మండలం. పోరుమామిళ్ల నుండి రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో సగిలేరు నది పడమటి ఒడ్డున ఉంది. నది ఒడ్డున ఉన్న చెన్నకేవశవాలయం శ్రీకృష్ణదేవరాయల కాలం నాటిది. ఇక్కడ స్తంభాలపై, ఆలయమండపంపైన ఉన్న శిల్పాలు శిల్పనైపుణ్యానికి నిదర్శనాలు. ప్రస్తుతం ఈ ఆలయం జీర్ణావస్థలో ఉంది.Encyclopaedia of Tourism Resources in India, Volume 2 By Manohar Sajnani గ్రామ చరిత్ర మండలాలేర్పడకముందు బద్వేలు తాలుకాలో ఉన్న ఈ పట్టణం బద్వేలుకు ఉత్తరాన 35 కిలోమీటర్ల దూరంలో బద్వేలు - కంభం రాష్ట్ర రహదారిపై ఉంది. పట్టణానికి ఉత్తరము వైపున ఒక పెద్ద చెరువు ఉంది. ఈ చెరువు కట్టపై ఉన్న భైరవస్వామి ఆలయానికెదురుగా రెండు శిలాశాసనాలు ఉన్నాయి. ఆ శాసనాల్లో విజయనగర చక్రవర్తి, మొదటి హరిహర రాయలు, మొదటి బుక్కరాయలు కాలములో అతని కుమారుడు భాస్కర రాయుడు ఉదయగిరి మండలాధిపతిగా రాజ్యము చేస్తూ ఆ చెరువును కట్టించాడని పేర్కొనబడింది. పోరుమామిళ్ల చెరువు - చరిత్ర పోరుమామిళ్ల చెరువుకు చరిత్రలో ఆనంతరాజ సాగరామని పేరు. చెరువు కట్ట పైన భైరవుని గుడి ముందు, రెండు ముక్కలుగా పడి ఉన్న శాసనం ప్రత్యేకమైనది .చెరువు నిర్మాణానికి సంబంధించిన అనేక సాంకేతిక, ఆర్థిక విషయాలను ఇది వెల్లడిస్తుంది. సా.శ.1369, అక్టోబరు 15వ తేదీన విజయనగర ప్రభువైన మొదటి బుక్కరాయలు కుమారుడు భాస్కరుడు (భవదూరుడు) ఉదయగిరి రాజ్యానికి అధిపతిగా ఉన్నపుడు వేయించిన పోరుమామిళ్ల శాసనాన్ని 1903వ సంవర్సరంలో నకలు తీసిన శాసన పరిశోధకులు, దాన్లో విషయాలు చూసి విస్తుబోయారు.మొదటి బుక్కరాయుని మంత్రి ఆనంతరాజని, ఈ చెరువుకు కుమారగిరి నాథుని కొడుకైన (బహుశ భాస్కరుని) దేవరాజన్ ను అధికారిగా నియమించారని, అతడే చెరువు నిర్మాణ వ్యవహారాలు, జమాఖర్చులు చూసే వాడని ఉంది. ఈ చెరువు పూర్తయిన తర్వాత అనేకమంది బ్రాహ్మణులకు భూములు దానంగా ఇచ్చారని, నందపురానికి చెందిన లింగయ్య మాచనాచార్యుడు ఈ శాసనాన్ని రాశాడని పేర్కొనబడింది. పోరుమామిళ్ల గ్రామానికి తూర్పుగా 4 కీ. మీ. దూరాన ఉన్న ఈ చెరువు కట్ట 11 కీ. మీ.పొడవు,13 మీ. వెడల్పు 12 మీ. ఎత్తు కలిగి ఉందనీ, ఆ కట్టలో నాలుగు చిన్న కొండలు, మూడు మట్టి కట్టలు ఉన్నాయని, లోపల కడప రాళ్లతో బిగించబడి ఉందనీ పేర్కొన్నారు. చెరువు కట్ట కింది భాగం 150 అడుగుల వెడల్పుతో దృఢంగా నిర్మించబడింది. పక్కనే ప్రవహిస్తున్న మల్దేవి అనే వాగుతో చెరువు ఎప్పుడూ నిండి నిజంగా సముద్రాన్ని తలపిస్తుంది. ఆనంతరాజ సాగరామని పిలువబడిన ఈ చెరువు నిర్మాణానికి ప్రతిరోజు వెయ్యి మంది పనివాళ్ళు 100 ఎడ్లబండ్లు రెండేళ్లపాటు వాడారని, అంటే 7,30,000 మంది 73,000 బళ్ళు, లెక్క లేనంత ధనాన్ని దీనికోసం వాడారని ఆ శాసనంలో ఉంది. ఎలాంటి దోషాలు లేకుండా అనువైనచోట, నిపుణులచేత, ప్రణాళికాబద్ధంగా నిర్మించబడిన ఈ ఆనంతరాజసాగర్ నిర్మాణం విశేషాలు. ఇప్పటికీ నీటిపారుదల శాఖ అధికారులకే కాక, అమాత్యులకు కూడా మార్గ దర్శనం చేస్తుందనటంలో సందేహం లేదు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.బాల బడి, మాధ్యమిక పాఠశాల‌లు, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పోరుమామిళ్ళ లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం బద్వేలు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు సంచరాలలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం సంచరాలలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 2414 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 453 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 63 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 182 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 450 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 535 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 97 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు సంచరాలలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 77 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 16 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 4 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశెనగ, చెరుకు, ప్రొద్దుతిరుగుడు ప్రధాన వృత్తులు వ్యవసాయం శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహస్వామివారి ఆలయం ఈ ఆలయాన్ని విజయనగరరాజుల కాలంలో నిర్మించారు. శ్రీ కన్యకా పరమేశ్వరీ అమ్మవారి ఆలయం పోరుమామిళ్ళ గ్రామములోని ఈ ఆలయంలో మంగళగౌరిని ప్రతిష్ఠించారు. ఆలయం నుండి మల్ల కత్తువ వరకూ గ్రామోత్సవం నిర్వహించారు. అనంతరం అక్కడ మంగళగౌరిని నిమజ్జనం చేసారు. ఈ కార్యక్రమంలో పట్టణంలోని పలువురు ఆర్య వైశ్య మహిళలు పాల్గొన్నారు. మూలాలు

గోపవరం (గోపవరం)

https://te.wikipedia.org/wiki/గోపవరం_(గోపవరం)

గోపవరం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, గోపవరం మండలం లోని గ్రామం. ఈ మండలానికి ఇది కేంద్రం, ఇది సమీప పట్టణమైన బద్వేలు నుండి 5 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1499 ఇళ్లతో, 6225 జనాభాతో 4222 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3192, ఆడవారి సంఖ్య 3033. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1607 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 308. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593077.పిన్ కోడ్: 516233. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 17, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల,అనియత విద్యా కేంద్రం, సమీప బాలబడి, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు బద్వేలులోనూ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల డి.అగ్రహారం లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం గోపవరంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగు నీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగు దొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గోపవరంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. \ గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. ఆలయాలు గోపవరం సమీపంలో మల్లెంకొండ ఉంది. కార్తీకమాసంలో రోజూ మధ్యాహ్నం 12 గంటలకు కొండల నడుమ తేజోవంతమైన కాంతి కనిపిస్తుంది. ఈచరియలో ముడి రసాయన పదార్థం ఏదో ఉండి ఉంటుందని దానిపై సూర్య కిరణాలు పడినప్పుడు ఈ కాంతి వస్తుందని భావిస్తున్నారు .ఇక్కడి స్వామిమల్లీశ్వరుడి నే మల్లయ్య అంటారు .స్వామిని శ్రీరాముడు ప్రతిష్ఠించినట్లు స్థానిక కథనం . మల్ల య్య కొండగా పిలువబడి ఇప్పుడు మల్లెం కొండ అయింది . ప్రముఖులు thumb|ఆతుకూరి మొల్ల : 16వ శతాబ్దపు తెలుగు కవయిత్రి. ఆతుకూరి మొల్ల: (1440-1530) 16వ శతాబ్దపు తెలుగు కవయిత్రి. తెలుగులో మొల్ల రామాయణంగా ప్రసిద్ధf చెందిన రామాయణంను రాసింది. ఈమె కుమ్మరి కుటుంబంలో జన్మించింది. మొల్ల శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు సమయం (16వ శతాబ్దం) లోనిదని ప్రశస్తి. మొల్ల శైలి చాలా సరళమైంది, రమణీయమైంది.: భూమి వినియోగం గోపవరంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 1147 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 837 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 892 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 7 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 80 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 70 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 424 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 425 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 335 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 850 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 335 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గోపవరంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 232 హెక్టార్లు చెరువులు: 103 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గోపవరంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు, సజ్జలు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు వేరుశనగ నూనె, మరమరాలు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

ఖాజీపేట

https://te.wikipedia.org/wiki/ఖాజీపేట

ఖాజీపేట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, ఖాజీపేట మండలం లోని గ్రామం. గ్రామచరిత్ర ఖాజీపేట గ్రామాన్ని గురించి యాత్రాచరిత్ర కారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తమ కాశీయాత్రా చరిత్రలో ప్రస్తావించారు. దాని ప్రకారం 1830 నాటికి గ్రామం పేటస్థలంగా ఉండేది. వసతిగా ఉండే ఇళ్ళు వుండేవి కావు. విద్యా సౌకర్యాలు జిల్లా పరిషత్తు బాలుర ఉన్నత పాఠశాల. భూమి వినియోగం వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: నికరంగా విత్తిన భూమి: నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: నీటిపారుదల సౌకర్యాలు బావులు/బోరు బావులు: చెరువులు: ఉత్పత్తి ప్రధాన పంటలు: ప్రధానవృత్తులు: మూలాలు వెలుపలి లింకులు

చాపాడు

https://te.wikipedia.org/wiki/చాపాడు

చాపాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, చాపాడు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రం. ఇది మైదుకూరు, ప్రొద్దుటూరు మార్గమధ్యంలో ఉంది. ఇది సమీప పట్టణమైన ప్రొద్దుటూరు నుండి 13 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 639 ఇళ్లతో, 2717 జనాభాతో 543 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1298, ఆడవారి సంఖ్య 1419. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 550 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 24. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593111.పిన్ కోడ్: 516 356. విద్యా సౌకర్యాలు సి.బి.ఐ.టి.ఇంజనీరింగ్ కళాశాల 2 కిమి దుారంలో వున్నది గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ఒకటి GAS ZPH School, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల పల్లవోలు లోనూ ఉన్నాయి. మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ప్రొద్దుటూరు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చాపాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టరు ఒకరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ఆదిత్య ఆయుర్వేద గ్రామ్; పెరు గల ఆయుర్వేద వైద్యశాల పుార్తి స్థాయి 32 పడకల వైద్యశాల వున్నది ఇది రాష్ట్రం లోనె మొదటి ఆయుర్వేద వైద్యశాల అనుకొవచ్చు.. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/ కుందు నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ పంట కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలు కాక రెతులు ిిఇబ్బంది పడుతున్నారు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చాపాడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 22 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 7 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, సిీమెంట్ రొడ్లు, ఉన్నాయి.కడప, ప్రొద్దుటూరు నగరాల మధ్య సంచరించే ప్రతి బస్సు ఈ గ్రామం గుండా వెలుతుంది. ఇక్కడ ఆర్టీసీ వాహనాలకు నిలుపుదల ఉంది. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు యూనియన్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రాధమిక వ్యవసాయ సహకార పరపతి సంఘం(పి.ఏ.సి.ఎస్) గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత లెకపొయినది. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 2కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చాపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 105 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 74 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 30 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 4 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 328 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 4 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 328 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చాపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కెసి కెనాల్ కు సబ్ కెనాల్ అయిన చాపాడు చానల్ కు చాపాడు గ్రామం టెయిల్ యెండ్ కుందు నదికి రయితులు యెత్తిపొతల ద్వారా యెక్కువగా పండిస్తారు బావులు/బోరు బావులు: 328 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి చాపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. వరి, పసుపు, కర్బుజ పండ్లు ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశనగ, పసుపు గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర ఈ గ్రామ అసలుపేరు చాపాడు అని పెద్దలు చెప్పిన మాటలు. కుందునది ఆవల పెద్ద చియ్యపాడు, చిన్న చియ్యపాడు ఉన్నాయి. అవి పుార్వం జియ్యర్^ల అగ్రహారాలు. అవి పెద్ద జియ్యర్^పాడు, చిన్న జియ్యర్^పాడుగా అప్పుడు వాడుకలో వుండెవట. అక్కడి జియ్యర్లు పొరుగు ప్రాంతాలకు బండ్లపెన ప్రయాణం చెేసేవారు. వారు కుందు నది ఒడ్డున వంట చెేసుకుని తినెేవారు. అలా తినెే ప్రాంతం కావున, అప్పటి తమిళ వాడుకలో భొజనాన్ని "సాపాటు" అని వ్యవహారించెవారు. వ్యవహారంలో అది "చాపాడు"గా మారింది. జియ్యర్ పాడులు "చియ్యపాడు"లుగా మారాయి. ఈ గ్రామప్రజల ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం. కె.సి.కాలువ సమీపంలో ఉండటం వలన వరి బాగా పండిస్తారు. అలాగే దోస పంటకు కూడా ఈ గ్రామం పేరుగాంచింది. కుందూనది (కుముద్వవతి) తీరప్రాంతం, ప్రజలకి వరం. కుందునది ప్రాంతం కావడం వలన దోసపంట బాగా పండుతుంది. గ్రామంలో కొన్ని చింత వనాలు కూడా ఉన్నాయి. రైతుకు చింతపండు కూడా ఒక ఆదాయవనరుగా ఉంది. సమీపంలోనే వాణిజ్య పట్టణం ప్రొద్దుటూరు ఉండటం బాగా కలిసివచ్చిన అంశం. రైతులు తమ పంటలను అక్కడి రైతు బజార్లకు తరలించి తగిన ప్రతిఫలం పొందుతున్నారు. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు గ్రామములో శ్రీఆత్మారామస్వామి దేవాలయము 140 క్రితం గుాడుారు వెంకట సుబ్బయ్య కుమారులు అప్పయ్య సుబ్బారాయుడు శ్రీ వారిని ప్రతిష్ఠించాడు శ్రీ మాధవాయస్వామి దేవాలయం పురాతనమైన దేవాలయం. గ్రామ దెవత శ్రీ మారెమ్మ తల్లి దేవాలయం మూలాలు వెలుపలి లింకులు వర్గం:చాపాడు మండలంలోని గ్రామాలు

ముద్దనూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/ముద్దనూరు

ముద్దనూరు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం వైఎస్ఆర్ జిల్లా, ముద్దనూరు మండలం గ్రామం, జనగణన పట్టణం. జనాభా గణాంకాలు 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం ముద్దనూరు పరిధిలో మొత్తం జనాభా 9,775 మంది ఉన్నారు, వారిలో 4,846 మంది పురుషులు ఉండగా, 4,929 మంది మహిళలు ఉన్నారు. 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 1094, ఇది ముద్దనూరు మొత్తం జనాభాలో 11.19%. ముద్దనూరు పట్టణంలో స్త్రీల లింగ నిష్పత్తి 993 సగటుతో పోలిస్తే 1017 గా ఉంది. అంతేకాక ముద్దనూరులో బాలల లైంగిక నిష్పత్తి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర సగటు 939 తో పోలిస్తే 893 గా ఉంది. ముద్దనూరులో పురుషుల అక్షరాస్యత 86.29% కాగా, మహిళా అక్షరాస్యత 69.14%. ముద్దనూరులో మొత్తం 2,355 ఇళ్లున్నాయి. రవాణా సౌకర్యాలు జిల్లా కేంద్రమైన కడపకు వాయవ్యంగా 58 కి.మీ దూరంలో, జాతీయ రహదారి 716 పై వుంది. గ్రామానికి రైల్వే స్టేషను ఉంది. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/ దేవాలయాలు శ్రీ వెంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:జనగణన పట్టణాలు వర్గం:వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా వర్గం:వైఎస్ఆర్ జిల్లా జనగణన పట్టణాలు

సింహాద్రిపురం

https://te.wikipedia.org/wiki/సింహాద్రిపురం

సింహాద్రిపురం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికడప జిల్లా, సింహాద్రిపురం మండలం లోని గ్రామం. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 943 ఇళ్లతో, 3726 జనాభాతో 686 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1920, ఆడవారి సంఖ్య 1806. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 633 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 148. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 5`93192.పిన్ కోడ్: 516 454. ఇది సమీప పట్టణమైన పులివెందుల నుండి 28 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్ కళాశాల ఉంది.ఈ కళాశాలలోని విద్యార్థులకు, ఈ.ఈ.ఈ., ఎం.ఈ., ఈ.సి.ఈ., సి.ఎం.ఈ., సి.ఈ., బ్రాంచిలు ఉన్నాయి.ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల. గ్రామంలోని ఈ ప్రభుత్వ పాఠశాలకు గొప్ప చరిత్ర ఉంది. గ్రామంలో ఇంకా, ఒక ప్రైవేటు బాల బడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్&సైన్సు డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం పులివెందుల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం సింహాద్రిపురంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో11 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎం.బి.బి.ఎస్. కాకుండా, ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు నలుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు, ముగ్గురు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు సింహాద్రిపురంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె/సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు, ప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టి రోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన వాడి కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం సింహాద్రిపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 42 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 49 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 531 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 63 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 597 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 46 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు సింహాద్రిపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 46 హెక్టార్లు. ఉత్పత్తి సింహాద్రిపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దు తిరుగుడు, శనగ. ప్రముఖులు బి. పద్మనాభం కవి సంకుసాల నృసింహకవి ఈ మండలంలోని సుంకేసుల గ్రామానికి చెందినవాడు. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసిన వై.యస్.రాజశేఖర్ రెడ్డి ఈ మండలానికి చెందిన వాడే. స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, గ్రంథాలయ ఉద్యమ కర్త గాడిచర్ల హరి సర్వోత్తమరావు ఈ గ్రామంలోనే జన్మించాడు. ఇంకా విశ్వ విఖ్యాత దర్శకుడు బి.నాగిరెడ్డి, నిర్మాత కె.వి. నాగిరెడ్డి ఈ మండలంలోని ఎద్దులయ్యగారి కొత్తపల్లె గ్రామానికి చెందినవాడు. వీరిద్దరు అన్నదమ్ములు. గ్రామ విశేషాలు రాజకీయ, వాణిజ్యపరంగా ఈ గ్రామం బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ గ్రామం కడప, అనంతపురం జిల్లాలకు సరిహద్దుగా ఉండి, అన్ని రకాలైన విద్య, వైద్య సదుపాయాలు కలిగి చుట్టు పక్కల గ్రామాలకు ఇది వాణిజ్య కేంద్రంగా విరాజిల్లుతుంది. మూలాలు

అమరావతి (గ్రామం)

https://te.wikipedia.org/wiki/అమరావతి_(గ్రామం)

అమరావతి ఆంధ్రప్రదేశ్, పల్నాడు జిల్లాలో కృష్ణా నదీ తీరానికి కుడి వైపున ఉన్న ఒక గ్రామం. ఇదే పేరుతో ఉన్న మండలానికి కేంద్రం కూడా. ఇది సమీప పట్టణమైన గుంటూరు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. దీనికి వేల సంవత్సరాల ప్రాచీనమైన చరిత్ర కలిగి ఉండటాన పర్యాటక ప్రదేశంగా ప్రసిద్ధికెక్కింది. ఇక్కడ అమరావతి స్థూపం, పురావస్తు సంగ్రహాలయం ప్రధాన ఆకర్షణలు.కృష్ణా నదీ తీరానికి కుడి వైపున సమీప పట్టణమైన గుంటూరు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప గ్రామాలు వైకుంఠపురం 9 కి.మీ,వడ్డమాను 5 కి.మీ,ధరణికోట 1. 5 కి.మీ,ఎండ్రాయి 6 కి.మీ,హరిచంద్రాపురం 12 కి.మీ. చరిత్ర thumb|అమరావతి దృశ్యమాల (ఎడమ నుండి కుడికి) 1. అమరేశ్వర స్వామి వారి ఆలయ గోపురం. 2. ధ్యాన బుద్ధ విగ్రహం. 3. కృష్ణా నది. 4. అమరావతి బౌద్ధ మహా స్తూపం ప్రాచీన శాసనాల ప్రకారం ఈ పట్టణానికి ధాన్యకటకం అనే పేరు ఉన్నట్లు తెలుస్తుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని పంచారామాలలో ఒకటైన అమరేశ్వరాలయం పేరు మీదుగా అమరావతి పేరు వచ్చింది.సమగ్ర ఆంధ్ర విజ్ఞానకోశము, మొదటి సంపుటి, 1958 ప్రచురణ, పేజీ సంఖ్య 261 ఈ పట్టణం జైన, బౌద్ధ మతాలకు కూడా ప్రసిద్ధమైంది. శాతవాహనులలో ప్రసిద్ధుడైన గౌతమీపుత్ర శాతకర్ణి మూలంగా సా.శ. ఒకటవ శతాబ్దంలో ధాన్యకటకం ప్రసిద్ధిచెందింది. చైనా యాత్రికుడు హ్యూయాన్‌త్సాంగ్ ఈ పట్టణంలో నివసించి అచటి వైభవం గురించి ప్రశంసించాడు. అమరావతీ నగరాన బౌద్ధులు విశ్వవిద్యాలయం స్థాపించారని రాయప్రోలు సుబ్బారావు అన్నాడు. ఇక్కడ నిర్మించబడిన అతి పెద్ద బౌద్ధారామాల కారణంగా కూడా ప్రసిద్ధి కెక్కింది. ఈ బౌద్ధ స్థూపాలను మౌర్య సామ్రాజ్య స్థాపనకు ముందే నిర్మించారని విశ్వసిస్తారు. దీనిని అప్పట్లో ధాన్య కటకం లేదా ధరణికోట అని పిలిచేవారు. ఆంధ్ర పాలకులలో మొదటి వారైన శాతవాహనులకు సుమారు సామాన్యశక పూర్వం 3 వ శతాబ్దం నుండి సామాన్యశక పూర్వం 2 వ శతాబ్దం వరకు వారి సామ్రాజ్యానికి రాజధానిగా వుండేది. గౌతమ బుద్ధుడు తన కాలచక్ర ప్రక్రియను అమరావతి లోనే బోధించాడు. అందువలన అమరావతి బుద్ధునికంటే ముందు నుండే ఉన్నదని నిర్ధారణ అవుతుంది. దీనికి చారిత్రక ఆధారాలు వజ్రయాన గ్రంథంలో పొందుపరచబడి ఉన్నాయి. సంస్థాన కేంద్రంగా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు అమరావతి సంస్థాన పాలకుడు. అతని పాలనా కాలంలో చెంచులు గ్రామాలపైబడి దోచుకుంటూ ఉండేవారు. ఈ దోపిడీలను అరికట్టడానికి అతను 150 మంది చెంచు నాయకులను ఆహ్వానించి, వారిని మట్టుపెట్టించాడు. ఈ సంఘటన జరిగిన గ్రామం పేరు నరుకుళ్ళపాడుగా మారింది. దానితో ప్రజలకు దోపిడీల బెడద తగ్గినా, అతని అశాంతికిలోనయ్యాడు. పాప పరిహారార్ధం దేవాలయాల నిర్మాణం చెయ్యమన్న కొందరు పెద్దల సూచన మేరకు అనేక దేవాలయాలను కట్టించాడు. అమరావతిలోని అమరలింగేశ్వరస్వామి గుడిని పునరుద్ధరించాడు. 1807-09లో మంగళగిరి నరసింహస్వామి దేవాలయానికి 11 అంతస్తుల గాలి గోపురాన్ని నిర్మింపజేసాడు. దర్శనీయ ప్రదేశాలు అమరావతి స్తూపం thumb|left|అమరావతిలో మ్యూజియం thumb|right|అమరావతి స్తూపం అమరావతికి సమీపంలో ఉత్తరాన ఉన్న ధరణికోట ఒకప్పటి ఆంధ్ర శాతవాహనుల రాజధానియైన ధాన్యకటకం. శాతవాహనుల కాలంలో బౌద్ధ మతం పరిఢవిల్లింది. సా.శ..పూ. 4వ శతాబ్దిలో గ్రీకు రాయబారి మెగస్తనీసు పేర్కొన్న 30 ఆంధ్ర దుర్గాలలో ఈ నగరమొకటి. సుమారు 16 కి.మీ చుట్టుకొలత కలిగిన మహానగరం. నేటి అమరావతి, ధరణికోట అందులోని భాగాలే. మౌర్యులకు పూర్వం సా.శ. పూ. 4-3 శతాబ్దాలలో ఈ ప్రాంతం గణతంత్ర రాజ్యం (జనపదం)గా ఉన్న ఆధారాలున్నాయి. బుద్ధుని జీవితకాలం నుండి సా. శ 14వ శతాబ్దివరకు ఇక్కడ బౌద్ధం నీరాజనాలందుకొంది. మరుగునపడిన చైత్యప్రాశస్త్యం తిరిగి 18వ శతాబ్దంలో వెలుగు చూసింది. దీపాలదిన్నెగా పిలువబడిన పెద్ద దిబ్బను త్రవ్వి 1797 లో మహాస్తూపాన్ని వెలుగులోకి తెచ్చిన వ్యక్తి కల్నల్ కోలిన్ మెకంజీ. అప్పటికే మహాచైత్యం అంతా కూలిపోయి 90 అడుగుల చుట్టుకొలత, 20 అడుగుల ఎత్తుగల ఒక దిబ్బలాగా మిగిలింది. అనేక విడతలుగా జరిగిన తవ్వకాలలో ఎన్నో విలువైన విగ్రహాలు, పరికరాలు, ఇతర వస్తువులు దొరికాయి. ఈ త్రవ్వకాలను సర్ వాల్టర్ స్మిత్ 1845 లో, రాబర్ట్ సీవెల్ 1877 లో, జేమ్స్ బర్గెస్ 1881 లోను, అలక్జాండర్ రియ 1888-89 మధ్యలోనూ చేపట్టారు. ఆఖరున జరిగిన తవ్వకాలలో ఈ చైత్య నిర్మాణానికి కొన్ని వేల సంవత్సరాలకు పూర్వం నివసించిన మెగాలిథ్స్ కి సంబంధించిన అవశేషాలు కూడా దొరికాయి. ఇక్కడ దొరికిన శిల్పాలలో ఎక్కువ మద్రాస్ గవర్నమెంట్ మ్యూజియం, చెన్నై, బ్రిటిష్ మ్యూజియం, లండన్ లలో భద్రపరిచారు. ధాన్యకటకంలో 1962-65 మధ్యలో యమ్. వెంకటరామయ్య, కె.రాఘవాచారి ల అధ్వర్యంలో త్రవ్వకాలు జరిగాయి. తవ్వకాల తరువాత పాలరాతి మీద చెక్కబడిన ప్రధాన్యత లేని కొన్ని శిల్పాలు నిర్లక్ష్యంగా వదిలి వేయబడ్డాయి. ప్రజలు ఈ పాలరాతి ముక్కలను తమ ఇండ్లకు తీసుకువెళ్ళి మెత్తని పొడిచేసి రంగోలీలో వాడుకున్నారు. తరువాత ఒక పలుచని కంచెతో సురక్షితం చేసినా ప్రజలు సులువుగా లోపల ప్రవేశించి స్థాపం సమీపంలో సంచరించారు. ఇందులో ఐదు పీరియడ్స్ కి సంబంధించిన నివాసుల ఆధారాలు దొరికాయి. కార్బన్ డేటింగ్ ద్వారా ఈ పట్టణం సా.శ.పూ.5వ శతాబ్దికి చెందిందని తెలిసింది. అద్భుతమైన శిల్పకళతో అలరారే స్థూపంపై బుద్ధుని జీవిత చరిత్రకు సంబంధించిన చిత్రాలు, బౌద్ధచిహ్నాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. స్థూపంపై బ్రాహ్మీ లిపిలో శాసనాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. ఈ స్థూపం గురించి అప్పటి బ్రిటిషు పురాతత్వ పరిశోధకుడు ఫెర్గుసన్ ఇలా అన్నాడు: "కళావైదుష్యానికి సంబంధించి ఇది భారతదేశంలోనే అత్యంత విశిష్టమైన కట్టడం". దీన్ని చెన్నై లోని ప్రభుత్వ ప్రదర్శనశాలలో భద్రపరచారు. అమరేశ్వరాలయం thumb|అమరలింగేశ్వరస్వామి దేవాలయ గోపురము thumb|స్నానఘట్టం చరిత్ర అమరలింగేశ్వర స్వామి పుణ్య క్షేత్రం ఇక్కడ కృష్ణానదీ తీరాన ఉంది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని పంచారామాలలో ఇది ఒకటి. స్థలపురాణం త్రిపురాసుర సంహారసమయంలో కుమారస్వామిచేత విరుగకొట్టబడిన శివలింగం ముక్కలలో ఒకటి ఇక్కడ పడిందని పురాణాలు వివరిస్తున్నాయి. పంచారామాలలో ఒకటైన అమరారామం (అమరావతి) కృతయుగంలోనే ఆవిర్భవించిన విశిష్టమైన పుణ్యక్షేత్రం. పురాణాల్లో క్రౌంచతీర్థంగా పేర్కొనబడింది. ఇక్కడి శివలింగాన్ని చంద్రుడు ప్రతిష్ఠించి. అమరేశ్వరుడనే నామకరణం చేసి పూజించినట్టు స్థలపురాణం తెలియజేస్తుంది. దేవతల గురువు బృహస్పతి ఆదేశం మేరకు అప్పట్లో ఈ శివలింగం చుట్టూ పరివార దేవతలను ప్రతిష్ఠించడని. అమరుల నివాస ప్రాంతంగా మారిన కారణంగా ఈ ప్రాంతానికి అమరావతి అనే పేరు వచ్చిందని పురాణ కథనాలు వివరిస్తున్నాయి. శాసనాలు వందల సంవత్సరాల నుంచి ఎంతోమంది రాజులు తరతరాలుగా ఈ స్వామివారిని దర్శించుకుని తరించారనడానికి తగిన ఆధారాలు ఉన్నాయి. కన్నడాంధ్ర ప్రభువైన శ్రీకృష్ణదేవరాయలు అమరావతిని సందర్శించి ఇక్కడి అమరేశ్వరునికి నైవేద్య మహాపూజలు నిర్వహించినట్టు, పెదమద్దూరు గ్రామ పంటభూముల్ని ఆలయానికి దానమిచ్చినట్టుగా ఇక్కడ ఉన్న రాజశాసనం తేటతెల్లం చేస్తోంది. ఒరిస్సా గజపతులపై విజయానంతరం 1517లో చారిత్రక ప్రాంతం కృష్ణాతీరమైన అమరావతిని దర్శించిన కృష్ణదేవరాయలు ఇక్కడ తులాభారం తూగాడు. తన బరువుతో సరిసమానమైన బంగారాన్ని పేదలకు పంచిపెట్టినట్టుగా శాసనంలో ఉంది. అందుకు గుర్తుగా రాయలు నిర్మించిన తులాభార మండపం, దానిముందు వేయించిన శాసనం నేటికీ ఇక్కడ చెక్కుచెదరకుండా ఉన్నాయి. ఆలయంలోని దక్షిణ రెండో ప్రాకారంలో ఈ మండపం ఉంది. నేడు అమరావతి అమరేశ్వరునిగా కొలువందుకుంటున్న స్వామి నాడు ధరణికోట అమరేశ్వరస్వామిగా వెలుగొందు తున్నాడని ఈ శాసనం ద్వారా తెలుస్తోంది. రాయలు తన భార్య చిన్నాదేవి చేత కృష్ణవేణీ తీరాన రత్నధేను మహాదానం, తిరుమల దేవి చేత సప్తసాగర మహాదానం చేయించినట్టుగా ఇందులో రాసి ఉంది. పునరుద్ధరణ 1980లో జరిగిన పుష్కరాల సమయంలో అమరావతిలో పెద్ద ఎత్తున పునరుద్ధరణ కార్యక్రమాలు చేపట్టబడ్డాయి. ప్రస్తుతం మనం చూస్తున్న విశాలమైన ఆలయద్వారం ఎత్తైన గాలిగోపురం గతంలో చిన్నద్వారం గల చిన్న గాలిగోపురంగా ఉండేవి. మొత్తం విచ్ఛిన్నం చేసి కొత్త నిర్మాణం కొరకు లోతుగా పునాదులు తీయబడ్డాయి. ఈ తవ్వకాల బౌద్ధ సంస్కృతికి చెందిన పాలరాతి శిల్పాలు అనేకం లభించాయి. ప్రస్తుతం మ్యూజియంలో కనిపిస్తున్న నంది ఈ తవ్వకాలలో లభించిందే. ఆలయ వైవిధ్యత గర్భాలయంలో 15 అడుగుల ఎత్తులో పొడవుగా ఊన్న మహా శివలింగం దంతం రంగులో ఉంటుంది. ఈ శివలింగం అంతకంతకూ పెరుగుతూ ఉండటంతో తలపై మేకు కొట్టినట్టు చెబుతారు. అందుకు సంబంధించిన ఆనవాళ్లు కూడా కనిపిస్తూ వుండటం విశేషం. ప్రతి యేటా విజయదశమి రోజున, మహా శివరాత్రి పర్వదినం రోజున ఇక్కడ స్వామివారికి అమ్మవారికి అంగరంగ వైభవంగా కల్యాణోత్సవం జరిపించబడుతూ ఉంటుంది. చాముండికా సమేతుడైన అమరేశ్వరుడు ఇక్కడ విశేష పూజలను అందుకుంటూ ఉంటాడు. ఇక్కడి స్వామివారు త్రిగుణాలకు అతీతుడు అనే భావాన్ని ఆవిష్కరించేలా మూడు ప్రాకారాలతో ఆలయం కనువిందు చేస్తుంటుంది. మొదటి ప్రాకారంలో ప్రణవేశ్వరుడు, జ్వాలాముఖీ దేవి కనిపిస్తారు. మధ్య ప్రాకారంలో వినాయకుడు, కాలభైరవుడు, కుమార స్వామి, ఆంజనేయ స్వామి ఉంటారు. ధ్వజ స్తంభం దగ్గరగా సూర్య భగవానుడు ప్రతిష్ఠితమై ఉన్నాడు. ధ్యాన బుద్ధ మందిరం thumb|ధ్యాన బుద్ధ మందిరం 38 మీ (125 అ) ఎత్తుగల ధ్యాన బుద్ధ మందిరం పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది. పరిపాలన 2013 లో, ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, గుడిసె నిర్మలాదేవి, సర్పంచిగా ఎన్నికైంది.ఈనాడు గుంటూరు రూరల్; 2013,ఆగష్టు-19; 11వపేజీ. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వచ్చింది. జనగణన 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3316 ఇళ్లతో, 13400 జనాభాతో 1170 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 11378. గ్రామంలో నివాసగృహాలు 2629 ఉన్నాయి. వాతావరణం ఈ ప్రదేశం సంవత్సరం పొడవునా ఉష్ణమండల వాతావరణం కలిగి, వేసవులు అధిక వేడి, పొడి గాని, చలి కాలాలు చలి గాను వుంటాయి. రవాణా సౌకర్యాలు thumb|అమరావతి మెయిన్ రొడ్డు thumb|అమరావతి బస్ స్టేషన్ కృష్ణా నది తీరం ఒక విహార ప్రదేశంగా వేలాది పర్యాటకులని ఆకర్షించే ఈ గ్రామానికి 45 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న విజయవాడ నుండి చేరుకోవడానికి నేరుగా బస్సులున్నాయి. 32 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న గుంటూరు నుండి నేరుగా బస్సులు ఉన్నాయి. అమరావతికి అతి దగ్గర రైల్వే స్టేషను గుంటూరు. ఆంధ్రప్రదేశ్ పర్యాటక అభివృద్ధి సంస్థ విజయవాడ నుండి అమరావతికి మోటర్ పడవ సౌకర్యం కల్పించింది. అయినప్పటికీ ఇప్పుడే జలమార్గంలో బోటు సేవలు లభ్యం కావడం లేదు. అందుకు కారణం ఈ ప్రయాణానికి నాలుగు గంటల సమయం పట్టడం. వర్షాకాలంలో మాత్రమే బోట్లు నడపగలిగిన జలమార్గంలో మిగిలిన సమయంలో ఇసుకదిబ్బలు. రాళ్ళు అడ్డుగా ఉండడమే ఇదుకు ప్రధాన కారణమని భావిస్తున్నారు. దీనికి సమీప విమానాశ్రయం విజయవాడ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం. గ్రామంలోని ఇతర దేవాలయలు శ్రీబాలత్రిపురసుందరీ అమ్మవారి ఆలయం:- అమరావతి గ్రామంలోని క్రోసూరు రహదారి చెంత ఈ నూతన ఆలయ ప్రతిష్ఠోత్సవ వేడుకలు 2014 జూన్ 8 (ఆదివారం) నాడు కన్నులపండువగా కొనసాగినవి.ఈనాడు గుంటూరు రూరల్; 2014.జూన్-9; 14వ పేజీ. శ్రీవేంక‌టేశ్వ‌ర స్వామి ఆల‌యం:- అమ‌రావతిలో టీటీడీ ఆధ్వ‌ర్యంలో శ్రీవేంకటేశ్వ‌ర‌స్వామి ఆల‌య నిర్మాణ ప‌నులు పూర్తయ్యాయి. 2022 జూన్ 9న ఆల‌య ప్రారంభోత్స‌వానికి సిద్ధ‌మైంది. ఆల‌య ప్రారంభోత్స‌వంంలో భాగంగా 2022 జూన్ 4నుంచి పూజా కార్యక్రమాలు, 9న విగ్రహ ప్రాణ ప్రతిష్ఠ, మహా సంప్రోక్షణ కార్యక్రమాలు ఉంటాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది. ఒక ప్రైవేటు వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్, సైన్స్, డిగ్రీ కళాశాల ధరణికోటలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల గుంటూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ గుంటూరులో ఉన్నాయి. సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరులో ఉన్నాయి. భూమి వినియోగం అమరావతిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 270 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 80 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 14 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 4 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 791 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 785 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూమి: 15 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు అమరావతిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది కాలువలు: 3 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 12 హెక్టార్లు గ్రామ ప్రముఖులు మన్నవ బాలయ్య, నటుడు అమరావతి చిత్రాలు ఇవి కూడా చూడండి అమరావతి -ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని. అమరావతీ సంస్థానం ధరణికోట అమరావతి కథలు అమరావతి స్తూపం బయటి లింకులు అమరావతి స్థూపం వివరణ కాలచక్ర 2006 మూలాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ బౌద్ధ చారిత్రక స్థలాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ బౌద్ధమత క్షేత్రాలు వర్గం:పల్నాడు జిల్లా పర్యాటక ప్రదేశాలు వర్గం:పల్నాడు జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ సీఆర్‌డీఏ గ్రామాలు వర్గం:ప్రసిద్ధ శైవక్షేత్రాలు వర్గం:భారతదేశ ప్రాచీన నగరాలు

లింగాల (వైఎస్ఆర్ జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/లింగాల_(వైఎస్ఆర్_జిల్లా)

లింగాల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, లింగాల మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన పులివెందుల నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 619 ఇళ్లతో, 2509 జనాభాతో 1919 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1343, ఆడవారి సంఖ్య 1166. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 373 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 27. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593208.పిన్ కోడ్: 516396. లింగాల, ఎగువ లింగాల, దిగువ లింగాల అనే రెండు పేర్లతో పిలవబడుతోంది. ఊరి మధ్యలో నుండి వెళ్ళే కాలువ ఊరిని ఈ విధంగా విభజిస్తోంది. లింగాలకు 3 కి.మీ దూరంలో వనంబావి (ఈశ్వరాలయం) ఉంది. వర్గ కక్షలకు దూరంగా, మత సామరస్యంతో ఇక్కడి ప్రజలు కలసి మెలసి ఉన్నారు. చాలామంది వ్యవసాయం పై ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. అరటి, బత్తాయి, వేరుశనగ, కలింగర, ప్రొద్దు తిరుగుదు, ప్రత్తి మొదలైన పంటలు పండుతాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం పులివెందుల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం లింగాలలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు లింగాలలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం లింగాలలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 140 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 253 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 14 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1511 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1320 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 190 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు లింగాలలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 190 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి లింగాలలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు, అరటి మూలాలు

పులివెందుల

https://te.wikipedia.org/wiki/పులివెందుల

పులివెందుల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన పట్టణం. గ్రామ చరిత్ర పూర్వం ఇక్కడ వారు ఆరు మాసాల పాటు తపమాచరించారని, ఇక్కడ పులులు మందలుగా తిరుగుతూ ఉండటం చేత ఈ ఊరుకు పులిమందల అన్న పేరు పడి, అది కాలక్రమేణా పులివెందుల అయిందని ప్రతీతి. ఇక్కడ రాజ రెడ్డి కళాశాల స్థాపించబడిఉన్న కొండ పై ఒకప్పుడు కోట ఉండేది, కళాశాల భవనం కోసం తవ్వకాలు జరిపినప్పుడు రుద్రమదేవి విగ్రహం ఒకటి బయట పడింది. విజయనగర చక్రవర్తి శ్రీకృష్ణదేవరాయలు వేయించిన తొలి శాసనం (1509) పులివెందుల పట్టణానికి సమీపంలోని శ్రీ రంగనాథస్వామి దేవస్థానంలో ఉంది. రాజకీయంగా ఈ గ్రామానికి చాలా చరిత్ర ఉంది. గ్రామ నామ చరిత్ర పులివెందుల పేరు "పులి మందల" అన్న పదం నుంచి వచ్చిందని చెప్తారు. పూర్వం ఈ ప్రాంతంలో పులుల మందలు ఎక్కువగా ఉండేవనీ, కాబట్టి పులిమందల అన్న పేరు వచ్చిందని స్థానికులు చెప్పే వ్యుత్పత్తి. అదే కాలక్రమేణా పులివెందుల అయిందంటారు. భౌగోళికాంశాలు పులివెందుల వద్ద ఉంది.Falling Rain Genomics.Pulivendla సముద్ర మట్టానికి 272 మీటర్ల ఎత్తులో గలదు (895 అడుగులు). జనగణన వివరాలు 2011 జనగణన ప్రకారం పట్టణ జనాభా 65,706. పరిపాలన పులివెందుల పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. విద్యా సౌకర్యాలు చుట్టు పక్కల గ్రామాలకు, జిల్లాలోని ఇతర ప్రాంతాలకు ఇది ఒక విద్యా కేంద్రంగా వ్యవహరిస్తుంది. జవహర్ లాల్ నెహ్రూ సాంకేతిక విశ్వ విద్యాలయం ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, 2006లో, వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి చే ఇక్కడ స్థాపించబడింది. AP IIIT R.K. VALLEY (RGUKT),ఇడుపులపాయ ఆహార విజ్ఞానశాస్త్ర, సాంకేతిక కళాశాల ఆంధ్రప్రదేశ్ అంతర్జాతీయ పశు పరిశోధన కేంద్రం Loyola (YSRR) Degree & PG College Loyola Polytechnic College ప్రముఖులు ఈసీ గంగిరెడ్డి . ప్రముఖ వైద్యుడు thumb|వై.యస్. రాజశేఖరరెడ్డి: ఆంధ్రప్రదేశ్ 16వ ముఖ్యమంత్రి, వై.యస్. రాజశేఖరరెడ్డి: ఆంధ్రప్రదేశ్ 16వ ముఖ్యమంత్రి, వ్యవసాయం ఇక్కడ ముఖ్యంగా ప్రొద్దుతిరుగుడు, బత్తాయి, అరటి, వేరు శెనగ సాగు చేస్తారు. చిత్రావతి నది పై పార్నపల్లె వద్ద గల ఆనకట్ట ద్వారా తాగు నీరు ఇంకా సాగు నీరు అందుతాయి. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ వాసవీ కన్యకా పరమేశ్వరీదేవి ఆలయం శ్రీ మిట్టమల్లేశేశ్వర స్వామివారి ఆలయం శ్రీ రంగనాథ స్వామి దేవాలయం , అత్యంత ప్రాచీనమైనది. మూలాలు వెలుపలి లింకులు వర్గం:వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా పట్టణాలు

వేముల

https://te.wikipedia.org/wiki/వేముల

వేముల ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, వేముల మండలం లోని గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన పులివెందుల నుండి 14 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1110 ఇళ్లతో, 4437 జనాభాతో 2316 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2172, ఆడవారి సంఖ్య 2265. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 806 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 36. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593230.పిన్ కోడ్: 516 349. గ్రామ చరిత్ర వేముల గ్రామం సమీపంలోని కోట నిర్మించుకున్న పాళెగాడు ఆ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించేవాడు. కోట దగ్గర లోనే కదిరి మీదుగా మైసూరు వెళ్లే ప్రధాన మార్గంలో ప్రయాణిస్తూన్నవారిని పరిపాలకుని సైనికులే దోచుకునేవారు. స్వయంగా పాలించేవాడే దోచుకునే తీరులో ఉండడంతో ప్రాంతం అరాచకంగా ఉండేది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల ఈ పాఠశాల 1961 లో ఏర్పాటయినది. పాఠశాల అంచెలంచెలుగా ఎదుగుతూ, జిల్లాలో గుర్తింపు పొందిన పాఠశాలలో ఒకటిగా స్థానం సంపాదించింది. ప్రస్తుతం ఈ పాఠశాలలో 550 మంది విద్యార్థులు విద్యనభ్యసించుచున్నారు. పాఠసాలలో దెబ్బతిన్న్ ఆ గదుల స్థానంలో నూతనంగా గదులను నిర్మించుటకై, ప్రభుత్వం నాబార్డు, పాడా నిధుల నుండి 5 కోట్ల రూపాయలను మంజూరు చేసింది. ఈ నిధులతో ఉపాధ్యాయులు, సిబ్బంది, విద్యార్థులు కలిసి 19 గదులను నిర్మించనున్నారు. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం పులివెందులలో ఉన్నాయి. దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం వేములలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు వేములలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టి రోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పై బడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామ ప్రముఖులు thumb|పల్లెర్ల రామ్మోహనరావు పల్లెర్ల రామ్మోహనరావు విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం వేములలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 483 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 161 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 46 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 57 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 25 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 58 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 60 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1422 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1124 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 416 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు వేములలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 416 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వేములలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు, శనగ మూలాలు వెలుపలి లింకులు

తొండూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/తొండూరు

తొండూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, తొండూరు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన పులివెందుల నుండి 19 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 612 ఇళ్లతో, 2970 జనాభాతో 1971 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1229, ఆడవారి సంఖ్య 1741. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 794 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 79. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593240.పిన్ కోడ్: 516401. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో బాలబడి ఉంది.1 నుండి10 తరగతి, ఇంటర్నెట్, ఐటిఐ చదివేందుకు విద్యా సౌకర్యాలు ఉంది వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం తొండూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరుపారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం మూడు మెడికల్ స్టోర్ ఉన్నాయ్. మూడు RMP డాక్టర్లు ఉన్నరు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు తొండూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ సేవలు, మీ సేవా కేంద్రం సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాలకు ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 18 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఆంధ్రప్రగతి గ్రామీణ బ్యాంకు సేవలు అందుబాటులో ఉన్నాయి ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం తొండూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 125 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 204 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 147 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 40 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 68 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1384 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1183 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 309 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు తొండూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 309 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి తొండూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు, కంది మూలాలు

వీరపునాయునిపల్లె

https://te.wikipedia.org/wiki/వీరపునాయునిపల్లె

వీరపునాయునిపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, వీరపునాయినిపల్లె మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామం, ఇది మండల కేంద్రం. దేవాలయాలు శ్రీ సంగమేశ్వరస్వామివారి ఆలయం:- వీరపునాయునిపల్లె గ్రామానికి ఆరు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ ఆలయాన్ని విజయనగర రాజుల కాలంలో నాలుగు మహాద్వారాలతో నిర్మించారు. ఆ ద్వారాలలో తూర్పు, పడమరలలో మాత్రమే గాలిగోపురాలు నిర్మించారు. దక్షిణం వైపు గాలిగోపురాన్ని ఇటీవల దాతల సహకారంతో నిర్మించారు. ఇప్పుడు ఉత్తరం వైపు గాలిగోపురాన్ని దాతల సహకారంతో నిర్మించుచున్నారు మూలాలు వెలుపలి లింకులు వర్గం:రెవెన్యూ గ్రామాలు కాని మండల కేంద్రాలు

యర్రగుంట్ల

https://te.wikipedia.org/wiki/యర్రగుంట్ల

యర్రగుంట్ల (యెర్రగుంట్ల, ఎర్రగుంట్ల), ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన పట్టణం, అదేపేరుగల మండలానికి కేంద్రం. ఇది సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది జిల్లా కేంద్రమైన కడపకు వాయవ్యంగా 40 కి.మీ. దూరంలో వుంది. జనగణన గణాంకాలు 2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం యర్రగుంట్ల పట్టణ పరిధిలో మొత్తం 7,957 కుటుంబాలు నివసిస్తున్నాయి. యెర్రగుంట్ల మొత్తం జనాభా 32,574, అందులో 16,558 మంది పురుషులు కాగా,16,016 మంది మహిళలు ఉన్నారు. యెర్రగుంట్ల సగటు సెక్స్ నిష్పత్తి 967. 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 3754 మంది ఉన్నారు. ఇది మొత్తం జనాభాలో 12% గా ఉంది. 0-6 సంవత్సరాల మధ్య 1963 మగ పిల్లలు కాగా, 1791 మంది ఆడ పిల్లలు ఉన్నారు. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం బాలల లింగ నిష్పత్తి 912 గా ఉంది. ఇది రాష్ట్ర సగటు సెక్స్ నిష్పత్తి (967) కన్నా తక్కువ. అక్షరాస్యత రేటు 70.6% గా ఉంది. ఉమ్మడి వైయస్ఆర్ జిల్లా అక్షరాస్యత 67.3% తో పోల్చగా, యెర్రగుంట్ల అక్షరాస్యత ఎక్కువగా ఉంది. పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 80.19% ఉండగా, స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు 60.67% గా ఉంది. పరిపాలన యర్రగుంట్ల నగరపంచాయితీ పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. రవాణా సౌకర్యం జాతీయ రహదారి 716 ఈ పట్టణంగుండా పోతుంది. యర్రగుంట్ల జంక్షన్ రైల్వే స్టేషను, నంద్యాల - యర్రగుంట్ల విభాగానికి, గుంతకల్లు - చెన్నై ఎగ్మోర్ విభాగానికి ఒక జంక్షన్. ఇది గుంతకల్ రైల్వే డివిజన్ పరిధిలోకి వస్తుంది. డివిజన్‌లోని 'డి'-కేటగిరీ ఉన్న స్టేషన్‌లో ఇది ఒకటి.https://www.thehindu.com/news/cities/Vijayawada/Nandyal-Yerranguntla-rail-line-commissioned/article14586839.ece పరిశ్రమలు ఇండియా సిమెంట్స్ - యర్రగుంట్ల ఇండియా సిమెంట్స్ - చిలమకూరు జువారీ సిమెంట్స్ (ప్రస్తుతం ఇటలీ సిమెంట్ గ్రూప్) భారతీ సిమెంట్స్ ప్రత్యేకం ఇది కాక నాప రాయి పరిశ్రమకు ప్రసిద్ధి. ఒక థర్మల్ పవర్ స్టేషను కూడా ఉంది. ప్రధాన వృత్తి ఇక్కడ వ్యవసాయం మెట్ట వ్యవసాయం మూలాలు బయటి లింకులు కడప.ఇన్ఫో

కమలాపురం

https://te.wikipedia.org/wiki/కమలాపురం

కమలాపురం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, కమలాపురం మండలం లోని గ్రామం, పురపాలక పట్టణం. ఇది మండలకేంద్రం. భౌగోళికం ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి వాయవ్య దిశగా 29 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. జనగణన గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 4687 ఇళ్లతో, 20623 జనాభాతో 1778 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 10018, ఆడవారి సంఖ్య 10605.గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593294 పరిపాలన కమలాపురం నగరపంచాయతీ పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. రవాణా సౌకర్యాలు thumb|కమలాపురం రైల్వే స్టేషన్ సైన్ బోర్డు|250x250px సమీప జాతీయ రహదారి 716 కొత్తపల్లి గుండాపోతుంది, పట్టణంలో రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 17, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 9, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఏడు ఉన్నాయి. 3 ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలలు ఉన్నాయి. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. భూమి వినియోగం కమలాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 735 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 563 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 80 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 54 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 344 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 254 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 89 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 89 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వరి, వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు పర్యాటక ఆకర్షణలు గఫార్ సాహెబ్ దర్గా: హజరత్ గఫార్ షా ఖాద్రీ 1924 జనవరి 10 న ఇక్కడ సమాధి అయ్యాడు. అతని పేరిట వెలసిన ఈ దర్గాకు హిందువులే ధర్మకర్తలు. ఇవీ చూడండి కమలాపురం శాసనసభ నియోజకవర్గం కమలాపురం నగర పంచాయితీ మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా పట్టణాలు

వల్లూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/వల్లూరు

వల్లూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, వల్లూరు మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1516 ఇళ్లతో, 5776 జనాభాతో 1471 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2939, ఆడవారి సంఖ్య 2837. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1915 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 98. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593323 అలనాటి వల్లభాపురం.. ప్రస్తుత వల్లూరు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 11, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కమలాపురం లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. గ్రామ ప్రముఖులు వల్లూరు ఆదంసాహెబ్ 1850, నాదస్వర విద్వాంసులు. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం వల్లూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో9 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు.సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు వల్లూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం వల్లూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 733 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 5 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 27 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 182 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 14 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 505 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 409 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 292 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు వల్లూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 292 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వల్లూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు గ్రామ చరిత్ర చోళకాలం చరిత.. కాకతీయుల వైభవం.. విజయనగర శిల్ప వైవిధ్య వికాసాలకు సంకేతంగా నిలిచిన నగరం అలనాటి వల్లభాపురం.. ప్రస్తుత వల్లూరు.కడప జిల్లాలో వల్లూరు, కమలాపురం, సంబటూరు, కోగటం, తిప్పలూరు, అంబవరం, గోటూరు, ఎర్రగుడిపాడు, కలమల తదితర ప్రాంతాల్లో లభిస్తున్న శాసనాలు, ఆలయాలు నాటి వైభవాన్ని మనకు తెలుపుతున్నాయి. తొలి తెలుగు శాసనాలైన కలమల, ఎర్రగుడిపాడు, ప్రాచీన తెలుగుభాషా చరిత్రను అవగాహనకు నిలువెత్తు ఆధారాలైన తిప్పలూరు, గోటూరు, అంబవరం వంటి శాసనాలెన్నో లభ్యమైన ఈ ప్రాంతంలో గత సాక్ష్యాలు బయల్పడుతూనే ఉన్నాయి. ప్రాచీన భాషా చరితను తెలుసుకోవాలంటే కడప శాసనాలు పరిశీలించక తప్పదన్న భాషా శాస్త్ర పరిశోధకులు అభిప్రాయంతో ఏకీభవించని వారు లేరు. గోటూరు శిలాశాసనం సా.శ. 1 లేదా 2 శతాబ్దాల నాటిదైన స్మరణ ఛాయాస్తూప శాసనం బయల్పడింది. ఇదే కాలానికి చెందినదిగా గంగపేరూరులో రెండో శతాబ్దానికి చెందిన శాసనం గతంలో బయల్పడినట్లు శాసన పరిశోధకుడు చెబుతున్నారు. ఆలయాల ప్రాచీనతను గుర్తించిన అధికారులు వారసత్వ పరిరక్షణకు శ్రీకారం చుట్టారు. కేంద్ర రావస్తు శాఖాధికారులు గోటూరు శాసనాన్ని పరిశీలించి ఆ స్థలంలో లభ్యమైన ఇటుకలు పరిశీలించారు. శాసన పరిశోధకులు శాసనాన్ని రికార్డు చేసుకున్నారు. ప్రాచీన కాలంలో ఇక్కడ గ్రామం పరిసర ప్రాంతాల్లో శ్మశానం ఉన్నట్లు తెలుస్తోందని వారు అభిప్రాయపడ్డారు. దర్శనీయ ప్రదేశాల/దేవాలయాలు మబ్బు దేవాలయం ఈ ఆలయం వల్లూరు ప్రాంత గత వైభవానికి ప్రత్యక్షసాక్షిగా నిలుచుచున్నది. 13వ శతాబ్దంలో అంబదేవుడు వల్లూరును రాజధానిగా చేసుకొని పాలించాడనటానికి ఇది ఏకైక ఋజువు. వల్లూరులో సర్వే నంబరు-240లో, 5 సెంట్ల విస్తీర్ణంలో ఈ ఆలయం ఉంది. ఆలయ ప్రాంగణాన్ని కాపాడుకొనదానికి, 13వ ఆర్థిక సంఘం, రు.26 లక్షల నిధులు మంజూరు చేసింది. శిల్పి ఉలి అంచుల ఓంకృతులు పలికిన సుందర దేవతామూర్తులు, ఎన్నో పూజలు, అభిషేకాలు, బ్రహ్మోత్సవాది వైభవాలందుకున్న దేవతామూర్తులు అడుగడుగునా సాగు భూముల్లో కనిపిస్తూ తమ స్థితిని తెలుసుకోమంటున్నాయి. శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం వల్లూరు ఎస్.సి.కాలనీలో శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయ నిర్మాణానికి, శ్రీవారి జన్మనక్షత్రం,27-9-2020, ఆదివారంనాడు భూమిపూజ నిర్వహించారు. వేదపండితులు గడియారం పుండరీకశర్మ, శాస్త్రోక్తంగా భూమిపూజలు నిర్వహించి, ఆలయ నిర్మాణ పనులను ప్రారంభించారు. పది సంవత్సరాల క్రితం, గ్రామస్థులు, స్థానికులు, భక్తులు చందాలు వేసుకొని, స్థలాన్ని సేకరించి, భూమిపూజ నిర్వహించారు. మూలాలు

చెన్నూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/చెన్నూరు

చెన్నూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్ఆర్ జిల్లా, చెన్నూరు మండలం లోని గ్రామం. ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 10 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.చెన్నూరు పట్టణం పెన్నా నది ఒడ్డున ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3967 ఇళ్లతో, 16126 జనాభాతో 594 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8075, ఆడవారి సంఖ్య 8051. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2992 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 434. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593336. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 19, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కడపలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల సి.ఎమ్.పల్లెలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కడపలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చెన్నూరులో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 12 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 10 మంది ఉన్నారు. నాలుగు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చెన్నూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చెన్నూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 185 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 7 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 393 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 8 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 393 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చెన్నూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 331 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 62 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి చెన్నూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పసుపు, తమలపాకు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు పేము ఉత్పత్తులు చరిత్ర ఇది జిల్లాలో ప్రఖ్యాత చరిత్ర కలిగినది, బ్రిటీష్ కాలంలో ఇక్కడికి థామస్ మన్రో చాలా సార్లు దర్శించాడు ఆలయాలు చెన్నూరు పట్టణంలో చాలా గుళ్ళు ఉన్నాయి. పాడిపంటలు ఈ పట్టణం, చుట్టుపక్కల పల్లెలందు వరి, చెరకు, తమలపాకు, పసుపు, వేరుశనక్కాయలు ఎక్కువగా పండిస్తారు. వ్యాపారం రైతులు ఎక్కువగా చెరకు, తమలపాకులు పండిస్తారు కాబట్టి ఎక్కువగా చెక్కెర, తమలపాకుల వ్యాపారము జరుగుతుంది. అలాగే సమీపమున పెన్నా నదిలో చేపలు విస్తారముగా లభించడమువల్ల చేపల వ్యపారము కూడా బాగా జరుగుతుంది. కర్మాగారాలు చెన్నూరు సమీపములో వైఎస్ఆర్ జిల్లాలోనే పేరొందిన చెక్కెర కర్మాగారము ఉంది. చెన్నూరు పట్టణ సమీపములో బాలాజీ బయోమాస్ కేంద్రము ఉంది. ఇవి కూడా చూడండి అగస్త్యేశ్వరాలయం మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

భీమవరం

https://te.wikipedia.org/wiki/భీమవరం

భీమవరం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పట్టణం, జిల్లా కేంద్రం. ఇది భీమవరం మండలానికి కేంద్రం కూడా. ఏలూరు పట్టణాభివృద్థి సంస్థలో భాగం. పంచారామాల్లో ఒకటైన సోమారామం ఇక్కడ ఉంది. ఈ పట్టణ పరిసరాలలో రొయ్యల/చేపల చెరువుల, బియ్య మిల్లులు, వరి/వ్యవసాయ-సంబంధిత కర్మాగారాలున్నాయ. పేరు వ్యుత్పత్తి తూర్పు చాళుక్య రాజైన భీమ పేరు మీద ఈ పట్టణానికి భీమవరం అనే పేరు వచ్చింది. చరిత్ర పంచారామములలో ఒకటైన ఈ భీమవరం సోమేశ్వర స్వామి క్షేత్రం. తూర్పు చాళుక్య రాజైన భీమ సా.శ. 890-918 సంవత్సరాల మధ్య ఇక్కడ సోమేశ్వర దేవాలయానికి శంకుస్థాపన చేశాడు. ఈ దేవాలయం ఇప్పుడు గునుపూడిలో ఉంది. సా.శ.1120-1130 సంవత్సరాల మధ్య ప్రక్కను ఉన్న విస్సాకోడేరు, ఉండి, పెద్దఅమిరమ్ గ్రామాలకు రహదారి ఏర్పడింది. స్వాతంత్ర్య ఉద్యమ కాలంలో పూజ్య బాపూజీ భీమవరం నగరానికి 'రెండవ బార్దొలి' అని బిరుదు ప్రధానం చేశారు. భౌగోళికం ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని అమరావతికి ఉత్తరంగా 135 కి.మీ దూరంలో ఉంది. జనాభా గణాంకాలు 2011 జనగణన ప్రకారం మొత్తం జనాభా 1,04,216. సామాజికవర్గాలు ఆంధ్ర క్షత్రియ రాజులు, కాపు సామాజిక వర్గాలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. కొద్దిగా భట్టు రాజులు, బ్రాహ్మణ, కమ్మ,రెడ్డి, దళిత వర్గాలవారు కనిపిస్తారు. భీమవరం పట్టణంలో ఎక్కువగా పెద్ద-చిన్నా వ్యాపారాలు, విద్యాసంస్థలు, ఆసుపత్రులు కనిపిస్తాయి. రాష్ట్రంలో ఇతర పట్టణాలకు భిన్నంగా భీమవరంలో అత్యంత విలాసవంతమైన జీవన విధానం కనిపిస్తుంది. అందువల్ల భీమవరం పట్టణానికి ఆంధ్రా లాస్‌వేగాస్ అని పేరు కూడా ఉంది. పరిపాలన భీమవరం పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. గ్రేటర్ భీమవరం పురపాలక సంఘానికి రాయలం (పాక్షికంగా) చినఅమిరం (పాక్షికంగా) గ్రామాలను విలీనం చేస్తున్నట్లు వచ్చిన ప్రతిపాదనల తీర్మానం కౌన్సిల్‌ ఆమోదించింది. ప్రస్తుతం 39వ వార్డులతో ఉన్న పురపాలక సంఘం సుమారు 1.4 లక్షల మంది జనాభాను (2011 జనాభా లెక్కలు ప్రకారం) కలిగి ఉంది. పంచాయతీల విలీనం జరిగితే గ్రేటర్ కార్పొరేషన్ (గ్రేటర్ సిటీ) అవుతుంది అని అంచనా పైన పేర్కొన్న విషయం కార్య రూపం దాల్చకున్నా, 2019 జనవరి 1న ఇది ఏలూరు పట్టణాభివృద్ధిసంస్థలో చేర్చబడింది. రవాణా సౌకర్యాలు రహదారి పామర్రు- దిగమర్రు రోడ్ (పాలకొల్లు)ను కలిపే జాతీయ రహదారి 165 పై ఈ పట్టణంవుంది. రైలు మార్గం భీమవరంలో రెండు రైల్వే స్టేషన్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. భీమవరం టౌన్ నర్సాపురం, విజయవాడ, నిడదవోలు బ్రాంచి లైన్లకు కూడలి. కాని భీమవరం లోని లైన్ బైపాస్ ఏర్పాటు వల్ల, చాలా రైళ్ళు భీమవరం టౌన్ స్టేషనుకు మాత్రమే వస్తాయి. దీని వల్ల ఇంజిన్ జంక్షను వద్ద తిప్పే అవసరము లేదు. భీమవరం టౌన్ స్టేషను దీని వల్ల గ్రేడ్-ఎ స్టేషనుగా మారడానికి అవకాశం కలిగింది. ఈ లైన్ల యొక్కట్రాక్ డబ్లింగ్, విద్యుదీకరణ పనులు పనులు పూర్తయి భీమవరం -విజయవాడ, భీమవర జంక్షన్ - నిడదవోలు మధ్య ప్రయాణ సమయం తగ్గింది. సంస్కృతి సాహిత్యం ఉమ్మడి పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలో మరే పట్టణంలోనూ లేనన్ని సాహిత్య సంస్థలు భీమవరంలో విలసిల్లాయి. 1990ల నాటికి కళాస్రవంతి, కళాసమాఖ్య, భాగవతి విజ్ఞానసమితి, రసచంద్రిక, సాహితీ సంపత్, వసంత భారతి, కవితా ప్రభాస, రవీంద్ర సారస్వత సమాజం, శ్రీ రామరాజభూషణ సాహిత్య పరిషత్, జాషువా సాహితీ సమితి, శ్రీనివాస భారతి వంటి సాహితీ సంస్థలు నెలకొన్నాయి. శ్రీరామరాజభూషణ సాహిత్య పరిషత్ ఆధ్వర్యంలో వసుచరిత్ర కావ్యం పుట్టి 400 ఏళ్ళయిన సందర్భంగా వసుచరిత్ర చతుశ్శతజయంతి, రవీంద్ర సారస్వత సమాజం వారి వార్షికోత్సవాలు, కవితా ప్రభాస సంస్థ నిర్వహణలో కవితా ప్రభాస కార్యక్రమాలు, ఆరుబయట పండువెన్నెల్లో రసచంద్రిక సాహిత్య సభలు, దక్షిణాంధ్రయుగంలోని రఘునాథ నాయకుల సభను కళ్ళకు కడుతూ కళాస్రవంతి నిర్వహించిన ఇందిరా మందిర సభ, వసంత భారతి నిర్వహించిన వసంత రాత్రుల కవితా గానాలు వంటివి భీమవరం సాహిత్య చరిత్రలో గుర్తుంచుకోదగిన పలు విశిష్టమైన కార్యక్రమాలు. పర్యాటక ప్రదేశాలు thumb|భీమవరం పట్టణంలో సాయంత్ర సమయం|333x333px సోమేశ్వరస్వామి దేవాలయం భీమవరంలోని సోమేశ్వరస్వామి దేవాలయం (భీమారామం) పంచారామాలలో ఒకటి. ఈ భీమారామము భీమవరమునకు రెండుకిలోమీటర్లదూరంలో గునుపూడిలో ఉంది. ఇక్కడిలింగమును చంద్రుడు ప్రతిష్ఠించాడని స్థలపురాణంలో చెప్పబడుతుంది; చంద్రుని పేరున దీనిని సోమేశ్వరక్షేత్రమని పిలుస్తారు. చంద్ర-ప్రతిష్ఠ అగుటచే పొర్ణమికి శ్వేతవర్ణంతోనూ, అమావాస్యకు గోధుమ వర్ణంతోనూ ప్రకాశించుట ఈ లింగ మహత్యం. ఇక్కడ ప్రతీ కార్తీకమాసంలో బ్రహ్మాండమైన ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. శ్వేతవర్ణంలో కనిపించే ఈ లింగము క్రమ క్రమముగా అమావాస్య వచ్చే సరికి బూడిద/గోధుమ వర్ణమునకు మారిపోతుంది. తిరిగి పౌర్ణమి వచ్చేసరికి యదాతధంగా శ్వేతవర్ణములో దర్శనమిస్తుంది. ఈ మార్పులను గమనించాలంటే పౌర్ణమికి అమావాస్యకు దర్శిస్తే తెలుస్తుంది. ఆలయం ముందు ఒక కోనేరు ఉంది. ఆ కోనేరు గట్టున రాతి స్తంభముపై ఒక నందీశ్వరుని విగ్రహము ఉపస్థితమై ఉంది. ఈ నందీశ్వరుని నుండి చూస్తే శివాలయంలోని లింగాకారమును దర్శించవచ్చును. అదే దేవాలయం ముందున్న రాతి గట్టు నుండి చూస్తే శివలింగానికి బదులు అన్నపూర్ణాదేవి కనిపిస్తుంది. ఈ ఆలయము రెండు అంతస్తులుగా ఉంటుంది. అదిదేవుడు సోమేశ్వరుడు క్రింది అంతస్తులో ఉంటే అదే గర్భాలయ పైబాగాన రెండవ అంతస్తులో వేరే గర్భాలయంలో అన్నపూర్ణాదేవి ఉంటుంది. మావుళ్ళమ్మ దేవస్థానం మావుళ్ళమ్మ గుడి: ఉమ్మడి పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలోని గ్రామదేవతల ఆలయాలలో దీనికి ఆదాయము ఎక్కువ. ఇది పట్టణ నడిబొడ్డున ఉంది. దేవస్థాన ఆవరణలో కల కొటికలపూడి గోవిందరావు కళా వేదికపై సినీ నటులచే పలు సాంస్కృతిక ప్రదర్శనలు, ప్రఖ్యాత నటీనటులకు సన్మానాలు చేస్తారు. ఇక్కడ నిత్య అన్నదానం జరుగును. చిత్రమాలిక ప్రముఖులు అడవి బాపిరాజు అల్లూరి సీతారామరాజు - భీమవరం దగ్గరలోని మోగల్లు గ్రామానికి చెందినవారు భూపతిరాజు రామకృష్ణంరాజు- విద్యావేత్త, రాజకీయవేత్త, మాజీ ఏ.పి.పి.యస్సీ సభ్యులు యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు - శాస్త్ర వేత్త బి.వి రాజు పద్మభూషణ్ గన్నాబత్తుల పెదతాత - సామాజిక వేత్త ఉప్పలపాటి వెంకట కృష్ణంరాజు - సినీ నటులు పెన్మెత్స రాంగొపాల్ వర్మ - సినీ దర్శకుడు త్రివిక్రం శ్రీనివాస్ - సిని దర్షకుడు ఇందుకూరి సునీల్ వర్మ -సినిహీరో, హాస్య నటుడు రాజా రవీంద్ర - టాలీవుడ్ సినీ యాక్టర్ శివాజీ రాజా - టాలీవుడ్ సినీ యాక్టర్ రాశి - టాలీవుడ్ కథానాయిక ఎం.వి.రఘు చల్లా కోటివీయ్య (కార్యదర్శి: అంకాల ఆర్ట్ అకాడెమీ) ఇవికూడా చూడండి భీమారామం గోదావరి జిల్లాల్లో సంక్రాంతి ఉత్సవాలు భీమవరం శాసనసభ నియోజకవర్గం నరసాపురం లోక్‌సభ నియోజకవర్గం మూలాలు, వనరులు ఆధార గ్రంథాలు బయటి లింకులు భీమవరంఇన్ఫో.కామ్ వర్గం:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పట్టణాలు

అట్లూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/అట్లూరు

అట్లూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, అట్లూరు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన బద్వేలు నుండి 24 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1226 ఇళ్లతో, 5071 జనాభాతో 1276 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2581, ఆడవారి సంఖ్య 2490. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1538 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 7. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593358.పిన్ కోడ్: 516501. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల సిద్ధవటం లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు,, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, బద్వేలు లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం అట్లూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు అట్లూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం అట్లూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 307 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 34 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 32 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 308 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 436 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 157 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 742 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 159 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు అట్లూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 159 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి అట్లూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

ఒంటిమిట్ట

https://te.wikipedia.org/wiki/ఒంటిమిట్ట

ఒంటిమిట్ట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, ఒంటిమిట్ట మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి రాజంపేటకు వెళ్ళే మార్గంలో 27 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3915 ఇళ్లతో, 16067 జనాభాతో 1964 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8147, ఆడవారి సంఖ్య 7920. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 3735 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 303. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593383.పిన్ కోడ్: 516213. ఇది ఒంటిమిట్ట మండలానికి కేంద్రం. ఇక్కడ గల కోదండ రామాలయం కారణంగా ప్రముఖ పర్యాటక కేంద్రం. గ్రామచరిత్ర ఒంటిమిట్ట పేరులో ఒంటి పూర్వపదం, మిట్ట ఉత్తరపదం. వీటిలో మిట్ట అనే ఉత్తరపదానికి ఎత్తైన భూప్రదేశాన్ని సూచించే జనావాసం అన్న అర్థం ఉంది. ఒక మిట్ట పైన రామాలయం నిర్మించబడింది. అందుకని ఒంటిమిట్ట అని ఈ రామాలయానికి, గ్రామానికి పేరు వచ్చింది. ఇంకొక కథనం ప్రకారం, ఒంటడు, మిట్టడు అనే ఇద్దరు దొంగలు ఇక్కడ రాముణ్ణి కొలిచి తమ వృత్తిని మానుకుని నిజాయితీగా బ్రతికారని, వారి పేరు మీదుగానే ఒంటిమిట్ట అని పేరు వచ్చిందంటారు.ఏప్రిల్ 5, 2009 ఈనాడు ఆదివారం సంచిక మిట్టను సంస్కృతంలో శైలమంటారు. ఆంధ్ర మహాభాగవతాన్ని రచించిన పోతన తాను ఏకశైలపురి వాసినని చెప్పుకున్నాడు. అంతే గాక తన భాగవతాన్ని ఈ కోదండ రామునికి అంకితం గావించాడు. దాన్ని బట్టి, భాగవతంలో ఈ ప్రాంతానికి చెందిన వాడుక మాటలు కొన్ని ఉండడాన్ని బట్టి ఆయన కొంతకాలం ఇక్కడ నివసించాడని భావిస్తున్నారు. ఈ ఆలయంలో సీతారామలక్ష్మణులు ఒకే రాతిలో చిత్రించబడ్డారు. కాబట్టి ఏకశిలానగరమనీ పేరు వచ్చింది. హనుమంతుడు లేని రామాలయం భారతదేశంలో ఇదొక్కటే. ఈ గ్రామాన్ని గురించి తొలి తెలుగు యాత్రాచరిత్రయైన కాశీయాత్ర చరిత్రలో ప్రస్తావనలున్నాయి. ఆ గ్రంథకర్త ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య కాశీయాత్రలో భాగంగా మజిలీలైన అత్తిరాల నుంచి భాకరాపేట వెళ్ళే మార్గమధ్యలో ఒంటిమిట్టను దాటి వెళ్ళారు. దీనివల్ల 1830 నాడు గ్రామ స్థితిగతులు తెలియవస్తున్నవి. అప్పటికి గ్రామంలో నాల్గుపక్కల కొండలు కలిగిన భారీ చెరువున్నది. చెరువు కట్టమీద ఉన్న బాటపైనే వారి ప్రయాణం సాగింది. ఆ ఒంటిమిట్టలో చూడచక్కనైన గుళ్ళు ఉన్నాయన్నారు. గ్రామంలో ఓ ముసాఫరుఖానా (యాత్రికుల నిలయం) ఉండేదని, అప్పటికే అది బస్తీ గ్రామమని పేర్కొన్నారు. గణాంక వివరాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3915 ఇళ్లతో, 16,067 జనాభా, 19.64 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8147, ఆడవారి సంఖ్య 7920. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 19, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. 2 ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలలు, ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. రవాణా సౌకర్యాలు కడప-తిరుపతి రహదారిపై కడపనుంచి 26 కి.మీ.దూరం ప్రయాణిస్తే ఆలయానికి చేరుకోవచ్చు. రైలులో రాజంపేట లేక కడప సమీప రైల్వేస్టేషన్లు. తిరుపతి విమానాశ్రయం 100 కి.మీ.దూరంలోవుంది. భూమి వినియోగం వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 781 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 256 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 32 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 261 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 365 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 265 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 476 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 416 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 261 హెక్టార్లు చెరువులు: 154 హెక్టార్లు పర్యాటక ఆకర్షణలు కోదండ రామాలయం 800px|thumb|center|ఒంటిమిట్ట కోదండరామాలయ సముదాయం ఈ ఆలయంలోని ప్రధాన విగ్రహం యొక్క ఒకే శిలలో రాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు విగ్రహాలు చెక్కబడ్డాయి. దేవాలయాలలోని మూల విగ్రహాలలో రాముని విగ్రహం పక్కన హనుమంతుడు విగ్రహం లేని రామాలయం భారతదేశంలో ఇదొక్కటే. శ్రీరామహనుమంతుల కలయికకు ముందే ఒంటిమిట్టలో సీతారామలక్ష్మణుల ఏకశీలా విగ్రహం స్థాపించినట్లు కథనం. ఈ కోదండ రామాలయానికి మూడు గోపురద్వారాలున్నాయి. విశాలమైన ఆవరణముంది. ఆలయ ముఖద్వారం ఎత్తు సుమారు 160 అడుగులు. 32 శిలాస్తంభాలతో రంగమంటపం నిర్మించబడింది. గోపురాలు చోళ పద్ధతిలో నిర్మించబడినాయి. రంగమంటపం విజయనగర శిల్పాలను పోలి ఉంది. పొత్తపి చోళులు, విజయనగర రాజులు, మట్లి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని మూడు దశలుగా నిర్మించారు. ఒంటిమిట్ట నివాసి, ఆంధ్రవాల్మీకి అని పేరొందిన వావిలికొలను సుబ్బారావు (1863 - 1936) ఈ రామాలయాన్ని పునరుద్ధరించాడు. స్వామికి ఆభరణాలను చేయించడంతో బాటు రామసేవా కుటీరాన్ని నిర్మించాడు. ఇతను టెంకాయ చిప్ప చేతపట్టి భిక్షాటన చేసి వచ్చిన సొమ్ముతో సుమారు పది లక్షల రూపాయల విలువైన ఆభరణాలను చేయించగలిగాడు. పోతన, అయ్యలరాజు రామభద్రుడు, ఉప్పుగుండూరు వేంకటకవి, వరకవి మరెందరో ఈ స్వామికి కవితార్చన చేశారు. వావిలికొలను సుబ్బారావు వాల్మీకి రామాయణాన్ని తెలుగులో రచించి, దానికి మందరం అను పేర వ్యాఖ్యానం కూడా వ్రాశాడు. గుడికి ఎదురుగా సంజీవరాయ దేవాలయం ఉంది. ఈ దేవాలయం ప్రక్కగా రథశాల - రథం ఉన్నాయి. మృకుందాశ్రమం ఏకశిలానగరానికి పడమరవైపున, ఒక కి.మీ.దూరంలో ఉన్న ఈ ఆశ్రమం, పూర్వం మృకుందమహర్షి చే నిర్మితమైనదని పురాణాల ఉవాచ. ఆయన ఈ ఆశ్రమంలో కొలువైన ముక్కంటిని నిత్యం ఆరాధించేవారని పూర్వీకుల కథనం. అందువలన ఈ గ్రామానికి ఆ పేరు వచ్చింది. ఈ ఆలయానికి సమీపంలోని ఉన్న ఒక 'వంక (వాగు), దక్షిణం నుండి ఉత్తరంవైపు ప్రవహించుచూ ఉండటంతో, ఇందులోని జలధారను భక్తులు పవిత్రమైనదిగా భావించుచున్నారు. చుట్టూ అటవీ ప్రాంతం కావడంతో ఫలాలు, ఔషధ మొక్కలూ అధికంగా అందుబాటులో ఉండేవి. యఙయాగాదులు, తపస్సుల నిర్వహణకు అనుకూలంగా ఉండటంతో, మునులు, మహర్షులు ఈ ప్రాంతంలో నివాసాలు ఏర్పాటు చేసుకునేవారు. మృకుందాశ్రమానికీ, ఈ ముకుందాపురానికీ జైనమతంతో సంబంధం ఉన్నట్లు ఆనవాళ్ళు ఉన్నాయని చరిత్ర పరిశోధకుడు కట్టా నరసింహులు అభిప్రాయపడ్డాడు. స్కంద పురాణంలో ఈ ఆశ్రమ ప్రస్తావన ఉన్నట్లు గూడా ఆయన వివరించాడు. ఇక్కడ పరమేశ్వరుని లింగం, వినాయకుడు, సుబ్రహ్మణ్యస్వామి, భ్రమరాంబ, నందీశ్వరుడు, భృంగీశ్వరుడు, కాలభైరవుల విగ్రహాలు కొలువై ఉన్నాయి. ప్రతి సంవత్సరం కార్తీకమాసంలో ఈ క్షేత్రం భక్తులతో కిటకిటలాడుతుంది. వ్యక్తులు సాయం వరద దాసు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వైఎస్ఆర్ జిల్లా విజ్ఞాన విహార దర్శిని - జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి, విద్వాన్ కట్టా నరసింహులు ఈనాడు కడప; 2016, డిసెంబరు-29; 8వపేజీ. వర్గం:వైఎస్ఆర్ జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:రాయలసీమ లోని పుణ్యక్షేత్రాలు

సిద్ధవటం

https://te.wikipedia.org/wiki/సిద్ధవటం

సిద్ధవటం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, సిద్ధవటం మండలం లోని గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 24 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. సిద్ధులు నివసిస్తున్న వట వృక్షాలు (మఱ్ఱి చెట్లు) విస్తారంగా ఉన్నందున ఈ ప్రాంతానికి సిద్ధవటం అని పేరు వచ్చింది. సిద్ధవటం పరిసర ప్రాంతాల్లో జైనులు నివసిస్తూ ఉండేవారు. చరిత్ర విజయనగర సామ్రాజ్య చక్రవర్తియైన వీర నరసింహదేవరాయలు సా.శ. 1506 నుంచి 1509 వరకూ సామ్రాజ్యాన్ని పరిపాలించారు. ఆయన పరిపాలన కాలంలో ఈ ప్రాంతాన్ని సంబెట గురవరాజు అనే సామంతుడు పరిపాలిస్తూండేవాడు. సంబెట గురవరాజు ఘోరమైన శిక్షలు విధించేవారు. ప్రజల వద్ద డబ్బు స్వీకరించేప్పుడు సొమ్ము ఇవ్వనివారి స్త్రీల సంఖ్యను పట్టి అసభ్యంగా వారి స్తనాలకు చిరతలు పట్టించేవాడు. కూచిపూడి భాగవతులు ఈ గ్రామానికి వచ్చి ప్రదర్శనలు చేస్తూన్నప్పుడు గురవరాజు ఘోరకృత్యాలను చూసి తట్టుకోలేక విద్యానగరం (విజయనగరం) వెళ్ళిపోయారు. వీర నరసింహరాయల సమక్షంలో కూచిపూడి భాగవతులు ప్రదర్శన ఇచ్చేప్పుడు అవకాశం వినియోగించుకుని గురవరాజు వేషం, ఆయన ధనం సంపాదించే ప్రయత్నాలు చేయడం, చివరకు యువతి వేషం వేసుకున్న నటుడిని అసభ్యంగా స్తనాలకు చిరుతలు పట్టించడం వంటివి ప్రదర్శించారు. ఈ అసాధారణ ప్రదర్శన చూసి, ఇది ఇలా ఎందుకు ఉందని మంత్రులను, కొందరు సన్నిహితులైన సామంతులను ప్రశ్నించారు. వారిలో కొందరు సంబెట గురవరాజు చేస్తూన్న ఘోరకార్యకలాపాల గురించి వివరించారు. దీనిపై ఆగ్రహోదగ్రుడైన రాయలు తర్వాత రోజు ఉదయాన్నే గురవరాజుపైకి సైన్యాన్ని పంపి, బందీని చేసి తీసుకువచ్చి, మరణశిక్ష విధించి వధించారు. 1807 నుంచి 1812 వరకు సిద్ధవటం జిల్లా కేంద్రంగా ఉండేది. అయితే పెన్నానది పొంగినప్పుడల్లా బయటి ప్రపంచంతో సంబంధాలు తెగిపోతూ ఉండడంతో జిల్లా కేంద్రాన్ని అక్కడి నుంచి కడపకు మార్చారు. 1956లో సిద్ధవటం కోట పురావస్తుశాఖ ఆధీనంలోకి వచ్చింది. సిద్ధవటం సమీపంలో ఏటి పొడవునా దేవాలయాలున్నాయి. రంగనాథస్వామి ఆలయం చెప్పుకోదగినది. ఇక్కడి ష్మశానవాటికలో భాకరాపంతులు పేర నిర్మించిన 16 స్తంభాల మంటపం ఉంది. సిద్ధవటం దోసకాయలకు ప్రసిద్ధి. భౌగోళికం జిల్లా కేంద్రమైన కడప నుంచి భాకరాపేట మీదుగా బద్వేలు వెళ్ళే మార్గంలో 20 కి.మీ. దూరంలో పెన్నా నది ఒడ్డున సిద్ధవటం ఉంది. జనగణన గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1119 ఇళ్లతో, 4787 జనాభాతో 743 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2362, ఆడవారి సంఖ్య 2425. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1402 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 133. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593399.పిన్ కోడ్: 516237. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది.ఒక ప్రైవేటు ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. రవాణా సౌకర్యాలు బళ్లారి - కృష్ణపటం పోర్టు రహదారిపై సిద్ధవటం ఉంది. భూమి వినియోగం సిద్ధవటంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 268 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 250 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 10 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 14 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 29 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 169 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 213 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 213 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వరి, పసుపు, ఉల్లి పర్యాటక ఆకర్షణలు thumb|alt=సిద్ధవటం కోట|సిద్ధవటం కోట సిద్ధవటం కోట పవిత్ర పెన్నానది ఒడ్డున సా.శ .పూ. 40-30 సంవత్సరాల మధ్యకాలంలో సిద్దవటం కోట రూపుదిద్దుకుంది. సుమారు 36 ఎకరాలపైబడి విస్తీర్ణంలో ఏర్పాటైన ఈ కోటను 18 రాజవంశీయులు పాలించారు. మౌర్యుల నుంచి తూర్పు ఇండియా వర్తకసంఘం వరకూ ఈ కోటను పాలించారు. 1543 నుంచి 1579 వరకూ సాగిన పాలనను స్వర్ణయుగంగా పరిగణిస్తారు. 1605 వరకూ ఉన్న మట్టి కోట కాస్తా రాతికట్టడంగా మారింది. సా.శ. 1792లో టిప్పుసుల్తాన్‌ చేతి నుంచి నైజాము నవాబుల పాలనలోకి, వారి నుంచి 1880లో తూర్పు ఇండియా వర్తకసంఘం ఆధీనంలోకి ఈ కోట చేరింది. బ్రిటిష్‌పాలనలో 1808 నుంచి 1812 వరకూ ఇది తొలి జిల్లా కేంద్రంగా ఉండి, పరిపాలన కేంద్రంగా భాసిల్లింది. ఇక్కడ మధ్యయుగం నాటి కోట ఒకటి ఉంది. దక్షిణం వైపు పెన్నా నది, మిగిలిన మూడు వైపుల లోతైన అగడ్తతో శతృవులు ప్రవేశించేందుకు వీలు కాని రీతిలో ఈ కోట నిర్మించబడింది. మట్లి రాజులు నాయంకరంగా ఈ కోటను పాలించే నాటికి ఇది మట్టి కోట. శ్రీ కృష్ణదేవరాయల అల్లుడు వరదరాజు మొదట ఈ కోటను పాలించాడు. అంతకు ముందు ఈ కోట ఉదయగిరి రాజ్యంలో ఉండేది. రెండవ వెంకటపతిరాయలు|రెండవ వెంకటపతిరాయలకు మట్లి ఎల్లమరాజు యుద్ధాల్లో బాగా సహకరించాడు. అందుకు గుర్తుగా ఎల్లమరాజుకు అమరనాయంకరంగా సిద్ధవటాన్ని ఇచ్చాడు. మరికొన్ని ప్రాంతాలను సిద్ధవటానికి చేర్చాడు. మట్లి అనంతరాజు మట్టికోటను శతృదుర్భేద్యమైన రాతికోటగా నిర్మించాడు. ఈయన తన తండ్రి పేర ఎల్లమరాజు చెరువును, తన పేర అనంతరాజు చెరువును త్రవ్వించాడు. అనంతరాజు 'కకుత్‌స్థ విజయము ' అనే కావ్యాన్ని రచించాడు. ఈయన ఆస్థానంలో ఉప్పుగుండూరు వెంకటకవి, కవి చౌడప్ప ఉండేవారు. మట్లి రాజుల పతనం తర్వాత ఔరంగజేబు సేనాని మీర్ జుమ్లా సిద్ధవటాన్ని ఆక్రమించి పాలించాడు. ఆ తర్వాత ఆర్కాటు నవాబులు సిద్ధవటాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కడపను పాలిస్తున్న అబ్దుల్ నబీఖాన్ 1714లో సిద్ధవటాన్ని తన ఆధీనంలోకి తెచ్చుకొన్నాడు. మయానా నవాబులు సిద్ధవటాన్ని పాలించారు. 1799లో సిద్ధవటం ఈస్టిండియా కంపెనీ వశమయింది. కోటకు పడమట, తూర్పున రెండు ద్వారాలున్నాయి.ముఖద్వారం ఇరువైపులా ఆంజనేయుడు, గరుత్మంతుడు శిల్పాలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ ద్వారం ఇరువైపులా నాట్య భంగిమలో అందమైన శిల్పాలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ ద్వారం లోపలి పైభాగాన రాహు గ్రహణం పట్టువిడుపులు ఉన్నాయి. కోట మధ్య భాగంలోని అంతఃపురం శిథిలమై ఉంది. రాణి దర్బారు, ఈద్గా మసీదు, సమీపంలో నగారాఖానా ఉన్నాయి. నగారాఖానా వెనుక కోట గోడకు మధ్య తాగునీటి కోనేరు ఉంది. కోటలో సిద్ధవటేశ్వరస్వామి ఆలయం, ఎదురుగా నంది విగ్రహం ఉన్నాయి. శిథిలమవుతూ ఉన్న కామాక్షి ఆలయాన్ని మరమ్మత్తులు చేసి ఉంచారు. తూర్పు ద్వారానికి సమీపంలో బిస్మిల్లా షావలి దర్గా ఉంది. టిప్పు సుల్తాన్ కాలంలో దీన్ని నిర్మించారు. ప్రక్కనే మసీదు ఉంది. మసీదుకు తూర్పుగా కోటగోడలో సొరంగ మార్గాన్ని ఏట్లోకి నిర్మించారు. చక్రయంత్రం ద్వారా ఏట్లో నీటిని మసీదు తొట్టిలోకి తోడేవారు. లంకమల లోని నిత్యపూజకోనలో మహాశివరాత్రి ఉత్సవాలు ప్రతి సంవత్సరం మూడు రోజులపాటు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. జిల్లాలో పెద్దయెత్తున శివరాత్రి ఉత్సవాలు జరిగే ప్రాంతాలలో పొలతల తరువాతి స్థానం నిత్యపూజకోనదే. ప్రముఖులు షేక్ బేపారి రహంతుల్లా (శశిశ్రీ) . ఆశుకవి, రచయిత, సీనియర్ జర్నలిస్టు, వక్త. బాషా ఎస్‌.ఎం - అనంతపురం జిల్లా ప్ర జ లు, ప్ర దానంగా రైతాంగ సమస్యలను విశ్లేషిస్తూ పరిశోధానాత్మక వ్యాసాలు వివిధా పత్రికలలో ప్రచురించారు. నెమిలి పట్టాభి రామారావు మూలాలు

చింతకొమ్మదిన్నె (వైఎస్ఆర్ జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/చింతకొమ్మదిన్నె_(వైఎస్ఆర్_జిల్లా)

అయోమయ నివృత్తి కొరకు చూడండి - చింతకొమ్మదిన్నె (అయోమయ నివృత్తి). చింతకొమ్మదిన్నె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, చింతకొమ్మదిన్నె మండలం లోని గ్రామం. ఈ మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2203 ఇళ్లతో, 8661 జనాభాతో 6070 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4405, ఆడవారి సంఖ్య 4256. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1061 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 47. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593415.పిన్ కోడ్: 516003. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చింతకొమ్మదిన్నెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చింతకొమ్మదిన్నెలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చింతకొమ్మదిన్నెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది అడవి: 4661 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 81 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 198 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 63 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 37 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 189 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 841 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 319 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 748 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చింతకొమ్మదిన్నెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 748 హెక్టార్లు గ్రామములోని ఇతర సౌకర్యాలు కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం. ఉత్పత్తి చింతకొమ్మదిన్నెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు, వరి చేతివృత్తులవారి ఉత్పత్తులు వస్త్రాలంకరణ దేవాలయాలు ఈ గ్రామంలో ప్రతి సంవత్సరం, ఫాల్గుణ మాసంలో జరుగు గంగ జాతర ప్రసిద్ధమైనది. ఈ జాతరకు గ్రామీణ ప్రాంతాల నుండియేగాక, కడప నగరం నుండి గూడా భక్తులు అధిక సంఖ్యలో తరలి వచ్చి, గంగమ్మతల్లికి ఘనంగా పూజలు నిర్వహించెదరు. గ్రామీణ ప్రాంతాల నుండి వచ్చే భక్తులు ఎడ్లబండ్లకు, వాహనాలకు వేపమండలు కట్టుకొనివచ్చి ఆలయం చుట్టూ ప్రదక్షణలు చేసి, బోనాలు సమర్పించెదరు. ఆలయ ఆవరణలోని వినాయక, వీరభద్రస్వామి, పార్వతీదేవి, వైద్యనాధీశ్వరుడు, ఆంజనేయస్వామి, అక్కయ్య దేవతలకు గూడా భక్తులు పూజలు చేయుదురు. మూలాలు

పెండ్లిమర్రి

https://te.wikipedia.org/wiki/పెండ్లిమర్రి

పెండ్లిమర్రి, వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, పెండ్లిమర్రి మండలం లోని గ్రామం. ఇది ఈ మండలానికి కేంద్రం కూడా. ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 22 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 857 ఇళ్లతో, 3564 జనాభాతో 938 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1832, ఆడవారి సంఖ్య 1732. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 417 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 27. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593445.పిన్ కోడ్: 516 216. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 8, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప బాలబడి వెల్లటూరులో ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కడపలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, తాడిగొట్లలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కడపలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పెండ్లిమర్రిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పెండ్లిమర్రిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పెండ్లిమర్రిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 207 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 17 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 420 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 294 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 294 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 420 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పెండ్లిమర్రిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 420 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పెండ్లిమర్రిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు మూలాలు వెలుపలి లింకులు

చక్రాయపేట

https://te.wikipedia.org/wiki/చక్రాయపేట

చక్రాయపేట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనివైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, చక్రాయపేట మండలం లోని గ్రామం.ఇది మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన కడప నుండి 60 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 884 ఇళ్లతో, 3569 జనాభాతో 1676 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1825, ఆడవారి సంఖ్య 1744. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 442 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 35. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593472.పిన్ కోడ్: 516259. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల వేంపల్లెలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడపలో ఉన్నాయి.చక్రాయపేటలోని జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు గత ఏడు సంవత్సరాలనుండి వరుసగా ఐ.ఐ.ఐ.టి.కి ఎంపికగుచున్నారు. గత మూడు సంవత్సరాలనుండి, ఈ పాఠశాలలోని పదవ తరగతి విద్యార్థులు 100% ఉత్తీర్ణత సాధించుచున్నారు. ప్రైవేటు పాఠశాలకు దీటుగా వరుస విజయాలు సాధించుచూ, పలు ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు ఆదర్శంగా నిలుచుచున్నారు.విద్యతోపాటు క్రీడలలోనూ మరియూ ప్రతిభా పరీక్షలలోనూ రాణించుచూ బహుముఖ ప్రతిభ ప్రదర్శించుచున్నారు. [2] వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చక్రాయపేటలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు.ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చక్రాయపేటలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చక్రాయపేటలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 171 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 402 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 225 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 87 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 58 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 108 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 622 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 664 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 124 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చక్రాయపేటలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 124 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి చక్రాయపేటలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, వరి, కంది గ్రామ విశేషాలు చక్రాయపేట గ్రామానికి చెందిన జమ్రుత్ బాషా, కరీమూన్ దంపతులు నిరుపేద కుటుంబీకులు. వీరి కుమారుడు ముబారక్, ఊటుకూరు వ్యవసాయ పాలిటెక్నిక్ లో మొదటి సంవత్సరం విద్యనభ్యసించుచున్నాడు. ఇతడు అటు ఖో-ఖో లోనూ ఇటు పరుగు పందేలలోనూ రాణించుచున్నాడు. రాష్ట్రస్థాయి పరుగు పందేలలో ఇతడు, 100, 200, 400 మీటర్ల విభాగంలో తనకెవరూ సాటిలేరని నిరూపించుకున్నాడు. ఇటీవల ఇతడు కర్నాటక రాష్ట్రంలోని బెల్గాం జిల్లాలో జరిగిన జాతీయస్థాయి ఖో-ఖో పోటీలలో పాల్గొని పతకాలు సాధించాడు. ఈ రకంగా, జాతీయ క్రీడాయవనికపై ఒక గ్రామీణ క్రీడా ముత్యం మెరిసినది. ప్రస్తుతం చక్రాయపేట మండలంలోని గడ్డంవారిపల్లె సచివాలయంలో విలేజ్ హార్టికల్చర్ అసిస్టెంట్ గా ప్రజలకు సేవలు అందిస్తున్నాడు. మూలాలు

లక్కిరెడ్డిపల్లె

https://te.wikipedia.org/wiki/లక్కిరెడ్డిపల్లె

లక్కిరెడ్డిపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, లక్కిరెడ్డిపల్లె మండలం లోని గ్రామం.ఇది కడప నగరానికి 38 కిలోమీటర్ల దూరంలో 18 వ నంబరు జాతీయ రహదారికి అత్యంత సమీపంలో ఉంది. ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 17 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2330 ఇళ్లతో, 10303 జనాభాతో 2252 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5139, ఆడవారి సంఖ్య 5164. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1526 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 234. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593548.పిన్ కోడ్: 516 257. ముఖ్య విషయాలు సమీప రైలు స్టేషను: కడప. సమీప విమానాశ్రయం: రేణిగుంట.(కడపలోకుడా బ్రీటీష్ కాలం నాటి విమానాశ్రాయాన్ని ఇటీవలనే అభివ్రుద్ది చేశారు) సముద్ర మట్టాకి ఎత్తు :356 మీటర్లు (1,171 అడుగులు). అక్షాంశం: 14.1667° N 78.7000° E. ఇక్కడి ప్రజల జీవనాధారం: వ్యవసాయం, పండ్ల తోటల పెంపకం. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 15, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఏడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉన్నాయి.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం లక్కిరెడ్డిపల్లెలో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 10 మంది పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు , నలుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్య శాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. లక్కిరెడ్డిపల్లి సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం ఈ కేంద్రం, 2019-20 సంవత్సరానికిగాను, కాయకల్ప జిల్లాస్థాయి ఉత్తమ పురస్జ్కారానికి ఎంపికైనది. [1] ఈ ఆసుపత్రిలో ఏడు కోట్ల రూపాయల వ్యయంతో,50 పడకలతో ఒక ఆసుపత్రి నిర్మాణానికై, 2020,అక్టోబరు-14న భూమిపూజ నిర్వహించినారు. [2] ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు లక్కిరెడ్డిపల్లెలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం లక్కిరెడ్డిపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 249 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 425 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 5 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 1 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 142 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 393 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 614 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 423 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1339 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 91 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు లక్కిరెడ్డిపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 91 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి లక్కిరెడ్డిపల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, వరి, కంది దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ కళ్యాణ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం మండల కేంద్రంలోని బి.సి.వసతి గృహ సమీపంలో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో విగ్రహ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలు, 2020,అక్టోబరు-19,సోమవారంనాడు ఘనంగా ప్రారంభమైనవి. ఈ సందర్భంగా, ఆలయ వ్యవస్థాపకులు శ్రీ కడియాల కృష్ణమూర్తి, వెంకటప్రసాదుల ఆధ్వర్యంలో మూడు రోజులపాటు నిర్వహించెదరు. బుధవారం నాడు శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామి, గణపతి, సాయిబాబా, ధ్వజస్థంభ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం నిర్వహించెదరు. మూలాలు వెలుపలి లింకులు

రామాపురం (అన్నమయ్య జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/రామాపురం_(అన్నమయ్య_జిల్లా)

రామాపురం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, రామాపురం మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామం.ఇది రామాపురం మండలానికి పరిపాలనా కేంద్రం.ఇది రాయచోటి రెవెన్యూ డివిజన్‌లోని రామాపురం మండలంలో ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల పునర్వ్యస్థీకరణ 2022కు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్ఆర్ జిల్లాలో ఇదే మండలంలో ఉండేది. ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల పునర్వ్యస్థీకరణ 2022లో ఈ గ్రామం, రామాపురం మండలంతోపాటు వైఎస్ఆర్ జిల్లా, చిత్తూరు జిల్లాల లోని కొన్ని మండలాలు విడగొట్టుట ద్వారా ఏర్పడిన అన్నమయ్య జిల్లాలో చేరింది. ఇది కడప నగరానికి 44 కి.మీ దూరంలో ఉంది. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:రెవెన్యూ గ్రామాలు కాని మండల కేంద్రాలు

వీరబల్లె

https://te.wikipedia.org/wiki/వీరబల్లె

వీరబల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని వైఎస్ఆర్ జిల్లా వీరబల్లె మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 18 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2167 ఇళ్లతో, 8720 జనాభాతో 3746 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4385, ఆడవారి సంఖ్య 4335. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1724 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 99. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593571.పిన్ కోడ్: 516268. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 17, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల రాయచోటిలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కడపలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు రాయచోటిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం వీరబల్లెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు వీరబల్లెలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం వీరబల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 634 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 1152 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 77 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 4 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 172 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 311 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 150 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1241 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1283 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 421 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు వీరబల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 421 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వీరబల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు, వేరుశనగ గ్రామ చరిత్ర హరిహర బుక్క రాయలుచే నిర్మింపబడినట్లుగా చెప్పబడుతున్న హరిహరాదుల దేవాలయము. వైష్ణవులు శైవుల మధ్య స్పర్థలను బాపే ప్రయత్నము కావచ్చును. ఆధ్యాత్మిక విశేషాలు వీరబల్లె గ్రామ జిల్లా పరిషత్తు పాఠశాలలో 2014, జూన్-29, ఆదివారం నాడు, తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారి ఆధ్వర్యంలో శ్రీనివాస కళ్యాణం అంగరంగవైభవంగా నిర్వహించారు. వేదమంత్రోచ్ఛారణల మధ్య, సాంప్రదాయబద్ధంగా కళ్యాణక్రతువును పూర్తిచేసారు. శ్రీనివాసుడు, శ్రీదేవి, భూదేవిల విగ్రహాలను కన్నులవైభవంగా అలంకరించారు. అన్నమయ్య భజనమండలి, ఆస్థానమండలి కలాకారులు ప్రత్యేక కీర్తనలతో భక్తులకు వీనులవిందు చేసారు. అనంతరం భక్తులకు ప్రసాదాలు పంపిణీ చేసారు. మారుమూల పల్లెలలోని సామాన్య ప్రజలకు గూడా అందుబాటు లోనికి తీసికొని రావడానికి ఈ కార్యక్రమం ఏర్పాటు చేసారు. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొని కళ్యాణాన్ని కన్నులారా తిలకించారు. గ్రామ విశేషాలు అటవీశాఖ, యునెస్కో-టెరి ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించిన గ్రీన్ ఒలింపియాడ్ ఎంపికలో వీరబల్లి జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు, రాష్ట్రంలోనే మొదటిస్థానంలో నిలిచారు. పాఠశాలలో 6 నుండి 10 వ తరగతి చదువుచున్న 29 మంది విద్యార్థులు, 2013, ఆగస్టు-31న గ్రీన్ ఒలింపియాడ్ నిర్వహించిన పరీక్ష వ్రాయగా 29 మంది విద్యార్థులూ ఉత్తీర్ణులై, ప్రశంసా పత్రాలు పొందినారు. ఇలా జిల్లాలోని జిల్లా పరిషత్తు పాఠశలలలో అధిక సంఖ్యలో పాల్గొన్నది, ఈ పాఠశాల విద్యార్థులే. మూలాలు

రాజంపేట

https://te.wikipedia.org/wiki/రాజంపేట

రాజంపేట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని అన్నమయ్య జిల్లాకు చెందిన పట్టణం. అదే పేరుగల మండలానికి కేంద్రం. జనగణన 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 811 ఇళ్లతో, 3177 జనాభాతో 979 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1621, ఆడవారి సంఖ్య 1556. పరిపాలన రాజంపేట పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. విద్యా సౌకర్యాలు జిల్లా పరిషత్తు బాలికల ఉన్నత పాఠశాల: రాజంపేటలో ఈ పాఠశాలను 1960లో నిర్మించారు. ఈ పాఠశాల గాక, పట్టణంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 35, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 18, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు 8 ఉన్నాయి. 2 ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలలు, ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, సమీప బాల బడి, ఉన్నాయి. దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడపలో ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల వెంకటాయపల్లెల్లో ఉంది. రవాణా సౌకర్యాలు రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి పట్టణంలో గుండా పోతున్నాయి. భూమి వినియోగం రాజంపేట పట్టణంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 89 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 181 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 72 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 26 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయ దగ్గ బంజరు భూమి: 292 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 26 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 182 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 107 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 219 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 97 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 97 హెక్టార్లు. ఉత్పత్తి అరటి, బొప్పాయి, మామిడి దర్శనీయ ప్రదేశాలు శ్రీ అంకాలమ్మ తల్లి ఆలయం, తుమ్మల అగ్రహారం శ్రీ పోతులూరి వీరబ్రహేంద్ర స్వామివారి ఆలయం, పాత బస్సు స్టాండు కూడలి శ్రీ షిరిడీ సాయిబాబా ఆలయం, సాయి నగరు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:అన్నమయ్య జిల్లా పట్టణాలు

నందలూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/నందలూరు

నందలూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, నందలూరు మండలం లోని గ్రామం, ఇది మండల కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన రాజంపేట నుండి 10 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1198 ఇళ్లతో, 5481 జనాభాతో 775 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2648, ఆడవారి సంఖ్య 2833. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 980 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 239. గ్రామం జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593579. పిన్ కోడ్: 516 150. గ్రామచరిత్ర thumb|250px|నందలూరుకు సమీపంలోని ఆడపూరు దగ్గర బౌద్ధారామం ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ప్రముఖ బౌద్ధారామం నందలూరు గురించి యాత్రాచరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తన కాశీయాత్రాచరిత్రలో పలు విశేషాలు నమోదుచేశారు. 1830నాటికి ఈ గ్రామం పుణ్యక్షేత్రంగా పేరొందింది. వీరాస్వామయ్య ఈ గ్రామాన్ని గురించి వ్రాస్తూ ఊరి వద్ద చెయ్యారనే నది గడియదూరం వెడల్పు కలిగుందన్నారు. నదికి ఇరుపక్కల గుళ్ళున్నవని, పరశురాముని మాతృహత్య నివర్తించిన స్థలమని ఆయన పేర్కొన్నారు. ఈ గ్రామం ఒకప్పుడు బౌద్ధ క్షేత్రం. నందలూరుకు సమీపంలోని ఆడపూరు దగ్గర బౌద్ధారామముండేది. ఇప్పటికీ దీనిని బైరాగి గుట్ట అని పిలుస్తారు. ఈ గుట్ట కింద సొరంగ మార్గముంది. నందలూరు దగ్గర చాలా గుహలున్నాయి. సిద్ధవటం కోటలోనుంచి నందలూరు గుహల్లోకి రహస్య మార్గముందంటారు. పురావస్తు శాఖ వారి తవ్వకాల్లో బౌద్ధ స్తూపాలు, బౌద్ధ విహారం, కొన్ని కట్టడాలు, 1600 పైగా సీసపు నాణేలు, మరికొన్ని బౌద్ధ చిహ్నాలు దొరికాయి. పేరు వెనుక చరిత్ర ఈ గ్రామానికి పూర్వం తొండమండలం, నిరంతపురం, చొక్కనాథపురం అనే పేర్లు ఉండేవి. నిరంధర అనే మహారాజు నిరంతపురం అనే గ్రామాన్ని నిర్మించగా అది బాహుదా నది వెల్లువలో కొట్టుకుపోగా తరువాత నలంద అనే రాజు ఉంపుడుగత్తె ఈ ప్రదేశాన్ని సందర్శించి నెలందలూరు అనే పేరుతో తిరిగి గ్రామాన్ని నిర్మించినట్టు మెకంజీ కైఫీయత్‌లో పేర్కొనబడింది. పూర్వం ఒక తెలుగు చోడ ప్రభువు గోహత్య పాప నివారణార్థం బాహుదానదీ తీరం వెంబడి 108 శివాలయాలను నిర్మించాడు. ఆ దేవాలయాలలో నంది విగ్రహాల ప్రతిష్ఠాపనకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చినందువల్ల ఆ నది గట్టున ఉన్న గ్రామానికి నం(ది)దుల ఊరు అనే పేరు వచ్చిందనీ అదే వ్యవహారికంలో నందలూరుగా మారిందని మరొక ఐతిహ్యం. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాజంపేట లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం నందలూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు నందలూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం నందలూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 162 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 303 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 7 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 74 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 39 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 37 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 150 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 36 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 190 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కన్యక చెరువు నందలూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 178 హెక్టార్లు చెరువులు: 12 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి నందలూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు, నువ్వులు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు నారింజ చేతివృత్తులవారి ఉత్పత్తులు బుట్టలు ప్రముఖులు వేదాంతం కమలాదేవి సంఘ సేవకురాలు ఈ గ్రామంలో జన్మించింది.కమలాదేవి, వేదాంతం (1897 - 1940), 20వ శతాబ్ది తెలుగు వెలుగులు, మొదటి భాగం, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం, హైదరాబాద్, 2005, పేజీ. 63-64. కోడూరు సుమనశ్రీ, ప్రముఖ కూచిపూడి నృత్య గురువు, రచయిత్రి (మా నందలూరు కథలు పేరిట ఆమె పుస్తకాన్ని కూడా వెలువరించింది.) దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు సౌమ్యనాథ స్వామివారి ఆలయం ఎడమ|thumb ఇది 11వ శతాబ్దంలో చోళవంశరాజులచే నిర్మించబడిన ఆలయం. సంతాన సౌమ్యనాథునిగా, వీసాల సౌమ్యనాథునిగా ప్రసిద్ధికెక్కాడు. ఎనిమిది ఎకరాల విస్తీర్ణంలో 108 స్తంభాలతో చోళ కళాశిల్ప నైపుణ్యానికి ప్రతీక. 11వ శతాబ్దపు పూర్వార్థంలో చోళరాజులు నిర్మించి, స్వామివారికి 120 ఎకరాల మాన్యం ఇచ్చినట్లు ఆలయంలోని శాసనాల్లో లిఖించబడి ఉంది. అప్పటి నుండి చోళపాండ్య కాకతీయ మట్లి మున్నగురాజులు 17వ శతాబ్దం వరకు దశలవారీగా ఆలయనిర్మాణం చేపట్టి పలు రాజుల పాలనలో శ్రీవారి ఆలయం ప్రసిద్ధికెక్కింది. 12వ శతాబ్దంలో కాకతీయ ప్రతాపరుద్రుడు ఆలయానికి గాలిగోపురం కట్టించి నందలూరు, ఆడపూరు, మందరం, మన్నూరు, హస్త వరం అయిదు గ్రామాలను సర్వమాన్యంగా ఇచ్చినట్లు శాసనాలు ఉన్నాయి. ఆ గ్రామాల రెవెన్యూ ఇప్పటికీ ఆలయానికే అందుతోంది. అన్నమయ్య జన్మస్థానమైన తాళ్ళపాక గ్రామం, నందలూరుకు నాలుగు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. శ్రీ సౌమ్యనాథుని చొక్కనాథుడని కూడా పిలుస్తారు. ఆలయ నిర్మాణానికి ఎర్ర రాయిని వినియోగించారు. ఆలయ కుడ్యాలపై వివిధ రాజుల సంకేతాలుగా మత్స్య, సింహ, అర్థచంద్రాకారపు చిహ్నాలున్నాయి. తమిళ శాసనాలు అధికంగా ఉండగా, తెలుగు శాసనాలు కొన్నిమాత్రమే. దేవస్థానంలో గోడలపైన కాకుండా నిలువు బండలపై 11వ శతాబ్దం నుండి విజయనగర పాలన వరకు ముఖ్యమైన అనేక వివరాలతో 54 శాసనాలు ఉన్నాయి. ఆలయం చుట్టూ 9 ప్రదక్షిణలు చేసి, కోర్కెను మొక్కుకుని, 108 ప్రదక్షిణలుచేస్తే, నెరవేరుతుందని భక్తుల నమ్మకం. ఆలయానికి జిల్లా నలుమూలల నుండియేగాక, తమిళనాడు, కర్నాటక తదితర ప్రాంతాలనుండి గూడా భక్తులు అధిక సంఖ్యలో విచ్చేస్తారు. ప్రతి సంవత్సరం ఆషాఢమాసంలో బ్రహ్మోత్సవాలు జరుపుతారు. ఈ బ్రహ్మోత్సవాలలో ప్రతి రోజూ సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.[2] శ్రీ కామాక్షీ సమేత ఉల్లంఘేశ్వరస్వామివారి ఆలయం శ్రీ అనంతపురమ్మ తల్లి ఆలయం ఈ ఆలయం గ్రామములోని కన్యక చెరువు గట్టున వెలసింది. మూలాలు వెలుపలి లింకులు వైఎస్ఆర్ జిల్లా విజ్ఞాన విహార దర్శిని - డా. జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి, విద్వాన్ కట్టా నరసింహులు వర్గం:వైఎస్ఆర్ జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ బౌద్ధమత క్షేత్రాలు

పెనగలూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/పెనగలూరు

పెనగలూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని అన్నమయ్య జిల్లా, పెనగలూరు మండలం లోని గ్రామం. ఇది ఈ మండలానికి కేంద్రం ఇది మండల కేంద్రమైన పెనగలూరు నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన రాజంపేట నుండి 17 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1148 ఇళ్లతో, 4615 జనాభాతో 812 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2307, ఆడవారి సంఖ్య 2308. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 990 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 200. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593609.పిన్ కోడ్: 516127. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాజంపేట లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి.ఈ గ్రామ ఉన్నత పాఠశాల ఆవరణలో 2013 అక్టోబరు 10న ఉపాధ్యాయులు సరస్వతీ దేవి విగ్రహం ఏర్పాటు చేశారు. ఇదే గ్రామానికి చెందిన కోల మురళి రు.32,000 విరాళంతో ఈ విగ్రహం ఏర్పాటు చేశారు. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పెనగలూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో7 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఐదు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పెనగలూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పెనగలూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 60 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 188 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 8 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 161 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 80 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 114 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 197 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 337 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 54 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పెనగలూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 54 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పెనగలూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, మామిడి గ్రామంలోని దేవాలయాలు శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయానికి ఎంతో ఘన చరిత్ర ఉంది. సా.శ. 17వ శతాబ్దంలో, మట్లి వెంకటభూపతిరాజు, ఆలయాన్ని నిర్మించినట్లు చరిత్ర చెబుచున్నది. రోజుకు వెయ్యి మంది చొప్పున, వందరోజులలో ఆలయనిర్మాణ పనులు పూరిచేసినట్లు చారిత్రిక కథనం ప్రచారంలో ఉంది. ఆలయ నిర్మాణం అనంతరం గ్రామానికి, "పెనఘల్లూరు"గా నామకరణం చేసినారని, కాలక్రమేణా "పెనగకల్లూరు" గానూ, నేటికి "పెనగలూరు" గానూ పిలుచుచున్నారు. ఈ ఆలయంలో స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు 2014, జూన్-7 నుండి, 11 రోజులపాటు నిర్వహించెదరు. ఇక్కడి వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయంలో మాత్రమే, బ్రహ్మోత్సవాలు, 11 రోజులపాటు నిర్వహించారు. ఈ బ్రహ్మోత్సవాలలో 7వ తేదీన అంకురార్పణ, 8న ధ్వజారోహణం, 9న శేషవాహనం, 10న సింహవాహనం, 11న హనుమంతసేవ, 12న గరుడసేవ, 13న కళ్యాణోత్సవం, 14న రథోత్సవం, 15న అలకలతోపు, 16న వసంతోత్సవం మొదలగు కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. శ్రీ యెల్లమ్మ అమ్మవారి దేవాలయం:- ఈ ఆలయంలో అమ్మవారి జాతర 2014, జూన్-1 ఆదివారం నాడు వైభవంగా నిర్వహించారు. సంప్రదాయం ప్రకారం గ్రామదేవతలైన ఎల్లమ్మ, గంగలమ్మ, అంకాలమ్మ రాతి విగ్రహాలకు పూజలు చేసారు. ఎల్లమ్మ ఆలయం ఎదుట మహిళలు పొంగళ్ళు వండి నైవేద్యాలు సపర్పించారు. ఏటా వేణుగోపాలస్వామి బ్రహ్మోత్సవాలకు ముందురోజు ఎల్లమ్మకు పూజలు చేయడం ఆనవాయితీ. జాతర సందర్భంగా ఎల్లమ్మ ప్రతిమను ముగ్గురూపంలో అలంకరించడం, భక్తులను విశేషంగా ఆకట్టుకున్నది. కార్యక్రమంలో మండలం నలుమూలలనుండి భక్తులు తరలివచ్చి, మొక్కులుతీర్చుకున్నారు. శ్రీ వినాయకస్వామి ఆలయం:- గ్రామంలోని శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయంలో, గ్రామానికి చెందిన శ్రీ తురక వెంకటసుబ్బయ్య, తన తండ్రి కృష్ణయ్య ఙాపకార్ధం, రు. 2 లక్షల వ్యయంతో, ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించారు. ఈ ఆలయంలో విగ్రహ ప్రతిష్ఠ, 2014, జూన్-4, బుధవారం నిర్వహించారు. శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం:- పెనగలూరు గ్రామంలోని ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం ప్రక్కనేగల శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి పార్వేట స్థలంలో, ఈ ఆలయాన్ని, రు. 20 లక్షల వ్యయంతో ఏర్పాటుచేసారు. విగ్రహాలను నాగిరెడ్డిపల్లె గ్రామానికి చెందిన శ్రీ సురేంద్ర, సువర్ణ దంపతులు, 2014, జూన్-21 శనివారం నాడు, తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం నుండి ఊరేగింపుగా తెచ్చారు. మూలాలు

చిట్వేలు

https://te.wikipedia.org/wiki/చిట్వేలు

చిట్వేలు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, చిట్వేలు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండలానికి కేంద్రం. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2166 ఇళ్లతో, 8943 జనాభాతో 845 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4414, ఆడవారి సంఖ్య 4529. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1386 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 180. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593633.పిన్ కోడ్: 516 104. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 11, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, 2 ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాలలు ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి.సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల బోయనపల్లెలో ఉంది. మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాజంపేట లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం చిట్వేల్లో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చిట్వేల్లో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చిట్వేల్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 149 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 316 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 30 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 69 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 40 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 50 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 49 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 142 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 241 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చిట్వేల్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 241 హెక్టార్లు ప్రధాన పంటలు మామిడి, అరటి, బొప్పాయి దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ రామాలయం సింగనమల వీధి లోని ఈ ఆలయంలో, ధ్వజస్తంభ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలను భక్తి శ్రద్ధలతో నిర్వహించారు. 2020, నవంబరు-5 బుధవారం నాడు, పాత ధ్వజస్తంభాన్ని తొలగించారు. బాలాలయ కార్యక్రమం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమాలు 6-11-2020 శుక్రవారం నాడు పూర్తి అయినవి. దాసరి చంద్రశేఖరరెడ్డి, ప్రదీప్‌రెడ్డి ఈ కార్యక్రమాలను తమ స్వంత నిధులతో, వైభవంగా నిర్వహించారు. గ్రామ విశేషాలు ఈ గ్రామంలోని పోలీసు స్టేషను, బ్రిటిషు వారి కాలంలో 1901 లో నిర్మించారు. ఇప్పటికీ ఇంకా అదే భవనంలోనే కొనసాగించుచున్నారు. మూలాలు వెలుపలి లింకులు

ఓబులవారిపల్లె

https://te.wikipedia.org/wiki/ఓబులవారిపల్లె

ఓబులవారిపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, వైఎస్ఆర్ జిల్లా, ఓబులవారిపల్లె మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామం. గ్రామ విశేషాలు ఈ గ్రామానికి చెందిన సయ్యద్ కాశీం అను ఒక చిన్న టీ దుకాణం యజమాని కుమారుడు, సయ్యద్ జాఫర్, పలు జిల్లా, జాతీయ ఫుట్ బాల్ పోటీలలో ఆడి పతకాలు సాధించాడు. తాజాగా ఇతనికి, అంతర్జాతీయ పోటీలలో ఆడేందుకు అవకాశం వచ్చింది. ఈ గ్రామం నుండి నెల్లూరు జిల్లాలోని కృష్ణపట్నం ఓడరేవు వరకూ రైల్వే లైను నిర్మాణం జరుగుతుంది. మొత్తం లైను పొడవు 93 కి.మీ. అంచనా వ్యయం రు.750 కోట్లు. ఈ లైనులో కడప జిల్లా పరిధిలో 3 స్టేషన్లూ, నెల్లూరు జిల్లాలో 6 స్టేషనులూ వచ్చును. ఈ రైలు మార్గం కొరకు, ప్రధాన రహదార్లపై, 15 వంతెనలూ, చిన్న వంతెనలు 120 దాకా నిర్మాణం చేయవలసి ఉంటుంది. ఈ గ్రామంలోని జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థి అయిన వై.భవానీశంకర్, హర్యానా రాష్ట్రంలో, 2013 నవంబరు 27 నుండి 29 వరకూ జరిగిన అంతర్జాతీయ స్థాయి నెట్ ఫుట్ బాల్ ఆటలో ప్రతిభ కనబరచి, 3వ స్థానంలో నిలిచి, కాంస్యపత్రం & బహుమతి అందుకున్నాడు. ఓబులవారిపల్లెకు చెందిన ఎ.ఇజాజ్ బాషా, పి.శరణం, సి.హెచ్.అంజనీప్రసాద్ అను క్రీడాకారులు, 2014, జూన్ 5న పాండిచ్చేరిలో నిర్వహించిన జాతీయ నెట్ ఫుట్ బాల్ ఛాంపియిన్ పోటీలలో, ఆంధ్రప్రదేశ్ జట్టులో పాల్గొని, తమ ప్రతిభ ప్రదర్శించి, అంతర్జాతీయ నెట్ ఫుట్ బాల్ పోటీలలో పాల్గొనటానికి అర్హత సంపాదించారు. వీరు 2014, జూలై-29 నుండి 31 వరకూ, భూటాన్ లో నిర్వహించు అంతర్జాతీయ నెట్ ఫుట్ బాల్ పోటీలలో పాల్గొంటారు. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:ఓబులవారిపల్లె మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు

పుల్లంపేట

https://te.wikipedia.org/wiki/పుల్లంపేట

పుల్లంపేట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని కడప జిల్లా, పుల్లంపేట మండలం లోని గ్రామం, ఇది మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన రాజంపేట నుండి 11 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1402 ఇళ్లతో, 6006 జనాభాతో 1142 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2903, ఆడవారి సంఖ్య 3103. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1733 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 22. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593674. పిన్ కోడ్: 516 107. గ్రామ చరిత్ర బ్రిటిష్ వారి హయాంలో ఈ గ్రామం తాలూకా కేంద్రంగా ఉండి అన్ని కార్యకలాపాలూ ఇక్కడి నుండే జరిగేవి. ఆ కాలంలో అధికారులు ఇక్కడకు వచ్చినపుడు తుమ్మల బైలు విడిది కేంద్రంగా ఉండేది. గతంలో ఇక్కడ చేనేతలూ, ఇతర వర్గాల ధనికులూ ఉండటంతో ఈ ఊరు తాలూకా కేంద్రంగా ఉండేది. అప్పట్లో ఒకసారి ఇక్కడకు వచ్చిన ఒక అధికారి గుర్రానికి గుగ్గిళ్ళు దొరకలేదని ఆగ్రహించిన ఆ అధికారి వెంటనే తాలూకా ఆఫీసును పుల్లంపేట నుండి రాజంపేటకు మార్చరని ఇక్కడి పెద్దలు చెపుతారు. 1944 లో పూలంగేరు నేడు పుల్లంగేరుగా మారటంతో ఈ గడ్డ నే ఉన్న గ్రామానికి "పుల్లంపేట" అని పేరు వచ్చినదని కొందరు అంటున్నారు. కానీ 1830ల్లో ఈ ప్రాంతం మీదుగా ప్రయాణిస్తూ గ్రామంలో విడిది చేసిన, యాత్రా చరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య ఈ గ్రామాన్ని పుల్లంపేట అనే ప్రస్తావించారు. అప్పటికే ఇది అన్ని వసతులు లభించి, అన్ని వస్తువులు దొరకగల పేట గ్రామమన్నారు. కనుక 1830 నాటికే దీనికి పుల్లంపేట అనే పేరుందని చెప్పవచ్చు. ఐతే ఈ మరొక కథ ప్రకారం పుల్లమ్మ అను ఒకామె తొలుత ఈ గ్రామాన్ని నిర్మించినందున ఆమె పేరు మీదుగా ఈ గ్రామానికి ఆ పేరు వచ్చిందని అంటారు. ఆ రోజులలో సభా సంస్థ అధినేత వస్థున్నారంటే రైలు బండి గూడా గంట సేపు ఆగేదట. ఇప్పుడున్న సబ్ రిజిస్ట్ర్రార్ కార్యాలయం, తాలూకా కార్యాలయం, పోలీస్ స్టేషను వగయిరాలు అప్పటి కాలం నాటివే. ఒకప్పటి ఉపరాష్ట్రపతి వి.వి.గిరి గారికి, ఇక్కడి చేనేత వర్గానికి చెందిన నరసింహులు మిత్రుడని గ్రామస్థుల మాట. చేనేత వర్గాల విద్యాభివృద్ధికి బ్రిటిష్ వారి సహకారంతో సభా సంస్థను ఏర్పాటు చేసి దీనికి ఉప శాఖలు ఏర్పాటు చేశారు. అప్పటి నుండి ఈ ఊరు విద్యాభివృద్ధి చెందుతోంది. ఎందరో ప్రముఖులు ఇక్కడనే పుట్టి గొప్పవారయినారు. క్రీడలకు పుట్టినిల్లు ఈ పుల్లంపేట. [1] పేరు వెనుక చరిత్ర ఈ ఊరిలో పుల్లని నిమ్మ పండ్లు పండుతవి. అందుకనే ఈ వూరికి ఆ పేరు వచ్చిందని పెద్దలు అంటారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాల బడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 12, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాజంపేట లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పుల్లంపేటలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఎం.బి.బి.ఎస్. కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పుల్లంపేటలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టి రోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పుల్లంపేటలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 163 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 161 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయ దగ్గ బంజరు భూమి: 31 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 323 హెక్టార్లు. బంజరు భూమి: 131 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 331 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 483 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 302 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పుల్లంపేటలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది బావులు/బోరు బావులు: 302 హెక్టార్లు. ప్రధాన పంటలు అరటి, బొప్పాయి, నిమ్మ దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ భద్రావతీ సమేత భావనారాయణస్వామివారి ఆలయం పుల్లంపేటలో వెలసిన శ్రీ భద్రావతీ సమేత భావనారాయణస్వామివారి ఆలయంలో, స్వామివారి దివ్య కళ్యాణం, ప్రతి సంవత్సరం, వైశాఖ శుద్ధ పౌర్ణమి నాడు (మే నెలలో) వైభవంగా నిర్వహించెదరు. మొదట స్వామివారికి పంచామృతాభిషేకాలు, ప్రత్యేక పూజలు జరుపుతారు. అనంతరం అర్చకుల వేద మంత్రాలు, మంగళవాద్యాల నడుమ, స్వామివారి కళ్యాణం అంగరంగ వైభవంగా నిర్వహించెదరు. అనంతరం కళ్యాణానికి విచ్చేసిన భక్తులకు తీర్ధప్రసాదాలు పంపిణీ చేసెదరు. సాయంత్రం గ్రామోత్సవం నిర్వహించెదరు. శ్రీ పర్వతవర్ధనీ శాంతిలింగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం ఈ ఆలయ కుంభాభిషేక మహోత్సవాలలో భాగంగా, 2014, మే-31, శనివారం నాడు, ఆలయంలో అంగ ప్రదక్షిణ సేవా కార్యక్రమాన్ని ఘనంగా నిర్వహించారు. ఉదయం 108 మంది భక్తులు, తడి గుడ్డలతో, 108 సార్లు ప్రదక్షిణలు చేసారు. వేద పండితులు చండీ పారాయణం నిర్వహించారు. ప్రధాన పండితులు వరుణుని కోసం, జలంలో జపాన్ని కొనసాగించారు. ఈ కార్యక్రమానికి మండలం నలుమూలలనుండి భక్తులు విచ్చేసి, స్వామివారిని దర్శించుకొని, తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు. ఆదివారం నాడు ఉదయం స్వామివారికి పంచామృతాభిషేకాలు, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. మూడవ రోజు గూడా జలంలో జపం కార్యక్రమంలో చండీ హోమాన్ని భక్తిశ్రద్ధలతో నిర్వహించారు. 1108 మట్టికుండలతో ఘటాభిషేకం నిర్వహించారు. మద్యాహ్నం భక్తులకు అన్నదానం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు మండలం నలుమూలలనుండి విచ్చేసారు. ఈ ఆలయంలో స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు, 2014, జూన్-9, సోమవారం నుండి పది రోజులపాటు నిర్వహించెదరు. శ్రీ బొంబాయిస్వామి ఆశ్రమం ఈ ఆశ్రమం పుల్లంపేట గ్రామంలోని చిట్వేలు రహదారిపై ఉంది. మూలాలు వెలుపలి లింకులు

టి.సుండుపల్లె

https://te.wikipedia.org/wiki/టి.సుండుపల్లె

టి.సుండుపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, టి.సుండుపల్లె మండలం లోని గ్రామం, ఇది మండల కేంద్రం. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3683 ఇళ్లతో, 15015 జనాభాతో 5787 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 7646, ఆడవారి సంఖ్య 7369. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2064 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 861. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593514.పిన్ కోడ్: 516 130. గ్రామ భౌగోళికం ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 22 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 22, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీ టెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల కడప లోను ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం చుండుపల్లెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చుండుపల్లెలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చుండుపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1810 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 1282 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 343 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 483 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 906 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 960 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1978 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 371 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చుండుపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 371 హెక్టార్లు ఝరీకోన జలాశయం దశాబ్దల పోరాట ఫలితంగా, ఈ జలాశయాన్ని, 2006లో, సుండుపల్లె మండల పరిధిలో, 5,000 ఎకరాలకు సాగునీరు అందించాలనే ఉద్దేశంతో చేపట్టినారు. కట్ట నిర్మాణం 2010లో పూర్తి అయినది. అనంతరం, ఎత్తిపోతల పథకంగా ఆమోదించి, సర్వేకు నిధులు అందించారు. అనంతరం గ్రావిటీ ద్వారా కాలువలు ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించడంతో పరిస్థితి మొదటికి వచ్చింది. ఆ తరువాత, 106 కోట్ల రూపాయల వ్యయంతో, సుండుపల్లె మండలంలోని 4900 ఎకరాలకు సాగునీరు అందించాలని ప్రతిపాదన. ఉత్పత్తి వేరుశనగ, వరి, కంది శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం ఈ అలయంలో గోవింద, అయ్యప్ప మాలధారులు, తిరుపతి నుండి తెచ్చిన శ్రీదేవీ భూదేవీ సమేత శ్రీవారి ఉత్సవ విగ్రహాలను సుందరంగా అలంకరించారు. భజన గీతాలు అలపించారు. భక్తులకు అన్నప్రసాద వితరణ చేసారు. శ్రీ నాగారపమ్మ అమ్మవారి ఆలయం ఈ అమ్మవారు కడప, అన్నమయ్య జిల్లాల సరిహద్దు నియోజక వర్గాలయిన రాయచోటి, రాజంపేట, పీలేరు, తిరుపతి, మదనపల్లె తదితర ప్రాంతాలలో పేరు గాంచారు. ఈ అమ్మవారి తిరునాళ్ళు, నిర్వహించారు. భక్తులు మొక్కులు తీర్చుకున్నారు. కులమతాలకు అతీతంగా అన్ని వర్గాలవారు విచ్చేసారు. మూలాలు

సంబేపల్లి

https://te.wikipedia.org/wiki/సంబేపల్లి

సంబేపల్లి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, సంబేపల్లి మండలం లోని గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 11 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 497 ఇళ్లతో, 2030 జనాభాతో 635 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1074, ఆడవారి సంఖ్య 956. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 430 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 39. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593507.పిన్ కోడ్: 516215. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. విద్యాసౌకర్యాలు గ్రామంలో జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల ఉంది.ఈ పాఠశాలగాక, గ్రామంలో ఇంకా ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం సాంబేపల్లెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఐదుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయో గ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు సాంబేపల్లెలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం సాంబేపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 91 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 60 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 146 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 111 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 221 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 425 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 53 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు సాంబేపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 53 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వేరుశనగ, వరి, కంది శ్రీ దేవరరాయి నల్ల గంగమ్మ అమ్మవారి ఆలయం సంబేపల్లి మండల కేంద్రానికి సమీపంలో ఉన్న ఈ ఆలయాన్ని, ఈ సంవత్సరమే దేవాదాయశాఖ పరిధి లోనికి చేర్చారు. ఈ ఆలయంలో వైశాఖ పౌర్ణమి సందర్భంగా వార్షిక తిరునాళ్ళ మహోత్సవాలు అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించెదరు. అ రోజున అమ్మవార్ని అలంకరించి ప్రత్యేక పూజలు చేయుదురు. భక్తులు ఉపవాసాలతో వచ్చి అమ్మవారిని దర్శించుకొనెదరు. ఆలయం వద్ద వేదపండితులు హోమం నిర్వహించెదరు. అమ్మవారికి అభిషేకాలు చేయుదురు. ఈ సందర్భంగా రాత్రికి పలు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు. మరుసటి రోజుతో ఈ ఉత్సవాలు ముగింపుకు వచ్చును. ఈ ఉత్సవాలలో మొక్కులు ఉన్న భక్తులు చాందినీ బండ్లు కట్టి ఆలయం చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేయుదురు. అమ్మవారిని స్థానికులేగాక, ఇతర జిల్లాల నుండి గూడా భక్తులు వచ్చి దర్శించుకొనెదరు. మూలాలు

చిన్నమండెం

https://te.wikipedia.org/wiki/చిన్నమండెం

చిన్నమండెం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, చిన్నమండెం మండలం లోని గ్రామం, ఇది మండల కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2610 ఇళ్లతో, 10623 జనాభాతో 2831 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5366, ఆడవారి సంఖ్య 5257. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 851 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 96. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593500.పిన్ కోడ్: 516 214. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 9, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చిన్నమండెంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో8 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు నలుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు. ఐదు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చిన్నమండెంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చిన్నమండెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 420 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 428 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 73 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 41 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 126 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 89 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1654 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1470 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 399 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చిన్నమండెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 284 హెక్టార్లు చెరువులు: 115 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి చిన్నమండెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, వరి దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు మల్లూరమ్మ దేవత ఆలయం కోరినకోర్కెలుదీర్చే కొంగుబంగారంగా పేరెన్నికగన్నది. ఈ అమ్మవారి జాతర ప్రతి సంవత్సరం, ఫాల్గుణ పౌర్ణమి రోజున మద్యాహ్నం బోనాలు పట్టడంతో మొదలవుతుంది. రాత్రికి మొక్కుబడుదారులు ఏర్పాటుచేసిన చాందినీ బండ్లు, మరుసటిరోజు తెల్లవారుఝాముకి (పాడ్యమి నాటికి) ఆలయానికి చేరుకుంటవి. పాడ్యమి రోజు రాత్రి వరకూ గూడా, ఈ తిరునాళ్ళకు కొనసాగితవి. ఈ తిరునాళ్ళకు వేల సంఖ్యలో భక్తులు విచ్చేస్తారు. మూలాలు వెలుపలి లింకులు

రాయచోటి

https://te.wikipedia.org/wiki/రాయచోటి

రాయచోటి, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, రాయలసీమ ప్రాంతానికి చెందిన ఒక పట్టణం. అన్నమయ్య జిల్లా కేంద్రం. రాయచోటి మండలానికి ప్రధాన కేంద్రం. మాండవ్య నది ఈ పట్టణం గుండా పోతుంది. ఇది పెన్న ఉపనదుల్లో ఒకటైన చెయ్యేరు లేదా బాహుదా నదికి ఉపనది. ఈ పట్టణంలోని పురాతన వీరభద్రాలయం శైవులకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రకరమైంది. ప్రతి సంవత్సరం ఇక్కడ మార్చి నెలలో 11 రోజులపాటు బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. వీటిని వీక్షించడానికి దేశవ్యాప్తంగా, ముఖ్యంగా కర్ణాటక రాష్ట్రం నుండి పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు తరలి వస్తారు.ఎక్కడ మనకి కార్లు, వ్యాన్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి.. ముఖ్యమైన గురుమహేష్ టూర్స్ అండ్ ట్రావెల్స్ రాయచోటి పేరు వ్యుత్పత్తి రాచవీడు అనే పేరు క్రమంగా రాయచోటిగా మారింది. పట్టణానికి చుట్టుపట్ల గల పల్లెప్రజలు రాసీడు అని అంటారు. జనగణన వివరాలు alt=Rayachoty, Rayachoti|thumb|250x250px|రాయచోటి పురపాలక సంఘం కార్యాలయం జనగనణన ప్రకారం, ఈ పట్టణ జనాభా 91,234. దీనిలో 46,517 పురుషులు, 44,717 స్త్రీలు. పిల్లల (0–6) జనాభా 11,446. ఇది మొత్తం జనాభాలో 12.55%. లింగ నిష్పత్తి 961. అక్షరాస్యత: 73.58%. పరిపాలన రాయచోటి పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. పర్యాటక ఆకర్షణలు శ్రీ భద్రకాళీసమేత శ్రీ వీరభద్రస్వామివారి ఆలయం రాయచోటి పట్టణంలోని వీరభద్రుడు నాగకుండల, రుద్రాక్షమాల శోభితుడై, కుడిచేత జ్ఞానమనే ఖడ్గం, ఎడమచేత అభయమనే ఖేటకం ధరించి, భద్రకాళీ సమేతుడై భక్తులకు దర్శనమిస్తారు. అమరుల చేత పూజింపబడటంతో ఈ క్షేత్రం అమరగురు వీరేశ్వర క్షేత్రంగా, దక్షిణ కాశీగా ప్రసిద్ధికెక్కింది. ఆలయ కట్టడాలు చోళ రాజుల శైలిని పోలి ఉన్నాయి. రాజరాజచోళుడు వీరభద్రుడిని దర్శించుకున్నట్లు చారిత్రక ఆధారాలున్నాయి. కాకతీయ గణపతిదేవుడు, మట్లిరాజులు, శ్రీకృష్ణదేవరాయలు ఆలయాన్ని దర్శించి అభివృద్ధి పనులు చేయించినట్లు శాసనాలు తెలుపుతున్నాయి. నవాబుల కాలంలో కొంతమంది దుండగులు ఆలయాన్ని ధ్వంసం చేయడానికి రాగా మాసాపేట వాసులు అడ్డుకున్నారు. శివరాత్రికి వారి వంశస్థులే గర్భగుడిలో పూజలు చేయడం ఆనవాయితీగా వస్తోంది. క్షేత్ర విశేషాలు వీరేశ్వరుడు వీరలింగం, ఒకే గర్భాలయంలో ఉండటం విశేషం. వీరభద్రుడికి కాళ్లు సమానంగా ఉండవు. రాయచోటిలో వీరభద్రుడికి కాళ్లు సమానంగా ఉన్నాయి. ఆలయంలో ద్వారపాలకులుగా శ్రీనందీశ్వరుడు, మహాకాళేశ్వరుడు ఉన్నారు. ముఖద్వారానికి ఎడమ వైపున సూర్యభగవానుడు, 54 అడుగులు ధ్వజస్తంభం ఉంది. గ్రామదేవత యల్లమ్మ పూజ అనంతరం వీరభద్రుడికి పూజలు చేస్తారు. ఏటా మార్చి 27న, సెప్టెంబరు 14న ఉదయం ఆరు గంటలకు స్వామివారి గర్భగుడిలో సూర్యకిరణాలు విగ్రహం పాదల వద్ద పడతాయి. మహా నైవేద్యం ఆలయంలో ఏటా మహా నైవేద్య ప్రదానం ఘనంగా జరుగుతుంది. ఆరోజు ఆలయంలో వీరభద్రుడిని ప్రత్యేకంగా అలంకరించి పూజలు చేస్తారు. వీరశైవులు ఉపవాసంతో తయారుచేసిన నైవేద్యాన్ని స్వామి ఎదుట ఉంచుతారు. కత్తులతో విన్యాసాలు చేసి ఖడ్గ మంత్రాలు చదువుతారు. స్వామి తలుపులు తెరచి ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు. వడియరాజులు మొదట ప్రసాదాన్ని కొల్లగొట్టుకు పోయిన అనంతరం మిగిలిన ప్రసాదాన్ని ఇతరులు తీసుకెళ్లడం ఆనవాయితీ. కర్ణాటక భక్తులు స్వామి వారికి వస్త్రాలను బహూకరిస్తారు. భక్తులకు అన్నదాన కార్యక్రమం ఏర్పాటు చేస్తారు. నందీశ్వరుడిని ప్రత్యేకంగా అలంకరిస్తారు. భక్తులు మహానైవేద్యాన్ని పవిత్రంగా భావిస్తారు. కర్ణాటక భక్తులు ప్రసాదాన్ని ఎండబెట్టుకుని చాలాకాలం వాడుకుంటారు. 360 శేర్ల బియ్యం, వంద కిలోల క్యారెట్, రెండు వందల కిలోల వంకాయలు, రెండు వందల కిలోల గెనుసు గడ్డలు, వంద కిలోల ఉర్ల గడ్డలు, నాలుగు బండ్ల గుమ్మడికాయలు తరిగి వండుతారు. 10శేర్ల బియ్యంతో అత్తిరాసాలు (నిప్పట్లు) నెయ్యితో తయారు చేసి, అన్నంపై వీటిని పేర్చుతారు. భద్రకాళి వీరభద్రుడికి నైవేద్యంగా పెడతారు. ఏదైనా దోషాలు పోవడానికి దీనిని ఏర్పాటు చేస్తారు. నైవేద్య దినాన్ని కన్నడిగులు పవిత్రంగా భావిస్తారు. పెద్ద సంఖ్యలో హాజరవుతారు. రవాణా సౌకర్యాలు రోడ్డు రవాణా తప్ప రైల్వే, విమాన సౌకర్యాలు అందుబాటులో లేవు. దగ్గరి విమానాశ్రయం కడపలో, రైల్వే స్టేషన్ రాజంపేటలో ఉన్నాయి. రాయచోటి పట్టణం మీదుగా రెండు జాతీయ రహదారులు ఉన్నాయి: కర్నూలు-చిత్తూరులను కలిపే 40వ జాతీయ రహదారి, ఈ రహదారిని బెంగళూరుతో కలిపే 340వ జాతీయ రహదారి. ఇవీ చూడండి రాయచోటి శాసనసభ నియోజకవర్గం మూలాలు వెలుపలి లింకులు రాయచోటి విశేషాలు వర్గం:అన్నమయ్య జిల్లా పట్టణాలు

గాలివీడు

https://te.wikipedia.org/wiki/గాలివీడు

గాలివీడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అన్నమయ్య జిల్లా, గాలివీడు మండలం లోని గ్రామం, ఇది సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 28 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 4107 ఇళ్లతో, 16344 జనాభాతో 4369 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8111, ఆడవారి సంఖ్య 8233. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1220 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 631. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593490.పిన్ కోడ్: 516267. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 18, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంద. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం గాలివీడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో12 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఏడుగురు ఉన్నారు. 9 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు.సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గాలివీడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం గాలివీడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 717 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 645 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 55 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 26 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 245 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 342 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 1158 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1178 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2368 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 311 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గాలివీడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 270 హెక్టార్లు చెరువులు: 40 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గాలివీడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, వరి, పొద్దుతిరుగుడు చూడదగ్గ ప్రదేశాలు గండిమడుగు పుణ్యక్షేత్రం:- ఈ క్షేత్రం, గాలివీడుకు 3 కి.మీ. దూరంలో, వెలిగల్లు జలాశయాన్ని ఆనుకుని ఉంది. ఈ క్షేత్రం, రాయచోటికి 30 కి.మీ. దూరంలోనూ, కడపకు 90 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. ఇక్కడి ఉమామహేశ్వరస్వామిని అగస్త్య మహాముని ప్రతిష్ఠీంచినాడని ప్రతీతి. ఇక్కడ ఒక ఆంజనేయస్వామి ఆలయం గూడా ఉంది. ఇక్కడకు ప్రతి సంవత్సరం కార్తీక, శ్రావణమాసాలలోనూ, శివరాత్రికీ భక్తులు, పర్యాటకులు ఎక్కువగా వచ్చెదరు. ఈ ఆలయానికి వెళ్ళాలంటే, క్రిందికి దిగాలి. ఈ రహదారి ప్రస్తుతం వాననీటి కోతకు గురై, నడవటానికి వీలు లేకుండా, అధ్వాన్నంగా ఉంది. వెలిగల్లు జలాశయం:- ఈ గ్రామం వద్ద గల జలాశయం, స్థానికులనేగాక, కడప, చిత్తూరు, అనంతపురంప్రాంతాలనుండి గూడా పర్యాటకుల నాకర్షించుచున్నది. వీరు ఇక్కడి ఉద్యానవనం, చిన్నపిల్లల పార్కు, గండిమడుగు ప్రాంతాలలో సందడిగా గడుపుతారు. రకరకాల ఆటలు ఆడతారు. జలాశయంలో బోటులో విహరిస్తారు. మూలాలు

రైల్వే కోడూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/రైల్వే_కోడూరు

కోడూరు లేదా రైల్వే కోడూరు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని వైఎస్ఆర్ జిల్లా, రైల్వే కోడూరు మండలం లోని గ్రామం. పిన్ కోడ్ నం. 516 101., ఎస్.టి.డి.కోడ్ = 08566. గ్రామ నామ వివరణ కోడూరు అనే పదం కోడు అనే పూర్వపదం, ఊరు అనే ఉత్తరపదాల కలయికతో ఏర్పడింది. కోడు అనే పదం జలసూచి కాగా ఊరు అనే పదం జనపదసూచి. కోడుకు అర్థం చిన్న నది లేదా నదియొక్క శాఖ లేదా ఊరి దగ్గర నీటిపల్లం లేదా కొండాకోన. రైల్వే కోడూరులోని రైల్వే అన్న పదానికి రైలుదారి అన్న పేరు సుస్పష్టం. వైఎస్ఆర్ జిల్లాలో కోడూరు పేరుతో రెండు మండలాలు ఉన్నాయి. అయోమయ నివృత్తి కొరకు, ఒకటి బద్వేలు సమీపములో ఉన్నందును దానిని బి.కోడూరు గాను, ఇంకో ప్రాంతములో రైల్వే సౌకర్యం ఉన్నందున రైల్వే కోడూరు గానూ పిలుస్తారు. ఈ ప్రాంతము మామిడి పంటకు ప్రసిద్ధి గాంచింది. రైల్వే సౌకర్యం కూడా ఉండటంతో ఇక్కడ పెద్ద ఎత్తున మామిడి క్రయ విక్రయాలు జరుగుతాయి. స్వతంత్రమునకు పూర్వము ఈ గ్రామంలో కడప జిల్లాలోనే మొదటిసారిగా రైలు బండి ఆగడంతో ఆ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ఈ గ్రామం పేరును కోడూరు నుండి రైల్వే కోడూరు గా మార్చారు. గ్రామ భౌగోళికం ఈ పట్టణానికి 50 కిలోమీటర్ల దూరంలో తిరుపతి, 100 కిలోమీటర్ల దూరంలో చెన్నై ఉండటంతో మంచి వ్యాపార కేంద్రంగా విరాజిల్లుతోంది. గుండాలకోన క్షేత్రం మండలంలోని గుండాలకోన క్షేత్రంలో మహా శివరాత్రి వేడుకలు అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించెదరు. భక్తుల సౌకర్యంకోసం వై. కోట నుండి ప్రత్యేకంగా బస్సులు నడుపుతారు. శ్రీ భుజంగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం ఈ అలయానికి, కోడూరు పరిధిలో రు. 20 కోట్ల విలువ చేసే ఆస్తులున్నవి. శతాబ్దాల చరిత్ర కలిగిన ఈ ఆలయానికి అప్పట్లో పెద్దలు భూరి విరాళాలిచ్చారు. ఎస్.వి.జూనియర్ కలాశాల వద్ద 1.7 ఎకరాలు, పాత బస్సుస్టాండు వద్ద 4.5 సెంట్లు, పాత బజారు వీధిలో ఒక ఇల్లు, మార్కెట్ వీధిలో 16 గదులు, ఇవి అన్నీ శివునికి చెందిన ఆస్తులు. ప్రతి సంవత్సరం ఫాల్గుణ కృష్ణ చతుర్దశి (ఉగాది ముందురోజు) రోజున సాయంత్రం, పార్వతీ సమేత పరమేశ్వరుడు, చంద్రప్రభ వాహనంపై పుర వీధులలో భక్తులకు దర్శనమిచ్చును. ఈ కార్యక్రమం కోసం ఆలయ కమిటీ వారు పుష్ప రథం ఏర్పాటుచేసెదరు. ఆది దంపతులకు గ్రామస్థులు, నీరాజనాలు సమర్పించెదరు. శ్రీ బలిజ గంగమ్మ అమ్మవారి ఆలయం పట్టణ పరిధిలోని బలిజ వీధిలో ఉన్న ఈ ఆలయంలో అమ్మవారి జాతర ఘనంగా నిర్వహించారు. జిల్లా నుండి భక్తులు కుటుంబసభ్యులతో పెద్ద సంఖ్యలో తరలి వచ్చి, అమ్మవారిని దర్శించుకొని మొక్కులు తీర్చుకున్నారు. శ్రీ గంగమ్మ అమ్మవారి ఆలయం కోడూరు పట్టణంలోని అంబేద్కర్ నగర్ లో వెలసిన గంగమ్మ తల్లి ఆలయంలో, అమ్మవారి జాతర విభవంగా ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. శ్రీ ఆంజనేయస్వామివారి ఆలయం కోడూరులోని లాలాపేటలో వెలసిన ఈ ఆలయం పురాతనమైనది కావడంతో మరమ్మత్తులు చేసి పూర్వ వైభవం తీసికొని రావడానికి కృషి చేస్తున్నారు. గ్రామ విశేషాలు మండల పరిధిలోని పారపరాచపల్లెకు వెళ్ళే దారిలో 400 సంవత్సరాల వయసు కలిగిన ఒక మర్రిచెట్టు ఉంది. చెట్టు చుట్టూ 50 అడుగుల వరకూ ఊడలు విస్తరించి ఉండటంతో, చూపరులకు ఆసక్తి కలిగించుచున్నది. చుట్టు ప్రక్కల గ్రామాల ప్రజలు, ఈ వృక్షం వద్ద గల అక్కదేవతలకు పూజలు నిర్వహించుచుంటారు. ఈ వృక్షం ఇన్నేళ్ళుగా ఇక్కడ ఉండటంతో, పరిసర గ్రామాలవారు దేవతలకు పూజ చేయడం ఆనవాయితీగా వస్తున్నదని గ్రామస్థులు అంటుంటారు. శాసనసభ నియోజకవర్గం పూర్తి వ్యాసం కోడూరు శాసనసభ నియోజకవర్గంలో చూడండి. మూలములు వెలుపలి లింకులు

కడప మండలం

https://te.wikipedia.org/wiki/కడప_మండలం

కడప మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. ఇది కడప రెవెన్యూ డివిజన్ క్రింద నిర్వహించబడుతుంది. దీని ప్రధాన కార్యాలయం కడప నగరంలో ఉంది. మండలానికి చెన్నూరు, సిద్ధవటం, చింతకొమ్మదిన్నె మండలాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. కడప మండలం కడప మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ దాని పట్టణ సముదాయాలను కలిగి ఉంది. ఇది పూర్తిగా పట్టణ మండలం.ఈ మండలంలో గ్రామాలు లేవు. మండలం లోని పట్టణాలు, నగరాలు కడప - ఇది నగరపాలక సంస్థ మండలం లోని గ్రామాలు రెవెన్యూ గ్రామాలు కడప మండలం కడప మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ దాని పట్టణ సముదాయాలను కలిగి ఉంది. ఇది పూర్తిగా పట్టణ మండలం.ఈ మండలంలో ఎటువంటి గ్రామాలు లేవు. రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు నాగరాజుపల్లె పాతకడప పుట్టంపల్లి రామరాజుపల్లె మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

కౌతాలం

https://te.wikipedia.org/wiki/కౌతాలం

కౌతాలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, కౌతాలం మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 29 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2411 ఇళ్లతో, 11670 జనాభాతో 3727 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5720, ఆడవారి సంఖ్య 5950. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2075 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 144. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593797. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కౌతాలంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. వారానికి ఒకసారి కొళాయి నీలు రావడంతో చానా ఇబ్బందిగా ఉంది పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం ఉంది. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కౌతాలంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కౌతాలంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 297 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 20 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 148 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3257 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2153 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1252 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కౌతాలంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 1177 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 75 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కౌతాలంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశనగ, జొన్నలు ఖాదర్ లింగా స్వామి దర్గా ఇక్కడి ఖాదర్ లింగా స్వామి దర్గాలో బ్రాహ్మణులు ప్రతి ఉగాది రోజున పంచాంగ పఠనం నిర్వహిస్తారు ఈనాడు కర్నూలు 21.12.2011 ప్రముఖులు ఎ.వెంకోబారావు వనరులు

చేబ్రోలు

https://te.wikipedia.org/wiki/చేబ్రోలు

ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని గుంటూరు జిల్లాలో చేబ్రోలు ఒక చారిత్రక గ్రామం. ఇదే పేరుతో గల మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన గుంటూరు నుండి 13 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3110 ఇళ్లతో, 11626 జనాభాతో 2126 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5728, ఆడవారి సంఖ్య 5898. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1040 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 734. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590307.చేబ్రోలు, గుంటూరు - చీరాల రాష్ట్ర రహదారిపై ఉంది. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం జనాభా 10546, పురుషుల సంఖ్య 5392, మహిళలు 5154, నివాసగృహాలు 2551, విస్తీర్ణం 2126 హెక్టారులు గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర ఇది జైనులు అభివృద్ధి చేసిన గ్రామం. జైనప్రోలు అనే పేరు చేబ్రోలు గా మారిందని అంటారు. thumb|చేబ్రోలులో ఉన్న గుడి  చిత్రం గ్రామనామ వివరణ చేబ్రోలు అనే గ్రామనామం కొత్తరాతియుగం నాటి ప్రాక్తన చారిత్రిక దశకు చెందినది. ఆ బృహత్ శిలాయుగంలో రాగి, ఇనుము వంటి లోహాలు కనుగొని లోహపరిశ్రమ ప్రారంభించిన విషయాలను సూచించే గ్రామనామాల్లో చేబ్రోలు కూడా ఒకటి అని పరిశోధకులు భావిస్తున్నారు. తమిళ, తెలుగు భాషల్లో రాగి లేక ఇత్తడి పాత్రను చెంబు అంటారు. భాషావేత్తలు ఈ కారణంగా చెం అనే పదం సంస్కృతంలోని తామ్రకు సమానం. ఈ నేపథ్యంలో చేబ్రోలు అన్న పేరు కొత్తరాతియుగంలో రాగి లేక ఇత్తడి పనివాళ్లను ఆధారం చేసుకుని ఏర్పడిందని భావిస్తున్నారు.ప్రాచీనాంధ్ర దేశ చరిత్ర - గ్రామీణజీవనం:పి.వి.పరబ్రహ్మశాస్త్రి:పేజీ.26 సమీప గ్రామాలు గుండవరం 5 కి.మీ, కోవెలమూడి 4 కి.మీ, వేటపాలెం 5 కి.మీ, నారాకోడూరు 4 కి.మీ, శ్రీరంగాపురం 6 కి.మీ, సుద్దపల్లి 7 కి.మీ, పాతరెడ్డిపాలెం 1 కి. మీ గ్రామ చరిత్ర పురాతన గ్రామమైన చేబ్రోలు చారిత్రకంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ అనేక శాసనాలు, పురాతన నాణేలు లభ్యమైనవి. చేబ్రోలు కోట పల్లవులు, చాళుక్యులు, కాకతీయ సామ్రాజ్యములలో ప్రాంతీయ దుర్గంగా ఉంది. చేబ్రోలుకు పూర్వము చింతామణిపురము, తామ్రపురం, జయవోలు, శంభోలు అనే పేర్లు ఉన్నాయి. శంభోలు నుండే చేబ్రోలు అన్న పేరుపుట్టింది. చేబ్రోలులో అనేక చాళుక్య శాసనాలు లభ్యమైనవి. యుద్ధమల్లుని విజయవాడ శాసనములో చేబ్రోలు యొక్క ప్రస్తావన ఉంది.Brāhmanism, Jainism, and Buddhism in Āndhra Dēśa By P. Arundhati పేజీ.72 కాకతీయుల కాలములో చేబ్రోలు ప్రసిద్ధి చెందినది. కాకతీయుల సేనాని, నృత్యరత్నావళి రచించిన జాయప సేనాని చేబ్రోలు దుర్గాన్ని పాలించాడు.పూర్వం చేబ్రోలులో 101 గుళ్ళు 101 బావులు ఉన్నట్లు ప్రసిద్ధి. అందువలన చేబ్రోలును "చిన్న కాశీ" అని పిలిచేవారని నానుడి. కొన్ని గుళ్ళు కాలగర్భాన కలిసి పోయాయి. భారత దేశ స్వాతంత్రోద్యమ చరిత్ర భారత దేశ స్వాతంత్ర్యోద్యమ పోరాటంలో చేబ్రోలుక ఒక ప్రత్యేకస్థానం ఉంది. ఈ పోరాటంలో గ్రామానికి చెందిన 48 మంది పాల్గొని, చెరసాలపాలయ్యారు. వీరిలో 15 మంది మహిళలు. వారు:- శ్రీమతి వాసిరెడ్డి పార్వతమ్మ శ్రీమతి పాటిబండ్ల పార్వతమ్మ గోళ్ళమూడి రత్తమ్మ వాసిరెడ్డి నాగమ్మ సూర్యదేవర అన్నపూర్ణమ్మ వాసిరెడ్డి హనుమాయమ్మరేవెళ్ళ వెంకాయమ్మ పాటిబండ్ల అన్నపూర్ణమ్మ వాసిరెడ్డి అఖిలాండమ్మ సూర్యదేవర హైమావతమ్మ జాగర్లమూడి హనుమాయమ్మ సూర్యదేవర పెద్ద రాజ్యలక్ష్మమ్మ సూర్యదేవర చిన్న రాజ్యలక్ష్మమ్మ చెరుకూరి సీతారామమ్మదేవభక్తుని లక్ష్మీ తులశమ్మ ఆ కాలంలో, ఒక గ్రామం నుండి 15 మంది మహిళలు ఉద్యమంలో పాల్గొనడం అనే కీర్తి, చేబ్రోలు గ్రామానికే దక్కింది. గాంధీజీ చూపిన బాటలో నడచిన మహిళలు, ప్రజలలో చైతన్యం తీసికొని రావడానికి, అంటరానితన నిర్మూలన, వితంతువులకు విద్యాబోధన వంటి కొన్ని కార్యక్రమాలలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. గాంధీజీ పై అభిమానంతో ఈ గ్రామ ప్రజలు, ఆయన మరణానంతరం, గ్రామంలోని బ్రహ్మదేవాలయం సమీపంలోని మండపంలో ఆయన చిత్రపటాన్ని ఉంచి పూజలు చేసేవారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉంది. గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు మేనేజిమెంటు కళాశాల ఉంది. సెయింట్ మేరీస్ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల చేబ్రోలు ఇంజనీరింగ్ కళాశాల 2008లో స్థాపించారు ప్రభుత్వ డిగ్రీ కళాశాల ఈ కళాశాలలో 2015, ఆగష్టూ-29వ తేదీనాడు సరస్వతీదేవి విగ్రహ ప్రతిష్ఠ నిర్వహించారు.ఈ కళాశాలలో బి.ఏ.రెండవ సంవత్సరం చదువుచున్న కరుణకుమారి అను విద్యార్థిని, ఇటీవల గుంటూరులో నిర్వహించిన 35వ అంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర మాస్టర్స్ అథ్లెటిక్స్ అసోసియేషన్ అధ్వర్యంలో నిర్వహించిన రాష్ట్రస్థాయి పోటీలలో పాల్గొని, హ్యామర్ థ్రో, జావెలిన్ థ్రోలో ప్రథమస్థానం, షాట్ పుట్ లో ద్వితీయస్థానం కైవసం చేసుకున్నది. అనంతరం మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని విదిషాలో నిర్వహించిన జాతీయస్థాయి పోటీలలో అంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం తరఫున పాల్గొని, హ్యామర్ థ్రోలో స్వర్ణ పతకం స్వంతం చేసుకున్నది. ఈ విజయాలను సాధించిన ఈమె, 2016, ఫిబ్రవరిలో శ్రీలంక దేశంలో నిర్వహించు అంతర్జాతీయ క్రీడాపోటీలలో భర్తదేశం తరఫున పాల్గొనడానికి అర్హత సాధించింది. శ్రీలంకలోని రాజపక్సే స్టేడియంలో 2016, ఫిబ్రవరి-27,28 తేదీలలో నిర్వహించిన అంతర్జాతీయస్థాయి మాస్టర్స్ అథ్లెటిక్స్ పోటీలలో పాల్గొన్న ఈమె, 5కె.హెచ్.వాకర్స్ పోటీలలో ప్రథమస్థానం, హ్యామర్ థ్రోలో తృతీయస్థానం సంపాదించింది. శ్రీ సూర్యదేవర నరసయ్య జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల దేశ, విదేశాలలో ఉంటున్న ఈ పాఠశాల పూర్వ విద్యార్థులు అందరూ కలిసి, ఈ పాఠశాల అభివృద్ధికి ఎంతగానో తోడ్పడుచున్నారు. [12] ఈ పాఠశాల 75వ వార్షికోత్సవాలను డిసెంబరు/2017 లో ఒక వారంరోజులపాటు నిర్వహించెదరు. ప్రాథమిక పాఠశాల చేబ్రోలులోని చీలుపాలెంలో ఉన్న మండల పరిషత్తు ప్రాథమిక పాఠశాలలో, 78 మంది విద్యార్థులు, ముగ్గురు ఉపాధ్యాయులు ఉన్నారు. విద్యార్థులు ఏకరూపదుస్తులు ధరించుచున్నారు. పాఠశాల వేళలు సక్రమంగా పాటించుచున్నారు. నీతి పద్యాలు చెబుతారు. ఈ పాఠశాలలో మద్యాహ్న భోజనం బాగా పెడుచున్నారు. పరిసరాలను శుభ్రంగా ఉంచుచున్నారు. కార్పొరేటు పాఠశాలలకు దీటుగా విద్యాప్రమాణాలు మెరుగుపరచారు. ప్రతి విద్యార్థిపట్లా ప్రత్యేకశ్రద్ధ తీసికొనుచున్నారు. విద్యార్థుల తల్లిదండ్రుల సహకారంతోపాటు, గ్రామస్థుల ప్రోత్సాహం గూడా తోడవటంతో, డివిజనులోనే ఉత్తమ పాఠశాలల పోటీకి ఎంపికైనది. తెనాలి డివిజనులోని 11 మండలాలలో ఉత్తమ పాఠశాలలుగా మూడు పాఠశాలలను ఎంపిక చేయగా, అందులో ఈ పాఠశాల ఒకటి. సమీప వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ గుంటూరులో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరులో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చేబ్రోలులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో23 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు 10 మంది, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 11 మంది, నలుగురు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు. 12 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. ఘన వ్యర్ధాల ప్లాంట్:-ఈ గ్రామంలో గ్రామ పంచాయతీ ఆధ్వర్యంలో, ఈ ప్లాంట్ నిర్మాణంలో ఉంది. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చేబ్రోలులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు (భారతీయ స్టేట్ బ్యాంక్), సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చేబ్రోలులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 483 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 55 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1588 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 284 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1304 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చేబ్రోలులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 1194 హెక్టార్లు. చేబ్రోలుకు సమీపము ఉన్న బకింగ్‌హాం కాలువ నీటిపారుదలకు ఉపయోగపడుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 110 హెక్టార్లు ఇతర మౌలిక వసతులు పోలీసు స్టేషను ఈ గ్రామంలో నూతనంగా మంజూరుచేసిన మోడల్ పోలీసు స్టేషనుకు 93 లక్షల రూపాయల అంచనా వ్యయంతో నిర్మించనున్న కార్యాలయ భవనానికి, 2017, ఆగస్టు-27న శంకుస్థాపన నిర్వహించెదరు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గోశాల ఈ గ్రామంలో గోవులను సంరక్షించడానికి రావులమ్మ తల్లి దేవస్థానం సమీపంలో, విశ్రాంత ఉద్యోగి టి.రమేష్ చంద్ర, స్థానికుల సహకారంతో, 3 లక్షల రూపాయల వ్యయంతో నిర్మించిన ఒక గోశాలను 2015, డిసెంబరు-7వ తేదీనాడు ప్రారంభించెదరు. గ్రామ రాజకీయాలు ఈ గ్రామం, పొన్నూరు శాసనసభ నియోజక వర్గంలో భాగంగా ఉంది. గ్రామ పంచాయతీ 2022 లో, ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో అతోట వినీత రాణి, సర్పంచిగా ఎన్నికైంది. ఉపసర్పంచిగా చౌడయ్య ఎన్నికైనారు. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు thumb|220x220px|చతుర్ముఖ బ్రహ్మ ఆలయం - దీన్ని 19 వ శతాబ్దిలో వాసిరెడ్డి వెంకటాద్రి నాయుడు కట్టించాడని ప్రతీతి భారతదేశంలో బ్రహ్మదేవుడికి ఉన్న అతికొద్ది ఆలయాల్లో ఒకటైన చతుర్ముఖ బ్రహ్మలింగేశ్వరాలయం చేబ్రోలులో ఉంది. ఇక్కడి బ్రహ్మ పాలరాతి విగ్రహానికి నాలుగు ముఖాలు ఉన్నాయి. ఈ ఆలయాన్ని 19వ శతాబ్ది ప్రారంభంలో రాజా వాసిరెడ్డి వెంకటాద్రి నాయుడు నిర్మించాడని ప్రతీతి. శ్రీ వీరభద్రస్వామివారి ఆలయం. శ్రీ చంద్రమౌళీశ్వరస్వామివారి ఆలయం. శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయం. శ్రీ సహస్రలింగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం పైన పేర్కొన్న పంచాలయాలలో, ధ్వజస్తంభాల ప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలు, 2016, ఫిబ్రవరి-14, ఆదివారం నుండి ప్రారంభించారు. ఆదివారంనాడు ప్రత్యేకపూజలు, గ్రామోత్సవం, సోమ, మంగళవారాలు ప్రత్యేక హోమాలు నిర్వహించి, 17వ తేదీ బుధవారంనాడు ధ్వజస్తంభ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం నిర్వహించారు. ఈ మహోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని, సాంప్రదాయంగా, ఆడబడుచులకు పసుపు, కుంకుమలు, నూతన వస్త్రాలు బహుకరించారు. ఈ సందర్భంగా దేశ, విదేశాలలో ఉంటున్న ఆడపిల్లలను ఈ కార్యక్రమానికి గ్రామానికి ఆహ్వానించారు. వారు ఇంటిల్లిపాదీ తరలివచ్చారు. వారిరాకతో గ్రామంలో పండుగ వాతావరణం నెలకొన్నది. ఈ కార్యక్రమాలలో భాగంగా, 15,000 మందికి పైగా భక్తులకు అన్నప్రసాదవితరణ నిర్వహించారు. ఇతర ఆలయాలు శ్రీ గంగా పార్వతీ సమేత శ్రీ నాగేశ్వరస్వామి దేవాలయం:- ఈ ఆలయ గాలిగోపురం, విమాన గోపురం మరమ్మత్తులకు నిధులు మంజూరయినవి. ఈ ఆలయ జీర్ణోద్ధరణ పనులకు 2014, జూలై-21, సోమవారం నాడు శంకుస్థాపన నిర్వహించెదరు. చేబ్రోలు గొల్లపాలెంలో నూతనంగా నిర్మించిన రామమందిరం ప్రారంభోత్సవం, 2014, మార్చి-9న, వేదపండితుల మంత్రోచ్ఛారణల మధ్య వైభవంగా నిర్వహించారు. ఉదయం నుండి ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు నిర్వహించి, అనంతరం, గ్రామోత్సవం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమంలో భక్తులు సుమారుగా 2 లక్షల రూపాయల నగదును ఆలయానికి విరాళంగా అందజేశారు. ఆలయ ప్రారంభోత్సవం సందర్భంగా, 5 వేల మంది భక్తులకు అన్నదానం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు భారీగా తరలివచ్చి, స్వామివారిని దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు. చేబ్రోలు గ్రామంలో బ్రహ్మ దేవాలయం సమీపంలో ఉన్న శ్రీ వీరాంజనేయస్వామివారి ఆలయంలో స్వామివారి కళ్యాణ బ్రహ్మోత్సవాలు, 2014, మే-18 నుండి 26 వరకు నిర్వహించెదరు. శ్రీ రాజ్యలక్ష్మీ సమేత శ్రీ రంగనాయకస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయానికి గ్రామస్థులు శ్రీ పాటిబండ్ల లక్ష్మీనరసింహారావు కుటుంబసభ్యులు, స్వామివారికి ఒక లక్ష రూపాయల విలువైన ఉత్సవ విగ్రహాలను సమర్పించారు. ఈ ఉత్సవ విగ్రహాలకు ఆలయంలో మూడు రోజులు ప్రత్యేకపూజలు, అభిషేకాలు, నిర్వహించారు. ఈ ఉత్సవ విగ్రహాలతో, 8వతేదీ బుధవారంనాడు, స్వామివారి కల్యాణం వైభవంగా నిర్వహించారు. అంతకు ముందు ఉదయం ఆలయంలో ఆలయంలో శ్రీరంగనాథ భజన మండలీ వారు కోలాట, నృత్య ప్రదర్శనలు నిర్వహించారు. శ్రీ భావనారాయణస్వామివారి ఆలయం:- స్థానిక సాలిపేటలో నెలకొన్న ఈ ఆలయంలో 2016, ఫిబ్రవరి-13వ తేదీ శనివారంనాడు, స్వామివారి వార్షిక కళ్యాణమహోత్సవం కన్నులపండువగా సాగినది. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు గ్రామం నుండియేగాక, పరిసర ప్రాంతాలనుండి గూడా అధికసంఖ్యలో తరలి వచ్చి, స్వామివారిని దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలను స్వీకరించారు. శ్రీ ఆదికేశవస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయంలో నూతన గాలిగోపుర నిర్మాణానికీ, విమాన గోపురం మరమ్మత్తులకు నిధులు మంజూరయినవి. ఈ ఆలయ జీర్ణోద్ధరణ పనులకు 2014, జూలై-21, సోమవారం నాడు శంకుస్థాపన నిర్వహించెదరు. ఈ ఆలయంలో 2017, మార్చి-11వతేదీ శనివారంనాడు, స్వామివారి వార్షిక కళ్యాణోత్సవాన్ని కన్నులపండువగా నిర్వహించారు. శ్రీ భీమేశ్వరస్వామివారి ఆలయం:- ఈ ఆలయంలో విమాన గోపురం మరమ్మత్తులకు నిధులు మంజూరయినవి. ఈ ఆలయ జీర్ణోద్ధరణ పనులకు 2014, జూలై-21, సోమవారం నాడు శంకుస్థాపన నిర్వహించెదరు. శ్రీ రావులమ్మ అమ్మవారి ఆలయం:- ఈ ఆలయంలో, 2014, ఆగస్టు-24, శ్రావణ మాసం, చివరి ఆదివారం నాడు, గ్రామస్థులు అమ్మవారికి ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. అమ్మవారికి పొంగళ్ళు, నైవేద్యాలు సమర్పించి మొక్కులు తీర్చుకున్నారు. ఉదయం నుండియే భక్తులు భారీసంఖ్యలో తరలివచ్చి, అమ్మవారిని దర్శించుకుని పూజలు నిర్వహించారు. సాయంత్రం భక్తుల ఆధ్వర్యంలో దేవాలయాన్ని ప్రత్యేకంగా, సుందరంగా అలంకరించారు. ఈ సందర్భంగా రాత్రికి సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు ఏర్పాటుచేసారు. శ్రీ సహస్రలింగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం. శ్రీ పోలేరమ్మ తల్లి ఆలయం:- ఈ ఆలయం చేబ్రోలు కొమ్మమూరు కాలువ వంతెన సమీపంలోని కాలువకట్టపై నెలకొన్నది. శ్రీభక్తాంజనేయస్చ్వామివారి ఆలయం:- చేబ్రోలు గ్రామంలోని ఈ ఆలయంలో 2016, మార్చి-5వ తేదీ శనివారంనాడు విగ్రహ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవం, వైభవంగా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా స్వామివారికి సంప్రోక్షణ, మహాకుంభాభిషేకాలు, 108 కలశాలతో పూజాకార్యక్రమం, శాంతిహోమాలు, శాస్త్రోక్తంగా నిర్వహించారు. అనంతరం రెండువేలమందికి పైగా భక్తులకు అనందానం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు పెద్దసంఖ్యలో విచ్చేసి స్వామివారిని దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు. ఆదిశంకర మఠం. ఇక్కడి ప్రాచీన దేవాలయాలను గుప్త నిధుల కోసం వాసిరెడ్డి వెంకటాద్రి నాయుడు కూలగొట్టించాడని, తిరిగి కట్టించాడనీ వదంతి. గ్రామ ప్రముఖులు వాసిలి వేంకటలక్ష్మీనరసింహారావు గారు (10-7-1930 నుండి 8-10-2013) ఈ గ్రామంలోనే జన్మించారు. వీరు పి.జి. చేసి పి.హెచ్.డి చేశారు. ప్రముఖ నాటక రవయిత, విమర్శకులని మెప్పించే కవి. ఎన్నో ప్రసిద్ధ పద్యకావ్యాలు, విమర్శనా రచనలు, కథలు, నవలఊ, నాటకాలు రచించి రాష్ట్రంలోనూ, కేంద్రంలోనూ గొప్ప పదవులలో పనిచేశారు. వీరు 1991 నుండి కడప జిల్లాలోని బ్రహ్మంగారి మఠంలో ఆస్థాన కవిగా పనిచేశారు. అబ్బారెడ్డి నాగేశ్వరరావు, అరుణాచల ప్రదేశ్‌లో ఆర్కిడ్‌స్ పై పరిశోధనలు చేసి ప్రఖ్యాతి గాంచారు వట్టికొండ విశాలాక్షి వాసిరెడ్డి సీతాదేవి వాసిరెడ్డి పార్వతమ్మ చిత్రమాలిక మూలాలు బయటి లింకులు వికీమాపియాలో చేబ్రోలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ సీఆర్‌డీఏ గ్రామాలు

భారత ఎన్నికల కమిషను

https://te.wikipedia.org/wiki/భారత_ఎన్నికల_కమిషను

thumb| 250px|భారత ఎన్నికల కమిషను లోగో భారత ఎన్నికల కమిషను, ఇది స్వతంత్ర భారతదేశంలో ఎన్నికలను సజావుగా, నిష్పక్షపాతంగా నిర్వహించేందుకు రాజ్యాంగం ఏర్పాటు చేసిన సంస్థ, భారత ఎన్నికల కమిషను. 1950 జనవరి 25 న ఏర్పాటు చేయబడిన ఈ కమిషను సుప్రీం కోర్టు వలెనే, రాజ్యాంగం ఏర్పరచిన స్వతంత్ర వ్యవస్థ, ప్రభుత్వ నియంత్రణకు లోబడి ఉండదు. కమిషను వ్యవస్థ దేశంలో రాష్ట్రపతి, ఉప రాష్ట్రపతి, లోక్‌సభ, రాజ్యసభ, రాష్ట్ర శాసన సభలు, శాసన మండళ్ళకు జరిగే ఎన్నికలను కమిషను నిర్వహిస్తుంది. ఈ ఎన్నికల నిర్వహణలో పర్యవేక్షణ, మార్గ నిర్దేశకత్వం, నియంత్రణ చేయవలసిన బాధ్యతను రాజ్యాంగం కమిషనుపై ఉంచింది. ఎన్నికల కమిషను అధినేతను ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్ అంటారు. మొదట్లో ఒక కమిషనరు ఉండేవారు. 1989 అక్టోబర్ 16 న మరో ఇద్దరు ఎన్నికల కమిషనర్లను నియమించారు. అయితే అది కేవలం 1990 జనవరి 1 వరకు మాత్రమే కొనసాగింది. మళ్ళీ 1993 అక్టోబర్ 1న ఈ నియామకాలు జరిగాయి. అప్పటి నుండి ముగ్గురు సభ్యుల కమిషను బాధ్యతలు నిర్వహిస్తూ వస్తూంది. ముగ్గురు కమిషనర్లతో పాటు ఢిల్లీలో ఉన్న కమిషను కార్యాలయంలో కొంత మంది డిప్యూటీ కమిషనర్లు, 300 మంది ఇతర అధికారులు, సిబ్బంది ఉంటారు. రాష్ట్ర ఎన్నికల కమీషన్ రాష్ట్రంలోని గ్రామీణ, పట్టణ స్థానిక సంస్థలకు ఎన్నికలు నిర్వహించడానికి ఏర్పాటు చేయబడింది. జాతీయ ఎన్నికల కమీషన్ కు వున్న అధికారాలు రాష్ట్ర ఎన్నికల కమీషన్ కు వుంటాయి. రాష్ట్రాల్లో ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనరుచే నియమించబడే ముఖ్య ఎన్నికల అధికారి, కొందరు సహాయక సిబ్బంది ఉంటారు. అయితే ఎన్నికల సమయంలో మాత్రం, ఎన్నికల నిర్వహణలో పాల్గొనే 50 లక్షల పైచిలుకు సిబ్బంది యావత్తూ తాత్కాలికంగా ఎన్నికలు ముగిసేవరకు కమిషను అదుపాజ్ఞలలో పనిచేస్తారు. ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనరును, ఎన్నికల కమిషనర్లను రాష్ట్రపతి నియమిస్తారు. పదవీకాలం 6 లేదా ఆ వ్యక్తికి 65 ఏళ్ళ వయసు వచ్చే వరకు -ఏది ముందయితే అది. కార్య కలాపాలు రాజ్యాంగ సంస్థ అయిన కమిషను ఎన్నికలకు సంబంధించినంత వరకు సర్వ స్వతంత్ర సంస్థ. దీని ముఖ్య కార్యకలాపాలు ఇలా ఉన్నాయి. రాజకీయ పార్టీలకు గుర్తింపును ఇవ్వడం, రద్దు చేయడం. ఎన్నికల ప్రణాళికను నిర్ణయించడం, ప్రకటించడం, అమలు చేయడం ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళిని అమలు చేయడం, అతిక్రమించిన వారిపై చర్యలు చేపట్టడం. స్వేచ్ఛగా, పారదర్శకంగా, నిష్పక్షపాతంగా ఎన్నికలను నిర్వహించడం ఎన్నికల నిర్వహణను సంస్కరిస్తూ కమిషను కొన్ని చర్యలు చేపట్టింది. వాటిలో కొన్ని: ఎలెక్ట్రానిక్ ఓటింగు మిషన్లను ప్రవేశపెట్టడం రాజకీయాల్లో నేరస్థులను అడ్డుకోవడం ఓటరు గుర్తింపు పత్రాలను ప్రవేశపెట్టడం ఓటరు జాబితాల ఎలెక్ట్రానికీకరణ 18 సంవత్సరాలు నిండిన ప్రతి ఒక్కరికీ ఓటు హక్కును కల్పించటం. పదునెక్కిన కమిషను పూర్వపు రోజుల్లో కమిషను కార్యనిర్వాహ వ్యవస్థకు అనుకూలంగా ఉంటూ ఉండేది. ఇటీవలి కాలంలో- ముఖ్యంగా 1990 నుండి - కమిషను మరింత చైతన్యవంతంగా, ప్రభావవంతంగా వ్యవహరిస్తూంది. ఇప్పటికే ఉన్న నియమాలను కఠినంగా అమలు చెయ్యడంతో పాటు, కొన్ని కొత్త నియమాలను కూడా ప్రవేశపెట్టింది. కొన్ని సందర్భాలలో రాజకీయ పార్టీలతో కొందరు కమిషనర్లకు ఘర్షణ నెలకొన్న సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి. ఇవన్నీ ఎలా ఉన్నా, మొత్తం మీద కమిషను పనితీరు మాత్రం ఎంతో మెరుగుపడింది ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్లు క్ర.సం పేరు పదవీకాలంమొదలుఅంతం1సుకుమార్ సేన్ 1950 మార్చి 211958 డిసెంబరు 192కె.వి.కె.సుందరం 1958 డిసెంబరు 201967 సెప్టెంబరు 303ఎస్.పి.సేన్‌వర్మ 1967 అక్టోబరు 11972 సెప్టెంబరు 304నాగేంద్ర సింగ్ 1972 అక్టోబరు 11973 ఫిబ్రవరి 65టి.స్వామినాథన్ 1973 ఫిబ్రవరి 7 1977 జూన్ 176ఎస్.ఎల్.షక్దర్ 1977 జూన్ 181982 జూన్ 177ఆర్.కె.త్రివేది 1982 జూన్ 18 1985 డిసెంబరు 318ఆర్.వి.ఎస్.పేరిశాస్త్రి 1986 జనవరి 1 1990 నవంబరు 259వి.ఎస్.రమాదేవి 1990 నవంబరు 261990 డిసెంబరు 1110టి.ఎన్.శేషన్ 1990 డిసెంబరు 121996 డిసెంబరు 1111ఎం.ఎస్.గిల్ 1996 డిసెంబర్ 122001 జూన్ 1312జె.ఎం.లింగ్డో 2001 జూన్ 142004 ఫిబ్రవరి 713టి.ఎస్.కృష్ణ మూర్తి 2004 ఫిబ్రవరి 82005 మే 1514బి.బి.టాండన్ 2005 మే 16 2006 జూన్ 2915ఎన్.గోపాల స్వామి2006 జూన్ 30 2009 ఏప్రిల్ 2016నవీన్ చావ్లా2009 ఏప్రిల్ 21 2010 జూలై 2917ఎస్.వై.ఖురైషి30 జూలై 2011 2012 జూన్ 1018వి.ఎస్.సంపత్2012 జూన్ 112015 జనవరి 1519హరిశంకర్ బ్రహ్మ2015 జనవరి 162015 ఏప్రిల్ 1820నసీమ్‌ జైదీ2015 ఏప్రిల్ 192017 జూలై 521అచల్ కుమార్ జ్యోతి2017 జూలై 62018 జనవరి 2222ఓం పకాష్ రావత్2018 జనవరి 232018 డిసెంబరు123సునీల్ అరోరా2 డిసెంబరు 201812 ఏప్రిల్ 202123సుశీల్ చంద్ర 13 ఏప్రిల్ 2021 2022 మే 14 23రాజీవ్ కుమార్ 2022 మే 15 19 నవంబరు 2022 ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రధాన ఎన్నికల అధికారి తొలి ప్రధాన ఎన్నికల అధికారి గా పి.సిసోడియా పనిచేశాడు. 17 జనవరి 2019న గోపాలకృష్ణ ద్వివేది ప్రధాన ఎన్నికల అధికారిగా నియమించబడ్డాడు. 13జూన్ 2019న ద్వివేది స్థానంలో కె విజయానంద్ నియమించబడ్డాడు. ఇవికూడా చూడండి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఎన్నికల సంఘం తెలంగాణ రాష్త్ర ఎన్నికల సంఘం ఎన్నికల కమిషన్ మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:ఎన్నికలు వర్గం:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ వర్గం:రాజ్యాంగబద్ధ సంస్థలు

భారత రాష్ట్రపతి

https://te.wikipedia.org/wiki/భారత_రాష్ట్రపతి

సర్వసత్తాక, సామ్యవాద, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యమైన భారతదేశానికి దేశాధినేత రాష్ట్రపతి (Rashtrapati / President). రాష్ట్రపతి దేశ ప్రథమ పౌరుడు, సర్వ సైన్యాధ్యక్షుడు. రాజ్యాంగం ప్రకారం రాష్ట్రపతి కార్యనిర్వాహక దేశాధినేత. శాసన విభాగమైన పార్లమెంటు ఉభయ సభలను రాష్ట్రపతి సమావేశపరుస్తారు. ప్రభుత్వాధినేత అయిన ప్రధానమంత్రిని నియమిస్తారు. అత్యున్నత న్యాయస్థాన ప్రధాన న్యాయమూర్తిని, ఇతర న్యాయమూర్తులను నియమిస్తారు. అయితే, వాస్తవానికి కార్యనిర్వాహక అధికారాలన్నీ ప్రభుత్వాధినేత ప్రధానమంత్రివే. ప్రధానమంత్రి సలహా మేరకే, రాష్ట్రపతి సంతకంతో ఉత్తర్వులు జారీ అవుతాయి. రాష్ట్రపతి పదవి అలంకార ప్రాయమైంది. రాష్ట్రపతి దేశాధినేతగా 1950 జనవరి 26 న భారత రాజ్యాంగం అమలు లోకి వచ్చిననాటి నుండి గుర్తించబడింది. అప్పటి వరకు గవర్నర్ జనరల్ దేశాధినేతగా ఉండేవాడు. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత, భారతదేశానికి ఇద్దరు గవర్నర్ జనరల్ గా పనిచేసారు. అర్హతలు భారత రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయేందుకు క్రింద తెలిపిన అర్హతలు ఉండాలి. భారత పౌరుడై ఉండాలి. వయసు 35 ఏళ్ళు లేదా ఆ పైబడి ఉండాలి. లోక్‌సభ సభ్యుడయేందుకు కావలసిన అర్హతలు ఉండాలి. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో గానీ, ఆ ప్రభుత్వాల నియంత్రణలోనున్న సంస్థలలో గాని సంపాదనగల స్థానం కలిగి ఉండకూడదు. ఒక వ్యక్తి ఎన్నిసార్లు అయిన రాష్ట్రపతిగా ఎన్నిక కావచ్చు. రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికవ్వబోయే వ్యక్తి, పార్లమెంటు ఉభయసభల్లోగాని, రాష్ట్ర శాసన సభల్లోగాని సభ్యుడిగా ఉండరాదు. ఒకవేళ అటువంటి సభ్యుడు రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేస్తే వెంటనే సదరు సభల్లో సభ్యత్వం కోల్పోతారు. రాష్ట్రపతి వేతనం పార్లమెంటు నిర్ణయిస్తుంది. పదవీకాలం ముగిసే వరకు రాష్ట్రపతి వేతనంలో కోత ఉండదు. అధికరణ 360 కింద ఆర్థిక అత్యవసర పరిస్థితి విధించిన సమయంలో రాష్ట్రపతి వేతనంలో కోత విధించరాదు. రాష్ట్రపతి ఎన్నిక రాష్ట్రపతిని కింది సభ్యులు గల ఎలెక్టోరల్ కాలేజి (electoral college) ఎన్నుకుంటుంది. పార్లమెంటు రెండు సభలలో గల ఎన్నికైన సభ్యులు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలైన ఢిల్లీ, పుదుచ్చేరి శాసన సభలలో ఎన్నికైన సభ్యులు రాష్ట్ర శాసన సభలలోని ఎన్నికైన సభ్యులు. 2/3 వంతు సభ్యుల ఆధిక్యత ఉండాలి. అత్యున్నత న్యాయస్థాన ప్రధాన న్యాయమూర్తి రాష్ట్రపతి చే ప్రమాణ స్వీకారం చేయిస్తారు. ఏ కారణం చేతనైనా రాష్ట్రపతి పదవి ఖాళీ అయినపుడు, ఆరు నెలలలోగా కొత్త రాష్ట్రపతి పదవీ స్వీకారం జరగాలి. మొదట్లో రాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి ఒక ఎంపి లేదా ఎమ్మెల్యే ప్రతిపాదించి మరో ఎంపి లేదా ఎమ్మెల్యే బలపరిస్తే సరిపోయేది. 1974 లో జరిగిన రాజ్యాంగ సవరణ ప్రకారం ప్రతిపాదించే వారి సంఖ్య, బలపరిచే వారి సంఖ్యను 10 కి పెంచారు. 1997 లో జరిగిన మరో సవరణ ప్రకారం ఈ సంఖ్యను 50 కి పెంచారు. రాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో నోటా (ఎవరికీ ఓటు వేయకపోవడం) అవకాశం లేదు. ఓటు వేసే వాళ్ళు కచ్చితంగా ఎవరినో ఒకరిని ఎన్నుకోవాల్సిందే. ఈ ఎన్నికల్లో పోస్టల్ బ్యాలట్ ఉండదు. సాధారణంగా రాజకీయ పార్టీలు తమ సభ్యులు ఓటింగ్ లో పాల్గొనేటపుడు ఫలానా వారికే ఓటు వేయాలని విప్ జారీ చేస్తాయి. కానీ రాష్ట్రపతి ఎన్నికకు మాత్రం విప్ జారీ చేయరు. ఒకసారి రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికైనా కూడా ఎన్ని సార్లయినా తిరిగి ఆ పదవికి పోటీ చేయవచ్చు. రాష్ట్రప‌తి ఎన్నికల షెడ్యూల్‌ 2022 ప్ర‌స్తుత రాష్ట్రప‌తి రామ్‌నాథ్ కోవింద్ పద‌వీ కాలం 2022 జూలై 24తో ముగియ‌నున్న నేపథ్యంలో జూలై 25లోగా నూత‌న రాష్ట్రప‌తి ఎన్నిక పూర్తి కావాల్సి ఉంది. ఢిల్లీలో 2022 జూన్ 9న కేంద్ర ఎన్నిక‌ల సంఘం ప్ర‌ధాన క‌మిష‌న‌ర్ రాజీవ్ కుమార్ భార‌త రాష్ట్రప‌తి ఎన్నిక‌ల షెడ్యూల్‌ను విడుద‌ల చేశారు. దీనికి సంబంధిచిన కీలక తేదీలు: జూన్ 15న రాష్ట్రప‌తి ఎన్నిక‌లకు నోటిఫికేష‌న్‌ జూన్ 29 వ‌ర‌కు నామినేష‌న్ల స్వీక‌ర‌ణ‌ జూలై 2 వ‌ర‌కు నామినేష‌న్ల ఉప‌సంహ‌ర‌ణ‌కు గ‌డువు జూలై 18న రాష్ట్రప‌తి ఎన్నిక‌ల్లో కీల‌కమైన పోలింగ్‌ జూలై 21న ఓట్ల లెక్కింపు రాష్ట్రపతి పదవీకాలం రాష్ట్రపతి ఐదేళ్ళు పదవిలో ఉంటారు. అయితే కింది పద్ధతుల ద్వారా రాష్ట్రపతి పదవీకాలం ముందే/తరువాత ముగియవచ్చు. రాష్ట్రపతి తన రాజీనామాను ఉపరాష్ట్రపతికి సమర్పించినపుడు రాజ్యాంగంలో సూచించిన విధంగా పార్లమెంటు అభిశంసన తీర్మానం చేసినపుడు పదవీకాలం ముగిసిన తరువాత కూడా, వారసుడు పదవి చేపట్టే వరకు తన రాజీనామాను ఉపరాష్ట్రపతికి సమర్పించిన విషయాన్ని లోక్‌సభ అధ్యక్షునికి తెలియజేసినపుడు విధులు, అధికారాలు ప్రభుత్వంలోని మూడు వ్యవస్థలకు సంబంధించి, రాష్ట్రపతికి కింది అధికారాలు ఉంటాయి. అయితే ఈ అధికారాలన్నీ అలంకారప్రాయమైనవే. దాదాపుగా అన్ని విధులూ, ప్రధానమంత్రి సలహా మేరకే జరుగుతాయి. శాసనాధికారాలు రాష్ట్రపతికి శాసన వ్యవస్థకు సంబంధించిన కింది అధికారాలు ఉంటాయి పార్లమెంటు ఉభయ సభలను సమావేశపరుస్తారు, ముగిస్తారు, లోక్ సభను రద్దుచేస్తారు ప్రతి సంవత్సరం ఉభయసభల సమావేశాన్ని ఉద్దేశించి ప్రసంగిస్తారు. ఈ ప్రసంగం కూడా, కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించినదే అయి ఉంటుంది పార్లమెంటు ఆమోదించిన బిల్లులపై రాష్ట్రపతి సంతకం చేసాకే చట్టంగా మారుతాయి. ఏ బిల్లునైనా తిరిగి పరిశీలించవలసిందిగా వెనక్కు పంపవచ్చు. అయితే పార్లమెంటు మళ్ళీ ఆ బిల్లును సంతకం కొరకు పంపినపుడు, రాష్ట్రపతి తప్పనిసరిగా సంతకం చేయవలసి ఉంటుంది. పార్లమెంటు సమావేశాలు జరగని సమయంలో చట్టాలు చెయ్యవలసి వస్తే, రాష్ట్రపతి సంతకంతో ఆర్డినెన్సును జారీ చెయ్యవచ్చు. అయితే తరువాత సమావేశాల్లో సదరు ఆర్డినెన్సును పార్లమెంటు ఆమోదించాలి. కార్యనిర్వాహక అధికారాలు రాజ్యాంగం ప్రకారం కార్యనిర్వాహక అధికారాలన్నీ రాష్ట్రపతివే. అవి: లోక్ సభలో ఆధిక్యత గల పార్టీ/కూటమి నాయకుణ్ణి ప్రధానమంత్రిగా నియమిస్తారు. భారత రక్షణ వ్యవస్థ సర్వ సైన్యాధ్యక్షుడు అయిన రాష్ట్రపతి యుద్ధ ప్రకటన, సంధి ప్రకటన చేస్తారు. గవర్నర్లు, ఎన్నికల కమిషనర్లు, న్యాయమూర్తుల వంటి ముఖ్యమైన నియమాకాలు చేస్తారు. విదేశాలలో రాయబారులను నియమిస్తారు. భారత్‌లో నియమితులైన ఇతర దేశాల రాయబారుల పత్రాలను స్వీకరిస్తారు. న్యాయ వ్యవస్థ అధికారాల నేరస్తులకు క్షమాభిక్ష ప్రసాదించవచ్చు,శిక్షతగ్గించవచ్చు, శిక్షను మార్చవచ్చు. ప్రజా ప్రయోజనకర విషయాల్లో అవసరమనిపిస్తే అత్యున్నత న్యాయస్థాన అభిప్రాయం తీసుకోవచ్చు. కానీ ఆ అభిప్రాయాన్ని పాటించవలసిన అవసరం రాష్ట్రపతికి లేదు. అత్యవసర అధికారాలు జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి 352వ ప్రకరణం ప్రకారం యుద్ధం, విదేశీ దురాక్రమణ, సాయుధ తిరుగుబాటు జరిగినప్పుడు జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిని విధిస్తారు. ఇప్పటికి ఇది 3 సార్లు విధించబడింది రాష్ట్రపతి పాలన 356వ అధికరణ ప్రకారం ఏదైన రాష్ట్రంలో రాజ్యాంగ యంత్రాంగం విఫలమైనప్పుడు దీనిని విధిస్తారు. ఇప్పటికి ఇది సుమారుగా 126 సార్లు విధించబడింది ఆర్థిక అత్యవసరపరిస్థితి 360వ ప్రకరణం ప్రకారం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ బలహీనపడినప్పుడు దీనిని విధిస్తారు. ఇప్పటికి ఇది ఒక్కసారి కూడా విధించబడలేదు. మహాభియోగ తీర్మానం విధానం రాష్ట్రపతి తొలగింపు ప్రక్రియను రాజ్యాంగంలో వివరించటం జరిగింది. ఈ విషయంలో పార్లమెంటు ఉభయ సభలకు సమాన అధికారములు ఉన్నాయి. అభిశంసన ప్రతిపాదన పార్లమెంటులోని ఏదో ఒక సభలో ప్రవేశపెట్టాలి. ఈ తీర్మానం ప్రవేశపెట్టేందుకు కనీసం 14 రోజుల ముందు సభలోని కనీసం నాలుగోవంతు సభ్యుల మద్దతుతో కూడిన ఒక నోటీసును ఇవ్వాలి. ఆ తీర్మానాన్ని సదరు సభ మొత్తం సభ్యులలో రెండింట మూడు వంతుల ఆధిక్యతతో ఆమోదించాలి ఈ ప్రతిపాదనపై పార్లమెంటు లోని రెండో సభ దర్యాప్తు చేయడం కానీ, లేదా దర్యాప్తు చేయించడం కానీ చేస్తుంది. రాష్ట్రపతికి తన వాదనను వినిపించే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ దర్యాప్తు ముగిసిన తరువాత రెండో సభ కూడా, అభిశంసన ప్రతిపాదనను రెండింట మూడు వంతుల ఆధిక్యతతో ఆమోదిస్తే, అలా ఆమోదించిన తేదీన రాష్ట్రపతిని పదవి నుండి తొలగించినట్లే. ఇంత వరకు ఏ రాష్ట్రపతి ఈ పద్ధతి ద్వారా తొలగించబడలేదు. తొలగించబడే రాష్ట్రపతి అనర్హతల గురించి రాజ్యాంగంలో వివరించలేదు. స్వతంత్ర భారత గవర్నర్ జనరల్‌ల జాబితా సంఖ్య పేరు నుండి వరకు 01 లూయీ మౌంట్‌బాటెన్ ఆగష్టు 15, 1947 జూన్ 21, 1948 02 చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి జూన్ 21, 1948 జనవరి 26, 1950 భారత రాష్ట్రపతుల జాబితా సంఖ్య పేరు నుండి వరకు 01 రాజేంద్ర ప్రసాద్ జనవరి 26, 1950 మే 13, 1962 02 డా. సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ మే 13, 1962 మే 13, 1967 03 డా.జాకీర్ హుస్సేన్ మే 13, 1967 మే 3, 1969 * వరాహగిరి వేంకటగిరి మే 3, 1969 జూలై 20, 1969 * ఎం.హిదయతుల్లా జూలై 20, 1969 ఆగష్టు 24, 1969 04 వరాహగిరి వేంకటగిరి ఆగష్టు 24, 1969 ఆగష్టు 24, 1974 05 ఫక్రుద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్ ఆగష్టు 24, 1974 ఫిబ్రవరి 11, 1977 * బి.డి.జట్టి ఫిబ్రవరి 11, 1977 జూలై 25, 1977 06 నీలం సంజీవరెడ్డి జూలై 25, 1977 జూలై 25, 1982 07 జ్ఞాని జైల్ సింగ్ జూలై 25, 1982 జూలై 25, 1987 08 ఆర్.వెంకటరామన్ జూలై 25, 1987 జూలై 25, 1992 09 డా.శంకర దయాళ్ శర్మ జూలై 25, 1992 జూలై 25, 1997 10 కె.ఆర్.నారాయణన్ జూలై 25, 1997 జూలై 25, 2002 11 డా.ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ జూలై 25, 2002 జూలై 25, 2007 12 ప్రతిభా పాటిల్ జూలై 25, 2007 జూలై 25, 2012 13 ప్రణబ్ ముఖర్జీ జూలై 25, 2012 జూలై 25, 2017 14 రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్‌ జూలై 25, 2017 2022 జూలై 25 15ద్రౌపది ముర్ము2022 జూలై 25నేటి వరకూ * తాత్కాలిక కొత్త‌ రాష్ట్ర‌ప‌తి భారత రాష్ట్రపతి ప్ర‌ణ‌బ్ ముఖ‌ర్జీ ప‌ద‌వీకాలం 2017 జూలై 24న ముగిసింది. కొత్త రాష్ట్ర‌ప‌తి అభ్యర్థిగా ఎన్.డి.ఎ. కూటమి దళిత నేత, బీహారు గవర్నర్ రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్‌ను ప్రతిపాదించింది. రెండుసార్లు రాజ్యసభ సభ్యుడిగా పనిచేసిన కోవింద్ వృత్తి రీత్యా న్యాయవాది. బిజెపి దళిత మోర్చా అధ్యక్షుడిగా కూడా ఆయన గతంలో పనిచేశారు. రాష్ట్రపతి అభ్యర్థిగా రామనాథ్ కొవింద్ అభ్యర్థన పత్రం మీద మద్దతుదారులుగా ప్రధాని నరేంద్రమోడీ, రెండవ మద్దతుదారుగా అప్పటి ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి, NDA కీలక భాగస్వామ్య పార్టీ అయిన తెలుగుదేశం అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు నాయుడు సంతకం చేశారు. ఆయన నియామకంతో కె.ఆర్.నారాయణన్ తర్వాత రాష్ట్రపతి భవన్ లోకి రెండో దళిత నేత అడుగు పెట్టారు. కొన్ని విశేషాలు ఇప్పటి వరకు ఇద్దరు రాష్ట్రపతులు పదవిలో ఉండగా మరణించారు - డా.జాకీర్ హుస్సేన్, ఫక్రుద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్. ఇప్పటి వరకు ఏ రాష్ట్రపతినీ అభిశంసించలేదు. 2007 జూలై 25 న ప్రతిభా పాటిల్ ప్రమాణ స్వీకారం చెయ్యడంతో మొట్టమొదటి సారి ఓ మహిళ రాష్ట్రపతి పదవిని అధిష్టించినట్టయింది. 1969లో జూలై 20 నుండి ఆగష్టు 24 వరకు భారత దేశానికి రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి ఇద్దరూ లేరు. రాష్ట్రపతి డా.జాకీర్ హుస్సేన్ మే 3 న మరణించగా, ఉపరాష్ట్రపతిగా ఉన్న వి.వి.గిరి తాత్కాలిక బాధ్యతలు చేపట్టాడు. అయితే రాష్ట్రపతిగా పోటీ చేయడానికై జూలై 20న వి.వి.గిరి రాజీనామా చేసాడు. దీనితో అత్యున్నత న్యాయస్థాన న్యాయమూర్తిగా ఉన్న జస్టిస్ ఎం.హిదయతుల్లా తాత్కాలిక రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. 1969లో రాష్ట్రపతి ఎన్నిక, చీలిక దిశగా సాగుతున్న కాంగ్రెసు పార్టీ అంతర్గత రాజకీయాల ఫలితంగా వివాదాస్పదమైంది. కాంగ్రెసు పార్టీ అధికారిక అభ్యర్థిగా పోటీ చేసిన నీలం సంజీవరెడ్డికి వ్యతిరేకంగా ఆత్మ ప్రబోధానుసారం ఓటు వెయ్యమని ఇందిరా గాంధీ తన పార్టీ వారిని ఆదేశించింది. పార్టీలో తన వ్యతిరేకుల ఆటకట్టించేందుకు ఇందిరా గాంధీ వేసిన ఎత్తు ఇది. ఫలితంగా ప్రతిపక్ష మద్దతు కూడా గల వి.వి.గిరి, సంజీవరెడ్డిని ఓడించి రాష్ట్రపతి అయ్యాడు. అనంతరం కాంగ్రెస్ పార్టీ చీలిపోయింది. వనరులు రాష్ట్రపతి అధికారిక వెబ్‌సైటు వెబ్‌లో మరో వనరు మూలాలు వర్గం:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ వర్గం:భారతదేశం వర్గం:ఈ వారం వ్యాసాలు

కోసిగి (కర్నూలు జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/కోసిగి_(కర్నూలు_జిల్లా)

కోసిగి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, కోసిగి మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 30 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 4406 ఇళ్లతో, 24165 జనాభాతో 1534 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 12021, ఆడవారి సంఖ్య 12144. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2468 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 157. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593766 2001వ సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 21,227. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 10,779, స్త్రీల సంఖ్య 10,448, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 3,469 ఉన్నాయి.అక్షరాస్యత 2011 - మొత్తం 26.72% - పురుషులు 37.45% - స్త్రీలు 15.79% విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కోసిగిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. నాలుగు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు, ఒక నాటు వైద్యుడు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కోసిగిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 8 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కోసిగిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 201 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 408 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 19 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 114 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 86 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 703 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 730 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 174 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కోసిగిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 174 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కోసిగిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశనగ, జొన్నలు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

మంత్రాలయం

https://te.wikipedia.org/wiki/మంత్రాలయం

thumb|తహశీల్దారు కార్యాలయం, మంత్రాలయం|250x250px మంత్రాలయం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లాకు చెందిన పట్టణం. మధ్వాచార్యుల పరంపరలో ధృవనక్షత్ర సమానమైన రాఘవేంద్రస్వామివారి పుణ్యక్షేత్రం మంత్రాలయం తుంగభద్రా నదీతీరంలో ఉంది. ఇది రాఘవేంద్రస్వామి అతి ప్రసిద్దమైన పుణ్యక్షేత్రం.ఇది కర్నూలు నుండి 100కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఇక్కడకు దగ్గరలో పంచముఖి ఆంజనేయుని ఆలయం ఉంది. ఇక్కడ ప్రతిరోజు ఉచిత అన్నదానం జరుగుతుంది. ఇక్కడ వివిథ కులస్తుల ఉచిత సత్రాలు ఉన్నాయి. ఇక్కడ గురువారం ప్రత్యకత. ఇక్కడ సాయంత్రం స్వామివారి ఏనుగు అందరిని దీవిస్తూ సందడి చేస్తుంది. తుంగభద్ర వరద ప్రమాదం 2009 అక్టోబరు 2న, తుంగభద్ర నది ఉప్పొంగి రావడంతో మంత్రాలయం దేవస్థానంతో పాటు పట్టణంలోని 80% జనావాసాలు నీటమునిగాయి. వేలాదిమంది ప్రజలు, దర్శనానికి వచ్చిన భక్తులు వరదనీటిలో చిక్కుకున్నారు.ఈనాడు దినపత్రిక, తేది 03-10-2009 మంత్రాలయం రాఘవేంద్ర స్వామి thumb|Mantralayam temple|250x250px thumb|250x250px|రాఘవేంద్ర స్వామి ఆలయం ప్రవేశం వద్ద శ్రీ గురు రాఘవేంద్ర స్వామి (1595-1671), హిందూ మతంలో ఓ ప్రముఖమైన గురువు. 16వ శతాబ్దంలో జీవించాడు. ఇతను వైష్ణవాన్ని అనుసరించాడు. మధ్వాచార్యులు బోధించిన ద్వైతాన్ని అవలంబించాడు. ఇతని శిష్యగణం ఇతడిని ప్రహ్లాదుడి అవతారంగా భావిస్తారు.తమిళనాడు-భువనగిరి వాసులైన తిమ్మనభట్టు-గోపికాంబ దంపతులకు వెంకటనాథుడు (రాఘవేంద్రస్వామికి తల్లిదండ్రులు పెట్టిన పేరు ఇదే!) 1595లో జన్మించారు. ఐదేళ్లప్రాయంలో అక్షరాభ్యాసం చేసి.. ఆపై నాలుగు వేదాల అధ్యయనం చేశారు. యుక్తవయసు వచ్చేసరికే విద్యల సారాన్ని గ్రహించిన వెంకటనాథుడు సాధారణ కుటుంబ జీవితాన్ని వద్దనుకుని.. సన్యాసం స్వీకరించారు. అప్పుడే ఆయన పేరును రాఘవేంద్రగా మార్చుకున్నారు. ఆధ్యాత్మిక బోధనలు చేస్తూ తమిళనాడు నుంచి కర్ణాటక ప్రాంతాల్లో విస్తృతంగా తిరిగారు. మంత్రాలయం, కర్ణాటక సరిహద్దు ప్రాంతంలోని పంచముఖి వద్ద 12ఏళ్లపాటు తపస్సు చేశారు. ఆయన దీక్షకు పంచముఖ ఆంజనేయుడు ప్రసన్నుడై ప్రత్యక్షమయ్యారని చరిత్ర గాథ. అనంతరం పవిత్ర తుంగభద్ర నదీతీరాన మంత్రాలయానికి వచ్చిన రాఘవేంద్రుడు అక్కడే ఉంటూ తన బోధనలు కొనసాగించారు. ఆదోని నవాబు సిద్ధిమసూద్‌ఖాన్‌ నుంచి మంచాల గ్రామాన్ని దానంగా పొందారు. మాధవరం దగ్గరున్న కొండశిలకు వెళ్లిన రాఘవేంద్రస్వామి అక్కడి రాయితోనే తనకు బృందావనం ఏర్పాటు చెయ్యాలంటూ దివాన్‌ వెంకన్నాచారిని ఆజ్ఞాపించారట! త్రేతాయుగంలో ఒక బండరాయి సీతారాములకు ఏడుగంటలపాటు విశ్రాంతినిచ్చిందని.. ఆ మేరకు 700 ఏళ్లు పూజలు అందుకుంటుందని ఆ బండరాయికి వరం ఇచ్చారని, ఆ మహిమగల రాయితోనే తన బృందావనం రూపొందించాలని స్వామి చెప్పారని సమాచారం. దీంతో ఆ రాయితోనే స్వామివారి బృందావనాన్ని రూపొందించారు. ఆపై 1671లో రాఘవేంద్రస్వామి మంత్రాలయంలో సజీవసమాధి పొందారు. ఇతను శ్రీమూల రాముడి, శ్రీ పంచముఖ ముఖ్యప్రాణదేవరు (పంచముఖ హనుమంతుడు) లకు పరమ భక్తుడు. ఇతను పంచముఖిలో తపస్సు చేసాడు, ఇచ్చట హనుమంతుణ్ణి దర్శించాడు. మంత్రాలయంలో తన మఠాన్ని స్థాపించాడు. ఇక్కడే సజీవ సమాధి అయ్యాడు. వేలకొలదీ భక్తులు తరచూ మంత్రాలయ దర్శనానికి వస్తుంటారు. ఇక్కడ చూడదగ్గ ప్రాంతాలు కర్ణాటక సరిహద్దులోని పంచముఖ ఆంజనేయ స్వామి ఆలయం: ఇక్కడే రాఘవేంద్రస్వామి 12 ఏళ్లపాటు తపస్సు చేశారట! నాటి పంచముఖ ఆంజనేయుడి ప్రతిరూపమే ఇక్కడ చూడొచ్చు. పాతూరు:రాఘవేంద్రస్వామి మొదట ఈ గ్రామానికి వచ్చి వెంకటేశ్వర స్వామి ఆలయాన్ని ఏర్పాటు చేశారట. ఇక్కడ స్వామి వారి విగ్రహాన్ని స్వయంగా రాఘవేంద్ర స్వామివారే చెక్కారట. వెంకన్న ఆచారి ఏకశిలా బృందావనం: రాఘవేంద్రస్వామి ప్రధాన శిష్యుడు వెంకన్న ఆచారి వద్ద రాఘవేంద్రస్వామి రెండు సంవత్సరాలు ఉన్నారట. ఆ మేరకు ఈ వెంకన్నే స్వామివారికి ఏకశిలతో బృందావనం కట్టించారు. ప్రత్యేక ప్రసాదం రాఘవేంద్రస్వామి దర్శనానంతరం భక్తులకు ప్రత్యేకంగా పరిమళ ప్రసాదం అందిస్తారు. రూ. 20కి 4 ముక్కలు ఇస్తారు. ఇది ఇక్కడి ప్రత్యేక ప్రసాదం.భక్తులందరికీ ఉచిత నిత్యాన్నదానం ఉ. 11.30 నుంచి మధ్యాహ్నం 2 గంటల వరకూ ఉంటుంది. రాత్రి 7 నుంచి 8 గంటల వరకూ రూ. 2కు పులిహోర, పెరుగు అన్నం ఇస్తారు. దర్శనవేళలు రోజూ ఉదయం 6 గంటల నుంచి 8.30 వరకూ దర్శనానికి అనుమతిస్తారు. మధ్యలో అరగంట విరామం తర్వాత తిరిగి ఉ. 9 గంటల నుంచి మధ్యాహ్నం 2 గంటల వరకూ దర్శనానికి అనుమతిస్తారు. తిరిగి మధ్యాహ్నం 4 గంటల నుంచి రాత్రి 9 గంటల వరకు ఉచిత దర్శనం. ఇక్కడ ఎలాంటి ప్రత్యేక దర్శనాలు ఉండవు. మఠంలో ప్రధాన పూజలు సంపూర్ణ అన్నదాన సేవ: ఒకరోజు సంపూర్ణ అన్నదాన సేవకోసం రూ. 2లక్షలు చెల్లించాలి. ఈ సేవకు 10మందిని అనుమతిస్తారు. 99 పరిమళ ప్రసాదాలు వస్త్రం, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక ఇస్తారు. ఒకరోజు వసతి కల్పిస్తారు. ఏడాదిలో ఎప్పుడైనా ఒకరోజు ముందే శ్రీమఠంలో నమోదు చేసుకోవచ్చు. ఉదయం నుంచి రాత్రి వరకూ జరిగే పూజల్లో పాల్గొనవచ్చు. సమర్పణ సేవ: ఒక రోజు సమర్పణ సేవకు రూ. లక్ష చొప్పున చెల్లించాలి. పదిమందిని అనుమతిస్తారు. 99 పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక ఇస్తారు. ఒక రోజు వసతిసౌకర్యం ఉంటుంది. ఎప్పుడైనా ఒకరోజు ముందే శ్రీమఠంలో నమోదు చేసుకోవచ్చు. ఉదయం నుంచి రాత్రివరకూ జరిగే పూజల్లో పాల్గొనవచ్చు. వస్త్ర సమర్పణ సేవ: వస్త్ర సమర్పణ సేవకు రూ.50 వేలు రుసుం. అన్ని బృందావనాలతో పాటు పీఠాధిపతికి పట్టు వస్త్రాలు ఇస్తారు. పదిమందిని అనుమతిస్తారు. 50 పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక ఇస్తారు. భక్తులు ఒకరోజు ముందే మఠానికి చేరుకోవాలి. పూజకు ముందురోజూ, సాయంత్రం పట్టువస్త్రాలను భక్తులతో వూరేగింపుగా తీసుకొస్తారు. ఉదయం నుంచి రాత్రి వరకూ జరిగే అన్ని పూజల్లో పాల్గొనవచ్చు. వసతి సౌకర్యం కల్పిస్తారు. ఒకరోజు ముందే ఈ పూజ కోసం నమోదు చేసుకోవాలి. పట్టువస్త్ర సమర్పణ సేవ: ఇది రాఘవేంద్రస్వామి మూల బృందావనానికి, పీఠాధిపతికి మాత్రమే. ఇందులో పాల్గొనేందుకు రూ. 25వేలు చెల్లించాలి. 10మందిని అనుమతిస్తారు. 50 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక అందజేస్తారు. ఒకరోజు ముందు శ్రీమఠానికి చేరుకోవాలి. ముందురోజు సాయంత్రం పట్టువస్త్రాలు వూరేగింపుగా తీసుకొస్తారు. ఉదయం నుంచి రాత్రి వరకూ జరిగే అన్ని పూజల్లో పాల్గొనవచ్చు. ఒకరోజు వసతి సౌకర్యం కల్పిస్తారు. బంగారు పల్లకి సేవ: మఠంలో బంగారు పల్లకి సేవలో పాల్గొనేందుకు రూ. 8వేలు రుసుం చెల్లించాలి. రోజుకు 10 మందిని మాత్రమే అనుమతిస్తారు. 25 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, వస్త్రం ఇస్తారు. ఉదయం 9.30 గంటలకు పూజ జరుగుతుంది. గంట ముందే శ్రీ మఠానికి చేరుకోవాలి. బంగారు రథోత్సవ సేవ: బంగారు రథోత్సవ సేవకు రూ. 6వేలు చెల్లించాలి. రాత్రి 7.30 గంటలకు ఈ సేవ జరుగుతుంది. 10మందిని అనుమతిస్తారు. 50 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, వస్త్రం ఇస్తారు. అదేరోజు సాయంత్రం గంట ముందు శ్రీమఠానికి చేరుకోవాలి. కనక కవచ సమర్పణ సేవ: కనక కవచ సమర్పణ సేవకు రూ. 3,500 రుసుం. 8 మందిని అనుమతిస్తారు. 25 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, వస్త్రం ఇస్తారు. ఉదయం 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. గంట ముందు మఠానికి చేరుకోవాలి. రజత రథోత్సవ సేవ: ఈ రజత రథోత్సవ సేవలో పాల్గొనదల్చిన భక్తులు రూ. 2 వేలు రుసుంగా చెల్లించాలి. ఆరుగురిని అనుమతిస్తారు. 25 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, వస్త్రాలు ఇస్తారు. రాత్రి 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. గంట ముందు మఠానికి చేరుకోవాలి. రథోత్సవ(చెక్క)సేవ: (చెక్క) రథోత్సవ సేవ కోసం భక్తులు రూ. 1000 చెల్లించాలి. రాత్రి 7.30కి ఈ సేవ నిర్వహిస్తారు. నలుగురికి అనుమతి ఉంటుంది. 20 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, శాలువా ఇస్తారు. దీనికి ముందురోజే నమోదు చేసుకుని మఠానికి చేరుకోవాలి. 10. కనక మహాపూజ: ఈ పూజ ఉదయం 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. రూ. 750 చెల్లించాలి. నలుగురిని అనుమతిస్తారు. 20 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి జ్ఞాపిక, వస్త్రం అందజేస్తారు. మహాపూజ: మహాపూజ ఉదయం 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. దీనికోసం భక్తులు రూ. 350 చెల్లించాలి. ముగ్గురిని అనుమతిస్తారు. 10 పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం ఇస్తారు. గంట ముందు మఠంలో ఉండాలి. సర్వసేవ: సర్వసేవ ఉదయం 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. ఇందులో పాల్గొనేందుకు రూ. 250 చెల్లించాలి. ఇద్దరిని అనుమతిస్తారు. 10 పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం బహుమతిగా ఇస్తారు. సేవకు గంట ముందు మఠంలో ఉండాలి. ఉత్సవరాయ పాదపూజ: ఉత్సవరాయ పాదపూజ ఉదయం 7.30 గంటలకు జరుగుతుంది. రూ. 200 చెల్లించాలి. ఇద్దరికీ అనుమతి ఉంటుంది. వస్త్రం ఇస్తారు. పూజకు ముందుగానే హాజరవ్వాలి. ఫల పంచామృతాభిషేకం: ఫల పంచామృతాభిషేకం సాయంత్రం 6.30 గంటలకు జరుగుతుంది. రూ.200 చెల్లించాలి. ఇద్దరిని అనుమతిస్తారు. పంచామృత సేవ: ఉదయం 8.30 గంటలకు జరుగుతుంది. రూ. 75 చెల్లించాలి. ఇద్దరిని అనమతిస్తారు. వస్త్రం ఇస్తారు. శ్రీవాయుస్తుతి పునశ్చరణ సేవ: బృందావనానికి ఎదురుగా ఉన్న ఆంజనేయ స్వామికి ఈ సేవ చేస్తారు. ఇది ప్రతి శుక్రవాం మాత్రమే ఉదయం 7.30 ఉంటుంది. రూ. 500 చెల్లించాలి. నలుగురిని అనుమతిస్తారు. 10 పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం ఇస్తారు. శ్రీవాయుస్తుతి పునశ్చరణ(శుద్ధోదక): ఆదివారం నుంచి శుక్రవారం వరకూ ఉదయం 7.30కు నిర్వహిస్తారు. రూ. 200 చెల్లించాలి. ఇద్దరికి అనుమతి ఉంటుంది. నాలుగు పరిమళ ప్రసాదాలు, వస్త్రం ఇస్తారు. శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామిపూజ: ఉదయం 9 గంటలకు జరుగుతుంది. రూ. 200 చెల్లించాలి. వస్త్రం ఇస్తారు. సామూహిక సత్యనారాయణ స్వామిపూజ: పౌర్ణమిరోజు మాత్రమే చేస్తారు. రూ. 50 చెల్లించాలి. ఉదయం 9 గంటలకు జరుగుతుంది. ఈ పూజలో పాల్గొనేందుకు పౌర్ణమికి ముందు రోజు నమోదు చేసుకోవాలి. గోదాన సేవ: ఉదయం 9 నంచి 12 వరకూ ఉంటుంది. రూ. 5 వేలు చెల్లించాలి. కుటుంబం మొత్తం అనుమతిస్తారు. 50 పరిమళ ప్రసాదాలు, రాఘవేంద్రస్వామి మఠం జ్ఞాపిక ఇస్తారు. ద్వాదశి, ఆరాధనోత్సవాల సమయంలో పూజ వేళల్లో మార్పులుంటాయి. మిగతారోజుల్లో సాధారణమే. ఆయా ఆర్జిత సేవలను భక్తులు ఆన్‌లైన్‌లోనూ బుక్‌ చేసుకోవచ్చు లేదా నేరుగా శ్రీ మఠానికి వచ్చి.. బుక్‌ చేసుకోవచ్చు. మఠంలో వసతి, ఇతర సౌకర్యాలు మంత్రాలయంలో భక్తుల వసతి కోసం మఠం ఆధ్వర్యంలో 500 గదులున్నాయి. ఇవికాక కర్ణాటక, ఆంధ్రా రాష్ట్రాలకు చెందిన పలు గెస్ట్‌హౌస్‌ల్లోనూ గదులు అందుబాటులో ఉంటాయి. అదనపు సమాచారం: రూ. 8 వేల నుంచి రూ. 2లక్షల వరకు విరాళంగా అందించే వారికి ఇక్కడ వసతి సౌకర్యం కల్పిస్తారు. ఏకాదశి రోజు మాత్రం ఎలాంటి పూజలుండవు. కేవలం ఉచిత దర్శనానికి మాత్రమే భక్తులను అనుమతిస్తారు. ఇవి కూడా చూడండి శ్రీ రాఘవేంద్ర స్వామి మఠం (మంత్రాలయం) మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:రాయలసీమ లోని పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:కర్నూలు జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ దేవాలయాలు వర్గం:కర్నూలు జిల్లా పర్యాటక ప్రదేశాలు వర్గం:రెవెన్యూ గ్రామాలు కాని మండల కేంద్రాలు

నందవరం (నందవరం మండలం)

https://te.wikipedia.org/wiki/నందవరం_(నందవరం_మండలం)

నందవరం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లా, నందవరం మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన యెమ్మిగనూరు నుండి 9 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2196 ఇళ్లతో, 11651 జనాభాతో 5590 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5916, ఆడవారి సంఖ్య 5735. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2828 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 55. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593849. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 9.944. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 5,071, మహిళల సంఖ్య 4,873, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,758 ఉన్నాయి గ్రామ చరిత్ర ఈ గ్రామం పేరు మీదుగానే నందవారికులు అనే శాఖ పేరు వచ్చింది. నందనవారికులు లేదా నందవారికులు నియోగ బ్రాహ్మణుల యొక్క ఎనిమిది శాఖలలో ఒక శాఖ.బనగానపల్లె - నంద్యాల మార్గంలో బనగానపల్లెకు 8 కి.మీ. దూరంలో, నందవరంలో చౌడేశ్వరీమాత ఆలయం ప్రసిద్ధమైంది. చుట్టుప్రక్కల గ్రామాలనుండి మాత్రమే కాక మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక ప్రాంతాలనుండి కూడా భక్తులు వచ్చి ఇక్కడ అమ్మవారి దర్శనం చేసుకొంటుంటారు. ఈ దేవాలయంలో అమ్మవారి గురించి స్థలపురాణ గాథ ఇలా ఉంది - పూర్వం నందవరాన్ని పాలించేరాజు ఒకమారు కాశీలో పండితులకు తానిచ్చిన మాట మరచిపోయి, తన వాగ్దానాన్ని తప్పాడు. విప్రుల ప్రార్థన మేరకు వారికి సాక్ష్యం చెప్పడానికి సాక్షాత్తు కాశీ విశాలాక్షి విప్రుల వెనుక బయలుదేరింది కాని ఎవరూ వెనుకకు తిరిగి చూడరాదని షరతు పెట్టింది. అయితే నందవరం చేరేప్పటికి విప్రులు వెనుకకు తిరిగి చూచారు. వెంటనే అమ్మవారు శిలారూపం దాల్చింది. విషయం తెలుసుకొన్న రాజు పరుగున వచ్చి అమ్మవారికి మ్రొక్కి విప్రులకు కానుకలిచ్చాడు. ఆ అమ్మవారే చౌడేశ్వరిగా పూజలందుకొంటున్నది.చౌడేశ్వరి ఆలయం ప్రక్కనే కోదండరామస్వామి ఆలయం, అయ్యప్ప స్వామి ఆలయం ఉన్నాయి. సంతానం కోరేవారు ఈ ఆలయప్రాంగణంలో ఉన్న వృక్షానికి మ్రొక్కుతారు. ప్రతి సంవత్సరం ఉగాది మూడవ రోజు నుండి ఆరు రోజులపాటు అమ్మవారి బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, యెమ్మిగనూరు లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల యెర్రకోట లోనూ ఉన్నాయి. పాలీటెక్నిక్‌ ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం నందవరములో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు నందవరములో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం నందవరములో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 262 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 153 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 28 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 625 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 914 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3605 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 4399 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 747 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు నందవరములో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 399 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 348 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి నందవరములో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, వరి, శనగలు మూలాలు

చెరు బెళగల్

https://te.wikipedia.org/wiki/చెరు_బెళగల్

సి.బెళగల్‌, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, చెరు బెళగల్ మండలం లోని గ్రామం, ఆ మండలానికి కేంద్రం. చెరు బెళగల్ అన్న పదానికి సంక్షిప్త రూపమే సి.బెళగల్. పిన్ కోడ్:518 462. ఇది మండల కేంద్రమైన చెరు బెళగల్ నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన యెమ్మిగనూరు నుండి 28 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2130 ఇళ్లతో, 11164 జనాభాతో 4069 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5967, ఆడవారి సంఖ్య 5197. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2648 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 31. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593868. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 9,548. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 5,197, స్త్రీల సంఖ్య 4,351, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,681 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉందిసమీప బాలబడి చెరు బెళగల్లో ఉంది. ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల యెర్రకోట లోను, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల యెమ్మిగనూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం సి.బెళగళ్లో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఏడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు సి.బెళగళ్లో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 17 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం సి.బెళగళ్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 672 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 358 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 543 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 20 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 17 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 2456 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2126 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 367 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు సి.బెళగళ్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 162 హెక్టార్లు చెరువులు: 204 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి సి.బెళగళ్లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ప్రత్తి, ఆముదం గింజలు మూలాలు

గూడూరు (కర్నూలు జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/గూడూరు_(కర్నూలు_జిల్లా)

గూడూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, గూడురు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన గూడూరు,కర్నూలు నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 29 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 4662 ఇళ్లతో, 22270 జనాభాతో 4736 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 11338, ఆడవారి సంఖ్య 10932. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 6139 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 115. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593877. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 19,805. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 10,097, స్త్రీల సంఖ్య 9,708, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 3,590 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 11, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలులో ఉన్నాయి.కొత్తగా గూడూరు గ్రామంలో రెండు డిగ్రీ కళాశాలలు ఉన్నాయి, డైట్ కాలేజి కూడా వున్నది రెండును ప్రైవేట్ కళాశాలలు వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం గూడూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. నాలుగు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో7 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఆరుగురు ఉన్నారు. 12 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకంఅమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గూడూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 30 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఏటీఎం గ్రామంలో నే ఉన్నది ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం గూడూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 713 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 87 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 7 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 142 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 128 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 144 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3512 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 3450 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 335 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గూడూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 312 హెక్టార్లు చెరువులు: 23 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గూడూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు ఆముదం గింజలు, పొద్దుతిరుగుడు, వేరుశనగ మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

నందికొట్కూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/నందికొట్కూరు

నందికొట్కూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్, నంద్యాల జిల్లా పట్టణం, అదేపేరుగల మండలానికి ఇది కేంద్రం.దీని పరిపాలన నందికొట్కూరు పురపాలక సంఘం నిర్వహిస్తుంది. చరిత్ర నందికొట్కూరు గ్రామం నకు చుట్టు ప్రక్కల తొమ్మిది నంది విగ్రహాలు ప్రతిష్ఠించడం వల్ల ఈ గ్రామం నకు మొదట నవ నందికొట్కూరుగా పిలువబడింది. కాల క్రమేణా ఈ గ్రామం నందికొట్కూరుగా మారింది. భౌగోళికం ఇది సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. జనగణన గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 10691 ఇళ్లతో, 46953 జనాభాతో 2314 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 23435, ఆడవారి సంఖ్య 23518. 2001వ సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 40,210. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 20,545, మహిళల సంఖ్య 19,665, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 8,098 ఉన్నాయి. పరిపాలన నందికొట్కూరు పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండు ప్రైవేటు బాల బడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 16, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు 12, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, 2 ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాలలు ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, 2 ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాలలు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఉంది. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలులో ఉన్నాయి. భూమి వినియోగం నందికొట్కూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 483 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 44 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 29 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 85 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 315 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 545 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 809 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1519 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 151 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 151 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి శనగలు, మొక్కజొన్న, కందులు దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు నవ నందీశ్వరాలయం: 13 వ శతాబ్దానికి పూర్వం ప్రస్తుత గ్రామం ఉన్న ప్రాంతం దట్టమైన ఆడవులతో నిండి ఉండేది. కాకతీయ ప్రభువు శ్రీ ప్రతాపరుద్రుడు తన సైన్యంతో శ్రీశైలం సందర్శించుటకు వెళ్ళుతూ కొంత సేపు అచ్చట సేద తీర్చుకొనుటకు విడిది చేయుచుండెడివాడు. రాజు కోరికపై సిరిసింగడు ఆనుసేన సామంతుడు ఈ ప్రాంతమును శైవ సంప్రదాయముగా గ్రామం ఏర్పాటు చేసినట్లు ప్రస్తుతము ఉన్న కోట ప్రాంతము పురాతన 8వ వీరభద్ర సూర్యనారాయణ ఆలయాలు శిథిలమైన కోట బురుజుల చుట్టూ కంధకము శిలాశాసనము పరిశీలనను బట్టి తెలియుచున్నది. తూర్పు దిక్కున: ఆత్మకూరు వెళ్ళెదారిలో ఉంది. (జమ్మిచెట్టు దగ్గర) పడమర దిక్కున: మల్యాల గ్రామం వెళ్ళు రహదారిలో ఉంది. అయితే ప్రస్తుతం నంది అక్కడి పొలాలలో బూడిపోయింది. ఉత్తరం దిక్కున: ఈ నంది సి.యస్.ఐ. పాలెంలో నంబర్ పొలంలో ఉంది. ప్రస్తుతం ఈ నంది శిథిలావస్థలో ఉంది. దక్షిణ దిక్కున: వీపనగండ్ల గ్రామం వెళ్ళే దారిలో ఈ నంది ప్రతిష్ఠించబడింది. ఈ తొమ్మిది నవనందులపై ప్రజల అభిప్రాయం నమ్మకం: ఆప్పటి రాజులు ఈ నందుల క్రింద తమ వెండి, బంగారం, ధనం ఆన్నింటిని ఈ నందుల క్రింద ఉంచారని ఇక్కడి వారి ఆభిప్రాయం. ఈ నందులను దాటి ఊరు (ప్రాంతం) నిర్మిస్తే ఈ ఊరు నశిస్తుందని ఈ ఊరికే ఆరిష్టం అని ఇక్కడి ప్రజల నమ్మకం. ఈ నందికొట్కూరు ప్రాంతాన్ని అప్పటి నైజాం నవాబులు పరిపాలించారు. ఈ నందికొట్కూరు ప్రాంతంలోని మద్దిగట్ల అను గ్రామంలో ఎత్తైన బురుజును నిర్మించారు, శివుని గుడి, అంజనేయ స్వామి గుడి నిర్మించారు. ప్రస్తుతం అది శిథిలావస్థలో ఉంది. నందికొట్కూరు ప్రాంతంలోని సూర్యనారాయణ దేవాలయంను, అంజనేయ స్వామి దేవాలయంను అప్పటి రాజులు నిర్మించారు, ఈ ప్రాంతంలో చౌడేశ్వరి దేవి ఆలయం ముఖ్యమైనవి. శ్రీ సూర్యనారాయణ స్వామివారి ఆలయం:ఈ దేవాలయము సా.శ. 1300 వందల సంవత్సరములలో చోళ రాజులలో, సిరిసింగరాజు అనే సూర్యవంశ రాజు, ఈ సూర్యనారాయణ దేవాలయమును నిర్మించెను. ఈ చోళరాజులలో సిరిసింగరాజు అలంపూరును పరిపాలిస్తుండేవాడు. గర్భాలయంలోని మూల మూర్తి కుడి చేతిలో తెల్లని పద్మం, ఎడమ చేయి అభయ ముద్రలో కనిపిస్తుంది. శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయం:నందికొట్కూరు పట్టణం నుంచి కొణిదేల గ్రామం నకు వెళ్ళే దారిలో అతి సుందరమైన, ప్రాచీనమైన ఈ దేవాలయము ఉంది. మూలాలు వెలుపలి లింకులు వర్గం:నంద్యాల జిల్లా పట్టణాలు

పగిడ్యాల

https://te.wikipedia.org/wiki/పగిడ్యాల

పగిడ్యాల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, పగిడ్యాల మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. పిన్ కోడ్:518 412. ఎస్.టి.డి కోడ్: 08513. ఇది సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 41 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2234 ఇళ్లతో, 9579 జనాభాతో 2330 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4871, ఆడవారి సంఖ్య 4708. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 3702 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 90. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593945. సమీప గ్రామాలు తాటిపాడు 8 కి.మీ, నగటూరు 8 కి.మీ, లక్ష్మాపురం 9 కి.మీ, యర్రమఠం 9 కి.మీ. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 9,259. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 4,774, స్త్రీల సంఖ్య 4,485, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2,067 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 2,330 హెక్టారులు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, నందికొట్కూరు లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల,అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పగిడ్యాలలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. మూడు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పగిడ్యాలలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 19 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పగిడ్యాలలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 313 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 139 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 507 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1369 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1674 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 341 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పగిడ్యాలలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 341 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పగిడ్యాలలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, మొక్కజొన్న, వేరుశనగ మూలాలు

కొత్తపల్లె (కొత్తపల్లె)

https://te.wikipedia.org/wiki/కొత్తపల్లె_(కొత్తపల్లె)

కొత్తపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, కొత్తపల్లె మండలం చెందిన ఒక గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన కొత్తపల్లె మండలం నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 58 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 891 ఇళ్లతో, 3635 జనాభాతో 2326 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1835, ఆడవారి సంఖ్య 1800. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 579 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 147. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593965. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 3,735. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,035, స్త్రీల సంఖ్య 1700, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 796 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆత్మకూరు, కర్నూలులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నంద్యాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల కర్నూలులోను, పాలీటెక్నిక్ నంద్యాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వెలుగోడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కొత్తపల్లెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కొత్తపల్లెలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కొత్తపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 334 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 121 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 381 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 140 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 122 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1225 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1024 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 464 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కొత్తపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 36 హెక్టార్లు* చెరువులు: 427 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కొత్తపల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, మొక్కజొన్న, కందులు మూలాలు

ఆత్మకూరు (నంద్యాల జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/ఆత్మకూరు_(నంద్యాల_జిల్లా)

ఆత్మకూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని నంద్యాల జిల్లా, ఆత్మకూరు మండల పట్టణం, మండల కేంద్రం. చరిత్ర 19వ శతాబ్దికి చెందిన యాత్రాచరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తన కాశీయాత్రాచరిత్రలో అప్పటి ఆత్మకూరు వివరాలు నమోదుచేశాడు. 1830లో ఆయన కాశీయాత్రకు వెళ్తూ ఆత్మకూరులో మజిలీ చేశాడు. అప్పట్లో గ్రామం కందనూరు నవాబు పరిపాలనలో ఉండేది. నవాబు తాలూకా ఉద్యోగస్థులుండే కసుబాస్థలమని వ్రాశారు. ఆ నవాబు తాలూకాను నాలుగు మేటీలుగా విభజించి ఒక్కొక్క మేటీ (పరిపాలన విభాగం)కి ఒక్కొక్క అములుదారుని ఏర్పరిచారని వ్రాశారు. తన వద్ద ఉన్న నౌకర్లకు జీతానికి బదులుగా జాగీర్లను కూడా ఇచ్చారని వ్రాశారు. ఆత్మకూరును గురించి దూరానికి గొప్పగ్రామమని, పేటస్థలమని, సంతలో సకలపదార్థాలూ దొరికేవని ప్రశస్తి వినిపించేదని, తీరా వచ్చి చూస్తే దానికి వ్యతిరేకంగా ఉండేదని వ్రాసుకున్నాడు. అప్పట్లో అక్కడ ఆదివారం పూట సంత జరిగేది కాని, యాత్రికులకు పనికివచ్చే ఒక్క వస్తువూ దొరికేది కాదట. శ్రీశైలం అటవీప్రాంతం కావడంతో శ్రీశైల అర్చకులు, శ్రీశైల యాత్రికుల నుంచి పన్నులు తీసుకునే నవాబు ముసద్దీలు ఆత్మకూరులోనే నివసించేవారు. భౌగోళికం ఇది సమీప నగరమైన కర్నూలు నుండి 70 కి. మీ. దూరం లోను, జిల్లా కేంద్రమైన నంద్యాల నుండి 50 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. జనగణన వివరాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఇది 10859 ఇళ్లతో, 45,703 జనాభాతో 4372 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 23344, ఆడవారి సంఖ్య 22359. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 39,794. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 20,568, మహిళల సంఖ్య 19,226, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 8,076 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 4,372 హెక్టారులు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో మూడుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 15, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు 11, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 11, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు 8 ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, 4 ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాలలు ఒక ప్రభుత్వ మోడల్ డిగ్రీ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాలలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వెలుగోడు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. రవాణా సౌకర్యాలు కర్నూలు - దోర్నాల జాతీయ రహదారి మార్గం 340C పై ఈ పట్టణం వుంది. సమీప రైల్వే స్టేషన్ నంద్యాల భూమి వినియోగం 2011 జనగణన ప్రకారం భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 504 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 390 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3474 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 3170 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 304 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు ఆత్మకూరు సమీపంలో రెండు నీటి పధకాలు ఉన్నాయి. ఒక దాని పేరు వరదరాజస్వామిప్రాజెక్ట్ (వి ఆర్ ఎస్ పి). ఇది ఆత్మకూరుకు 10 కిలోమీటర్ల దూరంలో కొట్టాలచెరువు గ్రామంలో ఉంది. రెండవది వెలుగోడు నీటి పధకం.ఇది ఆత్మకూరు నుండి 18 కిలోమీటర్ల దూరంలో వెలుగోడు సమీపాన ఉంది. సిద్దపురం లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ ద్వారా 10 పల్లెలకి, ఆత్మకూరు టౌన్ అన్నీటికీ వ్యవసాయం నీటిపారుదల, తాగునీరు అందుబాటులో ఉంది బావులు/బోరు బావులు: 304 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వరి, జొన్నలు, వేరుశనగ పర్యాటక ఆకర్షణలు కొలను భారతి శ్రీశైలం: ఆత్మకూరు నుండి శ్రీశైలానికి 110 కిలోమీటర్ల దూరం ఉంది. కర్నూలు,నంద్యాల నుండి శ్రీశైలం వేళ్ళాలనుకునేవారు వయా ఆత్మకూరు మీదుగా వెళ్ళాలి. ఇక్కడ నుండి కాలినడకన వెళ్ళే యాత్రికులు 7 కిలోమీటర్ల వరకు రహదారి గుండా నడిచి తరువాత అటవీ మార్గం గుండా ప్రయాణిస్తారు. వై ఎస్ రాజశేఖర్ రెడ్డి స్మృతివనం: ఈ ఊరికి 7కిలో మీటర్ల దూరంలో దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖర్ రెడ్డి జ్ఞాపకార్ధం ప్రభుత్వం ఒక వనాన్ని నిర్మించింది. ఈ స్మృతి వనంలో రాజశేఖర్ రెడ్డి భారివిగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేసారు. ఈ వనం ఆత్మకూరు వెలుగోడు రహదారి మధ్యలోని నల్లమల్ల అటవీ ప్రాంతంలో నిర్మించబడింది. ఇవీ చూడండి ఆత్మకూరు మండలం (నంద్యాల జిల్లా) మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:నంద్యాల జిల్లా పట్టణాలు

వెలుగోడు

https://te.wikipedia.org/wiki/వెలుగోడు

వెలుగోడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, వెలుగోడు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. పిన్ కోడ్: 518 533. ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 30 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 5424 ఇళ్లతో, 23048 జనాభాతో 10033 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 11655, ఆడవారి సంఖ్య 11393. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2677 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1179. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594283. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 17,994. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 9,215, మహిళల సంఖ్య 8,779, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 3,851 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 13, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఆరు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం వెలుగోడులో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఐదుగురు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. నాలుగు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో10 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. 12 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం ఉంది. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు వెలుగోడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం వెలుగోడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 5905 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 274 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3848 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 3754 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 94 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు వెలుగోడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 94 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వెలుగోడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, ప్రత్తి, జొన్నలు ప్రముఖులు చండ్ర పుల్లారెడ్డి మూలాలు

పాములపాడు

https://te.wikipedia.org/wiki/పాములపాడు

పాములపాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, పాములపాడు మండలం లోని గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 52 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1676 ఇళ్లతో, 7328 జనాభాతో 2401 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3723, ఆడవారి సంఖ్య 3605. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1967 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 578. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593997.పిన్ కోడ్: 518422. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,992. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,605, మహిళల సంఖ్య 3,387, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,491 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆత్మకూరు, లోను, పాలీటెక్నిక్ నంద్యాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నందికొట్కూరు లోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప వైద్య మేనేజిమెంటు కళాశాల కర్నూలులోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పాములపాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పాములపాడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పాములపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 29 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 197 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 397 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 314 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 208 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 210 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 60 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 982 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 588 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 664 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పాములపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 367 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 297 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పాములపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు జొన్నలు, వేరుశనగ, వరి మూలాలు

జూపాడు బంగ్లా మండలం

https://te.wikipedia.org/wiki/జూపాడు_బంగ్లా_మండలం

జూపాడు బంగ్లా మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. గ్రామ జనాభా 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం మండలం లోని జనాభా - మొత్తం 37,666 -అందులో పురుషులు 19,069 - స్త్రీలు 1,597. మండలం లోని గ్రామాలు రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు బన్నూరు గనాపురం లింగాపురం మండ్లెం పారుమంచాల తంగడంచ తరిగోపుల తర్తూరు తాటిపాడు తుదిచెర్ల రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు జూపాడు బంగ్లా మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

మిడుతూరు (మిడుతూరు)

https://te.wikipedia.org/wiki/మిడుతూరు_(మిడుతూరు)

మిడుతూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, మిడుతూరు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన మిడ్తూరు నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 26 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 657 ఇళ్లతో, 2570 జనాభాతో 1309 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1294, ఆడవారి సంఖ్య 1276. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 577 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594002. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,487. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,348, స్త్రీల సంఖ్య 3,139, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,360 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల మిడ్తూరులోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల,, మాధ్యమిక పాఠశాల బి.కొత్తూర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నందికొట్కూరు లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్,అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం నాగలూటిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 77 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 28 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 101 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 174 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 929 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1184 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 20 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు నాగలూటిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 14 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 6 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి నాగలూటిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు జొన్నలు, వేరుశనగ, పొగాకు మూలాలు

కల్లూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/కల్లూరు

కల్లూరు పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది.ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: మండలాలు కల్లూరు (కర్నూలు)- కర్నూలు జిల్లాకు చెందిన మండలం. కల్లూరు (ఖమ్మం) - ఖమ్మం జిల్లాకు చెందిన మండలం గ్రామాలు కల్లూరు (నేరేడుచర్ల మండలం) - నల్గొండ జిల్లా నేరేడుచర్ల మండలం లోని గ్రామం. కల్లూరు (దొరవారిసత్రము మండలం) - నెల్లూరు జిల్లా, దొరవారిసత్రం మండలానికి చెందిన గ్రామం. కల్లూరు (వాకాడు మండలం) - నెల్లూరు జిల్లా, వాకాడు మండలానికి చెందిన గ్రామం. కల్లూరు (పులిచెర్ల మండలం) - చిత్తూరు జిల్లా, పులిచర్ల మండలానికి చెందిన గ్రామం. కల్లూరు (యల్లనూరు మండలం) - అనంతపురం జిల్లా, యల్లనూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం కల్లూరు (గార్లదిన్నె మండలం) - అనంతపురం జిల్లా, గార్లదిన్నె మండలానికి చెందిన గ్రామం. కల్లూరు (లేపాక్షి మండలం) - అనంతపురం జిల్లా, లేపాక్షి మండలానికి చెందిన గ్రామం. కల్లూరు (ప్రొద్దుటూరు మండలం) - వైఎస్‌ఆర్ జిల్లా, ప్రొద్దుటూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం ఇంటి పేరు కల్లూరు అహోబలరావు, రాయలసీమ సాహిత్య చరిత్ర రూపశిల్పి.

ధార్వడ జిల్లా

https://te.wikipedia.org/wiki/ధార్వడ_జిల్లా

దారిమార్పు ధార్వాడ

ఓర్వకల్లు

https://te.wikipedia.org/wiki/ఓర్వకల్లు

ఓర్వకల్లు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, ఓర్వకల్లు మండలం లోని గ్రామం, ఆ మండలానికి కేంద్రం.ఇది కర్నూలు పట్టణం నుండి నంద్యాలకు వెళ్ళే మార్గంలో కర్నూలుకు 24 నాలుగు కి.మీ దూరంలో ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1183 ఇళ్లతో, 4869 జనాభాతో 2767 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2422, ఆడవారి సంఖ్య 2447. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 969 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 18. గ్రామం జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594029. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 4,425. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,224, స్త్రీల సంఖ్య 2,201, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 926 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో మూడు ప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నన్నూరు లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, కర్నూలులో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ఓర్వకల్లులో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 9 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు ఓర్వకల్లులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 0 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం ఓర్వకల్లులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 74 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 983 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 49 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 144 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 805 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 712 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1633 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 28 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు బావులు/బోరు బావులు: 28 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పొగాకు, వేరుశనగ, జొన్నలు చౌడేశ్వరి ఆలయం ఈ ఆలయంలో నవరాత్రులు ప్రారంభమై పౌర్ణమి (పున్నమి) రోజున నందికోల, జ్యోతులు, రథోత్సం జరుగుతుంది, ఈ ఉత్సవం ఓర్వకల్లు మండలంలోనే చాలా పెద్దగా సంతోషంగా జరుగుతుంది. పైగా ఉత్సవాలు సనాతనంగా నిర్వహించెదదరు. సూఫీ హజరత్ సయ్యద్ మహ్మూద్ షా కాద్రీ దర్గా ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరం, మహా శివరాత్రికి ఐదు రోజుల తర్వాత ఉర్స్-ఏ-షరీఫ్ జరుపబడుతుంది. గ్రామ విశేషాలు కర్నూలు నుండి ఓర్వకల్లు వరకు ఉన్న రహదారికి ఇరువైపులా, విచిత్రమైన రాతిసంపద ఉంది. దీన్నే ఓర్వకల్లు రాతి ఉద్యానవనం (రాక్ గార్డెంస్) అని పిలుస్తారు. చిత్రమాలిక మూలాలు

కల్లూరు (కర్నూలు జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/కల్లూరు_(కర్నూలు_జిల్లా)

కల్లూరు, భారతదేశం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లాలో ఉన్న కర్నూలు నగరపాలక సంస్థ లో భాగంగా ఉన్న ఒక పట్టణ ప్రాంతం. కర్నూలు నగరం పశ్చిమ భాగాన్ని కల్లూరు అంటారు.ఇది కల్లూరు మండల పరిధిలోని పట్టణ ప్రాంతం. కర్నూలు నగరంలోని బళ్లారి చౌరాస్తా, చెన్నమ్మ సర్కిల్, బిర్లా కాంపౌండ్, ఎపిఎస్ఆర్టీసీ మెయిన్ బస్ స్టాండ్ ఇంకా మరికొన్ని ప్రధాన ప్రాంతాలు కల్లూరు పరిధిలోకి వస్తాయి. ఇది నంద్యాల లోక్‌సభ నియోజకవర్గం లోని 256 పాణ్యం శాసనసభ నియోజకవర్గం పరిధిలోఉంది. కర్నూలు నగరపాలక సంస్థలో విలీనం 2002 లో కర్నూలు నగరపాలక సంస్థలో కల్లూరు పట్టణ ప్రాంతంగా విలీనం చేయబడింది.కల్లూరు పారిశ్రామికంగా బాగా అభివృద్ధి చెందింది. కల్లూరులోని పారిశ్రామిక ప్రాంతాన్ని కల్లూర్ ఎస్టేట్ అంటారు. గ్రామ జనాభా 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం ఇది కల్లూరు మండల పరిధిలో ఉంది.కల్లూరు జనాభా, మండలం జనాభా 1,44.798 క్రింద వస్తుంది. దీనిలో 196.268 మొత్తం జనాభా ఉంది కర్నూలు మున్సిపల్ కార్పొరేషన్, మిగిలిన 51.470 గ్రామీణ ప్రాంతం వస్తుంది.కల్లూరు పట్టణ ఏరియాలో లింగ నిష్పత్తి 996. కల్లూరు గ్రామీణ ప్రాంతంలో లింగ నిష్పత్తి 980. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:రెవెన్యూ గ్రామాలు కాని మండల కేంద్రాలు

కోడుమూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/కోడుమూరు

కోడుమూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, కోడుమూరు మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 35 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 6027 ఇళ్లతో, 28828 జనాభాతో 2928 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 14419, ఆడవారి సంఖ్య 14409. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2813 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 528. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594042.పిన్ కోడ్: 518464. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 25,385. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 12,811, మహిళల సంఖ్య 12,574, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 4,833 ఉన్నాయి. గ్రామ ప్రసిద్ధి ఈ గ్రామంలోని పల్లెలాంబాదేవి ఆలయం ప్రసిద్ధిచెందింది. కోడుమూరు హంద్రీ నది ఒడ్డున బళ్ళారి-కర్నూలు రహదారిపై కర్నూలు నుండి 20 మైళ్ల దూరంలో ఉంది. కోడుమూరు చేనేత పరిశ్రమకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ గద్వాల శైలి చీరలను నేస్తారు.కోడుమూరు ప్రజలు ప్రతి సంవత్సరం ఫిబ్రవరి మొదటి వారం లేదా రెండవ వారంలో చౌడమ్మ జాతర జరుపుకుంటారు. తేరు బజారులో ఉన్న చౌడమ్మ గుడి నుండి ఉత్సవ రథం (తేరు) ను పురవీధుల్లోకి తీసుకు వెళతారు. కొత్తగా పెళ్ళైన వరులు తేరును లాగితే, వారి వైవాహిక జీవితం సుఖమయంగా సాగుతుందని భక్తుల నమ్మకం. ఈ సందర్భంగా అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, కోడుమూరు యువజన సంఘం ఆధ్వర్యంలో ఆటల పోటీలను నిర్వహిస్తారు. ఏరువాక పౌర్ణమి రోజున కోడుమూరు ప్రజలు గాలిపటాల పండగ జరుపుకుంటారు. ఇక్కడ ఆరు అడుగులు పొడవైన గాలిపటాలను కూడా కనిపిస్తాయి. ఇవే కాకుండా వల్లెలమ్మ ఉత్సవాన్ని కూడా ప్రతి సంవత్సరం జరుపుకుంటారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 16, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు 8 ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, 2 ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాలలు 2 ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాలలు ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలులో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కోడుమూరులో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 9 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. నాలుగు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు నలుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. 8 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవు తోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కోడుమూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కోడుమూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 174 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 74 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 44 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 490 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 293 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1850 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2375 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 258 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కోడుమూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 174 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 84 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కోడుమూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. గద్వాల శైలి పట్టు చీరలు ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, శనగలు, జొన్నలు దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ వల్లెలంబదేవి (సరస్వతి) ఆలయం శ్రీ రాములవారి దేవాలయం శ్రీ కన్యకా పరమేశ్వరీదేవి ఆలయం తుమ్మెళ్ళ రామిరెడ్డి తాత ఆలయం కొండరాయి కొండ ఆలయం మూలాలు

గోనెగండ్ల

https://te.wikipedia.org/wiki/గోనెగండ్ల

గోనెగండ్ల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, గోనెగండ్ల మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన యెమ్మిగనూరు నుండి 15 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3251 ఇళ్లతో, 16691 జనాభాతో 2645 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8346, ఆడవారి సంఖ్య 8345. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2786 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 149. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594053.పిన్ కోడ్: 518 463. పరిచయం 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 14,023. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 7,074, మహిళల సంఖ్య 6,949, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2,539 ఉన్నాయి. విద్యాసౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల, ఒక ప్రైవేటు బాల బడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల యెమ్మిగనూరులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలులో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం గోనెగండ్లలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, నలుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. నాలుగు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఆరుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో8 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎం.బి.బి.ఎస్. కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు 8 మంది ఉన్నారు. ఐదు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గోనెగండ్లలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం గోనెగండ్లలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 92 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 25 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 12 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 24 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 104 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 481 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1905 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1961 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 530 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గోనెగండ్లలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 239 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 135 హెక్టార్లు* చెరువులు: 156 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గోనెగండ్లలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ప్రత్తి, ఉల్లి దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ చింతలముని, నల్లారెడ్డిస్వామివారల ఆలయం గ్రామములోని ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం భాద్రపద బహుళ పంచమి నాడు నిర్వహించు ఉత్సవాలకు, భక్తులు కులమతాలకతీతంగా, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం నుండియే గాక, కర్ణాటక, తెలంగాణా రాష్ట్రాలనుండి గూడా విచ్చేయుదురు. శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయం ఈ ఆలయం గోనెగండ్ల గ్రామంలో వెలసింది. మూలాలు

ఎమ్మిగనూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/ఎమ్మిగనూరు

ఎమ్మిగనూరు (యెమ్మిగనూరు) ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లాకు చెందిన పట్టణం, అదే పేరుగల మండలానికి ఇది కేంద్రం. ఇది మంత్రాలయం నుండి 22 కిమీ దూరంలో కర్నాటక సరిహద్దులో ఉంటుంది. ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరం జనవరిలో "శ్రీ నీలకంఠేశ్వర జాతర" ఘనంగా జరుగుతుంది. ఈ పట్టణం చేనేత వస్త్రాల ఉత్పత్తికి ప్రసిద్ధి. పేరు వెనుక చరిత్ర ఎమ్మిగనూరు పేరు వెనుక, సరిహద్దు కర్నాటక రాష్ట్ర భాష కన్నడ ప్రభావం ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తుంది. కన్నడ భాషలో ఎమ్మె అంటే ఎనుము (గేదె) అని, నూరు అంటే వంద అని అర్థం. ఈప్రాంతం ఊరూ పేరూ లేని మజరా గ్రామంగా ఉన్న రోజుల్లో ఇక్కడి పశువుల సంతలో వంద రూపాయలకే ఓ గేదెను కొనుక్కోగలిగేవారట. ఆ విధంగా ఎమ్మెగె నూరు రూపాయి తగొళ్లువ ఊరు ( గేదెకు వంద రూపాయలు తీసుకునే ఊరు) గా ఈ ప్రాంతం గుర్తింపు పొందింది. ఆ తర్వాతిక్రమంలో... ఈ ప్రాంతం ఎమ్మెగెనూరు గాను, తర్వాతి రోజుల్లో ఎమ్మిగనూరు గానూ స్థిరపడిపోయింది. చరిత్ర ఇక్కడి చేనేత వస్త్రాలను గతంలో సింగపూరు తదితర దేశాలకు ఎగుమతులు కూడా చేసేవారు. చేనేతకారులకు ప్రత్యేకంగా ఒక కాలనీ ఉంది. మాచాని సోమప్ప ఈ కాలనీకి భూమిని సమకూర్చడంలో సహాయపడ్డాడు. జనగణన వివరాలు జనాభా (2011) - మొత్తం 95149. పరిపాలన ఎమ్మిగనూరు పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. రవాణా కర్నాటక లోని హాగరి - తెలంగాణలోని కోదాడను కలిపే జాతీయ రహదారి 167 మార్గంలో ఎమ్మిగనూరు ఉంది. సమీప రైలు స్టేషన్ 30 కి.మీ. దూరంలో ఆదోని రైల్వే స్టేషన్. దర్శనీయ స్థలాలు నీలకంఠేశ్వర స్వామి దేవాలయం షిర్డీ సాయి దేవాలయం మంత్రాలయం శ్రీ రాఘవేంద్ర స్వామి మఠం, ఎమ్మిగనూరుకు 22 కి.మీ.దూరంలోవుంది. ఇవి కూడా చూడండి ఎమ్మిగనూరు శాసనసభ నియోజకవర్గం మూలాలు బయటి లింకులు వర్గం:కర్నూలు జిల్లా పట్టణాలు

ఉప రాష్ట్రపతి

https://te.wikipedia.org/wiki/ఉప_రాష్ట్రపతి

ఉప రాష్ట్రపతి భారత ప్రభుత్వంలో రెండో అత్యున్నత స్థానం. భారత రాజ్యాంగంలోని 63వ అధికరణంలో ఉప రాష్ట్రపతి పదవి గురించిన ప్రస్తావనhttps://vicepresidentofindia.nic.in/ ఉంది. ఈ పదవికి సంబంధించి భారత్ కు ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. ప్రపంచంలోని మరే పెద్ద పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యంలోను లేని అంశం ఇది. పెద్ద ప్రజాస్వామ్యాలలో, అమెరికాలో మాత్రమే ఈ పదవి ఉంది. అయితే భారత్, అమెరికాలలో ప్రజాస్వామ్య విధానాలు వేరు (భారత్‌లో పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యము, అమెరికాలో అధ్యక ప్రజాస్వామ్య పద్ధతి ఉన్నాయి) కనుక, ఉప రాష్ట్రపతి విధులకు, అమెరికా ఉపాధ్యక్షుడి విధులకు చాలా తేడా ఉంది. ఉప రాష్ట్రపతి కార్యాలయం ఆర్టికల్ 63. ప్రకారం భారత ఉపరాష్ట్రపతి దేశంలో రెండవ అత్యున్నత రాజ్యాంగ పదవి. అతను ఐదేళ్ల పదవీకాలం పాటు సేవలందిస్తాడు, అయితే పదవీకాలం ముగిసినప్పటికీ, వారసుడు పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించే వరకు పదవిలో కొనసాగవచ్చు. భారత ఉపరాష్ట్రపతి పదవిలో ఖాళీ ఏర్పడినప్పుడు, అతని పదవీకాలం ముగిసేలోపు లేదా ఉపరాష్ట్రపతి భారత రాష్ట్రపతిగా వ్యవహరించినప్పుడు, ఉపరాష్ట్రపతి యొక్క విధులను ఎవరు నిర్వర్తిస్తారు అనే దానిపై రాజ్యాంగం మౌనంగా ఉంది. రాజ్యాంగంలోని ఏకైక నిబంధన ఏమిటంటే, రాష్ట్ర మండలి (రాజ్యసభ) ఛైర్‌పర్సన్‌గా ఉపరాష్ట్రపతి విధికి సంబంధించి, అటువంటి ఖాళీ సమయంలో, రాజ్యసభ డిప్యూటీ చైర్‌పర్సన్ లేదా ఏదైనా భారత రాష్ట్రపతిచే అధికారం పొందిన ఇతర రాజ్యసభ సభ్యుడు. భారత రాష్ట్రపతికి తన రాజీనామాను సమర్పించడం ద్వారా ఉపరాష్ట్రపతి తన పదవికి రాజీనామా చేయవచ్చు. రాజీనామా ఆమోదించబడిన రోజు నుండి అమలులోకి వస్తుంది. కౌన్సిల్ ఆఫ్ స్టేట్స్ (రాజ్యసభ) తీర్మానం ద్వారా ఉపాధ్యక్షుడిని పదవి నుండి తొలగించవచ్చు, ఆ సమయంలో దాని మెజారిటీ సభ్యులచే ఆమోదించబడింది, హౌస్ ఆఫ్ ది పీపుల్ (లోక్ సభ) ఆమోదించింది. కనీసం 14 రోజుల పాటు అటువంటి ఉద్దేశం గురించి నోటీసు ఇచ్చిన తర్వాత మాత్రమే ఈ ప్రయోజనం కోసం తీర్మానాన్ని తరలించవచ్చు. రాజ్యసభ ఆర్టికల్ 64 యొక్క చైర్‌పర్సన్* (ఎక్స్-అఫీషియో)గా ఉపరాష్ట్రపతి. అతను ఉపాధ్యక్షుడు కౌన్సిల్ ఆఫ్ స్టేట్స్ (రాజ్యసభ) యొక్క ఎక్స్-అఫీషియో చైర్‌పర్సన్, లాభదాయకమైన ఇతర కార్యాలయాలను కలిగి ఉండడు. ఉపరాష్ట్రపతి రాష్ట్రపతి విధులను నిర్వర్తించిన లేదా నిర్వర్తించిన ఏ కాలంలోనైనా, అతను కౌన్సిల్ ఆఫ్ స్టేట్స్ (రాజ్యసభ) ఛైర్‌పర్సన్ కార్యాలయ విధులను నిర్వర్తించడు, ఎటువంటి జీతం లేదా భత్యాలకు అర్హత కలిగి ఉండడు. ఛైర్‌పర్సన్, రాజ్యసభకు చెల్లించాలి. ఆర్టికల్ 65 ప్రకారం ఉపాధ్యక్షుడు తాత్కాలిక అధ్యక్షుడిగా కొనసాగవచు . వైస్ ప్రెసిడెంట్, మరణం, రాజీనామా లేదా తొలగింపు లేదా ఇతర కారణాల వల్ల రాష్ట్రపతి కార్యాలయంలో సాధారణం ఖాళీగా ఉన్న సమయంలో, ఆచరణ సాధ్యమైన వెంటనే కొత్త అధ్యక్షుడిని ఎన్నుకునే వరకు, ఏ సందర్భంలోనైనా, ఆరు నెలల తర్వాత ఖాళీ ఏర్పడిన తేది. గైర్హాజరు, అనారోగ్యం లేదా మరేదైనా కారణాల వల్ల రాష్ట్రపతి తన విధులను నిర్వర్తించలేనప్పుడు, రాష్ట్రపతి తిరిగి పదవిని ప్రారంభించే వరకు ఉపరాష్ట్రపతి ఆ విధులను నిర్వర్తిస్తారు. ఈ కాలంలో, ఉపాధ్యక్షుడు రాష్ట్రపతికి సంబంధించిన అన్ని అధికారాలు, మినహాయింపులు, అధికారాలను కలిగి ఉంటాడు, రాష్ట్రపతికి చెల్లించవలసిన పారితోషికాలు, భత్యాలను అందుకుంటారు. అర్హతలు ఉప రాష్ట్రపతి పదవికి ఎన్నిక కావడానికి కింది అర్హతలు ఉండాలి. భారత పౌరుడై ఉండాలి. 35 సంవత్సరాలు లేదా ఆ పైబడి వయసు ఉండాలి. రాజ్యసభ సభ్యుడయేందుకు అవసరమైన అర్హతలు కలిగి ఉండాలి. అభ్యర్థి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో లేదా వటి నియంత్రణ కలిగిన సంస్థలలో ఆదాయం వచ్చే పదవిలో ఉండరాదు. ఎన్నిక విధానం, కాలపరిమితి ఒకే బదిలీ ఓటు ద్వారా దామాషా ప్రాతినిధ్య వ్యవస్థకు అనుగుణంగా, పార్లమెంటు ఉభయ సభల సభ్యులతో కూడిన ఎలక్టోరల్ కాలేజీ ద్వారా వైస్-ప్రెసిడెంట్ ఎన్నుకోబడతారు అలాంటి ఎన్నికల్లో ఓటింగ్ రహస్య బ్యాలెట్ ద్వారా జరుగుతుంది. ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి ఒక వ్యక్తిని ఎన్నుకునే ఎలక్టోరల్ కాలేజీలో పార్లమెంటు ఉభయ సభల సభ్యులందరూ ఉంటారు*. ఉపరాష్ట్రపతి ఏ రాష్ట్రానికి చెందిన హౌస్ ఆఫ్ పార్లమెంట్ లేదా లెజిస్లేచర్ హౌస్‌లో సభ్యుడు కాదు. ఏదైనా రాష్ట్రానికి చెందిన పార్లమెంటు సభ లేదా శాసన సభ సభ్యుడు ఉపరాష్ట్రపతిగా ఎన్నికైనట్లయితే, అతను/ఆమె ఉపరాష్ట్రపతిగా తన కార్యాలయంలోకి ప్రవేశించిన తేదీన ఆ సభలో తన సీటును ఖాళీ చేసినట్లుగా పరిగణించబడుతుంది. భారతదేశ పౌరుడు కానప్పుడు 35 సంవత్సరాల వయస్సును పూర్తి చెయనప్పుడు. ఉపరాష్ట్రపతిగా అర్హుడు కారు. ఒక వ్యక్తి భారత ప్రభుత్వం లేదా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం లేదా ఏదైనా అధీనంలో ఉన్న స్థానిక అధికారం కింద ఏదైనా లాభదాయకమైన కార్యాలయాన్ని కలిగి ఉంటే కూడా అతను అర్హత పొందడు. ఉపాధ్యక్షుని పదవీకాలం ముగియడం వల్ల ఏర్పడిన ఖాళీని భర్తీ చేయడానికి ఎన్నికలు పదవీకాలం ముగియడానికి ముందే పూర్తవుతాయి. మరణం, రాజీనామా లేదా తొలగింపు లేదా ఇతర కారణాల వల్ల ఖాళీ ఏర్పడితే, ఆ ఖాళీని భర్తీ చేయడానికి ఎన్నికలు సంభవించిన తర్వాత వీలైనంత త్వరగా నిర్వహించబడతాయి**. అలా ఎన్నుకోబడిన వ్యక్తి పదవిలో ప్రవేశించిన తేదీ నుండి 5 సంవత్సరాల పూర్తి కాలానికి పదవిలో కొనసాగడానికి అర్హులు. ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల పర్యవేక్షణ ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి ఎన్నికలను భారత ఎన్నికల సంఘం నిర్వహిస్తుంది.ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికకు సంబంధించిన ముఖ్యమైన నిబంధనలు చూస్తె వైస్ ప్రెసిడెంట్ పదవీకాలం ముగిసిన 60 రోజులలోపు తదుపరి ఉపాధ్యక్షుడి ఎన్నిక జరగాలి. ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికలను నిర్వహించడానికి సాధారణంగా నియమించబడిన రిటర్నింగ్ అధికారి రొటేషన్ ద్వారా పార్లమెంటులోని ఏ సభకైనా సెక్రటరీ జనరల్‌గా ఉంటారు. రిటర్నింగ్ అధికారి సూచించిన ఫారమ్‌లో ఉద్దేశించిన ఎన్నికల పబ్లిక్ నోటీసును జారీ చేస్తారు, అభ్యర్థుల నామినేషన్‌ను ఆహ్వానిస్తారు, నామినేషన్ పత్రాలను బట్వాడా చేయాల్సిన స్థలాన్ని పేర్కొంటారు. ఉపరాష్ట్రపతిగా ఎన్నిక కావడానికి, పోటీ చేయాలనుకున్న వ్యక్తికి కనీసం 20 మంది ఎంపీలు ప్రతిపాదకులుగా, కనీసం 20 మంది ఎంపీలు ద్వితీయార్థులుగా నామినేట్ చేయబడాలి. నామినేషన్ పత్రాలను రిటర్నింగ్ అధికారికి స్థలంలో, పబ్లిక్ నోటీసులో పేర్కొన్న సమయం, తేదీ వరకు సమర్పించాలి. గరిష్ఠంగా 4 నామినేషన్ పత్రాలను రిటర్నింగ్ అధికారికి సమర్పించవచ్చు లేదా ఆమోదించవచ్చు. ఉపాధ్యక్షుడిగా ఎన్నిక కావాలనుకునే అభ్యర్థి రూ.15,000/- సెక్యూరిటీ డిపాజిట్ చేయాలి. అభ్యర్థి తన తరపున దాఖలు చేసిన నామినేషన్ పత్రాల సంఖ్యతో సంబంధం లేకుండా డిపాజిట్ చేయాల్సిన మొత్తం ఇది మాత్రమే. నామినేషన్ పత్రాలు అభ్యర్థి, అతని ప్రపోజర్ లేదా సెకండరు, సక్రమంగా అధికారం పొందిన మరేదైనా వ్యక్తి సమక్షంలో రిటర్నింగ్ అధికారి ద్వారా నిర్ధిష్ట తేదీలో పరిశీలించబడతాయి. ఏ అభ్యర్థి అయినా తన అభ్యర్థిత్వాన్ని వ్రాతపూర్వకంగా ఒక నోటీసు ద్వారా రిటర్నింగ్ అధికారికి నిర్దేశించిన సమయంలో ఉపసంహరించుకోవచ్చు. ఎన్నికలలో ఒక ఎలక్టర్‌కు అభ్యర్థులకు ఉన్నన్ని ప్రాధాన్యతలు ఉంటాయి. తన ఓటు వేయడానికి, ఒక ఎలెక్టర్ తన బ్యాలెట్ పేపర్‌లో తన మొదటి ప్రాధాన్యతగా ఎంచుకున్న అభ్యర్థి పేరుకు ఎదురుగా ఉన్న స్థలంలో ఫిగర్ 1ని నమోదు చేయాలి, అదనంగా, అతను/ఆమె కోరుకున్నన్ని తదుపరి ప్రాధాన్యతలను నమోదు చేయవచ్చు. తన బ్యాలెట్ పేపర్‌పై ఇతర అభ్యర్థుల పేర్లకు ఎదురుగా ఉన్న స్థలంలో 2,3,4, తదితర బొమ్మలను నమోదు చేయడం ద్వారా. ఓట్లను భారతీయ సంఖ్యల అంతర్జాతీయ రూపంలో లేదా రోమన్ రూపంలో లేదా ఏదైనా భారతీయ భాష రూపంలో నమోదు చేయాలి కానీ పదాలలో సూచించకూడదు. ప్రతి బ్యాలెట్ పేపర్ ఒక్కో కౌంట్ వద్ద ఒక ఓటును సూచిస్తుంది. ఓట్ల లెక్కింపు ప్రక్రియ క్రింది దశలను కలిగి ఉంటుంది: మొదటి లేదా ఏదైనా తదుపరి గణన ముగింపులో, ఏదైనా అభ్యర్థికి క్రెడిట్ చేయబడిన మొత్తం ఓట్ల సంఖ్య కోటాకు సమానంగా లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉంటే, ఆ అభ్యర్థి ఎన్నికైనట్లు ప్రకటించబడతారు. ఏదైనా లెక్కింపు ముగింపులో, ఏ అభ్యర్థి ఎన్నికైనట్లు ప్రకటించబడకపోతే; వేదిక వరకు అత్యల్ప సంఖ్యలో ఓట్లతో క్రెడిట్ చేయబడిన అభ్యర్థి పోల్ నుండి మినహాయించబడతారు, అతని బ్యాలెట్ పత్రాలన్నీ మళ్లీ ఒకదాని తర్వాత ఒకటిగా, వాటిపై గుర్తు పెట్టబడిన రెండవ ప్రాధాన్యతను సూచిస్తూ, వాటిని పరిశీలించబడతాయి. రెండవ లెక్కింపు ముగింపులో కూడా, ఏ అభ్యర్థి ఎన్నికైనట్లు ప్రకటించబడనట్లయితే, ఈ దశ వరకు పోల్‌లో ఇప్పుడు అత్యల్పంగా ఉన్న అభ్యర్థిని మినహాయించడం ద్వారా కౌంటింగ్ ఇంకా ముందుకు సాగుతుంది. రెండవ లెక్కింపు సమయంలో అతను అందుకున్న బ్యాలెట్ పత్రాలతో సహా అతని అన్ని బ్యాలెట్ పత్రాలు, వాటిలో ప్రతిదానిపై గుర్తించబడిన 'తదుపరి అందుబాటులో ఉన్న ప్రాధాన్యత' సూచనతో మళ్లీ పరిశీలించబడతాయి. మొదటి కౌంట్‌లో అతనికి వచ్చిన బ్యాలెట్ పేపర్‌పై, కొనసాగుతున్న అభ్యర్థులలో ఎవరికైనా రెండవ ప్రాధాన్యత గుర్తించబడితే, అది ఆ అభ్యర్థికి బదిలీ చేయబడుతుంది. అదేవిధంగా, పోల్‌లో అత్యల్పంగా ఉన్న అభ్యర్థులను మినహాయించే ఈ ప్రక్రియ కొనసాగుతున్న అభ్యర్థుల్లో ఒకరు కోటాను చేరుకునే వరకు పునరావృతమవుతుంది. ఎన్నికలు నిర్వహించి ఓట్లను లెక్కించిన తర్వాత, రిటర్నింగ్ అధికారి ఎన్నికల ఫలితాలను ప్రకటిస్తారు. ఆ తర్వాత, అతను ఫలితాలను కేంద్ర ప్రభుత్వానికి (లా & జస్టిస్ మంత్రిత్వ శాఖ), భారత ఎన్నికల కమిషన్‌కు నివేదిస్తాడు, కేంద్ర ప్రభుత్వం ఉపాధ్యక్షుడిగా ఎన్నికైన వ్యక్తి పేరును అధికారిక గెజిట్‌లో ప్రచురిస్తుంది. ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికకు సంబంధించిన అంశాలు 1. ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికకు సంబంధించి ఉత్పన్నమయ్యే అన్ని సందేహాలు వివాదాలు భారతదేశ అత్యున్నత న్యాయస్థానం ద్వారా విచారించబడతాయి, తుది నిర్ణయం తీసుకుంటాయి. 2. ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికను సవాలు చేస్తూ దాఖలైన పిటిషన్‌ను భారత సర్వోన్నత న్యాయస్థానంలోని ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల బెంచ్ విచారిస్తుంది. 3. పిటిషన్ తప్పనిసరిగా రూ. సెక్యూరిటీ డిపాజిట్‌తో పాటు ఉండాలి. 20,000/-. ప్రమాణం యొక్క వచనం "చట్టం ద్వారా స్థాపించబడిన భారత రాజ్యాంగాన్ని గంభీరంగా ధృవీకరిస్తానని , నేను ప్రవేశించబోయే బాధ్యతను నిజాయితీగా నిర్వర్తిస్తానని నేను, ________ దేవుని పేరు మీద ప్రమాణం చేస్తున్నాను." అని పెర్కొంటారు . ఉప రాష్ట్రపతి పదవీకాలం ముగిసే లోపు తదుపరి ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నిక పూర్తి అయిపోవాలి. ఒకవేళ ఉప రాష్ట్రపతి పదవి అర్ధంతరంగా ఖాళీ అయితే (మరణం, రాజీనామా, తొలగింపు మొదలైన వాటి వలన) తదుపరి ఉప రాష్ట్రపతి కొరకు ఎన్నిక వీలయినంత త్వరగా జరగాలి. అప్పుడు ఎన్నికయ్యే వ్యక్తి ఐదేళ్ళ పూర్తి కాలం అధికారంలో ఉంటారు. విధులు, అధికారాలు ఉప రాష్ట్రపతి రెండు ప్రముఖమైన విధులు నిర్వర్తిస్తారు. కార్య నిర్వాహక వ్యవస్థకు సంబంధించి, ఉప రాష్ట్రపతిగా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తూనే, శాసన వ్యవస్థకు సంబంధించి, రాజ్యసభ ఉపాధ్యక్ష బాధ్యతలు కూడా నిర్వర్తిస్తారు. మరణం, రాజీనామా, అభిశంసన వంటి కారణాల వలన రాష్ట్రపతి పదవి ఖాళీ అయినపుడు, ఉప రాష్ట్రపతి, రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తిస్తారు. అనారోగ్య కారణాల వలన రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తించలేని పరిస్థితిలో, ఉప రాష్ట్రపతి ఈ విధులు చేపడతారు. రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తించే సమయంలో, ఆ పదవికి లభించే అన్ని అధికారాలు, సౌకర్యాలు, వేతనం మొదలైనవన్నీ ఉప రాష్ట్రపతికి లభిస్తాయి. రాజ్యసభ అధ్యక్షుడిగా సభా కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తారు. దీనికి డిప్యూటీ ఛైర్మను సహకరిస్తారు. జీతం, పెన్షన్ ఆ హోదాలో భారత ఉపరాష్ట్రపతి జీతానికి ఎలాంటి నిబంధన లేదు. రాజ్యసభ ఎక్స్ అఫిషియో చైర్మన్ హోదాలో ఉపరాష్ట్రపతి జీతం అందుకుంటారు, ఇది ప్రస్తుతం నెలకు ₹ 400,000 (US$5,200) (2018లో ₹ 125,000 నుండి సవరించబడింది). అదనంగా, ఉపరాష్ట్రపతి రోజువారీ భత్యం, ఉచిత అమర్చిన నివాసం, వైద్యం, ప్రయాణం, ఇతర సౌకర్యాలకు అర్హులు. ఉపరాష్ట్రపతి రాష్ట్రపతిగా పనిచేసినప్పుడు లేదా రాష్ట్రపతి విధులను నిర్వర్తించినప్పుడు, ఉపరాష్ట్రపతి రాష్ట్రపతి జీతం, అధికారాలకు అర్హులని రాజ్యాంగం అందిస్తుంది. ఉపరాష్ట్రపతికి పెన్షన్ జీతంలో 50%. తొలగింపు రాజ్యసభ పూర్తి మెజారిటీతో ఆమోదించిన తీర్మానం ద్వారా ఉపరాష్ట్రపతిని తొలగించవచ్చని రాజ్యాంగం పేర్కొంది, సాధారణ మెజారిటీతో లోక్‌సభ అంగీకరించింది ( ఆర్టికల్ 67 (బి) ). కానీ కనీసం 14 రోజుల ముందుగానే నోటీసు ఇవ్వకపోతే అటువంటి తీర్మానం తరలించబడదు. ముఖ్యంగా, రాజ్యాంగం తొలగింపుకు కారణాలను జాబితా చేయలేదు. ఆర్టికల్ 122 ప్రకారం ఏ ఉపరాష్ట్రపతి తొలగింపును ఎదుర్కోలేదు లేదా రాజ్యసభలో డిప్యూటీ ఛైర్మన్‌ను ఏ న్యాయస్థానంలోనూ సవాలు చేయలేరు. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 71 (1) ప్రకారం కార్యాలయంలో ఉంటూ రాజ్యసభకు అర్హత ప్రమాణాలను నెరవేర్చనందుకు, ఎన్నికల అవకతవకలకు పాల్పడినందుకు ఉపరాష్ట్రపతిని సుప్రీంకోర్టు కూడా తొలగించవచ్చు . ఆర్టికల్ 71 (1) ప్రకారం, ఉపరాష్ట్రపతి ప్రవర్తనకు సంబంధించి లేవనెత్తిన సందేహాలను సుప్రీంకోర్టు తప్పనిసరిగా పరిశీలించాలి, రాజ్యాంగ ధిక్కారానికి పాల్పడినట్లు తేలితే ఉపరాష్ట్రపతిని తొలగించాలి. ఉప రాష్ట్రపతుల జాబితా సంఖ్య పేరు నుండి వరకు1డా.సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ మే 13 1952 మే 12 1962 2 డా.జాకీర్ హుస్సేన్ మే 13 1962 మే 12 1967 3 వి.వి.గిరి మే 13 1967 మే 3 1969 4 డా.గోపాల్ స్వరూప్ పాఠక్ ఆగష్టు 31 1969ఆగష్టు 30 1974 5 బి.డి.జట్టి ఆగష్టు 31 1974 ఆగష్టు 30 1979 6 ఎం.హిదయతుల్లా ఆగష్టు 31 1979 ఆగష్టు 30 1984 7 ఆర్.వెంకటరామన్ ఆగష్టు 31 1984 జూలై 24 1987 8 డా.శంకర్ దయాళ్ శర్మ సెప్టెంబర్ 3 1987 జూలై 24 1992 9 కె.ఆర్.నారాయణన్ ఆగష్టు 21 1992 జూలై 24 1997 10 కృష్ణకాంత్ ఆగష్టు 21 1997 జూలై 27 2002 11భైరన్ సింగ్ షెఖావత్ ఆగష్టు 19 2002 జూలై 21 200712మహ్మద్ హమీద్ అన్సారి ఆగష్టు 11 2007 ఆగష్టు 11 201713ముప్పవరపు వెంకయ్య నాయుడుఆగష్టు 11 2017 వనరులు రాష్ట్రపతి వెబ్ సైటు భారత రాజ్యాంగం వెబ్ సైటు ఉపరాష్ట్రపతి కార్యాలయ వెబ్ సైటు ఇవి కూడా చూడండి భారత ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల జాబితా మూలాలు వర్గం:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ

పెద్ద కడబూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/పెద్ద_కడబూరు

పెద్ద కడబూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, పెద్ద కడబూరు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 20 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1577 ఇళ్లతో, 8147 జనాభాతో 2900 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4116, ఆడవారి సంఖ్య 4031. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2959 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 41. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593823. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7,088. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,557, స్త్రీల సంఖ్య 3,531, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,259 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఆదోని లోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల యెర్రకోట లోనూ ఉన్నాయి. అనియత విద్యా కేంద్రం ఎమ్మిగనూరు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పెద్ద కడబూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 9 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందు తుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగు నీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పెద్ద కడబూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగు తున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగు తుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం పెద్ద కడబూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 54 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 241 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 21 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 23 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 515 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 832 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1213 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1536 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 509 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పెద్ద కడబూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 152 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 158 హెక్టార్లు చెరువులు: 199 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పెద్ద కడబూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, వేరుశనగ, జొన్నలు మూలాలు

ఆదోని

https://te.wikipedia.org/wiki/ఆదోని

ఆదోని, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లాకు చెందిన పట్టణం. అదేపేరుగల మండల ప్రధాన కేంద్రం. ఆదోని కర్నూలు నుండి పశ్చిమ దిశగా 101 కి.మీ దూరంలో వుంది. చరిత్ర thumb|నవాబ్ హాలు|270x270px thumb|ఆదోని పట్టణంలోని పేరొందిన చెరువు|270x270px రాయచూరు అంతర్వేదికి సమీపంలో ఉండటం వలన మధ్యయుగపు దక్కన్ చరిత్రలో ఆదోని కీలకపాత్ర పోషించింది. సాంప్రదాయం ప్రకారం ఆదోని క్రీ.పూ.1200లో బీదరు రాజు భీంసింగ్ పాలనలో చంద్ర సేనుడు స్థాపించాడని ప్రతీతి.The Imperial Gazetteer of India By William Wilson Hunter పేజీ.26-27 ఆ తరువాత విజయనగర రాజుల పాలనలో ఉంది. 1564లో తళ్ళికోట యుద్ధానంతరం ఆదోని ఆదిల్ షాహీ వంశ పాలకుల చేతిలోకి వచ్చింది. ఆదిల్ షాహీలు వెలుపలి ప్రాకారాలు, దిగువ కోటను నిర్మించి కోటను పటిష్ఠం చేశారు. అప్పట్లో ఆదోని కోట కేంద్రముగా ఉన్న ఆదోని సీమ ఆదాయము 675,900 పగోడాలు. కోటలో 4వేల మంది ఆశ్వికదళము, 8 వేల సైనికుల పదాతిదళము ఉండేది. 1690లో ఔరంగజేబు సేనానులు గట్టి పట్టుతో ఆదోనిపై దాడిచేసి దాన్ని వశపరచుకొని బీజాపూరు సుబాలో భాగంగా మొఘల్ సామ్రాజ్యంలో కలిపారు. దక్షిణాదిపై ఢిల్లీ పట్టు సడలటంతో ఆదోని అసఫ్‌జాహీల రాజ్యంలో భాగమై ఈ కుటుంబంలో చిన్న విభాగానికి సామంతరాజ్యమైంది. ఈ విధంగా 1748లో ముజఫర్ జంగ్ చేతిలో ఉండి 1752లో ఆయన మరణము తర్వాత ఆయన కుమారునికి సంక్రమించింది. 1756లో హైదరాబాదు నిజాం తన సోదరుడైన బసాలత్ జంగ్ కు ఆదోని ని జాగీరుగా ఇచ్చాడు.Imperial Gazetteer of India, Provincial series - Madras (1908) పేజీ.453 బసాలత్ జంగ్ ఆదోని ని రాజధానిగా చేసుకొని స్వతంత్రరాజ్యాన్ని స్థాపించే ప్రయత్నం చేశాడు. హైదర్ అలీ రెండుసార్లు ఆదోని కోటను ముట్టడించటానికి విఫలయత్నం చేశాడు. 1758లో ఈ కోట గోడల వద్దే హైదర్ అలీ మరాఠులను ఓడించాడు. ఆ మరు సంవత్సరం చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలన్నింటినీ నేలమట్టంచేశాడు కానీ ఆదోని కోట మాత్రం వశం కాలేదు. 1782లో బసాలత్ జంగ్ మరణించాడు. ఆ వెనువెంటనే హైదర్ అలీ కూడా మరణించాడు. 1786లో టిప్పూ సుల్తాన్ నెలరోజులపాటు కోటపై ముట్టడి చేసి వశపరచుకొని కొల్లగొట్టాడు. సంధి జరిగిన తర్వాత ఆదోనిని నిజాంకు తిరిగి ఇచ్చేశాడు. 1799లో నిజాం ఆదోని కోటను ఆంగ్లేయులకు దత్తం చేశాడు. 16వ శతాబ్దంలో ఆదోని యాదవుల పాలనలో ఉంది. అప్పుడు దీనిపేరు యాదవగిరి. యాదవగిరి ముస్లింల పాలనలో ఆదవోని అయ్యింది. ఆదవోని కాలక్రమంలో ఆదోనిగా రూపాంతరం చెందింది. బ్రిటీషు పాలనలో ఆదోని మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని బళ్ళారి జిల్లాలో భాగంగా ఉండేది. అప్పట్లో దక్షిణాది యొక్క ధాన్యపు మార్కెట్టుగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆదోని బట్టల, బంగారు మార్కెట్టుకు కూడా పేరొందినది. వందకు పైగా ప్రత్తి మిల్లులు, నూనె మిల్లులతో ప్రత్తివ్యాపారానికి ఆదోని ముఖ్యకేంద్రము. ఈ పట్టణానికి రెండో ముంబాయి అని కూడా పేరు. ప్రస్తుతం ఆదోనిలో ఎటువంటి ప్రత్తి మిల్లులు పనిచేయటం లేదు. భీమాస్ వారి ఆయిల్ మిల్లుకు మాత్రం ఇంకా పేరుంది. ఆ తరువాత జనతా మిల్ జిన్ స్టోర్స్ వారు మొదటి సారిగా ఆదోనిలో ఒక మిల్ జిన్ స్టోర్ ఏర్పాటు చేసారు. మధ్యయుగంలో విజయనగర సామ్రాజ్యములో ముఖ్య పట్టణమైన ఆదవోని నేడు వస్త్ర పరిశ్రమలకు పేరుపొందింది. కొండపైన జీర్ణావస్థలో ఉన్న కోట దుర్గం ముస్లింల పాలనలో ప్రభుత్వ కేంద్రంగా ఉండేది. 18వ శతాబ్దపు ఆంధ్రదేశపు యుద్ధాలలో తరచూ ఆదోని కోట ప్రస్తావన ఉంది.The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information By Hugh Chisholm పేజీ.212 జనాభా గణాంకాలు 2011 భారత జనాభా లెక్కలప్రకారం, ఆదోని పట్టణంలో మొత్తం 36,650 కుటుంబాలు నివసిస్తున్నాయి. అదోని మొత్తం జనాభా 184,625. అందులో 91,736 మంది పురుషులు కాగా, 92,889 మంది మహిళలు. సగటు లింగ నిష్పత్తి 1,013. ఆదోని పట్లణంలో 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 21967, ఇది మొత్తం జనాభాలో 12%. 0-6 సంవత్సరాల మధ్య 11203 మగ పిల్లలు, 10764 ఆడ పిల్లలు ఉన్నారు. బాలల లింగ నిష్పత్తి 961, ఇది సగటు లింగ నిష్పత్తి (1,013) కన్నా తక్కువ. పట్టణ అక్షరాస్యత 65.9%. ఈ విధంగా కర్నూలు జిల్లాలో 60% తో పోలిస్తే ఆదోని అక్షరాస్యత ఎక్కువ. ఆదోనిలో పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 74.24%, స్త్రీ అక్షరాస్యత రేటు 57.64% గా ఉంది. పరిపాలన రాష్ట్రంలోని అత్యంత పురాతమైన మున్సిపాలిటీలలో ఆదోని ఒకటి. ఆదోని ప్రజల కోరిక మేరకు 1865 మేలో మున్సిపాలిటీగా వ్యవస్థీకరించారు.Southern India By Playne Wright Somerset Staff, Somerset Playne, J. W. Bond, Arnold Wright పేజి.738 ఆదోని పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. వైద్య సౌకర్యాలు ఇక్కడ టి.బి. యూనిట్ కేంద్రం ఉంది. పర్యాటక ఆకర్షణలు శ్రీ రణమండల వీరాంజనేయస్వామి ఆలయం రాష్ట్రంలోని ఆంజనేయస్వామి ఆలయాలలో యాదాద్రి శ్రీ వీరాంజనేయ భైరవ దేవస్వామి ఆలయం ఒకటి. యాదాద్రి, యాదవగిరి అని పిలువబడే ఈ క్షేత్రం గురించి చాలమందికి తెలియకపోవచ్చు. కానీ 'ఆదోని శ్రీ వీరాంజనేయ భైరవదేవస్వామి ఆలయం' అంటే ఇట్టే తెలిసిపోతుంది. ఆదోని పట్టణంలో రెండు కొండలపైన వున్న ఈ పుణ్యస్థలం నిత్యం భక్త జనసందోహంతో కళకళలాడుతూంటుంది. ఆ స్వామి కరుణ కోసం భక్తులు వస్తూంటారు. విజయనగర సామ్రాజ్య సైనిక స్థావరంగా ఉన్న ఆదోని, ఆరోజుల్లో యాదవగిరి లేక యాదాద్రి అని పిలువబడుతుండేది. విజయనగర సామ్రాజ్య పతనానంతరం బీజాపూర్ సుల్తానుల ఆధీనంలోకి వచ్చింది. ఆ కాలంలోనే ఆదోని కోట బాగా అభివృద్ధి చేయబడిందని అంటారు. అనంతరం మొగలాయిల పరిపాలనలో, ఆ తదనంతరం నిజాము నవాబుల పరిపాలనలో నున్న ఆదోని, ఈ విధంగా చారిత్రాత్మకంగా ఎంతో ఘనచరిత్రను కలిగి వుందని తెలుస్తోంది. ఇతర విశేషాలు జీవనజ్యోతి వృద్ధాశ్రమం ఆదోని పట్టణంలోని ఆస్పత్రి రహదారిలో ఉన్న ఈ అనాధ వృద్ధాశ్రమం, అనాధ వృద్ధులకు ఆశ్రయం కల్పించుచున్నది. శ్రీ విక్టర్ పాల్ ఫిలిప్స్, 2002లో ముగ్గురు అనాధ వృద్ధులతో దీనిని ప్రారంభించినారు. అప్పటినుండి దాతల సహకారంతో, ఈ ఆశ్రమాన్ని కొనసాగిస్తున్నారు. ప్రస్తుతం వృద్ధులు, సహాయకులతో కలిసి మొత్తం 65 మంది ఈ ఆశ్రమంలో ఆశ్రయం పొందుచున్నారు. ప్రత్యేక సందర్భాలలో ప్రజలు ఈ ఆశ్రమానికి వచ్చి, అనాధలకు అన్నదానం చేయుచున్నారు. దీనితోపాటు దుస్తులు, దుప్పట్లు అందజేయుచున్నారు. మరికొందరు వైద్యసేవలు అందించుచున్నారు. ఎక్కడైనా కష్టాలలో ఉన్న అనాధవృద్ధులెవరైనా ఉంటే,ఈ ఆశ్రమ నిర్వాహకులకు సమాచారం అందిస్తే, వారిని ఆశ్రమంలో చేర్చుకుంటారు. గ్యాలరీ మూలాలు వెలుపలి లింకులు అమెరికన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ స్టడీస్ ఫోటోలైబ్రరీలో ఆదోనిలోని స్తంభాల మండపం, రంజాన్ మసీదుల ఫోటోలు. వర్గం:కర్నూలు జిల్లా వర్గం:కర్నూలు జిల్లా పట్టణాలు

హోళగుంద

https://te.wikipedia.org/wiki/హోళగుంద

హోళగుంద, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, హోళగుంద మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 32 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2657 ఇళ్లతో, 14593 జనాభాతో 4862 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 7240, ఆడవారి సంఖ్య 7353. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1193 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 372. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594117.పిన్ కోడ్: 518346. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఆదోనిలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల కర్నూలులోను, పాలీటెక్నిక్ ఆదోనిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోనిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం హోళగుందలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు హోళగుందలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 8 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం హోళగుందలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 509 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 907 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 151 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3295 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2372 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 923 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు హోళగుందలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 633 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 289 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 1 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి హోళగుందలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, పొద్దుతిరుగుడు, ప్రత్తి మూలాలు

ఆలూరు (కర్నూలు జిల్లా)

https://te.wikipedia.org/wiki/ఆలూరు_(కర్నూలు_జిల్లా)

ఆలూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, ఆలూరు మండలం లోని గ్రామం, ఇది ఆదే మండలానికి కేంద్రం. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2900 ఇళ్లతో, 14426 జనాభాతో 2432 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 7209, ఆడవారి సంఖ్య 7217. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2654 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 329. గ్రామం జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594164. పిన్ కోడ్: 518 395. గ్రామ చరిత్ర ఇది 1962 వరకు ద్విసభ్య నియోజక వర్గంగా వుండి 1962 నుంచి శాసన సభ నియోజక వర్గంగా మారింది. ఆంధ్ర రాష్ట్ర అవతరణ వరకు ఇది కర్ణాటక లోని బళ్ళారి జిల్లాలో ఒక ముఖ్య తాలూకాగా వుండింది. గ్రామ భౌగోళికం ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 26 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. శాసన సభ నియోజక వర్గం ఈ గ్రామం ఒక శాసన సభ నియోజక వర్గం. దీని పరిధి లోని మండలాలు ఆలూరు, హాలహర్వి, హొళగుంద, చిప్పగిరి, ఆస్పరి, దేవనకొండ. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాల బడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఒక ప్రభుత్వ పాలీటెక్నిక్, ఒక ప్రభుత్వ వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం ఆలూరులో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 8 మంది పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఐదుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎం.బి.బి.ఎస్. డాక్టరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. నాలుగు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగు నీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం ఉంది. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు ఆలూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె/సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గుంతకల్లు, బళ్ళారి నుంచి ఆదోని, మంత్రాలయం, కర్నూలు వెళ్ళవలసి వస్తే ఈ గ్రామం మీదుగా వెళ్ళవలసి వుంటుంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టి రోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం ఆలూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 76 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 229 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 17 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 20 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 48 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 23 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 2016 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2015 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 72 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు ఆలూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 72 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి ఆలూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ప్రత్తి, శనగలు మూలాలు

ఆస్పరి

https://te.wikipedia.org/wiki/ఆస్పరి

ఆస్పరి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లాకు చెందిన ఒక గ్రామం.ఇది సమీప పట్టణమైన ఆదోని నుండి 21 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1410 ఇళ్లతో, 7263 జనాభాతో 4026 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3624, ఆడవారి సంఖ్య 3639. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1285 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 24. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594187. సమీప గ్రామాలు శంకరబండ 3 కి.మీ, నలకదొడ్డి 4 కి.మీ, హళిగెర 5 కి.మీ, దేవరబండ 7 కి.మీ, జొహరాపురం 8 కి.మీ. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,139. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,174, స్త్రీల సంఖ్య 2,965, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,104 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 4,026 హెక్టారులు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు ఆదోని, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం ఆస్పరిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరు బావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు ఆస్పరిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు ప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది.ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టి రోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం ఆస్పరిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 127 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 38 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 22 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 3836 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 3808 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 50 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు ఆస్పరిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 50 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి ఆస్పరిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, జొన్నలు, శనగలు దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ శ్రీదేవీ భూదేవీ సమేత చెన్నకేశవస్వామివారి ఆలయం ఆస్పరి గ్రామములో చెన్నకేశవస్వామి, శ్రీదేవి, భూదేవి విగ్రహాల ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలు కన్నులపండువగా నిర్వహించారు. మొదట దేవతామూర్తుల విగ్రహాలను గ్రామములో ఊరేగించి, చెన్నకేశవ, శ్రీదేవి, భూదేవి, వినాయకుడు, గోపుర కలశస్థాపన, నవ గ్రహాలు, నాగదేవతల ప్రతిష్ఠ, హోమాలు, పూర్ణాహుతి తదితర కార్యక్రమాలను వేద పండితుల మంత్రోచ్ఛారణల మధ్య వైభవంగా జరిపించారు. మూలాలు

దేవనకొండ

https://te.wikipedia.org/wiki/దేవనకొండ

దేవనకొండ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కర్నూలు జిల్లా, దేవనకొండ మండలం లోని గ్రామం. దేవనకోండ ప్రత్తికొండ నుండి 8 మైళ్ళ దూరంలో ఆగ్నేయాన ఉంది. ఇది సమీప పట్టణమైన యెమ్మిగనూరు నుండి 28 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2132 ఇళ్లతో, 10493 జనాభాతో 1757 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5351, ఆడవారి సంఖ్య 5142. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1989 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 230. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594200.ఈ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా మెట్ట భూములు విస్తరించి ఉన్నాయి. కాబట్టి ఇక్కడ పూర్తిగా వర్షాధార వ్యవసాయం పైనే ప్రజలు ఆదారపడి జీవిస్తున్నారు. కొంత మంది సమీప కర్నూలు నగరంలో భవన నిర్మాణ రంగంలో ఉపాది పొందుతున్నారు. మరి కొంత మంది చిన్న చిన్న ఉద్యోగాలు చేస్తున్నారు. చరిత్ర పూర్యం ఇది పంచపాళ్యం తాలూకాలో భాగంగా ఉంది. ఇక్కడ కొండపై పాలేగార్లు నిర్మించిన రాతికోట శిథిలావస్థలో ఉంది. పాలేగార్ల కుటుంబం అంతరించిపోయింది.Lists of the antiquarian remains in the presidency of Madras By Robert Sewell పాలేగారు రహ్మాన్ నాయక బీజాపూర్ ప్రభుత్వం ఆధీనంలో వంద మంది సేవకులను నిర్వహించేవారు. అయితే నాసిర్ జంగ్ పాలనాకాలంలో ఇతని కుమారుడు ఏవో అల్లర్లు సృష్టించగా బంధించి తీసుకొని వెళ్ళి సున్తీ చేసి మతం మార్చి పంపించారు. ఆ తరువాత తిరుగుబాటు చేయగా 1768 నుండి 1786 వరకు బందీగా ఉన్నాడు.A manual of the Kurnool district in the presidency of Madras By Narahari Gopalakristnamah Chetty ప్రముఖ దేవాలయాలు శివాలయం అయ్యప్పస్వామి దేవాలయం ఆంజనేయ స్వామి దేవాలయం మల్లికార్జునస్వామి దేవాలయం రామాలయం విశేషాలు దేవనకొండలో ప్రతి సంవత్సరం దిగంబర దివానే (మూగి) తాత ఉరుసు మార్చి నెలలో ఘనంగా నిర్వహించబడుతుంది, ఈ సందర్భంగా జిల్లా స్థాయి వాలీ బాల్ క్రీడా పోటీలు నిర్వహించి గెలుపొందిన జట్లకు బహుమతులను అందజేస్తారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల పత్తికొండలోను, పత్తికొండ లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం దేవనకొండలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఆరుగురు పారా మెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో7 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఏడుగురు ఉన్నారు. 8 మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు దేవనకొండలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.మండల కేంద్రముగా ఉన్న కూడా ఒక కేంద్ర బ్యాంక్ (SBI, CANARA, ANDHRA BANK, etc) కూడా లేదు. బ్యాంక్ సేవా కేంద్రాలు ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం దేవనకొండలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 368 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 73 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 18 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 64 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 5 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 54 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1171 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1145 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 87 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు దేవనకొండలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 87 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి దేవనకొండలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.ఈ ప్రాంతం చాలా కాలంగా దుర్బిక్ష పరిస్థితులను ఎదుర్కొంటోంది. భూగర్బ జలాలు తగ్గడము వల్ల 2011-2012 వ సంవత్సరములో వ్యవసాయ బోర్లలో చాలా వరకు నీరు రావడం లేదు దీంతో వ్యవసాయం పరిస్థితి అంత ఆశాజనకంగా లేదు, ఈ మధ్య కాలంలో ప్రభుత్వం చేపట్టిన హంద్రీనీవా పథకంపై ప్రజలు చాలా ఆశలు పెట్టుకున్నారు, అది పూర్తైతే భూగర్బ జలాలు మళ్ళీ పెరిగే అవకాశం ఉంది. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, సజ్జ, పొద్దుతిరుగుడు, ఆముదం, ప్రత్తి, ఉల్లిగడ్డలు, మూలాలు

క్రిష్ణగిరి

https://te.wikipedia.org/wiki/క్రిష్ణగిరి

క్రిష్ణగిరి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనికర్నూలు జిల్లా, క్రిష్ణగిరి మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన క్రిష్ణగిరి నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన డోన్ నుండి 24 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 644 ఇళ్లతో, 3231 జనాభాతో 3265 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1569, ఆడవారి సంఖ్య 1662. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 431 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 265. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594210. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల వెల్దుర్తి లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల డోన్ లోనూ ఉన్నాయి. పాలీటెక్నిక్‌ ఆదోని లోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల దూపాడు లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలులో ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కృష్ణగిరిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కృష్ణగిరిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కృష్ణగిరిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 31 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 324 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 1124 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 489 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 201 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1096 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1251 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 535 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కృష్ణగిరిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 391 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 144 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కృష్ణగిరిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ఆముదం గింజలు, పొద్దుతిరుగుడు మూలాలు

వెల్దుర్తి

https://te.wikipedia.org/wiki/వెల్దుర్తి

వెల్దుర్తి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, కర్నూలు జిల్లా, వెల్దుర్తి మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన డోన్ నుండి 18 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3830 ఇళ్లతో, 17890 జనాభాతో 4900 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 8804, ఆడవారి సంఖ్య 9086. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 5064 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 206. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594228. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 14,666. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 7,441, మహిళల సంఖ్య 7,225, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2,975 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల, రెండు ప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, డోన్ లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు, కర్నూలు లోను, పాలీటెక్నిక్ నంద్యాలలోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం వెల్దుర్తిలో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో11 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 9 మంది ఉన్నారు. ఆరు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు వెల్దుర్తిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం వెల్దుర్తిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: అడవి: 675 హెక్టార్లు వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 213 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 304 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 389 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 525 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 2792 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2344 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 448 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు వెల్దుర్తిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 448 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వెల్దుర్తిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వేరుశనగ, ఆముదం గింజలు, కందులు మూలాలు వెలుపలి లింకులు

బేతంచర్ల

https://te.wikipedia.org/wiki/బేతంచర్ల

బేతంచెర్ల, ఆంధ్ర ప్రదేశ్, నంద్యాల జిల్లా పట్టణం, అదేపేరుగల మండల కేంద్రం. భౌగోళికం జిల్లా కేంద్రమైన నంద్యాల కు పశ్చిమంగా 47 కి.మీ దూరంలో వుంది. జనగణన గణాంకాలు 2011 జనగణన ప్రకారం పట్టణ జనాభా 38,994. పరిపాలన బేతంచర్ల నగరపంచాయతీ పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. త్రాగునీటి సౌకర్యాలు ఈ పట్టణoలో త్రాగునీటి ఎద్దడి నివారించుటకై, డి.ఎం.ఎఫ్., పంచాయతీ పథకం క్రింద,15 లక్షల రూపాయల వ్యయంతో, ఐదు చోట్ల నిర్మించిన త్రాగునీటి మినీ ట్యాంకులను, 2020,అక్టోబరు-12న ప్రారంభించినారు. ఈనాడు కర్నూలు జిల్లా;2020,అక్టోబరు-13,5వపేజీ. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ మద్దిలేటి లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి ఆలయం, రంగాపురం: శివుడు వర్ణించిన విధంగా ఎర్రమల కొండలలో నెలకొని భక్తులను విశేషంగా ఆకర్షించుచున్నది. మద్ది అనే భక్తుడికీ, మహాసాధ్వి చిన్నమ్మకూ స్వామి మోక్షం ప్రసాదించిన పవిత్ర స్థలంగా పేరెన్నిక గన్నది. పుట్ట పెద్దమ్మ ఆలయం: బేతంచర్ల పట్టణ శివారులోని బనగానిపల్లె రహదారి సమీపంలో వెలసిన ఈ ప్రార్ధనా స్థలం మూలాలు వెలుపలి లింకులు వర్గం:నంద్యాల జిల్లా పట్టణాలు

పాణ్యం

https://te.wikipedia.org/wiki/పాణ్యం

thumb|250px|రైల్వే స్తేషన్ పాణ్యం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. కర్నూలు జిల్లాలో ఉన్న అతి పెద్ద నియోజకవర్గంగా పాణ్యానికి ప్రాముఖ్యత గలదు.ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3452 ఇళ్లతో, 14562 జనాభాతో 3106 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 7291, ఆడవారి సంఖ్య 7271. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1201 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1918. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594253.పిన్ కోడ్: 518112. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల నంద్యాలలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కౌలూరు లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ నంద్యాలలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం పాణ్యంలో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. ఐదు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం ఉంది. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పాణ్యంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. గ్రామ ప్రముఖులు జోస్యం జనార్దనశాస్త్రి: రాయలసీమకు చెందిన కవిపుంగవులలో ప్రముఖుడు 1911, అక్టోబరు 2న అన్నపూర్ణమ్మ, వేంకటరామయ్య దంపతులకు జన్మించాడు. thumb|ఎం. హరికిషన్: బాల సాహితీకారుడు, ఎం. హరికిషన్: బాల సాహితీకారుడు, రచయిత పాణ్యంలో హుసేనయ్య, కృష్ణవేణమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. అతను "కేతు విశ్వనాథ రెడ్డి కథలు - సామాజిక దర్శనం" అనే అంశంపై పరిశోధన చేసి డాక్టరేట్‌ పట్టాను పొందాడు. భూమి వినియోగం పాణ్యంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 683 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 87 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 12 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 91 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 349 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1880 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1695 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 627 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు పాణ్యంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 23 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 375 హెక్టార్లు చెరువులు: 229 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి పాణ్యంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు ప్రత్తి, వరి, వరి దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు ఈ ఊరిలో పురాతనమైన పాణికేశ్వర ఆలయం, భృంగేశ్వర దేవాలయం ఉంది. పరశురాముడు ఉపయోగించిన గొడ్డలి ఇక్కడి పాణికెశ్వర స్వామి ఆలయం గోపురం మీద ఉంది. వీరనారాయణస్వామి దేవాలయం. గద్దల కొండ ఇక్కడ బాగా ప్రాముఖ్యత గలవి. మూలాలు బయటి లింకులు అమెరికన్ ఇన్స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్ ఇండియన్ స్టడీస్ ఫోటోలైబ్రరీలో పాణ్యం భృంగేశ్వర ఆలయ శిల్పాల ఫోటోలు

విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్తితులు

https://te.wikipedia.org/wiki/విజయ_నగర_రాజుల_కాలంనాటి_ఆర్ధిక_పరిస్తితులు

దారిమార్పు విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్థితులు

గడివేముల

https://te.wikipedia.org/wiki/గడివేముల

గడివేముల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, గడివేముల మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 30 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1548 ఇళ్లతో, 6897 జనాభాతో 1210 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3588, ఆడవారి సంఖ్య 3309. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1465 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 186. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594267.పిన్ కోడ్: 518 593. విద్యా సౌకర్యాలు ఇంకా గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం గడివేములలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారా మెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గడివేములలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగు తుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం గడివేములలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 69 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 98 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 106 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 53 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 27 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 855 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 653 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 282 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గడివేములలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 282 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వరి, ప్రత్తి, పచ్చిమిరప మూలాలు

బండి ఆత్మకూరు

https://te.wikipedia.org/wiki/బండి_ఆత్మకూరు

బండి ఆత్మకూరు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, బండి ఆత్మకూరు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 14 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1867 ఇళ్లతో, 7242 జనాభాతో 2024 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3578, ఆడవారి సంఖ్య 3664. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 924 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 746. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594293. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,554. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,365, మహిళల సంఖ్య 3,189, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,502 ఉన్నాయి. శ్రీ శ్రీ గాయత్రి విరాట్ విశ్వకర్మ వేద పాఠశాల ఆత్మకూరు పట్టణంలోని వడ్లపేట లోని కాళికాంబ దేవాలయము ప్రాంగణంలో, వేద పండితులు, అర్చకులు బాణాల లక్ష్మీ నారాయణాచార్యులు ఆద్వర్యంలో శ్రీ శ్రీ గాయత్రి విరాట్ విశ్వకర్మ వేద పాఠశాల నడుస్తుంది. గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర 19వ శతాబ్ది తొలి భాగంలో గ్రామానికి పేరు బండాతుకూరుగా ఉండేది. తెలుగులో తొలి యాత్రాచరిత్రకారునిగా ప్రఖ్యాతిచెందిన ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తన కాశీయాత్ర చరిత్రలో ఈ గ్రామాన్ని గురించి వ్రాశారు. ఈ గ్రామానికి తన కాశీయాత్రలో భాగంగా వచ్చి మజిలీ చేసిన యాత్రా చరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య గ్రామనామాన్ని పలుమార్లు బండాతుకూరుగానే ప్రస్తావించారు. ఐతే క్రమంగా ఈ గ్రామానికి 150 సంవత్సరాలలో బండి ఆత్మకూరు అన్న పేరు స్థిరపడింది. 1830 సంవత్సరంలో ఆయన చేసిన కాశీయాత్రలో ఈ గ్రామాన్ని సందర్శించిన నాటి వివరాలు కావడంతో చారిత్రిక విలువను సంతరించుకున్నాయి. గ్రంథంలో ఆయన బండి ఆత్మకూరును బండాతుకూరుగా వ్యవహరించారు. దగ్గరలోని మహానంది క్షేత్రం నుంచి ఈ ఊరికి ఆయన వచ్చినట్టు తెలిపారు. 1830 నాటికే ఇది బస్తీగ్రామం. అప్పటికే ఇక్కడ అన్ని వస్తువులు దొరికేవి. ఇది అప్పటికి కందనూరు నవాబు పరిపాలనలో ఉండేది. వీరాస్వామయ్య ఒక ఆసక్తికరమైన పరిశీలనను తెలిపారు. ఆయన ఈ ప్రాంతంలోని చిత్రమైన ఒక అలవాటును గురించి ఆవులను పాలు పితుకుట లేదు. దూడలను ఆవులతో కూడా మేతకు తోలుచునున్నారు. అక్కడివారికి యెనప పాడి సహజముగా నున్నది. పశువులకు తాము కాపురముండే యిండ్ల కంటే చక్కగా కొఠములు కట్టి బాగా కాపాడుచున్నారు అని వ్రాశారు. ఆ ప్రాంతంలో వరి పండేది కాదనీ, పుంజధాన్యాలు బాగా పండేవని వ్రాశారు. బ్రాహ్మణులకు భూజీవనము పుష్కలంగా కలిగున్నదని, శూద్రులు బాగా కష్టపడి కృషిచేయుచున్నారని వ్రాసుకున్నారు. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం బండి ఆత్మకూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరు బావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో మురుగు నీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు బండి ఆత్మకూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం బండి ఆత్మకూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 361 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 68 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 10 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 64 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1516 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 167 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1424 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు బండి ఆత్మకూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 1162 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 18 హెక్టార్లు చెరువులు: 169 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 73 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి బండి ఆత్మకూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, జొన్నలు, కందులు మూలాలు

నంద్యాల

https://te.wikipedia.org/wiki/నంద్యాల

నంద్యాల ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, నంద్యాల జిల్లాలో ఇదే పేరుతో ఉన్న మండలానికి ఇది కేంద్రం. పిన్ కోడ్: 518501. కుందూ నదీ తీరాన ఉన్న ఈ పట్టణం చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలకు ఒక పెద్ద వాణిజ్య కేంద్రం.2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం నంద్యాల నగరం 211,424 జనాభా కలిగి ఉంది.2022 ఏప్రిల్ లో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన జిల్లాల్లో నంద్యాల కూడా ఒకటి.మునుపటి కర్నూలు జిల్లా నుండి ప్రత్యేక జిల్లాగా ఏర్పడింది.నంద్యాల రాయలసీమలోలో ఐదవ అతిపెద్ద నగరం.ప్రముఖ శైవ క్షేత్రం శ్రీశైలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ జీవనాడి శ్రీశైలం డ్యామ్ నంద్యాల జిల్లా పరిధిలో ఉన్నాయి.పి.వి.నరసింహారావు నంద్యాల నియోజకవర్గం నుండి లోక్‌సభకు అత్యంత భారీ మెజారిటీ వోట్లతో ఎన్నికై ప్రపంచ రికార్డు సృష్టించాడు. నంద్యాల దగ్గరలో మహానంది అనే ప్రముఖ పుణ్యక్షేత్రం, యాత్రా స్థలం ఉంది. చరిత్ర పూర్వం నంద్యాలకు నందియాల అని పిలిచేవారు. నంద్యాల చుట్టూవున్న నవ నందులు విజయనగర సామ్రాజ్యంలో ముఖ్యమైన పుణ్యక్ష్యేత్రాలుగా వర్దిల్లాయి. భౌగోళికం thumb|250px| నంద్యాల పట్టణంలో నవనందులు ఉన్న ప్రదేశాలని చూపించే పటం ఉష్ణోగ్రత శ్రేణి:వేసవికాలం: 30 °C. - 44 °C. (దాదాపు 81.56F - 119.6F), శీతాకాలం: 21 °C. - 30 °C. (దాదాపు 57F - 81.56F), వర్షపాతం: 695 మి.మీ నీటి పారుదల తుంగభద్ర నది మీద సుంకేశుల డ్యామ్ వద్ద మొదలై కడప-కర్నూలు (కె.సి) కెనాల్ కర్నూలు జిల్లాల ద్వారా ప్రవహిస్తూ 4000 నాలుగు వేలు హెక్టార్ల సాగుభూమికి నీటిని సమకూరుస్తున్నది. సాగునీటి పారుదల కొరకు హంద్రీ-నీవా సుజల స్రవంతి ప్రాజెక్టు, పులివెందల కాలువ నిర్మాణములో ఉన్నాయి. నది మీద వేలుగోడ్ గ్రామం వద్ద తెలుగుగంగ జలాశ్రయము నిర్మించబడింది. వెలుగోడు ప్రాజెక్టు త్రాగునీటికి ముఖ్య ఆధారం జనాభా గణాంకాలు నంద్యాల పట్టణం నంద్యాల పురపాలక సంఘం ద్వారా పాలించబడుతుంది. 2011 భారత జనాభా గణన ప్రకారం నంద్యాల పట్టణ జనాభా 2,00,516; ఇందులో పురుషులు 1,00,528 ఉండగా, స్త్రీలు 99,988 మంది ఉన్నారు.. నంద్యాల నగరంలో 2,00,516 జనాభా ఉన్నప్పటికీ; దాని పట్టణ / మెట్రోపాలిటన్ జనాభా 2,11,424, ఇందులో 1,05,826 పురుషులు, 105,598 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. =రవాణా సౌకర్యాలు thumb|200px|రైల్వె స్టెషన్,ప్లాట్‌ఫారం నెం.1 కర్నూలు-కడప-చిత్తూరు పట్టణాలను కలిపే 18వ నంబరు జాతీయ రహదారి, కర్నూలు-చెన్నై, కర్నూలు-బెంగుళూరు స్టేట్ హైవేలు. కర్నూలు -నెల్లూరు లను కలిపే మరో ముఖ్యమైన రహదారి ఆళ్ళగడ్డ మీదుగా వెళ్తుంది. కర్నూలు వైపు నుండి నంద్యాల పట్టణములో ప్రవేశించేవారికి బొమ్మలసత్రం ముఖద్వారం. బొమ్మల సత్రము పక్కనే కుందు నది ప్రవహిస్తూ ఉంది. ప్రతి రోజూ నంద్యాల నుండి హైదరాబాద్ కు రాత్రి ప్రైవేటు రవాణా సంస్థలు బస్సులను నడుపుతాయి. రైల్వేజంక్షను నంద్యాల సిటి ఒక రైల్వే జంక్షన్ కూడా.నంద్యాల ప్రధాన రైలు మార్గం విజయవాడ నుండి గుంతకల్ మార్గం.కాని తరువాత కాలంలొ నంద్యాల నుండి కోవెలకుంట్ల,బనగానపల్లె,జమ్మలమడుగు.ప్రొద్దుటూరు మీదుగా రేణిగుంట-గుంతకల్ మార్గంలో యర్రగుంట్ల స్తేషన్ వరకు కొత్త రైలు మార్గం వెయ్యడంతో నంద్యాల రైలు స్టేషన్ జంక్షన్ గా మారింది.ఈ రైల్వే విభాగాన్ని 1996 సం.లో మంజూరు చేశారు, 2016 ఆగస్టు 23న ఆరంభించారు. ఇది రూ.9.67 బిలియన్ల ఖర్చుతో పూర్తయింది. నంద్యాల–యర్రగుంట్ల రైలు మార్గము మొత్తం 123 కి.మీ. పొడవు (76 మైళ్ళు) కలిగి ఉంది. ఈ మార్గములో జమ్మలమడుగు, ప్రొద్దుటూరు ప్రధాన పట్టణములు. భువనేశ్వర్-బెంగుళూరు మధ్య నడిచే ప్రశాంతి ఎక్స్ ప్రెస్, అమరావతి ఎక్స్ ప్రెస్ రైళ్ళు నంద్యాల మీదుగా ప్రయాణిస్తాయి. నంద్యాల పట్టణములో కూడళ్ళలో గాంధీచౌకు, నూనెపళ్ళి, బొమ్మలసత్రం ముఖ్యమైనవి. నంద్యాలకు సమీపమైన అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం రాజీవ్ గాంధి అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం ఇది 270 కిలోమిటర్ల దూరములో ఉన్న హైదరాబాదులో ఉంది. విద్యా సంస్థలు ప్రభుత్వ వ్యవసాయ కళాశాల, మహానంది రాజీవ్ గాంధీ స్మారక వైజ్ఞానిక సంస్థ, నంద్యాల ఈ.యస్.సి ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్ కళాశాల శాంతిరాం మెడికల్ కళాశాల Keshava Reddy School Nandyal SPG High school Nandyal వ్యవసాయం ఇక్కడ వ్యవసాయమే ప్రధాన వృత్తి, ఆదాయ వనరు. ఎక్కువ భాగం వ్యవసాయం వర్షాధారితమే అయినా కె.సి.కెనాల్, తెలుగుగంగ కింద చాలా ప్రాంతం సాగుబడికి వస్తుంది. వీటి పరీవాహక ప్రాంతాల్లో వరి పండిస్తారు. ఇవి కాకుండా వెలుగోడు ప్రాజెక్టు, పోతిరెడ్డిపాడు, కింద చాలా ప్రాంతం సాగుబడికి వస్తుంది. ఈ ప్రాంతంలో పండించే పంటలలో ముఖ్యమైనవి పత్తి, చెఱకు, పొగాకు, పసుపు, వరి, శనగ, జొన్నలు, కూరగాయలు. పరిశ్రమలు నంద్యాల పట్టణం మండలంలోని గ్రామాలకు, దగ్గరలో గల పలు మండలాలకు వాణిజ్య, వర్తక కేంద్రం. చక్కెర కర్మాగారం, నంది గ్రూప్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రీస్, గెలివి గ్రూప్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రీస్ చెప్పుకోదగిన వ్యాపార సంస్థలు. పత్తి జిన్నింగ్ ఇక్కడ మరొక ప్రధాన వృత్తి, 100 కు మించి జిన్నింగ్ మిల్లులు ఉన్నాయి పర్యాటక ఆకర్షణలు పుణ్య క్షేత్రాలు - అహొబిలం, యాగంటి, బెలూం గుహలు, మహానంది, Betamcherla, Banaganapalli ప్రముఖులు ఎస్‌.పి.వై.రెడ్డి (మాజీ ఎంపీ) భూమా నాగిరెడ్డి (మాజీ ఎంఎల్యే) భూమా శోభా నాగిరెడ్డి బొజ్జా వెంకటరెడ్డి (మాజీ ఎంపీ) గంగుల ప్రతాపరెడ్డి (మాజీ ఎంపీ) శిల్పా మోహన రెడ్డి (మాజీ ఎంఎల్యే) మహమ్మద్ ఎన్ ఫరూక్ (మాజీ మంత్రి) రామనాథ రెడ్డి (మాజీ ఎంఎల్యే) ఇవి కూడా చూడండి నంద్యాల లోక్‌సభ నియోజకవర్గం నంద్యాల శాసనసభ నియోజకవర్గం నంద్యాల పరపాలక సంఘం నంద్యాల మండలం నంద్యాల–యర్రగుంట్ల రైలు మార్గము Nandyal District మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:నంద్యాల జిల్లా పట్టణాలు

శిరివెళ్ళ మండలం

https://te.wikipedia.org/wiki/శిరివెళ్ళ_మండలం

శిరివెళ్ళ మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. మండల గణాంకాలు 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం జనాభా మొత్తం 58,014, అందులో పురుషులు 29,395, స్త్రీలు 28,619 అక్షరాస్యత మొత్తం 54.06% - పురుషులు అక్షరాస్యత 67.05% - స్త్రీలు అక్షరాస్యత 40.42%. మండలం లోని గ్రామాలు రెవెన్యూ గ్రామాలు బోయలకుంట్ల చెన్నూరు గంగవరం గోవిందపల్లె గుంపరమనదిన్నె జీనెపల్లె కామినేనిపల్లె కోటపాడు మహాదేవపురం శిరివెళ్ళ వనికెందిన్నె యెర్రగుంట్ల రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు వీరారెడ్డి పల్లి మూలాలు వెలుపలి లంకెలు

రుద్రవరం

https://te.wikipedia.org/wiki/రుద్రవరం

రుద్రవరం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, రుద్రవరం మండలం లోని గ్రామం, 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2040 ఇళ్లతో, 8740 జనాభాతో 1426 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4420, ఆడవారి సంఖ్య 4320. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2254 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 54. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594522. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7.727. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,881, స్త్రీల సంఖ్య 3,846, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,653 ఉన్నాయి. గ్రామ చరిత్ర యాత్రా చరిత్రకారుడు ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య తమ కాశీయాత్రచరిత్ర గ్రంథంలో ఈ గ్రామాన్ని గురించి ప్రస్తావనలు చేశారు. 1830లో ఆయన చేసిన కాశీయాత్రలో భాగంగా ఈ గ్రామాన్ని చూడడంతో గ్రంథంలో అప్పటి ఈ గ్రామ స్థితిగతులు వ్రాశారు. 1830 నాటికి ఈ గ్రామం బస్తీగ్రామమనదగ్గ స్థితిలో ఉండేది. ఇది గొప్ప పేటస్థలము (వ్యాపార ప్రాంతం), కావలసిన వస్తువులన్నీ దొరికేవని వ్రాశారు. సరాబు అంగళ్ళు, బ్రాహ్మణుల ఇళ్ళు ఉండేవన్నారు. అప్పట్లో గ్రామం కడప జిల్లాలో ఉండేది. గ్రామ భౌగోళికం ఇది మండల కేంద్రమైన రుద్రవరము నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 35 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల నరసాపురం (రుద్రవరము మండలం) లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం రుద్రవరంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో7 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు రుద్రవరంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 9 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 9 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం రుద్రవరంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 93 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 19 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 131 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 87 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1093 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 295 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1017 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు రుద్రవరంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 517 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 499 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి రుద్రవరంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, ప్రత్తి, జొన్నలు చెరకు వేరుశనగ దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ భాస్కర నందీశ్వరస్వామివారి ఆలయం మూలాలు వెలుపలి లింకులు

ఆళ్లగడ్డ

https://te.wikipedia.org/wiki/ఆళ్లగడ్డ

ఆళ్లగడ్డ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లా, ఆళ్లగడ్డ మండలం లోని గ్రామం, ఇది ఆళ్లగడ్డ మండలానికి కేంద్రం.ఇది జిల్లా కేంద్రమైన నంద్యాలకు ఉత్తరంగా 43 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. చరిత్ర ఆళ్ళగడ్డ గ్రామానికి మొదట వాడుకలో వున్న పేరు "ఆవులగడ్డ". ఆళ్ళగడ్డ గ్రామం కళలకు,ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందిన శిల్పాచార్యులకు పెట్టింది పేరు. ఆళ్ళగడ్డ గ్రామంలో విశ్వబ్రాహ్మణ కులానికి చెందిన పారంపర్య శిల్పాచార్యులు దురుగడ్డ వంశీకులు శిల్పకళలో రాష్ట్రవ్యాప్తంగా పేరుపొందారు. వీరి వంశంలోని దురుగడ్డ బాలవీరాచారి (1926–1986) మహాశిల్పి బిరుదాంకితులు దురుగడ్డ బాలవీరాచారిని 1975 లో జరిగిన ప్రపంచ మొట్ట మొదటి తెలుగు మహాసభల్లో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం సత్కరించింది. అలాగే దురుగడ్డ రామాచారి (1935–2008) తెలుగు యూనివర్సిటీలో శిల్ప విభాగంలో ప్రొఫెసర్‌గా విధులు నిర్వహించాడు. గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 7256 ఇళ్లతో, 29789 జనాభాతో 1026 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 14830, ఆడవారి సంఖ్య 14959. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 4739 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 827. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594542.పిన్ కోడ్: 518543. పరిపాలన ఆళ్లగడ్డ పురపాలకసంఘం పట్టణ పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఆరుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 21, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు 14, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 9, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు 9, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఏడు ఉన్నాయి. 4 ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలలు, 3 ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాలలు ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాలఉంది. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కె. కందుకూరులో ఉంది. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ఆళ్ళగడ్డలోని కరణమయ్య వీధిలో ఏర్పాటుచేసిన, తొలి పట్టణ ఆరోగ్యకేంద్రాన్ని,శాసనసభ్యులు గంగుల బ్రిజేంద్రరెడ్డి 2020,అక్టోబరు 3న ప్రారంభించాడు. ఈ కేంద్రంలో ఒక వైద్యుడు,ఆరోగ్య సిబ్బంది తమ సేవలు అందించెదరు.ఈనాడు కర్నూలు జిల్లా;2020,అక్టోబరు-4,3వపేజీ. రవాణా సౌకర్యాలు సమీప రైల్వే స్టేషన్ 42 కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉన్న నంద్యాల. భూమి వినియోగం thumb|ఆళ్ళగడ్డ గ్రామంలోని పొలాలు 2011 జనగణన ప్రకారం, భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 216 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 42 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 65 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 11 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 687 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 635 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 68 హెక్టార్లు కాలువలు: 2 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 66 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి వరి, కందులు, ప్రత్తి, పరిశ్రమలు ప్రాచీన కాలం నుండి శిల్పకళకు ప్రసిద్ధి. దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు thumb|వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ఆలయం, ఆళ్లగడ్డ శ్రీ కాళికాంబ దేవాలయం, విశ్వరూప పారిశ్రామిక నగర్: ఇది పురాతనమైనది. ఆళ్లగడ్డ ప్రాంతం ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందిన విశ్వబ్రాహ్మణ రాతి శిల్పాచార్యులకు,దారు శిల్పాచార్యులకు కులదైవం. గాయత్రీ మాత దేవాలయం, గాయత్రీనగర్: ఇది RTC బస్టాండు నకు అతి సమీపంలో వుంది. శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ఆలయం ప్రధాన పంటలు వరి, అపరాలు, కాయగూరలు మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:నంద్యాల జిల్లా పట్టణాలు

చాగలమర్రి

https://te.wikipedia.org/wiki/చాగలమర్రి

చాగలమర్రి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, చాగలమర్రి మండలం లోని గ్రామం. ఇది నంద్యాల జిల్లాకి చివరి గ్రామం. దీని తర్వాత కడప జిల్లా ప్రారంభమౌతుంది. హైదరాబాదు, బెంగుళూరు, చెన్నై నగరాలకి ఈ గ్రామం దాదాపు సమదూరంలో ఉంది. పార్వతి దేవి అవతారం చాగలమ్మ పేరుతో ఈ గ్రామానికి ఈ పేరు వచ్చింది. ఇక్కడి కన్యకా పరమేశ్వరి గుడి ప్రసిద్ధి చెందింది.ఇది సమీప పట్టణమైన ప్రొద్దుటూరు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 5020 ఇళ్లతో, 21289 జనాభాతో 1497 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 10666, ఆడవారి సంఖ్య 10623. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1844 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 567. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594636.పిన్ కోడ్: 518 553. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 18,786. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 9,516, స్త్రీల సంఖ్య 9,270, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 4,003 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 8, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఐదు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, ఆళ్లగడ్డ లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నంద్యాల లోను, పాలీటెక్నిక్‌, అనియత విద్యా కేంద్రం ప్రొద్దుటూరు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం చాగలమర్రిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఆరుగురు ఉన్నారు. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరు బావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు చాగలమర్రిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం చాగలమర్రిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 215 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 82 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 172 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1020 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 443 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 753 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు చాగలమర్రిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 56 హెక్టార్లు బావులు/బోరు బావులు: 697 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి చాగలమర్రిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు ప్రత్తి, వరి, వేరుశనగ దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు శ్రీ లక్ష్మీ చెన్నకేశవస్వామివారి ఆలయం మూలాలు వెలుపలి లింకులు

తెలుగు సినిమా నటీమణులు

https://te.wikipedia.org/wiki/తెలుగు_సినిమా_నటీమణులు

అక్షర క్రమంలో తెలుగు సినిమా నటీమణులు అ - ఆ - ఇ - ఈ - ఉ - ఊ - ఋ - ఎ - ఏ - ఐ - ఒ - ఓ - ఔ - అం - క - ఖ - గ - ఘ - చ - ఛ - జ - ఝ - ట - ఠ - డ - ఢ - త - థ - ద - ధ - న - ప - ఫ - బ - భ - మ -య - ర - ల - వ - శ - ష - స - హ - ళ - క్ష __NOTOC__ డెబ్భై అయిదు సంవత్సరాలకి పైబడిన తెలుగు సినీ చరిత్రలో ఎందరో నటీమణులు తమ అంద చందాలతో, నటనా వైదుష్యంతో వెండితెరపై వెలుగులు విరజిమ్మారు. ఈ క్రింది జాబితాలో వారి పేర్లు పొందుపరచబడ్డాయి. వీరిలో కొందరు దశాబ్దాలుగా చిత్రరంగంలో రాణిస్తూ వందల కొద్దీ సినిమాలలో నటించినవారు, మరికొందరు ఒకటి రెండు చిత్రాలతోనే కనుమరుగయినవారు. ఎవరెన్ని చిత్రాలలో నటించారనే విషయంతో సంబంధం లేకుండా కనీసం ఒక చిత్రంలోనయినా ప్రాధాన్యతగల పాత్రలో నటించిన నటీమణుల పేర్లను ఇక్కడ చూడవచ్చు. right|250px|thumb|ప్రసిద్ధ తెలుగు సినిమా నటీమణులు ఈ జాబితా సంపూర్ణం కాదు. సభ్యులు తమకు తెలిసిన నటీమణుల పేర్లను ఈ క్రింది సూచనలకనుగుణంగా ఇక్కడ పొందుపరచ వచ్చు పేర్లన్నీ తెలుగు వర్ణమాల ప్రకారం అక్షర క్రమంలో రాయబడ్డాయి. దయచేసి మీరు రాయదలుచుకున్న పేరును సంబంధిత అక్షరం క్రింద మాత్రమే రాయండి. ఇది తెలుగు సినిమాలలో నటించిన నటీమణుల పేర్ల జాబితా మాత్రమే. దయచేసి ఇతర భాషలలో మాత్రమే నటించిన ప్రసిద్ధ నటీమణుల పేర్లను ఇక్కడ రాయవద్దు. ఉదాహరణకు, రాణీ ముఖర్జీ లేదా మాధురీ దీక్షిత్. వీరు తెలుగు సినిమాలలో ఎప్పుడూ నటించలేదు. కనుక వీరి పేర్లు ఇక్కడ రాయవద్దు. కొందరు నటీమణులు వారి ఇంటి పేరు, లేదా వారు నటించిన మొదటి సినిమా పేరుతో సహా ప్రసిద్ధులు. అటువంటి వారి మొదటి పేరు ఏ అక్షరంతో ప్రారంభమవుతుందో ఆ అక్షర క్రమంలో వస్తారని గుర్తుంచుకోండి. ఉదాహరణకు, షావుకారు జానకి పేరు జ అక్షరం క్రింద, బి.సరోజాదేవి పేరు స అక్షరం క్రింద వస్తాయి. ఒక నటీమణి పేరు రాయబోయే ముందు ఆ పేరు అప్పటికే ఉందేమో సరిచూసుకోండి. అలా సరిచూసుకునేటప్పుడు మీరు సరయిన అక్షరం క్రింద చూస్తున్నారో లేదో గమనించండి. పై ఉదాహరణను గుర్తుంచుకోండి. ఒకే పేరుతో ఇద్దరు ముగ్గురు నటీమణులు ఉన్నప్పుడు వారికి సంబంధించిన ప్రముఖ చిత్రాన్నో, మరో విశేషాన్నో పేరు పక్కన ప్రస్తావించండి. చివరగా, ఇది కేవలం కథానాయికలకు ఉద్దేశించిన పట్టిక కాదు. సహాయ నటి, బాల నటి, హాస్య నటి, నాట్యతార, ఇలా పలు విధాల పాత్రలలో కనిపించిన వారి పేర్లు కూడా ఇక్కడ పొందుపరచ వచ్చు. ఈ జాబితా సంపూర్ణం కాదు. సభ్యులు తమకు తెలిసిన తెలుగు నటీమణుల పేర్లను ఈ క్రింది అక్షర క్రమంలో పొందుపరచ వచ్చు అ అక్షా పార్ధసాని- యువత, రైడ్, బెంగాల్ టైగర్, డిక్టేటర్, కందిరీగ మొదలైన సినిమాలలో నటించింది. అసిన్ అమల అమూల్య అన్షు - తెలుగులో అన్షు నటించినవి మూడు చిత్రాలు మాత్రమే. అవి మన్మధుడు, రాఘవేంద్ర, మిస్సమ్మ. మిస్సమ్మలో ఆమెది అతిథి పాత్ర మాత్రమే. అనుష్క అనూజ అన్నపూర్ణ అనిత - అనిత నటించిన తొలి తెలుగు చిత్రం తేజ దర్శకత్వం వహించిన నువ్వు-నేను. అనిత నటించిన ఇతర తెలుగు చిత్రాలు, నేనున్నాను (ప్రత్యేక నృత్యం), తొట్టి గ్యాంగ్ అపూర్వ అమీషా పటేల్ అనురాధ అభినయశ్రీ - ఆర్య, హంగామా అభిరామి - చెప్పవే చిరుగాలి అదితి అగర్వాల్ అదితి శర్మ అర్చన అర్చన గుప్తా అర్చనా పూరణ్ సింగ్ అనూ వైష్ణవి అమృతా రావు - అతిధి అనితా చౌదరి అంజలి - సితమ్మ వాకిట్లో సిరి మల్లె చెట్టు ఆ ఆమని ఆర్తీ అగర్వాల్ ఆరతీ ఛాబ్రియా ఆయేషా టకియా ఆయేషా జుల్కా ఆషా సైనీ - ఆషా సైనీ ఇటీవల మయూరిగా పేరు మార్చుకుంది. ఈమె నటించిన తెలుగు చిత్రాలు - 143, నువ్వు నాకు నచ్చావ్ ఆయేషా జలీల్ - గోదావరి, ఆట ఇ ఇలియానా ఇషా కొప్పికర్ ఇంద్రజ ఇంద్రాణి ఈ ఉ ఊ ఊర్వశి ఊహ ఊర్మిళ ఋ ఋష్యేంద్రమణి ఎ ఏ ఐ ఐశ్వర్య - ప్రముఖ నటి లక్ష్మి ఏకైక సంతానం. ఈమె అమ్మమ్మ రుక్మిణి కూడా అలనాటి నటీమణి. ఈమె నటించిన తెలుగు చిత్రాలు - ఐశ్వర్యా రాయ్ ఒ ఓ ఔ అం అంజలీ దేవి అంజలి అంజలా జవేరి - ప్రేమించుకుందాం రా, చూడాలని ఉంది, సమరసింహారెడ్డి, రావోయి చందమామా అంబిక - దక్షిణ భారత సినిమా నటి. ఈమె అనేక కన్నడ సినిమాళ్లో నటించింది. అంబిక నటించిన తెలుగు చిత్రాలు - మానాన్నకి పెళ్లి అంకిత క కనక - బ్రహ్మర్షి విశ్వామిత్ర కన్నాంబ కాంచనమాల కమలాబాయి, సురభి కాంచన కాంచన్ - ప్రేమ పుస్తకం, ఒన్ బై టు కావేరి కావేరి ఝా - నగరం కమలిని ముఖర్జీ కృష్ణకుమారి కత్రినా కైఫ్ కల్పన కల్పనా రాయ్ కవిత కిరణ్ రాథోడ్ - అందరూ దొంగలే, దొరికితే, భాగ్యలక్ష్మి బంపర్ డ్రా కీర్తి రెడ్డి కౌష - అత్తిలి సత్తిబాబు ఎల్.కె.జి., మంత్ర కాజల్ అగర్వాల్ కావ్య కుచలకుమారి కుయిలీ కృష్ణవేణి కౌసల్య కల్యాణి కుష్బూ కీర్తన - గణేష్ కీర్తి చావ్లా కీర్తి సింగ్ - నా పిలుపే ప్రభంజనం, ఉమ్మడి మొగుడు ఖ గ గౌతమి గీత గీతాంజలి గిరిజ (పాత తరం ప్రముఖ హాస్య నటి) గిరిజ (గీతాంజలి చిత్ర కథానాయిక) గజాలా షేక్ గోపిక - నా ఆటోగ్రాఫ్, లేత మనసులు, యువ సేన, వీధి గౌరీ పండిట్ గౌరీ ముంజాల్ గాయత్రి ఘ చ చంద్రకళ చంద్రిక - మంగమ్మగారి మనవడు చాందిని తమిలరసన్ చాందిని చౌదరి ఛ ఛార్మి ఛాయా దేవి జ జమున జయంతి జయసుధ జయప్రద జయమాలిని జయమాల జ్యోతిలక్ష్మి జయలలిత (పాత తరం కథానాయిక, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి) జయలలిత (నర్తకి, హాస్య నటి) జెనీలియా జెన్నిఫర్ జయచిత్ర జానకి, షావుకారు జానకి, డబ్బింగ్ - శంకరాభరణం, సప్తపది, సాగర సంగమం, శృతిలయలు, స్వాతిముత్యం, స్వాతికిరణం జ్యోతి జ్యోతిక జరీనా వహాబ్ జుబైద్ ఖాన్ జుహీ చావ్లా జాహ్నవి జయప్రభ జాన్వీ క‌పూర్ ఝ ట టాబు ట్వింకిల్ ఖన్నా ఠ డ ఢ ణ త త్రిష తనూశ్రీ దత్తా తమన్నా తాప్సి ధ ద దేవిక దేవి గ్రంథం దేవయాని దేవియాని శర్మ దివ్య దర్శిని(నటి) దివ్యభారతి దివ్య వాణి దీప్తి భట్నాగర్ దీప్తి దీప దీపిక ధ న నిరోషా నమిత నమ్రతా శిరోద్కర్ నయన తార నయన హర్షిత నగ్మా నేహా శర్మ నేహా జుల్కా నేహా పెండ్సే నికోల్ నికోలెట్ బర్డ్ - కలకత్తాకు చెందిన భారతీయ ఫ్యాషన్ మోడల్. తెలుగు సినిమా ప్రేక్షకులకు బాస్ చిత్రములో ఒక ప్రత్యేక నృత్యం ద్వారా పరిచయమైంది. నికొలెట్ జంబోక్స్ నిషా మిక్స్, అఖియా మిలాకే నహీ జానా పాప్ అల్బంలలో కనిపించింది. ఈమె హోండా షైర్, గార్నియర్ ఫ్రూట్స్, ఎల్లె 18, డోయ్ కేర్ వంటి వాటికి వ్యాపార ప్రకటనలు చేసింది. నికిత నిక్కీ గల్రానీ నళిని నవనీత్ కౌర్ నిర్మలమ్మ నిర్మల, వెన్నిరాడై ప పండరీబాయి పద్మా హేమమాలిని పాకీజా ప్రీతి ఝంగియాని ప్రీతి జింటా ప్రీతా విజయకుమార్ ప్రేమ పద్మిని ప్రీతి వర్మ ప్రియమణి ప్రియా రామన్ -తమిళ చిత్రపరిశ్రమకు సంబంధించిన నటి. ఈమెను ప్రఖ్యాత తమిళ నటుడు రజనీకాంత్ తన సొంత చిత్రం వన్ని ద్వారా పరిచయం చేసాడు. తెలుగు పరిశ్రమకు దర్శకుడు కోడి రామకృష్ణ తన మిత్రుడు కాస్ట్యూమ్ కృష్ణ చిత్రం మనసున్న మారాజుతో పరిచయం చేసాడు. ఈ చిత్రంలో కథానాయకుడు అర్జున్. ఈమె నటించిన తెలుగు చిత్రాలు - శుభసంకల్పం ప్రియా గిల్ ప్రియా బెనర్జీ ప్రియాంక చోప్రా పూనమ్ సింగార్ పూనమ్ కౌర్ పూనమ్ బజ్వా పూర్ణిమ పూర్ణిమా జయరామ్ పూజిత పూజ పార్వతీ మెల్టన్ పూజ బాత్రా పూజా హెగ్డే పవిత్ర పోలిన్ ప్రియాంక నల్కారి ఫ ఫర్జానా - ఈమె మొదట హిందీ చిత్ర రంగంలో నృత్య దర్శకురాలుగా పనిచేస్తుండేది. ఈమెను నిధి ప్రసాద్ తన భాగ్యలక్ష్మి బంపర్ డ్రా చిత్రం ద్వారా తెలుగు చిత్ర సీమకు పరిచయం చేసారు. ఈమె నటించిన ఇతర సినిమాలు - బొమ్మన బ్రదర్స్ చందన సిస్టర్స్ (2008), సీమ శాస్త్రి (2007), భాగ్యలక్ష్మి బంపర్ డ్రా (2007) ఫరా బ భ భానుమతి భారతి భానుప్రియ భూమికా చావ్లా భావన మ మీనా మీనాక్షి గోస్వామి మనీషా కోయిరాలా మధుబాల మమతా కులకర్ణి మధుమిత మధురిమ - గన్ షాట్ మధు శాలిని మంజుల మాన్య ముమైత్ ఖాన్ ముంతాజ్ మేఘనా నాయుడు మీరా చోప్రా మోనా చోప్రా - ఎ ఫిల్మ్ బై అరవింద్ మాళవిక మాళవిక - (ఆనందభైరవి) మాధవి మంజుల, కన్నడ మాధురి మూన్ మూన్ సేన్ మమత మమతా మోహన్ దాస్ మంజు భార్గవి మీనా కుమారి మహేశ్వరి మనోరమ మాలాశ్రీ మల్లికా కపూర్ మనోచిత్ర మోహిని య యమున యువరాణి యానా గుప్తా ర రాజశ్రీ రతి అగ్నిహోత్రి రతి(నటి) రాజసులోచన రమా ప్రభ రామేశ్వరి, తాళ్లూరి రాజేశ్వరి, ఢిల్లీ రాధిక రాధ రజని రంజని రంజిత - ఎన్ కౌంటర్ రమ్యకృష్ణ రమ్యశ్రీ రవీనా టాండన్ రచనా బెనర్జీ రక్షిత రాశి రవళి రంభ రోజా రోజారమణి రహస్య రిచా పల్లాడ్ రీమా సేన్ రిమ్మీ సేన్ రోషిణి రోహిణి రూపిణి రూప రామతిలకం రుతిక రాగిణి రాణి రేవతి రేణూ దేశాయ్ రేణుకా సహాని - మనీ, మనీ మనీ రేఖ రేఖ వేదవ్యాస్ - ఆనందం, ఒకటో నంబరు కుర్రాడు రోహిణీ హట్టంగడి ల లత లయ లైలా లక్ష్మి లక్ష్మీ రాయ్ లలిత లిజి వ విజయశాంతి విజయలలిత విజయ నిర్మల విజయ, కె. విజయ, వై. విజయలక్ష్మి వైజయంతిమాల వేద వేదిక విదిష వాణీ విశ్వనాధ్ వాణిశ్రీ వహీదా రెహమాన్ వనితా రెడ్డి వరలక్ష్మి, ఎస్. వరలక్ష్మి, జి. వరలక్ష్మి, పి. వందనా మీనన్ వర్షా ఉస్గోవ్ కర్ శ శారద తెలంగాణ శకుంతల శరణ్య శ్రియా శ్రీప్రియ శ్రద్ధా ఆర్య శ్రద్ధా దాస్ డిస్కో శాంతి శ్రీదేవి శ్రీదేవి విజయ్ కూమార్ శోభన శ్రేయా రెడ్డి - అమ్మ చెప్పింది, పొగరు, అప్పుడప్పుడూ శ్రీరంజని సీనియర్ జూనియర్ శ్రీరంజని శృతి శిల్పా శిరోద్కర్ శిల్ప శ్యామల గౌరి శిల్పా శెట్టి శృతిహాసన్ పావలా శ్యామల ష షాలిని షామిలి షర్మిలి షకీలా షీలా - పరుగు షమితా శెట్టి స సమంత సోనాల్ చౌహాన్ సోనాలి బింద్రే స్వప్న సయాషా(నటి) సావిత్రి సదా స్నేహ సిమ్రాన్ సలోని సంగీత - పెళ్లాం ఊరెళితే, విజయేంద్ర వర్మ, ఆయుధం, ఖఢ్గం సూర్య కాంతం సరిత కోవై సరళ సాక్షి చౌదరి సాక్షీ శివానంద్ సాగరిక సోనియా అగర్వాల్ సుహాసిని సుహాసిని (జూనియర్) (చంటిగాడు) సునయన సులక్షణ సుమలత సంఘవి సౌందర్య సురేఖా వాణి సునీత వర్మ సుమతి సమీరా రెడ్డి బి.సరోజా దేవి ఇ.వి.సరోజ సిల్క్ స్మిత స్మితా మాధవ్ స్మిత (గాయని) సుస్మితా సేన్ సుధ సుమ సుమన్ రంగనాధ్ సునందా భార్గవి సుకన్య సుప్రియ సుహాని కలిత సింధూర గద్దె సింధుజ సింధూ తులాని సింధు మీనన్ సీమ (నటి) సీత (నటి) సాధన సమీక్ష స్వర్ణ మాల్య సౌందర్య జయమాల హ హారిక (పాయల్ ఘోష్) హీరా రాజగోపాల్ హలం హేమ హేమా చౌదరి హన్సికా మోత్వాని హంసా నందిని హేమా మాలిని హ్రితికా శ్రీనివాస్‌, 2023లో వచ్చిన అల్లంత దూరాన, సౌండ్ పార్టీ సినిమాల్లో నటించిన ఆమె సినిమా నటి ఆమని మేనకోడలు. మూలాలు వెలుపలి లంకెలు వర్గం:తెలుగు సినిమా వర్గం:సినిమా జాబితాలు

ఉయ్యాలవాడ

https://te.wikipedia.org/wiki/ఉయ్యాలవాడ

ఉయ్యాలవాడ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన గ్రామం. అదే పేరుగల మండలానికి కేంద్రం.ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 31 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. గణాంకాలు 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1042 ఇళ్లతో, 4199 జనాభాతో 1395 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2123, ఆడవారి సంఖ్య 2076. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 749 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594613.పిన్ కోడ్: 518155. 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 4,002. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,044, స్త్రీల సంఖ్య 1,958, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 865 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఆళ్లగడ్డలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల నంద్యాలలోను, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం బనగానపల్లె లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం ఉయ్యాలవాడలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ముగ్గురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు ఉయ్యాలవాడలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 8 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. గ్రామ ప్రముఖులు (నాడు/నేడు) ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి:1857 నాటి మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్ధానికి పదేళ్ళ ముందే, బ్రిటిషు దుష్టపాలనపై ఎదిరించి తిరుగుబాటు చేసిన తెలుగు వీరుడు. బుడ్డా వెంగళరెడ్డి: (1840 - 1900) 1866 కాలంలో సంభవించిన కరువు కాలంలో ప్రజలు ఆకలితో కడుపు మాడి చనిపొతుంటే అతను తన సమస్తమును ఊడ్చి వారికి గంజి పోసి వారిని ఆదుకొన్నాడు.తన ఆస్తినంతా ధారపోసి ఎంతోమంది ప్రాణాల్ని కాపాడిన మహా దాత. ఇతను నంద్యాల జిల్లా ఉయ్యాలవాడ గ్రామ సంపన్న రైతు కుటుంబంలో నల్లపురెడ్డి, వెంకటమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. ఇతడు పెద్దగా చదవకపోయినా తల్లినుండి దానగుణాన్ని, దాని గొప్పదనాన్ని తెలుసుకున్నాడు.కళియుగ దాన కర్ణుడుగా ప్రసిధ్ధి చెందాడు. అందుకు అభినందన పూర్వకంగా ఆనాటి బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం అబినందించి ప్రసంశాపత్రాన్ని ఇచ్చింది భూమి వినియోగం ఉయ్యాలవాడలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 70 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 38 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 6 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 114 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1167 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1240 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 47 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు ఉయ్యాలవాడలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. ఇతర వనరుల ద్వారా: 47 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి ఉయ్యాలవాడలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు శనగలు, ప్రత్తి, వరి మూలాలు en:Uyyalawada

దొర్నిపాడు

https://te.wikipedia.org/wiki/దొర్నిపాడు

దొర్నిపాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా, దొర్నిపాడు మండలం లోని గ్రామం, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది మండల కేంద్రమైన దొర్నిపాడు నుండి 0 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 52 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1637 ఇళ్లతో, 6991 జనాభాతో 3182 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3456, ఆడవారి సంఖ్య 3535. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1757 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 95. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594557. గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,238. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,157, స్త్రీల సంఖ్య 3,081, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,398 ఉన్నాయి. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆళ్లగడ్డ లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం దొర్నిపాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. నాలుగు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదలకుండ మురికి కాలువలోకి కలపడం. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు దొర్నిపాడులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం దొర్నిపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1125 హెక్టార్లు వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 106 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 2 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 97 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1851 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1203 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 747 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు దొర్నిపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 747 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి దొర్నిపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు ప్రత్తి, శనగలు, జొన్నలు దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు అంకాలమ్మ గుడి ఎరుకల స్వామి గుడి ఆంజనేయ స్వామి గుడి మూలాలు వెలుపలి లింకులు

గోస్పాడు

https://te.wikipedia.org/wiki/గోస్పాడు

గోస్పాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లా గోస్పాడు మండలం లోని గ్రామం. ఈ మండలానికి కేంద్రం. పిన్ కోడ్: 518593 ఇది సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 18 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1093 ఇళ్లతో, 4496 జనాభాతో 1368 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2260, ఆడవారి సంఖ్య 2236. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1328 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 30. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594349.పిన్ కోడ్: 518502. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాల లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం గోస్పాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఇద్దరు నాటు వైద్యులూ ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతి పంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జల వనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు గోస్పాడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 6 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం గోస్పాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 74 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1288 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 876 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 416 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు గోస్పాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 329 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 86 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి గోస్పాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు వరి, జొన్నలు, శనగలు మూలాలు

కోవెలకుంట్ల

https://te.wikipedia.org/wiki/కోవెలకుంట్ల

కోవెలకుంట్ల,(కోయిలకుంట్ల, కోయలకుంట్ల అని కూడా అంటారు కానీ కోవెలకుంట్ల సరైన పేరు.)ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లా, కోవెలకుంట్ల మండలం లోని పట్టణం. కోవెలకుంట్ల పట్టణంపెన్నానది ఉపనదైన కుందూ నది ఒడ్డున, కర్నూలు నుండి 85 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది జిల్లా కేంద్రం నంద్యాల నుండి 38 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 5810 ఇళ్లతో, 23859 జనాభాతో 2097 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 11606, ఆడవారి సంఖ్య 12253. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 3874 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 754. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594507.పిన్ కోడ్: 518134.కోయిలకుంట్లకు చాల చరిత్ర ఉంది ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి అనే స్వాతత్ర్య సమర యోధుడిని కోవెలకుంట్ల జుర్రీరు నది ఒడ్డున వురి తీసారు బ్రిటీష్ పాలకులు. ఇక్కడ బస్ డిపొ ఉంది. ఈ బస్టాండ్ జిల్లాలో 3వ పెద్ద బస్టాండు. సి.కెనాల్ నీరు వల్ల వరి పంట బాగా పండుతుంది. విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఒక ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాలలోను, పాలీటెక్నిక్ బనగానపల్లెలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల బనగానపల్లె లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం కోయిలకుంట్ల లో ఉన్న ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు , 9 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం గ్రామంలో 9 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, మ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఐదుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. నాలుగు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి. తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది. పారిశుధ్యం గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు కోయిలకుంట్లలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి.. ఇక్కడ ఆంధ్రప్రదేశ్ రోడ్డు రవాణా సంస్థ బస్సు స్ఠేషన్ ఉంది.. ప్రతి రోజు హైదరాబాద్, బెంగళూరు, తిరుపతి, బళ్లారి కి బస్సు సౌకార్యం ఉంది. సమీప పట్టణాలకు, గ్రామాలకు ఈ డిపో నుండి బస్సులు సేవలు ఉన్నాయి. కోవెలకుంట్ల బస్టేషన్ నంద్యాల జిల్లాలో రెండవ అతిపెద్దది కోవెలకుంట్ల రైల్వే స్టేషన్ 2016 నుంచి అందుబాటులోకి వచ్చింది .ఈ స్టేషన్ నంద్యాల-యర్రగుంట్ల మార్గంలో ఉంది. ఇక్కడ నుండి ప్రతి రోజు తిరుపతి, గుంటూరు,విజయవాడ, కడప, ధర్మవరం కి రైలు సౌకర్యం ఉంది. ఈ మార్గంలో విద్యుత్ రైలు తిరుగుతున్నాయి.ప్రస్తుతం సింగిల్ ఎలక్ట్రిఫైడ్ లైన్ ఉండగా డబుల్ లైన్ పనులు ఇంకా ప్రారంభం కాలేదు మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం కోయిలకుంట్లలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 240 హెక్టార్ల వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 157 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 21 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 29 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 1647 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1654 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 44 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు కోయిలకుంట్లలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. బావులు/బోరు బావులు: 6 హెక్టార్లు ఇతర వనరుల ద్వారా: 38 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి కోయిలకుంట్లలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు శనగలు, జొన్నలు, కందులు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు పి.వి.సి. సంచులు గణాంకాలు 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 19,735. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 9,717, మహిళల సంఖ్య 10,018, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 4,230 ఉన్నాయి. మూలాలు వెలుపలి లింకులు