sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Negatywna informacja w języku regułowym 4QL Problematyka negatywnej informacji w językach regułowych jest zasadnicza z punktu widzenia
dużej liczby aplikacji. Była ona rozważana w rozszerzeniach języków zapytań w dedukcyjnych
bazach danych, opartych na wnioskowaniach niemonotonicznych, początkowo wynikających
z założenia o zamkniętym świecie CWA (Closed World Assumption). W wielu zastosowaniach,
w tym związanych z Semantycznym Internetem i robotyką, założenie CWA nie jest
właściwe i zwykle przyjmuje się w nich założenie o świecie otwartym OWA (Open World
Assumption).
W niniejszym artykule omawiamy nowe podejście do tego problemu, przedstawione
w [2] [3] [4], gdzie zaproponowaliśmy język regułowy 4QL w stylu Datalogu, jednak bez ograniczeń
na wystąpienie negacji. Język ma architekturę warstwową. Najniższe warstwy 4QL,
oparte na OWA, są w pełni monotoniczne. W celu zmniejszenia stref niewiedzy/sprzeczności
w [2] [3] wprowadzono proste konstrukcje pozwalające na wyrażanie mechanizmów wnioskowań
niemonotonicznych, w tym umożliwiających rozwiązywanie sprzeczności, użycie lokalnych
domknięć świata (a więc także CWA) oraz różnych form wnioskowań przez domniemania.
Obliczanie zapytań w 4QL ma złożoność wielomianową ze względu na rozmiar bazy danych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Tożsamość kapłańska według Jana Pawła II Tajemnica powołania jest zawsze odczytaniem relacji, w której sam Bóg zwraca się do człowieka i oczekuje od niego wspaniałomyślnej odpowiedzi. To spotkanie i dialog jest rodzeniem ku wspólnocie wiary, która obejmuje ludzi otwartych na realizm codziennej rzeczywistości i na wieczność Bożych przeznaczeń. Dar kapłaństwa służebnego staje się szczególnym narzędziem dla Kościoła, w którym głoszenie słowa i sprawowanie sakramentów wiodą do autentycznego i osobistego spotkania z Bogiem. Kapłan odpowiadając na wezwanie do służby Bożej, aby nieść Kościołowi skarb w „glinianym naczyniu” swojej egzystencji, staje się świadkiem wierności. W sakramencie święceń zostaje wyposażony, aby umiejętnie i skutecznie dzielić się „darem i tajemnicą”, w których dokonuje się osobiste spotkanie z Bogiem i w nowy sposób rodzi się odpowiedzialność za wspólnotę Kościoła. Doświadczenie miłości i miłosierdzia bierze się z Eucharystii, która jest centrum życia kapłańskiego. To tutaj znajdzie się zaspokojenie ludzkich pragnień i umocnienie w sytuacjach kryzysowych. Kapłan rozwija się i umacnia na drodze miłości do Kościoła; na drodze naśladowania Chrystusowej Matki. | nauki teologiczne |
Implementacja funkcji zbiorów poziomicowych w algorytmach konstrukcji obrazu tomograficznego W pracy przedstawiono metodę rozwiązania zagadnienia odwrotnego w tomografii impedancyjnej opartą na idei zbiorów poziomicowych. Algorytm numeryczny rozwiązania jest odpowiednią kombinacją funkcji zbiorów poziomicowych, algorytmu Chan-Vese i wariacyjnych modyfikacjach wymienionych metod. Do rozwiązania zagadnienia prostego została wykorzystana metoda elementów skończonych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Rezultaty i kierunki badań nad znaczeniem H2S i CO2 w formowaniu głębokich systemów hydrochemicznych Gazy kwaśne CO2 i H2S powszechne w wielu systemach wód podziemnych aktywnie kontrolują kierunek i charakter procesów hydrogeochemicznych. Konsekwencje takich interakcji w systemach wodaskała-gaz mają wpływ na bezpieczeństwo geologicznego składowania gazów kwaśnych oraz stosowania niektórych metod szczelinowania. W artykule przedstawiono przegląd badań nad rolą H2S i CO2 w formowaniu głębokich systemów hydrochemicznych oraz nad problematyką iniekcji H2S lub SO2 wraz z CO2. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Znaczenie ciała w duchowości Karola de Foucauld Autor artykułu bada znaczenie ciała w duchowości błogosławionego Karola de Foucauld. Pokazuje godność ludzkiego ciała stworzonego na obraz i podobieństwo Boga. Ta godność niepomiernie wzrosła dzięki wcieleniu Słowa i całemu dziełu odkupienia. Tekst podkreśla także znaczenie Mistycznego Ciała Chrystusa i Eucharystii w duchowości chrześcijańskiej. Wszystko to stanowi element „cielesnego” doświadczenia Boga, które to doświadczenia wymaga odpowiedniej ascezy. | nauki teologiczne |
Zróżnicowanie cech użytkowych odmian Lolium perenne L., Lolium multiflorum Lam. Z badań nad użytkowym i fenologicznym zróżnicowaniem polskich odmian życicy trwałej i wielokwiatowej wynika, że plenność tych gatunków jest bardzo ściśle uzależniona od ilości i rozkładu opadów w sezonie wegetacyjnym. Stwierdzono istotne różnice we wczesności badanych odmian życicy trwałej i jednocześnie brak takiej zmienności w odmianach życicy wielokwiatowej. Różnica w osiąganiu dojrzałości pastwiskowej pomiędzy najwcześniejszą odmianą Anna i najpóźniejszymi Arka i Rapsodia wynosiła około 7 dni natomiast dojrzałości kośnej - 3 tygodnie. Udział masy pędów generatywnych w plonie pierwszego odrostu życicy trwałej, średnio w okresie badań, wyniósł 81% z wahaniami od 77% (Rapsodia) do 86% (Gosia), a u życicy wielokwiatowej 96% (od 93% - Gran do 99% - Mitos, Lotos i Gaza). Masa liści kształtowała się w odwrotnej proporcji do masy pędów generatywnych i przeciętnie w latach badań u życicy trwałej wyniosła 33% - w przedziale od 30 do 35%, natomiast u życicy wielokwiatowej 26% w zakresie od 24 do 28%. | nauki rolnicze |
Ocena wpływu wybranych czynników stylu życia na spożycie likopenu u kobiet W pracy oszacowano spożycie likopenu metodą 4-dniowego bieżącego notowania wśród 100 kobiet w wieku 19-81 lat z województwa mazowieckiego oraz określono czynniki, które wpływają na wielkość spożycia. Badanie przeprowadzono w czerwcu - lipcu 2006 roku. Oceniono, że dzienna racja pokarmowa badanych kobiet zawierała 4,51 mg likopenu. Oceniono, iż wiek, miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia, praca zawodowa, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, kawy oraz aktywność fizyczna czy wskaźnik BMI nie wpływały, w sposób istotny statystycznie, na spożycie likopenu, jednak zaobserwowano pewne zależności, tj. wyższe spożycie tego karotenoidu u osób starszych, mieszkających w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców, z wyższym wykształceniem, aktywnych fizycznie oraz z niższym BMI. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Stateczność zbocza i zagrożenie osuwiskowe w świetle kompleksowych badań geologicznych Stateczność zbocza i zagrożenie osuwiskowe
w świetle kompleksowych badań
geologicznych. W artykule przedstawiono
studium przypadku oceny stateczności zbocza
zlokalizowanego w południowej Polsce,
w obszarze o skomplikowanej budowie
geologicznej. Zaproponowano wieloetapową
metodologię oceny stateczności zbocza.
Zastosowane komplementarne techniki
badawcze pozwoliły uzyskać dokładną
i rzetelną ocenę stateczności analizowanego
zbocza, a przedstawiona wieloetapowa
procedura analizy uwarunkowań stateczności
umożliwiła uwzględnienie różnych cech
i mechanizmów destabilizujących stan równowagi,
co pozwala na prognozowanie kierunków
zagospodarowania przestrzennego. | nauki rolnicze |
Uzdatnianie wody kotłowej z zastosowaniem fosforanów oraz Kotaminy C Rozwój nowoczesnej energetyki jest nierozłącznie związany z technologią przygotowania wody dodatkowej do kotłów oraz korygowaniem wody w obiegu cieplnym i chłodzącym. Jakość wody decyduje nie tylko o wskaźnikach ekonomicznych produkcji energii, lecz również wpływa w istotnym stopniu na pewność ruchową i trwałość urządzeń cieplnych. Chociaż przez stosowanie jonitowego demineralizowania wody uzyskuje się obecnie bardzo wysoką jakość wody dodatkowej, to jednak nie udało się dotychczas w pełni zapobiec niszczeniu metalowych elementów kotłów i obiegu zasilającego. Ponieważ dotychczas stosowane środki korekcyjne wykazywały również działanie negatywne, dlatego Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej opracował nowy środek korygujący na bazie amin pod nazwą Kotamina C. W pracy uzasadniono celowość stosowania korekcji wody i pary w obiegu wodno-parowym kotłów parowych walczakowych wysokoprężnych w Elektrociepłowni Białystok. Porównano wskaźniki jakości wody i pary uzyskane przy korekcji fosforanowo-hydrazynowej w latach 1996-1997 oraz przy korekcji kotaminowej w latach 2002-2003. Przedstawiono także porównanie składu jakościowego i ilościowego osadów przed i po wprowadzeniu Kotaminy C. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Organizacje wsparcia technicznego i naukowego (TSO) aktualizacja 2019 W artykule opisano sposób funkcjonowania TSO w kilku krajach. Termin TSO używany jest dopiero od 10 do 15 lat.
MAEA uznaje powstanie TSO za kluczowe do zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego. TSO powinny być niezależne od operatorów
elektrowni jądrowych i powinny mieć zapewnione stabilne finansowanie. Model organizacyjny TSO: czy to będzie jedna
organizacja, czy kilka, jak duże TSO jest potrzebne – jest sprawą otwartą. W Polsce na poziomie oficjalnym nie ma organizacji
TSO. Trzy instytuty są zainteresowane w powstaniu TSO (CLOR, IChTJ i NCBJ) i według planów Ministerstwa Energii mają zostać
połączone w jedną organizację (łącznie z czwartym instytutem: IFPLM) Narodowe Laboratorium Energii Jądrowej. W kontekście
zmian personalnych w Ministerstwie Energii i braku decyzji o budowie elektrowni jądrowych nie wiadomo czy plany dotyczące
TSO w Polsce wejdą w życie. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ubóstwo według świętego Bonawentury w Postylli do Ewangelii św. Łukasza Postylla na Ewangelię św. Łukasza, napisana przez św. Bonawenturę, zawiera liczne rozważania o ubóstwie i podejmuje ten temat w różnych aspektach: od konkretnych przykładów ubóstwa przeżywanego przez Jezusa i Maryję po ubóstwo pojmowane jako wyróżnik kaznodziejów ewangelicznych czyniący wiarygodnym ich przepowiadanie oraz po ubóstwo pojęte jako błogosławieństwo lub jako rada ewangeliczna i droga doskonałego naśladowania Chrystusa. W poszczególnych etapach tego artykułu starano się dokonać porównania z Postyllą Hugona z Saint-Cher oraz z rękopiśmiennymi Postyllami Jana z La Rochelle (Sarnano, Biblioteca Comunale, ms. E.91) i Aleksandra z Hales (Assisi, Sacro Convento, Fondo Antico Comunale, ms. 355). Z przeprowadzonej analizy wynika, że Bonawentura wyróżnia się spośród swoich współczesnych poprzez częste i bezpośrednie odniesienia do postaci św. Franciszka z Asyżu i do charyzmatu franciszkańskiego jako źródła inspirującego interpretację Biblii. Ponadto można skonstatować, że wpływ Jana z La Rochelle jest o wiele bardziej wyraźny niż Hugona z Saint-Cher. | nauki teologiczne |
Ewolucja usztywnienia nowoczesnych mostów wiszących Historia nowoczesnych mostów wiszących notuje kilka ewolucyjnych zwrotów, które wpłynęły na rozwój i innowacje techniczne związane z mostownictwem. W ciągu ostatnich 200 lat można było zaobserwować parę takich istotnych reorientacji projektowych, m.in. zastąpienie płytowych łańcuchów wiązkami drutu, wprowadzenie głębokich usztywnień ustroju nośnego czy integracja kratownicowych dźwigarów z pomostem drogowym. | nauki inżynieryjno-techniczne |
„STRASZNE” I PARODYSTYCZNE ELEMENTY W TWÓRCZOŚCI O. SOMOWA (KIKIMORA) I A. ORŁOWA (DIABELSKIE NOCE) Tematem artykułu są relacje łączące folklor i literaturę rozpatrywane na przykładzie opowiadania Oresta Somowa Kikimora oraz opowieści Aleksandra Orłowa Diabelskie noce. Zapożyczenia z folkloru, dotyczące głównie zjawisk tajemniczych i przerażających, pojawiały się przeważnie w komicznym kontekście, nadając wymienionym utworom charakter wyraźnie parodystyczny. Tego rodzaju ujęcie materiału folklorystycznego, określanego niekiedy mianem „trzeciej kultury”, było charakterystyczne zarówno dla twórców uznanych w środowisku, jak i pisarzy wywodzących się z ludu. | nauki humanistyczne |
Konceptualny model Competitive Intelligence W artykule przytoczono wybrane charakterystyki Competitive Intelligence.
Zaproponowano i opisano autorski model Competitive Intelligence. Celem artykułu jest
opracowanie konceptualnego, holistycznego modelu CI. Przedstawione wyniki badań
mogą być pomocne w opracowaniu planu i podejmowaniu działań, mających na celu
wykorzystanie CI w działalności biznesowej. | nauki społeczne |
Zróżnicowanie systemów opłat za przejazd samochodów ciężarowych po sieci drogowej Unii Europejskiej W artykule przedstawiono kierunki polityki transportowej Unii Europejskiej
w zakresie reformy systemu obciążeń użytkowników transportu za korzystanie z infrastruktury
drogowej. Ponadto dokonano syntetycznej diagnozy systemów opłat w 28 krajach
członkowskich Unii Europejskiej w sektorze przewozów ładunków. Przedstawiono
nowoczesne rozwiązania w zakresie elektronicznych opłat, jak również uwarunkowania
i możliwości ich wdrażania. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Skutki prawne nieudzielenia przez adresata odpowiedzi na interpelację lub udzielenia odpowiedzi po terminie W artykule przedstawiono istotę interpelacji poselskich, odniesiono się do obowiązku spoczywającego na adresacie, aby odpowiedź udzielić we wskazanym w Konstytucji przepisie. Zdaniem autora nie udzielenie odpowiedzi bądź udzielenie, ale po upływie terminu, jest deliktem konstytucyjnym i podlega odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu. Obecnie występująca, dość negatywna praktyka parlamentarna wymusza dokonanie odpowiednich zmian w regulaminie Sejmu. Zmiany te powinny objąć także kwestie nadużywania przez posłów prawa do interpelacji i zapytań. | nauki społeczne |
Koncentracja i specjalizacja gospodarstw rolniczych w procesie integracji z Unią Europejską W artykule przedstawiono zmiany w strukturze gospodarstw rolniczych ogółem i w gospodarstwach
indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha w latach 2002 i 2010. Zmiany te były przejawem
wzrostu koncentracji ziemi w gospodarstwach o powierzchni powyżej 20 ha użytków rolnych.
Przedstawiono również zmiany w liczbie i strukturze gospodarstw wyspecjalizowanych w określonych
typach. Wystąpił wzrost udziału typów gospodarstw silniej wyspecjalizowanych. W latach 2004
– 2010 w tych gospodarstwach znacznie wzrosła produktywność i dochodowość czynników produkcji. | nauki społeczne |
Odbiorca ma znaczenie, czyli jak snuć opowieść o historii powojennej Czechosłowacji Artykuł dotyczy roli odbiorcy w kreowaniu świata przedstawionego przez pisarzy w dwóch odmiennych sytuacjach: pisarza krajowego oraz emigracyjnego. Jako przykład posłużyły trzy powieści: krajowa Báječná léta pod psa (1992) Michala Viewegha oraz emigracyjne Ledová tříšť (Treibeis, 1992) i Zjasněná noc (Verklärte Nacht, 1997) Libušy Moníkovej. Podczas analizy zastosowano metodologię Pascale Cassanovy, dzielącą literatury na dwie grupy: literatury „słabe” i „mocne” lub, stosowane zamiennie, „młe” i „duże”. Okoliczności, w których tworzy autor, determinują środki wyrazu, jakich używa: pisarz krajowy jest w bardziej osobistym kontakcie z czytelnikiem, używa skrótów myślowych, ironii czy metafor, natomiast pisarz emigracyjny jest zmuszony do wyjaśniania szczegółów dotyczącyh ich ojczyzny, co skutkuje stosowaniem w tekście niemal eseistycznych pasaży. Rozważania te doprowadziły do konkluzji, że dla Moníkovej pisanie jest aktem patriotyzmu, poprzez który pragnie zapoznać swych niemieckojęzycznych czytelników z historią swojej ojczyzny, dla Viewegha zaś pisanie jest aktem ekspresji. | nauki humanistyczne |
Terapeutyczna rola benignitas pastoralis W czasach współczesnych propagowana jest kultura terapeutyczna, w której człowiek wyraża sprzeciw wobec wszelkich form cierpienia oraz bólu i podejmuje wiele wysiłków, aby zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Wszystko to stanowi wyzwanie dla Kościoła, którego zadaniem jest pomóc ludziom wykorzystać terapeutyczny potencjał wiary chrześcijańskiej i służyć im pomocą w prowadzeniu zdrowego życia, w którym człowiek integruje wszystkie stany – chorobę, śmierć, błędne decyzje i niepowodzenia. W tym działaniu wspiera wierzących sam Bóg, pokazując im, jak służyć ludziom chorym na ciele i duszy, zniżając się ku nim ze swoją uprzedzającą miłością. To działanie Boga wypełnione troską o słabych i potrzebujących i łaskawością względem grzeszników jest wzorem dla duszpasterzy, którzy wezwani są do pełnienia swojej posługi w duchu benignitas pastoralis. Wówczas w nawiązywanych przez nich relacjach międzyosobowych komunikowane jest ludziom współczucie, solidarna bliskość i czułość Boga. Tak praktykowana łagodność duszpasterska prowadzi ludzi poszukujących uzdrowienia do zaakceptowania swojej kruchości i grzeszności, do zjednoczenia się z Bogiem i czerpania z tej więzi siły do pokonania swoich słabości i zranień duchowych. | nauki teologiczne |
Działalność szkoły brackiej w Mohylewie od II połowy XVI wieku do XVIII wieku W II połowie XVI wieku w Wielkim Księstwie Litewskim zaczęły powstawać bractwa cerkiewne. Jednym z kierunków ich działalności było szerzenie oświaty wśród prawosławnych. Ważną rolę w tym temacie odegrało bractwo prawosławne w Mohylewie. Artykuł opisuje działalność bractwa prawosławnego w Mohylewie koncentrując się głównie na jego działalności oświatowej: historii szkoły brackiej, jej statucie, nauczycielach, wykładanych przedmiotach, zapisach mieszczan na rzecz szkoły. | nauki teologiczne |
Wpływ termicznego utleniania na właściwości wytrzymałościowe stopu Ti-6Al-7N W niniejszej publikacji poddano analizie jedną z możliwych metod modyfikacji powierzchni stopu Ti-6Al-7Nb. Poruszono zagadnienia utleniania izotermicznego i jego wpływu na właściwości wytrzymałościowe. Dla określenia tego wpływu zbadano właściwości wytrzymałościowe samego materiału przed procesem utleniania oraz właściwości wytworzonej warstwy bezpośrednio po przeprowadzeniu utleniania. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wpływ rolnictwa na stężenie fosforu ogólnego w wodach powierzchniowych zlewni rzeki Śliny Zbadano stężenie fosforu ogólnego w wodzie rzeki Śliny. Rzeka Ślina i jej dopływy znajdują się na typowym obszarze rolniczym. Badania przeprowadzono w latach 2007-2010 w 19 stałych punktach badawczych usytuowanych na całej długości rzeki. Średnie stężenie fosforu ogólnego wynosiło 0,92 mg Pdm-3. Wartość tego wskaźnika, powoduje, że wody rzeki Śliny ze względu na stężenie fosforu należy uznać za pozaklasowe i wrażliwe na eutrofizację. Główną przyczyną dużego stężenia fosforu w wodzie rzeki jest duża koncentracja chowu bydła (obsada 2-3 DJPha-1) a także spływy wód powierzchniowych do rzeki wraz ze związkami biogennymi. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zastosowanie AutoCad w standardach technologicznych dla bydła Opisano pojęcie "systemów CAD" i ich znaczenie w projektowaniu obór zgodnych z technologicznymi standardami. Omówiono również zalety programu AutoCad w porównaniu z rysowaniem bezpośrednio na papierze. Pokazano użycie tego programu zarówno do rysowania projektów dwuwymiarowych jak i trójwymiarowych rysunków pokazujących systemy technologiczne w oborach dla bydła. | nauki rolnicze |
Klasyfikacja metod i parametrów oceny akustycznej pomieszczeń W literaturze fachowej istnieje wiele parametrów określających właściwości akustyczne wnętrza. Stworzono także wiele metod oceny tychże właściwości. Dlatego konieczne wydaje się zebranie i usystematyzowanie całości zagadnienia dotyczącego akustyki wybranych wnętrz. W zależności od przeznaczenia wnętrza istotne są te lub inne czynniki kształtujące jego warunki akustyczne. Przedstawiono szeroko stosowane obecnie metody i parametry oceny akustycznej wnętrz. Podano także ich klasyfikację ze względu na kryteria oceny, poszczególne poziomy procesu inwestycyjnego oraz ze względu na funkcję pomieszczenia. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Badania kompozytów drzewno-polimerowych zawierających odpadowy materiał drzewny z produkcji płyt wiórowych W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczŕcych moýliwoúci wykorzystania odpadów drzewnych powstajŕcych podczas produkcji půyt wiórowych do napeůniania polipropylenu. Wytworzono kompozyty zawierajŕce 40% frakcji drzewnej i 5% kompatybilizatora. Okreúlono dla nich wybrane wůaúciwoúci mechaniczne. Wykazano, ýe odpady z produkcji půyt wiórowych mogŕ byă z powodzeniem wykorzystywane do napeůniania polipropylenu. Sůowa kluczowe: nasiŕkliwoúă, odpady, polimer, produkcja půyt wiórowych, recykling, wůaúciwoúci mechaniczne, WPC | nauki inżynieryjno-techniczne |
Dwór, wieś i plebania w zachodniej Małopolsce w końcu XVIII i na początku XIX wieku w świetle najnowszych badań W artykule zaprezentowano wstępne rezultaty badań prowadzonych w ramach projektu
badawczego „Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach
1772–1815”. Okazuje się, że studia prowadzone w oparciu o źródła wytworzone w warunkach
prawno-ustrojowych I Rzeczypospolitej, zaborów austriackiego i pruskiego, a także Księstwa
Warszawskiego są nadspodziewanie dobre. Przede wszystkim udanym zabiegiem było zestawienie
i konfrontacja źródeł różnej proweniencji, np. staropolskich inwentarzy gruntowych
z austriackimi fasjami podatkowymi i opisaniami urbarialnymi. Dzięki temu obraz stosunków
wiejskich w dobie upadku Rzeczypospolitej można przedstawić w nowym i zarazem pełniejszym
świetle. Dodajmy, obraz ten wydaje się diametralnie inny od tego, jaki został upowszechniony
w latach 50.–60. XX w., kiedy w historiografii starano się lansować tezę o trwającej na
wsi walce klasowej. | nauki humanistyczne |
Zmiany w produkcji buraka cukrowego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2002–2011 W pracy przedstawiono na podstawie danych GUS zmiany w produkcji buraka
cukrowego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2002–2011. W tym okresie
powierzchnia uprawy buraka cukrowego zmniejszyła się o 30,3%, plony zwiększyły się o 7,5%,
a zbiory zmalały o16,2%. Od 2002 roku do 2010 roku areał buraka cukrowego najbardziej
został ograniczony w powiatach: świeckim (o 57,4%) i żnińskim (o 44,9%). W 2002 roku w 25
gminach o największej powierzchni uprawy buraka cukrowego roślina ta zajmowała 26,4 tys.
ha (48,8% areału w województwie). Do 2010 roku powierzchnia uprawy w analizowanych
gminach zmniejszyła się o 25,2% (do 19,7 tys. ha ) w stosunku do 2002 roku (51,3% areału
buraka cukrowego w całym województwie). Głównym powodem ograniczenia produkcji buraka
cukrowego była reforma rynku cukru w Unii Europejskiej w latach 2006–2009. | nauki społeczne |
Właściwości fizykochemiczne wybranych chelatów nawozowych Wzrost liczby ludności spowodował zwiększenie areału pól uprawnych, wprowadzenie nowych gatunków roślin, a także zubożenie gleb, co doprowadziło do rozwoju przemysłu nawozów makro- i mikroelementowych. Mikroelementy podawane w postaci chelatów charakteryzują się większym pobieraniem zastosowanego składnika, ułatwiają ich przemieszczanie się w roślinie, przez co charakteryzują się szybszym i skuteczniejszym działaniem, nawet w warunkach ograniczonej wilgotności. Struktura kleszczowa, którą tworzą, zapewnia trwałość oraz stabilizację mikroelementu. W Rozporządzeniu nawozowym opisano 13 związków należących do związków aminopolikarboksylowych (APCAs). Ligand z grupy APCA reaguje z mikroelementami w stosunku molowym 1:1, jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, stabilizuje mikroelement w szerokim zakresie pH oraz zapewnia wysoki stopień skompleksowania. Nawozy takiego typu są 2-5 razy efektywniejsze niż nieorganiczne sole siarczanowe. Wysoki stopień pobrania składnika pokarmowego pozwala zmniejszyć dawkowanie nawozów, co minimalizują także niekorzystne wpływy na środowisko. Zastosowanie chelatów umożliwia stworzenie preparatu zawierającego jeden lub kilka składników występujących w małej ilości w roztworze glebowym. Celem pracy jest analiza właściwości fizykochemicznych wybranych chelatów stosowanych w przemyśle nawozowym. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Delokalizacja działalności przedsiębiorstw i jej wpływ na elementy rynku pracy w krajach Unii Europejskiej Celem niniejszego opracowania była próba ukazania wpływu delokalizacji produkcji na płace pracowników sektora przemysłu i usług w krajach Unii Europejskiej. W artykule przedstawiono zróżnicowanie płac pracowników z krajów Unii Europejskiej zatrudnionych w sektorze przemysłowym oraz w usługach. Stwierdzono, że w zdecydowanej większości krajów wyższe stawki za godzinę pracy występują w usługach w porównaniu ze stawkami płacowymi pracowników zatrudnionych w przemyśle. Ukazano także poziom offshoringu w analizowanych krajach oraz jego wpływ na wysokość płac. Wyniki analizy wskazują, że offshoring przyczynia się do obniżki płac wszystkich pracowników w krajach Unii Europejskiej. Obniżka płac jest jednak wyraźnie większa w przypadku pracowników zatrudnionych w sektorze przemysłowym, mniejsza zaś w przypadku pracowników zatrudnionych w sektorze usług. | nauki społeczne |
Ewolucja jezior przybrzeżnych Niziny Gardzieńsko - Łebskiej na tle rozwoju środkowego wybrzeża Bałtyku w świetle badań malakologicznych Wartykule przedstawiono syntezę dotychczasowego stanu wiedzy o rozwoju jezior przybrzeżnych Niziny Gardzieńsko-
Łebskiej i środkowego wybrzeża Bałtyku, bazującą na wynikach badań malakologicznych. Analizy zespołów mięczaków
z osadów limnicznych i morskich pozwoliły na wyróżnienie czterech faz rozwojowych jezior: wczesnoholoceńskiej
fazy limniczno-bagiennej (trwającej od późnego glacjału do około 7500 lat 14C BP), fazy lagunowej (około 7500–6600 lat 14C
BP), fazy przejściowej, słonawowodno-limnicznej (6600–4000 lat 14C BP) oraz fazy jeziornej (młodszej od 4000 lat 14C BP).W
artykule wykazano, iż sukcesja malakofauny jest odzwierciedleniem regionalnych przemian środowiska, zarejestrowanych
podobnymi zmianami zespołów fauny na całym wybrzeżu południowego Bałtyku. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ustalenie stopnia zużycia technicznego obiektów budowlanych w zarządzaniu nieruchomościami Dla prawidłowego zarządzanie nieruchomościami niezbędne jest ustalanie stopnia zużycia technicznego obiektów. Gdy części obiektu zbudowane zostały w różnych latach, określenie stopnia zużycia całego obiektu nie jest jednoznaczne. W referacie przedstawiony został sposób ustalenia stopnia zużycia technicznego dla takich obiektów. W tym celu do rozważania został przyjęty obiekt dwukondygnacyjny wielofunkcyjny, którego części zbudowane były w latach 1965 i 1999. Propozycja przedstawiona w niniejszym referacie dotyczy jednoczesnego zastosowania dwóch metod: metody średnioważonego zużycia oraz metody czasowej Rossa i przyjęcia jako stopnia zużycia technicznego wartości średniej z tych dwóch metod. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Rzemiosło i handel w Krasnymstawie. Między prosperity a kryzysem (połowa XVI–XVII wiek) Kondycję krasnostawskiego rzemiosła i handlu od połowy XVI do XVII w. determinowały uwarunkowania o znaczeniu lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim. Przywileje królewskie, dogodne położenie handlowe, korzystna koniunktura gospodarcza decydowały o rzemieślniczo-handlowym profilu Krasnegostawu w XVI w., choć symptomy spowolnienia wystąpiły już w ostatnich dziesięcioleciach tego stulecia. W XVII w. nasilenie klęsk elementarnych, w tym wojen, rozrost jurydyk, konkurencja ze strony nowo lokowanych miast na czele z Zamościem oraz zmiany strukturalne w gospodarce Rzeczypospolitej stanowiły składowe przesłanek kryzysu. Jego apogeum, któremu towarzyszyła depopulacja, przypadło na lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte XVII stulecia. Następstwem był spadek rangi Krasnegostawu do roli ośrodka agrarnego przy jednoczesnej marginalizacji handlu i rzemiosła. Wyhamowanie tych negatywnych tendencji obserwujemy w końcu tzw. srebrnego wieku. | nauki społeczne |
Czy występują powiązania między wywiadem omdleniowym a chrapaniem – wstępne wyniki Wstęp. Nadmierna aktywacja nerwu błędnego może prowadzić do omdlenia i chrapania. Cel pracy. Ocena, czy u osób z populacji ogólnej chrapanie jest powiązane z występowaniem omdleń. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 98 osób w wieku 40,1 ± 15,7 lat (w tym 47 kobiet i 51 mężczyzn). Osoby badane były przypadkowo wybrane spośród znajomych i członków rodzin autorów. Respondentów proszono o wypełnienie ankiety dotyczącej występowania u nich chrapania, nadmiernej senności, czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, omdleń oraz skalę senności Epworth. Wyniki. Wystąpienie co najmniej jednej pełnej utraty świadomości w życiu podało 36,7% respondentów, występowanie chrapania podawało 55 osób (56,1%), w tym 18 kobiet (38,3%) i 37 mężczyzn (72,8%). Wśród 36 osób, które podają, że choć raz w życiu chrapały, 26 osób przebyło co najmniej 1 incydent omdlenia (72,2%), natomiast spośród 62 osób, które nie chrapią, taką zależność podawało jedynie 29 osób (46,8%), p = 0,14, p < 0,05. Zauważenie przez respondenta, że chrapie zwiększa ryzyko omdlenia w wywiadzie 3,2-krotnie, 95% przedział ufności wynosił 1,3–7,3-krotnie, p = 0,008, p < 0,01. Wnioski. 1. Chrapanie jest częstym zjawiskiem w populacji ogólnej. 2. Osoby, u których występuje chrapanie, mają istotnie częściej w wywiadzie chorobowym omdlenia. 3. Ustalenie charakterystyki powiązań między omdleniami a chrapaniem wymaga wykonania dalszych badań. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wpływ aktywności wody i temperatury na wzrost oraz aktywność lipolityczną szczepów Penicillium chrysogenum w pożywkach płynnych z olejami roślinnymi Szczepy P. chrysogenum wyizolowane z nasion rzepaku, soi i słonecznika hodowano w pożywkach
płynnych z dodatkiem oleju rzepakowego, sojowego i słonecznikowego. Zbadano wpływ aktywności
wody (aw) pożywki (0,995, 0,950, 0,900 i 0,850) i temperatury (15 i 25 ºC) na zawartość suchej masy
grzybni i aktywność lipolityczną. Wzrost grzybni badanych szczepów był zróżnicowany w zależności od
aw i temperatury. Aktywność lipolityczna w temperaturze 15 ºC była wyższa niż w 25 ºC. Najwyższą
aktywność P. chrysogenum stwierdzono w temperaturze 15 ºC przy najniższej badanej aktywności wody
pożywki. Otrzymane wyniki wskazują na możliwość inicjowania niekorzystnych zmian jakościowych
olejów przez enzymy lipolityczne szczepów tego gatunku nawet wówczas, gdy nie ma widocznego (makroskopowo)
wzrostu grzybni. | nauki rolnicze |
Porozumienia administracyjne w sprawie delegowania niektórych kompetencji wojewódzkiego konserwatora zabytków W artykule została omówiona problematyka zawierania przez wojewodów porozumień w sprawie przekazania niektórych kompetencji wojewódzkich konserwatorów zabytków. Poczyniona analiza porozumień administracyjnych została zestawiona z liczbą zabytków w województwie oraz liczbą delegatur właściwego miejscowo Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Powstałe w efekcie wnioski ukazały obraz prowadzonej przez poszczególnych wojewodów polityki ochrony zabytków, gdzie centralizacja władzy konserwatorskiej w województwie styka się z jej decentralizacją, sprawiając, że brak jest unitarnych rozwiązań dotyczących scedowywania zadań wojewódzkich konserwatorów zabytków na jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego i gminnego oraz lokalne instytucje kultury. | sztuka |
Analiza odkształceń prądu pobieranego przez wybrane urządzenia gospodarstwa domowego Artykuł zawiera analizę odkształceń prądu pobieranego przez urządzenia elektryczne wykorzystywane w gospodarstwach domowych. Na przestrzeni lat obserwuje się zmiany w funkcjonalności urządzeń gospodarstwa domowego, co stało się możliwe dzięki zastosowaniu nowocześniejszych rozwiązań układowych i modułów elektronicznych. Jednak urządzenia AGD zawierające moduły elektroniczne pobierają prąd odkształcony i mogą generować wyższe harmoniczne prądu o znacznych wartościach. Dlatego w artykule przeanalizowano przebiegi prądów oraz wartości dominujących harmonicznych dla wybranych urządzeń AGD. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wychowanie religijne w rodzinie na emigracji. Perspektywa biograficzna Artykuł wnosi wkład do historiografii poradoznawstwa, poddając ana- lizie rozwój badań nad poradnictwem w latach 1979–1995. Jako narzędzie do opisu i analizy wykorzystano teorię sieci, wskazując w jaki sposób powiązania osobiste i funkcjonalne badaczy poradnictwa w podanym okresie doprowadziły do począt-ków kształtowania się nowej nauki. Pozwoliło to jednocześnie na uwypuklenie roli, jaką w tych procesach pełniła prof. Olga Czerniawska. Wymowę tekstu wzmacniają rysunki sieci przedstawiających struktury wybranych seminariów Poradnictwo we współczesnym społeczeństwie. | nauki społeczne |
Miejsce proklamacji słowa Bożego Niniejszy artykuł w sposób chronologiczny przedstawia ewolucję miejsca proklamacji słowa Bożego. Na podstawie perykop ze Starego Testamentu zostały wskazane miejsca, które sam Bóg wybrał na rozmowę z człowiekiem, a następnie miejsca, które wybrał Jezus Chrystus i Kościół w swoich pierwszych wiekach. Termin „ambona” (ἄμβων), który pojawił się w Kościele prawdopodobnie od koniec IV wieku, upowszechnił się i z biegiem czasu przyjął jako nazwa miejsca sprawowania liturgii słowa i przechowywania księgi. | nauki teologiczne |
„Nie dawajcie miejsca diabłu!” (Ef 4,27) Walka duchowa w ascetycznym doświadczeniu pierwszych mnichów ruskich na podstawie Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego Pateryk Kijowsko-Pieczerski jest zabytkiem piśmiennictwa Rusi Kijowskiej. To zbiór hagiograficznych opowiadań, dotyczących świętych starców monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, który został założony w XI w. Przewodnim tematem Pateryka jest nieustanna duchowa walka ascetów o osiąganie i trwanie w świętości życia, rozumianego jako wspólnota (gr. koinonia) z Bogiem. Artykuł jest gruntowną analizą demonologii Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego. Przedstawione w nim zostały różnego rodzaju sposoby walki mnichów pieczerskich z demonicznymi pokusami i atakami złych duchów. Wskazane zostały również istotne elementy metody hezychastycznej, z których korzystali święci starcy Rusi Kijowskiej w życiu duchowym. | nauki teologiczne |
Kierunek rozwoju agrobiznesu w krajach Unii Europejskiej Celem badań była ocena rozwoju gospodarki żywnościowej (agrobiznesu) w krajach UE.
Przeanalizowano wydajność pracy w agrobiznesie w poszczególnych krajach UE na tle całej gospodarki
narodowej. Następnie zestawiono tę wydajność z poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego
(mierzonym PKB per capita) krajów UE i dokonano oceny rozwoju sektora rolno-żywnościowego.
Zakres czasowy badań obejmował lata 1995 i 2010, czyli lata, dla których dostępne były pierwsze oraz
najnowsze dane dotyczące bilansów przepływów międzygałęziowych dla poszczególnych krajów UE.
Jedną z najważniejszych metod wykorzystywanych do oceny rozwoju agrobiznesu w krajach UE była
metoda input-output (nakładów i wyników). Z badań wynika, że wydajność pracy w agrobiznesie w
krajach UE-12 była niższa niż w większości państw UE-15. Na różnice w poziomie wydajności pracy
w agrobiznesie pomiędzy poszczególnymi krajami wpływał przede wszystkim nadmiar siły roboczej w
rolnictwie. Rosnąca wydajność pracy w rolnictwie przyczyniała się do silniejszego procesu społecznego
podziału pracy zarówno w rolnictwie, jak i w agrobiznesie, czyli do kształtowania się nowoczesnego sektora
żywnościowego zgodnie z modelem rozwoju rolnictwa. Otwarte jednak pozostaje pytanie, czy nowe kraje
członkowskie będą powielały drogę wyznaczoną przez rozwinięte państwa północnej i zachodniej Europy
i opartą przede wszystkim na dużym wzroście wydajności pracy, czy jednak podążać będą zupełnie inną
ścieżką rozwojową w sferze produkcji żywności. | nauki rolnicze |
Osteoporoza starcza Osteoporoza jest najczęściej występującą chorobą metaboliczną kości. Jej klinicznymi objawami są złamania kości i wynikające z nich powikłania. Złamania te poprzedzone są wieloletnim, bezobjawowym procesem spadku gęstości mineralnej kości. Liczba zachorowań na osteoporozę starczą stale rośnie, co związane jest ze wzrostem odsetka osób starszych w społeczeństwie oraz zmianą stylu życia. Sytuacja demograficzna Europy stwarza konieczność większego zainteresowania się problemami zdrowotnymi osób po 65. roku życia. Na skutek starzenia się organizmu dochodzi do wielu zmian fizjologicznych i patofizjologicznych, pogarszających funkcjonowanie układów odpowiedzialnych za koordynację i równowagę. Zwiększa to ryzyko upadków, złamań i powikłań w postaci niepełnosprawności. Zapobieganie upadkom, wielokierunkowe leczenie i kompleksowa rehabilitacja są podstawą ograniczenia niepełnosprawności osób w podeszłym wieku oraz obniżenia związanych z nią kosztów ponoszonych przez system opieki zdrowotnej. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Zawartosc skladnikow mineralnych w rybach wedzonych Zbadano zawartość makroelementów: wapnia, fosforu, potasu, sodu i magnezu, mikroelementów: miedzi, cynku, żelaza, manganu, chromu, selenu i jodu w następujących rybach wędzonych: szprot, makrela, pikling, łosoś bałtycki i norweski oraz pstrąg. Najwięcej wapnia, fosforu żelaza, cynku, miedzi i manganu zawierały wędzone szproty. Zawartość wapnia w pozostałych gatunkach ryb była znacznie niższa, a zawartość fosforu zbliżona do jego zawartości w szprocie. Selen i fluor stwierdzano na zbliżonym wysokim poziomie we wszystkich badanych rybach, natomiast zawartość jodu była wysoka, choć zróżnicowana. Najwięcej jodu zawierały wędzone łososie i pstrągi, natomiast najmniej pikling, szprot i makrela. Oszacowano udział ryb w zalecanym dziennym spożyciu składników mineralnych w odniesieniu do zalecanego dziennego pobrania. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Analiza czynników wpływających na jakość życia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna Wstęp. Choroba Leśniowskiego-Crohna (chL-C) jest nieswoistym zapaleniem jelit o nieznanej etiologii. Jej przewlekły charakter, a także występowanie objawów jelitowych i ogólnych znacznie utrudnia chorym codzienne funkcjonowanie. Naprzemiennie występujące okresy zaostrzenia i remisji choroby są przyczyną obniżenia jakości życia pacjentów. Poznanie czynników, które spowodowały obniżenie poziomu jakości życia, pozwala zrozumieć zachowanie i sytuację pacjenta oraz możliwości radzenia sobie ze stresem wywołanym przez chorobę. Celem pracy była analiza czynników wpływających na jakość życia osób z chL-C. Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 50 osób z rozpoznaniem choroby Leśniowskiego- Crohna. Ankietowani byli leczeni w Klinice Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz w Poradni Gastroenterologicznej przy Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym nr 1 w Łodzi. Badanie jakości życia przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego przy zastosowaniu narzędzia badawczego kwestionariusza SF-36v2 oraz ankiety własnej konstrukcji. Wyniki. Analiza wyników wykazana, że jakość życia pacjentów z chL-C była obniżona, szczególnie w okresie zaostrzenia choroby. Ocena jakości życia badanych w aspekcie fizycznym była nieco wyższa, niż w aspekcie psychicznym. Wyższe wykształcenie badanych oraz brak konieczności leczenia chirurgicznego znacznie poprawia jakość życia. Wnioski. Występowanie choroby przewlekłej wpływa na obniżenie jakości życia respondentów. Pacjenci w starszym wieku potrafią lepiej przystosować się do trudnej sytuacji spowodowanej chorobą. Jakość życia kobiet i mężczyzn jest na podobnym poziomie oraz chorzy w okresie remisji choroby mieli lepszą jakość życia od chorych w okresie zaostrzenia choroby. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Torbiele dermoidalne głowy i szyi u dzieci Wstęp: Torbiele dermoidalne to łagodne guzy pochodzenia naskórkowego, w 7 proc. zlokalizowane w obrębie głowy i szyi. Mają charakter zmian wrodzonych, zlokalizowanych w linii pośrodkowej ciała. Najczęściej (70 proc.) są diagnozowane u dzieci poniżej 5. roku życia. Materiał i metody: Przeprowadzono analizę dokumentacji medycznej dzieci z torbielami dermoidalnymi w obrębie głowy i szyi leczonych w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej UM w Białymstoku w latach 1994-2014. Przedstawiono przegląd literatury dotyczący tego tematu. Wyniki: Leczono 17 dzieci z torbielami skórzastymi w obrębie głowy i szyi. Średni wiek chorych to 8,9 roku, 76,5 proc. płci żeńskiej. Najczęstszą lokalizacją torbieli była okolica przednia szyi i dno jamy ustnej (76 proc.). W diagnostyce wykorzystywano badanie ultrasonograficzne i tomografię komputerową. Wszystkich chorych leczono chirurgicznie, nie obserwowano nawrotów po leczeniu. Wnioski: Rozpoznanie torbieli dermoidalnych musi być brane pod uwagę w diagnostyce guzów głowy i szyi u dzieci. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Analiza dyskryminacyjna ryzyka upadłości Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim | nauki społeczne |
Liturgia w wolnych Kościołach protestanckich Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest próba analizy liturgii nabożeństwa wolnych Kościołów tradycji protestanckiej. W pierwszej części autor wyjaśnia relacje terminologiczne pomiędzy liturgią a służbą Bożą odwołując się do Kościoła pierwotnego i biblijnego dziedzictwa łączącego wszystkie chrześcijańskie tradycje. W kolejnych częściach autor podejmuje próbę zdefiniowania istoty nabożeństwa niedzielnego w wolnych Kościołach, skupiając się na dominujących cechach i głównych obrzędach. Zwraca uwagę, iż jedną z cech wyróżniających nabożeństwo jest „zaplanowana spontaniczność” (planned spontaneity), która określa relacje pomiędzy elementami stałymi nabożeństwa a jego nieprzewidywalnością. Od XVII wieku struktura nabożeństwa złożona z czytania Pisma, modlitw i refleksji nad Słowem Bożym nie uległa zmianie, ale pneumatologiczny dynamizm pozwala na spontaniczność pozostającą zawsze w ryzach boskich nakazów (divine ordinance). Ponadto nabożeństwo charakteryzuje m.in. biblicyzm, brak sztywnych formuł liturgicznych, wolne modlitwy, aktywny udział wiernych. | nauki teologiczne |
Ocena zagrożenia hałasem komunikacyjnym na odcinku drogi krajowej nr 94, przebiegającej przez Dabrowę Górniczą Hałas komunikacyjny jest powszechnie znanym zagrożeniem dla środowiska. W ciągu ostatnich 20 lat liczba pojazdów samochodowych wzrosła kilkakrotnie i nadal rośnie. Hałas drogowy powstaje w wyniku poruszania się pojazdów – odgłosy pracy silnika, układów wydechowego i napędowego oraz na styku opony z nawierzchnią drogowa. Niniejszy artykuł przedstawia analizę zagrożenia hałasem komunikacyjnym terenu leżącego przy drodze krajowej nr 94 w Dąbrowie Górniczej. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Studia Politicae Universitatis Silesiensis Tom 8 Z satysfakcją oddajemy do rąk Czytelników ósmy tom wydawnictwa „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. Zamieszczone w nim artykuły są odzwierciedleniem zainteresowań badawczych autorów i ukazują efekty ich studiów, badań i analiz. W konsekwencji poszczególne opracowania różnią się tematyką i sposobem prezentacji poruszanych problemów. Aby uzyskać większą przejrzystość materiału zawartego w niniejszym zbiorze, pomieszczono dziewięć artykułów w czterech blokach tematycznych: „Teoria polityki”, „Systemy polityczne”, „Stosunki międzynarodowe” i „Komunikowanie społeczne”. Uzupełnieniem całości jest dział „Recenzje, omówienia i sprawozdania”, w którym znaleźć można informacje o polsko‑i obcojęzycznych publikacjach z dziedziny nauk politycznych, a także relacje z życia naukowego Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorami większości opracowań zawartych w niniejszym tomie są pracownicy tego Instytutu oraz doktoranci. Jak zwykle na kartach naszego wydawnictwa swoje teksty publikują również przedstawiciele zaprzyjaźnionych krajowych oraz zagranicznych ośrodków naukowo‑dydaktycznych. Przy tej okazji zapraszamy wszystkich zainteresowanych do współpracy. | nauki społeczne |
Ocena roli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w aktywizacji zawodowej osób z problemami zdrowotnymi, realizowanej poprzez wydawanie orzeczeń o celowości przekwalifikowania zawodowego WstępWprowadzenie renty szkoleniowej do systemu ubezpieczeń społecznych miało na celu przywrócenie na rynek pracy osób,
które z powodu choroby stały się niezdolne do wykonywania dotychczasowego zawodu. Osoby te – po specjalistycznym szkoleniu
– mogą uzyskać nowe kwalifikacje pozwalające na aktywność zawodową na ogólnym rynku pracy. Celem badania była
ocena roli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w aktywizacji zawodowej osób z problemami zdrowotnymi, realizowanej
poprzez wydawanie orzeczeń o celowości przekwalifikowania zawodowego. Materiał i metody: Analizie poddano 460 akt spraw,
w których w 2009 r. wydano orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczas
wykonywanym zawodzie.Materiał i metodyAnalizie poddano 460 akt spraw,
w których w 2009 r. wydano orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczas
wykonywanym zawodzie.WynikiZ wydanych orzeczeń 40,9% zostało wystawionych niezgodnie z zasadami orzekania
o niezdolności do pracy i obowiązującymi przepisami prawa. Grupę badaną stanowiły osoby deklarujące w większości (72,4%)
wykształcenie zasadnicze. Nie ujawniono istotnych różnic w zakresie płci, wieku i miejsca zamieszkania pomiędzy osobami,
które przekwalifikowano (N = 89), a tymi, które takiego szkolenia nie odbyły (N = 252). Spośród 89 przekwalifikowanych w ciągu
6 miesięcy po zakończeniu szkolenia 13 osób ponownie pobierało rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jedna osoba pobierała
rentę i wykonywała pracę zarobkową. Aż 51 (57,3%) osób z grupy przekwalifikowanej było bezrobotnych. Po 12 miesiącach liczba
osób bezrobotnych zmalała do 31.WnioskiSkuteczność renty szkoleniowej jako narzędzia aktywizacji zawodowej osób z problemami
zdrowotnymi, wyrażana liczbą osób przekwalifikowanych, które wróciły na rynek pracy, jest niska. Ponad 80% osób nie
zmienia wykonywanego zawodu, część z nich ponownie składa wniosek o świadczenie rentowe. Duża liczba nieprawidłowych
orzeczeń oraz brak współpracy pomiędzy instytucjami realizującymi przekwalifikowanie zawodowe, czyli ZUS a urzędami pracy,
jest powodem niewielkiej skuteczności renty szkoleniowej. W celu jej zwiększenia konieczne jest przeprowadzenie zmian organizacyjnych
i legislacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem poszerzenia wiedzy lekarzy orzekających w ZUS i lekarzy służby medycyny
pracy, jak również poprawa współpracy pomiędzy wszystkimi instytucjami zaangażowanymi w aktywizację zawodową
osób z problemami zdrowotnymi. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Badania modelowe wielowarstwowego, pasmowego zbiornika wód podziemnych GZWP nr 138 pradolina Toruń-Eberswalde (Noteć) w celu określenia jego granic, bilansu zasilania i obszarów ochronnych Badania modelowe są podstawową metodą do wyznaczania granic obszarów ochronnych GZWP, określania zasobów odnawialnych, szacowania zasobów dyspozycyjnych oraz określaniu bilansu zasilania zbiornika. GZWP nr 138 Pradolina Toruń-Eberswalde jest szczególnym przykładem zbiornika pasmowego o dużej długości 140 km i szerokości od 2 do 10 km. Z uwagi na wydłużony kształt i rozprzestrzenienie zbiornika, zmienność hydrostrukturalną oraz związki hydrauliczne z sąsiednimi systemami wykonano trzy oddzielne modele: W - część zachodnia - 1190 km(2), C - część środkowa - 1200 km(2), E - część wschodnia - 1080 km(2). Łącznie badaniami objęto obszar ok. 3470 km(2), w tym obszar wydzielonego zbiornika wynosi 1863 km(2). Modele sporządzono dla układu dwóch warstw wodonośnych rozdzielonych warstwą słabo przepuszczalną w warunkach filtracji ustalonej. Pierwsza warstwa reprezentowała użytkowy poziom piętra czwartorzędowego, warstwa druga - poziom mioceński neogenu. W artykule omówiono specyfikę budowy trzech modeli matematycznych dla pasmowej, skomplikowanej struktury hydrogeologicznej. Opisano także sposób łączenia modeli, sporządzania złożonych prognoz i bilansów wód podziemnych dla określenia optymalnego poboru wód przy istniejących ograniczeniach środowiska oraz sposób określenia czasu wymiany wód w zbiorniku. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Analiza obliczeniowa własności aerodynamicznych wirnika nośnego wiatrakowca w stanie lotu ustalonego (autorotacji) W pracy przedstawiono wyniki symulacji komputerowych pracy wirnika nośnego wiatrakowca w stanie poziomego lotu ustalonego w pełnym zakresie prędkości przelotowych bez wpływu ziemi. W takich warunkach lotu swobodnie obracający się wirnik pracuje stale w stanie autorotacji. W wyniku przeprowadzonych obliczeń wyznaczono charakterystyki aerodynamiczne oraz obciążenia i wahania łopat wirnika. Omówiono metodykę obliczeń, przedstawiono przykładowe wizualizacje oraz dokonano jakościowej oceny przepływu wokół łopat wirnika pod kątem występowania niekorzystnych zjawisk aerodynamicznych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Histamina w serach – potencjalne zagrożenie? Sery należą do produktów o wysokiej zawartości tłuszczu, białka i innych związków nieorganicznych. Są wyrobem spożywczym, który może różnić się jednostkowo w zależności od swojego pochodzenia, warunków wytwarzania, flory mikrobiologicznej i aktywności enzymatycznej. Wszystkie te parametry mogą oddziaływać na skuteczność analityczną, w konsekwencji stanowiąc utrudnienie w oznaczaniu stężenia histaminy w serach. Do głównych czynników wpływających na powstawanie w produktach spożywczych amin biogennych, w tym histaminy, należą: obecność bakterii (LAB), kultury starterowe, dostępność wolnych aminokwasów, okres dojrzewania sera, aktywność proteolityczna, pH, temperatura i stężenie NaCl. Nie wykazano korelacji pomiędzy niekorzystnymi skutkami a zawartością amin w żywności. Można przypuszczać, że stężenie histaminy powyżej 100 mg/kg w produktach spożywczych nie jest zalecane. Dzięki ścisłym reżimom technologicznym podczas produkcji żywności częstość zatruć pokarmowych histaminą, wynikających z zanieczyszczeń bakteryjnych, jest sporadyczna. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Obszary ciemnego nieba w Parku Krajobrazowym Lasy Janowskie - projekt astronomicznej ścieżki dydaktycznej Podczas badań terenowych w kwietniu 2012 r. grupa studentów z Koła Naukowego Instytutu Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych KUL zaproponowała wytyczenie astronomicznej ścieżki dydaktycznej, obrazującej stopnie zanieczyszczenia światłem nocnego nieba na terenie gminy Modliborzyce. Ścieżka miała wieść od rynku miasteczka do położonej we wnętrzu śródleśnego rezerwatu wodno-torfowiskowego platformy obserwacyjnej, zapewniającej znakomite warunki do obserwacji nieba. Na ścieżce wyznaczono wstępnie sześć przystanków. Wyróżniono następujące stopnie ciemnego nieba: niebo miejskie (klasa 8), podmiejskie przechodzące w miejskie (klasa 7), podmiejskie (klasa 5), wiejskie przechodzące w podmiejskie (klasa 4), wiejskie (klasa 3) i dobrze ciemne niebo (klasa 2). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ metody suszenia na przebieg rehydracji suszy z korzeni pietruszki i pasternaku® Korzenie pietruszki i pasternaku wysuszone metodą konwekcyjną,
konwekcyjno-mikrofalową i konwekcyjno-próżniową
poddano rehydracji w wodzie. Stwierdzono wpływ metody
suszenia na przebieg procesu rehydraji. Susz z korzeni pietruszki
charakteryzował się lepszymi właściwościami rekonstytucyjnymi
w porównaniu do suszu z korzeni pasternaku,
a suszenie konwekcyjno-próżniowe okazało się najlepszą
z badanych metod suszenia. | nauki rolnicze |
Wpływ eteru dietylowego w mieszaninie z olejem napędowym na dynamikę przyspieszania silnika o zapłonie samoczynnym Artykuł przedstawia wyniki oceny procesu przyspieszania wału korbowego silnika o zapłonie samoczynnym zasilanego mieszaninami oleju napędowego (ON) i eteru dietylowego (DEE). W szczególności badano mieszaniny zawierające 5, 10, 15 i 20 % objętościowo DEE w ON. Uzyskane rezultaty badań potwierdziły negatywny wpływ DEE dodawanego do ON na proces przyspieszania silnika AD3.152. Należy jednak zauważyć, że badania wykonano dla nominalnej regulacji aparatury wtryskowej tego silnika. Oznacza to, że nie były optymalne dla badanych mieszanin o odmiennych właściwościach fizykochemicznych w stosunku do ON. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Innowacyjność a wzrost gospodarczy Wpływ innowacyjności na wzrost gospodarczy zależy od stopnia rozwoju gospodarki. Nie można zatem automatycznie kopiować recept rozwojowych formułowanych dla krajów wysokorozwiniętych, krajom będącym na niższym poziomie rozwoju technologicznego. Na podstawie analizy indeksu innowacyjności opracowywanego przez Komisję Europejską, oraz badań mechanizmu wdrażania innowacji, autor dowodzi, że stymulatory wzrostu gospodarczego muszą być dopasowane do danej gospodarki. Dlatego też propozycje zapisane w Strategii Polska 2030, nie przyniosą spodziewanych efektów. Jego zdaniem to nie wysoka innowacyjność będzie motorem wzrostu polskiej gospodarki, jak zakłada się w tym dokumencie, ale łatwość prowadzenia działalności gospodarczej, zdolność do szybkich adaptacji oraz konkurowania na rynku UE, co wynika z relatywnie tańszych czynników produkcji. Podważając prognozy zawarte w tym dokumencie, autor przedstawia własną prognozę długookresowego rozwoju – do 2040 r., w której uwzględnia cykle Kondratiewa. Z przedstawionych szacunków wynika, że do 2040 r. polska gospodarka ma szansę rozwijać się w tempie 4 proc. średniorocznie. | nauki społeczne |
Komposty z odpadow organicznych jako zrodlo skladnikow pokarmowych dla roslin warzywnych W pracy przedstawiono wyniki badań nad nawozowym stosowaniem 13 kompostów wyprodukowanych z osadów ściekowych i stałych odpadów komunalnych w różnych miastach Polski według różnych technologii. Komposty testowano w doświadczeniu wazonowym z uprawą selera, a w roku następnym pora na tle kontroli - handlowego podłoża ogrodniczego. Dodatek kompostów wpłynął korzystnie na cechy morfologiczne i wysokość plonów testowanych roślin warzywnych. Silniejszy wpływ na analizowane cechy morfologiczne i lepsze efekty plonotwórcze w przypadku selera odnotowano dla stosowania kompostów wytworzonych z osadów ściekowych w porównaniu do kompostów wytworzonych ze stałych odpadów komunalnych. Wpływ następczy stosowania kompostów na biomasę pora w następnym sezonie wegetacyjnym okazał się nieistotny. Rozpatrując biomasę obu roślin łącznie stwierdzono, że dodatek kompostów spowodował przyrost plonowania w zakresie od 16% (wermikompost z osadów ściekowych) do 48% (wermikompost z obornika i komposty z mieszanych odpadów komunalnych z Warszawy). W każdym przypadku zastosowania kompostów stwierdzono zwiększoną akumulację azotu i potasu przez rośliny uprawiane w czasie trwania doświadczenia. Więcej azotu pobrały rośliny z podłoża wzbogaconego o komposty wytworzone z osadów ściekowych niż ze stałych odpadów komunalnych, w przypadku potasu tendencja była odwrotna. Mimo, iż w każdym przypadku z obiektów doświadczalnych ze stosowaniem kompostów rośliny pobrały więcej fosforu niż z podłoża kontrolnego, to jednak nie udowodniono tego statystycznie. | nauki rolnicze |
Oczyszczający sąd Boży. Ekumeniczna „bilingwalizacja” nauki o pośmiertnym oczyszczeniu w świetle badań biograficznych Celem artykułu jest próba wskazania, na podstawie implikacji płynących z rozwijanej w naukach społecznych badawczej perspektywy biograficznej, zbieżności w teologicznym opisie eschatologicznej rzeczywistości pośmiertnego oczyszczenia i sądu Bożego po stronie katolickiej i protestanckiej. Wspomniana perspektywa badawcza eksponuje m.in. trwałość każdej indywidualnej biografii, znaczenie samopoznania i niezbywalną odpowiedzialność za dojrzewanie do pełni własnej tożsamości. Tego typu kategorie znajdują recepcję zarówno w teologii katolickiej, jak i protestanckiej, które nie rezygnując ze swych doktrynalnych założeń, zdolne są do sformułowania komplementarnych i zbieżnych treściowo wypowiedzi. Posoborowa teologii katolicka interpretuje pośmiertne oczyszczenie jako proces osobowego dojrzewania do spotkania z Bogiem, a także jako przemieniające człowieka spotkanie z Bogiem jako Sędzią. Z kolei w nowszych ujęciach teologii protestanckiej można znaleźć takie interpretacje sądu Bożego, które wskazują na jego procesualność i dopełniająco-oczyszczający sens w perspektywie indywidualnej historii życia. | nauki teologiczne |
Zespół stresu pourazowego i dobrowolna niezdolność do zawarcia małżeństwa w świetle orzecznictwa Roty Rzymskiej. Krytyczna analiza książki Wpływ zespołu stresu pourazowego na kanoniczną niezdolność do zawarcia małżeństwa Żyjemy w rzeczywistości, która przepełniona jest różnego rodzaju
tragicznymi wydarzeniami, takimi chociażby jak liczne konflikty zbrojne, coraz
liczniejsze ataki terrorystyczne, klęski żywiołowe itp. Wszystko to powoduje, że
człowiek współczesny coraz częściej cierpi na tzw. post-traumatic stress disorder. Objawy
tego schorzenia wpływają znacznie na zdolność człowieka do zawarcia małżeństwa.
W związku z tym Autorzy książki Wpływ zespołu stresu pourazowego na kanoniczną
niezdolność do zawarcia małżeństwa podejmują pogłębione studium nad przyczynami
występowania PTSD oraz wpływem tego zespołu na niezdolność konsensualną do zawarcia małżeństwa, znajdującą swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie Roty Rzymskiej. | nauki teologiczne |
Bóg Stwórca i stworzenie w orzeczeniach soborów starożytnych i średniowiecznych Wiara w Boga jako stworzyciela nieba i ziemi od początku wpisana jest w depozyt wiary głoszonej przez Kościół. Bóg, który zbawia świat przez swego jednorodnego Syna, jest także principium wszystkich istniejących bytów. Ich różnorodność oraz wzajemne powiązania odsłaniają bogactwo dzieła stwórczego jedynego Boga, a także wzajemne powiązanie bytów między sobą. Wszystkie są do siebie podobne nie przez podobieństwo w naturze, ale przez podobieństwo w akcie stworzenia. Niniejszy artykuł próbuje pokazać, jak zmieniała się forma wypowiadania wiary w Boga Stwórcę w dokumentach soborów powszechnych. Szczególne miejsce zajmują w nich teksty w formie wyznań wiary, które zawsze zawierają wzmiankę o Stwórcy i stworzeniu. Analiza tych wypowiedzi pokazuje, jak na przestrzeni wieków eklezjalne Credo ulegało doprecyzowaniu i pogłębieniu. | nauki teologiczne |
Jasna strona – partycypacja i zaangażowanie dzieci i młodzieży w korzystne rozwojowo i prospołeczne działania W artykule omówiono problematykę zaangażowania młodych ludzi w wybrane pozytywne działania, takie, które służą rozwojowi młodego człowieka oraz są dobre dla innych. Rozpoczęto rozważaniami dotyczącymi powszechnej filozofii myślenia o młodych ludziach wyłącznie w kategoriach ryzyka i wynikających z tego ograniczeniach zarówno w kontekście badań społecznych, jak i praktyki. W dalszej części przedstawiono inny paradygmat – oparty na dominacji myślenia o zasobach w kontekście teorii odporności (resilience). Artykuł zamykają wybrane wyniki najnowszych polskich badań dotyczące dobrostanu funkcjonowania młodych ludzi, pozytywnych aktywności online oraz relacji społecznych.
Konkluzje dotyczą wspierania młodych ludzi w paradygmacie szans. | nauki społeczne |
Odporność na zużycie ścierne kompozytów metalopolimerowych W artykule przedstawiono wyniki badań odporności na zużycie ścierne różnych skojarzeń materiałowych. Celem przeprowadzonych badań była ocena możliwości zastosowania materiałów kompozytowych do regeneracji węzłów tarcia urządzeń służących do transportu na składowiska pyłów dymnicowych powstających podczas spalania paliw stałych w elektrowniach. Jako materiał ścierny zastosowano mikrosfery o określonym składzie chemicznym i granulometrycznym stanowiące główny składnik pyłów dymnicowych. Testom tarciowo-zużyciowym poddano metalopolimerowe kompozyty chemoutwardzalne o zróżnicowanych właściwościach wytrzymałościowych. Kompozyty chemoutwardzalne nałożone na stalową rolkę i obrobione mechanicznie na żądany wymiar współpracowały z klasycznymi materiałami konstrukcyjnym stalą i brązem. Zbadano również możliwość zastąpienia metalowych materiałów konstrukcyjnych kompozytami metalo-polimerowymi na osnowie żywicy termoutwardzalnej. Badania tarciowo-zużyciowe prowadzono na maszynie tribologicznej T-07 typu rolka klocek w styku rozłożonym w obecności wybranego materiału ściernego. Testy tribologiczne prowadzono przy prędkości 0,1 m/s i naciskach 1 MPa. Wykazano, że kompozyty metalopolimerowe charakteryzują się dużą odpornością na zużycie ścierne. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wpływ dodatku węglanów na stabilność termiczną mieszanek azotanu amonu z odpadową wełną mineralną Zbadano możliwość ograniczenia ryzyka rozkładu mieszanki wełny mineralnej z azotanem(V) amonu poprzez zastosowanie dodatku wypełniaczy węglanowych wykorzystywanych powszechnie w celu stabilizacji nawozów azotowych na bazie azotanu(V) amonu. Przedstawiono wyniki oznaczeń głównych składników wybranych minerałów węglanowych: wapnia, magnezu, żelaza oraz części nieroztwarzalnych w kwasie solnym. Na tej podstawie wyselekcjonowano wypełniacze, których następnie użyto w badaniach skuteczności stabilizacji mieszanek wełny mineralnej i azotanu(V) amonu z wykorzystaniem węglanów. Pomiary przeprowadzono z zastosowaniem różnicowej analizy termicznej sprzężonej z termograwimetrią i spektrometrią mas (DTA-TG-MS). Użyta w badaniach wełna mineralna stanowiła odpad po jednorocznym cyklu uprawy pomidora. Przed sporządzeniem mieszanek wełna została wysuszona na powietrzu i rozdrobniona do frakcji o średnicy poniżej 0,40 mm. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Fritz Haber i Zygmunt Klemensiewicz - twórcy elektrody szklanej Fritz Haber i Zygmunt Klemensiewicz wynaleźli w roku 1909 elektrodę szklaną,
za pomocą której można w sposób prosty i szybki przeprowadzić potencjometryczne
miareczkowanie. Walther Nemst w roku 1889, za pomocą swojej teorii, dał
podstawy dotyczące potencjałów elektrodowych. Wilhelm Böttger jako pierwszy,
za pomocą o phi kiwanej wodorem elektrody platynowej, przeprowadził potencjometryczne
miareczkowanie. W roku 1908 z propozycji Nemsta określony został
potencjał elektrody wodorowej w 1 molowym roztworze kwasu jako równy zero.
W ten sposób stworzone zostały podstawy do rozwinięcia metody potencjometrycznej,
która doprowadziła do odkrycia elektrody szklanej. W oparciu o oryginalne prace
Habera i Klemensiewicza pokazaliśmy, jak ze zwykłej probówki zbudować można
elektrodę szklaną i za pomocą elektrody chlorosrebrowej, jako elektrody odniesienia,
przeprowadzić potencjometryczne miareczkowanie. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Dorobek lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej w zakresie eklezjologii Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dorobku (autorów, dzieł, zagadnień, przemian) lubelskiego ośrodka teologii fundamentalnej w zakresie eklezjologii. Artykuł składa się z następujących punktów: treści eklezjologiczne przed zainicjowaniem lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej (1), treści eklezjologiczne w twórczości ks. Edwarda Kopcia (2), eklezjologiczny dorobek ks. Stanisława Nagyego i jego uczniów (3), eklezjologiczny dorobek ks. Mariana Ruseckiego i jego uczniów (4) oraz zakończenia. W podsumowaniu stwierdzono, że w badaniach w zakresie eklezjologii zachodziły przemiany analogiczne do przemian w europejskiej eklezjologii katolickiej na przestrzeni ostatnich stu lat. Najpierw była to eklezjologia dogmatyczno-apologetyczna i polemiczna z prawosławiem rosyjskim (ks. P. Kremer), potem – u ks. E. Kopcia i ks. S. Nagyego – tradycyjna, utrzymana jeszcze w duchu apologetyki intelektualistycznej. W późniejszym okresie ks. Nagy przekształcał ją w eklezjologię posoborową o coraz wyraźniejszym profilu teologicznym i ekumenicznym, co czynił też ks. R. Łukaszyk. Największy wkład wniósł ks. M. Rusecki, który synchronizował eklezjologię z chrystologią (u ks. Kopcia i ks. Nagyego były one niezależne) i poszerzył argumentację na rzecz wiarygodności Kościoła. Jego dorobek jest rozwijany przez jego uczniów. | nauki teologiczne |
Aktywność przeciwdrobnoustrojowa soku ziemniaczanego Doniesienia literaturowe wskazują, że sok z ziemniaków
może być cennym źródłem związków bioaktywnych korzystnie
oddziałujących na organizm człowieka. Jak dotąd nie
scharakteryzowano jednak w pełni aktywności przeciwdrobnoustrojowej
tego produktu. Dlatego też, w niniejszej pracy
oceniono aktywność przeciwdrobnoustrojową suszu soku
ziemniaczanego powstałego w procesie suszenia rozpyłowego
oraz sublimacyjnego, jego hydrolizatu oraz frakcji odbiałczonej.
W testach bioaktywności zastosowano szczepy
bakterii z rodzajów: Bacteroides, Listeria, Salmonella, Clostridium,
Escherichia, Enterococcus, Lactobacillus,, Staphylococcus,
Yersinia oraz drożdże Candida i Saccharomyces.
Aktywność przeciwdrobnoustrojową oznaczano metodą
punktowo-dyfuzyjną. Dodatkowo zbadano zawartość glikoalkaloidów,
mikro- i makroelementów, witamin z grupy B
oraz witaminy C w soku z ziemniaków, a także podjęto pró-
bę określenia ich wpływu na bioaktywność. Przeprowadzone
badania wykazały, że żaden z zastosowanych preparatów
niezależnie od składu chemicznego i sposobu wytworzenia
nie wykazywał aktywności antagonistycznej w stosunku do
mikroorganizmów patogennych, probiotycznych i komensalych. | nauki rolnicze |
Wyzwania etyczne „teologii dobrobytu” w świetle nauczania papieża Franciszka Jednym z ważniejszych wyznań pontyfikatu Franciszka wydaje się być konfrontacja z rosnącym w siły w całym świecie ruchem pentekostalnym. Jednym z objawów jego działalności jest „teologia dobrobytu”, nazywna także „Ewangelią dobrobytu”, według której gwarancją zdrowia i bogactwa na ziemi jest wyznawanie wiary w Boga i modlitwa do Niego. Celem artykułu jest wyjaśnienie istoty tego zjawiska, z uwzględnieniem aspektów historycznych i geograficznych oraz pokazanie, w jaki sposób ten temat w swoim nauczaniu podejmuje papież Franciszek. W ostatniej części tekstu zostają nakreślone najważniejsze wyzwania etyczne, wynikające z szerzenia się tej „fałszywej Ewangelii”. | nauki teologiczne |
Oszacowanie zmian potencjału wodnego liści selera i buraka na podstawie pomiarów wybranych czynników meteorologicznych Celem pracy było wyznaczenie minimalnego zestawu niezależnych czynników meteorologicznych pozwalających na ilościowe określenie aktualnego potencjału wodnego liści buraka i selera. Szczególną uwagę zwrócono na możliwość wykorzystania biofizycznych parametrów uwodnienia liści badanych gatunków roślin warzywnych i ich wykorzystanie dla prognozowania czasu nawadniania poletek.
Doświadczenie przeprowadzono na selerze korzeniowym, odmiany Jabłkowy (Apium graveolens L. var. rapaceum (Mill.) DC) i buraku ćwikłowym, odmiany Czerwona kula (Beta vulgaris L.).
Pomiary potencjału wodnego liści selera i buraka, w miesiącach lipcu, sierpniu i wrześniu, w latach 1993-1995, wykonywano zarówno na poletkach deszczowanych jak i niedeszczowanych. Czynniki środowiska to: niedosyt wilgotności powietrza, potencjał wodny atmosfery, temperatura powietrza i ewapotranspiracja rzeczywista.
Analizę wyników eksperymentu przeprowadzono z wykorzystaniem metod statystyki matematycznej. W celu wyznaczenia zbioru czynników środowiskowych mających wpływ na kształtowanie się potencjału wodnego liści zastosowano regresję krokową wieloraką rzędu drugiego. Zastosowanie powyższej metody pozwoliło na uzyskanie zależności charakteryzujących się wysokim poziomem ufności przy równoczesnym dobrym odwzorowaniu danych doświadczalnych. Regresje wielorakie rzędu drugiego wyznaczono dla całego okresu badawczego, niezależnie dla selerów oraz buraków deszczowanych i niedeszczowanych. Analiza istotności współczynników korelacji wielorakiej według testu Snedecora pozwoliła na potwierdzenie poprawności wyboru zbioru czynników oraz zależności opisujących kształtowanie się potencjału wodnego.
Obliczenie regresji krokowej wielorakiej rzędu drugiego wykonano wykorzystując program komputerowy EXCEL, wersja 7,0.
Na podstawie wyżej wymienionej regresji wieloczynnikowej drugiego rzędu stwierdzono, że czynnikami determinującymi potencjał wodny liści selera i buraka są niedosyt wilgotności powietrza i potencjał wodny atmosfery. Deszczowanie selerów zwiększyło stabilność potencjału wodnego liści selera na zmiany czynników meteorologicznych analizowanych w niniejszej pracy. | nauki rolnicze |
Rozwód jako forma przemocy wobec dziecka Miłość jest naturalnym środowiskiem zrodzenia nowego życia, ale także warunkiem jego wzrostu i rozwoju. Wspólnota rodzinna, dla której fundamentem jest wspólnota małżeńska, może powstać i wzrastać właśnie dzięki miłości, której początek i trwanie zapewnia miłość obojga małżonków. Kryzys małżeństwa i duża liczba rozwodów, a tym samym rozbitych rodzin, odsłania dramat wielu dzieci, których rodzice, własnymi decyzjami rezygnacji z wierności przyrzeczeniu małżeńskiemu, pozbawili bezpiecznego środowiska wzrostu. Dzieci są dla rodziców darem, powierzonym im przez Boga, ale jednocześnie zadaniem – wychowywania i formowania do życia w pełni i realizowania powołania do miłości. Miłość małżonków, która czerpie z Miłości Boga, stwarza odpowiednie warunki do tego, aby to zadanie wypełnić. Jeśli zatem w postawie małżonków brakuje wierności miłości zadeklarowanej w przysiędze małżeńskiej, to konsekwencje takich postaw i działań dosięgają nie tylko ich samych, ale także ich dzieci, krzywdząc je i stając się formą przemocy. | nauki teologiczne |
Nulla dies sine linea - Andrzej Krzysztof Tarkowski, embriolog, 1933-2016 Andrzej Krzysztof Tarkowski (1933-2016) był profesorem na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, wybitnym polskim embriologiem. Sławę przyniosły mu pionierskie badania rozwoju zarodkowego ssaków, których wyniki stworzyły teoretyczne i praktyczne podstawy rozwoju dwudziestowiecznej biologii rozwoju i medycyny reprodukcyjnej w zakresie klonowania, zapłodnienia in vitro oraz zarodkowych komórek macierzystych. Za odkrycia w zakresie wczesnego rozwoju ssaków w 2002 r. prof. Tarkowski nagrodzony został prestiżową nagrodą Japan Prize, zaś w 2013 r. Nagrodą Fundacji Nauki Polskiej. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ oznakowania na rozkład ruchu na pasach autostrady Oznakowane autostrad o jezdniach trzypasowych w Polsce, poprzez zastosowanie na prawym pasie ruchu drogowskazów kierunkowych do miejscowości poza autostradą powoduje niskie wykorzystanie tego pasa, podczas gdy paś środkowy jest nadmiernie wykorzystywany. Przykłady zagraniczne świadczą, że oznakowanie trzech pasów ruchu może być bardziej racjonalne. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Metodyka badania stanu technicznego opryskiwaczy montowanych na pojazdach kolejowych Dyrektywa 2009/128/WE o zrównoważonym stosowaniu pestycydów nakłada
na kraje członkowskie UE obowiązek objęcia badaniami stanu technicznego również opryskiwaczy
montowanych na pojazdach kolejowych (opryskiwaczy kolejowych). W ramach
Programu Wieloletniego Instytutu Ogrodnictwa opracowano metodykę inspekcji takiego
sprzętu ochrony roślin. Na podstawie przeglądu literatury i badań własnych, prowadzonych
w terenie, ustalono, że do zwalczania roślinności na kolei stosowane są różne opryskiwacze
podobne do opryskiwaczy polowych – „opryskiwacze platformowe” i zestawy CHOT. Proponowane
metody i kryteria oceny elementów roboczych i konstrukcyjnych opryskiwaczy
kolejowych w znacznej części nie odbiegają od wymagań dla inspekcji opryskiwaczy polowych. Zasadnicze różnice proponowanej metodologii związane są z miejscem wykonywania zabiegów (torowisko) i stosowanymi prędkościami roboczymi (do 40 km·h-1). Ponadto zaproponowania całkowicie nowych procedur wymagają systemy iniekcyjne stosowane w zestawach CHOT. | nauki rolnicze |
Określenie stopnia polaryzacji głównych kierunków produkcji zwierzęcej w Polsce Dokonano analizy kierunków zmian oraz określenia stopnia polaryzacji głównych kierunków
produkcji zwierzęcej w Polsce w układzie terytorialnym. Do oceny stopnia zjawiska polaryzacji przyjęto okre-
ślenie kąta nachylenia prostej linii trendu zmian danej cechy (a = tgα). Z przeprowadzonej analizy wynika, że
pomiędzy latami 2002-2004 a 2009-2011, doszło do znacznego pogłębienia różnic regionalnych pod względem
intensywności chowu bydła w Polsce, a wskaźnik terytorialnej polaryzacji obsady bydła wyniósł ponad 21o
.
Obserwowane między województwami różnice pod względem obsady trzody chlewnej są nadal duże, ale w
analizowanym okresie nie uległy pogłębieniu, a raczej nastąpiła ich niewielka konwergencja (o 2,7o
). Pogłowie
trzody chlewnej, w latach 2002-2012, zmniejszyło się o prawie 40%. Utrzymanie tej tendencji może rzutować na
bezpieczeństwo żywnościowe kraju oraz zasoby nawozów naturalnych mających duże znaczenie w utrzymaniu
żyzność gleb. Zmiany pogłowia bydła były relatywnie dość niewielkie. W analizowanym okresie pogłowie
bydła ogółem wzrosło o 4,4%, podczas gdy pogłowie krów zmniejszyło się o 14,4%. | nauki rolnicze |
Wybrane media społecznościowe jako narzędzie wspierające rekrutację Rekrutacja z wykorzystaniem mediów społecznościowych jest narzędziem coraz częściej wykorzystywanym przez rekruterów. Celem tego artykułu jest analiza możliwości, jakie media społecznościowe oferują działom odpowiedzialnym za zarządzanie zasobami ludzkimi w pozyskiwaniu personelu, oraz wskazanie najpopularniejszych (wśród rekruterów) mediów społecznościowych. Z punktu widzenia dynamiki zmian, jakie zachodzą w funkcjonałności mediów społecznościowych, a także wobec braku na rynku naukowych opracowań na ten temat analiza taka wydaje się szczególnie zasadna.
Analiza przeprowadzona została na podstawie krytycznego przeglądu literatury (w tym raportów branżowych) oraz przeglądu wybranych mediów społecznościowych. W artykule przedstawiono dane liczbowe obrazujące skalę korzystania z mediów społecznościowych dla podkreślenia wzrastającej roli tego kanału komunikacji w pozyskiwania wykwalifikowanych pracowników. Autorka wskazała najbardziej popularne wśród rekruterów kanały mediów społecznościowych, jak: Facebook, LinkedIn, Goldenline, Twitter, przeanalizowała również możliwości, jakie dostarczają te kanały. W artykule omówione zostały z jednej strony korzyści, jakie wynikają z prowadzenia rekrutacji w mediach społecznościowych, z drugiej zaś – sytuacje, kiedy nie warto poszukiwać kandydatów do pracy za ich pośrednictwem lub kiedy działania takie mogą przynieść korzyść mniejszą od zakładanej. | nauki społeczne |
Zapożyczenia francuskie we frazeologii rosyjskiej XVIII wieku FRENCH BORROWINGS IN THE RUSSIAN PHRASEOLOGY OF THE 18TH CENTURY
Summary
The present article is devoted to different types of French phraseological borrowings in the Russian language of the 18th century. Lexical borrowings mostly preserve their material content in the borrowing language, whereas phraseological units as a rule become loan-translations. Due to this fact it is complicated to prove whether the given phraseological unit is a borrowing or not. The present article suggests a methodology for differentiation of phraseological loan-translations from the parallel idiomatic units that appeared directly in the borrowing language. On the basis of the suggested methodology the author determines the structure of French borrowings in the Russian phraseology of the 18th century.
ZAPOŻYCZENIA FRANCUSKIE WE FRAZEOLOGII ROSYJSKIEJ XVIII WIEKU
Streszczenie
Artykuł poświęcony jest różnym typom francuskich zapożyczeń frazeologicznych dokona-nych przez język rosyjski wieku XVIII. Pożyczki leksykalne zazwyczaj zachowują w języku zapożyczającym swą obcą postać formalną, podczas gdy pożyczki frazeologiczne zwykle są dosłownymi kalkami w języku-biorcy, dlatego też często trudno jest określić, czy dane wyrażenie jest w tym języku zapożyczeniem, czy nie. Autor proponuje metodę odróżniania kalk frazeologicznych od związków wyrazowych stworzonych niezależnie w języku-biorcy. Opierając się na tej metodzie, autor określa strukturę zapożyczeń francuskich w rosyjskiej frazeologii wieku XVIII. | nauki humanistyczne |
Problemy kalibracji mapy szczegółowej Polski w skali 1:25 000 Wojskowego Instytutu Geograficznego w Warszawie W artykule omówiono sposoby kalibracji mapy szczegółowej Polski WIG. Z uwagi na dużą liczbę arkuszy do przetworzenia (prawie 1400), głównym założeniem było maksymalne zautomatyzowanie procedury. Za pomocą wygenerowanego indeksu przestrzennego o oczkach siatki odpowiadających podziałowi arkuszowemu mapy i w odpowiednim układzie odniesienia, ręcznie uzyskano informacje o współrzędnych geograficznych z narożników arkuszy, po czym zastosowano skrypt, za pomocą którego dopasowano arkusze do indeksu przestrzennego. Problemem okazał się niejednolity układ odniesienia mapy szczegółowej 1:25 000. Po nieudanej próbie kalibracji w układ „Borowa Góra", podzielono arkusze według obszarów byłych zaborów i zastosowano układy odniesienia charakterystyczne dla każdego z nich - „Deutsches Hauptdreiecksnetz" (DHDN) dla pruskiego, „Hermannskogel" dla austriackiego elipsoidę Żylińskiego dla rosyjskiego. Z uwagi na wciąż niezadowalające efekty, wydzielono dodatkowe obszary, na których zastosowano układ DHDN i „Borowa Góra", minimalizując dotychczasowe błędy kalibracji. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Kompetencje moralne w zarządzaniu i dowodzeniu Autorka przedstawia w swoim artykule problem postrzegania wartości moralnych i wynikających z nich kompetencji moralnych, które są niezbędne zarówno w procesie zarządzania, jak i dowodzenia. Przedmiotem jej analiz jest między innymi proces odpodmiotowienia człowieka, wynikający z faktu ekonomizacji ludzkiej egzystencji i traktowania ludzi jako tak zwanego kapitału ludzkiego. Wprawdzie precyzyjnie zaplanowana egzystencja człowieka nie toleruje przypadkowości, która nie sprzyja użyteczności, ale mimo to twórcy teorii zarządzania muszą liczyć się z tak zwanym czynnikiem humanistycznym. Bowiem ekonomia i zysk ufundowane są także na wartościach moralnych i zaufaniu. W artykule rozważa się różne strategie zarządzania, które muszą respektować wartości moralne w zarządzaniu i dowodzeniu, zwane często „emocjonalną logiką” mobilizującą do działania opartego na sprawiedliwym i rzetelnym traktowaniu zarówno pracowników, jak i pracodawców. Takie postawy menadżerów, dowódców i liderów budują kulturę organizacji. | nauki społeczne |
„Polski Londyn” po raz pierwszy Artykuł przedstawia działalność Polaków związanych z Polską Partią Socjalistyczną w stolicy Wielkiej Brytanii na przełomie XIX i XX wieku. W omawianym okresie Londyn był ważnym ośrodkiem, w którym przebywali czołowi przedstawiciele PPS pozostający na emigracji. Rozwijano tam działalność niepodległościową, drukowano znaczące ilości nielegalnej prasy i wydawnictw niepodległościowych, pozyskiwano środki na funkcjonowanie PPS w kraju oraz nawiązywano kontakty ze środowiskami socjalistów z innych części Europy i świata. Z Londynem przez wiele lat związane były takie postacie, jak Witold Jodko-Narkiewicz, Bolesław Antoni Jędrzejowski, Aleksander Dębski, Stanisław Mendelson, Tytus Filipowicz, Leon Wasilewski czy Stanisław Wojciechowski. Kilkakrotnie bywał tu także Józef Piłsudski, który właśnie na Londynie opierał realizację swojego śmiałego planu stworzenia Legionów Polskich w odległej Japonii. | nauki humanistyczne |
Kurs walutowy a internacjonalizacja sektora rolno-spożywczego w Polsce Kurs walutowy stanowi jeden z kluczowych czynników determinujących zainteresowanie przedsiębiorstw ekspansją zagraniczną. Z uwagi na silny związek polskiego sektora rolno-spożywczego z krajami UE, do badań wykorzystano kurs złotego do euro. Deprecjacja złotego względem euro w latach 2001-2004 umożliwiła dynamiczny wzrost eksportu żywności z Polski, przy jednoczesnym ustabilizowaniu poziomu importu, co skutkowało osiągnięciem od 2003 r. dodatniego salda handlu zagranicznego w badanym sektorze. Natomiast systematycznie umacniający się złoty po akcesji Polski do UE utrudnił warunki sprzedaży zagranicznej. Jednak zarówno eksport, jak i wskaźnik internacjonalizacji polskiego sektora rolno-spożywczego nadal rosły. Może to oznaczać, że efekt integracji z rynkiem unijnym był silniejszy niż negatywne oddziaływanie poziomu kursu walutowego. Trudno natomiast ocenić zależność między kursem walutowym a przepływem inwestycji zagranicznych w sektorze żywnościowym, gdyż ich wartość w przyjętym okresie badawczym była względnie niska oraz dodatkowo charakteryzowała się dużą zmiennością. | nauki rolnicze |
Zamieszkiwanie feministycznych utopii Komuna Warszawa Let’s Make Noise, Sisters! reżyseria: Zorka Wollny, scenariusz i wykonanie: Ana Kavalis, Anna Gutkowska, Anna Clementi, Anna Jurkiewicz, Anna Krzystowska, Barbara Popławska, Dagmara Siwczyk, Dominika Korzeniecka, Edyta Pawłowska, Elżbieta Balano, Ewa Majewska, Florence Freitag, Gosia Gajdemska, Karoline Strys, Leah Buckareff, Lyllie Rouvière, Magdalena Zaczek, Majka Gromadowska, Pauline Payen, Renata Dziurawiec, Ula Iwińska, Zorka Wollny, film: Insa Langhorst, Aleka Polis partner: Goethe-Institut premiera: 30 października 2020 Dwelling in possibilities reżyseria i choreografia: Natasza Gerlach, kreacja i performans: Alex Freiheit, Sophie Guisset, Lison Petit, współpraca choreograficzna: Katarzyna Sikora, Emma Tricard, tekst: Audrey Liebot, reżyseria świateł: Jacqueline Sobiszewski, muzyka: Shayu koprodukcja: viensmourir premiera: 24 października 2020 | sztuka |
Nowoczesna produkcja ziemniaka w systemie rolnictwa integrowanego Głównym celem rolnictwa zrównoważonego (integrowanego) jest uzyskanie wysokich plonów o bardzo dobrej jakości przy
zmniejszonych dawkach nawozów mineralnych i organicznych oraz chemicznych środków ochrony roślin. Ważne jest stosowanie
takich zasad agrotechniki i mechanizacji, aby wszelkie stosowane zabiegi w kompleksowej technologii produkcji były
nieszkodliwe dla środowiska naturalnego i miały korzystny wpływ na warunki wegetacji roślin. Dotyczy to zabiegów
przygotowania gleby do sadzenia, precyzyjnego nawożenia, terminowego i dokładnego sadzenia, właściwej pielęgnacji,
ochrony przed chorobami i szkodnikami. | nauki rolnicze |
Uwarunkowania prawne współczesnych systemów emerytalnych. Polski system emerytalny W opracowaniu przedstawiono uwarunkowania prawne współczesnych systemów emerytalnych. Omówiono koncepcję filarowości przydatną do analizy systemów emerytalnych w państwach UE oraz w Polsce. Przeanalizowano obowiązujące regulacje prawne w polskim systemie, ze szczególnym uwzględnieniem jego zakresu podmiotowego. Opisano także propozycje i projekty zmian w polskim systemie wysuwane w ostatnich latach, zwłaszcza te dotyczące wieku emerytalnego. W części końcowej przedstawiono zmiany wprowadzone ustawą z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na ich podstawie od stycznia 2013 r. nastąpi w Polsce zmiana wieku emerytalnego – wiek kobiet będzie zrównany z wiekiem mężczyzn, a następnie podwyższony do 67 lat. Proces ten będzie rozłożony w przypadku kobiet do 2040 r., a w przypadku mężczyzn do 2020 r. | nauki społeczne |
Maria Ludwika Gonzaga w pracach Wiktora Czermaka Autorka artykułu analizuje twórczość krakowskiego historyka Wiktora Czermaka (1863-1913) pod kątem opinii i ocen, jakie były formułowane przez tego badacza XVII stulecia o małżonce Władysława IV i Jana Kazimierza – Ludwice Marii Gonzadze. Czermak wysoko ocenił polityczny zmysł i inicjatywę tej władczyni w pracy doktorskiej przygotowywanej we Lwowie pod kierunkiem Ksawerego Liskego, i obronionej w 1887 r. w Krakowie. Dwaj ostatni władcy z dynastii Wazów na polskim tronie, oraz ich małżonka, przez długie lata zajmowali uwagę krakowskiego uczonego. W artykule mowa o ewolucji zapatrywań na przybyłą z Francji energiczną władczynię. Wiele wskazuje, że historyk przeszedł od fascynacji „męską” osobowością małżonki Jana Kazimierza w połowie lat osiemdziesiątych XIX wieku, do bardziej krytycznego spojrzenia na poczynania Francuzki w Polsce w schyłku kolejnej dekady. Wynikało to ze zmiany zainteresowań i rozszerzania bazy źródłowej, lepiej oświetlającej osobę królowej, w której dojrzalszy badacz dostrzegał wady, jakich nie zauważał w studenckich latach. | nauki humanistyczne |
Różnorodność biologiczna obszarów Polski Środkowej i propozycje jej ochrony W związku z przewidywanymi zmianami w strukturze własnościowej, obszarowej, kierunków
użytkowania ziemi, jakie nastąpią w rolnictwie po wejściu do Unii Europejskiej, Autorzy
przedstawiają projekt prac badawczych dotyczących różnorodności biologicznej obszarów
rolniczych Polski Środkowej. W Artykule zostały przedstawione cele i proponowane metody
badań, charakterystyki trzech wybranych obszarów reprezentatywnych, czynniki wpływające na
różnorodność biologiczną, dokonano wstępnej oceny stanu bioróżnorodności oraz wyrażono
opinie na temat możliwości ochrony terenów rolniczych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Geneza wód leczniczych w utworach jurajskich rejonu Buska-Zdroju i Solca-Zdroju Z badań składu chemicznego i izotopowego wód górnojurajskiego poziomu wodonośnego rejonu Buska-Zdroju i Solca- Zdroju wynika, że są to solanki pierwotne i wody słone, zasilane w okresie przedplejstoceńskim, kiedy klimat charakteryzował się długimi okresami znacznie cieplejszymi niż współcześnie. Solanki te mają zdecydowanie cięższy skład izotopowy niż wody lecznicze, siarczkowe występujące na tym obszarze w utworach kredowych (głównie cenomanu) oraz zbliżone wartości wskaźników hydrochemicznych do wód morskich. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Anthropo-kosmo-Theo-logia. Z refleksji nad myślą teologiczną Romana Edwarda Rogowskiego Tekst stanowi przegląd i ocenę twórczości teologicznej ks. Romana Rogowskiego. | nauki teologiczne |
Historia zabiegów kleszczowych Opisano historię zabiegów kleszczowych od pionierskich Petera i Hugona Chamberlana oraz Jeana Palfyna w XVII i XVIII wieku, ewolucję wskazań do tych zabiegów w Europie, w szczególności w Anglii, Francji, Austrii i Niemczech. Podkreślono rolę Polaka Maurycego Madurowicza w konstrukcji kleszczy. Przedstawiono budowę kleszczy, technikę zabiegów kleszczowych oraz aktualne wskazania do tych zabiegów. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wirtualny stetoskop do badania tonów podstawowych serca W artykule zaprezentowano wirtualny stetoskop, który został opracowany w środowisku LabVIEW do cyfrowej rejestracji i analizy (w post procesie) tonów oraz szmerów serca. Sygnały akustyczne serca są rejestrowane za pomocą stetoskopu z mikrofonem. W pracy szczegółowo omówiono metodę detekcji tonów podstawowych serca na podstawie analizy falkowej sygnału fonokardiograficznego (tj. sygnału FKG obejmującego tony i szmery serca). | nauki inżynieryjno-techniczne |
Filmy i powłoki ochronne do serów Ochrona powierzchni surowców i żywności stwarza możliwości znacznego wydłużenia jej przydatności do spożycia. W technologii mleczarstwa powlekanie serów warstwą parafiny stosowano od dawna, głównie w celu ograniczenia nakładów na pielęgnację serów w czasie ich dojrzewania oraz zabezpieczania ich przed osuszką i pleśnieniem. Jednakże warstwy parafinowe bądź woskowe są niejadalne. Filmy i powłoki otrzymywane z polimerów naturalnych: białek, polisacharydów i/lub tłuszczów cechuje również jadalność. W niniejszej pracy przedstawiono charakterystykę biopolimerowych, ochronnych filmów i powłok jadalnych oraz możliwości przedłużenia trwałości serów. | nauki rolnicze |
Krystalizacja kierowana miodu pszczelego W artykule przedstawiono wyniki badań procesu krystalizacji kierowanej, który umożliwia uzyskanie drobnoziarnistej struktury miodu. Wprowadzając do płynnego miodu szczep krystaliczny wywoływano szybką krystalizacją heterogeniczną. Jako starter wykorzystano skrystalizowany miód rzepakowy. Analizowano wpływ udziału masowego szczepu na przebieg procesu krystalizacji oraz wielkość uzyskiwanych kryształów. Szybkość krystalizacji wyznaczano pośrednio poprzez zmiany właściwości reologicznych krystalizującego miodu przez okres 7 dni od szczepienia. W wyniku badań ustalono, że najszybciej proces krystalizacji przebiega, gdy udział masowy zastosowanego szczepu w mieszaninie wynosi 13%. Uzyskuje się wówczas strukturę krystaliczną składającą się kryształów o najmniejszych wymiarach. | nauki rolnicze |
Funkcjonowanie terminalu ciekłego gazu ziemnego w Świnoujściu podczas pandemii COVID-19 w kontekście polityki energetycznej państwa Polityka energetyczna państwa jest jedną z najistotniejszych polityk publicznych wpływających na bezpieczeństwo obywateli i rozwój państwa, a terminal ciekłego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu to narzędzie kształtowania polskiej polityki energetycznej. Instalacja została oddana do użytku w 2015 r. Obecnie gwarantuje ona dostawę jednej trzeciej krajowego zapotrzebowania na gaz, a po rozbudowie ma być to już połowa. Energia jako produkt musi być dostępna w sposób ciągły, również w trakcie zawirowań o wymiarze krajowym i międzynarodowym takich jak pandemie. Celem autora artykułu jest zbadanie, czy pandemia COVID-19 wpłynęła na funkcjonowanie terminalu oraz na import skroplonego gazu ziemnego do Polski. Autor posłużył się analizą mikrosystemową jako metodą badawczą oraz odpowiedział na pytania dotyczące tego, jak w trakcie pandemii funkcjonował port Szczecin-Świnoujście, jak wyglądała żegluga morska oraz jak kształtowały się ceny LNG. | nauki społeczne |
Nowy marker hematologiczny dla idiopatycznych szumów usznych: współczynnik monocyty/HDL Cel: Celem niniejszego badania było zbadanie związku, o ile on istnieje, między wartością MHR a idiopatycznym szumem usznym. Projekt badania: Prospektywne badanie kliniczno-kontrolne. Materiał i metody: Do badania włączono 89 pacjentów (grupa badana), u których od marca 2015 roku do czerwca 2016 roku w ambulatorium przyklinicznym zdiagnozowano idiopatyczne szumy uszne oraz 87 zdrowych osób, które zgłosiły się do szpitala w celu przeprowadzenia rutynowego badania lekarskiego i uzyskały prawidłowe wyniki badania audiometrycznego i otoskopowego (zdrowa grupa kontrolna). Próbki krwi pobierano od pacjentów podczas pierwszego badania. Współczynnik HDL (MHR – Monocyte/HDL rate) uzyskano przez prosty podział liczby monocytów przez poziom HDL. Współczynniki MHR uzyskane dla obu grup poddano analizie statystycznej. Wyniki: Liczba monocytów i wartość MHR były większe w grupie badanej, a poziom stężenia HDL był niższy w porównaniu z grupą kontrolną (p<0,05). W niniejszym badaniu wartość odcięcia dla MHR w odniesieniu do szumów usznych ustalono na 11. Wniosek: Współczynnik MHR okazał się wysoki u pacjentów z idiopatycznymi szumami usznymi. Uzyskany wynik wskazuje na udział zdarzeń miażdżycowych i stresu oksydacyjnego w etiologii szumów usznych. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Aluzje literackie w teologicznej ocenie działań arcykapłana Szymona w 1 Mch 14,5 Każda z ksiąg biblijnych odsłania swe orędzie teologiczne w bardzo zróżnicowany sposób literacki. W analizowanym wersecie 1 Mch 14,5 – jak i wszystkich pozostałych w księdze – zastosowany został centon, znany i praktykowany w starożytności gatunek literacki. Łączy w sobie poszczególne sformułowania wersetów wcześniejszych ksiąg starotestamentowych budując własne przesłanie teologiczne. W ten sposób powstaje aluzja intertekstualna, której fundamentem jest całkowita zgodność treściowa wersetów 1 Mch z przywoływanymi zwrotami. Zasadnicze znaczenie posiada literacki kontekst decydujący o doborze aluzji. On bowiem wpływa na teologiczną nośność samych wersetów i to, co proponują one ze swej treści dla skonstruowania nowego orędzia. Aluzje odsłaniają rzeczywisty sens opisywanych wydarzeń w kontekście teologicznym. Odkrycie właściwej intencji hagiografa pozwala czytelnikowi poprawnie ocenić postępowanie poszczególnych bohaterów, w tym przypadku Szymona Machabeusza, arcykapłana Żydów z okresu powstania machabejskiego. | nauki humanistyczne |
Aptekarnia – czyli dlaczego nie chcemy opieki farmaceutycznej? Farmaceuta to wykształcony specjalista pracujący nad zapewnieniem swojemu pacjentowi opieki na najwyższym poziomie, dla którego cele biznesowe powinny być wtórne. Dzięki etycznej postawie zgodnym z kodeksem etyki zawody aptekarza, realizowane są założenia opieki farmaceutycznej, będący ważnym elementem procesu optymalizacji użycia leków. Polski farmaceuta, aby rozpocząć sprawowanie opieki farmaceutycznej poprzez realizowanie szerokiego katalogu usług, musi zmienić swoje nastawienie z typowej roli sprzedawcy do roli profesjonalnego doradcy dla pacjenta. Pojęcie: “opieka farmaceutyczna” zwykło się odnosić do rozumienia odpowiedzialnego działania farmaceuty, którego zawodowym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa farmakoterapii i podniesienie jakości życia pacjenta. Proces wdrażania tego rodzaju opieki jest bardzo trudny i to z uwagi na to, że większość polskich aptek od lat 90-tych XX w funkcjonuje głównie jako podmioty biznesowe (zniżki, programy lojalnościowe, akcje marketingowe). Ze względu na to, że rynek apteczny w Polsce stale się rozwija zasadne wydaje się poczynienie refleksji na temat tego, w jaki sposób współczesne polskie apteki uczynić wyjątkowymi placówkami medycznymi, w których pacjent otrzyma nie tylko realizację recepty, ale nade wszystko - merytoryczne wsparcie ze strony farmaceuty, będące specjalistycznym doradztwem w sprawach zdrowia i bezpieczeństwa w przyjmowaniu leków. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wpływ teologii ludu na magisterium homiletyczne papieża Franciszka Po Soborze Watykańskim II w Argentynie pojawiła się teologia ludu, której zadaniem było pomóc Kościołowi w Ameryce Południowej dokonać odnowy duszpasterskiej z uwzględnieniem lokalnego kontekstu kulturowo-religijnego. Do tej koncepcji teologiczno-pastoralnej odwołuje się w swoim nauczaniu powszechnym papież Franciszek, dla którego podstawowym zadaniem Kościoła jest głoszenie Ewangelii. W wypełnianiu swojej misji Kościół musi sięgać do doświadczenia ludu i mieć na uwadze wszystkie jego potrzeby. Sam lud winien być postrzegany jako podmiot głoszenia słowa Bożego, gdyż nieustannie uczestniczy w dialogu z Bogiem, pozwala Mu kształtować swoje życie i przyczynia się do umocnienia wiary Kościoła. Papież Franciszek, który w swojej adhortacji Evangelii gaudium wiele uwagi poświęca kwestii przygotowania i wygłoszenia homilii, pokazuje jak życie i wiara ludu Bożego inspirują treść przepowiadania, wpływają na sposób podejścia homilisty do słuchaczy i pomagają mu przemawiać językiem bliskim i zrozumiałym dla adresatów posługi słowa. | nauki teologiczne |
Próba zrozumienia idei konstrukcji tablicy astronomicznej M. Kopernika na olsztyńskim zamku z pomocą pomiarów fotogrametrycznych Na wewnętrznej ścianie krużganka olsztyńskiego zamku znajduje się niezwykła
pamiątka po Mikołaju Koperniku. Jest to tablica o szerokości 7.2 m i wysokości 1.45 m uznawana
za jedyny zachowany instrument badawczy, wykonany przez samego astronoma. W ciągu wieków
znaczne fragmenty tablicy zostały zniszczone podczas robót budowlanych. W XIX w. podjęto
nieprofesjonalną próbę odtworzenia brakujących fragmentów. Pod koniec lat 50 ub. wieku zespół
konserwatorów z warszawskich Pracowni Konserwacji Zabytków usunął wszystkie
przemalowania i uzupełnienia, które nie miały szesnastowiecznej metryki. Po przeszło 50 latach
od tamtej pory nagromadziło się wiele pytań o funkcję jaką miała pełnić ta tablica na zamku. Czy
na pewno był to instrument astronomiczny? Powołany jesienią 2006 r. zespół badawczy miał za
zadanie wykonanie dokładnej inwentaryzacji fotogrametrycznej i konserwatorskiej oraz wstępnej
interpretacji uzyskanych danych. W pierwszej kolejności wykonano barwny fotoplan tablicy.
Pomiary oparto o punkty GPS zastabilizowane na dziedzińcu zamku. Zadanie to wykonali
pracownicy Katedry Geodezji Satelitarnej i Nawigacji UWM. Współrzędne tych punktów oraz
punktów na tablicy przeliczono do sferycznego układu współrzędnych geograficznych. Następnie
wyznaczono azymut płaszczyzny tablicy względem południka miejscowego (przechodzącego
przez środek tablicy). Wg badaczy zajmujących się w przeszłości tą tablicą, rysunek na jej
powierzchni jest swoistym słonecznym zegarem refleksyjnym. Snując swe przypuszczenia nie
określali precyzyjnie położenia zwierciadła względem tablicy. Rozwiązanie tego problemu
znajduje się w tej pracy. Mimo nikłych i niepewnych danych wyznaczono położenie zwierciadła z
dość dobrą dokładnością. Potwierdzeniem słuszności przyjętego toku badań, jest trwający ciągle
eksperyment pomiarowy prowadzony na replice tablicy. Badania konserwatorskie wsparte były
wykonaniem i interpretacją zdjęć w podczerwieni oraz luminescencji w ultrafiolecie. Potwierdziły
one istnienie wielu przemalowań i zniszczeń na powierzchni tablicy. Analizy barwników, podłoża
i tynku potwierdziły, że najstarsze warstwy pochodzą z XVI wieku. Wynikiem precyzyjnych
pomiarów fotogrametrycznych rysunku na tablicy jest zbudowanie jej matematycznego modelu.
Model ten niestety dość poważnie odstaje w niektórych partiach od rzeczywistości. Oparty jest on
na obliczeniach astronomicznych. Żadne XVI-wieczne źródła pisane nie wspominają o tablicy i
sam Kopernik nie pisze o niej ani słowem. Stąd wykreowany model jest tylko prawdopodobnym
obrazem pierwotnego stanu przyrządu. Czy rzeczywiście był to instrument pomiarowy astronoma?
W świetle dotychczasowych badań był to raczej kalendarz astronomiczny i jednocześnie zegar
słoneczny i mógł być wykonany przez Kopernika. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Rozwój transportu a paradygmat zrównoważonego rozwoju Artykuł jest poświęcony analizie szeroko pojętego zagadnienia rozwoju
transportu w świetle realizacji założeń ekonomii i polityki zrównoważonego rozwoju.
Jego celem jest ocena poziomu zrównoważenia rozwoju transportu, który wskazano jako
ważny element sprzyjający osiągnięciu ładu zintegrowanego w gospodarce światowej.
W pierwszej części omówiono wybrane aspekty zrównoważenia rozwoju transportu
mające odzwierciedlenie w polityce transportowej UE. Następnie ukazano zasadnicze
kierunki rozwoju transportu w UE i Polsce. Dokonana ocena zmian na rynku przewozów
osób i ładunków pozwoliła na identyfikację kosztów zewnętrznych transportu, które
kreują określony poziom zagrożeń ekonomicznych, społecznych i środowiskowych.
Zwrócono szczególną uwagę na koszty wypadków drogowych i kongestii w UE i Polsce.
Ponadto podkreślono, że zrównoważony transport może stanowić ważny element zrównoważenia
gospodarki światowej. | nauki społeczne |
Personalizacja wizerunku medialnego instytucjonalnego Kościoła katolickiego w kontekście nadużyć niektórych duchownych wobec nieletnich. Analiza polskich tygodników opinii (2018–2019) Artykuł podejmuje refleksję nad tym, w jakim stopniu proces personalizacji determinuje wizerunek prasowy instytucji Kościoła katolickiego (KK) w kontekście nadużyć seksualnych niektórych duchownych wobec nieletnich. Cel/teza: Próba wskazania relacji między zjawiskiem personalizacji a wizerunkiem instytucji Kościoła katolickiego w polskich tygodnikach opinii w kontekście skandalu pedofilii wśród duchownych. Metody badań: Metoda analizy zawartości prasowej uzupełniona o elementy hermeneutyki. Wyniki i wnioski: Wszystkie poddane analizie tytuły prasowe podjęły temat nadużyć duchownych wobec nieletnich i zaprezentowały instytucję Kościoła w perspektywie konkretnych osób (papież, biskupi, ofiary nadużyć, sprawcy). Na łamach tygodników lewicowo-liberalnych oraz w tygodniku „Do Rzeczy” przełożeni kościelni sprawców przestępstw zostali zasadniczo zaprezentowani jako niereagujący na przypadki nadużyć duchownych. Proces personalizacji otwiera różnorodność dróg interpretacji wydarzenia trafiającego do agendy medialnej. Może on determinować zarówno pozytywny, jak i negatywny wizerunek instytucji KK, a także może posłużyć jako narzędzie do konstruowania niereprezentatywnej narracji na temat przestępstw seksualnych duchownych, tj. narracji wyolbrzymiającej lub marginalizującej skalę nadużyć. Wartość poznawcza: Podjęte badania dowodzą, że proces personalizacji jest ważnym czynnikiem determinującym wizerunek instytucji kościelnej w prasie opinii. | nauki społeczne |
Ocena plastycznego płynięcia oraz mikrostruktury stali Orvar Supreme w podwyższonej temperaturze Wyznaczone właściwości reologiczne badanego materiału w postaci krzywych zależności naprężenia od odkształcenia są bogatym źródłem informacji na temat procesów wynikających z mechanizmu odkształcenia plastycznego, procesów umocnienia, a także zjawisk aktywowanych cieplnie takich, jak zdrowienie i rekrystalizacja dynamiczna. Wiedza płynąca z prawidłowej interpretacji krzywych umocnienia jest podstawą do optymalnego projektowania procesów kształtowania metali na ciepło i gorąco. Celem pracy była ocena plastyczności stali Orvar Supreme w podwyższonej temperaturze pod kątem możliwości wykonania wykroju w matrycy z tej stali metodą wgłębiania na gorąco. Na wytoczonych próbkach typu Rastigajewa zrealizowano próby ściskania przy temperaturach od 800°C do 1040°C. W celu zminimalizowania wpływu tarcia pomiędzy próbką a kowadłami zastosowano specjalną mieszaninę proszków PbO + 5% B2O3. Badania przeprowadzono ze stałą prędkością ruchu trawersy maszyny wytrzymałościowej (30 mm/min) do wartości odkształcenia logarytmicznego ok. ε = 0,6. W efekcie wykazano istnienie minimum oporu plastycznego przy temperaturze 840°C. Badania za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego pozwoliły określić mikrostrukturę stali, którą tworzył ferryt przy temperaturze 840°C oraz martenzyt w przypadku próbek ściskanych przy temperaturze 1040°C. Wykonano pomiary twardości na przekrojach próbek po ściskaniu oraz próbek poddanych wgłębianiu na gorąco. Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że możliwe jest wykonanie matryc kuźniczych o wymaganej twardości metodą wgłębiania na gorąco, także z bezpośrednim hartowaniem w oleju po wgłębianiu. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Normatywny model weryfikacji ważności wyborów samorządowych - kilka uwag na tle praktyki orzeczniczej Demokratyczny proces wyborczy zakłada istnienie mechanizmów służących weryfikacji ważności wyborów. W Polsce kompetencje w tym zakresie powierzone zostały sądom. Ocena prawidłowości przeprowadzenia wyborów opiera się na regułach wynikających z obowiązujących norm prawnych. Niniejsze rozważania mają na celu zrewidowanie twierdzenia, że ukształtowany przez regulacje normatywne oraz orzecznictwo sądowe model weryfikacji ważności wyborów lokalnych charakteryzuje się znacznym, być może nadmiernym, stopniem restryktywności. Rygoryzm przepisów normujących procedurę weryfikacji ważności wyborów przesądza o kierunku ich wykładni, co w praktyce oznacza wzmocnienie domniemania ważności wyborów. Analiza obowiązujących regulacji oraz wybranych orzeczeń sądowych pozwoli na sformułowanie wniosków końcowych, odnoszących się do aktualnie funkcjonującego modelu weryfikacji ważności wyborów samorządowych. | nauki społeczne |