source
stringlengths 1
267k
| target
stringlengths 1
291k
| data_source
stringclasses 1
value | source_lang
stringclasses 6
values | target_lang
stringclasses 1
value | id
int64 1
1.49M
| url
stringlengths 31
795
| title
stringlengths 1
94
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
ଘର ଚଟିଆ ବା ଚଟିଆ () ଏକ ପେସେରିଡେ (Passeridae) ପରିବାରର ଚଢ଼େଇ । ଏମାନେ ଛୋଟ ପେସେରିନ (passerine) ଚଢ଼େଇ । ଏମାନେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଦଳରେ ମିଶି ରହିଥାନ୍ତି, ଘର ଚଟିଆମାନେ ଘରମାନଙ୍କରେ ରହିଥାନ୍ତି ଓ ଇଉରାସିଆନ ଗଛ ଚଟିଆ (Eurasian Tree Sparrow)ମାନେ ବେଶୀ ନଗରମାନଙ୍କରେ ରହିଥାନ୍ତି । ଚଟିଆମାନେ ବାକି ବଣୁଆ ଚଢ଼େଇମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ବେଶୀ ଜଣାଶୁଣା । ଘରର ଚାଳ ଓ କାନ୍ଥ ସନ୍ଧିରେ, କୋଠା ଘରର ସ୍କାଇ ଲାଇଟର କିମ୍ବା କୌଣସି ଖୋପରେ, ବତୀ ଖୁଣ୍ଟରେ ଥ\ବା କେବୁଲ ବକ୍ସରେ ଚଢ଼େଇଟି ତା ଛୋଟ ସଂସାର ମେଲିଥାଏ |
ପ୍ରଜନନ
ଏପ୍ରିଲରୁ ଆଗଷ୍ଟ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଘରଚଟିଆର ପ୍ରଜନନ ଋତୁ | ଅଣ୍ଡା ଦେବାର ମାତ୍ର ଦଶ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡା ଫୁଟାଇ ଛୁଆ ଜନ୍ମ କରିଥାନ୍ତି |ଅଣ୍ଡାର ଲମ୍ବ ୦.୮ରୁ ୦.୯ ଇଞ୍ଚ | ଛୁଆ ଫୁଟିବାର ୧୪ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ଶାବକ ଉଡିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥାଏ |
ଆଧାର
ଆଗକୁ ପଢିବେ
Clement, Harris and Davis, Finches and Sparrows (hardcover) (ବନ୍ଧା ବହି)
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ଇଣ୍ଟରନେଟ ବାର୍ଡ କଲେକସନ
ପକ୍ଷୀ | ghara caṭiā bā caṭiā () eka peseriḍe (Passeridae) paribārara caḍha଼ei | emāne choṭa peserina (passerine) caḍha଼ei | emāne baḍa଼ baḍa଼ daḻare miśi rahithānti, ghara caṭiāmāne gharamānaṅkare rahithānti o iurāsiāna gacha caṭiā (Eurasian Tree Sparrow)māne beśī nagaramānaṅkare rahithānti | caṭiāmāne bāki baṇuā caḍha଼eimānaṅka tuḻanāre beśī jaṇāśuṇā | gharara cāḻa o kāntha sandhire, koṭhā gharara skāi lāiṭara kimbā kauṇasi khopare, batī khuṇṭare tha\bā kebula baksare caḍha଼eiṭi tā choṭa saṃsāra melithāe |
prajanana
eprilaru āgaṣṭa māsa paryẏanta gharacaṭiāra prajanana ṛtu | aṇḍā debāra mātra daśa dina madhẏare aṇḍā phuṭāi chuā janma karithānti |aṇḍāra lamba 0.8ru 0.9 iñca | chuā phuṭibāra 14 dina madhẏare ehāra śābaka uḍibā ārambha karithāe |
ādhāra
āgaku paḍhibe
Clement, Harris and Davis, Finches and Sparrows (hardcover) (bandhā bahi)
bāhāra liṅka
iṇṭaraneṭa bārḍa kalekasana
pakṣī | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,669 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%28%E0%AC%9A%E0%AC%A2%E0%AC%BC%E0%AD%87%E0%AC%87%29 | ଚଟିଆ (ଚଢ଼େଇ) |
ଅଣସୋରିଷିଆ, ଅଣସୋରିଷମ ବା ଅଜଗନ୍ଧା (କ୍ଳିଓମ ଗାଇନାଣ୍ଡ୍ରା) () ଏକ ବରୁଣ (cappridaceae) କୁଳ(family)ର ଫୁଲ ।
ବିବିଧ ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଦେଶିକ ନାମ
ବିଶେଷତ୍ତ୍ୱ
ଏହା ଦୁଇପ୍ରକାର 'ଶ୍ୱେତ'ପୁଷ୍ପା ଓ 'ପୀତ'ପୁଷ୍ପା |
ଶ୍ୱେତପୁଷ୍ପା
ଏହା କିଞ୍ଚିତ ଦୁର୍ଗନ୍ଧି ଯୁକ୍ତ କ୍ଷୁପ/ଗୁଳ୍ମ
ଉଚ୍ଚତା: ୧-୩ ଫୁଟ
ପତ୍ର: ପଞ୍ଚାଙ୍ଗୁଳି ସ୍ୱରୂପ,ଦୀର୍ଘବୃନ୍ତ ଯୁକ୍ତ ପତ୍ର ଯେଉଁଥିରେ ପାଞ୍ଚ, ଅବୃନ୍ତ, ବିସମାକାର, ଅଭିନଟୁଆକାର, ରୋମସ ପତ୍ରକ ଥାଏ l
ପୁଷ୍ପ: ଶ୍ୱେତ ବର୍ଣ୍ଣର ମଞ୍ଜରି ସହିତ ବାଇଗଣି ରଙ୍ଗର ପରାଗ ଥାଏ l ବର୍ଷା ରୂତୁରେ ପୁଷ୍ପ ଦେଖାଯାଏ l
କୋଣପୁଷ୍ପକ-ତ୍ରିପତ୍ରକ ଅଟେ l
ଫଳ: ଲମ୍ବ ଗୋଳାକୃତି ,ଦୀର୍ଘବୃନ୍ତ l
ବୀଜ: ରାଶି ସଦୃଶ l
ପୀତପୁଷ୍ପl
ଉଚ୍ଚତା: ୧-୩ ଫୁଟ ରୋମସ, ଗ୍ରନ୍ଥିଯୁକ୍ତ, ତ୍ରିପତ୍ରୀୟ l
ପତ୍ର: ୩-୫ ପତ୍ରକ l
ପତ୍ରକ: ନଟୁଆକାର, ଅଣନଟୁଆକାର
ପୁଷ୍ପ: ଲମ୍ବ ମଞ୍ଜରିରେ ପିତ, ହଳଦିଆ ବର୍ଣ୍ଣଯୁକ୍ତ ପୁଷ୍ପ ଥାଏl
ଫଳ: ୨-୩ ଇଞ୍ଚ ଲମ୍ବା, ଧାରଯୁକ୍ତ, ଗ୍ରନ୍ଥିଯୁକ୍ତ ରୋମସ ଅଗ୍ରଭାଗରେ ପତଳା ହୋଇଥାଏ l
ବୀଜ: ରାଶି ସମାନ, ପାଉଁସିଆ କିମ୍ବା କଳା ବର୍ଣ୍ଣ l
ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥାନ
ଏହା ସମସ୍ତ ଭାରତବର୍ଷର ଉଷ୍ଣ ପ୍ରଦେଶ ଗୁଡିକରେ ବହୁତାୟାତ ପରିମାଣରେ ଅନାବନା ଭାବରେ ହୋଇଥାଏ l ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତ ଦେଶ ମହାଦେଶରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯଥା-ଆମେରିକା, ଆଫ୍ରିକା, ଇଉରୋପ ଆଦି ପ୍ରମୁଖ ମହାଦେଶ ଗୁଡିକରେ ବହୁଳ ଭାବେ ଦେଖା ଯାଏ l
ରାସାୟନିକ ତତ୍ତ୍ୱ
ଶ୍ୱେତ ପୁଷ୍ପାର ବୀଜରେ ୨୨% ହାଲୁକା ରଙ୍ଗର ଏକ ସ୍ଥିର ତୈଳ ଥାଏ, ଏଥିରେ କ୍ଳେଓମିନ(Cleomine) ନାମକ ତତ୍ତ୍ୱ ଥାଏ l
ପିତପୁଷ୍ପା ପ୍ରଜାତିରେ ୩୬.୬% ସ୍ଥିର ତୈଳ ତଥା ଭିସ୍କୋସୀନ (Viscosin) ତତ୍ତ୍ୱ ଥାଏ l
ଏହାଛଡା କlରୋଟିନୋଇଡ, କାର୍ଡିଆକ ଗ୍ଲାୟକୋସାଇଡ଼, ସିଆନୋଜେନିକ ଗ୍ଲାୟକୋସାଇଡ଼, ଫ୍ଲାଭୋନୋଇଡ, ଟ୍ରାଇଟେର୍ପିନ, ଟାନୀନ ଇତ୍ୟାଦି ଉଦ୍ଭିଦୀୟ ରାସାୟନିକ ତତ୍ତ୍ୱ ଥାଏ l
ଖଣିଜ ଲବଣ ତତ୍ତ୍ୱ: ପୋଟାସିୟମ, ମାଗ୍ନେସିଅମ, କାଲ୍ସିଅମ, ସୋଡିଅମ, ଫସଫରସ, ଆଇରନ, ଜିଙ୍କ, କପର l
ସ୍ନେହାମ୍ଳ (Fatty acids): ପାଳ୍ମିଟିକ, ପଲ୍ମିଟୋଲେଇକ ଏସିଡ଼, ଷ୍ଟିଆରିକ ଏସିଡ଼, ଓଲେଇକ ଏସିଡ଼, ଆରାଚିଡେଇକ ଏସିଡ଼, ଏଇକୋଷାନୋଇକ ଏସିଡ଼|
ଆମିନୋଅମ୍ଳ (Amino acids): ଆର୍ଗିନାଇନ, ଗ୍ଳୁଟାମାଇନ, ଆସ୍ପାର୍ଟିକ, ଗ୍ଳାଇସିନ, ଲିଉସିନ, ଭାଲାଇନ, ପ୍ରୋଲାଇନ, ଫିନାଇଲାଲାଇନ, ଆଇସୋଲିଉସିନ, ଥ୍ରେଓନାଇନ, ଆଲାନାଇନ, ସେରାଇନ, ଲାଇସିନ, ଟ୍ରାୟୋସାଇନ, ହିସ୍ତିଦlଇନ।
ବ୍ୟବହାର
ପୃଥିବୀ ସାରା ଏହାର ବ୍ୟବହାର ବିଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ହୋଇ ଥାଏ l
ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶଗୁଡିକରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଏକ ଶାକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ରୂପେ ହୋଇଥାଏ।
ଭାରତରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଏକ ଶାଗ ହିସାବରେ ଏବଂ ଔଷଧ ରୂପେ ହୋଇଥାଏ l
ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହାକୁ ଶାଗ ଭାବରେ ଏବଂ ପେଟ ରୋଗରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ l
ଥାଇଲାଣ୍ଡରେ ଏହାକୁ ସୁରାସାର କିଣ୍ୱନ(fermentation) କରି ପାକ-ସିୟାଙ୍ଗ-ଡଙ୍ଗ ନାମକ ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକାରି ପାନୀୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ (FAO 1990) ।
କେନିୟାର ଅଧିବାସୀମାନେ ଏହି ଗୁଳ୍ମ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ ଗର୍ଭବତୀ ଓ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଉଥିବା ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଙ୍କୁ ସେବନ କରାଇଥାନ୍ତି |ପତ୍ରର କ୍ୱାଥ ସ୍କର୍ଭି ଓ ପାଟିଚିରା, ତୁଣ୍ଡ ଘା ଆଦି ରୋଗରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି l ଅନେକ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଏଥିରେ ପ୍ରଚୁର ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ରହିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ମାରାସ୍ମସ(marasmus) ବ୍ୟାଧିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇ ଥାଏ l
ଫିଲିପିନ୍ସ ଦେଶରେ ଏହି ଗୁଳ୍ମର ଆଦର ପ୍ରଚୁର l ଏହାକୁ ପୃଷ୍ଟିସାର ଓ ଖଣିଜ ତତ୍ତ୍ୱରରେ ଭରା ଏକ ଖାଦ୍ୟ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
ତାଇୱାନରେ ଏହାକୁ ଫିରଙ୍ଗ(syphilis), ଉପଦଂଶ(Gonorrhoea), ବିଷମଜ୍ୱର(Malaria) ଆଦି ରୋଗରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଭାରତରେ ଏହାକୁ ଅପସ୍ମାର, ମସ୍ତିଷ୍କ ରୋଗର ସଫଳ ଚିକିତ୍ସା ପାଈଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ l
ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନରେ ବ୍ୟବହାର
ବୈଜ୍ଞାନିକ ଶୋଧ ଅନୁସାରେ ଏହି ଗୁଳ୍ମରେ ରହିଛି ଶରୀରର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ଉପାଦାନ | ନୂତନ ଗବେଷଣା ଅନୁସାରେ ଏହାର କର୍କଟ ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟକାରୀ ତତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି । ଅଣସୋରିଷିଆ ଗୁଳ୍ମରେ ରହିଛି ଶୋଥ ଓ ବେଦନା ନାଶକ ତତ୍ତ୍ୱ ଯାହାକି ଆଣ୍ଠୁଗଣ୍ଠି ବାତରୋଗକୁ ଉପଶମ କରିପାରେ | ତା'ଛଡା ଏହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଜାରଣବିରୋଧୀ (Antioxidant) ସାମର୍ଥ୍ୟ ରହିଛି l
ଆୟୁର୍ବେଦୀୟ ଶାସ୍ତ୍ର ମତାନୁସାରେ ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାର
ଗୁଣ
ଏହାକୁ ଆୟୁର୍ବେଦ ଚିକତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନରେ ଏକ ବହୁ ଉପଯୋଗୀ ଔଷଧୀୟ ଗୁଳ୍ମ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
କର୍ମ: ଦୀପନ, ପାଚନ, ଉଦରଶୂଳ, ଅଗ୍ନିମାନ୍ଦ୍ୟ, କୃମିହର, ବେଦନାହର, କର୍ଣ୍ଣପୀଡ଼ାହର, ହୃଦ୍ୟ, ବାତହର, ଗୁଳ୍ମହର ।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
THE AYURVEDIC PHARMACOPOEIA OF INDIA . part-1 Volume-1,page-13
T Anbazhagi,K Kadavul, G Suguna and A J A Petrus Studies on the pharmacognostical and in vitro antioxidant potential of Cleome gynandra Linn. Leaves Natural Product Radiance, Vol. 8(2),(2009)pp. 151–157
Mr. Cuthbert Makgakga, Pretoria National Botanical Institute, March (2004)
James A. Chweya and Nameus A. Mnzava, IPGRI International Plant Genetic Resources Institute IPGRI, Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 11. Cat’s whiskers.
Mule S. N., Ghadge R. V., Chopade A. R., Bagul B.A., Patil S. B., Naikwade N. S. EVALUATION OF ANTINOCICEPTIVE AND ANTI-INFLAMMATORY ACTIVITY OF LEAVES OF GYNANDROPSIS PENTAPHYLLA, Journal of Herbal Medicine and Toxicology 2 (1) (2008) 41-44
Narendhirakannan RT, Kandaswamy M, Subramanian S. Anti-inflammatory activity of Cleome gynandra L. on hematological and cellular constituents in adjuvant-induced arthritic rats, Department of Inorganic Chemistry, University of Madras, Chennai, Tamil Nadu, India, J Med Food. 8(1),( 2005) :93-9.
T. Kalaivani#, C. Rajasekaran and Lazar Mathew, In vitro free radical scavenging potential of Picrorhiza kurroa, School of Bio Sciences and Technology, VIT University, Vellore – 632 014, Tamilnadu, India. Received on: 26-12-2009; Revised on: 16-01-2010; Accepted on: 23-03-2010. Journal of Pharmacy Research Vol.3.Issue 4.(2010)
Asis Bala, Biswakanth Kar, Pallab K. Haldar, Upal K. Mazumder and Samit Bera, Evaluation of anticancer activity of Cleome gynandra on Ehrlich's Ascites Carcinoma treated mice Journal of Ethnopharmacology, Volume 129, Issue 1, ( 2010) Pages 131-134.
Arts ICW and Hollman PCH, Polyphenols and disease risk in epidemiologic studies, Am J Clin Nutr, 81(2005),317S-325S.
Knekt P, Kumpulainen J, Järvinen R, RissanenH, Heliövaara M, Reunanen A and Hakulinen T, Flavonoid intake and risk of chronic diseases, Am J Clin Nutr, 76,( 2002) ,560-568.
Edwards RL, Lyon T, Litwin SE, Rabovsky A,Symons JD and Jalili T, Quercetin reduces blood pressure in hypertensive subjects, J Nutr, 137 (2007) , 2405-2411.
Shenouda SM and Vita JA, Effects of flavonoid-containing beverages and EGCG on endothelial function, J Am Col Nutr, 26(4), (2007)366S-372S.
Howes MJ, Perry NS and Houghton PJ, Plants with traditional uses and activities, relevant to the management of Alzheimer’s disease and other cognitive disorders, Phytother Res17(1),(2003)1-18.
Repetto MG and Llesuy SF, Antioxidant properties of natural compounds used in popular medicine for gastric ulcers, Braz J Med Biol Res, 35(5), ( 2002,)523-534.
ଜୀବଜଗତ
ଉଦ୍ଭିଦ ଜଗତ
ଉଦ୍ଭିଦ ବିଜ୍ଞାନ
ଔଷଧୀୟ ଗଛ | aṇasoriṣiā, aṇasoriṣama bā ajagandhā (kḻioma gāināṇḍrā) () eka baruṇa (cappridaceae) kuḻa(family)ra phula |
bibidha bhāratīẏa prādeśika nāma
biśeṣattୱ
ehā duiprakāra 'śୱeta'puṣpā o 'pīta'puṣpā |
śୱetapuṣpā
ehā kiñcita durgandhi yukta kṣupa/guḻma
uccatā: 1-3 phuṭa
patra: pañcāṅguḻi sୱrūpa,dīrghabṛnta yukta patra yeu~thire pāñca, abṛnta, bisamākāra, abhinaṭuākāra, romasa patraka thāe l
puṣpa: śୱeta barṇṇara mañjari sahita bāigaṇi raṅgara parāga thāe l barṣā rūture puṣpa dekhāyāe l
koṇapuṣpaka-tripatraka aṭe l
phaḻa: lamba goḻākṛti ,dīrghabṛnta l
bīja: rāśi sadṛśa l
pītapuṣpal
uccatā: 1-3 phuṭa romasa, granthiyukta, tripatrīẏa l
patra: 3-5 patraka l
patraka: naṭuākāra, aṇanaṭuākāra
puṣpa: lamba mañjarire pita, haḻadiā barṇṇayukta puṣpa thāel
phaḻa: 2-3 iñca lambā, dhārayukta, granthiyukta romasa agrabhāgare pataḻā hoithāe l
bīja: rāśi samāna, pāu~siā kimbā kaḻā barṇṇa l
utpattisthāna
ehā samasta bhāratabarṣara uṣṇa pradeśa guḍikare bahutāẏāta parimāṇare anābanā bhābare hoithāe l samagra pṛthibīra prāẏataḥ samasta deśa mahādeśare dekhibāku miḻe yathā-āmerikā, āphrikā, iuropa ādi pramukha mahādeśa guḍikare bahuḻa bhābe dekhā yāe l
rāsāẏanika tattୱ
śୱeta puṣpāra bījare 22% hālukā raṅgara eka sthira taiḻa thāe, ethire kḻeomina(Cleomine) nāmaka tattୱ thāe l
pitapuṣpā prajātire 36.6% sthira taiḻa tathā bhiskosīna (Viscosin) tattୱ thāe l
ehāchaḍā kalroṭinoiḍa, kārḍiāka glāẏakosāiḍa଼, siānojenika glāẏakosāiḍa଼, phlābhonoiḍa, ṭrāiṭerpina, ṭānīna itẏādi udbhidīẏa rāsāẏanika tattୱ thāe l
khaṇija labaṇa tattୱ: poṭāsiẏama, māgnesiama, kālsiama, soḍiama, phasapharasa, āirana, jiṅka, kapara l
snehāmḻa (Fatty acids): pāḻmiṭika, palmiṭoleika esiḍa଼, ṣṭiārika esiḍa଼, oleika esiḍa଼, ārāciḍeika esiḍa଼, eikoṣānoika esiḍa଼|
āminoamḻa (Amino acids): ārgināina, gḻuṭāmāina, āspārṭika, gḻāisina, liusina, bhālāina, prolāina, phināilālāina, āisoliusina, threonāina, ālānāina, serāina, lāisina, ṭrāẏosāina, histidalina|
bẏabahāra
pṛthibī sārā ehāra bẏabahāra bibhinna uddeśẏare hoi thāe l
āphrikīẏa deśaguḍikare ehāra bẏabahāra eka śāka bẏañjana rūpe hoithāe|
bhāratare ehāra bẏabahāra eka śāga hisābare ebaṃ auṣadha rūpe hoithāe l
oḍa଼iśāre ehāku śāga bhābare ebaṃ peṭa rogare bẏabahāra karāyāithāe l
thāilāṇḍare ehāku surāsāra kiṇୱna(fermentation) kari pāka-siẏāṅga-ḍaṅga nāmaka eka sୱāsthẏakāri pānīẏare bẏabahāra karāyāithāe (FAO 1990) |
keniẏāra adhibāsīmāne ehi guḻma prastuta khādẏa garbhabatī o stanẏapāna karāuthibā strī lokaṅku sebana karāithānti |patrara kୱātha skarbhi o pāṭicirā, tuṇḍa ghā ādi rogare bẏabahāra karithānti l aneka prāntare ethire pracura poṣaka tattୱ rahithibāru ehāku mārāsmasa(marasmus) bẏādhire praẏoga karāyāi thāe l
philipinsa deśare ehi guḻmara ādara pracura l ehāku pṛṣṭisāra o khaṇija tattୱrare bharā eka khādẏa hisābare bẏabahāra karāyāithāe |
tāiୱānare ehāku phiraṅga(syphilis), upadaṃśa(Gonorrhoea), biṣamajୱra(Malaria) ādi rogare bẏabahāra karāyāe | bhāratare ehāku apasmāra, mastiṣka rogara saphaḻa cikitsā pāī~ bẏabahāra karāyāe l
cikitsā bijñānare bẏabahāra
baijñānika śodha anusāre ehi guḻmare rahichi śarīrara roga pratirodhaka śakti bṛddhi upādāna | nūtana gabeṣaṇā anusāre ehāra karkaṭa roga ārogẏakārī tattୱ rahichi | aṇasoriṣiā guḻmare rahichi śotha o bedanā nāśaka tattୱ yāhāki āṇṭhugaṇṭhi bātarogaku upaśama karipāre | tā'chaḍā ehāra yatheṣṭa jāraṇabirodhī (Antioxidant) sāmarthẏa rahichi l
āẏurbedīẏa śāstra matānusāre auṣadhīẏa bẏabahāra
guṇa
ehāku āẏurbeda cikatsā bijñānare eka bahu upayogī auṣadhīẏa guḻma hisābare bẏabahāra karāyāe |
karma: dīpana, pācana, udaraśūḻa, agnimāndẏa, kṛmihara, bedanāhara, karṇṇapīḍa଼āhara, hṛdẏa, bātahara, guḻmahara |
draṣṭabẏa
THE AYURVEDIC PHARMACOPOEIA OF INDIA . part-1 Volume-1,page-13
T Anbazhagi,K Kadavul, G Suguna and A J A Petrus Studies on the pharmacognostical and in vitro antioxidant potential of Cleome gynandra Linn. Leaves Natural Product Radiance, Vol. 8(2),(2009)pp. 151–157
Mr. Cuthbert Makgakga, Pretoria National Botanical Institute, March (2004)
James A. Chweya and Nameus A. Mnzava, IPGRI International Plant Genetic Resources Institute IPGRI, Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 11. Cat’s whiskers.
Mule S. N., Ghadge R. V., Chopade A. R., Bagul B.A., Patil S. B., Naikwade N. S. EVALUATION OF ANTINOCICEPTIVE AND ANTI-INFLAMMATORY ACTIVITY OF LEAVES OF GYNANDROPSIS PENTAPHYLLA, Journal of Herbal Medicine and Toxicology 2 (1) (2008) 41-44
Narendhirakannan RT, Kandaswamy M, Subramanian S. Anti-inflammatory activity of Cleome gynandra L. on hematological and cellular constituents in adjuvant-induced arthritic rats, Department of Inorganic Chemistry, University of Madras, Chennai, Tamil Nadu, India, J Med Food. 8(1),( 2005) :93-9.
T. Kalaivani#, C. Rajasekaran and Lazar Mathew, In vitro free radical scavenging potential of Picrorhiza kurroa, School of Bio Sciences and Technology, VIT University, Vellore – 632 014, Tamilnadu, India. Received on: 26-12-2009; Revised on: 16-01-2010; Accepted on: 23-03-2010. Journal of Pharmacy Research Vol.3.Issue 4.(2010)
Asis Bala, Biswakanth Kar, Pallab K. Haldar, Upal K. Mazumder and Samit Bera, Evaluation of anticancer activity of Cleome gynandra on Ehrlich's Ascites Carcinoma treated mice Journal of Ethnopharmacology, Volume 129, Issue 1, ( 2010) Pages 131-134.
Arts ICW and Hollman PCH, Polyphenols and disease risk in epidemiologic studies, Am J Clin Nutr, 81(2005),317S-325S.
Knekt P, Kumpulainen J, Järvinen R, RissanenH, Heliövaara M, Reunanen A and Hakulinen T, Flavonoid intake and risk of chronic diseases, Am J Clin Nutr, 76,( 2002) ,560-568.
Edwards RL, Lyon T, Litwin SE, Rabovsky A,Symons JD and Jalili T, Quercetin reduces blood pressure in hypertensive subjects, J Nutr, 137 (2007) , 2405-2411.
Shenouda SM and Vita JA, Effects of flavonoid-containing beverages and EGCG on endothelial function, J Am Col Nutr, 26(4), (2007)366S-372S.
Howes MJ, Perry NS and Houghton PJ, Plants with traditional uses and activities, relevant to the management of Alzheimer’s disease and other cognitive disorders, Phytother Res17(1),(2003)1-18.
Repetto MG and Llesuy SF, Antioxidant properties of natural compounds used in popular medicine for gastric ulcers, Braz J Med Biol Res, 35(5), ( 2002,)523-534.
jībajagata
udbhida jagata
udbhida bijñāna
auṣadhīẏa gacha | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,681 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%9C%E0%AC%97%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A7%E0%AC%BE | ଅଜଗନ୍ଧା |
ଡାଲମା ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା । ଏଥିରେ ଡାଲିକୁ ପରିବା ସହିତ ସିଝାଯାଇ ତାହାକୁ ଜିରା, ଫୁଟଣ, ଭୃଷଙ୍ଗ ପତ୍ର, ବିଲାତି ବାଇଗଣ, ପିଆଜ, ରସୁଣ, ଅଦା ଆଦି ଛୁଙ୍କ ଦେଇ ତିଆରି କରାଯାଏ ।
ଉପାଦାନ
ଡାଲି
ହରଡ଼, ମୁଗ, କୋଳଥ, ମସୁର
ପରିବା:
ଜହ୍ନି, ବାଇଗଣ, ଆଳୁ, କଞ୍ଚା କଦଳୀ, କଖାରୁ, ଦେଶି ଆଳୁ, ସଜନା ଛୁଇଁ, ଇତ୍ୟାଦି.
ˑ
ପ୍ରକାର
ହବିଷ ଡାଲମା
ମୁଗ ଡାଲମା
ହରଡ଼ ଡାଲମା
ମସୁର ଡାଲମା
ବୁଟ ଡାଲିର ଡାଲମା
ମାଂସ ଡାଲମା
ଚିଙ୍ଗୁଡି ଡାଲମା
କୋବି ଡାଲମା
ତିଆରି ପ୍ରଣାଳୀ
ଡାଲିକୁ ପରିବା, ଲୁଣ ଏବଂ ଅଳ୍ପ ହଳଦୀଗୁଣ୍ଡ ଦେଇ ସିଝାଯାଏ. ତତ୍ପରେ ତାହାକୁ ତେଲ/ ଘିଅରେ ଲଙ୍କା, ପଞ୍ଛଫୁଟଣ, ପିଆଜ, ରସୁଣ, ଅଦା, ଭୃଷଙ୍ଗ ପତ୍ର ଆଦି ଛୁଙ୍କ ଦେଇ ଏହା ତିଆରି କରାଯାଏ । ଦୁଇ ପ୍ରକାରରେ ଡାଲମା ରନ୍ଧା ଯାଇ ପାରେ । ଏକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପ୍ରଥମେ ପରିବାକୁ ଅଳ୍ପ ତେଲରେ ଭାଜି ତାହା ପରେ ଡାଲି ପକାଇ ସିଝାଯାଏ । ଅନ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବା ଓ ଡାଲିକି ଏକା ସାଂଗରେ ସିଝାଯାଏ । ଡାଲମାରେ ନଡିଆ କୋରା ପକେଇ ରାନ୍ଧିଲେ ଏହାକୁ ଲୋକେ ବାଡିଆ ଡାଲମା ବୋଲି କୁହନ୍ତି ।
ହବିଷ ଡାଲମା ବିନା ପିଆଜ, ରସୁଣରେ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ ଓ ହବିଷ କାଳରେ ଖିଆଯାଇଥାଏ ।
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା
ଡାଲି
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ଡାଲମା
ଡାଲମା
ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟ
ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ
ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା
ଡାଲିଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ | ḍālamā eka pārampārika oḍa଼iā rāndhaṇā | ethire ḍāliku paribā sahita sijhāyāi tāhāku jirā, phuṭaṇa, bhṛṣaṅga patra, bilāti bāigaṇa, piāja, rasuṇa, adā ādi chuṅka dei tiāri karāyāe |
upādāna
ḍāli
haraḍa଼, muga, koḻatha, masura
paribā:
jahni, bāigaṇa, āḻu, kañcā kadaḻī, kakhāru, deśi āḻu, sajanā chui~, itẏādi.
ˑ
prakāra
habiṣa ḍālamā
muga ḍālamā
haraḍa଼ ḍālamā
masura ḍālamā
buṭa ḍālira ḍālamā
māṃsa ḍālamā
ciṅguḍi ḍālamā
kobi ḍālamā
tiāri praṇāḻī
ḍāliku paribā, luṇa ebaṃ aḻpa haḻadīguṇḍa dei sijhāyāe. tatpare tāhāku tela/ ghiare laṅkā, pañchaphuṭaṇa, piāja, rasuṇa, adā, bhṛṣaṅga patra ādi chuṅka dei ehā tiāri karāyāe | dui prakārare ḍālamā randhā yāi pāre | eka praṇāḻīre prathame paribāku aḻpa telare bhāji tāhā pare ḍāli pakāi sijhāyāe | anẏa praṇāḻīre paribā o ḍāliki ekā sāṃgare sijhāyāe | ḍālamāre naḍiā korā pakei rāndhile ehāku loke bāḍiā ḍālamā boli kuhanti |
habiṣa ḍālamā binā piāja, rasuṇare tiāri karāyāithāe o habiṣa kāḻare khiāyāithāe |
āhuri dekhantu
oḍa଼iā rāndhaṇā
ḍāli
bāhāra liṅka
ḍālamā
ḍālamā
oḍa଼iā khādẏa
bhāratīẏa khādẏa
bhāratīẏa khādẏa
oḍa଼iā rāndhaṇā
ḍālijātīẏa khādẏa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,689 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A1%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%AE%E0%AC%BE | ଡାଲମା |
ଡାଲି ( ଦାଲ (Dāl), ଦାଲ, ଦାଲ, ବେଳେ (Bēḷe), , ଦାଲ (Dāl), ପାରିପ୍ପୁ (Parippu), ଦାଲ (Ḍāḷ), ଡାଲି, ପାରିପ୍ପୁ (Parippu), ପାପ୍ପୁ (Pappu), ଦାଲ (Dāl), , ଗୁଜରାଟୀ: દાળ, ଦାଲ (Dāl) ଡାଲମା ଆଦି ତରକାରୀ ରନ୍ଧାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଏକ ଶସ୍ୟ । ଚୋପାରୁ ବାହାର କରାଯାଇଥିବା ଡାଲିକୁ ତରକାରି କରିବାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
ପ୍ରକାର
ହରଡ଼, ମୁଗ, କୋଳଥ, ମସୁର
ବିରି,ଚଣା,
ରାନ୍ଧଣା ପ୍ରକାର
ଡାଲମା
ସମ୍ବର (ଖାଦ୍ୟ)
ତିଆରି ପ୍ରଣାଳୀ
ଡାଲିକୁ ସିଝାଯାଇ ତାହାକୁ ତେଲ/ ଘିଅରେ ଜିରା, ଲଙ୍କା, ଫୁଟଣ, ପିଆଜ], ରସୁଣ, ଅଦା, ଭୃଷଙ୍ଗ ପତ୍ର ଆଦିକୁ ଛୁଙ୍କ ଦେଇ ଏହା ତିଆରି କରାଯାଏ ।
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା
ଡାଲମା
ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ
ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା
ଡାଲିଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ | ḍāli ( dāla (Dāl), dāla, dāla, beḻe (Bēḷe), , dāla (Dāl), pārippu (Parippu), dāla (Ḍāḷ), ḍāli, pārippu (Parippu), pāppu (Pappu), dāla (Dāl), , gujarāṭī: દાળ, dāla (Dāl) ḍālamā ādi tarakārī randhāre bẏabahṛta eka śasẏa | copāru bāhāra karāyāithibā ḍāliku tarakāri karibāre bẏabahāra karāyāithāe |
prakāra
haraḍa଼, muga, koḻatha, masura
biri,caṇā,
rāndhaṇā prakāra
ḍālamā
sambara (khādẏa)
tiāri praṇāḻī
ḍāliku sijhāyāi tāhāku tela/ ghiare jirā, laṅkā, phuṭaṇa, piāja], rasuṇa, adā, bhṛṣaṅga patra ādiku chuṅka dei ehā tiāri karāyāe |
āhuri dekhantu
oḍa଼iā rāndhaṇā
ḍālamā
bhāratīẏa khādẏa
bhāratīẏa khādẏa
oḍa଼iā rāndhaṇā
ḍālijātīẏa khādẏa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,690 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A1%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%BF | ଡାଲି |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୫୪ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା
A-Z
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୫୪
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୫୪ରେ
୧୯୫୪ରେ ଭାରତ
୧୯୫୪ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1954re tiāri hoithibā oḍa଼iā sinemā
A-Z
draṣṭabẏa
1954
caḻaccitra 1954re
1954re bhārata
1954re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,707 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AB%E0%AD%AA%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୫୪ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୫୬ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା
A-Z
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୫୬
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୫୬ରେ
୧୯୫୬ରେ ଭାରତ
୧୯୫୬ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1956re tiāri hoithibā oḍa଼iā sinemā
A-Z
draṣṭabẏa
1956
caḻaccitra 1956re
1956re bhārata
1956re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,708 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AB%E0%AD%AC%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୫୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ବେସର ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟ । ବେସର ବଟା (ସୋରିଷ, ଜିରା, ପାନମଧୁରୀ, ନଡ଼ିଆ ଆଦି ମିଶାଇ ବାଟିବା କିମ୍ବା ସୋରିଷ, ରସୁଣ, ଜିରାକୁ ମିଶାଇ ବାଟିବା)ରେ ପରିବା କିମ୍ବା ମାଛ ଆଦି ମିଶାଇ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ତରକାରୀ । ବେସର ଉଭୟ ନିରାମିଷ (ପରିବା ବେସର, ପାଳଙ୍ଗ/ଶାଗ ବେସର, ଛୁଇଁ ବେସର, ଛତୁ ବେସର ଆଦି) ଆମିଷ (ସାଧାରଣତଃ ମାଛରେ) ହୋଇପାରେ । ବେସରରେ ସାଧାରଣତଃ ବଡ଼ି ବା ନାଡ଼ି ଛୁଙ୍କ ଦେଇ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ବେସର ଝୋଳ ଭଳି ପାଣିଆ ନହୋଇ ବହଳିଆ ହୋଇଥାଏ । ମାଛ ବେସର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କେତେ ବେସରରେ ଆମ୍ବୁଲ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାଏ । ବେସର ସାଧାରଣତଃ ଦ୍ୱିପହର କିମ୍ବା ରାତିରେ ଭାତ ସଙ୍ଗେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ତରକାରୀ ଭାବେ ଖିଆଯାଇଥାଏ ।
ପ୍ରକାର ଭେଦ
ବେସର ବଟାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଉପାଦାନକୁ ନେଇ ବେସର ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇପ୍ରକାରର । ପ୍ରଥମଟି ସୋରିଷ, ଜିରା, ପାନମଧୁରୀ, ନଡ଼ିଆ ଆଦି ମିଶାଇ ବଟାଯାଇଥିବା ବେସର ବଟା ପଡ଼ିହୁଏ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଉଳରେ ଏହି ଭଳି ବେସର ବଟା ପଡ଼ି ରନ୍ଧାଯାଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ "ଦେଉଳିଆ ବେସର" ବୋଲି ମଧ୍ୟ କହାଯାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରକାରର ବେସର ସୋରିଷ, ରସୁଣ, ଜିରା ଆଦିକୁ ମିଶାଇ ବାଟି କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଘରେ ଓ ଭୋଜି ଆଦିରେ ରନ୍ଧାଯାଇଥାଏ । ମାଛ ବେସର ଓ ଛତୁ ବେସର ଆଦିରେ ଆମ୍ବୁଲ ଓ ଏହି ପ୍ରକାର ବେସର ବଟା ଦେଇ ରନ୍ଧାଯାଏ ।
ଆଧାର
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା | besara eka pārampārika oḍa଼iā khādẏa | besara baṭā (soriṣa, jirā, pānamadhurī, naḍa଼iā ādi miśāi bāṭibā kimbā soriṣa, rasuṇa, jirāku miśāi bāṭibā)re paribā kimbā mācha ādi miśāi karāyāithibā eka tarakārī | besara ubhaẏa nirāmiṣa (paribā besara, pāḻaṅga/śāga besara, chui~ besara, chatu besara ādi) āmiṣa (sādhāraṇataḥ māchare) hoipāre | besarare sādhāraṇataḥ baḍa଼i bā nāḍa଼i chuṅka dei tiāri karāyāithāe | besara jhoḻa bhaḻi pāṇiā nahoi bahaḻiā hoithāe | mācha besara o anẏānẏa kete besarare āmbula madhẏa paḍa଼ithāe | besara sādhāraṇataḥ dୱipahara kimbā rātire bhāta saṅge eka mukhẏa tarakārī bhābe khiāyāithāe |
prakāra bheda
besara baṭāre bẏabahṛta upādānaku nei besara mukhẏataḥ duiprakārara | prathamaṭi soriṣa, jirā, pānamadhurī, naḍa଼iā ādi miśāi baṭāyāithibā besara baṭā paḍa଼ihue | jagannātha mandira o anẏānẏa deuḻare ehi bhaḻi besara baṭā paḍa଼i randhāyāuthibāru ehāku "deuḻiā besara" boli madhẏa kahāyāe | dୱitīẏa prakārara besara soriṣa, rasuṇa, jirā ādiku miśāi bāṭi karāyāithāe | ehā sādhāraṇataḥ ghare o bhoji ādire randhāyāithāe | mācha besara o chatu besara ādire āmbula o ehi prakāra besara baṭā dei randhāyāe |
ādhāra
oḍa଼iā rāndhaṇā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,717 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AD%87%E0%AC%B8%E0%AC%B0 | ବେସର |
କେଦାର ଗୌରୀ ୧୯୫୪ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ନିତାଇ ପାଲିତ ଓ ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କ ଯୌଥ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ତିଆରି ହେଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର ‘କେଦାର ଗୌରୀ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବୀଣା
କିଶୋରି ଦେବୀ
ଗୌର ଘୋଷ
ଲକ୍ଷ୍ମୀ
ଗ୍ଲୋରିଆ ମହାନ୍ତି
ସଞ୍ଜୁକ୍ତା ପାଣିଗ୍ରାହୀ
ରାଧାରାଣୀ
ରୀତା
ସୀଲା ଉଲ୍ଲାସ
ଗୋବିନ୍ଦ ତେଜ (ପ୍ରଥମ ଅଭିନୟ)
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଗୀତ : କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ
ସଙ୍ଗୀତ : ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାସ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୫୪ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | kedāra gaurī 1954masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | nitāi pālita o manorañjana dāsaṅka yautha nirddeśanāre tiāri heithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iākathācitra ‘kedāra gaurī’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
bīṇā
kiśori debī
gaura ghoṣa
lakṣmī
gloriā mahānti
sañjuktā pāṇigrāhī
rādhārāṇī
rītā
sīlā ullāsa
gobinda teja (prathama abhinaẏa)
gīta o saṅgīta
gīta : kāḻīcaraṇa paṭṭanāẏaka
saṅgīta : bāḻakṛṣṇa dāsa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1954ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,719 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AD%87%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%B0%20%E0%AC%97%E0%AD%8C%E0%AC%B0%E0%AD%80 | କେଦାର ଗୌରୀ |
କଲ୍ୟାଣ ଗୁପ୍ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ରୋଲ୍ସ୍ - ୨୮ ୧୯୫୧ ରେମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ରୋଲ୍ସ - ୨୮’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବିମଳା ଦେବୀ
କିଶୋରି ଦେବୀ
ଗିରିଧାରି
ରତିକାନ୍ତ ପାଢ଼ି
ପଙ୍କଜ
ଅନିମା ପେଦିନି
ରାଜେନ୍ଦ୍ର
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୫୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | kalẏāṇa guptāṅka nirddeśita oḍa଼iā kathācitra rols - 28 1951 remuktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘rolsa - 28’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
bimaḻā debī
kiśori debī
giridhāri
ratikānta pāḍha଼i
paṅkaja
animā pedini
rājendra
ādhāra
bāhāra ādhāra
1951ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,721 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AD%8B%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E0%AC%B8%20-%20%E0%AD%A8%E0%AD%AE | ରୋଲ୍ସ - ୨୮ |
ନିତାଇ ପାଲିତଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଭାଇ ଭାଇ ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଭାଇ ଭାଇ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଗୌର ଘୋଷ
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଚପଳା ନାୟକ
ଲୀଳା ଦୁଲାଳୀ
ବୀଣା
ଅଶୋକ କୁମାର
କିଶୋର କୁମାର
ନିମ୍ମି
ଓମ୍ ପ୍ରକାଶ
ନିରୁପା ରାୟ
ସାମୁଏଲ୍ ସାହୁ (ବାବି)
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୫୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | nitāi pālitaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iācaḻaccitra bhāi bhāi 1956 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘bhāi bhāi’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
gaura ghoṣa
hemanta dāsa
capaḻā nāẏaka
līḻā dulāḻī
bīṇā
aśoka kumāra
kiśora kumāra
nimmi
om prakāśa
nirupā rāẏa
sāmuel sāhu (bābi)
ādhāra
adhika tathẏa
1956ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,722 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%87%20%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%87 | ଭାଇ ଭାଇ |
ବିନୟ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଆମରି ଗାଁ ଝୁଅ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଆମରି ଗାଁ ଝୁଅ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା କଳାକାର ହେଲେ:
ଗୋପାଳ ବାନାର୍ଜି
ଚପଳା ନାୟକ, ଅନୁ ଚରିତ୍ରରେ
ଭାନୁମତୀ ଦେବୀ
ଦୁର୍ଲଭ ସିଂ
ଗୌର ଘୋଷ, ବିନୋଦ ଚରିତ୍ରରେ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୫୩ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | binaẏa bānārjīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra āmari gā~ jhua 1953 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘āmari gā~ jhua’re abhinaẏa karithibā kaḻākāra hele:
gopāḻa bānārji
capaḻā nāẏaka, anu caritrare
bhānumatī debī
durlabha siṃ
gaura ghoṣa, binoda caritrare
ādhāra
adhika tathẏa
1953ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,723 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%86%E0%AC%AE%E0%AC%B0%E0%AC%BF%20%E0%AC%97%E0%AC%BE%E0%AC%81%20%E0%AC%9D%E0%AD%81%E0%AC%85 | ଆମରି ଗାଁ ଝୁଅ |
ହର ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପ୍ରଥମ ପ୍ରେମ ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ପ୍ରଥମ ପ୍ରେମ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଅନୁଭବ ମହାନ୍ତି
ସୁଗେନା ଚୌଧୁରୀ
ମେଘନା ମିଶ୍ର
ଦେବୁ ବୋଷ
ହର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଗ୍ଲୋରିଆ ମହାନ୍ତି
ହରିହର ମହାପାତ୍ର
ବ୍ରଜ ସିଂ
ସଲିଳ ମିତ୍ର
ରୁନୁ ପରିଜା
ଶୁଭକାନ୍ତ ସାହୁ
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୨୦୦୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | hara paṭṭanāẏakaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iācaḻaccitra prathama prema 2005 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘prathama prema’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
anubhaba mahānti
sugenā caudhurī
meghanā miśra
debu boṣa
hara paṭṭanāẏaka
gloriā mahānti
harihara mahāpātra
braja siṃ
saliḻa mitra
runu parijā
śubhakānta sāhu
draṣṭabẏa
2005ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,724 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A5%E0%AC%AE%20%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%87%E0%AC%AE | ପ୍ରଥମ ପ୍ରେମ |
ସାଧୁ ମେହେରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିମାନ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ ସାଧୁ ମେହେର ଓ ଅଭିନେତା ଭାବେ ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତିଙ୍କର ଏହା ଥିଲା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ।
ଅଭିନୟ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଅଜିତ ଦାସ
ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନା ଦାସ
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ରିତା ଚାନ୍ଦ
ଗଡ଼ି
ସାଧୁ ମେହେର
ପ୍ରମୋଦ ମହାନ୍ତି
ନିହାରିକା ସାହୁ
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ସଙ୍ଗୀତକାର: ରାଧାକୃଷ୍ଣ ଭଞ୍ଜ, ସରୋଜ ପଟ୍ଟନାୟକ
ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟକ: ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଉଷା ମଙ୍ଗେସକର
ଗୀତ
କାହିଁ ଗଲେ ବନ୍ଧୁରେ
ଭଷା ମେଘ ମୁଁ ଯେ ଭାସିଯଏ ଦୂରେ
ବିଭୂଷଣ ପୁଷ୍ପେ ଯା କାନ୍ତି ଜାଣ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୭୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | sādhu meheraṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra abhimāna1977 masihāre muktilābha karithilā | nirddeśaka bhābare sādhu mehera o abhinetā bhābe uttama mahāntiṅkara ehā thilā prathama oḍa଼iā kathācitra |
abhinaẏa
uttama mahānti
bijaẏa mahānti
śarata pūjārī
ajita dāsa
jẏotsnā dāsa
sujātā ānanda
dhīra biśୱāḻa
ritā cānda
gaḍa଼i
sādhu mehera
pramoda mahānti
nihārikā sāhu
sāmuela sāhu (bābi)
gīta o saṅgīta
saṅgītakāra: rādhākṛṣṇa bhañja, saroja paṭṭanāẏaka
pracchadapaṭa gāẏaka: akṣaẏa mahānti, uṣā maṅgesakara
gīta
kāhi~ gale bandhure
bhaṣā megha mu~ ye bhāsiyae dūre
bibhūṣaṇa puṣpe yā kānti jāṇa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1977ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,725 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AD%E0%AC%BF%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A8 | ଅଭିମାନ |
ମଥୁରା ବିଜୟ ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀ । ଏ ସଞ୍ଜିବୀ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ସଙ୍ଗୀତକାର ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାଶ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ।
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ କୃଷ୍ଣ ଭୂମିକାରେ ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ଗୌତମ, ରାଧା ଭୂମିକାରେ ରୂପଲେଖା, କଂସ ଭୂମିକାରେ ଶରତ ପୂଜାରୀ, ନନ୍ଦ ଭୂମିକାରେ ପବନ କୁମାର ଓ ଯଶୋଦା ଭୂମିକାରେ ଅନିତା ଦାସ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ମିହିର ଦାସ, ଜୟା ସ୍ୱାମୀ, ଗୀତା ରାଓ, ଦୀପା ସାହୁ, ଜୟୀରାମ ସାମଲ, ମାମିନା, ରୁକମଣୀ, ତାପସ ଦାସଗୁପ୍ତା ଆଦି କଳାକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ଗୌତମ
ରୂପଲେଖା
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ପବନ କୁମାର
ଅନିତା ଦାସ
ମିହିର ଦାସ
ଜୟା ସ୍ୱାମୀ
ଗୀତା ରାଓ (ଗୀତା ରାଣୀ ଦତ୍ତ)
ଦୀପା ସାହୁ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ମାମିନା
ରୁକମଣୀ
ତାପସ ଦାସଗୁପ୍ତା
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଏ ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାଶ । ନାରାୟଣ ପ୍ରସାଦ ସିଂହ, ଗୌର ପଟ୍ଟନାୟକ, ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ମହାନ୍ତି ଆଦି ଗୀତିକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଭିକାରୀ ବଳ, ଶେଖର ଘୋଷ, ବାଣୀ ଜୟରାମ, ଗୀତା ପଟ୍ଟନାୟକ ଆଦି କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୭୯ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | mathurā bijaẏa 1979 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile bābulāla dośī | e sañjibī ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile | saṅgītakāra bāḻakṛṣṇa dāśa ehi kathācitraṭira sୱra saṃyojanā karithile |
ehi kathācitraṭire kṛṣṇa bhūmikāre śrīkānta gautama, rādhā bhūmikāre rūpalekhā, kaṃsa bhūmikāre śarata pūjārī, nanda bhūmikāre pabana kumāra o yaśodā bhūmikāre anitā dāsa abhinaẏa karithile | mihira dāsa, jaẏā sୱāmī, gītā rāo, dīpā sāhu, jaẏīrāma sāmala, māminā, rukamaṇī, tāpasa dāsaguptā ādi kaḻākāramāne ehi kathācitraṭira bibhinna bhūmikāre abhinaẏa karithile |
abhinaẏa
śrīkānta gautama
rūpalekhā
śarata pūjārī
pabana kumāra
anitā dāsa
mihira dāsa
jaẏā sୱāmī
gītā rāo (gītā rāṇī datta)
dīpā sāhu
jaẏīrāma sāmala
māminā
rukamaṇī
tāpasa dāsaguptā
gīta o saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithie bāḻakṛṣṇa dāśa | nārāẏaṇa prasāda siṃha, gaura paṭṭanāẏaka, baikuṇṭhanātha mahānti ādi gītikāramāne ehi kathācitraṭira gīta racanā karithile | bhikārī baḻa, śekhara ghoṣa, bāṇī jaẏarāma, gītā paṭṭanāẏaka ādi kaṇṭhaśiḻpīmāne ehi kathācitraṭire kaṇṭhadāna karithile |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1979ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,730 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%A5%E0%AD%81%E0%AC%B0%E0%AC%BE%20%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%9F | ମଥୁରା ବିଜୟ |
ବିଶ୍ୱନାଥ ନାୟକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା - ୧୯୫୯ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୁଜା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବାଉରିବନ୍ଧୁ
ଝରଣା ଦାସ
ଅନୁଭା ଗୁପ୍ତା
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଶେଫାଳୀ ନାୟକ
ଶ୍ରୀକାନ୍ତ
ଗୀତ
ଏହି କଥାତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇର୍ଥିଲେ ନଚିକେତା ଘୋଷ ।
ଗୀତ ସାରଣୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୫୯ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | biśୱnātha nāẏakaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra śrī śrī mahālakṣmī pūjā - 1959 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘śrī śrī mahālakṣmī pujā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
bāuribandhu
jharaṇā dāsa
anubhā guptā
śarata pūjārī
śephāḻī nāẏaka
śrīkānta
gīta
ehi kathātrare saṅgīta nirddeśanā deirthile naciketā ghoṣa |
gīta sāraṇī
ādhāra
adhika tathẏa
1959ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,731 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B7%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AD%80%20%E0%AC%AA%E0%AD%82%E0%AC%9C%E0%AC%BE | ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା |
ଚଉମୁଖ ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲାର ବାଲିଆପାଳ ବ୍ଲକର ଏକ ଗାଆଁ ।
ଚଉମୁଖ ଓ ଡଗରା ବାଲିଆପାଳ ବ୍ଲକର ଦୁଇଟି ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଗାଆଁ ଯାହା ନିକଟରେ ଏକ ବେଳାଭୂମି ଅଛି । ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲା ଚାନ୍ଦିପୁର, ତାଳସାରିର ବେଳାଭୂମି ପରି ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ନାଲି କଙ୍କଡ଼ା, ରୂପା ଚକ ଚକ ବାଲି ଓ ଝାଉଁ ବଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସ୍ଥାନୀୟ ମାଛଧରାଳିମାନେ ଏଠାରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଟିଆ ଡଙ୍ଗାରେ ମାଛ ଧରିଥାନ୍ତି ।
ଭୂଗୋଳ
ଚଉମୁଖର ଅବସ୍ଥାନଠାରେ ।
ଗମନାଗମନ
ଚଉମୁଖ ବାଲେଶ୍ୱରଠାରୁ ୬୪ କି.ମି. ଦୂର । ନିକଟତମ ବସ ରହିବା ଜାଗା ହେଲା ଜଗାଇ (୯ କି.ମି.) । ନିକଟତମ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ହେଲା ଜଳେଶ୍ୱର (୫୮ କି.ମି.) । ଏହା ପାଖରେ ଥିବା ଆଉ ଏକ ଷ୍ଟେସନ ହେଲା ବସ୍ତା (୬୫ କି.ମି.) । ନିକଟତମ ବିମାନ ବନ୍ଦର ହେଲା ଭୁବନେଶ୍ୱର ।
ରହିବା ସୁବିଧା
ପାନ୍ଥନିବାସ, ଡଗରା, ଟେଲିଫୋନ: ୫୩୩୩୧
ଓଟିଡ଼ିସି ପାନ୍ଥଶାଳା:
ତାଳସାରି, ପୋ: ଚନ୍ଦନେଶ୍ୱର,
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲା: ୭୫୬୦୮୫, ଟେଲିଫୋନ: (୦୬୭୮୧) ୨୩୨୫୨୮
ଘର ଭଡ଼ା (ଦୁଇଟିକିଆ ବିଛଣା): ୧୧୫୦, ବିନା ଏ.ସି. (ଦୁଇଜଣିଆ ବିଛଣା): ୭୦୦, ସାଧାରଣ ରହିବା ଘର (୩ଟି ବିଛଣା): ୨୦୦ ଟଙ୍କା (ପ୍ରତି ବିଛଣା ପିଛା)
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ଗାଆଁ ଓ ସହର
ଓଡ଼ିଶାର ଗାଆଁ ଓ ସହର | caumukha oḍa଼iśāra bāleśୱra jilāra bāliāpāḻa blakara eka gāā~ |
caumukha o ḍagarā bāliāpāḻa blakara duiṭi upakūḻabarttī gāā~ yāhā nikaṭare eka beḻābhūmi achi | bāleśୱra jilā cāndipura, tāḻasārira beḻābhūmi pari eṭhāre madhẏa nāli kaṅkaḍa଼ā, rūpā caka caka bāli o jhāu~ baṇa dekhibāku miḻithāe | sthānīẏa māchadharāḻimāne eṭhāre choṭa choṭa paṭiā ḍaṅgāre mācha dharithānti |
bhūgoḻa
caumukhara abasthānaṭhāre |
gamanāgamana
caumukha bāleśୱraṭhāru 64 ki.mi. dūra | nikaṭatama basa rahibā jāgā helā jagāi (9 ki.mi.) | nikaṭatama reḻa ṣṭesana helā jaḻeśୱra (58 ki.mi.) | ehā pākhare thibā āu eka ṣṭesana helā bastā (65 ki.mi.) | nikaṭatama bimāna bandara helā bhubaneśୱra |
rahibā subidhā
pānthanibāsa, ḍagarā, ṭeliphona: 53331
oṭiḍa଼isi pānthaśāḻā:
tāḻasāri, po: candaneśୱra,
bāleśୱra jilā: 756085, ṭeliphona: (06781) 232528
ghara bhaḍa଼ā (duiṭikiā bichaṇā): 1150, binā e.si. (duijaṇiā bichaṇā): 700, sādhāraṇa rahibā ghara (3ṭi bichaṇā): 200 ṭaṅkā (prati bichaṇā pichā)
draṣṭabẏa
bāleśୱra jillāra gāā~ o sahara
oḍa଼iśāra gāā~ o sahara | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,732 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%89%E0%AC%AE%E0%AD%81%E0%AC%96 | ଚଉମୁଖ |
ଡଗରା ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ବାଲିଆପାଳ ବ୍ଲକର ଏକ ଗାଆଁ ।
ଡଗରା ଓ ଚଉମୁଖ ବାଲିଆପାଳ ବ୍ଲକର ଦୁଇଟି ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଗାଆଁ ଯାହା ନିକଟରେ ଏକ ବେଳାଭୂମି ଅଛି । ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା ଚାନ୍ଦିପୁର, ତାଳସାରିର ବେଳାଭୂମି ପରି ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ନାଲି କଙ୍କଡ଼ା, ରୂପା ଚକ ଚକ ବାଲି ଓ ଝାଉଁ ବଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସ୍ଥାନୀୟ ମାଛଧରାଳିମାନେ ଏଠାରେ ଛୋଟ ଛୋଟ "ପଟିଆ ଡଙ୍ଗା"ରେ ମାଛ ଧରିଥାନ୍ତି ।
ଭୂଗୋଳ
ଡଗରାର ଅବସ୍ଥାନଠାରେ ।
ଗମନାଗମନ
ଡଗରା ବାଲେଶ୍ୱରଠାରୁ ୬୪ କି.ମି. ଦୂର । ନିକଟତମ ବସ ରହିବା ଜାଗା ହେଲା ଜଗାଇ (୧୧ କି.ମି.) । ନିକଟତମ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ହେଲା ଜଳେଶ୍ୱର (୫୮ କି.ମି.) । ଏହା ପାଖରେ ଥିବା ଆଉ ଏକ ଷ୍ଟେସନ ହେଲା ବସ୍ତା (୬୫ କି.ମି.) । ନିକଟତମ ବିମାନ ବନ୍ଦର ହେଲା ଭୁବନେଶ୍ୱର ।
ରହିବା ସୁବିଧା
ପାନ୍ଥନିବାସ, ଡଗରା, ଟେଲିଫୋନ: ୫୩୩୩୧
ଓଟିଡ଼ିସି ପାନ୍ଥଶାଳା:
ତାଳସାରି, ପୋ: ଚନ୍ଦନେଶ୍ୱର,
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲା: ୭୫୬୦୮୫, ଟେଲିଫୋନ: (୦୬୭୮୧) ୨୩୨୫୨୮
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ଗାଆଁ ଓ ସହର | ḍagarā oḍa଼iśāra bāleśୱra jillāra bāliāpāḻa blakara eka gāā~ |
ḍagarā o caumukha bāliāpāḻa blakara duiṭi upakūḻabarttī gāā~ yāhā nikaṭare eka beḻābhūmi achi | bāleśୱra jillā cāndipura, tāḻasārira beḻābhūmi pari eṭhāre madhẏa nāli kaṅkaḍa଼ā, rūpā caka caka bāli o jhāu~ baṇa dekhibāku miḻithāe | sthānīẏa māchadharāḻimāne eṭhāre choṭa choṭa "paṭiā ḍaṅgā"re mācha dharithānti |
bhūgoḻa
ḍagarāra abasthānaṭhāre |
gamanāgamana
ḍagarā bāleśୱraṭhāru 64 ki.mi. dūra | nikaṭatama basa rahibā jāgā helā jagāi (11 ki.mi.) | nikaṭatama reḻa ṣṭesana helā jaḻeśୱra (58 ki.mi.) | ehā pākhare thibā āu eka ṣṭesana helā bastā (65 ki.mi.) | nikaṭatama bimāna bandara helā bhubaneśୱra |
rahibā subidhā
pānthanibāsa, ḍagarā, ṭeliphona: 53331
oṭiḍa଼isi pānthaśāḻā:
tāḻasāri, po: candaneśୱra,
bāleśୱra jilā: 756085, ṭeliphona: (06781) 232528
draṣṭabẏa
bāleśୱra jillāra gāā~ o sahara | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,735 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A1%E0%AC%97%E0%AC%B0%E0%AC%BE%2C%20%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AD%87%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%B0 | ଡଗରା, ବାଲେଶ୍ୱର |
ଗଦାଧର ପୁଟୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ପୂଜା ପାଇଁ ଫୁଲଟିଏ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ପୂଜା ପାଇଁ ଫୁଲଟିଏ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଆଦ୍ୟାଶା ମହାପାତ୍ର
ଆକାଙ୍କ୍ଷା କବି
ନୈନା ଦାସ
ଲିସା ମହାନ୍ତି
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ସୌମେନ ପୁଜାରୀ
ସୁମନ୍ତ ମଣି
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୨୦୦୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | gadādhara puṭīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā pūjā pāi~ phulaṭie 2007 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘pūjā pāi~ phulaṭie’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
ādẏāśā mahāpātra
ākāṅkṣā kabi
nainā dāsa
lisā mahānti
śarata pūjārī
saumena pujārī
sumanta maṇi
draṣṭabẏa
2007ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,736 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%82%E0%AC%9C%E0%AC%BE%20%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%87%E0%AC%81%20%E0%AC%AB%E0%AD%81%E0%AC%B2%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%8F | ପୂଜା ପାଇଁ ଫୁଲଟିଏ |
ଅମିୟ ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ମମତା ମାଗେ ମୂଲ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ମମତା ମାଗେ ମୂଲ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଅନୀତା ଦାସ
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ତନ୍ଦ୍ରା ରାୟ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ଟୀକା
୧୯୮୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | amiẏa rañjana paṭṭanāẏakaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra mamatā māge mūla 1985 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘mamatā māge mūla’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
anītā dāsa
hemanta dāsa
aparājitā mahānti
bijaẏa mahānti
uttama mahānti
tandrā rāẏa
jaẏīrāma sāmala
duḥkhīrāma sୱāi~
ṭīkā
1985ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,738 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%AE%E0%AC%A4%E0%AC%BE%20%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%97%E0%AD%87%20%E0%AC%AE%E0%AD%82%E0%AC%B2 | ମମତା ମାଗେ ମୂଲ |
ଚାନ୍ଦିପୁର() ବା ଚାନ୍ଦିପୁର ବେଳାଭୂମି ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ବେଳାଭୂମି । ଏହା ବଙ୍ଗୋପସାଗର ନିକଟରେ ଓ ବାଲେଶ୍ୱର ସହରଠାରୁ ୧୬ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଏକ ନିଆରା ବେଳାଭୂମି ଯେଉଁଠାରେ ସମୁଦ୍ର ପାଣି ବେଳାଭୂମିରୁ ୧-୪ କି.ମି. ଯାଏଁ ଘୁଞ୍ଚିଯାଏ ଓ ଜୁଆର ସମୟରେ ପୁଣି ଫେରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦିନରେ ଦୁଇଥର ହୋଇଥାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଜଦି ସକାଳେ ଜୁଆର ଆସେ ତାହେଲେ ବାର ଘଂଟା ପରେ ଭଟ୍ଟା ଆସିବ। ଏହି କାରଣରୁ ଏଠାରେ ଅନେକ ଜୈବ ବିଭିନ୍ନତା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ମିର୍ଜାପୁର ପଟ ବେଳାଭୂମିରେ ଅଶ୍ୱଖୁରାକୃତି କଙ୍କଡା ବା ନାଲି କଙ୍କଡ଼ା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ନିକଟରେ ବୁଢ଼ାବଳଙ୍ଗ ନଦୀର ମୁହାଣ ପାଖରେ ବଳରାମ ଗଡ଼ିଠାରେ ଏକ ମାଛଧରା ବନ୍ଦର ଅଛି ।
ଚାନ୍ଦିପୁରଠାରେ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଗୋଳାବାରୁଦ ପରୀକ୍ଷଣ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଅଛି ।
ଭୂଗୋଳ
ଚାନ୍ଦିପୁର ଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହାର ହାରାହାରି ଉଚ୍ଚତା ।
ପଦାତିକ ସେନା
ଚାନ୍ଦିପୁର ବେଳାଭୂମିଠାରେ ଭାରତୀୟ ପଦାତିକ ସେନାର ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ଼ ଟେଷ୍ଟ ରେଞ୍ଜ (ଆଇଟି ଆର) ଅଛି । ଏଠାରୁ ଆକାଶ, ଅଗ୍ନି, ଶୌର୍ଯ୍ୟ, ପୃଥିବୀ ଓ ବ୍ରହ୍ମୋସ ଆଦି ଅନେକ ପରମାଣୁ କ୍ଷମତାଧାରୀ ମିସାଇଲର ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇଛି ।
ଗମନାଗମନ
ଚାନ୍ଦିପୁରକୁ ବାଲେଶ୍ୱରରୁ ସଡ଼କ ପଥରେ ଯାଇହେବ । ବାଲେଶ୍ୱର ସଡ଼କ ପଥରେ ୫ ନମ୍ବର ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ଓ ରେଳପଥଦ୍ୱାରା ଭୁବନେଶ୍ୱର ଓ କଲିକତା ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ଗାଆଁ ଓ ସହର
ଓଡ଼ିଶାର ବେଳାଭୂମି
ବେଳାଭୂମି | cāndipura() bā cāndipura beḻābhūmi oḍa଼iśāra bāleśୱra jillāra eka beḻābhūmi | ehā baṅgopasāgara nikaṭare o bāleśୱra saharaṭhāru 16 ki.mi. dūrare abasthita | ehā eka niārā beḻābhūmi yeu~ṭhāre samudra pāṇi beḻābhūmiru 1-4 ki.mi. yāe~ ghuñciyāe o juāra samaẏare puṇi pherithāe | ehi prakriẏā dinare duithara hoithāe| udāharaṇa sୱrūpa jadi sakāḻe juāra āse tāhele bāra ghaṃṭā pare bhaṭṭā āsiba| ehi kāraṇaru eṭhāre aneka jaiba bibhinnatā dekhibāku miḻithāe | mirjāpura paṭa beḻābhūmire aśୱkhurākṛti kaṅkaḍā bā nāli kaṅkaḍa଼ā dekhibāku miḻithāe | nikaṭare buḍha଼ābaḻaṅga nadīra muhāṇa pākhare baḻarāma gaḍa଼iṭhāre eka māchadharā bandara achi |
cāndipuraṭhāre bhāratīẏa senāra goḻābāruda parīkṣaṇa kendra madhẏa achi |
bhūgoḻa
cāndipura ṭhāre abasthita | ehāra hārāhāri uccatā |
padātika senā
cāndipura beḻābhūmiṭhāre bhāratīẏa padātika senāra iṇṭigreṭeḍa଼ ṭeṣṭa reñja (āiṭi āra) achi | eṭhāru ākāśa, agni, śauryẏa, pṛthibī o brahmosa ādi aneka paramāṇu kṣamatādhārī misāilara parīkṣaṇa karāyāichi |
gamanāgamana
cāndipuraku bāleśୱraru saḍa଼ka pathare yāiheba | bāleśୱra saḍa଼ka pathare 5 nambara jātīẏa rājapatha o reḻapathadୱārā bhubaneśୱra o kalikatā saha saṃyukta |
draṣṭabẏa
bāhāra liṅka
bāleśୱra jillāra gāā~ o sahara
oḍa଼iśāra beḻābhūmi
beḻābhūmi | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,739 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AC%BF%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0 | ଚାନ୍ଦିପୁର |
ଜଗା ହାତରେ ପଘା, ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ମହମ୍ମଦ ମହସିନ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ, କାହାଣୀ ଓ ଚିତ୍ରନାଟ ରଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଜଗା ହାତରେ ପଘା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଅରବିନ୍ଦ
ଦେବୁ ବ୍ରହ୍ମା
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଗ୍ଲୋରିଆ ମହାନ୍ତି
ମାମିନା
ବୈଶାଳି ପରିଡ଼ା
ଅସିତ ପତି
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | jagā hātare paghā, 1985 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | mahammada mahasina ehi kathācitraṭira prayojanā karithile, kāhāṇī o citranāṭa racanā karithile ebaṃ nirddeśanā deithile |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘jagā hātare paghā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
uttama mahānti
bijaẏa mahānti
aparājitā mahānti
sujātā ānanda
arabinda
debu brahmā
hemanta dāsa
gloriā mahānti
māminā
baiśāḻi pariḍa଼ā
asita pati
jaẏīrāma sāmala
saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile akṣaẏa mahānti |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1985ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,741 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%97%E0%AC%BE%20%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A4%E0%AC%B0%E0%AD%87%20%E0%AC%AA%E0%AC%98%E0%AC%BE | ଜଗା ହାତରେ ପଘା |
ଯା ଦେବୀ ସର୍ବ ଭୂତେଷୁ - ୧୯୮୯ ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ।
ଅଭିନୟ
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ବିରାଜ ଦାଶ
ପ୍ରତିଭା ପଣ୍ଡା
ଆଧାର
୧୯୮୯ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | yā debī sarba bhūteṣu - 1989 re muktilābha karithibā oḍa଼iācaḻaccitra |
abhinaẏa
praśānta nanda
mahāśୱetā rāẏa
birāja dāśa
pratibhā paṇḍā
ādhāra
1989ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,742 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AF%E0%AC%BE%20%E0%AC%A6%E0%AD%87%E0%AC%AC%E0%AD%80%20%E0%AC%B8%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AC%20%E0%AC%AD%E0%AD%82%E0%AC%A4%E0%AD%87%E0%AC%B7%E0%AD%81 | ଯା ଦେବୀ ସର୍ବ ଭୂତେଷୁ |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୫୯ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା
A-Z
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୫୯
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୫୯ରେ
୧୯୫୯ରେ ଭାରତ
୧୯୫୯ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1959re tiāri hoithibā oḍa଼iā sinemā
A-Z
draṣṭabẏa
1959
caḻaccitra 1959re
1959re bhārata
1959re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,743 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AB%E0%AD%AF%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୫୯ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ଯୋର୍ ଯା'ର ମୂଲକ ତାର ୧୯୮୬ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ରବି ସ୍ୱାଇଁ । ରାଜୁ ମିଶ୍ର ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ବୈଶାଳୀ ପରିଡ଼ା
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ହର ପଟ୍ଟନାୟକ
ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | yor yā'ra mūlaka tāra 1986re muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile rabi sୱāi~ | rāju miśra ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile |
abhinaẏa
uttama mahānti
aparājitā mahānti
śrīrāma paṇḍā
baiśāḻī pariḍa଼ā
jaẏīrāma sāmala
hara paṭṭanāẏaka
saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile akṣaẏa mahānti |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1986ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,745 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AF%E0%AD%8B%E0%AC%B0%20%E0%AC%AF%E0%AC%BE%27%E0%AC%B0%20%E0%AC%AE%E0%AD%82%E0%AC%B2%E0%AC%95%20%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%B0 | ଯୋର ଯା'ର ମୂଲକ ତାର |
କଳାହାଣ୍ଡି (ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ କଳାହାନି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ) ଓଡ଼ିଶାର ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଜିଲ୍ଲା । ଏହା ଏକ ପୁରାତନ ସଭ୍ୟତାର ମୂଳକେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ବିବେଚିତ । ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ପ୍ରମାଣ ଅନୁସାରେ ଏଠାରେ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ଓ ଲୌହ ଯୁଗର ମାନବ ବସତିର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ।
ଅସୁରଗଡ଼ଠାରେ ୨୦୦୦ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ଏକ ଉନ୍ନତ ଓ ସଭ୍ୟ ସହର ଜନ ବସତି ଥିବା ଜଣାଯାଏ ।
ଆଗ କାଳରେ ଏହା ମହାକାନ୍ତର (ଅର୍ଥ ବିଶାଳ ଜଙ୍ଗଲ) ଓ କାରୁଣ୍ଡା ମଣ୍ଡଳ (କାରୁଣ୍ଡାର ଅର୍ଥ ମାଣିକ) ଭାବରେ ଜଣା ଥିଲା ଯାହା ଏଠାରେ ମାଣିକ, ଲାଲ ପଥର, ବେରୁଜ, ନୀଲମ, ଓ ଆଲେକଜାଣ୍ଡ୍ରା ଆଦି ମିଳୁଥିବାର ଜଣାଯାଏ । ମାଣିକେଶ୍ୱରୀ (ମାଣିକର ଠାକୁରାଣୀ) କଳାହାଣ୍ଡିର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ଯାହାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ଇତିହାସ ସହ ଯୋଡ଼ା । ୧୯୮୦ରେ, କଳାହାଣ୍ଡିର ନାମ ପଛୁଆ ଓ ଅନାହାର ମୃତ୍ୟୁ ସହ ଯୋଡ଼ାଗଲା । ତେବେ ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ବି ଇତିହାସ, ଚାଷ ବାସ, ବନ ସମ୍ବଳ, ମୁଲ୍ୟବାନ ପଥର, ବକ୍ସାଇଟ, ଲୋକନାଟ, ହାତକାମ ଓ କଳାରେ ଏହା ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା ।
କଳାହାଣ୍ଡିର ପ୍ରଥମ ଗେଜେଟିୟର ଅନୁସାରେ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା ପୂର୍ବ-ଗଡଜାତ କଳାହାଣ୍ଡି ରାଜ୍ୟ ଓ ଖରିଆର ଜମିଦାରୀ (ବର୍ତ୍ତମାନର ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲା)କୁ ମିଶାଇ ଏବଂ ସେଥିରୁ କାଶୀପୁର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଅଲଗା କରି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ ହେବା ସମୟରେ କଳାହାଣ୍ଡିଗଡ ରାଜ୍ୟ,ପାଟଣାଗଡ ରାଜ୍ୟ ଓ ସୋନପୁରଗଡ ରାଜ୍ୟ ମିଶାଇ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ଯାହାର ସଦର ମହକୁମା ବଲାଙ୍ଗିର ଥିଲା । ୧ ନଭେମ୍ବର ମସିହା ୧୯୪୯ରେ ପାଟଣା (ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲା ), ସୋନପୁର ( ବର୍ତ୍ତମାନର ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲା ) କଳାହାଣ୍ଡିରୁ ଅଲଗା ହେଲା ଓ ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲା ଗଠିତ ହେଲା । କଳାହାଣ୍ଡି ଓ ନୂଆପଡାକୁ ମିଶାଇ ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲା ହେଲା ଏବଂ ଭବାନୀପାଟଣାକୁ ଏହାର ସଦର ମହକୁମା କରାଗଲା । କାଶୀପୁର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ଭବାନୀପାଟଣା ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ସିଧା ସଳଖ ଯୋଗାଯୋଗ ନଥିବାରୁ ଏହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରଶାସନିକ ଅସୁବିଧା ଅନୁଭୂତ ହେଲା । ୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୬୨ରେ କାଶୀପୁର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳକୁ କଳାହାଣ୍ଡିରୁ ପୃଥକ କରି କୋରାପୁଟ ସହିତ ମିଶାଗଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ୨୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୯୩ରେ ନୂଆପଡା ଉପଭାଗ (ଖରିଆ ଜମିଦାରୀ) ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲା ହେଲା ।
କଳାହାଣ୍ଡି ନାମର ଉତ୍ପତ୍ତି :-
ଓଡ଼ିଆରେ “କଳାହାଣ୍ଡି”ର ଅର୍ଥ ହେଲା କଳା+ ପାତ୍ର (ହାଣ୍ଡି) ଅର୍ଥାତ କଳାରଙ୍ଗର ହାଣ୍ଡି । ଏହି ଜିଲ୍ଲାରେ ମୃତ୍ତିକା କୃଷ୍ଣ-କାର୍ପାସ ଶ୍ରେଣୀୟ ଏବଂ ମାଟିର ରଙ୍ଗ କଳା । କୁମ୍ଭାରମାନେ ଏଥିରେ କଳା ରଙ୍ଗର ପାତ୍ର ତିଆରିକରି ଏହି ଜିଲ୍ଲା, ପଡୋଶୀ ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ବିକ୍ରି କରିଥାନ୍ତି । ସମ୍ଭବତଃ ଏହାର ନାମର ଉତ୍ପତ୍ତି ଏଥିରୁ ହୋଇଥାଇପାରେ ବୋଲି ଅନୁମେୟ ।
କଳାହାଣ୍ଡି ନାମକରଣ ଉତ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ କୌଣସି ଅଭିଲେଖ ବା ଦଲିଲ ନାହିଁ । ଏହା ଆଗରୁ କାରୁଣ୍ଡ ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଏଲ୍ଲିୟଟ ( ଉପ କମିଶନର ରାୟପୁର , ୧୮୫୬)ଙ୍କ ଅନୁସାରେ କଳାହାଣ୍ଡି ନାମ କାରୁଣ୍ଡ ନାମର ଓଡ଼ିଆ ଅପଭ୍ରଂଶ ମାତ୍ର । କଳାହାଣ୍ଡି ନାମରେ କୌଣସି ସ୍ଥାନ କିମ୍ବା ଗ୍ରାମ ନାହିଁ । କୋରାପୁଟ ଓ ବସ୍ତର ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁତ ସ୍ଥାନକୁ ଦୁଇ ପ୍ରକାରରେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଥା ବସ୍ତରର ଗ୍ରାମ ବକାଊଣ୍ଡ ଓଡ଼ିଆରେ ବକାହାଣ୍ଡି , ବାଜାଊଣ୍ଡକୁ ବଜାହାଣ୍ଡି , ନଲପାଊଣ୍ଡକୁ ନାଲଫାହାଣ୍ଡି ଓ କୁମାରଊଣ୍ଡକୁ କୁମାରହାଣ୍ଡି କୁହାଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସେ ଯାହା ହେଉନା କାହିଁକି ୧୯୦୫ ପରଠାରୁ ଯେତେବଳେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଇଂରେଜ ଶାସିତ ବଙ୍ଗଳା ରାଜ୍ୟଖଣ୍ଡ ସଙ୍ଗେ ମିଶିଲା , ଏହାର ନାମ କଳାହାଣ୍ଡି ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଲା ।
ଭୂଗୋଳ
କଳାହାଣ୍ଡି ରେ ଅବସ୍ଥିତ ।<ref>Orissa District Gazetters, Kalahandi, 2</ref> ଓ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାଗକୁ ନେଇ ତିଆରି ।
ଏହାର ଉତ୍ତରରେ: ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲା ଓ ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା
ଦକ୍ଷିଣରେ: ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା, କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ଓ ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା
ପୂର୍ବରେ: ପୁର୍ବରେ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା ଓ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା ଅବସ୍ଥିତ ।
ଜନଗଣନା
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୧୫,୭୩,୦୫୪ ।ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୧୪,୫୧,୧୩୦ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୧,୨୧,୯୨୪ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।
ପୁରୁଷ: ୭,୮୫,୧୭୯
ମହିଳା: ୭,୮୭,୮୭୫
ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୨,୧୪,୧୧୧
ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୦.୨୨%
ପୁରୁଷ: ୭୩.୩୪%
ମହିଳା: ୪୭.୨୭%
ଲୋକକଳା
କଳାହାଣ୍ଡି ଆକ୍ଷରିକ ଭାବରେ କଳାରେ ଭରା ହାଣ୍ଡିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ଏହି ଶବ୍ଦ ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି ଗୁମ୍ଫାରେ କଳା ଓ ନାଲି ରଙ୍ଗରେ ଖୋଦିତ ପ୍ରାକ-ଐତିହାସିକ କଳାରୁ ଆସିଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଠାରେ ପଥରରେ ତିଆରି ନାନା ଅଳଙ୍କାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ହାବସିପୁରୀ ଢାଞ୍ଚା''ରେ ତିଆରି ଶାଢ଼ୀ ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଖଇରପଦରର କାଠ କାମ ମଧ୍ୟ ଦେଶ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି କରାଯାଇଥାଏ ।
ଲୋକ ନାଟ
କଳାହାଣ୍ଡିରେ ନାନା ପ୍ରକାର ଆଦିବାସୀ ଓ ଅଣ-ଆଦିବାସୀ ନାଟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏଠାକାର ନାଚ ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲା ଓ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଡାଲଖାଇ, ଜାଇଫୁଲ, ରସରକେଳି, ସଜନୀ ଆଦି ନାଚ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସାରି ଗୀତ, ଫୋଲିଆ ଗୀତ, ପ୍ରକୃତି ସହ ଯୋଡ଼ା ନାନାପ୍ରକାରର ଗୀତ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଯାହା କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର 'ବୋରିଆ ଗୀତ, ନିଆଳିମାଳି, କଳାକୋଳିକ' ଆଦି ଗୀତ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ।
କଲାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ ଘୁମୁରା ସବୁଠୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୀର ବାଦ୍ୟ ଅଟେ ।
ଘୁମୁରା ନୃତ୍ୟ
କଳାହାଣ୍ଡିର ବୀରବାଦ୍ୟ ଘୁମୁରା ଅଟେ ।
*ବଜାସାଲ୍
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
ଫୁରଲିଝରନ
ଭବାନୀପାଟଣା
ଡୋକ୍ରିଚଞ୍ଚଡ଼ା ଜଳପ୍ରପାତ
ଅସୁରଗଡ଼
ଧର୍ମଗଡ଼
ବେଲଖଣ୍ଡି ଶୈବପୀଠ
କଢେଲ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର
ରାବଣଧର ଜଳପ୍ରପାତ
ଜୁନାଗଡ଼
କର୍ଲାପାଟ୍ ଅଭୟାରଣ
ଜାକମ୍ କାଠ ବଙ୍ଗଳା
ଗୋବରଗୋଲା ଜଳପ୍ରପାତ
ହେଲୋ ପଏଣ୍ଟ
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
କଳାହାଣ୍ଡି ରାଜ୍ୟ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Map of Kalahandi
Indravati Project
କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା | kaḻāhāṇḍi (āñcaḻika bhāṣāre kaḻāhāni madhẏa kuhāyāithāe) oḍa଼iśāra paścimāñcaḻare abasthita eka jillā | ehā eka purātana sabhẏatāra mūḻakendra bhābare bibecita | pratnatattୱ pramāṇa anusāre eṭhāre prastara yuga o lauha yugara mānaba basatira sūcanā miḻithāe |
asuragaḍa଼ṭhāre 2000 barṣa āgaru eka unnata o sabhẏa sahara jana basati thibā jaṇāyāe |
āga kāḻare ehā mahākāntara (artha biśāḻa jaṅgala) o kāruṇḍā maṇḍaḻa (kāruṇḍāra artha māṇika) bhābare jaṇā thilā yāhā eṭhāre māṇika, lāla pathara, beruja, nīlama, o ālekajāṇḍrā ādi miḻuthibāra jaṇāyāe | māṇikeśୱrī (māṇikara ṭhākurāṇī) kaḻāhāṇḍira adhiṣṭhātrī debī yāhāṅka upasthiti ehi jillāra itihāsa saha yoḍa଼ā | 1980re, kaḻāhāṇḍira nāma pachuā o anāhāra mṛtẏu saha yoḍa଼āgalā | tebe esabu sattୱe bi itihāsa, cāṣa bāsa, bana sambaḻa, mulẏabāna pathara, baksāiṭa, lokanāṭa, hātakāma o kaḻāre ehā eka samṛddha jillā |
kaḻāhāṇḍira prathama gejeṭiẏara anusāre kaḻāhāṇḍi jillā pūrba-gaḍajāta kaḻāhāṇḍi rājẏa o khariāra jamidārī (barttamānara nūāpaḍā jillā)ku miśāi ebaṃ sethiru kāśīpura thānā añcaḻaku alagā kari gaṭhita hoithilā | 1948 masihāre gaḍajāta rājẏa miśraṇa hebā samaẏare kaḻāhāṇḍigaḍa rājẏa,pāṭaṇāgaḍa rājẏa o sonapuragaḍa rājẏa miśāi kaḻāhāṇḍi jillā gaṭhita hoithilā yāhāra sadara mahakumā balāṅgira thilā | 1 nabhembara masihā 1949re pāṭaṇā (parabarttī samaẏare balāṅgira jillā ), sonapura ( barttamānara subarṇṇapura jillā ) kaḻāhāṇḍiru alagā helā o balāṅgira jillā gaṭhita helā | kaḻāhāṇḍi o nūāpaḍāku miśāi goṭie jillā helā ebaṃ bhabānīpāṭaṇāku ehāra sadara mahakumā karāgalā | kāśīpura thānā añcaḻa sahita bhabānīpāṭaṇā madhẏare kauṇasi sidhā saḻakha yogāyoga nathibāru ehādୱārā praśāsanika asubidhā anubhūta helā | 1 agaṣṭa 1962re kāśīpura thānā añcaḻaku kaḻāhāṇḍiru pṛthaka kari korāpuṭa sahita miśāgalā | parabarttī samaẏare 27 mārcca 1993re nūāpaḍā upabhāga (khariā jamidārī) alagā hoi nūāpaḍā jillā helā |
kaḻāhāṇḍi nāmara utpatti :-
oḍa଼iāre “kaḻāhāṇḍi”ra artha helā kaḻā+ pātra (hāṇḍi) arthāta kaḻāraṅgara hāṇḍi | ehi jillāre mṛttikā kṛṣṇa-kārpāsa śreṇīẏa ebaṃ māṭira raṅga kaḻā | kumbhāramāne ethire kaḻā raṅgara pātra tiārikari ehi jillā, paḍośī jillā ebaṃ rājẏamānaṅkare bikri karithānti | sambhabataḥ ehāra nāmara utpatti ethiru hoithāipāre boli anumeẏa |
kaḻāhāṇḍi nāmakaraṇa utpatti biṣaẏare kauṇasi abhilekha bā dalila nāhi~ | ehā āgaru kāruṇḍa nāmare paricita thilā | lephṭanāṇṭa elliẏaṭa ( upa kamiśanara rāẏapura , 1856)ṅka anusāre kaḻāhāṇḍi nāma kāruṇḍa nāmara oḍa଼iā apabhraṃśa mātra | kaḻāhāṇḍi nāmare kauṇasi sthāna kimbā grāma nāhi~ | korāpuṭa o bastara añcaḻare bahuta sthānaku dui prakārare uccāraṇa karāyāithāe | yathā bastarara grāma bakāūṇḍa oḍa଼iāre bakāhāṇḍi , bājāūṇḍaku bajāhāṇḍi , nalapāūṇḍaku nālaphāhāṇḍi o kumāraūṇḍaku kumārahāṇḍi kuhāyāithāe | kintu se yāhā heunā kāhi~ki 1905 paraṭhāru yetebaḻe ehi añcaḻa iṃreja śāsita baṅgaḻā rājẏakhaṇḍa saṅge miśilā , ehāra nāma kaḻāhāṇḍi bhābare bẏabahṛta helā |
bhūgoḻa
kaḻāhāṇḍi re abasthita |<ref>Orissa District Gazetters, Kalahandi, 2</ref> o ehā oḍa଼iśāra dakṣiṇa-paścima bhāgaku nei tiāri |
ehāra uttarare: balāṅgīra jillā o nūāpaḍa଼ā jillā
dakṣiṇare: nabaraṅgapura jillā, korāpuṭa jillā o rāẏagaḍa଼ā jillā
pūrbare: purbare kandhamāḻa jillā o bauddha jillā abasthita |
janagaṇanā
2011 janagaṇanā anusāre kaḻāhāṇḍi jillāra moṭa lokasaṃkhẏā 15,73,054 |ethimadhẏaru grāmāñcaḻare 14,51,130 o saharāñcaḻare 1,21,924 loka bāsa karanti |
puruṣa: 7,85,179
mahiḻā: 7,87,875
cha barṣaru kama: 2,14,111
sākṣaratā hāra 60.22%
puruṣa: 73.34%
mahiḻā: 47.27%
lokakaḻā
kaḻāhāṇḍi ākṣarika bhābare kaḻāre bharā hāṇḍiku bujhāithāe | ehi śabda guḍa଼hāṇḍi gumphāre kaḻā o nāli raṅgare khodita prāka-aitihāsika kaḻāru āsithibā biśୱāsa karāyāithāe | eṭhāre patharare tiāri nānā aḻaṅkāra dekhibāku miḻithāe | hābasipurī ḍhāñcā''re tiāri śāḍha଼ī eṭhāre dekhibāku miḻithāe | khairapadarara kāṭha kāma madhẏa deśa bideśaku raptāni karāyāithāe |
loka nāṭa
kaḻāhāṇḍire nānā prakāra ādibāsī o aṇa-ādibāsī nāṭa dekhibāku miḻithāe | eṭhākāra nāca balāṅgira jillā o sambalapura jillāre dekhāyāuthibā ḍālakhāi, jāiphula, rasarakeḻi, sajanī ādi nāca saha sāmañjasẏa dekhibāku miḻithāe | sāri gīta, pholiā gīta, prakṛti saha yoḍa଼ā nānāprakārara gīta madhẏa eṭhāre pracaḻita yāhā korāpuṭa jillāra 'boriā gīta, niāḻimāḻi, kaḻākoḻika' ādi gīta saha sāmañjasẏa thibāra dekhāyāe |
kalāhāṇḍi jillāre ghumurā sabuṭhu prasiddha bīra bādẏa aṭe |
ghumurā nṛtẏa
kaḻāhāṇḍira bīrabādẏa ghumurā aṭe |
*bajāsāl
darśanīẏa sthāna
phuralijharana
bhabānīpāṭaṇā
ḍokricañcaḍa଼ā jaḻaprapāta
asuragaḍa଼
dharmagaḍa଼
belakhaṇḍi śaibapīṭha
kaḍhela jagannātha mandira
rābaṇadhara jaḻaprapāta
junāgaḍa଼
karlāpāṭ abhaẏāraṇa
jākam kāṭha baṅgaḻā
gobaragolā jaḻaprapāta
helo paeṇṭa
āhuri dekhantu
kaḻāhāṇḍi rājẏa
ādhāra
adhika tathẏa
Map of Kalahandi
Indravati Project
kaḻāhāṇḍi jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,746 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%B3%E0%AC%BE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A1%E0%AC%BF%20%E0%AC%9C%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E0%AC%B2%E0%AC%BE | କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା |
ନଗେନ ରାୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ପ୍ରଥମ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ରଙ୍ଗୀନ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଗପ ହେଲେ ବି ସତ ୧୯୭୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
'ଗପ ହେଲେ ବି ସତ'ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ହରିଶ ମହାପାତ୍ର
ବନଜା ମହାନ୍ତି
ନିହାରିକା ସାହୁ
ଦୁର୍ଲଭ
ସୁରେଶ ମହାପାତ୍ର
ନେତ୍ରାନନ୍ଦ
ସୁଧାରାଣୀ ଜେନା
ସୌଦାମିନୀ
ଗୀତ ଓ ସଂଗୀତ
ଏହି କଥାତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମିଶ୍ର ଓ ହରିପ୍ରସାଦ ଚୌରାଶିଆ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୭୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | nagena rāẏaṅka nirddeśanāre nirmita prathama sampurṇṇa raṅgīna oḍa଼iā kathācitra gapa hele bi sata 1976 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
'gapa hele bi sata're abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
hariśa mahāpātra
banajā mahānti
nihārikā sāhu
durlabha
sureśa mahāpātra
netrānanda
sudhārāṇī jenā
saudāminī
gīta o saṃgīta
ehi kathātrare saṅgīta nirddeśanā deithile bhubaneśୱra miśra o hariprasāda caurāśiā
ādhāra
adhika tathẏa
1976ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,748 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AC%AA%20%E0%AC%B9%E0%AD%87%E0%AC%B2%E0%AD%87%20%E0%AC%AC%E0%AC%BF%20%E0%AC%B8%E0%AC%A4 | ଗପ ହେଲେ ବି ସତ |
ବଧୂ ନିରୁପମା - (୧୯୮୭)ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା । ଏହା ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ ବଧୁ ନିରୁପମା ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଗୋପାଳ ଛୋଟରାୟ ଏହାର କାହାଣୀକାର, ଯୁଗଳ ଦେବତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ, ମହେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର, ରବି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ୧୯୮୭ରେ ତିଆରି ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଇଶା ବେବର୍ତା, ଦେବୁ ବୋଷ, ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି, ରାଧା ପଣ୍ଡା, ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା, ଜୟୀରାମ ସାମଲ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଇଶା ବେବର୍ତା
ଦେବୁ ବୋଷ
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଅନୁ ଚୌଧୁରୀ (ଶିଶୁ କଳାକାର)
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | badhū nirupamā - (1987)re muktilābha karithibā oḍa଼iā sinemā | ehā bibhūti paṭṭanāẏakaṅka upanẏāsa badhu nirupamā upare ādhārita | gopāḻa choṭarāẏa ehāra kāhāṇīkāra, yugaḻa debatāṅka nirddeśanā o citranāṭẏa, mahendra miśra, rabi paṭṭanāẏakaṅka sampādanāre 1987re tiāri ehi caḻaccitrare iśā bebartā, debu boṣa, aparājitā mahānti, rādhā paṇḍā, śrīrāma paṇḍā, jaẏīrāma sāmala abhinaẏa karithile |
abhinaẏa
iśā bebartā
debu boṣa
aparājitā mahānti
rādhā paṇḍā
śrīrāma paṇḍā
jaẏīrāma sāmala
bijaẏa mahānti
anu caudhurī (śiśu kaḻākāra)
gīta o saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile akṣaẏa mahānti |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1987ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,749 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%A7%E0%AD%82%20%E0%AC%A8%E0%AC%BF%E0%AC%B0%E0%AD%81%E0%AC%AA%E0%AC%AE%E0%AC%BE | ବଧୂ ନିରୁପମା |
ସନ୍ତୁଳା ଭାରତର ଓଡ଼ିଶାରେ ରନ୍ଧାଯାଉଥିବା ଏକ ପରିବା ତରକାରୀ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ନାନା ପ୍ରକାର ପରିବାକୁ ମିଶାଇ ରନ୍ଧାଯାଇଥାଏ ।
ଉପାଦାନ
ବାଇଗଣ
ଆଳୁ
ବୋଇତାଳୁ/ ବୋଇତି କଖାରୁ
ସଜନା ଛୁଇଁ
ବଡ଼ି
ପ୍ରକାର
ଭଜା ସନ୍ତୁଳା:
ଏହା ନାନା ପ୍ରକାର ପରିବାକୁ ମିଶାଯାଇ ସେସବୁକୁ ଭାଜିକରି ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ ।
ସିଝା ସନ୍ତୁଳା:
ପରିବାସବୁକୁ ମିଶାଇ ସିଝାଯାଇ ତାହାକୁ ପିଆଜ, ରସୁଣ, ଅଦା, ଫୁଟଣ ଓ ଲଙ୍କା ଛୁଙ୍କ ଦେଇ ଏହା ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ ।
ପାଣି ସନ୍ତୁଳା: ଏହା ଏକ ପ୍ରକାରର ସିଝା ସନ୍ତୁଳା । ମାତ୍ର ଏଥିରେ ପାଣି ଅଂଶ ବେଶୀ ଥାଏ । ଏହାକୁ ଭାତ, ଚକୁଳି ଓ ରୁଟି ସହ ଖିଆଯାଏ ।
ଶୁଖିଲା/କାଦୁଅ ସନ୍ତୁଳା: ଏହା ଏକ ପ୍ରକାରର ସିଝା ସନ୍ତୁଳା । ମାତ୍ର ଏଥିରେ ପାଣି ଅଂଶ ଆଦୌ ନ ଥାଏ । ଏହାକୁ ରୁଟି, ପୁରି ଓ ପରଟା ସହ ଖିଆଯାଏ ।
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ
Bharat Ek Bhoj - Times of India Publications
http://www.oriyanari.com/id2.html#name2
http://www.vahrehvah.com/Santula:533
http://www.odiakitchen.com
http://food.sify.com/vegrecipes/ingredient/vegetables/carrot/Santula_Oriyagharna-142624
ଓଡ଼ିଆ ରାନ୍ଧଣା
ରାନ୍ଧଣା
ନିରାମିଷ ଖାଦ୍ୟ | santuḻā bhāratara oḍa଼iśāre randhāyāuthibā eka paribā tarakārī | ehā mukhẏataḥ nānā prakāra paribāku miśāi randhāyāithāe |
upādāna
bāigaṇa
āḻu
boitāḻu/ boiti kakhāru
sajanā chui~
baḍa଼i
prakāra
bhajā santuḻā:
ehā nānā prakāra paribāku miśāyāi sesabuku bhājikari tiāri karāyāithāe |
sijhā santuḻā:
paribāsabuku miśāi sijhāyāi tāhāku piāja, rasuṇa, adā, phuṭaṇa o laṅkā chuṅka dei ehā tiāri karāyāithāe |
pāṇi santuḻā: ehā eka prakārara sijhā santuḻā | mātra ethire pāṇi aṃśa beśī thāe | ehāku bhāta, cakuḻi o ruṭi saha khiāyāe |
śukhilā/kādua santuḻā: ehā eka prakārara sijhā santuḻā | mātra ethire pāṇi aṃśa ādau na thāe | ehāku ruṭi, puri o paraṭā saha khiāyāe |
ādhāra
bāhāra liṅka
Bharat Ek Bhoj - Times of India Publications
http://www.oriyanari.com/id2.html#name2
http://www.vahrehvah.com/Santula:533
http://www.odiakitchen.com
http://food.sify.com/vegrecipes/ingredient/vegetables/carrot/Santula_Oriyagharna-142624
oḍa଼iā rāndhaṇā
rāndhaṇā
nirāmiṣa khādẏa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,751 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AD%81%E0%AC%B3%E0%AC%BE | ସନ୍ତୁଳା |
ଉଲ୍କା ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମିଶ୍ର । ସଙ୍ଗୀତକାର ରାଜୁ ମିଶ୍ର ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଗ୍ଲୋରିଆ ମହାନ୍ତି
ବିନୋଦ ମିଶ୍ର
ରାଜୁ ମିଶ୍ର
ସୁର୍ଯ୍ୟ ମିଶ୍ର
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀ
ରଜତ କୁମାର କର
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | ulkā 1981 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile sūryẏa miśra | saṅgītakāra rāju miśra ehi kathācitraṭira sୱra saṃyojanā karithile |
abhinaẏa
gloriā mahānti
binoda miśra
rāju miśra
suryẏa miśra
mahāśୱetā rāẏa
bẏomakeśa tripāṭhī
rajata kumāra kara
ādhāra
bāhāra ādhāra
1981ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,752 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E2%80%8C%E0%AC%95%E0%AC%BE | ଉଲ୍କା |
ହାକିମ ବାବୁ ୧୯୮୫ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସକୁ କାହାଣୀରେ ରୂପାନ୍ତର କରିଥିଲେ ପ୍ରଣବ ଦାସ । ଅମିୟ ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପ୍ରଯୋଜିତ ଏହି କଥାଚିତ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ପ୍ରଣବ ଦାସ ।
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର କାହାଣୀ କେନ୍ଦୁଝର ଅଞ୍ଚଳର ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ୭୫ ଭାଗ ସୁଟିଂ କେଉଁଝର ଅଞ୍ଚଳରେ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ବାକି ସୁଟିଂ କଳିଙ୍ଗ ଷ୍ଟୁଡିଓରେ ହୋଇଥିଲା । ଏହି କଥାଚିତ୍ରର କଳା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ନିଖିଲ ବରଣ ସେନ୍ଗୁପ୍ତା ।
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ, ଅଜିତ ଦାସ, ହେମନ୍ତ ଦାସ, ଜୟା ସ୍ୱାମୀ, ବିଜୟା ଜେନା, ବିଜୟ ମାହାନ୍ତି, ଅସିତ ପତି, ଜୟୀରାମ ସାମଲ, ସାମୁଏଲ ସାହୁ, ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ, ଚୌଧୁରୀ ବିକାଶ ଦାସ, ପୀତବାସ, ସୁବୋଧ ପଟ୍ଟନାୟକ, ସୁକେଶ, ସୁଚିତ୍ର ପ୍ରମୁଖ କଳାକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଅଜିତ ଦାସ
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଜୟା ସ୍ୱାମୀ
ବିଜୟା ଜେନା
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଅସିତ ପତି
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ଚୌଧୁରୀ ବିକାଶ ଦାସ
ପୀତବାସ
ସୁବୋଧ ପଟ୍ଟନାୟକ
ସୁକେଶ
ସୁଚିତ୍ରା
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ସରୋଜ ପଟ୍ଟନାୟକ ।
ପୁରସ୍କାର
ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ଅଭିନେତା ଅଜିତ ଦାସଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୮୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା | hākima bābu 1985re muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | bibhūti paṭṭanāẏakaṅka upanẏāsaku kāhāṇīre rūpāntara karithile praṇaba dāsa | amiẏa rañjana paṭṭanāẏakaṅka prayojita ehi kathācitrara nirddeśanā deithile praṇaba dāsa |
ehi kathācitraṭira kāhāṇī kendujhara añcaḻara hoithibāru ehāra 75 bhāga suṭiṃ keu~jhara añcaḻare hoithibā beḻe bāki suṭiṃ kaḻiṅga ṣṭuḍiore hoithilā | ehi kathācitrara kaḻā nirddeśaka thile nikhila baraṇa senguptā |
sujātā ānanda, ajita dāsa, hemanta dāsa, jaẏā sୱāmī, bijaẏā jenā, bijaẏa māhānti, asita pati, jaẏīrāma sāmala, sāmuela sāhu, duḥkhīrāma sୱāi~, caudhurī bikāśa dāsa, pītabāsa, subodha paṭṭanāẏaka, sukeśa, sucitra pramukha kaḻākāramāne ehi kathācitraṭira bibhinna bhūmikāre abhinaẏa karithile |
abhinaẏa
sujātā ānanda
ajita dāsa
hemanta dāsa
jaẏā sୱāmī
bijaẏā jenā
bijaẏa mahānti
asita pati
jaẏīrāma sāmala
sāmuela sāhu (bābi)
duḥkhīrāma sୱāi~
caudhurī bikāśa dāsa
pītabāsa
subodha paṭṭanāẏaka
sukeśa
sucitrā
gīta o saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile saroja paṭṭanāẏaka |
puraskāra
ehi caḻaccitraṭi rāṣṭrīẏa caḻaccitra puraskāra pāithilā ebaṃ ehi caḻaccitrara abhinetā ajita dāsaṅku rājẏa caḻaccitra puraskāra miḻithilā |
ādhāra
adhika tathẏa
1985ra oḍa଼iā kathācitra
oḍa଼iā sinemā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,753 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%AE%20%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AD%81 | ହାକିମ ବାବୁ |
ଯାଯାବର ହୁଏତ
ଯାଯାବର (୧୯୭୫ର ସିନେମା)
ଯାଯାବର (ମଣିଷ) (ବାରବୁଲା ମଣିଷ)କୁ ବୁଝାଇପାରେ । | yāyābara hueta
yāyābara (1975ra sinemā)
yāyābara (maṇiṣa) (bārabulā maṇiṣa)ku bujhāipāre | | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,754 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AF%E0%AC%BE%E0%AC%AF%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AC%B0 | ଯାଯାବର |
ନୂଆ ବୋଉ, ୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୬୨ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ।ପ୍ରଭାତ ମୂଖାର୍ଜୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ନୂଆ ବୋଉରେ ୭୦ ଦଶକର ପାରମ୍ପରିକ ଗ୍ରାମର ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାହାଣୀରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ନୂଆ ବୋଉ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ଲୀଳା ଦୁଲାଳୀ
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ପଦ୍ମା ବିଶ୍ୱାସ
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ସଙ୍ଗୀତକାର: ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାସ
ଗୀତିକାର: ନରସିଂହ ମହାପାତ୍ର
ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟକ: ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପ୍ରଭା ଷଢ଼ଙ୍ଗୀ
ଗୀତ
ଯାରେ ମନ ଦୋଳି ଉଡ଼ି ଯା..
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୨ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | nūā bou, 9 mārcca 1962re muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra |prabhāta mūkhārjīṅka nirddeśanāre nirmita nūā boure 70 daśakara pāramparika grāmara sāmājika o arthanaitika bẏabasthā kāhāṇīre pradarśita hoichi |
abhinaẏare
oḍa଼iā caḻaccitra ‘nūā bou’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
dhīra biśୱāḻa
līḻā dulāḻī
praśānta nanda
śarata pūjārī
padmā biśୱāsa
gīta o saṅgīta
saṅgītakāra: bāḻakṛṣṇa dāsa
gītikāra: narasiṃha mahāpātra
pracchadapaṭa gāẏaka: sୱrṇṇaprabhā ṣaḍha଼ṅgī
gīta
yāre mana doḻi uḍa଼i yā..
ādhāra
adhika tathẏa
1962ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,755 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AD%82%E0%AC%86%20%E0%AC%AC%E0%AD%8B%E0%AC%89 | ନୂଆ ବୋଉ |
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଶେଷ ଶ୍ରାବଣ ୧୯୭୬ ମସିହାରେମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ଏହା ପୁନଶ୍ଚ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ରାଜଶ୍ରୀ ଚଳଚ୍ଛିତ୍ର ପ୍ରଯୋଜନା ସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ନୈୟା ଶୀର୍ଷକରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦଙ୍କ ଦେଇ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି କଥାଚିତ୍ର ଜରିଆରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର ‘ଶେଷ ଶ୍ରାବଣ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ବନଜା ମହାନ୍ତି
ମହମ୍ମଦ ମହସିନ
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ସଙ୍ଗୀତ
ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କର ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୭୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | praśānta nandaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra śeṣa śrābaṇa 1976 masihāremuktilābha karithilā | 1979 masihāre ehā punaśca hindī bhāṣāre rājaśrī caḻacchitra prayojanā saṃsthādୱārā naiẏā śīrṣakare praśānta nandaṅka dei nirmita hoithilā | ehi kathācitra jariāre praśānta nanda nirddeśanā ārambha karithile |
abhinaẏare
oḍa଼iākathācitra ‘śeṣa śrābaṇa’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
hemanta dāsa
banajā mahānti
mahammada mahasina
praśānta nanda
mahāśୱetā rāẏa
duḥkhīrāma sୱāi~
saṅgīta
oḍa଼iā saṅgītajña praphulla kara ehi caḻaccitrara saṅgīta nirddeśanā deithile |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1976ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,757 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%87%E0%AC%B7%20%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AC%A3 | ଶେଷ ଶ୍ରାବଣ |
ଗୋପାଳ ଘୋଷ ଓ ପଳାଶ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ତିଆରି ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅମର ପ୍ରେମ ୧୯୭୬ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଅମର ପ୍ରେମ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ସୁରେଶ ମହାପାତ୍ର
ବନଜା ମହାନ୍ତି
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ନେତ୍ରାନନ୍ଦ ମିଶ୍ର
ନିହାରିକା ସାହୁ
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ସଙ୍ଗୀତକାର: ରାଖାଲ ମହାନ୍ତି
ଗୀତ
ଏତିକି ମିନତି ସବୁ ଦୋଷ ଦିଅନା ଏତେ ଯାତନା
ମାୟାବିନୀ ଏଇ ରାତି ଏକାକିନୀ ଯାଏ ବିତି
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୭୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | gopāḻa ghoṣa o paḻāśa bānārjīṅka miḻita nirddeśanāre tiāri oḍa଼iā caḻaccitra amara prema 1976re muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘amara prema’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
hemanta dāsa
sureśa mahāpātra
banajā mahānti
śarata pūjārī
netrānanda miśra
nihārikā sāhu
gīta o saṅgīta
saṅgītakāra: rākhāla mahānti
gīta
etiki minati sabu doṣa dianā ete yātanā
māẏābinī ei rāti ekākinī yāe biti
ādhāra
bāhāra ādhāra
1976ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,758 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AE%E0%AC%B0%20%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%87%E0%AC%AE | ଅମର ପ୍ରେମ |
ଫକିର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ଲେଖା ଛ ମାଣ ଆଠ ଗୁଣ୍ଠକୁ ଆଧାର କରି ପାର୍ବତୀ ଘୋଷଙ୍କ ପ୍ରଯୋଜନା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଛ ମାଣ ଆଠ ଗୁଣ୍ଠ - ୧୯୮୬ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ପାର୍ବତୀ ଘୋଷ, ବିଜୟ ମହାନ୍ତି, ନିହାରିକା ସାହୁ ଓ ଦୁଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁଙ୍କ ଅଭିନୀତ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କର ।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୮୬ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା | phakira mohana senāpatiṅka lekhā cha māṇa āṭha guṇṭhaku ādhāra kari pārbatī ghoṣaṅka prayojanā o nirddeśanāre nirmita oḍa଼iācaḻaccitra cha māṇa āṭha guṇṭha - 1986re muktilābha karithilā |
abhinaẏare
pārbatī ghoṣa, bijaẏa mahānti, nihārikā sāhu o dukhīrāma sୱāi~ṅka abhinīta ehi caḻaccitrare saṅgīta nirddeśanā deithile praphulla kara |
draṣṭabẏa
1986 oḍa଼iā sinemā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,760 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9B%20%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A3%20%E0%AC%86%E0%AC%A0%20%E0%AC%97%E0%AD%81%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A0%20%28%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%29 | ଛ ମାଣ ଆଠ ଗୁଣ୍ଠ (ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର) |
'ଚିଲିକା ତୀରେ' ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହା ବିପ୍ଳବ ରାୟଚୌଧୁରୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଚିଲିକା ତୀରେ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି : ଏହା ତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ।
ତନ୍ଦ୍ରା ରାୟ : ଏହା ତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ।
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଅଶୋକ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ
ରୁନୁ ବୋଷ
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି (କାଶ୍ୟପ)
ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମିଶ୍ର
ବିଜୟ ମିଶ୍ର
ପ୍ରୀତି ପଟ୍ଟନାୟକ
ମଞ୍ଜୁ ପ୍ରଧାନ
ରାଧାରାଣୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୭୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | 'cilikā tīre' 1977 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehā bipḻaba rāẏacaudhurīṅka nirddeśanāre nirmita heithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘cilikā tīre’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
bijaẏa mahānti : ehā tāṅka abhinīta prathama oḍa଼iā caḻaccitra |
tandrā rāẏa : ehā tāṅka abhinīta prathama oḍa଼iā caḻaccitra |
hemanta dāsa
sujātā ānanda
aśoka cakrabarttī
runu boṣa
akṣaẏa mahānti (kāśẏapa)
nitẏānanda miśra
bijaẏa miśra
prīti paṭṭanāẏaka
mañju pradhāna
rādhārāṇī
ādhāra
adhika tathẏa
1977ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,761 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AC%BE%20%E0%AC%A4%E0%AD%80%E0%AC%B0%E0%AD%87 | ଚିଲିକା ତୀରେ |
ସାନଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତ ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରାକୃତିକ ଜଳପ୍ରପାତ ।
ଅବସ୍ଥିତି
ସାନଘାଗରା, ଜିଲ୍ଲାର ସଦରମହକୁମା କେନ୍ଦୁଝରଠାରୁ ୬ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ବଡ଼ଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତଠାରୁ ୩ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଆକର୍ଷଣ
ସାନଘାଗରା ଏକ ଚିରସ୍ରୋତା ଜଳପ୍ରପାତ । ଏହା ବୈତରଣୀ ନଦୀର ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉପନଦୀ ମାଛକାନ୍ଦଣା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଜଳସ୍ରୋତଟି ହାରାହାରି ୧୦୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରୁ ନିମ୍ନକୁ ଗତିକରିଛି । ୪୮୮ ହେକ୍ଟର ଆୟତନ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ସ୍ଥାନଟି ଏକ ଜଣାଶୁଣା ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ର ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି । ଶାଳଜଙ୍ଗଲ ପରିବେଷ୍ଟିତ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ବର୍ଷସାରା ସହସ୍ରାଧିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥାନ୍ତି । ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏଠାରେ ଏକ କୃତ୍ରିମ ହ୍ରଦ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ନୌ-ବିହାରର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।
ଆଧାର
http://kendujhar.nic.in/
ଓଡ଼ିଶା ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଜଳପ୍ରପାତ
କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା | sānaghāgarā jaḻaprapāta oḍa଼iśāra kendujhara jillāra eka sundara prākṛtika jaḻaprapāta |
abasthiti
sānaghāgarā, jillāra sadaramahakumā kendujharaṭhāru 6 ki.mi. dūrare abasthita o baḍa଼ghāgarā jaḻaprapātaṭhāru 3 ki.mi. dūrare abasthita |
ākarṣaṇa
sānaghāgarā eka cirasrotā jaḻaprapāta | ehā baitaraṇī nadīra eka kṣudra upanadī māchakāndaṇā madhẏare abasthita | ehi sthānare jaḻasrotaṭi hārāhāri 100phuṭa uccatāru nimnaku gatikarichi | 488 hekṭara āẏatana biśiṣṭa ehi sthānaṭi eka jaṇāśuṇā paryẏaṭana kṣetra bhābare prasiddhi lābha karichi | śāḻajaṅgala paribeṣṭita ehi sthānaku barṣasārā sahasrādhika paryẏaṭaka āsithānti | paryẏaṭakamānaṅka pāi~ eṭhāre eka kṛtrima hrada nirmāṇa karāyāi nau-bihārara bẏabasthā karāyāichi |
ādhāra
http://kendujhar.nic.in/
oḍa଼iśā paryẏaṭana
oḍa଼iśāre thibā jaḻaprapāta
kendujhara jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,764 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%98%E0%AC%BE%E0%AC%97%E0%AC%B0%E0%AC%BE%20%E0%AC%9C%E0%AC%B3%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%A4 | ସାନଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତ |
ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ, ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରରେ ସାପଙ୍କ ମହିମା ବିଷୟରେ କିଛି ଦୃଶ୍ୟ ରହିଛି ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି କାଶ୍ୟପ
ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ ଘୋଷ
ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମିଶ୍ର
କମଳ କୁମାରି ମହାପାତ୍ର
ମଣିମାଳା
ନିର୍ମଳା
ସୌମେନ୍ଦ୍ର
ଉର୍ବଶୀ
ଶାନ୍ତି
ଗୀତ
ଏହି କଥାତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇର୍ଥିଲେ ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାସ ।
ଗୀତ ଗୁଡିକର ସାରଣୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୦ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | śrī lokanātha, 1960 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitrare sāpaṅka mahimā biṣaẏare kichi dṛśẏa rahichi |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘śrī lokanātha’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
sāmuela sāhu (bābi)
duḥkhīrāma sୱāi~
akṣaẏa mahānti kāśẏapa
indrajita ghoṣa
nitẏānanda miśra
kamaḻa kumāri mahāpātra
maṇimāḻā
nirmaḻā
saumendra
urbaśī
śānti
gīta
ehi kathātrare saṅgīta nirddeśanā deirthile bāḻakṛṣṇa dāsa |
gīta guḍikara sāraṇī
ādhāra
adhika tathẏa
1960ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,766 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%B2%E0%AD%8B%E0%AC%95%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%A5 | ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ |
ପରିଣାମ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ବିଶ୍ୱନାଥ ନାୟକ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ସଙ୍ଗୀତକାର ଭୁବନେଶ୍ୱର ମିଶ୍ର ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରମୋଦ ପାଣିଗ୍ରାହୀ, ଗୀତିସୁଧା, ଶରତ ପୂଜାରୀ, କାର୍ତ୍ତିକ ଘୋଷ, ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ, ମଣିଆ, ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ, ତୁଷାର ଆଦି କଲାକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ଅଭିନେତ୍ରୀ ସୁଧାରାଣୀ ଜେନା (ଗୀତିସୁଧା) ଏହି କଥାଚିତ୍ର ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତରେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ପ୍ରମୋଦ ପାଣିଗ୍ରାହୀ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଗୀତିସୁଧା
କାର୍ତ୍ତିକ ଘୋଷ
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ମଣିଆ
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ତୁଷାର
ଗୀତ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇର୍ଥିଲେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମିଶ୍ର । ସିପ୍ରା ବୋଷ, ନିର୍ମଳା ମିଶ୍ର, ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ସନ୍ଧ୍ୟା ମୁଖାର୍ଜୀ ଆଦି କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ।
ଗୀତ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | pariṇāma 1961 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile kṛṣṇacandra tripāṭhī | nirddeśaka biśୱnātha nāẏaka ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile | saṅgītakāra bhubaneśୱra miśra ehi kathācitraṭira sୱra saṃyojanā karithile |
pramoda pāṇigrāhī, gītisudhā, śarata pūjārī, kārttika ghoṣa, dhīra biśୱāḻa, maṇiā, duḥkhīrāma sୱāi~, tuṣāra ādi kalākāramāne ehi kathācitraṭira bibhinna bhūmikāre abhinaẏa karithile | abhinetrī sudhārāṇī jenā (gītisudhā) ehi kathācitra jariāre oḍa଼iā kathācitra jagatare kāma karibā ārambha karithile |
abhinaẏa
pramoda pāṇigrāhī
śarata pūjārī
gītisudhā
kārttika ghoṣa
dhīra biśୱāḻa
maṇiā
duḥkhīrāma sୱāi~
tuṣāra
gīta ebaṃ saṅgīta
ehi kathātrare saṅgīta nirddeśanā deirthile bhubaneśୱra miśra | siprā boṣa, nirmaḻā miśra, akṣaẏa mahānti, sandhẏā mukhārjī ādi kaṇṭhaśiḻpīmāne ehi kathācitraṭire kaṇṭhadāna karithile |
gīta
ādhāra
adhika tathẏa
1961ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,767 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AC%BF%E0%AC%A3%E0%AC%BE%E0%AC%AE | ପରିଣାମ |
ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଆଂଶିକ ରଙ୍ଗୀନ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ପ୍ରଯୋଜନା ଓ ପ୍ରଭାତ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ । ଏଥିରେ ଶରତ ପୂଜାରୀ ନାୟକ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ବେଳେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ ଶିଶୁକଳାକାର ଭାବେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାସ ସ୍ୱରସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶରତ ପୂଜାରୀ
କୃଷ୍ନା
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ମାଷ୍ଟର ମାଣିଆ
ଧୀରେନ୍ଦ୍ର
ରମେଶ
ଶାନ୍ତି
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୨ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | dasẏu ratnākara 1962 masihāre muktilābha karithibā eka āṃśika raṅgīna oḍa଼iā kathācitra | ehā kṛṣṇacandra tripāṭhīṅka prayojanā o prabhāta mukhārjīṅka nirddeśanāre nirmita | ethire śarata pūjārī nāẏaka bhūmikāre abhinaẏa karithibā beḻe praśānta nanda śiśukaḻākāra bhābe abhinaẏa karithile |
bāḻakṛṣṇa dāsa sୱrasaṃyojanā karithile |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘dasẏu ratnākara’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śarata pūjārī
kṛṣnā
praśānta nanda
māṣṭara māṇiā
dhīrendra
rameśa
śānti
ādhāra
bāhāra ādhāra
1962ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,768 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A6%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AD%81%20%E0%AC%B0%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AC%B0 | ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର |
ଅକ୍ଷି ତୃତୀୟା ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀ । କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀ ଓ ସୁଶିଲ ମୂଖାର୍ଜୀଙ୍କ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ଛାୟାବାଣୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଦ୍ୱାରା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ସଙ୍ଗୀତକାର ରାଖାଲ ମହାନ୍ତି ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ।
ଶରତ ପୂଜାରୀ, ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି, ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ, ନିରଞ୍ଜନ, ରାଧା ପଣ୍ଡା, ପ୍ରଶାନ୍ତି, ଦୀପା ସାହୁ, ଅନିତା ଦାସ ଆଦି କଳାକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ନିରଞ୍ଜନ
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ପ୍ରଶାନ୍ତି
ଦୀପା ସାହୁ
ଅନିତା ଦାସ
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ରାଖାଲ ମହାନ୍ତି । ଶିବବ୍ରତ ଦାସ, ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ମହାନ୍ତି, ନିଜାମ, କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ, ନନ୍ଦ କିଶୋର ସିଂହ ଆଦି ଗୀତିକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ଦାସ, ସୁବାସ ଦାସ, ନିଳୀମା ମିଶ୍ର, ଗୀତା ପଟ୍ଟନାୟକ, ପ୍ରଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ, ତାନସେନ ସିଂହ ଆଦି କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | akṣi tṛtīẏā 1981 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile bābulāla dośī | kārttika candra ratha ehi kathācitraṭira citranāṭẏa racanā karithile | bābulāla dośī o suśila mūkhārjīṅka ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile | ehi caḻaccitraṭi chāẏābāṇī pratiṣṭhānadୱārā nirmāṇa karāyāithilā | saṅgītakāra rākhāla mahānti ehi kathācitraṭira sୱra saṃyojanā karithile |
śarata pūjārī, uttama mahānti, mahāśୱetā rāẏa, nirañjana, rādhā paṇḍā, praśānti, dīpā sāhu, anitā dāsa ādi kaḻākāramāne ehi kathācitraṭira bibhinna bhūmikāre abhinaẏa karithile |
abhinaẏa
śarata pūjārī
uttama mahānti
mahāśୱetā rāẏa
nirañjana
rādhā paṇḍā
praśānti
dīpā sāhu
anitā dāsa
gīta o saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile rākhāla mahānti | śibabrata dāsa, baikuṇṭhanātha mahānti, nijāma, kārttika candra ratha, nanda kiśora siṃha ādi gītikāramāne ehi kathācitraṭira gīta racanā karithile | śrīkānta dāsa, subāsa dāsa, niḻīmā miśra, gītā paṭṭanāẏaka, praṇaba paṭṭanāẏaka, tānasena siṃha ādi kaṇṭhaśiḻpīmāne ehi kathācitraṭire kaṇṭhadāna karithile |
ādhāra
bāhāra ādhāra
1981ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,770 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B7%E0%AC%BF%20%E0%AC%A4%E0%AD%83%E0%AC%A4%E0%AD%80%E0%AD%9F%E0%AC%BE | ଅକ୍ଷି ତୃତୀୟା |
ବଡ଼ଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତ ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଜଳପ୍ରପାତ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥାନ ।
ଅବସ୍ଥିତି
ବଡ଼ଘାଗରା, ଜିଲ୍ଲା ସଦରମହକୁମା କେନ୍ଦୁଝରଠାରୁ ୧୦ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ସାନଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତଠାରୁ ୩ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଏହି ଜଳପ୍ରପାତ ବୈତରଣୀ ନଦୀର ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉପନଦୀ ମାଛକାଳଣା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏଠାରେ ନଦୀର ଜଳସ୍ରୋତଟି ହାରାହାରି ୨୦୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରୁ ସିଧାସଳଖ ତଳକୁ ଗତିକରିଛି ।
ଆଧାର
http://kendujhar.nic.in/
ଓଡ଼ିଶା ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଜଳପ୍ରପାତ
କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା | baḍa଼ghāgarā jaḻaprapāta oḍa଼iśāra kendujhara jillāra eka prākṛtika jaḻaprapāta ebaṃ paryẏaṭana sthāna |
abasthiti
baḍa଼ghāgarā, jillā sadaramahakumā kendujharaṭhāru 10 ki.mi. dūrare abasthita o sānaghāgarā jaḻaprapātaṭhāru 3 ki.mi. dūrare abasthita |
ehi jaḻaprapāta baitaraṇī nadīra eka kṣudra upanadī māchakāḻaṇā madhẏare abasthita | eṭhāre nadīra jaḻasrotaṭi hārāhāri 200phuṭa uccatāru sidhāsaḻakha taḻaku gatikarichi |
ādhāra
http://kendujhar.nic.in/
oḍa଼iśā paryẏaṭana
oḍa଼iśāre thibā jaḻaprapāta
kendujhara jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,772 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%98%E0%AC%BE%E0%AC%97%E0%AC%B0%E0%AC%BE%20%E0%AC%9C%E0%AC%B3%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%A4 | ବଡ଼ଘାଗରା ଜଳପ୍ରପାତ |
ମମତା ଏକ ମାନବିକ ଗୁଣ ଯାହାକୁ ମଣିଷପଣିଆର ସବୁଠୁ ଉର୍ଧ୍ଧରେ ଥିବା ଗୁଣ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାୟାଇଥାଏ, ଏହାକୁ ସମାଜ ଗଠନ, ଦର୍ଶନ ଓ ମଣିଷପଣିଆର ମୂଳସ୍ତମ୍ଭ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
"ମମତା ଯୋଜନା" : ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏକ ସର୍ତ୍ତମୂଳକ ମାତୃ ମଙ୍ଗଳ ଯୋଜନା ବା (conditional maternity benefit scheme)। ଏହି ଯୋଜନାଟି ଗର୍ଭବତୀ ଓ ପ୍ରସୂତି ମହିଳାଙ୍କୁ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଓ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାପରର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଓ ଉଭୟ ମା ଓ ନବଜାତ ଶିଶୁର ଯତ୍ନ ନିମନ୍ତେ ମୋଟ ଟ.୫୦୦୦.୦୦ଙ୍କାର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ରାଶି ଚାରିଗୋଟି କିସ୍ଥିରେ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନବଜାତ ଶିଶୁକୁ ନଅ ମାସ ହେବା ମଧ୍ୟରେ ସିଧାସଳଖ ମହିଳାଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗ ଅଧିନସ୍ଥ ସମନ୍ୱିତ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଯୋଜନାର ଶିଶୁ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧିକାରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଜିମା ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଯେହେତୁ ମମତା ଯୋଜନାଟି ଏକ ସର୍ତ୍ତମୂଳକ ମାତୃମଙ୍ଗଳ ଯୋଜନା ସେଥିଲାଗି ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିକଟସ୍ଥ ଅଙ୍ଗନବାଡି କେନ୍ଦ୍ରରେ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାର ପଞ୍ଜିକରଣ କରାଇ ଆବଶ୍ୟକ ସର୍ତ୍ତଗୁଡିକୁ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ ।
ଧର୍ମ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମତବାଦ
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
ବୌଦ୍ଧବାଦ
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବାହାର ଲିଙ୍କ
The Flag of Compassion is a means to express the general human feeling of compassion over and above politics, legal causes, religion, race and gender.
Center for Building a Culture of Empathy A portal for empathy and compassion related resources; art, articles, definitions, conferences, experts, history, interviews, newsletter, science, videos, etc.
The Science of Compassion in Islam
Compassionspace.com
TED Prize winner Karen Armstrong's video lecture on compassion
Armstrong's Compassion Charter blog
Dan Rather Reports on compassion and neuroplasticity research, with the Dalai Lama
Mirrored emotion Jean Decety, University of Chicago
Daniel Goleman, psychologist & author of Emotional Intelligence, video lecture on compassion
Dalai Lama on compassion, Rice University, May 2007.
Compassion and Bodhicitta
Greater Good magazine on compassion, Spring 2004.
Compassion, Encyclopedia of Spiritual Knowledge
Detailed practical advice on how to turn sympathy into compassion
Spring 2008 Compassion issue of the journal In Character
Professor Robert Thurman: Compassion is feeling the feelings of others
The Dalai Lama: Peace is the manifestation of human compassion
The Great Compassion Dharani Sutra
As Spirit - Celebrating the Oneness that is Us
The Avatar® Course Compassion Project
{
ଭାବ | mamatā eka mānabika guṇa yāhāku maṇiṣapaṇiāra sabuṭhu urdhdhare thibā guṇa bhābare bibecanā karāẏāithāe, ehāku samāja gaṭhana, darśana o maṇiṣapaṇiāra mūḻastambha kuhāyāithāe |
"mamatā yojanā" : oḍa଼iśā sarakāraṅkadୱārā paricāḻita eka sarttamūḻaka mātṛ maṅgaḻa yojanā bā (conditional maternity benefit scheme)| ehi yojanāṭi garbhabatī o prasūti mahiḻāṅku garbhābasthā o garbhābasthāparara sୱāsthẏa nimante ābaśẏaka puṣṭikara khādẏa o ubhaẏa mā o nabajāta śiśura yatna nimante moṭa ṭa.5000.00ṅkāra eka nirddhiṣṭa rāśi cārigoṭi kisthire garbhābasthāru ārambha kari nabajāta śiśuku naa māsa hebā madhẏare sidhāsaḻakha mahiḻāṅka bẏāṅka ākāuṇṭare rājẏa sarakāraṅka mahiḻā o śiśu bikāśa bibhāga adhinastha samanୱita śiśu bikāśa yojanāra śiśu bikāśa prakaḻpa adhikārīṅkadୱārā jimā diāyāithāe| yehetu mamatā yojanāṭi eka sarttamūḻaka mātṛmaṅgaḻa yojanā sethilāgi garbhabatī mahiḻāṅku nikaṭastha aṅganabāḍi kendrare garbhābasthāra pañjikaraṇa karāi ābaśẏaka sarttaguḍiku pāḻana karibāku paḍithāe |
dharma o ādhẏātmika matabāda
hindu dharma
bauddhabāda
draṣṭabẏa
bāhāra liṅka
The Flag of Compassion is a means to express the general human feeling of compassion over and above politics, legal causes, religion, race and gender.
Center for Building a Culture of Empathy A portal for empathy and compassion related resources; art, articles, definitions, conferences, experts, history, interviews, newsletter, science, videos, etc.
The Science of Compassion in Islam
Compassionspace.com
TED Prize winner Karen Armstrong's video lecture on compassion
Armstrong's Compassion Charter blog
Dan Rather Reports on compassion and neuroplasticity research, with the Dalai Lama
Mirrored emotion Jean Decety, University of Chicago
Daniel Goleman, psychologist & author of Emotional Intelligence, video lecture on compassion
Dalai Lama on compassion, Rice University, May 2007.
Compassion and Bodhicitta
Greater Good magazine on compassion, Spring 2004.
Compassion, Encyclopedia of Spiritual Knowledge
Detailed practical advice on how to turn sympathy into compassion
Spring 2008 Compassion issue of the journal In Character
Professor Robert Thurman: Compassion is feeling the feelings of others
The Dalai Lama: Peace is the manifestation of human compassion
The Great Compassion Dharani Sutra
As Spirit - Celebrating the Oneness that is Us
The Avatar® Course Compassion Project
{
bhāba | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,773 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%AE%E0%AC%A4%E0%AC%BE | ମମତା |
ଅଭିନେତ୍ରୀ ବୋଧେ:
ଅଭିନେତ୍ରୀ (ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିବା ନାରୀ କଳାକାର)
ଅଭିନେତ୍ରୀ (୧୯୬୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର)କୁ ବୁଝାଇପାରେ | abhinetrī bodhe:
abhinetrī (caḻaccitrare abhinaẏa karuthibā nārī kaḻākāra)
abhinetrī (1965ra oḍa଼iā kathācitra)ku bujhāipāre | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,775 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AD%E0%AC%BF%E0%AC%A8%E0%AD%87%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80 | ଅଭିନେତ୍ରୀ |
ଅଂଶୁପା ହ୍ରଦ କଟକ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ମଧୁର ଜଳ ଓ ଅଶ୍ୱଖୁରାକୃତି ହ୍ରଦ ।
ଅବସ୍ଥାନ
ଏହା ମହାନଦୀ କୂଳରେ, ବାଙ୍କୀର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ପାଖାପାଖି ୧୪୧ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ବ୍ୟାପିଅଛି । ବାଙ୍କୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ହ୍ରଦ କଟକ ସହରଠାରୁ ୭୦ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଯାହା ଶୀତଦିନରେ ବହିରାଗତ ଚଢ଼େଇମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବାସସ୍ଥାନ ଭଳି କାମକରିଥାଏ । ସରଣ୍ଡା ପାହାଡ଼ ପାଖରେ ଏହା ବାଉଁଶ ବଣ ଓ ଆମ୍ବ ତୋଟା ଭିତରେ ରହିଛି । ଅଂଶୁପା ହ୍ରଦରେ ନୌକା ଚାଳନା ଓ ମାଛଧରାର ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ଅଛି । ୨୦୨୧ ମସିହାରୁ ଏହି ହ୍ରଦକୁ ରାମସାର ସାଇଟ ଭାବରେ ଘୋଷିତ କରାଯାଇଛି ।}}
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Integrated sustainable environmental conservation of Anshupa lake: A famous water resource of India
ଓଡ଼ିଶାର ହ୍ରଦ
ଓଡ଼ିଶା ପର୍ଯ୍ୟଟନ | aṃśupā hrada kaṭaka jillāre abasthita eka madhura jaḻa o aśୱkhurākṛti hrada |
abasthāna
ehā mahānadī kūḻare, bāṅkīra biparīta digare pākhāpākhi 141 hekṭara jamire bẏāpiachi | bāṅkīre abasthita ehi hrada kaṭaka saharaṭhāru 70 ki.mi. dūrare abasthita yāhā śītadinare bahirāgata caḍha଼eimānaṅka pāi~ eka bāsasthāna bhaḻi kāmakarithāe | saraṇḍā pāhāḍa଼ pākhare ehā bāu~śa baṇa o āmba toṭā bhitare rahichi | aṃśupā hradare naukā cāḻanā o māchadharāra subidhā madhẏa achi | 2021 masihāru ehi hradaku rāmasāra sāiṭa bhābare ghoṣita karāyāichi |}}
ādhāra
adhika tathẏa
Integrated sustainable environmental conservation of Anshupa lake: A famous water resource of India
oḍa଼iśāra hrada
oḍa଼iśā paryẏaṭana | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,776 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%82%E0%AC%B6%E0%AD%81%E0%AC%AA%E0%AC%BE%20%E0%AC%B9%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A6 | ଅଂଶୁପା ହ୍ରଦ |
କାଚଘର ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲିଏ କାମିନୀ ତ୍ରିପାଠୀ । ବସନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର କାହାଣୀ ରଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘କାଚଘର’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ସୁରେଶ ମହାପାତ୍ର
ବିଜୟିନୀ ମିଶ୍ର
ସୂର୍ଯ୍ୟ ମିଶ୍ର
ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନା
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ପ୍ରେମାନନ୍ଦ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | kācaghara 1981 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithilie kāminī tripāṭhī | basanta mahāpātra ehi kathācitraṭira citranāṭẏa racanā karithile | nirddeśaka bẏomakeśa tripāṭhī ehi kathācitraṭira kāhāṇī racanā karithile ebaṃ nirddeśanā deithile |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘kācaghara’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
sureśa mahāpātra
bijaẏinī miśra
sūryẏa miśra
jẏotsnā
rādhā paṇḍā
premānanda
ādhāra
bāhāra ādhāra
1981ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,777 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%98%E0%AC%B0 | କାଚଘର |
ପରଝିଅ ଘର ଭାଙ୍ଗେନା ରମେଶ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଭାଗିରଥି ଦାସଙ୍କ ସମନାମ ବିଶିଷ୍ଟ ଉପନ୍ୟାସ "ପରଝିଅ ଘର ଭାଙ୍ଗେନା"କୁ ନେଇ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଅସୀମ ବସୁ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର କଳା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ପରଝିଅ ଘର ଭାଙ୍ଗେନା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ସ୍ୱରୂପ ନାୟକ
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ତନ୍ଦ୍ରା ରାୟ
ଶ୍ରାବଣୀ ରାୟ
ରୁନୁ ପରିଜା
ଅଜିତ ଦାସ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୮୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | parajhia ghara bhāṅgenā rameśa mahāntiṅka nirddeśanāre nirmita 1985 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iācaḻaccitra | ehi caḻaccitra bhāgirathi dāsaṅka samanāma biśiṣṭa upanẏāsa "parajhia ghara bhāṅgenā"ku nei tiāri hoithilā | asīma basu ehi caḻaccitrara kaḻā nirddeśaka thile |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘parajhia ghara bhāṅgenā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
bijaẏa mahānti
jaẏīrāma sāmala
sୱrūpa nāẏaka
aparājitā mahānti
tandrā rāẏa
śrābaṇī rāẏa
runu parijā
ajita dāsa
ādhāra
adhika tathẏa
1985ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,779 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AC%9D%E0%AC%BF%E0%AC%85%20%E0%AC%98%E0%AC%B0%20%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AD%87%E0%AC%A8%E0%AC%BE | ପରଝିଅ ଘର ଭାଙ୍ଗେନା |
ଜେ. ଏଚ୍. ସତ୍ତାରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର ପୂଜାଫୁଲ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ପୂଜାଫୁଲ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ବିରେନ ରାଉତରାୟ
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି
ଝରଣା ଦାସ
ଜୟା ସ୍ୱାମୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୮୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | je. ec. sattāraṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iākathācitra pūjāphula 1985 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘pūjāphula’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
uttama mahānti
bijaẏa mahānti
hemanta dāsa
jaẏīrāma sāmala
birena rāutarāẏa
aparājitā mahānti
jharaṇā dāsa
jaẏā sୱāmī
ādhāra
adhika tathẏa
1985ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,780 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%82%E0%AC%9C%E0%AC%BE%E0%AC%AB%E0%AD%81%E0%AC%B2 | ପୂଜାଫୁଲ |
ଆରତୀ, ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଜେ. ଏଚ୍. ସତ୍ତାର ଏଇ କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ଅଭିନୟ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଅନିତା ଦାସ
ତନ୍ଦ୍ରା ରାୟ
ହେଲେନ
ସୁବ୍ରତ ମହାପାତ୍ର
ରାଧା ପଣ୍ଡା
କମଳ ପଟ୍ଟନାୟକ
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିହାରୀ
ଗୀତା ରାଓ
ବୀରେନ ରାଉତରାୟ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | āratī, 1981 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | je. ec. sattāra ei kathācitraṭira nirddeśanā deithile |
abhinaẏa
uttama mahānti
bijaẏa mahānti
anitā dāsa
tandrā rāẏa
helena
subrata mahāpātra
rādhā paṇḍā
kamaḻa paṭṭanāẏaka
rāmacandra pratihārī
gītā rāo
bīrena rāutarāẏa
jaẏīrāma sāmala
ādhāra
bāhāra ādhāra
1981ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,781 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%86%E0%AC%B0%E0%AC%A4%E0%AD%80 | ଆରତୀ |
କବି ସମ୍ରାଟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ (୧୬୭୦ - ୧୭୪୦, ଅନ୍ୟମତେ ୧୭୨୦) ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରମୁଖ ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତକାର କବି ଥିଲେ । ସେ ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପୁରାତନ ରାଜଶାସିତ ଘୁମୁସରର କୁଲାଡ଼ଗଡଠାରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ। ରୀତିଯୁଗର ତାଙ୍କର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସାହିତ୍ୟ କୃତି ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କବି ସମ୍ରାଟ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରାଯାଇଅଛି ।
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଥିବା ଅସଂଖ୍ୟ କବିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଅଛନ୍ତି । ଏକ ରାଜ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମିତ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ରାଜପଦଠାରୁ ଦୂରରେ ରହି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ମନୋନିବେଶ କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ଜନ୍ମ
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଆଧୁନିକ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଭଞ୍ଜନଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଗୁମୁସର (ଘୁମୁସର) ନାମକ ପ୍ରାଚୀନ ରାଜ୍ୟରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ଭାବେ ୧୬୮୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର କୁଲାଡଗଡ଼ରେ ଜନ୍ମନେଇଥିଲେ । ଘୁମୁସରରେ ଭଞ୍ଜବଂଶୀୟ ରାଜାମାନେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ (ପ୍ରତାପ ଧନଞ୍ଜୟ) ବୋଲି ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ସେ ଜଣେ କବି ଓ ଶାସକ ଥିଲେ । ସେ ରଘୁନାଥ ବିଳାସ, ତ୍ରିପୁର ସୁନ୍ଦରୀ, ଇଚ୍ଛାବତୀ, ମଦନମଞ୍ଜରୀ ଆଦି କାବ୍ୟମାନ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଧନଞ୍ଜୟ ଓ ତାଙ୍କ ରାଣୀ ମଣ୍ଡାଦେବୀଙ୍କ ଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ପିତା ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜ । ଘୁମୁସରର ରାଜାମାନେ ଯେଉଁ କେତେଗୁଡିଏ ଦୁର୍ଗ ଗଢ଼ିଥିଲେ ତା' ମଧ୍ୟରେ ଗୁମୁସରଗଡ଼, ଅନ୍ଧାରଗଡ଼, ଦୁର୍ଗାପ୍ରସାଦଗଡ଼, କୁଲାଡଗଡ଼ ପ୍ରଧାନ । କୁଲାଡଗଡ଼ ଦୁର୍ଗମଧ୍ୟରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜ ବାସ କରୁଥିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ତାଙ୍କର ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥରେ ନିଜର ପିତୃପରିଚୟ ଦେଇ ଲେଖିଥିଲେ:
ବଂଶାବଳୀ
ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା
ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା ଚାହାଳୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ବାପା ନୀଳକଣ୍ଠ ଓ ଜେଜେ ଧନଞ୍ଜୟଙ୍କଠାରୁ ସେ ବିଭିନ୍ନ ଶାସ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଥିଲେ । ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ ଜଣେ କବି ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଅନେକ କବି, ପଣ୍ଡିତ, ସାଧୁସନ୍ଥ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଆସୁଥିଲେ ଓ ସେଠାରେ ରହି ସାହିତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁଥିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଜେଜେଙ୍କ ପାଖରେ ବସି ସେଗୁଡିକ ଶୁଣୁଥିଲେ ଓ ଧୀରେ ଧୀରେ ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସେ ଶାସ୍ତ୍ରମାନ ଆୟତ୍ତ କରିଥିଲେ । ଚାହାଳୀରେ ପଢୁଥିବା ସମୟରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର କବିତା ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଥିଲେ ଯାହା ଜେଜେ ଧନଞ୍ଜୟ ବେଶ୍ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ ଓ ନାତିକୁ ଆହୁରି ଲେଖିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ଯାହା ଯେତେବେଳେ ଲେଖୁଥିଲେ ଜେଜେଙ୍କୁ ନେଇ ଦେଖାଉଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କର ପରାମର୍ଶ ନେଉଥିଲେ । ସେ ଜେଜେଙ୍କୁ ନିଜର କାବ୍ୟଗୁରୁ ଭାବରେ ବିଚାର କରି ନିଜ ସାଧନାରେ ଆଗେଇ ଯାଉଥିଲେ ।
ରାଜା ଧନଞ୍ଜୟଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଥରେ ରଘୁନାଥ ନାମରେ ଜଣେ ସିଦ୍ଧପୁରୁଷ ସନ୍ୟାସୀ ଆସିଥିଲେ । ସେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପାଠପଢ଼ା ଓ କବିତା ଲେଖିବାର ଆଗ୍ରହ ଦେଖି ତାଙ୍କୁ "ରାମ ତାରକ ମନ୍ତ୍ର" ବୋଲି ଏକ ସିଦ୍ଧ ମନ୍ତ୍ର ଶିଖାଇ ଏହାକୁ କେମିତି ସାଧନା କରିବାକୁ ହେବ ବତାଇଦେଲେ । ମନ୍ତ୍ରଟି ଶିଖିବା ପାଇଁ ଉପେନ୍ଦ୍ର କୁଲାଡ଼ଗଡ଼ ଛାଡ଼ି ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ଥିବା ଏକ ନିର୍ଜନ ସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଗଲେ । ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ପାହାଡ ପର୍ବତଘେରା ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଗୋଟିଏ ଗୁମ୍ଫା ଭିତରେ ବସି କିଛିଦିନ ଗୁରୁମନ୍ତ୍ର ସାଧନା କରିବାପରେ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରି ସେ ରାଜପ୍ରସାଦକୁ ଫେରି ଆସିଲେ । ସେହି ସ୍ଥାନଟି ଏବେ "ବାଘବଲି" ଓ "ଡାମଣ ଝୋଲି" ନାମରେ ପରିଚିତ ।
ସାଧନା କରି ଫେରିବା ପରେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଆଗ ଅପେକ୍ଷା ଆହୁରି କାବ୍ୟ ଲେଖିବା ଓ କାବ୍ୟକବିତା ବିଷୟରେ ଜାଣିବାରେ ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଲା । କାବ୍ୟ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ସେ ଜେଜେ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ବିତାଉଥିଲେ । ଦିନେ ସାହିତ୍ୟ ଆଲୋଚନା ହେଉଥିଲା ବେଳେ ଧନଞ୍ଜୟ ନିଜର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କାବ୍ୟ ରଘୁନାଥ ବିଳାସ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଦେଲେ ଓ କିଛି ଦୋଷତ୍ରୁଟି ଥିଲେ ନିର୍ଭୟରେ ତାଙ୍କୁ ଜଣାଇବାକୁ କହିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର କାବ୍ୟଟିକୁ ମନଦେଇ ପଢ଼ିସାରିଲାପରେ ଅଳଙ୍କାରର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ଆହୁରି ଭଲ ହୋଇଥାନ୍ତା ବୋଲି କହିଲେ, ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ ଏକଥା ଶୁଣି ଖୁସି ହେଲେ ।
ରାଣୀ ମଣ୍ଡାଦେବୀ ତାଙ୍କ ପୁଅ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କୁ ଭଞ୍ଜବଂଶର ରାଜସିଂହାସନରେ ବସାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ତେଣୁ ସେ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରି ଧନଞ୍ଜୟଙ୍କୁ ବିଷ ଦେଇ ହତ୍ୟା କରାଇଲେ । ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜ ରାଜଗାଦିରେ ବସିବାରେ ସଫଳ ହେଲେ ଓ କିଛିଦିନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟଶାସନ କଲେ । ହେଲେ ତାଙ୍କର କାକାପୁଅ ଭାଇ ଘନଭଞ୍ଜ ଧରାକୋଟରେ ଥାଇ ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ ଏବଂ ସୈନ୍ୟସାମନ୍ତ ଧରି ଘୁମୁସର ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ଘନଭଞ୍ଜଙ୍କଠାରୁ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ରାଜ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଗଲେ । ନିଜର ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଯୋଗ୍ୟପୁତ୍ର ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଧରି ନୀଳକଣ୍ଠ ନୟାଗଡ଼ର ମାଳିସାହି ଢେଙ୍କଣା ଗ୍ରାମରେ ଘରଟିଏ କରି ଅତି ସାଧାରଣ ଭାବରେ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜ ଏହି ସମୟରେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଘୋଡାଚଢା, ଖଣ୍ଡା, ତରବାରୀ ଚାଳନାରେ ଧୁରନ୍ଧର କରାଇଥିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ କାବ୍ୟ କବିତା ରଚନାରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଲେ । ମାତ୍ର ୧୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ପିତା ନୀଳକଣ୍ଠ ଭଞ୍ଜଙ୍କୁ ହରାଇଲେ ଓ ତାଙ୍କ ମାମୁଙ୍କ ଘରେ ରହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ବିବାହ
୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବିବାହ ନୟାଗଡ଼ ରାଜା ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମାନ୍ଧାତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ଲାବଣ୍ୟବତୀଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିଲା । ଲାବଣ୍ୟବତୀ ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟରେ ନିପୁଣା ଥିଲେ । କୁଲାଡ଼ଗଡ ପାଖରେ ଅନ୍ଧାରଗଡ଼ ବୋଲି ପାହାଡ଼ ଓ ଜଙ୍ଗଲଘେରା ଦୁର୍ଗଟିଏ ରହିଥିଲା । କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ସବୁବେଳେ ଏକୁଟିଆ ଚାଲିଯାଉଥିଲେ ଏବଂ କିଛିଦିନ ସେଠାରେ ରହିବା ପରେ ଫେରି ଆସୁଥିଲେ । ଥରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ ବହୁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜଉଆସକୁ ଫେରିଲେ ନାହିଁ । ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ଲାବଣ୍ୟବତୀ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡିଲେ ଓ ପତିଙ୍କୁ ଖୋଜି ଆଣିବା ପାଇଁ ଦୂତଟିଏ ପଠାଇଲେ । ଦୂତଟି ଗଡ଼ ଭିତରକୁ ନଯାଇ ଅଳ୍ପବାଟରୁ ଫେରି ଆସିଲା ଓ କହିଲା ଯେ ସେ ଗୋଟିଏ ମହାବଳ ବାଘ ଦେଖିଲା । ତା ପାଖରେ ମଣିଷର ରକ୍ତାକ୍ତ ଶବ ପଡିଥିବାର ଦେଖି ଭୟରେ ଫେରି ଆସିଲା । ଦୂତଠାରୁ ଏପରି ଖବର ଶୁଣି ଲାବଣ୍ୟବତୀ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରି ରହି ପାରିଲେ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଚେତା ବୁଡିଗଲା ଓ ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡିଗଲା । କିଛିଦିନ ପରେ ଭଞ୍ଜ ରାଜପୁରକୁ ଫେରିଲା ପରେ ପତ୍ନୀ ଲାବଣ୍ୟବତୀଙ୍କ ସ୍ୱର୍ଗବାସ କଥା ଜାଣି ମର୍ମାହତ ହେଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଶଳାଭାଉଜ ଶୋଭାବତୀଙ୍କର କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ ବୋଲି ଜଣେ ଭଉଣୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସହିତ ଭଞ୍ଜଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟଥର ବିବାହ ହେଲା । କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ କାବ୍ୟ ଲେଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ଭଞ୍ଜ ମଧ୍ୟ ନିଜର କାବ୍ୟକବିତାକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଆହୁରି ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହେଉଥିଲେ ।
ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ
କବି ଭାବରେ ବେଶ୍ ନାଁ କରିସାରିଥିବା ଭଞ୍ଜଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ବିଷୟରେ ତାଙ୍କ କକା ଘନଭଞ୍ଜ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ । ଘନଭଞ୍ଜ ଜଣେ ରାଜା ଓ କବି ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ପୁତୁରା ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ କୁଲାଡ଼ଗଡକୁ ଫେରାଇ ଆଣିଲେ । ସେ ଅନ୍ୟ କବି ଓ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କ ସହିତ କାବ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର ଆଦି ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ ।
ଉପାଧି
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ କାଳରେ ଓ ପରେ ଅନେକ ଉପାଧିଦ୍ୱାରା ସମ୍ବୋଧିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ବୀରବର
ମଙ୍ଗରାଜ
କବିସାର୍ବଭୌମ
କବିକୁଳକେଶରୀ
କବି ସମ୍ରାଟ
ବୀରବର ଉପାଧି ଲାଭ
କାବ୍ୟକବିତା ଲେଖି ଉପେନ୍ଦ୍ର ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ବେଶ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିସାରିଥିଲେ । ପୁରୀର ତତ୍କାଳୀନ ଗଜପତି ରାଜା ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବ କବିଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ପୁରୀକୁ ଡକାଇଲେ। ରାଜାଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ରକ୍ଷା କରି ଉପେନ୍ଦ୍ର ପୁରୀ ଆସିଲେ । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ରାଜଦରବାରରେ କାବ୍ୟ ଆଲୋଚନା କଲେ । ତାଙ୍କର କାବ୍ୟ ଆଲୋଚନା ଏତେ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ଯେ ଖାଲି ରାଜା କାହିଁକି ବଡ଼ ବଡ଼ ପଣ୍ଡିତମାନେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଶୁଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ। ଶେଷରେ ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବ ରାଜଦରବାର ଭିତରେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପାଟଶାଢୀ ବାନ୍ଧିଦେଇ କହିଲେ,ଧନ୍ୟ ଉପେନ୍ଦ୍ର। ତୁମେ ଖାଲି ରାଜପୁତ୍ର ନୁହଁ, ତୁମେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ। ତୁମକୁ ଆଜି ମୁଁ ବୀରବରଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରୁଛି"। ଉପେନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଦିବ୍ୟସିଂହ ଦେବଙ୍କର ସେହି ଉପାଧିକୁ ଆଗ୍ରହର ସହିତ ଗ୍ରହଣ କଲେ ।
ପୁରୀରେ ରହିଥିବାବେଳେ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପରିଚୟ ଭକ୍ତକବି ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ ସହିତ ହୋଇଥିଲା । ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ ସେତେବେଳକୁ "ରସକଲ୍ଲୋଳ" କାବ୍ୟଟିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଲେଖିସାରିଥାନ୍ତି । କବି ଉପେନ୍ଦ୍ର ଯେତେବେଳେ ପୁରୀକୁ ଆସିଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଟିକେ ନିଜର କାବ୍ୟଟିକୁ ଦେଖାଇ ମତାମତ ନେବାକୁ ଦୀନକୃଷ୍ଣଙ୍କର ଭାରି ମନ ହେଲା । ତେଣୁ "ରସକଲ୍ଲୋଳ" କାବ୍ୟଟିକୁ ନେଇ ସେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କୁ ଦେଖାଇଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ପୋଥିକୁ ଭଲ କରି ପଢ଼ିଲେ, ତାପରେ ହସି ହସି କହିଲେ - "ବୁଝିଲେ ଦାସେ ଆପଣେ, ଦିବ୍ୟସୁନ୍ଦର କାବ୍ୟଟିଏ ଲେଖିଲେ ସିନା ହେଲେ ଭଲ ନାଁଟିଏ ଦେଇପାରିଲେ ନାହିଁ । ପ୍ରତି ଅକ୍ଷର ଯେତେବେଳେ "କ" ଅକ୍ଷରରେ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି, ତା ନା "କଳକଲ୍ଲୋଳ" ବା "କୃଷ୍ଣକଲ୍ଲୋଳ" ରଖିଥିଲେ ଭଲ ହୋଇଥାନ୍ତା"।
ପୁରୀରୁ ଫେରିଲା ପରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର 'କ' ଅକ୍ଷରକୁ ପ୍ରଥମରେ ରଖି "କଳାକୌତୁକ ନାମରେ କବିତାଟିଏ ଲେଖିଲେ ଯାହାର ପ୍ରତିପାଦର ମୂଳରେ "କ" ଅକ୍ଷରକୁ ରଖି କୃଷ୍ଣଙ୍କର ସମସ୍ତ ଲୀଳାଖେଳା ବର୍ଣ୍ଣିତ।
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ କବିମାନେ ତତ୍କାଳୀନ ପାଠକମାନଙ୍କର ପସନ୍ଦକୁ ଅନୁସାରେ କେବଳ ରାଧାକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଉପରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କାବ୍ୟକବିତା ଲେଖିଥିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଥମ କରି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ସୀତାରାମଙ୍କୁ ନେଇ କାବ୍ୟ ଲେଖିଲେ । ନୂଆ ପ୍ରକାରର କାବ୍ୟ ରସାମୃତ ପରିବେଷଣ ହେବା ଫଳରେ ସେତେବେଳର ସମାଜରେ ତାହା ବେଶ୍ ଅଲୋଡନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହିତ ପାଠକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆଦରଲାଭ ମଧ୍ୟ କଲା । ନିଜର ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ସୀତାରାମଙ୍କ ଲୀଳା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାରେ ତାଙ୍କର ଲେଖନୀ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ହୋଇ ଉଠିଲା । ନିପୁଣ ଭାବରେ ସେ ରାମସୀତା ଚରିତଟିକୁ ବିଭିନ୍ନ ଛନ୍ଦରେ ମାଳଟିଏ ଗୁନ୍ଥିଥିଲେ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । ସାଧାରଣ ପାଠକଟିଏ ଏହି କାବ୍ୟଟି ପଢ଼ିବାଦ୍ୱାରା ତାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ବହୁ ଶାସ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଥିଲେ, ଯାହାଫଳରେ ସେଗୁଡିକ ନିଜ କାବ୍ୟକବିତାରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇପାରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ କାବ୍ୟକବିତା ଲେଖା ହୋଇଥିଲା ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ସଂସ୍କୃତରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ବୁଝିବା ଟିକେ କଷ୍ଟ ହୋଇପଡୁଥିଲା । ତାଛଡା ସଂସ୍କୃତ ଅଳଙ୍କାରକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ୟରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରଥମ ଓ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ । ତାଙ୍କ ରଚନାବଳୀରେ ଯେଉଁ ବହୁଳ ଶବ୍ଦ ଭଣ୍ଡାରର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଛି, ତାହା ମଧ୍ୟ ପଢ଼ିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗେ । ବିଭିନ୍ନ ଛନ୍ଦ ଓ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟବହାର କରିବାଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ କାବ୍ୟଗୁଡିକ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତରେ ଏକ ଉଜ୍ୱଳ ମଣିତୁଲ୍ୟ ଶୋଭାପାଉଛି । କବି ସମାଜରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ସ୍ଥାନ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରୁ ବହୁ ଉଚ୍ଚରେ ରହିଲା । ସମସ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଅର୍ଜନ କରି କାବ୍ୟମାନ ଲେଖିଥିବାରୁ ଆଜି ସେ ବାସ୍ତବରେ କବି ସମ୍ରାଟ ଭାବରେ ସବୁଆଡେ ପରିଚିତ ।
ରଚନାବଳୀ
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ପାଖାପାଖି ୫୨ ଗୋଟି ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ ବୋଲି ଏକାଧିକ ଗବେଷକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅନୁମିତ ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ମୁଦ୍ରଣଯନ୍ତ୍ର ଅଭାବରୁ ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଆଉ ଖୋଜିଲେ ମଧ୍ୟ ମିଳିବା ଅସମ୍ଭବ ପ୍ରାୟ । ଏବେ ମାତ୍ର ୨୦-୨୫ ଗୋଟି ରଚନା ମିଳୁଛି । ଏହି ବିଷୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପତ୍ରିକା ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାରେ ୧୮୬୬ ମସିହାରେ ଛପାଯାଇଥିଲା-
ଲାବଣ୍ୟବତୀ
ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଲାବଣ୍ୟବତୀଙ୍କର ଭାଇ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ଓ ଭାଉଜ ଶୋଭାବତୀ ଜଣେ ବିଦୁଷୀ ନାରୀ ଥିଲେ । ଥରେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ "ଶୋଭାବତୀ" ନାମରେ କାବ୍ୟଟିଏ ଲେଖି ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇଥିଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର କାବ୍ୟଟିକୁ ନେଇ ଲାବଣ୍ୟବତୀଙ୍କୁ ଦେଖାଇଲେ, କବିତାଟି ପଢ଼ି ଲାବଣ୍ୟବତୀ ମନେ ମନେ ଭାଉଜଙ୍କୁ ଈର୍ଷା କଲେ । ଭାଉଜଙ୍କଠାରୁ ସେ ଥିଲେ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର, ହେଲେ ତାଙ୍କ ନାଁରେ କଣ ଏମିତି ଗୋଟାଏ କାବ୍ୟ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଲେଖି ପାରିବେ? ଲାବଣ୍ୟବତୀ ଅଭିମାନରେ ନିଜ ଶୋଇବା ଘରେ ମୁହଁମାଡି ଶୋଇଲେ. ଉପେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମନଦୁଃଖ ହୋଇଥିବା କଥା ଜାଣିପାରି ତାଙ୍କୁ କହିଲେ "କିଛିଦିନ ସମୟ ଦିଅ, ତୁମକୁ ମୁଁ ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର ଓ ଉନ୍ନତମାନର କାବ୍ୟଟିଏ ଲେଖି ଉପହାର ଦେବି"। ସ୍ୱାମୀଙ୍କଠାରୁ ଭରସା ପାଇ ଲାବଣ୍ୟବତୀ ଅଭିମାନ ଛାଡି ଉଠିଲେ । ମାତ୍ର ଦୁଇ ମାସ ପରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର "ଲାବଣ୍ୟବତୀ" ନାମରେ କାବ୍ୟଟିଏ ଲେଖି ଆଣି ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହାତରେ ଅର୍ପଣ କଲେ । ଲାବଣ୍ୟବତୀ ନିଜ ନାମରେ ଲେଖା ଯାଇଥିବା କାବ୍ୟଟିକୁ ହାତରେ ପାଇ ନିଜକୁ ଗର୍ବିତ ମନେ କଲେ । ଉପେନ୍ଦ୍ର ସେହି କାବ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ପୋଥି ନିଜ ଶଳା ଓ ଶଳା ଭାଉଜଙ୍କ ପାଖକୁ ମଧ୍ୟ ପଠାଇଲେ ।
ଏକ କାଳ୍ପନିକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ନେଇ ଲେଖାଯାଇଥିବା "ଲାବଣ୍ୟବତୀ" କାବ୍ୟଟିକୁ ପଢ଼ି ରସପ୍ରେମୀ ପାଠକମାନେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଯାଆନ୍ତି । ବିଷୟବସ୍ତୁ, ଅଳଙ୍କାର, ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସ କୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାବ୍ୟଟି କମ୍ ନୁହେଁ। ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀର ଚିତ୍ର ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ବର୍ଣ୍ଣନାରେ କାବ୍ୟଟିର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଠକର ମନକୁ ହରି ନେଇଥାଏ। କାବ୍ୟଟି ଯଦିଓ କାଳ୍ପନିକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ନେଇ ଆଧାରିତ ତଥାପି ଏଥିରେ ନାରୀ ଚରିତ୍ରର ସମସ୍ତ ଗୁଣ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ତେଣୁ ଏହା ତତ୍କାଳିନ କବିସମାଜକୁ ନତମସ୍ତକ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା।
ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ
ଉପେନ୍ଦ୍ର ନିଜର ଆରାଧ୍ୟ ରାମସୀତାଙ୍କର ଲୀଳାକୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର କାବ୍ୟ ଲେଖି ତା'ର ନାଁ ଦେଲେ "ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ" । କାବ୍ୟଟିର ବିଶେଷତା ହେଲା ପ୍ରତି ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଅକ୍ଷରଟି "ବ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିଲା । ନାନା ପ୍ରକାର ଅଳଙ୍କାର ଓ ଛନ୍ଦର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ କାବ୍ୟଟି ପଣ୍ଡିତ ସମାଜରେ ବେଶ୍ ଆଦରଲାଭ କଲା ।
"ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ"ରେ ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମ, ବିବାହ, ବନବାସ ସହିତ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ଅଭିଷେକ ହେବା ପ୍ରଭୃତି ମୁଖ୍ୟ ଘଟଣାଗୁଡିକୁ ତାଛଡା ସୀତାଙ୍କର ନିର୍ବାସନ, ବାଲ୍ମୀକି ଆଶ୍ରମରେ ଲବକୁଶଙ୍କର ଜନ୍ମ, ଲବକୁଶଙ୍କଦ୍ୱାରା ହନୁମାନ ଓ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ପରାଜୟ, ସୀତାଙ୍କର ଅଗ୍ନି ପରୀକ୍ଷା ଓ ପାତାଳପୁରକୁ ଗମନ, ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ସ୍ୱର୍ଗପ୍ରାପ୍ତି ଆଦି ଘଟଣା ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଆଇଅଛି । ଜେଜେ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା କଥାଟିକୁ ପୂରଣ କରିପାରିଥିବାରୁ ଉପେନ୍ଦ୍ର ନିଜର ପରିଶ୍ରମକୁ ସାର୍ଥକ ମଣିଲେ ।
କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ
"ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ", "ଲାବଣ୍ୟବତୀ" ଭଳି ଦୁଇଟି ପ୍ରସିଦ୍ଧ କାବ୍ୟ ଲେଖିସାରିଲା ପରେ ଉପେନ୍ଦ୍ର ନିଜର ତୃତୀୟ କାବ୍ୟ "କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ" ଲେଖିଲେ । କାବ୍ୟଟିରେ କବି ଚମ୍ପାନଗରୀର ରାଜା ବିଶ୍ୱାସନନ୍ଦକ ଓ ରାଣୀ ବିଚିତ୍ରକଳାଙ୍କର କନ୍ୟା କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀଙ୍କର କଥାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି. ରାଜାରାଣୀ ଝିଅଟିକୁ କେମିତି ଲାଭ କଲେ, କିପରି ତାର ଲାଳନ ପାଳନ କଲେ ଏସବୁ କଥା ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଲେଖିଛନ୍ତି । ପାଟଳିପୁତ୍ରର ରାଜପୁତ୍ର ପୁଷ୍ପକେତୁଙ୍କ ସହିତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀଙ୍କ ବିବାହ କବିଙ୍କ ଲେଖନୀମୁନରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି. ବିଭିନ୍ନ ଅଳଙ୍କାର, ରସ, ଭାବ ଓ ଶବ୍ଦ ବିନ୍ୟାସଦ୍ୱାରା କାବ୍ୟଟି ଅତି ସୁନ୍ଦର ଏବଂ ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ ହୋଇପାରିଛି. ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଲୀଳାକୁ ମଧ୍ୟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଏହି କାବ୍ୟରେ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ରୂପାୟିତ କରିପାରିଛନ୍ତି। କାବ୍ୟଟିର ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ କାଳ୍ପନିକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପଢ଼ିଲେ ପାଠକଙ୍କୁ ସତ ବୋଲି ମନେ ହୁଏ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଲୀଳାଚରିତ ବର୍ଣ୍ଣନା ପାଠକକୁ ଆତ୍ମହରା କରିଦିଏ। ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ସମସ୍ତ କାବ୍ୟ ରସଯୁକ୍ତ, ଛନ୍ଦମୟ ଓ ସୁର-ତାଳରେ ପରିବେଷିତ ।
ତିନୋଟି ଉନ୍ନତ ଧରଣର କାବ୍ୟ ଲେଖିସାରି ଉପେନ୍ଦ୍ର "ପ୍ରେମ ସୁଧାନିଧି", "ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା", "ଅବନା ରସତରଙ୍ଗ" ଆଦି କାବ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଲେଖିଲେ । "ଅବନା ରସତରଙ୍ଗ" କାବ୍ୟରେ ସୂର୍ପଣଖାର ନାକ କାନ କାଟିବାଠାରୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଅଯୋଧ୍ୟା ଅଭିଷେକ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାମାୟଣର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଲେଖାଯାଇଛି। କାବ୍ୟଟିରେ ଏକ ଭିନ୍ନପ୍ରକାରର କାବ୍ୟିକ କୌଶଳର ଉପଯୋଗ କରାଯାଇଛି, ଏଥିରେ ସମସ୍ତ ଛନ୍ଦ ଅବନାରେ ଲେଖାଯାଇଅଛି ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଏକ ମାଇଲ ଖୁଣ୍ଟ ।
ସେହିପରି ପ୍ରତି ପଦର ପ୍ରଥମ ଅକ୍ଷରରେ "ସ" ରଖି ଉପେନ୍ଦ୍ର ଏକ ନୂଆ ଧରଣର କାବ୍ୟ "ସୁଭଦ୍ରା ପରିଣୟ" ଲେଖିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ବିଭାଘର ପ୍ରସଙ୍ଗ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କର ସଖା ଭାବେ ଅର୍ଜୁନ ସଦାସର୍ବଦା ତାଙ୍କ ପାଖେ ପାଖେ ରହୁଥିଲେ. ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ମଧ୍ୟ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ପ୍ରାଣଠାରୁ ଅଧିକ ଭଲ ପାଉଥିଲେ, ତେଣୁ ନିଜର ଭଉଣୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କୁ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ସହ ବିବାହ ଦେଲେ। ଏହି କଥାବସ୍ତୁର ଲାଳିତ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନୋମୁଗ୍ଧକର ଥିଲା.
ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଲେଖିଥିବା ସର୍ବମୋଟ ୫୨ ଖଣ୍ଡରୁ କେବଳ ୨୦-୨୫ ଖଣ୍ଡ ଏବେ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ମିଳୁଛି । ଛାପାକଳର ଅଭାବରୁ ଅନେକ ବହି କ୍ରମେ ନଷ୍ଟହୋଇ ଯାଇଛି । ତାଙ୍କର କେତୋଟି ପ୍ରମୁଖ କାବ୍ୟ ହେଲା:
ସରଭ
ଅଭିଷେକ
ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ ("ବ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ରାସଲୀଳା
ବ୍ରଜଲୀଳା
ସୁଭଦ୍ରା ପରିଣୟ("ସ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ଲାବଣ୍ୟବତୀ
ପ୍ରେମ ସୁଧାନିଧି
ରସିକହାରାବଳୀ
ଚିତ୍ରକାବ୍ୟ-ବନ୍ଦୋଧ୍ୟ ଲାବଣ୍ୟବତୀ
କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ
କଳା କୌତୁକ ("କ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ସତୀଶ ବିଳାସ ("ସ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ଦମୟନ୍ତୀ ବିଳାସ ("ଦ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ପଦ୍ମାବତୀ ପରିଣୟ ("ପ"ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସବୁ ପଦ)
ଚଉପଦୀ
ଭଞ୍ଜଙ୍କ ଲିଖିତ ଅନେକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚଉପଦୀ ଗୀତ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ।
ଆଜ ଦେଖିଲିରେ ନବୀନ ବୟସୀ ବାଳା
ଆହା ମୋ ଜୀବନ ଧନୀ ଜୀବନେ କି ଥିବରେ
ଶ୍ରୀମତି ଶ୍ରୀପତି ବୃନ୍ଦାବନେ କେଳି ରଚିଲେ
ମଲ୍ଲୀମାଳ ଶ୍ୟାମକୁ ଦେବି ମନ ତୋଷିବି
ଏ ଘୋର ବରଷା କାଳେ ପ୍ରିୟା ରସା
ଦେଖିଲିଟି କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଆଜ ସଖି
କାନ୍ତ ବିନା ଦିବା ରଜନୀ ସଜନୀ
ନ କରରେ ରାମା ମାନ
ମୋ ରାମା ମନେ କି ପାଞ୍ଚିଲା
ରମଣୀବର ଆସୁଛି କରି ଭଙ୍ଗୀରେ
ପରମାନନ୍ଦଙ୍କୁ ପଚାରିବୁ ଦୂତୀ
ଆରେ ମଦାଳସା ଶେଷ ହୋଇ ଯାଉଥିଲା ଚନ୍ଦ୍ରନିଶା
କହ କି କରିବି ବୁଦ୍ଧି ଦିଶୁନାହିଁ
ଆହା ମୋ ଲାବଣ୍ୟନିଧି
ବିଦେଶେ ନାୟକ ଭାଳଇ ବସି
ଆଉ କାହା କର ଧରିବି
କମଳଲୋଚନା କରିଛି ମାନ
ନୂଆ ନୂଆ ଦିନା କେତେ
ବୀଣାଜିଣା ଭାରତୀ ତୁ ଶୁଣାରେ
କିଏ ପକାଇଲା କାମନଟେ
କେଳି ସଦନ ମଣ୍ଡି ବସିଛି ବାଳା
ରମଣୀରତନ ବେଦଯୁଗ୍ମ ଋତୁ ବୟସ
ରଖିଲା ମନ ବିମ୍ବାଧରୀ ଧରି ରେ
କାଲି ରଜନୀ ଗୋ ବଞ୍ଚିଲି ମୁଁ ଶ୍ୟାମ ସଙ୍ଗେ
ରସେ ରସିକା ରସି
ବାଳାମଣି ଚାହିଁ ଚନ୍ଦ୍ରନିଶାକୁ
ସଙ୍ଗାତ ମନା କଲି ପରା ତୋତେ
ରମଣୀ ରତନ ରତାନ୍ତରେ ଏକଦିନ
ଜାଣେ ଯେତେ ଭାବେ ପ୍ରୀତି
ଦୂତୀ କହିବୁ ଗୋ ଚିତ୍ତଚୋରାଙ୍କୁ ଏତେକ
ଆଜ କେଳି କଉତୁକୀ ଶ୍ରୀଛାମୁରେ
ଦ୍ୱିତୀୟା ଯାମିନୀରେ ମୋ ପ୍ରାଣସହି
ଆଧାର
୧୬୭୦ ଜନ୍ମ
୧୭୪୦ ମୃତ୍ୟୁ
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା
କବିତା | kabi samrāṭa upendra bhañja (1670 - 1740, anẏamate 1720) ṣoḍa଼śa śatābdīra pramukha oḍa଼iśī saṅgītakāra kabi thile | se ṣoḍa଼śa śatābdīre purātana rājaśāsita ghumusarara kulāḍa଼gaḍaṭhāre janmalābha karithile| rītiyugara tāṅkara pāṇḍitẏapūrṇṇa sāhitẏa kṛti pāi~ tāṅku kabi samrāṭa upādhire bhūṣita karāyāiachi |
oḍa଼iā sāhitẏare thibā asaṃkhẏa kabiṅka madhẏare se asādhāraṇa prasiddhi lābha kariachanti | eka rāja paribārare janmita upendra bhañja rājapadaṭhāru dūrare rahi oḍa଼iā sāhitẏare manonibeśa karithile |
prārambhika jībana
janma
upendra bhañja ādhunika gañjāma jillāra bhañjanagara añcaḻare gumusara (ghumusara) nāmaka prācīna rājẏare nīḻakaṇṭha bhañjaṅka jẏeṣṭhaputra bhābe 1680 khrīṣṭābdara kulāḍagaḍa଼re janmaneithile | ghumusarare bhañjabaṃśīẏa rājāmāne śāsana karuthile | semānaṅka madhẏare dhanañjaẏa bhañja (pratāpa dhanañjaẏa) boli jaṇe rājā thile | se jaṇe kabi o śāsaka thile | se raghunātha biḻāsa, tripura sundarī, icchābatī, madanamañjarī ādi kābẏamāna racanā karithile | dhanañjaẏa o tāṅka rāṇī maṇḍādebīṅka garbharu janma neithile upendra bhañjaṅka pitā nīḻakaṇṭha bhañja | ghumusarara rājāmāne yeu~ keteguḍie durga gaḍha଼ithile tā' madhẏare gumusaragaḍa଼, andhāragaḍa଼, durgāprasādagaḍa଼, kulāḍagaḍa଼ pradhāna | kulāḍagaḍa଼ durgamadhẏare nīḻakaṇṭha bhañja bāsa karuthile | upendra bhañja tāṅkara baidehīśa biḻāsa kābẏagranthare nijara pitṛparicaẏa dei lekhithile:
baṃśābaḻī
bālẏaśikṣā
upendraṅkara bālẏaśikṣā cāhāḻīre ārambha hoithilā | bāpā nīḻakaṇṭha o jeje dhanañjaẏaṅkaṭhāru se bibhinna śāstra paḍha଼ithile | dhanañjaẏa bhañja jaṇe kabi hoithibāru tāṅka darabāraku aneka kabi, paṇḍita, sādhusantha bibhinna samaẏare āsuthile o seṭhāre rahi sāhitẏa saṅgīta biṣaẏare carccā karuthile | upendra madhẏa jejeṅka pākhare basi seguḍika śuṇuthile o dhīre dhīre semānaṅkadୱārā prabhābita hoi se śāstramāna āẏatta karithile | cāhāḻīre paḍhuthibā samaẏare upendra kabitā lekhibā ārambha kari deithile yāhā jeje dhanañjaẏa beś pasanda karithile o nātiku āhuri lekhibāku preraṇā dele | upendra yāhā yetebeḻe lekhuthile jejeṅku nei dekhāuthile o tāṅkara parāmarśa neuthile | se jejeṅku nijara kābẏaguru bhābare bicāra kari nija sādhanāre āgei yāuthile |
rājā dhanañjaẏaṅka darabāraku thare raghunātha nāmare jaṇe siddhapuruṣa sanẏāsī āsithile | se upendraṅkara pāṭhapaḍha଼ā o kabitā lekhibāra āgraha dekhi tāṅku "rāma tāraka mantra" boli eka siddha mantra śikhāi ehāku kemiti sādhanā karibāku heba batāidele | mantraṭi śikhibā pāi~ upendra kulāḍa଼gaḍa଼ chāḍa଼i aḻpa dūrare thibā eka nirjana sthānaku cāligale | hiṃsrajantupūrṇṇa o pāhāḍa parbatagherā sehi sthānare goṭie gumphā bhitare basi kichidina gurumantra sādhanā karibāpare siddhilābha kari se rājaprasādaku pheri āsile | sehi sthānaṭi ebe "bāghabali" o "ḍāmaṇa jholi" nāmare paricita |
sādhanā kari pheribā pare upendraṅkara āga apekṣā āhuri kābẏa lekhibā o kābẏakabitā biṣaẏare jāṇibāre āgraha bṛddhi pāibāre lāgilā | kābẏa ālocanā pāi~ se jeje dhanañjaẏa bhañjaṅka sahita samaẏa bitāuthile | dine sāhitẏa ālocanā heuthilā beḻe dhanañjaẏa nijara śreṣṭha kābẏa raghunātha biḻāsa upendraṅku dele o kichi doṣatruṭi thile nirbhaẏare tāṅku jaṇāibāku kahile | upendra kābẏaṭiku manadei paḍha଼isārilāpare aḻaṅkārara praẏoga karithile āhuri bhala hoithāntā boli kahile, dhanañjaẏa bhañja ekathā śuṇi khusi hele |
rāṇī maṇḍādebī tāṅka pua nīḻakaṇṭhaṅku bhañjabaṃśara rājasiṃhāsanare basāibāku cāhu~thile, teṇu se ṣaḍayantra kari dhanañjaẏaṅku biṣa dei hatẏā karāile | nīḻakaṇṭha bhañja rājagādire basibāre saphaḻa hele o kichidina pāi~ rājẏaśāsana kale | hele tāṅkara kākāpua bhāi ghanabhañja dharākoṭare thāi nīḻakaṇṭhaṅka biruddhare bidroha ārambha karidele ebaṃ sainẏasāmanta dhari ghumusara ākramaṇa kale | raṇakṣetrare nīḻakaṇṭha ghanabhañjaṅkaṭhāru parāsta hoi rājẏa chāḍa଼i cāligale | nijara strī o yogẏaputra upendraṅku dhari nīḻakaṇṭha naẏāgaḍa଼ra māḻisāhi ḍheṅkaṇā grāmare gharaṭie kari ati sādhāraṇa bhābare jībana atibāhita karibāku lāgile | nīḻakaṇṭha bhañja ehi samaẏare upendraṅku ghoḍācaḍhā, khaṇḍā, tarabārī cāḻanāre dhurandhara karāithile | upendra bhañja kābẏa kabitā racanāre dhẏāna dele | mātra 15 barṣa baẏasare upendra pitā nīḻakaṇṭha bhañjaṅku harāile o tāṅka māmuṅka ghare rahibāku lāgile |
bibāha
18 barṣa baẏasare upendraṅkara bibāha naẏāgaḍa଼ rājā puruṣottama māndhātāṅka bhauṇī lābaṇẏabatīṅka saha hoithilā | lābaṇẏabatī saṃskṛta sāhitẏare nipuṇā thile | kulāḍa଼gaḍa pākhare andhāragaḍa଼ boli pāhāḍa଼ o jaṅgalagherā durgaṭie rahithilā | kimbadantī anusāre upendra bhañja sehi sthānaku sabubeḻe ekuṭiā cāliyāuthile ebaṃ kichidina seṭhāre rahibā pare pheri āsuthile | thare upendra sehi sthānaku yāi bahudina paryẏanta rājauāsaku pherile nāhi~ | rājaprāsādare lābaṇẏabatī bẏasta hoipaḍile o patiṅku khoji āṇibā pāi~ dūtaṭie paṭhāile | dūtaṭi gaḍa଼ bhitaraku nayāi aḻpabāṭaru pheri āsilā o kahilā ye se goṭie mahābaḻa bāgha dekhilā | tā pākhare maṇiṣara raktākta śaba paḍithibāra dekhi bhaẏare pheri āsilā | dūtaṭhāru epari khabara śuṇi lābaṇẏabatī dhairyẏa dhari rahi pārile nāhi~ | tāṅkara saṅgesaṅge cetā buḍigalā o cāhu~ cāhu~ tāṅkara prāṇabāẏu uḍigalā | kichidina pare bhañja rājapuraku pherilā pare patnī lābaṇẏabatīṅka sୱrgabāsa kathā jāṇi marmāhata hele | upendraṅka śaḻābhāuja śobhābatīṅkara koṭi brahmāṇḍa sundarī boli jaṇe bhauṇī thile | tāṅka sahita bhañjaṅkara dୱitīẏathara bibāha helā | koṭi brahmāṇḍa sundarī upendraṅku kābẏa lekhibāre sāhāyẏa karuthile | tāṅka parāmarśare bhañja madhẏa nijara kābẏakabitāku saṃśodhana kari āhuri unnata karibāre samartha heuthile |
rājẏa pratẏābarttana
kabi bhābare beś nā~ karisārithibā bhañjaṅkara khẏāti biṣaẏare tāṅka kakā ghanabhañja śuṇibāku pāile | ghanabhañja jaṇe rājā o kabi thile | teṇu se puturā upendraṅku kulāḍa଼gaḍaku pherāi āṇile | se anẏa kabi o paṇḍitamānaṅka sahita kābẏaśāstra ādi ālocanā karuthile |
upādhi
upendra bhañjaṅku tāṅka jībana kāḻare o pare aneka upādhidୱārā sambodhita karāyāithilā |
bīrabara
maṅgarāja
kabisārbabhauma
kabikuḻakeśarī
kabi samrāṭa
bīrabara upādhi lābha
kābẏakabitā lekhi upendra sārā oḍa଼iśāre beś prasiddhi lābha karisārithile | purīra tatkāḻīna gajapati rājā dibẏasiṃha deba kabiṅka biṣaẏare śuṇibāku pāile o tāṅku sammānita karibā pāi~ purīku ḍakāile| rājāṅka nimantraṇa rakṣā kari upendra purī āsile | śrījagannāthaṅku darśana karibā saha rājadarabārare kābẏa ālocanā kale | tāṅkara kābẏa ālocanā ete pāṇḍitẏa pūrṇṇa thilā ye khāli rājā kāhi~ki baḍa଼ baḍa଼ paṇḍitamāne madhẏa tāhā śuṇi āścaryẏa hoigale| śeṣare dibẏasiṃha deba rājadarabāra bhitare upendraṅka muṇḍare pāṭaśāḍhī bāndhidei kahile,dhanẏa upendra| tume khāli rājaputra nuha~, tume semānaṅka madhẏare śreṣṭha| tumaku āji mu~ bīrabaraupādhire bhūṣita karuchi"| upendra gajapati dibẏasiṃha debaṅkara sehi upādhiku āgrahara sahita grahaṇa kale |
purīre rahithibābeḻe upendraṅkara paricaẏa bhaktakabi dīnakṛṣṇa dāsa sahita hoithilā | dīnakṛṣṇa dāsa setebeḻaku "rasakalloḻa" kābẏaṭiku sampūrṇṇa rūpe lekhisārithānti | kabi upendra yetebeḻe purīku āsichanti, tāṅku ṭike nijara kābẏaṭiku dekhāi matāmata nebāku dīnakṛṣṇaṅkara bhāri mana helā | teṇu "rasakalloḻa" kābẏaṭiku nei se upendra bhañjaṅku dekhāile | upendra pothiku bhala kari paḍha଼ile, tāpare hasi hasi kahile - "bujhile dāse āpaṇe, dibẏasundara kābẏaṭie lekhile sinā hele bhala nā~ṭie deipārile nāhi~ | prati akṣara yetebeḻe "ka" akṣarare ārambha karichanti, tā nā "kaḻakalloḻa" bā "kṛṣṇakalloḻa" rakhithile bhala hoithāntā"|
purīru pherilā pare upendra 'ka' akṣaraku prathamare rakhi "kaḻākautuka nāmare kabitāṭie lekhile yāhāra pratipādara mūḻare "ka" akṣaraku rakhi kṛṣṇaṅkara samasta līḻākheḻā barṇṇita|
upendra bhañjaṅka pūrbabarttī kabimāne tatkāḻīna pāṭhakamānaṅkara pasandaku anusāre kebaḻa rādhākṛṣṇaṅka upare barṇṇanā kari kābẏakabitā lekhithile | upendra prathama kari oḍa଼iā sāhitẏare sītārāmaṅku nei kābẏa lekhile | nūā prakārara kābẏa rasāmṛta paribeṣaṇa hebā phaḻare setebeḻara samājare tāhā beś aloḍana sṛṣṭi karibā sahita pāṭhakamānaṅkadୱārā ādaralābha madhẏa kalā | nijara ārādhẏa debatā sītārāmaṅka līḻā barṇṇanā karibāre tāṅkara lekhanī caḻacañcaḻa hoi uṭhilā | nipuṇa bhābare se rāmasītā caritaṭiku bibhinna chandare māḻaṭie gunthithile kahile atẏukti hebanāhi~ | sādhāraṇa pāṭhakaṭie ehi kābẏaṭi paḍha଼ibādୱārā tāra ādhẏātmẏa jñāna bṛddhi pāilā |
upendra bhañja bahu śāstra paḍha଼ithile, yāhāphaḻare seguḍika nija kābẏakabitāre praẏoga karibāre saphaḻa hoipārithile | tāṅka pūrbaru yeu~ kābẏakabitā lekhā hoithilā sethimadhẏaru adhikāṃśa saṃskṛtare lekhā hoithilā | teṇu oḍa଼iā bhāṣī lokamānaṅka pakṣare bujhibā ṭike kaṣṭa hoipaḍuthilā | tāchaḍā saṃskṛta aḻaṅkāraku nei oḍa଼iā kābẏare praẏoga karibāre upendra thile prathama o siddhahasta | tāṅka racanābaḻīre yeu~ bahuḻa śabda bhaṇḍārara praẏoga hoichi, tāhā madhẏa paḍha଼ile āścaryẏa lāge | bibhinna chanda o bṛttara bẏabahāra karibādୱārā tāṅka kābẏaguḍika saṅgīta jagatare eka ujୱḻa maṇitulẏa śobhāpāuchi | kabi samājare upendra bhañjaṅka sthāna samastaṅkaṭhāru bahu uccare rahilā | samasta śāstrare pāṇḍitẏa arjana kari kābẏamāna lekhithibāru āji se bāstabare kabi samrāṭa bhābare sabuāḍe paricita |
racanābaḻī
upendra bhañja pākhāpākhi 52 goṭi grantha racanā karithile boli ekādhika gabeṣakamānaṅkadୱārā anumita hoichi | kintu mudraṇayantra abhābaru ehi granthaguḍa଼ika madhẏaru aneka grantha āu khojile madhẏa miḻibā asambhaba prāẏa | ebe mātra 20-25 goṭi racanā miḻuchi | ehi biṣaẏare prasiddha patrikā utkaḻa dīpikāre 1866 masihāre chapāyāithilā-
lābaṇẏabatī
upendraṅka patnī lābaṇẏabatīṅkara bhāi puruṣottama jaṇe prasiddha kabi o bhāuja śobhābatī jaṇe biduṣī nārī thile | thare puruṣottama "śobhābatī" nāmare kābẏaṭie lekhi upendraṅka pākhaku paṭhāithile | upendra kābẏaṭiku nei lābaṇẏabatīṅku dekhāile, kabitāṭi paḍha଼i lābaṇẏabatī mane mane bhāujaṅku īrṣā kale | bhāujaṅkaṭhāru se thile bahuta sundara, hele tāṅka nā~re kaṇa emiti goṭāe kābẏa tāṅka sୱāmī lekhi pāribe? lābaṇẏabatī abhimānare nija śoibā ghare muha~māḍi śoile. upendra strīṅka manaduḥkha hoithibā kathā jāṇipāri tāṅku kahile "kichidina samaẏa dia, tumaku mu~ ehāṭhāru adhika sundara o unnatamānara kābẏaṭie lekhi upahāra debi"| sୱāmīṅkaṭhāru bharasā pāi lābaṇẏabatī abhimāna chāḍi uṭhile | mātra dui māsa pare upendra "lābaṇẏabatī" nāmare kābẏaṭie lekhi āṇi strīṅka hātare arpaṇa kale | lābaṇẏabatī nija nāmare lekhā yāithibā kābẏaṭiku hātare pāi nijaku garbita mane kale | upendra sehi kābẏaru goṭie pothi nija śaḻā o śaḻā bhāujaṅka pākhaku madhẏa paṭhāile |
eka kāḻpanika biṣaẏabastuku nei lekhāyāithibā "lābaṇẏabatī" kābẏaṭiku paḍha଼i rasapremī pāṭhakamāne mugdha hoiyāānti | biṣaẏabastu, aḻaṅkāra, śabda binẏāsa kauṇasi kṣetrare kābẏaṭi kam nuhe~| oḍa଼iśāra purapallīra citra o prākṛtika saundaryẏara barṇṇanāre kābẏaṭira biṣaẏabastu pratẏeka pāṭhakara manaku hari neithāe| kābẏaṭi yadio kāḻpanika biṣaẏabastuku nei ādhārita tathāpi ethire nārī caritrara samasta guṇa ati sundara bhābe barṇṇanā karāyāichi| teṇu ehā tatkāḻina kabisamājaku natamastaka hebāku bādhẏa karithilā|
baidehīśa biḻāsa
upendra nijara ārādhẏa rāmasītāṅkara līḻāku nei goṭie sundara kābẏa lekhi tā'ra nā~ dele "baidehīśa biḻāsa" | kābẏaṭira biśeṣatā helā prati chandara prathama akṣaraṭi "ba"re ārambha heuthilā | nānā prakāra aḻaṅkāra o chandara praẏoga hoithibā yogu~ kābẏaṭi paṇḍita samājare beś ādaralābha kalā |
"baidehīśa biḻāsa"re prabhu rāmacandraṅka janma, bibāha, banabāsa sahita ayodhẏāre abhiṣeka hebā prabhṛti mukhẏa ghaṭaṇāguḍiku tāchaḍā sītāṅkara nirbāsana, bālmīki āśramare labakuśaṅkara janma, labakuśaṅkadୱārā hanumāna o śrīrāmaṅka parājaẏa, sītāṅkara agni parīkṣā o pātāḻapuraku gamana, rāmacandraṅkara sୱrgaprāpti ādi ghaṭaṇā ati sundara bhābare barṇṇanā karāyāāiachi | jeje dhanañjaẏa bhañjaṅku deithibā kathāṭiku pūraṇa karipārithibāru upendra nijara pariśramaku sārthaka maṇile |
koṭi brahmāṇḍa sundarī
"baidehīśa biḻāsa", "lābaṇẏabatī" bhaḻi duiṭi prasiddha kābẏa lekhisārilā pare upendra nijara tṛtīẏa kābẏa "koṭi brahmāṇḍa sundarī" lekhile | kābẏaṭire kabi campānagarīra rājā biśୱāsanandaka o rāṇī bicitrakaḻāṅkara kanẏā koṭi brahmāṇḍa sundarīṅkara kathāku barṇṇanā karichanti. rājārāṇī jhiaṭiku kemiti lābha kale, kipari tāra lāḻana pāḻana kale esabu kathā ati sundara bhābare lekhichanti | pāṭaḻiputrara rājaputra puṣpaketuṅka sahita koṭi brahmāṇḍa sundarīṅka bibāha kabiṅka lekhanīmunare atẏanta sundara bhābare barṇṇita hoichi. bibhinna aḻaṅkāra, rasa, bhāba o śabda binẏāsadୱārā kābẏaṭi ati sundara ebaṃ hṛdaẏasparśī hoipārichi. jagannāthaṅkara līḻāku madhẏa upendra ehi kābẏare ati sundara bhābare rūpāẏita karipārichanti| kābẏaṭira biṣaẏabastu sampurṇṇa kāḻpanika hele madhẏa paḍha଼ile pāṭhakaṅku sata boli mane hue| śrījagannāthaṅka līḻācarita barṇṇanā pāṭhakaku ātmaharā karidie| upendraṅkara samasta kābẏa rasayukta, chandamaẏa o sura-tāḻare paribeṣita |
tinoṭi unnata dharaṇara kābẏa lekhisāri upendra "prema sudhānidhi", "subarṇṇarekhā", "abanā rasataraṅga" ādi kābẏa madhẏa lekhile | "abanā rasataraṅga" kābẏare sūrpaṇakhāra nāka kāna kāṭibāṭhāru rāmacandraṅkara ayodhẏā abhiṣeka hebā paryẏanta rāmāẏaṇara biṣaẏabastu lekhāyāichi| kābẏaṭire eka bhinnaprakārara kābẏika kauśaḻara upayoga karāyāichi, ethire samasta chanda abanāre lekhāyāiachi yāhā oḍa଼iā sāhitẏare eka māila khuṇṭa |
sehipari prati padara prathama akṣarare "sa" rakhi upendra eka nūā dharaṇara kābẏa "subhadrā pariṇaẏa" lekhithile yeu~thire subhadrā o arjunaṅka bibhāghara prasaṅga barṇṇanā karāyāichi| śrīkṛṣṇaṅkara sakhā bhābe arjuna sadāsarbadā tāṅka pākhe pākhe rahuthile. śrīkṛṣṇa madhẏa arjunaṅku prāṇaṭhāru adhika bhala pāuthile, teṇu nijara bhauṇī subhadrāṅku arjunaṅka saha bibāha dele| ehi kathābastura lāḻitẏapūrṇṇa barṇṇanā atẏanta manomugdhakara thilā.
upendra bhañja lekhithibā sarbamoṭa 52 khaṇḍaru kebaḻa 20-25 khaṇḍa ebe paḍha଼ibā pāi~ miḻuchi | chāpākaḻara abhābaru aneka bahi krame naṣṭahoi yāichi | tāṅkara ketoṭi pramukha kābẏa helā:
sarabha
abhiṣeka
baidehīśa biḻāsa ("ba"re ārambha hoithibā sabu pada)
rāsalīḻā
brajalīḻā
subhadrā pariṇaẏa("sa"re ārambha hoithibā sabu pada)
lābaṇẏabatī
prema sudhānidhi
rasikahārābaḻī
citrakābẏa-bandodhẏa lābaṇẏabatī
koṭi brahmāṇḍa sundarī
kaḻā kautuka ("ka"re ārambha hoithibā sabu pada)
satīśa biḻāsa ("sa"re ārambha hoithibā sabu pada)
damaẏantī biḻāsa ("da"re ārambha hoithibā sabu pada)
padmābatī pariṇaẏa ("pa"re ārambha hoithibā sabu pada)
caupadī
bhañjaṅka likhita aneka kṣudra caupadī gīta prasiddhi lābha karichi |
āja dekhilire nabīna baẏasī bāḻā
āhā mo jībana dhanī jībane ki thibare
śrīmati śrīpati bṛndābane keḻi racile
mallīmāḻa śẏāmaku debi mana toṣibi
e ghora baraṣā kāḻe priẏā rasā
dekhiliṭi kṛṣṇaṅku āja sakhi
kānta binā dibā rajanī sajanī
na karare rāmā māna
mo rāmā mane ki pāñcilā
ramaṇībara āsuchi kari bhaṅgīre
paramānandaṅku pacāribu dūtī
āre madāḻasā śeṣa hoi yāuthilā candraniśā
kaha ki karibi buddhi diśunāhi~
āhā mo lābaṇẏanidhi
bideśe nāẏaka bhāḻai basi
āu kāhā kara dharibi
kamaḻalocanā karichi māna
nūā nūā dinā kete
bīṇājiṇā bhāratī tu śuṇāre
kie pakāilā kāmanaṭe
keḻi sadana maṇḍi basichi bāḻā
ramaṇīratana bedayugma ṛtu baẏasa
rakhilā mana bimbādharī dhari re
kāli rajanī go bañcili mu~ śẏāma saṅge
rase rasikā rasi
bāḻāmaṇi cāhi~ candraniśāku
saṅgāta manā kali parā tote
ramaṇī ratana ratāntare ekadina
jāṇe yete bhābe prīti
dūtī kahibu go cittacorāṅku eteka
āja keḻi kautukī śrīchāmure
dୱitīẏā yāminīre mo prāṇasahi
ādhāra
1670 janma
1740 mṛtẏu
gañjāma jillāra loka
oḍa଼iā bhāṣā
kabitā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,783 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%AA%E0%AD%87%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%20%E0%AC%AD%E0%AC%9E%E0%AD%8D%E0%AC%9C | ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ |
"ସ୍ୱଭାବ କବି" ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର (୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୮୬୨ - ୪ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୨୪) ଓଡ଼ିଆ ଆଧୁନିକ କାବ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଣେ ମହାନ କବି ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତି କବି ଓ ସ୍ୱଭାବ କବି ଭାବେ ପରିଚିତ । ତାଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ ରଚନାବଳୀ ମଧ୍ୟରେ ଇନ୍ଦୁମତୀ, କୀଚକ ବଧ,ତପସ୍ୱିନୀ, ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ ଆଦି ପ୍ରମୁଖ । ରାଧାନାଥ ରାୟ ସେ ସମୟରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟରୁ କଥାବସ୍ତୁ ଗ୍ରହଣ କରି କାବ୍ୟ କବିତା ରଚନା କରୁଥିବା ବେଳେ ଗଙ୍ଗାଧର ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟରୁ କଥାବସ୍ତୁ ଗ୍ରହଣ କରି ରଚନା କରାଯାଇଛନ୍ତି ଅନେକ କାବ୍ୟ। ତାଙ୍କ କାବ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକ ମନୋରମ, ଶିକ୍ଷଣୀୟ ତଥା ସଦୁପଯୋଗି। ଏଇଥି ପାଇଁ କବି ଖଗେଶ୍ବର ତାଙ୍କ ପାଇଁ କହିଥିଲେ -
" ତୋ କବିତ୍ୱେ ଦୁଗ୍ଧ ମଧୁରତା ଅଛି ନାହିଁ ମଦ୍ୟ ମାଦକତା,
ସେହି ସିନା କାବ୍ୟ ଯହିଁଅଛି ସାର୍ବଜନୀନ ଉପାଦେୟତା।"
କବିଙ୍କ ଭକ୍ତି, ମଧୁମୟ, ଅମୃତମୟ ଆଦି କବିତା ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଦାର୍ଶନିକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ କରେ । କବିଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ପ୍ରକୃତି ଚଳମାନ ହୋଇଉଠୀ ଥାଏ।
ଜୀବନୀ
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ୧୮୬୨ ଅଗଷ୍ଟ ୯ ତାରିଖରେ (ଶ୍ରାବଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥି) ଅବିଭକ୍ତ ସମ୍ବଲପୁର ଓ ବର୍ତ୍ତମାନର ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାସ୍ଥିତ ବରପାଲି ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଜନ୍ମରୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାଦୀକ୍ଷା ପାଇ ପାରି ନଥିଲେ । ସେ ଶାନ୍ତା ଦେବୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ଶାନ୍ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଚମ୍ପା ଦେବୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଚାରି ଜଣ ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୁଇ କନ୍ୟା ବସୁମତୀ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏବଂ ଦୁଇ ପୁତ୍ର ଅର୍ଜୁନ ଓ ଭଗବାନ ।
ବୃତ୍ତି
ସେ ୧୮୮୫ ମସିହାରେ ଅମିନ ଭାବେ ଚାକିରି ଆରମ୍ଭ କରି ୧୯୧୭ ମସିହାରେ ମୋହରିର ଭାବେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ସାହିତ୍ୟ ରଚନା
ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ସେ କବିତା ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ କବିମାନଙ୍କ ଶୈଳୀ ଅନୁସରଣରେ ସେ ନିଜର ପ୍ରଥମ ଲେଖା ସବୁ ଲେଖିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଆଦ୍ୟ ରଚନାବଳୀ ଭିତରେ "ରସ ରତ୍ନାକର" ଓ "ଅହଲ୍ୟା ସ୍ତବ" ଆଦି ଅନ୍ୟତମ । ଏ ଗୁଡ଼ିକ ରୀତି ଯୁଗୀୟ ଶୈଳୀରେ ରଚିତ । ପରେ ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ ଆଧୁନିକ ଶୈଳୀକୁ ଆପଣେଇ ଆଧୁନିକ ଶୈଳୀରେ "ଇନ୍ଦୁମତୀ" ନାମକ କାବ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ମହା କବି କାଳିଦାସଙ୍କ ରଘୁବଂଶରୁ ଅଜ ଉପାଖ୍ୟାନକୁ ନେଇ ଇନ୍ଦୁମତି କାବ୍ୟ ରଚିତ। ଅଜ ଓ ଇନ୍ଦୁମତୀଙ୍କ ବିବାହ ଗୃହ ଆଗମନ , ଇନ୍ଦୁମତୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଆଦି ବର୍ଣ୍ଣିତ । କୀଚକ ବଧ କାବ୍ୟଟି ମହାଭାରତ କଥାବସ୍ତୁରୁ ଆସିଅଛି । ପାଣ୍ଡବଙ୍କ ଅଜ୍ଞତବାସ ସମୟରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଦେଶରେ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ପ୍ରତି କୀଚକର ଲୋଲୁପ ଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ଭିମଙ୍କଦ୍ୱାରା କୀଚକର ହତ୍ୟା ବିଷୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । କାବ୍ୟରେ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ଶୈଳୀ କାବ୍ୟକୁ ମନୋରମ କରିଥାଏ।ଏଥିରେ ବସନ୍ତ ଋତୁର ପ୍ରକୃତି ବର୍ଣ୍ଣନା ଉଚ୍ଚକୋଟିର । ରାମଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିତ୍ୟକ୍ତା ହେବାପରେ ସୀତା କେମିତି ବାଲ୍ମୀକି ଆଶ୍ରମରେ ଜୀବନ ବିତାଉଛନ୍ତି ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ତପସ୍ୱିନୀ କାବ୍ୟରେ । ଏଥିରେ ପ୍ରକୃତିର ଅନ୍ତଃରୂପ ବର୍ଣ୍ଣନା ଏକ ନୂତନ ଭାବନା-ରାଜ୍ୟକୁ ନେଇ ଯାଏ ପାଠକକୁ । ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ କବିଙ୍କ ଶେଷ ସମୟର ରଚନା । ଏଣୁ ଏଥିରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରଜ୍ଞା ଢାଳି ଦେଇଛନ୍ତି କବି। କାଳିଦାସଙ୍କଠାରୁ କଥାବସ୍ତୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା କବିଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ଶୈଳୀ କାବ୍ୟକୁ ଏକ ନୂତନ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇଥାଏ। ତାଙ୍କ ରଚନାରେ ପ୍ରକୃତିର ବାହ୍ୟ ରୂପ ସହିତ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ରୂପର ବର୍ଣ୍ଣନା ତଥା ମାନବତାର ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି । ଛନ୍ଦମାଧୁର୍ଯ୍ୟର ଆଧୁନିକୀକରଣ କରି ମଧ୍ୟ ସେ ଓଡ଼ିଆ କବିତା ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଅର୍ଘ୍ୟଥାଳି କବିତାମାଳାର ତାଙ୍କ ରଚିତ ଗୀତିକବିତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ।
କାବ୍ୟ
ଇନ୍ଦୁମତୀ, (୧୮୯୩, ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶିତ ଆଧୁନିକ କାବ୍ୟ)
ମଧୁମୟ
ଉତ୍କଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ (୧୮୯୪)
କୀଚକ ବଧ (୧୯୦୩)
ତପସ୍ୱିନୀ (୧୯୧୨, ସର୍ବାଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କାବ୍ୟ)
ପ୍ରଣୟ ବଲ୍ଲରୀ (୧୯୧୫, ମହାକବି କାଳିଦାସଙ୍କ 'ଅଭିଜ୍ଞାନ ଶାକୁନ୍ତଳମ' ନାଟକର ଅନୁସରଣରେ ରଚିତ)
ରସ ରତ୍ନାକର ('ର' ଆଦ୍ୟ-ପ୍ରାନ୍ତ-ନିୟମରେ ରଚିତ)
ମହିମା
କବିତା କଲ୍ଲୋଳ
ଅଯୋଧ୍ୟା ଦୃଶ୍ୟ
ବଳରାମଦେବ
ପଦ୍ମିନୀ (ଶେଷ କୃତି)
କବିତା
ଅହଲ୍ୟାସ୍ତବ, ୧୮୯୨(ସଂସ୍କୃତ ବୃତ୍ତ ଅନୁସରଣରେ ରଚିତ)
ଅର୍ଘ୍ୟଥାଳି (ସର୍ବାଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କବିତା ସଂଗ୍ରହ)
ଭକ୍ତି
ଅମୃତମୟ
ମଧୁମୟ
ମାତୃଭୂମି
ଅର୍ପଣ
ଆଶ୍ରମେ ପ୍ରଭାତ
ଉତ୍କଳ-ଲକ୍ଷ୍ମୀ
[ଖଦ୍ୟୋତର ଖେଦ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ଦୀପ]
ଭାରତୀ ଭାବନା
ତାକୁ ମଧ୍ୟ ବୋଲିଥାନ୍ତି ଧର୍ମ ଅବତାର
ମହାଜନ
ସୁଭାବ ଓ ସ୍ୱଭାବ
ଉତ୍କଳ ଭାରତୀଙ୍କ ଉକ୍ତି
ନର ଓ ମୟୂର
ଭରସା
ମଧୁପର ମଧୁଭିକ୍ଷା
ଧନପ୍ରତି
ବସନ୍ତ ବ୍ରତ
ମୃତ୍ୟୁ
୧୯୨୪ ଅପ୍ରେଲ ୪ ତାରିଖରେ (ଚୈତ୍ର ଅମାବାସ୍ୟା ତିଥି) ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଧାର
୧୮୬୨ ଜନ୍ମ
୧୯୨୪ ମୃତ୍ୟୁ
ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ
ରୀତି ଯୁଗ
ଓଡ଼ିଆ କବି | "sୱbhāba kabi" gaṅgādhara mehera (9 agaṣṭa 1862 - 4 aprela 1924) oḍa଼iā ādhunika kābẏa sāhitẏare jaṇe mahāna kabi thile | se oḍa଼iā sāhitẏare prakṛti kabi o sୱbhāba kabi bhābe paricita | tāṅkara pramukha racanābaḻī madhẏare indumatī, kīcaka badha,tapasୱinī, praṇaẏaballarī ādi pramukha | rādhānātha rāẏa se samaẏare bideśī bhāṣā sāhitẏaru kathābastu grahaṇa kari kābẏa kabitā racanā karuthibā beḻe gaṅgādhara saṃskṛta bhāṣā sāhitẏaru kathābastu grahaṇa kari racanā karāyāichanti aneka kābẏa| tāṅka kābẏa guḍa଼ika manorama, śikṣaṇīẏa tathā sadupayogi| eithi pāi~ kabi khageśbara tāṅka pāi~ kahithile -
" to kabitୱe dugdha madhuratā achi nāhi~ madẏa mādakatā,
sehi sinā kābẏa yahi~achi sārbajanīna upādeẏatā|"
kabiṅka bhakti, madhumaẏa, amṛtamaẏa ādi kabitā tāṅku jaṇe biśiṣṭa dārśanika bhābare prakāśita kare | kabiṅka barṇṇanāre prakṛti caḻamāna hoiuṭhī thāe|
jībanī
prārambhika jībana
gaṅgādhara mehera 1862 agaṣṭa 9 tārikhare (śrābaṇa pūrṇṇimā tithi) abibhakta sambalapura o barttamānara baragaḍa଼ jillāsthita barapāli grāmare janma grahaṇa karithile | se janmaru ucca śikṣādīkṣā pāi pāri nathile | se śāntā debīṅku bibāha karithile o śāntāṅka mṛtẏu pare campā debīṅku bibāha karithile | tāṅkara cāri jaṇa santānasantati thile | tāṅkara dui kanẏā basumatī o lakṣmī ebaṃ dui putra arjuna o bhagabāna |
bṛtti
se 1885 masihāre amina bhābe cākiri ārambha kari 1917 masihāre moharira bhābe sarakārī kāryẏaru abasara grahaṇa karithile |
sāhitẏa racanā
bālẏakāḻaru se kabitā lekhibā ārambha karithile | oḍa଼iśāra purātana kabimānaṅka śaiḻī anusaraṇare se nijara prathama lekhā sabu lekhithile | tāṅkara ādẏa racanābaḻī bhitare "rasa ratnākara" o "ahalẏā staba" ādi anẏatama | e guḍa଼ika rīti yugīẏa śaiḻīre racita | pare rādhānātha rāẏaṅka ādhunika śaiḻīku āpaṇei ādhunika śaiḻīre "indumatī" nāmaka kābẏa racanā karithile | mahā kabi kāḻidāsaṅka raghubaṃśaru aja upākhẏānaku nei indumati kābẏa racita| aja o indumatīṅka bibāha gṛha āgamana , indumatīṅka mṛtẏu ādi barṇṇita | kīcaka badha kābẏaṭi mahābhārata kathābasturu āsiachi | pāṇḍabaṅka ajñatabāsa samaẏare matsẏa deśare draupadīṅka prati kīcakara lolupa dṛṣṭi ebaṃ bhimaṅkadୱārā kīcakara hatẏā biṣaẏa barṇṇanā karāyāichi | kābẏare gaṅgādharaṅka barṇṇanā śaiḻī kābẏaku manorama karithāe|ethire basanta ṛtura prakṛti barṇṇanā uccakoṭira | rāmaṅkadୱārā paritẏaktā hebāpare sītā kemiti bālmīki āśramare jībana bitāuchanti tāhā barṇṇanā karichanti tapasୱinī kābẏare | ethire prakṛtira antaḥrūpa barṇṇanā eka nūtana bhābanā-rājẏaku nei yāe pāṭhakaku | praṇaẏaballarī kabiṅka śeṣa samaẏara racanā | eṇu ethire samasta prajñā ḍhāḻi deichanti kabi| kāḻidāsaṅkaṭhāru kathābastu grahaṇa karithile suddhā kabiṅka barṇṇanā śaiḻī kābẏaku eka nūtana uccatāku neithāe| tāṅka racanāre prakṛtira bāhẏa rūpa sahita ābhẏantarīṇa rūpara barṇṇanā tathā mānabatāra ullekha rahichi | chandamādhuryẏara ādhunikīkaraṇa kari madhẏa se oḍa଼iā kabitā racanā karichanti | arghẏathāḻi kabitāmāḻāra tāṅka racita gītikabitāmānaṅka madhẏaru anẏatama |
kābẏa
indumatī, (1893, prathama prakāśita ādhunika kābẏa)
madhumaẏa
utkaḻa lakṣmī (1894)
kīcaka badha (1903)
tapasୱinī (1912, sarbādhika lokapriẏa kābẏa)
praṇaẏa ballarī (1915, mahākabi kāḻidāsaṅka 'abhijñāna śākuntaḻama' nāṭakara anusaraṇare racita)
rasa ratnākara ('ra' ādẏa-prānta-niẏamare racita)
mahimā
kabitā kalloḻa
ayodhẏā dṛśẏa
baḻarāmadeba
padminī (śeṣa kṛti)
kabitā
ahalẏāstaba, 1892(saṃskṛta bṛtta anusaraṇare racita)
arghẏathāḻi (sarbādhika lokapriẏa kabitā saṃgraha)
bhakti
amṛtamaẏa
madhumaẏa
mātṛbhūmi
arpaṇa
āśrame prabhāta
utkaḻa-lakṣmī
[khadẏotara kheda o sūryẏa prati dīpa]
bhāratī bhābanā
tāku madhẏa bolithānti dharma abatāra
mahājana
subhāba o sୱbhāba
utkaḻa bhāratīṅka ukti
nara o maẏūra
bharasā
madhupara madhubhikṣā
dhanaprati
basanta brata
mṛtẏu
1924 aprela 4 tārikhare (caitra amābāsẏā tithi) tāṅkara dehānta hoithilā |
ādhāra
1862 janma
1924 mṛtẏu
baragaḍa଼ jillāra loka
rīti yuga
oḍa଼iā kabi | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,784 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AC%B0%20%E0%AC%AE%E0%AD%87%E0%AC%B9%E0%AD%87%E0%AC%B0 | ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର |
ରାଉରକେଲା ଭାରତର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟର ଉତ୍ତରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ନଗର । ଏହା ନାନାଦି ଖଣିଜ ସମ୍ପଦରେ ଭରପୁର ଓ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରଧାନ ନଗରୀ । ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀଠାରୁ ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଚଣ୍ଡୀଗଡ଼ ପରେ ଏହା ଭାରତର ଦ୍ୱିତୀୟ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ ନଗର । ଏହା ଅନେକ ପାହାଡ଼ ଓ ନଦୀଦ୍ୱାରା ବେଢା । ଏଠାରେ ଷ୍ଟିଲ ଅଥରିଟି ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ଲିମିଟେଡ଼ର ଏକ ବୃହତ୍ତମ କାରଖାନା ଏଠାରେ ରହିଛି । ଏଠାରେ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଓ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥିତ ।
ନାମକରଣ
"ରାଉରକେଲା" ନାମଟି ଜର୍ମାନ ଶବ୍ଦ ରୁର (Ruhr) ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଛି । ରୁର (Ruhr) ଜର୍ମାନୀର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପ ଭିତ୍ତିକ ଉପତ୍ୟାକା । ରାଉଅରକେଲାଠାରେ ଜର୍ମାନୀ ସହବନ୍ଧନରେ ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା । ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲାର ରାଉତିଆ ଜନଜାତିଦ୍ୱାରା କୁହାଯାଉଥିବା ସାଦ୍ରି ଭାଷାରେ କେଲାର ଅର୍ଥ ଗାଆଁ
ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସାକ୍ଷରତା
୨୦୧୧ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ୫,୫୨,୨୩୯ । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ରାଉରକେଲା ମାହନଗର ନିଗମ ଏବଂ ରାଉରକେଲା ଇସ୍ପାତ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟା ମିଶିକରି ରହିଛି। ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ୫୩.୮୯% ଜଣ ପରୁଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪୬.୧୧% ଜଣ ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୭୫.୨୪% । ଏହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ ୧୦.୪୦% ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ । ସେଥିରୁ ୪୩.୫୭% ପ୍ରତିଶତ ପୁରୁଷ ଓ ୩୧.୬୮% ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ୧୧.୮୪% ଲୋକ ସେଠାରେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି ।
ଭାଷା
ଓଡ଼ିଆ ର ସରକାରୀ ଭାଷା ।
ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଜିଲ୍ଲାର ମୁଖ୍ୟ ଭାଷା ସାଦ୍ ରି ।
ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ରାଉରକେଲା ସହରଠାରୁ ବେଦବ୍ୟାସର ଦୂରତା ମାତ୍ର ୯କି.ମି., ବେଦବ୍ୟାସକୁ ଯିବାକୁ ହେଲେ ନାଗପୁର କଲିକତା ରେଳ ଲାଇନର ପାନପୋଷ ଷ୍ଟେସନଠାରୁ ଏକ ମାଇଲ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ଗଲେ ବେଦବ୍ୟାସରେ ପହଞ୍ଚି ହୁଏ । ଏଠାରେ ଏକ ସଙ୍ଗମ ସ୍ଥଳୀ ରହିଛି, ଏଠାରେ ଶଙ୍ଖ ଓ କୋଏଲ ନଦୀ ସହ ସରସ୍ୱତୀ କୁଣ୍ଡରୁ ବାହାରି ଥିବା ଝରଣାର ସମାହାରରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ନୂତନ ନଦୀ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ।
ଦେଶର ବୃହତ୍ତମ ସଙ୍ଗମ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ଆହ୍ଲାବାଦଠାରେ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା ସହିତ ଅଦୃଶ୍ୟ ସରସ୍ୱତୀର ସଙ୍ଗମ ପରେ କେବଳ ଗଙ୍ଗା ନଦୀ ଆଗକୁ ବହି ଯାଇଥିବା ବେଳେ ବେଦବ୍ୟାସ ସଙ୍ଗମରୁ ଆଉ ଏକ ନୂତନ ନଦୀ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି । ଆହ୍ଲାବାଦଠାରେ ସରସ୍ୱତୀ ନଦୀ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉନଥିବା ବେଳେ ବେଦବ୍ୟାସରେ ରହିଛି ସୁଦୃଶ୍ୟ ସରସ୍ୱତୀ କୁଣ୍ଡ ଓ ସରସ୍ୱତୀ ମନ୍ଦିର । ପାତାଳୀ ଝରଣାର ପାଣି ସରସ୍ୱତୀ କୁଣ୍ଡରୁ ନିର୍ଗତ ସଙ୍ଗମସ୍ଥଳୀରେ ମିଶୁଛି ।
ବେଦବ୍ୟାସରେ ଥିବା ଗୁମ୍ଫାରେ ଆଜି ବି ମହାମୁନି ବେଦବ୍ୟାସଙ୍କର ଆଶାବାଡ଼ି ଓ କଠଉ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇ ରହିଛି । ଶଙ୍ଖ ଓ କୋଏଲ ନଦୀର ସଙ୍ଗମସ୍ଥଳରେ ପରାଶର ଘୁଟୁକୁରା ନାମକ ଏକ ପାହାଡ଼ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ସେହି ପାହାଡ଼ ଶୀର୍ଷରେ ଏକ ଶିବମନ୍ଦିର ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଥିବା ବେଳେ ପାହାଡ଼ର ପଶ୍ଚିମ ପାଦ ଦେଶରେ ସାସ୍ୱତୀ କୁଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅନ୍ୟତମ ଆକର୍ଷଣ ସାଜିଥାଏ । ପରାଶର ଘୁଟୁକୁରା ପାହାଡ଼ର ପାଦଦେଶରେ ଶିବଙ୍କର ଏକ ସୁଦୃଶ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ପ୍ରଥମେ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ବନ୍ୟା ସମୟରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଜଳମଗ୍ନ ହେଇଯାଉଥିବାରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପାହାଡ଼ର ଶୀର୍ଷଦେଶରେ ମନ୍ଦିରଟିଏ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । ଏହାବ୍ୟତୀତ କୋଏଲ ନଦୀ କୂଳରେ ଗୌତମୀ ଘୁଟୁକୁରା ପାହାଡ଼କୁ ବହୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଭ୍ରମଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆସିଥାନ୍ତି ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Rourkela on Wikimapia
ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା
ରାଉରକେଲା | rāurakelā bhāratara oḍa଼iśā rājẏara uttarare abasthita eka pramukha nagara | ehā nānādi khaṇija sampadare bharapura o mukhẏataḥ eka śiḻpa pradhāna nagarī | ehā oḍa଼iśāra rājadhānīṭhāru dūrare abasthita | caṇḍīgaḍa଼ pare ehā bhāratara dୱitīẏa subẏabasthita nagara | ehā aneka pāhāḍa଼ o nadīdୱārā beḍhā | eṭhāre ṣṭila athariṭi apha iṇḍiā limiṭeḍa଼ra eka bṛhattama kārakhānā eṭhāre rahichi | eṭhāre jātīẏa śikṣānuṣṭhāna o biju paṭṭanāẏaka baiṣaẏika biśୱbidẏāḻaẏa madhẏa abasthita |
nāmakaraṇa
"rāurakelā" nāmaṭi jarmāna śabda rura (Ruhr) śabdaru āsichi | rura (Ruhr) jarmānīra eka pramukha śiḻpa bhittika upatẏākā | rāuarakelāṭhāre jarmānī sahabandhanare ispāta kārakhānā tiāri karāyāithilā | sundaragaḍa଼ jilāra rāutiā janajātidୱārā kuhāyāuthibā sādri bhāṣāre kelāra artha gāā~
janasaṃkhẏā o sākṣaratā
2011 masihāra bhāratīẏa janagaṇanā anusāre, saharara moṭa janasaṃkhẏā 5,52,239 | ehā madhẏare barttamānara rāurakelā māhanagara nigama ebaṃ rāurakelā ispāta saharāñcaḻara janasaṃkhẏā miśikari rahichi| sethi madhẏaru 53.89% jaṇa paruṣa hoithibā beḻe 46.11% jaṇa nārī aṭanti | ra sākṣaratā hāra 75.24% | ehā jātīẏa hāraṭhāru 10.40% pratiśata adhika | sethiru 43.57% pratiśata puruṣa o 31.68% nārī aṭanti | 11.84% loka seṭhāre 6 barṣa baẏasaru kama baẏaska aṭanti |
bhāṣā
oḍa଼iā ra sarakārī bhāṣā |
ādibāsī adhẏuṣita jillāra mukhẏa bhāṣā sād ri |
paryẏaṭana
rāurakelā saharaṭhāru bedabẏāsara dūratā mātra 9ki.mi., bedabẏāsaku yibāku hele nāgapura kalikatā reḻa lāinara pānapoṣa ṣṭesanaṭhāru eka māila uttara digaku gale bedabẏāsare pahañci hue | eṭhāre eka saṅgama sthaḻī rahichi, eṭhāre śaṅkha o koela nadī saha sarasୱtī kuṇḍaru bāhāri thibā jharaṇāra samāhārare sṛṣṭi hoichi nūtana nadī brāhmaṇī |
deśara bṛhattama saṅgama bhābe parigaṇita āhlābādaṭhāre gaṅgā, yamunā sahita adṛśẏa sarasୱtīra saṅgama pare kebaḻa gaṅgā nadī āgaku bahi yāithibā beḻe bedabẏāsa saṅgamaru āu eka nūtana nadī utpanna hoichi | āhlābādaṭhāre sarasୱtī nadī dṛśẏamāna heunathibā beḻe bedabẏāsare rahichi sudṛśẏa sarasୱtī kuṇḍa o sarasୱtī mandira | pātāḻī jharaṇāra pāṇi sarasୱtī kuṇḍaru nirgata saṅgamasthaḻīre miśuchi |
bedabẏāsare thibā gumphāre āji bi mahāmuni bedabẏāsaṅkara āśābāḍa଼i o kaṭhau saṃrakṣita hoi rahichi | śaṅkha o koela nadīra saṅgamasthaḻare parāśara ghuṭukurā nāmaka eka pāhāḍa଼ dekhibāku miḻe | sehi pāhāḍa଼ śīrṣare eka śibamandira paryẏaṭakaṅku ākarṣita karuthibā beḻe pāhāḍa଼ra paścima pāda deśare sāsୱtī kuṇḍa paryẏaṭakamānaṅka pāi~ anẏatama ākarṣaṇa sājithāe | parāśara ghuṭukurā pāhāḍa଼ra pādadeśare śibaṅkara eka sudṛśẏa mandira dekhibāku miḻe | prathame ehi mandirare pūjārccanā karāyāuthilā | banẏā samaẏare ehi mandira jaḻamagna heiyāuthibāru parabarttī samaẏare pāhāḍa଼ra śīrṣadeśare mandiraṭie nirmāṇa karāyāichi | ehābẏatīta koela nadī kūḻare gautamī ghuṭukurā pāhāḍa଼ku bahu paryẏaṭaka bhramaṇa uddeśẏare āsithānti |
ādhāra
adhika tathẏa
Rourkela on Wikimapia
sundaragaḍa଼ jillā
rāurakelā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,786 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%89%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AD%87%E0%AC%B2%E0%AC%BE | ରାଉରକେଲା |
ଝିଲିମିଲି - ୧୯୭୮ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଅଭିନେତ୍ରୀ ଜୟାସ୍ୱାମୀ ଝିଲିମିଲି କଥାଚିତ୍ରରୁ ନିଜ ଅଭିନୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଝିଲିମିଲି’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ଜୟା ସ୍ୱାମୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୭୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | jhilimili - 1978masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | abhinetrī jaẏāsୱāmī jhilimili kathācitraru nija abhinaẏa jībana ārambha karithile |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘jhilimili’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śrīrāma paṇḍā
mahāśୱetā rāẏa
duḥkhīrāma sୱāi~
jaẏā sୱāmī
ādhāra
adhika tathẏa
1978ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,791 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9D%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AC%BF%E0%AC%AE%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AC%BF | ଝିଲିମିଲି |
ପ୍ରଭାତ ମୂଖାର୍ଜୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର ଜୀବନସାଥୀ ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏହି କଥାଚିତ୍ରରେ ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ଗୋସ୍ୱାମୀ ଓ ନାରାୟଣ ପ୍ରସାଦ ସିଂହ ଗୀତ ଲେଖିଥିଲେ ।
ଏହା ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ (ଶିମଲା) ସୁଟିଂ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ।
ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ରୌପ୍ୟକମଳ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଜୀବନସାଥୀ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ମିନତି ମିଶ୍ର
ଗୀତାଞ୍ଜଳି
ନିରଞ୍ଜନ ଶତପଥୀ
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଶ୍ରୀନିବାସ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୩ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | prabhāta mūkhārjīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iākathācitra jībanasāthī 1963 masihāre muktilābha karithilā | punarjanma upare ādhārita ehi kathācitrare gurukṛṣṇa gosୱāmī o nārāẏaṇa prasāda siṃha gīta lekhithile |
ehā oḍa଼iśā bāhāre (śimalā) suṭiṃ karāyāithibā prathama oḍa଼iā kathācitra |
ehā rāṣṭrapatiṅka raupẏakamaḻa puraskāra pāithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘jībanasāthī’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śarata pūjārī
minati miśra
gītāñjaḻi
nirañjana śatapathī
sāmuela sāhu (bābi)
śrīnibāsa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1963ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,792 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AD%80%E0%AC%AC%E0%AC%A8%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%A5%E0%AD%80 | ଜୀବନସାଥୀ |
ସାଧନା, ସିଦ୍ଧିଲାଭ ପାଇଁ କରାଯିବା ଚେଷ୍ଟା ଓ ବିହିତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
ତେବେ ଏହା ତଳଲିଖିତ ପ୍ରସଙ୍ଗମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇଥାଇ ପାରେ:
ସାଧନା (୧୯୬୪ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର)
ସାଧନା ସର୍ଗମ, କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀ
ସାଧନା ଟିଭି
ସାଧନା (୧୯୫୮ର ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ର) | sādhanā, siddhilābha pāi~ karāyibā ceṣṭā o bihita prakriẏāku bujhāithāe |
tebe ehā taḻalikhita prasaṅgamānaṅka bhitaru goṭie hoithāi pāre:
sādhanā (1964ra caḻaccitra)
sādhanā sargama, kaṇṭhaśiḻpī
sādhanā ṭibhi
sādhanā (1958ra hindī kathācitra) | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,793 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AC%A8%E0%AC%BE | ସାଧନା |
ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜୟଦେବ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଜୟଦେବ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଶେଫାଳୀ ନାୟକ
ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୨ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା | bẏomakeśa tripāṭhīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā jaẏadeba 1962 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘jaẏadeba’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
sāmuela sāhu (bābi)
śephāḻī nāẏaka
bẏomakeśa tripāṭhī
ādhāra
adhika tathẏa
1962 oḍa଼iā sinemā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,794 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AD%9F%E0%AC%A6%E0%AD%87%E0%AC%AC%20%28%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%A8%E0%AC%B0%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%29 | ଜୟଦେବ (୧୯୬୨ର କଥାଚିତ୍ର) |
ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପତିତପାବନ ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର । ଏହା ସୁକୁମାର ଗାଙ୍ଗୁଲୀଙ୍କ ପ୍ରଯୋଜନା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା । ହରିହର ମିଶ୍ର ଏହି କଥାଚିତ୍ରରେ ଗୀତ ଓ ସଂଳାପ ରଚନା କରିଥିବା ବେଳେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ନବ କୁମାର ମିଶ୍ର, ରଘୁନାଥ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଓ ରାଧାମଣି ମହାପାତ୍ର ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର ‘ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପତିତପାବନ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଲକ୍ଷ୍ମୀପ୍ରିୟା ମହାପାତ୍ର
ରାଧାମଣୀ ମହାପାତ୍ର
ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର
ନରସିଂହ ନନ୍ଦଶର୍ମା
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୩ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | śrī śrī patitapābana 1963 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iākathācitra | ehā sukumāra gāṅgulīṅka prayojanā o nirddeśanāre nirmita heithilā | harihara miśra ehi kathācitrare gīta o saṃḻāpa racanā karithibā beḻe saṅgīta nirddeśanā deithile naba kumāra miśra, raghunātha pāṇigrāhī o rādhāmaṇi mahāpātra |
abhinaẏare
oḍa଼iākathācitra ‘śrī śrī patitapābana’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
lakṣmīpriẏā mahāpātra
rādhāmaṇī mahāpātra
śẏāmasundara
narasiṃha nandaśarmā
ādhāra
adhika tathẏa
1963ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,796 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%AA%E0%AC%A4%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AC%A8 | ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପତିତପାବନ |
ଆପଣ ବୋଧେ
ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ (ଫୁଲ)
ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ (ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର)
ଭାବି ଖୋଜିଥାଇ ପାରନ୍ତି । | āpaṇa bodhe
sūryẏamukhī (phula)
sūryẏamukhī (oḍa଼iā kathācitra)
bhābi khojithāi pāranti | | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,797 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AD%82%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AF%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%AE%E0%AD%81%E0%AC%96%E0%AD%80 | ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ |
କା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା । ଏହା ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ (ଛଦ୍ମନାମ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ)। ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସମୀକ୍ଷକ "ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେଓ"ଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ବମ୍ବେର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ "ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଠାକୁର(ଠାକୁର ଭାଇ) ଓ ଗୌର-ପାର୍ବତୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ମିଳିତ ଭାବେ "ସିଦ୍ଧାର୍ଥ" ଛଦ୍ମନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଶରତ ପୂଜାରୀ, ଚନ୍ଦନା ବାନାର୍ଜୀ, ଝରଣା ଦାସ, ଗୌର ଘୋଷ ଆଦି ଅଭିନେତା ଅଭିନେତ୍ରୀ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ସିନେମାଟି ସାରଥି ଫିଲ୍ମଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି କାହ୍ନୁ ଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସମାନ ନାମ ଥିବା ଉପନ୍ୟାସ "କା" ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ।
ଅଭିନୟରେ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଚନ୍ଦନା ବାନାର୍ଜୀ
ଝରଣା ଦାସ
ଗୀତା
ଗୌର ଘୋଷ
ମଣିମାଳା
ଗୁରୁପ୍ରସାଦ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ସୁଧାଂଶୁ
ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀ
ସଙ୍ଗୀତ
ପୁରସ୍କାର
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଞ୍ଚଳିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର (ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାର ରୌପ୍ୟ କମଳ) - ୧୯୬୬
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | kā eka rāṣṭrapati puraskāraprāpta oḍa଼iā sinemā | ehā 1966 masihāre muktilābha karithilā | ehāra nirddeśaka thile sāradā prasanna nāẏaka (chadmanāma siddhārtha)| caḻaccitra samīkṣaka "sūryẏa deo"ṅka kahibā anuyāẏī ehi caḻaccitraṭi bambera nirddeśaka "rāmacandra ṭhākura(ṭhākura bhāi) o gaura-pārbatīṅkadୱārā miḻita bhābe "siddhārtha" chadmanāma bẏabahāra kari nirddeśita hoithilā | ehi caḻaccitrare bibhinna bhūmikāre śarata pūjārī, candanā bānārjī, jharaṇā dāsa, gaura ghoṣa ādi abhinetā abhinetrī abhinaẏa karithile | sinemāṭi sārathi philmadୱārā prayojita hoithilā | caḻaccitraṭi kāhnu caraṇa mahāntiṅka samāna nāma thibā upanẏāsa "kā" upare paryẏabasita |
abhinaẏare
ehi kathācitrare abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
candanā bānārjī
jharaṇā dāsa
gītā
gaura ghoṣa
maṇimāḻā
guruprasāda
śarata pūjārī
sudhāṃśu
bẏomakeśa tripāṭhī
saṅgīta
puraskāra
śreṣṭha āñcaḻika caḻaccitra (rāṣṭrapati puraskāra raupẏa kamaḻa) - 1966
ādhāra
bāhāra ādhāra
1966ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,799 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%BE%20%28%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%AC%E0%AC%B0%20%E0%AC%9A%E0%AC%B3%E0%AC%9A%E0%AD%8D%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%29 | କା (୧୯୬୬ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର) |
ସଚିନ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନବଜନ୍ମ ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ନବଜନ୍ମ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଝରଣା ଦାସ
ଗୀତା
ଗୀତ
ଏହି କଥାତ୍ରରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ବାଳକୃଷ୍ଣ ଦାସ ।
ଗୀତ ଗୁଡିକର ସାରଣୀ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୬୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | sacina mukhārjīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iācaḻaccitra nabajanma 1965 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘nabajanma’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
dhīra biśୱāḻa
śarata pūjārī
jharaṇā dāsa
gītā
gīta
ehi kathātrare saṅgīta nirddeśanā deithile bāḻakṛṣṇa dāsa |
gīta guḍikara sāraṇī
ādhāra
adhika tathẏa
1965ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,800 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AC%AC%E0%AC%9C%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%AE | ନବଜନ୍ମ |
ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ(ଛଦ୍ମନାମ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ)ଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଲକ୍ଷ୍ମୀ ୧୯୬୨ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ୯୫୦୦୦ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୦୦ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସିନେମା ହଲରେ ଚାଲିଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥିବା ଏହା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ଗୀତ "ଆରତ ସୁର ବାରେ" ଗୀତ ଥିଲା ସିକନ୍ଦର ଆଲାମଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ୍ଟ ଗୀତ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଲକ୍ଷ୍ମୀ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଚନ୍ଦନା ବାନାର୍ଜୀ
ଗୌର ଘୋଷ
ସାମୁଏଲ ସାହୁ(ବାବି)
ଦୟାନିଧି ଦାସ
ଗୀତ
ଗୀତ ଗୁଡିକର ସାରଣୀ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୨ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | sāradā prasanna nāẏaka(chadmanāma siddhārtha)ṅka nirddeśita oḍa଼iācaḻaccitra lakṣmī 1962re muktilābha karithilā | 95000ṭaṅkā kharccare nirmita ehi caḻaccitra 100dina paryẏanta sinemā halare cālithilā | oḍa଼iā nirddeśakaṅkadୱārā nirddeśita hoithibā ehā prathama oḍa଼iā caḻaccitra | ehi caḻaccitrara gīta "ārata sura bāre" gīta thilā sikandara ālāmaṅka prathama caḻaccitrare pracchadapaṭṭa gīta |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘lakṣmī’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
candanā bānārjī
gaura ghoṣa
sāmuela sāhu(bābi)
daẏānidhi dāsa
gīta
gīta guḍikara sāraṇī
ādhāra
bāhāra ādhāra
1962ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,801 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B2%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B7%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AD%80%20%28%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%A8%20%E0%AC%9A%E0%AC%B3%E0%AC%9A%E0%AD%8D%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%29 | ଲକ୍ଷ୍ମୀ (୧୯୬୨ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର) |
ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି (୨୦ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୧୪- ୨୦ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୯୧) ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ଔପନ୍ୟାସିକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚନାସବୁ ଆଦିବାସୀ ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା ଓ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆଧୁନିକତାର ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ନେଇ । ତାଙ୍କ ଲେଖାମାନ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷାରେ ଅନୁଦିତ ହୋଇ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ରଚନା ମଧ୍ୟରେ "ପରଜା", "ଦାଦିବୁଢ଼ା", "ଅମୃତର ସନ୍ତାନ", "ଛାଇଆଲୁଅ" ଗଳ୍ପ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ । ୧୯୮୬ରେ ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି ଆମେରିକାର ସାନ୍ଜୋସ୍ ଷ୍ଟେଟ୍ ୟୁନିଭର୍ସିଟିରେ ସମାଜବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଶେଷ ଜୀବନ ସେହିଠାରେ କଟିଥିଲା ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
ଦେବୀ କୁଳର ଏକ ଛୋଟ ଗାଆଁ ନାଗବାଲିରେ ୨୦ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୧୪ରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ଗୋପୀନାଥ । ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ସରିବା ପରେ ସେ ପାଟଣା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ୧୯୩୬ରେ ଏମ.ଏ. ଡିଗ୍ରି ହାସଲ କରିଥିଲେ ।
ରଚନାବଳୀ
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ପରେ ଗୋପୀନାଥଙ୍କ ଲେଖାଲେଖି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସେ କାଳର ସାଧାରଣ ଲୋକ, ଆଦିବାସୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜନଜାତିର ଗାଉଁଲି ସରଳ, ନିରଳସ ଜୀବନଧାରଣ ଆଦିକୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ରଚନା ସମୃଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଲେଖାରେ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି, ସମତଳ ଓ ପାହାଡ଼ି ଜୀବନର କାହାଣୀ, ସାଧାରଣ ମଣିଷର କଥାଭାଷା ଆଦିର ବ୍ୟବହାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
ସେ ୨୪ଟି ଉପନ୍ୟାସ, ୧୦ଟି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ, ୩ଟି ନାଟକ, ୨ଟି ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ୨ଟି ନିବନ୍ଧ, କନ୍ଧ, ଗଡ଼ବା, ସଉରାଙ୍କ ଭାଷା ଉପରେ ୫ଟି ବହି ଲେଖିଥିଲେ । ଲିଓ ଟଲଷ୍ଟୟଙ୍କ "ଉଆର ଆଣ୍ଡ ପିସ"କୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଅନୁବାଦ କରିଥିଲେ (ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଶାନ୍ତି, ୩ଟି ଖଣ୍ଡ, ୧୯୮୫-୮୬) ଓ ତାଙ୍କର ଆଉ ଏକ ଅନୁବାଦ କୃତି ଥିଲା ଟାଗୋରଙ୍କ "ଯୋଗାଯୋଗ" (୧୯୬୫) । ୫ଟି ଗଳ୍ପକୁ ନେଇ ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ରଚିତ "ଛାଇଆଲୁଅ" ଗଳ୍ପ-ସଂକଳନ ପରେ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ବର୍ଷେ ପରେ ୧୯୯୨ ମସିହାରେ ୫ଟି ଅଧିକ ଗଳ୍ପକୁ ମିଶାଇ "ଛାଇଆଲୁଅ"ର ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।
ଉପନ୍ୟାସ
ମନ ଗହୀର ଚାଷ (୧୯୪୦ରେ ପ୍ରକାଶିତ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଉପନ୍ୟାସ)
ଦାଦିବୁଢ଼ା (୧୯୪୪)
ପରଜା (୧୯୪୫)
ଅମୃତର ସନ୍ତାନ (୧୯୪୭) (କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମି-୧୯୫୫)
ହରିଜନ (୧୯୪୮)
ଶରତବାବୁଙ୍କ ଗଳି (୧୯୫୦)
ରାହୁର ଛାୟା (୧୯୫୨)
ଦୁଇପତ୍ର (୧୯୫୪)
ସପନମାଟି (୧୯୫୪)
ଦାନାପାଣି (୧୯୫୫)
ଶିବଭାଇ (୧୯୫୫)
ଅପହଞ୍ଚ (୧୯୬୧)
ଲୟ ବିଲୟ (୧୯୬୧)
ତନ୍ତ୍ରିକାର (୧୯୬୩)
ମାଟିମଟାଳ (୧୯୬୪)
ପାହାନ୍ତା (୧୯୭୦)
ଆକାଶ ସୁନ୍ଦରୀ (୧୯୭୨)
ଅନଳନଳ (୧୯୭୩)
ମନର ନିଆଁ (୧୯୭୯)
ଦିଗଦିହୁଡ଼ି (୧୯୭୯)
ବୁନ୍ଦାଏ ପାଣି (୧୯୮୮)
କିଛି କହିବାକୁ ଚାହେଁ (୧୯୮୯)
ଜାନକାମା(୧୯୮୯)
ମେରିଆ (୧୯୮୯)
ଗପ
ଘାସର ଫୁଲ (୧୯୫୧)
ପୋଡ଼ାକପାଳ (୧୯୫୧)
ନବବଧୂ (୧୯୫୨)
ଛାଇଆଲୁଅ (୧୯୫୬)
ରଣଧନ୍ଦୋଳ (୧୯୬୩)
ଗୁପ୍ତଗଙ୍ଗା (୧୯୬୭)
ନାଁ ମନେନାହିଁ (୧୯୬୮)
ଉଡ଼ନ୍ତା ଖଇ (୧୯୭୧)
ଶରଶଯ୍ୟା (୧୯୯୨)
ତିନିକାଳ (୧୯୯୩)
ବାଘେଇ (୧୯୯୫)
ଆତ୍ମଜୀବନୀ
ସ୍ରୋତସ୍ୱତୀ (୪ଟି ଭାଗ)
ଜୀବନୀ
ଦୀପଂଜ୍ୟୋତୀ (୧୯୬୫)
ଉତ୍କଳମଣୀ (୧୯୬୭)
ଧୂଳିମାଟି ସନ୍ଥ (ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୂରୀ) (୧୯୮୫)
ନାଟକ
ମୁକ୍ତି ପଥେ (୧୯୩୭)
ଦିନ ଦିପହରେ (୧୯୩୭)
ମହାପୁରୁଷ (୧୯୮୫)
ପ୍ରବନ୍ଧ
ପ୍ରେମର ନିୟତି (୧୯୪୭)
କଳାଶକ୍ତି (୧୯୭୩)
ବାଇଆ ବକ
ଅନୁବାଦ
ଭାରତ ଆଜି ଓ କାଲି (India Today and Tomorrow)
ବୁଝା ମନ (Eight Stories from European Literature)
ଯୋଗାଯୋଗ (ରବୀନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ)
କଥା ଭାରତୀ (ବଙ୍କିମ ଚନ୍ଦ୍ର ଚାଟାର୍ଜୀଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ)
ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଶାନ୍ତି (୩ଟି ଭାଗ, ଲିଓ ଟଲଷ୍ଟୟଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ)
ମୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ମାଇଁ ୟୁନିଭର୍ସିଟି (ଗର୍କି))
ସେ ଲିଓ ଟଲଷ୍ଟୟଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରୁଷୀୟ ବହି "War and Peace"ର ଓଡ଼ିଆରେ ରୂପାନ୍ତର କରିଥିଲେ ।
ଭାଷା ଭିତ୍ତିକ
ଗଦବା ଭାଷା ପରିଚୟ (୧୯୫୯)
କୁଭି କନ୍ଧ ଭାଷାତତ୍ତ୍ୱ ( ୧୯୫୬)
କୁଭିଲେ କୁଟିନେହି ପନତୁ (୧୯୫୬)
କନ୍ଧ ପରଜା ସ୍ତ୍ରୋତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ (୧୯୫୭)
ସଉରା ଭାଷା (୧୯୭୮)
ଇଂରାଜୀରେ ଗୋପୀନାଥଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ
ଗୋପୀନାଥଙ୍କ ୪ଟି ଉପନ୍ୟାସ- ପରଜା, ଦାନାପାଣି, ଲୟ ବିଲୟ, ଦାଦି ବୁଢ଼ା ଇଂରାଜୀରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରଥମ ତିନୋଟି ବିକାମ କେଶରୀ ଦାସ ଓ ଶେଷଟି ଅରୁଣ କୁମାର ମହାନ୍ତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଛି । ଫେବର ଆଣ୍ଡ ଫେବର (ଇଉ. କେ.) ଓ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ଼ ଇଉନିଭର୍ସିଟି ପ୍ରେସ (ଭାରତ)ଦ୍ୱାରା ୧୯୮୭ରେ ପରଜା' ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ଅନେକ ଗପ ମଧ୍ୟ ଇଂରାଜୀ ଓ ବାକି ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଛି । ତେବେ ନିରୁତା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାରରେ ବଳିଷ୍ଠ ତାଙ୍କଲେଖାକୁ ଅନୁବାଦ କଲାବେଳେ ଅନୁବାଦକମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଲେଖାର ସେହି ଭାବକୁ ଅଣ-ଓଡ଼ିଆ ପାଠକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ଅନେକ କଷ୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିଛି ।
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ, ୧୯୮୧
ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୭୩ (ମାଟିମଟାଳ ପାଇଁ)
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୫୫ (ଅମୃତର ସନ୍ତାନ ପାଇଁ)
ସୋଭିଏତ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନେହେରୁ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୭୦
ଓଡ଼ିଆରେ ସର୍ଜନାତ୍ମକ ଲେଖା ପାଇଁ ଇଉ.ଜି.ସି. ତରଫରୁ ୧୯୭୯ରେ ଫେଲୋସିପ
ସମ୍ବଲପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଡି. ଲିଟ. ଡିଗ୍ରି, ୧୯୭୬
ଆଧାର
୧୯୧୪ ଜନ୍ମ
୧୯୯୧ ମୃତ୍ୟୁ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ସମ୍ମାନିତ
ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ
ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକ
କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ
ପାଟଣା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାକ୍ତନ ଛାତ୍ର | gopīnātha mahānti (20 aprela 1914- 20 agaṣṭa 1991) oḍa଼iśāra prathama jñānapīṭha puraskāra sammānita oḍa଼iā aupanẏāsika thile | tāṅka racanāsabu ādibāsī jībanacaryẏā o semānaṅka upare ādhunikatāra atẏācāraku nei | tāṅka lekhāmāna oḍa଼iā o anẏānẏa bhāṣāre anudita hoi prakāśita hoichi | tāṅka pramukha racanā madhẏare "parajā", "dādibuḍha଼ā", "amṛtara santāna", "chāiālua" gaḻpa ādi anẏatama | 1986re gopīnātha mahānti āmerikāra sānjos ṣṭeṭ ẏunibharsiṭire samājabijñāna prādhẏāpaka bhābe yoga deithile | tāṅkara śeṣa jībana sehiṭhāre kaṭithilā |
prārambhika jībana o śikṣā
debī kuḻara eka choṭa gāā~ nāgabālire 20 eprila 1914re janma hoithile gopīnātha | rebhensā mahābidẏāḻaẏare uccaśikṣā saribā pare se pāṭaṇā biśୱbidẏāḻaẏaru 1936re ema.e. ḍigri hāsala karithile |
racanābaḻī
oḍa଼iā sāhitẏare sୱādhīnatā pare pare gopīnāthaṅka lekhālekhi ārambha hoithilā | se kāḻara sādhāraṇa loka, ādibāsī o anẏānẏa janajātira gāu~li saraḻa, niraḻasa jībanadhāraṇa ādiku nei tāṅka racanā samṛddha hoithilā | tāṅka lekhāre oḍa଼iā caḻaṇi, samataḻa o pāhāḍa଼i jībanara kāhāṇī, sādhāraṇa maṇiṣara kathābhāṣā ādira bẏabahāra dekhibāku miḻithāe |
se 24ṭi upanẏāsa, 10ṭi kṣudragaḻpa, 3ṭi nāṭaka, 2ṭi ātmajībanī, 2ṭi nibandha, kandha, gaḍa଼bā, saurāṅka bhāṣā upare 5ṭi bahi lekhithile | lio ṭalaṣṭaẏaṅka "uāra āṇḍa pisa"ku oḍa଼iāre anubāda karithile (yuddha o śānti, 3ṭi khaṇḍa, 1985-86) o tāṅkara āu eka anubāda kṛti thilā ṭāgoraṅka "yogāyoga" (1965) | 5ṭi gaḻpaku nei 1956 masihāre tāṅka racita "chāiālua" gaḻpa-saṃkaḻana pare tāṅka mṛtẏura barṣe pare 1992 masihāre 5ṭi adhika gaḻpaku miśāi "chāiālua"ra paribarddhita saṃskaraṇa prakāśa pāithilā |
upanẏāsa
mana gahīra cāṣa (1940re prakāśita tāṅkara prathama upanẏāsa)
dādibuḍha଼ā (1944)
parajā (1945)
amṛtara santāna (1947) (kendra sāhitẏa ekāḍa଼emi-1955)
harijana (1948)
śaratabābuṅka gaḻi (1950)
rāhura chāẏā (1952)
duipatra (1954)
sapanamāṭi (1954)
dānāpāṇi (1955)
śibabhāi (1955)
apahañca (1961)
laẏa bilaẏa (1961)
tantrikāra (1963)
māṭimaṭāḻa (1964)
pāhāntā (1970)
ākāśa sundarī (1972)
anaḻanaḻa (1973)
manara niā~ (1979)
digadihuḍa଼i (1979)
bundāe pāṇi (1988)
kichi kahibāku cāhe~ (1989)
jānakāmā(1989)
meriā (1989)
gapa
ghāsara phula (1951)
poḍa଼ākapāḻa (1951)
nababadhū (1952)
chāiālua (1956)
raṇadhandoḻa (1963)
guptagaṅgā (1967)
nā~ manenāhi~ (1968)
uḍa଼ntā khai (1971)
śaraśayẏā (1992)
tinikāḻa (1993)
bāghei (1995)
ātmajībanī
srotasୱtī (4ṭi bhāga)
jībanī
dīpaṃjẏotī (1965)
utkaḻamaṇī (1967)
dhūḻimāṭi santha (gopabandhu caudhūrī) (1985)
nāṭaka
mukti pathe (1937)
dina dipahare (1937)
mahāpuruṣa (1985)
prabandha
premara niẏati (1947)
kaḻāśakti (1973)
bāiā baka
anubāda
bhārata āji o kāli (India Today and Tomorrow)
bujhā mana (Eight Stories from European Literature)
yogāyoga (rabīndra nātha ṭhākuraṅka upanẏāsa)
kathā bhāratī (baṅkima candra cāṭārjīṅka upanẏāsa)
yuddha o śānti (3ṭi bhāga, lio ṭalaṣṭaẏaṅka upanẏāsa)
mo biśୱbidẏāḻaẏa (māi~ ẏunibharsiṭi (garki))
se lio ṭalaṣṭaẏaṅka likhita prasiddha ruṣīẏa bahi "War and Peace"ra oḍa଼iāre rūpāntara karithile |
bhāṣā bhittika
gadabā bhāṣā paricaẏa (1959)
kubhi kandha bhāṣātattୱ ( 1956)
kubhile kuṭinehi panatu (1956)
kandha parajā strota o saṅgīta (1957)
saurā bhāṣā (1978)
iṃrājīre gopīnāthaṅka upanẏāsa
gopīnāthaṅka 4ṭi upanẏāsa- parajā, dānāpāṇi, laẏa bilaẏa, dādi buḍha଼ā iṃrājīre anubāda karāyāichi | prathama tinoṭi bikāma keśarī dāsa o śeṣaṭi aruṇa kumāra mahāntiṅkadୱārā anubāda karāyāichi | phebara āṇḍa phebara (iu. ke.) o aksaphorḍa଼ iunibharsiṭi presa (bhārata)dୱārā 1987re parajā' prakāśa pāithilā | tāṅkara aneka gapa madhẏa iṃrājī o bāki bhāṣāre anubāda karāyāichi | tebe nirutā oḍa଼iā bhāṣāra bẏabahārare baḻiṣṭha tāṅkalekhāku anubāda kalābeḻe anubādakamānaṅku tāṅka lekhāra sehi bhābaku aṇa-oḍa଼iā pāṭhakamānaṅka pākhare pahañcāibāku aneka kaṣṭa sୱīkāra karibāku paḍa଼ichi |
puraskāra o sammāna
padma bhūṣaṇa, 1981
jñānapīṭha puraskāra, 1973 (māṭimaṭāḻa pāi~)
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra, 1955 (amṛtara santāna pāi~)
sobhieta lẏāṇḍa neheru puraskāra, 1970
oḍa଼iāre sarjanātmaka lekhā pāi~ iu.ji.si. tarapharu 1979re phelosipa
sambalapura biśୱbidẏāḻaẏaru ḍi. liṭa. ḍigri, 1976
ādhāra
1914 janma
1991 mṛtẏu
padma bhūṣaṇa sammānita
jñānapīṭha puraskāra sammānita
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita oḍa଼iā sāhitẏika
oḍa଼iā lekhaka
kaṭaka jillāra loka
pāṭaṇā biśୱbidẏāḻaẏara prāktana chātra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,804 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AD%8B%E0%AC%AA%E0%AD%80%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%A5%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BF | ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି |
ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସେନଗୁପ୍ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅରୁନ୍ଧତୀ ୧୯୬୭ ରେମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଅରୁନ୍ଧତୀ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ବ୍ରଜ
ମିନତି ମିଶ୍ର
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ପୁରସ୍କାର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା(୧୯୬୭) -ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ରୋପ୍ୟ ପଦକ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | praphulla senaguptāṅka nirddeśita oḍa଼iā kathācitra arundhatī 1967 remuktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘arundhatī’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
braja
minati miśra
śarata pūjārī
puraskāra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā sinemā(1967) -rāṣṭrapatiṅka ropẏa padaka
ādhāra
bāhāra ādhāra
1967ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,806 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%B0%E0%AD%81%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A7%E0%AC%A4%E0%AD%80 | ଅରୁନ୍ଧତୀ |
ସାରଥୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଭାଇ ଭାଉଜ ୧୯୬୭ ମସିହାରେମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଭାଇ ଭାଉଜ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ମଣିମାଳା
ମିନତି ମିଶ୍ର
ପ୍ରିୟନାଥ ମିଶ୍ର (ପୀର)
ସାମୁଏଲ ସାହୁ(ବାବି)
ସାଗର କୁମାର ଦାସ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | sārathīṅka nirddeśita oḍa଼iā kathācitra bhāi bhāuja 1967 masihāremuktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘bhāi bhāuja’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śarata pūjārī
maṇimāḻā
minati miśra
priẏanātha miśra (pīra)
sāmuela sāhu(bābi)
sāgara kumāra dāsa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1967ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,807 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%87%20%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%89%E0%AC%9C | ଭାଇ ଭାଉଜ |
ମାଟିର ମଣିଷ, ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀ । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟି କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ରଚିତ ଉପନ୍ୟାସ "ମାଟିର ମଣିଷ" ଉପରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ଏହି ଉପନ୍ୟାସର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ରୂପାନ୍ତରଣ ପାଇଁ ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀଙ୍କ ପାଖରେ ସର୍ତ୍ତ ରଖିଥିଲେ ଯେ, ସତ୍ୟଜିତ ରାୟ କିମ୍ବା ମୃଣାଳ ସେନ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା କରନ୍ତୁ । ସତ୍ୟଜିତ ରାୟଙ୍କ ସମୟ ଅଭାବରୁ, ବାବୁଲାଲ ମୃଣାଳ ସେନଙ୍କୁ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ପାଇଁ ବାଛିଥିଲେ । ଗୋପାଳ ଛୋଟରାୟ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଭାବରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଉତ୍ସବମାନଙ୍କରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟ
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ
ଭୀମ ସିଂ
କାର୍ତ୍ତିକ ଘୋଷ
ରାମ ମାଣିଆ
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଭାନୁମତୀ ଦେବୀ
ସ୍ନେହଲତା
ମିତା
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କାହାଣୀ
ଶ୍ୟାମ ପ୍ରଧାନଙ୍କର ଦୁଇ ପୁଅ ବରଜୁ ପ୍ରଧାନ (ଶରତ ପୂଜାରୀ) ଓ ଛକଡ଼ି ପ୍ରଧାନ (ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ) । ବରଜୁ ବିବାହିତ, ୩ଟି ସନ୍ତାନର ପିତା, ଦାୟିତ୍ୱବାନ, କିନ୍ତୁ ଛକଡ଼ି ଫୁଲାଫାଙ୍କିଆ । ଛକଡ଼ିକୁ ବାଟକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଶ୍ୟାମ ପ୍ରଧାନ, ନେତ୍ରମଣି (ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ) ସହିତ ବିବାହ କରେଇ ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଦୁଇ ଜାଆଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭୁଲ୍ ବୁଝାମଣା ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭୁଲ୍ ବୁଝାମଣା ସୃଷ୍ଟି କରେ । ସାହୁକାର ହରି ମିଶ୍ର (ଦୁଃଖୀରାମ ସ୍ୱାଇଁ) ମଧ୍ୟ ଛକଡ଼ିକୁ ଭାଇଠାରୁ ଅଲଗା ହେବା ପାଇଁ ଉସୁକାଏ, ଯା ଫଳରେ ସେ ଅଧିକ ଲାଭବାନ ହୋଇ ପାରିବ । ବରଜୁ ଛକଡ଼ିକୁ ବୁଝେଇବାକୁ ଯାଇ ଗୋଟେ ଚାପୁଡ଼ା ମାରେ । ଛକଡ଼ି ଏ କଥାକୁ ଆଧାର କରି, ହରି ମିଶ୍ରର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ପୁଲିସ୍ ଡାକେ ଓ ଭିନ୍ନେ ହେବା ପାଇଁ ଦାବି କରେ । ବରଜୁ, ଛକଡ଼ିକୁ ସବୁ ସମ୍ପତିର ମାଲିକାନା ଦେଇ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ଗାଁଆ ଛାଡ଼ି ଚାଲି ଯିବାର ଦୃଢ଼ ନିଷ୍ପତି ନିଏ । ଶେଷରେ ଛକଡ଼ି ଓ ନେତ୍ରମଣି ନିଜର ଭୁଲ୍ ବୁଝି ପାରନ୍ତି ଓ ବରଜୁକୁ ଫେରାଇ ଆଣନ୍ତି ।
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମିଶ୍ର ।
ଉପନ୍ୟାସ ଓ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଭିନ୍ନତା
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ଉପନ୍ୟାସ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉଭୟରେ କିଛି ଭିନ୍ନତା ଥିଲା । ଉପନ୍ୟାସରେ ବରଜୁ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରରେ ଥିବା ସମୟରେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଛକଡ଼ିକୁ ବେଶି ଗୁରୁତ୍ୱ ମିଳିଥିଲା । ଉପନ୍ୟାସଟି ୧୯୩୨ ମସିହାରେ ଲେଖାଯାଇଥିବାରୁ, ଏଥିରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କଥା ଆଦୌ ନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ବରଜୁ ଓ ଛକଡ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ବିବାଦ ହୋଇଥିବା ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା । ଉପନ୍ୟାସରେ ଗାନ୍ଧୀବାଦ ଚେତନା ଦେଖା ଦେଇଥିବା ବେଳେ, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସେହି ସ୍ଥାନ ନେଇଥିଲା ମାର୍କ୍ସବାଦ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିବା ପରେ, କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ପ୍ରତିବାଦ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଯୋଜକ ବାବୁଲାଲ ଦୋଶୀ, ମୃଣାଳଙ୍କୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସେହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ କହିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମୃଣାଳ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ମନା କରିଥିଲେ ଓ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଲେ, ନିଜ ନାମ ସେଥିରୁ ହଟେଇ ଦେବାକୁ କହିଥିଲେ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ଓ ଏଥିରେ ମୃଣାଳଙ୍କ ନାମକୁ ହଟେଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Review of 'Matira Manisha' in www.citwf.com
୧୯୬୬ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | māṭira maṇiṣa, 1966 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile bābulāla dośī | ehi kathācitraṭi kāḻindī caraṇa pāṇigrāhīṅka racita upanẏāsa "māṭira maṇiṣa" upare nirmāṇa karāyāithilā | kāḻindī caraṇa ehi upanẏāsara caḻaccitra rūpāntaraṇa pāi~ bābulāla dośīṅka pākhare sartta rakhithile ye, satẏajita rāẏa kimbā mṛṇāḻa sena ehāra nirddeśanā karantu | satẏajita rāẏaṅka samaẏa abhābaru, bābulāla mṛṇāḻa senaṅku ehāra nirddeśanā pāi~ bāchithile | gopāḻa choṭarāẏa ehi kathācitraṭira citranāṭẏa racanā karithile | ehi caḻaccitraṭi prathama oḍa଼iā caḻaccitra bhābare antarjātīẏa caḻaccitra utsabamānaṅkare pradarśita hebāra suyoga pāithilā |
abhinaẏa
praśānta nanda
śarata pūjārī
dhīra biśୱāḻa
duḥkhīrāma sୱāi~
bhīma siṃ
kārttika ghoṣa
rāma māṇiā
sujātā ānanda
bhānumatī debī
snehalatā
mitā
saṃkṣipta kāhāṇī
śẏāma pradhānaṅkara dui pua baraju pradhāna (śarata pūjārī) o chakaḍa଼i pradhāna (praśānta nanda) | baraju bibāhita, 3ṭi santānara pitā, dāẏitୱbāna, kintu chakaḍa଼i phulāphāṅkiā | chakaḍa଼iku bāṭaku āṇibā pāi~ śẏāma pradhāna, netramaṇi (sujātā ānanda) sahita bibāha karei dianti | kintu dui jāāṅka madhẏare bhul bujhāmaṇā dui bhāiṅka madhẏare bhul bujhāmaṇā sṛṣṭi kare | sāhukāra hari miśra (duḥkhīrāma sୱāi~) madhẏa chakaḍa଼iku bhāiṭhāru alagā hebā pāi~ usukāe, yā phaḻare se adhika lābhabāna hoi pāriba | baraju chakaḍa଼iku bujheibāku yāi goṭe cāpuḍa଼ā māre | chakaḍa଼i e kathāku ādhāra kari, hari miśrara sāhāyẏa nei pulis ḍāke o bhinne hebā pāi~ dābi kare | baraju, chakaḍa଼iku sabu sampatira mālikānā dei nija strī pilāṅku nei gā~ā chāḍa଼i cāli yibāra dṛḍha଼ niṣpati nie | śeṣare chakaḍa଼i o netramaṇi nijara bhul bujhi pāranti o barajuku pherāi āṇanti |
gīta o saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile bhubaneśୱra miśra |
upanẏāsa o caḻaccitra madhẏare bhinnatā
caḻaccitraṭi upanẏāsa upare paryẏabasita hoithile madhẏa ubhaẏare kichi bhinnatā thilā | upanẏāsare baraju mukhẏa caritrare thibā samaẏare caḻaccitrare chakaḍa଼iku beśi gurutୱ miḻithilā | upanẏāsaṭi 1932 masihāre lekhāyāithibāru, ethire dୱitīẏa biśୱyuddha kathā ādau nathilā | kintu caḻaccitrare baraju o chakaḍa଼iṅka madhẏare dୱitīẏa biśୱyuddha yogu~ bibāda hoithibā darśāyāithilā | upanẏāsare gāndhībāda cetanā dekhā deithibā beḻe, caḻaccitrare sehi sthāna neithilā mārksabāda | caḻaccitraṭi muktilābha karibā pare, kāḻindī caraṇa pāṇigrāhī pratibāda karithile | prayojaka bābulāla dośī, mṛṇāḻaṅku caḻaccitrare sehi paribarttana āṇibāku kahithile | kintu mṛṇāḻa kauṇasi paribarttana karibāku manā karithile o caḻaccitrare kauṇasi paribarttana āsile, nija nāma sethiru haṭei debāku kahithile | caḻaccitraṭi paribarttita hoi, dୱitīẏa thara muktilābha karithilā o ethire mṛṇāḻaṅka nāmaku haṭei diāyāithilā |
ādhāra
adhika tathẏa
Review of 'Matira Manisha' in www.citwf.com
1966ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,809 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%B0%20%E0%AC%AE%E0%AC%A3%E0%AC%BF%E0%AC%B7 | ମାଟିର ମଣିଷ |
ସମାଜ ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ଦୈନିକ ଓଡ଼ିଆ ଖବରକାଗଜ । ଏହା ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କଦ୍ୱାରା ୧୯୧୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୪ ତାରିଖ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୁପ୍ତବୃନ୍ଦାବନ ନାମରେ କଥିତ ଛୁରିଅନା ବକୁଳବନରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ସମ୍ପାଦକତାରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଏହାର ପାଠକ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧୬ ଲକ୍ଷ ଏବଂ ଦୈନିକ ପ୍ରାୟ ୩ ଲକ୍ଷ ଛପା କପି ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ । ଅଧୁନା ସମାଜ ଏକ ସଙ୍ଗେ କଟକ, ବାଲେଶ୍ୱର, ରାଉରକେଲା, ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଭୁବନେଶ୍ୱର, ବିଶାଖାପାଟଣା, କଲିକତା ଓ ସମ୍ବଲପୁରରୁ ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଅଛି । ସମାଜ ଏବେ ଲୋକ ସେବକ ମଣ୍ଡଳଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି । ସୁଶାନ୍ତ କୁମାର ମହାନ୍ତି ଏବେ ସମାଜର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସମ୍ପାଦକ ଏବଂ ନିରଞ୍ଜନ ରଥ ପ୍ରକାଶକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି ।
ଇତିହାସ
ସମାଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଏବଂ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଥିଲେ । ସମାଜ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସେ ସାମ୍ବାଦିକତାକୁ ବୃତି ହିସାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ସେ 'ସତ୍ୟବାଦୀ' ନାମରେ ଗୋଟିଏ ମାସିକ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ । ୧୯୧୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୧୦ ତାରିଖ ବିଜୟା ଦଶମୀ ଅବସରରେ ସେ ସମାଜ ଖବରକାଗଜର ପ୍ରକାଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସମାଜ ପ୍ରଥମେ ଏକେ ସାପ୍ତାହିକ ଖବରକାଗଜ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥିଲା ଏବଂ କାଳକ୍ରମେ ଏହା ଦୈନିକ ପ୍ରକାଶ ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା | ନିଜେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଏହାର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର, ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ ଆଦିଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ତତ୍କାଳୀନ ଇଁରେଜ ଶାସକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମାଜରେ ଲେଖୁଥିଲେ ଏବଂ ଏଥି ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କାରାବରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ୧୯୨୮ ମସିହାରେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ତିରୋଧାନ ପୁର୍ବରୁ ସମାଜକୁ ଲାଲା ଲାଜପତ ରାୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଟିତ ଲୋକ ସେବକ ମଣ୍ଡଳକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା । ସେବେଠାରୁ ଲୋକ ସେବକ ମଣ୍ଡଳ ସମାଜର ପରିଚାଳନା କରିଆସୁଛି । ୧୯୨୮ ମସିହାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ତିରୋଧାନ ପରେ, ପଣ୍ଡିତ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ର, ସମାଜର ସମ୍ପାଦକ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୩୦ ମସିହାରୁ ସମାଜ ଏକ ଦୈନିକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ରୂପେ ପ୍ରକାଶ ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ପଣ୍ଡିତ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାର ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ନିଯୁକ୍ତ କରାଗଲା ଓ ରାଧାନାଥ ରଥ, ସମାଜର ସମ୍ପାଦନାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଲେ । ୧୯୫୨ ମସିହାରୁ ୧୯୬୧ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ରାଧାନାଥ ରଥ ସକ୍ରିୟ ରାଜନୀତିରେ ଭାଗନେଇ ସମାଜର ସମ୍ପାଦନାରୁ ଦଊରେଇ ରହିଥିଲେ ଓ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ସମାଜର ସମ୍ପାଦନାକୁ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ । ରାଧାନାଥ ରଥଙ୍କ ପରେ ମନୋରମା ମହାପାତ୍ର, ସମାଜର ସମ୍ପାଦକ ଦାୟିତ୍ୱରେ ରହିଥିଲେ ।
ସମ୍ପାଦକଗଣ
ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ (୧୯୧୯ – ୧୯୨୮)
ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ର (୧୯୩୧ – ୧୯୪୫)
ରାଧାନାଥ ରଥ (୧୯୪୫ – ୧୯୫୨ ଏବଂ ୧୯୬୧ – ୧୯୯୮)
ମନୋରମା ରଥ (୧୯୯୮ – ୨୦୨୧)
ସୁଶାନ୍ତ କୁମାର ମହାନ୍ତି
ପ୍ରମୋଦ କୁମାର ମହାପାତ୍ର
ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ସମ୍ମାନ
ସମାଜ କ୍ରମେ ନିଜକୁ ଏକ ଖବରକାଗଜରୁ ଏକ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ପରିବର୍ତିତ କରିସାରିଛି । ଏକ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତି ସମୟରେ ଏହା ସମାଜ ସଂସ୍କାର ତଥା ଦେଶ ଗଠନ ଦିଗରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରି ଆସିଛି । ସମାଜର ଏହି ଗଠନ ମୁଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ଏହାକୁ 'ଆଇ.ଏଲ୍.ଏନ୍.ଏ' ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଜାତିୟବାଦି ଖବରକାଗଜ ଭାବରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି । ଏହା ବ୍ୟତିତ ସମାଜର ରିଲିଫ କମିଟି ମଧ୍ୟ ଖୁବ ଉଚ୍ଚକୋଟିର ସମାଜ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିଆସିଛି ।
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ସମାଜ
ସମାଜ
ଓଡ଼ିଆ ସମ୍ବାଦପତ୍ର | samāja oḍa଼iśāra eka dainika oḍa଼iā khabarakāgaja | ehā utkaḻamaṇi gopabandhu dāsaṅkadୱārā 1919 masihā akṭobara 4 tārikha satẏabādī banabidẏāḻaẏara guptabṛndābana nāmare kathita churianā bakuḻabanaru gopabandhu dāsaṅka sampādakatāre prathame prakāśa pāithilā | ehāra pāṭhaka saṃkhẏā prāẏa 16 lakṣa ebaṃ dainika prāẏa 3 lakṣa chapā kapi prakāśa karāyāe | adhunā samāja eka saṅge kaṭaka, bāleśୱra, rāurakelā, brahmapura, bhubaneśୱra, biśākhāpāṭaṇā, kalikatā o sambalapuraru prakāśita heuachi | samāja ebe loka sebaka maṇḍaḻadୱārā paricāḻita heuchi | suśānta kumāra mahānti ebe samājara kāryẏakārī sampādaka ebaṃ nirañjana ratha prakāśaka bhābe kāryẏa nirbāha karuchanti |
itihāsa
samājara pratiṣṭhātā utkaḻamaṇi gopabandhu dāsa jaṇe sୱādhīnatā saṃgrāmī ebaṃ samāja saṃskāraka thile | samāja saṃskāra kāryẏa karibā pāi~ se sāmbādikatāku bṛti hisābare grahaṇa karithile | prathame se 'satẏabādī' nāmare goṭie māsika patrikā prakāśa karuthile | 1919 masihā akṭobara 10 tārikha bijaẏā daśamī abasarare se samāja khabarakāgajara prakāśana ārambha karithile | samāja prathame eke sāptāhika khabarakāgaja rūpe prakāśa pāuthilā ebaṃ kāḻakrame ehā dainika prakāśa pāibāku lāgilā | nije utkaḻamaṇi gopabandhu dāsa ehāra prathama sampādaka thile | ācāryẏa harihara, paṇḍita nīḻakaṇṭha dāsa ādiṅka sahayogare gopabandhu dāsa tatkāḻīna i~reja śāsakaṅka biruddhare samājare lekhuthile ebaṃ ethi pāi~ tāṅku kārābaraṇa karibāku paḍa଼ithilā | 1928 masihāre utkaḻamaṇi gopabandhu dāsaṅka tirodhāna purbaru samājaku lālā lājapata rāẏaṅkadୱārā pratiṣṭita loka sebaka maṇḍaḻaku hastāntara karāyāithilā | sebeṭhāru loka sebaka maṇḍaḻa samājara paricāḻanā kariāsuchi | 1928 masihāre gopabandhu dāsaṅka tirodhāna pare, paṇḍita liṅgarāja miśra, samājara sampādaka niyukta hoithile | 1930 masihāru samāja eka dainika sambādapatra rūpe prakāśa pāibāku lāgilā | 1946 masihāre paṇḍita liṅgarāja miśraṅku oḍa଼iśāra śikṣāmantrī niyukta karāgalā o rādhānātha ratha, samājara sampādanāra dāẏitୱ nele | 1952 masihāru 1961 masihā paryẏanta, rādhānātha ratha sakriẏa rājanītire bhāganei samājara sampādanāru daūrei rahithile o 1961 masihāre samājara sampādanāku punaśca pratẏābarttana karithile | rādhānātha rathaṅka pare manoramā mahāpātra, samājara sampādaka dāẏitୱre rahithile |
sampādakagaṇa
gopabandhu dāsa (1919 – 1928)
liṅgarāja miśra (1931 – 1945)
rādhānātha ratha (1945 – 1952 ebaṃ 1961 – 1998)
manoramā ratha (1998 – 2021)
suśānta kumāra mahānti
pramoda kumāra mahāpātra
sāmājika kāryẏa o sammāna
samāja krame nijaku eka khabarakāgajaru eka sāmājika anuṣṭhānare paribartita karisārichi | eka sୱādhīnatā parabarti samaẏare ehā samāja saṃskāra tathā deśa gaṭhana digare eka pramukha bhūmikā grahaṇa kari āsichi | samājara ehi gaṭhana muḻaka kāryẏa pāi~ 2007 masihāre ehāku 'āi.el.en.e' sarbotkṛṣṭa jātiẏabādi khabarakāgaja bhābare sammānita karāyāichi | ehā bẏatita samājara rilipha kamiṭi madhẏa khuba uccakoṭira samāja sebā kāryẏa kariāsichi |
ādhāra
bāhāra liṅka
samāja
samāja
oḍa଼iā sambādapatra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,810 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%9C%20%28%E0%AC%96%E0%AC%AC%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%97%E0%AC%9C%29 | ସମାଜ (ଖବରକାଗଜ) |
ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ (୧୮୮୪-୧୯୬୭) ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଠାରେ ୧୮୮୪ରେ ଜନ୍ମିତ ଜଣେ ଲେଖକ, ସାମ୍ବାଦିକ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ । ତାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଡକାଯାଇଥାଏ ।
ଶିକ୍ଷା ଓ ଜୀବନ
ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ ଜଣେ ମେଧାବୀ ଛାତ୍ର ଥିଲେ । ଭର୍ଣ୍ଣାକୁଲାର ପରୀକ୍ଷାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରେଭେନ୍ସା କଲେଜର ବି.ଏ. ପରୀକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ହୋଇଆସିଥିଲେ । ଦର୍ଶନ ଶାସ୍ତ୍ର ଓ ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟକୁ ନେଇ ବି.ଏ.ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତିର୍ଣ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ମାସିକ ବୃତ୍ତି ପାଇ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦର୍ଶନ ଶାସ୍ତ୍ର କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଉପାଧି ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ତାହାର ମାନ ଖୁବ ଅଧିକ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଫିରିଙ୍ଗି ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନରେ ଅନେକ ଉଚ୍ଚ ବେତନଯୁକ୍ତ ଚାକିରି ମିଳିଥିଲା,କିନ୍ତୁ ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ,ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଓ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଭାର୍ଗବୀ ନଈରେ ବଢିପାଣିରେ ହଇଜାରେ ମରି ଭାସି ଯାଉଥିବା ଶବଗୁଡିକୁ ଦେଖି ଶପଥ ନେଇଥିଲେ ,' ସରକାରୀ ଚାକିରି କରିବା ନାହିଁ, ଏଇଲେ ଦେଶକୁ ଯେମିତି ଦେଖୁଛେ ମଲା ବେଳକୁ ଆହୁରି ଭଲ ଦେଖି ମରିବା ।' ଅନଗ୍ରସର , ମୂକ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ପାଟିରେ ଭାଷା ଦେବା ପାଇଁ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ୧୯୦୯ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେଲା ଓ ମାସିକ ୩୦ଟଙ୍କା ବେତନରେ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ରଚନାବଳୀ
ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ କବିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ ଓ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ, ସାମ୍ବାଦିକତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ଅବଦାନ ଛାଡିଯାଇଛନ୍ତି । ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟର ଆଦ୍ୟସ୍ରଷ୍ଟା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ଭାଷାବିତମାନଙ୍କ ମତରେ ଦାସ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀ ।
କାବ୍ଯ
ପ୍ରଣୟିନୀ(୧୯୧୯)
କୋଣାର୍କେ(୧୯୧୯)
ଖାରବେଳ(୧୯୨୦)
ଦାସନାୟକ(୧୯୨୩)
ପ୍ରବନ୍ଧ
ଆର୍ଯ୍ୟ ଜୀବନ
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର କ୍ରମ ପରିଣ।ମ
ଶ୍ରୀମଦ ଭଗବତଗୀତାର ଭୂମିକା
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ
ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଂସ୍କୃତି
ଲାବଣ୍ୟବତୀର ଟୀକା
ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ
ପିଲାଂକ ରାମାୟଣ
ପିଲାଂକ ମହାଭାରତ
ପିଲାଙ୍କ ଭାଗବତ
ଅନୁବାଦ
"ଲର୍ଡ଼ ଟେନିସନ"ଙ୍କ କବିତାକୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଦାସ ନାୟକ ଓ ପ୍ରଣୟିନୀ ନାମରେ ଅନୁବାଦ କରିଛନ୍ତି ।
ସାମ୍ବାଦିକତା
ସମାଜର ସମ୍ପାଦକ
"ନବଭାରତ"ର ସମ୍ପାଦକ
ସାପ୍ତାହିକ "ଲୋକମତ"ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା
ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜର ଆଜୀବନ ସଭ୍ୟ
ସେ ଗୀତାର ଓଡ଼ିଆରେ ଟୀକା ଲେଖିଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ଲିପିର ସୁଧାରରେ ସେ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ । ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ମତ ବିଶୁଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟାକରଣ ପୁସ୍ତକର ରଚୟିତା ।
ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଓ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବାକି ପଡ଼ୋଶୀ ଭାଷାଭାଷୀମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ଅଲଗା କରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାଷାର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦେବାରେ ସେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇଥିଲେ । ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଉତ୍କଳମଣି ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ବ୍ୟାସକବି ଫକିର ମୋହନ ସେନାପତି, ସ୍ୱଭାବ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର, କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟ ଓ ଏମିତି ଅନେକ କର୍ମୀମାନଙ୍କ ସହ ସେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଯାହାର ଫଳ ସ୍ୱରୂପ ୧ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୩୬ରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହେଲା ।
ସମାଜ ସଂସ୍କାର ଓ ଭାରତର ସ୍ୱାଧିନତାରେ ଭୂମିକା
ନୀଳକଣ୍ଠ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଜଣେ ସକ୍ରିୟ କର୍ମୀ ଭାବରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରି ୩ ଥର ( ୨ ବର୍ଷ ୨ ମାସ ) ହଜାରୀ ବାଗ ଜେଲରେ କାରାବରଣ କରିଥିଲେ । "କେନ୍ଦ୍ର ବିଧାନ ସଭା" ଓ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ତାଙ୍କର ଓଜସ୍ୱିନୀ ଭାଷଣ ଅନେକଙ୍କୁ ଦେଶସେବା ଆଡ଼କୁ ମୁହାଁଇଥିଲା । ସେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ଦେଶ ସେବକ, ସୁବକ୍ତା, ସୁଲେଖକ, ବାଗ୍ମୀ ଓ ଭାଷାବିତ(ଦ) ଥିଲେ । ଜଣେ ସକ୍ରିୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭାବରେ ସେ ଛୁଆଁ ଅଛୁଆଁ ଭେଦଭାବ ଓ ନାନାଦି ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ବିରୋଧରେ ସ୍ୱର ଉଠାଇଥିଲେ । ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଜାତିଭେଦ ମାନୁନଥିଲେ ଓ ନିଜ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସେହି ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମାଜରେ, ଦାଢୀ କାଟି ନିଶ ରଖିବା ମନା ଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦ କରି, ସେ ଦାଢୀ କାଟି ନିଶ ରଖିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଶାସନୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମାଜର ଘୋର ବିରୋଧର ସମ୍ମୁଖିନ ହୋଇଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ଦାଢୀ ହେବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଏହି ପ୍ରଥାକୁ ବିଦ୍ରୁପ କରି, ସେ ମୋ ନିଶ ନାମରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖିଥିଲେ ।
ସମ୍ମାନ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ, ୧୯୬୦
ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର - ୧୯୬୩ (ତାଙ୍କର ବହି ଆତ୍ମଜୀବନୀ ନିମନ୍ତେ)
ଡି. ଲିଟ (ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ)
ଉତ୍କଳ ଗୁରୁ ଉପାଧି -୧୯୫୧
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୮୮୪ ଜନ୍ମ
୧୯୬୭ ମୃତ୍ୟୁ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ସମ୍ମାନିତ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ
ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ
ବଛା ଲେଖା
ଓଡ଼ିଆ କବି
ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ
ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ | nīḻakaṇṭha dāsa (1884-1967) oḍa଼iśāra purī jillāra sākṣīgopāḻaṭhāre 1884re janmita jaṇe lekhaka, sāmbādika o sୱādhīnatā saṃgrāmī | tāṅku śraddhāre paṇḍita nīḻakaṇṭha dāsa boli madhẏa ḍakāyāithāe |
śikṣā o jībana
paṇḍita nīḻakaṇṭha dāsa jaṇe medhābī chātra thile | bharṇṇākulāra parīkṣāṭhāru ārambha kari rebhensā kalejara bi.e. parīkṣā paryẏanta se oḍa଼iśāre prathama hoiāsithile | darśana śāstra o rasāẏana bijñāna biṣaẏaku nei bi.e.parīkṣāre uttirṇa hoithile | pare māsika bṛtti pāi nīḻakaṇṭha darśana śāstra kalikatā biśୱbidẏāḻaẏaru snātakottara upādhi hāsala karithile | setebeḻe tāhāra māna khuba adhika thibāru tāṅku phiriṅgi sarakāraṅka adhinare aneka ucca betanayukta cākiri miḻithilā,kintu paṇḍita gopabandhu ,ācāryẏa harihara o paṇḍita nīḻakaṇṭha bhārgabī naīre baḍhipāṇire haijāre mari bhāsi yāuthibā śabaguḍiku dekhi śapatha neithile ,' sarakārī cākiri karibā nāhi~, eile deśaku yemiti dekhuche malā beḻaku āhuri bhala dekhi maribā |' anagrasara , mūka oḍa଼iā jātira pāṭire bhāṣā debā pāi~ satẏabādī banabidẏāḻaẏa 1909 pratiṣṭhā helā o māsika 30ṭaṅkā betanare satẏabādī bana bidẏāḻaẏara pradhāna śikṣaka bhābare kāma ārambha karithile |
racanābaḻī
paṇḍita nīḻakaṇṭha kabitā, prabandha o śiśu sāhitẏa, sāmbādikatā kṣetrare nijara abadāna chāḍiyāichanti | śiśu sāhitẏa kṣetrare tāṅkara abadāna dṛṣṭiru biśiṣṭa sāhitẏika surendra mahānti tāṅku śiśu sāhitẏara ādẏasraṣṭā boli kahichanti | bhāṣābitamānaṅka matare dāsa prathama oḍa଼iā bhāṣābijñānī |
kābya
praṇaẏinī(1919)
koṇārke(1919)
khārabeḻa(1920)
dāsanāẏaka(1923)
prabandha
āryẏa jībana
oḍa଼iā sāhitẏara krama pariṇa|ma
śrīmada bhagabatagītāra bhūmikā
oḍa଼iā bhāṣā o sāhitẏa
saṃskṛti o saṃskṛti
lābaṇẏabatīra ṭīkā
śiśu sāhitẏa
pilāṃka rāmāẏaṇa
pilāṃka mahābhārata
pilāṅka bhāgabata
anubāda
"larḍa଼ ṭenisana"ṅka kabitāku oḍa଼iāre dāsa nāẏaka o praṇaẏinī nāmare anubāda karichanti |
sāmbādikatā
samājara sampādaka
"nababhārata"ra sampādaka
sāptāhika "lokamata"ra pratiṣṭhātā
utkaḻa sāhitẏa samājara ājībana sabhẏa
se gītāra oḍa଼iāre ṭīkā lekhithile | ehāchaḍa଼ā oḍa଼iā bhāṣā o lipira sudhārare se aneka padakṣepa neithile | bijñāna sammata biśuddha oḍa଼iā bẏākaraṇa pustakara racaẏitā |
oḍa଼iśā pradeśa o bhāṣā āndoḻana
oḍa଼iā bhāṣāku bāki paḍa଼ośī bhāṣābhāṣīmānaṅka ākramaṇaru alagā kari sୱtantra bhāṣāra maryẏādā debāre se mukhẏa bhūmikā nibhāithile | utkaḻa gauraba madhusūdana dāsa, utkaḻamaṇi paṇḍita gopabandhu dāsa, bẏāsakabi phakira mohana senāpati, sୱbhāba kabi gaṅgādhara mehera, kabibara rādhānātha rāẏa o emiti aneka karmīmānaṅka saha se oḍa଼iśā pradeśa gaṭhana pāi~ āndoḻanare yoga deithile yāhāra phaḻa sୱrūpa 1 aprela 1936re sୱtantra utkaḻa pradeśa gaṭhita helā |
samāja saṃskāra o bhāratara sୱādhinatāre bhūmikā
nīḻakaṇṭha bhāratara sୱādhīnatā āndoḻanare jaṇe sakriẏa karmī bhābare aṃśa grahaṇa kari 3 thara ( 2 barṣa 2 māsa ) hajārī bāga jelare kārābaraṇa karithile | "kendra bidhāna sabhā" o oḍa଼iśā bidhāna sabhāre tāṅkara ojasୱinī bhāṣaṇa anekaṅku deśasebā āḍa଼ku muhā~ithilā | se ekādhārare jaṇe deśa sebaka, subaktā, sulekhaka, bāgmī o bhāṣābita(da) thile | jaṇe sakriẏa sୱādhīnatā saṃgrāmī bhābare se chuā~ achuā~ bhedabhāba o nānādi sāmājika kusaṃskāra birodhare sୱra uṭhāithile | paṇḍita nīḻakaṇṭha jātibheda mānunathile o nija chātramānaṅku madhẏa sehi śikṣā deuthile | setebeḻe brāhmaṇa samājare, dāḍhī kāṭi niśa rakhibā manā thilā | ehāra pratibāda kari, se dāḍhī kāṭi niśa rakhithile | ethipāi~ tāṅku śāsanī brāhmaṇa samājara ghora birodhara sammukhina hoithile o tāṅku dāḍhī hebāku paḍithilā | ehi prathāku bidrupa kari, se mo niśa nāmare prabandha lekhithile |
sammāna
padma bhūṣaṇa, 1960
sāhitẏa ekāḍemī puraskāra - 1963 (tāṅkara bahi ātmajībanī nimante)
ḍi. liṭa (utkaḻa biśୱbidẏāḻaẏa)
utkaḻa guru upādhi -1951
ādhāra
adhika tathẏa
1884 janma
1967 mṛtẏu
padma bhūṣaṇa sammānita
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita oḍa଼iā sāhitẏika
oḍa଼iśā bidhāna sabhā sabhẏa
bachā lekhā
oḍa଼iā kabi
purī jillāra loka
oḍa଼iśāra sୱādhīnatā saṃgrāmī | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,819 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AD%80%E0%AC%B3%E0%AC%95%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A0%20%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%B8 | ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ |
କିଏ କାହାର, ୧୯୬୮ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ନିତାଇ ପାଲିତ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘କିଏ କାହାର’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ସୌଦାମିନୀ
ଅଶୋକ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ
ଧିର ବିଶ୍ୱାଳ
ଲୀଳା ଦୁଲାଳୀ
ମଣିମାଳା
ନରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ବେହେରା (ନରି)
ନିରଞ୍ଜନ
ସାମୁଏଲ ସାହୁ (ବାବି)
ଶ୍ୟାମଳେନ୍ଦୁ
ସାଗର କୁମାର ଦାସ
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ସଙ୍ଗୀତକାର: ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି
ଗୀତିକାର: ନାରାୟଣ ପ୍ରସାଦ ସିଂହ ଓ ଦେବଦାସ ଛୋଟରାୟ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | kie kāhāra, 1968 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iā kathācitra | ehi kathācitraṭira nirddeśanā deithile nitāi pālita |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘kie kāhāra’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śarata pūjārī
saudāminī
aśoka cakrabarttī
dhira biśୱāḻa
līḻā dulāḻī
maṇimāḻā
narendra kumāra beherā (nari)
nirañjana
sāmuela sāhu (bābi)
śẏāmaḻendu
sāgara kumāra dāsa
gīta o saṅgīta
saṅgītakāra: akṣaẏa mahānti
gītikāra: nārāẏaṇa prasāda siṃha o debadāsa choṭarāẏa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1968ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,822 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%8F%20%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0 | କିଏ କାହାର |
ଗୋପାଳ ଘୋଷ ଓ ବ୍ୟୋମକେଶ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଘର ସଂସାର - ୧୯୭୩ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ସିନେମାରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ, ଶରତ ପୂଜାରୀ ଓ ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ ପ୍ରମୁଖ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ |
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୭୩ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା | gopāḻa ghoṣa o bẏomakeśa tripāṭhīṅka miḻita nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā ghara saṃsāra - 1973 masihāre muktilābha karithilā | ehi sinemāre praśānta nanda, śarata pūjārī o sujātā ānanda pramukha abhinaẏa karithile |
draṣṭabẏa
1973 oḍa଼iā sinemā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,825 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%98%E0%AC%B0%20%E0%AC%B8%E0%AC%82%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%B0 | ଘର ସଂସାର |
ନିତାଇ ପାଲିତଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ମଲାଜହ୍ନ ୧୯୬୫ ମସିହାରେ କଟକର ପ୍ରଭାତ ସିନେମାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହା ଔପନ୍ୟାସିକ ତଥା ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଉପେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ଉପନ୍ୟାସ "ମଲାଜହ୍ନ"ର ଚିତ୍ର ରୂପ । ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସି.ଏଚ୍.ଏସ୍.ଇ. ର ଏକାଦଶ ଶ୍ରେଣୀର ଇଛାଧୀନ ଓଡ଼ିଆ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକରେ ପଢାଯାଉ ଅଛି।
କାହାଣୀ
କଟକରେ ରହି ପାଠ ପଢୁଥିବା 'ସତୀ' (ଝରଣା ଦାସ) କୁଳୀନ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଘରର ଝିଅ । ଗରିବ ବିଧବା ମାଦ୍ୱାରା ପରିପାଳିତ 'ନାଥନନା' ସତୀକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି । ଧନୀ ଘରେ ବାହା ହେଲେ ଝିଅ ସୁଖରେ ରହିବ ବୋଲି ସତୀର ନନା 'ସତୀ'କୁ ବାଧ୍ୟକରି ବିପତ୍ନିକ ଜମିଦାର ପ୍ରୌଢ଼ ନରହରି ମିଶ୍ରଙ୍କ ସହ ବାହା କରିଦିଅନ୍ତି । ପ୍ରୌଢ଼ ନରହରି ମିଶ୍ରଙ୍କ ଘରେ ଏକ ରକ୍ଷିତା ସହ ପ୍ରଥମ ପକ୍ଷରୁ ପୁଅଟିଏ ଥାଏ । ଦିନେ ସପରିବାର ତୀର୍ଥ ଦର୍ଶନରେ ଧବଳେଶ୍ୱର ଯାଇଥିବା ବେଳେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଝଡ଼ତୋଫାନ ଯୋଗୁଁ 'ସତୀ' ହଜିଯାଏ ଓ ନାଥନନାଙ୍କ ସହ ଦେଖା ହୁଏ । ପରଦିନ ନାଥନନା ସତୀକୁ ନରହରି ମିଶ୍ରଙ୍କ ଘରକୁ ଛାଡ଼ିବାକୁ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପତ୍ନୀର ଚରିତ୍ରକୁ ସନ୍ଦେହ କରି ମିଶ୍ରେ 'ସତୀ'କୁ ଘରେ ପୁରାନ୍ତି ନାହିଁ । ଅଗତ୍ୟା 'ସତୀ'କୁ ନେଇ ନାଥନନା କଟକରେ ରଖନ୍ତି । 'ସତୀ' କିନ୍ତୁ ତା ବାପା, ମାଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ଚାହେଁ । ଗାଁକୁ ଫେରିବା ବେଳକୁ 'ସତୀ'ର ବାପା, ବୋଉ ଚାଲିଯାଇଥାନ୍ତି ଆରପାରିକୁ । ଗାଁ ଟାଉଟର ସମ୍ପତ୍ତି ହାତେଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ 'ସତୀ' ଓ ନାଥଙ୍କୁ ନେଇ ଗୁଜବ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ସତୀ ଯାଇ ନଦୀରେ ଝାସ ଦିଏ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ମଲା ଜହ୍ନ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଝରଣା ଦାସ (ପ୍ରଥମ କଥାଚିତ୍ର)
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି (କାଶ୍ୟପ)
ମଣିମାଳା
ପ୍ରିୟନାଥ ମିଶ୍ର (ପୀର)
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଭୀମ ସିଂହ
ପୂର୍ଣ୍ଣ ସିଂହ
ଗୀତ ଓ ସଙ୍ଗୀତ
ସଙ୍ଗୀତକାର: ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଏହା ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଧେଶନା ଥିଲା ।
ଗୀତିକାର: ବିନୋଦିନୀ ଦେବୀ ତଥା ଅନ୍ୟମାନେ
ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟକ: ପ୍ରଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ, କଲ୍ୟାଣୀ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ, ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ଓ ନନ୍ଦିତା ଘୋଷ
ଗୀତ
ରକତ ଟଳମଳ ଖଇର ପାଞ୍ଚପଳ (କଣ୍ଠ: ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି)
ଗଲାଣି ତ ଗଲା କଥାରେ ସଙ୍ଗାତ (ରଚନା: ଚମ୍ପୂ, କବିସୂର୍ଯ୍ୟ ବଳଦେବ ରଥ, କଣ୍ଠ: ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି)
ମୋର ଅନ୍ତର ମନ୍ଦିରେ ରହି (ଜଣାଣ, ରଚନା- ଜଳୌକା ବାବା ବୈକୁଣ୍ଠ ନାଥ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ, କଣ୍ଠ: ପ୍ରଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ)
ମୁଁ ତ କୂଳରୁ ହେଲି ବାହାର ଲୋ ସଜନୀ (ରଚନା: ବନମାଳୀ ଦାସ, କଣ୍ଠ: ପ୍ରଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ କଲ୍ୟାଣୀ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ)
ତୁଛାକୁ ମହୁ (ରଚନା: ବିନୋଦିନୀ ଦେବୀ, କଣ୍ଠ: କଲ୍ୟାଣୀ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ)
ନାଁ'ଟି ମୋ ନାଁ'ଟି (ରଚନା: ବିନୋଦିନୀ ଦେବୀ, କଣ୍ଠ: ନନ୍ଦିତା ଘୋଷ)
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୬୫ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | nitāi pālitaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra malājahna 1965 masihāre kaṭakara prabhāta sinemāre muktilābha karithilā | ehā aupanẏāsika tathā citraśiḻpī upendra kiśora dāsaṅka racita upanẏāsa "malājahna"ra citra rūpa | ehā barttamāna si.ec.es.i. ra ekādaśa śreṇīra ichādhīna oḍa଼iā pāṭhẏapustakare paḍhāyāu achi|
kāhāṇī
kaṭakare rahi pāṭha paḍhuthibā 'satī' (jharaṇā dāsa) kuḻīna brāhmaṇa gharara jhia | gariba bidhabā mādୱārā paripāḻita 'nāthananā' satīku bhala pāānti | dhanī ghare bāhā hele jhia sukhare rahiba boli satīra nanā 'satī'ku bādhẏakari bipatnika jamidāra prauḍha଼ narahari miśraṅka saha bāhā karidianti | prauḍha଼ narahari miśraṅka ghare eka rakṣitā saha prathama pakṣaru puaṭie thāe | dine saparibāra tīrtha darśanare dhabaḻeśୱra yāithibā beḻe pracaṇḍa jhaḍa଼tophāna yogu~ 'satī' hajiyāe o nāthananāṅka saha dekhā hue | paradina nāthananā satīku narahari miśraṅka gharaku chāḍa଼ibāku pahañcithile, kintu patnīra caritraku sandeha kari miśre 'satī'ku ghare purānti nāhi~ | agatẏā 'satī'ku nei nāthananā kaṭakare rakhanti | 'satī' kintu tā bāpā, māṅka pākhaku yibāku cāhe~ | gā~ku pheribā beḻaku 'satī'ra bāpā, bou cāliyāithānti ārapāriku | gā~ ṭāuṭara sampatti hāteibā lakṣẏare 'satī' o nāthaṅku nei gujaba sṛṣṭi kare | satī yāi nadīre jhāsa die |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘malā jahna’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
jharaṇā dāsa (prathama kathācitra)
akṣaẏa mahānti (kāśẏapa)
maṇimāḻā
priẏanātha miśra (pīra)
śarata pūjārī
bhīma siṃha
pūrṇṇa siṃha
gīta o saṅgīta
saṅgītakāra: akṣaẏa mahānti, ehā akṣaẏa mahāntiṅka prathama caḻaccitra saṅgīta nirddheśanā thilā |
gītikāra: binodinī debī tathā anẏamāne
pracchadapaṭa gāẏaka: praṇaba paṭṭanāẏaka, kalẏāṇī bhaṭṭācāryẏa, akṣaẏa mahānti o nanditā ghoṣa
gīta
rakata ṭaḻamaḻa khaira pāñcapaḻa (kaṇṭha: akṣaẏa mahānti)
galāṇi ta galā kathāre saṅgāta (racanā: campū, kabisūryẏa baḻadeba ratha, kaṇṭha: akṣaẏa mahānti)
mora antara mandire rahi (jaṇāṇa, racanā- jaḻaukā bābā baikuṇṭha nātha brahmacārī, kaṇṭha: praṇaba paṭṭanāẏaka)
mu~ ta kūḻaru heli bāhāra lo sajanī (racanā: banamāḻī dāsa, kaṇṭha: praṇaba paṭṭanāẏaka o kalẏāṇī bhaṭṭācāryẏa)
tuchāku mahu (racanā: binodinī debī, kaṇṭha: kalẏāṇī bhaṭṭācāryẏa)
nā~'ṭi mo nā~'ṭi (racanā: binodinī debī, kaṇṭha: nanditā ghoṣa)
ādhāra
bāhāra ādhāra
1965ra oḍa଼iā kathācitra
jātīẏa puraskāraprāpta oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,827 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%B2%E0%AC%BE%E0%AC%9C%E0%AC%B9%E0%AD%8D%E0%AC%A8 | ମଲାଜହ୍ନ |
ସାଧୁ ମେହେରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବାବୁଲା - ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 'ବାବୁଲା'ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ଅନିତା ଦାସ
ଦାଦା ନାଥୁରାମ
ସ୍ୱସ୍ତିକ
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୮୫ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା | sādhu meheraṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iācaḻaccitra bābulā - 1985 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra 'bābulā're abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śarata pūjārī
anitā dāsa
dādā nāthurāma
sୱstika
draṣṭabẏa
1985 oḍa଼iā sinemā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,831 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AD%81%E0%AC%B2%E0%AC%BE | ବାବୁଲା |
ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ରଥ ଓ ଏନ୍. ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ସମର୍ପଣ - ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଏହି ସିନେମାରେ ବିଜୟ ମହାନ୍ତି, ଶରତ ପୂଜାରୀ, ଜଗନ୍ନାଥ, ଗିରିଶ ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରୋହିତ, ତନ୍ଦ୍ରା ରାୟ ଓ ନିହାରିକା ସାହୁ ପ୍ରମୁଖ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ |
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୭୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | praphulla ratha o en. gopāḻakṛṣṇaṅka miḻita nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā samarpaṇa - 1978 masihāre muktilābha karithilā |
ehi sinemāre bijaẏa mahānti, śarata pūjārī, jagannātha, giriśa candra purohita, tandrā rāẏa o nihārikā sāhu pramukha abhinaẏa karithile |
draṣṭabẏa
1978ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,837 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%AE%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AA%E0%AC%A3 | ସମର୍ପଣ |
ବାଲିଘାଟ ବନ୍ଦର ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ଏକ ପୁରାତନ ବନ୍ଦର ଯାହା ଏବେ ମୁଖ୍ୟତ ମାଛଧରା ବନ୍ଦର ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ।
ବାଲିଘାଟରେ ବୁଢାବଳଙ୍ଗ ଉପରେ ପୋଲ
ଏଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୫ ବେଳକୁ "ବାଲିଘାଟ ଗାଆଁ" ପାଖର ୨୩ଟି ପଞ୍ଚାୟତର ଲୋକେ ଏକ କାଠପୋଲ ତିଅରି କରିଥିଲେ ପରେ ୨୦୦୫ ମେ ମାସରେ ଏଠାରେ ନଦୀ ଉପରେ ଏକ ପୋଲ ତିଆରି କରାଯାଇଛି ।
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ବାଲେଶ୍ୱର ସହର
ଚାନ୍ଦିପୁର ବେଳାଭୂମି
ତାଳସାରି ବେଳାଭୂମି
କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର
ଗ୍ୟାଲେରି
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା
ବନ୍ଦର | bālighāṭa bandara oḍa଼iśāra bāleśୱrare thibā eka purātana bandara yāhā ebe mukhẏata māchadharā bandara bhābare bẏabahāra hoithāe |
bālighāṭare buḍhābaḻaṅga upare pola
eṭhāre prathame phebṛārī 2005 beḻaku "bālighāṭa gāā~" pākhara 23ṭi pañcāẏatara loke eka kāṭhapola tiari karithile pare 2005 me māsare eṭhāre nadī upare eka pola tiāri karāyāichi |
āhuri dekhantu
bāleśୱra sahara
cāndipura beḻābhūmi
tāḻasāri beḻābhūmi
kṣīracorā gopīnātha mandira
gẏāleri
draṣṭabẏa
bāleśୱra jillā
bandara | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,839 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%BF%E0%AC%98%E0%AC%BE%E0%AC%9F%20%E0%AC%AC%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AC%B0 | ବାଲିଘାଟ ବନ୍ଦର |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୬୦ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା
A-Z
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୬୦
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୬୦ରେ
୧୯୬୦ରେ ଭାରତ
୧୯୬୦ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1960re tiāri hoithibā oḍa଼iā sinemā
A-Z
draṣṭabẏa
1960
caḻaccitra 1960re
1960re bhārata
1960re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,865 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%A6%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୬୦ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ( or ; ) ଏକ ଖୋଲା, ୱେବକୁ ନେଇ ତିଆରି , ମିଳିତ , ବହୁଭାଷୀ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଯାହା ଏକ ଅଣଲାଭକାରୀ ସଙ୍ଘ ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଦେଇ ଚଳାଯାଇଥାଏ ।
ଏଥିରେ ୫.୪ କୋଟି ପ୍ରସଙ୍ଗ (ଯେଉଁଥିରୁ କେବଳ ୬୧ ଲକ୍ଷ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଅଛି) ମିଳିତ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱର ଉଇକିଆଳିମାନଙ୍କ ଦେଇ ଲେଖାଯାଇଛି ।। ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଓ ଲାରି ସାଙ୍ଗରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ସବୁଠୁ ବେଶି ଆଧାର ଦେବାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।, ଅଲେକ୍ସା ଇଣ୍ଟରନେଟ କ୍ରମ ଅନୁସାରେ ଏହା ବିଶ୍ୱର ୧୫ଟି ଲୋକପ୍ରିୟ ୱେବସାଇଟ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନପାଇଛି ।
ଇଣ୍ଟରନେଟ ସହାୟତାରେ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କ ଅବଦାନଦ୍ୱାରା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି । "ଉଇକି" (Wiki-ଏହା ବିଭିନ୍ନ ସହଯୋଗୀ ୱେବସାଇଟ ଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାଣ କରିବାର ଏକ ଶୈଳୀ,ହାୱାଇ ଭାଷାରେ "ଉଇକି"ର ଅର୍ଥ "ଶୀଘ୍ର"କୁ ବୁଝାଇଥାଏ) ଏବଂ "ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ" (Encyclopedia-ଜ୍ଞାନକୋଷ), ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦକୂ ନେଇ ଏହାର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେହେତୁ ଶୀଘ୍ର ଓ ସହଜରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତଥ୍ୟ ପହଞ୍ଚାଇବା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି ୱେବସାଇଟକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏଥିରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର ତଥା ସମ୍ପାଦନା କରିପାରିବେ । ଏକଦା ଟାଇମ୍ସ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ସ୍ତମ୍ଭଲେଖରେ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଏଭଳି ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ଶୈଳୀ (Open-Door policy)କୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଜିମି ୱେଲ୍ସଙ୍କର ଏହି ଦୂରଦର୍ଶିତା ପାଇଁ "ଉଇକିପିଡ଼ିଆ" ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆମାନଙ୍କଠାରୁ ଉନ୍ନତ ଓ ବୃହତ ହୋଇପାରିଛି ବୋଲି ଦର୍ଶା ଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହା କେବଳ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ପରେ ଏହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ୨୯୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ତିଆରି କରଯାଇଛି । ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାର ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ତଥ୍ୟ ଓ ସାମ୍ପାଦନା ଶୈଳୀ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ପୁରା ବିଶ୍ୱରେ ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ଏବଂ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ପାଖାପାଖି ୫୦ ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଢାସରିଲାଣି । ଏବେ ଏହା ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ୱେବସାଇଟ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି । ଏଥିରେ ରହିଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ତଥା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ଓ ବିଶ୍ୱାସନୀୟତା ପାଇଁ ଏହା ଲୋକପ୍ରିୟ । ଅନ୍ୟ କିଛି ଆଲୋଚନାରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ଉଇକି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକରେ ନକଲି ତଥା ଅସତ୍ୟ ସୂଚନା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖିବା (vandalism) ଏକ ପ୍ରକାର ଦୋଷ ଏବଂ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉଇକି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ପରିଚାଳକମାନଙ୍କୁ ରଖାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ମାନ ସୁଧାରିବା, ସେଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ପରଖିବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ଏହି ପରିଚାଳକ ମାନଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥାଏ । ୨୦୧୭ ମସିହାରେ, ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ସୋସିଆଲ-ମିଡ଼ିଆ ଫେସବୁକ, ନିଜର ବ୍ୟବହାରକାରୀ ମାନଙ୍କୁ ମିଥ୍ୟା ଖବର ଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ସେଥି ସମ୍ପର୍କିତ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ଲିଙ୍କ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲା । ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ୟୁ ଟ୍ୟୁବ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ୱାସିଙ୍ଗଟନ ପୋଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟରନେଟର "ନୂତନ ରକ୍ଷୀ" (The good cop of the internet) ଭାବରେ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇଛି ।
ଇତିହାସ
ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ,ପ୍ରଥମେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ (Nupedia) ନାମକ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଏକ ଜ୍ଞାନକୋଷ/ବିଶ୍ୱକେଷର ଏକ ପରିପୂରକ ଯୋଜନା ରୂପେ ସେହି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାକୁ ଅନଲାଇନରେ ଇଣ୍ଟର୍ନେଟ ସହାୟତାରେ ଏକ ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ, ସମସ୍ତଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରର ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲେଖା ଯାଇଥିଲା ତଥା ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ସମୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ କରଯାଉଥିଲା । ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆକୁ ୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୦ରେ ବୋମିସ ନାମକ ଏକ ୱେବ ପୋର୍ଟାଲ କମ୍ପାନୀଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ବୋମିସର ସି.ଇ.ଓ. ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଏବଂ ଲାରି ସାଙ୍ଗର ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ପ୍ରମୁଖ ସଦସ୍ୟ ତଥା ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଲାଇଥିଲେ । ସେମାନେ ପରେ ଏକାଠି ମିଶି ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାମ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ଏହାର ନିଜସ୍ୱ "ଓପନ କଣ୍ଟେଣ୍ଟ ଲାଇସେନ୍ସ"ଦ୍ୱାରା ଲାଇସେନ୍ସ କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ରିଚାର୍ଡ ଷ୍ଟଲମ୍ୟାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଆଗରୁ ଏହି ସବୁ ଗୁଡ଼ିକୁ "ଜି.ଏନ.ୟୁ. ଫ୍ରି ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟେସନ ଲାଇସେନ୍ସ"ର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ଶୈଳୀ (Open-Door policy)ର ଶ୍ରେୟ ଜିମି ୱେଲ୍ସଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଥିବା ବେଳେ ଏହାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ସହଜରେ ପହଞ୍ଚାଇବାର ଶ୍ରେୟ ଏହାର ଅନ୍ଯତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଲାରି ସାଙ୍ଗରଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ୧୦ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ଲାରି ସାଙ୍ଗର, ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଏକ "ଫିଡର" ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାବରେ ଉଇକିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ମେଲିଂ ଲିଷ୍ଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ଔପଚାରିକ ଭାବରେ www.wikipedia.comରେ ଏକମାତ୍ର ଇଂରାଜୀ ସଂସ୍କରଣ ସହିତ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏବଂ ସାଙ୍ଗର ଏ ବିଷୟରେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ମେଲିଂ ଲିଷ୍ଟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ପ୍ରଥମ ମାସରେ ଏହାର "ନ୍ୟୁଟ୍ରାଲ ପଏଣ୍ଟ ଅଫ ଭିୟୁ" (Neutral point-of-view) ଯୋଜନାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଏହି ନିୟମକୁ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ବିଶେଷ କିଛି ନିୟମ କାନୁନ ଉଇକିପିଡ଼ିଆପାଇଁ କରାଯାଇ ନଥିଲା ଏବଂ ଏହା ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର କିଛି ଯୋଗଦାନକାରୀଙ୍କ ଅବଦାନ ପାଇଥିଲା । ୨୦୦୧ ମସିହାର ଶେଷ ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮ଟି ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଥିଲା । ଠିକ ସେହିପରି ୨୦୦୨ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ୨୬ଟି ଭାଷାରେ ସଂସ୍କରଣ , ୨୦୦୩ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ୪୬ଟି ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ ଏବଂ ୨୦୦୪ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ୧୬୧ଟି ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ ବାହାରି ସାରିଥିଲା । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ବଢୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଦେଖି ୨୦୦୩-୨୦୦୪ରେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ସର୍ଭରକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା ଓ ସେଥିରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ୯ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୦୭ରେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟା ୨ ମିଲିୟନ ପାର କରିସାରିଥିଲା ଓ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ହେବାର ମାନ୍ୟତା ଲାଭ କରିସାରିଥିଲା । ଏହା ୧୪୦୮ ୟୋଙ୍ଗଲ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆର ପ୍ରସଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟାକୁ ମଧ୍ୟ ଟପିସାରିଥିଲା, ଯାହା ଦୀର୍ଘ ୬୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହିତ ସର୍ବବୃହତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ ରେକର୍ଡ ବଜାୟ ରଖିଥିଲା ।
ଏକ ଇଂରାଜୀ କଥିତ ତଥା ଇଂରାଜୀ ଭାଷା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭାବରେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷା ତଥା ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ଅଭାବ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବ୍ଯବସାୟିକ ବିଜ୍ଞାପନ ଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ଆଶଙ୍କାରେ,୨୦୦୨ ମଶିହାରେ ସ୍ପାନିସ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଉପଯୋଗକର୍ତ୍ତାମାନେ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ ଲାଇବ୍ରେରୀ ( Enciclopedia Libre-Spanish) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଏହି ଘଟଣା ପରେ ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆ କିମ୍ବା ଏହାର କୌଣସି ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ବ୍ଯବସାୟିକ ବିଜ୍ଞାପନ ଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର କରିବ ନାହିଁ । ପରେ ଏହାକୁ wikipedia.comରୁ wikipedia.orgକୁ ବଦଳାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତା ପରଠାରୁ କେବେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସମ୍ପାଦକୀୟ କାରଣରୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କୌଣସି ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଏହାଠାରୁ ଅଲଗା କରାଯାଇନାହିଁ । ୨୦୦୭ ମସିହା ହେବା ବେଳକୁ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ବଢିବାରେ ଲାଗିଥିଲା ଓ ୨୦୦୯ ମସିହା ବେଳକୁ ଏହା ୩ ମିଲିୟନ ଟପିସାରିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଦିନକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮୦୦ଟି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଯାଉଥିବାର ନଜିର ରହିଛି ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆଠାରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ପରେ ସାଇଟିଜେଣ୍ଡ଼ିୟମ (Citizendium), ସ୍କଲାରପିଡ଼ିଆ (Scholarpedia), କନଜର୍ଭପିଡ଼ିଆ (Conservapedia) ଏବଂ ଗୁଗୁଲ ନୋଲ (Knol) ଆଦି ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡ଼ିକର ପରିଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା ।. ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କଥା କଥିତ ସୀମା ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବା ପାଇଁ ଏସବୁ ଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କାରାଯାଉଥିଲା । ୨୦ ଜୁନ ୨୦୦୩ ମସିହାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଓ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ମିଳିତ ସହଯୋଗରେ ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।ଏହା ଅନେକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ମିଳିତ ଚେଷ୍ଟାରେ ପରିଚାଳିତ ଅନଲାଇନ ଉଇକି ପ୍ରକଳ୍ପ ଯଥା; ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ଉଇକିଅଭିଧାନ, ଉଇକିକଥା , ଉଇକିପୋଥି , ଉଇକିଉତ୍ସ, ଉଇକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସ, ଉଇକିସ୍ପିସିସ, ଉଇକିଖବର, ଉଇକିମହାବିହାର, ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଇନକୁବେଟର, ମେଟା ଉଇକି ଓ ଏହାର ଅଚଳ ପ୍ରକଳ୍ପ, ନୁପେଡ଼ିଆ ଆଦିକୁ ପରିଚାଳନ କରିଥାଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ନିୟମ
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ଲେଖା ଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ପ୍ରାକାରର ଔପଚାରିକ ସହକର୍ମୀ ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ ରହି ନଥାନ୍ତି ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକ ଯେକୌଣସି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବଦଳ କରାଯାଇପାରିବ । ତଥାପି ଏହା କଛି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ନିୟମ କାନୁନ ସହାୟତାରେ ସୁରୁଖୁରୁରେ ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ । କିଛି ପ୍ରମୁଖ ନିୟମ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-
କୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଏହାର ମୂଳ ଲେଖକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସମ୍ପାଦକଙ୍କର ଅଧିକାର ନଥାଏ କିମ୍ବା କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି/ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେନାହିଁ ।
କିଛି କିଛି ଏପରି ପୃଷ୍ଠା, ଯେଉଁଥିରେ କି ଅସତ୍ୟ ସୂଚନା କିମ୍ବା ଜାଣିଶୁଣି କେହି ଭୁଲ ତଥ୍ୟ ଦେଇଥାଏ, ଅଥବା ଅଦରକାରୀ ଲେଖା ଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପରିଚାଳକ(ଆଡମିନ) ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସୁଧାର ପାଇଁ ରଖାଯାଏ କିମ୍ବା ଲିଭାଇ ଦିଆଯାଏ । ଉଇକି ବାଟବରଣକୁ ନିର୍ମଳ ରଖିବା ପାଇଁ ଏପରି କରାଯାଇଥାଏ ।
ଯେକୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ଏକ ଅଜଣା ନାମରେ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲି ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ କିମ୍ବା ନିଜସ୍ୱ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା ପାଇଁ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିପାରିବ । କେବଳ ସଠିକ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଅବଦନକାରୀମାନେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ନୂଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗଢିପାରିବେ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସମ୍ପାଦନାକାରୀ ମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ଓ ନିଜସ୍ୱ ତଥ୍ୟ/ସମ୍ପାଦିତ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର କେବଳ ସଦୁପଯୋଗ ହିଁ ହେବ ବୋଲି କିଛି ନିଶ୍ଚିତତା ନଥାଏ । ଯଦିଓ ଏଥିରେ ସଭିଙ୍ଗ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମହତ ରହିଥାଏ, ତଥାପି କିଛି ପ୍ରସଙ୍ଗ/ସୂଚନା ଏମିତି ବି ଉଇକିରେ ରହିଛି ଯାହାକୁ ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମାଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ, ଆପତ୍ତିଜନକ ତଥା ଅଶ୍ଳୀଳ ଭାବରେ ବିଚାର କରାଯାଇଥାଏ ।
କୌଣସି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଘଟଣା, ରାଜନୈତିକ ମତାମତ କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମତ, କୌଣସି ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ତଥ୍ୟ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦିଆଯାଏନାହିଁ । ବେଳେବେଳେ ଏହି କାରଣ ପାଇଁ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କିଛି ଭାଗକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିତ(Ban) ମଧ୍ୟ କରିଦିଆଯାଏ ।
ଯେହେତୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ଏକ ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ତେଣୁକରି ଏଥିରେ କେବଳ ସେହିପରି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ରଖାଯାଏ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଜ୍ଞାନକୋଷରେ ରହିବା ଯୋଗ୍ୟ କିମ୍ବା ଏହା ସମ୍ପର୍କିତ ହୋଇଥିବ ଅଥବା ଏହାର ଅବଦାନ ଜ୍ଞାନ ବିତରଣ ପାଇଁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହୋଇଥିବ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କେବଳ ସେହି ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିପାରିବ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଆଗରୁ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସୂତ୍ରରୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ଆଧାର ଭାବରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହିତ ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥାଏ ।
ଯଦି ଏହାରି କିଛି ପୃଷ୍ଠା ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଅଛି ଯାହା ଉପରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ତର୍କ ବା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇପାରେ, ତେବେ ଏଥିରେ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସୂତ୍ରରୁ ଆଧାର ଯୋଡ଼ିବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କିଛି ନୂଆ ପୃଷ୍ଠା ତିଆରି କରିବା ଆଗରୁ କିମ୍ବା ନୂଆ ତଥ୍ୟ ଯୋଡ଼ିବା ଆଗରୁ ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କୁ ସେହି ବିଷୟରେ ନିଜେ ଭଲ ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ସୂଚନା ଯୋଗାଡ କରି ନିଜ ଭାଷାରେ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଫଳରେ ଏହା ସମସ୍ତଙ୍କ ବୁଝିବା ପାଇଁ ସହଜ ହୋଇଥାଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ସର୍ବଦା ନିରପେକ୍ଷ ରଖିବାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ଯ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।
ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାର ଉଇକିଆଳି,ସମ୍ପାଦନକାରୀ ତଥା ପରିଚାଳକମାନେ ସମସ୍ତେ ମିଳି ମିଶି ଏକ ସଂପ୍ରଦାୟ ଭାବରେ କାମ କରନ୍ତି ଓ ସମୟେ ସମୟେ ନିଜ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପାଇଁ ନୀତି/ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖନ୍ତି ବା ବଦଳ/ସଂଶୋଧିତ କରନ୍ତି ।
ବିଭିନ୍ନ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ସେଥିରେ ନାନା ପ୍ରକାରର ଶ୍ରେଣୀ,ଛାଞ୍ଚ ତଥା ବିଭାଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ଯେକ ଛାଞ୍ଚ ଓ ଶ୍ରେଣୀ ଗୁଡ଼ିକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଅବଗତି ପାଇଁ ଭଲ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ କାରାଯାଇଥାଏ । )
ଅନ୍ଯାନ୍ଯ ପୁରୁଣା କୌଣସି ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା ଭାବରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ନିଜର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ "ପ୍ରୋକ୍ରାଷ୍ଟିନେସନ ଶୈଳୀ" (The procrastination principle) ଆପଣାଇଥାଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ବଢୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଦେଖି ଏହାର କେତେକ ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କରଣରେ ତଥ୍ୟ ଯୋଡିବା ଲାଗି କିଛି ପ୍ରକ୍ରିୟା ରଖାଯାଇଛି । ଯେପରିକି ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କେବଳ ସଠିକ ଭାବରେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଉଇକିଆଳିମାନେ ହିଁ ନୂଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗଢିପାରିବେ । ଏହା ଛଡା କିଛି ଗୁଡ଼ିଏ ପ୍ରସଙ୍ଗର ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଓ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ନେଇ ସେଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିରାପଦ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥାଏ ।
୨୦୦୨ ପରଠାରୁ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ "ପେଣ୍ଡିଙ୍ଗ ଚେଞ୍ଜେସ" (Pending changes-ନୂଆ ଉଇକିଆଳିଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ବଦଳ ଗୁଟିକ ଆଉ ଥରେ ମାଇନା କରିବା) ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ହେବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
ଯଦିଓ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କରାଯାଉଥିବା ସମସ୍ତ ବଦଳ ଗୁଡ଼ିକର ପୁନଃ ନିରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପ୍ରଣାଳୀ ନାହିଁ, ତଥାପି ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ସଫ୍ଟୱେର ଟୁଲଦ୍ୱାରା ସବୁ ବଦଳ ଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖାଯାଇପାରେ ଓ ବଦଳା ଯାଇପାରେ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ସମସ୍ତ ଭାଗ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଇତିହାସ (History label)ଲେଖା ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇ ଥାଏ ।
ଉଇକି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ବଦଳ, ଯାହାକି ଏହାର ତଥ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରେ ଅଥବା ବିପଥଗାମୀ କରିଥାଏ ବା ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ନିୟମକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ନିୟମରେ "ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ" (Vandalism) କୁହାଯାଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ଅଦରକାରୀ ତଥା ବିଜ୍ଞାପନ ଭିତ୍ତିକ ତଥ୍ୟ ରଖିବାକୁ, କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗରୁ ସମସ୍ତ ଲେଖା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲିଭାଇ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ କୁହାଯାଏ ।
ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ ଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଜି ସଜାଡିବାକୁ କିଛି ମିନିଟ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବେଳେବେଳେ ଏହା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବରେ ଅଧିକ ସମୟ ମଧ୍ୟ ନେଇଥାଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ପାଦନର ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ତମ୍ଭ ଓ ଏହା ସହିତ ସମ୍ପର୍କିତ ଅନେକ ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଏହି ପଲିସି ଗୁଡ଼ିକୁ ସମୟେ ସମୟେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ କେବଳ ସଠିକ ଭାବରେ ପ୍ରମାଣିତ ଓ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଅନୁମତି ଦିଏ ।
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସର୍ବଦା ନିରପେକ୍ଷ ରହିଥାଏ ।
ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମନ୍ତବ୍ୟ ଯାହା ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବାହାର ଉତ୍ସରୁ ଅଣାଯାଇଥାଏ, ତାକୁ ନିରପେକ୍ଷ ଭାବରେ ସଠିକ ଆଧାର ସହିତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ଏହାକୁ "ନ୍ୟୁଟ୍ରାଲ ପଏଣ୍ଟ ଅଫ ଭିୟୁ" (Neutral point of view-NPOV) କୁହାଯାଇଥାଏ ।
ଉଇକି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ
ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ଯେକ ପ୍ରସଙ୍ଗ/ପୃଷ୍ଠା ଓ ପ୍ରତ୍ଯେକ ଉଇକିଆଳିମାନଙ୍କର ଏକ ଆଲୋଚନା ପୃଷ୍ଠା ରହିଥାଏ । ଏହା ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଆଲୋଚନା ଓ ମତ ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ବ୍ଯବହାର ହୋଇଥାଏ । ଉଇକିଆଳିମାନେ ବେଳେବେଳେ ପରସ୍ପରକୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜ୍ଞାପନ କରିବା ପାଇଁ ଅଥବା ସେମାନଙ୍କ କାମର ପ୍ରଶଂସା କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଆଲୋଚନା ପୃଷ୍ଠାରେ ଆଦର ସନ୍ଦେଶ ବା ବାର୍ଣ୍ଣଷ୍ଟାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହା କେବଳ ସେମାନଙ୍କର ଉଇକିରେ ଲେଖା ବା ଅବଦାନ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ କିଛି ନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିବାରେ ସାହାଜ୍ଯ କରିବା, କୌଣସି କର୍ମଶାଳା ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କୌଣସି ସମ୍ପାଦକ କିମ୍ବା ଅବଦନକାରୀ ମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଏନି । ଏହା ସେମାନଙ୍କର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଇଚ୍ଛା ଯେ ସେମନେ ନିଜର ପରିଚୟ ପ୍ରକାଶ କରିବେ କି ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ବେଳେବେଳେ "କେଉଁମାନେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସମ୍ପାଦନା କରିପାରିବେ ?" ବୋଲି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଶ୍ନ ସାମନାକୁ ଆସିଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଓ ଏହାର ସହ ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡ଼ିକରେ କିଛି ଅବଦାନକାରୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଦଳ ବିଶାଳ ପରିମାଣରେ ତଥ୍ୟ ଯୋଡି ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ପୁରୁଣା ଅନୁଷ୍ଠାନ ମାନଙ୍କ ସହିତ ସମକକ୍ଷ କରିପାରିଛନ୍ତି ବୋଲି ଏକଦା ଜିମି ୱେଲ୍ସ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୦୮ ମସିହାରେ "ସ୍ଳେଟ"(Slate) ନାମକ ପତ୍ରିକା
ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ
କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ
ସଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ୱ
ସମ୍ପର୍କିତ ପ୍ରକଳ୍ପ
ବୈଷୟିକ ଅଧ୍ୟୟନ
ପ୍ରିଡହୋରକୀ, ଜିଲିନ ଚେନ ,ଟୋନି.କେ. ଲ୍ୟାମ , କ୍ୟାଥେରିନ ପାଂସିଏରା, ଲୋରେନ ତରବୀନ ଏବଂ ଜନ ରିଏଡେଲ [http://portal.acm.org/citation.cfm?doid=1316624.1316663 ବର୍ଷ-୨୦୦୭, ଡ଼ି.ଓ.ଆଇ. : 1316624,131663.
ପୁସ୍ତକ
(ବେକରଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଂଶୋଧିତ କରାଯାଇଥିବା ପୁସ୍ତକ बेकर)
ଅନ୍ଯାନ୍ଯ ମିଡ଼ିଆ ସ୍ରୋତରୁ
"ସି, ହୁ ଇଜ ଏଡିଟିଙ୍ଗ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ – WIRED, August 14, 2007.
"Is Wikipedia Cracking Up?" The Independent, February 3, 2009.
"Wikipedia probe into paid-for 'sockpuppet' entries", BBC News', October 21, 2013.
"The Decline of Wikipedia" , MIT Technology Review, October 22, 2013
Edits to Wikipedia pages on Bell, Garner, Diallo traced to 1 Police Plaza (March 2015), Capital
ଆଧାର
ଅଧିକା ଲିଙ୍କ
ଖୋଲା ଜ୍ଞାନକୋଷ
ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପ
ଉଇକିପ୍ରକଳ୍ପ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ | uikipiḍa଼iā ( or ; ) eka kholā, ୱebaku nei tiāri , miḻita , bahubhāṣī jñānakoṣa yāhā eka aṇalābhakārī saṅgha uikimiḍa଼iā phāuṇḍesana dei caḻāyāithāe |
ethire 5.4 koṭi prasaṅga (yeu~thiru kebaḻa 61 lakṣa prasaṅga iṃrājī uikipiḍa଼iāre achi) miḻita bhābare biśୱra uikiāḻimānaṅka dei lekhāyāichi || uikipiḍa଼iā 15 jānuārī 2001re jimi ୱelsa o lāri sāṅgaraṅkadୱārā ārambha karāyāithilā o iṇṭaraneṭare sabuṭhu beśi ādhāra debāre bẏabahāra karāyāithāe |, aleksā iṇṭaraneṭa krama anusāre ehā biśୱra 15ṭi lokapriẏa ୱebasāiṭa madhẏare sthānapāichi |
iṇṭaraneṭa sahāẏatāre biśୱra bibhinna sthānaru sୱecchāsebīmānaṅka abadānadୱārā ehi prakaḻpa kāryẏakārī heuchi | "uiki" (Wiki-ehā bibhinna sahayogī ୱebasāiṭa guḍa଼ikara nirmāṇa karibāra eka śaiḻī,hāୱāi bhāṣāre "uiki"ra artha "śīghra"ku bujhāithāe) ebaṃ "enasāikḻopiḍa଼iā" (Encyclopedia-jñānakoṣa), duiṭi śabdakū nei ehāra nāmakaraṇa karāyāithilā, yehetu śīghra o sahajare samastaṅka pākhare ābaśẏakīẏa tathẏa pahañcāibā ehi prakaḻpara mukhẏa uddeśẏa thilā | ehi ୱebasāiṭaku bẏabahāra karuthibā yekauṇasi bẏakti ethire thibā prasaṅga guḍa଼ikara tathẏa guḍa଼iku bẏabahāra tathā sampādanā karipāribe | ekadā ṭāimsa patrikāre prakāśita eka stambhalekhare, uikipiḍa଼iāra ebhaḻi mukta bhābare sampādanā karibā śaiḻī (Open-Door policy)ku praśaṃsā karāyāithilā o jimi ୱelsaṅkara ehi dūradarśitā pāi~ "uikipiḍa଼iā" biśୱra anẏa enasāikḻopiḍa଼iāmānaṅkaṭhāru unnata o bṛhata hoipārichi boli darśā yāithilā | prathame ehā kebaḻa iṃrājī bhāṣāre ārambha karāyāithilā | kintu pare ehāku bibhinna deśare 290ru adhika bhāṣāre tiāri karayāichi | bibhinna bhāṣāra uikipiḍa଼iāre rakhāyāithibā prasaṅga guḍa଼ikara tathẏa o sāmpādanā śaiḻī kichi kṣetrare alagā alagā hoithibā dekhibāku miḻe | barttamāna purā biśୱre 300ru adhika bhāṣāre uikipiḍa଼iā prakaḻpa kāryẏakārī heuchi ebaṃ bhinna bhinna bhāṣāre pākhāpākhi 50 miliẏanaru adhika prasaṅga uikiāḻi mānaṅkadୱārā gaḍhāsarilāṇi | ebe ehā iṇṭaraneṭare sabuṭhāru lokapriẏa ୱebasāiṭa mānaṅka madhẏaru eka bhābare parigaṇita heuchi | ethire rahithibā prasaṅga tathā tathẏa guḍa଼ikara satẏatā o biśୱāsanīẏatā pāi~ ehā lokapriẏa | anẏa kichi ālocanāru jaṇāyāe ye uiki prasaṅga guḍa଼ikare nakali tathā asatẏa sūcanā guḍa଼iku lekhibā (vandalism) eka prakāra doṣa ebaṃ ehāku niẏantraṇa karibā pāi~ bibhinna uiki prakaḻpare paricāḻakamānaṅku rakhāyāithāe | prasaṅga guḍa଼ikara māna sudhāribā, seguḍa଼ikara satẏatā parakhibā itẏādi kāryẏa ehi paricāḻaka mānaṅka upare nẏasta thāe | 2017 masihāre, biśୱra pramukha sosiāla-miḍa଼iā phesabuka, nijara bẏabahārakārī mānaṅku mithẏā khabara guḍa଼ika biṣaẏare abagata karāibā pāi~ sethi samparkita uikipiḍa଼iā prasaṅga guḍa଼iku liṅka karibā pāi~ ghoṣaṇā karithilā ebaṃ ehāku kāryẏakārī madhẏa karithilā | 2018 masihāre ẏu ṭẏuba madhẏa samāna prakāra ghoṣaṇā karithilā | ehā pare uikipiḍa଼iāku ୱāsiṅgaṭana poṣṭa iṇṭaraneṭara "nūtana rakṣī" (The good cop of the internet) bhābare sarbasādhāraṇaṅka pākhare pahañcāichi |
itihāsa
uikipiḍa଼iāku,prathame nẏupeḍa଼iā (Nupedia) nāmaka iṃrājī bhāṣāra eka jñānakoṣa/biśୱkeṣara eka paripūraka yojanā rūpe sehi iṃrājī bhāṣāre ārambha karāyāithilā | ehāku analāinare iṇṭarneṭa sahāẏatāre eka mukta jñānakoṣa bhābare, samastaṅkadୱārā bẏabahāra karāyibā uddeśẏare ārambha karāyāithilā | ethire thibā prasaṅga guḍa଼iku bibhinna kṣetrara biśeṣajña mānaṅkadୱārā lekhā yāithilā tathā eka sādhāraṇa praṇāḻīre samīkṣā madhẏa karayāuthilā | nẏupeḍa଼iāku 9 mārcca 2000re bomisa nāmaka eka ୱeba porṭāla kampānīdୱārā ārambha karāyāithilā | bomisara si.i.o. jimi ୱelsa ebaṃ lāri sāṅgara nẏupeḍa଼iāra pramukha sadasẏa tathā mukhẏa sampādaka bhābare kāryẏa tulāithile | semāne pare ekāṭhi miśi uikipiḍa଼iā pāi~ madhẏa kāma karithile | prathame nẏupeḍa଼iāra tathẏa guḍa଼iku ehāra nijasୱ "opana kaṇṭeṇṭa lāisensa"dୱārā lāisensa karāyāithilā | pare ricārḍa ṣṭalamẏānaṅka prastāba anusāre uikipiḍa଼iā ārambha hebā āgaru ehi sabu guḍa଼iku "ji.ena.ẏu. phri ḍakẏumeṇṭesana lāisensa"ra antarbhukta karidiāyāithilā | uikipiḍa଼iāra mukta bhābare sampādanā karibā śaiḻī (Open-Door policy)ra śreẏa jimi ୱelsaṅku diāyāuthibā beḻe ehāku samastaṅka pākhare sahajare pahañcāibāra śreẏa ehāra anyatama pratiṣṭhātā lāri sāṅgaraṅku diāyāithāe | 10 jānuārī 2001re lāri sāṅgara, nẏupeḍa଼iā pāi~ eka "phiḍara" prakaḻpa bhābare uikira nirmāṇa pāi~ nẏupeḍa଼iā meliṃ liṣṭare prastāba deithile | 15 jānuārī 2001re prathama thara pāi~ uikipiḍa଼iāku aupacārika bhābare www.wikipedia.comre ekamātra iṃrājī saṃskaraṇa sahita ārambha karāyāithilā | ebaṃ sāṅgara e biṣaẏare nẏupeḍa଼iā meliṃ liṣṭare sūcanā deithile | uikipiḍa଼iā ārambha hebāra prathama māsare ehāra "nẏuṭrāla paeṇṭa apha bhiẏu" (Neutral point-of-view) yojanāku kāryẏakārī karāyāithilā | setebeḻe ehi niẏamaku chāḍa଼i anẏa biśeṣa kichi niẏama kānuna uikipiḍa଼iāpāi~ karāyāi nathilā ebaṃ ehā nẏupeḍa଼iā upare nirbharaśīḻa nathilā | prathame uikipiḍa଼iā, nẏupeḍa଼iāra kichi yogadānakārīṅka abadāna pāithilā | 2001 masihāra śeṣa beḻaku prāẏa 18ṭi bhāṣāre uikipiḍa଼iā ārambha hoisārithilā | ṭhika sehipari 2002 śeṣa suddhā uikipiḍa଼iāra 26ṭi bhāṣāre saṃskaraṇa , 2003 śeṣa suddhā 46ṭi bhāṣā saṃskaraṇa ebaṃ 2004 śeṣa suddhā 161ṭi bhāṣā saṃskaraṇa bāhāri sārithilā | uikipiḍa଼iāra baḍhuthibā lokapriẏatāku dekhi 2003-2004re nẏupeḍa଼iāra sarbharaku dhīre dhīre banda karidiāyāithilā o sethire thibā samasta tathẏa guḍa଼iku uikipiḍa଼iāre sthānita karāyāithilā | 9 ḍisembara 2007re iṃrājī uikipiḍa଼iāre prasaṅga saṃkhẏā 2 miliẏana pāra karisārithilā o biśୱra sarbabṛhata jñānakoṣa hebāra mānẏatā lābha karisārithilā | ehā 1408 ẏoṅgala enasāikḻopiḍa଼iāra prasaṅga saṃkhẏāku madhẏa ṭapisārithilā, yāhā dīrgha 600 barṣa dhari sarbādhika prasaṅga sahita sarbabṛhata jñānakoṣa bhābare rekarḍa bajāẏa rakhithilā |
eka iṃrājī kathita tathā iṃrājī bhāṣā kendrīẏa uikipiḍa଼iā bhābare iṃrājī uikipiḍa଼iāre tathẏa guḍa଼ikara samīkṣā tathā niẏantraṇara abhāba o bibhinna prakāra byabasāẏika bijñāpana guḍa଼ikara bẏabahāra āśaṅkāre,2002 maśihāre spānisa uikipiḍa଼iāra upayogakarttāmāne enasāikḻopiḍa଼iā lāibrerī ( Enciclopedia Libre-Spanish) pratiṣṭhā karibā pāi~ iṃrājī uikipiḍa଼iāṭhāru alagā hoiyāithile | ehi ghaṭaṇā pare 2002 masihāre jimi ୱelsa ghoṣaṇā karithile ye, uikipiḍa଼iā kimbā ehāra kauṇasi sahayogī prakaḻpa kauṇasi prakārara byabasāẏika bijñāpana guḍa଼ikara bẏabahāra kariba nāhi~ | pare ehāku wikipedia.comru wikipedia.orgku badaḻāi diāyāithilā | tā paraṭhāru kebe kauṇasi prakārara sampādakīẏa kāraṇaru uikipiḍa଼iāra kauṇasi sahayogī prakaḻpaku ehāṭhāru alagā karāyāināhi~ | 2007 masihā hebā beḻaku iṃrājī uikipiḍa଼iāre prasaṅga guḍa଼ikara saṃkhẏā kramāgata baḍhibāre lāgithilā o 2009 masihā beḻaku ehā 3 miliẏana ṭapisārithilā | setebeḻe dinaku prāẏa 1800ṭi prasaṅga iṃrājī uikipiḍa଼iāre lekhāyāuthibāra najira rahichi |
uikipiḍa଼iāṭhāru prerita hoi pare sāiṭijeṇḍa଼iẏama (Citizendium), skalārapiḍa଼iā (Scholarpedia), kanajarbhapiḍa଼iā (Conservapedia) ebaṃ gugula nola (Knol) ādi prakaḻpa guḍa଼ikara pariyojanā karāyāithilā |. uikipiḍa଼iāra kathā kathita sīmā guḍa଼iku sambodhita karibā pāi~ esabu guḍa଼ika bẏabahāra kārāyāuthilā | 20 juna 2003 masihāre uikipiḍa଼iā o nẏupeḍa଼iāra miḻita sahayogare uikimiḍa଼iā phāuṇḍesana pratiṣṭhā karāyāithilā |ehā aneka sୱecchāsebīṅka miḻita ceṣṭāre paricāḻita analāina uiki prakaḻpa yathā; uikipiḍa଼iā, uikiabhidhāna, uikikathā , uikipothi , uikiutsa, uikimiḍa଼iā kamansa, uikispisisa, uikikhabara, uikimahābihāra, uikimiḍa଼iā inakubeṭara, meṭā uiki o ehāra acaḻa prakaḻpa, nupeḍa଼iā ādiku paricāḻana karithāe |
uikipiḍa଼iāra niẏama
uikipiḍa଼iāre thibā prasaṅga guḍa଼ikara lekhā guḍa଼ika kauṇasi prākārara aupacārika sahakarmī samīkṣā pāi~ rahi nathānti ebaṃ eguḍa଼ika yekauṇasi muhūrttare badaḻa karāyāipāriba | tathāpi ehā kachi nirddhārita niẏama kānuna sahāẏatāre surukhurure paricāḻita hoithāe | kichi pramukha niẏama guḍa଼ika helā:-
kauṇasi prasaṅga upare ehāra mūḻa lekhaka kimbā anẏa kauṇasi sampādakaṅkara adhikāra nathāe kimbā kauṇasi nirddhiṣṭa mānẏatā prāpta bẏakti/ anuṣṭhāna ehāku niẏantraṇa karenāhi~ |
kichi kichi epari pṛṣṭhā, yeu~thire ki asatẏa sūcanā kimbā jāṇiśuṇi kehi bhula tathẏa deithāe, athabā adarakārī lekhā thāe, seguḍa଼iku paricāḻaka(āḍamina) mānaṅkadୱārā sudhāra pāi~ rakhāyāe kimbā libhāi diāyāe | uiki bāṭabaraṇaku nirmaḻa rakhibā pāi~ epari karāyāithāe |
yekauṇasi prasaṅgaku sampādanā karibā pāi~ jaṇe eka ajaṇā nāmare ākāuṇṭa kholi bẏabahāra karipāriba kimbā nijasୱ nāmare madhẏa sampādanā pāi~ ākāuṇṭa kholipāriba | kebaḻa saṭhika pañjīkṛta hoithibā abadanakārīmāne iṃrājī uikipiḍa଼iāre nūā prasaṅga gaḍhipāribe |
uikipiḍa଼iāre sampādanākārī mānaṅka paricaẏa o nijasୱ tathẏa/sampādita tathẏa guḍa଼ikara kebaḻa sadupayoga hi~ heba boli kichi niścitatā nathāe | yadio ethire sabhiṅga uddeśẏa mahata rahithāe, tathāpi kichi prasaṅga/sūcanā emiti bi uikire rahichi yāhāku anẏa mānaṅkadୱārā samālocanā karāyāithāe, āpattijanaka tathā aśḻīḻa bhābare bicāra karāyāithāe |
kauṇasi sambedanaśīḻa ghaṭaṇā, rājanaitika matāmata kimbā bẏaktigata mata, kauṇasi ākramaṇātmaka prabṛttira tathẏa uikipiḍa଼iā prakaḻpa antarbhukta karibāku praśraẏa diāyāenāhi~ | beḻebeḻe ehi kāraṇa pāi~ keteka sthānare uikipiḍa଼iāra kichi bhāgaku prābandhita(Ban) madhẏa karidiāyāe |
yehetu uikipiḍa଼iāku eka mukta jñānakoṣa bhābare bibecanā karāyāe, teṇukari ethire kebaḻa sehipari prasaṅga guḍa଼iku rakhāyāe yeu~guḍa଼ika jñānakoṣare rahibā yogẏa kimbā ehā samparkita hoithiba athabā ehāra abadāna jñāna bitaraṇa pāi~ ullekhanīẏa hoithiba|
uikipiḍa଼iāre kebaḻa sehi tathẏa guḍa଼iku pradarśita karipāriba yeu~guḍa଼ika biṣaẏare āgaru biśୱsanīẏa sūtraru sūcanā pradāna karāyāichi ebaṃ ehāku ādhāra bhābare prasaṅga sahita yoḍa଼ā yāithāe |
yadi ehāri kichi pṛṣṭhā uikipiḍa଼iāre achi yāhā upare bhabiṣẏatare tarka bā anusandhāna karāyāipāre, tebe ethire biśୱsanīẏa sūtraru ādhāra yoḍa଼ibā nihāti jarurī |
uikipiḍa଼iāre kichi nūā pṛṣṭhā tiāri karibā āgaru kimbā nūā tathẏa yoḍa଼ibā āgaru uikiāḻi mānaṅku sehi biṣaẏare nije bhala bhābare anusandhāna kari sūcanā yogāḍa kari nija bhāṣāre bẏakta karibāku parāmarśa diāyāithāe | phaḻare ehā samastaṅka bujhibā pāi~ sahaja hoithāe |
uikipiḍa଼iāre thibā tathẏa guḍa଼iku sarbadā nirapekṣa rakhibāku prādhānya diāyāithāe |
bhinna bhinna bhāṣāra uikiāḻi,sampādanakārī tathā paricāḻakamāne samaste miḻi miśi eka saṃpradāẏa bhābare kāma karanti o samaẏe samaẏe nija uikipiḍa଼iā pāi~ nīti/ nirddeśanāmā guḍa଼iku lekhanti bā badaḻa/saṃśodhita karanti |
bibhinna uikipiḍa଼iāra ābaśẏakatā anusāre sethire nānā prakārara śreṇī,chāñca tathā bibhāga guḍa଼iku bẏabahāra karāyāithāe | pratyeka chāñca o śreṇī guḍa଼iku samastaṅka abagati pāi~ bhala bhābare bẏākhẏā madhẏa kārāyāithāe | )
anyānya puruṇā kauṇasi enasāikḻopiḍa଼iā mānaṅkaṭhāru alagā bhābare uikipiḍa଼iā nijara tathẏa guḍa଼ikara surakṣā pāi~ "prokrāṣṭinesana śaiḻī" (The procrastination principle) āpaṇāithāe |
uikipiḍa଼iāra baḍhuthibā lokapriẏatāku dekhi ehāra keteka lokapriẏa saṃskaraṇare tathẏa yoḍibā lāgi kichi prakriẏā rakhāyāichi | yepariki iṃrājī uikipiḍa଼iāre kebaḻa saṭhika bhābare pañjīkṛta hoithibā uikiāḻimāne hi~ nūā prasaṅga gaḍhipāribe | ehā chaḍā kichi guḍa଼ie prasaṅgara sambedanaśīḻatā o gurutୱku nei seguḍa଼ika pūrṇṇa nirāpada bhābare rakhāyāithāe |
2002 paraṭhāru kichi kṣetrare "peṇḍiṅga ceñjesa" (Pending changes-nūā uikiāḻiṅkadୱārā karāyāithibā badaḻa guṭika āu thare māinā karibā) praṇāḻī madhẏa bẏabahāra hebāra dekhibāku miḻithāe |
yadio uikipiḍa଼iāre karāyāuthibā samasta badaḻa guḍa଼ikara punaḥ nirīkṣaṇa pāi~ kauṇasi prakārara nirddhiṣṭa praṇāḻī nāhi~, tathāpi uikipiḍa଼iāre bẏabahṛta aneka guḍa଼ie saphṭaୱera ṭuladୱārā sabu badaḻa guḍa଼iku dekhāyāipāre o badaḻā yāipāre | uikipiḍa଼iāra samasta bhāga sahita jaḍa଼ita itihāsa (History label)lekhā ethire mukhẏa bhūmikā nibhāi thāe |
uiki prasaṅgare kauṇasi prakāra badaḻa, yāhāki ehāra tathẏaku naṣṭa kare athabā bipathagāmī karithāe bā uikipiḍa଼iāra niẏamaku ullaṃghana karithāe, seguḍa଼iku uikipiḍa଼iā niẏamare "bhāṇḍālijima" (Vandalism) kuhāyāithāe | yekauṇasi prakāra adarakārī tathā bijñāpana bhittika tathẏa rakhibāku, kimbā kauṇasi prasaṅgaru samasta lekhā guḍa଼iku libhāi debāku madhẏa bhāṇḍālijima kuhāyāe |
sādhāraṇataḥ ehi bhāṇḍālijima guḍa଼iku khoji sajāḍibāku kichi miniṭa samaẏa lāgithāe | kintu beḻebeḻe ehā apekṣākṛta bhābare adhika samaẏa madhẏa neithāe |
uikipiḍa଼iāre prasaṅga guḍa଼iku sampādanā karibā pāi~ sampādanara pāñcaṭi stambha o ehā sahita samparkita aneka nītiguḍa଼ika biṣaẏare jāṇibāku paḍithāe | ehi palisi guḍa଼iku samaẏe samaẏe paribarttana madhẏa karāyāithāe |
uikipiḍa଼iā kebaḻa saṭhika bhābare pramāṇita o prakāśita hoithibā tathẏa guḍa଼iku bẏabahāra karibāra anumati die |
uikipiḍa଼iā sarbadā nirapekṣa rahithāe |
ye kauṇasi bẏaktigata mantabẏa yāhā eka prasaṅga bāhāra utsaru aṇāyāithāe, tāku nirapekṣa bhābare saṭhika ādhāra sahita prasaṅgare bẏabahāra karāyāipāre | ehāku "nẏuṭrāla paeṇṭa apha bhiẏu" (Neutral point of view-NPOV) kuhāyāithāe |
uiki sampradāẏa
uikipiḍa଼iāre thibā pratyeka prasaṅga/pṛṣṭhā o pratyeka uikiāḻimānaṅkara eka ālocanā pṛṣṭhā rahithāe | ehā uikiāḻi mānaṅka madhẏare bibhinna prakāra ālocanā o mata ādāna-pradāna pāi~ byabahāra hoithāe | uikiāḻimāne beḻebeḻe parasparaku dhanẏabāda jñāpana karibā pāi~ athabā semānaṅka kāmara praśaṃsā kari semānaṅku ehi ālocanā pṛṣṭhāre ādara sandeśa bā bārṇṇaṣṭāra pradāna karithānti | ehā kebaḻa semānaṅkara uikire lekhā bā abadāna pāi~ nuhe~ baraṃ kichi nūā jiniṣa śikhibāre sāhājya karibā, kauṇasi karmaśāḻā bā anẏa kauṇasi ullekhanīẏa abadāna pāi~ diāyāithāe | uikipiḍa଼iāre kauṇasi sampādaka kimbā abadanakārī mānaṅku semānaṅka prakṛta paricaẏa debāku bādhẏa karāyāeni | ehā semānaṅkara saṃpūrṇṇa bẏaktigata icchā ye semane nijara paricaẏa prakāśa karibe ki nāhi~ | sethipāi~ beḻebeḻe "keu~māne uikipiḍa଼iāre sampādanā karipāribe ?" boli eka pramukha praśna sāmanāku āsithāe | uikipiḍa଼iāre o ehāra saha prakaḻpa guḍa଼ikare kichi abadānakārīṅkara goṭie goṭie daḻa biśāḻa parimāṇare tathẏa yoḍi ehāku anẏa puruṇā anuṣṭhāna mānaṅka sahita samakakṣa karipārichanti boli ekadā jimi ୱelsa mantabẏa deithile | 2008 masihāre "sḻeṭa"(Slate) nāmaka patrikā
bhāṣā saṃskaraṇa
kāryẏa praṇāḻī
saṃskṛtika mahatୱ
samparkita prakaḻpa
baiṣaẏika adhẏaẏana
priḍahorakī, jilina cena ,ṭoni.ke. lẏāma , kẏātherina pāṃsierā, lorena tarabīna ebaṃ jana rieḍela [http://portal.acm.org/citation.cfm?doid=1316624.1316663 barṣa-2007, ḍa଼i.o.āi. : 1316624,131663.
pustaka
(bekaraṅkadୱārā saṃśodhita karāyāithibā pustaka बेकर)
anyānya miḍa଼iā srotaru
"si, hu ija eḍiṭiṅga uikipiḍa଼iā – WIRED, August 14, 2007.
"Is Wikipedia Cracking Up?" The Independent, February 3, 2009.
"Wikipedia probe into paid-for 'sockpuppet' entries", BBC News', October 21, 2013.
"The Decline of Wikipedia" , MIT Technology Review, October 22, 2013
Edits to Wikipedia pages on Bell, Garner, Diallo traced to 1 Police Plaza (March 2015), Capital
ādhāra
adhikā liṅka
kholā jñānakoṣa
uikimiḍa଼iā prakaḻpa
uikiprakaḻpa kampẏuṭara bijñāna
kampẏuṭara bijñāna | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,872 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%87%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%AA%E0%AC%BF%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86 | ଉଇକିପିଡ଼ିଆ |
ଶ୍ରେୟା ଘୋଷାଲ (ଜନ୍ମ ୧୨ ମାର୍ଚ ୧୯୮୪) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଗାୟିକା । ସେ ଅନେକ ଅସିମୀୟା, ଓଡ଼ିଆ, ବଙ୍ଗଳା, କନ୍ନଡ, ମାଲୟାଲମ, ମରାଠୀ, ପଞ୍ଜାବୀ, ତାମିଲ,ତେଲଗୁ ଭାଷା ପାଇଁ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି । ସେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପପ ଆଲବମରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି ।
ଶ୍ରେୟା ସାରେ ଗା ମା ପା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପରେ ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଦେବଦାସରୁ ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିୟର ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ଯାହାପାଇଁ ସେ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ଆବାଡ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାରୀ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟକ ପାଇଁ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ଓ ନୂଆ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତିଭା ପାଇଁ ଆର.ଡ଼ି. ବର୍ମନ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ । ତାହା ପରଠାରୁ ସେ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ସିନେମାରେ ଗାଇ ସାରିଛନ୍ତି ଏବଂ ୪ଟି ଜାତୀୟ ଓ ୪ଟି ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ।
ଜୀବନକାଳ
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ଶ୍ରେୟା ଏକ ବଙ୍ଗାଳୀ ହିନ୍ଦୁ, ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଦୁର୍ଗାପୁର,ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁର୍ବପୁରୁଷମାନେ ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ଢାକାରୁ ଆସିଥିଲେ । ସେ ଏକ ଛୋଟ ସହର ରାଓତଭାଟା,କୋଟା, ରାଜସ୍ଥାନରେ ପିଲାଦିନ କାଟିଛନ୍ତି ।
ଡିସ୍କୋଗ୍ରାଫି
ବେନ୍ଧେଛି ବୀନା (୧୯୯୮)
ଓ ତୋଟା ପାଖି ରେ (୧୯୯୮)
ଏକତୀ କଥା (୧୯୯୯)
ମୁଖର ପୋରାଗ (୨୦୦୦)
ରୂପସୀ ରାତି (୨୦୦୦)
ବନମାଳୀ ରେ (୨୦୦୨)
ଜାବୋ ତେପନ୍ତୋର (୨୦୦୩)
ଆକଶେର ମୁଖମୁଖୀ (୨୦୦୨)
ସ୍ୱପ୍ନେର ପାଖ (୨୦୦୩)
ଠିକାନା (୨୦୦୬)
ଉସ୍ତାଦ ଏଣ୍ଡ ଦି ଦିଭାସ (୨୦୦୬)
କ୍ରିଷ୍ନା ବିନା ଅଛେ କେ (୨୦୦୭)
କନଡାଉ ବିଟ୍ଠାଲୁ (୨୦୦୭)
ଜୀତେ ଦାଓ ଆମୟ (୨୦୦୮)
ମଝି ଗାନୀ - ଶ୍ରେୟା ଘୋଷାଲ (୨୦୦୮)
ଏ ଟ୍ରିବ୍ୟୁଟ ଟୁ ଆର.ଡ଼ି. ବର୍ମନ (୨୦୧୦)
ଏଇ ଆକାଶ ତୋମାରି
ରିମ ଝିମ
ତୁମି ବୋଲ ଆମି ଶୁଣି
ପୁରସ୍କାର
ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର
୨୦୦୩: ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ନାରୀ ଗାୟୀକା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର - " ବୈରି ପିୟା"(ଦେବ୍ଦାସ୍- ହିନ୍ଦୀ)
୨୦୦୬: ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ନାରୀ ଗାୟୀକା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର - "ଧିରେ ଜଲ୍ନା"(ପହେଲି-ହିନ୍ଦୀ)
୨୦୦୮:ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ନାରୀ ଗାୟୀକା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର - "ୟେ ଇସ୍କ ହାୟେ"(ଜବ୍ ଉଇ ମେଟ୍-ହିନ୍ଦୀ)
୨୦୦୯:ଶ୍ରେଷ୍ଟ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ନାରୀ ଗାୟୀକା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର - "ଜିଭ୍ ରଙ୍ଗଲା"(ଜୋଗୱା -ମରାଠି) ଏବଂ "ଫେରାରି ମୋନ୍"(ଅନ୍ତହିନ୍-ବଙ୍ଗାଳୀ)
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ସାରେ ଗା ମା ପା ପ୍ରାର୍ଥୀ
ଜାତୀୟ ଫିଲ୍ମ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ସଙ୍ଗୀତକାର
୧୯୮୪ ଜନ୍ମ
ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତି
ଭାରତୀୟ ଫିଲ୍ମ ଗାୟକ
ଭାରତୀୟ ନାରୀ ଗାୟକ
ବଲିଉଡ଼ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟକ | śreẏā ghoṣāla (janma 12 mārca 1984) jaṇe bhāratīẏa gāẏikā | se aneka asimīẏā, oḍa଼iā, baṅgaḻā, kannaḍa, mālaẏālama, marāṭhī, pañjābī, tāmila,telagu bhāṣā pāi~ kaṇṭhadāna karichanti | se madhẏa aneka papa ālabamare kaṇṭhadāna karichanti |
śreẏā sāre gā mā pā pratiyogitā pare hindī caḻaccitradebadāsaru tāṅka kẏāriẏara ārambha helā, yāhāpāi~ se philmapheẏāra ābāḍa śreṣṭha nārī pracchadapaṭa gāẏaka pāi~ philmapheẏāra puraskāra o nūā saṅgīta pratibhā pāi~ āra.ḍa଼i. barmana philmapheẏāra puraskāra pāithile | tāhā paraṭhāru se 200ru adhika sinemāre gāi sārichanti ebaṃ 4ṭi jātīẏa o 4ṭi philmapheẏāra puraskāra pāichanti |
jībanakāḻa
prārambhika jībana
śreẏā eka baṅgāḻī hindu, brāhmaṇa paribārare durgāpura,paścimabaṅgare janma neithile | tāṅka purbapuruṣamāne baṅgaḻādeśara ḍhākāru āsithile | se eka choṭa sahara rāotabhāṭā,koṭā, rājasthānare pilādina kāṭichanti |
ḍiskogrāphi
bendhechi bīnā (1998)
o toṭā pākhi re (1998)
ekatī kathā (1999)
mukhara porāga (2000)
rūpasī rāti (2000)
banamāḻī re (2002)
jābo tepantora (2003)
ākaśera mukhamukhī (2002)
sୱpnera pākha (2003)
ṭhikānā (2006)
ustāda eṇḍa di dibhāsa (2006)
kriṣnā binā ache ke (2007)
kanaḍāu biṭṭhālu (2007)
jīte dāo āmaẏa (2008)
majhi gānī - śreẏā ghoṣāla (2008)
e ṭribẏuṭa ṭu āra.ḍa଼i. barmana (2010)
ei ākāśa tomāri
rima jhima
tumi bola āmi śuṇi
puraskāra
jātīẏa caḻaccitra puraskāra
2003: śreṣṭa pracchadapaṭa nārī gāẏīkā pāi~ jātīẏa caḻaccitra puraskāra - " bairi piẏā"(debdās- hindī)
2006: śreṣṭa pracchadapaṭa nārī gāẏīkā pāi~ jātīẏa caḻaccitra puraskāra - "dhire jalnā"(paheli-hindī)
2008:śreṣṭa pracchadapaṭa nārī gāẏīkā pāi~ jātīẏa caḻaccitra puraskāra - "ẏe iska hāẏe"(jab ui meṭ-hindī)
2009:śreṣṭa pracchadapaṭa nārī gāẏīkā pāi~ jātīẏa caḻaccitra puraskāra - "jibh raṅgalā"(jogaୱā -marāṭhi) ebaṃ "pherāri mon"(antahin-baṅgāḻī)
ādhāra
bāhāra liṅka
sāre gā mā pā prārthī
jātīẏa philma puraskāra bijetā
philmapheẏāra puraskāra bijetā
saṅgītakāra
1984 janma
jībita bẏakti
bhāratīẏa philma gāẏaka
bhāratīẏa nārī gāẏaka
baliuḍa଼ pracchadapaṭa gāẏaka | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,873 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AD%87%E0%AD%9F%E0%AC%BE%20%E0%AC%98%E0%AD%8B%E0%AC%B7%E0%AC%BE%E0%AC%B2 | ଶ୍ରେୟା ଘୋଷାଲ |
କେ. ଏଚ. ଡ଼ି. ରାଓଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜନ୍ମଦାତା - ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ସିନେମାରେ ପ୍ରମୁଖ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ |
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଜନ୍ମଦାତା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ରିତା ଚାନ୍ଦ
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୭୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | ke. eca. ḍa଼i. rāoṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā janmadātā - 1978 masihāre muktilābha karithilā | ehi sinemāre pramukha abhinaẏa karithile |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘janmadātā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
ritā cānda
rādhā paṇḍā
śrīrāma paṇḍā
śarata pūjārī
mahāśୱetā rāẏa
jaẏīrāma sāmala
draṣṭabẏa
1978ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,876 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%A4%E0%AC%BE%20%28%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AD%E0%AD%AE%E0%AC%B0%20%E0%AC%9A%E0%AC%B3%E0%AC%9A%E0%AD%8D%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0%29 | ଜନ୍ମଦାତା (୧୯୭୮ର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର) |
ଶରତ ପୂଜାରୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଅଶାନ୍ତ ଗ୍ରହ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ବହୁଭାଗ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ଭଲପୁର ଓ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ସୁଟିଙ୍ଗ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ :
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ଶରତ ପୂଜାରୀ
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ଅନୀତା ଦାସ
ଦେବୁ ବୋଷ
ସୁଜାତା ଆନନ୍ଦ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ଗୀତାରାଣୀ
ବିଭୂତି
ଗୀତ ରଚନା
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି
ବୃନ୍ଦାବନ ଜେନା
ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର
କଣ୍ଠଦାନ
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି
ପ୍ରଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ
ତୃପ୍ତି ଦାସ
ଗୀତା ପଟ୍ଟନାୟକ
ଫକୀର ପଟ୍ଟନାୟକ
ପୂର୍ଣ୍ଣପ୍ରଭା ବହିଦାର
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୮୨ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | śarata pūjārīṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā aśānta graha 1982 masihāre muktilābha karithilā |
caḻaccitrara bahubhāga paścima oḍa଼iśāra sambhalapura o sundaragaḍa଼ ādi sthānare suṭiṅga karāyāithilā |
abhinaẏare
ehi kathācitrare bibhinna bhūmikāre abhinaẏa karithile :
hemanta dāsa
śarata pūjārī
mahāśୱetā rāẏa
uttama mahānti
anītā dāsa
debu boṣa
sujātā ānanda
jaẏīrāma sāmala
gītārāṇī
bibhūti
gīta racanā
akṣaẏa mahānti
bṛndābana jenā
gaṅgādhara mehera
kaṇṭhadāna
akṣaẏa mahānti
praṇaba paṭṭanāẏaka
tṛpti dāsa
gītā paṭṭanāẏaka
phakīra paṭṭanāẏaka
pūrṇṇaprabhā bahidāra
ādhāra
bāhāra ādhāra
1982ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,877 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%B6%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%20%E0%AC%97%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%B9 | ଅଶାନ୍ତ ଗ୍ରହ |
ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର (ଜନ୍ମ ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୩୭) ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଜଣେ କବି ଓ ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ ।
ସେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା (ଆଇ.ଏ.ଏସ.)ରେ ୧୯୬୧ରୁ ଦୀର୍ଘକାଳ ଧରି କାମ କରିବା ପରେ ୧୯୯୫ରେ ଅବସର ନେଇ ଦିଲ୍ଲୀର ନ୍ୟାସନାଲ ବୁକ ଟ୍ରଷ୍ଟର ସଭାପତି ଭାବରେ କାମ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାରେ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ୩ୟ ଓଡ଼ିଆ ।
ରଚନାବଳୀ
କବିତା
ଦୀପ୍ତି ଓ ଦ୍ୟୁତି (୧୯୬୩)
ଅଷ୍ଟପଦୀ (୧୯୬୭) (ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର)
ଶବ୍ଦର ଆକାଶ (୧୯୭୧) (କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର)
ସମୁଦ୍ର (୧୯୭୭)
ସାରହୁଲର ଜହ୍ନ (ମୁଣ୍ଡା ମାନଙ୍କ କବିତା) (୧୯୭୭)
ଚିତ୍ରନଦୀ (୧୯୭୯)
ଆର ଦୃଶ୍ୟ (୧୯୮୧)(ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର)
ସମୟର ଶେଷ ନାମ (୧୯୮୪)
କାହାକୁ ପୁଚ୍ଛିବା କୁହ (୧୯୮୭)
ଚଢେଇରେ ତୁ କି ଜାଣୁ (୧୯୯୦)
ଫେରି ଆସିବାର ବେଳ (୧୯୯୧)
ଶ୍ରେଷ୍ଠ କବିତା (୧୯୯୨)
ବର୍ଷା ସକାଳ (୧୯୯୩)
ପାଦ ଚିହ୍ନ ( ୧୯୯୬)
ମୃତ୍ୟୁର ଅସୀମ ଧୈର୍ଯ୍ୟ (୧୯୯୭)
ନିର୍ବାଚିତ କବିତା (୧୯୯୮)
କପଟ ପାସ (୨୦୦୦)
ଅସରନ୍ତି ପିଲାଦିନ, ମଗଧ ଓ ଅନ୍ୟାନ କବିତା ( ୨୦୦୨)(ଅନୁବାଦ)
ସୂର୍ଯ୍ୟ ତୃଷ୍ଣା (୨୦୦୨)(ଅନୁବାଦ)
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣା ( ୨୦୦୨)
କବିତା ଓ ପିଲାଦିନ (୨୦୦୨)
ସାରା ଜୀବନ ଲୋକଟା (୨୦୦୪)
ଭାରତବର୍ଷ (୨୦୦୬)
କୁନି ଚଢ଼େଇ ଓ ଭିନ୍ନ ଆକାଶ (୨୦୦୬)
ସ୍ୱର ଓ ସ୍ୱପ୍ନର ସିଫୋନୀ (୨୦୦୭)
ହାତ ପାପୁଲିରେ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ (୨୦୧୦)
ଅସଫଳ ଆରୋପ (୨୦୧୧)
ଆଉ କେବେ ଆସ ଋତୁସଂହାର (୨୦୨୩)
ପ୍ରତି ଅକ୍ଷରରେ ମୋର ପୁନର୍ଜନ୍ମ (୨୦୧୪)
ପକ୍ଷୀ ଏକେଲା (୨୦୧୭)
ପଡୋଶୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କବିତା (୨୦୧୮)
ବେଶି କିଛି କହିବାର ନାହିଁ (୨୦୧୮)
ପ୍ରବନ୍ଧ
ଭିନ୍ନ ଆକାଶ ଭିନ୍ନ ଦୀପ୍ତି (୧୯୭୮)
ନିଶଙ୍ଗ ମଣିଷ (୧୯୮୦)
ଶବ୍ଦ, ସ୍ୱପ୍ନ ଓ ନିର୍ଭୀକତା (୧୯୯୦)
ଅନ୍ଧାରର ଝୋଟି ଚିତ୍ର (୧୯୯୦)
ସମୟର ଆରପାରି (୧୯୯୮)
ଭ୍ରମଣକାହାଣୀ
ଅନେକ ଶରତ (୧୯୮୧)
ତାଳପତ୍ର ଉପରେ
ଉଷାବିଳାସ
ଇଂରାଜୀ
The curve of meaning (୧୯୭୪)
Bare foot in two reality (୧୯୭୫)
Gestures of Intimacy (୧୯୭୬)
Bhima Bhoi (୧୯୮୩)
Modernisation & Ritual (୧୯୮୬)
Tradition & Modern Artist (୧୯୮୭)
Mohabharat & Modern India Literature (୧୯୮୮)
Jagannath Dash (୧୯୯୦)
Tribal Wall Paintings of Orissa (୧୯୯୧)
Tribal Life and Culture of Orissa (୧୯୯୨)
The ruined Temple and other poems, 1996 (କବିତା, ଅନୁବାଦ)
Unending Rhythms (ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିବାସୀଙ୍କ ବୋଲା କବିତା, ଅନୁବାଦ)
ପଦ, ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ପଦ
ସେକ୍ରେଟେରି, ସଂସ୍କୃତି, ଭାରତ ସରକାର
ପ୍ରେସିଡେଣ୍ଟ, ଇଉନେସ୍କୋର ଶତକ ବ୍ୟାପୀ ସଂସ୍କୃତିକ ବିକାଶ (୧୯୯୪-୧୯୯୬)
ହାରଭାର୍ଡ଼ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ବୟୋଜ୍ୟଷ୍ଠ କର୍ତ୍ତା
ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ଏକାଡେମି ଅଫ ପଏଟସ, କ୍ୟାମ୍ବ୍ରିଜ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସମ୍ମାନନୀୟ କର୍ତ୍ତା
ନ୍ୟାସନାଲ ବୁକ ଟ୍ରଷ୍ଟ, ଦିଲ୍ଲୀର ସଭାପତି
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ, ୨୦୧୦
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ, ୨୦୦୩
ଜ୍ଞାନପୀଠ ସମ୍ମାନ (୧୯୯୩) - ଜୀବନ ବ୍ୟାପି ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା ପାଇଁ
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର (୧୯୮୫) - ଆର ଦୃଶ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ
ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର (୧୯୬୯) - ଅଷ୍ଟପଦୀ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର (୧୯୭୪) - ଶବଦର ଆକାଶ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୩
ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି ଝଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର (କବିତା), ୧୯୭୧
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ, ସୋକା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ଟୋକିଓ (୨୦୦୧)
ପିପୁଲ ଅଫ ଦି ଇୟର ୨୦୧୫(ଲିମକା ବୁକ ଅଫ ରେକର୍ଡ୍ସର ୨୬ତମ ସଂସ୍କରଣରେ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ଅବଦାନ ପାଇଁ, ସ୍ଥାନ ପାଇଥିବା ୧୫ଜଣ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ)
ସାହିତ୍ୟ ଭାରତୀ ସମ୍ମାନ, ୨୦୧୦
ଉତ୍କଳ ରତ୍ନ ସମ୍ମାନ (ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦତ୍ତ) - ୨୦୧୯
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
The Library of Congress
୧୯୩୭ ଜନ୍ମ
ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତି
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଫେଲୋସିପ ସମ୍ମାନିତ
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ସମ୍ମାନିତ
ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ ସମ୍ମାନିତ
ଉତ୍କଳ ରତ୍ନ ସମ୍ମାନିତ
ଝଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଓଡ଼ିଆ କବି | sītākānta mahāpātra (janma 17 sepṭembara 1937) oḍa଼iā o iṃrājī bhāṣāra jaṇe kabi o sāhitẏa samālocaka |
se bhāratīẏa praśāsanika sebā (āi.e.esa.)re 1961ru dīrghakāḻa dhari kāma karibā pare 1995re abasara nei dillīra nẏāsanāla buka ṭraṣṭara sabhāpati bhābare kāma kariāsuchanti | jñānapīṭha puraskāra pāibāre se heuchanti 3ẏa oḍa଼iā |
racanābaḻī
kabitā
dīpti o dẏuti (1963)
aṣṭapadī (1967) (oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra)
śabdara ākāśa (1971) (kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra)
samudra (1977)
sārahulara jahna (muṇḍā mānaṅka kabitā) (1977)
citranadī (1979)
āra dṛśẏa (1981)(śāraḻā puraskāra)
samaẏara śeṣa nāma (1984)
kāhāku pucchibā kuha (1987)
caḍheire tu ki jāṇu (1990)
pheri āsibāra beḻa (1991)
śreṣṭha kabitā (1992)
barṣā sakāḻa (1993)
pāda cihna ( 1996)
mṛtẏura asīma dhairyẏa (1997)
nirbācita kabitā (1998)
kapaṭa pāsa (2000)
asaranti pilādina, magadha o anẏāna kabitā ( 2002)(anubāda)
sūryẏa tṛṣṇā (2002)(anubāda)
pradakṣiṇā ( 2002)
kabitā o pilādina (2002)
sārā jībana lokaṭā (2004)
bhāratabarṣa (2006)
kuni caḍha଼ei o bhinna ākāśa (2006)
sୱra o sୱpnara siphonī (2007)
hāta pāpulire indradhanu (2010)
asaphaḻa āropa (2011)
āu kebe āsa ṛtusaṃhāra (2023)
prati akṣarare mora punarjanma (2014)
pakṣī ekelā (2017)
paḍośī o anẏānẏa kabitā (2018)
beśi kichi kahibāra nāhi~ (2018)
prabandha
bhinna ākāśa bhinna dīpti (1978)
niśaṅga maṇiṣa (1980)
śabda, sୱpna o nirbhīkatā (1990)
andhārara jhoṭi citra (1990)
samaẏara ārapāri (1998)
bhramaṇakāhāṇī
aneka śarata (1981)
tāḻapatra upare
uṣābiḻāsa
iṃrājī
The curve of meaning (1974)
Bare foot in two reality (1975)
Gestures of Intimacy (1976)
Bhima Bhoi (1983)
Modernisation & Ritual (1986)
Tradition & Modern Artist (1987)
Mohabharat & Modern India Literature (1988)
Jagannath Dash (1990)
Tribal Wall Paintings of Orissa (1991)
Tribal Life and Culture of Orissa (1992)
The ruined Temple and other poems, 1996 (kabitā, anubāda)
Unending Rhythms (oḍa଼iśāra ādibāsīṅka bolā kabitā, anubāda)
pada, puraskāra o sammāna
pada
sekreṭeri, saṃskṛti, bhārata sarakāra
presiḍeṇṭa, iuneskora śataka bẏāpī saṃskṛtika bikāśa (1994-1996)
hārabhārḍa଼ biśୱbidẏāḻaẏara baẏojẏaṣṭha karttā
iṇṭaranẏāsanāla ekāḍemi apha paeṭasa, kẏāmbrija biśୱbidẏāḻaẏara sammānanīẏa karttā
nẏāsanāla buka ṭraṣṭa, dillīra sabhāpati
puraskāra o sammāna
padma bibhūṣaṇa, 2010
padma bhūṣaṇa, 2003
jñānapīṭha sammāna (1993) - jībana bẏāpi sāhitẏa sarjanā pāi~
śāraḻā puraskāra (1985) - āra dṛśẏa pustaka pāi~
oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra (1969) - aṣṭapadī pustaka pāi~
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra (1974) - śabadara ākāśa pustaka pāi~
biṣuba puraskāra, 1983
prajātantra pracāra samiti jhaṅkāra puraskāra (kabitā), 1971
sarbocca sammāna, sokā biśୱbidẏāḻaẏa, ṭokio (2001)
pipula apha di iẏara 2015(limakā buka apha rekarḍsara 26tama saṃskaraṇare bhāratīẏa sāhitẏaku abadāna pāi~, sthāna pāithibā 15jaṇa bhāratīẏa sāhitẏikamānaṅka madhẏaru jaṇe)
sāhitẏa bhāratī sammāna, 2010
utkaḻa ratna sammāna (utkaḻa sāhitẏa samājadୱārā pradatta) - 2019
ādhāra
adhika tathẏa
The Library of Congress
1937 janma
jībita bẏakti
kendra sāhitẏa ekāḍemī phelosipa sammānita
biṣuba puraskāra sammānita
śāraḻā puraskāra bijetā
jñānapīṭha puraskāra sammānita
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita oḍa଼iā sāhitẏika
padma bhūṣaṇa sammānita
padma bibhūṣaṇa sammānita
utkaḻa ratna sammānita
jhaṅkāra puraskāra sammānita
oḍa଼iā kabi | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,878 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AD%80%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର |
ଜଗତସିଂହପୁର, ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ସହର । ଏହା ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମା । କଟକଠାରୁ ଏହାର ଦୂରତା ୪୧ କିଲୋମିଟର ।
ଭୁଗୋଳ
ଜଗତସିଂହପୁର ୨୦°୨୭'ଉତ୍ତର, ୮୬°୧୭' ପୂର୍ବରେସ୍ଥିତ ଅଛି ।
ଇତିହାସ
ଏହାର ପୁରୁଣା ନାଁ ହରିହରପୁର ଥିଲା ।
'ଜଗତ ସିଂହ' ଜାମ୍ମୁ ଅଞ୍ଚଳର ଜଣେ 'ପଠାଣିଆ ରାଜପୁତ' ଥିଲେ (ପଠାଣମାନଙ୍କର ଆକ୍ରମଣ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ପଠାଣିଆ ରାଜପୁତ କୁହାଯାଉଥିଲା) ଓ ତାଙ୍କ ନାଁରେ ରାଜ୍ୟର ନାମ ଜଗତସିଂହପୁର ହୋଇଥିଲା ।
ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନ
ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ସ୍ମାରକୀ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ । ଏହା ଲୋକମୁଖରେ ଏସ.ବି.ଏମ (SVM) ଭାବେ ପରିଚିତ । ଏହା ମୃତ ଅଳକା ନଦୀର ବାଲି ଉପରେ ଗଢ଼ା ହୋଇଛି ।
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏକାଡେମୀ , ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାଚୀନତମ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଏହା ଏସ.କେ. ଏକାଡେମୀ (S.K. Academy) ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା ।
ବାଲିକୁଦା ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବପୁରାତନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟେ । ଏହା ବାଲିକୁଦା ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବାଲିକୁଦାରେ ଅବସ୍ଥିତ।
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
ମା ଶାରଳା ମନ୍ଦୀର
ପାରାଦ୍ୱୀପ ବନ୍ଦର
ଗାରେଇ ଆଶମ
କିପରି ଯିବେ
କଟକରୁ ରେଳ ଯୋଗେ ପାରାଦୀପ ସଂଯୋଗ ହୋଇଛି । ଗୋରଖନାଥଠାରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଷ୍ଟେସନ ଅଛି , ସେଠାରୁ ଜଗତସିଂହପୁରର ଦୂରତା ୧୦ କି.ମି । କଟକ , ଭୂବନେଶ୍ୱର ସହ ଏହି ସହରକୁ ସବୁ ବେଳେ ବସ ଚଳାଚଳ କରିଥାଏ ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ
ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା | jagatasiṃhapura, bhāratīẏa rājẏa oḍa଼iśāra jagatasiṃhapura jillāra eka sahara | ehā jagatasiṃhapura jillāra sadara mahakumā | kaṭakaṭhāru ehāra dūratā 41 kilomiṭara |
bhugoḻa
jagatasiṃhapura 20°27'uttara, 86°17' pūrbaresthita achi |
itihāsa
ehāra puruṇā nā~ hariharapura thilā |
'jagata siṃha' jāmmu añcaḻara jaṇe 'paṭhāṇiā rājaputa' thile (paṭhāṇamānaṅkara ākramaṇa pratirodha karithibāru semānaṅku paṭhāṇiā rājaputa kuhāyāuthilā) o tāṅka nā~re rājẏara nāma jagatasiṃhapura hoithilā |
pramukha śikṣā anuṣṭhāna
sୱāmī bibekānanda smārakī sୱẏaṃśāsita mahābidẏāḻaẏa | ehā lokamukhare esa.bi.ema (SVM) bhābe paricita | ehā mṛta aḻakā nadīra bāli upare gaḍha଼ā hoichi |
śrīkṛṣṇa ekāḍemī , oḍa଼iśāra prācīnatama śikṣā anuṣṭhāna madhẏaru anẏatama | ehā esa.ke. ekāḍemī (S.K. Academy) bhābe jaṇāśuṇā |
bālikudā ucca bidẏāḻaẏa, oḍa଼iśāra sarbapurātana bidẏāḻaẏa madhẏaru goṭe | ehā bālikudā blaka antargata bālikudāre abasthita|
darśanīẏa sthāna
mā śāraḻā mandīra
pārādୱīpa bandara
gārei āśama
kipari yibe
kaṭakaru reḻa yoge pārādīpa saṃyoga hoichi | gorakhanāthaṭhāre madhẏa eka ṣṭesana achi , seṭhāru jagatasiṃhapurara dūratā 10 ki.mi | kaṭaka , bhūbaneśୱra saha ehi saharaku sabu beḻe basa caḻācaḻa karithāe |
ādhāra
adhika dekhantu
jagatasiṃhapura jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,879 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%97%E0%AC%A4%E0%AC%B8%E0%AC%BF%E0%AC%82%E0%AC%B9%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0 | ଜଗତସିଂହପୁର |
କିଶୋରୀ ଚରଣ ଦାସ (୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୨୪ - ୧୭ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୦୪ ) ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ ଲେଖକ । ସେ ଉଭୟ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଲେଖୁଥିଲେ ।
ବାଲ୍ୟ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
କିଶୋରୀ ଚରଣ, କଟକର ଖଟବିନ ସାହିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବିପ୍ର ଚରଣ ଦାସ ଓ ମାତା ସୀତାମଣି ଦେବୀ । ସେ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଜଣେ ଶିଶୁ ଥିଲେ । ଅତ୍ୟଧିକ ମୋଟା ହୋଇଯିବାରୁ ଶୈଶବରେ ୪ବର୍ଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କର ଶାରୀରିକ ବିକାଶ ସ୍ୱଭାବିକ ନଥିଲା । ଗୋଟିଏ 'କେଶବ କଣ୍ଢେଇ' ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ବିଶେଷ ଆକର୍ଷଣ ଥିବା ଯୋଗୁ, ଜେଜେବାପା ନାମ ଦେଇଥିଲେ 'କେଶବ' । କେଶବରୁ ଗ୍ଲେହାନାମ କେଶ ଓ ପରେ 'କିଶୋରୀ ଚରଣ' ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ପିତା ଜିଲ୍ଲା ଜଜ୍ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଓ ବଦଳି ଚାକିରି ଯୋଗୁଁ, କିଶୋରୀଙ୍କ ପିଲାଦିନ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବିତିଥିଲା । ସେ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ହାଇସ୍କୁଲରୁ ମାଟ୍ରିକ, ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକ ଓ ପାଟଣା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଇତିହାସରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ ।
ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନ
ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଅଧିକାରୀ ଭାବରେ କିଶୋରୀ ଚରଣ ନିଜ ଚାକିରି ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ଅଡିଟ ଆଣ୍ଡ ଆକାଉଣ୍ଟସ ସର୍ଭିସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଚାକିରି ଜୀବନର କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ବିତିଥିଲା କଲିକତା ଓ ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀରେ । ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ କିଛି କାଳ ରହିଥିଲେ ।
ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା
ଜୀବନର ବହୁ ବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ବିତାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, କିଶୋରୀଙ୍କର ସାହିତ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଜୀବନର ପ୍ରତିଛବି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା । ସେ ସାତ ଖଣ୍ଡ ଉପନ୍ୟାସ ଓ କୋଡ଼ିଏ ଖଣ୍ଡ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । 'ନବୀନ' ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ 'ପରଦା ତଳେ' ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶିତ ଗଳ୍ପ ଥିଲା । ପ୍ରଥମେ କବିତା ଓ ପରେ ଗଳ୍ପ ଏବଂ ଉପନ୍ୟାସକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ କିଶୋରୀ ଚରଣ । ମଧ୍ୟବିତ ଶ୍ରେଣୀର ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମ ତାଙ୍କ ରଚନାରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । "ଲେଖିବାକୁ ଭଲଲାଗେ; ତେଣୁ, ସେ ଲେଖୁଥିଲେ" ବୋଲି କହିଥିଲେ କିଶୋରୀ ଚରଣ ।
କ୍ଷୁଦ୍ର ଗଳ୍ପ
ଭଙ୍ଗା ଖେଳଣା (୧୯୬୧)
ଘର ବାହୁଡ଼ା (୧୯୬୮) (୧୯୭୩ ମସିହାରେ ଏହାର କାହାଣୀକୁ ଆଧାର କରି ଘର ବାହୁଡ଼ା କଥାଚିତ୍ର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।)
ମଣିହାର (୧୯୭୦)
ଠାକୁର ଘର (୧୯୭୫)
ଖେଳର ନାମ ରଙ୍ଗ (୧୯୮୨)
ଭିନ୍ନ ପାଉଁଶ (୧୯୮୪)
ଶୀତ ଲହର (୧୯୮୬)
ନିଜ ସଞ୍ଜ (୧୯୯୨)
ତରଙ୍ଗ (୧୯୯୭)
ଲକ୍ଷ ବିହଙ୍ଗ
ନାଲି ଗୁଲୁ ଗୁଲୁ ସାଧବ ବୋହୁ
ଗମନ
ତ୍ରୟୋବିଂଶ ମୃତ୍ୟୁ
ସଞ୍ଜ ଲେଉଟାଣି
ନେତ ଓ ନେତ୍ରମଣୀ
ଉପନ୍ୟାସ
ସାତଟି ଦିନର ସତି (୧୯୯୩)
ସକାଳ ସନ୍ତାନ
ସ୍ୱର୍ଗସୀମା (୧୯୯୮)
★ ନେତା ଓ ନେତ୍ରମଣି
★ ତମ ଆମ ସମୟର ଶତାବ୍ଦୀ
ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ
ଚେନାଏ ପୃଥିବୀ ଚିରୁଡାଏ ଘର
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
ଲେଖକର ସଂସାର
Death of an Indian(୧୯୮୪) : ଇଂରାଜୀ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ
The midnight Moon and Other Stories (୧୯୯୩) : ଇଂରାଜୀ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ
Faces in the Dark(୧୯୮୦) : ଇଂରାଜୀ କବିତା ସଂକଳନ
ଆତ୍ମଚରିତ
ସମୟ ନାହିଁ
ପଦ ଓ ସମ୍ମାନ
ସମ୍ମାନ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୭୬: 'ଠାକୁର ଘର' ପାଇଁ
ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୭୪ : ମଣିହାର ପାଇଁ
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୬ : ଭିନ୍ନ ପାଉଁଶ ପାଇଁ
ଝଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର (କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ), ୧୯୭୪ (ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି ପ୍ରଦତ୍ତ)
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୯୨
ଶେଷଜୀବନ
କିଶୋରୀ ଚରଣ ୨୦୦୪ ଅଗଷ୍ଟ ୧୭ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ଶେଷଜୀବନ ସେ ନିଜ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଖଟବିନ ସାହିରେ ହିଁ ବିତେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ କିଶୋରୀ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ତରଫରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ "କିଶୋରୀ ଚରଣ ଦାସ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର" ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୨୪ ଜନ୍ମ
୨୦୦୪ ମୃତ୍ୟୁ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ
ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଝଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ
ଓଡ଼ିଆ ଗାଳ୍ପିକ | kiśorī caraṇa dāsa (1 mārcca 1924 - 17 agaṣṭa 2004 ) jaṇe kendra sāhitẏa ekāḍemi puraskāra prāpta lekhaka | se ubhaẏa oḍa଼iā o iṃrājī bhāṣāre lekhuthile |
bālẏa jībana o śikṣā
kiśorī caraṇa, kaṭakara khaṭabina sāhire janmagrahaṇa karithile | pitāṅka nāma thilā bipra caraṇa dāsa o mātā sītāmaṇi debī | se samaẏa pūrbaru janma hoithibā jaṇe śiśu thile | atẏadhika moṭā hoiyibāru śaiśabare 4barṣa hebā paryẏanta tāṅkara śārīrika bikāśa sୱbhābika nathilā | goṭie 'keśaba kaṇḍhei' prati tāṅkara biśeṣa ākarṣaṇa thibā yogu, jejebāpā nāma deithile 'keśaba' | keśabaru glehānāma keśa o pare 'kiśorī caraṇa' hoithilā | tāṅkara pitā jillā jaj bhābe kāryẏa karithile o badaḻi cākiri yogu~, kiśorīṅka pilādina oḍa଼iśāra bibhinna sthānare bitithilā | se kendrāpaḍa଼ā hāiskularu māṭrika, rebhensā mahābidẏāḻaẏaru snātaka o pāṭaṇā biśୱbidẏāḻaẏaru itihāsare snātakottara pāṭha paḍha଼ithile |
bṛttigata jībana
oḍa଼iśā praśāsanika sebā adhikārī bhābare kiśorī caraṇa nija cākiri jībana ārambha karithile | tini barṣa pare iṇḍiāna aḍiṭa āṇḍa ākāuṇṭasa sarbhisare yoga deithile | cākiri jībanara koḍa଼ie barṣa bitithilā kalikatā o nūā dillīre | bideśare madhẏa kichi kāḻa rahithile |
sāhitẏa sarjanā
jībanara bahu barṣa oḍa଼iśā bāhāre bitāithile madhẏa, kiśorīṅkara sāhitẏare oḍa଼iā jībanara pratichabi dekhibāku miḻuthilā | se sāta khaṇḍa upanẏāsa o koḍa଼ie khaṇḍa gaḻpa saṃkaḻana racanā karichanti | 'nabīna' patrikāre prakāśita 'paradā taḻe' tāṅkara prathama prakāśita gaḻpa thilā | prathame kabitā o pare gaḻpa ebaṃ upanẏāsaku ohlāithile kiśorī caraṇa | madhẏabita śreṇīra jībana saṃgrāma tāṅka racanāre biśeṣa bhābare dekhibāku miḻe | "lekhibāku bhalalāge; teṇu, se lekhuthile" boli kahithile kiśorī caraṇa |
kṣudra gaḻpa
bhaṅgā kheḻaṇā (1961)
ghara bāhuḍa଼ā (1968) (1973 masihāre ehāra kāhāṇīku ādhāra kari ghara bāhuḍa଼ā kathācitra nirmita hoithilā |)
maṇihāra (1970)
ṭhākura ghara (1975)
kheḻara nāma raṅga (1982)
bhinna pāu~śa (1984)
śīta lahara (1986)
nija sañja (1992)
taraṅga (1997)
lakṣa bihaṅga
nāli gulu gulu sādhaba bohu
gamana
traẏobiṃśa mṛtẏu
sañja leuṭāṇi
neta o netramaṇī
upanẏāsa
sātaṭi dinara sati (1993)
sakāḻa santāna
sୱrgasīmā (1998)
★ netā o netramaṇi
★ tama āma samaẏara śatābdī
bhramaṇa kāhāṇī
cenāe pṛthibī ciruḍāe ghara
anẏānẏa
lekhakara saṃsāra
Death of an Indian(1984) : iṃrājī gaḻpa saṃkaḻana
The midnight Moon and Other Stories (1993) : iṃrājī gaḻpa saṃkaḻana
Faces in the Dark(1980) : iṃrājī kabitā saṃkaḻana
ātmacarita
samaẏa nāhi~
pada o sammāna
sammāna
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra, 1976: 'ṭhākura ghara' pāi~
oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra, 1974 : maṇihāra pāi~
śāraḻā puraskāra, 1986 : bhinna pāu~śa pāi~
jhaṅkāra puraskāra (kṣudragaḻpa), 1974 (prajātantra pracāra samiti pradatta)
biṣuba puraskāra, 1992
śeṣajībana
kiśorī caraṇa 2004 agaṣṭa 17tārikhare mṛtẏubaraṇa karithile | śeṣajībana se nija janmasthāna khaṭabina sāhire hi~ biteithile | tāṅka smṛtire kiśorī sāhitẏa saṃsada tarapharu pratibarṣa "kiśorī caraṇa dāsa sāhitẏa puraskāra" pradāna karāyāe |
ādhāra
adhika tathẏa
1924 janma
2004 mṛtẏu
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita oḍa଼iā sāhitẏika
oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita
jhaṅkāra puraskāra sammānita
śāraḻā puraskāra bijetā
biṣuba puraskāra sammānita
kaṭaka jillāra loka
oḍa଼iā gāḻpika | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,880 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%B6%E0%AD%8B%E0%AC%B0%E0%AD%80%20%E0%AC%9A%E0%AC%B0%E0%AC%A3%20%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%B8 | କିଶୋରୀ ଚରଣ ଦାସ |
ଗୋପାଳ ଛୋଟରାୟ (୨୦ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୧୬ - ୨୨ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୩) ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟକାର । ଓଡ଼ିଶାର ଗୀତିନାଟ୍ୟ, ପାଲା, ଗହନ ଆଦିରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାରେ ସେ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ସାଧାରଣ ମଣିଷର ଜୀବନଧାରଣ ଓ ନିତିଦିନିଆ ଚଳଣିକୁ ନେଇ ତାଙ୍କର ନାଟକସବୁ ଜୀବନ୍ତ । ସେ ଶତାଧିକ ମଞ୍ଚ ଓ ବେତାର ନାଟକ ଏବଂ ଅନେକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସଂଳାପ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ସେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ହିନ୍ଦୀ, ମରାଠୀ ଓ ଗୁଜରାଟୀର ନାଟକକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରୂପାନ୍ତର କରିଛନ୍ତି ।
ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା
ନାଟକ
ଶ୍ରୀଗଣେଷ
ମହିଷମର୍ଦ୍ଦିନୀ
ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ
କପଟପାଶା
ଘରବରା ଦେଖା
ନ ପାହୁ ରାତି ନ ମରୁ ପତି
ଶ୍ରୀମତୀ ସମାର୍ଜନୀ
ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ସଂସାର
ପୂରାପୂରୀ ପାରିବାରିକ
ବିଭ୍ରାଟ
ଡାକ୍ତର ବାବୁ
ଏକାଙ୍କିକା
ସହଧର୍ମିଣୀ (୧୯୪୧)
ପଞ୍ଚନାଟିକା (୧୯୯୩)
ନ ପାହୁ ରାତି (୧୯୭୧)
କପଟପଶା (୧୯୮୯)
ହାସ୍ୟରସର ନାଟକ (୧୯୮୧)
ବାବୁ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି (୧୯୯୨)
ସେଇ ଫୁଲ
ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖୀ(୧୯୯୩)
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ରରେ ସଂଳାପ/କାହାଣୀ
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ
ଅମଡ଼ା ବାଟ
ଅଭିନେତ୍ରୀ
ମାଟିର ମଣିଷ
ଅଦିନ ମେଘ
ଆତ୍ମଚରିତ
ପଥିକ
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
ଫେରିଆ
ଭରସା(୧୯୫୩)
ପରକଲମ(୧୯୫୪)
ଶଙ୍ଖା ସିନ୍ଦୁର(୧୯୫୫)
ଅର୍ଦ୍ଧାଙ୍ଗିନୀ(୧୯୫୬)
ନଷ୍ଟ ଉର୍ବଶୀ('ନଷ୍ଟ ଉର୍ବଶୀ'ର କଥାବସ୍ତୁ ଯେତିକି ଗ୍ରାମ ଆଉ ସହର ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ସେତିକି ପ୍ରେମ ଆଉ ପ୍ରବଂଛନା, ଦୈହିକ ଲୁଣ୍ଠନ ଆଉ ମାନସିକ ଆନୁଗତ୍ୟ ସହିତ । ଜଣେ ସରଳ ଗ୍ରାମ୍ୟ ବାଳିକାର ଏକ ଜଟିଳ ଭବିତବ୍ୟ ଭିତରେ ବଡ଼ ହୋଇ ଉଠିବାର ଏକ ବହୁକୋଣୀୟ ଅଭିଜ୍ଞତାହିଁ କାହାଣୀର ଉପଜୀବ୍ୟ । ନାଟ୍ୟକାର ନାଟକକୁ ତିନୋଟି ଅଙ୍କରେ ବିଭକ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ଅଙ୍କ ୫ଟି ଦୃଶ୍ୟ, ୨ୟ ଅଙ୍କ ୭ଟି ଦୃଶ୍ୟ, ୩ୟ ଅଙ୍କ ୧୧ଟି ଦୃଶ୍ୟ ସମ୍ବଳିତ ।)
ପଦ ଓ ସମ୍ମାନ
ପଦ
ଆକାଶବାଣୀ, କଟକରେ ଅନେକ ବହୁକାଳ ଧରି ଅନେକ ନାଟକ ରଚନା କରିଯାଇ ଅଛନ୍ତି
ଅନେକ ମଞ୍ଚ, ବେତାର, ଅପେରା, ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ପାଇଁ କାହାଣୀ ରଚନା ଯାହା ଭିତରୁ ୮ଟି ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ ଓ ତେଲୁଗୁରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଅଛି ।
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ପଦ୍ମଶ୍ରୀ, ୨୦୦୨
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୨
ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୭୪
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର, ୨୦୦୦
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୯୩
ଆଧାର
୧୯୧୬ ଜନ୍ମ
୨୦୦୩ ମୃତ୍ୟୁ
ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନିତ
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା
ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ
ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟକାର
ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ | gopāḻa choṭarāẏa (20 aprela 1916 - 22 jānuārī 2003) jaṇe kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita oḍa଼iā nāṭẏakāra | oḍa଼iśāra gītināṭẏa, pālā, gahana ādire saṃskāra āṇibāre se praẏāsa karithile | sādhāraṇa maṇiṣara jībanadhāraṇa o nitidiniā caḻaṇiku nei tāṅkara nāṭakasabu jībanta | se śatādhika mañca o betāra nāṭaka ebaṃ aneka caḻaccitrare saṃḻāpa racanā karichanti | se madhẏa aneka hindī, marāṭhī o gujarāṭīra nāṭakaku oḍa଼iā bhāṣāre rūpāntara karichanti |
sāhitẏa sarjanā
nāṭaka
śrīgaṇeṣa
mahiṣamarddinī
janmāṣṭamī
śrījagannātha
kapaṭapāśā
gharabarā dekhā
na pāhu rāti na maru pati
śrīmatī samārjanī
śrīhariṅka saṃsāra
pūrāpūrī pāribārika
bibhrāṭa
ḍāktara bābu
ekāṅkikā
sahadharmiṇī (1941)
pañcanāṭikā (1993)
na pāhu rāti (1971)
kapaṭapaśā (1989)
hāsẏarasara nāṭaka (1981)
bābu candramaṇi (1992)
sei phula
candramukhī(1993)
oḍa଼iā kathācitrare saṃḻāpa/kāhāṇī
śrī jagannātha
amaḍa଼ā bāṭa
abhinetrī
māṭira maṇiṣa
adina megha
ātmacarita
pathika
anẏānẏa
pheriā
bharasā(1953)
parakalama(1954)
śaṅkhā sindura(1955)
arddhāṅginī(1956)
naṣṭa urbaśī('naṣṭa urbaśī'ra kathābastu yetiki grāma āu sahara sahita saṃpṛkta setiki prema āu prabaṃchanā, daihika luṇṭhana āu mānasika ānugatẏa sahita | jaṇe saraḻa grāmẏa bāḻikāra eka jaṭiḻa bhabitabẏa bhitare baḍa଼ hoi uṭhibāra eka bahukoṇīẏa abhijñatāhi~ kāhāṇīra upajībẏa | nāṭẏakāra nāṭakaku tinoṭi aṅkare bibhakta karichanti | prathama aṅka 5ṭi dṛśẏa, 2ẏa aṅka 7ṭi dṛśẏa, 3ẏa aṅka 11ṭi dṛśẏa sambaḻita |)
pada o sammāna
pada
ākāśabāṇī, kaṭakare aneka bahukāḻa dhari aneka nāṭaka racanā kariyāi achanti
aneka mañca, betāra, aperā, citranāṭẏa pāi~ kāhāṇī racanā yāhā bhitaru 8ṭi hindī, iṃrājī o telugure anubāda karāyāiachi |
puraskāra o sammāna
padmaśrī, 2002
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra, 1982
oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra, 1974
śāraḻā puraskāra, 2000
biṣuba puraskāra, 1993
ādhāra
1916 janma
2003 mṛtẏu
padmaśrī sammānita
kendra sāhitẏa ekāḍemī puraskāra bijetā
oḍa଼iśā sāhitẏa ekāḍemī puraskāra sammānita
śāraḻā puraskāra bijetā
biṣuba puraskāra sammānita
oḍa଼iā nāṭẏakāra
jagatasiṃhapura jillāra loka | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,881 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AD%8B%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%B3%20%E0%AC%9B%E0%AD%8B%E0%AC%9F%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AD%9F | ଗୋପାଳ ଛୋଟରାୟ |
ଜଗତସିଂହପୁର ଭାରତର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟର ଏକ ଜିଲ୍ଲା । ଜଗତସିଂହପୁର ଏକ ଜିଲ୍ଳା ଭାବରେ ୧ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୯୩ରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଜିଲ୍ଳାରେ ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର ଏବଂ ଅନେକ ସାର କାରଖାନା ଅଛି ।
ଏଠାରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାରଳା ପୀଠ ରହିଛି । ସାହିତ୍ୟର କେତେଜଣ ମହନୀୟ ସ୍ରଷ୍ଟା ସାରଳା ଦାସ, ଜାତୀୟ କବି ବୀରକିଶୋର, ଗୋପାଳ ଛୋଟରାୟ, ପ୍ରତିଭା ରାୟ, ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକ ଏଠାରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ ।
ଇତିହାସ
ପ୍ରଥମରୁ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା, ତେବେ ପ୍ରଶାସନିକ ସୁବିଧା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ୧ ଏପ୍ରିଲ, ୧୯୯୩ରେ ଏହାକୁ ଏକ ନୂଆ ଜିଲ୍ଲା ଭାବରେ ଆଉଥରେ ଗଠନ କରାଗଲା । ଜଗସିଂହପୁରର ଇତିହାସ ମହାନ୍ । ଓଡ଼ିଶା ପୂର୍ବ ଉପକୂଳର ଏହି ସହର ଏକଦା ହରିଦ୍ରାବସନ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ହରିହରପୁର ଓ ସମ୍ପ୍ରତି ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ନାମରେ ପରିଚିତ । ଏହି ଜିଲାର ଇଷ୍ଟଦେବୀ ତଥା ବାକଦେବୀ । ମା' ଶାରଳା ବାଣୀଦେବୀ ନାମରେ ବିଦୀତ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ବାଣୀକ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ସହରକୁ ବାଣୀର ସହର ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ନୌବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା, ଯାହାକି ସେ ସମୟର ଚୀନ ପରିବ୍ରାଜକ ହୁଏସ୍ୟଙ୍କ ଭ୍ରମଣ ବୃତ୍ତାନ୍ତରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି । ଏଥିରେ ମହାନଦୀର ଚେଳିତୋଳ ବନ୍ଦର ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖାଯାଇଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ସହର ମଧ୍ୟଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ମୃତ ଅଳକା ନଦୀର ଉପସ୍ଥିତି ପୂର୍ବ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ସ୍ମୃତିକୁ ଉଜୀବିତ ରଖିଛି । ଏ ଅଞ୍ଚଳର ନୌବାଣିଜ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଆଧାର କରି ଗଢ଼ି ଉଠିଛି ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର । ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମଧାରା ଯଥା ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ, ନାଥ, ଶାକ୍ତ, ଶୈବ, ଗାଣପତ୍ୟ, ବୈଷ୍ଣବ ଓ ଇସଲାମ ଧର୍ମ ଧାରା ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଚାଲିଛି। ଜଗତ୍ସିଂହପୁରସହରର ଅନତି ଦୂରରେ ଭୌମ ରାଜବଂଶର ରାଜତ୍ୱ କାଳରେ ମା' ଶାରଳାଙ୍କ ପୀଠ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳେ । କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ ପାଇଁ ଏ ଭୂମି ସାରା ଦେଶରେ ସୁଖ୍ୟାତ। ସହର ନିକଟସ୍ଥ ବାଲିଆର ଭୁବନେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, କୁଣ୍ଢେଶ୍ୱରର ତ୍ରିଲୋଚନେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ନାସିକର ଖଣ୍ଡେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ଧନିଶୋର ପଞ୍ଚୁ ପାଣ୍ଡବ ମନ୍ଦିରର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରେ । ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ଏ ଅଞ୍ଚଳର ଦାନ ଅନନ୍ୟ। ଆଦିକବି ସାରଳା ଦାସ ମା' ଶାରଳାଙ୍କ ପୀଠ ନିକଟସ୍ଥ କାଳୀନାଗରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସାଧନା କରିଥିଲେ ନିକଟସ୍ଥ ତେନ୍ତୁଳିପଦାଠାରେ । ସେଇଠୁ ମା ଶାରଳାଙ୍କ କୃପାଲାଭ କରି ରଚନା କରିଥିଲେ ବିଶାଳ ସାହିତ୍ୟ କୃତି ଓଡ଼ିଆ ମହାଭାରତ, ବିଲଙ୍କା ରାମାୟଣ ଓ ଚଣ୍ଡୀ ପୁରାଣ । ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥ ଆଜି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବାଣୀ ଭଣ୍ଡାରକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଛି । ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଇତିହାସରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ନାମ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣାକ୍ଷରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ । ଏକଦା ଅଳକାଶ୍ରମ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ, ଥିଲା ସାରା ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ଅନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳ। ଏହି ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ତାଲିମ କେନ୍ଦ୍ର ଭାରତୀୟ ମୁକ୍ତି ସଂଗ୍ରାମର ସାକ୍ଷୀ ସ୍ୱରୁପ ବିଦ୍ୟମାନ । କଳେବର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସହରଟି କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ଐତିହ୍ୟ ଓ ଗରିମା ମହାନ । ଏହି ମାଟିର ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ଯାତ୍ରାକାର ଓଡ଼ିଆ ଯାତ୍ରା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିପାରିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କଳା ବିଭବ ଭାବେ ଲୋକକଳା ପାଲା, ଘୋଡ଼ାନାଚ, ଘଟପାଟୁଆ, ଧୁଡୁକି ଆଦି ଅନେକ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଅର୍ଜନ କରିଛି । ମୋଟାମୋଟି କହିବାକୁ ଗଲେ ସହରର କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ସାହିତ୍ୟର ବ୍ୟାପ୍ତି ଦକ୍ଷିଣରେ ପୁଣ୍ୟତୋୟା ପ୍ରାଚୀ ଉପତ୍ୟକାଠାରୁ ଉତ୍ତରର ଚିତ୍ରୋତ୍ପାଳା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ।
ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ଅନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳ
ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଜଗତ୍ସିଂହପୁରର ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ଏହି ଜିଲାର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ତ୍ୟାଗ ଓ ବଳିଦାନ ଆଜି ଓଡ଼ିଶା କାହିଁକି ସାରା ଦେଶର ଇତିହାସକୁ ଜାଜ୍ଜଲ୍ୟମାନ କରି ରଖିଛି । ଏଠାରେ ଥିବା ଅଳକାଶ୍ରମ ଥିଲା ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ଅନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳ। ଏଠାରୁ ବହୁ ସଂଗ୍ରାମୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୩୬ରେ ପରାଧୀନ ଭାରତବର୍ଷର ସର୍ବପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ତତ୍କାଳୀନ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଏହି ଅଳକାଶ୍ରମରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶାରେ ଭୂଦାନ ଆନ୍ଦୋଳନ ବିନୋବାଭାବେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଏହି ଅଳକାଶ୍ରମରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୪୨ ଭାରତଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ ଏଠାରୁ ପ୍ରଚାର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ରାମ ମନୋହର ଲୋହିଆ, ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ଓ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଦ୍ୱିବେଦୀ ପ୍ରମୁଖ ଏହି ମାଟିରୁ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଦୁଃଖର ବିଷୟ ସମୟଚକ୍ରରେ ଅଳକାଶ୍ରମ ତାର ପରିଚୟ ହଜାଇବାକୁ ବସିଲାଣି । ଆଶ୍ରମ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ମନେ ପକାଇବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଚାଟରାର ବିନାୟକ ପଟ୍ଟନାୟକ କିଛି ଜମି ଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଶ୍ରମର ବିକାଶ ଏଯାଏ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିନାହିଁ। ଅଳକାଶ୍ରମର ଇତିହାସ । ଅବଲୋକନ କଲେ ଜଣାଯାଏ, ଭାଗୀରଥ ମହାପାତ୍ର ଓ କର୍ମଯୋଗୀ । ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଏଭଳି ଏକ ଆଦର୍ଶ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା । ୧୯୨୨ରେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ କରକମଳରେ ଏହା ଉଦଘାଟିତ ହୋଇଥିଲା । ଆଶ୍ରମର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ସଂଗ୍ରାମୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବା । ସାଧାରଣ ଶିକ୍ଷାଦାନ ସହ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବା ପାଇଁ ଅରଟରେ ଲୁଗାବୁଣା, ସୂତା କଟା ଆଦି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଏହି ଆଶ୍ରମ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା । ଭାଗୀରଥି ଓ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ସହଯ।ଗ କରିଥିଲେ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ, ରମାଦେବୀ, ସରଳା ଦେବୀ, ଜାତୀୟ କବି ବୀରକିଶୋର, ବାଗଲପୁରର ଗୌରାଙ୍ଗ ଦାସ, ନବାପାଟଣାର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସିଂ, ତଙ୍ଗ ଗ୍ରାମର ବିଶ୍ୱନାଥ ନନ୍ଦ, ବାଙ୍ଗୀର ଗୋଲକଚନ୍ଦ୍ର ମହାରଣା, ବଡ଼ବାଗର ବୃନ୍ଦାବନ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ, ଯଶୋବନ୍ତପୁରର ବୈଷ୍ଣବ ମହାପାତ୍ର, ସୁଜଙ୍ଗ ମାଧପୁରର ପଣ୍ଡିତ କାର୍ତ୍ତିକନନ୍ଦ, ଚାଟରାର ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ଚୌଧୁରୀ ଏବଂ କୁଜଙ୍ଗର ନାରାୟଣ ବୀରବର ସାମନ୍ତ ଓ ରତ୍ନମାଳୀ ଜେନା ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦ, ବିଶ୍ୱନାଥ ପରିଡ଼ା, ବିଶ୍ୱନାଥ ନନ୍ଦ, କୈଳାସ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି, ନଦିଆ ବିହାରୀ ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଅନେକ ଝାସ ଦେଇଥିଲେ। ଆଶ୍ରମରେ ରହି ରମାଦେବୀ, ସରଳାଦେବୀ ଓ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ମହାରଣା ପ୍ରମୁଖ ନାରୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ବ ନେଇ କାରାବରଣ କରିଥିଲେ। ଏଭଳି ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତି, ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ପ୍ରଜ୍ଞା ଓ ଜ୍ଞାନର ଏକ ଆଦର୍ଶ ଭିତ୍ତିଭୂମି ତିଆରି କରିପାରିଥିଲା । ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଓ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ନିବାରଣ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଳକାଶ୍ରମ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲା। ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଶହ ଶହ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ଓ ନେତୃବୃନ୍ଦ ବନ୍ଦୀ ହେଲେ। ଭାରତବର୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର କଂଗ୍ରେସ ଅଫିସକୁ ବ୍ରିଟିଶ ସରକର ଦଖଲକୁ ନେଲେ। ଏହି ସମୟରେ ଅଳକାଶ୍ରମ ବ୍ରିଟିଶ ଦଲାଲମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇପାରିଥିଲା । ୧୯୩୨ ମେ ମାସର ଅର୍ଦ୍ଧରାତ୍ରରେ ଅଳକାଶ୍ରମର କର୍ମୀ ଓ ନେତାମାନେ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଯୋଗଦେଇ ଜେଲରେ ଥିବାବେଳେ ଆଶ୍ରମ ଚାଳଘର ନିଆଁ ଲଗାଇ ଭସ୍ମୀଭୂତ କରି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଐତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି
ଇଂଗ୍ରେଜମାନେ ମଚ୍ଛଲିପଟ୍ଟମ୍ରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିବା ସମୟରେ ଗୁଜରାଟରେ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ କାରଣରୁ ବସ୍ତ୍ରର ଘୋର ଅଭାବ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ। ତେଣୁ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ବାଣିଜ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ଖୋଲିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ମୋହନପୁର ଏବଂ ହରିହରପୁର (ବର୍ତ୍ତମାନର ଜଗତ୍ସିଂହପୁର)ଠାରେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଧରଣର ସୂତାଲୁଗା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଥିଲା । ତେଣୁ ହରିହରପୁରରେ ଇଂରେଜମାନେ ଫ୍ୟାକ୍ଟ୍ରି କରିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ତତ୍କାଳୀନ ହରିହରପୁର ଫ୍ୟାକ୍ଟ୍ରି ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ମିଷ୍ଟର କୋଲି ଏକ ଚିଠିରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେତେବେଳେ ସେ ଏଠାରୁ ୪ ହଜାର ଖଣ୍ଡ ବସ୍ତ୍ର କ୍ରୟ କରି ଇଂଲଣ୍ଡ ପାରିପାର୍ଶ୍ୱିକ ସୁବିଧା ଓ ଅନ୍ୟ କାରଣରୁ ଇଂରେଜ ବଣିକମାନେ ୧୬୩୩ ବେଳକୁ ହରିହର ପୁରରେ ବ୍ୟବସାୟ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥାତ୍ ବାଣିଜ୍ୟ କୋଠି ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ । ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଲୁଗାକଳ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ହରିହରପୁରରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସୁବିଧା ଥିଲା ହରିଶପୁର ବନ୍ଦର ଓ ଅଳକା ନଦୀ । ବଙ୍ଗୋପସାଗରରୁ ଅବାଧରେ ଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ଏହି ପଥ ଦେଇ ହରିହରପୁର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାତାୟତ କରିପାରୁଥିଲା । ସୁନାବ୍ୟା, ସୁଗଭୀର ଅଳକା ନଦୀ କ୍ରମେ ପୋତି ହୋଇଯିବା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ହରିହରପୁର ଫ୍ୟାକ୍ଟ୍ରି ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ଏବେ ମଧ୍ୟ ଜଗତ୍ସିଂହପୁରର ଫିରିଙ୍ଗକୁଦ ୪୫୦ ବର୍ଷ ତଳର ସେହି ମଳିନ ସ୍ମତିକୁ ଜାବୁଡି ଧରିଛି। ସେଠାରେ ଜଗସିଂହପୁରର ପୁରାତନ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏକାଡେମୀ ଗଢ଼ି ଉଠିଛି । ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ସରକାରୀ କାଗଜପତ୍ରରେ ହରିହରପୁର ସ୍ଥାନରେ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ନାମଟି ଦରଜ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ଥିତି
ରାଜ୍ୟର ଏକ ଛୋଟ ଜିଲା ହେଉଛି ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ଏହା ୮୬ ଡିଗ୍ରୀ ୩ ଇଞ୍ଚରୁ ୮୬ ଡିଗ୍ରୀ ୪୫ ଇଞ୍ଚ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମା ଏବଂ ୧୯ ଡିଗ୍ରୀ ୫୮ ଇଞ୍ଚରୁ ୨୦ ଡିଗ୍ରୀ ୨୩ ଇଞ୍ଚ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହାର ଉତ୍ତରରେ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲା, ଦକ୍ଷିଣରେ ପୁରୀ, ପୂର୍ବରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ଏବଂ ପଶ୍ଚିମରେ କଟକ ଜିଲା ରହିଛି । ଏହି ଜିଲାର ତାପମାତ୍ରା ଓ ପାଣିପାଗ ଶୀତରେ ଥଣ୍ଡା, ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଗରମ ଓ ଆର୍ଦ୍ରା ରାଜ୍ୟର ୪ ପ୍ରମୁଖ ନଦୀ ଯଥା ମହାନଦୀ, କାଠଯୋଡି, ଦେବୀ ଓ ବିଲୁଆଖାଇ ଏହି ଜିଲାରେ ପ୍ରବାହିତ । ମହାନଦୀ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ଜିଲାରେ ସୁଦୀର୍ଘ ଭାବେ ପ୍ରବାହିତ । ତାଳଦଣ୍ଡା କେନାଲ ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠାରୁ ଲମ୍ବା ଏବଂ ବଡ଼ କେନାଲ । ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ୧୮୬୯ରେ ମହାନଦୀର କଟକ ନିକଟରୁ ବଙ୍ଗୋପସାଗର (ପାରାଦୀପ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି କେନାଲ ଖୋଳାଯାଇଥିଲା । ଏହି କେନାଲ ଜଗତ୍ସିଂହପୁରର ଲାଇଫ ଲାଇନ୍ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । କେନାଲଟି ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ତଥା ତତ୍କାଳୀନ କଟକ କମିଶନର ସାର ଥୋମାସ୍ ଏଡ଼ୱାର୍ଡ ରେଭେନ୍ସାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଝଡ଼ ଓ ବାତ୍ୟାରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ ।
ରାଜଧାନୀଠାରୁ ଦୂରତା
ରାଜଧାନୀଠାରୁ ଜଗସିଂହପୁରର ଦୂରତା ପାଖାପାଖି ୬୨ କିଲୋମିଟର ହେବ । ଯାତାୟତ ପାଇଁ ସଡକ ପଥ ରହିଛି । ରେଳ ଯୋଗେ ଗୋରେଖନାଥ ଷ୍ଟେଶରୁ ଯିବାଆସିବା ସମ୍ଭବ।
ପୌର ପରିଷଦ
ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ପୌର ପରିଷଦ ୨୧ଟି ୱାର୍ଡକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଏହି ୨୧ ୱାର୍ଡରୁ ୧୧ଜଣ ମହିଳା ଓ ୧୦ଜଣ ପୁରୁଷ କାଉନ୍ସିଲର ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୫ନଂ. ୱାର୍ଡ କାଉନସିଲର ବିପ୍ଲବ ଚୌଧୁରୀ ଏବେ ନଗରପାଳ ଅଛନ୍ତି । ସହର ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ରହିଛି ୨୩,୪୮୫ ।
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ
ଜଗତସିଂହପୁର ସହରରେ ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ସ୍ମାରକୀ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏକାଡେମୀ, ସରକାରୀ ବାଳିକା ଉଚ୍ଚବିଦ୍ୟାଳୟ, ପୁରୋହିତପୁର ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ସରସ୍ୱତୀ ଶିଶୁ ବିଦ୍ୟାମନ୍ଦିର, ପବ୍ଲିକ ସ୍କୁଲ, ସୁଧାନନ୍ଦ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ତ୍ରିମ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ସ୍କୁଲ, ଶ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଶିକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର, ସେଣ୍ଟ ଜାଭିୟର୍ସ ସ୍କୁଲ, ସ୍କଲାର ଇଂରାଜୀ ମାଧ୍ୟମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଆଦି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ରହିଛି। ଏହାବାଦ୍ । ବେସରକାରୀ ଆଇଟିଆଇ, ପଲିଟେକ୍ନିକ୍, ନସିଂ ଟ୍ରେନିଂ କେନ୍ଦ୍ର ସମେତ ସରକାରୀ ଭାବେ ଜିଲା ଶିକ୍ଷା ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ସହରର ସର୍ବପୁରାତନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏକାଡେମୀର ଇତିହାସ ମହାନ । ଏହା ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ଲୁଗା ଫାକ୍ଟସ୍ଥାପନ ହୋଇଥିବା ଫିରିଙ୍ଗି କୁଦ ଉପରେ ଛିଡା ହୋଇଛି । ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୬ଷ୍ଠରୁ ୧୦ମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରୁଛନ୍ତି । ଏଠାରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ଅନେକ ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ସମାଜର ବିଭିନ୍ନସ୍ତରରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରି ପାରିଛନ୍ତି ।
ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ବଡ଼ (ଆଇଏଏସ୍), ବସନ୍ତ ସ୍ୱାଇଁ (ଆଇଏଏସ୍), ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦୁର୍ଗା ଚରଣ ଜେନା, ନାଇଜର ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର ଅଭୟ ନାୟକ, ସଚିବ ପ୍ରମୋଦ କୁମାର ପ୍ରତିହାରୀ (ଓଇଏସ୍), ବିଶିଷ୍ଟ ଔପନ୍ୟାସିକ ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସମେତ ଶତାଧିକ ଡାକ୍ତର, ଇଞ୍ଜିନିୟର ଓ ଅନ୍ୟ ପଦ ପଦବୀଧାରୀ ଏଠାରୁ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ସେହିପରି ୧୯୬୩ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏସ୍ଭିଏମ୍ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଭାବେ ପରିଚିତ । ଏଠାରେ ଯୁକ୍ତ ୨ରୁ ସ୍ନାତକ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷାଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। କଳା, ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗରେ ମୋଟ ୫,୪୦୦ ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ପଢୁଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ଯୋଜନା ବୋର୍ଡ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ବିଷ୍ଣୁ ଦାସ, ଜିଲ୍ଲା ଯୋଜନା କମିଟି । ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମୁଦୁଲି, ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ଆଇଆଇଟିର ପୂର୍ବତନ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର ବଟ ରାୟ, ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରଫେସର ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ଶତପଥୀ ପ୍ରମୁଖ ଏଠାରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥିଲେ।
ଅଧିକ ସୂଚନା
ଜନସଂଖ୍ୟା
୧୨,୨୦,୦୦୦ (୨୦୨୩ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ)
ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ
ଜିଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ଜିଲା କଳା ବିକାଶ କେନ୍ଦ୍ର, ଦୁଃଖୁରାମ ସ୍ୱାଇଁ କଳା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ, ପାଲ୍ ଆର୍ଟ ଲାଇନ୍, ସୁଧାକର ବେଦୀ କଳା ନିକେତନ, ଶ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ କଳା ନିକେତନ, ମହାବୀର କଳା ନିକେତନ ଆଦି ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ରହିଛି।
ଶ୍ମଶାନ
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ଚୂଲା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ଶ୍ମଶାନ ନାହିଁ। ଗ୍ୟାସ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ଶବଦାହ ଯନ୍ତ୍ର ନିହାତି ଦରକାର । ପାରାଦୀପ ଫସଫେଟ୍ ଲିମିଟେଡ୍ ଏନେଇ ୨୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଦେଇ ପୁଣି ଫେରାଇ ନେଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି।
(ଜାତୀୟ ରାଜପଥ )
ଜଗସିଂହପୁର ସହର ସହିତ ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ସଂଯୋଗ ନାହିଁ। ନିକଟରେ କନ୍ଦରପୁର-ଜଗସିଂହପୁର ନୂଆଗାଁ ରାସ୍ତାକୁ ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ନଂ. ୫୫ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏହାବାଦ୍ ୬ଟି ବାଇପାସ୍ କରାଯିବ । ଏହାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୪୦, ୨୩୦ କିଲୋମିଟର ହେବ । ଏହି ନୂଆ ରାସ୍ତା ପାଇଁ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଶେଷ ହୋଇନି।
କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ
ଜଗସିଂହପୁର ପୌର ପରିଷଦ ପକ୍ଷରୁ ୨ଟି କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ ରହିଛି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା ଯୋଗଧାରୀ ନିକଟରେ ସରଳା ଦେବୀ କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ ଓ ସାନ ବଜାରସ୍ଥିତ ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି ମାର୍କେଟ୍ ଉପର ଥିବା କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ ଏହାବାଦ୍ ୪ଟି ବେସରକାରୀ କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ ରହିଛି ।
ପୋଖରୀ
ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ପୌର ପରିଷଦ ଓ ପ୍ରତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ମୋଟ ୧୦ଟି ପୋଖରୀ ରହିଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୭ଟି ପରିତ୍ୟକ୍ତ । ଉନ୍ନତ ଭିତରେ ଗୋପାଳସାଗର (୩୫ ଡେସିମିଲ) ଓ ମାଧପୁର ମୌଜାର ରାଧାମାଧବଜୀଉ (୨୦ ଡେସିମିଲ) ପୋଖରୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ସିପିସ୍ଥିତ ବିଦେଇ ପୋଖରୀ (୨୦ ଡେସିମିଲ), ଦେଉଳୀ ଗ୍ରାମେଶ୍ୱର ରାଢିଆଣୀ ମନ୍ଦିର ପାଖ ପୋଖରୀ (୧୨ ଡେସିମିଲ) ଓ ଖେରସରେ ଥିବା କନିଆରୀ ପୋଖରୀ (୧ ଏକର) ଆଦି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଯୋଜନା ଅଛି ।
ସହର ରାସ୍ତା
ଜଗସିଂହପୁର ସହରର ମୋଟ ୨୧ଟି ୱାର୍ଡରେ ୧,୩୮,୪୦୦। ମିଟର (୧୩୮.୪ କି.ମି.) ରାସ୍ତା ଅଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପିଚୁ ୩୯,୦୩୭ ମିଟର, କଂକ୍ରିଟ ୨୩,୩୬୨, ସ୍ପଲ୍ ମୋରମ ୪୧,୪୭୯, ମେଟାଲ ୨,୦୮୫ ଓ କଳା ୩୨,୪୩୭ ମିଟର ଏହିପରି ମୋଟ ୧,୩୮,୪୦୦ ମିଟର ରହିଛି ।
ଅଡିଟୋରିୟମ
ମନୋରଞ୍ଜନ ଓ ସଭାସମିତି ପାଇଁ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ସହରରେ ୫ଟି ଅଡିଟୋରିୟମ ରହିଛି । ସେଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ପୌର ପରିଷଦଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଅଡିଟୋରିୟମ ଟାଉନ ହଲ୍ ଅଛି । ସେହିପରି ଜିଲା ପ୍ରଶାସନ ତରଫରୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପରିସର ସଦ୍ଭାବନା ସଭାଗୃହ, ଡିଆରଡିଏ ସମ୍ମିଳନୀ କକ୍ଷ ସମେତ ସଂସ୍କୃତି ଭବନ, ଜିଲା ଯୋଜନା ଓ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ବିଭାଗ ପରିସରରେ ଅଡିଟୋରିୟମ ରହିଛି।
ଯାନବାହନ
ଜଗସିଂହପୁରରେ ଗାଡିମୋଟର ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଆଞ୍ଚଳିକ ପରିବହନ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ(ଆରଟିଓ) ପକ୍ଷରୁ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଗତ ୩ ବର୍ଷରେ ମୋଟ ୪୦,୬୦୩ଟି ଗାଡ଼ି ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରେ ମୋଟର ସାଇକେଲ, ସ୍କୁଟି, ମୋପେଜ୍ । ୩୬,୬୬୭, ତିନି ଚକିଆ ଅଟୋ ରିକ୍ସା, ଡାଲା ଅଟୋ ୧,୧୦୦, ଟ୍ରାକ୍ଟର ୧,୪୫୩, ଚାରି ଚକିଆ କାର, ଜିପ ୩୬୪, ପିକ୍ଅପ୍ ଭ୍ୟାନ୍, ମାଞ୍ଚି କାବ୍ ଆଦି ୬୭୩, ଟ୍ରକ୍ ୩୩୫, ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ୧୧ ଓ ବସ୍ତ୍ର ୮ଟି ରହିଛି ।
ସିନେମା ହଲ୍
ଜଗସିଂହପୁର ସହରରେ ୨ଟି ସିନେମା ହଲ ରହିଛି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା ରଶ୍ମି ଓ ରାଧିକା ସିନେମା ହଲ ।
ଥାନା ଓ ଫାଣ୍ଡି
ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ପୋଲିସ ଜିଲ୍ଲାରେ ୧୫ଟି ଥାନା ଓ ୪ଟି ଫାଣ୍ଡି ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଜଗସିଂହପୁର ସହରରେ ଟାଉନ ଥାନା ଓ କଲେଜ ଛକ ନିକଟରେ ଏକ ଫାଣ୍ଡି ଅଛି ।
ରେଳଷ୍ଟେଶନ
ଜଗସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ପାରାଦୀପ, ଗୋରେଖନାଥ, ରଘୁନାଥପୁର, ବଡ଼ବନ୍ଧ ଓ ରାହାମାରେ ରେଳଷ୍ଟେଶନ୍ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଜିଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ଷ୍ଟେଶନ ନାହିଁ । ଗୋରେଖନାଥା ଷ୍ଟେଶନଟି ଏଠାରୁ ୧୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଗୋରେଖନାଥ ଷ୍ଟେଶନରୁ ରେଳ ଲାଇନରେ ରାହାମା ୧୬ କି.ମି.,ରଘୁନାଥପୁର ୧୩, ବଡ଼ବନ୍ଧ ୨୦ ଓ ପାରାଦୀପ ୩୯ କି.ମି. ଦୂର । ଗୋରେଖନାଥରୁ କନ୍ଦରପୁର ୨୮ ଓ କଟକ ୪୫ କି.ମି. ଦୂର ବୋଲି ରେଳ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି ।
ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ
ଜଗସିଂହପୁର ଜିଲାରେ ମା’ସାରଳାଙ୍କ ମନ୍ଦିର ସମେତ ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର, ବେଳାଭୂମି, ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ଗଡ଼କୁଜଙ୍ଗର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ସିଆଳି ବେଳାଭୂମି, ମହିଳର ରଘୁନାଥଜୀଉ ମନ୍ଦିର, ଗୋରେଖନାଥ ପୀଠ, ବାଲିକୁଦା ବ୍ଲକ ପଞ୍ଚପଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ ଗ୍ରାମେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ନାଉଗାଁ ଗାରୋଇ ଆଶ୍ରମ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ବିରିଡ଼ିର ପଞ୍ଚଶଖା ଧାନ ପୀଠ ଧାନକୁଦ, ନାଇଲୋର ଯଶୋବନ୍ତ ପୀଠ, ରଘୁନାଥପୁରର ଧଳତଙ୍ଗଗଡ଼ ଜଙ୍ଗଲ, ବାଲିକୁଦାର ବନ୍ଦର, ବିରିଡ଼ି ବାଲିଆସ୍ଥିତ ଭଗବତୀ ପୀଠ ଆଦି ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳରେ ପ୍ରତ୍ୟହ ବହୁ ଜନ ସମାଗମ ହୁଏ । ଏହାବାଦ୍ ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ସହରରେ ଥିବା ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ସରକାରୀ ଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରର ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି।
ପାର୍କ
ଜିଲାପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପରିସର ଏକତା ଶିଶୁ । ଉଦ୍ୟାନ ତା’ପାଖ ଗୋପବନ୍ଧୁ ପାର୍କ ଓ ଚର୍ଚ୍ଚିକା ବଜାରସ୍ଥିତ । ରାଜୀବଗାନ୍ଧୀ ଶିଶୁ ଉଦ୍ୟାନ ପିଲାମାନଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇଛି ।
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସବ
ଦଶହରା, ବିଶ୍ୱକର୍ମା ପୂଜା, ଗଣେଶ ପୂଜା, ସୋମନାଥ ପୀଠରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ଶ୍ରୀରାମ ନବମୀ, ରଥଯାତ୍ରା, ଦୋଳଯାତ୍ର, ଝୁଲଣ ଯାତ୍ରା, ରଜ, ହୋଲି, ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଆଦି ପାରମ୍ପରିକ ଉତ୍ସବ ଏଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ଏହାବାଦ୍ ଜିଲା ମହୋତ୍ସବ କଲ୍ଲୋଳ, ପୁସ୍ତକ ମେଳାରେ ବହୁ ଜନସମାଗମ ହୋଇଥାଏ ।ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଆୟତନ ୧,୭୫୯ବର୍ଗ କିମି
ଅବସ୍ଥିତି
ମୁଖ୍ୟ ନଦୀ
ମହାନଦୀ
ଅଳକା
ବିଲୁଆଖାଈ
କୁସୁମି
ହଂସୁଆ
କନୁରିଆ
ଳୁଣିଝରା
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
ସାରଳା ପୀଠ (କନକ ପୁର)
ଧ୍ୟାନକୁଦ (ପଞ୍ଚଶାଖା ପୀଠ)
ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର
ଶିଶୁଅନନ୍ତ ମଠ
ଗୋରଖନାଥ
ମହାବୀର ପୀଠ
ଶାଳିଜଂଗା ମଠ
ଜନସଂଖ୍ୟା
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୧୧,୩୬,୬୦୪ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୧୦,୨୦,୭୧୦ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୧,୧୫,୮୯୪ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।
ପୁରୁଷ: ୫,୭୭,୬୯୯
ମହିଳା: ୫,୫୮,୯୦୫
ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୧,୦୩,୫୧୭
ସାକ୍ଷରତା ହାର: ୮୭.୧୩%
ପୁରୁଷ: ୯୩.୨୦%
ମହିଳା: ୮୦.୮୮%
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା | jagatasiṃhapura bhāratara oḍa଼iśā rājẏara eka jillā | jagatasiṃhapura eka jilḻā bhābare 1 eprila 1993re gaṭhita hoithilā | ehi jilḻāre pārādīpa bandara ebaṃ aneka sāra kārakhānā achi |
eṭhāre prasiddha sāraḻā pīṭha rahichi | sāhitẏara ketejaṇa mahanīẏa sraṣṭā sāraḻā dāsa, jātīẏa kabi bīrakiśora, gopāḻa choṭarāẏa, pratibhā rāẏa, bibhūti paṭṭanāẏaka eṭhāre janma neithile |
itihāsa
prathamaru jagatasiṃhapura jillā kaṭaka jillāra eka aṃśa thilā, tebe praśāsanika subidhā dṛṣṭiru 1 eprila, 1993re ehāku eka nūā jillā bhābare āuthare gaṭhana karāgalā | jagasiṃhapurara itihāsa mahān | oḍa଼iśā pūrba upakūḻara ehi sahara ekadā haridrābasana, parabarttī samaẏare hariharapura o samprati jagatsiṃhapura nāmare paricita | ehi jilāra iṣṭadebī tathā bākadebī | mā' śāraḻā bāṇīdebī nāmare bidīta thibāru ehāku bāṇīkṣetra ebaṃ jagatsiṃhapura saharaku bāṇīra sahara boli kuhāyāe | ṣaṣṭha śatābdīre ehi añcaḻa naubāṇijẏa kṣetrare prasiddhi lābha karithilā, yāhāki se samaẏara cīna paribrājaka huesẏaṅka bhramaṇa bṛttāntare ullekha achi | ethire mahānadīra ceḻitoḻa bandara samparkare lekhāyāichi| kebaḻa etiki nuhe~, jagatsiṃhapura sahara madhẏadei prabāhita mṛta aḻakā nadīra upasthiti pūrba naubāṇijẏa smṛtiku ujībita rakhichi | e añcaḻara naubāṇijẏa bhittibhūmiku ādhāra kari gaḍha଼i uṭhichi pārādīpa bandara | prācīna kāḻaru bibhinna dharmadhārā yathā bauddha, jaina, nātha, śākta, śaiba, gāṇapatẏa, baiṣṇaba o isalāma dharma dhārā prabāhita hoicālichi| jagatsiṃhapurasaharara anati dūrare bhauma rājabaṃśara rājatୱ kāḻare mā' śāraḻāṅka pīṭha pratiṣṭhā hoithibā sūcanā miḻe | kaḻā, sthāpatẏa pāi~ e bhūmi sārā deśare sukhẏāta| sahara nikaṭastha bāliāra bhubaneśୱra mandira, kuṇḍheśୱrara trilocaneśୱra mandira, nāsikara khaṇḍeśୱra mandira, dhaniśora pañcu pāṇḍaba mandirara sthāpatẏa paryẏaṭakaṅku ākṛṣṭa kare | oḍa଼iā sāhitẏaku e añcaḻara dāna ananẏa| ādikabi sāraḻā dāsa mā' śāraḻāṅka pīṭha nikaṭastha kāḻīnāgare janma grahaṇa karithile| kintu sādhanā karithile nikaṭastha tentuḻipadāṭhāre | seiṭhu mā śāraḻāṅka kṛpālābha kari racanā karithile biśāḻa sāhitẏa kṛti oḍa଼iā mahābhārata, bilaṅkā rāmāẏaṇa o caṇḍī purāṇa | ehi grantha āji oḍa଼iā sāhitẏara bāṇī bhaṇḍāraku samṛddha karichi | sୱādhīnatā saṃgrāma itihāsare ehi añcaḻara nāma sୱrṇṇākṣarare lipibaddha | ekadā aḻakāśrama | ācāryẏa, thilā sārā deśara sୱādhīnatā saṃgrāmīṅka antuḍa଼iśāḻa| ehi sୱādhīnatā saṃgrāmī tālima kendra bhāratīẏa mukti saṃgrāmara sākṣī sୱrupa bidẏamāna | kaḻebara dṛṣṭiru saharaṭi kṣudra hoithile suddhā ehāra aitihẏa o garimā mahāna | ehi māṭira yātrā anuṣṭhāna o yātrākāra oḍa଼iā yātrā kṣetrare prasiddhilābha karipārichanti | anẏānẏa kaḻā bibhaba bhābe lokakaḻā pālā, ghoḍa଼ānāca, ghaṭapāṭuā, dhuḍuki ādi aneka lokapriẏatā arjana karichi | moṭāmoṭi kahibāku gale saharara kaḻā, saṃskṛti, sāhitẏara bẏāpti dakṣiṇare puṇẏatoẏā prācī upatẏakāṭhāru uttarara citrotpāḻā paryẏanta bistṛta |
sୱādhīnatā saṃgrāmīṅka antuḍa଼iśāḻa
sୱādhīnatā saṃgrāmare jagatsiṃhapurara abadāna atuḻanīẏa | ehi jilāra sୱādhīnatā saṃgrāmīmānaṅka tẏāga o baḻidāna āji oḍa଼iśā kāhi~ki sārā deśara itihāsaku jājjalẏamāna kari rakhichi | eṭhāre thibā aḻakāśrama thilā sୱādhīnatā saṃgrāmīṅka antuḍa଼iśāḻa| eṭhāru bahu saṃgrāmī sṛṣṭi hoithile| 1936re parādhīna bhāratabarṣara sarbaprathama nirbācana pracāra tatkāḻīna kaṃgresa sabhāpati jabāharalāla neheru ehi aḻakāśramaru ārambha karithile| oḍa଼iśāre bhūdāna āndoḻana binobābhābeṅka netṛtୱre sarbaprathame ehi aḻakāśramaru hi~ ārambha hoithilā | 1942 bhāratachāḍa଼ āndoḻanare jaẏaprakāśa nārāẏaṇa eṭhāru pracāra kāryẏa ārambha karithile | sୱādhīna bhāratare rāma manohara lohiā, harekṛṣṇa mahatāba o surendra nātha dୱibedī pramukha ehi māṭiru semānaṅka kāryẏa ārambha karithile | duḥkhara biṣaẏa samaẏacakrare aḻakāśrama tāra paricaẏa hajāibāku basilāṇi | āśrama ebaṃ sୱādhīnatā saṃgrāmīmānaṅku mane pakāibā pāi~ sthānīẏa cāṭarāra bināẏaka paṭṭanāẏaka kichi jami dāna karithile | ehā sattୱe āśramara bikāśa eyāe sambhaba hoipārināhi~| aḻakāśramara itihāsa | abalokana kale jaṇāyāe, bhāgīratha mahāpātra o karmayogī | gopabandhu caudhurīṅka udẏamare ebhaḻi eka ādarśa anuṣṭhāna gaḍha଼i uṭhithilā | 1922re utkaḻamaṇi gopabandhu dāsaṅka karakamaḻare ehā udaghāṭita hoithilā | āśramara mūḻa uddeśẏa thilā saṃgrāmī sṛṣṭi karibā | sādhāraṇa śikṣādāna saha ātmanirbharaśīḻa hebā pāi~ araṭare lugābuṇā, sūtā kaṭā ādi śikṣā diāyāuthilā | sୱādhīnatā āndoḻana pāi~ ehi āśrama eka śaktiśāḻī kendra thilā | bhāgīrathi o gopabandhuṅku sahaya|ga karithile nabakṛṣṇa caudhurī, ramādebī, saraḻā debī, jātīẏa kabi bīrakiśora, bāgalapurara gaurāṅga dāsa, nabāpāṭaṇāra rāmacandra siṃ, taṅga grāmara biśୱnātha nanda, bāṅgīra golakacandra mahāraṇā, baḍa଼bāgara bṛndābana candra dāsa, yaśobantapurara baiṣṇaba mahāpātra, sujaṅga mādhapurara paṇḍita kārttikananda, cāṭarāra brahmānanda caudhurī ebaṃ kujaṅgara nārāẏaṇa bīrabara sāmanta o ratnamāḻī jenā pramukha sୱādhīnatā āndoḻanare rāmakṛṣṇa nanda, biśୱnātha pariḍa଼ā, biśୱnātha nanda, kaiḻāsa candra mahānti, nadiā bihārī mahānti pramukha aneka jhāsa deithile| āśramare rahi ramādebī, saraḻādebī o annapūrṇṇā mahāraṇā pramukha nārī āndoḻanara netṛtba nei kārābaraṇa karithile| ebhaḻi eka anuṣṭhāna sārā oḍa଼iśāre śikṣā, sāhitẏa, saṃskṛti, arthanīti ebaṃ prajñā o jñānara eka ādarśa bhittibhūmi tiāri karipārithilā | asahayoga āndoḻana, labaṇa satẏāgraha o aspṛśẏatā nibāraṇa ādi kṣetrare aḻakāśrama mukhẏa bhūmikā nirbāha karuthilā| labaṇa satẏāgrahare śaha śaha kaṃgresa karmī o netṛbṛnda bandī hele| bhāratabarṣara bibhinna sthānara kaṃgresa aphisaku briṭiśa sarakara dakhalaku nele| ehi samaẏare aḻakāśrama briṭiśa dalālamānaṅkadୱārā cihnaṭa hoipārithilā | 1932 me māsara arddharātrare aḻakāśramara karmī o netāmāne labaṇa satẏāgrahare yogadei jelare thibābeḻe āśrama cāḻaghara niā~ lagāi bhasmībhūta kari diāyāithilā|
aitihāsika pṛṣṭhabhūmi
iṃgrejamāne macchalipaṭṭamre abasthāna karuthibā samaẏare gujarāṭare durbhikṣa kāraṇaru bastrara ghora abhāba anubhaba karithile| teṇu pūrba upakūḻare bāṇijẏakendra kholibāku cintā karithile | se samaẏare mohanapura ebaṃ hariharapura (barttamānara jagatsiṃhapura)ṭhāre utkṛṣṭa dharaṇara sūtālugā prastuta karāyāuthilā | teṇu hariharapurare iṃrejamāne phẏākṭri karibāku cintā karithile | e samparkare tatkāḻīna hariharapura phẏākṭri dāẏitୱre thibā miṣṭara koli eka ciṭhire ullekha karichanti ye setebeḻe se eṭhāru 4 hajāra khaṇḍa bastra kraẏa kari iṃlaṇḍa pāripārśୱika subidhā o anẏa kāraṇaru iṃreja baṇikamāne 1633 beḻaku harihara purare bẏabasāẏa kendra arthāt bāṇijẏa koṭhi sthāpana karibāku sakṣama hoithile | eṭhāre madhẏa eka lugākaḻa sthāpana karithile | hariharapurare pahañcibā pāi~ semānaṅka nimante sabuṭhu baḍa଼ subidhā thilā hariśapura bandara o aḻakā nadī | baṅgopasāgararu abādhare jāhājaguḍa଼ika ehi patha dei hariharapura paryẏanta yātāẏata karipāruthilā | sunābẏā, sugabhīra aḻakā nadī krame poti hoiyibā o anẏānẏa kāraṇaru hariharapura phẏākṭri banda hoigalā | ebe madhẏa jagatsiṃhapurara phiriṅgakuda 450 barṣa taḻara sehi maḻina smatiku jābuḍi dharichi| seṭhāre jagasiṃhapurara purātana śikṣānuṣṭhāna śrīkṛṣṇa ekāḍemī gaḍha଼i uṭhichi | briṭiśa śāsana kāḻare arthāt unabiṃśa śatābdīra dୱitīẏārddhare sarakārī kāgajapatrare hariharapura sthānare jagatsiṃhapura nāmaṭi daraja karāyāithilā |
bhaugoḻika sthiti
rājẏara eka choṭa jilā heuchi jagatsiṃhapura ehā 86 ḍigrī 3 iñcaru 86 ḍigrī 45 iñca pūrba drāghimā ebaṃ 19 ḍigrī 58 iñcaru 20 ḍigrī 23 iñca uttara akṣāṃśa madhẏare abasthita | ehāra uttarare kendrāpaḍa଼ā jilā, dakṣiṇare purī, pūrbare baṅgopasāgara ebaṃ paścimare kaṭaka jilā rahichi | ehi jilāra tāpamātrā o pāṇipāga śītare thaṇḍā, grīṣmare garama o ārdrā rājẏara 4 pramukha nadī yathā mahānadī, kāṭhayoḍi, debī o biluākhāi ehi jilāre prabāhita | mahānadī jagatsiṃhapura jilāre sudīrgha bhābe prabāhita | tāḻadaṇḍā kenāla oḍa଼iśāra sabuṭhāru lambā ebaṃ baḍa଼ kenāla | briṭiśa śāsana kāḻare 1869re mahānadīra kaṭaka nikaṭaru baṅgopasāgara (pārādīpa) paryẏanta ehi kenāla khoḻāyāithilā | ehi kenāla jagatsiṃhapurara lāipha lāin kahile atẏukti hebanāhi~ | kenālaṭi rebhensā mahābidẏāḻaẏara pratiṣṭhātā tathā tatkāḻīna kaṭaka kamiśanara sāra thomās eḍa଼ୱārḍa rebhensāṅkadୱārā ārambha karāyāithilā | jhaḍa଼ o bātẏāre ehi añcaḻa biśeṣa prabhābita hoithāe |
rājadhānīṭhāru dūratā
rājadhānīṭhāru jagasiṃhapurara dūratā pākhāpākhi 62 kilomiṭara heba | yātāẏata pāi~ saḍaka patha rahichi | reḻa yoge gorekhanātha ṣṭeśaru yibāāsibā sambhaba|
paura pariṣada
jagatsiṃhapura paura pariṣada 21ṭi ୱārḍaku nei gaṭhita | ehi 21 ୱārḍaru 11jaṇa mahiḻā o 10jaṇa puruṣa kāunsilara nirbācita hoichanti| semānaṅka madhẏaru 15naṃ. ୱārḍa kāunasilara biplaba caudhurī ebe nagarapāḻa achanti | sahara bhoṭara saṃkhẏā rahichi 23,485 |
śikṣānuṣṭhāna
jagatasiṃhapura saharare sୱāmī bibekānanda smārakī sୱẏaṃśāsita mahābidẏāḻaẏa, śrīkṛṣṇa ekāḍemī, sarakārī bāḻikā uccabidẏāḻaẏa, purohitapura ucca bidẏāḻaẏa, sarasୱtī śiśu bidẏāmandira, pablika skula, sudhānanda bidẏāḻaẏa, trim iṇḍiā skula, śrī arabinda pūrṇṇāṅga śikṣākendra, seṇṭa jābhiẏarsa skula, skalāra iṃrājī mādhẏamika bidẏāḻaẏa, śikṣaka praśikṣaṇa pratiṣṭhāna ādi śikṣānuṣṭhāna rahichi| ehābād | besarakārī āiṭiāi, paliṭeknik, nasiṃ ṭreniṃ kendra sameta sarakārī bhābe jilā śikṣā o praśikṣaṇa pratiṣṭhāna kāryẏa karuchi | saharara sarbapurātana śrīkṛṣṇa ekāḍemīra itihāsa mahāna | ehā briṭiśa sarakāraṅka lugā phākṭasthāpana hoithibā phiriṅgi kuda upare chiḍā hoichi | bidẏāḻaẏare 6ṣṭharu 10ma śreṇī paryẏanta chātrīchātra śikṣālābha karuchanti | eṭhāru śikṣālābha kari aneka chātrīchātra samājara bibhinnastarare nijaku pratiṣṭhita kari pārichanti |
abasaraprāpta praśāsanika adhikārī kṛṣṇacandra baḍa଼ (āiees), basanta sୱāi~ (āiees), abasaraprāpta biśeṣajña durgā caraṇa jenā, nāijara rejiṣṭrāra abhaẏa nāẏaka, saciba pramoda kumāra pratihārī (oies), biśiṣṭa aupanẏāsika bibhūti paṭṭanāẏakaṅka sameta śatādhika ḍāktara, iñjiniẏara o anẏa pada padabīdhārī eṭhāru unnīta hoiyāichanti | sehipari 1963re pratiṣṭhita esbhiem sୱẏaṃśāsita mahābidẏāḻaẏa uccaśikṣā kṣetrare sārā rājẏare eka agraṇī śikṣānuṣṭhāna bhābe paricita | eṭhāre yukta 2ru snātaka śreṇī paryẏanta śikṣādāna bẏabasthā rahichi| kaḻā, bijñāna o bāṇijẏa bibhāgare moṭa 5,400 chātrīchātra paḍhuchanti | rājẏa yojanā borḍa upādhẏakṣa biṣṇu dāsa, jillā yojanā kamiṭi | adhẏakṣa praśānta muduli, bhubaneśୱrasthita āiāiṭira pūrbatana rejiṣṭrāra baṭa rāẏa, utkaḻa biśୱbidẏāḻaẏa praphesara brahmānanda śatapathī pramukha eṭhāru śikṣālābha karithile|
adhika sūcanā
janasaṃkhẏā
12,20,000 (2023 janagaṇanā anuyāẏī)
sāṃskṛtika anuṣṭhāna
jilā mukhẏāḻaẏare jilā kaḻā bikāśa kendra, duḥkhurāma sୱāi~ kaḻā pratiṣṭhāna, pāl ārṭa lāin, sudhākara bedī kaḻā niketana, śrī arabinda kaḻā niketana, mahābīra kaḻā niketana ādi sāṃskṛtika anuṣṭhāna rahichi|
śmaśāna
sୱtantra bhābe cūlā bẏabasthā thibā śmaśāna nāhi~| gẏās bẏabasthā thibā śabadāha yantra nihāti darakāra | pārādīpa phasapheṭ limiṭeḍ enei 25 lakṣa ṭaṅkā dei puṇi pherāi neithibā sūcanā miḻichi|
(jātīẏa rājapatha )
jagasiṃhapura sahara sahita jātīẏa rājapatha saṃyoga nāhi~| nikaṭare kandarapura-jagasiṃhapura nūāgā~ rāstāku jātīẏa rājapatha naṃ. 55 antarbhukta karāyāichi | ehābād 6ṭi bāipās karāyiba | ehāra dairghẏa 40, 230 kilomiṭara heba | ehi nūā rāstā pāi~ jami adhigrahaṇa śeṣa hoini|
kalẏāṇa maṇḍapa
jagasiṃhapura paura pariṣada pakṣaru 2ṭi kalẏāṇa maṇḍapa rahichi | seguḍika helā yogadhārī nikaṭare saraḻā debī kalẏāṇa maṇḍapa o sāna bajārasthita mẏunisipāliṭi mārkeṭ upara thibā kalẏāṇa maṇḍapa ehābād 4ṭi besarakārī kalẏāṇa maṇḍapa rahichi |
pokharī
jagatsiṃhapura paura pariṣada o pratattୱ bibhāgara moṭa 10ṭi pokharī rahichi| sethimadhẏaru 7ṭi paritẏakta | unnata bhitare gopāḻasāgara (35 ḍesimila) o mādhapura maujāra rādhāmādhabajīu (20 ḍesimila) pokharī antarbhukta | sipisthita bidei pokharī (20 ḍesimila), deuḻī grāmeśୱra rāḍhiāṇī mandira pākha pokharī (12 ḍesimila) o kherasare thibā kaniārī pokharī (1 ekara) ādi punaruddhāra pāi~ yojanā achi |
sahara rāstā
jagasiṃhapura saharara moṭa 21ṭi ୱārḍare 1,38,400| miṭara (138.4 ki.mi.) rāstā achi| sethimadhẏaru picu 39,037 miṭara, kaṃkriṭa 23,362, spal morama 41,479, meṭāla 2,085 o kaḻā 32,437 miṭara ehipari moṭa 1,38,400 miṭara rahichi |
aḍiṭoriẏama
manorañjana o sabhāsamiti pāi~ jagatsiṃhapura saharare 5ṭi aḍiṭoriẏama rahichi | seguḍika madhẏaru jagatsiṃhapura paura pariṣadadୱārā paricāḻita goṭie mātra aḍiṭoriẏama ṭāuna hal achi | sehipari jilā praśāsana tarapharu ehi kāryẏāḻaẏa parisara sadbhābanā sabhāgṛha, ḍiāraḍie sammiḻanī kakṣa sameta saṃskṛti bhabana, jilā yojanā o parisaṃkhẏāna bibhāga parisarare aḍiṭoriẏama rahichi|
yānabāhana
jagasiṃhapurare gāḍimoṭara saṃkhẏā baḍha଼icālichi | āñcaḻika paribahana kāryẏāḻaẏa(āraṭio) pakṣaru miḻithibā tathẏa anuyāẏī, gata 3 barṣare moṭa 40,603ṭi gāḍa଼i pañjikṛta hoichi | sethimadhẏare moṭara sāikela, skuṭi, mopej | 36,667, tini cakiā aṭo riksā, ḍālā aṭo 1,100, ṭrākṭara 1,453, cāri cakiā kāra, jipa 364, pikap bhẏān, māñci kāb ādi 673, ṭrak 335, āmbulānsa 11 o bastra 8ṭi rahichi |
sinemā hal
jagasiṃhapura saharare 2ṭi sinemā hala rahichi | seguḍika helā raśmi o rādhikā sinemā hala |
thānā o phāṇḍi
jagatsiṃhapura polisa jillāre 15ṭi thānā o 4ṭi phāṇḍi rahichi | sethimadhẏaru jagasiṃhapura saharare ṭāuna thānā o kaleja chaka nikaṭare eka phāṇḍi achi |
reḻaṣṭeśana
jagasiṃhapura jillāra pārādīpa, gorekhanātha, raghunāthapura, baḍa଼bandha o rāhāmāre reḻaṣṭeśan thile suddhā jilā mukhẏāḻaẏare ṣṭeśana nāhi~ | gorekhanāthā ṣṭeśanaṭi eṭhāru 10 kilomiṭara dūrare abasthita | gorekhanātha ṣṭeśanaru reḻa lāinare rāhāmā 16 ki.mi.,raghunāthapura 13, baḍa଼bandha 20 o pārādīpa 39 ki.mi. dūra | gorekhanātharu kandarapura 28 o kaṭaka 45 ki.mi. dūra boli reḻa bibhāga pakṣaru sūcanā miḻichi |
paryẏaṭana sthaḻī
jagasiṃhapura jilāre mā’sāraḻāṅka mandira sameta pārādīpa bandara, beḻābhūmi, jagannātha mandira, gaḍa଼kujaṅgara jagannātha mandira, siāḻi beḻābhūmi, mahiḻara raghunāthajīu mandira, gorekhanātha pīṭha, bālikudā blaka pañcapallīsthita grāmeśୱra mandira, nāugā~ gāroi āśrama jagannātha mandira, biriḍa଼ira pañcaśakhā dhāna pīṭha dhānakuda, nāilora yaśobanta pīṭha, raghunāthapurara dhaḻataṅgagaḍa଼ jaṅgala, bālikudāra bandara, biriḍa଼i bāliāsthita bhagabatī pīṭha ādi paryẏaṭana sthaḻare pratẏaha bahu jana samāgama hue | ehābād jagatsiṃhapura saharare thibā somanātha mandira madhẏa sarakārī bhābe paryẏaṭana kṣetrara mānẏatā pāichi|
pārka
jilāpāḻaṅka kāryẏāḻaẏa parisara ekatā śiśu | udẏāna tā’pākha gopabandhu pārka o carccikā bajārasthita | rājībagāndhī śiśu udẏāna pilāmānaṅka manorañjanara mādhẏama hoichi |
gurutୱpūrṇṇa utsaba
daśaharā, biśୱkarmā pūjā, gaṇeśa pūjā, somanātha pīṭhare makara saṃkrānti, śrīrāma nabamī, rathayātrā, doḻayātra, jhulaṇa yātrā, raja, holi, candana yātrā ādi pāramparika utsaba eṭhāre anuṣṭhita hue | ehābād jilā mahotsaba kalloḻa, pustaka meḻāre bahu janasamāgama hoithāe |oḍa଼iśāra pūrba bhāgare abasthita jagatasiṃhapura jillāra āẏatana 1,759barga kimi
abasthiti
mukhẏa nadī
mahānadī
aḻakā
biluākhāī
kusumi
haṃsuā
kanuriā
ḻuṇijharā
darśanīẏa sthāna
sāraḻā pīṭha (kanaka pura)
dhẏānakuda (pañcaśākhā pīṭha)
pārādīpa bandara
śiśuananta maṭha
gorakhanātha
mahābīra pīṭha
śāḻijaṃgā maṭha
janasaṃkhẏā
2011 janagaṇanā anusāre, jagatasiṃhapura jillāra moṭa lokasaṃkhẏā 11,36,604 | ethimadhẏaru grāmāñcaḻare 10,20,710 o saharāñcaḻare 1,15,894 loka bāsa karanti |
puruṣa: 5,77,699
mahiḻā: 5,58,905
cha barṣaru kama: 1,03,517
sākṣaratā hāra: 87.13%
puruṣa: 93.20%
mahiḻā: 80.88%
ādhāra
adhika tathẏa
jagatasiṃhapura jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,882 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%97%E0%AC%A4%E0%AC%B8%E0%AC%BF%E0%AC%82%E0%AC%B9%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0%20%E0%AC%9C%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E0%AC%B2%E0%AC%BE | ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା |
ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ଜିଲ୍ଲା । ନବରଙ୍ଗପୁର ସହର ଏହାର ପ୍ରଶାସନିକ ମୁଖ୍ୟ ସହର । ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଆଦିବାସୀ ଓ ଅଧିକାଂଶ ଭୂଭାଗ ଜଙ୍ଗଲଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ । ନବରଙ୍ଗପୁର ଓ ଉମରକୋଟ ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ମୂଖ୍ୟ ସହର ।
ଭୂଗୋଳ
ଅବସ୍ଥିତି
ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ, କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ନିକଟରେ ୧୯.୧୪' ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୮୨.୩୨ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ।
ଜନସଂଖ୍ୟା
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୧୨,୧୮,୭୬୨ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୧୧,୩୧,୦୫୭ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୮୭,୭୦୫ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି । ।
ପୁରୁଷ: ୬,୦୬,୦୪୬
ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୫,୫୯,୯୩୩
ସହରାଞ୍ଚଳ: ୪୪,୧୧୩
ମହିଳା: ୬,୧୪,୭୧୬
ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୫,୭୧,୧୨୪
ସହରାଞ୍ଚଳ: ୪୩,୫୯୨
ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୨,୦୧,୯୦୧
ପଢୁଆ ହାର: ୪୮.୨୦%
ପୁରୁଷ: ୫୯.୪୫%
ମହିଳା: ୩୭.୨୨%
ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ
୨୦୧୨ ମସିହାରେ ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାର ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ଗୁଡିକୁ ୨ ଲକ୍ଷ ୭୦ ହଜାର ୮୨୦ ଜଣ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ବୁଲି ଦେଖିଥିଲେ ।
ପୋଡାଗଡ଼, ଉମରକୋଟ
ଚନ୍ଦନଧାରା ଜଳପ୍ରପାତ
ହିର୍ଲୀ ପର୍ବତ
କେଲିଆ ଶୈବପୀଠ, ଡାବୁଗାଁ
ନୀଳକଣ୍ଠେଶ୍ୱ୍ଅର ମନ୍ଦିର, ପାପଡା ହାଣ୍ଡି
ପେଣ୍ଡ୍ରାଣୀ ମନ୍ଦିର
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
The district Blog: Nabarangpur
Page on Orissa website
Lok Sabha debate on bringing railway to area | nabaraṅgapura jillā oḍa଼iśāra eka praśāsanika jillā | nabaraṅgapura sahara ehāra praśāsanika mukhẏa sahara | ehi jillāra adhikāṃśa loka ādibāsī o adhikāṃśa bhūbhāga jaṅgaladୱārā ācchādita | nabaraṅgapura o umarakoṭa ehi jillāra mūkhẏa sahara |
bhūgoḻa
abasthiti
ehā oḍa଼iśāra dakṣiṇa-paścima bhāgare, korāpuṭa jillā nikaṭare 19.14' uttara akṣāṃśa o 82.32 pūrba drāghimāre abasthita | samudra patanaṭhāru ehāra uccatā |
janasaṃkhẏā
2011 janagaṇanā anusāre, nabaraṅgapura jillāra moṭa lokasaṃkhẏā 12,18,762 | ethimadhẏaru grāmāñcaḻare 11,31,057 o saharāñcaḻare 87,705 loka bāsa karanti | |
puruṣa: 6,06,046
grāmāñcaḻa: 5,59,933
saharāñcaḻa: 44,113
mahiḻā: 6,14,716
grāmāñcaḻa: 5,71,124
saharāñcaḻa: 43,592
cha barṣaru kama: 2,01,901
paḍhuā hāra: 48.20%
puruṣa: 59.45%
mahiḻā: 37.22%
paryẏaṭanasthaḻī
2012 masihāre nabaraṅgapura jillāra paryẏaṭana sthaḻī guḍiku 2 lakṣa 70 hajāra 820 jaṇa paryẏaṭaka buli dekhithile |
poḍāgaḍa଼, umarakoṭa
candanadhārā jaḻaprapāta
hirlī parbata
keliā śaibapīṭha, ḍābugā~
nīḻakaṇṭheśୱara mandira, pāpaḍā hāṇḍi
peṇḍrāṇī mandira
ādhāra
adhika tathẏa
The district Blog: Nabarangpur
Page on Orissa website
Lok Sabha debate on bringing railway to area | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,884 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AC%AC%E0%AC%B0%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0%20%E0%AC%9C%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E0%AC%B2%E0%AC%BE | ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା |
ନବରଙ୍ଗପୁର ] ଓଡ଼ିଶା ଅବସ୍ଥିତ ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି ଓ ଏକ ବଡ଼ ସହର । ଏହା ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମା ।
ଅବସ୍ଥାନ
ଏହାର ଦିଗବାରେଣି:
ଏହି ସହର ୧୯.୧୪' ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୮୨.୩୨' ଦ୍ରାଘିମାରେ ଓ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ୧୮୭୬ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଇତିହାସ
ପର୍ଯ୍ୟଟନ
ଜନଗଣନା
୨୦୦୧ର ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ , ନବରଙ୍ଗପୁରର ଲୋକସଙ୍ଖ୍ୟା ଥିଲା ୨୭,୯୭୫ । ସମୁଦାୟର ଜନସଙ୍ଖ୍ୟାର ୫୩% ଭାଗ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳା ୪୭% । ହାରାହାରି ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୭%, ଯାହା ଜାତୀୟ ସାକ୍ଷରତା ହାର ୫୯.୫%ଠାରୁ ଅଧିକ । ପୁରୁଷ ସାକ୍ଷରତା ୭୨% ଓ ମହିଳା ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୨% । ସମୁଦାୟ ଲୋକସଙ୍ଖ୍ୟାର ୧୨% ୬ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସର ।
ଆଧାର
ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଗାଆଁ ଓ ସହର | nabaraṅgapura ] oḍa଼iśā abasthita nabaraṅgapura jillāra eka mẏunisipāliṭi o eka baḍa଼ sahara | ehā nabaraṅgapura jillāra sadara mahakumā |
abasthāna
ehāra digabāreṇi:
ehi sahara 19.14' akṣāṃśa o 82.32' drāghimāre o samudra pattanaṭhāru 1876 phuṭa uccare abasthita |
itihāsa
paryẏaṭana
janagaṇanā
2001ra janagaṇanā anusāre , nabaraṅgapurara lokasaṅkhẏā thilā 27,975 | samudāẏara janasaṅkhẏāra 53% bhāga puruṣa o mahiḻā 47% | hārāhāri sākṣaratā hāra 67%, yāhā jātīẏa sākṣaratā hāra 59.5%ṭhāru adhika | puruṣa sākṣaratā 72% o mahiḻā sākṣaratā hāra 62% | samudāẏa lokasaṅkhẏāra 12% 6 barṣaru kama baẏasara |
ādhāra
nabaraṅgapura jillāra gāā~ o sahara | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,886 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AC%AC%E0%AC%B0%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0 | ନବରଙ୍ଗପୁର |
ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ଭାରତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ଜିଲ୍ଲା । ସମ୍ବଲପୁର ସହର ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ଶାସନ ମୁଖ୍ୟାଳୟ ।
ଭୂଗୋଳ
ଅବସ୍ଥାନ
ଏହାର ଭୌଗଳିକ ଦିଗବାରେଣି:
ଏହି ଜିଲାଟି ମହାନଦୀ କୁଳରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦାୟ ଆୟତନ ୬,୭୦୨ ବର୍ଗ କି.ମି. । ଏହାର ୬୦% ଅଞ୍ଚଳ ଜଙ୍ଗଲଦ୍ୱାରା ଘେରା ।
ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର
ପୂର୍ବରେ ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା
ପଶ୍ଚିମରେ ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା ଓ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା
ଉତ୍ତରରେ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା
ଦକ୍ଷିଣରେ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲା ଓ ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲା ଅବସ୍ଥିତ ।
ଇତିହାସ
ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଇତିହାସ ବହୁତ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ରହିଆସିଛି ବିଗତ ଷୋହଳ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ କାଳ ପାଇଁ । ଇତିହାସ କହେ, ୪ର୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଉତ୍କଳର ରାଜାଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ସବୁ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ, ସମ୍ବଲପୁର ତାହାର ଅଂଶ ଥିଲା । ତତ୍ ପରାନ୍ତ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଅନେକ ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ଭ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଶାସନ ଅଧୀନରେ ରହିଲା । ଶେଷକୁ ୧୮୦୪ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ହେଲା । ସେତେବେଳେ ସମ୍ବଲପୁରର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ କେତେକ ବିଂଝାଲ ରାଜା ଓ ଜମିଦାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ କରଦ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ଶାସିତ ହୋଇ ଆସୁଥିଲା । ପରିଶେଷରେ ୧୮୧୭ ମସିହାରେ ପୂର୍ଣ ରୂପରେ ଜମିଦାରୀ ଉଚ୍ଛେଦ ହେଇ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ହେଲା । ଭରତ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ପରେ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ବୃହତ (ଆକାର ଦ୍ରୁଷ୍ଟିରୁ) ଜିଲ୍ଲା ହିସାବରେ ରହିଥିଲା । ପରେ ଶାସନ ସୁବିଧା ପାଇଁ ୩୧ ମାର୍ଚ ୧୯୯୩ରେ ଏହାକୁ ବରଗଡ, ଦେବଗଡ, ଝାରସୁଗୁଡା, ସମ୍ବଲପୁର ଏହିପରି ୪ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ବିଭକ୍ତ କରାଗଲା ।
ସମ୍ବଲପୁରୀ ହସ୍ତତନ୍ତ ବସ୍ତ୍ର
ସମ୍ବଲପୁରୀ ହସ୍ତତନ୍ତ ବସ୍ତ୍ର ବରମାନ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ବିଖ୍ୟାତ । ଏହାର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ, ଏହାର ରଙ୍ଗ କରିବା ଶୈଳୀ, ବୟନ ଶୈଳୀ ପାଇଁ ଏହା ବହୁଳ ଭାବରେ ଆଦୃତ ହୁଏ । ଏହି ବସ୍ତ୍ରର ବିଶେଷତ୍ତ୍ୱ ଏହା ଯେ ଏହାର ରଙ୍ଗ ବହୁଦିନ ପରେ ମଧ୍ୟ ସତେଜ ଥାଏ । ସମ୍ବଲପୁର ଶାଢ଼ୀ , ଚାଦର ଓ ଅନ୍ୟ ବ୍ୟବହାରୀ ବସ୍ତ୍ରର ଚାହିଦା ବହୁଳ ଭାବରେ ଥାଏ ।
ଜନସଂଖ୍ୟା
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୧୦,୪୪,୪୧୦| ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୭,୩୩,୦୨୧ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୩,୧୧,୩୮୯ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି |
ପୁରୁଷ: ୫,୨୯,୪୨୪
ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୩,୬୯,୨୩୮
ସହରାଞ୍ଚଳ: ୧,୬୦,୧୮୬
ମହିଳା: ୫,୧୪,୯୮୬
ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ: ୩,୬୩,୭୮୩
ସହରାଞ୍ଚଳ: ୧,୫୧,୨୦୩
ଛ ବର୍ଷରୁ କମ: ୧,୧୨,୯୪୬
ପଢୁଆ ହାର ୭୬.୯୧%
ପୁରୁଷ: ୮୫.୧୭%
ମହିଳା: ୬୮.୪୭%
ସମ୍ବଲପୁରୀ ନୃତ୍ୟ
ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ତାର ସ୍ୱର , ବାଦ୍ୟ ଓ ଅଭିନବ ଢଙ ଯୋଗୁ ସାରା ଭରତରେ ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇଛି । 'ରଙ୍ଗବତୀ ' ଗୀତ ଦୀର୍ଘ 50 ବର୍ଷ ଧରି ଏକ ବହୁଳ ପ୍ରଚାରିତ ଜନପ୍ରିୟ ଗୀତ ହିସାବରେ ଆଜି ଯାଏ ପ୍ରଚଳିତ । ଏହି ଗୀତକୁ ନେଇ ଅନେକ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁବାଦ ହେଇଛି ।
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
ସମଲେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର
ସମଲେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର ସମ୍ବଲପୁର ସହର ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ପୁରାତନ ମନ୍ଦିର । ମାଁ ସମଲାଇଙ୍କୁ ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକ ନିଜର ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ହିସାବରେ ମନି ଆସୁଛନ୍ତି କାଳ କାଳରୁ । ଏହି ମନ୍ଦିରର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଆକର୍ଷଣୀୟ । ମନ୍ଦିରରେ ବିଭିନ୍ନ ପୂଜା ପାର୍ବଣ ଖୁବ ଜକ୍ ଯମକ୍ ସହିତ ହୁଏ । କୁହା ଯାଏ , ମା ସମଳୟଙ୍କ ଧବଳାମୁଖୀ ବେଶ ଦିନ ଦର୍ଶନ କାଲେ ସମସ୍ତ ପାପ ଧୌତ ହେଇ ଯାଏ ।
ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧ
ହୁମାର ବକ୍ର ମନ୍ଦିର ( ପୃଥିବୀର ଏକମାତ୍ର ବକ୍ର ମନ୍ଦିର )
ଚିପିଳିମା
ରାଜନୀତି
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା | sambalapura jillā bhāratara oḍa଼iśāre thibā eka praśāsanika jillā | sambalapura sahara ehi jillāra śāsana mukhẏāḻaẏa |
bhūgoḻa
abasthāna
ehāra bhaugaḻika digabāreṇi:
ehi jilāṭi mahānadī kuḻare abasthita | samudāẏa āẏatana 6,702 barga ki.mi. | ehāra 60% añcaḻa jaṅgaladୱārā gherā |
sambalapura jillāra
pūrbare debagaḍa଼ jillā
paścimare jhārasuguḍa଼ā jillā o baragaḍa଼ jillā
uttarare sundaragaḍa଼ jillā
dakṣiṇare subarṇṇapura jillā o anugoḻa jillā abasthita |
itihāsa
sambalapura jillāra itihāsa bahuta caḻacañcaḻa rahiāsichi bigata ṣohaḻa śatābdīru urddha kāḻa pāi~ | itihāsa kahe, 4rtha śatābdīre samudragupta utkaḻara rājāṅku parājita kari yeu~ añcaḻa sabu adhikāra karithile, sambalapura tāhāra aṃśa thilā | tat parānta ehi añcaḻa aneka rājāṅka sambhrājẏare miśi bhinna bhinna śāsana adhīnare rahilā | śeṣaku 1804 masihāre briṭiśa śāsanādhīna helā | setebeḻe sambalapurara bibhinna añcaḻa keteka biṃjhāla rājā o jamidāraṅka adhīnare karada rājẏa bhābare śāsita hoi āsuthilā | pariśeṣare 1817 masihāre pūrṇa rūpare jamidārī uccheda hei briṭiśa śāsanādhīna helā | bharata sୱādhīna helā pare ehā oḍa଼iśāra eka bṛhata (ākāra druṣṭiru) jillā hisābare rahithilā | pare śāsana subidhā pāi~ 31 mārca 1993re ehāku baragaḍa, debagaḍa, jhārasuguḍā, sambalapura ehipari 4ṭi jillāre bibhakta karāgalā |
sambalapurī hastatanta bastra
sambalapurī hastatanta bastra baramāna sārā pṛthibīre bikhẏāta | ehāra guṇātmaka māna, ehāra raṅga karibā śaiḻī, baẏana śaiḻī pāi~ ehā bahuḻa bhābare ādṛta hue | ehi bastrara biśeṣattୱ ehā ye ehāra raṅga bahudina pare madhẏa sateja thāe | sambalapura śāḍha଼ī , cādara o anẏa bẏabahārī bastrara cāhidā bahuḻa bhābare thāe |
janasaṃkhẏā
2011 janagaṇanā anusāre, sambalapura jillāra moṭa lokasaṃkhẏā 10,44,410| ethimadhẏaru grāmāñcaḻare 7,33,021 o saharāñcaḻare 3,11,389 loka bāsa karanti |
puruṣa: 5,29,424
grāmāñcaḻa: 3,69,238
saharāñcaḻa: 1,60,186
mahiḻā: 5,14,986
grāmāñcaḻa: 3,63,783
saharāñcaḻa: 1,51,203
cha barṣaru kama: 1,12,946
paḍhuā hāra 76.91%
puruṣa: 85.17%
mahiḻā: 68.47%
sambalapurī nṛtẏa
sambalapurī loka nṛtẏa tāra sୱra , bādẏa o abhinaba ḍhaṅa yogu sārā bharatare janapriẏa hoichi | 'raṅgabatī ' gīta dīrgha 50 barṣa dhari eka bahuḻa pracārita janapriẏa gīta hisābare āji yāe pracaḻita | ehi gītaku nei aneka bhinna bhāṣāre madhẏa anubāda heichi |
darśanīẏa sthāna
samaleśୱrī mandira
samaleśୱrī mandira sambalapura sahara madhẏare abasthita eka purātana mandira | mā~ samalāiṅku sambalapura añcaḻara loka nijara iṣṭa debatā hisābare mani āsuchanti kāḻa kāḻaru | ehi mandirara sthāpatẏa madhẏa ākarṣaṇīẏa | mandirare bibhinna pūjā pārbaṇa khuba jak yamak sahita hue | kuhā yāe , mā samaḻaẏaṅka dhabaḻāmukhī beśa dina darśana kāle samasta pāpa dhauta hei yāe |
hīrākuda bandha
humāra bakra mandira ( pṛthibīra ekamātra bakra mandira )
cipiḻimā
rājanīti
adhika tathẏa
sambalapura jillā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,891 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%AE%E0%AD%8D%E0%AC%AC%E0%AC%B2%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0%20%E0%AC%9C%E0%AC%BF%E0%AC%B2%E0%AD%8D%E0%AC%B2%E0%AC%BE | ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା |
ଭୀମେଶ୍ୱର ରାଓଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ରକ୍ତ ଗୋଲାପ ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା ଓ ବନଜା ମହାନ୍ତି । ବ୍ରଜ, କୁଞ୍ଜନନ୍ଦ, ସୁରେଶ୍ ମିଶ୍ର, ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଦାସ, ରାଧା ପଣ୍ଡା, ରମେଶ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଓ, ଶାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୭୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | bhīmeśୱra rāoṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā rakta golāpa 1977 masihāre muktilābha karithilā |
ehi kathācitraṭira mukhẏa bhūmikāre abhinaẏa karithile śrīrāma paṇḍā o banajā mahānti | braja, kuñjananda, sureś miśra, nitẏānanda dāsa, rādhā paṇḍā, rameśa pāṇigrāhī o, śānti pramukha abhinaẏa karithile |
ādhāra
adhika tathẏa
1977ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,892 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%A4%20%E0%AC%97%E0%AD%8B%E0%AC%B2%E0%AC%BE%E0%AC%AA | ରକ୍ତ ଗୋଲାପ |
ବିଶ୍ୱଜିତ ଦାସଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରିୟତମା ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ପ୍ରିୟତମା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ନଗେନ ରାୟ
ପ୍ରମୋଦ ମହାପାତ୍ର
ଟୁନୁ ମହାନ୍ତି
ନରୀ
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ପ୍ରୀତି ପଟ୍ଟନାୟକ
ନିଳକଣ୍ଠ ରାୟ
ଆଧାର
ବାହାର ଆଧାର
୧୯୭୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | biśୱjita dāsaṅka nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā kathācitra priẏatamā 1978 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘priẏatamā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
śrīrāma paṇḍā
mahāśୱetā rāẏa
nagena rāẏa
pramoda mahāpātra
ṭunu mahānti
narī
rādhā paṇḍā
prīti paṭṭanāẏaka
niḻakaṇṭha rāẏa
ādhāra
bāhāra ādhāra
1978ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,895 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%BF%E0%AD%9F%E0%AC%A4%E0%AC%AE%E0%AC%BE | ପ୍ରିୟତମା |
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି ଭାରତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତର ଜଣେ ଅଭିନେତା । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ସେ ଅଭିମାନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତରେ ଅଭିନୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ବାରିପଦାଠାରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ । ସେ ସର୍ବମୋଟ ୧୩୫ଟି ଓଡ଼ିଆ, ୩୦ଟି ବଙ୍ଗଳା ଓ ଗୋଟିଏ ହିନ୍ଦୀ ସିନେମାରେ ଅଭିନୟ କରିସାରିଛନ୍ତି ।
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ, ଅପରାଜିତାଙ୍କୁ ସେ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ପୁତ୍ର ବାବୁସାନ ଜଣେ ଅଭିନେତା ।
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜୀବନ
୧୯୭୭ ମସିହାରେ ସେ ଅଭିମାନ କଥାଚିତ୍ରରୁ ଅଭିନେତା ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଉତ୍ତମ ତାଙ୍କ ପାଠପଢ଼ାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଲେ ଏବଂ ତିନିବର୍ଷ ପରେ ପୁଣି ପତିପତ୍ନୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜରିଆରେ କଥାଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
ଅଭିନୀତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ମାନ ସମ୍ମାନ
ଓଡ଼ିଶା ଲିଭିଙ୍ଗ ଲିଜେଣ୍ଡ ପୁରସ୍କାର, ୨୦୧୨
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା, "ଫିଟଫାଟ ବାଇସ୍କୋପ" ପୁରସ୍କାର (୨୦୦୮)
ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରିୟଦର୍ଶିନୀ ପୁରସ୍କାର (୨୦୦୬)
ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର (୧୯୯୯)
ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର:
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସହ-ଅଭିନେତା, ୧୯୯୧, (ତୋ ବିନୁ ଅନ୍ୟଗତି ନାହିଁ)
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା, ୧୯୮୪ (ଦଣ୍ଡା ବାଳୁଙ୍ଗା)
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା, ୧୯୮୩ (ଝିଅଟି ସୀତା ପରି)
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା, ୧୯୮୨ (ଫୁଲ ଚନ୍ଦନ)
ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା, ଚିତ୍ରପୁରୀ ପୁରସ୍କାର
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
orissacinema.com
୧୯୫୮ ଜନ୍ମ
ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତି
ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ
କଟକ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା | uttama mahānti bhāratara oḍa଼iśāre thibā oḍa଼iā sinemā jagatara jaṇe abhinetā | 1977 masihāre se abhimāna caḻaccitra jariāre oḍa଼iā kathācitra jagatare abhinaẏa karibā ārambha karithile |
prārambhika jībana
uttama mahānti maẏūrabhañja jillāra bāripadāṭhāre janma neithile | se sarbamoṭa 135ṭi oḍa଼iā, 30ṭi baṅgaḻā o goṭie hindī sinemāre abhinaẏa karisārichanti |
oḍa଼iā kathācitra abhinetrī, aparājitāṅku se bibāha karichanti | semānaṅka putra bābusāna jaṇe abhinetā |
caḻaccitra jībana
1977 masihāre se abhimāna kathācitraru abhinetā jībana ārambha karithile | ehāpare uttama tāṅka pāṭhapaḍha଼āre bẏasta rahile ebaṃ tinibarṣa pare puṇi patipatnī caḻaccitra jariāre kathācitrare abhinaẏa karibā ārambha kale |
abhinīta oḍa଼iā kathācitra
māna sammāna
oḍa଼iśā libhiṅga lijeṇḍa puraskāra, 2012
śreṣṭha abhinetā, "phiṭaphāṭa bāiskopa" puraskāra (2008)
indirā gāndhī priẏadarśinī puraskāra (2006)
jaẏadeba puraskāra (1999)
rājẏa caḻaccitra puraskāra:
śreṣṭha saha-abhinetā, 1991, (to binu anẏagati nāhi~)
śreṣṭha abhinetā, 1984 (daṇḍā bāḻuṅgā)
śreṣṭha abhinetā, 1983 (jhiaṭi sītā pari)
śreṣṭha abhinetā, 1982 (phula candana)
śreṣṭha abhinetā, citrapurī puraskāra
ādhāra
adhika tathẏa
orissacinema.com
1958 janma
jībita bẏakti
oḍa଼iśāra loka
kaṭaka
oḍa଼iā kathācitra abhinetā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,896 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%AE%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BF | ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି |
ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି (ଜନ୍ମ: ୧୫ ମଇ ୧୯୬୫,ସମ୍ବଲପୁର) ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତର ଜଣେ ଅଭିନେତ୍ରୀ । ସେ ୧୯୮୦ ମସିହାର ସିନେମା ସୀତା ଲବକୁଶରୁ ନିଜର ଅଭିନୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଛୋଟ ପରଦାରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ପରିବାର
ଅପରାଜିତା ୧୯୬୫ ମସିହା ମଇ ୧୫ ତାରିଖରେ ସମ୍ବଲପୁରଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ଅବଦୁଲ ଅଜିଜ ଖାନ ଭଦ୍ରକର ଏକ ମୁସଲିମ ପରିବାରରୁ ଓ ମାତା ହରପ୍ରିୟା ରାୟ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରରୁ ଥିଲେ । ବାପା ଓ ଜେଜେବାପା ଉଭୟ ଆଇନଜୀବୀ ଥିଲେ । ଜେଜେ ବାପା ୧୯୪୧ରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗଠିତ ଓଡ଼ିଶା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ରାଜସ୍ୱ ଓ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । ବାପା ଅଜିଜ ଖାନ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଅତିରିକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟେଟ । ତାଙ୍କ ମା ହରପ୍ରିୟା, ସାହିତ୍ୟିକ ରାଜକିଶୋର ରାୟଙ୍କ ସାନ ଭଉଣୀ । ଅପରାଜିତା ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତର ଅଭିନେତା ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପତ୍ନୀ ।
ତାଙ୍କର ପୁଅ ବାବୁସାନ ମହାନ୍ତି ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଅଭିନେତା ।
କଥାଚିତ୍ର ଜୀବନ
ସେ ଗତ ୩୦ ବର୍ଷ ଧରି ଫିଲ୍ମ ଓ ଟି.ଭି ଧାରାବାହିକରେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି । ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ସେ ସୀତା ଲବକୁଶ କଥାଚିତ୍ରରୁ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ୭୦ରୁ ଅଧିକ ଓଡ଼ିଆ ଓ ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିସାରିଛନ୍ତି ।
ଅଭିନୀତ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
ସୁପର ମିଛୁଆ, ୨୦୧୫
କିଏ ଦବ ଟକ୍କର ୨୦୧୫
ନୂଆ ନୂଆ ପ୍ରେମରେ, ୨୦୧୫
ଇସ୍କ ତୁ ହି ତୁ, ୨୦୧୫
ଲେଖୁ ଲେଖୁ ଲେଖିଦେଲି, ୨୦୧୪
ଗୋଲାପି ଗୋଲାପି, ୨୦୧୪
ଡାଡି, ୨୦୧୪
ତୁ ଆଉ ମୁଁ, ୨୦୧୪
ଆଖିରେ ଆଖିରେ, ୨୦୧୪
ଡାହା ବାଳୁଙ୍ଗା, ୨୦୧୩
ପ୍ରେମ ସବୁଠୁ ବଳବାନ, ୨୦୧୩
ଟାର୍ଗେଟ, ୨୦୧୩
ନଈ ସେପାରୀ କନକ ଗୋରୀ, ୨୦୧୩
ଲଭ ମାଷ୍ଟର, ୨୦୧୩
ଚାନ୍ଦ ନା ତମେ ତାରା, ୨୦୧୨
ବ୍ୟାଡ଼ ଗାର୍ଲ, ୨୦୧୨
ଏମିତି ବି ପ୍ରେମ ହୁଏ, ୨୦୧୨
ଥୁକୁଲ୍, ୨୦୧୨
ଲୋଫର୍, (୨୦୧୧)
ଅଭିମନ୍ୟୁ, (୨୦୦୯)
ଧଉଳି ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍, ୨୦୦୭
କଳ୍କୀ ଅବତାର, ୧୯୯୯
ରକତ ଚିହ୍ନିଛି ନିଜର କିଏ|, ୧୯୯୯
ଶୂନ୍ୟସ୍ୱରୂପ, ୧୯୯୭
ପୁଅ ମୋର ଭୋଳାଶଙ୍କର, (୧୯୯୬)
ଯଶୋଦା, (୧୯୯୬)
ସୁନା ଭାଉଜ, (୧୯୯୪)
ଲକ୍ଷେ ଶିବ ପୂଜି ପାଇଛି ପୁଅ, ୧୯୯୪
କପାଳ ଲିଖନ|, ୧୯୯୨
ରଜନୀଗନ୍ଧା, (୧୯୮୯)
ରାଜା ରାଣୀ, (୧୯୮୯)
ସାଗର, (୧୯୮୯)
ବୋହୂ ହେବ ଏମିତି|| (୧୯୮୮)
ପାପପୁଣ୍ୟ, (୧୯୮୮)
ଏଇ ଆମ ସଂସାର, (୧୯୮୬)
ବଧୂ ନିରୁପମା, (୧୯୮୭)
ନଳ ଦମୟନ୍ତୀ, ୧୯୮୫
ପରଝିଅ ଘର ଭାଙ୍ଗେନା, ୧୯୮୫
ପୂଜାଫୁଲ (୧୯୮୫)
ମମତା ମାଗେ ମୂଲ (୧୯୮୫)
ସହରୀ ବାଘ, (୧୯୮୫)
ଜନନୀ, (୧୯୮୪)
ଜାଇଫୁଲ|| (୧୯୮୪)
ଝିଅଟି ସୀତା ପରି, (୧୯୮୩)
ଅସ୍ତରଙ୍ଗ| (୧୯୮୨)
ଫୁଲ ଚନ୍ଦନ, (୧୯୮୨)
ରାମାୟଣ, (୧୯୮୦)
ସତ କେବେ ଲୁଚି ରହେନା, (୧୯୮୫)
ସନ୍ତାନ, (୧୯୯୮)
ଟୋପାଏ ସିନ୍ଦୂର ଦି ପଟ ଶଙ୍ଖା, (୧୯୮୯)
ମମତାର ଡୋରି, (୧୯୮୯)
ଯାହାକୁ ରଖିବେ ଅନନ୍ତ, (୧୯୮୮)
ଏ ମନ ଖୋଜେ ମନଟିଏ, (୨୦୧୧)
ପ୍ରେମ ଋତୁ ଆସିଲାରେ, (୨୦୦୬)
ସୀତା ଲବକୁଶ, (୧୯୮୦)
ମାନସମ୍ମାନ
୨୦୦୯: ଇ ଟିଭି ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଆ ସମ୍ମାନ
୧୯୮୨: ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତ୍ରୀ, ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର, (ଫୁଲ ଚନ୍ଦନ)
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
www.orissacinema.com
୧୯୬୫ ଜନ୍ମ
ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତି
ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ
ସମ୍ବଲପୁରର ଲୋକ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ
୧୯୬୫ ଜନ୍ମ
ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତି
ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ
ବୃତ୍ତି ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ
ସମ୍ବଲପୁରର ଲୋକ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ | aparājitā mahānti (janma: 15 mai 1965,sambalapura) oḍa଼iā kathācitra jagatara jaṇe abhinetrī | se 1980 masihāra sinemā sītā labakuśaru nijara abhinaẏa jībana ārambha karithile | choṭa paradāre madhẏa se abhinaẏa karichanti |
prārambhika jībana o paribāra
aparājitā 1965 masihā mai 15 tārikhare sambalapuraṭhāre janmagrahaṇa karithile | tāṅka pitā abadula ajija khāna bhadrakara eka musalima paribāraru o mātā harapriẏā rāẏa eka hindu paribāraru thile | bāpā o jejebāpā ubhaẏa āinajībī thile | jeje bāpā 1941re kṛṣṇacandra gajapatiṅka netṛtୱre gaṭhita oḍa଼iśā mantrīmaṇḍaḻare rājasୱ o āina mantrī thile | bāpā ajija khāna sambalapurare atirikta jillā mājiṣṭeṭa | tāṅka mā harapriẏā, sāhitẏika rājakiśora rāẏaṅka sāna bhauṇī | aparājitā oḍa଼iā kathācitra jagatara abhinetā uttama mahāntiṅka patnī |
tāṅkara pua bābusāna mahānti madhẏa jaṇe abhinetā |
kathācitra jībana
se gata 30 barṣa dhari philma o ṭi.bhi dhārābāhikare abhinaẏa karichanti | 1980 masihāre se sītā labakuśa kathācitraru abhinetrī jībana ārambha karithile | se 70ru adhika oḍa଼iā o hindī kathācitrare abhinaẏa karisārichanti |
abhinīta oḍa଼iā kathācitra
supara michuā, 2015
kie daba ṭakkara 2015
nūā nūā premare, 2015
iska tu hi tu, 2015
lekhu lekhu lekhideli, 2014
golāpi golāpi, 2014
ḍāḍi, 2014
tu āu mu~, 2014
ākhire ākhire, 2014
ḍāhā bāḻuṅgā, 2013
prema sabuṭhu baḻabāna, 2013
ṭārgeṭa, 2013
naī sepārī kanaka gorī, 2013
labha māṣṭara, 2013
cānda nā tame tārā, 2012
bẏāḍa଼ gārla, 2012
emiti bi prema hue, 2012
thukul, 2012
lophar, (2011)
abhimanẏu, (2009)
dhauḻi eksapres, 2007
kaḻkī abatāra, 1999
rakata cihnichi nijara kie|, 1999
śūnẏasୱrūpa, 1997
pua mora bhoḻāśaṅkara, (1996)
yaśodā, (1996)
sunā bhāuja, (1994)
lakṣe śiba pūji pāichi pua, 1994
kapāḻa likhana|, 1992
rajanīgandhā, (1989)
rājā rāṇī, (1989)
sāgara, (1989)
bohū heba emiti|| (1988)
pāpapuṇẏa, (1988)
ei āma saṃsāra, (1986)
badhū nirupamā, (1987)
naḻa damaẏantī, 1985
parajhia ghara bhāṅgenā, 1985
pūjāphula (1985)
mamatā māge mūla (1985)
saharī bāgha, (1985)
jananī, (1984)
jāiphula|| (1984)
jhiaṭi sītā pari, (1983)
astaraṅga| (1982)
phula candana, (1982)
rāmāẏaṇa, (1980)
sata kebe luci rahenā, (1985)
santāna, (1998)
ṭopāe sindūra di paṭa śaṅkhā, (1989)
mamatāra ḍori, (1989)
yāhāku rakhibe ananta, (1988)
e mana khoje manaṭie, (2011)
prema ṛtu āsilāre, (2006)
sītā labakuśa, (1980)
mānasammāna
2009: i ṭibhi oḍa଼iā priẏa oḍa଼iā sammāna
1982: śreṣṭha abhinetrī, oḍa଼iśā rājẏa caḻaccitra puraskāra, (phula candana)
ādhāra
adhika tathẏa
www.orissacinema.com
1965 janma
jībita bẏakti
oḍa଼iśāra loka
sambalapurara loka
oḍa଼iā kathācitra abhinetrī
1965 janma
jībita bẏakti
oḍa଼iśāra loka
bṛtti anusāre oḍa଼iā loka
sambalapurara loka
oḍa଼iā kathācitra abhinetrī | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,898 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%9C%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AC%BE%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BF | ଅପରାଜିତା ମହାନ୍ତି |
ନାଗଫାସ, ବସନ୍ତ ନାୟକଙ୍କ ପ୍ରଯୋଜନା ତଥା ବସନ୍ତ ନାୟକ ଓ ଅକ୍ଷୟମହାନ୍ତିଙ୍କ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହା 'ବ୍ରଜରାଜ ମୁଭିଜ୍'ର ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ, ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା, ଅନିତା ଦାସ, ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ, ଅନିମା ପେଦିନୀ ଓ ମାଳବିକା ରାୟ ଆଦି ଅଭିନେତା ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ବିଜୟ ମହାନ୍ତି ଏଥିରେ ଖଳନାୟକ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ନାଗଫାସ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଧୀର ବିଶ୍ୱାଳ
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ଅନିତା ଦାସ
ଧୀରେନ ଦାସ
ବନଜା ମହାନ୍ତି
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ମହମ୍ମଦ ମହସିନ
ପ୍ରଶାନ୍ତ ନନ୍ଦ
ନରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ବେହେରା (ନରି)
ରାଧା ପଣ୍ଡା
ଅନିମା ପେଦିନୀ
ଲିନା ରାୟ
ମାଳବିକା ରାୟ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
କେଶବ ଶତପଥୀ
ଗୀତ
ମୋ କୋଳ ତୋ ଝୁଲଣା
ଟିକ ଟିକ ଘଣ୍ଟା ଚାଲେ
ନାଥ ନାଥ ପ୍ରାଣନାଥ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୭୭ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | nāgaphāsa, basanta nāẏakaṅka prayojanā tathā basanta nāẏaka o akṣaẏamahāntiṅka miḻita nirddeśanāre nirmita hoi1977 masihāre muktilābha karithilā | ehā 'brajarāja mubhij'ra prathama oḍa଼iā kathācitra | ethire bibhinna bhūmikāre dhīra biśୱāḻa, śrīrāma paṇḍā, anitā dāsa, praśānta nanda, animā pedinī o māḻabikā rāẏa ādi abhinetā abhinaẏa karithile | bijaẏa mahānti ethire khaḻanāẏaka bhūmikāre abhinaẏa karithile |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘nāgaphāsa’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
dhīra biśୱāḻa
śrīrāma paṇḍā
anitā dāsa
dhīrena dāsa
banajā mahānti
bijaẏa mahānti
mahammada mahasina
praśānta nanda
narendra kumāra beherā (nari)
rādhā paṇḍā
animā pedinī
linā rāẏa
māḻabikā rāẏa
jaẏīrāma sāmala
keśaba śatapathī
gīta
mo koḻa to jhulaṇā
ṭika ṭika ghaṇṭā cāle
nātha nātha prāṇanātha
ādhāra
adhika tathẏa
1977ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,899 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%97%E0%AC%AB%E0%AC%BE%E0%AC%B8 | ନାଗଫାସ |
ଶରତ ପୂଜାରୀ ( ୮ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୩୪-୧୧ ମଇ ୨୦୧୪) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା ଥିଲେ । ୬୦ ଦଶକର ଆରମ୍ଭରୁ ୨୦୧୨ ଯାଏଁ ସେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତରେ, ଜଣେ ଅଭିନେତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ କାମ କରିଥିଲେ ।
ଶିକ୍ଷା ଓ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ଶରତଙ୍କ ବାପା ସମ୍ବଲପୁର ଝାଡୁଆପଡ଼ାର ମୂଳନିବାସୀ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ପୂଜାରୀ ନୟାଗଡ଼ ରାଜ୍ୟରେ ଦେୱାନ ଥିଲେ । ୧୯୩୪ ଅଗଷ୍ଟ ୮ ତାରିଖରେ ନୟାଗଡ଼ରେ ଶରତ ପୂଜାରୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କଲା ପରେ ସେ ଅର୍ଥନୀତିରେ ସ୍ନାତକ ଓ ୧୯୫୬ରେ ଚିତ୍ରାଙ୍କନରେ ଆହ୍ଲାବାଦ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଡିପ୍ଲୋମା ସାରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଚାକିରି ବ୍ଲକ ଡିଜାଇନର ଓ ପବ୍ଲିସିଟି ଏଜେଣ୍ଟ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୫୯ରେ ସେ ଅର୍ଥନୀତି ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବରେ ବରଗଡ଼ର ପଞ୍ଚାୟତ କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୬୬ରେ ତାପଙ୍ଗ ଲାଇଟ୍ ଫାଉଣ୍ଡ଼୍ରୀରେ ୱାର୍କ୍ସ ମ୍ୟାନେଜର ଭାବରେ କିଛି ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ କଲା ପରେ ୩୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ଲରମ୍ଭା କଲେଜରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ହୋଇପାରିଥିଲେ।
ପଦ ପଦବୀ
୧୯୫୯-୧୯୬୬: ଅଧ୍ୟାପକ (ଅର୍ଥନୀତି), ପଞ୍ଚାୟତ କଲେଜ, ବରଗଡ଼
୧୯୬୮- ୧୯୯୨: ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, ଲରମ୍ଭା କଲେଜ
୧୯୮୯- ୧୯୯୦: ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, "ବିଭାପା' କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ସୁନ୍ଦରଗଡ଼
୧୯୯୨- ୧୯୯୪: ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, ଉତ୍କଳ ସଙ୍ଗୀତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଭୁବନେଶ୍ୱର
୨୦୧୧- ୨୦୧୪: ସଭାପତି, ଓଡ଼ିଶା ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ
କଥାଚିତ୍ର ଜୀବନ
୧୯୫୯ରେ ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା କଥାଚିତ୍ରରୁ ଅଭିନୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପରେ "ଜୀବନସାଥୀ', "ସାଧନା", "ମାଟିର ମଣିଷ', "ଅରୁନ୍ଧତୀ' ପ୍ରଭୃତି ସିନେମାରେ ଅଭିନୟ କରି ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ "କିଏ କାହାର' ସିନେମା କଟକ ସହରର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରେକ୍ଷାଳୟରେ ୧୦୦ଦିନ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଚାଲି ରେକର୍ଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ "ତଅପୋଇ', "ଅଶାନ୍ତ ଗ୍ରହ" ଓ "ଅସ୍ତରାଗ" କଥାଚିତ୍ର ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ ଶେଷ କଥାଚିତ୍ର ଥିଲା ଗଦାଧର ପୁଟୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ପୂଜା ପାଇଁ ଫୁଲଟିଏ (୨୦୦୭) । ଏହି କଥାଚିତ୍ର ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପୁରସ୍କାର ହାସଲ କରିଥିଲା । "କା", "ଅନ୍ଧ ଦିଗନ୍ତ", "ଭୂଖା", "ଦୃଷ୍ଟି", "ଅରଣ୍ୟ ରୋଦନ", "ଆରଣ୍ୟକ", "ଶେଷଦୃଷ୍ଟି", "ସତମିଛ" ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାୟ ୫୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ କଥାଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ ସାଙ୍ଗକୁ ୩ଟି କଥାଚିତ୍ର ଓ ୭୫ରୁ ଅଧିକ ନାଟକରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ।
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
ହେମନ୍ତ ଦାସ କଳା ସମ୍ମାନ, ୨୦୧୧
ସିନେ ଆର୍ଟିଷ୍ଟ ଆସୋସିଏସନ ପୁରସ୍କାର (୨୦୧୨)
କାଦମ୍ବିନୀ ସମ୍ମାନ, ୨୦୧୦
ଗୁରୁ କେଳୁଚରଣ ମହାପାତ୍ର ସମ୍ମାନ (୨୦୦୭)
ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର (୧୯୮୫)
ଚିତ୍ରପୁରୀ ସମ୍ମାନ
ଭୂମିପୁତ୍ର ସମ୍ମାନ
ଗଣକବି ସମ୍ମାନ
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୩୪ ଜନ୍ମ
୨୦୧୪ ମୃତ୍ୟୁ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା
ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଲୋକ | śarata pūjārī ( 8 agaṣṭa 1934-11 mai 2014) jaṇe oḍa଼iā kathācitra abhinetā thile | 60 daśakara ārambharu 2012 yāe~ se oḍa଼iā kathācitra jagatare, jaṇe abhinetā o nirddeśaka bhābare kāma karithile |
śikṣā o prārambhika jībana
śarataṅka bāpā sambalapura jhāḍuāpaḍa଼āra mūḻanibāsī saccidānanda pūjārī naẏāgaḍa଼ rājẏare deୱāna thile | 1934 agaṣṭa 8 tārikhare naẏāgaḍa଼re śarata pūjārīṅka janma hoithilā | bibhinna sthānare śikṣā śeṣa kalā pare se arthanītire snātaka o 1956re citrāṅkanare āhlābāda biśୱbidẏāḻaẏaru ḍiplomā sārithile | tāṅkara prathama cākiri blaka ḍijāinara o pablisiṭi ejeṇṭa bhābare ārambha hoithilā | 1959re se arthanīti adhẏāpaka bhābare baragaḍa଼ra pañcāẏata kalejare yoga deithile | 1966re tāpaṅga lāiṭ phāuṇḍa଼rīre ୱārksa mẏānejara bhābare kichi dina kāryẏa kalā pare 34 barṣa baẏasare se larambhā kalejare adhẏakṣa hoipārithile|
pada padabī
1959-1966: adhẏāpaka (arthanīti), pañcāẏata kaleja, baragaḍa଼
1968- 1992: adhẏakṣa, larambhā kaleja
1989- 1990: adhẏakṣa, "bibhāpā' kaḻā mahābidẏāḻaẏa, sundaragaḍa଼
1992- 1994: adhẏakṣa, utkaḻa saṅgīta mahābidẏāḻaẏa, bhubaneśୱra
2011- 2014: sabhāpati, oḍa଼iśā saṅgīta nāṭaka ekāḍemī
kathācitra jībana
1959re śrī śrī mahālakṣmī pūjā kathācitraru abhinaẏa jībana ārambha karibā pare "jībanasāthī', "sādhanā", "māṭira maṇiṣa', "arundhatī' prabhṛti sinemāre abhinaẏa kari se rāṣṭrapatiṅkaṭhāru śreṣṭha abhinetā puraskāra grahaṇa karithile | tāṅka abhinīta "kie kāhāra' sinemā kaṭaka saharara bibhinna prekṣāḻaẏare 100dina kramānୱẏare cāli rekarḍa଼ sṛṣṭi karithilā | tāṅka nirddeśita "taapoi', "aśānta graha" o "astarāga" kathācitra darśakaṅku prabhābita karithilā | tāṅka abhinīta śeṣa kathācitra thilā gadādhara puṭīṅka nirddeśita pūjā pāi~ phulaṭie (2007) | ehi kathācitra jātīẏa o antarjātīẏa starare puraskāra hāsala karithilā | "kā", "andha diganta", "bhūkhā", "dṛṣṭi", "araṇẏa rodana", "āraṇẏaka", "śeṣadṛṣṭi", "satamicha" prabhṛti prāẏa 50ru ūrddhୱ kathācitrare abhinaẏa sāṅgaku 3ṭi kathācitra o 75ru adhika nāṭakare nirddeśanā deithile |
puraskāra o sammāna
hemanta dāsa kaḻā sammāna, 2011
sine ārṭiṣṭa āsosiesana puraskāra (2012)
kādambinī sammāna, 2010
guru keḻucaraṇa mahāpātra sammāna (2007)
jaẏadeba puraskāra (1985)
citrapurī sammāna
bhūmiputra sammāna
gaṇakabi sammāna
ādhāra
adhika tathẏa
1934 janma
2014 mṛtẏu
oḍa଼iā kathācitra abhinetā
naẏāgaḍa଼ jillāra loka | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,901 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AC%B0%E0%AC%A4%20%E0%AC%AA%E0%AD%82%E0%AC%9C%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%80 | ଶରତ ପୂଜାରୀ |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୬୨ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ।
ଅ-କ୍ଷ
ଆଧାର
odiacinemaworld.blogspot.com: Odia Cinema Produced during 1962 in Odisha
୧୯୬୨
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୬୨ରେ
୧୯୬୨ରେ ଭାରତ
୧୯୬୨ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1962re tiāri hoithibā oḍa଼iā kathācitra |
a-kṣa
ādhāra
odiacinemaworld.blogspot.com: Odia Cinema Produced during 1962 in Odisha
1962
caḻaccitra 1962re
1962re bhārata
1962re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,903 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%A8%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୬୨ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ (୨୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୭୪-୧୬ ମଇ ୧୯୪୫) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଓଡ଼ିଆ-ଭାଷୀ ଭାଷାବିଦ୍, ଲେଖକ, ବିଶ୍ୱକୋଷକାର ଓ ବାରିଷ୍ଟର ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଓଡ଼ିଶାର କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ସିଦ୍ଧେଶ୍ୱରପୁରଠାରେ ହୋଇଥିଲା । ସେ ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସେତେବେଳର ପ୍ରଚଳିତ ସଂସ୍କୃତି ଭିତ୍ତିକ ଅନେକ ବ୍ୟଙ୍ଗ ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷିତ ପ୍ରବନ୍ଧମାନ ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ, ରସଚକ୍ର, ନବଭାରତ, ସତ୍ୟ ସମାଚାର ଭଳି ପତ୍ରିକାରେ ଲେଖୁଥିଲେ ।
ଜୀବନୀ
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ୧୮୭୪ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୭ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶାର କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ସିଦ୍ଧେଶ୍ୱରପୁର ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଧନୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜମିଦାର ଘରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ଶିକ୍ଷା
ସେ ରେଭେନ୍ସା କଲିଜେଟ ସ୍କୁଲରୁ ମାଟ୍ରିକ ପାସ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କଟକର ସେ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ କଳା ବିଭାଗରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ସେ କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଓକିଲାତି ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ ।
ପରିବାର
ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ମୁକ୍ତାମଣିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଉଭୟ ଦମ୍ପତ୍ତିଙ୍କର ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ନାମରେ ଜଣେ ବଡ଼ ପୁଅ ଓ ଲାବଣ୍ୟବତୀ ନାମରେ ଜଣେ ଝିଅ ହୋଇଥିଲେ । ବିବାହର କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ୧୯୨୭ରେ ମୁକ୍ତାମଣି ପୁଅ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କୁ ଧରି ତାଙ୍କଠାରୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଓ ନିଜ ଗାଁ ସିଦ୍ଧେଶ୍ୱରପୁରରେ ରହୁଥିଲେ । ମୁକ୍ତାମଣିଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ସେ ନିଜ ବିଧବା ଶାଳୀ ପୀତାମ୍ବରୀ ଦେବୀଙ୍କ ସହ କଟକରେ ରହୁଥିଲେ । କଟକରେ ସେ ରହୁଥିବା ସ୍ଥାନ ଏବେ "ଭାଷାକୋଷ ଲେନ୍" ଭାବରେ ପରିଚିତ ।
ଓକିଲାତି
ସେ ୧୯୦୨ ମସିହାରେ ଓକିଲ ହୋଇଥିଲେ ଓ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଓକିଲାତି ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ସରକାରୀ ଓକିଲ ହିସାବରେ ମଧ୍ୟ କାମ କରିଥିଲେ । ବ୍ୟବସାୟ ବହୁତ ଭଲ ଚାଲିଥିଲା ଓ ରୋଜଗାର ଭଲ ହେଉଥିଲା ।
ମୃତ୍ୟୁ
ପ୍ରହରାଜ ୧୯୪୫ ମସିହା ମେ ୧୬ତାରିଖରେ ବିଷ ମିଶା ଦୁଧ ପାନ କରିବାରୁ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।
ଲେଖକ ଜୀବନୀ
ପ୍ରହରାଜ ୧୯୦୧ ମସିହାରେ ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାରେ ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ଶୀର୍ଷକରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ହେଉଛି ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ କରି ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବା ଲେଖା । ତାଙ୍କର ଲିଖନଶୈଳୀ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ । ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟଙ୍ଗ ସାହିତ୍ୟକୁ ତାଙ୍କର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ରହିଛି । ତାଙ୍କ ଲେଖାରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅପଭ୍ରଂଶିତ ଭାଷା ସହିତ ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନୀ, ପାରସୀ, ଇଂରାଜୀ, ସଂସ୍କୃତ ଏବଂ ଅନେକ ଭାଷାର ମିଶ୍ରଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଜୀବନର ଶେଷ ଯାଏ ଭିନ୍ନ ଶୀର୍ଷକ ଥାଇ ସେ ଅନେକ କଷ୍ଟକର ପ୍ରବନ୍ଧ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକାରେ ଲେଖିଥିଲେ ।
ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ
ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷର ମୁଖ୍ୟ ସଂକଳକ ଥିଲେ । ଏହାର ସଂକଳନ ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପାଖାପାଖି ୩୦ ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା ଓ ତାଙ୍କର ସଞ୍ଚିତ ସମସ୍ତ ଅର୍ଥ ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।
ରଚନାବଳୀ
ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ''': ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ (୭ଟି ଖଣ୍ଡ)। ୯୪୫୦ ପୃଷ୍ଠାର ଏହି ସଙ୍କଳନରେ ସର୍ବମୋଟ ମୋଟ ୧,୮୫,୦୦୦ ଶବ୍ଦର ବିଷଦ ବିବରଣୀ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି ।
ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀରେ ସନ୍ଧ୍ୟା (୧୯୦୩)
ବାଇ ମାହାନ୍ତି ପାଞ୍ଜି (୧୯୨୩)
ଦୁନିଆର ହାଲଚାଲ (୧୯୫୨)
ନନାଙ୍କ ବସ୍ତାନି
ଆମ ଘରର ହାଲଚାଲ (୧୯୭୧)
ବାଇନାନୀଙ୍କ ବୁଜୁଳି
ଆଧାର
୧୮୭୪ ଜନ୍ମ
୧୯୪୫ ମୃତ୍ୟୁ
ଭାରତୀୟ ଲେଖକ
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ
ଔପନ୍ୟାସିକ | gopāḻa candra praharāja (27 sepṭembara 1874-16 mai 1945) jaṇe bhāratīẏa oḍa଼iā-bhāṣī bhāṣābid, lekhaka, biśୱkoṣakāra o bāriṣṭara thile | tāṅkara janma oḍa଼iśāra kaṭaka jillāra siddheśୱrapuraṭhāre hoithilā | se sāmājika, rājanaitika ebaṃ setebeḻara pracaḻita saṃskṛti bhittika aneka bẏaṅga ebaṃ biśḻeṣita prabandhamāna utkaḻa sāhitẏa, rasacakra, nababhārata, satẏa samācāra bhaḻi patrikāre lekhuthile |
jībanī
bẏaktigata jībana
gopāḻa candra praharāja 1874 masihā sepṭembara 27 tārikhare oḍa଼iśāra kaṭaka jillāra siddheśୱrapura grāmare eka dhanī brāhmaṇa jamidāra ghare janmagrahaṇa karithile |
śikṣā
se rebhensā kalijeṭa skularu māṭrika pāsa karithile | parabarttī samaẏare kaṭakara se rebhensā mahābidẏāḻaẏaru kaḻā bibhāgare adhẏaẏana karithile | ehā pare se kalikatā biśୱbidẏāḻaẏaru okilāti adhẏaẏana karithile |
paribāra
gopāḻa candra praharāja muktāmaṇiṅku bibāha karithile | ubhaẏa dampattiṅkara candraśekhara nāmare jaṇe baḍa଼ pua o lābaṇẏabatī nāmare jaṇe jhia hoithile | bibāhara kichi barṣa pare 1927re muktāmaṇi pua candraśekharaṅku dhari tāṅkaṭhāru saṃpūrṇṇa alagā hoiyāithile o nija gā~ siddheśୱrapurare rahuthile | muktāmaṇiṅkaṭhāru alagā hoi se nija bidhabā śāḻī pītāmbarī debīṅka saha kaṭakare rahuthile | kaṭakare se rahuthibā sthāna ebe "bhāṣākoṣa len" bhābare paricita |
okilāti
se 1902 masihāre okila hoithile o madhusūdana dāsaṅka adhīnare okilāti bẏabasāẏa karuthile | se sarakārī okila hisābare madhẏa kāma karithile | bẏabasāẏa bahuta bhala cālithilā o rojagāra bhala heuthilā |
mṛtẏu
praharāja 1945 masihā me 16tārikhare biṣa miśā dudha pāna karibāru tāṅkara mṛtẏu ghaṭithilā |
lekhaka jībanī
praharāja 1901 masihāre utkaḻa sāhitẏa patrikāre bhāgabata ṭuṅgīre sandhẏā śīrṣakare prabandha lekhibā ārambha karithile ebaṃ ehā heuchi tāṅkara prathama kari prakāśita hoithibā lekhā | tāṅkara likhanaśaiḻī phakīra mohana senāpatiṅkadୱārā prabhābita | oḍa଼iā bẏaṅga sāhitẏaku tāṅkara ullekhanīẏa abadāna rahichi | tāṅka lekhāre oḍa଼iśāra apabhraṃśita bhāṣā sahita hindusthānī, pārasī, iṃrājī, saṃskṛta ebaṃ aneka bhāṣāra miśraṇa dekhibāku miḻe | jībanara śeṣa yāe bhinna śīrṣaka thāi se aneka kaṣṭakara prabandha bibhinna patrikāre lekhithile |
pūrṇṇacandra oḍa଼iā bhāṣākoṣa
gopāḻa candra praharāja pūrṇṇacandra oḍa଼iā bhāṣākoṣara mukhẏa saṃkaḻaka thile | ehāra saṃkaḻana śeṣa karibā pāi~ tāṅku pākhāpākhi 30 barṣa samaẏa lāgithilā o tāṅkara sañcita samasta artha ehāra prastutire kharcca hoiyāithilā |
racanābaḻī
pūrṇṇacandra oḍa଼iā bhāṣākoṣa''': prathama oḍa଼iā bhāṣākoṣa (7ṭi khaṇḍa)| 9450 pṛṣṭhāra ehi saṅkaḻanare sarbamoṭa moṭa 1,85,000 śabdara biṣada bibaraṇī sthāna pāichi |
bhāgabata ṭuṅgīre sandhẏā (1903)
bāi māhānti pāñji (1923)
duniāra hālacāla (1952)
nanāṅka bastāni
āma gharara hālacāla (1971)
bāinānīṅka bujuḻi
ādhāra
1874 janma
1945 mṛtẏu
bhāratīẏa lekhaka
oḍa଼iā sāhitẏika
aupanẏāsika | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,905 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AD%8B%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%B3%20%E0%AC%9A%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%20%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%B9%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%9C | ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ |
ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଜଗତରେ ୧୯୬୧ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା
A-Z
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୬୧
ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୬୧ରେ
୧୯୬୧ରେ ଭାରତ
୧୯୬୧ରେ ଓଡ଼ିଶା | oḍa଼iā sinemā jagatare 1961re tiāri hoithibā oḍa଼iā sinemā
A-Z
draṣṭabẏa
1961
caḻaccitra 1961re
1961re bhārata
1961re oḍa଼iśā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,906 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%AC%E0%AD%A7%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%95%E0%AC%A5%E0%AC%BE%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0 | ୧୯୬୧ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର |
ଦଣ୍ଡା ବାଳୁଙ୍ଗା, ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆକଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ବସନ୍ତ ନାୟକ । ଏହା ମହମ୍ମଦ ମହସୀନଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ‘ଦଣ୍ଡା ବାଳୁଙ୍ଗା’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ହେମନ୍ତ ଦାସ
ବିଜୟ ମହାନ୍ତି
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ନିହାରିକା ସାହୁ
ଜୟୀରାମ ସାମଲ
ସଙ୍ଗୀତ
ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ।
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
୧୯୮୪ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର
କଥାଚିତ୍ର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ | daṇḍā bāḻuṅgā, 1984 masihāre muktilābha karithibā eka oḍa଼iākathācitra | ehi kathācitraṭira prayojanā karithile basanta nāẏaka | ehā mahammada mahasīnaṅka nirddeśanāre nirmita heithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iā kathācitra ‘daṇḍā bāḻuṅgā’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
hemanta dāsa
bijaẏa mahānti
uttama mahānti
mahāśୱetā rāẏa
nihārikā sāhu
jaẏīrāma sāmala
saṅgīta
ehi kathācitraṭira saṅgīta nirddeśanā deithile akṣaẏa mahānti |
draṣṭabẏa
adhika tathẏa
1984ra oḍa଼iā kathācitra
kathācitra prakaḻpare unnata hebāku thibā prasaṅga | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,909 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A6%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A1%E0%AC%BE%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%B3%E0%AD%81%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%BE | ଦଣ୍ଡାବାଳୁଙ୍ଗା |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର – ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର, ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀ କବି, ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
୧୨ ଅକ୍ଟୋବର – ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଓଡ଼ିଆ ଗାୟକ, ସଂଗୀତକାର, ଲେଖକ (ମୃତ୍ୟୁ. ୨୦୦୨)
୨୫ ଅକ୍ଟୋବର – ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକ, ଓଡ଼ିଆ ଗାଳ୍ପିକ ଓ ଔପନ୍ୟାସିକ
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୯୩୭ |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
17 sepṭembara – sītākānta mahāpātra, oḍa଼iā o iṃrājī kabi, sāhitẏa samālocaka
akṭobara-ḍisembara
12 akṭobara – akṣaẏa mahānti, oḍa଼iā gāẏaka, saṃgītakāra, lekhaka (mṛtẏu. 2002)
25 akṭobara – bibhūti paṭṭanāẏaka, oḍa଼iā gāḻpika o aupanẏāsika
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
1937 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,910 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%A9%E0%AD%AD | ୧୯୩୭ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
୮ ଅଗଷ୍ଟ - ଶରତ ପୂଜାରୀ, ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ପ୍ରଯୋଜକ (ମୃତ୍ୟୁ. ୨୦୧୪)
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୯୩୪ |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
8 agaṣṭa - śarata pūjārī, oḍa଼iā kathācitra abhinetā, nirddeśaka, prayojaka (mṛtẏu. 2014)
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
1934 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,911 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF%E0%AD%A9%E0%AD%AA | ୧୯୩୪ |
ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି କାଶ୍ୟପ ଓ ଆର୍. ଜି. ଗୋପଙ୍କ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ନିର୍ମିତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା ଶଙ୍ଖ ମହୂରୀ ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଅଭିନୟରେ
ଓଡ଼ିଆଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଶଙ୍ଖ ମହୂରୀ’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରମୁଖ କଳାକାର ହେଲେ:
ଉତ୍ତମ ମହାନ୍ତି
ଶ୍ରୀରାମ ପଣ୍ଡା
ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ
ସୁଧାରାଣୀ ଜେନା
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ
୧୯୭୮ର ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର | akṣaẏa mahānti kāśẏapa o ār. ji. gopaṅka miḻita nirddeśanāre nirmita oḍa଼iā sinemā śaṅkha mahūrī 1978 masihāre muktilābha karithilā |
abhinaẏare
oḍa଼iācaḻaccitra ‘śaṅkha mahūrī’re abhinaẏa karithibā pramukha kaḻākāra hele:
uttama mahānti
śrīrāma paṇḍā
mahāśୱetā rāẏa
sudhārāṇī jenā
draṣṭabẏa
1978ra oḍa଼iā kathācitra | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,913 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AC%82%E0%AC%96%20%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AD%81%E0%AC%B0%E0%AD%80 | ଶଂଖ ମହୁରୀ |
ପୁର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ ଏକ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦକୋଷ । ଏହା ସଂକଳନ କରିବାରେ ୩୦ରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଥିବା ବେଳେ ଏହା ୧୯୩୧ରୁ ୧୯୪୦ ଭିତରେ ୭ଟି ଖଣ୍ଡରେ ଓ ପ୍ରତି ଖଣ୍ଡ ଆକାରରେ ପାଖାପାଖି ରୟାଲ କ୍ୱାର୍ଟୋ ପୃଷ୍ଠା ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ମୋଟ ପୃଷ୍ଠା ସଂଖ୍ୟା ୯,୫୦୦ ଓ ଏଥିରେ ୧୮୫,୦୦୦ ମୁଖ୍ୟଶବ୍ଦ ରହିଛି । ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ସଂକଳକ ଥିଲେ ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ଓ ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରେସ ଏହାର ପ୍ରକାଶ ଓ ମୁଦ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ସହକର୍ମୀ ପୀତାମ୍ବରୀ ଦେବୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସହକର୍ମୀମାନେ ଶବ୍ଦ ସଂଗ୍ରହ ଓ ସଂକଳନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱନାଥ କର ଥିଲେ ଏହାର ପ୍ରକାଶକ । ଏହା ଥିଲା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦକୋଷ । ସଂକଳନ ସହ ପ୍ରହରାଜ ସର୍ବସାଧାରଣ ଅନୁଦାନ ସଂଗ୍ରହ ଓ ଛପା ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ବହନ କରିଥିଲେ । ତତ୍କାଳୀନ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରଦେଶ, ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ କଥିତ ଅଞ୍ଚଳର ଶାସକ ଓ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ପାଇଁ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଯୋଗାଇଥିଲେ ।
ଶବ୍ଦାବଳୀ
୩୦ ପୁର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷରେ ମୋଟ ୧,୮୫,୦୦୦ଟି ଓଡ଼ିଆ ମୁଖ୍ୟଶବ୍ଦ ରହିଛି । ଏଥିରେ କେତେ ହଜାର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଶବ୍ଦାବଳୀ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀତ । ଯଥା ଏଥିରେ ନକ୍ଷତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ୧୬-ପୃଷ୍ଠା ସମ୍ବଳିତ ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ରହିଛି । ଏଥିରେ ୧୩୦୦ଟି ଉଦ୍ଭିଦର ବର୍ଣ୍ଣନା ସ୍ଥାନୀତ । ପ୍ରତିଟି ମୁଖ୍ୟଶବ୍ଦର ଓଡ଼ିଆ, ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ବଙ୍ଗଳା, ସଂସ୍କୃତ ଓ ତେଲୁଗୁ ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ତାହା ସହିତ ନାନାଦି ବର୍ଣ୍ଣନା ଓ ପୁରାଣରେ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଛି । ଏଥିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଗଛଲଟା, ଓଡ଼ିଶାର ଇତିହାସ, ଖାଦ୍ୟ ଓ ଚଳଣି ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ଲେଖା ସବିଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣନା ସହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
ଇ-ଭାଷାକୋଷ
ସୃଜନିକା ଏହି ୭ ଖଣ୍ଡ ବହିକୁ ସ୍କାନ କରି ସେସବୁକୁ ପ୍ରଥମେ ଏକ ସିଡ଼ିରେ ରଖି ୨୦୦୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତ ଲାଇସେନ୍ସରେ ବିତରଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ପରେ ସ୍କାନ ହୋଇଥିବା ପୃଷ୍ଠାସବୁ ଟାଇପ କରାଯାଇ ଏକ ଡିଜିଟାଲ ଲେଖା ସଂସ୍କରଣ ଚିକାଗୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ୱେବସାଇଟରେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଛି ।
ଆଧାର
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା
ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ
ଓଡ଼ିଆ ଅଭିଧାନ | purṇṇacandra oḍa଼iā bhāṣākoṣa eka oḍa଼iā śabdakoṣa | ehā saṃkaḻana karibāre 30ru adhika barṣa samaẏa lāgithibā beḻe ehā 1931ru 1940 bhitare 7ṭi khaṇḍare o prati khaṇḍa ākārare pākhāpākhi raẏāla kୱārṭo pṛṣṭhā bhābare prakāśita hoithilā | ehāra moṭa pṛṣṭhā saṃkhẏā 9,500 o ethire 185,000 mukhẏaśabda rahichi | ehāra mukhẏa saṃkaḻaka thile gopāḻa candra praharāja o utkaḻa sāhitẏa presa ehāra prakāśa o mudraṇa karithile | tāṅka saha tāṅkara mukhẏa sahakarmī pītāmbarī debī o anẏānẏa sahakarmīmāne śabda saṃgraha o saṃkaḻanare sāhāyẏa karithile | biśୱnātha kara thile ehāra prakāśaka | ehā thilā prathama oḍa଼iā śabdakoṣa | saṃkaḻana saha praharāja sarbasādhāraṇa anudāna saṃgraha o chapā kharcca madhẏa bahana karithile | tatkāḻīna baṅga, māndrāja pradeśa, aneka oḍa଼iā kathita añcaḻara śāsaka o briṭiśa sarakāra ehi granthābaḻī pāi~ pṛṣṭhapoṣakatā yogāithile |
śabdābaḻī
30 purṇṇacandra oḍa଼iā bhāṣākoṣare moṭa 1,85,000ṭi oḍa଼iā mukhẏaśabda rahichi | ethire kete hajāra baijñānika śabdābaḻī madhẏa sthānīta | yathā ethire nakṣatra sambandhare 16-pṛṣṭhā sambaḻita eka prasaṅga rahichi | ethire 1300ṭi udbhidara barṇṇanā sthānīta | pratiṭi mukhẏaśabdara oḍa଼iā, hindī, iṃrājī, baṅgaḻā, saṃskṛta o telugu artha madhẏa rahichi | tāhā sahita nānādi barṇṇanā o purāṇare bẏabahāra madhẏa ethire achi | ethire sthānīẏa gachalaṭā, oḍa଼iśāra itihāsa, khādẏa o caḻaṇi samparkare aneka lekhā sabiśeṣa barṇṇanā saha dekhibāku miḻithāe |
i-bhāṣākoṣa
sṛjanikā ehi 7 khaṇḍa bahiku skāna kari sesabuku prathame eka siḍa଼ire rakhi 2006 masihāre mukta lāisensare bitaraṇa ārambha karithilā | pare skāna hoithibā pṛṣṭhāsabu ṭāipa karāyāi eka ḍijiṭāla lekhā saṃskaraṇa cikāgo biśୱbidẏāḻaẏa ୱebasāiṭare madhẏa upalabdha hoichi |
ādhāra
oḍa଼iā sāhitẏa
oḍa଼iā bhāṣā
bhāṣā bijñāna
oḍa଼iā abhidhāna | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 7,915 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%82%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A3%E0%AC%9A%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%B0%20%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86%20%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B7%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AD%8B%E0%AC%B7 | ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ |