text
stringlengths 40
589k
|
|---|
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: හරිතාගාර වායු [/INST] හරිතාගාර වායු යනු වායුගෝලයේ ඇති වායූන් වන අතර ඒවා මගින් අභ්‍යාවකාශයට තාපය ගලායාම අඩු කරති. එමගින් ගෝලීය උෂ්ණත්වය වැඩිවීමට දායක වන අතර එය හරිතාගාර ආචරණය නම් වේ. හරිතාගාර වායු පෘථිවියේ උෂ්ණත්වය පවත්වා ගෙන යාමට අත්‍යවශ්‍ය වේ. එම වායූන්ගේ බලපෑම නැති වුවහොත් පෘථිවිය නියමිත කාල සීමාවට පෙර ඉතා ශීත වීමට හැක. එසේම හරිතාගාර වායූන්ගේ වැඩිවීමද පෘථිවියේ මාරක තත්ත්වයට උෂ්ණත්වය ඉහළ නැංවීමට හැකි වන අතර, වායුගෝලීය කාබන්ඩයෙක්සයිඩ් ප්‍රතිශතය 9651% වන සිකුරු ග්‍රහයාගේ මතුපිට උෂ්ණත්වය 4670C (8720f) වේ.
විවිධ ස්වභාවික හා කාර්මික ක්‍රියාවලීන් මගින් හරිතාගාර වායු නිපදවෙයි මෑත කාලීන වායුගෝලීය CO2 මට්ටම 380 ppmv වේ.
අයිස් මධ්‍යස්ථ පාදක වුණු සාම්පල සහ වර්තාවල කාලීන CO2 මට්ටම පූර්ව කාර්මික අවධියට ආසන්නම කාලය තුළ මට්ටමට වඩා 100 ppmv විය. ඒ කාලය තුළ මිනිස් බලපෑම නොසලකා හැරිය හැකි තරම් වේ.
හරිතාගාර වායු සහ හරිතාගාර ආචරණය
වායු ගෝලයෙහි හරිතාගාර වායු මගින් ඇති කරනු ලබන අවශෝෂක තිරූවල රටාවන් සහ සුර්යය විකිරණය හා ඉහළයන තාප විකිරණය මගින් ඒවායේ බලපෑම
සුර්යයා ලෝකය පෘතුවි පෘෂ්ඨයට ළගා වන විට එයින් කොටසක් අවශෝෂණය වී පෘථිවි පෘෂ්ඨය උණුසුම් කරනු ලබයි. පෘතුවි පෘෂ්ඨය සුර්යයාගේ පෘෂ්ඨයට වඩා බොහෝ සිසිල් නිසා එමඟින් සුර්යයාට වඩා දිගු තරංග ආයාමයක් සහිතව ශක්තිය විකිරණය කරනු ලබයි. එනම් උපරිමය මයික්‍රෝමිටර් 10 ක් පමණ වු අධෝරක්ත විකිරණ වේ. වායුගෝලය මගින් සුර්යයා මගින් නිකුත් කරන කෙටි කරංග ආයාමයක් සහිත තරංගවලට වඩා පෘථිවිය මඟින් නිකුත් කරන දිගු තරංග ආයාමයක් සහිත තාපය අවශෝෂණය කරනු ලබයි. මෙලෙස අවශෝෂණය කර ගන්නා ශක්තිය මගින් වායු ගෝලය උණුසුම් කරනු ලබන අතර එය පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් නිකුත් කරන සංවේදී වෙනත් තාපයන් මගින්ද උණුසුම් වේ. හරිතාගාර වායු මගින් දිගු තරංග ආයාම සහිත විකිරණ වර්ග අභ්‍යවකාශයේ ඉහළට සහ පෘථිවි පෘෂ්ඨය වෙතටද නිකුත් කරනු ලබයි. මෙලෙස පහලට නිකුත් කරන දිගු තරංග ආයාම සහිත විකිරණ මගින් හරිතා‍ගර ආචරණය ඇති කරනු ලබයි. මෙම යෙදුම ඇතැම් අවස්ථාවලදී මත භේදාත්මක වනුයේ මෙම ක්‍රියාවලිය නියම හරිතාගාරවල උෂ්ණත්වය ඉහළ නැංවීමට යොදා ගනු ලබන ක්‍රියාවලිය නොවන බැවිනි.
පෘතුවිය මත ඒවායෙහි බහුලතාවය අනුව වඩාත් සුලභ හරිතාගාර වායුන් නම්
ජල වාෂ්ප
කාබන්ඩයොක්සයිඩ්
මීතේන්
නයිට්‍රස් ඔක්සයිඩ්
ඕසෝන්
CFC
වඩාත්ම ශක්තිමත් හරිතාගාර වායූන් නම්
ජල වාෂ්ප - මෙමගින් 36% – 70% අතර ප්‍රමාණයක හරිතාගාර ආචරණයක් පොළොව මත ඇති කරනු ලබයි.
කාබන්ඩයොක්සයිඩ් - 9% - 26%
මීතෙන් - 4% - 9%
ඕසෝන් - 3% - 7%
ඇතැම් වායූන් මගින් යම්කිසි ප්‍රමාණයක හරිතාගාර ආචරණයක් ඇති කරන බවට ප්රකාශ කිරීම අපහසු වේ. එසේ වන්නේ හරිතාගාර ආචරණය ඇති වීම වායු වර්ග කිහිපයක එකතුවෙන් සිදු වන බැවිනි. අනෙකුත් හරිතාගාර වායූන් නම් නයිට්‍රික්ඔක්සයිඩ්, සල්ෆර්හෙක්සාෆ්ලුවොරයිඩ්, හයිඩ්‍රෝෆුලුවොරෝකාබන් සහ ක්ලෝරෝෆ්ලෝරෝකාබන් (වැඩිදුර විස්තර සඳහා හරිතාගාර වායු IPCC ලැයිස්තුව බලන්න)
වායුගෝලයෙහි ප්රධාන සංඝටකයන් වන නයිට්‍රජන් සහ ඔක්සිජන් වායු හරිතාගාර වායූන් නොවේ. මෙසේ වන්නේ එකම පරමාණු වර්ගයකින් අන්තර්ගත ද්වි අණුක නයිට්‍රජන් සහ ඔක්සිජන් වැනි වායු වර්ග අධෝරක්ත විකිරණ අවශෝෂණය හෝ මුදාහැරීමක් සිදු නොකරන බැවිනි. එසේ වන්නේ මෙකී අණු කම්පනය වීමේදී එහි ද්විධ්‍රැවීය චලිතයෙහි ශුද්ධ වෙනස් වීමක් ඇති නොවන බැවිනි. අණුක කම්පනයන් සිදු වන්නේ අධෝරක්ත කිරණවල ෆෝටෝනවල සංඛ්‍යාතවලට සමාන වූ ශක්තීන්ගේ වෙයි. විෂම න්‍යෂ්ටික ද්වී පරමාණුක අණු වන කාබන්මොනොක්සයිඩ් හි හයිඩ්‍රජන් ක්ලෝරයිඩ් වැනි අණු අධෝරක්ත කිරණ අවශෝෂණය කරගන්නා අතර ඒවා වායු ගෝලයෙහි ඉතා කෙටි කාලයක් පවතියි. මේ හේතුවෙන් ඒවා කැපී පෙනෙන ලෙස හරිතාගාර ආචරණය වෙත බලපෑමක් ඇති නොකරයි.
19 වන ශත වර්ෂය අගභාගයේදී සිදු කරන ලද පරීක්ෂණවලින් සොයා ගන්නා ලද්දේ නයිට්‍රජන් සහ ඔක්සිජන් අධෝරක්ත කිරණ අවශෝෂණය කර නොගන්නා බවත් කාබන් ඩයෝක්සයිටඩ් වැනි වෙනත් වායූන් අධෝරක්ත කිරණ අවශෝෂණය කර ගන්නා බවත්ය. 20 වන ශත වර්ෂයේ මුල භාගයේදී සොයා ගන්නා ලද පරිදි ප්රධානතම හරිතාගාර වායු පෘථිවියේ උෂ්ණත්වය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ නැංවීමට දායක වී ඇත.
හරිතාගාර වායු පිටවීම
ඇන්ටාටිකාවේ අයිස් හරයන්ගෙන් ලබාගත් මිණුම් පෙන්ණුම් කරන පරිදි කාර්මික වායු විමෝචනය ආරම්භයට ඉතා ආසන්න කාලයකදී වායුගෝලීය CO2 ප්‍රමාණය පරිමාව කොටස් දශලක්ෂයකට 280 පමණ විය. (ppm – ඒකක uL/L ලෙසට ඇතැම් විට භාවිතා වන අතර, පරිමා කොටස් දශලක්ෂ්‍යයකට කොටස් ලෙස භාවිතා වේ) එම සාම්පල වලින්ම ලබාගත් දත්ත පෙන්නුම් කරන්නේ ඊට ෙපර වර්ෂ 10000ක පමණ කාලයක් තුල CO2 සාන්ද්‍රනය 260 සිට 280 ppm අතර ප්‍රමාණයේ පැවති බවයි.
ෆොසිල වූ ශාක පත්‍රවල සාක්ෂි අධ්‍යයනයකදී යෝජනා වූයේ වර්ෂ 7000 – 10 000 පමණ පෙර CO2 මට්ටම විශාල වෙනස් වීමක් පෙන්ණුම් කර අතර එය 300 ppm ට වඩා ඉහළ වූ බවය. කෙසේ වෙතත් අනිත් තර්කය වූයේ මෙම සොයා ගැනීම් වල ක්‍රමාංකනය සහ අපවිත්‍රනය යන ප්‍රශ්න, සත්‍යය CO2 විචලතාවය පිළිබඳව ප්‍රශ්නයට වඩා වැඩියෙන් ඉපිල්ලී පෙනෙන බවයි.
කාර්මික විප්ලවය ඇරඹීමෙන් පසු හරිතාගාර වායු වර්ග කිහිපයක්ම වැඩි වීමක් පෙන්නුම් කළ අතර CO2 සාන්ද්රණය 100 ppm පමණ වැඩි විය. (280 ppm සිට 380 ppm) ප්රථම 50 ppm නැග්ම සිදුවී ඇත්තේ කාර්මික විප්ලවය ආරම්භයේ සිට1973 දක්වා වූ වසර 200 ක කාළය තුළය. ඊළග 50 ppm නැග්ම අවු 33 ක් තුළදී සිදු විය . ඒ 1973 සිට 2006 කාලය තුළය. බොහෝ නිරීක්ෂණයන් අන්තර්ජාල වායුගෝලීය රසායනික නිරීක්ෂණ දත්ත ගබඩා දැකිය හැක. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: අමල් බිසෝ [/INST]
රංගනය
ගාමිණී ෆොන්සේකා
වසන්ති චතුරාණි
විමල් කුමාර් ද කොස්තා
රන්ජන් මෙන්ඩිස්
අජිත් ජිනදාස
ශාන්ති ලේඛා
රුක්මණී දේවී
ෆර්ල් වාසුදේවි
සුජීව ලාල්
කරුණාරත්න හඟවත්ත
මර්වින් ජයතුංග
රින්ස්ලි වීරරත්න
සොමී රත්නායක
එල්සන් දිවිතුරගම
බී. ඇස්. පෙරේරා
චන්ද්‍රපාල ෆර්නෑන්ඩස්
ගීතයන්
අමල් බිසෝ දොර ඇරපන් - ඩබ්ලිව්. ඩී. අමරදේව, නන්දා මාලිනී (අජන්තා රණසිංහ)
හසරැලි මල් පීදේ - නීලා වික්රමසිංහ (සුනිල් ආරියරත්න)
අපි කොයි කවුරුත් - එච්.ආර්. ජෝතිපාල, වික්ටර් රත්නායක, අබේවර්ධන බාලසූරිය (ධර්මසිරි ගමගේ)
ගීත පොත් - ශාන්ති පොත්හල - මරදාන
ගීත තැටි - සිල්වලයින් රෙකෝඩ්බාර්
නිෂ්පාදනය
කැමරා සහාය - චන්ද්‍රලාල් මනමේන්ද්‍ර
සහාය සංස්කරණය - ඇන්ටන් ග්‍රෙගරි
වේශ නිරූපණය - කේ. සුබ්බයියා සහාය - ඇන්ඩෲ ප්‍රනාන්දු
කලා අධ්යක්ෂණය - ධර්මසේන හේමපාල සහාය එරල් කෙලී
නාමාවලිය සැකසුම - ලෙස්ලි කොස්තා
ශබ්ද පරිපාලනය - ජොර්ජ් මනතුංග (රාජ්ය චිත්‍රපට සංස්ථා චිත්‍රාගාරය)
ශබ්ද සහාය - ඩී. එම්. ඒ. ජයමාන්න, ඩබ්ලිව්. ජී. පොඩිමහත්තයා, නිමල් රණවක, ජී. ජී. ගාමිණී
රසායනාගාර පාලක - එස්. තිරනාවුකරසු (විජය චිත්‍රාගාරය)
රසායනාගාර සහාය - වී. සිවදාසන්
නිෂ්පාදන කළමනාකරු - පී. කරුණාදාස පෙරේරා
නිශ්චල ඡායාරූප - ඇම්. වී. සුබ්‍රමනියම්
ප්‍රදර්ශනය
සැවොයි, ලිඩෝ, සෙයින්ස්තාන්, වත්තල – නිල්මිණි, මහනුවර – රීගල් ඇතුළු 4 වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 16 කදී
1977 ටෙහෙරාන් උළෙල, 1978 බර්ලින්, පකිස්තාන් හා මදුරාසි විදෙස් උළෙල නියෝජනය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: අධ්‍යයන පුස්තකාලය [/INST] අධ්‍යයන පුස්තකාලය උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයකට අනුයුක්ත කර ඇති පුස්තකාලයක් වන අතර ඒ යටතේ අනුපූරක අරමුණු ලෙස පාසලේ විෂය මාලාව සඳහා සහය වීම සඳහා සහ විශ්වවිද්යාල පීඨ සිසුන් හා පර්යේෂණ සහාය සඳහා යොදා ගැනේ.
පුස්තකාල වර්ග </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්රී ලංකාවේ 14 වන මහ බැංකු අධිපතිවරයා පත්කිරීමේ අර්බුදය [/INST] 14 වන ශ්රී ලංකා මහ බැංකු අධිපතිවරයා පත් කිරීමේ සිදුවීම ඉතිහාසයේ අන් කවරදාටත් වඩා රට තුළ ඉමහත් ආන්දෝලනයක් ඇති කළ සිදුවීමක් බවට පත්විය. ඒ එම ධූරයේ කටයුතු කළ අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ ධූර කාලය සම්බන්ධයෙන් චෝදනා එල්ල වීමත් සමඟ ඔහුගේ ධූර කාලය දිගු කිරීම පිළිබඳව ඇතිවූ අර්බුද හේතුවෙනි. ඇතැමුන් මෙම තත්වය යහපාලන ආණ්ඩුව තුළ දේශපාලන අර්බුදයක් උද්ගත වීමේ තත්වයක් ලෙස පෙන්වා දීමට උත්සාහ කළ අතර තවත් පිරිසක් එය ජනාධිපති මෛත්රීපාල සිරිසේන මහතා සහ අග‍්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්රමසිංහ මහතා අතර පවතින අර්බුදයක් ලෙස හුවා දැක්වීමට ද කටයුතු කළ බව පෙනේ. මෙම මතභේදාත්මක තත්වය මත අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ ධූර කාලය දිගු නොකරමින් ඒ සඳහා ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතා ජූලි මස 2 වන දා ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කළ නමුත් එම පත්වීම පිළිබඳව ද විවිධ පාර්ශව සිය අප‍්‍රසාදය පළකරන ලදි. කෙසේ වුවත් දින ගණනාවක් පුරා සමාජයේ ප්රමුඛ අවධානය දිනාගත් මෙම මහ බැංකු අධිපතිවරයා පත්කිරීමේ ක‍්‍රියාදාමය පිළිබඳව විශ්ලේෂණාත්මක විග‍්‍රහයක නියැලීම වැදගත් වන අතර මේ ඒ සඳහා තබන සටහනකි.
ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව
මෙරට ප්රධානතම මූල්‍ය ආයතනය වන ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව 1949 අංක 58 දරන මුදල් නීති පනත යටතේ ලංකා මහ බැංකුව නමින් පිහිටවූ අතර 1950 අගෝස්තු 28 දින එහි මෙහෙයුම් කටයුතු ආරම්භ කරන ලදි. එය ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව ලෙස නැවත නම් කරන ලද්දේ 1985 වසරේදීය. එහි ප‍්‍රධානියා මහ බැංකු අධිපතිවරයා වන අතර මුදල් අමාත්‍යවරයාගේ නිර්දේශය මත ජනාධිපතිවරයා විසින් මහ බැංකු අධිපතිවරයා පත් කිරීම සිදුවේ. ඒ වසර 6 ක ධූර කාලයක් සඳහාය. ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව ප්රධාන අරමුණු ද්විත්වයක් ඔස්සේ ක්රියාත්මක වන අතර එම අරමුණු වන්නේ ආර්ථික සහ මිල ස්ථායිතාව පවත්වාගැනීම සහ මූල්‍ය පද්ධතියේ ස්ථායිතාව පවත්වාගෙන යාම වේ.
අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ පත්වීම
අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතා මෙරට 13 වන මහ බැංකු අධිපතිවරයා වශයෙන් එම ධූරයට පත් වන්නේ 2015 වර්ෂයේ ජනවාරි මස මෛත්රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත්වීමත් සමඟිනි. ඒ එම ධූරයේ වසර 9 ක් කටයුතු කළ අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහතාගේ අනුප‍්‍රාප්තිකයා වශයෙනි. කෙසේ වුවත් මහ බැංකු අධිපතිවරයෙකුගේ වසර 9 ක දීර්ඝ ධූර කාලයකින් පසුව සිදුවන අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ පත්වීම මෛත්රීපාල සිරිසේන මහතාගේ ජනපති ධූර ප‍්‍රාප්තියත් සමඟ මෙරට දේශපාලන ප‍්‍රවාහය තුළ ”යහපාලනය” සලකුණු කිරීමට ආරම්භ කළ ක‍්‍රියාවලියේ අතිශය වැදගත් පත් කිරීමක් ලෙස සැලකිය හැකි අතර එනිසාම එම ධූර කාලය පිළිබඳ එල්ල වූ චෝදනා යහපාලන ආණ්ඩුවට එරෙහිව එල්ලවන චෝදනා බවට පත්වීම අපේක්ෂා කළ යුතු තත්වයකි.
අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතා රාජකීය විද්‍යාලයේ ආදි ශිෂ්‍යයෙකු වන අතර ආර්ථික විද්යාව පිළිබඳ සිය උසස් අධ්‍යාපනය සම්පූර්ණ කරනු ලබන්නේ ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාලය තුළිනි. එතුමා මෙරට මහ බැංකු අධිපතිවරයා වශයෙන් පත් කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ආර්ථික ක්ෂේත්රය තුළ ඔහු සතුවූ අත්දැකීම් හේතු වූ බව පැවසිය හැකිය. එනම් විදේශීය මූල්‍ය ආයතනවල සේවය කිරීමෙන් ලද අත්දැකීම් පිළිබඳ විශ්වාසය තබමින් වසර ගණනාවක සිට මෙතුමා සහ රනිල් වික්රමසිංහ මහතා අතර පැවති සම්බන්ධතාව මත මෙරට ආර්ථික ක්ෂේත්රය ගොඩනැඟීම සඳහා මෙම පත්කිරීම සිදුවූ බව පැවසිය හැකිය. එසේම 2001 වසරේ සිට 2004 වසර දක්වා රනිල් වික්රමසිංහ මහතා අග‍්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස කටයුතු කරන සමයේ දී අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතා ශ්රී ලංකා ආයෝජන මණ්ඩලයේ (BOI) සභාපතිවරයා ලෙස ද කටයුතු කර තිබේ.
අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ ධූර කාලය තුළ දී එල්ල වූ චෝදනා
මහ බැංකු අධිපතිවරයා ලෙස පත්වූ අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතා එම ධූරයේ කටයුතු කළ කාල සීමාව තුළ සිදුවූ භාණ්ඩාගාර බැඳුම්කර ගනුදෙනුවලට අදාළව අක‍්‍රමිකතා සිදුවූ බවට චෝදනා එල්ලවීම හේතුවෙන් සමාජයේ විවිධ පාර්ශව වෙතින් ඊට එරෙහිව විරෝධය පැනනැඟීම ”යහපාලන” රජයේ ප‍්‍රතිපත්තීන්ට එල්ල වූ ප්රබල පහරක් විය. ඒ බැඳුම්කර ගනුදෙනුවල දී ඔහුගේ බෑනාට සම්බන්ධ සමාගමකට වාසි සහගත වන අයුරින් කටයුතු කළ බවට ඔහුට එරෙහිව චෝදනා එල්ල වූ බැවිනි. එනිසා යහපාලන ප‍්‍රතිපත්තීන්ට අනුකූල වෙමින් මෙම චෝදනා පිළිබඳව සොයා බලා වාර්තා කිරීම සඳහා අග‍්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් තිදෙනෙකුගෙන් සමන්විත කමිටුවක් පත්කරන ලදි. තව ද මේ සම්බන්ධව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පෙත්සමක් ද ගොනු වූ අතර විශේෂයෙන්ම පාර්ලිමේන්තුවේ කෝප් කමිටුව මඟින් ද මේ සම්බන්ධව විමර්ශනයක් සිදු කිරීමට කටයුතු කරන ලදි. එසේම විගණකාධිපතිවරයාගෙන් ද ඒ පිළිබඳව වාර්තාවක් කැඳවීමට ද කටයුතු කරන ලදි.
14 වන අධිපතිවරයා පත්කිරීමේ අර්බුදය
අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතාගේ ධූර කාලය අවසන් වීමත් සමඟ ඔහුගේ ධූර කාලය දීර්ඝ කිරීමට කටයුතු කරන බවට රාවයක් පැතිර යාම තුළ ඔහුගේ සමයේ දී සිදුවූ බවට පැවසෙන අක‍්‍රමිකතා පිළිබඳ කරණු ඉස්මතු වීම නිසා විවිධ පාර්ශව වෙතින් පැනනැඟුණු ප්රබල විරෝධය හමුවේ අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහතා නැවත මහ බැංකු අධිපති ධූරයට පත් නොකරන බවට තීරණය වීමත් සමඟ එම ධූරය සඳහා නම් කිහිපයක්ම යෝජනා විය. ඒ අනුව නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය ඉරාන් වික‍්‍රමරත්න මහතා එම ධූරයට පත් කර ඔහුගෙන් හිස්වන මන්ත්රී ධූරය රෝසි සේනානායක මහත්මිය මඟින් පුරවන බවට කතාබහක් ඇති වුවත් ඔහු ඒ සඳහා ඉදිරිපත් නොවන බවට ප්රකාශ වීමත් සමඟ මහ බැංකු අධිපති ධූරයට පත් කිරීම සඳහා යෝජනා වූයේ ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතාගේ නාමයයි. එතුමා මහ බැංකුවේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙක් වූ අතර නිල නොවන ආරංචි මාර්ග මඟින් ප්රකාශ වූයේ එම පත්කිරීම සිදු කිරීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා සූදානම් වූ නමුත් එයට අග‍්‍රාමාත්‍යවරයා අකමැති වූ බවයි.
ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතාගේ පත්වීම
කෙසේ වුවත් සියලු පාර්ශවයන්ගේ එකඟත්වය මත ජූලි මස 2 වන දා ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතා නව මහ බැංකු අධිපතිවරයා ලෙස ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කළ බව ප්රකාශ විය. ඒ අනුව මෙරට 14 වන මහ බැංකු අධිපතිවරයා ලෙස පත්වූ ආර්ථික විශේෂඥයෙකු වන ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතා රාජකීය විද්‍යාලයේ සහ එංගලන්තයේ හැරෝ විද්‍යාලයේ ආදි සිසුවෙකු වන අතර එංගලන්තයේ කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් තම මූලික උපාධිය ලබා සසෙක්ස් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ආචාර්ය උපාධිය ලබාගෙන තිබේ. 1973 වසරේ දී ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවට සම්බන්ධ වන මෙතුමා එහි ආර්ථික පර්යේෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ද බැංකු අධීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ද සේවය කළ අතර 1981 වසරේ දී මුදල් හා ක‍්‍රමසම්පාදන අමාත්‍යංශයේ සේවයට එක්වී ඉන්පසුව 1990 වසරේ සිට 2008 වසර දක්වා පොදු රාජ්ය මණ්ඩල ලේකම් කාර්යාලයේ අධ්‍යක්ෂක සහ ආර්ථික කටයුතු අංශයේ නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ යන තනතුරු හොබවා තිබේ. එසේම වර්තමානයේ දී වඩාත් කතාබහට ලක්වන ETCA ගිවිසුමේ උපදේශකවරයෙක් ලෙස ද මෙතුමා කටයුතු කළ බව පැවසේ.
ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතාට එල්ල වූ චෝදනා
ආර්ථික ක්ෂේත්රය සම්බන්ධව මෙතුමා සතු මෙම සියලූ සුදුසුකම් සහ විශේෂඥභාවය අභිබවා මෙතුමාගේ පත්වීමත් සමඟ මෙතුමා සේවය කළ බව කියැවෙන ආයතනයක් සම්බන්ධව මතභේදාත්මක කරුණක් ඇතැම් පාර්ශව විසින් හුවා දක්වමින් මෙතුමාගේ පත්වීම පිළිබඳව ද විරෝධය ප්රකාශ කරන්නට විය. එනම් රාජ් රාජරත්නම් නැමැති ව්‍යාපාරිකයාගේ ගැලියන්නම් සමාගමේ උපදේශකවරයෙකු ලෙස මෙතුමා කටයුතු කර ඇති බව සහ එම ව්‍යාපාරිකයා ඇමරිකාවේ දී වසර 11 ක සිර දඬුවමකට ලක්ව සිටින බවයි. ඒ අනුව කුමාරස්වාමි මහතාට විරුද්ධව එල්ල වන කරුණු මත පදනම්ව විශ්වවිද්යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සංගමය ඇතුළුව ඇතැම් පාර්ශව මෙම පත්වීම සම්බන්ධව දැඩි විරෝධයක් දක්වා සිටි අතර සාධාරණ සමාජයක් උදෙසා වූ ජාතික ව්‍යාපාරය සහ ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ ඇතැම් පාර්ශව මෙම පත්වීම ඔවුන් විසින් පිළිගන්නා බව ප්රකාශ කර තිබේ.
සමාලෝචනය
කෙසේ වුවත් කුමාරස්වාමි මහතා එම තනතුරේ වැඩ භාර ගැනීමෙන් පසුව පැවැත්වූ පළමු මාධ්ය සාකච්ඡාවේ දී රාජ් රාජරත්නම් තමාගේ මිතුරෙක් බව එතුමා විසින් ප්රකාශ කර තිබේ. එහෙත් මෙම පත්වීම පිළිබඳ යම් යම් ජාතිවාදී අදහස් ප්රකාශ වුවත් මෛත්රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාගේ මෙම පත්කිරීම ඔස්සේ සුදුසු පුද්ගලයන් සුදුසු තනතුරුවලට පත්කිරීම ජාති හෝ ආගම් ආදී වූ පටු සාධක මත පදනම් වෙමින් වැළකී සිටීම සිදු නොකළ යුතු බවට කදිම ආදර්ශයක් සපයා දී තිබේ.
ආශ්රිත මූලාශ්‍ර
මේ අඩවිත් බලන්න
Arjuna Mahendran
Indrajit Coomaraswamy
http://ravaya.lk/?p=15773
බාහිර සබැඳි
Central Bank of Sri Lanka
ශ්රී ලංකාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 1976 [/INST] යුරෝපයේ මෙම වසරෙහි ගිම්හානය විශේෂයෙන් දිගු, උණුසුම් සහ වියළි බවක් දැක්වීය.
ග්‍රෙගරි දිනදසුනේ අවුරුදු </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඊජිප්තුවේ ෆරීඩා [/INST] ෆරීඩා රැජින (උපත සෆීනාස් සුල්ෆිකාර් ලෙස 1921 සැප්තැම්බර් 5 – 1988 ඔක්තෝබර් 16) (අරාබි: صافيناز ذوالفقار) යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ෆාරූක් රජුගේ පළමු බිරිඳයි. ආසන්න වශයෙන් වසර එකොළහක් පමණ ඇය ඊජිප්තුවේ රැජින ලෙස කටයුතු කළා ය.
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
|-
ඊජිප්තු වල්ලභ රැජිනියෝ
ඊජිප්තු කලාකාරිනියෝ
1921 උපත්
1988 මරණ
ඊජිප්තු චිත්ර ශිල්පියෝ
තුර්කි සම්භවයක් සහිත ඊජිප්තු ජනයා
ලියුකේමියාව නිසා සිදුවූ මරණ
ඊජිප්තුවේ ෆාරූක්
ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවේ ජනයා
20වන සියවසේ ඊජිප්තු චිත්ර ශිල්පියෝ
20වන සියවසේ කලාකාරිනියෝ
ප්‍රංශය වෙත ඊජිප්තු සංක්‍රමණිකයෝ
ලෙබනනය වෙත ඊජිප්තු සංක්‍රමණිකයෝ </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: දිස්ත්‍රික් මහ රෝහල - මාතර [/INST] දිස්ත්‍රික් මහ රෝහල - මාතර, ශ්රී ලංකාවේ පිහිටි රෝහලකි.
ශ්රී ලංකාවේ රෝහල් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ක්ෂිතිජය [/INST] ක්ෂිතිජය යනු පෘථිවිය සහ අහස වෙන් කරන්නාසේ ගම්‍යමාන රේඛාව වෙයි. බොහෝ ස්ථාන වලදී, ගස්, ගොඩනැගිලි, කඳු ආදියෙන් සත්‍ය ක්ෂිතිජය සැඟවී ඇති බැවින්, පෘථිවිය හා අහස වෙන් වන්නා ලෙස පෙනෙන්න හැඳින්වෙන්නේ දෘශ්‍ය ක්ෂිතිජය ලෙසිනි. වෙරළෙහි සිට මුහුද දෙස බලන කල්හී, ක්ෂිතිජයට සමීපතම මුහුදේ කොටස හැඳින්වෙන්නේ ඈත දියඹ ලෙසිනි.
පෙනුම සහ භාවිතය
මුහුද මතින් දෘශ්‍ය ක්ෂිතිජයට ඇති දුර ඓතිහාසික වශයෙන් අතිශයින් වැදගත් වූයේ, ගුවන් විදුලි තාක්ෂණය සහ දුරරේඛණ තාක්ෂණය ප්‍රවර්ධනය කෙරුමට පෙර, එයි විසින් ගම්‍යමාන කරවූයේ සන්නිවේදනයේ සහ දෘෂ්ටියෙහි උපරිම පරාසය වන බැවිනි .
ක්ෂිතිජයට දුර
වායුගෝලීය වර්තන ආචරණය නොසලකා හරිමින්, පෘථිවියෙහි පෘෂ්ඨයට සඹිප නිරික්ෂකයෙකු හා සිට ක්ෂිතිජයට ඇති දුර
පමණ වන අතර, මෙහි d යනු දුර කිලෝමීටර වලින් සහ h යනු පොළෝ මට්ටමෙහි සිට උස මීටර වලින් වෙයි.
නිදසුන්:
h = (සාමාන්‍ය ඇස්-මට්ටම් උස) සහිතව පොළොවෙහි සිට ගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
h = සහිතව පොළොවෙහි සිට ගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
කොළඹ ප්‍රදීපාගාරය ( උසැති) මත සිටගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
උසින් වන කුඩා කන්දක් හෝ කුළුනක් මත නැග සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
කොළඹ ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථාන ගොඩනැගිල්ල ( උසැති) මත සිටගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
පිදුරුතලාගල ( උසැති) මත සිටගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
d යන පරාමිතිය සැතපුම් වලින්
සහ h පරාමිතිය අඩි වලින් දැක්වෙන විට,
යන්නෙන් ක්ෂිතිජය දැක්වෙයි.
වර්තනය නොසිදුයේ යැයි උපකල්පනය කොට, නිදසුන් ලෙසින්:
(5.583 අඩි) සහිතව සාමාන්‍ය ඇස්-මට්ටම් උසකින් පොළොවෙහි සිට ගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
උසින් වන කුඩා කන්දක් හෝ කුළුනක් මත නැග සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
සමනල කන්ද ( උසැති) මත සිටගෙන සිටින නිරික්ෂකයෙකු සඳහා, ක්ෂිතිජය පිහිටන්නේ දුරකිනි.
ජ්‍යාමිතික ආකෘතිය
පෘථිවිය යනු වායුගෝලයක් නොමැති ගෝලයක් යැයි උපකල්පනය කළහොත්, ක්ෂිතිජයට දුර පහසුවෙන් ගණනය කළ හැක. (පෘථිවියෙහි වක්‍රතා අරය සත්‍ය වශයෙන්ම සමකය සහ ධ්‍රැව අතර 1% කින පමණ විචලනය වන බැවින්, වර්තනය නොමැති යයි උපකල්පනය කළද මෙම සමීකරණය උදක්ම නිවැරැදි නොවෙයි.)
සටහන් සහ ආශ්රිත </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මුලතිව් මැතිවරණ බලප්‍රදේශය [/INST] මුලතිව් මැතිවරණ බලප්‍රදේශය ජූලි 1977 සහ පෙබරවාරි 1989 අතරතුර ශ්රී ලංකාවෙහි මැතිවරණ බලප්‍රදේශ අතුරින් එකක් විය. මෙම මැතිවරණ බලප්‍රදේශය නම් ලද්දේ උතුරු පළාතේ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කයේ, මුලතිව් නගරය අනුව යමිනි . ශ්රී ලංකාවේ 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව විසින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් තෝරා පත්කර ගැනුම සඳහා සමානුපාතික නියෝජන මැතිවරණ ක්‍රමය හඳුන්වාදෙන ලදි . එවිට පැවැති බොහෝ දුරට ඒක-මන්ත්රී මැතිවරණ බලප්‍රදේශ වූ බලප්‍රදේශ 160 වෙනුවට බහු-මන්ත්රී මැතිවරණ බලප්‍රදේශ 22 ක් ඇති කරන ලදි. සමානුපාතික නියෝජනය යටතේ පැවැත්වුණු පළමු මැතිවරණය වන 1989 මහා මැතිවරණයේදී මුලතිව් මැතිවරණ බලප්‍රදේශය වෙනුවට වන්නි බහු-මන්ත්රී මැතිවරණ බලප්‍රදේශය ආදේශ කරනු ලැබුව ද බහු-මන්ත්රී මැතිවරණ බලප්‍රදේශය තුළ ඡන්ද බලප්‍රදේශයක් ලෙස මුලතිව් දිගටම පවතියි.
1977 පාර්ලිමේන්තු මහා මැතිවරණය
21 ජූලි 1977 දිනදී පැවැත්වුණු අටවන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙහි මෙම මැතිවරණ බලප්‍රදේශය සඳහා ප්රතිඵල:
ආශ්රිත
ශ්රී ලංකාවේ පැරණි මැතිවරණ බලප්‍රදේශ
මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සහාධිපත්‍ය [/INST] සහාධිපත්‍ය යනු නිවාස බුක්තිය සහ අනෙකුත් ඉඩකඩම් දේපොළක (සාමාන්යයෙන් මහල් නිවාස සංකීර්ණයක්) විවිධ කොටස්වල අයිතිය වෙනවෙනම පුද්ගලයින් සතුවීමයි. පොදු කොරිඩෝ, තාපන පද්ධතිය, සෝපාන, සහ බාහිර ප්රදේශවල පොදු පහසුකම් ඉඩම් ප්රවේශ භාවිතය පුද්ගලයා හිමිකම ආශ්රිත නෛතික අයිතිවාසිකම් යටතේ ක්රියාත්මක වේ. මෙම අයිතීන් එක්ව මුළු කෑල්ලක් අයිතිය නියෝජනය කරන නිවාස හිමිකරුවන්ගේ සංගමයක් විසින් පාලනය වේ.
නිවාස හිමිකරුවන්ගේ සංගම්
ආශ්රිත ලිපි
ඉඩකඩම් දේපොළ
වැඩිදුර කියවීම්
සහාධිපත්‍ය කළමනාකරණ අධිකාරිය, ශ්රී ලංකා </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පොප් චිත්ර කලාව [/INST] පොප් චිත්ර කලාව යනු, 1950 ගණන් වල මැද භාගයෙහිදී බ්‍රිතාන්‍යයෙහිදී සහ 1950 ගණන් වල අවසන් භාගයෙහිදී එක්සත් ජනපදයෙහිදී ඉස්මතුවූ කලා ව්‍යාපාරයකි. බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතික කලා විචාරක ලෝරන්ස් ඇලෝවේ විසින් ලියන ලද රචනයකට මෙම පොප් කලාව යන යෙදුම නිර්මාණය කිරීමේ ගරුත්වය හිමිවේ. නමුත් එහි දක්වා තිබුණේ ‘ජනපි‍්‍රය පොදුජන සංස්කෘතිය’ යනුවෙනි. කෙසේනමුත් පොදුජන සංස්කෘතිය සහ පොප් කලාව ශාස්ත‍්‍රසම්මත කලා ආකෘතියක් ලෙස තර්කකර සිටි පිරිස අතර අලෝවේ ඉදිරියන්ම විය. පොප් කලාව 20 වන සියවසේ බිහිවූ ප්රධානතම කලා ව්‍යාපාරයන්ගෙන් එකක් වෙයි. දැන්වීම්කරණය සහ චිත්ර කථා වැනි ජනපි‍්‍රය පොදුජන සංස්කෘතියේ තේමාවන් සහ ශිල්පක‍්‍රමයන් විසින් හැඩගස්වනු ලැබූ පොප් කලාව එවකට අධිපතිත්වය දැරූ අධිතාත්විකවාදී ප‍්‍රකාශනවාදයට දක්වන ලද ප්රතිචාරයක් විය. පොප් කලාව පොප් සංගීතය මෙන්ම කලාවේ ප‍්‍රභූත්ව සංස්කෘතියට ප‍්‍රතිපක්‍ෂව ජනපි‍්‍රය ප‍්‍රතිරූපයන් යොදාගැනීම අරමුණු කරගන්නා ලදී. චිත්ර ශිල්පියාගේ ප‍්‍රකාශක හස්තය වෙනුවට ප‍්‍රතිනිෂ්පාදවය කිරීමේ යාන්ත්රික ක‍්‍රමවේදයන් සහ අනුවාදය කිරීමේ ශිල්පක‍්‍රමයන් භාවිතයට ගැනීමට සිත්තරුන් පෙළඹීම මෙහිදී දැකගත හැකිවිය. පොප් කලාව පුළුල් නරඹන්නන් පිරිසක් ඉලක්කකර ගන්නා ලදී.
පොප් කලාවේ වැඩි ප්රමාණයක් බෙහෙවින්ම ශාස්ත‍්‍රාලීය ලෙස ලෙස සලකනු ලැබේ. එයට හේතුව එහි අසම්මත සංවිධානාත්මක පරිචයන් හේතුවෙන් එය තේරුම් ගැනීම ඉතා අසීරු වීමයි. පොප් කලාව අවසන් නූතන කලා ව්‍යාපාරය ලෙසින් සැලකෙන අතර එබැවින්ම පශ්චාත් නූතන කලාවේ පූර්ව නිමිත්ත ලෙසින්ද හඳුන්වනු ලැබේ. සමහර පොප් කලාකෘතීන් පශ්චාත් නූතන කලාවේ මුල්ම ප‍්‍රකාශනයන් ලෙසින්ද හඳුන්වනු ලැබේ.
සටහන් හා ආශ්රිත
තවදුරටත් කියවීම්
Lucy R. Lippard, Pop Art, with contributions by Lawrence Alloway, Nancy Marmer, Nicolas Calas, Frederick A. Praeger, New York, 1966.
Haskell, Barbara. BLAM! The Explosion of Pop, Minimalism and Performance 1958-1964. New York: W.W. Norton & Company, Inc. in association with the Whitney Museum of American Art, 1984.
බාහිර සබැඳි
Brooklyn Museum Exhibitions: Seductive Subversion: Women Pop Artists, 1958–1968, Oct. 2010-Jan. 2011
Brooklyn Museum, Wiki/Pop
පෙරටුගාමී කලාව
නූතන කලාව
කලා ව්‍යාපාරයන්
බටහිර කලාව
බ්‍රිතාන්‍ය කලාව
නූතනවාදය
සමකාලීන කලාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: නේනාවලී ලෙන් [/INST] නේනාවලී ලෙන්, හෙවත් ඛඩ්සාම්බ්ලේ ලෙන් පිහිටා ඇත්තේ ඉන්දියාවේ රායිගාඩ් හි සුධාගාඩ් නම් ප්‍රදේශයේ ය. බෞද්ධ ලෙන් 37කින් යුත් මෙම සමූහය පාලි සිට 35 km පමණ දුරින් පිහිටියේ ය. මෙම ලෙන් ක්රි.පූ. පළමු සියවසට අයත් යැයි සැලකේ.
ආශ්‍රේයයන්
ඉන්දියාවේ බෞද්ධ ලෙන්
මහාරාෂ්ට්‍රයේ ලෙන්
ඉන්දියානු ශෛලමය ගෘහනිර්මාණ ශිල්පය
ඉන්දියාවේ පැරණි ජනාවාස පැවති ස්ථාන
ඉන්දියාවේ බෞද්ධ වන්දනා ස්ථාන </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: අමාවතුර [/INST] අමාවතුර, ගුරුළුගෝමිගේ නිර්මාණයකි.අමාවතුර ග්‍රන්ථය රචනා කරලන ලද්දේ ගුරුළුගෝමීන් විසිනි. ඒ පිළිබඳව ග්‍රන්ථාවසානයේ දක්වා ඇත. “ගුරුළුගෝමීන් විසින් කරන ලද අමාවතුර නම් පුරිසදම්මසාරථී පද වර්ණනා නිමි” මෙහි රචනා කාලය පොළොන්නරු රාජ්ය සමයේ අවසාන කාලච්ඡේදය ලෙස පිළිගැනේ. අමාවතුර කතුවරයාගේ ග්‍රන්ථ පරමාර්ථය ඔහු ග්‍රන්ථාරම්භයේ නිශ්චිත කොට ඇත.
“බුදුගුණ අනන්ත වන බැවින් නව ගුණ හැම කියත් නො පිළිවනින් මෙහි මුල් පුරිසදම්මසාරථී යන පදය ගෙන අප බුදුන් පෙරුම් පුරා බුදුවැ දෙව්රම් වෙහෙර පිළිගෙනැ එහි වෙසෙමින් තුන්ලොව්හි සැරිසැරැ විෂමපුරුෂයන් දමා අමාමහනිවන් පැමිනවූ සේ නොවියත් හුදී ජනන් සඳහා සියබසින් මා විසින් සැඛෙවින් දක්වනු ලැබේ”
පුරිසදම්මසාරථී ගුණය විස්තෘත කරනු වස් මෙම අමාවතුර ග්‍රන්ථය ප්‍රකරණය කළ බව දැක්විය හැක. මෙහිදී තත්කාලීන ග්‍රන්ථකරණයේ පුනරුදයක් තිබූ බව බුත්සරණ, ප්‍රදීපිකාව ආදී ග්‍රන්ථ උදාහරණ සපයයි. මෙහිදී මෙම ග්‍රන්ථය දහම් පුස්ථකයක් ලෙස ද දැක්විය හැක. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පූජා භාට් [/INST] පූජා භාට් (උපත 1972 පෙබරවාරි 24) යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ඉන්දියානු චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂිකාවක, හඬ ශිල්පිනියක, නිළියක, නිරූපිකාවක සහ චිත්‍රපට නිර්මාණශිල්පිනියකි. ජාතික චිත්‍රපට සම්මාන දෙකක් ඇතුළත්ව, සම්මාන ගණනාවකට හිමිකමි කියන ඇය, භාට් පවුලේ ඉන්දියානු චිත්‍රපට නිර්මාණකරුවකු වන මහේශ් භාට්ගේ දියණියයි. භාට් ඇගේ ප්රථම ප්රධාන චරිතය නිරූපණය කළේ 1989 මහේශ් භාට්ගේ රූපවාහිනී චිත්‍රපටයක් වූ ඩැඩී තුළ ය. එම චිත්‍රපටය සඳහා ඇයට හොඳමා කාන්තා රංගන ප්‍රවිෂ්ටය වෙනුවෙන් ලක්ස් වසරේ නවල මුහුණ සඳහා ෆිල්ම්ෆෙයාර් සම්මානය හිමි විය.
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
1972 උපත්
ජීවත්වන්නෝ
ඉන්දියානු චිත්‍රපට නිළියෝ </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 2012 ඉන්දියානු සාගරය භූමිකම්පාව [/INST] 2012 ඉන්දියානු සාගරය භූමිකම්පාව යනු 2012 අප්‍රේල් 11 වන බදාදා, ප්‍රාද්ශීය වේලාවෙන් 15:38 ට ඉන්දුනීසියානු අචේ ප්‍රාන්තය අසබඩ හටගත් 8.6-විශාලත්වයෙන් යුතුවූ මුහුද යට භූමිකම්පාවකි. ඉන්දියානු සාගරය අවට කලාපය සඳහා නිකුත් කෙරුනු සුනාමි අනතුරු ඇඟවීම මේ වන විට තත්ත්වයෙන් පහත හෙළා හෝ අවලංගු කොට හෝ ඇත.
ආශ්රිත
ඉන්දුනීසියාවේ භූමිකම්පා
2012 භූමිකම්පා
සුමාත්‍රාවේ මහෝතෙරපුම් භූමිකම්පා
2012 දී ඉන්දුනීසියාව
ඉන්දියානු සාගරයෙහි ඉතිහාසය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 726 [/INST] ග්‍රෙගරි දිනදසුනේ අවුරුදු </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: කොයින්රාඩ් එල්ස්ට් [/INST] කොයින්රාඩ් එල්ස්ට් (උපත 1959 අගෝස්තු 7) බෙල්ජියම් පෙරදිගවාදියෙකු වන අතර පොත් විස්සකට අධික සංඛ්‍යාවක කතුවරයා වේ. ඔහු හින්දු, ආගම, දේශපාලනය සහ ඉතිහාසය පිළිබඳ පොත් ලියා ඇත.
Bibliography
(Also included in Vinay Chandra Mishra and Parmanand Singh, eds.: Ram Janmabhoomi Babri Masjid, Historical Documents, Legal Opinions & Judgments, Bar Council of India Trust, Delhi 1991.)
IndiaStar: Koenraad Elst's "Ayodhya and After" review
Desicritics.org: Book Review: Decolonizing the Hindu Mind, Dr. Koenraad Elst, Part I
New edition: Why I killed the Mahatma : uncovering Godse Why I killed the Mahatma : uncovering Godse's defence (New Delhi : Rupa, 2018.)
Lewiston, New York ; Lampeter, Wales : Edwin Mellen Press, [2016]
Pourquoi j’ai tué Gandhi, examen critique de la défense de Nathuram Godse par Koenraad Elst, Les Belles Lettres
Book review: 'Ayodhya: The Finale'
(2015)
Still no trace of an Aryan invasion : a collection on Indo-European origins . Aryan Books International, 2018.
Hindu Dharma and the Culture Wars. Rupa (2019)
Het boek bij het Boek (“The companion book to the Book”, Waregem 2009)
The India chapter in Wim Van Rooy & Sam Van Rooy, eds.: De islam. Kritische essays over een politieke religie (“Islam: Critical Essays on a Political Religion”), ASP, Brussels 2010.
De donkere zijde van het boeddhisme (“The Dark Side of Buddhism”, Mens & Cultuur, Ghent 2010)
Heidendom in India: hindoeïsme en christendom, dialoog tussen vreemden (“Paganism in India: Hindus and Christians, Dialogue between Strangers”, Mens & Cultuur, Ghent 2014):
"Linguistic Aspects of the Aryan Non-Invasion Theory," In
Gujarat After Godhra: Real Violence, Selective Outrage/edited by Ramesh N. Rao and Koenraad Elst. New Delhi, Har-Anand Pub., 2003, 248 p., .
(adapted from a paper of the International Ramayana Conference and the October 1995 Annual South Asia Conference in Madison, Wisconsin)
The Ayodhya debate: focus on the "no temple" evidence, World Archaeological Congress, 1998
“Ayodhya’s three history debates”, in Journal of Indian History and Culture (Chennai), September 2011.
“The gatherings of the elders: the beginnings of a Pagan international”, Pomegranate (Equinox, Sheffield UK) 2012/1.
India's Only Communalist: In Commemoration of Sita Ram Goel (edited by Koenraad Elst, 2005) (With contributions by Subhash Kak, David Frawley, Lokesh Chandra, Shrikant Talageri, Vishal Agarwal, N.S. Rajaram and others.)
An article on an attempt to ban a book by Ram Swarup, in Sita Ram Goel, ed.: Freedom of Expression (Voice of India 1998).
An article in the second edition of Ishwar Sharan’s The Myth of Saint Thomas and the Mylapore Shiva Temple (Voice of India 1997).
A paper in Angela Marcantonio & Girish Nath Jha, eds.: Perspectives on the Origin of Indian Civilization (DK Printworld, Delhi 2013).
Elst, Koenraad. "Humour in Hinduism." Humour and Religion: Challenges and Ambiguities (2011): 35-53., in Hans Geybels & Walter Van Herck, eds.: Humour and Religion, Challenges and Ambiguities (Continuum, London 2011).
A paper in P. Paramesvaran, ed.: Expressions of Christianity, with a focus on India (Vivekananda Kendra Prakashan, Chennai 2007).
Elst, Koenraad. "Manu as a weapon against egalitarianism: Nietzsche and Hindu political philosophy." Nietzsche, Power and Politics: Rethinking Nietzsche's Legacy for Political Thought (2008): 543. Herman Siemens & Vasti Roodt, eds.: Nietzsche, Power and Politics (Walter de Gruyter, Berlin 2008).
Foreword to: The Prolonged Partition and Its Pogroms: Testimonies on Violence against Hindus in East Bengal (1946–1964) by A. J. Kamra (2000).
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
Koenraad Elst
Blog
Twitter
Academia
India Facts
Pragyata
Koenraad Elst, (2012) Meera Nanda against Hinduism and its friends: Koenraad Elst's real identity
Koenraad Elst, (2013) The Wikipedia lemma on "Koenraad Elst": a textbook example of defamation
1959 උපත් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ෂේන් වෝඩ් [/INST] ෂේන් තෝමස් වෝඩ් (1984 ඔක්තෝබර් 16, එංගලන්තයේ මැන්චෙස්ටර් හිදී) අයර්ලන්ත-ඉංග්‍රීසි පොප් ගීත ගායකයෙකු වන මොහු එක්ස්-ෆැක්ටර් දෙවන තරඟාවලියෙන් දිනුම ලැබූ අයෙකි. මිලියන 3කට අධික පිටපත් සංඛ්‍යාවක් අලෙවි කිරීමට සමත්වූ මොහු, රටවල් 9ක හොඳම ගීත ඇල්බමය හා හොඳම ගීතය වීමටද වාසනාව උදා කරගත්තෙකි.
ඔහුගේ පළමු තනි පුද්ගල ගීතය - "That's My Goal", 2005 දෙසැම්බර් 21 වනදා එංගලන්තයේදී නිකුත් කෙරිනි. එය දෙසැම්බර් 31 වන විට අංක 1 ගීතය වී තිබිණි. එහි පිටපත් 313,000ක් එය විකිණූ පළමු දිනයේදීම විකිණීමට හැකිවුණි.
කුඩාකල ජීවිතය
මාටින් සහ ෆිලොමිනා යන අයර්ලන්ත යුවලට දාව 1984දී ක්ලේටන් හිදී උපත ලැබූ ෂේන් ට නිවුන් සොයුරියක් වන එමා ද, තවත් සොයුරු සොයුරියන් 5 දෙනෙක්; මාක්, මාටින්, මයිකල්, ලීසා සහ ලියෝනා සිටිත්.
පෞද්ගලික ජීවිතය
2004 සිට ෂේන් හා ෆේයි මැක්කීවර් අතර සමීප සම්බන්ධකමක් තිබේ.
ගීත ඇල්බම
* Shayne Ward (2006)
* Breathless (2007)
* Obsession (2010) </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: Rathanasara maha vidyalaya baddegama [/INST] වංශ කථා
වංශ කථාවලට අනුව මුළු තුන් සිංහලයම එක්සේසත් කළ දුටුගැමුණු රජතුමා කුඩා කාලයේදී ගාමිණි කුමරු නම්විය. පිය රජතුමා ගාමිණි හා තිස්ස කුමරුවන් කැඳවා එවකට අනුරාධපුර රාජධානිය කරගත් එලාර රජු සමඟ යුධ නොවදින ලෙසට පොරොන්දු කරවා ගැනීමට උත්සහ කළත් ගාමිණි කුමරු එයට එකඟ නොවීය. මේ නිසා ලිය රජුට ස්ත‍්‍රී ආභරණ යැවීම හේතුවෙන් ඔහු දුෂ්ට ගාමිණි නම්විය.පසු කලෙක මුළු සිරිලකම එක්සේසත් කොට දුටු ගැමුණු රජ නමින් රජවිය.
ජනප‍්‍රවාද
ද්‍රවිඩ රජෙකු වූ එළාර රජු දුටුගැමුණු විසින් යුද්ධයෙන් පරාජය කොට රජවීමෙන් පසු එළාර රජුගේ දෙමළ සේනාවෝ හිසු ලූ ලූ අත පළා යන්නට විය. එයින් ප්රමුඛ ස්ථානයක් ගත්් හැඩි දෙමළ පුරුෂයෙනු වු සුන්දර නැමැත්තා ඇති තරමු වස්තුව රුගෙන පළායන අවස්ථාවේදී මනරම් කඳු ගැටයක් දැක එහි ගුහාවක් තනා වස්තුව ආරක්ෂා කරමින් එහි වාසය කළේය. එකළ සක්දරවල ප්රදේශය ඝන ලඳු කැළෑවකින් වැසී තිබුණි. කල් යත්ම මිනිසුන් කැළෑ එළිහෙහෙළි කරමින් ජනාවාස ඉදිකිරිමට පටන් ගත්හ. එම අවස්ථාවේදි සුන්දර නැමති හැඩි දෙමළා බියට පත්ව කඳු පාමුල වලක් කපා සියළු වස්තුව එහි සගවා ගල්තලාවකින් වැසු බව පැවසේ.එම නිසා එම ස්ථානය සන්දරවල වී ඇත. පසුකලෙක ජනාවාස වීමෙන් පසුව හැඩිදෙමළා සැඟව සිටි කන්දේ පන්සලක් තනවා ඇත. එකළ කොළ වලින් අසුරා කොළ වලින්ම පන්සල සාදා ඇති නිසා එය පුණ්‍ය ශාලානම් විය. එමප න්සල හැඩිදෙමළ කන්ද ලෙසින් හැඳින්වූ බව ජනප‍්‍රවාදයේ එයි. එය දුටුගැමුණු රජු හා සම්බන්ධතාවක් ඇති බැවින් දුටුගැමුණු රජමහා විහාරය ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.
මිෂනාරි අධ්‍යාපනය
විදේශීය ආක‍්‍රමණ හේතුවෙන් එවකට පැවති පන්සල් සියල්ල විනාශවිය. බෞද්ධයන් තලාපෙළ දැමුහ. සිංහල බෞද්ධයන් කිතු දහමට නැඹුරුකර ගත්හ. රටතුළ ඒ ඒ අගනගරයන්හි දෙවු මැදුරු තනා මිිෂනාරි අධ්‍යාපන ආයතන පිහිටුවීම නිසා සාමාන්‍ය ගුරුවරයකු විදුහල්පතිවරයකු වශයෙන් එවන ලදි. එතැන් පටන් නේවාසිකාගාරද නැතිවිය. මෙම පාසලේ පරිගණක ගුරුවරයා දුරබැහැර සිට කිසිවකුගේ උදව්වක් නොමැතිව මෙම පාසලට සිථාන මාරුවක් ලබා පැමිණ ඇති. ටික දවසක් යත්ම රතනසාරයේ පරිගණකයට දක්ෂ ගුරුවරයකු සිටටියයි බද්දේගම සුපිරි ඝනයේ පාසල් අතර පැතිර යන්නට විය. මෙම පාලස් එම ගුරුතුමා ලබා ගැනීමට පොර බැදුහ. එහෙත් එතුමාට ඒමට කිසිවකු උදවු කළේ නැත. එතුමා ලබා ගැනීමට නම් ඔනෑතරම් විදුහල්පතිවරු ආහ. නමුත් පළාත් සභා පාසලකින් වෙනත් පාසලකට ස්ථානමාරු ලබා ගැනීම අතිශයන් දුෂ්කරය.
රතනසාර හිමියන්ගේ පැමිණිම හා මිශ්ර පාසලක් පිහිටුවීම
කහවේ ශ්රී රතනසාර හිමියන් විසින් මෙතෙන් පැවති පිරිමි පාසල වෙනුවට ගැහැණු ළමයින්ද ඇකුළත් කරමින් ඉංශ‍්‍රීසී බෞද්ධ අධ්‍යාපනයේ මිශ්ර පාසලක් ලෙස වේදිකා සහිත නව දෙමහල් ගොඩනැගිල්ලක් තනවා මෙතෙක් පැවති පාසලක් ලෙස ගාමිණි ඉංග්ලිෂ් හයා ස්කූල් වෙනුවට ශ්රී රතනසාර විද්යාලය යනුවෙන් නම් කෙරිණි. අප ගෞරවණීය ගනේගම හිමිපාණෝ ගෙයින් ගෙට ගොස් තම දරුවන් මේ පාසලට එවන ලෙෂ දෙමාපියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියහ. එකලවැඩි කොටසක් වතු අධිකාරින් වුයේ ද්‍රවිඩ මහතුන් නිසා ඔවුන්ගේ දරුවන්ද මෙම පාසලට එවන ලදි. ගුණදාස අමරසේකර ශූරීන්ගේ කරුමක්කාරයෝ නව කතාවේ තැනක මා රක්නසාරයේ ඉංශ‍්‍රිසි උගන්නා කාලයේ යනුවෙන් සදහන් කර ඇත.
පාසලේ දැක්ම
නිපුණතා සපිරි පූර්ණ මිනිසෙකු ලොවට දායාද කිරීම.
අපගේ මෙහෙවර
නිපුණතා සපිරි සෞඛ්‍ය සම්පන්න විනයගරුක මනා පෞරුෂයකින් හෙබි සිසු දරු කැළක් දැයට දායාද කිරීම සඳහා ගුණාත්මක හා ඵලදායී ඉගෙනුම් අවස්ථා සම්පාදනය කිරීම අපගේ මෙහෙවරයි.
I'm Rashmi Rashara
Rathanasara national college,Baddegama </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වයඹ පුහුණු මධ්‍යස්ථානය [/INST]
හැඳින්වීම
වයඹ පළාත් සභාව මගින් පිහිටවූ ආයතනයකි.
වයඹ රාජ්ය සේවකයන්ගේ කුසලතාවයන් සහ හැකිාවන් වර්ධනය මෙහි අරමුණයි.
පිහිටීම
වාරියපොල රජයේ ගොවිපල තුල රමණීය පරිසරයක පිහිටා ඇත.
සේවා </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පෙබරවාරි 17 [/INST] පෙබරවාරි
ග්‍රෙගරි දිනදසුනේ දින </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 645 [/INST] ග්‍රෙගරි දිනදසුනේ අවුරුදු </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඡන්ද විද්යාව [/INST] ඡන්ද විද්යාව යනු ඡන්ද ගණනය කිරීමේ සංඛ්‍යාත්මක විශ්ලේෂණයකි. (මෙය ග‍්‍රීසියේ ඡන්ද සඳහා භාවිත psephos යන්නෙන් බිඳී ආවකි) මෙහිදී, වසර කිහිපයකට පෙර සිදු වූ මැතිවරණවල ඡන්ද සංඛ්‍යාව, මහජන අදහස් විමසීමේ ඡන්ද, ඡන්ද ව්‍යාපාරවල මූල්‍ය කටයුතු පිළිබඳ තොරතුරු හා එබඳු සංඛ්‍යාත්මක දත්ත සංග‍්‍රහ ගත කරයි. මෙය 1952 දී එක්සත් රාජධානියේ ඉතිහාසඥයකු වන ආර්. බී. මැකලම් විසින් යොදා ගත් යෙදුමකි. එහිදී ඔහු පසුගිය මැතිවරණවල විද්යාත්මක විශ්ලේෂණයක් ඉදිරිපත් කළේය. බි‍්‍රතාන්‍ය විද්වත් ලේඛන තුළ මෙම වචනය බොහෝ ලෙස භාවිත වේ.
එසේම, මැතිවරණ පූර්ව නිගමනයන්ට වඩා මෙය මැතිවරණවල පසු ප්රතිඵල විශ්ලේෂණය කරයි. නිදසුනක් ලෙස, ගැලගර් දර්ශකය (Gallagher Index) මගින් මැතිවරණයක අසමානුපාතික බව මනිනු ලබයි.
සටහන්
| Psephology
|}
{| </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: නඛා වෙහෙර [/INST] නඛා වෙහෙර යනු ශ්රී ලංකාවේ අනුරාධපුර පිහිටි බෞද්ධ ස්තූපයක් වේ. මෙය අනුරාධපුර යුගයේ අගභාගයට, එනම් ක්රි.ව. 7-10 සියවස් වලට අයත් මහායාන ස්තූපයක් යැයි විශ්වාස කෙරේ. ගඩොලින් නිර්මාණය කොට ඇති ස්තූපයෙහි සුවිශේෂීත්වය වනුයේ කේතුකාකාර හැඩයකින් යුක්තව ඉදිකර තිබීමයි. නඛා වෙහෙර හැරුණු විට මෙම විශේෂිත ආකාරයේ ඉදිකිරීම් ද්විත්වයක් අනුරාධපුර අභයගිරි විහාරයේදී හා පොළොන්නරුව සත්මහල් ප්‍රාසාදයහී දැකගත හැකිවේ. නඛා වෙහෙර හැරුණු විට ඒ ආසන්නයේම ප්‍රථිමා ගෘහයක් සේ සැළකෙන ගොඩනැගිල්ලක් හා තවත් ගොඩනැගිලි කිහිපයක් වේ.
අනුරාධපුර සංඝමිත්තා මාවත ඔස්සේ කුට්ටම් පොකුණ හරහා ගල්පාලම දෙසට දිවෙන මාර්ගය ඔස්සේ ගමන් කිරීමෙන් පසුව, දකුණු පසට ඇති අතුරු මාර්ගයක ස්වල්ප දුරක් ගමන් කිරීමෙන් මෙම “නඛා වෙහෙර” පුරාවිද්‍යා ස්ථානය හමුවේ.නඛා යන්නෙන් නිය යන්න අර්ථවත් වේ(මතයක් පමණි).මෙනිසා මෙහි ගෞතම බුදුන් වහන්සේගේ නිය ධාතුව තැන්පත් කර ඇතැයි සැලකේ.මහසෙන් රජතුමා නිර්මාණය කළ බව වංශ කතාවල සඳහන් වනවා.තරමක් කැලෑබද ස්ථානයක පිහිටා ඇති බැවින් මෙය අනුරාධපුර වන්දනාකරුවන්ගෙන් දුරස්ව පවතී.
මේවාද බලන්න
සත්මහල් ප්‍රාසාදය
ප්‍රසාද ස්තූපය
මූලාශ්‍ර
හැඳින්වීම් පුවරුව - ශ්රී ලංකා පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ පුරාවිද්‍යා ආරක්ෂිත ස්මාරක </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ළමාරක්ෂණය [/INST] ළමාරක්ෂණය , දිවාසුරැකුම්, හෝ පෙර පාසල් මගින් දරුවා හෝ දරුවන් සඳහා රැකවරනය සහ අධීක්ෂණය වන අතර, වයස සති හයේ සිට අවුරුදු දහතුන දක්වා ළමා කාණ්ඩ මෙයට අයත්වේ.
ළමාරක්ෂණය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: කානේෂන් (රූපවාහිනී කතාමාලාව) [/INST] යනු ජපන් රූපවාහිනී නාට්‍යයකි. එය විකාශය වූයේ NHK නාළිකාවේ අසදෝරා කවුළුවෙහි 2011 ඔක්තෝබර් 3 සිට 2012 මාර්තු 31 දක්වා ය. මෙය 85වන අසදෝරාවයි. මෙය නිර්මාණය කර ඇත්තේ ඔසාකා හි කිෂිවදාහි විසූ අයාකො කොෂිනො නැමැති මෝස්තර නිර්මාණ ශිල්පිනියගේ ජීවිතය ඇසුරෙනි. අයාකො යනු අන්තර්ජාතික වශයෙන් කීර්තියට පත් මෝස්තර නිර්මාණ ශිල්පිණියන් වන හිරොකො කොෂිනො, ජුන්කො කොෂිනො, සහ මිචිකො කොෂිනො යන තිදෙනාගේ මවයි.
සාරාංශය
කථාව ඇරඹෙන්නේ 1924දී යි. ඔහාරා ඉතොකො 11 වියැති දගකාර දැරියකි. ඇය කුඩා කිමෝනා වෙළදසැලක් පවත්වාගෙන ගිය සෙන්සකු සහ චියෝගේ වැඩිමහල් දියණියයි. ධනවත් පවුලක දියණිය වූ චියෝ සෙන්සකුට තිබූ ප්‍රේමය නිසා නිවසෙන් පිටව පැමිණ ඇත. ඉතොකො දන්ජිරි මත්සුරි උත්සවයට බොහෝ ආශා කළ නමුත්, එයට ස්ත්‍රීන්ට සහභාගී වීමට අවසර නොදීම පිළිබද අසතුටෙන් සිටියි.. දිනක් කෝබේ හි සිය මිත්තණිය සහ සීයා හමුවීමට යන විට ඇය ප්රථම වරට බටහිර ඇඳුම් දකින අතර ඇයට ඇ ඳුම් නිර්මාණය පිළිබඳ ආශාවක් ඇති වේ. බාලිකා මධ්යම පාසල වෙත ඇතුළු වූ පසු ඇය ප්රථම වරට මහන මැෂිමක් දකින අතර ඇයට එය ක්‍රියා කරවීමට ආශාවක් ඇති වේ. බටහිර ඇඳුම් පිළිබඳ විරෝධයක් දැක් වූ ඇගේ දැඩි පියාට දිගින් දිගටම ඇවිටිලි කිරීමෙන් අනතුරුව ඇය සිය පාසල් ගමන අවසන් කර සිය සිහිනය ඉෂ්ට කර ගැනීමට හැකියාව ලැබෙයි. ඇයගේ නොපසුබට වීර්යය සහ නිර්මාණශීලීත්වය නිසාම ඇයට නොයෙකුත් බාධක බිඳහෙලීමට හැකියාව ලැබෙයි. පළමුව ඇය පිරිමි යට ඇඳුම් නිර්මාණය කළ වෙළඳසැලක සේවය කළ අතර දුෂ්කර අවස්ථාවන්ක දී පසුව ඇයව එම ස්ථානයෙන් ඉවත් කෙරෙයි. අවසානයේ ඇය මහන මැෂින් වෙළඳසේවිකාවකගෙන් බටහිර ඇඳුම් නිර්මාණ ශිල්පය උගනියි. අනතුරුව ඇය ෂින්සයිබෂි දෙපාර්තමේන්තු ගබඩාව සඳහා නිලඇඳුම් නිර්මාණය කරයි. නමුත් සෙන්සකු තවමත් ඇගේ ව්‍යාපාරීක නිපුණත්වය මඳ බවට පැමිණිලි කරයි.. පළමුව රෙදි මසන ස්ථානයකින් පටන් ගෙන පසුව රෙදිපිළි ගබඩාවක් දක්වා ඉතොකො මහන්සියෙන් සිය ව්‍යාපාරය දියුණු කරයි. සිය දියණිය පරිණත වී ඇති බවත්, කිමෝනො වෙළඳාම අභාවයට යමින් බවතින ව්යාපාරයක් බවත් වටහා ගන්නා සෙන්සකු සිය ව්‍යාපාරය ඉතොකෝට භාර දෙයි. 1934දී ඉතොකෝ තමන්ගේම බටහිර ඇඳුම් නිර්මාණ වෙළඳසැලක් අරඹයි.
ඉතොකෝ සමග සේවය කළ සන්නාලියෙකු වූ මසරු කවමොතෝ ඉතොකෝට විවාහ යෝජනාවක් ගෙන එන අතර මුකොයෝෂි කෙනෙකු ලෙස ඔහාරා පවුලට ඇතුළත් වෙයි. ඔවුනට දියණියන් තිදෙනකු ලැබෙන අතර ස්ත්‍රීන් සහ පුරුෂයන් සඳහා ඔවුන් ඇරඹූ බටහිර ඇඳුම් ව්‍යාපාරය දියුණුවට පත් වෙයි. නමුත් ජපානය යුද්ධයට පැටලීමත් සමග ඔවුන්ගේ ලෝකය උඩුයටිකුරු වෙයි. ඔවුන්ගේ අසල්වැසියන් වූ ටයිෂෝ යෂෝකා සහ ඔහුගේ බාල සොහොයුරා වූ කන්සුකේ යන දෙදෙනාම යුද්ධයට යන අතර එහි දී මියයති. නිවසේ ඇති ළුූ ගින්නකින් සෙන්සකු බරපතල තුවාල ලබා පසුව මියයයි. ඉතොකෝගේ පැරණි පාසල් මිතුරියක සහ උසස් පැළැන්තියේ ර්යෝතෙයි එකක් ගෙනගිය නත්සු සිය ව්‍යාපාරය විකුණා දමන අතර ණයකරුවන්ගෙන් බේරීමට පලා යයි. මසරුහට ද යුධ පෙරමුණ වෙත යාමට සිදු වන යුද්ධය අවසන් වීමට මඳ කලකට පෙර රෝගයකින් මියයයි.
යුද්ධයෙන් පසු ඉතොකො ඉක්මණින් ම නැවත සිය ව්‍යාපාරය ගොඩනගන අතර යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත් අනෙකු අයට ද උපකාර කරයි. ඇය ටයිෂෝගේ වැන්දඹුව වූ යඉකො හට නැවත ඇගේ කොණ්ඩා සැකසුම් ව්‍යාපාරය නැවත ආරම්භ කිරීමට උපකාර කරයි. නත්සු ඇමරිකානු සොල්දාදුවන් සඳහා ගණිකාවක ලෙස සේවය කරන බව දැනගන්නා ඉතොකො ඇයව බේරාගැනීම සඳහා ටයිෂෝගේ මව වූ ටැමේ ලවා ඇයව කුලියට ගනියි. ඉතොකෝ දේශීය රෙදිපිළි සංගමයට බැදෙන අතර එහි දී ඇයට නාගසාකිවලින් පැමිණි තරුණ සන්නාලියෙකු වූ ර්යුචි සුවෝ හමු වෙයි. විවිධ සිදුවීම් ගණනාවකින් පසු ඔවුන් දෙදෙනා එකට සේවය කරන අතර ප්‍රේමයෙන් බැදෙති. නමුත් සුවෝහට බිරිඳක් සහ දරුවන් ද වූහ. මෙම ගැටලුව විසඳීමට ඉතොකෝ සුවෝහට ඔහුගේ වෙළඳසැලක් විවෘත කිරීමට උපකාර කරන අතර නැවත ඔවුහු මුණ නොගැසෙති.
කාලය ගත වන විට ඉතොකොගේ දියණියන් තිදෙනා සිය අනාගත රැකියා පිළිබඳ තීරණයට එළැඹ සිටිති. වැඩිමහල් දියණිය යූකෝහට කලා පාසලට ඇතුළත් වීමට අවශ්‍ය වුවත්, ඉතොකෝ ඇයට සැබවින්ම කලාකාරිණියක වීමට අවශ්‍යදැයි විමසූ විට ඇය ටෝකියෝ හි මෝස්තර නිර්මාණ පාසලට ඇතුළු වීමට තීරණය කරයි. යූකෝ සමග සැමවිටම රණ්ඩු කළ නඔකෝ, යූකෝ ව බියපත් කරමින් එම පාසලටම ඇතුළු වෙයි. නඔකෝ එම පා‍සලෙහි පළමුවැනියා බවට පත්ව ප්රධාන සම්මානය දිනාගනියි. උපාධි ප්‍රදානෝත්සවයෙන් පසු යූකෝ සිය මවට උපකාර කිරීමට කිෂිවදා පැමිණෙයි. නමුත් ටෝකියෝවෙහිම නතරවන නඔකෝ තමන්ගේම වෙළඳසැලක් ආරම්භ කරයි. නඔකෝගේ රළු ක්‍රියාකලාපය හමුවේ ඇගේ ව්‍යාපාරය අසාර්ථක වන අතර, මේ වන විට විවාහ වී දියණියක ද සමග සිටින යූකෝ ඇයට උපකාර කිරීමට ටෝකියෝ වෙත යයි. මේ අතර රෙදිපිළි කර්මාන්තයෙන් දූරස්ථව සිටි ලාබාල සතොකො ටෙනිස් ක්‍රීඩාව අතහැර සිය මව යටතේ ඇඳුම් නිර්මාණ ශිල්පය හදාරයි. මේ අතර විලාසිතා දියොර් සිට ලුවිස් විට්න් හරහා මිනිගවොම් දක්වා වෙනස් වන අයුරු දකින ඉතොකෝ සිය වයස පිළිබඳ සිතා තම ව්‍යාපාරය යූකෝහට භාර දෙයි. නමුත් කිෂිවදාව තමන්ට කුඩා වැඩි යැයි හැගුණු යූකෝ ෂින්සයිබෂිහි තමන්ගේම ව්යාපාරයක් අරඹයි. ඊළගට ඉතොකෝ සිය ව්‍යාපාරය භාර දීමට සිතන සතොකෝ සිය විලාසිතා හැකියා වැඩිදියුණු කර ගැනීමට ලන්ඩන් වෙත යයි.
කාලයක් ගතවන විට ඉතොකෝගේ දියණියන් තිදෙනා මෝස්තර නිර්මාණ ලොවේ දැවැන්තයන් බවට පත්ව සිටිති. මුරණ්ඩු තරුණියක වූ යූකෝගේ දියණිය රිකා, සිය මව සමග අමනාප වී ඉතොකෝ සමග නතර වීමට පැමිණෙයි. සිය මිත්තණියගේ ආදරය සමගින් ඇය තමන් පිළිබඳ අවබෝධ කරගන්නා අතර සිය මව වෙනුවෙන් සේවය කිරීම අරඹයි. ඉතොකෝ අන්‍යන්ට ද උපකාර කරයි. සිය මිතුරකුගේ පුත්‍රයකුගේ දැඩි ඉල්ලීම පරිදි ඇය වැඩිහිටියන් සඳහා ද ඇඳුම් නිර්මාණය කරන අතර එය වඩාත් සාර්ථක වේ. ඇය රෝහලක මෝස්තර ප්‍රදර්ශනයක් පවත්වන විට ඇයට ඇගේ පැරණි මිතුරිය වූ නත්සු මුණගැසෙයි. එහිදී ඇයට සුවෝගේ දියණියව ද හමු වෙයි. සිය අනූ වැනි වියෙදීත් කාර්යයෙහි නියුතු වූ ඉතොකෝ සිය නිවෙස අලුත්වැඩියා කරන අතරතුර 2006 මාර්තු මස හදිසියේම ඇය බිම ඇද වැටෙයි. ඇය රොහල්ගත කෙරෙන අතර 92 වියැති ඇය රොහලේ දී මියයයි. ඇය උපකාර කළ බොහෝ දෙනා ඇගේ නිවසට රැස් වී ජනේලයෙන්දන්ජිරි උත්සවය නරඹන අතර යූකෝ රූපවාහිනී නාළිකාවක් තම මවගේ ජීවිතය ඇසුරෙන් අසදෝරාවක් නිර්මාණය කිරීමට ඉල්ලා ඇති බව සිය සොයුරියන්ට පවසයි.
චරිත නිරූපණය
මචිකෝ ඔනො, ඉතොකො ඔහාරා ලෙස - අයාකො කොෂිනෝගේ ජීවිතය ඇසුරෙන් නිර්මාණය වූ වීරවරිය
මාරි නත්සුකි, වයසක ඉතොකෝ ඔහාරා ලෙස
අකාරි නිනෝමියා, ළමා ඉතොකෝ ඔහාරා ලෙස සහ ළමා නඔකෝ ඔහාරා ලෙස
කඔරු කොබයෂි, සෙන්සකු ඔහාරා ලෙස
යුමි අසූ, චියෝ ඔහාරා ලෙස – ඇගේ මවයි.
අකිරා ටකරාඩා, සෙයිසබුරෝ මක්සුසකා ලෙස – ඇගේ සීයා (චියෝගේ පියා)
යුකියෝ තෝකේ, සදාකෝ මත්සුසකා ලෙස – ඇගේ ආච්චි (චියෝගේ මව)
තෙරූ ෂෝජි, හරු ඔහාරා ලෙස - ඇගේ අනෙක් ආච්චි (සෙන්සකුගේ මව)
මියු යග්යූ, ෂිසුකෝ ඔහාරා ලෙස - ඇගේ නැගණිය
තරෝ සුරුගා, මසරු කවමොතෝ ලෙස – ඇගේ සැමියා
චිහරු නීයාමා, යූකෝ හාරා ලෙස – ඉතොකෝගේ වැඩිමහල් දියණිය
ෆුජිකෝ කොජිමා, රිකා ඔහාරා ලෙස - යූකෝගේ දියණිය
අසාමි කවසාකි, නඔකෝ ඔහාරා ලෙස – ඉතොකෝගේ දෙවන දියණිය
මිසාකෝ යසුඩා, සතොකො ඔහාරා ලෙස – ඉතොකොගේ බාලම දියණිය
චියාකි කුරියාමා, නත්සු යොෂිඩා ලෙස – ඉතොකෝගේ ළමා වියේ මිතුරියකි
ක්යොකෝ එනාමි, වයසක නත්සු යොෂිඩා ලෙස
මාරි හමාඩා, ටැමේ යසුවෝකා ලෙස – අසල්වැසි කොණ්ඩා සකසන්නිය
තකමසා සුගා, ටයිෂො යසුවෝකා - අගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයා
හිරොයුකි ඔනො‍ඒ, කන්සුකේ යසුවෝකා ලෙස – ඇගේ දෙවන පුත්‍රයා සහ ඉතොකෝගේ ළමා වියේ මිතුරෙකි
මාකි තමරු, යඉකො යසුවෝකා ලෙස – ටයිෂෝගේ බිරිඳ
ගෝ අයානො, ර්යුචි සුවෝ ලෙස – නාගසාකිවලින් පැමිණි සන්නාලියා
හොෂාන්, තත්සුවෝ කිතමුරා ලෙස – නිමි ඇඳුම් ව්‍යාපාරිකයෙකි.
නඔ‍මි ෂයිෂෙන්, ර්යෝකෝ නෙගිෂි ලෙස – බටහිර ඇඳුම් මසන අයුරු ඉතොකෝට ඉගැන්වූ ගුරුවරිය
ඉත්සුජි ඉටාඕ, සුඑමත්සු රෙදි හලේ අයිතිකරු ලෙස
කෝතරෝ කොයිසුමි, හරුතාරෝ නකමුරා ලෙස - කබුකි නළුවෙකි.
ටොමොකා කුරොතානි, සේ ලෙස – නැටුම්ශාලාවේ තරුණිය
මසහිරො කෝමොතෝ, එයිසකු කිනොමොතෝ ලෙස – අසල්වැසි ඉලෙක්ට්‍රික් උපකරණ වෙළෙන්දා
ෂෝසෝ උයිසුගි, යසුඕ කියෝකා ලෙස – අසල්වැසි පාවහන් වෙළඳසැල් හිමියා
ෂින්'යා ත්සුකමොතෝ, ටකේෂි හරගුචි ලෙස – යූකෝගේ මෝස්තර නිර්මාණ පාසලේ ගුරුවරයා
නිෂ්පාදනය
2011 ටොහොකු භූමිකම්පාව නිසා NHK සැලැස්මට අනුව මෙම කතාමාලාව ඇරඹීම කල් දැමුණු අතර කතාව කෙටි කිරීම සිදු විය. මෙහි ප්රධාන චරිතය රගපෑම සඳහා නිළියන් 1850 දෙනකු අතුරින් තෝරාගැනුණේ මචිකෝ ඔනො වයි. 2012 මාර්තු 3 විකාශය ඇරමීමත් සමග කෘතහස්ත රංගන ශිල්පිනී මාරි නත්සුකි 72 වියැති වියේ සිට චරිතය සඳහා තෝරා ගැනිණි. ළමා නිළි අකාරි නිනෝමියා මෙහි වීරවරියගේ ළමා වියේ චරිතය මෙන්ම ඉතොකෝගේ දියණිය ළුූ නඔකෝගේ ළමා විය සඳහා තෝරාගැනිණි.
ගායන ශිල්පී රිංගෝ ෂීනා මෙම කතාමාලාව සඳහා තේමා ගීතය ගායනා කළ අතර එය ද "කානේෂන්" ලෙසම නම් කෙරිණි.
පිළිගැනීම
කානේෂන් කතාමාලාව අතිශය සාර්ථකත්වයට පත් විය. එය කැන්ටෝ ප්‍රදේශයේ 19.1%ක ප්‍රේක්ෂක ප්‍රතිශතයක් හිමිකරගත් අතර 2007 Dondo Hare කතාමාලාවෙන් පසු ඉහළම ප්‍රතිචාර දිනාගත් අසදෝරාව ලෙස සැලකේ. එසේම එය කන්සායි ප්රදේශය තුළ 19.6%ක ප්‍රෙක්ෂක ප්‍රතිශතයක් උපයා ගත්තේ ය. එය එම ප්‍රදේශයේ 2003දී විකාශය වූ කොකොරොට පසු වැඩිම ප්‍රතිචාර දිනාගත් අසදෝරාව ලෙස සැලකේ.
අන්තර්ජාතික විකාශය
සම්මාන
කානේෂන් කතාමාලාව 2011 වසරේ හොඳම රූපවාහිනී වැඩසටහන වෙනුවෙන් 49වන ගැලැක්සි සම්මාන උළෙලේ දී ප්රධාන ත්‍යාගය දිනාගත්තේ ය.
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
2011 වර්ෂයේ ජපන් රූපවාහිනී කථාමාලා ඇරඹීම්
2012 වර්ෂයේ ජපන් රූපවාහිනි කථාමාලා අවසන්වීම්
රූපවාහිනී කතාමාලා </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පිහිනීම [/INST] පිහිනීම යනු ජලය තුළ දී මිනිසෙකුගේ හෝ සතෙකුගේ චලනයන්ය. මෙයට කෘතීම ලෙස සහයෝගයක් ලබා නොගනී. මෙය ප්‍රයෝජනවත් සහ විනෝද විය හැකි ක්‍රීඩාවකි. මෙහි මූලික ප්‍රයෝජනවත් සහ විනෝද විය හැකි ක්‍රීඩාවකි. මෙහි මූලික ප්‍රයෝජනයන් වන්නේ නෑම, ශරීරය ශීතල කිරීම, ගමන් යෑම, මාළු බෑම , හැංගීම සහ ක්‍රීඩාවක් ලෙස සිදු කිරීමයි.
පෙනහැලි සහිත සතුන්ට ජලය මත පාවීමට ඇති හැකියාව පෙනහැලි රහිත සතුනට වඩා වැඩිය. සෑම ක්ෂීරපායී සතෙකුටම සහජාසයෙන් පිහිනීමට හැකිය. වවුලන්, කැන්ගරුවන්, ඉන්නා සහ මන්දයන්ට පිහිනීමට හැකිය. කිහිපයක් හැරෙන්නට වානර සහ ජිරාෆ්යන් ද මෙයට ඇතුළත් වේ. ගොඩබිම වසන කුරුල්ලන්ට කුඩා කාලයකට හෝ පිහිනීමට හෝ ජලය මත පාවීමට හැකියාව පවතී. පැස්බරු, කැසවරි සහ ඉබ්බන්ට ද පිහිනිය හැකිය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: බෞද්ධ කොඩිය [/INST]
ඉතිහාසය
ක්රි.ව. 1885 අප්‍රේල් මස 28 දින (අධි වෙසක් පසලොස්වක)ෂඩ් වර්ණයන්ගෙන් යුත් බෞද්ධ කොඩිය ප්රථම වතාවට එසවිණි. මෙය නිල වශයෙන් සිදුවූයේ ශ්රී ලංකාවෙදීය. අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ නානාවිධ තාඩනපීඩනයන්ට සම්බුද්ධ ශාසනයත්, බෞද්ධ සංස්කෘතියත්, බෞද්ධ චින්තනයත්, සමස්ත රටත් අනුවේදනීයත්වයට පත් වූ බව අමුතුවෙන් පැහැදිලි කළ යුත්තක් නොවේ. මෙවැනි තත්ත්වයන්ට පත් වූ සෑම අවස්ථාවක ම භික්‍ෂූන් වහන්සේගේ අකලංක පරමාදර්ශී නායකත්වය සමස්ත සමාජයේ ම සමුන්නතියට හේතු වූ බව සුප්‍රකට සත්‍යයකි. ඒ අනුව බලන විට බෞද්ධ ඉතිහාසයේත්, ලාංකේය ඉතිහාසයේත්, සදානුස්මරණීය අවස්ථා පරිහානීය යුගයන් හි දී බිහි වීම විශේෂ ලක්‍ෂණයක් වශයෙන් ද පෙන්වා දිය හැකි ය.
සංකේතාත්මක සන්නිවේදනයේ මාධ්‍යයක් වශයෙන් දුරාතීතයේ සිට ම භාවිතා කළ කොඩියේ පරමාර්ථ අතිශය පුළුල් පරාශයක යෙදේ. ඒ පිළිබඳ විවරණයක් සපයන සිංහල විශ්ව කෝෂයේ ‘ජන කොට්ඨාසයක්, සංවිධානයක්, ආගමක්, විශේෂ ජයග්‍රහනයක් හෝ ශෝකාත්මක අවස්ථාවක් පිළිබිඹු කිරීමට ද ඓශ්චර්යය, සෞභාග්‍ය, ආරක්ෂාව අභියෝගය, අවනත භාවය, අභිමානය, ගෞරවය, පක්‍ෂපාතීත්වය හා අපේක්ෂා යන විවිධාර්ථ ප්රකාශ කිරීම පිණිස කොඩිය හෙවත් ධ්වජය භාවිතා කෙරේ.’ යනුවෙන් අන්තර්ගතය. ඒ අනුව බෞද්ධ කොඩිය බිහි වූයේ බුදු දහම, බෞද්ධ සමාජය, බොදු හැදියාව, බෞද්ධත්වය කොටින්ම බෞද්ධ සංස්කෘතියේ අනන්‍යතාව පිළිබිඹු කිරීම පිණිසයි.ලෝකයේ ඇති එකම උතුම් ආගම ලෙසද විදහා දක්වයි .
කෝලාහලයක්
බෞද්ධ ධජය බිහි වීමට සාධක වූ ඉතිහාසයේ පසුබිම් ද කෙටියෙන් හෝ විමසීම ද වැදගත් වේ. ඒ කෙසේ ද? යත්, කොටහේනේ දීපදුත්තාරාම විහාරස්ථානයේ නේත්‍රප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීමේ පින්කමක් 1883 මාර්තු 25 දින සිදු කිරීමට සංවිධානය කර තිබුණි.පානදුරාවාදය ජය ගැනීමත් සමඟ පැවැත්වීමට නියමිත එම පින්කම සඳහා බොරැල්ලේ සිට දීපදුත්තාරාමයට පෙරහරක් පැමිණීමට මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද හිමියෝ සංවිධානය කළහ. පෙරහර පැවැත්වීම පිළිබඳ යම් යම් දූෂමාන ආරංචි පැතිර ගොස් තිබූ බැවින් ක්‍රිස්තියානි පොලිස් නිලධාරීන් විසින් ඒ පිළිබඳ පූර්ව පරීක්‍ෂණයක් සිදු කොට පෙරහර පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී.
රාත්‍රී 1.30 ට පමණ බොරැල්ලෙන් පිටත් වූ එම පෙරහර කොටහේනට ළඟා වන විට පල්ලිවල සීනු නාද කරනවාත් සමඟ අවි ආයුධ රැගත් විශාල මැර පිරිස් කොටහේනේ ශාන්ත ලුෂියා දෙව් මැදුර අසලට ළඟා වූහ. පෙරහරේ ගමන් ගත් නිරායුධ අහිංසක බොදු උවසු උවැසියන්ට දාමරිකයන් විසින් පහර දෙන ලදී. එම අවස්ථාවේ දී බෞද්ධයෙකු මිය ගිය අතර තිස් දෙනෙක් පමණ බරපතල තුවාල ලැබ රෝහල් ගත කළහ. පසුව මේ සිද්ධිය පිළිබඳ බෞද්ධයන්ගේ බලවත් ඉල්ලීම පරිදි කොමිෂන් සභාවක් පත් කොට පරීක්‍ෂණයක් කළ නමුත් වැරැදිකරුවන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට හෝ දඬුවම් දීමට හෝ පියවර නොගත් අතර මින් පසු බෞද්ධ පෙරහර පැවැත්වීම සපුරා තහනම් කරන ලදී.මෙයින් පැහැදිලි වන්නෙ ක්‍රිස්තියානි කතෝලික මිනිස්සුන් බෞද්ධ ජනයාවෙත සහ බෞද්ධ භික්ෂුන්වහන්සේලා වෙත එල්ල කල තාඩන පීඩනයි.
බෞද්ධාරක්ෂක සභාවක්
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනය යටතේ හුදු බෞද්ධ ජනතාවට මුහුණ පාන්නට වන මෙවැනි ශෝචනීය තත්ත්වයන් පිළිබඳ සාකච්ඡා කොට තීරණයකට එළඹීම පිණිස හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල හිමියෝ, ප්රධාන පෙළේ බෞද්ධ නායකයන් කිහිප දෙනෙකු [[කොළඹ]රරරර] – මරදානේ මාලිගාකන්දේ විද්‍යෝදය පිරිවෙණට කැඳවූහ. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් 1884 ජනවාරි 28 දි “බෞද්ධාරක්ෂක සභාව“ නමින් නව සංවිධානයක් බිහි විය. 1940 දී පළ වූ පරම විඥානාර්ථ සංගමයේ වජ්‍ර ජයන්ති සමරු කලාපයේ බෞද්ධාරක්ෂක සභාවේ සමාරම්භක රැස්වීමේ වාර්තාවෙන් උපුටා ගත් පහත ඡේදයෙන් එම සංවිධානය පිළිබඳ අවබෝධයක් ලැබේ. එනම්,
“බෞද්ධයන්ටත් ඔවුන්ගේ ආගමට සහ දේපොලවලටත් පසුගිය පාස්කු ඉරිදා ආගමික කෝලාහලයේ දී සිදු වූ අලාභ හානිවලට වන්දි ලබා ගැනීම සඳහාත් නීත්‍යානුකූල හා සාධාරණ බෞද්ධ අයිතිවාසිකම් වරින් වර දිනා ගැනීමට සහ වැඩි දියුණු කිරීමට බෞද්ධාරක්ෂක කමිටුව නමින් සංවිධානයක් පිහිටුවීමටත්, පහත නම් සඳහන් මහතුන් එහි සාමාජිකයන් වශයෙන් පත් කිරීමටත්, සාමාජිකත්වය පුළුල් කිරීමේ බලය ද එම කමිටුවට පැවැරීමටත් තීරණය විය. විලියම් ද ආබ්‍රෙව්,දොන් කරෝලිස්, මුහන්දිරම් දොන් ඩේවිඩ් අභයරත්න, ජේ.පී. ජයතිලක, ජේ.ආර්.ද. සිල්වා, සයිමන් පෙරේරා, ධර්ම ගුණවර්ධනආරච්චි, බී.එච්. කුරේ. සේදිරිස් සිල්වා, ආර්.ඒ. මිරැන්ඩෝ, නීතීඥ චාර්ලස් ඇලෙස් සැන්ඩර් ද සිල්වා, සී.පී. ගුණවර්ධන යන අය ආරම්භක කමිටු සාමාජිකයෝ වූහ.”
එවකට මදුරාසියේ සිටි හෙන්රි ස්ටීල් ඕල්කට් මහතා මෙම කමිටුවට ඇතුළත් කර ගැනීමටත්, කමිටුවේ නියෝජිතයා ලෙස ඔහු එංගලන්තයට යැවීමටත් හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල හිමියන්ගේ උපදෙස් පරිදි දොන් කරෝලිස් හේවාවිතාරණ එච්.ඒ. ප්‍රනාන්දු යන මහත්වරුන්ගේ යෝජනා ස්ථිරත්වයෙන් තීරණය විය. ඒ අනුව තත් සභාවේ ඉල්ලීම පරිදි මදුරාසියේ සිට ඕල්කට් මහතා 1884 ජනවාරි 27 දින ලංකාවට පැමිණ ඊට පසු දින පැවැත් වූ කමිටු රැස්වීමට සහභාගී විය. එහි දී බෞද්ධාරක්ෂක සභාවේ ප්රධාන සභාපති වශයෙන් ඒ.පී. ධර්ම ගුණවර්ධන මුහන්දිරම් මහතා ද, සී.පී. ගුණවර්ධන මහතා ලේකම් වශයෙන් ද, එච්. ඒ. ප්‍රනාන්දු මහතා භාණ්ඩාගාරික වශයෙන් ද සම්මත වූහ.
සිංහල බෞද්ධයන්ට සිදුවන අසාධාරණකම් හා තාඩන පීඩන සම්බන්ධයෙන් ගත යුතු ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳ මෙම කමිටුව විසින් සකස් කරන ලද සංදේශයක්, 1884 මැයි 17 දින ඕල්කට්තුමා අතර යටත් විජිත භාර මහලේකම් ඩර්බ් සාමි වෙත යවන ලදී. එම සංදේශයෙහි පහත සඳහන් කරුණු සය ප්‍රධානකොට ප්‍රශ්න විසඳා ගැනීම පිණිස ඉදිරිපත් කර ඇත.
1. කොටහේනේ කලකෝලාහලයට සම්බන්ධ වූවන් අධිකරණය වෙත ඉදිරිපත් කිරීම.
2. ආගම පිළිබඳ උපේක්‍ෂාවාදී ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කිරීම හෝ සිංහල බෞද්ධයිනට තමන්ගේ ආගමික අයිතිවාසිකම් හා වරප්‍රසාද සහතික කිරීම.
3. වෙසක් පොහෝ දින රජයේ නිවාඩු දිනයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කිරීම.
4. ජාතික හා ආගමික තූර්ය භාණ්ඩ භාවිතය පිළිබඳ පනවා තිබූ තහංචි ඉවත් කිරීම හා චිරාත් කාලයක සිට බෞද්ධයින් විසින් පවත්වා ගෙන ආ ආගමික පෙරහර පැවැත්වීමට අවසර ගැනීම.
5. බෞද්ධ ගම්වලට බෞද්ධ විවාහ ලියාපදිංචිය සඳහා බෞද්ධ රෙජිස්ට්‍රාර්වරුන් පත් කිරීම.
6. 1856 අංක 10 දරන බෞද්ධ විහාර දේවාලගම් ආඥාපනත හා ගැටළු විසඳා ගැනීම.
වෙසක් නිවාඩුව
මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ ලක්දිවට බුදුදහම ගෙන ආ සමයේ සිට පොහෝ දිනය රාජ්ය මට්ටමෙන් නිවාඩු දිනයක් වශයෙන් සම්මතව පැවැති බව මූලාශ්‍රය ග්‍රන්ථයෝ දෙස් දෙති. බොදු ජනයා මෙසේ අවුරුදු දහස් ගණනක් පුරා අවිච්ඡින්නව භුක්ති විඳි පොහෝය නිවාඩුව, 1770 දී ඕලන්ද ජාතික පෝක් නම් ආණ්ඩුකාරයාගේ කාලයේ දී අවලංගු කොට ඒ වෙනුවට ඉරිදා දින නිවාඩු දිනයක් වශයෙන් නීතිගත කොට තිබේ. නීතිය කුමක් වූවද, බෞද්ධ ජනයා පොහෝ දිනයන් හි ආගමික වතාවන් හි නිරත වූ බව ඉතිහාසය විපරම් කිරීමේ දී ප්‍රකට වේ. මේ නිසා සුද්දන් අප රට යටත් කොට ගත් කල්හි එනම් බ්‍රවුන්රිග් ආණ්ඩුකාර සමයෙහි 1817 අංක 5 දරන ආඥා පනත යටතේ පොහෝ නිවාඩු දිනය අහෝසි කොට ඉරිදා දිනය රජයේ නිවාඩු දිනයක් වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කොට තිබේ.
මේ අනුව බෞද්ධාරක්ෂක සභාවේ ඉල්ලීම පරිදි ඕල්කට්තුමා විසින් එංගලන්තයට ගෙන යන ලද සංදේශයෙහි අන්තර්ගත වෙසක් පොහෝ දිනය රජයේ නිවාඩු දවසක් කළ යුතුයි, යන ඉල්ලීම සලකා බලා ඊට අනුමැතිය ලබා දීමට තීන්දු විය. ඒ අනුව 1885 මාර්තු 27 දින ලංකාණ්ඩුවේ ගැසට් පත්‍රයෙහි වෙසක් පොහෝ දින මින් පසු රජයේ නිවාඩු දිනයක් වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. මෙයින් පී‍්‍රති ප්‍රමෝද්‍යයට පත් බෞද්ධාරක්ෂක සභාව එම වර්ෂයේ එළඹෙන වෙසක් පුරපසළොස්වක දින අති උත්කර්ෂවත් ලෙස පැවැත්වීමට තීරණය කොට එය සංවිධානය කිරීම පිණිස දස දෙනෙකුගෙන් සමන්විතකමිටුවක් පත් කළේ ය.
එම කමිටුව මෙසේ ය.
1. පූජ්‍ය හික්කඩුවේ සුමංගල හිමි
2.පූජ්‍ය මිගෙට්ටුවත්තේ ගුණානන්ද හිමි
3. දොන් කරෝලිස් හේවාවිතාරණ මහතා
4. ඒ.පී. ධර්ම ගුණවර්ධන මහතා
5. විලියම් ද ආබ්‍රෙව් මහතා
6. සී.පී. ගුණවර්ධන මහතා
7. චාර්ලස් ඒ. ද සිල්වාමහතා
8.ඇන්. ඇස්. ප්‍රනාන්දු මහතා
9.පීටර් ද ආබ්‍රෙව් මහතා
10. එච්. විලියම් ප්‍රනාන්දු මහතා
1885 වර්ෂයේ වෙසක් පුරපසළොස්වක දිනය යෙදී තිබුණේ අපේ‍්‍රල් 28 වන දිනයටයි. එදිනට එසවීම සඳහා බෞද්ධ කොඩියක් නිර්මාණය කළ යුතු යි. මෙම උක්ත කමිටුවේ අදහස විය. මේ සඳහා ඊට සුදුසු කොඩියක් නිර්මාණය කිරීම පිණිස කමිටු සාමාජිකයන්ට පැවැරිණි. ඔවුන් විසින් විවිධ කොඩි ඉදිරිපත් කරන ලදී. ඉදිරිපත් වූ කොඩි සමාලෝචනයෙන් ෂඩ් වර්ණ බුද්ධ රශ්මිය විදහාපාන කොඩියක් නිර්මාණය කොට බෞද්ධත්වය සංකේතවත් කිරීම සඳහා සම්මත වන්නට ඇතැයි තොරතුරුවලින් හෙළි වේ. සම්මත වූ ධ්වජය පිළිබඳ හාපුරා කියා ප්‍රසිද්ධ කළේ 1885 අප්‍රෙල් මස 17 දින සරසවි සඳරැස් පත්‍රයෙනි. එම වාර්තාව මෙසේ ය.
'සරසවි සඳරැස වර්ෂ 1885 ක් වූ අපේ‍්‍රල් මස 17 වෙනි සිකුරාදා කොළඹදීය
බෞද්ධයන් විසින් ඔසවන්නට ව්‍යවස්ථා කරගෙන තිබෙන කොඩියක්
සර්වඥයන් වහන්සේ ලෝපහළ වූ දින ප්රකාශ කරන සලකුණක් වශයෙන්ද ගෞරවයක් වශයෙන්ද බුද්ධ රශ්මියේ වර්ණ සය ප්‍රකාශකරන කොඩියක් එසවීමට කොළඹ වැසි බෞද්ධයන් විසින් සම්මතයක් කරගෙන තිබෙයි, මේ කොඩිය මේ මස විසිඅටවෙනිදාට පැමිණෙන වෙසඟපුර පසළොස්වක් දිනදී කොළඹ මාලිගාකන්දේ පිරිවෙණේ සහ කොටහේනේ දීපදුත්තම විහාරස්ථානයෙහිද තවත් මේ අසල විහාරස්ථානවලද ඔසවන්ට ව්‍යවස්ථාකරගෙණ තිබෙයි. මේක ලක් දිව්වැසි සියළු බෞද්ධයන් විසින් අදෘශ්‍යයවනගතයුතු යහපත් වැඩක් මෙයින් අඟයන්නේ සර්වඥයන් වහන්සේ ජීවමාන කාලයෙහි උන්වහන්සේගේ ශරීරයෙන් නික්මුණු
(1) නීල
(2) පීත
(3) ලෝහිත
(4) ඕදාත
(5) මාංජෙෂ්ට
(6) ප්‍රභාස්වර යන වර්ණ සයයි.
සර්වඥයන් වහන්සේ ජීවමාණ කාලයෙහි උන්වහන්සේගේ කේශධාතු ආදී නීලවර්ණ අවයවවලින් නීල වර්ණය ද දන්තධාතු ආදී ශේවතවර්ණ වූ අවයවවලින් සුදු පැහැද යනාදි වශයෙන් ෂඩ් වර්ණයන බුද්ධර්ශ්මීන් විහිදුන බව පොත්පත්වල ලියා තිබෙයි. එබැවින් මේ සය වර්ණ සහ ප්රකාශ කරණ කොඩියක් උන්වහන්සේ ලෝපහළ වූ දවසේ එසවීම යහපත් ආර්ථියක් අඟවන ක්‍රියාවකි. මේ වැඩේ කල්පනා කළ බෞද්ධයන්ට ස්තුති කරමින් සියලුම බෞද්ධයන් විසින් මේ ක්‍රියාව පැවැත්විය යුතු බව මතක් කරම්හ.'
නිර්මාතෘ?
මෙහි නිර්මාතෘ බුදුරජාණන් වහන්සේ යි. උන්වහන්සේ ගේ ශරීරයෙන් පිටවූ ආලෝකය මෙයවේ. මෙය ක්රි.ව. 2019 වනවිට බු.ව.2562 ඉතා පැරණි වේ. මෙය "සීහල දීප" වැසි භික්ෂුන් වහන්සේ ලා විසින් නිර්මාය කර ධජයක් වශයෙන් ගරු බුහුමන් කරන ලදී. ෂඩ් වර්ණයෙන් හෙබි බෞද්ධ ධ්වජයේ නිර්මාණෘවරයා පිළිබඳ මත භේද පවතියි. කොඩිය පිළිබඳ ප්‍රථමවතාවට කරුණු ප්‍රසිද්ධ කළ සරසවි සඳරැස පත්‍රයේ හෝ ඒ කාලයේ පළ වූ වෙනත් වාර්තාවක හෝ බෞද්ධ කොඩියේ නිර්මාතෘවරයා පිළිබඳ සඳහන් කිරීමක් නොමැත. දස දෙනෙකුගෙන් සමන්විත ඉහත දැක් වූ වෙසක් උත්සව කමිටුවේ උතුමන්ගේ අදහස් හා සැලසුම්වල සමෝධානයෙන් ෂඩ් වර්ණයෙන් සුසැදි කොඩිය නිර්මාණය කොට සම්මත වී ඇත. ඒ අනුව දශවර්ගික වෙසක් උත්සව කමිටුවට ම ෂඩ් වර්ණයෙන් යුත් බෞද්ධ කොඩියේ නිර්මාතෘවය හිමිවන්නේ යැයි නිගමනය කිරීම යුක්ති යුක්ත වන්නේ ය.
වෙසක් උත්සව කමිටුවේ ලේකම් ධූරිණ පූජිත ගුණවර්ධන මහතා බෞද්ධ කොඩියේ නිර්මාතෘ වශයෙන් පශ්චාත්කාලීන ලේඛනවල සඳහන් වේ. ඒ සඳහා මූලාශ්‍රය සපයා ඇත්තේ මෙම කොඩිය නිර්මාණය වී වසර 43 ක් පමණ ගත වූ කල් හි පළ වූ ‘සුදනමිණ’ මාසික සඟරාවයි. ඇන්. චාර්ලිස් මහතාගේ කර්තෘත්වයෙන් ආරම්භ වූ සුදනමිණ 1928 මැයි කලාපයෙහි බෞද්ධ කොඩියක් උවමනා යයි නියම කරගත් උතුමන් සැම දෙනාම නොයෙක් අන්දමේ සැලැස්මවල් (ප්ලෑන්) සැපයු නමුත්, ෂඩ් වර්ණ බෞද්ධ රශ්මිය මුල්කරගෙන සී.පී. ගුණවර්ධන මහත්මයා විසින් සාදන ලද කොඩිය වඩා සුදුසු යැයි සම්මත විය. යනුවෙන් සඳහන් ය. මෙය පාදක කොට බෞද්ධ කොඩිය පිළිබඳ ප්‍රකාශයට පත් ආචාර්ය කේ.සී. ජී. විමලසේන මහතාගේ ‘ශ්රී ලංකාවේ බෞද්ධ පුනරුදය’ පුස්තකයෙත්, ‘වෙසක් නිවාඩුව හා බෞද්ධ කොඩිය’ යන ගෝනහේනේ ජොතිපාල හිමියන්ගේ පුස්තකයත් ආදී කොට ඇති ලේඛනයන් හි කොඩියේ කර්තෘත්වය බෞද්ධ පුනරුදයේ යෝධයෙකු වූ පූජිත ගුණවර්ධන සුධීන් යැයි නිගමනය කොට ඇත. මෙතුමා වෙසක් උත්සව කමිටුවේ ලේකම්වරයා ය. සභාවක යම් කරුණක් පිළිබඳ විවිධ මත ගොඩනැගුණු කල් හි ඒවා සමෝධානය කොට සභාවට ඉදිරිපත් කිරීම සභාවේ ලේකම්වරයාගේ වගකීම් ය. ඒ නයින් සැලකූ® විට ඉහත සඳහන්ද දෙනාගේ විවිධ සැලසුම් සමෝධානය කොට ගුණවර්ධන මහතා ෂඩ්වර්ණ රශ්මියෙන් යුත් බෞද්ධ කොඩිය ඉදිරිපත් කරන ලදුව සභා සම්මත වන්නට ඇත. ඒ කාරුණින්ම කොඩියේ නිර්මාණය ගුණවර්ධන මහතා වෙත පිරිනැමීම සෙසු සාමාජිකයන්ට කරණ අයුක්තියක් විය හැකි ය. හෑගොඩ ඛේමානන්ද නාහිමියන් 1985 දිනමිණ පුවත්පතට මේ පිළිබඳ ලිපියක් සපයමින් ‘කමිටුවේ සෑම කෙනෙකුන් ම කොඩියේ සැලැස්ම පිළිබඳ බොහෝ අදහස් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, සමිති සමාගම්වල චිරාගත සම්ප්‍රදාය අනුව ඒවා ලේකම්වරයාට භාර කොට සුදුසු ලෙස කොඩියේ සැලැසුම සකස් කරණ ලෙස නියම වී ඇත. ඒ අනුව ලේකම් මහතා විසින් ෂඩ් වර්ණයෙන් යුත් බෞද්ධ කොඩිය සකස් කරණ ලදුව කොමිටිය විසින් එය මැනවින් පිළිගෙන ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත’ යනුවෙන් කර්තෘත්වය පිළිබඳ අදහස් දක්වා ඇත.
බෞද්ධ කොඩියේ නිර්මාතෘවරයා හෙන්රි ස්ටීල් ඕල්කට් මහතා යැයි තවත් ප්‍රචලිත මතයකි. එහෙත් ඒ මතය කිසිසේත් පිළිගත නොහැකි සේ ම ඒ මහතා ම ස්වකීය දින පොත් සටහන්වලින් ඒ මතය බැහැරව කොට තිබේ. කොඩිය නිර්මාණය වී ප්‍රථමවතාවට එය ඔසවන විට ඕල්කට් මහතා සිටියේ දිවයිනෙන් බැහැරව ය. බෞද්ධාරක්ෂක සභාවේ ඉල්ලීම පරිදි 1884 ජනවාරි මස 27 දින මදුරාසියේ සිට ලංකාවට එතුමා පැමිණියේ ය. බෞද්ධාරක්ෂක සභාවේ පූර්ණ බල සහිත නියෝජිතයා වශයෙන් ලිපියක් රැගෙන 1884 අපේ‍්‍රල් මාසයේ අප රටෙන් පිටත්ව එංගලන්තයට ගියේ ය. නැවත 1886 ජනවාරි මස 28 දින පැමිණියේ ය. එමනිසා මේ වන විට බෞද්ධ කොඩිය නිර්මාණය වී ප්‍රසිද්ධ කොට අවසන් ය. ඒ අනුව කොඩිය නිර්මාණයෙහිලා එතුමාගේ දායකත්වයක් කිසිසේත් ම පිළිගත නොහැකි ය.
1892 ඩාර්ජලින් නුවර පැවැත් වූ බෞද්ධ සම්මේලනයට අනගාරික ධර්මපාලතුමා ෂඩ්වර්ණ බෞද්ධ කොඩියක් ද රැගෙන ගියේ ය. සම්මේලනය පිළිබඳ ‘තියෝසොපිස්ට්’ නම් සඟරාවට වාර්තාවක් සැප යූ හෙන්රිටා මුලර් මෙනවිය ඕල්කට්තුමා බෞද්ධ කොඩියේ නිර්මාතෘ වශයෙන් සදහන් කොට තිබුණි. එය නිවැරැදි කරමින් ඕල්කට් මහතා ස්වකිය දින පොතෙහි ‘ මා බෞද්ධ කොඩිය සැලසුම් කළ බව කියන මුලර්ගේ වාර්තාව වැරදියි. එහි ගෞරවය හිමිවිය යුත්තේ කොළඹ පරම විඥානාර්ථ සමාගමේ සාමාජිකයන්ටයි’ මා කළ එකම දෙය නම් හැඩය වෙනස් කිරීම යෝජනා කිරීම පමණයි’ යනුවෙන් සඳහන් කරයි.
ඕල්කට් මහතා ලංකාවට පැමිණි අවස්ථාවේ ෂඩ් වර්ණ බෞද්ධ කොඩිය දැක අතිශය පී‍්‍රතියට පත්විය. අපේ පුරාණ කොඩි අනුව යමින් දිගටි හැඩේට නිර්මාණය කර තිබූ බෞද්ධ කොඩිය, ඉංගී‍්‍රසි කොඩිය අනුව යමින් දිග පළල සම කළ නැතහොත් සෘජුකෝණාස්‍රකාරව සකස් ඛ්ලමට යෝජනා කළ බැවින් එය සම්මත විය. මෙසේ සම්මත වූ කොඩිය 1886 අපේ‍්‍රල් 9 දින සරසවි සඳරැස පත්‍රයේ පළ කොට තිබේ.
වර්ණ සංයෝජනය
බෞද්ධ කොඩිය නිර්මාණය වී ඇත්තේ නීල (නිල්) පීත (කහපාට) ලෝහිත (රතු පාට) ඔදාත (සුදු පාට) මාංජෂ්ට (මදටිය පාට) ප්‍රභාස්වර (සියලු පාටයන්ගේ එකතුව) යන වර්ණයන්ගෙන් යුත් තීරු සයකිනි. බුදුරජාණන්වහන්සේට ඇති වන අතිමාත්‍ර පී‍්‍රති සහගත අවස්ථාවන්හි බුදු සිරුරින් සවනක් රැස් විහිදෙයි. එම රැස් පදනම් කොට ඉහත සඳහන් වර්ණ හෙවත් පාට භාවිතා කොට ඇත. එම නිසා බෞද්ධ කොඩියෙන් පිළිබිඹු වන්නේ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සිරුරෙන් නික්මුණ රශ්මි මාලා ය.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශරීරයෙන් ප්රථම වතාවට රැස් විහිදුනේ සිව්වන සතියේ රුවන් ගෙයි වැඩ වසමින් සුවිසි ප්‍රත්‍යය මෙනෙහි කරද්දී ය. අභිධර්ම පිටකයට අයත් ධම්මසංගණීප්පකරණ ග්‍රන්ථයේ අටුවාව වන අත්ථසාලිනි නම් වූ ධම්මසංගණීප්පකරණට්ඨ කථාව බුද්ධ රශ්මිය පිළිබඳ සඳහන් වන පැරණිම මූලාශ්‍රය වේ. එහි (1940 සංස්කරණය කළ හේවාවිතාරණ අටුවා පෙළෙහි) 11 වන පිටුවෙහි මෙසේ සඳහන් වේ එනම්,
'සත්ථු එවං ලද්ධොකාසෙන සබ්බඤ්ඤුත ඤාණෙන යථා සුඛං සණ්හ සුඛුම ධම්මං සම්මසන්තස්ස සරීරතො නීල පීත ලොහිතොදාත මඤ්ජෙට්ඨපභස්සර වසෙන ඡබ්බණ්ණ රස්මියො නික්ඛමිංසු’ එහි අර්ථය නම්, මෙසේ ශාස්තෘන් වහන්සේ ලද අවකාශයෙන් සර්වඥතා ඥානයෙන් ඉතා සියුම් වූ ධර්මය සුව සේ විමසා බලත්ම උන්වහන්සේගේ ශරීරයෙන් නීල, පීත, ලෝහිත, ඕදාත, මාංජෙෂ්ඨ - ප්‍රභාස්වර වශයෙන් සය වැදෑරුම් රශ්මි නික්මුණ හ.
බුද්ධ ශරීරයේ ඒ ඒ ස්ථානයන්ගෙන් එනම් කෙස් සහ නේත්‍රයන්හි නීල ස්ථානයන්ගෙන් නිල්වන් රශ්මීහු ද ශරීර සිවියෙන් ද නේත්‍රයන් හි රන්වන් ස්ථානයන්ගෙන් ද, කහවන් රශ්මිහූ ද, මාංශ ලෝහිතයන් ගෙන් ද, නේත්‍රයන්ගේ රක්ත ස්ථානයන්ගෙන් ද රක්ත වර්ණ රශ්මීහු ද, අස්ථින්ගෙන් ද, දන්තයන්ගෙන් ද, නේත්‍රයන්හි සුදු ස්ථානයන්ගෙන් ද ශ්වේතවර්ණ රශ්මීහු ද, මදටිය වන් වූ ද,, ප්‍රභාස්වරවන් ද,, රශ්මීහු ශරීරයේ ඒ ඒ ප්‍රදේශයන්ගෙන්ද නික්මුණ හ. යනුවෙන් දීර්ඝ විස්තරයක් එහි අන්තර්ගත වේ.
ලෝක බෞද්ධ ඉතිහාසයේ ප්රථම වතාවට 1885 අපේ‍්‍රල් මස 28 වන දිනට යෙදි තිබූ වෙසක් පුරපසලොස්වක දිනයේ දී ෂඩ්වර්ණයෙන් යුත් බෞද්ධ කොඩි කොටහේනේ දීපදුත්තාරාම විහාරස්ථානය, මාලිගාකන්දේ විද්‍යෝදය පිරිවෙණ, කොළඹ හුණුපිටියේ ගංගාරාමය, කැලණි රජමහ විහාරය, කොළඹ පරම විඥානාර්ථ බෞද්ධ සංගම් මූලස්ථානය යන ස්ථානයන්හි දී ඔසවන ලදී. ඓතිහාසික වූ උත්සවය පැවැත්වූ අන්දම පිළිබඳ දීර්ඝ වාර්තාවක් 1885 මැයි 1 දින සරසවි සඳරැස් පුවත පතෙහි ‘වෙසක් මස පුර පසලොස්වක් දින සහ කර්නල් එච්. ඇස්. ඕල්කට් තුමා’ යන හිසින් පළ විය. එයින් උපුටා ගත් කොටස් කීහිපයක් මෙසේ ය.
'කලින් ප්රකාශ කර තිබුණු පරිද්දෙන් වෙසඟ පුර පසළොස්වක් දවස වූ ගිය මස විසි අට වෙනිදා සර්වඥයන් වහන්සේ ලෝ පහළ වූ දින සලකා ආණ්ඩුවේ සියළුම උසාවි කච්චේරි ආදිය වසා දමා නිවාඩු දවසක් කරන ලද්දේයි.
සර්වඥ යන් වහන්සේ ලෝ පහළ වූ මෙම පුර පසළොස්වක දින කොයි කාලවලත් බෞද්ධයින් විසින් පාප ක්‍රියාවලින් දුරුව විවිධ පුණ්‍ය ක්‍රියාවල යෙදෙන දවසකි. නමුත් මේ පසුගිය වෙසක්පුර පසළොස්වක් දවස ආණ්ඩුව විසින් නිවාඩු දිනයක් කළ බැවින් ඒ පී‍්‍රතිය කරණ කොට ගෙන අතිශයින් ම ලක්දිව නානාදිග්භාග වාසී බෞද්ධයන් විසින් නොයෙක් පුණ්‍යකර්ම කිරීමෙන් හා මහත් පී‍්‍රතියෙන් කල්ගත කළ බව දැන ගතිමු.'
කොළඹ පරමවිඥානාර්ථ බෞද්ධ සමාගමේ සාමාජිකයින් විසින් කලින් ව්‍යවස්ථා කරගෙන මේ පත්‍ර මාර්ගයෙන් ප්රකාශ කළ ෂඩ්වර්ණ සර්වඥ රශ්මිය ප්රකාශ කරන කොඩිය කොළඹ විද්‍යෝදය පිරිවෙණෙහි ද කොටහේනේ දීපදුත්තම විහාරස්ථානයෙහි ද බොරැල්ල හුණුපිටිය ආදී කොළඹ පිහිටි අන්‍ය විහාරස්ථාවල ද, කැලණි විහාරය ආදී ස්ථානවල ද මනොහර ලෙස ඔසවන ලද්දේ යි. කොළඹ පරමවිඥානාර්ථ බෞද්ධ සභා ශාලාවේදී කොඩියක් නගන ලදී.
බොරැල්ලේ පටන් විසිතුරු පෙළහරක් කොටහේනේ දීපදුත්ත විහාරයට ගෙනයන ලද්දේ යි. පංචිකාවත්තේ පටන් බොරැල්ලේ පන්සලට පෙළහරක් ගෙන යන ලද්දේ යි. කොම්පඤ්ඤ වීදියේ සිට පෙළහරක් විද්‍යෝදය පිරිවෙණට ගෙනයන ලද්දේ යි. ලුණු පොකුණ පළාතේ සිටන් කොටහේනට පෙළහරක් ගෙන යන ලදී.
‘රාත්‍රී භාගයේ කොටහේනේ දීපදුත්තාරාම විහාරස්ථානයෙහි මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ විසින් ධර්ම දේශනාවක් කරන ලද්දේ යි. සිද්ධාර්ථ කුමාරයාණන්ගේ උප්පත්තිය සහ මේ නිවාඩු දවස සම්බන්ධ වැදගත් කරුණු මේ දේශනාවේ සඳහන් විය. දවස මුළුල්ලේ ම විද්‍යෝදය පිරිවෙණේ ධර්ම දේශනා පවත්වන ලදී. රාත්‍රී භාගයෙහි දී සිප්කඩුවේ නායක ස්වාමීන්වහන්සේ සිද්ධාර්ථ ගෞතම කුමාරයාණන් ලෝ පහළ වූ ආකාර, සර්වඥ පද ප්‍රාප්ත වූ ආකාර ආදිය ප්රකාශ කරන ධර්ම දේශනාවක් කළේ ය.
ප්‍රමිතිය
අප රටේ දී නිර්මාණය වී භාවිතයට පත් බෞද්ධ කොඩිය 1956 වර්ෂයේ කොළඹ දී පැවැත් වූ ලෝක බෞද්ධ සංගමයේ ආරම්භක රැස්වීමේ දී ලෝක බෞද්ධ ප්‍රජාවගේ ම කොඩිය වශයෙන් ඒකඡන්දයෙන් සම්මත විය. 1987 දී ප්‍රමිති ගත වූ කෙටුම්පතෙහි සම්මත වූ බෞද්ධ කොඩිය අන්තර්ජාතික කොඩියක් වශයෙන් ධජ විශේෂඥයන් විසින් අනුමත කරන ලදී.
‘බෞද්ධ කොඩිය පිළිබඳ ශ්රී ලංකා ප්‍රමිති පිරිවිතර’ කෙටුම් පතෙහි කොඩියේ සැළසුම දැක්වෙන්නේ මෙසේය.
3.1 කොඩියේ හැඩ සෘජුකෝණාස්‍රාකාර විය යුතු ය.
3.2 කොඩියේ පළල හා දිග අතර අනුපාතය 2:3 විය යුතු ය. දිග මැනිය යුත්තේ කොඩිය එසවීමට යොදා ඇති කොපුව ඇතුළත් නොවන ලෙස ය. කොඩිවල ප්‍රමාණ සඳහා නිර්දේශිත මාන සමහරක් ‘ආ’ පරිශිෂ්ඨයේ දී තිබේ.
3.3 කොඩිය, සමාන සිරස් තීරු හයකින් විය යුතු ය. කොඩිය ඔසවන කෙළවරේ සිට පිළිවෙල විය යුත්තේ නීල = නිල්, පීත = කහ, ලෝහිත = රතු, ඔදාත = සුදු සහ මාංජ්‍යෙෂ්ඨ = රතු මිශ්ර කහ යනුවෙනි. ප්‍රභාස්වර ලෙස හැඳින්වෙන හය වන තීරුවෙහි මෙම වර්ණ පහ තිරස්ව එකක් යට එකක් පිහිටන සේ සමාන ප්‍රමාණවලින් මෙම පිළිවෙළට ම තිබිය යුතු අතර නිල් වර්ණය උඩ කෙළවරෙන් තිබිය යුතු ය.
4.1 පියවි ඇසින් පරීක්ෂා කළ විට කොඩියේ වර්ණ හා මන්සෙල් ක්‍රමයෙන් දක්වා ඇති 1 වන වගුවේ සඳහන් අදාල වර්ණ අතර දෘශ්‍යමාන වන වෙනසක් නොතිබිය යුතු ය.
4.2 කොඩියේ වර්ණ පිළිබඳ මත භේදයක් ඇති වුන අවස්ථාවක දි එය වර්ණ මනින උපකරණයක් භාවිතයෙන් නිර්ණය කළ යුතු ය.
5.0 නිර්මාණය
5.1 දාර, තීරු එකතු කර මැසීම හා කොපුව මැසීම ආදී යන්ත්‍ර මගින් සිදු කරන සියලු මැසීම් සඳහා අගුල් මැස්ම යෙදිය යුතුය. මිලිමීටර් 10 ක තිබිය යුතු මැහුම් ගණන 4කට වඩා නො අඩු විය යුතුය.
5.2 කොඩියේ නිල් සිරස් තීරුව ඇති පැත්තේ කොපුවක් මසා තිබිය යුතු ය. මෙම කොපුවෙහි පළල සිරස් තිරුවක පළලින් තුනෙන් පංගුවක් නොඉක්ම විය යුතුය.
5.3 එළිමහන් භාවිතය සඳහා නිෂ්පාදනය කරනු ලබන කොඩිවල කොපුව දෙකෙළවර ගිරිවර දෙකක් (කොඩිය ඔසවන්නට රඳවන කොටස් ) තිබිය යුතු ය. මල නොබැඳෙන ද්‍රව්‍යයකින් ගිරිවරය සෑදිය යුතුය.
තොග වශයෙන් නිෂ්පාදනය කරන අවස්ථාවලදී භාවිතා ක්‍රමවේද ආදිය මෙහි සඳහන් කොට තිබේ.
‘බෞද්ධ කොඩිය පිළිබඳව ශ්‍රී‍්‍ර ලංකා ප්‍රමිති පිරිවිතරයෙහි’ ද අත්‍යවශ්‍යම සාධකයක් වූ බෞද්ධ කොඩියේ භාවිතය පිළිබඳ කිසිදු සඳහනක් නොමැත. එම නිසා ඒ ආදී කරුණු සංශෝධන කර නැවත කෙටුම්පත් කිරීමට කාලය එළඹ ඇත.
මූලාශ්‍රයයෝ
(1) 1885 - 86 සරසවි සඳරැස
(2) වෙසක් නිවාඩුව හා බෞද්ධ කොඩිය
(3) ශ්රී ලංකාවේ බෞද්ධ පුනරුදය
(4) ධම්මසංඝණීප්පකරණට්ඨ කථාව
(5) දිනමිණ - 1985 .2.8
(6) සිංහල විශ්ව කෝෂය - 8 කාණ් ඩය
(7) බෞද්ධ කොඩිය පිළිබඳ ශ්රී ලංකා ප්‍රමිති පිරිවිතර
(8) සිංහල පුවත්පත් සඟරා ඉතිහාසය - 7
බාහිර සම්බන්ධ
Buddhist flag at ලෝකයේ කොඩි
General Buddhist symbols
බුදු දහම </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: තිලංග් [/INST] තිලංග් යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ භාරතීය ශාස්ත්‍රීය සංගීතය තුළ එන රාගයකි. මෙය ඛමාජ් ථාටයට අයත් ය.
සටහන්
ආශ්‍රේයයන්
ජන්‍ය රාග
රාග </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඩිමෝක්‍රිටස් [/INST] ඩිමොක්‍රටික් යනු පදාර්ථයේ අසන්තතික ස්වාභාවය හෙවත් පදාර්ථයක් අංශුමය ස්වාභාවයකින් යුක්ත බව හදුන්වා දුන් පුද්ගලයාය...ඩිමොක්රිටස් ( / ඈ ɪ මීටර් ɒ k r ɪ ටී ə ගේ / ; ග්රීක : Δημόκριτος , Dēmókritos තේරුම "ජනතාවගේ තෝරා"; . ඇ 460 - . ඇ ක්රි.පූ 370 ) යනු ග්රීක කලින් Socratic දාර්ශනිකයා මූලික වශයෙන් අද සිහිපත් ක ඔහුගේ සකස් කිරීම සඳහා පරමාණුක වාදය පිළිබඳ විශ්වය . [3]
ඩිමොක්රිටස්
Democritus2.jpg
උපන්නා
c. 460 ක්රි.පූ
අබ්දෙරා , ත්රේස්
මිය ගියා
c. ක්‍රිපූ 370 (වයස අවුරුදු 90 පමණ)
යුගය
පූර්ව සොක්‍රටික් දර්ශනය
කලාපයේ
බටහිර දර්ශනය
පාසලේ
පූර්ව-සොක්‍රටික් දර්ශනය
පරමාණුවාදය
ද්‍රව්‍යවාදය
ප්රධාන අවශ්යතා
පාරභෞතික විද්යාව ගණිතය තාරකා විද්යාව
කැපී පෙනෙන අදහස්
පරමාණුවාදය [සටහන 1]
හේතු විද්යාව ( හේතුව ) [1]
මෙම ක්ෂීරපථ ( හරහා Lactea ඈත තාරකා වූ සාන්ද්රණය වැනි) [2]
Eutymia
බලපෑම්
ලියුසිපස් සමොස්හි මෙලිසස්
බලපෑම් කළා
එපිකියුරස් පයිරෝ ලුක්රේටියස් ඇරිස්ටෝටල් මොන්ටේන් සෙවරිනෝ බාරුක් ස්පිනෝසා ජෝර්ජ් සන්තායනා කාල් මාක්ස් ෆ්‍රෙඩ්රික් නීට්ෂේ මයිකල් ඔන්ෆ්රේ
ඩිමොක්රිටස් උපත Abdera , ත්රේස් , [4] මෙම වසරේම යුවළකට සිටින නමුත්, ක්රි.පූ 460 ක් පමණ වෙයි. ඔහුගේ මුල්කාලය දායකත්වයන් තම ගුරුවරයා අය සිට disentangle කිරීමට දුෂ්කර Leucippus ඔවුන් බොහෝ විට පෙළ එකට සඳහන් කර ඇත ලෙස. Leucippus වෙතින් ලබාගත් පරමාණු පිළිබඳ ඔවුන්ගේ සමපේක්ෂනය, අනෙකුත් ග්රීක දාර්ශනිකයන්ට වඩා ඩිමොක්රිටස් විද්‍යාඥයෙකු ලෙස සැලකීමට ඇතැමුන් පෙලඹවූ පරමාණුක ව්‍යුහය පිළිබඳ 19 වැනි සියවසේ අවබෝධය හා අර්ධ වශයෙන් සමානකම් දක්වයි. කෙසේ වෙතත්, ඔවුන්ගේ අදහස් බෙහෙවින් වෙනස් පදනම් මත රඳා පැවතුනි. [5] පුරාණ ඇතන්ස්හි බොහෝ සෙයින් නොසලකා හරින ලද අතර, ප්ලේටෝ විසින් ඩිමොක්රිටස් එතරම් අකමැති වූ බව කියනු ලැබේ.ඔහුගේ පොත් සියල්ල ගිනිබත් වේවායි ප්‍රාර්ථනා කළේය . [6] කෙසේ වෙතත් ඔහු ඔහුගේ සෙසු උතුරේ උපන් දාර්ශනික ඇරිස්ටෝටල්ට හොඳින් හඳුනන අතර ප්‍රොටගෝරස්ගේ ගුරුවරයා විය . [7]
බොහෝ දෙනෙක් ඩිමොක්රිටස් "නූතන විද්‍යාවේ පියා" ලෙස සලකති. [8] [9] ඔහුගේ ලේඛන කිසිවක් ඉතිරි වී නැත; ඔහුගේ අතිවිශාල වැඩ කොටසෙන් දන්නේ කොටස් පමණි. [10]
අන්තර්ගතය
ජීවිතය
Democritus by Hendrick ter Brugghen , 1628
Rembrandt , The Young Rembrandt ලෙස Democritus the Laughing Philosopher (1628-29)
ඩිමොක්රිටස් නගරයේ උපත සඳහා කියන ලදී Abdera දී ත්රේස් , ක අයෝනියන් යටත් විජිතයක් Teos , [11] සමහර ඔහුව කැඳවා, නමුත් Milesian . [12] 80 දී ඔහු උපත ලැබීය ඔලිම්පියාඩ් අනුව (ක්රි.පූ 460-457) ඇතන්ස් Apollodorus , [13] සහ වුවත් Thrasyllus ක්රි.පූ 470 දී ඔහුගේ උපත තබා, [13] පසුව දිනය බොහෝ විට ඉඩකඩ වැඩි ය. [14] ජෝන් බර්නෙට් තර්ක කර ඇත්තේ 460 දිනය "ඉක්මණ වැඩි" බවයි, ඩයොජිනීස් ලාර්ටියස් ix.41 ට අනුව ඩිමොක්රිටස් පැවසුවේ ඔහු "තරුණයෙක් ( neos)" ඇනක්සගෝරස්ගේ මහලු වියේදී ( c. 440-428 ) [15] ඩිමොක්‍රිටස්ගේ පියා වංශවත් පවුලකින් පැවත එන බවත්, අබ්ඩෙරා හරහා ගිය ගමනේදී ඔහුට Xerxes ලැබෙන තරමට ධනවත් වූ බවත් පැවසේ . ඩිමොක්රිටස් තම පියාගේ උරුමය වියදම් කළේය. දැනුම සඳහා ඔහුගේ පිපාසය තෘප්තිමත් කිරීම, ඈත රටවලට ගමන් මත ඔහුව හැර ගියහ. ඔහු ආසියාවේ සංචාරය, සහ ළඟා වී පැවසූ ඉන්දියාව හා ඉතියෝපියාව. [16]
ඔහු බැබිලෝනිය සහ මෙරෝ ගැන ලියූ බව දන්නා කරුණකි . ඔහු ඊජිප්තුවට ගිය අතර , ඔහු එහි වසර පහක් ජීවත් වූ බව ඩයෝඩෝරස් සිකුලස් පවසයි. [17] ඔහුම ප්රකාශ කළේ [18] ඔහුගේ සමකාලීනයන් අතර කිසිවෙක් තමාට වඩා විශාල ගමන් බිමන් ගොස්, රටවල් වැඩි ගණනක් දැක නැති බවත්, විද්වතුන් හමුවී නැති බවත්ය. ඔහු විශේෂයෙන්ම ඊජිප්තු ගණිතඥයන් ගැන සඳහන් කරයි , ඔවුන්ගේ දැනුම ඔහු වර්ණනා කරයි. තියෝෆ්‍රාස්ටස් ද ඔහු ගැන කතා කළේ බොහෝ රටවල් දැක ඇති මිනිසෙකු ලෙස ය. [19] ඔහුගේ සංචාර අතරතුර, ඩයොජිනිස් ලාර්ටියස් පවසන පරිදි, ඔහු කල්දියන් මායාකාරිය සමඟ දැන හඳුනා ගත්තේය . " ඔස්ටනේස්"සමග දෑවුරුදු වයස් එක් දැමුවා , ඔහුට උගන්වා ඇති බව පැවසේ. [20] එසේම එය ඔහු ඉගෙනගත් බවයි gymnosophists ඉන්දියාවට සිය ගමනේ. [12]
තම මව්බිමට ආපසු පැමිණීමෙන් පසු ඔහු ස්වභාවික දර්ශනය සමඟ කටයුතු කළේය. ඔහු ග්‍රීසිය පුරා සංචාරය කළේ එහි සංස්කෘතීන් පිළිබඳ වඩා හොඳ දැනුමක් ලබාගැනීමටය. ඔහු තම ලේඛනවල බොහෝ ග්රීක දාර්ශනිකයන් ගැන සඳහන් කරන අතර ඔහුගේ ධනය නිසා ඔවුන්ගේ ලේඛන මිලදී ගැනීමට ඔහුට හැකි විය. Leucippus , නිර්මාතෘ atomism , ඔහු පිට ශ්රේෂ්ඨතම බලපෑම විය. ඔහු ඇනක්සගෝරස් ද වර්ණනා කරයි . [21] Diogenes Laertius පවසන්නේ ඔහු හිපොක්‍රටීස් සමඟ මිත්‍ර වූ බවයි , [22]ඔහු ඩිමෙට්‍රියස්ගේ ප්‍රකාශය උපුටා දක්වයි: "ඔහු ද ඇතන්ස් වෙත ගොස් හඳුනා ගැනීමට උත්සුක නොවූ බව පෙනේ, ඔහු කීර්තිය අවඥාවට ලක් කළ නිසාත්, සොක්‍රටීස් ගැන ඔහු දැන සිටියත්, ඔහු සොක්‍රටීස් නොදැන සිටි බවත්, ඔහුගේ වචන වන්නේ, 'මම ඇතන්ස් වෙත පැමිණි අතර කිසිවෙක් මා දැන සිටියේ නැත.' [23] ඇරිස්ටෝටල් ඔහුව ප්‍රාග් සොක්‍රටික් ස්වභාවික දාර්ශනිකයන් අතරට පත් කළේය . [24]
ඩිමොක්රිටස් පිළිබඳ බොහෝ කථාන්දර, විශේෂයෙන් ඩයෝජිනීස් ලාර්ටියස් , ඔහුගේ නොසැලකිල්ල, නිහතමානිකම සහ සරල බව සනාථ කරන අතර, ඔහු තම අධ්‍යයන කටයුතු සඳහා පමණක් ජීවත් වූ බව පෙන්නුම් කරයි. එක් කතාවකින් ඔහු තම ලුහුබැඳීම් වලදී අඩු කලබල වීම සඳහා හිතාමතාම අන්ධ කර ඇත; [25] මහලු වියේදී ඔහුට පෙනීම නැති වූ බව සත්‍ය විය හැකිය. ඔහු ප්‍රීතිමත් වූ අතර ජීවිතයේ හාස්‍යජනක පැත්ත දැකීමට සැමවිටම සූදානම්ව සිටියේය, පසුකාලීන ලේඛකයින් අදහස් කළේ මිනිසුන්ගේ මෝඩකමට ඔහු සැමවිටම සිනාසෙන බවයි. [26]
ඩයෝජිනිස් ලාර්ටියස් පවසන පරිදි, "සිදුවීම් සත්‍ය බවට ඔප්පු වූ සමහර දේවල් ඔහු ඔවුන්ට පුරෝකථනය කර තිබුනා", එය ස්වභාවික සංසිද්ධි පිළිබඳ ඔහුගේ දැනුමට යොමු විය හැකි නිසා, ඔහුගේ සෙසු පුරවැසියන් විසින් ඔහුව ඉතා ඉහළින් අගය කරන ලදී . අනුව Diodorus Siculus , [27] ඩිමොක්රිටස් 90 වයස අවුරුදු, මිය ක්රි.පූ 370 ක් පමණ ඔහුගේ මරණය දමනු ඇත, නමුත් තවත් ලේඛකයන් ඔහු 104 ජීවත් වී, [28] හෝ 109. [29]
සිනාසෙන දාර්ශනිකයා (මිනිස් මෝඩකම්වලට සිනාසීම සඳහා ) ලෙස ජනප්‍රියව හඳුන්වනු ලබන , සමච්චල් කිරීම, නොනවතින සිනහව යන අර්ථය ඇති අබ්ඩෙරිටන් සිනහව සහ සමච්චල් කරන්නෙකු යන අර්ථය ඇති අබ්ඩරයිට් යන යෙදුම් ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ ඩිමොක්‍රිටස්ගෙනි. [30] ඔහුගේ සෙසු පුරවැසියන්ට ඔහුව හැඳින්වූයේ "The Mocker" යනුවෙනි. එහෙයින් හොරේස්ගේ ලිපිවල සඳහන්, "Si foret in terris, rideret Democritus" ("ඔහු පොළොවේ සිටියා නම්, ඩිමොක්රිටස් [මිනිස් අභිලාෂයන් සහ විනෝදාස්වාදයන්ගේ නිෂ්ඵල දේ ගැන] සිනාසෙනු ඇත" [31] ).
දර්ශනය සහ විද්යාව
ඩිමොක්රිටස් ප්රාණය ආසන ගැන ගැඹුරින් කල්පනා විසින් ලියෝන්-ඇලෙක්සැන්ඩර් Delhomme (1868).
ඩිමොක්රිටස් සම්ප්රදායට අනුගමනය බව බොහෝ ආරංචි මාර්ග සඳහන් කර සිටී Leucippus ඔවුන් මිලේටස් සම්බන්ධ විද්යාත්මක හේතුවාදීන්ගේ සංගමය දර්ශනය මත ක්රියාත්මක කල. දෙදෙනාම මුළුමනින්ම භෞතිකවාදී වූ අතර , සියල්ල ස්වභාවික නීතිවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස විශ්වාස කළහ. ඇරිස්ටෝටල් හෝ ප්ලේටෝ මෙන් නොව, පරමාණුකවාදීන් ලෝකය පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ කළේ අරමුණ , ප්රධාන චලිතය හෝ අවසාන හේතුව ලෙස තර්ක නොකරමිනි . පරමාණුක විද්‍යාඥයින් සඳහා භෞතික විද්යාව පිළිබඳ ප්‍රශ්නවලට යාන්ත්‍රිකව පිළිතුරු සැපයිය යුතුයපැහැදිලි කිරීම ("මෙම සිදුවීමට පෙර කුමන තත්වයන් ඇති විය?"), ඔවුන්ගේ විරුද්ධවාදීන් පැහැදිලි කිරීම් සොයන අතර, ද්‍රව්‍යමය හා යාන්ත්රික වලට අමතරව, විධිමත් සහ ටෙලිවිද්‍යාත්මක ("මෙම සිදුවීම ඉටු කළේ කුමන අරමුණක් සඳහාද?"). යුසීබියස්, ඇරිස්ටොක්ලීස් ඔෆ් මෙසෙන් උපුටා දක්වමින් ඩිමොක්රිටස් සෙනෝෆනීස් සමඟ ආරම්භ වී පිරෝනිස්වාදයෙන් අවසන් වූ දර්ශන පෙළක තබයි . [32]
Democritus විසින් උපුටා දැක්වීම: "ඔබ සන්සුන් භාවය සොයන්නේ නම්, අඩුවෙන් කරන්න." Gregory Hayes ට අනුව Marcus Aurelius විසින් කරන ලද භාවනා වලින්, IV:24 (ref. G. Hayes' notes) [33]
සෞන්දර්යය
පසුකාලීන ග්රීක ඉතිහාසඥයන් විසින් ඩිමොක්රිටස් සලකන්නේ සෞන්දර්යය විමර්ශනය කිරීමේ සහ අධ්‍යයනයේ විෂයයක් ලෙස [34] ස්ථාපිත කර ඇති අතර, ඔහු ඇරිස්ටෝටල් වැනි කතුවරුන්ට බොහෝ කලකට පෙර කාව්‍ය හා ලලිත කලාව පිළිබඳ න්‍යායාත්මකව ලිවීය . නිශ්චිතවම, ත්‍රාසිලස් විසින් දාර්ශනිකයාගේ කෘතිය තුළ සෞන්දර්‍යයට අයත් වූ කෘතීන් හයක් හඳුනාගෙන ඇත, නමුත් දැනට ඉතිරිව ඇත්තේ අදාළ කෘතිවල කොටස් පමණි; එබැවින් මෙම කාරණා සම්බන්ධයෙන් ඩිමොක්‍රිටස්ගේ සියලුම ලියවිලි වලින් දැනගත හැක්කේ ඔහුගේ සිතුවිලි සහ අදහස් වලින් ඉතා සුළු ප්‍රතිශතයක් පමණි.
පරමාණුක කල්පිතය
මෙයද බලන්න: පරමාණුවාදය
ඩිමොක්‍රිටස්ගේ න්යාය අනුව සෑම දෙයක්ම "පරමාණු" වලින් සමන්විත වන අතර ඒවා භෞතිකව, නමුත් ජ්‍යාමිතිකව නොව, බෙදිය නොහැක; පරමාණු අතර හිස් අවකාශයක් පවතින බව; පරමාණු නොබිඳිය හැකි බවත්, සෑම විටම පැවති සහ සෑම විටම චලනය වන බවත්; හැඩයෙන් සහ ප්‍රමාණයෙන් වෙනස් වන පරමාණු සහ පරමාණු වර්ග අනන්ත සංඛ්‍යාවක් ඇති බව. පරමාණුවල ස්කන්ධය ගැන ඩිමොක්රිටස් පැවසුවේ, "ඕනෑම නොබෙදිය හැකි ප්‍රමාණය වැඩි වන තරමට එහි බර වැඩි වේ." කෙසේ වෙතත්, පරමාණුක බර පිළිබඳ ඔහුගේ නිශ්චිත ස්ථාවරය මතභේදාත්මක ය. [4]
Leucippus නමුත් පුළුල් ලෙස, atomism න්යාය සංවර්ධනය කිරීමට ප්රථම වී තිබීමේ ගෞරවය, අයිසැක් නිව්ටන් අප්රකට බැර කිරීමට කැමති Mochus ෆිනීෂියානුවන් අධිකාරය මත අදහස නිර්මාතෘවරයා ලෙස (ඔහු බයිබලානුකුල මෝසෙස් බව විශ්වාස කළ) Posidonius හා Strabo . [35] ද ස්ටැන්ෆර්ඩ් එන්සයික්ලොපීඩියා ඔෆ් ෆිලෝසොෆි සටහන් කරන්නේ, "කෙසේ වෙතත්, මෙම දේවධර්මීය අභිප්‍රේරිත දර්ශනය බොහෝ ඓතිහාසික සාක්ෂි ඉල්ලා සිටින බවක් නොපෙනේ". [36]
Democritus, Leucippus සහ Epicurus සමඟ එක්ව පරමාණුවල හැඩතල සහ සම්බන්ධතාව පිළිබඳ මුල්ම අදහස් යෝජනා කළේය. ද්‍රව්‍යයේ ඝනත්වය ඊට සම්බන්ධ පරමාණුවල හැඩයට අනුරූප වන බව ඔවුහු තර්ක කළහ. මේ අනුව, යකඩ පරමාණු ඝන සහ ශක්තිමත් වන අතර ඒවා ඝන බවට අගුලු දමා ඇත; ජල පරමාණු සිනිඳු සහ ලිස්සන සුළු ය; ලුණු පරමාණු, ඒවායේ රසය නිසා, තියුණු සහ උල්; සහ වායු පරමාණු අනෙකුත් සියලුම ද්‍රව්‍ය පුරා පැතිරී ඇති සැහැල්ලු සහ කැරකෙන වේ. [37] මිනිසුන්ගේ ඉන්ද්‍රිය අත්දැකීම් වලින් සාදෘශ්‍ය භාවිතා කිරීම, ඔහු පරමාණුවක පින්තූරයක් හෝ රූපයක් ලබා දුන්නේ ඒවායේ හැඩය, ප්‍රමාණය සහ ඒවායේ කොටස්වල සැකැස්ම අනුව ඒවා එකිනෙකාගෙන් වෙන්කර හඳුනා ගැනීමයි. එපමනක් නොව, තනි පරමාණු ඇමුණුම් සමඟ සපයා ඇති ද්‍රව්‍ය සබැඳි මගින් සම්බන්ධතා පැහැදිලි කරන ලදී: සමහරක් කොකු සහ ඇස්, අනෙක් ඒවා බෝල සහ සොකට්. [38] ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරමාණුව යනු යාන්ත්‍රිකව අනෙකුත් පරමාණු සමඟ අන්තර්ක්‍රියා කරන නිෂ්ක්‍රීය ඝන (එහි පරිමාවෙන් අනෙකුත් ශරීර හැර) වේ. ඊට වෙනස්ව, නවීන, ක්වොන්ටම්-යාන්ත්රික පරමාණු විද්‍යුත් හා චුම්බක බල ක්ෂේත්‍ර හරහා අන්තර්ක්‍රියා කරන අතර ඒවා නිෂ්ක්‍රීය නොවේ.
පරමාණුකයන්ගේ න්යාය පෞරාණික න්‍යායට වඩා නවීන විද්යාව සමඟ බොහෝ දුරට සමපාත වී ඇති බව පෙනේ. කෙසේ වෙතත්, කල්පිතය පැමිණියේ කොහෙන්ද යන්න තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කිරීමේදී විද්‍යාවේ නවීන සංකල්ප සමඟ ඇති සමානකම ව්‍යාකූල විය හැකිය. පරමාණු සහ අණු පිළිබඳ නවීන සංකල්ප සඳහා සම්භාව්‍ය පරමාණුකයින්ට අනුභූතික පදනමක් නොතිබිය හැකිය.
කෙසේ වෙතත්, Lucretius , ඔහුගේ De rerum natura හි පරමාණුවාදය විස්තර කරමින් , මුල් පරමාණුක න්යාය සඳහා ඉතා පැහැදිලි සහ බලගතු අනුභූතික තර්ක ඉදිරිපත් කරයි. ඕනෑම ද්‍රව්‍ය ආපසු හැරවිය නොහැකි දිරාපත්වීමට ලක්වන බව ඔහු නිරීක්ෂණය කරයි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, තද පාෂාණ පවා ජල බිංදු මගින් සෙමෙන් ගෙවී යයි. දේවල් මිශ්ර වීමේ ප්‍රවණතාවක් ඇත: පස හා මඩ සමඟ ජලය මිශ්ර කිරීමෙන් ප්‍රතිඵලයක් වනු ඇත, කලාතුරකිනි එයම විඝටනය වේ. දැව දිරාපත් වේ. කෙසේ වෙතත්, ජලය, වාතය සහ ලෝහ වැනි "පිරිසිදු" ද්‍රව්‍ය ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට සොබාදහමේ සහ තාක්ෂණයේ යාන්ත්‍රණ තිබේ. [ උපුටා ගැනීමක් අවශ්‍යයි ]ඕක් බීජය ඕක් ගසක් බවට වර්ධනය වනු ඇත, ඓතිහාසික ඕක් ගස්වලට සමාන ලී වලින් සාදන ලද, එහි දැව දැනටමත් දිරාපත් වී ඇත. නිගමනය වන්නේ ද්‍රව්‍යවල බොහෝ ගුණාංග අභ්‍යන්තරයේ ඇති දෙයකින් ව්‍යුත්පන්න විය යුතු බවත්, එය කිසි විටෙකත් ක්ෂය නොවන බවත්, සදාකාලිකවම එකම ආවේණික, නොබෙදිය හැකි ගුණාංග ගබඩා කරන දෙයක් බවත් ය. මූලික ප්‍රශ්නය නම්: ලෝකයේ සෑම දෙයක්ම තවමත් දිරාපත් වී නැත්තේ ඇයි සහ එකම ද්‍රව්‍ය, ශාක සහ සතුන් සමහරක් නැවත නැවතත් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්නේ කෙසේද? මිනිස් ඉන්ද්‍රියයන්ට පහසුවෙන් නොපෙනෙන ආකාරයෙන් බෙදිය නොහැකි ගුණාංග ප්රකාශ කළ හැකි ආකාරය පැහැදිලි කිරීමට එක් පැහැදිලි විසඳුමක් වන්නේ "පරමාණු" පැවැත්ම උපකල්පනය කිරීමයි. මෙම සම්භාව්‍ය "පරමාණු" නවීන විද්‍යාවේ පරමාණුවලට වඩා මිනිසුන්ගේ නවීන සංකල්පය වන "අණු" වෙත සමීප වේ.සම්භාව්‍ය පරමාණුවාදයේ අනෙක් කේන්ද්‍රීය ලක්ෂ්‍යය නම් මෙම "පරමාණු" අතර සැලකිය යුතු විවෘත ඉඩක් තිබිය යුතු බවයි: හිස් බව. Lucretius සාධාරණ තර්ක ඉදිරිපත් කරයි[ උපුටා දැක්වීමක් අවශ්‍ය ] වායූන් සහ ද්‍රව ගලා යන ආකාරය සහ හැඩය වෙනස් වන ආකාරය පැහැදිලි කිරීමට හිස්බව අත්‍යවශ්‍ය වන අතර ලෝහ ඒවායේ මූලික ද්‍රව්‍යමය ගුණාංග වෙනස් නොවී අච්චු කළ හැක.
හිස් කල්පිතය
1540 ඩොසෝ ඩොසිගේ ඩිමොක්‍රිටස්ගේ සිතුවම . [39]
මෙම atomistic අඩුව කල්පිතය පිළිබඳ විරෝධාභාසයන් ප්රතිචාරයක් ද විය වන පාමනයිඩීස් හා සීනෝ කිසිදු ව්යාපාරයක් ඇති විය හැකි යන අදහස පක්ෂව පිටතට දුෂ්කර-කිරීමට පිළිතුර තර්ක තැබූ පාරභෞතික තර්කනයේ ආරම්භකයෝ,. ඕනෑම ව්‍යාපාරයකට ශූන්‍යතාවයක් අවශ්‍ය වනු ඇති බව ඔවුහු විශ්වාස කළහ - එය කිසිවක් නොවේ - නමුත් කිසිවක් පැවතිය නොහැක. මෙම Parmenidean තත්ත්වය "එහි පවසන්නේ ඔබ විය වේ හිස් තැනක්; ඒ නිසා ඒ අඩුව කිසිවක් නොවේ;. ඒ නිසා එහි අඩුව නොවේ" [40] [41] කිසිවක් නැති බව පෙනෙන තැන වාතය ඇති බවත්, ඇත්ත වශයෙන්ම පදාර්ථයක් නොමැති තැන පවා යමක් ඇති බවත් , උදාහරණයක් ලෙස ආලෝක තරංග ඇති බව නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් පර්මනීඩස්ගේ පිහිටීම වලංගු විය .
චලිතයට රික්තයක් අවශ්‍ය බව පරමාණුක විද්‍යාඥයන් එකඟ වූ නමුත් චලනය නිරීක්ෂණය කළ හැකි සත්‍යයක් යන පදනම මත පර්මේනයිඩ්ගේ තර්කය නොසලකා හැරියේය. ඒ නිසා රික්තයක් තිබිය යුතු බව ඔවුහු අවධාරණය කළහ. මෙම අදහස නිරපේක්ෂ අවකාශය පිළිබඳ නිව්ටන්ගේ න්යාය ලෙස පිරිපහදු කළ අනුවාදයක නොනැසී පැවතුනි , එය යථාර්තය නොමැතිකමට ආරෝපණය කිරීමේ තාර්කික අවශ්යතා සපුරාලයි. අයින්ස්ටයින්ගේ සාපේක්‍ෂතා න්යාය පර්මේනීඩීස් සහ සීනෝ ට නව පිළිතුරක් සැපයුවේ අවකාශය සාපේක්ෂ වන අතර සාමාන්යයෙන් වක්‍ර වූ අවකාශ-කාල නානාවිධයක කොටසක් ලෙස කාලයෙන් වෙන් කළ නොහැකි බව අවබෝධ කර ගැනීමෙනි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, නිව්ටන්ගේ ශෝධනය දැන් අතිරික්ත ලෙස සැලකේ. [42]
ඥානවිද්යාව
Democritus විසින් Luca Giordano ( c. 1690).
ඩිමොක්‍රිටස්ට අනුව සත්‍යය පිළිබඳ දැනුම දුෂ්කර ය, මන්ද ඉන්ද්රියයන් හරහා සංජානනය ආත්මීය ය. එකම ඉන්ද්‍රියයන්ගෙන් එක් එක් පුද්ගලයාට විවිධ හැඟීම් ඇති වන බැවින්, ඉන්ද්‍රිය හැඟීම් තුළින් අපට සත්‍යය විනිශ්චය කළ නොහැක. අපට ඉන්ද්‍රියයන්ගේ දත්ත අර්ථකථනය කර සත්‍යය ග්‍රහණය කර ගත හැක්කේ බුද්ධියෙන් පමණි, මන්ද සත්‍යය අගාධයක පවතී:
නැවතත්, අනෙකුත් බොහෝ සතුන්ට අපගේ අදහස්වලට පටහැනි හැඟීම් ලැබේ. සහ එක් එක් පුද්ගලයාගේ ඉන්ද්‍රියයන්ට පවා සෑම විටම දේවල් එක හා සමානව නොපෙනේ. එසේ නම්, මෙම හැඟීම්වලින් සත්‍ය සහ අසත්‍ය මොනවාද යන්න පැහැදිලි නැත; මන්ද, එක් කට්ටලයක් අනෙකට වඩා සත්‍ය නොවේ, නමුත් දෙකම එක හා සමාන ය. කෙසේ වෙතත්, ඩිමොක්රිටස් පවසන්නේ, එක්කෝ සත්‍යයක් නොමැති බව හෝ අවම වශයෙන් අපට එය නොපෙනෙන බව ය. [43]
හා:
තවද, ඔවුන් Xenophanes , Zeno of Elea , සහ Democritus සංශයවාදීන් ලෙස දකියි : … Democritus ඔහු ගුණාංග ප්‍රතික්ෂේප කරන නිසා, "මතය උණුසුම් හෝ සීතල කියයි, නමුත් යථාර්ථය පරමාණු සහ හිස් අවකාශය" සහ නැවතත්, "සත්‍යයක් අපි කිසිවක් දන්නේ නැත, මන්ද සත්‍යය ළිඳක ය." [44]
දැනගැනීම් වර්ග දෙකක් ඇත, ඔහු "නීත්‍යානුකූල" (γνησίη, gnēsiē , "අව්‍යාජ") සහ අනෙක "අවජාතකයා" (σκοτίη, skotiē , "රහස") ලෙස හඳුන්වයි . "අවජාතක" දැනුම ඉන්ද්රියයන් හරහා සංජානනය ගැන සැලකිලිමත් වේ; එබැවින් එය ප්රමාණවත් නොවන අතර ආත්මීය වේ. හේතුව ඉන්ද්‍රිය සංජානනය ඇතිවන්නේ වස්තූන්ගේ සිට ඉන්ද්රියයන් දක්වා පරමාණුවල පිටාර ගැලීම නිසාය. මෙම විවිධ හැඩතල සහිත පරමාණු අප වෙත පැමිණෙන විට, ඒවායේ හැඩය අනුව අපගේ ඉන්ද්රියයන් උත්තේජනය කරන අතර, එම උත්තේජනයන් නිසා අපගේ සංවේදී හැඟීම් ඇති වේ. [45]
දෙවන වර්ගයේ දැනුම, "නීත්‍යානුකූල" දැනුම, බුද්ධිය හරහා සාක්ෂාත් කර ගත හැකිය, වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, "අවජාතකයා" වෙතින් සියලු සංවේද දත්ත තර්කනය හරහා විස්තාරනය කළ යුතුය. මේ ආකාරයෙන් කෙනෙකුට "අවජාතක" දැනුම පිළිබඳ ව්යාජ සංජානනයෙන් මිදී ප්‍රේරක තර්කනය තුළින් සත්‍යය ග්‍රහණය කර ගත හැකිය . ඉන්ද්‍රිය සංවේදනයන් සැලකිල්ලට ගැනීමෙන් පසු, කෙනෙකුට පෙනුමට හේතු පරීක්ෂා කර, පෙනුම පාලනය කරන නීති පිළිබඳ නිගමනවලට එළඹිය හැකිය, සහ හේතුව සොයා ගත හැකිය (αἰτιολογία, aetiologia) ඔවුන් සම්බන්ධ කර ඇත. මෙය කොටස්වල සිට සමස්තය දක්වා හෝ නොපෙනෙන දෙයෙහි සිට නොපෙනෙන (ප්‍රේරක තර්කනය) දක්වා සිතීමේ ක්‍රියා පටිපාටියයි. ඩිමොක්රිටස් මුල් විද්යාත්මක චින්තකයෙකු ලෙස සැලකීමට මෙය එක් උදාහරණයකි. මෙම ක්‍රියාවලිය විද්යාව එහි නිගමන රැස් කරන ක්‍රියාවලිය සිහිගන්වයි.
නමුත් කැනන් වලDemocritus පවසන්නේ දැනගැනීම් වර්ග දෙකක් ඇති බවයි, එකක් ඉන්ද්රියයන් හරහා සහ අනෙක බුද්ධිය හරහා. මෙයින් ඔහු සත්‍ය විනිශ්චය සඳහා එහි විශ්වසනීයත්වය සනාථ කරන බුද්ධිය හරහා 'නීත්‍යානුකූල' ලෙස හඳුන්වන අතර, ඉන්ද්රියයන් හරහා ඔහු 'අවජාතකයා' ලෙස නම් කරයි. ඔහුගේ සැබෑ වචන උපුටා දැක්වීමට: දැනුමේ ආකාර දෙකක් තිබේ, එකක් නීත්‍යානුකූල, එක් අවජාතකයෙක්. අවජාතකයාට මෙම කණ්ඩායම අයත් වේ: පෙනීම, ඇසීම, සුවඳ, රසය, ස්පර්ශය. අනෙක නීත්‍යනුකූල වන අතර එයින් වෙන්ව පවතී. ඉන්පසුව, අවජාතකයාට වඩා නීත්‍යානුකූල දේට ප්‍රිය කරමින්, ඔහු තවදුරටත් මෙසේ කියයි: අවජාතකයාට තවදුරටත් කුඩා දෙයක් දැකිය නොහැකි වූ විට, ඇසීමට, සුවඳක්, රසයක් හෝ ස්පර්ශයෙන් දැන ගැනීමට නොහැකි වූ විට, නමුත් සියුම් කරුණු විමසා බැලිය යුතුය, එවිට නීත්‍යානුකූල දේ පැමිණේ. එය සංජානනය කිරීමේ සියුම් අවයවයක් ඇත. [46]
හා:
තුළ තහවුරු කිරීම් ... ඔහු පවසයි: නමුත් අපි යම් යම් එහි සැබෑ අවබෝධයක් කිසිවක් නොව, කුමක් ශරීරයේ ඒ මත එය මාධ්ය ඇතුළු වන දේ (පරමාණු) තත්ත්වය අනුව මාරු කර ඇත. [47]
එසේම:
ඩිමොක්රිටස් පැවසුවේ 'ඔහු කැමති වන්නේ පර්සියාවේ රජෙකු වීමට වඩා හේතුකාරකයක් සොයා ගැනීමට' බවයි. [48]
ආචාර ධර්ම සහ දේශපාලනය
1477 ඉතාලි බිතු සිතුවමක් වන Pinacoteca di Brera , Milan වෙතින් අඬන Heraclitus සහ සිනාසෙන Democritus .
ඩිමොක්‍රිටස්ගේ ආචාර ධර්ම සහ දේශපාලනය අප වෙත බොහෝ දුරට පැමිණෙන්නේ උපරිම ආකාරයෙන් ය. එනිසා, Stanford Encyclopedia of Philosophy මෙසේ පවසන තෙක් ගොස් ඇත: "විශාල ආචාරධර්ම ප්‍රකාශයන් තිබියදීත්, ඩිමොක්‍රිටස්ගේ සදාචාරාත්මක අදහස් පිළිබඳ සුසංයෝගී වාර්තාවක් ගොඩ නැගීම දුෂ්කර ය" යනුවෙන් සඳහන් කරමින් "කුමක්ද යන්න තීරණය කිරීමේ දුෂ්කරතාවයක් ඇත. කොටස් සැබෑ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ය." [49]
ඔහු පවසන්නේ "සෑම තැනකම සමානාත්මතාවය උතුම්" බවයි, නමුත් ඔහු කාන්තාවන් හෝ වහලුන් මෙම හැඟීමට ඇතුළත් කිරීමට තරම් ප්රමාණවත් නොවේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක දරිද්‍රතාවය කුරිරු පාලකයන් යටතේ ඇති සමෘද්ධියට වඩා හොඳය, එම හේතුව නිසාම වහල්භාවයට වඩා නිදහසට වැඩි කැමැත්තක් දැක්වීමයි. ඔහුගේ බටහිර දර්ශනය ඉතිහාසය , බර්ට්රන්ඩ් රසල් ඩිමොක්රිටස් ආදරය බව මෙසේ ලියයි "ග්රීකයන් ඊනියා ප්රජාතන්ත්රවාදය දේ." ඩිමොක්රිටස් පැවසුවේ "ප්‍රඥාවන්තයා සියලු රටවලට අයත් වන අතර, ශ්‍රේෂ්ඨ ආත්මයක නිවහන මුළු ලෝකයම වේ" යනුවෙනි. [50]ඩිමොක්රිටස් ලිව්වේ බලයේ සිටින අය "දුප්පතුන්ට ණයට දීම සහ ඔවුන්ට උපකාර කිරීම සහ ඔවුන්ට අනුග්‍රහය දැක්වීම තමන්ම භාර ගත යුතු බවත්, එවිට අනුකම්පාවක් සහ හුදකලාවක් නොමැති බවත්, පුරවැසියන් අතර මිත්‍රත්වය, අන්‍යෝන්‍ය ආරක්ෂාව සහ එකඟතාවය සහ වෙනත් යහපත් දේ ඕනෑවටත් වඩා වැඩි බවයි. නාමාවලිය." බුද්ධියෙන් පරිහරණය කරන විට මුදල් පරිත්‍යාගශීලීත්වයට සහ පුණ්‍ය කටයුතුවලට මඟ පාදන අතර, මෝඩකමේ යෙදෙන මුදල් මුළු සමාජයටම පොදු වියදමක් ගෙන දෙයි - තම දරුවන් වෙනුවෙන් අධික ලෙස මුදල් රැස් කිරීම මසුරුකමකි. මුදල් ඉපයීම නිෂ්ඵල දෙයක් නොවන අතර, වැරදි ක්‍රියාවක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එසේ කිරීම "සියල්ලටම වඩා නරකම" බව ඔහු පවසයි. ඔහු ධනය කෙරෙහි මුලුමනින්ම දෙගිඩියාවෙන් සිටින අතර එය ස්වයංපෝෂිත භාවයට වඩා බෙහෙවින් අඩු අගයක් ගනී. ඔහු ප්‍රචණ්ඩත්වයට අකමැති නමුත් සාමවාදියෙකු නොවීය: යුද්ධයට සූදානම් වන ලෙස ඔහු නගරවලින් ඉල්ලා සිටියේය.සහ යම් නීතියක්, ගිවිසුමක් හෝ දිවුරුමක් උල්ලංඝනය නොකරන තාක් කල් අපරාධකරුවෙකු හෝ සතුරෙකු ඝාතනය කිරීමට සමාජයකට අයිතියක් ඇති බව විශ්වාස කළේය.[3]
යහපත්කම සහජ මනුෂ්‍ය ස්වභාවයට වඩා ව්‍යවහාරයෙන් හා හික්මීමෙන් ලැබුණු බව ඔහු විශ්වාස කළේය. දුෂ්ටයන්ගෙන් ඈත් විය යුතු බව ඔහු විශ්වාස කළ අතර, එවැනි ආශ්‍රයෙන් දුෂ්ටකමට ඇති නැඹුරුව වැඩි වන බව ප්රකාශ කළේය. කෝපය පාලනය කිරීමට අපහසු වුවද, යමෙකු තාර්කික වීමට නම් එය ප්‍රගුණ කළ යුතුය. තම අසල්වාසීන්ගේ විපත්තිවලින් සතුටට පත්වන අය තම වාසනාව තමන් ජීවත් වන සමාජය සමඟ බැඳී ඇති බව තේරුම් ගැනීමට අසමත් වන අතර, ඔවුන් තමාගේම සතුට සොරකම් කරති. ඩිමොක්රිටස් විශ්වාස කළේ සතුට ( euthymia).) ආත්මයේ දේපලක් විය. ඔහු ප්රකාශ කළේ හැකිතාක් අඩු ශෝකයකින් යුත් තෘප්තිමත් ජීවිතයක් සඳහා වන අතර, එය උදාසීනත්වයෙන් හෝ ලෞකික සැප සම්පත් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමෙන් සාක්ෂාත් කරගත නොහැකි බව ඔහු පැවසීය. මධ්‍යස්ථභාවය සහ මනින ලද ජීවිතයක් තුළින් තෘප්තිය ලබා ගත හැකි බව ඔහු පැවසීය. සෑහීමකට පත් වීමට යමෙකුට හැකි දේ ගැන තම විනිශ්චය සකස් කළ යුතු අතර තමා සතුව ඇති දෙයින් සෑහීමකට පත්විය යුතුය - ඊර්ෂ්‍යාව හෝ ප්‍රශංසා කිරීම ගැන සුළු සැලකිල්ලක් නොදක්වයි. ප්‍රීතිය සහ විවේකය සඳහා මංගල්‍යයන් සහ සැමරුම් අවශ්‍ය බව ඩිමොක්රිටස් විසින් ප්රකාශ කරන ලද බැවින්, අවස්ථානුකූලව අතිරික්ත වියදම් අනුමත කරන ලදී. ඔහු අධ්‍යාපනය හඹා යාමේ උතුම්ම දෙය ලෙස සලකයි, නමුත් හැඟීමකින් තොරව ඉගෙනීම වැරදි වලට තුඩු දෙන බවට අනතුරු ඇඟවීය. [3]
ගණිතය
දකුණු රවුම් සහ ආනත වෘත්තාකාර කේතු
ඩිමොක්රිටස් විශේෂයෙන් ගණිතය සහ ජ්යාමිතිය පිළිබඳ පුරෝගාමියෙක් ද විය. අපි පමණක් (නමින් ඔහුගේ කෘති උපුටා හරහා මේ ගැන දන්නේ ගණන් මත , Geometrics මත , මත Tangencies , මත සිතියම් , සහ මත Irrationals ,) අනෙකුත් ලියවිලි වැඩ ඩිමොක්රිටස් සිරුර සියලු මධ්යතන යුගය ජීවත් නැති නිසා.
ආකිමිඩීස්ට අනුව , [51] එකම පාද ප්‍රදේශයක් සහ උසකින් යුත් කේතුවක් සහ පිරමීඩයක් පිළිවෙලින් සිලින්ඩරයක හෝ ප්‍රිස්මයේ පරිමාවෙන් තුනෙන් එකක් ඇති බව නිරීක්ෂණය කළ පළමු අය අතර ඩිමොක්රිටස් විය. ආකිමිඩීස් පෙන්වා දුන්නේ ඩිමොක්රිටස් මෙම ප්‍රකාශය සඳහා කිසිදු සාක්ෂියක් ලබා නොදුන් බවත්, ඒ වෙනුවට Cnidus හි Eudoxus විසින් සපයන ලද බවත්ය. [52] [53]
තවද ප්ලූටාර්ක් (Plut. De Comm. 39) ප්රකාශ කළේ ඩිමොක්රිටස් විසින් පහත ප්‍රශ්නය මතු කර ඇති බවයි: පාදයට සමාන්තරව තලයක් කේතුවක් කැපුවහොත්, කේතුවේ කොටසේ සහ පාදයේ මතුපිට සමාන හෝ අසමානද? ඒවා සමාන නම්, කේතුව සිලින්ඩරයක් බවට පත් වන අතර, ඒවා අසමාන නම්, කේතුව ඉන්ඩෙන්ටේෂන් හෝ පියවර සහිත "අක්‍රමවත් කේතුවක්" බවට පත්වේ. [54] මෙම ප්‍රශ්නය පහසුවෙන් කලනය මගින් විසඳිය හැකි අතර, එබැවින් ඩිමොක්රිටස් අනන්ත සහ අනුකලිත කලනයේ පෙරගමන්කරුවෙකු ලෙස සැලකිය හැකි බව යෝජනා වී ඇත . [55] [56]
මානව විද්යාව, ජීව විද්යාව සහ විශ්ව විද්යාව
ස්වභාවධර්මය පිළිබඳ ඔහුගේ කෘති, මිනිසාගේ ස්වභාවය , මස් පිළිබඳ (පොත් දෙකක්), මනස පිළිබඳ, ඉන්ද්රියයන් පිළිබඳ , රසයන් පිළිබඳ , වර්ණ පිළිබඳ , බීජ සහ ශාක හා පලතුරු සම්බන්ධ හේතූන් යන විෂයයන් පිළිබඳ ඔහුගේ පොත් උපුටා දැක්වීම් හරහා ප්‍රකට වේ . සහ සතුන් සම්බන්ධ හේතු (පොත් තුනක්). [3] ඔහු තම ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් ශාක හා ඛනිජ ලවණ අත්හදා බැලීමට සහ පරීක්ෂා කිරීමට ගත කළ අතර බොහෝ විද්යාත්මක මාතෘකා පිළිබඳව දීර්ඝ ලෙස ලිවීය. [57] ඩිමොක්රිටස් සිතුවේ පළමු මිනිසුන් බවයිතනි තනිව ආහාර සොයා ගොස් ගස්වල වල් වැවෙන වඩාත් රසවත් ඖෂධ පැළෑටි සහ පලතුරු අනුභව කරමින් ජීවත් වූයේ අරාජික හා සත්ව ආකාරයේ ජීවිතයක්. වන සතුන්ට බියෙන් ඔවුන් එකට සමාජගත කර ඇති බව ඔහු පැවසීය. ඔහු විශ්වාස කළේ මෙම මුල් මිනිසුන්ට භාෂාවක් නොතිබූ නමුත් ඔවුන් ක්‍රමක්‍රමයෙන් ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශන ප්රකාශ කිරීමට පටන් ගත් බවත්, සෑම ආකාරයකම වස්තුවක් සඳහාම සංකේත ස්ථාපිත කර ඇති බවත්, මේ ආකාරයෙන් එකිනෙකා තේරුම් ගත් බවත්ය. ඔහු පවසන්නේ ආදිතම මිනිසුන් ජීවිතයේ උපයෝගිතා කිසිවක් නොමැතිව වෙහෙස මහන්සි වී ජීවත් වූ බවයි. ඇඳුම් පැළඳුම්, ගෙවල්, ගින්දර, ගෘහාශ්‍රිතකරණය සහ ගොවිතැන ඔවුන් නොදැන සිටියා. ඩිමොක්රිටස් මානව වර්ගයාගේ මුල් අවධිය අත්හදා බැලීම් සහ දෝෂ මගින් ඉගෙනීමේ එකක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන අතර, සෑම පියවරක්ම සෙමින් තවත් සොයාගැනීම් වලට තුඩු දුන් බව පවසයි; ඔවුන් ශීත ඍතුවේ දී ගුහාවල රැකවරණය ලබා ගත් අතර, කල් තබා ගත හැකි පලතුරු ගබඩා කර ඇත.සහ එක් එක් නව අදහස මත ගොඩ නැගීමට හේතුව සහ මනසේ උනන්දුව තුලින්.[3] [58]
ඩිමොක්රිටස් විශ්වාස කළේ, පෘථිවිය සහ එහි ඇති සියල්ල ඇතුළුව විශාල ඒකක සෑදීමට එකට ගැටෙන තුරු, මුලින් විශ්වය සෑදී ඇත්තේ අවුල් සහගත කුඩා පරමාණුවලින් මිස අන් කිසිවක් නොවන බවයි. [3] ඔහු බොහෝ ලෝක ඇති බව අනුමාන කළේය , සමහර වැඩෙන, සමහර දිරාපත් වෙමින්; සමහරක් ඉර හඳ නැති, සමහර ඒවා කිහිපයක්. සෑම ලෝකයකටම ආරම්භයක් සහ අවසානයක් ඇති බවත්, වෙනත් ලෝකයක් සමඟ ගැටීමෙන් ලෝකයක් විනාශ විය හැකි බවත් ඔහු විශ්වාස කළේය. [59]
අනෙකුත් පරමාණුකවාදීන් මෙන්, ඩිමොක්රිටස් පැතලි පෘථිවියක් ගැන විශ්වාස කළ අතර එහි ගෝලාකාරත්වය සඳහා තර්ක අභියෝගයට ලක් කළේය . [60]
විසිවන සියවසේ ඇගයීම්
බර්ට්රන්ඩ් රසල්ට අනුව , ලියුසිපස් සහ ඩිමොක්‍රිටස්ගේ දෘෂ්ටිකෝණය "නවීන විද්‍යාවේ දර්ශනයට සමාන වූ අතර ග්රීක සමපේක්ෂනයට නැඹුරු වූ බොහෝ දෝෂ මඟ හැරියේය." [61]
කාල් ආර්. පොපර් [50] ඩිමොක්‍රිටස්ගේ තාර්කිකත්වය, මානවවාදය සහ නිදහසට ඇති ආදරය අගය කළ අතර ඩිමොක්රිටස්, සෙසු රටවැසි ප්‍රොටගෝරස් සමඟ එක්ව "භාෂාව, සිරිත් විරිත් සහ නීතිය පිළිබඳ මානව ආයතන තහනම් නොවන නමුත් මිනිසා විසින් සාදන ලද ඒවාය යන මූලධර්මය සකස් කළේය. ස්වාභාවික නොව සාම්ප්‍රදායික, ඒ අතරම, අපි ඒවාට වගකිව යුතු බව අවධාරනය කරති."
කටයුතු
ඩිමොක්‍රිටස්ගේ කිසිම ලියවිල්ලක් අද දක්වාම සම්පූර්ණ වී නැත. ඔහුගේ අතිවිශාල වැඩ කොටසෙන් දන්නේ කොටස් පමණි. [10]
ආචාර ධර්ම
පයිතගරස්
ප්‍රඥාවන්තයාගේ ස්වභාවය පිළිබඳව
පාතාලයේ ඇති දේවල් ගැන
ට්රයිටොජෙනියා
පුරුෂභාවය මත හෝ ශීලය මත
Amaltheia හි අං
තෘප්තිය මත
සදාචාරාත්මක විවරණ
ස්වභාවික විද්යාව
The Great World-ordering (Leucippus විසින් ලියන ලද්දක් විය හැක)
කොස්මොග්රැෆි
ග්රහලෝක මත
සොබාදහම මත
මිනිසාගේ ස්වභාවය හෝ මස් මත (පොත් දෙකක්)
මනස මත
ඉන්ද්රියයන් මත
රසයන් මත
වර්ණ මත
විවිධ හැඩතල මත
හැඩය වෙනස් කිරීම මත
තට්ටම්
පින්තූර මත
තර්කය මත (පොත් තුනක්)
ස්වභාවය
ස්වර්ගීය හේතු
වායුගෝලීය හේතු
භූමිෂ්ඨ හේතු
ගින්නට සම්බන්ධ හේතු සහ ගින්නෙහි ඇති දේවල්
ශබ්ද සම්බන්ධ හේතු
බීජ හා ශාක හා පලතුරු සම්බන්ධ හේතු
සතුන් සම්බන්ධ හේතු (පොත් තුනක්)
විවිධ හේතු
චුම්බක මත
ගණිතය
විවිධ කෝණ මත හෝ කව සහ ගෝලවල සම්බන්ධතා මත
ජ්යාමිතිය මත
ජ්යාමිතිය
අංක
අතාර්කික රේඛා සහ ඝන මත (පොත් දෙකක්)
Planispheres
මහා වර්ෂය හෝ තාරකා විද්යාව (දින දර්ශනයක්)
ජල ඔරලෝසු තරඟය
ස්වර්ගයේ විස්තරය
භූගෝල විද්යාව
පෝලන්ත ජාතිකයන්ගේ විස්තරය
ආලෝක කිරණ පිළිබඳ විස්තරය
සාහිත්යය
රිද්ම සහ සමගිය මත
කවි ගැන
පදවල අලංකාරය ගැන
Euphonious සහ Harsh-sounding letters ගැන
හෝමර් මත
ගීතය මත
ක්‍රියා පද මත
නම්
තාක්ෂණික කටයුතු
අනාවැකිය
ඩයට් මත
වෛද්ය විනිශ්චය
යෝග්‍ය සහ නුසුදුසු අවස්ථා සම්බන්ධ හේතු
ගොවිතැන ගැන
පින්තාරු කිරීම මත
උපක්රම
ආමර් වල සටන්
විවරණ
බබිලෝනියේ ශුද්ධ ලියවිලි මත
Meroe හි සිටින අය ගැන
සාගරයේ සැරිසැරීම
ඉතිහාසය මත
Chaldaean ගිණුම
Phrygian ගිණුම
උණ සහ කැස්ස පිළිබඳ රෝග
නීතිමය හේතු
ගැටළු [62]
නාමික ආයතන
ට්රේස් ඩිමොක්රිටස් විශ්ව විද්යාලය
ජාතික විද්යාත්මක පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය "ඩෙමොක්‍රිටෝස්"
අංක විද්යාව
පහත දැක්වෙන සමකාලීන කාසි/මුදල් නෝට්ටු මත ඩිමොක්රිටස් නිරූපනය විය:
මෙම ආපසු ග්රීක 10 ඩ්රැක්මා 1976-2001 ක කාසිය. [63]
මෙම මුහුණත ග්රීක 100 ඩ්රැක්මා 1967-1978 ක මුදල් නෝට්ටු. [64]
මේකත් බලන්න
පරමාණුව
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ය
ජෝන් ඩෝල්ටන්
කැනඩාව
මොකස්
ව්යාජ-ඩිමොක්රිටස්
වෛශේෂිකා
සටහන්
යන අදහස පරමාණු හා බලරහිත ලෝකයේ මූලික සංඝටක (ලෙස DK B125: "ἐτεῇ δὲ ἄτομα καὶ κενόν"). </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: දියතලාව [/INST] දියතලාව (), ශ්රී ලංකාවේ පිහිටි නගරය කි.
දියතලාව
ශ්රී ලංකාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: Landesi [/INST] ලන්දේසි ලංකාව
විකිපීඩියා වෙතින්
Jump to navigationJump to search
වෙනත් භාවිතා සඳහා, යටත්විජිත ලංකාව බලන්න.
මෙම ලිපිය කිසිදු මූලාශ්‍රයක් උපුටා දක්වන්නේ නැත. කරුණාකර මෙම ලිපිය විශ්වාස කළ හැකි මූලාශ්‍ර උපුටා දක්වනවමින් වැඩි දියුණු කිරීමට උදව් වන්න. මූලාශ්‍ර රහිත කරුණු අභියෝගයට ලක්වීමට හා මකා දැමීමට ඉඩ ඇත.
සිලෝන්
ශෙයිලාන්
1640–1796
Flag of සිලෝන් හී ධජය
Flag
තත්ත්වය යටත් විජිතය
අගනුවර කොළඹ
පොදු භාෂාවන් ලන්දේසි
රජ
ආණ්ඩුකාර
• 1640
විල්ලෙම් ජාකොබ්ස් කොස්ටර් (පළමු)
• 1794-1796
ජේ.ජී. වොන් ඇන්ගල්බීක් (අවසන)
ඓතිහාසික යුගය අධිරාජ්‍යවාදය
• ලන්දේසීන් විසින් කොළඹ ඈඳා ගැනීම
12 මැයි 1640
• බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් කොළඹ ඈඳා ගැනීම
16 පෙබරවාරි 1796
පූර්වප්‍රාප්ති වනුයේ අනුප්‍රාප්ති වනුයේ
පෘතුගීසි ලංකාව
සීතාවක රාජධානිය
මහනුවර රාජධානිය
1658-1796 කාලයේදී ලන්දේසීන් විසින් ග්රහණයට ලක්ව සිටි ලංකාව හෝ ශ්රී ලංකාව ට අයත් සරිය සහ ඔවුන්ගේ එම පාලනය හැඳින්වීමට මෙම පදය තුල්‍යාර්ථමය ලෙසින් භාවිතා වේ.
1600 ගණන් වලදී, ශ්රී ලංකාව, අඩ වශයෙන් පෘතුගීසි ආක්‍රමණකාරීන් විසින් පාලනය කල අතර, සිංහල රාජධානිය, එකිනෙක ඇණ කොටා ගනිමින් කල ගෙවූහ. පෘතුගීසිහු යුද්ධය දීනීමට අසමත් වූවද, ඔවුන්ගේ පාලනය, ඔවුන්ගේ ග්රහණයට නතුව තිබූ සරිය තුල වූ ජනතාවට යම් පීඩාවක් ඇති කිරීමට හේතු කාරක විය. ස්පාඤ්ඤ පාලනයෙන් මිදෙනු වස්, නිදහස සඳහා යුද්ධය ක ලන්දේසීහු නිරතව සිටියහ. මෙම පසුබිම පැවැති කලෙක, සිංහල රජ (උඩරට රජු) විසින්, පෘතුගීසීන් පැරදවීමට සහාය වෙන මෙන් ලන්දේසීන්ගෙන් උපකාර පතන ලදි. අයිබේරියානුවන් ට එරෙහිව එකමුතු සටනක් දියත් කිරීමට එවක පැවැති අදිටන නිසාවෙන් ලංකාව පිලිබඳ ලන්දේසි අවධානය යොමු විය.
ලන්දේසින් විසින් ශ්රී ලංකාව පාවා දීමට අනතුරුව, ලන්දේසීන් විසින් ශ්රී ලංකාවේ කොටස් ආක්‍රමණය කරන ලදි. යුද්ධයේ වියදමට හිලවු වන පරිදි භූමියෙන් කොටසක් තම භාරයෙහි තබාගත් ඔවුහූ කෙමෙන් තම භූමිය ව්‍යාප්ත කිරීමෙහි යෙදුනහ. ලන්දේසීන්විසින් වෙරළබඩ පෙදෙසෙහි පාලනය නතු කර ගත් නමුත්, යටත්විජිතවාදී ඉංග්‍රීසි පාලකයන් පසුව ඔවුන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයන් වූහ. ලන්දේසින් හා ඉංග්‍රීසින් දළ වශයෙන් වසර 150 ක් පාලනය සිදු කලහ.
පටුන
පෘතුගීසී පසුබිම
ආසියාව බටහිරින් මුස්ලිම් වරුන්ගෙන්ද නැගෙනහිරින් මොංගෝලියන් වරුන්ගෙන්ද එල්ල වූ ආක්‍රමණවලට මුහුණ දෙමින් සිටියේය. පෘතුගීසීන් එන්නට පළමු ලංකාවේ සිංහල රජවරු කප්පම් ගෙවමින් සිටියහ. පෘතුගීසි ආක්‍රමණයෙන් නිදහස් වීමට සහ ඔවුන් විසින් බලයෙන් අන්‍ය ආගම්වලට ජනතාව හරවා ගැනීම වැළැක්වීමේ අරමුණින් ශ්රී ලාංකිකයෝ ලන්දේසීන්ට පැමිණීමට ඇරයුම් කළහ. රාජසිංහ රජු සමග 1638 උඩරට වෙස්ටර් වෝල්ඩ් ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් ඔවුහු ජාතීන්ගේ නීතිය අනුගමනය කරමින් දෙපාර්ශවයේම පොදු සතුරා සමග සටනකට අවතීර්ණ වූහ. මෙ පරිදි ලන්දේසීහු රටේ ආරක්ෂකයන් බවට පත් වූහ.
ඉතා ඉක්මණින් දිවයිනේ ජනතාව ලන්දේසීන්ට කැමති වූහ. රාජසිංහ රජු ප්‍රංශයන් ලංකරගෙන ඔවුනට ත්රීකුණාමලය කොටුව පැවරුවේ ලන්දේසීන්ට එරෙහිව බලය තුලනය කිරීමටයි. ලන්දේසීහු ත්රීකුණාමලය ප්‍රංශවරුන්ගෙන් අල්ලා ගෙන දිවයිනේ සම්පූර්ණ මුහුදු බඩ ප්‍රදේශයේ පාලනය ඔවුන්ගේ අතට ගත්හ. ලන්දේසීන් සහ රාජසිංහ රජු එකිනෙකා රවටා පරාජය කිරීමේ සෙල්ලමක යෙදී සිටියහ. දෙපාර්ශවයම 1638 ගිවිසුම ක්රියාත්මක කළහ. ලන්දේසිහු දෙමළ පලාත් සියල්ලම පාලනය කල අතර බස්නාහිර පළාතේ කුරුඳු වතුවල වැඩ කිරීම සඳහා තන්ජෝර්වලින් දෙමළ වහලුන් ගෙන ආහ. ඔවුන්ගේ ඉන්දියාවේ අගනගරය වූයේ පුලිකට් නගරයයි. ඔවුන්ට අවශ්‍ය මිනිස් ශ්‍රමය සපයා ගන්නා ලද්දේ ඉන්දියානු ජනපද වලිනි.
සෙනරත් රජු ඔහුගේ රාජධානිය කොටස් කර තමාගේම පුතා වූ රාජසිංහට කඳුකරයට ඉහළ පෙදෙස් ප්‍රදේශ පහක්ද (වර්තමාන නුවර දිස්ත්‍රික්කය) රජු යන නාමයද ප්‍රධානය කළේය. දෝනකතිරිනාගේ අනිත් පුතුන් වූ කුමාරසිංහ හා විජයපාල දෙදෙනා පිළිවෙලින් ඌව සහ මාතලේ පළාත් ලබා ගත්හ. රාජසිංහ විසින් සෙනරත් මිය යාමට පළමුව කුමාරසිංහට වස දී මරා දමනු ලැබුවේය. සෙනරත් රජු 1635 දී මිය ගියේය. බාලම කුමරු දෙවැනි රාජසිංහ (1635-1687) රජු බවට පත් විය. 1634 ගිවිසුම ඉතා තදින් ක්රියාත්මක නොවුණි. නව රජය ඉතා ඉක්මණින් ලන්දේසීන් කැඳවූයේ කොට්ටියාර් නැතහොත් මඩකලපු කොටුවක් පවරා දෙන බව පොරොන්දු වෙමිනි. ඔවුන්ගේ නාවික වියදම් ගෙවන බවටද පොරොන්දු විය. ඒ වන විටත් ලංකාවේ කුරුඳු වෙළඳාම ගැන ඇස් ගසා ගෙන සිටි බතාවියාවේ නැගෙනහිර ඉන්දියා සමාගම් බලධාරීන් මෙම අවස්ථාව ප්‍රයෝජනයට ගෙන ගෝව නගරයේ ආරක්ෂාව සඳහා යමින් සිටි අද්මිරාල් ඇඩම් වෙසටර්වොල්ඩ් හට ආපසු එන ගමනේදී ලංකාව බලා යන ලෙසට උපදෙස් දුන්නේය. මේ අතරවාරයේදීම තවත් දූත පිරිසක් රාජසිංහ රජු හමුවීමට පිටත් කළ අතර ඔවුහු 1637 දී රජු හමුවට පැමිණියහ. සාකච්ඡා කිපයකින් පසු ඔවුහු සිංහලයන් තිදෙනෙකු සමග ගෝවාවලට පිටින් සිටි වෙස්ටර්වොල්ඩ් හා සම්බන්ධ වීමට ගියහ. එහිදී පෘතුග්‍රීසි හා ලන්දේසි නාවික හමුදා අතර සිදුවූ සටන් ඇසින් දුටුවහ. පෘතුග්‍රීසීහු 1638 ජනවාරි 4 දින පරාජයට පත් වූහ. මෙහිදී අද්මිරාල් තැන විසින් ඔහුට පළමුව උප අණදෙන නිලධාරී කොස්ටර්ට කුඩා හමුදාවක්ද කැටුව යන ලෙස උපදෙස් දුන් අතර ඒ පිරිස අප්‍රේල් 3 දින ත්‍රිකුණාමලයට ගොඩ බැස්සේය.
ලන්දේසි අභිභවනය
ලන්දේසීන් හා සිංහල පාලකයන්ගේ දෙපිටකාට්ටු උපක්රම
ලන්දේසි-පෘතුගීසි යුද්ධය
1580 සිට 1640දක්වා පෘතුගාලය (Portugal) පාලනය කලේ ස්පේන්හි හබ්ස්බ'ග් (Habsburg) අධිරාජ්‍යවරු විසිනි.
හබ්ස්බ'ග් (Habsburg) kings in the period of personal union of පෘතුගාලය (නිල්) සහ ස්පාංඥය (රතු) අයත් භූමියෙහිහි සිතියම - (1580-1640)
ලන්දේසීන් විසින් පෘතුගීසි බලකොටු අත්පත් කර ගනිති
1638 වර්ෂයේ ගිවිසුමෙන් පසු ප්රුතුග්රීසීන් මෙරටින් නෙරපා හැරීමට තවත් වසර 20ක් ගත විය.ඒ කාලයේ ප්රුතුග්රීසීන් සතුව තිබූ ත්රීකුණාමලය, මීගමුව, ගාල්ල,කළුතර,කොළඹ,මන්නාරම,යාපනය වගේ බලකොටු තමා සතු කර ගැනීමට ලන්දේසින් සමත් විය. ඒ උඩරට රජුගේ ද සහය ඇතිවය.
මහනුවරදී විශ්වාසය කඩ කිරීම
ලන්දේසීන් සහ පෘතුගීසීන්
පෘතුගීසි පාලනය හැම විටම සීමා වී තිබුණේ මුහුදු බඩ පළාත්වලට වූ අතර ඔවුන්ගේ ආගමට හරවා ගත් බොහෝ මිනිසුන් ධීවරයෝ වූහ. ඔවුන්ගේ බලයේ කොඳු නාරටිය වූයේ එම ජනතාවයි. ඉතිරි ලංකාව බෞද්ධ-හින්දු ආගම පිළිපැද්දහ.
තම පාලන ප්‍රදේශ පුළුල් කර ගැනීමට අවශ්‍යව සිටි පෘතුගීසින්ගෙන් පළිගැනීම සඳහා සිංහල රජු විසින් ලන්දේසීන් ප්‍රයෝජනයට ගන්නා ලදී. ලන්දේසීන්ගේ පැමිණීම පෘතුගීසීන්ට සතුරන් දෙදෙනෙකු සමග ගණු දෙණු කිරීමක් වූයේය. අවසානයේ ලන්දේසීන් සමග ගිවිසුමකට බැඳීමට පෘතුගීසීන්ට බල කෙරිණි. එහි අර්ථය වූයේ විවෘත ආර්ථිකයට එළඹීමයි. අවසානයේ පෘතුගීසීහු ලංකාව අත හැරදා ගියහ.
පෘතුගාලය සමග යුද්ධ කිරීම ඔවුන්ගේ පාලකයා වූ ස්පාඤ්ඤයේ රජුට එරෙහිව කරන යුද්ධයක් විය. එක් වතාවකදී පෘතුගාලය ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබාගත් අවස්ථාවේදී නෙදර්ලන්තය විසින්පෘතුගාලය සමග සාමයක් ඇති කර ගත්තේය. ඉන් පසු ගෝවේදී අත්සන් කරන ලද ගිවිසුමක් මගින් ලංකාවේ අත්පත් කර ගත් ප්‍රදේශ සමගි ලීලාවෙන් බෙදූහ. සෙමෙන් සෙමෙන් ලන්දේසීහූ ලංකාවේ සහ ඉන්දුනීසියාවේ මුහුදු බඩ පෙදෙස් සහ පිටත පෙදෙස්වල පාලකයෝ බවට පත්වූ අතර පෘතුගීසීන්ට ඉතිරි වූයේ ලන්දේසීන් හා ඉංග්‍රීසීන් සමග සසඳන කළ කුඩා පෙදෙස් විය.
ලංකාවේ ලන්දේසි පාලනයේ පටලැවිලි
ලන්දේසීහු ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශ පාලනය කිරීම හා පුළුල් කිරීම ඇරඹූහ. මෙකල වන විට, මහනුවර රජු යුද්ධ කටයුතු සඳහා උදවු ලබා ගැනීමට වෙනත් බලවත් පාර්ශවයක් සොයමින් සිටියේය. මේ සඳහා ඔවුන් ප්රවේශ වූයේ ප්‍රංශය වෙතටය. අවසානයේදී නැපෝලියානු යුද්ධ කාලයේදී රාජ්ය තාන්ත්‍රික අයුරින් ලන්දේසි පාපන ප්‍රදේශ අත්පත් කර ගත් ඉංග්‍රීසින් විසින් ලන්දේසීන් ප්‍රතිස්ථාපනය කෙරිනි.
ස්වදේශීන් පාලනය කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් ලෙසින් ලන්දේසීන් විසින් මැලේ සොල්දාදුවන් සහ පොලිස් නිලධාරීන් කීප දෙනෙක් ලංකාවේ පදිංචි කරවූහ.
ලන්දේසින් ජනරජවාදීන් වූ අතර ලෙස ජනරජ හෙවත් සමූහාණ්ඩු පිළිබඳ අදහස් ලංකාවට රැගෙන ආහ. [1][2][unreliable source?]
ලන්දේසි ජනතාව අතර වඩාත් ජනප්‍රිය වූයේ ඔරෙන්ජ් හි කුමරුගේ පාලනයට වඩා බතාවියානු පාලනය විය. 1799 දී සිදු වූ බ්‍රිතාන්‍ය-රුසියන් ආක්‍රමණයේදී මෙය විද්‍යාමාන විය.
ප්‍රංශ ගැති රාජ්‍යයක් ලෙසට බතාවියන් සමූහාණ්ඩුව, බ්‍රිතාන්‍යයට එරෙහිව යුද්ධයේදී ප්‍රංශයේ මිත්‍ර පාක්ෂිකයෙකු විය. 1797 දී සිදු වූ කැම්පර්ඩවුන් සටනේදී ලන්දේසි නාවික බලඇණියක් පරාජයට පත් වීමත් සමගම බොහෝ ලන්දේසි යටත් විජිත අධිරාජ්‍යය ඔවුනට අහිමි වීමට මෙය හේතු පාදක විය. ලන්දේසීන්ගේ වෙළඳාම කඩා වැටීම ආර්ථික අර්බුද කීපයකට හේතු විය. ලන්දේසීන්ගේ ධනය පෙර තිබූ මට්ටමට ගෙන ආ හැකි වූයේ 19 සියවසේ දෙවැනි භාගය තරමේදීය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 639 [/INST] ග්‍රෙගරි දිනදසුනේ අවුරුදු </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: නෙරපීමෙහි රාජාඥාව [/INST] නෙරපීමෙහි රාජාඥාව යනු, එංගලන්ත රාජධානිය වෙතින් සියළු යුදෙව්වන් නෙරපාහරිමින් පළමුවන එඩ්වඩ් රජ විසින් 1290 ජූලි 18 දිනදී නිකුත් කෙරුණු රාජකීය නියෝගයකි.
මධ්යතන යුගයෙහි ඉතිරි කාල සීමාව තුලදී මෙම රාජාඥාව බලාත්මකව පැවතිණි. මෙම රාජාඥාව හුදෙකලා සිදුවීමක් නොවන අතර, වසර 200 මුළුල්ලේ ඉහළ යමින් පැවැති හිංසාකිරීම් වල මස්තකප්‍රාප්තිය විය. මෙයට සියවස් තුනකට පසුව, ආරක්ෂිත රාජ්‍යය පැවැති සමය තුලදී, 1657 වසරෙහිදී, ඔලිවර් ක්‍රොම්වෙල් විසින් එංගලන්තය වෙත යුදෙව්වන්ට යළි පැමිණීමට අවසර දුන් විට, මෙම රාජාඥාව පසුපෙරළන ලදි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වඩදිය [/INST]
ආශ්රිත
උදම් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සුජීව ද සිල්වා [/INST] වෙඩික්කාර රුවන් සුජීව ද සිල්වා (උපත 1979 ඔක්තෝබර් 7) හිටපු ශ්රී ලංකා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙකි . ඔහු දකුණත් පිතිකරුවෙක් වන අතර වමත් මධ්යම වේග පන්දු යවන්නෙක්. ඔහු කළුතර විද්‍යාලයේ ආදි සිසුවෙකි.
දේශීය වෘත්තිය දිවිය
2000 වසරේ ඔහු අවුරුදු 23න් පහළ ප්‍රිමියර් කුසලානයේ වැඩිම කඩුලු දවා ගැනීමේ වාර්තාව බිඳ දැමූ නමුත් තේරීම් කමිටුව ආකර්ෂණය කර ගැනීමට ඔහු අපොහොසත් විය. ඔහු 2004 අගෝස්තු 17 වැනි දින කොළඹ ක්‍රිකට් සමාජය වෙනුවෙන් සිය මංගල විස්සයි20 තරගයට පිවිසියේය.
ජාත්‍යන්තර වෘත්තිය දිවිය
ඔහු 2002 ජූලි 21 වැනිදා බංග්ලාදේශයට එරෙහිව 89 වැනි ටෙස්ට් ක්‍රීඩකයා ලෙස සිය මංගල ටෙස්ට් තරගයට පිවිසියේය. 2007 දී ආබාධයකට ලක් වූ චානක වෙලගෙදරට ආවරණයක් ලෙස ඔහු සංචිතයට කැඳවනු ලැබූ නමුත් තරගයකට ක්‍රීඩා කළේ නැත.
යොමු කිරීම්
ශ්රී ලංකීය ටෙස්ට් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයන්
ජීවමාන ජනයා
1979 උපත් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මල්තේ ශිෂ්ඨාචාරය [/INST]
ජනගහනය සහ භාෂාව
මල්මෙන් යනු ඉතා විශාල ජනගහණත්වයන් සිටිය රාජ්‍යයක් වන අතර එහි භාවිතා කළ භාෂාවද ඉතා දියුණු තත්ත්වයක පැවතෙන මල්මෙත් හි භාවිතා කරන ලද භාෂාව Mixe –Zoquean ලෙස හැදින්විය. මෙම Mixe –Zoquean භාෂාවෙන් බොහෝ වචන අනෙකුත් මාධ්ය ඇමෙරිකානු භාෂා උකහා ගෙන ඇති නිසා ඔල්මෙන්නි භාෂාව ලොව ප්රථම ශිෂ්ඨ සම්පන්න භාෂාව ලෙස ද හැදින්විය හැක.
ආගම සහ මිත්‍යා විශ්වාස
Las Limas නම් පිළිරුව ඔල්මෙන්හි මිත්‍යා විශ්වාස වල ප්රධාන ස්ථානයක් අසුලයි. එම ප්‍රතිමාවෙහි තරුණයෙන් ජගුවර් පැටියෙන් අතින් ගෙන සිටින අතර අද්භුත බලවේග නිරූපනය කරන රෑප 4 ක් එම තරුණයාගේ උරහිස මත හා දණහිස මත සිටියි.
මල්මෙන්හි ආගමික කටයුතු රාජ්‍යය පාලකයන් පුජකයන් සහ යකැදුරන් විසින් පවත්වනු ලැබ තිබේ.
සමාජීය සහ දේශපාලනික සංවිධානය
San Lorezo සහ La Vento නගර වල සිදුකළ කැණිම් කටයුතු වලින් නිගමනයය වුයේ එම නගර දෙක Regal – සහ Rital Citis ලෙස එල්මෙක් රාජ්‍යයෙහි ප්රධාන අන්තර්ගත දෙක ලෙස අතීතයේ පැවති ඇති බවයි. මෙම නගර දෙකෙහි එකල පුභූ පැලැන්තියට අයත් පිරිස් ජීවත් වු අතර ඔවුන් විසින් Arrayo Saonso වැනි ගම්මාන පාලනය කර ඇති බවට සාක්ෂි පවතී.
ගැමි ජීවනය හා ආහාර
La venta සහ San Larenza නගර ලෙස පැවතුන දද ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනා Tabasco සහ veracrz වැනි ගම්මාන වල ජීත් විය.
මෙම ගම්මාන උස් බිම් මත තැනින් තැන පිහිටි නිවාස වලින් සමන්විතයි. විශාල ගම්මාන තුළ දේවාලයක් දක්නට ඇ.. එක් පවුලකට නිවාසයක්, ගොවිබිමක්, එහි අමුද්‍රව්‍යය ගබඩා කර තැබිමට අටුවක් අයිතිව පවතී. යාබද ගෙවත්තෙහි ඖෂධ පැලෑටි හෝ ගෙවතු බෝග වගා කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි.
ගංගා නිම්න වල සහ එළිකර කරන ලද කැළෑ ප්රදේශවල වගා කටයුතු සිදු කර ඇත.ගොවි බිම් බෙහෝ විට ගම්මානයෙන් පිටත පිහිටා තිබු අතර ඒවායෙහි බඩ ඉරිගු, දාන්‍ය වර්ග, මඤ්ඤක්කා, අර්තාපල් මෙන්ම පුළුන් ද වගා කරනු ලැබිය
පළතුරු, මාළු,කැස්බෑවන් කකළුවන් හා ගල් මාලු ආහාරයට ගන්නා අතර කුරුප්පන් හා වල්ඌරන් වැනි සත්ත්වයන් ද දඩයම් කර ආහාරයට ගන්නා ලදී.
සටහන්
| Olmecs - Daily life
|}
{| </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ජන්‍ය [/INST] ජන්‍ය යන්නෙහි අර්ථය "ජනිත වූ" යන්නයි. දක්ෂිණ භාරතීය කර්ණාටක සංගීතය තුළ ජන්‍ය රාග ලෙස හැඳින්වෙන්නේ මේළකර්තා රාග 72ට අයත් කුමන හෝ රාගයකින් ව්‍යුත්පන්න වූ රාගයන් ය. විවිධ ලක්ෂණ අනුව ජන්‍ය රාග විවිධ කාණ්ඩවලට වර්ගීකරණය කෙරේ.
සටහන්
බාහිර සබැඳි
carnatic.net
A Karnatic Music Primer
කර්ණාටක සංගීත වාග්මාලාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මයික්‍රොසොෆ්ට් වන්නෝට් [/INST] මයික්‍රොසොෆ්ට් වන්නෝට්(Microsoft OneNote) යනු ඩිජිටල් නෝට්බුක්(Digital Notebook) එකකි . එය පරිශීලකයින්ගේ සටහන්, චිත්ර, තිර පිටපත් සහ ශ්‍රව්‍ය විවරණ එකතු කරයි. සටහන් අන්තර්ජාලය හරහා හෝ ජාලයක් හරහා වෙනත් මයික්‍රොසොෆ්ට් වන්නෝට් භාවිතා කරන්නන් සමඟ බෙදා ගත හැකිය.
මීට පෙර, මයික්‍රොසොෆ්ට් ඔෆිස් කට්ටලයේ කොටසක් ලෙස මයික්‍රොසොෆ්ට් වන්නෝට් ලබා ගත හැකි විය. මයික්‍රොසොෆ්ට් විසින් මැකෝස්, වින්ඩෝස් 10, iOS සහ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සඳහා නොමිලේ, තනිවම යෙදුමක් ලෙස මයික්‍රොසොෆ්ට් වන්නෝට් අනුවාදයන් ප්‍රකාශයට පත් කරයි. මයික්‍රොසොෆ්ට් වෙබ් සඳහා වන් ඩ්‍රයිව් සහ ඔෆිස් හි කොටසක් ලෙස වන් - නෝට් හි වෙබ් පාදක අනුවාදයක් සපයයි; මෙම අනුවාදය වෙබ් බ්‍රව්සරයක සටහන් සංස්කරණය කිරීමට පරිශීලකයින්ට හැකියාව ලබා දෙයි.
මයික්‍රොසොෆ්ට් ඔෆිස්
මයික්‍රෝසොෆ්ට්
පරිගණක මෘදුකාංග
තොරතුරු තාක්ෂණය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: චෙල්සී පාපන්දු සමාජය [/INST] චෙල්සී පාපන්දු සමාජය යනු, ලන්ඩනයේ, ෆුල්හැම් හී පාදකව ඇති, ඉංග්‍රීසි පාපන්දු සමාජයකි. 1905 දී ඇරඹී ඇති ඔවුහූ, ප්‍රිමියර් ලීගයෙහි ක්‍රීඩා කරන අතර, ඔවුන්ගේ ඉතිහාසයෙහි බොහෝ කාලයක් ඉංග්‍රීසි පාපන්දු ක්‍රීඩාවෙහි ඉහළ ස්තරයෙහි රැඳී සිට ඇත.
අධෝසටහන් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සිරි පතුල [/INST] බුදුන් වහන්සේගේ පාද ලාංඡනය සිරි පතුල හෙවත් ශ්රී පාද ලාංඡනය නම් වේ.
==ආර
==සම්ප්‍රදායන්
==
ආශ්රිත ලිපි
ශ්‍රීපාදස්ථානය
සමනල කන්ද
බුද්ධාගම </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශික්ෂණ රෝහල - අනුරාධපුර [/INST] ශික්ෂණ රෝහල - අනුරාධපුර, ශ්රී ලංකාවේ පිහිටි රෝහලකි.
ශ්රී ලංකාවේ රෝහල් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සැපදිල්ලා [/INST] සැපතිල්ලා (මැන්රිලාරා පොප්ටා) යනු දිගු කාලයක් ජීවත් වූ සදාහරිත ශාකයකි. මෙක්සිකෝවේ ඉන්දියාවේ විශාල වශයෙන් වගා කෙරෙන අතර ස්පාඤ්ඤ යටත්විජිත සමයේදී පිලිපීනය වෙත හඳුන්වා දෙන ලදි.
Sapodilla (Manilkara zapota) is a long-lived, evergreen tree native to southern Mexico and Central America. It is grown in huge quantities in India, Mexico and was introduced to the Philippines during Spanish colonisation.
විස්තරය(Description)
සැපතිල්ලා 3-4 මීටර් උසයි. සුළඟින් ප්රතිරෝධී වන අතර පොත්තේ සුදු පැහැති, ගම්මිරිස් යන චිකන් ලෙස පොහොසත් වේ. විසිතුරු කොළ මධ්යම හරිත හා ග්ලැසියි. ඔවුන් විකල්ප ආවරණය, ඉලිප්පීම් සඳහා සෙමී 7-15 සෙ.මී. දිග, සම්පූර්ණ ආන්තිකය සමග. සුදු මල් නොකැඩී හා සීනුව වැනි හිසකෙස් හාරන ලද සොරොල්ලක් සමඟ. මෙම පළතුරු විෂ්කම්භය 4-8 සෙ.මී. විශාල, ඉලිප්සායිඩ බෙරී, සුමට මුහුණැති අර්තාපල් හා 2-5 බීජ අඩංගු වේ. ඇතුළත, එහි මස් කහ පාට කහ සිට පෘෂ්ඨීය දුඹුරු වර්ණයෙන් යුක්ත වේ. බීජ අඳුරු වී ඇති අතර, උන්ගේ ගෙලෙහි අල්ලා ගත හැකි එක් කකුලක කොක්කක් සමග බෝංචි වැනි සමාන වේ. රසය ඉතා රසවත් හා රසවත් වන අතර එය රසවත් රසයක් ලෙස විස්තර කළ හැකිය. නොගැඹුරු පළතුරු ස්පන්දනයට දැඩි හා සන්හීනින අධික ප්රමාණයක් අඩංගු වේ. ටැන්ින්ට ආලේපිත ගුණ ඇති අතර මුඛය වියළීම. සැපතිල්ලා ගස් වසරකට දෙවරක් ඵල දරයි. නමුත් මල් හට වසරක් ගත විය හැකිය. පළතුරු උරාබෙන අධික රබර් කිරි අඩංගු වන අතර එය තෝරා නොගත්තද ඉදිමීම සිදු නොවේ. සමහරු වටා ඇති අතර ඇතැම් ඒවා දිදුලන කෙළවරවල් සහිත වේ.
Sapodilla grows to 3-4 m tall. It is wind-resistant and the bark is rich in a white, gummy latex called chicle. The ornamental leaves are medium green and glossy. They are alternate, elliptic to ovate, 7-15 cm long, with an entire margin. The white flowers are inconspicuous and bell-like, with a six-lobed corolla.
The fruit is a large ellipsoid berry, 4-8 cm in diameter, very much resembling a smooth-skinned potato and containing 2-5 seeds. Inside, its flesh ranges from a pale yellow to an earthy brown color with a grainy texture akin to that of a well-ripened pear. The seeds are black and resemble beans, with a hook at one end that can catch in the throat if swallowed.
The flavor is exceptionally sweet and very tasty, with what can be described as a malty flavor. The unripe fruit is hard to the touch and contains high amounts of saponin, which has astringent properties similar to tannin, drying out the mouth.
The sapodilla trees yield fruit twice a year, though flowering may continue year round. The fruit has a high latex content and does not ripen until picked. Some are round and some are oval with pointed ends.
වෙනත් නම්(Other Names)
සැපතිල්ලා, චීනයේ ("චිකිකෝ" හෝ "චිකු", "චිකෝ") සහ ඉන්දියාවේ sapota ලෙස හඳුන්වයි. නැගෙනහිර ඉන්දියාවේ සෝෆෙඩා සහ බංග්ලාදේශය, ඉන්දුනීසියාව, හොන්ග් xiêm ("සිමාසියා පර්සිමොන්") හෝ xa pô chê තායිලන්තය, කාම්බෝජය, වියට්නාම, කම්බෝඩියාව, ග්වාන සපාතිල්ලා, කොලොම්බියාව, නිකරගුවාව, එල් සැල්වඩෝර්, ඩොමිනිකානු ජනරජය සහ වෙනිසියුලාව, කියුබාවේ, පුවර්ටෝ රිකෝ සහ ඩොමිනිකානු ජනරජයේ ඩිලීසියානු ජනරජයේ ඩිලීසෝ බහමාස්, කැරිබියානු සෙසු නසීබෙරි, බ්රසීලයේ sapoti සහ හවායි හි දකුනු කැලිෆෝනියාවේ හා දකුණු ෆ්ලොරිඩා හි චිකෝ සපෝටේය. කෙලන්තානෙස් මැලේහි, පලතුරු "සම්මත සිලෝ නිලෝ" යනුවෙන් හඳුන්වනු ලැබේ. එය සම්මත මැලේ "ciku" වලට වඩා මුල් නාමයට සමීපව පිහිටා තිබේ. චීන භාෂාවෙන්, මෙම නම දළ වශයෙන් "ගින්සෙන් ගෙඩිය" ට පරිවර්තනය කරයි. මෙය අනිත්ය පලතුරක් වන pepino සඳහා භාවිතා කරන නමකි.
Sapodilla is known as chikoo ("चिक्कू" or "chiku," "चीकू,") and sapota in India, sofeda in eastern India and Bangladesh, sawo in ඉන්දුනීසියාව, hồng xiêm (lit. "Siamese persimmon") or xa pô chê in Vietnam, lamoot (ละมุด) in Thailand and Cambodia, sapodilla in Guyana sapathilla or rata-mi in Sri Lanka, níspero in Colombia, Nicaragua, El Salvador, Dominican Republic and Venezuela, nípero in Cuba, Puerto Rico and Dominican Republic, dilly in The Bahamas, naseberry in the rest of the Caribbean, sapoti in Brazil, and chico sapote in Hawaii, southern California and southern Florida. In Kelantanese Malay, the fruit is called "sawo nilo" which is closer to the original name than the standard Malay "ciku". In Chinese, the name translates roughly to "ginseng fruit" (人參果), though this is also the name used for the pepino, an unrelated fruit.
ශ්රී ලංකාව
තෙත් හා මැද රට කලාපයේ වගාකළ හැකි පලතුරකි.
External links
CRFG Publications: Sapodilla
Sapodilla
References
පලතුරු
ශාක </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: හේතුවාදී චිත්ත වේගී චර්යා ප්‍රතිකාරයේ වර්ධනය [/INST] එම කාලයේ බොහෝ මනෝ චිකිත්සකයින් මෙන්ම එලිස් ඔහුගේ උසස් උපාධි කටයුතු අවසන් වීමෙන් පසු මනෝ විශ්ලේෂණයේ වැඩිදුර පුහුණුවක් ලැබීය. ඔහු සිග්මන්ඩ් ප්‍රොයිඩ්ගේ න්‍යායන් කෙරේ කැමැත්ක් දැක්විය. ඔහුගේ Ph.D උපාධිය ලබා ගැනීමත් සමඟම රිචර්ජ්ඩ් හල්බෙක්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ (මොහු විශ්ලේෂණ පුහුණුවේ පුරෝගාමියකු සහ Richard Hulbeck පර්යේෂණයේ ආරම්භකයා වන Hermann Rorschach ගේ ගෝලයෙකි.) පුද්ගල විශ්ලේෂණය සඳහා වැඩමුළුවක් ආරම්භ කෙරිණි. ඇල්ප්‍රඩ් ඇඩ්ලර්, එරිච් ප්‍රෝම් සහ හැරී ස්ටැක් සුල්වියන් වැන්නන්ගේ නිබන්ධයන් Ellis ගේ මනෝ විද්යාත්මක ආකෘති හැඩ ගැස්වීම සඳහා බලපෑම් කළ නමුදු මොහුගේ චින්තනය සඳහා වඩාත්ම බලපෑමක් කලේ කරන් හොනී විසිනි. Ellis “ඇල්ෆ්‍රඩ් කෝරිස්ක්” සහ ඔහුගේ ග්‍රන්ථය “විද්යාව සහ ප්‍රකෘති සිහිය” සහ සහේතුක චිත්තවේගී ප්‍රති කර්මය සඳහා දර්ශනවාදය බිහි කිරීම සඳහා ද සම්මාන ලබා ඇත.
1953 ජනවාරිහි දී මනෝ විශ්ලේෂණයේ පථයේ ඔහු ලැබූ විවේකය අවසන් වීමත් සමඟ තමා සහේතුක චිකිත්සකයෙක් ලෙස හැඳින්වීමට පටන් ගත්තේය. 1955 දී ඔහු තම සහේතුක ප්‍රතිකර්මයේ නව ප්‍රවේශණය ආරම්භ කරන ලදී. එම ප්‍රතිකාරයේ දී චිකිත්සකයා විසින් තම රෝගියාගේ චිත්ත වේගී විඩාවන් සඳහා හේතු වන ඔහු තුළම ඇති විශ්වාසයන් හඳුනා ගැනීමට උදව් සපයයි. එමඟින් ඔහු තුළ ඇති අනර්ථකාරී විශ්වාසයන් සහ හැසිරීම් ඒවායේ දෘඪ බව සහ අහේතුක බව පෙන්වා දීම මඟින් වෙනස් කිරීමට උත්සාහ කරයි. ඔහු විසින් සියල්ලටම හේතු වනුයේ “තමා සියලු අනිත් අංග සම්පූර්ණ වීම” තමා සියල්ලන්ගෙන් ආදරය ලැබීම” වැනි ප්රධාන අහේතුක චින්තනයන් නිසා බව විශ්වාස කරන ලදී. තවද සහේතුක විශලේෂණය මඟින් පුද්ගලයින්ට තමා තුළ ඇති අහේතුක චින්තනයන් හඳුනාගෙන වඩා සහේතුක (තර්කානුකූල) අවස්ථාවකට පත්වි හැකි බව විශ්වාස කරන ලදී. 1954 දී ඔහු තමාගේ උපක්රම අන් චිකිත්සකයින්ට ඉගැන්වීමට පටන් ගනී. 1957 දී එලිස් විසින් චිකිත්සකයින් රෝගීන්ගේ චින්තනය සහ චර්යාවන් වෙනස් කිරීම මඟින් ස්නායු ව්‍යාධීන්ට ප්‍රතිකාර කරන බවට ප්රකාශ කිරීම මඟින් ඥාණාත්මක චර්යා ප්‍රතිකර්මයේ මූලික අඩිතාලම දැමීය. එයට වසර දෙකකට පසු ඔහුගේ නව ක්‍රමයන් එලි දක්වමින් “ස්නායු ව්‍යාධිකයකු සමඟ ජීවත් වන ආකාරය” ග්‍රන්ථය එලි දැක්වීය. ඔහු මෙම නව ප්‍රවේශණයේ පිළිබඳ විස්තර ඇමරිකානු මනෝ විද්‍යා සංගමයේ සමුළුවක දී ගෙන හැර දක්වන ලදී. එකල්හි එයට වැඩි අවධානයක් යොමු නොවුව ද කිහිප දෙනෙක් විසින් අනාගතයේ එය කාලීන චින්තනයක් වන බව හඳුනා ගන්නා ලදී. එම කාලයේ දී ව්‍යාප්ත වී තිබුණ පර්යේෂණාත්මක චර්යා වාදය සහ ශායනික මනෝ විද්‍යාවේ ප්‍රොයිඩ් , ජුන්ග්, ඇල්ඩර් සහ පර්ලිගේ මනෝ විශ්ලේෂණාත්මක න්‍යායන් සඳහාය.එලිස්ගේ ප්‍රවේශණය ඥාණාත්මක, චිත්ත වේග, චර්යාව යන ක්‍රම ගැන අවධානය යොමු කළ ද ඥාණාත්මක විෂයේ ඔහුගේ ඇති බලවත් ආකර්ෂණය නිසා ඇල්ෆ්‍රඩ් ඇඩ්ලර් හැර අනෙකුත් මනෝ විද්‍යාඥයින්ගේ බලවත් නොකැමැත්තට හේතු විය. එමනිසා ඔහුට ප්‍රකාශනයන්හි දී සහ සමුළුවන්හි දී විවිධ එදිරිවාදිකම්වලට මුහුණ දීමට සිදු විය.
ඔහුගේ ප්‍රවේශණයට සෙමින් හැඩ ගැස්වීමට වුව ද ඔහු තමාගේම ආයතනයක් ඇරඹීමට සමත් විය. ඔහුගේ සහේතුක ජීවිතයක් සඳහා වන ආයතනයට 1959 දී ලාභ සඳහා නොවන සංවිධානයක් මඟින් ආධාර ලබා දුණි. 1968 දී නිව් යෝර්ක් ජනපද රාජ්‍යාධිකාරී කමිටුව මඟින් පුහුණු ආයතනයක් සහ මනෝ විද්යාත්මක සායනයක් ලෙස නම් කරන ලදී. ඔවුන්ගේ මානසික ස්වස්ථායී පණත අනුව මනෝ චිකිත්සකයා හදිසි අවස්ථාවක දී ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා ද මෙමගින් ඉඩ ලැබුණි. එම නිසා එලිස් විසින් මූලිකව මනෝ විද්යාත්මක පාලකයන් සහ මූලධර්ම මත පදනම් වූ ආයතනයක් බිහි කිරීම සඳහා පුරෝගාමී වීමෙන් සම්මතයන් බිඳ දැමීය.
1965 දී එලිස් විසින් සමලිංගිකත්වය හේතු සහ ප්‍රතිකාර යන්නෙන් ග්‍රන්ථයක් එලි දැක්විය. ඔහුට අනුව සමලිංගිකත්වය රෝගයක් ලෙස ට ද එය සුව කළ හැකි රෝගයක් බවට ද ප්රකාශ කළේය. ඔහු මෙය ප්‍රකාශයට පත් කළේ සමලිංගිකත්වය ගැහැනු සහ පිරිමි දෙවර්ගයම පොදු ලෙස හඳුනාගෙන් පළ කළ කින්සේ (Kinsey) ප්‍රකාශනවලට දස වසරකට පසුවය. 1973 ඇමරිකානු මනෝ චිකිත්සක සංගමය සමලිංගිකත්වය මානසික රෝගයක් නොවන බව ද එය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය නොවන තත්වයක් බව ද ප්රකාශ කළෝය. එමනිසා 1976 දී එලිස් ඔහුගේ “ලිංගිකත්වය සහ නිදහස් මිනිසා ග්‍රන්ථයේ” සමලිංගිකත්වය බොහෝ විට සුව කළ හැකි වුව ද එය ස්වභාවයෙන්ම හොඳ හෝ ඉතා නරක තත්වයක් (ආගමික මතයන්ට හැර) නොවන නිසා බොහෝ විට ප්‍රතිකාර සඳහා බඳුන් නොකළ යුතු ලෙසට ඔහුගේ මුල් මතය වෙනස් කළේය. නමුත් පාලනය කළ නොහැකි සමලිංගිකත්වය ප්‍රතිකාර කළ යුතු තත්වයක් බවට විවාද කලේය.
2003 දී සහේතුක චිත්වේගී චර්යා ප්‍රතිකාර පිළිබඳ සංගමය විසින් එම ක්‍රමය බිහි කිරීම සහ වර්ධනය සඳහා එලිස් වෙත සම්මානයක් පිරි නැමීය. බිල් ක්ලින්ටන් සහ දලයි ලාමාගේ මූලික සහභාගීත්වයේන සැමරුණු මෙම අවස්ථාවේ දී ඔහු 90 වැනි උපන්දිනය ද සැමරීය. ඔහු මෙම සංගමයේ ගරු කටයුතු සාමාජිකයෙකු ද වෙති.
References
http://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Ellis#Development_of_Rational_Emotive_Behavior_Therapy_.28REBT.29 </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පදුමුත්තර බුදුරජාණන් වහන්සේ [/INST] අට විසි බුදුරජාණන් වහන්සේලාගෙන් එක් අයෙකි. තණ්හංකර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සිට ගතහොත් දාහතරවෙනි බුදුරජාණන් වහන්සේ වේ. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: රූපවාහිණිය- මනෝ විද්‍යාත්මකව ඇති සෘණ‍ාත්මක බලපෑම [/INST] ඇතැම් අධ්‍යන මගින් සොයාගෙන ඇති අන්දමට මොළයෙහි “පාදස්ථ ගැංග්ලියා” නම් කොටස යම් කිසි පුද්ගලයකු විසින් වීඩියෝ ක්‍රීඩාවන් වල නිරත වීමේදී සහ රූපවාහිනිය නැරඹීමේ දී ඉතාමත් විශාල වශයෙන් සක්‍රීය වේ. මෙයට ප්රතිචාරයක් වශයෙන් සිරුරෙන් “ඩෝපැමින්” නම් රසායනික ද්‍රව්‍ය මුදාහරී “රිටලීන් “ (සහ කොකේන්) ද මොළයේ පාදස්ථ ගැංග්ලියා මත ක්‍රියාකාරී වීමෙන් ඩෝපැමින් ශ්‍රාවය ඉහල නංවයි. ඇතැම් පාර්යේෂකයන් විසින් සිතන ආකාරයට ඩෝපැමින් ශ්‍රාවය ඉහල යත්ම සිරුරේ අනෙකුත් ක්‍රියාකාරකම් සිදුකර ගැනීම පිණිස අවශ්‍ය අනෙකුත් ස්නායු සම්ප්‍රේෂකයන් ප්‍රමාණය අඩුවීමක් සිදුවේ. නමුත් මෙකී විශ්වසය තවදුරටත් මතබේදාත්මකව පවතී. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මායා රෝගය [/INST] මායා රෝගය (Hysteria) යනු මැඩ පැවැත්විය නොහැති චිත්තවේගී පුතිචාරයක් ලෙස සාම්ප්‍රධායිකව හඳුන්වයි.මෙහිදී රෝගියා තමාට විවිධ ආබාධ ඇතිබව පවසතත් ඒහා බැඳුන කිසිදු ශාරීරක හේතුවන් සායනිකව නොපෙන්වයි.මෙම රෝගය සම්පූර්ණයෙන්ම මනෝ මූලික හේතූන් මත හටගන්නා රෝගයකි.
ඉංග්‍රීසි බසින් මායා රෝගය හදුන්වන හිස්ටීරියා (hysteria) යන වචනය ග්රීක බසින් ගර්භාෂය හැදින්වීමට භාවිත කරන hystera යන වචනයෙන් බිඳී ආවකි.මෙම රෝගය කාන්තාවන්ට පමණක් වැළදීමත් විශේෂයෙන් අවිවාක ස්ත්‍රීන්ට මෙය වැළදීම හා බොහෝවිට විවාහයෙන් පසුව රෝග ලක්ෂණ ඉවත්වීයාම යන හේතු මත අතීතයේ මෙම රෝගය හා ගාර්භාෂය අතර සම්භන්දයක් ඇතැයි පැරැන්නන් විශ්සිවාස කළහ. මෙහි රෝග ලක්ෂණ ලෙස කාංසාව,හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා,ක්ලාන්තය,නින්ද නොයාම,සැක කිරීම ආදී විවිධ ආබාධ පෙන්වයි. මෙම රෝග ලක්ෂණ ඇතිවීම කෙරේ බලපාන කිසිදු කායික විද්යාත්මක හේතුවක් වෛද්‍යවරුන්ට සොයාගත නොහැක. විසිවන සියවස දක්වා මායා රෝගය මානසික හා කායික ආබාධවල එකතුවක් ලෙස පිළිගත්තද පසුව ඒය සම්පූර්ණයෙන්ම මනෝමූලික ආබාධයක් බව හඳුනාගත්හ.
18 සහ 19 වැනි සියවස්වල යුරෝපය පුරා ඉතා බහුල ලෙස මායාරෝගී කාන්තාවන් හමුවිය.මෙම තත්වය එකල වෛද්‍යවරුන්ටද ප්රබල හිසරදයක්වී පැවතිණ.කායික වශයෙන් කොපමණ ප්‍රතිකාර කලද ඔවුන්ට සුවපත් කිරීම අපහසුවිය.මේ අතර ප්‍රාන්ස් මෙස්මර් නම් වෛද්‍යවරයා විසින් චුම්භක ප්‍රතිකාරයක් ලෙස නව ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් සොයාගත් අතර එයින් බොහෝ මායා රෝගී ස්ත්‍රීන් සුවය ලැබීය.එහෙත් මෙම ප්‍රතිකාර ක්‍රමයේ විද්යාත්මක පදනම මෙස්මර් හරිහැටි දැන නොසිටි අතර මෙම ප්‍රතිකාරය අවිද්‍යාත්මකබව විද්‍යාඥයන් පෙන්වා දුන්හ.පසුව මෙම ක්‍රමය ස්වාප්න ප්‍රතිකාරය හෙවත් මෝහන ප්‍රතිකාරය බව ජින් මාටින් චාගොට් වැනි වෛද්‍යවරුන් පෙන්වා දුන්හ.පසුව මායාරෝගයට ඉතා සාර්ථකව ස්වාප්න ප්‍රතිකාරය භාවිත කළහ.පසුව සිග්මන් ෆ්‍රොයිඩ් හා පියරේ ජෙනට් වැනි මනෝ විද්‍යාඥයන් මෙම ප්‍රතිකාර තවදුරටත් වර්ධනය කළහ.ස්ත්‍රීන්ට පමණක් නොව පුරුෂයන්ටද මායාරෝගය වැළදෙනබව සිග්මන් ෆ්‍රොයිඩ් පෙන්වා දුන්හ.නිදහස් සංඝටනය නම් නව ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක්ද මායා රෝගීන් සදහා පළමුවෙන්ම අත්හදා බැලුවේද ඔහුය.
මායාරෝගය සදහා සම්ප්‍රධායිකව විවිධ ප්‍රතිකාර පවතී.මෙම ප්‍රතිකාර බොහෝමයක් ආගමික හා අභිචාර ලෙස පවතී.මායා රෝගය යනු ශාරීරික හේතුවක් නොමැතිව මානසික හේතුමත ඇතිවන ආබාධ නිසා මෙම අභිචාර ක්‍රම මගින් සුවය ලැබිමේ හැකියාව වැඩිය.අමනුෂ බලපෑම් මගින් මෙම රෝග ඇතිවන්නේය යන්න සාම්ප්‍රධායික සමාජවල පිළිගැනීමයි.උදාහරණ ලෙස කලුකුමාර දෝෂය තනිකම් දෝෂ ආදිය දැක්විය හැක.
හිස්ටීරියාව හෙවත් මායා රෝගයට හේතුව ලෙස සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් පෙන්වා දුන්නේ ආගමික හා සංස්කෘතික හේතුමත පුද්ගලයාගේ ලිංගික ආවේගයන් නිදහස් කිරීමට ඉඩ නොදී යටපත් කිරීම නිසා බවයි.මෙසේ බලහත්කාරයෙන් යටපත් කරගන්නා ලිංගික ආවේගයන් අවිඥානය තුල තැන්පත්වේ.මෙම ආවේගයන් මගින් විඥානය වෙත ඍණාත්මක යෝජනා ඉදිරිපත් කරනු ලබයි.එමගින් විවිධ ශාරීරික ආබාධයන් හටගනී.මෙම ආබාධයන් ශාරීරික හේත මත නොව මනෝමූලිකවම හටගනී.එබැවින් කිසිදු භෞතිකමය ඖෂධීය ප්‍රතිකාරයකින් මෙම රෝගය සුවපත් කල නොහැකිවේ.මනෝ විද්යාත්මක ප්‍රතිකාර මගින් පමණක් සුවකල හැකිය.
ඉතිහාසය
අතීත ඊජිත්තු වාසින් විශ්වාස කළේ ගර්භාෂය එක් ස්ථානයක පවතින ඉන්ද්‍රියක් නොව ශරීරය පුරා ගමන් කරන අවයවයක් බවයි.විවාහයෙන් පසු එය නිවැරදි ස්ථානයේ ස්ථානගත වන බවයි. මීට සමාන අදහසක් අතීත ග්‍රීකවරුන් අතරද පැවතිණ.ග්රීක දාර්ශනික ප්ලේටෝ පවා කියා සිටියේ ස්ත්‍රීන්ගේ ගර්භාෂය ශරීරය තුල වෙන්ව පවතින බවයි. පැරණි ක්‍රීකයන්ගේ මතයක්වූයේ ගර්භාෂය ශරීරය පුරා ගමන් කරන අවයවයක් බවත් ලිංගික සංසර්ගයේදී යෝනියට යෙදෙන පීඩනය මත එය නිවැරදි ස්ථානයට පැමිණෙන බවයි.එමගින් දරු උපතකට සුදුසු අයුරින් ගර්භාෂය සැකසෙන බවයි.
ගර්භාෂය සිරුර පුරා ගමන් කරන්නේය යන මතය හිපොක්‍රටීන් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.කෙසේ වෙතත් ලිංගික සංසර්ගයෙන් පසු මෙම මායා රෝගය සුවපත්වන බව ඔහුද පිළිගෙන ඇත.
මධ්යතන යුගය
මධ්යතන යුගයේද ස්ත්‍රීන්ගේ ගර්භාෂය ශරීරය පුරා ගමන් කරන්නේය යන මතය පිළිගැනුණි.ඒ මතය තුල පිහිටා ප්‍රතිකාර නියම කෙරිණි.ඒ අනුව මායා රෝගී කාන්තාවන්ගේ යෝනි මාර්ගයෙන් ස්‍රාවයන් පිටවීම මගින් ගර්භාෂය නිවැරදිව ස්ථානගත වනබව විශ්වාස කළහ.මේ සදහා මායා රෝගී කතුන්ට ස්වං වින්දනයේ නිරතවන ලෙස උපදෙස් ලැබිණ.එහෙත් ඇතැම්විට ස්වං වින්දනය ආගමික හා සාම්ප්‍රධායික මත හා ගැටුන අවස්ථ ඇත.මේ අනුව ස්වං වින්දනය මේ සදහා ප්‍රතිකාරයක් ලෙස පිළිගැනීමට සාම්ප්‍රධායික සමාජ ප්‍රතික්ෂේප කළහ.ඔවුන් ඉක්මනින් විවාහකරදීම වඩාත් සුදුසු බව සාම්ප්‍රධායික මතය විය.ඇතැම් ආගම්වල ස්වං වින්දනය පාපයක් ලෙස හදුන්වා ඇත.එහෙත් ඇතැම් වෛද්‍යවරු මේසදහා විකල්ප වෛද්‍යක්‍රම අනුගමනය කරඇත.
මායා රෝගය සදහා නට්‍යමය ප්‍රතිකාර ක්‍රමද පැවතිණ.මෙම රෝග යක්ෂයන් විසින් ඇතිකරන රෝග බවත් එම අමනුෂ්‍ය බලවේගයන් පලවා හැරීම මගින් සුවය ලැබියහැකි බවත් ඇතැම් සංස්කෘති තුල විශ්වාසයන් පැවතිණ.අමනුෂ්‍ය බලවේග පලවා හැරීම සදහා විවිධ ආගමික හා අභිචාර ක්‍රම පැවතිණ.ඇතැම් අභිචාර මනෝ විද්යාත්මක ක්‍රමවෙද සාර්ථකව යොදා ගනිමන් සකස්කරගෙන තිබිණ.මායා රෝගය යනු මානසික බලපෑම් මත ඇතිවන රෝගයක් බැවින් මෙවැනි අභිචාර මගින් පහසුවෙන් සුවය ලැබීය.
16 හා 17 වන සියවසයන්හිද මායා රෝගයට හේතුව ගර්භාෂය ශරීරය පුරා ගමන් කිරීම බව පිළිගත්හ.නිරන්තරයෙන් යෝනි මාර්ගයෙන් තරලයන් පිටවීම.ලිංගික ආසාවන් ඉටුකර ගැනීමට නොහැකිවීම මෙයට හේතු ලෙස සළකන ලදී.විවාහයෙන් පසු ලිංගික සංසර්ගයේදී යොනි මාර්ගයට ඇතිවන පීඩනය හරහා ගර්භාෂය නිසි පරිධි ස්ථානගත වන බවත් පුරුෂයන්ගේ ශුක්‍රාණු මායා රෝගයට ඖෂධයක් ලෙස ක්‍රියාත්මකවන බවත් පැරැණ්නන් විශ්වාස කළහ.ස්ත්‍රිය සුරාන්තයට පත්වීම මගින් පිටවන යෝනි ස්‍රාව මගින් මායා රෝගයට සුවය ලැබෙන බවත් විශ්වාසයක් පැවතිණ.එහෙත් ඇතැම් වෛද්‍යවරු පුරුෂයන්ගේ ශුක්‍රාණු මායා රෝගය සුවවීමට හේතු නොවන බව පැවසූහ.කෙසේ වෙතත් ආගමික හේතුමත මයා රෝගී කාන්තාව වැන්දඹුවක් හෝ කන්‍යා සොයුරියක් නම් ඇයට නැවත විවාහ වීමට හෝ විවාහයක් සිදුකර ගැනීමට නොහැකිවිය.එම නිසා වෛද්‍යවරුන්ට විකල්ප ප්‍රතිකාර සොයා ගැනීමට සිදුවිය.ආගමික විශ්වාසයන් මත විවාහ පූර්ව ලිංගික සම්භන්දතා හෝ විවාහක පුරුෂයා මියගිය ස්ත්‍රීන්ට හෝ කන්‍යා සොයුරියන්ට ලිංගික සතුට ලැබීම තහංචි විය.කෙසේ වෙතත් මෙවැනි ස්ත්‍රීන් වැඩි වශයෙන් මායා රෝගයට ගොදුරුවිය.වික්ටොරියානු සංස්කෘතිය පැවති 16 හා 17 වන සියවස් තුල ඉතා සුලභ රෝගයක් ලෙස මායා රෝගය දක්නට ලැබිණි.එයට හේතුව ලෙස පසුකාලීන මනෝ විද්‍යාඥයන් වූ ජින් මාටින් චාගොට් සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් වැනි මනෝ විද්‍යාඥයන් පෙන්වා දුන්නේ එකළ කාන්තාවන්ට දැඩිලෙස තම ලිංගික ආසාවන් යටපත් කරගැනීමට ආගමික හා සංස්කෘතික අංශයෙන් ඇතිවූ බලපෑම බවයි.
ලිංගිකව තෘප්තිමත් නොවීම හිස්ටීරියාව හෙවත් මායා රෝගයට ප්රමුඛ හේතුවකි.යම් ස්ත්‍රියක් ලිංගික ඇසුර නොලැබීම හෝ ඇය නිසි පරිදි සුරාන්තයට පත් නොවන විට මයා රෝගය වැළදීමේ ප්‍රවණතාව වැඩිවේ.
කාර්මික යුගය
18 හා 19 වන සියවස් වලදී මායා රෝගයට නිසි ප්‍රතිකාර සොයා ගැනීමට වෛද්‍යවරුන්ට හැකියාව ලැබිණ. පියරේ රූස්වෙල් හා ජීන් ජැක්ෂන් රූසෝ වැනි දාර්ශනිකයන් ස්ත්‍රීත්වය හා ඇගේ චිත්තාවෙගයන් වල ස්වභාවය පෙන්වා දුන්හ.ඔවුන් ලිංගික ආවේගයන් යනු ස්වාභාවික හේතු බවත් එම ආවේග අනවශ්‍ය ලෙස යටපත් කිරීමට පෙළඹවීම නුසුදුසු බවත් පෙන්වා දුන්හ.බටහිර යුරෝපයේ සාම්ප්‍රධායික කතොලික ආගම බිදවැටී ප්‍රොතෙස්තන්තවාදය වර්ධනය වීමත් පැවති වැඩවසම් සමාජ ක්‍රමය බිදවැටී ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමය බිහිවීමත් සමග යම් කිසි ආකාරයකින් දැඩි ආගමික විශ්වාස තරමක් ලිහිල්විය.මෙම අවධියේදී හිස්ටීරියා රෝගී කතුන්ට ස්වං වින්දනය සිදු කිරීමට ඇතැම් වෛද්‍යවරු අනුමත කළහ.මීට අමතරව ඇතැම් කාන්තාවන් තම සිරුරේ සුවද විලවුන් තවරා ගැනීම සිදු කළහ.එමගින් ගර්භාෂය නිසි පිහිටීමට ස්ථාපනය වන බව විශ්වාස කළහ.මෙම මතය හිපොක්‍රටිස් නම් දාර්ශනිකයාද පෙන්වාදී තිබිණ.
කාර්මික යුගයේ ප්‍රතිකාර
කාර්මික යුගයේදී මායා රෝගය සදහා සම්භාහන ප්‍රතිකාරය ජනප්‍රිය විය.ඇතැම් වෛද්‍යවරු සම්භාහනය සදහා යොදාගතහැකි කම්පනයවන යන්ත්‍ර භාවිත කර ඇත.මීට අමතරව අධි පීඩන ජල ප්‍රහාරයක් උදරයට එල්ල කිරීම වැනි ප්‍රතිකාරද පැවතින.මෙම ප්‍රතිකාරද අතීතයේ පැවති ගර්භාෂය සිරුර පුරා ගමන් කරන්නේය යන මතය අනුව ගොඩ නැගී තිබිණ.මෙම ප්‍රතිකාර මගින් ගර්භාෂය නිසි ස්ථානයට ස්ථානගතවීම සිදුකලහැකි බව විශ්වාස කළහ
වර්තමාන තත්වය හා කාන්තාවාදී න්යාය
ප්‍රංශ ජාතික ස්නායු විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකු වූ ජීන් මාටින් චාකොට් ඇන්ටන් මෙස්මර් විසින් හදුන්වාදුන් චුම්භක ප්‍රතිකාර ක්‍රමය පිළිබද පර්යේෂණ සිදුකරමින් මෙම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය මගින් සිදු වන්නේ මනසට පණිවුඩ යැවීම මගින් ප්‍රතිකාර කිරීම බවත් මෙම ප්‍රතිකාරය ස්වාප්න හෙවත් මෝහන ප්‍රතිකාරය ලෙස හදුන්වා දුන්හ.ස්වාප්න ප්‍රතිකාර ක්‍රමය භාවිත කරමින් මායා රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී ඔහුට නිරීක්ෂනය කිරීමට හැකිවූයේ මායා රෝගය හෙවත් හිස්ටීරියාවට හේතුව යටපත් කරගත් ලිංගික ආශයන් බවයි.මෙම මායා රෝගය මුළුමනින්ම කායික හේතු මත නොව මානසික හේතූන්මගින් ඇතිවනබව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය.චාගොට්ගේ සිසුවකුවූ සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් තවදුරටත් මෙම මායාරෝගය පිළබද පර්යේෂණ පවත්වමින් හිස්ටීරියාව යනු ස්ත්‍රීන්ට පමණක් නොව පුරුෂයන්ටත් වැළදෙන බව පෙන්වා දුන්නේය.තම ලිංගික ආශාවන් බලවත් ලෙස යටපත්කර ගැනීම හේතුවෙන් මෙම රෝගය හටගක්නාබව ෆ්‍රොයිඩ්ද පෙන්වා දුන්හ. සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් මායා රෝගය හා ලිංගික ආශාවන් අතර සම්බන්දය පෙන්වා දීමට ඊඩිපස් සංකීර්ණය හා ඉලෙක්ට්‍රා සංකීර්ණය වැනි න්‍යායන් ඉදිරිපත් කළේය.පූර්ව ලිංගික අවධින් තුලදී තෘප්තිමත් නොවූ ආශයන් හේතුවෙන් වැඩිහිටි වියේදී අසාමාන්‍ය චර්යාවන් පෙන්වන බව ෆ්‍රොයිඩ් පෙන්වා දෙයි.උදාහරණ ලෙස මුඛ ලිංගික අවධියේදී නිසියාකාර තෘප්තියක් නොලබව දරුවා වැඩිහිටි වියේදී නියපොතු සැපීම,දුම්පානය වැනි චර්යා වලට අවිඥානිකවම යොමුවේ.ලිංග රූප අවධියේදී නිසියාකාරව තෘප්තිමන් නොවද දරුවන් වැඩිහිටි වූවිට තම ලිංගික අවයව අන් අයට ප්‍රදර්ශනය කිරීමට හෝ අන් අයගේ ලිංගික අවයව දෙස හොරෙන් බැලීමට හුරුවිට හැක.නව යෞවන අවධියේදී ගැහැණු දරුවන් පිරිමි දරුවන් වෙතත් පිරිමි දරුවන් ගැහැණු දරුවන් වෙතත් ආකර්ශනය වේ.විරුද්ධ ලිංගිකයන් සමග කතා කිරීම ඔවුන්ගේ අසුරේ වඩි වේලාවක් සිටීමට ඔවුන් හා ක්‍රීඩා කිරීමට ආසාවක් ඇතිවේ එහෙත් ආගමික හා සංස්කෘතික බාධක නිසා තම ආශාව් යටපත් කරගැනීමට ඇතැම් විට සිදුවේ.ලිංගික ආශයන් යටපත් කරගැනීමේ ප්‍රථිපලයක් ලෙස මායා රෝගය හැතිවේ.ගැහැණු දරුවන්ට මෙය ශාරීරික ආබාධ ලෙසත් පිරිමි දරුවන්ට අසාමාන්‍ය ලිංගික චර්යාවන් ලෙසත් ඇතිවේ.
හිස්ටීරියාව හෙවත් මායා රෝගය සදහා සාර්ථකම ප්‍රතිකාර ක්‍රම සොයාගනු ලැබුවේ මනෝවිශ්ලෙෂණවාදී මනෝ විද්‍යා ගුරුකුලය මගිනි.ෆ්‍රොයිඩ් විසින් ඇනා නමින් හැඳින්වූ හිස්ටීරියා රෝගී තරුණියක් සුවපත් කර ගැනීමට හැකිවිය.එය ඔහු විසින් මුල්වරට නිදහස් සංඝටනය නම් ප්‍රතිකාරය අත්හදා බැලූ ප්රථම අවස්තාවයි.මීට අමතරව ඩෝරා එළිබෙත් වොන් ආර් වැනි සිද්ධි අධ්‍යනයන්ද ෆ්‍රොයිඩ්ගේ අධ්‍යනයන් අතර ප්‍රමුකය.මේ ආකාරයෙන් හිස්ටීරියා රෝගීන් රැසක් ෆ්‍රොයිඩ්ගේ ප්‍රතිකාර හමුවේ සුවය ලබා ගත්හ.
This 19th century definition of femininity has far reaching implications in modern thought as it cements the idea of woman as child bearer, and denotes women who do not conform to the established norms of sexuality and psychoanalysis, as wrong or defective. This definition of femininity as motherhood came at a time when women were fighting for more rights and a larger role in society. Hysteria was often used as a political tool in the media to impede these women’s rights movements and invalidate their arguments and desire for equal rights.
The most vehement negative statements associating feminism with hysteria came during the militant suffrage campaign. In the 1980s, feminists began to reclaim hysteria, using it as a symbol of the systematic oppression of women and reclaiming the term for themselves. The idea stemmed from the belief that Hysteria was a kind of pre-feminist rebellion against the oppressive defined social roles placed upon women. Feminist writers such as Catherine Clément and Hélène Cixous write in The Newly Born Woman from a place of opposition to the theories proposed in psychoanalytical works, pushing against the notion that socially constructed femininities and hysteria are natural to being female. Feminist social historians of both genders argue that hysteria is caused by women’s oppressive social roles rather than by their bodies or psyches, and they have sought its sources in cultural myths of femininity and in male domination.’
මේවාත් බලන්න
මූලාශ්‍ර
Gilman, Sander L., Helen King, Roy Porter, G.S. Rousseau and Elaine Showalter. Hysteria Beyond Freud. Los Angeles University of California Press, 1993. Print.
Devereux, Cecily. Hysteria, Feminism, and Gender Revisited: The Case of the Second Wave. University of Alberta/ https://ejournals.library.ualberta.ca/index.php/ESC/article/download/24855/18313 Web. Retrieved October 28, 2016.
Carta, Mauro Giovanni, Bianca Fadda, Mariangela Rappeti and Cecilia Tasca. Women and Hysteria In Mental Health. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2012; 8: 110–119. Published online 2012 Oct 19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3480686/. Retrieved October 27, 2016.
වැඩිදුර කියවීම්
Paul Briquet (1859) : Traité clinique et thérapeutique de l’Hystérie from Gallica at BnF
Chodoff, P. et al. (1982) Hysteria, John Wiley & Sons.
Halligan, P.W., Bass, C., & Marshall, J.C. (Eds.) (2001) Contemporary Approach to the Study of Hysteria: Clinical and Theoretical Perspectives, Oxford University Press
Sander Gilman, Roy Porter, George Rousseau, Elaine Showalter, and Helen King (1993). Hysteria Beyond Freud, University of California Press
Andrew Scull (2009) Hysteria. The Biography', Oxford University Press
බාහිර යොමු
Is Hysteria Real? Brain Images Say Yes at the New York Times.
The H-Word, Guardian Unlimited, 2002-09-02 </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වීදියගොඩ [/INST] වීදියගොඩ යනු ශ්රී ලංකාවේ බස්නාහිර පළාතේ කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි නගරයකි. කොළඹ සිට කි.මි. 31 දුරින් හොරණ කොළඹ ප්රධාන මාර්ගයෙන් කහතුඩුව මංසංධියෙන් හැරී වීදියගොඩ මාර්ගයේ පිහිටා ඇත. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඩීඑන්එස් මූල කලාපය [/INST] ඩීඑන්එස් මූල කලාපය යනු, අන්තර්ජාලයෙහි වසම් නාම පද්ධතියෙහි (ඩීඑන්එස්) ධුරාවලීමය නාමඅවකාශයෙහි උච්චතම-මට්ටම් ඩීඑන්එස් කලාපය වෙයි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පිටබැද්දර ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය [/INST] sadun dilshan travel photos pitabaddara
පුද්ගලයන්
ග්‍රාම නිළධාරි වසම්
ආර්ථිකය
ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්
සදුන් දිල්ෂාන් pro
මූලාශ්‍ර
Divisional Secretariats Portal
ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස
මාතර දිස්ත්‍රික්කය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: උත්තල දර්පණ [/INST]
උත්තල දර්පණය
උත්තල දර්පණයක්, මත්ස්‍ය අක්ෂි දර්පණයක් හෝ අපසාරී දර්පණයක් යනු, පරාවර්තක පෘෂ්ඨය ආලෝක ප්‍රභවය දෙසට නෙරා ඇති වක්‍ර දර්පණයකි. උත්තල දර්පණ විසින් ආලෝකය බැහැරට පරාවර්තනය කරන බැවින්, අලෝකය නාභිගත කිරීම සඳහා ඒවා භාවිතා කල නොහැක. මෙවැනි දර්පණ සැමවිටම අතාත්වික ප්‍රතිබිම්බයක් තනන්නේ, නාභිය F සහ වක්‍රතා කේන්ද්‍රය 2F යන දෙකම දර්පණය " තුල " පිහිටන, සම්ප්‍රාප්ත විය නොහැකි, අතාත්වික ලක්ෂයන් නිසාය. එමනිසා, මෙම දර්පණ මගින් සාදන ප්‍රතිබිම්බ තිරය මතට ගත නොහැක. (ඒවා දර්පණය තුල පිහිටන බැවින්)
උත්තල දර්පණයේ මුහුණතට ඇඳි අභිලම්භයේ දිශානතිය දර්පණය වන තැනින් තැනට වෙනස් වන බැවින් සමාන්තර ආලෝක කදම්භයක් උත්තල දර්පණයකින් පරාවර්තනය වූ විට අපසාරී (විසිරේ) වේ.
ප්‍රතිබිම්භ
උත්තල දර්පණ මගින් ප්‍රතිබිම්භ ඇතිවීම
ප්‍රතිබිම්භය සෑම විටම අතාත්වික (සත්‍ය වශයෙන්ම කිරණ ප්‍රතිබිම්භය තුළින් ගමන් නොකරයි) කුඩා හා උඩුකුරු වේ. මෙම ගුණාංගය නිසා උත්තල දර්පණ ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ. දර්පණය තුළින් සෑම දේම කුඩාවට පෙනෙන බැවින් සාමාන්‍ය තල දර්පණයකට සාපේක්ෂව , එමගින් විශාල ප්‍රදේශයක් දර්ශනය දැකගත හැක. මෙහිදී ප්‍රතිබිම්භය සංකුංචනය සිදුවේ.
ප්‍රයෝජන/ භාවිතයන්
වාහන පැති කණ්ණාඩි ලෙස උත්තල දර්පණවල පොදු භාවිතයකි. සමහර රටවලද එම උත්තල දර්පණ මත ‘දර්පණය තුළ වූ ප්‍රතිබිම්භ/ වස්තූන් පෙනෙනවාට වඩා ළඟින් පිහිටයි’ යනුවෙන් අනතුරු හැඟවීමක් සටහන් කර තිබේ. මෙමගින් උත්තල දර්පණ දුර පිළිබඳ අවබෝධයද විකෘති කරන බව රියැදුරාට සිහිගැන්වේ.
ස්වයංක්‍රීය ටෙලර් යන්ත්‍ර වල භාවිතා කරන්නාට ඔවුන් පිටුපස කුමක් වන්නේද යන්න දැක ගැනීමට ඉඩ සලසන සරල හා ප්‍රයෝජනවත් ආරක්ෂක උපාංගයක් ලෙස උත්තල දර්පණ යෙදා තිබේ. Think Greek සහ වෙනත් සමාගම් මගින් මේ ආකාරයටම යොදාගතහැකි සාමාන්‍ය පරිගණක තිරයටම සවිකළ හැකි උපාංග නිර්මාණය කරති.
කැමරා සහිත ජංගම දුරකථනවල තමාගේම ඡායාරූපයක් ලබා ගැනීමේදී භාවිතා කරන්නාට නිවැරදිව කැමරාව එල්ල කල හැකි වන සේ උත්තල දර්පණ යෙදා තිබේ.
උත්තල දර්පණවල ගුණාංගයන් මෙලෙස විශේෂ අරමුණුවලට සඳහා නිෂ්පාදනය නොකල වස්තූන් වලද දැකිය හැක.සමහර ඩ්‍රෝවින් පින් (Drawing Pin ) නත්තල් ගස් සරසන වර්ණවත් විදුලි බුබුළු සහ අව්කණ්නාඩි පවා වෙනත් උපකරණ / වස්තූන් සඳහා නිදසුන් වේ.
References
http://en.wikipedia.org/wiki/Convex_mirror </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ත්‍රිකුණාමලය වරාය [/INST] ත්‍රිකුණාමලය වරාය ශ්රී ලංකාවේ පිහිටි විශාලතම ස්වභාවික වරාය වේ.
1942 වර්ෂයේදී ජපාන නාවික හමුදාව විසින් ත්‍රිකුණාමලය වරාය වෙත ප්‍රහාරයක් එල්ල කරනු ලැබූ අතර, එහිදී මෙහි නැංගුරම් ලා තිබූ බ්‍රිතාන්‍ය යුධ නෞකා තුනක් ගිල්වා දමන ලදී. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මැඩම් ටුසූ හොංකොං [/INST] ප්‍රංශයේ මරී ටුසූ විසින් ඇරඹූ, කීර්තිමත් ඉටි කෞතුකාගාර දාමයේ කොටසක් වන, මැඩම් ටුසූ හොංකොං පිහිටා ඇත්තේ, හොංකොං හී, හොංකොං දූපතෙහි, පීක් ටවර් හී දී ය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ද ප්‍රින්සස් ඩයරීස් [/INST] ද ප්‍රින්සස් ඩයරීස් මෙග් කැබට් විසින් ලියන ලද යෞවන ග්‍රන්ථ මාලාවක් වන අතර එය 2000 වර්ෂයේ ප්‍රකාශයට පත් කළ පළමු ග්‍රන්ථයේ තේමාවද වේ.
මෙග් කැබට් මේ කථා මාලාවට පෙළඹීම ලෙස ඇගේ වෙබ් අඩවියේ සඳහන් කලේ "මේ කථාව ලිවීමට මගේ පෙළඹවීම උනේ, මගේ පියාගේ මරණයෙන් පසු මගේ මව මගේ ගුරුවරයෙකු සමඟ යහලු වී පසුව ඔහු සමඟ විවාහ උනා හරියට පොතේ Mia ගේ මව වගේ. මට කුමාරිකවන් පිළිබඳ හැම වෙලේම කැමැත්තක් තිබුනා.(මමම කුඩා කාලයේදී මගේ දෙමව්පියන් රජ පවුලක යැයි හා ඔවුන් කවදා හෝ මා රැගෙන යාමට එන බැවින් මට හොඳින් සලකන ලෙස පැවසූ බව කියමින් මගේ දෙමව්පියන් මට විහිළු කලා). අන්න ඒ විදිහට තමයි ද ප්‍රින්සස් ඩයරීස් බිහි උනේ""
The books are noted for containing many popular culture references, which include singers, movies, and fads in modern culture. Many critics have taken unkindly to this form of storytelling. In response, Cabot added an English teacher in the book, Princess in Training, who criticizes Mia's writing, telling her that it relies too much on "slick pop culture references." By the final novel, this has allowed Mia to progress and grow as a person.
The series ended with its tenth book, when Mia turns 18. Meg Cabot, however, has said that she may "drop in" on her [Mia] from time-to-time in the future.
Series description
Plot Summaries have been moved to their individual volume pages.
The story of Mia Thermopolis' adolescent turmoil as an average teenager and a princess of royal descent is chronicled in her on-going journal, where she explores topics of teenage angst, love, and betrayal through a very opinionated eye.
Setting
The series is set in Manhattan. Some books take place in Genovia, a fictive European country. The Genovia depicted in the films differs significantly from the Genovia described in the books. In the books, Genovia is referred to as a principality between France and Italy that is ruled by Mia's father, Prince Philippe Renaldo. In the movies, Genovia is located between France and Spain and is a full monarchy ruled by Mia's grandmother, Queen Clarisse Renaldi.
Characters
Mia Thermopolis
Mia is the protagonist. Her official name is Amelia Mignonette Grimaldi Thermopolis Renaldo.
She is the daughter of Helen Thermopolis and Philippe Renaldo, and the princess and sole heir to the throne of Genovia, a small country in Europe located between France and Italy. Having lived most of her life in Greenwich Village, Mia attends Albert Einstein High School with her few close friends (including her best friends, Lilly Moscovitz and Tina Hakim-Baba). Her special talent is writing, and she chronicles the main aspects of her life in various personal diaries. She prefers being called Mia.
She is the super-obsessive and over-protective sister of Rocky Thermopolis-Gianini, causing her best friend Lilly Moscovitz to refer to her as a BL (Baby Licker), POG (Princess Of Genovia), or PIT (Princess In Training). Mia seems to hate all of these nicknames, but doesn't object to them. Mia is known for her sarcastic and un-girly personality, her flat-chest, 5 ft. 9 in. height, weird hair, and extremely large feet. She also has a tendency to over-analyze things and worry too much. Mia develops an interest for writing during the series, making donations to Greenpeace, with the money her father pays her to visit her grandmother.
During the final book of the series, Forever Princess, Mia writes and publishes her own novel called Ransom My Heart, a historical romance set in England in the year 1291.
She has been in love with Michael Moscovitz, Lilly's older brother, since she was in 1st grade and he was in 4th, when he brought a school project of Lilly's to their classroom. Lilly knows but doesn't really know how to respond, Mia admits her feelings to Michael in Princess in Love and to her delight, he reciprocates. Due to their age difference, however, their relationship becomes a bit strained.
In book eight, Princess on the Brink, Mia finds out Michael is moving to Japan to develop his prototype for a robot arm that would allow doctors to perform open heart surgery, an invention he later reveals was spurred by his desire to prove he was "worthy of dating a princess". In an attempt to keep him in the city, Mia proposes sex but is upset to find out that Michael already lost his virginity to Judith Gershner, a former classmate. Mia, behaving immaturely as she is angry and heartbroken, flings back the snowflake necklace that Michael gave her on her fifteenth birthday in Princess In Pink, signifying that their relationship is over. Mia, however, quickly regrets the decision. Michael is also quite heart-broken about it.
Also in book eight, Lilly is dumped by her boyfriend J.P., who quickly makes a play for Mia. Mia accidentally kisses J.P., which was witnessed by Lilly and Michael, which left him even more heart broken. As a result, Lilly refused to speak Mia and they stopped being friends despite Mia's repeated attempts to get back in Lilly's good graces. The two finally make up in Forever Princess.
In the ninth book, Princess Mia, Mia confides in her psychologist, Dr. Knutz, about feeling inferior to Michael, whom she expected to dump her for someone better and admits that she overreacted about Judith in order to dump Michael first. She attempts to salvage her romantic relationship with Michael; he refuses, but they become friends again. Michael is hinted to have been abstinent during his tenure in Japan and later returns to New York as a multi-millionaire in Forever Princess.
Despite the fact that she has a boyfriend, Mia remains in love with Michael and toward the end of the final book, Forever Princess, Michael kisses Mia and tells her that he never stopped loving her. Mia breaks up with J.P., who was only using her to get attention from the media to further his playwriting career. Michael and Mia finally reunite and it is hinted that he becomes her royal consort in the future.
Mia is now currently at Sarah Lawrence College and is done with high school. Mia is very happy with Michael, and is friends with all her "true friends" by the end of the series.
Clarisse Marie Grimaldi Renaldo
Clarisse Marie was formally known as the Dowager Princess Clarisse Marie Grimaldi Renaldo.
Clarisse is the dowager princess of Genovia and Mia's paternal grandmother. Mia refers to her as "Grand-mère" (French for "Grandmother"). As a young woman, she married Prince Rupert Renaldo and had two sons. She habitually omits Mia's mother's surname "Thermopolis" from her granddaughter's lengthy list of names and titles, much to Mia's annoyance. She speaks French most of the time, but she can also speak English. She is almost always accompanied by her miniature poodle, Rommel, who is notable for having a severe case of OCD that causes him to lick his own fur off. She smokes often and enjoys drinking sidecars. She is not hesitant about lying or manipulating others in order to get her own way.
She and Mia don't see eye to eye: Clarisse is concerned with attracting publicity to Genovia and ensuring Mia does not embarrass her country while Mia prefers to focus on politics. Though she and Mia butt heads often, she does care for her granddaughter and gives her advice about love and relationships that Mia takes with a grain of salt due to her grandmother's cold nature. For example, when Clarisse was married to the king of Genovia, she led him to believe that she was only interested in his status and money and never once said "I love you", in order to keep her husband on his toes. Mia also mentions that her father is terrified of his mother because she would lock him in the palace dungeons whenever he misbehaved (although when she informs him that he gives the appearance of being a little bit scared of Clarisse in Princess in the Spotlight, her father replies that he is not scared of his mother and that she really isn't as bad as Mia thinks; in his view, Clarisse "just needs proper handling").
While in New York to give Mia her princess lessons, the dowager princess resided in the Plaza Hotel, and was dissatisfied with other quality luxury hotels she was placed in during Princess On the Brink, when the Plaza was being remodeled.
Lilly Moscovitz
Mia's best friend since kindergarten, Lilly is a highly intelligent and opinionated person who has her own public-access television show, titled Lilly Tells It Like It Is, in which she discusses political and social issues. By the end of the series, her TV show is picked up by a network and is apparently very popular in South Korea.
Mia admires Lilly's bravery and unwillingness to be pushed around by others though Lilly knows her insensitivity and forceful personality can cause her to be disliked. Mia and Lilly often enjoy discussing popular culture but Lilly's strong stances, however, cause her and Mia to clash, especially when Mia feels Lilly is becoming too critical of her. Yet, Lilly's blunt attitude is what often keeps Mia from over-analyzing things, such as her relationship with Michael, Lilly's older brother. Mia was initially afraid to share her crush on Michael with Lilly, but in fact, Lilly was one of the conspirators who helped Mia and Michael get together in Princess in Love.
Lilly is not considered to be very pretty; Mia often describes her face as being "squashed in like a pug's". Lilly does however have a well-developed figure which earns her several romantic suitors including Boris Pelkowski, Mia's cousin Hank, Jangbu, J.P. Reynolds, and Kenny Showalter.
Boris Pelkowski was Lilly's first boyfriend but the relationship ended when she cheated on him in Princess in Pink with an immigrant busboy Jangbu. In Party Princess, Lilly hooks up with J.P. Reynolds but in Princess On the Brink, Lilly is dumped by him because he never loved her. Lilly becomes angry at Mia when she finds out that Mia kissed J.P. and refuses to speak to her any more, even starting a website called ihatemiathermopolis.com. Lilly is cold to Mia's attempts to make up but when she finds out that Mia is planning to lose her virginity to J.P., Lilly interferes and tells her that she and J.P. had sex (J.P. had lied about being a virgin to Mia) and his plans to use Mia's fame to his own advantage. Lilly also helps indirectly in the patching up of Mia and her brother Michael's relationship. The girls make up and become best friends again.
Michael Moscovitz
Mia's main love interest throughout the series.
Mia initially thinks she is in love with popular jock Josh Richter, but by the second book, she acknowledges her feelings and states that she's been in love with Michael Moscovitz since the day he came over to give Lilly a school project when they were in the first grade and he was in the fourth. From the end of the first book to the third, Mia has an unrequited crush on Michael, feelings which he finally returns in Princess in Love. Their relationship continues through Mia's sophomore year and Michael's first years at Columbia University but their relationship becomes slightly strained when Michael tells Mia he would like to have sex while Mia would prefer to wait until her prom night. Michael respects Mia's wishes but when Michael gets an offer to move to Japan, he believe it would be easier for their relationship as he is "tired of taking cold showers". Mia proposes sex in order to keep him from leaving but is upset to find out that he slept with Judith Gershner before discovering her love for him and the two break up. Michael believes Mia is overreacting and attempts to reconcile with her before leaving for Japan but is hurt to find her sharing a kiss with J.P.. Mia attempts to get back together and work it out long distance but Michael decides that it's best they stay "just friends" and he still sends Mia emails regularly. When Michael returns from Japan after being gone for almost two years, he flirts with Mia during her interview for the school paper. Mia notices that Michael still looks incredibly hot. The two eventually kiss, despite Mia having a boyfriend, and Michael declares that he still loves Mia and will wait for her. The two get back together on Mia's prom night and they finally have sex together.
Michael has brown eyes and thick, dark hair and is tall. He is extremely handsome, nice, funny, smart, and manly, despite staying cooped up writing songs or on his computer the whole day. Michael is romantic and talented. Though he often clashes with his younger sister, Michael and Lilly are in fact close siblings and friends. He used to have his own webzine called Crackhead but had to disband it after an editorial that stated the merits of Linux over Windows, which caused a loss in advertisers and funds. Shortly after this, Michael decided to start a band called Skinner Box (name suggested by Mia), which refers to an experiment by the behavioural psychologist B. F. Skinner into proving the existence of a 'conditioned response', with the use of a specially designed box that held animals (such as rats and monkeys, in the experiment) until release, which could only be activated by pressing a lever. He started it with a few friends, including Boris Pelkowski.
Mia insists that it's common knowledge that he's the third best-looking guy at AEHS after Josh Richter and Justin Baxendale and described his nose as aquiline, mouth as "eminently kissable" and neck as aromatic due to an intoxicating blend of Tide from his shirt collar, his Gillette shaving foam and Ivory soap. Michael loves Mia just as she is, though her neurotic behavior and insecurity can be frustrating. In fact, Michael is the one who often feels insecure in their relationship because he knows Clarisse Marie Renaldo does not think he is an appropriate consort and all the gossip magazines would much rather prefer to see Mia date a fellow royal or celebrity like James Franco or as Mia's other grandmother, Mamaw suggests Zac Efron from High School Musical. Due to this, Michael believes moving to Japan and developing his robotic arm would finally prove to the world that he is, in fact, worthy of dating a princess. Michael returns to New York a multi-millionaire and the president/owner of his own robotics company, Pavlov, named after his dog. Michael donates a robot arm to Genovia from his company for free even though the waiting list is long, helping Mia's father win the election. Mia realizes that she is still in love with Michael, but tries to convince herself otherwise. When she and Michael kiss on a coach ride, however, she writes, "I can't do this to J.P. I just can't. Oh my God, though, I love Michael so much." When J.P. and Mia split due to J.P using her and lying to her, she and Michael get back together and they spend the night together.
Secondary characters
Lars van der Hooten: Mia's very protective bodyguard. He voices his mind in a way that is annoying when he thinks Mia is being particularly ridiculous, but goes along with her schemes anyway. He also turns a blind eye to Mia and Michael when they make out, for which Mia is grateful. He gets on very well with Michael (especially in the first book when Lars seems to know that Michael likes Mia), never offers any opinion on Lilly, and becomes friends with Tina's bodyguard, Wahim. Lars also likes Mia's French teacher Mademoiselle Klein. He is known to be a 'big softie' deep down inside.
Tina Hakim Baba: A current student at Albert Einstein, Tina is the daughter of a Saudi Arabian oil sheik and a British former supermodel. She is referred to as a freak by the other students. Because of her father's status, she has to have the protection of a bodyguard, Wahim, who isolates her from the other students until Mia sits with her after a fight with Lilly in the first novel. All three girls quickly develop a solid friendship, and Tina eventually uses her generous weekly allowance to support Lilly's Public-access television show. She first goes out with Dave Farouq-El-Abar from another school, 'Trinity', and, after Dave breaks up with her, later dates Boris Pelkowski after Lilly breaks his heart. After Mia and Lilly's estrangement at the end of the eighth novel, Mia comes to see Tina as her best friend. Tina constantly reads romance novels, making Mia consider her an expert in romance. Though prone to imaginative flights of fancy and often seen as a little silly, Tina can be extremely acute about both academic and social matters. Tina is very loyal to Mia, who consults her for sensitive advice rather than the harsher Lilly. Tina also believes that she must remain pure because she dreams that one day she will marry Prince William of Wales and to do so she must remain a virgin. Despite this, she confesses to having sex with Boris in Forever Princess.
Helen Thermopolis: Mia's mother. She has a career as an artist and spends most of her time in her studio, and becomes pregnant with Frank's son and Mia's half brother Rocky in the second book. According to Mia, she is very pretty and her neck smells of Dove (soap), turpentine and coffee, but according to Mia's dad her neck smells of freesias . She clearly wants the best for her daughter and is very carefree.
Frank Gianini: Mia's algebra and homeroom teacher. He dates her mother, Helen, and marries her when she becomes pregnant with Mia's half-brother, Rocky. He plays the drums, which annoys the neighbors. He is unfazed by his stepdaughter's fame, and treats her the same as every other student during class, and also "has a thing about cell-phone usage during class time" (as Lana finds out the hard way in Princess in Waiting). Mia appreciates his after-school algebra review sessions. Though their relationship begins awkwardly, Mia and Mr. G seem to get on well after the seventh installment.
John Paul "J.P." Reynolds Abernathy IV: Formerly known as "The Guy Who Hates It When They Put Corn In the Chili," J.P. meets Mia via the school musical written by Grandmère. Mia asks him to sit with the rest of her friends in "Party Princess." Surprisingly cute and talented, he becomes one of Mia's friends. In the seventh book, Lilly and J.P. become a couple. J.P. is first described as having "broad shoulders, floppy brown hair, and surprisingly blue eyes," though the eighth and ninth novels state that Mia and J.P. look good together because they are both so "tall and blond." J.P. is Mia's chemistry partner in book eight. In book nine, J.P and Mia go to watch Beauty and the Beast on Broadway after the fateful events of the previous few days, and they both promise to forget both of the Moscovitzes, at least for the duration of the musical. They go to the musical as friends but that soon changes when J.P. eventually confesses his love for Mia and they become a couple. They break up in the last book when Mia finds out about the lies he had told her and the true reason he went out with her, but they attempt to remain friends, even though J.P. is revealed as a jerk. Also, Mia realized that she still has feelings for Michael despite her dating J.P. Right after they break up J.P. decides to go out with another girl named Stacey Cheeseman, when Mia tells him she thinks Stacey has a crush on J.P.
Boris Pelkowski: A Russian violin virtuoso, and Lilly's boyfriend until book five. His habits include tucking his sweater into his pants, breathing through his mouth, and playing the violin in Gifted and Talented Class/program, when everyone else wants him to be quiet. After Lilly dumps him, he starts dating Tina Hakim Baba. During the summer before their sophomore year, he lifts weights, gets laser eye surgery and becomes (by Mia's standards) a hottie. Boris is a "say it like it is or say nothing at all" sort of guy. In the ninth installment, it appears that Boris is in contact with Michael (they were in a band together and became friends), as Boris implores Mia to respond to Michael's emails so that he won't think she's "forgotten" about him.
Josh Richter: Lana Weinberger's boyfriend till the fifth book. He is on the crew team and is co-valedictorian. Mia once described him as the most attractive boy in school; he is very tall and muscular and has "electric" blue eyes. At the end of the first book, Josh Richter takes Mia to the "Cultural Diversity Dance", where he kisses her on the entrance steps of her school. Realizing that he used her to enter the media spotlight, Mia dislikes him afterwards and tries to avoid him, even though this is difficult because of their adjacent lockers.
Lana Weinberger: A popular junior cheerleader with long blonde hair, a peaches-and-cream complexion, baby blue eyes and a voluptuous figure. She dates Josh Richter from the start of the series until the summer break between the fifth and sixth books when they split up due to the four-mile distance between them and his departure for college. Lana's younger sister, Gretchen, starts at AEHS in volume eight and has a very similar personality. Lana is very spiteful towards Mia until a major shift in the ninth novel, when Lana offers the olive branch because Lilly is no longer a part of Mia's social circle. Lana and Mia become good friends, with Mia noting that Lana is actually a nice but misunderstood person, although there is still some awkwardness between them. At the start, Lana is consistently teasing Mia and making her angry which makes her stomp on Lana's phone in the third book. Mia also rips out Lana's clip-on braid in the sixth book after Lana makes a mean remark to new student Perin Thomas in book six. Lana likes calling Mia a geek even though they are now good friends.
Shameeka Taylor: One of Mia's friends, she has an overprotective father. After she joins the cheerleading team, Lana claims that the African American Shameeka was put on the team to "fill our freak quota". Nevertheless, Shameeka becomes quite popular, apparently leaving Mia's group in books seven and eight while remaining on friendly terms, but returns in book nine when Lana and Trisha become friends with them. She is athletic and the most attractive of Mia's friends, and, according to Mia, is so tall she can wrap both ankles round her head. She is elegant yet sensible, and quite headstrong, as she joins the cheerleaders because she is tired of letting the pretty cheerleader, Lana Weinberger, push her around. She also knows a lot about make-up.
Ling Su Wong: An Asian American artist friend of Mia's with illegible "artist handwriting" which is very similar to "doctor handwriting" . Mia thinks she is very pretty; in the first book, she is apparently asked out seven times. In book seven, she is the treasurer for Mia's school government until they go broke. She concentrates more on academic matters rather than things such as prom and dating. It's clearly stated in the book that Mia likes her despite all her nerdiness. In the tenth book, instead of going to the prom with a boy, she goes with another girl, Perin. It is implied that they are a couple by the end of the tenth book. She admires Mia's mother Helen, mainly because they are both talented artists.
Prince René of Italy: First seen in the fourth novel, René is Mia's distant cousin. Clarisse tries to fix them up, but fails because of their mutual lack of interest. He is described as devilishly handsome; Mia notes that he has a "impressing" six-pack, accentuated by the really tiny speedos he enjoys wearing on the beach. His exploits include playing strip-tennis with a government official's wife, playing strip bowling with Lilly and the other royals, entertaining topless sunbathers in the pool house, disappearing with a prime minister's eighteen-year-old daughter, and photo-copying his nether-region in the palace administration office. After being deposed from his ancestral palace, which is bought by a shoe designer, Rene resides at the Palais de Genovia. In the ninth installment, René impregnates Contessa Trevanni's niece, Bella, and they are suddenly married; although the circumstances sound unfavorable, their marriage seems happy. In the tenth book, Prince René runs against Mia's dad for Prime Minister of Genovia, but loses.
"Mamaw" Shirley Thermopolis and "Papaw" Thermopolis: Helen's mother and father from Indiana whom she constantly feuds with. Nevertheless, they keep in touch, and are seen in the second novel as perfect stereotypes of the "small-town" American lifestyle. Helen tries to contact them as little as possible, due to their disapproval of her decision to keep Mia and her liberal upbringing. The Thermopolis parents keep a hardware store in Versailles, Indiana.
Hank Thermopolis: Mia's cousin, son of Helen's sister Marie (whom Helen also doesn't get along with due to Marie being a Republican), who spent most of his life in Indiana with his grandparents. When they come to visit Helen and Mia in Manhattan, the apparently quite good looking Hank (which Mia never noticed as he is her cousin) disappears with Lilly Moscovitz. Mia thinks they are in love, but he merely confesses to Lilly his secret desire to become a model and Lilly helps him sign up with Elite Model Agency and land a contract with Calvin Klein. His Hoosier drawl then disappears. From then on, he stays in New York and becomes a famous underwear model.
Kenneth "Kenny" Showalter: Mia's first boyfriend. Kenny is good at biology and chemistry, and a fan of anime. He wants to discover a cure for cancer when he becomes older. It is hinted at that his feelings for Mia are still romantic even after they break up. In book six, he pretends to have a "perfect" girlfriend named Heather, but later admits that he invented her to make Mia jealous. Kenny later forms a much more requited and equal relationship with Lilly, who is more similar to him than Mia is. Kenny is, like Mia, tall, blond and skinny, and Mia thinks he is pretty cute, but finds the idea of kissing him revolting.
Perin Thomas: A student at AEHS. At first, Mia can't figure out whether Perin is a boy or a girl. She turns out to be a girl and becomes friends with Mia. She is again mistaken for a boy in Grandmère's musical, in which she is given a male role. Perin is a very nice person, as she asked if Mia was alright after Michael announces he is moving to Japan, and, though shocked by Mia's new haircut in book eight, says nothing about it. She is also surprisingly strong and well-mannered. In book ten, it is continually implied that Perin and Ling Su are romantically involved with each other, though this is not confirmed.
Trisha Hayes: Introduced in the sixth book and also known as Trish; one of Lana's cronies who helps terrorize Mia, but later befriends her at Lana's whim. Trisha is, like Lana, a pretty, popular girl, and is mean to lots of other students, but Mr Harding, a Geometry teacher, once made her cry over her triangles.
Judith Gershner: A friend of Michael, whom Mia suspects of having romantic feelings for Michael. She later becomes the object of Mia and Michael's breakup at the end of book eight because she had sex with Michael in the third book but he did not tell Mia about it. She is also well known for being able to clone fruit flies.
Karen Martinez: An overly critical English teacher who continually demands more from Mia's writing, though this may be an excuse to personally pick on Mia. Tina thinks she is very pretty, compares her to Maggie Gyllenhaal, and often comments on her clothes, but turns against her after her B in English. Mia and J.P. decide that it is simply because she didn't like their writing style.
Rocky Thermopolis-Gianini: Mia's half-brother; the son of her mother, Helen, and her algebra teacher, Mr. Gianini. Mia is incredibly over-protective of him, so much that Helen seems to be irritated that Mia thinks her mother is incapable of raising her second child. Lilly has also expressed that she thinks Mia is over-protective of him, repeatedly calling her a baby-licker in book six. Rocky is very cute but slightly overweight.
Sebastiano Grimaldi: Mia's second cousin, second in line to the throne of Genovia. He is an up-and-coming fashion designer who designs some of Mia's gowns, and often has trouble pronouncing the ends of words (example: "butt" instead of "butter"). He once took photos of Mia trying on dresses, but apologises by making her a nice dress for the Non-denominational Winter Dance, which turns out to be the best night of Mia's life. In the tenth book, it was revealed that he became a famous fashion designer and even had a line of jeans in Walmart.
Ruth and Morty Moscovitz: Michael and Lilly's parents. They are both psychoanalysts. They separate in book seven, but begin to rekindle their relationship in book eight. As shown in the seventh installment, they tend to focus too much on their own lives and concerns. When they do broach sensitive subjects with their children, they usually psychoanalyze them as well, a habit that has a very bad effect on Lilly. Michael, who is more perceptive, avoids their attention by keeping more to himself. Lilly has inherited her intelligence and hobby of analyzing people from them.
Volumes
The Princess Diaries, October 2000
The Princess Diaries, Volume II: Princess in the Spotlight, June 2001 - AKA - Take 2
The Princess Diaries, Volume III: Princess in Love, March 2002 - AKA - Third Time Lucky
The Princess Diaries, Volume IV: Princess in Waiting, April 2003 - AKA - Mia goes Fourth
The Princess Diaries, Volume IV and 1/4: Valentine Princess, published December 2006, but chronologically fits here, being presented as an old journal Mia finds of her Freshman Valentine's Day two years after the fact.
The Princess Diaries, Volume IV and 1/2: Project Princess, August 2003
The Princess Diaries, Volume V: Princess in Pink, March 2004 - AKA - Give me Five
The Princess Diaries, Volume VI: Princess in Training, March 2005 - AKA - Sixsational
The Princess Diaries, Volume VI and 1/2: The Princess Present, October 2005
The Princess Diaries, Volume VII: Party Princess, March 2006 - AKA - Seventh Heaven
The Princess Diaries, Volume VII and 1/2: Sweet Sixteen Princess, May 2006
The Princess Diaries, Volume VIII: Princess on the Brink, January 2007 - AKA - After Eight
The Princess Diaries, Volume IX: Princess Mia, December 26, 2007 - AKA - To the Nines
The Princess Diaries, Volume X: Forever Princess, January 2009 - AKA - Ten out of Ten
In a post in her blog, Cabot revealed that two new installments were set to be released on 2015, one of them being told from the point of view of Mia's long lost sister, Olivia Grace.
Illustrated by Chelsey McLaren:
Princess Lessons, March 2003
Perfect Princess, March 2004
Holiday Princess, November 2005
Errata
On April 6, 2006, Cabot announced a mistake on the back cover of her new book, Party Princess. In New Zealand and Australia, the picture on the back features Georgia Byng instead of Cabot. She said, "Don't worry. The copies of Princess Diaries 7 with Georgia Byng's picture on the back were pulled from shops, and swapped for copies of the book with the correct author's photo (mine) on the back."
In December 2006, Cabot announced that a mistake had been made in the front cover summary of Valentine Princess. Since the book chronicles Mia glancing at her old diaries, the characters Boris and Tina were not dating, rather Boris and Lilly. On the book flap, however, it says Boris and Tina are a couple. Cabot has announced that this has been fixed by the publishing company. Tina was dating Dave Farouq El-Abar at the time of books one and two.
In the tenth book (Forever Princess) Mia is writing a novel for her senior project, though she keeps it a secret from everyone but Michael, until the end of the book. At the end however she reveals this to Tina and J.P. Tina reads it instantly and thinks it is about Mia and Michael; J.P. doesn't read it and this upsets Mia, which is part of the reason they break up. At the end of the book, Mia receives an offer to get it published. (When Mia shares this news with Michael, they celebrate and this leads to a kiss, which proves that they are still in love.) Meg Cabot published "Mia's" book Ransom My Heart that can be bought in bookstores under the author name Princess of Genovia Mia Thermopolis.
Awards and nominations
2001 American Library Association Best Books for Young Adults
2001 American Library Association Quick Pick for Reluctant Young Adult Readers
2001 New York Public Library Book for the Teen Age
2002 International Reading Association/Children's Book Council Young Adults' Choice
2002–2003 Volunteer State Book Award (Tennessee)
2003 Evergreen Young Adult Book Award (Washington)
Adaptations
In 2001 and 2004 respectively, the series was brought to the big screen by Walt Disney Pictures as The Princess Diaries and The Princess Diaries 2: Royal Engagement starring Anne Hathaway and Julie Andrews. Cabot has thanked the movies many times in interviews and on her website because she believes that they helped boost her book sales, as well as making her the success that she is today.
In May 2006, The Harvard Crimson released reports that 19-year-old author Kaavya Viswanathan plagiarised passages from Cabot's Princess Diaries series, and other books, to place in her novel How Opal Mehta Got Kissed, Got Wild, and Got a Life. Viswanathan's novels were subsequently pulled from the shelves.
Meta-References
Mia makes many references to "the movie", which in the book is supposed to be a movie made about her life. She refers to things that relate to the real movie, for example: her dead dad, Grandmere being NICE, and breaking up with Michael in the sequel (which she thought would never happen). Lilly complains that in the movie, the portrayal of her is mean and untrue, and Tina Hakim Baba was not allowed to be in it as her overprotective father forbade it for security reasons.
Mia also makes references to the other Princess books: in the fourth book, Mia says that there are already three or four unofficial biographies out there, and that one made the bestseller list once. The original The Princess Diaries novel did make the bestseller list.
The eighth novel mentions Samantha Madison and Jessica Mastriani, two heroines from other Meg Cabot books (All-American Girl and 1-800-Where-R-You, respectively).
See also
Princess Charlotte, Duchess of Valentinois (1898–1977): the illegitimate daughter of Louis II, Prince of Monaco, later legitimized as his legal heiress; mother of Rainier III, Prince of Monaco.
Jazmin Grace Grimaldi (1992–present): the illegitimate daughter of Albert II, Prince of Monaco, born and living in the U.S.
Republic of Genoa: a historical republic bearing geographical and cultural similarities to the fictional modern Genovia.
Ruritanian romance: the general genre of story.
References
Cabot, Meg (2001). The Princess Diaries. New York, New York. HarperTrophy. ISBN 0-380-81402-1.
Cabot, Meg (2006). The Princess Diaries, Volume VII: Party Princess. New York, New York. HarperCollins. ISBN 0-06-072453-6.
Footnotes
External links
Official site of Meg Cabot
Official site of Mia Thermopolis
American young adult novels
Young adult novel series
Fictional diaries
Novels by Meg Cabot
HarperCollins books </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: බ්‍රයන් ලිවේරා [/INST] බ්‍රයන් ලිවේරා (ඉංග්‍රීසි: Brayan Livera) (1986 ජනවාරි 1) ශ්රී ලාංකික නිරූපණ ශිල්පියෙකි. ඔහු 2013 මිස්ටර් ඉන්ටර්නැෂනල් තරඟය සඳහා වූ මිස්ටර් ශ්රී ලංකා තරඟයේ ජයග්‍රාහකයාද වෙයි. එම වසරේ නොවැම්බර් 21 වන දින ඉන්දුනීසියාවේ ජකර්තා හී පැවැති, 8 වන මිස්ටර් ඉන්ටර්නැෂනල් තරඟයටද ඔහු ශ්රී ලංකාව නියෝජනය කලේය.
කළුතරදී උපත ලත් බ්‍රයන් ලිවේරා, සිය අධ්‍යාපන කටයුතු කොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයෙන් හදාරණ ලදී. බ්‍රයන් මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලය උපාධි දරයෙක් වන අතර වෘත්තියෙන් පරිගණක ඉංජිනේරුවෙකි.
ජයග්‍රහණයන්
2013 මිස්ටර් ඉන්ටර්නැෂනල් තරඟය සඳහා වූ මිස්ටර් ශ්රී ලංකා තරඟයේ ජයග්‍රාහකයා
2012 මිස්ටර් ඉන්ටර්නැෂනල් තරඟය සඳහා වූ මිස්ටර් ශ්රී ලංකා තරඟයේ දෙවන ස්ථානය
දකුණු කොරියාවේ සෝල් හී ඒෂියන් නිව් ස්ටාර් මොඩ්ල් (Asian New Star Model) තරඟයේ ශ්රී ලාංකික නියෝජනය
ප්‍රදර්ශන දැක්මන්
කොළඹ විලාසිතා සතිය 2012
කොළඹ විලාසිතා සතිය 2013
ආශ්රිත
බ්‍රයන් ලිවේරාගේ ඉංග්‍රීසි විකිපීඩියා පිටුව
කොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයයේ ආදි සිසු කලා කරුවන්
1986 උපත්
චරිත කතා
ශ්රී ලාංකිකයෝ
ශ්රී ලාංකික බෞද්ධයෝ
ලාංකික සිංහලයෝ
ආදි නාලන්දියයෝ </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ප්‍රබන්ධ [/INST] නිසඳැස් සමන්විත වන්නේ කිසිදු එක් නිශ්චිත රටාවකට ගතු නොවන්නකිනි. ඇතැම් විට කාව්‍යමය නොවන රචනා වලිනි. එය යමක් ආකර්ෂණීය අයුරින් ප්රකාශ කිරීමක් නොවේ. නිසඳැස් අනිවාර්යෙන්ම සුන්දර රටාවක් උසුලයි. එහෙත් එයට එළිවැට රැකීම ආදිය අයත් නොවේ. මෙහිදී මෙහි ඇති වෙනස නිශ්චිතවම කිසිවෙකුටත් පැවසිය නොහැකිය. පහත වර්ගීකරණය සලකන්න.
කථාමාලාවක් සහිත ප්‍රබන්ධ නවකතා රචනය සඳහා ගතු කර ගනී. කෙටි කථා, විචිත්‍රමත් නව කථා සහ තවත් දේ මෙයට අයත් වේ. මෙම වර්ගීකරණයට අයත් ස්වාධීන තනි කෘති ඉතිහාසය පුරා පළ කර ඇති නමුදු එය එක් ශෛලීයක් බවට දියුණු වුයේ මෑත කාලයේදීය. බොහෝ විට මේවා විවිධ අයුරෙන් වර්ගීකරණය කිරිමට පුළුවන.
මිනිසාගා යනු නිශ්චිතවම වචන 50 කින් හෙබි කෙටි කථාවකි.
තවත් වර්ගයක් වන්නේ නිශ්චිතවම වදන් 100 කින් හෙබි කථාවකි.
කෙටි කථාවක් සමන්විත වන්නේ වචන 1000 හා 20000 අතර වන රචනාවකිනි.
කෙටි නවකථාවකට වචන 20 000 - 50 000 අයත් වේ.
නවකථාවක් වචන 50 000 වැඩි සංඛ්‍යාවකින් සමන්විත වේ.
සටහන්
{| </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: කාටීසියානු ඛණ්ඩාංක පද්ධතිය [/INST] කාටීසියානු ඛණ්ඩාංක පද්ධතියක් යනු, අචල සහ එකිනෙකට ලම්බක ලෙසින් දිශාගත රේඛා දෙකකට ලක්ෂ්යයෙහි සිට ඇති දුරවල් එකම දි‍ගෙහි ඒකකයක් භාවිතයෙන් මැනීමෙන් ලබාගන්නා ලකුණුවත් දුරවලින් සැදෙන, සංඛ්‍යාත්මක ඛණ්ඩාංක යුගලයක් අනුසාරයෙන්, සෑම ලක්ෂ්‍යයක්ම, අනුපම ලෙසින්, තලයක් මත නිරූපණය කෙරෙන, ඛණ්ඩාංක පද්ධතියකි. මෙම එක් එක් සමුද්දේශ රේඛාව හැඳින්වෙන්නේ, පද්ධතියෙහි ඛණ්ඩාංක අක්ෂයක් හෝ සරල ලෙසින් අක්ෂයක් ලෙසින් වන අතර, ඒවා හමුවන ලක්ෂ්‍යය, ඒවායේ මූල ලක්ෂ්‍යය වන අතර, සාමාන්යයෙන් පිහිටන්නේ (0, 0) යන පටිපාටිත යුගලයෙහිය. මූල ලක්ෂ්යයෙහි සිට ඇති ලකුණුවත් දුරවල් ලෙසින් දැක්වෙන, ලක්ෂ්යයෙහි සිට අක්ෂයන් දෙකට ඇති ලම්බක ප්‍රක්ෂේණයන්හී ස්ථානයන් අනුසාරයෙන්ද ඛණ්ඩාංක නිරූපණය කල හැක. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: අන්තරාසර්ගවේදය [/INST] අන්තරාසර්ගවේදය (), වෛද්ය විද්‍යාවේ ශාඛාවක් වන අතර එය මඟින් අන්තරාසර්ග පද්ධතියේ ලෙඩ රෝග ගැනත් හෝමෝන ස්‍රාවයන් පිළිබඳවත් සොයා බැලේ.
අන්තරාසර්ග පද්ධතියේ ඉන්ද්‍රයින්, හෝමෝන හා රිසෙප්ටෝන
එක් සෛලයක් මඟින් අනෙකුත් සෛලයක් වෙත ගෙන යන පණිවිඩකරුවෙකු හෙවත් සංඥා ලෙස හෝමෝන හැඳින්විය හැක. රුධිරය මඟින් බොහෝ හෝමෝන ඔවුන්ගේ ඉලක්ක වෙත ගෙන යැවේ. සෑම බහු සෛලික ජීවියෙකුටම සෛලවල ක්‍රියාකාරීත්වය එකට එකතුකරන හා පාලනය කරන නියාමක පද්ධති අත්‍යවශ්‍යයි. උසස් සත්වයින්ගේ මෙම ක්‍රියාකාරීත්වය ක්‍රියාවලි 2ක් මඟින් කෙරේ. මෙම පද්ධතියෙන් බොහෝ විට රුධිරය වෙත රසායන ද්‍රව්‍ය නිදහස් කෙරෙන අතර ජීවීන්ගේ ඉතා හොඳ වර්ධනයකට හා ක්‍රියාකාරීත්වයකට මෙය අත්‍යාවශ්‍යයි. විශේෂිත සෛලවලින් නිෂ්පාදනය කර ස්‍රාවය කරන රසායනික ඉඟි මත ජීවින්ගේ වර්ධනය (සෛල ගුණනය වීම, වැඩිම, විකරණය, සෛල හා ඉන්ද්‍රිය ඇතිවීම ද ඇතුලුව) පරිවෘත්තිය ක්‍රියා , හුස්ම ගැනීම, අනවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීම චලන, වර්ගයා බෝ කිරීම යන ක්‍රියාවලි වලට ද සංවේදන දැන ගැනීමට ද උපයෝගී වේ. මෙම විද්‍යාවෙන් හෝමෝනවල ජීව නිෂ්පාදනය ද , ගබඩා කිරීම, රසායනය, ක්‍රියාවන් ද අන්තර්ස්‍රාවී ග්‍රන්ථිවල සෛලවල හා ඒවා ස්‍රාවය කරන පටක ගැන අධ්‍යයනය කිරීම කෙරේ. අන්තර්ස්‍රාවී පද්ධතියට ශරීරයේ විවිධ තැන්වල ඇති ග්‍රන්ථි කිහිපයක්ම අඩංගු වේ. මේවා නලවලට නොව කෙලින්ම රුධිරයට ද්‍රව්‍ය ස්‍රාවය කරයි. හෝමෝනවලට එකිනෙකට වෙනස් ක්‍රියාකාරීත්වයන් ද, ක්‍රියාවන් ඇති කරන ආකාර ද රාශියක් ඇත. එක් හෝමෝනයක් වෙන වෙනත් ඉලක්ක ඉන්ද්‍රියන් හෝමෝන කිහිපයක් බලපාන අවස්ථා ද ඇත. 1902 දී බයිලිස් හා ස්ටාර්ලින්ගේ නිර්වචනයට අනුව හෝමෝනයක් බවට වර්ග කිරීමට නම් එය, ඉන්ද්‍රියකින් නිෂ්පාදනය වී කුඩා ප්‍රමාණ මඟින් රුධිරයට ස්‍රාවය වී එමඟින් දුර ඇති ඉන්ද්‍රියක් වෙත පරිවහනය වී එහි නියමිත ක්‍රියාවක් ඇති කිරීමට බලපාන රසායන ද්‍රව්‍යයකි. මෙය බොහෝ නියම හෝමෝනවලට නිකුත් කළ අතර බහිරාසර්ග හා අන්තරාසර්ග (එම සෛලය මතම ක්‍රියා කරන රසායන) අන්තර්ස්‍රාවී එම සෛලය තුළම ක්‍රියා කරන රසායන) ස්නායු අන්තර්ස්‍රාවී සංඥා "classical" හොමෝන ඉලක්ක ඉන්ද්‍රියෙහි විශේෂිත ප්‍රතිග්‍රාහක 1කට මුලික කොටස් 2ක්වත් අන්තර්ගතය. ඒවා නම් හඳුනා ගැනීම් මධ්‍යස්ථානයක (කුමන න හෝමෝනයට බැඳේද යන වග) ක්‍රියාව දෙන ස්ථානය (සෛලික ක්‍රියා නව මුහුණුවරක් දීමට වැදගත් වේ) මේවා අතර "transduction mechanism" පරානායක සාන්ද්‍රණ වැඩි දියුණු කිරීමට නම් වූ ක්‍රියාකාරීත්වයක් එනම් නිසි ක්‍රියාව එසැනින් ඇති වේ.
අන්තරාසර්ග පද්ධතිය - හෝමෝනවල රසායනය අනුව වර්ගය
ග්‍රැෆින් හා ඔජෙඩා විසින් හෝමෝන එහි රසායනික සංඝටක අනුව වර්ග 3 කට බෙදා ඇත.
ඇමයින - නෝඑපිනෙප්රින්, එපිනෙප්රින්, ඩොසාමින් ට්රකයිරෝසින් නැමති තනි ඇමයිනෝ අම්ලයෙන් සෑදී ඇත. තයිරොයිඩ හෝමෝන [ T3 – 3,5,3’ ට්රරයි අයඩොතයරොනින් හා T4 – 3,5,
3’, 5’ ටෙට්රා අයඩොතයිරෙනින්] අයඩින් අණූ බැඳුණු තයිරොසීන ඇමයිනෝ අම්ල අණූ 2ක් නිසා මෙම වර්ගයට අයත් කර ඇත.
ප්රෝවටීන හා පෙප්ටයිඩ : - ඇමයිනෝ අම්ල කොටස් 3 ක් හෝ නයිට්‍රොට්රොසීන් නිදහස් කිරීමේ හෝමෝන) එකතුව අණූක බර 30,000 ක් තරම් වේ. පිටියුටරියෙන් නිකුත් කරන සියලුම හෝමෝනත් මේද සෛලවලින් නිකුත් කරන පෙප්ටීන් ද ආමාශයෙන් නිකුත්කරන ශ්රෙලින් ද අගන්යාඇසයෙන් ස්රාසවය කරන ඉන්සියුලින් ද මේ ගණයට වැටේ.
ස්ටිරෝසිස් : - කොලෙස්ටරෝල්වලින් විකිරණය වී සෑදී ඇත. බැඳෙන රිසෙප්ටෝනය අනුව ක්ෂීරපායී සිමිරොයිඩ් හෝමෝන කාණ්ඩ 5 කට බෙදිය හැක. උදාහරණ : - ග්ලූකොකෝටිකොයිඩ්, මිනරලෝකෝටිකොයිඩ, ඇන්ඩ්‍රොජන්, ඊස්ට්රෑජන්, පොජෙස්ටජනිස්.
මූලාශ්‍ර
ජීව විද්යාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ව්‍යවස්ථාදායකයක මණ්ඩල [/INST] බොහෝ ව්‍යවස්ථාදායකවල (පාර්ලිමේන්තු ඇතුලත්ව) ව්‍යවස්ථාදායක මන්ත්රී මණ්ඩල (හෝ ව්‍යවස්ථාදායකයක සභා) ලෙස විමර්ශනාත්මක මන්ත්‍රණ සභාවන් දෙකකින් සමන්විතවේ. මෙයින් එකක් තේරී පත්වන පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයක් වන අතර අනෙක පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයට වෙනස් යාන්ත්‍රණයක් තුලින් පත් කරනු ලබන හෝ තේරී පත් වන හෝ උත්තර මන්ත්රී මණ්ඩලයක් හෙවත් සෙනෙට් මන්ත්රී මණ්ඩලයක් යනුවෙනි. මන්ත්රී මණ්ඩල දෙකකින් සමන්විත මෙවන් මාදිළියක් හැඳින්වෙන්නේ ද්වි මණ්ඩල ලෙසිනි. එක් මන්ත්රී මණ්ඩලයක් පමණක් වෙතින් සමන්විත ව්‍යවස්ථාදායකයන් හැඳින්වෙන්නේ ඒක මණ්ඩල ලෙසිනි.
සැම විටම පාහේ, නීති සම්පාදන වල උත්පාදකයා වන්නේ පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලය වන අතර, පනත් කෙටුම්පත් වෙත "දෙවන දෘෂ්ටියක්" හෙලමින්, එය වෙත නිෂේධ බලය භාවිතා කරන්නේද නැතහොත් අනුමත කරන්නේද යන බව තීරණය කරන්නේ උත්තර මන්ත්රී මණ්ඩලයක් විසිනි. එක්සත් රාජධානියේ තුමන මන්ත්රී මණ්ඩලය තුලින් හෝ නීති සම්පාදන උත්පාදනය විය හැකි අතර, මන්ත්රී මණ්ඩල දෙක පුන පුනා අසම්මතික වුවහොත්, පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලය විසින් අත්‍යන්තයෙහි තීරණය ගත හැක. බොහෝ රටවල, ජනතාවගේ නියෝජිතයන්ගෙන් බෙහෙවින් සමන්විත වන බවක් සැලකෙන පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලය, මූල්‍යය සහ බදුකරණය පිළිබඳ කටයුතු වලදී පූර්ණ හෝ අතිප්‍රමුඛ හෝ සංයම බලය සහිත වෙයි.
ජනගහණය මිලියන 3 ඉක්මවන රටවල පාර්ලිමේන්තුවක පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයක් , සාමාන්යයෙන් අවම වශයෙන් මන්ත්‍රීවරුන් 100 කින් හෝ සමන්විත වෙයි. විශාල රටවල හෝ, ආසන සංඛ්‍යාව 400 ඉක්මවන්නේ ඉතා කලාතුරකිනි. කෙසේවෙතත් එක්සත් රාජධානියෙහි, පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි (මහජන මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි) මන්ත්‍රීවරු 650 සිටිති. සාම්ප්‍රදායික වශයෙන්, උත්තර මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි, ආසන 20, 50, හෝ 100 අතර සංඛ්‍යාවක් තිබිය හැකි අතර, වැදගත් වන්නේ එම සංඛ්‍යාව පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි සංඛ්‍යාවට වඩා අඩු වීමයි. කෙසේවෙතත් එක්සත් රාජධානියෙහි, උත්තර මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි ( සාමි මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි) වර්තමාන මන්ත්රී සංඛ්‍යාව, පහළ මන්ත්රී මණ්ඩලයෙහි මන්ත්රී සංඛ්‍යාවට වඩා මදක් වැඩි වන අතර, එක් කලකදී ( උරුමගත සාමිවරුන් බොහොමයක් බැහැර කිරීමට පෙර) සෑහෙන පමණකින් වැඩි විය.
ආශ්රිත
ව්‍යවස්ථාදායක
ඡන්ද විමසීම් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ටොලමිගේ ලෝක සිතියම [/INST] ටොලමිගේ ලෝක සිතියම යනු ක්‍රිව දෙවන සියවස වන විට බටහිර සමාජයට ඥාත ලෝකයේ විස්තර දැක්වුනු සිතියමකි. ක්‍රිව 150 වන විට ලියැවුනු ටොලමිගේ ජියොග්‍රාෆියා නම් ග්‍රන්ථයෙහි එන විස්තර පදනම් කොට ගෙන මෙම සිතියම නිමවා තිබුණි. යථාභූත සිතියම් කිසිවිටෙක සොයා නොගත්තද, පැරණි ලෝකයේ විවිධ ප්‍රදේශ පිළිබඳ, බොහෝ විට ඛණ්ඩාංකද සහිතව, දහස් ගණනක් ආශ්රිත ජියොග්‍රාෆියා වෙත තිබූ අතර, එම නිසාවෙන්ම ක්‍රිව 1300 පමණ වන විට අත්පිටපත යළි සොයාගත්විට ටොලමිගේ ලෝක දැක්ම යළිතැනීමට සිතියම් විද්‍යාඥයින්ට අවකාශ සැලසිණි.
ටොලමිගේ හා ඔහුගේ සිතියම් වල ඉතාමත් වැදගත්ම දායකත්වය වන්නට ඇත්තේ අක්ෂාංශක හා දේශාංශක රේඛා භාවිතයද භෞමික ස්ථානයන් අවකාශ නිරික්ෂණයන් අනුසාරයෙන් දැක්වීමද ප්‍රථමයෙන් සිදු කිරීමය. 9වන සියවසෙහිදී ඔහුගේ ජියොග්‍රාෆියා ග්‍රන්ථය ග්රීක බසින් අරාබි බසටද ඉක්බිතිව 15 වන සියවස ආරම්භයේදී බටහිර යුරෝපයේදී ලතින් බසටද පරිවර්තනය වූ විට, ගෝලීය ඛණ්ඩාංක පද්ධතියක් පිළිබඳ අදහස විසින් මධ්යතන ඉස්ලාමීය සහ යුරෝපීය භූගෝල විද්යාත්මක චින්තනයේ විප්ලවකාරී වෙනසත් සිදු කොට එය විද්යාත්මක හා සංඛ්‍යාත්මක පදකමකට යොමු කලේය.
අන්තර්ගතය
සිතියම විසින් විශාල ආවෘත ප්‍රදේශ දෙකක් පැහැදිලි ලෙසින් දක්වන අතර ඉන් පළමුවැන්න මධ්‍යධරණිය වන අතර, දෙවැන්න වන්නේ නැගෙනහිරින් දකුණු චීන මුහුද (මැග්නස් සයිනස්) දක්වා විහිදෙන ඉන්දියානු සාගරය (ඉන්ඩිකම් පෙලාගුස්) වෙයි. ප්රධාන භූගෝලීය පරිස්ථානයන් වන්නේ යුරෝපය, මැද-පෙරදිග, ඉන්දියාව, ශ්රී ලංකාව (තැප්‍රොබේන්), මලයානු අර්ධද්වීපය (අවුර්යා කර්සනීස් හෝ "රන් අර්ධද්වීපය") සහ එයින් ඔබ්බට චීනය (සීනේ) වෙයි.
ආශ්රිත
සිතියම් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වාරණය යනු කුමක්ද [/INST]
වාරණය යනු
සරලව කිවහොත් යම් නිර්මාණයක් නීතිමය තහනමකට යටත් කිරීම වේ. එනම් ප්‍රසිද්ධියේ භාවිතා කිරීමට නොහැකි තත්වයට පත් කිරීම මෙමගින් සිදුවේ.
පාලනය කරනු ලබන පිරිසක් හෝ එම පිරිස විසින් පනවනු ලබන මණ්ඩලයක් විසින් හෝ ජනතාවගේ හිතසුව පිණිස වාරණ නීති මාලාවන් වරින් වර පනවනු ලැබේ. ඒ අනුව ඇතැම් ලේඛන පරික්ෂා කිරීම තහනම් කිරීම, ඇතැම් ජනමාධ්‍ය පාලනය කිරීම, හා ඒවා මගින් ප්රකාශ කරනු ලබන දේ පාලනය කිරීම හෝ තහනම් කිරීම යන කාර්යයන් ක්රියාත්මක වේ යැයි ''මහාචාර්ය සුනන්ද මහේන්ද්‍රයන් වාරණය නිර්වචනය කරයි.
වාරණයේ ප්‍රභේද ගණනාවක් ඇත. ඉන් සමහරක් මෙසේය..
* මුද්‍රිත මාධ්ය වාරණය
* රාජ්ය වාරණය
* හමුදාමය වාරණය
* අන්තර්ජාල වාරණය
* රුපවාහිනි වැඩසටහන් වාරණය
* ආගමික වාරණය
* දේශපාලන වාරණය
* සිනමා වාරණය
* ගීත/සංගීත වාරණය
වැඩිදුර කියවීම් සදහා -
තොරතුරු සමාජයේ මාධ්ය භාවිතය හා වාරණය
Tashi Perera 11:00, 31 අගෝස්තු 2015 (UTC) </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: බ්‍රෝඩ්වේ රංග පීඨය [/INST]
වාර
ලාභ ලැබීමේ පරමාර්ථයෙන් සිදු කරන නිසා බොහෝ බ්‍රෝඩ්වේ දර්ශන අවසානය කලින් තීරණය නොකෙරුණු විවෘත - අවසාන ඇති පෙළ (open-ended runs) වලින් යුක්තය. මෙහි අදහස වන්නේ දර්ශනයේ දර්ශනතලය කලින් නියම කර නොමැති බවයි. එම දර්ශන කාලය විවේචන, ප්‍රතිචාරය, හා වෙළඳ ප්‍රචාරවල ඵලදායිතාවය වැනි කරුණු මත බලපායි. මෙම කරුණු දර්ශනයේ ටිකට් අලෙවිය මතද, බලපෑමක් ඇති කරයි. දර්ශන පටන් ගත් සැනින්ම ලාභ ලැබිය යුතු යයි අවශ්‍යතාවයක් නොමැත. දර්ශන සතියක වියදම් පියවන ලෙස හෝ ඉදිරියට යන්නේ නම්, දර්ශන දිගටම පවත්වාගෙන යාමට කටයුතු යොදයි. මෙහි අරමුණ වන්නේ පසුව මුල් වියදම් පියවන්නේ යැයි හෝ ලාභ ලැබීම ආරම්භ වේ යැයි මතයයි. සමහර අවස්ථාවල නිෂ්පාදකයින් නිෂ්පාදන භාගය (Royalty) තාවකාලිකව අඩුකරන ලෙස හෝ ඉවත්කරන ලෙස හෝ රැඟුම්කරුවන්ට තමන් අයිතිවන සංගම්වල අනුමැතිය සහිතව තම වැටුප් අඩුකරන ලෙස‍හෝ ඉල්ලීම් සිදුකල හැක. සාමාන්යයෙන් නාටකයේ ලාභ භුක්ති විඳින්නන් නොවන රඟමඩල හිමියන්, රඟමඩල කුලිය අඩු කිරීමට හෝ ඉවත් කිරීමට හෝ මුදල් දර්ශන පවත්වා ගෙන යාමට ණයට දීම හෝ සිදුකල හැක. (එක් අවස්ථාවකදී රඟමඩල හිමියකු අති විශාල මුදලක් දර්ශන විවෘතව තබාගැනීමට ණයට දී ඇත. එසේ වුවත් නිෂ්පාදනය වෙනත් වෙන්කරවා ගැනීමක් (booking) නිසා වෙන රඟමඩලකට ගෙනයාමට සිදුවිය)
සමහර දර්ශන වාණිජමය නොවන සංවිධාන විසින් නිෂ්පාදනය කරයි. එසේ සිදුකරන්නේ සම දායකත්ව වාරික පදනම යටතේය. ලින්කොලින් කේන්ද්‍ර රඟමඩල, රවුන්ඩ්අබවුට් (Roundabout) රඟමඩල ආයතනය, හා මෑන්හැටන් රඟමඩල සමාජය මෙවන් ලාභ නොලබන දැනට පවතින ස්ථිර "බ්‍රෝඩ්වේ" ස්ථාන වේ. ආර්ථිකමය ගැටළු, රැඟුම්කරුවන්ගේ කලින් වෙන්කරවා ගැනීම් හා රඟමඩල වල තාවකාලික උපයෝග්‍යතාව වැනි හේතු නිසා සමහර "බ්‍රෝඩ්වේ" නිෂ්පාදන සීමිත ගිවිසුම් වාර ගණනක් යටතේ නිෂ්පාදනය කෙරේ. එනමුත් සමහරක් "සීමිත ගිවිසුම් වාර" නිෂ්පාදන හොඳ විචාර හෝ හොඳ ලාභ ලැබීම් නිසා සීමිත වාර ගණනට වඩා ඉදිරියට දර්ශනය කිරීමට කටයුතු යෙදිය හැක. 2007 වසරේ පැවති "ඕගස්ට් ඕසේජ් කවුන්ට්" (August Osage County) මෙයට හොඳ උදාහරණයකි.
ඓතිහාසිකව, "බ්‍රෝඩ්වේ" හි සංගීත නාටක "සෘජු" (Straight) නාටකවලට වඩා දර්ශන වාර ගණනින් වැඩිවේ. 2006 ජනවාරි 9 දින, "මැජෙස්ටික් තියටර්" හිදී පැවති "ද ෆැන්ටම් ඔෆ්ද ඔපෙරා" "බ්‍රෝඩ්වේ" සංගීත නාටක ඉතිහාසය වැඩිම වාරගණනක් ප්‍රදර්ශණය වු නාටකය බවට පත්විය. එය 7486 වාරය වූ අතර "කැට්ස්" නාටකය අභිබවා ගියේය.
සේවක මණ්ඩලය
"බෝඩ්වේ" හි සංගීතමය හා වේදිකා නාට්‍යවල සාර්ථකත්වය ප්‍රසිද්ධ රැඟුම්කරුවන්ගේ ප්රධාන චරිත නිරූපණය මත රඳා පවතී. එමඟින් වැඩි ප්‍රේක්ෂක ජනතාවක් එම නාටක වෙත එක්රොක් කර ගැනීමට හැකි වේ. චිත්‍රපට හා රූපවාහිනි නළුවන් බොහෝවිට එම චරිතවලට හෝ ඒවායෙන් ඉවත්වන අයට ආදේශ කිරීමට හෝ යොදාගනී. එනමුත් තවමත් වේදිකා නාටකවලට මුල් තැනත්, චිත්‍රපට හා රූපවාහිනි රඟදැක්වීම්වලට දෙවැනි තැනත් ලබාදෙන වේදිකා නළුවන්ද සිටියි.
අතීතයේදී, වේදිකා නළුවන් තුළ "වෝඩිවිල්" හා "බර්ල්කියු" වැනි සජීවී රඟදැක්වීම් පිළිබඳ සුපිරි ආකල්පයක් තිබිණි. ඔවුන් ඒවා අශීලාචාර, අනවශ්‍ය ලස්සනක් ඇති හා වාණිජමය නිර්මාණ ලෙස සැලකීය. ඔවුන්ගේ කලාව පිළිබඳව ඔවුන් තුළ අධි තක්සේරුවක් පැවතිණි. මෙම ආකල්පය "නියම රඟමඩල" නම් වචනයෙන්ද පිළිබිඹු වේ. මෙම නිහතමානි ආකල්ප රේඩියෝ, රූපවාහිනි හා චිත්‍රපට රඟදක්වන්නන්ද පිළිගන්නා ලදී. චිත්‍රපට හා රූපවාහිනි නාටකවලට වැඩි මුදලක් ගෙවන බැවින් වත්මන් කලාකරුවන් තුළ මෙවැනි ආකල්ප දක්නට හැක්කේ මද වශයෙනි.එහෙත් "legit" (ලෙටය) හා "variety" (විවිධ) ලෙස රඟදැක්වීම් වල දක්නට ලැබුණු බෙදීම අදටත් එලෙසම පවති. කෙසේ වුවත් නළුවන්ගේ සංගමයේ ව්‍යුහය "Actors Equity" (නළුවන්ගේ න්යාය) "නියම රඟමඩලේ" නළුවන් විසින් නිරූපණය කරනු ලබන අතර "විවිධ නළුවන්ගේ ඇමරිකානු ශිල්ප ශ්‍රේණිය" (American Guild of variety Artists) නිරූපනය කරන්නේ කථා පිටපතක් නොමැතිව කරන රඟ දැක්වීමකිනි. සංගමයේ අධිකාරිත්වය යටතේ නාටක හෝ සංගීතමය නාටක හෝ කිසිවක් නොපැමිණෙන බැවින් "බ්‍රෝඩ්වේ" නළුවන් නිරන්තරයෙන්ම න්‍යායාත්මක (Equity) කොන්ත්‍රාත්තු යටතේ ක්‍රියා කරති.
"බ්‍රෝඩ්වේ" දර්ශන වලට සම්බන්ධ සෑම කෙනෙකුම ඉහත කී යම් සංගම් හා අනිකුත් ආරක්ෂක හා වෘත්තීය සංවිධාන නියෝජනය කරයි. නළුවන්, නැට්ටුවන්, ගායකයින් හා වේදිකා කළමනාරුවන්ද " නාට්‍යකරුවන්ගේ න්යාය සම්මේලනයේ” සමාජිකයන්ද, සංගීතඥයන් හා "ඇමරිකානු සංගීතඥයන්ගේ පෙඩරලයෙන්ද", වේදිකා උදව්කරුවන්, ඇඳුම් අන්දවන්නන්, කොණ්ඩ මෝස්තර ශිල්පින්, නිර්මාණ ශිල්පින් හා ආසන පෙන්වන්නන්ද යන හැම "වේදිකා සේවකයන්ගේ අනතර්ජාතික මිත්‍රත්වයට" අයත් වේ. අධ්‍යක්ෂකවරුන් හා නර්තන රචකයන්, "වේදිකා අධ්‍යක්ෂක හා නර්තන රචකයන්ගේ සමිතිය" ටද, තිර රචකයන් "නාට්‍ය රචක ශ්‍රේණියටද", රඟමඩල කළමණාකරුවන්, ආයතන කලමණාකරුවන් හා මාධ්ය එජන්තවරු "කලමණාකරුවන් හා වේදිකා මාධ්‍යය ඒජන්තවරුන්ගේ සම්මේලනය" ටද අයත් වේ.එහෙත් නළු වරණ අධ්‍යක්ෂවරුන් තවමත් (casting directors) සමිතියක් පිහිටුවාගෙන නොමැත. (ප්රධාන කළමණාකරුවන් හා නිෂ්පාදකයන් කළමණාකාරිත්වයට අයත් වේ.)
fr:Broadway#Les théâtres </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පාකිස්ථාන ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ ශ්රී ලංකා තරග සංචාරය 2022 [/INST] ශ්රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායමට එරෙහිව ටෙස්ට් තරග දෙකකට ක්‍රීඩා කිරීම සඳහා පාකිස්තාන ක්‍රිකට් කණ්ඩායම 2022 ජූලි මාසයේදී ශ්රී ලංකාවේ සංචාරයක නිරත වේ. ටෙස්ට් තරඟමාලාව 2021-2023 අයිසීසී ලෝක ටෙස්ට් ශූරතාවයේ කොටසකි. 2022 අප්‍රේල් මාසයේදී පාකිස්තාන ක්‍රිකට් මණ්ඩලය (PCB) මෙම තරගමාලාව පැවැත්වෙන බව තහවුරු කළේය. මුලින්, මෙම සංචාරයට එක්දින ජාත්‍යන්තර (එදිජා) තරග තුනක් ද ඇතුළත් වීමට නියමිතව තිබුණි. නමුත් මේවා 2022 මැයි මාසයේදී අවලංගු කරන ලදී, ඒ මෙම කණ්ඩායම් ද්විත්වය අතර තරග 2020-2023 ICC ක්‍රිකට් ලෝක කුසලාන සුපර් ලීගයේ කොටසේ නොවූ නිසා. සංචාරය සඳහා කාලසටහන් 2022 ජුනි මාසයේදී තහවුරු කරන ලදී. පාකිස්තානය අවසන් වරට ටෙස්ට් තරගාවලියක් සඳහා ශ්රී ලංකාවේ සංචාරය කළේ 2015 ජුනි සහ ජූලි මාසවලදීය. 2022 ජූලි 17 වන දින ශ්රී ලංකා ක්‍රිකට් දෙවන ටෙස්ට් තරගය කොළඹ ආර්. ප්‍රේමදාස ක්‍රීඩාංගණයේ සිට ගාල්ල ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩාංගණයට ගෙන ගියේ රටේ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙනි.
පාකිස්තානය පළමු ටෙස්ට් තරගය කඩුලු 4කින් ජය ගැනීමට සමත් විය. ඒ තරගය ජයග්‍රහණය කිරීම සඳහා ලකුණු 342ක ඉලක්කය සම්පූර්ණ කිරීමත් සමගය. එය ටෙස්ට් ක්‍රිකට් පිටියේ පාකිස්තානයේ දෙවැනි ඉහළම සාර්ථක ලකුණු හඹායාම වූ අතර, ගාල්ලේදී ටෙස්ට් තරගයකට ක්‍රීඩා කරන ඕනෑම කණ්ඩායමක් සඳහා වූ ඉහළම සාර්ථක ලකුණු හඹායාමද විය.
සංචිත
පාකිස්ථාන සංචිතය ජුනි 22 පාකිස්ථාන ක්‍රිකට් පාලක මණ්ඩලය දැනුම්දුන් අතර, ශ්රී ලංකා සංචිතය ජූලි මස 14 දින නිවේදනය කරන ලදී. ඔස්ට්‍රේලියාවට එරෙහිව මෑතකදී නිමාවට පත් වුණු ටෙස්ට් තරගාවලියේ පළමු තරගයට නම් කරන ලද ලසිත් ඇඹුලදෙනිය සහ තරගාවලිය අතරතුරදී කොවිඩ් ආසාධනය වුණු ප්‍රවීන් ජයවික්‍රම මෙම කණ්ඩායම සඳහා ඇතුළත් ව නොමැත. ඊට අමතරව තුන් ඉරියව් ක්‍රීඩක චාමික කරුනාරත්නද නම් කරන ද 18 අතර නොමැත. කොවිඩි ආසාධනය වීම නිසා ඔස්ට්‍රේලියාවට එරෙහිව පැවැති දෙවැනි ටෙස්ට් තරගයට සහභාගිවීමේ අවස්ථාව අහිමි ධනංජය ද සිල්වා, ජෙෆ්රි වැන්ඩර්සි සහ අසිත ප්‍රනාන්දු යළි කණ්ඩායමට පැමිණ සිටියි. කෙසේ වෙතත් ඔවුන්ගේ ආදේශක විසින් කණ්ඩායමට එක් කරන ලද ලක්ෂාන් සඳකැන් සහ, ලක්ෂිත මානසිංහව කණ්ඩායමට කැදවා නොමැත. පා දඟ පන්දු යවන යසීර් ෂා ජාතික කණ්ඩායමට නැවත පැමිණීම සනිටුහන් කලා.
පුහුණු තරගය
ටෙස්ට් තරගමාලාව
1 වන ටෙස්ට් තරගය
2 වන ටෙස්ට් තරගය
යොමු කිරීම්
බාහිර සබැදි
ESPN Cricinfo හි තරගමාලා පිටුව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මාලිමාව භාවිතය [/INST]
හැඳින්වීම
මාලිමාවේ භාවිතය විවිධ කාරණා වලදී වැදගත්වේ.
වැදගත්වන කරුණු.
අහසේ වලාකුළු වැඩි දවසක, වර්ෂාව ඇද හැලෙන වෙලාවක වගේම රාත්‍රී කාලයේ නුපුරුදු නොදන්නා පළාතක ගමනක් යන විට දිශාව සොයා ගැනීම සඳහා මාලිමාව යොදා ගත හැකිය.
සිතියම් නොමැතිව ගමන් කරන විට එකී ගමන යෑම සඳහා මාලිමාව උපයෝගී කර ගත හැකිය.
විද්‍යුත් උපකරණ වල සිදු විය හැකි බැට්රි බැසීම වැනි කාරණා හේතුකොට ගෙන සහ සංඥා ප්‍රබලත්වයෙන් අඩු වීම හෝ නොමැති වීම නිසා ගමනේදී ඇති විය හැකි ගැටළු වලට පිළිතුරක් ලෙසට මාලිමාව භාවිතා කළ හැකියි.
සංචාර කරනවිට ඇතිවන භාෂාමය අපහසුතා.
ගමනකදී හමුවන බාධක සහ නොසිතන බාධක මඟ හැරීමට මාලිමාව යොදා ගත හැකියි.
දිශාව සොයා ගැනීමට මාලිමාව යොදා ගත හැකියි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්රී ලංකාවේ සම්මත වේලාව [/INST] ශ්රී ලංකාවේ සම්මත ඔරලෝසු වේලාව යනු ශ්රී ලංකාවේ සම්මත වේලාවයි. වර්තමානයේ මෙය GMT/UTC ට වඩා පැය 5 යි මිනිත්තු 30ක් ඉදිරියෙන් ඇත. (UTC+05:30).
අතීතය
සිංහලේ
ක්රි.ව. 1815ට පෙර :
බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාව
ක්රි.ව 1815 සිට 1905 ජූලි 01 දක්වා: බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවේ භාවිතාවූ සම්මත වේලාව වූයේ මදුරාසි සම්මත වේලාව හෙවත් ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 05 යි මිනිත්තු 21 කින් වැඩි වේලාවයි.
ක්රි.ව. 1905 ජූලි 01 දින දහවල් 12.00 සිට බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවේ සම්මත වේලාව ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 05 යි මිනිත්තු 30 කින් වැඩි වේලාව භාවිතා විය.
1942 ජනවාරි 05 දින සිට 1942 අගෝස්තු මස 31 දින දක්වා යුධ කාලයේ අවශ්‍යතාවය මත ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 06 කින් වැඩි වේලාව භාවිතා විය.
1942 අගෝස්තු මස 31 වනදා සිට 1945 ඔක්තෝබර් මස 14 වනදා දක්වා ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 06 මිනිත්තු 30 කින් වැඩි වේලාව ලංකාවේ සම්මත වේලාව විය.
ලංකාව
නැවත 1945 ඔක්තෝබර් මස 14 වනදා සිට ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 05 මිනිත්තු 30 කින් වැඩි වේලාව ලංකාවේ සම්මත වේලාව විය.
ශ්රී ලංකාව
1996 මැයි මස 25 වන දා රාත්‍රී 12 සිට වේලාව මිනිත්තු 60 කින් වැඩි කරන ලදී. එවක් පටන් ශ්රී ලංකාවේ සම්මත වේලාව ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 06 මිනිත්තු 30 කින් වැඩි විය.
1996 ඔක්තෝබර් මස 26 වන දා රාත්‍රී 12 සිට මිනිත්තු 30 කින් අඩු කරන ලදී. එවක් පටන් ශ්රී ලංකාවේ සම්මත වේලාව ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 06 කින් වැඩි විය.
2006 අප්‍රේල් මස 14 වනදා රාත්‍රී 12 සිට තවත් සිට මිනිත්තු 30 කින් අඩු කරන ලදී. එවක් පටන් මේ දක්වා ශ්රී ලංකාවේ සම්මත වේලාව ග්‍රිනිච් වේලාවට වඩා පැය 05 මිනිත්තු 30 කින් ඉහලය.
ආශ්රිත
ලංකාද්වීපයේ සම්මත ඔරලෝසු වේලාවේ වෙනස්වීම්
මූලාශ්‍ර
වේලාව - ශ්රී ලංකා
වේලා කලාප
වේලාව පිළිබඳ සම්මත </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: හිරු [/INST] සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ කේන්ද්‍රයේ ඇති තරුව හිරු හෙවත් සූර්යයායි. ( ලතින් භාෂාවෙන් හැදින්වෙන්නේ සොල් යනුවෙනි) පෘථිවිය ඇතුලු අනෙකුත් වස්තුන් (අනෙක් ග්රහලෝක, ග්‍රහක,උප ග්‍රහයන්,වාමන ග්‍රහයන්) සූර්යයා වටා ගමන් කරන අතර සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ස්කන්ධයෙන් 99.86% කට පමණ වගකියන්නේ සූර්යයායි. සූර්ය ශක්තිය , හිරු එළිය සහ තාපය ලෙස පෘථිවිය මත වෙසෙන සියලුම ජීවින්ට අත්‍යාවශ්‍ය වේ. සූර්යාලෝකය ප්රධාන වශයෙන් අවශ්‍ය වන්නේ ප්‍රභාසංස‍්ලේෂණ ක්‍රියාවලියටය. එසේම සූර්යයා මගින් පෘථිවියේ දේශගුණය හා කාලගුණය පාලනය කරයි. සූර්යයා පෘථිවිය මෙන් 109 ගුණයක් විශාල වේ.
සූර්යයා ගේ මතුපිට සංයුතිය හයිඩ්‍රජන් (එහි ස්කන්ධයෙන් 74% ක් පමණ හෝ එහි පරිමාවෙන් 92% ක් පමණ ) හීලියම් (ස්කන්ධයෙන් 24 – 25% ක් , පරිමාවෙන් 7% ක් )සහ යකඩ , නිකල්, ඔක්සිජන්, සිලිකන්, සල්ෆර්, මැග්නීසියම්, කාබන්, නියෝන්, කැල්සියම්, සහ ක්‍රෝමියම් යන මුලද්‍රව්‍ය ඉතා සුළු ප්‍රමාණ වලින් ද සමන්විත වේ.
සුර්යයාට ඇත්තේ G2V ලෙස හැඳින්වෙන වර්ණාවලි පන්තියකි. G2 යනුවෙන් අර්ථ දැක්වෙන්නේ 5,780 K මතුපිට උෂ්ණත්වයක් එය සතුව ඇති බවත් එනිසා එයට සුදු පැහැයක් ලැබී ඇති බවත් ය. වායුගෝලීය විසිරීම හේතුවෙන් පෘථිවි පෘෂ්ඨයේ සිට බලන කල සූර්යයා දිස්වන්නේ කහ පැහැයෙනි.
එහි වර්ණාවලිය සතුව අයනීකරණය වු සහ උදාසීන ලෝහ රේඛා මෙන්ම ඉතා දුර්වල හයිඩ්‍රජන් රේඛාද වේ. වර්ණාවලි පන්තියේ V යන්නෙන් අදහස් වන්නේ බොහෝ තාරකා මෙන්ම සුර්යයාද ප්රධාන අනුක්‍රමයේ තරුවක් බවයි. එනම්, එමගින් ශක්තිය නිපදවන්නේ හයිඩ්‍රජන් න්‍යෂ්ටි හා හීලියම් න්‍යෂ්ටි විලයනයෙනි. අපගේ ගැලැක්සියේ G2 පන්තියේ තාරකා මිලියන 100 කට අධික සංඛ්‍යාවක් තිබේ. කුඩා සහ සාපේක්ෂව වැදගත් නොවන තරුවක් ලෙස සැලකණු සූර්යයා ගැලැක්සියේ ඇති තාරකා (රතු කුරුමිට්ටන්) 85% කටත් වඩා දීප්තිමත් බවක් පෙන්නුම් කරයි.
ක්ෂිරපථය මධ්‍යයේ සිට සූර්යයාට ඇති දුර ආලෝක වර්ෂ 26,000 ක් පමණ වන අතර සූර්යයා එය වටා කක්ෂගත වේ. එහි උපරිම කක්ෂ වේගය තත්පරයට කි.මී. 220 ක් පමණ වේ. එනම් සෑම වසර 1400 කටම එක්ලෝක වර්ෂයක් ද සෑම දින 8 කට ම තාරකා විද්‍යා ඒකකයක් ද (සූර්යයා සහ පෘථිවිය අතර ඇති දුර තාරකා විද්‍යා ඒකකයක් වේ) ගමන් කරයි. දැනට සොයා ගෙන ඇති කරුණු අනුව මෙම දුර ප්‍රමාණයන් නිවැරදි වන නමුත් නව දැනුම සමඟ මෙම අගයන් වෙනස් වීමට ඉඩ ප්‍රස්තාව ඇත.
පෘථිවියේ සිට ආලෝක වර්ෂ 17 ක් ඇතුලත පිහිටි ආසන්නම තාරකා පද්ධති 50 අතරින් දීප්තිමත් බවින් 4 වැනියට වැඩිම තාරකාව ද සූර්යයා වේ.
ලක්ෂණ
සූර්යයා යනු G-වර්ගයේ ප්රධාන අනුක්‍රමණ තාරකාවක් වන අතර සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයේ සම්පූර්ණ ස්කන්ධයෙන් 99.8632% ක් පමණ ප්රමාණයක් සඳහා සම්මාදම් වෙයි. එය පරිපූර්ණත්වයට කිට්ටු ගෝලයක් වන අතර, එහි විපිටත්වය ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ මිලියනයෙන් පංගු 9 ක් පමණ ලෙසින් වන අතර, මෙයින් අදහස් වන්නේ එහි ධ්‍රැවීය විෂ්කම්භය හා නිරක්ෂීය විෂ්කම්භය අතර වෙනස 10km පමණක් බවයි.
පරිභ්‍රමණය
සූර්යයා සමන්විත වන්නේ ප්ලාස්මාවකින් වන අතර එය ඝන වස්තුවක් නොවන බැවින්, එහි ධ්‍රැවයන්හිදීට වඩා මන්දගාමිව එය එහි නිරක්ෂයේදී භ්‍රමණය වෙයි. මෙම ආචරණය හැඳින්වෙන්නේ ආන්තර භ්‍රමණය ලෙසින් වන අතර, එය එසේ වන්නේ සූර්යයා තුල ඇති වන සංවහනය නිසා සහ එහි ගර්භයෙහි සිට ඉවතට පවතින තියුණු උෂ්ණත්ව අනුක්‍රමණයන් නිසාවෙන් ඇති වන ස්කන්ධ ගමනය හේතුවෙනි. ක්‍රාන්තිවලමය උත්තර ධ්‍රැවයෙහි සිට බලන කල්හී සූර්යයාගේ වාමාවර්ත කෝණික ගම්‍යතාවයෙහි කොටසක බැර මෙම ස්කන්ධය විසින් දැරෙන අතර, එනයින් කෝණික ප්‍රවේගයෙහි විබෙදුම යළි සිදුකෙරෙයි. මෙම සත්‍ය භ්‍රමණයෙහි කාලාවර්තය දළ වශයෙන් නිරක්ෂයෙහිදී දින 25.6 ක් හා ධ්‍රැවයන්හී දින 33.5 පමණ වෙයි. කෙසේවෙතත්, සූර්යයා වටා පරිභ්‍රමණය නිසාවෙන් අප විසින් පෘථිවියෙහි සිට සූර්යයා නැරඹුම් ලක්ෂ්‍යය නිරන්තරයෙන් වෙනස් වන බැවින්, එහි නිරක්ෂයෙහිදී තාරකාවෙහි දෘශ්‍ය භ්‍රමණය දින 28 ක් පමණ වෙයි. මෙම ලැසි භ්‍රමණයෙහි කේන්ද්‍රාභිසාරී ආචරණය සූර්යයාගේ නිරක්ෂයෙහිදී පෘෂ්ඨික ගුරුත්වයට වඩා 18 මිලියන ගුණයක් දුර්වල වෙයි. ග්‍රහ ලෝකයන්හී උදම් ආචරණය මෙයටත් වඩා දුර්වල වන අතර, සූර්යයාගේ හැඩය සැලකිය යුතු තරම් වෙනස් නොකරයි.
රසායනික
සූර්යයා වනාහී සංගහන I, හෝ බැර මූලද්‍රව්‍යයන්ගෙන් පොහොසත්, තාරකාවකි. කිට්ටුව පිහිටි සුපර්නෝවාවන් එකක් හෝ කිහිපයක කම්පන තරංගයන් නිසා සූර්යයාගේ නිර්මාණය ක්‍රියාරම්භය වන්නට ඇත.
ඊනියා සංගහන II (බැර මූලද්‍රව්‍යය-විරල) තාරකාවල එම මූලද්‍රව්‍යයන්හී බහුලතාවය හා සංසන්දනය කරන කළ, සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයෙහි පවතින රත්රන් හා යුරේනියම් වැනි බැර මූලද්‍රව්‍යයන්ගේ අධික බහුලතාවය මෙම අදහස ඉදිරිපත් වීමට හේතු වී ඇත. මෙම මූලද්‍රව්‍ය නිපැයීම බොහෝ දුරට සිදුවන්නට ඇත්තේ සුපර්නෝවාවක් තුලදී ශක්තිවශෝෂක න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියා තුලින් හෝ මහත් විශාල දෙවන-පරම්පරාවෙහි තාරකාවක් තුලදී නියුට්‍රෝන අවශෝෂණය ඔස්සේ තත්ත්වාන්තරය මගින්ය.
පෘෂ්ඨය
ශිලාමය ග්‍රහලෝකයන්හී මෙන් නිශ්චිත මායිමක් සූර්යයාට නොමැති අතර කේන්ද්‍රයෙහි සිට දුර වැඩි වන විට එහි පිටස්තර කොටස්හීදී ඇති වායූන්ගේ ඝනත්වය ඝාතීය ලෙසින් පහළ බසියි. කෙසේවෙතත්, පහත විස්තර කෙරෙන පරිදී, සුවිශද අභ්‍යන්තර ව්‍යුහයක් එය සතුව ඇත. සූර්යයාගේ අරය මනිනු ලබනුයේ එහි කේන්දුයෙහි සිට ප්‍රභාගෝලයේ කෙළවර වෙතටය. සරල වශයෙන් පවසතොත් මෙම ස්ථරයට ඉහළින් පිහිටි වායුව සිසිල් වැඩි හෝ සිහින් වැඩි බැවින් සැලකියයුතු තරම් ආලෝක ප්රමාණයක් නිකුත් කිරීමට අසමත් වෙන බැවින් පියවි ඇසට ඉතා පහසුවෙන් දිස්වන පෘෂ්ඨය එය වෙයි .
සූර්යය අභ්‍යන්තරය සෘජු ලෙසින් නිරික්ෂණය කළ නොහැකි අතර සූර්යයා විද්‍යුත්චුම්භක විකිරණයන්ට පාරාන්ධ බවක් දක්වයි. කෙසේවෙතත්, භූමිකම්පා විසින් ජනනය කරනු ලබන තරංග විසින් පෘථිවියෙහි අභ්‍යන්තර ව්‍යුහය අණාවරණය කිරීමට භූකම්පන විද්යාව ඉවහල් වනවා මෙන්ම, සූර්ය භූකම්පන විද්යාව නම් ශික්ෂාව විසින් සූර්ය අභ්‍යන්තරයෙහි ගමන් ගන්නා පීඩන තරංග (අවධ්වනිය) උපයෝගී කොට ගෙන තාරකාවේ අභ්‍යන්තර ව්‍යුහය මැනීම හා දෘශ්‍යකරණය සිදු කෙරෙයි. සූර්යයාගේ පරිගණක නිරූපකරණය ද එහි ගැඹුරු ස්ථර විමර්ශනය කිරීම සඳහා සෛද්ධාන්තික මෙවලමක් ලෙසින් භාවිතා වෙයි.
ගර්භය
එහි කේන්දුයෙහි සිට සූර්ය අරයෙන් 20–25% ක් පමණ වන තෙක් සූර්යයාගේ ගර්භය විහිදෙන බවට සැලකෙයි. එහි ඝනත්වය දක්වා අගයයක් ගන්නා අතර (ජලයේ ඝනත්වය මෙන් 150 ගුණයක් පමණ) මිලියන 15.7 කෙල්වින් (K) ට ආසන්න උෂ්නත්වයක් දරයි.
රසායනික සංයුතිය
සූර්යයා සෑදී ඇත්තේ රසායනික මූලද්‍රව්‍ය වලිනි. ඒවා කොතරම් සුලබ ද, ග්‍රහලෝකවල ඇති මුල ද්‍රව්‍ය වලට ඒවායේ ඇති සබඳතාවය සහ සුර්යයාගේ අභ්‍යන්තරය තුල ඒවායේ විසරණය කෙබඳුද යන්න සොයා බැලීමට නොයෙකුත් විද්‍යාඥයින් විසින් මෙම මුලද්‍රව්‍ය විශ්ලේෂණය කරනලදි.
මුලද්‍රව්‍ය වල සුලබතාවය
බාකල් (Bahcal) විසින් 1990 දී සොයාගෙන ඇති පරිදි සුර්ය අභ්‍යන්තරයෙහි ඇති විශේෂ මුල ද්‍රව්‍ය සමහරකගේ ස්කන්ධ ප්‍රතිශතයන් මෙසේය.
හයිඩ්‍රජන් - 34%
හීලියම් - 64%
ඔක්සිජන් - 1%
ලිතියම්, බෙරලියම් සහ බෝරෝන්
පෙර සිතුවාට වඩා ලිතියම්, බෙරලියම් සහ බෝරෝන් යන මුලද්‍රව්‍ය සුලබ බව 1968 දී බෙල්ජියානු විද්‍යාඥයෙකු විසින් සොයා ගන්නා ලදි.
නියෝන්
2005 වර්ෂයේ දී විද්‍යාඥයින් තිදෙනෙක් විසින් කියා සිටියේ සූර්යයා තුල නියෝන් වල සුලබතාවය පෙර සිතා සිටියාට වඩා වැඩි බවය.
හීලියම්
1986 වන තුරුම පිළිගෙන තිබුනේ සුර්යයාගේ හීලීයම් සංයුතිය Y = 0.25 බවය. නමුත් 1986 දී විද්‍යාඥයින් දෙදෙනෙකු විසින් එම සංයුතිය Y = 0.279 ක් බවට නිවැරදි කරන ලදි.
තනිව අයනීකරණය වූ යකඩ කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය
1970 දී යකඩ කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය සුර්යයා තුල කොතරම් සුලබද යන්න පිලිබද පර්යේෂණ දියත් කරන ලදි.
තනිව අයනීකරණය වූ යකඩ කාණ්ඩයේ මුලද්‍රව්‍ය වල සම්පූර්ණ gf අගයන් මුලින්ම ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ කොරෝලිස්, බො‍ස්මාන් සහ වෝනර් විසිනි. ස්මිත් නැමැත්තා විසින් වැඩි දියුණු කරන ලද f අගයන් පරිගණක ගත කරන ලදි. තනිව අයනීකරණය වූ යකඩ කාණ්ඩයේ මූල ද්‍රව්‍ය වල සුලබතාවය 1978 වසරේ දී බෙයිමොන්ට් විසින් සොයාගන්නා ලදි. ඇතැම් යකඩ කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍ය වල, එනම් කොබෝල්ට් සහ මැන්ගනීස් වැනි මුලද්‍රව්‍ය වල සුලබතාව තීරණය කිරිමට අපහසු වී ඇත්තේ එම මූලද්‍රව්‍ය සතුව පවතින ඉතාමත් සියුම් ව්‍යුහයන් නිසාය.
සූර්යයා සහ ග්‍රහලෝකවල භාගික ස්කන්ධ සබඳතාව
සූර්යයාගේ සහ ග්රහලෝක වල නිෂ්ක්‍රීය වායුන්ගේ සමස්ථානික සංයුති අතර භාගික ස්කන්ධ අතර සබදතාවයක් ඇති බව බොහෝ ලේඛකයින්ගේ අවධානයට ලක් වූ කරුණකි. උදාහරණ ලෙස සුර්යයාගේ සහ ග්‍රහලෝකවල නියෝන්(Ne) සහ සෙනොන් (Xe) යන මුලද්‍රව්‍ය වල සමස්ථානික සංයුතිය පිළිබද සබඳතාවය ඔවුන් විසින් පෙන්වා දෙන ලදි. කෙසේ නමුත් 1983 වන තුරුම විශ්වාස කළේ සෞරග්‍රහ වායුගෝලීය සංයුතිය හා සූර්යයාගේ සංයුතිය සමාන බවය.
1983 වසරේ දී විද්‍යාඥයින් දෙදෙනෙකු විසින් අනාවරණය කලේ ග්රහලෝක සහ සූර්යයා අතර ඇති නිෂ්ක්‍රීය වායු වල සමස්තානිකයන්ගේ සංයුතිය අතර භාගික සබඳතාවට හේතුව සූර්යයාගේ භාගීකරණයම බවය.
මුලද්‍රව්‍ය විසරණය
සූර්යයා සෑදී ඇත්තේ රසායනික මුලද්‍රව්‍ය වලිනි. සුර්යයා තුල මෙම මුලද්‍රව්‍ය විසරණය වී ඇති ආකාරය එනම් සූර්ය අභ්‍යන්තරය තුළ ඒවායේ පැතිරීම පිළිබඳ විශේෂ විද්යාත්මක අවධානයක් යොමු විය. සුර්ය මුලද්‍රව්‍ය වල විසරණය තීරණය කරන සාධක කිහිපයක් ඇත. ගුරුත්වාකර්ෂණය ඉන් එකකි. ගුරුත්වාකර්ෂණය නිසා බරින් වැඩි මුලද්‍රව්‍ය (උදාහරණ ලෙස වෙනත් බරින් වැඩි ලෝහ නොමැති අවස්ථාවලදී හීලියම් ) සූර්ය ස්කන්ධයේ මධ්‍යයට ඇලී පවතින අතර හයිඩ්‍රජන් වැනි බරින් අඩු මුලද්‍රව්‍ය සූර්යාගේ බාහිර පෘෂ්ඨය දෙසට පැතිරි පවතී.
හීලියම් විසරණය
සූර්ය අභ්‍යන්තරය තුල හීලියම් වල විසරණය විද්‍යාඥයින් ගේ විශේෂ අවධානයට පාත්‍ර වන්නකි. කාලයත් සමඟ හීලියම් වල විසරණ ක්‍රියාවලිය වේගවත් වන බව සොයාගෙන ඇත.
ප්රකාශ ගෝලයේ (Photosphere) මූලදුව්‍ය සංයුතිය
ප්රකාශ ගෝලයේ සංයුතිය, එනම් සූර්යාගේ මතුපිට ස්ථරවල සංයුතිය, ආදින් සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ රසායනික සංයුතියට සමානතාවක් දක්වන බව 1968 දී සොයා ගන්නා ලදි. නමුත් ඩියුටීරිය, ලිතියම්, බොරෝන් සහ බෙරිලියම් යන මුලද්‍රව්‍ය වල සංයුතියන් මීට වඩා වෙනස් වේ
සූර්ය ලප සහ සූර්ය ලප චක්‍රය
සූර්යා පිළිබඳව කාලෝචිත නිර්ණායක යෙදෙන විට ප්‍රථමයෙන්ම දිස්වන මුහුණුවර නම් සූර්ය ලපයි. වටපිටාවට වඩා අඩු උෂ්ණත්වයක් පැවතීම නිසා ඒවා සූර්ය ලප ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. ප්රබල චුම්භක ක්ෂේත්‍ර මගින් සංවහන ක්‍රියාවලිය අඩාල කරන නිසා සූර්ය ලප චුම්භක ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩිවීමත් සමග වැඩි වේ. ප්‍රභල චුම්භක ක්ෂේත්‍ර මගින් මතුපිටට ශක්ති පරිවහනය අඩු කරන අතර ක්‍රියාකාරී ප්‍රදේශ නිර්මාණය කිරීම මගින් සූර්ය රැස් වළලුවලට අවශ්‍ය ශක්තිය ලබා දේ. එමනිසා ඒ සමග සූර්ය ගිනි දළු සහ රැස් වළලු ස්කන්ධ විසරණය වී ඉහළ යයි. විශාලතම සූර්ය ලපයක් කිලෝමීටර් 1000 ක් පමණ පළල වේ.
සූර්යා මත දැකිය හැකි සූර්ය ලප ප්‍රමාණය නියතයක් නොවුවද සූර්ය ලපවලට අවුරුදු 11ක පමණ චක්‍රයක් පවතින අතර එය සූර්ය චක්‍රය ලෙස හැඳින්වේ. එක්තරා කාලයකදී සූර්ය ලප කිහිපයක් පමණක් දැකිය හැකි අතර අනෙක් කාලය තුළදී සම්පූර්ණ සූර්ය ලප ප්‍රමාණයම දැකිය හැක. සූර්ය ලප ප්‍රථමයෙන් ඉහළ සූර්ය අක්ෂාංශවලින් ආරම්භවන අතර සූර්ය චක්‍රය දිගින් දිගටම සිදුවෙත්ම ඒවා ගණනින් වැඩිවන අතරම ඒවා සූර්යාගේ සමකය දෙසට ඇදීයයි. මෙම සංසිද්ධිය ස්පෝරස් නියමයෙන් පහදා දෙනු ලබයි.ප්‍රතිවිරුද්ධ චුම්භක ධ්‍රැව නිසා සූර්ය ලප සුලභ වශයෙන් හටගනී. සූර්ය ලපයක චුම්භක ධ්‍රැවය සූර්ය චක්‍රයෙන් සූර්ය චක්‍රයට මාරුවේ. එනම් මෙවර සූර්ය ලපයක උතුරු චුම්භක ධ්‍රැවය පිහිටයි නම් අනෙක්වර එහි පිහිටනුයේ දකුණු චුම්භක ධ්‍රැවයයි.
සූර්ය ලප අභ්‍යාවකාශ කාලගුණයට සහ පෘථිවියේ දේශගුණයට ද දැඩි සේ බලපෑම් එල්ල කරයි. සූර්ය ක්‍රියාකාරිත්වයේ අඩුවීම. අඩු උෂ්ණත්ව සමග සහ සම්බන්ධවන අතර සූර්ය ක්‍රියාකාරිත්වයේ වැඩිවීම උණුසුම් උෂ්ණත්ව තත්ව සමග සම්බන්ධව පවතී. 17 වන සියවසේ දී දශක කිහිපයක්ම සූර්ය ලපවල ක්‍රියාකාරිත්වය නැවතී තිබුණේය. මෙම කාලය තුළ ඉතා කුඩා සූර්ය ලප ගණනක් පමණක් නිරීක්ෂණය කොට තිබුණේය. මෙම යුගය කුඩා අයිස් යුගයක් ලෙස හඳුන්වාදී තිබුණි. මෙම කාලය තුළ යුරෝපය තුළ ඉතා පහත් උෂ්ණත්වයක් වාර්තාගතවී තිබිණි. ශාක වළලු අධ්‍යයනය මගින් අතීතයේ දී මෙලෙස ගෝලීය උණුසුම මධ්‍යන්‍යය උණුසුමට වඩා අඩු වූ යුගයක් වූ බව සොයාගෙන ඇත.
සිදුවිය හැකි දීර්ඝ කාලීන චක්‍ර
වසර 41,000 හෝ වසර 100,000 ක කාල ප්‍රාන්තරයන් තුළ සූර්ය මධ්‍යයයේ චුම්භක අස්ථාවරත්වයක් සිදුවීම මගින් චුම්භක බලපෑමේ යම් අඩු වැඩිවීම් සිදුවන බව නවතම සිද්ධාන්ත පවසයි. මෙම සිද්ධාන්ත අයිස් යුගය පිළිබඳව “මිලන්කොවිච් චක්‍රය” ට වඩා හොඳ පැහැදිලි කිරීමක් ලබා දෙයි. නමුත් අභ්‍යාවකාශ භෞතික විද්‍යාවේ බොහෝ සිද්ධාන්ත මෙන්ම මෙම සිද්ධාන්තය ද එකවර පරීක්ෂා කළ නොහැකිය.
සූර්යයාගේ චුම්භක ක්ෂේත්රය
සූර්යයාගේ ධ්‍රැවීය චුම්භක ක්ෂේත්‍ර වල වෙනස්වීම සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ සියලු වස්තූන්ට බලපායි.
සූර්යයා පවතින්නේ වායු හා Plasma ස්වරූපයෙන් පමණි. ඊට හේතුව වන්නේ එහි අධික උෂ්ණත්වයයි. මෙම ස්වරූපය නිසා සූර්යයාගේ සමකාසන්න භ්‍රමණ කාලය, ධ්‍රැවයන්ට වඩා අඩු වේ. (ධ්‍රැවයන් ආසන්නයේ සූර්ය භ්‍රමණයට දින 35 ක් පමණ ගතවන අතර සමකාසන්නයේදී සූර්ය භ්‍රමණයට දින 25 ක් පමණ ගතවේ) මෙම භ්‍රමණ කාලයන්ගේ වෙනස නිසා හිරුගේ චුම්භක ක්ෂේත්‍ර රේඛා එකිනෙක ඡේදනය වීම සිදු වේ. මේ නිසා සමහරක් ස්ථානයන්ගේ චුම්භක බලපෑම අඩුවේ. එවිට එම ස්ථානයන්ගේ හිරුලප හා නෙරීම් (Solor Prominence) හට ගැනීමට හේතු වේ. මෙම චුම්භක රේඛා ඡේදනයන් නිසා හිරු තුළ පිහිටි ඉලෙක්ට්‍රොන වල වෙනස්වීම් සිදු වේ. අවුරුදු 11 ට වතාවක් මේ නිසා චුම්භක ක්ෂේත්‍ර දිශාවන් වෙනස් වේ.
සූර්යයාගේ මෙම ධ්‍රැව වෙනස්වීම සූර්ය පෘෂ්ඨයට බලපායි. මෙවිට පෘෂ්ඨයෙන් චුම්භක විහිදෙන දිශාවන් වෙනස් වේ. සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ සියලු වස්තූන්ට හිරුගේ බලපෑම දැනීමට, සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ Plosma හේතු වේ. Plosma වලින් තොර, රික්ත අභ්‍යවකාශයක් තිබුණේ නම් හිරුගේ චුම්භක බලපෑම පෘථිවියට 10-4 සිට 10-11 අඩුවිය යුතුය. නමුත් චන්ද්‍රිකාවන්ට අනුව Magnetohydrodynomic (MHD) ඉලෙක්ට්‍රොනික වලාවන්හි බලපෑම නිසා මෙම බලපෑම රික්ත තත්ත්වයකදී 10-9 ක් බව ගණන් බලා ඇත.
සූර්යයා සම්බන්ධ ගැටළු
සූර්යයාගේ රුක් වළලු තාපන ගැටළු
සූර්යයාගේ දෘෂ්‍යමය මතුපිට (ප්රකාශ ගෝලය) ආසන්න වශයෙන් කෙල්වින් 6000 ක පමණ උෂ්ණත්වයක් පවතී. එහෙත් සූර්යයාගේ රුක්වළල්ලක උෂ්ණත්වය කෙල්වින් 1000000 පමණ වේ. ඒ අනුව සූර්යය රුක්වළල්ලකට ප්රකාශ ගෝලයෙන් සෘජුවම සන්නායක වන තාපයට අමතරව වෙනත් ක්‍රමයකින් තාපය ලැබිය යුතුය.
ප්රකාශ ගෝලයට පහතින්වන සංවහන කලාපයක සිදුවන ආකූල චලනයක් මගින් එම රැස් වළලුවලට අවශ්‍ය තාපය ලැබෙන බව මතයකි. එසේම එම රුක් වළලුවලට තාපය ලැබෙන ආකාරය පැහැදිලි කරන ප්රධාන යාන්ත්‍රණ දෙකක් පවතී. පළමු යාන්ත්‍රණය තරංග යාන්ත්‍රණයකි. සංවහන කලාපයේ සිදුවන අනුකූලතාව ගුරුත්වජ සහ චුම්භක ජල ගතික නිසා හටගන්නා බව එම යාන්ත්‍රණය මගින් පෙන්වා දෙයි. එම තරංග ප්‍රකාශයන් වායුගෝලය හරහා ඉහළටම ගමන් කරන අතර සුර්යයා රැස්වළලු අවට අවකාශයට මුදාහරිනු ලබයි. හාත්පස පැතිර පවතින වාතයෙහි තාපක ලෙස මෙහි ශක්තිය ගබඩා කෙරේ.
අනෙක් යාන්ත්‍රණය චුම්භක තාපනයකි. එහිදී ප්රකාශ ගෝලයේ සිදුවන වෙනස්වීම් නිසා චුම්භක ශක්තිය නිරන්තරයෙන් වර්ධනය වේ. එම ශක්තිය චුම්භක ප්‍රතිබිම්භය මගින් විශාල සූර්යය ගිනිදලු සහ කුඩා ප්‍රමාණයේ ගණන් කළ නොහැකි තරමේ ගිනිදලු පිටතට මුදාහරිනු ලබයි.
තරංග කාර්යක්ෂම තාපන ක්‍රමවේදයක් දැයි තවමත් පැහැදිලි නැත. “ඇල්ෆනි” තරංග හැර අනෙක් සියළුම තරංග රැස්වළල්ලට පැමිණීමට ප්රථම විසිරී යෑම හෝ වර්තනය වී යෑම සිදුවන බව සොයා ගෙන ඇත. ඇල්ෆන් තරංග සාමාන්යයෙන් රැස් වළල්ල තුළදී විසිරී නොයයි. එම හේතු නිසා රැස්වළලු සංසිද්ධිය පිළිබඳව නව අධ්‍යනයන් සිදු කරමින් පවතී. එය සිදුවිය හැකි ආකාරය පිළිබඳව දැනට සුළු වශයෙන් අනාවරණය කරගෙන තිබේ. කෙසේ වෙතත් එය ගවේෂණය සදහා විවෘත මාතෘකාවක් සපයා ඇත.
සෛද්ධාන්තික ගැටළු - සුර්ය නියුට්රිනෝව පිළිබද ගැටළුව
බොහෝ වසරවල පෘථිවිය තුළ නිරීක්ෂණය කරන ලද සුර්ය ඉලෙක්ට්‍රෝන නියුට්‍රියෝන ප්‍රමාණය සම්මත සූර්ය ආකෘතිය මත පදනම්ව අපේක්ෂා කරන ලද ප්‍රමාණයෙන් තුනෙන් එකක් හෝ අර්ධයක්ව පැවතුණි. මෙම පරස්පර විරෝධීතාවය අඩු කළ යුතුය. නැතහොත් සූර්ය ඉලෙක්ට්‍රෝන නියුට්රිනෝව සුර්යයා සහ පෘථිවිය අතර ගමන්කිරීමේදී නිරීක්ෂණය කළ නොහැකි tau බවට හෝ meon නියුට්රිනෝව බවට පරිවර්තනය විය යුතුය යන්න එම සිද්ධාන්තවල සදහන්ව තිබිණි.
වර්ෂ 1980 දී පමණ සූර්යය නියුට්රිනෝව වඩා නිවැරදිව ග්‍රහණය කර ගැනීමේ අරමුණින් ස්බිඩරි නියුට්රිනෝ නිරීක්ෂකාගාරය, කැමියොක්නෙඩ් නිරීක්ෂකාගාරය සහ කැමියොක්නේඩ් නිරීක්ෂණාගාරය ඇතුළත නිරීක්ෂණාගාර රැසක් පිහිටුවනු ලැබිණි. එම නිරීක්ෂණාගාරවල ප්රතිඵල අනුව සූර්ය නියුට්රිනෝව ඉතා කුඩා ශේෂ ස්කන්ධයන්ගෙන් සමන්විත බව සොයා ගැනුණි. 2001 වසරේදී සඩ්බරි නිරීක්ෂකාගාරයට නියුට්රිනෝවල ප්‍රභේද තුනම සෘජුවම නිරීක්ෂණය කිරීමට හැකිවිය. තවද එමගින් සූර්යයා නියුට්රිනෝ හිටවීමේ සමස්ත ශිඝ්‍රතාවය සම්මත සූර්යය ආකෘතිය හා එකග බවද සොයාගනු ලැබීය.
සූර්යයා නියුට්රිනෝවේ සමස්ත ශක්තියෙන් තුනෙන් එකක් පමණ සුළු ප්රමාණයක් පමණක් පෘථිවිය තුළදී ඉලෙක්ට්‍රෝන නියුට්රිනෝ මාදිලියෙන් දැකගත හැකි බවද සොයා ගැනුණි. මෙම සමානුපාතය නියුට්රිනෝව ස්කන්ධය බවට පත්වීමේ ක්‍රමය ගැන පැහැදිලි කරන මික්හේයිව් - ස්මිර්නෝව් -වුල්ෆෙන්ස්ටෙයින් සංසිද්ධිය සමග මනාව ගැලපේ. එහෙයින් සූර්යය නියුමිනෝව පිළිබද ගැටළුව විසදුණි.
අඳුරු තරුණ සූර්ය ගැටළුව
සෛද්ධාන්තික ආකෘති මගින් අදින් වසර බිලියන 3.8 ත් 2.5ත් අතර ප්‍රාග් කේම්බ්රියා යුගයේ දී සූර්යයාගේ වර්තමාන දීප්තියෙන් 75% පමණ ගහණය කර ඇත. එවන් දුර්වල සූර්යයයෙක් මගින් පෘථිවිය මත ද්‍රව හා ජලය නොපවතී. කෙසේ වෙතත් භූ විද්යාත්මක ආදර්ශනයන් මගින් පෘථිවිය තම අතීතය තුළ ස්ථායී උෂ්ණත්වයක් දරා සිටි බව පෙන්වාදී ඇත. සැබවින්ම මුල්කාලයේ පෘථිවිය දැන් පවතින පෘථිවියට වඩා තරමක් උණුසුම්ව පැවතිණි. එකළ පෘථිවි වායුගෝලය තුළ වර්තමානයට වඩා වැඩි ප්‍රතිශතවලින් හරිතාගාර වායූන් (කාබන්ඩයොක්සයිඩ් , මීතේන් , සහ ඇමෝනියා වැනි) අඩංගුව පැවති බවට විද්‍යාඥයින් තුළ ඒකමතිකභාවයක් පවතී. එම වායූන් මගින් පෘථිවිය කරා පැමිණෙන සූර්යය විකිරණය රදවා ගැනීම මගින් පෘථිවිය මත අවශ්‍ය තරම් තාපයක් රදවා ගනී.
නිරීක්ෂණය සහ ඇසට සිදුවන හානිය
thumb|පෘථිවි පෘෂ්ඨයේ සිට බලන කළ කැමරා කාචය තුලින් සුර්යයා දිස්වන අන්දම
සූර්යාලෝකය ඉතාමත් දීප්තිමත් වන අතර පියවි ඇසින් සුර්යයා දෙස කෙටි වේලාවක් කෙලින්ම බලා සිටීම වේදනාකාරී විය හැකිය. නමුත් එය සාමාන්‍ය, කණිනිකාව විශාල නොවූ ඇස්වලට එතරම් ගැටලුවක් ඇති නොකරයි. කෙලින්ම සූර්යයා දෙස බැලීමෙන් Phosphene දෘෂ්ටි මායාවන් සහ තාවකාලිකව අර්ධ වශයෙන් අන්ධවීම සිදුවිය හැකිය. එමඟින් මිලිවොට් 4 ක පමණ සූර්යාලෝකයක් දෘෂ්ටි විතානය මතට පතිත වන අතර එමඟින් දෘෂ්ටි විතානය මද වශයෙන් උණුසුම් වී ආලෝකයට අනුව නිසි පරිදි ප්‍රතිචාර දැක්විය නොහැකියාවක් ඇති අක්ෂිවලට හානි ඇති කරයි. UV කිරණ වලට නිරාවරණය වීම මඟින් කාලයක් යන විට ඇසේ කාචය කහ පැහැයක ගන්නා අතර, ඇසේ සුද (Cataracts) ඇති වීමට මෙය දායකවන බව විශ්වාස කරයි. නමුත් මෙසේ සිදුවන්නේ සූර්ය UV කිරණවලට සාමාන්‍ය ලෙසට නිරාවරණය වීම නිසා මිසක සූර්යයා දෙස කෙලින්ම බලා සිටීම නිසා නොවේ. සූර්යයා දෙස බොහෝ වේලාවක් කෙලින් බලා සිටීම නිසා UV කිරණ මඟින් ඇති කරන පිළිස්සීම් වැනි දෑ තප්පර 100 ක පමණ පසු දෘෂ්ටි විතානය මත ඇති විය හැකිය. විශේෂයෙන් ම සූර්යයාගෙන් පැමිණෙන UV කිරණ තීව්‍ර හා හොඳින් නාභිගත වී ඇති අවස්ථාවල මෙම තත්ත්වය ඇති වේ. කුඩා දරුවන්ගේ ඇස් හෝ අලුතින් කාච තැන්පත් කරන ලද ඇස් (වයස්ගත වන සාමාන්‍ය ඇස් වලට වඩා වැඩි UV කිරණ ප්රමාණයක් මෙම ඇස් වලට ඇතුළු වේ) Zenith අසල සූර්ය කෝණ, සහ උස් අක්ෂාංශ වල සිට නිරීක්ෂණ කිරිම වැනි හේතු නිසා තත්වය වඩා බරපතල විය හැකිය.
ද්වීනේත්‍ර දුරදක්න (Binocular) වැනි ආලෝකය ඒකරාශ්‍රී කරන උපකරණ වල නියමිත. UV කිරණ අවහිර කරන පෙරහන් සවිකර නොමැත්තේ නම් මේවා තුලින් සුර්යයා දෙස බැලීම ඉතාමත් හානිකරයි. පෙරහන් රහිත ද්විනේත්‍ර දුරදක්නා මඟින් පියවි ඇසින් බලන විට දී වඩා 500 ගුණයකින් වැඩි ශක්තියක් ඇසට ඇතුලුවන බැවින් ක්ෂණිකවම දාෂ්ටි විතානයේ සෛල මරුමුවට පත් වේ. මධ්‍යහන ඉර දෙස පෙරහන් රහිත ද්විනේත්‍ර දුර දක්නා වලින් ඉතා කෙටි කාලයක් සුර්යයා දෙස බලාසිටිමෙන් ද ඇස් අන්ධ වීමේ ඉඩ කඩක් පවතී.
සූර්යයා දෙස ආරක්ෂිතව බැලීය හැකි එක් ක්‍රමයක් වන්නේ දුරදක්නය හෝ උපනෙත තුලින් පැමිණෙන ඡායාව තිරය මතට පතිත කිරිමෙනි. නමුත් ඇතැම් දුරදක්න වලට මෙම ක්‍රියාවේ දී හානි ඇතිවිය හැකි බැවින් මේ සඳහා භාවිතා කළ හැක්කේ කුඩා පරාවර්තන දුරදක්න හෝ ද්වීනේත්‍ර දුරදක්න පමණි.
අර්ධ සූර්යග්‍රහණ පියවි ඇසින් නැරඹිම හානිකර වන්නේ එහිදී ඇතිවන අසාමාන්‍ය ලෙස අධික දෘෂ්ටියට සරිලන පරිදි ඇසේ කණිනිකාව සැකසෙන්නේ නැති බැවිනි. මෙහිදි ඇසට සිදුවන හානිය කිසිදු වේදනාවකින් තොර වන අතර අන්ධ බව ඇතිවන්නේ තරමක කාලයකට පසුවය.
සූර්ය ගවේෂණ ඉතිහාසය
සූර්ය ගවේෂණ ව්‍යාපෘති
සූර්ය ගවේෂණ සඳහා නිර්මාණය කරන ලද පළමු චන්ද්‍රිකා වනුයේ 1959 දී හා 1968 දී අජටාකාශගත කළ පයනියර් 5,6,7,8 සහ 9 වේ. මෙම චන්ද්‍රිකාවන් සූර්යාගේ සිට පෘථිවියට ඇති දුරට ආසන්න දුරකින් කක්ෂගතව පැවතුන අතර ඒවා මගින් සූර්ය සුළගේ සහ සූර්යා චුම්භක කේෂ්ත්‍රයේ ප්රථම සවිස්තරාත්මක මිනුම් ලබා ගැනුණි. “පයනියර් 9” ඉතා දිගු කාලයක් ක්රියාත්මක වූ අතර එය 1987 වන තෙක් දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සිදු කළේය.
1970 දී “හේලියස් 1” චන්ද්‍රිකාව මගින් සහ “ස්කයිලැබ්” අභ්‍යාවකාශ නැවතුම්පලේ “ඇපලෝ” දුරේක්ෂය මගින් සූර්ය සුළග සහ සූර්ය කොරෝනාව පිළිබඳ ඉතා වැදගත් දත්ත විද්‍යාඥයින්ට සපයන ලදී. හේලික්ස් - 1 චන්ද්‍රිකාව ඇමරිකාව එක්සත් ජනපදයේ සහ ජර්මනියේ ඒකාබද්ධ ව්‍යාපෘතියකි. එය බුදගේ කක්ෂයේ සූර්යාට සමීප ස්ථානයක රැදී සිටිමින් සූර්යා සුළග පිළිබදව අධ්‍යයනයක නිරත විය. “ස්කයි ලැබ්” අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානය 1973 දී “නාසා” ආයතනය මගින් අජටාකාශ ගත කරන ලද අතර එහි වූ සූර්යා ගවේෂණ මොඩියුලය “ඇපලෝ දුරේක්ෂ නැංවුම” ලෙස නම් කරනු ලැබූ අතර එය අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ නවාතැන්ගත් ගගනගාමීන් විසින් ක්‍රියා කරවනු ලැබීය. සූර්ය රැස්වළලු මගින් නිපදවෙන සූර්ය සංක්‍රාන්ති මණ්ඩලය පිළිබඳ ප්රථම කාල නිර්ණය කළ නිරීක්ෂණය සිදු කරන ලදී. ඒ හැර පාරජම්බුල විමෝචනයේදී නිරීක්ෂණය කරන ලදී. “රැස් වළලු සංක්‍රාමණය” ලෙස පසුව හඳුන්වනු ලැබූ රැස් වළලු ස්කන්ධ විසර්ජනය පිළිබඳ ප්රථම නිරීක්ෂණය සහ සූර්ය සුළඟ සමග තදින් බැඳී පවතින රැස් වළලු සිදුරු පිළිබඳ නිරීක්ෂණ ඇතුළු බොහෝ සොයාගැනීම් මෙම පරීක්ෂණාගාරය මගින් සිදුවිය.
1980 දී නාසා ආයතනය මගින් Solar Maximum ව්‍යාපෘතිය දියත් කරන ලදී. සූර්ය ක්‍රියාකාරිත්වයන් අධික වූ කාල සීමාවක් තුළ සූර්ය ගිනිදැල් මගින් නිකුත්වන ගැමා කිරණ , X - කිරණ , සහ පාරජම්බුල කිරණ නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා මෙම චන්ද්‍රිකාව සැලසුම් කරන ලදී. දියත් කිරීමෙන් මාස කිහිපයකට පසු පරිපථ දෝෂයක් නිසා යානය හදිසි අවස්ථාවන් සඳහා සූදානමින් පසුවන මට්ටමට පත් වූ අතර යානය ඉදිරි වසර තුනක කාලය තුළ මෙම අක්‍රීය අවස්ථාවේ පසු වුණි.
1984 දී චැලෙන්ජර් අභ්‍යාවකාශ ෂටලයේ මෙහෙයුම් අංක STS – 41C මෙහෙයුම යටතේ දී චන්ද්‍රිකාවේ වැරදි නිවැරදි කරන ලද අතර නැවත මුදා හැරීමට පෙර එහි පරිපථ අළුත්වැඩියා කරන ලදී. පසුව මෙම චන්ද්‍රිකාව විසින් 1989 ජුනි මස පෘථිවි වායුගෝලයට නැවත ඇතුල්වීමට ප්‍රථමයෙන් සූර්යා රැස් වළලුවල ජායාරූප දහස්ගණනක් ලබා ගැණුනි.
සුර්යා ගිනිදැල් X - කිරණ තරංග ආයාමය යටතේ ජායාරූපගත කිරීම සදහා ජපානය 1991 දී යෝකොහෝ (සූර්යකිරණය) චන්ද්‍රිකාව කක්ෂගත කරන ලදී. මෙහෙයුම් දත්ත මගින් විද්‍යාඥයින්ට එකිනෙකට වෙනස් විවිධ සූර්ය ගිනිදැල් වර්ග හදුනාගැනීමට හැකිවිය. තවද සූර්යා රැස්වළලු කලින් සදහන් කළ පරිදි උපරිම ක්‍රියාකාරී කලාපයේ ඇති නොවී ඉන් මදක් බැහැරින් වූ ප්රදේශවල හට ගන්නා බව මෙමගින් ආදර්ශනය කළේය. යොකොහෝ චන්ද්‍රිකාව පූර්ණ සූර්ය වටයක් නිරීක්ෂණය කිරීමට සමත් වුවද 2001 දී ඇති වූ වලයාකාර ග්‍රහණය නිසා එහි සූර්ය නිරීක්ෂණ පද්ධතිය නැතිවී ගිය අතර එය හදිසි අවස්ථාවන් සදහා සූදානම් මට්ටමට පත් වුණු අතර 2005 වසරේදී පෘථිවි වායු ගෝලයට නැවත ඇතුල්වීමේ දී එය විනාශ වී ගියේය.
යුරෝපා අභ්‍යවකාශ ඒජන්සියේ සහ නාසා ආයතනයේ ඒකාබද්ධතාවයෙන් ගොඩනංවන 1995 දෙසැම්බර් 02 දින දියත් කරන ලද “සූර්ය සහ සූර්යා දර්ශක පරීක්ෂණාගාරය තවත එක් වැදගත් සූර්ය නිරීක්ෂක ව්‍යාපෘතියකි. මෙය සත්‍ය වශයෙන්ම වසර දෙකක් සඳහා නිර්මාණය කරන ලද්දක් වුවද , එය දැනට වසර දහයකටත් වඩා ක්‍රියාකාරී මට්ටමේ පවතී. (2007 දක්වා) මෙම ව්‍යාපෘතිය ඊට පසුව ගෙන එන ලද “සූර්ය ගතික පරීක්ෂණාගාර” ව්‍යාපෘතියට බොහෝ සේ ප්‍රයෝජනවත් විය. මෙම චන්ද්‍රිකාව 2008 වසරේදී අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීමට සැලසුම් කෙරිණි. සූර්යයා හා පෘථිවිය අතර වන ගුරුත්ව උදාසීන ලක්ෂ්‍යයේ (සූර්යාගේ හා පෘථිවියේ ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයන් සමාන වන තැන) මෙය ස්ථානගත කොට ඇත. දියත් කරන ලද දිනයේ සිට විවිධ තරංග ආයාමවලින් සූර්යාගේ ස්ථායී ජායාරූප බොහෝමයක් ලබා ගැනීමට SOHO චන්ද්‍රිකාව සමත් විය.
SOHO හි සෘජු සූර්ය නිරීක්ෂණය හැරුණු විට එමගින් බොහෝ ධූම කේතූන් ද සොයාගැනීමට හැකිවිය. මේවායින් බොහොමයක් සූර්යාට ළංවන විට පිලිස්සී අලුවන ක්ෂුද්‍ර සූර්ය දිලිසුම් ධූම කේතු විය.
සියලුම චන්ද්‍රිකා සූර්ය නිරීක්ෂණය කර ඇත්තේ සමතලා කක්ෂ තලයක සිටය. එමනිසා ඔවුන්ට නිරීක්ෂණය කිරීමට හැකි වූයේ නිරක්ෂයට යාබද ප්‍රදේශ පමණි. සූර්යාගේ ධ්‍රැව ප්‍රදේශ නිරීක්ෂණය කිරීමේ අරමුණින් 1990 දී “යුලිසිස්” චන්ද්‍රිකාව කක්ෂගතකරන ලදී. ප්‍රථමයෙන් එය බ්‍රහස්පති වෙත ගමන්ගත් අතර slingshot මගින් එය කක්ෂවලට බොහෝ ඉහළින්වන කක්ෂයක් කරා ගමන් ගන්නා ලදී. තත්කාලීන න්‍යායන්ට අනුව එය 1994 දී ශූමාකර් - ලෙවී 9 ධූමකේතුව බ්‍රහස්පති සමග ගැටීම නිරීක්ෂණය කිරීමට හොඳින් ස්ථානගතව පැවතුණි. “යුලිසීස්” චන්ද්‍රිකාව තමාගේ සැලසුම්ගත කක්ෂයේ ගමන්ගන්නා විට ඉහළ සූර්ය අක්ෂාංශවලදී සූර්යා සුළඟ සහ සූර්ය චුම්භක කේෂ්ත්‍රය ප්‍රබලව නිරීක්ෂණය කරන ලදී. තවද ඉහළ සූර්ය අක්ෂාංශවලදී නිකුත් වුන සූර්ය සුළඟ අපේක්ෂිත අගයට වඩා අඩු අගයක් වන තත්පරයට කිලෝමීටර් 750 ක වේගයෙන් චලනයවන බවද එමගින් සොයා ගැණුනි. තවද ඉහළ අක්ෂාංශවලින් මුදා හැරෙන චුම්භක තරංග , තාරකා මණ්ඩලය තුළ තැනින් තැන පවතින අන්තරීක්ෂ විකිරණ තුළින් මතුවන බවද මෙම චන්ද්‍රිකාව මගින් සොයා ගැණුනි.
ප්රකාශ ගෝලය තුළ මූලද්‍රව්‍යවල සුලභතාවය වර්ණාවලීක්ෂ අධ්‍යයනයන් මගින් සොයාගෙන ඇති නමුත් සූර්යාගේ අභ්‍යන්තර සංයුතිය පිළිබඳව ඇත්තේ දුර්වල දැනුමකි. සූර්ය සුළං සාම්පලයක් නැවත රැගෙන ඒමේ ව්‍යාපෘතිය හෙවත් “ජෙනිසීස්” ව්‍යාපෘතිය දියත් කරන ලද්දේ සූර්ය තැනුම් ද්‍රව්‍යය පිළිබඳ පැහැදිලි මිණුම් විද්‍යාඥයින්ට ලබාගැනීමට හැකිවීමටය.
ජෙනිසීස් යානය 2004 වසරරේදී පෘථිවියට නැවත ඇතුල් වුණ නමුත් පෘථිවි වායු ගෝලයට නැවත ඇතුල්වීමේ දී එහි පැරෂුට් පද්ධතියේ ඇති වූ දෝශයක් නිසා පොළවේ ගැටී චන්ද්‍රිකාවට හානි සිදුවිය. දැඩි හානි සිදු වුවද , අභ්‍යාවකාශ යානයේ නැවත පැමිණි කොටස්වලින් වැදගත් සාම්පල කිහිපයක් සොයා ගැණුනි. මේ වන විටත් ඒවා පිළිබඳ පරීක්ෂණ සිදුවෙමින් පවතී.
සූර්යා පෘථිවි සම්බන්ධතා පරීක්ෂණ (STEREO) ව්‍යාපෘතිය 2006 ඔක්තෝබර් මාසයේ දී දියත් කරනු ලැබීය. මෙමගින් සුවිශේෂ චන්ද්‍රිකා දෙකක් කක්ෂ ගත කරන ලදී. එකක් සූර්යාගෙන් පෘථිවියට විරුද්ධ පසින් ද අනෙක පෘථිවියට ආසන්නයේ කක්ෂගත කිරීමෙන් රැස්වළලු ස්කන්ධ විසර්ජනය වැනි සූර්ය සංසිද්ධි පිළිබඳ ත්‍රිමානේක්ෂීය අවබෝධයක් ලබාගැනීමට තීරණය කරන ලදී.
එක් චන්ද්‍රිකාවක් සංසිද්ධියක් ළඟම තාරකා පද්ධතිය වන ඇල්ෆා සේනචූරිවලින් නිරීක්ෂණය කළේ නම් සූර්යා කැසියෝහියා තාරකා මණ්ඩලය තුළ දිස්විය යුතු වුණි.
සටහන්
ආශ්රිත
මන්දාකිණි
තාරකා විද්යාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඇහැළේපොල කුමාරිහාමි [/INST] ගොඩහෙළ කැප්පේටිපොළ නිළමේගේත් මොණරවිල කුමාරිහාමගේත් බාල දියණියයි.මොණරවිල කැප්පේටිපොළගේ නැගණියයි.ඇහැළේපොල අධිකාරම්ගේ බිරිද වේ.වීර මද්දුම බණ්ඩාරගේත් ලොකු බණ්ඩාරගෙත් මවයි.ශ්‍රි වික්‍රම රාජසිංහ රජු ඉතා ක්‍රෑර ලෙස මෙතුමිය මරා දැමිය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඔරු නාල් ඔරු කනවු [/INST] ඔරු නාල් ඔරු කනවු (දෙමළ: ஒரு நாள் ஒரு கனவு, සිංහල: එක දවසක්, එක හීනයක්) යනු ෆාසිල් විසින් අධ්යක්ෂණය කළ 2005 ඉන්දියානු දෙමළ ප්‍රේම වෘත්තාන්ත චිත්‍රපටයකි. මෙහි ප්රධාන චරිත නිරූපණය කරන්නේ ශ්‍රීකාන්ත්, සෝනියා අගර්වාල් සහ නිළල්ගල් රවී විසිනි. මෙහි සංගීත නිර්මාණය ඉලෛයරාජා විසින් ද කැමරා අධ්යක්ෂණය ආනන්දකුට්ටන් විසින් ද සිදුකොට ඇත. ඔහුගේ 27වන චිත්‍රපටය වන ඔරු නාල් ඔරු කනවු 2005 අගෝස්තු 26 දින මුදාහැරිණි.
ආශ්‍රේයයන් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මිකායිල් කොඩොර්කොවිස්‌කි [/INST] මිකායිල් බොරිසොවිච් කොඩොර්කොවිස්‌කි (; උපත 26 ජූනි 1963) යනු රුසියානු වන්‍යාපාරිකයෙක්, කතිපයාධිපත්‍යයෙක්, පරාර්ථකාමියෙක්, ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයෙක් සහ ගත් කතුවරයෙකි.
ආශ්රිත </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඇහැටුවැව ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය [/INST] ඇහැටුවැව ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය යනු, ශ්රී ලංකාවේ, වයඹ පළාතේ, කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ, පිහිටි ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයකි.
ජනගහනය
ග්‍රාම නිළධාරි වසම්
නිතොගම
ආර්ථිකය
ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්
ආශ්රිත ලිපි
ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස
ශ්රී ලංකාවේ පළාත්
ශ්රී ලංකාවේ පරිපාලන දිස්ත්‍රික්ක
මූලාශ්‍ර
Divisional Secretariats Portal
ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස
කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වන්නි ගල් [/INST] වන්නි ගල් එසේත් නැතිනම් රජරට ලොකු ගඩොල් යනු ගඩොල් විශේෂයකි.
මූලාශ්‍ර
ආශ්රිත
ගඩොල්
මෝඩ ගඩොල්
ඉංජිනේරු ගල්
ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍ය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: රන්ජන් විජේරත්න [/INST] ජෙනරාල් රන්ජන් විජේරත්න (4 අප්‍රේල් 1931 - 2 මාර්තු 1991) ශ්රී ලාංකික වැවිලිකරුවෙකු සහ දේශපාලනඥයෙකි. ඔහු ප්‍රේමදාස කැබිනට් මණ්ඩලයේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යවරයා ලෙසත් පසුව වැවිලි කර්මාන්ත අමාත්‍යවරයා ලෙසත් කටයුතු කළේ ආරක්ෂක රාජ්ය අමාත්‍ය ධුරය දරමින් සිටියදීය.
ළමා අවධිය
ඩී.එස්.සේනානායක මහතාගේ පළමු ඥාති සොහොයුරියක වන වල්පොල මුදලිගේ ජෝර්ජ් හර්කියුලිස් විජේරත්න සහ රොසලින් මරියා නී සේනානායක යන අයගේ පුත්‍රයා ලෙස රන්ජන් විජේරත්න 1931 අප්‍රේල් 4 වැනිදා උපත ලැබීය. ඔහු ගුරුතලාව ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයෙන් සහ ගල්කිස්ස ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ලැබීය.
වැවිලි වෘත්තිය
විජේරත්න බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ලුණුගල කෙහෙල්වත්ත වතුයායේ කාලයිල් ඩී ක්‍රෙට්සර් යටතේ ආධුනිකයෙකු ලෙස වැවිලිකරුවෙකු ලෙස සිය වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කර පසුව 1950 ඔක්තෝබර් 11 වන දින විටල්ස් වැවිලි සමාගමට සම්බන්ධ විය. විජේරත්නට ඩන්ලොප් රබර් සමාගමෙන් අලුතින් අත්පත් කරගත් ඔවුන්ගේ රබර් දේපල වන බිබිලේ සමූහ ව්‍යාපාරය පිළිබඳව ඩි ක්‍රෙට්සර් ඉගෙනීමට ද දුර්ලභ අවස්ථාව උදා විය. විටාල්ස් හි ඔහුගේ පළමු පත්වීම ලබා ගැනීමට කාර්ලයිල්ගේ පියා හැරිස් මූලික විය. ඔහු 1968 දී ලංකාවේ විශාලතම තේ වගාව වන දෙමෝදර සමූහ ව්‍යාපාරයේ සාමාන්‍යාධිකාරීවරයා ලෙස පත් කිරීම ඇතුළුව තේ වතු අංශයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ තනතුරු දරන්නට විය. ඔහු විටල්ස් වතු සහ ඒජන්සි, ගෝර්ඩන් ෆ්‍රේසර් සහ සමාගම, බොසන්කට් සහ ස්ක්‍රීන් හි අධ්‍යක්ෂවරයෙකු ලෙස සේවය කළේය. ඔහු 1967 සිට 1968 දක්වා වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමයේ සභාපතිවරයා වූ අතර 1970 සිට 1971 දක්වා ලංකා වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමයේ සභාපතිවරයා විය. ඔහු වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමයේ නියෝජිතායතන අංශයේ සභාපති, කොළඹ තේ වෙළඳුන්ගේ සංගමයේ සභාපති, ලංකා රෝපණ ආයතනයේ උපසභාපති, ලංකා තේ ප්‍රචාරක මණ්ඩලයේ සහ ලංකා තේ පර්යේෂණායතනයේ සාමාජික වශයෙන් ද කටයුතු කළේය.
රාජ්ය අංශය
1977 දී ජනාධිපති ජේ.ආර්.ජයවර්ධන මහතාගේ ආරාධනයෙන් ඔහු ලේක්හවුස් පුවත්පත් සමූහයේ අධ්‍යක්ෂ මෙහෙයුම් බවට පත්වෙමින් රාජ්ය අංශයට මාරු විය. ඉන්පසුව 1978 දී කෘෂිකර්ම සංවර්ධන හා පර්යේෂණ අමාත්‍යාංශයේ ස්ථිර ලේකම්වරයා ලෙසත් කෘෂිකර්ම සංවර්ධන අධිකාරියේ, ශ්රී ලංකා රාජ්ය වැවිලි සංස්ථාවේ, ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ කොමිසමේ, පැල්වත්ත සීනි සමාගමේ සහ රජරට ආහාර ධාන්‍ය සැකසුම් සමාගමේ සභාපති ලෙසත් පත් කරන ලදී.
හමුදා සේවය
1984 දී විජේරත්න ශ්රී ලංකා යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බළකායේ ලුතිනන් කර්නල් තනතුරට පත් වූ අතර ශ්රී ලංකා රයිෆල් බළකායේ 2 වන බලඇණියේ පළමු අණදෙන නිලධාරියා බවට පත්විය. රයිෆල් බළකාය, මධ්යම කඳුකරයේ වතුකරයේ සාමාජිකයින් සිය සාමාජිකයින් ගෙන්වා ගන්නා ලදී.
දේශපාලන ජීවිතය
විජේරත්න 1988 දී එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ සභාපතිවරයා ලෙස පත් වූ විට ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයට පිවිසීමත් සමඟ රජයේ සියලුම තනතුරුවලින් සහ කොමිසමෙන් ඉල්ලා අස්විය. පසුව ඔහු පක්ෂයේ මහලේකම්වරයා බවට පත් විය. විජේරත්න 1988 ජනාධිපතිවරණයෙන් පසුව 1989 මහ මැතිවරණයේදී පක්ෂයට නායකත්වය දුන්නේය. විජේරත්න මහතා 1989 දී ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස පත් කරන ලද අතර රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා විසින් විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය සහ ආරක්ෂක රාජ්ය අමාත්‍යවරයා ලෙස පත් කරන ලදී. විජේරත්න ඔහුගේ දැඩි ස්ථාවරය නිසා නොවරදවාම බොහෝ සතුරන් ඇති කළේය. ඔහු දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (එල්ටීටීඊ) සහ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ (ජවිපෙ) සටන්කාමීන් සමඟ කටයුතු කිරීමේදී ද එක සේ උකුසු විය. ඔපරේෂන් කොම්බයින් (Operation Combine) ස්ථාපිත කිරීමෙන් පසු, ඔහු 1989 දී ජවිපෙ පරාජයට පත් වීමට ආසන්න කිරීමේ මහ මොළකරු කළ අතර, එල්ටීටීඊය උදෙසාද එය අනුගමනය කිරීමට නියමිතව තිබුණි.
මරණය
1991 මාර්තු 2 වන දින, එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් දුරස්ථ පාලක කාර් බෝම්බයක් භාවිතා කරමින්, හැව්ලොක් පාරේ කොළඹ පිහිටි ඔහුගේ කාර්යාලයට යමින් සිටියදී, අමාත්‍යවරයා සහ ආරක්ෂකයින් 5 දෙනෙකු ඇතුළු පුද්ගලයින් 19 දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලදී. සිවිල් වැසියන් 13 දෙනෙක්. හාස්‍යයට කරුණක් නම්, ඝාතනයට දින දෙකකට පෙර විජේරත්න "ඔවුන්ට වාසනාවන්" කියමින් කොටි තර්ජන ගැන සිනාසුණේය. ඔහු එල්ටීටීඊය සම්බන්ධයෙන් දැඩි ස්ථාවරයක සිටි අයෙකු බව ප්‍රසිද්ධියට පත් විය.
විජේරත්න මහතා මරණින් පසු යුද හමුදාවේ ස්වේච්ඡා බළකායේ ජෙනරාල් නිලයට උසස් කරන ලද අතර කොතලාවල ආරක්ෂක ඇකඩමියේ (දැන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්ව විද්යාලය) එහි දෙවන උපාධි ප්‍රදානෝත්සවයේදී ගෞරවනීය නීති ආචාර්ය උපාධිය (LLD) (Honoris Causa) ප්‍රදානය කරන ලදී.
2008 දී දෙමළ කොටි චෝදනා කළේ 1990 සාම ක්‍රියාවලියේදී රන්ජන් විජේරත්න තම නායක වේළුපිල්ලේ ප්‍රභාකරන් ඝාතනය කිරීමට උත්සාහ කළ බවටය.
තවදුරටත් කියවීම
මේකත් බලන්න
ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලන පවුල් ලැයිස්තුව
ශ්රී ලාංකික වෘත්තීය නොවන ස්ථිර ලේකම්වරුන්ගේ ලැයිස්තුව
හැව්ලොක් පාර බෝම්බ හෙලීම, 1991
ශ්රී ලංකා සිවිල් යුද්ධයේ ඝාතන ලැයිස්තුව
එල්ටීටීඊයට ආරෝපණය කළ ප්‍රහාර ලැයිස්තුව
ශ්රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය
යොමු කිරීම්
බාහිර සබැඳි
රන්ජන් විජේරත්න පදනම
එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නිල වෙබ් අඩවිය
රන්ජන් විජේරත්න . India Today සමූහය .
1991 මරණ
1931 උපත් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මිරිස්ස [/INST] මිරිස්ස යනු ශ්රී ලංකාවේ දකුණු පළාතේ මාතර දිස්ත්‍රික්කය තුල පිහිටි කුඩා නගරයක් වේ. නගරය කොළඹ සිට කිලෝ මීටර 240ක් පමණ දුරකින් යුක්තව දකුණු දිසාවෙන් පිහිටා තිබේ.
සංචාරක ආකර්ෂණ
මිරිස්ස වෙරළ තීරය - මිරිසස්ස පිහිටි වෙරළ තීරය එහි වූ ආකර්ෂණීය සංචාරක ගමනාන්තයකි.
තල්මසුන් නැරඹීම - මිරිස්ස ආශ්රිත මුහුදු තීරයේ තල්මසුන් නැරඹීම ඉතා ජනප්‍රිය වේ.
දියමත ලිස්සායාමේ ක්‍රීඩාව
ඉහල සංචාරක ආකර්ශනයක් දිනා ඇති මිරිස්ස වෙරල තීරයෙහි දිය මත ලිස්සායාමේ ක්‍රීඩාව ප්‍රචලිතව පවතී. විදේශීය සංචාරකයන් මවිත කරවන මිරිස්ස වෙරල තීරයෙහි දිය රැලි මෙම ක්‍රීඩාව සදහාම නිර්මායනය වූවක්දැයි සිතෙන තරමට ආකර්ශනීය වේ.
මිරිස්ස වෙරල තීරය සදහා ඉතා ඉහල සංචාරක ආකර්ශනයක් ලැබීමට මෙම මනස්කාන්ත දිය රැලි අනගි දායකත්වයක් ලබාදේ.එබැවින් ඔබේ නිවාඩුව නිදහසේ ගත කිරීමට මිරිස්ස වෙරල තීරය කදිම තෝතැන්නකි.
මූලාශ්‍ර
ශ්රී ලංකාවේ නගර සහ ගම්මාන
මාතර </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: කැනඩා නර්තන ප්‍රසංග සමාගම් [/INST] කැනේඩියානු බැලේ සමාගම් ප්රධාන ලෙස පහත පරිදි වේ. රෝයල් විනිපෙග් බැලේ, ටොරන්ටෝ හි නැෂනල් බැලේ ඔෆ් කැනඩා, බැලේ ජෝර්ගන් කැනඩා, (ටොරන්ටෝ), ල ග‍්‍රෑන්ඞ්ස් බැලේ කැනඩියන්ස් (මොන්ටි‍්‍රයල්), ද ඇල්බර්ටා බැලේ (කැල්ගරි* බැලේ බී සී (වැන්කුවර්* බැලේ කෙලොව්නා බැලේ ඩු ප‍්‍රින්ටෙම්ප්ස් (වැන්කුවර්* බැලේ වික්ටෝරියා, කැනේඩියන් පැසිෆික් බැලේ (වික්ටෝරියා), ගෝ බැලේ (වැන්කුවර්). එසේම පහත දැක්වෙන නූතන නර්තන සමාගම් ද එහි පිහිටා ඇත . ටොරන්ටෝ ඩාන්ස් තියටර්, ඕ වර්ටිගෝ (මොන්ටි‍්‍රයල්), ඩැනී ග්‍රොස්මන් ඩාන්ස් කම්පනි (ටොරන්ටෝ), මෝසියන් ඩාන්ස් (හාල්ෆැක්ස්), විනිපෙග් කන්ටෙම්පරරි ඩාන්සර්.
රටෙහි විශාලතම සමාගම වන්නේ කැනඩාවේ ජාතික බැලේ සමාගමයි. රාජකීය විනිපෙග් සංගමය පැරණිතම සමාගම වන අතර උතුරු අමෙරිකාවේ රාජකීය නාමය දරන එකම බැලේ සමාගම වෙයි. මෙය එම මහාද්වීපයේම පැරණිතම හා තවමත් කි‍්‍රයාකාරී බැලේ සමාගම වේ. පස්වන විශාලතම සමාගම වන බැලේ ජෝර්ගන් කැනඩා විශාලතම සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව දරන අතර සංචාරක සමාගමක් ලෙස ආරම්භ වූවකි.
බොහෝ සංක‍්‍රමණියන් එස්වමරෙල්ඩා එන්රිකි ස්පාඥ්ඥ නර්තන සමාගම හා බැලේ ක‍්‍රියොල් වැනි සමාගම් හරහා තම සම්ප‍්‍රදායික නර්තනයෝ වෘත්තීය හෝ ආධුනික මට්ටමෙන් පවත්වා ගෙන යති. එම සමාගම් ඉතාමත් විශාල හා සාර්ථක වන අතර ටොරන්ටෝ හි සබැඳි පාසල් පවත්වා ගෙන යති.
කැනේඩියානු ස්වදේශික නර්තන ‘පව් වව්ස්’ හි පැවැත්වේ. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සයිෂා සායිගල් [/INST] සයිෂා සායිගල් යනු ඉන්දිය දෙමළ චිත්‍රපට නිළියක හා නිරූපිකාවක වේ. ඇය හින්දි හා තෙලිගු චිත්‍රපට වලද රංගනයෙන් දායක වී ඇත.
පෞද්ගලික ජීවිතය
සයිෂා සායිගල් ගේ දෙමාපියන් වන සුමීත් සායිගල් හා ශාහී බානු යන දෙපළ හින්දි නළුවන් ය. නළු පරපුරකින් ම පැවත එන සයිෂා 2019 වසරේ ජනවාරිවලදී දෙමළ නළු ආර්යා සමග විවාහ වීමට යෝජනා කළ අතර ඔහු සමග ගජිනිකාන්ත් නම් දෙමළ චිත්‍රපටයේදී සයිෂා රංගනයෙන් දායක වී ඇත. 2019 මාර්තු වලදී විවාහ වීමට නියමිත ය.
චිත්‍රපට නාමාවලිය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්‍රි ලංකාවේ මැටි මුර්ති [/INST] කිසියමි ඡිව අඡිව වස්තුවක හෝ මනසින් ගොඩ නගා ගත් චිත්ත රුපයක බාහිර හැඩය හෝ ස්වරුපය මුර්තියක් ලෙස හැදින්විය හැකි අතර මේ සදහා පෂාන වර්ග , ලෝහ,මැටි, ලි ඇත් දත් විවිධ බදාම වර්ග මධ්‍ය වශයෙන් භාවිතා කරනු ලැබේ. මෙකි මාධ්ය අතරින් මැටි භාවිතා කර මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරනු ලැබු හා ඔවුන් ව්සින් අනුදත් පැරණි මුර්ති කලාව ලෙස මැටි මුර්ති හදුන්වා දිය හැක. මැටිවල ඇති නම්‍යශිලි භාවය , පහසුවෙන් ලබා ගැනිමට ඇති හැකියාව, වියලුණු විට ඇතිවන ශක්තිමත් භාවය යන සාධක මේ සදහා පිටුවහලක් විය. මැටි මුර්තින් ප්රධාන වශයෙන් කොටස් 02 බෙදිය හැක.
ඡන ආගමික ඇදහිලි විශ්වාස සදහා යොදා ගත්මුර්ති
සමිභාව්‍ය ගනයේ මුර්ති
මේ අතරින් පැරණි මැටි මුර්ති ඡන ආගමික ඇදහිලි විශ්වාස ගණයට අයත් වේ.මැටි මුර්ති වල පුරාවිද්‍යාත්මක වටිනාකම පිළිබද කථා කිරිමේදි සිගිරිය, දඹුල්ල වැනි ප්‍රදේශයන්හි පවතින මැටි මුර්ති පිළිබදව අවධානය යෙමු කර ඇත.1921දි ප්‍රථමයෙන් මැටි මුර්ති පුත්තලමෙන් සොයා ගත්අතර 1924දි අරිප්පු වලින්ද 1940 තමිබෝව ප්‍රදේශයෙන්ද 1953 මරදන්කඩුවෙන්ද, සිගිරියට ආසන්න ඉලුක්වැව ප්‍රදේශයෙන්ද මෙම මැටි මුර්ති සොයා ගෙන ඇත.නමුත් ශ්‍රි ලංකාවේ මුටි මුර්තින් පිළිබද කරන ලද පර්යේෂණ අඩු වශයෙන් පවතින අතර මෙම කලාව පිළිබද විද්වත් මතයන් සලකා බැලිමේදි පෙනි යන කරුන වන්නේ මේ සමිබන්ධව පවතින වාස්තු විද්යාත්මක දත්ත නොමැති විම මෙයට ප්රධාන හේතුව බවය.
මැටි මුර්ති වල කාලය
මේ පිළිබදව විවිධ පුරා විද්‍යාඥයින් ඵක් ඵක් මතයන් ගෙන එයි. මෙම ද්‍රව්‍යයන් ඉදිරිපත් කළ දිනයන් සදහන් වි නොමැති විම නිසා මේ කලා නිරමාණයන් වල පුරා විද්‍යඥාත්මක අධ්‍යයන්ට මෙය අවාසි සහගත ලෙස බලපා ඇත.
එනමුත් මැටි මුර්ති පිළිබදව විවිධ පුරා විදඥයන් එක්එක් මතයන් ගෙන එයි.
මැටි මුර්ති ක්රි.ව 2වන සියවසට අයත් බව පි.ඉ.පි දැරණියගල මහතා පවසන අතර ඔහු එසේ පවසන්නේ ක්රි.ව 2වන සියවසට අයත් රෝම කාසියක් තමිබෝව ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගැනිමත් සමගය.
K.H.ඡයතිලක (1983)දී මැටි දුව්‍ය සමග පැවති චාරිත්‍රයන් බුද්ධත්වයට පෙර පැවති ඒවා බව සදහන් කරයි.කාලවකවානු 02ක් යටතේ ඔහු මේ බේදිම සිදු කරනු ලබයි.
1.බුද්ධත්වයට පෙර අයත් ද්‍රවයන්
2.බුද්ධත්වය හදුන්වා දුන් කාලයට අයත් ද්‍රව්‍ය
නමුත් බණ්ඩාරනායක මහතා පවසන්නේ වියලි කලාපයේ සොයා ගත් මැටි ද්‍රව්‍යය තදින් පිලිස්සි නොමැති බැවින් පොළොන්නරු යුගයට පසු එන ඡන සංස්කෘතියකින් බිහිවු එවා බවයි.
මැටි මුර්ති පිළිබදව කරන ලද පර්යේෂණ
මෙම කලාව පිළිබදව මුලින්ම අවධානය යොමු කලේ H.M Hocart පුරාවිදඥයාය.සමිභාව්‍ය කලා කෘතීන් ගණයෙහි ලා සැලකිය නොහැකි වූ සමහර විකාර මැටි මූර්ති ඔහු හැඳින් වූයේ යක්ෂ නමිනි. Hocart විසින් මැටි මූර්ති පැවතුනු අරිප්පු ප්රදේශය අවට තවත් ස්ථානයක් සොයා ගත් අතර ජෝන් ස්ටිල් විසින් සොයා ගත් පුත්තලම හා තල්ගස් වැව ප්‍රදේශ දෙක පිළිබඳව ද ලියන ලදි.
A.M Hocart ගෙන් පසු මෙම විෂයය පිළිබඳ ව අදහස් දැක් වූයේ P.E Deraniyagala මහතාය. Ferrolithic or Early Historic Teracatta Stauary and a cist from ceylon, spolia Zeylanica 1953 නැමැති තම්බෝව ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද මැටි මූර්ති පිළිබඳ ව මේ ලිපිය පදනම් විය. සියලු පර්යේෂණයන්ට අනුව ඔහු පවසන්නේ සියලු මැටි මූර්ති පැහැදිළිවම තම්බෝව මරඩමඩුව සංස්කෘතියට අයත් බවය.
මීට අමතර ව 1957 ශ්රී ලංකාවේ වාර්ෂික පුරාවිද්‍යාත්මක සමීක්ෂණ වලින් ඉලුක් වැව ප්‍රදේශයේ මැටි මුර්ති පිළිබඳබව දක්වන ලද අතර ශ්රී ලංකාවේ තම්බෝව හා මරඩමන් මඩුව සංස්කෘතික වාර්තාවලින් දැරණියගල මහතා මෙම විෂය පිළිබඳව තව දුරටත් අදහස් දක්වනු ලැබීය.
K.H.Jayatilleke ,1983 දී තම උපාධිය සඳහා සකස් කරන ලද ලංකාවේ මැටි කර්මාන්තය යන නිබන්දනය මගින් මැටි මූර්ති විෂය සඳහා විශාල දායකත්වයක් සපයන ලදි.
මැටි මූර්ති වල තාක්ෂණය
මැටි මූර්ති නිෂ්පාදනයන් හි තාක්ෂණය පිළිබඳ සාහිත්‍ය ආදී තොරතුරුවලින් ලබා ගත හැකි තොරතුරු නොමැත.1965 දී ගොඩකුඹුර මහතා හා 1961 දී දැරණියගල මහතා මේ නිෂ්පාදන තාක්ෂණයන් පිළිබඳව පැහැදිලි විස්තරයක් දක්වා ඇති අතර K.H ජයතිලක මහතා මෙම මැටි මූර්ති නිෂ්පාදන පිළිබඳව මෙසේ දක්වා ඇත.
"මෙම ද්‍රවයන් ඝන හා වක ගැසුනු කුහර සහිතය. සිලින්ඩරාකාර හැඩය ලැබෙන තෙක් මැටිටුව නැවිමෙන් මෙම කුහර සහිත භාවය ගෙන ඇත.සිලින්ඩරාකාර හැඩය ගත් පසු මුහුණේ ස්භාවය ගෙන මැටි බෝල භාවිතා කරමින් ඇගිලි වලින් තනනු ලබයි. මැටි බෝල හිරැ ලෙස සදා වෙන වෙනම ශරිරයට සමිබන්ධ කරයි.මෙහිදි ඇස් ඇහිබැම කන් කටවල් සැදිමේදි භාවිතා කරන විකල්ප ක්‍රමයක් ලෙස හිස පටන් ගන්නා ස්ථානයේ පටු ලෙස කන පිහිටීම දැකිවිය හැක. ඇස් නිරූපනය කලේ තෙත මැටි ඇගිලි තුඩුවලින් සැකසීම තුලිනි".
මැටි මූර්තිවල වත්මන් තත්වය
ශ්රී ලංකාවේ මැටි මූර්ති පිළිබඳව බොහෝ දෙනෙකු ගැඹුරට අධ්‍යයනයක් කර නොමැති නිසා මේ පිළිබඳව බොහෝදෙනා දන්නේ අල්ප වශයෙනි.
පුරාවිද්‍යඥයන් සිදුකරන ලද සියලු පර්යේෂණ දෙස බැලීමේ දී පෙනි යන්නේ මෙය දෙවියන් හෝ අනෙක් සුපිරි ශකිතීන් වන්දනා මාන කිරීමට හෝ යොදා ගත් පූජා විධීන් හී කොටසක් බවයි. මැටි මූර්ති කලාවක් ලෙස වර්ධනය වූයේ අනුරාධපුර යුගයේ වන අතර විදේශීය ආක්‍රමනයන් නිසා මිනිසුන්ට මෙම පුජාවල අවශ්‍යතාවය තදින් දැනෙන්නට ඇත. නමුත් අද වන විට මෙම වටිනා මූර්තීන්හි පර්යේෂණයන් මෙන්ම රැක ගැනීමට දරන වෙහෙසක් ද දක්නට නොමැත. වර්තමානය තුල පවත්නා නවීන තාක්ෂණය උපයෝගී කර ගනිමින් ද මේ ප්රදේශවල මිනිසුන් තුළ පවත්නා විවිධ විශ්වාසයන් සුව කිරිම් ගවේශනය කිරීමෙන් ද යට ගියා වූ මැටි මුර්ති සංස්කෘතින් ඉදිරියට ගෙන යා යුතුය.
පින්තුර
මිනිස් හිස හා උඩුකය සහිත මැටි මුර්ති
Icthyphallic වර්ගයේ මැටි මූර්ති
A catalogue of some selected terracotta objects from Manavava ,B.D NANDADEVA
ආශ්රිත ග්‍රන්ථ
Deraniyagala ,P.E.D ,1953. Ferrolithic or Early Historic Terracotta statuary and a cist from ceylon.
Mantunga Anura ,The Maradanmaduva Tubbova" culture terracottas
Nandadeva BD The IIukvava terracotta figurines
Nandadva B.D ,A Catalogue of some of the terracottas objects at Manavava. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: මෝටර් බයිසිකල් [/INST]
කතාව
රංගනට වයස අවුරුදු 26 කි. ඔහුගේ එකම බලාපොරොත්තුව ගායකයකු වීමයි. දෙවැන්න මෝටර් සයිකලයක් මිළයට ගැනීමයි. ඔහු ජීවත් වනුයේ අම්මා සමඟය. අම්මා සුළු වෙළඳාමකින් ජීවත් වෙයි. රංගන ජීවත් වනුයේ සමාජ ශාලාවක ගිටාර් වාදනය කරමිනි. අම්මා උපයන සුළු මුදල ඔවුනගේ ජීවිකාව යන්තම් ගැට ගසා ගන්නට ප්‍රමාණවත්ය. අලුත් මෝටර් බයිසිකලයක නැඟී සිය පෙම්වතිය සමඟ ගමන් බිමන් යාම ඔහුගේ එකම සිහිනයයි. ඔහුගේ සංගීත කණ්ඩායම අසල්වැසියන්ට මහත් කරදරයකි. එහි පුහුණුව සිදු වනුයේ බාධා මධ්‍යයේය.
මෝටර් බයිසිකලයක් පිළිබඳ සිහිනය සැබෑ කර ගැනීමට රංගන සිය මවගේ රන්මාලය උකස් කිරිමට ඇයට පෙරැත්ත කරයි. අම්මා අකමැත්තෙන් වුවද ඒ සඳහා කැමැත්ත පළ කරන්නේ සිය පුතාගේ සිතැඟි ඉටුකර ගැනීම සඳහාය. මෝටර් බයිසිකලය නගරයේ ව්යාජ ලෙස මෝටර් සයිකල් අලෙවි කරන ස්ථානයකින් ගත් එකක් වීම ඔහුගේ ජීවිතය වඩාත් අවුලකට පත් කිරීමට හේතු වනු ඇතැයි ඔහු අපේක්ෂා නොකළේය. ඔහු සිය පෙම්වතිය සමඟ මෙම සයිකලයේ නැඟී සැරි සරන්නට පටන් ගනී.
රංගනය
දසුන් පතිරණ - රංගන
සමනලී ෆොන්සේකා - ටානියා
වීණා ජයකොඩි - රංගනගේ මව
මහේන්ද්‍ර පෙරේරා - මංජු
කුමාර තිරිමාදුර - ත්‍රිරෝද රථ රියදුරා
කළණ ගුණසේකර - ජිම්මා
නෙතලි නානායක්කාර - භට්ටාගේ මව
නිෂ්පාදනය
කලා අධ්යක්ෂණය – රංගන සේනානායක
ශබ්ද පරිපාලනය – අරුණ ප්‍රියන්ත කළුආරච්චි
වේෂ නිරූපණය – ප්‍රියන්ත එස්. වන්නිනායක
සහය අධ්යක්ෂණය – දමින්ද ඩී. මඩවල
නිෂ්පාදන කළමනාකරණය – දිපාල් ගුණරත්න </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සයිෆ් අලී ඛාන් [/INST] සයිෆ් අලී ඛාන් (උපත 1970 අගෝස්තු 16) ඉන්දීය සිනමා රංගන ශිල්පියෙකු සහ නිෂ්පාදකයා වේ. Khan has established himself as one of the most popular actors of Indian cinema.
මූලාශ්‍ර
සිනමාව
ඉන්දියානු සිනමාව
ඉන්දියාව </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්රී ලංකාවේ සර්ප නාමාවලිය [/INST]
ඇක්‍රොකොඩිඩේ කුලය (බොනපාට්, 1831)
ඉලැපිඩේ කුලය (Boie, 1827)
කොලුබ්‍රිඩේ කුලය (Oppel, 1811)
ටිප්ලොපිඩේ කුලය (Merrem, 1820)
නෙට්‍රිසිඩේ කුලය (Bonaparte, 1838)
පයිතොනිඩේ කුලය (Fitzinger, 1826)
යුරෝපෙල්ටිඩේ කුලය (Műller, 1832)
වයිපඩේ කුලය (Boie, 1827)
සිලින්ඩ්‍රොෆිඩේ කුලය (Fitzinger, 1843)
හොමලොප්සිඩේ කුලය (Bonaparte, 1845)
බොයිඩේ කුලය (ග්‍රේ, 1825)
මූලාශ්‍ර </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ඉක්වදෝරය [/INST] නිල වශයෙන් රෙපුබ්ලිකා ඩෙල් ඉක්වදෝර් යනුවෙන් හැඳින්වෙන ජනරජය ( ) දකුණු ඇමරිකාව තුළ පිහිටි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයකි. මෙහි මායිම් වන්නේ උතුරින් කොලොම්බියාව, නැගෙනහිරින් හා දකුණට පේරු රාජ්‍යය, බටහිරට ශාන්තිකර සාගරයයි. එය දකුණු ඇමරිකාව තුළ චිලී ද ඇතුළත්ව බ්‍රසීලයට මායිම් නොපිහිටන එකම රටයි. මෙහි පැසිෆික් ප්‍රදේශයේ ගැලපගෝස් දූපත් (කි.මී. 1000, සැතපුම් 620) ප්රධාන බිමෙහි බටහිරට වන්නට ඇත. ඉක්වදෝර් නම සෑදී ඇත්තේ එය නිරක්ෂය මැදට වන්නට පිහිටි බිම් ප්‍රමාණය වර්ග කි.මී. 256,370 (වර්ග සැතැප්ම 98,990) රටකි. අගනුවර වන්නේ ක්විටෝය. එය 1970 වර්ෂයේ යුනෙස්කෝව විසින් ලතින් ඇමරිකාව තුළ සුරක්ෂිතව හා නොවෙනස්ව පවතින පෞරාණික ප්‍රදේශයක් ලෙස හා ලෝක උරුමයක් ලෙසට නම් කරනු ලැබ ඇත. රටෙහි විශාලම නගරය වන්නේ ගවයාකුල්ය. ඓතිහාසික කේන්ද්‍රයක් වන න්වෙන්කා, රටෙහි පවතින තුන්වැනි තැනට විශාලම නගරයයි. 1999 ලෝක උරුමයක් ලෙස ඇමරිකාව තුළ පවතින ස්පාඤ්ඤ ජනපදයක් ලෙස මෙම නගරය නම් කර ඇත. ඉක්වදෝරය එහි ප්‍රමාණයට හා සසඳා බලන කල විවිධ සතුන් හා ආවේණික ශාක වර්ග (ගැලපගෝස් දූපත් වල සිටිනා)සහිත වාස භූමියකි. මෙහි ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් පවතී. සෝබාදහමේ නීති හා ජෛව විවිධත්වයට අදාල නීති පද්ධතියන්, නීතියෙන් පිළිගත් (2008 වැනි ව්‍යවස්ථාව) ලෝකයේ එකම රට ඉක්වදෝරයයි.
මූලාශ්‍ර
දකුණු ඇමෙරිකානු රටවල් </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: අවකල ජ්යාමිතිය [/INST] අවකල සමීකරණ අවකල සමීකරණය යනු , ශ්‍රිතයේ අගයන් හා එහි විවිධ ගණවල ව්‍යුත්පන්න සම්බන්ධ කරන , විචල්‍ය එකක් හෝ කිහිපයකින් යුක්ත නොදන්නා ශ්‍රිතයක් සඳහා වු ගණිතමය සමීකරණයකි. අවකල සමීකරණ , ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ , භෞතික විද්‍යාවේ , ආර්ථික විද්‍යාවේ හා තවත් ක්ෂේත්‍ර තුළ ප්රමුඛ ස්ථානයක් හිමි කරගනී. අවකල සමීකරණ විද්‍යා හා තාක්ෂණයේ විවිධ ක්ෂේත්‍රවල ඉදිරිපත් වේ. ඒ නිර්නායක සම්බන්ධතාවයකින් , සමහරක් නිරතුරු වෙනස්වන රාශි (ශ්‍රිත මගින් ආදර්ශිත) හා ඒවායේ දන්නා හෝ උපකල්පිත වෙනස්වීම් සීඝ්‍රතා (ව්‍යුත්පන්න ලෙස ප්‍රකාශිත) අඩංගු වන අවස්ථාහිදීය. මෙය වස්තුවක් චලනය කාලය විචලනය වන විට එහි පිහිටීම හා ප්‍රවේගය විස්තර කරන සම්භාව්‍ය යාන්ත්‍ර විද්යාව මගින් හොඳින් පැහැදිලි වේ. නිව්ටන්ගේ නියම මගින් පිහිටීම , ප්‍රවේගය, ත්වරණය හා වස්තුව මත ක්‍රියා කරන විවිධ බල එකිනෙක සම්බන්ධ කිරීමට හා වස්තුවේ නොදන්නා පිහිටීමකට මෙම සම්බන්ධය අවකල සමීකරණයක් කාලයේ ශ්‍රිතයක් ලෙස ප්රකාශ කිරීම ඉඩ සකසා දේ. බොහෝ අවස්ථාහි දී, චලිත නියමය ලබා දෙමින් මෙකී අවකල සමීකරණ පැහැදිලිව විසඳිය හැක. අවකල සමීකරණ , විවිධ දෘෂ්ටිකෝණවලින් ගණිතමය වශයෙන් අධ්‍යයනය කරන අතර ඒවායේ විසදුම් ද බොහෝය. සරලතම අවකල සමීකරණ පමණක් ප්‍රකාශිත සූත්‍ර මගින් ලබා දෙන විසදුම්වලින් යුක්තය. දෙනු ලබන අවකල සමීකරණයක විසදුම්වල බොහෝ ගුණ , නියම ස්වරූපය නොසොයාම නිශ්චය කිරීමට හැකිය. විසදුමක් සඳහා සර්ව සාධාරණ සූත්‍රයක් නොමැති නම් , විසදුමක් පරිගණක භාවිතයෙන් සංඛ්‍යාත්මකව ආසන්න කිරීමක් සිදුකල හැක. ගතිකමය පද්ධති පිළිබඳ නියමය , විසදුම් නිර්ණයට බොහෝ සංඛ්‍යාත්මක ක්‍රම දියුණු කරන අතරතුර අවකල, සමීකරණ මගින් විස්තර කරන පද්ධතිවල ගුණාත්මක විශ්ලේෂණය වැදගත්කම අවධාරණය කරයි. සාමාන්‍ය අවකල සමීකරණ ගණිතයේ දී එක් ස්වායත්ත විචල්‍යයක සහ ඊට සාපේක්ෂව එහි ව්‍යුත්පන්නයක සම්බන්ධය ඇතුළත් ශ්‍රිත සාමාන්‍ය අවකල සමීකරණයකට අයත් වේ.
සරල උදාහරණයක් ලෙස m ස්කන්ධයක් ඇති අංශුවක චලිතය සඳහා නිව්ටන්ගේ චලිතය පිළිබඳ දෙවැනි නියමයෙන් ලැබෙන අවකල සමීකරණය සලකන්න. පොදුවේ F බලය t මොහොතේ අංශුවේ පිහිටීම x(t) මත රඳා පවතින අතර එබැවින් F(x(t)) අංකනය මඟින් පැහැදිලි වන පරිදි x(t) නොදන්නා ශ්‍රිතය අවකල සමීකරණයේ දෙපසම දැකිය හැකිය. සාමාන්‍ය අවකල සමීකරණ, ආංශික ව්‍යුත්පන්න ඇතුළත් ස්වායත්ත විචල්‍ය කිහිපයක් සහිත ආංශික අවකල සමීකරණවලින් වෙන් කර හඳුනාගත යුතුය. ජ්යාමිතිය, යාන්ත්‍ර විද්යාව, තාරකා විද්යාව සහ පහත ආදර්ශනය ආදී විවිධ ක්ෂේත්‍ර ආශ්‍රිතව සාමාන්‍ය අවකල සමීකරණ ලැබීම සිදුවේ. නිව්ටන්, ලිබ්නිස්, බර්නූලි පවුල, රිකාටි ක්ලෙයරට්, ඩී. ඇලම්බර්ට් සහ ඉයුලර් ආදී බොහොමයක් සුප්‍රසිද්ධ ගණිතඥයන් අවකල සමීකරණ අධ්‍යයනය කර ඇති අතර අවකලන ක්ෂේත්රය සඳහා දායකත්වය ද සපයා ඇත. සාමාන්‍ය අවකල සමීකරණවල විසඳුම් පිළිබඳ දැඩි පර්යේෂණ සිදු කර ඇත. සමීකරණය ඒකජ වේ නම් එය විෂ්ලේෂණ ක්‍රම මඟින් විසඳිය හැක. නමුත් අවාසනාවක් ලෙස බොහෝ පොළඹවන සුළු අවකල සමීකරණ ඒකජ නොවන අතර කිහිපයක් හැරුණු විට අනෙක්වා සම්පූර්ණයෙන්ම විසඳිය නොහැකිය. පරිගණක සන්නිකර්ෂණ ඇසුරින් මේවා සඳහා සන්නිකර්ෂිත විසඳුම් ලබා ගැනේ. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වාදී ස්වරය [/INST] වාදී ස්වරය, හින්දුස්ථානී සංගීතය සහ කර්ණාඨක සංගීතය ද්විත්වය තුළ ම, රාගයක ප්රබල ස්වරය යි. "Vadi is the most sonant or most important note of a Raga." It does not refer to the most played note but it rather refers to a note of special significance.
It is usually the swara which is repeated the greatest number of times, and often it is the swara on which the singer can pause for a significant time.
වාදී ස්වරය, along with the සංවාදී ස්වරය swara of a raga, usually brings out the uniqueness of the raga and its bhava (mood) and rasa (emotion).
මූලාශ්‍ර
හින්දුස්ථානි සංගීතය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: රාජ්ය. සමය සහ අභාවය [/INST] රාජ්යක සමය සහ අභාවය
මේ අතර විජයගේ අමාත්යමවරු තම නායකයාට සුදුසු බිරිඳක් සෙවීම ආරම්භ කළහ. ඔවුනට එවැනි කාන්තාවක් හමු වන්නේ පඬු රටෙනි. ඒ දකුණු ඉන්දියාවේ මදුරෙයි නගරයේ පඬි රජුගේ දියණියයි. පඬි රජු තම දියණිය ශ්රීඒ ලංකාවට එවීමට කටයුතු කළා පමණක් නොව "තම දියණියක් ශ්රීඬ ලංකාවට යැවීමට කැමැත්තෙන් සිටින අය ඉන්නේ නම් ඔවුන්ගේ දියණියට ඇඳුම් සපයා ඒවා ඔවුන්ගේ දොරකඩ තැබිය යුතුය. එවිට එම සළකුණෙන් අප ඒවා ලබා ගන්නවා ඇත" යනුවෙන් නියෝගයක්ද කළේය. මෙහිදී විජයගේ පිරිසේ සෑම කෙනෙකුටම බිරිඳක් ලැබුණේය. (ඔවුන්ගේ පළමු බිරින්දෑවරු ඔවුන්ගේ මුහුදු ගමනේදී ඔවුන්ගෙන් වෙන් වූහ. පුරාණ කථාවලට අනුව එකී බිරින්දෑවරු මාලදිවයිනට යැවෙන්නට ඇත.
අමාත්යෙවරු ඔවුන්ගේම නමින් තම්බපන්නිය අවට නගර ආරම්භ කිරීමට තරම් නිර්භය වූ බව පෙනේ. උජ්ජෙනි, උරුවෙල, උපතිස්සගම, විජිත සහ අනුරාධගාම යනාදී වශයෙනි. මෙයින් අනුරාධගාම ඉතා හොඳ ආරම්භයක් වූයේය. එය ඉන් පසු අවුරුදු දහසක පමණ කාලයක් රජරට අගනුවර විය.
පඬි රටේ කුමරිය මෙහි ළඟා වූ පසු ඇමතිවරු විශාල උත්සවයක් සංවිධානය කොට විජය අභිෂේක කරවූහ. අභ්යමන්තර වශයෙන් වෙනස් පුද්ගලයෙකු වීමට විජයගේ විවාහය සහ වයස බලපාන්නට ඇත. ඉන් පසු ගත වූ අවුරුදු තිස් අටක කාලය ඔහු දැහැමිව සහ සාමකාමී පාලනයක් ගෙන ගියේය.
පඬි රටෙන් පැමිණි කාන්තාවන් දකුණු මදුරෙයි නගරය මුල් කොට පැමිණි බව මහාවංශය සඳහන් කරයි. බොහෝ සිංහල විද්වතුන් එම ප්රුදේශය වර්තමාන තමිල්නාඩුවේ මදුරෙයි ලෙස අර්ථකතනය කරති. උතුරු මධුර යනු උත්තර ප්රදදේශයේ මථුර නගරයයි. කෙසේ වෙතත් දමිළ ඉතිහාසයේ මදුරෙයි යනුවෙන් සඳහන් වන නගර එකකට වැඩි ගණනක් තිබී ඇත. දෙමළ සාහිත්යි තොරතුරුවල සඳහන් වන්නේ සංගම් යුගයේ කාව්යත සංග්රභහවල පිටපත් සංසන්දනය කර බැලීමට විද්වතුන් පිරිස තුන්වරක් රැස් වූ බවයි. මෙයින් අන්තිම එක පවත්වන ලද්දේ මධුරෙයි හිදීය. දෙවැන්න කපටපුරම් නගරයේ පැවැත්විණ. එහෙත් පළමු වැන්න පවත්වන ලද්දේ තෙන් මදුරෙයි නොහොත් සිංහලට පරිවර්තනය කළහොත් දකුණු මදුරෙයිහිදීය. මෙම (තෙන් මදුරෙයි නොහොත්) දකුණු මදුරෙයි නම් ස්ථානය වර්තමාන කොර්කායි අසළ තමිල්නාඩුවේ ගිණිකොන දිග වෙරළේ පිහිටි සැබෑ නගරයක් වූ බව ඉතිහාසඥයෝ විස්තර කරති. එය විජය විසින් ලංකාවේ ගොඩනංවන ලද 'තම්බපණ්නි' නම් ජනාවාසයට ඉතා කිට්ටු ස්ථානයක්ව තිබෙන්නට ඇත. තෙන්මදුරෙයි නම් ස්ථානය මහාවංශයේ දැක්වෙන දක්ඛිණ මධුරා නම් ස්ථානය හා සම කරන්නේනම් පළමු සංගම් පැවැත්වූ තැන මිථ්යා ස්ථානයක් නොව සැබෑ ඓතිහාසික නගරයක් ලෙසින් අපට පිළිගැනීමට සාක්ෂි තිබේ.
විජයගේ අභාවය වටා බැඳුණු සිද්ධීන් ගැන බලන විට එම කාලය තුළ රජයේ ස්වභාවය පිළිබඳව ගැඹුරු දර්ශනයක් නැතහොත් අඩු ගණනේ එහි ආදර්ශයක් පිළිබඳව අදහසක් ඇතිකර ගැනීමට පිළිවන. කලින් දැක තිබෙන කරුණුවලට අනුව විජයට බිරිඳක් සෙවීමේදී සහ නගර නිර්මාණය කිරීමේ කාර්යයන්හිදී මූලික කරුණු ඉටුකර ඇත්තේ අමාත්යරවරු විසිනි. ඔවුනට ඒ සඳහා නිදහසක් සහ බලයක් තිබුණු බව පෙනී යයි. මීට සමගාමීව විජය මිය ගිය අවස්ථාවේදී විජය විසින් තෝරන ලද අනුප්රාහප්තිකයා වූ සුමිත්ත, සිංහපුර සිට පැමිණෙනතෙක් අමාත්යිවරු උපතිස්ස ගම සිට අවුරුද්දක් පාලන කටයුතු පවත්වාගෙන ගොස් ඇත. එසේ වුවද සුමිත්ත මෙහි නොපැමිණි අතර ඒ වෙනුවට ඔහුගේ පුතා වූ පඬුවස් දෙව් පැමිණ විජයගේ පරම්පරාව දිගටම පවත්වා ගෙනයාම තහවුරු කරමින් රටේ පාලනය ගෙන ගියේය.
http://en.wikipedia.org/wiki/Vijaya#Reign_and_death </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ග්ලොටෝලොග් [/INST] ග්ලොටෝලොග් යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ලොව අප්රකට භාෂා පිළිබඳ වූ ග්‍රන්ථාවලික දත්ත සමුදායකි. මෙය සංවර්ධනය සහ පවත්වා ගෙන යනු ලබන්නේ ජර්මනියේ ලෙයිප්සිග් හි පරිණාමික මානව විද්යාව සඳහා වූ මැක්ස් ප්ලාන්ක් ආයතනය විසිනි (2015 සහ 2020 අතර ජර්මනියේ ජෙනා හි මානව ඉතිහාස විද්යාව සඳහා වූ මැක්ස් ප්ලාන්ක් ආයතනය). මෙහි ප්රධාන භාරකරුවන් අතරට හැරල්ඩ් හැමාර්ස්ට්‍රොම් සහ මාර්ටින් හැස්පල්මැත් අයත් වේ.
සටහන්
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
Linguistics websites
Glottolog
Bibliographic databases and indexes
Linguistics databases
Cross-Linguistic Linked Data </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: චේහ්රා (රූපවාහිනී කතාමාලාව) [/INST] චේහ්රා යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ ඉන්දියානු රූපවාහිනී අවිනිශ්චිත නාට්‍ය කතාමාලාවකි. මෙය 2009දී විකාශය වූයේ ස්ටාර් ප්ලස් නාළිකාව ඔස්සේ ය. මෙම රූපවාහිනී කතාමාලාව නිෂ්පාදනය කරන ලද්දේ බියොන්ඩ් ඩ්‍රීමිස් ප්‍රොඩක්ෂන්ස් ආයතනයේ යෂ් පට්නායික් විසිනි. මෙම රූපවාහිනී කතාමාලාවේ ප්රධාන චරිත නිරූපණය කරනු ලබන්නේ රිතු දුදානි සහ මෝහිත් රයිනා යන නළු නිළියන් විසිනි. එහි දී රිතු දුදානි විසින් බන්දිනී නැමැති ආබාධිත යුවතියකගේ චරිතය නිරූපණය කරනු ලබන අතර, මෝහිත් රයිනා විසින් ගාර්ව් නැමැති ධනවත් යොවුන් ව්‍යාපාරිකයාගේ චරිතය නිරූපණය කරනු ලබයි. මෙම රූපවාහිනී කතාමාලාව විකාශය ආරම්භ වූයේ 2009 මාර්තු 16 දින ය. කථාංග 80කින් යුත් මෙම කතාමාලාව 2009 ජූලි 3 දින විකාශය අවසන් විය. මෙම කතාමාලාව මිනිත්තු 24 කථාංගවලින් සමන්විත විය.
මෙහි කථා පුවත රචනා කරන ලද්දේ මාම්තා පට්නායික්, තුහිනා සිංහා, අකාශාදිත්‍ය ලාමා සහ ෂාරද් ත්‍රීපති යන රචකයින් විසිනි. මෙම රූපවාහිනී කතාමාලාව අධ්යක්ෂණය කරන ලද්දේ රෝහිත් ද්විවේදි සහ මාම්තා පට්නායික් යන අය විසිනි. මෙහි තේමා සංගීත නිර්මාණය සිදුකරන ලද්දේ සුනිල් කෞෂික් විසිනි. මෙම කතාමාලාවේ සංස්කරණ කටයුතු සිදු කරන ලද්දේ ධර්මේෂ් පටෙල් සහ බසන්ත් කුමාර් සංස්කරණ ශිල්පීන් විසිනි.
කථාපුවත
මෙම කථාව ගලා යන්නේ ජීව ගුණයෙන් පිරිපුන්, සිය රෝද පුටුවෙහි සිට ලෝකය ගවේෂණයට උනන්දුවක් දක්වන බන්දිනී නැමැති තරුණ යුවතියක් වටා ය. චේහ්රා කතාමාලාව ඔස්සේ බන්දිනීගේ දිවිය, ඇගේ නොමියෙන ආත්මය සහ විවාහයෙන් පසුව ඇයට මුහුණ දෙන්නට සිදුවන අත්දැකීම් ආදිය නිරූපණය කෙරේ. විසි හතරවන වියේ පසු වන බන්දිනී සිනහ උපදවන, ජීව ගුණයෙන් පිරිපුන් සහ පරිසරයට ඇළුම් කරන තරුණියකි. හදිසි අනතුරක් හේතුවෙන් ආබාධිතභාවයට පත්වුවත්, ඇය මෙම ආබාධිතභාවයට ඇයව පහතට ඇද දැමීමට ඉඩ නොදෙන්නී ය. ඇය ඒ පිළිබඳ අන්‍යන්ගේ අනුකම්පාව සහ කනගාටුව ලබා ගැනීමට ප්‍රිය නොකරන්නී ය. ඇගේ දිවිය උඩු යටිකුරු වන්නේ ඇවට තරුණ, ජේත්තුකාර, ධනවත් සහ කඩවසම් ව්‍යාපාරිකයකු වන ගාර්ව් හමුවීමත් සමගයි. බන්දිනී අතිශයින් විස්මයට පත්වන්නේ ඇය මෙතරම් ප්‍රිය කරන තරුණයා ඇයට විවාහ යෝජනාවක් රැගෙන ඒමත් සමගයි. ඇතැමුන් සිතන්නේ එය සැබැවින්ම ඇගේ වාසනාව බවයි. තවත් සමහරුන් පවසන්නේ එය ඇගේ යහපත් කර්මයක් පලදීමක් බවයි. නමුත් එහි ඇතුළතින් බාහිරින් පෙනෙන දෙයට වඩා වැඩි යමක් ඇති බව පෙනේ.
චරිත නිරූපණය
රිතු දුදානි, බන්දිනී ලෙස (ප්රධාන කාන්තා චරිතය)
මෝහිත් රයිනා, ගාර්ව් ලෙස; තරුණ, කඩවසම් ව්‍යාපාරිකයකු වන මොහු බන්දිනීගේ සැමියායි.
? ෆැක්ස් බුවා ලෙස; බන්දිනීගේ නැන්දණියයි. ඝෝෂාකාරි, හාස්‍යජනක තැනැත්තියක වැන මැයි සෑම අර්බුදකාරී අවස්ථාවකම යතාර්ථවාදී ය.
ගීතු බාවා, සුජාතා ලෙස; බන්දිනීගේ නැගණියයි.
රාජන් භිසේ, ශෂිකාන්ත් ලෙස; බන්දිනීගේ පියායි.
නරේන්ද්‍ර ජා, කරන් ලෙස; ගාර්ව්ගේ වැඩිමහල් සොයුරා වන මොහු ඉන්දියාවේ විශිෂ්ටම ප්ලාස්ටික් ශල්‍ය වෛද්‍යවරයායි.
නිෂිගන්දා වාද්, නිර්මලා ලෙස; ගාර්ව්ගේ මව
සුනිල් ෂින්දේ, කිෂාන් ලෙස; මානසිකව ව්‍යාකූල තැනැත්තෙකි.
රේණු චාහල්, සිතාරා ලෙස; සේවිකාවකි.
වෛශාලි නසරෙත්, කරන්ගේ භාර්යාව ලෙස
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
චේහ්රා නිල වෙබ්අඩවිය
ස්ටාර් ප්ලස් රූපවාහිනී කතාමාලා
ඉන්දියානු නාට්‍ය රූපවාහිනී කතාමාලා
2009 ඉන්දියානු රූපවාහිනී කතාමාලා ඇරඹීම්
2009 ඉන්දියානු රූපවාහිනී කතාමාලා අවසන් වීම්
රූපවාහිනී කතාමාලා </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 2021 ඊශ්‍රායෙල–පලස්තීන ගැටුම [/INST] 2021 මැයි මාසයේ දී ඊශ්‍රායෙල–පලස්තීන ගැටුමෙහි නැවත ඇවිලීමක් සිදුවිය.
ආශ්රිත ලිපි
ඊශ්‍රායෙල–පලස්තීන ගැටුම
2018–2019 Gaza border protests
List of battles in the 21st century
List of modern conflicts in the Middle East
List of ongoing armed conflicts
මූලාශ්‍ර
භාහිර සබැඳි
Israel-Gaza violence: The conflict explained. BBC News Online
2021 airstrikes
2021 in Israel
2021 in the Gaza Strip
2021 in the State of Palestine
2021 protests
2021 riots
2020s in Jerusalem
2021
Attacks on buildings and structures in 2021
Attacks on buildings and structures in Asia
Attacks on mosques in Asia
Conflicts in 2021
Ethnic riots
2021
2021
2021
May 2021 events in Asia
Ongoing protests
2021 Palestine crisis
2021
2021 Palestine crisis
2021
2021
2021 </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: එක්සත් ජාතින්ගේ මෙහෙවර [/INST] මානව ඉතිහාසහයේ වඩාත්ම විනාශකාරි යුද්ධය වු දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය පදනම් කරගෙන එක්සත් ජාතීන්බිහිවුයේ සියලු දෙනා සඳහා වඩා යහපත් ලෝකයක් ගොඩ නැගිමටයි අන්තර් ජාතික සාමය හා ආරක්ෂාව තහවුරු කිරිමේ සිට මිනිස් වර්ගයා මුහුණ දෙන දරිද්‍රතාව පරිසරික විනාශය ජල අර්බුදය ඒඩ්ස් ත්‍රස්තවාදය හා අපරාධ වැනි සියලු දෙනාට පොදු අභියෝග ජය ගැනිමේ අභිලාෂාය මෙහි අරමුණු අතර වේ . එබැවින් සෑම මනුෂ්‍යයකුගේම දෛනික ජිවිතය හා එක්සත් ජාතීන් අතර කිසියම් හෝ සබඳතාවක් තිබෙන තරමට එය අද අපට අත්‍යාවශ්‍ය සංවිධානහක් බවට පත්ව තිබේ.
එක්සත් ජාතීන් යනු
එක්සත් ජාතීන් ලෝක සාමය හා සමාජ ප්‍රගතිය උදෙසා ස්වේඡාවෙන් එක් වි සිටින්නා වු ස්වාධින රටවල අනන්‍ය සම සංවිධානයකි සාමාජික රටවල් 51ක් සහිතව 1945 ඔක්තෝම්බර් 24වන දා එය නිල වශයෙන් ආරම්භ විය අද එහි සමාජිකත්වය රටවල් 193කි.[[රූපය:]MAP.png]
එක්සත් ජාතීන් ආරම්භ වුයේ
දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අමිහිරි සිදුවිම් එක්සත් ජාතීන් බිහි කිරිමට හේතු සාධක විය එහිදි දශලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනයා මිය ගියහ තවත් දශලක්ෂ සංඛ්‍යාත පිරිස් අවතැන් වුහ ලෝක නායකයෝ සාමය උදා කිරිමට හා අනාගත යුද්ධ වැලැක්විමට නම් සියලු ජාතීන් ලෝක සංවිධානයක් මඟින් එකට වැඩ කිරිමෙන් හැකි බව තේරුම් ගත්හ එහි ප්‍රතිඵලය වුයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයයි.
එක්සත් ජාතීන් ක්රියාත්මක වන්නේ
මෙයට ක්රියාත්මක විමට මඟ පෙන්වන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥාප්තියයි. එය සාමාජික රටවල අයිතිවාසිකම් යුතුකම් හා ඔවුන් විසින් නියම කරගෙන ඇති අරමුණු සපුරා ගැනිම පිණිස කළ යුත්තේ කුමක්දැයි පැහැදිලි කරන රිති මාලාවකි. කිසියම් ජාතීයක් එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකත්වය ලැබු විට ප්‍රඥාප්තියට අඳාල අරමුණු හා නිති පිළිගනි.
ව්‍යුහය
එක්සත් ජාතින්ගේ ක්‍රියාකාරකම් ලෝව පුරා පැතිර පවතින අතර ඒවා සිදු කෙරෙන ප්රධාන ආයතන හයක් පවති .
1. මහා මණ්ඩලය
2. ආරක්ෂක මණ්ඩලය
3. භාරකාරත්ව මණ්ඩලය
4. අන්තර් ජාතික අධිකරණය
5. ආර්ථික හා සමාජ මණ්ඩලය
6. ලේකම් කාර්යාලය
එක්සත් ජාතීන්ගේ මෙහෙවර
වඩා යහපත් වඩා සුරක්ෂිත හා වඩා සාධාරණ ලෝකයක් ගොඩ නැඟිම ආරම්භයේ සිටම එන්සත් ජාතීන්ගේ අරමුණ විය මේ අරමුණ ඉටු කරගැනිම සඳහා එක්සත් ජාතීන් හා ඊට අයත් සංවිධාන 1945 සිට මේ දක්වා ඉටු කළ මෙහෙවර.
සාමය හා ආරක්ෂාව පවත්වා ගැනිම
සාම සාධක හමුදා සහ නිරික්ෂණ දුත මෙහෙවර 56ක් ස්ථාපනය කිරිමෙන් සාකච්ඡා මෙහෙවර ඉදිරියට ගෙනයාමට අවශ්‍ය සන්සුන් පරිසරය නිර්මාණය කිරිමටත් දශ ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනයාගේ ජිවිත බේරා ගැනිමට එක්සත් ජාතින් සමත් විය.
සාම සාධනය
එක්සත් ජාතීන් මේ දක්වා කලාපිය ගැටුම් විශාල ප්රමාණයක් සමථයකට පත් කර තිබේ. ඉරාන -ඉරාක යුද්ධය අවසන් කිරිම ඇෆ්ඝනිස්ථානයන් සෝවියට්හමුදා ඉවත් කිරිම. එල්-සැල්වදෝර්හි සහ ගුවාතමාලාහි සිවිල් යුද්ධ නිමා කිරිම .නැගෙනහිර තිමෝරයට ස්වාධීනත්වය උදා කිරිම. මෑත කාලීන ජයග්‍රහණ අතර වේ .
යටත් විජිතවලට නිදහස
1945 දි මිලියන 750 කට අධික ජනයා යටත්විජිතවල හෝ පරාධීන භූමි ප්රදේශවල ජිවත් වුහ එබඳු ජාතින් 80 කට වැඩිගණනක් ස්වාධීනත්වය දිනා එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකයන් බවට පත්ව සිටි.
ප්රජාතන්ත්රවාදය ප්‍රවර්ධනය
අද ලෝකයේ ආණ්ඩුවලින් 60%ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි ලෙස තෝරා පත් කර ගනු ලැබේ .1986 දි එය 40% ක් පමණි නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණ පැවැත්විම පිණිස එක්සත් ජාතීන් රටවල් 50කට පමණ සහාය වි ඇත.
සංවර්ධනය සක්ෂාත් කර ගැනිම
එක්සත් ජාතීන්ගේ ක්‍රමය විසින් සංවර්ධනය වන රටවලට වාර්ෂිකව සැපයෙන ණය හා ප්‍රදාන අගය ඩොලර් බිලියන 10 ඉක්මවයි .එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන සාමාජික රටවල සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ සෙසු ආයතන සමඟ සහයෝගයෙන් 5000කට වැඩි ව්‍යාපෘතිවලට ආධාර කරයි.
මානව හිමිකම් ප්‍රවර්ධනය
සැම මනුෂ්‍යයකුටම තිබිය යුතු අයිතිවාසිකම් කවරේදැයි සඳහන් විශ්ව මානව හිමිකම් ප්‍රකාශනය1948 දෙසැම්බර් 10 සම්මත කරන ලදි අද එක්සත් ජාතීන් මානව හිමිකම් ප්‍රවර්ධනයට ආණ්ඩුවලට බලපැම් කරයි.
පරිසර සංරක්ෂණය
එක්සත් ජාතීන් ගෝලිය පරිසර සංරක්ෂණ වැඩසටහන හැඩ ගැස්විමේහිලා විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කර තිබේ .
1992- මිහිකත සමුළුව
ඕසෝන් ස්ථරය රැක ගැනිමේ මොන්ට්‍රියල් සම්මුතිය ඒ අතර වේ.
අන්තර් ජාතික නිති සම්පාදනය
මානව හිමිකම් සම්මුතියේ සිට අභ්‍යාවකාශ පරිහරණය පිළිබඳ ගිවිසුම් දක්වා පුළුල් පරාසයක පැතිරෙන අන්තර් ජාතික ගිවිසුම් 400 කට වැඩි ප්රමාණයක් ඔවුන්ගේ මෙහෙය විමෙන් සම්පාදනය කර තිබේ.
දකුණු අප්‍රිකාවේ වර්ණභේද වාදය අවසන් කිරිම
මිට අමතරව ඒක්සත් ජාතින්ගේ මෙහෙවර පිළිබඳව කෙටියෙන්
ගැටුම්වලට ගොදුරුවුවන්ට සහන සැලසිම
ස්ත්‍රි අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය
වසුරිය තුරන් කිරිම
විශ්ව ප්‍රතිසංස්කරණය
සංවර්ධනය වන රටවල ආයෝජන ප්‍රවර්ධනය
ස්වභාවික විපත්වල හානි අඩු කිරිම
විපතටපත් අයට ආධාර
බිම් බෝම්බ ඉවත් කිරිම
ජනගහන සැලසුම
මත්ද්‍රව්‍ය විරෝධී සටන
ආර්ථික ප්‍රතිසංසකරණ දිරි ගැන්විම
කම්කරු අයිතින් ප්‍රවර්ධනය
ලෝක සාගර පරිහරණයේ ස්ථාවර බවක් හා විධිමත් බවක් ඇති කිරිම
බුද්ධිමය දේපල සුරැකිම
ස්ත්‍රීන්ගේ සාක්ෂරතාව නැංවිම
ඓතිහාසික සංස්කෘතික හා පෞරාණික ස්ථාන සුරැකිම
එක්සත් ජාතීන්ගේන් ශ්රී ලංකාවට
එක්සත් ජාතීන්ගේ මෙහෙවර ආරම්භ වු සංවර්ධනය වන රටවල් අතර ලංකාව ද එකකි 1952දි මේ සබඳතා ඇති වුවත් ශ්‍රි ලංකාව 1955 දෙසැම්බර් 14 වැනිදා එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකත්වය ලබා ගැනිමෙන් පසු මේ සබඳතා තව තවත් වර්ධනය විය.
දැනට එක්සත් ජාතීන්ට අයත් සංවිධාන 11ක් කාර්යාල සහිතව ශ්රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මකව පවති එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතන පද්ධතිය ලංකාවට මුල්‍ය හා තාක්ෂණික ආධාර සපයන වැදගත් මුලාශ්‍රයකි. ඇතැම් ආයතන ආර්ථික වෘද්ධිය සඳහා ණය සහ ප්‍රදාන සපයන අතර සෙසු ආයතන සමඟි සන්ධානය ,ප්‍රතිසම්පාදනය ,යළි පදිංචි කිරිම ,මානව අයිතිවාසිකම් හා යහ පාලනය, දිළිඳුකම පිටු දැකිම ,ළමා සංවර්ධනය, කෘෂිකර්මය, සෞඛ්‍ය ,ආපදා ණය, තොරතුරු තාක්ෂණය සහ විශේෂඥ හා තක්ෂණික දැනුම වැනි සේවා සලසයි.
ගත වු පනස් වසර තුල බොහෝ ගනනක් ශ්රී ලංකිකයෝ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්රධාන ආයතන රැසක මුල් පෙළේ තනතුරු හෙබවුහ .2004 සුනාමි ව්‍යසනයේ දි ද එය අප රටට නොපැකිළිව ආධාර උපකාර දක්වන ලදී. එක්සත් ජාතීන් අද මෙන්ම ඉදිරියටද ලෝකයේ පැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය සංවිධානයක් වෙයි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ නිළ භාෂා
අරාබි, චින, ඉංග්‍රිසි,ප්‍රංශ, රුසියානු සහ ස්පාඤ්ඤ
එක්සත් ජාතීන්ට මුදල් ගෙවනු ලබන්නේ
එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකයෝ එක්සත් ජාතීන් කරන සැම දෙයකටම මුදල් ගෙවති. ඊට වෙනත් ආදායම් මාර්ගයක් නැත ගෙවන මුදල් ප්‍රමාණය සාමාජික රටක ගෙවිමේ හැකියාව, ජාතික ආදායම සහ ජනගහනය මත පදනම්ව ඇත .වැඩිම මුදල් ප්රමාණයක් ගෙවන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයයි.
මුලාශ්‍රය: එක්සත් ජාතීන් 60 වසරක කාර්යය සාධනය ,එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රවෘත්ති කේන්ද්‍රය ,එක්සත් ජාතීන්ගේ පාරිශ්‍රය,කොළඹ.
මේ අඩවිත් බලන්න.
එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයට
එක්සත් ජාතීන්
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
http://www.un.org/
දේශපාලනය - ලෝකය
ජාත්‍යන්තර සංවිධාන
එක්සත් ජාතීන්
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්රී ලංකා ආණ්ඩුවේ තනතුරු සඳහා බඳවා ගැනීමේ තරග විභාග [/INST] ශ්රී ලංකා ආණ්ඩුවේ විවිධ විවිධ තනතුරු සඳහා (පරිපාලන සේවා, රේගු, බැංකු, කළමනාකාර සහකාර, ග්‍රාමසේවක, පොලීසිය , බන්ධනාගාර සහ ගුරු සේවය ආදී) බඳවා ගැනීමේ දී තරග විභාග පවත්වනු ලැබේ. සාමාන්යයෙන්, සෑම සිකුරාදාම නිකුත් වන රජයේ ගැසට් පත්‍රය මගින් මෙම රැකියා සහ අදාල තරග විභාගය පිලිබඳ විස්තර ලබා ගත හැක. තවද, රජයේ රැකියා පිලිබඳ විස්තර මෙතනින් ද දැනගත හැක. පොදුවේ ගත් කල විෂයයන් 6 ක් අතුරින් තෝරාගන්නා ලද විෂයයන් කිහිපයක් පමණක් මෙම තරග විභාග වලදී අයදුම් කරුවන් හට ලබාදෙයි. එම විවිධ විෂයයන් සහ එහිදී අයදුම් කරුවෙකු විසින් සැලකිලිමත් විය යුතු විශේෂ කරුණු රැසක් ඇත.
සාමාන්යයෙන් එක් විෂයයකින් සමත් වීමට නම් අවම වශයෙන් ලකුණු 40 ක් ලබාගත යුතු වන අතර, වඩාත් තරගකාරී අවස්ථා වලදී එම සීමාව ලකුණු 60 ක අවමයකට ද යටත් විය හැක. උදාහරණයක් වශයෙන්, 2011 පෙබරවාරි මස පවත්වන ලද රේගු පරීක්ෂකවරුන් බඳවා ගැනීමේ තරග විභාගය සමත් වීමට අවම වශයෙන් එක් ප්‍රශ්න පත්‍රයකට ලකුණු 60 ක් බැගින් ලබාගත යුතුය.
විෂයයන්
බුද්ධි පරීක්ෂණය
පදගත, සංඛ්‍යාත්මක සහ රූපාකර සන්දර්භයක් තුල ඉදිරිපත් කරන ගැටළු සම්බන්ධයෙන් අයදුම්කරු ගේ නිගමනයන් සහ ප්‍රතිචාරයන් පරීක්ෂා කිරීම තුලින් අයදුම්කරු ගේ අවබෝධ කර ගැනීමේ ශක්තිය හා බුද්ධිය මැනීම මෙයින් අපේක්ෂා කෙරේ.
රචනය සහ සාරාංශය
දෙනලද මාතෘකාවන් හෝ තේමාවන් සමුහයක් අතුරින් අපේක්ෂකයා විසින් ම තෝරාගන්නා ලද තේමාවක් ඔස්සේ අදහස් සහ තොරතුරු ඉදිරිපත් කිරීම ගොනු කිරීම සහ විකාශනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපේක්ෂකයා දක්වන තර්කනය සහ පරිකල්පන ශක්තිය මැනබැලීමට සහ තරමක් සංකීර්ණ ලියවිල්ලක් වටහා ගැනීමට සහ එහි ඇති ප්රධාන අදහස තමාගේම වචනයෙන් සාරාංශ වශයෙන් පැහැදිලිව සහ නිවැරදිව ප්රකාශ කිරීමට අපේක්ෂකයා සතු හැකියාව මැන බැලීමට මෙයින් අදහස් කරයි. අපේක්ෂකයෙකු සතු සිංහල භාෂාව පිලිබඳ දැනීම මෙහිදී විශාල ශක්තියකි
රචනාවක් පහසුවෙන් ලියන ක්‍රමය
රචනාවක් ලිවීමේදී ලැබෙන හෝ තෝරාගත් මාතෘකාවක් ගැන දන්නා හෝ සිතට නැගෙන දෙයක් කොලයක් මත ලියා තැබීම කිරීම ප්රමාණවත් නොවේ. තරග විභාගයකදී රචනාවක් මගින් බලාපොරොත්තු වන්නේ එම ක්ෂේත්රය පිළිබඳ ඔබගේ ඇති දැනුම සහ තර්කානුකූලව ඔබ යමක් ප්රකාශ කරන ආකාරය විමසා බැලීමකි. එමනිසා මෙය තරමක් අභියෝගාත්මක ප්‍රශ්නයකි. නමුත් ක්‍රමානුකුල පිළිවෙලකට පහත සඳහන් ආකාරයට රචනාව ගොඩනගා ගැනීම මගින් අපේක්ෂකයෙකු හට උපරිම ලකුණු ප්රමාණයක් ලබාගත හැක.
දී ඇති මාතෘකා අතුරින් අපේක්ෂකයා වඩාත්ම දන්නා අංශයක් පිළිබඳව ඇති මාතෘකාවක් තෝරා ගත යුතුයි. කාලීන මාතෘකා තෝරාගැනීමේ දී සැලකිලිමත් විය යුතුයි. අපේක්ෂකයා සතුව මනා සාමාන්‍ය දැනීමක් ඇතිනම් පමණක් කාලීන මාතෘකා වලට යා හැකියි. නැතහොත් යම් විෂය කරුණකට අදාල මාතෘකාවක් තොරා ගැනීම මගින් අපේක්ෂකයා සතු දැනුම රචනාව අලංකරණයට භාවිත කල හැකියි.
මාතෘකාව තෝරාගත් විට එයට අදාල කරුණු ගොනු කිරීමට ප්රථම ප්රධාන මාතෘකාවට අදාලව කෙටි මාතෘකා කිහිපයක් සහ ඒවාට අදාල කරුණු කෙටියෙන් සඳහන් කර ගැනීම යෝග්‍ය වේ . (මෙය කෙටි සටහන් සකස්කරගැනීම වැනිය)
රචනාවට ඉතාම අදාලව අපේක්ෂකයා ගේ දැනීම ඇති උදාහරණයක් සහ සිංහල භාෂාවේ ඇති වාක්‍ය අලංකරණයට භාවිතා කරන උපමා, ප්‍රස්ථා පිරුළු ආදිය භාවිතා කරමින් රචනාව ආරම්භ කිරීම යෝග්‍යය . පරීක්ෂකයා ලකුණු දීම සඳහා පුර්ව නිගමනයකට එන්නේ එය මුලින්ම කියවගන යනවිටය.
නිතරම මාතෘකාවට අදාලව , නිරවුල් වචන සහ වාක්‍ය ඇතුලත් කල යුතුය.
කරුණු වල වැදගත්කම අනුව මුල සිට අග දක්වා ජේද කඩමින් අනුපිළිවලට විස්තර ගොනු කල යුතුය.
සිංහල භාෂාවේ යෙදුම් සහ වාක්‍ය යන සම්ප්‍රදායන්ට ගරු කරමින් රචනාව සඳහා කරුණු ගොනු කල යුතුය.
සාමාන්යයෙන් රචනාවක් සඳහා ලකුණු ලබාදීමේදී සමස්ථ අන්තර්ගතය කෙරෙහි සැලකිල්ලක් දක්වනු ලැබේ
රචනාවේ කරුණු ප්රමාණවත් බව සහ නිවැරදි බව
මාතෘකාවට අදාල වැදගත් සියලුම අංශයන් නියෝජනය කර තිබීම
ජේදවලට බෙදා තර්කානුකුල ලෙස ඉදිරිපත් කර තිබීම
අවශ්‍ය උපමා සහ නිදසුන් මගින් අලංකරණය කර තිබීම
ව්‍යාකරණ සහ නිවැරදි අක්ෂර වින්‍යාසය
උක්ත ආඛ්‍යාත අතර සම්බන්ධතාවය
පැහැදිලි අත් අකුරු
ආදිය මෙහිදී විශේෂ අවධානයකට යොමුකරනු ලැබේ
දෙනලද ජේදයක් සාරාංශය කිරීම
දෙන ලද ජේදය කිහිප වරක් කියවන්න.පළමුව ජේදය සම්පුර්ණයෙන් කියවන්න. ඉතා සෙමෙන් අර්ථය වැටහෙන පරිදි සම්පුර්ණ ජේදය ම කියවන්න. මෙහිදී ප්රධාන අර්ථය තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. දෙවන වර කියවන විට වැදගත් මුක්‍ය අදහස හා කෙලින්ම සම්බන්ධ වන කරුණු තෝරා බේරා ගන්න. තවද මෙහිදී වැදගත් යයි සිතන වචන සහ කරුණු සලකුණු කරගන්න. තෙවන වර කියවන්න ට පෙර පාඨයේ මුලික තර්කය සහ හරය තේරුම් ගන්න උත්සාහ කරගන්න. තෙවන වර කියවන විටදී අනවශ්‍ය වචන සහ අදාල නොවන කරුණු සියල්ල ඉවත්කරන්න.
වෙනම කොලයක් ගෙන ඔබ තේරුම් ගත් දේ වෙනම ලියාගන්න. මෙහිදී සම්පුර්ණ ජේදයක් ලිවීම අවශ්‍ය නැත. මුලින් දී ඇති ජේදයේ වචනම යොදාගන්න අවශ්‍ය නැත. එහෙත් අනුපිලිවෙල රැකීම අවශ්‍ය වේ. සාරාංශය තමන්ගේම වචන වලින් ලිවිය යුතුය. ඔබගේ ජේදය තුල උපමා හෝ නිපාත හෝ විශේෂණ පද ඉවත් කිරීම තුලින් සාරාංශය තුල වචන අවම කරගත හැක.
යම්කිසි වාක්‍යයක කොටසක් තනි වචනයෙන් කීම හෝ සමාන වචන වැනි දේ භාවිතා කරමින් සාරාංශය ට නැවුම් මුහුණුවරක් ගත හැක.
අවශ්‍ය කරුණු ලකුණු කරගන්න
අවශ්‍ය නොවන කරුණු ඉවත්කර ගන්න
ප්රධාන අදහස් ලියා ගන්න
සාරාංශය තමන්ගේම වචන වලින් ලියා ගන්න
මුල් ජේදය සමග සසඳා බලන්න
වචන සීමා කරගන්න
තනි ජේදයට ලියන්න
ව්‍යාකරණ ගැන සැලකිලිමත් වන්න
මුල් ජේදයේ එන කරුණු ඒ අයුරින් ම සාරාංශ කරන්න.
සාමාන්‍යය දැනුම
ක්‍රීඩා, අන්තර් ජාතික සංවිධාන, තොරතුරු තාක්ෂණය, ඉතිහාසය, අපේක්ෂකයා වාසය කරන පරිසරය ඇතුළුව ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලනමය, සමාජමය, සංස්කෘතික හා ආර්ථික පරිසරය ද ජාතිකව හා අන්තර්ජාතිකව වැදගත් වන නුතන කරුණු මෙන්ම විද්යාත්මක හා කාර්මික සංවර්ධනයද සම්බන්ධයෙන් ඇති ඔහුගේ / ඇයගේ දැනීම පරීක්ෂා කිරීම සඳහා සකස් වූ පොදු ප්‍රශ්න පත්‍රයකි. මෙම ප්‍රශ්න පත්‍රය බහුවරණ මාදිලියේ හා කෙටි පිළිතුරු අපේක්ෂිත මාදිලියේ ප්‍රශ්න වලින් සමන්විත වනු ඇත.
කළමනාකරණ අභියෝග්‍යතාවය
ගැටළු හා ඒවාට හේතු හඳුනා ගැනීම, තීරණ ගැනීම, අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා පැවැත්වීම, සන්නිවේදන කුසලතාව, ස්වයං විනය, ප්‍රතිපත්ති සහ උපාය මාර්ග සකස් කිරීම යනාදී වශයෙන්අපේක්ෂකයෙකු සතු විශිෂ්ට කළමනාකරණ කුසලතාවන් ඔහුට/ ඇයට යොමු කරනු ලබන සිද්ධි හා ප්‍රස්ථාවයන් අනුසාරයෙන් නිර්ණය කිරීම මෙයින් අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම ප්‍රශ්න පත්‍රය බහුවරණ සහ කෙටි පිළිතුරු මාදිලියේ ප්‍රශ්න වලින් සමන්විත වේ.
කළමනාකරණය පිළිබඳ මුලික දැනුමක් ලබා තිබීම යම් අපේක්ෂකයෙකු හට මෙම ප්‍රශ්න පත්‍රයට පිළිතුරු ලිවීම පහසු කරවනු ඇත.
සිද්ධි අධ්‍යනය
පිරිස් පාලනය, ආයතන කළමනාකර
ණය, සුභසාධක කටයුතු, කෘෂිකර්මය, පුනුරුත්ථාපන කටයුතු, සුළු කර්මාන්ත නිෂ්පාදන කටයුතු යනාදිය පිළිබඳව විවිධ සිද්ධි අධ්‍යයනය ප්‍රශ්න ලබාදිය හැක.
වැඩිවිස්තර සඳහා සිද්ධි අධ්‍යයනය පිටුවට පිවිසෙන්න.
භාෂාව සහ අවබෝධය
භාෂාව සහ අවබෝධය ප්‍රශ්න පත්‍රය, ප්රධාන ප්‍රශ්න වර්ග කිහිපයකින් ම සමන්විත විය හැකිය. දෙනලද ජේදයක් කියව ඒ ඇසුරෙන් අසනලද ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සැපයීම, දෙනලද ජේදයක් කියවා එයට වඩාත්ම සමීතම ප්‍රකාශය දෙනලද ප්රකාශ කිහිපයක් අතුරින් තේරීම, ජේදයක් සාරාංශ කිරීම, දෙනලද ජේදයක් තනි වාක්‍යයකින් ලිවීම, යනාදිය ප්රධාන විය හැකිය. තවද මෙහිදී, සිංහල අක්ෂර වින්‍යාසය පිළිබඳව අපේක්ෂකයා ප්රධානතම සැලකිල්ලක් දැක්විය යුතුයි.
ගණිතය
මෙහිදී සරල බුද්ධි පරීක්ෂණ ප්‍රශ්නාවලියකට මුහුණ දීමේ හැකියාව පරික්ෂා කරයි. ජ්යාමිතිය , සංඛ්‍යා රටා සහ සම්භාවිතාව ආශිත ගැටළු නිරාකරණ හැකියාව නිරීක්ෂණය කරනු ඇත.
ඉංග්‍රීසි
විශේෂ විෂයයන්
තරග විභාග
අධ්‍යාපන පරිපාලන සේවා සීිමිත තරඟ විභාග 2018
තුලනාත්මක අධ්‍යාපනය විෂය තොරතුරු නැත
රාජය සේවා
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
රැකියා පිලිබඳ විස්තර
රජයේ ගැසට් පත්‍රය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වඩමාරච්චි උතුර ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය [/INST] වඩමාරච්චි උතුර ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය යනු, ශ්රී ලංකාවේ, උතුරු පළාතේ, යාපනය දිස්ත්‍රික්කයේ, පිහිටි ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයකි.
ජනගහනය
ග්‍රාම නිළධාරි වසම්
ආර්ථිකය
ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්
ආශ්රිත ලිපි
ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස
ශ්රී ලංකාවේ පළාත්
ශ්රී ලංකාවේ පරිපාලන දිස්ත්‍රික්ක
මූලාශ්‍ර
Divisional Secretariats Portal
ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස
යාපනය දිස්ත්‍රික්කය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: පානදුර තොටුමුණ [/INST] ලන්දේසි යුගයේ පටන් රයිගම කෝරළය බෙදා පැවති ඉපැරණි කොටස් අතුරින් එකකි. වර්තමානයේ කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ එවක එම කොටසට අයත්ව පැවතිනි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: බන්ධන [/INST] බන්ධන යන්නෙන් පහත දෑ අදහස් විය හැක:
බන්ධනය - සිංහල චිත්‍රපටය
මායා බන්ධන - කොරියානු ටෙලිනාට්‍ය මාලාව.
රක්ෂා බන්ධන - සිංහල සංස්කෘතිය...
සංයුජ බන්ධනය - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
අයනික බන්ධන - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
ලෝහක බන්ධන - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
ද්විත්ව බන්ධනය - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
රසායනික බන්ධන - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
සහසංයුජ බන්ධනය - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
බන්ධන පිළිබඳ ගැටුම - විද්‍යාවට අදාළ රසායනික විපර්‍යාස...
වක්‍රෝත්තිහරණ පිටු </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: භරතනාට්‍යම් [/INST] භරත නාට්‍යම් යනු ලොව ඇති පැරණිතම නර්තන සම්ප්‍රදායයි . දකුණු ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩු ප්‍රාන්තයේ ආරම්භ වී ඇත. "භරත" යන වචනය සකස් වී ඇත්තේ භාව, රාග, තාල යන පදවලිනි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: සම්මා වායාම [/INST] ".........තත්ථ කතමෝ සම්මා වායාමෝ ? ඉධ භික්ඛූ අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං
ධම්මානං........."ආදී වශයෙන් නිවැරදි උත්සාහය යන්න සිව්වැදෑරුම්ව විස්තර කෙරේ. එනම්,
නූපන් අකුසල් නොඉපදවීමට උත්සාහ කිරීම
උපන් අකුසල් නැතිකිරීමට උත්සාහ කිරීම
නූපන් කුසල් ඉපදවීමට උත්සාහ කිරීම
උපන් කුසල් වැඩිදියුණු කිරීමට උත්සාහ කිරීම </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: 993 [/INST]
වසර () යනු ජූලියානු දින දසුන ප්‍රකාර, දිනයකින් ඇරඹෙන අවුරුද්දක් (බැඳිය විසින් මුළු දින දසුන දක්වනු ඇත) විය. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ට්වෙන්ටිෆර්ස්ට් සෙන්චරි ෆොක්ස් [/INST] ට්වෙන්ටිෆර්ස්ට් සෙන්චරි ෆොක්ස් ඉන්කෝපරේටඩ් යනු නිව්යෝර්ක් නගරයෙහි මිඩ්ටවුන් මෑන්හැට්න්හී පිහිටා ඇති ඇමරිකානු බහුජාතික ජනමාධ්‍ය සංස්ථාවකි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වැයපත [/INST] වැයපතක් හෙවත් වවුචරයක් යනු යම් මුදල් වටිනාකමක් ඇති හා විශේෂිත හේතූන් මත හෝ නිශ්චිත බඬු සඳහා පමණක් හෝ වියදම් කළ හැකි වන හුවමාරු කළ හැකි ගනුදෙනු පන්නයේ බැඳුම්කරයකි. නිවාස, සංචාර හා අහර වැයපත් නිදසුන් වේ. වැය පත යන පදය ලදුපතක් (රිසිට්පතක්) සඳහා පර්යාය පදයක් ද වන අතර එය බොහෝ විටැ යෙදෙනුයේ සේවාවක් සිදු කැරැ ඇති බවට හෝ වියදමක් කැරැ ඇති බවට හෝ දිපැවසුමට දෙස් පිණිසැ ගැනෙනා ලදුපත් හඟවනුවයි. වැයපත යනු නියෝජිතායතනයේ ගෙවීම් සහතිකයක් සහිත සේවාවන් භාවිතා කිරීම සඳහා වන දසුන්සැරි නුයැවියකි.
මේ පදය මෙයට තරමක් වෙනස් වන පාසල් වැයපත් සඳහා ද බහුල වැ යෙදේ.
ගිණුම් වැයපත
වැයපතක් යනු විකුණන්නකු හෝ සේවා සපයුවකු හෝ වැනි බැහැරි ආයතනයකට ගෙවීමක් කැරුමට අබතුරු අභිප්‍රායක් නියෝජනය කරනා ගිණුම් ලේඛනයකි. සැමැනියෙන් වැයපතක් සාදනුයේ විකුණන්නාගෙන් ඉන්වොයිසියක් ලැබීමෙන් පසු වැ, එය සාර්ථක වැ මිලදී ගැනීමේ ඇණැවුමකට ගැලැපීමෙන් පසු වැ යි. වැයපතෙකැ ගෙවන්නා පිළිබැඳි සවිසිතුරු තොරතුරු, ගෙවීමේ මුදල් පමණ, ගනුදෙනුව පිළිබැඳි විතරක් හා තවත් දෑ හා අඩංගු වේ. ගෙවියැ-යුතු-ගිණුම් සැටි තුළැ, නොගෙවූ වැයපත්වලට අනුරූප ගෙවීම් දනවනුව "ගෙවීම් දිවැවුම" (payment run) නම් පෙරසක් ක්රියාත්මක වේ. මෙ මැ ගෙවීම් පසු වැ, ගෙවියැ-යුතු-ගිණුම් සුවික්සුගේ හෝ සමාගම් පාලකගේ හෝ අභිමතය පරිදි නිදහස් කිරීමට හෝ රඳවා ගැනීමට හෝ හැකි.
මේ පදය ලැබියැ-යුතු-ගිණුම් සැබැඳියෙනුදු යෙදියැ හැකි. එහි දී එය ගිණුමකට අදිසිටුවමක් කැරුමේ වුවමනාව නියෝජනය කරන ලියැවිල්ලක් වන අතර, එ මැ ලෙජරය තුළැ ගිණුම් අදිසිටුවන්නට වුවමනා විටයන්හි දී මහ ලෙජරය සඳහා ද ගත හැකි; එ වැනි විටකැ එය ජර්නල වැය පතක් සේ හැඳින්වේ.
ගණුදෙණුවේ අංක ගණිතමය නිවරදතාව තහවුරමින් ගිණුම් පොත්හි ඇතුළත් කැරැ ඇති සටහන් වලට සහාය දක්වන ඕනෑම ලේඛනමය දෙසක් වවුචරයක් ලෙස දු හැඳින්වියැ හැකි. අයපත (බිල්පත), ඉන්වොයිසිය, ලදුපත, පඩි? හා වැටුප් පතිත්ත, memorandum of association, ගෙවුම් පතිත්තේ උපපත , කුඹුපත් පොතේ උපපත හෝ භාරකාර ඔප්පුව? / විශ්වසන ඔප්පුව? (trust deed) හෝ නිදසුන් වේ.
සටහන්
මේකත් බලන්නැ
යොමු
බැහැරි ඈඳි </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: එක්සත් රාජධානියෙහි තුන්වන ජෝර්ජ් රජ [/INST] තුන්වන ජෝර්ජ් රජ (ජෝර්ජ් විලියම් ෆ්‍රෙඩ්රික්; 4 ජූනි 1738 – 29 ජනවාරි 1820) යනු, 1760 ඔක්තොම්බර 25 දින සිට 1801 ජනවාරි 1 දිනදී රටවල් දෙක එක්සත් වීම දක්වා මහා බ්‍රිතාන්‍යයෙහි සහ අයර්ලන්තයෙහි රජ සහ, එතැන් සිට ඔහුගේ මරණය දක්වා මහා බ්‍රිතාන්‍ය සහ අයර්ලන්ත එක්සත් රාජධානියෙහි රජද විය.
සටහන්
ආශ්රිත
පුස්තක නාමාවලිය
අයිලන්, ස්ටැන්ලි (1972). ජෝර්ජ් ද තර්ඩ්. ලන්ඩනය: කොලින්ස්. ISBN 0-00-211412-7.
වැඩිදුරටත් කියවීම්
බ්ලැක්, ජෙරමි (1996 ශරත්). "කුඩ් ද බ්‍රිටිෂ් හෑව් වොන් දි ඇමරිකන් වෝ ඔෆ් ඉන්ඩිපෙන්ඩන්ස්?" ජර්නල් ඔෆ් ද සොසයිටි ෆො ආමි හිස්ටොරිකල් රිසර්ච්. 74 (299): 145–154. 2006 වසරෙහිදී ඔහයියෝ ප්‍රාන්තයෙහිදී සිදු කෙරුණු මාර්ගගත විනාඩි-90 විඩියෝ දේශනය; රියල් ප්ලේයර් අවශ්‍ය වෙයි
|-
රජවරු - එක්සත් රාජධානිය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ප්‍රකරණ මෙනුව [/INST] ප්‍රකරණ මෙනුවක් ( සන්දර්භගත, ලුහු මග, සහ උත්පතන මෙනුවක් ලෙසින්ද හැඳින්වෙන) යනු දකුණත්-ක්ලික මූසික කාර්යයක් වැනි පරිශීලක අන්තර්ක්‍රියාවක් නිසාවෙන් පැන නගින චිත්‍රක පරිශීලක අතුරුමුහුණතක (GUI) මෙනුවකි. මෙහෙයුම් පද්ධතියෙහි හෝ යෙදුමෙහි හෝ වර්තමාන තත්ත්වයෙහි හෝ සන්දර්භයෙහි හෝ උපයෝජ්‍ය සීමිත වරණ කට්ටලයක් ප්‍රකරණ මෙනුවක් විසින් පිරිනැමේ. සාමාන්‍ය වශයෙන්, උපයෝජ්‍ය වරණයන් වන්නේ තෝරාගත් විෂයය හා සබැඳි කාර්යයන් වෙති.
ඉතිහාසය
සිරොක්ස් ඇල්ටෝ පරිගණකයෙහි, ස්මෝල්ටෝක් පරිසරයෙහි, මුලින්ම දක්නට ලැබුණු ප්‍රකරණ මෙනු එකල හැඳින්වුනේ උත්පතන මෙනු ලෙසිනි. </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: වේල්සය [/INST] වේල්සය යනු, එක්සත් රාජධානියට අයත් රටකි. බ්‍රිතාන්‍ය දූපතෙහි බටහිර කෙළවරෙහි පිහිටා තිබේ. අගනුවර: කාර්ඩිෆ්. රජ බස: ඉංග්‍රීසි හා වෙල්ෂ් බස. ව.කි.මී.20,766ක් තරම් වන මෙරට 1991දී ජනයා 2,798,200ක් විසූහ.
එක්සත් රාජධානිය </s> |
<s>[INST] පහත මාතෘකාව සම්බන්ධයෙන් විස්තර සපයන්න: ශ්රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2010 [/INST] 2010 ශ්රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2010 අප්‍රියෙල් මස 08 වන දින ශ්රී ලංකාවේ 14 වන පාර්ලිමේන්තුවේ සාමාජිකයින් 225 දෙනා තෝරා පත් කරගැනීම සඳහා පවත්වනු ලැබිණි.
පසුබිම
මහා මැතිවරණ - ශ්රී ලංකා </s> |