sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Zaangażowanie w działalność wolontariatu a sprawczość, wspólnotowość oraz etyka Celem prezentowanego badania było sprawdzenie, czy istnieje związek między zaangażowaniem w działalność wolontariatu a poziomem wspólnotowości, sprawczości oraz stopniem poparcia kodów etycznych. Pytania badawcze dotyczyły tego, czy osoby zaangażowane w działalność wolontariatu (w porównaniu z niezaangażowanymi) charakteryzuje, z jednej strony, wyższe natężenie sprawczości i wspólnotowości, z drugiej zaś, wyższy poziom deklarowanego poparcia kodów etycznych (etyki autonomii, dobra powszechnego, godności i kolektywizmu). W poszukiwaniu odpowiedzi przeprowadzono badanie, w którym wzięło udział 37 osób zaangażowanych w działalność wolontariatu hospicyjnego (w tym 19 kobiet) i 34 osoby nie będące wolontariuszami (w tym 18 kobiet). Wyniki badania przemawiają za istnieniem zakładanego związku w przypadku sprawczości i wspólnotowości. Co do kodów etycznych, otrzymane wyniki nie dostarczyły dowodów na istnienie relacji między stopniem ich poparcia a działaniem w wolontariacie. Rezultaty prezentowanego badania skłaniają do wniosku, że bezinteresowne działanie na rzecz bliźniego wiąże się z wysokim poziomem sprawczości i wspólnotowości, a nie z samym tylko wysokim poziomem etycznym. Stąd postulat dla praktyki pedagogicznej, by kształtować i rozwijać u dzieci i młodzieży poczucie sprawczości i wspólnotowości. | nauki społeczne |
Wlasciwosci powietrzno-wodne i retencyjne gleb obnizen srodmorenowych Pojezierza Olsztynskiego Badania przeprowadzono w katenie glebowej moreny dennej falistej Pojezierza Olsztyńskiego. W obniżeniu stwierdzono występowanie gleb deluwialnych, namurszowych i torfowo-murszowych, a na otaczających stokach - gleb brunatnych. W badanych glebach oznaczono: skład granulometryczny, gęstość objętościową i właściwą, porowatość ogólną, popielność i zawartość węgla organicznego oraz krzywe sorpcji gleby.
W badanych glebach stwierdzono przemieszczanie materiału glebowego w dół stoku. W glebie deluwialnej stwierdzono 1,5-krotnie wyższą zawartość frakcji ilastej niż w poziomie powierzchniowym gleby brunatnej. Postępujące procesy denudacji antropogenicznej doprowadziły do przykrycia murszy i torfów namułami deluwialnymi o miąższości 10-30 cm (gleby namurszowe) i powyżej 30 cm (gleby deluwialne). Namuły deluwialne wykazują 4-8-krotne większe zagęszczenie, a znacznie niższą porowatość (1,5-krotnie) w odniesieniu do głębiej zalegających torfów szuwarowych i olesowych. Objętość makro- i mezoporów w powierzchniowych utworach mineralnych i mineralno-organicznych badanych gleb jest 2-krotnie niższa niż w torfach olesowych i szuwarowych. Wraz z obniżaniem się terenu wzrasta objętość mikroporów w powierzchniowych poziomach gleb badanej kateny. W glebach namurszowych i torfowo-murszowych jest ona 3-krotnie wyższa niż w analogicznych poziomach gleb brunatnych i deluwialnych. | nauki rolnicze |
Nieśmiertelny i dobroczynny. Historyczne badanie genezy i charakteru sławy Stanisława Staszica Artykuł zadaje pytania o niezwykłą popularność Stanisława Staszica (1755–1826), której kulminacją był jego pogrzeb - spontaniczna manifestacja uczuć patriotycznych tysięcy mieszkańców Warszawy. Autor twierdzi, że postać Staszica była postrzegana przez pryzmat działalności filantropijnej, opisuje ewolucję jego wizerunku jako filantropa oraz prezentuje pogłębioną kontekstualizację źródeł tej popularności. The article asks questions about the unusual popularity of Stanisław Staszic (1755–1826), that culminated during his funeral - a spontaneous manifestation of patriotic feelings of thousands Varsovians. The author maintains that the figure of Staszic was perceived by a prism of his philanthropic activity and describes the evolution of his image as philanthropist, offering at the same time a broadened contextualization of the reasons for such popularity. | nauki humanistyczne |
Tworząc i niszcząc. O funkcjach pomocniczych i tymczasowych konstrukcji budowlanych w historii ludzkości Początki współczesnych konstrukcji pomocniczych i tymczasowych sięgają wielu tysiącleci wstecz. Przez wieki konstrukcje te pełniły wiele różnych funkcji i ról kulturowych w różnych częściach świata. Rola rusztowań, choć zawsze była bardzo ważna, nadal nie jest dostatecznie doceniana wśród inżynierów i badaczy kultury. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w oparciu o wybrane przykłady, że konstrukcje pomocnicze i tymczasowe były używane zarówno do tworzenia nowych struktur, jak również w celach destrukcji. Wykorzystywano je przy niektórych procedurach karnych czy też działaniach wojennych, stosowano je również podczas pogrzebów i składania ofiar. Służyły zatem zarówno żywym, jak i umarłym. Dzięki analizie zaskakujących zastosowań konstrukcji tymczasowych można przekonać się, że stanowią one mocno zróżnicowaną grupę obiektów. Jak pokazuje niniejszy artykuł, pozostałości tych konstrukcji są niedocenianymi świadkami historii, dokumentującymi praktyki budowlane na przestrzeni wieków ich istnienia. Mogą one być wspaniałym narzędziem do szacowania czasu i sposobu tworzenia budowli w przypadkach, w których inne metody zawodzą. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Parafia miejscem wychowania do pokoju Kościół został powołany do wychowania swoich członków do pokoju. Szczególną rolę w realizacji tego posłannictwa odgrywa parafia, ponieważ jest miejscem spotkania człowieka z Bogiem w słowie Bożym, sakramentach, modlitwie i miłości braterskiej. Wychowanie do pokoju w parafii dokonuje się poprzez budowanie jedności między wierzącymi, której zasadą jest miłość braterska. Dokonuje się ono także przez kształtowanie świadomości i odpowiedzialności za pokój, a także postaw sprzyjających budowaniu jedności i pokoju. W proces wychowania do pokoju odbywający się w parafii zaangażowani są zarówno duchowni, jak świeccy parafianie, przede wszystkim rodziny i członkowie zrzeszeń religijnych. | nauki teologiczne |
Środowiskowe skutki melioracji i regulacji rzek w dolinie Bzury w okolicach Łowicza Artykuł przedstawia wpływy melioracji i regulacji rzek na przekształcenie środowiska
w dolinie Bzury w okolicach Łowicza. Na początku XIX w. dno doliny było zabagnione,
a Bzura miała charakter rzeki anastomozującej i płynęła 3-4 korytami. Prace regulacyjne
przeprowadzono w XIX w., a melioracyjne w XX w. Bezpośrednim następstwem tych prac jest
całkowicie zmieniona sieć wodna obszaru. Wie1okorytowy układ Bzury przekształcono w jednokorytowy,
przy tym koryto wyprostowano, skrócono i pogłębiono, co spowodowało ożywienie
procesów erozyjnych. Obniżeniu uległ także poziom wód gruntowych, który spowodował
osuszenie dna doliny. Następstwem osuszenia są zmiany zespołów florystycznych, sposobu
zagospodarowania terenu i całkowicie zmieniony krajobraz pradoliny. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Kobiece narracje o Wielkiej Wojnie w serbskiej literaturze popularnej okresu międzywojennego (casus Мilicy Jakovljević – Мir Jаm) Przedmiotem badania w artykule są osobiste, alternatywne narracje kobiece o pierwszej wojnie światowej w literaturze serbskiej. Dotychczas historycy literatury nie zwrócili na nie uwagi, tymczasem wzbogacają one literackie reprezentacje o Wielkiej Wojnie, pokazując kobiecą percepcję i ilustrując kataklizm ich doświadczeniem wojennej codzienności. Materiałem do analizy jest twórczość Milicy Jakovljević, piszącej pod pseudonimem literackim Mir Jam, autorki literatury popularnej w okresie międzywojennym. Analizie interpretacyjnej zostały poddane trzy gatunkowo odmienne teksty: dramat Tamo daleko (‘Tam daleko’), powieść U slovenačkim gorama (‘W górach Słowenii’) oraz autobiografia Izdanci Šumadije (‘Dzieci Szumadii’). Kluczowymi kategoriami, przez których pryzmat zostały utrwalone obrazy wojny, są u Milicy Jakovljević kategoria litera-tury kobiecej (kobieca perspektywa tematyczna i narracyjna, kobiece autorstwo i kobiecy odbiorca), kategoria literatury popularnej, a także kategoria mikrohistorii i pamięci kulturowej. | nauki humanistyczne |
Mierniki stanu bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy Wprowadzenie i cel pracy. Monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy należy do jednego z podstawowych obowiązków pracodawców. Mimo tego tylko niewielka liczba pracodawców widzi potrzebę stałego i aktywnego analizowania bezpieczeństwa i higieny pracy. Na takie stanowisko pracodawców duży wpływ ma poziom świadomości w zakresie zarządzania produkcją. Celem pracy jest przedstawienie i analiza aktualnego stanu wiedzy dotyczącego aktualnie istniejących mierników. Opis stanu wiedzy. Prezentowane w literaturze mierniki stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w niewielkim stopniu odnoszą się do monitorowania stanu bhp w mikroskali, tj. bezpośrednio na stanowisku pracy. Służą one głównie do badania stanu bezpieczeństwa na poziomie zakładu pracy. Do najczęściej wykorzystywanych wskaźników służących do monitorowania warunków pracy nadal należą wskaźniki wypadków przy pracy oraz wskaźnik określający liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Pozostałe wskaźniki, które mogą być stosowane do monitorowania stanu bhp na pojedynczym stanowisku pracy są najrzadziej stosowane. Wnioski. Ważnym jest, aby w szerszym zakresie dostępne były mierniki służące do monitorowania stanu bhp na stanowisku pracy, które nie będą skomplikowane w użyciu, będą pozwalały na szybką i precyzyjną diagnozę obszarów wymagających korekty w obszarze bhp, były wskaźnikami wiodącymi oraz pokazywały wpływ niedociągnięć w obszarze bhp na produktywność. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wyroby dziewiarskie chroniące przed szkodliwym promieniowaniem UV Jednym z kierunków rozwoju przemysłu dziewiarskiego jest poszukiwanie nowych technologii wytwarzania nowoczesnych, wielofunkcyjnych wyrobów barierowych. Eliminują one bądź zmniejszają negatywny wpływ czynników zewnętrznych na człowieka, zapewniając jednocześnie dobre właściwości fizjologiczne. Niniejsza praca dotyczy właściwości barierowych dzianin przeznaczonych na odzież chroniącą przed szkodliwym promieniowaniem UV. Prowadzone badania mają na celu określenie wpływu zastosowanego surowca, splotu, parametrów strukturalnych dzianin oraz sposobu wykończenia na poziom wskaźnika UPF. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Dynamika krajobrazu poniemieckich wsi w Polsce centralnej. Eksperyment kartograficzny Celem artykułu jest przedstawienie heurystycznej wartości zastosowania aplikacji Google Earth Pro w etnohistorycznych badaniach dynamiki krajobrazu. Autor zaprojektował eksperyment kartograficzny, który śledzi zmiany krajobrazowe, lokalizując na współczesnej fotografii satelitarnej obiekty, które odnoszą się do przeszłości. Obrazy anachroniczne składają się z dwóch warstw: historycznej mapy i zdjęcia satelitarnego z dokładnie tego samego miejsca. Metodą tą autor zbadał dynamikę poniemieckiego krajobrazu wiejskiego w centralnej Polsce. | nauki humanistyczne |
Podwójne zanieczyszczenie Zanieczyszczenie światłem nocnego nieba spowodowane jest nadmierną ilością światła emitowaną w przestrzeń oraz złym jego rozsyłem i ukierunkowaniem. Za występowanie tego zjawiska największą odpowiedzialność ponoszą nieskoordynowane z resztą świateł: oświetlenie uliczne, reklamowe i iluminacyjne. Wszystkie te typy oświetlenia powinny podlegać planowaniu. Istnieje jednakże jeszcze jeden rodzaj światła wpływający na zanieczyszczenie, specyficzny, tworzony ze względów estetyczno-artystycznych. Są to struktury świetlne, trójwymiarowe rzeźby tworzone z samego światła. Historia takich struktur sięga końca XIX w. W artykule przytoczono i ukazano najbardziej znane dzieła świetlne autorstwa takich twórców jak: Nikola Tesla, Walter D'Arcy Ryan, Carles Buïgas, Leni Riefenstahl, Albert Speer, Gert Hof, John Bennett, Ryoji Ikeda i Rafael Lozano-Hemmer. Cechą łączącą wszystkie struktury świetlne jest fakt, że aby zaistniały w pełni, wymagają niskiego natężenia oświetlenia sąsiadujących przestrzeni, a jednocześnie, aby zaprezentować się w pełni potrzebują ośrodka, na którym zostaną wyświetlone: dymu, kurzu, pary wodnej. Stąd zjawiskowe fantomy powstają wyłącznie w wyniku podwójnego zanieczyszczenia. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Efektywność publicznych szkół wyższych na przykładzie wybranych uczelni przyrodniczych W artykule podjęto dyskusję na temat pomiaru efektywności publicznego
szkolnictwa wyższego. Dokonano przeglądu literatury krajowej i zagranicznej w tym
zakresie. Zaprezentowano również wyniki wstępnych badań w zakresie zagregowanego
wskaźnika efektywności dla trzynastu wydziałów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
w Warszawie oraz pięciu wydziałów Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Do
konstrukcji wskaźnika wykorzystano trzy zmienne diagnostyczne reprezentujące główne
obszary funkcjonowania uczelni (kształcenie, badania naukowe, działalność upowszechnieniową).
Za najbardziej efektywny uznano Wydział Nauk Ekonomicznych. Przeprowadzono
także analizę skupień przy użyciu metody Warda i odległości euklidesowej.
Pozwoliła ona na wyodrębnienie trzech grup wydziałów, tj. ekonomicznej, przyrodniczej
i technicznej. Istnieje potrzeba kontynuowania badań na większej, ale i bardziej jednorodnej
próbie badawcze obejmującej poszczególne profile kształcenia. | nauki rolnicze |
Wpływ przyspieszenia ziemskiego na pomiar masy przy ocenie zgodności wag nieautomatycznych Wprowadzanie wag nieautomatycznych do obrotu i użytkowania po ocenie zgodności w niektórych krajach wiąże się z określeniem ustalonych administracyjnie stref grawitacyjnych. Według Przewodnika WELMEC 2 można stosować również tzw. nową koncepcję grawitacyjną, która umożliwia ustalanie stref użytkowania wagi w określonym zakresie szerokości geograficznej i położenia nad poziomem morza w zależności od zamierzonego miejsca użytkowania wagi. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
„Katedra” i „kazalnica”: poszukiwanie antropologicznego wymiaru pesymizmu krakowskiej szkoły historycznej (na przykładzie Waleriana Kalinki) Artykuł dotyczy miejsca charyzmatu zmartwychwstańców w procesie tworzenia wizji dziejowych w narracjach badawczych Waleriana Kalinki. Myślał on i działał w ramach specyficznej charyzmatycznej matrycy, która wyznaczana była przez ważny element zmartwychwstańczej duchowości – rozpamiętywanie grzechów w ramach ignacjańskich Ćwiczeń duchownych. Element ten przyjął z czasem charakter kluczowej idei, a dominując zmartwychwstańczą duchowość, metaforyzował wszelkie kategorie poznawcze, odciskając swoje piętno na refleksji pedagogicznej, ale i dziejowej. Można wręcz powiedzieć o makrometaforze „przeglądu grzechów”, jaką Kalinka nałożył na przeszłość w celu jej usensownienia. „Grzechy” narodu miały doprowadzić Polskę do upadku i jedynie ich uświadomienie i zadośćuczynienie mogło doprowadzić Polaków do odzyskania upragnionej ojczyzny. The article deals with the place of charisma of the friars of the Order of Resurrection in the process of creation of history visions in scholarly narratives by Walerian Kalinka. He thought and acted within a specific charismatic matrix determined by an important element of spirituality of the Resurrection friars – to dwell on penance and sorrow within “The Spiritual Exercises” by St Ignatius of Loyola. With the lapse of time, the element took on importance becoming the key idea, and dominating the resurrect spirituality, it metaphorized all cognitive categories, leaving its mark both on the pedagogical but also on historical reflection. We are justified in talking about the macro-metaphor of “review of sins” Kalinka put on the past in order to give it sense. “Sins” of the nation were to make Poland collapse and only the awareness of and satisfaction for them would make it possible for the Poles to regain their country. | nauki humanistyczne |
Posoborowa odnowa kalendarza liturgicznego i jej recepcja w diecezji kieleckiej Sobór Watykański II podkreśla w swoim nauczaniu, że liturgia Kościoła sprawowana w ciągu roku liturgicznego jest upamiętnieniem zbawczego działa dokonanego przez Chrystusa. Aby to zbawcze działanie Syna Bożego miało swój pełny obraz, Ojcowie Soborowi postulują między innymi reformę kalendarza liturgicznego. Ta z kolei jest ściśle związana z nowym wydaniem Mszału Rzymskiego oraz Liturgii Godzin. Układ nowych ksiąg liturgicznych i teksty w nich zawarte dają możliwość pełniejszego ukazania całego misterium paschalnego Chrystusa, w którym skupia się sens istnienia i działalności Kościoła. Kolejne etapy reformy kalendarza liturgicznego, dokonują się dzięki działalności powołanych do wypełnienia tego zadania komisji – zarówno na szczeblu Stolicy Apostolskiej, jak i diecezji. Artykuł zawiera uwagi ogólne dotyczące kształtowania się Kalendarza Rzymskiego oraz postulaty Vaticanum II dotyczące aktualizacji i reformy kalendarza. W kolejnej części ukazana została realizacja tychże postulatów w dokumentach posoborowych. Na bazie tekstów zachowanych w Archiwum Diecezji Kieleckiej ukazana została recepcja wskazań dotyczących zagadnienia kalendarza partykularnego w diecezji kieleckiej. | nauki teologiczne |
Lb 11,1-3 jako paradygmat teologii buntu w Księdze Liczb Wędrówka Izraelitów z Egiptu do ziemi obiecanej jest bogata w motywy teologiczne. Epizod opisany przez autora biblijnego w Lb 11,1-3 może stanowić formę podstawową kolejnych opisów o buntach na pustyni i streszczenie bardziej rozbudowanych fragmentów. Trudno o jednoznaczne ustalenia, czy ów passus był chronologicznie pierwszy w stosunku do pozostałych, które ściśle traktują o buntach Izraela przeciwko Jahwe. Analiza egzegetyczna tego krótkiego passusu pomoże wskazać na kolejne elementy opowiadań o szemraniach Izraelitów przeciwko Bogu. Przedstawienie składowych tego epizodu i połączenie ich z innymi fragmentami ma na celu przede wszystkim ukazanie myśli teologicznej autora biblijnego związanej z wystąpieniem przeciwko Bogu. Wydaje się niezbędnym poruszenie tak wielu kwestii, by móc dostatecznie zrozumieć budowaną przez hagiografów teologię buntu w centralnej części Księgi Liczb. | nauki teologiczne |
Polski Trybunał Konstytucyjny wobec europejskich standardów prawa do sądu Trybunał Konstytucyjny nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości jednak jest organem władzy sądowniczej, a możliwość domagania się zbadania zgodności aktu normatywnego z Konstytucją stanowi współcześnie nieodłączny element demokratycznego państwa prawa i prawa do sądu. Jak wynika z analizy orzecznictwa TK, polski sąd konstytucyjny stosuje standardy prawa do sądu wynikające z Konwencji i Karty, odwołuje się do orzecznictwa europejskich trybunałów, do kognicji których należy wykładnia odpowiednich postanowień tych aktów prawa międzynarodowego. Praktykę tę należy ocenić jednoznacznie pozytywnie, gdyż prowadzi do tworzenia wspólnego standardu ochrony praw podstawowych w krajach Unii Europejskiej. Respektowanie orzecznictwa ETPCz czyni jednak koniecznym uznanie, że w postępowaniach toczących się w ramach kontroli konkretnej zastosowanie mają gwarancje wynikające z art. 6 Konwencji. Oczywistym jest, że Trybunał Konstytucyjny jako sąd prawa a nie faktów nie może być traktowany jako kolejna instancja odwoławcza, a skarga konstytucyjna nie powinna być wykorzystywana jako instrument korygowania błędów popełnionych na wcześniejszych etapach postępowania. Niemniej także umiejscowienie TK wśród organów władzy sądowniczej, ukształtowanie przez ustawodawcę trybu postępowania przed TK, wreszcie status sędziów TK pozwalają – w moim przekonaniu – na postawienie tezy o konieczności stosowania w postępowaniu skargowym przez TK, europejskich standardów prawa do sądu. Standarów, które jak wynika z orzecznictwa trybunalskiego, gwarantują także przepisy Konstytucji. | nauki społeczne |
Kopuła Brunelleschiego we Florencji, wybrane problemy budowlane, statyczne i konserwatorskie Artykuł zawiera podsumowanie aktualnej wiedzy na temat architektury, statyki, stanu technicznego i potencjalnych zagrożeń słynnej renesansowej kopuły Brunelleschiego we Florencji. W oparciu o analizę źródeł historycznych, kontekstu topograficznego i czasowo-przestrzennego jako uwarunkowań powstania i trwania tej unikalnej konstrukcji zaprezentowano najnowsze metody monitoringu i badań statyki zabytku z uwzględnieniem perspektywicznej prognozy jej bezpieczeństwa. | sztuka |
Czego oczekiwał pierwotny Kościół? Recenzja: Ks. Sławomir Jan Stasiak, Eschatologia w Listach Pasterskich. Specyfika terminów rzeczownikowych, Biblioteka Diecezji Legnickiej 9, Legnica 1999, stron 229. | nauki teologiczne |
JAKOŚĆ ŻYCIA PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO StreszczenieWstępZawał mięśnia sercowego jest często występującym schorzeniem zarówno w Polsce, jak i krajach wysoko rozwiniętych.Może ono prowadzić do spadku jakości życia tych chorych.CelCelem pracy jest próba zbadania jaka jest jakość życia pacjentów po zawale mięśnia sercowego oraz poznanie determinantów,które mogą mieć wpływ na ich jakość życia.Materiał i metodyW pierwszej połowie 2011 roku przeprowadzono badanie jakości życia chorych po zawale mięśnia sercowego w KliniceKardiologii 10-go Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Bydgoszczy. W tym celu wykorzystano kwestionariuszWHOQOL-BREF oceniający jakość życia, zadowolenie z własnego zdrowia, oraz poziom funkcjonowania w dziedziniefizycznej, psychologicznej, społecznej oraz środowiskowej.WynikiPacjenci leczeni z powodu wystąpienia zawału mięśnia sercowego są zazwyczaj niezadowoleni ze swojego zdrowia.Pacjenci leczeni inwazyjnie z powodu zawału mięśnia sercowego mają nieco lepszą jakość życia od pacjentów leczonychzachowawczo. Pacjenci leczeni z powodu zawału mięśnia sercowego różnymi metodami charakteryzują się podobnymfunkcjonowaniem w sferze fizycznej. Pacjenci posiadający wykształcenie wyższe i średnie leczeni z powodu zawału mięśniasercowego lepiej funkcjonują w sferze psychologicznej.WnioskiW badanej grupie pacjenci leczeni z powodu wystąpienia zawału mięśnia sercowego w 73% są zadowoleni z jakości swojegożycia.Słowa kluczowe: zawał mięśnia sercowego, jakość życia, jakość życia pacjentów po zawale mięśnia sercowego | nauki medyczne i o zdrowiu |
Chemiczna degradacja nieracjonalnie osuszonych gleb torfowych Doliny Sanu Badania dotyczące właściwości osuszonych gleb torfowych zlokalizowano w obiekcie „Przychojec” w dolinie Sanu. Mineralizacja i humifikacja (proces murszenia) materii organicznej gleb torfowych zwiększa rozpuszczalność wapnia, który łatwo przemieszcza się do głębszych poziomów gleby. Murszenie sprzyja natomiast akumulacji żelaza w murszowych poziomach powierzchniowych. Stwierdzono, że melioracje osuszające oraz eksploatacja wód gruntowych wywierają bardzo negatywny wpływ na chemiczne właściwości gleb torfowych, przyspieszając ich degradację. | nauki rolnicze |
Litostratygrafia, palinofacje i środowiska sedymentacji utworów triasu w północnej części niecki Nidy W artykule przedstawiono najnowszą propozycję podziału litostratygraficznego utworów triasu północnej części niecki Nidy nawiązującego do jednostek wyróżnianych na Niżu Polskim oraz w północno-zachodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Podano charakterystykę petrograficzną skał tworzących zaproponowane wydzielenia. Zamieszczono także wyniki analizy palinofacjalnej utworów triasu. Opisano siedem typów palinofacji odpowiadających różnym środowiskom sedymentacji: rzecznym, jeziornym, playi, sebhy, otwartego morza i laguny. Palinofacje charakterystyczne dla środowiska rzecznego występują w utworach pstrego piaskowca środkowego, piaskowca trzcinowego (formacja stuttgarcka) oraz kajpru górnego, dla środowiska jeziornego – w utworach kajpru dolnego i piaskowca trzcinowego, dla środowiska playi – w dolnych warstwach gipsowych, dla środowiska sebhy – w recie oraz w dolnych i górnych warstwach gipsowych, dla środowiska otwartego morza – w wapieniu muszlowym i dolomicie granicznym, a dla środowiska laguny – w recie, wapieniu muszlowym górnym i dolomicie granicznym. Na podstawie wyników analizy litofacjalnej i palinofacjalnej zrekonstruowano środowisko sedymentacji utworów triasu z północnej części niecki Nidy. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Miasto/nie-miasto. Brasília Brasilia. Miasto utopia. Miasto-eksperyment. Miasto-akt polityczny. Miasto-symbol i manifest. Zbudowane z idei i odważnie wrzucone w głąb lądu. I choć powstałe w latach 60. ubiegłego wieku, nadal budzi skrajne emocje. To mistrzowsko rozplanowane miasto miało być ośrodkiem wzorcowym i estetycznym symbolem nowej myśli modernistycznej, a także kluczem do sukcesu młodego brazylijskiego społeczeństwa. Minęło ponad 60 lat od podpisania aktu założycielskiego miasta przez socjalistę i populistę Juscelino Kubitschka. Jak dziś rozwija się owo urbanistyczne arcydzieło i symbol brazylijskiego modernizmu, który kiedyś zadziwił i olśnił cały świat? Co zostało z wyobrażeń i założeń funkcjonalistów? Czy można uznać, że unikatowy eksperyment na światową skalę się udał? | nauki inżynieryjno-techniczne |
Występowanie i szkodliwość ślimaków nagich w strefie oddziaływania składowiska odpadów komunalnych Badania zostały przeprowadzone w latach 2006–2007 oraz 2010–2011 na terenie i w bezpośrednim sąsiedztwie składowiska odpadów komunalnych. Celem było określenie oddziaływania składowiska odpadów komunalnych na występowanie i znaczenie ślimaków nagich w środowisku przyrodniczym. Obserwacje występowania ślimaków prowadzono metodą pułapkową. Pułapki umieszczono na ośmiu stanowiskach badawczych na terenie składowiska i w jego okolicy. Ponadto w latach 2006–2007 obserwacje prowadzono na doświadczeniu założonym w sąsiedztwie składowiska, na których uprawiano ziemniaki, bobik i pszenicę jarą. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że skład gatunkowy ślimaków nagich i ich liczebność zależała od miejsca prowadzenia obserwacji. Najmniej licznie ślimaki nagie wystąpiły na terenie czynnego sektora składowiska, najliczniej natomiast na terenie nieużytków położonych w otoczeniu składowiska. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że występowanie ślimaków zależało również od gatunku rośliny uprawnej. Dominującym gatunkiem był ślinik luzytański Arion lusitanicus. Najwięcej uszkodzeń spowodowanych przez ślimaki zaobserwowano na poletkach z pszenicą jarą i ziemniakami. | nauki rolnicze |
Wstepne wyniki badan nad ekstruzja pasz z dodatkiem amarantusa W pracy przedstawiono wstępne wyniki badań ekstruzji śruty jęczmiennej z dodatkiem od 10 do 50% ziarna amarantusa. Określono wpływ temperatury i ciśnienia roboczego w badanym ekstruderze na wybrane wskaźniki jakościowe ekstrudatu. | nauki rolnicze |
Ocena stężenia ATP w Candida albicans w procesie tworzenia form kiełkujących WSTĘP: Candida albicans (C. albicans) wchodzi w skład naturalnej mikroflory organizmu człowieka. Jednocześnie jest jedną z najczęstszych przyczyn oportunistycznych grzybic systemowych. Candida albicans jest drobnoustrojem polimorficznym. Zmiana fenotypu związana jest z oddziaływaniem czynników środowiskowych. Dzięki zdolnościom polimorficznym formy drożdżopodobne mogą przeciwstawić się mechanizmom fagocytozy. Celem pracy jest ocena stężenia ATP (adenosine triphosphate) w procesie tworzenia form kiełkujących przez C. albicans. MATERIAŁ I METODY: Do badań wykorzystano wzorcowy szczep C. albicans ATCC 10231. W pomiarach stężenia ATP wykorzystano ATP Assay Kit firmy LKB Wallac. Do oceny liczby komórek użyto urządzenia Scepter firmy Merck Millipore oraz densytometru DensiLaMeter II. WYNIKI: Stężenie ATP po 120 min było wyższe w przypadku komórek C. albicans stymulowanych L-proliną oraz D--glukozą niż w komórkach niestymulowanych. Największe stężenie ATP występowało w komórkach C. albicans poddanych stymulacji L-proliną. Również w tym przypadku występowała największa liczba form kiełkujących. WNIOSKI: 1. Tworzeniu form kiełkujących C. albicans towarzyszy wzrost stężenia ATP w pojedynczej komórce. 2. Niezależnie od rodzaju substancji stymulującej w procesie tworzenia form kiełkujących w C. albicans dochodzi do wzrostu stężenia ATP w przeliczeniu na pojedynczą komórkę grzyba. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Modele analityczne kolejowego liniowego hamulca wiroprądowego W artykule zaprezentowano dwa modele hamulca wiroprądowego, tzw. model cienko–płytowy i model grubopłytowy. Model cienkopłytowy stanowi uproszczoną formę modelu grubopłytowego, ale został opracowany w inny sposób. Otrzymane obliczenia z badań obu modeli potwierdzają ich poprawność. Wyniki pozwalają stwierdzić, że przedstawiona metoda badań jest wiarygodna i może być stosowana przy projektowaniu hamulców wiroprądowych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Urazy głowy i kończyn u dzieci jako przyczyna konsultacji w izbie przyjęć wybranego szpitala pediatrycznego Wstęp. Urazy i wypadki to główna przyczyna hospitalizacji i zgonów dzieci i młodzieży w Polsce.
Cel pracy. Opisanie epidemiologii urazów głowy i kończyn u dzieci i młodzieży zgłaszających się do izby przyjęć (IP) o profilu chirurgicznym wybranego szpitala dziecięcego.
Materiał i metody. Dokonano analizy retrospektywnej dokumentacji medycznej 3435 pacjentów w wieku 0–18 lat zgłaszających się do IP w latach 2005–2011. Wyselekcjonowano grupę 2245 pacjentów z urazami głowy lub kończyn i dokonano
analizy struktury demograficznej pacjentów, określając także okoliczności, miejsce urazu, rodzaj transportu do izby przyjęć
oraz postępowanie po urazie (hospitalizacja vs. porada ambulatoryjna).
Wyniki. W badanym okresie z powodu urazu głowy zgłosiło się 1216 (35%) pacjentów, z powodu urazu kończyn – 1029 (30%)
pacjentów. Większość urazów, zarówno głowy, jak i kończyn, dotyczyła chłopców (61,9% z powodu urazów głowy, 71,2%
z powodu urazów kończyn), miała miejsce w II i III kwartale roku (odpowiednio: 36,1 i 43,1%), najczęściej dzieci w wieku 10–14 lat i powyżej 14 lat (odpowiednio: 28 i 24,4%). Większość dzieci z urazami głowy lub kończyn zgłaszała się do lekarza w ciągu 24 godzin od urazu (odpowiednio: 97 i 91% pacjentów). Większość pacjentów (74,6%) nie wymagała hospitalizacji.
Wnioski. Urazy głowy i kończyn stanowią główną przyczynę zgłaszania się dzieci w trybie pilnym do izby przyjęć. Konieczne
jest wdrożenie i propagowanie akcji edukacyjnych adresowanych do rodziców, nauczycieli, dzieci, młodzieży, mających na celu zwiększenie zasad profilaktyki urazów i wypadków u dzieci i młodzieży. Wskazane jest większe zaangażowanie pracowników
medycznych w promowanie zasad profilaktyki wypadków i urazów u dzieci i młodzieży. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Problemy społecznej akceptacji działalności górniczej i drogi ich minimalizacji w krajach Unii Europejskiej Społeczna akceptacja prowadzenia działalności górniczej jest jednym z istotnych elementów warunkujących jej powodzenie. Obok formalnoprawnych uwarunkowań związanych z koniecznością ochrony przyrody (głównie ożywionej) oraz planowania przestrzennego stanowi ona jedną z poważnych barier ograniczających lub wręcz uniemożliwiających podjęcie lub prowadzenie tej działalności. W ostatnich kilkunastu latach, mimo licznych działań kompensujących podejmowanych przez przedsiębiorców górniczych, zjawisko braku takiej akceptacji nasila się zarówno w Polsce, jak i w większości krajów Unii Europejskiej, jakkolwiek skala jego występowania jest zróżnicowana. Potwierdzają to badania ankietowe. Zostały one przeprowadzone przez autorkę w ramach zakończonego już projektu UE Minerals4EU. W prezentowanej publikacji omówiono wyniki tych badań oraz podjęto próbę wyjaśnienia przyczyn negatywnego nastawienia społeczeństw do działalności górniczej. Przedstawiono również działania podejmowane w celu zmiany tych postaw, w szczególności przeprowadzenie oceny oddziaływań społecznych (Social Impact Assessment, SIA). Cele takiej oceny są podobne do celów powszechnie obowiązujących ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ): identyfikacja wszystkich możliwych uciążliwości planowanej eksploatacji, ich ocena oraz planowane działania minimalizujące, konieczne do uzyskania korzystnej decyzji środowiskowej, a w przypadku prezentowanej oceny SIA – w celu uzyskania akceptacji społecznej planowanej inwestycji górniczej. W niektórych krajach UE, np. Danii i Grenlandii, opracowanie odrębnego raportu SIA jest obowiązkowym elementem postępowania koncesyjnego. W niniejszej pracy omówiono zakres formalny tego dokumentu oraz zalety takiego rozwiązania, umożliwiające wyprzedzające działanie przyszłego inwestora zmierzające do osiągnięcia planowanego celu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ewangelia Marka przesłaniem o królestwie zrealizowanym Termin „królestwo” ma w Ewangeliach podwójne znaczenie: oznacza królestwo, które ma nadejść (w przyszłym eonie), oraz królestwo już obecne (w eonie teraźniejszym). W Ewangelii Marka to drugie znaczenie jest szczególnie podkreślone. Marek nie zamieszcza w swojej Ewangelii wiele przypowieści (znajdujących się w Ewangelii Mateusza), które mówią o królestwie przyszłym i termin „królestwo” odnosi przede wszystkim do teraźniejszości. W jego kazaniu w rozdziale czwartym paralelnym do kazania w przypowieściach w Mt 13 wszystkie przypowieści odnoszą się do królestwa już zrealizowanego, natomiast w Mt tylko cztery na siedem: o ziarnku gorczycy i zaczynie, o skarbie i perle. Marek częściej niż Mateusz używa terminu „ewangelia”. W tym wypadku jest pod wpływem Księgi Pocieszenia z Iz 40-55, gdzie termin ten występuje kilkakrotnie (w formie rzeczownikowej i czasownikowej). I właśnie w Księdze Pocieszenia przyjście Boga głoszone jako „dobra nowina” przedstawione jest w czasie teraźniejszym. Podkreślając królestwo zrealizowane Marek jest też pod wpływem listów św. Pawła. Jeśli św. Paweł pisze o królestwie to najczęściej o królestwie już obecnym. Dlaczego Marek czyni ze swojego dzieła przesłanie o królestwie, które już jest? Oprócz wyżej wymienionych powodów trzeba jeszcze dodać jeden: jest on prawdopodobnie przekonany, że przesłanie o królestwie zrealizowanym ułatwi jego przyjęcie przez pogan, do których dzieło swoje adresuje. | nauki teologiczne |
Wpływ sposobu użytkowania na właściwości gleb rdzawych: odłogowanej oraz użytkowanej rolniczo w miejscowości Ginawa (woj. zachodniopomorskie) Autorzy porównywali właściwości fizyczne oraz wybrane chemiczne dwóch gleb piaszczystych o zbliżonym uziarnieniu, w typie rdzawych właściwych, do początku lat 90-tych stanowiących jedno pole płodozmianowe – własność PGR Ginawa. Aktualnie jedno pole jest intensywnie użytkowane rolniczo (z uprawą pszenżyta), drugie zaś stanowi 8-letni odłóg. Stwierdzono, że proces odłogowania spowodował znaczące zakwaszenie gleby, zmniejszenie wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi, zubożenie w przyswajalne formy magnezu, potasu i fosforu oraz wzrost zawartości glinu wymiennego. Nie stwierdzono natomiast wzbogacenia gleby odłogowanej w próchnicę, co można powiązać z niską produkcją biomasy roślin porastających odłóg. Odłogowanie spowodowało poprawę właściwości wodno-powietrznych w wierzchniej 10-centymetrowej warstwie gleby, związaną najprawdopodobniej z oddziaływaniem systemów korzeniowych roślin. Głębsze warstwy gleby z odłogu uległy zagęszczeniu. | nauki rolnicze |
Wartościowanie płciowości i seksualności w religiach monoteistycznych. Założenia doktrynalne a rzeczywistość empiryczna W artykule przedstawiono wymogi doktrynalne religii monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm, islam) związane z seksualnością kobiet i mężczyzn. Omówiono też wyniki różnych badań opisujących faktyczną realizację przez wyznawców założeń doktrynalnych poszczególnych religii. Seksualność jest wysoko ceniona przez wszystkie religie monoteistyczne. We wszystkich religiach zakazane jest podejmowanie przed i pozamałżeńskich kontaktów seksualnych. Mimo wyraźnie określonych wymogów przedmałżeńskiej wstrzemięźliwości w każdej z religii ich wyznawcy łamią opisane w doktrynach wymogi. Im większe jest zaangażowanie w doświadczenia religijne wyznawców, tym mniejsza jest ich akceptacja dotycząca tego typu zachowań i rzadziej podejmowana przedmałżeńska aktywność seksualna w porównaniu do osób o niższym poziomie religijności lub niewierzących. Kobiety i mężczyźni w dokumentach religii zajmują zwykle miejsce równorzędne, jednak w rzeczywistości wyższą pozycję zajmuje kobieta w katolicyzmie i w protestantyzmie, a niższą w prawosławiu, judaizmie i islamie. | nauki humanistyczne |
Poziom i zmienność szkód powodowanych przez wilki wśród zwierząt gospodarskich w województwie podkarpackim w latach 2004-2013 W ciągu dziesięcioletniego (2004-2013) okresu oceny wielkość szkód w pogłowiu zwierząt gospodarskich powodowanych przez wilki na terenie województwa podkarpackiego wykazywała tendencję wzrostową, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i kwot wypłacanych odszkodowań. Najwięcej szkód wystąpiło na terenie trzech powiatów: bieszczadzkiego, sanockiego i leskiego, obejmujących swym zasięgiem rejon Bieszczad, co uwarunkowane jest wysokimi zagęszczeniami wilków, jak również tradycją wolnego wypasu zwierząt na tych terenach. Przy tak dużym obciążeniu finansowym Skarbu Państwa kwotami wypłacanych odszkodowań, należy podjąć radykalne działania prewencyjne w zakresie możliwości ograniczenia szkód lub ewentualnej redukcji populacji drapieżników wyrządzających szkody w pogłowiu zwierząt gospodarskich. | nauki rolnicze |
Kolor we wnętrzach mieszkalnych pierwszej połowy XX wieku Kolor we wnętrzach mieszkalnych kształtuje najbliższe otoczenie człowieka. Wpływ na użycie poszczególnych barw mają nie tylko gust czy panująca moda, ale także rozwój gospodarczy i sytuacja polityczna danego kraju. Artykuł ujmuje historycznie przyczyny ewolucji gustów w zakresie kolorystyki wnętrz. Koniec wieku XIX charakteryzował się użyciem barw przygaszonych, zimnych zieleni, fioletów, różów, bieli. Cezura jaką stanowiła I wojna światowa zmieniła całkowicie nastawienie ludzi do kolorów. Zaczęto otaczać się barwami zdecydowanymi, jaskrawymi, pojawiły się czerwienie, pomarańcze, żółtości, zdecydowane granaty i błękity. Jednym z przykładów omawianych w artykule przemian, nowoczesnej kolorystyki we wnętrzach są projekty Andrzeja Pronaszki I Włodzimierza Padlewskiego dla Zameczku Prezydenta Mościckiego w Wiśle. | nauki humanistyczne |
Rola przedsiębiorstw w ochronie środowiska przyrodniczego W niniejszym artykule podjęto próbę zidentyfikowania roli przedsiębiorstw w ochronie środowiska przyrodniczego. Główną hipotezą pracy jest założenie, że przedsiębiorstwo może przestać być swoistym "pasożytem" i stać się niejako "witaminą" w środowisku przyrodniczym. Powyższa wizja rozwoju przedsiębiorstw jest możliwa, gdyż z jednej strony istnieją czynniki wymuszające ekologiczne cele zakładania, prowadzenia i rozwoju firm, a z drugiej strony istnieje szereg sposobów wykorzystania przedsiębiorstw w celu ochrony i poprawy środowiska przyrodniczego. Pełna realizacja owego celu jest możliwa dzięki zdolnościom przedsiębiorstw do: osiągania ekologicznych efektów skali, identyfikacji ekologicznych strat i redukcji ryzyka ich wystąpienia, proekologicznego wykorzystania prawa, zaleceń i procedur, kreacji ekologicznej wiedzy w tym rozwoju nowych technologii, poszukiwania i rozwoju nowych - "zielonych" - rynków, zwiększania wydajności, jakości i poprawy środowiska przyrodniczego. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wybrane właściwości fizyczne jabłek, istotne w procesie sortowania i selekcji Optymalizacja funkcjonowania linii technologicznych wymaga znajomości cech fizycznych, istotnych w proces separacji i sortowania owoców. W dużej mierze proces selekcji i sortowania jabłek oparty jest o różnicę we współczynnikach kształtu, współczynniku tarcia oraz gęstości właściwej. Celem badań było wyznaczenie wybranych cech fizycznych jabłek. Odnotowano istotne różnice w wartościach współczynnika tarcia wybranych odmian jabłek, natomiast w przypadku pozostałych cech fizycznych objętych badaniami nie odnotowano istotnych statystycznie różnic pomiędzy wartościami średnimi. | nauki rolnicze |
W poszukiwaniu koncepcji politycznej „Dziś i Jutro”. List Witolda Bieńkowskiego do Bolesława Piaseckiego z 1947 r. Witold Bieńkowski (1906–1965) był przykładem polskiego działacza katolickiego, uwikłanego w dylematy czasów, w których przyszło mu żyć. Przed wojną związany z ruchem odrodzeniowym, podczas wojny działacz Frontu Odrodzenia Polski, ofiarnie pracował na rzecz ratowania Żydów w Radzie Pomocy Żydom „Żegota” i w referacie żydowskim Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj, którym kierował. Jednakże już w 1944 r. zaciążyły na nim oskarżenia o zabójstwo urzędników Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej Ludwika Widerszala i Jerzego Makowieckiego. W przededniu powstania warszawskiego znalazł się na terenach zajętych przez wojska sowieckie, gdzie podjął próbę występowania jako reprezentant rządu dla ziem wolnych od Niemiec. Nawiązał wówczas kontakt z Bolesławem Piaseckim, wkrótce jednak został aresztowany przez Sowietów, z którymi prowadził prawdopodobnie owiane tajemnicą rozmowy polityczne. Uwolniony przez oddział podziemia w maju 1945 r., na przełomie lata i jesieni 1945 r. zalegalizował się dzięki Piaseckiemu, obejmując wkrótce stanowisko redaktora naczelnego pisma „Dziś i Jutro”, zaś dwa lata później otrzymał mandat posła na Sejm Ustawodawczy. Był rzecznikiem uznania Polski Ludowej nie tylko z racji geopolitycznych, ale i ideologicznych, głosząc potrzebę radykalnych przeobrażeń społeczno-ekonomicznych, zachęcając katolików do ich poparcia. Dla zyskania autorytetu tej koncepcji domagał się od komunistów politycznej reprezentacji katolików, jednakże nie w formie tradycyjnej partii chadeckiej, z czasem jednak dochodząc do wniosku, że niesformalizowane środowisko polityczne, nawet najbardziej wpływowe, znaczy mniej niż legalna partia. Dlatego też stał się rzecznikiem radykalnej, lewicowej partii katolickiej, a gdy nie udało się zrealizować tej wizji, namawiał Piaseckiego do formalizacji ideologicznej i politycznej ich ruchu. Dokumentuje to przytoczony list Bieńkowskiego do lidera „Dziś i Jutro” z grudnia 1947 r., w którym zauważał, że środowisko może ulec dezintegracji, jeśli nie będzie go spajała konkretna forma służąca realizacji programu. Bieńkowski poróżnił się z Piaseckim w 1948 r., zostając później referentem prasowym prymasa Stefana Wyszyńskiego, krótko też wiążąc się ze Chrześcijańskim Stowarzyszeniem Społecznym. Zmarł zapomniany w 1965 r., obciążony podejrzeniami o sprawę morderstwa urzędników BIP-u. Niezależnie od tego, Piasecki w dużej mierze podjął jego koncepcję, tworząc Stowarzyszenie „PAX”, stopniując, jak chciał Bieńkowski, jego kierownictwo i nadając mu wyrazisty, ambitny program „przezwyciężenia zwycięzcy” poprzez „socjalizm wieloświatopoglądowy”. | nauki humanistyczne |
Wpływ alkalizacji osadu czynnego nadmiernego na produkcję biogazu Chemiczna dezintegracja osadu czynnego pod wpływem jego alkalizacji skutkuje destrukcją i rozdrobnieniem kłaczków oraz mikroorganizmów, jak również wzrostem stężenia materii organicznej w fazie płynnej osadu. Fermentacja mezofilowa osadu nadmiernego jest najczęstszym procesem wykorzystywanym w średnich i dużych oczyszczalniach ścieków. Zachodzi ona w czterech głównych etapach. Pierwszy etap, tj. hydroliza, powoduje rozkład związków makromolekularnych do monomerów. Etap ten limituje szybkość reakcji następnych procesów: acidogenezy i acetogenezy. Zastosowanie chemicznej dezintegracji osadu ułatwia biologiczną hydrolizę, a także może znacząco wpływać na wzrost tempa stabilizacji. Z przeprowadzonych badań wynika, iż podniesienie odczynu osadu do wartości pH = 9,0 powoduje wzrost stężenia ChZT w cieczy nadosadowej z wartości 101 do 530 mg O2/dm3. Ponadto w pracy przedstawiono wpływ chemicznej dezintegracji osadu na wzrost produkcji biogazu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Agentura celna w sprawie ppłk. Tadeusza Zielińskiego W niniejszym artykule poruszono problem wykorzystania agentury celnej wobec jednego z oskarżonych w śledztwie przeciw Komendzie Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego – ppłk. Tadeusza Zielińskiego. Omówiono role agentów umieszczanych w celach w trakcie śledztwa i ich znaczenie dla prowadzonego postępowania w ramach komunistycznego aparatu represji. Przeprowadzono analizę donosów dwóch agentów i wskazano, co było głównym przedmiotem zainteresowania inwigilujących oraz jak te informacje wykorzystano przy formułowaniu zarzutów wobec oskarżonego. | nauki humanistyczne |
Pasożyty i parazytoidy klecanek Klecanki są gospodarzami pasożytów społecznych, pasożytów niespołecznych oraz parazytoidów z różnych rodzin i rzędów. W Europie występują tylko 3 obligatoryjne pasożyty socjalne zaliczane do rodzaju Polistes, których gospodarzami są inne wolno żyjące gatunki klecanek. Zostały także stwierdzone przypadki fakultatywnego pasożytnictwa socjalnego, np. Polistes nimphus i jego gospodarz P. dominula. Główna strategia pasożytów społecznych w tym przypadku polega na przejęciu kolonii należącej do innego gatunku lub czasami do swojego gatunku (w tym drugim przypadku do czynienia mamy jedynie z pasożytnictwem fakultatywnym). Z drugiej strony, istnieje relatywnie duża grupa pasożytów niesocjanych oraz parazytoidów należących do Lepidoptera, Strepsiptera i Hymenoptera. Strepsiptera są dobrze znane z Europy Południowej, gdzie pasożytują na P. dominula i P. gallicus. Lepidoptera są dobrze znane z Północnej Ameryki, a Hymenoptera stwierdzono w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Przegląd pokazuje, że w specyficznych okolicznościach stopień intestacji może być bardzo wysoki i powodować znaczne straty w potomstwie, robotnicach i pokoleniu płciowym. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Zmiany w retencji wody dokonywane przez bobry [Castor fiber L.] na rzekach i potokach gorskich Nasilająca się w ciągu ostatnich dziesięcioleci ekspansja demograficzna i urbanistyczna oraz zmiany klimatyczne, doprowadziły do znacznego zanieczyszczenia i deficytu wód. Sposobem na ich magazynowanie są ujęcia i zbiorniki retencyjne, budowane w górnych biegach rzek, gdzie skażenie jest stosunkowo najmniejsze. W Polsce nie ma wielu takich rezerwuarów, zaś istniejące borykają się z wieloma problemami związanymi z ich utrzymaniem. Dlatego też warto zadbać o naturalnego sprzymierzeńca w walce o czystą wodę, jakim jest bóbr. Przeprowadzane introdukcje i reintrodukcje, w połączeniu z naturalnymi migracjami, doprowadziły do pojawienia się tego ssaka na obszarach górskich. Konstrukcje charakterystyczne dla działalności tego gatunku (np. tamy), zatrzymują osady oraz stabilizują spływ wód. Stawy bobrowe są czynnikiem inicjującym powstawanie bardzo rzadkich lasów łęgowych i przyczyniają się do wzrostu różnorodności biologicznej. Zebrana faktografia dostarcza argumentów przemawiających za ochroną biotopów bobra na terenach potoków i rzek górskich. | nauki rolnicze |
Historia rozwoju transformatorów toroidalnych W artykule omówiono historię transformatorów toroidalnych, od odkrycia Faradaya w 1831 r. po toroidalne transformatory produkowane przez firmę Ganz i toroidalnego transformatora do zgrzewania oporowego Elihu Thomsona. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Flora synantropijna Sulejowa i Podklasztorza Artykuł zawiera wyniki badań, przeprowadzonych w latach 1974-1978,
nad florą synantropijną Sulejowa i Podklasztorza, miejscowości położonych
w sąsiedztwie sulejowskiego zbiornika retencyjnego. Florę synantropijną
tych miejscowości cechuje duża różnorodność i bogactwo, co
wiąże się z zróżnicowaniem siedlisk. Reprezentowana jest ona przez 535
gatunków, w tym 392 (73%) to gatunki wspólne dla Sulejowa i Podklasztorza.
Gatunki rodzime - apofity liczą 333 (62,2%), a obce - antropofity
202 (37,8%). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
"Nie nawrócili się, ażebym ich uzdrowił" (J 12.40). Teologiczne aspekty modlitwy o uzdrowienie międzypokoleniowe Modlitwa o tak zwane uzdrowienie międzypokoleniowe jest zjawiskiem powszechnym w Kościele. W wielu miejscach świata ludzie przybywają na takie modlitwy, aby szukać wsparcia i uleczenia z ran zadanych przez przodków. Niniejszy artykuł pragnie wskazać trudności wynikające z samej formy takiej modlitwy oraz teologiczne problemy wynikające z nauczania i tradycji Magisterium Kościoła. | nauki teologiczne |
Nowe dane odnośnie do genezy i wieku form stożkopodobnych południowej części Niziny Środkowomazowieckiej Południowa część Niziny Środkowomazowieckiej wykształcona jest z reguły jako prawie płaska powierzchnia zbudowana z osadów piaszczystych. Została ona określona mianem form stożkopodobnych. Szczegółowa analiza cech teksturalnych wskazała na eoliczne środowisko depozycji osadów. Rozwój form odbywał się w czterech etapach podczas środkowego i górnego vistulianu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Przyroda jako pierwsza księga objawienia. Chrześcijańskie podstawy ekologii Chrześcijańska wizja przyrody zakłada jej wartość jako dzieła Boga. Przekaz, który płynie z Pisma Świętego, wskazuje, że stworzenie objawia przymioty Stwórcy oraz stanowi przedmiot Jego miłości. Postawienie człowieka ponad resztą stworzeń i nadanie mu władzy nad nimi nie oznacza prawa do absolutnego panowania, ale obowiązek opieki i doglądania „ogrodu świata”. Opaczne rozumienie nakazu płynącego z Księgi Rodzaju oraz traktowanie przyrody ożywionej i nieożywionej jako przedmiotu podlegającego eksploatacji prowadzi do degradacji środowiska, a z teologicznego punktu widzenia jest grzechem. Współczesne nauczanie Kościoła podkreśla znaczenie problematyki ekologicznej. Zawiera także wezwanie do nawrócenia ekologicznego, tzn. zmiany stylu życia na rzecz odpowiedzialnych zachowań wobec świata stworzonego. Pośród licznych wypowiedzi Magisterium Kościoła na szczególną uwagę zasługuje ekologiczna encyklika papieża Franciszka Laudato si’ – w trosce o wspólny dom. Jest to pierwsza encyklika poświęcona w całości problematyce ekologicznej. | nauki teologiczne |
Sposób żywienia 13-letniej młodzieży z małego miasta Oceniono sposób żywienia i BMI jako podstawowy wskaźnik stanu odżywienia młodzieży z małego miasta w Wielkopolsce.
Trzykrotny wywiad o spożyciu z 24 godzin poprzedzających badanie przeprowadzono w grupie 30 dziewcząt i 30
chłopców w wieku 13 lat. Przeprowadzono ocenę jakościową i ilościową składu badanych racji pokarmowych. Oceniono
wartość energetyczną oraz zawartość 20 składników odżywczych w badanych racjach. Średnie racje pokarmowe porównano
z normami i zaleceniami żywieniowymi dla tej grupy młodzieży Stwierdzono, że znacząca część badanej młodzieży odżywia
się nieracjonalnie i popełnia szereg błędów żywieniowych, których skutkiem jest zbyt mała podaż energii i makroskładników
a także witamin i składników mineralnych w badanych racjach. Wyniki badań antropometrycznych wykazały prawidłową
masę ciała zaledwie u około 40 % badanych, u ponad 37% stwierdzono niedożywienie, a u około 20% skłonności do nadwagi
i nadwagę. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Nowa kategoria pacjentów w diagnostyce mukowiscydozy Mukowiscydoza jest wrodzonym, uwarunkowanym genetycznie zaburzeniem, spowodowanym obecnością patogennych mutacji w obu allelach genu kodującego białko CFTR. Z uwagi na jej częste występowanie w populacji europejskiej oraz ciężki, przewlekły przebieg od połowy 2009 roku wprowadzono w Polsce, na terenie całego kraju, badanie przesiewowe noworodków w kierunku mukowiscydozy. Umożliwia ono wczesne rozpoznawanie chorych i objęcie ich specjalistyczną opieką. Konsekwencją wprowadzenia badania przesiewowego jest również wyodrębnienie nowej kategorii pacjentów, z rozpoznaniem: pozytywny wynik przesiewu, niejednoznaczna diagnoza mukowiscydozy lub zespół metaboliczny zależny od genu CFTR. Są to dzieci z pozytywnym wynikiem przesiewu noworodkowego, u których nie obserwuje się objawów klinicznych sugerujących występowanie mukowiscydozy, a w trakcie dalszej diagnostyki stwierdza się obecność mutacji o nieznanych konsekwencjach klinicznych i/lub graniczne wyniki testu potowego. Rokowanie w przypadku tych dzieci jest niejasne, gdyż u niektórych z nich w przyszłości mogą się rozwinąć objawy mukowiscydozy bądź zespołów zależnych od genu CFTR, inne zaś pozostaną w pełni zdrowe. Pacjenci z niejednoznaczną diagnozą mukowiscydozy wymagają specjalistycznej opieki, co umożliwi ich dalszą obserwację, diagnostykę, a także ewentualną weryfikację rozpoznania i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Taka strategia pozwala na stopniowe uzupełnianie wiedzy na temat mutacji o niepewnych konsekwencjach klinicznych. Istotną kwestią jest również zrozumienie przez rodzinę pacjenta, jakie możliwe następstwa niesie ze sobą pozytywny wynik przesiewu noworodkowego. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Aktywność polityczna szlachty podlaskiej podczas pierwszego bezkrólewia Szlachta województwa podlaskiego w czasie pierwszego bezkrólewia (1572–1574) odbyła szereg zjazdów partykularnych. Najważniejszym z nich był zakończony zawiązaniem konfederacji sejmik wojewódzki w Drohiczynie z 12 marca 1573 r.Jeszcze w roku 1572 szlachcice podlascy na czele z senatorami i urzędnikami zebrali się dwukrotnie – we wrześniu w Mielniku i w listopadzie lub grudniu, być może w Drohiczynie. Uchwały ostatniego ze zjazdów, z 12 marca 1573 r., były wzorowane na uniwersale z Koła, jednak w większym stopniu uwzględniały lokalne potrzeby, wprowadzały też inne korekty. Postanowiono nie tylko jechać na elekcję pospolitym ruszeniem, opierając się na „zasadzie 10 włók”, ale zwołać też pod broń szlachtę pozostałą w domach na dzień rozpoczęcia sejmu. To posunięcie wymierzone było przeciwko zagrożeniu ze strony Litwinów, dopominających się powrotu Podlasia do Wielkiego Księstwa. Szlachta podlaska na sejmie wraz z Mazowszanami odegrała pewną rolę w wyborze francuskiego kandydata na tron. Jej determinacja w obronie przynależności koronnej Podlasia wpłynęła na rozstrzygnięcie tego sporu. Konfederacja szlachty województwa podlaskiego z 1573 r., choć w porównaniu z innymi częściami państwa zawarta bardzo późno, stanowiła osiągnięcie, do którego chętnie się potem odwoływano. Była wyrazem silnych dążeń unifikacyjnych, analogicznych do tych na Mazowszu, a przeciwstawnych do separatyzmów pruskiego i litewskiego czy konfliktu na linii Małopolska–Wielkopolska. | nauki humanistyczne |
Miłość małżeńska źródłem bezpieczeństwa małżonków i ich dzieci. Refleksje na kanwie encykliki Papieża Franciszka "laudato Si" Miłość małżeńska nie tylko stanowi gwarancję dla bezpiecznego i harmonijnego życia samych małżonków, ale także jest istotnym warunkiem bezpieczeństwa dla poczętego już potomstwa oraz gwarancją prawidłowego rozwoju i wychowania dzieci już urodzonych. Jej wartość nie może wypływać z przesłanek utylitarystycznych, jakimi są np. zapobieganie rozkładu społeczeństwa czy zabezpieczenie dzieciom opieki. Wszystkie te względy, choć ważne, uzasadniają ją tylko pośrednio. Według papieża Franciszka miłość można uznać za fundament budowania „kultury troski”, która gwarantuje poczucie bezpieczeństwa i powinna przenikać nie tylko małżeństwo i rodzinę, ale także całe społeczeństwo. Taka wizja miłości małżeńskiej domaga się dzisiaj szerokiej promocji. | nauki teologiczne |
Epifaniusza z Salaminy krytyka doktryny herodian Epifaniusz z Salaminy, przedstawiając sektę herodian, wskazuje na to, iż uznają oni króla Heroda za Chrystusa, namaszczonego lwa z pokolenia Judy, który jest dla nich nadzieją i wyczekiwanym wybawcą. Swoją wiarę opierają na tekście z Księgi Rodzaju. Jednakże Epifaniusz kontrargumentuje, iż żaden z narodów nie pokładał ufności w Herodzie oraz nikt nie widział, aby ten był w stanie ocalić ludzi poprzez ofiarę z samego siebie. Dlatego też Epifaniusz przestrzega przed pójściem za poglądami herodian. Biskup Salaminy wskazuje ponadto, iż grupa herodian o wiele za daleko posunęła się w interpretowaniu tekstu Pisma Świętego. Nie dosyć, że nie brali oni pod uwagę całego kontekstu, zarówno bliższego, jak i dalszego, wybranych przez siebie fragmentów, to jeszcze próbowali je tak wyjaśniać, aby przypodobać się panującemu władcy – Herodowi. To pokazuje, iż ich egzegeza była w pełni podporządkowana politycznym celom i nie miała nic wspólnego z poszukiwaniem prawdy i Boskich zasad.
W obecnych opracowaniach dotyczących stronnictw żydowskich z czasów Jezusa Chrystusa nie pojawia się w odniesieniu do herodian wzmianka dotycząca ich wiary, jakoby Herod był wyczekiwanym Chrystusem. Widać więc, że ich działalność polityczna była o wiele bardziej rozwinięta niż ich wiara w zbawczą rolę dynastii herodiańskiej. Jako stronnictwo byli oni wierni dynastii reprezentowanej przez Heroda Wielkiego, dzięki któremu awansowali w hierarchii społecznej. W poglądach religijnych byli zbliżeni do faryzeuszy, przez co wspólnymi siłami próbowali zwalczyć groźnego w ich przekonaniu przeciwnika, jakim był Jezus Chrystus. | nauki teologiczne |
Wyzwania mariologii XXI wieku Celem artykułu jest wskazanie najważniejszych wyzwań stojących przed mariologią XXI wieku. Tekst składa się z pięciu części. Prezentuje Matkę Pana w kontekście: transcendentaliów, zmagań o kulturę życia, inspiracji płynących z Biblii, różnic kulturowych oraz informatyzacji. | nauki teologiczne |
Nowe dane o petrografii skał czerwonego spągowca z zachodniej części monokliny przedsudeckiej Artykuł przedstawia wyniki badań skał czerwonego spągowca z czterech otworów wiertniczych, usytuowanych w zachodniej części monokliny przedsudeckiej. Do badań zastosowano standardową analizę petrograficzną (analizę mikroskopową, analizę planimetryczną), poszerzoną o analizę katodoluminescencyjną, badania w elektronowym mikroskopie skaningowym i badania rentgenowskie. Wyróżniono zlepieńce, przeważnie drobnoziarniste, polimiktyczne, piaskowce kwarcowe, sublityczne, lityczne i subarkozowe oraz mułowce i iłowce. W opisywanych skałach zauważono zmienne zabarwienie czerwonobrunatne i jasnoszaro-zielonkawe, często plamiste. Stwierdzono, że ma to związek ze zmianami Eh i pH w obrębie osadów w trakcie zachodzących przemian diagenetycznych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Członkostwo w Unii Europejskiej jako czynnik umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego w Poznaniu Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. jest bez wątpienia jednym z głównych czynników zmian w sektorze nauki i szkolnictwa wyższego w naszym kraju w ostatnich latach. W szczególności dotyczy to międzynarodowych aspektów działalności szkół wyższych i placówek badawczych. Niemniej istotne wydają się korzyści infrastrukturalne w postaci dofinansowania ze środków europejskich budowy i modernizacji budynków uczelnianych, wyposażenia laboratoriów itd.Celem niniejszego artykułu jest próba wskazania i oceny wpływu członkostwa w Unii Europejskiej na sytuację i umiędzynarodowienie nauki i szkolnictwa wyższego w Poznaniu. W artykule podjęto analizę czterech wymiarów działalności naukowej i edukacyjnej, którymi były kolejno: (1) międzynarodowa aktywność publikacyjna – publikacje w najbardziej renomowanych czasopismach, (2) międzynarodowa współpraca naukowa w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej, (3) projekty realizowane przez jednostki naukowe oraz uczelnie wyższe w ramach programów operacyjnych oraz (4) umiędzynarodowienie procesu edukacyjnego na uczelniach. Sytuację nauki i szkolnictwa wyższego Poznania porównano z sytuacją w innych największych miastach Polski. Przeprowadzone badania wykazały, że w przypadku każdej z analizowanych sfer można wskazać na korzyści płynące z członkostwa w Unii Europejskiej dla nauki i szkolnictwa wyższego w Poznaniu. | nauki społeczne |
Reformacja a zaistnienie, kryzys i perspektywy teologii Starego Testamentu Artykuł ukazuje, w jaki sposób teologiczne założenia Reformacji przyczyniły się do powstania dyscypliny teologii biblijnej i teologii Starego Testamentu. Następnie przedstawia zarzuty, jakie stawiano teologii Starego Testamentu pod wpływem rozwoju biblistyki, a zwłaszcza historyczno-krytycznych metod egzegezy. W ostatniej części artykuł mówi o współczesnej potrzebie istnienia i rozwoju teologii Starego Testamentu. | nauki teologiczne |
Wykorzystanie Eurokodów geotechnicznych w drogownictwie W artykule przedstawiono problematykę oceny nośności i stateczności drogowych budowli ziemnych oraz badań podłoża gruntowego w ujęciu aktualnych przepisów i zalecanych przez Eurokody 7. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Problematyka gospodarki odpadami komunalnymi na składowiskach odpadów w świetle wdrażania wymagań UE Gospodarka odpadami stanowi jeden z najbardziej zaniedbanych obszarów ochrony środowiska Odpady są często składowane w sposób niezabezpieczający środowisko i ludzi przed ich negatywnym oddziaływaniem, powodują degradację powierzchni ziemi i zanieczyszczają wody podziemne, powierzchniowe i powietrze. Problem ten szczególnie widoczny jest na Śląsku, który uległ znacznym przekształceniom w wyniku wieloletniej działalności przemysłu, nadmiernie skoncentrowanego w tym rejonie. Poważnym źródłem zanieczyszczeń środowiska są wytwarzane i składowane na bieżąco odpady zarówno przemysłowe, jak i komunalne, a także odpady nagromadzone w przeszłości, stanowiące zagrożenie dla jakości wód podziemnych, powierzchniowych oraz czystości powietrza, gleby i roślin. Podstawowym więc problemem jest ograniczenie negatywnego oddziaływania składowisk odpadów, w tym odpadów komunalnych, na środowisko i zdrowie ludzi. Prezentowany artykuł jest pierwszym z cyklu artykułów identyfikujących chemiczne, fizyczne i biologiczne zagrożenia związane z eksploatacją składowisk odpadów komunalnych na przykładzie wybranego składowiska w województwie śląskim, reprezentatywnego pod względem wyposażenia technicznego i zasad eksploatacji. Jest on poświęcony produkcji biogazu na składowisku i ocenie możliwości jego wykorzystania. Przedstawiono w nim wyniki badań eksperymentalnych, których celem było określenie jakości i ilości biogazu odprowadzanego z bryły składowiska przy samoczynnym wypływie gazu do atmosfery, jak również w przypadku zastosowania odgazowania aktywnego. Wyniki badań porównano z wynikami obliczeń teoretycznych, aby wykazać istotną różnicę w ilości biogazu możliwego do pozyskania w praktyce eksploatacyjnej. Ponadto, wykonano prognozę zasobności gazowej składowiska w funkcji czasu. Wszystkie wykonane badania określające dostępność gazu i jego odpowiednią jakość są decydujące przy podejmowaniu decyzji dotyczącej jego wykorzystania. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zastosowanie biofeedbacku w rehabilitacji neurologicznej Artykuł zawiera przegląd badań i wybranych rozwiązań
zastosowania biofeedbacku we współczesnej neurorehabilitacji.
Ich problematyka dotyczy osób dotkniętych
chorobami neurologicznymi. Badania te wykonywane są
coraz częściej, a zatem doniesienia naukowe, które są coraz
liczniejsze wskazują na fakt, iż w dziedzinie neurorehabilitacji,
w tym również poznawczej, odpowiednio skonstruowane
programy terapeutyczne mogą poprawiać wyniki leczenia
w przypadku wielu chorób neurologicznych. Dlatego coraz
częściej dochodzi do „wzbogacania” tzw. tradycyjnego
modelu postępowania o nowe metody terapeutyczne,
czy udoskonalony sprzęt rehabilitacyjny. Wszystkie te
modyfikacje mają na celu jak najszybszy powrót pacjenta
do pełnej sprawności lub pełne wykorzystanie jego szeroko
rozumianego potencjału funkcjonalnego. A zatem metoda
biofeedbacku z powodzeniem powinna być stosowano nie
tylko jako rozszerzenie standardowego postępowania terapeutycznego,
ale również w wielu wypadkach powinna stać
się jego integralną częścią. Dlatego też można stwierdzić,
iż wiele z zaprezentowanych rozwiązań należy wprowadzić
do nowoczesnego modelu postępowania z pacjentem
neurologicznym. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Eozynofilowe zapalenie przełyku Eozynofilowe zapalenie przełyku jest przewlekłą chorobą przełyku, występującą coraz częściej i rozpoznawaną zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Charakteryzuje się nacieczeniem przez eozynofile błony śluzowej przełyku oraz klinicznymi objawami dysfunkcji przełyku, takimi jak zaburzenia połykania, uwięźnięcie pokarmu, oznaki przypominające chorobę refluksową oporną na leczenie farmakologiczne. Mechanizmy patogenetyczne eozynofilowego zapalenia przełyku nie są do końca poznane. Wskazuje się na możliwe podłoże genetyczne oraz na wpływ czynników środowiskowych. Obraz kliniczny eozynofilowego zapalenia przełyku zmienia się z wiekiem – u niemowląt i małych dzieci objawy są niespecyficzne, co stwarza ryzyko przeoczenia choroby w diagnostyce różnicowej. U dzieci w wieku szkolnym obserwuje się ból brzucha, ból zamostkowy oraz wymioty, a nastolatki najczęściej skarżą się na objawy choroby refluksowej, dysfagię i epizody uwięźnięcia pokarmu. Dysfagia, rzadko obserwowana przed okresem dojrzewania, występuje u większości dorosłych chorych. Rozpoznanie eozynofilowego zapalenia przełyku opiera się na wskaźnikach kliniczno-histopatologicznych. W leczeniu zastosowanie znajdują diety eliminacyjne, miejscowa lub ogólna sterydoterapia oraz endoskopowe poszerzanie przełyku. Z uwagi na przewlekły przebieg i nawrotowy charakter choroby pacjenci wymagają stałej kontroli lekarskiej, doboru odpowiedniej, zindywidualizowanej terapii steroidowej i/lub dietetycznej oraz okresowych kontrolnych badań endoskopowych. W pracy przedstawiono aktualne informacje na temat eozynofilowego zapalenia przełyku. Zamieszczono dane dotyczące epidemiologii, patogenezy, objawów klinicznych w zależności od wieku pacjenta, zasad diagnostyki i leczenia. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Działalność naukowo-dydaktyczna księdza Tadeusza Śmiecha Ks. Tadeusz Śmiech urodził się 27 października 1952 roku w Tempoczowie na terenie obecnego wojewódzctwa świętokrzyskiego, dawniej kieleckiego. Jego rodzicami byli ojciec Józef oraz matka Adela. Po ukończeniu szkoły podstawowej, a następnie liceum wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Po otrzymaniu święceń pracował w duszpasterstwie. Następnie odbył specjalistyczne studia we Francji oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był pracownikiem Kurii Diecezjalnej w Kielcach oraz WSD, dyrektorem Referatu Katechetycznego. Znany jest jako autor programu oraz podręczników do katechezy, formator wielu pokoleń katechetów. Działalność naukowa ks. dr. Tadeusza Śmiecha dotyczyła przede wszystkim katechizacji. Skupiał wokół siebie ludzi, którzy podobnie jak on katechizację pojmowali jako pełną zaangażowania służbę Ewangelii. Ludziom, z nim współpracującym, zależało, by katechizacja była przeprowadzana w diecezji jak najlepiej. Bezustanne spotkania, prowadzone rozmowy i konsultacje owocowały konkretnymi katechetycznymi dziełami. Po zakończeniu pracy w Kurii diecezjalnej w Kielcach był duszpasterzem Polonii we Francji, następnie proboszczem polskiej parafii w Lyonie. Jawi się jako niestrudzony w swej działalności duszpasterskiej oraz dydaktycznej polegającej na ciągłym czuwaniu nad dziełem katechizacji. | nauki teologiczne |
Zastosowanie narzędzi statystyki opisowej w analizie cech klientów autoryzowanego dealera samochodów w Płocku Statystyka jako nauka kształtowała się przez wiele wieków. Ogromny wpływ na jej rozwój miały potrzeby władców w zakresie wiedzy o stanie gospodarczym i demograficznym państw przez nich zarządzonych. Informacje te dostarczane były za pomocą liczb i różnego rodzaju zestawień. W chwili obecnej mamy do dyspozycji wiele miar statystycznych opisujących rozkład badanej cechy. Należą do nich: miary położenia, miary zróżnicowania, miary asymetrii i koncentracji. Dzięki nim możemy opisywać zjawiska i procesy zachodzące w skali globalnej (światowej), krajowej, makroprzediębiorstw jak i mikroprzedsiębiorstw. W artykule tym zostało pokazane zastosowanie wymienionych narzędzi do zbadania struktury klientów mikroprzedsiębiorstwa jakim jest autoryzowany dealer samochodów. Dokonana analiza pozwoliła na wskazanie typowej sylwetki klienta, jak również tej grupy do której należy dotrzeć z ofertą, aby ją pozyskać w większym zakresie. | nauki społeczne |
Opinie polskich rolników i mieszkańców wsi dotyczące Wspólnej Polityki Rolnej przed i po 2004 roku Opracowanie stanowi próbę prezentacji i oceny zmian opinii rolników i mieszkańców wsi na temat: wejścia Polski w struktury UE, oddziaływania Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na obszary wiejskie, stanowiska polskiego rządu w odniesieniu do negocjacji warunków i implementacji zasad WPR, a także obaw związanych z akcesją i funkcjonowaniem rolnictwa w strukturach zjednoczonej Europy. Na potrzeby opracowania wykorzystano wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych (ISP) z 1999 roku oraz wyniki badań własnych z okresu od czerwca do sierpnia 2012 roku. Zebrane informacje świadczą o tym, iż w ciągu ostatniej dekady postawa rolników i mieszkańców wsi względem Unii Europejskiej (UE) i jej finansowych instrumentów wsparcia uległa ewolucji, z pozycji skrajnego sceptycyzmu do umiarkowanego euroentuzjazmu. | nauki rolnicze |
Konserwować czy odnawiać? Estetyczny aspekt zabiegów wykonywanych przy tynkach, dekoracjach malarskich i sgraffitowych na elewacjach kamienic Starego i Nowego Miasta w Warszawie W ostatnich latach kamienice Starego i Nowego Miasta w Warszawie poddawane są remontom. Czy prace te mieszczą się w pojęciu konserwacja-restauracja, czy są renowacją? Wątpliwości budzi przede wszystkim efekt estetyczny – nadanie elewacjom efektu nowości. Konieczność zachowania autentycznego wyrazu artystycznego dekoracji kamienic Starego i Nowego Miasta wynika z faktu, że są to dzieła wybitnych polskich artystów. Poza tym Stare Miasto jest wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W artykule skupiono się na problemie rozwiązań estetycznych i artystycznych, które są jednak ściśle powiązane z zabiegami technicznymi. Skomentowano przykłady konserwacji tynków, dekoracji malarskich oraz sgraffit wykonanych w ciągu ostatnich sześciu lat. Krytycznej ocenie poddano decyzje dotyczące estetycznych rozwiązań. Omówiono też niektóre zabiegi techniczne np. kładzenie na elewację barwionych w masie tynków. Celem analizy jest zaproponowanie rozwiązań, które pozwolą na zachowanie wartości dawności i autentyzmu wystrojów kamienic Starego i Nowego Miasta. | sztuka |
Budownictwo dynamiczne - koncepcja czy realne rozwiązania? Od półtora roku na AGH w Krakowie prowadzone sa prace koncepcyjne nad projektem konstrukcji budynku o ruchomych piętrach wraz z opracowaniem systemu napędu, instalacji technicznych, ciągów komunikacyjnych, systemu odwodnień itp. Artykuł przedstawia w zarysie wyniki prac. Projekt znajduje sie w zaawansowanym stadium. Poza rozwiązaniami opisanymi w artykule w programie LUSAS trwają prace nad rozwiązaniem problemów konstrukcyjnych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
The Nobility of Northwestern Krai in the Service of the Russian Emperor. An Outline of the Political Views of Count Ignacy Korwin-Milewski Artykuł jest zarysem myśli politycznej Ignacego Korwin-Milewskiego, jednego z przedstawicieli środowiska ziemiańskiego, działającego w drugiej połowie XIX i na początku XX w. w guberniach północno-zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego. Autor podjął próbę wyeksponowania dwóch kwestii, jak się wydaje, istotnych z punktu widzenia poglądów politycznych bohatera opracowania. Pierwsza z nich dotyczy zdefiniowania i scharakteryzowania podstawowych cech szlachty litewskiej, a także określenia jej fundamentalnych celów politycznych. Druga zaś wyznacza wzajemną relację między szlachtą a imperatorem rosyjskim. W opinii Ignacego Korwin-Milewskiego relacja ta opierała się na zasadzie daleko idącej ugodowości. | nauki społeczne |
Procedury aktualizacji danych katastralnych w obecnych uwarunkowaniach prawnych Ewidencja gruntów i budynków (kataster nieruchomości), jako podstawowy system informacji o terenie dostarcza danych na potrzeby planowania przestrzennego, gospodarki gruntami, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystki publicznej, ewidencji gospodarstw rolnych. Aby ewidencja ta była przydatna do ww. celów, musi być aktualna, wiarygodna i prowadzona w sposób jednolity dla obszaru całego kraju. Bieżąca aktualizacja ewidencji gruntów i budynków jest jednym z podstawowych zadań starosty wykonywanych w ramach prowadzenia tego systemu. Potrzeba utrzymana w aktualności danych ewidencji gruntów i budynków wynika także z centralnego położenia wśród rejestrów wchodzących w skład budowanej infrastruktury informacji przestrzennej. W artykule zostaną omówione aspekty prawne i organizacyjne procesu aktualizacji danych ewidencyjnych (przedmiotowych i podmiotowych) w obecnych uwarunkowaniach prawnych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
WYNIKI WIELOKRYTERIALNYCH BADAŃ SĄDU OSTATECZNEGO Z MUZEUM NARODOWEGO W GDAŃSKU. NOWE ODCZYTANIE TRYPTYKU JAKO DZIEŁA ROGIERA VAN DER WEYDENA I HANSA MEMLINGA Arcydzieło Sąd Ostateczny z Muzeum Narodowego w Gdańsku pochodzi z XV w., tryptyk w technice olejno-temperowej na drewnie dębowym, przypisywany dotąd był Hansowi Memlingowi. Jedyną pewną datą w historii tryptyku jest 27 kwietnia 1473 r., gdy był on uprowadzony przez korsarzy. Datowanie tryptyku przesunięto na ok. 1460 r. po uzyskaniu wyników odczytanych z samego „dzieła”, relacjonowanych poniżej. Synergia badań – od humanistycznych po analizy instrumentalne – dała świetne rezultaty dzięki współpracy Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki z warszawskiej ASP z projektem CHARISMA-MOLAB. Hipotezy o zmianie atrybucji tryptyku, rewizji jego datowania i kulturowej roli powstały w wyniku łącznej interpretacji wyników w multikryterialnym projekcie z lat 2010–2014. Paleta pigmentów i spoiwo olejno-temperowe są zgodne ze sztuką flamandzką w 2 poł. XV wieku. W wielospektralnej reflektografii podczerwonej (MNIR) odkryto m.in. wcześniejsze Anioły z Arma Christi pod grupami Apostołów, a w RTG – zmiany podmalowań. Te dwukrotne zmiany głównego projektu kompozycji tryptyku i jedna w warstwie malarskiej zlokalizowane są w środkowym panelu, w wertykalnej scenie chrystologicznej podobnej do poliptyku Sąd Ostateczny Rogiera van der Weydena z Beaune. Zarejestrowano także kilkadziesiąt mniej ważnych zmian, z których część była znana (Kwiatkowski 1960, Białostocki 1966, Molly Faries 1994, Flik, Olszewska 2005). W rezultacie obecnych badań można sądzić, że gdański tryptyk to dzieło rozpoczęte przez Rogiera van der Weyden’a, którego kompozycje, spodnie rysunki i podmalowanie mają tu charakter „autografu”, i ukończone przez Hansa Memlinga. Badania dendrochronologiczne potwierdziły, że podłoże z dębu „Bałtyckiego” mogło być gotowe do malowania w 1460 r., czyli na 4 lata przed śmiercią Weydena. Wielowarstwowy tryptyk mógł ukończyć Hans Memling, o którym z tych lat wiadomo tylko, że w styczniu 1465 r. osiedlił się w Brugii. Gdański tryptyk Sąd Ostateczny ma charakter artystycznego i stylistycznego novum, ma unikalną ekspresję dzięki humanizmowi i cechom wczesnego Północnego Renesansu. | nauki humanistyczne |
Opieka pielęgniarska nad pacjentami z chorobami rzadkimi na przykładzie chorych z Naprzemienną Hemiplegią Dziecięcą Wstęp: Choroby rzadkie to schorzenia występujące u 1 na 2000 osób, przeważnie o podłożu genetycznym. Do tej grupy należą także jednostki chorobowe powstałe na skutek defektów metabolicznych, immunologicznych, infekcji czy rzadkie nowotwory. Rozwój nauki, a szczególnie genetyki spowodował odkrycie nowych mutacji genowych. Jedną z nich jest mutacja w obrębie genu ATP1A3 odpowiedzialna za m.in. naprzemienną hemiplegię dziecięcą. Naprzemienna hemiplegia dziecięca to choroba o bardzo zmiennym i nieprzewidywalnym przebiegu, której objawy pojawiają się we wczesnym dzieciństwie. Napady mogą występować pod postacią hemiplegicznych czy tetraplegicznych i niekiedy towarzyszą im zaburzenia połykania i oddychania. Celem pracy było porównanie dwóch różnych przypadków pacjentów cierpiących na chorobę rzadką, jaką jest naprzemienna hemiplegia dziecięca, wyłonienie problemów pielęgnacyjnych w sferze bio-psycho-społeczno-duchowej oraz określenie modelu pielęgnowania na przykładzie teorii Dorothey Orem w opiece nad tymi chorymi. Materiał i metody: W pracy posłużono się metodą porównawczą opisując dwa przypadki pacjentów. Zastosowano techniki wywiadu, obserwacji, pomiaru i analizy dokumentacji. Kwestionariusz wywiadu zawierający 13 pytań oraz przeprowadzona w warunkach codziennych obserwacja pozwoliły na ustalenie problemów pielęgnacyjnych pacjentów z naprzemienną hemiplegią dziecięcą. Badania przeprowadzono od marca 2018 do maja 2018 r. porównując ze sobą dwa przypadki: 10-letniej dziewczynki i 34-letniego mężczyzny. Wyniki i wnioski: Pacjenci cierpiący na choroby rzadkie mają ograniczony dostęp do diagnostyki, leczenia, rehabilitacji, świadczeń socjalnych oraz często spotykają się z niezrozumieniem ze strony społeczeństwa i personelu medycznego wynikającego ze znikomej wiedzy na ten temat. Poprzez porównanie ze sobą dwóch przypadków wykazano, że problemy pielęgnacyjne tej grupy pacjentów są niezwykle skomplikowane i zmienne w zależności od wieku, rodzaju napadu, stopnia ciężkości, czasu trwania choroby oraz wsparcia rodziny i społeczeństwa. Najbardziej odpowiedni wydaje się być system pielęgnowania według Dorothey Orem. | nauki medyczne i o zdrowiu |
O MITACH I OBRAZACH KOBIECOŚCI W PROZIE SWIETŁANY ALEKSIJEWICZ Celem artykułu jest interpretacja prozy Swietłany Aleksijewicz ukierunkowana przede wszystkim na ogląd postaci kobiecych, dokonywany między innymi przez pryzmat mitu matki, leżącego u podstaw kultury rosyjskiej. Na podstawie zbiorów reportaży Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości oraz Czasy second-hand. Koniec czerwonego człowieka zwrócono uwagę na motywację przedstawianych przez autorkę postaw i wizerunków bohaterek wspomnianych utworów. Historie współczesnych kobiet, utrwalone przez laureatkę Nagrody Nobla, z jednej strony stanowią materiał egzemplifikujący stereotypowe widzenie kobiety radzieckiej w społeczeństwie, z drugiej zaś służą wykryciu cech spajających te obrazy, nierzadko zakorzenionych w mitologii słowiańskiej i chrześcijaństwie. Tekst prezentuje również analizę poetyki pisarstwa Aleksijewicz, stanowi próbę wskazania na dokumentacyjny charakter tej prozy jako nośnika mitu. | nauki humanistyczne |
ZASTOSOWANIE METODY CCR-DEA DO OCENY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM W POLSCE Wraz ze zmieniającymi się warunkami, w jakich działają dzisiejsze przedsiębiorstwa, zmieniają się umiejętności kadry pracowniczej poszukiwane przez potencjalnych pracodawców. Wraz ze zmianą zapotrzebowania na rynku pracy zmienia się również rola szkół wyższych postrzeganych jako instytucje przygotowujące specjalistów do pracy zawodowej. Szkoły wyższe doskonale wywiązują się z zadania zapewnienia równego dostępu do edukacji na wszystkich możliwych kierunkach studiów, które nierzadko nie są zgodne z kierunkami pożądanymi na rynku pracy. Powoduje to, że osoby posiadające dyplom ukończenia szkoły wyższej nie są w stanie odnaleźć się na rynku pracy i stają przed wyzwaniem zmagania się z problemem bezrobocia. Głównym celem niniejszego artykułu jest porównanie województw pod względem efektywności szkolnictwa wyższego w zakresie tak zwanej masowości i odpowiedniości kształcenia oraz zbadanie, czy powszechnie obserwowane na rynku edukacji wyższej stawianie na „masowość” kształcenia przyczynia się do poprawy sytuacji na rynku pracy. Badania zostały przeprowadzone na podstawie danych statystycznych pochodzących z bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego i obejmowały lata 2006-2007. Analizę przeprowadzono za pomocą metody CCR-DEA (Data Envelopment Analysis). | nauki społeczne |
„Zgasły nasze imiona, lecz nasze czyny jaśnieją” (Tarnowskie nekropolie Heinricha Scholza) Rozprawa traktuje o eminentnej personie Heinricha Scholza, znakomitego rzeźbiarza wiedeńskiego, określanego przez Jaroslava Haska ironicznym mianem „dekującego się ochotnika”. Podczas I wojny światowej Scholz pełnił funkcję kierownika artystycznego VI Tarnowskiego Oddziału Grobów Wojennych na terenie dawnej Galicji Zachodniej. Scholz był artystą wszechstronnym, który potrafi pracować w kamieniu i drewnie, a ponadto posiadał doskonałe wyczucie materiału. Jego niespełna trzyletnia praca zaowocowała powstaniem ponad 40 realizacji cmentarnych, które odznaczają się nadzwyczajnym dopracowaniem szczegółów, precyzją wy- konania oraz doskonale wpisują się w otaczający krajobraz. Cmentarze Scholza, tworząc pod względem estetycznym stosunkowo zwartą grupę, mieszczą się w szerokim nurcie „dwudziestowiecznego klasycyzmu”. Modus ten odznacza się symetrią, prostotą, horyzontalizmem, oszczędnością środków wyrazu, powagą i osiowością. Poszczególne rozwiązania, z uwagi na różnorodność zastosowanych przez artystę motywów architektonicznych i dekoracyjnych, emblematów i rzeźb, są unikalne i zakorzeniają tę twórczość w najwartościowszych wytworach klasycyzmu, a poprzez estetykę przełomu XVIII i XIX wieku, wiążą ją wprost z artystyczną spuścizną śródziemnomorskich cywilizacji antycznych. Plastyczność, przestrzenność, mistrzowskie operowanie perspektywą i planami, umiejętność wkomponowania nekropolii w najbardziej wydawałoby się niesprzyjające warunki terenowe i optymalne wykorzystanie walorów rzeźbiarskich szczególnie predestynują te budowle do ekspozycji w pełnym słońcu, kiedy ostre promienie wydobywają z najdrobniejszego detalu zdumiewającą grę światła i cieni. Efekty takie osiągał Scholz zarówno w przypadku skromnych powierzchniowo mogił zbiorowych, jak i ogromnych założeń cmentarnych, nawiązujących do idei parku krajobrazowego i rozciągających się na przestrzeni kilku bądź kilkunastu hektarów. W grupie tych ostatnich sytuuje się cmentarz wojenny nr 193 w Dąbrówce Szczepanowskiej, ulokowany na powierzchni nieomal 1800 m2 i zaprojektowany z uwzględnieniem naturalnego ukształtowania terenu. O nadzwyczajnym znaczeniu tego założenia świadczy fakt, iż w jego obręb inkorporowano cały sąsiadujący teren ze wszystkimi zmianami spowodowanymi przez Wielką Wojnę (w ostatnich latach zrekonstruowano m.in. część rosyjskich rowów strzeleckich i schronów). Pierwotnie liczył on ponad 4 ha i był ogrodzony płotem z siatki na betonowych słupach. Mogiły poległych walczących armii zostały zgrupowanie w dwóch odrębnych zespołach grobowych, pomiędzy którymi ulokowano majestatyczny pomnik centralny z podniosłymi inskrypcjami pióra kapitana Hansa Hauptmanna, poety i oficera w krakowskim Wydziale Grobów Wojennych. I oto w granicach tego kompleksu doszło ostatnio do marnej inwestycji, urągającej pamięci pochowanych tu poległych, a także podważającej międzynarodową rangę tak unikalnego wojennego zbytku. O jej rozmiarach świadczą m.in. przedłożone zdjęcia. | nauki humanistyczne |
Płocczanie wobec budowy pomnika Adam Mickiewicza w Warszawie w 1897 r. oraz 25-lecia pracy Henryka Sienkiewicza w 1900 r. (Płocczanie o wieszczach raz jeszcze) W tekście uzupełnione zostały informacje zawarte w artykule dr Barbary Konarskiej-Pabiniak pt. Płocczanie o wieszczach 1876–1939 z „Notatek Płockich” nr 2 z 1999 r. Przedstawiono udział płocczan w zbiórce na budowę pomnika Adama Mickiewicza w 1897 r. z okazji setnej rocznicy urodzin poety oraz w obchodach jubileuszowych dwudziestej piątej rocznicy pracy artystycznej Henryka Sienkiewicza w 1900 r. Zwrócono uwagę na charakter patriotyczny i obywatelski w tych uroczystościach mających miejsce w okresie nasilonej rusyfikacji. | nauki humanistyczne |
Topika w badaniach literatury i podkultury dziecięcej Toposy, czyli miejsca wspólne to stałe, utrwalone słowa, formuły inicjalne
i finalne, postaci, zdarzenia i całościowe obrazy światów przedstawionych,
które składają się na dziecięcą wizję świata obecną w literaturze dla dzieci.
Topikę obecną w literaturze osobnej badał prof. Jerzy Cieślikowski a uporządkował
ją prof. Ryszard Waksmund, biorąc pod uwagę porządki genologiczne.
Opis i analiza toposów obecnych w literaturze i podkulturze dziecięcej pojawia
się też w tej rozprawie | nauki humanistyczne |
FMS POLMO : spadkobierca tradycji firmy STOEWER W artykule przedstawiono historię oraz osiągnięcia szczecińskiej FMS POLMO spadkobiercy tradycji i osiągnięć firmy Stower, znanego producenta samochodów, innych pojazdów, maszyn do szycia, pisania oraz wielu innych urządzeń. Zakład, który powstawał w powojennych latach wielokrotnie zmieniając nazwę i profil produkcji ostatecznie stał się filarem polskiej motoryzacji. Znane na całym świecie ciężkie motocykle JUNAK oraz istotne podzespoły do układów kierowniczych samochodów Warszawa, Nysa, Żuk stały się wizytówka naszego miasta i regionu. W wyniku przemian dziejowych i politycznych oszuści i krętacze doprowadzili do upadku firmy i sprzedaży jej majątku - w chwili obecnej jedynym świadectwem dawnej świetności jest budynek firmy STOEWER którego dzięki uporowi konserwatora zabytków nie udało się zburzyć ani zamienić na kolejny nikomu niepotrzebny market spożywczy. FMS POLMO jest to obecnie tylko historia ale warto o niej pamiętać podobnie jak w przypadku jej protoplasty | nauki inżynieryjno-techniczne |
Współczesne orientacje rozwojowe wiedzy w zarządzaniu Badanie wiedzy jako pewnej wyodrębnionej dziedziny zarządzania przypada na ostatnie dziesięciolecia. Jednym z ważniejszych wniosków wynikających z tych badań jest konstatacja, że współczesna gospodarka nie zmierza do pozyskiwania wiedzy, a pozyskiwania umiejętności. Tymczasem współczesne uniwersytety dostarczają raczej wiedzę, a nie umiejętności. | nauki społeczne |
Aktywność metaloproteinaz w ścianie tętniaka aorty brzusznej Tętniaki aorty brzusznej (AAA, abdominal aortica neurysm) stanowią jedną z głównych przyczyn wykonywania zabiegów naczyniowych. W procesie destrukcji ściany naczynia i powstania tętniaka istotną rolę spełniają metaloproteinazy. Metaloproteazy macierzy posiadają zdolność trawienia kolagenu, fi bronektyny, elastyny, lamininy. Wzrost aktywności metaloproteinaz powoduje destrukcję macierzy pozakomórkowej. W następstwie oddziaływania ciśnienia tętniczego na osłabioną ścianę aorty brzusznej dochodzi do jej dylatacji i powstania tętniaka. W wielu pracach doświadczalnych i klinicznych wykazano wzrost ekspresji genów dotyczących metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej w ścianie tętniaków aorty brzusznej. Uzyskane wyniki służą do porównania z wynikami ekspresji genów metaloproteinaz w innych tkankach lub zdrowej aorty. Dokładne poznanie roli metaloproteinaz w patogenezie tętniaków aorty brzusznej może zostać wykorzystane w profilaktyce i leczeniu tętniaków aorty. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Prześniona rewolucja polskiej męskości – o Sprzysiężeniu Stefana Kisielewskiego Artykuł stanowi próbę opisania przemiany polskiej męskości, jaka dokonała się w trakcie kampanii wrześniowej. Autor demonstruje analityczną użyteczność narzędzi wypracowanych przez badaczy studiów nad męskościami do badań literackich. Sprzysiężenie Stefana Kisielewskiego, podobnie jak Polska jesień Jana Józefa Szczepańskiego czy Lotna Wojciecha Żukrowskiego, dokumentuje nie tylko klęskę państwa, ale także załamanie się męskości przednowoczesnej w zderzeniu z niemiecką (faszystowską) męskością i niemieckim Männerstaat. Powieść Kisielewskiego jest próbą opowiedzenia męskiej biografii, w której niemiecka inwazja stanowi moment euforycznego wyzwolenia spod opresyjnych (i anachronicznych) modeli męskości będących powodem impotencji głównego bohatera. | nauki humanistyczne |
Drewniane rzeźby lwów w polskiej sztuce gotyckiej Przedmiotem artykułu pt. „Drewniane rzeźby lwów w polskiej sztuce średniowiecznej”? są pełnoplastyczne figury leżących lwów, zgrupowane w większe zespoły rzeźbiarskie. Część z nich, w liczbie dwudziestu dziewięciu, skupiona jest w kręgu zakonu cystersów – w cysterskich i pocysterskich kościołach i klasztorach na terenie całej Polski tj. w Koprzywnicy, Sulejowie, Szczyrzycu, Krakowie-Mogile, Lądzie n/Wartą. Pozostałe rzeźby lwów, w liczbie dwudziestu czterech, znajdują się w kościołach parafialnych lub innych miejscach nie związanych z zakonem cystersów na terenie Polski tj. w Dobrym Mieście, Leżajsku, Borku Wielkopolskim i Koźminie Wielkopolskim.
Większości figurom przypisuje się średniowieczny czas powstania, wskazując na XIII-XVI w. W niektórych przypadkach (Ląd n/Wartą, Borek Wielkopolski, Koźmin Wielkopolski) lwy datuje się na czas późniejszy tj. XVII-XVIII w., wskazując na nie, jako na kontynuację średniowiecznego typu przedstawieniowego „dźwigającego” lwa.
Rzeźby nawiązują formą przedstawieniową do kamiennych i brązowych dzieł europejskiej średniowiecznej sztuki sepulkralnej. Funkcjonalne ukształtowanie lwich ciał wskazujące na dźwiganie i ruchomy charakter drewnianych figur, nasuwa myśl, jakoby stanowiły one część składową konstrukcji katafalkowej do dźwigania trumny podczas uroczystości pogrzebowych. Lwy z poduszkami na grzbietach w pocysterskich kościołach w Sulejowie i Koprzywnicy mogły być używane jako siedziska do czuwania przy zmarłym, które to zazwyczaj było praktykowane podczas żałobnych nabożeństw.
Lew w kontekście sztuki sepulkralnej wyraża eschatologiczną prawdę jaką jest pokonanie śmierci przez Chrystusa i zmartwychwstanie. Jest znakiem wiary i nadziei zmarłego na życie wieczne. | nauki humanistyczne |
Psałterz i modlitwa W ostatnich 25 latach zmienił się paradygmat badań nad psalmami:
nastąpiło przejście od studium poszczególnych utworów, rozważanych oddzielnie,
do studium Psałterza jako księgi. To nowe podejście (zwane „holistycznym” lub „kanonicznym”) nie może ograniczać się do sal uniwersyteckich, lecz powinno znaleźć
swoje miejsce w praktyce modlitwy, zwłaszcza w Liturgii Godzin. Artykuł stanowi
propozycję, aby modlić się psalmami zgodnie z ich kolejnością, odtwarzając w ten
sposób bieg Psałterza: od lamentacji do uwielbienia, od błagania do dziękczynienia,
od królowania Dawida do królowania Boga. Jest również sugestią, aby odkryć na
nowo trzy cechy psalmów: poezję, modlitwę i śpiew. Śpiew, wykonywany przy pomocy
głosu, wskazuje na wykorzystanie ciała podczas modlitwy – podkreśla ono nie tylko
charakter ludzkiej odpowiedzi na Boże wezwanie, ale także uwypukla antropologiczny
udział w wydarzeniu zbawczym. Słowo liryczne, które staje się modlitwą i śpiewem,
uczestniczy w przywilejach Słowa Bożego. Na koniec poddano analizie kilka psalmów
sąsiadujących: Ps 120–124, Ps 111–112 i Ps 150, który zamyka Psałterz. | nauki teologiczne |
Metodyka ochrony zasobow wodnych lesnych obszarow mokradlowych Pod pojęciem leśne obszary mokradłowe określane są ekosystemy leśne znacznie uwilgotnione. Tereny zakwalifikowane opisach taksacyjnych jako: bory bagienne (Bb), bory mieszane bagienne (BMb), lasy mieszane bagienne (LMb), olsy (Ol), olsy jesionowe (OlJ) i lasy łęgowe (Lł). Średnie stany wód gruntowych powinny na tych obszarach zalegać płyciej niż 1 m pod powierzchnią terenu. Działania, które należy podejmować dla ochrony leśnych obszarów mokradłowych powinny przebiegać w czterech etapach: inwentaryzacja (opis stanu bieżącego), identyfikacja zagrożeń (oszacowanie bilansów wodnych), ustalenie zakresu ochrony (bierna lub bierna i czynna), monitorowanie („śledzenie” efektów). W pracy przedstawiono szczegółowo praktyczne metody ochrony biernej i czynnej dla ochrony zasobów wodnych obszarów mokradłowych. | nauki rolnicze |
Tradycja i współczesność przemysłowego miasta w rewaloryzowanym kwartale Fuzja Celem artykułu jest ukazanie rewaloryzacji zabytkowego zaniedbanego i opuszczonego fragmentu miasta o dużym znaczeniu dla jego przemysłowego dziedzictwa jako sposobu tworzenia atrakcyjnej przestrzeni współczesnego miasta, na przykładzie projektu kwartału Fuzja w Łodzi. W tym przypadku działania rewitalizacyjne pozwalają odzyskać wartościowy historycznie teren i ożywić jego niszczejącą architekturę, kreując nowoczesny kwartał o zróżnicowanej funkcji, urządzonych przestrzeniach otwartych i innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych. Projektem flagowym nowej dzielnicy jest secesyjna elektrownia o malowniczych elewacjach i dekoracyjnym wnętrzu. Jej rewaloryzacja w pierwszym etapie inwestycji świadczy, że historyczna zabudowa stanowi główną wartość, magnes przyciągający potencjalnych użytkowników. Atmosfera dawnego świata, odległa od codzienności i przyjętych konwencji, otwierająca przed widzami szanse na doznania estetyczne, staje się marką miejsca. | sztuka |
Zmiany w użytkowaniu gruntów oraz gęstość zabudowy na styku miasto–obszar wiejski jako przejawy suburbanizacji Nowego Sącza Zachodzące procesy suburbanizacyjne wokół większych miast w Polsce wpływają na zmiany struktury przestrzennej i procesów rozwojowych nie tylko w odniesieniu do obszarów metropolitalnych, ale także ośrodków pełniących funkcje centrów subregionalnych. Celem przeprowadzonych analiz było zaprezentowanie ilościowego ujęcia wybranych cech charakterystycznych dla zjawiska suburbanizacji, odniesionych do Nowego Sącza i otaczającego to miasto obszaru wiejskiego. Wnioskowanie zostało oparte na analizach danych użytkowania badanego terenu w przekroju sołectw oraz gęstości zabudowy zróżnicowanej funkcjonalnie, wykonanej w nałożonej siatce kilometrowej. Uzyskane wyniki potwierdzają występowanie w badanym obszarze zjawiska suburbanizacji. Widoczne są zmiany na całym badanym obszarze związane z użytkowaniem gruntów, z tym że ich intensywność jest większa przy granicach miasta. W ograniczonym zakresie można wykazać cechy charakterystyczne dla zjawiska urban sprawl. | nauki społeczne |
Pierwsze pęknięcia Szczeliny. Kobiety w sztukach performatywnych, Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, 12-14 listopada, 3-5 grudnia 2021 | sztuka |
Obowiązki operatorów pocztowych oraz instrumenty przysługujące Prezesowi UKE w zakresie wykrywania i zwalczania praktyk monopolistycznych na rynku pocztowym w świetle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/644 Celem strategii jednolitego rynku cyfrowego jest zwiększenie udziału e-commerce w całkowitym PKB Unii. Za jedną z największych przeszkód dla rozwoju handlu e-commerce w całej Unii Europejskiej zostały uznane wysokie ceny i niedogodności transgranicznej dostawy przesyłek. W związku z tym od 2016 r. Komisja Europejska prowadziła prace nad opracowaniem rozporządzenia mającego na celu zwiększenie przejrzystości cenowej i wzmocnienie nadzoru regulacyjnego nad usługami transgranicznego dostarczania przesyłek, w sposób umożliwiający konsumentom i detalistom korzystanie z niższych cen dostaw i dogodnych opcji zwrotu przesyłek. Przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/644 z dnia 18 kwietnia 2018 r. w sprawie transgranicznych usług doręczania paczek (Dz. Urz. L 112 z 02.05.2018) wprowadziły m.in. zwiększone wymagania raportowania dla operatorów biorących udział w procesie doręczania przesyłek transgranicznych, które mają umożliwić krajowym organom regulacyjnym bardziej efektywne monitorowanie rynku takich przesyłek w celu lepszej identyfikacji potencjalnych trudności w jego funkcjonowaniu oraz procedurę i kryteria oceny przez krajowe organy regulacyjne stopnia przystępności cen za usługi. | nauki społeczne |
Zagospodarowanie i odtwarzanie majątku Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w dzierżawie (na przykładzie Oddziału Terenowego AWRSP w Poznaniu w latach 1995-2002) Badaniami ankietowymi objęto 68 dzierżawców, gospodarujących na wydzierżawionych
z OT AWRSP w Poznaniu gruntach o powierzchni 47,9 tys. ha oraz dzierżawiących
majątek trwały o wartości początkowej około 317 mln zł. Zebrany materiał z badań
obejmuje dane o 1807 budynkach Zasobu WRSP z lat 1995-2002. Wyniki badań wykazują,
że wydzierżawiony majątek trwały był w większości zagospodarowany, ale reprodukowany
w niskim stopniu (średni wskaźnik odtwarzania wynosił 68,8%), czyli nie była
zapewniona jego tzw. reprodukcja prosta. Stopień jego reprodukcji był jednak znacznie
wyższy niż średnio w kraju (43,5%). | nauki rolnicze |
Działalność redakcji „Trybuny Ludu” w 1955 roku w świetle raportu ambasadora sowieckiego w Warszawie Artykuł nie posiada streszczenia w języku polskim. | nauki humanistyczne |
WYMIAR ŚWIĘTOŚCI I GRZECHU W KOŚCIELE PROSZĄCYM O PRZEBACZENIE WSTĘP. 1. KOŚCIÓŁ JAKO PODMIOT. 2. ŚWIĘTOŚĆ KOŚCIOŁA. 3. KOŚCIÓŁ A GRZECH. ZAKOŃCZENIE. | nauki teologiczne |
Siła przetargowa przedsiębiorstw hurtowych we współpracy z partnerami biznesowymi W artykule dokonano przeglądu źródeł siły przetargowej przedsiębiorstw, a następnie podjęto próbę określenia siły przetargowej przedsiębiorstw hurtowych w kontaktach z ich kluczowymi partnerami biznesowymi, tj. producentami artykułów codziennego zapotrzebowania – Fast Moving Consumer Goods (FMCG) – i firmami detalicznymi. W analizie wykorzystano dostępne dane GUS dotyczące
liczebności i struktury przedsiębiorstw hurtowych w Polsce, ich zasobów oraz skali zakupów towarów dokonywanych w hurcie przez różne podmioty. Dla analizy informacyjnej, doradczej i prawnej
siły przetargowej przedsiębiorstw hurtowych posłużono się wynikami badania przeprowadzonego w połowie 2011 roku przez Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur wśród przedstawicieli producentów FMCG i przedsiębiorstw handlowych, metodą zindywidualizowanych wywiadów. Korzystano także z dostępnej literatury dotyczącej relacji przedsiębiorstw produkcyjnych i handlowych w kanałach dystrybucji FMCG. | nauki społeczne |
„Postsciptum Polonistyczne” 2013, nr 2 (12): Polonistyka w Bułgarii — wczoraj i dziś Opis specjalnego numeru pisma „Postscriptum Polonistyczne”. 2013, nr 2 (12), w całości poświęconego współczesnemu oraz historycznemu obliczu polonistyki bułgarskiej. | nauki humanistyczne |
Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa danych w sieciach komputerowych Bezpieczeństwo danych przesyłanych w sieciach komputerowych jest jednym
z najważniejszych zadań współczesnej teleinformatyki. W artykule przedstawiono
podstawowe rodzaje złośliwego oprogramowania oraz przykładowe
metody ataków na systemy i sieci teleinformatyczne. Przedstawiono również
wybrane narzędzia i aplikacje do zabezpieczania wymiany danych. Wyjaśniono
działanie systemów wykrywania włamań oraz zaprezentowano metody
przeciwdziałania atakom sieciowym z wykorzystaniem zapór ogniowych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ocena wytrzymałości na ścinanie bez odpływu wybranego gruntu organicznego na podstawie badań sondą FVT W niniejszym opracowaniu zaprezentowano procedury badań i wyznaczanie wytrzymałości
na ścinanie w warunkach bez odpływu dla wybranego gruntu organicznego
zalegającego na terenie Rzeszowa. Wykorzystano w tym celu wyniki badań
przeprowadzonych za pomocą sondy obrotowej FVT warunkach „in situ” oraz laboratoryjnych.
Analiza wyników wykazała, że wartości wytrzymałości na ścinanie
wyprowadzone bezpośrednio z pomiarów oporu podczas ścinania gruntu organicznego
są zawyżone w odniesieniu do rezultatów alternatywnych badań laboratoryjnych.
Dokonano przeglądu literatury i przeanalizowano problematykę związaną
z koniecznością korygowania otrzymanych wyników do celów projektowania geotechnicznego
za pomocą współczynnika poprawkowego µ. Przedstawiono własną
propozycję wartości współczynnika poprawkowego, właściwą wyłącznie dla badanego
gruntu organicznego. Skorygowaną wartość wytrzymałości na ścinanie w warunkach
bez odpływu porównano z alternatywnymi propozycjami innych badaczy. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wspomnienie o prof. dr hab. Iskrze Likomanowej Tekst napisany na okoliczność śmierci profesor Iskry Likomanowej (1955—2011), znanej slawistki, językoznawczyni, przekładoznawczyni, tłumaczki. | nauki humanistyczne |
Ekoteologia prawosławna w ujęciu “zielonego patriarchy” Bartłomieja I Przez ostatnie trzydzieści lat patriarcha Bartłomiej I dążył do wypracowania w świadomości prawosławnej wrażliwości na kwestie ochrony środowiska naturalnego. Liczne przygotowane przez niego inicjatywy doprowadziły do tego, że temat ten zaistniał na stałe w refleksji teologicznej, w kalendarzu liturgicznym, w modlitwach mnichów i wiernych Kościoła prawosławnego. Związani z patriarchatem konstantynopolitańskim działacze prawosławni propagują ideę ochrony środowiska, wcielają ją w życie, dając przykład innym środowiskom prawosławnym. Z pewnością nie jest to kwestia zakończona. Patriarcha Bartłomiej wciąż na nowo podejmuje działania na rzecz ekologii, głosi stale potrzebę uwrażliwienia się na świat natury i podjęcie działań w celu ochronienia go. Swoją działalnością rozpoczął bardzo współczesną aktywność Kościoła prawosławnego, pokazując, że teologia może i powinna podejmować kwestie współczesne. Rozświetlanie współczesnych problemów tradycją patrystyczną może doprowadzić do odświeżenia współczesnej dyskusji teologicznej i ożywienia jej w kontekście nowych wyzwań, jakie stoją przed Kościołem prawosławnym w XXI wieku. Dzięki jego aktywności na polu ekoteologii następne pokolenia ludzi Kościoła będą mogły korzystać z tego, co zostało już wypracowane, będą mogły rozwijać zagadnienia dotychczas nie podjęte i rozpocząć współpracę międzywyznaniową na rzecz budowania wrażliwości ekologicznej w Kościele. Najlepszym przykładem takiej działalności jest encyklika papieża Franciszka “Laudato Si”, w której wspominane jest nauczanie patriarchy Bartłomieja I o “konieczności wyrażenia skruchy z powodu braku naszej dbałości o planetę”[1]. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że przyszłe pokolenia będą czerpały z dziedzictwa, jakie patriarcha Bartłomiej wypracował przez ostatnie trzydzieści lat.
[1] Encyklika Laudato Si’ Ojca Świętego Franciszka poświęcona trosce o wspólny dom, 24.05.2015, online: https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html, dostęp: 11.06.2021. | nauki teologiczne |
Śmierć Galeriusza w Historia adversus Paganos Orozjusza Orozjusz w Historia adversus paganos, opisując chorobę i śmierć cesarza Galeriusza, przypisał mu popełnienie samobójstwa. Żadne inne źródło nie potwierdza tego faktu. W źródłach, z których korzystał Orozjusz, albo bardzo lakonicznie informuje się o zgonie władcy (Breviarium Eutropiusza, Chronicon Hieronima), albo się o tym milczy (Historia Ecclesiastica Rufina z Akwilei). Prawdopodobnie to sam Orozjusz przypisał popełnienie cesarzowi samobójstwa, gdyż uznał, że tak powinien odejść wróg Boga i chrześcijaństwa. W Biblii samobójstwo ukazane jest negatywnie. Podobnie ojcowie Kościoła potępiali popełnienie samobójstwa. | nauki humanistyczne |
Badania dynamicznego obciążenia normalnego kół napędowych ciągnika W pracy przedstawiono wyniki polowych badań dynamicznego obciążenia normalnego kół napędowych ciągnika, stanowiącego stanowisko pomiarowe, mierzonego za pomocą specjalnej tulei pomiarowej i oprzyrządowania na glebie spulchnionej. Wykazano, że dynamiczne obciążenie normalne opon napędowych 14.9-28 i 13.6-36 zmienia się pod wpływem siły uciągu nawet o około 15%. Zastosowana uproszczona metoda obliczeniowa odwzorowuje doświadczalne zmiany dynamicznego obciążenia normalnego kół napędowych, ale daje wyniki niższe o około 10%. | nauki rolnicze |
Biostratygrafia utworów dewonu i karbonu z centralnej części masywu małopolskiego na podstawie konodontów W profilach otworów wiertniczych Pągów IG 1 i Węgrzynów IG 1 (centralna część masywu małopolskiego) wykonano badania konodontów z utworów węglanowych dewonu i najniższego karbonu. W profilu Węgrzynowa na podstawie konodontów udokumentowano utwory żywetu, franu i famenu datowane na poziomy dolny falsiovalis–górny postera, oraz turneju i wizenu z poziomów delicatus–texanus. W profilu Pągowa na podstawie konodontów udokumentowano fran i famen w zakresie poziomów jamieae–górny rhenana oraz dolny expansa. Niepełna sukcesja poziomów konodontowych w profilach Pągowa i Węgrzynowa wskazuje na obecność luk stratygraficznych. W Pągowie luki stwierdzono w utworach dewonu górnego oraz między utworami dewonu i karbonu, natomiast w Węgrzynowie w utworach z pogranicza dewonu i karbonu. W rejonie Węgrzynowa osady dewonu górnego były deponowane w zbiorniku o znacznie większej subsydencji niż w rejonie Pągowa. Utwory dewonu górnego masywu małopolskiego i obszarów ościennych odpowiadające zbliżonym przedziałom biostratygraficznym są podobne pod względem litologicznym i biofacjalnym. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Problemy technologiczno-materiałowe w realizacjach systemów ociepleń z okładziną nieciągłą W artykule przeanalizowano mechanizm utraty właściwości funkcjonalnych systemów ETICS z okładziną nieciągłą, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania obciążenia swobodnego. Przedmiotem dyskusji jest zewnętrzny system izolacji termicznej z płytką ceramiczną wyciętą z cegły, ułożoną na dwóch różnych podłożach, tj. wełnie mineralnej i styropianie. Podstawą oceny są zastosowane maksymalne obciążenie własne, maksymalna różnica przemieszczeń uzyskana dla omawianego rozwiązania podczas badań wykonanych w warunkach laboratoryjnych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Polskojęzyczne choronimy w „Zebraniu Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor” (1746) Józefa Uszaka Kulikowskiego Polish choronymes in Collection of Kingdoms, Provinces, Capitals, Rivers and Mountains by Józef Uszak Kulikowski (1746)This paper presents the alphabetic Latin-Polish-French dictionary of geographical names entitled Zebranie Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor (Collection of Kingdoms, Provinces, Capitals, Rivers and Mountains), written by Józef Uszak Kulikowski (1746). On the one hand, the onomasticon of Kulikowski continues the type of former vocabularies defining proper names in descriptive forms, but on the other hand, in a certain way, it is in line with the latest trends in the 18th century Western lexicography, incorporating to dictionaries additions in the form of collections of geographical names.The analysis of proper names contained in the Collection has been carried out on the sample of 40 Polish choronymes relating to regions of France. It turned out that Kulikowski used many names already existing in Polish (mostly from the 16th and 17th century). In turn, the adaptation of these names which were absent in Polish and which the author of the Collection attempted to integrate into the system of his native language can be considered quite successful. In this context it is worth to mention such choronymes as Bretanija, Gujenija, Niwernija, Perigordyja, Bigor. Polskojęzyczne choronimy w Zebraniu Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor (1746) Józefa Uszaka KulikowskiegoW artykule omówiono alfabetyczny łacińsko-polsko-francuski słownik geograficznych nazw własnych pt. Zebranie Krolestw, Prowincyi, Miast stołecznych, Rzek y Gor Józefa Uszaka Kulikowskiego (1746). Z jednej strony, onomastykon Kulikowskiego kontynuuje typ dawnych słowników określających nazwy własne w formie deskrypcji, ale z drugiej – w pewien sposób wpisuje się w najnowsze tendencje w XVIII-wiecznej zachodniej leksykografii, polegające na dołączaniu do słowników dodatków w postaci zbiorów geograficznych nazw własnych.Analiza zamieszczonych w Zebraniu nazw własnych została przeprowadzona na przykładzie 40 polskojęzycznych choronimów odnoszących się do regionów Francji i wykazała, że Józef Uszak Kulikowski wykorzystał wiele nazw już w polszczyźnie istniejących (głównie od XVI i XVII w.). Adaptację tych nazw, których wówczas w języku polskim jeszcze nie było, a z którymi zetknął się autor Zebrania Krolestw i które spróbował włączyć do systemu rodzimego języka, należy uznać za dość udaną. Warto w tym kontekście wymienić chociażby takie choronimy jak np. Bretanija, Gujenija, Niwernija, Perigordyja, Bigor. | nauki humanistyczne |
Nauczyć krytycznego myślenia i jasnej mowy. Postulaty krytycyzmu i jasności a sprawa tzw. logiki ogólnej Zajęcia prowadzone przez Profesora Pelca niewątpliwie wpisywały się w tak szeroko zarysowaną koncepcję logiki ogólnej. Starał się on być nauczycielem myślenia i dobrej roboty – nie tylko w filozofii, lecz w humanistyce i cel ten osiągał, nie tylko poprzez dobór tematów, wysokie wymagania, różnorodne sposoby sprawdzania wiedzy słuchaczy, lecz także – przez przykład. Wielu rzeczy nie przekazywał przez wykład czy lektury, lecz bezpośrednio kierując wysił- kami podopiecznych – zwłaszcza tymi związanymi z przygotowaniem obligatoryjnych prac rocznych. Pouczający był sam proces – konsultowanie kolejnych etapów prac nad esejem – ale także oczekiwania, np. że praca będzie opatrzona abstraktem i słowami kluczowymi w jednym z języków kongresowych.
Profesor Pelc dał się poznać i pozostaje w pamięci jako wybitny naukowiec, twórca współczesnej semiotyki polskiej, organizator i dydaktyk. W tym artykule starałem się pokazać, że zwłaszcza ta ostatnia rola stawia go w jednym rzędzie z przedstawicielami SLW, gdyż wspólna im była troska o wykształcenie kultury logicznej słuchaczy, wierność postulatom jasności i krytycyzmu, preferencja dla logiki w szerokim sensie nieograniczającej się jedynie do logiki formalnej, lecz dziedziny prawdziwie interdyscyplinarnej, obejmującej m.in. elementy epistemologii, psychologii, prakseologii – i pełniącej rolę współczesnego trivium.
Na koniec chciałbym wyrazić głębokie przekonanie, że koncepcja logiki ogólnej – szkolnej, pedagogicznej, pragmatycznej – zasługuje, by odkryć ją na nowo, zrekonstruować ją i spisać jej historię, a co ważniejsze – by twórczo ją rozwijać. | nauki humanistyczne |
Czy ureazowy test oddechowy (UBT) może zastąpić szybki test ureazowy (RUT)? Wstęp: Helicobacter pylori (Hp) jest zaliczany przez International Agency for Research on Cancer (IARC) do pierwszej grupy karcynogenów. Wpływ bakterii na rozwój raka żołądka został potwierdzony w wielu badaniach. Wniosek jest oczywisty:... | nauki medyczne i o zdrowiu |