text
stringlengths
0
1k
ට් සිතුවම්වල වර්ණකයක් ලෙස යොදා ගැනුණු අතර ලිතෝපෝන්වලට(lithopone) වඩා පාරාන්ධ නමුත් ටයිටේනියම ඩයොක්සයිඩ්වලට වඩා පාරාන්ධතාව අඩු වේ. චයිනීස් වයිට්(Chinese white)යනු ඉහළ ශ්‍රේණියේ සින්ක් වයිට් වර්ගයක් වන අතර ඒවා සිතුවම් සඳහා වර්ණක ලෙස යොදා ගැනෙයි. තවද එය ඛනිජමය අලංකරනවල ප්‍රදාන අංගයක් වේ.ආලේප[සංස්කරණය]සින්ක් ඔක්සයිඩ් කුඩු, ලෝහවල මලනිවාරක ආලේප ලෙස බොහෝ කලක් තිස්සේ යොදා ගනී. එවා ගැල්වනයිස් යකඩ සඳහා වඩාත් යෝග්‍ය වේ. කාබනික ආලේපන භංගුර බව ඇති කිරීම සහ ආසක්ත ඹව මඳ වීම හේතුවෙන් යකඩ ආරක්ෂා කිරීම අපහසු වේ. සින්ක් ඔක්සයිඩ් ආලේපනවලට ඒවායේ නම්‍යශීලී බව සහ එවැනි මතුපිටවල් සමඟ බන්ධනය වීමේ හැකියාව පවතිනබව බොහේ කලක සිට කියැවේ.සින්ක් ඔක්සයිඩ් Al, Ga, හෝ In.සමඟ n-වර්ගයේ මාත්‍රණ බොහෝ ලෙස සිදුකරන අතර පාරදෘශ්‍ය සහ සන්නායක (~90%ක් පාරදෘශ්‍ය හා අවම ප්‍රතිරෝධකතාව ~10-4 Ω·cම්) වේ. ZnO ආලේප බලශක්ති ආරක්ෂක සහ තාප ආරක්ෂක කවුලුවලට යොදා ගැනෙයි. මෙම ආලේප වර්ණාවලියේ ඇසට පෙනෙන කොටස් පමණක් ඇතුළට ගන්නා අතර ආලේපනය සහිත් කවුලුව අනුව කුටීරය තුළට අධෝරක්ත විකිරණ ඇතුළු නොකරගැනීම(තාප ආරක්ෂණයා හෝ නැවත පරාවර්තනය (බලශක්තිය ඉතුර
ුකරගනිමින්) සිදුකරයි.පොලීතිලින් නැප්තලේට් වැනි ප්ලාස්ටික් සින්ක් ඔක්සයිඩ් ආලේපයෙන් ආරක්ෂා කරගත හැකි වේ. මෙම ආලේපය පොලීතිලින් නැප්තලේට් සමඟ ඔක්සිජන් පැතිරීම වළක්වයි. සින්ක් ඔක්සයිඩ් තට්ටු, පොලිකාබොනේට් මත එළිමහන්හි යෙදීම් සඳහා යොදා ගත හැක. මෙම ආලේපය පොලිකාබොනේට්(PC) සූර්ය විකිරණයෙන් ආරක්ෂා කරන අතර ඔක්සිකරණ අනුපාතය සහ පොලිකාබොනේට්හි ඡායා කසායනය(photo-yellowing) පහත හෙළයි.විඛාදනය වළක්වන න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ලිපිය: ප්‍රමාණය අඩුකරන ලද සින්ක් ඔක්සයිඩ්සින්ක් ඔක්සයිඩ්, පරමාණුක ස්කන්ධය 64 වන සින්ක් සමස්ථානිකය සමඟ න්‍යෂ්ටික වශයෙන් පීඩනයට ලක් කළ ජල ප්‍රතිකියාකාරක තුළ විඛාදනය වැළැක්වීම සඳහා යොදා ගැනේ. මෙහිදී විකිරණයට පාත්‍ර වීමත් සමඟ ප්‍රතික්‍රියාකාරක නියුට්‍රෝන මගින් 64Zn විකිරණශීලී 65Zn බවට පරිණාමනය වන හෙයින් විඛාදනය වැළැක්වීම, අවශ්‍ය කරුණක් වේ.විභව යෙදීම්[සංස්කරණය]ඉලෙක්ට්‍රොනික යෙදීම්[සංස්කරණය]ZnO වලට පුළුල් ඍජු කලාප අන්තරයක් (කාමර-උෂ්ණත්වයේ 3.37 eV හෝ 375 nm at room temperature) පවතියි. එමනිසා එය වඩාත්ම යෙදෙන විභව යෙදීම්, ලේසෙර් දියෝඩ සහ ආලෝක විමෝචක දියෝඩ(
LED) ආදිය වේ. සින්ක් ඔක්සයිදි සමහර දෘෂ්ටි-ඉලෙක්ට්‍රොනික යෙදීම් GaN සමඟ උපරි පථනය වේ(කාමර-උෂ්ණත්වයේ~3.4 eV). GaN සමඟ සසඳන කල්හි ZnOවලට වඩා විශාල එක්සිටෝන්(exciton binding energy) බන්දන ශක්තියක් (~60 meV, 2.4 වාරයක් කාමර-උෂ්ණත්වයේ තාප ශක්තිය) ඇත. සින්ක් ඔක්සයිඩ්, ආලෝක විමෝචක දියෝඩවල යෙදීම් සඳහා GaN සමඟ එක් කරනු ලැබේ. උදාහරණයක් ලෙස ටී.සී.ඕ.(TCO) ලේයර සහ නැනෝ ප්‍රමාණයේ සින්ක් ඔක්සයිඩ් වඩා හොඳ ආලෝකයක් ලබාදේ.ZnO වල ඉලෙක්ට්‍රොනික යෙදීම් සඳහා වන අනෙකුත් ගුණ අතරට ඉහළ විකිරණය ශක්තිය සහ තෙත රසායනික නිරේඛණය දැක්විය හැක. ZnO හි විකිරණ ප්‍රතිරෝධකතාව එය අභ්‍යවකාශ යෙදීම් සඳහා සුදුසු වීමට හේතු වී ඇත. ZnO අහඹු විකිරණ ක්ෂේත්‍රවල ඉලෙක්ට්‍රොනික වශයෙන් පොම්පකරන පාරජම්බූල කිරණ නිෂ්පාදනයේදී වඩාත්ම විශ්වාසදායී ලෙස යොදා ගනියි.විශාල ලෙස ඉලෙක්ට්‍රොන ක්ෂේත්‍රය ඉහළ නැංවීමේදී ZnO නැනෝදඬු නිපදේ. එමනිසා ඒවා විමෝචක ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස යොදා ගත හැක.ඇලුමියම් මාත්‍රණය කළ ZnO පාරදෘශ්‍ය ඉලෙක්ට්‍රෝඩයක් ලෙස යොදා ගත හැක. Al සහ Zn අඩංගු වූ විට සාමාන්‍යයෙන් භාවිතා වන ඉන්ඩියම් ටින් ඔක්සයිඩ්වලට(ITO) වඩා අඩු විෂ සහ ලාබදායී වීම සඳහන්
කළ හැක.පාරදෘශ්‍ය තුනී පටල ට්‍රන්සිස්ටර(transparent thin-film transistors) ZnO සමඟ නිෂ්පාදයන කළ හැක. ක්ෂේත්‍ර බලපෑම් සහිත ට්‍රාන්සිස්ටර (ඒවාට p-n සන්ධියක්වත් අවශ්‍ය නොවනු ඇත) ZnO හි p-වර්ගයේ මාත්‍රණ ගැටලු විසඳනු ඇත.සින්ක් ඔක්සයිඩ් නැනෝදඬු සංවේදක[සංස්කරණය]සින්ක් ඔක්සයිඩ් නැනෝදඬු සංවේදක, සින්ක් ඔක්සයිඩ් නැනෝවයර් හරහා ගමන්කරන් ඉලෙක්ට්‍රොනික විදුලියෙහි සිදුවන වෙනස්කම් නිර්ණයට යොදා ගැනේ. හයිඩ්‍රජන් වායුවේ වරණීයතාව නැනෝදඬු මතුපිටක් මත පීඩී කැටි (Pd clusters) පේෂණය කිරීමෙන් නිගමනය කෙරේ. පීඩී හි එක්කිරීම හයිඩ්‍රජන් අණු, හයිඩ්‍රජන් පරමාණු බවට හැරවීමේ උත්ප්‍රේරක විඝටනය සම්බන්ධයෙන් හොඳින් ක්‍රියාත්මක වන අතර එහිදී සංවේදක ද්‍රව්‍යයේ සංවේදීතාව ඉහළ යවනු ලැබේ. එම සංවේදකය හයිඩ්‍රජන් සාන්ද්‍රණය කාමර උෂ්ණත්වය යටතේ මිලියනයකට කොටස් 10ක් දක්වා පහත හෙලයි. නමුත් මෙය ඔක්සිජන් සඳහා කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නොදක්වයි.චුම්භක-ඉලෙක්ට්‍රොනික යෙදීම්[සංස්කරණය]සින්ක් ඔක්සයිඩ් චුම්භක-ඉලෙක්ට්‍රොනික යෙදීමක් ලෙස සැලකේ. 1–10% ප්‍රතිශතයකින් චුම්භක අයන මගින් මාත්‍රණය කළහොත් සින්ක් ඔක්සයිඩ්වලට, කාමර උෂ්ණත්වයේ දී පවා පෙරෝචුම
්භක ටත්ත්වයට පත්විය හැකි වේ. ZnO:Mnවල එවැනි කාමර උෂ්ණත්වයේ පෙරෝචුම්භක අධ්‍යයනය කර ඇති නමුත් එහි මූලාරම්භය වන්නේ සිය මැට්‍රිසයද නැතහොත් ද්විතියික ඔක්සයිඩ අවස්ථාවද යන්න තවද පැහැදිලි නැත.පීඩ විද්‍යුතය[සංස්කරණය]සින්ක් ඔක්සයිදි තන්තුමය පෙහෙකම් ආලේපනවල පීඩ විද්‍යුතයට, සුළඟෙන් සහ අංග චලනයන් මගින් "ස්ව-බලැති නැනෝපද්ධති" පිරිසැකසීමේ හැකියාව පවතී.2008දී ජෝජියා තාක්ෂණික ආයතනයේ නැනෝව්‍යුහ විස්තර කිරීමේ මධ්‍යස්ථානය(Center for Nanostructure Characterization at the Georgia Institute of Technology) විසින් සින්ක් ඔක්සයිඩ් නැනෝවයර් ඇදීමෙන් සහ මුදාහැරීමෙන් විකල්ප විදුලියක් ලබා දෙන විද්‍යුත් ජනක උපකරණයක් නිපදමින්න් වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරන ලදී. මෙම කුඩා ප්‍රමාණයේ ජනකය, යොදන ලද යාන්ත්‍රික ශක්තියෙන් 7% කට ආසන්න මිලිවෝල්ට් 45ක් දක්වා වන දෝලන වෝල්ටීයතවක් විද්‍යුතය බවට හැරවන බව සඳහන් වේ.[23][24]ආරක්ෂාව[සංස්කරණය]ආහාර ආකලයක් ලෙස සින්ක් ඔක්සයිඩ්, එක්සත් ජනපදයේ සෞඛ්ඛ්‍ය සහ මානව සේවා දෙපාර්තමේන්තුවෙහි ආහාර සහ මත්ද්‍රව්‍ය පරිපාලනය පිළිබඳ ඒජන්සිය(U.S. FDA) මගින් ඉදිරිපත් කරන ලද සාමාන්‍යයෙන් සෞඛ්‍යයට හිතකර බව
ට හඬුනාගත් ද්‍රව්‍ය අඩංගු ලැයිස්තුවේ සටහන් වී ඇත. සින්ක් ඔක්සයිඩ් විෂ රහිතය. කෙසේනමුත්, ඉහළ උෂ්ණත්ව යටතේ සින්ක් හෝ සින්ක් මිශලෝහ විලීන කිරීමේදී නිපදෙන සින්ක් ඔක්සයිඩ් දුම් ආඝ්‍රහනය අහිතකර වේ. පිත්තලවල ද්‍රවාංකය සින්ක්වල ද්‍රවාංකයට සමීප බැවින් මෙම ගැටලුව පිත්තල විලයනයේදී මතුවේ. ගැල්වනයිස් කළ (සින්ක් ආලේපිත,,) යකඩ යකඩ වෑල්ඩින් කිරීම ආදී සින්ක් ඔක්සයිඩ්වලට නිරාවරණය වන අවස්ථාවලදී , ලෝහ දුම් උණ() නමැති රෝගයක් හට ගත හැක. මෙම හේතුවෙන් සාමාන්‍යයෙන් ගැල්වනයිස් කරන ලද යකඩ වෑල්ඩින් නොකරන අතර ප්‍රථමයෙන් සින්ක් ඉවත් කරනු ලැබේ.ප්‍රසිද්ධ සංස්කෘතිය තුළ[සංස්කරණය]සින්ක් ඔක්සයිඩ් ඇන්ඩ් යූ, නම් වූ කෙන්ටකි ෆ්‍රීඩ් (Kentucky Fried Movie) අධ්‍යාපනික කෙටි චිත්‍රපටයේ සින්ක් ඔක්සයිඩ් ප්‍රෝඩාත්මක තේමාවක් යටතේ සින්ක් ඔක්සයිඩ්වල පවතින අශෝභන සහ තමන් ඉස්මතු නොවන්නාවූ විවිධ බාවිත ගෙනහැර දැක්වීය.ස්පොන්ජ්බොබ් ස්ක්වාර්පැන්ට්ස්හි(SpongeBob SquarePant) ගූ කළපු වෙරළේ (Goo Lagoon) ආරක්ෂකබටයින් විසින් තමන් ආරක්ෂක බටයින් බව හැඟවීමට සිය නාස සුඩු පැහැ කරගැනීම සඳහා සින්ක් ඔක්සයිඩ් යොදා ගනු ලැබේ.මේවාත් බලන්න[සංස්කරණය
]සින්ක්සින්ක්-සින්ක් ඔක්සයිඩ් චක්‍රයසින්ක් පෙරොක්සයිඩ්ගැලියම්(lll) නයිට්‍රයිඩ්විඛාදනය වූ සින්ක් ඔක්සයිඩ්සින්ක් විරුවනයසින්ක් ඔක්සයිඩ් eugenolසින්ක්-වායු බැටරිසටහන්[සංස්කරණය]↑ Takahashi, Kiyoshi; Yoshikawa, Akihiko; Sandhu, Adarsh (2007). Wide bandgap semiconductors: fundamental properties and modern photonic and electronic devices. Springer. p. 357. ISBN 3-540-47234-7.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ 2.0 2.1 Hernandezbattez, A; Gonzalez, R; Viesca, J; Fernandez, J; Diazfernandez, J; MacHado, A; Chou, R; Riba, J (2008). "CuO, ZrO2 and ZnO nanoparticles as antiwear additive in oil lubricants". Wear. 265 (3–4): 422. doi:10.1016/j.wear.2007.11.013.↑ Marcel De Liedekerke, "2.3. Zinc Oxide (Zinc White): Pigments, Inorganic, 1" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2006, Wiley-VCH, Weinheim. doi:10.1002/14356007.a20_243.pub2↑ 4.0 4.1 Klingshirn, C (2007). "ZnO: Material, Physics and Applications". ChemPhysChem. 8 (6): 782–803. d
oi:10.1002/cphc.200700002. PMID 17429819. {{cite journal}}: More than one of |author= and |last1= specified (help)↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය;Wiberg&Holleman නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි↑ ග්‍රීන්වුඩ්, නෝර්මන් එන්.; අර්න්ෂෝ, ඇලන් (1997). කෙමිස්ට්‍රි ඔෆ් දි එලිමන්ට්ස් (2වන සංස්.). බටර්වර්ත්–හයිනමාන්. ISBN 0080379419. ↑ 7.0 7.1 Spero, J. M.; Devito, B.; Theodore, L. (2000). Regulatory chemical handbook. CRC Press. ISBN 0-8247-0390-1.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ Nicholson, J. W; Nicholson, J. W (1998). "The chemistry of cements formed between zinc oxide and aqueous zinc chloride". Journal of Materials Science. 33 (9): 2251. Bibcode:1998JMatS..33.2251N. doi:10.1023/A:1004327018497.↑ 9.0 9.1 Ferracane, Jack L. (2001). Materials in Dentistry: Principles and Applications. Lippincott Williams & Wilkins. pp. 70, 143. ISBN 0-7817-2733-2.↑ Greenwood, N. N.; & Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements. Oxford:Butterw
orth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ International Occupational Safety and Health Information Centre (CIS) Access date January 25, 2009.↑ Zinc oxide MSDS. Access date January 25, 2009.↑ Fierro, J. L. G (2006). Metal Oxides: Chemistry & Applications. 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300: Taylor & Francis Group. p. 182. ISBN 0-8247-237-6. {{cite book}}: Check |isbn= value: length (help)CS1 maint: location (link)↑ 14.0 14.1 14.2 Özgür, Ü.; Alivov, Ya. I.; Liu, C.; Teke, A.; Reshchikov, M. A.; Doğan, S.; Avrutin, V.; Cho, S.-J.; Morkoç, H. (2005). "A comprehensive review of ZnO materials and devices". Journal of Applied Physics. 98 (4): 041301. Bibcode:2005JAP....98d1301O. doi:10.1063/1.1992666.↑ Rossler, U., ed. (1999). Landolt-Bornstein, New Series, Group III. Vol. Vol. 17B, 22, 41B. Springer, Heidelberg. {{cite book}}: |volume= has extra text (help)↑ 16.0 16.1 16.2 Baruah, S. and Dutta, J. (2009). "Hydrothermal
growth of ZnO nanostructures". Sci. Technol. Adv. Mater. (free download pdf). 10: 013001. Bibcode:2009STAdM..10a3001B. doi:10.1088/1468-6996/10/1/013001. {{cite journal}}: |format= requires |url= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ 17.0 17.1 Porter, F. (1991). Zinc Handbook: Properties, Processing, and Use in Design. CRC Press. ISBN 0-8247-8340-9.↑ Millot, Marius; Munoz-Sanjose, Vicente; Broto, Jean-Marc; Gonzalez, Jesus; et al. (2010). "Anharmonic effects in ZnO optical phonons probed by Raman spectroscopy". Applied Physics letters. 96 (15): 152103. Bibcode:2010ApPhL..96o2103M. doi:10.1063/1.3387843. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |last2= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)↑ Wagner, P; Helbig, R (1974). "Halleffekt und anisotropie der beweglichkeit der elektronen in ZnO". Journal of Physics and Chemistry of Solids. 35 (3): 327. Bibcode:1974JPCS...35..327W. doi:10.1016/S0022-3697(74)80026-0.↑ 20.0 20.1 Schulz, D.; et al. (2008). "Inductive
ly heated Bridgman method for the growth of zinc oxide single crystals". Journal of Crystal Growth. 310 (7–9): 1832. Bibcode:2008JCrGr.310.1832S. doi:10.1016/j.jcrysgro.2007.11.050. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)↑ Baruah, Sunandan; Thanachayanont, Chanchana; Dutta, Joydeep (2008). "Growth of ZnO nanowires on nonwoven polyethylene fibers". Science and Technology of Advanced Materials (free download pdf). 9 (2): 025009. Bibcode:2008STAdM...9b5009B. doi:10.1088/1468-6996/9/2/025009. {{cite journal}}: |format= requires |url= (help)↑ Miao, L.; Ieda, Y.; Tanemura, S.; Cao, Y.G.; Tanemura, M.; Hayashi, Y.; Toh, S.; Kaneko, K. (2007). "Synthesis, microstructure and photoluminescence of well-aligned ZnO nanorods on Si substrate". Science and Technology of Advanced Materials (free download pdf). 8 (6): 443. Bibcode:2007STAdM...8..443M. doi:10.1016/j.stam.2007.02.012. {{cite journal}}: |format= requires |url= (help)↑ Keim, Brandon (February 13, 2008). "Piezoele
ctric Nanowires Turn Fabric Into Power Source". Wired News. CondéNet.↑ Qin, Y; Wang, X; Wang, ZL (2008). "Editor's summary: Nanomaterial: power dresser". Nature. 451 (7180): 809–813. Bibcode:2008Natur.451..809Q. doi:10.1038/nature06601. PMID 18273015. {{cite journal}}: More than one of |author= and |last1= specified (help)විමර්ශන[සංස්කරණය]U. Ozgur et al. "A comprehensive review of ZnO materials and devices" (103 pages) J. Appl. Phys. 98 (2005) 041301[permanent dead link]A. Bakin and A. Waag "ZnO Epitaxial Growth" (28 pages) Chapter in “Comprehensive Semiconductor Science and Technology“ 6 Volume Encyclopaedia, ELSEVIER, edited by Pallab Bhattacharya, Roberto Fornari and Hiroshi Kamimura, ISBN 978-0-444-53143-8S. Baruah and J. Dutta "Hydrothermal growth of ZnO nanostructures" (18 pages) Sci. Technol. Adv. Mater. 10 (2009) 013001 free downloadR. Janisch et al. "Transition metal-doped TiO2 and ZnO—present status of the field" (32 pages) J. Phys.: Condens. Matter 17 (2005) R657Y.
W. Heo et al. "ZnO nanowire growth and devices" (47 pages) Mater. Sci. Eng. R 47 (2004) 1C. Klingshirn "ZnO: From basics towards applications" (46 pages) Phys. Stat. Solidi (b) 244 (2007) 3027C. Klingshirn "ZnO: Material, Physics and Applications" (21 pages) ChemPhysChem 8 (2007) 782J. G. Lu et al. "Quasi-one-dimensional metal oxide materials—Synthesis, properties and applications" (42 pages) Mater. Sci. Eng. R 52 (2006) 49S. Xu and Z. L. Wang "One-dimensional ZnO nanostructures: Solution growth and functional properties" (86 pages) Nano Res. 4 (2011) 1013S. Xu and Z. L. Wang "Oxide nanowire arrays for light-emitting diodes and piezoelectric energy harvesters" (28 pages) Pure Appl. Chem. 83 (2011) 2171බාහිර සබැඳුම්[සංස්කරණය]Zincite propertiesInternational Chemical Safety Card 0208.NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards.සැකිල්ල:Zinc compoundsvteSunscreening agents approved by the US FDA or other agenciesUVA: 400–315 nmUVB: 315–290 nmchemical agents unless otherwise noted
UVA filtersAvobenzone (Parsol 1789)Bisdisulizole disodium (Neo Heliopan AP)Diethylamino hydroxybenzoyl hexyl benzoate (Uvinul A Plus)Ecamsule (Mexoryl SX)Methyl anthranilateUVB filters4-Aminobenzoic acid (PABA)CinoxateEthylhexyl triazone (Uvinul T 150)Homosalate4-Methylbenzylidene camphor (Parsol 5000)Octyl methoxycinnamate (Octinoxate)Octyl salicylate (Octisalate)Padimate O (Escalol 507)Phenylbenzimidazole sulfonic acid (Ensulizole)Polysilicone-15 (Parsol SLX)Trolamine salicylateUVA+UVB filtersBemotrizinol (Tinosorb S)Benzophenones 1–12DioxybenzoneDrometrizole trisiloxane (Mexoryl XL)Iscotrizinol (Uvasorb HEB)OctocryleneOxybenzone (Eusolex 4360)Sulisobenzonehybrid (chemical/physical): Bisoctrizole (Tinosorb M)physical: Titanium dioxide, Zinc oxideSee also: PhotoprotectionSunburnSun protective clothingමෙම ලිපියෙහි මුඛ්‍ය ඡේදය නොමැත. මෙම ලිපියට හැඳින්වීමේ ඡේදයක් එක් කිරීමෙන් උදවු වන්න. වැඩි විස්තර සඳහා, පිරිසැලසුම් උපදේශනය, සහ විකිපීඩියාවේ මුඛ්‍ය ඡේ
ද උපදේශන බලන්න. එසේම, මෙම ලිපියේ සාකච්ඡා පිටුව තුළ මෙම ප්‍රශ්නය සාකච්ඡා කිරීම සඳහා කරුණික වන්න. (2011 දෙසැම්බර්) (මෙම පණිවිඩය ඉවත් කිරීම පිළිබඳ තොරතුරු) ග්‍රාස් විශ්වවිද්‍යාල පුස්තකාලයෙහි ඇති බහු-වෙළුම් ලතින් ශබ්දකෝෂයක්දර්ශන විද්‍යාත්මක අරමුණු[සංස්කරණය]ලතින් භාෂාව කලෙක යුරෝපයේ භාවිතා වූ සාර්වත්‍ර ශාස්ත්‍රීය භාෂාව වුවද, ලියකියවිලි ලේඛනයට හෝ එදිනෙදා දේශනයන් සඳහා හෝ ශාස්ත්‍රඥයෝ තව දුරටත් එය භාවිතා නොකරති. 1960 ගණන් වලදී දෙවන වතිකානු ප්‍රතිසංස්තරණ වල කොටසක් ලෙසින් රෝමානු කතෝලික සභාව පවා එහි ආගමික ජනවන්දනා වතාවන් (ට්‍රයිඩෙන්ටින් දිව්‍ය පූජාව වැනි) ලතින් භාෂාවෙහි සිට ස්වදේශීය ස්වභාෂා දක්වා නවීකරණය කලේය. කෙසේවෙතත්, 21වන සියවස දක්වා ශාස්ත්‍රීය ප්‍රමුඛ ආවශ්‍යයකයක් ලෙසින් පැවතීමට ලතින් භාෂාව සමත් වී ඇත.රුමේනියානු - ශ්‍රී ලාංකික සබඳතාරුමේනියාවශ්‍රී ලංකාවශ්‍රී ලංකාව සහ රුමේනියාව අතර මෑත කාලීන සබඳතා ආරම්භ වන්නේ 1957 වර්ෂයේ සිටයි. ඉන්දියාවේ නව දිල්ලිය හී පිහිටුවා තිබෙන සිය තානාපති කාර්යාලය හරහා රුමේනියාව ශ්‍රී ලංකාව සමග කටයුතු කරන අතර, ශ්‍රී ලංකාව සිය වර්සෝ පිහිටුවා තිබෙන තානාපති ක
ාර්යාලය හරහා රුමේනියාව සමග ගණුදෙනු කරයි.[1] 2003 වර්ෂයේදී එවකට ශ්‍රී ලංකා ජනපතිනිය වූ, චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග මැතිණිය, දෙරට අතර පවත්නා සබඳතාව "සමීප සහ මිත්‍රශීලී" එකක් ලෙස හඳුන්වන ලදී.[2]මුල් යුගය[සංස්කරණය]1957 සැප්තැම්බර් 15 වන දිනදී, ශ්‍රී ලංකාව සහ රුමේනියාව අතර විදේශ සම්බන්ධතා ආරම්භ කෙරුණි. මුල් සමයේදී දෙරට අතර සාමාන්‍ය මට්ටමේ තානාපති සබඳතා පවත්වා ගෙන යනු ලැබූ අතර, 1967 වසරේදී එය තානාපති සේවය සහ සම්බන්ධ අනෙකුත් අනුබද්ධ සබඳතා සහිත මට්ටමක් දක්වා වර්ධනය කෙරුණි. 1963 වසරේදී රුමේනියාව විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ කොළඹ වාණිජ කාර්යාලයක් විවෘත කල අතර, 1976 දී එය භාරකාරත්වයක් සහිත (chargé d'affaires) තානාපති කාර්යාලයක් දක්වා වර්ධනය කෙරිණි. 1995 වර්ෂයේදී කොළඹ වෙනුවෙන් වූ රුමේනියානු මෙහෙයුම් (The Romanian Mission in Colombo) නවත්වා දැමුණත්, 1998 වසරේදී නැවතත් රුමේනියානු වාණිජ කාර්යාලයක් කොළඹ පිහිටුවන ලදී.සංචාර[සංස්කරණය]1978 වසරේදී, ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ අමාත්‍යවරයා රුමේනියාවේ සංචාරයක නිරත විය.[1]ආධාර[සංස්කරණය]2004 වර්ෂයේ සුනාමි ව්‍යසනයෙන් ශ්‍රී ලංකාව බැට කෑ අවස්ථාවේදී, රුමේනියාව යූරෝ 32
,000 ක මානුෂීය ආධාර ශ්‍රී ලංකාවට පරිත්‍යාග කරන ලදී.[3]සිදුවීම්[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාව වෙනුවෙන් පත්කරන ලදුව සිටි රුමේනියානු තානාපතිවරයෙක් වූ Clarence Felician Chinniah මහතා[3], 2009 ජනවාරියේදී අභවප්‍රාප්ත වූ අතර,[4][5] එම වසරේ දෙසැම්බරයේදී, Valerica Epure මහත්මිය ශ්‍රී ලංකාව වෙනුවෙන් වූ රුමේනියානු තානාපතිවරිය ලෙස ජනපති මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා ඉදිරියේ දිවුරුම් දෙන ලදී.[6][7][8][9]2009 දෙසැම්බරයේදී, එනම් ශ්‍රී ලංකා සිවිල් යුද්ධය අවසන් වූ වසරේදී, නීතිවිරෝධී ලෙස ඕස්ට්‍රේලියාව වෙත ගමන් කරමින් සිටි ශ්‍රී ලාංකික දමිල සරණාගතයින් 46 දෙනෙකු, ඉන්දුනීසියාව විසින් රුමේනියාවට හරවා යවනු ලැබූහ.[10]වෙළෙඳාම[සංස්කරණය]2006 වර්ෂයේදී දෙරට අතර සිදුවූ වෙළෙඳ ගණුදෙනු ප්‍රමාණය අමෙරිකා ඩොලර් මිලියන 7.9 ක් වූ අතර, එය 2007 වර්ෂයේදී මිලියන 8.87 ක් දක්වා වර්ධනය විය.[11] රුමේනියාවේ වෙළෙඳපල ඉලක්ක කර ගනිමින් ප්‍රධාන වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාව තේ අපනයනය කරනු ලබයි.[12]ද්විපාර්ශ්වික එකඟතා/ගිවිසුම්[සංස්කරණය]සිලෝන් රජය (THE GOVERNMENT OF CEYLON) සහ මහජන රුමේනියානු ජනරජය (THE GOVERNMENT OF THE RUMANIAN PEOPLE'S REPUBLIC) අතර ග
ෙවීම් පිළිබඳ ගිවිසුම. (1956 මාර්තු 16)[13]සිලෝන් රජය (THE GOVERNMENT OF CEYLON) සහ මහජන රුමේනියානු ජනරජය (THE GOVERNMENT OF THE RUMANIAN PEOPLE'S REPUBLIC) අතර වෙළෙඳ ගිවිසුම. (1956 මාර්තු 16)[14]සංස්කෘතික සහයෝගීතාවය වර්ධනය කිරීම පිළිබඳ එකඟතාවය. (1974)ආයේජන දිරිමත් කිරීම සහ එහි ආරක්ෂාව පිළිබඳ එකඟතාවය. (1987)[15]ද්විත්ව බදුකරණය වැලැක්වීමේ එකඟතාවය. (1987)[16]මේවාද බලන්න[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සබඳතාමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ 1.0 1.1 http://www.srilankaembassy.com.pl/index.php/bilateral↑ Felicitations to Romania↑ 3.0 3.1 Romanian Foreign Affairs - Sri Lanka↑ Lankan Envoy to Poland passes away↑ Foreign Minister condoles the death of Sri Lankan envoy in Poland↑ Six new Ambassadors and a High Commissioner presents credentials↑ Envoys present credentials to President Patil, http://www.thaindian.com/newsportal/india-news/envoys-present-credentials-to-president-patil-4_100160772.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2014-03-07 ↑ New Ambassadors and High Commissioner hand over credentials to
President↑ New ambassadors and high commissioner present credentials to Sri Lanka President, http://www.colombopage.com/archive_091/Sep1253197459CH.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2014-03-07 ↑ http://www.asiantribune.com/news/2009/12/30/sri-lankan-refugees-leave-indonesia-official↑ Romanian market still untapped↑ Tea Board taps Romanian and Serbian tea markets↑ UN Text of the Payments Agreement↑ UN Text of the Trade Agreement↑ UN Text of the Investment Agreement↑ Romanian Foreign Affairs - Sri Lankaභාහිර සබැදි[සංස්කරණය]vte ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සබඳතාඅප්‍රිකාවකෙන්යාව · දකුණු අප්‍රිකාවආසියාවබංග්ලාදේශය · භූතානය · චීනය · ඉන්දියාව · ඉන්දුනීසියාව · ඉරානය · ජපානය · මලයාසියාව · මාලදිවයින · පාකිස්තානය · පිලිපීනයයුරෝපයඩෙන්මාර්කය · එස්ටෝනියාව · වතිකානුව · හන්ගේරියාව  · රුමේනියාව · රුසියාව · ස්විට්සර්ලන්තයඋතුරු ඇමෙරිකාවකැනඩාව · කියුබාව · එක්සත් ජනපදයඕෂනියාවඕස්ට්‍රේලියාව · නවසීලන්තයමෙහෙයන්ශ්‍රී ලංකාවේ විදෙස් රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික දූත මෙහෙයන්ජාත්‍යන්තර සංවිධානඑක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය · කොළඹ ක්‍රමය
 · G77 · ජාත්‍යන්තර පරමාණුක බලශක්ති අධිකාරිය · අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල · ප්‍රමිතිකරණය සඳහා වූ අන්තර්ජාතික සංවිධානය · පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය · නොබැඳි ජාතීන්ගේ සංවිධානය · සාර්ක් · යුනෙස්කෝ · ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය · ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය · SAEU · බිම්ස්ටෙක්විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය (ශ්‍රී ලංකාව) Foreign Affairs වෙනත් භාවිතා සඳහා, ශාක (බහුරුත්හරණය) බලන්න.ශාකකාලීන ව්‍යාප්තිය: මුල් කේම්බ්‍රියන් යුගය සිට මෑත යුගය තෙක්, එහෙත් වැඩිදුර කියවන්න, 520–0 Ma PreЄЄOSDCPTJKPgNවිද්‍යාත්මක වර්ගීකරණයඅධිරාජධානිය:යුකැරියෝටා(unranked):ආර්කිප්ලාස්ටිඩාරාජධානිය:ප්ලාන්ටේහේකල්, 1866[1]කොට්ඨාශකොළ ඇල්ගීක්ලෝරෝෆයිටාචරෝෆිටාභූමියේ හටගන්නා ශාක (එම්බ්‍රියෝෆයිට්ස්)සනාල නොවන භූමියේ හටගන්නා ශාක (බ්‍රියෝෆයිට්ස්)Marchantiophyta—liverwortsAnthocerotophyta—hornwortsBryophyta—mosses†HorneophytopsidaVascular plants (tracheophytes)†Rhyniophyta—rhyniophytes†Zosterophyllophyta—zosterophyllsLycopodiophyta—clubmosses†Trimerophytophyta—trimerophytesPteridophyta—ferns and hors
etails†ProgymnospermophytaSeed plants (spermatophytes)†Pteridospermatophyta—seed fernsPinophyta—conifersCycadophyta—cycadsGinkgophyta—ginkgoGnetophyta—gnetaeMagnoliophyta—flowering plants†Nematophytesශාක යනු ජිවයෙහි විශේෂ ආකාරයක් වන අතර ඒ සඳහා පදුරු, තෘණ වර්ග, පර්නාංග, හරිත ඇල්ගි, පෙද වර්ග, වැල් වර්ග සහ ඖෂධ පැලෑටි අයත්වෙයි. 350000 ප්‍රමාණයක ශාක විශේෂ ප්‍රමාණයක් ඇතැයි මේ වන විට ගණන් බලා ඇත. ඒවා බීජ ශාක, bryophyte සහ පර්නාංග වේ. 2004 දී සොයා ගෙන ඇති ආකාරයට 287,655 ප්‍රමාණයක් විශේෂ හඳුනාගෙන ඇති අතර ඉන් 258,650 ප්‍රමාණයක් මල් හට ගන්නා ශාක වන අතර 15,000 ප්‍රමාණයක් bryophyte වේ. හරිත ශාක ඇතැම් අවස්ථාවලදී metaphytes ලෙස හැඳින්වෙන අතර ප්‍රභාසංස්ලේෂණය මගින් සුර්යය ශක්තිය තිර කරනු ලබති.වර්ධනය[සංස්කරණය]ශාකයක් සෑදී ඇති ඝණ ද්‍රව්‍යවලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ලබාගෙන ඇත්තේ වායුගෝලයෙනි. ඒ ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය නම් වූ ක්‍රියාවලිය හරහාය. ශාක හිරු එළියෙන් ශක්තිය ලබාගෙන වායු ගෝලයෙන් ලබාගත් CO2 සරල සීනි බවට පත් කරයි. මෙම සීනි එහිදී ගොඩනැංවීමේ කොටස් සේ එකතු වී ශාකයේ ප්‍රධාන ව්‍යුහමය සංරචක ගොඩ නංවනු ලබය
ි. ශාක පස කෙරෙහි ප්‍රාථමික විශ්වාසය රඳවා ආධාරය සහ (ප්‍රමාණාත්මක වශයෙන්) ජලය ලබා ගනී. නයිට්‍රජන්, පොස්පරස් සහ අනෙකුත් තීරණාත්මක පෝෂක මූල ද්‍රව්‍ය පසේත් අඩංගුවේ.බොහෝ ශාකවල සාර්ථක වර්ධනය සඳහා ඒවාට වායුගෝලීය ඔක්සිජන් ශ්වසනය සඳහාද මූල පද්ධතිය වටා ඇති ඔක්සිජන් ද අවශ්‍ය වේ. කෙසේ වෙතත් විශේෂිත සනාල පැලෑටි කිහිපයක් (කඩොලාන ශාක වැනි)මූල මණ්ඩලය අවට ඔක්සිජන් හීන වූ පරිසරවල වර්ධනය වේ.අර්ථ දැක්වීම[සංස්කරණය]ඇරිස්ටෝටල් විසින් සියළුම ජීවි ද්‍රව්‍ය ශාක (සංචරනය කල නොහැකි) සහ සත්ව (සංචරනය කල හැකි සහ ආහාර ද්‍රව්‍ය සොයා ගමන් කල හැකි) ලෙස කොටස් දෙකකට බෙදන ලදී. ලිනේයස්ගේ වර්ගි කරණයේදී ඔහු මේවා ශාක (Metaphyta හෝ Plantae) සහ සත්ව (Metazoa) රාජධානි ලෙසද වර්ගි කරණය කරන ලදී. එතැන් පටන් ශාක රාජධානිය විවිධ ඒහා අදාල නොවන කාණ්ඩ සමගද සම්බන්ධ බවට තොරතුරු අනාවරණය වුණි. ඒවා නම් දිලීර වර්ග සහ ඇතැම් ඇල්ගි විශේෂයි. මේවා පසුකාලීනව අලුත් රාජධානියකට වෙන්කර හරින ලදී. කෙසේ නමුත් මේවා බොහෝ අවස්ථා වලදී තව දුරටත් ශාක රාජධානියට අන්තර්ගත ලෙස සලකනු ලැබේ. ශාක යන නාමකරණය යම්කිසි විශේෂ අවස්ථාවකදී යොදා ගත හොත් එය සාමාන්‍යයෙන් එකි වර්ග
තුනෙන් එකකට අයත්වේ. කුඩාම සිට විශාලතම අවස්ථාව දක්වා මෙකි වර්ගිකරණයන් තුල පහත පරිදි වේ. • ගොඩබිමෙහි ඇති ශාක - මේවා Embryophyta හෝ Metaphyta ලෙසද හැදින්වේ. කුඩාම ශාක වර්ගීකරණ කුලකය පහතින් නිරූපණය කර ඇත. • හරිත ශාක - මේවා Viridiplantae, Viridiphyta හෝ Chlorobionta ලෙසද නම් කෙරෙන අතර ඉහතින් සදහන් කරන ලද Embryophyta, Charophyta සහ Chlorophyta (කොළ පැහැ ඇල්ගි වර්ග) වර්ගයට අයත්වෙයි. • Archaeplastida මේවා ශාක sensu lato ලෙසද හැදින්වේ. Plastida හෝ Primoplantae වලට ඉහති කී කොළ පැහැති ශාක අන්තර් ගත වන අතර Rhodophyta (රතු ඇල්ගි) සහ Glaucophyta වන්ද අයත්වෙයි. පුළුල්ම ශාක වර්ගි කරණයේදී මෙහි බොහෝමයක් වු සුනෂ්ටිකයෙන් අන්තර්ගත වන අතර ඒවා ඔවුන්ගේ chloroplast ලබාගෙන ඇත්තේ සයනෝ බැක්ටිරීයාවන් භක්ෂණය කිරීමෙනි. වෙනත් ආකාරයකින් කිවහොත් ප්‍රභාසංස්ලේෂණය සිදු කරන වෙනත් ජිවීන්ද ශාක ලෙස හැදින්වෙන අතර ඒවා සම්ප්‍රදායික වර්ගිකරණයට අන්තර්ගත ‍නොවන අතර ඔවුන් සැබෑ ශාක වලට සමීප සම්බන්ධතාවයක් නොපවත්වයි. ශාක විශේෂ 375000 ප්‍රමාණයක් සොයා ගෙන ඇති අතර සෑම වසරකදීම අළුතින් ශාක විශේෂ කිහිපයක් සොයා ගන්නා අතර ඒ පිළිබඳව විග්‍
රහ කරනු ලබයි.ඇල්ගී[සංස්කරණය] අර්නස්ට් හේකල්ගේ‍ කුන්ස්ට්ෆොර්මන් ඩර් නටූර්, 1904 වෙතින් හරිත ඇල්ගිබොහෝ ඇල්ගි වර්ග ශාක රාජධානිය යටතට වර්ගිකරණය නොකෙරේ. ඇල්ගි වර්ග විවිධ කාණ්ඩ වලට අයත් ඇල්ගි වර්ග ප්‍රභාසංස්ලේශණය මගින් ශක්තිය නිපදවන ජීවින් විශේෂ වේ. මින් එක් එක් ඇල්ගි විශේෂ ප්‍රභාසංස්ලේශණය නොකරන වෙනස් පුර්වජයින්ගෙන් පැවත එයි. මෙම ඇල්ගි අතුරෙන් වඩාත් පැහැදිලි විශේෂය වනුයේ ශාක සමුද්‍ර විශේෂයි. මොවුන් බහු සෛලික ඇල්ගි විශේෂ වන අතර දළ වශයෙන් භෞමික ශාක වලට සමානකම් දක්වයි. නමුත් මේවා කොළ, රතු සහ දුඹුරු ඇල්ගි ලෙසට වර්ගිකරණයක් සිදු කරනු ලබයි. මෙකී එක් එක් ඇල්ගි වර්ගද විවිධ අන්වීක්ෂීය සහ එක් සෛලික විශේෂ ලෙසට වර්ගීකරණය කර ඇත. ඇල්ගි වර්ග අතරින් වර්ග දෙකක් පමණක් භෞමික ශාක වලට (Emvriophytes) සමීප සම්බන්ධතාවයක් ඇතැයි සැලකේ. මින් මුල්ම කාණ්ඩය වනුයේ Charophyta වන් වන අතර එමගින් embryophyta වන් ඇති වු බවට සැලකේ. Emdryophyte සහ Charophyte යන කාණ්ඩ දෙකෙහි සංකලනයන් හරිත ඇල්ගි වල (Chlorophyta) දක්නට ඇති අතර මෙහි වඩාත් පැහැදිලි නොවු කාණ්ඩය එක්ව ගත් කල හරිත ශාක හෝ viridiplantae ලෙසට හැඳින්වේ. ශාක රාජධානිය මෙක
ි ඒකවංශික වර්ගි කරණයට අයත්වෙයි. හරිත ඇල්ගි වල ඇති යම්යම් වෙනස්කම් හැරුණු කොට ඉහත කී සියළුම වර්ග වල සෛල බිත්ති සෙලියුලෝස් වලින් සැදුම් ලත් අතර හරිත වර්ණක A සහ B අන්තර්ගත හරිතප්‍රද ඇති අතර ආහාර ද්‍රව්‍ය පිෂ්ඨය ලෙස ගබඩා කරනු ලැබේ. ඔවුන් තර්කුවක් නොමැතිව අනුනන විභාජනයට ලක්වන අතර පැතලි මියර සහිත මයිටකොන්ඩ්‍රියාවන් අන්තර්ගත වේ. හරිත ශාක වල හරිත ලව පටල දෙකකින් ආස්තරණය වී ඇති අතර එමගින් ඔවුන් සයනෝ බැක්ටිරීයාවන්ගෙන් සම්භවය වී ඇති බවට සාක්ෂි ඇත. මෙය අනෙකුත් ඇල්ගි වර්ග දෙක වන Rhodophyta හෙවත් රතු ඇල්ගි සහ Glaucophyta සදහාද සත්‍යවේ. මෙම සියළුම කාණ්ඩ තුන සදහා පොදු සම්භවයක් අතැයි විශ්වාස කෙරෙන අතර ඔවුන් Archaeplastida නම් වර්ගිකරණයට යටත් වෙයි. මීට අමතරව බොහෝමයක් අනෙකුත් ඇල්ගි වර්ග (උදා - haterokonts, haptophytes, dinoflagellates සහ euglenids) සදහා ද ආස්තරණ පටල තුනකින් හෝ හතරකින් ආවරණය වු හරිත භක්ෂණය පවතී. ඔවුන් හරිත ශාක වල සමීප ඥ‍ාතීන් නොවන අතර එහි හරිත ලව ලබාගෙන ඇත්තේ රක්ෂණය කරන ල හෝ සහජීව චර්යා පෙන්වන ද හරිත හෝ රතු ඇල්ගි වලිනි. දිලීර[සංස්කරණය]දිලීර කලින් ශාක රාජධානියට ඇතුළත්කර තිබුණද, එය තව දු
රටත් ශාක ලෙස නොසැලකේ. කළල ශාක සහ ඇල්ගී මෙන් නොව දිලීර ප්‍රභාසංශ්ලේෂක නොවන අතර මෘතෝපජීවී එනම් අවට පරිසරයේ ඇති ද්‍රව්‍ය බිඳ දමා දේහයට උරාගැනීමෙන් ආහාර ලබාගනී.දිලීර ශාක වර්ගයක් නොවන නමුත් අතීතයෙදී ශාක ලෙස සලකා තිබෙන අතර එය උද්භිද විද්‍යාඥයින්ගේ විෂය ධාරාවට ඇතුළත් යයි සළකා ඇත. දිගුකලක සිට දිලීර පරිණාමිකව ශාකවලට වඩා සතුන්ට සමීපයැයි හඳුනාගෙන තිබිණ.නමුත් ඒවා තවමත් මූලික උද්භිද විද්‍යා පාඨමාලාවල ගැඹුරින්ම ආවරණය කරන අතර සත්ව විද්‍යා මූලික පාඨමාලාවලදී එය අනිවාර්‍ය් නොවේ.බොහෝ දිලීර සෑදී ඇත්තේ දිලීර සූත්‍රකා ලෙස හඳුන්වන අන්වීක්ෂීය ව්‍යුහ වලින් වන අතර ඒවා සෛලවලට බෙදී හෝ නොබෙදී හෝ පැවතුනත් සූන්‍යෂ්ටික න්‍යෂ්ටිදරයි. දිලීරවල ප්‍රජනක ව්‍යුහ වන්නේ ඵලදේහ නොහොත් වඩාත් හුරුපුරුදු ලෙස බිම්මල්ය. මොවුන් කිසිම ප්‍රභාසංශ්ලේෂක කණ්ඩායමකට අයත් නොවන අතර සතුන්ගේ ළඟම නෑයන්වේ. මේ නිසා දිලීරවලට ඔවුන්ගේම රජධානියක් ඇත.ව්‍යුහය, වර්ධනය හා විකසනය[සංස්කරණය]ශාකයක් සෑදී ඇති ඝණ ද්‍රව්‍යය වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ලබාගෙන ඇත්තේ වායුගෝලයෙනි. ඒ ප්‍රභාසංස්ලේශණය නම් වූ ක්‍රියාවලිය හරහාය. ශාක හිරු එළියෙන් ශක්තිය ලබාගෙන වායු ගෝලයෙන් ලබා
ගත් CO2 සරල සීනි බවට පත් කරයි. මෙම සීනි එහිදී ගොඩනැංවීමේ කොටස් සේ එකතු වී ශාකයේ ප්‍රධාන ව්‍යුහමය සංරචක ගොඩ නංවනු ලබයි. ශාක පස කෙරෙහි ප්‍රාථමික විශ්වාසය රඳවා ආධාරය සහ (ප්‍රමාණාත්මක වශයෙන්) ජලය ලබා ගනී. නයිට්‍රජන්, පොස්පරස් සහ අනෙකුත් තීරණාත්මක පෝෂණ මූල ද්‍රව්‍ය පසේත්අඩංගුවේ. බොහෝ ශාකවල සාර්ථක වර්ධනය සඳහා ඒවාට වායුගෝලීය ඔක්සිජන් ශ්වසනය සඳහා මූල පද්ධතිය වටා ඔනක්සිජන් ද අවශ්‍ය වේ. කෙසෙ වෙතත් විශේෂිත සනාල පැලෑටි කිහිපයක් (කඩොලාන ශාක වැනි)මූල මණ්ඩලය අවට ඔක්සිජන් හීන වූ පරිසරවලද වර්ධනය වේ .පාරිසරික විද්‍යාවට අනුව ශාකවල වැදගත්කම[සංස්කරණය]අර්තාපල් ශාකය:-යුරෝපීය ජාතිකයන් 1400 අග සහ 1500යේ මුල භාගයේදී ඇමරිකානුවන් සමඟ සම්බන්ධවීමෙන් පසුව අර්තාපල් ලෝකයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ වෙත ද ව්‍යාප්තවූ අතර එතැන් පටන් එය වැදගත් ක්ෂේත්‍ර බෝගයක් බවට පත් වී ඇත.මිනිසා විසින් ප්‍රයෝජනයට ගන්නා ශාක පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීම ආර්ථික උද්භිද විද්‍යාව හෙවත් මානවවංශ උද්භිත විද්‍යාව ලෙස හැඳින්වේ.මේවා බොහෝවිට සමානාර්ථපද ලෙස භාවිත කළත්, ඇතැමුන් ආර්ථික උද්භිත විද්‍යාව ප්‍රධාන වශයෙන් නවීන වගාකල ශාක පිළිබඳ මානව වංශ උද්භිද විද්‍යා අ
ධ‍්‍යයනයන් පාරම්පරික ශාක වර්ග දේශීය ජනයා විසින් භාවිත කිරීම පිළිබඳ යොමුවී ඇතිබව සලකනු ලබයි.මානවයා විසින් ශාක වගාකිරීම මිනිස් ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම වූ කෘෂිකර්මයෙහි කොටසකි.ශාක කෘෂිකර්මය,සත්ත්ව විද්‍යාව, උද්‍යාන පාලනය හා වන විද්‍යාව ලෙස කොටස් වලට බෙදී ඇත.ආහාර අර්ථයෙන් සියළු මානව පෝෂණය කෙළින්ම හෝ වක්‍රව ගොඩබිම් ශාක මත රඳාපවතී.බොහෝ මානව පෝෂණය ධාන්‍ය වර්ග විශේෂයෙන් බඩ ඉරිඟු ,තිරිඟු සහ සහල් මත හෝ වෙනත් ප්‍රධාන ආහාර බෝග වන අර්තාපල් මඤ්ඤොක්කා සහ රනිල මත රඳා පවතී.ශාකවල ආහාරයට ගන්නා වෙනත් කොටස් අතරට පළතුරු, එළවළු, කජු, ඖෂධ, කුළු බඩු සහ ආහාරයට ගතහැකි මල් වර්ග අයත් වේ.ශාක වලින් ලබාගන්නා බීම වර්ග වලට කෝපි,තේ, වයින්, බියර් සහ මධ්‍යසාර අයත්වේ. ප්‍රධාන වශයෙන්ම සීනි ලබාගන්නේ උක් සහ බීට් වළිනි. අහාර පිසින තෙල් සහ මාගරින් ලබාගන්නේ බඩඉරිඟු, සොයා බෝංචි, කැනෝලා, සැෆ් මල් , සූරියකාන්ත, ඔලිව් සහ වෙනත් ශාක වලින්ය.අහාර ආකලන වලට ගම් ඇරබික්, ගුවාගම්, ලොඅකස්ට් බෝංචි ගම්, පිෂ්ඨය සහ පෙක්ටීන් අයත් වේ.ආහාර නොවන නිෂ්පාදන[සංස්කරණය]දැව දඬු පසුව සැකසීම සඳහා ගබඩාකර ඇති අයුරු.ගොඩනැගිලි තැනීමට දැව,ලී බඩු,කඩදාසි,කාඩ්බෝඩ්,සංගීත
භාණ්ඩ සහ ක්‍රීඩාභාණ්ඩ සෑදීමට උපයෝගී කොට ගනී.බොහෝ විට රෙදි සෑදීමට කපු,තණ හෝ සෙලියුලෝස් වලින් වෙන්කරගත් රෙයෝන් සහ ඇසිටේට් වැනි කෘතිම කෙඳි යොදාගනී.ශාකවලින් ලබාගන්නා පුනර්ජනනය කළ හැකි ඉන්ධන වලට දර, පීට් සහ අනෙකුත් ජෛව ඉන්ධන අයත් වේ. ගල් අඟුරු සහ පෙට්‍රෝලියම් ශාක වලින් ව්‍යුත්පන්නවූ පොසිල ඉන්ධන වලට අයත් වේ. ශාක වලින් ලබාගන්නා ඖෂධ අතරට ඇස්ප්‍රීන්, ටැක්සොඅල්, මොර්ෆීන් ,ක්වීනීන්, රෙසර්පින්, කොල්චිසීන්, ඩිජිටාලිස් සහ වින්ක්‍රිස්ටීන් අයත්වේ. ගින්කෝ, එකිනසියා, ෆීවර්ෆිව් සහ සෙන්ට් ජෝන්ස්වර්ට් වැනි ඖෂධීය පරිපූරක සිය ගණනක් ඇත.ශාක වලින් ලබගන්නා කෘමිනාශක අතරට නිකොටීන්, රොටෙනොඅන්, ස්ට්‍රිච්නීන් සහ පයිරත්‍රීන් අයත්වේ. ශාක වලින් ලබගන්නා මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඕපියම්,කොකේන් සහ මරිජුවනා ඇතුලත්වේ. ශාක වලින් ගන්නා විශ අතරට රිසීන්, හෙම්ලොක් ක්‍යුරෙයා අයත්ය.ශාක කෙඳි වර්ග ,සුගන්ධ තෙල්, ඩයි වර්ග, වර්ණක ,ඉටිවර්ග, ටැනින්, ගස් වලින් ගන්නා කිරි වර්ග,ගම්, රෙසින්, ඇල්කොලොයිඩ, ඇම්බර් සහ වල්ක වැනි බොහෝ ස්වාභාවික නිෂ්පාදන වල ප්‍රභවයන් ශාකවේ.ශාක වලින් නිපදවාගන්නා නිෂ්පාදන අතරට සබන්,ආලේප,ෂැම්පු,සුවඳ විළවුන්, රූපලාවන්‍ය ද්‍රව‍ය,
ටර්පන්ටයින්,රබර් ,වාර්නිෂ්, ලිහිසි තෙල්,ලිනොලියම්, ප්ලාස්ටික්,තීන්ත,චුයින්ගම්, සහ හණ කඹ අයත් වේ.අපරිමිත ප්‍රමාණයක්වූ කාර්මිකව නිපදවන කාබනික රසායන ද්‍රව්‍ය වල,මූලික රසායනික ද්‍රව්‍යවල ප්‍රාථමික ප්‍රභවය වන්නේද ශාකය මෙම රසායනික ද්‍රව්‍ය විශාල විවිධත්වයකින් යුතු පර්යේෂණ හා අධ්‍යයනයන්ට උපයෝගීකොට ගනී.ශාක කොටස්වල සෞන්දර්යාත්මක ප්‍රයෝජන[සංස්කරණය]දහස් ගණන් ශාක විශේෂ මිනිසාගේ අවට පරිසරය අලංකාර කිරීමට වගාකරනු ලබන අතර ඒවා සෙවණ ලබාදීම, උෂ්ණත්වය අඩුකර ගැනීමට, සුළඟේ වේගය අඩුකර ගැනීමට, ඝෝෂාව අඩුකිරීමට, පෞද්ගලිකත්වය සලසා ගැනීමට සහ පාංශු ඛාදනය වලක්වා ගැනීම ආදියටද යොදාගනී.මිනිසුන් කැපූමල්, වේලන ලද මල් සහ ගෘහාශ්‍රිත ශාක වර්ග ගෘහස්ථව ප්‍රයෝජනයට ගනී.එළිමහනේදී ඔවුන් තණකොළ පිට්ටනි සැදීම සඳහා තණකොළ , සෙවණ ලබාදෙන ගස්, අලංකරණය සඳහා වූ ගස් වර්ග.පඳුරු , වැල් ,පළාවර්ගයට අයත් බහුවාර්ෂිකයෝ සහ පාත්තිවලට යොදාගන්නා ශාක ආදිය ප්‍රයෝජනයට ගනී.ශාකවල අනුරූ බොහෝ විට චිත්‍ර කලාව ,ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය , රසවින්ධනය,භාෂාව සහ ඡායාරූපකරණයට සහ රෙදිපිළිමත මුදල් ,මුද්දර, කොඩිමත හා වංශවතුන්ගේ ලාංඡන ලෙසද යොදාගනී.ජීවී ශාක කලාවට යොදාගන්නා
ක්‍රම අතරට පඳුරු නොයෙක් හැඩ වලට කැපීම, බොන්සායි, ඉකෙබානා සහ විවිධ ආධාරක මත වැවීම අයත් වේ.අලංකාර ශාක ටියුලිප් මේනියාවේදී මෙන් ඇතැම් විට ඉතිහාසයේ ගමන් මඟ වෙනස්කර ඇත.සංචාරක ව්‍යාපාරයේදී ශාක වර්ෂයකට ඩොලර් බිලියන ගණනින් ලබාදෙන පදනම වී ඇත්තේ වෘක්ෂ උද්‍යාන, උද්භිද උද්‍යාන, ඓතිහාසික උද්‍යාන, වන උද්‍යාන, ටියුලිප් සැණකෙළි, වැසිවනාන්තර,වර්ණවත් ශරත් පත්‍ර ඇති වනාන්තර සහ සකුරා මල් පිපෙන කාලයට පවත්වන සැණකෙළි ආදියට සංචාරකයන් අකර්ශනය වන නිසාය.වීනස් ෆ්ලයිට්‍රැප් සංවේදී ශාකය සහ පුනර්ජීවන ශාකය ආදිය ඒවායේ අපූරුබව නිසා විකිණුන ශාකවලට උදාහරණයන්ය.ශාකවල විද්‍යාත්මක සහ සංස්කෘතිකමය ප්‍රයෝජන[සංස්කරණය]යෙව් ගසක අත්තක වාර්ෂික වර්ධක වළලු 27ක් ලා වර්ණයෙන්ද එළය හා තද වර්ණයෙන් යුතුවද අරටුව සහ මජ්ජාවද (මැද පිහිටි තද පැහැති තිත) දැක්වෙන හරස්කඩක්වෘක්ෂවල වර්ධක වළලු පුරා විද්‍යාවේදී කාළ නිර්ණය සඳහා සහ අතීතයේ පැවැති දේශගුණය පිළිබඳව දැනගැනීම සඳහා වූ වැදගත් ක්‍රමයකි. මූලික ජීව විද්‍යාත්මක පර්යෙෂණ ශාක යොදාගෙන සිදුකර ඇත.උදාහරණයක් ලෙස ජාන විද්‍යාවේ ග්‍රෙගරි මෙන්ඩල්ගේ නීතිය සොයාගෙන ඇත්තේ පී ශාක උපයෝගී කොටගෙනය. අභ්‍යවකාශ නැවතුම
් පොළවල්,අභ්‍යවකාශ ජනපද යම් දිනක ජීවිතය රැකගැනීමට ශාකමත විශ්වාසය තබනු ඇත.ශාක ජාතික හා ජනපද ලාංඡන ලෙස යොදාගන්නා අතර එයට ජනපද පුෂ්පය, ජනපද ගස ඇතුලත් වේ. ඓතිහාසිකව වෘක්ෂවලට ගරුකරනු ලබන අතර බොහෝ ඒවා ජනප්‍රියය.ශාක විසින් ලෝක වර්තා ගණනාවක්ම දරනු ලැබේ.සිහිවටන ත්‍යාග සහ උපත්, මරණ,විවාහ සහ නිවාඩු දින සැමරීමට ශාක සිටුවනු ලැබේ.ශාක පුරාණ ප්‍රවාද වල ,ආගම් වල සහ සාහිත්‍යයේ ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් ගනී. මානව උද්භිද විද්‍යා ක්ෂේත්‍රයේ පාරම්පරික සංස්කෘතීන් ශාක භාවිතා කල ආකාරය අධ්‍යයනය කරන අතර එය තර්ජනයට ලක්වූ ශාක සංරක්ෂණයට සහ නව ඖෂදීය ශාක සොයා ගැනීමට උපකාරී වේ. උද්‍යාන කරණය එක්සත් ජනපදයේ වඩාත්ම ජනප්‍රියයි. එරට විවේක කාලයට කරන ක්‍රියකාරකම නම් ශාක සිටුවීමයි.ශාක සමඟ වැඩකිරීම හෙවත් උද්‍යාන විද්‍යා චිකිත්සාව දියවැඩියා රෝගීන් පුනරුප්ථාපනය කිරීමට උපකාරී වේ. දුම්කොළ ,මරිජුවානා සහ ඕපියම් වැනි ශාක මානසික තත්වයට බලපාන රසායන ද්‍රව්‍ය වනඅතර ඒවා නිස්සාරණය කරගනී.ශාකවල සෘණාත්මක බලපෑම[සංස්කරණය]වල් පැළෑටි යනු මිනිසාට අනවශ්‍ය ස්ථාන වල වැඩෙන ශාකයන්ය.මිනිසුන් විසින් ශාක ඔවුන්ගේ උපන් භූමියට වඩා බොහෝ ඈත ප්‍රදේශ වලට පතුරුවාහරිනු ල
බන අතර මෙසේ හඳුන්වාදුන් ශාකවලින් සමහරක් ආක්‍රමණකාරී ශාක බවට පත්ව දේශීය විශේෂ ඉවත්කරමින් පවතින පරිසර පද්ධතියට හානි සිදුකරයි.ආක්‍රමණකාරී ශාක විසින් වගාකල බෝග වර්ග විස්ථාපනය කිරීම නිසා වාර්ෂිකව ඩොලර් මිලියන ගණනින් පාඩු සිදුවේ.ඒවා නිෂ්පාදන වියදම ඉහල දමන අතර විනාශ කිරීමට රසායන ද්‍රව්‍ය භාවිතාකිරීමෙන් පරිසරයට බලපෑම් එල්ලවේ.පැළෑටි මිනිසාටද හානිදායක වේ. ශාක විසින් නිපදවන සුලඟේ පාවී යන පරාග නිසා පීනස් රෝගීන් හට ආසාත්මිකත ඇතිවේ. විෂ සහිත ශාක වර්ග පුළුළ් විවිධත්වයකින් පැතිර ඇත.විෂ සහිත අයිවි වැනි ශාක වර්ග සමෙහි ගැටුන විට කැසීම් ඇතිකරයි. දුම්කොළ, මරිජුවානා, කොකේන් සහ ඕපියම් වැනි ඇතැම් ශාක වල මානසිකත්වයට බලපාන රසායන ද්‍රව්‍ය උකහා ගැනීම හෝ දුම් පානයෙන් සෞඛ්‍යට හානි සිදුවේ. එමෙන්ම මරණය පවා සිදුවේ.ශාක වලින් උපදවාගන්නා නීත්‍යානුකූල හෝ නීත්‍යානුකූල නොවන මත්ද්‍රව්‍ය ආර්ථිකය කෙරෙහි සෘණාත්මකව බලපාන අතර එය වැඩකරන්නාගේ නිෂ්පාදිත ධාරිතාව හා බලාත්මක කිරීමේ වියදම් අඩුකිරීම කෙරෙහි බලපායි.ඇතැම් ශාක වර්ග ශරීරයට උකහාගත් විට මිනිසාට හා සතුන්ට ආසාත්මික ප්‍රතික්‍රියා ඇතිකරන අතර තවත් ශාක ආහාර අපත්‍ය වීමක් ඇතිකරයි.එය ස
ෘණාත්මක සෞඛ්‍ය බලපෑමකි.මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ Haeckel G (1866). Generale Morphologie der Organismen. Berlin: Verlag von Georg Reimer. pp. vol.1: i–xxxii, 1–574, pls I–II, vol. 2: i–clx, 1–462, pls I–VIII.මාලි ජනරජයRépublique du Mali  (ප්‍රංශ)Mali ka Fasojamana  (Bambara)කොඩියCoat of armsඋද්යෝග පාඨය: "Un peuple, un but, une foi" (ප්‍රංශ)"එක ජාතියක්, එක අරමුණක්, එක ආගමක්" ජාතික ගීය: Le Mali  (ප්‍රංශ)[1]Location of  මාලි  (dark blue)– in Africa  (light blue & dark grey)– in the African Union  (light blue)අගනුවරසහ විශාලතම නගරයබමාකෝනිල භාෂා(ව)ප්‍රංශVernacular languagesBambaraජනවාර්ගික කණ්ඩායම් 50% Mande17% Fula12% Voltaic (Senufo / Bwa)10% Tuareg / Moor6% Songhai4% වෙනත්ජාති නාම(ය)මාලිරජයUnitary semi-presidential republic• ජනාධිපති ඉබ්‍රහිම් බෝව්බකාර්• අගමැති Modibo Keitaව්‍යවස්ථාදායකයNational Assemblyනිදහස්• ප්‍රංශය වෙතින් 1960 ජුනි 20• මාලි ලෙස 1960 සැප්තැම්බර් 22වර්ග ප්‍රමාණය• සම්පූර්ණ1,240,192 km2 (478,841 sq mi) (24th)• ජලය (%)1.6ජනගහණය• 2009 අප්‍රියෙල් ජන සංගණනය14,
517,176[2] (67)• ඝණත්වය11.7/km2 (30.3/sq mi) (215)දදේනි (ක්‍රශසා)2012 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$17.983 billion[3]• ඒක පුද්ගල$1,100[3]දදේනි (නාමික)2012 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$10.319 බිලියන[3]• ඒක පුද්ගල$631[3]ගිනි (2010)33.0[4]මධ්‍යමමාසද (2013) 0.407[5]පහළ · 176thව්‍යවහාර මුදලWest African CFA franc (XOF)වේලා කලාපයUTC+0 (GMT)• ගිම්හාන (DST)UTC+0 (not observed)රිය ධාවන මං තීරුවright[6]ඇමතුම් කේතය+223ISO 3166 codeMLඅන්තර්ජාල TLD.mlAs the Sudanese Republic, with Senegal as the Mali Federation.මාලි රටෙහි නිල නාමය වන්නේ 'මාලි ජනරජය' යන්නයි. මෙය බටහිර අප්‍රිකාවේ පිහිටි රටකි. උතුරට, ඇල්ජීරියාව, නැගෙනහිරට නයිජිරියාව, දකුණට බුර්කිතා, ෆපසෝ සහ අයිවරි කෝස්ට්ද, නිරිත දිගට ගිනියාවත්,බටහිරට සෙනෙගල් හා මොරි‍ටානියා යන රටවල්ද මෙහි දේශි සීමාවන්ය. මෙහි භූමි ප්‍රමාණය වර්‍ග කි.මී. 1,240,000 වන අතර ජනගහනය මිලියන 14 කට වැඩි වේ. මාලි හි අගනගරය වනුයේ බමාකෝ (Bamako) ය.මාලි රාජ්‍යය පළාත් අටකින් සමන්විත වන අතර එහි උතුරට ඇති දේශසීමාව සහරාවේ මධ්‍ය ප්‍රදේශයට ළංවෙයි. එසේම බහුතරයක් ජනතාව වාසය කරන මාලි හි දකුණු පළාතේ නයිජ
ර් සහ සෙනෙගල් නම්වූ ගංඟා දෙක දක්නට ලැබේ. රටෙහි ආර්ථික ව්‍යුහය කෘෂිකර්මාන්තය, සහ ධීවර කර්මාන්තය යන ක්ෂේත්‍ර .මූලික කොට පනතියි.මාලී සතු ස්වාභාවික සම්පත් අතර රන්, යුරේනියම් සහ ලවණ වර්ගද වෙයි.එහෙත් මාලි රාජ්‍යය යනු ලොව පවත්නා අන්තලෙස දිළිදුභාවයට පත්ව සිටින රටකි.වත්මන් මාලි රාජ්‍යය වරෙක සහරාව පුරා විහිදුනු වෙළද ජාලය හසුරුවන ලද බටහිර අප්‍රිකානු අධිරාජ්‍ය ත්‍රිත්වයේ කොටස් කරුවකුව සිටියේ ය. එම අධිරාජ්‍යයන් ත්‍රිත්වය වන්නේ ඝානා අධිරාජ්‍යය, මාලී යන නාමම ඇතිවීමට මුලාශ්‍ර වූ මාලි අධිරාජ්‍යය, හා ‍සොන්ඝයි (Songhai) අධිරාජ්‍යයන් වේ. 18 වැනි ශත වර්ෂයේ පසුභාගයේ දී, මාලි රාජ්‍යය ප්‍රංශයේ පාලනයට නතු වූණි.එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ප්‍රංශ සූඩාන්හි කොටසක් බවටද පත් වීමට මාලි රාජ්‍යයට සිදු විය. මාලි, සෙනගල් රාජ්‍යය සමඟ එකවිට නිදහස ලබමින් 'මාලි ෆෙඩරල් රාජ්‍ය සමූහය' බවට පත් වූයේය. වසරක් ඇවෑමෙන් වර්ෂ 1991 දී දියත් වූ කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීමටත් ප්‍රජාතන්ත්‍රික , බහු පක්ෂ රාජ්‍යයක් ලෙස මාලී රාජ්‍යය ස්ථාපිත වීමත් සිදුවිය. ජනගහනයෙන් හරි අඩකටත් වැඩි පිරිසකගේ දෛනික ආදායම ඇමෙරිකන්
ඩොලර් 1.25 ටත් වඩා අඩු අගයක් ගනී.මෙය ලෝකයේ අනෙක් රටවල දෛනික ආදායම හා සැසදීමේදී ඉතාමත් පහළ අගයකි.ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ Presidency of Mali: Symboles de la République, L'Hymne National du Mali. Koulouba.pr.ml. Retrieved on 4 May 2012.↑ "Mali preliminary 2009 census". Institut National de la Statistique. සම්ප්‍රවේශය 12 January 2010.↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "Mali". International Monetary Fund. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2013.↑ "Gini Index". World Bank. සම්ප්‍රවේශය 2 March 2011.↑ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. සම්ප්‍රවේශය 27 July 2014.↑ Which side of the road do they drive on? Brian Lucas. August 2005. Retrieved 28 January 2009.අප්‍රිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍ය සහ යැපෙන භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුවපිළිගත් ස්වෛරී රාජ්‍යයන්ඇල්ජීරියාව * ඇන්ගෝලාව * බෙනින් * බොට්ස්වානාව * බුර්කිනා ෆාසෝ * බුරුන්ඩි * කැමරූන් * කේප් වර්ඩ් * මධ්‍යම අප්‍රිකාව * චෑඩ් * කොමරොස් * කොංගෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජය * කොංගෝ ජනරජය * ජිබුටි * ඊජිප්තුව * සමක ගිනියාව * එරි
ත්‍රියාව * එස්වාටිනි * ඉතියෝපියාව * ගැබොන් * ගැම්බියාව * ඝානාව * ගිනියාව * ගිනි බිසවු * අයිවරි කෝස්ට් * කෙන්යාව * ලෙසොතෝව * ලයිබීරියාව * ලිබියාව * මැඩගස්කරය * මලාවි * මාලි * මොරිටේනියාව * මොරිෂස් * මොරොක්කෝව * මොසැම්බික් * නැමීබියාව * නයිජර් * නයිජීරියාව * රුවන්ඩා * සාඕ ටොමේ සහ ප්‍රින්සිපේ * සෙනෙගල් * සීෂෙල්ස් * සියෙරා ලියොන් * සෝමාලියාව * දකුණු අප්‍රිකාව * දකුණු සුඩානය * සුඩානය * ටැන්සානියාව * ටෝගෝ * ටියුනීසියාව * උගන්ඩාව * සැම්බියාව * සිම්බාබ්වේසීමිත හෝ පිළිගැනීමක් නොමැති රාජ්‍යයන්සහරාවි අරාබි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජය * සෝමාලිලන්තයඅප්‍රිකානු නොවන රාජ්‍යවල සංඝටක කොටස්අසෝර්ස් * කැනරි දූපත් * සියුටා * ප්‍රංශ දකුණු සහ ඇන්ටාක්ටික් ඉඩම් * මැඩෙයිරා * මයෝට්ටේ * මෙලිලා * පෙලගී දූපත් * ප්ලාසාස් ඩි සොබෙරානියා * රීයූනියන් * සොකොත්‍රා දූපත් සමූහයස්වෛරී රාජ්‍යයක යැපෙන භූමිශාන්ත හෙලේනා, ඇසෙන්ෂන් සහ ට්‍රිස්ටන් ඩා කුන්හාදෙපාර්ශවය අතර සාකජ්ජාමය මාර්ගයෙන් විසදුමක් කරා ඒම මුලික කොට ගෙන විවිධ යෝජනා ඉදිරිපත් විය. ඔස්ලෝ සම්මුති 1993 දී කෙටුම්පත් කලාට පසුව ඊශ්රා යල රජය හා පලස්තීන ජාතික අධිකාරිය (PNA)විසි
න් රාජ්යි දෙකක විසදුමක් සදහා නිල වශයෙන් කැප විය. ප්රයධාන හෝ අවසන් තත්වය පිළිබද යැටළු හයක් සදහා විසදුම් සොයා ගත යුතුව ඇත. ජෙරැසලය ජෙරැසලමේ මායිම පිළිබදව වන ගැටළුව නිතර විවාදයට තුබු දෙන අතර රටවල් 02කට මෙම ප්රිදේශයේ අයිතිය උරැම කියි පායි. ඒබ්රරහම් ය ආගම් වන යුදෙව් ආගම, ක්රිරස්තියානි ධර්මය, හා ඉස්ලාම් ආගම, එම ආගම් වල ඓතිහිසික ඉගැන්වීම වල දී ජෙරැසලම පිළිබද සුවිශේෂි කඩ ඉමක් ලබා දී ඇත. ඊශ්රාිලය අනුව නගරය දෙකඩ නොකිරිමත් එය ඊශ්රාෙලයේ දේශපාලන පාලනයටයටත්ව තිබිය යුතු බවත් විශ්වාස කරයි. පලස්තීනය ප්රඊකාශ කරන්නේ 1967 ජුනි වලට ප්රතථම ඊශ්රාේයලය සතු නොවු ජෙරැසලමේ ප්රමදේශ පලස්තිනුවන් වෙත ලබා දිය යුතු බවයි. 2005 වනවිට, ජේරැසලමේ ජනගහනය 719,000 වැඩිහිටියන් විය; ඉන් 465,000 ක් යුදෙව්වන් විය. (බොහෝ පිරිස බටහිර ජේරැසලමේ පදිංචිව සිටි) ; 232,000 ප්ර්මාණයක් මුස්ලිම්වරැන්ය (නැගෙන ජේරැසලම තුළ වැඩි ප්රටමාණයක් ජිවත් වේ.)ඊශ්රාියලය විසින් ක්නෙසට් මා ශ්රේ ෂ්ඨාධිකරණය බ‍ටහිර ජෙරැසලමේ ˝නව නගරය මධ්ය.යේ පිහිටා ඇත˝ඒවා ඊශ්රාිලය බිහිවු 1948 සිට ස්ථාපනය වී පැවතුනි. දින හයේ යුද්ධයේන පසුව ජෝර්දානය පාලනය කළ නැගෙනහිර ජේරැසලම තම
යටතට ගත් ඊශ්රායයලය නිල වශයෙන් එය ඊශ්රාෙයලයට ඇදා ගන්නා ලදී. ඊශ්රා යලය විසින් ˝ නව නිතියක් පනවමින් ප්රතකාශ කලේ සම්පුර්ණ වු හා එක්සත් වු ජෙරැසලම ඊර්ශා යලයේ අගනුවරයි˝.එක්සත් ජනපදයෙහිදී ප්‍රතිභාරකාර නීතිය ලෙසින්ද හැඳින්වෙන, තරගකාර නීතිය යනු, සමාගම් වල ප්‍රති-කරගකාරී පිළිවෙත් නියාමනය කරමින් වෙළෙඳපොල තරගකාරීත්වය සඳහා අනුග්‍රහය දක්වන හෝ පවත්වාගෙන යන හෝ නීතිය වෙයි.20 වන සියවස ආරම්භවීමත් සමඟ ඇමරිකාවේ ප‍්‍රධාන වෙළඳපොළ තුල විශ්වාසය නැතිවීයාම හේතුකොටගෙන බිහිවූ නූතන තරඟකාරීත්ව නීතිය එක්සත් ජනපද ෂර්මන් පනත ආදර්ශ කොටගෙන බිහිවූවකි.ප්‍රධාන අංග[සංස්කරණය]තරඟකාරීත්ව නීතිය එක්සත් ජනපදය තුල ප‍්‍රතිහාර නීතිය ලෙසින් හැඳින්වෙන අතර එහි ප‍්‍රධාන අංගයන් පහත දැක්වේ.ව්‍යාපාරික ආස්තිත්‍යයන් අතර නිදහස් වෙළඳාම සහ තරඟකාරීත්වය සීමා කරන ගිවිසුම් සහ පරිචයන් තහනම් කිරීම. මෙයට ද්වන්ධ වෙළඳ අධිකාරයන් මැඬපැවැත්වීමද අයත් වේ. වෙළඳපොළ ආධිපත්‍යය දරන ආයතනයන්ගේ එකී තත්වය පවත්වාගෙන යාම සඳහා සිදුකරන්නාවූ තරඟකාරීත්වට විරුද්ධ පරිචයන් සහ ප‍්‍රකෝපකාරී හැසිරීම් තහනම් කිරීම. මේ ආකාරයෙන් පරිචයන් නියාමනය කිරීමට කොල්ලකාරී ලෙස මිළ ගණ
න් නියම කිරීම, මිළ ඉහල දැමීම ගණුදෙනු කිරීම ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීම ආදිය ඇතුලත් වේ.විශාල සමාගම්වල ඒකාබද්ධවීම් සහ අත්පත් කරගැනීම් අධීක්‍ෂණය කිරීම, තරඟකාරීත්ව කි‍්‍රයාවලියට බාධාකාරී වන්නාවූ ගණුදෙනු තහනම් කිරීම, කිසියම් විසඳුම් යෝජනා කර සිටීම ආදිය මෙහිදී සිදුවේ. තරඟකාරීත්ව නීතියේ හරය සහ පරිචයන් අධිකරණ බලය අනුව වෙනස් වෙයි. පාරිභෝගිකයන්ගේ අභිරුචීන් ආරක්‍ෂා කිරීම (පාරිභෝගික සුභසාධනය) , ව්‍යවසායකයින්ට තරඟ කිරීමට අවස්ථාව ලබාදීම (වෙළඳපොළ ආර්ථිකය) , මෙහි වැදගත් අරමුණු ලෙස සලකනු ලැබේ. වෙළඳපොළ වෙත ප‍්‍රවේශය වෙළඳ ද්‍රව්‍යයන් මත රජයේ සහන ලබාදීම රාජ්‍ය හිමිකාරත්වය යටතේ පවත්නා දේපළ ආරක්‍ෂා කිරීම, ස්වාධීන නියාමන ආයතනයන් ස්ථාපිත කිරීම ආදිය සමඟ තරඟකාරීත්ව නීතිය තදින් බැඳී පවතී. පසුගිය දශක කිහිපය තුල තරඟකාරීත්ව නීතිය වඩා හොඳ මහජන සේවයක් සැපයීමේ ක‍්‍රමවේදයක් ලෙසින් සලකනු ලැබ ඇත.වෙළඳපොළ පරිචයන් ශ්‍රේණීන් සහ රජයන් හැමවිටම නිරීක්‍ෂණයට සහ සමහර අවස්ථාවන්හි දැඩි බාධක පැනවීම් වලට ලක්ව ඇත. 20 වන සියවසේ සිට මෙම නීතිය ගෝලීය එකක් බවට පත්ව ඇත. විශාලතම තරඟකාරීත්ව නියාමනයන් වන්නේ එක්සත් ජනපද ප‍්‍රතිහාර නීතිය සහ යුරෝපීය ප‍්‍
රජාවේ තරඟකාරීත්ව නීතියයි. ලෝකය පුරා ජාතික හා කලාපීය අධිකාරීන් විසින් ජාලයන් බලාත්මක කිරීම සඳහා ජා්‍යන්තර සහයෝගය ලබාදී ඇත.ප්‍රතිභාර නීතිය - තරඟකාරී නීතියේ ඉතිහාසය[සංස්කරණය]තරඟකාරිත්වය පාලනය කරන නීතියට සහශ්‍රක දෙකකට වඩා දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇත. රෝම අධිරාජ්‍යය හා අනෙකුත් මධ්‍යකාලීන රාජාණ්ඩු විසින් භාණ්ඩ මිල ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට හා දේශිය නිෂ්පාදනයන්ට රුකුලක් වශයෙන් බදු අය කරන ලදී. මෙම තරඟකාරී නීතිය පිළිබඳ ක්‍රමවත් අධ්‍යයනයක් පළමු වරට සිදුකරන ලද්දේ 18 වන සියවසේ දී Adam smith විසින් රචනා කල wealth of nalions ග්‍රන්ථය ප්‍රකාශයට පත් වීමත් සමඟය. මෙම නීතියට ආවේණික යෙදුම් ලෙස සීමාකාරී භාවිත ඒකාධිකාරී නීතිය, සංයෝජන ක්‍රියාව, ව්‍යාපාර ප්‍රතිභාජනය ආදිය දැක්වීමට පුළුවන.රෝම ව්‍යවස්ථාවන් ( රෝම නීතිය)[සංස්කරණය]ඉතා ඉහළ උද්ධමනයක් පැවති අවධියක දී දියෝන්ක්ලෙෂියන් නමැති රෝම අධිරාජ්‍යයා විසින් මිල විකෘති කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි නීති රීති පනවන ලදී.ක්‍රි. ව. 50 දී එනම් රෝම සමූහාණ්ඩු සමයේ දී Lex Julia de anona යනුවෙන් නීතියක් පනවනු ලැබීය. එය පැරණිම තරඟකාරී නීතිවලින් එකකි. ඉරිඟු වෙළෙඳාම ආරක්ෂා කරගැනිම ස
ඳහා හිතාමතා හෝ කූට ලෙස භාණ්ඩ ප්‍රවාහන නෞකා සැපයුම නවත්වන ඕනෑම අයෙකුට එරෙහිව විශාල දඩ මුදලක් පනවන ලදී. ක්‍රි.ව. 301 දී පමණ දියොන්කි‍ලේෂියන් අධිරාජ්‍යාගේ සමයේ දී වැඩිපුර මිල දී ගැනීමෙන්, සැගවීමෙන් හෝ වෙනත් ප්‍රයෝගයකින් දෛනික භාණ්ඩ වල හිඟයක් ඇති කරන ඕනෑම අයෙකුටද මරණිය දණ්ඩනය නියම විය.ක්‍රි.ව. 483 දී Zeno ව්‍යවස්ථාව යටතේ තවත් නීති සම්පාදනය වූ අතර 1322 හා 1326 සම්මත කරන ලද ක්ලෝරන්ටයින් නාගරික නීති ඉන් ප්‍රධාන තැනක් ගනී. මෙම නීති මඟින් ඕනෑම ආකාරයක වෙළඳ එකමුතුවක්, පුද්ගලික ‍හෝ අධිරාජ්‍යා විසින් ප්‍රධානය කරන ලද ඒකාධිකාරියක් හිමි පුද්ගලයන්ගේ දේපල තහනම් කිරීම හා රටින් පිටුවහල් කිරීම ආදි දඩුවම් පමුණුවන ලදී. Zeno ව්‍යවස්ථාව මඟින් ඊට පෙර කාල වලදී ප්‍රධානය කරන ලද තනි අයිතිවාසිකම් ගණනාවක් අවලංගු කරන ලදී. පසුකාලකදී I වන ජස්ටියන් අධිරාජ්‍යා විසින් රාජ්‍ය ඒකාධිකාරී කළමණාකරණ හා ඊට සම්බන්ධ නිලධාරින් හට ගෙවීම සිදු කිරීම සඳහා ද නීති සම්පාදනය කරන ලදී. ඉන් පසු සමස්ත යුරෝප‍ය අඳුරු යුගයකට තල්ලු වී යාම නිසා මධ්‍යතන යුගයේදී වෙළෙදාම පුළුල් ලෙස ව්‍යාප්ත වන තුරුම ඒ සම්බන්ධ වැදගත් නීතින් සම්පාදනය කිරීමක් හෝ එවැනි
වාර්තාවන් දක්නට නොලැබේ.මධ්‍යතන යුගය[සංස්කරණය]ඒකාධිකාරය හා සීමාකාරී භාවිතය සඳහා වන නීති, නෝමන්වරුන් විසින් එංගලන්තය යටත් කර ගැනීමටත් පෙර සිටම පැවත එන්නකි. කඩඉම් පොතේ සඳහන් ආකාරයට කිසියම් භාණ්ඩයක් මිල දීගෙන එම භාණ්ඩය වෙළෙඳ ‍පොලේ වැඩිමිලකට විකිණීම (Foresteeling) Zdward රජතුමා විසින් රට පුරාම ක්‍රියාත්මක කළ අහිමි කිරීම් එකක් ලෙස දැක්වේ. තවද සාධාරණ මිල නියම කිරීම තුළින් වෙළෙඳ පොළ සෘජුවම හැසිරවීම කෙරෙහිද අවධානය යොමු කරන ලදී. 3 වන හෙන්රි රජුගේ කාලයේ දී පාන් හා බීර මිල තිරිගු පිටි හා අනුරූපව පවත්වාගෙන යාම සඳහා අධිකරණ නිලධාරීන් නියම කරන පරිදි නීතියක් පැනවීය, ඒ ක්‍රි.ව. 1206 දීය. 14 වන සියවසේ දී පෙර කිවූ අහිමි කිරීම සිදුකරන (Forestecl) පුද්ගලයින් දුප්පත් ජනතාවගේ හා ප්‍රජා‍වේත්, මුළුරටේමත්, සතුරන් වශයෙන් සලකා දඩුවම් දෙන ලදී. III වන එඩ්වඩ් රජුගේ සමයේ දී කම්කරුවන් හා කර්මාන්තකරුවන්ට ස්ථාවර වේතන ලබාදීම හා ආහාර ද්‍රව්‍ය සාධාරණ මිලට ඔවුන්ට විකිණිය යුතු යැයි නීතියක් වර්ෂ 1349 දි සකස් කළ කම්කරු ව්‍යවස්ථාවෙන් පැනවිණි. වැඩිමිලට ආහාර ද්‍රව්‍ය අලෙවිකරන්නන් ඔවුන් ලබාගත් මුදල මෙන් දෙගුණයක් දඩුවම් ව
ශයෙන් ගෙවිය යුතුවේ. 1553 දී අටවන හෙන්රි රජු විසින් විදේශිය සැපයුම් වල උච්ඡාවචනය හේතුවෙන් ආහාර ද්‍රව්‍යවල මිල ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට බද්දක් පනවන ලදි. මේ කාලය වන විට වෙළඳ ව්‍යාපාරිකයින් හා අත්කම් නිෂ්පාදකයින් එක්ව ඇතිකර ගත් සංවිධාන වර්ධනය වෙමින් පැවතිණි. ඔවුන් ඒකාධිකාරී නීතිවලින් සහන හා නිදහස භුක්ති වින්දේ ය. කෙසේ වෙතත් මෙම වරප්‍රසාද ක්‍රි.ව. 1835 දි නාගරික සංස්ථා පනත හඳුන්වා දෙනතුරුම අහෝසි නොවි තිබුණි.පුනරුද සමයේ වර්ධනය.ගෝලියකරණයේ මුල් අවධියේ දී ඒකාධිකාරිය අනිසි ලෙස භාවිත නොකරන බවට 1 වන එළිසබෙත් රැජින විසින් සහතික වුවාය.15 වන සියවසේ දී වෙළෙඳාමද ඉතාමත් ශීඝ්‍රයෙන් වෙනස්කම් රැසකට භාජනය වන්නට විය. නව ලෝකය විවෘත වීමත් සමඟම විදේශ වෙළඳාම තුළින් ලැබු ධනය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර ආර්ථිකයත් ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවගේ අදහස් හා ආකල්පත් ඉතා ශීඝ්‍රයෙන් වෙනස් විය. 1561 දී කාර්මික ඒකාධිකාරි බලපත්‍රය (වර්තමානයේ Patent බලපත්‍රයට සමාන ) එංගලන්තයට හඳුන්වා දුණි. නමුත් පළමු වැනි එළිසබෙත් රැජිනගේ පාලන සමයේ මෙම සම්ප්‍රදාය ප්‍රසිද්ධියේම උල්ලංඝනය විණි. එය භාවිතා වූයේ වරප්‍රසාද ආරක්ෂා කර ගැනීමට මිස නව නිෂ්පාදන දිරිමත් ක
ිරීමට නොවේ. මෙම කෙටුම් පත ඉදිරිපත් කළ විට මහජන මන්ත්‍රී මණ්ඩලය ඉදිරිපිට දැවැන්ත උද්ඝෝෂණයක් පැවැත්විණ. එහිදී රැජින එම උද්ඝෝෂණ කරුවන්ට නීතිමය මාර්ගයෙන් ඊට විරෝධය පළ කරන මෙන් කියා සිටියේ ය. මෙය එකාධිකාරි නඩුවක් සඳහා කදිම උත්ප්‍රෙරනයක් විය. මෙහි පැමිණිලිකරු රැජිනගේ නිලධාරියෙකු වූ අතර ඔහුට සෙල්ලම් කාඩ් සෑදීමට තනි අයිතියක් ලබාදී තිබුණි. වගඋත්තරකරු විසින් ඔහුගේ එම තනි අයිතිය උල්ලංඝනය කළ බව සදහන් කරමින් ඊට එරෙහිව නඩු පවරන ලදි. අධිකරණය විසින් මෙම ප්‍රධානය අවලංගු කරන ලදි. එම ඒකාධිකාරයේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ 3 ක් පෙන්වා දීමද එහිදී සිදුවිය. (1) මිල ඉහළ දැමීම (2) තත්ත්වය පහළ යාම(3) කර්මාන්ත කරුවන් කම්මැළියන් හා හිඟන්නන් ගේ තත්ත්වයට පත් කිරීමට ඇති ප්‍රවණතාවය.1623 දී පාර්ලිමේන්තුව ඒකාධිකාරි පනත සම්මත කරන ලද අතර එමඟින් පේටන්ට් (Patent) අයිතීන් සඳහා පනවා තිබූ තහනම ඉවත් කරන ලදී.I වැනි හා II වැනි චාල්ස් රජවරුන්ගේ සමයේ දී ඇති වු යුධමය වාතාවරණය ඒකාධිකාරය දිගමට පවත්වා ගැනිම සඳහා ඉවහල් විය. එමඟින් බදු අයකිරීම් ඉහළ මට්ටමක පවත්වා ගත හැකි විය. 1776 දී Adam smith විසින් රචනා කරනු ලැබූ Wealth of nations කෘති
ය තුළින් මෙම ක්‍රමවේදයන් දෝෂදර්ශනයට ලක්කරන නිසාවෙන් වෙනසක් ඇතිවීමට ඉන් මගක් පැදිණ.ව්‍යාපාර ප්‍රතිබාධනය[සංස්කරණය]විනිසුරු Coke 17 වන සියවසේ දී ව්‍යාපාර ප්‍රතිපාදනය සාධාරණ නොවන බවට අදහසක් ඉදිරිපත් කරන ලදී.ඉංග්‍රිසි නීතියේ ව්‍යාපාර ප්‍රතිබාධන නීතිය වත්මන් තරඟකාරී නීතියේ පැහැදිලි ව දක්නට ලැබෙන පූර්වගාමයක් විය. මෙහි වත්මන් භාවිතය ඉතා අල්ප වන අතර පොදු නීති සම්ප්‍රදාය අනුගමනය කරන රටවල් ගණනාවක් වර්තමාන අර්ථ ක්‍රමය හා ව්‍යවස්ථාවන් සම්පාදනය සඳහා විශාල දායකත්වයක් සැපයීය. ව්‍යාපාර ප්‍රතිබාධන නීතිය තුළ තවත් වෙළඳ ව්‍යාපාරිකයෙකුගේ ව්‍යාපාරයන් අවහිර කිරීම සඳහා ප්‍රතිපාදන අත්කරගත යුතුවේ. Nordenfelt Vs Maxim Nordenfelt gun co නඩුවේ දී අවි නිෂ්පාදකයෙකු ඇමෙරිකානූ අවිනිෂ්පාදකයෙකු හට තම ව්‍යාපාරය අලෙවි කිරීමට පොරොන්දු විය. එහිදි ඔහු විසින් තුවක්කු හෝ පතරොම් හෝ කිසිම තැනක නැවත නිෂ්පාදනය නොකරන බවටත් මැක්සිම් සමඟ තරඟ නොකරන බවටත්, පොරොන්දු විය. අධිකරණ තීන්දුව වුයේ මෙය අසාධාරණ ප්‍රතිබාධකයක් බවයි.ප්‍රතිභාර නීතියෙහි වෙළඳ ආධිපත්‍යය හා ඒකාධිකාරය[සංස්කරණය]The economist's depiction of deadweight loss to effici
ency that monopolies causeතරඟකාරී වෙළෙඳ පොළවල් හා සැසදීමේ දී විශාල වෙළඳ ‍භාගයක් (Market share) හිමි සමාගම් විසින් වැඩි මිලට තත්ත්වයෙන් බාල භාණ්ඩ පාරිභෝගිකයා අතට පත් කිරීමේ අවධානමක් පවතී. කේසේ නමුත් නව නිෂ්පාදන වෙළෙඳ පොළට ඇතුල්වීම නිසා, ඉහළ වෙළෙඳ භාගයක් හිමි ආයතනවලට මිල ඉහළ දැමීමට ඇති ඉඩකඩ අහුරාලයි. එහෙත් එවැනි ඉතා ඉහළ වෙළෙඳ භාගයන් පැවතීම යන්නේ සැමවිටම පාරිභෝගිකයා විසින් මිලදි ගන්නා භාණ්ඩවලට වැඩි මිලක් ගෙවිය යුතු යැයි අදහස් නොවේ. තරඟකාරී නීතිය මඟින් හුදෙක් වෙළෙඳ සමාගම් සතුව ඒකාධිකාරයක් පැවතීම තහනම් කිරීමක් සිදුනොකරන අතර ඒකාධිකාරී බලය ඇත්තා එය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම(තරඟකරුවන් නිෂේධනය කිරීම වැනි ක්‍රියාකාරකම්) පමණක් වළක්වාලයි. පළමුවෙන්ම වෙළඳ සමාගමක් ප්‍රබල ස්ථානයක සිටිනවාද? නැත්ද? යන වගත්, එම සමාගම එහි තරඟකරුවන්, ගණුදෙනුකරුවන් හා අවසාන පාරිභෝගිකයන්ගෙන් ඈත්ව සැලකිය යුතු තරමකට ස්වාධීනව කටයුතු කරනවා ද? නැද්ද? යන්න තීරණය කළ යුතුවෙයි. යුරෝපා වෙළෙඳ සමාගම ප්‍රමුඛත්වයේ සිටී යැයි අනුමාන කළ හැකි ලක්ෂණ දක්නට හැකි අතර එම උපකල්පන නිෂ්ප්‍රභා කළ හැකි ඒවා වේ. එසේ යම් වෙළෙඳ සමාගමක් ප්‍රමුඛත්වයේ රැඳ
ේ නම් පොදු වෙළෙඳ පොළ තුළ නිරන්තර තරඟකාරීත්වයක් ඇති නොවන පරිදි ක්‍රියාකිරීමේ විශේෂ වගකීමක් එම සමාගම සතුව පවතී. එමෙන්ම වෙළෙඳ සමාගමක් කූට අන්දමින් ක්‍රියාකරන විට වෙළෙඳ භාගය තීරණය කරනු ලබන්නේ අදාළ වෙළෙඳ සමාගම හා සඳහන් කරනු ලැබු නිෂ්පාදනය අලවි කරනු ලබන වෙළෙඳ පොළ තත්ත්වයන් අනුවයි.‍‍සාමාන්‍යයෙන් රටක නීතිය මඟින් නොනිසි ක්‍රියාකාරකම් වර්ගීකරණ කර ඒවා තහනමට ලක්කර ඇත. උදා: වියදම ඉහළ දැමීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හා නවීකරණ තාක්ෂණ යොදාගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම මඟින් නිෂ්පාදනයන් සීමාකිරීම, එක් නිෂ්පාදනයක් තවත් වෙළෙඳ සමාගමකට නිෂ්පාදන හා සම්බන්ධ කරමින් විකිණීම, පාරිභෝගිකයාට වෙළෙඳ පොළ තුල තමන් කැමති භාණ්ඩ තෝරාගැනීමට ඉඩ නොතැබීම හා තරඟකරුවන්ගේ නිෂ්පාදන වෙළෙඳ පොළට ඇතුල්වන මාර්ග ඇහිරීම, Microsoft Vs Corrussion නඩුවේ දී මෙවැනි අනිසි ක්‍රියාවන් නිසා වගකිවයුතු සමාගමකට පවුම් මිලියන 497 දඩමුදලක් ගෙවීමට සිදුවිය. වෙළෙඳපොළ තරඟකාරීත්වයේ නියැළී සිටින සියලුම වෙළෙඳ සමාගම්වල ව්‍යාපාර කටයුතු සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම් එක ලෙස සැපයීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම තවත් එවැනිම වූ අනිසි ක්‍රියාවකි.Convernscioal solvents නමැති වෛද්‍ය සමාගම වි
සින් ප්‍රතිවාදී ක්ෂය රෝග ‍ඖෂධ සැපයීමේ සමාගම පිහිටවූ පසු Convernscioal solvents සමාගමට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය සැපයීම සඳහා Zoja නමැති සමාගමට බලකරනු ලැබිය. Zoja යනු වෙළෙඳ පොළේ සිටි එකම තරඟකරු වූ අතර අධිකරණ බල කිරීමකින් තොරව අනෙක් සියලුම තරඟ කරුවන් ඉවත්කර දැමිණි.සුරා කෑමේ මිල නියම කිරීම (Piles exploitation) යනු මිල කටයුතු හා සම්බන්ධ තවත් එක් අනිසි ක්‍රියාවකි. මෙවැනි ආකාරයේ අනිසි ක්‍රියාවන් ඉතා දුලබවන අතර ඒවා ඇතිවන්නේ කුමන අවස්ථාවේ ද? යන්න හඳුනා ගැනීම ඉතා අපහසුවේ. එක් අවස්ථාවක දී අවමංගල්‍යය සේවාවන් සපයන සමාගමක් මෙලෙස පාරිභෝගිකයන් සූරාකව අන්දමේ මිල නියමයන් ඉදිරිපත් කර තිබුන ද එය සාධාරණිකරණය කිරීම සඳහා ඔවුන් යොදා ගන්නේ අන්‍ය ආගම් වල අවමංගල්‍ය කටයුතු සඳහා වෙනම මිල නියම කිරීම් සිදු කළ යුතු බවයි. කොල්ලකාරී මිල නියම කිරීම (Predailay Piecing ) තවත් හඳුනා ගැනීමට ඉතා දුෂ්කර මිල නියම කිරීම වලින් එකකි. මෙහිදී සිදුවන්නේ කුඩා පරිමාණයේ තරඟකරුවන්ට තම නිෂ්පාදන කෙරෙහි විකුණුම් මිල අඩුවීමයි. මෙහි ප්‍රතිඵල ලෙස එම කුඩා පරිමාණයේ ව්‍යාපාර කඩා වැටීමක් සිදුවේ. France Telecom SA VS Commupanis නඩුවේ දී අන්ත
ර්ජාල සමාගමට දඩ මුදල වශයෙන් පවුම් මිලියන 10.35 ක මුදලක් ගෙවීමට සිදු විය. ඒ නිෂ්පාදන වියදමට වඩා අඩු මිලකට විකුණුම් ද්‍රව්‍ය මිල කිරීමයි. එය තරඟකරුවන් ඉවත් කිරීමත්, ඉහළ වෙළද‍ භාගයන් අත්පත් කර ගැනීමත් අරමුණු කර ගන්නකි. මිල විචලනය තවත් මිල හා සම්බන්ධ අනිසි ක්‍රියාවකි. සමාගමක නිසි ආකාරයෙන් භාණ්ඩ අපනයනය කරන කාර්මික පාරිභෝගිකයන්ට ගෙවන ලද මිලෙන් කොටසක් ආපසු දීමත් එම සහනය එම වෙළඳ පොලේ අනෙකුත් පාරිභෝගිකයන්ට ලබා නොදීමත් මිල විචලනයට වැටේ.ප්‍රතිභාරකාර නීතිය දුස්සන්ධානය හා කාටල ගිවිසුම්[සංස්කරණය]ඈඩම් ස්මිත්මධ්‍යස්ථ ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් ගේ විවේචන නොසලකා හරිමින් 1980 දශකයේ සිට අනුගමනය කළ තරඟකාරී ප්‍රතිපත්තියේ මූලික හරය වුයේ ප්‍රති මිල තීරක කාටල ගිවිසුම් ත්‍යාග පත්‍රයයි. කාටල ගිවිසුම් ගැන Adom smith විසින් Wealth of natorus නමැති ග්‍රන්ථයේ දක්වා ඇතත් ඒවා වැළැක්වීමට ගතයුතු නෛතික ක්‍රියාමාර්ගයන් ගැන සඳහන් කොට නැත. කෙසේ නමුත් මේ දිනවල කාටල ගිවිසුම් වලට එරෙහිව යන දැඩි ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරයි. යුරෝපා සංගම් ව්‍යවස්ථාවේ 81 වැනි වගන්තියෙන් කාටල ගිවිසුම් තහනම් කර ඇති අතර, එක්සත් ජනපදය තුළ Sherman පනත
මඟින් (1890) තහනම් කර ඇත. Sherman Act යටතේ තරඟකාරී නීතිය සියලුම ආකාරයේ භාරයක් හා එක්ව පවතින ගිවිසුම් නැතහොත් කුමන්ත්‍රණයක් යනුවෙන් සඳහන් කර ඇත. යුරෝපා ව්‍යවස්ථාවේ 81 වන වගන්තියේ සඳහන් වන්නේ තරඟකාරී නීතියේ ඉලක්කය කවුරුන්ද යන්න අදියර දෙකකින් පැහැදිලි කර ඇත. මෙහි සඳහන් වන්නේ ආර්ථිකයට සම්බන්ධ කටයුතු කරන කවුරුන් හෝ යන්නයි. මෙයට සේවකයන් අන්තර්ගත වන්නේද නැත. මන්දයත් ඔවුන් ස්වාභාවයෙන් ම ස්වාධීනව ආර්ථික හෝ වාණිජමය කටයුතු වල නිරත නොවන නිසා රාජ්‍ය සේවකයන් සියල්ලෝ සමාජමය අරමුණක් සඳහා එකමුතුව කටයුතු කරයි. එම නිසා (ප්‍රාතිඥාව) ගිවිසුමක් බවට පත්වන අතර එය සම්මුති ප්‍රයෝගයන් ලෙස වර්ධනය වීමක් හෝ සම්මේලනයක් තුළ තීරණ ගැනීමක් විය හැකිය. ඇමෙරිකානූ ප්‍රතිභාරකාර නීතිය පවසන්නේ ද මීට සමානම අදහසකි. එහි ඕනැම ආකාර‍යේ ගනුදෙනුවක් හෝ හමුවීමක් යන්නෙන් දක්වා ඇත.එම නිසා මේ මඟින් සිල්ලර වෙළනේදාට දෙනු ලබන සියලුම ලිඛිත ‍හෝ වාචික ගිවිසුම් මෙමඟින් ආවරණය කෙරේ.සිරස් ගිවිසුම් වලදී එකමතිකත්වය අවම මට්ටමක පවති. මෙම ගිවිසුම් ඇතිවන්නේ එකම මට්ටමක නොවන සැපයුම් ජාලයේ ඇති නිෂ්පාදන ආයතන අතර ය. උදා: සුපිරි වෙළඳසැල් හා පාන් නිෂ්
පාදකයන් අතර ගිවිසුම්.මෑතකදී ඇමරිකානු ශේෂ්ඨාධිකරණය, ප්‍රතිභාරකාර නඩුවලදී රෙදිපිළි නිෂ්පාදකයින් හා රෙදිපිළි වෙළෙන්දන් වැනි සෘජුව තරඟයේ නොයෙදෙන්නන් අතර ඇති ගිවිසුම් ගැනත්, සැපයුම් ජාලයේ සමාන තත්වයේ පවතින සමාගම් අතර තරඟකාරිත්වය සීමා කරන ගිවිසුම් තහනම් කිරීමත් (සිල්ලර වෙළනේදන් හා බෙදා හරින්නන් අතර ගිවිසුම් වැනි) මගින් සැකසුම් ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරන ලදී. මේ ආකාරයට පිරිස් ගිවිසුම් (Verical Agreements) තවමත් නීති විරෝධි වන අතර ඒවා නීති විරෝධි යැයි ඔප්පු කිරීමේ ගිවිසුම එකපයින්ම නීති විරෝධී වීමකට වඩා නීතිමය හේතුන් මත පදනම්ව නීති විරෝධි යැයි ප්‍රකාශ කිරීම සුදුසු බව අධිකරණය විසින් මෑත කාලයකදී පෙන්වා දෙන ලදී.ප්‍රතිභාර නීතිය - ජාත්‍යන්තරව බලාත්මක කිරීම[සංස්කරණය]WTO හී සාමාජික රටවල්ලොක වෙළෙඳ සංගමයේ සමාජික රටවල් අතර ඇතිවන ගිවිසුම්වලට සමස්තයක් වශයෙන් තරඟකාරී නීතිය අදාළ කරගැනීම අවශ්‍යද? නැද්ද? යන කාරණය සම්බන්ධයෙන් එකඟත්වයකට පැමිණීමට තවම නොහැකිව ඇත.තරඟකාරී නීතිය මූලික වශයෙන් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය වැනි ‍ෆෙඩරල් රාජ්‍යන්ගේ මට්ටමින් ජාත්‍යන්තරකරණය වී ඇති අතර ඊට ඇති ජාත්‍යන්තර සංවිධාන වල සහභාගීත්වයද
වර්ධනය වෙමින් පවතී. එක්සත් ජාතීන්ගේ වෙළෙඳ හා සංවර්ධන සමුළුව (Cunctad) ආර්ථික සහයෝගීතා සහ සංවර්ධන සංවිධානය (OECD)වැනි ජාත්‍යන්තර ක්‍රියාකාරී සමළු වලදී රාජ්‍ය හා පුද්ගලික අංශවලට තරඟකාරී නීතිය මුළුමනින්ම අදාළ කර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් නව ලිබරල් වාදී නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීමේ නැඹුරුතාවක් පවතී. නව්‍යතා ප්‍රඥප්තියේ (Havama charter)අඩංගු පරිච්ඡේදයන්හි ප්‍රතිභාරකාර නීති සංග්‍රහයන් අඩංගු වන අතර ලෝහ වෙළෙඳ සංගමයේ පෙර ගමන්කරුවූ Gatt සම්මුතියට එම නීති අන්තර්ගත කොට නොමැත. සාධාරණ වෙළඳාමක් සඳහා වන කාර්යාලයේ අධ්‍යක්ෂක මහාචාර්ය Richard whish පවසන්නේ දැනට තිබෙන වර්ධන අවධිය අනුව ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය ගෝලීය තරඟකාරී අධිකාරියක මට්ටමකට වෙනස් වීමට භාජනය විම සැක සහිත බවයි. එසේවුවත් දැනට කෙරීගෙන යන දෝහා සාකච්ඡා වට තුළ (Doha round of talks) තරඟකාරී නීතිය බල පැවැත්ම ගෝලිය මට්ටම දක්වා වලංගු තත්ත්වයට පත්කිරීමට සාකච්ඡා පවත්වමින් සිටී. එම තත්ත්වය ඇති කිරීමට ලෝක වෙළඳ සංවිධානයට පමණක් නොහැකි අතර ඒ සඳහා අභිනවයෙන් පිහිටවනු ලැබූ ජාත්‍යන්තර තරගකාරී ජාලය (ICN) හා ජාතික ආයතන මනාලෙස සම්බන්ධිකරණය විය යුතුය.ප්‍රතිභාර නීතිය එකාබද්
ධ වීම හා අත්පත් කර ගැනීම[සංස්කරණය]තරඟකාරී නීතියට අනුව සංයුක්ත වීම හා අත්පත් කර ගැනීම දෙස බලන කළ ඉන් නිරූපිත අදහස වන්නේ පෙරනොවූ විරූ ආකාරයට ආර්ථික ශක්තිය කිහිප දෙනෙකු අතට පත්වීමයි. මෙහිදී මූලික වශයෙන් අදහස් වන්නේ එක් සමාගමක කොටස් තවත් සමාගමක් විසින් මිලදී ගැනීමයි. රජය විසින් ආර්ථික සංකේන්ද්‍රණය පාලනය කිරීමට බලපාන හේතුන්ද ප්‍රමුඛත්වයේ සිටිනා වෙළඳ සමාගම් විසින් එම ප්‍රමුඛත්වය අනිසි භාවිතය වැළැක්වීමට යොදා ගන්නා හේතූන්ද අතර කිසිදු වෙනසක් නොමැත. සංයුක්ත වීම හා අත්පත් කර ගැනීම පාලනයේ දී යම් ගැටළුවක් පැන නැගීමට පෙර රජය විසින් ඊට නිසි පිළියම් යොදයි. එනම් ප්‍රමුඛත්ව වෙළෙඳ සමාගම් ඇති වීමට පෙර ඒවා ඇතිවීම වළක්වයි. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ සංයුක්ත වීම පාලනය වන්නේ ක්ලේටන් පනත (Clayton Act) යටතේයි. යුරෝපා සංගමයේ මෙම සංයුක්තවීම පාලනය වන්නේ සංයුක්ත රෙගුලාසි 134/2004 යටතේ ය. (ECMR) තරඟකාරී නීතියට අනුකූලව සංයුක්ත වීමට අදහස්කරන වෙළෙඳ සමාගම් ඊට ප්‍රථම අදාළ රාජ්‍ය පරිපාලන ආයතනවලින් අනුමැතිය ලබාගත යුතු වේ.වෙළඳ සමාගම් සංයුක්ත වීම පසුපස ඇති මූලික සිද්ධාන්ත නම් සාපේක්ෂව ද්විපාර්ශ්විය ගිවිසුමකට එළඹෙනවාට වඩා ව
ිවෘත වෙළෙඳ පොළේ ගනුදෙනු පහසුකර ගැනීමයි.කෙසේ වෙතත් වෙළෙඳ සමාගම් විසින් වෙළෙඳ පොළ තුළ තම බලය වැඩිකර ගැනීමට වෙර දරන අතරම එය තම වාසියටද හරවාගනී. ඒ අතර තම වෙළෙඳ භාගය ඉහළ දමා ගැනීමට ද වෙර දරයි. එලෙසම තමන් හා තරඟකරන්නන්ගේ සංඛ්‍යාවද අඩුකර ගැනීම වැනි තම ගනුදෙනු කෙරෙහි සෘජු බල පෑමක් ඇතිකරන පාරිභෝගිකයා ලබන්නේ කුමක් ද යන්න පිළිබඳවද වඩාත් සැලකිලිමත් වේ.යුරෝපා සංගම් නීතියේ ප්‍රධාන ප්‍රතිපාදන වලින් බලාපොරොත්තු වන්නේ සංකේන්ද්‍රණය තුළින් වඩා ක්‍රියාශිලි තරඟකාරිත්වයක් ඇතිකිරීමට ඉන් කවර මට්ටමේ බාධාවක් ඇති කරයි ද යන්නත් එහි ප්‍රතිඵලයක් එලෙස ඇතිවන ප්‍රමුඛතාව හෝ තවදුරටත් එය ශක්තිමත් වන්නේ ද යන්නත්ය. ඊට අදාළ එක්සත් ජනපද නීතියේ අන්තර්ගත වන්නේ ඒ හා සමාන ම ප්‍රතිපාදන වේ.තරඟකාරීත්වයේ සැලකියයුතු මට්ටමේ අඩුවීමක් හෝ බාධාවක් වන්නේ කුමක් ද යන්න විධිමත් අධ්‍යාපනයකින් හඳුනා ගත හැකිය. මෙලෙස අධ්‍යයනයන් මඟින් උපකල්පන මිස අවසාන නිගමනයන් ඉදිරිපත් කළ නොහැකිය. Herfindhal – Hirschman දර්ශකය භාවිතයෙන් වෙළෙඳ පොළ තත්ත්වය ගණනය කිරීමට හා සංකේන්ද්‍රණය වන්නේද යන්න හඳුනාගත හැකිය. මෙවැනි ගණනයන්ගෙන් මිදී වෙළෙඳ පොළ තුළ තාක්ෂණික මෙ
ලම් භාවිතය පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම ඉතා වැදආර්ථික සබඳතාවන් හරහා ඇතිවිය හැකි සාමූහික ප්‍රමුඛතාවයද තවත් වැදගත් ප්‍රශ්නයකි. එමඟින් ඇතිවන නව වෙළෙඳ පොළවල් කූට ක්‍රියාකාරකම් සඳහා තෝතැන්නක් වේ. වෙළෙඳ පොළ කොතරම් ‍විනිවිද භාවයකින් යුක්ත වන්නේ ද යන්න දැන ගැනීම තුළින් වඩාත් සංකේන්ද්‍රීය ව්‍යුහයක් ගොඩනැගේ. එමඟින් වෙළඳ සමාගම්වලට වඩා හොඳින් එකිනෙකා හා සම්බන්ධ වී අනෙක් තරඟකරුවන් බිය වැද්දීමට ද, තරඟකරුවන්ගේ හා පාරිභෝගික ප්‍රතිචාර වලින් කොතරම් දුරට ආරක්ෂා විය හැකිද, වෙළෙඳ පොළට අලුතින් එක්වන සමාගම් හා ඒවාට මුහුණ දීමේදී ඇතිවන ගැටළු මොනවාද යන්න පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබාගත හැකි වේ.අසාර්ථක වීම හෝ බංකොළොත් වීම හේතු කොටගෙන සමාගමක් පවරා ගැනීම සාධාරණීකරණය කළ හැකි හේතුවක් වන අතර එම නිසා තරඟකාරී තත්ත්වයද අඩුවේ. සිරස් ඒකාබද්ධ වීම පිළිබඳව වෙළෙඳ පොළේ අවධානය යොමු වන්නේ අල්ප වශයෙනි. යුරෝපා කොමිසම විසින් AOL/ Time Warner සමාගම එහි තරඟකරුවෙකු වූ Bertelsmann සමාගම හා බද්ධවීමටත් නිෂ්පාදන ගණනාවක් සමඟ මේ සමාගම් සංයුක්ත වීම පිළිබඳව හා එයින් ඇතිව තිබෙන බලපෑම පිළිබඳවත් අවධානය යොමු කරන ලදී.ඔබට අවැසි ලිපිය තෝරාගන්නඅවිද්‍යා
ව (බුදු දහම)අවිද්‍යාව (හින්දු)මෙම බහුරුත්හරණ පිටුව ලැයිස්තු ගත කරන්නේ මෙම ශීර්ෂය හා සම්බන්ධ සියළු ලිපි ය. යම් අභ්‍යන්තර බැඳියක් ඔබ මෙහි ගෙන ආයේ නම්, අවශ්‍ය ලිපිය වෙත සෘජුව එල්ල වන පරිදි බැඳිය වෙනස් කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත.පකිස්තාන් කරච්චිහි කුඩා මාර්ගයක ඇති ඉරිදා රෙදි පිලි වෙළද පොළක්රෙදිපිළි යනු බොහෝ විට නූල් ලෙස හදුන්වන ස්වභාවික හෝ කෘතීම තන්තු ජාලයකින් සමන්විත සුනම්‍ය පදාර්ථයකි. නූල් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ භ්‍රමණ රෝදයක් මත අමු වූල් තන්තු, ලිනන්, කපු හෝ අනෙකුත් ද්‍රව්‍ය භ්‍රමණය කිරීම මගිනි. මෙහිදි ලැබෙන දිග තන්තු නූල් ලෙස හදුන්වනු ලැබේ. රෙදි පිලි නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ මෙම තන්තු එකට වීවිමෙන් ගෙනීමෙන් ගෙතීමෙන් හෝ තද කිරීමෙනි.ඉතිහාසය[සංස්කරණය]ඊජිප්තියානු පසු පෞරාණික රෙදි පිළි දැනට දම්බර්ටන් ඕක්ස් එකතුවෙහි ඇත.රෙදි පිලි නිෂ්පාදනය වැදගත් කර්මාන්තයකි. එහි වේගය හා නිෂ්පාදන ප්‍රමාණය, කර්මාන්ත කරණය හා නවීන නිෂ්පාදන තාක්ෂණික ක්‍රම වල හදුන්වාදීම මගින් ලැබිය යුතු තත්ත්වයටත් වඩා ඉහළින් ඔසවා තබා ඇත. එසේ නමුත් ප්‍රධාන රෙදි පිලි වර්ග සදහා (සාමාන්‍ය ගෙතිම්, හරහට වන සේ ගෙතීම හා සැටීන් ගෙතීම්)
පවුරාණික හා නූතන ක්‍රම අතර ඇත්තේ කුඩා වෙනසක් පමණි. ඉන්කා ඉන්දියන්වරු වසර දහස් ගණනක් සදහා ස්පන් වැනි ප්‍රෝටීන් වලින් හෝ බැටළුවන්, ලාමා සතුන් හා ඔටුවන් වැනි ඔටුකුලයේ සතුන්ගෙන් ගත් වූල් හෝ ලොන් මගින් හෝ කපු වැනි සෙලියුලෝස් මගින් ගන්නා ලද තන්තු වලින් සාදන ලද කියුපස් (quipus) නිර්මාණය කළ කියුපස් යනු නූල් කැබැල්ලක් දිගේ ඇති ගැට ශ්‍රේණියකි. ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ ඒවා ගණනය කිරීමේ ආකාරයක් ලෙස පමණක් ක්‍රියාත්මක වු බව නමුත් හාවඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්යය වරයෙකු වු ගැරී අර්ට්න් මගින් පෙන්වා දුන් නව සාධක වලට අනුව මේවා ඊට වඩා වෙනස් කර්තව්‍යයන් සදහා භාවිතා කර ඇති බවට ඇඟ වෙයි. කියුපස් වල සංරක්ෂිත සාම්පල කෞතුකාගාර වල ඇති අතර එම එකතු සාමාන්‍ය රෙදි පිළි සංරක්ෂණ මූලද්‍රව්‍ය හා පුහුණු ක්‍රම අනුගමනය කර ඇත.භාවිතයන්[සංස්කරණය]රෙදිපිළි සම්මිශ්‍රිතව භාවිතා වේ. ඒවා අතරින් වඩාත් පොදු වන්නේ ඇඟලුම් හා බෑග් හා බාස්කට් වැනි නිමි භාණ්ඩයි. ගෘහාශ්‍රිතව ඒවා පලස් ඇතිරීමට ගෘහ භාණ්ඩ සදහා තිර රෙදි සදහා තුවා සදහා මේස ආවරණ සදහා ඇදන් වල‍ට හා වෙනත් පැතලි මතුපිට සදහා මෙන්ම කලා කටයුතු සදහා භාවිතා වේ. වැඩ බිමේදි ඒවා පෙරීම කොඩ
ි කූඩාරම් දැල් ලේන්සු වැනි පිරිසිදු කිරීමේ උපකරණ බැලුන් සරුන්ගල් හා පැරිෂුට් වැනි පරිවාහක උපකරණ සවිගැන්වුම් සංඝටක මූලද්‍රව්‍ය වශයෙන් ෆයිබර් ග්ලාස් හා කර්මාන්තමය භූ රෙදි පිළි හා කුඩා ඇදුම් ලෙස භාවිතා වන අතර හුදු සබන්ගෑමකින් තොරව සබන් ගා සේදීමේ ක්‍රමයකට භාවිතා වේ.කර්මාන්තමය කටයුතු සදහා රෙදි පිළි යොදා ගන්නා අතර පෙනුමට වඩා ගති ලක්ෂණ වෙනුවෙන් තෝරා ගැනේ. එවැනි රෙදි පිළි තාක්ෂණික රෙදි පිළි ලෙස ව්‍යවහාර වේ. තාක්ෂණික රෙදි පිළි අතරට ස්වයං පරිවාහක උපකරණ වෛද්‍යමය රෙදි පිළි (රෝපණ මාධ්‍ය) භූ රෙදි පිළි (අමුණු සවිගැන්වුම් කාරක) , කෘෂිකාර්මික රෙදි පිළි (බෝග ආරක්ෂා කිරීමේ රෙදි පිළි, ආරක්ෂක රෙදි පිළි (තාපය හා විකිරණ වලට ප්‍රතිරෝධි රෙදි පිළි ගිනි නිවන බටයන් භාවිතා කරන අතර පෑස්සුම් කරුවන් ද්‍රව ලෝහ වලට එරෙහි රෙදි පිළි භාවිතා කරයි. පිහි ඇනීම් වලින් ආරක්ෂා කරන හා වෙඩි නොවදින ඇදුම් උදාහරණ ලෙස ගත හැක. මේ සියළු යෙදවුම් වලදී සවිගැන්වුම් ඉල්ලුම සැපයිය යුතුය. සින්ක්ඔක්සයිඩ් නැනෝ නූල් වලින් ආවරණය වු වියූ කැටි නූල්, විද්‍යාගාර සියුම් නූල් ස්වයං බලගැන්වුම් නැනෝ පද්ධති හැකියාව සුළඟ හෝ දේහ චලන වැනි එදිනෙදා කටයුතු වල
ින් බලය ලබාගනී. නිපැයුම් ක්‍රම[සංස්කරණය]විශිෂ්ට ලෙස වර්ණ ගන්වන ලද ගෝත මාලාවේ වියු රෙදි පිළි හා රෙදි වියන යන්ත්‍රයකින් වියන කාන්තාවක්.විවීම යනු රෙදි පිළි නිපදවීමේ ක්‍රමයක් වන අතර දිගු නූල් එකට බැදවීම අඩංගු වන අතර එහිදි හරස් නූල් කාණ්ඩයක්ද භාවිතා වේ. මෙය වියන යන්ත්‍රය නම් වු රාමුවක හෝ යන්ත්‍රයක් මත සිදුවන අතර ඒවායේ වර්න ගනනාවක් ඇත. බහුතරයක් යන්ත්‍රණු සාරයෙන් සිදු වුවද ඇතැම් විවීම් අදටත් අතින් සිදු කෙරේ. ගෙතීම හා අණ්ඩ දැමීම ‍කැටි නූල් සමුහයන් කැටි කිරීමට අයත් වෙයි. මේවා ගෙතුම් ඉදිකටුවකින් හෝ ගෙතුම් කොක්කක් මගින් රේඛාවක් දිගේ සිදු කෙරේ. ක්‍රියාපටිපාටීන් දෙක වෙනස් වන්නේ පෙරකී ක්‍රමයේදී එකම වෙලාවකදී සක්‍රීය කාණ්ඩයන් කිහිපයක් පවතින බැවිනි. එම ඉදි කටුව අනෙක් කාණ්ඩය සමග අගුල් වැටී පවති. එසේ නමුත් ගෙතීමේ වරකට එක් කාණ්ඩයකට වඩා භාවිතා නොවේ.හැඩ පලු වැටීම හෝ ගෙතීම නූල් එකට කැටි කොට රෙද්දක් බවට පත් කිරීමේදි සිදු වේ. නූල් රටාවක් නිර්මාණයේදී භාවිතා වන ශිල්ප ක්‍රමයේදී නූල් එකට ගැට ගැසීම සිදුවේ. රේන්ද ගෙතීමේදී නූල් ස්වාධීනව ඉහත කී ඕනෑම ක්‍රමයක ආධාරයෙන් එකට ඇමිණීම සිදු වේ. එහිදි මනාව නිම වු රෙද්දක්
ලැබෙන අතර වැඩ කිරීමේදී තිබු සිදුරු පියවෙයි. රෙන්ද අතින් හෝ යන්ත්‍රාණුසාරයෙන් නිර්මාණය කල හැක. පලස්, කම්බිලි, වෙල්වට්, විල්ලුද හා කපු විල්ලුද වියු රෙද්දක් මත ද්වීතිකව රේන්ද ගෙතීම් මගින් සිදු කෙරේ. එහිදි සියුම් ලොම් නම්වු සිනිදු ස්ථරයක් නිර්මාණය වෙයි. තහඩු ලොම් ශිල්ප ක්‍රමයේදී කෙදි පැදුරක් එකට සම්පීඩනය කිරීමෙන් පසු ඒවා එකට හා වන තුරු විවීම සිදු කෙරේ. සබන් වතුර වැනි ද්‍රවයක් එක් කොට කෙදි ස්නේහනය සිදු වන අතර එහිදී ලොම් රෙද්දේ එන්වීක්ෂීය පරිමාණය විවෘත වීම් ඇති වේ. විලාසිතාවල ප්‍රතිකාරකයා[සංස්කරණය]ස්කොට්ලන්තයේ ක්ලැන් කැම්බෙල් හි වියන ලද ටෙට්රන් රෙද්දක්.රෙදි පිළි බොහෝ විට සායම් ගැන්වේ. එබැවින් සියළුම වර්ණ වල පාහේ අමු රෙදි දක්නට ලැබෙයි. වර්ණ ගැන්වු රෙදි පිළි විවිධ වර්ණ වල කෙදි එකට විවීම මගින් සිදු කළ හැක. එසේත් නොමැති නම් නිමවු අමුරෙද්දට වර්ණ ගැන්වූ මැසීම් එක් කළ හැකිය. ඊට අමතරව වර්ණ ගැන්වීම් ප්රතිරෝධි ක්රම භාවිතා කරමින් රටා ගැන්වීම, රෙද්දේ ප්රදේශ එකට ගැට ගැසීම වර්ණ ගැන්වීම, රෙද්දේ ඉටි රටා ඇති කොට ඒවා අතර වර්ණ ගැන්වීම හෝ නිමවු අවු රෙද්දේ විවිධාකාර මුද්රණශීල්ප ක්රම ඇති කිරීම සිදු කෙරේ.
ලී රාමු මුද්රණ ක්රමය ඉන්දියාවේ හා වෙනත් ප්රදේශ වල අදටත් භාවිතා වේ. එහි පැරණිම ක්රමය ක්රි.ව. 220 දී චීනය දක්වා දිවයයි. ඇතැම් විට රෙදි පිළි විරංජනය කෙරෙයි. මෙම ක්රමයේදී රෙද්දේ මූලික වර්ණය රසායන ද්රව්ය මගින් හෝ හිරු එළියෙන් නිරාවරණය කිරීමෙන් රෙද්ද එකවර්ණයකට හෝ සුදු වර්ණයට හැරවෙයි. රෙදි පිළි ඇතැම් විට ඒවායේ ගති ලක්ෂණ වෙනස් කිරීමට රසායනික ක්රම භාවිතා කෙරෙයි. 19 වන ශත වර්ෂයේ සිට 20 වන ශත වර්සයේ මුල් භාගය දක්වා කැද දැමීම රෙද්දේ රැලි ඇතිවීමට හා පොඩිවීමට ප්රතිරෝධි ලෙස භාවිතා විය. 1990 සිට තාක්ෂණයේ දියුණුවත් සමග ස්තීර සම්පීඩක ක්රියාදාමය වැනි ක්රම භාවිතා කෙරුණු අතර නිමවුම් කාරක මගින් අමුරෙදි සවිගැන්වු අතර ඒවා රැලිවැටීම වැළැක්විය. වඩාත් නූතන කාලයේදී නැනෝ අමුද්රව්ය පරීක්ෂණ තවදුරටත් වාසි දායක තත්ත්වයන්ට පත්විය. නැනෝ ටෙක්ස් හා නැනෝ හොරිසන් වැනි ආයතන ලෝහමය නැනෝ අංශුමත පාදක වු ස්ථිර ප්රතිකාරකයන් යොදා ගෙන ජලය ආතතීන් රැලිවැටීම් හා බැක්ටිරියා හා දීලීර රෝග කාරක වලට ප්රතිරෝධි රෙදිපිළි නිමවීය.References[සංස්කරණය]අන්තර්ජාල අලෙවිකරණයජෛව උපද්‍රව පාලන සංරක්ෂණයස්වභාව සතුරන් සංරක්ෂණය සඳහා නිවැසියන් හ
ා වතු හිමියන් විසින් ප්‍රායෝගිකව පවත්වා ගෙනයනු ලබන පාලන ක්‍රම වඩාත් වැදගත් වේ. ගෙවත්තේ සිට වාණිජ වගාව දක්වා සෑම අංශයකින්ම ස්වාභාවික උපද්‍රව සිදුවේ.එම ක්‍රම අදාල පරිසරයට හා ඉලක්ක කරගත් කෘමීන්ට යොදාගන්නා අතර එම සංරක්ෂණ ක්‍රම සාමාන්‍යයෙන් පහසුවන අතරම පිරිවැය ඵලදායිතාවයෙන්ද යුක්තවේ. රේන්ද මැස්සා, ගැහැනු කුරුමිණියා, කීටයා, හා පරපෝෂිත කුඩිත්තා දැනට සිටින පරපෝෂිත විශේෂ වේ. දිලීර ආසාදන පතුරවන වැඩිහිටි මැස්සන් සාමාන්‍යයෙන් වැඩි තෙතමනයක් ඇති පෙදෙස්වල දක්නට ලැබේ. මෙලෙස ස්වාභාවිකව ඇතිවන ජෛව පාලන ක්‍රම, ඉලක්ක කරගත් බෝග සඳහා පලිබෝධ නාශකයක් ලෙස යොදාගත හැක.සංරක්ෂණය යනු 'ස්වාභාවික සතුරන්ගෙන් සිදුවන අනතුරු සහමුලින්ම වැලැක්වීමයි'.සුමිත් ලියනගේඋපතශ්‍රී ලංකාවජාතිකත්වය ශ්‍රී ලාංකිකඅධ්‍යාපනයනාලන්දා විද්‍යාලය, කොළඹසංගණ්‍ය වන්නේජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය ‍පොලිස්පතිආගමබෞද්ධජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය ‍පොලිස්පති සුමිත් ලියනගේ (ඉංග්‍රීසි: Sumith Liyanage) යනු ශ්‍රී ලංකා පොලීසියයේ විශ්‍රාමික ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් නිලධාරියෙකි. සුමිත් ලියනගේ කොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයයේ ආදි සිසුවෙකි. ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]සහකාර උප පොලීස්පති (විශ්‍රාම)
සුමිත් ලියනගේයන්ගේ ඉංග්‍රීසි විකිපීඩියා පිටුවකොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයයේ ආදි සිසු හමුදා නිලධරයන්ජේසු තුමන්ගේ දිව්‍ය හෘදයේ අප ස්වාමිදුවගේ දේවස්ථානයහාල්දඬුවන ජේසු තුමන්ගේ දිව්‍ය හෘදයේ අප ස්වාමිදුවගේ දේවස්ථානය, හාල්දඬුවනදේවස්ථානයේ ඉදිරිපස දර්ශණයක්.කොළඹ-කුලියාපිටිය මහාමාර්ගයේ දංකොටුවට හා කිරිමැටියාන අතර පිහිටි හාල්දඬුවන රෝමානු කතෝලික දෙව්මැදුර අද දේවස්ථාන තුනක් පමණක් අයිති මීසමක් වුවද මුල් කාලයේ එය දෙව්මැදුරු 14 කට අයිති වූ මහා පරිමාණයේ මීසමක් විය. දුම්මලකොටුව, ඇටියාවල, දික්වෙල, කහටවිල, හෙට්ටිරිප්පුව, ඉරබඩගම, තඹකන්ද, දාරළුව, මාහොලව, නාලවලාන, මුතුගලයාගම, කොරලන්පොත්ත, පන්නල හා හාල්දඬුවන එම දේවස්ථාන 14 වේ. එකල මෙම මීසම පාලනය වූයේ කොළඹ පදවියෙන් වුවද පසුව නව පදවි බෙදීමත් සමඟ 1940 දී හලාවත පදවියට අයිති විය. මෙකී මීසම වසර 150 කට වැඩි ඉතිහාසයක් ඇති වුවද ලිඛිත සටහන් ලැබී ඇත්තේ 1882 සිටය. අද වැනි පියවරුන් බහුල නොවූ, ගමනා ගමන පහසුකම් නොලත් එවැනි අවධියක පල්ලි 14ක සේවාව අපහසු නිසා පියතුමා මසින් මස පල්ලි වල ලැඟුම් ගෙන ඇත. තම පරිහරණයට අවශ්‍ය භාණ්ඩද කරත්තයක පටවා පියතුමා ගමනේ යෙදී අදාල මාසය තුළ එම දේව
ස්ථානයේ ජනතාවට අවශ්‍ය අධ්‍යාත්මික හා අධ්‍යාපනික සේවා ඉටු කරන ලදී.පැරණි දෙව්මැදුර[සංස්කරණය]හාල්දඬුවන පැරණි මීසමට අයත්, දෙව් මැදුරු දහතුනක මව් මීසම වූ හාල්දඬුවන දෙවස්ථානය ඉදිකොට ඇත්තේ 1835 දී ගරු චූනවෙල් පියතුමා විසින් බව පැරණි බාලකයක සඳහන් වී තිබීමෙන් ඔප්පු වේ. ජේසුතුමන්ගේ දිව්‍ය හෘදයේ දේවමාතාවන්ට කැපකර ඇති මේ දෙව්මැදුර මුල් කාලයේ ඉදිකොට තිබුණේ දෙඵලයට සිටින සේය. බිත්ති ගලින් නිමවා වහලය සිංහල උළු වලින් සෙවිලි කොට, ඇතුළත සිමෙන්ති කුට්ටි මත ලී කණු තබා සවිකොට, ඒ මත ලී කාප්ප රඳවා තනා තිබිණි. මෙහි බිමට ආලේප කර තිබුණේ ගොමය. ඉදිරිපස පඩි පෙළකින් හා දෙපස පටු ආලින්ද දෙකකින් සමන්විත විය. පොල් අතුවලින් සෙවිලි කළ ලැඟුම් ගෙයක්ද ඒ අසල විය. පරණි අල්තාරය ලීයෙන් තනා තිබිණි. ඒ මත ජේසු තුමන්ගේ දිව්‍ය හෘදයේඅප ස්වාමිදුවගේ ප්‍රතිමාව විය. පසුව දැන් තිබෙන ප්‍රතිමාව ස්ථාපිත කරන විට හාල්දඬුවනින් ගොස් කොලඑළියේ ජනපදය පිහිටුවා ගත් අය පැරණි ප්‍රතිමාව මුල් කොට එම නමින්ම දෙව්මැදුරක් තනා ඇත. පසුකලෙක එම ප්‍රතිමාවම කෝට්ටපිටියට රැගෙන ගිය බවක්ද කියවේ. පියතුමා යැපුනේ දායකයන්ගේ පරිත්‍යාග වලිනි. වැඩිදෙනෙක් පොල් ගහක් බැගින්
පල්ලියට පරිත්‍යාග කළහ. ඉඩම්ද පරිත්‍යාග කරන ලදී. පැරණි දෙව්මැදුරේ මංගල්ලයට අනික් දෙව් මැදුරු දහතුනේම ජනතාව කරත්ත වල නැගී පැමිණ දිනගණන් ගත කළහ.නව දෙව්මැදුර.[සංස්කරණය]සියවස් එකමාරකට මදක් අඩු පැරණි දෙව්මැදුරු තත්කාලීන දෙව්මැදුරු රටාවට නොගැලපිණ. එපමණක් නොව ගරාවැටෙන්නට ආසන්නව තිබිණි. 1955 දී මෙම මීසමට පැමිණි "පල්ලි සෑදීමේ වීරයා" නමින් විරුදාවලිය ලැබූ අතිගරු බැසිල් ෆොන්සේකා පියතුමා හට නව දෙව්මැදුරක අවශ්‍යතාවය පෙනෙන්නට විය. එය මල්ඵල ගැනුණේ 1960 දීය. වාර්ෂික මංගල්‍යය පැවැත්වීමෙන් අනතුරුව පැරණි දෙව්මැදුරේ මුල්ම උළු කැටය බෑම 1960 ජූලි මස 03 වෙනිදා බැසිල් ෆොන්සේකා පියතුමා අතින් සිදුවිය. දෙව්මැදුරේ සැලසුම K. D. ජෝන් ඉන්ජිනේරු වරයා ඇතින් සිදුවිය. අත්තිවාරම් කපා අවස්න් වීමත් සමඟම හදිසියේ මීසම් පාලක පියතුමා ඉතා අසාධ්‍ය වී රෝහල් ගත කර ශල්‍යකර්මයකට භාජනය කිරීමට සිදුවුවත් පසුව සුව වී නැවත පැමිණෙන තෙක් දෙව්මැදුරේ කටයුතු අඩාල විය. මේ සඳහා විවිධ දානපතින්ගේ ආධාර මෙන්ද ගරු මර්සලින් ජයකොඩි පියතුමාගේ අනුග්‍රහයෙන් එකල ගුවන් විදුලි අධ්‍යක්ෂක පී. එල්. ඒ. සෝමපාල මහතාගේ සංවිධානත්වයෙන් පැවති මහා සංදර්ශනයක්ද පැවැත
්විණි. කෙටි කාලෙකින් ඉදිවුණු මේ දෙව්මැදුරට මුල්ගල තැබුණේ 1960 ඔක්තෝබර් 30 වැනිදා ක්‍රිස්තු රජාණන්ගේ මංගල්‍යය දින වන අතර 1961 දෙසැම්බර් 10 වෙනිදා නව දෙව්මැදුර අශිර්වාද කැරුණේ එවකට හලාවත රදගුරු එඩ්මන් පීරීස් හිමිපාණන් විසිනි. දෙව්මැදුරේ දක්නට ලැබෙන ප්‍රතිමා සැදැහැවතුන්ගේ පරිත්‍යාග වන අතර අවුරුදු 25 සමරු ජුබිළියට 1986 දී ජුබිලි වේදීකාවක් තනවන ලදී. 2011 වසරේදී දෙවස්ථානය තම ස්වර්ණ ජයන්තිය සමරනු ලබයි. මීසම් පරිපාලනය.[සංස්කරණය]ලිඛිත සටහන් ලැබී ඇති 1882 සිට මෙම මීසම විදේශීය පියවරුන් දාහතර දෙනෙකු මුල් කාලයේ පාලනය කළ බව පෙනී යයි. ගරු ගුර්ඩන් පියතුමා (1882-1891), ගරු M.C. ඩුබ්‍රෙන්ළි පියතුමා (1891-1892), ගරු D.J. ක්‍රිසොන්කම් පියතුමා (1892-1896), ගරු L.B. පාලියස් පියතුමා (1896-98), ගරු ග්‍රිගෝරියස් ද සිල්වා පියතුමා (1898-1901), ගරු F. ඕබට් පියතුමා (1901-1903), ගරු J.M. ලගාතු පියතුමා (1903-1907), ගරු J. මැජරල් පියතුමා (1907-1910), ගරු ලබුරේ පියතුමා (1910), ගරු ලපේබර් පියතුමා (1910-1912), ගරු අම්බ්‍රෝස් ඩලිකෝ පියතුමා (1912-1913), ගරු යන්ව පියතුමා (1913-1914), ගරු ලපේබර් පියතුමා (1914-1919),
ගරු V. ගවනර් පියතුමා (1919-1921), ගරු ඇල්ෆ්‍රෙඩ් යන්ව පියතුමා (1921-1922), ගරු ඇලෙක්ස් සේරු පියතුමා (1922-1924) මුල් අවධියේ සේවය කළ විදේශීය පියවරු වෙති. ඊලඟට සේවය කළෝ දේශීය පියවරු වෙති. ගරු P. ජර්මේනි ප්‍රනාන්දු පියතුමා (1924-1937), ගරු රෝලන්ඩ් පෙරේරා පියතුමා (1937-1939), ගරු G. M. ජෝන් අපෝන්සෝ පියතුමා (1939-1940), ගරු U. ජෝන් ප්‍රනාන්දු පියතුමා (1940-1943), ගරු W. H. මාටින් ප්‍රනාන්දු පියතුමා (1943), ගරු W. මැතිව් තමෙල් පියතුමා (1943-1953), ගරු C.M. ප්‍රනාන්දු පියතුමා (1953-1954), ගුණතිලක පියතුමා (තාවකාලික), ගරු බැසිල් ෆොන්සේකා පියතුමා (1955-1974), ගරු අන්ද්‍රාදි පියතුමා (1974-1978), ගරු V. P.N. සුවාරිස් පියතුමා (1978-1979), ගරු රොබට් ජයතිලක පියතුමා (1979-1983), ගරු මයිකල් සිල්වා පියතුමා (1983-1984), ගරු ඇන්ටනි තිසේරා පියතුමා (1984-1987), ගරු P. K. සාර්ටෝ නෝනිස් පියතුමා (1987-1990), ගරු W. එඩ්වඩ් තිසේරා පියතුමා (1990-1993), ගරු B. A. රොහාන් ගයිස් පියතුමා (1993-1998), ගරු W. බෙනඩික් A. ප්‍රනාන්දු පියතුමා (1998-2003), ගරු. ඩෙරික් පියතුමා (තාවකාලික), ගරු ක්‍රිස්ටි ප්‍රනාන්දු පියතුමා (2
003-2004), ගරු හැරල්ඩ් ප්‍රනාන්දු පියතුමා (2004-2007), ගරු පිළිවෙලින් මීසම පාලනය කළහ. වර්ෂ 2007 සිට අද දක්වා මීසම පාලනය කරණු ලබන්නෙ ගරු ෆ්‍රැන්සිස් ලාවුස් පියතුමා විසිනි. ගරු ජෝන් අපෝන්සු පියතුමාගේ කාලයේ මීසම් පාස්කු දර්ශණ හා තුන්පැය ධ්‍යාන පවත්වා ඇත. දෙව්මැදුර අහියස කුරුසියත් පැරණි ගේට්ටුවත් තනා ඇත්තේ මෙතුමාය. හාල්දඬුවන පැරණි පාසල් වෙනුවට නව පාසලක් ඉදිකර ඇත්තේ මැතිව් තමෙල් පියතුමාය. බැසිල් ෆෝන්සේකා පියතුමාගේ කාලයේ මීසම තනි මීසමක් බවට පත්විය. එකල මංගල්ලයන් කෙරුණේ නොවාන මූලිකයින් මගිනි. 1968 වන විට මීසම් සේවක මණ්ඩලය ආරම්භ කරන ලදී. හාල්දඬුවන මීසම ස්වයංපෝෂිත මීසමක් ලෙස සැලකීමට පටන් ගත් නිසා මාසික මුදලක් ගෙවීමද මෙකල ඇරඹෙන ලදී. එසේම හලාවත ආසන දෙව්මැදුරට පමණක් සීමා වී තිබූ පූජාත්වර අභිෂේක උත්සවය හාල්දඬුවන දේවස්ථානයට ලැබීමයි. එය මීසමක් ලෙස වැදගත් සිදුවීමක් ලෙස සැලකෙන අතර එහිදි ප්‍රථම වරට අභිෂේක ලැබීමට භාග්‍ය ලැබුවේ හාල්දඬුවන ගම්මානයේ පූජක පුතෙක් වූ ගරු හෙක්ටර් ක්වින්ටස් පියතුමායි. මීසම සමාන කොටස් වලට බෙදා නව ක්‍රමයට කොට්ටාශ නියෝජිතයින් පත් කරන ලද්දේ ගරු රොබට් ජයතිලක පියතුමා විසිනි. ගරු ඇන්ටන
ි තිසේරා පියතුමාගේ කාලයේ ඉදිරිපස මණ්ඩපය සාදනු ලැබූ අතර සත්‍යයේ සාක්ෂිය නමින් පාස්කු නාට්‍යයක්ද පවත්වන ලදී. ගරු එඩ්වඩ් තිසේරා පියතුමා සංහිඳියාව රැස්වීම් ශාලාවක් සාදනු ලැබූ අතර ගරු බෙනඩික් ප්‍රනාන්දු පියතුමාගේ කාලයේ මැල්වත්ත දේවස්ථානය හාල්දඬුවන මීසමට එකතු විය. ගරු වූ අතර කහටවිල දෙවස්ථානයේ සියවස් සැමරුම උත්සවාකාරයෙන් සමරණ ලදී. ෆ්‍රැන්සිස් ලාවුස් පියතුමාගේ කාලයේ දෙව්මැදුර වටකර විදුලි පහන් වැටි යොදා දේවස්ථානය අලංකාර කරන ලදී. මේ වන විට හාල්දඬුවන මීසම දේවස්ථාන හතරකින් සමන්විත වේ. එනම් හාල්දඬුවන, කහටවිල, මැල්ලව හා මැල්වත්ත එම දේවස්ථාන හතරයි.මේවාත් බලන්න: ජෝර්දාන් ගංගාවමැද පෙරදිග පළාතේ ගංගාවකි. ලෙබනනයේ කන්දකින් ඇරඹී ගලීලයේ මුහුද නම් මිරිදිය විලට ගලා ගොස් ඉන්පසුව තවත් දකුණු දිශාවට ගලා ගොස් මළ මුහුදට එක් වේ.සහසංයුජ බන්ධන රසායනික බන්ධන විශේෂයක් වන අතර , පරමාණු අතර හෝ පරමාණු හා වෙනත් සහසංයුජ බන්ධන අතර ඉලෙක්ට්‍රෝන හවුලේ තබාගැනීම මගින් බන්ධන නිර්මාණය කිරීම සහසංයුජ බන්ධනවලට ලාක්ෂණික වේ. එනම් පරමාණු ඉලෙක්ට්‍රෝන හවුලේ තබාගන්නා විට ඒවා අතර ඇතිවන ආකර්ෂණ හා විකර්ශන බලවල ස්ථායීතාව සහසංයුජ බන්ධන
යක් හෝ සැලකිය හැක.ඇගොස්ටික බන්ධන , ලෝහක බන්ධන ත්‍රිකේන්ද්‍රීය ද්වී ඉලෙක්ට්‍රෝනික බන්ධන , සිග්ම බන්ධන හා පයි බන්ධන යනාදී බන්ධන වර්ග රැසක් සහසංයුජ බන්ධන ලෙස වර්ග කළ හැක. සහසංයුජ බන්ධනයේ සදහා වූ ඉංග්‍රීසි නාමය 1939 වසරේදී නිර්මාණය කරන ලද්දකි. “සහසංයුජ” නම් වදනෙහි “සහ” යන උපසර්ගයන් “එක්ව ක්‍රියාවේ යෙදෙන” නැතහොත් “එක්තරා දුරකට යුගලමය ලෙස ක්‍රියා කරන” වැනි අරුතක් ගෙන දේ. ඒ අනුව “සහසංයුජ” යන්නෙන් අදහස් වනුයේ සංයුජතාවත් හවුල් කරගන්නා යන අරුත වේ. මෙම අර්ථය සංයුජතා කවච බන්ධන සිද්ධාන්තය හා ගැලපීමක් පෙන්වයි. H2 අණුවක හයිඩ්‍රජන් පරමාණු යුගල සහසංයුජ බන්ධනයක් හරහා ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගලක් හවුලේ තබාගැනීම මේ සදහා උදාහරණයක් වේ.බන්ධනයක සහසංයුජ ලක්ෂණ ඉතා ඉහළ වන්නේ බන්ධනය වූ පරමාණුවල විද්‍යුත් සෘණතා ආසන්න වශයෙන් වත් ‍සමාන වන විටයි. එබැවින් එකම මූලද්‍රව්‍යයේ පරමාණු දෙකක් නොවුන ද ආසන්න වශයෙන් සංසන්දනය කළ හැකි තරමේ විද්‍යුත් සෘණතාවක් දරණ පරමාණු දෙකක් අතර සහසංයුජ බන්ධනයක් ඇති විය හැක. සහ සංයුජ බන්ධනයකදී ඉලෙක්ට්‍රෝන හවුලේ තබා ගැනීමක් සිදුවන බැවින් ඉලෙක්ට්‍රෝන විස්ථානගත තත්වයක පවතී යයි කියමු. තවද අයනික බන්ධන වෙන් කො
ට , සහසංයුජ බන්ධනවල ශක්තිය රදා පවතින්නේ බහු පරමාණුක අණුවල පරමාණු අතර ඇති කෝණික සම්බන්ධතාවය මතයි.බන්ධන පෙළ[සංස්කරණය]සහසංයුජ බන්ධනයක් ඇති කිරීමට සහභාගී වන ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගල ගණන ප්‍රකාශ කෙරෙන මිණුමක් ලෙස බන්ධනයක පෙළ සැලකිය හැක. මෙය ද්වි අණුක සංයෝග අණු අතර බන්ධන විස්තර කිරීමට හදුන්වා දී ඇතත් බහු පරමාණුක අණුවල පවතින බන්ධන විස්තර කිරීමට ද යොදා ගනු දැකිය හැක. වඩාත් බහුලතම සහසංයුජ බන්ධන වර්ගය වන්නේ ඒක බන්ධන වේ. ඒක බන්ධනයක් ඇතිවීමට එක් ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගලක් හවුලේ තබාගැනීම සිදුවිය යුතුය. බොහෝ විට මෙය එක් සිග්මා බන්ධනයන් ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගලකට වඩා සහභාගී වීමෙන් සියලු සහ සංයුජ බන්ධන බහු බන්ධන නම් වේ.ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගල් 2ක් හවුලේ තබා ගැනීමෙන් ද්විත්ව බන්ධන ඇති‍වේ. මෙහිදී බොහෝ විට එක් බන්ධනයක් සිග්මා බන්ධනයක් ද අනෙක පයි බන්ධනයක් ද වේ. මෙවැනි බන්ධන සදහා උදාහරණය එතිලීන්හි කාබන් පරමාණු අතර දැකිය හැක.ත්‍රිත්ව බන්ධනයක් සෑදීමට ඉලෙක්ට්‍රෝන යුගල් 3ක් සහභාගී වන අතර බොහෝ විට ත්‍රිත්ව බන්ධනය එක් බන්ධනයක් සිග්මා බන්ධනයක් වන අතර අනෙක් බන්ධන යුගල පයි බන්ධන වේ. හයිඩ්‍රජන් සයනයිඩ් අණුවෙහි කාබන් හා නයිට්‍රජන් පරමාණු
අතර ඇත්තේ ත්‍රිත්ව බන්ධනයකි.මොලිබ්ඩිනම් හා රීතියම් වැනි ආන්තරික මූලද්‍රව්‍ය පරමාණු අතර චතුර් බන්ධන දැකිය හැක. මේ සදහා තවත් උදාහරණයක් ලෙස ද්විත්ව ටන්ග්ස්ටන් චාතුර්ත (hpp) පෙන්වාදිය හැක.පංච බන්ධන ඇතැම් ඩයික්‍රෝමියම් සංයෝගවල පවතින බව අනාවරණය කරගෙන තිබේ.ද්වි පරමාණුක මොලිබ්ඩනම් හා ටන්ග්ස්ටන් පරමාණු අතර පෘෂ්ඨ බන්ධන පවතී.ඉහත වර්ගීකරණය ශක්තිමත් හා ව්‍යාප්ත එකක් වන නමුදු බොහෝ බන්ධන ව්‍යුහ විස්ථානගත තත්වයක ඉලෙක්ට්‍රෝනවලින් යුතු බැවින් , එහි වලංගුභාවය සීමා සහිත වේ. ත්‍රිකේන්ද්‍රීය බන්ධන ඉහත සම්මුතීන්වලට එකගව නොහැසිරීම මේ සදහා උදාහරණයකි.References[සංස්කරණය]http://en.wikipedia.org/wiki/Covalent_bond1982 වසරේදි බ්‍රිතාන්‍ය යුද හමුදා ගැසල් හෙලිකොප්ටර් යානය ස්වකීය පාර්ශවය විසින් බිම හෙලීමෆෝක්ලන්ත අර්බුද සමයේදි, 1982 ක් වූ ජුනි මස හය වන දින බ්‍රිතාන්‍ය රාජකීය නාවික හමුදාවට අයත් කාණ්ඩ අoක 42 "ඩිස්ට්රොයෙර්" වර්ගයේ HMS කාඩිෆ් යුද නව්කාව විසින් බ්‍රිතාන්‍ය යුද හමුදාවට අයත් කාන්ඩ අoක "xx377" දරණ ගැසල් හෙලිකොප්ටර් යානය අත් වැරදීමකින් අවාසනාවන්ත ලෙස වෙඩි තබා බිම හෙලන ලද්දේ යානයේ සිටි ගුවන් නියමු
වා ඇතුලු සිව් දෙනෙක් මරු මුවට පත් කරමිනි. කාඩිෆ් නව්කාව නිරීක්ශණ මෙහෙයුමක යෙදී සිටියදී මෙම ගුවන් යානය ෆෝක්ලන්ත දිවයින් අත්පත් කරගැනීමේ මෙහෙයුමෙහි නිරතව සිටි ආර්ජන්ටිනා හමුදාවට ගුවන් සැපයුම් ලබා දෙන C-130 හර්ක්යුලිස් වර්ගයේ සතුරු ගුවන් යානය කැ'යි වරදවා හදුනා ගැනීම මෙම සිද්ධියට හේතු වී තිබේ. ප්‍රථමයෙන් මෙය සතුරු ප්‍රහාරයක් යැයි හැදින් වුවද පසුව සිදු කල පරීක්ෂණ වලින් හෙලි වූයේ ගුවන් යානය කඩා වැටීමට හේතු වූයේ කාඩිෆ් මිසයිල් ප්‍රහාර බවයි.ගොඩබිම් ප්‍රහාරක බල ඇණි සදහා අවශ්‍ය ආධාරක බලය ලබා දෙනු පිණිස HMS කාඩිෆ් නව්කාව ජුනි 5 වන දින රාත්‍රියේ ෆෝක්ලන්ත දූපත් වලට නැගෙනහිර දෙසින් නැන්ගුරම් ලා තිබිනි.එදින අළුයම සුපුරුදු පරිදි ගැසල් හෙලිකොප්ටරය නැගෙනහිර ෆෝක්ලන්ත දූපත් වල පිහිටුවා තිබූ බ්‍රිතාන්‍ය ගුවන් විදුලි සoඥා මද්යස්ථානය වෙත පුද්ගල හා භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයේ යෙදී සිටි අතර අළුයම 2.00 වන විට ගුවන් යානාව කාඩිෆ් නව්කා රේඩාර් තිරයේ දිස් වුවද ගුවන් යානය ඇදී ආ වේගය සහ විලාශය කරණ කොට ගෙන එය සතුරු ගුවන් යනයක් යැයි අනුඅනුමාන කෙරිනි. එසැනින් ගුවන් යාන නාශක මිසයිල දෙකක් ඉලක්කය කරා නික්මිනි.උදැසන වන විට ගැසල් ගුවන
් යානාවේ සුන්බුන් සහ මළසිරුරු සොයා ගැනුනු අතර එය සතුරු ප්‍රහාරයක් මගින් විනාශ වී ඇති බැව් අනුමාන කරන ලදි.එනමුත් පසුව සිදු කරන ලද සුන්බුන් පරීක්ෂාවෙදී ප්‍රහාරය සම්බන්දයෙන් කාඩිෆ් නව්කාව වෙත සැකය එල්ල වුවද,මේ සිද්දිය සිදුවී සිව් වසරක් ගතවනතුරුත් මෙ සම්බන්දයෙන් විදිමත් පරීක්ෂාවක් සිදු නොවූ බව වාර්තා වේ.මේ සම්බන්දයෙන් බ්‍රිතාන්‍ය රාජකීය නාවික හමුදාවට නැගෙන චෝදනා වලට ප්‍රතිචාර දක්වමින් මහ බ්‍රිතාන්‍යයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යන්ශය පවසා සිටියේ ස්වකීය පාර්ශවයන් තවදුරටත් පීඩාවට පත් කිරීම තමන්ගෙ අරමුණ නොවන නමුදු මෙම සිද්ධිය සම්බන්දයෙන් පරීක්ෂණ කටයුතු අත්හල නොමැති බවයි.පසුබිම් කතාව1982 ක් වූ අප්‍රේල් මස 2 වන දින අර්බුදයට ලක්ව තිබූ මහ බ්‍රිතාන්‍ය සතුව පැවති ෆෝක්ලන්ත දූපත් ආශ්‍රිත මුහුදු කලාපය අසල්වාසි ආර්ජන්ටිනාව විසින් ආක්‍රමණය කරන ලදි. ප්‍රතිචාර වශයෙන් සැතපුම් 8000ක් ඈතින් පිහිටා තිබුනු මහ බ්‍රිතාන්‍යයේ සිට සෙබළු 28,000 ක ගෙන් සමන්විත නාවුක බලඇණියක් වහා පිටත් කර එවන ලදි. ජුනි මස වන විට ආර්ජන්ටිනා හමුදා පරාජය බාරගනිමින් යටත් වීමත් සමග සටන් මැඩපැවත් වුනු අතර දෙමසක් ඇතුලත ගොඩමිබ, මුහුදේ සහ ගුවනේ සිදු වූ
සටන් වලින් දෙපාර්ශවයේම ජීවිත හානි 900ක් පමන සිදුවී ඇත.මැයි මස ආරම්භ වීමත් සමග නැගෙනහිර ෆෝක්ලන්ත දූපත් වල දකුනු දෙසට වන්නට පිහිටා ඇති සැන් කාලොස් ප්‍රදේශයට ගොඩ බට බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා කන්ඩායම් ගොඩබිම් මාර්ග ඔස්සේ අගනගරය වන 'ස්ටැන්ලි' බලා ගමන් ඇරඹීය. මෙලෙස ගොඩබිම් මාර්ග ඔස්සේ ගමන් කරන හමුදා අනුඛන්ඩ වලට දිගින් දිගටම සැන් කලොස් වල සිට ආහාර සහ යුද උපකරණ සැපයුම් ගුවන් මගින් ලබාදීම සිදු විය.තවද ස්ටැන්ලි නගරය අත්පත් කරගෙන තිබූ ආර්ජන්ටිනා හමුදාවන්ට අරජන්ටිනාවේ සිට නොකඩවා යුද්ධය පැවති සමය පුරාවට C-130 හර්ක්‍යුලිස් යානා මගින් ගුවන් සැපයුම් ලබා දීම සිදු විය.මෙම සැපයුම් නවතාලීම න්වුක හමුදාවන්ට බාරදීමට තීරණය කෙරුනු අතර මෙම සැපයුම් නවතාලීමට විවිධාකාර ක්‍රියාමාර්ග ගනු ලැබීය.මේ අතරතුරේදී 656 භටකන්ඩායමේ ගුවන් නියමු ස්ටාෆ් සාජන්ට් ක්‍රිස්ටෝපර් ග්‍රිෆින් හා ලාන්ස් කෝප්‍රල් සයිමන් කොක්ටන් වෙත් ඒ වන විට නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක නොවෙමින් පැවති 'ප්ලසන්ට් පීක්' ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථානය වෙත ආහාර සහ සෙබළු රැගෙන පියාසර කරන ලෙස අණ ලැබී තිබුනි.මෙම ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථානය ඊට පෙර දින එහි පිහිටුවනු ලැබූයේ ඩාවින් වල පිහිටා
තිබෙන 5 වන බ්‍රිගේඩයේ මූලස්තානය සහ පැරශූට් රෙජිමේන්තුවේ 2 වන බලසේනාව අතර සන්නිවේදන කටයුතු සදහාය. පැහැදිලි අහස, සෞම්‍ය සඳ එලිය සහ සුලගේ වේගය(පැ.කිමී) යන සියල්ල රාත්‍රී පියාසැරිය සඳහා විශිෂ්ඨ වූ පරිසරයක් නිර්මාණය කර තිබින. ගූස්ග්‍රීන් ප්‍රදෙශයෙන් කාන්ඩ අන්ක 'xx337' දරණ ගැසල් යානයෙන් නික්මුනු ගුවන් කණ්ඩායම ඩාවින් මධ්‍යස්ථානයෙන් අවශ්‍ය ආහාර සහ උපකරණද ලබා ගන්න ලදි. තවද 205 සඥා භට කණ්ඩායමේ අණදෙන නිළධාරී මේජර් මයිකල් ෆෝජ් සහ ඔහුගේ තාක්ෂණික සහයක ස්ටාෆ් සාර්ජන් ජෝන් බේකර්ද ගමන ස්දහා එක් වීය. ග්‍රිෆින් අත්දැකීම් බහුළ ගුවන් නියමුවෙක් වූ අතර ඩාර්වින් සිට ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්තානය වෙත විනාඩි 10 ක පියාසැරියක් ප්‍රමාණවත් වේ.අළුයම 2.00 ට පමන කාඩිෆ් හි මෙහෙයුම් කුටියේ රේඩාර් තිරය මත නාවුකසැතපුම් 25ක් ඈතින් වන්නට XX377 වර්ගයේ අහස්යානයක් දිස්විය.ආලෝක බල්බයක් දරා ගෙන සිටින සෙවණැලි රොබෝ අත් පද්ධතියක්මෙම ලිපියAutomationපිළිබඳ ලිපි මාලාවක කොටසකිAutomation in generalBankingBuildingHomeHighway systemLaboratoryLibraryBroadcastConsolePool cleanerPop musicReasoningSemi-automationTelephoneAtt
endantSwitchboardTeller machineVehicularVending machineRobotics and robotsDomesticVacuum cleanerRoombaLawn mowerGuided vehicleIndustrialPaintODDImpact of automationManumationOOLBiasSelf-driving carsTechnological unemploymentJobless recoveryPost-work societyThreatTrade shows and awardsASP-DACDACDATEIEEE Robotics and Automation AwardICCADvteරොබොටික් පෝටලය (Robotic Portal)[සංස්කරණය]රොබොටික්ස් යනු රොබෝවරුන් හා ප්‍රායෝගිකව ඔවුන්ගේ සැලසුම නිෂ්පාදනය හා යෙදීම පිළිබඳව වූ විද්‍යාව හා තාක්ෂණයයි. රොබොටික් සඳහා ඉලෙක්ට්‍රොනික් යාන්ත්‍ර විද්‍යාව හා මෘදුකාංග ගැන ප්‍රායෝගික දැනුමක් අවශ්‍ය වන අතර තවත් බොහෝමයක් විෂයවල විශාල ප්‍රායෝගික දැනීමක් සමඟ සම්බන්ධ වේ. මෙම ක්ෂේත්‍රයේ වැඩ කරන පුද්ගලයකු රොබොටිසිස්ට් (roboticist) ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.රොබෝවරුන්ගේ පෙනුම හා හැකියාවන් අතිශයින් විවිධ නමුත් සියලු රොබෝවරුන් යම් ආකාරයක ස්වයංක්‍රීය පාලනයක් යටතේ යාන්ත්‍රික චලනය විය හැකි ව්‍යුහයකින් යුක්ත වේ. රොබෝවරුන්ගේ ව්‍යුහය බොහෝ දුරට යාන්ත්‍රික වන අතර එය ප්‍රගතික දාමය ලෙස හැඳින්විය හැ
ක. (එහි ක්‍රියාකාරිත්වය මිනිස් සිරුරේ අස්ථි පද්ධතියට සමාන වීම නිසා) දාමය සබැඳුම් (එහි අස්ථි) ඔදයන එහි මාංශ හා අංශක එකක හෝ කිහිපයක නිදහස චලන සන්ධිවලින් යුක්ත වේ. බොහෝමයක් නූතන රොබෝවරු තැනීමේදී විවෘත ශ්‍රේණි දාම භාවිතා කරයි. එහිදී එක් එක් සබැඳුම් එයට පසුව වූ එකක පෙර වූ එකට සම්බන්ධ වේ. මෙම රොබෝවරු ශ්‍රේණි රොබෝවරු ලෙස හඳුන්වයි. බොහෝ විට මිනිස් අතක ආකාරයේ ස්ටුවර්ට් වේදිකා වැනි සමහරක් රොබෝවරු සංවෘත සමාන්තර ප්‍රගතික දාම භාවිතා කරයි. රොබෝවරුන් තැනීමේදී මිනිසාගේ, වෙනස් සතුන්ගේ හා කෘමීන්ගේ යාන්ත්‍රික ව්‍යුහය අනුගමනය කරන නමුත් අනිත් ව්‍යුහ සාපේක්ෂ වශයෙන් දුලබය. කෙසේ නමුත් එවැනි ව්‍යුහවල දියුණු කිරීම් හා භාවිත පර්යේෂණවල ක්‍රියාකාරී අංශයක් බවට පත්ව ඇත. (උදාහරණ - ජෛව යාන්ත්‍ර විද්‍යාව) රොබෝවරු අවසන් සබැඳුමේ ස්ථානගත කළ හැකි අවසන් කිරීමේ අපසාභීවලින් යුත් පාලකයා ලෙස භාවිතා වේ. මෙම අවසන් කිරීමේ අපසාරී පෑස්සුම් උපකරණයක සිට යාන්ත්‍රික අතක් දක්වා අවට පරිසරය පාලනය කළ හැකි ඕනෑම උපකරණයක් විය හැකිය.රෝල්වන රොබෝවරු[සංස්කරණය]Segway in the Robot museum in Nagoya.සරල බව අයත් කර ගැනීම සඳහා බොහෝමයක් ජංගම රොබෝවරුන
්ට රෝද 4ක් පවතී. කෙසේ නමුත් සමහරක් පර්යේෂකයන් වඩා සංකීර්ණ ලෙස රෝද යෙදූ එනම් රෝද එකක් හෝ 2 ක් යෙදූ රොබෝවරු නිර්මාණයට යත්න දරයි.රෝද දෙකෙන් සමබර වීම : සෙග්වේ එකක් සාමාන්‍යයෙන් රොබෝවරයෙකු සේ නොසැලකුව ද එය රොබෝවරයෙකුගේ අවයවයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.බොහොමයක් සැබෑ රොබෝවරු ඒ හා සමාන ගතික සමබර වීමේ ඇල්ගොරිතමයක් භාවිතා කරන අතර නාසා හි රොබෝනෝට් (Robonaut) සෙග්වේ එකක් මත තබා ඇත.බෝල්බොට් (Ballbot) : කානෙජි මෙලන් සරසවියේ පර්යේෂකයන් පාද හෝ රෝද වෙනුවට බෝලයක් මත සමබරව සිටින නව වර්ගයේ රොබෝවරයෙකු නිපදවා ඇත. මෙම බෝල්බොට්හට ස්වයං අන්තර්ගත බැටරි මඟින් ක්‍රියා කරන ඕනෑම දිශාවකට ගමන් කළ හැකි තනි යුරතේන් ආලේප කරන ලද ලෝහ ගෝලයක් මත සමබරව සිටින රොබෝවරයෙකි. එය රාත්තල් 95ක් බර වන අතර දළ වශයෙන් පුද්ගලයකුගේ උසට සහ පළලට සමාන වේ. මෙම දිග සිහින් හැඩය හා කුඩා ඉඩ කඩවල හැසිරවීමේ හැකියාව නිසා එයට මිනිසුන් සහිත පරිසරවලදී දැනට භාවිතාවන රොබෝවරුන්ට වඩා හොඳින් ක්‍රියාත්මක වීමේ හැකියාවක් ඇත. *ට්‍රැක් රොබෝවරු : තවත් ආකාරයක රෝල් වන රොබෝවරයෙකු වන්නේ පීලි පාරක් ඇති රොබෝවරුය. එනම් නාසාහි නාගරික රොබෝවරයා වන අර්බි (Urbie) වැනි රොබෝවරුය.ආශ
්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]Artificial IntelligenceAutonomous robotCloud roboticsCognitive roboticsEvolutionary roboticsFog roboticsGlossary of roboticsIndex of robotics articlesMechatronicsMulti-agent systemOutline of roboticsQuantum RoboticsRoboethicsRobot rightsRobotic artRobotic governanceSoft roboticsSelf-reconfiguring modular robotසටහන්[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]භාහිර සබැඳි[සංස්කරණය] රොබොටික්ස් ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්නවික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම්කොමන්ස් වෙතින් ඡායාරූප හා මාධ්‍යවිකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍රවිකිපොත් වෙතින් පෙළපොත්රොබොටික්ස් at CurlieIEEE Robotics and Automation SocietyInvestigation of social robots – Robots that mimic human behaviors and gestures.Wired's guide to the '50 best robots ever', a mix of robots in fiction (Hal, R2D2, K9) to real robots (Roomba, Mobot, Aibo).vteRoboticsMain articlesOutlineGlossaryIndexHistoryGeographyHall of FameEthicsLawsCompetitionsAI competitions
TypesAerobotAnthropomorphicHumanoidAndroidCyborgGynoidClaytronicsCompanionAutomatonAnimatronicAudio-AnimatronicsIndustrialArticulatedarmDomesticEducationalEntertainmentJugglingMilitaryMedicalServiceDisabilityAgriculturalFood serviceRetailBEAM roboticsSoft roboticsClassificationsBioroboticsUnmanned vehicleaerialgroundMobile robotMicroboticsNanoroboticsNecroboticsRobotic spacecraftSpace probeSwarmTeleroboticsUnderwaterremotely-operatedLocomotionTracksWalkingHexapodClimbingElectric unicycleRobot navigationRobotic finsNavigation and mappingMotion planningSimultaneous localization and mappingVisual odometryResearchEvolutionaryKitsSimulatorSuiteOpen-sourceSoftwareAdaptableDevelopmentalParadigmsUbiquitousCompaniesAmazon RoboticsAnybotsBarrett TechnologyBoston DynamicsEnergid TechnologiesFarmWiseFoster-MillerHarvest AutomationHoneybee RoboticsIntuitive SurgicalIRobotStarship TechnologiesSymboticUniversal Robotics
Wolf RoboticsRelatedCritique of workPowered exoskeletonTechnological unemploymentTerrainabilityFictional robots Category Outlinevteඉංජිනේරු විද්‍යාව (Engineering)සිවිල් (Civil)ArchitecturalConstructionEnvironmentalEarthquakeGeotechnicalHydraulicMiningStructuralTransportationයාන්ත්‍රික (Mechanical)AcousticalAerospaceAutomotiveMarineMechatronicsRailwayElectricalපරිගණක (Computer)ControlElectromechanicsඉලෙක්ට්‍රොනික (Electronics)MicrowavesPowerRadio FrequencyTelecommunicationsChemicalBiochemicalBiologicalMolecularPetroleumProcessReactionThermodynamicsTransport phenomenaInterdisciplinarityAudioBiomedicalCeramicsEngineering mathematicsEngineering mechanicsFireIndustrialMaterials scienceMetallurgyMilitaryNanotechnologyNuclearOpticalPhotonicsPrivacyRoboticsSecuritySystemsList of engineering branches මෙයද බලන්න ප්‍රවර්ගය: Engineering Engineering ද්වාරයvteEmerging technologiesFieldsManufacturing3D microfabrication3D printin
g3D publishingClaytronicsMolecular assemblerUtility fogMaterials scienceAerogelAmorphous metalArtificial muscleConductive polymerFemtotechnologyFullereneGrapheneHigh-temperature superconductivityHigh-temperature superfluidityLinear acetylenic carbonMetamaterialsMetamaterial cloakingMetal foamMulti-function structuresNanotechnologyCarbon nanotubesMolecular nanotechnologyNanomaterialsPicotechnologyProgrammable matterQuantum dotsSiliceneSynthetic diamondRoboticsDomoticsNanoroboticsPowered exoskeletonSelf-reconfiguring modular robotSwarm roboticsUncrewed vehicleTopicsCollingridge dilemmaDifferential technological developmentDisruptive innovationEphemeralizationEthicsBioethicsCyberethicsNeuroethicsRobot ethicsExploratory engineeringFictional technologyProactionary principleTechnological changeTechnological unemploymentTechnological convergenceTechnological evolutionTechnological paradigmTechnology forecastingAccelerating changeFuture-o
riented technology analysisHorizon scanningMoore's lawTechnological singularityTechnology scoutingTechnology readiness levelTechnology roadmapTranshumanism Category ListvteGlossaries of science and engineeringAerospace engineeringAgricultureArchaeologyArchitectureArtificial intelligenceAstronomyBiologyBotanyCalculusCell biologyChemistryCivil engineeringClinical researchComputer hardwareComputer scienceDevelopmental and reproductive biologyEcologyEconomicsElectrical and electronics engineeringEngineeringA–LM–ZEntomologyEnvironmental scienceEvolutionary biologyGenetics0–LM–ZGeographyArabic toponymsHebrew toponymsWestern and South AsiaGeologyIchthyologyMachine visionMathematicsMechanical engineeringMedicineMeteorologyMycologyNanotechnologyOrnithologyPhysicsProbability and statisticsPsychiatryQuantum computingRoboticsScientific namingStructural engineeringVirologyඅධිකාරී පාලනය ජාතික පුස්තකාලSpainFrance (data)GermanyIsrael
United StatesCzech Republicවෙනත්NARAඇල්බර්ට් එලිස්1913 සැප්තැම්බර් මස 23 උපත ලද ඇමරිකානු ජාතික මනෝ විද්‍යාඥයකුවන ඇල්බර්ට් එලිස් විසින් 1955 හේතුවාදී චිත්තවේගී චර්යා ප්‍රතිකාරය (Rational Emotive Behavior Therapy) (REBT) ගොඩනගන ලදී. ඔහුගේ ගෞරව උපාධි M.A. සහ Ph.D කොළොම්බියානු සරසවියෙන් පුද කිරීමෙන් පසු නිව්යෝර්ක් නගරයේ පිහිටි ඇල්බර්ට් එලිස් මධ්‍යස්ථානයේ සභාපති බවට පත් විය. ඔහු ප්‍රජානන චර්යා ප්‍රතිකාර ක්‍රමයේ (cognitive-behavioral therapies) පියා ලෙස ද සැලකේ. 1982 කරන ලද ඇමරිකානු සහ කැනඩා ජාතික මනෝ චිකිත්සකයින් පිළිබඳ සමීක්ෂණයේ දී ඉතිහාසයේ වඩාත්ම බලපෑම් කොට ඇති මනෝ චිකිත්සකයින් අතරට මොහු ද එක් විය. (කාර්ල් රොජර්ස් පළමු තැනට පත් වූ අතර සිග්මන්ඩ් ප්‍රොයිඩ් තුන්වැනි තැනට පත් විය)මනෝ රෝග චිකිත්සාවට මුල් කාලීනව ලබා දුන් දායකත්වය​[සංස්කරණය]ඇල්ෆ්‍ර​ඩ් ඇඩ්ලර්, එරිච් ප්‍රෝම් (Erich Fromm) සහ හැරී ස්ටැක් සුල්වියන් (Harry Stack Sullivan) වැන්නන්ගේ නිබන්ධයන් එලිස් ගේ මනෝ විද්‍යාත්මක ආකෘති හැඩ ගැස්වීම සඳහා බලපෑම් කළ නමුදු මොහුගේ චින්තනය සඳහා වඩාත්ම බලපෑමක් කලේ කරන් හොනී විසිනි. එලිස් “ඇල්
ෆ්‍රඩ් කෝරිස්ක්” සහ ඔහුගේ ග්‍රන්ථය “විද්‍යාව සහ ප්‍රකෘති සිහිය” සහ සහේතුක චිත්තවේගී ප්‍රති කර්මය සඳහා දර්ශනවාදය බිහි කිරීම සඳහා ද සම්මාන ලබා ඇත.1953 ජනවාරිහි දී ම‍නෝ විශ්ලේෂණයේ පථයේ ඔහු ලැබූ විවේකය අවසන් වීමත් සමඟ තමා සහේතුක චිකිත්සකයෙක් ලෙස හැඳින්වීමට පටන් ගත්තේය. 1955 දී ඔහු තම සහේතුක ප්‍රතිකර්මයේ නව ප්‍රවේශණය ආරම්භ කරන ලදී. එම ප්‍රතිකාරයේ දී චිකිත්සකයා විසින් තම රෝගියාගේ චිත්ත වේගී විඩාවන් සඳහා හේතු වන ඔහු තුළම ඇති විශ්වාසයන් හඳුනා ගැනීමට උදව් සපයයි. එමඟින් ඔහු තුළ ඇති අනර්ථකාරී විශ්වාසයන් සහ හැසිරීම් ඒවායේ දෘඪ බව සහ අහේතුක බව පෙන්වා දීම මඟින් වෙනස් කිරීමට උත්සාහ කරයි. ඔහු විසින් සියල්ලටම හේතු වනුයේ “තමා සියලු අනිත් අංග සම්පූර්ණ වීම” තමා සියල්ලන්ගෙන් ආදරය ලැබීම” වැනි ප්‍රධාන අහේතුක චින්තනයන් නිසා බව විශ්වාස කරන ලදී. තවද සහේතුක විශලේෂණය මඟින් පුද්ගලයින්ට තමා තුළ ඇති අහේතුක චින්තනයන් හඳුනාගෙන වඩා සහේතුක (තර්කානුකූල) අවස්ථාවකට පත්වි හැකි බව විශ්වාස කරන ලදී.1954 දී ඔහු තමාගේ උපක්‍රම අන් චිකිත්සකයින්ට ඉගැන්වීමට පටන් ගනී. 1957 දී එලිස් විසින් චිකිත්සකයින් රෝගීන්ගේ චින්තනය සහ චර්යාවන් වෙ
නස් කිරීම මඟින් ස්නායු ව්‍යාධීන්ට ප්‍රතිකාර කරන බවට ප්‍රකාශ කිරීම මඟින් ඥාණාත්මක චර්යා ප්‍රතිකර්මයේ මූලික අඩිතාලම දැමීය. එයට වසර දෙකකට පසු ඔහුගේ නව ක්‍රමයන් එලි දක්වමින් “ස්නායු ව්‍යාධිකයකු සමඟ ජීවත් වන ආකාරය” ග්‍රන්ථය එලි දැක්වීය. ඔහු මෙම නව ප්‍රවේශණයේ පිළිබඳ විස්තර ඇමරිකානු මනෝ විද්‍යා සංගමයේ සමුළුවක දී ගෙන හැර දක්වන ලදී. එකල්හි එයට වැඩි අවධානයක් යොමු නොවුව ද කිහිප දෙනෙක් විසින් අනාගතයේ එය කාලීන චින්තනයක් වන බව හඳුනා ගන්නා ලදී. එම කාලයේ දී ව්‍යාප්ත වී තිබුණ පර්යේෂණාත්මක චර්යා වාදය සහ ශායනික මනෝ විද්‍යාවේ ප්‍රොයිඩ් , ජුන්ග්, ඇල්ඩර් සහ පර්ලිගේ මනෝ විශ්ලේෂණාත්මක න්‍යායන් සඳහාය.එලිස්ගේ ප්‍රවේශණය ඥාණාත්මක, චිත්ත වේග, චර්යාව යන ක්‍රම ගැන අවධානය යොමු කළ ද ඥාණාත්මක විෂයේ ඔහුගේ ඇති බලවත් ආකර්ෂණය නිසා ඇල්ෆ්‍රඩ් ඇඩ්ලර් හැර අනෙකුත් මනෝ විද්‍යාඥයින්ගේ බලවත් නොකැමැත්තට හේතු විය. එමනිසා ඔහුට ප්‍රකාශනයන්හි දී සහ සමුළුවන්හි දී විවිධ එදිරිවාදිකම්වලට මුහුණ දීමට සිදු විය.ඔහුගේ ප්‍රවේශණයට සෙමින් හැඩ ගැස්වීමට වුව ද ඔහු තමාගේම ආයතනයක් ඇරඹීමට සමත් විය. ඔහුගේ සහේතුක ජීවිතයක් සඳහා වන ආයතනයට 1959 දී ලාභ සඳහා
නොවන සංවිධානයක් මඟින් ආධාර ලබා දුණි. 1968 දී නිව් යෝර්ක් ජනපද රාජ්‍යාධිකාරී කමිටුව මඟින් පුහුණු ආයතනයක් සහ මනෝ විද්‍යාත්මක සායනයක් ලෙස නම් කරන ලදී. ඔවුන්ගේ මානසික ස්වස්ථායී පණත අනුව මනෝ චිකිත්සකයා හදිසි අවස්ථාවක දී ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා ද මෙමගින් ඉඩ ලැබුණි. එම නිසා එලිස් විසින් මූලිකව මනෝ විද්‍යාත්මක පාලකයන් සහ මූලධර්ම මත පදනම් වූ ආයතනයක් බිහි කිරීම සඳහා පුරෝගාමී වීමෙන් සම්මතයන් බිඳ දැමීය.ලිංගිකත්ව මනෝ වෛද්‍යවේදියෙක් ලෙස සිදු කළ කාර්යය[සංස්කරණය]1965 දී එලිස් විසින් සමලිංගිකත්වය හේතු සහ ප්‍රතිකාර යන්නෙන් ග්‍රන්ථයක් එලි දැක්විය. ඔහුට අනුව සමලිංගිකත්වය රෝගයක් ලෙස ට ද එය සුව කළ හැකි රෝගයක් බවට ද ප්‍රකාශ කළේය. ඔහු මෙය ප්‍රකාශයට පත් කළේ සමලිංගිකත්වය ගැහැනු සහ පිරිමි දෙවර්ගයම පොදු ලෙස හඳුනාගෙන් පළ කළ කින්සේ (Kinsey) ප්‍රකාශනවලට දස වසරකට පසුවය. 1973 ඇමරිකානු මනෝ චිකිත්සක සංගමය සමලිංගිකත්වය මානසික රෝගයක් නොවන බව ද එය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය නොවන තත්වයක් බව ද ප්‍රකාශ කළෝය. එමනිසා 1976 දී එලිස් ඔහුගේ “ලිංගිකත්වය සහ නිදහස් මිනිසා ග්‍රන්ථයේ” සමලිංගිකත්වය බොහෝ විට සුව කළ හැකි වුව ද එය ස්වභාවයෙන්ම හොඳ හෝ
ඉතා නරක තත්වයක් (ආගමික මතයන්ට හැර) නොවන නිසා බොහෝ විට ප්‍රතිකාර සඳහා බඳුන් නොකළ යුතු ලෙසට ඔහුගේ මුල් මතය වෙනස් කළේය. නමුත් පාලනය කළ නොහැකි සමලිංගිකත්වය ප්‍රතිකාර කළ යුතු තත්වයක් බවට විවාද කලේය.අවසන් සමය​[සංස්කරණය]2003 දී සහේතුක චිත්වේගී චර්යා ප්‍රතිකාර පිළිබඳ සංගමය විසින් එම ක්‍රමය බිහි කිරීම සහ වර්ධනය සඳහා එලිස් වෙත සම්මානයක් පිරි නැමීය. බිල් ක්ලින්ටන් සහ දලයි ලාමාගේ මූලික සහභාගීත්වයේන සැමරුණු මෙම අවස්ථාවේ දී ඔහු 90 වැනි උපන්දිනය ද සැමරීය. ඔහු මෙම සංගමයේ ගරු කටයුතු සාමාජිකයෙකු ද වෙති.බාහිර සබැඳුම්[සංස්කරණය]Albert Ellis Biography Siteවර්තමාන තරඟ[සංස්කරණය]2008 NBA අමතර තරඟ Playoffs’ක්‍රීඩාව - බාස්කට් බෝලආරම්භය - 1946කොමිෂනර්වරු - ඩේවිඩ් ස්ටර්න්රට (රටවල්) - එක්සත් ජනපදය කැනඩාවඉතා මෑතදී ශූරතාවන් දිනූ අය - සැන්ට් ඇන්තෝනියෝ ස්පර්ස්රූපවාහිනී කොටස්කරුවන් - (ABC, ESPN, TNT,NBATV)නිල වෙබ් අඩවිය - NBA.comනැෂනල් බාස්කට් බෝල් ඇසෝසියේෂන් යනු උතුරු ඇමෙරිකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ වෘත්තීය පිරිමි ක්‍රීඩා කණ්ඩායම් එකතුවකි. මෙය USA බාස්කට් බෝල් හි ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයෙකි.
මෙම එකතුව අන්තර් ජාතික බේස් බෝල් ෆෙඩරේෂණය මගින් එක්සත් ජනපදය තුල බාස්කට් බෝල සඳහා පිළිගත් ජාතික ආයතනයකි. NBA (නැෂනල් බාස්කට් බෝල් ඇසෝසියේෂන්) උතුරු අමෙරිකාවේ ප්‍රධාන පෙලේ වෘත්තීය ක්‍රීඩා සංවිධානයන්ගෙන් එකකි. එම සංවිධානයට NHL, NFL, සහ MLB කණ්ඩායම්ද ඇතුලත් වේ.මෙම සංවිධානය 1946 ජූනි 6 වෙනි දින නිව්‍යෝර්ක් සිටි හි ආරම්භ වූයේ ‘බාස්කට්බෝල් ඇසෝසියේෂන් ඔෆ් ඇමෙරිකා’ යන නමිනි. මෙම ලීගය (League) නැෂනල් බාස්කට් බෝල් ඇසෝසියේෂන්” නම ව්‍යවහාරයට ගත්තේ (1949 සරත් ඍතුවේදී) තරඟකාරී සංවිධානය වූ නැෂනල් බාස්කට් බෝල් ලීග්’ සමග මිශ්‍ර වීමෙනි. ලීගයේ අන්තර්ජාතික මෙන්ම වෙනත් එක් එක් කාර්යාල පාලනය කරන ලද්දේ නිව් යෝර්ක් සිටි හි පිහිටා තිබෙන ප්‍රධාන කාර්යාලයෙනි. නිව්ජර්සි හි සොකෝකස් හි පිහිටා ඇති කාර්යාල මගින් NBA එන්ටර්ටේන්මන්ට් සහ NBA TV ස්ටුඩියෝව මෙහෙයවන ලදි.References[සංස්කරණය]http://en.wikipedia.org/wiki/NBAමෙම ලිපිය අනාථ ලිපියක් වන්නේ, වෙනත් කිසිම ලිපියක් මෙය වෙත නොබැඳෙන බැවිනි. කරුණාකර මෙම ලිපියට ආශ්‍රිත ලිපි වලින් සබැඳි එක්කරන්න; යෝජනා සඳහා සබැඳි සෙවීමේ මෙවලම භාවිතා කරන්න. (2013 ජූනි)ශ්‍රී ලංක
ාවටම ආවෙණික වූ නැටුම් පොදුවේ සිංහල නැටුම් ලෙස හැඳින්වේ. සිංහල නැටුම් කලාව ජාතිකයන්ගේ සාම්ප්‍රදායික නැටුම් කලාවයි.මෙයට ප්‍රධාන නැටුම් සාම්ප්‍රදායන් 3ක් අයත්වේ.උඩරට නැටුම්පහතරට නැටුම්සබරගමු නැටුම්උඩරට නැටුම්[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ලිපිය: උඩරට නැටුම්ඇඳුම - වෙස්ප්‍රධාන බෙරය - ගැටබෙරයපහතරට නැටුම්[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ලිපිය: පහතරට නැටුම්සබරගමු නැටුම්[සංස්කරණය]වැඩිදුර කියවීම්[සංස්කරණය]මුදියන්සේ දිසානායක (1998). සිංහල නර්තන කලාව. ඇස්. ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ. ISBN 955-20-1507-3.‍වී ධාන්‍යයේ පොත්ත ඉවත්කලවිට හාල් හෙවත් සහල් නමින් හැඳින්වෙයි . මෙවා තැම්බීමෙන් බත් පිසීම සිදුකරයි.සහල් වර්ගීකරණය[සංස්කරණය]ඇටයේ ප්‍රමාණය අනුව[සංස්කරණය]සම්බාලොකු ඇට සහල් (නාඩු)බාස්මතීඇටයේ ප්‍රමාණය ලොකුවීම, එහි ගලයිසීමික් අගය අඩු කරලන බැවින් සම්බා වලට වඩා අනෙකුත් හාල් දියවැඩියාව වලැක්වීමට / පාලනයට වඩාත් සුදුසුය.සකසන ක්‍රමය අනුව[සංස්කරණය]කැකුළු සහල්තැම්බූ සහල්කැකුලෙන් කෙටූ හාලෙන උයන බතට වඩා තම්බා කෙටූ හාලේ බත්වල විටම්න් අධිකය.නිවුඩ්ඩේ වර්ණය අනුව[සංස්කරණය]සුදු සහල්රතු සහල්නිවුඩ්ඩේ වර්ණය අනුව ගුණය වෙ
නස් වේ.[තහවුරු කර නොමැත]නිවුඩ්ඩ ඉවත්කර ඇති නැති බව අනුව[සංස්කරණය]නිවුඩු සහල්පොලිෂ් සහල් නිවුඩු සහලේ මෙන් පොලිෂ් සහලේ තන්තු නැත. එබැවින් පොලිෂ් සහල් සෞඛ්‍යයට හිතකර නැත. වර්තමානයේ වෙළඳපොලේ ඇති ප්‍රසිද්ධ වෙළඳ නාම වලින් විකුණන සුදු සහල් බොහෙමයක මෙසේ නිවුඩ්ඩ ඉවත්කර ඇත.ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]වීබත්vteසහල්වී වගාවේ ඉතිහාසයSpecies of riceAfrican riceAsian riceVarietiesFull list of rice varieties and cultivarsSelected varieties ofAsian riceAmbemoharArborio riceබාස්මතීBhutanese red riceBora saulCalasparra riceCalrose riceCamargue red riceCarnaroliChampa riceChokuwa saulDubraj riceGolden riceIR8Japanese riceJaponica riceJasmatiJasmine riceJoha riceKoshihikariMaratelliMatta riceMolakolukuluNàng Thơm Chợ Đào riceNavara riceNishiki ricePatna ricePaw hsan hmwePokkaliPonni ricePusa Basmati 1121Red Cargo riceRiceberrySambaSasanishikiSemi-dwarf IR36Sona masuri riceTulaipanjiVialone NanoWehani riceYamada NishikiSelected varieties ofAfrican riceNew Rice f
or AfricaCharacteristics of riceAromatic riceHybrid ricePerennial riceGlutinous riceWeedy riceProcessed forms of riceFlattened ricePuffed riceBroken riceBrown riceRed riceBlack riceGerminated brown riceතැම්බූ සහල්White riceSelected rice dishesArroz con polloAsopaoබුරියානිChamporadoCongeeGimbapGumboKabsaLampraisPaellaPilafPutoRisottoTahchinTuwon shinkafaYellow riceDecorationKolamබරාක් ඔබාමාඑක්සත් ජනපදයෙහි 44වන ජනාධිපතිවරයාතනතුර දරමින්ජනවාරි 20, 2009 – ජනවාරි 20, 2017උප ජනාධිපතිවරයාජෝ බයිඩන්පූර්වප්‍රාප්තිකයාජෝර්ජ් ඩබ්. බුෂ්අනුප්‍රාප්තිකයාඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්United States Senatorfrom ඉලනෝයිතනතුර දරමින්ජනවාරි 3, 2005 – නොවැම්බර් 16, 2008පූර්වප්‍රාප්තිකයාපීටර් ෆිට්ස්ජෙරල්ඩ්අනුප්‍රාප්තිකයාරෝලන්ඩ් බරිස්Member of the ඉලනෝයි Senatefrom the 13වන districtතනතුර දරමින්ජනවාරි 8, 1997 – නොවැම්බර් 4, 2004පූර්වප්‍රාප්තිකයාඇලිස් පාමර්අනුප්‍රාප්තිකයාක්වාමී රවුල්පුද්ගලික තොරතුරුඋපතබරාක් හුසේන් ඔබාමා IIඅගෝස්තු 4, 1961 (1961-08-04) (වයස 62)හොනලුලු, හවායි, එ.ජ.දේශපාලන පක
්ෂයඩිමොක්‍රටික්කලත්‍රයාමිෂෙල් රොබින්සන් ​(m. 1992)​දරුවන්මලීයා ඔබාමාසාෂා ඔබාමාදෙමව්පිය(s)බරාක් ඔබාමා ජ්‍යෙ.ඈන් ඩනම්ඥාතීන් මායා සුටෝරෝ (අර්ධ-සෙහොයුරිය)වාසස්ථානකැලරාමා, වොෂිංටන්, ඩී.සී.උගත් ශාස්ත්‍රාලයඔක්සිඩෙන්ට්ල් ශාස්ත්‍රාලයකොලොම්බියා විශ්වවිද්‍යාලයහාවඩ් විශ්වවිද්‍යාලයAwardsනොබෙල් සාම ත්‍යාගය (2009)අත්සනවෙබ් අඩවියOrganizing for ActionObama Foundationබරාක් හුසේන් ඔබාමා II (i/bəˈrɑːk huːˈseɪn oʊˈbɑːmə/; උපත අගෝස්තු 4, 1961) යනු 2009 සිට 2017 දක්වා එක්සත් ජනපදයෙහි 44වන ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් සේවය කල ඇමරිකානු දේශපාලනඥයෙකි. ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයෙහි සාමාජිකයෙක් වන ඔබාමා, ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් සේවය කිරීමට අවස්ථාව ලද පළමුවන අප්‍රිකානු ඇමරිකානුවා සහ ප්‍රත්‍යාසන්න එක්සත් ජනපදයට පිටත උපන් සහ එසේ කිරීමට අවස්ථාව ලද පළමු තැනැත්තාද විය.එම ප්‍රදේශය සඳහා සංගමය වෙත එක්වීමෙහි අවස්ථාව ලැබී වසර දෙකකට පසුව හොනලුලු, හවායි හිදී උපත ලද ඔබාමා, ශාන්තිකර ප්‍රදේශයෙහි ඇති දැඩි විය. කොළොම්බියා විශ්වවිද්‍යාලයෙන් සහ හාවඩ් නීති විද්‍යාලයෙන් උපධිය ලද ඔහු, හාවඩ් ලෝ රිවිව්හී සභාපති විය. ඔහුගේ නීති උපාධිය ලැබීමට පළමුව ඔහු චික
ාගෝහී ප්‍රජා සංවිධායකයෙක් වූ අතර, ඉනික්බිතව ඔහු සිවිල් අයිතිවාසිකම් නීතිඥවරයෙක් වශයෙන් සේවය කොට 1992 සිට 2004 දක්වා චිකාගෝ විශ්වවිද්‍යාලයීය නීති විද්‍යාලයෙහි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාමය නීතිය උගැන්වීය. 1997 සිට 2004 වසර දක්වා ඉලනෝයි සෙනෙට් මන්ත්‍රී මණ්ඩලයෙහි ධූර කාලයන් තුනක් තුල 13වන දිස්ත්‍රික්කය නියෝජනය කරමින් සිටියදී තනතුරුධාරීව සිටි බොබී රෂ්ට එරෙහිව ඔබාමා 2000 වසරෙහිදී එක්සත් ජනපද නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය සඳහා ඩිමොක්‍රටික් ප්‍රාථමික මැතිවරණය සඳහා අසාර්ථක ලෙසින් තරග කළේය. 2004 වසර තුලදී ඔබාමා වෙත ජාතික අවධානය යොමුවූයේ, එ.ජ. සෙනෙට් මන්ත්‍රී මණ්ඩලය සඳහා මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙහිදී ඔහු විසින් මාර්තු මසදී ප්‍රාථමික මැතිවරණය දිනාගැනීම, ජූලි මස ඩිමොක්‍රටික් ජාතික සමුළුවෙහිදී ඔහුගේ ප්‍රධාන දේශනය සහ, නොවැම්බරයෙහිදී සෙනෙට් මන්ත්‍රී මණ්ඩලය වෙත ඔහු තේරී පත්වීම හා සමගිනි. 2008 වසරෙහිදී, ඔබාමා විසින් ජනාධිපති ධූරය සඳහා නාමයෝජනා ලද්දේ ඔහුගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය අරඹා වසරකට පසුව සහ හිලරි ක්ලින්ටන්ට එරෙහිව තියුණු ප්‍රාථමික මැතිවරණ ව්‍යාපාරයකට පසුවය. ජනාධිපතිවරණයෙහිදී රිපබ්ලිකන් නාමයෝජිත ජෝන් මැක්කේන් පරද
වමින් ජනාධිපති ධූරයට තේරී ලත් තැනැත්තේ වූ ඔහු, ජනවාරි 20 දිනදී නිලප්‍රතිෂ්ඨාපනය ලැබීය. නව මසකට පසුව, 2009 නොබෙල් සාම ත්‍යාගලාභියා ලෙසින් ඔබාමා නම් කෙරිණි.ඔහු 1992 වසරේදී විවාහ වූ අතර ඔහුට දියණියන් දෙදෙනෙක් සිටිති. ඔහු ග්‍රන්ථ දෙකක් ලියා තිබේ. එකක් "ඩ්රීම්ස් ෆ්රොයම් මයි ෆාදර්" නමින් කළ ඔහුගේ බාල කාලය ගැන විස්තර අඩංගු කෘතියයි. අනෙක " දි ඕඩසිටි ඔෆ් හෝප්" නම් එක්සත් ජනපද දේශපාලනය ගැන ලියැවුණු පෞද්ගලික අදහස් දැක්වීමකි.කෙන්යානු පියෙකුට හා අමෙරිකානු මවකට දාව උපත ලත් ඔහු, ඔහුගේ ළමා කාලයෙන් සහ නව යෞවනයෙන් වැඩි කොටසක් ගත කළේ හවායි හි හොනලුලු ප්‍රදේශයේය. වයස හයේදී ඔහු ජකර්තාවට ගිය අතර, එහිදී තම මව් සහ සුළු පියා සමග වසර 4 ක් ගත කළේය. කොලොම්බියා විශ්ව විද්‍යාලයේ මෙන්ම හාවර්ඩ් නීති විද්‍යාලයේ උපාධිධරයෙකු වූ ඔබාමා ප්‍රජා සංවිධායකයෙකු, විශ්ව විද්‍යාල කථිකාචාර්යවරයෙකු සහ නීතිඥයෙකු මෙන් කටයුතු කළේය. පසුව ඔහු 1997 වර්ෂයේ සිට 2004 දක්වා ඉලිනොයිස් ප්‍රාන්තයේ සෙනෙට් සභිකයෙකු විය.එක්සත් ජනපද නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ අසුනක් ලබා ගැනීමට කරන ලද උත්සාහය ව්‍යර්ථ වීමෙන් පසු 2000 වර්ෂයේදී එක්සත් ජනපද සෙනෙට් මන්
ත්‍රී මණ්ඩලය සඳහා ‍තේරී පත් වීමට අවශ්‍ය කටයුතු ආරම්භ කළේය. 2004 දී ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසු ඩිමොක්‍රටික් ජාතික සමුලුව ඇමතුවේය. 2004 නොවැම්බරයේදී 70% ක චන්ද ප්‍රමාණයක් ලබා ගෙන එක්සත් ජනපද සෙනෙට් මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට තේරී පත් විය. 109 වැනි සමුලුවේදී ඩිමොක්‍රටික් මයිනෝරිටියේ සාමාජිකයෙකු ලෙස න්‍යෂ්ටික නොවන අවි පාලනයට සහ ෆෙඩරල් රජයේ අරමුදල් පාවිච්චියේදී මහජන වගකීමකින් යුතුව එය කිරීමට නීති පැනවීම සම්බන්ධයෙන් අනුග්‍රහ දක්වමින් කටයුතු කළේය. නැගෙනහිර යුරෝපය, මැද පෙරදිග සහ අප්‍රිකාව වැනි රටවලට නිල වශයෙන් සංචාරය යෙදුනේය. 110 වැනි සමුළුවේදී ඡන්ද වංචා, දේශගුණ විපර්යාස, න්‍යෂ්ටික ත්‍රස්තවාදය සමග ආපසු පැමිණෙන යුද හමුදා නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය වන නිති පැනවීමට ක්‍රියා කළේය. 2007 දී ඔහුගේ ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද අපේක්ෂකත්වය ප්‍රකාශනයට පත් කිරීමෙන් පසු ඉරාකයේ යුද්ධය අවසාන කිරීම ගැන, බලශක්ති නිදහස සහ විශ්ව සෞඛ්යන ආරක්ෂක පහසුකම් සැපයීම වැනි කරුණු වලට ජාතික වශයෙන් මුල් තැනක් දෙන බව ප්‍රකාශ කළේය. පෞද්ගලික ජීවිතය[සංස්කරණය]ඔබමා පවුල , ඔහුගේ නැන්දම්මා සහ ඊස්ටර් බනී බැල්කනියේ සිට අත වනමින්1989 ජුනි මාසයේදී ඔබාමා
හට තම බිරිඳ වන මිෂෙල් රොබින්සන් හමුවන්නේ ඔහු චිකාගෝ හි නීතීඥ සමාගමක් වන ‘සිඩ්ලි සහ ඔස්ටින්’ සමාගමට සේවය කරන අවස්ථාවේ දීය. ඔබාමාගේ උපදේශක වරිය ලෙස මාස 3 කට පත්වීමක් ලැබීමෙන් රොබින්සන් හට ඔබාමා හඳුනා ගැනීමට අවස්ථාව හිමිවේ. පසුව 1991 වන විට ඔවුන් විවාහ ගිවිසගන්නා අතර 1992 ඔක්තෝම්බර් 3 වනදා විවාහ පත්විය .මෙම යුවලගේ පළමු දියණිය ‘මාලියා ඈන්’ වන අතර ඇය 1998 දී උපත ලැබීය. 2001 දී ඔවුන් හට දෙවන දියණියත් තම පවුලට එක් කර ගැනීමට හැකිවන අතර ඇය ‘නටාෂා’ නම් වේ. 2006 අගෝස්තු 31 වන දා ‘ජිබුට්’ හි ලිමෝනියර් කඳවුර බැලීමට ගිය ඔබාමා එක්සත් ජනපද සෙබළුන් සමඟ පැසිපන්දු ක්‍රීඩාවේ නිරත වූ අවස්ථාවක්.ඇ.ඩො. මිලියන 2ක පොත් ගනුදෙනුවකින් ඔබාමා හට ඇ.ඩො.මිලියන 1.6 ක නව නිවසක් මිලට ගත හැකිවන්නේ 2005 වර්ෂයේදීය. ඔවුන්ගේ වර්තමාන නිවසද වන එය ‘කෙන්වුඩ්’ අසල පෙදෙසෙහි පිහිටා ඇත.මෙම නිවසට යාබද ඉඩම එකවරම ඔබාමාගේ හිතවතකු වන ‘ටෝනි රෙස්කෝ ගේ බිරිඳ හට විකුණන ලදී.මෙම සිදුවීමෙන් අනතුරුව මිධ්යව මගින් ටෝනි රෙස්කෝ සහ ඔබාමා අතර ඇති සබඳතාවය පිළිබඳ වාර්තා නිකුත් කෙරිණි. Money සඟරාවට අනුව 2007 දී ඔබාමා පවුලේ ශුද්ධ ආදායම ඇ.ඩො. මිලියන 1.