Datasets:

DebasishDhal99

/

IAST-corpus

like 0

ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪವರ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ (JSPL ) () ಎಂಬುದು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಮೌಲ್ಯಯುತವಾದ ಖಾಸಗಿ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದಕನಾಗಿದ್ದು, 2.1 ಶತಕೋಟಿ US$ಗೂ (10,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಒಂದು ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ & ಪವರ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ (JSPL), 12 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು (60,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು) ಮೌಲ್ಯದ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸಮೂಹದ ಒಂದು ಭಾಗವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಉಕ್ಕು, ವಿದ್ಯುತ್‌, ಗಣಿಗಾರಿಕೆ, ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಹಾಗೂ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ವಲಯದಲ್ಲಿ JSPL ಓರ್ವ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ವೃತ್ತಿನಿರತನಾಗಿದೆ. ದಿವಂಗತ ಶ್ರೀ O.P. ಜಿಂದಾಲ್‌ರವರ ಕಿರಿಯ ಮಗನಾದ ಶ್ರೀಮಾನ್‌ ನವೀನ್‌ ಜಿಂದಾಲ್, JSPL ಮತ್ತು ಅದರ ಸಮೂಹ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಚಾಲಕಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಿಂದಾಲ್‌ ಪವರ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಜಿಂದಾಲ್‌ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸಿಮೆಂಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಮತ್ತು ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಬೊಲಿವಿಯಾ ಇವು ಈ ಸಮೂಹದ ಕಂಪನಿಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ವಯಂಪೂರ್ಣತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ತಾನಿಟ್ಟಿರುವ ಒಂದು ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನದೇ ವಶದಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣದ-ಅದಿರಿನ ಗಣಿಗಳಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುವ ಹಿಮ್ಮೊಗ ಸಮಗ್ರೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿಯು ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ತನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಟನ್‌ಮಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದಕನಾಗಿದೆ. ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ, ಲಘು ಉಕ್ಕಿನ ಚಪ್ಪಡಿಗಳು, ಫೆರೋ ಕ್ರೋಮ್‌, ಕಬ್ಬಿಣ ಅದಿರು, ಲಘು ಉಕ್ಕು ಇವುಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ರಾಚನಿಕ ಬಳಕೆಯ, ಬಿಸಿಯಿರುವಾಗಲೇ ಆಕಾರನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಪಟ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುರುಳಿಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಆಧರಿತ ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕಂಪನಿಯು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. O.P. ಜಿಂದಾಲ್‌‌ರಿಂದ (1930–2005) ಸಂಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸಮೂಹ ದಲ್ಲಿ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪವರ್‌ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವ್ಯವಹಾರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದಾದ ಪೈಪ್‌ ಯುನಿಟ್‌ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ನ್ನು 1969ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಆರಂಭಿಸಿದರು. 2005ರಲ್ಲಿ ಜಿಂದಾಲ್‌ರವರ ಮರಣವಾದ ನಂತರ, ಅವರ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಪೈಕಿಯ ಬಹುಭಾಗಗಳು ಅವರ ಹೆಂಡತಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಜಿಂದಾಲ್‌ರವರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಆಮೇಲೆ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸಮೂಹದ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ಅವರ ನಾಲ್ವರು ಗಂಡುಮಕ್ಕಳ ನಡುವೆ ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪವರ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ನವೀನ್‌ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಹಿರಿಯ ಸೋದರರಾದ ಸಜ್ಜನ್‌ ಜಿಂದಾಲ್‌, ಪ್ರಸಕ್ತವಾಗಿ ASSOCHAMನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದು, ಇದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಂಡಲಿಗಳ ಒಂದು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಘಟಕವಾಗಿದೆ; O.P. ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸಮೂಹದ ಭಾಗವಾಗಿರುವ JSW ಸಮೂಹದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿಯೂ ಅವರು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ ಮ್ಯುಟೂನ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಕಬ್ಬಿಣ ಅದಿರು ಮೀಸಲುಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು 2006ರ ಜೂನ್‌ 3ರಂದು ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ಗೆ ಬೊಲಿವಿಯಾ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿತು. 1.5 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಒಂದು ಆರಂಭಿಕ ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಿದ ಕಂಪನಿಯು, ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮುಂಬರುವ ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ 2.1 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಹೂಡಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ. ಫೋರ್ಬ್ಸ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ ಅನುಸಾರ, O.P. ಜಿಂದಾಲ್‌ರ ವಿಧವೆಯಾದ ಸಾವಿತ್ರಿ ಜಿಂದಾಲ್‌ 19ನೇ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾರತೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಹುಡುಗಿಯರಿಗಾಗಿಯೇ ಮೀಸಲಾದ ವಿದ್ಯಾ ದೇವಿ ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಎಂಬ ಒಂದು ವಸತಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಜಿಂದಾಲ್‌ ಕುಟುಂಬವು 1984ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹಿಸಾರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಈ ಶಾಲೆಯ ಕುರಿತು ಅಷ್ಟೊಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಚಾರ ಅಥವಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇದಿರುವ ಖಾಸಗಿ ತಾಣ ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹ ಶ್ರೇಣಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಈ ಶಾಲೆಯು ಶ್ರೀಮಂತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಭಾರತದ ಸಿರಿವಂತ ವ್ಯವಹಾರಸ್ಥ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಈ ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೃಂದವು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಭವಿಷ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಹೊಸತಾದ ಪರಿಧಿಗಳೆಡೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ JSPL, ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದೇ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ನಂಬುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಉನ್ನತೀಕರಿಸುವ, ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ, ತನ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಜನರ ಜೀವನ ಗುಣಮಟ್ಟಗಳನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುವ ಅಗತ್ಯ ಅದಕ್ಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಕಂಪನಿಯು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಮುಖ ವಿಸ್ತರಣಾ ಯೋಜನೆಗಳು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿವೆ: ರಾಯ್‌ಗಢ 2 MTPA ಸಿಮೆಂಟ್‌ ಸ್ಥಾವರ. 540 MWಗಳಷ್ಟಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ರಾಚನಿಕ ಬಳಕೆಯ ಗಿರಣಿ. ಗಣಿಗಳಿಂದ ಸ್ಥಾವರಕ್ಕೆ ಸಾಗುವ ಕೊಳವೆ ವಾಹಕ. ಪುಟ್ಟ ಊದು ಕುಲುಮೆಯ ಉನ್ನತೀಕರಣ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕೇಷನ್‌ ಘಟಕ. 7.0 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಉಕ್ಕಿನ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಾಗೂ 5.20 ಶತಕೋಟಿ US$ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ (26,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಒಂದು ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ 1600 MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಂದು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, JSPL ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವೆ ಒಂದು MOU ಸಹಿಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ 6.00 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ (30,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಒಂದು ಒಟ್ಟು ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, 11 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ ಮತ್ತು 2600 MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ, ವಶದಲ್ಲಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಡಿಶಾ 8.00 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ (40,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಒಂದು ಒಟ್ಟು ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, 12.5 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ ಮತ್ತು 2600 MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ, ವಶದಲ್ಲಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. 3 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೊದಲ ಹಂತವು 2011ರ ವೇಳೆಗೆ ಕಾರ್ಯಸನ್ನದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ದ್ರವ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕೇಂದ್ರ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಖಾತೆಯು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ ದ್ರವ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ (CTL) ಯೋಜನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿನ ರಾಮಚಾಂಡಿ ಪ್ರಮೋಷನಲ್‌ ಕೋಲ್‌ ಬ್ಲಾಕ್‌ನ್ನು ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪವರ್‌ ಕಂಪನಿಗೆ ಮಂಜೂರುಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸದರಿ ಯೋಜನೆಯ ಯೋಜನಾ ವೆಚ್ಚವು ಸುಮಾರು 8.4 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು (42,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಆಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ CTL ಸ್ಥಾವರ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರ ಇವಿಷ್ಟು ಸೇರಿರುತ್ತವೆ. ಒಡಿಶಾದ ಅಂಗುಲ್‌ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಿಶೋರ್‌ ನಗರ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯು ನೆಲೆಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ಜರ್ಮನಿಯ M/S ಲುರ್ಗಿ ಎಂಬ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಪರೋಕ್ಷ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ದ್ರವೀಕರಣ ಎಂಬ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ದಿನಂಪ್ರತಿ 80,000 ಪೀಪಾಯಿಗಳಷ್ಟು (4.0 MMTPA) ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಈ ಸ್ಥಾವರವು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ CTL ಯೋಜನೆಯು JSPLನ ಮುಕುಟಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತೊಂದು ಗರಿಯಾಗಿದೆ. ಜಿಂದಾಲ್‌ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಹಲವಾರು ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹಾಕುವ ತನ್ನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ JSPL ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ವಲಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದು, ಜಿಂದಾಲ್‌ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಲಿದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿರುವ 7 ತೈಲ ಹಾಗೂ ಅನಿಲ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ವಶಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಜಾರ್ಜಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ 5 ಘಟಕಗಳು, ಬೊಲಿವಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ 1 ಘಟಕ ಹಾಗೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ 1 ಘಟಕ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಘಟಕಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜಾರ್ಜಿಯಾ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗಿನ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿಹಾಕಲೆಂದು ಜಾರ್ಜಿಯಾಗೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ತೆರಳಿದ ನಿಯೋಗವೊಂದರ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ಶ್ರೀಮಾನ್‌ ನವೀನ್‌ ಜಿಂದಾಲ್‌ ವಹಿಸಿದ್ದರು; ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಇದುವರೆಗೆ 200 ದಶಲಕ್ಷ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ (1000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಒಂದು ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಬದ್ಧನಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಹಲವಾರು ಯೋಜನೆಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರತವಾಗಿದೆ. ಬೊಲಿವಿಯಾ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮತ್ತು 1.7 MT ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಉಕ್ಕಿನ ಸ್ಥಾವರ, 450 MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಸ್ಥಾವರ, 6 MT ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ ಸ್ಥಾವರ ಹಾಗೂ 10 MT ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕಬ್ಬಿಣ ಅದಿರಿನ ಸಣ್ಣ ಉಂಡೆಗಳ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾದ ಬೊಲಿವಿಯಾದಲ್ಲಿ 2.1 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು (10,500 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು) ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹೂಡಲು JSPL ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ O. P. ಜಿಂದಾಲ್‌ ನವೀನ ಜಿಂದಾಲ್ ಅಜಿತ್‌ ಜೋಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ಬೊಲಿವಿಯಾದ ವ್ಯವಹಾರದ ಕುರಿತಾದ BBC ಲೇಖನ ಕಳಿಂಗನಗರದ ಕುರಿತಾದ PUCL ವರದಿ ಭಾರತದ ಉಕ್ಕಿನ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತದ ವಿದ್ಯುತ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಹಿಸಾರ್‌ ಹರಿಯಾಣಾದ ಆರ್ಥಿಕತೆ ನವದೆಹಲಿ ಮೂಲದ ಕಂಪನಿಗಳು

jiṃdāl‌ sṭīl‌ aṃḍ‌ pavar‌ limiṭèḍ‌ (JSPL ) () èṃbudu bhāratadallina atyaṃta maulyayutavāda khāsagi ukku utpādakanāgiddu, 2.1 śatakoṭi US$gū (10,000 koṭi rūpāyigaḻu) hècciruva òṃdu vārṣika vahivāṭannu hòṃdidè; jiṃdāl‌ sṭīl‌ & pavar limiṭèḍ‌ (JSPL), 12 śatakoṭi US$naṣṭu (60,000 koṭi rūpāyigaḻigū hèccu) maulyada jiṃdāl‌ samūhada òṃdu bhāgavènisikòṃḍidè. ukku, vidyut‌, gaṇigārikè, taila mattu anila hāgū mūlabhūta saukaryagaḻa valayadalli JSPL orva agragaṇya vṛttiniratanāgidè. divaṃgata śrī O.P. jiṃdāl‌ravara kiriya maganāda śrīmān‌ navīn‌ jiṃdāl, JSPL mattu adara samūha kaṃpanigaḻigè cālakaśaktiyāgiddārè. jiṃdāl‌ pavar‌ limiṭèḍ‌, jiṃdāl‌ pèṭroliyaṃ limiṭèḍ‌, jiṃdāl‌ simèṃṭ‌ limiṭèḍ‌ mattu jiṃdāl‌ sṭīl‌ bòliviyā ivu ī samūhada kaṃpanigaḻāgivè. svayaṃpūrṇatèya parikalpanèyalli tāniṭṭiruva òṃdu naṃbikèyannu kaṃpaniyu ghoṣisuttadè. tannade vaśadalliruva kalliddalina mattu kabbiṇada-adirina gaṇigaḻiṃda labhyavāguva himmòga samagrīkaraṇada mūlaka kaṃpaniyu ukku mattu vidyuttannu utpādisuttadè. ādāgyū, ṭan‌mānada ādhārada melè heḻuvudādarè, idu bhāratadallina mūrane atidòḍḍa ukku utpādakanāgidè. mèdu kabbiṇa, laghu ukkina cappaḍigaḻu, phèro krom‌, kabbiṇa adiru, laghu ukku ivugaḻannaṣṭe allade, rācanika baḻakèya, bisiyiruvāgale ākāranīḍalpaṭṭa paṭṭigaḻu mattu suruḻigaḻannu hāgū kalliddalu ādharita mèdu kabbiṇa sthāvaravannu kaṃpaniyu tayārisuttadè mattu mārāṭamāḍuttadè. ī kaṃpaniyu vidyut‌ utpādanèyalliyū tòḍagisikòṃḍidè. O.P. jiṃdāl‌‌riṃda (1930–2005) saṃsthāpisalpaṭṭa jiṃdāl‌ samūha dalli jiṃdāl‌ sṭīl‌ aṃḍ‌ pavar‌ òṃdu bhāgavāgidè. avara vyavahāra sāmrājyada hiṃdina avatāragaḻa paiki òṃdāda paip‌ yuniṭ‌ jiṃdāl‌ iṃḍiyā limiṭèḍ‌‌ nnu 1969ralli avaru āraṃbhisidaru. 2005ralli jiṃdāl‌ravara maraṇavāda naṃtara, avara svattugaḻa paikiya bahubhāgagaḻu avara hèṃḍati sāvitri jiṃdāl‌ravarigè vargāyisalpaṭṭavu. āmelè jiṃdāl‌ samūhada āḍaḻita maṃḍaḻiyu avara nālvaru gaṃḍumakkaḻa naḍuvè vibhāgisalpaṭṭitu mattu jiṃdāl‌ sṭīl‌ aṃḍ‌ pavar‌ limiṭèḍ‌na vyavasthāpaka nirdeśakarāgi navīn‌ jiṃdāl‌ adhikāra vahisikòṃḍaru. avara hiriya sodararāda sajjan‌ jiṃdāl‌, prasaktavāgi ASSOCHAMna mukhyastharāgiddu, idu vāṇijya maṃḍaligaḻa òṃdu prabhāvaśāli ghaṭakavāgidè; O.P. jiṃdāl‌ samūhada bhāgavāgiruva JSW samūhada mukhyastharāgiyū avaru kāryanirvahisuttiddārè. èl myuṭūn‌ pradeśadallina viśvada atidòḍḍa kabbiṇa adiru mīsalugaḻa paiki òṃdakkè saṃbaṃdhisida abhivṛddhiya hakkugaḻannu 2006ra jūn‌ 3raṃdu jiṃdāl‌ sṭīl‌gè bòliviyā maṃjūru māḍitu. 1.5 śatakoṭi US$naṣṭu pramāṇada òṃdu āraṃbhika hūḍikèyòṃdigè kāryāraṃbha māḍida kaṃpaniyu, dakṣiṇa amèrikāda deśadalli muṃbaruva èṃṭu varṣagaḻa avadhiyalli hèccuvariyāgi 2.1 śatakoṭi US$naṣṭu haṇavannu hūḍalu yojisuttidè. phorbs‌ niyatakālikada anusāra, O.P. jiṃdāl‌ra vidhavèyāda sāvitri jiṃdāl‌ 19ne atyaṃta śrīmaṃta bhāratīya vyakti èṃba śreyāṃka paḍèdiddārè. huḍugiyarigāgiye mīsalāda vidyā devi jiṃdāl‌ skūl‌ èṃba òṃdu vasati śālèyannu jiṃdāl‌ kuṭuṃbavu 1984ralli bhāratada hisār‌‌nalli sthāpisitu. ī śālèya kuritu aṣṭòṃdu hèccina pracāra athavā mārukaṭṭè kāryavannu māḍillavādarū, idiruva khāsagi tāṇa mattu gamanārha śreṇiya caṭuvaṭikègaḻa kāraṇadiṃdāgi, ī śālèyu śrīmaṃta vidyārthigaḻa śaikṣaṇika agatyakkāgi sthāpisalpaṭṭidè èṃdu vyāpakavāgi tiḻidubaṃdidè. bhāratada sirivaṃta vyavahārastha kuṭuṃba mattu rājakīya kuṭuṃbagaḻigè serida huḍugiyarannu ī śālèya vidyārthivṛṃdavu òḻagòḻḻuttadè. bhaviṣyada dṛṣṭikona hòsatāda paridhigaḻèḍègè vistarisuva dṛṣṭikonavannu hòṃdiruva JSPL, jīvanadalli badalāvaṇèyòṃde sthiravāgidè èṃbudannu dṛḍhavāgi naṃbuttadè. hīgāgi, tanna astitvadalliruva taṃtrajñānagaḻannu niraṃtaravāgi unnatīkarisuva, hòsa taṃtrajñānagaḻannu svīkarisuva, tanna sibbaṃdiyannu prerepisuva hāgū namma suttamuttaliruva janara jīvana guṇamaṭṭagaḻannu melakkèttuva agatya adakkè kaṃḍubaruttidè. ī maulyagaḻigè kaṃpaniyu aṃṭikòṃḍiruva hinnèlèyalli, pramukha vistaraṇā yojanègaḻu kāryarūpakkè baruttivè: rāy‌gaḍha 2 MTPA simèṃṭ‌ sthāvara. 540 MWgaḻaṣṭiruva hèccuvari vidyut‌ utpādanè madhyama gātrada rācanika baḻakèya giraṇi. gaṇigaḻiṃda sthāvarakkè sāguva kòḻavè vāhaka. puṭṭa ūdu kulumèya unnatīkaraṇa kaigārikā kṣetradallina phyābrikeṣan‌ ghaṭaka. 7.0 MTPA sāmarthyada òṃdu hèccuvari ukkina sthāvaravannu haṃta haṃtavāgi sthāpisuvudakkè saṃbaṃdhisidaṃtè hāgū 5.20 śatakoṭi US$gū hèccina (26,000 koṭi rūpāyigaḻu) òṃdu hūḍikèyòṃdigè 1600 MW sāmarthyada òṃdu vidyut‌ sthāvaravannu sthāpisuvudakkè saṃbaṃdhisidaṃtè, JSPL mattu chattīs‌gaḍha sarkārada naḍuvè òṃdu MOU sahihākalpaṭṭidè. jārkhaṃḍ‌ 6.00 śatakoṭi US$naṣṭu mòttada (30,000 koṭi rūpāyigaḻu) òṃdu òṭṭu hūḍikèyòṃdigè, 11 daśalakṣa ṭannugaḻaṣṭu sāmarthyada òṃdu saṃyojita ukku sthāvara mattu 2600 MW sāmarthyada, vaśadalliruva vidyut‌ sthāvaravannu haṃta haṃtavāgi sthāpisalu yojisalāgidè. òḍiśā 8.00 śatakoṭi US$naṣṭu mòttada (40,000 koṭi rūpāyigaḻu) òṃdu òṭṭu hūḍikèyòṃdigè, 12.5 daśalakṣa ṭannugaḻaṣṭu sāmarthyada òṃdu saṃyojita ukku sthāvara mattu 2600 MW sāmarthyada, vaśadalliruva vidyut‌ sthāvaravannu haṃta haṃtavāgi sthāpisalu yojisalāgidè. 3 daśalakṣa ṭannugaḻa sāmarthyada mòdala haṃtavu 2011ra veḻègè kāryasannaddhavāguttadè èṃdu nirīkṣisalāgidè. kalliddalannu drava pèṭroliyaṃ āgi parivartisuva yojanè bhārata sarkārada keṃdra kalliddalu khātèyu hammikòṃḍiruva kalliddaliniṃda drava pèṭroliyaṃnnu saṃskarisuva (CTL) yojanègè saṃbaṃdhisidaṃtè, òḍiśādallina rāmacāṃḍi pramoṣanal‌ kol‌ blāk‌nnu jiṃdāl‌ sṭīl‌ aṃḍ‌ pavar‌ kaṃpanigè maṃjūrumāḍalāgidè. sadari yojanèya yojanā vèccavu sumāru 8.4 śatakoṭi US$naṣṭu (42,000 koṭi rūpāyigaḻu) āgabahudu èṃdu aṃdājisalāgiddu, idaralli CTL sthāvara, kalliddalu gaṇigārikè mattu vidyut‌ sthāvara iviṣṭu seriruttavè. òḍiśāda aṃgul‌ jillèya kiśor‌ nagar tāllūkinalli ī yojanèyu nèlègòḻḻalidè. jarmaniya M/S lurgi èṃba kaṃpaniyiṃda abhivṛddhipaḍisalpaṭṭiruva parokṣa kalliddalu dravīkaraṇa èṃba parisara snehi taṃtrajñānavannu bhāratadalli mòdala bārigè baḻasikòṃḍu, dinaṃprati 80,000 pīpāyigaḻaṣṭu (4.0 MMTPA) kaccā tailavannu ī sthāvaravu utpādisalidè. ī pratiṣṭhita CTL yojanèyu JSPLna mukuṭakkè sikkisalpaṭṭa mattòṃdu gariyāgidè. jiṃdāl‌ pèṭroliyaṃ limiṭèḍ‌ halavāru udyamagaḻalli baṃḍavāḻavannu hākuva tanna prakriyèya bhāgavāgi JSPL ittīcègaṣṭe taila mattu anila valayavannu praveśisiddu, jiṃdāl‌ pèṭroliyaṃ limiṭèḍ‌ èṃba haṇèpaṭṭiya aḍiyalli adu kāryācaraṇè naḍèsalidè. viśvadallina vibhinna bhāgagaḻalliruva 7 taila hāgū anila ghaṭakagaḻannu kaṃpaniyu vaśamāḍikòṃḍiddu, jārjiyādalliruva 5 ghaṭakagaḻu, bòliviyādalliruva 1 ghaṭaka hāgū bhāratadalliruva 1 ghaṭaka avugaḻalli serivè. ghaṭakagaḻa pariśodhanè mattu utpādanègè saṃbaṃdhisidaṃtè jārjiyā sarkāradòṃdigina òppaṃdagaḻigè sahihākalèṃdu jārjiyāgè ittīcègè tèraḻida niyogavòṃdara netṛtvavannu śrīmān‌ navīn‌ jiṃdāl‌ vahisiddaru; kaṃpaniyu tanna pèṭroliyaṃ vyavahārakkè nīḍuttiruva prāmukhyatèyannu idu sūcisuttadè. kaṃpaniyu iduvarègè 200 daśalakṣa US$naṣṭu mòttada (1000 koṭi rūpāyigaḻu) òṃdu hūḍikègè baddhanāgidè hāgū ī valayadallina itara halavāru yojanègaḻa kuritāgi kāryaniratavāgidè. bòliviyā gaṇigārikègè saṃbaṃdhisidaṃtè mattu 1.7 MT sāmarthyada òṃdu saṃyojita ukkina sthāvara, 450 MW sāmarthyada vidyut‌ sthāvara, 6 MT sāmarthyada mèdu kabbiṇa sthāvara hāgū 10 MT sāmarthyada kabbiṇa adirina saṇṇa uṃḍègaḻa sthāvaravannu muṃbaruva varṣagaḻalli sthāpisuvudakkè saṃbaṃdhisidaṃtè dakṣiṇa amèrikāda bòliviyādalli 2.1 śatakoṭi US$naṣṭu (10,500 koṭi rūpāyigaḻu) mòttavannu hūḍalu JSPL yojisuttidè. ivannū noḍi O. P. jiṃdāl‌ navīna jiṃdāl ajit‌ jogi ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu adhikṛta vèb‌saiṭ‌ bòliviyāda vyavahārada kuritāda BBC lekhana kaḻiṃganagarada kuritāda PUCL varadi bhāratada ukkina kaṃpanigaḻu bhāratada vidyut kaṃpanigaḻu hisār‌ hariyāṇāda ārthikatè navadèhali mūlada kaṃpanigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B2%BF%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B3%80%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%85%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%AA%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BF%E0%B2%9F%E0%B3%86%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E2%80%8C

ಜಿಂದಾಲ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪವರ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌

ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ [(ಟೆಕ್‌ M ) ಹಿಂದೆ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಟೆಲಿಕಾಂ (MBT ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು)] ಎಂಬುದು ಒಂದು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸೇವಾದಾರ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮಹೀಂದ್ರಾ ಸಮೂಹ ಮತ್ತು UKಯ BT ಗ್ರೂಪ್‌ ಪಿಎಲ್‌ಸಿ ನಡುವಿನ ಒಂದು ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರಿನ ಪೈಕಿ M&M (ಮಹೀಂದ್ರಾ ಮತ್ತು ಮಹೀಂದ್ರಾ) 44%ನಷ್ಟು ಹಿಡುವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, BT 39%ನಷ್ಟು ಹಿಡುವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿರುವ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ 5ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತಂತ್ರಾಂಶ ರಫ್ತುದಾರ (ನಾಸ್‌ಕಾಮ್‌, 2009) ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ 1ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ತಂತ್ರಾಂಶ ಸರಬರಾಜುದಾರ (ವಾಯ್ಸ್‌ & ಡೇಟಾ, 2009) ಎಂಬ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. 2010ರ ಮಾರ್ಚ್‌ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಇದು 33,524ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ, ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: IT ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆ, ಯಂತ್ರವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಮಗ್ರೀಕರಣ, ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ನಿಭಾವಣೆ, BPO, ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ, ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳು, ಜಾಲಬಂಧದ ಮಾರ್ಪಾಡಿನ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳು ಹಾಗೂ ಸೇವೆಗಳು, ಮೌಲ್ಯವರ್ಧಿತ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌. ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ISO 9008:2000 ಪ್ರಮಾಣಿತ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು SEI-CMMi ಮಟ್ಟ 2 ಹಾಗೂ SEI-PCMMi ಮಟ್ಟ 3ರಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಾದ್ಯಂತವೂ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ BS5543 ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನೂ ಪಡೆದಿದೆ. ಇದರ ಕೆಲವೊಂದು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗಿರಾಕಿಗಳ ಪೈಕಿ BT, AT&T, ಆಲ್ಕಾಟೆಲ್‌-ಲ್ಯೂಸೆಂಟ್‌ & O2 ಸೇರಿವೆ. ಇದರ ಆದಾಯಗಳ ಗಮನಾರ್ಹ ಭಾಗವು UKಯಿಂದ ಬರುತ್ತದೆಯಾದರೂ, US, ಯುರೋಪ್‌ ಭೂಖಂಡ, ANZ, ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಂಥ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಪನಿಯು ಆಕ್ರಮಣಶೀಲವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಆಡಳಿತ ತಂಡದಲ್ಲಿರುವವರೆಂದರೆ, ವಿನೀತ್‌ ನಯ್ಯರ್‌‌ (ಉಪ-ಸಭಾಪತಿ, MD ಮತ್ತು CEO), ಸೊಂಜೊಯ್‌ ಆನಂದ (ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಧಿಕಾರಿ), L. ರವಿಚಂದ್ರನ್‌ (ಅಧ್ಯಕ್ಷ - IT ಸೇವೆಗಳು), ಸುಜಿತ್‌‌ ಬಕ್ಷಿ (ಅಧ್ಯಕ್ಷ – ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಮತ್ತು BPO), ಅತುಲ್‌ ಕನ್ವರ್‌ (ಮುಖ್ಯ ವ್ಯವಹಾರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಅಧಿಕಾರಿ), ರಾಗಿವ್‌ ರತ್ನಾಕ (ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ EVP), ರಾಕೇಶ್‌ ಸೋನಿ (ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಾನಿರ್ವಹಣಾ ಅಧಿಕಾರಿ). ಮೈಲಿಗಲ್ಲುಗಳು 1986 - ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು 1987 - ವ್ಯವಹಾರದ ಉಪಕ್ರಮ 1993 - ಮೊದಲ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ MBT ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಇಂಕ್‌ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು 1994 - BVQI ವತಿಯಿಂದ ISO 9009 ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು 1995 - UK ಶಾಖಾ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು 2001 - ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾಗಿದ್ದ GmbHನೊಂದಿಗೆ MBTಯನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲಾಯಿತು. BVQI ವತಿಯಿಂದ ISO 9001:1994ರ ಮರು-ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು 2002 - KPMG ವತಿಯಿಂದ SEI CMMಯ ಮಟ್ಟ 2ರ ಮೌಲ್ಯನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಸಿಂಗಪೂರ್‌ನಲ್ಲಿ MBT ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್‌ ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲಾಯಿತು 2005 - ಆಕ್ಸೆಸ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್‌ (ಇಂಡಿಯಾ) ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ್ನು ಅದರ US ಮತ್ತು ಸಿಂಗಪೂರ್‌ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.KPMG ವತಿಯಿಂದ SEI CMMIನ ಮಟ್ಟ 3ರ ಮೌಲ್ಯನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು 2006 - ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೆಸರು ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಭಾರತದ QAI ವತಿಯಿಂದ SEI ಪೀಪಲ್‌-CMMನ (P-CMM) ಮಟ್ಟ 4ರ ಮೌಲ್ಯನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಸುಮಾರು 9,000 ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ನೆಲೆಯೊದಗಿಸಲೆಂದು ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸೌಕರ್ಯವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡ, ಬೃಹತ್ತಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದ IPO ಒಂದರಿಂದ 4.65 ದಶಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು (1 ದಶಲಕ್ಷ $)ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು. ಕ್ಯಾನ್‌ವಾಸ್‌M ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಟೊರೋಲಾ ಇಂಕ್‌ ಜೊತೆಗೆ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವೊಂದನ್ನು (JV) ರೂಪಿಸಿತು. 2007 - ಐಪಾಲಿಸಿ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್‌ ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೀವನಾನುಕೂಲಗಳಿಲ್ಲದ ಜನರ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಟೆಕ್‌ M ಫೌಂಡೇಷನ್‌ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿತು. 2009 - ಸತ್ಯಂಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸವಾಲು ಕರೆಯನ್ನು ಟೆಕ್‌ M ಗೆದ್ದಿತು.ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸವಾಲು ಕರೆಯನ್ನು ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಗೆದ್ದಿದೆ. ಸತ್ಯಂಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಷೇರಿಗೆ 58.90 ರೂಪಾಯಿಯಂತೆ ಟೆಕ್‌ M ಸವಾಲು ಕರೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರೆ, ಪೈಪೋಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮತ್ತೊಂದು ವೃತ್ತಿಪರನಾದ ಲಾರ್ಸನ್‌ & ಟೂಬ್ರೊ ಪ್ರತಿ ಷೇರಿಗೆ 45.90 ರೂಪಾಯಿಯಂತೆ ಸವಾಲು ಕರೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಸತ್ಯಂ ಸವಾಲು ಕರೆ 2008-09ರ ಸತ್ಯಂ ಹಗರಣದ ನಂತರ, ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಸವಾಲು ಕರೆಯನ್ನು ಮುಂದುಮಾಡಿತು, ಹಾಗೂ ಓರ್ವ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ಸವಾಲು ಕರೆಕರ್ತನಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತನಗೆ ಓರ್ವ ಪ್ರಬಲ ಎದುರಾಳಿಯಾಗಿದ್ದ ಲಾರ್ಸನ್‌ & ಟೂಬ್ರೊ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿತು. ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌‌ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿನ 31 ಪ್ರತಿಶತ ಹೂಡಿಕೆ ಹಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಈ ಸವಾಲು ಕರೆಯಲ್ಲಿ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಪ್ರತಿ ಷೇರಿಗೆ 59 ರೂಪಾಯಿ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಿತ್ತು. ಸವಾಲು ಕರೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವಾದ ನಂತರ, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ-ನೇಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನ ಮಂಡಳಿಯು 2009ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ರಂದು ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿತು: "ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ನಿಯಂತ್ರಣದ ಪಾಲನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದ್ದ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ವೆಂಟರ್‌ಬೇ ಕನ್ಸಲ್‌ಟೆಂಟ್ಸ್‌ ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ್ನು ಅತಿಹೆಚ್ಚಿನ ಸವಾಲು ಕರೆಕರ್ತನಾಗಿ ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿ ಆರಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಕಂಪನಿ ಕಾನೂನು ಮಂಡಳಿಯ ಅನುಮೋದನೆಗೆ ಒಳಪಡಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ." ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ ತನ್ನ ಗಾತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಪ್ರಾಯಶಃ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಿರುವ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯಾದ ಸತ್ಯಂನ ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದರ ಮೂಲಕ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಸತ್ಯಂನಲ್ಲಿನ 31 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಹೂಡಿಕಾ ಹಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರುಗಳ ಒಂದು ಆದ್ಯತಾ ನೀಡಿಕೆಯ ಮೂಲಕ 17.6 ಶತಕೋಟಿ ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು (354 ದಶಲಕ್ಷ US$) ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಪಾವತಿಸಲಿದೆ. ಸತ್ಯಂನ ಇತರ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀಡಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ, ಮತ್ತೆ 20 ಪ್ರತಿಶತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದೆ.ಸತ್ಯಂನಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆ ಹಣದ ಒಂದು ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ ದೂರಸಂಪರ್ಕಗಳ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಹೊರಗಿನ ಗಿರಾಕಿಗಳು ಆಸಕ್ತಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾದ ಕೆಲವೊಂದು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು ತಾವು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ಯೋಗಗಳಿಂದಾಗಿ ಇತರ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿನ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ನಯ್ಯರ್‌ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಮಹೀಂದ್ರಾ ಸತ್ಯಂ ಎಂಬುದಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸತ್ಯಂ 2009ರ ಜೂನ್‌ 21ರಂದು, ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಕಂಪನಿಯ ಪರವಾಗಿ ಸತ್ಯಂ ಸವಾಲು ಕರೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಬಂದುದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಸತ್ಯಂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ (NYSE: SAY) "ಮಹೀಂದ್ರಾ ಸತ್ಯಂ" ಎಂಬ ತನ್ನ ಹೊಸ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಗುರುತನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿತು. ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸದರಿ ಕಂಪನಿಯ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಸೇರಿವೆ: ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ (ಅಮೆರಿಕಾಸ್‌) ಇಂಕ್‌, ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ GmbH, ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ (ಸಿಂಗಪೂರ್‌) ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ (R & D ಸರ್ವೀಸಸ್‌) ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ (ಥೈಲೆಂಡ್‌) ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಮತ್ತು PT ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ. ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸೇವಾದಾರರಿಗಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ, ವಾಹಕ-ದರ್ಜೆಯ, ಸಂಯೋಜಿತ ಜಾಲಬಂಧದ ಭದ್ರತಾ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಐಪಾಲಿಸಿ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್‌ ಪ್ರೈವೇಟ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ್ನು (ಐಪಾಲಿಸಿ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಎಂಬುದಾಗಿ ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಂಡಿತು) 2007ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. 2008ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆಯೊಂದನ್ನು ನೀಡಿದ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಕಂಪನಿಯ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ USAಯ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ (R&D ಸರ್ವೀಸಸ್‌) ಇಂಕ್‌, ಕಂಪನಿಯ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯೂ ಆಗಿರುವ USAಯ ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಅಮೆರಿಕಾಸ್‌ ಇಂಕ್‌ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಇದರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೆಂದರೆ, ಟಾಟಾ ಕನ್ಸಲ್ಟೆನ್ಸಿ ಸರ್ವೀಸಸ್‌, ಕಾಗ್ನಿಜೆಂಟ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಸಲ್ಯೂಷನ್ಸ್‌, ಅರಿಸೆಂಟ್‌, ಇನ್ಫೋಸಿಸ್‌, ವಿಪ್ರೋ, HCL ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್‌, ಆಲ್ಕಾಟೆಲ್‌ ಲ್ಯೂಸೆಂಟ್‌. ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ತಾಣಗಳು ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾದ ಜಾಗತಿಕ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು 14 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 24 ತಾಣಗಳಿಗೆ ಹಬ್ಬಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಅಮೆರಿಕಾ ಖಂಡಗಳು, ಯುರೋಪ್‌, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿನ 11 ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು 13 ಮಾರಾಟ ಕಚೇರಿಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌: ಪುಣೆ, ಮುಂಬಯಿ, ಬೆಂಗಳೂರು, ನೋಯ್ಡಾ, ಕೋಲ್ಕತಾ, ಚಂಡೀಗಢ, ಚೆನ್ನೈ, ಜೈಪುರ, ಹೈದರಾಬಾದ್‌, ಸಿಂಗಪೂರ್‌, ಸಿಡ್ನಿ, ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್‌, ಆಕ್ಲೆಂಡ್‌, ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್‌, ತೈಪೀ, ಜಕಾರ್ತಾ, ಕೌಲಾಲಂಪುರ್‌ ಯುರೋಪ್‌: ಮಿಲ್ಟನ್‌ ಕೀನ್ಸ್‌, ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್‌, ಮ್ಯೂನಿಕ್‌, ಡ್ಯೂಸೆಲ್‌ಡಾರ್ಫ್‌, ರೋಮ್‌, ಬ್ರಸೆಲ್ಸ್‌ ಅಮೆರಿಕಾಸ್‌: ಪಿಸ್ಕಾಟಾವೇ ಟೌನ್‌ಷಿಪ್‌, ನ್ಯೂಜರ್ಸಿ, ಆಲ್ಫಾರೆಟ್ಟಾ, ಜಾರ್ಜಿಯಾ, ಟೊರೊಂಟೊ, ರಿಚರ್ಡ್‌ಸನ್‌, ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌, ಬರ್ನ್ಸ್‌ವಿಲ್ಲೆ, ಮಿನ್ನೆಸೋಟಾ, ಸ್ಯಾನ್‌ ಜೋಸ್‌, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾ: ದುಬೈ, ಕೈರೋ, ಟೆಲ್‌ ಅವಿವ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾದ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ದಿ ಮಹೀಂದ್ರಾ ಕೊಂಡಿ ಸತ್ಯಂನ ಅಧಿಕೃತ ಕೊಂಡಿ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಭಾರತದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಕಂಪನಿಗಳು ಬಾಂಬೆ ಸ್ಟಾಕ್‌ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು 1986ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಕಂಪನಿಗಳು ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆಯ ಕಂಪನಿಗಳು ಮುಂಬಯಿ ಮೂಲದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಕಂಪನಿಗಳು

ṭèk‌ mahīṃdrā limiṭèḍ‌ [(ṭèk‌ M ) hiṃdè mahīṃdrā briṭiṣ‌ ṭèlikāṃ (MBT èṃbudāgi karèyalpaḍuttittu)] èṃbudu òṃdu māhiti taṃtrajñāna sevādāra kaṃpaniyāgiddu, bhāratada puṇèyalli tanna keṃdra kāryālayavannu hòṃdidè. idu mahīṃdrā samūha mattu UKya BT grūp‌ pièl‌si naḍuvina òṃdu jaṃṭi udyamavāgiddu, idarallina sāmānya ṣerina paiki M&M (mahīṃdrā mattu mahīṃdrā) 44%naṣṭu hiḍuvaḻiyannu hòṃdiddarè, BT 39%naṣṭu hiḍuvaḻiyannu hòṃdidè. ṭèk‌ mahīṃdrā tanna keṃdra kāryālayavannu puṇèyalli hòṃdidè. kṣipravāgi bèḻèdiruva ṭèk‌ mahīṃdrā bhāratadallina 5ne atidòḍḍa taṃtrāṃśa raphtudāra (nās‌kām‌, 2009) mattu bhāratadallina 1ne atidòḍḍa dūrasaṃparka taṃtrāṃśa sarabarājudāra (vāys‌ & ḍeṭā, 2009) èṃba kīrtigè pātravāgidè. 2010ra mārc‌ veḻègè iddaṃtè, idu 33,524kkū hèccina udyogigaḻannu hòṃdidè. dūrasaṃparka parihāropāyagaḻannu òdagisuvalli pradhāna śaktiyannu hòṃdiruva ṭèk‌ mahīṃdrā, òṃdu vyāpaka śreṇiya sevègaḻannu òdagisuttadè. avugaḻèṃdarè: IT kāryataṃtra mattu samālocanè, yaṃtravyavasthègaḻa samagrīkaraṇa, anvayikèya abhivṛddhi hāgū nibhāvaṇè, BPO, mūlabhūta saukarya nirvahaṇè, nāgarika sevègaḻu, jālabaṃdhada mārpāḍina parihāropāyagaḻu hāgū sevègaḻu, maulyavardhita sevègaḻu mattu utpanna èṃjiniyariṃg‌. ṭèk‌ mahīṃdrā ISO 9008:2000 pramāṇita kaṃpaniyāgidè mattu SEI-CMMi maṭṭa 2 hāgū SEI-PCMMi maṭṭa 3ralli maulyanirṇayavannu gaḻisidè. èllā abhivṛddhi keṃdragaḻādyaṃtavū ṭèk‌ mahīṃdrā BS5543 pramāṇīkaraṇavannū paḍèdidè. idara kèlavòṃdu atidòḍḍa girākigaḻa paiki BT, AT&T, ālkāṭèl‌-lyūsèṃṭ‌ & O2 serivè. idara ādāyagaḻa gamanārha bhāgavu UKyiṃda baruttadèyādarū, US, yurop‌ bhūkhaṃḍa, ANZ, kènaḍā mattu madhyaprācyadaṃtha itara pramukha ārthikatègaḻalliyū kaṃpaniyu ākramaṇaśīlavāgi vistaraṇèyāguttidè. idara kāryakāri āḍaḻita taṃḍadalliruvavarèṃdarè, vinīt‌ nayyar‌‌ (upa-sabhāpati, MD mattu CEO), sòṃjòy‌ ānaṃda (mukhya haṇakāsina adhikāri), L. ravicaṃdran‌ (adhyakṣa - IT sevègaḻu), sujit‌‌ bakṣi (adhyakṣa – sāṃsthika vyavahāragaḻu mattu BPO), atul‌ kanvar‌ (mukhya vyavahāra abhivṛddhi adhikāri), rāgiv‌ ratnāka (sāṃsthika kāryataṃtrada EVP), rākeś‌ soni (mukhya kāryānirvahaṇā adhikāri). mailigallugaḻu 1986 - bhāratadalli rūpugòṃḍitu 1987 - vyavahārada upakrama 1993 - mòdala sāgarottara aṃgasaṃsthèyāda MBT iṃṭar‌nyāṣanal‌ iṃk‌ rūpugòṃḍitu 1994 - BVQI vatiyiṃda ISO 9009 pramāṇīkaraṇavannu pradāna māḍalāyitu 1995 - UK śākhā kaceriyannu sthāpisitu 2001 - jarmaniyalli racitavāgidda GmbHnòṃdigè MBTyannu saṃghaṭisalāyitu. BVQI vatiyiṃda ISO 9001:1994ra maru-pramāṇīkaraṇavannu paḍèyitu 2002 - KPMG vatiyiṃda SEI CMMya maṭṭa 2ra maulyanirṇayavannu paḍèyitu. siṃgapūr‌nalli MBT sāphṭ‌ver‌ ṭèknālajīs‌ praiveṭ‌ limiṭèḍ‌nnu saṃghaṭisalāyitu 2005 - āksès‌ ṭèknālajīs‌ (iṃḍiyā) praiveṭ‌ limiṭèḍ‌nnu adara US mattu siṃgapūr‌ aṃgasaṃsthègaḻannu òḻagòṃḍaṃtè svādhīnapaḍisikòṃḍitu.KPMG vatiyiṃda SEI CMMIna maṭṭa 3ra maulyanirṇayavannu paḍèyitu 2006 - ṭèk‌ mahīṃdrā limiṭèḍ‌ èṃbudāgi hèsaru badalāyisalpaṭṭitu. bhāratada QAI vatiyiṃda SEI pīpal‌-CMMna (P-CMM) maṭṭa 4ra maulyanirṇayavannu paḍèyitu. sumāru 9,000 sibbaṃdigè nèlèyòdagisalèṃdu puṇèyalli hòsa saukaryavòṃdannu nirmisuva saluvāgi hammikòṃḍa, bṛhattāgi yaśasviyāda IPO òṃdariṃda 4.65 daśalakṣa rūpāyigaḻannu (1 daśalakṣa $)saṃgrahisitu. kyān‌vās‌M èṃba hèsarina aḍiyalli mòṭòrolā iṃk‌ jòtègè jaṃṭi udyamavòṃdannu (JV) rūpisitu. 2007 - aipālisi nèṭ‌varks‌ praiveṭ‌ limiṭèḍ‌nnu svādhīnapaḍisikòṃḍitu. namma samājadallina sāmānya jīvanānukūlagaḻillada janara agatyagaḻannu īḍerisuva saluvāgi ṭèk‌ M phauṃḍeṣan‌gè cālanè nīḍitu. 2009 - satyaṃgè saṃbaṃdhisida savālu karèyannu ṭèk‌ M gèdditu.satyaṃ kaṃpyūṭar‌ sarvīsas‌gè saṃbaṃdhisida savālu karèyannu ṭèk‌ mahīṃdrā gèddidè. satyaṃgāgi prati ṣerigè 58.90 rūpāyiyaṃtè ṭèk‌ M savālu karèyannu sallisidarè, paipoṭiyallidda mattòṃdu vṛttiparanāda lārsan‌ & ṭūbrò prati ṣerigè 45.90 rūpāyiyaṃtè savālu karèyannu sallisitu. satyaṃ savālu karè 2008-09ra satyaṃ hagaraṇada naṃtara, satyaṃ kaṃpyūṭar‌ sarvīsas‌‌gè saṃbaṃdhisidaṃtè ṭèk‌ mahīṃdrā savālu karèyannu muṃdumāḍitu, hāgū orva agragaṇya savālu karèkartanāgi hòrahòmmitu mattu ī niṭṭinalli tanagè orva prabala èdurāḻiyāgidda lārsan‌ & ṭūbrò kaṃpaniyannu solisitu. satyaṃ kaṃpyūṭar‌ sarvīsas‌‌ kaṃpaniyallina 31 pratiśata hūḍikè haṇakkāgi sallisalāgidda ī savālu karèyalli ṭèk‌ mahīṃdrā prati ṣerigè 59 rūpāyi bèlèyannu prastāvisittu. savālu karègaḻa maulyamāpanavāda naṃtara, sarkāradiṃda-nemisalpaṭṭa satyaṃ kaṃpyūṭar‌na maṃḍaḻiyu 2009ra epril‌raṃdu ī rītiyalli ghoṣisitu: "kaṃpaniyallina òṃdu niyaṃtraṇada pālannu svādhīnapaḍisikòḻḻuva saluvāgi hammikòḻḻalāgidda ī prakriyèyalli ṭèk‌ mahīṃdrā limiṭèḍ‌niṃda niyaṃtrisalpaḍuttiruva òṃdu aṃgasaṃsthèyāda vèṃṭar‌be kansal‌ṭèṃṭs‌ praiveṭ‌ limiṭèḍ‌nnu atihèccina savālu karèkartanāgi satyaṃ kaṃpyūṭar‌na nirdeśakara maṃḍaḻi ārisiddu, idu gauravānvita kaṃpani kānūnu maṃḍaḻiya anumodanègè òḻapaḍabekāgiruttadè." janara saṃkhyèyannu mānadaṃḍavāgi tègèdukòṃḍāga tanna gātrakkiṃta prāyaśaḥ èraḍu paṭṭu dòḍḍadiruva òṃdu kaṃpaniyāda satyaṃna mārāṭadalli, tanna aṃgasaṃsthèyòṃdara mūlaka ṭèk‌ mahīṃdrā vijayaśāliyāgi hòrahòmmitu. satyaṃnallina 31 pratiśatadaṣṭiruva òṃdu hūḍikā haṇakkè saṃbaṃdhisidaṃtè sāmānya ṣerugaḻa òṃdu ādyatā nīḍikèya mūlaka 17.6 śatakoṭi bhāratīya rūpāyigaḻannu (354 daśalakṣa US$) ṭèk‌ mahīṃdrā pāvatisalidè. satyaṃna itara ṣerudārarigè sārvajanika nīḍikèyòṃdannu nīḍuva mūlaka, mattè 20 pratiśata sāmānya ṣerugaḻannū saha idu svādhīnapaḍisikòḻḻalidè.satyaṃnallina hūḍikè haṇada òṃdu bahubhāgavannu svādhīnapaḍisikòḻḻalu ṭèk‌ mahīṃdrā anusarisuttiruva ī kramadiṃdāgi dūrasaṃparkagaḻa udyamadiṃda hòragina girākigaḻu āsakti kaḻèdukòḻḻabahudu èṃdu viśleṣakaru abhiprāyapaṭṭiddārè. ādarè ṭèk‌ mahīṃdrāda kèlavòṃdu āyakaṭṭina vyavasthāpakaru tāvu nirvahisida hiṃdina udyogagaḻiṃdāgi itara udyamagaḻallina anubhavavannu hòṃdiddārè èṃbudu nayyar‌ abhiprāya. mahīṃdrā satyaṃ èṃbudāgi badalāyisalpaṭṭa satyaṃ 2009ra jūn‌ 21raṃdu, ṭèk‌ mahīṃdrā kaṃpaniya paravāgi satyaṃ savālu karèya phalitāṃśagaḻu baṃdudannu anusarisi, satyaṃ kaṃpyūṭar‌ sarvīsas‌ limiṭèḍ‌ (NYSE: SAY) "mahīṃdrā satyaṃ" èṃba tanna hòsa brāṃḍ‌ gurutannu anāvaraṇagòḻisitu. aṃgasaṃsthègaḻu sadari kaṃpaniya aṃgasaṃsthègaḻalli ivu serivè: ṭèk‌ mahīṃdrā (amèrikās‌) iṃk‌, ṭèk‌ mahīṃdrā GmbH, ṭèk‌ mahīṃdrā (siṃgapūr‌) praiveṭ‌ limiṭèḍ‌, ṭèk‌ mahīṃdrā (R & D sarvīsas‌) limiṭèḍ‌, ṭèk‌ mahīṃdrā (thailèṃḍ‌) limiṭèḍ‌ mattu PT ṭèk‌ mahīṃdrā iṃḍoneṣyā. udyama mattu sevādārarigāgi muṃdina pīḻigèya, vāhaka-darjèya, saṃyojita jālabaṃdhada bhadratā parihāropāyagaḻannu abhivṛddhipaḍisuva aipālisi nèṭ‌varks‌ praiveṭ‌ limiṭèḍ‌nnu (aipālisi nèṭ‌varks‌ limiṭèḍ èṃbudāgi marunāmakaraṇagòṃḍitu) 2007ra janavariyalli kaṃpani svādhīnapaḍisikòṃḍitu. 2008ra julainalli prakaṭaṇèyòṃdannu nīḍida ṭèk‌ mahīṃdrā limiṭèḍ‌, kaṃpaniya òṃdu saṃpūrṇa svāmyada aṃgasaṃsthèyāda USAya ṭèk‌ mahīṃdrā (R&D sarvīsas‌) iṃk‌, kaṃpaniya òṃdu saṃpūrṇa svāmyada aṃgasaṃsthèyū āgiruva USAya ṭèk‌ mahīṃdrā amèrikās‌ iṃk‌ jòtèyalli vilīnagòṃḍidè èṃdu ghoṣisitu. pratispardhigaḻu idara pratispardhigaḻèṃdarè, ṭāṭā kansalṭènsi sarvīsas‌, kāgnijèṃṭ‌ ṭèknālaji salyūṣans‌, arisèṃṭ‌, inphosis‌, vipro, HCL ṭèknālajīs‌, ālkāṭèl‌ lyūsèṃṭ‌. viśvavyāpi tāṇagaḻu ṭèk‌ mahīṃdrāda jāgatika hèjjègurutu 14 deśagaḻalli 24 tāṇagaḻigè habbikòṃḍiddu, amèrikā khaṃḍagaḻu, yurop‌, madhyaprācya, āphrikā mattu eṣyā-pèsiphik‌nallina 11 atyādhunika abhivṛddhi keṃdragaḻu mattu 13 mārāṭa kacerigaḻu ivugaḻalli serivè. eṣyā pèsiphik‌: puṇè, muṃbayi, bèṃgaḻūru, noyḍā, kolkatā, caṃḍīgaḍha, cènnai, jaipura, haidarābād‌, siṃgapūr‌, siḍni, mèlborn‌, āklèṃḍ‌, byāṃkāk‌, taipī, jakārtā, kaulālaṃpur‌ yurop‌: milṭan‌ kīns‌, bèl‌phāsṭ‌, myūnik‌, ḍyūsèl‌ḍārph‌, rom‌, brasèls‌ amèrikās‌: piskāṭāve ṭaun‌ṣip‌, nyūjarsi, ālphārèṭṭā, jārjiyā, ṭòròṃṭò, ricarḍ‌san‌, ṭèksās‌, barns‌villè, minnèsoṭā, syān‌ jos‌, kyāliphorniyā madhyaprācya mattu āphrikā: dubai, kairo, ṭèl‌ aviv‌ ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu ṭèk‌ mahīṃdrāda adhikṛta vèb‌saiṭ‌ di mahīṃdrā kòṃḍi satyaṃna adhikṛta kòṃḍi dattāṃśa saṃgrahada sāmagrigaḻu bhāratada taṃtrāṃśa kaṃpanigaḻu bāṃbè sṭāk‌ vinimaya keṃdradalli paṭṭimāḍalpaṭṭiruva kaṃpanigaḻu 1986ralli sthāpanèyāda kaṃpanigaḻu hòraguttigèya kaṃpanigaḻu muṃbayi mūlada taṃtrāṃśa kaṃpanigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9F%E0%B3%86%E0%B2%95%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B3%80%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE

ಟೆಕ್‌ ಮಹೀಂದ್ರಾ

ಹವಾ ಮಹಲ್ (ಹಿಂದಿ: हवा महल, ಅನುವಾದ: "ವಾಯುವಿನ ಅರಮನೆ" ಅಥವಾ "ತಂಗಾಳಿಯ ಅರಮನೆ"), ಇದು ಭಾರತದ ಜೈಪುರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಅರಮನೆ. ಇದನ್ನು 1799ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜ ಸವಾಯಿ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಕಟ್ಟಿಸಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಲಾಲ್ ಛಂದ್ ಉಸ್ತಾರವರು ಹಿಂದು ದೇವರಾದ ಕೃಷ್ಣನ ಕಿರೀಟದ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಇದರ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಜಟಿಲ ಜಾಲರಿ ಕಾಮಗಾರಿಯಿಂದ ಅಲಂಕೃತ ಝರೊಕಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾದ 953 ಚಿಕ್ಕ ಕಿಟಕಿಗಳು ಒಳಗೊಂಡ ಇದರ ಅದ್ವಿತೀವಾದ ಐದು-ಅಂತಸ್ತಿನ ಹೊರರೂಪ ಜೇನುಗೂಡಿನ ಜೇನುಹಟ್ಟಿಗೆ ಕೂಡ ಸದೃಶ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಜಲರಿಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ರಾಜ ಮನೆತನದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವರು ಕಾಣದಂತೆ ಕೆಳಗಿನ ರಸ್ತೆಯ ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನವನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬೇಕೆಂದು, ಕಾರಣ ಅಂದು ಅವರು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ "ಪರಧಾ" ಅನ್ನು (ಮುಖದ ಹೊದಿಕೆ) ಪಾಲಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ಕೆಂಪು ಹಾಗೂ ಗುಲಾಬಿ ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾದ, ಈ ಅರಮನೆ ಜೈಪುರ್‌ನ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರದ ಮುಖ್ಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಸ್ತೆಯ ಹೃದಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ನಗರದ ಅರಮನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಜೆನೇನ ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯರ ಕೋಣೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ, ಜನಾನರ ಕೋಣೆಗಳು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಸುಕಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ ಇದು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಹೊಂಗಿರಣಗಳಿಂದ ಬೆಳಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಕಛ್‌ವಾಹ ವಂಶದ ಮಹಾರಾಜ ಸವಾಯಿ ಜೈ ಸಿಂಗ್, ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಅರಸ ಮೂಲತಹ ಜೈಪುರ್ ನಗರವನ್ನು 1727ರಲ್ಲಿ ಯೋಜಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಹೇಗಿದ್ದರು, ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗ ಹಾಗೂ ಮಹಾರಾಜ ಸವಾಯಿ ಮಾಧೊಸಿಂಗ್ I ರ ಮಗನಾದ, ಸವಾಯಿ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿಂಗ್‌ರವರು 1799ರಲ್ಲಿ ರಾಜಯೋಗ್ಯ ನಗರದ ಅರಮನೆಯ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಾಗಿ ಹವಾ ಮಹಲ್ ಅನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು. ಹಿಂದೂ ದೇವರಾದ ಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರತಿವಿದ್ದ ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರತಾಪ್ ಸಿಂಗ್‌ರನ್ನು ಭಗವಂತನ ಮುಕುಟ ಅಥವಾ ರುಮಾಲಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಭಂಗಿಯ ಈ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮರ್ಪಣೆಗೆ ಪ್ರೇರಿಸಿತು ಎಂದು ಅನುಮಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದರ ನಿಖರ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರು, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಪರಧಾ (ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪುರುಷರು ನೋಡಲು ತಡೆಯುವ ರೂಢಿ) ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ರಾಜ ಮನೆತನದ ಮಹಿಳೆಯರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಕೇಂದ್ರದ ನಡಾವಳಿ ಹಾಗೂ ರಾಜಯೋಗ್ಯ ಮೆರವಣಿಗೆ ಹಾಗೂ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೊರೆದ ಪರದೆಯ ಹಿಂದೆ ಕುಳಿತು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೊರ ಜನರು ನೋಡದಂತೆ, ಸುಖಸಾಧನಗಳ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಹಾಗೂ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಪರದೆಯ ಹಿಂದಿನ ಅನನ್ಯತೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನೆ ಹವಾ ಮಹಲ್ ವೈಖರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿತು. ಇದರ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ವಿನ್ಯಾಸದ ಕಿಟಕಿ ಪರದೆಗಳು ಬೇಕಿರುವ ತಂಪು ತಂಗಾಳಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕಾರಣ, ಹಲವು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಪುರ್‌ನ ರಾಜ ಮನೆತನದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಹಲ್ ಅನ್ನು ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲದ ಉಸಿರುಕಟ್ಟುವ ಬಿಸಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯಧಾಮವೆಂದು ಕೂಡ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದೊಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅದ್ಭುತ ಅರಮನೆ. ವಿನ್ಯಾಸ ರಚನೆ ತನ್ನ ಎತ್ತರದ ಅಡಿಪಾಯಯಿಂದ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರುವ ಐದು-ಅಂತಸ್ತಿನ ಗೋಪುರದ ಆಕಾರದ ಸ್ಮಾರಕ ಈ ಅರಮನೆ. ನಿರ್ಮಾಣದ ಮೇಲಿನ ಮೂರು ಅಂತಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕೋಣೆ ಅಗಲದ ಆಯಾಮವಿದ್ದು ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಎರಡನೆಯ ಅಂತಸ್ತುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಾವಣಿಯಿಲ್ಲದ ಅಂಗಳವಿದೆ. ಮುಂದಿರುವ ಏರಿಕೆ ರಸ್ತೆಯಿಂದ ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಸಣ್ಣ ಕಿಟಕಿಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾದ ಜೇನು ಗೂಡಿನ ಜೇನುಹಟ್ಟಿಯ ಜಾಲದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಣ್ಣ ಕಿಟಕಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕಪ್ರತಿರೂಪದ ಕಿಟಕಿಗಳಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮರಳುಗಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಯ ಜಾಲರಗಳು, ಶಿಖರಾಲಂಕಾರಗಳು ಹಾಗೂ ಗುಮ್ಮಟಗಳಿವೆ. ಸ್ಮಾರಕಗೆ ತನ್ನ ಅದ್ವಿತೀಯ ಮುಂಭಾಗದ ನೋಟ ನೀಡುವ, ಇದೊಂದು ಅರೆ-ಅಷ್ಟಕೋನ ಗೋಡೆಗಳ ವಿಭಾಗದ ವಾಸ್ತವ ಸಮೂಹ. ಕಟ್ಟಡದ ಹಿಂಭಾಗದ ಒಳಮುಖದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ-ಆಧಾರದ ಕೋಣೆಗಳನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಅಲಂಕಾರವನ್ನು ಒಳಗೂಡಿಸಿ, ಸ್ತಂಭಗಳು ಹಾಗೂ ಮೊಗಸಾಲೆಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ, ಹಾಗೂ ಅದು ಹಾಗೆಯೆ ಮೇಲನೇಯ ಮಹಡಿಯವರೆಗೆ ಹರಡಿದೆ. ಮಹಲಿನ ಒಳಾಂಗಣವನ್ನು "ಪಟ್ಟಿಗಳು ಅಥವಾ ಹೊಂಬಣ್ಣದಿಂದ ಖಚಿತಗೊಳಿಸಿ ಹಗುರಗೊಳಿಸದ ಹಲವು ಬಣ್ಣಗಳ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಕೋಣೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ; ಹಾಗೂ ಕಾರಂಜಿಗಳು ಅಂಗಣದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅದ್ವಿತೀಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ-ಯೋಜಿತ ನಗರದಲ್ಲೊಂದಾದ ಜೈಪುರ್ ನಗರದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಾಕಾರಿಸಿದ ಲಾಲ್ ಛಂಧ್ ಉಸ್ತಾ. ನಗರದ ಇತರ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ರಂಗಸಜ್ಜಿಕೆಯ ಹೋಲಿಕೆಯಂತೆ ಇದನ್ನು ಕೆಂಪು ಹಾಗೂ ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ಮರಲುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ, ಇದರ ಬಣ್ಣ ಜೈಪುರ್‌ಗೆ ನೀಡಿದ "ಪಿನ್ಕ್ ಸಿಟಿ" ಎಂಬ ಬಿರುದಿನ ವಿಶೇಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮುಂಭಾಗ ಕಠಿಣವಾಗಿ ಕೊರೆದ 953 ಗೂಡುಗಳ ಝರೋಕಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ (ಕೆಲವನ್ನು ಮರದಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿವೆ), ಇದು ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಿಂಭಾಗದ ನಿರಾಡಂಬರವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಲವಾದ ವಿಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಾಗೂ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪರಂಪರೆ ಹಿಂದೂ ರಾಜಪುತರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಹಾಗೂ ಇಸ್ಲಾಮರ ಮುಘಲ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸಮ್ಮಿಲನದ ನಿಜವಾದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ; ಗುಮ್ಮಟದ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗಳು, ಕೊಳವೆಯಾಕಾರದ ಸ್ಥಂಬಗಳು, ಕಮಲ ಹಾಗೂ ಹೂವಿನ ಚಿತ್ರಾಕೃತಿಗಳು ರಾಜಪುತರ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದರ ಕಲ್ಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಬಳ್ಳಿಗೆಲಸದ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡಿ ಖಚಿತಗೊಳಿಸಿದ ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ಕಮಾನುಗಳು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ(ಫತೆಪುರ್ ಸಿಕ್ರಿಯಲ್ಲಿನ ಪಂಚ ಮಹಲ್ - ವಾಯುವಿನ ಅರಮನೆಯ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸಿದ ರೀತಿ). ಸಿಟಿ ಪ್ಯಾಲೆಸ್‌ನ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ಹವಾ ಮಹಲ್‌ನ ಪ್ರವೇಶ ಒಂದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಬಾಗಿಲ ಮುಖಾಂತರವಿದೆ. ಇದು ಮೂರು ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನ ಕಟ್ಟಡವುಳ್ಳ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅಂಗಣದತ್ತ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ, ಹವಾ ಮಹಲ್ ಇದರ ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪುರಾತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಕೂಡ ಈ ಅಂಗಣದಲ್ಲಿದೆ. ಹವಾ ಮಹಲ್ ಮಹಾರಾಜ ಜೈ ಸಿಂಗ್‌ರ chef-d'œuvre ಎಂದು ಕೂಡ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿತ್ತು, ಇದರ ಸೊಬಗು ಹಾಗೂ ಮಹಲಿನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಒಳಭಾಗದ ಕಾರಣ ಇದು ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಿಯ ವಿಶ್ರಾಂತಿಧಾಮವಾಗಿತ್ತು. ಮುಂಭಾಗದ ಸಣ್ಣ ಕಿಟಕಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಸಾಗುವ ತಂಗಾಳಿಯಿಂದ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಾಗುವ ತಂಪು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು, ಪ್ರತಿ ಕೋಣೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾದ ಕಾರಂಜಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಮಹಲಿನ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯಿಂದ ನೋಡಿದ ದೃಶ್ಯಾವಳಿ ಸ್ತಬ್ಧಗೊಳಿಸುವಂತಿದೆ. ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಪೇಟೆ (ಸೆರೆದಿಯೊರಿ ಪೇಟೆ ಅಥವಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ) ಪಾರಿಸ್‌ರ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹಸಿರು ಕಂದರಗಳು ಹಾಗೂ ಗುಡ್ಡಗಳು ಹಾಗೂ ಆಮೆರ್ ಕೊಟೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರದ ದೃಶ್ಯವಿವರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಥಾರ್‌ ಮರುಭೂಮಿಯ, ತೀರಾ ಸಡಿಲವಾದ ಮರಳು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶವು ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಠಿಣವಾದ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಜನ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಈ ಭೂ ಪ್ರದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಜೈಪುರ್‌ನ ಮಹಾರಾಜರ ಐಕ್ಯ ಪ್ರಯಾಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಎಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಂದರೆ ಈ ಮಹಲ್ ಅನ್ನು ವರ್ಸೆಲಿಸ್‌ನ ಪ್ರತಿರೂಪ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಮಾರಕದ ಮೇಲಿನ ಅಂತಸ್ತಿನಿಂದ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ಹಾಗೂ ಸಿಟಿ ಪ್ಯಾಲೆಸ್‌ನ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಕೂಡ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಹವಾ ಮಹಲ್‌ನ ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಅಂತಸ್ತುಗಳ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವನ್ನು ಬರಿ ಇಳಿವೋರೆ ಮೂಲಕ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸರ್ಕಾರದ ಪುರಾತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ ಇಲಾಖೆಯು ಮಹಲಿನ ವುಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆ ಹಾಗೂ ನವೀಕರಣ 50 ವರುಷಗಳ ದೀರ್ಘ ಅಂತರದ ನಂತರ, ಸ್ಮಾರಕಗೆ ಒಂದು ಮುಖಮರ್ದನ ನೀಡಲು 2005ರಲ್ಲಿ ಮಹಲಿನ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆ ಹಾಗೂ ನವೀಕರಣದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು Rs 45 ಲಕ್ಷಗಳ ಖರ್ಚಿನ ಅಂದಾಜಿಗೆ ಕೈಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಜೈಪುರ್‌ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಸಂಘದ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕೂಡ ಕೈ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಯುನಿಟ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಒಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಹವಾ ಮಹಲ್‌ನ ಉಸ್ತುವಾರಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಾಡಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಮಾಹಿತಿ "ಕಾಲ್ಪನಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕಲೆಯ ಮಾದರಿ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾದ ಈ ಮಹಲ್, ಜೈಪುರ್ ನಗರದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಬಡಿ ಚೌಪದ್ (ದೊಡ್ಡ ನಾಲ್ಕು ಚೌಕ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾದ ಮುಖ್ಯ ರಸ್ತೆಯ ಅಡ್ಡಹಾಯ್ದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಜೈಪುರ್ ನಗರ ದೇಶದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ರಸ್ತೆ, ರೈಲು ಹಾಗೂ ವಾಯು ಮಾರ್ಗಗಳಿಂದ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ರೈಲ್ವೆಸ್‌ನ ಬ್ರಾಡ್ ಗೇಜ್ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಜೈಪುರ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ನಿಲ್ದಾಣ. ಜೈಪುರ್ ಪ್ರಮುಖ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಿಂದ ಕೂಡ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಗೆನರ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ನಗರದಿಂದ ಅಂತರದಲ್ಲಿದೆ. ಹವಾ ಮಹಲ್‌ನ ಪ್ರವೇಶ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿಲ್ಲದೆ ಪಾರ್ಶ್ವದಿಂದ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಇದೆ. ಹವಾ ಮಹಲ್‌ನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಮೊದಲ ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿದರೆ, ಒಂದು ಕಮಾನಿನ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಗಿ ಅದು ಕಟ್ಟಡದ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರಸಂಪುಟ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಜೈಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಗರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳು 1799 ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು

havā mahal (hiṃdi: हवा महल, anuvāda: "vāyuvina aramanè" athavā "taṃgāḻiya aramanè"), idu bhāratada jaipur‌nalliruva òṃdu aramanè. idannu 1799ralli mahārāja savāyi pratāp siṃg avaru kaṭṭisiddaru, mattu lāl chaṃd ustāravaru hiṃdu devarāda kṛṣṇana kirīṭada ākāradalli idara vinyāsagòḻisiddaru. jaṭila jālari kāmagāriyiṃda alaṃkṛta jharòkā èṃdu karèyalāda 953 cikka kiṭakigaḻu òḻagòṃḍa idara advitīvāda aidu-aṃtastina hòrarūpa jenugūḍina jenuhaṭṭigè kūḍa sadṛśyavāgidè. ī jalariya mukhya uddeśavèṃdarè rāja manètanada mahiḻèyarigè avaru kāṇadaṃtè kèḻagina rastèya dinanityada jīvanavannu noḍalu sādhyavāgabekèṃdu, kāraṇa aṃdu avaru kaṭṭuniṭṭāgi "paradhā" annu (mukhada hòdikè) pālisabekittu. kèṃpu hāgū gulābi maraḻugalliniṃda kaṭṭalāda, ī aramanè jaipur‌na vyāpāra keṃdrada mukhya sārvajanika rastèya hṛdaya sthānadallidè. idu nagarada aramanèya bhāgavāgiddu, jènena athavā mahiḻèyara koṇègaḻigè vistarisidè, janānara koṇègaḻu. viśeṣavāgi nasukinalli noḍidāga idu sūryodayada hòṃgiraṇagaḻiṃda bèḻagi gamanārhavāgi kāṇuttadè. itihāsa kach‌vāha vaṃśada mahārāja savāyi jai siṃg, rājasthānada arasa mūlataha jaipur nagaravannu 1727ralli yojasi nirmisidaru. hegiddaru, avara mòmmaga hāgū mahārāja savāyi mādhòsiṃg I ra maganāda, savāyi pratāp siṃg‌ravaru 1799ralli rājayogya nagarada aramanèya muṃduvarikèyāgi havā mahal annu kaṭṭidaru. hiṃdū devarāda kṛṣṇana pratividda āḻavāda bhakti pratāp siṃg‌rannu bhagavaṃtana mukuṭa athavā rumālāgi alaṃkarisida bhaṃgiya ī nirmāṇada samarpaṇègè prerisitu èṃdu anumānisalāgidè.idara nikhara itihāsakkè yāvude aitihāsika dākhalè illadiddaru, kaṭṭuniṭṭāda paradhā (mahiḻèyarannu puruṣaru noḍalu taḍèyuva rūḍhi) saṃpradāyada aḍiyallidda rāja manètanada mahiḻèyaru mārukaṭṭèya keṃdrada naḍāvaḻi hāgū rājayogya mèravaṇigè hāgū utsavagaḻannu kalliniṃda kòrèda paradèya hiṃdè kuḻitu vīkṣisalu avakāśa kalpisiddaru èṃdu ūhisalāgidè. hòra janaru noḍadaṃtè, sukhasādhanagaḻa saukaryagaḻa hāgū kaṭṭuniṭṭāda paradèya hiṃdina ananyatèya madhyadalli, idannè havā mahal vaikhariyalli māḍitu. idara asāmānya vinyāsada kiṭaki paradègaḻu bekiruva taṃpu taṃgāḻiyannu òdagisuva kāraṇa, halavu varṣagaḻavarègè jaipur‌na rāja manètanada āḻvikèyalli ī mahal annu besigè kālada usirukaṭṭuva bisi vātāvaraṇadalli āśrayadhāmavèṃdu kūḍa baḻasuttiddaru. idòṃdu aitihāsika adbhuta aramanè. vinyāsa racanè tanna èttarada aḍipāyayiṃda èttarakkè eruva aidu-aṃtastina gopurada ākārada smāraka ī aramanè. nirmāṇada melina mūru aṃtastugaḻalli òṃdu koṇè agalada āyāmaviddu mòdala hāgū èraḍanèya aṃtastugaḻa nirmāṇada hiṃbhāgadalli cāvaṇiyillada aṃgaḻavidè. muṃdiruva erikè rastèyiṃda gamanisidarè, saṇṇa kiṭakigaḻiṃda kaṭṭalāda jenu gūḍina jenuhaṭṭiya jāladaṃtè kāṇuttadè. pratiyòṃdu saṇṇa kiṭakiyalli cikkapratirūpada kiṭakigaḻiddu avugaḻalli maraḻugallina kèttanèya jālaragaḻu, śikharālaṃkāragaḻu hāgū gummaṭagaḻivè. smārakagè tanna advitīya muṃbhāgada noṭa nīḍuva, idòṃdu arè-aṣṭakona goḍègaḻa vibhāgada vāstava samūha. kaṭṭaḍada hiṃbhāgada òḻamukhadalli agatya-ādhārada koṇègaḻannu kaniṣṭha alaṃkāravannu òḻagūḍisi, staṃbhagaḻu hāgū mògasālègaḻiṃda kaṭṭalāgidè, hāgū adu hāgèyè melaneya mahaḍiyavarègè haraḍidè. mahalina òḻāṃgaṇavannu "paṭṭigaḻu athavā hòṃbaṇṇadiṃda khacitagòḻisi haguragòḻisada halavu baṇṇagaḻa amṛtaśilèya koṇègaḻu òḻagòṃḍivè; hāgū kāraṃjigaḻu aṃgaṇada madhya bhāgavannu alaṃkarisuttavè" èṃdu varṇisalāgidè. ī advitīya nirmāṇada vāstuśilpi aṃdina kāladalli bhāratada atyuttama-yojita nagaradallòṃdāda jaipur nagarada yojanèyannu sākārisida lāl chaṃdh ustā. nagarada itara smārakagaḻa raṃgasajjikèya holikèyaṃtè idannu kèṃpu hāgū gulābi baṇṇada maralugalliniṃda kaṭṭalāgidè, idara baṇṇa jaipur‌gè nīḍida "pink siṭi" èṃba birudina viśeṣaṇavannu pūrtiyāgi pramāṇisuttadè. idara muṃbhāga kaṭhiṇavāgi kòrèda 953 gūḍugaḻa jharokagaḻannu citrisuttadè (kèlavannu maradiṃda māḍalāgivè), idu nirmāṇada hiṃbhāgada nirāḍaṃbaravāgi kāṇuva bhāgakkè balavāda vibhinnatèyannu torisuttadè. idara sāṃpradāyika hāgū vāstuśilpada paraṃparè hiṃdū rājaputara vāstuśilpa hāgū islāmara mughal vāstuśilpada sammilanada nijavāda pratibiṃba; gummaṭada melchāvaṇigaḻu, kòḻavèyākārada sthaṃbagaḻu, kamala hāgū hūvina citrākṛtigaḻu rājaputara śailiyalli kaṃḍu baruttadè, mattu idara kallugaḻa melè baḻḻigèlasada alaṃkāra māḍi khacitagòḻisida kṛti hāgū kamānugaḻu islāmik śailiyannu spaṣṭavāgi darśisuttadè(phatèpur sikriyallina paṃca mahal - vāyuvina aramanèya holikèyannu viśiṣṭavāgi torisida rīti). siṭi pyālès‌na dikkiniṃda havā mahal‌na praveśa òṃdu sāmrājyaśāhi bāgila mukhāṃtaravidè. idu mūru dikkugaḻalliruva èraḍu aṃtastina kaṭṭaḍavuḻḻa òṃdu dòḍḍa aṃgaṇadatta tèrèyuttadè, havā mahal idara pūrva dikkannu āvarisuttadè. òṃdu purātatva śāstrada vastu saṃgrahālaya kūḍa ī aṃgaṇadallidè. havā mahal mahārāja jai siṃg‌ra chef-d'œuvre èṃdu kūḍa pracalitavāgittu, idara sòbagu hāgū mahalinalli òḻagòṃḍa òḻabhāgada kāraṇa idu avara atyaṃta priya viśrāṃtidhāmavāgittu. muṃbhāgada saṇṇa kiṭakigaḻa mūlaka hādu sāguva taṃgāḻiyiṃda koṇègaḻallāguva taṃpu prabhāvavannu, prati koṇèya madhyadalli kaṭṭalāda kāraṃjigaḻu hèccisuttavè. mahalina melchāvaṇiyiṃda noḍida dṛśyāvaḻi stabdhagòḻisuvaṃtidè. pūrvadalliruva peṭè (sèrèdiyòri peṭè athavā mārukaṭṭè) pāris‌ra mārgagaḻannu holisuttadè. hasiru kaṃdaragaḻu hāgū guḍḍagaḻu hāgū āmèr kòṭè paścima hāgū uttarada dṛśyavivaravannu nirmisuttadè. thār‌ marubhūmiya, tīrā saḍilavāda maraḻu hòṃdiruva pradeśavu dakṣiṇa mattu pūrvakkè hòṃdidè. hiṃdina kaṭhiṇavāda hāgū nirjana pradeśavāda ī bhū pradeśada èlla parivartanèyu jaipur‌na mahārājara aikya prayāsada kāraṇadiṃdāgi saṃbhavisitu. èṣṭu maṭṭigè aṃdarè ī mahal annu varsèlis‌na pratirūpa èṃdu heḻalāgidè. smārakada melina aṃtastiniṃda jaṃtar maṃtar hāgū siṭi pyālès‌na dṛśyagaḻannu kūḍa vīkṣisabahudu. havā mahal‌na melina èraḍu aṃtastugaḻa praveśadvāravannu bari iḻivorè mūlaka tayārisalāgidè. rājasthāna sarkārada purātatva śāstra ilākhèyu mahalina vustuvāriyannu noḍikòḻḻuttadè. punaḥsthāpanè hāgū navīkaraṇa 50 varuṣagaḻa dīrgha aṃtarada naṃtara, smārakagè òṃdu mukhamardana nīḍalu 2005ralli mahalina punaḥsthāpanè hāgū navīkaraṇada kāryagaḻannu Rs 45 lakṣagaḻa kharcina aṃdājigè kaigè tègèdukòḻḻalāyitu. jaipur‌na aitihāsika smārakagaḻannu saṃrakṣisalu saṃghada kṣetra kūḍa kai nīḍuttidè mattu yuniṭ ṭrasṭ òph iṃḍiyā havā mahal‌na ustuvāri noḍikòḻḻuvudāgi svīkāra māḍidè. pravāsigara māhiti "kālpanika vāstuśilpa kalèya mādari" èṃdu karèyalāda ī mahal, jaipur nagarada uttaradalli baḍi caupad (dòḍḍa nālku cauka) èṃdu karèyalāda mukhya rastèya aḍḍahāyda vibhāgadalli sthāpitavāgidè. jaipur nagara deśada itara bhāgagaḻigè rastè, railu hāgū vāyu mārgagaḻiṃda uttamavāgi saṃparka hòṃdidè. iṃḍiyan railvès‌na brāḍ gej mārgadalli jaipur railu nildāṇa òṃdu mukhya keṃdra nildāṇa. jaipur pramukha hèddārigaḻiṃda kūḍa saṃparka hòṃdidè mattu saṃgènar aṃtararāṣṭrīya vimāna nildāṇa nagaradiṃda aṃtaradallidè. havā mahal‌na praveśa muṃbhāgadallilladè pārśvadiṃda hiṃbhāgakkè idè. havā mahal‌na dikkinalli, balakkè tirugi innòmmè mòdala balakkè tirugidarè, òṃdu kamānina praveśakkè dāriyāgi adu kaṭṭaḍada hiṃbhāgakkè muṃduvariyuttadè. citrasaṃpuṭa ṭippaṇigaḻu ullekhagaḻu jaipur nalli pravāsagarigè ākarṣaṇègaḻu rājasthānada prekṣaṇīya sthaḻagaḻu 1799 vāstuśilpa vāstuśilpa bhāratada pravāsi tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B9%E0%B2%B5%E0%B2%BE%20%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B2%B2%E0%B3%8D

ಹವಾ ಮಹಲ್

ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ) (|) ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ತೈಲ ಹಾಗೂ ಅನಿಲ ಕಂಪನಿ, ಫಾರ್ಚೂನ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ 500ರಲ್ಲಿ 287 (2008)ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಇದರ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಫೀಸ್ ಮುಂಬಯಿನ ಬೆಲ್ಲಾರ್ಡ್ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಹೆಸರೇ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಸಕ್ತಿ ಡೌನ್‌ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಇದು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಹಾಗೂ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇತಿವೃತ್ತ ಪ್ಯೂರ್ ಫಾರ್ ಶ್ಯೂರ್ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್, ಪೆಟ್ರೋಕಾರ್ಡ್, ಫ್ಲೀಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಮುಂತಾದವುಗಳಂತಹ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಕ್ಕಾಗಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಅನ್ನು ಆದ್ಯಪ್ರವರ್ತಕ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸ್ವಾಮ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಎಸ್‌ಎಪಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮೊದಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಕೂಡಾ ಒಂದು. ಇದು ಡಾಟಾವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಹಾಗೂ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪುವಂತೆ ನಂತರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು ಅಲ್ಲದೆ ಇದು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಎಲೈಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ತೈಲ & ಅನಿಲ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮುಂದಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಎಸ್‌ಎ‌ಪಿ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣವಾದ (1976ರಲ್ಲಿ) ನಂತರ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್‌ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಫಾರ್ಚೂನ್ 500 & ಫೋರ್ಬ್ಸ್ 2000 ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿ ಒಂದಕಿಯ ಸ್ಥಾನಗಳಿಸಿದ್ದ ಕಂಪನಿಯಾಗಿತ್ತು, ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ “ಎಮ್‌ಎನ್‌ಸಿ ಇನ್ ಪಿಎಸ್‌ಯು ಗಾರ್ಬ್” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ 1860ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು. ಹಲವಾರು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗರಗಳು ಆರಂಭ್ಹವಾದವು. ಆಗ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದ ಕಂಪನಿ ಬರ್ಮಾ ಆಯಿಲ್ ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ 1886ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಸ್ಕಾಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ ನಲ್ಲಿ ಸಂಘಟಿತವಾಗಿದ್ದರೂ, ರಂಗೂನ್ ಆಯಿಲ್ ಕಂಪನಿಯ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಬೆಳೆಯಿತು, ಇದು 1871ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಮಾದಲ್ಲಿ ಬಾವಿಗಳಿಂದ ತೆಗೆದ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. 1886ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತೈಲ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಮೆಕ್‌ಕಿಲ್ಲೊಪ್ ಸ್ಟೀವರ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಮಿ.ಗೂಡೆನಫ್ ಅಸ್ಸಾಂನ ಜಾಯ್ಪೊರ್ ಬಳಿ ಬಾವಿ ಅಗೆದಾಗ ತೈಲ ಇರುವುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. 1889ರಲ್ಲಿ, ಅಸ್ಸಾಂ ರೈಲ್ವೇ ಅಂಡ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ (ಎಆರ್‌ಟಿಸಿ) ಯು ಡಿಗ್ಬೊಯ್ ಬಳಿ ತೈಲವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದರು, ಇದು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ತೈಲ ಉತ್ಪಾದನೆ ಎನಿಸಿದೆ. ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆದವು ಹಾಗೂ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು, ಜಾನ್ ಡಿ ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್ ಅವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಹಲವಾರು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳು ಹಾಗೂ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತೆಗೆದು ಕೊಂಡರು ಅದರಿಂದ ಜಯಂಟ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ ರ್ಡ್ ಆಯಿಲ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣವಾಯಿತು. ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಆಯಿಲ್‌ನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಪರ್ದಿಗಳಾದ - ರಾಯಲ್ ಡಚ್, ಶೆಲ್, ರೊತ್‌ಶಿಲ್ಡ್ಸ್ - ಜೊತೆಗೂಡಿ ಒಂದೇ ಸಂಸ್ಥೆ..: ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1928ರಲ್ಲಿ ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ (ಭಾರತ) ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತ ಹಾಗೂ ಬರ್ಮೀಯರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಹಾಗೂ ವಿತರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಬರ್ಮಾ ಆಯಿಲ್ ಕಂಪನಿಯ ಜೊತೆ ಕೈಗೂಡಿಸಿತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಬರ್ಮಾ-ಶೆಲ್ ತೈಲ ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಆಗಿ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬರ್ಮಾ ಶೆಲ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಸೀಮೆ‌ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡು 4 ಗ್ಯಾಲನ್ ಹಾಗೂ 1 ಗ್ಯಾಲನ್ ಟಿನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ, ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಹಾಗೂ ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲೆಡೆ ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮೋಟಾರು ಕಾರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕ್ಯಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿದ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ನಂತರ ಸರ್ವೀಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. 1930ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ರಸ್ತೆ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪರಕ್ಕಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು; ಸರ್ವಿಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು ಹಾಗೂ ಇದನ್ನು ರಸ್ತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ಯುದ್ಧಾನಂತರ ಬರ್ಮಾ ಶೆಲ್ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸರ್ವಿಸ್ ಹಾಗೂ ಇಂಧನ ತುಂಬುವ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸೇವಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಬರ್ಮಾ ಶೆಲ್‌ನಿಂದ ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ 24 ಜನವರಿ 1976ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಮಾ ಶೆಲ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಸ್ವಾಮ್ಯಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಭಾರತ್ ರೀಫೈನರೀಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. 1 ಆಗಸ್ಟ್ 1977ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಎಂದು ಮರು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಬಾಂಬೇ ಹೈ ದೇಶೀಯ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲದ ಮೊದಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವು ಇದಾಗಿತ್ತು. ಇಂದು ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕಂಪನಿಯು ಮುಂಬಯಿ, ಕೊಚ್ಚಿ ಹಾಗೂ ನುಮಾಲಿಗರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 2010ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಬೀನಾದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಅನೇಕ ನೀಡಿದರು ಜಾಬ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಪೆಟ್ರೋಕೆಮಿಕಲ್ಸ್ ಹಾಗೂ ದ್ರಾವಕಗಳಿಂದ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಇಂದನಗಳವರೆಗೆ ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷ ಲ್ಯುಬ್ರಿಕೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಬಹು ವಿಧದ ರೀತಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ಸೀಮೆ‌ಎಣ್ಣೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು, ಎಲ್‌ಪಿಜಿ ವಿತರಕರು, ಲ್ಯೂಬ್ ಶಾಪ್‌ಗಳು {ಮ್ಯಾಕ್ ಲ್ಯುಬ್ರಿಕೆಂಟ್ಸ್}ಗಳ ಮುಖಾಂತರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ನೂರಾರು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಏರ್‌ಲೈನ್‌ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಇಂಧನ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ 12 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ (ಎಮ್‌ಎಮ್‌ಟಿ) 9.5 ಎಮ್‌ಎಮ್‌ಟಿಪಿಎಗಳಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್‌ನ ಎರಡು ಕಚ್ಚಾತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳು ಮುಂಬಯಿ ಹಾಗೂ ಕೊಚ್ಚಿ (ಕೊಚ್ಚಿ ರೀಫೈನರೀಸ್)ಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಬಿಪಿಸಿಎಲ್‌ನ ಸಹಾಯಕ ಕಂಪನಿ ನುಮಾಲಿಗರ್ 3 ಎಮ್‌ಎಮ್‌ಟಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರ ಬೀನಾ ರೀಫೈನರಿಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ. ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 6 ಎಮ್‌ಎಮ್‌ಟಿಪಿಎ ನಡೆಸುವ ಯೋಜನೆ ಇದೆ. ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ನ ರಾಯಭಾರಿ 2006ರಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಧೋನಿಯು ಬಿಪಿಸಿಎಲ್‌ನ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಇಂದಿನ ದೂರದರ್ಶನ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಾದ ಸ್ಪೀಡ್(ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹೊಂದಿರುವ ಇಂಧನ) & ಮ್ಯಾಕ್ ಲ್ಯುಬ್ರಿಕೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಧೋನಿಯವರು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನರೇನ್ ಕಾರ್ತಿಕೇಯನ್ ಕೂಡಾ ಈಗ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು 2008ರಲ್ಲಿ ಫಾರ್ಚೂನ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ 500 ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಸೇರಿತ್ತು. 287 ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿತ್ತು. 2007ರಲ್ಲಿ 325 ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಪಡೆದು ಕೊಂಡಿತು. 2008ರಲ್ಲಿ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಕಂಪನಿಯು ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ 2000 ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 967 ಶ್ರೇಯಾಂಕ ಪಡೆದು ಕೊಂಡಿತು 2010ರಲ್ಲಿ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಫೈನಾನ್ಸ್ ಹಾಗೂ ದಿ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ನಡೆಸಿದ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಪಿಸಿಎಲ್ ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದ ಏಳನೆಯ ಸ್ಥಾನಗಳಿಸಿದೆ. ಆಕರಗಳು ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಭಾರತದ ಬಿಗ್ಗೆಸ್ಟ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಂಸ್ಥೆ. ಇದು ಮಾರಾಟ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಗಳು ಹೊಂದಿದೆ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು www.bharatpetroleum.com BPCL in Fortune 500 BPCL on Forbes 2000 List www.petrobonus.com ಭಾರತದ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳು ಮುಂಬಯಿ ಮೂಲದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಸರ್ಕಾರಿ ಒಡೆತನದ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಆಯಿಲ್ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಹರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮುಂಬಯಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ 1954ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉದ್ಯಮ

bhārat pèṭroliyaṃ kārpòreṣan limiṭèḍ (bipisièl ) (|) kaṃpaniyu bhāratada ati dòḍḍa rājya-svāmyada taila hāgū anila kaṃpani, phārcūn global 500ralli 287 (2008)ne śreyāṃkavannu paḍèdidè. idara kārpòreṭ āphīs muṃbayina bèllārḍ èsṭeṭ‌nallidè. hèsare heḻuvaṃtè ī kaṃpaniya pramukha āsakti ḍaun‌sṭrīm pèṭroliyaṃ kṣetra. idu pèṭroliyaṃ utpannagaḻa saṃskaraṇè hāgū cillarè vyāpāradallū tòḍagisikòṃḍidè. itivṛtta pyūr phār śyūr kyāṃpen, pèṭrokārḍ, phlīṭ kārḍ muṃtādavugaḻaṃtaha hòsa mārgagaḻannu prāraṃbhisi hòsa adhyāya prāraṃbhisidakkāgi iṃḍiyan pèṭroliyaṃ iṃḍasṭriyalli bhārat pèṭroliyaṃ annu ādyapravartaka ènnalāguttadè. tanna vyāpāra svāmyadalli yaśasviyāgi ès‌èpiyannu aḻavaḍisikòṃḍa mòdala saṃsthègaḻalli bipisièl kūḍā òṃdu. idu ḍāṭāvannu keṃdrīkarisalu hāgū badalāguttiruva mārukaṭṭèya maṭṭavannu talupuvaṃtè naṃtarada viśleṣaṇègè sahāyakavāyitu alladè idu ī kṣetradalli iṃdigū mailigallāgidè. bipisièl èlaiṭ grūp‌na sadasyatva hòṃdidè, idu taila & anila saṃbaṃdhisida utpannagaḻa muṃdina abhivṛddhigè ès‌è‌pi salahè nīḍuttadè. rāṣṭrīkaraṇavāda (1976ralli) naṃtara bipisièl‌ atyaṃta vegavāgi bèḻèyitu. phārcūn 500 & phorbs 2000 paṭṭiyalli bhāratavannu pratinidhisi òṃdakiya sthānagaḻisidda kaṃpaniyāgittu, bipisièl annu sāmānyavāgi “èm‌èn‌si in piès‌yu gārb” èṃdu karèyalāguttadè. mārukaṭṭèyalliruva kaṃpanigaḻalli pramukha sthānadallidè. itihāsa 1860ra daśakadalli hèccina kaigārikā abhivṛddhiyāyitu. halavāru pèṭroliyaṃ saṃskaraṇāgaragaḻu āraṃbhhavādavu. āga dakṣiṇa eṣiyāda mārukaṭṭèyalli prāmukhyatè paḍèdidda kaṃpani barmā āyil kaṃpani limiṭèḍ 1886ralli kaṃpaniyu skāṭ‌lyāṃḍ‌ nalli saṃghaṭitavāgiddarū, raṃgūn āyil kaṃpaniya svāmyada hòratāgiyū bèḻèyitu, idu 1871ralli barmādalli bāvigaḻiṃda tègèda taila saṃskaraṇè māḍuvudakkāgi prāraṃbhavāyitu. 1886ralli bhāratadalli taila anveṣaṇè prāraṃbhavāyitu, mèk‌killòp sṭīvarṭ kaṃpaniya mi.gūḍènaph assāṃna jāypòr baḻi bāvi agèdāga taila iruvudu pattèyāyitu. 1889ralli, assāṃ railve aṃḍ ṭreḍiṃg kaṃpani (èār‌ṭisi) yu ḍigbòy baḻi tailavannu pattè haccidaru, idu bhāratada mòdala taila utpādanè ènisidè. halavāru saṃśodhanègaḻu naḍèdavu hāgū kaigārikèya abhivṛddhiyāyitu, jān ḍi rāk‌phèllar avara jòtèyallina vyāpārigaḻu halavāru saṃskaraṇāgāragaḻu hāgū paip‌lain‌gaḻannu tamma niyaṃtraṇakkè tègèdu kòṃḍaru adariṃda jayaṃṭ sṭyāṃḍa rḍ āyil ṭrasṭ nirmāṇavāyitu. sṭyāṃḍarḍ āyil‌na atidòḍḍa spardigaḻāda - rāyal ḍac, śèl, ròt‌śilḍs - jòtègūḍi òṃde saṃsthè..: eṣiyāṭik pèṭroliyaṃ kaṃpaniyannu dakṣiṇa eṣiyāda mārukaṭṭèyalli pèṭroliyaṃ utpanna gaḻannu mārāṭa māḍuvudakkāgi sthāpisidaru. 1928ralli eṣiyāṭik pèṭroliyaṃ (bhārata) kaṃpaniyu bhārata hāgū barmīyara mārukaṭṭèyalli pèṭroliyaṃ utpannagaḻannu utpādanè, saṃskaraṇè hāgū vitaraṇè māḍuttidda barmā āyil kaṃpaniya jòtè kaigūḍisitu. ī òppaṃdavu barmā-śèl taila sṭorej aṃḍ ḍisṭribyūṭiṃg kaṃpani āph iṃḍiyā limiṭèḍ āgi nirmāṇakkè kāraṇavāyitu. barmā śèl mòdaligè sīmè‌èṇṇèyannu āmadu māḍikòṃḍu mārāṭa māḍuttittu. idannu āmadu māḍikòṃḍu 4 gyālan hāgū 1 gyālan ṭin‌gaḻalli railvè, rastè sārigè hāgū deśīya vimānagaḻalli bhāratadallèḍè sāgisalāguttittu. moṭāru kārugaḻòṃdigè kyān‌nalli tuṃbida pèṭrol‌ sāgisalāguttiddu, naṃtara sarvīs sṭeṣan‌gaḻu prāraṃbhavādavu. 1930ra daśakadalli, rastè badigaḻalli cillarè vyāparakkāgi mārāṭa sthaḻagaḻannu sthāpisalāyitu; sarvis sṭeṣan‌gaḻu kāṇisikòṃḍavu hāgū idannu rastè abhivṛddhiya òṃdu bhāgavèṃdu parigaṇisalāyitu. yuddhānaṃtara barmā śèl suvyavasthita sarvis hāgū iṃdhana tuṃbuva sṭeṣan‌gaḻannu grāhakarigè uttama sevā saulabhyagaḻannu nīḍuva uddeśadiṃda prāraṃbhisitu. barmā śèl‌niṃda bhārat pèṭroliyaṃ 24 janavari 1976ralli barmā śèl kaṃpanigaḻa samūhavannu bhārata sarkāravu tanna svāmyakkè tègèdukòṃḍu bhārat rīphainarīs limiṭèḍ prāraṃbhisitu. 1 āgasṭ 1977ralli idannu bhārat pèṭroliyaṃ kārpòreṣan limiṭèḍ èṃdu maru nāmakaraṇa māḍalāyitu. deśadalli dòrèta bāṃbe hai deśīya kaccā tailada mòdala saṃskaraṇāgāravu idāgittu. iṃdu bhārat pèṭroliyaṃ kārpòreṣan limiṭèḍ kaṃpaniyu muṃbayi, kòcci hāgū numāligar‌nalli mūru saṃskaraṇāgāragaḻannu hòṃdidè. 2010ralli madhyapradeśada bīnādalli innòṃdu saṃskaraṇāgāravannu sthāpisuva yojanè hòṃdidè. bhārat pèṭroliyaṃ aneka nīḍidaru jāb utpannagaḻu bhārat pèṭroliyaṃ pèṭrokèmikals hāgū drāvakagaḻiṃda er‌krāphṭ iṃdanagaḻavarègè hāgū viśeṣa lyubrikèṃṭs‌gaḻu seridaṃtè bahu vidhada rītiya utpannagaḻannu utpādisuttadè. ī utpannagaḻannu tannade āda pèṭrol keṃdragaḻu, sīmè‌èṇṇè vyāpārigaḻu, èl‌piji vitarakaru, lyūb śāp‌gaḻu {myāk lyubrikèṃṭs}gaḻa mukhāṃtara mārāṭa māḍuttadè. jòtègè nūrāru kaigārikègaḻu hāgū halavāru aṃtararāṣṭrīya mattu deśīya er‌lain‌ kaṃpanigaḻigè iṃdhana sarabarāju māḍuttadè. saṃskaraṇāgāragaḻu kramavāgi 12 miliyan mèṭrik ṭan‌ (èm‌èm‌ṭi) 9.5 èm‌èm‌ṭipiègaḻaṣṭu sāmarthyavuḻḻa bipisièl‌na èraḍu kaccātaila saṃskaraṇāgāragaḻu muṃbayi hāgū kòcci (kòcci rīphainarīs)gaḻallivè. bipisièl‌na sahāyaka kaṃpani numāligar 3 èm‌èm‌ṭi sāmarthya hòṃdittu. innòṃdu saṃskaraṇāgāra bīnā rīphainariyu prastuta haṇakāsu varṣadalli prāraṃbhavāguva nirīkṣè idè. mòdala varṣadalli 6 èm‌èm‌ṭipiè naḍèsuva yojanè idè. bryāṃḍ‌na rāyabhāri 2006ralli maheṃdra siṃg dhoniyu bipisièl‌na rāyabhāriyāgi sahi hākidaru. iṃdina dūradarśana jāhīrātugaḻāda spīḍ(bryāṃḍ hòṃdiruva iṃdhana) & myāk lyubrikèṃṭs‌gaḻalli dhoniyavaru mukhya pātra vahisiddārè. naren kārtikeyan kūḍā īga bipisièl‌na mukhya rāyabhāriyāgiddārè. aṃtararāṣṭrīya śreyāṃkagaḻu 2008ralli phārcūn global 500 paṭṭiyalli bipisièl serittu. 287 ne śreyāṃkadallittu. 2007ralli 325 ne śreyāṃka paḍèdu kòṃḍitu. 2008ralli bipisièl kaṃpaniyu phorbs global 2000 paṭṭiyalli 967 śreyāṃka paḍèdu kòṃḍitu 2010ralli bryāṃḍ phaināns hāgū di èkanāmik ṭaims naḍèsida vārṣika samīkṣèyalli bipisièl kaṃpaniyu bhāratada eḻanèya sthānagaḻisidè. ākaragaḻu bhārat pèṭroliyaṃ bhāratada biggèsṭ pèṭroliyaṃ saṃsthè. idu mārāṭa dòḍḍa kaṃpanigaḻu hòṃdidè bāhya kòṃḍigaḻu www.bharatpetroleum.com BPCL in Fortune 500 BPCL on Forbes 2000 List www.petrobonus.com bhāratada anila mattu taila kaṃpanigaḻu muṃbayi mūlada saṃsthègaḻu bhāratada rāṣṭrīya śeru vinimaya keṃdradalli paṭṭi māḍalpaṭṭiruva kaṃpanigaḻu sarkāri òḍètanada bhāratadalliruva kaṃpanigaḻu āyil paip‌lain kaṃpanigaḻu maharāṣṭrada ārthika paristhiti muṃbayina ārthika paristhiti 1954ralli sthāpanèyāda saṃsthègaḻu udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B3%8D%20%E0%B2%AA%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%82

ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ

ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯಾ ಪರಿವಾರ್ (,;ಪರಿವಾರ "ಕುಟುಂಬ" ಹಿಂದಿದಲ್ಲಿ) ಹಣಕಾಸಿನ ಸೇವೆಗಳು, ವಸತಿಗೃಹಗಳಿಗಾಗಿ ಧನಸಹಾಯ, ಮ್ಯೂಚುವಲ್ ಫಂಡ್, ಜೀವವಿಮೆ, ನಗರಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಮಾಧ್ಯಮ, ಚಲನಚಿತ್ರ ತಯಾರಿಕೆ, ಕ್ರೀಡೆ, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ,ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ,ಆದರಾತಿಥ್ಯ, ಬಳಕೆದಾರರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೇ ಮೊದಲಾದ ಹಲವಾರು ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಯಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಘಟಿತ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ IPL ತಂಡ ಸಹಾರಾ ಪುಣೆ ವಾರ್ರಿಯರ್ಸ್ ತಂಡವನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಹಾಕೀ ತಂಡಗಳ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನೂ ಪಡೆದಿದೆ. ಹಣಕಾಸು ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ಧನ ಸಹಾಯ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್‌‌ ನಿಧಿಗಳು ವಿಮೆ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ ಯೋಜನೆ "ಸಹಾರಾ ಸಿಟಿ ಹೋಮ್ಸ್ " ಬಾವುಟದಡಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೧೭ ನಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಟ್ಟಣಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೊಚ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಾರಾ ತನ್ನ "ಸಹಾರಾ ಗ್ರೇಸ್" ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ವಸತಿಸಂಕೀರ್ಣವೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು ಈ ಮುದ್ರೆಯಡಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡ ಮಹಡಿಮೇಲಿನ ವಸತಿಗೃಹಗಳು ಹಾಗೂ ಚಾವಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊಠಡಿಗಳ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಕೊಚ್ಚಿಯ ಯೋಜನೆಯು ಗುರ್‌ಗಾಂವ್ ಮತ್ತು ಲಕ್ನೋಗಳಲ್ಲಿನ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳ ನಂತರದ ಮೂರನೆಯ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಸಹಾರಾ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇತರ ಉದ್ಯಮಗಳು ಸಹಾರಾ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಲಕ್ನೋ, ಗೋರಖ್‌ಪುರ್, ಹೈದರಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಭೋಪಾಲ್, ಸಹಾರಾ ಮಾಲ್‌ಗಳಾದ ಲಕ್ನೋದ ಸಹಾರಾ ಗಾಂಜ್, ಮತ್ತು ಗುರ್‌ಗಾವ್‌ನ ಸಹಾರಾ ಮಾಲ್‌ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ. ಸಹಾರಾ ಮಾಲ್ ಸಹಾರಾ ಗಾಂಜ್ ಸಹಾರಾ ಸಿಟಿ ಸಹಾರಾ ಸಹಾರಾ್ ಸಹಾರಾ ಗ್ರೇಸ್ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ ಸಹಾರಾವು ಮಾಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಂಬಯಿ-ಪುಣೆ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆಂಬಿ ವಾಲ್ಲಿ ಎಂಬ ವಸತಿಗೃಹಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ನಗರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ನಗರವು ಸುಮಾರು ೧೦,೦೦೦ಎಕರೆಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜಪಾನ್‍ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಇದು ಪರಿಸರ-ಸ್ನೇಹಿ ನಗರವಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜಪಾನ್‍ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಇದು ಪರಿಸರ-ಸ್ನೇಹಿ ನಗರವಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ, ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ನೀರು ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸ್ಥಾವರಗಳನ್ನೂ ಈ ನಗರವು ಹೊಂದಿದೆ.ಈ ಯೋಜನೆಯು ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಕಾಗುವ ಎಲ್ಲಾ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು, ಬಿಡುವಿನ ಹಾಗೂ ಮನೋರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶಗಳು, ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಸ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ, ಆತಿಥ್ಯ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಭೋಜನ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಆರೋಗ್ಯರಕ್ಷಣಾ ಸೂತ್ರಗಳು, ಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆ ಯಾ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಮುಂತಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ನಗರವನ್ನಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುವತ್ತ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ. ಹಿಲ್ ನಗರವು ಅಂದಾಜು ಸುಮಾರು ೧೩,೦೦೦ ಉದ್ಯಾನಗೃಹಗಳನ್ನು, ದಾರುಕುಟಿಗಳನ್ನು (ಮರದ ಮನೆ) ಮತ್ತು ಇತರ ಅಪರೂಪದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನಿವಾಸಗಳನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮನೋರಂಜನೆಗಳು ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮನೋರಂಜನಾ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲೂ ಸಹಾರಾವು ತನ್ನನ್ನು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ೩೬ ನಗರ ಸೀಮಿತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಾರ್ತಾವಾಹಿನಿ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮನೋರಂಜನಾವಾಹಿನಿ, ಸಹಾರಾ ವನ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ವಾಹಿನಿ ಫಿಲ್ಮೀ ಗಳನ್ನೊಂಳಗೊಂಡ ಸಮಯ್ ಎಂಬ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿಂದಿ ವಾರ್ತಾವಾಹಿನಿಯನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ ತನ್ನ ವಾರ್ತಾಕೊಠಡಿಯ ಸಂಪರ್ಕ ಕೇಂದ್ರಗಳ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಾಗಿ ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಶ್ರೇಷ್ಟತಾ ಪುರಸ್ಕಾರ(ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಎಕ್ಸೆಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್)ವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದ ಫಿರಂಗಿ ವಾಹಿನಿಯನ್ನು ಸಹಾರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿತು. ಸಹಾರಾ ವನ್ ಸಹಾರಾ ಫಿಲ್ಮೀ ಸಹಾರಾ ಫಿರಂಗಿ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ ಆಲ್ಮೀ ಸಹಾರಾ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ NCR ಸಹಾರಾ ಮುಂಬಯಿ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ್/ಚತ್ತೀಸ್‌ಘರ್ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ ಬಿಹರ್/ಝಾರ್ಖಂಡ ಸಹಾರಾ ಸಮಯ್ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ್/ಉತ್ತರಾಂಚಲ್ ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಹಾರಾ ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಸಹ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮುದ್ರಣ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಸಹಾರಾ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಹಿಂದಿ ವಾರ್ತಾ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಾರಾ ದ ೭ ಆವೃತ್ತಿಗಳು, ಉರ್ದು ವಾರ್ತಾ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ ರೊಝ್‌ನಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಾರಾ ದ ಒಂಭತ್ತು ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉರ್ದು ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಾರಾ ಲಕ್ನೋ ಗೋರಕ್‌ಪುರ್‌ ಕಾನ್ಪುರ್‌ ನವ ದೆಹಲಿ ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್‌ ಪಾಟ್ನಾ ವಾರಣಾಸಿ ಸಹಾರಾ ಟೈಮ್ ರೊಝ್‌ನಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಾರಾ ಆಲ್ಮಿ ಸಹಾರಾ ಬಾಝ್ಮ್ ಇ ಸಹಾರಾ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ಚಲನಚಿತ್ರ ಉದ್ಯಮದಡಿ ಸಹಾರಾವು ಹಿಂದಿ ಹಾಗೂ ಭಾರತದ ಇತರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷಾ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಬೆವಫಾ , ಪೇಜ್ ೩ , ಸರ್ಕಾರ್ , ನೊ ಎಂಟ್ರಿ , ವಾಂಟೆಡ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಯಶಸ್ಸು ಸಾಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ೨೦೧೦ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ MGM ಸ್ಟುಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿತ್ತು ಆದರೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಮುರಿದುಬಿತ್ತು. MGM ಸ್ಟುಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಸಹಾರಾ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಹಾರಾ ಫಿಲ್ಮ್ ಸಿಟಿ ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯಾ ಪರಿವಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಚಿತ್ರ ತಯಾರಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ, ದೂರದರ್ಶನ ತಂತ್ರಾಂಶ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತಹ "ಚಲನಚಿತ್ರ ನಗರ" ವನ್ನು (ಫಿಲ್ಮ್ ಸಿಟಿ) ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಚಲನಚಿತ್ರ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸಕ್ತ ಎಲ್ಲಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವುಳ್ಳ ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸಹಾರಾ ತನ್ನ ಪ್ರವಾಸೋಧ್ಯಮದಡಿ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಸಂಘಟಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಸಹಾರಾ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಸಹಾರಾ ಸಮುದಾಯವು ಪುಣೆಯ IPL ತಂಡ (ಸಹಾರಾ ಪುಣೆ ವಾರ್ರಿಯರ್ಸ್) ವನ್ನು ೨೧ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ೧೭೦೨ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯ ಪರಿವಾರ್ ೨೦೦೧ರಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಕೊನೆಯ ಬೆಲೆ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ (ಬಿಡ್) ಸಹಾರಾ ಸಮೂಹವು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೯ಕ್ಕೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲಕ್ಕೆ ೪೦೦ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನು ನೀಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ತನ್ನ ಬಗಲಿಗೇರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಮಂಡಳಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಯೋಜಕರನ್ನು ಪಡೆಯದಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದ ಇನ್ನೂ ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ತನ್ನ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಹಾರಾ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದೆ. ೨೦೧೦ರ ಮೇ ೩೧, ಸೋಮವಾರ ಈ ತಂಡವು ಭಾರತೀಯ ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಹಕ್ಕನ್ನು ೨೦೧೩ರ ದಶಂಬರ್ ೩೧ರವರೆಗೆ ಪುನಃ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಟೀಮ್ ಇಂಡಿಯಾ ತಂಡದ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಸಹಾರಾವು ಭಾರತಿ ಏರ್‌ಟೆಲ್‌ನ್ನು ಮೀರಿಸಿದ ಹರಾಜು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಹಾರಾವು ತಿಂಗಳಿಗೆ ೩.೩ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಂತೆ ಈ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿತು.ಸಹಾರಾ ಮತ್ತು ಏರ್‌ಟೆಲ್ ತಮ್ಮ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಠೇವಣಿಯನ್ನು ಜೊತೆಯಾಗಿಯೇ ಒಪ್ಪಿಸಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಬೆಲೆ ಘೋಷಣೆಯು ಸೋಮವಾರದಂದು ಒಪ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಬಿಸಿಸಿಐಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಮಿತಿಯು ಟೀಮ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಹೊಸ ಪ್ರಾಯೋಜಕರನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಸಹಾರಾ ಸಮೂಹವು ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿನ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯೊಂದರ ಒಡೆತನವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.ಆಸ್ಪತ್ರೆಯು ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯು ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ೫೫೪ ಮಂಚಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅವಕಾಶವುಳ್ಳ, ೧೨೦ ತೀವ್ರ ನಿಗಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ, ಒಟ್ಟು ಅಂದಾಜು ಸುಮಾರು ೩೫೦ ಮಂಚಗಳುಳ್ಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ೩೧ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆವರಿಸಿದ್ದು ರೋಗ ತಡೆ ಮತ್ತು ಆಯುರ್ವೇದ, ಹೋಮಿಯೋಪತಿ, ನ್ಯಾಚುರೋಪತಿ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಯೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಂತಹ ಬದಲಿ ಔಷಧ ವಿಧಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆತಿಥ್ಯ ಸಹಾರಾ ಸಮೂಹವು ಮುಂಬಯಿನಲ್ಲಿ "ಸಹಾರಾ ಸ್ಟಾರ್" ಎಂಬ ಹೊಟೇಲನ್ನು ಖರೀದಿಸಿತು. ಇದು ೫ ಸ್ಟಾರ್ ಹೊಟೇಲ್ ಆಗಿದ್ದು ಮುಂಬಯಿ ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು ೭.೧೨ ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನಾಕ್ರಮಿಸಿದೆ. ಈಗ ಇದು ೨೧೦ ಅತಿಥಿಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ೧೩ ಸ್ವೀಟ್ ದರ್ಜೆಯ, ಮತ್ತು ೯ ರೆಸ್ಟಾರೆಂಟ್ ಮಾದರಿಯ ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಅಧಾರಸ್ತಂಭವಿಲ್ಲದೇ ರಚಿಸಿದ ಆಕಾಶದಷ್ಟೇ ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ಗುಮ್ಮಟಾಕಾರದ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಅರ್ಧಗೋಳದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಗಾಜಿನ ಎಲಿವೇಟರ್, ಸಮುದ್ರದ ಆಕ್ವೇರಿಯಮ್, ಕೃತಕ ಕೊಳ, ಒಳಮುಖ ಹಾಗೂ ಹೊರಮುಖವಾಗಿರುವ ಕೊಠಡಿಗಳು, ಗಾಜಿನ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕೊಠಡಿಗಳು, ವಾಹನ ನಿಲುಗಡೆ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಇತರ ಸವಲತ್ತುಗಳಾದ ಸಹಾರಾ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮ ಕೇಂದ್ರ, ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಡುಗೆಮನೆ ಹೊಂದಿರುವ ರೆಸ್ಟಾರೆಂಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಮಂದಿರಗಳೂ ಕೂಡಾ ಇವೆ. ಸಹಾರಾ ಸ್ಟಾರ್ - ಮುಂಬಯಿ ಗ್ರಾಸ್‌ವೆನೂರ್ ಹೌಸ್ ಹೊಟೇಲ್ - ಲಂಡನ್ (ಯು.ಕೆ). ಕರಕುಶಲ ಕಲೆ ಅರ್ಯ ಸೆಣಬಿನ ಯೋಜನೆ ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸೆಣಬಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಉದಾ: ಕಂಬಳಿಗಳು, ರತ್ನಗಂಬಳಿಗಳು, ನೆಲಹಾಸು, ಕೈಕಸುಬುಗಳು, ಸೆಣಬಿನ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳು ಮುಂತಾದುವು. ಕಸ್ತೂರಿ ಕರಕುಶಲಕಲೆಗಳು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಅಂಗಡಿಗಳ ಸಾಲು ಮಹಿಳೆಯರ ಉಡುಪುಗಳು, ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ಸಲಕರಣೆಗಳು, ರೇಶ್ಮೆಯ ಜಮಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ರತ್ನಗಂಬಳಿಗಳು, ಫ್ಯಾಶನ್ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳು, ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಆಭರಣಗಳು, ಅಮೂಲ್ಯ ಕಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಆಭರಣಗಳು, ಅಲಂಕಾರದ ದೀಪಗುಚ್ಚಗಳು, ಅಮೃತಶಿಲೆಗಳು, ಮರದ, ಕಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ಲೋಹದ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಚರ್ಮದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರುತ್ತವೆ. ಸಹಾರಾ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ೧೯೯೧ರ ಸಪ್ಟಂಬರ್ ೨೦ರಂದು ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ವಾಯುಸಾರಿಗೆಯು ಸಹಾರಾ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಎಂಬ ಎರಡು ಬೋಯಿಂಗ್ ೭೩೭-೨೦೦ ವಿಮಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೩ರ ದಶಂಬರ್ ೩ರಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಮೊದಲು ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರಿಸಿ ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗಗಳ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಹಾರಾಟಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗಮನ ನೀಡಲಾಯಿತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳನ್ನೂ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು. ವಿಮಾನಗಳ ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾರಾ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಎಂದೇ ನಮೂದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ, ೨೦೦೦ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨ ರಂದು ಸಹಾರಾ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ "ಏರ್ ಸಹಾರಾ" ಎಂಬ ಲಾಂಛನದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು. ೨೦೦೪ರ ಮಾರ್ಚ್ ೨೨ರಂದು ಚೆನ್ನೈಯಿಂದ ಕೊಲಂಬೋಗೆ ವಿಮಾನ ಸಂಚಾರ ಆರಂಭಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದು ಒಂದು ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಯಿತು. ಇದು ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯಾ ಪರಿವಾರ್ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ವಾಯುಸಾರಿಗೆಗೆ ಸಂದಿಗ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಒದಗಿಬಂದಿದ್ದು, ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನ ಸಾರಿಗೆಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಇದರ ಪಾಲು ಜನವರಿ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು ಸುಮಾರು ೧೧% ಆಗಿದ್ದು ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣ ೮.೫% ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿತ್ತು. ಈ ವಾಯುಸಂಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಜೆಟ್ ಏರ್‌ವೇಸ್‌ಗೆ ೧೪೫೦ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಮಾರಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯಾ ಪರಿವಾರ್‌ sahara.in 1954ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉದ್ಯಮ

sahārā iṃḍiyā parivār (,;parivāra "kuṭuṃba" hiṃdidalli) haṇakāsina sevègaḻu, vasatigṛhagaḻigāgi dhanasahāya, myūcuval phaṃḍ, jīvavimè, nagarābhivṛddhi, sthirāsti caṭuvaṭikègaḻu, mudraṇa mattu dūradarśana mādhyama, calanacitra tayārikè, krīḍè, māhiti taṃtrajñāna, ārogya rakṣaṇè,pravāsodyama,ādarātithya, baḻakèdārara utpannagaḻe mòdalāda halavāru udyamagaḻigè yā utpannagaḻigè baṃḍavāḻa hūḍida bhāratīya saṃghaṭita vyāpārī saṃsthèyāgidè. idu hòsa IPL taṃḍa sahārā puṇè vārriyars taṃḍavannu kharīdisidè mattu bhāratīya krikèṭ mattu hākī taṃḍagaḻa prāyojakatvavannū paḍèdidè. haṇakāsu gṛhopayogi dhana sahāya myūcuyal‌‌ nidhigaḻu vimè riyal èsṭeṭ sthirāsti yojanè "sahārā siṭi homs " bāvuṭadaḍi bhāratadalli sumāru 217 nagaragaḻallina prādeśika paṭṭaṇagaḻa saraṇiyannu ī yojanègāgi prastāpisalāgittu. ittīcègè kòcciyalli sahārā tanna "sahārā gres" mudrāṃkita vasatisaṃkīrṇavòṃdannu sthāpisitu ī mudrèyaḍi nirmāṇagòṃḍa mahaḍimelina vasatigṛhagaḻu hāgū cāvaṇiyallina kòṭhaḍigaḻa saukaryagaḻannu òdagisuttiruva kòcciya yojanèyu gur‌gāṃv mattu laknogaḻallina vasati yojanègaḻa naṃtarada mūranèya yojanèyāgidè. sahārā sthirāsti vyavahāragaḻa itara udyamagaḻu sahārā rājyagaḻāda lakno, gorakh‌pur, haidarābād mattu bhopāl, sahārā māl‌gaḻāda laknoda sahārā gāṃj, mattu gur‌gāv‌na sahārā māl‌gaḻannòḻagòṃḍivè. sahārā māl sahārā gāṃj sahārā siṭi sahārā sahārā sahārā gres mūlabhūta saukarya sahārāvu māhārāṣṭrada muṃbayi-puṇè hèddāriyalliruva āṃbi vālli èṃba vasatigṛhagaḻannòḻagòṃḍa nagaravannu hòṃdidè. ī nagaravu sumāru 10,000èkarègaḻigiṃtalū hèccu bhūpradeśavannu āvarisikòṃḍidè. japān‍na sahāyadiṃda idu parisara-snehi nagaravāgi māḍalpaṭṭidè. japān‍na sahāyadiṃda idu parisara-snehi nagaravāgi māḍalpaṭṭidè vimānanildāṇa, aṃtarrāṣṭrīya śaikṣaṇika saṃsthègaḻu, nīru śuddhīkaraṇa sthāvaragaḻannū ī nagaravu hòṃdidè.ī yojanèyu jīvanakkāgi bekāguva èllā saukaryagaḻannu, biḍuvina hāgū manoraṃjanā caṭuvaṭikègaḻigè avakāśagaḻu, krīḍè mattu sāhasa, jñāna mattu śikṣaṇa, ātithya mattu ārogyakara bhojana, abhivṛddhi hòṃdida ārogyarakṣaṇā sūtragaḻu, sabhè mattu samālocanè yā sammeḻanagaḻu muṃtāda vyavasthègaḻannòḻagòṃḍa svāvalaṃbi nagaravannāgi abhivṛddhigòḻisuvatta tanna gamanavannu keṃdrīkarisidè. hil nagaravu aṃdāju sumāru 13,000 udyānagṛhagaḻannu, dārukuṭigaḻannu (marada manè) mattu itara aparūpada vaiśiṣṭyatègaḻannu baḻasi nirmisida nivāsagaḻannu tannalli nirmisuva yojanègaḻannu hòṃdidè. mādhyama mattu manoraṃjanègaḻu mādhyama mattu manoraṃjanā udyamagaḻallū sahārāvu tannannu kriyātmakavāgi tòḍagisikòṃḍidè. idu sumāru 36 nagara sīmita prādeśika vārtāvāhini sahārā samay, sārvatrika manoraṃjanāvāhini, sahārā van mattu hiṃdi calanacitra vāhini philmī gaḻannòṃḻagòṃḍa samay èṃba rāṣṭrīya hiṃdi vārtāvāhiniyannu tannadāgisikòṃḍidè. sahārā samay tanna vārtākòṭhaḍiya saṃparka keṃdragaḻa taṃtrajñānada vaiśiṣṭyatègāgi 2008ralli prasāra taṃtrajñāna śreṣṭatā puraskāra(brāḍ‌kāsṭ iṃjiniyariṃg èksèlèns avārḍ)vannu paḍèyitu. hiṃdiyalli viśvadādyaṃta dūradarśanadalli sthāna paḍèda phiraṃgi vāhiniyannu sahārā ittīcègè biḍugaḍègòḻisitu. sahārā van sahārā philmī sahārā phiraṃgi sahārā samay ālmī sahārā sahārā samay NCR sahārā muṃbayi sahārā samay madhyapradeś/cattīs‌ghar sahārā samay bihar/jhārkhaṃḍa sahārā samay uttarapradeś/uttarāṃcal mudraṇa mādhyama sahārā mudraṇa mādhyama kṣetravannu saha ākramisikòṃḍidè. mudraṇa udyamadalli sahārā òṃdu rāṣṭrīya iṃgliṣ vārapatrikèyannu hòṃdiddu, hiṃdi vārtā dinapatrikè rāṣṭrīya sahārā da 7 āvṛttigaḻu, urdu vārtā dinapatrikè ròjh‌nama rāṣṭrīya sahārā da òṃbhattu āvṛttigaḻu mattu òṃdu aṃtarrāṣṭrīya urdu vārapatrikèyannu hòṃdidè. rāṣṭrīya sahārā lakno gorak‌pur‌ kānpur‌ nava dèhali ḍèhrāḍūn‌ pāṭnā vāraṇāsi sahārā ṭaim ròjh‌nama rāṣṭrīya sahārā ālmi sahārā bājhm i sahārā calanacitra nirmāṇa calanacitra udyamadaḍi sahārāvu hiṃdi hāgū bhāratada itara prādeśika bhāṣā calanacitragaḻa nirmāṇa, mārukaṭṭè mattu vitaraṇèya kṣetragaḻa vyavahāradalli tannannu tòḍagisikòṃḍidè. bèvaphā , pej 3 , sarkār , nò èṃṭri , vāṃṭèḍ citragaḻalli idara yaśassu sādhisalpaṭṭidè. 2010ra sèpṭèṃbar‌nalli MGM sṭuḍiyogaḻannu paḍèyuva baggè mātinalli tòḍagittu ādarè, ī òppaṃdavu muridubittu. MGM sṭuḍiyogaḻannu paḍèyuvalli sahārā mattòmmè prayatnisuva āsaktiyannu hòṃdidè. sahārā philm siṭi sahārā iṃḍiyā parivār calanacitra nirmāpakarigè citra tayārisalu bekāda èllā agatyagaḻannu pūraisuva, dūradarśana taṃtrāṃśa mattu jāhīrātu prakaṭaṇègaḻannu òdagisuvaṃtaha "calanacitra nagara" vannu (philm siṭi) nirmisuttidè. calanacitra nagaradalliruva prasakta èllā saulabhyagaḻannnu navīkarisi atyādhunika mattu hòsa taṃtrajñānavuḻḻa ādhunika saulabhyagaḻannu òdagisalāguttadè. pravāsodyama sahārā tanna pravāsodhyamadaḍi deśīya mattu aṃtarrāṣṭrīya prayāṇa mattu pravāsa sevègaḻannu òdagisuva saṃghaṭita saṃsthèyāda sahārā global annu āraṃbhisitu. krīḍègaḻu sahārā samudāyavu puṇèya IPL taṃḍa (sahārā puṇè vārriyars) vannu 21 mārc 2010ralli 1702koṭi rūpāyigaḻigè paḍèdukòṃḍitu. sahārā iṃḍiya parivār 2001riṃda bhāratīya krikèṭ taṃḍada prāyojakatva nīḍuva adhikāravannu paḍèdidè. kònèya bèlè ghoṣaṇèyalli (biḍ) sahārā samūhavu ḍisèṃbar 2009kkè kònègòḻḻuvaṃtè nālku varṣagaḻa kālakkè 400koṭi rūpāyigaḻigè bhāratīya krikèṭ taṃḍada prāyojakatvavannu nīḍuva avakāśavannu tanna bagaligerisikòṃḍidè mattu bhāratada krikèṭ niyaṃtraṇā maṃḍaḻi yāvude prāyojakarannu paḍèyadidda kāraṇadiṃda innū āru tiṃgaḻa kāla tanna òppaṃdavannu muṃduvarisalu sahārā òppikòṃḍidè. 2010ra me 31, somavāra ī taṃḍavu bhāratīya puruṣara krikèṭ taṃḍada prāyojakatvada hakkannu 2013ra daśaṃbar 31ravarègè punaḥ gaḻisikòṃḍidè. ṭīm iṃḍiyā taṃḍada prāyojakatvada hakkannu nīḍuvaṃtè sahārāvu bhārati er‌ṭèl‌nnu mīrisida harāju bèlèyannu ghoṣisidè. illi sahārāvu tiṃgaḻigè 3.3 koṭi rūpāyigaḻaṃtè ī hakkugaḻannu tannadāgisikòṃḍitu.sahārā mattu er‌ṭèl tamma arhatā pramāṇapatragaḻannu mattu bhadratā ṭhevaṇiyannu jòtèyāgiye òppisiddavu mattu bèlè ghoṣaṇèyu somavāradaṃdu òppisalāyitu. naṃtaradalli, bisisiaiya mārukaṭṭè samitiyu ṭīm iṃḍiyāda hòsa prāyojakarannu nirdharisitu. ārogya rakṣaṇè sahārā samūhavu laknodallina āspatrèyòṃdara òḍètanavannu paḍèyitu.āspatrèyu 2009ralli tèrèyalpaṭṭitu. ī āspatrèyu phèbravari 2009ralli kāryanirvahisalāraṃbhisitu mattu 554 maṃcagaḻigè vistarisalu avakāśavuḻḻa, 120 tīvra nigā saulabhyagaḻannòḻagòṃḍa, òṭṭu aṃdāju sumāru 350 maṃcagaḻuḻḻa vyavasthèyòṃdigè kārya nirvahisuttidè. idu 31 èkarè pradeśavannu āvarisiddu roga taḍè mattu āyurveda, homiyopati, nyācuropati mattu siddhāṃta prayogagaḻannòḻagòṃḍa yoga cikitsèyaṃtaha badali auṣadha vidhānagaḻa keṃdragaḻannū òḻagòṃḍidè. ātithya sahārā samūhavu muṃbayinalli "sahārā sṭār" èṃba hòṭelannu kharīdisitu. idu 5 sṭār hòṭel āgiddu muṃbayi deśīya vimāna nildāṇada pakkadallidè hāgū sumāru 7.12 èkarè bhūmiyannākramisidè. īga idu 210 atithikòṭhaḍigaḻannu hòṃdiddu 13 svīṭ darjèya, mattu 9 rèsṭārèṃṭ mādariya kòṭhaḍigaḻannu hòṃdivè. idu viśvadalle atī dòḍḍa adhārastaṃbhavillade racisida ākāśadaṣṭe svacchavāda gummaṭākārada racanèyāgidè. prapaṃcada praprathama ardhagoḻada ākāravannu hòṃdida gājina èliveṭar, samudrada ākveriyam, kṛtaka kòḻa, òḻamukha hāgū hòramukhavāgiruva kòṭhaḍigaḻu, gājina melchāvaṇi hòṃdiruva kòṭhaḍigaḻu, vāhana nilugaḍè pradeśa mattu itara savalattugaḻāda sahārā ārogya mattu kṣema keṃdra, òṃdakkiṃta hèccu aḍugèmanè hòṃdiruva rèsṭārèṃṭ‌gaḻu mattu citramaṃdiragaḻū kūḍā ivè. sahārā sṭār - muṃbayi grās‌vènūr haus hòṭel - laṃḍan (yu.kè). karakuśala kalè arya sèṇabina yojanè ī yojanègaḻu vaividhyamaya sèṇabina utpannagaḻa tayārikèyalli tòḍagisikòṃḍivè. udā: kaṃbaḻigaḻu, ratnagaṃbaḻigaḻu, nèlahāsu, kaikasubugaḻu, sèṇabina pādarakṣègaḻu muṃtāduvu. kastūri karakuśalakalègaḻu cillarè vyāpāra aṃgaḍigaḻa sālu mahiḻèyara uḍupugaḻu, gṛhopayogi salakaraṇègaḻu, reśmèya jamakhānègaḻu mattu ratnagaṃbaḻigaḻu, phyāśan sāmāgrigaḻu, cinna mattu bèḻḻiya ābharaṇagaḻu, amūlya kallugaḻu mattu kṛtaka ābharaṇagaḻu, alaṃkārada dīpaguccagaḻu, amṛtaśilègaḻu, marada, kallina mattu kalātmaka lohada sāmāgrigaḻu mattu carmada utpannagaḻannu māruttavè. sahārā vāyusārigè 1991ra sapṭaṃbar 20raṃdu sthāpanègòṃḍa vāyusārigèyu sahārā er‌lains èṃba èraḍu boyiṃg 737-200 vimānagaḻòṃdigè 1993ra daśaṃbar 3riṃda kāryanirvahisalāraṃbhisitu. mòdalu dèhaliyannu keṃdravāgirisi bhāratada uttara bhāgagaḻa pradeśagaḻa naḍuvina hārāṭakkè prāthamika gamana nīḍalāyitu. naṃtaradalli, ī prakriyègaḻu vistarisalpaṭṭu deśada èllā bhāgagaḻannū saṃparkisalāraṃbhisitu. vimānagaḻa adhikṛta dākhalègaḻalli sahārā er‌lains èṃde namūdisalpaṭṭiddarū, 2000ra akṭobar 2 raṃdu sahārā er‌lains "er sahārā" èṃba lāṃchanadòṃdigè tanna sevèyannu muṃduvarisitu. 2004ra mārc 22raṃdu cènnaiyiṃda kòlaṃbogè vimāna saṃcāra āraṃbhisuva mūlaka idu òṃdu aṃtarrāṣṭrīya sārigè saṃsthèyāyitu. idu sahārā iṃḍiyā parivār saṃghaṭita udyama saṃsthèya òṃdu bhāgavāgidè. ī vāyusārigègè saṃdigdha paristhiti òdagibaṃdiddu, deśīya vimāna sārigèya mārukaṭṭèyalli idara pālu janavari 2006ralli aṃdāju sumāru 11% āgiddu epril‌nalli varadiyāda pramāṇa 8.5% kkiṃtalū kèḻakkè kusidittu. ī vāyusaṃcāra vyavasthèyu mārc 2006ralli jèṭ er‌ves‌gè 1450koṭi rūpāyigaḻigè māralpaṭṭitu. ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu sahārā iṃḍiyā parivār‌ sahara.in 1954ralli sthāpanèyāda saṃsthègaḻu uttara pradeśadalliruva saṃsthègaḻu bhāratadalliruva sevā saṃsthègaḻu udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BE%20%E0%B2%87%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%BE%20%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D

ಸಹಾರಾ ಇಂಡಿಯಾ ಪರಿವಾರ್

ಭಾರತೀಯ ಉಕ್ಕು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ) () ಎನ್ನುವುದು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಉಕ್ಕು ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ರಷ್ಟು ವಹಿವಾಟಿನೊಡನೆ, ಕಂಪನಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಐದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭದಾಯಕ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ವಹಿವಾಟು ಮಾಡುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು ಇದರ ಬಹುಪಾಲನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. 1973 ರ ಜನವರಿ 24 ರಂದು ರೂಪಿತವಾದ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ 131,910 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಿ.ಎಸ್. ವರ್ಮಾ ಅವರು ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 13.5 ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ 16 ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುವ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾವರಗಳು ಭಿಲಾಯಿ, ಬೊಕಾರೋ, ದುರ್ಗಪುರ್, ರೂರ್ಕೆಲಾ, ಬರ್ನ್‌ಪುರ್ (ಅಸನ್ಸೋಲ್ ಬಳಿ) ಮತ್ತು ಸೇಲಂನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿವೆ. ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಂಗದ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಎಸ್ಎಐಎಲ್‌ನ ಮೂಲವನ್ನು 1954 ರ ಜನವರಿ 19 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಸ್ಟೀಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಹೆಚ್ಎಸ್ಎಲ್) ನಲ್ಲಿಗೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಇತಿಹಾಸ 1959-1973 ಎಸ್ಎಐಎಲ್‌ನ ಮೂಲವು 1954 ರ ಜನವರಿ 19 ರಂದು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲಾದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಸ್ಟೀಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಹೆಚ್ಎಸ್ಎಲ್) ಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಎಸ್ಎಲ್ ಅನ್ನು ರೂರ್ಕೆಲಾ ದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಒಂದೇ ಒಂದು ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡಲು ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಭಿಲಾಯಿ ಮತ್ತು ದುರ್ಗಪುರ್ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗಾಗಿ, ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕು ಸಚಿವಾಲಯವು ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. 1957 ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಿಂದ, ಈ ಎರಡು ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನೂ ಸಹ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಸ್ಟೀಲ್‌ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ನೋಂದಾಯಿತ ಕಚೇರಿಯು ಮೊದಲು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದು 1956 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾಗೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 1959 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಂಚಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಂಡಿತು. ಬೊಕಾರೋದಲ್ಲಿ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸಲು ಬೊಕಾರೋ ಸ್ಟೀಲ್ ಕಂಪನಿಯೆಂಬ ಹೊಸ ಉಕ್ಕು ಕಂಪನಿಯನ್ನು 1964 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಭಿಲಾಯಿ ಮತ್ತು ರೂರ್ಕೆಲಾ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರಗಳ 1 ಎಂಟಿ ಹಂತಗಳನ್ನು 1961 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಅಂತ್ಯದೊಳಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಗಾಲಿ ಮತ್ತು ಅಚ್ಚು ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ದುರ್ಗಪುರ್ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರದ 1 ಎಂಟಿ ಹಂತವನ್ನು 1962 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಹೆಚ್ಎಸ್‌ಎಲ್‌ನ ಕಚ್ಚಾ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆಯು 1.58 ಎಂಟಿ (1959-60) ರಿಂದ 1.6 ಎಂಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ವೈರ್ ರಾಡ್ ಮಿಲ್‌ನ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ನಂತರ 1967 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಿಲಾಯಿ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ರೂರ್ಕೆಲಾದ 1.8 ಎಂಟಿ ಹಂತದ ಕೊನೆಯ ಘಟಕವಾದ - ಟಾಂಡೆಮ್ ಮಿಲ್ ಅನ್ನು 1968 ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಸ್ಎಮ್ಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಫರ್ನೇಸ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದ ಬಳಿಕ 1969 ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಪುರ್ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರದ 1.6 ಎಂಟಿ ಹಂತವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಭಿಲಾಯಿಯಲ್ಲಿನ 2.5 ಎಂಟಿ ಹಂತ, ರೂರ್ಕೆಲಾದ 1.8 ಎಂಟಿ ಹಂತ ಮತ್ತು ದುರ್ಗಪುರದ 1.6 ಎಂಟಿ ಹಂತದ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಎಸ್ಎಲ್‌ನ ಒಟ್ಟು ಕಚ್ಚಾ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು 1968-69 ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿನ 3.7 ಎಂಟಿಯಿಂದ 1972-73 ರಲ್ಲಿ 4 ಎಂಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು. 2003 ರಿಂದ–ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡಲು ಹೊಸ ಮಾದರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಗಣಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಹೊಸ ನೀತಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿತು. 1972 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2 ರಂದು ನೀತಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಸೂರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಳ ಮತ್ತು ಹೊರ ಹೋಗುವಿಕೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಹಿಡುವಳಿ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ರಚಿಸುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ರೂ 2000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಅಧಿಕೃತ ಬಂಡವಾಳದೊಂದಿಗೆ 1973 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕಂಪನಿಯು ಭಿಲಾಯಿ, ಬೊಕಾರೋ, ದುರ್ಗಪುರ್, ರೂರ್ಕೆಲಾ ಮತ್ತು ಬರ್ನ್‌ಪುರ್‌ದ ಐದು ಏಕೀಕೃತ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರಗಳು, ಅಲಾಯ್ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ ಮತ್ತು ಸೇಲಂ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. 1978 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಅನ್ನು ಮರುರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅದರ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಈ ಜೊತೆಗೆ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ನೈಪುಣ್ಯತೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಅಪಾರವಾದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಬಳಕೆಯೋಗ್ಯ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸತತವಾಗಿ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದ್ವಿತೀಯ ಮತ್ತು ತೃತೀಯ ಶ್ರೇಣಿಯ ಆಂದೋಲವನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿತು. ಇಂದು ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಎನ್ನುವುದು ಭಾರತದ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ರಫ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಪೂರೈಸುವ ವೈವಿಧ್ಯ ಶ್ರೇಣಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಜೊತೆಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಪರಿಣತಿಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಚಯವು ಎಸ್ಎಐಎಲ್‌ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಾಗಿದೆ. ದೂರದೃಷ್ಟಿ ವಿಶ್ವ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಗೌರವಪೂರ್ಣ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ, ಉತ್ಪಾದನೆ, ಲಾಭ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟೀಲ್ ಉದ್ಯಮದದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು. ಸೂತ್ರಗಳು • ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಅನುಕೂಲತೆಯ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರೊಂದಿಗೆ ನಾವು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. • ನಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದ ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಅತ್ಯುಚ್ಛ ನೈತಿಕ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತೇವೆ. • ಹೊಂದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗುವಂತಹ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ನಾವು ರೂಪಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಿಸುತ್ತೇವೆ. • ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಫಲದ ಅವಕಾಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ನಾವು ಸವಾಲಿನ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಯೋಜಿಸುತ್ತೇವೆ. • ನಾವು ಜನರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರಲು ಅವಕಾಶಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತೇವೆ. ಪ್ರಮುಖ ಘಟಕಗಳು ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಏಕೀಕೃತ ಉಕ್ಕು ಘಟಕಗಳು ಒರಿಸ್ಸಾದಲ್ಲಿನ ರೂರ್ಕೆಲಾ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಆರ್‌ಎಸ್‌ಪಿ) ಯನ್ನು ಜರ್ಮನಿಯ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು (1959 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದಿಮೆಯಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಏಕೀಕೃತ ಉಕ್ಕ ಸ್ಥಾವರವಾಗಿದೆ) ಚತ್ತೀನ್‌ಘಡದಲ್ಲಿನ ಭಿಲಾಯಿ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಬಿಎಸ್‌ಪಿ)ಯನ್ನು ಸೋವಿಯತ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು (1959) ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ದುರ್ಗಾಪುರದಲ್ಲಿನ ದುರ್ಗಾಪುರ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಡಿಎಸ್‌ಪಿ)ಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು (1965) ಜಾರ್ಖಂಡ್ನಲ್ಲಿನ ಬೊಕಾರೋ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಬಿಎಸ್ಎಲ್) (1965) ಅನ್ನು ಸೋವಿಯತ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು (ಉಪಕರಣ, ಸಾಮಗ್ರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗರಿಷ್ಠ ದೇಶೀಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ಸ್ಥಾವರವು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೊದಲ ಸ್ವದೇಶೀ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರವಾಗಿದೆ) ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಬರ್ನ್‌ಪುರ್ದಲ್ಲಿನ IIಎಸ್‌ಸಿಓ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಐಎಸ್‌ಪಿ) ವಿಶೇಷ ಉಕ್ಕು ಘಟಕಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾನ್ಪುರದ ಭಾರತೀಯ ಉಕ್ಕು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎಸ್ಎಐಎಲ್) ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ದುರ್ಗಪುರದ ಅಲಾಯ್ ಸ್ಟೀಲ್ಸ್ ಸ್ಥಾವರಗಳು (ಎಎಸ್‌ಪಿ) ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಸೇಲಮ್ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರ (ಎಸ್ಎಸ್‌ಪಿ) ಕರ್ನಾಟಕದ ಭದ್ರಾವತಿಯಲ್ಲಿನ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕು ಕಾರ್ಖಾನೆ (ವಿಐಎಸ್‌ಎಲ್) ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋ-ಸ್ಮೆಲ್ಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಎಂಇಎಲ್) ಕೇಂದ್ರೀಯ ಘಟಕಗಳು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೇಂದ್ರ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಂಘ ಕಚ್ಚಾ ಪದಾರ್ಥಗಳ ವಿಭಾಗ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಸಲಹಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮಗಳು ಎನ್‌ಟಿಪಿಸಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಪವರ್ ಕಂಪನಿ ಪ್ರೈವೇಟ್. ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಎನ್ಎಸ್‌ಪಿಸಿಎಲ್) ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಎಸ್ಎಐಎಲ್) ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಥರ್ಮಲ್ ಪವರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಎನ್‌ಟಿಪಿಸಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್) ನಡುವಿನ50:50 ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗ; ಸಂಯೋಜಿತ 314 ಮೆಗಾವ್ಯಾಟ್ಸ್ (MW) ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ರೂರ್ಕೆಲಾ, ದುರ್ಗಪುರ್ ಮತ್ತು ಭಿಲಾಯಿಯಲ್ಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಿಲಾಯಿಯಲ್ಲಿ 500 MW (2 x 250 MW ಯೂನಿಟ್‌ಗಳು) ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರದ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮೊದಲನೆ ಘಟಕದ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಉತ್ಪತ್ತಿಯು 2009 ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಘಟಕದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯು 2009 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿತು ಬೊಕಾರೋ ಪವರ್ ಸಪ್ಲೈ ಕಂಪನಿ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಬಿಸಿಎಸ್‌ಸಿಎಲ್) ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಮತ್ತು ದಾಮೋದರ್ ವ್ಯಾಲಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌ ನಡುವಿನ 50:50 ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗವು 2002 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿತವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಬೊಕಾರೋ ಉಕ್ಕು ಸ್ಥಾವರದಲ್ಲಿ 312 -MW ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸ್ಟೇಶನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಗಂಟೆಗೆ 660 ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹಬೆ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಬೊಕಾರೋದಲ್ಲಿ 2x250 MW ಇದ್ದಿಲು ಆಧಾರಿತ ಥರ್ಮಲ್ ಘಟಕವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಬಿಪಿಎಸ್‌ಸಿಎಲ್ ತನ್ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿ, ಬೊಕಾರೋದಲ್ಲಿ 9 ನೇ ಬಾಯ್ಲರ್ (300ಟ/ಗಂ) & 36 MW ಹಿಮ್ಮುಖ ಒತ್ತಡದ ಟರ್ಬೋ ಜನರೇಟರ್ (ಬಿಪಿಟಿಜಿ) ಯೋಜನೆಯ ಸ್ಥಾಪನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವು ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಎಮ್‌ಜಂಕ್ಷನ್ ಸರ್ವೀಸಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಮತ್ತು ಟಾಟಾ ಸ್ಟೀಲ್ ನಡುವಿನ 50:50 ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗವು 2001 ರಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊಸದಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಇ-ಆಸ್ತಿಗಳ ಮಾರಾಟ, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಉಕ್ಕು ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್, ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಮುಂತಾದವುಗಳು ಸೇರಿದೆ. ಎಸ್ಎಐಎಲ್-ಬನ್ಸಾಲ್ ಸರ್ವೀಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಉಕ್ಕಿಗೆ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸೇರ್ಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಬೊಕಾರೋದಲ್ಲಿ ಸೇವಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲು ಬಿಎಮ್‌ಡಬ್ಲೂ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ 40:60 ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ. ಭಿಲಾಯಿ ಜೆಪಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಭಿಲಾಯಿಯಲ್ಲಿ 2.2 MT ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕಿಟ್ಟ ಆಧಾರಿತ ಸಿಮೆಂಟ್ ಸ್ಥಾವರನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಜೈಪ್ರಕಾಶ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್‌ಯೊಂದಿಗೆ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಭಿಲಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 2010 ರೊಳಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದ್ದರೆ, 2009 ರೊಳಗೆ ಸತ್ನಾದಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಕಿಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲಿದೆ. ಬೊಕಾರೋ ಜೆಪಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಬಿಎಸ್ಎಲ್‌ನಿಂದ ಕಿಟ್ಟವನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬೊಕಾರೋದಲ್ಲಿ 2.1 MT ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಿಮೆಂಟ್ ಸ್ಥಾವರನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಜೈಪ್ರಕಾಶ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಸಂಘಟಿಸಿದೆ. ಯೋಜನೆಯು ಸದ್ಯ ಜಾರಿಯ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು ಜುಲೈ 2011ರೊಳಗೆ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲಿದೆ. ಎಸ್ಎಐಎಲ್&ಎಮ್ಓಐಎಲ್ ಫೆರೋ ಅಲಾಯ್ಸ್ (ಪ್ರೈವೇಟ್.) ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುವ ಫೆರೋ-ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಮತ್ತು ಸಿಲಿಕೋ-ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲು ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಓರ್ (ಇಂಡಿಯಾ) ಲಿಮಿಟೆಡ್ನೊಂದಿಗೆ 50:50 ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಎಸ್&ಟಿ ಮೈನಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು/ಗಣಿಗಳ ಜಂಟಿ ಸ್ವಾಧೀನತೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಟಾಟಾ ಸ್ಟೀಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಕರಿಕು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಪೂರೈಕೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕರಿಕು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ದೇಶೀಯ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೋಲ್ ವೆಂಚೂರ್ಸ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕರಿಕು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉಕ್ಕು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವತ್ತ ಐದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳಾದ ಎಸ್ಎಐಎಲ್, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇಸ್ಪಾತ್ ನಿಗಮ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಆರ್ಐಎನ್ಎಲ್), ಕೋಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಉದ್ದೇಶಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾಲೀಕತ್ವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಶೇಕಡಾ 86 ರಷ್ಟು ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಮತದಾನದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ತನ್ನ 'ಮಹಾರತ್ನ' ದರ್ಜೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಭೂಪಟ ದಯವಿಟ್ಟು ಮುಂದಿನದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡಿ ದಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಭೂಪಟ ಸಾಧನೆಗಳು 2008 ರ ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ 2000 ಕಂಪನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ 647 ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ . ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಪರ್ಸನಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಎಸ್ಎಐಎಲ್‌ಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದೆ ಹೆಚ್ಆರ್ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು 2008. ಡೂನ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಡ್‌ಸ್ಟ್ರೀಟ್-ರೋಲ್ಟಾ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ 2009 ನೇ ಸಾಲಿನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್‌ ಅನ್ನು ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ಭಾರತೀ ಕಂಪನಿಯೆಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಿಎಸ್‌ಪಿ, ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿನ 2008 ನೇ ಸಾಲಿನ ಡೂನ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ಪಿಕಾಕ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆ – 2008 ಬಿಎಸ್ಎಲ್‌ಗೆ.. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದಕರ ಪಟ್ಟಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದನೆ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಮುಖಪುಟ ಗೂಗಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಐಎಲ್ ಪುಟ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತದ ಉಕ್ಕು ಕಂಪೆನಿಗಳು ಬಾಂಬೆ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತೀಯ ಉಕ್ಕು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಡೆತನದ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆ

bhāratīya ukku prādhikāra (èsèaièl ) () ènnuvudu bhāratadallina sarkāri niyaṃtrita atī dòḍḍa ukku tayārikā kaṃpanigaḻalli òṃdāgidè. raṣṭu vahivāṭinòḍanè, kaṃpaniyu rāṣṭrada pramukha aidu hèccina lābhadāyaka kārpòreṭ‌ kaṃpanigaḻalli òṃdāgidè. idu mārukaṭṭèyalli sārvajanikavāgi vahivāṭu māḍuva sārvajanika uddimèyāgiddu idara bahupālannu bhārata sarkāravu hòṃdidè mattu idu nirvahaṇā kaṃpaniyāgi kāryanirvahisuttadè. 1973 ra janavari 24 raṃdu rūpitavāda èsèaièl 131,910 kkū hèccu udyogigaḻannu hòṃdidè. si.ès. varmā avaru kaṃpaniya prastuta adhyakṣarāgiddārè. vārṣikavāgi 13.5 mèṭrik ṭan‌gaḻannu utpādanèyòṃdigè, èsèaièl viśvadalle 16 ne atidòḍḍa ukku utpādanè māḍuva kaṃpaniyāgidè. èsèaièl adhīnadalliruva pramukha sthāvaragaḻu bhilāyi, bòkāro, durgapur, rūrkèlā, barn‌pur (asansol baḻi) mattu selaṃnalli nèlèsivè. èsèaièl sārvajanika raṃgada kaṃpaniyāgiddu, bhārata sarkārada adhīnadalli kāryācarisalpaḍuttadè. èsèaièl‌na mūlavannu 1954 ra janavari 19 raṃdu sthāpitavāda hiṃdūstān sṭīl limiṭèḍ (hècèsèl) nalligè kāṇabahudu. itihāsa 1959-1973 èsèaièl‌na mūlavu 1954 ra janavari 19 raṃdu sthāpanè māḍalāda hiṃdūstān sṭīl limiṭèḍ (hècèsèl) gè sūcisuttadè. hècèsèl annu rūrkèlā dalli nirmāṇavāguttidda òṃde òṃdu sthāvaravannu nirvahaṇè māḍalu vinyāsa māḍalāgittu. bhilāyi mattu durgapur ukku sthāvaragaḻigāgi, pūrvabhāvi kāryavannu kabbiṇa mattu ukku sacivālayavu kaigòṃḍittu. 1957 ra epril‌niṃda, ī èraḍu ukku sthāvaragaḻa melvicāraṇè mattu niyaṃtraṇavannū saha hiṃdūstān sṭīl‌gè vargāyisalāyitu. noṃdāyita kaceriyu mòdalu navadèhaliyallittu. idu 1956 ralli kalkattāgè mattu aṃtimavāgi 1959 ra ḍisèṃbar‌nalli rāṃcigè vargāvaṇègòṃḍitu. bòkārodalli ukku sthāvaravòṃdannu nirmāṇa māḍalu mattu kāryācarisalu bòkāro sṭīl kaṃpaniyèṃba hòsa ukku kaṃpaniyannu 1964 ra janavariyalli huṭṭu hākalāyitu. bhilāyi mattu rūrkèlā ukku sthāvaragaḻa 1 èṃṭi haṃtagaḻannu 1961 ra ḍisèṃbar aṃtyadòḻagè pūrṇagòḻisalāyitu. gāli mattu accu sthāvaravannu sthāpanè māḍida naṃtara durgapur ukku sthāvarada 1 èṃṭi haṃtavannu 1962 ra janavariyalli pūrṇagòḻisalāyitu. hècès‌èl‌na kaccā ukku utpādanèyu 1.58 èṃṭi (1959-60) riṃda 1.6 èṃṭigè hèccāyitu. vair rāḍ mil‌na sthāpanèya naṃtara 1967 ra sèpṭèṃbar‌nalli bhilāyi ukku sthāvaravannu pūrṇagòḻisalāyitu. rūrkèlāda 1.8 èṃṭi haṃtada kònèya ghaṭakavāda - ṭāṃḍèm mil annu 1968 ra phèbravariyalli kāryāraṃbha māḍalāyitu mattu èsèmès‌nalli pharnes annu sthāpanè māḍida baḻika 1969 ra āgasṭ‌nalli durgapur ukku sthāvarada 1.6 èṃṭi haṃtavannu pūrṇagòḻisalāyitu. hīgè bhilāyiyallina 2.5 èṃṭi haṃta, rūrkèlāda 1.8 èṃṭi haṃta mattu durgapurada 1.6 èṃṭi haṃtada pūrṇagòḻisuvikèya mūlaka hècèsèl‌na òṭṭu kaccā ukku utpādanèya sāmarthyavu 1968-69 ne sālinallina 3.7 èṃṭiyiṃda 1972-73 ralli 4 èṃṭigè hèccaḻavāyitu. 2003 riṃda–illiyavarègè udyamavannu nirvahaṇè māḍalu hòsa mādariyannu rūpisalu ukku mattu gaṇi sacivālayavu hòsa nīti heḻikèyannu siddhapaḍisitu. 1972 ra ḍisèṃbar 2 raṃdu nīti heḻikèyannu pārlimèṃṭinalli prastuta paḍisalāyitu. ī ādhāradalli òṃde sūrinaḍiyalli òḻa mattu hòra hoguvikègaḻa nirvahaṇègāgi hiḍuvaḻi saṃsthèyòṃdannu racisuva kalpanèyannu carcisalāyitu. idu sṭīl athāriṭi āph iṃḍiyāda racanègè kāraṇavāyitu. rū 2000 koṭi rūpāyigaḻa adhikṛta baṃḍavāḻadòṃdigè 1973 ra janavariyalli prāraṃbhavāda kaṃpaniyu bhilāyi, bòkāro, durgapur, rūrkèlā mattu barn‌pur‌da aidu ekīkṛta ukku sthāvaragaḻu, alāy ukku sthāvara mattu selaṃ ukku sthāvarada nirvahaṇègè javābdāriyāgittu. 1978 ralli nirvahaṇā kaṃpaniyāgi èsèaièl annu marurūpisalāyitu. adara prāraṃbhadiṃda, rāṣṭrada kaigārikā abhivṛddhiyalli dṛḍhavāda mūlabhūta vyavasthèyannu rūpisuvalli èsèaièl pramukha pātra vahisidè. ī jòtègè, tāṃtrika mattu nirvahaṇā naipuṇyatèya abhivṛddhi kāryadalli idu apāravāda kòḍugèyannu nīḍidè. baḻakèyogya udyamakkè satatavāgi bèṃbalavannu òdagisuva mūlaka idu ārthika bèḻavaṇigèya dvitīya mattu tṛtīya śreṇiya āṃdolavannu huṭṭu hākitu. iṃdu èsèaièl ènnuvudu bhāratada atī dòḍḍa kaigārikā saṃsthègaḻalli òṃdāgidè. deśīya mattu raphtu mārukaṭṭègaḻigè pūraisuva vaividhya śreṇiya guṇamaṭṭada ukku utpannagaḻu jòtègè tāṃtrika mattu vṛttipara pariṇatiya bṛhat pramāṇada saṃcayavu èsèaièl‌na sāmarthyavāgidè. dūradṛṣṭi viśva guṇamaṭṭada gauravapūrṇa saṃsthèyāguvudu mattu guṇamaṭṭa, utpādanè, lābha mattu grāhaka saṃtṛptiyalli bhāratīya sṭīl udyamadadalli agragaṇya sthānavannu paḍèyuvudu. sūtragaḻu • naṃbikè mattu paraspara anukūlatèya ādhāradalli grāhakaròṃdigè nāvu dīrghakālada saṃbaṃdhavannu bèḻèsikòḻḻuttevè. • namma vyavahārada naḍavaḻikèyalli nāvu atyuccha naitika mānadaṃḍagaḻannu ètti hiḍiyuttevè. • hòṃdukòḻḻuvikè, kalikè mattu badalāvaṇègè pūrvabhāviyāguvaṃtaha saṃskṛtiyannu nāvu rūpisuttevè mattu poṣisuttevè. • pragati mattu pratiphalada avakāśagaḻòṃdigè udyogigaḻigè nāvu savālina vṛttiyannu yojisuttevè. • nāvu janara badukinalli arthapūrṇa badalāvaṇèyannu taralu avakāśagaḻu mattu javābdāriyannu gauravisuttevè. pramukha ghaṭakagaḻu èsèaièl ekīkṛta ukku ghaṭakagaḻu òrissādallina rūrkèlā ukku sthāvara (ār‌ès‌pi) yannu jarmaniya sahayogadòṃdigè sthāpisalāyitu (1959 ralli sthāpitavāda bhāratadalli sārvajanika uddimèyallina mòdala ekīkṛta ukka sthāvaravāgidè) cattīn‌ghaḍadallina bhilāyi ukku sthāvara (biès‌pi)yannu soviyat sahayogadalli sthāpisalāyitu (1959) paścima baṃgāḻada durgāpuradallina durgāpura ukku sthāvara (ḍiès‌pi)yannu briṭiṣ sahayogadalli sthāpisalāyitu (1965) jārkhaṃḍnallina bòkāro ukku sthāvara (bièsèl) (1965) annu soviyat sahayogadalli sthāpisalāyitu (upakaraṇa, sāmagrigè saṃbaṃdhisidaṃtè gariṣṭha deśīya sāmagrigaḻòṃdigè nirmitavāda ī sthāvaravu rāṣṭrada mòdala svadeśī ukku sthāvaravāgidè) paścima baṃgāḻada barn‌purdallina IIès‌sio ukku sthāvara (aiès‌pi) viśeṣa ukku ghaṭakagaḻu uttara pradeśada kānpurada bhāratīya ukku prādhikāra (èsèaièl) paścima baṃgāḻada durgapurada alāy sṭīls sthāvaragaḻu (èès‌pi) tamiḻunāḍina selam ukku sthāvara (èsès‌pi) karnāṭakada bhadrāvatiyallina viśveśvarayya kabbiṇa mattu ukku kārkhānè (viaiès‌èl) aṃgasaṃsthègaḻu mahārāṣṭradalli mahārāṣṭra èlèkṭro-smèlṭ limiṭèḍ (èṃièl) keṃdrīya ghaṭakagaḻu iṃjiniyariṃg mattu tāṃtrika keṃdra kabbiṇa mattu ukkina saṃśodhanè mattu abhivṛddhi keṃdra myānej‌mèṃṭ tarabeti saṃsthè èsèaièl surakṣatā saṃgha kaccā padārthagaḻa vibhāga sèṃṭral mārkèṭiṃg ārganaiseśan èsèaièl salahā saṃsthè jaṃṭi udyamagaḻu èn‌ṭipisi èsèaièl pavar kaṃpani praiveṭ. limiṭèḍ (ènès‌pisièl) sṭīl athāriṭi āph iṃḍiyā (èsèaièl) mattu nyāṣanal tharmal pavar kārpòreṣan limiṭèḍ (èn‌ṭipisi limiṭèḍ) naḍuvina50:50 jaṃṭi sahayoga; saṃyojita 314 mègāvyāṭs (MW) sāmarthyadòṃdigè rūrkèlā, durgapur mattu bhilāyiyallina niyaṃtrita vidyut sthāvaragaḻannu nirvahaṇè māḍuttadè. idu bhilāyiyalli 500 MW (2 x 250 MW yūniṭ‌gaḻu) vidyut sthāvarada kāryagatagòḻisuvikèyòṃdigè hèccuvari sāmarthyavannu sthāpisidè. mòdalanè ghaṭakada vāṇijyika utpattiyu 2009 ra epril‌nalli mattu èraḍane ghaṭakada utpattiyu 2009 akṭobar‌raṃdu prāraṃbhagòṃḍitu bòkāro pavar saplai kaṃpani praiveṭ limiṭèḍ (bisiès‌sièl) èsèaièl mattu dāmodar vyāli kārpòreṣan‌ naḍuvina 50:50 jaṃṭi sahayogavu 2002 ra janavariyalli rūpitavāyitu mattu idu bòkāro ukku sthāvaradalli 312 -MW vidyut utpādanè sṭeśan mattu prati gaṃṭègè 660 ṭan‌gaḻaṣṭu habè utpatti saulabhyagaḻannu nirvahaṇè māḍuttidè. bòkārodalli 2x250 MW iddilu ādhārita tharmal ghaṭakavannu sthāpisuvudara mūlaka bipiès‌sièl tanna sāmarthyavannu vistarisalu yojisidè. idakkè hèccinadāgi, bòkārodalli 9 ne bāylar (300ṭa/gaṃ) & 36 MW himmukha òttaḍada ṭarbo janareṭar (bipiṭiji) yojanèya sthāpanā caṭuvaṭikègaḻa nirmāṇa kāryavu pragatiyallidè. èm‌jaṃkṣan sarvīsas limiṭèḍ èsèaièl mattu ṭāṭā sṭīl naḍuvina 50:50 jaṃṭi sahayogavu 2001 ralli rūpugòṃḍitu. ī kaṃpaniyu ukku mattu saṃbaṃdhita kṣetragaḻalli i-kāmars caṭuvaṭikègaḻannu uttejisuttadè. hòsadāgi serpaḍèyāda sevègaḻalli i-āstigaḻa mārāṭa, kāryakramagaḻu mattu samāraṃbhagaḻu, ukku mārāṭa mattu lājisṭiks, prakaṭaṇègaḻu mattu muṃtādavugaḻu seridè. èsèaièl-bansāl sarvīs sèṃṭar limiṭèḍ ukkigè maulyavannu serpaḍisuva uddeśadòṃdigè bòkārodalli sevā keṃdrada sthāpanègè uttejana nīḍalu bièm‌ḍablū iṃḍasṭrīs‌nòṃdigè èsèaièl 40:60 ādhāradalli jaṃṭi sahayogavannu rūpisidè. bhilāyi jèpi simèṃṭ limiṭèḍ bhilāyiyalli 2.2 MT sāmarthyada kiṭṭa ādhārita simèṃṭ sthāvarannu sthāpisalu jaiprakāś asosiyeṭs‌yòṃdigè èsèaièl jaṃṭi sahayogi kaṃpaniyòṃdannu racisidè. kaṃpaniyu bhilāyiyalli simèṃṭ utpādanèyannu mārc 2010 ròḻagè prāraṃbhisaliddarè, 2009 ròḻagè satnādalli suṭṭa kalliddalina kiṭṭada utpādanèyu prāraṃbhavāgalidè. bòkāro jèpi simèṃṭ limiṭèḍ bièsèl‌niṃda kiṭṭavannu baḻakè māḍikòṃḍu bòkārodalli 2.1 MT sāmarthyada simèṃṭ sthāvarannu sthāpisalu jaiprakāś asosiyeṭs‌nòṃdigè mattòṃdu jaṃṭi sahayoga kaṃpaniyannu èsèaièl saṃghaṭisidè. yojanèyu sadya jāriya haṃtadalliddu julai 2011ròḻagè simèṃṭ utpādanèyu prāraṃbhavāgalidè. èsèaièl&èmoaièl phèro alāys (praiveṭ.) limiṭèḍ ukku utpādanègè agatyavāgiruva phèro-myāṃganīs mattu siliko-myāṃganīs utpādanè māḍalu myāṃganīs or (iṃḍiyā) limiṭèḍnòṃdigè 50:50 ādhāradalli èsèaièl jaṃṭi sahayogi kaṃpaniyòṃdannu racisidè. ès&ṭi mainiṃg kaṃpani praiveṭ limiṭèḍ kalliddalu blāk‌gaḻu/gaṇigaḻa jaṃṭi svādhīnatè mattu abhivṛddhigāgi ṭāṭā sṭīl‌nòṃdigè èsèaièl jaṃṭi sahayogi kaṃpaniyòṃdannu racisidè. kariku kalliddalu pūraikègaḻannu paḍèyalu kariku kalliddalu abhivṛddhigāgi jaṃṭi sahayogi kaṃpaniyòṃdigè hòsa deśīya avakāśagaḻannu anveṣisalāguttadè. iṃṭar‌nyāṣanal kol vèṃcūrs praiveṭ limiṭèḍ kariku kalliddalu kṣetradalli ukku sārvajanika uddimègaḻu svataṃtravāgi avalaṃbitavannāgi māḍuva guriyannu sādhisuvatta aidu keṃdrīya sārvajanika uddimè kaṃpanigaḻāda èsèaièl, rāṣṭrīya ispāt nigam limiṭèḍ (āraiènèl), kol iṃḍiyā limiṭèḍ mattu itara uddeśita rāṣṭragaḻannu òḻagòṃḍa jaṃṭi sahayogi kaṃpaniyòṃdannu rūpisalāgidè. mālīkatva mattu nirvahaṇè bhārata sarkāravu śekaḍā 86 raṣṭu èsèaièl ṣerugaḻannu hòṃdidè mattu kaṃpaniya matadānada niyaṃtraṇavannu uḻisikòṃḍidè. ādarè, èsèaièl tanna 'mahāratna' darjèya kāraṇadiṃda pramukha kāryācaraṇè mattu ārthika svāyattatèyannu hòṃdidè èsèaièl nèṭvark bhūpaṭa dayaviṭṭu muṃdinadannu ullekha māḍi di èsèaièl nèṭvark bhūpaṭa sādhanègaḻu 2008 ra phorbs global 2000 kaṃpanigaḻa paṭṭiyalli èsèaièl 647 ne sthānavannu paḍèdidè . nyāṣanal in‌sṭiṭyūṭ āph parsanal myānej‌mèṃṭ saṃsthèyu èsèaièl‌gè rāṣṭrīya praśastiyannu nīḍi gauravisidè hècār abhyāsagaḻu 2008. ḍūn mattu brāḍ‌sṭrīṭ-rolṭā kārpòreṭ 2009 ne sālina praśastigaḻigāgi kabbiṇa mattu ukku kṣetradalli èsèaièl‌ annu agragaṇya bhāratī kaṃpaniyèṃdu nirṇayisalāgidè. biès‌pi, audyogika kṣetradallina havāmāna badalāvaṇèya viruddhada horāṭakkāgina 2008 ne sālina ḍūn golḍan pikāk praśasti ārogya mattu surakṣatè – 2008 bièsèl‌gè.. ivannū noḍi ukku utpādakara paṭṭi rāṣṭrada ukku utpādanè ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu èsèaièl mukhapuṭa gūgal‌nalli èsèaièl puṭa navadèhaliyalliruva kaṃpanigaḻu bhāratada ukku kaṃpènigaḻu bāṃbè ṣeru vinimaya keṃdradalli paṭṭimāḍalāgiruva kaṃpanigaḻu bhāratīya ukku prādhikāra sarkāri òḍètanada bhāratadalliruva kaṃpanigaḻu jārkhaṃḍ‌ rājyada ārthikatè

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B3%80%E0%B2%AF%20%E0%B2%89%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B3%81%20%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%B0

ಭಾರತೀಯ ಉಕ್ಕು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ

ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಲ್ಯಾಬರೇಟರೀಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ () ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತೀದೊಡ್ಡ ಔಷಧಿಗಳ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ೧೯೬೧ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ೪೬ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ೭ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಓಟ್ಟೂ ೧೨೫ ದೇಶಗಳಿಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಕಂಪನಿಯು ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜಪಾನಿನ ಔಷಧ ಕಂಪನಿಯಾದ ದಾಯಿಚಿ ಸಾಂಕ್ಯೋ ಕಂಪನಿಯು ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಮುಖ್ಯಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರೂ ಆದ ಅತುಲ್ ಸೊಬ್ತಿಯವರು ಕಳೆದ ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹುದ್ದೆಗೆ ರಾಜಿನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಇತಿಹಾಸ ರಚನೆ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ೧೯೩೭ರಲ್ಲಿ ರನಭೀರ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಗುರುಭಕ್ಷ್‌್ ಸಿಂಗ್ ಇವರು ಜಪಾನಿನ ಕಂಪನಿಯಾದ ಶಿಯೊನೋಗಿಯ ವಿತರಕರಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿ ಹೆಸರು ಮೊದಲ ಯಜಮಾನರಾದ ರಣ ಭೀರ್‌ ಮತ್ತು ಗುರುಭಕ್ಷ್‌ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಬಂದಿತು. ಭಾಯಿ ಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್‌ರವರು ೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಲ ಸಹೋದರರಾದ ರಣಭೀರ್ ಮತ್ತು ಗುರುಭಕ್ಷ್‌ ಇವರಿಂದ ಖರೀದಿಸಿದರು. ಭಾಯಿ ಮೋಹನ್‌ ಸಿಂಗ್‌ರವರ ಮಗನಾದ ಪರ್ವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್‌ರವರು ೧೯೬೭ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಅಮೂಲಾಗ್ರವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಂದರು. ಅವರ ಮಕ್ಕಳಾದ ಮಾಳವಿಂದರ್ ಮೋಹನ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶಿವಿಂದರ್ ಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಇವರು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಜಪಾನಿನ ದಾಯಿಚಿ ಸ್ಯಾಂಕ್ಯೊ ಕಂಪನಿಗೆ ಮಾರಾಟಮಾಡಿದರು. ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವಿಕೆ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ಇಂದಿಗೂ ಕಂಪನಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿಕೊಟ್ಟ, ೨೦೦೫ರ ಅಂಕಿ ಅಂಶದಂತೆ ಕಂಪನಿಯ ಒಟ್ಟೂ ವಹಿವಾಟಿನ ಶೇ.೨೮ನ್ನು ಭರಿಸುತ್ತಿರುವ ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ೨೦೦೫ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಕಂಪನಿಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಹಿವಾಟು ಅಮೇರಿಕಾದ ಡಾಲರ್ ೧,೧೭೮ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ತಲುಪಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದಾಚೆಗಿನ ವಹಿವಾಟೇ ಶೇ.೭೫ರಷ್ಟಿತ್ತು.(ಅಮೇರಿಕಾ ಶೇ.೨೮, ಯುರೋಪ್ ಶೇ.೧೭ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್, ರಷ್ಯಾ, ಚೀನಾ ಸೇರಿ ಶೇ.೨೯%) ೨೦೦೬ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩೧ರ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಕಂಪನಿಯ ವಹಿವಾಟು ಅಮೇರಿಕಾದ ೧,೩೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ತಲುಪಿತು. ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳು ವಿದೇಶಿ ಅಭಿವರ್ಧಕರಿಂದ ಪಡೆದ ಅನುಮತಿ ಪತ್ರದೊಂದಿಗೆ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯ ಔಷಧೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವದ ಪರವಾನಗಿ ಇಲ್ಲದ ಔಷಧಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳು ಪರವಾನಗಿ ಪತ್ರವೇ ಇಲ್ಲದೇ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತಿವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಕಾನೂನು ರಿತ್ಯಾ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ನಿಗದಿಯಾದ ಅವಧಿಯು ಮುಗಿದುಹೋಗಿದೆ. ೨೦೦೫ ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವದ ಪರವಾನಗಿ ಇಲಾಖೆಯು ಫೈಜರ್(Pfizer) ಕಂಪನಿಯ ಸ್ವಂತ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾದ ವರ್ಷವೊಂದಕ್ಕೆ ೧೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಕ್ತದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಬ್ಬಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕರಗಿಸುವ ಲಿಪಿಟರ್ ಗುಳಿಗೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಶೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯವು ದಿಢೀರನೇ ಕುಸಿಯಿತು. ೨೦೦೮ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ಫೈಜರ್ ಕಂಪನಿಗೆ ಅಟ್ರೋವಿನ್ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಲಿಪಿಟರ್(ರಿ), ಮತ್ತು ಅಟ್ರೋವಿನ್ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅಮಿಲೋಡಿಪಿನ್ ಬೆಸಲೈಟ್ ಔಷಧಿಗಳ ಮಾರಾಟದ ಸ್ವಾಮಿತ್ವವನ್ನು ನೀಡಿ ಫೈಜರ್ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವದ ಬಗೆಗಿನ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಫೈಜರ್ ಕಂಪನಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಾತಿಯ ಕ್ಯಾಡುಯೆಟ್(ರಿ) ಔಷಧಿಯು ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿದೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನೂ ಸೇರಿತ್ತು. ೨೩ ಜೂನ್ ೨೦೦೬ರಂದು ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ಅಮೇರಿಕಾದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಔಷಧ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ೧೮೦ ದಿನಗಳ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಈ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಅದು ಸಿಮ್ವಾಸ್ಟ್ಯಾಟಿನ್(Zocor) ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಾತಿಯ ೮೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಮಾರಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ೮೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ ಶಕ್ತಿಯ ಹೊರತಾಗಿ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಝೊಕೋರ್ ಚಿನ್ಹೆಯಡಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಾದ ಮರ್ಕ್&ಕಂ.;ಐವ್ಯಾಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಶನ್ (ತೇವಾ ಔಷಧೀಯ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ಷಟ್ಟ ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಹೊಂದಿದ) ಮತ್ತು ಭಾರತ ದೇಶದ ಡಾ.ರೆಡ್ಡಿಸ್ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದೊಂದಿಗೆ ಫೈಪೋಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಡಾ.ರೆಡ್ಡಿಸ್ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಮರ್ಕ್‌ನಿಂದ ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಸಾಮಾನ್ಯಜಾತಿಯ ಔಷಧಿಗಳು ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವದಿಂದ ರಿಯಾಯಿತಿ ಹೊಂದಿದೆ. ೧೦ ಜೂನ್ ೨೦೦೮ರಂದು ಜಪಾನಿನ ದಾಯಿಚಿ ಸಾಂಕ್ಯೋ ಕಂಪನಿಯು ಕಂಪನಿಯು ೪.೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೊತ್ತದ ಶೇ.೫೦.೧ರಷ್ಟು ಬಂಡವಾಲನ್ನು ಹೂಡಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಶ್ರೀ ಮಾಳವಿಂದರ್ ಸಿಂಗ್‌ರವರೇ ಮುಂದಿನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದರು. ಅವರೇ ಹೇಳುವಂತೆ ಇದೊಂದು ಕಂಪನಿಯ ಮಾರಾಟವಾಗಿರದೇ ವಿರಳ ಪ್ರಯೋಗವಾಗಿತ್ತು. ೧೬ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೮ರಂದು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಔಷಧ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯು ಭಾರತದ ಎರಡು ಔಷಧ ಉತ್ಪಾದಕ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಆಮದಾಗುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಾತಿಯ ಔಷಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಗೆ ೨ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೫, ೨೦೦೯ರಂದು ಅಮೇರಿಕಾದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಔಷಧ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿಯು ನಕಲಿ ಪರಿಕ್ಷಾ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತದ ಪೋಂಟಾ ಶಾಹೀಬ್ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಬರುವ ಎಲ್ಲ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿತು. FDA ಯು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ "ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತು". ಗಳಿಕೆ ೧೧ನೇ ಜೂನ್ ೨೦೦೮ರಂದು ದಾಯಿಚಿ ಸಾಂಕ್ಯೋ ಕಂಪನಿಯು ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯ ಶೇ.೩೪.೮ರಷ್ಟು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ೨.೪ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಖರೀದಿಸಿತು. ೨೦೦೮ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ದಾಯಿಚಿ ಸಾಂಕ್ಯೋ ಕಂಪನಿಯು ಉಳಿದ ಶೇ. ೬೩.೯೨ರಷ್ಟು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ೪.೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಖರೀದಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು. ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯ ವಿಲೀನದಿಂದಾಗಿ ದಾಯಿಚಿ ಸಾಂಕ್ಯೋ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಈಗಾಗಲೇ ೨೨ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಲೀನವಾದ ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳವು ೩೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಡಾಲರ್‌ ಮೀರಿದೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ರಿವೈಟಲ್ (ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಪುಷ್ಠಿದಾಯಕ ಆಹಾರ ದೈನಿಕ) ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಲ್ಯಾಬ್‌ನವರ ವೀಕಿನ್ವೆಸ್ಟನಲ್ಲಿ ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಇಕ್ಟೂ-ಇನ್ ಕೂಡ ನೋಡಬಹುದು ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ: ಒಫಿಶಿಯಲ್ ಸೈಟ್ BSE ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ ಭಾರತದ ಔಷಧಿಗಳ ಕಂಪನಿಗಳು ಬಾಂಬೆ ಸ್ಟಾಕ್‌ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಉದ್ಯಮ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿಗಳು

rān‌bāksi lyābareṭarīs limiṭèḍ () idu bhāratadalli atīdòḍḍa auṣadhigaḻa mārāṭa mattu tayārikā kaṃpaniyāgidè. 1961ralli sthāpisalpaṭṭiruva rān‌bāksi kaṃpaniyu tanna utpannagaḻannu 46 deśagaḻalli svataḥ mārukaṭṭè māḍuvudu mattu 7 deśagaḻalli utpādanè seridaṃtè oṭṭū 125 deśagaḻigè raphtu māḍuva kārya māḍuttidè. ī kaṃpaniyu 1973ralli sārvajanika kaṃpaniyāgi parivartanèyāyitu mattu japānina auṣadha kaṃpaniyāda dāyici sāṃkyo kaṃpaniyu rān‌bāksi kaṃpaniya melè hèccina svāmyatvavannu hòṃditu. mukhyakāryanirvāhaka adhikāri mattu vyavasthāpaka nirdeśakarū āda atul sòbtiyavaru kaḻèda 2010ralli tamma huddègè rājināmè nīḍidaru. itihāsa racanè rān‌bāksi kaṃpaniyannu 1937ralli ranabhīr siṃg mattu gurubhakṣ‌ siṃg ivaru japānina kaṃpaniyāda śiyònogiya vitarakarāgi prāraṃbhisidaru. rān‌bāksi kaṃpani hèsaru mòdala yajamānarāda raṇa bhīr‌ mattu gurubhakṣ‌ hèsariniṃda baṃditu. bhāyi mohan siṃg‌ravaru 1952ralli tanna mala sahodararāda raṇabhīr mattu gurubhakṣ‌ ivariṃda kharīdisidaru. bhāyi mohan‌ siṃg‌ravara maganāda parviṃdar siṃg‌ravaru 1967ralli kaṃpanigè serikòṃḍa naṃtara kaṃpaniya vyavahāradalli amūlāgravāda badalāvaṇègaḻannu taṃdaru. avara makkaḻāda māḻaviṃdar mohana siṃg mattu śiviṃdar mohan siṃg ivaru kaṃpaniyannu 2008ralli japānina dāyici syāṃkyò kaṃpanigè mārāṭamāḍidaru. vyāpāra māḍuvikè 1998ralli rān‌bāksi kaṃpaniyu iṃdigū kaṃpanigè atyaṃta dòḍḍa mārukaṭṭèyannu òdagisikòṭṭa, 2005ra aṃki aṃśadaṃtè kaṃpaniya òṭṭū vahivāṭina śe.28nnu bharisuttiruva amerikāda mārukaṭṭèyannu praveśisitu. 2005ra ḍisèṃbar aṃtyakkè kaṃpaniya aṃtarāṣṭrīya vahivāṭu amerikāda ḍālar 1,178 miliyan‌gè talupitu. adaralli samudradācègina vahivāṭe śe.75raṣṭittu.(amerikā śe.28, yurop śe.17 mattu brèjil, raṣyā, cīnā seri śe.29%) 2006ra ḍisèṃbar 31ra aṃtyakkè kaṃpaniya vahivāṭu amerikāda 1,300 miliyan ḍālar talupitu. hèccigè rān‌bāksiya utpādanègaḻu videśi abhivardhakariṃda paḍèda anumati patradòṃdigè tayārisalpaṭṭivè. hèccigè rān‌bāksi kaṃpaniya auṣadhīya utpannagaḻu svāmyatvada paravānagi illada auṣadhagaḻāgivè. avugaḻu paravānagi patrave illade tayārāguttivè mattu mārāṭavāguttivè. ekèṃdarè avugaḻa kānūnu rityā upayogisalu nigadiyāda avadhiyu mugiduhogidè. 2005 ḍisèṃbar tiṃgaḻinalli svāmyatvada paravānagi ilākhèyu phaijar(Pfizer) kaṃpaniya svaṃta utpādanèyāda varṣavòṃdakkè 10 biliyan ḍālar mārāṭavannu hòṃdiruva raktadalliruva kòbbina pramāṇavannu karagisuva lipiṭar guḻigègaḻa tayārikèyannu taḍèhiḍididdariṃdāgi kaṃpaniya śerugaḻa maulyavu diḍhīrane kusiyitu. 2008ne isaviyalli rān‌bāksi kaṃpaniyu phaijar kaṃpanigè aṭrovin kyālsiyaṃ, sāmānya jātigè serida lipiṭar(ri), mattu aṭrovin kyālsiyaṃ amiloḍipin bèsalaiṭ auṣadhigaḻa mārāṭada svāmitvavannu nīḍi phaijar kaṃpaniyòṃdigina svāmyatvada bagègina vivādavannu bagèharisikòṃḍitu. phaijar kaṃpaniya sāmānya jātiya kyāḍuyèṭ(ri) auṣadhiyu amerikādalli 30 navèṃbar 2011ralli biḍugaḍèyāgalidè. ī òppaṃdavu aneka deśagaḻallina vivādagaḻannu bagèharisikòḻḻuvudannū serittu. 23 jūn 2006raṃdu rān‌bāksi kaṃpaniyu amerikāda āhāra mattu auṣadha niyaṃtraṇa maṃḍaḻiyiṃda 180 dinagaḻa ekasvāmitvada adhikāravannu paḍèyitu ī adhikāradalli adu simvāsṭyāṭin(Zocor) hòṃdiruva sāmānya jātiya 80 mi.grāṃ śaktiyannu hòṃdiruva auṣadhigaḻannu amerikādalli mārabahudāgittu. īga rān‌bāksi kaṃpaniyu 80 mi.grāṃ śaktiya hòratāgi ekasvāmitvavannu hòṃdiruva jhòkor cinhèyaḍi mārāṭa māḍuttiruva kaṃpanigaḻāda mark&kaṃ.;aivyāks kārporeśan (tevā auṣadhīya kaṃpaniyiṃda svaṃtavāgi saṃpādisalṣaṭṭa mattu adaròṃdigè vilīnahòṃdida) mattu bhārata deśada ḍā.rèḍḍis prayogālayadòṃdigè phaipoṭi nīḍuttidè. ādarè ḍā.rèḍḍis prayogālayada mark‌niṃda paravānagi paḍèda sāmānyajātiya auṣadhigaḻu ekasvāmitvadiṃda riyāyiti hòṃdidè. 10 jūn 2008raṃdu japānina dāyici sāṃkyo kaṃpaniyu kaṃpaniyu 4.6 biliyan ḍālar mòttada śe.50.1raṣṭu baṃḍavālannu hūḍalu òppigè nīḍitu. śrī māḻaviṃdar siṃg‌ravare muṃdina mukhya kāryanirvāhakarāgi muṃduvaridaru. avare heḻuvaṃtè idòṃdu kaṃpaniya mārāṭavāgirade viraḻa prayogavāgittu. 16 sèpṭèṃbar 2008raṃdu āhāra mattu auṣadha niyaṃtraṇa maṃḍaḻiyu bhāratada èraḍu auṣadha utpādaka sthaḻagaḻiṃda āmadāguva sāmānya jātiya auṣadhagaḻa baggè èccarikèyiṃdiruvaṃtè sūcisi rān‌bāksi kaṃpanigè 2 èccarikè patravannu nīḍitu. phèbruvari 25, 2009raṃdu amerikāda āhāra mattu auṣadha niyaṃtraṇa maṃḍaḻiyu nakali parikṣā pramāṇa patragaḻannu pūraisiddakkāgi bhāratada poṃṭā śāhīb sthaḻadiṃda baruva èlla auṣadhigaḻannu sthagitagòḻisuvaṃtè sūcisitu. FDA yu tiḻisidaṃtè "ī viṣayada baggè vicāraṇèyannu kaigòṃḍitu". gaḻikè 11ne jūn 2008raṃdu dāyici sāṃkyo kaṃpaniyu rān‌bāksi kaṃpaniya śe.34.8raṣṭu pāludārikèyannu 2.4 biliyan ḍālar mòttakkè kharīdisitu. 2008ra navèṃbar‌nalli dāyici sāṃkyo kaṃpaniyu uḻida śe. 63.92raṣṭu pāludārikèyannu 4.6 biliyan ḍālar mòttakkè kharīdisuvudaròṃdigè saṃpūrṇa svāmyatvavannu sādhisitu. rān‌bāksi kaṃpaniya vilīnadiṃdāgi dāyici sāṃkyo kaṃpaniyu tanna kāryakṣetravannu mattaṣṭu hèccisitu. ī kaṃpaniyu īgāgale 22deśagaḻalli tanna vyāpāra vahivāṭannu hòṃdidè. vilīnavāda kaṃpaniya baṃḍavāḻavu 30 biliyan ḍālar‌ ḍālar‌ mīridè. ivannū noḍi rivaiṭal (rān‌bāksi jāgatika ārogya saṃrakṣaṇā saṃsthèyiṃda biḍugaḍèyāguva puṣṭhidāyaka āhāra dainika) rān‌bāksi lyāb‌navara vīkinvèsṭanalli rān‌bāksi ikṭū-in kūḍa noḍabahudu ṭippaṇigaḻu bāhya kòṃḍigaḻu rān‌bāksi: òphiśiyal saiṭ BSE sènsèks bhāratada auṣadhigaḻa kaṃpanigaḻu bāṃbè sṭāk‌ vinimaya keṃdradalli paṭṭimāḍalāgiruva kaṃpanigaḻu udyama bhāratīya udyamigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%BF%20%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AC%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%9F%E0%B2%B0%E0%B3%80%E0%B2%B8%E0%B3%8D%20%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BF%E0%B2%9F%E0%B3%86%E0%B2%A1%E0%B3%8D

ರಾನ್‌ಬಾಕ್ಸಿ ಲ್ಯಾಬರೇಟರೀಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್

ಮಸ್ಜಿದ್-ಐ ಜಹಾನ್-ನುಮಾ (ಪರ್ಸಿಯನ್: مسجد جھان نما, ವಿಶ್ವದ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುವ ಮಸೀದಿ), ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದಿಲ್ಲಿಯ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಹಳೆ ದೆಹಲಿಯ ದೊಡ್ಡ ಮಸೀದಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ನಿರ್ಮಾತೃ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಟ ಶಹ ಜಹಾನ್ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1656ರಲ್ಲಿ ಮಸೀದಿ ಕಟ್ಟಡ ಕಾಮಗಾರಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದ ಮಸೀದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಳೆ ದೆಹಲಿಯ ಅತಿ ಜನಸಂದಣಿ ಇರುವ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಚವಾರಿ ಬಜಾರ್ ರಸ್ತೆಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ಎಂಬುದು ನಂತರದ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ವಾರದ ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಮುಸ್ಲಿಂರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಾಗಿ ಜುಮ್ಮಾದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಮಸೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಸೀದಿ ಅಥವಾ ಜಾಮಿ ಮಸೀದಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮಸೀದಿಯ ಆವರಣದೊಳಗೆ ಸುಮಾರು 25 ಸಾವಿರ ಮಂದಿ ಭಕ್ತರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರುವ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವಿದೆ. ಈ ಮಸೀದಿಯ ಉತ್ತರ ಗೇಟ್ ಬಳಿ ಕೆಲ ಮಹಾತ್ಮರ ಅವೇಶಷಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕುರಾನ್‌ (Qur'an) ಜಿಂಕೆ ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಬರೆದ ಪುರತಾನ ಪ್ರತಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಮಾಣ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯನ್ನು (ಶುಕ್ರವಾರದ ಮಸೀದಿ) ಶಹಜಹಾನಾಬಾದ್ ದಿಬ್ಬ (ಸಣ್ಣ ಗುಡ್ಡ)ದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ 5ನೇ ರಾಜ ಷಹಜಹಾನ್ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1650 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 6ರಂದು ಕಟ್ಟಿಸಿದನು. (10th Shawwal 1060 AH). ಈ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಸುಮಾರು 6 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸುಮಾರು 5,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಮಿಕರು ದುಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತಗುಲಿದ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ 10 ಲಕ್ಷ (ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್) ರುಪಾಯಿ ಆಗಿದ್ದು. ಇದೇ ರಾಜ ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಮತ್ತು ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ಎದುರಿಕೆ ಕೆಂಪುಕೋಟೆಯನ್ನು ಸಹ ಈತ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1656ರಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು 3 ದೊಡ್ಡ ಗೇಟ್ (ಬಾಗಿಲು) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ನಾಲ್ಕು ಗೋಪುರಗಳಿವೆ. ಮತ್ತು ಎರಡು 40 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ಮಸೀದಿಯ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರವನ್ನು ಕೆಂಪು ಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಮಾರ್ಬಲ್ಸ್ ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿ, ಆಗ್ರಾ, ಅಜ್ಮೀರ್ ಮತ್ತು ಲಾಹೋರ್‌‍ಗಳಲ್ಲಿ ಶಹಜಹಾನ್ ಹಲವಾರು ಮುಖ್ಯವಾದ ಮಸೀದಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯ ಮಹಡಿ ಯೋಜನೆಯು ಆಗ್ರಾ ಸಮೀಪದ ಫಾತೇಪುರ್ ಸಿಕ್ರಿ, ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯು ಈ ಎರಡಕ್ಕಿಂತಲೂ ಎರಡುಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಇದರ ಮಹತ್ವವೂ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಈತ ಈ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದ್ದ. ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಕಾಣುವ ಲಾಹೋರ್ ನ ಬಾದಶಾಹಿ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಶಹಜಹಾನ್ ಮಗನಾದ ಔರಂಗಾಜೇಬ್ 1673ರಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಸಿದ. ಇದು ನೋಡಲು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಾಮಾ ಸಮೀದಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮಸೀದಿಯ ಆವರಣವು ಪೂರ್ವ, ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಂತವಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೆಂಪು ಮರಳುಶಿಲೆಯಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಬಾಗಿಲು (ಗೇಟ್) ಮೂವತ್ತೊಂಬತ್ತು ಹಂತಗಳನ್ನು (ಸ್ಟೆಪ್ಸ್) ಹೊಂದಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವು ಮೂವತ್ತಮೂರು ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ಬಾಗಿಲು ಪ್ರಧಾನ ಬಾಗಿಲಾಗಿದ್ದು ಇದು 35 ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಹಂತಗಳನ್ನು ಮನೆಗಳ ಆಹಾರ ಮಳಿಗೆಗಳು, ಅಂಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೀದಿ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮಸೀದಿಯ ಪೂರ್ವ ಭಾಗವು ಸಂಜೆ ವೇಳೆಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಳಿಗೆಗಳಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಇಲ್ಲಿ ಕೋಳಿ ಹಾಗೂ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 1857ರ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಸಮೀಪ ಮದರಸಾವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ದಂಗೆಯ ನಂತರ ಇದನ್ನು ಕೆಡವಲಾಯಿತು. ಮಸೀದಿಯು ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮುಖವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ಇದರ ಮೂರು ಭಾಗಗಳು ಕಮಾನಿನಾಕಾರದ ಸಾಲುಮರಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲವೂ ಉತ್ತುಂಗ ಶಿಖರದ ಗೋಪುರಗಳಂತೆ ಬಾಗಿಲಿನ ದಾರಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಸೀದಿಯು 261 ಅಡಿ (80 ಮೀ) ಉದ್ದ ಹಾಗೂ 90 ಅಡಿ (27 ಮೀ) ಅಗಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದರ ಮೇಲ್ಚಾವಣಿಯು ಮಹಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಜತೆಗೆ ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಮಾರ್ಬಲ್ಸ್ ಪಟ್ಟೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ತುತ್ತತುದಿಗಿರುವ ಭಾಗವು ಬಂಗಾರದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿತ್ತು. ಎರಡು ಉತ್ತುಂಗದ ಮಸೀದಿಯ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರವು 130 ಅಡಿ (41ಮೀ) ಉದ್ದ, ಮತ್ತು 130 ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದರುದ್ದಕ್ಕೂ ಬಿಳಿ ಮಾರ್ಬಲ್ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಉಸುಕುಶಿಲೆಯ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಲಿನ ಪಾರ್ಶ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರ ಮೂರು ಗ್ಯಾಲರಿಗಳಿಂದ ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಮತ್ತು ಮೇಲೆ 12 ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ತೆರೆದ ಮಹಲುಗಳ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಸಣ್ಣ ಮಸೀದಿಯ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರವು ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಮಸೀದಿಯ ಒಳಗಿರುವ ಮಹಲುಗಳ ಕೆಳಗೆ ಇರುವ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಏಳು ಕಮಾನುಗಳುಳ್ಳ ಬಾಗಿಲುಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿ ನಿಂತಿವೆ. ಮತ್ತು ಮಸೀದಿಯ ಗೋಡೆಗಳು ಅದರ ಉದ್ದದ ನಡುವಿನ ಭಾಗವು ಮಾರ್ಬಲ್ ಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿವೆ. ಇದರ ಆಚೆ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸಭಾಂಗಣವಿದ್ದು, ಇದು 61 ಮೀಟರ್ X 27.5 ಮೀಟರ್ ಸುತ್ತಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜತೆಗೆ ಹನ್ನೊಂದು ಕಮಾನುಗುಳುಳ್ಳ ದ್ವಾರಬಾಗಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದರ ಮಧ್ಯವಿರುವ ಕಮಾನು ಬಾಗಿಲು ಅಗಲವಾಗಿ ಮತ್ತು ಎತ್ತರವಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಹೊಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ದಪ್ಪವೂ ಸ್ಥೂಲವೂ ಆದ (ಘನವಾದ) ಮುಂಬಾಗಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಲ್ಲ ಬದಿಗಳಲ್ಲೂ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಸ್ತಂಭಗೋಪುರವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಜತೆಗೆ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಕಮಾನು ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳು ಬಿಳಿ ಮಾರ್ಬಲ್ ನ ಫಲಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, 4 ಅಡಿ (1.2 ಮೀ) ಉದ್ದ 2.5 ಅಡಿ (760 ಮಿ.ಮೀ) ಅಗಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಕಪ್ಪು ಮಾರ್ಬಲ್ ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮಸೀದಿ ನಿರ್ಮಾಣದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಶಹಜಹಾನ್ ನ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ವೈಭವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಕಮಾನಿನ ಮೇಲೆ ‘ದಿ ಗೈಡ್’ (ದಾರಿತೋರಿಸುವಾತ) ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಜಗಲಿಯನ್ನು 5 ಅಡಿ (1.5 ಮೀ) ಹಾಸುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಟೆರಾಸ್ ವರೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಒಳಗೆ ಮೂರು ಹಂತಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪೂರ್ವ, ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಮಹಡಿಯು ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಮಾರ್ಬಲ್ ಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಅಲಂಕಾರಿಕಾ ವಸ್ತುಗಳು ಮುಸ್ಲಿಂ ರ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮ್ಯಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುವಂತಿದೆ. ತೆಳುವಾದ ಕಪ್ಪು ಮಾರ್ಬಲ್ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಭಕ್ತರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು 3 ಅಡಿ ಉದ್ದ ಹಾಗೂ ಒಂದೂವರೆ ಅಡಿ ಅಗಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 899 ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮಸೀದಿಯ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉದ್ದನೆಯ ಶಿಲೆ ಇದ್ದು, ಮಸೀದಿಯು ಈ ಶಿಲೆಗಲ್ಲುಗಳ ಜತೆ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದೆ. ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ಘಟನೆಗಳು 2006 ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟ 2006 ಏಪ್ರಿಲ್ 14ರಂದು, ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಮೊದಲ ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟವು ಸುಮಾರು 5.26 ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ಸಂಭವಿಸಿದರೆ, ಎರಡನೇ ಸ್ಫೋಟ ಸುಮಾರು 5.33ಕ್ಕೆ (ಐಎಸ್ ಟಿ) ಸಂಭವಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಪಕ್ಷ 13 ಮಂದಿ ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಸ್ಫೋಟವನ್ನು ಶುಕ್ರವಾರದಂದು ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು, ಈ ಸ್ಫೋಟ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 1000 ಜನರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಾಗಿ ಜಮಾವಣೆಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಇದು ಮುಸ್ಲಿಂರ ಪುಣ್ಯ ದಿನವಾಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಮಲಿದ್ ಅನ್ ನಬಿ, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಪ್ರವಾದಿ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮಸೀದಿಯ ವಕ್ತಾರ ಹೇಳುವಂತೆ, ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮಸೀದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಾನಿಯಾಗಿಲ್ಲ. 2010 ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ 2010 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15ರಂದು ಮಸೀದಿಯ 3ನೇ ಬಾಗಿಲಿನ ಸಮೀಪವಿರುವ ಬೈಕ್‌‍ನಿಂದ ಬಂದವರು ಬಸ್‌ ಮೇಲೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇಬ್ಬರು ಥೈವಾನಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಸಂಪುಟ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿಯ ಇಮಾಮರುಗಳು 1) ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫೂರ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 2) ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಶಕೂರ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 3) ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ರಹೀಮ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 4)ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫೂರ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಥಾನಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 5) ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ರೆಹಮಾನ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 6)ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಕರೀಮ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 7)ಸೈಯದ್ ಮೀರ್ ಜೀವನ್ ಶಾಹ್‌ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 8)ಸೈಯದ್ ಮೀರ್ ಅಹಮದ್ ಅಲಿ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 9)ಸೈಯದ್ ಮೊಹಮದ್ ಶಾಹ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 10)ಮೌಲಾನಾ ಸೈಯದ್ ಅಹಮದ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 11)ಮೌಲಾನಾ ಸೈಯದ್ ಹಮೀದ್ ಬುಕಾರಿ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ 12) ಸೈಯದ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಬುಕಾರಿ 13) ಸೈಯದ್ ಅಹಮ್ಮದ್ ಬುಕಾರಿ ಜಾಮಿಯಾ ಮಸಿದಿಯ ಇಮಾಮ್‌ರ ಇತಿಹಾಸ, ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್‌ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಲೆ ಸಾಹ್ನ್‌ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಇತಿಹಾಸದ ಕಾಲಘಟ್ಟ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಜಾಮಾ ಮಸಿದಿ (ದೆಹಲಿ)ಪುಟ ಇಂಡಿಯಾ ಇಮೇಜ್, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರ. ಜಾಮಾ ಮಸಿದಿ, ದೆಹಲಿ, ಪುಟ ಭಾರತದ ಪರಿಚಯ, ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ ತಾಣ. ಜಾಮಾ ಮಸಿದಿ ಗೂಗಲ್ ನ್ಯೂಸ್ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು JAMAMASJID.IN ದಿ ಜಾಮಾ ಮಸ್ಜಿದ್ ಒಫ್ ಡೆಲ್ಹಿ. ಶಾರ್ಟ್ ಹಿಸ್ಟೊರಿ ಒಫ್ ದಿ ಜಾಮಾ ಮಾಸ್ಜಿದ್ ಒಫ್ ಡೆಲ್ಹಿ and ಇಟ್ಸ್ ಇಮಾಮ್ಸ್ ಮೊರ್ ಅನ್ ಜಾಮಾ ಮಸ್ಜಿದ್ ಅಟ್ ಡೊರ್2ಇಂಡಿಯಾ ಬಿಂಬಗಳು ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ಒಫ್ ದಿ ಜಾಮಾ ಮಸ್ಜಿದ್ ಇನ್ ಡೆಲ್ಹಿ ಜಾಮಾ ಮಸ್ಜಿದ್ ಸ್ಯಾಟೆಲೈಟ್ ಪಿಕ್ಚರ್ ಬೈ ಗೋಗಲ್ ಮ್ಯಾಪ್ಸ್ ಡೆಲ್ಹಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಹಾಗೂ ನಿರ್ಮಾಣಗಳು ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಮಸೀದಿಗಳು ಡೆಲ್ಹಿಯಲ್ಲಿನ ಧರ್ಮ ಡೆಲ್ಹಿಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು 1922 ರ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳು 1650ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮೊಗಲ್‌ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ

masjid-ai jahān-numā (parsiyan: مسجد جھان نما, viśvada pratidhvanisuva masīdi), idannu sāmānyavāgi dilliya jāmā masīdi èṃdu heḻalāguttadè. idu bhāratada haḻè dèhaliya dòḍḍa masīdi èṃdu karèyalpaḍuttadè. idu tāj mahal nirmātṛ mòghal sāmrāṭa śaha jahān òḍètanadallittu. mattu idannu kri.pū. 1656ralli masīdi kaṭṭaḍa kāmagāriyannu pūraisalāyitu. idu bhāratadalliye atidòḍḍa mattu uttamavāgi mūḍibaṃda masīdiyāgidè. idu haḻè dèhaliya ati janasaṃdaṇi iruva hāgū madhyabhāgadalliruva cavāri bajār rastèya mārgadalli baruttadè. jāmā masīdi èṃbudu naṃtarada hèsarāgiddu, illi vārada prati śukravāra madhyāhna musliṃru prārthanègāgi jummādalli seruttārè. masīdigaḻalli sāmānyavāgi prārthanè naḍèyuttadè. idannu prārthanā masīdi athavā jāmi masīdi èṃdu karèyuttārè. masīdiya āvaraṇadòḻagè sumāru 25 sāvira maṃdi bhaktaru òṭṭigè seruva sthaḻāvakāśavidè. ī masīdiya uttara geṭ baḻi kèla mahātmara aveśaṣagaḻu pattèyāgivè. idaralli kurān‌ (Qur'an) jiṃkè carmada melè barèda puratāna prati labhyavāgidè. nirmāṇa aitihāsika jāmā masīdiyannu (śukravārada masīdi) śahajahānābād dibba (saṇṇa guḍḍa)dalli nirmisalāyitu. idannu bhāratada mòghal sāmrājyada 5ne rāja ṣahajahān kri.pū. 1650 akṭobar 6raṃdu kaṭṭisidanu. (10th Shawwal 1060 AH). ī masīdiyannu nirmāṇa māḍalu sumāru 6 varṣakkiṃta hèccu kāla tègèdukòḻḻalāyitu. idakkāgi sumāru 5,000kkū hèccu kārmikaru duḍididdārè. idakkè tagulida òṭṭu vècca āgina kāladalli 10 lakṣa (òṃdu miliyan) rupāyi āgiddu. ide rāja āgrādalli tāj mahal annu nirmisiddānè. mattu jāmā masīdi èdurikè kèṃpukoṭèyannu saha īta nirmisiddānè. idannu kri.pū. 1656ralli aṃtimavāgi nirmāṇa māḍalāyitu. idu 3 dòḍḍa geṭ (bāgilu) annu hòṃdiddu, nālku gopuragaḻivè. mattu èraḍu 40 mīṭar uddada masīdiya staṃbhagopuravannu kèṃpu kallu mattu biḻi baṇṇada mārbals niṃda nirmisalāgidè. dèhali, āgrā, ajmīr mattu lāhor‌‍gaḻalli śahajahān halavāru mukhyavāda masīdigaḻannu nirmisiddānè. jāmā masīdiya mahaḍi yojanèyu āgrā samīpada phātepur sikri, jāmā masīdiyannu holuttadè. ādarè dèhaliyalliruva jāmā masīdiyu ī èraḍakkiṃtalū èraḍupaṭṭu dòḍḍadāgi nirmāṇavāgidè. naṃtaradalli idara mahatvavū kūḍa hèccuttā hoyitu. ekèṃdarè īta ī masīdiyannu nirmāṇa māḍalu vistāravāda pradeśavannu āykèmāḍidda. svalpamaṭṭigè dòḍḍadāgi kāṇuva lāhor na bādaśāhi masīdiyannu śahajahān maganāda auraṃgājeb 1673ralli kaṭṭisida. idu noḍalu dèhaliyalliruva jāmā samīdiyannu holuttadè. vāstuśilpa masīdiya āvaraṇavu pūrva, uttara mattu dakṣiṇa bhāgagaḻalli mūru haṃtavāgi nirmāṇavāgidè. èllavannū kèṃpu maraḻuśilèyiṃda nirmisalāgidè. uttara bhāgada bāgilu (geṭ) mūvattòṃbattu haṃtagaḻannu (sṭèps) hòṃdidè. masīdiya dakṣiṇa bhāgavu mūvattamūru haṃtagaḻannu hòṃdidè. pūrva bhāgada bāgilu pradhāna bāgilāgiddu idu 35 haṃtagaḻannu hòṃdidè. ī haṃtagaḻannu manègaḻa āhāra maḻigègaḻu, aṃgaḍigaḻu mattu bīdi kalāvidarigè baḻasalāguttittu. masīdiya pūrva bhāgavu saṃjè veḻègè vyāpāra maḻigègaḻāgi badalāvaṇèyāguttiddavu. illi koḻi hāgū hakkigaḻannu mārāṭa māḍalāguttittu. 1857ra bhārata svātaṃtrya horāṭakkiṃta muṃcitavāgi uttara bhāgada samīpa madarasāvannu sthāpisalāgittu. ī daṃgèya naṃtara idannu kèḍavalāyitu. masīdiyu paścima dikkigè mukhavannu māḍidè. idara mūru bhāgagaḻu kamāninākārada sālumaragaḻiṃda āvṛtavāgivè. ī èllavū uttuṃga śikharada gopuragaḻaṃtè bāgilina dāriya madhyabhāgadalli kāṇasiguttadè. ī masīdiyu 261 aḍi (80 mī) udda hāgū 90 aḍi (27 mī) agalavannu hòṃdidè. mattu idara melcāvaṇiyu mahalugaḻannu hòṃdiddu, jatègè idakkè badalī vyavasthèyāgi biḻi mattu kappu baṇṇada mārbals paṭṭèyannu nīḍalāgittu. idara tuttatudigiruva bhāgavu baṃgāradiṃda āvṛtavāgittu. èraḍu uttuṃgada masīdiya staṃbhagopuravu 130 aḍi (41mī) udda, mattu 130 haṃtagaḻannu hòṃdiddu, idaruddakkū biḻi mārbal mattu kèṃpu usukuśilèya paṭṭiyannu baḻasalāgidè. idannu mahalina pārśva bhāgadalli kāṇabahudāgidè. masīdiya staṃbhagopura mūru gyālarigaḻiṃda vibhāgisalpaṭṭidè. mattu melè 12 badigaḻalli tèrèda mahalugaḻa pradeśagaḻannu kāṇabahudāgidè. masīdiya hiṃbhāgadalli pūrṇagòṃḍiruva nālku saṇṇa masīdiya staṃbhagopuravu muṃbhāgadalliruva staṃbhagopuradaṃtè kāṇuttavè. masīdiya òḻagiruva mahalugaḻa kèḻagè iruva sabhāṃgaṇadalli eḻu kamānugaḻuḻḻa bāgilugaḻu paścima dikkigè mukha māḍi niṃtivè. mattu masīdiya goḍègaḻu adara uddada naḍuvina bhāgavu mārbal gaḻiṃda āvṛtavāgivè. idara ācè prārthanā sabhāṃgaṇaviddu, idu 61 mīṭar X 27.5 mīṭar suttaḻatèyannu hòṃdidè. jatègè hannòṃdu kamānuguḻuḻḻa dvārabāgilannu hòṃdiddu, idara madhyaviruva kamānu bāgilu agalavāgi mattu èttaravāgi nirmāṇa hòṃdidè. mattu dappavū sthūlavū āda (ghanavāda) muṃbāgilannu hòṃdidè. èlla badigaḻallū tèḻḻagina staṃbhagopuravannu nirmāṇa māḍalāgidè. jatègè aṣṭabhujākṛtiyalli melbhāgada pradeśavannu nirmisalāgidè. ī èlla kamānu praveśa dvāragaḻu biḻi mārbal na phalakavannu hòṃdiddu, 4 aḍi (1.2 mī) udda 2.5 aḍi (760 mi.mī) agalavannu hòṃdiddu, kappu mārbal akṣaragaḻiṃda kèttalāgidè. idaralli masīdi nirmāṇada itihāsavannu barèyalāgidè. mattu śahajahān na āḻvikè mattu sāmarthyavannu idaralli vaibhavīkarisalāgidè. madhyabhāgada kamānina melè ‘di gaiḍ’ (dāritorisuvāta) èṃdu barèyalāgidè. masīdiya jagaliyannu 5 aḍi (1.5 mī) hāsugalliniṃda ṭèrās varègè nirmisalāgidè. masīdiya òḻagè mūru haṃtagaḻannu mukhyavāgi nirmisalāgidè. idannu pūrva, uttara mattu dakṣiṇa bhāgagaḻalli racisalāgidè. masīdiya mahaḍiyu biḻi mattu kappu mārbal gaḻiṃda āvṛtavāgiddu, idara alaṃkārikā vastugaḻu musliṃ ra prārthanā myāṭ annu holuvaṃtidè. tèḻuvāda kappu mārbal paṭṭiyannu bhaktara anukūlakkāgi gurutisalāgidè. idu 3 aḍi udda hāgū òṃdūvarè aḍi agalavannu hòṃdidè. òṭṭārèyāgi 899 kaḍègaḻalli gurutugaḻannu masīdiya mahaḍiyalli māḍalāgidè. masīdiya hiṃbhāgadalli uddanèya śilè iddu, masīdiyu ī śilègallugaḻa jatè nirmitavāgidè. bhayotpādanā ghaṭanègaḻu 2006 bāṃb sphoṭa 2006 epril 14raṃdu, jāmā masīdiyalli èraḍu bāri bāṃb sphoṭa saṃbhavisitu. mòdala bāṃb sphoṭavu sumāru 5.26 nimiṣakkè saṃbhavisidarè, èraḍane sphoṭa sumāru 5.33kkè (aiès ṭi) saṃbhavisitu. idaralli kònèpakṣa 13 maṃdi gāyagòṃḍiddaru. ī sphoṭavannu śukravāradaṃdu māḍalāgiddu, ī sphoṭa saṃdarbhadalli masīdiyalli sumāru 1000 janaru prārthanègāgi jamāvaṇègòṃḍiddaru. idu musliṃra puṇya dinavāgittu. ekèṃdarè idu malid an nabi, islāmik pravādi mòhammad janmadinavāgittu. ī masīdiya vaktāra heḻuvaṃtè, ī ghaṭanèyiṃda masīdigè yāvude rītiya hāniyāgilla. 2010 guṃḍina dāḻi 2010 sèpṭèṃbar 15raṃdu masīdiya 3ne bāgilina samīpaviruva baik‌‍niṃda baṃdavaru bas‌ melè bahiraṃgavāgi guṃḍu hārisiddariṃda ibbaru thaivāni pravāsigaru gāyagòṃḍiddaru. citrasaṃpuṭa jāmā masīdiya imāmarugaḻu 1) saiyad abdul gaphūr śāh bukāri śāhi imām 2) saiyad abdul śakūr śāh bukāri śāhi imām 3) saiyad abdul rahīm śāh bukāri śāhi imām 4)saiyad abdul gaphūr śāh bukāri thāni śāhi imām 5) saiyad abdul rèhamān śāh bukāri śāhi imām 6)saiyad abdul karīm śāh bukāri śāhi imām 7)saiyad mīr jīvan śāh‌ bukāri śāhi imām 8)saiyad mīr ahamad ali śāh bukāri śāhi imām 9)saiyad mòhamad śāh bukāri śāhi imām 10)maulānā saiyad ahamad bukāri śāhi imām 11)maulānā saiyad hamīd bukāri śāhi imām 12) saiyad abdullā bukāri 13) saiyad ahammad bukāri jāmiyā masidiya imām‌ra itihāsa, dèhali, bhārata ivannū noḍi islāmik‌ vāstuśaili musliṃ kalè sāhn‌ islāmik itihāsada kālaghaṭṭa ṭippaṇigaḻu ullekhagaḻu jāmā masidi (dèhali)puṭa iṃḍiyā imej, bhārata sarkāra māhiti keṃdra. jāmā masidi, dèhali, puṭa bhāratada paricaya, pravāsi māhiti tāṇa. jāmā masidi gūgal nyūs bāhya kòṃḍigaḻu JAMAMASJID.IN di jāmā masjid òph ḍèlhi. śārṭ hisṭòri òph di jāmā māsjid òph ḍèlhi and iṭs imāms mòr an jāmā masjid aṭ ḍòr2iṃḍiyā biṃbagaḻu pikcars òph di jāmā masjid in ḍèlhi jāmā masjid syāṭèlaiṭ pikcar bai gogal myāps ḍèlhiya kaṭṭaḍagaḻu hāgū nirmāṇagaḻu iṃḍiyādallina masīdigaḻu ḍèlhiyallina dharma ḍèlhiya pravāsigara ākarṣaṇègaḻu 1922 ra sthāpanègaḻu 1650ralli sthāpitavāda dhārmika saṃsthègaḻu mògal‌ vāstuśaili aitihāsika smārakagaḻu bhāratada itihāsa

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%BE%20%E0%B2%AE%E0%B2%B8%E0%B3%80%E0%B2%A6%E0%B2%BF%2C%20%E0%B2%A6%E0%B3%86%E0%B2%B9%E0%B2%B2%E0%B2%BF

ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ, ದೆಹಲಿ

ಟಾಟಾ-ಟೆಟ್ಲಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಟಾಟಾ ಟೀ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಚಹಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಎರಡನೇ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ವಿತರಕರು ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಟಾಟಾ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಟಾಟಾ ಟೀ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನ ಟೀಯು ಟಾಟಾ ಟೀ,ಟೆಟ್ಲಿ, ಗುಡ್ ಅರ್ತ್ ಟೀಸ್ ಮತ್ತು ಜೆಇ‌ಎಮ್‌ಸಿಎ ಎಂಬ ಪ್ರಮುಖ ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ಸರಕುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಬ್ರ್ಯಾಂಡೆಡ್ ಚಹಾ ಸರಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗೇಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ ಡಂ ಮತ್ತು ಕೆನಡಾಗಳಲ್ಲಿ ಟೆಟ್ಲಿಯು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಚಹಾ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಮಾಣ ಆಧರಿಸಿ ಎರಡನೇ ದೊಡ್ಡ ಚಹಾ ಕಂಪೆನಿಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗೂ ಝೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ನ ಮುಂದಾಳತ್ವದ ಟೀ ಕಂಪನಿ ಎಂದರೆ ಜೆಇ‌ಎಮ್‌ಸಿಎ. ಕಂಪನಿ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಯುತ ಪಾನೀಯಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಇದನ್ನು ಟಾಟಾ ಗ್ಲೋಬಲ್ ತಂಪು ಪಾನೀಯಗಳನ್ನಾಗಿ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಪಾನೀಯದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ೭೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ಚಹಾದ ಟಾಟಾ ಟೀ ಉತ್ಪಾದನ ಘಟಕಗಳು ತನ್ನ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ಚಹಾ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಮೂಲಕ 54 ಚಹಾ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಗಳನ್ನು, ಸುಮಾರು 59,000 ಜನರಿರುವ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಮತ್ತು ಚಹಾದ ಹತ್ತು ಮಿಶ್ರಮಾಡಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೧ ಚಹಾ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಗಳನ್ನು ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಸ್ವಂತ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪೂರ್ವ ಭಾರತದ ಕೆಲ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಅಸ್ಸಾಂ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಚಹಾ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಗಳನ್ನು ಕಂಪೆನಿಯು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಆಸ್ಸಾಂ ಟೀ ಮತ್ತು ಡಾರ್ಜಲಿಂಗ್ ಟೀಗಳ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಸಿಲೋನ್ ಟೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ತಯಾರಕರಾಗಿರುವರು. ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಟೀಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಕಂಪೆನಿ ಮತ್ತು ಯುಕೆಮೂಲದ ಜೇಮ್ಸ್ ಫಿನ್ಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರವೆಂದು 1964ರಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಇಂದು 50 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀ ಗ್ರೂಪ್ ತನ್ನದೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಚಾಲನೀಯ ಸರಕು ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಮೊದಲನೇ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಟೀಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ತಮ್ಮದೇ ದೃಷ್ಠಿಕೋನ ಬೀರಿವೆ. ಆದರೇ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾಗಳಲ್ಲಿನ ವಸಾಹತು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವಯುತ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ. ಟಾಟಾ ಟೀ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಒಂದು ಏಕೀಕೃತ ವಿಶ್ವ ಸರಕು ಪದಾರ್ಥದ ಟೀನಲ್ಲಿಯೇ ತನ್ನ ಕ್ರೋಡೀಕೃತ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 86 ಶೇಖಡದಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಬಾಕಿಉಳಿದಂತೆ ಅಧಿಕ ಟೀ ಕಾಫೀಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ಆದಾಯದಗಳಿಂದಾಗಿಯೂ ಶೇಖಡಾ 14ರಷ್ಟು ಲಾಭ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕಂಪೆನಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ ಇದೆ. ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ, ಅಂದಾಜು 159 km² ಗಳಷ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಟೀ ಕೃಷಿಯಿಂದ ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಸುಮಾರು ಮುವತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್ ಕೆಜಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಟೀಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. 100% ಟೀಗಳ ಅಲ್ಪ ಸಾರಕ್ಕಾಗಿ, ಹಿಮಾಧಾರಿತ ಟೀ ಮಿಶ್ರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ರೆಡಿ-ಟು-ಡ್ರಿಂಕ್ (ಆರ್‌ಟಿಡಿ) ಪಾನೀಯಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದಿಢೀರ್ ಚಹಾವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಟಾಟಾ ಟೀಯು ತನ್ನದೇ ಐದು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಠ ಟೀಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ - ಟಾಟಾ ಟೀ, ಟೆಟ್ಲಿ, ಕಣ್ಣನ್ ದೇವನ್, ಚಕ್ರಗೋಲ್ಡ್ ಮತ್ತು ಜೆಮಿನಿ. (ಕೆಒಎಸ್‌ಎಚ್‌ಇಆರ್ ಹಾಗೂ ಎಚ್‌ಎಸಿಸಿಪಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ) ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಘಟಕವು ಈ ಕಂಪೆನಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಅದೆಂದರೆಮುನಾರ್, ಕೇರಳಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಇನ್‌ಸ್ಟಂಟ್ ಟೀ ಯು 100% ರಷ್ಠು ಮೌಲ್ಯದ ಒಂದು ರಫ್ತು-ಆಧಾರಿತ ಘಟಕವನ್ನು ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಹೊಂದಿದೆ. ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್,ಝೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಮತ್ತು ಭಾರತಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಂಗ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ 1980ರ ದಶಕ 1980ರ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿಯೇ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಹಾ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ಮೇಲೇಳುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿಯೇ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು. ಕಾರ್ಮಿಕರ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅವಸಾನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಅಂಚಿನ ಗೆರೆಗಳು ಹಾಗೇ ಅಧಿಕ ತೆರಿಗೆಗಳು ಎಂಬಂತಾಗಿ ಈ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಮನಗಂಡಿತ್ತು. ಚೈನಾ, ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಬೇರೇ ರಾಷ್ಠ್ರಗಳಿಂದಲೂ ಆದ ಪ್ರವೇಶದಿಂದ ಈ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. 1983ರಲ್ಲಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಫಿನ್ಲೇ ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ್ದ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವುಳ್ಳ ಟಾಟಾ ಟೀಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಒಂದು ಹೂಡಿಕೆ ಹಣವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಖರೀದಿಸಿತ್ತು. ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಈ ಕಂಪನಿಯು ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರ ಸರಕು ಪದಾರ್ಥವಾಗಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಟಾಟಾ ಟೀಯು ತನ್ನ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಮುದ್ರೆಯ ಟೀಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದು ಬೇರೆ ವಿವಿಧ ಟೀ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಕಣ್ಣನ್ ದೇವನ್, ಅಗ್ನಿ, ಜೆಮಿನಿ ಮತ್ತು ಚಕ್ರಗೋಲ್ಡ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಜಗತ್ತಿನ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾಗಿ ಖ್ಯಾತಿಗೊಳ್ಳುವ ಬದಲು ತನ್ನದೇ ಆದ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಮುದ್ರೆಯ ಟೀಯನ್ನು ಪ್ರಚಾರಗೊಳಿಸಲೆಂದು ಟಾಟಾ ಟೀಯು ತುಂಬಾ ಅವಧಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. 1987ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್‌ಎಯಲ್ಲಿನ ಟಾಟಾ ಟೀ ಇಂಕ್., ಎಂಬ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. 1990ರ ದಶಕ 1990ರಲ್ಲಿನ, ಟಾಟಾ ಟೀಯು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯೊಳಗೆ ತನ್ನದೇ ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ಟೀಯ ಹಲವು ರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊರತರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. 1992ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಟೆಟ್ಲಿ ಟೀಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠಗುಣಮಟ್ಟದ ರಫ್ತು ಯೋಗ್ಯ ಸಂಯೋಜಿತ ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಕಂಪೆನಿಯು ರಚಿಸಿತು. ಸಂಯೋಜಿತ ಕಾಫಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಆಸಕ್ತಿಯು ಸೇರಿ, ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಉದ್ಯಮಗಳು ಹೊರಬಂದವು.( ಟಾಟಾ ಕಾಫಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್) ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯಾಧಾರಿತ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡಲೆಂದು ಒಂದು ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‍ನಲ್ಲಿಯ ಟಾಟಾ ಟೀ ಇಂಕ್. ಇದು ವಿಶೇಷ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ದಿಢೀರ್ ಟೀಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಕೇರಳದ ಮುನಾರ್ ಗಳಿಂದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ದಿಢೀರ್ ಚಹಾದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮೂಲವಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ವ್ಯಾಪಾರ ಆಧರಿಸಿತು. 1993ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಲೈಡ್ ಲೈನ್ಸ್ ಪಿಎಲ್‌ಸಿ ಜೊತೆಗೆ ಒಂದು ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು, ಇದರಿಂದ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಟಾಟಾ ಟೆಟ್ಲಿಯು ಉಗಮವಾಯಿತು. 1990ರ ಮಧ್ಯಕಾಲಿನದಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀಯು ವಾಟಾವಾಲಾ ಪ್ಲ್ಯಾನ್‌ಟೇಶಗಳ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇಖಡ 51ರಷ್ಟು ಷೇರುಗಳ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡು, ಟೆಟ್ಲಿ ಮತ್ತು ದಿ ಲಂಕನ್ ಜೆವಿಸಿಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲೆಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. "ಟಾಟಾ ಟೇಪ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರೊವರ್ಸಿ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ 1997ರಲ್ಲಿ ಕಂಪೆನಿಯು ಜಟಿಲವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರಗೊಂಡ ಯುನೈಟೆಡ್ ಲಿಬರೇಷನ್ ಫ್ರಂಟ್ ಆಫ್ ಆಸಮ್(ಯುಎಲ್‌ಎಫ್‌ಎ)ಗೆ, ಹಾಗೂ ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತ ತಂಡದ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ (ಪರಿಹಾರ) ಸಹಾಯ ನಿಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತ್ತು. 1999ರಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀಯ ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸರಕುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಶೇಖಡ 25 ರಷ್ಟು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು 74 ಟೀ ತೋಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಿತು. ಇದರಿಂದ 62 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂ‍ಗಳಷ್ಟು ಟೀಯನ್ನು ಒಂದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗವು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಹಾವಾಗಿ ಹೊರಬಂದಿತು. ವರ್ಷದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಬರಗಾಲದಿಂದಾಗಿ ಈ ಟೀ ವ್ಯಾಪಾರವು ಕಳೆಗುಂದಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತದ ಟೀಯ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಾಹಕನೆನಿಸಿದ್ದ ರಷ್ಯಾ ದೇಶವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿತ್ತು. 2000ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ (ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌‍ಡಂನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯೂರಿದ್ದ) ಟೆಟ್ಲಿ ಗ್ರೂಪನ್ನು 2000 ವರ್ಷದಲ್ಲಿಯೇ, ಟಾಟಾ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸಂಪಾದಿಸಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇರಿಸಿತು. £271 ಮಿಲಿಯನ್ ($432 ಮಿಲಿಯನ್) ನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಕಂಪೆನಿಯ ಬಾಹ್ಯಬಂಡವಾಳದಿಂದ ತನ್ನ ಹತೋಟಿಗೆ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಷೇರುಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನದೇ ಆದ ಹತೋಟಿ ಕ್ರಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಿತು. ಟಾಟಾ ಟೀಯ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾರತೀಯ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಸಾರಾ ಲೀಎಂಬ ಒಂದು ಅಮೇರಿಕನ್ ವೈವಿಧ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮ ಕೂಟದಲ್ಲಿ ದರ ಏರಿಸಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ, ವಿದೇಶಿ ಕಂಪೆನಿಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಯುನಿಲಿವರ್ನ ಬ್ರೂಕ್ ಬಾಂಡ್-ಲಿಪ್ಟನ್ಗಳ ನಂತರ, ಟೆಟ್ಲಿಯು ಜಗತ್ತಿನ ಎರಡನೇ ಅತೀದೊಡ್ಡ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಆಗ ಸುಮಾರು £300 ಮಿಲಿಯನ್ ಗಳಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಆದಾಯಗಳಿಸಿತ್ತು. ಕೆನಡಾ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ನಾಯಕನಾಗಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಆಸ್ಟೇಲಿಯಾ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯೆ ಪೂರ್ವರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ಸರಕಾಗಿತ್ತು. 1837ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿದ್ದ, ಟೆಟ್ಲಿಯು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದ್ದಿತು. ಈ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಟೀ ಬ್ಯಾಗನ್ನು 1953ರಲ್ಲಿ ಯುಕೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. 1989ರಲ್ಲಿ, ಇದೇ ಟೀಬ್ಯಾಗ್ ಪ್ರಥಮ ಸುತ್ತಿನ ಟೀ ಬ್ಯಾಗಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು. 1997ರಲ್ಲಿ ಡ್ರಾಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ಬ್ಯಾಗ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ 'ನೋ ಡ್ರಿಪ್, ನೋ ಮೆಸ್ಸ್' ಎಂಬ ಕೋಟೆಡ್ ಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಟಾಟಾ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯ, ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಲಾಭದ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿಯೇ ಟೆಟ್ಲಿಯು ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಆದಾಯದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಇಂದು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. 2005ರಿಂದ, ಟಾಟಾ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ವಸಾಹತು ಶಾಹಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನೇರ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲೆಂದು ಹೊಸದಾಗಿ ಒಂದು ಕಂಪೆನಿಯ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿತು. ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೈನ್ಯಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ಯಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಲವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಕಂಪೆನಿಯ ಉದ್ಘಾಟನ ಕಾರ್ಯವು ಟಾಟಾ ಕಂಪೆನಿಗೆ ಸುಸೂತ್ರವಾಯಿತು. 2007ರಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಜಾಗೋ ರೇ!ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಯುವ ಜನಾಂಗವನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಲೆಂದು ತನ್ನ ಬ್ರಾಂಡನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. 2008ರಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಘೋಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು. 2009ರಲ್ಲಿ, 'ಅಬ್ ಸೇ ಖಿಲಾನ ಬಂದ್, ಪಿಲಾನ ಶುರು' ಎಂಬ ಒಂದು ಹೊಸ ಜಾಹೀರಾತು ಘೋಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಅವರ ಬಡಿದೆಚ್ಚರಿಸುವ ಕಾರ್ಯವು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿಚಾರಗಳ ಸುತ್ತ ಆವರಿಸಿತ್ತು. 2009ರಲ್ಲಿ, ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೂಟ ಐಯುಎಫ್ ಈ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿತ್ತು ಏಕೆಂದರೆ ಕಾನೂನು ಸಮ್ಮತವಾದ ಹೆರಿಗೆ ರಜಾವನ್ನು ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿರುವ ಟೀ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ನೀಡದೇ ಇರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ನವ್ವೆರಾ ನಡ್ಡಿ ಟೀ ಎಸ್ಟೇಟಿನ ಸಾವಿರ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ ಬೀಗ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಧೀರ್ಘಾವಧಿಯವರೆಗೆ ಜಡಿದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಐಯುಎಫ್ನ್ನು ಕಂಡು ಭಾರತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ತದನಂತರ ಆ ನೊಂದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ತುರ್ತು ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಗಾಗಿ ಫುಡ್ ಕೂಪನ್‌ಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಮೇ 2010ರಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿಯ ಟಾಟಾ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಟೀ ಗಿಡದ ಔಷಧಿ ಸಿಂಪಣೆಗಾರ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿ ವಿಷ ನೀಡಿ ಸಾವನಪ್ಪಿದ್ದನು. ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಉಳಿದ ಇಬ್ಬರು ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಶಾಂತಿಭಂಗ ವಿರೋಧಿ ಪೋಲೀಸರುಗಳಿಂದ ಹತ್ಯೆಯಾಗಲ್ಪಟ್ಟರು. ಮಾರಾಟ ಯೋಜನೆ ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಯಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆಧಾರ ಮೇಲೆ ಈ ಟೀ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸರಕಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮಾರಟಗೊಂಡಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಟೆಟ್ಲಿಯು ಕಂಪೆನಿಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಮತ್ತು ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗಿ ಟೆಟ್ಲಿ ಬ್ರಾಂಡ್‌ನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಒಂದೇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ, ಇದರ ಎರಡು ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಟೆಟ್ಲಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ರಾಂಡ್‌ನ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾಗೋ ರೆ!! "ಜಾಗೋ ರೇ!!"ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘೋಷಣಾ ಸುಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಯಚರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಟಾಟಾ ಟೀಯು ಜನಾಗ್ರಹಮತದಾರ ನೋಂದಣಿ ಸಂಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. (ಎದ್ದೇಳಿ!) ಇದು ಮುಂದುವರೆದಂತೆ, ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವಿರೋಧದ ಮೇಲೆಯು ಒಂದು ಸುಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಯಚರಣೆ ಮಾಡಿತು. ಇದರ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ಜಾಗೋರೆ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಹಾದ ಇತಿಹಾಸ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಟಾಟಾ ಟೀಯ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಕಂಪನಿ ಚಿತ್ರಣದ ಭಾವಚಿತ್ರ ಟಾಟಾ ಗ್ರೂಪ್‌ ಟೀ ಬ್ರ್ಯಾಂಡುಗಳು ಭಾರತದ ಪಾನೀಯ ಕಂಪನಿಗಳು 1964ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಗಳು ಉದ್ಯಮ

ṭāṭā-ṭèṭli èṃdu karèyalpaḍuva ṭāṭā ṭī limiṭèḍ jagattinalliye cahā utpannagaḻa èraḍane bṛhat pramāṇada tayārakaru mattu vitarakaru āgiruttārè. bhāratadaṭāṭā grūp‌na svādhīnakkòḻapaṭṭa ṭāṭā ṭī limiṭèḍ vyāpāra vahivāṭina ṭīyu ṭāṭā ṭī,ṭèṭli, guḍ art ṭīs mattu jèi‌èm‌siè èṃba pramukha mudrāṃkita sarakugaḻa vyāpāradaḍiyallidè. prastuta, bhāratadalli ṭāṭā ṭīyu bṛhat pramāṇada bryāṃḍèḍ cahā sarakāgidè. hāgeyunaiṭèḍ kiṃg ḍaṃ mattu kènaḍāgaḻalli ṭèṭliyu bahudòḍḍa cahā kaṃpèniyāgidè. gātradalli aṃdarè vyāpāra pramāṇa ādharisi èraḍane dòḍḍa cahā kaṃpèniyu yunaiṭèḍ sṭeṭs nallidè. hāgū jhèk ripablikna muṃdāḻatvada ṭī kaṃpani èṃdarè jèi‌èm‌siè. kaṃpani ārogya mattu poṣakāṃśayuta pānīyagaḻāgi hòrahòmmalu idannu ṭāṭā global taṃpu pānīyagaḻannāgi punar nāmakaraṇa māḍalāyitu. hīgè pānīyada guṇamaṭṭa hèccisikòṃḍu vyāpāra vahivāṭina mārukaṭṭè praveśisitu. bhāratadalli, 70 miliyan kilogrāṃgaḻaṣṭu cahāda ṭāṭā ṭī utpādana ghaṭakagaḻu tanna aṃga saṃsthègaḻāda cahā kaṃpènigaḻa mūlaka 54 cahā èsṭeṭ gaḻannu, sumāru 59,000 janariruva kèlasagārarannu mattu cahāda hattu miśramāḍi saṃskarisuva mattu pyākiṃg māḍuva kārkhānè gaḻannu tanna hatoṭiyallirisikòṃḍidè. bhārata mattu śrīlaṃkādalli sumāru 51 cahā èsṭeṭ gaḻannu ī kaṃpèniyu svaṃta māḍikòṃḍidè. viśeṣavāgi pūrva bhāratada kèla rājyagaḻāda assāṃ, paścima baṃgāḻagaḻalli hāgū dakṣiṇa bhāgada keraḻadalli tanna svaṃta cahā èsṭeṭ gaḻannu kaṃpèniyu hòṃdidè. ī kaṃpèniyu āssāṃ ṭī mattu ḍārjaliṃg ṭīgaḻa bṛhat pramāṇada utpādakaru mattu silon ṭīya utpādanèyalli dòḍḍa tayārakarāgiruvaru. maulyādhārita guṇamaṭṭada ṭīyannu utpādisalu kaṃpèni mattu yukèmūlada jems phinlèyòṃdigè òṃdu saṃyojita saṭṭā vyāpāravèṃdu 1964ralli astitvakkè baṃditu. iṃdu 50 deśagaḻalli ṭāṭā ṭī grūp tannade utpanna mattu cālanīya saraku padārthavannu hòṃdidè. idu bhāratada mòdalane aṃtarāṣṭrīya kaṃpènigaḻalli òṃdāgidè. ṭīyalli śreṣṭha guṇamaṭṭada utpannakkè avakāśa nīḍuvalli ṭāṭā ṭī mattu adara aṃga saṃsthègaḻa kārya prayogagaḻu tammade dṛṣṭhikona bīrivè. ādare bhārata mattu śrīlaṃkāgaḻallina vasāhatu sthāpisuva kāryagaḻalli òṃdu mahatvayuta prabhāva hòṃdidè. ṭāṭā ṭī grūp‌na òṃdu ekīkṛta viśva saraku padārthada ṭīnalliye tanna kroḍīkṛta vyāpāra vahivāṭina mòttadalli sumāru 86 śekhaḍadaṣṭu kòḍugèyannu nīḍuttidè. bākiuḻidaṃtè adhika ṭī kāphīgaḻiṃda mattu baṃḍavāḻa ādāyadagaḻiṃdāgiyū śekhaḍā 14raṣṭu lābha baruttidè. bèṃgaḻūrinalli ī kaṃpèniya pradhāna kacheri idè. vārṣikavāgi, aṃdāju 159 km² gaḻaṣṭu vistīrṇada pradeśadallina ṭī kṛṣiyiṃda ṭāṭā ṭīyu sumāru muvattu miliyan kèji blyāk ṭīyannu utpādisuttadè. 100% ṭīgaḻa alpa sārakkāgi, himādhārita ṭī miśraṇagaḻigāgi mattu rèḍi-ṭu-ḍriṃk (ār‌ṭiḍi) pānīyagaḻa tayārikèyalli diḍhīr cahāvannu upayogisalāguttadè. bhāratadalli, ṭāṭā ṭīyu tannade aidu rūpagaḻalli viśiṣṭha ṭīyannu hòṃdidè - ṭāṭā ṭī, ṭèṭli, kaṇṇan devan, cakragolḍ mattu jèmini. (kèòès‌èc‌iār hāgū èc‌èsisipi pramāṇīkṛta) yunaiṭèḍ sṭeṭsna hòrabhāgadalli iṃtaha atī dòḍḍa saulabhyavannu hòṃdiruva ghaṭakavu ī kaṃpèniyalli idè. adèṃdarèmunār, keraḻagaḻalli utpādanèyāguttiruva in‌sṭaṃṭ ṭī yu 100% raṣṭhu maulyada òṃdu raphtu-ādhārita ghaṭakavannu ī kaṃpèniyu hòṃdidè. ṭāṭā ṭīyu āsṭreliyā, greṭ briṭan, yunaiṭèḍ sṭeṭs,jhèk ripablik mattu bhāratagaḻalli tanna aṃga ghaṭakagaḻannu hòṃdidè. itihāsa 1980ra daśaka 1980ra pūrvadalliye, bhāratadalli òṃdu cahā kārkhānèyu meleḻuva prayatnadalliye muṃduvarèdittu. kārmikara maulyagaḻu mattu avasāna sthitiya aṃcina gèrègaḻu hāge adhika tèrigègaḻu èṃbaṃtāgi ī kārkhānèyu anubhavagaḻannu managaṃḍittu. cainā, mātravallade bere rāṣṭhragaḻiṃdalū āda praveśadiṃda ī vyāpāra vahivāṭinalli, viśvamārukaṭṭèyalli bhāratavu spardhèyannu èdurisuttittu. 1983ralli jems phinle grūp‌gè seridda vyāpāradiṃda svataṃtravāda astitvavuḻḻa ṭāṭā ṭīyannu sthāpisalu ṭāṭā ṭīyu òṃdu hūḍikè haṇavannu kòṭṭu kharīdisittu. ade varṣadalli, ī kaṃpaniyu sagaṭu vyāpāradiṃda grāhakara saraku padārthavāgi vahivāṭu naḍèsalu nirdharisitu. ṭāṭā ṭīyu tanna mòṭṭamòdala nirdhiṣṭa mudrèya ṭīyannu paricayisitu. idu berè vividha ṭī utpannagaḻāgi muṃduvarèyalpaṭṭitu kaṇṇan devan, agni, jèmini mattu cakragolḍ ityādi. jagattina atī dòḍḍa mārukaṭṭèyāgi khyātigòḻḻuva badalu tannade āda nirdhiṣṭa mudrèya ṭīyannu pracāragòḻisalèṃdu ṭāṭā ṭīyu tuṃbā avadhiyannu tègèdukòṃḍitu. 1987ralli, yuès‌èyallina ṭāṭā ṭī iṃk., èṃba aṃga saṃsthèyannu ṭāṭā ṭīyu saṃpūrṇavāgi svādhīnapaḍisikòṃḍitu. 1990ra daśaka 1990rallina, ṭāṭā ṭīyu viśvavyāpaka mārukaṭṭèyòḻagè tannade mudrāṃkita ṭīya halavu rūpagaḻannu hòrataralu nirdharisitu. 1992ralli briṭannina ṭèṭli ṭīyòṃdigè òṃdu śreṣṭhaguṇamaṭṭada raphtu yogya saṃyojita saṭṭā vyāpāravannu kaṃpèniyu racisitu. saṃyojita kāphi limiṭèḍ nalli adhika āsaktiyu seri, halavāru hòsa udyamagaḻu hòrabaṃdavu.( ṭāṭā kāphi limiṭèḍ) mattu śrīlaṃkādalli kṛṣiyādhārita èsṭeṭ gaḻannu nirvahaṇè māḍalèṃdu òṃdu saṭṭā vyāpāravannu prāraṃbhisalāyitu. yunaiṭèḍ sṭeṭs‌‍nalliya ṭāṭā ṭī iṃk. idu viśeṣa vidhānada mūlaka saṃskarisida mattu vyāpāra māḍuva diḍhīr ṭīya saulabhyavannu phloriḍādalli prāraṃbhisalāyitu. hīgè keraḻada munār gaḻiṃda hòrabhāgadalli ī diḍhīr cahāda utpannagaḻannu mūlavāgisikòṃḍu vyāpāra ādharisitu. 1993ralli, avaru alaiḍ lains pièl‌si jòtègè òṃdu saṭṭā vyāpāravannu yukèyalli prāraṃbhisalu nirdharisitu, idariṃda èsṭeṭ ṭāṭā ṭèṭliyu ugamavāyitu. 1990ra madhyakālinadalli ṭāṭā ṭīyu vāṭāvālā plyān‌ṭeśagaḻa limiṭèḍ‌nalli śekhaḍa 51raṣṭu ṣerugaḻa vahivāṭinalli ākramisikòṃḍu, ṭèṭli mattu di laṃkan jèvisigaḻannu kharīdisalèṃdu prayatnisitu. "ṭāṭā ṭeps kāṃṭròvarsi" èṃba hèsarina òṃdu dòḍḍa hagaraṇadalli 1997ralli kaṃpèniyu jaṭilavāgi sikkihākikòṃḍitu. ī kaṃpèniyu kānūnu bāhiragòṃḍa yunaiṭèḍ libareṣan phraṃṭ āph āsam(yuèl‌èph‌è)gè, hāgū assāṃnalliya òṃdu śastrasajjita taṃḍada kāryakkè (parihāra) sahāya nidhiyannu òdagisittu. 1999riṃda bhāratadalli ṭāṭā ṭīya mudrāṃkita viśiṣṭa sarakugaḻa vyāpāra vahivāṭinalli òṃdu saṃyojita mārukaṭṭèyannu śekhaḍa 25 raṣṭu hòṃdittu. ī kaṃpèniyu 74 ṭī toṭagaḻannu hòṃdidditu. idariṃda 62 miliyan kilogrāṃ‍gaḻaṣṭu ṭīyannu òṃde varṣadalli utpādanè māḍalāguttittu. idaralli mūrane èraḍaraṣṭu bhāgavu saṃskarisalpaṭṭa mattu pyāk māḍalpaṭṭa vāṇijya cahāvāgi hòrabaṃditu. varṣada aṃtyadalli, bhāratada aneka bhāgagaḻallina baragāladiṃdāgi ī ṭī vyāpāravu kaḻèguṃdittu. idaròṃdigè, bhāratada ṭīya atī dòḍḍa grāhakanènisidda raṣyā deśavu mārukaṭṭèyiṃda tātkālikavāgi kòṃḍukòḻḻuvikèyiṃda hiṃdè saridittu. 2000ra daśakadalli (yunaiṭèḍ kiṃg‌‍ḍaṃnalli nèlèyūridda) ṭèṭli grūpannu 2000 varṣadalliye, ṭāṭā ṭī kaṃpèniyu kòṃḍukòḻḻuva mūlaka saṃpādisi tannade āda òṃdu pramukha hèjjèyannu irisitu. £271 miliyan ($432 miliyan) naṣṭu pramāṇadalli ṭāṭā kaṃpèniya bāhyabaṃḍavāḻadiṃda tanna hatoṭigè bekādaṣṭu ṣerugaḻèllavannū kòṃḍukòḻḻuva mūlaka tannade āda hatoṭi krayavannu hòṃdidditu. ṭāṭā ṭīya varadiya prakāra, aṃdina dinagaḻalli òṃdu bhāratīya kaṃpèniyāgiddukòṃḍu sārā līèṃba òṃdu amerikan vaividhya vāṇijyodyama kūṭadalli dara erisittu. alli atyaṃta dòḍḍa gātradalli mālīkatvavannu hòṃdidda, videśi kaṃpèniyèṃba hèggaḻikèyannu paḍèdittu. ā kāladalli, yunilivarna brūk bāṃḍ-lipṭangaḻa naṃtara, ṭèṭliyu jagattina èraḍane atīdòḍḍa ṭī kaṃpèniyāgi hòrahòmmitu. āga sumāru £300 miliyan gaḻaṣṭu vyāpāra vahivāṭina mòttavannu òṃdu varṣada ādāyagaḻisittu. kènaḍā mattu briṭan‌gaḻalli idu mārukaṭṭè vyāpārada nāyakanāgittu. mattu yunaiṭèḍ sṭeṭs, āsṭeliyā hāgū madhyè pūrvarāṣṭragaḻalli òṃdu janapriya mudrāṃkita sarakāgittu. 1837ralli sthāpanèyāgidda, ṭèṭliyu mòṭṭa mòdala briṭiṣ ṭī kaṃpèniyāgidditu. ī mūlaka òṃdu ṭī byāgannu 1953ralli yukègè paricayisitu. 1989ralli, ide ṭībyāg prathama suttina ṭī byāgāgi muṃduvarèdittu. 1997ralli ḍrāsṭriṃgbyāg rūpadalli 'no ḍrip, no mèss' èṃba koṭèḍ padagaḻòṃdigè paricayisalpaṭṭittu. ṭāṭā ṭī kaṃpèniya, òṭṭu vārṣika lābhada mòttadalliye ṭèṭliyu sumāru mūrane èraḍaraṣṭu ādāyada kòḍugèyannu iṃdu nīḍuttidè. 2005riṃda, ṭāṭā ṭī kaṃpèniyu bhāratadalli svaṃta vasāhatu śāhi saṃsthèya nera nāyakatvavannu biṭṭubiḍalèṃdu hòsadāgi òṃdu kaṃpèniya punar nirmāṇada kāryagaḻalli tòḍagitu. viśvabyāṃk‌naiṃṭar nyāṣanal phainyāns kārpòreśanyiṃda aṃgīkarisalpaṭṭa sālavannu tègèdukòḻḻuva mūlaka hòsa kaṃpèniya udghāṭana kāryavu ṭāṭā kaṃpènigè susūtravāyitu. 2007ralli ṭāṭā ṭīyu jāgo re!èṃba ghoṣaṇèya mūlaka sāmājika vicāragaḻalli yuva janāṃgavannu èccarisalèṃdu tanna brāṃḍannu biḍugaḍè māḍitu. 2008ralliyū ī ghoṣaṇā kāryācaraṇèyu muṃduvarèdittu. 2009ralli, 'ab se khilāna baṃd, pilāna śuru' èṃba òṃdu hòsa jāhīrātu ghoṣaṇèya mūlaka avara baḍidèccarisuva kāryavu bhraṣṭācārada vicāragaḻa sutta āvarisittu. 2009ralli, aṃtarāṣṭrīya vāṇijya kūṭa aiyuèph ī kaṃpèniyannu ṭīkisittu ekèṃdarè kānūnu sammatavāda hèrigè rajāvannu garbhiṇiyāgiruva ṭī kārmikarigè nīḍade iruvudakkāgi mattu paścima baṃgāḻada navvèrā naḍḍi ṭī èsṭeṭina sāvira kārmikarannu niṣedhisi bīga mudrèyannu dhīrghāvadhiyavarègè jaḍidittu. idannu virodhisida aiyuèphnnu kaṃḍu bhāratada sthaḻīya sarkāravu tadanaṃtara ā nòṃda kārmika kuṭuṃbakkè turtu āhāra padārthagaḻigāgi phuḍ kūpan‌gaḻannu vitarisalu prāraṃbhisitu. me 2010ralli assāṃnalliya ṭāṭā èsṭeṭ‌nalli òbba ṭī giḍada auṣadhi siṃpaṇègāra anumānāspadavāgi viṣa nīḍi sāvanappiddanu. idannu virodhisida uḻida ibbaru kārmikaru, śāṃtibhaṃga virodhi polīsarugaḻiṃda hatyèyāgalpaṭṭaru. mārāṭa yojanè jagattinèllèḍè yalladè, prādeśika ādhāra melè ī ṭī brāṃḍ‌gaḻannu vividha rītiyalli vitarisalāyitu. bhāratadalli, ṭāṭā ṭīyu òṃdu janapriya mattu prabhāvaśāli vāṇijya sarakāgiddariṃda illina mārukaṭṭèyalli hòrahòmmitu mattu bhāratīya dòḍḍa janasaṃkhyèyalli adhika māraṭagòṃḍitu. āddariṃda, ṭèṭliyu kaṃpèniya aṃtarāṣṭrīya prāmukhyatè paḍèda mattu atī dòḍḍa vyāpāravāgi ṭèṭli brāṃḍ‌na melè prabhāva bīritu. òṃde mārukaṭṭèyalli, idara èraḍu brāṃḍ‌gaḻu astitvadalliddu, adaralli ṭèṭliyu atyaṃta pramukha brāṃḍ‌na sthānadallidè. jāgo rè!! "jāgo re!!"èṃba hèsarina ghoṣaṇā susaṃghaṭita kāryacaraṇèyòṃdigè ṭāṭā ṭīyu janāgrahamatadāra noṃdaṇi saṃcālanèyalli kārya nirvahisitu. (èddeḻi!) idu muṃduvarèdaṃtè, ī kaṃpèniyu bhraṣṭācāravirodhada melèyu òṃdu susaṃghaṭita kāryacaraṇè māḍitu. idara mattu berè sāmājika vicāragaḻa baggè carcisalu jāgorè vèb saiṭ prerepisuttadè. ivannū noḍi bhāratadalli cahāda itihāsa ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu ṭāṭā ṭīya adhikṛta vèb‌saiṭ kaṃpani citraṇada bhāvacitra ṭāṭā grūp‌ ṭī bryāṃḍugaḻu bhāratada pānīya kaṃpanigaḻu 1964ralli sthāpisalpaṭṭa kaṃpanigaḻu udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9F%E0%B2%BE%E0%B2%9F%E0%B2%BE%20%E0%B2%9F%E0%B3%80

ಟಾಟಾ ಟೀ

ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಕಂಪೆನಿಯು ಭಾರತ ಮೂಲದ ವಿಮಾನಯಾನ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯು ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದ ವಿಲೆ ಪಾರ್ಲೆ(ಪಶ್ಚಿಮ) ಬಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಹೌಸ್‌‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಕಂಪೆನಿಯು ತನ್ನ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಥೆ ಯುನೈಟೆಡ್‌‌ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಮೂಲಕ, ಅಲ್ಪ-ವೆಚ್ಚದ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವಿಮಾನ ಕಂಪೆನಿ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ನಲ್ಲಿ 50% ಷೇರುಗಳ ಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಖಾಸಗಿ ಸಮೀಕ್ಷಾ ಸಲಹಾಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಸ್ಕೈಟ್ರಾಕ್ಸ್‌‌ನಿಂದ 5-ತಾರಾ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದ ಏಳು ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಹಾಗೂ ದೂರ-ಪ್ರಯಾಣದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೇವೆಗಳೊಂದಿಗೆ 71 ಗಮ್ಯಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ, 375ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೈನಿಕ ಹಾರಾಟಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಮೇ 2009ರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ, ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಒಂದು ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡಿದ್ದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಿಸಿತು. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ವಿಜಯ್‌ ಮಲ್ಯ ಕೂಡಾ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಿರುವ F1 ಕಾರು ಓಡಿಸುವ ಪಂದ್ಯದ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಕೆಯಾದ ಫೋರ್ಸ್‌‌ ಇಂಡಿಯಾದ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನು ಕೂಡಾ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು 2003ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಬೆಂಗಳೂರು ಮೂಲದ ಯುನೈಟೆಡ್‌‌ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವು ಇದರ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸದರಿ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯು 9 ಮೇ 2005ರಂದು ನಾಲ್ಕು ಹೊಸದಾದ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320-200 ವಿಮಾನಗಳ ಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದಿಂದ ದೆಹಲಿಗೆ ಹೋಗುವ ವಿಮಾನಯಾನದ ಮೂಲಕ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. 3 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌‌ 2008ರಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಿಂದ ಲಂಡನ್‌‌ಗೆ ಹೋಗುವ ನೇರ ವಿಮಾನದೊಂದಿಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಔಪಚಾರಿಕ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ 7 ಜೂನ್‌‌ 2010ರಂದು ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಒನ್‌ವರ್ಲ್ಡ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಯಿತು. ಮೈತ್ರಿಕೂಟವನ್ನು ಸೇರಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನವನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪೂರೈಸಿದ ನಂತರ ಘೋಷಿಸಲಾಗುವುದು, ಬಹುಶಃ ಅದು 18ರಿಂದ 24 ತಿಂಗಳುಗಳಷ್ಟು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಾಧನೆ ಗಮ್ಯಸ್ಥಳಗಳು 63 ದೇಶೀಯ ಗಮ್ಯಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್‌‌ ಖಂಡಗಳಾದ್ಯಂತ 8 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿರುವ 8 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮ್ಯಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್'ನ ಅಲ್ಪ ದೂರ/ಅಂತರದ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾದ ಕೆಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಹಾನಗರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಬಹುತೇಕವು ದೇಶೀಯ ಯಾನಮಾರ್ಗಗಳಾಗಿವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಅಲ್ಪ ದೂರ/ಅಂತರದ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ A320 ಸರಣಿಯ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ ವಿಮಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ATR 42 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ATR 72 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ದೇಶೀಯ ನಗರಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ಮಧ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಬಹುದೂರದ ಗಮ್ಯಸ್ಥಳ ಯಾನಗಳನ್ನು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ, ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್‌‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌‌ 2008ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬಹುದೂರದ ಯಾನದ ಗಮ್ಯಸ್ಥಳವು ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನ ಲಂಡನ್‌‌ ಮಹಾನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಹೊಸದಾಗಿ ಖರೀದಿಸಿದ ವಿಮಾನಗಳು ಬಂದ ಕೂಡಲೇ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಏಷ್ಯಾ, ಯೂರೋಪ್‌‌, ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ಓಷನಿಯಾಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾನಗರಗಳಿಗೆ ಬಹುದೂರದ ವಿಮಾನಯಾನಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಯು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಬಹುದೂರದ ವಿಮಾನಯಾನ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನಯಾನ ಹಂಚಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕಂಪೆನಿಯು ಕೆಳಕಂಡ ಕಂಪೆನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಮಾನಯಾನ ಹಂಚಿಕೆಯ‌ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ: ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆ (ಒನ್‌ವರ್ಲ್ಡ್‌‌) ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಏರ್‌ವೇಸ್‌ (ಒನ್‌ವರ್ಲ್ಡ್‌‌) ವಿಮಾನಶ್ರೇಣಿಯ ಪಡೆ ಪ್ರಸಕ್ತ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್' ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಮಾನಗಳ ಪಡೆಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪ ದೂರದ/ಅಂತರದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ATR 42, ATR 72 ಮತ್ತು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಹು-ಅಂತರದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜನವರಿ 2009ರ ವೇಳೆಗೆ ಇದರ ವಿಮಾನಪಡೆಯ ಸರಾಸರಿ ಸೇವಾವಧಿಯು 2.3 ವರ್ಷಗಳಾಗಿವೆ. ಎಲ್ಲಾ ATR ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು A320 ಸರಣಿಯ ಕೆಲ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ ಸೇವೆಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಮಾನಪಡೆಯು 15 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2010ರ ವೇಳೆಗೆ ಕೆಳಕಂಡ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ನವೀನ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ನೀಡಿರುವ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸರಬರಾಜಿನ ವಿವರಗಳು ಸಂಸ್ಥೆಯು 21 ಜುಲೈ 2004ರಂದು, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಎಂಟು ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶವಿರುವ ಹಾಗೆ MoU ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿ ನಾಲ್ಕು A320-200 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯ ಆದೇಶ ನೀಡಿತು. ಮೊದಲ ನಾಲ್ಕು A320-200 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಡೆಬಿಸ್‌ ಏರ್‌‌ಫೈನಾನ್ಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 23 ಫೆಬ್ರವರಿ 2005ರಂದು, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A319-100 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಂದವೊಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತಲ್ಲದೇ ಮತ್ತೂ ಇಪ್ಪತ್ತು ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಇರುವ ಹಾಗೆ ಹತ್ತು A320-200 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಡಿಕೆಯಿಟ್ಟಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 25 ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 2005ರಂದು, ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320-200 ವಿಮಾನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು, ನಂತರ ಅದರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು 9 ಮೇ 2005ರಿಂದ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 15 ಜೂನ್‌‌ 2005ರಂದು, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330 ವಿಮಾನಗಳು, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A350 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A380 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿ ಹಾಗೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಭಾರತೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಈ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶವು ಐದು A330-200 ವಿಮಾನಗಳು, ಐದು A350-800 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಐದು A380-800 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 21 ನವೆಂಬರ್‌‌ 2005ರಂದು, ಮೂವತ್ತು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 24 ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 2006ರಂದು ಹ್ಯಾನೋವರ್‌‌ನಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A340 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿದ ಪ್ರಥಮ ಭಾರತೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು. ಈ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಐದು A340-500 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನಂತರ ಈ A340-500 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಜುಲೈ 2008ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಉಂಟಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತವು ತೀವ್ರಮಟ್ಟದ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಮ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ದರ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಉಂಟುಮಾಡಿತಾದ್ದುದರಿಂದ 2008ರಲ್ಲಿ ರದ್ದು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 20 ಜೂನ್‌‌ 2007ರಂದು 2007ರ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌‌ ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ MoU ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿ ಇಪ್ಪತ್ತು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳು, ಹತ್ತು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನಗಳು, ಐದು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A340-500 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಹದಿನೈದು‌ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A350-800 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 2006ರಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾನೋವರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಮೊದಲು ನೀಡಿದ್ದ ಐದು A340-500 ವಿಮಾನಗಳ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದು ಮಾಡಿದ್ದ ಕಾರಣ ಐದು A340-500 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ನೀಡಿದ್ದ ಆದೇಶವನ್ನು 2008ರಲ್ಲಿ A330-200 ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು 14 ಜುಲೈ 2008ರಂದು, ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ತನ್ನ ಅದುವರೆಗಿನ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ವಿಶಾಲ-ಕಾಯದ ವಿಮಾನವಾದ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನವನ್ನು (VT-VJL ಎಂದು ನೊಂದಾಯಿತವಾಗಿದ್ದ) ಜುಲೈ 2008ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ 46ನೇ ಫಾರ್ನ್‌ಬರೋ ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನವನ್ನು (ಸದರಿ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ) ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಅದುವರೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ A330-200 ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಮಾನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರಶಂಸೆ ಕೇಳಿಬಂತು. ಸೇವೆಗಳು ವಿವಿಧ ದರ್ಜೆಗಳ ಕೋಣೆ/ಕ್ಯಾಬಿನ್‌‌‌ಗಳು ದೇಶೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ದೇಶೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಗಳ ಆಸನಗಳು 48 ಅಂಗುಲದಷ್ಟು ದಪ್ಪವಾದ ಪೀಠವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು 126 ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟು ಓರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಸನದ ಸಮೀಪ ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ ಹಾಗೂ ಸಂಚಾರಿ ದೂರವಾಣಿಗಳನ್ನು ಚಾರ್ಜ್‌ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವ ಚಾರ್ಜರ್‌ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಆವಿಚಾಲಿತ ಇಸ್ತ್ರಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸೇವೆಯೂ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಸನಕ್ಕೂ ಹಾಲಿವುಡ್‌‌ ಮತ್ತು ಬಾಲಿವುಡ್‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು, ಆಂಗ್ಲ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ TV ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, 16 ಲೈವ್‌ TV ವಾಹಿನಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೇಡಿಯೋದ 10 ವಾಹಿನಿಗಳಿರುವ AVOD ಸೌಲಭ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ IFE ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಕೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ BOSE ಗದ್ದಲಮುಕ್ತ ಹೆಡ್‌ಫೋನ್‌‌ಗಳನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದೇಶೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಯ ಸೌಲಭ್ಯವು ಕೇವಲ ಆಯ್ದ ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ವರ್ಗ/ಕ್ಲಾಸ್‌‌ ದೇಶೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ವರ್ಗ/ಕ್ಲಾಸ್‌‌ ಕೋಣೆಗಳು 32-34 ಅಂಗುಲಗಳಷ್ಟು ದಪ್ಪವಾದ ಪೀಠವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿ ಆಸನವು AVOD ಸೌಲಭ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ IFE ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಕೆಯನ್ನು ಲಗತ್ತಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿಯಂತೆಯೇ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು, ಆಂಗ್ಲ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ TV ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, DishTVಯು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಕೆಲ ಲೈವ್‌ TV ವಾಹಿನಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೇಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಆನಂದಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರದೆಯನ್ನು ಆಸನದ ಕೈಚಾಚಿನಲ್ಲಿರುವ ನಿಯಂತ್ರಕ ಕನ್ಸೋಲ್‌ನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಿವಿಗೆ ಅವಚಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹಾ ಹೆಡ್‌ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೂಢ ವಾಹಿನಿಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನದ ಓಡುವ/ಹಾರಾಟದ ವೇಗ, ಹೊರಗಡೆಯ ತಾಪಮಾನ, ಎತ್ತರ, ಗಮ್ಯಸ್ಥಳವಿರುವ ದೂರ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ತಗಲುವ ಸಮಯ; ಸಚಿತ್ರ ಭೂಪಟದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವಿರುವ ಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಬಹುತೇಕ ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಊಟವನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನವು ಟೇಕ್‌-ಆಫ್‌‌ ಆಗುವುದಕ್ಕೆ ಕೆಲ ಸಮಯದ ಮುಂಚೆ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಶೀಶೆಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಿರುವ ನಿಂಬೆ ಪಾನಕವನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ATR 72-500 ವಿಮಾನಗಳ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೋಣೆಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೂಚನೆ/ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಲು ಧ್ವನಿವರ್ಧಕಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಒಟ್ಟು 17 ವರ್ಣದ ಇಳಿಬಿಟ್ಟ LCD ಪರದೆಗಳಿರುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ CDಗಳು ಮತ್ತು DVDಗಳನ್ನು ಹಾಕುವ/ತೆಗೆಯುವ ಘಟಕ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಿಗೆಂದು ನಿಯಂತ್ರಣ ಫಲಕವೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪರದೆಯೂ 12.7 cm ಅಗಲ ಮತ್ತು 9.3 cm ಎತ್ತರವಿದ್ದು 0.2 kg ತೂಗುತ್ತವಲ್ಲದೇ ಪ್ರತಿ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಆಸನದ ಸಾಲುಗಳಿಗೆ ಹೊಂದುವಂತೆ ಕೋಣೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್‌‌‌ ರೆಡ್‌ ಏರ್‌ ಡೆಕ್ಕನ್‌‌ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಸಿಂಪ್ಲಿಫೈ ಡೆಕ್ಕನ್‌ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕೆಲ ಕಾಲಾನಂತರ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ ಯಾನಗಳು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ದೇಶೀಯ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿನ ಅಲ್ಪ-ವೆಚ್ಚದ ದರ್ಜೆಯದ್ದಾಗಿವೆ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ವಿಮಾನದೊಳಗೆಯೇ ಉಚಿತ ಊಟ ಮತ್ತು ಶೀಶೆಯಲ್ಲಿನ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿನೆ ಬ್ಲಿಟ್ಜ್ ‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ ವಿಶೇಷ ಆವೃತ್ತಿಯೊಂದು ಮಾತ್ರವೇ ಇದರಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುವ ಏಕೈಕ ಓದುವ ಪತ್ರಿಕೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ತನ್ನ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ಲಬ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವಾಡಿಕೆಯ ವಿಮಾನಪ್ರಯಾಣಿಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಅಲ್ಪ-ವೆಚ್ಚದ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವಿಮಾನಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಅಥವಾ ಅದರ ಭಾಗೀದಾರ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಉಚಿತ ಟಿಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬಳಸಬಹುದಾದ ಕಿಂಗ್‌ ಮೈಲ್ಸ್‌ ಎಂಬ ತಮ್ಮ ಅಂಕಗಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದಾಗಲೂ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತರ‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಯು 78 ಅಂಗುಲಗಳಷ್ಟು ದಪ್ಪವಿರುವ ಹಾಗೂ 20-24.54 ಅಂಗುಲಗಳಷ್ಟು ಅಗಲವಿರುವ 180 ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟು ಓರೆಯಾಗಿರುವ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಚಪ್ಪಟೆಯಾದ ಆಸನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಮೆರಿನೋ ಉಣ್ಣೆಯ ಹೊದ್ದಿಕೆಗಳು, ಸಲ್ವಾಟೋರ್‌ ಫೆರ್ರಾಗಾಮೋ ಪ್ರಸಾಧನ ಸಾಮಗ್ರಿ ಕಿಟ್‌ಪೆಟ್ಟಿಗೆ, ಬದಲಾಯಿಸಲು ಒಂದು ಪೈಜಾಮ, ಐದು-ವರಸೆಗಳ ಊಟ ಹಾಗೂ ಮದ್ಯ ಇನ್ನಿತರ ಪೇಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಆಸನದಲ್ಲೇ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಅಂಗಮರ್ದಕಗಳು, ಚಾರ್ಜರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು USB ಕನೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು ಕೂಡಾ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಯ ಆಸನವು AVOD ಸ್ಪರ್ಶಗ್ರಾಹಿ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳಿರುವ 17 ಅಂಗುಲಗಳ ಅಗಲಪರದೆಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಿರುತೆರೆ/ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅವುಗಳು ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ತಮ್ಮ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ TV ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಲೈವ್‌‌ ಆಗಿ ನೋಡಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಲೈವ್‌ TVಯ 16 ವಾಹಿನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಲಿವುಡ್‌‌ ಮತ್ತು ಬಾಲಿವುಡ್‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು 36 ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿ ಹೋಗಿರುವ 357 ಗಂಟೆಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಇವು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಇಂಟರ್‌ಆಕ್ಟೀವ್‌ ಆಟಗಳ ಸಂಗ್ರಹ, ಗ್ರಾಹಕೀಕರಿಸಬಲ್ಲ ಹಾಡುಪಟ್ಟಿಯ ಸೌಲಭ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಗೀತಮಾಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೇಡಿಯೋ ಕೂಡಾ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ BOSE ಗದ್ದಲಮುಕ್ತ ಹೆಡ್‌ಫೋನ್‌‌ಗಳನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೇಟಿ ಸ್ಥಳ, ಸಂಪೂರ್ಣ-ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪಾನಗೃಹ ಪರಿಚಾರಕನೊಬ್ಬನಿರುವ ಮದ್ಯಪಾನಗೃಹ ಬಾರ್‌‌, ಎರಡು ಸುಖಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡಮಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶ್ರಾಮ ವಲಯ, ವಿಮಾನದ ಒಳಗೆಯೇ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಸೌಲಭ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಬಾಣಸಿಗನ ಸೇವೆಗಳೂ ಸೇರಿವೆ. ಕುಳಿತ ಆಸನವನ್ನು ಸುಸಜ್ಜಿತ ಹಾಸಿಗೆಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಹಾಗೂ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಮಲಗಲು ಸಿದ್ಧರಾದಾಗ ಅವರಿಗೆ ಹಾಸಿಗೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಟರ್ನ್‌‌‌-ಡೌನ್‌‌‌‌ ಸೇವೆ ಕೂಡಾ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330-200 ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌/ವರ್ಗ ಎರಡೂ ರೀತಿಯ ಕೋಣೆಗಳು ಆಯಾ ಸಮಯ ಹಾಗೂ ವಿಮಾನವಿರುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಹಾಗೆ ಬೆಳಕು ಸ್ವಯಂ ಬದಲಾಗುವ ಬೆಳಕಿನ ಸ್ಥಾಯಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌/ವರ್ಗ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌/ವರ್ಗ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಆಸನಗಳು 34 ಅಂಗುಲಗಳ ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು, 18 ಅಂಗುಲಗಳಷ್ಟು ಅಗಲವಾಗಿದ್ದು 25 ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟು ಓರೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ (6 ಅಂಗುಲಗಳು). ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಮೋಡಾಕ್ರಲಿಕ್‌ ಕಂಬಳಿಗಳು, ಪೂರ್ಣ ಗಾತ್ರದ ತಲೆದಿಂಬುಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ/ಉದ್ಯಮ ದರ್ಜೆಯ ಊಟವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌/ವರ್ಗ ಆಸನವು AVOD ಸ್ಪರ್ಶಗ್ರಾಹಿ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳಿರುವ 10.6 ಅಂಗುಲಗಳ ಅಗಲಪರದೆಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಿರುತೆರೆ/ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. IFE ಸೌಲಭ್ಯವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನೇ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಆಸನದ ತೋಳುಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಬಲ್ಲ ದೂರನಿಯಂತ್ರಕ ಕನ್ಸೋಲ್‌ ಮೂಲಕ ಕೂಡಾ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಾಧನವನ್ನು IFE ಸಾಧನವನ್ನು, ಓದಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುವ ದೀಪಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದಲ್ಲದೇ, ಆಟ ಆಡಲೂ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದಲ್ಲದೇ ಹಾಗೂ ಸಾಧನವು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್‌‌‌ನ 'ಏರ್‌ ಬೊಟಿಕ್‌' ಎಂಬ ಪ್ರಸಾಧನ ಸಾಮಗ್ರಿ ಸೌಲಭ್ಯದಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಗ್ರಿ ಕೊಳ್ಳಲು ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾಯಿಸಲಾಗುವ ಕಿಂಡಿಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಲಭ್ಯ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ ಈ ಸಾಧನವು ಪಠ್ಯಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನದ ಒಳಾಂಗಣ/ಆಂತರಿಕ ಮನೋರಂಜನೆ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿರುವ IFE ಸಜ್ಜಿಕೆಗಳು ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A320 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಥೇಲ್ಸ್‌ ಟಾಪ್‌ಸೀರೀಸ್‌/ಅಗ್ರಸರಣಿ i3000/i4000 ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಏರ್‌ಬಸ್‌‌ A330 ಸರಣಿಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಥೇಲ್ಸ್‌ ಟಾಪ್‌ಸೀರೀಸ್‌/ಅಗ್ರಸರಣಿ i5000 ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌‌‌-ಮೂಲದ ಥೇಲ್ಸ್‌ ಸಮೂಹವು ನಿರ್ಮಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಪ್ರತಿ ಆಸನಕ್ಕೆ ವಿಮಾನದ ಒಳಗೆ ಆಂತರಿಕ ಮನರಂಜನಾ (IFE) ಸಜ್ಜಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಥಮ ಭಾರತೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ ಕೂಡಾ. ಪ್ರಯಾಣಿಕರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಲೇಖನಿ/ಪೆನ್ನು, ಮುಖ ಒರೆಸಲು ಬಳಸುವ ಟಿಶ್ಯೂ ಪೇಪರ್‌ ಮತ್ತು IFE ಸಜ್ಜಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲೆಂದು ಹೆಡ್‌ಫೋನ್‌ಗಳಂತಹಾ ಉಪಯುಕ್ತ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ "ಸ್ವಾಗತ ಕಿಟ್‌ಪೆಟ್ಟಿಗೆ"ಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌/ವರ್ಗ ದರ್ಜೆಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ "ಸ್ವಾಗತ ಕಿಟ್‌ಪೆಟ್ಟಿಗೆ"ಗಳನ್ನು ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಈ ಹಿಂದೆ ಹೇಳಿದಂತೆ ಉಚಿತವಾದ ನಿಂಬೆ ಪಾನಕದ ಶೀಶೆ ಹಾಗೂ IFE ಸಜ್ಜಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲು ಇಯರ್‌ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಈಗಲೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ‌. ಸೇವೆಯ ಆರಂಭದ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ IFE ಸಜ್ಜಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ರೆಕಾರ್ಡ್‌‌ ಮಾಡಿಡಲಾಗಿದ್ದ TV ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಡಿಶ್‌‌ TV ಸಂಸ್ಥೆಯೊಡನೆ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಮೈತ್ರಿ ರಚಿಸಿಕೊಂಡು ವಿಮಾನದೊಳಗೆ ಲೈವ್‌ TV ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಸಿದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವಂತೆ IFE ಸಜ್ಜಿಕೆಗಳ ಮುಖಾಂತರ ಪರದೆಯ ಮೇಲೆಯೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಿರ್ಧರಿಸಿತಾದರೂ, ಈಗಲೂ ಅನೇಕ ವಿಮಾನಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಬದ್ಧವಾದ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗೆಗಿನ ನಿರ್ದೇಶನ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ವಿಮಾನದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಿಂದಲೇ ಮಾಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಈಗಲೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ಲಬ್‌‌ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಾಡಿಕೆಯ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ಲಬ್ ‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಈ ಯೋಜನೆಯ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರಕಾರ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಅಥವಾ ಅದರ ಭಾಗೀದಾರ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದಾಗ, ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಕಾರುಗಳನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸಿದಾಗ ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ಕಿಂಗ್‌ ಮೈಲ್ಸ್ ‌ ಎಂಬ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು/ರೆಡ್‌‌, ಬೆಳ್ಳಿ/ಸಿಲ್ವರ್‌‌, ಚಿನ್ನ/ಗೋಲ್ಡ್‌‌ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಟಿನಮ್‌ ಎಂಬ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ದರ್ಜೆಗಳಿವೆ. ಸದಸ್ಯರು ತಾವು ಹೀಗೆ ಗಳಿಸಿದ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ವಿಧವಾದ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅನುಕೂಲ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ಲಾಟಿನಮ್‌, ಚಿನ್ನ/ಗೋಲ್ಡ್‌ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿ/ಸಿಲ್ವರ್‌‌ ದರ್ಜೆಯ ಸದಸ್ಯರು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಲೌಂಜ್‌‌ ಸೇವೆ ಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರಲ್ಲದೇ, ಆದ್ಯತೆಯ ಚೆಕ್‌-ಇನ್‌‌, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸರಕು ಸೌಲಭ್ಯ, ಬೋನಸ್‌ ಮೈಲ್‌‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರಲ್ಲದೇ, ಚಿನ್ನ/ಗೋಲ್ಡ್‌ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದವರಿಗೆ ಮತ್ತು 3 ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ದರ್ಜೆ ಬಡ್ತಿ ವೋಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ಲಾಟಿನಮ್ ಸದಸ್ಯರು 5 ದರ್ಜೆ ಬಡ್ತಿ ವೋಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಲೌಂಜ್‌‌/ವಿಶ್ರಾಂತಿಗೃಹ ಕಿಂಗ್‌‌ ಕ್ಲಬ್‌ ಬೆಳ್ಳಿ/ಸಿಲ್ವರ್‌ ‌ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್‌‌ ಕ್ಲಬ್‌ ಚಿನ್ನ/ಗೋಲ್ಡ್‌ ಸದಸ್ಯರುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಫಸ್ಟ್‌‌ ದರ್ಜೆ ಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಕೂಡಾ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಲೌಂಜ್‌‌/ವಿಶ್ರಾಂತಿಗೃಹಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಗೃಹಗಳು ಕೆಳಕಂಡ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿವೆ: ಬೆಂಗಳೂರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ ಚೆನ್ನೈ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ (ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರ) ಕೊಚ್ಚಿ/ಕೊಚಿನ್‌‌‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ (ಕೊಚ್ಚಿ/ಕೊಚಿನ್‌ ನಗರ) ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ (ದೆಹಲಿ) ಲಂಡನ್‌ನ ಹೀಥ್ರೂ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ನೇತಾಜಿ ಸುಭಾಷ್‌‌ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ (ಕೋಲ್ಕತಾ) ರಾಜೀವ್‌‌ ಗಾಂಧಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ (ಹೈದರಾಬಾದ್‌‌) ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಾಡಿಕೆಯ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಯೋಜನೆಯಾದ, ಕಿಂಗ್‌‌ ಕ್ಲಬ್‌ ಯೋಜನೆಯು ಜಪಾನ್‌‌, ಪೆಸಿಫಿಕ್‌‌, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಸೇವೆಗೆ 21ನೇ ವಾರ್ಷಿಕ ಫ್ರೆಡ್ಡೀ ಪಾರಿತೋಷಕ/ಅವಾರ್ಡ್ಸ್‌‌ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿತ್ತು. ಕಿಂಗ್‌‌ ಕ್ಲಬ್‌ ಯೋಜನೆಯು 2008ರ ಸಾಲಿನ ಫ್ರೆಡ್ಡೀ ಪಾರಿತೋಷಕ/ಅವಾರ್ಡ್ಸ್‌‌ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಳಕಂಡ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಪಾರಿತೋಷಕ ಗೆದ್ದಿದೆ: ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೋನಸ್‌ ಉತ್ತೇಜನೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗ್ರಾಹಕ ಸ್ನೇಹಿ ಸೇವೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸದಸ್ಯರ ಸಂವಹನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಪ್ರಥಮ ರನ್ನರ್‌‌-ಅಪ್‌‌) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮರುಖರೀದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಪ್ರಥಮ ರನ್ನರ್‌‌-ಅಪ್‌‌) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಣ್ಯ ದರ್ಜೆ (ದ್ವಿತೀಯ ರನ್ನರ್‌‌-ಅಪ್‌‌) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಜಾಲತಾಣ (ದ್ವಿತೀಯ ರನ್ನರ್‌‌-ಅಪ್‌‌) ವರ್ಷದ ವಿಶೇಷ ಯೋಜನೆ (ದ್ವಿತೀಯ ರನ್ನರ್‌‌-ಅಪ್‌‌) ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸ್ಕೈಟ್ರಾಕ್ಸ್‌‌ ವಿಶ್ವ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು 2010ರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಭಾರತ/ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ವಲಯದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ; ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಮಾನಸಿಬ್ಬಂದಿ – ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ವಲಯ. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ರೆಡ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಭಾರತ/ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆ ದೊರಕಿತು. NDTV ವಿಮಾನಯಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನೀಡುವ ಲಾಭದಾಯಕ ಉದ್ದಿಮೆ ನಾಯಕತ್ವ ಕ್ಕೆ ನೀಡುವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ. ಸ್ಕೈಟ್ರಾಕ್ಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ 5 ತಾರಾ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ , ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವದ 6ನೇ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ನೀಡಿಕೆ. ದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ರಿಪೋರ್ಟರ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ 2008ರ ಸಾಲಿಗೆ ಭಾರತದ ದ್ವಿತೀಯ ಬಹು ಗಮನಸೆಳೆವ ಬ್ರಾಂಡ್ ‌ ಎಂಬ ಅಗ್ಗಳಿಕೆ. ಪಿಚ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ 2008ರ ಸಾಲಿನ ಭಾರತದ ಅಗ್ರ ಸೇವಾಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳ ಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣನೆ. ಭಾರತದ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ಚುನಾಯಿತಗೊಂಡಿತ್ತು. ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ವಲಯದ ಅಗ್ರ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಎಂಬ ಅಗ್ಗಳಿಕೆ. ಬ್ರಾಂಡ್‌ ನಾಯಕತ್ವ/ಲೀಡರ್‌ಷಿಪ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ . ತ್ವರಿತ ಗ್ರಾಹಕಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಿದ ಇಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ ನೀಡುವ 2006ರ ಸಾಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತಿಗಾಗಿ ಅವಾಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಕೆ. ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತೃಪ್ತಿದಾಯಕ ಸೇವೆ ನೀಡುವ ಭಾರತದ No. 1 ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ . ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣನೆ . 2006ರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾನ್‌ಮನ್‌ ಮೀಡಿಯಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ 25 ನಾವೀನ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣನೆ . ಟೈಮ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಪತ್ರಿಕೆಗಾಗಿ IMB ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ" ಮತ್ತು "ಭಾರತದ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವಿಮಾನ ಸೇವೆ' ಎಂಬ ಪರಿಗಣನೆ. ಪೆಸಿಫಿಕ್‌‌ ಏರಿಯಾ ಟ್ರಾವೆಲ್‌ ರೈಟರ್ಸ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ (PATWA) ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಹಾರಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನವೀನ ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆ . ಸ್ಕೈಟ್ರಾಕ್ಸ್‌‌ನಿಂದ 2005-2006ರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನವೀನ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಸೇವೆಗೆ ನೀಡುವ ಮನ್ನಣೆ ಗೆ ಪಾತ್ರ. ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಡೆಸಿದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಡರ್ಬಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 2005ರ ಸಾಲಿನ ಭಾರತದ ಬಹು ಯಶಸ್ವಿ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಉಪಕ್ರಮ ಕ್ಕೆ ಮೂರನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕ. ದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ರಿಪೋರ್ಟರ್‌ ಸಂಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಏಜೆನ್ಸಿಎಫ್‌ಎಕ್ಯೂಸ್‌ಗಳು ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ 2005ರ ಸಾಲಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳು . Yahooನ ಪ್ರಕಾರ ಅಗ್ರ ಹತ್ತು ಅಂತರ್ಜಾಲ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಮಾನ್ಯತೆ. NDTVಯು ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಹತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಿರುತೆರೆ ಜಾಹೀರಾತು ಸಂಗೀತಗಳ ಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಮಾನ್ಯತೆ. ಸೆಂಟರ್‌ ಫಾರ್‌ ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಏವಿಯೇಷನ್‌ (CAPA) ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ 2005ರ ಸಾಲಿನ ವರ್ಷದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನವೀನ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪೂರ್ವ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವಂತೆ ನೀಡಿತ್ತು. ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಪಘಾತಗಳು ಮತ್ತು ಘಟನೆಗಳು 10 ನವೆಂಬರ್‌‌ 2009ರಂದು, ATR 72-212A VT-KAC ವಿಮಾನದ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸಿದ 4124 ಸಂಖ್ಯೆಯ ಯಾನವು, ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ರನ್‌ವೇ ಮೇಲೆ ಜಾರಿ ಓಡಿತ್ತು. ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯಾದರೂ ಎಲ್ಲಾ 46 ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಹಾಗೂ ವಿಮಾನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಣ್ಣ ಗಾಯವೂ ಇಲ್ಲದೇ ಪಾರಾಗಿದ್ದರು. ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನದ ಪ್ರಧಾನ ನಿಯಂತ್ರಕ ಕಛೇರಿಯು ಈ ಅಪಘಾತದ ಅಂತಿಮ ವರದಿಯನ್ನು ನವೆಂಬರ್‌‌ 2010ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಪೈಲಟ್‌ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾದದಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದು, ರನ್‌ವೇ 14/32ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿದ ಕಾರಣ, ಕಡಿಮೆ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರನ್‌ವೇ 27A ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದ್ದ ರನ್‌ವೇ 27ರಲ್ಲಿ ತೀರ ಕೆಳಗಿನ ತನಕ ಅತಿವೇಗದ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ ಮಾಡಿದ್ದು ಅಪಘಾತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ವಿಜಯ್‌ ಮಲ್ಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್‌‌‌ ರೆಡ್‌ ಭಾರತದ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಭಾರತದ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಾರಿಗೆ-ಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಬ್ರೂವರೀಸ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ವರ್ಲ್ಡ್‌ - ದ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಆಫ್‌ ಗುಡ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ ಭಾರತದ ವಿಮಾನ ಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು 2004ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮುಂಬಯಿ ಮೂಲದ ಕಂಪೆನಿಗಳು IATA ಸದಸ್ಯಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಒನ್‌ವರ್ಲ್ಡ್‌‌

kiṃg‌phiṣar er‌‍lains kaṃpèniyu bhārata mūlada vimānayāna udyama samūhavāgidè. idara pradhāna kaceriyu muṃbayi mahānagarada vilè pārlè(paścima) baḍāvaṇèyalliruva kiṃg‌phiṣar haus‌‌nallidè. kiṃg‌phiṣar er‌‍lains kaṃpèniyu tanna mūla saṃsthè yunaiṭèḍ‌‌ brūvarīs‌ udyama samūhada mūlaka, alpa-vèccada saraku sāgaṇè vimāna kaṃpèni kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌nalli 50% ṣerugaḻa svāmyavannu hòṃdidè. kiṃg‌phiṣar er‌‍lains khāsagi samīkṣā salahākāra saṃsthè skaiṭrāks‌‌niṃda 5-tārā vimānayāna saṃsthè èṃba śreyāṃkavannu paḍèdidda eḻu vimānayāna saṃsthègaḻalli òṃdāgidè. kiṃg‌phiṣar saṃsthèyu prāṃtīya hāgū dūra-prayāṇada aṃtararāṣṭrīya vimānayāna sevègaḻòṃdigè 71 gamyasthaḻagaḻigè, 375kkū hèccina dainika hārāṭagaḻannu naḍèsuttadè. me 2009ra sālinalli, kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu òṃdu daśalakṣakkū hèccina prayāṇikarigè sārigè sevè nīḍiddu, bhāratadallina vimānayāna saṃsthègaḻalle ati hèccina mārukaṭṭè ṣerugaḻannu hòṃdiruva saṃsthèyannāgisitu. kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu vijay‌ malya kūḍā mālīkatva hòṃdiruva F1 kāru oḍisuva paṃdyada sajjugòḻikèyāda phors‌‌ iṃḍiyāda prāyojakatvavannu kūḍā kaigòṃḍidè. itihāsa kiṃg‌phiṣar er‌‍lains kaṃpèniyannu 2003ralli sthāpisalāyitu. bèṃgaḻūru mūlada yunaiṭèḍ‌‌ brūvarīs‌ udyama samūhavu idara mālīkatvavannu hòṃdidè. sadari vimānayāna saṃsthèyu 9 me 2005raṃdu nālku hòsadāda er‌bas‌‌ A320-200 vimānagaḻa paḍèyòṃdigè muṃbayi mahānagaradiṃda dèhaligè hoguva vimānayānada mūlaka vāṇijya kāryācaraṇèyannu āraṃbhisitu. 3 sèpṭèṃbar‌‌ 2008raṃdu saṃsthèyu tanna bèṃgaḻūru nagaradiṃda laṃḍan‌‌gè hoguva nera vimānadòṃdigè aṃtararāṣṭrīya kāryācaraṇèyannu āraṃbhisitu. aupacārika sadasyatva òppaṃdakkè 7 jūn‌‌ 2010raṃdu sahi māḍuva mūlaka kiṃg‌phiṣar saṃsthèyu òn‌varlḍ‌‌ vimānayāna saṃsthègaḻa maitrikūṭada cunāyita sadasya saṃsthèyāyitu. maitrikūṭavannu seralu nirdiṣṭa dinavannu adakkè bekāda agatya vidhividhānagaḻannu saṃpūrṇavāgi pūraisida naṃtara ghoṣisalāguvudu, bahuśaḥ adu 18riṃda 24 tiṃgaḻugaḻaṣṭu samaya tègèdukòḻḻabahudu.. kāryācaraṇèya sādhanè gamyasthaḻagaḻu 63 deśīya gamyasthaḻagaḻu mattu eṣyā mattu yūrop‌‌ khaṃḍagaḻādyaṃta 8 rāṣṭragaḻalliruva 8 aṃtararāṣṭrīya gamyasthaḻagaḻigè vimānayāna sevèyannu kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu nīḍuttadè. kiṃg‌phiṣar'na alpa dūra/aṃtarada mārgagaḻalli dakṣiṇa eṣyā, āgneya eṣyā mattu paścima eṣyāda kèla rāṣṭragaḻa mahānagaragaḻannu hòratupaḍisidarè bahutekavu deśīya yānamārgagaḻāgivè. èllā alpa dūra/aṃtarada mārgagaḻalli A320 saraṇiya er‌bas‌‌ vimānagaḻa mūlaka kāryācaraṇè naḍèsalāguttadè. ATR 42 vimānagaḻu mattu ATR 72 vimānagaḻannu pramukhavāgi deśīya nagaragaḻigè prāṃtīya mārgagaḻalli baḻasalāguttadè. kiṃg‌phiṣar saṃsthèyu tanna madhyama hāgū bahudūrada gamyasthaḻa yānagaḻannu pūrva eṣyā, āgneya eṣyā, mattu yūrop‌‌gaḻalli hòṃdidè. sèpṭèṃbar‌‌ 2008ralli prāraṃbhisidda ī saṃsthèya praprathama bahudūrada yānada gamyasthaḻavu yunaiṭèḍ‌ kiṃg‌ḍam‌na laṃḍan‌‌ mahānagaravāgittu. hòsadāgi kharīdisida vimānagaḻu baṃda kūḍale āphrikā, eṣyā, yūrop‌‌, uttara amerikā mattu oṣaniyāgaḻalliruva mahānagaragaḻigè bahudūrada vimānayānagaḻannu āraṃbhisuva yojanèyannu saṃsthèyu hākikòṃḍidè. èllā bahudūrada vimānayāna mārgagaḻalli er‌bas‌‌ A330-200 vimānagaḻa mūlaka kāryācaraṇè naḍèsalāguttadè. vimānayāna haṃcikèya òppaṃda kiṃg‌phiṣar kaṃpèniyu kèḻakaṃḍa kaṃpènigaḻòṃdigè vimānayāna haṃcikèya‌ òppaṃdagaḻannu māḍikòṃḍidè: amerikan‌ er‌lains‌ saṃsthè (òn‌varlḍ‌‌) briṭiṣ‌ er‌ves‌ (òn‌varlḍ‌‌) vimānaśreṇiya paḍè prasakta kiṃg‌phiṣar er‌‍lains' saṃsthèya vimānagaḻa paḍèyu prastuta deśīya mattu alpa dūrada/aṃtarada kāryācaraṇègaḻigè baḻasuva ATR 42, ATR 72 mattu er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻannu mattu aṃtararāṣṭrīya bahu-aṃtarada kāryācaraṇègaḻigè baḻasuva er‌bas‌‌ A330-200 vimānagaḻannu hòṃdidè. janavari 2009ra veḻègè idara vimānapaḍèya sarāsari sevāvadhiyu 2.3 varṣagaḻāgivè. èllā ATR vimānagaḻu mattu A320 saraṇiya kèla vimānagaḻannu kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌ sevègè baḻasikòḻḻalāguttidè. kiṃg‌phiṣar saṃsthèya vimānapaḍèyu 15 āgasṭ‌ 2010ra veḻègè kèḻakaṃḍa vimānagaḻannu hòṃdidè: navīna vimānagaḻannu kòḻḻalu nīḍiruva beḍikè ādeśagaḻu mattu avugaḻa sarabarājina vivaragaḻu saṃsthèyu 21 julai 2004raṃdu, er‌bas‌‌ vimānayāna saṃsthèyòṃdigè innū èṃṭu vimānagaḻannu kòḻḻalu avakāśaviruva hāgè MoU òppaṃdakkè sahi māḍi nālku A320-200 vimānagaḻigè beḍikèya ādeśa nīḍitu. mòdala nālku A320-200 vimānagaḻannu ḍèbis‌ er‌‌phaināns‌‌ saṃsthèyiṃda guttigègè paḍèdukòḻḻalāgittu. saṃsthèyu 23 phèbravari 2005raṃdu, er‌bas‌‌ vimānayāna saṃsthèyòṃdigè mūru er‌bas‌‌ A319-100 vimānagaḻannu kòṃḍukòḻḻalu òppaṃdavòṃdakkè sahi hākitallade mattū ippattu vimānagaḻigè avakāśa iruva hāgè hattu A320-200 vimānagaḻannu kòḻḻalu beḍikèyiṭṭitu. saṃsthèyu 25 epril‌‌ 2005raṃdu, tanna prathama er‌bas‌‌ A320-200 vimānavannu svīkarisitu, naṃtara adara kāryācaraṇèyannu 9 me 2005riṃda āraṃbhisalāyitu. saṃsthèyu 15 jūn‌‌ 2005raṃdu, er‌bas‌‌ A330 vimānagaḻu, er‌bas‌‌ A350 vimānagaḻu mattu er‌bas‌‌ A380 vimānagaḻigè beḍikè ādeśa nīḍi hāgè nīḍida praprathama bhāratīya vimānayāna saṃsthè èṃba itihāsavannu nirmisitu. ī beḍikè ādeśavu aidu A330-200 vimānagaḻu, aidu A350-800 vimānagaḻu mattu aidu A380-800 vimānagaḻigè beḍikèyanniṭṭittu. saṃsthèyu 21 navèṃbar‌‌ 2005raṃdu, mūvattu er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻigè mattòṃdu beḍikè ādeśavannu nīḍitu. saṃsthèyu 24 epril‌‌ 2006raṃdu hyānovar‌‌nalli, mattòmmè er‌bas‌‌ A340 vimānagaḻigè beḍikè ādeśa nīḍida prathama bhāratīya vimānayāna saṃsthè èṃba hèggaḻikègè pātravāyitu. ī beḍikè ādeśadalli aidu A340-500 vimānagaḻigè beḍikè iḍalāgittu. ādarè, naṃtara ī A340-500 vimānagaḻigè nīḍida beḍikè ādeśagaḻannu julai 2008ralli viśvadādyaṃta uṃṭāda ārthika hiṃjaritavu tīvramaṭṭada pèṭroliyam‌ utpannagaḻa dara erikèyannu viśvadādyaṃta uṃṭumāḍitāddudariṃda 2008ralli raddu māḍalāyitu. saṃsthèyu 20 jūn‌‌ 2007raṃdu 2007ra pyāris‌‌ vaimānika pradarśanadalli, er‌bas‌‌ vimānayāna saṃsthèyòṃdigè MoU òppaṃdakkè sahi māḍi ippattu er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻu, hattu er‌bas‌‌ A330-200 vimānagaḻu, aidu er‌bas‌‌ A340-500 vimānagaḻu mattu hadinaidu‌ er‌bas‌‌ A350-800 vimānagaḻigè beḍikè ādeśa nīḍitu. epril‌‌ 2006ralli hyānovar‌‌nalli ī mòdalu nīḍidda aidu A340-500 vimānagaḻa ādeśavannu raddu māḍidda kāraṇa aidu A340-500 vimānagaḻannu kòḻḻalu nīḍidda ādeśavannu 2008ralli A330-200 vimānagaḻigè parivartisalāgittu. saṃsthèyu 14 julai 2008raṃdu, kiṃg‌phiṣar tanna aduvarègina praprathama viśāla-kāyada vimānavāda er‌bas‌‌ A330-200 vimānavannu (VT-VJL èṃdu nòṃdāyitavāgidda) julai 2008ralli naḍèda 46ne phārn‌baro vaimānika pradarśanadalli pradarśisitu. kiṃg‌phiṣar saṃsthèya praprathama er‌bas‌‌ A330-200 vimānavannu (sadari vimānayāna saṃsthèya patrikā heḻikèya prakāra) er‌bas‌‌ vimānayāna saṃsthèyu aduvarègè nirmisida èllā A330-200 vimānagaḻalle atyuttama vimānavāgidè èṃdu vyāpakavāgi praśaṃsè keḻibaṃtu. sevègaḻu vividha darjègaḻa koṇè/kyābin‌‌‌gaḻu deśīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ deśīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇègaḻa āsanagaḻu 48 aṃguladaṣṭu dappavāda pīṭhavannu hòṃdiddu 126 ḍigrigaḻaṣṭu orèyāgiruttadè. prati āsanada samīpa lyāp‌ṭāp‌ hāgū saṃcāri dūravāṇigaḻannu cārj‌ māḍalu baḻasuva cārjar‌gaḻiruttavè. prayāṇikaru ittīcina aṃtararāṣṭrīya vṛttapatrikègaḻu mattu niyatakālikègaḻannu keḻi paḍèdukòḻḻabahudāgiruttadè. kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇègaḻalli āvicālita istri māḍisikòḻḻuva sevèyū labhyaviruttadè. prati āsanakkū hālivuḍ‌‌ mattu bālivuḍ‌ calanacitragaḻu, āṃgla mattu hiṃdi TV kāryakramagaḻu, 16 laiv‌ TV vāhinigaḻu mattu kiṃg‌phiṣar reḍiyoda 10 vāhinigaḻiruva AVOD saulabhyadòṃdigina pratyekavāda IFE sajjugòḻikè lagattisalāgiruttadè. prayāṇikarigè BOSE gaddalamukta hèḍ‌phon‌‌gaḻannū nīḍalāgiruttadè. deśīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇèya saulabhyavu kevala āyda er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻalli mātra labhyaviruttadè. kiṃg‌phiṣar varga/klās‌‌ deśīya kiṃg‌phiṣar varga/klās‌‌ koṇègaḻu 32-34 aṃgulagaḻaṣṭu dappavāda pīṭhavannu hòṃdiruttavè. er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻallina prati āsanavu AVOD saulabhyadòṃdigina pratyekavāda IFE sajjugòḻikèyannu lagattāgisikòṃḍiruttadè. kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇègaḻalliyaṃtèye prayāṇikaru calanacitragaḻu, āṃgla mattu hiṃdi TV kāryakramagaḻu, DishTVyu prastutapaḍisuva kèla laiv‌ TV vāhinigaḻu mattu kiṃg‌phiṣar reḍiyogaḻannu ānaṃdisabahudāgiruttadè. idara paradèyannu āsanada kaicācinalliruva niyaṃtraka kansol‌niṃda niyaṃtrisabahudāgiruttadè. kivigè avacikòḻḻuvaṃtahā hèḍ‌phon‌gaḻannu ucitavāgi èllā prayāṇikarigū nīḍalāguttadè. rūḍha vāhiniyu nirdiṣṭa sèkèṃḍugaḻa aṃtaradalli vimānada oḍuva/hārāṭada vega, hòragaḍèya tāpamāna, èttara, gamyasthaḻaviruva dūra mattu adakkè tagaluva samaya; sacitra bhūpaṭadalli vimānaviruva sthāna hāgū òṃdu athavā hèccina jāhirātugaḻannu pradarśisuttiruttadè. bahuteka yānagaḻalli prayāṇikarigè ūṭavannu sarabarāju māḍalāguttadè. vimānavu ṭek‌-āph‌‌ āguvudakkè kèla samayada muṃcè, prayāṇikarigè śīśèyalli tuṃbiruva niṃbè pānakavannu sarabarāju māḍalāguttadè. ATR 72-500 vimānagaḻa òḻabhāgadalli koṇèya melbhāgadalli sūcanè/nirdeśanagaḻannu keḻisalu dhvanivardhakagaḻa jòtègè òṭṭu 17 varṇada iḻibiṭṭa LCD paradègaḻiruttadè, avugaḻa melbhāgadalli CDgaḻu mattu DVDgaḻannu hākuva/tègèyuva ghaṭaka mattu sibbaṃdigaḻigèṃdu niyaṃtraṇa phalakavū iruttadè. pratiyòṃdu paradèyū 12.7 cm agala mattu 9.3 cm èttaraviddu 0.2 kg tūguttavallade prati èraḍu athavā mūru āsanada sālugaḻigè hòṃduvaṃtè koṇèya èraḍū badigaḻalli avugaḻannu aḻavaḍisalāgiruttadè. kiṃg‌phiśar‌‌‌ rèḍ‌ er‌ ḍèkkan‌‌ vimānayāna saṃsthèyannu kiṃg‌phiṣar er‌‍lains svādhīnapaḍisikòṃḍa naṃtara adara hèsarannu siṃpliphai ḍèkkan‌ èṃdu badalāyisalāgittu mattu kèla kālānaṃtara kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌ èṃdu badalāyisalāgittu. kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌ yānagaḻu kiṃg‌phiṣar vimānayāna saṃsthèya deśīya mārgagaḻallina alpa-vèccada darjèyaddāgivè. prayāṇikarigè vimānadòḻagèye ucita ūṭa mattu śīśèyallina kuḍiyuva nīrannu sarabarāju māḍalāguttadè. sinè bliṭj ‌ niyatakālikèya viśeṣa āvṛttiyòṃdu mātrave idaralli nīḍalāguva ekaika oduva patrikè. kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu tanna kiṃg‌ klab‌ èṃba hèsarina vāḍikèya vimānaprayāṇika yojanèyannu tanna alpa-vèccada saraku sāgaṇè vimānagaḻigū vistarisiruva bhāratadalliye praprathama vimānayāna saṃsthèyèṃba hèggaḻikèyannu hòṃdidè. kiṃg‌phiṣar er‌‍lains athavā adara bhāgīdāra vimānayāna saṃsthègaḻa yānagaḻalli prayāṇisalu ucita ṭikèṭ‌gaḻannu paḍèyalu baḻasabahudāda kiṃg‌ mails‌ èṃba tamma aṃkagaḻikègaḻannu saṃsthèya prayāṇikaru kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌ vimānagaḻalli prayāṇisidāgalū paḍèyabahudāgiruttadè. aṃtara‌rāṣṭrīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ aṃtararāṣṭrīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇèyu 78 aṃgulagaḻaṣṭu dappaviruva hāgū 20-24.54 aṃgulagaḻaṣṭu agalaviruva 180 ḍigrigaḻaṣṭu orèyāgiruva saṃpūrṇavāgi cappaṭèyāda āsanagaḻannu hòṃdiruttadè. prayāṇikarigè mèrino uṇṇèya hòddikègaḻu, salvāṭor‌ phèrrāgāmo prasādhana sāmagri kiṭ‌pèṭṭigè, badalāyisalu òṃdu paijāma, aidu-varasègaḻa ūṭa hāgū madya innitara peyagaḻannu nīḍalāguttadè. iṣṭe allade āsanadalle aḻavaḍisikòḻḻabahudāda aṃgamardakagaḻu, cārjar‌gaḻu mattu USB kanèkṭar‌gaḻu kūḍā labhyaviruttadè. prati kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇèya āsanavu AVOD sparśagrāhi niyaṃtrakagaḻiruva 17 aṃgulagaḻa agalaparadèya pratyeka kirutèrè/ṭèliviṣan‌ sādhanavannu hòṃdiddu avugaḻu prayāṇikaru tamma accumèccina TV kāryakramagaḻannu laiv‌‌ āgi noḍalu anuvāguvaṃtè laiv‌ TVya 16 vāhinigaḻòṃdigè hālivuḍ‌‌ mattu bālivuḍ‌ calanacitragaḻu 36 vāhinigaḻalli haṃci hogiruva 357 gaṃṭègaḻigū hèccina kāryakramagaḻannu ivu hòṃdiruttavè. iṣṭe allade iṃṭar‌ākṭīv‌ āṭagaḻa saṃgraha, grāhakīkarisaballa hāḍupaṭṭiya saulabhya hòṃdiruva gītamālikè mattu kiṃg‌phiṣar reḍiyo kūḍā labhyaviruttadè. prayāṇikarigè BOSE gaddalamukta hèḍ‌phon‌‌gaḻannū nīḍalāgiruttadè. kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ koṇègaḻalli labhyaviruva sevègaḻalli sāmājika bheṭi sthaḻa, saṃpūrṇa-saulabhyagaḻannu hòṃdiruva pānagṛha paricārakanòbbaniruva madyapānagṛha bār‌‌, èraḍu sukhāsanagaḻu mattu aḍḍamaṇègaḻannu hòṃdiruva viśrāma valaya, vimānada òḻagèye yāvude samayadalli āhāra saulabhyadòṃdigè susajjita bāṇasigana sevègaḻū serivè. kuḻita āsanavannu susajjita hāsigèyannāgi parivartisuva hāgū prayāṇikaru malagalu siddharādāga avarigè hāsigèyannu siddhagòḻisuva ṭarn‌‌‌-ḍaun‌‌‌‌ sevè kūḍā labhyaviruttadè. er‌bas‌‌ A330-200 vimānagaḻalli kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ mattu kiṃg‌phiṣar klās‌/varga èraḍū rītiya koṇègaḻu āyā samaya hāgū vimānaviruva sthaḻakkè takka hāgè bèḻaku svayaṃ badalāguva bèḻakina sthāyi vyavasthèyannu hòṃdiruttadè. kiṃg‌phiṣar klās‌/varga aṃtararāṣṭrīya kiṃg‌phiṣar klās‌/varga koṇègaḻallina āsanagaḻu 34 aṃgulagaḻa dappavāgiddu, 18 aṃgulagaḻaṣṭu agalavāgiddu 25 ḍigrigaḻaṣṭu orèyāgiruttavè (6 aṃgulagaḻu). prayāṇikarigè pūrṇa gātrada moḍākralik‌ kaṃbaḻigaḻu, pūrṇa gātrada talèdiṃbugaḻu mattu uttama/udyama darjèya ūṭavannu nīḍalāguttadè. prati kiṃg‌phiṣar klās‌/varga āsanavu AVOD sparśagrāhi niyaṃtrakagaḻiruva 10.6 aṃgulagaḻa agalaparadèya pratyeka kirutèrè/ṭèliviṣan‌ sādhanavannu hòṃdiruttadè. IFE saulabhyavu aṃtararāṣṭrīya kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ śreṇiyalli labhyaviruva saulabhyagaḻanne hòṃdiruttadè. adannu āsanada toḻupaṭṭiyalliruva pratyekisaballa dūraniyaṃtraka kansol‌ mūlaka kūḍā niyaṃtrisabahudāgiruttadè. ī sādhanavannu IFE sādhanavannu, odalu sahāyakavāguva dīpagaḻannu niyaṃtrisalu baḻasabahudāgiruttadallade, āṭa āḍalū baḻasabahudāgiruttadallade hāgū sādhanavu kiṃg‌phiṣar‌‌‌na 'er‌ bòṭik‌' èṃba prasādhana sāmagri saulabhyadaṃgaḍiyalli sāmagri kòḻḻalu krèḍiṭ‌ kārḍ‌gaḻannu hāyisalāguva kiṃḍiyannu kūḍā hòṃdiruttadè. kiṃg‌phiṣar saṃsthèyu labhya māḍadiddarū ī sādhanavu paṭhyasaṃdeśagaḻannu kaḻuhisuva saulabhyavannu kūḍā hòṃdiruttadè. vimānada òḻāṃgaṇa/āṃtarika manoraṃjanè kiṃg‌phiṣar vimānagaḻalliruva IFE sajjikègaḻu er‌bas‌‌ A320 saraṇiya vimānagaḻalli thels‌ ṭāp‌sīrīs‌/agrasaraṇi i3000/i4000 sādhanagaḻannu hòṃdiddarè, er‌bas‌‌ A330 saraṇiya vimānagaḻalli thels‌ ṭāp‌sīrīs‌/agrasaraṇi i5000 sādhanagaḻannu hòṃdiddu ivugaḻannu phrāns‌‌‌‌-mūlada thels‌ samūhavu nirmisiruttadè. kiṃg‌phiṣar saṃsthèyu deśīya vimānayānagaḻalli kūḍā prati āsanakkè vimānada òḻagè āṃtarika manaraṃjanā (IFE) sajjikègaḻannu hòṃdiruva prathama bhāratīya vimānayāna saṃsthèyāgidè kūḍā. prayāṇikarèllarigū lekhani/pènnu, mukha òrèsalu baḻasuva ṭiśyū pepar‌ mattu IFE sajjikèyòṃdigè baḻasalèṃdu hèḍ‌phon‌gaḻaṃtahā upayukta sāmagrigaḻannu hòṃdiruva "svāgata kiṭ‌pèṭṭigè"yannu nīḍalāguttadè. prastuta, kiṃg‌phiṣar klās‌/varga darjèya prayāṇikarigè "svāgata kiṭ‌pèṭṭigè"gaḻannu kòḍalāguttillavādarū, ī hiṃdè heḻidaṃtè ucitavāda niṃbè pānakada śīśè hāgū IFE sajjikèyòṃdigè baḻasalu iyar‌phon‌gaḻannu īgalū nīḍalāguttidè‌. sevèya āraṃbhada veḻèyalli, prayāṇikarigè IFE sajjikèyalli kevala rèkārḍ‌‌ māḍiḍalāgidda TV kāryakramagaḻannu mātra noḍalu sādhyavāguttittu, ādarè naṃtara ḍiś‌‌ TV saṃsthèyòḍanè vyāvahārika maitri racisikòṃḍu vimānadòḻagè laiv‌ TV sevèyannu nīḍalāyitu. aṣṭe allade siddha saṃpradāyakkè viruddhavāgi gamana sèḻèyuvaṃtè IFE sajjikègaḻa mukhāṃtara paradèya melèye tègèdukòḻḻabekāda surakṣatā kramagaḻa prātyakṣikèyannu pradarśisalu kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu nirdharisitādarū, īgalū aneka vimānayānagaḻalli saṃpradāya baddhavāda surakṣatā kramagaḻa bagègina nirdeśana prātyakṣikèyannu vimānada sibbaṃdigaḻiṃdale māḍisuva vyavasthèyu īgalū cāltiyallidè. kiṃg‌ klab‌‌ kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèya vāḍikèya vimāna prayāṇika yojanèyannu kiṃg‌ klab ‌ èṃdu karèyalāguttadè, ī yojanèya sadasyaru prakāra kiṃg‌phiṣar athavā adara bhāgīdāra vimānayāna saṃsthègaḻa mūlaka prayāṇisidāga, hoṭèl‌gaḻigè bheṭi nīḍidāga, kārugaḻannu bāḍigègè tègèdukòṃḍāga, haṇakāsu mattu jīvanaśaili udyamagaḻalli vyavaharisidāga prati bāriyū kiṃg‌ mails ‌ èṃba aṃkagaḻannu gaḻisabahudāgiruttadè. ī yojanèyalli kèṃpu/rèḍ‌‌, bèḻḻi/silvar‌‌, cinna/golḍ‌‌ mattu plāṭinam‌ èṃba òṭṭu nālku darjègaḻivè. sadasyaru tāvu hīgè gaḻisida aṃkagaḻannu aneka vidhavāda yojanègaḻalli baḻasikòṃḍu anukūla paḍèdukòḻḻabahudāgiruttadè. plāṭinam‌, cinna/golḍ‌ mattu bèḻḻi/silvar‌‌ darjèya sadasyaru kiṃg‌phiṣar lauṃj‌‌ sevè gè praveśavannu hòṃdiruttārallade, ādyatèya cèk‌-in‌‌, hèccuvari saraku saulabhya, bonas‌ mail‌‌gaḻannu paḍèyuttārallade, cinna/golḍ‌ sadasyatvavannu hòṃdidavarigè mattu 3 kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ darjè baḍti vocar‌gaḻannu kūḍā nīḍalāguttadè. plāṭinam sadasyaru 5 darjè baḍti vocar‌gaḻannu paḍèyuttārè. kiṃg‌phiṣar lauṃj‌‌/viśrāṃtigṛha kiṃg‌‌ klab‌ bèḻḻi/silvar‌ ‌ mattu kiṃg‌‌ klab‌ cinna/golḍ‌ sadasyarugaḻa jòtègè kiṃg‌phiṣar phasṭ‌‌ darjè ya prayāṇikarigè kūḍā kiṃg‌phiṣar lauṃj‌‌/viśrāṃtigṛhagaḻa sevèyannu nīḍalāguttadè. viśrāṃti gṛhagaḻu kèḻakaṃḍa sthaḻagaḻallivè: bèṃgaḻūru aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa cènnai aṃtararāṣṭrīya vimāna nildāṇa chatrapati śivāji aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa (muṃbayi mahānagara) kòcci/kòcin‌‌‌ aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa (kòcci/kòcin‌ nagara) iṃdirā gāṃdhi aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa (dèhali) laṃḍan‌na hīthrū vimāna nildāṇa netāji subhāṣ‌‌caṃdra bos‌ aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa (kolkatā) rājīv‌‌ gāṃdhi aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇa (haidarābād‌‌) praśastigaḻu mattu sādhanègaḻu kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèya vāḍikèya vimāna prayāṇika yojanèyāda, kiṃg‌‌ klab‌ yojanèyu japān‌‌, pèsiphik‌‌, eṣyā mattu āsṭreliyā valayagaḻallina sevègè 21ne vārṣika phrèḍḍī pāritoṣaka/avārḍs‌‌ samāraṃbhadalli agra mannaṇèyannu gèddittu. kiṃg‌‌ klab‌ yojanèyu 2008ra sālina phrèḍḍī pāritoṣaka/avārḍs‌‌ paṭṭiyalli kèḻakaṃḍa vargagaḻalli pāritoṣaka gèddidè: atyuttama bonas‌ uttejanè atyuttama grāhaka snehi sevè atyuttama sadasyara saṃvahana vyavasthè (prathama rannar‌‌-ap‌‌) atyuttama praśasti marukharīdi vyavasthè (prathama rannar‌‌-ap‌‌) atyuttama gaṇya darjè (dvitīya rannar‌‌-ap‌‌) atyuttama jālatāṇa (dvitīya rannar‌‌-ap‌‌) varṣada viśeṣa yojanè (dvitīya rannar‌‌-ap‌‌) kiṃg‌phiṣar er‌‍lains saṃsthèyu skaiṭrāks‌‌ viśva vimānayāna saṃsthègaḻa praśastigaḻu 2010ralli mūru jāgatika praśastigaḻannu paḍèdukòṃḍidè bhārata/madhya eṣyā valayada atyuttama vimānayāna saṃsthè èṃba hèggaḻikè ; atyuttama vimānasibbaṃdi – madhya eṣyā valaya. kiṃg‌phiṣar rèḍ‌‌ saṃsthèyannu bhārata/madhya eṣyā valayadallina atyuttama kaḍimè vèccada vimānayāna saṃsthè èṃba mannaṇè dòrakitu. NDTV vimānayāna kṣetradalli nīḍuva lābhadāyaka uddimè nāyakatva kkè nīḍuva praśasti. skaiṭrāks‌‌ saṃsthèyiṃda bhāratada ekaika 5 tārā vimānayāna saṃsthè , hāgū viśvada 6ne vimānayāna saṃsthè èṃba śreyāṃka nīḍikè. da brāṃḍ‌ riporṭar‌ saṃsthèya prakāra 2008ra sāligè bhāratada dvitīya bahu gamanasèḻèva brāṃḍ ‌ èṃba aggaḻikè. pic‌ niyatakālikèya prakāra 2008ra sālina bhāratada agra sevāsaṃsthègaḻa brāṃḍ‌gaḻa lli òṃdāgi parigaṇanè. bhāratada accumèccina vimānayāna saṃsthè èṃdu cunāyitagòṃḍittu. eṣyā pèsiphik‌ valayada agra vimānayāna saṃsthè brāṃḍ‌ èṃba aggaḻikè. brāṃḍ‌ nāyakatva/līḍar‌ṣip‌ praśasti . tvarita grāhakasevèyalli sādhisida ikanāmik‌ ṭaims‌ nīḍuva 2006ra sālina atyunnatigāgi avāya praśasti gaḻikè. bijinès‌ varlḍ‌‌ niyatakālikè samīkṣèya prakāra grāhakarigè tṛptidāyaka sevè nīḍuva bhāratada No. 1 vimānayāna saṃsthè . bijinès‌ varlḍ‌‌ niyatakālikè samīkṣèya prakāra bhāratada gauravānvita kaṃpènigaḻalli òṃdāgi parigaṇanè . 2006ra sālinalli plān‌man‌ mīḍiyā saṃsthèya samīkṣèyalli bhāratada 25 nāvīnyatèyannu hòṃdiruva kaṃpènigaḻalli òṃdāgi parigaṇanè . ṭaims‌ āph‌ iṃḍiyā patrikègāgi IMB naḍèsida samīkṣèyalli atyuttama vimānayāna saṃsthè" mattu "bhāratada accumèccina saraku sāgaṇè vimāna sevè' èṃba parigaṇanè. pèsiphik‌‌ eriyā ṭrāvèl‌ raiṭars‌ asosiyeṣan‌ (PATWA) saṃsthèyiṃda atyuttama sevègaḻu mattu āhārapaddhatigaḻigè nīḍuva atyuttama navīna deśīya vimānayāna saṃsthè èṃba mannaṇè . skaiṭrāks‌‌niṃda 2005-2006ra sālinalli navīna vimānayāna saṃsthègaḻa utkṛṣṭa sevègè nīḍuva mannaṇè gè pātra. bijinès‌ sṭyāṃḍarḍ‌‌ saṃsthèyu naḍèsida brāṃḍ‌ ḍarbi samīkṣèyalli 2005ra sālina bhāratada bahu yaśasvi brāṃḍ‌ upakrama kkè mūrane śreyāṃka. da brāṃḍ‌ riporṭar‌ saṃsthè hāgū ejènsièph‌èkyūs‌gaḻu naḍèsida samīkṣèya prakāra 2005ra sālina gamana sèḻèda brāṃḍ‌gaḻu . Yahoona prakāra agra hattu aṃtarjāla jāhīrātudāraralli òṃdu saṃsthèyāgi mānyatè. NDTVyu naḍèsida samīkṣèyalli agra hattu atyuttama kirutèrè jāhīrātu saṃgītagaḻa lli òṃdu saṃsthèyāgi mānyatè. sèṃṭar‌ phār‌ eṣyā pèsiphik‌ eviyeṣan‌ (CAPA) praśasti saṃsthèyiṃda 2005ra sālina varṣada atyuttama navīna vimānayāna saṃsthè praśastiyannu eṣyā-pèsiphik‌ mattu madhya pūrva valayagaḻigè anvayisuvaṃtè nīḍittu. kiṃg‌phiṣar‌‌ saṃsthèya prakāra apaghātagaḻu mattu ghaṭanègaḻu 10 navèṃbar‌‌ 2009raṃdu, ATR 72-212A VT-KAC vimānada mūlaka kāryācarisida 4124 saṃkhyèya yānavu, chatrapati śivāji aṃtararāṣṭrīya vimānanildāṇadalli lyāṃḍiṃg‌ māḍida naṃtara ran‌ve melè jāri oḍittu. vimānakkè gamanārha pramāṇadalli hāniyādarū èllā 46 prayāṇikaru hāgū vimāna sibbaṃdi saṇṇa gāyavū illade pārāgiddaru. nāgarika vimānayānada pradhāna niyaṃtraka kacheriyu ī apaghātada aṃtima varadiyannu navèṃbar‌‌ 2010ralli biḍugaḍègòḻisittu. adara prakāra idu pailaṭ‌ māḍida pramādadiṃdāgi saṃbhavisiddu, ran‌ve 14/32annu nirvahaṇègāgi muccida kāraṇa, kaḍimè dūradalli kāryanirvahisuttidda ran‌ve 27A èṃdu hèsarisalāgidda ran‌ve 27ralli tīra kèḻagina tanaka ativegada lyāṃḍiṃg‌ māḍiddu apaghātakkè kāraṇavāgittu. ivannū noḍi vijay‌ malya kiṃg‌phiśar‌‌‌ rèḍ‌ bhāratada vimānayāna saṃsthègaḻa paṭṭi bhāratadalliruva vimānanildāṇagaḻa paṭṭi bhāratada kaṃpènigaḻa paṭṭi bhāratadallina sārigè-saṃparka vyavasthè. yunaiṭèḍ‌ brūvarīs‌ udyama samūha ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu kiṃg‌phiṣar varlḍ‌ - da varlḍ‌ āph‌ guḍ‌ ṭaims‌ bhāratada vimāna yāna saṃsthègaḻu 2004ralli sthāpanèyāda vimānayāna saṃsthègaḻu muṃbayi mūlada kaṃpènigaḻu IATA sadasyasaṃsthègaḻu òn‌varlḍ‌‌

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BF%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%AB%E0%B2%BF%E0%B2%B7%E0%B2%B0%E0%B3%8D%20%E0%B2%8F%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E2%80%8D%E0%B2%B2%E0%B3%88%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D%20%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%A8%20%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B3%86

ಕಿಂಗ್‌ಫಿಷರ್ ಏರ್‌‍ಲೈನ್ಸ್ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ

ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ ವು (, ) ಉಕ್ಕು, ಇಂಧನ, ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ, ಸಂಪರ್ಕಮಾಧ್ಯಮ, ಸಾಗರಯಾನದ ಬಂದರುಗಳು & ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಅಷ್ಟೇಅಲ್ಲದೇ ನಿರ್ಮಾಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತದ ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮಗಳ ಬೃಹತ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವು FY08-09ರಲ್ಲಿ USD 15 ಶತಕೋಟಿಗಳಿಗೂ ಮೀರಿತ್ತು. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು 1969ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು, ತದನಂತರ ತಯಾರಿಕೆ, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯವಹಾರಗಳಂತಹಾ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೂ ದಾಪುಗಾಲಿಟ್ಟಿತು. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ Shri.ಶಶಿ ರೂಯಿಯಾ, ಮತ್ತು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾದ Shri.ರವಿ ರೂಯಿಯಾರವರುಗಳಿಂದ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಉಕ್ಕು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಜಾಗತಿಕ ಉಕ್ಕು ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದ್ದು ತೀವ್ರತರದ ಉಕ್ಕು ಬೇಡಿಕೆಯಿರುವ ಏಷ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಇರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು 8.6 MTPA (ವರ್ಷಕ್ಕೆ ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳು) ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಪಾಟಾದ/ಮಟ್ಟಸವಾದ ಉಕ್ಕಿನ ಭಾರತದ ಬೃಹತ್‌ ರಫ್ತುಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉಕ್ಕು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯವಹಾರದವರೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಂಘಟಿತವಾಗಿದ್ದು ಜಾಗತಿಕ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ 3 MTPAಗಳಿಗೂ ಮೀರಿದ ಸದೃಢ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು 2007ರಲ್ಲಿ, ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಪ್ರಸ್ತುತ 4 MTPAಗಳಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೆನಡಾದ ಅಲ್ಗೋಮಾ ಸ್ಟೀಲ್‌‌‌ ಉಕ್ಕು ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಮತ್ತು 1.4 ಶತಕೋಟಿ ಟನ್ನುಗಳಿಗೂ ಮೀರಿದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರುಗಳ ನಿಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಿನ್ನೆಸೋಟಾ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು 6 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪೆಲೆಟ್‌/ಗುಂಡುನಿರ್ಮಾಣ ಘಟಕ, ಒಂದು ಸಾಂದ್ರೀಕರಣ ಘಟಕ ಮತ್ತು ನೇರವಾಗಿ ಕರಗಿಸಿದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಮಿನ್ನೆಸೋಟಾದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ, ಈ ಕಂಪೆನಿಯು 150,000 TPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ನೇರ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಪ್ರವಾಹದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 400,000 TPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತಂಪಾಗಿ ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತುವ ಘಟಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ಉಕ್ಕು ಕಂಪೆನಿಯ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಮೇ 2010ರ ಹಾಗೆ, ರೂಯಿಯಾರ ಸಹೋದರರ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಹಿಡುವಳಿ ಕಂಪೆನಿಯಾದ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಎನರ್ಜಿ Plcಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಲಂಡನ್‌ ಸ್ಟಾಕ್‌‌ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ £1.3bn ಮೊತ್ತದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಎನರ್ಜಿ Plc ಎಂಬುದೊಂದು FTSE 50 ಮಟ್ಟದ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಷೇರುಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು JPಮೋರ್ಗನ್‌ ಕ್ಯಾಜೆನೊವ್‌ ಮತ್ತು ಡಚ್‌‌/ಡಾಯಿಚ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಗೆ ವಹಿಸಿತ್ತು. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ಹಿರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾದ ಸಂಜಯ್‌ ಮೆಹ್ತಾ ರನ್ನು ಇಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ* ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯು ಈ ವ್ಯವಹಾರದ ಮೂಲಪುರುಷರೆಂದು ಹೆಸರಿಸಿತ್ತು. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸಮೂಹವು USನ ಇದ್ದಿಲು ಉತ್ಪಾದಕ ಕಂಪೆನಿಯಾದ ಟ್ರಿನಿಟಿ ಕೋಲ್‌ ಪಾರ್ಟ್‌‌ನರ್ಸ್‌ಅನ್ನು USನ ಖಾಸಗಿ ಷೇರು ಕಂಪೆನಿಗಳ ಸಮೂಹ ಡೆನ್‌ಹಾಮ್‌ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌ನಿಂದ $600mಗಳ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಖರೀದಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು 7 ಮಾರ್ಚ್‌‌ 2010ರಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಗುಜರಾತ್‌‌‌ನ ಹಝೀರಾದಲ್ಲಿನ ಘಟಕವು 10 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದ, ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಕ್ಕು ಉತ್ಪಾದಕ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಗುಜರಾತ್‌‌‌ನಲ್ಲಿರುವ, ಹಝೀರಾ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಸಮುಚ್ಛಯ ಘಟಕವು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ರೇವು, ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲಿನ ಘಟಕ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕ ಘಟಕಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಧಾರ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಹಝೀರಾದಲ್ಲಿ 1.5 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಪಾಟಾದ ಉಕ್ಕಿನ ಗಿರಣಿ ಮತ್ತು 0.6 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೊಳಾಯಿ ಉಕ್ಕಿನ ಗಿರಣಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಬೈಲಾಡಿಲಾದಲ್ಲಿ, 8 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕ, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿನ, 8 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪೆಲೆಟ್‌/ಗುಂಡುನಿರ್ಮಾಣ ಸಮುಚ್ಛಯ ಮತ್ತು ಹಝೀರಾದಲ್ಲಿನ 5.5 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕಾದ ಇದ್ದಲಿನಿಂದ ಕರಗಿಸಿದ ಕಬ್ಬಿಣದ ದಿಂಡುಗಳ ಘಟಕ ಮತ್ತು 1.4 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಶೀತಲ ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತುವಿಕೆ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸಮೂಹವು ಒರಿಸ್ಸಾದ ಪ್ಯಾರಾಡಿಪ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ 12 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪೆಲೆಟ್‌/ಗುಂಡುನಿರ್ಮಾಣ ಘಟಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಗ್ರಾಹಕೀಕರಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದರಿಂದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಉತ್ಪನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳು ಸಪಾಟಾದ/ಮಟ್ಟಸವಾದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು US ಮತ್ತು ಐರೋಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ, ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಭಾರತದ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುಗಾರ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಇಂಧನ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಆಯಿಲ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌‌ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಣಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಶೋಧನೆ & ಉತ್ಪಾದನೆಗಳಿಂದ ತೈಲ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯವಹಾರಗಳವರೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸುಸಂಘಟಿತವಾದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ತೈಲ & ಅನಿಲ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ತೀರದಂಚಿನ ಮತ್ತು ತೀರದಾಚೆಯ ತೈಲ & ಅನಿಲ ಘಟಕಗಳ ಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಸರಿಸುಮಾರು 70,000 km2ರಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೋಧನೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆ ಕಂಪೆನಿಯ ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆ ವ್ಯವಹಾರವು ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ತೈಲ & ಅನಿಲಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌‌ ದಿಂಡುಗಳ ಅಗತ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ರತ್ನ ಮತ್ತು R-ಸರಣಿಯ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ಮತ್ತು ಒಂದು ಆಳವಿಲ್ಲದ ನೀರಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಕಡಲಕರೆಯಾಚೆಯ ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗಗಳು ಸೇರಿದ್ದು ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರ ಕಡಲಕರೆಯಾಚೆಯ ರೇವುಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಮುಂಬಯಿ ಹೈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸನಿಹದಲ್ಲಿಯೇ ಎರಡೂ ಇವೆ. ಈ ವ್ಯವಹಾರವು ಗುಜರಾತ್‌‌‌ನ ಮೆಹ್ಸಾನಾದಲ್ಲಿರುವ ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಪದರದ ಮೀಥೇನ್‌‌ (CBM) ಹೊಂದಿರುವ ನಿಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ದುರ್ಗಾಪುರ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿರುವುದಲ್ಲದೇ, ಭಾರತದ ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆರಡು ತೈಲಶೋಧನೆ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಂಪೆನಿಯು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಗರೋತ್ತರ ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪ ಶೋಧನೆ ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಮಡಗಾಸ್ಕರ್‌ನಲ್ಲಿ ತೀರದ ಬಳಿಯಿರುವ ಎರಡು ತೈಲ & ಅನಿಲ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ತೀರದ ಬಳಿಯ ಒಂದು ನಿಕ್ಷೇಪ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಡಲಕರೆಯಾಚೆಯ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್‌ ಮತ್ತು ನೈಜೀರಿಯಾಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ ಇರುವ ಒಂದೊಂದು ಕಡಲಕರೆಯಾಚೆಯ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸಮೂಹವು ಕೀನ್ಯಾದ ಮೊಂಬಾಸಾದಲ್ಲಿರುವ ಕೀನ್ಯಾ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಮ್‌ ರಿಫೈನರೀಸ್‌ Ltd ಎಂಬ ಕಂಪೆನಿಯಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ 88,000-bpd ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೇಂದ್ರದ 50 ಪ್ರತಿಶತ ಷೇರುಗಳ ಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿದೆ. ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಎನರ್ಜಿ ಕಂಪೆನಿಯ, ಸರಿಸುಮಾರು 76%ರಷ್ಟರ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವು ಹೊಂದಿದ್ದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಖಾಸಗೀ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ದ್ವಿತೀಯ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಂಪೆನಿಯೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು 1,200 MWಗಳಷ್ಟಿದ್ದು ಇದನ್ನು 6,000 MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅನಿಲ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಮತ್ತು ದ್ರವ ಇಂಧನ ಆಧಾರಿತ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕಗಳ ಹೂಡಿಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ, ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಪವರ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದು ಸಂವಹನ ಹಾಗೂ ವಿತರಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರವೇಶಿಸಿರುವ ಕಂಪೆನಿಯು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಭದ್ರವಾದ ಬುನಾದಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮುಂದಾಳು ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಆಯಿಲ್‌ ಕಂಪೆನಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೊಂದುವಷ್ಟು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಪವರ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಮುಂಬರಲಿರುವ ಘಟಕಗಳು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಪವರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಐದು ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದಕ ಘಟಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ಅವುಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 1,200 MWಗಳಾಗಿವೆ. ಎರಡು ಅನಿಲ-ಆಧಾರಿತ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಹಝೀರಾದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ದ್ರವ ಇಂಧನ ಆಧಾರಿತ ಘಟಕ, ವಾಡಿನಾರ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಸಹಯೋಗಿ-ಉತ್ಪಾದಕ ಘಟಕ ಮತ್ತು ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂನ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಆಧಾರಿತ ಘಟಕಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಸಂವಹನ ಘಟಕಗಳು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಸಂವಹನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದು ದೂರವಾಣಿ ಸಂವಹನ ಸೇವೆಗಳು, ದೂರವಾಣಿ ಸಂವಹನ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯವಹಾರ, ದೂರವಾಣಿ ಸಂವಹನ ಗೋಪುರಗಳ ಆಧಾರರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ತನ್ನ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ ವೊಡಾಪೋನ್‌-ಎಸ್ಸಾರ್ ವೊಡಾಪೋನ್‌-ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್‌ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ Ltd ಮತ್ತು UK-ಮೂಲದ ವೊಡಾಪೋನ್‌ ಸಮೂಹಗಳ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ 90 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ಚಂದಾದಾರರೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಂಚಾರಿ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವಾದಾರ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ತನ್ನ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕೀನ್ಯಾದಲ್ಲಿ “ಯು” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನವೀನ ಸಂಚಾರಿ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವೆಗಳ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಅನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿರುವ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಲ್ಕನೇ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಹಡಗು ರವಾನೆ ರೇವುಗಳು & ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಉದ್ಯಮ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಷಿಪ್ಪಿಂಗ್‌ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು 1945ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌ & ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್‌ ಎಂಬುದೊಂದು ಕಂಪೆನಿಯು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಸಾಗರಯಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು ಸಾಗರ ಸಾರಿಗೆ, ಬಂದರುಗಳು & ಸಾಗರಸಾರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಮತ್ತು ತೈಲನಿಕ್ಷೇಪಗಳ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು 25 ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗುಗಳ ಪಡೆಯ ಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, 12 ನವೀನ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಡಿಕೆಯಿಟ್ಟಿದೆ. 150 MTPAಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಭಾರತದ ಬಂದರುಗಳ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸೇವಾದಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸಮುದ್ರ ಸಾರಿಗೆ ಕಂಪೆನಿಯ ಸಾಗರ ಸಾರಿಗೆ ಉದ್ಯಮವು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಮ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ, ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಶುಷ್ಕ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡಲು ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕಂಪೆನಿಯು 25 ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗುಗಳ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಗಾತ್ರದ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲಸಾಗಣೆ ಹಡಗುಗಳು, ಉತ್ಪನ್ನ ಟ್ಯಾಂಕರ್‌ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಬೃಹತ್‌ ಕಚ್ಚಾವಸ್ತು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗುಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಈ ಕಂಪೆನಿಯು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಮ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸರಕುಸಾಗಣೆ, ಸರಕುಸಾಗಣೆ ನಿರ್ವಹಣಾ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟಿತ ಶುಷ್ಕ ಭಾರೀ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಬಂದರುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಗರಸಾರಿಗೆಯ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌‌ & ಟರ್ಮಿನಲ್ಸ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯ ಉದ್ಯಮವು ಭಾರತದ ಬಂದರುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಗರಸಾರಿಗೆ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಬೃಹತ್‌/ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮಾಲೀಕರು ಮತ್ತು ಸೇವಾದಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ವಡಿನಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತೈಲ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಹಝೀರಾ ಮತ್ತು ಸಲಾಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಸದ್ಯದಲ್ಲೇ ಆರಂಭವಾಗಲಿರುವ ಭಾರೀ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಕಂಪೆನಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದು ಇವಷ್ಟೂ ಗುಜರಾತ್‌‌‌ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಇವೆ. ಸರ್ವ-ಋತು, ಭಾರೀಆಳ-ಪ್ರದೇಶದ ಬಂದರಾಗಿರುವ ವಡಿನಾರ್‌‌ ಬಂದರು, ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕಾರಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸಾಗರ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರವು 32 MTPAಗಳಷ್ಟು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟು ರವಾನಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, (ಇದನ್ನು 50 MTPAಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ) 14 MTPAಗಳಷ್ಟು ಸಮುದ್ರ-ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರವಾನೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಝೀರಾದಲ್ಲಿರುವ ಬಂದರು 8 MTPAಗಳಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಭಾರೀ ಸರಕನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಬೃಹತ್‌ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತಹಾ ಹಡಗುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ 30 MTPAಗಳಿಗೆ ಹಿಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹಿಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಹಝೀರಾ ಉಕ್ಕು ಘಟಕದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಸಹಾಯಕವಾಗಿರದೇ, ಸದ್ಯದಲ್ಲೇ ಆರಂಭವಾಗಲಿರುವ ಎಸ್ಸಾರ್‌ SEZ ಘಟಕಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನೂ ಪೂರೈಸಲಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಮವು ಸಲಾಯಾದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 20 MTPA ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಬಂದರೊಂದನ್ನು ಕೂಡಾ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಅದು ಭಾರೀ ಸರಕು ಹಾಗೂ ದ್ರವಸರಕು ಸಾಗಣೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಲ್ಲದೇ ಹಡಗು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿರಲಿದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಉದ್ಯಮ (ಸಾಮಾನು ಸರಂಜಾಮುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ) ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಉದ್ಯಮವು ಹಡಗುಗಳಿಂದ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಮೂಲಸ್ಥಾನದಿಂದ ಗಮ್ಯದವರೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಹಗುರದೋಣಿ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ಸೇವೆಗಳು, ಅಂತರ್‌‌-ಘಟಕ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧ ಸರಕು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರವಾನೆ ಮುಂತಾದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಉದ್ಯಮವು ಹಡಗುಗಳಿಂದ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಮತ್ತು ಹಗುರದೋಣಿ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಡಲಕರೆಯಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ಕಡಲಕರೆಯಾಚೆಯ ಸರಕುಸಾಗಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲ ಅಗತ್ಯ ಸಾಗಣೆ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಮವು ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಮ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಒಳನಾಡಿನ ಸಾರಿಗೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ 4,200 ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ದೊಡ್ಡ ಪಡೆಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿದೆ. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌‌ನ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ತೈಲ & ಅನಿಲ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ದೂರವಾಣಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರ ಷಿಪ್ಪಿಂಗ್‌‌ & ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್‌ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇತರೆ ಉದ್ಯಮಗಳು ಏಜೀಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಫೋರ್ಬ್ಸ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಶಶಿ & ರವಿ ರೂಯಿಯಾರವರುಗಳ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಚಯ ಮುಂಬಯಿ ಮೂಲದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು 1969ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮುಂಬಯಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮೂಲದ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಭಾರತದ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ ಉದ್ಯಮ

èssār‌ udyama samūha vu (, ) ukku, iṃdhana, vidyucchakti, saṃparkamādhyama, sāgarayānada baṃdarugaḻu & vyavasthāpana kṣetragaḻigè saṃbaṃdhapaṭṭaṃtè aṣṭeallade nirmāṇa kṣetradalliyū caṭuvaṭikèyalliruva bhāratada muṃbayi mahānagaradalli pradhāna kaceriyannu hòṃdiruva bahurāṣṭrīya saṃghaṭita udyamagaḻa bṛhat‌ saṃsthèyāgidè. ī udyama samūhada vārṣika ādāyavu FY08-09ralli USD 15 śatakoṭigaḻigū mīrittu. èssār‌ kaṃpèniyu 1969ralli òṃdu kaṭṭaḍa nirmāṇa kaṃpèniyāgi āraṃbhagòṃḍitu, tadanaṃtara tayārikè, sevègaḻu mattu cillarè vyavahāragaḻaṃtahā vaividhyamaya kṣetragaḻigū dāpugāliṭṭitu. èssār‌ udyama samūhada adhyakṣarāda Shri.śaśi rūyiyā, mattu èssār‌ udyama samūhada upādhyakṣarāda Shri.ravi rūyiyāravarugaḻiṃda èssār‌ kaṃpèniyu nirvahisalpaḍuttidè. ukku èssār‌ sṭīl‌‌ èṃbudu òṃdu jāgatika ukku kaṃpèniyāgiddu tīvratarada ukku beḍikèyiruva eṣyā hāgū uttara amerikāda mārukaṭṭègaḻalli tanna iravannu sthāpisikòṃḍidè. idu 8.6 MTPA (varṣakkè daśalakṣa ṭannugaḻu) sāmarthyada sapāṭāda/maṭṭasavāda ukkina bhāratada bṛhat‌ raphtusaṃsthèyāgidè. èssār‌ ukku gaṇigārikèyiṃda cillarè vyavahāradavarègè saṃpūrṇavāgi saṃghaṭitavāgiddu jāgatika cillarè vyavahāradalli 3 MTPAgaḻigū mīrida sadṛḍha vyāvahārika sāmarthyavannu hòṃdidè. jāgatika hèjjègurutu 2007ralli, èssār‌ sṭīl‌‌ kaṃpèniyu prastuta 4 MTPAgaḻaṣṭu sāmarthyavannu hòṃdiruva kènaḍāda algomā sṭīl‌‌‌ ukku kaṃpèniyannu mattu 1.4 śatakoṭi ṭannugaḻigū mīrida kabbiṇada adirugaḻa nikṣepavannu hòṃdiruva minnèsoṭā sṭīl‌‌ kaṃpèniyannu svādhīnapaḍisikòṃḍitu. ī kaṃpèniyu 6 MTPA sāmarthyada pèlèṭ‌/guṃḍunirmāṇa ghaṭaka, òṃdu sāṃdrīkaraṇa ghaṭaka mattu neravāgi karagisida kabbiṇada ghaṭakagaḻannu minnèsoṭādalli nirmisuttidè. iṃḍoneṣyādalli, ī kaṃpèniyu 150,000 TPA sāmarthyada nera vidyut‌ pravāhada saṃparkavannu hòṃdiruva 400,000 TPA sāmarthyada taṃpāgi suruḻi suttuva ghaṭakavannu hòṃdiddu ā rāṣṭradallina bṛhat‌/atidòḍḍa khāsagi ukku kaṃpèniya paṭṭavannu paḍèdukòṃḍidè. me 2010ra hāgè, rūyiyāra sahodarara mālīkatvada hiḍuvaḻi kaṃpèniyāda èssār‌ global‌ limiṭèḍ‌‌ èssār‌ ènarji Plcannu sthāpisuva mūlaka laṃḍan‌ sṭāk‌‌ vinimaya keṃdradalli £1.3bn mòttada maṭṭigè baṃḍavāḻa hūḍikèyannu paḍèdukòṃḍaru. èssār‌ ènarji Plc èṃbudòṃdu FTSE 50 maṭṭada kaṃpèniyāgidè. èssār‌ kaṃpèniyu ṣerugaḻa paṭṭiyannu saṃyojisuva hòṇègārikèyannu JPmorgan‌ kyājènòv‌ mattu ḍac‌‌/ḍāyic‌ byāṃk‌gaḻigè vahisittu. èssār‌ global‌ limiṭèḍ‌‌ kaṃpèniya āḍaḻita maṃḍaḻiya hiriya sadasyarāda saṃjay‌ mèhtā rannu ikanāmik‌ ṭaims‌ āph‌ iṃḍiyā* niyatakālikèyu ī vyavahārada mūlapuruṣarèṃdu hèsarisittu. èssār‌ samūhavu USna iddilu utpādaka kaṃpèniyāda ṭriniṭi kol‌ pārṭ‌‌nars‌annu USna khāsagi ṣeru kaṃpènigaḻa samūha ḍèn‌hām‌ kyāpiṭal‌niṃda $600mgaḻa mòttakkè kharīdisuva òppaṃdakkè sahi hākiddevè èṃdu 7 mārc‌‌ 2010raṃdu ghoṣisitu. bhāratadallina vyāvahārika kāryācaraṇègaḻu gujarāt‌‌‌na hajhīrādallina ghaṭakavu 10 MTPA sāmarthyavannu hòṃdiddu èssār‌ sṭīl‌‌ kaṃpèniyu paścima bhāratada, bṛhat‌/atidòḍḍa ukku utpādaka kaṃpèniyāgidè. bhāratada gujarāt‌‌‌nalliruva, hajhīrā nagaradalliruva èssār‌ sṭīl‌‌ samucchaya ghaṭakavu nirbaṃdhita revu, suṇṇadakallina ghaṭaka mattu āmlajanaka ghaṭakagaḻū seridaṃtè saṃpūrṇa ādhāra racanèyannu hòṃdidè. ī kaṃpèniyu hajhīrādalli 1.5 MTPA sāmarthyada sapāṭāda ukkina giraṇi mattu 0.6 MTPA sāmarthyada kòḻāyi ukkina giraṇigaḻannu nirmisuttidè. chattīs‌gaḍhada bailāḍilādalli, 8 MTPA sāmarthyada saṃskaraṇā ghaṭaka, viśākhapaṭṭaṇaṃnallina, 8 MTPA sāmarthyada pèlèṭ‌/guṃḍunirmāṇa samucchaya mattu hajhīrādallina 5.5 MTPA sāmarthyada kāda iddaliniṃda karagisida kabbiṇada diṃḍugaḻa ghaṭaka mattu 1.4 MTPA sāmarthyada śītala suruḻi suttuvikè samucchayagaḻu bhāratadallina kāryācaraṇègaḻalli serivè. iṣṭe allade, èssār‌ samūhavu òrissāda pyārāḍip‌‌‌nalli 12 MTPA sāmarthyada pèlèṭ‌/guṃḍunirmāṇa ghaṭakavannu nirmisuttidè. utpannagaḻu mattu sevègaḻu èssār‌ sṭīl‌‌ kaṃpèniyu grāhakīkarisida utpannagaḻannu utpādisuvudariṃda vaividhyamaya utpanna vibhāgagaḻu sapāṭāda/maṭṭasavāda utpannagaḻu US mattu airopya rāṣṭragaḻa, mattu āgneya eṣyāda hāgū madhyaprācya rāṣṭragaḻa mārukaṭṭègaḻigè bhāratada bṛhat‌/atidòḍḍa raphtugāra kaṃpèniyāgidè. iṃdhana èssār‌ āyil‌ kaṃpèniyu haiḍrokārban‌‌ maulya sarapaṇiyalli pariśodhanè & utpādanègaḻiṃda taila cillarè vyavahāragaḻavarègè èllā kṣetragaḻallū saṃpūrṇavāgi susaṃghaṭitavāda aṃtararāṣṭrīya maṭṭada taila & anila kaṃpèniyāgidè. ī kaṃpèniyu viśvadādyaṃta vistāravāda tīradaṃcina mattu tīradācèya taila & anila ghaṭakagaḻa svāmyavannu hòṃdiddu sarisumāru 70,000 km2raṣṭu vistāravāda pradeśadalli śodhanègè labhyavidè. tailanikṣepa śodhanè mattu utpādanè kaṃpèniya tailanikṣepa śodhanè mattu utpādanè vyavahāravu tailanikṣepa śodhanè mattu taila & anilagaḻa utpādanègāgi bahaḻaṣṭu vividha rītiya haiḍrokārban‌‌ diṃḍugaḻa agatyatèyannu hòṃdittu. ivugaḻalli ratna mattu R-saraṇiya nikṣepagaḻu mattu òṃdu āḻavillada nīrina pradeśadalliruva kaḍalakarèyācèya tailanikṣepa śodhanā vibhāgagaḻu seriddu muṃbayi mahānagara kaḍalakarèyācèya revupradeśadalliruva muṃbayi hai pradeśakkè sanihadalliye èraḍū ivè. ī vyavahāravu gujarāt‌‌‌na mèhsānādalliruva tailanikṣepa śodhanā vibhāgadalliyū tanna hitāsakti hòṃdiddu, idu prastuta vāṇijyika utpādanèyalli tòḍagikòṃḍidè. ivugaḻòṃdigè kalliddalu padarada mīthen‌‌ (CBM) hòṃdiruva nikṣepavannu paścima baṃgāḻada durgāpura èṃballi hòṃdiruvudallade, bhāratada assāṃnalli mattèraḍu tailaśodhanè nikṣepagaḻannu hòṃdidè. kaṃpèniyu hòṃdiruva sāgarottara tailanikṣepa śodhanè āstigaḻalli āphrikāda maḍagāskar‌nalli tīrada baḻiyiruva èraḍu taila & anila nikṣepagaḻu, iṃḍoneṣyādalli tīrada baḻiya òṃdu nikṣepa, āsṭreliyādalli èraḍu kaḍalakarèyācèya nikṣepagaḻu mattu viyèṭnām‌ mattu naijīriyāgaḻèraḍarallū iruva òṃdòṃdu kaḍalakarèyācèya nikṣepagaḻu serivè. èssār‌ samūhavu kīnyāda mòṃbāsādalliruva kīnyā pèṭroliyam‌ riphainarīs‌ Ltd èṃba kaṃpèniyiṃda naḍèsalpaḍuva 88,000-bpd sāmarthyada taila saṃskaraṇā keṃdrada 50 pratiśata ṣerugaḻa svāmyavannu kūḍā hòṃdidè. vidyucchakti èssār‌ ènarji kaṃpèniya, sarisumāru 76%raṣṭara mālīkatvavannu èssār‌ udyama samūhavu hòṃdiddu prastuta khāsagī kṣetradalli bhāratada dvitīya bṛhat‌/atidòḍḍa vidyucchakti utpādanā kaṃpèniyènisikòṃḍidè. idara vidyucchakti utpādanā sāmarthyavu 1,200 MWgaḻaṣṭiddu idannu 6,000 MW sāmarthyakkè hèccisalāguttidè. anila, kalliddalu mattu drava iṃdhana ādhārita vidyut‌ utpādanā ghaṭakagaḻa hūḍikègaḻa paṭṭiyòṃdigè, èssār‌ pavar‌‌ kaṃpèniyu ati kaḍimè vèccadalli vidyut‌ utpādisuva vidyut‌ utpādaka saṃsthègaḻalli òṃdāgidè. bhāratadalli idu saṃvahana hāgū vitaraṇā kṣetragaḻèraḍarallū kūḍā praveśisiruva kaṃpèniyu tvaritavāgi bhadravāda bunādiyannu rūpisikòṃḍidè.paścima bhāratadalli idu mārukaṭṭèya muṃdāḻu saṃsthèyāgidè. èssār‌ āyil‌ kaṃpèniyalli niyaṃtraṇa hòṃduvaṣṭu ṣerugaḻannu èssār‌ pavar‌‌ saṃsthèyu hòṃdidè. astitvadalliruva mattu muṃbaraliruva ghaṭakagaḻu èssār‌ pavar‌ kaṃpèniyu aidu vidyucchakti utpādaka ghaṭakagaḻannu nirvahisuttiddu bhāratadallina mūru sthaḻagaḻalli vistarisiruva avugaḻa òṭṭārè sāmarthya 1,200 MWgaḻāgivè. èraḍu anila-ādhārita ghaṭakagaḻu mattu hajhīrādallina òṃdu drava iṃdhana ādhārita ghaṭaka, vāḍinār‌‌nallina sahayogi-utpādaka ghaṭaka mattu viśākhapaṭṭaṇaṃna kalliddalu ādhārita ghaṭakagaḻu ivugaḻalli serivè. saṃvahana ghaṭakagaḻu èssār‌ kamyunikeṣans‌ kaṃpèniyu saṃvahana kṣetradalli kāryācarisuttiddu dūravāṇi saṃvahana sevègaḻu, dūravāṇi saṃvahana cillarè vyavahāra, dūravāṇi saṃvahana gopuragaḻa ādhāraracanègaḻalli mattu vyavahāra prakriyè hòraguttigègaḻalli kūḍā tanna chāpu mūḍisuttidè. mattaṣṭu māhiti vòḍāpon‌-èssār vòḍāpon‌-èssār‌ kaṃpèniyu èssār‌ kamyunikeṣans‌ holḍiṃgs‌ Ltd mattu UK-mūlada vòḍāpon‌ samūhagaḻa jaṃṭi udyamavāgidè. idu bhāratada 90 daśalakṣakkū mīrida caṃdādāraròṃdigè bhāratada bṛhat‌/atidòḍḍa saṃcāri dūravāṇi sevādāra kaṃpènigaḻalli òṃdāgidè. èssār‌ kaṃpèniyu āphrikā mattu dakṣiṇa eṣyāgaḻallina abhivṛddhiyāguttiruva mārukaṭṭègaḻalli kūḍā tanna udyamavannu sthāpisuttidè. kīnyādalli “yu” èṃdu karèyalpaḍuva navīna saṃcāri dūravāṇi sevègaḻa brāṃḍ‌ annu āraṃbhisiruva èssār‌ kamyunikeṣans‌ kaṃpèniyu ā rāṣṭrada nālkane dūravāṇi sevā saṃsthèyāgidè. haḍagu ravānè revugaḻu & vyavasthāpana udyama èssār‌ ṣippiṃg‌ kaṃpèniyannu 1945ralli āraṃbhisalāyitu.porṭs‌ & lājisṭiks‌ èṃbudòṃdu kaṃpèniyu vistāravāda sāgarayāna vyavasthāpana udyamavāgiddu sāgara sārigè, baṃdarugaḻu & sāgarasārigè keṃdragaḻu, vyavasthāpana mattu tailanikṣepagaḻa sevègaḻalli tanna chāpu mūḍisidè. ī kaṃpèniyu 25 saraku sāgaṇè haḍagugaḻa paḍèya svāmyavannu hòṃdiddu, 12 navīna haḍagugaḻannu kòḻḻalu beḍikèyiṭṭidè. 150 MTPAgaḻigū hèccina sāmarthyada saraku sāgaṇè vyavasthèyannu nirmisuttiruva ī kaṃpèniyu bhāratada baṃdarugaḻa bṛhat‌/atidòḍḍa sevādāra saṃsthègaḻalli òṃdāgidè. samudra sārigè kaṃpèniya sāgara sārigè udyamavu kaccā taila mattu pèṭroliyam‌ utpannagaḻu mattu jāgatika vidyucchakti, ukku mattu iṃdhana udyamagaḻigè bhārī pramāṇada śuṣka saraku sāgaṇè māḍalu sārigè mattu nirvahaṇā sevègaḻannu nīḍuttadè. kaṃpèniyu 25 saraku sāgaṇè haḍagugaḻa vaividhyamaya paḍèyannu hòṃdiddu avugaḻalli bhārī gātrada kaccā tailasāgaṇè haḍagugaḻu, utpanna ṭyāṃkar‌ haḍagugaḻu mattu bṛhat‌ kaccāvastu sāgaṇè haḍagugaḻu serivè. ī kaṃpèniyu kaccā taila mattu pèṭroliyam‌ utpannagaḻa sarakusāgaṇè, sarakusāgaṇè nirvahaṇā sevègaḻu mattu saṃghaṭita śuṣka bhārī sarakusāgaṇè sārigè sevègaḻannu nīḍuttadè. baṃdarugaḻu mattu sāgarasārigèya sarakusāgaṇè keṃdragaḻu porṭs‌‌ & ṭarminals‌‌ kaṃpèniya udyamavu bhāratada baṃdarugaḻu mattu sāgarasārigè sarakusāgaṇè keṃdragaḻa bṛhat‌/atidòḍḍa mālīkaru mattu sevādāra saṃsthègaḻalli òṃdāgidè. vaḍinār‌nalliruva taila sarakusāgaṇè keṃdra mattu hajhīrā mattu salāyāgaḻalli sadyadalle āraṃbhavāgaliruva bhārī sarakusāgaṇè keṃdragaḻu kaṃpèniya kāryācaraṇèyalli seriddu ivaṣṭū gujarāt‌‌‌ rājyadalliye ivè. sarva-ṛtu, bhārīāḻa-pradeśada baṃdarāgiruva vaḍinār‌‌ baṃdaru, ā pradeśadalliruva èllā pramukha taila saṃskāraka keṃdragaḻu mattu khāsagi sarakusāgaṇè udyamagaḻigè tanna sevèyannu nīḍuttadè. ī sāgara sarakusāgaṇè keṃdravu 32 MTPAgaḻaṣṭu kaccā tailavannu saṃgrahisiṭṭu ravānisuva sāmarthyavannu hòṃdiddu, (idannu 50 MTPAgaḻigè vistarisalāguttidè) 14 MTPAgaḻaṣṭu samudra-ādhārita utpannagaḻa ravānè sāmarthyavannu hòṃdidè. hajhīrādalliruva baṃdaru 8 MTPAgaḻaṣṭu pramāṇada bhārī sarakannu nirvahisuva sāmarthyavannu hòṃdidè. ī sāmarthyavannu innū bṛhat‌ haḍagugaḻannu taralu sādhyavāguvaṃtahā haḍagukaṭṭègaḻannu nirmisi 30 MTPAgaḻigè higgisalāguttidè. ī higgisalāguttiruva sāmarthyavu hajhīrā ukku ghaṭakada vistaraṇègè mātrave sahāyakavāgirade, sadyadalle āraṃbhavāgaliruva èssār‌ SEZ ghaṭakagaḻa agatyavannū pūraisalidè. ī udyamavu salāyādalli sumāru 20 MTPA sāmarthyada baṃdaròṃdannu kūḍā nirmisuttiddu adu bhārī saraku hāgū dravasaraku sāgaṇèya nirvahaṇè saulabhyavannu hòṃdiruvudallade haḍagu nirvahaṇā saulabhyavannu kūḍā hòṃdiralidè. vyavasthāpana udyama (sāmānu saraṃjāmugaḻannu sthaḻadiṃda sthaḻakkè sāgisuva vyavasthè) vyavasthāpana udyamavu haḍagugaḻiṃda baṃdarugaḻigè mūlasthānadiṃda gamyadavarègè saṃpūrṇa sarakusāgaṇè vyavasthè, haguradoṇi sarakusāgaṇè sevègaḻu, aṃtar‌‌-ghaṭaka saraku sāgaṇè mattu siddha saraku utpannagaḻa ravānè muṃtāda sevègaḻannu nīḍuttadè. ī udyamavu haḍagugaḻiṃda haḍagugaḻigè sarakugaḻannu sthaḻāṃtarisalu bekāda mattu haguradoṇi sarakusāgaṇè nirvahaṇèya sevègaḻannu mattu kaḍalakarèyallina mattu kaḍalakarèyācèya sarakusāgaṇè vyavasthāpana sevègaḻannu nīḍaballa agatya sāgaṇè upakaraṇagaḻannu hòṃdidè. ī udyamavu ukku mattu pèṭroliyam‌ utpannagaḻa òḻanāḍina sārigègè agatyavāda 4,200 ṭrak‌gaḻa dòḍḍa paḍèyannu kūḍā hòṃdidè. ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu èssār‌ udyama samūhada adhikṛta jālatāṇa èssār‌ sṭīl‌‌na adhikṛta jālatāṇa taila & anila vidyucchakti dūravāṇi kṣetra māhiti taṃtrajñāna kṣetra ṣippiṃg‌‌ & lājisṭiks‌ kaṭṭaḍa nirmāṇa udyamagaḻu itarè udyamagaḻu ejīs‌ limiṭèḍ‌ phorbs‌ niyatakālikèyalli nīḍiruva śaśi & ravi rūyiyāravarugaḻa vyakti paricaya muṃbayi mūlada saṃsthègaḻu 1969ralli sthāpanèyāda kaṃpanigaḻu mahārāṣṭrada ārthika paristhiti muṃbayina ārthika paristhiti mahārāṣṭra mūlada kaṃpènigaḻu bhāratada saṃghaṭita udyama kaṃpènigaḻu bhāratada rāṣṭrīya ṣeru vinimaya keṃdradalli paṭṭi māḍalpaṭṭiruva kaṃpanigaḻu èssār‌ udyama samūha udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%8E%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%89%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%AE%20%E0%B2%B8%E0%B2%AE%E0%B3%82%E0%B2%B9

ಎಸ್ಸಾರ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ

ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ ವು 1897ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿನ ಲಾಲ್‌‌ಬಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್ದೆ/ರ್ಡೆಷಿರ್‌‌ ಮತ್ತು ಪಿ/ಫಿರೋಜ್‌ಷಾ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಎಂಬುವವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ ಒಂದು ಭಾರತದ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವಾಗಿದೆ. ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಮೂಹವು ಭಾರತದ ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರ ಮೂಲದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟ ಅಳತೆಮಾಪಕ ಉಪಕರಣಗಳು, ಯಂತ್ರೋತ್ಪನ್ನ ಸಲಕರಣೆಗಳು, ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ಆರೋಗ್ಯಸೇವೆ/ವೈದ್ಯಕೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಒಳಾಂಗಣ ಅಲಂಕರಣ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಕಛೇರಿ ಉಪಕರಣಗಳು, ಆಹಾರ-ತಯಾರಿಕಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ರಕ್ಷಣಾ ಉಪಕರಣಗಳು, ವಸ್ತುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಔದ್ಯಮಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುವ ಬೃಹತ್‌ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿದೆ. ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ತಿಜೋರಿಗಳು, ಬೆರಳಚ್ಚು ಯಂತ್ರಗಳು/ಟೈಪ್‌ರೈಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪದ ಸಂಸ್ಕಾರಕಯಂತ್ರಗಳು, ರಾಕೆಟ್‌ ಉಡಾವಣಾ ಯಂತ್ರಗಳು, ಶೀತಕಗಳು/ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆ ಸೇವೆಗಳು, ಯಾಂತ್ರಿಕ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಉಪಕರಣಗಳು, ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಜಕಗಳು, ಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಯಂತ್ರೋತ್ಪನ್ನ ಸಜ್ಜುಗಳು, ವೈದ್ಯಕೀಯ ರೋಗನಿದಾನ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ವಾಯುಯಾನ ಉಪಕರಣಗಳು, ಖಾದ್ಯತೈಲಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು, ಸೊಳ್ಳೆ ನಿವಾರಕಗಳು, ಕಾರುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯಗಳು, ಕೋಳಿಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, FORKLIFT ಟ್ರಕ್‌ಗಳು, ಸ್ಟೇಕರ್‌ಗಳು, ಟೈರ್‌ ನಿರ್ವಾಹಕಗಳು, ಗುಡಿಸುವ ಯಂತ್ರಗಳು, ಪ್ರವೇಶ ನಿಯಂತ್ರಣ ಉಪಕರಣಗಳು etc.ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳು ಈ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಆದಿ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಮತ್ತು ಜಮ್‌ಷಿದ್‌/ಡ್‌ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ರವರುಗಳು ಈ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಉಪನಗರವಾಗಿರುವ ವಿಖ್ರೋಲಿಯು, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಮೂಹದ ತಯಾರಿಕಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದ ಹೊರಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಮೂಹವು ತನ್ನ ಗಮನಾರ್ಹ ಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುತ್ತಲಿದೆ. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವು LBS ಮಾರ್ಗ್‌‌ನ ವಿಖ್ರೋಲಿ ವಿಭಾಗದ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವಂತೆ ವಿಖ್ರೋಲಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 3500 ಎಕರೆಗಳಷ್ಟು (14 sq km) ವಿಸ್ತಾರವಿರುವ ವಿಶಾಲವಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವನ್ನು ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗಿನ ಬೃಹತ್‌ ಖಾಸಗಿ ಭೂಮಾಲಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ಕನಿಷ್ಟ ಪಕ್ಷ ರಷ್ಟು ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಇಷ್ಟು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಾಧಾರಣ ದರದಲ್ಲಿಯೇ (Rs.10000/sq ft) ಆದರೂ USD 16 ಶತಕೋಟಿಗಳ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಮಾರಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವು ಇತರೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹಗಳು ಅಸೂಯೆ ಪಡುವಷ್ಟು ಅಗೋಚರ ಹಣದ ರಾಶಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಾಲಾನುಕ್ರಮ ಘಟನಾವಳಿ 1897 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ & ಬಾಯ್ಸ್‌‌ Mfg. Co. Ltd ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು 1918 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸೋಪ್ಸ್‌‌ ನಿಯಮಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲಾಯಿತು 1961- ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಕ್‌ಲಿಫ್ಟ್‌‌ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು 1971- ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಆಗ್ರೋವೆಟ್‌‌ ನಿಯಮಿತ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸೋಪ್ಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅನಿಮಲ್‌ ಫೀಡ್ಸ್‌‌ ವಿಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು 1974 - ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದ ವಾಡಾಲಾದಲ್ಲಿನ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಖಾದ್ಯತೈಲ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು 1990 - ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್‌‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು 1991 - ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು 1991 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಆಗ್ರೋವೆಟ್‌‌ ನಿಯಮಿತ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಸಂಘಟಿತ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನಾಗಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು 1994 - ಟ್ರಾನ್ಸ್‌‌ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾ ಡೊಮೆಸ್ಟಿಕ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು 1995 - ಟ್ರಾನ್ಸ್‌‌ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸಾರಾ ಲೀ USA ಕಂಪೆನಿಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು 1999 - ಟ್ರಾನ್ಸ್‌‌ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಾರಾ ಲೀ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ಅನ್ನು ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಳಿಸಿ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇನ್‌ಫೋಟೆಕ್‌ Ltd‎‎. ಆಗಿ ಸಂಘಟಿಸಿತು. 2001 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸೋಪ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಇಬ್ಭಾಗಗೊಳಿಸಿ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌‌‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸೋಪ್ಸ್‌ಅನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು 2002 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಟೀ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು 2003 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್‌ ಸೊಲ್ಯೂಷನ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ BPO ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು 2004 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಹೈಕೇರ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಕ್ರಿಮಿನಿವಾರಕ ಔಷಧಿರಚನೆಯಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸೇವೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸುರಕ್ಷಿತ ಆರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು 2006 - ಆಹಾರೋತ್ಪನ್ನಗಳ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಟೀ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಬೆವೆರೇಜಸ್‌ & ಫುಡ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಎಂಬುದಾಗಿ ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು 2007 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಬೆವೆರೇಜಸ್‌ & ಫುಡ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ದ ಹರ್ಷೆ ಕಂಪೆನಿಯೊಂದಿಗೆ JV ಜಂಟಿಉದ್ಯಮವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡುದದರಿಂದ, ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಹರ್ಷೆ ಫುಡ್ಸ್‌ & ಬೆವೆರೇಜಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು 2008 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ನವೀನ ವರ್ಣಮಯ ಲೋಗೋ ಮತ್ತು ತಾಜಾ ಸ್ವರೂಪಿ ಸಂಗೀತಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದರ ಮೂಲಕ ತನ್ನನ್ನು ಮರು-ಉಪಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು 2010 - ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಗೋಜಿಯೋ ಎಂಬ ಉಚಿತ ಜಾಲಕ ತಂತ್ರಾಂಶ ಆಧಾರಿತ 3D ಅವಾಸ್ತವ ವಿಶ್ವ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು, ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ವರ್ಗಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಮಾನವಪ್ರೇಮಿ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನೂ ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿದೆ. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಪ್ರತಿಷ್ಟಾನಗಳು ಅಲ್ಪಜೀವನಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರ ಶಿಕ್ಷಣ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತಿಗಳಿಗೆಂದು ಹಣ ಹೂಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿವೆ. ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವಿವರಗಳು ಆದಿ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ರವರು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ & ಬಾಯ್ಸ್‌‌ Mfg. Co. Ltd. ಕಂಪೆನಿಯ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು Mr. ಜಮ್‌ಷಿದ್‌/ಡ್‌ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ರವರು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. 06/07ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಈ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಆದಾಯವು ಸರಿಸುಮಾರು US$ 1.7 ಶತಕೋಟಿಗಳಷ್ಟಿತ್ತು. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಟೀರಿಯೋ ಎಂಬುದು ಈ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದೆ. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹವನ್ನು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಹಿಡುವಳಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು: ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ Ltd ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ & ಬಾಯ್ಸ್‌‌ Mfg. Co. Ltd. ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪೆನಿಗಳು, ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಾಗೂ ಸದಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದರೆ ರಾಸಾಯನಿಕ & ಸರಕುಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ತೈಲಗಳು FMCG ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಕೀಲೈನ್‌ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌‌ UK ರ್ರ್ಯಾಪಿಡಾಲ್‌‌ ಸೌತ್‌ ಆಫ್ರಿಕಾ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್‌ ಮಿಡ್‌ಈಸ್ಟ್‌‌ FZE ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ SCA ಹೈಜೀನ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌‌ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಹರ್ಷೆ ಫುಡ್ಸ್‌ & ಬೆವೆರೇಜಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ನ್ಯೂಟ್ರೀನ್‌ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಾರಾ ಲೀ AGRI ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಆಗ್ರೋವೆಟ್‌‌ ಅನಿಮಲ್‌ ಫೀಡ್ಸ್‌‌ ಗೋಲ್ಡ್‌ಮೊಹರ್‌ ಫುಡ್ಸ್‌ ಅಂಡ್‌ ಫೀಡ್ಸ್‌ ಗೋಲ್ಡನ್‌ ಫೀಡ್‌‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಹಿಗಾಷಿಮಾರು ಫೀಡ್‌‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಆಯಿಲ್‌ ಪಾಮ್‌‌ ಅಗ್ರಿ ಇನ್‌ಪುಟ್ಸ್‌ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಆಧಾರ್‌‌ ನೇಚರ್ಸ್‌‌ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಇಂಟೆಗ್ರೇಟೆಡ್‌‌ ಪೌಲ್ಟ್ರಿ ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ಪ್ಲಾಂಟ್‌‌ ಬಯೋಟೆಕ್‌ ಸೇವೆಗಳು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಹೈಕೇರ್‌‌ (ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕ ಉತ್ಪನ್ನ ಸೇವೆಗಳು) ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್‌ ಸೊಲ್ಯೂಷನ್ಸ್‌ (ITES) ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್‌‌ ಸಾಧನೆಗಳು 1897ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸನ್ನೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬೀಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತ್ತು. 1902ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಭಾರತೀಯ ತಿಜೋರಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. 1920ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ತೈಲದಿಂದ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಸಾಬೂನನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದ್ದುದು, ಭಾರತದ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಜನಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಬಹು ಜನಪ್ರಿಯವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿತು 1955ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಭಾರತದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಸ್ವದೇಶೀ ಬೆರಳಚ್ಚುಯಂತ್ರವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿತು 1989ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ PUFಅನ್ನು (ಪಾಲಿಯುರೇಥೇನ್‌ ಫೋಮ್‌ ರಬ್ಬರು) ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಕಂಪೆನಿಯೆನ್ನಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಭಾರತದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಹಾಗೂ ಏಕೈಕ 100% CFC, HCFC, HFC ಮುಕ್ತ ಶೀತಕಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು ಮುಡಿಗೇರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು GCPL ಸಂಸ್ಥೆಯು, ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ವೀಕ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯು ಹೊರಡಿಸಿದ ಏಷ್ಯಾದ ಭಾರೀ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದ ಭಾರತೀಯ FMCG ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ Ltd. ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ನೆಚ್ಚಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ 14ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ಟುಡೇ, ಮರ್ಸ/ರ್ಕರ್‌ ಮತ್ತು ಟೇಲರ್‌ ನೆಲ್ಸನ್‌‌ ಸಾಫ್ರೆಸ್‌ (TNS) ಕಂಪೆನಿಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದವು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಕಂಪೆನಿಯು ET-ಹೆವಿಟ್‌‌ ಭಾರತದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದ್ಯೋಗದಾತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 6ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು GCPL ಕಂಪೆನಿಯು ನಡೆಸಿದ 2006ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದ್ಯೋಗ ಸ್ಥಳಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 15ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು ಇಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ ನೀಡುವ ವರ್ಷದ ನಾಗರಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಸೂಪರ್‌ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌‌/ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳ ಸಮಿತಿಯು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳಾದ ಗುಡ್‌ನೈಟ್‌‌, ಸಿಂಥಾಲ್‌ ಮತ್ತು ಈಜೀಗಳು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದವು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ ಮತ್ತು USAನ ಸಾರಾ ಲೀ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ JV ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವಾದ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಸಾರಾ ಲೀ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಮಖಾನ/ಹಾಸು/ಚಾಪೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಸುರುಳಿಗಳ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತಯಾರಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂಬ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಸೂಪರ್‌ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌‌/ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳ ಸಮಿತಿಯು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌‌‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ಬಿಜಿನೆಸ್‌/ಉದ್ಯಮ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಿತು. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಯ ಹೂಡಿದ ಬಂಡವಾಳಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕ ಲಾಭ ಮತ್ತು ನಿವ್ವಳ ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲಿನ ಲಾಭಗಳ ಅನುಪಾತವು - ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ. ಹೆವಿಟ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು CNBC TV18ಗಳು ಕೊಡಮಾಡುವ "ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಕಾರ್ಮಿಕವರ್ಗ" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಕನ್‌ಷ್ಯೂಮರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ನೆಚ್ಚಿನ ಅಗ್ರ 25 ಕಾರ್ಯಸ್ಥಳಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು (ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಗ್ರೋಟ್ಯಾಲೆಂಟ್‌‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಬಿಜಿನೆಸ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತು). CHEMEXCIL ಎಂಬ ಮೂಲಭೂತ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಔಷಧೀಯ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕಗಳ ರಫ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌‌ಗೆ ಜೀವಮಾನದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿತ್ತು. ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ & ಬಾಯ್ಸ್‌‌ Mfg. Co. Ltd. ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಜಾಲತಾಣ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ & ಅಸೋಸಿಯೇಟ್‌ ಕಂಪೆನೀಸ್‌‌ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಜಾಲತಾಣ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌'ನ ಉದಯಾಚಲ್‌‌ ಶಾಲೆಗಳ ಜಾಲತಾಣ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಇನ್‌ಫೋಟೆಕ್‌ Ltd. ಜಾಲತಾಣ ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಹರ್ಷೆ ಫುಡ್ಸ್‌ & ಬೆವೆರೇಜಸ್‌ Ltd. ಜಾಲತಾಣ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಭಾರತದ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಮುಂಬಯಿ ಮೂಲದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು 1897ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕುಟುಂಬ ಉದ್ಯಮಗಳು ಭಾರತದ ಸಂಘಟಿತ ಉದ್ಯಮ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಉದ್ಯಮ

godrè/ḍrèj‌ udyama samūha vu 1897ralli muṃbayina lāl‌‌bāg‌nalli ārdè/rḍèṣir‌‌ mattu pi/phiroj‌ṣā godrè/ḍrèj‌ èṃbuvavaru sthāpisidda òṃdu bhāratada saṃghaṭita udyama samūhavāgidè. hinnèlè godrè/ḍrèj‌ samūhavu bhāratada muṃbayi mahānagara mūlada sāmagrigaḻu, niṣkṛṣṭa aḻatèmāpaka upakaraṇagaḻu, yaṃtrotpanna salakaraṇègaḻu, pīṭhopakaraṇagaḻu, ārogyasevè/vaidyakīya utpannagaḻu, òḻāṃgaṇa alaṃkaraṇa utpannagaḻu, kacheri upakaraṇagaḻu, āhāra-tayārikā utpannagaḻu, rakṣaṇā upakaraṇagaḻu, vastugaḻa nirvahaṇè mattu audyamika saṃgrahaṇā utpannagaḻu, nirmāṇa mattu māhiti taṃtrajñāna kṣetragaḻū seridaṃtè vaividhyamaya kaigārikègaḻalli tòḍagikòṃḍiruva bṛhat‌ saṃghaṭita udyama samūhagaḻallòṃdāgidè. saṃrakṣaṇā vyavasthègaḻu mattu tijorigaḻu, bèraḻaccu yaṃtragaḻu/ṭaip‌raiṭar‌gaḻu mattu pada saṃskārakayaṃtragaḻu, rākèṭ‌ uḍāvaṇā yaṃtragaḻu, śītakagaḻu/rèphrijareṭar‌gaḻu mattu pīṭhopakaraṇagaḻu, hòraguttigè sevègaḻu, yāṃtrika salakaraṇègaḻu mattu prakriyā upakaraṇagaḻu, sauṃdaryavardhakagaḻu mattu mārjakagaḻu, śilpaśāstrīya yaṃtrotpanna sajjugaḻu, vaidyakīya roganidāna upakaraṇagaḻu mattu vāyuyāna upakaraṇagaḻu, khādyatailagaḻu mattu rāsāyanikagaḻu, sòḻḻè nivārakagaḻu, kārugaḻalli baḻasuva sugaṃdhadravyagaḻu, koḻimāṃsa mattu kṛṣi utpannagaḻu, FORKLIFT ṭrak‌gaḻu, sṭekar‌gaḻu, ṭair‌ nirvāhakagaḻu, guḍisuva yaṃtragaḻu, praveśa niyaṃtraṇa upakaraṇagaḻu etc.gaḻu seridaṃtè vastugaḻannu nirvahisuva upakaraṇagaḻu ī udyama samūhada utpannagaḻalli serivè. ādi godrè/ḍrèj‌ mattu jam‌ṣid‌/ḍ‌ godrè/ḍrèj‌ravarugaḻu ī udyama samūhada netṛtvavannu vahisikòṃḍiddārè. sāṃpradāyikavāgi, muṃbayi mahānagarada īśānya bhāgadalliruva upanagaravāgiruva vikhroliyu, godrè/ḍrèj‌ samūhada tayārikā kaigārikègaḻa keṃdravāgiddarū, muṃbayi mahānagarada hòrabhāgakkè samūhavu tanna gamanārha maṭṭada utpādanā kaigārikègaḻannu sthaḻāṃtarisuttalidè. godrè/ḍrèj‌ udyama samūhavu LBS mārg‌‌na vikhroli vibhāgada èraḍū badigaḻalli haraḍiruvaṃtè vikhroliyalli sumāru 3500 èkarègaḻaṣṭu (14 sq km) vistāraviruva viśālavāda bhūpradeśada mālīkatvavannu hòṃdidè. idu godrè/ḍrèj‌ udyama samūhavannu muṃbayi mahānagaradalli iduvarègina bṛhat‌ khāsagi bhūmālika saṃsthèyènisikòḻḻuvaṃtè māḍidè. aṣṭu vistāravāda bhūmiyalli saiddhāṃtikavāgi kaniṣṭa pakṣa raṣṭu vasati pradeśavannu nirmisalu baḻasabahudāgiddu, iṣṭu pradeśakkè sādhāraṇa daradalliye (Rs.10000/sq ft) ādarū USD 16 śatakoṭigaḻa mòttakkè mārabahudāgidè. āddariṃda, godrè/ḍrèj‌ udyama samūhavu itarè bhāratīya saṃghaṭita udyama samūhagaḻu asūyè paḍuvaṣṭu agocara haṇada rāśiyannu hòṃdidè. kālānukrama ghaṭanāvaḻi 1897 - godrè/ḍrèj‌ & bāys‌‌ Mfg. Co. Ltd sthāpanèyāyitu 1918 - godrè/ḍrèj‌ sops‌‌ niyamita saṃsthèyannu saṃghaṭisalāyitu 1961- godrè/ḍrèj‌ bhāratadalli phork‌liphṭ‌‌ ṭrak‌gaḻa nirmāṇavannu āraṃbhisitu 1971- godrè/ḍrèj‌ āgrovèṭ‌‌ niyamita kaṃpèniyannu godrè/ḍrèj‌ sops‌‌ saṃsthèya animal‌ phīḍs‌‌ vibhāgavannāgi āraṃbhisalāyitu 1974 - muṃbayi mahānagarada vāḍālādallina sasyāhāri khādyataila vibhāgavannu svādhīnapaḍisikòḻḻalāyitu 1990 - mattòṃdu aṃgasaṃsthèyāda godrè/ḍrèj‌ prāparṭīs‌‌ limiṭèḍ‌‌ annu sthāpisalāyitu 1991 - āhāra utpannagaḻa udyamavannu āraṃbhisalāyitu 1991 - godrè/ḍrèj‌ āgrovèṭ‌‌ niyamita kaṃpèniyannu saṃghaṭita kaṃpèniyannāgi sajjugòḻisalāyitu 1994 - ṭrāns‌‌èlèkṭrā ḍòmèsṭik‌ prāḍakṭs‌‌‌ saṃsthèyannu svādhīnapaḍisikòḻḻalāyitu 1995 - ṭrāns‌‌èlèkṭrā saṃsthèyu sārā lī USA kaṃpèniyòṃdigè vyūhātmaka maitriyannu sādhisitu 1999 - ṭrāns‌‌èlèkṭrā saṃsthèyu godrè/ḍrèj‌ sārā lī limiṭèḍ‌‌ annu marunāmakaraṇagòḻisi godrè/ḍrèj‌ in‌phoṭèk‌ Ltd‎‎. āgi saṃghaṭisitu. 2001 - godrè/ḍrèj‌ sops‌ limiṭèḍ‌na ibbhāgagòḻisi godrè/ḍrèj‌ kan‌‌‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌‌ saṃsthèyannu rūpisalāyitu. godrè/ḍrèj‌ sops‌annu godrè/ḍrèj‌ iṃḍasṭrīs‌ limiṭèḍ‌ èṃdu marunāmakaraṇagòḻisalāyitu 2002 - godrè/ḍrèj‌ ṭī limiṭèḍ‌ annu sthāpisalāyitu 2003 - godrè/ḍrèj‌ global‌ sòlyūṣans‌ limiṭèḍ‌ saṃsthèyannu sthāpisuva mūlaka BPO caṭuvaṭikè mattu sevègaḻa kṣetrakkè praveśisitu 2004 - godrè/ḍrèj‌ haiker‌ limiṭèḍ‌ kaṃpèniyannu kriminivāraka auṣadhiracanèyalli vṛttipara sevè nīḍuva mūlaka surakṣita ārogyakara vātāvaraṇa nirmisalu sthāpisalāyitu 2006 - āhārotpannagaḻa udyamavannu godrè/ḍrèj‌ ṭī kaṃpèniyòṃdigè vilīnagòḻisi godrè/ḍrèj‌ ṭī kaṃpèniyannu godrè/ḍrèj‌ bèvèrejas‌ & phuḍs‌ limiṭèḍ‌ èṃbudāgi marunāmakaraṇagòḻisalāyitu 2007 - godrè/ḍrèj‌ bèvèrejas‌ & phuḍs‌ limiṭèḍ‌ saṃsthèyu uttara amerikāda da harṣè kaṃpèniyòṃdigè JV jaṃṭiudyamavannu kaigòṃḍudadariṃda, kaṃpèniyannu godrè/ḍrèj‌ harṣè phuḍs‌ & bèvèrejas‌ limiṭèḍ‌ èṃdu marunāmakaraṇagòḻisalāyitu 2008 - godrè/ḍrèj‌ navīna varṇamaya logo mattu tājā svarūpi saṃgītagaḻannu hòṃduvudara mūlaka tannannu maru-upakramisikòṃḍitu 2010 - godrè/ḍrèj‌ gojiyo èṃba ucita jālaka taṃtrāṃśa ādhārita 3D avāstava viśva taṃtrāṃśavannu āraṃbhisitu sāmājika hòṇègārikè godrè/ḍrèj‌ śālègaḻannu, cikitsālayagaḻannu mattu vasati samucchayagaḻannu tamma sibbaṃdi vargakkāgi nirmisiruva mānavapremi aṃgasaṃsthèyòṃdannū kūḍā hòṃdidè. godrè/ḍrèj‌ saṃsthèyu sthāpisida pratiṣṭānagaḻu alpajīvanamaṭṭavannu hòṃdiruvavara śikṣaṇa, vaidyakīya sevè mattu unnatigaḻigèṃdu haṇa hūḍuvudannu muṃduvarèsivè. sāṃsthika vivaragaḻu ādi godrè/ḍrèj‌ravaru godrè/ḍrèj‌ udyama samūhada prastuta adhyakṣarāgiddārè. godrè/ḍrèj‌ & bāys‌‌ Mfg. Co. Ltd. kaṃpèniya netṛtvavannu Mr. jam‌ṣid‌/ḍ‌ godrè/ḍrèj‌ravaru vahisikòṃḍiddārè. 06/07ra ārthika varṣadalli ī udyama samūhada ādāyavu sarisumāru US$ 1.7 śatakoṭigaḻaṣṭittu. godrè/ḍrèj‌ iṃṭīriyo èṃbudu ī udyama samūhada pramukha kaṃpèniyāgidè. godrè/ḍrèj‌ udyama samūhavannu sthūlavāgi pratyekavāgi kāryanirvahisuva èraḍu pramukha hiḍuvaḻi saṃsthègaḻannāgi viṃgaḍisabahudu: godrè/ḍrèj‌ iṃḍasṭrīs‌ Ltd godrè/ḍrèj‌ & bāys‌‌ Mfg. Co. Ltd. idara pramukha kaṃpènigaḻu, aṃgasaṃsthègaḻu hāgū sadasya saṃsthègaḻèṃdarè rāsāyanika & sarakugaḻa kṣetra godrè/ḍrèj‌ iṃḍasṭrīs‌ rāsāyanikagaḻu sasyāhāri tailagaḻu FMCG godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌‌ prāḍakṭs‌‌‌ kīlain‌ brāṃḍs‌‌ UK rryāpiḍāl‌‌ saut‌ āphrikā godrè/ḍrèj‌ global‌ miḍ‌īsṭ‌‌ FZE godrè/ḍrèj‌ SCA haijīn‌ limiṭèḍ‌‌ godrè/ḍrèj‌ harṣè phuḍs‌ & bèvèrejas‌ limiṭèḍ‌ nyūṭrīn‌ godrè/ḍrèj‌ sārā lī AGRI godrè/ḍrèj‌ āgrovèṭ‌‌ animal‌ phīḍs‌‌ golḍ‌mòhar‌ phuḍs‌ aṃḍ‌ phīḍs‌ golḍan‌ phīḍ‌‌ prāḍakṭs‌‌‌ higāṣimāru phīḍ‌‌ prāḍakṭs‌‌‌ āyil‌ pām‌‌ agri in‌puṭs‌ godrè/ḍrèj‌ ādhār‌‌ necars‌‌ byāskèṭ‌ iṃṭègreṭèḍ‌‌ paulṭri bijinès‌ plāṃṭ‌‌ bayoṭèk‌ sevègaḻu godrè/ḍrèj‌ haiker‌‌ (krimināśaka utpanna sevègaḻu) godrè/ḍrèj‌ global‌ sòlyūṣans‌ (ITES) godrè/ḍrèj‌ prāparṭīs‌‌ sādhanègaḻu 1897ne isaviyalli, godrè/ḍrèj‌ kaṃpèniyu bhāratadalli sannè taṃtrajñānavannu baḻasidda praprathama bīgavannu paricayisittu. 1902ne isaviyalli, godrè/ḍrèj‌ kaṃpèniyu praprathama bhāratīya tijoriyannu nirmisitu. 1920ne isaviyalli, sasyāhāri tailadiṃda godrè/ḍrèj‌ kaṃpèniyu sābūnannu tayārisiddudu, bhāratada sasyāhāri janasamūhadalli bahu janapriyavènisikòṃḍitu 1955ne isaviyalli, godrè/ḍrèj‌ kaṃpèniyu bhāratada praprathama svadeśī bèraḻaccuyaṃtravannu utpādisitu 1989ne isaviyalli, godrè/ḍrèj‌ PUFannu (pāliyurethen‌ phom‌ rabbaru) paricayisida praprathama kaṃpèniyènnisikòṃḍitu bhāratada praprathama hāgū ekaika 100% CFC, HCFC, HFC mukta śītakayaṃtragaḻannu paricayisitu muḍigerisikòṃḍiruva praśastigaḻu GCPL saṃsthèyu, bijinès‌ vīk‌ niyatakālikèyu hòraḍisida eṣyāda bhārī bèḻavaṇigè hòṃduttiruva kaṃpènigaḻa paṭṭiyalli unnata sthāna paḍèda bhāratīya FMCG èṃba hèggaḻikè paḍèdukòṃḍitu godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌‌‌ Ltd. kaṃpèniyannu udyogigaḻa nèccina atyuttama kaṃpènigaḻa melè naḍèsida adhyayanadalli 14ne sthānavannu paḍèdukòṃḍittu. ī adhyayanavannu bijinès‌ ṭuḍe, marsa/rkar‌ mattu ṭelar‌ nèlsan‌‌ sāphrès‌ (TNS) kaṃpènigaḻu jaṃṭiyāgi āyojisiddavu godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌‌‌ kaṃpèniyu ET-hèviṭ‌‌ bhāratada atyuttama udyogadāta saṃsthègaḻa samīkṣèyalli 6ne sthānavannu paḍèdittu GCPL kaṃpèniyu naḍèsida 2006ra atyuttama udyoga sthaḻagaḻa samīkṣèyalli 15ne sthānavannu paḍèdukòṃḍittu ikanāmik‌ ṭaims‌ nīḍuva varṣada nāgarika saṃsthè praśastiyannu paḍèdukòṃḍittu. sūpar‌brāṃḍs‌‌/atyutkṛṣṭa brāṃḍ‌gaḻa samitiyu āykè māḍidda atyutkṛṣṭa brāṃḍ‌gaḻalli prakhyāta brāṃḍ‌gaḻāda guḍ‌naiṭ‌‌, siṃthāl‌ mattu ījīgaḻu āykèyāgiddavu godrè/ḍrèj‌ udyama samūha mattu USAna sārā lī kārporeṣan‌ saṃsthègaḻa JV jaṃṭi udyamavāda godrè/ḍrèj‌ sārā lī kaṃpèniyannu viśvada atidòḍḍa jamakhāna/hāsu/cāpègaḻa nirmāṇa saṃsthè èṃdu hāgū dakṣiṇa eṣyādalle suruḻigaḻa atidòḍḍa tayāraka saṃsthègaḻèṃba mānyatèyannu paḍèdukòṃḍitu. sūpar‌brāṃḍs‌‌/atyutkṛṣṭa brāṃḍ‌gaḻa samitiyu godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌‌‌ limiṭèḍ‌ kaṃpèniyannu bijinès‌/udyama atyutkṛṣṭa brāṃḍ‌ èṃba mannaṇè nīḍitu. godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌ kaṃpèniya hūḍida baṃḍavāḻakkè sikka lābha mattu nivvaḻa āstiya melina lābhagaḻa anupātavu - sāṃsthika bhāratadalle ati hèccinadāgidè. hèviṭ‌ asosiyeṭs‌ mattu CNBC TV18gaḻu kòḍamāḍuva "atyuttamavāgi nirvahisida kārmikavarga" praśastiyannu godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌ kaṃpènigè nīḍalāyitu. godrè/ḍrèj‌ kan‌ṣyūmar‌ prāḍakṭs‌ kaṃpèniyu udyogigaḻa nèccina agra 25 kāryasthaḻagaḻa paṭṭiyalli satatavāgi nālku varṣagaḻu kāṇisikòṃḍittu (ī samīkṣèyannu groṭyālèṃṭ‌‌ saṃsthèyu bijinès‌ varlḍ‌ niyatakālikèya sahayogadòṃdigè āyojisittu). CHEMEXCIL èṃba mūlabhūta rāsāyanikagaḻu auṣadhīya vastugaḻu mattu sauṃdaryavardhakagaḻa raphtu abhivṛddhi samitiyiṃda godrè/ḍrèj‌ iṃḍasṭrīs‌‌gè jīvamānada sādhanègāgi praśasti dòrakittu. bāhya kòṃḍigaḻu godrè/ḍrèj‌ & bāys‌‌ Mfg. Co. Ltd. sāṃsthika jālatāṇa godrè/ḍrèj‌ iṃḍasṭrīs‌ & asosiyeṭ‌ kaṃpènīs‌‌ sāṃsthika jālatāṇa godrè/ḍrèj‌'na udayācal‌‌ śālègaḻa jālatāṇa godrè/ḍrèj‌ in‌phoṭèk‌ Ltd. jālatāṇa godrè/ḍrèj‌ harṣè phuḍs‌ & bèvèrejas‌ Ltd. jālatāṇa ullekhagaḻu bhāratada tayārikā kaṃpènigaḻu muṃbayi mūlada saṃsthègaḻu 1897ralli sthāpanèyāda saṃsthègaḻu kuṭuṃba udyamagaḻu bhāratada saṃghaṭita udyama kaṃpènigaḻu udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B3%8B%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%86/%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%86%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E2%80%8C%20%E0%B2%89%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%AE%20%E0%B2%B8%E0%B2%AE%E0%B3%82%E0%B2%B9

ಗೋದ್ರೆ/ಡ್ರೆಜ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹ

ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ (ಪಂಜಾಬಿಯಲ್ಲಿ : ) ಅಥವ ದರ್ಬಾರ್ ಸಾಹಿಬ್ (ಪಂಜಾಬಿಯಲ್ಲಿ{ : ), ಅಸಂಪ್ರದಾಯಕವಾಗಿ ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವಾದ ಮಂದಿರ. ಸಿಖ್ಬರ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಗುರು, ಗುರು ರಾಮ್ ದಾಸ್ ರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಮಂದಿರ, ಅಮೃತಸರ್ ನಗರದಲ್ಲಿದೆ, ಹಾಗೂ ಸಿಖ್ ಗುರುವಿನ ನಗರವೆಂದು ಅರ್ಥವಿರುವ "ಗುರು ಡಿ ನರ್ಗಿ" ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಪೀಠಿಕೆ ಸಿಖ್ ಜನತೆಯ ಐದನೆಯ ಗುರು, ಶ್ರೀ ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್ ಜಿ ಯವರು, ಈ ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ. ಜನರಲ್ (ಸಾಮಾನ್ಯ) ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಶಾಶ್ವತ ಗುರು, ಶ್ರೀ ಗುರು ಗ್ರಂಥ್ ಸಾಹಿಬ್, ಯಾವಾಗಲೂ ಅದರೊಳಗೆ ಇರುವ ಕಾರಣ ಸಿಖ್ಬರು ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ತುಂಬಾ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ರಚನೆಯು ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ರಂಗಗಳ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮದ ಸ್ರೀ - ಪುರುಷರು ಸೇರಿ, ಸರಿ ಸಮನಾಗಿ ದೇವರನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಒಂದು ಪೂಜಾ ಮಂದಿರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀ ಗುರು ಗ್ರಂಥ್ ಸಾಹಿಬ್ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯವಾಗಿದೆ, ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಹತ್ತನೆಯ ಗುರು, ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು, ೭ ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್, ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ, ನಾಂದೇಡ್ ನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಆನಂತ ಸನಾತನ ಗುರು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಮುಖಂಡನೆಂದು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತಂದರು. ಗುರು ಗ್ರಂಥ್ ಸಾಹಿಬ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೇ ಇರಲಿ ಸಿಖ್ ಜನತೆಗೆ ಸರಿ ಸಮನಾಗಿ ಪವಿತ್ರ ಹಾಗೂ ಬಹು ಅಮೂಲ್ಯವಾಗಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಅಮೃತಸರವು ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅದರ ಹೆಸರು ಪವಿತ್ರವಾದ ದೇವಮಂದಿರವೆಂದು ತಿಳಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೫೭೭ ರಲ್ಲಿ, ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಗುರುವಾದ, ಗುರು ರಾಮ್ ದಾಸರು ಒಂದು ಕೆರೆಯನ್ನು ತೋಡಿಸಿದರು, ಇದು ಅನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಬೆಳೆದಂತಹ ನಗರಕ್ಕೆ ಅದರದೇ ಹೆಸರನ್ನು ಕೊಟ್ಟು, ಅಮೃತಸರ್ (ಅಮರತ್ವದ ಅಮೃತದ ಕೆರೆ ಎಂದರ್ಥ) ವೆಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, ಒಂದು ವೈಭವೋಪೇತ ಸಿಖ್ ಮಂದಿರ, ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ (ದೇವರ ಮನೆ ಎಂದರ್ಥ) ಈ ಕೆರೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟ, ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಪರಮಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಬಾ ಫರೀದ್, ಹಾಗೂ ಕಬೀರ್ ಅವರ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಮೌಲ್ಯಗಳ, ಮತ್ತು ತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದೆಂದು ಪರಿಣಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಸಿಖ್ ಗುರುಗಳು ಹಾಗೂ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆದಿಗ್ರಂಥ್ ಗೆ ಅದರ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಆಶ್ರಯ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಆದಿಗ್ರಂಥ್ ನ ವಿಷಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಐದನೆಯ ಗುರು, ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಅಮೃತಸರ್ ದ ಕ್ಷೇತ್ರಫಲ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ತೊಟ್ಟಿಲೆಂದು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಮಝಹ್ ದಲ್ಲಿ ಅಮೃತಸರ್ ನಗರವಿದೆ.ಅಮೃತಸರ್ ನಗರವು ಆ ಪಂಜಾಬ್ ನಲ್ಲಿನ ಮಝಹ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿದೆ. ಮಝಹ್ ಬಾರಿ ದೋಆಬ್ ಎಂದೂ ಸಹ ಹೆಸರಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ದೋಆಬ್ (ದೋ = ಎರಡು, ಆಬ್ = ನದಿಗಳು) ಅಥವ ಆ ಪ್ರಾಂತದ ಐದು ದೊಡ್ಡ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ನದಿಗಳಾದ ರಾವಿ ಮತ್ತು ಬೀಯಾಸ್ ಗಳ ನಡುವೆ ನೆಲಸಿರುವ ಭೂಮಿಯ ನದಿಯ ಪ್ರದೇಶ ವೆಂದಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಅಮೃತಸರ್ ವಲ್ಲದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಪುರ್, ಬಟಲ ಹಾಗೂ ತರ್ನ್ ತರ್ನ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪುರಾತನ ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಝಹ ನೆಲಸಿದೆ. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮೂಲತಃ ೧೫೭೪ ರಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ, ವಿರಳವಾದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸರೋವರದಿಂದ ದೇವಾಲಯದ ತಾಣವು ಸುತ್ತುವರಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಆರು ಭವ್ಯ ಮೊಗಲರಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯ, ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರನು, ಮೂರನೆಯ ಸಿಖ್ ಗುರು, ಗುರು ಅಮರ್ ದಾಸ್ ರನ್ನು ಪಕ್ಕದ ಗೋಯಿಂದವಲ್ ಎಂಬ ಪಕ್ಕದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿನ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ಭೇಟಿಮಾಡಿದನು. ರಾಜನು ಆ ಟ್ಟಣದಲ್ಲಿನ ಜೀವನ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ವಿಪರೀತ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿ, ಅವನು ಭಾಯಿ ಜೇಟನ ಜೊತೆ ಗುರುಗಳ ಮಗಳು ಭಾವಿಯ ವಿವಾಹದ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ಒಂದು ಜಹಗೀರನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು, [ಭೂಮಿ ಹಾಗೂ ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಹಳ್ಳಿಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯ], ಭಾಯಿ ಜೇಟ ಮುಂದೆ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸಿಖಗ ಗುರು, ಗುರು ರಾಮ್ ದಾಸರಾದರು. ಗುರು ರಾಮ್ ದಾಸರು ಸರೋವರವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಗುರು ರಾಮ್ ದಾಸರ ನಂತರ ಪಟ್ಟಣವು ಗುರು ಕೆ ಚಕ್ , ಚಕ್ ರಾಮ್ ದಾಸ್ ಅಥವ ರಾಮ್ ದಾಸ್ ಪುರ ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು.''ಐದನೆಯ ಗುರು, ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್ (೧೫೮೧ - ೧೬೦೬) ರಲ್ಲಿ ಮುಖಂಡತ್ವದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸರ್ವಾನುಕೂಲದ ಪಟ್ಟಣವು ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೫೮೮ ರಲ್ಲಿ, ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್ ಜಿ ಯವರ ಆಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತ , ಲಾಹೋರಿನ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸೂಫಿ ಸನ್ಯಾಸಿ, ಹಜರತ್ ಮಿಯಾನ್ ಮೀರ್ ಆಸ್ತಿಭಾರದ ಮೊದಲ ಕಲ್ಲನ್ನು (ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೫೮೮ ಕ್ರಿ.ಶ) ಇಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಮಂದಿರದ ರಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.ಸಿಖ್ಖಿಸಮ್ ಗೆ ಒಂದು ಹೆದ್ದಾರಿ | ದಿ ಸಿಖ್ ಸೈಂಟ್ಸ್: ಮಿಯಾ ಮಿನ್ - ಸಿಖ್ಖಿಸಮ್ ಗೆ ಒಂದು ಹೆದ್ದಾರಿ ಒಬ್ಬ ಮೇಸ್ತ್ರಿಯು ನಂತರ ಕಲ್ಲನು ಕೇವಲ ನೇರಗೊಳಿಸಿದನು ಆದರೆ ಆ ಪುಣ್ಯ ಪುರುಷನಿಂದ ಕೇವಲ ಪೂರೈಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೆಲಸವನ್ನು ಅವನು ಮಾಡಿದ ಕಾರಣ, ಒಂದು ವಿಪತ್ತು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಗೆ ಬರಬಹುದೆಂದು ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್ ಅವನಿಗೆ ಹೇಳಿದರು. ಅದು ನಂತರ ಮುಂದೆ ಮೊಘಲರಿಂದ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಒಳ್ಪಟ್ಟಿತು. ೧೬೦೪ ರಲ್ಲಿ ದೇವ ಮಂದಿರವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಯಿತು. ಗುರು ಅರ್ಜುನ್ ದೇವ್, ಗುರು ಗ್ರಂಥ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ಅದರೋಳಗೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ, ಆಗಸ್ಟ್ ೧೬೦೪ ರಲ್ಲಿ ಬಾಬಾ ಬುದ್ಧ ಜಿ ಯವರನ್ನು ಮೊದಲ ಗ್ರಂಥಿಯಾಗಿ (ಉಪನ್ಯಾಸಕ) ನೇಮಕ ಮಾಡಿದರು. ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅದು ಆಫಘನ್ನರ ಅಹಮದ್ ಷಾ ಅಬ್ದಾಲಿಯ ಸೇನಾ ನಾಯಕರಲ್ಲೊಬ್ಬ, ಜಹಾನ್ ಖಾನ್ ನಿಂದ, ಆಕ್ರಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ತದನಂತರ ಸರಿ ಸುಮಾರಾಗಿ ೧೭೬೦ ರಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪುನಃ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಒಂದು ಸಿಖ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಅಫಘನ್ ರ ಸೇನೆಯನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಲು ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ದಯೆ ತೋರಬಾರದೆಂದು ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಕೊಡಲಾಯತು ಹಾಗೂ ಮುಂದೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಸೈನ್ಯವು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿ ಜಯಗಳಿತಿಸೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಮೃತಸರದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಐದು ಮೈಲಿ ದೂರದಲ್ಲಿ ಏರಡೂ ಸೈನ್ಯಗಳು ಎದುರು ಬದರಾದವು; ಜಹಾನ್ ಖಾನ್ ನ ಸೈನ್ಯವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರಾಭವಗೊಂಡು ಹಾಳಾಗಿ ಹೋಯಿತು. ಅವನನ್ನು ಸ್ವತಃ ಸಿಖ್ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಯಿಂದ ಸರ್ದಾರ್ ದಯಾಲ್ ಸಿಂಗ್ ನಿಂದ ಅವನ ಶಿರಚ್ಛೇದನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅದರ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಾಗೂ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಕಟ್ಟಡದ ಸಂಯೋಜನೆ: ಅಮೃತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ["ಪವಿತ್ರ ತೀರ್ಥ" ಅಥವ "ಅಮರತ್ವದ ಅಮೃತ "] ಸರೋವರವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ವಿಶಾಲವಾದ ಸರೋವರದಿಂದ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸುತ್ತುವರಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಂಗೀಕಾರ ಹಾಗೂ ನಿಷ್ಕಾಪಟ್ಯದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸುವಂತೆ, ಮಂದಿರಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ದ್ವಾರಗಳಿವೆ; ತೋರಿಕೆಯಾಗಿ, ಈ ಭಾವನೆಯು ಬೈಬಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಭಾಗ ಯಜಮಾನ ಆಬ್ರಾಹಾಂ ನ ಡೇರೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ, ಇವರ ಡೇರೆಯು ಎಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕುಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ರವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕುಗಳಿಂದಲೂ ತೆರೆದಿರುತ್ತಿತ್ತು ದೇವಾಲಯ ಕಟ್ಟಡ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಗಡೆ ಹಿಂದಿನ ಸಿಖ್ ಗುರುಗಳು, ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಹುತಾತ್ಮರಿಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಮಂದಿರಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ.(ದಯಮಾಡಿ ಇದಕ್ಕೆ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೋಡಿರಿ). ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಘಟನೆ ಅಥವ ಪ್ರತಿ ಸಿಖ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಹಾಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪವಿತ್ರವಾದ ಮರಗಳಿವೆ (ಬೇರ್ ಗಳು). ದೇವಾಲಯದ ಒಳ ಬಾಗದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಸಿಖ್ ಇತಿಹಾಸಕ ಘಟನೆಗಳು, ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು, ಹುತಾತ್ಮರನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ ಅನೇಕ ಜ್ಞಾಪಕಾರ್ಥದ ಆಲಂಕರಿಕ ಫಲಕಗಳಿವೆ ಹಾಗೂ ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಎರಡನೆಯ ವಿಶ್ವಮಹಾ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಾ ಮಡಿದವರ ಎಲ್ಲಾ ಸಿಖ್ ಸೈನಿಕರ ಜ್ಞಾಪಕಾರ್ಥದ ಶಿಲಾಲೇಖನಗಳೂ ಒಳಗೆ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ. ಆಪರೇಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಥಂಡರ್ ನಂತರ, ತಮ್ಮ ಜಾಗವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಾ ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿ ಕಾಪಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ ಸುತ್ತಳೆತೆಯ ಭೂಮಿಯ ತುಂಡಿನ ಜಾಗವನ್ನು (ಕಟ್ಟಡಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ) ಸರ್ಕಾರವು ವಶ ಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ವಶ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಬಹು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನಿವಾಸಿಗಳು ಹಾಗೂ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಪುನರ್ವಸತಿ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳಾಂತರವೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ಸೌಮ್ಯವಾದಿ ಹಾಗೂ ಉಗ್ರವಾದಿ ಸಿಖ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಒಂದು ಬಲವಾದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು ಹಾಗೂ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಬ್ಬ ಹಿರಿಯ ಸರ್ಕಾರಿ ನೇಮಿತ ಎಂಜಿನೀರ್ ಅವರ ಕೊಲೆಯ ಕಾರಣ ಪರಿತ್ಯಜಿಸ ಬೇಕಾಗಿತು. ಉಪ ಕಮೀಶನರ್ ಆದ ಕರಣ್ ಬೀರ್ ಸಿಂಗ್ ಸಿದ್ದು ರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ, ಯೋಜನೆಯು ಪುನರುಜ್ಜೀವಿತಗೊಂಡಿತು, ಅವರು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಹೆಸರಾದ ಗಲ್ಲಿಯಾರ ಯೋಜನೆಯ ಯೋಜನಾ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು ಪರಿಧಿಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಾ ಬೆಲ್ಟ್ ನಿಂದ ಎರಡನೆಯ ಪರಿಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಅದು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ದಿವ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯ ಸಹಿತ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಮ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ಪ್ರಶಾಂತ ಭೂ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ಶಿರೋಮಣಿ ಗುರುದ್ವಾರ ಪ್ರಭಂದಕ್ ಸಮಿತಿಯ ರವರ (SGPC) ಜೊತೆ ಸೌಮ್ಯವಾಗಿ ಪರ್ಯಾಲೋಚಿಸಿ ನಿರ್ದಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಇಂದಿನ - ದಿನದ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಗಲಿಯಾರ ದಲ್ಲಿ ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಿಂದ ಸುತ್ತಲೂ ಹೋಗಬಹುದು; ಆದರೆ ಯಾವದೇ ರೀತಿಯ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಿಯಾದ ಎಲ್ಲಾ ಸಿಖ್ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ (ಗುರುದ್ವಾರಗಳಲ್ಲಿ) ಅನುಸರಿಸುವ ನಿಯಮವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ, ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರ ಜಾತಿ, ಮತ, ಧರ್ಮ, ಅಥವ ಲಿಂಗ ಭೇದವಿಲ್ಲದ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೂ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಾಗ ಹಾಗೂ ಭೇಟಿಮಾಡುವಾಗ ಅವರ ನಡತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದೇ ಏಕೈಕ ಅಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟುಪಾಡು: ಅಲ್ಲಿರುವಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ಶರೀರದ ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು: ಆ ಆವರಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದೊಡನೆ, ತಮ್ಮ ಪಾದರಕ್ಷೆಯನ್ನು ತೆಗೆದಿಡುವುದು (ತಮ್ಮ ಭೇಟಿಯ ಅವಧಿಯವರೆಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುವುದು) ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಒದಗಿಸಿರುವ ನೀರಿನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾದಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವುದು; ಶ್ರೀ ಮಂದಿರದಲ್ಲಿರುವವರೆಗೂ ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡಬಾರದು, ಮಾಂಸಾಹಾರ್ಯ ವರ್ಜ್ಯ, ಅಥವಾ ಧೂಮಪಾನ ಇಲ್ಲವೆ ಇತರೆ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಬಾರದು. ಯುಕ್ತವಾದ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು. ಒಳಗಡೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಾಗ ಶಿರ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಧರಿಸುವುದು (ಗೌರವ ಸೂಚಕವಾಗಿ) (ಸರಿಯಾದ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಅಥವಾ ತರದಿದ್ದ ಪ್ರವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಸ್ರಗಳನ್ನು ಮಂದಿರವೇ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ); ಯಾವುದೇ ಪಾದರಕ್ಷೆಯನ್ನು ಧರಸಬಾರದು (ಮೇಲೆ ನೋಡಿರಿ). ಮೊದಲ ಬಾರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಭೂಪಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭೇಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯದ್ವಾರ ಹಾಗೂ ಗಡಿಯಾರ ಗೋಪುರದ ಬಳಿಯ ಕೇಂದ್ರ ಸಿಖ್ ವಸ್ತಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕು. ಕುಶಲ ಕಲೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಮಾರಣಕ ಚಿನ್ಹೆ ಶಿಲ್ಪೆ ಕಲೆಗಳು ವರ್ತಮಾನದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಚಿನ್ನದ ಮುಲಾಮು ಹಚ್ಚುವ ಹಾಗೂ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಕೆಲಸವು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲ ಭಾಗದಿಂದಲೇ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿನ್ನದ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಗೂ ಪರಮೋತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಕೆಲಸವು ಪಂಜಾಬಿನ ಸಿಖ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮಹಾರಾಜ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ರಣಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಹಾಗೂ ಹುಕುಂ ಸಿಂಗ್ ಚಿಮ್ನಿಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶ ಮತ್ತು ಆಶ್ರಯದಡಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟವು. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಕಾಲುದಾರಿಯ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ದರ್ಶನಿ ದಿಯೊರ್ಹಿ ಆರ್ಚ್ ನಿಂತಿದೆ; ಅದು ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರ ಹಾಗೂ ಗಳಷ್ಟು ಅಗಲವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಗೆ ಚಿನ್ನದ ಮುಲಾಮು ಮಾಡುವ ಕೆಲಸವು ಚಕ್ರವರ್ತಿ ರಣಜಿತ ಸಿಂಗ್ ರವರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ೧೮೩೦ ರಲ್ಲಿ ಮುಗಿಯತು. ಶೇರ್ - ಎ - ಪಂಜಾಬ್ (ಪಂಜಾಬಿನ ಸಿಂಹ) ಶ್ರೀ ಮಂದಿರಕ್ಕೆ ಐಶ್ವರ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾನುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ದಾನಿ ಹಾಗೂ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಪಂಜಾಬಿ ಜನೆತೆಯಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದವರಿಂದ ಬಹಳ ಗೌರವ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಜ್ಞಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಮಹರಾಜ ರಣಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವಾದ ಎರಡು ಬೇರೆ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಮಹರಾಜ ರಣಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಹತ್ತನೆಯ ಗುರು, ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ರ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕಾರಣ ಹಾಗೆ ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಇತರೆ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಎರಡು ದೇವಾಲಯಗಳು, (ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ) ತಖ್ತ್ ಶ್ರೀ ಪಟ್ನಾ ಸಾಹಿಬ್ ಹಾಗೂ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ರ ಸಿಖ್ ಸ್ವರ್ಗಾ ರೋಹಣದ ಸ್ಥಳ ತಖ್ತ್ ಶ್ರೀ ಹಜೂರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಗಳಾಗಿವೆ. ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಗೂ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ: ಈ ಮಂದಿರವು ಗಾಂಧಿ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಒಂದು ಚಿತ್ರೀಕರಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು (೧೯೮೨) . ದೇವಾಲಯವು ಬ್ರೈಡ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಜುಡೀಸ್ ಚಿತ್ರೀಕಿರಣ ಒಂದು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು (೨೦೦೪) . ದೇವಾಲಯವು 'ಹಿಮಾಲಯ' (೨೦೦೪) ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಬಿಸಿ ಯ ಮೈಖೇಲ್ ಪಾಲಿನ್ ರವರು ಭೇಟಿ ಕೊಟ್ಟ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ (೨೦೦೪) . ಈ ಮಂದಿರವು ಸಹ ಭಾರತಯ (ಹಿಂದಿ) ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜಸ್ಸಿ ಜೈಸೆ ಕೋಯಿ ನಹಿ (೨೦೦೫) ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಇದೆ (೨೦೦೫) . ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ನಟ ಅಮೀರ್ ಖಾನ್ (೨೦೦೬) ಅಭಿನಯಿಸಿರುವ ರಂಗ್ ದೆ ಬಸಂತಿ ಬಾಲಿವುಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿತ್ತು (೨೦೦೬) . ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ನಟರಾದ ಕತ್ರಿನಾ ಕೈಪ್ ಹಾಗೂ ಅಕ್ಷಯ್ ಕುಮಾರ್ (೨೦೦೭) ಅಭಿನಯಿಸಿರುವ ನಮಸ್ತೆ ಲಂಡನ್ ನ ಚಿತ್ರೀಕರಣದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಈ ಮಂದಿರವು ನಟ ಶಾರುಖ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಅಭಿನಯನದ ರಬ್ ನೆ ಬನಾದಿ ಜೋಡಿ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ (೨೦೦೮). ಈ ದೇವಾಲಯವು ನಟ ಅಕ್ಷಯ್ ಕುಮಾರ್ ಅಭಿನಯನದ ಸಿಂಗ್ ಇಸ ಕಿಂಗ್ ಚಲೊನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹ ಒಂದು ಚಿತ್ರೀಕರಣದ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ (೨೦೦೮); ಚಲೊನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರ್ಯಾಪ್ ಹಾಡಾದ ಸ್ನೂಪ್ ಡಾಗ್ ಜೊತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳ ಎರಡನೆಯ ವಾರದಲ್ಲಿ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೧೩ ರಂದು)ಆಚರಿಸಲಾಗುವ, ಅದನ್ನು ವೈಶಾಖಿಯೆಂದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸಿಖ್ ರು ಅಂದು ಖಲ್ಸಾ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವರು ಹಾಗೂ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸುವರು. ಗುರು ತೇಜ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ರವರು ಹುತಾತ್ಮರಾದ ದಿನ, ಗುರು ನಾನಕ ಜನ್ಮದಿನ ಮುಂತಾದುವುಗಳಂತಹ ಇತರೆ ಇತರೆ ಸಿಖ್ ರವರಗಳ ಪ್ರಮುಖ ದಿನಗಳೂ ಸಹ ದಾರ್ಮಿಕ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ದೀವಾಳಿಯೆಂದು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ದವಸ್/ದೀಯಾಗಳು (ದೀಪಗಳಿಂದ) ಬಹು ಸುಂದರವಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ; ಬಾಣ, ಬಿರುಸು ಹಾಗೂ ಪಟಾಕಿಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಾವಿರಾರು ಜನಗಳು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪವಿತ್ರ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಭೇಟಿಮಾಡುವರು ಎಲ್ಲಾ ಸಿಖ್ ಜನತೆ ಅಮೃತಸರ್ ವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ, ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜುನ್ಮದಿನಗಳು, ವಿವಾಹದ ದಿನಗಳು, ತಮ್ಮ ಶಿಶುವಿನ ಜನನ ದಿನಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಶೇಷದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭೇಟಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಪರದೇಶಗಳಿಂದ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ತಲುಪುವುದು ಜಾಗತಿಕ ಸಿಖ್ ಯಾತ್ರಿಕರು ಅಥವಾ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಸಂದರ್ಶಕರು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ವಿಮಾನದಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ವಾಯು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು. ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಮೃತಸರ್ ಪವಿತ್ರ ನಗರವು, ಅಮೃತಸರ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾಲ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವೇಗವಾಗಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಆಧುನಿಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಲಂಡನ್ ಮತ್ತು ಟೊರಾಂಟೊ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಿಂದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಇಲ್ಲಿನ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪ ಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ಪವಿತ್ರ ನಗರದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಯೇ ಬಂದು ತಂಗಲು ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಕಾದಿರಿಸುವ ಈ ನಗರದಲ್ಲಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೋಟೇಲುಗಳು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ವ್ಯೂಹವೇ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿವೆ. \ಲೋನ್ಲಿ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ಬ್ಲೂ ಲಿಸ್ಟ್ ೨೦೦೮ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಷ್ಠ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಕ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಅನ್ನು ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಘಟನೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆದ ಕಾರಣ, ೨೦೦೫ ರ ಜುಲೈ ೬ ರಂದು, SGPC ಯು ಕ್ಲೊಸ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯುಟ್ ದೂರದರ್ಶನ ಕ್ಯಾಮರಾಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೇರಿಕಾ ಹಾಗೂ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ರಾಯಭಾರಿಗಳು ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟರು. ಶ್ರೀ ದಲೈ ಲಾಮಾ ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟರು. ಒಬಮಾ ಸ್ವರ್ಣ ಮಂದಿರ ನೋಡಲು ಬರ ಬಹುದು. ಜಯಿಸಲಾಗದ ಸ್ವರ್ಣ ಮಂದಿರ ದೇವಾಲಯ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರನ್ನೂ ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಸ್ವರ್ಣಮಂದಿರ ದೇವಾಲಯ ಆಪರೇಶನ್ ಬ್ಲೂ ಸ್ಟಾರ್ ೧೯೮೪ ರ ಜೂನ್ ೩ ಹಾಗೂ ೬ ರ ನಡುವೆ, ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ ಕುಲದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಬ್ರಾರ್ ರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸೈನ್ಯವು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಒಳಗಡೆ ಸಂತ ಜರ್ನೈಲ್ ಸಿಂಗ್ ಭಿದ್ರಂನವಾಲೆ ಯೆನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಸೈನ್ಯದ ತುಕುಡಿಯನ್ನು ತರಲಾಯಿತು. ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕೆಲವು ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದಿದ್ದರು, ಹಾಗೂ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಅನುಮಾಸ್ಪದ ಕೃತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಬಂಧಿಸಲು ಬಂದ ಪೋಲೀಸ್ ರನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು. ೧೯೮೩ ರ ವೇಳೆಗೆ, ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ತಾಣವಾಗಿತ್ತು. ಮಾರ್ಕ್ ಟುಲ್ಲೆ ಹಾಗೂ ಸತೀಶ್ ಜೇಕಬ್ ಬರೆದರು: "ಎಲ್ಲಾ... (ಭಿಂದ್ರನವಾಲಾರ) ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು ಸ್ವರ್ಣ ಮಂದಿರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿ೯ನ ಚಿಕ್ಕ ಸಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿರುವ ಆಂಗಡಿಗಾರರು ಹಾಗೂ ಮನೆಯೊಡಯರಿಗೆ ಚಿರಪರಿಚಿರತಾಗಿದ್ದರು .....ಆ ಪಂಜಾಬ್ ಪೋಲೀಸರಿಗೂ ಅವರು ಯಾರೆಂಬುದೂ ಸಹ ತಿಳಿದಿತ್ತು ಆದರೆ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಆ ವೇಳೆಗಾಗಲೆ ಬಿಂದ್ರನವಾಲೆ ಹಾಗೂ ಅವನ ಸಂಗಡಿಗರು ಕಾನೂನನ್ನು ಮೀರಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು." ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಕಟ್ಟಡದ ಸಂಕೀರ್ಣ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಕೆಲವು ಕೆಲವು ಮನೆಗಳು ಕೋಟೆಯಂತೆ ಭದ್ರಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ಹಗುರವಾದ ಮಷೀನ್ ಬಂದೂಕುಗಳು ಹಾಗೂ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಸ್ವತಃ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಂದೂಕುಗಳು ಆವರಣದೊಳಗೆ ತರಲ್ಪಟ್ಟಿರ ಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಜುಲೈ ೪ ರಂದು ಸ್ಟೇಟ್ಸಮನ್ ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ಶ್ರೀಮತಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಆಪರೇಷನ್ ಬ್ಲೂ ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದರು. ಭಿಂದ್ರನವಾಲಾರ ಸಹಾಯಕರು ಹಾಗೂ ಸೈನಿಕರ ನಡುವೆ ಭಯಂಕರ ಹೋರಾಟ ನಡೆದು, ಅನೇಕ ಸೈನಿಕರ ಸಹಿತ ಭಿಂದ್ರನವಾಲಾರ ಹಿಂಬಾಲಕರು ಸಂಹರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ೮೩ ಸೈನಿಕರು ಹಾಗೂ ೪೯೨ ನಾಗರಿಕ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿತೆಂದು ಒಬ್ಬ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಲೊಎಕ್ಕ ಹಾಕಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪರದೇಶದ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪತ್ರಕರ್ತರು ಯಾತ್ರಿಕರ ಸಾವು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಇರಬಹುದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.. ಶ್ರೀ ಹರ್ ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಕಟ್ಟಡದ ಸಂಕೀರ್ಣವೂ ಸಹ ಹೋರಾಟದ ಕಾರಣ ಬಹಳಷ್ಟು ಹಾಳಾಯಿತು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪವಿತ್ರವಾದ ಶ್ರೀ ಅಕಾಲ್ ತಖ್ತ್ ಸಾಹೆಬ್. ಅನೇಕ ಸಿಖ್ ಗಳು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಮಂದಿರದ ಮೇಲಿನ ಆಕ್ರಮಣವು ಅದನ್ನು ಅಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸಿತೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಅವರ ಪರಾಧೀನಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ನಾಟಕೀಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿತು. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ, ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿ ಪವಿತ್ರ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಮೇಲಿನ ಆಕ್ರಮಣವು ಒಂದು ಮಹಾಪರಾಧವೆಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಕ್ಷಮಾಪಣೆ ಕೇಳಿದರು. ೧೯೮೬ ರಲ್ಲಿ, ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಸರ್ಕಾರವು ಯಾರನ್ನೂ ಸಮಾಲೋಚಿಸದೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಪವಿತ್ರ ಶ್ರೀ ಅಕಾಲ ತಖ್ತ್ ಸಾಹಿಬ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ದುರಸ್ತಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು. ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ಕರ್ ಸೇವಾ (ಯಾತ್ರಿಕರ ಮುಫತ್ತಾದ ಸೇವೆ ಹಾಗೂ ಕೆಲಸ'' ) ದವರಿಂದ ಒಂದು ಹೊಸ ಶ್ರೀ ಅಕಾಲ್ ತಖ್ತ್ ಸಾಹಿಬ್ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಛಾಯಾಚಿತ್ರ ಸಂಪುಟ ಇತರೆ ಗುರುದ್ವಾರಗಳು ಅಕಾಲ್ ತಖ್ತ, ಅಮೃತಸರ್, ಭಾರತ ಪಂಜ ಸಾಹಿಬ್, ಹಸನ್ ಅಬ್ದಲ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಬಂಗ್ಲ ಸಾಹಿಬ್, ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ ಹಜುನ್ ಸಾಹಿಬ್, ನಾಂದೆಡ್,ಭಾರತ ಪನ್ನಾ ಸಾಹಿಬ್, ಪನ್ನಾ, ಭಾರತa ದಂದಮ ಸಾಹಿಬ್, ಬಟಿಂಡ, ಬಭಾರತ ಕೇಶಘರ್ ಸಾಹಿಬ್, ಆನಂದಪುರ್, ಭಾರತ ಶ್ರೀ ಹೇಮಕುಂತಿ ಸಾಹಿಬ್, ಭಾರತ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವಾದ ತಾಣಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ನೇರವಾದ ರೇಡಿಯೊ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಕೇಳಿರಿ ಅಮೃತ್ ಸರೊವ್ಯಾನ್.ಕಾಂ ಅಮೃತಸರ್ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅಮೃತಸರ್ ಪಥ್ ಶ್ರೀ ಹರಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಸಿಖ್ ನೆಟ್.ಕಾಂ ಪವಿತ್ರವಾದ ತಾಣಗಳು.ಕಾಂ ಎಸ್ ಜಿಪಿಸಿ.ನೆಟ್ ಶ್ರೀಗುರುಗ್ರಂಥಸಾಹಿಬ್. ಆರ್ಗ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ, ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳಗಳು, ಗುರುದ್ವಾರ ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಅಮೃತಸರ್ - ಪ್ರಯಾಣದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಪಂಜಾಬ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ಸಿಖ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಬ್ಬ ಪರ್ತಕರ್ತನ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರವಾಸದ ಲೇಖನದ ವರದಿ ಶ್ರೀ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಬಗ್ಗೆ ಛಾಯಚಿತ್ರಗಳು ಒಬ್ಬ ಪ್ರವಾಸಿಗನ ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸದೊಳಗೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ತೆಗೆದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳೊಳಗೆ ಹರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಚಿತ್ರಗಳು. ಶ್ರೀ ಮರ್ಮಂದಿರ್ ಸಾಹಿಬ್ ನ ಕೆಲವು ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕೆಲವು ಚಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಅಮೃತಸರ್ - ಆರಾಧಿಸುವ ಸ್ಥಳಗಳು, ಗುರುದ್ವಾರ ಚಿನ್ನದ ದೇವಸ್ಥಾನ - ಪ್ರಯಾಣದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಒಂದು ವಿಡಿಯೊ ಪ್ರಯಾಣ 2010ರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾದ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮ ಸಿಖ್ಬರ ಜಾಗಗಳು ಪಂಜಾಬ್‌ (ಭಾರತ) ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗುರುದ್ವಾರಗಳು ಅಮೃತ್‌ಸರ್‌ ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು ಪಂಜಾಬ್

śrī harmaṃdir sāhib (paṃjābiyalli : ) athava darbār sāhib (paṃjābiyalli{ : ), asaṃpradāyakavāgi cinnada devasthānavèṃdu heḻalāguttadè, idu sikh dharmada atyaṃta pavitravāda maṃdira. sikhbara nālkanèya guru, guru rām dās riṃda sthāpisalpaṭṭa ī maṃdira, amṛtasar nagaradallidè, hāgū sikh guruvina nagaravèṃdu arthaviruva "guru ḍi nargi" èṃdu hèsarāgidè. pīṭhikè sikh janatèya aidanèya guru, śrī guru arjun dev ji yavaru, ī cinnada devasthānada vāstuśilpi. janaral (sāmānya) sikh dharmada śāśvata guru, śrī guru graṃth sāhib, yāvāgalū adaròḻagè iruva kāraṇa sikhbaru cinnada devasthānavannu tuṃbā pavitravèṃdu parigaṇisuttārè hāgū adara racanèyu jīvanada èllā raṃgagaḻa mattu èllā dharmada srī - puruṣaru seri, sari samanāgi devarannu ārādhisuva òṃdu pūjā maṃdiravannu nirmisuvudu mukhya uddeśavāgittu. śrī guru graṃth sāhib sikh dharmadalli atyaṃta pavitra sāhityavāgidè, sikh dharmada hattanèya guru, guru goviṃd siṃg avaru, 7 ne akṭobar, 1708 ralli, nāṃdeḍ nalli adannu ānaṃta sanātana guru mattu sikh dharmada mukhaṃḍanèṃdu kāryarūpakkè taṃdaru. guru graṃth sāhib viśvadalli èlliye irali sikh janatègè sari samanāgi pavitra hāgū bahu amūlyavāgiddāgidè. amṛtasaravu harmaṃdir sāhib na pavitra sthānavāgidè. itihāsa vāstavavāgi adara hèsaru pavitravāda devamaṃdiravèṃdu tiḻipaḍisuttadè. kri.śa. 1577 ralli, sikh dharmada nālkanèya guruvāda, guru rām dāsaru òṃdu kèrèyannu toḍisidaru, idu anaṃtaradalli adara suttalū bèḻèdaṃtaha nagarakkè adarade hèsarannu kòṭṭu, amṛtasar (amaratvada amṛtada kèrè èṃdartha) vèṃdu hèsarāyitu. kālakrameṇa, òṃdu vaibhavopeta sikh maṃdira, śrī harmaṃdir sāhib (devara manè èṃdartha) ī kèrèya madhyadalli kaṭṭalpaṭṭa, sikh dharmada paramaśreṣṭha keṃdravāyitu. udāharaṇègè bābā pharīd, hāgū kabīr avara sikh dharmada maulyagaḻa, mattu tatva śāstragaḻannu hòṃdiruvudèṃdu pariṇagaṇisalpaṭṭa, sikh gurugaḻu hāgū sanyāsigaḻa racanègaḻannu òḻagòṃḍiruva ādigraṃth gè adara garbhaguḍiyu āśraya sthānavāgidè. ādigraṃth na viṣaya saṃgrahaṇèyu sikh dharmada aidanèya guru, guru arjun dev avariṃda prāraṃbhisalpaṭṭitu. amṛtasar da kṣetraphala sikh dharmada tòṭṭilèṃdu aneka bāri āgāggè karèyalāguva majhah dalli amṛtasar nagaravidè.amṛtasar nagaravu ā paṃjāb nallina majhah pradeśadalli nèlasidè. majhah bāri doāb èṃdū saha hèsarāgidè, ekèṃdarè adu doāb (do = èraḍu, āb = nadigaḻu) athava ā prāṃtada aidu dòḍḍa nadigaḻalli èraḍu nadigaḻāda rāvi mattu bīyās gaḻa naḍuvè nèlasiruva bhūmiya nadiya pradeśa vèṃdāgidè. hāgāgi, amṛtasar valladè gurudās pur, baṭala hāgū tarn tarn sāhib annu òḻagòṃḍiruva purātana paṃjāb pradeśada madhyadalli majhaha nèlasidè. śrī harmaṃdir sāhib na nirmāṇa mūlataḥ 1574 ralli kaṭṭida, viraḻavāda kāḍinalli òṃdu saṇṇa sarovaradiṃda devālayada tāṇavu suttuvariyalpaṭṭittu. āru bhavya mògalaralli mūranèya, cakravarti akbaranu, mūranèya sikh guru, guru amar dās rannu pakkada goyiṃdaval èṃba pakkada paṭṭaṇadallina mārgadiṃda bheṭimāḍidanu. rājanu ā ṭṭaṇadallina jīvana mārgadiṃda viparīta prabhāvitanāgi, avanu bhāyi jeṭana jòtè gurugaḻa magaḻu bhāviya vivāhada kòḍugèyāgi òṃdu jahagīrannu kòṭṭanu, [bhūmi hāgū nèrèhòrèyallina aneka haḻḻigaḻa vārṣika ādāya], bhāyi jeṭa muṃdè nālkanèya sikhaga guru, guru rām dāsarādaru. guru rām dāsaru sarovaravannu vistarisi, mattu adara suttalū òṃdu saṇṇa paṭṭaṇavannu nirmisidaru. guru rām dāsara naṃtara paṭṭaṇavu guru kè cak , cak rām dās athava rām dās pura èṃdu hèsaru paḍèyitu.''aidanèya guru, guru arjun dev (1581 - 1606) ralli mukhaṃḍatvada avadhiyalli, sarvānukūlada paṭṭaṇavu kaṭṭalpaṭṭitu. ḍisèṃbar 1588 ralli, guru arjun dev ji yavara āpta snehita , lāhorina śreṣṭha musliṃ sūphi sanyāsi, hajarat miyān mīr āstibhārada mòdala kallannu (ḍisèṃbar 1588 kri.śa) iḍuvudara mūlaka maṃdirada racanèyannu prāraṃbhisidaru.sikhkhisam gè òṃdu hèddāri | di sikh saiṃṭs: miyā min - sikhkhisam gè òṃdu hèddāri òbba mestriyu naṃtara kallanu kevala neragòḻisidanu ādarè ā puṇya puruṣaniṃda kevala pūraisalpaṭṭa kèlasavannu avanu māḍida kāraṇa, òṃdu vipattu śrī harmaṃdir sāhib gè barabahudèṃdu guru arjun dev avanigè heḻidaru. adu naṃtara muṃdè mòghalariṃda ākramaṇakkè òḻpaṭṭitu. 1604 ralli deva maṃdiravu saṃpūrṇavāyitu. guru arjun dev, guru graṃth sāhib annu adaroḻagè pratiṣṭhāpisi, āgasṭ 1604 ralli bābā buddha ji yavarannu mòdala graṃthiyāgi (upanyāsaka) nemaka māḍidaru. 18 ne śatamānada madhyabhāgadalli adu āphaghannara ahamad ṣā abdāliya senā nāyakarallòbba, jahān khān niṃda, ākramisalpaṭṭitu mattu tadanaṃtara sari sumārāgi 1760 ralli adannu punaḥ nirmāṇa māḍalāyitu. ādāgyū, adakkè pratikriyèyāgi òṃdu sikh sainyavannu aphaghan ra senèyannu bènnaṭṭalu kaḻuhisalāyitu. avarigè yāvude dayè torabāradèṃdu ājñèyannu kòḍalāyatu hāgū muṃdè saṃbhavisida yuddhadalli sikh sainyavu niścitavāgi jayagaḻitisèṃdu aitihāsika sākṣi sūcisuttadè. amṛtasarada hòrabhāgadalli aidu maili dūradalli eraḍū sainyagaḻu èduru badarādavu; jahān khān na sainyavu saṃpūrṇavāgi parābhavagòṃḍu hāḻāgi hoyitu. avanannu svataḥ sikh senādhikāriyiṃda sardār dayāl siṃg niṃda avana śiracchedana māḍalāyitu. adara akkapakkadallina pradeśagaḻu hāgū śrī harmaṃdir sāhib kaṭṭaḍada saṃyojanè: amṛtavannu hòṃdiruva ["pavitra tīrtha" athava "amaratvada amṛta "] sarovaravèṃdu karèyalāguva òṃdu viśālavāda sarovaradiṃda devasthānavu suttuvariyalpaṭṭidè. aṃgīkāra hāgū niṣkāpaṭyada prāmukhyavannu tiḻisuvaṃtè, maṃdirakkè nālku dvāragaḻivè; torikèyāgi, ī bhāvanèyu baiballina mòdala bhāga yajamāna ābrāhāṃ na ḍerèyannu nènapisuttadè, ivara ḍerèyu èllā dikkugaḻiṃdalū pravāsigaḻannu svāgatisuva saluvāgi èllā nālku dikkugaḻiṃdalū tèrèdiruttittu devālaya kaṭṭaḍa saṃkīrṇada òḻagaḍè hiṃdina sikh gurugaḻu, sanyāsigaḻu mattu hutātmarigāgi aneka maṃdiragaḻannu kaṭṭalāgidè.(dayamāḍi idakkè nakṣèyannu noḍiri). òṃdu aitihāsika ghaṭanè athava prati sikh sanyāsigaḻannu sūcisuva hāgè alli mūru pavitravāda maragaḻivè (ber gaḻu). devālayada òḻa bāgadalli hiṃdina sikh itihāsaka ghaṭanègaḻu, sanyāsigaḻu, hutātmarannu nènapisuva aneka jñāpakārthada ālaṃkarika phalakagaḻivè hāgū mòdala hāgū èraḍanèya viśvamahā yuddhagaḻalli horāḍuttā maḍidavara èllā sikh sainikara jñāpakārthada śilālekhanagaḻū òḻagè òḻagòṃḍivè. 1988 ralli. āpareṣan blāk thaṃḍar naṃtara, tamma jāgavannu surakṣā sādhanavannāgi kāpāḍuvudakkāgi hāgū upayogisuvudakkāgi òṃdu ikkaṭṭāda suttaḻètèya bhūmiya tuṃḍina jāgavannu (kaṭṭaḍagaḻū seridaṃtè) sarkāravu vaśa paḍisikòṃḍitu. sarkāradiṃda vaśa paḍisikòḻḻuvava prāptiya kāryavidhānavu bahu saṃkhyèya suttamuttalina nivāsigaḻu hāgū vyavahāragaḻa punarvasati hāgū sthaḻāṃtaravū òḻagòṃḍittu. ādāgyū, ī yojanèyu saumyavādi hāgū ugravādi sikh saṃsthègaḻiṃda òṃdu balavāda pratibhaṭanèyannu èdurisitu hāgū ī yojanègè saṃbaṃdhisida òbba hiriya sarkāri nemita èṃjinīr avara kòlèya kāraṇa parityajisa bekāgitu. upa kamīśanar āda karaṇ bīr siṃg siddu ravara netṛtvadalli 1993 ralli, yojanèyu punarujjīvitagòṃḍitu, avaru janapriyavāgi hèsarāda galliyāra yojanèya yojanā nirdeśakarāgi nemisalpaṭṭaru. avaru paridhiya kalpanèyannu surakṣā bèlṭ niṃda èraḍanèya parikramakkè badalāyisidaru hāgū adu śrī harmaṃdir sāhib na divya sauṃdarya sahita saṃpūrṇa sāmyatèyuḻḻa praśāṃta bhū dṛśyavannu sṛṣṭisitu. idannu śiromaṇi gurudvāra prabhaṃdak samitiya ravara (SGPC) jòtè saumyavāgi paryālocisi nirdāra māḍalāyitu. alligè baruva iṃdina - dinada yātrārthigaḻu galiyāra dalli kālnaḍigèyiṃda suttalū hogabahudu; ādarè yāvade rītiya vāhanagaḻannu biḍuvudilla. viśva vyāpiyāda èllā sikh devasthānagaḻalli (gurudvāragaḻalli) anusarisuva niyamavannu gamanisi, śrī harmaṃdir sāhib nalli yāvude kāladalli avara jāti, mata, dharma, athava liṃga bhedavillada èllā vyaktigaḻigū tèrèdiruttadè. śrī harmaṃdir sāhib annu praveśisuvāga hāgū bheṭimāḍuvāga avara naḍatèyannu gamanisuvude ekaika allina kaṭṭupāḍu: alliruvāga allina pavitra sthaḻada hāgū tamma śarīrada pavitratèyannu kāpāḍikòḻḻuvudu: ā āvaraṇavannu praveśisidòḍanè, tamma pādarakṣèyannu tègèdiḍuvudu (tamma bheṭiya avadhiyavarègū avugaḻannu bicciḍuvudu) hāgū adakkāgi òdagisiruva nīrina òṃdu saṇṇa kòḻadalli tamma pādagaḻannu tòḻèyuvudu; śrī maṃdiradalliruvavarègū madyapāna māḍabāradu, māṃsāhārya varjya, athavā dhūmapāna illavè itarè auṣadhagaḻannu sevisabāradu. yuktavāda uḍupugaḻannu dharisuvudu. òḻagaḍè praveśisuvāga śira hòdikèyannu dharisuvudu (gaurava sūcakavāgi) (sariyāda hòdikèyannu hòṃdirada athavā taradidda pravāsigaḻigè sariyāda vasragaḻannu maṃdirave òdagisuttadè); yāvude pādarakṣèyannu dharasabāradu (melè noḍiri). mòdala bāriya pravāsigaḻigè bhūpaṭadalli spaṣṭavāgi torisiruva māhiti kaceriyalli tamma bheṭiyannu prāraṃbhisalu tiḻisalāgidè mattu mukhyadvāra hāgū gaḍiyāra gopurada baḻiya keṃdra sikh vasti saṃgrahālayakkè hogabeku. kuśala kalè hāgū smāraṇaka cinhè śilpè kalègaḻu vartamānada hèccina alaṃkārika cinnada mulāmu haccuva hāgū amṛtaśilèya kèlasavu 19 ne śatamānada mòdala bhāgadiṃdale prāraṃbhavāguttadè. cinnada èllā hāgū paramotkṛṣṭavāda amṛtaśilèya kèlasavu paṃjābina sikh sāmrājyada mahārāja cakravarti raṇajit siṃg hāgū hukuṃ siṃg cimniya mārgadarśa mattu āśrayadaḍi māḍalpaṭṭavu. śrī harmaṃdir sāhib na kāludāriya prāraṃbhadalli darśani diyòrhi ārc niṃtidè; adu gaḻaṣṭu èttara hāgū gaḻaṣṭu agalavāgidè. śrī harmaṃdir sāhib gè cinnada mulāmu māḍuva kèlasavu cakravarti raṇajita siṃg ravariṃda prāraṃbhisalpaṭṭu, 1830 ralli mugiyatu. śer - è - paṃjāb (paṃjābina siṃha) śrī maṃdirakkè aiśvarya hāgū sāmānugaḻa pramukha dāni hāgū sādhāraṇavāgi paṃjābi janètèyiṃda viśeṣavāgi sikh samudāyadavariṃda bahaḻa gaurava pūrvakavāgi jñāpisikòḻḻalpaḍuttārè. maharāja raṇajit siṃg sikh dharmadallina atyaṃta pavitravāda èraḍu berè devālayagaḻannū saha kaṭṭisidaru. maharāja raṇajit siṃg avarigè sikh dharmada hattanèya guru, guru goviṃd siṃg ra baggè apāra prītiyiṃda kāraṇa hāgè kaṭṭisidaru. avaru kaṭṭisida itarè atyaṃta pavitra èraḍu devālayagaḻu, (guru goviṃd siṃg ra janmasthaḻa) takht śrī paṭnā sāhib hāgū guru goviṃd siṃg ra sikh svargā rohaṇada sthaḻa takht śrī hajūr sāhib gaḻāgivè. calanacitra hāgū dūradarśanadalli: ī maṃdiravu gāṃdhi calanacitrada òṃdu citrīkaraṇa pradeśadalli òṃdāgittu (1982) . devālayavu braiḍ mattu prijuḍīs citrīkiraṇa òṃdu sthaḻagaḻalli òṃdāgittu (2004) . devālayavu 'himālaya' (2004) sākṣya citrakkè bibisi ya maikhel pālin ravaru bheṭi kòṭṭa tāṇagaḻalli òṃdāgidè (2004) . ī maṃdiravu saha bhārataya (hiṃdi) saraṇiyalli jassi jaisè koyi nahi (2005) èṃbudaralli idè (2005) . ī devasthānavu naṭa amīr khān (2006) abhinayisiruva raṃg dè basaṃti bālivuḍ calanacitradalli pramukhavāgittu (2006) . ī devasthānavu naṭarāda katrinā kaip hāgū akṣay kumār (2007) abhinayisiruva namastè laṃḍan na citrīkaraṇada sthaḻagaḻalli òṃdāgidè ī maṃdiravu naṭa śārukh khān avara abhinayanada rab nè banādi joḍi calanacitrada citrīkaraṇa tāṇadalli òṃdu sthaḻavāgidè (2008). ī devālayavu naṭa akṣay kumār abhinayanada siṃg isa kiṃg calònacitradalli saha òṃdu citrīkaraṇada sthaḻavāgi kāṇisikòḻḻuttadè (2008); calònacitradalli òṃdu ryāp hāḍāda snūp ḍāg jòtè kāṇisikòḻḻuttārè. śrī harmaṃdir sāhib nalli utsavagaḻu epril tiṃgaḻa èraḍanèya vāradalli (sāmānyavāgi 13 raṃdu)ācarisalāguva, adannu vaiśākhiyèṃdu atyaṃta pramukha utsavagaḻalli òṃdāgidè. sikh ru aṃdu khalsā sthāpanèya dinavannāgi ī dinavannu ācarisuvaru hāgū śrī harmaṃdir sāhib nalli atyutsāhadiṃda ācarisuvaru. guru tej bahaddūr ravaru hutātmarāda dina, guru nānaka janmadina muṃtāduvugaḻaṃtaha itarè itarè sikh ravaragaḻa pramukha dinagaḻū saha dārmika śraddhèyiṃda ācarisalpaḍuttadè. aṃtèye, pramukha utsavagaḻalli òṃdāda dīvāḻiyèṃdu śrī harmaṃdir sāhib annu davas/dīyāgaḻu (dīpagaḻiṃda) bahu suṃdaravāgi prakāśagòḻisalpaṭṭiruttadè; bāṇa, birusu hāgū paṭākigaḻannu hārisuttārè. ī viśeṣa saṃdarbhagaḻalli aneka sāvirāru janagaḻu śrī harmaṃdir sāhib èṃba hèsarina pavitra devālayavannu bheṭimāḍuvaru èllā sikh janatè amṛtasar vannu mattu allina śrī harmaṃdir sāhib annu tamma jīvamānadalli òmmèyādarū, tamma jīvanadalli viśeṣavāgi junmadinagaḻu, vivāhada dinagaḻu, tamma śiśuvina janana dinagaḻu ityādigaḻaṃtaha tamma jīvanada pramukha viśeṣada saṃdarbhagaḻalli sāmānyavāgi bheṭi kòḍuttārè. paradeśagaḻiṃda śrī harmaṃdir sāhib annu talupuvudu jāgatika sikh yātrikaru athavā aṃtarāṣṭrīya pravāsi saṃdarśakaru śrī harmaṃdir sāhib annu vimānadiṃda atyaṃta vegavāgi vāyu mārgavāgi talupabahudu. śrī harmaṃdir sāhib annu hòṃdiruva amṛtasar pavitra nagaravu, amṛtasar aṃtarāṣṭrīya vimāla nildāṇavèṃdu karèyalāguttiruva vegavāgi vistāragòḻḻuttiruva ādhunika vimānavannu hòṃdidè. laṃḍan mattu ṭòrāṃṭò seridaṃtè viśvada atyaṃta hèccu pramukha nagaragaḻiṃda aṃtarāṣṭrīya prayāṇikaru illina vimāna nildāṇavannu neravāgi talupa bahudu. alladè, ī pavitra nagaradalli hiṃdina rātraye baṃdu taṃgalu muṃgaḍavāgi kādirisuva ī nagaradallina aṃtarāṣṭrīya hoṭelugaḻu śīghravāgi bèḻèyuttiruva òṃdu vyūhave prāraṃbhavāgivè. \lonli plānèṭ blū lisṭ 2008 viśvada atyaṃta śrīṣṭha ādhyātmaka tāṇagaḻalli òṃdèṃdu śrī harmaṃdir sāhib annu ārisalāgidè. ittīcina ghaṭanègaḻu bhāratadalli berè dhārmika kṣetragaḻa melè ākramaṇa naḍèda kāraṇa, 2005 ra julai 6 raṃdu, SGPC yu klòsḍ sarkyuṭ dūradarśana kyāmarāgaḻannu aḻavaḍisalu nirdharisitu. lyāṭin amerikā hāgū kèribiyan rāyabhārigaḻu cinnada devasthānavannu bheṭikòṭṭaru. śrī dalai lāmā cinnada devasthānakkè bheṭikòṭṭaru. òbamā svarṇa maṃdira noḍalu bara bahudu. jayisalāgada svarṇa maṃdira devālaya pratiyòbbarannū svāgatisuva svarṇamaṃdira devālaya āpareśan blū sṭār 1984 ra jūn 3 hāgū 6 ra naḍuvè, senādhikāri kuladīp siṃg brār ravara netṛtvadalli bhāratīya sainyavu śrī harmaṃdir sāhib na òḻagaḍè saṃta jarnail siṃg bhidraṃnavālè yènnu baṃdhisalu sainyada tukuḍiyannu taralāyitu. avaru mattu avara kèlavu anuyāyigaḻu śrī harmaṃdir sāhib nalli āśraya paḍèdiddaru, hāgū bhayotpādanèya anumāspada kṛtyagaḻigāgi baṃdhisalu baṃda polīs rannu pratibhaṭisidaru. 1983 ra veḻègè, śrī harmaṃdir sāhib bahu dòḍḍa saṃkhyèya bhayotpādakarigè āśraya tāṇavāgittu. mārk ṭullè hāgū satīś jekab barèdaru: "èllā... (bhiṃdranavālāra) bhayotpādakaru svarṇa maṃdirada suttamuttali9na cikka saṃdigaḻalli vāsisiruva āṃgaḍigāraru hāgū manèyòḍayarigè cirapariciratāgiddaru .....ā paṃjāb polīsarigū avaru yārèṃbudū saha tiḻidittu ādarè avarannu baṃdhisalu yāvude prayatnavannu māḍalilla. ā veḻègāgalè biṃdranavālè hāgū avana saṃgaḍigaru kānūnannu mīribiṭṭiddaru." śrī harmaṃdir sāhib kaṭṭaḍada saṃkīrṇa hāgū suttamuttalina kèlavu kèlavu manègaḻu koṭèyaṃtè bhadrapaḍisalpaṭṭiddavu. haguravāda maṣīn baṃdūkugaḻu hāgū atyādhunika svataḥ tuṃbikòḻḻuva baṃdūkugaḻu āvaraṇadòḻagè taralpaṭṭira bekèṃdu tiḻiyalpaṭṭitu èṃdu julai 4 raṃdu sṭeṭsaman varadi māḍitu. śrīmati iṃdirā gāṃdhi āpareṣan blū sṭār prāraṃbhisalu sainyakkè ājñāpisidaru. bhiṃdranavālāra sahāyakaru hāgū sainikara naḍuvè bhayaṃkara horāṭa naḍèdu, aneka sainikara sahita bhiṃdranavālāra hiṃbālakaru saṃharisalpaṭṭaru. 83 sainikaru hāgū 492 nāgarika sāvu saṃbhavisitèṃdu òbba adhikṛtavāgi adhikāriyu lòèkka hākidaru. ādāgyū, paradeśada mattu bhāratadallina patrakartaru yātrikara sāvu innū hèccu irabahudèṃdu parigaṇisiddārè.. śrī har maṃdir sāhib kaṭṭaḍada saṃkīrṇavū saha horāṭada kāraṇa bahaḻaṣṭu hāḻāyitu, viśeṣavāgi pavitravāda śrī akāl takht sāhèb. aneka sikh gaḻu tamma atyaṃta pavitra maṃdirada melina ākramaṇavu adannu apavitragòḻisitèṃdu bhāvisidaru hāgū avara parādhīnagòḻisuvikèyu āḻavāda mattu nāṭakīya pariṇāmavannu bīritu. 1998 ralli, soniyā gāṃdhi pavitra śrī harmaṃdir sāhib melina ākramaṇavu òṃdu mahāparādhavèṃdu adhikṛtavāgi kṣamāpaṇè keḻidaru. 1986 ralli, rājīv gāṃdhi sarkāravu yārannū samālocisadè tègèdukòṃḍu pavitra śrī akāla takht sāhib nalli naḍèda durasti kāryavannu tègèdu hākalāyitu. 1999 ralli kar sevā (yātrikara muphattāda sevè hāgū kèlasa'' ) davariṃda òṃdu hòsa śrī akāl takht sāhib saṃpūrṇagòḻisalāyitu. chāyācitra saṃpuṭa itarè gurudvāragaḻu akāl takhta, amṛtasar, bhārata paṃja sāhib, hasan abdal, pākistān baṃgla sāhib, dèhali, bhārata hajun sāhib, nāṃdèḍ,bhārata pannā sāhib, pannā, bhārataa daṃdama sāhib, baṭiṃḍa, babhārata keśaghar sāhib, ānaṃdapur, bhārata śrī hemakuṃti sāhib, bhārata ivannū noḍi atyaṃta pavitravāda tāṇagaḻu ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu cinnada devasthānadiṃda neravāda reḍiyò prasāravannu keḻiri amṛt saròvyān.kāṃ amṛtasar porṭal amṛtasar path śrī haramaṃdir sāhib sikh nèṭ.kāṃ pavitravāda tāṇagaḻu.kāṃ ès jipisi.nèṭ śrīgurugraṃthasāhib. ārg prapaṃcadādyaṃta, pūjā sthaḻagaḻu, gurudvāra cinnada devasthāna, amṛtasar - prayāṇada mārgadarśi paṃjāb nalliruva aneka sikh dhārmika sthaḻagaḻa baggè òbba partakartana òṃdu cikka pravāsada lekhanada varadi śrī harmaṃdir sāhib na baggè chāyacitragaḻu òbba pravāsigana bhāratada pravāsadòḻagè suttamutta tègèda chāyācitragaḻòḻagè harmaṃdir sāhib na citragaḻu. śrī marmaṃdir sāhib na kèlavu chāyācitragaḻu cinnada devasthānada kèlavu cāyācitragaḻu cinnada devasthāna, amṛtasar - ārādhisuva sthaḻagaḻu, gurudvāra cinnada devasthāna - prayāṇada mārgadarśi devasthānada òṃdu viḍiyò prayāṇa 2010ralli saṃpūrṇagòḻisalāda kaṭṭaḍagaḻu mattu racanègaḻu sikh dharma sikhbara jāgagaḻu paṃjāb‌ (bhārata) bhāratadallina gurudvāragaḻu amṛt‌sar‌ bhāratada pravāsi tāṇagaḻu paṃjāb

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A3%E0%B2%AE%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B2%BF%E0%B2%B0

ಸ್ವರ್ಣಮಂದಿರ

ಇದನ್ನು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ನ ಸೋರಿಕೆ,ಆಳ ನೀರಿನಡಿಯ ಪರಿಧಿ ಯಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.(ಅದನ್ನು BP ಕಂಪನಿಯ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ನಷ್ಟ ವೂ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ , ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿ ತಳದಲ್ಲಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಅಥವಾ BP ತೈಲ ದುರಂತ ಅಥವಾ ಮಾಕೊಂಡೊ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಅಂದರೆ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಯಿಂದ ಆದ ಅನಾಹುತ,ನಷ್ಟ ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಇದು ಸುಮಾರು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ಸೋರಿ ಹರಿದು ಚೆಲ್ಲಾ ಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ನಾಶಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಸೋರಿಕೆಯ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮವು ಈ ಬಾವಿಯ ಮುಚ್ಚಳ ಹಾಕಿದ್ದರೂ ಅದರ ಸೋರಿಕೆ ನಷ್ಟ ಇನ್ನೂ ನಿಂತಿಲ್ಲ. ಇದು ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಉದ್ಯಮದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಧಿಕ ಇಂಧನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ನಷ್ಟ, ಸಮುದ್ರ ತಳದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಅನಾಹುತವೆನಿಸಿದೆ. ಈ ಸೋರಿಕೆಯು ಸಮುದ್ರ-ಮಟ್ಟದ ಕೆಳಗಿನ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ನ ತೈಲ ಬುಗ್ಗೆಯಿಂದ ಆಳವಾದ ಪರಿಧಿಯ ಸ್ಪೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದದ್ದು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦,೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ಇದು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಆತಂಕಕ್ಕೀಡು ಮಾಡಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಪೋಟವು ಅದರ ಸಮಾಂತರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ೧೧ ಜನರನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತಲ್ಲದೇ ೧೭ ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಆಗ ಜುಲೈ ೧೫ ರಂದು ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಿದು ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಉಕ್ಕೇರುತ್ತಿದ್ದ ಬಾವಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗ ವನ್ನು ಮುಚ್ಚಳದಿಂದ ಬಂದ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಇದು ಸುಮಾರು ರಷ್ಟು ಅಥವಾ ೨೦೫.೮ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ ಗಳಷ್ಟು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ದ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ ಬಾವಿಯಿಂದ ರಭಸದಿಂದ ನುಗ್ಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಬಿರಡೆ ಕೂರಿಸಲು ಹೋದಾಗ ಈ ತೀವ್ರ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೋರಿಕೆ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಆದರೆ ನಂತರ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಅನಿಲ ಬುಗ್ಗೆಯಿಂದ ಹೊರಬರುತ್ತಿದ್ದ ಸೋರಿಕೆಯ ಪೋಲಾಗುವ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು.ಯಾವಾಗ ಬುಗ್ಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬೊರೇಟ್ ಇಳಿಮುಖತೆ ಕಂಡಿತೋ ಆಗ ಅದರ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಗೊಂಡಿತು. ನಂತರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯವು ಬಾವಿಯ ತೆರೆದ ಬಾಯಿಯನ್ನು ಬಂದು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ, ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರ "ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಇದನ್ನು ಇಲ್ಲ"ವಾಗಿಸಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಸಮುದ್ರದ ನೌಕಾವಲಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಯಿತಲ್ಲದೇ,ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ನೆಲೆಗಳಿಗೂ ತೊಂದರೆಯಾಯಿತು..ಅದಲ್ಲದೇ ಕೊಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತುಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಹೊಡೆತ ಬಿತ್ತು. ಕಳೆದ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಾರರ ಬಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಟಾರ್ ನಂತಹ ವಸ್ತು ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ ಮತ್ತೆ ಕಡಲಿನಲ್ಲಿನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಕೆಲಕಾಲ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಲೂಸಿಯಾನಾ ಕಡಲತೀರದ ಈ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ೨೮೭ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ತನ್ನ ಏರಿಕೆ ಪಡೆದಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ಸಾಮಗ್ರಿ ಹೊತ್ತ ಸಾಗಣೆಯ ಈ ಹಗುರ ಹಡಗುಗಳು ಕಡಲಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದಂಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಅಡತಡೆಗಳನ್ನು ಅಡ್ಡಿಆತಂಕಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.ನೂರಾರು ಮೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡುವ ಈ ಚೆದುರುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಜವಳು ಭೂಮಿ ಎಡೆಗೆ ಮತ್ತು ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಹಲವು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನೀರಿನಾಳದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಈ ತೈಲವು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣವು "ಸಾವಿನ ವಲಯ"ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ತಳದಲ್ಲಿನ ಬಿಪಿ ತೈಲ ಭಾವಿಯು ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಎಲ್ಲವೂ ನಾಶವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಶೋಧಕ ಸಾಮಂತಾ ಜೊಯೆ ಅವರೂ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ಆಗ U.S. ಸರ್ಕಾರವು, BPಕಂಪನಿ ಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಕರ್ತನಾಗಿದ್ದು ಎಲ್ಲಾ ಹಾನಿಯ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಅದು ಭರಿಸುವಂತೆ ಅದು ಹೇಳಿತು. ನಂತರ BP ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನದೇ ಆಂತರಿಕ ತನಿಖೆ-ತಪಾಸಣೆ ನಡೆಸಿ ತಾನೇ ಎಸಗಿದ ತಪ್ಪಿನಿಂದಾಗಿ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಅನಾಹುತವಾಯಿತು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ಹಿನ್ನೆಲೆ ಡೀಪ್‌ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ , ನೀರಿನ ಆಳದ ಪರಿಧಿನಲ್ಲಿ ತೈಲಬಾವಿ ತೋಡುವ ಯಂತ್ರ ಸಾಧನ ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಎಂಬದು ಅರೆ ಮುಳುಗಿದ ಸಂಚಾರಿ ತೈಲ ತೆಗೆಯುವ, ದಂಡೆಯಲ್ಲಿಡುವ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣದ ಘಟಕವಾಗಿದೆ.ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುವ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಈ ತೈಲ ಬಾವಿ ತೋಡುವ ಯಂತ್ರವು ಅತ್ಯಂತ ಆಳದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಕಾರ್ಯ ಸಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ತೈಲ ಬಾವಿ ತೋಡುವ,ಹುಡುಕುವ ಯತ್ನದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಈ ತೋಡುವ ರಿಗ್ ಯಂತ್ರವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಹ್ಯುಂಡೈ ಹೇವಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಕಂಪನಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಇದು ಟ್ರಾನ್ಸೊಸಿಯನ್ ಕಂಪನಿಯ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿದ್ದು ಮಾರ್ಶೆಲ್ಲೀಸ್ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಿಳಿದಿದೆ.ಇದು ಫ್ಲ್ಯಾಗ್ ಆಫ್ ಕನ್ವಿನಿಯನ್ಸ್ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಡಿ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.ಅದು ಆ ಯಂತ್ರವನ್ನು BP ಕಂಪನಿಗೆ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೮ ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೩ ರವರೆಗೆ ಲೀಸ್ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೀಡಿದೆ. ಸ್ಪೋಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಸ್ಪೋಟಗೊಳಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆಳದ ನೀರಿನ ಮಾಕೊಂಡೊ ಪ್ರೊಸ್ಪೆಕ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಅಗೆತದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಅಮೆರಿಕಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯ ಎನಿಸಿದ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಕ್ಯಾನ್ಯೊನ್ ಬ್ಲಾಕ್ ೨೫೨ ನ ಕಡಲಾಚೆಗಿನ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುಜೋಡಿಸುವಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಎನರ್ಜಿ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಕಂಪನಿಯು ಇದನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿತು. ಇದು ಮುಗಿದ ನಂತರ ಸಿಮೆಂಟ್ ಅಂದರೆ ಅದನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿದ ಅನಂತರ ಈ ತಡೆಗೋಡೆಯನ್ನು ತಪಾಸಣೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು.ಇದನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ಉಪವಲಯದ ಸಬ್ಸೀಉತ್ಪಾದಕನಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಮಾಡೆಲ್ಲಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಈ ಗಾರೆ-ಸಿಮೆಂಟ್ ನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಲು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬಳಸಲಾಯಿತು.ವಿವಿಧ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬಾವಿಗಾಗಿ ತೋಡುವಿಕೆಯು ಇಂತಹ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಮಾಕೊಂಡೊ ಪ್ರೊಸ್ಪೆಕ್ಟ್ಸ್ ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾರನಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ೬೫% ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಪಡೆದಿದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ೨೫% ರನ್ನು ಅನಾದರ್ಕೊ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಕಂಪನಿಯ ಪಾಲು ಇದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ೧೦% ರಷ್ಟನ್ನು ಮಿಟ್ಸುಯಿ ಯ ಘಟಕವಾದ ಕಡಲಾಚೆಯ MOEX ಆಫ್ ಶೋರ್ ೨೦೦೭ ಪಡೆದಿದೆ. BP ಕಂಪನಿಯು ಮಾಕೊಂಡೊಗಾಗಿ ಮಿನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಗಾಗಿ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಲೀಸ್ ಗಾಗಿ ಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ಆಸ್ಫೋಟನ (ಸಿಡಿತ) ಅಂದಾಜು ಅಂದರೆ . CDT ಯು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦,೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ ಮಿಥೇನ್ ಅನಿಲವನ್ನು ಬಾವಿಯಿಂದ ತೆಗೆಯಲು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಿತು.ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕಾರದ ಒತ್ತಡವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ತೋಡುವಿಕೆಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದಾಗ ಅದು ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿತು.ಇದಾದ ಅನಂತರ ಈ ವಿಸ್ತೃತ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ತೈಲ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸ್ಪೋಟಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾದಾಗ ಬೆಂಕಿಯು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ಹರಡಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಾರರು ತೋಡುವ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣವನ್ನು ಜೀವರಕ್ಷಕ ದೋಣಿ ಮೂಲಕ ಆ ದಂಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸಿದರು.ನಂತರ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಮೂಲಕ ಗಾಯಗೊಂಡ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕಳಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಕರಾವಳಿ ರಕ್ಷಕ ಪಡೆ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಎಷ್ಟೇ ಹುಡುಕಿದರೂ ಆರಂಭಿಕ ೨೦೧೦ ದಲ್ಲಿ ರಿಯರ್ ಅಡ್ಮಿರಲ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ರಿಜರ್ವ ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ಅಡ್ಮಿರಲ್ ಸಾಂಡ್ರಾ ಸ್ಟೊಜ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಮೀಸಲು ಪಡೆಯನ್ನು ೮೧೦೦ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಘೋಷಿಸಿದರು.ಆದರೆ ೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ ಈ ಮೀಸಲು ತಂಡದಲ್ಲಿ ೭೬೦೦ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಲಭ್ಯತೆ ಇತ್ತು.ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ದುರಂತದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುಭವ ಪಡೆಯುವುದೇ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಹೆಚ್ಚಳದ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.ಈ ತೈಲ ದುರಂತದ ವಿನಾಶ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಯು ಅಧಿಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆ ಇಲ್ಲದೇ ಗಾರ್ಡ್ ಗಳು ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಯಿತು, ಹನ್ನೊಂದು ಜನ ಕೆಲಸಗಾರರು ನಾಪತ್ತೆಯಾದರು.ನಂತರ ಅವರು ಈ ಸ್ಪೋಟದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟರೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಹಡಗುಗಳು ಈ ಅಗ್ನಿ ನಂದಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದವು. ಸುಮಾರು ೩೬ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಉರಿದು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೨,೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಹೋಯಿತು. ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ತೈಲ ಚೆದುರಿದ ವಿಸ್ತಾರ ಪ್ರದೇಶ ಅಗ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೨ ರಂದು ಇದರ ಸೋರಿಕೆ ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು.ರಿಗ್(ರಂಧ್ರ ಕೊರೆವ) ತೋಡುವ ಹಳೆಯ ಜಾಗದಿಂದ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯು ಮಿಂಚಿನಂತೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿನ ಫ್ಲೊ ರೇಟ್ ಟ್ಯೆಕ್ನಿಕಲ್ ಗ್ರುಪ್ ಒಟ್ಟು ೪.೯ ದಶಲಕ್ಷ ಬಾರೆಲ್ (೨೦೫.೮ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್)ತೈಲ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿತು.ಇದನ್ನು ೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿ ಎಕ್ಸಾನ್ ವಾಲ್ಡೆಜ್ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗಿಂತ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಅಳತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.U.S.ನಿಯಂತ್ರಿತ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು.ಅದರೆ ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಗೊಂಡ ತೈಲ ಪ್ರಕರಣ ಇಕ್ಸ್ಟೊಕ್ I ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯು ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಹರಡಿಹೋದ,ಸೋರಿಕೆಯ ಹರಿಯುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಬಾವಿ ತೋಡುವಿಕೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ BP ಯು ಬಹಳಷ್ಟು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯು ಅಗಾಧ ಪ್ರಮಾಣ ಪೋಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ BP ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಗಳು ಮುಳಗಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ ರಿಗ್ ನಿಂದ ಅಥವಾ ಬಾವಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪ ರಂದು ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ರಿಯರ್ ಅಡ್ಮಿರಲ್ ಮೇರಿ ಲ್ಯಾಂಡ್ರಿ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ದುರಸ್ತಿಗೊಂಡ ಬಾವಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ಸೋರಿಕೆಯುಂಟಾಗಿದೆ. ಅವರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ಸೋರಿಕೆಯ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆಯು ಈ ಕಡಲಾಚೆಗಿನ ಮುಳುಗುವಿಕೆಯ ನಂತರವೇ ಇದರ ಪತ್ತೆ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಬಹುದು..ಸ್ಪೋಟದ ಅರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು." ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು BP ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದಂತೆ ಈ ದೂರದ ಯಂತ್ರಚಾಲನೆಯನ್ನು ವಾಹನಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯರ್ಥವಾದ ತೈಲವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.ಆಗ ಈ ತೈಲದ ಹರಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೋರಿಕೆ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದರ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದರು.ನಂತರ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಇದನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಅಧಿಕೃತ ಅಂದಾಜುಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೯,ರಲ್ಲಿ ರಿಂದ ಮೇ ೨೭,ರ ವರೆಗೆ ನಂತರ ಜೂನ್ ೧೦,ರಲ್ಲಿ ಅದಲ್ಲದೇ ಇದರ ಮಧ್ಯದ ಅವಧಿ , ಜೂನ್ ೧೫.ರವರೆಗೆ ಅಂದಾಜು ಪಟ್ಟಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ BP ಕಂಪನಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಹರಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ರಷ್ಟಾಗಿರಬಹುದು.ಈ ಸೋರಿಕೆ ತಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಬಾವಿ ಮುಚ್ಚುವುದು ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಅಂದಾಜುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಂಜಸ ದಾಖಲಿಗಳಿಲ್ಲ ಎಂಬುದೂ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಫ್ಲೊ ರೇಟ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಗ್ರುಪ್ ನ ಅಧಿಕೃತ ಅಂದಾಜುಗಳು ನೀಡಿದ್ದು— USCG,ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಮಿರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್(ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಗರೀಯ ಮತ್ತು ಪರಸರೀಯ ನಿರ್ವಹಣೆ) (NOAA),ಬ್ಯುರೊ ಆಫ್ ಒಸಿಯನ್ ಎನರ್ಜಿ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್, ರೆಗ್ಯುಲೇಶನ್ ಅಂಡ್ ಎನ್ ಫೊರ್ಸ್ ಮೆಂಟ್,U.S. ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಎನರ್ಜಿ (DOE),ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಿಕವಾಗಿದ್ದ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಇವರೆಲ್ಲರೂ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಜಿಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ (USGS)ನಿರ್ದೇಶಕ ಮರ್ಸಿಯಾ ಮ್ಯಾನ್ ನಟ್.ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಅಂದಾಜನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ನಂತರ ಮಾಡಿದ ಸೋರಿಕೆಯ ಅಂದಾಜುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿದ್ದವು.ಯಾಕೆಂದರೆ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ನಿಂತು ಹೋಗಿದ್ದು ಕೂಡಾ ಇದರ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡಲು ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು.ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಯಾವ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳೆಯಬೇಕು ಮತ್ತು ಬೃಹತ ಶಕ್ತಿಯಾದ ವಿಡಿಯೊ ಚಿತ್ರಣ ಬಂದಿದ್ದು ಕೂಡಾ ಇದಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. ಆದರೆ BP ಕಂಪನಿಯ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ತೈಲ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ಅಳೆಯುವುದು ಸಾಕಷ್ಟು ತೊಂದರೆದಾಯಕ ಕೆಲಸ ಎಂದು ಕಂಪನಿ ಹೇಳಿತ್ತು.ಯಾಕೆಂದರೆ ನೀರಿನ ಆಳದಲ್ಲಿನ ಸೋರಿಕೆ ಅಳತೆ ಮಾಡುವ ನಿಖರ ಮಾಪಕಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದೂ ಹೇಳಿತು.ಅದಲ್ಲದೇ ಅದರ ಬಳಿಯೇ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಕೂಡಾ ಹರಿದು ಬರುತ್ತಿದ್ದುದು ಇದರ ಖಚಿತ ಅಳತೆಗೆ ಅಡತಡೆಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದರ ನಿಖರ,ಸ್ವತಂತ್ರ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಅಳತೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತ್ತು.ಆದರೆ ಈ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ತಾನು ತೈಲ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ತಡೆಯಾಗಬಹುದು. ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟರ್ ಆಫ್ ದಿ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಹಿಂದಿನ ಅಧಿಕಾರಿ ಕಾರೊಲ್ ಬ್ರೌನರ್ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಗ ಎಡ್ ಮಾರ್ಕೆಯ್ (D-MA),ಅವರು BP ಯು ಅಳತೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಮಾಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು.ತಾನು ಈ ತೈಲ ಪೋಲಾಗುವ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಖರ್ಚು-ವೆಚ್ಚಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಬಹುದೆಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಪನಿ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸಿದೆ ಎಂದೂ ದೂರಿದರು. ಅಂತಿಮ ಅಂದಾಜುಗಳ ವರದಿ ಮಾಡಿದಂತೆ ಸೋರುವ ಬಾವಿಯನ್ನು ಜುಲೈ ೧೫ ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿದ ನಂತರವೂ ಅಳತೆಗೆ ಮುಂದಾಗಿದ್ದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಈ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸಮಯ ಕಳೆದಂತೆ ದಿನದ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು.ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಷ್ಟು ಅದರ ಸೋರಿಕೆ ಕಂಡು ಬಂತು. ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬನ್ಸ್ ನ ಸಂಗ್ರಹ ಕೂಡಾ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ಚೆದುರಿದ,ಪಸರಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ಥೂಲತ್ವ ಈ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿದ್ದ ತೈಲದ ಹರಡುವಿಕೆಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣದ ಗಾಳಿ ಬೀಸುವುದರಿಂದಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತೆನ್ನಲಾಗಿದೆ.ಅದು ತಂಪು ಭಾಗದಿಂದಲೂ ಇದರ ಸೋರಿಕೆ ಅಥವಾ ಹೊರಚೆಲ್ಲುವ ಪರಿಮಾಣ ಕೂಡ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೫ ರಂದು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.ಆಗ ಚಂದೆಲೆಯುರ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣವು ನಿಸರ್ಗದತ್ತ ಸೋರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೩೦ ರಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಟ್ಟು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಅಂದಾಜನ್ನು ರಷ್ಟು ಇತ್ತು. ಈ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿದ್ದ ಸೋರಿಕೆಯು ವನ್ಯಜೀವಿ ಆಶ್ರಯ ತಾಣಗಳಾದ ಡೆಲ್ಟಾ ನ್ಯಾಶನಲ್ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ರೆಫ್ಯುಜ್ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಟನ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ರೆಫ್ಯುಜ್ ಗಳಿಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ತಲುಪಿತು. ಆಗ ಮೇ ೧೯ ರಲ್ಲಿ ತೈಲ ತುಂಬಿ ತುಳುಕಿ ಉಕ್ಕಿ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಮಾಸ್ಪರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಯುರೊಪಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಎನ್ವಿಸ್ಯಾಟ್ ರಾಡಾರ್ ಉಪಗ್ರಹ ಬಳಸಿ ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ಆಗ ಹರಿದು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಲೂಪ್ ಕರಂಟ್ ರಭಸದ ಅಲೆಗಳ ತರಂಗಗಳ ಮೂಲಕ ತೈಲ ಹರಿದು ಚೆಲ್ಲಿಹೋಗುವುದನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಿದರು.ಇದು ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಫ್ಲೊರಿಡಾದವರೆಗೆ ಹರಿದು ನಂತರ U.S.ನ ಪೂರ್ವದ ಕರಾವಳಿಯ ಗಲ್ಫ್ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗ ಜೂನ್ ೨೯ ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಮಾಸ್ಪರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಿದಂತೆ ಈ ಸೋರುವಿಕೆಯು ಎಣ್ಣೆ ಪದರು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿ ಯಾವುದೇ ಲೂಪ್ ಕರಂಟ್ ನ ಆತಂಕ ಸೃಷ್ಟಿಸದು,ಆದ್ದರಿಂದ ಕಡಲ ದಂಡೆಯಾಚೆಗಿನ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನ ಗಮನಿಸಿ ಅಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಲೂಪ್ ಕರಂಟ್ ನ್ನು ಆ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಅಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಿದರು. ಹೀಗೆ ಕಡಲು ಕಿನಾರೆ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿ ಹತ್ತಿರದ ಕಿನಾರೆಯಲ್ಲಿ ಏನಾಗಬಹುದೆಂದು ಮುನ್ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದರು.ದಿನ ನಿತ್ಯ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಮಾಸ್ಪರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ವರದಿ ಒಪ್ಪಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಆಗ ಮೇ ೧೪,ಅಟೊಮೇಟೆಡ್ ಡಾಟಾ ಇನ್ ಕ್ವೈರಿ ಫಾರ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ಸ್ (ತೈಲ ಸ್ಪೋಟ ಸೋರಿಕೆಯ ತನಿಖೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಅಂಕಿಅಂಶ) ಮಾದರಿ ಹೇಳುವಂತೆ ಸುಮಾರು ೩೫% ರಷ್ಟು ಸೋರುವಿಕೆಯು ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಸೋರಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣದಷ್ಟೇ ಇದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಯಿತು.ಮುನ್ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲದ ತುಂಬುತುಳುಕುವಿಕೆಯು ಸುಮಾರು ೫೦% ದಿಂದ ೬೦% ತೈಲವು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.ಇನ್ನುಳಿದದ್ದು ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಪದರ ಮೇಲೆ ಹರಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಶೇಷ ಭಾಗವು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಎಡ್ ಒವರ್ ಟೊನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಬಹಳಷ್ಟು ತೈಲವು ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಒಳಗೇ ಸೇರಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ದಿ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಈ ಸೋರುವಿಕೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮೊಸ್ಪಿರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್,US ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಕೈಟ್ರುತ್ ಮೂಲಕ ದಾಖಲೆ-ಅಂಕಿಅಂಶ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ವರದಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಈ ಬಾವಿಯ ಮುಚ್ಚಳವನ್ನು ಜುಲೈ ೧೫ ಮತ್ತು ೩೦ರಂದು ಬಂದ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆಗ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಪಸರಿಸಿತು. ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ರೀತಿಯಾದ ವೇಗದ ಹರಡುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಡಲಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ತೈಲ ಪದರು ಕೂಡ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಅಧಿಕ ಅಂಶಗಳು ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.ಆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹರಡುವಿಕೆಯು (ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮುದ್ರದ ಕೆಳಮಟ್ಟದಿಂದಲೇ ಸೋರಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ನೈಸರ್ಗಿಕ ತುಳುಕುವಿಕೆಯು ಆಗುವಾಗ ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಪ್ಪಿನಿಂದ ಸೇವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.)ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿ ಕೂಡ ಈ ತೈಲವನ್ನು ಪಸರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸೋರಿ ಹೋಗಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಇದನ್ನು BP ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಮುಂದಾದವು. ಸುಮಾರು ೪೦% ರಷ್ಟು ತೈಲವು ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ ಆವಿಯಾಗಿ ಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ.ಇನ್ನೂ ತಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಭಾಗ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಹಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ವರದಿಯ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಗಳನ್ನು ವಿವಾದದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಟೆಕ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹ್ಯುಮನ್ ಹೆಲ್ತ್ ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ರೊನಾಲ್ಡ್ ಕೆಂಡಾಲ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ "ನಾನು' ಈ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ನಿಖರವಾಗಿದೆಯೇ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತೇನೆ,ಒಂದು ವೇಳೆ ಇದು ಸತ್ಯವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದರಲ್ಲಿ ೫೦ ರಿಂದ ೬೦ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ ಗಳು [1.2 ದಿಂದ 1.4 ದಶಲಕ್ಷ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳು] ಇನ್ನೂ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಎಂದೂ ವಾದಿಸಿದರು." ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಕಡಲ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ NOAA ವರದಿಯು ಆಗಷ್ಟ್ ೪ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಅಂದಾಜಿನಂತೆ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣ ಇನ್ನೂ ಕೊಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯಬಹುದು. ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ NOAA ವರದಿಯು "ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ" ಎಂದೂ ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಯುನ್ವರ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಕೆಮಿಕಲ್ ಒಸಿಯಾನೊಗ್ರಾಫರ್ ಡೇವಿಡ್ ಹೊಲ್ಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ ೨೫% ರಷ್ಟು ತೈಲ ಉರಿದು,ಆವಿಯಾಗಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಹೋಗಿದ್ದರೆ ಇನ್ನುಳಿದ ೭೫% ರಷ್ಟು ಇನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಸಿಗದ ಪ್ರಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಒಕ್ಕೂಟದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಪ್ರಕಾರ ಅದರ ನೇರ ಅಳತೆಗಳು ಕೇವಲ ರಷ್ಟು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಅಂದಾಜಿಗೆ ಸೇರಿವೆ.ಇನ್ನುಳಿದದ್ದು ಉರಿದು ಹೋಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಹರಿದು ಬಾಚಿ ಹೋಗಿದೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ಸಂಖ್ಯೆಯೆಂದರೆ "ಶಿಕ್ಷಣ ಆಧಾರಿತ ವಿಜ್ಞಾನಿಕ ಊಹೆಗಳು" ಎಂದು NOAA ವರದಿ ಬರೆದ ಬಿಲ್ ಲೆಹ್ರ್ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ."ತೈಲ ಎಷ್ಟು ತುಳುಕಿ,ಹರಿದು ಹೊರಚೆಲ್ಲಿ ಹೋಯಿತು ಅಥವಾ ಸೋರಿಕೆಯಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ." FSU ಸಮುದ್ರವಿಜ್ಞಾನದ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಅಯಾನ್ ಮೆಕ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ "ಇದೊಂದು ಸಮತೋಲನವಿಲ್ಲದ ವರದಿ" ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ತರ್ಕಗಳು ಮತ್ತು "ಹಾರಿಹೋಗುವ ನಿಲುಕದ ಊಹೆಗಳು"ಸೇರಿವೆ, ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ A&M ನ ಜಾನ್ ಕೆಲೆರ್ ಅವರು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದ ತಮ್ಮ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಸ್ಥಳವು "೭೫% ರಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ ಹರಿದು ಹೋಯಿತೆನ್ನುವುದು "ಸರಿಯಲ್ಲ".ಹೀಗಾಗಿ ಸಮುದ್ರ ತಳದಿಂದ ಬಂದ ೫೦% ರಿಂದ ೭೫ ರಷ್ಟು ತೈಲವು ಬಾವಿಯಿಂದ ಬಂದರೂ ಅದು "ನೀರಿನಲ್ಲೇ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಇಲ್ಲವೇ ಹರಡಿದ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ."ಎಂದರು. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಅಫ್ ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆಗಷ್ಟ್ ೧೬ ರಂದು ಅವರ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಪ್ರಕಾರ ೮೦% ರಷ್ಟು BP ಆಯಿಲ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಹೋದದ್ದು ಇನ್ನೂ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ. ಜಾರ್ಜಿಯಾ ತಂಡ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಂತೆ ಈ ಅಂಕಿಅಂಶವು ತಪ್ಪು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.ತೈಲ ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿದೆ.' ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩ ರಲ್ಲಿ BP ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಸರ್ಕಾರವು ಸೋರುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕವೆಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. ಅದೇ ದಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಆಯೋಗದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಪ್ರಕಾರ BP ನ್ಯಾಯವಾದಿಗಳು ಈ ಸೋರುವಿಕೆಯನ್ನು ೨೦ ರಿಂದ ೫೦ ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಅಧಿಕ (ಪ್ರಮಾಣ)ಗಾತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ,ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ದಿ ಅಸೊಸಿಯೇಟೆಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಪ್ರಕಟಿತ ದಾಖಲೆಯನ್ನು BP ಕಂಪನಿಯು NOAA,ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ದಿ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಗೆ ನೀಡಿದ್ದನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು."ಅದು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ "ಅವರು ಅಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ಅಥವಾ ಅಸಮರ್ಪಕವಾದ ಮಾಹಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಇದರೆಡೆಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಊಹೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ದೊಡ್ಡ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗಳಿಗೂ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗದು." ಆದರೆ BP ಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಅಂದಾಜನ್ನು ಮಾಹಿತಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೀಡಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪಡೆಯಲು ಯತ್ನಿಸಿತು. ತೈಲದ ಗೋಚರತೆ ಗಲ್ಫ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ನ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೀಶೋರ್ ನ ಬೀಚ್ ಮೇಲೆ ರಭಸವಾಗಿ ಹರಡುವ ತೈಲವು, ಜೂನ್ ೧ ರಂದು ತನ್ನ ಪ್ರತಾಪ ತೋರಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೪ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ತೈಲವು ಲೂಸಿಯಾನಾದ ದ ಮೇಲೆ ಚೆಲ್ಲಿ,ಹರಡಿದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರವಾಯಿತು.ಅದೇ ರೀತಿ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಮತ್ತು ಅಲಬಾಮಾ ನಿಷಿದ್ದಿತ ದ್ವೀಪಗಳ ಮೇಲೆಯೂ ಕಾಣಿಸಿತು.ಅದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪೆನ್ಸಾ ಕೋಲಾ ಬೀಚ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಬ್ಯಾರಿಯರ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೯ ರಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲದ ಜಿಡ್ಡು ಪೆರಿಡಿಡೊ ಪಾಸ್ (ಕಾಲುವೆ)ಮೂಲಕ ಇಂಟ್ರಾಕೋಸ್ಟಲ್ ವಾಟರ್ ವೇನಲ್ಲಿ (ಅಂತರ ಕರಾವಳಿ ಜಲಮಾರ್ಗ) ಪ್ರವೇಶಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು.ಈ ಕಾಲುವೆ ಹಾದಿಯು ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲಾಗದ್ದರಿಂದ ಅದು ಕಾಲುವೆ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಡಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೨೩ ರಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲವು ಪೆನ್ಸಾಕೊಲಾ ಬೀಚ್ ಮತ್ತು ಗಲ್ಫ್ ಐಲೆಂಡ್ಸ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೀಶೋರ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಿಸಿತು.ಆಗ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಲಬಾಮಾದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈಜಾಡುವುದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದರು. ಜೂನ್ ೨೭ ರಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಟಾರ್ ನ ಉಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪ್ರದೇಶದ ತೈಲ ಭಾಗವು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿಯ ಗಲ್ಫ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಗೆ ತಲುಪಿತು. ಜುಲೈ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಕಪ್ಪು ಉಂಡೆಗಳು ಗ್ರಾಂಡ್ ಐಲ್ ಗೆ ತಲುಪಿದವು;ಆದರೆ ಸುಮಾರು ೮೦೦ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಅದನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಸಿದ್ದರಾಗಿದ್ದರು. ಜುಲೈ ೩ ಮತ್ತು ೪ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಟಾರ್ ಉಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ತೈಲದ ಚರಟಗಳು ಬೊಲಿವರ್ ಬೀಚ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಲ್ವೆಸ್ಟನ್ ತಟದಲ್ಲಿ ಬಂದವು.ಆದರೆ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಹಡಗು ಅವುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ತಂದಿತೆಂದು ನಂಬಲಾಯಿತಾದರೂ ಆದರೆ ಜುಲೈ ೫ರ ನಂತರ ಇಂತಹ ಯಾವುದೇ ಕುರುಹುಗಳು ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಜುಲೈ ೫ ರಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಎಳೆಗಳ ತರಹದ ಕುರುಹುಗಳು ಲೂಸಿಯಾನದ ರಿಗೊಲೆಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದವು.ಮರುದಿನ ಟಾರ್ ಬಾಲ್ ಗಳು ಲೇಕ ಪೊಂಟ್ ಚಾರ್ಟ್ರೇನ್ ತಟಕ್ಕೆ ಬಂದು ತಲುಪಿದವು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೦ ರಂದು ಹೊಸ ಪ್ರಕಾರದ ತೈಲ ಲೇಪನವೊಂದು ರಿಂದ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಕರಾವಳಿಯಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಪ್ಲೆಕ್ವೆಮೈನ್ಸ್ ಪಾರಿಶ್ ನ ಪಶ್ಚಿಮದ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ತೆಳು ಪರದೆಯಂತೆ ಕಂಡುಬಂತು. ಲೂಸಿಯಾನಾದ ವನ್ಯಜೀವಿ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯು ಈ ತೈಲ ಗೋಚರತೆಯನ್ನು ಕಂಡವು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೩ ರಂದು ಮೈಲುದ್ದದ ಎಣ್ಣೆ ಲೇಪನದ ಭಾಗವು ಸೌತ್ ವೆಸ್ಟ್ ಪಾಸ್ ನ ಮಧ್ಯದ ವೆಸ್ಟ್ ಬೇ,ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು,ಇದು ವೆನಿಸ್ ಲೂಸಿಯಾನದ ಹತ್ತಿರದ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿ ಮತ್ತು ಟೈಗರ್ ಪಾಸ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಿಸಿತು. ದಿ ಟೈಮ್ಸ್-ಪಿಕ್ಯಾನೆ ನ ಮ್ಯಾಥಿವ್ ಹಿಂಟೊನ್ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ವಾಹನಗಳೊಂದಿಗೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಿದುದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ನಡೆಸಿದರು.ಸಮುದ್ರ ತಟದಲ್ಲಿನ ತೈಲದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅವರು ಸರ್ಕಾರ,ಫೆಡರಲ್ ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದನ್ನು ವಿವಾದಾತ್ಮಕವೆಂದು ಹೇಳಿದರು.ಅದಲ್ಲದೇ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲವು ಅದೃಶ್ಯವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಅವರು ಮನಗಂಡರು. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸದರ್ನ್ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿಯ ನೌಕಾ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಹಾಯಕ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಕೆವಿನ್ ಈಗರ್ ಮಾಕೊಂಡಾ ಬಾವಿಯ ಹತ್ತಿರದ ಪರಿಧಿಯ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಅಗೆತ ಮಾಡಿ ಕೆಲವು ತೈಲದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಆ ಕಡಲಕಿನಾರೆ ಬಳಿ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಈ ತೈಲವು ಕಚ್ಚಾ ಮತ್ತು ಹಗುರವಾದ ಎಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ,ಎಂದು ಈಗರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈಗರ್ ಅವರ ತಂಡವು ಈಗಲೂ ಅದರ "ಬೆರಳಚ್ಚು " ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು BP ಬಾವಿಯಿಂದಲೇ ಬಂದಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿದೆ. ಈ ತೈಲದ ವಿಶಾಲದ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಧಿಯ ನೋಡಿದರೆ ಇದು "ಬಹುತೇಕ" ಮೆಕೊಂಡೊ ಬಾವಿಯಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಎರಡನೆಯ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಂಶವು ನೀಲಿ ಏಡಿಗಳ ಲಾರ್ವಾದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆದರು. ಈ ಬಾವಿಯ ಗೋಡೆಯಲ್ಲಿ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಗೋಚರತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ನವೆಂಬರ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಪ್ಲಾಕ್ವೆಮೈನ್ ಪಾರಿಶ್ ಕರಾವಳಿ ವಲಯದ ನಿರ್ದೇಶಕ ಪಿ.ಜೆ.ಹಾನ್ ಸುಮಾರು ಪ್ರಮಾಣದಷ್ಟು ತೈಲವು ಕಳೆದ ಹತ್ತು ದಿನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತಿರದ ಹಸಿ ಭೂಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಬಾರಾತರಾ ಬೇ ನಲ್ಲಿನ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮೊದಲ ಉದಾಹರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮರಿ ಏಡಿಗಳು,ಚಿಪ್ಪು ಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಸಿಗಡಿಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿವೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಎಣ್ಣೆಯ ಬಹುಭಾಗ ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಪದರಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. "ಇನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ ಇದು ಇನ್ನೂ ಕೆಟ್ಟದ್ದಾಗಿದೆ,"ಎಂದು ಹಾನ್ಸ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.ಏಕೆಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಕೆಲವರು ಯೋಚಿಸುವಂತೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ತಿಳಿಯುವಂತೆ ಈ ತೈಲ ಮಾಯಾಜಾಲದಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಯಿತೆನ್ನುವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ." ನೀರ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಪದರು RV ಪೆಲಿಕಾನ್ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿನ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಫಾರ್ ಅಂಡರ್ ಸೀ ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಮೇ ೧೫ ರಂದು ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೇಕ್ಸಿಕೊ ದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತೈಲದ ಲೇಪನವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದರು.ಅಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾದ,ಉದ್ದದ ಮತ್ತು ಅಗಲದ ಸ್ಥೂಲತ್ವ ಹೊಂದಿದ ತೈಲ ಭಾಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಅತ್ಯಂತ ಟೊಳ್ಳೆನಿಸಿದ ತೈಲ ಲೇಪನದ ಸಮೂಹವೊಂದನ್ನು ಈ ತಂಡ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿತು.ಇದು ಸುಮಾರು ದಪ್ಪವಾಗಿದೆ.ಅತ್ಯಂತ ಆಳದ ತೈಲವು ಕಡಲತಟದ ಮೇಲೆ ದೊರೆಯಿತು. ಇನ್ನುಳಿದ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ತೈಲವು ಬಹುಪದರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮೇ ೨೭ ರಂದು ಎರಡನೆಯ ತೈಲ ಪದರ ನ್ನು ಸೋರುವ ಬಾವಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮೊಬೈಲ್ ಬೇ,ಅಲಬಾಮಾ ದೆಡೆಗೆ ನುಗ್ಗುತ್ತದೆ. ತೈಲವು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ಮಾಯವಾಗಿ ಅದು ಕಾಣದಾಯಿತು. ಸಮುದ್ರ ತಳದ ಪದರುಗಳ ಬಾವಿ ಬಾಯಿಯ ಕೆಮಿಕಲ್ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ದಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಪಿರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (NOAA)ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿತು.ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ದ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು ಮೇ ೨೨-೨೮ ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ವೆದರ್ ಬರ್ಡ್ II ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಪಡೆದ ಮಾದರಿಗಳು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಪದರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು,ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ದಶಲಕ್ಷದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೦.೫ ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥೂಲತ್ವ ಇತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪದರಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ BP ಬಾವಿಯಿಂದ ಬಂದ ತೈಲ ಇದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು NOAA ಹೇಳಿತು.ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಮಾದರಿಯ ತೈಲಪದರುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಎಲ್ಲಿಯದೆಂದು ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಜೂನ್ ೨೮ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆಳವಾದ ನೀರಿನಲ್ಲಿನ ಪದರುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅವು ನೇರವಾಗಿ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಬಾವಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದೆಂದು ಸಾಕ್ಷಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಅವರ ವರದಿ ಹೇಳುವಂತೆ ಅದು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಶಿಥಿಲಗೊಳ್ಳುವುದೆಂದು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.ಇದು ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ವರೆಗೆ ಆಳದಲ್ಲಿರುವ ಕಡಲ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಜುಲೈ ೨೩ ರಲ್ಲಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಸಂಶೋಧಕರು ಮತ್ತು NOAAಜೊತೆಯೂಗಿ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಧ್ಯಯನ ಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ ಉಪಸಮುದ್ರದ ತೈಲಪದರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರ ನೀಡಿ ಇದು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಬಾವಿಯಿಂದ ಬಂದಿದ್ದೆಂದು ಹೇಳಿದರು. NOAA ಮತ್ತು ಪ್ರಿನ್ಸಿಟೊನ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಆಳದ ನೀರಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತೈಲದ ಪದರು ಮತ್ತು ಅನಿಲಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಉತ್ತರದ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊಗೆ ಸೇರಿದ್ದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರೊಳಗಿನ ಆಮ್ಲ್ಸಜನಕದ ಪರಿಣಾಮವು ಒಂದು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ (ಕೆಲತಿಂಗಳಕಾಲ) ಇದರಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದು (ವರ್ಷಗಳ)ದ ಅವಧಿಗೂ ವಿಸ್ತರಣೆಯೂಗುತ್ತದೆ. ಡೇವಿಡ್ ವೆಲೆಂಟೈನಾ ಆಫ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಸಾಂತಾ ಬಾರ್ಬರಾ ನಂಬುವಂತೆ ಈ ತೈಲ ಪದರುಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಪಗಳು ಸಮುದ್ರ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅವು ಸಾವಯವ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಗಿಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಕರಗಿಹೋಗಿವೆ.ಆದರೆ ಈ LBNL ಸಂಶೋಧಕರು ಸಾವಯವವಾಗಿ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ಹೋಗುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಪರಿಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಈ ತೈಲ ಪದರುಗಳು ಕರಗಿ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆರಂಭಿಕವಾಗಿ ನೀರಿನ ಕೆಳಗಿರುವ ತೈಲದ ಪದರುಗಳು BP ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ತೈಲವು ಕೊಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹರಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆದರೆ NOAA ದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜೇನೆ ಲುಬ್ಚೀಂಕೊ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದರಲ್ಲದೇ ಈ ವರದಿಗಳು "ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವಂತಿದ್ದು,ಅಪಕ್ವ ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಖಚಿತವಾಗಿಲ್ಲ." ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಮತ್ತು ಸದರ್ನ್ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರವು ತಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ,ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. "ನಾವು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದಂತೆ NOAA ಬಹುಶಃ ಇದನ್ನು ಕಂಡು ಬಹಳಷ್ಟು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವೆಂದು ಖುಷಿಪಡಬಹುದಾಗಿದೆ."ಎಂದು USM ನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದ್ರವಿಜ್ಞಾನದ ತಜ್ಞ ವೆರ್ನೊನ್ ಅಸ್ಪೆರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಆದರೆ ಈ NOAA ನಮ್ಮ ಹೆಸರು ಹಾಳುಮಾಡುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿದೆ. ಅದೊಂದು ನಮಗೆ ಆಘಾತವಾಗಿದೆ." ಲುಬೆಚೆಂಕೊ ಅವರು ಅಸ್ಪೆರ್ ಅವರ ಈ ರೀತಿಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ."ನಾವು ಏನನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿತರಾಗಿದ್ದೇವೆ,ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಊಹಾಪೋಹಗಳನ್ನು ಹಬ್ಬಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ತಮಗೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗ ಯಾರೇ ಆದರೂ ಅದನ್ನು ಸದುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು."ಎಂದರು. ಅದರ ಬದಲಾಗಿ ಈ ತೈಲ ಗುರುತುಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿವೆಯೇ ಅಥವಾ ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ನಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿದ್ದೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೂನ್ ೮ರಲ್ಲಿ NOAA ಬಿಡುಗಡೆ ಮೂಡಿದ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪದರು ಮೂತ್ರ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದೆ, ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಆದರೆ ಇನ್ನೆರಡರ ಮೂದರಿಗಳ ಮೂಲವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವುದು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಜೂನ್ ೨೩ ರಲ್ಲಿ NOAA ಒಂದು ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ತೈಲ ಪದರುಗಳು ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಅವು BPಯ ಬಾವಿಯಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿತು."ಮುಂಜಾಗ್ರತಾ ತೂಕದ ಸಾಕ್ಷ್ಯ"ವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲು ಅದನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವಿವಿಧ ಮಾದರಿಗಳಾಗಿ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ:"ಈ ಸ್ಥೂಲ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ಈ ನಾಲ್ಕು ಮಾದರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪೂರ್ಣ ನಿಗಾವಹಿಸಿ ಕಾಳಜಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.ಇದರ ಮೇಲಿಂದ DWH-MC೨೫೨ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಈ ಉಪಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿದೆ,ಇದು ಬಾವಿ ಇರುವ ನಿವೇಶನದ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲದ ಗುರುತುಗಳು ದೊರಕಿವೆ.ಆದರೆ ಈ ತೈಲವು ರಾಸಾಯನಿಕ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಅದಲ್ಲದೇ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಪದರಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಇರುವುದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಧಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಒಳಗೊಂಡ ಯಾವುದೇ ಮಾದರಿಯ "ಬೆರಳಚ್ಚು ಗುರುತುಗಳನ್ನು" ಮೂಲ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಅದರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ,ಹೀಗೆ ಇದರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ." ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಪ್ರಕಾರ ಸುಮಾರು ೩೫ ಕಿಲೊಮೀಟರ್ ಗಳ ವರೆಗೆ ಹರಡಿದ್ದಲ್ಲದೇ ೧೧೦೦ಮೀಟರ್ ಆಳದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲದ ಪದರುಗಳ ಗರಿಗಳಂತಹ ಆಕಾರ ದೊರೆತಿವೆ. ಈ ತೈಲದ ಪದರು ಹಲವು ದಿನಗಳ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕರಗದೇ ಹಲವು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಹಾಗೆಯೇ ಇತ್ತು. ನೀರಿನ ತಳದಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಆಗಷ್ಟನಲ್ಲಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸಮುದ್ರದ ತಳದಲ್ಲಿ ಕೆಲ ತೈಲ ಕಣಗಳ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಚದುರಿಸಿದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಹುಡುಕಿದ ಸಂಶೋಧನೆ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತೈಲ ಕೇವಲ ತುಂತುರಾಗಿ 'ಒಸರುವುದಲ್ಲದೇ' ಕೆಲ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಹಿಮಗಾಳಿಯಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.' USF ನ ಡೇವಿಡ್ ಹೊಲ್ಲಂಡರ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಸರ್ಕಾರದ ಮೂಲ ಮಾಹಿತಿಯು ಅದರ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ತೈಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳು ಸೂಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿವೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ತೈಲ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ತಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದೆ,ಎಷ್ಟು ಆವಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣವು ಈ ತಳದ ಅಲೆಗಳಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ನೀಡಲಾರದು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೦ ರಂದು ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಮರೈನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಒಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಸಾಮಂತಾ ಜೊಯೆ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕಲೆ ಹಾಕಿದರು.ಅಲ್ಲಿ ಹರಿದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲವು ಹೆಚ್ಚು ಆವಿಯಾಗದೇ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸಮುದ್ರ ತಳದಲ್ಲಿ ಕ್ರೋಢೀಕರಣಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.ಸಮುದ್ರ ತಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ತೈಲದ ಪ್ರಮಾಣದ ನಿಗದಿ ಸಾಧ್ಯವಾದುದಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸಮುದ್ರ ತಳದಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಪದರಿನ ಗರಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ ಕೆಲವೆಡೆ ಕೆಳಗೆ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಇಂಚ್ ಗಳಷ್ಟಿನ ದಪ್ಪದ ತೈಲ ಪದರು ಹರಡಿದೆ,ಅದರ ಮೇಲ್ಪದರಲ್ಲಿ ಸತ್ತ ಚಿಪ್ಪುಜೀವಿಗಳ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಜೀವವರ್ಗದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಕುರುಹು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅವರ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಜೀವಿ ವರ್ಗದ ಕೆಲವು ಇದನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಿಸರ್ಗದತ್ತವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಿದ ಎಣ್ಣೆ ಪ್ರಮಾಣವು ಕೆಳಗಡೆ ಮುಳುಗಿ ಅಲ್ಲಿನ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರಬಹುದು.ಅದಲ್ಲದೇ ಅಲ್ಲಿನ ಜೀವಿಗಳ ಮೇಲೆ ಈ ಹರಡುವಿಕೆಯಾಗಿರಲೂ ಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. "ನಾವು ಸೂಕ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ [ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ]ತೈಲ ಬೆರಳಚ್ಚು ಪಡೆದು ಅದನ್ನು "ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಗೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ್ದು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು,"ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಆದರೆ ಈ ತೈಲವು ನೀರಿನಾಳದ ಬಗ್ಗಡದ ಕೊಳಚೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಇದನ್ನು ಸೋರಿ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದ್ದೆಂದು ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬರಬಹುದು.ಯಾಕೆಂದರೆ ಇದು ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಪಸರಿಸಿರುವುದೂ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ." ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಣೆ-ಉಸ್ತುವಾರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಈ BP ಸಂಸ್ಥೆಯು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಅದರ ಎಲ್ಲೆವರಿಗಿನ ಹರಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅಂಕಿಅಂಶ ನೀಡಿಲ್ಲವೆಂದೇ ದೂರಿವೆ.ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮುತುವರ್ಜಿಯಿಂದ ಗಮನಿಸಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪಾತ್ರ ಏನೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯುವಂತೆ ಈ ಗುಂಪುಗಳು ಆಗ್ರಹಿಸಿವೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸನ ಸಮಿತಿ ನೀಡಿದ ಸಾಕ್ಷ್ಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ವ್ಜೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ಫೆಡರೇಶನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಲಾರಿ ಶೆವೆಗರ್ ಹೇಳುವಂತೆ, ಈ BP ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮರೆತು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಅದರಲ್ಲಿನ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪರಿಮಾಣ ಹಾಗು ಉಕ್ಕಿ ಚೆಲ್ಲಿದ ಬಗೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಈ BP ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ವಿಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲದ ಸೋರಿಕೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಅಡೆತಡೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮೇ ೧೯ ರಂದು BP ಒಂದು ನೇರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸ್ಪಿಲ್ ಕ್ಯಾಮ್ ಎಂಬ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ತೈಲ ನಾಶವಾಗಿದ್ದು,ಅದು ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ತನ್ನ ಬಾಹು ಚಾಚಿ ಹೇಗೆ ಪರಿಸರ ಹಾಳು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ.ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ತನ್ನ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ವಿಚಾರ ಬಂದಾಗ ಅದು ಈ ರೀತಿಯಾದ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ,ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಕೊಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಇದರ ವ್ಯರ್ಥ ಸೋರಿಕೆ ತೋರಿಸಲು ಅದು ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಮೇ ೨೦ ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಟರಿಯರ್ ನ ಕೆನ್ ಸಲಜಾರ್ ಹೇಳಿದಂತೆ U.S. ಸರ್ಕಾರವು ಗಲ್ಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಎನ್ವೈರ್ನ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ಯ ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿರುವ ಲಿಸಾ ಜಾಕ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್ ಹೋಮ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಯ ಜಾನೆಟ್ ನಪೊಲಿಟಾನೊ ಅವರು ಯಾವ ರೀತಿಯಾದ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಅದನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕ ರೂಪವಾಗಿ ಎಲ್ಲಿ ಯಾವ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಈ ಕೊಲ್ಲಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿದರು. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಪೋಲಾದ ಪ್ರಮಾಣದ ವರದಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಲು ಕೂಡಾ ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೋಗದಂತೆ ಮತ್ತು ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕರು ಕೂಡಾ ಅದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡದಿರುವಂತೆ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.ಇದರಿಂದ ಎಷ್ಟು ಅನಾಹುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವ ರೀತಿಯ ನಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂತಹ ದೂರುಗಳನ್ನು BP ಕಂಪನಿಯ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು,ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾನೂನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡುವವರು,USCG ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಿರುದ್ದ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೂ ಕೂಡಾ ಈ BP ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ದರಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ BP ಯು ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಯಾವ ರೀತಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬೇಕೆಂಬುದು ನಮಗೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಜೂನ್ ೩೦ ರಲ್ಲಿ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಗಲ್ಫ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಯಾವುದೇ ದೋಣಿಗಳು ಅಡ್ಡಾಡದಂತೆ ಕಾವಲು ಕಾಯುತ್ತಿತ್ತು.ಅಲ್ಲಿಂದ ಬರುವ-ಹೋಗುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅದು ಗಮನಿಸಲಾರಂಭಿಸಿತು.ಅದನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಅಥವಾ ತೈಲ ಹರಡಿದ ಪ್ರಮಾಣ "ತಿಳಿಸಲು ಕೂಡಾ ಅದರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅದು ತಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು." ಪತ್ರಿಕಾ ಗೋಷ್ಟಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಆಡ್ಮಿರಲ್ ಥಾಡ್ ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಹೊಸ ಕಾನೂನು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಆದರೆCNN ನ ೩೬೦, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಆತಿಥೇಯನಾಗಿದ್ದ ಆಂಡ್ರೆಸನ್ ಕೂಪರ್ ಈ ಕಾವಲು ಕಾಯುವ ನಿಯಮವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಚೆಲ್ಲಿದ ತೈಲ ಹರಿಯುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಲವು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಕೆಳಮಟ್ಟದ ನೀರಿಗೆ ವಾಹನವನ್ನು ಒಯ್ದು ಇದರ ಬಾವಿಯ ಬಾಯಿಗೆ ಬಿರುಡೆ ಹಾಕಲು ಹೋಗಲಾಯಿತು.ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರೆವೆಂಟರ್ ವಾಲ್ವ್ಸ್ ನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.ಇದು ತೈಲ ಬಾವಿಯ ಪ್ರವೇಶದಲ್ಲಿ ಹಾಕಲು ಈ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಯಿತು,ಆದರೆ ಇದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಎರಡನೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ತೈಲ ಧಾರಕ ಗುಮ್ಮಟದಂತಹದನ್ನು ಅದರ ಬಾಯಿಗೆ ಇಡುವುದು.(ಈ ಸೂತ್ರವು ನೀರಿನ ಆಳದಲ್ಲಿನ ಸೋರಿಕೆ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ)ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೋರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಕೊಳವೆಗಳಿಗೆ ದಿಗ್ಬಂಧನ ಹಾಕಿ ಪೋಲಾಗುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆಯು ತಂಪು ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಜಲಜನಕದ ಮಿಥೇನ್ ಹೈಡ್ರೇಟ್ ಕಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು ಗುಮ್ಮಟದಂತಹ ದ್ವಾರವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿ ಅದರ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪರಿಹಾರ ಆಗುತ್ತವೆ. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ (ರಂಧ್ರ ಕೊರೆದು)ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ದ್ರವವನ್ನು ಸೋರಿಕೆ ನಿಲುಗಡೆಯ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಕುವುದರಿಂದ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಈ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಸಿಮೆಂಟ್ ಮೂಲಕ ("ಟಾಪ್ ಕಿಲ್") ಮಾಡುವ ಕ್ರಮ ಕೂಡಾ ವಿಫಲಗೊಂಡಿತ್ತು. ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದರೆ ಹೆಚ್ಚಳ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸಿಡಿದು ಹೋದ ಪಂಪ್ ಗೆ ಎತ್ತರದ ಟ್ಯೂಬ್ ಅಳವಡಿಸುವುದು ಎಂಬ ಸರಳವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಪರಿಹಾರ ಹುಡುಕುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಡೆದ ಟ್ಯೂಬ್ ನಿಂದ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಿದು ಹೋಗುವ ತೈಲವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಅದಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕೊಳವೆಯನ್ನು ಒಳಸೇರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಭದ್ರಗೊಳಿಸಲು ವಾಶರ್ ಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಲೂ ಅಳವಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ಹರಿದು ಪೋಲಾಗುವ ಅನಿಲವನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾದ ಅಗಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ,ಮತ್ತು ಡ್ರಿಲ್ ಶಿಪ್ ಡಿಸ್ಕವರ್ ಎಂಟರ್ ಪ್ರೈಜಿಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿತ ತೈಲವನ್ನು ಒಂದೆಡೆ ಹಿಡಿದಿಡಬಹುದಾಗಿದೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಿದ ಕೊಳವೆಯನ್ನು ತೆಗೆಯುವ ಮೊದಲು ಇದನ್ನು ಹೊರಗೆ ತೆಗೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಜೂನ್ ೩ ರ ನಂತರ BP ಯು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೇರ ಕೊಳವೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ ತೆಗೆಯಿತು.ಹೀಗೆ ಆ ಕೊಳವೆಯನ್ನು ಒಂದು ಬಿರಡೆ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಸುತ್ತಲಿನ ಜಾಗೆಗೆ ಸುರಕ್ಷತೆ ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ BP ಕಂಪನಿಯ ಸಿಇಒ ಟೊನಿ ಹೆವರ್ಡ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಾಕಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಒದಗಿಸಿತು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ."ಬಹುತೇಕ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ"ವನ್ನು ಇದರಿಂದ ಉಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಅದರೆ FRTG ಸದಸ್ಯರಾದ ಇರಾ ಲೆಫೆರ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಅಧಿಕ ತೈಲ ಪ್ರಮಾಣವು ಹಿಡಿತ ಜಾರಿ ಕೈಮೀರಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ,ಬಿರಡೆಯ ಧಾರಕ ವಿಧಾನವು ಅದರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಸರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಇದು ಸಫಲವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಜೂನ್ ೧೬ ರಂದು ಎರಡನೆಯ ಧಾರಕ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ತೈಲ ತಡೆಯುವ ಬಾಯಿಗೇ ನೇರವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಈ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರೆವೆಂಟರ್ ನ್ನು ಕೊಳವೆ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.ಇದು ಅನಿಲ ಮತ್ತು ತೈಲವನ್ನು Q೪೦೦೦ ನ ಸೇವಾ ವಾಹನಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ.ನಂತರ ಇದನ್ನು ನಿರಾಳ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ದಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಡ್ರಿಲ್ ಶಿಪ್ ಡಿಸ್ಕವರರ್ ಕ್ಲಿಯರ್ ಲೀಡರ್ ಮತ್ತು ತೇಲುವ ಉತ್ಪನ್ನ,ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಗಣೆ (FPSO)ದೋಣಿ ಹೆಲಿಕ್ಸ್ ಪ್ರೊಡ್ಯುಸರ್ ೧ ನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹಿಡಿದ ತೈಲವನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಎವಿ ನುಟೆಸನ್ ಮತ್ತು ಜೌನೆಟಾ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಇಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಗೂ ರಷ್ಟು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ, FPSO ಸೆಲ್ಲಿಯನ್ , ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡುವ ತೊಯಿಸಾ ಪಿಸೆಸ್ ಈ ತೈಲವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಲೊಚ್ ರಾನೊಚ್ ಶಟಲ್ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಇಳಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೫ ರಲ್ಲಿ BP ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಅದರ ಒಂದು ದಿನದ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೫,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳಷ್ಟು ತೈಲ ಮತ್ತು ರಷ್ಟು ಅನಿಲವನ್ನು ಅದು ಉಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಈ ಸೋರಿಕೆಯ ತೈಲ ಸಂಗ್ರಹವು ಒಟ್ಟು ೬೬೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳಷ್ಟಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರೀ ಅಂದಾಜುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಬಿರಡೆ ಹಾಕುವುದು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ತೈಲ ಉಳಿಕೆಯ ಸೂತ್ರಗಳು ಒಟ್ಟು ಸೋರಿಹೋಗುವ ತೈಲದ ಅರ್ಧದಷ್ಟನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಮುದ್ರ ತಳಮಟ್ಟದಿಂದ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಜೂನ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೧೦ ರಂದು ಈ ಧಾರಕ ಬಿರಡೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹೊಸದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.ಇದರಲ್ಲಿ ಫ್ಲೆಂಜ್ ಟ್ರಾನ್ಸಿಶನ್ ಸ್ಪೂಲ್ ಮತ್ತು ೩ ರಾಮ್ ಸ್ಟ್ಯಾಕ್ ("ಟಾಪ್ ಹ್ಯಾಟ್ ನಂಬರ್ ೧೦") ಎಂಬ ನವೀಕೃತವಾದುದನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೧೫ ರಂದು BP ಇದರ ಸಮಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ತೈಲ ಬಾವಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲು ಕೊಳವೆಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿತು.ಆಲಿಕೆ ಆಕಾರದ ಕೊಳವೆ ಮೂಲಕ ತೈಲವನ್ನು ಹಡಗಿನೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿತು.ಬಾವಿಯ ಮುಚ್ಚಳವು ಅದರ ಒತ್ತಡ ತಡೆಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಒಳತೋಟಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಅದೇ ದಿನ BP ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರೆವೆಂಟರ್ ವಾಲ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ ಬಿರಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿ ಪೋಲಾಗಿ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತೆಂದು ಅದು ಹೇಳಿತು. ಸ್ಪೋಟಕಗಳ ಬಳಕೆಯ ಉಪಯೋಗದ ಪರಿಗಣನೆ ಮೇ ತಿಂಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ,ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್ ಎನರ್ಜಿಯ ಸ್ಟೆವೆನ್ ಚು ಅವರು ಕೆಲವು ಪರಮಾಣು ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ತಂಡವೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.ಅದರಲ್ಲಿ ಜಲಜನಕ ಬಾಂಬ್ ವಿನ್ಯಾಸಕ ರಿಚರ್ಡ್ ಗ್ಫಾರ್ವಿನ್ ಮತ್ತು ಸಾಂಡಿಯಾ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರೀಸ್ ನಿರ್ದೇಶಕ ಟೊಮ್ ಹಂಟರ್ ಮೊದಲಾದವರಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಮೇ ೨೪ ರಂದು BP ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಸೋರಿಕೆಯ ಬಾವಿಯನ್ನು ಬಂದ್ ಮಾಡಲು ಈ ಸ್ಪೋಟಕಗಳು ವಿಫಲವಾದರೆ "ನಾವು ಇನ್ನುಳಿದ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನೂ ನೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ."ಇದರಿಂದ ಅದು ಕೃತಕ ಸ್ಪೋಟಕಗಳನ್ನು ಅದು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. ಶಾಶ್ವತ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆ ಟ್ರಾನ್ಸಒಸಿಯನ್ ನ ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಡ್ರಿಲ್ಲರ್ III ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮೇ ೨ ರಂದು ಅದನ್ನು ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ದಷ್ಟನ್ನು ಜೂನ್ ೧೪ ರಂದು ಮೊದಲ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ತಂದಿತು. GSF ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಡ್ರಿಲ್ಲರ್ II ತನ್ನ ತೋಡುವಿಕೆಯ ಎರಡನೆಯ ಪರಿಹಾರ ಕಾಮಗಾರಿಯನ್ನು ಮೇ ೧೬ ರಂದು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಈ ಸ್ಥಳದ ಭಾಗದ ಹೊರಗೆ ಇದೇ ತೆರನಾದ ಕಾಮಗಾರಿಯನ್ನು ಜೂನ್ ೧೪ ರಂದೇ ಸುರು ಮಾಡಿತು.ಆದರೆ BP ಯ ಎಂಜನೀಯರ್ ಗಳು ಎರಡನೆಯ ಪರಿಹಾರದ ಕಾಮಗಾರಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು.ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಬಾವಿಯ ಬ್ಲೌಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ಬಿರಡೆಯನ್ನು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನು ಈ ಪರಿಹಾರ ಕ್ರಮದಡಿ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಾಗ ಅದರ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚ $೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಕಾಮಗಾರಿಯು ೧೫:೦೦ CDT ಆಗಷ್ಟ್ ೩ ರಂದು ಮೊದಲ ತೈಲ ತಪಾಸಣೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅಗೆತದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಪಂಪ್ ಮಾಡಲಾಗಿ ಅದು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಂದಾಜು ಎರಡು ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್/ಮಿನ್ಯುಟ್ಸ್ ದರದಲ್ಲಿ ಬಾವಿ-ಮೂಲದಿಂದ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಇದರ ಪಂಪಿಂಗ್ ಸುಮಾರು ಎಂಟು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ನಂತರ ಬಾವಿಯಲ್ಲಿ ಸದ್ಯ "ಸ್ಥಿರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ"ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ಅದೇ ೦೯:೧೫ CDT ಆಗಷ್ಟ್ ೪, ರಂದು ಆಡ್ಮಿನ್. ಅಲ್ಲೆನ್ ಅವರು ಸಮ್ಮತಿಯಿತ್ತರು. BP ಆಗ ಸಿಮೆಂಟ್ ನಿಂದ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮೂಲಕ ಪಂಪ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.ಸೋರುವಿಕೆಯ ಈ ವಾಹಿನಿಯನ್ನೇ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಂದ್ ಮಾಡಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆಗಷ್ಟ್ ೪, ರಂದು ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಇದನ್ನು ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಕ್ ಕಿಲ್ ಕೂಡಾ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಎರಡು ವಾರದ ನಂತರ ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳಿದ್ದರೂ ಸಹ ಇಡೀ ಬಾವಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ವ ಮಾದಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾಟಮ್ ಕಿಲ್ ಕೂಡಾ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಬೇಕಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ ಈ ಬಾವಿಯ ಪರಿಹಾರ ಕಾಮಗಾರಿ ಬಿರುಗಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಈ ಕಾರ್ಯ ವಿಳಂಬವಾಯಿತು. ಈ ಬಾವಿಯ ಸೋರುವಿಕೆಯ ಮುಚ್ಚಲು ಸಿದ್ದತೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು,BP ಕಂಪನಿ ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಮತ್ತೆ ಒತ್ತಡ ಅಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ,ಎಂದು ಅನುಮಾನಪಟ್ಟಿತ್ತು ಆಗಷ್ಟ್ ೧೯ ರಂದು ಅಲೆನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬಂಡೆ ಪದರುಗಳ ರಚನೆ ಕೂಡ ತೈಲ ಸೋರುವಿಕೆಗೆ ತಡೆ ಒಡ್ಡಬಹುದು.ಆದರೆ ಈ ತಡೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲಾಗದೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡಲಾಯಿತು. ಆದರೆ U.S.ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳುವಂತೆ ವಿಫಲವಾದ ಈ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದರೆ ಬದಲಿಸುವಂತೆ ಸಲಹೆ ಮಾಡಿತು.ಬಾವಿಯ ಒಳತೋಟಿಯು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ತಕ್ಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೩,ಅಂದರೆ ೧:೨೦ ಅಪರಾಹ್ನ CDT ೩೦೦ ಟೊನ್ ಜೊತೆ ವಿಫಲವಾದ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ್ನು ಬಾವಿಯಿಂದ ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು.ಹೀಗೆ ಅದನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮೇಲ್ಭಾಗಕ್ಕೆ ತರಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಆ ದಿನ ಬದಲಿ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ಬ್ಲೌಟ್ ನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಲಾಯಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೪,ಸಾಯಂಕಾಲ ೬:೫೪ ಕ್ಕೆ CDT ವಿಫಲವಾದ ಬ್ಲೌಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪಿತು.ಅಲ್ಲದೇ ರಾತ್ರಿ ೯:೧೬ CDT ವಿಶೇಷ ದೋಣಿ ಹೆಲಿಕ್ಸ್ Q೪೦೦೦ ಧಾರಕವನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಟಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಈ ವಿಫಲಗೊಂಡ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ್ನು ಲೂಸಿಯಾನದಲ್ಲಿನ NASA ಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಯ್ಯಲಾಯಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಈ ಕೆಳಭಾಗದ ಮುಚ್ಚಳದ ಕಾರ್ಯ ಕೂಡಲೇ ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಯಾಕೆಂದರೆ "ಲಾಕಿಂಗ್ ಸ್ಲೀವ್"ಅಂದರೆ ಅದರ ಬಿರಡೆ ಮೂಲಕ ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ BP ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಮುಕ್ತಗೊಳ್ಳುವ ಬಾವಿಯು ಸುಮಾರು ರಷ್ಟು ಈ ಪರಸ್ಪರ ವಲಯಿಕ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ದೂರವಿದೆ.ಕೆಳಗೆ ಆಳ ತೋಡಿ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಲು ಮತ್ತೆ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೬ ರಂದು ಈ ಪರಿಹಾರ ಕಾಮಗಾರಿಯ ಬಾವಿಯು ಅದರ ಗುರಿ ತಲುಪಿತು.ಈ ಬಾವಿಯ ತೆರೆದ ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಲು ಸಿಮೆಂಟ್ ಪಂಪ್ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯,೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ BP ಯು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಕೊಂಡೊ ಬಾವಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿತು.ಈ ಸೋರಿಕೆಯ ಐದುತಿಂಗಳ ನಂತರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦ ರಂದಾದ ಸ್ಪೋಟವನ್ನು ಅದರ ಅವಧಿ ಎನ್ನಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ರಿಲೀಫ್ ವೆಲ್ ನ ಮೂಲಕ ಪರಸ್ಪರಿಕ ಸಂಭಂಧಗಳನ್ನು ಬ್ಲೌನ್ ಔಟ್ (ಸ್ಪೋಟಿತ)ಬಾವಿಯಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೬ ರಂದು ಅಗೆತ ಮಾಡಿ ಸರಿ ಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು.ಹೀಗೆ ಕೆಲಸಗಾರರು ಅದರಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಬಂದಾಗುವಂತೆ ಸಿಮೆಂಟ್ ನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೬ ಶುಕ್ರವಾರದಂದು ಪಂಪ್ ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಿವೃತ್ತ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಆಡ್ಮಿ.ಥಾದ್ ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳುವಂತೆ BP ಯ ಬಾವಿಯನ್ನು "ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ"ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು,ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲೆನ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಈ ಒತ್ತಡ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಪ್ಲಗ್ ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು.ಇದನ್ನು ೫:೫೪ CDT ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು."ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಈ ನಿಯಮಿತ ಕ್ರಮಗಳು ಫಲ ನೀಡುವಲ್ಲದೇ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಈ ಮಾಕೊಂಡೊ ಬಾವಿಯಿಂದ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊಗೆ ಅಂಥ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸೋರಿಕೆಯಾಗದು" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು. ಕರಾವಳಿ ವಲಯ ಮತ್ತು ನೌಕಾ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಈ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಹರಡಿದ್ದ ಈ ತೈಲವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮೂರು ಮೂಲಭೂತ ಸೂತ್ರಗಳಿವೆ.ಇದು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಭಾಗದಿಂದ ಕೊಂಚ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.ಅದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಡ್ರಿಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಅದನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಹೊರ ತರಲಾಯಿತು. ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಬಹುತೇಕ ತೈಲವನ್ನು ಡ್ರಿಲ್ ಮೂಲಕ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಅಗೆತದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಟಾರ್ ಕಣಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಬರಲಾರಂಭಿಸಿದವು.ಇದರಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಾಲ್ಟ್ ಅಂದರೆ ಡಾಂಬರ್ ನಂತಹ ತಿರುಳು ಕಾಣಿಸಿತು, ಫೆಡೆರಲ್ ಕೆಮಿಕಲ್ ಹೆಜಾರ್ಡ್ ಆಳತೆಗಾರ ಎಡ್ ಒವರ್ಟೆನ್ ಅವರ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ವಿಧಾನವು ಇಂತಹ ತೈಲದ ಬಾವಿಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ ಒಮ್ಮೆ ಇದು ಪರಿವರ್ತಿತವಾದರೆ ಅದು ಸಹಜವಾಗಿ ಆವಿಯಾಗುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.ಕೂಡಲೇ ಇದು ನಶಿಸಿ ಹೋಗದು.ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಗಳಿಂದ ಕೂಡ ಅಷ್ಟು ಸಲೀಸಾಗಿ ಅದು ಉಪಭೋಗಿಸಲಾಗದು.ಅಲ್ಲದೇ ಅದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸುಟ್ಟೂ ಹೋಗಲಾರದು. "ಇಂತಹ ಮಿಶ್ರಣವು ಸಲೀಸಾಗಿ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣದ ಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ,"ಎಂದು ಒವರ್ ಟೊನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮೇ ೬,ರಿಂದ BP ಯು ದಿನನಿತ್ಯ ತನ್ನ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ದಿನನಿತ್ಯದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾ ಹೊರಟಿತು. ಈ ಯತ್ನಗಳು BP ಯ ಮೂಲಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೮ ರಿಂದ ಡೌಗ್ ಸಟ್ಲರ್ಸ್ ನಿಂದ ಚಾಲನೆಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಸಂಚಾಲನಾ ಅಧಿಕಾರಿಯು US ಮಿಲಿಟರಿ ನೆರವು ಇದರ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಇದರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಅದರ ಅಳತೆಗೋಲು ಪ್ರಮಾಣ ಕೂಡ ಅಧಿಕವಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ BP ಯು ದೂರದಿಂದ ಚಾಲಿತ ವಾಹನಗಳನ್ನು ನೀರಿನ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿತು.ಸುಮಾರು ೭೦೦ ಕೆಲಸಗಾರರು,ನಾಲ್ಕು ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ೩೨ ದೋಣಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೯ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ೬೯ ದೋಣಿಗಳು ಅದರಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ದೋಣಿಗಳು,ಸ್ಕಿಮ್ಮರ್ ಗಳು,ಜಗ್ಗುದೋಣಿಗಳು,ಸರಕಿನ ದೋಣಿಗಳು ಮತ್ತು ವಾಪಸ್ಸು ಪಡೆವ ದೋಣಿಗಳನ್ನು ಇದರ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲಾಯಿತು. ಮೇ ೪ ರಂದು US ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಅಂದಾಜಿಸಿದಂತೆ ೧೭೦ ದೋಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೭೫೦೦ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಸುಮಾರು ೨,೦೦೦ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರು ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಮೇ ೨೬ ರಂದು ಎಲ್ಲಾ ೧೨೫ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ದೇಶದ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ದೋಣಿಗಳು ಸಹ ಈ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದವು,ಅದರೆ ಕೆಲವು ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ತೊಂದರೆ ಕಾಣಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅಂತಹವರನ್ನು ತಟಕ್ಕೆ ವಾಪಸು ಕರೆಸಲಾಯಿತು. ಮೇ ೩೧ ರಂದು BP ಯು ಈ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯದ ಬಗೆಗೆ ವಿವಿಧ ನಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು,ಆಗ ಸುಮಾರು ೯೨,೦೦೦ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಜೂನ್ ಹೊತ್ತಿಗೆ ದೊರೆತವು.ಇದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೩೨೦ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸುವಂತಹವಾಗಿದ್ದವು. ಧಾರಕ,ನಿಯಂತ್ರಕ ಇದರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಹಲವು ಮೈಲಿಗಳ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಧಾರಕಗಳ ಮೊಳಗುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಯಿತು.ಇದರ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ತೈಲದಸೋರುವಿಕೆ ತಡೆಯುವುದು ಇಲ್ಲವೇ ಬುಗ್ಗೆಯಿಂದ ಏಳುವುದನ್ನು ಬಂದ್ ಮಾಡುವುದು, ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಾಗಿತ್ತು.ಅದನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗೋಡೆ,ಪೊದೆ,ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು/ಏಡಿ/ಚಿಪ್ಪು ಸಿಂಪಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪೋಲನ್ನು ತಡೆಯುವುದೇ ಆಗಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದೇ ಆಗಿದೆ. ಈ ಅನುರಣದ ಮೊಳಗುವಿಗಳು ರಷ್ಟು ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.ಇದರ ಅನುರಣವು ಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ರಭಸವಾಗಿ ಕೇಳುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಇ ಗಳ ಧಾರಕ ಮೊಳುಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಡೆಲ್ಟಾ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮರುದಿನವೇ ಇದು ದ್ವಿಗುಣವಾಗಿ ರಷ್ಟಾಯಿತು.ಇನ್ನಷ್ಟು ರಕ್ಷಣಾ ಕೋಟೆಗಳ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸೂಚನೆ ನೀಡಿತು. ಆದರೆ ಈ ಮೊಳಗುವಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾರವು ಎಂದು US ನ ಕಾನೂನು ನಿರ್ಮಾತೃಗಳು ಹಾಗು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.ಈ ತೈಲ ವಲಯದ ಅನುರಣನ ಹುಡುಕುವುದಕ್ಕಿಂತ ಇನ್ನೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಾವು ರಕ್ಷಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಮೊಳಗುವ ಧಾರಕಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಇಡದ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲದೇ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದ ಇದರ ಚಾಲಕರು ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಅವರು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಪ್ಲಕ್ವೆ ಮೈನ್ಸ್ ಪಾರಿಶ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬಿಲ್ಲಿ ನುಂಗೆಸ್ಸರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ಯೋಜನೆಯು ತಟದ ಮೇಲಿನ ತೈಲವನ್ನು ತೊಳೆದು ಹಾಕುತ್ತದೆ,ಆಗ ನಾವು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು,ಹೀಗೆ ನಾವು ಕೇವಲ ತೈಲದ ಹರಿಯುವಿಕೆಯನ್ನೇ ಕೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಮಗೆ ಎರಡು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ”. ತಡೆ ಬೇಲಿ ನಿರ್ಮಾಣದ ದ್ವೀಪದ ಯೋಜನೆ ಮೇ ೨೧,ರಂದು ಪ್ಲಕ್ವೆ ಪಾರಿಶ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬಿಲ್ಲಿ ನುಂಗೆಸ್ಸರ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ತರಾಟೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಾವು ಇದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳೀಯರ ಕ್ರಮಕ್ಕೂ ನೆರವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕರಾವಳಿಗುಂಟ ಮರಳಿನ ತಡೆಗಳ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದರು.ತೈಲವು ವೆಟ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಗೆ ಹೋಗಿ ಶೇಖರವಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದರಾದರೂ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ವಾರಗಳ ವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಮರುದಿನ ನುಂಗೆಸ್ಸರ್ ದೂರಿದ ಪ್ರಕಾರ ಇವರ ಯೋಜನೆ ವ್ಯರ್ಥವಾಯಿತು,ಆರ್ಮಿ ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಂಜನೀಯರ್ಸ್ ನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಪರವಾನಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕೊಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಸರ್ಕಾರೀ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿ ಮೂಲಕ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಿದರು.ಇಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹೊರಹಾಕುವಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ತೈಲದ ಹರಿವನ್ನು ಕರಾವಳಿಯಿಂದಾಚೆಗೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಲ್ಲಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ನೀರು ತಿರುವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಜಲಾನಯನದಿಂದಲೇ ಬರುತ್ತದೆ ಈ ವಿಧಾನ ಕೂಡಾ ಮೇ ೨೩ರಂದು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಫಿರಿಕ್ ಆಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಅವರ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿ ಹತ್ತಿರದ ಪೊರ್ಟ್ ಫೊರ್ಚೊನ್ ನಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಭೂಕುಸಿತವಾಗಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿತು. ಆಗ ಮೇ ೨೩ ರಂದು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಅಟೊರ್ನಿ ಜನರಲ್ರಾದ ಬಡ್ಡಿ ಕಾಲ್ಡ್ವೆಲ್ ಅವರು US ಆರ್ಮಿ ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಂಜನೀಯರ್ಸ್ ನ ಲೆಫ್ಟಿನಂಟ್ ಜನರಲ್ ರಾಬರ್ಟ್ ಎಲ್. ವ್ಯಾನ್ ಅಂಟ್ವೆರ್ಪ್ ಅವರಿಗೆ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಬರೆದರು,ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಮರಳನ್ನು ಅಗೆದು ತಗ್ಗು ತೋಡಿ ನಿಷಿದ್ದ ಐಲೆಂಡ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಒಡ್ಡುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುಲು ಲೂಸಿಯಾನಕ್ಕೆ ಹಕ್ಕಿದೆ.ಅದರ ವೆಟ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಮೂಲಕ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಅದು ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ನ ಸಮ್ಮತಿ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.ಯಾಕೆಂದರೆ U.S.ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಮಾಡಿರುವ ೧೦ ನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಇಂತಹ ಪರವಾನಿಗೆ ನೀಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ.ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಗಳು "ಈ ತಡೆ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಸಲಹೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು" ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರೆ ತಾವು ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಗವರ್ನರ್ ಬಾಬಿ ಜಿಂದಾಲ್ ಅವರಿಗೆ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಡೆ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಹಾಗೇನಾದರೂ ಅಡತಡೆ ಬಂದರೆ ಮುಂದೆ ಆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸೋಣ ಎಂದೂ ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದರು. ಜೂನ್ ೩ ಕ್ಕೆ BP ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಅಡತಡೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟರ್ ಥಾಡ್ ಅಲ್ಲೆನ್ ಅವರ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ $೩೬೦ ದಶಲಕ್ಷ ಡಾಲರ್ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೂನ್ ೧೬ ರಂದು ಗ್ರೇಟ್ ಲೇಕ್ಸ್ ಡ್ರೆಜ್ ಅಂಡ್ ಡಾಕ್ ಕಂಪನಿಯು ಶಾ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಅಂಡ್ ಇನ್ಫ್ರಾಸ್ಟ್ರ್ಕ್ಚರ್ ಗ್ರುಪ್ ನಡಿ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಕರಾವಳಿ ಎದುರಲ್ಲಿ ಈ ಮರಳಿನ ಗುಡ್ಡೆಗಳ ತಡೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಕಳೆದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ವರೆಗೆ ಲೂಸಿಯಾನಾ ರಾಜ್ಯವು BP ಯೋಜಿಸಿದ $೩೬೦ ದಶಲಕ್ಷ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿ $೨೪೦ ದಶಲಕ್ಷವನ್ನು ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿತು.ಈ ತಡೆಗೋಡೆ ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಸುಮಾರು ೧,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ನಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ಅಂದಾಜು ಕೇವಲ ಒಂದು ವ್ಯರ್ಥ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ." ಈ ತಡೆ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸುಮಾರು ಐದು ದಶಲಕ್ಷ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ಗಳಷ್ಟು ತೈಲವು ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಹರಿದಿದ್ದು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್ ಗಟ್ಟಲೇ ಹಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಶ್ರಮ ಪೋಲಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಹಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಂತೆ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನುಳಿದ ತೈಲವು ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರವಿಲ್ಲದೇ ತಡೆ ಹಿಡಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈ ಮರಳಿನ ರಚನೆಗಳು ಯಾವ ಪರಿಹಾರವನ್ನೂ ನೀಡಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. "ಸೋರಿ ಹೋಗಿ ಇನ್ನಿತರೆಡೆ ಸೇರಿಕೊಂಡ ತೈಲವು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿಲ್ಲ,ನಾವು ಮಾತನಾಡುವ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ವಿಷಯ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿಲ್ಲ."ಎಂದು ಟೆಕ್ಸಾಸ್ A&M ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಯ ಗಲ್ಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಲಾರಿ ಮೆಕೆನ್ನಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವವರಿಗೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮದ ನಿಧಾನತೆಯ ಅರಿವಾಗಿಲ್ಲ." ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬ ರಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಆಯೋಗವೊಂದು ವರದಿ ನೀಡಿ ಈ ಮರಳಿನ ಅಡತಡೆಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ "ಕೆಳಮಟ್ಟಿಗಿನ ಫಲಿತಾಂಶ ನೀಡಿದರೆ ಇದರ ಬಗೆಗಿನ ವೆಚ್ಚ ಮಾತ್ರ ಅತ್ಯಧಿಕ ಎನ್ನುವ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಸತ್ಯ."ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಮರಳಿನ ಗೋಡೆಗಳ ಬಳಿ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದ ತೈಲ ದೊರಕಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ತಡೆಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಮಟ್ಟಿಗಿನ ಭೂಸವೆತವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಜಿಂದಾಲ್ ಈ ವರದಿಯನ್ನು "ತೆರಿಗೆದಾರನ ಹಣವನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಇತಿಹಾಸ ಇದಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಸರಣ ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಈ ಅನಿಲವು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಬಿರುಗಾಳಿ,ಅಲೆಗಳು ಮತ್ತು ದ್ರಾವಕದಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಮಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಕೂಡಾ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ-ಬದಲಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಎನ್ನುವ ಕೊರಿಕ್ಶಿಟ್ EC೯೫೦೦A ಮತ್ತು ಕೊರಿಕ್ಶಿಟ್ EC೯೫೨೭A ಗಳನ್ನು ತೈಲವನ್ನು ಏಕರೂಪಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಪಿಲೆನೆ ಗ್ಲೈಕೊಲ್೨-ಬುಟಾಕ್ಸಿತೊನಾಲ್ ಮತ್ತು ಡಿಕ್ಟಿಲ್ ಸೊಡಿಯಮ್ ಸಲ್ಫೊಸಕ್ಶಿನೇಟ್ ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨-ಬುಟಾಕ್ಸಿತೊನಾಲ್ ಒಂದು ಏಜೆಂಟ್ ನಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇದು ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿನ ಎಕ್ಸಾನ್ ವಲ್ಡೆಜ್ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಘಟನೆಯ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ವಸ್ತು ಅಂಶದ ಮಾಹಿತಿ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ೨-ಬುಟಾಕ್ಸಿತೊನಾಲ್ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು "ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಹೆಜಾರ್ಡ್":ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಅರ್ಬುದ ರೋಗಕಾರಿಯಾದರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಕೃತ್ತಿನ ಅರ್ಬುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು "ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ಸಂಭವವಿಲ್ಲ."" ರಿಪ್ರೊಡಕ್ಟಿವ್ ಹೆಜಾರ್ಡ್:೨-ಬುಟಾಕ್ಸಿ ಎಥೆನಾಲ್ ಭ್ರೂಣವನ್ನು ಹಾನಿಗೀಡು ಮಾಡಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ಸೀಮಿತ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ೨-ಬುತೊಕ್ಸಿ ಎಥನಾಲ್ ಪುರುಷರಲ್ಲಿನ ಸಂತಾನ ಶಕ್ತಿಗೇ ಮಾರಕವಾಗಬಹುದು.(ಅಂದರೆ ವೀರ್ಯದ ಕಣಗಳ ಎಣಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆ)ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಫಲವತ್ತತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು." ಆದರೆ ಕೊರ್ಕ್ಶಿಟ್ ಉತ್ಪಾದಕ ನಾಲ್ಕೊ ಹೇಳುವಂತೆ "[COREXIT 9500]ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಆರು ಅಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ,ಇದರಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಅಳವಡಿಕೆಗಳಿವೆ.ಜೈವಿಕವಾಗಿ ಕರಗಬಲ್ಲ ಜೈವಿಕ ಸಂಗ್ರಹದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುತ್ತದೆ...COREXIT ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಯಾವುದೇ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಿ ಅಥವಾ ವಿಷಕಾರಗಳನ್ನು ಮರುಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲಾರವು. ಇದರಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ EPA" ಸಂಸ್ಥೆಯು ಇದರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸಿದೆ. ಹೇಗೆಯಾದರೂ OSHA ಪರೀಕ್ಷಾಲಯವು ಮಟಿರಿಯಲ್ ಸೇಫ್ಟಿ ಡಾಟಾ ಶೀಟ್ಸ್ (MSDSs)ಗಳನ್ನು ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಕೊರಿಕ್ಸಿಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡೂ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳ ಸೂಕ್ತ ಸಾಕ್ಷಿಗಾಗಿ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ."ಈ ಸಂಯುಕ್ತ ಅಂಶಗಳ ಶಕ್ತಿ ಮೂಲದ ಜೈವಿಕಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ."(ಅಥವಾ ಬಯೊಅಕ್ಯುಮ್ಲೇಟ್ )ಇದನ್ನು EPA ಯು "ಇದನ್ನು ಮೀನು ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಂಶವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಬೇರೆ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಇನ್ನಿತರ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗಿಂತ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಅಂದರೆ ಈ ವಸ್ತುಗಳು ಆಹಾರ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.ಈ ಡಾಟಾ ಶೀಟ್ ಹೇಳುವಂತೆ "ಅದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯುಕ್ತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಉತ್ಪನ್ನದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿಲ್ಲ." ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ EC೯೫೦೦A ಮತ್ತು EC೯೫೨೭A ಇವು ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದ ವಿಷವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ,ಇದು ಅತ್ಯಧಿಕ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯೂ ಅಲ್ಲ.ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಶನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ಯಾವ ಚೆದುರಿಸುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿಲ್ಲವೆಂದು ವಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಹ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಹರಿದು ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗಡಮ್ ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹನ್ನೆರಡು ಇನ್ನಿತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮ ವಿಷರಹಿತವನ್ನು ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ.ಆದರೆ BP ಹೇಳುವಂತೆ ಅಗೆತವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ಲಭ್ಯವಿದ್ದುದೇ ಅದರ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು,ಇದರ ಸ್ಪೋಟಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ಕೆಲವು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ವಿಷಯುಕ್ತ ಸಂಯುಕ್ತವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಟೀಕಾಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಮುಖ ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳು ಅಧಿಕವಾಗಿ ಕೊರೆಕ್ಶಿಟ್ ನ್ನು ಯಾಕೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆಯೆಂದರೆ ಇದರ ಉತ್ಪಾದಕ ನಾಲ್ಕೊ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ನಿಕಟ ಸಂಭಂಧವೇ ಕಾರಣವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮೇ ೧ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಿಲಿಟರಿ C-೧೩೦ ಹರ್ರ್ಕುಲಸ್ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ತೈಲ ಚೆದುರಿಸುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹರಡಲು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೇ ೭ ರಂದು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಅಂಡ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅಲನ್ ಲೆವಿನೆ,ಲೂಸಿಯಾನಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಎನ್ವೈಯರ್ಮೆಂಟಲ್ ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಪೆಗ್ಗಿ ಹ್ಯಾಚ್ ಮತ್ತು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ಅಂಡ್ ಫಿಶರೀಸ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ರಾಬರ್ಟ್ ಬರಾಹ್ಮ್ ಅವರುಗಳು BP ಕಂಪನಿಗೆ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಬರೆದು ಈ ತೈಲ ಹರಡುವಿಕೆಯಿಂದ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ,ಪರಿಸರಕ್ಕೆ,ಜಲಚರಗಳಿಗೆ ಅಲ್ಲದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೂ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಹರಡುವಿಕೆ ಕುರಿತಂತೆ BP ಏನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಅಲ್ಲದೇ ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳೇನೆಂದು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವಂತೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ಈ ತೈಲವು ಹರಡಿಕೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬರದಂತೆ ತಡೆಯಲು ತೈಲ ಹರಡುವಿಕೆ ತಡೆಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿ; ಅದು ನಂತರ ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಂತೆ ಸೋರಿಕೆ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೆಕ್ಶಿಟ್ ನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸುವದಿಂದ ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಪದರುಗಳು ಅಥವಾ ಗರಿಯಂತಹವುಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಪಿರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟರ್ ಜೆನೆ ಲುಬ್ಚೆಂಕೊ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ನೀರಿನ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಮೋಡದಂತಹದ ಕರಣಿಗಳು ಹೇಗೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜುಲೈ ೧೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ BP ಯು ಕೊರೆಟಿಕ್ಸ್ ನ್ನು ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮೈ ಮತ್ತು ಉಪಸಮುದ್ರದ(ಸಬ್ ಸೀ) ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತೆಂದು ವರದಿಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದೇ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೊರೆಟಿಕ್ಸ್ ನ ಸಂಗ್ರಹವು ಅದನ್ನು ಬಳಸದಿದ್ದರೂ ಇಳಿಮುಖವಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ದಾಸ್ತಾನನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಅಳವಡಿಕೆಯನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಈ ಉಪಸಮುದ್ರದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇದರ ಅಳವಡಿಕೆಯು ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಏರಿಳಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಚೆದುರುವಿಕೆಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹಾಕಲು ಅದರ ಅನುಪಾತದ ದರವು ೧:೧೦ ಮತ್ತು ೧:೫೦,ರಷ್ಟಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಅದರ ಬಳಕೆಯು ೪೦೦,೦೦೦ ರಿಂದ ೨M ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ತೈಲವು ಕೊಲ್ಲಿಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶೇಖರವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಮೇ ೧೯ ರಂದು ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ೨೪ ಗಂಟೆಗಳೊಳಗಾಗಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಕಡಿಮೆ ವಿಷಯಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ಬದಲಾಗಿ ಅಳವಡಿಸುವಂತೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿತು.ಅದು ತನ್ನ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾಂಟಿಜನ್ಸಿ ಪ್ಲಾನ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ಶೆಡ್ಯುಲ್ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಈ ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿತು.ಇದರ ಹಾನಿ ತಡೆಯಲು ಕಡಿಮೆ ವಿಷದ ಉಪಶಮನಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿತು.ಇದಕ್ಕೆ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ೭೨ ಗಂಟೆಗಳೊಳಗಾಗಿ ಉತ್ತರ ಬಯಸುತ್ತದೆ ಎಂದೂ ಎಚ್ಚರಿಸಿತು.ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಯಾಕೆ ನಿಗದಿತ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಏಜೆನ್ಸಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದೆ. ಮೇ ೨೦ ರಂದು US ಪಾಲಿಕೆಮಿಕಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ BP ಯಿಂದ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಿಟ್ SPC ೧೦೦೦ ಗಾಗಿ ಚೆದುರಿಸುವ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಿಟ್ ನ ಪೂರೈಕೆಯ ಆದೇಶವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. US ಪಾಲಿಕೆಮಿಕಲ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಅದು ಉತ್ಪನ್ನ ಮಾಡುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕೆಲವೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಮುಗಿಸಿ ನಂತರ ಅದನ್ನು ರದ ವರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದೆಂದು ಹೇಳಿತು. ಅಲ್ಲದೇ ಮೇ ೨೦ ರಂದು BP ನಿರ್ಧರಿಸುವಂತೆ ಅದಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ,ಅದರ ಮೂರೂ ತರಗತಿಯ ಲಭ್ಯತೆ,ವಿಷಕಾರಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಆಧಾರದ ಯಾವೂ ಗೋಚರಿಸದಿದ್ದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಅದು ಮೊದಲಿನದಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಮೇ ೨೪ ರಂದು ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟರ್ ಜಾಕ್ಸನ್ ಅವರು ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾರ್ಗ ಹುಡುಕುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದರು.ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ BP ಕಂಪನಿಯು ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ಬಳಕೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದರು. ದೈನಂದಿನ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಯುನಿಫೈಯ್ಡ್ ಕಮಾಂಡ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಮೇ ೨೬ ರ ಮೊದಲು BP ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ರಷ್ಟು ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ನ್ನು ಬಳಸಿತ್ತು. ನಂತರ EPA ದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳ ಅನುಸಾರ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಬಳಸುವ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ಸುಮಾರು ೯% ರಷ್ಟು ಇಳಿಕೆಯಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೩೦ ರಂದು ಸುಮಾರು ೧.೮ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್ (೬.೮ ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ಸ್)ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ನ್ನು ಅಂದರೆ ಬಹುತೇಕ ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ೯೫೦೦ ನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೩೧ ರಂದು ಹೌಸ್ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟ್ ಸಬ್ ಕಮೀಟೀ ಯ ರೆಪ್.ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಮಾರ್ಕೆ,ಅವರು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಥಾಡ್ ಅಲ್ಲೆನ್ ಗೆ ಕಳಿಸಿದ ಪತ್ರವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.ಅದರಲ್ಲಿ U.S.ನ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸೆಂಟ್ ಕೊಯೆಕ್ಸಿಟ್ ನ್ನು ಬಳಸಲು BP ಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು. ಮಾರ್ಕೆಯ್ ಅವರ ಈ ಪತ್ರವು ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟ್ ಸಬ್ ಕಮೀಟೀ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ನಡೆಸಿದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.BP ವರದಿಯಂತೆ ಅದು ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮನವಿಯು ಅದಕ್ಕೆ ಈ ವಿಷಕಾರಿಯ ಸಿಂಪರಣೆಯಲ್ಲಿ ರಿಯಾಯತಿ ತೋರಿಸಬೇಕೆಂದು ಅದು ಕೇಳಿತ್ತು.BP ಯಾವಾಗಲೂ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಮೇಲಿಂದಮೇಲೆ ಬಳಸಿದೆ.ಆದರೆ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಅದರ ಬಳಕೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದೆಯೇ ಅದು ಕೇವಲ ತನ್ನ ಮನವಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದೆ. "ಒಂದು ವೇಳೆ BP ಯು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಗೆ ಅಥವಾ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಗೆ ತಾನು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ಸ್ ನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲೆ ಹರವುತ್ತೇವೆಂದು ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿರಬಹುದೆಂದು ರೆಪ್.ಮಾರ್ಕೆಯ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಸ್ಟ್ ೨ ರಲ್ಲಿ EPA ಹೇಳುವಂತೆ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಈ ತೈಲಸೋರಿಕೆಗಿಂತ ಈ ಡಿಸ್ಪೆರಂಟ್ಸ್ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿ ಮಾಡಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ,ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ ಕರಾವಳಿಗೆ ಹರಿದು ಬರುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಅದು ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾನಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಆದರೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು EPA ನ ಪರಿಣತರು ಈ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ಬಳಕೆಯು ಹಾನಿಕರ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಧ್ವನಿಯೆತ್ತುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಯ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಬಿರಡೆಯನ್ನು ಕೂರಿಸಿದ ನಂತರ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು. ನೌಕಾವಲಯದ ವಿಷಕಾರಿಗಳ ತಜ್ಞ ರಿಕಿ ಒಟ್ಟ್ ಅವರು ಆಗಷ್ಟ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ EPA ಗೆ ಒಂದು ಬಹಿರಂಗ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಇನ್ನೂ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಇದನ್ನು ದಡದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದೂ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಈ ದೂರು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ನಿವ್ ಒರ್ಲಿಯನ್ಸ್ ಮೂಲದ ಆಟಾರ್ನಿ ಸ್ಟರ್ಟ್ ಸ್ಮಿತ್ ಅವರು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಮೂಲದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಮರ್ಸಿಯಲ್ ಫಿಶರ್ಮನ್ಸ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಮತ್ತು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟರ್ಲ್ ಆಕ್ಶನ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಸಂಭಂಧಿತ ಅವರು "ನಾನೇ C-೧೩೦ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸುವುದನ್ನು ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಪ್ಯಾನ್ ಹ್ಯಾಂಡಲ್ ನ ನನ್ನ ಹೊಟೇಲ್ ಕೊಠಡಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ,ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಬೀಚ್ ಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿಯೇ ನೇರವಾಗಿ ಸಾಯಂಕಾಲದ ಹೊತ್ತು ಸಿಂಪರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾನು ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದೇನೆ,ಅಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಚಾರವನ್ನು ಅವರು ಕೋಸ್ಟ್ ಬಳಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಅವರ ಅರೆಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ." ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಆಳದ ಸಮುದ್ರ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ ಕೆಲವು ಇದರ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ ಗಳನ್ನು ಬಾವಿಯ ಮುಖಜದ ಐದು ಸಾವಿರ ಅಡಿ ಸಮುದ್ರದೊಳಗೆ ಸಿಂಪರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ರೀತಿಯಾದ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಈ ಹೊರಚೆಲ್ಲುವಿಕೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.BP ಮತ್ತು U.S. ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿ "ಮೊದಲ ಉಪಸಮುದ್ರದೊಳಗಿನ ತೈಲದ ಮೂಲಕ್ಕೇ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ತೂರಿಸಲು ಯೋಚಿಸಿದವು." ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಸಿಂಪರಣೆಯು ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳು ಈ ತೈಲವನ್ನು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಬಾವಿಯ ಮೂಲದಲ್ಲಿನ ತೈಲದೊಂದಿಗೆ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವು ತೈಲವನ್ನು ಆಳದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಮಟ್ಟಿಗೆ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಗಳು ಇದನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ತೈಲ ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಡೆದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಹಲವು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಮೈಕ್ರೊಬ್ ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೆಚ್ಚುವುದರಿಂದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿ ವಿವಿಧ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಡಿಸ್ಪೆರ್ಸಂಟ್ಸ್ ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಸರಣಗಳ ಉಪಯೋಗವು ಬಾವಿಯ ಬಳಿ ಆಗುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ,ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಪರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (NOAA)ಅಂದಾಜಿಸಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೪೦೯,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲಗಳಷ್ಟು ತೈಲವು ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಸರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣದಿಂದ ವಂಶವಾಹಿನಿಗಳ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಬುದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು; ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ವಿಷಕಾರಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ.ಅದಲ್ಲೇ ಬ್ಲುಫಿನ್ ಮತ್ತು ಆಮೆಗಳಂತಹ ಜಲಚರಗಳು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಈ ಘಟನೆಗೆ ತುತ್ತಾಗುತ್ತವೆ. ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ದಿಸ್ಪೆರೆಸಂಟ್ಸ್ ಗಳು ಚೆಲ್ಲಿದ ಮೂಲ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸುರಿದರೂ ಅದು ಅಲೆಗಳ ರಭಸದಿಂದ ಹರಿದು ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ತೊಳೆದು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಸೌತ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಒಂದೊಂದು ಹನಿ ತೈಲದಲ್ಲಿಯೂ ವಿಷಕಾರಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಂಶಗಳಿವೆ.ಮೊದಲು ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ತುಸು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದ ಸಂಭವವಿದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ತೈಲವು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ತೇಲುಸಸ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.ಇಂತಹ ಸಮುದ್ರ ಸಸ್ಯಗಳು ಗಲ್ಫ್ ನ ಆಹಾರ ಸರಣಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಕ್ಷೇತ್ರಮೂಲದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ದಂಡೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಸರಣಗಳು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಗಿಂತ ಈ ತೇಲುಸಸ್ಯೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಕೃತಿಯುಳ್ಳವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ NOAA ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಬಳಕೆಯು ತೈಲ-ಮಿಶ್ರಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿಷಕಾರಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು ಪರಿಣತರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದರ ಲಾಭಗಳು ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಶಕಗಳಿಂದ ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ತೈಲ ಬರದಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ವಿಲಿಯಮ್ಸ್ ಬರ್ಗ್ Va ನ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ವಿಲಿಯಮ್ ಅಂಡ್ ಮೇರಿ ಕಾಲೇಜಿನ ನೌಕಾ ವಿಜ್ಞಾನಿ ರಾಬರ್ಟ್ ಡಿಯೆಜ್ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ತೈಲವು ಅಪರಿಚಿತ ಜಾಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಿರಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. "ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿ ಡಿಸ್ಪ್ರೆಂಟ್ಸ್ ಗಳು ತೈಲವನ್ನು ಕಾಣದಂತೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ." ಅವರು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆಗೆ ಒಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ."ಎಂದು ಡಿಯೆಜ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಮೋಡದಂತಹದ ಹೊಗೆಯಲ್ಲಿ ತೈಲವು ಒಟ್ಟು ದೂರದ ಉದ್ದವಿದೆ.ಸುಮಾರು ಒಂದು ಮೈಲಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಅಗಲ ಮತ್ತು ಎತ್ತರವಿದೆ. ಈ ತೈಲದ ದಟ್ಟೈಸಿದ ಹೊಗೆಮಂಜು ಬಹುಕಾಲದ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.ಅದು ನಾವು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿ ವರೆಗಿದೆ ಎಂದು ವುಡ್ಸ್ ಹೋಲ್ ಒಸಿಯನೊಗ್ರಾಫಿಕ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ಸಂಶೋಧಕರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಹಲವು ಜನರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತೈಲದ ಉಪಮೇಲ್ಮೈ ಭಾಗದ ಹನಿಗಳು ಬೇಗನೇ ಕರಗಿ ಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಹೌದು, ನಾವದನ್ನು ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ನಾವು ಕಂಡಂತೆ ಅದು ಇನ್ನೂ ಅಲ್ಲೇ ಇತ್ತು". ಪ್ರಧಾನ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಈ ಹೊಗೆ ಮಂಜಿನಂತಹ ತೈಲ ದಟ್ಟತೆಯು ಅತ್ಯಂತ ನಿಧಾನಗತಿಯ ಭಾಗವೆನಿಸಿದೆ.ತೈಲವು ನೀರಿನ ತಂಪಿನಲ್ಲಿ ಒಳನುಗ್ಗುತ್ತಿದೆ.ಅತ್ಯಂತ ಆಳದ ನೀರಿನಲ್ಲಿನ ಈ ಚಟುವಟಿಕೆ 'ಬಹುಕಾಲದ್ದಾಗಿದೆಯಲ್ಲದೇ ಕಡಲಿನ ಬದುಕಿಗೆ ಇದೊಂದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಎನಿಸಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ಮರೈನ್ ಸೈನ್ಸ್ ವಿಭಾಗವು ವರದಿ ಮಾಡಿರುವಂತೆ ಈ ತೈಲದ ಪದರುಗಳು ಅದರ ಲೇಪನಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮೈಲುಗಟ್ಟಲೇ ದೂರದಲ್ಲಿ ಹರಡಿವೆ ಎಂದು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದೆ. ನಿವಾರಣೆ ನೀರಿನಿಂದ ತೈಲ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸೂತ್ರಗಳಿವೆ.ತೈಲವನ್ನು ದಹಿಸುವುದು,ಕಡಲು ಕಿನಾರೆಗಳ ಶುದ್ದೀಕರಣ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೆ ತೈಲ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೮ ರಂದು US ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು ತಡೆಗೋಡೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿದಿನ ೧೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ದಹಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಅದು ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳಷ್ಟು ತೈಲ ದಹನದಿಂದ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣ ಹಾಳಾಗುತ್ತದೆ;ಅದು ಮುಕ್ತ ಸಮುದ್ರದ ದಡಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲ ದಹನವು ಈಗಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಕ್ಕುದಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. BP ಹೇಳುವಂತೆ ಸುಮಾರು ೨೧೫,೦೦೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬ್ಯಾರೆಲ್ ಗಳಷ್ಟು ತೈಲ-ನೀರು ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಮೇ ೨೫ ರಂದು ಹೊರತರಲಾಗಿದೆ,ಎಂದು ಹೇಳಿತು ಜೂನ್ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ BP ಕಂಪನಿಯು ತೈಲ ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ೩೨ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿ ಮಾಡಲು ಆದೇಶಸಿತು.ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಯಂತ್ರವು ಪ್ರತಿದಿನ ಸುಮಾರು ೨೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪಡೆದಿದೆ.BP ಯು ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಒಂದು ವಾರದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಿಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೨೮ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ BP ಯು ೮೯೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ತೈಲಮಿಶ್ರಿತ ನೀರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಿತು.ಅಲ್ಲದೇ ೩೧೪,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ದಹನ ಮಾಡಿತು. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ EPA ವರದಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಈ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲುವಿಕೆ-ಪಸರಿಸುವಿಕೆ ಮೂಲಕ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಸರದ ಮೇಲಿನ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ತಡೆಗೆ ಯತ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಒಟ್ಟಾರೆ ಯುನಿಫೈಯ್ಡ್ ಕಮಾಂಡ್ "ಸಿತು ಬರ್ನಿಂಗ್"ವಿಧಾನವು ತೈಲ ದಹನದಿಂದ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ.ಸಮುದ್ರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣ ಕಾಪಾಡಲು ಇದು ಸೂಕ್ತ ಕಾರಣವಾಗಬೇಕು.ಇದರೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟು ೪೧೧ ನಿಯಂಟ್ರಿತ ತೈಲ ದಹನದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ೪೧೦ ನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟು ದಹಿಸಿದ ಪ್ರಮಾಣವು ೯.೩ ರಿಂದ ೧೩.೧ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್ (೨೨೦,೦೦೦ ರಿಂದ ೩೧೦.೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್)ನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ತಟದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಿದೆ. ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ಸಣ್ಣದೋಣಿಗಳ,ಮೀನುದೋಣಿಗಳು ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸದಂತೆ ನಿಷೇಧ ಹೇರಿದೆ.ನೀರಿನ ಸುಮಾರು ೧೫ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೈಲವು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಲವು ಜಲ ನೌಕಾ ದೋಣಿಗಳು ದೊಡ್ಡದವಾಗಿದ್ದರೂ ಈ ನಿಯಮಿತದಿಂದ ಕಟ್ಟಪ್ಪಣೆಯಿಂದ ಅವೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಿನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿಯೂ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳದಾದವು. ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ U.S.ಸರ್ಕಾರವು ಜೋನ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜನರು ವದಂತಿ ಹರಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಸುಳ್ಳಾಯಿತಾದರೂ ಹಲವು ವಿದೇಶೀ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ದಿ ತೈವಾನೀಸ್ ಸೂಪರ್ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಎ ವ್ಹೇಲ್ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಒಂದು ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲೆ ತೇಲುವ ಜಲನೌಕೆಯಾಗಿ ಜುಲೈ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಿತು.ಆದರೆ ಸಾಕಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು. TMT ಹಡಗಿನ ಮಾಲೀಕರ ವಕ್ತಾರ ಬಾಬ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಥಮ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ BP ಕಂಪನಿಯವರು ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಸರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಇದು ವಿಫಲವಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಿದರು. ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ೩೩ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್ (೭೯೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್)ತೈಲ ಮಿಶ್ರಿತ ನೀರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಯಿತು.ಅದರೊಂದಿಗೆ ೫ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್ (೧೨೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್)ನ್ನು ತೈಲ ಮಿಶ್ರಿತ ನೀರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಅಂದಾಜು ೧೧ ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ಯಾಲನ್ಸ್ (೨೬೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್)ನಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ದಹಿಸಲಾಯಿತು. BP ಹೇಳುವಂತೆ ರಷ್ಟು ಮರು ತೆಗೆದದ್ದು ಅಥವಾ ಹೊತ್ತಿ ಉರಿದಿದ್ದಾಗಿದೆ.. ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಫೆರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (NOAA)ಅಂದಾಜಿಸಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೨೫% ರಷ್ಟು ತೈಲವನ್ನು ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ (NOAA)ಅಂದಾಜಿಸಿದ ತೈಲ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ( ಅಂದರೆ "ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸರಣಗಳ ಬಳಕೆ"ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಹರಡಿದ್ದು ಮತ್ತು ಬಾವಿಯ ಮುಖಜದಲ್ಲಿ;"ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸರಣಗಳ ಹರಡಿದ್ದು"ಇದು ಕೂಡಾ ಬಾವಿಯ ಮುಖಭಾಗದಲ್ಲಿ;"ಶೇಷ-ಉಳಿದಿದ್ದು"ಇದು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತೆರೆಯಲ್ಲಿನ ತೇಲುವ ಟಾರ್ಬಾಲ್ ಗಳು ಮತ್ತು ತೈಲ ನುಸುಳಿದ ಕಡಲು ತಟಗಳು ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಹೂಳಿದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದವು.) ಹೇಗೆಯಾದರೂ ಇಲ್ಲಿ ಸಂಕಲನ/ವ್ಯವಕಲನದ ೧೦% ರಷ್ಟು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯು ಒಟ್ಟಾರೆ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಚೆಲ್ಲುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾಗಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಅನಂತರ ವ್ಹೈಟ್ ಹೌಸ್ ಆಫಿಸ ಆಫ್ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಕ್ಳೈಮೇಟ್ ಚೇಂಜ್ ಪಾಲಸಿ ಯ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕಾರೊಲ್ ಬ್ರೌನರ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಇದು "ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಧಾನವಿಲ್ಲದ್ದು"ಯಾವುದೇ ಸಲಕರಣಗೆ ಜಗ್ಗದ್ದು ಇದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಎಣಿಕೆಗೆ ನಿಲುಕಿಸಲಾಗದು.ಇಲ್ಲಿ ತೈಲ,ದುರಂತಕ್ಕೀಡಾದ ತೈಲಸ್ಥಿತಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಸಿಂಪಡಿಸಿದ್ದು ,ಕರಗಿಹೋದದ್ದು ,ಆವಿಯಾಗಿದ್ದು ಮತ್ತು ಇಂತಹದ್ದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊರಟು ಹೋಗಿರಲಾರದು ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಅಂದಾಜಿನ ಮೇಲೆ BP ಯ ೭೫% ರಷ್ಟು ತೈಲವು ಕೊಲ್ಲಿಯ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿಯೇ ಹರಡಿ-ಹರಿದಾಡುತ್ತದೆ.ಎಂದು ಡಿಫೆಂಡರ್ಸ್ ಆಫ್ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ನ ಪ್ರಮುಖ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್ ಹಾನೆಯ್ ಅವರು ಸರ್ಕಾರದ ಈ ವರದಿಗಳು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವಂತಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಹಾನೆಯ್ ಹೇಳಿದಂತೆ. "ಇಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ 'ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಬಳಕೆ' ಕರಗಿ ಹೋಗಿದ್ದು ಮತ್ತು 'ಶೇಷತೈಲ' ಎಂದರೆ ತೈಲ ಮಾಯವಾದಂತಲ್ಲ." ಇಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಿಸಬಹುದಾದೆಂದರೆ ನನ್ನ ಕಾಫಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಕ್ಕರೆಯು ಕರಗಿ ಹೋಗಿದೆ,ಆದರೀಗ ನಾನು ಅದನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಿರ್ದೇಶಕ ಲುಬ್ಚೆಂಕೊ ಅವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಎಂದರೆ ಕಣ್ಣಿದ ಕಾಣದ ಎಣ್ಣೆಯು ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗದು. ಬೀಚ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಹೂತು ಹೋಗಿರುವ ಅಥವಾ ಕಡಲತಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ತೈಲವು ತನ್ನ ಹರಡಿದ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿಗಳನ್ನು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಪುರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. NOAA ಕಂಪನಿಯ ರಿಸ್ಪೊನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ರಿಸ್ಟೊರೇಶನ್ ವಿಭಾಗದ ಹಿರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಬಿಲ್ ಲೆಹ್ಕ್ ಅವರು ತೈಲದ ಮುಂದಿನ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮುಂದೆ ಹಾಜರಾಗಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಕಮಾಂಡ್ (NIC)ನ ವಾದವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿದರು. ಈ ವರದಿಯು ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರೇತರ ತೈಲ-ಚೆಲ್ಲಿದ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಪರಿಣತರ ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.ಈ ವರದಿ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಆಯಿಲ್ ಬಜೆಟ್ ಕ್ಯಾಲ್ಕ್ಯುಲೇಟರ್ (OBC)ಯನ್ನು ಇದೇ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ OBC ವರದಿ ಆಧರಿಸಿದಂತೆ ೬% ರಷ್ಟು ದಹಿಸಿ ಹೋಗಿದ್ದು ೪% ರಷ್ಟುತೇಲಿ ಹೋಗಿದೆ.ಆದರೆ ಬೀಚ್ ಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗದು ಎಂದು ಅವರ ವಾದವಾಗಿದೆ. ಮೇಲೆ ತೋರಿಸಿದ ಅಂಕಿ-ಅಂಶದ ಪಟ್ಟಿ ಪ್ರಕಾರ ಬಹಳಷ್ಟು ತೈಲ ಆವಿಯಾಗಿದ್ದು ಅಥವಾ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲವೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ಹೋದ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮನ್ ಎಡ್ ಮಾರ್ಕೆಯ್ ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಲೆಹ್ರ್ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿದರಲ್ಲದೇ ಈ ಕೊಲ್ಲಿಯೊಳಕ್ಕೆ ಹೋದ ಒಟ್ಟು ತೈಲದ ಪ್ರಮಾಣವು ೪.೧ ದಶಲಕ್ಷ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ಅದರಲ್ಲಿ ೮೦೦,೦೦೦ ಬ್ಯಾರೆಲ್ಸ್ ನಷ್ಟು ನೇರವಾಗಿ ಬಾವಿಯಿಂದಲೇ ಬೇರೆಡೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. NOAA ದ ಈ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸದಸ್ಯರು ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಅದರ ಅಂತಿಮ ವರದಿಗಳು ಹೇಗೆ ವಿವರಿಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಯಾವ ರೀತಿ ರೂಪಗೊಂಡವು ಎಂದು ಹೇಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೆಲವರು ದೂರಿದ್ದಾರೆ. ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ OBC ವರದಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಿನ ಗಡುವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಕೆಯ್ ಅವರು ಲೆಹ್ರ್ ಅವರಿಗ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಈ NIC ವರದಿಯು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. "ನೀವು ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದು ನೋಡುವವರೆಗೂ ಅದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಾರದಾಗಿತ್ತು."ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಇವಾನ್ ಮೆಕ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ NIC ವರದಿಯು "ವಿಜ್ಞಾನವಲ್ಲ." ಶ್ವೇತಭವನವು ಸಾರಾಸಗಟಾಗಿ ಯಾವುದೇ "ದಾಖಲೆಯ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೇ" ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕಾಂಶದಷ್ಟು ತೈಲ ಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಆಧಾರವಿಲ್ಲವೆಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. "ನಾನು ನಂಬಿದಂತೆ ಈ ವರದಿಯು ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವಂತಹದ್ದಾಗಿದೆ," ಎಂದವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. "ನನ್ನ ಜೀವನುದ್ದಕ್ಕೂ ಈ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಈ ತೈಲ ದುರಂತದ ಛಾಯೆಯೂ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಡಮೂಡುತ್ತದೆ. ಇದಿನ್ನೂ ಹೋಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದು ಬೇಗನೇ ಮನಸ್ಸಿನಾಳದಿಂದ ಹೊರಹೋಗಲಾರದು." ಜುಲೈ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಎರಡುವಾರಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲ ಹರಿದು ಹೋಗುವುದು ನಿಂತುಹೋಗಿತ್ತು,ಅಲ್ಲದೇ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಮೇಲ್ಮೈನಲ್ಲಿ ತೈಲ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತೈಲ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಹಾನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೂ ಕಳವಳಪಡುವ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಇದ್ದೇ ಇವೆ. ಆಗಷ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಪ್ರಕಾರ ಸುಮಾರು ೭೯ ಪ್ರತಿಶತ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲವು ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ತೈಲ ಸೇವಿಸುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳು ಆಗಷ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಬೆರ್ಕಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಟೆರ್ರಿ ಹಾಜನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಜರ್ನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಜೀವಿಗಳ ಈ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ತೈಲವು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡದೇ ಇಳಿಮುಖವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹ್ಯಾಜನ್ ಅವರ ಈ ಅರ್ಥೈಸುವಿಕೆಯು ಕೆಲ ಅದರದೇ ಆದ ಸಂದೇಹಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ A&M ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಸಾಗರತಜ್ಞ ಜಾನ್ ಕೆಲರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ "ಹ್ಯಾಜನ್ ಅವರ ಅಳತೆಯು ಇಡೀ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬಲ್ ನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕಣವಾಗಿದೆ."ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಸಾವಿರಾರು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಾಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹೊಸ ಮಂಡಿತ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಸಣ್ಣ ಕಣಗಳು ಕೆಲವೇ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ಹೋಗಬಹುದಾದರೂ ಕೆಸ್ಲರ್ ಪ್ರಕಾರ"ಇದರಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಇನ್ನೂ ಅರೆಜೀವವಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಗಳು ದಶಕಗಳ ವರೆಗೆ ಜೀವಂತವಿರಬಹುದಗಾವಿವೆ." ಕಾಣೆಯಾದ ತೈಲವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೊಗೆಯ ದಟ್ಟ ಮೋಡದಂತೆ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ,ಇದು ಮ್ಯಾನ್ ಹಾಟನ್ ಗಾತ್ರ ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಜೈವಿಕವಾಗಿ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕರಗಿ ಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತೈಲ ಬಾವಿಯಿಂದ ಸೋರಿಕೆಯಾಗುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ತೈಲವನ್ನು ಈ ಮೈಕ್ರೊಬ್ ಗಳು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.ಅಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೊಪೇನ್,ಈಥೇನ್ ಮತ್ತು ಬುಟೇನ್ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಂತೆ ಇನ್ನಿತರಗಳನ್ನು ಈ ಜೀವಿಗಳು ಸೇವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಜರ್ನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. UC ಸಾಂಟಾ ಬಾರ್ಬರಾದಲ್ಲಿನ ಮೈಕ್ರೊಬಲ್ ಜಿಯೊಕೆಮಸ್ಟ್ರಿ ಪ್ರೊಫೆಸ್ಸರ್ ಡೇವಿಡ್ ಎಲ್ ವೇಲೆಂಟೈನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅತಿಎನ್ನುವ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ತೈಲ ಸೇವಿಸುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಕೊಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ಜನರ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹಲವು ತಜ್ಞರು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಾಗರವಿಜ್ಞಾನದ ವಿಷರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಪರಿಣತರಾದ ರಿಕಿ ಒಟ್ಟ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ವಂಶವಾಹಿನಿಯ ಮೂಲಕ ಸುಧಾರಿತ ಕೆಲವು ಜೀವಿಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಕರಾವಳಿ-ಕೊಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ರಹಸ್ಯ ಚರ್ಮರೋಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಕೊಲ್ಲಿಯ ವೈದ್ಯರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಣಾಮಗಳು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಶ್ವೇತ ಭವನದ ಇಂಧನ ಸಲಹೆಗಾರ ಕಾರೊಲ್ ಬ್ರೌನರ್ ಪ್ರಕಾರ ಇದು US ಎದುರಿಸಿದ "ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪರಿಸರದ" ವಿನಾಶವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಿಜವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ US ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಎಕ್ಸಾನ್ ವಲ್ಡೆಜ್ ಆಯಿ ಸ್ಪಿಲ್ ಘಟನೆಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದೆ. ಹೇಗೆಯಾದರೂ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿಯಾಗದಿರಲು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ನೀರು ಮತ್ತು ಈ ತೈಲವು ಅತ್ಯಂತ ಆಳದಲ್ಲಿ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಹಾನಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ವಿಷಕಾರಿತ್ವ, ಅಮಲಜನಕದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಇಳಿಮುಖತೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೊರೆಕ್ಸಿಟ್ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಬಳಕೆ ಈ ಹಾನಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಎಂಟು U.S.ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಅಪಾಯದಲ್ಲಿವೆ. ಕೊಲ್ಲಿ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜವಳು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬದುಕಿರುವ ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗಲಿದೆ.ಅದರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅಳವಿನಂಚಿಗೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಡುವವುಗಳೆಂದರೆ ಕೆಂಪ್ಸ್ ನ ರಿಡ್ಲೆಯ್ ಆಮೆ ಜಾತಿ, ಈ ಹಸಿರು ಆಮೆ, ದೊಡ್ಡ ತಲೆಯುಳ್ಳ ಆಮೆ, ಹಾಕ್ಸ್ ಬಿಲ್ ಆಮೆ, ಮತ್ತು ಲೆದರ್ ಬ್ಯಾಕ್ ಆಮೆ ಇವೆಲ್ಲಾ ತೀವ್ರ ಸಂಕಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿವೆ. ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ತಮ್ಮ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಬರುವ ಹಲವು ಹಕ್ಕಿ ಪ್ರಭೇಧಗಳಿವೆ.ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೩೪,೦೦೦ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.ಅದರಲ್ಲಿ, ಹೊಳಪು ಕೊಕ್ಕಿನ ಕಡಲು ಹಕ್ಕಿಗಳು,ಪೆಲಿಕನ್ ಗಳು,ಎಳೆಗಂಪು ಗರಿಗುಳ್ಳ ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಗಳು,ಬೆಳ್ಳಕ್ಕಿಗಳು, ಕಡಲ ಕಾಗೆಗಳು, ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಕ್ರೌಂಚ್ ಗಳು.ಸೇರಿವೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕೊಲ್ಲಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಗಣತಿಯಂತೆ ಸುಮಾರು ೧೫,೭೦೦ ಜೀವಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿವೆ. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೮,೩೩೨ ಜೀವಿಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ೧,೨೦೦ ಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಜಾತಿ ಮೀನುಗಳು, ೨೦೦ ಹಕ್ಕಿಗಳು, ೧,೪೦೦ ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು, ೧,೫೦೦ ಕಠಿಣ ಚರ್ಮಿಯ ಜೀವಿಗಳು, ೪ ಸಮುದ್ರ ಆಮೆಗಳು, ಮತ್ತು ೨೯ ಕಡಲು ಸಸ್ತನಿಗಳು. ಸೇರಿವೆ. ನವೆಂಬರ್ ೨,ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೬,೮೧೪ ಮೃತಪಟ್ಟ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ೬,೧೦೪ ಹಕ್ಕಿಗಳು, ೬೦೯ ಕಡಲಾಮೆಗಳು,೧೦೦ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಸಸ್ತನಿಗಳು,ಮತ್ತು ೧ ಸರಿಸೃಪ ದೊರೆತಿವೆ. ಆದರೆ U.S. ಫಿಶ್ ಅಂಡ್ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ಸರ್ವಿಸ್, ವರದಿಯಂತೆ ಜೂನ್ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೂ ಈ ನಿಗೂಢ ಸಾವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಕಾರಣ ಗೊತ್ತಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದಲ್ಲದೇ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಗಳು ಆಹಾರ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು "ನಶೆಯಾದಂತೆ ವರ್ತಿಸುವ"ಇವು ಸೋರಿಕೆ ತೈಲವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ ಈ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪಿರಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಮದರ್ ಜೋನ್ಸ್ ನ ವರದಿಗಾರರು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸುತ್ತಿ ಬಂದು ಈ ತೈಲ ಸೇವಿಸಿದ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಗಳು ತಮ್ಮ ಮೂಗಿನ ಹೊಳ್ಳೆಯಿಂದ ಸೇವಿಸಿದ ತೈಲವನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು. ಡ್ಯುಕ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಮರೈನ್ ಜೀವಶಾಸ್ರಜ್ಞ ಲಾರಿ ಕ್ರೌಡರ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪ್ರಸಂಗಕ್ಕೆ ಈಡಾದ ದೊಡ್ಡ ತಲೆಯ ಆಮೆಗಳು ಕರೊಲಿನಾ ಬೀಚ್ ನಿಂದ ಅಶುದ್ಧವಾಗಿರುವ ಕಲ್ಮಶ ನೀರಿನೆಡೆಗೆ ಈಜಿ ಹೋಗಿವೆ. ನಾರ್ತ್ ಕರೊಲಿನಾದ ಸುಮಾರು ತೊಂಬತ್ತು ಭಾಗದ ವಾಣಿಜ್ಯಕ್ಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗವಿರುವ ಕಡಲುಜೀವಿಗಳು ಅಲ್ಲಿವೆ.ಅಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲ ಏನಾದರೆ ಹರಿದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ನೀರು ಕಲ್ಮಶವಾಗಿ ಈ ಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವಿದೆ. ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಡೆಫೆನ್ಸ್ ಫಂಡ್ ನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾಗ್ಲಾಸ್ ರಾಡೆರ್ ಕೂಡ ಕಡಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಪ್ರಾಣಿ ವರ್ಗಕ್ಕೂ ಇಲ್ಲಿ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. UNC-ವಿಲ್ಮಿಂಗ್ಟನ್ ನ ಸ್ಟೆವೆ ರಾಸ್ ಅವರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಇಲ್ಲಿನ ಹವಳದ ಬಂಡೆ ಪದರುಗಳು ನಾಶವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಲೂಸಿಯಾನಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನ್ವರ್ವ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿನ ಕೋಸ್ಟಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಹಾರೆಯ್ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್ ಅವರು ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ಈ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ ಮಂಡಿಸಿ, ಒಟ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲವು ಇಡೀ ಕಡಲು ಜೀವಿಗಳ ಸಂಕುಲನವನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಲು ಸಾಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಈ ಕೊಲ್ಲಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ "ನೂರಾರು ಮೈಲಿನ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ" ಈ ತೈಲವು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಪಾಯವನ್ನು ಈ ಜೀವಿವರ್ಗಕ್ಕೆ ನೀಡಲಿದೆ ಎಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮಾಸಾಚ್ಸೆಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ವುಡ್ಸ್ ಹೋಲ್ ಒಸಿಯೊನೊಗ್ರಾಫಿಕ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಶನ್ ನ ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮ್ಯಾಕ್ ಸೈಟೊ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಪ್ರಸಂಗದಿಂದ "ಇಡೀ ಸಮುದ್ರದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರವೇ ತಲೆಬುಡವಿಲ್ಲದಂತಾಗಿ ತನ್ನ ನೈಜತೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲಿದೆ ಅಲ್ಲದೇ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ"ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ಸಾಮಂತಾ ಜೊಯೆ ಅವರು ಈ ತೈಲ ದುರಂತವು ನೇರವಾಗಿ ಮೀನುವರ್ಗಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ತರಲಿದೆ.ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳು ಈ ತೈಲವನ್ನು ಸೇವಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಇದರ ಪ್ರಮಾಣವೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ನೀರಿನಲ್ಲಿನ ಆಮ್ಲಜನಕ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊಯೆ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಹಾನಿಗೀಡಾಗುವ ಪರಿಸರವು ಸುಧಾರಿಸಲು ದಶಕಗಳೇ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ,ಈ ಹಿಂದಿನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಅಪಾಯಗಳೇ ಇನ್ನೂ ಮಾಸಿಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಗರವಿಜ್ಞಾನದ ತಜ್ಞ ಕೆಸ್ಲರ್ ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಬಾವಿಯಿಂದ ರಭಸದಿಂದ ನುಗ್ಗುವ ತೈಲದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೪೦% ರಷ್ಟು ಮಿಥೇನ್ ಇರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ನೈಜ ತೈಲದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮಾಣವು ಕೇವಲ ೫% ರಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಮಿಥೇನ್ ಜಲಚರಗಳನ್ನು ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿಸಿ ಸಾಯಿಸುತ್ತವೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಆಮ್ಲಜನಕವಿಲ್ಲದ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮರಣದ ಸಾಲು ಏರ್ಪುಡುತ್ತದೆ. ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಒಸಿಯನೊಗ್ರಾಫರ್ ಡಾ.ಇವಾನ್ ಮೆಕ್ ಡೊನಾಲ್ ಪ್ರಕಾರ ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲವು ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗವು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇವು ಬೆಂಜೆನೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ವಿಷಕಾರಿ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತವೆ,ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಜುಲೈ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಕರು ಎರಡು ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕೃತ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ.ತಳದಲ್ಲಿ-ವಾಸಿಸುವ ಹಾಲಿಯುಚ್ತ್ಯಸ್ ತಳಿಯ ತೆಳುದೇಹದ ಬ್ಯಾಟ್ ಫಿಶ್ ಪ್ರಭೇದವು ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಸಾಗರ ತಳದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹಾನಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇನ್ನೂ ತಿಳಿಯಬೇಕಾಗಿದೆ. ಜುಲೈ ಕೊನೆ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತುಲೇನ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕೊಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ನೀಲಿ ಆಮೆಗಳ ಲಾರ್ವಾದಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ.ಅಲ್ಲಿ ತೈಲ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದರಿಂದ ತೈಲವು ವಿಭಜನೆಯಾಗಿ ತನ್ನ ಕಣಭಾಗವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿವೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಿನ ಜೀವಿಗಳ ಆಹಾರ ಕೊಂಡಿಗೆ ಹಾನಿ ತಲುಪಿಸಿವೆ.ಏಡಿಯ ಲಾರ್ವಾ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದು ಮೇ ತಿಂಗಳಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ದೊರಕಿವೆ."ಬಹುತೇಕ"ಎಲ್ಲಾ ಜೀವವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇದು ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದೆ.ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಐಲೆ,ಲೂಸಿಯಾನಾ,ಪೆನ್ಸಾಕೊಲಾ ಫ್ಲೊರಿಡಾಗಳ ಕರಾವಳಿಗುಂಟ ಇದು ಹರಡಿ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೯ ರಲ್ಲಿ ಒರ್ಗಾನ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಸಂಶೋಧಕರು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿರುವ ಈ ತೈಲವು ಅರ್ಬುದ ರೋಗಕಾರಕವೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಕರಾವಳಿಯ ದಂಡೆಯ ಆಚೀಚೆಯಲ್ಲಿ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವು ಅಪಾಯದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಏರಿಸಿದೆ.ಆಗಷ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಇದರ ಮಾದರಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಜುಲೈ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಾವಿಯ ಮುಚ್ಚುವ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡರೂ ಇದರ ಅಪಾಯ ನಿಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಐಲೆ,ಲೂಸಿಯಾನಾದಲ್ಲಿ ಈ ತಂಡವು ಪೊಲಿಸೈಕ್ಲಿಕ್ ಅರೊಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬನ್ಸ್ ಅಥವಾ PAHs ಗಳು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ್ದು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಿ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.ಇವುಗಳಲ್ಲಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮಾನವ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ೪೦ ಪಟ್ಟು ಅಧಿಕ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ.ಮೊದಲಿನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗಿಂತ ಅಪಾಯದ ಮಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಪ್ರಾಣಿ-ಸಸ್ಯವರ್ಗದ ಅಥವಾ ಮೀನುಗಳ ಆಹಾರ ಕೊಂಡಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತವೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಈ PAH ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಕರಾವಳಿ ಬಳಿ ಶೇಖರಗೊಂಡಿವೆ.ಅಲಬಾಮಾ,ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಮತ್ತು ಫ್ಲೊರಿಡಾಗಳ ಕರಾವಳಿ ಎದುರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಆಗಿನ ಹಾನಿಗಿಂತ ೨ ರಿಂದ ೩ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ. ಆಗಷ್ಟ್ ವರೆಗೆ ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ PAH ಮಟ್ಟಗಳು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿವೆ. OSU ದ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಮೊಲೆಕ್ಯುಲರ್ ಟೊಕ್ಸಿಲಾಜಿಯ ಪ್ರೊಫೆಸ್ಸರ್ ಕಿಮ್ ಅಂಡೆರ್ಸನ್ ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು BP ಬಳಸಿದ್ದರಿಂದ ಜೈವಿಕ ಲಭ್ಯತೆಯು ಹೆಚ್ಚು PAHs ಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. "ಇದರಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ PAHs ಗಳು ಲಭ್ಯವಾದವುದಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿನ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ತೀವ್ರ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತದೆ.ಅವುಗಳ ಆಹಾರಕ್ಕೇ ಇದು ಅಡ್ದಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ." ಅದಲ್ಲದೇ ಅಂಡರ್ಸನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷಸಂಯುಕ್ತ ಈ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇನ್ನೂ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೨ ರಲ್ಲಿ ಮೈಲುದ್ದದ ಈ ತೈಲ ಒಣಗಿದ ಸಾಲು ತನ್ನ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಗುಂಟ ಕಾಣಬಹುದು.ಜವಳುಭೂಮಿಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲಾಗದು. ನೂರಾರು ಸಾವಿರಾರು ವಲಸೆ ಬಾತುಕೋಳಿಗಳು ಮತ್ತು ನೀರ್ ಕೋಳಿಗಳು ಈ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಚಳಿಗಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತವೆ. ಸಂಶೋಧಕರ ಪ್ರಕಾರ ಈ BP ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ನಂತರ ನವೆಂಬರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಕಡಲು ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಆಳದ ನೀರಿನ ಸಸ್ಯ-ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗವನ್ನು ಕೊಂದು ಹಾಕುತ್ತವೆ. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ A&M ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಟೆರ್ರೆ ವೇಡ್ , ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಸದರ್ನ್ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿಯ ಸ್ಟೆವೆನ್ ಲೊಹ್ರೆಂಜ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೆನ್ನಿಸ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಇವರು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಕಾರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಈ ತೈಲವು ನೀರಿನ ಆಳದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶೋಚನೀಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು (PAHs)ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲುವುದಲ್ಲದೇ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ನಂತರ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ರೋಗಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. "ಆವಾಗಿನಿಂದ ಈ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳ ಗಮನಿಸಿದರೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತ ಪ್ರಮಾಣದ ಈ ತೈಲದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಸಿಂಪರಣೆ ನೋಡಿದಾಅಗ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ." ಆದ್ದರಿಂದ ಆಳದ ಸಮುದ್ರದೊಳಗಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ತೀವ್ರ ಹಾನಿಗೆ ಎಡೆ ಮಾಡುವ ಇದು ಕೇವಲ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದ ಹಾನಿ ಪ್ರಮಾಣ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧಕರು ಜಿಯಾಗ್ರಫಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲೆಟರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ PAHs ಗಳು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಆಳದಲ್ಲಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ.ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ "ಇವು ಬೇಗನೆ ಹರಡಿ ಮಾಯವಾಗಬಹುದು ಆದರೆ ಇದಿನ್ನೂ ಇಂತಹ ಲಕ್ಷಣ ತೋರಿಲ್ಲ." ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೦ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್ ಫಂಡ್ ಬಳಸಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾಗ BP ಯ ಮ್ಯಾಕೊಂಡೊ ಬಾವಿಯಿಂದ ಬಂದ ತೈಲದಿಂದ ನೂರಾರು ಮೈಲಿಉದ್ದದ ಹವಳದ ಬಂಡೆಗಳು ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. "ಆದರೆ ಈ ಹವಳದ ಗಣಿಗಳು ಬಾವಿಯಿಂದಾಗಿ ಸತ್ತುಹೋದವು ಎನ್ನುವದನ್ನು ಇನ್ನೂ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಸಂಶೋಧಕ ಮುಖಸ್ಥ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಫಿಶರ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.ಇತ್ತೀಚಿನ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ನಂತರ ಏನಾಯಿತೆನ್ನುವುದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ನಿಕಟವಾಗಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಸೊಸಿಯೇಟೆಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈಗಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯು ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇದರ ಹಾನಿ-ಆಘಾತದ ಪರಿಣಾಮ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡದಾಗಬಹುದೆಂದಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಫೆಡೆರಲ್ ತಂಡಗಳು ಸಾಗರ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿವೆ. "Weಇಂತಹದ್ದನ್ನು ನಾವೆಂದೂ ನೋಡಿಯೇ ಇಲ್ಲ," ಎಂದು ಫಿಶರ್ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಇದರ ಬಗೆಗಿನ ಚಿತ್ರಣಗಳ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಬಳಿಯ ಸುಮಾರು ೩೦ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿವೆ.NOAA ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.ಈ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ಕೆಲ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಇದರ ಪರಿಗಣನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ." ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೭ ರಂದು ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಬಾವಿಯ ಒಂದು ಒಂದೂವರೆ ಮೈಲುಗಳ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೋರಿಕೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಉಳಿದೆಡೆ ಕೆಲಮಟ್ಟಿಗಿದೆ. ಆಗಷ್ಟ್ ೩ ರ ವರೆಗಿನ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲ ೧ ಪ್ರತಿಶತ ನೀರು ಮತ್ತು ಶೇಷಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ EPA ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳ ಮೀರಿದ ಮಾಲಿನ್ಯ ಪ್ರಮಾಣವಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. NOAA ದ ಚಾರ್ಲೆ ಹೆನ್ರಿ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತೈಲವು ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ "ಗುಪ್ತ"ಕಾಯಿಲೆಗಾಳನ್ನು ತರಬಹುದೆಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನ್ನ್ವರ್ಸಿಟಿಯ ಇವಾನ್ ಆರ್ ಮೆಕ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಸರ್ಕಾರ ಕಡಿಮೆ ಎಣ್ಣೆ ಸೋರಿಕೆ ಎಂದಿದೆ ಆದರೆ "ನಾವು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಎಣ್ಣೆ ಸಂಗ್ರಹವಿತ್ತು." ನಾವು ತಂದ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ." ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಆಗ ಮಾರ್ಚ್ ೧೦,೨೦೦೯ ರ BP ಕಂಪನಿಯ ಇನಿಶಿಯಲ್ ಎಕ್ಸಪ್ಲೊರೇಶನ್ ಪ್ಲಾನ್ ಹೇಳಿದಂತೆ"ಆಕಸ್ಮಿಕ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ,ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಬಹುದು ಆದರೆ " ಮೀನುಗಾರರ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಳ ನೆಲೆವಾಸದ ಮೇಲೆ, ಅದರ ನಿವಾರಣೆಗೆಂದು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗದು." ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೯,೨೦೧೦ ನಲ್ಲಿ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಗವರ್ನರ್ ಬಾಬಿ ಜಿಂದಾಲ್ ಅವರು ರಾಜ್ಯ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಘೋಷಿಸಿ ಈ ತೈಲ ಹರಡುವಿಕೆಯು ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಕರಾವಳಿಗೆ ತಲುಪಿ ವಾತಾವರಣ ಕೆಡಿಸಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದರು. ಈ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ ೨೯ ರಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಮೊಳಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೩೦ ರಂದು ಈ ತೈಲವು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಗಲ್ಫ್ ಕೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿನ ವನ್ಯಜೀವಿ ಆಶ್ರಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಆಹಾರದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಲಾರಂಭಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ವರದಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಮೇ ೨೨ ರಲ್ಲಿ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಸೀಫುಡ್ ಪ್ರೊಮೊಶನ್ ಅಂಡ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೬೦ ರಿಂದ ೭೦% ರಷ್ಟು ಮೃದ್ವಂಗಿ ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಏಡಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಜಾಗೆ ಮತ್ತು ೭೦ ರಿಂದ ೮೦% ರಷ್ಟು ಫಿನ್-ಫಿಶ್ ಮೀನುಗಳ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಹಾನಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಅಂಡ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹತ್ತು ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಮೇ ೨೩ ರಂದು ಮುಚ್ಚಿ ಹಾಕಿತು.ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ದಕ್ಷಿಣದ ಲಫಾಯೆಟ್ಟೆ ಲೂಸಿಯಾನದಲ್ಲಿರುವ ಇದನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಮೇ ೨ ರಂದು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮೊಸ್ಫರಿಕ್ ಅಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ತನ್ನ ಮನರಂಜನಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉದ್ದೇಶದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಜಲಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿ ಮತ್ತು ಪೆನ್ಸ್ಕೊಲಾ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿತು. ನಂತರ ಇದನ್ನು ಪುನಃಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. . ನಂತರ ಜೂನ್ ೨೧ ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮೊಸ್ಫರಿಕ್ ಅಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ತನ್ನ ಸ್ಥಗಿತದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.ಆ ದಿನಾಂಕಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಂತೆ ಅಂದಾಜು ೩೬% ರಷ್ಟು ಫೆಡರಲ್ ನ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದೇ ಕರಾವಳಿ ಅಚಾಫಲಯಾ ಬೇ ಲೂಸಿಯಾನಾ ದಿಂದ ಪನಾಮಾ ಸಿಟಿ ಫ್ಲೊರಿಡಾಗಳನ್ನು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಜೊತೆ ಸೇರಿಸಿತು. ಮೇ ೨೪ ರಂದು ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರವು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ವಿನಾಶದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅಲಬಮಾ,ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಮತ್ತು ಲೂಸಿಯಾನಾಕ್ಕೆ ಘೋಷಣೆ ಮೂಲಕ ನೀಡಿತು. ಆರಂಭಿವಾಗಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಉದ್ಯಮದ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚವು ಸುಮಾರು $೨.೫ ದಶಲಕ್ಷ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಜೂನ್ ೨೩ ರಂದು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮೊಸ್ಫರಿಕ್ ಅಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ತನ್ನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ನಿಷೇಧದ ನಿಯಮವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತು.ಅದು ತನ್ನ ರಷ್ಟು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲ್ಲ ಅಥವಾ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಒಂದ್ಮೂರಾಂಶದಷ್ಟು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿರಲಿಲ್ಲ. ನಿರಂತರ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ನಿಷೇಧದಿಂದಾಗಿ ಕಡಲಿನ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು.ಅದಲ್ಲದೇ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯನಿಕ್ ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮೊಸ್ಫರಿಕ್ ಅಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ನ ವೀಕ್ಷಕರು ಜುಲೈ ೯ರಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಭಾಗದ ಕೆವಿನ್ ಗ್ರಿಫಿಸ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸಮುದ್ರ ಆಹಾರವನ್ನು ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.ಇದರಲ್ಲಿ "ಸಂಭಂದಿಸಿದ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮಟ್ಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿಲ್ಲ." ಆಗಷ್ಟ್ ೧೦ ರಂದು NOAA ದ ಜೇನ್ ಲುಬ್ಚೆಂಕೊ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ ಪ್ರಕಾರ ಪೂರ್ವದ ಪೆನ್ಸಾಕೊಲ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜುಲೈ ೩ ರಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ರದ್ದತಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆಗಷ್ಟ್ ೩೧ ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಮರ್ಶಿಯಲ್ ಫಿಸ್ಜರ್ಮನ್ಸ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಮೂಲಕ ಬಾಡಿಗೆ ಪಡೆದ ಬಿಸ್ಟನ್ ಲ್ಯಾಬ್ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.ಬಿಲೊಕ್ಸಿ,ಮಿಸ್ಸ್ ಹತ್ತಿರದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು BP ಹೇಳಿದ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಪಡೆದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಯುರೊಪಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಉಪಗ್ರಹ ಕಂಡು ಹಿಡಿದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಸಿಯನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಸುಮಾರು ೨೦ ಪ್ರತಿಶದಷ್ಟು ಬ್ಲುಫಿನ್ ಟುನಾಗಳು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಎಲ್ಲಾ ಉಪಗ್ರಹ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಕಲೆ ಹಾಕಿ ವಾರದಲ್ಲಿ,ಪ್ರತಿವಾರ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪ್ರಕಾರ ಕಳೆದ ೩೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಎಳೆಯ ಮೀನಿನ ಮರಿಗಳು ಅಂದರೆ ಟುನಾಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ್ದು ಪಶ್ಚಿಮ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ನಲ್ಲಿ ಇದು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಂಡುಬಂದು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಕೊಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ನ ಉಪಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಕಾಣಿಸಿವೆ. ಫ್ಲೊರಿಡಾದ ಟೀವಿ ಕೇಂದ್ರವೊಂದು ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿನ ಶೀತಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಿದ ಮೃದ್ವಂಗಿಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಲು ಕಳಿಸಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಅಂಶಗಳು ಕಂಡುದ್ದನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಖಾಸಗಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವೊಂದು ಅಂತ್ರಾಸೆನಾ ಎಂಬ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಉಪವಸ್ತು,ವಿಷಕಾರಿ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬನ್ ನನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದೆ.ಇದನ್ನು FDA ಇದನ್ನು ಹುಡುಕಿ ತಂದಿದೆ. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಚಿಪ್ಪು ಜೀವಿಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ ಅದರ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಇದು ಸೇವನೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಚಿಪ್ಪು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ದೋಣಿಯು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಬಾವಿ ಬಳಿ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಟಾರ್ ಬಾಲ್ ಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತದ್ದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಈ ಕಪ್ಪು ಟಾರ್ ನೂರಾರು ಡಾಲರ್ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಸಮುದ್ರ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ ೧೫ ರಂದು ಈ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಮರು ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಈ ಅನುಮತಿಯಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 24 ರಂದು NOAA ಮತ್ತೆ ಮರುಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ ನ ಗಲ್ಫ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಪರವಾನಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಹಲವರು ತಮ್ಮ ರಜಾದಿನಗಳನ್ನು ಕಳೆಯಲು ಹೋಗುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.ಲೂಸಿಯಾನಾ,ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಮತ್ತು ಅಲಬಾಮಾದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ಹೊಟೇಲ್ ಗಳನ್ನು ಸಹ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.ಮೇ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲರ್ಧದ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯವಹಾರ ಸ್ಥಗಿತವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಸಲು ಬಂದ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಾಣಿಸಿತು. ಲೂಸಿಯಾನಾ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಕಚೇರಿಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಜಿಮ್ ಹಚಿಸನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಜನರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಇದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. "ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಬಗೆಹರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ."ಎಂದವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ಆದರೆ ಅವರು ನುಶ್ಚಿತವಾಗಿಯೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರಲ್ಲ." ಜನರು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ,ಕಡಲಿನ ಹತ್ತಿರ ಅವರು ಇಂಧನ ಖರೀದಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ,ಅವರು ಇಲ್ಲಿನ ಸಣ್ಣ ಹೊಟೇಲುಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲಿನ ರೆಸ್ಟೊರಂಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ." ಮೇ ೨೫ ರಂದು BP ಫ್ಲೊರಿಡಾಗೆ ಬೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡುವಂತೆ $೨೫ ದಶಲಕ್ಷ ನೆರವು ನೀಡಿತು.ಅಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ತೈಲ ಹರಿದು ಹೋಗಿರಲಿಲ್ಲ,ಅದೇ ರೀತಿ ಅಲಬಾಮಾ,ಲೂಸಿಯಾನಾ ಮತ್ತು ಲೂಸಿಯಾನಾಕ್ಕೆ ತಲಾ $೧೫ ದಶಲಕ್ಷ ಕೊಡುವ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡಿತು. ಆಗ ಬೇ ಏರಿಯಾ ಟೂರಿಸ್ಟ್ ಡೆವಲ್ಪ್ಮೆಂಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸಮಗ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳ ಡಿಜಿಟಲ್ ಜಾಹಿರಾತು ಫಲಕವನ್ನು ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ತಂದಿತು.ಉತ್ತರದ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ನಾಶ್ವಿಲೀ,ಟೆನ್ನೆಸ್ಸೀ ಮತ್ತು ಅಟ್ಲಾಂಟಾ ಬೀಚ್ ಗಳ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿತು. ಈ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಬೀಚ್ ಗಳಿಗೆ ಅಂಥ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಆಗಿಲ್ಲ ಹೀಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಹೊಟೇಲುಗಳಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಗಾಲ್ಫ್ ಕ್ರೀಡೆಗಾಗಿ ಅನುಕೂಲ ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೇ ರದ್ದತಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು,ಎಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಸೋರಿಕೆ ಇದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಹಣವಾಪಸಾತಿಯ ಭರವಸೆಯನ್ನೂ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದರೂ ಆದಾಯ ೨೦೦೯ ರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದವು. U.S.ಟ್ರಾವೆಲ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಅನಾಹುತದಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೊಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯಾದ್ಯಾಂತ ಸುಮಾರು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ $೨೩ ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವ ಆಂದಾಜು ಹಾಕಿತು.ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೪೦೦,೦೦೦ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಟ್ರಾವಲ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ಉದ್ಯೋಗವಕಾಶಗಳು ಸುಮಾರು $೩೪ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯ ತರುತ್ತವೆ. ನವೆಂಬರ್ ೧ ರಂದು BP ಯು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಮುದ್ರ ಆಹಾರದ ಜಾಹಿರಾತಿಗಾಗಿ $೭೮ ದಶಲಕ್ಷ ನೆರವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಇನ್ನಿತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು ಜುಲೈ ೫ ರಂದು BP ತನ್ನದೇ ಸ್ವಂತದ ಖರ್ಚು-ವೆಚ್ಚಗಳು $೩.೧೨ ಬಿಲಿಯನ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿತು.ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ,ಧಾರಕರಗಳ ಬಳಕೆ,ಬಾವಿಯ ಅಗೆತದ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯ,ಕೊಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುದಾನ,ಪರಿಹಾರ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಫೆಡರಲ್ ವೆಚ್ಚಗಳು ಇದರಲ್ಲಿವೆ. ಆದರೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಯಿಲ್ ಪಾಲ್ಯುಶನ್ ಆಕ್ಟ್ ಆಫ್ ೧೯೯೦ ಯು BP ಕಂಪನಿಯ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ಜೊತೆ ಅದನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲಾಗದ ವೆಚ್ಚವು $೭೫ ದಶಲಕ್ಷ ಮೀರಬಾರದೆಂದು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿತು.ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ ವರದಿಯಾಗುವವರೆಗೆ ಈ ಮಿತಿ ಮುಂದುವರೆಯುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿತು. BP ಹೇಳುವಂತೆ ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಖರ್ಚುವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಬಿಗಿಬಂಧಗಳಿದ್ದರೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಯಮಗಳಡಿ ಪಾಲಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿತು. ಏನೇ ಆದರೂ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇದರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ವೆಚ್ಚದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು $೧೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಸ್ವಿಸ್ ರೆ ಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು ಸೀಮಿತ ನಷ್ಟಗಳು ಈ ಅನಾಹುತದಿಂದ ಸುಮಾರು $೩.೫ ಬಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ UBS,ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಂತೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ $೧೨ ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟು ಹಾನಿಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ವಿಲಿಸ್ ಗ್ರುಪ್ ಹೊಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ವಿನಾಶದ ಒಟ್ಟು ಹಾನಿಯ ಅಂದಾಜು $೩೦ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟಾಗಿದೆ.ಬಾವಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣ,ಮರುಅಗೆತ,ಮೂರನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ,ಅದರ ಹೂಳು ತೆಗೆಯುವಿಕೆ,ಮಾಲಿನ್ಯದ ವೆಚ್ಚಗಳು ಸುಮಾರು $೧.೨ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟಾಗಿದೆ. ಜೂನ್ ೨೫ ರಲ್ಲಿ BP ಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯವು ಒಂದು ವರ್ಷದಷ್ಟು ಇಳಿಕೆ ತೋರಿತು. ಕಂಪನಿಯು ಒಟ್ಟು ಕಳೆದುಕೊಂಡದ್ದು ಏಪ್ರಿಲ್ ವರೆಗೆ ಸುಮಾರು $೧೦೫ ಬಿಲಿಯನ್ ರಷ್ಟಾಗಿದೆ. ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಸಹ BP ಕಂಪನಿಯ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೪% ರಷ್ಟು ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದರಲ್ಲದೇ ಶೇರು ಬೆಲೆ $೨೭.೦೨ ಕ್ಕೆ ಕುಸಿತು. ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ಮೌಲ್ಯ $೬೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದು ಸ್ಪೋಟದ ನಂತರ ಇದರಲ್ಲಿ ೩೫% ರಷ್ಟು ಇಳಿಕೆಯಾಯಿತು. ಆ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ BP ಎರಡನೆಯ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ನಷ್ಟದ ಅಂದಾಜು,೧೮ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಇದು ದೊಡ್ಡ ಅಂದರೆ $೧೭ ಬಿಲಿಯನ್ ಆಗಿತ್ತು. ಇದು ಒಂದೇ ವೇಳೆಗೆ ಶುಲ್ಕ ನಿಗದಿಯ $೩೨.೨ ಬಿಲಿಯನ,ಇದರಲ್ಲಿ $೨೦.ಬಿಲಿಯನ್ ನನ್ನು ನಿಧಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು.ದುರಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಮರು ಸುಧಾರಣೆಗೆ $೨.೯ ಬಿಲಿಯನ್ ಹಣವನ್ನು ನಿಜವಾದ ವೆಚ್ಚವನ್ನಾಗಿ ನೀಡಿದೆ. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ BP ಯು ತೈಲ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ವಿನಾಶದ ಬಗ್ಗೆ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಅದರ ತರುವಾಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಮಿತಿ ನೇಮಿಸಿದೆ.ಇದನ್ನು TNK-BPಮುಖ್ಯಸ್ಥ ರಾಬರ್ಟ್ ಡುಡ್ಲೆಯ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ,ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಇವರು BPಯ CEO ಆಗಿ ನೇಮಕವಾಗಿದ್ದರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧,ರಲ್ಲಿ BP ಯು ತನ್ನ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಸಮಾನಾಂತರ ದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜಧನ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಇವುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ:ಅವು ಥಂಡರ್ ಹಾರ್ಸ್,ಅಟ್ಲಾಂಟಿಸ್,ಮ್ಯಾಡ್ ಡಾಗ್, ಗ್ರೇಟ್ ವ್ಹೈಟ್,ಮಾರ್ಸ್,ಅರ್ಸಾ ಮತ್ತು ನಾ ಕಿಕಾ ಇವುಗಳೆಲ್ಲಾ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಶಿಕೊದ ಕ್ಷೇತ್ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಆ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ BP ಯು ತಾನು $೧೧.೨ ಬಿಲಿಯನ್ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದ್ದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.ಯಾವಾಗ ಲಂಡನ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸೇಂಜ್ ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಶೇರು ಬೆಲೆಯು ೪೩೯.೭೫ ಪೆನ್ಸಗೆ ಏರಿದಾಗ ಇದು ಮೇ ೨೮ ದಿಂದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ BP ಹೇಳಿದಂತೆ ಒಟ್ಟು $೧೧.೨ ಬಿಲಿಯನ್ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಲಾಭಾಂಶ $೧.೭೯ ಬಿಲಿಯನ್ (ಇದನ್ನು ೨೦೦೯ ರ $೫.೩ಬಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ)ಆದರೂ BP ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ನೆರವೇರಿಸುತ್ತದೆ.ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ $೪೦ ಬಿಲಿಯನ್ ನನ್ನು ಅದು ಪೂರೈಸಬಹುದೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ BP ಕಂಪನಿಯ ಅನಿಲ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಇವುಗಳ ಒಡೆತನ ಇಲ್ಲವೆಂದರೂ ಈ ದರಂತದಿಂದಾಗಿ ಸುಮಾರು ೧೦ ಮತ್ತು ೪೦% ರಷ್ಟು ಹಿನ್ನಡೆ ಅನುಭವಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು BP ಸ್ಟೇಶನ್ ಗಳ ಮಾಲಿಕರು ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು,ಅಮೊಕೊ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.ಅಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ಇಮೇಜ್ ನನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸತತ ಶ್ರಮ ಮಾಡಿತಲ್ಲದೇ BP ತನ್ನ ಮರುಸುಧಾರಣೆಗೆ ಕೈಹಾಕಿತು. ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ದುರಂತವು ದಡದ ಮೇಲಿನ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಕರಾವಳಿಯ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮುಗ್ಗರಿಸಿವೆ. ತೈಲ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ಸುಮಾರು ೫೮,೦೦೦ ಲೂಸಿಯಾನ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನೌಕರಿ ನೀಡಿದೆ ಜೊತೆಗೆ ೨೬೦,೦೦೦ ತೈಲ-ಸಂಬಂಧಿತ ನೌಕರಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ, ಇದು ಲೂಸಿಯಾನದ ನೌಕರಿಗಳಲ್ಲಿ ೧೭%ನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದೆ.[94] ಸುಮಾರು $೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ವನ್ನು ದಡದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿರುವುದಾಗಿ BP ಹೇಳಿದೆ.ಸದ್ಯ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಡೀಪ್-ವಾಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಅಗೆತವನ್ನು ಆರು-ತಿಂಗಳಕಾಲ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಕಂಪನಿ ಕೈಗೊಂಡಿತು. ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ, ಚೆಲ್ಲುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆದಿಂದಾಗಿ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಬೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ ಅಡಚಣೆಯುಂಟಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆಗಳ ಆಧರಿಸಿ ಆಸ್ತಿ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಿದರು.ಸ್ಟೇಟ್ ರೆಪ್.ಡೇವ್ ಮುರ್ಜಿನ್ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇಶವು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿವೆ,ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಗಳಷ್ಟಿರುವ ಈ ಹಾನಿ ತಪ್ಪಿಸುವಂತೆ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಮೂಲದ ಆರ್ಗೈನೈಜೇಶನ್ ಫಾರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ನ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಹೂಡಿಕೆ ಸಲಹೆಗಾರ ಆರಂಭಿಕ ಜುಲೈ ನಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಮಾತು ಹೇಳುವಂತೆ,ಈ ಅನಾಹುತದಿಂದ U.S. ನಲ್ಲಿನ ಜನಪ್ರಿಯ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿವೆ. U.S.ಅಲ್ಲದೇ ಇನ್ನಿತರ ಸಂಭಂಧಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಕೇವಲ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ನೀತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ದಾವೆ ಹಾಕುವುದು ಮೇ ೨೬ ರ ವೇಳೆಗೆ ೧೩೦ ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಸಂಭಂಧಪಟ್ಟಂತೆ BP ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ ಕಂಪನಿಗಳ ವಿರುದ್ದ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್,ಕೆಮಾರಾನಿಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಮತ್ತು ಹಾಲ್ಲಿ ಬರ್ಟನ್ ಎನರ್ಜಿ ಸರ್ವಿಸಿಸ್ ಗಳ ವಿರುದ್ದ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ಸುರಿಮಳೆಯಾಗಿತ್ತು.ಇವೆಲ್ಲವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಒಂದೋ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಡಿ ಅಂದರೆ ಮಲ್ಟಿ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಲಿಟಿಗೇಶನ್ ಅಂದರೆ ಬಹು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಒಂದೇ ಸೂರಿನಡಿ ತಂದು ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವುದೇ ಇದರ ಹಿಂದಿರುವ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಜೂನ್ ೧೭ ರ ವೇಳೆಗೆ BP ವಿರುದ್ದ ಸುಮಾರು ೨೨೦ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ತೈಲದ ಅನಾಹುತಕಾರಿ ಚೆಲ್ಲುವಿಕೆ ದಡ ಮೇಲೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗಳಿಗೆ,ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದ ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳವರಿಗೆ ಅನಾನುಕೂಲವಾಗಿದ್ದು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ತೈಲ ಕಂಪನಿ ಹೇಳುವಂತೆ ೨೩,೦೦೦ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ೯,೦೦೦ ಗಳನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. BP ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಕರಣಗಳನು ಹೌಸ್ಟನ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ತಮ್ಮ ಒಲವು ತೋರಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳ ಸ್ನೇಹಿ ವಾತಾವರಣ ಇದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮೊಕದ್ದಮೆದಾರರು ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಲೂಸಿಯಾನಾ,ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ಅಥವಾ ಫ್ಲೊರಿಡಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲು ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಐವರು ನಿವ್ ಒಲಿಯನ್ಸ್ ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಇನ್ನಿತರ ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನೂ ಅವರು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಿದ್ದತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕಲಹ-ಘರ್ಷಣೆಗಳ ವಿಚಾರಣೆಗಳೂ ನಡೆಯಲಿವೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಕಾನೂನು ಘಟಕ ಕಿರ್ಕ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ & ಎಲ್ಲೀಸ್ ನ್ನು ನೇಮಿಸಿ ತೈಲ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ನೇಮಿಸಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯದ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮೇ ೨೯ ರಲ್ಲಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಹತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಮಾರೆರ್ರೊ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ವೆಸ್ಟ್ ಜೆಫೆರ್ಸನ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಇಬ್ಬರೂ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಡಿಹೈಡ್ರೇಶನ್ ನಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ವೈದ್ಯರ ಸಲಹೆಯಂತೆ ಅವರನ್ನು ತುರ್ತು ನಿಗಾಘಟಕಕ್ಕೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮೇ ೨೬ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದಂತೆ ಏಳು ಜನ ಕೆಲಸಗಾರರ ತಂಡದವರಿಗೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನೆರವು ನೀಡಿದ್ದು ಅವರೆಲ್ಲರನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ದಡ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.ಬ್ರೆಟೊನ್ ಸೌಂಡ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವೆಸ್ಸಲ್ ಆಪರ್ಚನಿಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಮೆರೆಡಿತ್ ಆಸ್ಟಿನ,ಹೌಮಾ, LA ದಲ್ಲಿದ್ದ ಯುನಿಫೈಯ್ಡ್ ಕಮಾಂಡ್ ಡೆಪ್ಯುಟಿ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಇವರನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದಾಗ ವಿಷ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸೀಮಿತಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದವು ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಉಸಿರಾಟ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ.ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾವು ಹೋಗುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯ ಕೊರತೆಯ ಯಾವುದೇ ಲಕ್ಷಣಗಳಿರಲಿಲ್ಲ." ಜೂನ್ ೧೫,ರಂದು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಆಕ್ಷನ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ (LEAN)ನ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿ ಮೇರಿಲೀ ಒರ್ರ್ ಅವರು MSNBCನ ಕೇತ್ ಒಲ್ಬರ್ಮ್ಯಾನ್ ಎಣಿಕೆ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಜನರು ಸಾಕಷ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಿದರು.ಕೊಲ್ಲಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಇರುವ ಜನರು ಹಲವು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾದರು.ಅದರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸುಸ್ತು,ವಾಂತಿ,ಓಕರಿಕೆ,ತಲೆನೋವು ಮತ್ತು ಎದೆನೋವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಾದವು. LEAN ನಿರ್ದೇಶಕ ಹೇಳಿದಂತೆ BP ಕಂಪನಿಯು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಾರರು LEAN ನವರು ಪೂರೈಸಿದ ಉಸಿರಾಟದ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿತು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಕರು ಹೇಳಿದರಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ಅನಾರೋಗ್ಯ ತಡೆಯ ಮುಂಜಾಗೃತೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದೂ ಆ ಕಂಪನಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಜೂನ್ ೨೧ ರ ವೇಳೆಗೆ ಒಟ್ಟು ೧೪೩ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡ ಪ್ರಕರಣಗಳು ದಾಖಲಾದವು.ಅದನ್ನು ಲೂಸಿಯಾನಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಅಂಡ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ಸ್(DHH)ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿತ್ತು.ಇದರಲ್ಲಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ ೧೦೮ ಕೆಲಸಗಾರರು ಮತ್ತು ಮೂವತ್ತೈದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಇದರ ತೊಂದರೆಗೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. U. S. ನ್ಯಾಶನಲ್ ಅಕ್ಯಾಡೆಮೀಸ್ ನ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಯಾರು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ತೊಂದರೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆಂದು ತಿಳಿಯಲು ಕಾರ್ಯಾಗಾರವೊಂದನ್ನು ನಡೆಸಿತು.ಹಿಂದಿನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಕಾರಕಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಗಾವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸದ್ಯ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲು ಇದನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಲೂಸಿಯಾನ ರಾಜ್ಯದ ಆರೋಗ್ಯಾಧಿಕಾರಿ ಜಿಮ್ಮಿ ಗೈಡರಿ ಹೇಳಿದಂತೆ "ಇಂತಹ ಅಗತ್ಯವು ಸೋರಿಕೆಯ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕಿಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಳಕೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಇವುಗಳ ತಡೆಯಲು ಇನ್ನಷ್ಟು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಿಂಪಡಿಸುವುದು. ನಾವು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ." ಎರಡನೆಯ ದಿನ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ದೋಣಿಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ BP ಯ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ ಕಾರ್ಮಿಕನೊಬ್ಬ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾಯಿತು.ಹೀಗಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರ್ಯಾಗಾರರದಲ್ಲಿ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗೆಗೂ ಚರ್ಚೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಯಿತು. ಕೊಲಂಬಿಯಾಸ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ ಪ್ರಿಪೆರ್ಡ್ ನೆಸ್ ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ಡೇವಿಡ್ ಅಬ್ಱಾಮ್ಸನ್ ಅವರು ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೆಚ್ಚಳದ ಬಗೆಗೆ ವಿವರಿಸಿದರು. ಆಗಷ್ಟ್ ೧೦ ರಂದು ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಈ ಕಾರ್ಯಾಗಾರದ ಸಾರಾಂಶವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು:ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿನ ತೈಲ ದುರಂತದಿಂದ ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಅವಲೋಕನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ತೈಲದಲ್ಲಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳ ಬಳಕೆಯು ಈ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಜನರು ವರದಿ ಮಾಡಿದರು. ರಾಸಾಯನಿಕ ತಜ್ಞ ಬಾಬ್ ನಮನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸದಾಗಲೂ ಅಧಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಾಮನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ,ಪಾಲಿ-ಅರೊಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹೈಡ್ರೊಕಾರ್ಬನ್ಸ್ (PAHs)ಗಳು ಜನರನ್ನು ಕಾಯಿಲೆಗೆ ತುತ್ತು ಮಾಡುತ್ತವೆ. PAHs ನಲ್ಲಿರುವ ಅಂಶಗಳು ಎಂದರೆ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಕಗಳು,ವಿಕೃತಿಜನನ, ಮತ್ತು ವಿಕೃತಿ ಜೀವಸ್ಶಾಸ್ತ್ರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. "ಈ ಪ್ರಸರಣಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಅದು ವಿಷಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಮಳೆ ಮೂಲಕ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹರಿದು ಬರುತ್ತದೆ.ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಬೀಚ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ಇದು ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಶೇಖರಣೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ."ಎಂದು ನಾಮಾನ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ."ನಾನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ನನಗೆ ಗಾಬರಿಯಾಗಿದೆ." ಇಂತಹ ಚಕ್ರೀಯ ರೀತಿಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧವು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತದೆ.ಮುಂದೆ ಇದು ಇನ್ನಿತರ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹಲವರು ಎರಡು ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಈಡಾದರೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು EPA ದ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತವಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರೀಯ ದುರಂತವಾಗಿದೆ." ಡಾ. ರಿಕ್ಕಿ ಒಟ್ಟ್ ಅವರು ತೈಲ-ಸೋರಿಕೆಯಲ್ಲದೇ ಎಕ್ಶಾನ್ ವಡೆಜ್ಪ್ರಕರಣದ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ,ಹೇಳುತ್ತಾರೆ:"ಜನರು ಈಗಾಗಲೇ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ...ನಾನು ಸದ್ಯ ಮೂರು ಪರೀಕ್ಷಾ ಶರೀರಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.' ನಾವು ಅಲಾಸ್ಕಾದಲ್ಲಿನ ಜನರು ಇಂತಹ ದುರಂತಗಳಿಗೆ ಈಡಾದ ಜನರು ಕಾಯ್ದು ತಮ್ಮ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಈಗಲೂ ನರಳುವಂತಾಗಿದೆ. ನಾನು ಇದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಓರ್ವನಲ್ಲಿ ೪.೭೫ ಪ್ರತಿಶತ ಆತನ ಶ್ವಾಸಕೋಶದಲ್ಲಿ ಅದರ ದಕ್ಷತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.ಒಬ್ಬನದು ಹೃದಯ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ತೊಂದರೆಗೀಡಾಗುದ್ದಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ೧೬ ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನೊಬ್ಬ ಗಲ್ಫ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಈಜಿದ ಪರಿಣಾಮ ಈ ವಿಷಕಾರಿ ಕಾಯೆಲೆಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದಾನೆ." ವಾಟರ್ ಕೀಪರ್ ಅಲೈಯನ್ಸ ನ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ರಿವರ್ ಕೀಪರ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ (ಪೆನ್ಸಾಕೊಲಾ)ಮತ್ತು ಅಲಬಾಮಾದಿಂದ ಮಹಿಳೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷರ ಎಂಟು ಜನರ ರಕ್ತದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ನಿವಾಸಿಗಳ ಅಲ್ಲದೇ BP ಕೆಲಸಗಾರರ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕಿಳಿಸಿತು.ಇದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಎಥಿಲ್ ಬೆಂಜೆನ್ ಮತ್ತು m,p-ಎಕ್ಸೆಲೆನಾದ ಅಂಶಗಳು ಶೇಕಡಾ ೯೫ ರ ಪ್ರತಿಶತದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿ ಅದು ೦.೧೧ ppb ರಷ್ಟು ಎಥಿಲ್ ಬೆಂಜೆನ್ ಮತ್ತು ೦.೩೪ ppb ಇದರಲ್ಲಿ m,p-ಎಕ್ಸೆಲೆನಾದ ಅಂಶಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದವು." ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪದಾರ್ಥಗಳ ೯೫ ರ ಪ್ರತಿಶತಾಂಶವನ್ನು ಅದು ನಾಲ್ಕುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. "ಎಲ್ಲಾ ಮೂವರು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಐವರು ಪುರುಷರ ರಕ್ತ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ BP ಕಚ್ಚಾ ತೈಲದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಪತ್ತೆಯಾದವು." U.S.ಮತ್ತು ಕೆನಡಾದ ದಡದ ಮೇಲಿನ ರಂಧ್ರ ಕೊರೆಯುವ, ಅಗೆತದ ನೀತಿಸೂತ್ರಗಳು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಸ್ಪೋಟದ ನಂತರ ಆರು ತಿಂಗಳ ದಡದಾಚೆಯ ರಂಧ್ರ ಕೊರೆಯುವ ಕೆಲಸ (ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗ)ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು.ನಂತರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಟಿರಿಯರ್ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು. ಇಂಟಿರಿಯರ್ ನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಕೆನ್ ಸಲಜಾರ್ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಪರಿಶೀಲಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶ ಮಾಡಿದರು. ಒಂದು ಔಟರ್ ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಶೆಲ್ಫ್ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪರಿಶೀಲನಾ ಮಂಡಳಿಯು ತನ್ನ ಇಂಟಿರಿಯರ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ನೊಳಗೇ ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ರಂಧ್ರ ಕೊರೆತದ ಅಥವಾ ಅಗೆತದ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ಈ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕೆಲಸ ಸ್ಥಗಿತವು ೩೩ ರಿಗ್ ಯಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಹಲವು ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತೈಲ ಸೇವಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದವು. ಜೂನ್ ೨೨ ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಕೋರ್ಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಆಫ್ ಲೂಸಿಯಾನಾದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಫೆಡರಲ್ ಜಜ್ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲೀಚ್-ಕ್ರಾಸ್ ಫೆಲ್ಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಅವರು ಈ ಹಾರ್ನ್ ಬೆಕ್ ಆಫ್ ಸಹುರ್ ಸರ್ವಿಸಿಸ್ LLC v. ಸಲಜಾರ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಗಿತತೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರು.ಇದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ನ್ಯಾಯಯುತ ತೀರ್ಮಾನ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಆಗ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ೫ತ್ ಸರ್ಕ್ಯುಟ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಅಪೀಲ್ಸ್ ಗೆ ಮನವಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಲು ಕೋರಿತು. ಜುಲೈ ೮ ರಂದು ಮೂರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಪೀಠ ಈ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿತು. ಜೂನ್ ೩೦ ರಂದು ಸಲಜಾರ್ ಹೇಳಿದಂತೆ "ತಾನು ಈ ದಡದ ಮೇಲಿನ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಸ್ಥಗಿತತೆ ಬಗ್ಗೆ ತೀರ್ಮಾನ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲು ಅತ್ಯಧಿಕ ಶ್ರಮ ವಹಿಸಿದ್ದೇನೆ." ಬ್ಯುರೊ ಆಫ್ ದಿ ಒಸಿಯನ್ ಎನರ್ಜಿ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್,ರೆಗ್ಯುಲೇಶನ್ ಅಂಡ್ ಎನ್ ಫೊರ್ಸೆ ಮೆಂಟ್ ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮೈಕೆಲ್ ಬ್ರೊಮ್ ವಿಚ್ ಹೇಳುವಂತೆ "ಇದೊಂದು ಕಳಪೆ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ,ನಿಸತ್ವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ"ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ತೈಲ ಕಂಪನಿಯು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಲೀಸ್ ಗುತ್ತಿಗೆ ಪಡೆಯುವಾಗ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮನವಿಯನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಕೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮಿಲ್ಲೆರ್ ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರಿಪ್ರೆಜೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕಾಯ್ದೆಯೊಂದನ್ನು ತರಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವುದಾಗಿ,ಅಲ್ಲದೇ ಸರ್ಕಾರ ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿಯ ಸುರಕ್ಷತೆ ದಾಖಲೆ ಪರಿಶೀಲಿಸದೇ ಅದಕ್ಕೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ಕೆಲಸ ನೀಡಬಾರದೆಂದು ಅವರು ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದರು. ಇಂತಹ ತಿದ್ದುಪಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರು BP ಕಂಪನಿಗೆ ದಡದ ಮೇಲಿನ ಕಡಲಾಚೆಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ವರೆಗೆ ಲೀಸ್ ಕೊಟ್ಟಿರುವುದನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ."ಬಹಳಷ್ಟು ಪರಿಸರ ನಿಯಮಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಆರೋಗ್ಯ ಸುರಕ್ಷಿತದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ"ತೋರಿದ್ದನ್ನು ಅವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೮ ರಂದು ಕೆನಡಾದ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಎನರ್ಜಿ ಬೋರ್ಡ್ ಇದು ಕೆನಡಿಯನ್ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ನಲ್ಲಿನ ರಂಧ್ರಕೊರೆತದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಇದರೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಕೋಸ್ಟ್ ಉಸ್ತುವಾರಿಗೆ ಕೂಡ ಕೆನಡಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರ್ ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ನೋಟೀಸ್ ಒಂದನ್ನು ನೀಡಿ ಆಯಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಕೆಲಸಗಾರರ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುವಂತೆ ಅದು ಹೇಳಿದೆ. ಐದು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಕೆನಡಿಯನ್ ಪರಿಸರ ಸಚಿವ ಜಿಮ್ ಪ್ರೆಂಟಿಸ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಧನ ಕಂಪನಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡುವಾಗ ಅದು ವಾತಾವರಣ ಅಥವಾ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಅವರು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮೇ ೩ ರಂದು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಗವರ್ನರ್ ಅರ್ನಾಲ್ಡ್ ಶೂರ್ಜೆನೆಗರ್ ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಕಡಲಾಚೆಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲಿಂಗ್ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿದರು. ಜುಲೈ ೮ ರಂದು ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಗವರ್ನರ್ ಚಾರ್ಲೆ ಕ್ರಿಸ್ಟ್ ಅವರು ರಾಜ್ಯದ ಜಲಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರುವಂತೆ ಶಾಸನ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನೊಂದನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸದೇ ಶಾಸನ ಸಭೆ ಜುಲೈ ೨೦ ರಂದು ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು. U.S.ಎನರ್ಜಿ ಇನ್ ಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (EIA)ಪ್ರಕಾರ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ನಿಂದಾಗಿ U.S.ತೈಲ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ೨೩.೫% ರಷ್ಟು ತೈಲ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. U.S. ನ ಕಡಲಾಚೆಯ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದ ಉಂಟಾದಾಗ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಮದು ತೈಲದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರಬಾರದೆಂಬ ಉದ್ದೇಶ ಅದರದ್ದಾಗಿದೆ ಎ೬ದು ಅದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅಮೆರಿಕನ್ ರ ತೈಲ ಆಮದು ಪ್ರಮಾಣವು ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ೨೪% ರಷ್ಟಿದ್ದುದ್ದು ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಅದು ೬೬% ಕ್ಕೇರಿದೆ. ಸೋರಿಕೆಗಾಗಿರುವ ನಿಧಿ BP ಆರಂಭಿಕವಾಗಿ ಪೀಡಿತರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿತ್ತು. BP ಕಂಪನಿಯ CEO ಆಗಿರುವ ಟೊನಿ ಹೆಯ್ವರ್ಡ್ ಹೇಳುವಂತೆ"ಈ ಸೋರಿಕೆಯ ಅನಾಹುತದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊತ್ತಿದ್ದೇವೆ,ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವುದೂ ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಹಾನಿ ಕುರಿತ ಸೂಕ್ತ ವಿವರಣೆಗಳಿಗೆ ಕಂಪನಿ ಗೌರವ ನೀಡಿ ಆಧರಿಸುತ್ತದೆ," ನಾವು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ತುಂಬಾನೇ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ದರಾಗಿದ್ದೇವೆ." ಜೂನ್ ೧೬ ರಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಒಬಾಮಾರೊಂದಿಗಿನ ಸಭೆ ನಂತರ BP ಕಾರ್ಯಕಾರೀ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಸೋರಿ ಹೋದ ತೈಲದ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ $೨೦ ಬಿಲಿಯನ್ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದರು. BP ಕಂಪನಿ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ೨೦೧೦ ದಲ್ಲಿ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಕಂತಾಗಿ $೩ಬಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ $೨ ಬಿಲಿಯನ್ ನನ್ನು ಫಂಡ್ ಮೂಲಕ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಅದು ಮತ್ತೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಂತೆ $೧.೨೫ ಬಿಲಿಯನ್ ನನ್ನು ನೀಡಿ ಒಟ್ಟು $೨೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಒದಗಿಸಲಿದೆ. ಒಂದು ಮಧ್ಯಂತರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ BP ಯು ಅದರ $೨೦ ಬಿಲಿಯನ್ US ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಬಾಂಡ್ ಎಂದು ತೊಡಗಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ನಿಧಿಯು BP ಕಂಪನಿಯ ಮೇಲಿನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಿಕೆಯಲ್ಲ. ಅದರ ನಿಧಿ ಮೊತ್ತ ನೀಡಲು BP ಅದರ ಬಂಡವಾಳ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ಆಯವ್ಯಯದಲ್ಲಿ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿ,$೧೦ ಬಿಲಿಯನ್ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಲಾಭಾಂಶ ನೀಡಿಕೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ ಇದನ್ನು ಪೂರ್ತಿ ಮಾಡಿತು. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಕೆನ್ನೆತ್ ಫೆನ್ ಬರ್ಗ್ಅವರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ನೆರವೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಧಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ದದ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ BP ಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಹಾನಿಗಳಿಗೆ,ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಗತ್ಯ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾದ ಪರಿಹಾರಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ದಂಡ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನ ನೀತಿ-ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಆಗಷ್ಟ್ ೧೧ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಆದರೆ BP ಯ ಸ್ಪಿಲ್ ಫಂಡ್ ಮುಂದಿನ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಆದಾಯಗಳ ನೆರವಿನ ಅಂದಾಜಿನ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ ಎಂಬುದು ನಂತರ ಹೊರಬಿದ್ದಿತು.BP ಯ ಈ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಸಮಾನಾಂತರ ಉದ್ದೇಶದ ಮಿತಿ ಹೊಂದಿದೆ. ದಿ ಗಲ್ಫ್ ಕ್ಲೇಮ್ಸ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಆಗಷ್ಟ್ ೨೩ ರಂದು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿರುವ ಮನವಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ $೨೦ ಬಿಲಿಯನ್ ನಿಧಿಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸಿರುವ ಕೆನ್ನೆತ್ ಫೆಯಿನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳುವಂತೆ BP ಯು ತನ್ನ ಸಂಬಳವನ್ನು ನಿಗದಿತವಾಗಿ ನೀಡುತ್ತಿದೆ,ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಯಾರು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದೂ ಅವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಫೆಯಿನ್ ಬರ್ಗ್ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಸಂಬಳ ಎಷ್ಟೆಂದು ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ತಮಗೆ BP ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಸಂಬಳದ ಅಂಕಿಸಂಶವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸುವಿದಾಗಿ ಹೇಳಿದರಾದರೂ ನಂತರ ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಆಗಷ್ಟ್ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಬಳದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹೇಳುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದರೂ ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು"ಎಂದು ಹೇಳಿ "ತಾನು BP ಕಂಪನಿಗೇ ಸೇರದವನು" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಹೇಗೆಯಾದರೂ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಬಂದರೂ ಅವರು ತಾವು ಆಶ್ವಾಸನೆ ನೀಡಿದಂತೆ ತಮ್ಮ ಸಂಬಳದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದರು.ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಇದು ಒಂದು ಶುಲ್ಕದಂತಿರುತ್ತದೆ."ಒಟ್ಟಾರೆ ಎಷ್ಟು ನಿಧಿ ಎಂಬುದು ಸಂಭಂಧಪಡದ "ವಿಷಯ ಎಂದಿದ್ದರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೮ ರಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಆತನ ಕಾನೂನು ಘಟಕಕ್ಕೆ ಒಟ್ಟಾರೆ $೨.೫ ದಶಲಕ್ಷ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಜೂನ್ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧ ನ್ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಒಟ್ಟು ಇದುವರೆಗೆ ೧೯,೦೦೦ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನಂತೆ ೧,೨೦೦ ಗಳಿಗೆ ಆರು ದಶಲಸದಷ್ಟು ಪರಿಹಾರ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಉಳಿದವು'ಸೂಕ್ತ ದಾಖಲೆಗಳಿಗಾಗಿ ವಿಳಂಬವಾಗಿವೆ. ಯಾರು ಈ ತೈಲ ದುರಂತದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೋ ಅವರಿಗ ಆದ್ಯತೆ ಮೇಲೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಲಾಗುವುದಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹೊಸದಾಗಿ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಗಿ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕುವವರು ಒಂದರಿಂದ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ,ಮುಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ.ಆ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಣ ನೀಡಿ ಅವರು ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. BP ಕಂಪನಿಯು ಈಗಾಗಲೇ $೩೭೫ ದಶಲಕ್ಷ ನೀಡಿದೆ,ಈಗಾಗಲೇ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು ಹೊಸದಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗುವೆದೆಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು. "ಫಿಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳುವಂತೆ "ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಕರಣ ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸದಿದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಯಾವ ನ್ಯಾಯಾಲವೂ ಸರಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗದು. ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಅಟೊರ್ನಿ ಜನರಲ್ ಬಿಲ್ ಮ್ಯಾಕೊಲ್ಲಮ್ ಫಿಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪತ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೮,ರಂದು ೫೦,೦೦೦ ಕ್ಲೇಮ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲಿ ೪೪,೦೦೦ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಕುತ್ತು ಅಬಂದ ಬಗ್ಗೆ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು ೧೦,೦೦೦ ಪರಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ $೮೦ ದಶಲಕ್ಷ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೭ ರ ವೇಳೆಗೆ ಸುಮಾರು ೧೫,೦೦೦ ಉಳಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಹಣ ನೀಡಿಲ್ಲ. ಈ ಅರ್ಜಿಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಭಂದಿಸಿದ್ದು ಇವುಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣದಾಖಲೆ ಲಭ್ಯವಿವೆ.ಅಲ್ಲದೇ BP ಯಿಂದ ನಷ್ಟ ಪರಿಹಾರದಿಂದ ಹಣ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆಪವಿಲ್ಲವೆಂದೇ ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ನಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟುದಾರರು ಈ ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಕೆಲವರು ಫಿಯನ್ ಬರ್ಗ್ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು BP ಕಂಪನಿಯವರು "ಫಿಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಅವರನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯದಿಂದ ಕಿತ್ತುಹಾಕುವಂತೆ ಜನ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು." ಇದಕ್ಕೆ ಒಬಾಮಾ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗ ಸ್ಪಂದಿಸಿ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಈ ಟೀಕೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿತು,ಆಗ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾದ ಗವರ್ನರ್ ಚಾರ್ಲೆ ಕ್ರಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು CFO ಅಲೆಕ್ಸ್ ಸಿಂಕ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಫೆಯನಬರ್ಗ್ ಅವರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಈ "ರೀತಿಯಾದ ನಡವಳಿಕೆ" ಸರಿಯಾದುದಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. "ಈ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ನೂರಾರು ಜೀವಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದೆ.ಅವರ ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿನ ಹಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟುದಾರರಿಗೆ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಆಧಾರವಿಲ್ಲ,ಈ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ,GCCF ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಪರಿಮಾಣ ಅಗತ್ಯವೆಂದು U.S.ನ ಅಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್ ಥಾಮಸ್ ಪೆರ್ರೆಲ್ಲಿ ಪತ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಲೂಸಿಯಾನಾದಲ್ಲಿರುವ ಕುಟುಂಬವೊಂದು ಈ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವು ತಿಂಗಳಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಗಲ್ಫ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಕ್ಲೇಮ್ಸ್ ಫಂಡ್,ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಅಗತ್ಯ ಆಧರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಸಾವು ಬದುಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಪಾರು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದು ಇದರ ಸಾರಾಂಶ. "ಬಿಲ್ ಗಳನ್ನು ಸಂದಾಯ ಮಾಡಿಲ್ಲ,ಅವರು ನನ್ನ ಕಾರನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತಾರೆ,ಅವರು ನನ್ನ ಜೀವವಿಮೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ,ಅವರು ನನ್ನ ಮನೆಯನ್ನೇ ತೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ,ಆಗ ನಾನು ಇವರನ್ನು ಡಯಸಿಸ್ ಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುವುದು ಕರೆತರುವುದನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು." "ಲಾಫೊರ್ಚ್ ಸೀ ಫುಡ್"ನ ಹಿಂದಿನ ಮಾಲಿಕರ ಪತ್ನಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೫ ರಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಅವರು ದೂರುಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. "ಕೆಲವು ವಾರಗಳಿಂದ ನಾನೂ ಗಲ್ಫ್ ಜನರಿಂದ,ಚುನಾಯಿತ ಅಧಿಕಾರಿ ವರ್ಗದಿಂದ ಕೇಳಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಿಕೆ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಉದಾರತೆಯಿಂದ ನೀಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. "ನಾನು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಚುರುಕುಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಅಲ್ಲದೇ ಉದಾರತೆಯಿಂದ ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇನೆ." ಕೇವಲ ಐದೇ ವಾರಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು $೨೦ ಬಿಲಿಯನ್ ನಿಧಿಯನ್ನು BP ಮೀಸಲಾಗಿಟ್ಟಿದೆ.ಈಗಾಗಲೇ ೩೦,೦೦೦ ಪರಿಹಾರಗಳಿಗೆ $೪೦೦ ದಶಲಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇದುವರೆಗೆ BP ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತದ ೨ ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ನಿಧಿಯನ್ನು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿರಿಸಿದೆ. ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಸುಮಾರು ೨,೦೦೦ ಪರಿಹಾರ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಇನ್ನೂ ೨೦,೦೦೦ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ತ ದಾಖಲೆಗಳಿಗಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲಾಗಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ೧೫,೦೦೦ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ. ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ತಾವು ೧,೫೦೦ ದರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಇತ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತಿರಸ್ಕೃತ ೫೨೮ ರಲ್ಲಿ ೧೧೬ ಮಾತ್ರ ಪರಿಶೀಲನೆಗೊಳಗಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಆಯಾ ವಹಿವಾಟುದಾರರಿಗೆ ಮರಳಿಸಿ ಇವುಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಹಾಯ ಬರಲಾರದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲವು ಅರ್ಜಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಕಾಯುವ ಸರದಿಯಲ್ಲಿವೆ.ತಾವು ಅತ್ಯಂತ ಮನ್ವಿ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತ ಪಡೆದಿರುವುದಾಗಿ ಡಜನ್ ಗಟ್ಟಲೇ ಜನ ಗೊಣಗುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ ವೇಳೆಗೆ BP ಹೇಳಿದಂತೆ $೧.೭ ಬಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಚೆಕ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು ೯೨,೦೦೦ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯುವವರು ಹಣ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ,ಅಥವಾ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೩೦ ವರೆಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಿಕೆಗೆ ಸಮ್ಮತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ೩೧೫,೦೦೦ ಜನರ ಅರ್ಜಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮೊತ್ತ ಕೇಳಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಲು ಕಂಪನಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಲ್ಲಿ ತಿರಸ್ಕೃತ ಅರ್ಜಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು.ಸುಮಾರು ೨೦,೦೦೦ ಜನರಿಗೆ ನೀವು ಈ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯರಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು.ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ೧೨೫ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಇನ್ನಿತರರು ಹೇಳುವಂತೆ ತಮಗೆ ನಷ್ಟ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತ ದೊರಕಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಪರಿಹಾರದ ಚೆಕ್ ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರ ವಾದವಾಗಿದೆ. ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟಿಸ್,ಅಸೊಸಿಯೇಟ್ ಅಟೊರ್ನಿ ಜನರಲ್, ಥಾಮಸ್ ಪೆರ್ರೆಲ್ಲಿ ಆವರು ಈ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ತೋರಿಸಬೇಕಲ್ಲದೇ ನೊಂದ ಜನರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆದರ ತೋರುವಂತೆ ಕೆನ್ನೆತ್ ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಗೆ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಬರೆದು ಸೂಚಿಸಿದರು. ಈ ಪರಿಹಾರ ಸಂದಾಯ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿಧಾನಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ DOJ ತನ್ನ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಸಂದಾಯ ಕಾರ್ಯಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಚುರುಕುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ. ಈ ಪರಿಹಾರ ಧನ ಪಡೆದವರು BP ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಮೊಕದ್ದಮೆ ಗುರಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬರೆದು ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರಧನಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ನೀಡಲು ನವೆಂಬರ್ ೨೩ ರ ಗಡವು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಗಲ್ಫ್ ನ ವಾಸಿಗಳು ಈ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತವು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ದೂರುತ್ತಾರೆ.ಇದನ್ನು ಅವಸರದಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಕೆಲವು ರಿಯಾಯತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ನಿಯಮಾವಳಿ ಪ್ರಕಾರ (ನವೆಂಬರ್ ೨೪ ರಂದು ಮತ್ತು ಇದು ಆಗಷ್ಟ್ ೨೩,೨೦೧೩)ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟುದಾರರು ತಮ್ಮ ಪರಿಹಾರಧನವನ್ನು ಒಂದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದೂ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇನ್ನೂ ಈ ಪರಿಹಾರ ಧನ ಹಂಚಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದದಲ್ಲಿಯೇ ಇದೆ. ಅಲಬಾಮಾ ರೆಪ್.ನ ಜೊ ಬೊನ್ನೆರ್ ಅವರು ಜಸ್ಟೀಸ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಗೆ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತನಿಖೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ.ಈಗಿನ ಈ ಹೊಸ ನಿಯಮಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ.ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆದಾರರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರೂ ಈಗಲೂ ಅದೇ ಜನರನ್ನು ಬಳಸಿ BP ನೀಡಿದ ನಿಧಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸಹ ಹಾಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೂರುಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಅವರ ವಕ್ತಾರ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಹೊಸ ಹೊಂದಾಣಿಕೆದಾರರನ್ನು ಎರವಲು ಸೇವೆ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. BP ಕಂಪನಿಯ ಕಾನೂನು ಘಟಕದ ಮಾಹಿತಿಯಂತೆ ಅದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಕಾನೂನು ಕಂಪನಿಗೆ ನವೆಂಬರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು $೩.೩ ದಶಲಕ್ಷ ಹಣ ನೀಡಿದೆ. ಜೂನ್ ೨೦೧೦ ರ ವರೆಗೆ ಈ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು $೮೫೦,೦೦೦ ರಷ್ಟು ನೀಡಿದೆ.ಇದೇ ತೆರನಾದ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಯು ಅದರ ಗುತ್ತಿಗೆ ನವೀಕರಣಗೊಳ್ಳುವ ವರೆಗೆ ಮತ್ತು ವರ್ಷಾಂತದ ವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಬಹುತೇಕ ನಿಧಿಯನ್ನು BP ಗೆ ಮರಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು $೬ ಬಿಲಿಯನ್ ನಿಧಿಯನ್ನು ಪರಿಹಾರ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ವೆಚ್ಚಗಳೂ ಸೇರಿವೆ ಎಂದು ಫೆಯನ್ ಬರ್ಗ್ ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನುಳಿದ $೧೪ ಬಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತವನ್ನು BP ಗೆ ಮರಳಿಸಿ ಆಗಷ್ಟ್ ೨೦೧೩ ರೊಳಗೇ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದಾಯ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಯೋಜನೆ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಸಿಕ್ಕಸಿಕ್ಕಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾದ ಎಣ್ಣೆಯ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಿಧ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತರು ತಮ್ಮ ದೂರು,ಆಕ್ರೋಶಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಇದರಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಾನಿ,ನಷ್ಟವನ್ನು ಹಿಂದಿನ ಇಂತಹ ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಜನರು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.ಇದರ ಹೊಣೆಯನ್ನು U.S.ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು BP ಕಂಪನಿಗಳು ಹೊರಬೇಕೆಂದು ಜನರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.ಹೊಸ ಶಾಸನದ ಮೂಲಕ ಈ ಜಾಗೆಯ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವಂತೆ ಆಗ್ರಹಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತನಿಖೆಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೨ ರಂದುಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ ಮತ್ತು ಮಿನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಈ ಸ್ಪೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದು ತಿಳಿಯಲು ತನಿಖೆಯೊಂದನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾದವು. ಮೇ ೧೧ ರಂದು ಒಬಾಮಾ ಅವರ ಆಡಳಿತವು ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲು ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಲಯದ ತನಿಖೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಅಕ್ಯಾಡಮಿ ಆಫ್ ಎಂಜನೀಯರಿಂಗ್ ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು.ಇದರಿಂದ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ನಡೆದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ ಅಗತ್ಯ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದೆಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. ಮೇ ೨೨ ರಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಒಬಾಮಾ ಅವರು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಮಿಶನ್ ಆನ್ ದಿ BP ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಅಂಡ್ ಆಫ್ ಶೋರ್ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದರು.ಇದನ್ನು ಸಹ- ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಗವರ್ನರ್ ಮತ್ತು ಸೆನೆಟರ್ ಆಗಿದ್ದ ಬಾಬ್ ಗ್ರಾಹಮ್ ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಹಿಂದಿನ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟರ್ ವಿಲಿಯಮ್ ಕೆ.ರೆಲ್ಲೆಯ್ ಅನುಮೋದಿಸಿದರು. ಈ ಕಮಿಶನ್ ನ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ "ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವೇನು ಹಾಗು ಅದಕ್ಕೆ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಮುನ್ನಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ." ಜೂನ್ ೧ ರಲ್ಲಿ U.S. ಆಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್ ಎರಿಕ್ ಹೊಲ್ಡರ್ ಅವರು ಈ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಕಾರಣಗಳ ತನಿಖೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು. ಹೊಲ್ಡರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಅಪರಾಧಿಕ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ನಿಯಮಗಳಡಿ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಹಲವು ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡಿತು. ಈ BP ಕಂಪನಿಯೊಂದೇ ಅಲ್ಲದೇ ಕಡಲಾಚೆಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನೂ ಬಾವಿಯನ್ನು ಹಾನಿ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ತನಿಖೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೌಸ್ ಕಮೀಟೀ ಆನ್ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಕಾಮರ್ಸ್ ಹಲವು ವಿಚಾರಣಾ ಪೂರ್ವ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿತು. ಜೂನ್ ೧೭,ರಂದು BP ಕಂಪನಿಯ CEO ಟೊನಿ ಹಾಯ್ರ್ಡ್ ಅವರನ್ನು ಕೂಡಾ ಕಮೀಟೀ ಮುಂದೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅನದರ್ಕೊ ಮತ್ತು ಮಿಟ್ಸು ಕಂಪನಿಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನೂ ಆಗಿನ ಸ್ಪೋಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜುಲೈ ೨೨ ರಂದು ಕಮೀಟಿ ಎದುರು ಕರೆಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಕಮೀಟೀಯು ಎಲ್ಲ ಸ್ಪೋಟಗಳಲ್ಲಿ BP ಕಂಪನಿಯ ಹಲವು ಕ್ರಮಗಳು ಆತುರದ್ದಾಗಿದ್ದು,ಹಣ ಉಳಿಸಲು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಅಥವಾ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರ ಸಲಹೆ ಕೇಳದೇ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿದ್ದನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೩೦ ರಂದು ಹೌಸ್ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಕಾಮರ್ಸ್ ಕಮೀಟೀಯು ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಗೆ ತೈಲ ಬಾವಿಯ ವಿವರದ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ದಾಖಲೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕೊಂಡೊದ ಮೇಲಿನ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವಂತೆ ಕಮೀಟೀ ಕೇಳಿತು. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರೆವೆಂಟರ್ ಗಳು ವಿಫಲವಾಗಿದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನವಹಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ತೈಲ ಬಾವಿಯ ಬಳಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಕೆಲವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ.ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿನ ಸೋರಿಕೆಯು ಅದರ ಚಲಿಸುವ ದಂಡ ಶಿಯರ್ ರಾಮ್ ಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಕೆಳಭಾಗದ ನಿಯಂತ್ರಕ ಪ್ಯಾನಲ್ ನ್ನು ಪೈಪ್ ರಾಮ್ ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಬದಲಾಗಿ ಟೆಸ್ಟ್ ರಾಮ್ ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಲೌಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ ರೇಖಾ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ BP ಗೆ ಪೂರೈಸಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಸಮುದ್ರ ತಳಕ್ಕೆ ಅದರ ರಚನೆಯು ಕೊಂಡಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಚಾಲಿತ ದಂಡಗಳು ಜೋಡನೆಯ ಕೊಂಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ.ಇಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲ್ ಮಾಡುವ ಕೊಳವೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿ ಕೆಳಗೆ ಇಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ್ನು ಹಾಯ್ದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಪೋಟವು ರಿಗ್ ಮತ್ತು ಬ್ಲೊಔಟ್ ನ ಉಪಪ್ರದೇಶವು ತನ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿದುಕೊಂಡಾಗ ಅದನ್ನು ಇನ್ನಿತರ ಸಲಹೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದರ ಮೇಲೆ ಆಗಾಗ ನಿಗಾ ಇಡಬಿಕಾದುದು ಅವಶ್ಯ. ಇದರ ಮುಂಚೆ ಡೆಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಸ್ವಿಚ್ (ಮಾನವ ಶಕ್ತಿರಹಿತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ)ಎಂಬ ವಿಧಾನವು ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಜೋಡಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಅವು ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದ್ದುದು ಕಂಡು ಬಂತು. ಇದರಲ್ಲಿನ ಎರಡು ನಿಯಂತ್ರಣ ದಂಡಗಳು ಡೆಡ್ ಮ್ಯಾನ್ ಸ್ವಿಚ್ ಚಾಲನೆಗಾಗಿ ನಡೆಸುವಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಡೆಡ್ ಬ್ಯಾಟರಿಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಇದರಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಟೈರೊನೆ ಬೆಂಟನ್ ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ BBC ಗೆ ಹೇಳಿದಂತೆ ಜೂನ್ ೨೧ ರಂದು ಈ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ಬಳಿ ಅದರ ಸಾಧನದ ಮೇಲೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು.ರಿಗ್ ಬಳಿಯ ಈ ರಿಗ್ ಬಳಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಮತ್ತು BP ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇದರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ನ ಮುಖ್ಯ ಮೆಕಾನಿಕ್ ಆಗಿರುವ ಡೊಗ್ ಬ್ರೌನ್ ಹೇಲುವ ಪ್ರಕಾರ ಮೇ ೨೬ ರಂದು ಜಂಟಿ U.S.ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಮಿನರಲ್ಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ ನ ವಿಚಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ BP ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಟ್ರಾಸ್ನ್ ಒಸಿಯನ್ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡಿತು.ಈ ಸ್ಪೋಟದ ನಂತರ ಇಲ್ಲಿನ ರಾಡಿ ಮಣ್ಣಿನಡಿಯ ಭಾಗ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಇದನ್ನು ತೊಡಗಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮಂಡಳಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದ BP ಕಂಪನಿಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಈ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಮಾನ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿತ್ತು.ರಾಬರ್ಟ್ ಕಲುಜಾ ಅವರು ಫಿಫ್ತ್ ಅಮೆಂಡ್ ಮೆಂಟ್ ನ ಐದನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು.ತಾವೇ ತಮಗಾಗಿ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ವಿದ್ರಿನೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬ BP ಪ್ರತಿನಿಧಿಯು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಮಾನ್ಸ್ ಫಿಲ್ಡ್ ಟ್ರಾನ್ ಒಸಿಯನ್ ಸಹಾಯಕ ಎಂಜನೀಯರ್ ಕೂಡಾ ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಮ್ಮತಿ ತೋರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಜೂನ್ ೧೮ ರ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅನದಾರ್ಕೊ ಪೆಟ್ರೊಲಿಯಮ್ ಕಂಪನಿಯ CEO ಜಿಮ್ ಹ್ಯಾಕೆಟ್ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ "ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಸುರಕ್ಷಿತ ವಿಧಾನಗಳಿಲ್ಲದೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ ಹಲವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ತೋರಿದೆ... BP ಯ ಈ ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮತ್ತು ಬುದ್ದಿಪೂರ್ವಕ ವರ್ತನೆ ಇದೆ." ಆದರೆ BP ಯು ಆನದರ್ಕೊ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿತು.ತನ್ನ ಈ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿಭಾಯಿಸಲಾಗಿದ್ದು "ತೈಲದ ಸೋರಿಕೆ ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕಾರ್ಯದ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಹಾನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸಲು ಕೂಡ ಅದು ನಿರಾಕರಿಸಿತು." BP ಯು ಅನದರ್ಕೊ ಗೆ $೨೭೨.೨ದಶಲಕ್ಷದ ಬಿಲ್ ವೊಂದನ್ನು ಕಳಿಸಿತು."ನಮ್ಮ ಗುತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲಾಗಿದೆ." US ನ ಸಮಗ್ರ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಈ ರಿಗ್ ನ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ಒಂದು ವಿಫಲ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮ ಇದನ್ನು ಬಾವಿಯ ತಳದಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಈ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಕ್ಯಾಮೆರಾನ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿತ್ತು.ಅದರಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ ಸೋರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಫಲ ಬ್ಯಾಟರಿ ದೋಷವಾಗಿತ್ತು. ಆಗಷ್ಟ್ ೧೯ ರಂದು ಅಡ್ಮಿ.ಥಾಡ್ ಅಲ್ಲೆನ್, BP ಗೆ ಆದೇಶಿಸಿ ಇದನ್ನು ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷಿಯೆಂತೆ ತರುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಅದೇ ದಿನಾಂಕ ೨೫ ರಂದು BP ಯ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಲೀಶನ್ಸ್ ವಿಭಾಗದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಹ್ಯಾರಿ ಥೆಯೆರೆನ್ಸ್ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಾ ಪೈಪ್ ಗೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು,ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾದುದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಇದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ "ನಾನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಇದಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೋಜಿಗಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದೆ." ಆಗಷ್ಟ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ BP ತನ್ನ ಆಂತರಿಕ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ವಿವರಗಳ ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿತು.ಇದನ್ನು ಸೋರಿಕೆ ಆರಂಭದ ನಂತರ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦ ರಂದು BP ತಮ್ಮ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಗಳು ಇದರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡದ ಬಗ್ಗೆ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯಿಂದಾಗಿ ಡ್ರಿಲ್ ದ್ರವವನ್ನು ಡ್ರಿಲ್ ಮಾಡುವಂತೆ ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು.ರಿಗ್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಅನಿಲದ ಸೋರಿಕೆ ಕೂಡ ಬಾವಿಯಿಂದ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯಷ್ಟೇ ಅನಾಹುತ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತ್ತು.ಪೈಪ್ ಮೂಲಕ ಈ ಅನಿಲ ಮೇಲೆ ಬರುವುದನ್ನು ತಡೆದರೆ ಸ್ಪೋಟ ತಪ್ಪಿಸಭ್ದುದಿತ್ತೆಂದು ಅದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು. ತನಿಖೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಹ BP ಯ ಎಂಜನೀಯರ್ ಮತ್ತು ತಂಡದ ನೇತೃತ್ವದವರು ಏಕೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದರು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು.ಬಾವಿಯ ಬಳಿಯ ಸಿಮೆಂಟ್ ಗಟ್ಟಿ ಇರದ್ದರಿಂದ ಬಾವಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅನಿಲ ಹೊರಹೋಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಎಂದರೆ BP ಯನ್ನು ಭಾಗಶಃ ದೂರಬಹುದು ಏಕೆಂದರೆ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ರಿಗ್ ನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೮ ರಂದು BP ತನ್ನ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಕುರಿತು ೧೯೩-ಪುಟದ ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ BP ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಒತ್ತಡದ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಿಲ್ಲ,ಎರಡೂ ಕಂಪನಿಗಳು ಇದರ ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿ ಪೈಪ್ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡದ ದ್ರವ ಉಕ್ಕಿ ಬಂದಿತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಅದಲ್ಲದೇ BP ಯು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ನ ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಕೇಳದೇ ಕೇಂದ್ರಭಾಗದ ಕ್ರಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೪ ರಂದು ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವಂಟರ್ ನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು.ಇದು NASAಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ವರದಿಯ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಈ ವರದಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ "BP ಕಂಪನಿಯು ಬಾವಿಯ ಉತ್ತಮ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ದೂರಿತು." ನವೆಂಬರ್ ೮ ರಂದು ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಆಯೋಗ,ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಕಮೀಶನ್ ನ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ BP ಕಂಪನಿಯು ಹಣ ಉಳಿಸಲು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕೆಲವು ಅದರ ರಿಗ್ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅದರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಆದರೆ ಈ ಸಮಿತಿ ಹೇಳಿದಂತೆ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ ಇದನ್ನು "ಬಾವಿಯ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಕೈಗೊಂಡ ಅವಸರದ ನಿರ್ಧಾರಗಳೆಂದು ಟೀಕಿಸಲಾಯಿತು. "ಅಲ್ಲಿ ರಿಗ್ ಮೇಲ್ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಯ ಇರಲಿಲ್ಲ."ಎಂದು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಇಲ್ ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದರೆ ಈ ತನಿಖೆಗಳು ಕಾಂಪ್ಯುಟರ್ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಕಿಅಂಶ ತೋರಿಸುತ್ತಿವೆ.ರಿಗ್ ಮೇಲೆ ಹಲವು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವಿಧಾನಗಳ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ.ಎಂದೂ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದು ತನ್ನ ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ನ್ನು ಮರು ಚಾಲನೆಗೆ ಆರು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗಳ ಬಳಕೆ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಗಿತತೆ ತೋರಿದಾಗ ಈ ಕ್ರಮ ಗೋಚರಿಸಿತು. ನವೆಂಬರ್ ೧೬ ರಂದು ಒಂದು ೧೫ ಸದಸ್ಯರ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಮಿತಿಯು ವರದಿಯೊಂದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ ಅದರಲ್ಲಿ BP ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರರು ಅಂದರೆ ಫೆಡರಲ್ ರೆಗ್ಯುಲೇಟರ್ಸ್ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಲವರು "ಹತ್ತಿರದ ಅನಾಹುತಗಳ"ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ತೋರಿದ್ದಾರೆ"ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಿಚಿಗನ್ ನ ಎಂಜನೀಯರಿಂಗ್ ಪ್ರೊಫೆಸ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಈ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ವಿಂಟರ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ಬಾವಿಯ ತೈಲ ಹೊರಬರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣದ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರೂ ಬಾವಿ ಮುಚ್ಚುವ ಕಾರ್ಯ ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದರೆಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾವಿಯ ಈ ಸಿಮೆಂಟ್ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ತೈಲ ಹೊರಹೋಗುವುದನ್ನು ಸದೃಢವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದಲ್ಲದೇ, BP ಯು ಕೊರೆದ ರಂಧ್ರದಲ್ಲಿ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು. ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ತನಿಖಾ ಸಮಿತಿಯು ರಿಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಸ್ಪೋಟಕದ ಸರಿಯಾದ ಜಾಗೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿಲ್ಲ,ಅದಲ್ಲದೇ BP ಕಂಪನಿಯ ಏಕೈಕ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದು ತಪ್ಪು ಹಾದಿ ತುಳಿದಂತಾಗಿದೆ.ಹೀಗಾಗಿ ಇದರ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ BP ಯು ಪ್ರತಿದಿನ $೧.೫ ದಶಲಕ್ಷ ವೆಚ್ಚದ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮೊರೆ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು.ಇದು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಎಡೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಂತಾಗಿದೆ. ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಗೆ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಹೇಳುವಂತೆ "ಇವುಗಳು ಮಾಡಿದ ದೊಡ್ಡ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿವೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಮ್ಯಾಕೊಂಡೊದ ಬಾವಿಯ ಬ್ಲೌ ಔಟ್ ದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕೂಡಾ ಇಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ... ನಿಜವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಎಲ್ಲಾ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅವುಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ.ಕಡಿಮೆ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ್ದಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಳವಳಕಾರಿ ಅಂಶವೆಂದರೆ ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಪಟ್ಟಿಯ ಪರಿಗಣನೆ ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ." ಗ್ರೀನ್ ವೈಯರ್ ಗೆ ದೊರೆತ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ BP PLC,ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಕಂ.ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಗಳು ಸರಣಿಯಂತೆ ಅನಗತ್ಯ ೧೧ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡದ್ದರಿಂದ ಅನಾಹುತದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಈ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಅನಗತ್ಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಇವರ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಮತ್ತು BP ಕಂಪನಿಯ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ವಹಿವಾಟುಗಳು ಅನಾಹುತದ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೊನೆಯ ಪಕ್ಷ ಒಂಬತ್ತು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಬಹುತೇಕ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು BP ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೇ ಕಡಲ ತಟದ ಮೇಲೇ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ದಾಖಲೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಬಾವಿಯ ಕೆಲಸ ಈಗಾಗಲೇ ಮಹತ್ವದ ಘಟ್ಟ ತಲುಪಿದ್ದರಿಂದ ಹಣ ಉಳಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೮ ರಂದು ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಕಂಪನಿಯ ಹಿರಿಯ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಜೊಯ್ ಕೆಥ್ ಅವರು ಹೌಸ್ಟನ್ ನಲ್ಲಿರುವ U.S.ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್-ಇಂಟರಿಯರ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಸಮಿತಿ ಎದುರು ಹೇಳಿದ್ದೆಂದರೆ ತಾವು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಸಿಗರೇಟ್ ಸೇದುವ ಸಲುವಾಗಿ ಆ ರಾತ್ರಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ದೂರ ಹೋಗಿದ್ದೆ.ಏಪ್ರಿಲ್ ನಲ್ಲಿ ಗಲ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ದುರಂತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾವು ಎಲ್ಲ್ದಿದ್ದರೆಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ನ ರಿಗ್ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಂದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದಿನ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಾನಿಟರ್ ಚಾರ್ಟ್ ನಿಂದ ಹೊರಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಅದು ತೋರುತ್ತದೆಯಲ್ಲದೇ ಬಾವಿ ಆಗ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸ್ಪೋಟಕ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಬ ಶೇರುಗಳು ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆಲೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡವು,ಯಾವಾಗ ಅವರ ಪ್ರವೇಶದಸುದ್ದಿ ತಲುಪಿತೋ ಆಗ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನ ಕಾಣಿಸಿತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೩ ರಲ್ಲಿ U.S.ಕೆಮಿಕಲ್ ಸೇಫ್ಟಿ ಬೋರ್ಡ್ ಮಂಡಳಿಯು ಬ್ಯುರೊ ಆಫ್ ಒಸಿಯನ್ ಎನರ್ಜಿ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ರೆಗ್ಯುಲೇಶನ್ ಅಂಡ್ ಎನ್ ಫೊರ್ಸ್ ಮೆಂಟ್ ಗೆ ತನ್ನ ತನಿಖೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಿತು.ಬ್ಲೊಔಟ್ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ನ ತನಿಖೆ ಅರಂಭವಾಗಿತ್ತು,ಅದಕ್ಕೆ ಕೂಡಾ ನಿವ್ ಒರ್ಲಿಯನ್ಸ್ ಹತ್ತಿರದ NASAಸಮೀಪ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.ಕೆಲವು ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಗೆ ಇದು ಎಡೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತ್ತು.ಮಂಡಳಿ ಹೇಳುವಂತೆ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಮತ್ತು ಮೆಮರಾನ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇವರುಗಳು ಈ ಪ್ರಿವೆಂಟರ್ ತಯಾರಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಡೆಟ್ ನಿರ್ಸ್ಕೆ ವೆರಿಟಾಸ್ ಇದರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ನೇಮಕವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಬೇಕು ಇಲ್ಲವೆ ಅದರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುವಂತೆ ಅದು ಸೂಚಿಸಿತು. ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಬೋರ್ಡ್ ನ "ಈ ಆರೋಪಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆ ಆಧಾರರಹಿತವಾಗಿವೆ." ತಪ್ಪುಗಳ ಹುಡುಕಾಟ ಜನವರಿ ೫,೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ವ್ಹೈಟ್ ಹೌಸ್ ನ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಯ ತನಿಖಾ ಆಯೋಗವು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಈ ತೈಲ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಕಂಪನಿಗಳ ತಪ್ಪುಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇಲ್ಲಿ BP,ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಅಗ್ಗದ ದರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಿವೆ.ಹೀಗಾಗಿ ಸ್ಪೋಟ ಮತ್ತು ಸೋರಿಕೆ ಅನಾಹುತಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ತನಿಖಾ ಪ್ಯಾನಲ್ ತನ್ನ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ವರದಿ ಅಹಿಳುವಂತೆ:"ಇದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ BP,ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಹಲವು ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಮ್ಯಾಕೊಂಡೊ ಬ್ಲೊಔಟ್ ನ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ.ಆದರೆ ಈ ಕಂಪನಿಗಳು ಹಣ ಮತ್ತು ಸಮಯ ಉಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾದರೂ ಉದ್ದೇಶ ಸಾಫಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿವೆ." ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ BP ಕೂಡ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ,"ಆಯೋಗದ ತನಿಖಾ ವರದಿಗಿಂತ ಮೊದಲು ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸುಧಾರಣೆ ರೂಪದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಂದಿದೆ.ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಆಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲೂ BP ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿದೆ." ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ದೂರಿದ ಪ್ರಕಾರ ನಿಜವಾದ ಸ್ಪೋಟ ಸಂಭವಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ BP ಕಂಪನಿಯು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡದ್ದು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ಈ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದ್ದನ್ನು ಅದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದೆ. ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಅದು BP ಯ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಅಂದರೆ ಅದು ಯಾವಾಗ ಬಾವಿಯ ಗೋಡೆಗೆ ಸಿಮೆಂಟ್ ಹಾಕಿತೋ ಆಗ ಅಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಬೇಕಾಯಿತೆಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ. ಹಾಲ್ಲಿಬರ್ಟನ್, ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು BP ಅಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ದೂಷಿಸಿದೆ.BP ಕಂಪನಿಯು ಸದೃಢವಾದ ಸಿಮೆಂಟ್ ಬಾಂಡ್ ಲಾಗ್ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ. ವರದಿಯಲ್ಲಿ BP ಯು ಒಂಬತ್ತು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸಿಮಂಟ್ ನ ಬಲ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಉಪಕರಣ ಬಳಸದೇ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ್ದು ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರವೆನಿಸಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ವಿಫಲವಾದ ಒತ್ತಡ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದ್ದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದೆಂದರೆ ಪೈಪ್ ನ್ನು ಸಿಮೆಂಟ್ ಹಾಕಿ ಬಂದ್ ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ. ಅಧ್ಯಯನವು ತನ್ನ ದೋಷಾರೋಪಣೆಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಇಂತಹ ಘಟನೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ದವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ತನ್ನ ವರದಿಯನ್ನು ಮಾಕೊಂಡೊ ಆಡಳಿತವನ್ನು ದೂರಿ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ತಯಾರಿಸಿದೆ. ಸಮಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳೂ ಸಹ ಖರ್ಚು-ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ಪರಿಜ್ಞಾನವಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.ನಿರ್ಧಾರ ತೈಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸೋತಿವೆ ಎಂದೂ ತನ್ನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ. ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ ಟೈಮ್ ಲೈನ್ ಆಫ್ ದಿ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹೊರೈಸನಾಯಿಪ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದುರಂತಗಳ ಪಟ್ಟಿ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ತೈಲ ಚೆಲ್ಲುವಿಕೆ-ಸೋರಿಕೆ Ixtoc I ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ (೧೯೭೯) ಪೈಪರ್ ಅಲ್ಫಾ (೧೯೮೮) ಎಕ್ಸಾನ್ ವಲ್ಡೆಜ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ (೧೯೮೯) ಪ್ರುಧೊಯ್ ಬೇ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ (೨೦೦೬) ಆಫ್ ಶೋರ್ ಆಯಿಲ್ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಇನ್ ದಿ US ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಆಯಿಲ್ ಪಾಲ್ಯುಶನ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್ ಆಫ್ ೧೯೯೦ ಯುನ್ಫೈಯ್ಡ್ ಕಮಾಂಡ್ (ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್) ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಮಿಶನ್ ಆನ್ ದಿ BP ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಅಂಡ್ ಆಫ್ ಶೋರ್ ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಫೈಯರ್ಕೇನ್ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮಿಕ್ಸಿಕೊ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಕಮೀಶನ್ ಫೈನಲ್ ರಿಪೊರ್ಟ್ ಟು ದಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಬ್ರಿಜ್ ದಿ ಗಲ್ಫ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟ್ ಸ್ಟೊರಿ ಟೆಲ್ಲಿಂಗ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ ಲೆಡ್ ಬೈ ಗಲ್ಫ್ ಕೋಸ್ಟ್ ರೆಸಿಡೆಂಟ್ಸ್ RestoreTheGulf.gov ಅಧಿಕೃತ U.S. ಸರ್ಕಾರಿ ವೆಬ್ ಸೈಟ್, ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ-ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ BP ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ at Whitehouse.gov ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್, ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್Oceanic ಅಂಡ್ ಅಟ್ಮಾಸ್ಫಿಯ್ರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (NOAA) ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಜಾಯಿಂಟ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್ ಬೈ ದಿ U.S. ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಮಿನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ರಿಸ್ಪೊನ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ BP,ಇನ್ಕ್ಲುಡಿಂಗ್ ಲೈವ್ ವಿಡಿಯೊ ಫೀಡ್ ರೈಜರ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ರಿಸ್ಪಾನ್ಸ್ ಸೈಟ್ – ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಸ್ಮಿತ್ ಸೊನಿಯನ್ಸ್ ಒಸಿಯನ್ ಪೊರ್ಟಲ್ ಜಿಯೊಪ್ಲಾಟ್ ಫಾರ್ಮ್ ವೆಬ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟೆಮ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆಯಿಂಗ್ ದಿ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವರ್ಸನ್ ಆಫ್ ದಿ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ರಿಸ್ಪೊನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್(ERMA). BP ರಿಪೊರ್ಟ್ ಆನ್ ಆಕ್ಸ್ಡೆಂಟ್, ಸೆ. 8, 2010, 14 Mb pdf download ಲೀಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಏಜೆನ್ಸಿ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ಸ್ ಅಲಬಾಮಾ ಗವರ್ನರ್ಸ್ ಆಫೀಸ್ ಫ್ಲೊರಿಡಾ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಎನ್ವೈಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ (DEP) ಎಮರ್ಜೆನ್ಸಿ.Louisiana.gov ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ DEQ ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮ ರ್ಸ್ಕುಯಿಯಿಂಗ್ ದಿ ವೈಲ್ಡ್ ಲೈಫ್ ಕಾಟ್ ಇನ್ ದಿ ಸ್ಲಿಕ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಆನ್ C-SPAN ವಿಡಿಯೊ ಲೈಬ್ರರಿ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ on CNN ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಆನ್ ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿಹೌಸ್ಟನ್ ಕ್ರೊನಿಕಲ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಲಾಸ್ ಎಂಜಿಲ್ಸ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಗ್ರೀನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಮಿಯಾಮಿ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಆನ್ ದಿ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ದಿ ಟೈಮ್ಸ್-ಪಿಕಾಯುನ್ (ನಿವ್ ಒರ್ಲೆನ್ಸ್) ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಪ್ರೆಸ್-ರಜಿಸ್ಟ್ಯರ್ (ಮೊಬೈಲ್, ಅಲಬಾಮಾ) ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಜರ್ನಲ್ ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ GRITtv ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್WBBH-TV ಫುಲ್ ಕವರೇಜ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ನಿವ್ಜ್ -ಪ್ರೆಸ್ (Ft. Myers, FL) ಇಂಟರ್ ಆಕ್ಟಿವ್ ಮ್ಯಾಪ್ಸ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ದಿ ರಿಸ್ಪಾನ್ಸ್ ಟು BP ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಇನ್ ದಿ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ (GeoPlatform.gov) ಗಲ್ಫ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಟ್ರ್ಯಾಕರ್ ಇಂಟರ್ ಆಕ್ಟಿವ್ ಮ್ಯಾಪ್ ಅಂಡ್ ಫಾರ್ಮ್ ಫಾರ್ ಸಿಟಿಜನ್ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್ (SkyTruth.org) ಮ್ಯಾಪ್ ಅಂಡ್ ಎಸ್ಟಿಮೇ ಆಫ್ ದಿ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ಡ್ (ದಿ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್) ವ್ಹೇರ್ ಆಯಿಲ್ ಹ್ಯಾಸ್ ಮೇಡ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಫಾಲ್ (ದಿ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್) ಬಿಂಬಗಳು ಗಲ್ಫ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ 2010 ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟೆಡ್ ಟ್ರ್ಯಾಜೆಕ್ಟರಿ ಫ್ರಾಮ್ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಅರ್ತ್ ರಿಗ್ ಫೈಯರ್ ಆಟ್ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಏಪ್ರಿಲ್ 21, '10 ವಿಡಿಯೊ ಆಟ್ CNN iReport GOES-13 ಸ್ಯಾಟ್ ಲೈಟ್ ಇಮೇಜಿಸ್ ಆನ್ ದಿ CIMSS ಸ್ಯಾಟ್ ಲೈಟ್ ಬ್ಲಾಗ್ ಎನಿಮೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ ಅಂಡ್ ಸೀಲಿಂಗ್ ಎಫರ್ಟ್ಸ್ BBC ನಿವ್ಜ್- ಇಂಟರ್ ಆಕ್ಟಿವ್ ಎನಿಮೇಶನ್ ಟು ದಿ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ ಅಂಡ್ ಬ್ಲಾಕಿಂಗ್ ಎಫರ್ಟ್ಸ್ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ಲೊಡೆಡ್ ವಿವ್ ಡೈಗ್ರಾಮ್ ಆನ್ ದಿ ಮೆಥೆಡ್ಸ್ ಯುಜ್ಡ್ ಟು ಸ್ಟಾಪ್ ದಿ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಕೋರ್ಸಸ್ ವಿಡೊಜ್ ಆಫ್ ಕೋರ್ಸ "ಆಯಿಲ್ ಅಂಡ್ ವಾಟರ್" ಟಾಟ್ ಬೈ ಬಾಬ್ ಗಿಲ್ಮೆರ್, ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಿನ್ನೆಸೊಟಾ, ಫಾಲ್ ೨೦೧೦ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹರೈಸನ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ ಆಯಿಲ್ ಪ್ಲಾಟ್ ಫಾರ್ಮ್ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಯಿಲ್ ಸ್ಪಿಲ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ 2010 ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಇನ್ ಲೂಸಿಯಾನಾ BP ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮೇಮ್ಸ್ ದುರಂತಗಳು

idannu ḍīp vāṭar haraisan na sorikè,āḻa nīrinaḍiya paridhi yallina taila sorikè ènnuttārè.(adannu BP kaṃpaniya taila sorikèya naṣṭa vū ènnalāguttadè.galph āph mèksikò āyil spil , mèksikò kòlli taḻadalli taila sorikè athavā BP taila duraṃta athavā mākòṃḍò blòauṭ aṃdarè mèksikò kòlliyalli taila sorikè yiṃda āda anāhuta,naṣṭa ènnalāgiddu idu sumāru mūru tiṃgaḻa kāla 2010ralli sori haridu cèllā pilliyāgi nāśagòṃḍidè. ī sorikèya duṣpariṇāmavu ī bāviya muccaḻa hākiddarū adara sorikè naṣṭa innū niṃtilla. idu pèṭròliyam udyamada itihāsadalle atyadhika iṃdhana taila sorikèya naṣṭa, samudra taḻadalli saṃbhavisida ati dòḍḍa anāhutavènisidè. ī sorikèyu samudra-maṭṭada kèḻagina ḍīp vāṭar haraisan na taila buggèyiṃda āḻavāda paridhiya spoṭakkè kāraṇavādaddu epril 20,2010 ralli, idu èllarannū ātaṃkakkīḍu māḍittu. ī spoṭavu adara samāṃtaradalli kèlasa māḍuttidda 11 janarannu bali tègèdukòṃḍitallade 17 janaru gāyagòṃḍaru. āga julai 15 raṃdu vyarthavāgi haridu hoguvudannu tappisalu ukkeruttidda bāviya melbhāga vannu muccaḻadiṃda baṃd māḍalāyitu.idu sumāru raṣṭu athavā 205.8 daśalakṣa gyālan gaḻaṣṭu kaccā taila da naṣṭakkè kāraṇavāgittu. adannu òṃdu aṃdājina prakāra pramāṇada taila bāviyiṃda rabhasadiṃda nugguttiddāga biraḍè kūrisalu hodāga ī tīvra pramāṇada sorikè kaṃḍu baṃdidè. ādarè naṃtara nidhānavāgi anila buggèyiṃda hòrabaruttidda sorikèya polāguva pramāṇa kaḍimèyāyitu.yāvāga buggèyalli haiḍròkārbòreṭ iḻimukhatè kaṃḍito āga adara pramāṇa kaḍimègòṃḍitu. naṃtara sèpṭèṃbar 19 raṃdu parihāra kāryavu bāviya tèrèda bāyiyannu baṃdu māḍuvalli yaśasviyāgi, òkkūṭa sarkāra "pariṇāmakāriyāgi idannu illa"vāgisidè èṃdu prakaṭisitu. ī taila sorikèyiṃda samudrada naukāvalayakkè hāniyāyitallade,vanyajīvigaḻa nèlègaḻigū tòṃdarèyāyitu..adallade kòlli rāṣṭrada mīnugārikè mattupravāsodyamagaḻigè hòḍèta bittu. kaḻèda navèṃbar 2010 nalli kòlliyallina mīnugārara balègaḻalli kappu ṭār naṃtaha vastu sikkihākikòḻḻalu āraṃbhisidāga mattè kaḍalinallina kèlasagaḻannu kèlakāla sthagitagòḻisalāyitu. lūsiyānā kaḍalatīrada ī sorikè pramāṇa julainalli 287riṃda navèṃbar varègè tanna erikè paḍèdittu. tamma sāmagri hòtta sāgaṇèya ī hagura haḍagugaḻu kaḍalinalli mattu daṃḍègaḻalli halavāru aḍataḍègaḻannu aḍḍiātaṃkagaḻannu èdurisabekāyitu.nūrāru mailigaḻalli haraḍuva ī cèduruvikèyannu nillisuva prayatnagaḻannu māḍalāyitu.javaḻu bhūmi èḍègè mattu haraḍuvikèyannu tappisalu halavu krama kaigòḻḻalāyitu, vijñānigaḻa prakāra nīrināḻadalli serikòṃḍa ī tailavu melbhāgadalli gocarisalilla.ādarè suttamuttalina vātāvaraṇavu "sāvina valaya"sṛṣṭisi taḻadallina bipi taila bhāviyu èllèḍègū èllavū nāśavāgidè èṃba saṃdeśavannu nīḍuttidè èṃdu svataṃtra saṃśodhaka sāmaṃtā jòyè avarū abhiprāyapaḍuttārè. āga U.S. sarkāravu, BPkaṃpani ye idakkè kāraṇakartanāgiddu èllā hāniya mattu adannu śucigòḻisuva èllā vèccagaḻannu adu bharisuvaṃtè adu heḻitu. naṃtara BP kaṃpaniyu tannade āṃtarika tanikhè-tapāsaṇè naḍèsi tāne èsagida tappiniṃdāgi mèksikò kòlliya taila sorikèya anāhutavāyitu èṃdu òppikòṃḍitu. hinnèlè ḍīp‌vāṭar haraisan , nīrina āḻada paridhinalli tailabāvi toḍuva yaṃtra sādhana ī ḍīp vāṭar haraisan èṃbadu arè muḻugida saṃcāri taila tègèyuva, daṃḍèyalliḍuva yaṃtropakaraṇada ghaṭakavāgidè.bṛhat pramāṇadalli kriyāśīlavāgiruva sthānadalliruva ī taila bāvi toḍuva yaṃtravu atyaṃta āḻada nīrinalli svayaṃ kārya saṃcālitavāgi taila bāvi toḍuva,huḍukuva yatnadalliruttadè. ī toḍuva rig yaṃtravannu dakṣiṇa kòriyāda hyuṃḍai hevi iṃḍasṭrīs kaṃpani nirmisidè. idu ṭrānsòsiyan kaṃpaniya òḍètanadalliddu mārśèllīs kaṃpaniyiṃda kāryācaraṇègiḻididè.idu phlyāg āph kanviniyans aṃga saṃsthèyaḍi caṭuvaṭikè naḍèsuttidè.adu ā yaṃtravannu BP kaṃpanigè mārc 2008 riṃda sèpṭèṃbar 2013 ravarègè līs ādhārada melè nīḍidè. spoṭada samayadalli aṃdarè spoṭagòḻisuva saṃdarbhadalli sumāru āḻada nīrina mākòṃḍò pròspèkṭ nalli agètada kèlasa māḍalāguttittu. idu amèrikāda saṃpūrṇa ārthika valaya ènisida mèksikò kòlliya mississippi kyānyòn blāk 252 na kaḍalācègina lūsiyānā karāvaḻiyalli tanna kārya nirvahisuttittu. utpādanèyannu kaṭṭujoḍisuvagaṭṭigòḻisuva vyavasthèyannu aḻavaḍisalāgiddu hāllibarṭan ènarji sarvisas kaṃpaniyu idannu sajjugòḻisitu. idu mugida naṃtara simèṃṭ aṃdarè adannu gaṭṭigòḻisida anaṃtara ī taḍègoḍèyannu tapāsaṇègòḻapaḍisalāyitu.idannu samudrada upavalayada sabsīutpādakanāgi muṃdina caṭuvaṭikègaḻigè baḻasalāyitu. ī saṃdarbhadalli hāllibarṭan māḍèlliṃg vyavasthèyannu ī gārè-simèṃṭ nnu gaṭṭigòḻisalu halavāru varṣagaḻa kāla baḻasalāyitu.vividha vinyāsagaḻa baggè bāvigāgi toḍuvikèyu iṃtaha bèṃbalavannu nirīkṣisuttadè. alli BP kaṃpaniyu mākòṃḍò pròspèkṭs na kāryanirvāhaka mattu pramukha abhivṛddhigāranāgiddu idaralli 65% raṣṭu pālu paḍèdidè.idaralli 25% rannu anādarkò pèṭròliyam kārpòreśan kaṃpaniya pālu idè.allade 10% raṣṭannu miṭsuyi ya ghaṭakavāda kaḍalācèya MOEX āph śor 2007 paḍèdidè. BP kaṃpaniyu mākòṃḍògāgi minaral myānej mèṃṭ sarvis gāgi mārc 2008 ralli adannu līs gāgi paḍèyalāyitu. āsphoṭana (siḍita) aṃdāju aṃdarè . CDT yu epril 20,2010 nalli mithen anilavannu bāviyiṃda tègèyalu kāryācaraṇè naḍèsitu.èllā prakārada òttaḍavannuṃṭu māḍuva toḍuvikèya valayadalli naḍèdāga adu vistāragòṃḍitu.idāda anaṃtara ī vistṛta jāgèyalli taila pramāṇavannu spoṭisalāyitu. hīgādāga bèṃkiyu melbhāgadalli èllèḍèyū haraḍitu. alli kèlasa māḍuttidda halavāru kèlasagāraru toḍuva yaṃtropakaraṇavannu jīvarakṣaka doṇi mūlaka ā daṃḍègè sāgisidaru.naṃtara hèlikāpṭar mūlaka gāyagòṃḍa kèlasagārarannu vaidyakīya cikitsègāgi kaḻisalāyitu.ādarè karāvaḻi rakṣaka paḍè mūru dinagaḻa kāla èṣṭe huḍukidarū āraṃbhika 2010 dalli riyar aḍmiral kosṭ gārḍ rijarva na nirdeśaka aḍmiral sāṃḍrā sṭòj kosṭ gārḍ mīsalu paḍèyannu 8100 sibbaṃdigè hèccisalu ghoṣisidaru.ādarè 2010 nalli ī mīsalu taṃḍadalli 7600 sibbaṃdiya labhyatè ittu.yākèṃdarè ī ḍīp vāṭar haraisan taila sorikèya duraṃtada baggè hèccina anubhava paḍèyuvude sibbaṃdi hèccaḻada kāraṇavāgittu.ī taila duraṃtada vināśa ghaṭanèyalli karāvaḻi rakṣaṇā paḍèyu adhika sibbaṃdi mattu dakṣatè illade gārḍ gaḻu kaṣṭa anubhavisabekāyitu, hannòṃdu jana kèlasagāraru nāpattèyādaru.naṃtara avaru ī spoṭadalli mṛtapaṭṭarèṃdu ūhisalāgidè. halavu haḍagugaḻu ī agni naṃdisuvalli viphalavādavu. sumāru 36 gaṃṭègaḻa kāla ī ḍīp vāṭar haraisan uridu epril 22,2010 ralli muḻugi hoyitu. pramāṇa mattu taila cèdurida vistāra pradeśa aga epril 22 raṃdu idara sorikè pattèyāyitu.rig(raṃdhra kòrèva) toḍuva haḻèya jāgadiṃda ī taila sorikèyu miṃcinaṃtè āraṃbhavāyitu. allina phlò reṭ ṭyèknikal grup òṭṭu 4.9 daśalakṣa bārèl (205.8 daśalakṣa gyālans)taila èṃdu aṃdāju māḍitu.idannu 1989 ralli èksān vālḍèj taila sorikègiṃta atyadhika pramāṇaddāgittu èṃdu aḻatè māḍalāyitu.U.S.niyaṃtrita nīrinalli ī taila sorikè mūladalli āraṃbhavāgittu.adarè 1979 ralli cèllāpilligòṃḍa taila prakaraṇa iksṭòk I taila sorikèyu mèksikò kòlliyallāgidè. haraḍihoda,sorikèya hariyuvikèya pramāṇa bāvi toḍuvikèya saṃdarbhadalli BP yu bahaḻaṣṭu taila sorikèyu agādha pramāṇa polāyitu. ādarè ade kṣaṇadalli BP mattu yunaiṭèḍ sṭeṭs kosṭ gārḍ gaḻu muḻagida rītiyalli muḻugida rig niṃda athavā bāviyiṃda yāvude pramāṇavannu aḻatè māḍilla. epril 24 raṃdu kosṭ gārḍ riyar aḍmiral meri lyāṃḍri avara prakāra durastigòṃḍa bāviya melbhāgadalli ī sorikèyuṃṭāgidè. avaru heḻuva prakāra "ī sorikèya pattèhaccuvikèyu ī kaḍalācègina muḻuguvikèya naṃtarave idara pattè kārya māḍabahudu..spoṭada araṃbhika haṃtadalli idannu māḍalāyitu." kosṭ gārḍ mattu BP adhikārigaḻu aṃdāju māḍidaṃtè ī dūrada yaṃtracālanèyannu vāhanagaḻa mūlaka vyarthavāda tailavannu pattè māḍuttārè.āga ī tailada haraḍuvikè mattu sorikè parimāṇavannu aḻatè māḍabahudāgittu. hòrabhāgadallidda vijñānigaḻu idara pramāṇavannu hèccèṃdu aṃdājisidaru.naṃtara munsūcanèyaṃtè adhikārigaḻu idannu nirīkṣisiddaru. ī adhikṛta aṃdājugaḻu epril 29,ralli riṃda me 27,ra varègè naṃtara jūn 10,ralli adallade idara madhyada avadhi , jūn 15.ravarègè aṃdāju paṭṭi prakaṭisalāyitu. āga BP kaṃpani biḍugaḍè māḍida dākhalègaḻa prakāra ī harivina pramāṇavu raṣṭāgirabahudu.ī sorikè taḍèyuvudu mattu bāvi muccuvudu allade ī aṃdājugaḻa baggè samaṃjasa dākhaligaḻilla èṃbudū vyaktavāyitu. phlò reṭ ṭèknikal grup na adhikṛta aṃdājugaḻu nīḍiddu— USCG,ya vijñānigaḻu nyāśanal òsiyan aṃḍ aṭmāsmirik aḍminisṭreśan(rāṣṭrīya sāgarīya mattu parasarīya nirvahaṇè) (NOAA),byurò āph òsiyan ènarji myānej mèṃṭ, règyuleśan aṃḍ èn phòrs mèṃṭ,U.S. ḍipārṭ mèṃṭ āph ènarji (DOE),mattu bāhyikavāgidda vidvāṃsaru ivarèllarū yunaiṭèḍ sṭeṭs jiyòlājikal sarvè (USGS)nirdeśaka marsiyā myān naṭ.avara netṛtvadalli ī aṃdājannu sallisidaru. naṃtara māḍida sorikèya aṃdājugaḻu hèccu nikharavāgiddavu.yākèṃdarè sorikè pramāṇa niṃtu hogiddu kūḍā idara lèkkācāra māḍalu anukūlavāyitu.ade veḻègè yāva òttaḍadalli idannu aḻèyabeku mattu bṛhata śaktiyāda viḍiyò citraṇa baṃdiddu kūḍā idakkè anukūlavāyitu. ādarè BP kaṃpaniya aṃdājina prakāra taila hariyuvudannu aḻèyuvudu sākaṣṭu tòṃdarèdāyaka kèlasa èṃdu kaṃpani heḻittu.yākèṃdarè nīrina āḻadallina sorikè aḻatè māḍuva nikhara māpakagaḻilla èṃdū heḻitu.adallade adara baḻiye naisargika anila kūḍā haridu baruttiddudu idara khacita aḻatègè aḍataḍèyāgittu. ī kaṃpaniyu āraṃbhadalli vijñānigaḻu idara nikhara,svataṃtra lèkkācārada aḻatè māḍuvudannu nirākarisittu.ādarè ī pratikriyèyu tānu taila hariyuvudannu taḍèyuvudakkè māḍuttiruva prayatnagaḻigè taḍèyāgabahudu. aḍminisṭreṭar āph di ènvaiyar mèṃṭ pròṭèkṣan ejènsiya hiṃdina adhikāri kāròl braunar mattu kāṃgrèssiga èḍ mārkèy (D-MA),avaru BP yu aḻatègè aḍḍi māḍuvudara baggè ākṣepisidaru.tānu ī taila polāguva baggè nikhara aṃdāju māḍidarè adakkè tanna kharcu-vèccagaḻa baggè hèccaḻavāgabahudèṃbudara baggè kaṃpani hèccu gamanaharisidè èṃdū dūridaru. aṃtima aṃdājugaḻa varadi māḍidaṃtè soruva bāviyannu julai 15 ralli muccida naṃtaravū aḻatègè muṃdāgiddara baggèyū ī ākṣepa vyaktapaḍisalāyitu. ādarè samaya kaḻèdaṃtè dinada sorikè pramāṇa kaḍimèyāyitu.āraṃbhadalli raṣṭu adara sorikè kaṃḍu baṃtu. adara jòtègè haiḍròkārbans na saṃgraha kūḍā kaḍimèyāyitu. cèdurida,pasarisida pradeśa mattu adara sthūlatva ī tuṃbi tuḻukuttidda tailada haraḍuvikèyu āraṃbhadalli dakṣiṇada gāḻi bīsuvudariṃdalū hèccāyitènnalāgidè.adu taṃpu bhāgadiṃdalū idara sorikè athavā hòracèlluva parimāṇa kūḍa avalaṃbitavāgittu. ādarè epril 25 raṃdu taila sorikèyannu vividha prayatnagaḻa sahāyadiṃda āvaraṇagòḻisalāyitu.āga caṃdèlèyur dvīpagaḻallina suttalina vātāvaraṇavu nisargadatta sorikè taḍèyalu krama kaigòṃḍittu. epril 30 ralli aṃtimavāgi òṭṭu taila sorikèya aṃdājannu raṣṭu ittu. ī tuṃbi tuḻukuttidda sorikèyu vanyajīvi āśraya tāṇagaḻāda ḍèlṭā nyāśanal vailḍ laiph rèphyuj mattu brèṭan nyāśanal vailḍ laiph rèphyuj gaḻigè śīghradalle talupitu. āga me 19 ralli taila tuṃbi tuḻuki ukki hariyuvudannu vīkṣisalu nyāśanal òsiyānik aṃḍ aṭmāmāsparik aḍminisṭreśan mattu innuḻida vijñānigaḻu yuròpiyan spes ejènsiya ènvisyāṭ rāḍār upagraha baḻasi idannu gamanisuttiddaru.āga haridu hoguttidda ī lūp karaṃṭ rabhasada alègaḻa taraṃgagaḻa mūlaka taila haridu cèllihoguvudannu aḻatè māḍidaru.idu mèksikò kòlliyiṃda phlòriḍādavarègè haridu naṃtara U.S.na pūrvada karāvaḻiya galph sṭrīm gè serikòḻḻuttittu. āga jūn 29 ralli nyāśanal òsiyānik aṃḍ aṭmāmāsparik aḍminisṭreśan lèkka hākidaṃtè ī soruvikèyu èṇṇè padaru nirmāṇa māḍi yāvude lūp karaṃṭ na ātaṃka sṛṣṭisadu,āddariṃda kaḍala daṃḍèyācègina ī vidyamāna gamanisi allina taila pramāṇa mattu lūp karaṃṭ nnu ā pradeśadiṃda aḻèyuvudakkè kaḍivāṇa hākidaru. hīgè kaḍalu kinārè melè naḍèyuttidda ī vidyamānavannu sūkṣmavāgi gamanisi hattirada kinārèyalli enāgabahudèṃdu munsūcanè nīḍidaru.dina nitya idara baggè nyāśanal òsiyānik aṃḍ aṭmāmāsparik aḍminisṭreśan varadi òppisalāraṃbhisitu. āga me 14,aṭòmeṭèḍ ḍāṭā in kvairi phār āyil spils (taila spoṭa sorikèya tanikhè mattu svayaṃ aṃkiaṃśa) mādari heḻuvaṃtè sumāru 35% raṣṭu soruvikèyu kòlliyalli kaṃḍa sorikèya pramāṇadaṣṭe idè èṃdu aṃdājisalāyitu.munsūcanèyaṃtè kaccā tailada tuṃbutuḻukuvikèyu sumāru 50% diṃda 60% tailavu alliye uḻiyuttadè.innuḻidaddu nīrina melpadara melè haraḍabahudu athavā śeṣa bhāgavu samudradalli kāṇèyāguttadè. ade varadiyalli èḍ òvar ṭòn heḻuvaṃtè bahaḻaṣṭu tailavu melbhāgada òḻage seri hoguttadè. adallade di nyuyārk ṭaims ī soruvikèyannu nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmòspirik aḍminisṭreśan,US kosṭ gārḍ aṃḍ skaiṭrut mūlaka dākhalè-aṃkiaṃśa saṃgrahisi varadi prakaṭisitu. ī bāviya muccaḻavannu julai 15 mattu 30raṃdu baṃd māḍalāyitu. āga ī taila sorikèyu nirīkṣègiṃta hèccu vegavāgi èllèḍè pasarisitu. kèlavu vijñānigaḻa prakāra ī rītiyāda vegada haraḍuvikèyiṃdāgi kaḍalina melbhāgada taila padaru kūḍa nirmāṇagòḻḻuttadè.idakkè innū adhika aṃśagaḻu kāraṇavāgivè.ā prādeśika haraḍuvikèyu (pèṭròliyam sāmānyavāgi samudrada kèḻamaṭṭadiṃdale sorikèyāguttadè.naisargika tuḻukuvikèyu āguvāga kèlavu byākṭīriyāgaḻu idaralli kèla pramāṇavannu tappiniṃda sevisuva sādhyatè idè.)dòḍḍa pramāṇadalli bīsuva gāḻi kūḍa ī tailavannu pasarisalu mattu sori hogalu kāraṇavāguttadè.hīgè idannu BP mattu sarkāragaḻu svacchagòḻisalu muṃdādavu. sumāru 40% raṣṭu tailavu samudrada melbhāgadiṃda āviyāgi hoguva sādhyatèyū idè.innū taḻa bhāgadalli kèla bhāga uḻidukòḻḻuttadè. ādarè halavu vijñānigaḻu varadiya vidhāna mattu aṃkigaḻannu vivādada rūpadalli parigaṇisuttārè. ṭèksās ṭèk yunvarsiṭiya in sṭiṭyuṭ āph ènvaiyar mèṃṭal aṃḍ hyuman hèlt na nirdeśaka rònālḍ kèṃḍāl avara prakāra "nānu' ī sorikè pramāṇa nikharavāgidèye ènnuva baggè saṃśaya vyaktapaḍisuttenè,òṃdu veḻè idu satyavāgiddarū adaralli 50 riṃda 60 daśalakṣa gyālan gaḻu [1.2 diṃda 1.4 daśalakṣa byārèl gaḻu] innū alliye uḻidukòṃḍiralu sādhyavidè èṃdū vādisidaru." vijñānigaḻa prakāra innū dòḍḍa pramāṇadalli taila sorikè kaḍala kèḻabhāgadalliddu adannu huḍukalu sādhyavāgilla. ādarè NOAA varadiyu āgaṣṭ 4 ralli prakaṭisida aṃdājinaṃtè taila sorikèya ardhadaṣṭu pramāṇa innū kòlli pradeśada kèḻabhāgadalli dòrèyabahudu. ādarè kèlavu vijñānigaḻu ī NOAA varadiyu "hāsyāspada" èṃdū ṭīkisiddārè. yunvarvarsiṭi āph saut phlòriḍā kèmikal òsiyānògrāphar ḍeviḍ hòllèṃḍar prakāra 25% raṣṭu taila uridu,āviyāgi ityādigaḻiṃda hogiddarè innuḻida 75% raṣṭu innū lèkkakkè sigada pramāṇavāgidè. òkkūṭada lèkkācārada prakāra adara nera aḻatègaḻu kevala raṣṭu taila sorikèya aṃdājigè serivè.innuḻidaddu uridu hogiddallade haridu bāci hogidè. innuḻida saṃkhyèyèṃdarè "śikṣaṇa ādhārita vijñānika ūhègaḻu" èṃdu NOAA varadi barèda bil lèhr avara abhiprāyavāgidè."taila èṣṭu tuḻuki,haridu hòracèlli hoyitu athavā sorikèyāyitèṃdu heḻalu sādhyave illa." FSU samudravijñānada adhyāpaka ayān mèk ḍònālḍ "idòṃdu samatolanavillada varadi" èṃdiddārè.idaralli kevala tarkagaḻu mattu "hārihoguva nilukada ūhègaḻu"serivè, èṃdiddārè. ṭèksās A&M na jān kèlèr avaru nyāśanal sains phauṃḍeśan netṛtva vahisidda tamma varadiyalli ī sorikèyāda sthaḻavu "75% raṣṭu pramāṇada taila haridu hoyitènnuvudu "sariyalla".hīgāgi samudra taḻadiṃda baṃda 50% riṃda 75 raṣṭu tailavu bāviyiṃda baṃdarū adu "nīrinalle serpaḍèyāda illave haraḍida bhāgavāgi kāṇuttadè."èṃdaru. yunvarsiṭi aph jārjiyāda vijñānigaḻu āgaṣṭ 16 raṃdu avara òkkūṭada viśleṣaṇè prakāra 80% raṣṭu BP āyil mattu sarkāra heḻuva prakāra mèksikò kòlliyiṃda hodaddu innū alliye saṃgrahavāgidè. jārjiyā taṃḍa abhiprāyadaṃtè ī aṃkiaṃśavu tappu lèkkācāradiṃda kūḍidè.taila alliṃda biḍugaḍèyādaddu nijavāgiyū nīrinalli serpaḍèyāgidè.' ḍisèṃbar 3 ralli BP heḻuva prakāra sarkāravu soruvikèya pramāṇavannu atyadhikavèṃdu torisidè. ade dina adhyakṣīya āyogada sibbaṃdi prakāra BP nyāyavādigaḻu ī soruvikèyannu 20 riṃda 50 pratiśatadaṣṭu adhika (pramāṇa)gātravannu torisiddārè,èṃdu heḻiddārè. di asòsiyeṭèḍ près prakaṭita dākhalèyannu BP kaṃpaniyu NOAA,āyogakkè mattu di jasṭīs ḍipārṭ mèṃṭ gè nīḍiddannu paḍèdukòṃḍitu."adu heḻuva prakāra "avaru apūrṇa māhiti athavā asamarpakavāda māhitiya melè avalaṃbitavāgiddārè.idarèḍègina èllā ūhègaḻannu noḍidarè dòḍḍa aniścitatè èdurāguttadè.idu èllā māhitigaḻigū paripūrṇa hòṃdikèyāgadu." ādarè BP yu saṃpūrṇavāgi tannade āda aṃdājannu māhitipūrṇavāgi nīḍi vijñāna hakkugaḻa paḍèyalu yatnisitu. tailada gocaratè galph ailyāṃḍs na nyāśanal sīśor na bīc melè rabhasavāgi haraḍuva tailavu, jūn 1 raṃdu tanna pratāpa toralu āraṃbhisitu. jūn 4 ra hòttigè tailavu lūsiyānāda da melè cèlli,haraḍida lakṣaṇagaḻu gocaravāyitu.ade rīti mississippi mattu alabāmā niṣiddita dvīpagaḻa melèyū kāṇisitu.adu mòdala bārigè pènsā kolā bīc phlòriḍā byāriyar dvīpadalliyū kāṇisitu. jūn 9 ralli ī tailada jiḍḍu pèriḍiḍò pās (kāluvè)mūlaka iṃṭrākosṭal vāṭar venalli (aṃtara karāvaḻi jalamārga) praveśisalāraṃbhisitu.ī kāluvè hādiyu idannu taḍèyalāgaddariṃda adu kāluvè mārgaduddakkū haraḍalāraṃbhisitu. jūn 23 ralli ī tailavu pènsākòlā bīc mattu galph ailèṃḍs nyāśanal sīśor nalliyū kāṇisitu.āga adhikārigaḻu alabāmāda pūrva bhāgadalli ījāḍuvudannu raddugòḻisi èccarikè nīḍidaru. jūn 27 ralli kappu ṭār na uṃḍègaḻu mattu saṇṇa pradeśada taila bhāgavu mississippiya galph pārk èsṭeṭs gè talupitu. julai āraṃbhadalli ī kappu uṃḍègaḻu grāṃḍ ail gè talupidavu;ādarè sumāru 800 svayaṃsevakaru adannu svacchagòḻisalu siddarāgiddaru. julai 3 mattu 4 ra avadhiyalli ī ṭār uṃḍègaḻu mattu innuḻida tailada caraṭagaḻu bòlivar bīc gaḻu mattu gālvèsṭan taṭadalli baṃdavu.ādarè yāvudo òṃdu haḍagu avugaḻannu illigè taṃditèṃdu naṃbalāyitādarū ādarè julai 5ra naṃtara iṃtaha yāvude kuruhugaḻu kāṇisalilla. julai 5 ralli tailada èḻègaḻa tarahada kuruhugaḻu lūsiyānada rigòlèṭs nalli pattèyādavu.marudina ṭār bāl gaḻu leka pòṃṭ cārṭren taṭakkè baṃdu talupidavu. sèpṭèṃbar 10 raṃdu hòsa prakārada taila lepanavòṃdu riṃda lūsiyānā karāvaḻiyādyaṃta mattu plèkvèmains pāriś na paścimada mississippi nadiyalli adara tèḻu paradèyaṃtè kaṃḍubaṃtu. lūsiyānāda vanyajīvi mattu mīnugārikè ilākhèyu ī taila gocaratèyannu kaṃḍavu. akṭobar 23 raṃdu mailuddada èṇṇè lepanada bhāgavu saut vèsṭ pās na madhyada vèsṭ be,ṭèksās nalli kāṇisikòṃḍitu,idu vènis lūsiyānada hattirada mississippi nadi mattu ṭaigar pās nalliyū kāṇisitu. di ṭaims-pikyānè na myāthiv hiṃṭòn idara baggè khātrigòḻisidaru. akṭobar kònèyalli vijñānigaḻu tamma saṃśodhanā vāhanagaḻòṃdigè illigè āgamisi taila cèllidudannu vyāpakavāgi abhyāsa naḍèsidaru.samudra taṭadallina tailada pramāṇavannu avaru sarkāra,phèḍaral aṃdājisiddannu vivādātmakavèṃdu heḻidaru.adallade dòḍḍa pramāṇada tailavu adṛśyavāgiruvudannu avaru managaṃḍaru. yunvarsiṭi āph sadarn mississippiya naukā vijñānada sahāyaka adhyāpaka kèvin īgar mākòṃḍā bāviya hattirada paridhiya jāgadalli agèta māḍi kèlavu tailada mādarigaḻannu ā kaḍalakinārè baḻi kaṃḍukòṃḍaru. ī tailavu kaccā mattu haguravāda èṇèyannu hòṃdidè,èṃdu īgar heḻiddārè. īgar avara taṃḍavu īgalū adara "bèraḻaccu " mādarigaḻannu pariśīlisuttadè.idu BP bāviyiṃdale baṃdidèye èṃdu pattèhaccalu nirdhāra tègèdukòḻḻuva niṭṭinallidè. ī tailada viśālada pramāṇa mattu adara paridhiya noḍidarè idu "bahuteka" mèkòṃḍò bāviyiṃda baṃdirabahudèṃdu heḻalāguttadè.èṃdu avaru heḻiddārè. èraḍanèya saṃśodhanā taṃḍavu ī rāsāyanika aṃśavu nīli eḍigaḻa lārvādalli serikòṃḍidè èṃbudannu allagaḻèdaru. ī bāviya goḍèyalli lūsiyānāda karāvaḻiyalli ivugaḻa gocaratè idè èṃdu heḻitu. navèṃbar aṃtyadalli lūsiyānāda plākvèmain pāriś karāvaḻi valayada nirdeśaka pi.jè.hān sumāru pramāṇadaṣṭu tailavu kaḻèda hattu dinada avadhiyalli hattirada hasi bhūpradeśadiṃda hīrikòḻḻalpaṭṭidè èṃdu heḻiddārè. lūsiyānāda bārātarā be nallina chāyācitragaḻa prakāra mòdala udāharaṇèyalli mari eḍigaḻu,cippu jīvigaḻu mattu dòḍḍa sigaḍigaḻu sākaṣṭu kaccā tailavannu tammòḻagè hiḍidiṭṭukòṃḍivè.adallade èṇṇèya bahubhāga nīrina melpadarāgi uḻididè. "innu kèlavèḍè idu innū kèṭṭaddāgidè,"èṃdu hāns heḻuttārè.ekèṃdarè tappāgi kèlavaru yocisuvaṃtè viśvadalle tiḻiyuvaṃtè ī taila māyājāladiṃda kāṇèyāyitènnuvavarū iddārè." nīra kèḻabhāgadallina taila padaru RV pèlikān doṇiyallina nyāśanal in sṭiṭyuṭ phār aṃḍar sī sains aṃḍ ṭèknālaji ya saṃśodhakaru me 15 raṃdu galph āph meksikò da kèḻabhāgadallina tailada lepanavannu pattè haccidaru.alli dòḍḍadāda,uddada mattu agalada sthūlatva hòṃdida taila bhāgavannu kaṃḍukòṃḍaru. atyaṃta ṭòḻḻènisida taila lepanada samūhavòṃdannu ī taṃḍa pattè māḍitu.idu sumāru dappavāgidè.atyaṃta āḻada tailavu kaḍalataṭada melè dòrèyitu. innuḻida yunvarsiṭi āph jārjiyāda saṃśodhakaru ī tailavu bahupadarugaḻalli saṃgrahavāgirabahudu èṃdu heḻiddārè. yunvarsiṭi āph saut phlòriḍāda vijñānigaḻu me 27 raṃdu èraḍanèya taila padara nnu soruva bāviyiṃda hiḍidu mòbail be,alabāmā dèḍègè nugguttadè. tailavu nīrinalli karagi māyavāgi adu kāṇadāyitu. samudra taḻada padarugaḻa bāvi bāyiya kèmikal haraḍuvikèyannu upayogisalāgalilla. di nyāśanal òsiyan aṃḍ aṭmāspirik aḍminisṭreśan (NOAA)svataṃtra viśleṣaṇèyannu naḍèsitu.yunvarsiṭi āph saut phlòriḍā da saṃśodhanā taṃḍavu me 22-28 ralli allina taila mādarigaḻannu vèdar barḍ II doṇiyalli ī kāryakaigòṃḍittu. ī paḍèda mādarigaḻu kaḍimè pramāṇada padarugaḻannu hòṃdiddavu,idaralli prati daśalakṣada bhāgadalli kevala 0.5 giṃta kaḍimè sthūlatva ittu idaralli òṃdu padarina bhāgadalli BP bāviyiṃda baṃda taila idāgiralilla èṃdu NOAA heḻitu.ādarè innū kèlavu mādariya tailapadarugaḻalli idu èlliyadèṃdu heḻuvudu kaṣṭakaravāgittu. jūn 28 ralli pūrṇagòṃḍa adhyayanadalli vijñānigaḻu āḻavāda nīrinallina padarugaḻannu gamanisidāga avu neravāgi ḍīp vāṭar haraisan bāvigè seriddèṃdu sākṣi torisidaru. avara varadi heḻuvaṃtè adu śīghradalliye śithilagòḻḻuvudèṃdu kāṇuvudilla.idu sudīrgha kālada varègè āḻadalliruva kaḍala jīvigaḻigè apāyakāri èṃdu heḻidaru. julai 23 ralli yunvarsiṭi āph saut phlòriḍā saṃśodhakaru mattu NOAAjòtèyūgi èraḍu pratyeka adhyayana gaḻannu biḍugaḍè māḍi upasamudrada tailapadaragaḻa baggè vivara nīḍi idu ḍīp vāṭar haraisan bāviyiṃda baṃdiddèṃdu heḻidaru. NOAA mattu prinsiṭòn yunivarsiṭiyavara prakāra ī āḻada nīrina bhāgadallina tailada padaru mattu anilagaḻa pramāṇavu uttarada galph āph mèksikògè seriddèṃdu heḻalāguttadè.idaròḻagina āmlsajanakada pariṇāmavu òṃdu viṣayadalli (kèlatiṃgaḻakāla) idaralliruttadè. idu (varṣagaḻa)da avadhigū vistaraṇèyūguttadè. ḍeviḍ vèlèṃṭainā āph yunvarsiṭi āph kyāliphòrniyāda sāṃtā bārbarā naṃbuvaṃtè ī taila padarugaḻu mattu lepagaḻu samudra nīrinalli avu sāvayava padārthagaḻigiṃta vegavāgi karagihogivè.ādarè ī LBNL saṃśodhakaru sāvayavavāgi maṇṇinalli karagi hoguva pramāṇavannu parimāṇakkiṃta hèccigè tiḻisiddārè. avaru ī taila padarugaḻu karagi kaṇmarèyāguttavè èṃbudannu praśnisalilla. vijñānigaḻu āraṃbhikavāgi nīrina kèḻagiruva tailada padarugaḻu BP heḻuvaṃtè ī tailavu kòlli nīrina valayadalli haraḍuttidè èṃdu kaṃḍukòḻḻalāyitu. ādarè NOAA da mukhyastha jenè lubcīṃkò èccarikè nīḍidarallade ī varadigaḻu "dāri tappisuvaṃtiddu,apakva mattu innu kèlavu prakaraṇagaḻalli idu khacitavāgilla." yunvarsiṭi āph saut phlòriḍā mattu sadarn mississippigaḻu heḻuvaṃtè sarkāravu tammèllā pattèhaccida viṣayagaḻannu nirākarisuttadè,èṃba abhiprāya vyaktapaḍisuttadè. "nāvu nirīkṣisidaṃtè NOAA bahuśaḥ idannu kaṃḍu bahaḻaṣṭu āsaktidāyakavèṃdu khuṣipaḍabahudāgidè."èṃdu USM nalliruva samudravijñānada tajña vèrnòn aspèr heḻiddārè.ādarè ī NOAA namma hèsaru hāḻumāḍuva rītiyalli tanna pratikriyè nīḍidè. adòṃdu namagè āghātavāgidè." lubècèṃkò avaru aspèr avara ī rītiya viśleṣaṇèyannu nirākarisiddārè."nāvu enannu māḍalu nirdharitarāgiddevè,idara baggè ūhāpohagaḻannu habbisuvudannu mattu tamagè idara baggè viśleṣaṇègè avakāśa sikkāga yāre ādarū adannu sadupayogapaḍisikòḻḻabeku."èṃdaru. adara badalāgi ī taila gurutugaḻu naisargikavāgi kòlliyalli nirmāṇavāgivèye athavā ī ḍīp vāṭar haraisan niṃda udbhavisidde èṃbudannu parāmarśisabekèṃdu avaru vivarisiddārè. jūn 8ralli NOAA biḍugaḍè mūḍida varadiyalli òṃdu padaru mūtra ī taila sorikèyiṃda uṃṭāgidè, èṃdu heḻitu. ādarè innèraḍara mūdarigaḻa mūlavannu pattè haccuvudu sulabhavāgiralilla. jūn 23 ralli NOAA òṃdu varadiyannu biḍugaḍè māḍi idaralli ḍīp vāṭar taila padarugaḻu galph nallivè. allade avu BPya bāviyiṃda baruttavè èṃdu adu heḻitu."muṃjāgratā tūkada sākṣya"vannāgi baḻasalu adannu nālku vividha mādarigaḻāgi paḍèyalāguttadè. sarkārada varadi prakāra:"ī sthūla sākṣyavu ī nālku mādarigaḻa melè pūrṇa nigāvahisi kāḻajipūrvakavāgi parīkṣè māḍalāgidè.idara meliṃda DWH-MC252 pramāṇada tailada astitva ī upasamudradallidè,idu bāvi iruva niveśanada āsupāsinalli ī tailada gurutugaḻu dòrakivè.ādarè ī tailavu rāsāyanika òḻagòṃḍiddu adallade samudrada melpadaralli ī taila iruvudannu pattè hacdhalāgidè. idaralli rāsāyanika òḻagòṃḍa yāvude mādariya "bèraḻaccu gurutugaḻannu" mūla kaṃḍuhiḍiyalu adara vyāptatèyannu kaṃḍukòḻḻalu adara viśleṣaṇè māḍalāguttadè,hīgè idara òṭṭārè phalitāṃśavannu kāṇalāguttadè." akṭobar 2010 nalli vijñānigaḻu kaṃḍuhiḍida prakāra sumāru 35 kilòmīṭar gaḻa varègè haraḍiddallade 1100mīṭar āḻadalli ī tailada padarugaḻa garigaḻaṃtaha ākāra dòrètivè. ī tailada padaru halavu dinagaḻa yāvude rītiyalli karagade halavu tiṃgaḻa kāla hāgèye ittu. nīrina taḻadallina taila āgaṣṭanalli yunvarsiṭi āph saut phlòriḍā vijñānigaḻu samudrada taḻadalli kèla taila kaṇagaḻa mādariyalli allina melbhāgada maṇṇina melè cadurisidaṃtè kāṇuttadè. ādarè ī huḍukida saṃśodhanè prakāra ī taila kevala tuṃturāgi 'òsaruvudallade' kèla sthaḻagaḻalli adu himagāḻiyaṃtè bhāsavāguttadè.' USF na ḍeviḍ hòllaṃḍar heḻuva prakāra sarkārada mūla māhitiyu adara aṃkiaṃśagaḻu tailagaḻa baggè vivaragaḻu sūkta māhiti nīḍuvalli viphalavāgivè.yākèṃdarè ī taila pramāṇadalli èṣṭu taṭakkè hogidè,èṣṭu āviyāgidè mattu èṣṭu pramāṇavu ī taḻada alègaḻallidè èṃbudannu nikharavāgi nīḍalāradu. sèpṭèṃbar 10 raṃdu yunvarsiṭi āph jārjiyāda ḍipārṭ mèṃṭ āph marain sainsas òṃdu saṃśodhanā doṇiyallidda adhyāpaka sāmaṃtā jòyè galph āph mèksikòdalli ī taila kurita māhitiyannu kalè hākidaru.alli harida hèccu pramāṇada tailavu hèccu āviyāgade alliye samudra taḻadalli kroḍhīkaraṇagòṃḍidè èṃdu heḻidaru.samudra taḻadalli èllā dikkugaḻalli haraḍiruva ī pradeśada vyāptiyalli idu tailada pramāṇada nigadi sādhyavādudalla èṃdiddārè. avaru samudra taḻadallina taila padarina garigaḻannu noḍida naṃtara kèlavèḍè kèḻagè sumāru èraḍu iṃc gaḻaṣṭina dappada taila padaru haraḍidè,adara melpadaralli satta cippujīvigaḻa mattu innuḻida jīvavargada astitvada kuruhu dòrèyuttadè. avara aṃdājina prakāra ī jīvi vargada kèlavu idannu tammalli nisargadattavāgi hiḍidiṭṭukòṃḍiddariṃda alli cèllida èṇṇè pramāṇavu kèḻagaḍè muḻugi allina paḻèyuḻikègaḻa melè saṃgrahavāgirabahudu.adallade allina jīvigaḻa melè ī haraḍuvikèyāgiralū bahudèṃdu heḻalāguttadè. "nāvu sūkta rītiyalli [rāsāyanika pramāṇīkṛta]taila bèraḻaccu paḍèdu adannu "ḍīp vāṭar haraisan gè saṃbhaṃdhisiddu èṃdu heḻabahudu,"èṃdu avaru heḻuttārè. "ādarè ī tailavu nīrināḻada baggaḍada kòḻacè nīrinalli seriddariṃda nāvu idannu sori cèllāpillèyāgiddèṃdu nirdhārakkè barabahudu.yākèṃdarè idu èllèḍègū pasarisiruvudū òṃdu kāraṇavāgidè." svataṃtravāgi nirvahaṇè-ustuvāri vanyajīvi mattu parisara saṃghaṭanègaḻu ī BP saṃsthèyu taila sorikè baggè adara èllèvarigina haraḍuvikè mattu prabhāvada baggè sariyāgi aṃkiaṃśa nīḍillavèṃde dūrivè.yāva pramāṇadalli ī taila saṃgrahavāgidè èṃbudannu ī sarkāragaḻu mutuvarjiyiṃda gamanisi adaralli sarkārada pātra enèṃbudannu tiḻiyuvaṃtè ī guṃpugaḻu āgrahisivè. kāṃgrèssana samiti nīḍida sākṣyadalli nyāśanal vjailḍ laiph phèḍareśan adhyakṣa lāri śèvègar heḻuvaṃtè, ī BP kaṃpaniyu tanna javābdāri marètu taila sorikè baggè sūkta vicāragaḻannu bahiraṃgagòḻisilla èṃdu heḻiddārè.adarallina rāsāyanika pramāṇīkṛta parimāṇa hāgu ukki cèllida bagèyannu vivarisuvalli viphalavāgidè èṃdu heḻiddārè.ī BP kaṃpaniyu tanna viḍiyòdalli ī tailada sorikèya saṃpūrṇa viḍiyòdalli aḍètaḍèyannuṃṭu māḍuttidè ènnuttārè. me 19 raṃdu BP òṃdu nera māhitiyannu spil kyām èṃba janapriya mādhyamada mūlaka taila nāśavāgiddu,adu èllèḍèyū tanna bāhu cāci hegè parisara hāḻu māḍidè èṃdu torisidè.kāṃgrès tanna samitiyalli idara baggè tīkṣṇa vicāra baṃdāga adu ī rītiyāda kramakkè muṃdāgidè,èṃdu avaru heḻiddārè.kòlli pradeśadalli pratinitya idara vyartha sorikè torisalu adu muṃdāgidè. me 20 ralli yunaiṭèḍ sṭeṭs sèkrèṭari āph di iṃṭariyar na kèn salajār heḻidaṃtè U.S. sarkāravu galph mèksikòdalli èṣṭu pramāṇadalli ī taila sorikèyāgidè èṃbudannu pattè haccuttadè èṃdu heḻiddārè. ènvairn mèṃṭ pròṭèkṣan ejènsi ya āḍaḻitagārarāgiruva lisā jāksan mattu yunaiṭèḍ sṭeṭs sèkrèṭari āph hom lyāṃḍ sèkyuriṭiya jānèṭ napòliṭānò avaru yāva rītiyāda taila sorikèya parīkṣè māḍalāgidè adannu rāsāyanika rūpavāgi èlli yāva maṭṭakkè ī kòlli nīrinalli seridè èṃbudannu tiḻisabekèṃdu keḻidaru. ī taila sorikèya polāda pramāṇada varadi māhitiyannu saṃpūrṇavāgi dākhalisalu kūḍā nirākarisiddārè.sārvajanika pradeśagaḻalli avaru hogadaṃtè mattu chāyāgrāhakaru kūḍā adannu varadi māḍadiruvaṃtè hiṃtègèdukòḻḻalāyitu.idariṃda èṣṭu anāhutavāgidè mattu yāva rītiya naṣṭavāgidè èṃbudannu nikharavāgi dākhalisalāyitu. iṃtaha dūrugaḻannu BP kaṃpaniya guttigèdāraru,sthaḻīya kānūnu anuṣṭhāna māḍuvavaru,USCG mattu innuḻida sarkāri adhikārigaḻa virudda māḍalāyitu. vijñānigaḻū kūḍā ī BP mattu sarkāragaḻu ī taila sorikèya māhitiyannu haṃcikòḻḻalu siddarāgalilla èṃdu heḻiddārè. ādarè BP yu mādhyama mattu innitara saṃsthègaḻigè èṣṭara maṭṭigè yāva rīti māhiti nīḍabekèṃbudu namagè biṭṭiddu èṃdu heḻitu. jūn 30 ralli kosṭ gārḍ galph kosṭ suttamuttalū yāvude doṇigaḻu aḍḍāḍadaṃtè kāvalu kāyuttittu.alliṃda baruva-hoguva caṭuvaṭikègaḻannu adu gamanisalāraṃbhisitu.adannu parīkṣisuva athavā taila haraḍida pramāṇa "tiḻisalu kūḍā adara pratikriyātmaka caṭuvaṭikègaḻannu adu taḍèyuttittu." patrikā goṣṭiyòṃdaralli kosṭ gārḍ āḍmiral thāḍ allèn heḻuvaṃtè hòsa kānūnu surakṣatā kramagaḻāgidè èṃdu heḻidaru. ādarèCNN na 360, kāryakramadalli ātitheyanāgidda āṃḍrèsan kūpar ī kāvalu kāyuva niyamavannu nirākarisiddārè cèllida taila hariyuvikèyannu taḍèyalu halavu prayatnagaḻu alpāvadhiya prayatnagaḻu ī taila sorikèyannu nillisalu kèḻamaṭṭada nīrigè vāhanavannu òydu idara bāviya bāyigè biruḍè hākalu hogalāyitu.blòauṭ prèvèṃṭar vālvs nnu hākuttārè.idu taila bāviya praveśadalli hākalu ī prayatna māḍalāyitu,ādarè idu yaśasviyāgalilla. èraḍanèya taṃtrajñānavu taila dhāraka gummaṭadaṃtahadannu adara bāyigè iḍuvudu.(ī sūtravu nīrina āḻadallina sorikè nillisalu baḻasalāguttadè)dòḍḍa pramāṇada sorikè taḍèyalu kòḻavègaḻigè digbaṃdhana hāki polāguvudannu nillisalāguttadè.ādarè anila sorikèyu taṃpu nīrinòṃdigè seri jalajanakada mithen haiḍreṭ kaṇagaḻannu nirmisuttadè.idu gummaṭadaṃtaha dvāravannu mucci adara sorikègè pariṇāmakāri parihāra āguttavè. dòḍḍa pramāṇada (raṃdhra kòrèdu)ḍrilliṃg dravavannu sorikè nilugaḍèya dvāradalli hākuvudariṃda śāśvatavāgi ī sorikègè simèṃṭ mūlaka ("ṭāp kil") māḍuva krama kūḍā viphalagòṃḍittu. hèccu yaśasviyāda prakriyè èṃdarè hèccaḻa māḍuva mūlaka siḍidu hoda paṃp gè èttarada ṭyūb aḻavaḍisuvudu èṃba saraḻavāgiruva òṃdu parihāra huḍukuvudu sādhyavāguttadè. òḍèda ṭyūb niṃda vyarthavāgi haridu hoguva tailavannu uḻisalu adakkè mattòṃdu kòḻavèyannu òḻaserisabahudāgidè.idannu bhadragòḻisalu vāśar gaḻannu suttalū aḻavaḍisabahudāgidè. hīgè haridu polāguva anilavannu dòḍḍadāda agala vyāptiyalli māḍalāguttadè,mattu ḍril śip ḍiskavar èṃṭar praijis nalli saṃgrahita tailavannu òṃdèḍè hiḍidiḍabahudāgidè.idakkè joḍisida kòḻavèyannu tègèyuva mòdalu idannu hòragè tègèyabahudāgidè. jūn 3 ra naṃtara BP yu hānigòḻagāda nera kòḻavèyannu melbhāgadiṃda tègèyitu.hīgè ā kòḻavèyannu òṃdu biraḍè hākuva mūlaka suttalina jāgègè surakṣatè òdagisalāyitu. āga BP kaṃpaniya siiò ṭòni hèvarḍ heḻuvaṃtè ī prakriyèyu sākaṣṭu tailavannu hiḍidiḍuva sādhyatè òdagisitu ènnuttārè."bahuteka dòḍḍa pramāṇada taila"vannu idariṃda uḻisabahudāgidè. adarè FRTG sadasyarāda irā lèphèr heḻuvaṃtè adhika taila pramāṇavu hiḍita jāri kaimīri hoguttadè,biraḍèya dhāraka vidhānavu adaralli māḍiddu sariyāgiddarū idu saphalavāguva sādhyatè kaḍimè ènnuttārè. jūn 16 raṃdu èraḍanèya dhāraka vidhānada mūlaka taila taḍèyuva bāyige neravāgi aṃdarè ī blòauṭ prèvèṃṭar nnu kòḻavè mūlaka kāryagatagòḻisalāyitu.idu anila mattu tailavannu Q4000 na sevā vāhanakkè sāgisuttadè.naṃtara idannu nirāḻa jāgèyalli dahisalāguttadè. illi saṃskaraṇā prakriyèya sāmarthya hèccisalu ḍril śip ḍiskavarar kliyar līḍar mattu teluva utpanna,saṃgraha mattu adara sāgaṇè (FPSO)doṇi hèliks pròḍyusar 1 nnu adakkè joḍisalāguttadè.hiḍida tailavannu hòttòyyuva èvi nuṭèsan mattu jaunèṭā ṭyāṃkar gaḻa mūlaka iḻisalāguttadè. prati ṭyāṃkar gū raṣṭu hòttòyyuva sāmarthyaviruttadè. innū hèccèṃdarè, FPSO sèlliyan , mattu uttamavāgi tapāsaṇè māḍuva tòyisā pisès ī tailavannu saṃskarisuttadè. avugaḻannu lòc rānòc śaṭal ṭyāṃkar gaḻa mūlaka iḻisalāyitu. julai 5 ralli BP heḻuva prakāra adara òṃdu dinada prayatnadalli sumāru 25,000 byārèl gaḻaṣṭu taila mattu raṣṭu anilavannu adu uḻisidè èṃdu heḻikòṃḍidè. òṭṭārè ī sorikèya taila saṃgrahavu òṭṭu 660,000 byārèl gaḻaṣṭāgidè èṃdu aṃdājisalāgidè. sarkārī aṃdājugaḻa prakāra ī biraḍè hākuvudu mattu innitara taila uḻikèya sūtragaḻu òṭṭu sorihoguva tailada ardhadaṣṭannu mātra samudra taḻamaṭṭadiṃda taralu sādhyavāgidè èṃdu jūn aṃtyadalli heḻalāyitu. julai 10 raṃdu ī dhāraka biraḍèyannu tègèdu hòsadannu aḻavaḍisalu krama kaigòḻḻalāyitu.idaralli phlèṃj ṭrānsiśan spūl mattu 3 rām sṭyāk ("ṭāp hyāṭ naṃbar 10") èṃba navīkṛtavādudannu badalisalāyitu. julai 15 raṃdu BP idara samagratè mattu taila bāviya baggè parīkṣè naḍèsalu kòḻavègaḻannu muccitu.ālikè ākārada kòḻavè mūlaka tailavannu haḍaginèḍègè sāgisuva vyavasthè māḍitu.bāviya muccaḻavu adara òttaḍa taḍèyuva niṭṭinalli āḻavāda òḻatoṭiyannu aḻavaḍisalu avakāśa nīḍitu. ade dina BP heḻuvaṃtè ī sorikèyannu blòauṭ prèvèṃṭar vālvagaḻannu hòsadāgi joḍisida biraḍè melè kūrisi polāgi hariyuvudannu nillisalāyitèṃdu adu heḻitu. spoṭakagaḻa baḻakèya upayogada parigaṇanè me tiṃgaḻa madhyadalli,yunaiṭèḍ sṭeṭs sèkrèṭari āph ènarjiya sṭèvèn cu avaru kèlavu paramāṇu bhautavijñānigaḻa taṃḍavòṃdannu racisidaru.adaralli jalajanaka bāṃb vinyāsaka ricarḍ gphārvin mattu sāṃḍiyā nyāśanal lyābòreṭarīs nirdeśaka ṭòm haṃṭar mòdalādavariddaru. ādarè me 24 raṃdu BP heḻuva prakāra sorikèya bāviyannu baṃd māḍalu ī spoṭakagaḻu viphalavādarè "nāvu innuḻida āykègaḻannū nèccikòḻḻalāgada sthiti uṃṭāguttadè."idariṃda adu kṛtaka spoṭakagaḻannu adu nirākarisitu. śāśvata muccuvikè ṭrānsaòsiyan na ḍèvalp mèṃṭ ḍrillar III mòdala bārigè me 2 raṃdu adannu raṣṭu mattu idariṃda daṣṭannu jūn 14 raṃdu mòdala parihāravāgi taṃditu. GSF ḍèvalp mèṃṭ ḍrillar II tanna toḍuvikèya èraḍanèya parihāra kāmagāriyannu me 16 raṃdu āraṃbhisitu. idu ī sthaḻada bhāgada hòragè ide tèranāda kāmagāriyannu jūn 14 raṃde suru māḍitu.ādarè BP ya èṃjanīyar gaḻu èraḍanèya parihārada kāmagāriya caṭuvaṭikèyannu gamanisidaru.yākèṃdarè ī bāviya blauauṭ privèṃṭar biraḍèyannu ī saṃdarbhadalli hākalāyitu. pratiyòṃdannu ī parihāra kramadaḍi kārya kaigèttikòṃḍāga adara aṃdāju vècca $100 daśalakṣavāguttadè. ā kāmagāriyu 15:00 CDT āgaṣṭ 3 raṃdu mòdala taila tapāsaṇè naḍèsalāyitu. naṃtara agètada maṇṇannu paṃp māḍalāgi adu saṇṇa pramāṇada aṃdāju èraḍu byārèls/minyuṭs daradalli bāvi-mūladiṃda ī taila sorikèyāguttittu èṃbudannu gurutisitu. idara paṃpiṃg sumāru èṃṭu gaṃṭègaḻa kāla naḍèda naṃtara bāviyalli sadya "sthira paristhiti"uṃṭāgittu. ade 09:15 CDT āgaṣṭ 4, raṃdu āḍmin. allèn avaru sammatiyittaru. BP āga simèṃṭ niṃda melbhāgada mūlaka paṃp māḍuttiddaru.soruvikèya ī vāhiniyanne saṃpūrṇa baṃd māḍalu krama kaigòḻḻalāyitu. āgaṣṭ 4, raṃdu allèn heḻiruvaṃtè idannu sṭyāṭik kil kūḍā kèlasa māḍuttidè. èraḍu vārada naṃtara allèn heḻiddarū saha iḍī bāviyannu saṃpūrṇavāgi svacva mādalu sādhyavilla èṃdu heḻiddārè. ī bāṭam kil kūḍā kāryapravṛttavāgabekāgittu.ādarè ī bāviya parihāra kāmagāri birugāḻiyiṃdāgi ī kārya viḻaṃbavāyitu. ī bāviya soruvikèya muccalu siddatè māḍalāgittu,BP kaṃpani idannu noḍi mattè òttaḍa alli uṃṭāguva sādhyatè idè,èṃdu anumānapaṭṭittu āgaṣṭ 19 raṃdu alèn heḻuvaṃtè kèlavu vijñānigaḻu illi baṃḍè padarugaḻa racanè kūḍa taila soruvikègè taḍè òḍḍabahudu.ādarè ī taḍè śāśvatavāgi idannu taḍèyalāgadèṃdu abhiprāyapaḍalāyitu. ādarè U.S.sarkāra heḻuvaṃtè viphalavāda ī blòauṭ privèṃṭar adhika òttaḍakkè kāraṇavādarè badalisuvaṃtè salahè māḍitu.bāviya òḻatoṭiyu paraspara saṃdhisuttiddarè adannu takka badalāvaṇègè òḻapaḍisuvaṃtè heḻitu. sèpṭèṃbar 3,aṃdarè 1:20 aparāhna CDT 300 ṭòn jòtè viphalavāda blòauṭ privèṃṭar nnu bāviyiṃda badalisalāyitu.hīgè adannu nidhānavāgi melbhāgakkè taralāyitu. naṃtara ā dina badali privèṃṭar blauṭ nnu alli kūrisalāyitu. sèpṭèṃbar 4,sāyaṃkāla 6:54 kkè CDT viphalavāda blauṭ privèṃṭar nīrina melmaṭṭakkè talupitu.allade rātri 9:16 CDT viśeṣa doṇi hèliks Q4000 dhārakavannu alli pratiṣṭāpisalāyitu. hīgè ī viphalagòṃḍa blòauṭ privèṃṭar nnu lūsiyānadallina NASA gè parīkṣègè òyyalāyitu. sèpṭèṃbar allèn heḻidaṃtè ī kèḻabhāgada muccaḻada kārya kūḍale āraṃbhagòḻḻuvaṃtè māḍalāyitu.yākèṃdarè "lākiṃg slīv"aṃdarè adara biraḍè mūlaka gaṭṭigòḻisi hèccina òttaḍadiṃda uṃṭāguva samasyègaḻannu nivārisabahudāgittu. ādarè ī BP heḻuvaṃtè ī muktagòḻḻuva bāviyu sumāru raṣṭu ī paraspara valayika saṃparkadiṃda dūravidè.kèḻagè āḻa toḍi durasti māḍalu mattè nālku dinagaḻa kālāvakāśa bekāguttadè. sèpṭèṃbar 16 raṃdu ī parihāra kāmagāriya bāviyu adara guri talupitu.ī bāviya tèrèda bāyi muccalu simèṃṭ paṃp māḍalu āraṃbhisitu. sèpṭèṃbar 19,2010 nalli BP yu pariṇāmakāriyāgi mākòṃḍò bāviyannu mugisitu.ī sorikèya aidutiṃgaḻa naṃtara epril 20 raṃdāda spoṭavannu adara avadhi ènnalāgittu. ī rilīph vèl na mūlaka parasparika saṃbhaṃdhagaḻannu blaun auṭ (spoṭita)bāviyiṃda sèpṭèṃbar 16 raṃdu agèta māḍi sari māḍalu yatnisalāyitu.hīgè kèlasagāraru adaralli śāśvatavāgi baṃdāguvaṃtè simèṃṭ nnu sèpṭèṃbar 16 śukravāradaṃdu paṃp māḍalāraṃbhisidaru. nivṛtta kosṭ gārḍ āḍmi.thād allèn heḻuvaṃtè BP ya bāviyannu "pariṇāmakāriyāgi"muccalāyitu,èṃdiddārè. allèn heḻidaṃtè ī òttaḍa parīkṣè naḍèsi simèṃṭ plag nnu aḻavaḍisalāyitu.idannu 5:54 CDT veḻègè pūrṇagòḻisalāyitu."innū hèccèṃdarè ī niyamita kramagaḻu phala nīḍuvallade innu muṃdè ī mākòṃḍò bāviyiṃda galph āph mèksikògè aṃtha apāyakāri sorikèyāgadu" èṃdu spaṣṭapaḍisidaru. karāvaḻi valaya mattu naukā parisara saṃrakṣaṇègāgi prayatnagaḻu ī cèllāpilliyāgi haraḍidda ī tailavannu niyaṃtrisalu mūru mūlabhūta sūtragaḻivè.idu melbhāgadalli mattu atyaṃta sūkṣma bhāgadiṃda kòṃca dūradallidè.adannu kaḍimè sūkṣma pradeśadalli idannu ḍril māḍalāguttadè.hīgè adannu nīriniṃda hòrahākalāguttadè. ī ḍīp vāṭar pratikriyèyu èllā mūrū sūtragaḻannu vividha taṃtragaḻannu baḻasi hòra taralāyitu. lūsiyānāda bahuteka tailavannu ḍril mūlaka hòratègèyalāyitu. ī agètada saṃdarbhadalli kappu ṭār kaṇagaḻu idaralli baralāraṃbhisidavu.idaralli aspālṭ aṃdarè ḍāṃbar naṃtaha tiruḻu kāṇisitu, phèḍèral kèmikal hèjārḍ āḻatègāra èḍ òvarṭèn avara ī taila sorikèya vidhānavu iṃtaha tailada bāviyannu parivartisi hiḍidiḍuttadè òmmè idu parivartitavādarè adu sahajavāgi āviyāguva pramāṇavannu kaḍimègòḻisuttadè.kūḍale idu naśisi hogadu.sūkṣmāṇugaḻiṃda kūḍa aṣṭu salīsāgi adu upabhogisalāgadu.allade adu sulabhavāgi suṭṭū hogalāradu. "iṃtaha miśraṇavu salīsāgi taila saṃskaraṇada bhāgavannu svacchagòḻisalu sādhya,"èṃdu òvar ṭòn heḻiddārè. me 6,riṃda BP yu dinanitya tanna vèb saiṭ nalli dinanityada pratikriyègaḻannu mattu adara prayatnagaḻannu dākhalisuttā hòraṭitu. ī yatnagaḻu BP ya mūlasaulabhyagaḻannu baḻasi epril 28 riṃda ḍaug saṭlars niṃda cālanègòḻisalpaṭṭavu.idara mukhya saṃcālanā adhikāriyu US miliṭari nèravu idara svacchagòḻisalu sajjāgiddakkè svāgatisidaru. idara pratikriyèyū hèccādaṃtè adara aḻatègolu pramāṇa kūḍa adhikavāyitu. āraṃbhadalli BP yu dūradiṃda cālita vāhanagaḻannu nīrina taḻabhāgadalli baḻasitu.sumāru 700 kèlasagāraru,nālku vimānagaḻu mattu 32 doṇigaḻannu baḻasalāyitu. epril 29 ra hòttigè 69 doṇigaḻu adaralli melbhāgada doṇigaḻu,skimmar gaḻu,jaggudoṇigaḻu,sarakina doṇigaḻu mattu vāpassu paḍèva doṇigaḻannu idara svacchatā kāryadalli tòḍagisalāyitu. me 4 raṃdu US kosṭ gārḍ aṃdājisidaṃtè 170 doṇigaḻu mattu sumāru 7500 sibbaṃdiyannòḻagòṃḍaṃtè sumāru 2,000 svayaṃ sevakaru ī kāryadalli sahakāra nīḍuttiddārè èṃdu heḻitu. me 26 raṃdu èllā 125 vāṇijyoddeśada mīnugārikā doṇigaḻu saha ī svacchagòḻisuva kāryadalli tòḍagiddavu,adarè kèlavu kèlasagārarigè ārogya tòṃdarè kāṇisiddariṃda aṃtahavarannu taṭakkè vāpasu karèsalāyitu. me 31 raṃdu BP yu ī svacchatā kāryada bagègè vividha niṭṭiniṃda pratikriyègaḻannu āhvānisitu,āga sumāru 92,000 pratikriyègaḻu jūn hòttigè dòrètavu.idaralli sumāru 320 pratikriyègaḻu bharavasè mūḍisuvaṃtahavāgiddavu. dhāraka,niyaṃtraka idara pratikriyèyāgi halavu mailigaḻa uddadalli dhārakagaḻa mòḻaguvikèyannu nillisabekāyitu.idara uddeśavèṃdarè tailadasoruvikè taḍèyuvudu illave buggèyiṃda eḻuvudannu baṃd māḍuvudu, idara pramukha kāryācaraṇèyāgittu.adannu saṇṇa goḍè,pòdè,paḻèyuḻikègaḻu/eḍi/cippu siṃpigaḻa mūlaka polannu taḍèyuvude āgidè.allade sūkṣmātisūkṣma sthaḻagaḻannu gurutisi krama kaigòḻḻuvude āgidè. ī anuraṇada mòḻaguvigaḻu raṣṭu melè mattu nīrina kèḻamaṭṭada melè vistarisabahudu.idara anuraṇavu śāṃtavāgi hariyuva nīrinalli rabhasavāgi keḻuttadè. adakkū hèccèṃdarè i gaḻa dhāraka mòḻuguvikèyannu sāmānyavāgi karāvaḻi mattu mississippi ḍèlṭā rakṣaṇègè baḻasalāguttadè. adara marudinave idu dviguṇavāgi raṣṭāyitu.innaṣṭu rakṣaṇā koṭègaḻa nirmisalu sūcanè nīḍitu. ādarè ī mòḻaguvikèya sādhanagaḻu pariṇāmakāriyāgi kèlasa māḍalāravu èṃdu US na kānūnu nirmātṛgaḻu hāgu sthaḻīya adhikārigaḻu tamma abhiprāya vyaktapaḍisidaru.ī taila valayada anuraṇana huḍukuvudakkiṃta innū sākaṣṭu karāvaḻi pradeśavannu nāvu rakṣisabekāgidè.yākèṃdarè illi mòḻaguva dhārakagaḻannu sariyāgi iḍada kāraṇa allade anubhavavillada idara cālakaru ī kèlasa māḍuvudannu avaru ṭīkisidaru. plakvè mains pāriś na adhyakṣa billi nuṃgèssar avara prakāra "ī yojanèyu taṭada melina tailavannu tòḻèdu hākuttadè,āga nāvu sūkṣma jīvigaḻalli tailada aṃśagaḻannu kāṇabahudu,hīgè nāvu kevala tailada hariyuvikèyanne keḻabekāguttadè. āddariṃda namagè èraḍu samasyègaḻivè”. taḍè beli nirmāṇada dvīpada yojanè me 21,raṃdu plakvè pāriś adhyakṣa billi nuṃgèssar sārvajanikavāgi phèḍaral sarkāravannu tarāṭègè tègèdukòṃḍu nāvu idannu nillisalu māḍuva sthaḻīyara kramakkū nèravāguttilla èṃdu ṭīkisidaru. rājya mattu sthaḻīya adhikārigaḻu karāvaḻiguṃṭa maraḻina taḍègaḻa nirmisalu yojisidaru.tailavu vèṭ lyāṃḍs gè hogi śekharavāguvudannu tappisalu idannu māḍidarādarū avarigè ī baggè èraḍu vāragaḻa varègè yāvude pratikriyè baralilla. marudina nuṃgèssar dūrida prakāra ivara yojanè vyarthavāyitu,ārmi kārps āph èṃjanīyars na adhikārigaḻu ī paravānigè innū pariśīlanèyallidè èṃdu heḻuttārè. kòlli karāvaḻiya sarkārī adhikārigaḻu mississippi nadi mūlaka nīru pūraikè māḍidaru.illi nīrina hòrahākuvikèyannu māḍuvudariṃda tailada harivannu karāvaḻiyiṃdācègè hoguvudannu svalpa maṭṭigè nillisabahudāgidè. ī nīru tiruvugaḻalli saṃpūrṇavāgi mississippi jalānayanadiṃdale baruttadè ī vidhāna kūḍā me 23raṃdu nyāśanal òsiyan aṃḍ aṭmāsphirik āḍminisṭreśan avara aṃdājina prakāra mississippi nadi hattirada pòrṭ phòrcòn nalli dòḍḍa pramāṇada bhūkusitavāgabahudèṃdu aṃdājisitu. āga me 23 raṃdu lūsiyānā aṭòrni janaralrāda baḍḍi kālḍvèl avaru US ārmi kārps āph èṃjanīyars na lèphṭinaṃṭ janaral rābarṭ èl. vyān aṃṭvèrp avarigè patravòṃdannu barèdaru,adaralli avaru heḻuva prakāra taila sorikè taḍèyalu maraḻannu agèdu taggu toḍi niṣidda ailèṃḍs nalli òḍḍugaḻannu kaṭṭulu lūsiyānakkè hakkidè.adara vèṭ lyāṃḍs mūlaka taila cèlluvudannu taḍèyalu adu kārps na sammati paḍèyabekāgilla.yākèṃdarè U.S.saṃvidhānakkè māḍiruva 10 nèya tiddupaḍiyu phèḍaral sarkārakkè iṃtaha paravānigè nīḍuva hakkannu turtu paristhitigaḻalli saṃpūrṇavāgi nīḍuvudilla.èṃdu heḻiddārè. aṣṭe allade ī kārps gaḻu "ī taḍè nirmāṇavannu kānūnu bāhira mattu tappu salahèya prayatnagaḻu" èṃdu vādisidarè tāvu lūsiyānāda gavarnar bābi jiṃdāl avarigè ī niṭṭinalli taḍè nirmisi hāgenādarū aḍataḍè baṃdarè muṃdè ā viṣayadalli nyāyālayadalli praśnisoṇa èṃdū salahè māḍidaru. jūn 3 kkè BP heḻida prakāra ī yojanègaḻu aḍataḍè nirmāṇakkè aḍminisṭreṭar thāḍ allèn avara aṃdājina prakāra $360 daśalakṣa ḍālar vèccavāguttadè. jūn 16 raṃdu greṭ leks ḍrèj aṃḍ ḍāk kaṃpaniyu śā ènvaiyar mèṃṭal aṃḍ inphrāsṭrkcar grup naḍi lūsiyānāda karāvaḻi èduralli ī maraḻina guḍḍègaḻa taḍè nirmāṇa āraṃbhisitu. kaḻèda akṭobar varègè lūsiyānā rājyavu BP yojisida $360 daśalakṣa mòttadalli $240 daśalakṣavannu vècca māḍitu.ī taḍègoḍè nirmāṇadiṃda sumāru 1,000 byārèl naṣṭu tailavannu hiḍiyalāyitu.ādarè ṭīkègaḻannu māḍuva prakāra "ī aṃdāju kevala òṃdu vyartha prayatnavāgidè." ī taḍè nirmisalu sumāru aidu daśalakṣa byārèls gaḻaṣṭu tailavu kòlliyalli harididdu mattu miliyan gaṭṭale haṇa mattu kārmikara śrama polāyitèṃdu heḻiddārè. halavu vijñānigaḻa abhiprāyadaṃtè kòlliyalliruva innuḻida tailavu yāvude parihāravillade taḍè hiḍiyalu sādhyavāgalilla mattu ī maraḻina racanègaḻu yāva parihāravannū nīḍalilla ènnuttārè. "sori hogi innitarèḍè serikòṃḍa tailavu yāvude rītiyalli pariṇāma bīralilla,nāvu mātanāḍuva ī taila sorikèya viṣaya adakkè saṃbaṃdhapaṭṭilla."èṃdu ṭèksās A&M yunvarsiṭi ya galph mèksikò saṃśodhanā keṃdrada mukhyastha lāri mèkènni heḻuttārè. "sāmānyavāgi ī yojanè jārigòḻisuvavarigè adara pariṇāmada nidhānatèya arivāgilla." ḍisèṃbar 16 raṃdu adhyakṣīya āyogavòṃdu varadi nīḍi ī maraḻina aḍataḍègaḻu ī yojanègè "kèḻamaṭṭigina phalitāṃśa nīḍidarè idara bagègina vècca mātra atyadhika ènnuva pariṇāma bīriddu mātra satya."èṃdu heḻidè.yākèṃdarè ī maraḻina goḍègaḻa baḻi kaḍimè maṭṭada taila dòrakidè. ādarè ī taḍègoḍègaḻiṃda karāvaḻiyalli kèla maṭṭigina bhūsavètavannu tappisabahudāgidè. jiṃdāl ī varadiyannu "tèrigèdārana haṇavannu atyadhikavāda rītiyalli baḻasida itihāsa idāgidè" èṃdu heḻiddārè. prasaraṇa sorikèyāda ī anilavu naisargikavāgi birugāḻi,alègaḻu mattu drāvakadalli seri dinagaḻèdaṃtè māyavāguttadè. ī saṃdarbhadallina rāsāyanika biḍugaḍè kūḍā ī prakriyèyalli paryāya-badali pariṇāmagaḻannu uṃṭu māḍuttadè. prasaraṇakāri ènnuva kòrikśiṭ EC9500A mattu kòrikśiṭ EC9527A gaḻannu tailavannu ekarūpagòḻisalu baḻasalāguttadè. ivugaḻalli pròpilènè glaikòl2-buṭāksitònāl mattu ḍikṭil sòḍiyam salphòsakśineṭ gaḻannòḻagòṃḍiruttadè. allade 2-buṭāksitònāl òṃdu ejèṃṭ naṃtè kèlasa māḍuttadè.ādarè idu alli kèlasa māḍuva kèlasagārarigè ārogyakkè hāni māḍuttadè.yākèṃdarè 1989 rallina èksān valḍèj taila sorikèya ghaṭanèya udāharaṇèyāgidè. anārogyakkè kāraṇavāguva vastu aṃśada māhiti paṭṭiyannu 2-buṭāksitònāl baggè nīḍalāguttadè.idu "kyānsar hèjārḍ":mānavaralli arbuda rogakāriyādarè prāṇigaḻalli yakṛttina arbudakkè kāraṇavāguttadè. halavu vijñānigaḻu iṃtaha saṃdarbhagaḻannu "kyānsar yiṃda tappisikòḻḻuva yāvude saṃbhavavilla."" ripròḍakṭiv hèjārḍ:2-buṭāksi èthènāl bhrūṇavannu hānigīḍu māḍabahudu. allade kèlavu sīmita sākṣigaḻa prakāra ī 2-butòksi èthanāl puruṣarallina saṃtāna śaktige mārakavāgabahudu.(aṃdarè vīryada kaṇagaḻa èṇikègaḻalli iḻikè)prāṇigaḻalli hèṇṇu prāṇigaḻalli adara phalavattatè kaḍimèyāgabahudu." ādarè kòrkśiṭ utpādaka nālkò heḻuvaṃtè "[COREXIT 9500]òṃdu sāmānya āru aṃśagaḻa miśraṇavāgidè,idaralli surakṣita aḻavaḍikègaḻivè.jaivikavāgi karagaballa jaivika saṃgrahada pramukha aṃśagaḻu manègaḻalliyū baḻasuttārè ènnuttadè...COREXIT utpannagaḻu yāvude kyānsar kāri athavā viṣakāragaḻannu maruutpatti māḍalāravu. idarallina èllā òḻagòṃḍiruva aṃśagaḻa baggè halavu varṣagaḻa vistṛta adhyayana naḍèsalāgidè.allade EPA" saṃsthèyu idara surakṣatè mattu pariṇāmagaḻannu parāmarśisidè. hegèyādarū OSHA parīkṣālayavu maṭiriyal sephṭi ḍāṭā śīṭs (MSDSs)gaḻannu galph nalli upayogisalpaḍuva kòriksiṭ baggè èraḍū abhiprāyagaḻa sūkta sākṣigāgi nīḍabekāguttadè."ī saṃyukta aṃśagaḻa śakti mūlada jaivikakeṃdradalliruttavè."(athavā bayòakyumleṭ )idannu EPA yu "idannu mīnu athavā innitara prāṇigaḻalli ī rāsāyanika aṃśavu hèccāgiddu adannu berè viṣayakkè holisidarè idu innitara mādhyamagaḻigiṃta adhikavāgiruttadè.aṃdarè ī vastugaḻu āhāra sarapaḻiyalliruttavè.ī ḍāṭā śīṭ heḻuvaṃtè "adarallina viṣayuktagaḻa baggè ī utpannada melè yāvude adhyayana naḍèsilla." kòrèksiṭ EC9500A mattu EC9527A ivu kaḍimè maṭṭada viṣavannu hòṃdilla,idu atyadhika pariṇāmakāriyū alla.ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkśan ejènsi yāva cèdurisuva aṃśagaḻannu òḻagòṃḍillavèṃdu vādisalāguttadè. avugaḻannu saha taila cèllāpilliyāgi haridu hoguvudannu taḍèyalu yunaiṭèḍ kiṃgaḍam nalli baḻasalāguttadè. hannèraḍu innitara utpannagaḻannu uttama viṣarahitavannu māḍuva niṭṭinalli ī kramagaḻu pariṇāmakāriyāgivè.ādarè BP heḻuvaṃtè agètavannu āraṃbhisida veḻèyalli kòrèksiṭ labhyaviddude adara baḻakègè kāraṇavāyitu,idara spoṭakkè baḻasida kèlavu rāsāyanikagaḻu viṣayukta saṃyuktavannu biḍugaḍè māḍuttavè èṃdū heḻalāyitu. ṭīkākārara prakāra pramukha taila kaṃpanigaḻu adhikavāgi kòrèkśiṭ nnu yākè saṃgrahisuttavèyèṃdarè idara utpādaka nālkò kaṃpaniyòṃdigina avara nikaṭa saṃbhaṃdhave kāraṇavènnuttārè. me 1 ralli èraḍu miliṭari C-130 harrkulas vimānagaḻannu taila cèdurisuva aṃśagaḻannu haraḍalu nemaka māḍalāyitu. me 7 raṃdu lūsiyānā ḍipārṭ mèṃṭ āph hèlt aṃḍ hāspiṭals kāryadarśi alan lèvinè,lūsiyānā ḍipārṭ mèṃṭ āph ènvaiyarmèṃṭal kvāliṭi kāryadarśi pèggi hyāc mattu lūsiyānā ḍipārṭ mèṃṭ āph vailḍ laiph aṃḍ phiśarīs kāryadarśi rābarṭ barāhm avarugaḻu BP kaṃpanigè patravòṃdannu barèdu ī taila haraḍuvikèyiṃda lūsiyānāda vanyajīvigaḻigè mattu mīnugārikègè,parisarakkè,jalacaragaḻigè allade sārvajanika ārogyakkū hāniyāguttadè èṃdu vivarisidaru. adhikārigaḻu ī taila sorikèya haraḍuvikè kuritaṃtè BP enu krama kaigòṃḍidè èṃdu allade adara pariṇāmagaḻenèṃdu māhiti nīḍuvaṃtè manavi māḍidaru. ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsiyu ī tailavu haraḍikèyannu melbhāgadalli baradaṃtè taḍèyalu taila haraḍuvikè taḍèya kramagaḻannu neravāgi sorikèyāda pradeśadalle tègèdukòḻḻabekèṃdu heḻi; adu naṃtara sammati sūcisidè. svataṃtra vijñānigaḻa abhiprāyadaṃtè sorikè jāgèyalli kòrèkśiṭ nnu biḍugaḍègòḻisuvadiṃda nīrina kèḻabhāgadalli tailada padarugaḻu athavā gariyaṃtahavugaḻu kāṇasiguttavè èṃdu abhiprāyapaṭṭiddārè. ādarè nyāśanal òsiyānik aṃḍ aṭmāspirik aḍminisṭreṭar jènè lubcèṃkò avaru heḻuvaṃtè ī viṣayadalli saṃpūrṇa māhitiyilla.ādarè nīrina taḻabhāgadalli tailada moḍadaṃtahada karaṇigaḻu hegè uṃṭāguttavè èṃbudannu niścitavāgi kaṃḍu hiḍiyuva agatyavannu avaru pratipādisuttārè. julai 12 ra hòttigè BP yu kòrèṭiks nnu nīrina melmai mattu upasamudrada(sab sī) bhāgadalli aḻavaḍisalu nirdharisitèṃdu varadiyāyitu. ādarè ade dākhalègaḻalli kòrèṭiks na saṃgrahavu adannu baḻasadiddarū iḻimukhavāyitèṃdu heḻalāgidè.idakkè kāraṇavèṃdarè dāstānannu berèḍègè vargāyisirabahudu athavā adara baḻakèya aḻavaḍikèyannu varadi māḍiralikkilla. ī upasamudrada kèḻabhāgadalli idara aḻavaḍikèyu vyatyāsakkè athavā eriḻitakkè kāraṇavāgirabahudu. ī taila sorikè taḍèyalu cèduruvikègè niyaṃtraṇa hākalu adara anupātada daravu 1:10 mattu 1:50,raṣṭirabekāguttadè.hīgè adara baḻakèyu 400,000 riṃda 2M byārèls naṣṭu tailavu kòlliya bhāgadallina nīrina taḻabhāgadalli śekharavāgirabahudāda sādhyatè idè. me 19 raṃdu ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsiyu 24 gaṃṭègaḻòḻagāgi BP kaṃpaniyu kaḍimè viṣayakāri rāsāyanikagaḻannu kòrèksiṭ badalāgi aḻavaḍisuvaṃtè sūcanè nīḍitu.adu tanna nyāśanal kāṃṭijansi plān pròḍakṭ śèḍyul paṭṭiyiṃda ī kòrèksiṭ nnu kaḍimè māḍuvaṃtè sūcanè nīḍitu.idara hāni taḍèyalu kaḍimè viṣada upaśamanakārigaḻannu baḻasuvaṃtè tiḻisitu.idakkè ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsiyu 72 gaṃṭègaḻòḻagāgi uttara bayasuttadè èṃdū èccarisitu.ī kāryakkè agatyaviruva utpannagaḻu yākè nigadita guṇamaṭṭavannu kāydukòḻḻuttilla èṃdu ejènsi praśnisidè. me 20 raṃdu US pālikèmikal kārpòreśan BP yiṃda ḍispèrsiṭ SPC 1000 gāgi cèdurisuva ḍispèrsiṭ na pūraikèya ādeśavannu paḍèyitu. US pālikèmikal heḻuva prakāra adu utpanna māḍuva pramāṇavannu kèlave dinadalli mugisi naṃtara adannu rada varègè hèccisalāguvudèṃdu heḻitu. allade me 20 raṃdu BP nirdharisuvaṃtè adakkè paryāya utpannagaḻu dòrèyalilla,adara mūrū taragatiya labhyatè,viṣakāri mattu pariṇāmakāri ādhārada yāvū gocarisadiddāga alli adu mòdalinadakkè aṃṭikòḻḻabekāyitu. me 24 raṃdu ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsi aḍminisṭreṭar jāksan avaru ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsigè paryāyagaḻigāgi mārga huḍukuvaṃtè ādeśisidaru.aṣṭe allade BP kaṃpaniyu ḍispèrsaṃṭ baḻakègè kaḍivāṇa hākuvaṃtè ādeśisidaru. dainaṃdina ḍispèrsaṃṭ varadigaḻa prakāra ḍīp vāṭar haraisan yuniphaiyḍ kamāṃḍ heḻuvaṃtè me 26 ra mòdalu BP dinavòṃdakkè raṣṭu kòrèksiṭ nnu baḻasittu. naṃtara EPA da mārgadarśi sūtragaḻa anusāra pratinitya baḻasuva ḍispèrsaṃṭ sumāru 9% raṣṭu iḻikèyāyitu. julai 30 raṃdu sumāru 1.8 daśalakṣa gyālans (6.8 daśalakṣa līṭars)ḍispèrsaṃṭ nnu aṃdarè bahuteka kòrèksiṭ 9500 nnu baḻasalāyitu. julai 31 raṃdu haus ènarji aṃḍ ènvaiyar mèṃṭ sab kamīṭī ya rèp.èḍvarḍ mārkè,avaru nyāśanal insiḍèṃṭ kamāṃḍar thāḍ allèn gè kaḻisida patravannu biḍugaḍè māḍidaru.adaralli U.S.na kosṭ gārḍ niraṃtaravāgi samudrada melmaiyalli ḍispèrsèṃṭ kòyèksiṭ nnu baḻasalu BP gè anumati nīḍidè èṃdu tiḻisidaru. mārkèy avara ī patravu ènarji aṃḍ ènvaiyar mèṃṭ sab kamīṭī sibbaṃdi naḍèsida viśleṣaṇèyannu ādharisidè.BP varadiyaṃtè adu kosṭ gārḍ gè sallisida manaviyu adakkè ī viṣakāriya siṃparaṇèyalli riyāyati torisabekèṃdu adu keḻittu.BP yāvāgalū ḍispèrsaṃṭs gaḻannu meliṃdamelè baḻasidè.ādarè kosṭ gārḍ adara baḻakè pramāṇavannu pariśīlisidèye adu kevala tanna manavigaḻalli keḻida hāgè māḍidè. "òṃdu veḻè BP yu kāṃgrès gè athavā kosṭ gārḍ gè tānu èṣṭu pramāṇada ḍispèrsaṃṭs nnu samudrada melè haravuttevèṃdu suḻḻu heḻirabahudèṃdu rèp.mārkèy heḻiddārè. āgasṭ 2 ralli EPA heḻuvaṃtè vātāvaraṇakkè ī tailasorikègiṃta ī ḍispèraṃṭs hèccu hāni māḍalikkilla,avaru dòḍḍa pramāṇada taila karāvaḻigè haridu baruvudannu mattu adu karāvaḻiyalli hāni māḍuvudannu tappisuvudannu vegavāgi māḍabekidè. ādarè svataṃtra vijñānigaḻu mattu EPA na pariṇataru ī ḍispèrsaṃṭ baḻakèyu hānikara èṃdu tamma dhvaniyèttuvudannu nillisalilla. ādarè ī prasaraṇakāriya upayogavannu alli biraḍèyannu kūrisida naṃtara kaibiḍalāyitu. naukāvalayada viṣakārigaḻa tajña riki òṭṭ avaru āgaṣṭ kònèyalli EPA gè òṃdu bahiraṃga patra barèdu innū ī prasaraṇakāri baḻakèyannu nillisillavèṃdu tiḻisiddārè.adallade idannu daḍadalli baḻasalāgidè èṃdū avaru heḻiddārè. svataṃtravāgi naḍèsida parīkṣèyalli avara ī dūru sābītāgidè. niv òrliyans mūlada āṭārni sṭarṭ smit avaru lūsiyānā mūlada yunaiṭèḍ kamarsiyal phiśarmans asòśiyeśan mattu lūsiyānā ènvaiyar mèṃṭarl ākśan nèṭvark saṃbhaṃdhita avaru "nāne C-130 prasaraṇakārigaḻannu siṃpaḍisuvudannu phlòriḍā pyān hyāṃḍal na nanna hòṭel kòṭhaḍiya mūlakave idannu māḍalāgidè,èṃdu heḻiddārè. avaru bīc gè hattiradalliye neravāgi sāyaṃkālada hòttu siṃparaṇè māḍuttiddaru. nānu mīnugārarigè mātanāḍiddenè,alli avugaḻannu siṃpaḍisalāgidè. ī vicāravannu avaru kosṭ baḻi upayogisuvudu avara arèjñānakkè sākṣiyāgidè." prasaraṇakārigaḻannu āḻada samudra nīrinalli baḻakè kèlavu idara rāsāyanika prasaraṇakāri ḍispèrsaṃṭ gaḻannu bāviya mukhajada aidu sāvira aḍi samudradòḻagè siṃparaṇè māḍalāgidè. ādarè ī rītiyāda ālocanèyannu prayatnisilla illi ī hòracèlluvikèyannu iṣṭu pramāṇadalli nirīkṣisalāgiralilla.BP mattu U.S. kosṭ gārḍ mattu ènvaiyar mèṃṭ pròṭèkṣan ejènsigaḻu òṭṭāgi nirdharisi "mòdala upasamudradòḻagina tailada mūlakke ī prasaraṇakāriyannu neravāgi tūrisalu yocisidavu." ī prasaraṇakāri siṃparaṇèyu sūkṣmāṇu jīvigaḻu ī tailavannu tammòḻagè jīrṇisikòḻḻalu anukūla māḍikòḍuttadè èṃdu heḻalāgidè. bāviya mūladallina tailadòṃdigè ī prasaraṇakārigaḻa miśraṇavu tailavannu āḻada bhāgadalli kèlamaṭṭigè uḻiyuvaṃtè māḍuttadè.allade illi sūkṣmāṇugaḻu idannu alliye jīrṇisikòḻḻuvudariṃda melmaigè taila hoguvudannu taḍèdaṃtāguttadè. hīgè halavu apāyakāri ghaṭanègaḻannu illi ullekhisabahudāgidè.yākèṃdarè ī maikròb gaḻa caṭuvaṭikè hèccuvudariṃda nīrinalli āmlajanaka kaḍimèyāguttadè. halavu mādarigaḻannu aḻavaḍisi vividha prasaraṇakāri ḍispèrsaṃṭs gaḻa baḻakèyannu atyaṃta hattiradiṃda gamanisabahudāgidè. ī prasaraṇagaḻa upayogavu bāviya baḻi āguvudannu gamanisabekāguttadè,nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmāsparik aḍminisṭreśan (NOAA)aṃdājisidaṃtè sumāru 409,000 byārèlagaḻaṣṭu tailavu nīrina kèḻabhāgadalli pasarisikòṃḍidè. parisara vijñānigaḻa prakāra ī taila cèllāpilli prakaraṇadiṃda vaṃśavāhinigaḻa badalāvaṇè mattu arbuda samasyègaḻu; ī taila sorikèya viṣakārigè pūrakavāgiruttavè.adalle bluphin mattu āmègaḻaṃtaha jalacaragaḻu apāyakāri ī ghaṭanègè tuttāguttavè. avaru heḻuvaṃtè ī rāsāyanika prasaraṇakāri dispèrèsaṃṭs gaḻu cèllida mūla jāgadalli suridarū adu alègaḻa rabhasadiṃda haridu kòlliyannu tòḻèdu hākuttadè. saut phlòriḍā yunvarsiṭiya vijñānigaḻu heḻuva prakāra nīrina kèḻabhāgadallina òṃdòṃdu hani tailadalliyū viṣakāri sūkṣma aṃśagaḻivè.mòdalu yocanè māḍiddakkiṃta tusu hèccina apāyada saṃbhavavidè. saṃśodhakaru heḻuva prakāra cèllāpilliyāda tailavu byākṭīriyā mattu telusasyagaḻa melè duṣpariṇāma bīruttadè.iṃtaha samudra sasyagaḻu galph na āhāra saraṇigè nèravāguttavè. kṣetramūlada phalitāṃśagaḻu mattu daṃḍèyallina prayogālayagaḻallina parīkṣègaḻa phalitāṃśagaḻannu gamanisidarè ī rāsāyanika prasaraṇagaḻu byākṭīriyāgaḻigiṃta ī telusasyègaḻu hèccu sūkṣma prakṛtiyuḻḻavāgivè èṃdu heḻalāguttadè. innòṃdu arthadalli NOAA heḻuva prakāra ī prasaraṇakārigaḻa baḻakèyu taila-miśraṇakkiṃta hèccu viṣakāriyalla èṃdu prakaṭisidè. kèlavu pariṇataru heḻuva prakāra idara lābhagaḻu mattu vèccagaḻa baggè daśakagaḻiṃda tiḻiyuttilla. ī taila sorikè nillisalu prasaraṇakārigaḻannu baḻasi melmaigè taila baradaṃtè māḍalāguttadè.viliyams barg Va na kālej āph viliyam aṃḍ meri kālejina naukā vijñāni rābarṭ ḍiyèj avaru heḻuvaṃtè ī tailavu aparicita jāgègaḻalli sirikòḻḻuva sādhyatè idè. "ī prasaraṇakāri ḍisprèṃṭs gaḻu tailavannu kāṇadaṃtè māḍalu sādhyavilla." avaru òṃdu pradeśada vātāvaraṇadiṃda innòṃdèḍègè òyyalāguttadè."èṃdu ḍiyèj heḻuttārè. òṃdu moḍadaṃtahada hògèyalli tailavu òṭṭu dūrada uddavidè.sumāru òṃdu mailigiṃta adhika agala mattu èttaravidè. ī tailada daṭṭaisida hògèmaṃju bahukālada varègè iruttadè.adu nāvu nirīkṣègiṃta hèccina avadhi varègidè èṃdu vuḍs hol òsiyanògrāphik insṭiṭuśan saṃśodhakaru heḻuttārè. "halavu janaru heḻuva prakāra ī tailada upamelmai bhāgada hanigaḻu begane karagi hoguva sādhyatè idè. haudu, nāvadannu kāṇalilla. nāvu kaṃḍaṃtè adu innū alle ittu". pradhāna adhyayanavòṃdaralli ī hògè maṃjinaṃtaha taila daṭṭatèyu atyaṃta nidhānagatiya bhāgavènisidè.tailavu nīrina taṃpinalli òḻanugguttidè.atyaṃta āḻada nīrinallina ī caṭuvaṭikè 'bahukāladdāgidèyallade kaḍalina badukigè idòṃdu apāyakāri bèḻavaṇigè ènisidè. sèpṭèṃbar nalli yunvarsiṭi āph jārjiyāda marain sains vibhāgavu varadi māḍiruvaṃtè ī tailada padarugaḻu adara lepanagaḻu nīrinalli mailugaṭṭale dūradalli haraḍivè èṃdu pattè haccidè. nivāraṇè nīriniṃda taila tègèduhākuvalli mūru sūtragaḻivè.tailavannu dahisuvudu,kaḍalu kinārègaḻa śuddīkaraṇa mattu naṃtarada saṃskaraṇègè taila berpaḍisuvudu. epril 28 raṃdu US kosṭ gārḍ salahè māḍida prakāra idannu taḍègoḍègaḻa mūlaka saṃgrahisabeku mattu pratidina 1000 byārèl gaḻaṣṭu tailavannu dahisabeku èṃdu heḻitu. adu parīkṣègòḻapaḍisidaṃtè sumāru 100 byārèl gaḻaṣṭu taila dahanadiṃda èṣṭu pramāṇadalli vātāvaraṇa hāḻāguttadè;adu mukta samudrada daḍagaḻalli taila dahanavu īgina paristhitigè takkudalla èṃdu heḻitu. BP heḻuvaṃtè sumāru 215,000 kkiṃta hèccu byārèl gaḻaṣṭu taila-nīru miśraṇavannu me 25 raṃdu hòrataralāgidè,èṃdu heḻitu jūn madhyabhāgadalli BP kaṃpaniyu taila mattu nīrannu berpaḍisuva 32 yaṃtragaḻannu kharīdi māḍalu ādeśasitu.pratiyòṃdu yaṃtravu pratidina sumāru 2000 byārèls naṣṭu hòratègèyuva sāmarthya paḍèdidè.BP yu ī kāryācaraṇègāgi yaṃtragaḻannu òṃdu vārada maṭṭigè parīkṣègòḻapaḍisilu nirdharisitu. jūn 28 ra hòttigè BP yu 890,000 byārèls naṣṭu tailamiśrita nīrannu hòratègèyitu.allade 314,000 byārèls naṣṭu dahana māḍitu. ittīcigè EPA varadi māḍuvaṃtè ī taila cèlluvikè-pasarisuvikè mūlaka uṃṭāguva parisarada melina duṣpariṇāma taḍègè yatnisalāguttadè.òṭṭārè yuniphaiyḍ kamāṃḍ "situ barniṃg"vidhānavu taila dahanadiṃda parihārakkè muṃdāgidè.samudrada suttamuttalina vātāvaraṇa kāpāḍalu idu sūkta kāraṇavāgabeku.idaròṃdigè òṭṭu 411 niyaṃṭrita taila dahanada kāryagaḻannu kaigòḻḻalāgidè.idaralli 410 nnu pramāṇīkarisalāgidè. òṭṭu dahisida pramāṇavu 9.3 riṃda 13.1 daśalakṣa gyālans (220,000 riṃda 310.000 byārèls)nnu samudrada taṭadalli ī kārya naḍèdidè. ènvaiyar mèṃṭ pròṭèkṣan ejènsi saṇṇadoṇigaḻa,mīnudoṇigaḻu ī bhāgadalli saṃcarisadaṃtè niṣedha heridè.nīrina sumāru 15 bhāgagaḻallina nīrinalli tailavu serikòṃḍidè. halavu jala naukā doṇigaḻu dòḍḍadavāgiddarū ī niyamitadiṃda kaṭṭappaṇèyiṃda avū kūḍā allina svacchatā kāryakramadalliyū pālgòḻḻadādavu. ade saṃdarbhadalli nagara pradeśagaḻalli U.S.sarkāravu jons ākṭ prakāra idannu nirākarisuttadè èṃdu janaru vadaṃti haraḍalāyitu. idu suḻḻāyitādarū halavu videśī yaṃtropakaraṇagaḻannu svacchagòḻisuva kāryakramadalli tòḍagisalāgittu. di taivānīs sūpar ṭyāṃkar è vhel ittīcigè òṃdu samudrada melè teluva jalanaukèyāgi julai āraṃbhadalli parīkṣègòḻapaḍisitu.ādarè sākaṣṭu tailavannu hòratègèyuvalli viphalavāyitu. TMT haḍagina mālīkara vaktāra bāb gryāṃtham avara prakāra BP kaṃpaniyavaru ī rāsāyanika prasaraṇagaḻannu baḻasuttiddariṃda idu viphalavāyitèṃdu heḻidaru. kosṭ gārḍ heḻuva prakāra 33 daśalakṣa gyālans (790,000 byārèls)taila miśrita nīrannu hòratègèyalāyitu.adaròṃdigè 5 daśalakṣa gyālans (120,000 byārèls)nnu taila miśrita nīrannu hòrahākalāgidè èṃdu heḻidè. aṃdāju 11 daśalakṣa gyālans (260,000 byārèls)naṣṭu tailavannu dahisalāyitu. BP heḻuvaṃtè raṣṭu maru tègèdaddu athavā hòtti urididdāgidè.. nyāśanal òsiyānik aṃḍ aṭmāsphèrik aḍminisṭreśan (NOAA)aṃdājisidaṃtè sumāru 25% raṣṭu tailavannu kòlliyiṃda hòratègèyalāgidè. ī kèḻakaṃḍaṃtè (NOAA)aṃdājisida taila biḍugaḍèyu mūladalli ( aṃdarè "rāsāyanikavāgi prasaraṇagaḻa baḻakè"idaralli prasaraṇagaḻannu melmai melè haraḍiddu mattu bāviya mukhajadalli;"naisargikavāgi prasaraṇagaḻa haraḍiddu"idu kūḍā bāviya mukhabhāgadalli;"śeṣa-uḻididdu"idu melbhāgadallina tèrèyallina teluva ṭārbāl gaḻu mattu taila nusuḻida kaḍalu taṭagaḻu athavā alliye hūḻida bhāgavāgiddavu.) hegèyādarū illi saṃkalana/vyavakalanada 10% raṣṭu aniścitatèyu òṭṭārè taila sorikèya cèlluvikèyallina pramāṇaddāgidè ènnalāguttadè. ī saṃkhyègaḻa biḍugaḍèya èraḍu tiṃgaḻa anaṃtara vhaiṭ haus āphisa āph ènarji aṃḍ kḻaimeṭ ceṃj pālasi ya nirdeśaka kāròl braunar heḻuvaṃtè idu "sūktavāda vidhānavilladdu"yāvude salakaraṇagè jaggaddu idannu sulabhavāgi èṇikègè nilukisalāgadu.illi taila,duraṃtakkīḍāda tailasthiti idannu prasaraṇakārigaḻa siṃpaḍisiddu ,karagihodaddu ,āviyāgiddu mattu iṃtahaddu sāmānyavāgi hòraṭu hogiralāradu èṃdu vargīkarisabahudāgidè. ī aṃdājina melè BP ya 75% raṣṭu tailavu kòlliya vātāvaraṇadalliye haraḍi-haridāḍuttadè.èṃdu ḍiphèṃḍars āph vailḍ laiph na pramukha vijñāni krisṭòphar hānèy avaru sarkārada ī varadigaḻu dāri tappisuvaṃtivè èṃdu heḻiddārè. hānèy heḻidaṃtè. "illi baḻasida 'prasaraṇakārigaḻa baḻakè' karagi hogiddu mattu 'śeṣataila' èṃdarè taila māyavādaṃtalla." illi udāharisabahudādèṃdarè nanna kāphiyalliruva sakkarèyu karagi hogidè,ādarīga nānu adannu noḍalu sādhyavilla. nirdeśaka lubcèṃkò avara pratikriyè èṃdarè kaṇṇida kāṇada èṇṇèyu hāniyannuṃṭu māḍadu èṃdu heḻalāgadu. bīc gaḻalli hūtu hogiruva athavā kaḍalataḍiyalli saṃgrahavāda tailavu tanna haraḍida cèllāpilliyāda jāgèyalli viṣakārigaḻannu daśakagaḻa kāla spurisuttale iruttadè. NOAA kaṃpaniya rispòns aṃḍ risṭòreśan vibhāgada hiriya vijñāni bil lèhk avaru tailada muṃdina duṣpariṇāmagaḻa baggè kāṃgrès muṃdè hājarāgi nyāśanal insiḍèṃṭ kamāṃḍ (NIC)na vādavannu samarthisidaru. ī varadiyu sarkāra mattu sarkāretara taila-cèllida baggè adhyayana māḍida pariṇatara aṃśagaḻa melè avalaṃbitavāgidè.ī varadi tayārikègè āyil bajèṭ kyālkyuleṭar (OBC)yannu ide uddeśakkè siddapaḍisalāgidè. hīgè OBC varadi ādharisidaṃtè 6% raṣṭu dahisi hogiddu 4% raṣṭuteli hogidè.ādarè bīc gaḻiṃda saṃgrahavāda pramāṇada baggè nikharavāgi heḻalāgadu èṃdu avara vādavāgidè. melè torisida aṃki-aṃśada paṭṭi prakāra bahaḻaṣṭu taila āviyāgiddu athavā prasaraṇakārigaḻannu siṃpaḍisalāgiddu illavè nīrinalli karagi hoda sādhyatè idè. kāṃgrès man èḍ mārkèy avara praśnèyòṃdakkè uttarisida lèhr ī varadiyannu òppidarallade ī kòlliyòḻakkè hoda òṭṭu tailada pramāṇavu 4.1 daśalakṣa byārèls naṣṭu adaralli 800,000 byārèls naṣṭu neravāgi bāviyiṃdale berèḍègè vargāyisalāgidè. NOAA da ī lèkkācāragaḻannu kèlavu svataṃtra vijñānigaḻu mattu kāṃgrès sadasyaru ṭīkisiddārè.melè heḻida adara aṃtima varadigaḻu hegè vivarisisalpaṭṭavu mattu yāva rīti rūpagòṃḍavu èṃdu heḻilla èṃdu kèlavaru dūriddārè. aupacārikavāgi pariśīlisida OBC varadiyannu dākhalisi saṃpūrṇa māhiti nīḍalu akṭobar tiṃgaḻina gaḍuvannu nīḍalāgidè. mārkèy avaru lèhr avariga tiḻisidaṃtè ī NIC varadiyu sārvajanikarigè tappu māhiti nīḍi dāritappisuttadè èṃdu heḻiddārè. "nīvu adannu saṃpūrṇavāgi tiḻidu noḍuvavarègū adannu sārvajanikavāgi biḍugaḍè māḍabāradāgittu."èṃdu avaru heḻiddārè. phlòriḍā sṭeṭ yunvarsiṭiyallina vijñāni ivān mèk ḍònālḍ tiḻisidaṃtè NIC varadiyu "vijñānavalla." śvetabhavanavu sārāsagaṭāgi yāvude "dākhalèya bèṃbalavillade" kòlliyallina mūrnālkāṃśadaṣṭu taila hogidè èṃdu heḻuvudakkè yāva ādhāravillavèṃdu avaru heḻiddārè. "nānu naṃbidaṃtè ī varadiyu dāritappisuvaṃtahaddāgidè," èṃdavaru heḻiddārè. "nanna jīvanuddakkū ī kòlliyallina ī taila duraṃtada chāyèyū nannalli yāvāgalū òḍamūḍuttadè. idinnū hogilla mattu adu begane manassināḻadiṃda hòrahogalāradu." julai 2010 ralli aṃdarè èraḍuvāragaḻalli taila haridu hoguvudu niṃtuhogittu,allade kòlliya melmainalli taila dòḍḍa pramāṇadalli kāṇèyāgittu. nīrina kèḻabhāgadallina taila mattu parisarada hāniya baggè innū kaḻavaḻapaḍuva prasaṃgagaḻu idde ivè. āgaṣṭ nalli vijñānigaḻu aṃdājisida prakāra sumāru 79 pratiśata pramāṇada tailavu mèksikò kòlliyallina melbhāgadalliye uḻidukòṃḍidè. taila sevisuva sūkṣmāṇu jīvigaḻu āgaṣṭ nalli lārèns bèrkali nyāśanal lyābòreṭari vijñāni ṭèrri hājan avara prakāra ī kòlliya adhyayana māḍidāga byākṭīriyā caṭuvaṭikègaḻannu tīkṣṇavāgi gamanisi adara baggè jarnal sains nalli varadi maṃḍisiddārè.illina jīvigaḻa ī kriyèyiṃda tailavu āmlajanakada pramāṇa kaḍimè māḍade iḻimukhavāgabahudāgidè. hyājan avara ī arthaisuvikèyu kèla adarade āda saṃdehagaḻannu òḻagòṃḍidè. ṭèksās A&M yunvarsiṭiya rāsāyanikagaḻa sāgaratajña jān kèlar avara prakāra ī "hyājan avara aḻatèyu iḍī haiḍròkārbal na òṃdu saṇṇa kaṇavāgidè."idaralli saṃkīrṇavāda sāvirāru sūkṣma kaṇagaḻa saṃgrahavidè èṃdu abhiprāyāpaṭṭiddārè. ī hòsa maṃḍita patrikèyallina saṇṇa kaṇagaḻu kèlave vāragaḻalli karagi hogabahudādarū kèslar prakāra"idarallina kèlavu innū arèjīvaviruva sūkṣmāṇugaḻu daśakagaḻa varègè jīvaṃtavirabahudagāvivè." kāṇèyāda tailavu dòḍḍa pramāṇada hògèya daṭṭa moḍadaṃtè gocarisuttadè,idu myān hāṭan gātra hòṃdiddarū jaivikavāgi śīghravāgi karagi hoguva sādhyatè kaḍimè ènnalāgidè. sèpṭèṃbar madhyadalli naḍèda saṃśodhanègaḻa prakāra ī taila bāviyiṃda sorikèyāguva naisargika tailavannu ī maikròb gaḻu jīrṇisikòṃḍivè.alliruva pròpen,īthen mattu buṭen rāsāyanikagaḻaṃtè innitaragaḻannu ī jīvigaḻu sevisuttavè èṃdu jarnal sains nalli vivarisalāgidè. UC sāṃṭā bārbarādallina maikròbal jiyòkèmasṭri pròphèssar ḍeviḍ èl velèṃṭain avara prakāra ī sūkṣmāṇu jīvigaḻa baggè atiènnuva viṣayagaḻannu heḻalāgidè èṃdu avaru tiḻisiddārè. ī taila sevisuva sūkṣmāṇu jīvigaḻiṃda kòlli karāvaḻi janara melè gaṃbhīra ārogya pariṇāmagaḻa sādhyatèyannu halavu tajñaru vyaktapaḍisuttārè. sāgaravijñānada viṣarāsāyanikagaḻa adhyayanada pariṇatarāda riki òṭṭ avara prakāra ī vaṃśavāhiniya mūlaka sudhārita kèlavu jīvigaḻu ī taila sevanèyiṃda karāvaḻi-kòlli pradeśagaḻalli rahasya carmarogagaḻigè kāraṇavāguva sādhyatè idè èṃdu kòlliya vaidyaru heḻiddārè. pariṇāmagaḻu parisara vijñāna śveta bhavanada iṃdhana salahègāra kāròl braunar prakāra idu US èdurisida "atyaṃta apāyakāri parisarada" vināśavāgidè èṃdu tiḻisiddārè. nijavāgi heḻabekèṃdarè US itihāsadalli atyaṃta dòḍḍa taila sorikèyāgiddu adu èksān valḍèj āyi spil ghaṭanègiṃta dòḍḍa pramāṇadallidè. hegèyādarū parisara mattu vanyajīvigaḻigè dòḍḍa pramāṇada hāniyāgadiralu kāraṇavèṃdarè kòlliyalliruva bèccagina nīru mattu ī tailavu atyaṃta āḻadalli sorikèyāgiddu ènnalāgidè. ādarè hānigè mukhyavāgi pèṭròliyam viṣakāritva, amalajanakada maṭṭadallina iḻimukhatè mattu hèccina bhāgadalli kòrèksiṭ prasaraṇakārigaḻa baḻakè ī hānigè pramukha kāraṇavāgivè. èṃṭu U.S.na rāṣṭrīya udyānagaḻu apāyadallivè. kòlli dvīpagaḻalli mattu javaḻu bhūmiyalli badukiruva sumāru 400 jīvigaḻigè hāniyāgalidè.adaralli innū aḻavinaṃcigè taḻḻalpaḍuvavugaḻèṃdarè kèṃps na riḍlèy āmè jāti, ī hasiru āmè, dòḍḍa talèyuḻḻa āmè, hāks bil āmè, mattu lèdar byāk āmè ivèllā tīvra saṃkaṣṭavannu anubhavisivè. ī deśadalli āśraya paḍèdu prati varṣa tamma saṃtānotpattigè illi baruva halavu hakki prabhedhagaḻivè.adaralli sumāru 34,000 hakkigaḻannu gaṇanègè tègèdukòḻḻalāgidè.adaralli, hòḻapu kòkkina kaḍalu hakkigaḻu,pèlikan gaḻu,èḻègaṃpu gariguḻḻa gubbaccigaḻu,bèḻḻakkigaḻu, kaḍala kāgègaḻu, mattu nīli krauṃc gaḻu.serivè òṭṭārè kòlliya daḍadalliruva 2009 rallina òṃdu gaṇatiyaṃtè sumāru 15,700 jīvigaḻu illi vāsavāgivè. ī taila sorikèyāda pradeśadalli òṭṭu 8,332 jīvigaḻu vāsisuttivè, idaralli 1,200 giṃta adhika jāti mīnugaḻu, 200 hakkigaḻu, 1,400 mṛdvaṃgigaḻu, 1,500 kaṭhiṇa carmiya jīvigaḻu, 4 samudra āmègaḻu, mattu 29 kaḍalu sastanigaḻu. serivè. navèṃbar 2,ralli sumāru 6,814 mṛtapaṭṭa prāṇigaḻannu saṃgrahisalāyitu, adaralli 6,104 hakkigaḻu, 609 kaḍalāmègaḻu,100 ḍālphin gaḻu mattu innitara sastanigaḻu,mattu 1 sarisṛpa dòrètivè. ādarè U.S. phiś aṃḍ vailḍ laiph sarvis, varadiyaṃtè jūn aṃtyadavarègū ī nigūḍha sāvugaḻa baggè nikhara kāraṇa gòttāgiralilla. adallade ḍālphin gaḻu āhāra kòratè mattu "naśèyādaṃtè vartisuva"ivu sorikè tailavannu sevisi ī haṃtakkè talupirabahudèṃdu heḻalāgidè. òṃdu madar jons na varadigāraru ī pradeśavannu sutti baṃdu ī taila sevisida ḍālphin gaḻu tamma mūgina hòḻḻèyiṃda sevisida tailavannu hòrahākuttiddudannu gamanisidaru. ḍyuk yunvarsiṭiya marain jīvaśāsrajña lāri krauḍar heḻuvaṃtè ī apāyakāri prasaṃgakkè īḍāda dòḍḍa talèya āmègaḻu karòlinā bīc niṃda aśuddhavāgiruva kalmaśa nīrinèḍègè īji hogivè. nārt karòlināda sumāru tòṃbattu bhāgada vāṇijyakkavāgi upayogaviruva kaḍalujīvigaḻu allivè.alli ī taila enādarè haridarè illina nīru kalmaśavāgi ī jīvigaḻa prāṇakkè apāyavidè. ènvaiyar mèṃṭal ḍèphèns phaṃḍ na vijñāni ḍāglās rāḍèr kūḍa kaḍalinalli beṭèyāḍuva prāṇi vargakkū illi ṛṇātmaka pariṇāma uṃṭāguttadè èṃdu heḻiddārè. UNC-vilmiṃgṭan na sṭèvè rās avaru heḻuva prakāra illina havaḻada baṃḍè padarugaḻu nāśavāgi hoguttavè. lūsiyānā sṭeṭ yunvarvsiṭiyallina kosṭal sṭaḍīs nallina adhyāpaka hārèy rābarṭs avaru jūn nalli ī baggè varadi maṃḍisi, òṭṭu pramāṇada tailavu iḍī kaḍalu jīvigaḻa saṃkulanavannu nāśa māḍalu sāku èṃdu heḻiddārè.ī kòlliyuddakkū "nūrāru mailina karāvaḻiyalli haraḍiruva" ī tailavu sākaṣṭu apāyavannu ī jīvivargakkè nīḍalidè èṃdū heḻiddārè. māsācsèṭs nalliruva vuḍs hol òsiyònògrāphik in sṭiṭyuśan na saha prādhyāpaka vijñāni myāk saiṭò avara prakāra "ī taila sorikèya prasaṃgadiṃda "iḍī samudrada lèkkācārave talèbuḍavilladaṃtāgi tanna naijatè kaḻèdukòḻḻalidè allade anirīkṣita apāyagaḻannu èdurisuva sādhyatègaḻivè"èṃdiddārè. yunvarsiṭi āph jārjiyāda sāmaṃtā jòyè avaru ī taila duraṃtavu neravāgi mīnuvargakkè apāya taralidè.sūkṣma jīvigaḻu ī tailavannu sevisalu āraṃbhisiruvudariṃda idara pramāṇavū kaḍimèyāguttadè.idu nīrinallina āmlajanaka pramāṇavannu kaḍimègòḻisuttadè. jòyè avara prakāra hānigīḍāguva parisaravu sudhārisalu daśakagaḻe bekāguttadè,ī hiṃdina taila sorikèya apāyagaḻe innū māsilla èṃdiddārè. sāgaravijñānada tajña kèslar aṃdājisida prakāra ī bāviyiṃda rabhasadiṃda nugguva tailadalli sumāru 40% raṣṭu mithen iruttadè ādarè naija tailadalliruva pramāṇavu kevala 5% raṣṭiruttadè. ī mithen jalacaragaḻannu usirugaṭṭisi sāyisuttavè,allade āmlajanakavillada valayadalli maraṇada sālu erpuḍuttadè. phlòriḍā sṭeṭ yunvarsiṭiya òsiyanògrāphar ḍā.ivān mèk ḍònāl prakāra ī naisargika anilavu nīrina kèḻabhāgavu āmlajanakada maṭṭavannu kaḍimè māḍuttadè.allade ivu bèṃjènè mattu innitara viṣakāri saṃyuktagaḻu biḍugaḍèyāguttavè,èṃdu avaru heḻiddārè. julai āraṃbhadalli saṃśodhakaru èraḍu hòsa āviṣkṛta jīvigaḻannu kaṃḍu hiḍididdārè.taḻadalli-vāsisuva hāliyuctyas taḻiya tèḻudehada byāṭ phiś prabhedavu ī bhāgadalli tīvra hānigòḻagāgidè. ādarè sāgara taḻada bhāgadalli èṣṭu hāniyāgidè èṃdu innū tiḻiyabekāgidè. julai kònè bhāgadalli tulen yunvarsiṭi vijñānigaḻu kòlli nīrina kèḻabhāgadalli vāsisuva nīli āmègaḻa lārvādalli ī tailada aṃśagaḻannu pattèhacciddārè.alli taila prasaraṇakārigaḻannu baḻasiddariṃda tailavu vibhajanèyāgi tanna kaṇabhāgavannu alliye uḻisivè.idariṃdāgi allina jīvigaḻa āhāra kòṃḍigè hāni talupisivè.eḍiya lārvā jīvigaḻalliyū idu me tiṃgaḻina huḍukāṭadalli dòrakivè."bahuteka"èllā jīvavargadalli idu kāṇisuttidè.gryāṃḍ ailè,lūsiyānā,pènsākòlā phlòriḍāgaḻa karāvaḻiguṃṭa idu haraḍi apāyakāriyāgidè. sèpṭèṃbar 29 ralli òrgān yunvarsiṭi saṃśodhakaru nīrinalli cèllāpilliyāgiruva ī tailavu arbuda rogakārakavèṃdu prakaṭisiddārè. lūsiyānāda karāvaḻiya daṃḍèya ācīcèyalli ī rāsāyanikavu apāyada maṭṭavannu erisidè.āgaṣṭ nalli idara mādari pariśīlisalāgi BP kaṃpaniyu julai madhyadalli bāviya muccuva krama kaigòṃḍarū idara apāya niṃtiralilla. gryāṃḍ ailè,lūsiyānādalli ī taṃḍavu pòlisaiklik aròmyāṭik haiḍròkārbans athavā PAHs gaḻu taila sorikègè saṃbhaṃdhisiddu kyānsar kāri aṃśagaḻigè kāraṇavāgivè èṃdu heḻidè.ivugaḻallina rāsāyanikagaḻu mānava ārogyakkè 40 paṭṭu adhika hāniyannuṃṭu māḍuttavè.mòdalina taila sorikègiṃta apāyada maṭṭa hèccāguttadè. saṃśodhakaru heḻuva prakāra ī rāsāyanikagaḻu prāṇi-sasyavargada athavā mīnugaḻa āhāra kòṃḍigè apāyavannu taṃdòḍḍuttavè èṃdiddārè. ī PAH rāsāyanikagaḻu atyadhikavāgi lūsiyānāda karāvaḻi baḻi śekharagòṃḍivè.alabāmā,mississippi mattu phlòriḍāgaḻa karāvaḻi èduralli saṃbhavisida āgina hānigiṃta 2 riṃda 3 paṭṭu hèccāgivè. āgaṣṭ varègè parigaṇisidarè PAH maṭṭagaḻu taila sorikèya bhāgadalli innū hèccina maṭṭadalli haridāḍuttivè. OSU da parisara vijñāna mattu mòlèkyular ṭòksilājiya pròphèssar kim aṃḍèrsan ī saṃśodhanègaḻa prakāra bṛhat pramāṇada prasaraṇakārigaḻannu BP baḻasiddariṃda jaivika labhyatèyu hèccu PAHs gaḻa biḍugaḍègè kāraṇavāguttadè. "idariṃda dòḍḍa pramāṇada PAHs gaḻu labhyavādavudakkè allina jīvigaḻigè tīvra hāniyāguttadè.avugaḻa āhārakke idu aḍdiyannuṃṭu māḍuttadè." adallade aṃḍarsan avara prakāra èṣṭu pramāṇada viṣasaṃyukta ī āhāradalli serikòṃḍidè èṃbudannu innū pattèhaccabekāgidè. akṭobar 22 ralli mailuddada ī taila òṇagida sālu tanna saṃcāravannu mississippi nadiguṃṭa kāṇabahudu.javaḻubhūmiyatta sāguttiruva ī rāsāyanikagaḻannu taḍèyalāgadu. nūrāru sāvirāru valasè bātukoḻigaḻu mattu nīr koḻigaḻu ī jāgèyalli tamma caḻigāla kaḻèyuttavè. saṃśodhakara prakāra ī BP taila sorikè naṃtara navèṃbar āraṃbhadalli viṣakāri rāsāyanikagaḻu sāvirāru kaḍalu jīvigaḻannu āḻada nīrina sasya-prāṇivargavannu kòṃdu hākuttavè. ṭèksās A&M yunvarsiṭiya ṭèrrè veḍ , yunvarsiṭi āph sadarn mississippiya sṭèvèn lòhrèṃj mattu sṭènnis spes sèṃṭar ivaru saṃśodhanè naḍèsida prakāra me tiṃgaḻalli ī tailavu nīrina āḻadalli dòḍḍa pramāṇada hānigè kāraṇavāgi paristhitiyannu atyaṃta śocanīya sthitigè taṃdidè. ī rāsāyanikagaḻu (PAHs)prāṇigaḻannu neravāgi kòlluvudallade sudīrgha kālada naṃtara kyānsar rogakkū kāraṇavāgabahudu. "āvāginiṃda ī vīkṣaṇègaḻa gamanisidarè ī pradeśadalli vistṛta pramāṇada ī tailada biḍugaḍè mattu prasaraṇakārigaḻa siṃparaṇè noḍidāaga hèccu hāniyuṃṭāguttadè." āddariṃda āḻada samudradòḻagina parisaravannu tīvra hānigè èḍè māḍuva idu kevala saṃśodhanèyiṃda hāni pramāṇa kaṃḍuhiḍiyalāguvudilla.idara baggè saṃśodhakaru jiyāgraphikal risarc lèṭars nalli māhiti òdagisiddārè. avara prakāra ī PAHs gaḻu rāsāyanika saṃyuktagaḻa mattu vividha āḻadallina aṃśagaḻannòḻagòṃḍivè.avaru heḻuvaṃtè "ivu beganè haraḍi māyavāgabahudu ādarè idinnū iṃtaha lakṣaṇa torilla." navèṃbar 2010 ra āraṃbhadalli phèḍaral sarkāra saiṃṭisṭ phaṃḍ baḻasi saṃśodhanè naḍèsidāga BP ya myākòṃḍò bāviyiṃda baṃda tailadiṃda nūrāru mailiuddada havaḻada baṃḍègaḻu nāpattèyāgivè ènnuttārè. "ādarè ī havaḻada gaṇigaḻu bāviyiṃdāgi sattuhodavu ènnuvadannu innū pariśīlisabekāgidè èṃdu pèn sṭeṭ yunvarsiṭiya jīvaśāstrajña saṃśodhaka mukhastha cārls phiśar heḻuttārè.ittīcina taila cèllāpilliyāda naṃtara enāyitènnuvudannu innaṣṭu nikaṭavāgi vīkṣisabekèṃdu avaru heḻuttārè. asòsiyeṭèḍ près heḻuva prakāra īgina saṃśodhanègaḻigiṃta hèccu hāniyu parisarakkāgidè.allade idara hāni-āghātada pariṇāma innū dòḍḍadāgabahudèṃdidè. hiṃdina phèḍèral taṃḍagaḻu sāgara melmaigè yāvude hāniyāgilla èṃdu heḻivè. "Weiṃtahaddannu nāvèṃdū noḍiye illa," èṃdu phiśar serisuttārè. "idara bagègina citraṇagaḻa aṃkiaṃśagaḻu ḍīp vāṭar haraisan baḻiya sumāru 30 valayadallina prāṇigaḻa hatyèyannu spaṣṭapaḍisivè.NOAA mādarigaḻannu pariśīlisidāga kèlave kèlavu pariṇāmagaḻannu mātra dākhalisalāgidè.ī taila cèllāpilliyāda kèla samayadalli mātra idara parigaṇanè māḍalāgidè èṃdū heḻalāguttidè." ḍisèṃbar 17 raṃdu kosṭ gārḍ biḍugaḍè māḍida varadiyalli bāviya òṃdu òṃdūvarè mailugaḻa jāgèyalli mātra hèccina sorikè biṭṭarè uḻidèḍè kèlamaṭṭigidè. āgaṣṭ 3 ra varègina varadigaḻa prakāra kevala 1 pratiśata nīru mattu śeṣabhāgadalli mātra EPA śiphārassugaḻa mīrida mālinya pramāṇavidè ènnalāgidè. NOAA da cārlè hènri avara prakāra ī tailavu sudīrgha kālada "gupta"kāyilègāḻannu tarabahudèṃdu èccarisiddārè. adallade phlòriḍā sṭeṭ yunnvarsiṭiya ivān ār mèk ḍònālḍ avara prakāra sarkāra kaḍimè èṇṇè sorikè èṃdidè ādarè "nāvu melakkè hogi noḍidāga ā pradeśadalli dòḍḍa pramāṇada èṇṇè saṃgrahavittu." nāvu taṃda mādarigaḻalli nāvu dòḍḍa pramāṇadalli prāṇigaḻu sattiruvudannu gamanisiddevè." mīnugārikè āga mārc 10,2009 ra BP kaṃpaniya iniśiyal èksaplòreśan plān heḻidaṃtè"ākasmika taila sorikè,cèllāpilliyāgabahudu ādarè " mīnugārara mattu mīnugaḻa nèlèvāsada melè, adara nivāraṇègèṃdu pratikūla caṭuvaṭikègaḻannu naḍèsalāgadu." epril 29,2010 nalli lūsiyānāda gavarnar bābi jiṃdāl avaru rājya turtuparisthiti ghoṣisi ī taila haraḍuvikèyu lūsiyānāda karāvaḻigè talupi vātāvaraṇa kèḍisabahudèṃdu aṃdāju māḍidaru. ī turtu paristhitiyiṃda rājyadalli eprila 29 ralli èccarikèyòṃdannu mòḻagisalu sādhyavāyitu. epril 30 raṃdu ī tailavu lūsiyānā galph kosṭ nallina vanyajīvi āśrayagaḻannu mattu samudra āhārada kṣetragaḻannu aḻisihākalāraṃbhisidè èṃdu kosṭ gārḍ varadigaḻannu paḍèyitu. me 22 ralli lūsiyānā sīphuḍ pròmòśan aṃḍ mārkèṭiṃg borḍ heḻidaṃtè sumāru 60 riṃda 70% raṣṭu mṛdvaṃgi mattu nīli eḍigaḻannu hiḍiyuva jāgè mattu 70 riṃda 80% raṣṭu phin-phiś mīnugaḻa jāgèyalli idu hāni māḍidè. adallade lūsiyānā ḍipārṭ mèṃṭ āph hèlt aṃḍ hāspiṭals hèccuvari hattu mṛdvaṃgigaḻa kṣetragaḻannu me 23 raṃdu mucci hākitu.rājyada paścima karāvaḻiyallina dakṣiṇada laphāyèṭṭè lūsiyānadalliruva idannu sthagitagòḻisalāyitu. me 2 raṃdu nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmòspharik aḍmnisṭreśan tanna manaraṃjanā vāṇijya uddeśada mīnugārikè jalakrīḍègaḻannu mississippi nadi mattu pènskòlā kòlliyalli sthagitagòḻisitu. naṃtara idannu punaḥprāraṃbhisalāyitu. . naṃtara jūn 21 ralli nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmòspharik aḍmnisṭreśan tanna sthagitada pradeśavannu hèccisitu.ā dināṃkakkè òḻapaṭṭaṃtè aṃdāju 36% raṣṭu phèḍaral na galph āph mèksikòda nīrina pramāṇadalli allade karāvaḻi acāphalayā be lūsiyānā diṃda panāmā siṭi phlòriḍāgaḻannu lūsiyānā jòtè serisitu. me 24 raṃdu phèḍaral sarkāravu mīnugārikèya vināśada paristhitiyannu alabamā,mississippi mattu lūsiyānākkè ghoṣaṇè mūlaka nīḍitu. āraṃbhivāgi mīnugārikè udyamada aṃdāju vèccavu sumāru $2.5 daśalakṣa èṃdu heḻalāyitu. jūn 23 raṃdu nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmòspharik aḍmnisṭreśan tanna mīnugārikèya niṣedhada niyamavannu raddupaḍisitu.adu tanna raṣṭu pradeśadalli mīnugārikè illa athavā kòlliya òṃdmūrāṃśadaṣṭu pradeśadalli idakkè anumati nīḍiralilla. niraṃtara mīnugārikè niṣedhadiṃdāgi kaḍalina āhārakkè anukūlavāyitu.adallade nyāśanal òsiyanik aṃḍ aṭmòspharik aḍmnisṭreśan na vīkṣakaru julai 9raṃdu vāṇijya vibhāgada kèvin griphis heḻuva prakāra ī samudra āhāravannu sumāru 400 prakāragaḻannu parīkṣègòḻisalāyitu.idaralli "saṃbhaṃdisida mālinya maṭṭagaḻa baggè kaḻavaḻa vyaktavāgilla." āgaṣṭ 10 raṃdu NOAA da jen lubcèṃkò avara heḻikè prakāra pūrvada pènsākòl pradeśadalli julai 3 ralli mīnugārikègè raddati hiṃtègèdukòḻḻalāyitu. āgaṣṭ 31 raṃdu yunaiṭèḍ kamarśiyal phisjarmans asòśiyeśan mūlaka bāḍigè paḍèda bisṭan lyāb karāvaḻi pradeśadallina mīnugārikè caṭuvaṭikègaḻannu māḍuvāga dòḍḍa pramāṇada prasaraṇakārigaḻannu gurutisalāyitu.bilòksi,miss hattirada mādarigaḻannu BP heḻida òṃdu tiṃgaḻiniṃda paḍèdu viśleṣisalāgittu. yuròpiyan spes ejènsiya upagraha kaṃḍu hiḍida aṃkiaṃśagaḻannu òsiyan phauṃḍeśan pariśīlisi sumāru 20 pratiśadaṣṭu bluphin ṭunāgaḻu mṛtapaṭṭiddannu khacitapaḍisalāgidè. ī phauṃḍeśan èllā upagraha māhitigaḻannu kalè hāki vāradalli,prativāra èṣṭu pramāṇada taila cèllāpilliyāgidè ènnuvudannu kaṃḍuhiḍiyuttārè. ī ejènsi prakāra kaḻèda 30 varṣagaḻiṃda èḻèya mīnina marigaḻu aṃdarè ṭunāgaḻa saṃkhyè kṣīṇisiddu paścima aṭlāṃṭik nalli idu bahumaṭṭigè kaṃḍubaṃdu baṃdidè èṃdu heḻidè. kòlli samudra āhāradalli pèṭròliyam na upautpannagaḻu kāṇisivè. phlòriḍāda ṭīvi keṃdravòṃdu galph nallina śītalīkaraṇagòḻisida mṛdvaṃgiyannu parīkṣègòḻapaḍisalu kaḻisidāga adaralli pèṭròliyam aṃśagaḻu kaṃḍuddannu vijñānigaḻu torisiddārè. khāsagi prayogālayavòṃdu aṃtrāsènā èṃba pèṭròliyam upavastu,viṣakāri haiḍròkārban nannu pattè haccidè.idannu FDA idannu huḍuki taṃdidè. vijñānigaḻu illina cippu jīviyannu parīkṣisi adara prayogagaḻannu māḍidāga idu sevanègè yogyavalla èṃdu heḻiddārè. òṃdu cippu hòttòyyuva doṇiyu ḍīp vāṭar haraisan bāvi baḻi uttaradalli halavu ṭār bāl gaḻannu hòttaddannu noḍidarè ī kappu ṭār nūrāru ḍālar bèlè bāḻuva samudra jīvigaḻannu hāḻu māḍuttadè èṃdu abhiprāyapaḍuttārè. navèṃbar 15 raṃdu ī nīrinalli mīnugārikègè maru anumati nīḍalāyitu. ī anumatiyiṃda navèṃbar 24 raṃdu NOAA mattè marusthagitagòḻisi na galph nīrinalli mīnugārikègè paravānigè nīḍitu. pravāsodyama ī taila sorikèyiṃda halavaru tamma rajādinagaḻannu kaḻèyalu hoguvudu sādhyavāgalilla.lūsiyānā,mississippi mattu alabāmāda karāvaḻiyallina hòṭel gaḻannu saha muccalāyitu.me tiṃgaḻa mòdalardhada 2010 ralli saṃpūrṇa vyavahāra sthagitavāyitu. ādarè ī taila sorikè kārya naḍèsalu baṃda taṃḍada sadasyara saṃkhyèyalli mātra hèccaḻa kāṇisitu. lūsiyānā pravāsodyama kaceriya kāryadarśi jim hacisan avara prakāra janaralli kevala dāritappisuva heḻikè nīḍalāguttadè,ādarè idu āścaryakaravalla èṃdiddārè. "ī taila sorikèya samasyè bagèharisalu sākaṣṭu janaru baruttiddārè."èṃdavaru heḻuttārè. "ādarè avaru nuścitavāgiyū pravāsigaralla." janaru mīnugārikè māḍuttilla,kaḍalina hattira avaru iṃdhana kharīdisuttilla,avaru illina saṇṇa hòṭelugaḻalli uḻidukòḻḻuttilla athavā illina rèsṭòraṃṭ gaḻalli ūṭa māḍuttilla." me 25 raṃdu BP phlòriḍāgè bīc gaḻannu sudhāraṇè māḍuvaṃtè $25 daśalakṣa nèravu nīḍitu.alli innū taila haridu hogiralilla,ade rīti alabāmā,lūsiyānā mattu lūsiyānākkè talā $15 daśalakṣa kòḍuva ālocanè māḍitu. āga be eriyā ṭūrisṭ ḍèvalpmèṃṭ kaunsil samagra chāyācitragaḻa ḍijiṭal jāhirātu phalakavannu pracārakkè taṃditu.uttarada dūradalliruva nāśvilī,ṭènnèssī mattu aṭlāṃṭā bīc gaḻa māhiti nīḍitu. ī bharavasèyòṃdigè bīc gaḻigè aṃtha yāvude pariṇāma āgilla hīgāgi kèlavu hòṭelugaḻalli ucita gālph krīḍègāgi anukūla òdagisalāyitu. allade raddati niyamagaḻannu badalāyisalāyitu,èlli tailada sorikè idèyo alli haṇavāpasātiya bharavasèyannū nīḍalāyitu. ādarū ādāya 2009 rakkiṃta kaḍimè maṭṭadalliddavu. U.S.ṭrāvèl asòśiyeśan ī taila sorikè anāhutadiṃda cetarisikòḻḻalu kòlli karāvaḻiyādyāṃta sumāru mūru varṣagaḻa avadhiyalli $23 biliyan naṣṭu pravāsodyamada vahivāṭu naḍèsuva āṃdāju hākitu.ī pradeśadalli sumāru 400,000 giṃta hèccu ṭrāval ejènsi udyogavakāśagaḻu sumāru $34biliyan naṣṭu vārṣika ādāya taruttavè. navèṃbar 1 raṃdu BP yu lūsiyānā pravāsodyamada parīkṣè mattu adara samudra āhārada jāhirātigāgi $78 daśalakṣa nèravannu ghoṣisitu. innitara ārthika saṃkaṣṭagaḻu julai 5 raṃdu BP tannade svaṃtada kharcu-vèccagaḻu $3.12 biliyan āgidè èṃdu varadi māḍitu.taila cèllāpilliyāda pratikriyè,dhārakaragaḻa baḻakè,bāviya agètada parihāra kārya,kòlli rājyagaḻigè anudāna,parihāra haṃcikè mattu phèḍaral vèccagaḻu idarallivè. ādarè yunaiṭèḍ sṭeṭs āyil pālyuśan ākṭ āph 1990 yu BP kaṃpaniya hòṇègārikèya jòtè adannu svacchagòḻisalāgada vèccavu $75 daśalakṣa mīrabāradèṃdu sīmitagòḻisitu.saṃpūrṇa pramāṇada nirlakṣa varadiyāguvavarègè ī miti muṃduvarèyuvaṃtè tiḻisitu. BP heḻuvaṃtè adu èllā svacchagòḻisuva kharcuvèccagaḻannu yāvude kānūnu bigibaṃdhagaḻiddarū sāmānya niyamagaḻaḍi pālisuvudāgi heḻitu. ene ādarū prajātāṃtrika yāvude vyavasthèyu idara hòṇègārikèya vèccada pramāṇavannu $10 biliyan gè sīmitagòḻisalu nirdharisitu. svis rè gāgi māḍida viśleṣaṇègaḻalli aṃdāju sīmita naṣṭagaḻu ī anāhutadiṃda sumāru $3.5 biliyan gè sīmitagòḻisalāyitu. ādarè UBS,viśleṣaṇèyaṃtè aṃtimavāgi $12 biliyan naṣṭu hāniya pramāṇavannu aṃdājisalāgidè. adaraṃtè vilis grup hòlḍiṃgs heḻuvaṃtè ī vināśada òṭṭu hāniya aṃdāju $30biliyan naṣṭāgidè.bāviya niyaṃtraṇa,maruagèta,mūranèya vyaktigaḻa hòṇègārikè,adara hūḻu tègèyuvikè,mālinyada vèccagaḻu sumāru $1.2biliyan naṣṭāgidè. jūn 25 ralli BP ya mārukaṭṭè maulyavu òṃdu varṣadaṣṭu iḻikè toritu. kaṃpaniyu òṭṭu kaḻèdukòṃḍaddu epril varègè sumāru $105 biliyan raṣṭāgidè. hūḍikèdāraru saha BP kaṃpaniya pāludārikèyalli sumāru 54% raṣṭu naṣṭa anubhavisidarallade śeru bèlè $27.02 kkè kusitu. òṃdu tiṃgaḻa naṃtara, mārukaṭṭèyalli kaṃpaniya maulya $60 biliyan āgiddu spoṭada naṃtara idaralli 35% raṣṭu iḻikèyāyitu. ā veḻèyalli BP èraḍanèya traimāsika naṣṭada aṃdāju,18 varṣagaḻalle idu dòḍḍa aṃdarè $17 biliyan āgittu. idu òṃde veḻègè śulka nigadiya $32.2 biliyana,idaralli $20.biliyan nannu nidhi sṛṣṭisalāyitu.durasti mattu maru sudhāraṇègè $2.9 biliyan haṇavannu nijavāda vèccavannāgi nīḍidè. ade veḻègè BP yu taila cèllāpilliyāda vināśada baggè ustuvāri mattu nirvahaṇè mattu adara taruvāyada pariṇāmagaḻa vīkṣaṇègè samiti nemisidè.idannu TNK-BPmukhyastha rābarṭ ḍuḍlèy netṛtvadalli naḍèsuttadè,òṃdu tiṃgaḻa hiṃdèye ivaru BPya CEO āgi nemakavāgiddaru. akṭobar 1,ralli BP yu tanna niṣṭhèyannu samānāṃtara dalli èllā rājadhana pāvatiyannu ivugaḻiṃda māḍalāgidè:avu thaṃḍar hārs,aṭlāṃṭis,myāḍ ḍāg, greṭ vhaiṭ,mārs,arsā mattu nā kikā ivugaḻèllā galph āph mèkśikòda kṣetra vyāptigè seruttavè. ā veḻèyalli BP yu tānu $11.2 biliyan kharcu māḍiddāgi heḻidè.yāvāga laṃḍan sṭāk èkseṃj nalli adara śeru bèlèyu 439.75 pènsagè eridāga idu me 28 diṃda ati hèccina bèlèyāgidè. sèpṭèṃbar aṃtyadalli BP heḻidaṃtè òṭṭu $11.2 biliyan vècca māḍidè èṃdu varadi māḍidè. traimāsika lābhāṃśa $1.79 biliyan (idannu 2009 ra $5.3biliyan gè holisidāga)ādarū BP tanna èllā javābdārigaḻannu sūktavāgi nèraverisuttadè.òṭṭu vècca $40 biliyan nannu adu pūraisabahudèṃdu naṃbalāgidè. ādarè BP kaṃpaniya anila keṃdragaḻalli bahuteka ivugaḻa òḍètana illavèṃdarū ī daraṃtadiṃdāgi sumāru 10 mattu 40% raṣṭu hinnaḍè anubhavisidè. kèlavu BP sṭeśan gaḻa mālikaru vyāpāravannu kaḻèdukòṃḍaru,amòkò èṃdu hèsaru badalāyisidaru.akaṃpaniyu tanna hiṃdina imej nannu uḻisikòḻḻalu satata śrama māḍitallade BP tanna marusudhāraṇègè kaihākitu. lūsiyānāda sthaḻīya adhikārigaḻu ī taila sorikè duraṃtavu daḍada melina ḍrilliṃg kāryavannu kaigèttikòṃḍiddariṃda karāvaḻiya èllèḍè ārthika vyavasthègaḻu muggarisivè. taila kārkhānèyu sumāru 58,000 lūsiyāna nivāsigaḻigè naukari nīḍidè jòtègè 260,000 taila-saṃbaṃdhita naukarigaḻannu sṛṣṭisidè, idu lūsiyānada naukarigaḻalli 17%naṣṭu pramāṇadallidè.[94] sumāru $100 daśalakṣa vannu daḍada melè kèlasa māḍuva kèlasagārarigè biḍugaḍè māḍiruvudāgi BP heḻidè.sadya galph āph mèksikòdalli naḍèyuttiruva ḍīp-vāṭar nalli agètavannu āru-tiṃgaḻakāla sthagitagòḻisuva nirdhāravannu kaṃpani kaigòṃḍitu. ī taila sorikè, cèlluva prakriyèdiṃdāgi riyal èsṭeṭ bèlègaḻu mattu innitara vyavahāragaḻigè galph āph mèksikòdalli aḍacaṇèyuṃṭāyitu. āddariṃda rājyada adhikārigaḻu heḻuvaṃtè rājya śāsakāṃgavu mārukaṭṭè bèlègaḻa ādharisi āsti tèrigè vidhisuvaṃtè keḻidaru.sṭeṭ rèp.ḍev murjin avaru heḻuvaṃtè pratiyòṃdu deśavu idara pariṇāmavāgi dòḍḍa naṣṭa anubhavisivè,miliyan ḍālar gaḻaṣṭiruva ī hāni tappisuvaṃtè avaru heḻiddārè. vāśiṃgṭan mūlada ārgainaijeśan phār iṃṭar nyāśanal invèsṭ mèṃṭ na sāgarottara hūḍikè salahègāra āraṃbhika julai nalli èccarikè mātu heḻuvaṃtè,ī anāhutadiṃda U.S. nallina janapriya briṭiś kaṃpanigaḻu tamma kāryakkè aḍḍiyannu paḍèyuttivè. U.S.allade innitara saṃbhaṃdhita rāṣṭragaḻu kevala rakṣaṇātmaka nītigaḻiṃdāgi tamma hòṇègārikè tappisikòḻḻuttivè èṃdu heḻitu. dāvè hākuvudu me 26 ra veḻègè 130 kkiṃtalū adhika mòkaddamègaḻannu taila sorikègè saṃbhaṃdhapaṭṭaṃtè BP athavā adakkè saṃbhaṃdhisida kaṃpanigaḻa virudda hākalāyitu. adaralli ṭrāns òsiyan,kèmārāniṃṭar nyāśanal kārpòreśan mattu hālli barṭan ènarji sarvisis gaḻa virudda mòkaddamègaḻa surimaḻèyāgittu.ivèllavugaḻannu òṭṭugūḍisi òṃdo nyāyālayadaḍi aṃdarè malṭi ḍisṭrikṭ liṭigeśan aṃdarè bahu mòkaddamègaḻa vicāraṇèyannu òṃde sūrinaḍi taṃdu kaṃpanigaḻigè nèravāguvude idara hiṃdiruva uddeśavāgittu. jūn 17 ra veḻègè BP virudda sumāru 220 mòkaddamègaḻannu dākhalisalāgittu. yākèṃdarè ī tailada anāhutakāri cèlluvikè daḍa melè iruvudariṃda pravāsigaḻigè,kèlasavillada mīnugārarigè mattu pravāsi tāṇagaḻavarigè anānukūlavāgiddu mòkaddamègaḻigè dāriyāgidè. ī taila kaṃpani heḻuvaṃtè 23,000 vyaktigaḻu parihārakkāgi arji hākiddārè.idaralli 9,000 gaḻannu ityarthagòḻisalāgidè. BP mattu ṭrāns òsiyan kaṃpanigaḻu tamma prakaraṇagaḻanu hausṭan nalli vicāraṇè naḍèsalu tamma òlavu toriddu illi taila kaṃpanigaḻa snehi vātāvaraṇa idè ènnalāgidè. ādarè mòkaddamèdāraru vicāraṇèyannu lūsiyānā,mississippi athavā phlòriḍādalli naḍèsalu manavi māḍiddārè. aivaru niv òliyans na nyāyādhīśaru ī taila sorikè prakaraṇagaḻannu innitara taila kaṃpanigaḻa prakaraṇagaḻannū avaru kaigèttikòḻḻuva siddatèyalliddārè.idaralli berè berè kalaha-gharṣaṇègaḻa vicāraṇègaḻū naḍèyalivè. adakkāgi BP kaṃpaniyu kānūnu ghaṭaka kirk lyāṃḍ & èllīs nnu nemisi taila duraṃtakkè saṃbhaṃdhisida prakaraṇagaḻa vicāraṇègè nemisidè. ārogyada duṣpariṇāmagaḻu me 29 ralli taila sorikèya svacchagòḻisuva hattu kārmikarannu mārèrrò lūsiyānāda vèsṭ jèphèrsan mèḍikal sèṃṭar gè serisalāgidè. èllā alladiddarū ibbarū kārmikaru ḍihaiḍreśan niṃda tīvravāgi baḻaluttiddariṃda vaidyara salahèyaṃtè avarannu turtu nigāghaṭakakkè dākhalisalāgittu. me 26 ralli naḍèda patrikāgoṣṭiyalli heḻidaṃtè eḻu jana kèlasagārara taṃḍadavarigè vaidyakīya nèravu nīḍiddu avarèllarannu surakṣitavāgi daḍa serisalāyitu.brèṭòn sauṃḍ pradeśadalli vèssal āparcaniṭiyallidda kosṭ gārḍ kyāpṭan mèrèḍit āsṭina,haumā, LA dallidda yuniphaiyḍ kamāṃḍ ḍèpyuṭi insiḍèṃṭ kamāṃḍar ivarannu parīkṣisidāga viṣa padārthagaḻu sīmitakkiṃta kaḍimè pramāṇadalliddavu èṃdu vaidyaru heḻiddārè. alli yāvude usirāṭa surakṣatègāgi yāvude krama kaigòṃḍiralilla.yākèṃdarè nāvu hoguva sthaḻadalli gāḻiya kòratèya yāvude lakṣaṇagaḻiralilla." jūn 15,raṃdu lūsiyānā ènvaiyar mèṃṭal ākṣan nèṭvark (LEAN)na mukhyādhikāri merilī òrr avaru MSNBCna ket òlbarmyān èṇikè haṃtadalli janaru sākaṣṭu ārogya samasyèyiṃda baḻaluttiddārèṃdu heḻidaru.kòlliyuddakkū iruva janaru halavu ārogya samasyègaḻigè tuttādaru.adaralli mukhyavāgi sustu,vāṃti,okarikè,talènovu mattu èdènovugaḻu sāmānya lakṣaṇagaḻādavu. LEAN nirdeśaka heḻidaṃtè BP kaṃpaniyu tamma kèlasagāraru LEAN navaru pūraisida usirāṭada upakaraṇavannu baḻasidarè krama kaigòḻḻuvudāgi heḻitu èṃdu nirdeśakaru heḻidarallade illi kèlasa māḍuvavarigè anārogya taḍèya muṃjāgṛtègaḻannu nīḍalāgidè èṃdū ā kaṃpani tiḻisidaru. jūn 21 ra veḻègè òṭṭu 143 taila sorikègè òḍḍikòṃḍa prakaraṇagaḻu dākhalādavu.adannu lūsiyānā ḍipārṭ mèṃṭ āph hèlt aṃḍ hāspiṭals(DHH)iṃtaha prakaraṇagaḻannu dākhalisittu.idaralli taila sorikè svacchagòḻisuva caṭuvaṭikèyalli tòḍagida 108 kèlasagāraru mattu mūvattaidu sārvajanikarannu idara tòṃdarègè tuttāgi illi dākhalisalāgittu. U. S. nyāśanal akyāḍèmīs na in sṭiṭyuṭ āph mèḍisin yāru èṣṭu pramāṇadalli ārogyada tòṃdarègè òḻagāgiddārèṃdu tiḻiyalu kāryāgāravòṃdannu naḍèsitu.hiṃdina taila sorikè prakaraṇagaḻu mattu rogakārakagaḻa melè nigāvahisuvudu mattu sadya naḍèyuttiruva vaidyakīya saṃśodhanègaḻa melè bèḻaku cèllalu idannu naḍèsalāyitu. lūsiyāna rājyada ārogyādhikāri jimmi gaiḍari heḻidaṃtè "iṃtaha agatyavu sorikèya prakaraṇakkiṃta mahatvaddāgidè. idu innū naḍèyuttiruva rāsāyanikagaḻa baḻakè,allade ivugaḻa taḍèyalu innaṣṭu rāsāyanika siṃpaḍisuvudu. nāvu saṃśodhanā prayogālayadalli iruvaṃtè bhāsavāguttadè." èraḍanèya dina sabhèyalli cārṭarḍ doṇiya kyāpṭan BP ya svacchagòḻisuva kāryadalli tòḍagida kārmikanòbba ātmahatyè māḍikòṃḍa viṣaya prastāpavāyitu.hīgāgi naḍèyuttidda kāryāgāraradalli sudīrgha kālada mānasika ārogyada bagègū carcè anivāryavāyitu. kòlaṃbiyās nyāśanal sèṃṭar phār ḍisāsṭar pripèrḍ nès na nirdeśaka ḍeviḍ abṟāmsan avaru saṃśodhanèyalli mānasika kāyilègaḻa pramāṇada hèccaḻada bagègè vivarisidaru. āgaṣṭ 10 raṃdu in sṭiṭyuṭ āph mèḍisin ī kāryāgārada sārāṃśavannu biḍugaḍè māḍitu:galph āph mèksikòdallina taila duraṃtadiṃda mānavana ārogyada melina pariṇāmagaḻa avalokana māḍalāyitu. tailadallina rāsāyanikagaḻu mattu prasaraṇakārigaḻa baḻakèyu ī rogakkè kāraṇavèṃdu galph āph mèksikò janaru varadi māḍidaru. rāsāyanika tajña bāb naman heḻuvaṃtè ī prasaraṇakārigaḻannu kaccā tailadòṃdigè serisadāgalū adhika rāsāyanikagaḻannu biḍugaḍè māḍuttadè. nāman avara prakāra,pāli-aròmyāṭik haiḍròkārbans (PAHs)gaḻu janarannu kāyilègè tuttu māḍuttavè. PAHs nalliruva aṃśagaḻu èṃdarè kyānsar kārakagaḻu,vikṛtijanana, mattu vikṛti jīvasśāstra ityādigaḻu kāyilègè kāraṇavāguttavè. "ī prasaraṇakārigaḻannu siṃpaḍisuvudariṃda rāsāyanikagaḻa saṃyuktagaḻa pramāṇa nīrinalli iruvudariṃda adu viṣakāriyāguttadè.idu maḻè mūlaka samudrakkè haridu baruttadè.kòlliyalliruva mattu bīc gaḻa melè idu viṣakāri rāsāyanikagaḻa śekharaṇègè nèravāguttadè."èṃdu nāmān heḻuttārè."nānu kaṃḍukòṃḍiddenè adannu noḍi nanagè gābariyāgidè." iṃtaha cakrīya rītiya rāsāyanika baṃdhavu mattè mattè baruttadè.muṃdè idu innitara rāsāyanikagaḻannu ā sthaḻadalli serisuttā hoguttadè. halavaru èraḍu pariṇāmagaḻigè īḍādarè innū kèlavaru EPA da apāyakāri paṭṭiyalliddārè. idu anirīkṣitavāda naisargika parisarīya duraṃtavāgidè." ḍā. rikki òṭṭ avaru taila-sorikèyallade èkśān vaḍèjprakaraṇada kāyilègaḻa baggè cikitsè naḍèsuttiddārè. avaru galph nalli innū kèlasa māḍuttiddārè,heḻuttārè:"janaru īgāgale sāyuttiddārè...nānu sadya mūru parīkṣā śarīragaḻa melè prayoga naḍèsuttiddenè.' nāvu alāskādallina janaru iṃtaha duraṃtagaḻigè īḍāda janaru kāydu tamma kāyilèyiṃda īgalū naraḻuvaṃtāgidè. nānu idaralli èraḍu prakaraṇagaḻannu noḍidāga orvanalli 4.75 pratiśata ātana śvāsakośadalli adara dakṣatè hèccāgidè.òbbanadu hṛdaya dòḍḍadāgi tòṃdarègīḍāguddārè.idaralli 16 varṣada bālakanòbba galph nīrinalli ījida pariṇāma ī viṣakāri kāyèlègè tuttāgiddānè." vāṭar kīpar alaiyansa na mississippi rivar kīpar phlòriḍā (pènsākòlā)mattu alabāmādiṃda mahiḻè mattu puruṣara èṃṭu janara raktada mādarigaḻannu mattu allina nivāsigaḻa allade BP kèlasagārara mādarigaḻannu paḍèdu prayogakkiḻisitu.idaralli èlladarallū èthil bèṃjèn mattu m,p-èksèlènāda aṃśagaḻu śekaḍā 95 ra pratiśatadalli pattèyāgi adu 0.11 ppb raṣṭu èthil bèṃjèn mattu 0.34 ppb idaralli m,p-èksèlènāda aṃśagaḻu bèḻakigè baṃdavu." atyaṃta hèccu pramāṇada ī rāsāyanika padārthagaḻa 95 ra pratiśatāṃśavannu adu nālkupaṭṭu hèccigè hòṃdiddu gòttāgidè. "èllā mūvaru mahiḻèyaru mattu aivaru puruṣara rakta mādariyalli BP kaccā tailadalli rāsāyanikagaḻu pattèyādavu." U.S.mattu kènaḍāda daḍada melina raṃdhra kòrèyuva, agètada nītisūtragaḻu ḍīp vāṭar haraisan spoṭada naṃtara āru tiṃgaḻa daḍadācèya raṃdhra kòrèyuva kèlasa (nīrina kèḻabhāga)āraṃbhavāgittu.naṃtara yunaiṭèḍ sṭeṭs ḍipārṭ mèṃṭ āph di iṃṭiriyar ī kèlasavannu āru tiṃgaḻa kāla sthagitagòḻisuvaṃtè ādeśisitu. iṃṭiriyar na kāryadarśi kèn salajār galph āph mèksikòdalli naḍèyuttiruva èllā kāryagaḻannu takṣaṇave pariśīlisuvaṃtè ādeśa māḍidaru. òṃdu auṭar kāṃṭinèṃṭal śèlph surakṣatā pariśīlanā maṃḍaḻiyu tanna iṃṭiriyar ḍipārṭ mèṃṭ nòḻage galph nalli naḍèyuva raṃdhra kòrètada athavā agètada kèlasada baggè śiphārasugaḻannu nīḍitu. ī tātkālika kèlasa sthagitavu 33 rig yaṃtragaḻa melè sthagitagòḻisalāyitu. idannu halavu ḍrilliṃg mattu taila sevā kaṃpanigaḻu praśnisidavu. jūn 22 ralli yunaiṭèḍ sṭeṭs ḍisṭrikṭ korṭ phār di īsṭarn ḍisṭrikṭ āph lūsiyānāda yunaiṭèḍ sṭeṭs phèḍaral jaj mārṭin līc-krās phèlḍ myānavaru ī hārn bèk āph sahur sarvisis LLC v. salajār prakaraṇadalli ī sthagitatèyannu raddugòḻisidaru.idu dòḍḍa pramāṇadalli alladiddarū nyāyayuta tīrmāna alla èṃdu avaru heḻidaru. āga ḍipārṭ mèṃṭ āph jasṭīs 5t sarkyuṭ korṭ āph apīls gè manavi arji sallisi idara baggè vicāraṇèyannu tīvragòḻisalu koritu. julai 8 raṃdu mūru nyāyādhīśara pīṭha ī vivādagaḻannu vicāraṇègè kaigèttikòṃḍitu. jūn 30 raṃdu salajār heḻidaṃtè "tānu ī daḍada melina tātkālika ḍrilliṃg sthagitatè baggè tīrmāna aṃtimagòḻisalu atyadhika śrama vahisiddenè." byurò āph di òsiyan ènarji myānej mèṃṭ,règyuleśan aṃḍ èn phòrsè mèṃṭ na mukhyastha maikèl bròm vic heḻuvaṃtè "idòṃdu kaḻapè kāryacaṭuvaṭikè,nisatva kāryācaraṇè"yākèṃdarè ī taila kaṃpaniyu sarkārakkè līs guttigè paḍèyuvāga sallisida manaviyannu marupariśīlisalāgidèye èṃdu keḻabekāguttadè. pratinidhi jārj millèr avaru yunaiṭèḍ sṭeṭs haus āph riprèjèṃṭeṭivs sabhèyalli hòsa kāydèyòṃdannu taralu prastāpisuvudāgi,allade sarkāra yāvude kaṃpaniya surakṣatè dākhalè pariśīlisade adakkè guttigè kèlasa nīḍabāradèṃdu avaru salahè māḍidaru. iṃtaha tiddupaḍiyòṃdigè avaru BP kaṃpanigè daḍada melina kaḍalācèya pradeśavannu eḻu varṣagaḻa varègè līs kòṭṭiruvudannu raddupaḍisabekèṃdu heḻiddārè."bahaḻaṣṭu parisara niyamagaḻa ullaṃghanè mattu kārmikara ārogya surakṣitada baggè nirlakṣya"toriddannu avaru prastāpisiddārè. epril 28 raṃdu kènaḍāda nyāśanal ènarji borḍ idu kènaḍiyan ārkṭik nallina raṃdhrakòrètada kāryavannu noḍikòḻḻuttadè.idaròṃdigè briṭiś kòlaṃbiyā kosṭ ustuvārigè kūḍa kènaḍiyan sarkār taila kaṃpanigaḻigè noṭīs òṃdannu nīḍi āyā kaṃpanigaḻu kèlasagārara baggè èṣṭu surakṣatā krama kaigòṃḍiddārèṃbudannu vivarisuvaṃtè adu heḻidè. aidu dinagaḻa naṃtara kènaḍiyan parisara saciva jim prèṃṭis heḻidaṃtè dòḍḍa pramāṇada iṃdhana kaṃpanigè anumati nīḍuvāga adu vātāvaraṇa athavā parisarakkè hegè surakṣita èṃbudannu vivarisalu avaru keḻuttārè. me 3 raṃdu kyāliphòrniyā gavarnar arnālḍ śūrjènègar avaru kyāliphòrniyāda kaḍalācèya daḍadalli ḍriliṃg yojanègaḻigè anumati nīḍuvudannu raddupaḍisidaru. julai 8 raṃdu phlòriḍā gavarnar cārlè krisṭ avaru rājyada jalapradeśagaḻalli ḍrilliṃg māḍuvudannu niṣedhisi tiddupaḍi taruvaṃtè śāsana sabhèyalli kānūnòṃdannu maṃḍisidaru, ādarè adakkè anumatisade śāsana sabhè julai 20 raṃdu adannu tiraskarisitu. U.S.ènarji in phārmeśan aḍminisṭreśan (EIA)prakāra galph āph mèksikò pradeśadallina ḍrilliṃg niṃdāgi U.S.taila utpādanèyalli 23.5% raṣṭu taila paḍèyuttadè. U.S. na kaḍalācèya ḍrilliṃg baggè vivāda uṃṭādāga yunaiṭèḍ sṭeṭs āmadu tailada melè hèccu avalaṃbitavāgirabāradèṃba uddeśa adaraddāgidè è6du adu samarthisikòṃḍidè. amèrikan ra taila āmadu pramāṇavu 1970 ralli 24% raṣṭidduddu 2008 ralli adu 66% kkeridè. sorikègāgiruva nidhi BP āraṃbhikavāgi pīḍitarèllarigū parihāra nīḍuvudāgi bharavasè nīḍittu. BP kaṃpaniya CEO āgiruva ṭòni hèyvarḍ heḻuvaṃtè"ī sorikèya anāhutada saṃpūrṇa javābdāri hòttiddevè,adannu sariyāgi svacchagòḻisuvudū namma kartavyavāgidè.allade hāni kurita sūkta vivaraṇègaḻigè kaṃpani gaurava nīḍi ādharisuttadè," nāvu ī viṣayadalli tuṃbā tuṃbāne caṭuvaṭikèyiṃda kārya māḍalu siddarāgiddevè." jūn 16 raṃdu adhyakṣa òbāmāròṃdigina sabhè naṃtara BP kāryakārī adhikārigaḻu ī sori hoda tailada parihārakkāgi $20 biliyan nigadipaḍisidaru. BP kaṃpani heḻuva prakāra 2010 dalli traimāsika kaṃtāgi $3biliyan mattu nālkanèya māsikadalli $2 biliyan nannu phaṃḍ mūlaka nīḍuttadè.adu mattè prati tiṃgaḻaṃtè $1.25 biliyan nannu nīḍi òṭṭu $20 biliyan òdagisalidè. òṃdu madhyaṃtara avadhiyalli BP yu adara $20 biliyan US āstigaḻannu bāṃḍ èṃdu tòḍagisidè. ādarè ī nidhiyu BP kaṃpaniya melina hòṇègārikègaḻa kaḍimè māḍuvikèyalla. adara nidhi mòtta nīḍalu BP adara baṃḍavāḻa kharcugaḻannu āyavyayadalli kaḍitagòḻisi,$10 biliyan āstigaḻannu mārāṭa māḍi mattu adara lābhāṃśa nīḍikè sthagitagòḻisi idannu pūrti māḍitu. ī nidhiyannu kènnèt phèn bargavara āḍaḻitadalli nèraverisalāguttadè. ī nidhiya uddeśagaḻalli kaṃpaniya viruddada mòkaddamègaḻannu kaḍimègòḻisuvudu òṃdu pramukha uddeśa āgidè. ādarè BP kaṃpaniya adhikārigaḻa prakāra ī nidhiyannu naisargika saṃpanmūlagaḻa hānigaḻigè,rājya mattu sthaḻīya agatya vèccagaḻigè mattu vaiyaktikavāda parihāragaḻigè baḻasalāguttadè,ādarè daṃḍa mattu innitara hèccuvari śulkagaḻigè mātra baḻasalāguvudilla. ḍīp vāṭar haraisan āyil spil ṭrasṭ na nīti-niyamagaḻannu āgaṣṭ 11 raṃdu biḍugaḍè māḍalāyitu.ādarè BP ya spil phaṃḍ muṃdina ḍrilliṃg ādāyagaḻa nèravina aṃdājina melè niṃtidè èṃbudu naṃtara hòrabidditu.BP ya ī utpādanèyu samānāṃtara uddeśada miti hòṃdidè. di galph klems phèsiliṭi saṃsthèyu āgaṣṭ 23 raṃdu parihārakkāgiruva manavigaḻannu svīkarisalāyitu. ī $20 biliyan nidhiya ustuvāri vahisiruva kènnèt phèyin barg heḻuvaṃtè BP yu tanna saṃbaḻavannu nigaditavāgi nīḍuttidè,ādarè idannu yāru kòḍuttārè èṃdū avaru praśnisuttārè. phèyin barg avarannu avara saṃbaḻa èṣṭèṃdu pade pade praśnisalāyitu. julai aṃtyadalli tamagè BP nīḍuttiruva saṃbaḻada aṃkisaṃśavannu bahiraṃgagòḻisuvidāgi heḻidarādarū naṃtara adannu nirākarisidaru. āgaṣṭ madhyabhāgadalli avaru tamma saṃbaḻada mòttavannu heḻuvudāgi tiḻisiddarū muṃdina tiṃgaḻu"èṃdu heḻi "tānu BP kaṃpanige seradavanu" èṃdu heḻiddaru. hegèyādarū akṭobar baṃdarū avaru tāvu āśvāsanè nīḍidaṃtè tamma saṃbaḻada mòttavannu rahasyavāgiṭṭiddaru.avaru heḻuvaṃtè idu òṃdu śulkadaṃtiruttadè."òṭṭārè èṣṭu nidhi èṃbudu saṃbhaṃdhapaḍada "viṣaya èṃdiddaru. akṭobar 8 raṃdu phèyan barg mattu ātana kānūnu ghaṭakakkè òṭṭārè $2.5 daśalakṣa mòttavannu jūn madhya mattu akṭobar 1 nra avadhiyalli nīḍalāgidè. phèyan barg heḻidaṃtè òṭṭu iduvarègè 19,000 parihārakkāgi arjigaḻannu sallisalāgidè èṃdu heḻidaru. idaralli òṃdu aṃdājinaṃtè 1,200 gaḻigè āru daśalasadaṣṭu parihāra òdagisalāgiddu uḻidavu'sūkta dākhalègaḻigāgi viḻaṃbavāgivè. yāru ī taila duraṃtada sthaḻakkè hattiravāgi vāsavāgiddāro avariga ādyatè melè parihāra nīḍalāguvudaṃdu phèyan barg heḻuttārè. hòsadāgi parihārakkagi arji hākuvavaru òṃdariṃda āru tiṃgaḻalli tamma parihāra paḍèdukòḻḻuttārè,muṃdina yāvude kānūnu kramagaḻigè avakāśa nīḍuvudilla.ā varṣada kònèyalli avara saṃpūrṇa haṇa nīḍi avaru mòkaddamè hūḍuva hakkannu mòṭakugòḻisalāguttadè. BP kaṃpaniyu īgāgale $375 daśalakṣa nīḍidè,īgāgale arji sallisidavaru hòsadāgi mattè arji sallisabekāguvèdèṃdu avaru tiḻisidaru. "phiyan barg heḻuvaṃtè "nānu nimma prakaraṇa sūktavèṃdu parigaṇisadiddarè nimmannu yāva nyāyālavū sari èṃdu heḻalāgadu. phlòriḍā aṭòrni janaral bil myākòllam phiyan barg avara ī heḻikèyannu patravòṃdaralli ākṣepisiddānè. sèpṭèṃbar 8,raṃdu 50,000 klems gaḻalli 44,000 ādāyakkè kuttu abaṃda baggè mòkaddamè hākalāgidè. sumāru 10,000 parihāragaḻalli $80 daśalakṣa nīḍalāgidè. sèpṭèṃbar 17 ra veḻègè sumāru 15,000 uḻida prakaraṇagaḻigè innū haṇa nīḍilla. ī arjigaḻu vyaktigaḻu mattu vyavahāra saṃsthègaḻigè saṃbhaṃdisiddu ivugaḻa saṃpūrṇadākhalè labhyavivè.allade BP yiṃda naṣṭa parihāradiṃda haṇa nīḍalāgidè èṃdu phèyan barg heḻiddārè.viḻaṃbakkè yāvude nèpavillavèṃde avaru spaṣṭapaḍisiddārè. sèpṭèṃbar kònèyalli phlòriḍā nivāsigaḻu mattu vahivāṭudāraru ī parihāra prakriyèyannu tīvravāgi ṭīkisiddārè.kèlavaru phiyan barg nāyakatvavannu adhyakṣaru mattu BP kaṃpaniyavaru "phiyan barg avarannu ī kāryadiṃda kittuhākuvaṃtè jana òttāyisidaru." idakkè òbāmā āḍaḻita varga spaṃdisi phlòriḍā adhikārigaḻa ī ṭīkèyannu parigaṇisi ī viṣayadalli sūkta krama jarugisuvaṃtè tiḻisitu,āga adhikārigaḻāda gavarnar cārlè krisṭ mattu CFO alèks siṃk avara prakāra phèyanabarg avarigè patra barèdu ī "rītiyāda naḍavaḻikè" sariyādudalla èṃdu heḻidaru. "ī ḍīp vāṭar haraisan āyil spil nūrāru jīvagaḻigè hāniyannuṃṭu māḍidè.avara svataṃtra nirvahaṇègè tòṃdarèyāgidè. idarallina halavu vyaktigaḻigè mattu vahivāṭudārarigè ādāyada mūlagaḻa baggè sariyāda ādhāravilla,ī kānūnu prakriyè baggè kāyabekāguttadè,GCCF prakriyèyalli sūkta parimāṇa agatyavèṃdu U.S.na aṭārni janaral thāmas pèrrèlli patravòṃdaralli tiḻisiddārè. lūsiyānādalliruva kuṭuṃbavòṃdu ī turtu parihārakkāgi halavu tiṃgaḻiṃda kāyuttidè. ādarè phèyan barg galph kosṭ klems phaṃḍ,iṃtaha prakaraṇagaḻigè iruva agatya ādharisi avarannu sāvu badukinalliruva sthitiyiṃda pāru māḍabeku èṃbudu idara sārāṃśa. "bil gaḻannu saṃdāya māḍilla,avaru nanna kārannu òyyuttārè,avaru nanna jīvavimèyannu tègèdukòḻḻuttārè,avaru nanna manèyanne tèdukòḻḻuttārè,āga nānu ivarannu ḍayasis gè karèdòyyuvudu karètaruvudannu māḍabeku." "lāphòrc sī phuḍ"na hiṃdina mālikara patni heḻuttārè. sèpṭèṃbar 25 raṃdu phèyan barg avaru dūrugaḻigè spaṃdisi patrikā heḻikè biḍugaḍè māḍidaru. "kèlavu vāragaḻiṃda nānū galph janariṃda,cunāyita adhikāri vargadiṃda keḻiddenèṃdarè parihāra nīḍikè nidhānagatiyallidè,allade udāratèyiṃda nīḍuttilla èṃdu phèyan barg heḻuttārè. "nānu ī prakriyèyannu curukugòḻisalu mattu hèccu dakṣatèyiṃda allade udāratèyiṃda anuṣṭānakkè prayatnisuttenè." kevala aide vāragaḻa avadhiyalli sumāru $20 biliyan nidhiyannu BP mīsalāgiṭṭidè.īgāgale 30,000 parihāragaḻigè $400 daśalakṣavannu nīḍidè. iduvarègè BP òṭṭu mòttada 2 pratiśatadaṣṭu nidhiyannu idakkāgi mīsalāgirisidè. phèyan barg sumāru 2,000 parihāra arjigaḻannu tiraskṛtagòḻisiddārè.innū 20,000 arjigaḻannu sūkta dākhalègaḻigāgi hiṃdirugisalāgidè.allade 15,000 arjigaḻannu pariśīlisuva haṃtadalliddevè. phèyan barg heḻuvaṃtè pratinitya tāvu 1,500 daradalli prakaraṇagaḻa ityartha māḍuttevè. akṭobar āraṃbhadalli tiraskṛta 528 ralli 116 mātra pariśīlanègòḻagāgi avugaḻannu āyā vahivāṭudārarigè maraḻisi ivugaḻiṃda yāvude sahāya baralāradu èṃdu heḻalāyitu. innū hèccina kèlavu arjigaḻu innū kāyuva saradiyallivè.tāvu atyaṃta manvi māḍiddakkiṃta kaḍimè mòtta paḍèdiruvudāgi ḍajan gaṭṭale jana gòṇaguttārè. navèṃbar veḻègè BP heḻidaṃtè $1.7 biliyan mòttavannu cèk gaḻa mūlaka nīḍalāgidè. sumāru 92,000 parihāra paḍèyuvavaru haṇa paḍèdiddārè,athavā akṭobar 30 varègè parihāra nīḍikègè sammatisalāgidè. ādarè òṭṭārè 315,000 janara arjigaḻalli èṣṭu mòtta keḻiddārèṃdu heḻalu kaṃpani nirākarisuttadè. akṭobar nalli tiraskṛta arjigaḻa saṃkhyè erikèyāyitu.sumāru 20,000 janarigè nīvu ī turtu parihārakkè yogyaralla èṃdu tiḻisalāyitu.sèpṭaṃbar kònèyalli mattè 125 arjigaḻannu nirākarisalāyitu. innitararu heḻuvaṃtè tamagè naṣṭa saṃbhavisiddaralli atyaṃta kaḍimè mòtta dòrakidè.allade innū kèlavaru parihārada cèk gaḻannu paḍèyuttale iddārè èṃdu avara vādavāgidè. ḍipārṭ mèṃṭ āph jasṭis,asòsiyeṭ aṭòrni janaral, thāmas pèrrèlli āvaru ī parihāra nīḍuvalli pāradarśakatè torisabekallade nòṃda janarigè uttama ādara toruvaṃtè kènnèt phèyan barg gè patravòṃdannu barèdu sūcisidaru. ī parihāra saṃdāya mattu adara nidhānagatiya baggè DOJ tanna kaḻavaḻa vyaktapaḍisi madhyama mattu aṃtima saṃdāya kāryagaḻu naḍèyuttiruvudariṃda idannu curukugòḻisuvaṃtè adu tiḻisidè. ī parihāra dhana paḍèdavaru BP kaṃpaniyannu mòkaddamè guri māḍuvudilla èṃdu barèdu kòḍabekèṃdu phèyan barg heḻiddārè. turtu parihāradhanakkāgi arji nīḍalu navèṃbar 23 ra gaḍavu muktāyagòṃḍitu. ādarè galph na vāsigaḻu ī turtu parihāra mòttavu atyaṃta kaḍimè èṃdu dūruttārè.idannu avasaradalli lèkkācāra māḍalāgidè,allade phèyan barg kèlavu riyāyatigaḻannu māḍiddārè. hòsa niyamāvaḻi prakāra (navèṃbar 24 raṃdu mattu idu āgaṣṭ 23,2013)vyaktigaḻu mattu vahivāṭudāraru tamma parihāradhanavannu òṃde haṃtadalli pūrṇagòḻisalu nirdhāra kaigòḻḻabeku èṃdū ī saṃdarbhadalli tiḻisalāyitu. innū ī parihāra dhana haṃcikè prakriyè innū vivādadalliye idè. alabāmā rèp.na jò bònnèr avaru jasṭīs ḍipārṭ mèṃṭ gè ī viṣayada baggè tanikhè naḍèsuvaṃtè keḻiddārè.īgina ī hòsa niyamāvaḻiyalli yāvude sudhāraṇè māḍilla.turtu paristhiti prakriyèyalli hegè śīghravāgi krama kaigòḻḻalāguttadèyo hāgèye māḍi èṃdu avaru òttāyisiddārè. phèyan barg tamma svaṃtada hòṃdāṇikèdārarannu nemisikòḻḻuttārè èṃdu heḻiddarū īgalū ade janarannu baḻasi BP nīḍida nidhi mòttavannu saha hāgèye hèccisalāgidè èṃdu dūrugaḻu baruttivè. phèyan barg avara vaktāra heḻuva prakāra hòsa hòṃdāṇikèdārarannu èravalu sevè paḍèyalu prakriyè naḍèyuttadè. BP kaṃpaniya kānūnu ghaṭakada māhitiyaṃtè adu phèyan barg kānūnu kaṃpanigè navèṃbar āraṃbhadalli òṭṭu $3.3 daśalakṣa haṇa nīḍidè. jūn 2010 ra varègè ī ghaṭakakkè prati tiṃgaḻu $850,000 raṣṭu nīḍidè.ide tèranāda śulka pāvatiyu adara guttigè navīkaraṇagòḻḻuva varègè mattu varṣāṃtada varègè muṃduvarèyuttadè. bahuteka nidhiyannu BP gè maraḻisalāguttadè. sumāru $6 biliyan nidhiyannu parihāra nīḍalāgiddu idaralli sarkārada tèrigè mattu svacchagòḻisuva vèccagaḻū serivè èṃdu phèyan barg aṃdājisuttārè. innuḻida $14 biliyan mòttavannu BP gè maraḻisi āgaṣṭ 2013 ròḻage èllā saṃdāya pūrṇagòḻisabahudèṃdu avaru yojanè hākiddārè. pratikriyègaḻu ī taila sorikèya mūlaka sikkasikkalli cèllāpilliyāda èṇṇèya pariṇāmada baggè vividha adhikārigaḻu mattu āsaktaru tamma dūru,ākrośagaḻannu vyaktapaḍisiddārè.idariṃda uṃṭāda hāni,naṣṭavannu hiṃdina iṃtaha prasaṃgagaḻannu ādharisi tīkṣṇa krama kaigòḻḻabekèṃdu janaru āgrahisuttiddārè.idara hòṇèyannu U.S.sarkāra mattu BP kaṃpanigaḻu hòrabekèṃdu janaru heḻuttārè.hòsa śāsanada mūlaka ī jāgèya svacchagòḻisuvikè mattu alli vāsisuvavarigè rakṣaṇè nīḍuvaṃtè āgrahapaḍisalāguttadè. tanikhègaḻu epril 22 raṃduyunaiṭèḍ sṭeṭs kosṭ gārḍa mattu minaral myānej mèṃṭ sarvisas jaṃṭiyāgi ī spoṭakkè kāraṇavenèṃdu tiḻiyalu tanikhèyòṃdannu kaigòḻḻalu muṃdādavu. me 11 raṃdu òbāmā avara āḍaḻitavu ī duraṃtakkè kāraṇa kaṃḍu hiḍiyalu òṃdu svataṃtra tāṃtrika valayada tanikhè naḍèsuvaṃtè nyāśanal akyāḍami āph èṃjanīyariṃg gè manavi māḍidaru.idariṃda tāṃtrikavāgi naḍèda tappugaḻannu saripaḍisi agatya parihārakkè anukūlavāguvudèṃdu sūcisalāyitu. me 22 raṃdu adhyakṣa òbāmā avaru nyāśanal kamiśan ān di BP ḍīp vāṭar haraisan āyil spil aṃḍ āph śor ḍrilliṃg nnu èraḍu vibhāgagaḻāgi viṃgaḍisuvaṃtè sūcisidaru.idannu saha- adhyakṣarāgiruva phlòriḍā gavarnar mattu sènèṭar āgidda bāb grāham allade ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan ejènsiya hiṃdina aḍminisṭreṭar viliyam kè.rèllèy anumodisidaru. ī kamiśan na mūla uddeśavèṃdarè "ī duraṃtakkè mūla kāraṇavenu hāgu adakkè surakṣatā mattu parisarada munnaccarikègaḻannu kaigòḻḻalu anukūlavāguttadè." jūn 1 ralli U.S. āṭārni janaral èrik hòlḍar avaru ī taila sorikèya kāraṇagaḻa tanikhègè cālanè nīḍidaru. hòlḍar avara prakāra aparādhika mattu nāgarika niyamagaḻaḍi jasṭis ḍipārṭ mèṃṭ halavu sākṣigaḻannu saṃdarśana māḍitu. ī BP kaṃpaniyòṃde allade kaḍalācèya daḍadalli ḍrilliṃg māḍuva prati kaṃpaniyannū bāviyannu hāni māḍiddakkāgi tanikhègòḻapaḍisalāyitu. yunaiṭèḍ sṭeṭs haus kamīṭī ān ènarji aṃḍ kāmars halavu vicāraṇā pūrva saṃdarśanagaḻannu ālisitu. jūn 17,raṃdu BP kaṃpaniya CEO ṭòni hāyrḍ avarannu kūḍā kamīṭī muṃdè parīkṣègòḻipaḍisalāyitu. anadarkò mattu miṭsu kaṃpanigaḻa mukhyastharannū āgina spoṭagaḻa baggè julai 22 raṃdu kamīṭi èduru karèsi vicāraṇè naḍèsalāyitu. jūn nalli halavāru heḻikègaḻannu gamanisida kamīṭīyu èlla spoṭagaḻalli BP kaṃpaniya halavu kramagaḻu āturaddāgiddu,haṇa uḻisalu mattu tanna sibbaṃdiya athavā guttigèdārara salahè keḻade kramakkè muṃdāgiddannu gamanisalāyitu. epril 30 raṃdu haus ènarji aṃḍ kāmars kamīṭīyu hāllibarṭan gè taila bāviya vivarada baggè sūkta dākhalè mattu mārkòṃḍòda melina kèlasada baggè tiḻisuvaṃtè kamīṭī keḻitu. prakriyègaḻa gaṭṭigòḻisuvikè mattu blòauṭ prèvèṃṭar gaḻu viphalavāgiddara baggè hèccu gamanavahisi vicāraṇè naḍèsalāyitu. taila bāviya baḻi upayogisuva blòauṭ privèṃṭar nòṃdigè kèlavu samasyègaḻivè.haiḍrālik vidhānadallina sorikèyu adara calisuva daṃḍa śiyar rām gè śakti nīḍuttadè. nīrina kèḻabhāgada niyaṃtraka pyānal nnu paip rām niṃda berpaḍisalāgiruttadè.idannu badalāgi ṭèsṭ rām gè joḍisalāguttadè. blauauṭ privèṃṭar na rekhā dākhalègaḻannu ṭrāns òsiyan BP gè pūraisidè.allade idu samudra taḻakkè adara racanèyu kòṃḍiyāgiruttadè. ādarè ī cālita daṃḍagaḻu joḍanèya kòṃḍigaḻa melè kèlasa māḍuvaṃtè vinyāsa māḍalāgilla.illi ḍril māḍuva kòḻavègaḻannu òṭṭigè joḍisi kèḻagè iḻisalāguttadè.idu blòauṭ privèṃṭar nnu hāydu hoguttadè. ī spoṭavu rig mattu blòauṭ na upapradeśavu tanna niyaṃtraṇada saṃparka kaḍidukòṃḍāga adannu innitara salahègaḻa prakāra idara melè āgāga nigā iḍabikādudu avaśya. idara muṃcè ḍèḍ myāns svic (mānava śaktirahita kāryavidhāna)èṃba vidhānavu idaralli saṃparka sādhisalu nèravāguttadè.haiḍrālik joḍaṇègaḻannu pariśīlisidāga avu ade sthaḻadalliddudu kaṃḍu baṃtu. idarallina èraḍu niyaṃtraṇa daṃḍagaḻu ḍèḍ myān svic cālanègāgi naḍèsuvaparīkṣèyannu ḍèḍ byāṭariyannu kūḍā idaralli parīkṣègòḻapaḍisalāyitu. ṭairònè bèṃṭan na sibbaṃdi BBC gè heḻidaṃtè jūn 21 raṃdu ī sorikèyannu blòauṭ privèṃṭar baḻi adara sādhanada melè saṃparka sādhisalāyitu.rig baḻiya ī rig baḻi ṭrāns òsiyan mattu BP òṭṭigè idara māhitiyannu vinimaya māḍikòṃḍaru. ḍīp vāṭar haraisan na mukhya mèkānik āgiruva ḍòg braun heluva prakāra me 26 raṃdu jaṃṭi U.S.kosṭ gārḍ aṃḍ minarals myānej mèṃṭ sarvis na vicāraṇègaḻalli BP pratinidhigaḻu ṭrāsn òsiyan melè savāri māḍitu.ī spoṭada naṃtara illina rāḍi maṇṇinaḍiya bhāga svacchagòḻisalu idannu tòḍagisalāyitu. ī maṃḍaḻiya pratinidhiyāgidda BP kaṃpaniya sibbaṃdi ī aṃtima tīrmāna kaigòḻḻuvalli pālgòṃḍittu.rābarṭ kalujā avaru phipht amèṃḍ mèṃṭ na aidanèya tiddupaḍiyannu nirākarisidaru.tāve tamagāgi uttejana nīḍikòḻḻuttenè. innòbba ḍònālḍ vidrinè mattòbba BP pratinidhiyu vaidyakīya kāraṇagaḻannu nīḍidaru.idariṃdāgi jems māns philḍ ṭrān òsiyan sahāyaka èṃjanīyar kūḍā ī parīkṣègè sammati torisalilla. jūn 18 ra heḻikèyalli anadārkò pèṭròliyam kaṃpaniya CEO jim hyākèṭ avaru heḻuvaṃtè "ī saṃśodhanèyalli BP kaṃpaniyu surakṣita vidhānagaḻillade kèlasa māḍiddallade ḍrilliṃg māḍuvāga halavu èccarikègaḻannu gāḻigè toridè... BP ya ī naḍavaḻikèyalli saṃpūrṇa nirlakṣya mattu buddipūrvaka vartanè idè." ādarè BP yu ānadarkò heḻikèyannu prabalavāgi virodhisitu.tanna ī svacchagòḻisuva vèccagaḻannu guttigè ādhārada melè nibhāyisalāgiddu "tailada sorikè hòratègèyuva kāryada vècca mattu hāniya baggè vivarisalu kūḍa adu nirākarisitu." BP yu anadarkò gè $272.2daśalakṣada bil vòṃdannu kaḻisitu."namma guttigè pramāṇada parihāragaḻannu illi lèkkahākalāgidè." US na samagra tanikhèyalli ī rig na blòauṭ privèṃṭar òṃdu viphala surakṣatā krama idannu bāviya taḻadalli kūrisalāgidè.ī upakaraṇavannu kyāmèrān iṃṭarnyāśanal kārpòreśan nirmisittu.adaralli haiḍrālik sorikè mattu viphala byāṭari doṣavāgittu. āgaṣṭ 19 raṃdu aḍmi.thāḍ allèn, BP gè ādeśisi idannu korṭ prakriyègaḻalli sākṣiyèṃtè taruvaṃtè sūcisidaru. ade dināṃka 25 raṃdu BP ya ḍrilliṃg mattu kaṃplīśans vibhāgada upādhyakṣa hyāri thèyèrèns vicāraṇèyalli blòauṭ privèṃṭar nnu parīkṣā paip gè aḻavaḍisalāgittu,ādarè adannu sariyādudakkè joḍisuvudakkiṃta idu anivāryavāgittu. avaru heḻuvaṃtè "nānu nijavāgiyū idāguttadè èṃdu sojigakkòḻagāgiddè." āgaṣṭ aṃtyadalli BP tanna āṃtarika lèkkapariśodhanèyalli vivaragaḻa bahiraṃgagòḻisitu.idannu sorikè āraṃbhada naṃtara kaigòḻḻalāgittu. epril 20 raṃdu BP tamma myānejar gaḻu idara vyavasthāpanā viṣayadalli òttaḍada baggè tappu māhitiyiṃdāgi ḍril dravavannu ḍril māḍuvaṃtè kèlasagārarigè sūcisidaru.rig māḍida pradeśadiṃda anilada sorikè kūḍa bāviyiṃda taila sorikèyaṣṭe anāhuta sṛṣṭisittu.paip mūlaka ī anila melè baruvudannu taḍèdarè spoṭa tappisabhdudittèṃdu adu abhiprāya vyaktapaḍisitu. tanikhè saṃdarbhadalli saha BP ya èṃjanīyar mattu taṃḍada netṛtvadavaru ekè yojanèyannu nirlakṣisidaru èṃdu praśnisidaru.bāviya baḻiya simèṃṭ gaṭṭi iraddariṃda bāviya pakkadalli anila hòrahoguvudannu tappisabahudāgittu. òṭṭārè èṃdarè BP yannu bhāgaśaḥ dūrabahudu ekèṃdarè ḍīp vāṭar haraisan āyil rig nnu ṭrāns òsiyan nirmisidè. sèpṭèṃbar 8 raṃdu BP tanna vèb saiṭ kuritu 193-puṭada varadiyannu biḍugaḍè māḍitu. ī varadiyalli BP sibbaṃdi mattu ṭrāns òsiyan òttaḍada parīkṣèyannu sariyāgi naḍèsilla,èraḍū kaṃpanigaḻu idara artha tiḻiyuvalli viphalarāgi paip mūlaka òttaḍada drava ukki baṃditèṃdu heḻalāgidè. adallade BP yu ī viṣayadalli hāllibarṭan na śiphārassugaḻannu keḻade keṃdrabhāgada kramagaḻiṃdāgi adu pariṇāmakāriyāgilla. sèpṭèṃbar 4 raṃdu blòauṭ privaṃṭar nnu tègèdu hākalāyitu.idu NASAsaulabhyavannu sūkta samayakkè talupilla èṃbudu varadiya phalitāṃśavāgidè. ṭrāns òsiyan ī varadigè pratikriyisi "BP kaṃpaniyu bāviya uttama vinyāsa māḍilla èṃdu dūritu." navèṃbar 8 raṃdu taila sorikè āyoga,āyil spil kamīśan na vicāraṇèyalli BP kaṃpaniyu haṇa uḻisalu surakṣatā kramagaḻannu nirlakṣisilla, ādarè kèlavu adara rig melina nirdhāragaḻu adara hòṇègārikègaḻannu hèccisivè. ādarè ī samiti heḻidaṃtè òṃdu dinada naṃtara idannu "bāviya kāryavannu pūrṇagòḻisalu kaigòṃḍa avasarada nirdhāragaḻèṃdu ṭīkisalāyitu. "alli rig mel surakṣatèya saṃskratiya iralilla."èṃdu upādhyakṣa il rèyalli heḻidaru. ādarè ī tanikhègaḻu kāṃpyuṭar melè māḍiddariṃda agatyakkiṃta mūru paṭṭu hèccina aṃkiaṃśa torisuttivè.rig melè halavu keṃdrīkṛta vidhānagaḻa agatyavittèṃdu toruttadè.èṃdū vivarisalāgidè. adu tanna sāphṭ ver nnu maru cālanègè āru keṃdrīkṛtagaḻa baḻakè mūlaka sthagitatè toridāga ī krama gocarisitu. navèṃbar 16 raṃdu òṃdu 15 sadasyara svataṃtra samitiyu varadiyòṃdannu biḍugaḍè māḍi adaralli BP mattu innitararu aṃdarè phèḍaral règyuleṭars òḻagòṃḍaṃtè halavaru "hattirada anāhutagaḻa"baggè nirlakṣya toriddārè"èṃdu heḻitu. yunvarsiṭi āph micigan na èṃjanīyariṃg pròphèssar mattu ī samitiya adhyakṣa ḍònālḍ viṃṭar heḻuvaṃtè ī bāviya taila hòrabaruva saṃdarbhadalli halavu anārogyakara vātāvaraṇada munsūcanègaḻannu nīḍidarū bāvi muccuva kārya muṃduvarèsiddarèṃdu avaru heḻiddārè. udāharaṇègè bāviya ī simèṃṭ anila mattu taila hòrahoguvudannu sadṛḍhavāgiralilla. adallade, BP yu kòrèda raṃdhradalli ḍrilliṃg vastugaḻannu kaḻèdukòṃḍitu. ḍònālḍ avara prakāra ī tanikhā samitiyu rig nalliruva ī spoṭakada sariyāda jāgèyannu kaṃḍu hiḍidilla,adallade BP kaṃpaniya ekaika nirdhāravannu parigaṇisiddu tappu hādi tuḻidaṃtāgidè.hīgāgi idara svacchatā kāryadalli BP yu pratidina $1.5 daśalakṣa vèccada kāryakkè mòrè hogabekāyitu.idu mattaṣṭu apaghātagaḻigè èḍè māḍikòṭṭaṃtāgidè. nyuyārk ṭaims gè ḍònālḍ heḻuvaṃtè "ivugaḻu māḍida dòḍḍa nirdhāragaḻu praśnègaḻannu huṭṭuhākivè,allade myākòṃḍòda bāviya blau auṭ da sāmarthya kūḍā illi tanna kòḍugè nīḍidè... nijavāgi noḍidarè èllā nirdhāragaḻu avugaḻa aḻavaḍikègè pūrakavāgivè.kaḍimè samaya mattu kaḍimè vèccaddāgivè. illi kaḻavaḻakāri aṃśavèṃdarè vèccagaḻu mattu sūkta kāryakramapaṭṭiya parigaṇanè māḍalāgilla." grīn vaiyar gè dòrèta dākhalègaḻalli BP PLC,hāllibarṭan kaṃ.mattu ṭrāns òsiyan gaḻu saraṇiyaṃtè anagatya 11 nirdhāragaḻannu kaigòṃḍaddariṃda anāhutada pramāṇadalli erikèyāgidè èṃdu gòttāgidè. ī dākhalèyalli anagatya nirdhāragaḻu ivara guttigèdāraru mattu BP kaṃpaniya kāṃṭrākṭ vahivāṭugaḻu anāhutada hèccaḻakkè kāraṇavèṃdu vivarisalāgidè. kònèya pakṣa òṃbattu nirdhāragaḻannu uḻisalāyitu.ādarè bahuteka nirdhāragaḻannu BP sibbaṃdiye kaḍala taṭada mele tègèdukòṃḍidè èṃdu dākhalè toruttadè. bāviya kèlasa īgāgale mahatvada ghaṭṭa talupiddariṃda haṇa uḻisuva niṭṭinalli iṃtaha nirdhāragaḻannu tègèdukòḻḻalāgidè èṃdu heḻalāgidè. ḍisèṃbar 8 raṃdu hāllibarṭan kaṃpaniya hiriya myānejar jòy kèth avaru hausṭan nalliruva U.S.kosṭ gārḍ-iṃṭariyar ḍipārṭ mèṃṭ samiti èduru heḻiddèṃdarè tāvu doṇiyalliddāga sigareṭ seduva saluvāgi ā rātri alliṃda dūra hogiddè.epril nalli galph nalli naḍèda ī duraṃtada samayadalli tāvu èlldiddarèṃbudannu avaru spaṣṭapaḍisiddārè.ṭrāns òsiyan na rig nalli avaru aṃdu kèlasa māḍuttiddaru. ādina avaru tamma māniṭar cārṭ niṃda hòrahodāga allina sākṣiyāgi adu toruttadèyallade bāvi āga naisargika spoṭaka anila mattu kaccā tailavannu tuṃbikòḻḻuttittu. hāllibarṭan ba śerugaḻu nyuyārk śeru mārukaṭṭèyalli tamma bèlè kaḻèdukòṃḍavu,yāvāga avara praveśadasuddi talupito āga ī vidyamāna kāṇisitu. ḍisèṃbar 23 ralli U.S.kèmikal sephṭi borḍ maṃḍaḻiyu byurò āph òsiyan ènarji myānej mèṃṭ règyuleśan aṃḍ èn phòrs mèṃṭ gè tanna tanikhèyannu nillisuvaṃtè keḻitu.blòauṭ privèṃṭar na tanikhè araṃbhavāgittu,adakkè kūḍā niv òrliyans hattirada NASAsamīpa ī vyavasthè māḍalāgittu.kèlavu saṃgharṣagaḻigè idu èḍè māḍikòṭṭittu.maṃḍaḻi heḻuvaṃtè ṭrāns òsiyan mattu mèmarān iṃṭar nyāśanal ivarugaḻu ī privèṃṭar tayārakarāgiddārè.adallade ḍèṭ nirskè vèriṭās idara parīkṣègāgi nemakavāgiddu idannu tègèdu hākabeku illavè adara parīkṣègaḻannu atyaṃta sūkṣmavāgi gamanisuvaṃtè adu sūcisitu. ṭrāns òsiyan heḻidaṃtè borḍ na "ī āropagaḻu òṭṭārè ādhārarahitavāgivè." tappugaḻa huḍukāṭa janavari 5,2011 ralli vhaiṭ haus na taila sorikèya tanikhā āyogavu tanna aṃtima varadiyannu nīḍi ī taila duraṃtakkè kāraṇavāda kaṃpanigaḻa tappugaḻa paṭṭiyannu biḍugaḍè māḍitu. illi BP,hāllibarṭan mattu ṭrāns òsiyan kaṃpanigaḻu aggada daradalli kèlasa māḍalu yatnisivè.hīgāgi spoṭa mattu sorikè anāhutagaḻigè kāraṇavāyitu èṃdu tanikhā pyānal tanna tanikhèyalli kaṃḍukòṃḍidè. ī varadi ahiḻuvaṃtè:"idu uddeśapūrvakavāgiye athavā illavo BP,hāllibarṭan mattu ṭrāns òsiyan gaḻu tègèdukòṃḍa halavu nirdhāragaḻu myākòṃḍò blòauṭ na apāyakāri pramāṇavannu hèccisivè.ādarè ī kaṃpanigaḻu haṇa mattu samaya uḻisuvalli saphalavādarū uddeśa sāphalyadalli hiṃdè biddivè." ī niṭṭinalli BP kūḍa idakkè pratikriyèyāgi òṃdu heḻikè biḍugaḍè māḍi,"āyogada tanikhā varadigiṃta mòdalu kaṃpaniyu tanna kāryavaikhariyalli halavu sudhāraṇè rūpada badalāvaṇègaḻannu taṃdidè.muṃbaruva dinagaḻalli surakṣatè mattu āpattu nirvahaṇā vibhāgadallū BP kāryapravṛttavāgidè." ṭrāns òsiyan dūrida prakāra nijavāda spoṭa saṃbhavisuvudakkè munna BP kaṃpaniyu nirdhāra tègèdukòṃḍaddu mattu sarkāra ī nirdhāragaḻannu anumatisiddannu adu ākṣepisidè. hāllibarṭan heḻuvaṃtè adu BP ya ādeśada merègè aṃdarè adu yāvāga bāviya goḍègè simèṃṭ hākito āga alli madhyapraveśisabekāyitèṃdu adu heḻidè. hāllibarṭan, sarkāra mattu BP akaṃpaniya adhikārigaḻannu kūḍā dūṣisidè.BP kaṃpaniyu sadṛḍhavāda simèṃṭ bāṃḍ lāg parīkṣè māḍuvalli viphalavāgidè èṃdu adu heḻidè. varadiyalli BP yu òṃbattu vidhagaḻalli tappu māḍidè èṃdu tiḻisalāgidè. alli simaṃṭ na bala parīkṣisalu yāvude upakaraṇa baḻasade upayogisiddu tappu nirdhāravènisidè. innū heḻabekèṃdarè viphalavāda òttaḍa parīkṣèyannu nirlakṣisiddu pramukhavāgidè. innòṃdèṃdarè paip nnu simèṃṭ hāki baṃd māḍalāgilla. adhyayanavu tanna doṣāropaṇèyannu yāvude òṃdu iṃtaha ghaṭanèya melè māḍalu siddavilla èṃbudu gòttāguttadè. adu tanna varadiyannu mākòṃḍò āḍaḻitavannu dūri kèḻakaṃḍaṃtè tayārisidè. samiti prakāra sarkārada niyaṃtrakagaḻū saha kharcu-vècca kaḍimè māḍuva yāvude tiḻivaḻikè athavā parijñānaviralilla èṃdu abhiprāyapaṭṭidè.nirdhāra taigèdukòḻḻuvalli sotivè èṃdū tanna varadiyalli heḻidè. ivannū gamanisi ṭaim lain āph di ḍīp vāṭar hòraisanāyip spil audyogika kṣetrada duraṃtagaḻa paṭṭi taila sorikègaḻa paṭṭi bṛhat pramāṇada taila cèlluvikè-sorikè Ixtoc I āyil spil (1979) paipar alphā (1988) èksān valḍèj āyil spil (1989) prudhòy be āyil spil (2006) āph śor āyil aṃḍ gyās in di US galph āph mèksikò āyil pālyuśans ākṭ āph 1990 yunphaiyḍ kamāṃḍ (ḍīp vāṭar haraisan āyil spil) nyāśanal kamiśan ān di BP ḍīp vāṭar haraisan āyil spil aṃḍ āph śor ḍrilliṃg phaiyarken galph āph miksikò phauṃḍeśan ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu āyil spil kamīśan phainal ripòrṭ ṭu di prèsiḍèṃṭ brij di galph pròjèkṭ sṭòri ṭèlliṃg iniśiyeṭiv lèḍ bai galph kosṭ rèsiḍèṃṭs RestoreTheGulf.gov adhikṛta U.S. sarkāri vèb saiṭ, ḍīp vāṭar haraisan na saṃpūrṇa vivara-pratikriyègaḻu ḍīp vāṭar BP āyil spil at Whitehouse.gov ḍīp vāṭar haraisan insiḍèṃṭ, galph āph mèksikò phrām di nyāśanal òsiyānikOceanic aṃḍ aṭmāsphiyrik aḍminisṭreśan (NOAA) ḍīp vāṭar haraisan jāyiṃṭ invèsṭigeśan bai di U.S. kosṭ gārḍ aṃḍ minaral myānej mèṃṭ sarvis galph āph mèksikò rispòns phrām BP,inkluḍiṃg laiv viḍiyò phīḍ raijar ṭrāns òsiyan rispāns saiṭ – ṭrāns òsiyan smit sòniyans òsiyan pòrṭal jiyòplāṭ phārm vèb myāpiṃg sisṭèm ḍisplèyiṃg di pablik varsan āph di ènvaiyar mèṃṭal rispòns myānej mèṃṭ aplikeśan(ERMA). BP ripòrṭ ān āksḍèṃṭ, sè. 8, 2010, 14 Mb pdf download līḍ sṭeṭ ejènsi vèb saiṭs alabāmā gavarnars āphīs phlòriḍā ḍipārṭ mèṃṭ āph ènvaiyar mèṃṭal pròṭèkṣan (DEP) èmarjènsi.Louisiana.gov mississippi DEQ suddi mādhyama rskuyiyiṃg di vailḍ laiph kāṭ in di slik phul kavarej ān C-SPAN viḍiyò laibrari phul kavarej on CNN phul kavarej ān di gārḍiyan phul kavarej phrām dihausṭan krònikal phul kavarej phrām di lās èṃjils ṭaims grīn spes phul kavarej phrām di miyāmi hèrālḍ phul kavarej ān di nyuyārk ṭaims phul kavarej phrāmdi ṭaims-pikāyun (niv òrlèns) phul kavarej phrām di près-rajisṭyar (mòbail, alabāmā) phul kavarej phrām di vāl sṭrīṭ jarnal phul kavarej phrām GRITtv phul kavarej phrāmWBBH-TV phul kavarej phrām di nivj -près (Ft. Myers, FL) iṃṭar ākṭiv myāps myāpiṃg di rispāns ṭu BP āyil spil in di galph āph mèksikò (GeoPlatform.gov) galph āyil spil ṭryākar iṃṭar ākṭiv myāp aṃḍ phārm phār siṭijan ripòrṭiṃg (SkyTruth.org) myāp aṃḍ èsṭime āph di āyil spilḍ (di nyuyārk ṭaims) vher āyil hyās meḍ lyāṃḍ phāl (di nyuyārk ṭaims) biṃbagaḻu galph āyil spil 2010 pròjèkṭèḍ ṭryājèkṭari phrām lūsiyānā art rig phaiyar āṭ ḍīp vāṭar haraisan epril 21, '10 viḍiyò āṭ CNN iReport GOES-13 syāṭ laiṭ imejis ān di CIMSS syāṭ laiṭ blāg ènimeśans āph di ḍisāsṭar aṃḍ sīliṃg èpharṭs BBC nivj- iṃṭar ākṭiv ènimeśan ṭu di ḍisāsṭar aṃḍ blākiṃg èpharṭs nyuyārk ṭaims èks plòḍèḍ viv ḍaigrām ān di mèthèḍs yujḍ ṭu sṭāp di āyil spil yunvarsiṭi korsas viḍòj āph korsa "āyil aṃḍ vāṭar" ṭāṭ bai bāb gilmèr, yunvarsiṭi āph minnèsòṭā, phāl 2010 ḍīp vāṭar haraisan āyil spil āyil plāṭ phārm ḍisāsṭars āyil spils in di yunaiṭèḍ sṭeṭs āyil spils in di galph āph mèksikò 2010 ḍisāsṭars in di yunaiṭèḍ sṭeṭs ḍisāsṭars in lūsiyānā BP iṃṭarnèṭ mems duraṃtagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A1%E0%B3%80%E0%B2%AA%E0%B3%8D%20%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%9F%E0%B2%B0%E0%B3%8D%20%E0%B2%B9%E0%B3%8A%E0%B2%B0%E0%B3%88%E0%B2%B8%E0%B2%A8%E0%B3%8D%20%E0%B2%A4%E0%B3%88%E0%B2%B2%20%E0%B2%B8%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86

ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ಹೊರೈಸನ್ ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ

ಜೇನು ಕುರುಬರು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡ ಜನರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗರು. ಇವರಿಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರುಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ, ಹಾಗೂ ನೂರಾರು ವರುಷಗಳಿಂದ ಇವರು ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುವ ರೀತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬದಲಾಗದೆ ಯಥಾವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಇಂದಿನ ನಮಗೆಲ್ಲ ಈ ಜೇನು ಕುರುಬರೆ ಪೂರ್ವಿಕರೆಂದರೆ ಅತಿಶೋಕ್ತಿಯಾಗಲಾರದು. ಇವರ ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಕುರುಬ ಎಂದರೆ ಹುಡುಕುವವನು ಅಥವಾ ಅರಿಸುವವನು. ಜೇನು ಕುರುಬ ಎಂದರೆ ಜೇನನ್ನು ಹುಡುಕುವವನು. ಇವರು ಕಾಡನ್ನೇ ನಂಬಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಿ ಬಾಳುವವರು. ಮಾನವನು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸುವ ಮೊದಲು ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಅಲೆದು, ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದನೋ ಆದನ್ನು ಜೇನು ಕುರುಬರು ಇನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಡು ಬರುತಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬಾಳ್ವೆ ಮಾಡುತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಿಗೆ ಕಾಡನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನಾಡಿಗೆ ಬರಬೇಕು ಎಂಬ ಯೋಚನೆಯೇ ಇಲ್ಲ, ಇಂದಿನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ಬಳಿ ಆಧುನಿಕ ಬದುಕಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಮತ್ತು ಅವಕ್ಕೆ ಆಸೆ ಪಡದೆ ಮುಗ್ಧ ಜೀವನವನ್ನು ನಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದವರು. ಇವರಿಗೆ ಮಲೆ ಮಾದೇಶ್ವರನೆ ಕುಲ ದೇವರು. ಇವರು ಇಂದಿನ ಮೈಸೂರು ಹಾಗೂ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರನ್ನು ನಾಡಿಗೆ ತಂದು ನೆಲಸಿಸುವ ಯೋಜನೆಯಡಿ ತುಂಬ ಜನ ಕಾಡು ಕುರುಬರು, ಸೋಲಿಗರು ಹಾಗೂ ಜೇನು ಕುರುಬರನ್ನು ತಾವೇ ಸಾವಿರಾರು ವರುಷಗಳಿಂದ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಒಕ್ಕಲೆಬ್ಬಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜೇನು ಕುರುಬರು ಆನೆಗಳನ್ನು ಪಳಗಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ನಿಪುಣರು, ತುಂಬ ಜನ ಜೇನು ಕುರುಬರು ಮಾವುತರಾಗಿ ಮೈಸೂರು ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಸಮಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗೂ ಕರ್ನಾಟಕ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಉಲ್ಲೇಖ <references > ಸಮಾಜ Subscribe to unchia x madara

jenu kurubaru karnāṭakadalli nèlègòṃḍa janaralli mòdaligaru. ivarigè sāvirāru varuṣagaḻa itihāsavidè, hāgū nūrāru varuṣagaḻiṃda ivaru jīvana sāgisuva rīti hèccāgi badalāgadè yathāvattāgi uḻidukòṃḍu baṃdidè. karnāṭakada iṃdina namagèlla ī jenu kurubarè pūrvikarèṃdarè atiśoktiyāgalāradu. ivara hèsare sūcisuvaṃtè kuruba èṃdarè huḍukuvavanu athavā arisuvavanu. jenu kuruba èṃdarè jenannu huḍukuvavanu. ivaru kāḍanne naṃbi, adaralli siguva padārthagaḻannu sevisi bāḻuvavaru. mānavanu haḻḻigaḻalli nèlèsuva mòdalu kāḍugaḻalli alèdu, beṭèyāḍi badukuttiddano ādannu jenu kurubaru innu māḍikòḍu barutiddārè hāgū nèmmadiya bāḻvè māḍutiddārè. ivarigè kāḍannu biṭṭu nāḍigè barabeku èṃba yocanèye illa, iṃdina kaṃpyūṭar yugadalli, tamma baḻi ādhunika badukigè bekāda yāvude vastugaḻilladè mattu avakkè āsè paḍadè mugdha jīvanavannu naḍisikòṃḍu baṃdavaru. ivarigè malè mādeśvaranè kula devaru. ivaru iṃdina maisūru hāgū cāmarājanagara jillèya kāḍugaḻalli vāsisuttiddārè. ādarè karnāṭaka sarkāra kāḍinalli vāsisuva janarannu nāḍigè taṃdu nèlasisuva yojanèyaḍi tuṃba jana kāḍu kurubaru, soligaru hāgū jenu kurubarannu tāve sāvirāru varuṣagaḻiṃda vāsisuttidda kāḍugaḻiṃda òkkalèbbisuttiddārè. jenu kurubaru ānègaḻannu paḻagisuvudaralli nipuṇaru, tuṃba jana jenu kurubaru māvutarāgi maisūru dasarā habbada samaya pālgòḻḻuttārè, hāgū karnāṭaka araṇya ilākhèyalli kāḍina rakṣaṇègè kèlasakkè seriddārè. ullekha <references > samāja Subscribe to unchia x madara

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B3%87%E0%B2%A8%E0%B3%81%20%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%B0%E0%B3%81%E0%B2%AC

ಜೇನು ಕುರುಬ

ದೊಡ್ಡ ದ್ಯಾವರ ಜಾತ್ರೆ ೧೧ ವರುಷಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಜಾತ್ರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯು ಕೋಲಾರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳಲು ಕರ್ನಾಟಕವಲ್ಲದೆ, ತಮಿಳು ನಾಡು ಹಾಗು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶಧಿಂದಲೂ ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆ ಏಪ್ರಿಲ್ ಕೊನೆಯ ವಾರ ಅಥವಾ ಮೇ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ ನಡಿಯುತ್ತದೆ. ಜಾತ್ರೆ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡಿಯುತ್ತದೆ. ಜಾತ್ರೆಗೆ ಬರುವ ಅಪಾರ ಸಂಕ್ಯಯಾ ಭಕ್ತರು ಕೋಲಾರದ ನಗರ ದೇವತೆ ಕೋಲಾರಮ್ಮನ ದೇವಸ್ತಾನದ ಎದುರಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬೃಹದಾಕಾರದ ಕೋಲಾರಮ್ಮನ ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಗುಡಿಸಿಲುಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಜಾತ್ರೆ ನಡಿಯುವ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಳೆ ಕಾಲ ಇನ್ನೂ ಶುರುವಾಗಿರದ ಕರಣ ಕೋಲಾರಮ್ಮನ ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಾ ಇರುವುದಿಲ್ಲ , ಇದರಿಂದ ಕೆರೆಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ತಂಗಬಹುದು. ಈ ಜಾತ್ರೆಯು ನೂರಾರು ವರುಷಗಳಿಂದ ಎಡೆಬಿಡದೆ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕುರುಬ ಗೌಡರು ತಮ್ಮ ಕುಲ ದೇವತೆಗಳಾದ ಬೀರೇಶ್ವರ, ಬತ್ತೆಶ್ವರ , ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಹಾಗು ಗುರುಮುರ್ತೆಶ್ವರ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋಲಾರಮ್ಮನ ಕೆರೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಕುರುಬರಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಈ ದೇವರುಗಳ ದೇವಸ್ತಾನಗಳಿವೆ. ಈ ದೇವರುಗಳ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಕೋಲಾರದದಿಂದ ಸುಮಾರು ೩ ಕಿಲೋಮೀಟರು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಂತರಗಂಗೆ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಬರುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗೆ ಹೋಗಿ ಬರುವಾಗ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಎಲ್ಲ ದೇವಸ್ತಾನಗಳ ಬಳಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ತಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಒಡೆಯುವ ಪವಾಡವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಗೆ ಕುರುಬ ಗೌಡ ಕುಲಸ್ತರು ದೂರದ ಊರುಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತಾರೆ. ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಪವಾಡದ ಜೊತೆಗೆ " ಕುಲಸ್ತ ಮಹಾಕೂಟ", "ನಾಗ ದೇವತೆ ತನಿ", "ಬಿಲ್ವರ್ಚೆನೆ", "ಮೇಲುದೀಪ ಪೂಜೆ" ಇತ್ಯಾದಿ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಳೆ ಕುರುಬ ಗೌಡರ ಎಲ್ಲ ಮನೆತನದ ಒಬ್ಬರಾದರು ತಮ್ಮ, ತಮ್ಮ , ಕುಲ ದೇವತೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ವಿಶಿಸ್ಟ ಹಬ್ಬ. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ ಅದ್ದೂರಿಯಾಗಿ ನಡೆದ ಜಾತ್ರೆ ಮತ್ತೆ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ಹರಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಹರಿಕೆಗಳನ್ನೂ ತೀರಿಸಲು ಮತ್ತೆ ೧೧ ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಕಾಯಬೇಕು. ಈ ತರ ಜಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕುರುಬ ಗೌಡರ ಪೂರ್ವಿಕರು ತಮ್ಮ ಜನಾಂಗದ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಮಾಡಿರಬಹುದೆಂಬ ನಂಬಿಕೆ. ಜಾತ್ರೆ

dòḍḍa dyāvara jātrè 11 varuṣagaḻigè òmmè naḍèyuva jātrè. ī jātrèyu kolāradalli naḍèyuttadè. ī jātrèyalli pālgòḻalu karnāṭakavalladè, tamiḻu nāḍu hāgu āṃdhra pradeśadhiṃdalū bhaktādigaḻu baruttārè. ī jātrè epril kònèya vāra athavā me tiṃgaḻa mòdala vāradalli naḍiyuttadè. jātrè mūru dinagaḻa kāla naḍiyuttadè. jātrègè baruva apāra saṃkyayā bhaktaru kolārada nagara devatè kolārammana devastānada èdurinalli iruva bṛhadākārada kolārammana kèrèyalli saṇṇa saṇṇa guḍisilugaḻannu hākikòṃḍu jātrè naḍiyuva mūru dinagaḻa kāla vāsisuttārè. maḻè kāla innū śuruvāgirada karaṇa kolārammana kèrèyalli nīru tuṃbā iruvudilla , idariṃda kèrèya daḍadalli lakṣāṃtara janaru taṃgabahudu. ī jātrèyu nūrāru varuṣagaḻiṃda èḍèbiḍadè naḍèdukòṃḍu baṃdidè. ī jātrèyalli kuruba gauḍaru tamma kula devatègaḻāda bīreśvara, battèśvara , siddeśvara hāgu gurumurtèśvara devarugaḻannu pūjisuttārè. kolārammana kèrèya pakkadalliruva kurubarapeṭèyalli ī devarugaḻa devastānagaḻivè. ī devarugaḻa utsava mūrtigaḻannu kolāradadiṃda sumāru 3 kilomīṭaru dūradalliruva aṃtaragaṃgè bèṭṭakkè mèravaṇigèyalli tègèdukòṃḍu hogi baruttārè, hāgè hogi baruvāga dāriyalli siguva èlla devastānagaḻa baḻi nillisi bhaktaru tamma talègaḻa melè tèṃginakāyi òḍèyuva pavāḍavannu māḍuttārè. ī jātrègè kuruba gauḍa kulastaru dūrada ūrugaḻiṃda baruttārè. tèṃginakāyi pavāḍada jòtègè " kulasta mahākūṭa", "nāga devatè tani", "bilvarcènè", "meludīpa pūjè" ityādi ācaraṇègaḻannu māḍuttārè. dakṣiṇa karnāṭakada haḻè kuruba gauḍara èlla manètanada òbbarādaru tamma, tamma , kula devatèyannu pūjisalu illigè baṃdè baruttārè. karnāṭakada ācarisuva habbagaḻalli idu òṃdu viśisṭa habba. 2009 ralli addūriyāgi naḍèda jātrè mattè 2020 ralli naḍèyuttadè, bhaktādigaḻu harikègaḻannū māḍikòṃḍu mattu tamma harikègaḻannū tīrisalu mattè 11 varuṣagaḻa kāla kāyabeku. ī tara jātrègaḻannu kuruba gauḍara pūrvikaru tamma janāṃgada janarannu òggūḍisuva mattu tamma saṃpradāyavannu uḻisuva saluvāgi māḍirabahudèṃba naṃbikè. jātrè

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B3%8A%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E0%B2%A1%20%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%B5%E0%B2%B0%20%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%86

ದೊಡ್ಡ ದ್ಯವರ ಜಾತ್ರೆ

ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ (೨೪ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೪ – ೨೪ ಜೂನ್ ೧೯೯೭) ಭಾರತದ ನೃತ್ಯಗಾತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಒಡಿಸ್ಸಿಯ ಅತೀಮುಖ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕಿ. ಸಂಜುಕ್ತ ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಈ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ ಆ ನೃತ್ಯದ ಮಹಾ ಪುನಶ್ಚೇತನಕ್ಕೆ ಖಾತರಿ ನೀಡಿದ ಪ್ರಥಮ ಒರಿಯ ಬಾಲಕಿಯಾಗಿದ್ದರು. ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವರಿಗೆ ಭಾರತದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ(೧೯೭೫ )ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ್ ನಾಟಕ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಡಿಸ್ಸಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಲ್ಲದೇ, ವಿವಿಧ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಿಯೋಗದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ (೧೯೬೯ ), ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ (ಬ್ರಿಟನ್)(೧೯೮೩ ), ಇಸ್ರೇಲ್, ಗ್ರೀಸ್‌ನ ಡೆಲ್ಫಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಸವ(೧೯೮೯) ಸೇರಿವೆ. ಅವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೂಡ ೧೧ ವಾರಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದು, ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆ ಅವರು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯದ ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೆಹರಾಂಪುರದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದ ಅಭಿರಾಂ ಮಿಶ್ರಾ ಮತ್ತು ಶಕುಂತಲಾ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಚಿಕ್ಕ ಮಗುವಾಗಿದ್ದಾಗ, ತರಕಾರಿ ಕುಯ್ಯುವ ಅಥವಾ ಸೌದೆಯನ್ನು ಚೂರುಮಾಡುವ ಶಬ್ದ ಮುಂತಾದ ಯಾವುದೇ ಲಯಬದ್ಧ ಶಬ್ಬಕ್ಕೆ ಸಹಜಲಬ್ಧ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ತಾಯಿ ಬಾರಿಪಾದಾ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದು, ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಚೌ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಅವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುತ್ರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಂಜುಕ್ತ ತಂದೆ ಅಭಿರಾಂ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ಆರಂಭದ ವಿರೋಧದ ನಡುವೆಯೂ ಪುತ್ರಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿದರು. ತಂದೆಯ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಹಾರಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ಬಾಲಕಿಯರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಪುರುಷ ನರ್ತಕರನ್ನು ಗೋತಿಪುಯಾಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವದಾಸಿಯರಂತೆ ಈ ಬಾಲಕಿಯರು ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತರಬೇತಿ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಉಪಕ್ರಮದಿಂದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಗುರು ಕೇಳುಚರಣ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರಾ ಅವರಿಂದ ಅವರು ನೃತ್ಯ ಕಲಿಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೦ -೫೩ರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬಿಸುಬಾ ಮಿಲನ್ ಅವರಿಂದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಾಲ ಕಲಾವಿದೆಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆರು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಬಾಲಕಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರು ನೀಡಿದ ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ನೃತ್ಯದ ವೇಳೆ ಮುಗಿದ ನಂತರವೂ ಚೈತನ್ಯಶಾಲಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಅವರ ತಾಯಿ ನೃತ್ಯ ನಿಲ್ಲಿಸೆಂದು ಕೂಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಪುಸಲಾಯಿಸಿದರು. ಒಂಭತ್ತು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಬಾಲಕಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ, ಕೊಲ್ಕತ್ತಾದ ಮಕ್ಕಳ ಲಿಟಲ್ ಥಿಯೇಟರ್‌ನ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೨ರ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಕ್ಕಳ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಹುಮಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಈ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿತರಾದ ಅವರ ತಂದೆತಾಯಿಗಳು ಚೆನ್ನೈನ ಕಲಾಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ನೃತ್ಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ರುಕ್ಮಿಣಿ ದೇವಿ ಅರುಂಡೇಲ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಮುಂದಿನ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅವರು ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಕಥಕ್ಕಳಿಯನ್ನು ಎರಡನೇ ವಿಷಯವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಭರತನಾಟ್ಯಂನಲ್ಲಿ 'ನೃತ್ಯಪ್ರವೀಣ್' ಡಿಪ್ಲೋಮಾದಲ್ಲಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಅದಾದ ನಂತರ, 'ಕಲಾಕ್ಷೇತ್ರ ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಟ್ರೂಪ್' ಸದಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಅವರು ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದರು. ೧೪ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರು ಒಡಿಶಾಗೆ ವಾಪಸು ಬಂದರು. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಅವರಿಗೆ ಮುಂಬೈನ ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾ ಭವನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುರು ಹಜಾರಿಲಾಲ್ ಅವರಿಂದ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯಕಲಿಯಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಕೋರ್ಸ್ ತ್ಯಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಒಡಿಶಾಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ವೃತ್ತಿಜೀವನ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೀವನ ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳು ಸಂಜುಕ್ತ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿಗೆ ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು. ೧೯೬೬ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಗುರು ಕೇಳುಚರಣ್ ಮಹಾಪಾತ್ರ ಅವರಿಗೆ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಿದಾಗ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು. ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಂಜುಕ್ತ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ನೃತ್ಯಪ್ರದರ್ಶನದಿಂದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಪುಳಕಿತರಾದರು. ಹೀಗೆ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗುರುತು ಮೂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಆ ಹಂತದಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಲಿಲ್ಲ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ಅವರ ಪತಿ ಕೂಡ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಾಯಕರಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ನೃತ್ಯಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಸಂಗೀತ ನೀಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಮುಂಬರುವ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂಜುಕ್ತಾ-ರಘುನಾಥ್‌ದ್ವಯರು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಪುಳಕಿತಗೊಳಿಸಿದರಲ್ಲದೇ ಯಾಮಿನಿ-ಜ್ಯೋತಿಸ್ಮತಿ ದ್ವಯರನ್ನು ಕೂಡ ಮೀರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ್ ನಾಟಕ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಸಂಜುಕ್ತ ಗುರು ಕೇಳುಚರಣ್ ಮಹಾಪಾತ್ರ ಅವರ ಮಹಾ ಶಿಷ್ಯೆಯಾಗಿ ಹೆಸರು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಭಾರತದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಸಂಚರಿಸಿ, ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು ಹಾಗು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ್ದ ಒಡಿಸ್ಸಿಯ ನೃತ್ಯಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಇವರಿಬ್ಬರನ್ನೂ ನೃತ್ಯಸ್ವರೂಪದ ಸಮಾನ ಪುನರುಜ್ಜೀವಕರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿ ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಇಟಲಿಯ ಬೊಲೊಗ್ನಾದ ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಟಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೯೮೬, ೧೯೯೦ ಮತ್ತು ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಕಳೆದು ಸಣ್ಣ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದರ ಜಾಗತಿಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು. ಸಂಜುಕ್ತ ಅವರ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯು 'ನೃತ್ತಾ' ಅಥವಾ ಶುದ್ಧ ನೃತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಹೋನ್ನತ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಸಂಗೀತಗಾರ ಪತಿ ಅವರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಅನುಕೂಲವಾಗಿದ್ದು, ಪತಿಯ ಸತತ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಈ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೌಶಲ್ಯದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನೆರವಾಯಿತು. 'ಅಭಿನಯ'ದಲ್ಲಿ ಅವರು ಜಾತ್ರಾ(ಜನಪ್ರಿಯ ಜನಪದ ನಾಟಕದ ಸ್ವರೂಪ) ಮತ್ತು ಭಾವಾತಿರೇಕದ ನಾಟಕದತ್ತ ಹೆಚ್ಚು ಸಲ ತಿರುಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಭಿಜ್ಞರು ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಕರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಗೀತಗಾರ ಪತಿಯ ಜತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು, ಸಂಜುಕ್ತ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಎರಡೂ ಇದ್ದು,ಜಯದೇವರ ಗೀತ ಗೋವಿಂದದಿಂದ ಸುರ್‌ದಾಸ್ಅವರ ಪದಬಾಲಿಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಗಳವರೆಗೆ, ತುಳಸಿದಾಸರ ರಾಮಚರಿತಮಾನಸದ ಚೌಪಾಯಿಗಳರೆಗೆ, ವಿದ್ಯಾಪತಿ ಮತ್ತು ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಗೋರ್ಅವರ ಹಾಡುಗಳವರೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರದರ್ಶನ, ನಾವೀನ್ಯದ 'ಯುಗ್ಮ-ದ್ವಂದ್ವ':ಪಂಡಿತ ಓಂಕಾರ್ ನಾಥ್ ಠಾಕುರ್ ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಉತ್ಕಲ ಸಂಗೀತ್ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಂಡಿತ್ ದಾಮೋದರ್ ಹೋತಾ ಸಂಯೋಜನೆಯ ರಾಗ ಬಾಗೇಶ್ವರಿಯಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಾರ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರನ ನಡುವೆ ಸಣ್ಣ ಜುಗಲ್‌ಬಂಧಿ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಭವ್ಯ 'ಮೋಕ್ಷ ಮಂಗಳಂ' ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶೈಲಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಅತೀ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಲಕ್ಷ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮುಗಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೆಸರಾಂತ ನೃತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕ ಡಾ.ಸುನಿಲ್ ಕೊಥಾರಿ ಅವರ ಪದಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂಜುಕ್ತ ಭರತನಾಟ್ಯವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಒಡಿಸ್ಸಿಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡುಪಾಗಿಟ್ಟು ಈ ಪ್ರಕಾರದ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದರು. ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳು ಅವರು ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯದ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಅವರು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಮರೆತುಹೋದ ಒಡಿಸ್ಸಿ ಶೈಲಿಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಭಾರತದ ನೃತ್ಯಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಂದರು. ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳವರೆಗೆ ಅವರು ಒಡಿಸ್ಸಿಯ ಅನಭಿಷಿಕ್ತ ಪ್ರಮುಖ ನೃತ್ಯಗಾತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದರು. ಅವರು ೧೯೯೭ರ ಜೂನ್ ೨೪ರಂದು ೫೮ನೇ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಕೊನೆಯ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ, ಜೀವನ್ಮರಣ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ,ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ದೈಹಿಕ ಚೈತನ್ಯ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ತನಕ ನೃತ್ಯದ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಹರಡಿದರು. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ ಚೆನ್ನೈನ ಕಲಾಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗಿಂತ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಿರಿಯವರಾದ ರಘುನಾಥ್ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರೇಮಿಸಿದರು. ಗೀತ ಗೋವಿಂದ ದ ಉತ್ತಮ ಗಾಯಕರಾದ ಅವರು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತದ ಭರವಸೆಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಸಂಜುಕ್ತರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಯಕರಾಗುವ ಮೂಲಕ ಅವರಿಗೆ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ನಿಂತರು. ಅವರು ೧೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರಿಗೆ ಜನ್ಮನೀಡಿದರು. ಪರಂಪರೆ ಸಂಜುಕ್ತ ಅನೇಕ ನೃತ್ಯನೈಪುಣ್ಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಾಲಯ ದ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಡಾ.ಚಿತ್ರಾ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ(ಪೊಟೊಮ್ಯಾಕ್ ಒಡಿಸ್ಸಿ ಶಾಲೆ)ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ನಿಷ್ಠ ಶಿಷ್ಯೆ ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ ನಿವಾಸಿ ಜೊಯೊತಿದಾಸ್ ಅವರು ಸಂಜುಕ್ತಾರ ಒಡಿಸ್ಸಿ ಶೈಲಿಯ ನೃತ್ಯಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಡಿಪಾದ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಳ ಕಲಾಮಂದಿರ್ ಶಾಲೆಯ ಕಲಾತ್ಮಕ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಅವರನ್ನು ಗುರು ಕೇಳುಚರಮ್ ಮಹಾಪಾತ್ರಾ ಅವರ ಕಲೆಯ ಅವತಾರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅವರ ಸಾವಿನ ನಂತರ,ಅವರ ಪತಿ ರಘುನಾಥ್ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಎಂಬ ಟ್ರಸ್ಟೊಂದನ್ನು ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಒಡಿಸ್ಸಿ ಶೈಲಿಯ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವುದಾಗಿತ್ತು. ೨೦೦೧ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಅವರ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಅರಳುತ್ತಿರುವ ನೃತ್ಯಗಾರರಿಗೆ ಟ್ರಸ್ಟ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು, ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪರಿಣತಿ ಸಾಧಿಸಿದವರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು/ಆಧಾರ “ನನಗೆ ಇಬ್ಬರು ಗುರುಗಳಿದ್ದಾರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ವಿರುದ್ಧ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ರುಕ್ಮಿಣಿ ದೇವಿ ಅರುಂಡೇಲ್ ತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಒತ್ತುನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಗುರು ಕೇಳುಚರಣ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ ತಂತ್ರವನ್ನು ಮರೆಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನನಗೆ ಗೊಂದಲವಾಗಿತ್ತು. ಬಹಳ ಕಾಲದ ನಂತರ, ಕಾರ್ಯನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ದುಡಿಮೆಯಿಂದ ತಂತ್ರವು ತಾನೇತಾನಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರಿವಾಯಿತು.” ಎಂದು ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯೆ ಜೊಯೊತಿದಾಸ್ ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರು. "ಶಕ್ತಿ [. . .] ಅದು ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಸ್ತ್ರೀ ಎರಡೂ ಅಲ್ಲ [. . .]. ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಸ್ತ್ರೀ ಯಾವುದೇ ಪ್ರದರ್ಶಕ ಚೈತನ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸದಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ." ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಕುರಿತ ಚಿತ್ರಗಳು ದೇವರುಗಳ ಜತೆ ಮುಖಾಮುಖಿ: ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಜತೆ ಒಡಿಶಾ ನೃತ್ಯ ೧೯೯೯ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ನೃತ್ಯ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಇಂದ್ರಾ ಗುಪ್ತಾ, ಇಂಡಿಯಾ`ಸ್ ಮೋಸ್ಟ್ ಇಲ್ಲ್ಯುಸ್ಟ್ರಿಯಸ್ ವುಮೆನ್ ನಿವ್ ಡೆಲ್ಲಿ: ಐಕಾನ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್, ೨೦೦೩. ISBN ೮೧-೮೮೦೮೬-೧೯-೩ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಜ್ಯಾಕ್ ಆಂಡರ್‌ಸನ್, ನೃತ್ಯ: ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ , ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೪, ೧೯೮೪ , ೨೦೦೬ ಜುಲೈ ೩೧ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ ಚಿತ್ರಗಳು ವಿಡಿಯೊ ಕೊಂಡಿಗಳು ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ- ಒಡಿಸ್ಸಿ- ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರ ಸ್ತುತಿ ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ - ಒಡಿಸ್ಸಿ - ಮುಖರಿ ಪಲ್ಲವಿ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯಗಾರರು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರರು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯನಿರ್ದೇಶಕ ನೃತ್ಯ ಬೋಧಕರು ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದರು ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ೧೯೪೪ ಜನನ ೧೯೯೭ ನಿಧನ

saṃjukta pāṇigrāhi (24 āgasṭ 1944 – 24 jūn 1997) bhāratada nṛtyagātiyāgiddu, bhāratīya śāstrīya nṛtya òḍissiya atīmukhya pratipādaki. saṃjukta kiriya vayassinalle ī prācīna śāstrīya nṛtyavannu abhyasisi ā nṛtyada mahā punaścetanakkè khātari nīḍida prathama òriya bālakiyāgiddaru. nṛtyakkè mattu adakkè saṃbaṃdhisida caṭuvaṭikègaḻigè avara kòḍugèyannu gurutisi, avarigè bhāratada atyunnata nāgarika praśastigaḻalli òṃdāda padmaśrī(1975 )nīḍi gauravisalāyitu. avaru 1976ralli saṃgīt nāṭak akāḍèmi praśastipuraskṛtarāgiddārè. bhāratada vividha bhāgagaḻalli òḍissi pradarśanagaḻannu nīḍiddallade, vividha rāṣṭragaḻigè sarkārada sāṃskṛtika niyogada bhāgavāgiddārè. ivugaḻalli amerikā mattu philipains (1969 ), yunaiṭèḍ kiṃgḍam (briṭan)(1983 ), isrel, grīs‌na ḍèlphi aṃtārāṣṭrīya utsava(1989) serivè. avaru phrāns‌nalli kūḍa 11 vāragaḻa kāla pradarśana nīḍiddu, pyāris‌na aṃtārāṣṭrīya saṃgīta utsavadalli bhāgavahisiddārè. āraṃbhika jīvana mattu hinnèlè avaru òḍiśā rājyada gaṃjāṃ jillèya bèharāṃpuradalli janisidaru. sāṃpradāyika brāhmaṇa kuṭuṃbada abhirāṃ miśrā mattu śakuṃtalā miśrā avarigè janisidaru. avaru cikka maguvāgiddāga, tarakāri kuyyuva athavā saudèyannu cūrumāḍuva śabda muṃtāda yāvude layabaddha śabbakkè sahajalabdha jñānadiṃda nṛtya māḍuttiddaru. avara tāyi bāripādā mūladavarāgiddu, dīrghakāladavarègè cau jānapada nṛtyavannu poṣisuttidda kuṭuṃbakkè avaru seriddārè. avaru tamma putriyalliruva pratibhèyannu gurutisidaru mattu saṃjukta taṃdè abhirāṃ miśrā avara āraṃbhada virodhada naḍuvèyū putrigè protsāha nīḍidaru. taṃdèya virodhakkè kāraṇavenèṃdarè aṃdina dinagaḻalli ī rītiya nṛtyavannu sāmānyavāgi mahāris èṃdu karèyuva devasthānadalli hāḍuva bālakiyaru pradarśisuttiddaru. puruṣa nartakarannu gotipuyās èṃdu karèyuttārè. dakṣiṇa bhāratada devasthānagaḻalli devadāsiyaraṃtè ī bālakiyaru jīvana sāgisuttiddaru. tarabeti avara tāyiya upakramadiṃda nālku varṣada vayassinalle guru keḻucaraṇ mòhāpātrā avariṃda avaru nṛtya kaliyalu āraṃbhisidaru. avaru 1950 -53ra saṃdarbhadalli kramavāgi mūru varṣagaḻa kāla bisubā milan avariṃda atyuttama bāla kalāvidèyèṃba hèggaḻikègè pātrarāgiddārè. āru varṣa vayassina bālakiyāgiddāga avaru nīḍida òṃdu pradarśanadalli vedikèyannu biḍalu nirākarisi, nṛtyada veḻè mugida naṃtaravū caitanyaśāliyāgi pradarśana muṃduvarisidaru. avara tāyi nṛtya nillisèṃdu kūgiddallade pusalāyisidaru. òṃbhattu varṣa vayassina bālakiyāgiddāga, kòlkattāda makkaḻa liṭal thiyeṭar‌na vārṣika utsavadalli pradarśana nīḍidaru. avaru 1952ra aṃtārāṣṭrīya makkaḻa calanacitrotsavadalli prathama bahumānavannu gaḻisidaru. ī yaśassiniṃda protsāhitarāda avara taṃdètāyigaḻu cènnaina kalākṣetradalli uttama nṛtya tarabeti paḍèyuva saluvāgi kaḻuhisalu nirdharisidaru. alli avaru rukmiṇi devi aruṃḍel avara mārgadarśanadalli tamma pāṭhagaḻannu āraṃbhisidaru. muṃdina āru varṣagaḻa kāla avaru alli uḻidaru mattu taruvāya kathakkaḻiyannu èraḍane viṣayavāgi māḍikòṃḍu bharatanāṭyaṃnalli 'nṛtyapravīṇ' ḍiplomādalli padaviyannu gaḻisidaru. adāda naṃtara, 'kalākṣetra byālèṭ ṭrūp' sadasyèyāgi avaru bhārata mattu videśada aneka sthaḻagaḻalli pravāsa māḍidaru. 14varṣa vayassāgiddāga avaru òḍiśāgè vāpasu baṃdaru. òḍiśā rājya sarkāra avarigè muṃbaina bhāratīya vidyā bhavan‌nalli guru hajārilāl avariṃda kathak nṛtyakaliyalu vidyārthivetanavannu nīḍitu. ādāgyū, avaru kors tyajisidaru mattu òḍissi nṛtyadalli gamana keṃdrīkarisalu òḍiśāgè hiṃtirugidaru. vṛttijīvana èllakkiṃta hèccāgi jīvana naḍèsuvudakkè saṃbaṃdhisidaṃtè āraṃbhika varṣagaḻu saṃjukta mattu avara patigè savālāgittu. 1966ralli avara guru keḻucaraṇ mahāpātra avarigè saṃgīta nāṭak akāḍèmi praśasti nīḍi puraskarisidāga paristhiti sudhārisitu. navadèhaliyalli naḍèda praśasti pradāna samāraṃbhadalli saṃjukta òḍissi nṛtya pradarśana nīḍidaru. avara nṛtyapradarśanadiṃda prekṣakaru puḻakitarādaru. hīgè avaru rāṣṭrīya maṭṭadalli tamma gurutu mūḍisidaru mattu ā haṃtadiṃda hiṃtirugi noḍalilla. etanmadhyè avara pati kūḍa atyuttama gāyakarādaru mattu avara nṛtyapradarśanagaḻigè saṃgīta nīḍalu āraṃbhisidaru. muṃbaruva daśakagaḻalli, saṃjuktā-raghunāth‌dvayaru prekṣakarannu tamma pradarśanada mūlaka puḻakitagòḻisidarallade yāmini-jyotismati dvayarannu kūḍa mīrisidaru mattu jaṃṭiyāgi 1976ralli saṃgīt nāṭak akāḍèmi praśastiyannu nīḍi puraskarisalāyitu. saṃjukta guru keḻucaraṇ mahāpātra avara mahā śiṣyèyāgi hèsaru paḍèdaru mattu avaru bhāratada uddagalakkū saṃcarisi, òṭṭigè pradarśana nīḍidaru hāgu bahumaṭṭigè kṣīṇisidda òḍissiya nṛtyasvarūpavannu janapriyagòḻisidaru. idariṃdāgi iṃdu ivaribbarannū nṛtyasvarūpada samāna punarujjīvakaru èṃdu parigaṇisalāgidè. nṛtya śaili saṃjukta pāṇigrāhi iṭaliya bòlògnāda mānavaśāstrada aṃtārāṣṭrīya nāṭaka śālèyalli 1986, 1990 mattu 1992ralli svalpa kāla kaḻèdu saṇṇa kors‌gaḻalli bodhanè nīḍidaru mattu videśi vidyārthigaḻigè òḍissi nṛtya pradarśisuva mūlaka adara jāgatika janapriyatèyannu hèccisidaru. saṃjukta avara śreṣṭhatèyu 'nṛttā' athavā śuddha nṛtyavāgiddu, adaralli avaru mahonnata pradarśana nīḍidaru. saṃgītagāra pati avarigè dòḍḍa anukūlavāgiddu, patiya satata upasthitiyu ī prakāradalli avara sāmarthyavannu kauśalyadiṃda nirvahisalu nèravāyitu. 'abhinaya'dalli avaru jātrā(janapriya janapada nāṭakada svarūpa) mattu bhāvātirekada nāṭakadatta hèccu sala tirugilla èṃdu abhijñaru mattu vimarśakaru òppikòṃḍiddārè. saṃgītagāra patiya jatè serikòṃḍu, saṃjukta òḍissi nṛtyada śrīmaṃta bhaṃḍāravannu biṭṭu hogiddārè. ivugaḻalli ādhunika mattu śāstrīya èraḍū iddu,jayadevara gīta goviṃdadiṃda sur‌dāsavara padabāligaḻannu ādharisida sāṃpradāyika saṃkhyègaḻavarègè, tuḻasidāsara rāmacaritamānasada caupāyigaḻarègè, vidyāpati mattu ravīṃdranātha ṭhāgoravara hāḍugaḻavarègè gamanārha pradarśana, nāvīnyada 'yugma-dvaṃdva':paṃḍita oṃkār nāth ṭhākur avara śiṣyarāda utkala saṃgīt mahāvidyālayada paṃḍit dāmodar hotā saṃyojanèya rāga bāgeśvariyalli nṛtyagāra mattu saṃgītagārana naḍuvè saṇṇa jugal‌baṃdhi òḻagòṃḍiddavu. bhavya 'mokṣa maṃgaḻaṃ' avara vaiyaktika śailiyāgittu. adannu avaru tamma pradarśanagaḻannu atī sūkṣma lakṣyadòṃdigè mugisalu baḻasuttiddaru. hèsarāṃta nṛtya vimarśaka ḍā.sunil kòthāri avara padagaḻalli, saṃjukta bharatanāṭyavannu tyajisidaru mattu òḍissigè tamma jīvanavannu muḍupāgiṭṭu ī prakārada nṛtyadalli tamma śailiyannu mūḍisidaru. naṃtarada varṣagaḻu avaru aneka rājyada samāraṃbhagaḻalli tamma pradarśanagaḻannu muṃduvarisidaru. avara pravartaka prayatnagaḻiṃda avaru bahumaṭṭigè marètuhoda òḍissi śailiya nṛtyavannu bhāratada nṛtyabhaṃḍāradalli mukhyavāda sthānakkè taṃdaru. sumāru nālku daśakagaḻavarègè avaru òḍissiya anabhiṣikta pramukha nṛtyagātiyāgi uḻidaru. avaru 1997ra jūn 24raṃdu 58ne varṣa vayassinalli kyānsar kāyilèyiṃda mṛtapaṭṭaru. kònèya varṣagaḻavarègè, jīvanmaraṇa horāṭa naḍèsuttidda saṃdarbhadallū ,aneka varṣagaḻavarègè daihika caitanya avakāśa nīḍuva tanaka nṛtyada suvāsanèyannu haraḍidaru. vaiyaktika jīvana cènnaina kalākṣetradalli avarigiṃta hattu varṣagaḻaṣṭu hiriyavarāda raghunāth pāṇigrāhi avarannu premisidaru. gīta goviṃda da uttama gāyakarāda avaru cènnainalli calanacitra saṃgītada bharavasèya vṛttijīvanavannu tyajisi, saṃjuktara pradarśanagaḻalli gāyakarāguva mūlaka avarigè bèṃbalavāgi niṃtaru. avaru 16 varṣa vayassinalliddāga, avaru vivāhavādaru mattu kālakrameṇa ibbaru putrarigè janmanīḍidaru. paraṃparè saṃjukta aneka nṛtyanaipuṇyada vidyārthigaḻannu biṭṭuhogiddārè. avaralli nṛtyālaya da nirdeśaki ḍā.citrā kṛṣṇamūrti(pòṭòmyāk òḍissi śālè)mattu āsṭreliyadalli avara niṣṭha śiṣyè mèlborn nivāsi jòyòtidās avaru saṃjuktāra òḍissi śailiya nṛtyapravāhavannu kāydukòḻḻuvudakkè muḍipāda bhāratīya śāstrīya nṛtyagaḻa kalāmaṃdir śālèya kalātmaka nirdeśaki mattu śikṣakiyāgiddaru. saṃjukta pāṇigrāhi avarannu guru keḻucaram mahāpātrā avara kalèya avatāra èṃdu parigaṇisalāgidè. saṃjukta pāṇigrāhi praśastigaḻu avara sāvina naṃtara,avara pati raghunāth pāṇigrāhi avara hèsarinalli saṃjukta pāṇigrāhi smāraka ṭrasṭ èṃba ṭrasṭòṃdannu 1999ralli sthāpisidaru. idu òḍissi śailiya uddeśakkè uttejana nīḍuvudāgittu. 2001riṃdīcègè avara janma vārṣikotsavada pratī varṣa araḻuttiruva nṛtyagārarigè ṭrasṭ vidyārthivetanavannu nīḍuttiddu, òḍissi nṛtya kṣetradalli atyuttama pariṇati sādhisidavarigè praśastigaḻannu nīḍuttidè. ullekhagaḻu/ādhāra “nanagè ibbaru gurugaḻiddārè, pratiyòbbarū viruddha dṛṣṭikonavannu hòṃdiddaru. rukmiṇi devi aruṃḍel taṃtrakkè òttunīḍuttiddaru. ādarè guru keḻucaraṇ mòhāpātra taṃtravannu marèyuva baggè òttāyisuttiddaru. nanagè gòṃdalavāgittu. bahaḻa kālada naṃtara, kāryaniṣṭhè mattu kaṭhiṇa duḍimèyiṃda taṃtravu tānetānāgi anusarisuttadè èṃdu arivāyitu.” èṃdu tamma śiṣyè jòyòtidās avarigè heḻiddaru. "śakti [. . .] adu puruṣa athavā strī èraḍū alla [. . .]. puruṣa athavā strī yāvude pradarśaka caitanya sṛṣṭisuva sadā śaktiyāgidè." saṃjukta pāṇigrāhi kurita citragaḻu devarugaḻa jatè mukhāmukhi: saṃjukta pāṇigrāhi jatè òḍiśā nṛtya 1999 ivannū noḍi nṛtya bhaṃgiyalli bhāratīya mahiḻèyaru ullekhagaḻu iṃdrā guptā, iṃḍiyā`s mosṭ illyusṭriyas vumèn niv ḍèlli: aikān pablikeśans, 2003. ISBN 81-88086-19-3 bāhya kòṃḍigaḻu jyāk āṃḍar‌san, nṛtya: saṃjukta pāṇigrāhi di nyūyārk ṭaims , akṭobar 14, 1984 , 2006 julai 31raṃdu marusaṃpādisalāgidè. saṃjukta pāṇigrāhi citragaḻu viḍiyò kòṃḍigaḻu saṃjukta pāṇigrāhi- òḍissi- ardhanārīśvara stuti saṃjukta pāṇigrāhi - òḍissi - mukhari pallavi saṃgīta nāṭaka akāḍèmi praśasti puraskṛtaru òḍissi nṛtyagāraru bhāratīya śāstrīya nṛtyagāraru bhāratīya śāstrīya nṛtyanirdeśaka nṛtya bodhakaru nṛtya kalāvidaru padmaśrī praśasti puraskṛtaru 1944 janana 1997 nidhana

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B3%81%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%A4%20%E0%B2%AA%E0%B2%BE%E0%B2%A3%E0%B2%BF%E0%B2%97%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B2%BF

ಸಂಜುಕ್ತ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಿ

ಕೂಚಿಪೂಡಿ (Kuchipudi) (ತೆಲುಗು : కూచిపూడి) ('Koochipoodi' ('ಕೂಚಿಪೂಡಿ') ಎಂದು ಉಚ್ಚಾರಿತ) ಭಾರತ ದೇಶದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯರೂಪ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತರೆಡೆಯೂ ಸಹ ಈ ನೃತ್ಯವು ಜನಪ್ರಿಯ. ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಎಂಬುದು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ದಿವಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮವೊಂದರ ಹೆಸರು. ಅಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯವು ಈ ನೃತ್ಯಕಲಾರೂಪವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರಿಂದ, ಇದಕ್ಕೆ 'ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯ' ಎನ್ನುವುದು ರೂಢಿಯಾಯಿತು. ಇತಿವೃತ್ತ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೇದಿಕೆಯ ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಆಚರಣೆಗಳ ನಂತರ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪಾತ್ರಧಾರಿಯೂ ಸಹ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಬಂದು,(ಹಾಡು-ನೃತ್ಯಗಳ ಕಿರು ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ) ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಪರಿಚಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಪಾತ್ರದ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಹಾವಭಾವಗಳ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗುವುದು. ಆಗ ನಾಟಕವು ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಡುವವರಿಗೆ 'ಮೃದಂಗ' ಎಂಬ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ತಾಳವಾದ್ಯ, ಪಿಟೀಲು, ಕೊಳಲು ಹಾಗೂ ತಂಬೂರಿ ಮಂದ್ರತಂತಿ ವಾದ್ಯ - ಈ ವಾದ್ಯಗಳ ಬೆಂಬಲವಿರುತ್ತದೆ. ಕಲಾವಿದರು ಧರಿಸುವ ಒಡವೆಗಳು 'ಬೂರುಗು ಎಂಬ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ-ತೂಕದ ಮರದ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶೈಲಿ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಚಲನವಲನಗಳು ವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯದ ಸಹಯೋಗದಿಂದ ನಡೆಯವ ಈ ನೃತ್ಯವು ಭರತನಾಟ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಏಕ-ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಜತಿಸ್ವರಮ್‌ ಮತ್ತು ತಿಲ್ಲಾನ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ, ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತರೊಬ್ಬರು ದೇವರೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಹಂಬಲವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವ ಹಲವು ಗೀತರಚನೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಮತ್ತು ಭರತನಾಟ್ಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳ ನಡುವಿನ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲದೆ, ಕೂಚಿಪೂಡಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಅಪೂರ್ವವಾದ ಹಲವು ವಿಶಿಷ್ಟ ನೃತ್ಯರೂಪಗಳಿವೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಕೂಚಿಪೂಡಿಯಲ್ಲಿ 'ತರಂಗಂ' ಎಂಬುದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನರ್ತಿಸುವವರು ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ತಟ್ಟೆಯ ಎತ್ತರದ ಅಂಚುಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನರ್ತಿಸಬೇಕಿದೆ. ನರ್ತಿಸುವವರು ಆಯ ತಪ್ಪದೆ ಬಹಳ ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ತಟ್ಟೆಯನ್ನು ಚಲಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವರು. ಇಂತಹ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ಅವರ ಹಸ್ತಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲ-ದೀಪ ಹಚ್ಚಿದ ಎರಡು ಹಣತೆಗಳು ಹಾಗೂ, ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ನೀರು ತುಂಬಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಪಾತ್ರೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ನೃತ್ಯದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಮಾದರಿಯಾಗಿ, ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ತೈಲ ದೀಪಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ, ತಲೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಪಾತ್ರೆಯ ನೀರಿನಿಂದಲೇ ತಮ್ಮ ಕೈ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವರು. ಎರಡೂ ತರಹದ ನೃತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ವಸ್ತ್ರವಿನ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಭರತನಾಟ್ಯಂ ಉಡುಪುಗಳಿಗೆ ವಿವಿಧ ಉದ್ದನೆಯ ಮೂರು ಮಡಿಕೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸೀರೆಯ ಮಡಿಕೆಗಳು ಹರಡಿರುವಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಮಡಿಕೆಯಿದ್ದು, ಭರತನಾಟ್ಯ ಉಡುಪಿನ ಮೂರು ಮಡಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಯುದ್ದದ ಮಡಿಕೆಗಿಂತಲೂ ಉದ್ದವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ 20ನೆಯ ಕರಣವನ್ನು ಬಳಸ ಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರು ಪದಭೇದಗಳಲ್ಲದೆ, ಈ ಶಿಕ್ಷಣಶಾಲೆಗೆ ಪರಂಪರಾಗತವಾಗಿರುವ ಕೆಲವು 'ಆಡುಗುಲು' ಅಥವಾ ಅಡವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವರು: 'ಚೌಕ', 'ಕಟ್ಟರನಟು', 'ಕುಪ್ಪಿ ಅಡಗು', 'ಒಂಟಡುವು', 'ಜರಡುವು', 'ಪಕ್ಕನಾಟು'ಗಳನ್ನು ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಬಳಸು ವುದುಂಟು. ಚಲನವಲನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಕೂಚಿಪೂಡಿಯ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತಹ ಹಾವಭಾವಗಳು, ತ್ವರಿತ ನೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ತತ್ ಕ್ಷಣವೇ ವಿವಿಧ ಭಾವುಕತೆ-ರಸಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ತರಂಗಂನಲ್ಲಿ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ನೀರು ತುಂಬಿದ ಬಿಂದಿಗೆಯನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಹಿತ್ತಾಳೆ ತಟ್ಟೆಯ ಅಂಚುಗಳ ಮೇಲೆ ನರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ನೃತ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಹಾಡು ಚಿರಪರಿಚಿತ ಕೃಷ್ಣ ಲೀಲಾ ತರಂಗಿಣಿಯಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪಠ್ಯವು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಅವತಾರ ಮತ್ತು ಜೀವನ-ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾವಭಾವಗಳುಳ್ಳ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾಮ ಕಲಾಪಂ ನೃತ್ಯ-ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನ ರಾಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮಾಳ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಪ್ರೀತಿ-ಪ್ರೇಮದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಂದ ಅಗಲಿದಾಗ, ಆಕೆ ಆತನೊಂದಿಗಿನ ಆನಂದದ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವನಿಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಕಡೆಗೆ, ಆಕೆಯು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಾಗ ಕೃಷ್ಣ-ಸತ್ಯಭಾಮರು ಒಂದಾಗುತ್ತಾರೆ. ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಪರಿಚತ ಕಲಾಸಂಗ್ರಹದಿಂದ ಕೃಷ್ಣ ಶಬ್ದಂ ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ಹಾಡು ಉಲ್ಲೇಖನೀಯ. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಮಾರುವ ಮಹಿಳೆಯು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತ್ಯಾ ಆಮಂತ್ರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಮಹಿಳೆಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ನಾಟ್ಯಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣತರು ಡಾ. ವೇಂಪತಿ ಚಿನ್ನ ಸತ್ಯಂ ಗುರು ಪಿ. ವಿ. ಭರಣಿ ಶಂಕರ್‌ ಅನುರಾಗ್‌ ದೇಬ್‌ (ಆಯುಷ್‌ - ಪಾಗ್ಲೂ ಛಾಗ್ಲು ಮಹಾರಾಜ್‌) ಕೋಲ್ಕತಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ದೇವಶೀಷ್‌ ಪ್ರಧಾನ್‌ (ಬೋಟು ಮಹಾರಾಜ್‌) ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಗುರು ಜಯರಾಮ ರಾವ್‌ ಮತ್ತು ವನಶ್ರೀ ರಾವ್‌ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ರಾವ್‌ ರವಿ ವೇದಾಂತಂ ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣ ಡಾ. ಉಮಾ ರಾಮರಾವ್‌ ತಡೆಪಲ್ಲಿ ಪೇರಯ್ಯ ಚಿಂತಾ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ವೇದಾಂತಮ್‌ ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ ಶರ್ಮ ಡಾ: ಕೋರದ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್‌ ಗುರು ಸಿ ಆರ್‌ ಆಚಾರ್ಯುಲೂ ಅವರನ್ನೂ ಸಹ ಸ್ಮರಿಸಬೇಕು. ಇವರು ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದು, ಮೃಣಾಲಿನಿ ಸಾರಾಭಾಯಿ ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ದರ್ಪಣಾ ನೃತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಆಶಾ ಪಾರಿಖ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ, ಹಲವು ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಮೃಣಾಲಿನಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ಗುರು ಬಾಲ ಕೊಂಡಲ ರಾವ್‌ ಪಿ. ಬಿ. ಕೃಷ್ಣ ಭಾರತಿ ಪಸುಮರ್ಥಿ ವೇಣುಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಶರ್ಮ ಡಾ. ರಾಜಾ ರಾಧಾ ರೆಡ್ಡಿ ಸ್ವಾಗತ್‌ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಶೋಭಾ ನಾಯುಡು, ಮಹಾಂಕಾಲಿ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ಶರ್ಮ, ಡಾ. ಯಶೋಧ ಠಾಕೋರ್‌ ವಿಜಯಪಾಲ್‌ ಪತಲೋಥ್‌ ವಂಶಿ ಕೃಷ್ಣ ವರ್ಮ ಮಲ್ಲಿಕಾ ರಾಮಪ್ರಸಾದ್‌ ಇಂದಿರಾ ಶ್ರೀರಾಮ್‌ ದೀಕ್ಷಿತ್‌ ರವಿ ವೇಂಪತಿ, ಶಶಿಕಲಾ ಪೆನುಮರ್ತಿ, ಕಮಲಾ ರೆಡ್ಡಿ, ವನಜಾ ಅಯ್ಯಲರಾಜು ದಾಸಿಕ, ಸಂಧ್ಯಶ್ರೀ ಆತ್ಮಕೂರಿ, ಶಾರದಾ ಜಮ್ಮಿ, ಅನುರಾಧಾ ನೆಹರು, ಹಿಮಬಿಂದು ಚಲ್ಲಾ, ಯಾಮಿನಿ ಸಾರಿಪಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯರೂಪವು ಭಾರತವೊಂದಕ್ಕೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ, ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಹಲವು ಚಿರಪರಿಚಿತ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯ ತರಬೇತುದಾರರು, ನೃತ್ಯನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶ್ವ ಗಿನ್ನೆಸ್‌ ದಾಖಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಸುಮಾರು 200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನಾಟ್ಯಗುರುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, 2,800ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು, 2010ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 26ರಂದು ಹೈದರಾಬಾದಿನ ಜಿಎಂಸಿ ಬಾಲಯೋಗಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೊಲಂ ತಿಲ್ಲಾನಾ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿ ವಿಶ್ವ ಗಿನ್ನೆಸ್‌ ದಾಖಲೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಭಾರತದ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಹಾಗೂ 15 ದೇಶಗಳಿಂದ ಆಗಮಿಸಿದ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಈ ನೃತ್ಯಪ್ರದರ್ಶನವು, ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯನಿರ್ದೇಶಕ ಸಿದ್ಧೇಂದ್ರ ಯೋಗಿಯವರ ಪ್ರಶಂಸನೀಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಮೂರು ದಿನಗಳು ನಡೆದ ಎರಡನೆಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯ ಮಹಾಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಂಗವಾಗಿ, 11 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲದ ಈ ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟಪತಿ ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್‌, ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಪಾಲ ಇ ಎಸ್‌ ಎಲ್‌ ನರಸಿಂಹನ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎನ್‌. ಕಿರಣ್‌ ಕುಮಾರ್‌ ರೆಡ್ಡಿ, ಭಾಗವಹಿಸಿದವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಅಭಿನಂದಿಸಿದರು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಅಂತ್ಯಗೊಂಡೊಡನೆ, ಗಿನೆಸ್‌ ವಿಶ್ವದಾಖಲೆಗಳ ಗ್ರಂಥದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯೊಬ್ಬರು ಎದ್ದು ನಿಂತು, 'ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಗಾಧತೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ನಾನು ಮೂಕನಾದೆ' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದಾಗ ಕರತಾಡನಗಳ ಸದ್ದು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತು. ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಪರಿಣತರಾದ ವೇಂಪತಿ ಚಿನ್ನಸತ್ಯಂ, ಯಾಮಿನಿ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ, ರಾಜಾ ರೆಡ್ಡಿ ರಾಧಾ ರೆಡ್ಡಿ ಹಾಗೂ ಶೋಭಾ ನಾಯುಡು, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಂದ ಪುರಸ್ಕೃತರಾದರು. ಆನಂತರ, ರಾಜಾ ರೆಡ್ಡಿ ರಾಧಾ ರೆಡ್ಡಿಯವರ ಶಿಷ್ಯವೃಂದವು, ಲೋಕಕಲ್ಯಾಣವಾಗಲೆಂದು ದೇವಿಸ್ಮೃತಿಯ ನೃತ್ಯ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಸಮಾರಂಭದ ಮೊದಲ ದಿನ, ಸರ್ಕಾರವು 25 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳ ನೆರವು ನೀಡುವುದೆಂದು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಕಿರಣ್‌ ರೆಡ್ಡಿ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು.ಕೊನೆಯ ದಿನ, ಅವರು ಈ ಮೊತ್ತದ ಚೆಕ್ಕನ್ನು ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಖಾತೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವೆ ದಗ್ಗುಬಟಿ ಪುರಂದೇಶ್ವರಿಯವರಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಘುಂಗುರೂ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಭಾರತಮ್‌ . ರಾಗ-ನೃತ್ಯ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ; ಶ್ರೀ ಸದ್ಗುರು ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್‌/ಇಂಡಿಯನ್‌ ಬುಕ್ಸ್‌ ಸೆಂಟರ್‌, ನವದೆಹಲಿ, ಭಾರತ ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು ಸ್ಪಿಕ್ ಮೆಕೇ - ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಉತ್ತೇಜನಾ ಸಮಾಜ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಧರಿಸುವ ಆಭರಣಗಳು ರಾಜಾ ರಾಧಾ ರೆಡ್ಡಿ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಬಗೆಗಿನ ಸಮಗ್ರ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನಿರೂಪಿಸುವ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಹಾಗೂ ಸಮಾರಂಭಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ಕೇಂದ್ರ ಖ್ಯಾತ ಕೂಚಿಪೂಡಿ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಕೂಚಿಪೂಡಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ನೃತ್ಯ

kūcipūḍi (Kuchipudi) (tèlugu : కూచిపూడి) ('Koochipoodi' ('kūcipūḍi') èṃdu uccārita) bhārata deśada āṃdhrapradeśa rājyada bhāratīya śāstrīya nṛtyarūpa. dakṣiṇa bhāratada itarèḍèyū saha ī nṛtyavu janapriya. kūcipūḍi èṃbudu āṃdhrapradeśada baṃgāḻa kòlli tīradalliruva kṛṣṇā jillèya divi tāllūkinalliruva grāmavòṃdara hèsaru. alli vāsavāgidda brāhmaṇa samudāyavu ī nṛtyakalārūpavannu abhyasisuttidda riṃda, idakkè 'kūcipūḍi nṛtya' ènnuvudu rūḍhiyāyitu. itivṛtta nṛtya pradarśanavu sāmānyavāgi vedikèya kèlavu ācaraṇègaḻòṃdigè āraṃbhavāguvudu. ācaraṇègaḻa naṃtara pratiyòbba pātradhāriyū saha vedikèya melè baṃdu,(hāḍu-nṛtyagaḻa kiru saṃyojanèya mūlaka) tammannu tāvu paricayisikòḻḻuvaru. idariṃdāgi, nāṭakadalliruva pātrada gurutu mattu hāvabhāvagaḻa sanniveśagaḻannu siddhapaḍisalāguvudu. āga nāṭakavu āraṃbhavāguvudu. nṛtyakkè hinnèlèyalli mādariyāgi karnāṭaka śāstrīya saṃgīta nuḍisalāguttadè. hāḍuvavarigè 'mṛdaṃga' èṃba dakṣiṇa bhāratada śāstrīya tāḻavādya, piṭīlu, kòḻalu hāgū taṃbūri maṃdrataṃti vādya - ī vādyagaḻa bèṃbalaviruttadè. kalāvidaru dharisuva òḍavègaḻu 'būrugu èṃba, sāmānyavāgi kaḍimè-tūkada marada vastugaḻāgiruttavè. śaili kūcipūḍi nṛtyagaḻalli calanavalanagaḻu vegada gatiyalliruttavè. hinnèlèyalli karnāṭaka śāstrīya saṃgīta vādyada sahayogadiṃda naḍèyava ī nṛtyavu bharatanāṭyadòṃdigè halavu aṃśagaḻannu haṃcikòṃḍidè. idara eka-pradarśanadalli, kūcipūḍi hāḍugaḻalli jatisvaram‌ mattu tillāna seriruttavè, nṛtyagaḻalli, bhaktaròbbaru devaròṃdigè òṃdāguva haṃbalavannu nirūpisuva halavu gītaracanègaḻiruttavè. kūcipūḍi mattu bharatanāṭya hèjjègaḻa naḍuvina berè-berè śailigaḻalladè, kūcipūḍiyalliye apūrvavāda halavu viśiṣṭa nṛtyarūpagaḻivè. viśiṣṭavāgi, kūcipūḍiyalli 'taraṃgaṃ' èṃbudidè. idaralli nartisuvavaru hittāḻèya taṭṭèya èttarada aṃcugaḻa melè kāliṭṭukòṃḍu nartisabekidè. nartisuvavaru āya tappadè bahaḻa kuśalatèyiṃda taṭṭèyannu calisuvaṃtè māḍuvaru. iṃtaha nṛtya māḍuvāga avara hastagaḻalli taila-dīpa haccida èraḍu haṇatègaḻu hāgū, talèya melè nīru tuṃbiruva cikka pātrèyannu hòttiruttārè. nṛtyada aṃtyadalli, mādariyāgi, nṛtyakalāvidaru taila dīpagaḻannu ārisi, talèya melidda pātrèya nīriniṃdale tamma kai tòḻèdukòḻḻuvaru. èraḍū tarahada nṛtyagaḻigè saṃbaṃdhita vastravinyāsagaḻalli sūkṣma vyatyāsagaḻivè. sāmānyavāgi, bharatanāṭyaṃ uḍupugaḻigè vividha uddanèya mūru maḍikègaḻiruttavè. sīrèya maḍikègaḻu haraḍiruvaṃtè kāṇisuttavè. ādarè, kūcipūḍi nṛtyadalli, kevala òṃde maḍikèyiddu, bharatanāṭya uḍupina mūru maḍikègaḻalli atiyuddada maḍikègiṃtalū uddavāgiruttadè. āgāggè kūcipūḍi nṛtyadalli 20nèya karaṇavannu baḻasa lāguttadè. āru padabhedagaḻalladè, ī śikṣaṇaśālègè paraṃparāgatavāgiruva kèlavu 'āḍugulu' athavā aḍavugaḻannu baḻasuvaru: 'cauka', 'kaṭṭaranaṭu', 'kuppi aḍagu', 'òṃṭaḍuvu', 'jaraḍuvu', 'pakkanāṭu'gaḻannu kūcipūḍi nṛtyakalāvidaru baḻasu vuduṃṭu. calanavalanagaḻu mattu saṃgīta kūcipūḍiya hāḍugaḻannu nṛtyakalāvidaru ākarṣisuvaṃtaha hāvabhāvagaḻu, tvarita noṭagaḻu mattu mukhadalli saṃdarbhakkè anuguṇavāgi tat kṣaṇave vividha bhāvukatè-rasagaḻannu nirūpisuttārè. taraṃgaṃnalli, kèlavòmmè, nṛtyakalāvidaru nīru tuṃbida biṃdigèyannu talèya meliṭṭukòṃḍu, hittāḻè taṭṭèya aṃcugaḻa melè nartisuttārè. ī nṛtyada hinnèlèya hāḍu ciraparicita kṛṣṇa līlā taraṃgiṇiyiṃda āydukòḻḻalāgidè. ī paṭhyavu śrīkṛṣṇana avatāra mattu jīvana-sādhanègaḻannu tiḻisuttadè. hāvabhāvagaḻuḻḻa nṛtyagaḻalli, bhāma kalāpaṃ nṛtya-nāṭakadalli kṛṣṇana rāṇi satyabhāmāḻa pātravannu nṛtyakalāvidaru kèlavòmmè nirūpisuttārè. satyabhāmā prīti-premada vividha haṃtagaḻalli hāduhoguttāḻè. śrīkṛṣṇaniṃda agalidāga, ākè ātanòṃdigina ānaṃdada dinagaḻannu nènapu māḍikòṃḍu avanigāgi haṃbalisuttāḻè. kaḍègè, ākèyu kṛṣṇanigè patravòṃdannu kaḻuhisidāga kṛṣṇa-satyabhāmaru òṃdāguttārè. kūcipūḍi paricata kalāsaṃgrahadiṃda kṛṣṇa śabdaṃ èṃba innòṃdu hāḍu ullekhanīya. idaralli hālu māruva mahiḻèyu kṛṣṇanannu vividha rītyā āmaṃtrisuttāḻè. idaralli nṛtyakalāvidaru mahiḻèya ākarṣaṇèyannu nirūpisuttārè. ī nāṭyaśailiyalli pariṇataru ḍā. veṃpati cinna satyaṃ guru pi. vi. bharaṇi śaṃkar‌ anurāg‌ deb‌ (āyuṣ‌ - pāglū chāglu mahārāj‌) kolkatā, paścima baṃgāḻa devaśīṣ‌ pradhān‌ (boṭu mahārāj‌) kolkattā, paścima baṃgāḻa guru jayarāma rāv‌ mattu vanaśrī rāv‌ śrīnivāsa rāv‌ ravi vedāṃtaṃ lakṣminārāyaṇa ḍā. umā rāmarāv‌ taḍèpalli perayya ciṃtā kṛṣṇamūrti vedāṃtam‌ satyanārāyaṇa śarma ḍā: korada narasiṃha rāv‌ guru si ār‌ ācāryulū avarannū saha smarisabeku. ivaru saṃgīta nāṭaka akāḍèmi praśasti puraskṛtarāgiddu, mṛṇālini sārābhāyi ahmadābād‌nalli sthāpisida darpaṇā nṛtya akāḍèmiyalli dīrghakālika sevè sallisidaru. āśā pārikh‌ seridaṃtè, halavu kalāvidarigè mṛṇālini tarabeti nīḍiddaru. guru bāla kòṃḍala rāv‌ pi. bi. kṛṣṇa bhārati pasumarthi veṇugopāla kṛṣṇa śarma ḍā. rājā rādhā rèḍḍi svāgat‌ kūcipūḍi śobhā nāyuḍu, mahāṃkāli sūryanārāyaṇa śarma, ḍā. yaśodha ṭhākor‌ vijayapāl‌ pataloth‌ vaṃśi kṛṣṇa varma mallikā rāmaprasād‌ iṃdirā śrīrām‌ dīkṣit‌ ravi veṃpati, śaśikalā pènumarti, kamalā rèḍḍi, vanajā ayyalarāju dāsika, saṃdhyaśrī ātmakūri, śāradā jammi, anurādhā nèharu, himabiṃdu callā, yāmini sāripalli kūcipūḍi nṛtyarūpavu bhāratavòṃdakke sīmitavāgilla. uttara amèrikā, yunaiṭèḍ‌ kiṃgḍam‌, āsṭreliyā mattu viśvadèllèḍè halavu ciraparicita kūcipūḍi nṛtya tarabetudāraru, nṛtyanirdeśakaru mattu nṛtyakalāvidariddārè. viśva ginnès‌ dākhalè nirmisida kūcipūḍi nṛtyakalāvidaru sumāru 200kkū hèccu nāṭyagurugaḻu seridaṃtè, 2,800kkū hèccu kūcipūḍi nṛtyakalāvidaru, 2010ra ḍisèṃbar‌ 26raṃdu haidarābādina jièṃsi bālayogi krīḍāṃgaṇadalli hiṃdòlaṃ tillānā nṛtya pradarśana nīḍi viśva ginnès‌ dākhalè sṛṣṭisidaru. bhāratada prati rājya hāgū hāgū 15 deśagaḻiṃda āgamisida nṛtyakalāvidaru bhāgavahisida ī nṛtyapradarśanavu, kūcipūḍi nṛtyanirdeśaka siddheṃdra yogiyavara praśaṃsanīya kāryagaḻigāgi naḍèsalāyitu. mūru dinagaḻu naḍèda èraḍanèya aṃtararāṣṭrīya kūcipūḍi nṛtya mahāsammeḻanada aṃgavāgi, 11 nimiṣagaḻa kālada ī nṛtya kāryakrama naḍèsalāyitu. ī kāryakramakkè āgamisida mukhya atithi bhāratada rāṣṭapati pratibhā pāṭīl‌, āṃdhra pradeśa rājyapāla i ès‌ èl‌ narasiṃhan‌ hāgū rājyada mukhyamaṃtri èn‌. kiraṇ‌ kumār‌ rèḍḍi, bhāgavahisidavarèllarannū abhinaṃdisidaru. kāryakramavu aṃtyagòṃḍòḍanè, ginès‌ viśvadākhalègaḻa graṃthada pratinidhiyòbbaru èddu niṃtu, 'ī kāryakramada agādhatèyannu noḍi nānu mūkanādè' èṃdu ghoṣisidāga karatāḍanagaḻa saddu tuṃbikòṃḍitu. kūcipūḍi pariṇatarāda veṃpati cinnasatyaṃ, yāmini kṛṣṇamūrti, rājā rèḍḍi rādhā rèḍḍi hāgū śobhā nāyuḍu, rāṣṭrapatigaḻiṃda puraskṛtarādaru. ānaṃtara, rājā rèḍḍi rādhā rèḍḍiyavara śiṣyavṛṃdavu, lokakalyāṇavāgalèṃdu devismṛtiya nṛtya namana sallisitu. samāraṃbhada mòdala dina, sarkāravu 25 lakṣa rūpāyigaḻa nèravu nīḍuvudèṃdu mukhyamaṃtri kiraṇ‌ rèḍḍi ghoṣisiddaru.kònèya dina, avaru ī mòttada cèkkannu mānava saṃpanmūla khātèya keṃdrīya rājya sacivè daggubaṭi puraṃdeśvariyavarigè hastāṃtarisidaru. ivannū noḍi ghuṃgurū ullekhagaḻu kūcipūḍi bhāratam‌ . rāga-nṛtya śreṇiyalli; śrī sadguru pablikeṣans‌/iṃḍiyan‌ buks‌ sèṃṭar‌, navadèhali, bhārata hòragina kòṃḍigaḻu spik mèke - yuvakaralli bhāratīya śāstrīya saṃgīta mattu saṃskṛti uttejanā samāja kūcipūḍi nṛtyakkāgi dharisuva ābharaṇagaḻu rājā rādhā rèḍḍi kūcipūḍi baggè māhiti kūcipūḍi bagègina samagra hinnèlè kūcipūḍi nirūpisuva vīḍiyògaḻu hāgū samāraṃbhagaḻu śāstrīya kūcipūḍi nṛtyakkāgi lakṣmi śāstrīya kūcipūḍi keṃdra khyāta kūcipūḍi nṛtyakalāvidaru kūcipūḍi dakṣiṇa bhārata āṃdhra pradeśada saṃskṛti nṛtya

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%82%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%AA%E0%B3%82%E0%B2%A1%E0%B2%BF

ಕೂಚಿಪೂಡಿ

ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ (Mohiniyattam) , (ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ Mohiniattam ಎಂದೂ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ (), ಕೇರಳ ಮೂಲದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿ. ತಮಿಳು ಮೂಲದ ನಟ್ಟುವಾನರ (ನೃತ್ಯ ಗುರು) ಹಾಗೂ ತಂಜಾವೂರು ಚತುಷ್ಟಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ವಡಿವೇಲು, ಈ ನೃತ್ಯರೂಪವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಎಂಟು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ಮಹಿಳೆಯರು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಬಹಳ ಸುಲಲಿತ ನೃತ್ಯವಿದು. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ಎಂಬ ಪದವು, 'ಮೋಹಿನಿ' (ನೋಡುಗರನ್ನು ಮರುಳಾಗಿಸುವ ಮಹಿಳೆ) ಹಾಗೂ 'ಆಟಂ' (ಸುಲಲಿತ ಹಾಗೂ ಅಪ್ಯಾಯಮಾನವಾದ ಶಾರೀರಿಕ ಚಲನವಲನಗಳು ) ಎಂಬ ಎರಡು ಪದಗಳ ಸಂಯೋಗದಿಂದ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ಎಂಬುದು 'ಮೋಹಿನಿಯ ನೃತ್ಯ ' ಎಂದರ್ಥ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀವಿಷ್ಣು ಮೋಹಿನಿಯ ವೇಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ಕಥೆಗಳಿವೆ. ಒಂದು ಕಥೆಯಲ್ಲಿ, ದೇವತೆಗಳು-ಅಸುರರು ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಮಥನ ಮಾಡಿ ಅಮೃತವನ್ನು ತೆಗೆದ ನಂತರ, ಅಸುರರನ್ನು ಅಮೃತದಿಂದ ದೂರವಿಡಲು ವಿಷ್ಣು ಮೋಹಿನಿಯ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವನು. ಎರಡನೆಯ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ, ಭಸ್ಮಾಸುರನೆಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದ ಶಿವನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ವಿಷ್ಣು ಮೋಹಿನಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವನು. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವನ್ನು ಮೂಲವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಳಕೆಯಾಗಿದ್ದರೂ, ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವರನ್ನು ನೆಚ್ಚಿ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು ಈ ನೃತ್ಯದ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿದೆ. ದೇವದಾಸಿಗಳು ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೂ ಈ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೂತು ಮತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿಯಾಟಂನ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ಎಂಬುದು ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಪದ್ಯ-ಪಂಕ್ತಿಗಳುಳ್ಳ ನಾಟಕ. ಭರತನಾಟ್ಯಂ ಮತ್ತು ಕಥಕ್ಕಳಿ ಎಂಬ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಎರಡು ನೃತ್ಯ ರೂಪಗಳ ಪ್ರಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಈ ನೃತ್ಯವು ಹೊಂದಿದೆ. ತಂಜಾವೂರು ಚತುಷ್ಟಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ವಡಿವೇಲು, ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಾಜ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್‌ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಈ ನೃತ್ಯವು ಅಗಲವಾದ ನಡುವನ್ನು ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ತೂಗಾಡಿಸುವ ಹಾಗೂ ನೆಟ್ಟಗೆ ನಿಂತ ಭಂಗಿಯನ್ನು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ನಯವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂನ ತಾಣ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ, ಮೆಲ್ಲನೆ ಓಲಾಡುವ ತಾಳೆ ಮರಗಳು ಹಾಗೂ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸುಗಮವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ನದಿಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡುವಂತಹ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂನಲ್ಲಿ 'ಅಟವುಕಲ್'‌ ಎನ್ನಲಾದ 40 ವಿವಿಧ ಮೂಲಭೂತ ಚಲನವಲನಗಳಿವೆ. 20ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ನೃತ್ಯದ ಪುನಶ್ಚೇತನಕ್ಕೆ 'ಮೂರು ಆಧಾರಸ್ತಂಭಗಳು' ಎನ್ನಲಾದ ಶ್ರೀ ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್‌ ರಾಮ ವರ್ಮ, ಶ್ರೀ ವಲ್ಲತೊಳ್‌ ನಾರಾಯಣ ಮೆನನ್‌ (ಮಹಾ ಕವಿ ಹಾಗೂ ಕೇರಳ ಕಲಾಮಂಡಲಮ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ) ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮತಿ ಕಲಾಮಂಡಲಂ ಕಲ್ಯಾಣಿಕುಟ್ಟಿ ಅಮ್ಮ (ಮೋಹನಿಯಾಟಂ ನೃತ್ಯದ ಜನನಿ) ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗುರು ಕಲ್ಯಾಣಿಕುಟ್ಟಿ ಅಮ್ಮ ಇಂತಹ ನೃತ್ಯ ರೂಪದ ಹಿಂದಿನ ವಿಸ್ಮಯಕಾರಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳಿಸಿದರು. ನೈಜ ಮಾಹಿತಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಕಸನಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಜನರ ಮನವೊಲಿಸುವಂತಹ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದರು. ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಇಳಿದುಬಂದ ವಿಸ್ಮಯಕಾರಿ ಮೋಹಿನಿಯ ನೃತ್ಯಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಒಬ್ಬ ಸುಂದರಿಯ ಲಲಿತ ನೃತ್ಯ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದರು. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂಗೆ ಧರಿಸಬೇಕಾದ ಉಡುಪಿನಲ್ಲಿ, ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ತಿಳಿ ಚಿನ್ನದ ಕಸೂತಿ (ಕಸವು) ಹಾಕಿರುವ ಬಿಳಿಯ ಸೀರೆಯೂ ಸೇರಿದೆ. ಮುದ್ರಾಗಳ (ಕೈ, ಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಸೂಚಿಸುವ ಹಾವಭಾವಗಳು) ವಿಸ್ತೃತ ವಿವರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 'ಹಸ್ತ ಲಕ್ಷಣದೀಪಿಕಾ'ದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಈ ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ನೃತ್ಯವು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂನ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆಯ ಸಂಗೀತವು ಲಯಬದ್ಧ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನತೆ (ಚೊಲ್ಲು )ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ನೃತ್ಯದ ಗೀತೆಗಳು ಮಣಿಪ್ರವಾಳಂ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿವೆ (ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ ಭಾಷೆಗಳ ಮಿಶ್ರಣ). ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ, ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿರುವ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದೆಯು ಸುಲಲಿತ ಮುದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಜ್ಜೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವರು. ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದೆಯು ಅತಿಯಾಗಿ ಮೋಹಗೊಳಿಸದೆ, ಸೌಮ್ಯ ಹಾಗೂ ಅಪ್ಯಾಯಮಾನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳ ಮೂಲಕ ನೃತ್ಯದ ಹಾವಭಾವಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವರು. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಅನುರಾಗ್‌ ಪಾಗ್ಲೂ ದೇಬ್‌ - ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯ ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದ, ತಮ್ಮ ಪಾಗಲೂ ಶೈಲಿಯ ಮೋಹಿಯಾಟಂ ಒಂದಿಗೆ. ಕಥಕ್ಕಳಿ ಕೂಡಿಯಾಟಂ ಕಲಾಮಂಡಲಂ ಕಲ್ಯಾಣಿಕುಟ್ಟಿ ಅಮ್ಮ ಮಾಣಿ ಮಾಧವ ಚಾಕ್ಯಾರ್‌ ನಾಟ್ಯಕಲ್ಪದ್ರುಮಂ ಥುಳಳ್‌ ಪಂಚವಾದ್ಯಂ ಕೇರಳ ಕಲಾಮಂಡಲಂ ಕನನ್‌ ರೇಲೆ - ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದ ಸುನಂದಾ ನಾಯರ್ - ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದೆ ಕಲಾಮಂಡಲಂ ಲೀಲಮ್ಮ - ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದೆ ಸ್ಮಿತಾ ರಾಜನ್‌ - ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದೆ ದೇವಾಶೀಷ್‌ ಪ್ರಧಾನ್‌ (ಬೋಟು ಮಹಾರಾಜ್‌)- ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ರಾಜಧಾನಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಮೂಲದ ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದ http://www.botumaharaj.co.in ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು ಕೇರಳ ಕಲಾಮಂಡಲಂ ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಭರಣಗಳು ಅಲೆಕ್ಸ್‌ ಹಡರಿ ಬರೆದಿರುವ 'ಭಾರತ' ಖ್ಯಾತ ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ನೃತ್ಯಕಲಾವಿದರು ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಕಲೆಗಳು ಕಲೆ ನೃತ್ಯ

mohiniyāṭṭaṃ (Mohiniyattam) , (kèlavòmmè Mohiniattam èṃdū namūdisalāgidè (), keraḻa mūlada sāṃpradāyika dakṣiṇa bhāratīya nṛtya śaili. tamiḻu mūlada naṭṭuvānara (nṛtya guru) hāgū taṃjāvūru catuṣṭayaralli òbbarāda vaḍivelu, ī nṛtyarūpavannu abhivṛddhigòḻisidaru. èṃṭu bhāratīya śāstrīya nṛtya rūpagaḻalli idū òṃdu. mahiḻèyaru òṃṭiyāgi pradarśisuva bahaḻa sulalita nṛtyavidu. mohiniyāṭṭaṃ èṃba padavu, 'mohini' (noḍugarannu maruḻāgisuva mahiḻè) hāgū 'āṭaṃ' (sulalita hāgū apyāyamānavāda śārīrika calanavalanagaḻu ) èṃba èraḍu padagaḻa saṃyogadiṃda mūḍibaṃdidè. mohiniyāṭṭaṃ èṃbudu 'mohiniya nṛtya ' èṃdartha nīḍuttadè. śrīviṣṇu mohiniya veṣadallidda baggè èraḍu kathègaḻivè. òṃdu kathèyalli, devatègaḻu-asuraru kṣīrasāgara mathana māḍi amṛtavannu tègèda naṃtara, asurarannu amṛtadiṃda dūraviḍalu viṣṇu mohiniya veṣadalli gocarisuvanu. èraḍanèya kathèyalli, bhasmāsuranèṃba rākṣasaniṃda śivanannu rakṣisalu viṣṇu mohiniya rūpadalli gocarisuvanu. viṣṇuvina avatāravannu mūlavāgiṭṭukòṃḍu mohiniyāṭṭaṃ èṃba hèsaru baḻakèyāgiddarū, viṣṇu athavā kṛṣṇa devarannu nècci namana sallisuvudu ī nṛtyada dhyeyavāgidè. devadāsigaḻu devālayagaḻalli ī nṛtya māḍuttiddaru. ādarū ī nṛtyadalli kūtu mattu kòṭṭiyāṭaṃna aṃśagaḻivè. mohiniyāṭṭaṃ èṃbudu nṛtya mattu padya-paṃktigaḻuḻḻa nāṭaka. bharatanāṭyaṃ mattu kathakkaḻi èṃba dakṣiṇa bhāratada èraḍu nṛtya rūpagaḻa prabhāvagaḻu mattu aṃśagaḻannu ī nṛtyavu hòṃdidè. taṃjāvūru catuṣṭayaralli òbbarāda vaḍivelu, ī nṛtyavannu mòdala bārigè rāja svāti tirunāḻ‌ āsthānadalli pradarśisi paricayisidaru. ī nṛtyavu agalavāda naḍuvannu sulalitavāgi tūgāḍisuva hāgū nèṭṭagè niṃta bhaṃgiyannu akkapakkakkè nayavāgi calisuva kalèyannu òḻagòṃḍidè. mohiniyāṭṭaṃna tāṇa keraḻa rājyadalli heraḻavāgiruva, mèllanè olāḍuva tāḻè maragaḻu hāgū nidhānagatiyalli sugamavāgi calisuva nadigaḻannu nènapu māḍuvaṃtaha nṛtyavāgidè. mohiniyāṭṭaṃnalli 'aṭavukal'‌ ènnalāda 40 vividha mūlabhūta calanavalanagaḻivè. 20nèya śatamānada uttarārdhadalli mohiniyāṭṭaṃ nṛtyada punaścetanakkè 'mūru ādhārastaṃbhagaḻu' ènnalāda śrī svāti tirunāḻ‌ rāma varma, śrī vallatòḻ‌ nārāyaṇa mènan‌ (mahā kavi hāgū keraḻa kalāmaṃḍalam‌ saṃsthèya saṃsthāpaka) hāgū śrīmati kalāmaṃḍalaṃ kalyāṇikuṭṭi amma (mohaniyāṭaṃ nṛtyada janani) kāraṇarāgiddārè. guru kalyāṇikuṭṭi amma iṃtaha nṛtya rūpada hiṃdina vismayakāri hinnèlèyannu spaṣṭagòḻisidaru. naija māhiti, sāmājika mattu aitihāsika vikasanagaḻannu ādharisi janara manavòlisuvaṃtaha vivaraṇè nīḍidaru. svargadiṃda iḻidubaṃda vismayakāri mohiniya nṛtyakkiṃtalū hèccāgi, òbba suṃdariya lalita nṛtya èṃdu vyākhyānisidaru. mohiniyāṭṭaṃgè dharisabekāda uḍupinalli, aṃcinalli tiḻi cinnada kasūti (kasavu) hākiruva biḻiya sīrèyū seridè. mudrāgaḻa (kai, hasta mattu bèraḻugaḻiṃda sūcisuva hāvabhāvagaḻu) vistṛta vivaraṇagaḻannu hòṃdiruva 'hasta lakṣaṇadīpikā'da śāstrīya paṭhyagaḻannu ī mohiniyāṭṭaṃ nṛtyavu anusarisuttadè. mohiniyāṭṭaṃna hāḍugārikèya saṃgītavu layabaddha racanègaḻalli vibhinnatè (còllu )gaḻannu òḻagòṃḍidè. ī nṛtyada gītègaḻu maṇipravāḻaṃ bhāṣèyallivè (saṃskṛta mattu malayāḻaṃ bhāṣègaḻa miśraṇa). gītègaḻannu hinnèlèyalli hāḍuttiruvāgale, mohiniyāṭṭaṃ nṛtya pradarśisuttiruva nṛtyakalāvidèyu sulalita mudragaḻu mattu hèjjègaḻòṃdigè nṛtya māḍuvaru. nṛtya kalāvidèyu atiyāgi mohagòḻisadè, saumya hāgū apyāyamāna rītiyalli tamma kaṇṇugaḻa mūlaka nṛtyada hāvabhāvagaḻannu pradarśisuvaru. ivannū noḍi anurāg‌ pāglū deb‌ - aṃtararāṣṭrīya khyātiya nṛtya kalāvida, tamma pāgalū śailiya mohiyāṭaṃ òṃdigè. kathakkaḻi kūḍiyāṭaṃ kalāmaṃḍalaṃ kalyāṇikuṭṭi amma māṇi mādhava cākyār‌ nāṭyakalpadrumaṃ thuḻaḻ‌ paṃcavādyaṃ keraḻa kalāmaṃḍalaṃ kanan‌ relè - nṛtyakalāvida sunaṃdā nāyar - nṛtya kalāvidè kalāmaṃḍalaṃ līlamma - nṛtya kalāvidè smitā rājan‌ - nṛtya kalāvidè devāśīṣ‌ pradhān‌ (boṭu mahārāj‌)- paścima baṃgāḻa rājadhāni kolkattā mūlada nṛtya kalāvida http://www.botumaharaj.co.in hòragina kòṃḍigaḻu keraḻa kalāmaṃḍalaṃ mohiniyāṭṭaṃ nṛtyakkè saṃbaṃdhita ābharaṇagaḻu alèks‌ haḍari barèdiruva 'bhārata' khyāta mohiniyāṭṭaṃ nṛtyakalāvidaru mohiniyāṭṭaṃ keraḻa rājyada kalègaḻu kalè nṛtya

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%8B%E0%B2%B9%E0%B2%BF%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B2%82

ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಂ

ಇಂಡಿಯನ್ ರೈಲ್ವೆ ಕೇಟರಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಟೂರಿಸಮ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (IRCTC) (ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಆಹಾರ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಯೋಜಿತ ಪ್ರವಾಸ)ಎಂಬುದು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಯ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಹಾರ ಸರಬರಾಜು, ಪ್ರವಾಸ ಮತ್ತು ಆನ್ ಲೈನ್ ಟಿಕೆಟ್ ಕಾದಿರಿಸುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸೇವೆಗಳು ಆಹಾರ ಸರಬರಾಜು IRCTC1, ರೈಲು ಗಾಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದೆಲ್ಲೆಡೆ ಇರುವ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಮೇಲೆ ಒದಗಿಸುವ ಆಹಾರ ಪೂರೈಕೆ ಸೇವೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕನಾಗಿದೆ. ರೈಲು ಕ್ರಮಿಸುವ ದೂರವನ್ನು ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಲೋಡ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ಅದರದೇ ಆದ ಭೋಜನ ವಸ್ತುಗಳ ಕೋಣೆಯೊಂದಿಗೆ ರೈಲು ಗಾಡಿಯನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಆಯ್ದ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು. ಆನ್ ಲೈನ್ ನ ಮೂಲಕ ಟಿಕೆಟ್ ಕಾದಿರಿಸುವುದು IRCTC, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಟಿಕೆಟ್ ಕಾದಿರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದ್ದಾಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅದರ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ನ ಮೂಲಕ, ಹಾಗು GPRS ಅಥವಾ SMS ನ ಮೂಲಕ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಗಳಿಂದ, ಅಂತರ್ಜಾಲ-ಆಧಾರಿತ ರೈಲ್ವೆ ಟಿಕೆಟ್ ಕಾದಿರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಟಿಕೆಟ್ ನ ರದ್ದುಪಡಿಸುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಆನ್ ಲೈನ್ ನ ಮೂಲಕ ಮಾಡಬಹುದು. ಇ-ಟಿಕೆಟ್ ಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, IRCTC ಐ-ಟಿಕೆಟ್ ಗಳ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕೂಡ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಆನ್ ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾದಿರಿಸಿದಂತಹ ಮತ್ತು ಅಂಚೆಯ ಮೂಲಕ ರವಾನಿಸಿದಂತಹವುಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದಂತಹ ಕಾಯಂ ಟಿಕೆಟ್ ಗಳಂತಿರುತ್ತವೆ. ಟಿಕೆಟ್ ಗಳ PNR ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೂಡ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಲ್ಲಿಯೇ ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಬಯಿ ನ ಉಪನಗರ ರೈಲ್ವೆ ಯಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಗಳು, IRCTC ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ನ ಮೂಲಕ ಸೀಸನ್ ಟಿಕೆಟ್ ಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಕಾದಿರಿಸಬಲ್ಲವು. IRCTC ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗಾಗಿ "ಸುಬಹ್ ಯಾತ್ರ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಲಾಯಲ್ಟಿ(ಪ್ರಯಾಣ ದರ ವಿನಾಯಿತಿ) ಕಾರ್ಯಾಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ, ಮುಗಂಡ ವಾರ್ಷಿಕ ಶುಲ್ಕ ವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ವರ್ಷವಿಡೀ ಕಾದಿರಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಟಿಕೆಟ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿನಾಯಿತಿಯ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ IRCTC ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗಾಗಿ,ಮಿತವ್ಯಯದ ಮತ್ತು ಡೀಲಕ್ಸ್ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಕೂಡ ಏರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಮಿತವ್ಯಯದ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಭಾರತದ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಎಂದರೆ ಭಾರತ್ ದರ್ಶನ್ ಆಗಿದೆ. ಐಶಾರಾಮಿ ಪ್ರವಾಸದ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಗಳು ಕೂಡ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಇವುಗಳು ಕೆಳಕಂಡಂತಹ ವಿಶೇಷವಾದ ಐಶಾರಾಮಿ ರೈಲುಗಾಡಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ: ಪ್ಯಾಲೆಸ್ ಆನ್ ವೀಲ್ಸ್ ರಾಯಲ್ ಒರಿಯಂಟ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ಚಾರಿಯಟ್ ಡೆಕನ್ ಓಡಿಸ್ಸೆ ರಾಯಲ್ ರಾಜಸ್ಥಾನ್ ಆನ್ ವೀಲ್ಸ್ ಬುದ್ಧಿಸ್ಟ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ಟ್ರ್ಯೇನ್ ಅಲ್ಲದೇ , IRCTC ಮಹಾರಾಜ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿದೆ. ಯಾರು ಬೇಕಾದರು railtourismindia.com. ಅನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ರೈಲು ಗಾಡಿ ಪ್ರವಾಸದ ಪ್ಯಾಕೇಜ್, ರಜಾಕಾಲದ ಪ್ಯಾಕೇಜ್, ಹೋಟೆಲ್ ಗಳು , ಕ್ಯಾಬ್ ಗಳು(ಬಾಡಿಗೆ ಮೋಟಾರು ಗಾಡಿ), ಪ್ರವಾಸಿಗರ ರೈಲುಗಾಡಿ ಆನ್ ಲೈನ್ ಗಳನ್ನು ಕಾದಿರಿಸಬಹುದು. ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸದ ಹೊರತಾಗಿ, IRCTC ಜಲ ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು, ಸಾಹಸ ಮತ್ತು ವಾನ್ಯಜೀವಿತಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತಹ, ಸಾಹಸಮಯ ಪ್ರವಾಸ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ನ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲತೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಕೂಡ ಅಧಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಆನ್ ಲೈನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೆ IRCTC ವೆಬ್ ಸೈಟ್, 2003 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆರು ಲಕ್ಷ ನೋಂದಣಿಗೊಂಡ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿತಲ್ಲದೇ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಗಿದೆ. IRCTC ಗಳಿಸಿದಂತಹ ಇತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು: ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಟೂರಿಸಂ ಅವಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ (ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ) ಅನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ಹರಿಯಾಣ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರದ IT ವಿಭಾಗ ಒಟ್ಟಾಗಿ, 2007-08 ನೇ ಸಾಲಿನ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಫಾರ್ ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ (ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ ಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ) ಅನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. CNBC ನಿಂದ "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ PSU ಸೈಟ್" ಗಾಗಿ ಜೀನಿಯಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವೆಬ್ ಅವಾರ್ಡ್ 2007 ಅನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯದ IRCTC ಪ್ರವಾಸ ಘಟಕವನ್ನು, ಮುಂಬಯಿನಲ್ಲಿ 2008 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 9 ರಿಂದ 11 ರ ವರೆಗೆ ನಡೆದ, ಭಾರತದ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸದ ಪ್ರದರ್ಶನ (TTF & OTM 2008)ದಲ್ಲಿ ಬೆಸ್ಟ್ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ ಲೀಷರ್ ಪ್ರಾಡೆಕ್ಟ್ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ವಿಜೇತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. 2007-08 ನೇ ಸಾಲಿನ "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಾಗರಿಕ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಅನ್ವಯಿಕೆ"ಗಾಗಿ ನೀಡುವ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಫಾರ್ ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ (ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ ಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಅನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. IRCTC ಪ್ರವಾಸ ಘಟಕವನ್ನು, ಮುಂಬಯಿನಲ್ಲಿ 2007 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 10 ರಿಂದ 12 ರ ವರೆಗೆ ನಡೆದ ಭಾರತದ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನ (TTF & OTM 2007)ದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ನಾವಿನ್ಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ಉತ್ಪನ್ನ ದ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ವಿಜೇತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. 2007 ರಲ್ಲಿ "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ", CSI-ನಿಹಿಲೆಂಟ್ ಇ-ಗವರ್ನೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. 2005 ರಲ್ಲಿ ICICI ಬ್ಯಾಂಕ್ ರೀಟೇಲ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. 2003 ಮತ್ತು 2004ರಲ್ಲಿ ಡೇಟಾಕ್ವೆಸ್ಟ್ ನಿಂದ ಪಾತ್ ಬ್ರೇಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ, ಮಿನಿ ರತ್ನ ಕ್ಯಾಟಗರಿ-1 ಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು IRCTC ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಅಫೀಷಿಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ರೇಲ್ ಟೂರಿಸಮ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೈಲು ಗಾಡಿ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಭಾರತದ ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತದ ಆಹಾರ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕಂಪನಿಗಳು

iṃḍiyan railvè keṭariṃg aṃḍ ṭūrisam kārpòreṣan (IRCTC) (bhāratīya railvè āhāra pūraikè mattu yojita pravāsa)èṃbudu bhāratīya railvè ilākhèya aṃga saṃsthèyāgiddu, idu railvè ilākhègè saṃbaṃdhisida āhāra sarabarāju, pravāsa mattu ān lain ṭikèṭ kādirisuva kāryacaṭuvaṭikègaḻannu nirvahisuttadè. sevègaḻu āhāra sarabarāju IRCTC1, railu gāḍigaḻa melè mattu bhāratadèllèḍè iruva railvè nildāṇagaḻa melè òdagisuva āhāra pūraikè sevèya melvicārakanāgidè. railu kramisuva dūravannu mattu kaniṣṭha prayāṇikara loḍ phyākṭar annu anusarisi, railvè ilākhè adarade āda bhojana vastugaḻa koṇèyòṃdigè railu gāḍiyannu sajjugòḻisabahudu athavā mārgadalli baruva āyda nildāṇagaḻalli āhāravannu òdagisabahudu. ān lain na mūlaka ṭikèṭ kādirisuvudu IRCTC, bhāratadalli railvè ṭikèṭ kādirisuva vyavasthèyannu badalāyisiddākkāgi hèsaruvāsiyāgidè. idu mòdala bārigè adara vèb saiṭ na mūlaka, hāgu GPRS athavā SMS na mūlaka mòbail phon gaḻiṃda, aṃtarjāla-ādhārita railvè ṭikèṭ kādirisuva vyavasthèyannu āraṃbhisitu. ṭikèṭ na raddupaḍisuvikè athavā itara mārpāḍugaḻannu kūḍa ān lain na mūlaka māḍabahudu. i-ṭikèṭ gaḻa jòtèyalli, IRCTC ai-ṭikèṭ gaḻa avakāśavannu kūḍa nīḍuttadè. ivugaḻu ān lain nalli kādirisidaṃtaha mattu aṃcèya mūlaka ravānisidaṃtahavugaḻannu hòratupaḍisidaṃtaha kāyaṃ ṭikèṭ gaḻaṃtiruttavè. ṭikèṭ gaḻa PNR sthitigatiya māhitiyannu kūḍa ittīcègè illiye dòrèyuvaṃtè māḍalāgidè. muṃbayi na upanagara railvè yalliruva kaṃpyūṭar gaḻu, IRCTC vèb saiṭ na mūlaka sīsan ṭikèṭ gaḻannu kūḍa kādirisaballavu. IRCTC ittīcègè pade pade prayāṇa māḍuva prayāṇikarigāgi "subah yātra" èṃdu karèyalāguva lāyalṭi(prayāṇa dara vināyiti) kāryākramavannu prāraṃbhisitu. ī kāryākramada mūlaka, mugaṃḍa vārṣika śulka vannu pāvatisuvudaròṃdigè, prayāṇikaru varṣaviḍī kādirisuva èllā ṭikèṭ gaḻa melè vināyitiya prayojanavannu paḍèyabahudāgidè. pravāsodyama IRCTC sthaḻīya mattu videśada pravāsigarigāgi,mitavyayada mattu ḍīlaks pyākej pravāsavannu kūḍa erpaḍisuttadè. mitavyayada pravāsigarigè bhāratada janapriya pravāsi sthaḻagaḻannèllā òḻagòṃḍiruva, prasiddha pravāsa pyākej èṃdarè bhārat darśan āgidè. aiśārāmi pravāsada pyākej gaḻu kūḍa labhyavidè. ivugaḻu kèḻakaṃḍaṃtaha viśeṣavāda aiśārāmi railugāḍigaḻannu òḻagòṃḍiruttavè: pyālès ān vīls rāyal òriyaṃṭ èks près golḍan cāriyaṭ ḍèkan oḍissè rāyal rājasthān ān vīls buddhisṭ sarkyūṭ ṭryen allade , IRCTC mahārāja èks près kāryācaraṇèyalli pāludāranāgidè. yāru bekādaru railtourismindia.com. annu praveśisabahudu. allade railu gāḍi pravāsada pyākej, rajākālada pyākej, hoṭèl gaḻu , kyāb gaḻu(bāḍigè moṭāru gāḍi), pravāsigara railugāḍi ān lain gaḻannu kādirisabahudu. rūḍhiyalliruva pravāsada hòratāgi, IRCTC jala krīḍègaḻannu, sāhasa mattu vānyajīvitāṇakkè prayāṇagaḻu ityādiyannu òḻagòṃḍaṃtaha, sāhasamaya pravāsa pyākej na avakāśavannu òdagisidè. allade nirdiṣṭa agatyatègaḻigè anusāravāgi rūḍhiyalliruva pravāsagaḻigè anukūlatègaḻannu māḍikòḍuvudu kūḍa adhika ākarṣaṇèyāgidè. praśastigaḻu mattu sādhanègaḻu ān lain vyavasthèyannu prāraṃbhisida svalpa kāladallè IRCTC vèb saiṭ, 2003 ralli sumāru āru lakṣa noṃdaṇigòṃḍa baḻakèdārarannu hòṃditallade, eṣyā-pèsiphik pradeśadalli atyaṃta dòḍḍa pramāṇada mattu atyaṃta vegavāgi bèḻèda i-kāmars vèb saiṭ āgidè. IRCTC gaḻisidaṃtaha itara praśastigaḻu: bhārata sarkārada pravāsodyama sacivālaya, nyāṣanal ṭūrisaṃ avārḍ āph èksalèns (śreṣṭhatèya rāṣṭrīya pravāsodyama praśasti) annu nīḍi gauravisitu. hariyāṇa sarkāra mattu bhāratada sarkārada IT vibhāga òṭṭāgi, 2007-08 ne sālina nyāṣanal avārḍ phār i-gavarnèns (i-gavarnèns gāgi rāṣṭrīya praśasti) annu nīḍi gauravisitu. CNBC niṃda "atyuttama i-gavarnèns PSU saiṭ" gāgi jīniyas āph di vèb avārḍ 2007 annu nīḍalāyitu. paścima valayada IRCTC pravāsa ghaṭakavannu, muṃbayinalli 2008 ra phèbravari 9 riṃda 11 ra varègè naḍèda, bhāratada prayāṇa mattu pravāsada pradarśana (TTF & OTM 2008)dalli bèsṭ vyālyū līṣar prāḍèkṭ vargadalli vijeta èṃdu ghoṣisalāyitu. 2007-08 ne sālina "atyuttama nāgarika keṃdrīya anvayikè"gāgi nīḍuva nyāṣanal avārḍ phār i-gavarnèns (i-gavarnèns gāgi rāṣṭrīya praśasti)annu gèddukòṃḍitu. IRCTC pravāsa ghaṭakavannu, muṃbayinalli 2007 ra phèbravari 10 riṃda 12 ra varègè naḍèda bhāratada prayāṇa mattu pravāsa pradarśana (TTF & OTM 2007)dalli atyaṃta nāvinyavannuṃṭu māḍuva utpanna da vargadalli vijeta èṃdu ghoṣisalāyitu. 2007 ralli "atyuttama i-gavarnèns yojanègāgi", CSI-nihilèṃṭ i-gavarnèns praśastiyannu gèddukòṃḍitu. 2005 ralli ICICI byāṃk rīṭel èksalèns praśasti yannu gèddukòṃḍitu. 2003 mattu 2004ralli ḍeṭākvèsṭ niṃda pāt brekar praśasti yannu gèddukòṃḍitu. bhārata sarkārada railvè sacivālayadiṃda, mini ratna kyāṭagari-1 yannu nīḍalāyitu. ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu IRCTC vèb saiṭ aphīṣiyal iṃḍiyan rel ṭūrisam vèb saiṭ bhāratadalli railu gāḍi sārigè vyavasthè bhāratada railvè kaṃpanigaḻu bhāratada āhāra pūraikè mattu āhāra sevègaḻannu òdagisuva kaṃpanigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%90%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B8%E0%B2%BF%E0%B2%9F%E0%B2%BF%E0%B2%B8%E0%B2%BF

ಐಆರ್‌ಸಿಟಿಸಿ

ಊಟಿ ಯು, ( உதகமண்டலம் ) ಊಟಕಮಂಡ್‌ ‌ಗಿರುವ ಸಣ್ಣ ಹೆಸರು, (ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಉದಗಮಂಡಲಂ () ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಉಧಗೈ ತಮಿಳು: உதகை ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಒಂದು ನಗರ, ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯದ ನೀಲಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದೆ. ಊಟಕಮಂಡ್‌ ನೀಲಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಿರಿಧಾಮವಾಗಿದೆ. ಉದಗಮಂಡಲಂ ಎಂಬುದು ಈ ನಗರಕ್ಕಿರುವ ಅಧಿಕೃತ ತಮಿಳು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಊಟಿಯು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು 7,500 ಅಡಿ (2, 286 ಮೀ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರ ತೋಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು "ಒತ್ತೆಕಲ್ ಮಂದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. ತೋಡ ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಹಾಡಿ ಅಥವಾ ಹಳ್ಳಿಗೆ "ಮಂಡ್" ಅಥವಾ "ಮಂದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮಂಡ್ ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಅಂತ್ಯವಾಗುವ ಹಲವಾರು ತೋಡ ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ತೊಡ ಜನರು ಮಾತನಾಡುವುದು ಪೂರ್ವದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆ. ಆ ಹೆಸರಿನ ("ಊಟಕ") ಮತ್ತೊಂದು ಅಂತಹುದೇ ಮೂಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದು, ಅದರಲ್ಲಿ "ಓತ-ಕಲ್" ಎಂದರೆ ಅಕ್ಷರಾರ್ಥದಲ್ಲಿ "ಒಂದು ಕಲ್ಲು" ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಟೋಡ ಜನರಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಪವಿತ್ರ ಕಲ್ಲಿಗಿರುವ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರಬಹುದು. ಮೊದಲು ಇದು ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು ರಾಜ್ಯಗಳ ಪುನರ್ ವಿಂಗಡನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮಿಳುನಾಡಿಗೆ ಸೇರಿಹೋಯಿತು. ಕನ್ನಡದ ಇತಿಹಾಸ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಉದಕಮಂಡಲ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಉದಗಮಂಡಲ>ಉದಗೈ ಎಂದು ಬರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾದರೂ ಊಟಿ ಎಂಬುದು ಜನಪ್ರಿಯ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಊಟಿಯು ನೀಲ ಬೆಟ್ಟಗಳೆಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನೀಲಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮಧ್ಯೆ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹೆಸರು ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆವರಿಸಿರುವ ನೀಲಗಿರಿ ಮರಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ನೀಲಿ ಹೊಗೆಯಂಥ ಮುಸುಕಿನಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದೇ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿ ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅರಳುವ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಛಾಯೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಕುರುಂಜಿ ಹೂಗಳಿಂದಾಗಿ ಬಂದಿರಬಹುದೇ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪ್ರದೇಶದಂತಿಲ್ಲದೆ, ಊಟಿಯು ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದ ಅಥವಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಯಾವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಧಾರಗಳೂ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಹೆಯಂಥ ರಚನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಗಡಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಮೊದಲ ರಾಜನಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಮೂಲತಃ ಒಂದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಟೋಡ ಜನರು ಇತರ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪಂಗಡಗಳೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅವರು ವಿಶೇಷ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೂಲಕ ಸಹಬಾಳ್ವೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಡಗಗಳು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಮತ್ತು ಟೋಡ ಜನರು ನೀರು ಕೋಣಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಪ್ರೈಸ್ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕ 'ಊಟಕಮಂಡ್‌, ಎ ಹಿಸ್ಟರಿ'ಯಲ್ಲಿ ಈಗ 'ಹಳೆ ಊಟಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೂಲತಃ ಟೋಡ ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಟೋಡ ಜನರು ನಂತರ ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕೊಯಂಬತ್ತೂರಿನ ಆಗಿನ ಗವರ್ನರ್ ಜಾನ್ ಸುಲ್ಲಿವನ್‌ರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಆ ನಗರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಚಹಾ, ಚಿಂಕೋನ ಮತ್ತು ತೇಗ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿದರು. ಇತರ ವಸಾಹತುಗಾರರಂತೆ ಸುಲ್ಲಿವನ್ ಕೂಡ ಆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯಿಂದ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು ಮತ್ತು ಈ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಅವರು ನಂತರ ಈ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರಿಗಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ತುಂಬಾ ಪ್ರಯತ್ನ ಪಟ್ಟರು. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾದರು. ಆ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಭುತ್ವದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಹೊಂದಿದವು ಏಕೆಂದರೆ ಅವನ್ನು ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜನರು ಸ್ವಂತ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ಉಳಿದ ಭಾಗಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಊಟಿ ನಗರಕ್ಕೆ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪೀಳಿಗೆಯವರೆಗೆ ಅಲ್ಲೇ ವಾಸಿಸಿದರು. ಊಟಿಯು ಹಿಂದೆ ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರಾಂತ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಬೇಸಿಗೆ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಸಾಹತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಭೇಟಿನೀಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇಂದು ಇದೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ವಾರಾಂತ್ಯದ ರೆಸಾರ್ಟ್ ಆಗಿದೆ. ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಿಪಾಯಿಗಳನ್ನೂ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತಿರದ ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್‌ಗೆ (ಆಗಿನ ಮದ್ರಾಸ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್(ಪಡೆ)ನ ನೆಲೆ) ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಊಟಿಯನ್ನು ವಕ್ರವಾದ ಬೆಟ್ಟದ ರಸ್ತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಭಾವೋದ್ರಿಕ್ತ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಶೀಲ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜನರು ಮದ್ರಾಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ಬಂಡವಾಳದಿಂದ 1908ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಜಟಿಲವಾದ ಹಲ್ಲುಕಂಬಿ ರೈಲುಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ತಲುಪಬಹುದು. ಊಟಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು 2,286 ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದರ ಅದ್ಭುತ ಸೊಬಗು ಮತ್ತು ಭವ್ಯವಾದ ಹಸಿರು ಆಳ ಕಣಿವೆಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಅದಕ್ಕೆ "ಗಿರಿಧಾಮಗಳ ರಾಣಿ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಡುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಹವಾಮಾನ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿವರ 2001ರ ಭಾರತ ಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಉದಗಮಂಡಲಂ ಸುಮಾರು 93,921 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 50%ನಷ್ಟು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 50%ನಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರಿದ್ದಾರೆ. ಉದಗಮಂಡಲಂನ ಸರಾಸರಿ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರ ಪ್ರಮಾಣವು 80%ರಷ್ಟಿದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರ ಪ್ರಮಾಣ 59.5%ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ: ಗಂಡಸರ ಅಕ್ಷರತೆ 84%ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ಹೆಂಗಸರ ಅಕ್ಷರತೆ 75%ರಷ್ಟಿದೆ. ಉದಗಮಂಡಲಂನಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 9%ನಷ್ಟು ಮಂದಿ 6 ವರ್ಷದ ಕೆಳಗಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯು ಉದಗಮಂಡಲಂನ ಸರ್ವಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಬಡಗ ಮತ್ತು ಪನಿಯ ಮೊದಲಾದ ನೀಲಗಿರಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಅನುಕ್ರಮ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ಜನರೂ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪಕ್ಕದ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾದುದರಿಂದ ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ ಮೊದಲಾದ ಭಾಷೆಗಳನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಊಟಿಯು ನೀಲಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಊಟಕಮಂಡ್‌ ಚುನಾವಣಾಕ್ಷೇತ್ರವು ನೀಲಗಿರಿಯ (ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣಾಕ್ಷೇತ್ರ) ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಊಟಿಯು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಈಗಲೂ ಒಂದು ಪೂರೈಕೆಯ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಊಟಿಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೃಷಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ "ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ತರಕಾರಿಗಳು" ಮತ್ತು "ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಹಣ್ಣು"ಗಳ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ತರಕಾರಿಗಳೆಂದರೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಲೂಗಡ್ಡೆ, ಕ್ಯಾರೆಟ್, ಕ್ಯಾಬೇಜ್ ಮತ್ತು ಕಾಲಿಫ್ಲವರ್ ಹಾಗೂ ಹಣ್ಣುಗಳೆಂದರೆ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣು, ಪ್ಲಮ್ ಹಣ್ಣು, ಪೇರು ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರಾಬೆರಿ. ಈ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ದಿನದಿತ್ಯದ ಸಾರಾಸಗಟಿನ ಹರಾಜು ಊಟಿ ಮುನ್ಸಿಪಾಲ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಹೈನುಗಾರಿಕೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಹುಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಚೀಸ್ ಮತ್ತು ಕೆನೆ ತೆಗೆದ ಹಾಲಿನ ಪುಡಿಯನ್ನು ತಯಾರು ಮಾಡುವ ಒಂದು ಸಹಕಾರಿ ಡೈರಿಯಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಕೃಷಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಮಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕೇಂದ್ರ, ಪ್ರಾಣಿ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಸಂಶೋಧಾ ಕೇಂದ್ರ. ಸ್ಥಳೀಯ ಬೆಳೆಯ ವಲಯವನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಹೂಬೇಸಾಯ ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆ ವ್ಯವಸಾಯ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅಣಬೆ ಕೃಷಿಯನ್ನೂ ಆರಂಭಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಸಂಸ್ಥೆ ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್ ಫೋಟೊ ಫಿಲ್ಮ್ಸ್ ಸಹ ಊಟಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಗರದ ಹೊರವಲಯ ಇಂದು ನಗರದಲ್ಲಿದೆ. ಮಾನವನ ರೇಬೀಸ್ ರೋಗ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಹ್ಯೂಮನ್ ಬಯೋಲಾಜಿಕಲ್ಸ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಪುದುಮಂಡ್‌ನ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ. ಇತರ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಊಟಿಯ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖವಾದವು ಕೆಟ್ಟಿ (ಸೂಜಿಯ ಕೈಗಾರಿಕೆ); ಅರುವಂಕಾಡು (ಕಾರ್ಡೈಟು ಕೈಗಾರಿಕೆ) ಮತ್ತು ಕೂನೂರು (ರೇಬೀಸ್ ರೋಗ ಲಸಿಕೆಯ ಕೈಗಾರಿಕೆ) ಮೊದಲಾದೆಡೆಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೆಂದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್, ಉಪ್ಪಿನ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಮರಗೆಲಸ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳು ಪ್ರವಾಸಿಗರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರದೇಶವು ಚಹಾ ಕೃಷಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದರೂ, ಈ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಚಹಾವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವಾಣಿಜ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರವಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೂನೂರು ಮತ್ತು ಕೋಟಗಿರಿ ನಗರಗಳು ಚಹಾ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಕಳೆದ 30 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದೊಳಗಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು ಹಾಗೂ ಕಣಿವೆಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸಲು ಬೆಟ್ಟದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನಗರಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ನೋಡಬೇಕು. ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಊಟಿಯು ಉತ್ತಮವಾದ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಚೈನ್ನೈಯಿಂದ (ಸೇಲಂನ ಮೂಲಕ) 535 ಕಿಮೀ, ಕೊಯಂಬತ್ತೂರಿನಿಂದ 78 ಕಿಮೀ, ಕೂನೂರಿನಿಂದ 18 ಕಿಮೀ, ಮೈಸೂರಿನಿಂದ (ಗುಡಲೂರಿನ ಮೂಲಕ) 155 ಕಿಮೀ, ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್‌ನಿಂದ 187 ಕಿಮೀ, ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ 290 ಕಿಮೀ, ಕೊಚ್ಚಿಯಿಂದ (ಕೊಯಂಬತ್ತೂರು ಮತ್ತು ಪಾಲಕ್ಕಾಡ್‌ನ ಮೂಲಕ) 281 ಕಿಮೀ, ಕೊಡೈ‌ಕೆನಾಲ್‌ನಿಂದ (ಕೊಯಂಬತ್ತೂರು ಮತ್ತು ಪಳನಿಯ ಮೂಲಕ) 236 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಊಟಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 67ರಲ್ಲಿದೆ. ತಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳಾ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ನೀಲಗಿರಿ ಘಾಟಿ ರಸ್ತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಊಟಿಯನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು. ಊಟಿಗೆ ಕೋಟಗಿರಿಯ ಮೂಲಕ ಮೆಟ್ಟುಪಾಳಯಂ‌ನಿಂದಲೂ (ಕೊಯಂಬತ್ತೂರು ಜಿಲ್ಲೆ) ಒಂದು ರಸ್ತೆಯಿದೆ. ಈ ರಸ್ತೆಯು ಕೂನೂರಿನ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಜಿಲ್ಲಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಊಟಿಯು ಕೂನೂರು, ಕೋಟಗಿರಿ ಮತ್ತು ಗುಡಲೂರು ಮೊದಲಾದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹತ್ತಿರದ ನಗರಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಬಸ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಈ ಮೂರು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಮೂಲಕ ಬಸ್ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿವೆ. ಹತ್ತಿರದ ಮೆಟ್ಟುಪಾಳಯಂ ಮತ್ತು ಕೊಯಂಬತ್ತೂರಿನ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಅನೇಕ ಬಸ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿವೆ. ಈ ನಗರವು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಹಲವಾರು ನಗರ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೂ ನೇರ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ತಿರುಪುರ್, ಈರೋಡ್, ಸೇಲಂ, ಸತ್ಯಮಂಗಲಂ, ಕಾರೂರು, ದಿಂಡಿಗಲ್, ಚೈನ್ನೈ, ತಿರುಚಿರಪಲ್ಲಿ, ಮುಧರೈ, ತಂಜಾವೂರು ಮತ್ತು ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ. ಹತ್ತಿರದ ಮೈಸೂರು ಮತ್ತು ಕೋಳಿಕೋಡ್ (ಗಡಿಪ್ರದೇಶದ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ) ನಗರಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಅನೇಕ ಬಸ್ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿವೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಕೇರಳಾದ ಹಲವಾರು ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಂದಲೂ ಊಟಿಗೆ ನೇರ ಬಸ್‌ಗಳು ಲಭಿಸುತ್ತವೆ, ಕೇರಳಾದ ಪಾಲ್ಘಾಟ್, ನೀಲಾಂಬುರ್ ಮತ್ತು ಸುಲ್ತಾನ್ ಬ್ಯಾಥೆರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿವೆ. ಈ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ರಾಜಧಾನಿ ನಗರಗಳು (ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ತಿರುವನಂತಪುರಂ) ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪುದುಚೇರಿಯೂ (ಪಾಂಡಿಚೇರಿ) ಕೂಡ ಊಟಿಗೆ ನೇರ ಬಸ್ ಸೌಲಭ್ಯದ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರೈಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಊಟಿಯು ರಾತ್ರಿಯ ರೈಲು ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ. ಮೆಟ್ಟುಪಾಳಯಂ 'ನೀಲಗಿರಿ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್' NMR ಮೀಟರ್‌ಗೇಜು ಸೇವೆ ಮತ್ತು ನೀಲಗಿರಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಗೇಜು ಸೇವೆಯನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನೀಲಗಿರಿ ಮೌಂಟೇನ್ ರೈಲ್ವೆಯು (NMR) ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ರೈಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. NMRಅನ್ನು 2005ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ UNESCO ಪ್ರಪಂಚದ ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಆಸ್ತಿಯೆಂದು ಸಾರಿತು. ಇದು ಊಟಕಮಂಡ್‌ಅನ್ನು ಮೆಟ್ಟುಪಾಳಯಂ ನಗರದೊಂದಿಗೆ ನೀಲಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಬುಡದಲ್ಲಿರುವ ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಏಕೈಕ ಹಲ್ಲುಕಂಬಿ ರೈಲುಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಅಬ್ಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಊಟಿಯು ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದು ವಿಮಾನ ಸೌಲಭ್ಯದಿಂದ ಸಂಪರ್ಕ ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಕೊಯಂಬತ್ತೂರಿನಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಿಗೆ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಗಳ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮುಂಬಯಿ, ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಬೆಂಗಳೂರು, ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್, ಚೈನ್ನೈ, ಕಲ್ಕತ್ತಾ, ಕೊಚ್ಚಿನ್, ಹೈದರಾಬಾದ್, ಜಮ್ಮು, ಪುಣೆ , ನವ ದೆಹಲಿ, ಕ್ವಾಲ ಲುಂಪುರ್, ಶಾರ್ಜ, ಅಬುಧಾಬಿ, ಕೊಲಂಬೊ, ದುಬೈ, ಕುವೈತ್, ಮಸ್ಕತ್, ದೋಹಾ, ಮಸ್ಕತ್ ಮತ್ತು ದೋಹಾ. ಕೊಯಂಬತ್ತೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಿರ ರೆಕ್ಕೆಯ ವಿಮಾನಕ್ಕಾಗಿ ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಊಟಿಗೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಷಟಲ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಾದ ಪವನ್ ಹ್ಯಾನ್ಸ್‌ ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿದ ವಿಮಾನದೊಂದಿಗೆ J.B. ಏವಿಯೇಶನ್‌ನಿಂದ ವಿಕ್ರಯಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಬೆಲ್ 407ರ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಿಕ್ಷಣ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ದಿನದಿಂದ ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್-ಶಾಲೆಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅವು ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಈ ಶಾಲೆಗಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಸೌಲಭ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅದರ ನೆರೆಯ ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಶಾಲೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಈಗಲೂ ದಿನದ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಊಟಿಯ ಹತ್ತಿರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್-ಶಾಲೆಗಳೆಂದರೆ: ಲೈಡ್‌ಲಾ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಕೆಟ್ಟಿ ಸೇಂಟ್ ಜ್ಯೂಡ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಕೋಟಗಿರಿ ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ಸ್ ಹೈಯರ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಸ್ಕೂಲ್, ಕೂನೂರು ದಿ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಲವ್‌ಡೇಲ್ ದಿ ಹೆಬ್ರಾನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ವುಡ್‌ಸೈಡ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಊಟಿ|ವುಡ್‌ಸೈಡ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗುಡ್ ಶೆಫರ್ಡ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಊಟಿ ಊಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸಿ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ನೀಲಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿರುವ ಊಟಿಯು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಬಹಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಊಟಿಗೆ ಬರುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲೇರುತ್ತಾ ಹೋಗುವ ಪರ್ವತಗಳು, ವ್ಯಾಪಕ ಸರೋವರಗಳು, ದಟ್ಟ ಅರಣ್ಯಗಳು, ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು, ಮೈಲುಗಟ್ಟಲೆ ಇರುವ ಚಹಾ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಯೂಕಲಿಪ್ಟಸ್ ಮರಗಳು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಗಿರಿಧಾಮವು ಚಿತ್ರಸದೃಶ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ವಸಾಹತಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಇದನ್ನು ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ವಾರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಕಳೆಯುವ ಜನಪ್ರಿಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಇದನ್ನು ಬೇಸಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಗರವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು 2,286 ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಗಿರಿಧಾಮವು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಾರೀಕರಣ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಇತರ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಊಟಿಯು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಊಟಿಯ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ/ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪಟ್ಟಿಯಂತಿವೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ಗುಲಾಬಿ ಹೂಗಳ ತೋಟ: ಇದು (ಹಿಂದೆ ಸೆಂಟೆರರಿ ರೋಸ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಊಟಿಯ ವಿಜಯನಗರಂನಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಕ್ ಬೆಟ್ಟದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇಂದು ಈ ಉದ್ಯಾನವು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗುಲಾಬಿ ಹೂಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಉದಾ. ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಟೀ ಗುಲಾಬಿ, ಚಿಕ್ಕ ಗುಲಾಬಿ, ಫ್ಲೋರಿಬಂಡ, ರ್ಯಾಂಬ್ಲರ್, ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮೊದಲಾದ ವಿಶೇಷ ಬಣ್ಣಗಳ ಗುಲಾಬಿಗಳು. ಈ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 17,000ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಾತಿಯ ಗುಲಾಬಿ ಹೂಗಳಿವೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಗುಲಾಬಿ ಹೂಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದುದಾಗಿದೆ. 'ನೀಲ ಮ್ಯಾಡಮ್' ಎಂಬ ತಾಣದಲ್ಲಿ ನಿಂತುಕೊಂಡು ವೀಕ್ಷಕರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಗುಲಾಬಿ ತೋಟವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಊಟಿ ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನ: ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನವನ್ನು 1847ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲ ಕಾರಣವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿತ್ತು: ನೀಲಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದು. ಈಗ ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಒಂದು ಉದ್ಯಾನವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನವು ಹುಲುಸಾಗಿ, ಹಸಿರಾಗಿ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ-ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ವಿರಳ ಸಸ್ಯ ಜಾತಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನವು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವು 20-ದಶಲಕ್ಷ-ವರ್ಷದಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಒಂದು ಮರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹೋಲಿಕೆ ಇಲ್ಲದ ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತಿನ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು, ವಿರಳ ಮರಗಳು (ಉದಾ. ಕಾರ್ಕ್ ಮರ, ಕಾಗದದಂಥ ತೊಗಟೆಯ ಮರ ಮತ್ತು ಮಂಕಿ ಪಜಲ್ ಮರ), ಹೂಬಿಡುವ ಪೊದೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳು, ಜರೀಗಿಡ ಮತ್ತು ಆರ್ಕಿಡ್‌ಗಳು. ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯೆಂದರೆ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕೊಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇಟಲಿ-ಶೈಲಿಯ ಉದ್ಯಾನ. ಈ ಸ್ಥಳವು ಹಕ್ಕಿಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಒಂದು ಅತ್ಯತ್ತಮ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಊಟಿ ಸರೋವರ ಮತ್ತು ದೋಣಿ ಮನೆ: ಇದು ಜಾನ್ ಸುಲ್ಲಿವನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಒಂದು ಕೃತಕ ಸರೋವರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈಗಿರುವ 4 km2 ಗಾತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದೆ ವಿಶಾಲವಾಗಿತ್ತು. ಇದು 2.5 ಕಿಮೀ ಉದ್ದವಿದೆ. ಈ ಸರೋವರವು ಈಗಿನ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ಕುದುರೆ ಪಂದ್ಯದ ಜಾಡು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಈಗಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗದಿಂದ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ದೋಣಿ ವಿಹಾರವು ಈ ಸರೋವರದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ದೋಣಿ ವಿಹಾರವು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ನಿರ್ಮಲವೂ ಪ್ರಶಾಂತವೂ ಆದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಅನಂದಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸರೋವರವು ಸುತ್ತಲೂ ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ರದಂಥ ಸೌಂದರ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಯೂಕಲಿಪ್ಟಸ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸರೋವರದ ನಂತರ ಮಕ್ಕಳ ಮನರಂಜನೆಯ ಉದ್ಯಾನ ಮಿನಿ ಗಾರ್ಡನ್ ಇದೆ. ಸ್ಟೋನ್ ಹೌಸ್: ಇದು ಊಟಿಯಲ್ಲಿ (ಹಳೆ ಊಟಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ) ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮೊದಲ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ. ಸ್ಟೋನ್ ಹೌಸ್ಅನ್ನು ಜಾನ್ ಸುಲ್ಲಿವನ್ ರಚಿಸಿದರು. ಇದು ಗೌರ್ನ್ಮೆಂಟ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್‌ ಕಟ್ಟಡದ ಒಳಗಿದೆ. ಇದು ಈಗ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಛೇರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟೋಡ ಗುಡಿಸಲುಗಳು: ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನದ ಮೇಲಿನ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಟೋಡ ಗುಡಿಸಲುಗಳಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಈಗಲು ಟೋಡ ಜನರು ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇತರ ಟೋಡ ನಿವಾಸಗಳೂ ಇವೆ, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹಳೆ ಊಟಿಯ ಹತ್ತಿರ ಕಂದಾಲ್ ಮಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ. ಊಟಿ ಪರ್ವತ ರೈಲು: ಇದು ನೀಲಗಿರಿ ಮೌಂಟೇನ್ ರೈಲ್ವೆಯ ರೈಲುತುದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಸೈಟ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಊಟಿ ರೈಲು ಮಾರ್ಗವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಭುತ್ವವು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ರೈಲುಮಾರ್ಗಗಳ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ನಸುನೋಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನೀಲಗಿರಿ ಮೌಂಟೇನ್ ರೈಲ್ವೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ರೈಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. 1845ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಮಾರ್ಗದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವು ಕೊನೆಗೊಂಡು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 1908ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು ಹಾಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮದ್ರೈಸ್ ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪನಿಯು ರೈಲುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಿತು. ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಆವಿ ಲೋಕೋಮೋಟಿವ್‌ಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಕೆಲವು ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸೇಂಟ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ಚರ್ಚ್: ಇದು ನಗರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಚರ್ಚ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದೆ. ಇದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಆ ಕಾಲದ ಬಣ್ಣದ ಗಾಜಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ರಚಿಸಿದ ಹಿಂದಿನ ಫೋಥಿಕ್ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರಳವಾದ ಒತ್ತು-ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಗಾರೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ಹೊರಾಂಗಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದ ಇತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಚರ್ಚ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಚರ್ಚಿನ ಸಮಾಧಿ ಭೂಮಿಯು ವಸಾಹತಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾದ ಸಮಾಧಿ ಶಿಲೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿವೆ ಹಾಗೂ ಇದು ಸಕ್ರಿಯ ಪೂಜ್ಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಕಟ್ಟಡವಿದೆ. ವ್ಯಾಕ್ಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್, ಊಟಿ: ಇದು 142 ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿರುವ ಮೇಣದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಾಗಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವತ್ತಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಹಜಗಾತ್ರದ ತದ್ರೂಪು ಮೇಣದ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಊಟಿ ಗಾಲ್ಫ್ ಲಿಂಕ್ಸ್: ಕಾಡು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಾಲ್ಫ್ ಆಟಕ್ಕೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಟ್ರೈಬಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ: ಇದು ಮುತೊರೈ ಪಲಾಡದಲ್ಲಿರುವ (ಊಟಿಯಿಂದ 10 ಕಿಮೀ) ಟ್ರೈಬಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ತಮಿಳುನಾಡು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪಂಗಡಗಳ ಹಾಗೂ ಮಾನವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕ್ತನ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಾನವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವತ್ತಿನ ವಿರಳ ಹಸ್ತಕೃತಿ ಮತ್ತು ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಟ್ರೈಬಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಟೋಡ, ಕೋಟ, ಪನಿಯ, ಕುರುಂಬ ಮತ್ತು ಕಾನಿಕಾರನ್ ಜನರ ಮನೆಗಳನ್ನೂ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಊಟಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು ಊಟಿಯು ನೀಲಗಿರಿ ಜೀವಗೋಳ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಸುಲಭವಾಗಿ ನಾಶವಾಗಿ ಹೋಗುವ ಈ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಲಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಜೀವಗೋಳ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶದ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸ್ವಾಮ್ಯ ಮುದ್ರೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಈ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡವಾಗ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ನೋಡಲು ಬಿಡುವ ಕಾರ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂದಡಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ಊಟಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅತಿರೇಕದ ವ್ಯಾಪಾರೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದೆ. ಊಟಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಕೆಲವು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ: ದೊಡ್ಡಬೆಟ್ಟ ಶಿಖರ: ಇದು ನೀಲಗಿರಿಯಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರವಾದ (2,623 ಮೀ) ಶಿಖರವಾಗಿದೆ, ಊಟಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 10 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಸಂಧಿಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ನೀಲಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸುಂದರ ದೀರ್ಘದೃಶ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ದಟ್ಟ ಶೋಲಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಭೂದೃಶ್ಯದ ಮನಮೋಹಕ ನೋಟವನ್ನು TTDC ದೂರದರ್ಶಕದಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. TTDC ರೆಸ್ಟಾರೆಂಟ್ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಚಹಾ ತೋಟಗಳು: ಚಹಾ ತೋಟಗಳು ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಅವು ಅವುಗಳ ಚಿತ್ರಸದೃಶ ಗುಣಲಕ್ಷಣದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಟ್ಟಿ ಕಣಿವೆ: ಈ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಅಲ್ಲಿನ ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಹವಾಗುಣ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಾಗಿ 'ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯ ಊಟಿಯಿಂದ ಕೂನೂರಿಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಲಿ ವ್ಯೂ ಎಂಬ ಒಂದು ವೀಕ್ಷಣಾ ಕೇಂದ್ರವಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಏಕೈಕ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್ CSI ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ಗೂ ಸಹ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪಿಕಾರ ಸರೋವರದ ದೋಣಿಮನೆ ಮತ್ತು ಪಿಕಾರ ಜಲಪಾತ: ಇದು ಹತ್ತಿರದ ಎಲ್ಲಾ ಸರೋವರಗಳಿಗೂ ಸುಲಭಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ದೋಣಿಮನೆ ಮತ್ತು ವಿಹಾರ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರೋವರದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಪೈನ್ ಮರಗಳ ಅರಣ್ಯ: ಊಟಿ ಮತ್ತು ತಲಕುಂದದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವನ್ನು ತಮಿಳು ಚಿತ್ರದ ಹಾಡು "ದೀನ"ದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು ಸಣ್ಣ ಕೆಳಜಾರು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಪೈನ್ ಮರಗಳು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿವೆ. ವೆನ್ಲಾಕ್ ಡೌನ್ಸ್: ಇದೊಂದು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ನೀಲಗಿರಿಯ ಮೂಲ ಜೈವಿಕ-ದೃಶ್ಯದ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ತರಂಗದಂಥ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯೋರ್ಕ್‌ಶಿರ್ ಡೇಲ್ಸ್‌‌ನಂತಹ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಲನಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಊಟಿಯಿಂದ ಪಿಕಾರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ (ಮೈಸೂರು ರಸ್ತೆಯೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಊಟಿಯಿಂದ ಸರಿಸುಮಾರು ಆರು ಮತ್ತು ಒಂಭತ್ತು ಮೈಲುಗಳ (14 ಕಿಮೀ) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಪ್ರದೇಶಗಳು. ತತ್ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು "ಸಿಕ್ಸ್ತ್ ಮೈಲ್" ಮತ್ತು "ನೈನ್ತ್ ಮೈಲ್" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಮರಾಜ ಸಾಗರ ಸರೋವರ: ಈ ಸರೋವರವು ಪಿಕಾರ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಮುದುಮಲೈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ: ಇದು ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಂಡಿಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವಿದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಭಿನ್ನತೆಯ ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಸಂಪತ್ತಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಕುರ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ: ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಸರೋವರ ಮತ್ತು ಶಿಖರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನೀಡಲ್ ಬೆಟ್ಟದ ವೀಕ್ಷಣಾ ಕೇಂದ್ರ ವು ಗುದಲಾವೂರು ಮತ್ತು ಪಿಕಾರದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಪಾರ್ಸನ್ಸ್ ಕಣಿವೆ ಜಲಾಶಯ: ಇದು ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ನೀರಿನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಮರಾಲ್ಡ್ ಸರೋವರ: ಈ ಸರೋವರವು ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ನಗರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೀಕ್ಷಣಾಕೇಂದ್ರವಿದೆ. ಇದರ ಉಳಿದ ಭಾಗವು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅರಣ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ ಹಾಗೂ ಆದ್ದರಿಂದ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ. ಅವಲಾಂಚ್ ಸರೋವರ: ಎಮರಾಲ್ಡ್ ಸರೋವರದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಇದು ಚಿತ್ರಸದೃಶ ಸರೋವರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲ. ಪೊರ್ತಿಮಂಡ್ ಸರೋವರ: ಇದರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅರಣ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಜನಪ್ರಿಯ ತಮಿಳು ಚಿತ್ರ ರೋಜ ದ ಚಿತ್ರೀಕರಣವು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು. ಅಪ್ಪರ್ ಭವಾನಿ ಸರೋವರ: ಈ ಸರೋವರವು ಮುಕುರ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಗೆ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ. ಊಟಿಯ ಸಾಹಸ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಊಟಿಯ ವೈವಿಧ್ಯಮ ಭೂದೃಶ್ಯವು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಸಾಹಸಮಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಉದಾ. ಹ್ಯಾಂಗ್ ಗ್ಲೈಡಿಂಗ್. ಊಟಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 20 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ, ನೀಲಗಿರಿಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾಳಹಟ್ಟಿಯು ಹ್ಯಾಂಗ್ ಗ್ಲೈಡಿಂಗ್‌ಗೆ ಪ್ರಪಂಚ-ಶ್ರೇಣಿಯ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಹಸಮಯ ಕ್ರೀಡೆಯು ಹ್ಯಾಂಗ್ ಗ್ಲೈಡರ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಕಾರದ ಗಾಳಿಪಟದಿಂದ ತೂಗುಹಾಕಿದ ಉಪಕರಣದಿಂದ ತೂಗಾಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕಾಳಹಟ್ಟಿಯು ಒಂದು ಹಾರಿಸುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದನ್ನು ಜೀಪಿನಿಂದ ತಲುಪಬಹುದು. ಮಾರ್ಚ್‌ನಿಂದ ಮೇಯವರೆಗೆ ಊಟಿಯಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಂಗ್ ಗ್ಲೈಡಿಂಗ್ ತರಬೇತಿ ಕೋರ್ಸುಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಊಟಿಯ OSM ನಕ್ಷೆ OSM ನಕ್ಷೆ ಪರಿಸರ-ಸ್ನೇಹಪರತೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಅಪಾಯಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಕಳೆದ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್ ಚೀಲಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿವಾಸಿಗರು ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿ ಮಾಲೀಕರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆಗೆ ಕೇವಲ ಮರುಬಳಕೆಯ ಕಾಗದ ಅಥವಾ ಬಟ್ಟೆಯ ಚೀಲಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.. ಆದರೆ ನೀಲಗಿರಿಯನ್ನು ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್ ಇಲ್ಲದ ವಲಯವಾಗಿ ಮಾಡಲು ಇದುವರೆಗೂ ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ ವೀಕ್ಸ್, ಸ್ಟೀಫನ್ (1979) ಡಿಕೇಯಿಂಗ್ ಸ್ಪ್ಲೆಂಡರ್ಸ್; ಟು ಪ್ಯಾಲೇಸಸ್: ರಿಫ್ಲೆಕ್ಷನ್ಸ್ ಇನ್ ಆನ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಮಿರರ್ . ಲಂಡನ್: BBC (ಒನ್ ಪ್ಯಾಲೇಸ್ ಈಸ್ ಫರ್ನ್‌ಹಿಲ್ ಪ್ಯಾಲೇಸ್; ದಿ ಅದರ್ ದಿ ಪ್ಯಾಲೇಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಮಹಾರಾಜ ಆಫ್ ಮೈಸೂರ್, ಬೆಂಗಳೂರು) ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ ಗೌರ್ನ್ಮೆಂಟ್ ರೋಸ್ ಗಾರ್ಡನ್, ಊಟಿ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಊಟಿ / ಉದಗೈ / ಉದಗಮಂಡಲಂ / ಊಟಕಮಂಡ್‌ www.nilgiris.tn.gov.in. ಅಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕೃತ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಟ (ಈ ಸೈಟ್ಅನ್ನು ನೀಲಗಿರಿಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಆಡಳಿತವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ನೀಲಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗಿರಿಧಾಮಗಳು ಉದಕಮಂಡಲ ಊಟಿ ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು

ūṭi yu, ( உதகமண்டலம் ) ūṭakamaṃḍ‌ ‌giruva saṇṇa hèsaru, (adhikṛtavāgi udagamaṃḍalaṃ () kèlavòmmè saṃkṣiptavāgi udhagai tamiḻu: உதகை èṃdū karèyalāguttadè) òṃdu nagara, munsipāliṭi mattu bhāratada tamiḻunāḍu rājyada nīlagiri jillèya jillā rājadhāniyāgidè. ūṭakamaṃḍ‌ nīlagiri bèṭṭagaḻalliruva òṃdu prasiddha giridhāmavāgidè. udagamaṃḍalaṃ èṃbudu ī nagarakkiruva adhikṛta tamiḻu hèsarāgidè. ūṭiyu samudra maṭṭakkiṃta sumāru 7,500 aḍi (2, 286 mī) èttaradallidè. vyutpattiśāstra toḍa bhāṣèyalli ī sthaḻavannu "òttèkal maṃdè" ènnuttiddaru. toḍa buḍakaṭṭina hāḍi athavā haḻḻigè "maṃḍ" athavā "maṃdè" ènnuttārè. maṃḍ èṃba padadiṃda aṃtyavāguva halavāru toḍa vāsasthānagaḻannu ī pradeśadalli kāṇabahudāgidè. tòḍa janaru mātanāḍuvudu pūrvadrāviḍa bhāṣè. ā hèsarina ("ūṭaka") mattòṃdu aṃtahude mūlavu sthaḻīya bhāṣèyiṃda baṃdirabahudu, adaralli "ota-kal" èṃdarè akṣarārthadalli "òṃdu kallu" èṃbarthavannu nīḍuttadè. idu sthaḻīya ṭoḍa janariṃda pūjisalpaḍuttidda pavitra kalligiruva ullekhavāgirabahudu. mòdalu idu maisūru saṃsthānada bhāgavāgiddu rājyagaḻa punar viṃgaḍanèya samayadalli tamiḻunāḍigè serihoyitu. kannaḍada itihāsa dākhalègaḻalli idannu udakamaṃḍala èṃdu karèyalāgidè. naṃtara tamiḻinalli udagamaṃḍala>udagai èṃdu barèsikòḻḻuvudādarū ūṭi èṃbudu janapriya hèsarāgidè. itihāsa ūṭiyu nīla bèṭṭagaḻèṃdū karèyalpaḍuva nīlagiri bèṭṭagaḻa madhyè viśālavāgi cācikòṃḍidè. ī hèsaru ā pradeśadalli āvarisiruva nīlagiri maragaḻiṃda uṃṭāda nīli hògèyaṃtha musukiniṃda baṃdirabahude athavā prati hannèraḍu varṣagaḻigòmmè araḻuva nīli baṇṇada chāyèyannu nīḍuva kuruṃji hūgaḻiṃdāgi baṃdirabahude èṃbudu tiḻidilla. rāṣṭrada itara yāvude pradeśadaṃtilladè, ūṭiyu yāvude rājyada athavā sāmrājyada bhāgavāgittu èṃdu sūcisalu yāva aitihāsika ādhāragaḻū kaṃḍubaṃdilla. ṭippu sultān aḍagikòḻḻuva guhèyaṃtha racanèyannu nirmisuva mūlaka tanna gaḍiyannu vistarisida mòdala rājanāgiddārè. adu mūlataḥ òṃdu buḍakaṭṭu pradeśavāgittu. alli ṭoḍa janaru itara buḍakaṭṭu paṃgaḍagaḻòṃdigè vāsisuttiddaru, avaru viśeṣa pāṃḍitya sādhanè mattu vyāpārada mūlaka sahabāḻvè naḍèsuttiddaru. baḍagagaḻu bèḻègaḻannu bèḻèsalu mattu ṭoḍa janaru nīru koṇagaḻannu bèḻèsalu hèsaruvāsiyāgiddaru. phrèḍèrik prais tanna pustaka 'ūṭakamaṃḍ‌, è hisṭari'yalli īga 'haḻè ūṭi' èṃdu karèyalpaḍuva pradeśadalli mūlataḥ ṭoḍa janaru vāsisuttiddarèṃdu heḻiddārè. ṭoḍa janaru naṃtara ā pradeśavannu kòyaṃbattūrina āgina gavarnar jān sullivan‌rigè òppisidaru. naṃtara avaru ā nagaravannu abhivṛddhipaḍisidaru mattu alli cahā, ciṃkona mattu tega maragaḻannu bèḻèsalu protsāha nīḍidaru. itara vasāhatugāraraṃtè sullivan kūḍa ā buḍakaṭṭu janara sahabāḻvèyiṃda ākarṣitarādaru mattu ī samatolanavannu uḻisikòḻḻalu prayatnisidaru. avaru naṃtara ī buḍakaṭṭu janarigāgi āstiya hakku mattu sāṃskṛtika mānyatèyannu dṛḍhīkarisuvudakkāgi tuṃbā prayatna paṭṭaru. ādarè idakkāgi avaru briṭiṣ sarkāradiṃda ārthikavāgi mattu sāmājikavāgi śikṣègè òḻagādaru. ā bèṭṭagaḻu briṭiṣ prabhutvadaḍiyalli ati śīghradalli abhivṛddhihòṃdidavu ekèṃdarè avannu hèccukaḍimè saṃpūrṇavāgi khāsagi briṭiṣ janaru svaṃta māḍikòṃḍiddaru. bhāratada uḻida bhāgakkiṃta bhinnavāgi, briṭiṣaru ūṭi nagarakkè nèlègòḻḻuvudakkāgi baṃdaru mattu halavāru pīḻigèyavarègè alle vāsisidaru. ūṭiyu hiṃdè madrās prāṃta mattu itara saṇṇa prāṃtyagaḻa besigè rājadhāniyāgittu. briṭiṣara vasāhatu dinagaḻalli avaru illigè halavāru bāri bheṭinīḍiddaru mattu iṃdu idòṃdu prasiddha besigè mattu vārāṃtyada rèsārṭ āgidè. cetarisikòḻḻuvudakkāgi sipāyigaḻannū illigè mattu hattirada vèlliṃgṭan‌gè (āgina madrās rèjimèṃṭ(paḍè)na nèlè) kaḻuhisalāguttittu. ūṭiyannu vakravāda bèṭṭada rastègaḻa mūlaka athavā bhāvodrikta mattu udyamaśīla briṭiṣ janaru madrās sarkārada sāhasodyama baṃḍavāḻadiṃda 1908ralli nirmisida jaṭilavāda hallukaṃbi railumārgada mūlaka talupabahudu. ūṭiya hèccina bhāgavu samudra maṭṭakkiṃta sumāru 2,286 mīṭar‌gaḻaṣṭu èttaradallidè. idara adbhuta sòbagu mattu bhavyavāda hasiru āḻa kaṇivègaḻu briṭiṣarigè adakkè "giridhāmagaḻa rāṇi" èṃdu hèsariḍuvaṃtè prerepisitu. havāmāna janasaṃkhyā vivara 2001ra bhārata gaṇatiya prakāra, udagamaṃḍalaṃ sumāru 93,921 janasaṃkhyèyannu hòṃdidè. ī janasaṃkhyèyalli 50%naṣṭu puruṣaru mattu 50%naṣṭu mahiḻèyariddārè. udagamaṃḍalaṃna sarāsari akṣarasthara pramāṇavu 80%raṣṭidè, idu rāṣṭrīya sarāsari akṣarasthara pramāṇa 59.5%kkiṃta hèccāgidè: gaṃḍasara akṣaratè 84%raṣṭiddarè, hèṃgasara akṣaratè 75%raṣṭidè. udagamaṃḍalaṃnalli janasaṃkhyèya 9%naṣṭu maṃdi 6 varṣada kèḻagina vayassina makkaḻāgiddārè. tamiḻu bhāṣèyu udagamaṃḍalaṃna sarvasāmānya bhāṣèyāgidè. baḍaga mattu paniya mòdalāda nīlagirigè sthaḻīyavāda bhāṣègaḻannu avugaḻa anukrama buḍakaṭṭugaḻa janarū mātanāḍuttārè. pakkada rājyagaḻigè samīpadalliruvudariṃda mattu prasiddha pravāsi tāṇavādudariṃda ūṭiyalli iṃgliṣ, hiṃdi, kannaḍa mattu malayāḻaṃ mòdalāda bhāṣègaḻannū svalpa maṭṭigè mātanāḍuttārè mattu arthaisikòḻḻuttārè. sarkāra mattu rājakīya ūṭiyu nīlagiri jillèya jillā pradhāna kāryasthānavāgidè. ūṭakamaṃḍ‌ cunāvaṇākṣetravu nīlagiriya (lokasabhā cunāvaṇākṣetra) bhāgavāgidè. ārthika sthiti hèccina sthaḻīya ārthika sthitiya melè pravāsodyamavu prabhāva bīruttadè èṃba kalpanègè viruddhavāgi, ūṭiyu suttamuttalina pradeśakkè īgalū òṃdu pūraikèya ādhāravāgidè mattu mārukaṭṭè nagaravāgidè. ūṭiyu hèccāgi kṛṣi, mukhyavāgi "iṃgliṣ tarakārigaḻu" mattu "iṃgliṣ haṇṇu"gaḻa kṛṣiyannu avalaṃbisidè. tarakārigaḻèṃdarè mukhyavāgi ālūgaḍḍè, kyārèṭ, kyābej mattu kāliphlavar hāgū haṇṇugaḻèṃdarè pīc haṇṇu, plam haṇṇu, peru haṇṇu mattu sṭrābèri. ī utpannagaḻa dinadityada sārāsagaṭina harāju ūṭi munsipāl mārukaṭṭèyalli naḍèyuttadè, idu bhāratadalle atyaṃta dòḍḍa mārukaṭṭègaḻalli òṃdāgidè. hainugārikèyu ī pradeśadalli bahuhiṃdiniṃdale astitvadallidè. ūṭiyalli cīs mattu kènè tègèda hālina puḍiyannu tayāru māḍuva òṃdu sahakāri ḍairiyidè. sthaḻīya kṛṣika kaigārikèyiṃdāgi kèlavu saṃśodhanā saṃsthègaḻu ūṭiyalli nèlèyāgivè. avugaḻèṃdarè maṇṇu saṃrakṣaṇā keṃdra, prāṇi sākaṇè keṃdra mattu ālūgaḍḍè saṃśodhā keṃdra. sthaḻīya bèḻèya valayavannu vaividhyagòḻisuvudakkāgi illi hūbesāya mattu reṣmè vyavasāya mātravalladè aṇabè kṛṣiyannū āraṃbhisuva prayatnagaḻannu māḍalāgidè. calanacitra nirmāpaka saṃsthè hiṃdustān phoṭò philms saha ūṭiyallina òṃdu pramukha udyamavāgidè. idu nagarada hòravalaya iṃdu nagaradallidè. mānavana rebīs roga lasikèyannu tayārisuva hyūman bayolājikals in‌sṭiṭyūṭ ūṭiyalli pudumaṃḍ‌na hattiradallidè. itara utpādanā kaigārikègaḻu ūṭiya hòravalayadallivè. ivugaḻalli hèccu pramukhavādavu kèṭṭi (sūjiya kaigārikè); aruvaṃkāḍu (kārḍaiṭu kaigārikè) mattu kūnūru (rebīs roga lasikèya kaigārikè) mòdalādèḍègaḻallivè. ī pradeśadalliruva gṛhakaigārikègaḻèṃdarè cākòleṭ, uppina tayārikè mattu maragèlasa. manèyalli tayārisida cākòleṭ‌gaḻu pravāsigaralli mattu sthaḻīyaralli janapriyavāgivè. sthaḻīya pradeśavu cahā kṛṣigè hèsaruvāsiyādarū, ī bèḻèyannu ūṭiyalli bèḻèyalāguvudilla athavā saṃskarisalāguvudilla. cahāvannu hèccu vāṇijyavāgi svalpamaṭṭigè kaḍimè èttaraviruva pradeśadalli bèḻèyalāguttadè. āddariṃda kūnūru mattu koṭagiri nagaragaḻu cahā kṛṣi mattu saṃskaraṇèya sthaḻīya keṃdragaḻāgivè. kaḻèda 30 varṣagaḻalli viśeṣavāgi bhāratadòḻagina pradeśagaḻiṃda baruva pravāsigara saṃkhyèyalli gamanārha bèḻavaṇigèyāgidè. ī beḍikèyannu īḍerisuva nirmāṇa kāryavu abhivṛddhiyannuṃṭumāḍitu hāgū kaṇivèya naisargika sauṃdaryavannu āsvādisalu bèṭṭada pakkadalli athavā nagarakkiṃta svalpa dūradalli niṃtu noḍabeku. sārigè vyavasthè rastè sārigè ūṭiyu uttamavāda rastè sārigè vyavasthèyannu hòṃdidè. idu cainnaiyiṃda (selaṃna mūlaka) 535 kimī, kòyaṃbattūriniṃda 78 kimī, kūnūriniṃda 18 kimī, maisūriniṃda (guḍalūrina mūlaka) 155 kimī, kyālikaṭ‌niṃda 187 kimī, bèṃgaḻūriniṃda 290 kimī, kòcciyiṃda (kòyaṃbattūru mattu pālakkāḍ‌na mūlaka) 281 kimī, kòḍai‌kènāl‌niṃda (kòyaṃbattūru mattu paḻaniya mūlaka) 236 kimī dūradallidè. ūṭiyu rāṣṭrīya hèddāri 67rallidè. tamiḻunāḍu, keraḻā mattu karnāṭaka rājyagaḻiṃda illigè saṃparka hòṃdidè aidu pramukha nīlagiri ghāṭi rastègaḻa mūlaka pravāsigaru ūṭiyannu talupabahudu. ūṭigè koṭagiriya mūlaka mèṭṭupāḻayaṃ‌niṃdalū (kòyaṃbattūru jillè) òṃdu rastèyidè. ī rastèyu kūnūrina mūlaka hāduhoguvudilla. jillā rājadhāniyāda ūṭiyu kūnūru, koṭagiri mattu guḍalūru mòdalāda jillègaḻalliruva hattirada nagaragaḻiṃda aneka bas saulabhyagaḻannu hòṃdidè. ī jillèya hèccina haḻḻigaḻigè ī mūru nagaragaḻalli òṃdara mūlaka bas saukaryagaḻivè. hattirada mèṭṭupāḻayaṃ mattu kòyaṃbattūrina pramukha railu nildāṇagaḻigè illiṃda aneka bas saulabhyagaḻivè. ī nagaravu tamiḻunāḍina halavāru nagara mattu paṭṭaṇagaḻigū nera bas saṃparkavannu hòṃdidè, avugaḻèṃdarè tirupur, īroḍ, selaṃ, satyamaṃgalaṃ, kārūru, diṃḍigal, cainnai, tirucirapalli, mudharai, taṃjāvūru mattu kanyākumāri. hattirada maisūru mattu koḻikoḍ (gaḍipradeśada èraḍu rājyagaḻa) nagaragaḻiṃda illigè aneka bas saukaryagaḻivè. karnāṭaka mattu keraḻāda halavāru itara bhāgagaḻiṃdalū ūṭigè nera bas‌gaḻu labhisuttavè, keraḻāda pālghāṭ, nīlāṃbur mattu sultān byāthèrigè hāgū karnāṭakada guṃḍlupeṭègè sthaḻīya saukaryagaḻivè. ī èraḍu rājyagaḻa rājadhāni nagaragaḻu (anukramavāgi bèṃgaḻūru mattu tiruvanaṃtapuraṃ) mātravalladè puduceriyū (pāṃḍiceri) kūḍa ūṭigè nera bas saulabhyada mūlaka saṃparkavannu hòṃdidè. railu vyavasthè ūṭiyu rātriya railu sevèyannū hòṃdidè. mèṭṭupāḻayaṃ 'nīlagiri pyāsèṃjar' NMR mīṭar‌geju sevè mattu nīlagiri èks‌près brāḍ‌geju sevèyannu paryāya kramadalli òdagisuttadè. nīlagiri mauṃṭen railvèyu (NMR) bhāratadalle atyaṃta haḻèya bèṭṭa pradeśada railu vyavasthèyāgidè. NMRannu 2005ra julainalli UNESCO prapaṃcada pitrārjita āstiyèṃdu sāritu. idu ūṭakamaṃḍ‌annu mèṭṭupāḻayaṃ nagaradòṃdigè nīlagiri bèṭṭagaḻa buḍadalliruva guḍḍadalli saṃparkisuttadè. idu bhāratadalliruva ekaika hallukaṃbi railumārgavāgidè mattu idu abṭ vyavasthèyannu baḻasuttadè. vimāna vyavasthè ūṭiyu nāgarika vimāna nildāṇavannu hòṃdilla mattu idu vimāna saulabhyadiṃda saṃparka paḍèdilla. hattirada vimāna nildāṇavu kòyaṃbattūrinallidè, idu bhāratada aneka pramukha nagaragaḻigè deśīya mattu aṃtārāṣṭrīya vimānagaḻa saulabhyavannu hòṃdidè, mukhyavāgi muṃbayi, ahamadābād, bèṃgaḻūru, kyālikaṭ, cainnai, kalkattā, kòccin, haidarābād, jammu, puṇè , nava dèhali, kvāla luṃpur, śārja, abudhābi, kòlaṃbò, dubai, kuvait, maskat, dohā, maskat mattu dohā. kòyaṃbattūrinalliruva sthira rèkkèya vimānakkāgi hattirada vimāna nildāṇadiṃda ūṭigè hèlikāpṭar ṣaṭal sevèyannu āraṃbhisuva kāryagaḻannu vahisikòḻḻalāgidè. idu āraṃbhadalli vimāna sevā pūraikèdārarāda pavan hyāns‌ guttigè nīḍida vimānadòṃdigè J.B. eviyeśan‌niṃda vikrayisalpaḍuttiruva mattu naḍèsalpaḍuttiruva bèl 407ra mūlaka sevèyannu nīḍuttadè. śikṣaṇa briṭiṣ āḻvikèya dinadiṃda ūṭiyalli borḍiṃg-śālègaḻu kāryanirvahisuttivè. avu sthaḻīya ārthika sthitigè gamanārha kòḍugèyannu nīḍuttavè. ī śālègaḻa śikṣaṇa saulabhya mattu guṇamaṭṭavannu bhāratadalle atyuttamavādèṃdu parigaṇisalāguttadè. āddariṃda ivu bhārata mattu adara nèrèya kèlavu rāṣṭragaḻa pramukha śālègaḻa madhyè janapriyavāgivè. avugaḻalli kèlavu īgalū dinada śālègaḻāgi kāryanirvahisuttivè. ūṭiya hattira kāryanirvahisuttiruva borḍiṃg-śālègaḻèṃdarè: laiḍ‌lā mèmoriyal skūl, kèṭṭi seṃṭ jyūḍs pablik skūl, koṭagiri seṃṭ josèphs haiyar sèkèṃḍari skūl, kūnūru di lārèns skūl, lav‌ḍel di hèbrān skūl vuḍ‌saiḍ skūl, ūṭi|vuḍ‌saiḍ skūl guḍ śèpharḍ iṃṭar‌nyāṣanal skūl, ūṭi ūṭiyalliruva pravāsi mattu aitihāsika hèggurutugaḻu paścima ghaṭṭada nīli bèṭṭagaḻalliruva ūṭiyu prati varṣa bahaḻa saṃkhyèya pravāsigarannu ākarṣisuttadè. ūṭigè baruva pravāsigarannu dāriyalli meleruttā hoguva parvatagaḻu, vyāpaka sarovaragaḻu, daṭṭa araṇyagaḻu, viśālavāgi cācikòṃḍiruva hullugāvalugaḻu, mailugaṭṭalè iruva cahā toṭagaḻu mattu yūkalipṭas maragaḻu svāgatisuttavè. ī giridhāmavu citrasadṛśa pravāsi tāṇavāgidè. vasāhatina dinagaḻalli briṭiṣaru idannu besigè mattu vārāṃtyavannu kaḻèyuva janapriya sthaḻavāgi baḻasuttiddaru. naṃtara idannu besigèya kāryanirvāhaka nagaravāgi māḍalāyitu. idu samudra maṭṭakkiṃta sumāru 2,286 mīṭar‌gaḻaṣṭu èttaradallidè. ittīcina varṣagaḻalli ī giridhāmavu ati hèccina vyāpārīkaraṇa hāgū vividha itara parisara vijñānada mattu mūlabhūta vyavasthègaḻa samasyègaḻannu èdurisitu. ūṭiyu suttamuttalina grāmāṃtara pradeśagaḻa pravāsagaḻannu kaigòḻḻuva pravāsigara ākarṣaṇèya keṃdra biṃduvāgidè. ūṭiya kèlavu pramukha pravāsi/aitihāsika hèggurutugaḻu ī kèḻagina paṭṭiyaṃtivè. sarkāri gulābi hūgaḻa toṭa: idu (hiṃdè sèṃṭèrari ros pārk èṃdu karèyalāguttittu) ūṭiya vijayanagaraṃnalli, èlk bèṭṭada iḻijārinallidè. iṃdu ī udyānavu rāṣṭradalle atyaṃta hèccina gulābi hūgaḻa saṃgrahavannu hòṃdidè, udā. haibriḍ ṭī gulābi, cikka gulābi, phloribaṃḍa, ryāṃblar, kappu mattu biḻi mòdalāda viśeṣa baṇṇagaḻa gulābigaḻu. ī udyānadalli sumāru 17,000kkiṃtalū hèccu jātiya gulābi hūgaḻivè. ī udyānadalliruva vividha jātiya gulābi hūgaḻannu berè berè mūlagaḻiṃda saṃgrahisidudāgidè. 'nīla myāḍam' èṃba tāṇadalli niṃtukòṃḍu vīkṣakaru saṃpūrṇa gulābi toṭavannu vīkṣisabahudu. ūṭi sasyodyāna: sasyodyānavannu 1847ralli racisalāyitu mattu idannu tamiḻunāḍu sarkāravu nirvahisuttadè. sasyodyānavannu racisuva mūla kāraṇavu spaṣṭavāgi śaikṣaṇikavāgittu: nīlagiriyalli mattu adara suttamuttaliruva vividha sasyasaṃpattannu uḻisuvudu mattu adhyayana māḍuvudu. īga idu sārvajanikarigè òṃdu udyānavāgi tèrèdukòṃḍidè. ī sasyodyānavu hulusāgi, hasirāgi atyākarṣakavāgidè mattu uttama-rītiyalli nirvahisalpaḍuttadè. prati me tiṃgaḻalli puṣpa pradarśana mattu viraḻa sasya jātigaḻa pradarśanavu naḍèyuttadè. ī udyānavu 20-daśalakṣa-varṣadaṣṭu haḻèya òṃdu maravannu hòṃdidè. illi holikè illada sasyasaṃpattina vaividhyatèyannu gamanisabahudu, viraḻa maragaḻu (udā. kārk mara, kāgadadaṃtha tògaṭèya mara mattu maṃki pajal mara), hūbiḍuva pòdègaḻu mattu sasyagaḻu, jarīgiḍa mattu ārkiḍ‌gaḻu. mattòṃdu pramukha ākarṣaṇèyèṃdarè aṃcinalli kòḻavannu hòṃdiruva iṭali-śailiya udyāna. ī sthaḻavu hakkigaḻa vīkṣaṇègè òṃdu atyattama tāṇavāgidè. ūṭi sarovara mattu doṇi manè: idu jān sullivan nirmisida òṃdu kṛtaka sarovaravāgidè. idu īgiruva 4 km2 gātrakkiṃta hiṃdè viśālavāgittu. idu 2.5 kimī uddavidè. ī sarovaravu īgina bas nildāṇa mattu kudurè paṃdyada jāḍu mātravalladè īgina mārukaṭṭèya hèccina bhāgadiṃda āvarisalpaṭṭidè. doṇi vihāravu ī sarovarada pramukha ākarṣaṇèyāgidè. ī doṇi vihāravu pravāsigarigè nirmalavū praśāṃtavū āda vātāvaraṇavannu anaṃdisalu avakāśa māḍikòḍuttadè. ī sarovaravu suttalū ā pradeśada citradaṃtha sauṃdaryatèyannu hèccisuva yūkalipṭas maragaḻannu hòṃdidè. ī sarovarada naṃtara makkaḻa manaraṃjanèya udyāna mini gārḍan idè. sṭon haus: idu ūṭiyalli (haḻè ūṭi èṃdu karèyalpaḍuva pradeśadalli) sariyāgi nirmisida mòdala kaṭṭaḍavāgidè. sṭon hausannu jān sullivan racisidaru. idu gaurnmèṃṭ ārṭs kālej‌ kaṭṭaḍada òḻagidè. idu īga sarkāri kacherigaḻannu hòṃdidè. ṭoḍa guḍisalugaḻu: sasyodyānada melina bèṭṭagaḻalli kèlavu ṭoḍa guḍisalugaḻivè, alli īgalu ṭoḍa janaru vāsisuttārè. ā pradeśadalli itara ṭoḍa nivāsagaḻū ivè, gamanārhavāgi haḻè ūṭiya hattira kaṃdāl maṃḍ‌nalli. ūṭi parvata railu: idu nīlagiri mauṃṭen railvèya railutudiyāgidè. idu varlḍ hèriṭej saiṭ‌na bhāgavāgidè. ūṭi railu mārgavu briṭiṣ prabhutvavu nirmisida railumārgagaḻa òṃdu ananya nasunoṭavannu òdagisuttadè. nīlagiri mauṃṭen railvèyu bhāratadalle atyaṃta haḻèya bèṭṭa pradeśada railu vyavasthèyāgidè. 1845ralli āraṃbhavāda ī mārgada nirmāṇa kāryavu kònègòṃḍu aṃtimavāgi 1908ralli briṭiṣariṃda tèrèdukòṃḍitu hāgū idaralli āraṃbhadalli madrais railvè kaṃpaniyu railugaḻannu oḍisitu. prapaṃcadalli āvi lokomoṭiv‌gaḻannu ādharisida kèlavu railugaḻalli idu òṃdāgidè. seṃṭ sṭīphans carc: idu nagaradalle atyaṃta haḻèya carc āgidè mattu òṃdu sthaḻīya hèggurutāgidè. idara vāstuśilpavu ā kālada baṇṇada gājina vaiśiṣṭyatèyòṃdigè racisida hiṃdina phothik punaḥsthāpanèyāgidè. idu saraḻavāda òttu-goḍègaḻannu mattu gārè kèlasa māḍida òṃdu hòrāṃgaṇavannu hòṃdiruvudariṃda ade saṃdarbhada itara briṭiṣ carc‌gaḻigiṃta bhinnavāgidè. carcina samādhi bhūmiyu vasāhatina kāladalli kèttalāda samādhi śilègaḻiṃda tuṃbihogivè hāgū idu sakriya pūjya sthaḻavāgi uḻidukòṃḍidè. idara hattiradalli jillā nyāyālayada kaṭṭaḍavidè. vyāks varlḍ, ūṭi: idu 142 varṣa haḻèya kaṭṭaḍadalliruva meṇada vastusaṃgrahālayavāgidè, illi bhāratīya itihāsa, saṃskṛti mattu svattina vyaktigaḻa sahajagātrada tadrūpu meṇada mūrtigaḻivè. ūṭi gālph liṃks: kāḍu mattu hulliniṃda kūḍida ī pradeśavu mukhyavāgi gālph āṭakkè nèlèyāgidè. ṭraibal myūsiyaṃ: idu mutòrai palāḍadalliruva (ūṭiyiṃda 10 kimī) ṭraibal risarc sèṃṭar‌na bhāgavāgidè. idu tamiḻunāḍu mātravalladè aṃḍamān mattu nikobār dvīpagaḻa buḍakaṭṭu paṃgaḍagaḻa hāgū mānava śāstrada mattu prāktana śāstrada prācīna mānava saṃskṛti mattu svattina viraḻa hastakṛti mattu chāyācitragaḻannu hòṃdidè. ī ṭraibal myūsiyaṃ ṭoḍa, koṭa, paniya, kuruṃba mattu kānikāran janara manègaḻannū torisuttadè. ūṭiya suttamuttaliruva pravāsi tāṇagaḻu ūṭiyu nīlagiri jīvagoḻa mīsalu pradeśadalli baruttadè. sulabhavāgi nāśavāgi hoguva ī parisara vyavasthèyannu rakṣisuvudakkāgi hèccina araṇya pradeśagaḻu mattu jalāśayagaḻu hèccina vīkṣakarigè vīkṣaṇègè labhisuvudilla. jīvagoḻa mīsalu pradeśada kèlavu sthaḻagaḻigè pravāsodyama abhivṛddhigāgi svāmya mudrè hākalāgidè hāgū ī sthaḻagaḻannu saṃrakṣaṇè māḍavāga vīkṣakarigè noḍalu biḍuva kāryagaḻa baggè muṃdaḍi iḍalāgidè. ūṭiya hèccina bhāgavu īgāgale pravāsodyamada pariṇāmavāgi atirekada vyāpārīkaraṇadiṃdāgi hānigòḻagāgidè. ūṭiya suttamuttaliruva kèlavu hèccu prakhyāta pravāsi tāṇagaḻu ī kèḻaginaṃtivè: dòḍḍabèṭṭa śikhara: idu nīlagiriyalle atyaṃta hèccu èttaravāda (2,623 mī) śikharavāgidè, ūṭiyiṃda sumāru 10 kimī dūradallidè. idu paścima mattu pūrva ghaṭṭagaḻa saṃdhisthānadalli baruttadè hāgū nīlagiri bèṭṭa śreṇiya suṃdara dīrghadṛśyavannu nīḍuttadè. idu daṭṭa śolagaḻiṃda āvarisalpaṭṭidè. ī bhūdṛśyada manamohaka noṭavannu TTDC dūradarśakadiṃda vīkṣisabahudu. TTDC rèsṭārèṃṭ pravāsigara avaśyakatègaḻannu pūraisuttadè. cahā toṭagaḻu: cahā toṭagaḻu kaḍimè èttara pradeśadalli kaṃḍubaruttavè hāgū avu avugaḻa citrasadṛśa guṇalakṣaṇadiṃdāgi hèccina saṃkhyèya pravāsigarannu ākarṣisuttavè. kèṭṭi kaṇivè: ī kaṇivèyannu allina varṣapūrti āhlādakara havāguṇa sthitiyiṃdāgi 'dakṣiṇa bhāratada sviṭjar‌lyāṃḍ' èṃdu karèyalāguttadè. mukhya ūṭiyiṃda kūnūrigè hoguva dāriyalli vyāli vyū èṃba òṃdu vīkṣaṇā keṃdravidè. idu jillèya ekaika iṃjiniyariṃg kālej CSI kālej āph iṃjiniyariṃg‌gū saha nèlèyāgidè. pikāra sarovarada doṇimanè mattu pikāra jalapāta: idu hattirada èllā sarovaragaḻigū sulabhalabhyavāgidè. ī pradeśakkè praveśavannu òdagisuvudakkāgi òṃdu doṇimanè mattu vihāra sthaḻavannu abhivṛddhipaḍisalāgidè. sarovarada hèccina bhāgavu saṃrakṣita araṇya pradeśadalli baruttadè mattu vīkṣakarigè labhyavāgilla. pain maragaḻa araṇya: ūṭi mattu talakuṃdada madhyadalliruva ī pravāsi tāṇavannu tamiḻu citrada hāḍu "dīna"dalli citrīkarisalāgidè. idòṃdu saṇṇa kèḻajāru pradeśavāgiddu, illi pain maragaḻu kramabaddhavāgi joḍisida śailiyallivè. vènlāk ḍauns: idòṃdu hullugāvalu pradeśavāgiddu, nīlagiriya mūla jaivika-dṛśyada mādariyāgidè. idu taraṃgadaṃtha bèṭṭagaḻannu hòṃdidè mattu idannu hèccāgi york‌śir ḍels‌‌naṃtaha briṭiṣ dvīpagaḻalliruva pradeśagaḻigè holisalāguttadè. idu calanacitra citrīkaraṇakkè prasiddhavāda pradeśavāgidè, nirdiṣṭavāgi mukhya ūṭiyiṃda pikārakkè hoguva rastèyalli (maisūru rastèyèṃdu karèyuttārè) ūṭiyiṃda sarisumāru āru mattu òṃbhattu mailugaḻa (14 kimī) dūradalliruva èraḍu pradeśagaḻu. tatpariṇāmavāgi ī pradeśagaḻannu "sikst mail" mattu "naint mail" èṃba hèsariniṃda karèyalāguttadè. kāmarāja sāgara sarovara: ī sarovaravu pikāra sarovarakkè hoguva dāriyalli kaṃḍubaruttadè. mudumalai rāṣṭrīya udyāna: idu kaḍimè èttaradalli mattu sulabhavāgi talupabahudāda pradeśadalli kaṃḍubaruttadè. idara aṃcinalli karnāṭakada baṃḍipura rāṣṭrīya udyānavidè. idu vyāpaka bhinnatèya sasyasaṃpattu mattu prāṇisaṃpattigè nèlèyāgidè. mukurti rāṣṭrīya udyāna: idu sāmānyavāgi vīkṣakarigè praveśavillada bahudòḍḍa saṃrakṣita pradeśavāgidè. idu ade hèsarina òṃdu sarovara mattu śikharavannu hòṃdidè. nīḍal bèṭṭada vīkṣaṇā keṃdra vu gudalāvūru mattu pikārada madhyadallidè. pārsans kaṇivè jalāśaya: idu nagarada pramukha nīrina mūlavāgidè. idu mukhyavāgi saṃrakṣita araṇya pradeśadalliruvudariṃda vīkṣakarigè praveśavannu hòṃdilla. èmarālḍ sarovara: ī sarovaravu ade hèsarina nagarada hattiradallidè. aṇèkaṭṭina hattiradalli òṃdu vīkṣaṇākeṃdravidè. idara uḻida bhāgavu pradhānavāgi saṃrakṣita araṇya bhāgadallidè hāgū āddariṃda vīkṣakarigè alligè praveśavilla. avalāṃc sarovara: èmarālḍ sarovarada pakkadalliruva idu citrasadṛśa sarovaravāgidè. idu mukhyavāgi saṃrakṣita araṇya pradeśadalliruvudariṃda illigè vīkṣakarigè anumatiyilla. pòrtimaṃḍ sarovara: idara hèccina bhāgavu saṃrakṣita araṇya bhāgadallidè mattu vīkṣakarigè praveśavannu hòṃdilla. janapriya tamiḻu citra roja da citrīkaraṇavu illi naḍèdittu. appar bhavāni sarovara: ī sarovaravu mukurti rāṣṭrīya udyānadallidè mattu illigè vīkṣakarigè praveśavilla. ūṭiya sāhasa krīḍègaḻu ūṭiya vaividhyama bhūdṛśyavu asaṃkhyāta sāhasamaya krīḍègaḻu mattu manaraṃjanā caṭuvaṭikègaḻigè uttama avakāśavannu òdagisuttadè, udā. hyāṃg glaiḍiṃg. ūṭiyiṃda sumāru 20 kimī dūradalliruva, nīlagiriya parvata śreṇiyalliruva kāḻahaṭṭiyu hyāṃg glaiḍiṃg‌gè prapaṃca-śreṇiya tāṇavāgidè. ī sāhasamaya krīḍèyu hyāṃg glaiḍar èṃdu karèyuva dòḍḍa prakārada gāḻipaṭadiṃda tūguhākida upakaraṇadiṃda tūgāḍuvudannu òḻagòḻḻuttadè. kāḻahaṭṭiyu òṃdu hārisuva sthaḻavannu hòṃdidè, adannu jīpiniṃda talupabahudu. mārc‌niṃda meyavarègè ūṭiyalli hyāṃg glaiḍiṃg tarabeti korsugaḻannu āyojisalāguttadè. ūṭiya OSM nakṣè OSM nakṣè parisara-snehaparatè ī pradeśadalliruva apāyakkòḻapaṭṭa parisara vyavasthèyannu kāpāḍalu kaḻèda halavāru varṣagaḻalli aneka kāryagaḻannu kaigòḻḻalāgidè. īga illi plyāsṭik cīlagaḻa baḻakèyannu niṣedhisalāgidè. nivāsigaru mattu aṃgaḍi mālīkaru sāmānya baḻakègè kevala marubaḻakèya kāgada athavā baṭṭèya cīlagaḻannu mātra baḻasalu iṣṭapaḍuttārè.. ādarè nīlagiriyannu plyāsṭik illada valayavāgi māḍalu iduvarègū sariyāda kramagaḻannu kaigòṃḍilla. ullekhagaḻu hèccina odigāgi vīks, sṭīphan (1979) ḍikeyiṃg splèṃḍars; ṭu pyālesas: riphlèkṣans in ān iṃḍiyan mirar . laṃḍan: BBC (òn pyāles īs pharn‌hil pyāles; di adar di pyāles āph di mahārāja āph maisūr, bèṃgaḻūru) ivannū gamanisi gaurnmèṃṭ ros gārḍan, ūṭi bāhya kòṃḍigaḻu ūṭi / udagai / udagamaṃḍalaṃ / ūṭakamaṃḍ‌ www.nilgiris.tn.gov.in. allina adhikṛta itihāsa mattu pravāsi puṭa (ī saiṭannu nīlagiriya jillā āḍaḻitavu nirvahisuttadè. nīlagiri jillè tamiḻunāḍina pravāsodyama bhāratadallina giridhāmagaḻu udakamaṃḍala ūṭi bhāratada pravāsi tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%8A%E0%B2%9F%E0%B2%BF

ಊಟಿ

ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವು(ಒಂದು ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ,ಅಂದರೆ ತೀರ್ಪು ಪ್ರಶ್ನಾತೀತವಾದುದು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾನೂನು ವ್ಯವಹಾರ , ಅಥವಾ ತೀರ್ಪು ; ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಥವಾ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ; ಅಗ್ರ ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವೆಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ), ಕೆಲವು ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಅದರ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗಿನ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮರುವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೇಮಕಾತಿಯು ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೋರ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಲಾಸ್ಟ್ ರೆಸಾರ್ಟ್(ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಗಳು ಮೂಲತಃ ಅಪೀಲು(ಮೇಲ್ಮನವಿ)ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಅಥವಾ ಮಧ್ಯಂತರ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಇದರ ಕೆಲಸ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಬಹುತೇಕ "ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ"ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತೆ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಒಕ್ಕೂಟ ಅಥವಾ ಫೆಡರಲ್ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊಂದಿರುವ ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಎಂಬ ಏಕೈಕ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು U.S. ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, U.S.ನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಫೆಡರಲ್ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾತ್ರ ಅಧಿಕಾರವಿರುತ್ತದೆ. ಇತರ ಕಾನೂನು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ.(ಈ ಮಾದರಿಯು ಜೆಕೊಸ್ಲೋವಾಕ್ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಜಾರಿಯಾಗಿ ನಂತರ ೧೯೨೦ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದಿತು). ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಸ್ವೀಡನ್, ಜೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್, ಪೋಲಂಡ್, ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿವೆ, ಈ ನ್ಯಾಯಾಲವು ನೀಡುವ ತೀರ್ಪು ಅಂತಿಮವಾಗಿದ್ದು, ಇವುಗಳ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದೊಂದಿಗೆ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುವುದಿಲ್ಲ. U.S.ನ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಹಾಗು ಓಕ್ಲಹೋಮ ರಾಜ್ಯಗಳೂ ಸಹ ಕಾನೂನು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ನಡುವೆ ವಿಭಾಗಿಸುತ್ತವೆ, ಒಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದರೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಿವಿಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ, ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮೊದಲ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ವಸಾಹತು ಅಧಿಕಾರವು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು, ಇದು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಇದು ಮೂಲ(ಅದೆಂದರೆ, ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಹಾಗು ಮೊದಲ-ದರ್ಜೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಕಾನೂನುವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅಂತಿಮ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಲಂಡನ್ ನ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಅಂತಿಮ ಮನವಿಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ರಚನೆಯಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಲವೊಂದು ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಹಿಂದಿನ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ನು(ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಹೈ ಕೋರ್ಟ್(ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಎಂದು(ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನ್ಯೂಜಿಲ್ಯಾಂಡ್, ಹಾಂಕಾಂಗ್), ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್'ಸ್ ಬೆಂಚ್ ಅಥವಾ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಲ್ಬರ್ಟ, ಮನಿತೋಬ)ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹಾಗು ಕೆಲವು ಕೆನೆಡಿಯನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು)ಇದೀಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಹಾಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.(ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಗೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ). ಹಲವು ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ತಾವು ನೀಡುವ ತೀರ್ಪಿನ ಮೂಲಕ ಹಿಂತೀರ್ಪು ನ್ಯಾಯವು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತೆ ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ, ಅಥವಾ ಒಂದು ಸಮಾನವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಪರಿಪಾಲಿಸಲು ಸಿವಿಲ್ ಕಾನೂನುಗಳುಳ್ಳ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸ್ಟೇರ್ ಡೆಸಿಸಿಸ್ ನ(ಅಂದರೆ ಹಿಂದೆ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪುಗಳ ತತ್ವಗಳ ಆಧರಿಸಿ ಮುಂದಿನ ನ್ಯಾಯಪಾಲನೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದು) ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹಿಂದಿನ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪುಗಳು(ನಿರ್ಣಯಗಳು) ತಮ್ಮ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗಿರುವ ಅದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಕೆಳ ದರ್ಜೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವನಿರ್ಣಯದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ರಚನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಾಗರಿಕ ಅನುಕೂಲಸಿಂಧು ಕಾನೂನುಳ್ಳ ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸ್ಟೇರ್ ಡೆಸಿಸಿಸ್ ನ ಅಧಿಕೃತ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅಲ್ಲದೇ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮೊಕದ್ದಮೆಯ ಆಚೆಗೆ ತಮ್ಮ ತೀರ್ಪು ವಿಧಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದಂತೆ ರಚನೆಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಪೂರ್ವನಿರ್ಣಯ, ಅಥವಾ ಜ್ಯೂರಿಸ್ಪ್ರುಡೆನ್ಸ್ ಕಾನ್ಸ್ಟಾನ್ಟೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹಳ ದೃಢವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸರ್ವೆಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾನೂನು ಪಾಲಿಸುವ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಆಡಳಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ, ೧೯೮೬ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಆಕ್ಟ್ ನ ಅನುಮೋದನೆ ಯೊಂದಿಗೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಯಿತು. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗೆ ಅಂತಿಮ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಜ್ಯ ಹಾಗು ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಇದು ಆ ರಾಜ್ಯದ/ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿತ್ತು. ಇತರ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಬರುವವರಿಗೆ ಇದು ಕೆಲವು ತಪ್ಪು ಗ್ರಹಿಕೆಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ "ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್" ಎಂಬ ಪದವು ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸೂಚಿತವಾಗಬಹುದೆಂದು ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ "ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದು" ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ವಸಾಹತು ನೆಲೆಗಳ ಒಕ್ಕೂಟಗಳನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ಮುಂಚೆ(೧೯೦೧), ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಸಾಹತು ನೆಲೆಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊಂದಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಇದು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ವಸಾಹತು ನೆಲೆಯೊಳಗೆ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿತ್ತು(ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು). ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ, ಸಂವಿಧಾನವು ಫೆಡರಲ್ "ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ"ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿತು, "ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ"ವೆಂಬ ಹೆಸರು ಪಡೆದ ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಬಂದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ರಾಜಧಾನಿಯ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಣೆಯಾಗಿದೆ: ವಿಚಾರಣಾ ವಿಭಾಗ ಹಾಗು ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ. ACT ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಬಂದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಪ್ರಸಕ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಾಬರ್ಟ್ ಫ್ರೆಂಚ್. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ೧೯೭೨ರ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸಂವಿಧಾನದ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಿವೆ, ಅದೆಂದರೆ (a)ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಭಾಗ ಹಾಗು(b) ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗ. ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಭಾಗವು, ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಕೆಗೆ ಇರುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರಂಭಿಕ ವಿಚಾರಣೆಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹಾಗು ನೌಕಾ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಆರಂಭಿಕ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ ಅದರ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಭಾಗದ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಚಾನ್ಸರಿ ಲಾ ಕ್ರೋನಿಕಲ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು - ಇದು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಮೊದಲ ಆನ್ಲೈನ್ ಹಿಂತೀರ್ಪುಗಳ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹ . ಕೆನಡಾ ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ, ಕೆನಡಾದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ೧೮೭೫ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಜುಡಿಷಲ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್(ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸಮಿತಿ)ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ೧೯೪೯ ರದ್ದುಪಡಿಸಿದ ನಂತರವಷ್ಟೇ ದೇಶದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಯಿತು. ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಾಂತಗಳು ಹಾಗು ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನೀಡುವ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನೂ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಫೆಡರಲ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಅಪೀಲ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು ಅಂತಿಮವಾಗಿದ್ದು, ಫೆಡರಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಾಗು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಂತಗಳ ಹಾಗು ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ. "ಸುಪ್ರೀಂ" ಎಂಬ ಪದವು ತಪ್ಪು ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ, ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಂತಿಮವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೊಳಪಟ್ಟ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ - ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇಂತಹ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಂಕಾಂಗ್ ಹಾಂಕಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ, ಹಾಂಕಾಂಗ್ ನ ಸವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು(ಇದೀಗ ಇದು ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ), ಅದರ ವಸಾಹತು ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಇದ್ದ ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿತ್ತು, ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ವರ್ಗಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದು ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಇತರ ಯಾವುದೇ ಬ್ರಿಟಿಷ ವಸಾಹತು ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದಂತೆ, ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರವು, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ನ ಲಂಡನ್ ನಲ್ಲಿದ್ದ ಜುಡಿಷಲ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್(JCPC) ನ ಕೈಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದೀಗ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಫೈನಲ್ ಅಪೀಲ್ ನ ವಶದಲ್ಲಿದೆ. ಬೇಸಿಕ್ ಲಾನ(ಮೂಲಭೂತ ಕಾಯ್ದೆ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅದರ ಸಂವಿಧಾನ, ಭೂಪ್ರದೇಶವು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಇತರ ಅಧಿಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ(ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗು ವೇಲ್ಸ್ ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ) ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಜೊತೆಗೆ ಇವರು ಬೇಸಿಕ್ ಲಾನ ೯೨ನೇ ನಿಬಂಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ನ್ಯಾಯಾಂಗಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಬಹುದು. ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ, ಸ್ವತಃ ಬೇಸಿಕ್ ಲಾನ ಅಧಿಕಾರದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಾಗಿದ್ದು, ಬೀಜಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೀಪಲ್'ಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ (NPCSC)ನ ವಶದಲ್ಲಿದೆ.(ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ ಹೊಂದಿರುವ ಕಾಯಿದೆಯ ಪರಿಣಾಮವಿಲ್ಲದೆ), ಅಲ್ಲದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ ಬೇಸಿಕ್ ಲಾವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು, ಬೇಸಿಕ್ ಲಾನ ೧೫೮ನೇ ನಿಬಂಧನೆಯ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಪಡೆದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ೧೯೯೯ರ ವಾಸಿಸುವ ಹಕ್ಕಿನ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಯಿತು, ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. ಭಾರತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಜನವರಿ ೨೮, ೧೯೫೦ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಂಗೀಕಾರದ ನಂತರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ೧೪೧ ನಿಬಂಧನೆಯು, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಘೋಷಿಸುವ ಕಾನೂನಿಗೆ, ಭಾರತದ ಭೂಪ್ರದೇಶದೊಳಗಿರುವ ಎಲ್ಲ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತವೆಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು. ಜಮ್ಮು ಹಾಗು ಕಾಶ್ಮೀರ(J&K)ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಹಲವಾರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ J&K ಭಾರತದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ೩೭೦ನೇ ನಿಭಂದನೆಯು J&Kಗಾಗಿ ಕೆಲವು ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನವು J&K ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನ್ವಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ೩೭೦ನೇ ನಿಬಂಧನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನವು J&K ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳು ಹಾಗು ವಿನಾಯಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ೧೯೫೪ರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.(ಜಮ್ಮು ಹಾಗು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ). ಅಲ್ಲದೆ, ಜಮ್ಮು ಹಾಗು ಕಾಶ್ಮೀರ, ಭಾರತದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ತನ್ನದೇ ಆದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನೂ ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನವು ಜಮ್ಮು ಹಾಗು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾದರೂ ಸಹ, ೧೯೫೪ರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಆದೇಶವು(ಜಮ್ಮು ಹಾಗು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗಿ) J&K ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ೧೪೧ನೇ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಈ ರೀತಿಯಾದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಘೋಷಿಸುವ ಕಾನೂನು, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೂ ಸೇರಿದಂತೆ J&K ಎಲ್ಲ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲದೇ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನೂ ಸಹ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿರುವ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರವೂ ಸಹ ಹೌದು. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಅದರ ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಕಾನೂನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಐರಿಶ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅದರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಸದಸ್ಯ, ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಹಾಗು ಏಳು ಇತರ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರುಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಸರ್ಕಾರದ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಫೋರ್ ಕೋರ್ಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್‌ ಇಸ್ರೇಲ್ ನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು(ಹೀಬ್ರೂ:בית המשפט העליון, ಬೆಯಿಟ್ ಹಮಿಶ್ಪಾತ್ ಹ'ಎಲ್ಯೋನ್) ಇಸ್ರೇಲ್ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಉನ್ನತ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಜರುಸಲೇಮ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಇದರ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪು, ಸ್ವತಃ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಬದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇಸ್ರೇಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಾಗು ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಎರಡೂ ಸಹ ಆಗಿದೆ. ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಬಂದಿರುವ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು(ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಹಾಗು ಸಿವಿಲ್ ಎರಡೂ) ಹಾಗು ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಇತರ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ತರಹದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಹಾಗು ಭಾಗಶಃ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೆಸ್ಸೆಟ್ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಕಾನೂನುಬದ್ಧತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳು ಹಾಗು ಬಾರ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ನ ಶಿಸ್ತಿನ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪುಗಳು. ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ(ಹೀಬ್ರೂ: ಬೆಯಿಟ್ ಮಿಶ್ಪತ್ ಗವೋಹ ಲೇ'ಜೆದೆಕ್ בית משפט גבוה לצדק; ಇದು ತನ್ನ ಪ್ರಥಮಾಕ್ಷರಿಗಳಾದ ಬಗತ್ಜ್ ನಿಂದಲೂ ಸಹ ಪರಿಚಿತವಾಗಿದೆ בג"ץ), ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆರಂಭಿಕ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನವಾಗಿಯೂ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ಮಂಡಳಿಯ ನಿರ್ಣಯಗಳ ವಿಧಿಬದ್ಧತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ: ಸರ್ಕಾರಿ ನಿರ್ಣಯಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕೃತ ಮಂಡಳಿಗಳ ಹಾಗು ಇತರ ಅಂಗಗಳು ಹಾಗು ಕಾನೂನಿನಡಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಹಾಗು ನೆಸ್ಸೆಟ್ ಕಾಯಿದೆ ಮಾಡಿದ ಕಾನೂನುಗಳ ಸಂವಿಧಾನಬದ್ಧತೆಗೆ ಎದುರಾಗುವ ನೇರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾನೂನಿನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವಿವೇಚನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇವುಗಳು ಮತ್ತೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಪೀಠದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತಡೆಯಾಜ್ಞೆ, ಆಜ್ಞಾಪತ್ರ ಹಾಗು ಹೇಬಿಸ್ ಕಾರ್ಪಸ್ ನಂತಹ ಆದೇಶಗಳ ಮೂಲಕ, ಹಾಗು ದೃಢಪಡಿಸುವ ನಿರ್ಣಯಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಹಾರ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ತನ್ನದೇ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ 「ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು」 ನಡೆಸಬಹುದು. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನೀಡಿದ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ - ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ ಅಥವಾ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ - ಮೂರು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ, ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ನಡೆಸಬಹುದು. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಹಿಂದಿನ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪಿನೊಂದಿಗೆ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪನ್ನು ಅಸಮಂಜಸಗೊಳಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಬಹುದು ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ, ಕ್ಲಿಷ್ಟತೆ ಅಥವಾ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪಿನ ನವೀನತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಇಂತಹ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು "ಟ್ರಯಲ್ ಡೆ ನೋವೋ" (ಮರುವಿಚಾರಣೆ) ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಕ್ಟ್(೨೦೦೩) ನ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಹೋಗುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ೨೦೦೪ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದು ಜುಲೈ ತಿಂಗಳವರೆಗೂ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ, ಸಮರ್ಪಿತ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಕಟ್ಟಡದ ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು, ಜೊತೆಗೆ ಕಟ್ಟಡ ಕೆಲಸವು ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ನ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ೧೯೮೦ರವರೆಗೂ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದೇ ಪರಿಚಿತವಾಗಿತ್ತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಗಣತಂತ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂದು ೧೯೫೬ರಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆಯಾದಾಗ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅದರ ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಯಿತು.(ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಪ್ರೀವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಇದರ ಕಾರ್ಯಭಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು). ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಕಾನೂನು, ಫೆಡರಲ್ ಕಾನೂನು ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರ ಫೆಡರಲ್ ವಿಷಯಗಳು ಹಾಗು ಪ್ರಾಂತೀಯ ವಿಚಾರಣಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನೀಡುವ ತೀರ್ಪೇ ಅಂತಿಮವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ವಿಷಯಗಳು ಚರ್ಚೆಗೆ ಬಂದರೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಂತೀಯ ವಿಚಾರಣಾಧಿಕಾರ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇದು ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಆಲಿಸಬಹುದಿತ್ತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ(ಅದೆಂದರೆ FATA, ಆಜಾದ್ ಕಾಶ್ಮೀರ್, ಉತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಾಗು ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಟೆರಿಟರಿ(ICT)) ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ;ಇಲ್ಲಿ FATA ಹಾಗು ಉತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಇದು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಬಹುದು, ICT ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಪ್ರಾಂತಗಳ ಮಾದರಿಯೇ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಜಾದ್ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ತನ್ನದೇ ಆದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸಂವಿಧಾನವು ಇದಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ; ಆಜಾದ್ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗಿನ ಅದರ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರಾಂತಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಮೇಲೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ಮೇಲ್ಮನವಿಯು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಬರುವುದಾದರೆ ಅದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಕಾನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ರಿಫಾರ್ಮ್ ಆಕ್ಟ್ ೨೦೦೫ ಮೂಲಕ ೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೯ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅದಲ್ಲದೇ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ ನ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕಾರ್ಯಭಾರವನ್ನು ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು UKಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಬರುವ ಸಿವಿಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ ಅಂತಿಮ ಅಪೀಲು(ಮೇಲ್ಮನವಿ)ಸಲ್ಲಿಕೆಗೆ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು, ಜೊತೆಗೆ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗು ವೇಲ್ಸ್ ನ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂನಲ್ಲಿ, ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಸಕಾಂಗಗಳಿದ್ದು, ವೇಲ್ಸ್, ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗು ಸ್ಕಾಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ಮೇಲೆ ಸೀಮಿತವಾದ ಪರಂಪರಾಗತ ಅಧಿಕಾರವಿತ್ತು: ಸ್ಕಾಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಆಕ್ಟ್ ೧೯೯೮, ಗವರ್ನಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ವೇಲ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್ ಹಾಗು ನಾರ್ದನ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಆಕ್ಟ್ ನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪರಂಪರಾಗತ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಜುಡಿಷಲ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನಿಂದ ಕಾನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ರಿಫಾರ್ಮ್ ಆಕ್ಟ್ ನ ಮೂಲಕ ರಚನೆಯಾದ ಹೊಸ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಮ್ಯೂನಿಟಿ ಲಾಗೆ (ಸಮುದಾಯ ಕಾನೂನು)ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ನ ನಿರ್ಣಯಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಯಾವುದೇ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದ ಕಾರಣ, ವಿಚಾರಣಾವಧಿಯ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ಮುಂದೆ ಬರುವ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ಸದಸ್ಯರು ಹಾಗು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮಿಡಲ್ಸೆಕ್ಸ್ ಗಿಲ್ಡ್ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಜುಡಿಷಲ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರಿವಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹಾಗು ವಸಾಹತು ನೆಲೆಗಳು, ನೌಕಾ ಇಲಾಖೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳು ಹಾಗು ಚರ್ಚಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಹಾಗು ವೃತ್ತಿಪರ ಹಾಗು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಂಗಗಳಂತಹ ಶಾಸನೋಕ್ತ ಖಾಸಗಿ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳ ಕೆಲವು ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. (ಕಾನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ರಿಫಾರ್ಮ್ ಆಕ್ಟ್ ವಿರಳವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿತವಾಗುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜೂಡಿಕೇಚರ್ ಫಾರ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಅಂಡ್ ವೇಲ್ಸ್ ನ್ನು ಸೀನಿಯರ್ ಕೋರ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಅಂಡ್ ವೇಲ್ಸ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿತು). ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಉಚ್ಚ ಫೆಡರಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ೧೭೮೯ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಐರೆಡೆಲ್ ರ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಕಾಲ್ಡರ್ V. ಬುಲ್ ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮರುಪರೀಕ್ಷಾ ಅಧಿಕಾರದೊಂದಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ನಂತರದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಮಾರ್ಷಲ್, ಮಾರ್ಬರಿ V. ಮ್ಯಾಡಿಸನ್ (೧೮೦೩)ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸುಸಂಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಪ್ರಸಕ್ತ US ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿರುವ ಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು U.S. ರಾಜ್ಯವು ಒಂದು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಕಾನೂನನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಹಾಗು ರಾಜ್ಯದ ನ್ಯಾಯಾಂಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರವಾಗಿದೆ. ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳು, ಓಕ್ಲಹೋಮ ಹಾಗು ಟೆಕ್ಸಾಸ್, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು ಹಾಗು ಸಿವಿಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷತೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಡೆಲವೇರ್ ಧರ್ಮಸಮ್ಮತ ಹಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಚಾನ್ಸರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಡೆಲವೇರ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮೇಲ್ಮನವಿಗಾಗಿ ತನ್ನ ಮೇಲಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೊಂದನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹೆಸರುಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ತಪ್ಪುಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಏಕೆಂದರೆ ಒಂದು ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದು. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್, ಹಾಗು ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಆಫ್ ಕೊಲಂಬಿಯದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಅಪೀಲ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಮಧ್ಯಂತರ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಭಾಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಅಪೀಲ್ಸ್ ರಾಜ್ಯದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಮೈನೆ ಹಾಗು ಮ್ಯಾಸ್ಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು "ಸುಪ್ರೀಂ ಜುಡಿಷಲ್ ಕೋರ್ಟ್" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ; ಮ್ಯಾಸ್ಸಚುಸೆಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಪೌರ(ನಾಗರಿಕ) ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಆಡಳಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ರೋಮನ್ ಕಾನೂನು ಹಾಗು ಕಾರ್ಪಸ್ ಜ್ಯೂರಿಸ್ ಸಿವಿಲಿಸ್ ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೌರ ಕಾನೂನಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪೌರ ಕಾನೂನುಳ್ಳ ಅಧಿಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾನೂನನ್ನು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಿಂದ, ಸಂಹಿತೆಯಾಗಿ ರಚಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದವು, ಇದರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಸಿವಿಲ್ ಕೋಡ್ ಗಳಿವೆ. ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದಲ್ಲಿ, ೧೯೨೦ರ ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಸಂವಿಧಾನವು(ಹಾನ್ಸ್ ಕೆಲ್ಸೆನ್ ರ ಕರಡುಪ್ರತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ) ತನ್ನ ಸಂವಿಧಾನಬದ್ಧತೆಗಾಗಿ ಶಾಸನದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪುನರ್ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ(ವರ್ಫಾಸ್ಸುಂಗ್ಸ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ಶೋಫ್ ), ಇವುಗಳು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಖಾತರಿಯಾದ ಹಕ್ಕಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಪುನರ್ವಿಮರ್ಶಿಸುವ ಹೊಣೆ ಹೊತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಪುನರ್ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತವೆ.(ವರ್ವಾಲ್ ಟಂಗ್ಸ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ಶೋಫ್ ) ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು(ಒಬರ್ಸ್ಟರ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ಶೋಫ್ ), ಖಾಸಗಿ ಕಾನೂನು ಹಾಗು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಅಂತಿಮ ವಿಚಾರಣೆಗೆ, ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ "ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯ"(ಆರ್ಡೆಂಟ್ ಲಿಚೆ ಗೆರಿ ಚ್ಟೆ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಮಾನ್ಯವೆನಿಸಿದೆ. ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ ಬ್ರೆಜಿಲ್ ನಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಫೆಡರಲ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಬ್ರೆಜಿಲಿಯನ್ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಾಗು ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಶ್ನಾತೀತ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಎರಡೂ ಸಹ ಆಗಿದೆ. ಕೇವಲ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆಯೆಂಬ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಇದು ಪುನರ್ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೂಲ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್, ಸೆನೆಟರುಗಳು, ರಾಜ್ಯದ ಮಂತ್ರಿಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸದಸ್ಯರು ಹಾಗು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹಾಗು ಗಣರಾಜ್ಯದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ಸಹ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಸುಪೀರಿಯರ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಪೌರ ಕಾನೂನು ಹಾಗು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ ದಾಖಲೆ ಕೇಳಿಕೆ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಮೇರೆಗೆ ಆಜ್ಞಾಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸುಪೀರಿಯರ್ ಲೇಬರ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಲೇಬರ್ ಕಾನೂನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ಪುನರ್ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಪೀರಿಯರ್ ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಅಂತಿಮೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸುಪೀರಿಯರ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ.. ಚೀನಾ ಗಣರಾಜ್ಯ ಚೀನಾ ಗಣರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂತ್ಯೋಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರು ವಿವಿಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿವೆ: ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ (中華民國最高法院): ಸಿವಿಲ್ ಹಾಗು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು. ಸುಪ್ರೀಂ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಸ್ಟ್ರೆಟಿವ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ(中華民國最高行政法院): ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು. ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಜಸ್ಟಿಸಸ್: ಸಂವಿಧಾನದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗು ವಿಧಾಯಕಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಹೋಗುವ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದು, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಥವಾ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರ ವಿರುದ್ಧ ದೋಷಾರೋಪಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವುದು ಇದರ ಕೆಲಸ. ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಜಸ್ಟಿಸಸ್, ೧೫ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.ಇದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಪ್ರತಿರೂಪವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲ ಮೂರು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಜುಡಿಷಿಯಲ್ ಯುವಾನ್ ನ ಕೆಳಗಿರುತ್ತವೆ, ಇದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಜಸ್ಟಿಸಸ್ ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾಗಿಯೂ ಸಹ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕ್ರೊವೇಷಿಯ ಕ್ರೊವೇಷಿಯದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯ ನೀಡುವ ಪರಮಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಮಾನವಾದ ಕಾನೂನಿನ ಅನ್ವಯವನ್ನು(ಅನುಷ್ಟಾನ) ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗು ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಸಂವಿಧಾನಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ಇದಲ್ಲದೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂಗಗಳ ನಿರ್ಣಯಗಳ ವಿರುದ್ಧವಾದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೂರುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ನಿರ್ಣಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಾಸಕಾಂಗ, ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಹಾಗು ನ್ಯಾಯಾಂಗಗಳ ನಡುವೆ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನೂ ಬಗೆಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಲು ಮೂಲ ಅಧಿಕಾರವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಥವಾ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕವಾದ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳೂ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ(ಹೊಜೆಸ್ಟೆರೆಟ್ ) ವಶದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಮೇಲ್ಮನವಿಗಾಗಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಐದು ನ್ಯಾಯಾಂಗಗಳ ನಡುವೆ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ: ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಅದೆಂದರೆ., ಸಿವಿಲ್ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ವಿಷಯಗಳು: ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಕೌರ್ ಡೆ ಕಾಸ್ಸೇಶನ್ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗಾಗಿ: ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಶಾಸನೋಕ್ತ ಕಾನೂನುಗಳಿಗಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಸವಾಲುಗಳು: ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮಂಡಳಿ ನ್ಯಾಯಿಕ ಹಾಗು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ನಡುವೆ ಅಧಿಕಾರವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಎದುರಾದರೆ, ಭಾಗಶಃ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಹಾಗು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ ನಿಂದ(ಹಾಗು ಕಾನೂನು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಇದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿರುತ್ತಾರೆ) ಭಾಗಶಃ ದಾಖಲಿತವಾದ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜೂರಿಸ್ಡಿಕ್ಷನಲ್ ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟ್ಸ್(ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಆಫ್ ದಿ ಕಾನ್ಫ್ಲಿಕ್ಟ್ಸ್ ) ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನಿಷ್ಠೆ ತಪ್ಪಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಗಣರಾಜ್ಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಮೇಲೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಂವಿಧಾನವು, ೨೦೦೭ರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ನಂತರ,ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಚೇಂಬರ್ಸ್ ನ ಸದಸ್ಯರು, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಒಟ್ಟುಗೂಡಬಹುದೆಂದು ಇದೀಗ ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತದೆ, "ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಅಸಂಬದ್ಧರೆಂದು" ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಮೇಲೆ ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಜರ್ಮನಿ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಿಲ್ಲ. ಜರ್ಮನ್ ಸಂವಿಧಾನ ಗ್ರುಂಡ್ಗೆಸೆಟ್ಜ್ ನ ಅಂತಿಮ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡುವುದು, ಬುನ್ಡೆಸ್ವರ್ಫಾಸ್ಸುನ್ಗ್ಸ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ ನ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.(ಫೆಡರಲ್ ಕಾನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜರ್ಮನಿ), ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಫೆಡರಲ್ ಹಾಗು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸನವನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಘೋಷಿಸಬಹುದು. ಜೊತೆಗೆ ಇತರ ಎಲ್ಲ ಫೆಡರಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದು ಜರ್ಮನ್ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾಧಾರಣ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಿವಿಲ್ ಹಾಗು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ, ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದರೆ ಬಂಡೆಸ್ಗೇರಿಚ್ಟ್ಶೋಫ್ . ಜರ್ಮನ್ ಇತರ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಶಾಖೆಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಮೇಲ್ಮನವಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಸಾಮಾಜಿಕ(ಬಂಡೆಸ್ಸೋಜಿಯಾಲ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ ), ಕಾರ್ಮಿಕ(ಬಂಡೆಸಾರ್ಬಿಯೆಟ್ಸ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ ), ತೆರಿಗೆಗಳು(ಬಂಡೆಸ್ಫೈನಾನ್ಜ್ಹೊಫ್ ) ಹಾಗು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳಿಗಾಗಿ(ಬಂಡೆಸ್ವರ್ವಾಲ್ಟಂಗ್ಸ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ ) ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಜೆಮೆಯಿನ್ಸಮೆರ್ ಸೆನಟ್ ಡೆರ್ ಒಬರ್ಸ್ಟೇನ್ ಗೆರಿಚ್ಟ್ಶೋಫೆ (ಫೆಡರಲ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಗಳ ಜಂಟಿ ಸೆನೆಟ್), ಸ್ವತಃ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇದೊಂದು ತಾತ್ಪೂರ್ತಿಕವಾದ ಅಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮತ್ತೊಂದು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ಣಯದಿಂದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಭೇದವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಭೆ ಸೇರಿ ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೂಪಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ವಿರಳವಾಗಿ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಕಾಮನ್ ಸೆನೆಟ್ ವಿರಳವಾಗಿ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೇವಲ ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ನಿರೂಪಿತವಾಗಬೇಕಿರುವ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್‌ ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಹೋಗೆ ರಾಡ್ ಡೆರ್ ನೆದರ್ಲಾಂಡೆನ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. "ಅರ್ರೆಸ್ಟೆನ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇದರ ನಿರ್ಣಯಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸಂವಿಧಾನದ ವಿರುದ್ಧ ಶಾಸನವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ, ಸ್ಟೇಟ್ಸ್-ಜನರಲ್ ನ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಒಪ್ಪಂದಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಶಾಸನವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು , ಇದು ವಸ್ತುತಃ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮರುಪರಿಶೀಲನೆಯ ಕೆಲವು ರೂಪಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್ ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಹೋಗೆ ರಾಡ್ ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಾನೂನಿನೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಇವುಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ (ರಾಡ್ ವ್ಯಾನ್ ಸ್ಟೇಟ್) ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು (Hæstiréttur) ನಂ. ೨೨/೧೯೧೯ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಜೊತೆಗೆ ೧೬ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೨೦ರಲ್ಲಿ ಇದು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಅಧಿವೇಶನವನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಎರಡು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇಟಲಿ ಇಟಲಿಯಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಟೆ ಡಿ ಕಾಸ್ಸಜಿಯೋನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಿದೆ, ಕಾರ್ಟೆ ಕಾಸ್ಟಿಟುಜಿಯೋನೆಲ್ ಜೊತೆಗೆ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ಒಂದು ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಜಪಾನ್‌ ಜಪಾನ್ ನಲ್ಲಿ, ಜಪಾನ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ(ಸೈಕೋ-ಸೈಬಾನ್ಷೋ; ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಸೈಕೋ-ಸೈ 最高裁 ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ), ಟೋಕಿಯೋದ ಚಿಯೋಡದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವ ಇದು ಜಪಾನಿನ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಜಪಾನಿನೊಳಗೆ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.(ಸ್ಥಳೀಯ ಉಪ-ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ). ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮರುಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ.(ಅದೆಂದರೆ ಡಯಟ್ ನ ಶಾಸನಗಳು ಹಾಗು ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಸನಸಭೆ, ಹಾಗು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದವುಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಬಹುದು). ಲಕ್ಸೆಂಬರ್ಗ್ ಲಕ್ಸೆಂಬರ್ಗ್ ನಲ್ಲಿ, ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಕಾನೂನಿನ ಅನುಸರಣೆಯಲ್ಲಿ ಎದುರಾಗುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಕೌರ್ ಕಾಂಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟಿಯೋನ್ನೆಲ್ಲೆ (ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಎದುರು ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. - ಈ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಹಾಗು ಸಾಧಾರಣವಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೆಂದರೆ ಕೊಶ್ಚನ್ ಪ್ರಿಜುಡಿಸಿಯೆಲ್ಲೇ (ಪೂರ್ವಗ್ರಹ ವಿಚಾರಣೆ) ಮಾದರಿ. ಸಿವಿಲ್ ಹಾಗು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಇರುವ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದರೆ "ಕೌರ್ ಡೆ ಕಾಸ್ಸೇಶನ್ " ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಇರುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೆಂದರೆ "ಕೌರ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟಿವ್ "(ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ). ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್ ಪೌರ ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂದು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿತವಾಗುವ ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್ ನ ಸಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಮೆರಿಕನ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತಗೊಂಡು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಂಡಿದೆ. ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್, ಸ್ಪೇನ್ ಹಾಗು ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಎರಡರಿಂದಲೂ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿದ್ದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು, ಜೊತೆಗೆ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಫಿಲಿಫೈನ್ ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗು ನ್ಯಾಯತತ್ತ್ವಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಲವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿವೆ. ಫಿಲಿಫೈನ್ ಕಾನೂನು ಅಂಗವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಸಂಹಿತೆಯಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಫಿಲಿಫೈನ್ ಸಿವಿಲ್ ಕೋಡ್, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ "ನೆಲದ ಕಾನೂನನ್ನು ಭಾಗಶಃ ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ", ಇವುಗಳು ಕಾನೂನುಗಳ ಅದೇ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ೧೯೮೭ರ ಫಿಲಿಫೈನ್ ಸಂವಿಧಾನವೂ ಸಹ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪುನರ್ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಹಾಗು ೧೪ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತೀರ್ಮಾನವಾಗಬೇಕಿರುವ ಮೊಕದ್ದಮೆಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಎನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ಪೇನ್ ಸ್ಪಾನಿಷ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸ್ಪೇನ್ ನ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ.(ಖಾಸಗಿ ಹಾಗು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಎರಡೂ). ಕೇವಲ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.(ಸ್ಪಾನಿಷ್ ಸಂವಿಧಾನದೊಂದಿಗಿನ ಕಾನೂನು ಹೊಂದಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸಹ ಇದು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ). ಸ್ಪೇನ್ ನಲ್ಲಿ, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪೂರ್ವನಿರ್ಣಯದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನೇ ಪಾಲಿಸುತ್ತವೆ. ಬಹುತೇಕ ಖಾಸಗಿ ಕಾನೂನು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವಾದವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ನೀಡಿದ ಎರಡು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪುಗಳು, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಐದು ವಿಭಾಗಗಳಿಂದ ಸ್ಪಾನಿಷ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ರೂಪಿತವಾಗಿದೆ: ಒಂದನೇ ವಿಭಾಗವು ಖಾಸಗಿ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. (ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಾನೂನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ). ಎರಡನೇ ವಿಭಾಗವು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೇ ವಿಭಾಗವು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಮಾಣಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ವಿಭಾಗವು ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಐದನೇ ವಿಭಾಗವು ಮಿಲಿಟರಿ ನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಸ್ವೀಡನ್‌‌ ಸ್ವೀಡನ್ ನಲ್ಲಿ, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಾಗು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕ್ರಮವಾಗಿ ದೇಶದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಹಾಗು ಆಡಳಿತಾಂಗಗಳ ನಡುವಿನ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ವಿಚಾರಣೆ, ಜೊತೆಗೆ ಆಡಳಿತಾಂಗಗಳ ನಡುವಿನ ವಿವಾದ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಯುಕ್ತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಕಾನೂನಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲೇ ನಿರ್ಧಾರವಾದ ಪೂರ್ವನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅಂತಹ ಮೊಕದ್ದಮೆಯ ಒಂದು ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಲೀವ್ ಟು ಅಪೀಲ್ ಗೆ [ಪ್ರೋವ್ನಿಂಗ್ಸ್ಟಿಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್ ) ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಹುದು. ಆರೋಪಗಳು ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದು, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆರಂಭಿಕ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳು, ಹೊಸ ಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಯ ಮರುವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಕರ್ತವ್ಯ ಲೋಪದ ಮೇಲೆ ಸರಕಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಮಂತ್ರಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಆರೋಪ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಿಲ್ಲದ ಕಾನೂನಿಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಎದುರಾಗಿ, ಅಂತಹ ವಿಷಯವನ್ನು ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಾಗ, ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇದು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಬದ್ಧ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲೆಂಡ್‌ ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲೆಂಡ್‌ ನಲ್ಲಿ, ಫೆಡರಲ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲೆಂಡ್‌, ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಕೆಗೆ ಇರುವ ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲೆಂಡ್‌ ಹೊಂದಿರುವ ನೇರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, ಇದಕ್ಕೆ ಫೆಡರಲ್ ಶಾಸನಗಳ ಸಂವಿಧಾನಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರವಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ಕಾನೂನನ್ನು ಜನರು ಅದನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೂಪಿತವಾದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಕೆಲ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲ ಸ್ವಿಸ್ಸ್ ಕಾನೂನಿನ ಅನುವರ್ತನೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕನ್ವೆನ್ಶನ್ ಆಫ್ ಹ್ಯೂಮನ್ ರೈಟ್ಸ್. ಪೌರ ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಇತರ ಅಧಿಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹೊಂಡುರಾಸ್ ಗಾಗಿ, ಹೊಂಡುರಾಸ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ. ಪೆರುಗಾಗಿ ಪೆರು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ. ಪೋಲಂಡ್ ಗಾಗಿ, ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಪೋಲಂಡ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ. ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ಗಾಗಿ, ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ. ಉಗಾಂಡಗಾಗಿ, ಉಗಾಂಡ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ. ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ೧೯೭೨ರ ನಂತರ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಂಗೀಕಾರದ ನಂತರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಉನ್ನತ ಹಾಗು ದಾಖಲೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಂತಿಮ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಅಧಿಕೃತ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪುಗಳು ಎಲ್ಲ ಕಿರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮೇಲೆ ಆದ್ಯತೆ ಪಡೆದಿರುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕಾನೂನು ಹಾಗು ಪೌರ ಕಾನೂನು ಎರಡರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ನೀಡುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಕ್ಷಮೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ನೀಡಿ ಅವರ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಪರವಾಗಿ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟಿನ ೨/೩ ಬಹುಮತ(ಪ್ರಸಕ್ತದವರೆಗೂ), ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಾಗು ಅದರ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ಅಧಿಕಾರವು ನಿರರ್ಥಕಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಇಚ್ಚಿಸಿದರೆ, ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಅವರುಗಳನ್ನು ಅವರವರ ಹುದ್ದೆಗಳಿಂದ ವಜಾಮಾಡಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಪೌರ ಕಾನೂನಿನ ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಿತಿಯು ಇಲ್ಲವಾಗುತ್ತದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಅಪೀಲ್ (SCA) ೧೯೯೪ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಜೊತೆಗೆ ಸಂವಿಧಾನೇತರ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಕೆಯ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೇಲ್ಮನವಿ ವಿಭಾಗದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು. ಇಲ್ಲಿ SAC, ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಸೋವಿಯತ್-ಮಾದರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಮಾದರಿ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಶಾಸಕಾಂಗಕ್ಕೆ ಅಂತ್ಯೋಪಾಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಈ ಅಧಿಕಾರವು ಕೇವಲ ಹೆಸರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇದೆ. ಪೀಪಲ್'ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾನಲ್ಲಿ, ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಅಂತಿಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಕಮಿಟಿ ಆಫ್ ದಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೀಪಲ್'ಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಗೆ ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಹಾಗು ಮಕಾವ್ ನ (ಮೂಲ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು)ಬೇಸಿಕ್ ಲಾಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವೂ ಸೇರಿದೆ, ಎರಡು ವಿಶೇಷ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ದಾಖಲೆಗಳು, ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕಾನೂನು ಹಾಗು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್-ಮೂಲದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಅಧಿಕಾರವು ಶಾಸನದ ಅಧಿಕಾರವಾಗಿದ್ದು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರವಲ್ಲ, NPCSC ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಈಗಾಗಲೇ ಇರುವ ನಿರ್ಧಾರಿತ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಭುತ್ವ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಅಧಿಕಾರದ ವಿಭಜನೆ ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಕರಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗಗಳು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ da:Højesteret

sarvocca nyāyālaya vu(òṃdu aṃtyopāyada nyāyālaya ,aṃdarè tīrpu praśnātītavādudu èṃdu parigaṇisalāguttadè. kānūnu vyavahāra , athavā tīrpu ; hèccuvari athavā ucca nyāyālaya ; agra apèks nyāyālaya vèṃdū saha karèyalpaḍuttadè), kèlavu kānūnu vyāptigaḻalli, adara kānūnu vyavasthèyòḻagina unnata nyāyāṃgavāgiddu, illina adhikṛta tīrpu mattòṃdu nyāyālayadiṃda hèccuvari maruvimarśègè òḻapaḍuvudilla. iṃtaha nyāyālayagaḻigè nemakātiyu kānūnu vyāptiyòḻagè bhinnavāgiruttadè. korṭs āph lāsṭ rèsārṭ(aṃtyopāyada nyāyālaya) gaḻu mūlataḥ apīlu(melmanavi)nyāyālayagaḻa mādariyāgi kāryanirvahisuttavè, saṇṇa pramāṇada vicāraṇā nyāyālayagaḻu athavā madhyaṃtara melmanavi nyāyālayagaḻiṃda melmanavigaḻa vicāraṇè māḍuvudu idara kèlasa. vāstavavāgi halavu rāṣṭragaḻu bahuteka "sarvocca nyāyālaya"gaḻannu hòṃdiruttavè, jòtègè pratiyòṃdu òṃdu nirdiṣṭa bhaugoḻika pradeśakkè athavā òṃdu nirdiṣṭa kānūnu vyāptigè anvayavāguvaṃtè aṃtyopāyada nyāyālayagaḻannu hòṃdiruttavè. òkkūṭa athavā phèḍaral āḍaḻita vyavasthè hòṃdiruva amèrika saṃyukta saṃsthānavu suprīṃ korṭ āph di yunaiṭèḍ sṭeṭs èṃba ekaika sarvocca nyāyālayavannu hòṃdidè, ādarè pratiyòṃdu U.S. rājyavu tannade āda ucca nyāyālayagaḻannu hòṃdiruttadè, U.S.na sarvocca nyāyālayakkè ivugaḻa melè phèḍaral kānūnigè saṃbaṃdhisidaṃtè mātra adhikāraviruttadè. itara kānūnu kṣetragaḻu āsṭriyādalliruva pratyeka sāṃvidhānika nyāyālaya mādariyannu anusarisuttavè.(ī mādariyu jèkòslovāk saṃvidhānadalli mòdalu jāriyāgi naṃtara 1920ralli āsṭriyan saṃvidhānadalli baḻakègè baṃditu). iṣṭe alladè, udāharaṇègè phinlyāṃḍ, svīḍan, jèk ripablik, polaṃḍ, ripablik āph cīnādalli pratyeka sarvocca āḍaḻitātmaka nyāyālayagaḻivè, ī nyāyālavu nīḍuva tīrpu aṃtimavāgiddu, ivugaḻa kānūnu vyāptiyu sarvocca nyāyālayadòṃdigè atikramisuvudilla. U.S.na ṭèksās hāgu oklahoma rājyagaḻū saha kānūnu viṣayagaḻannu aṃtyopāyada èraḍu pratyeka nyāyālayagaḻa naḍuvè vibhāgisuttavè, òṃdu nyāyālayavu kriminal mòkaddamègaḻa baggè vicāraṇè naḍèsidarè mattòṃdu sivil mòkaddamègaḻa baggè vicāraṇè naḍèsuttavè. kāmanvèlt kānūnu vyāptiyòḻagè, aitihāsikavāgi mòdala ucca nyāyālayavannu briṭiś vasāhatu adhikāravu sthāpisitu, idu mādariyāgi sarvocca nyāyālayavèṃdu karèyalpaṭṭitu, idu mūla(adèṃdarè, vicāraṇā nyāyālaya) hāgu mòdala-darjè melmanavi kānūnuvyāptiyannu hòṃdiruvudara jòtègè aṃtima melmanavigaḻannu laṃḍan na privi kaunsil gè sallisalāguttittu. kālānaṃtaradalli, aṃtima manavigaḻannu hòsadāgi racanèyāda sthaḻīya melmanavi vicāraṇā nyāyālayagaḻu pariśīlisuttiddavu. allade kèlavòṃdu kānūnu vyāptiyòḻagè hiṃdina suprīṃ korṭ nnu(sarvocca nyāyālaya) hai korṭ(ucca nyāyālaya) èṃdu(udāharaṇègè, nyūjilyāṃḍ, hāṃkāṃg), korṭ āph kvīn's bèṃc athavā(udāharaṇègè ālbarṭa, manitoba)ucca nyāyālayavèṃdu marunāmakaraṇa māḍalāyitu, ādarè mattè kèlavu rāṣṭragaḻalli(udāharaṇègè āsṭreliyan rājyagaḻu hāgu kèlavu kènèḍiyan prāṃtyagaḻu)idīga nyāyālayagaḻu kevala vicāraṇā nyāyālayagaḻāgiddu, avugaḻu rāṣṭradalli apèks nyāyālayavāgi kārya nirvahisadiddarū saha, suprīṃ korṭ èṃba hèsarannu hāgè uḻisikòḻḻalāgidè.(kèḻagè nīḍalāgiruva pratyeka rāṣṭragaḻa vibhāgadalli idara bagègina māhitiyannu noḍi). halavu ucca nyāyālayagaḻu tāvu nīḍuva tīrpina mūlaka hiṃtīrpu nyāyavu tamma tamma kānūnu vyāptigè anvayavāguvaṃtè rūpisuttavè, athavā òṃdu samānavāda vyākhyānavannu paripālisalu sivil kānūnugaḻuḻḻa rāṣṭragaḻalli niyamāvaḻigaḻannu prakaṭisalāguttadè: saṃpradāya kānūnannu pālisuva halavu rāṣṭragaḻu sṭer ḍèsisis na(aṃdarè hiṃdè nīḍida tīrpugaḻa tatvagaḻa ādharisi muṃdina nyāyapālanègè òttu nīḍuvudu) siddhāṃtavannu pālisuttavè, idaraṃtè nyāyālayada hiṃdina adhikṛta tīrpugaḻu(nirṇayagaḻu) tamma kānūnu vyāptiyòḻagiruva ade nyāyālaya athavā kèḻa darjè nyāyālayagaḻalli pūrvanirṇayadòṃdigè serikòṃḍu racanèyāgiruttadè. nāgarika anukūlasiṃdhu kānūnuḻḻa halavu rāṣṭragaḻu sṭer ḍèsisis na adhikṛta siddhāṃtavannu pālisuvudilla; allade ī rītiyāgi sarvocca nyāyālayada adhikṛta tīrpugaḻu sāmānyavāgi carcèyalliruva mòkaddamèya ācègè tamma tīrpu vidhānagaḻigè saṃbhaṃdhisidaṃtè racanèyāgiruvudilla. ādāgyū, rūḍhiyalliruvaṃtè, ī nyāyālayagaḻu prakaṭisuva pūrvanirṇaya, athavā jyūrispruḍèns kānsṭānṭè sāmānyavāgi bahaḻa dṛḍhavāgiruttavè. sarvèsāmānya kānūnu pālisuva nyāyāṃga vyāptiya āḍaḻita kṣetragaḻu āsṭreliyā āsṭreliyādalli, 1986ralli āsṭreliyan ākṭ na anumodanè yòṃdigè āsṭreliyāda haikorṭ aṃtyopāyada nyāyālayavāyitu. ī kāyidèyu privi kaunsil gè aṃtima melmanavi sallisuva hakkannu raddupaḍisitu. pratiyòṃdu rājya hāgu bhūpradeśagaḻu tammade āda sarvocca nyāyālayagaḻannu hòṃdiddavu, idu ā rājyada/bhūpradeśada ucca nyāyālayavāgittu. itara kānūnu vyāptiyòḻagè baruvavarigè idu kèlavu tappu grahikègè èḍèmāḍikòṭṭidè ekèṃdarè "suprīṃ korṭ" èṃba padavu aṃtyopāyada nyāyālayakkè sūcitavāgabahudèṃdu tappu kalpanè uṃṭāgabahudu. idakkè kāraṇa āsṭreliyāda ucca nyāyālayavannu saṃpūrṇa aitihāsikavāgi "sarvocca nyāyālayavèṃdu" hèsarisalāgilla. āsṭreliyan vasāhatu nèlègaḻa òkkūṭagaḻannu āsṭreliyāda rājyagaḻāgi mārpaḍisuva muṃcè(1901), pratiyòṃdu vasāhatu nèlèyu tannade āda svataṃtra kānūnu vyavasthè hòṃdiruvudara jòtègè sarvocca nyāyālayavannu hòṃdittu, idu vāstavikavāgi vasāhatu nèlèyòḻagè unnata nyāyālayavāgittu(jòtègè privi kaunsil gè melmanavi sallisuva hakkannu hòṃdittu). òkkūṭakkè, saṃvidhānavu phèḍaral "sarvocca nyāyālaya"vannu sthāpisuva avakāśavannu nīḍitu, "ucca nyāyālaya"vèṃba hèsaru paḍèda idu rājyada sarvocca nyāyālayagaḻiṃda baṃda melmanavigaḻa vicāraṇè naḍèsuva adhikāravannu paḍèdittu. āsṭreliyan rājadhāniya bhūpradeśa hòratupaḍisi, prati rājyada sarvocca nyāyālayavu èraḍu vibhāgagaḻāgi viṃgaḍaṇèyāgidè: vicāraṇā vibhāga hāgu melmanavi nyāyālaya. ACT sarvocca nyāyālayadiṃda baṃda melmanavigaḻannu āsṭreliyāda ucca nyāyālayadalli vicāraṇè naḍèsalāguttadè. ucca nyāyālayada prasakta nyāyamūrti rābarṭ phrèṃc. bāṃglādeśa bāṃglādeśada sarvocca nyāyālayavannu 1972ra bāṃglādeśa saṃvidhānada nibaṃdhanègaḻa mūlaka racisalāgidè. sarvocca nyāyālayadalli èraḍu vibhāgagaḻivè, adèṃdarè (a)melmanavi vibhāga hāgu(b) ucca nyāyālaya vibhāga. melmanavi vibhāgavu, melmanavi sallikègè iruva unnata nyāyālayavāgidè. allade sāmānyavāgi āraṃbhika vicāraṇèya nyāyālayada adhikāragaḻannu calāyisuvudilla. idakkè viruddhavāgi, ucca nyāyālaya vibhāgavu sāṃsthika hāgu naukā ilākhègè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻa āraṃbhika vicāraṇè naḍèsuttadè. bāṃglādeśada sarvocca nyāyālayavu bāṃglādeśa saṃvidhānavannu rakṣisi adara pālanèyannu māḍuttadè. bāṃglādeśa sarvocca nyāyālayada melmanavi vibhāgada tīrpugaḻannu cānsari lā kronikals nalli kāṇabahudu - idu bāṃglādeśada mòdala ānlain hiṃtīrpugaḻa dattāṃśa saṃgraha . kènaḍā kènaḍādalli, kènaḍāda sarvocca nyāyālayavannu 1875ralli sthāpisalāyitu, ādarè juḍiṣal kamiṭi āph di privi kaunsil(privi kaunsil na nyāyāṃga samiti)gè melmanavi sallisuva hakkannu 1949 raddupaḍisida naṃtaravaṣṭe deśada ucca nyāyālayavāyitu. ī nyāyālayavu, melmanavi nyāyālayagaḻu rāṣṭrada pratiyòṃdu prāṃtagaḻu hāgu bhūpradeśagaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè nīḍuva tīrpannu praśnisi melmanavi vicāraṇègaḻannū naḍèsuttadè. jòtègè phèḍaral korṭ āph apīl nīḍida tīrpannu praśnisi melmanavigaḻa vicāraṇèyannu naḍèsuttavè. nyāyālayada tīrpu aṃtimavāgiddu, phèḍaral nyāyālayagaḻu hāgu èlla prāṃtagaḻa hāgu bhūpradeśagaḻa nyāyālayagaḻannu òṭṭugūḍisuttavè. "suprīṃ" èṃba padavu tappu grahikèyannu uṃṭumāḍabahudu, ekèṃdarè, briṭiś kòlaṃbiyāda sarvocca nyāyālayavu aṃtimavāgiruvudilla. alli vicāraṇègòḻapaṭṭa vivādātmaka mòkaddamègaḻu sāmānyavāgi ucca nyāyālayagaḻalli melmanaviyannu māḍuttavè - vāstavavāgi iṃtaha prakriyèyalli idu òṃdu kiriya nyāyālayavènisuttadè. hāṃkāṃg hāṃkāṃg nalli, hāṃkāṃg na savocca nyāyālayavu(idīga idu ucca nyāyālaya èṃdu karèyalpaḍuttadè), adara vasāhatu avadhiyalli melmanavi sallikè idda aṃtima nyāyālayavāgittu, 1997ralli sārvabhaumatvada vargāvaṇèyòṃdigè idu kònègòṃḍitu. itara yāvude briṭiṣa vasāhatu nèlègaḻalli iddaṃtè, aṃtima tīrpu nīḍuva adhikāravu, yunaiṭèḍ kiṃgḍam na laṃḍan nallidda juḍiṣal kamiṭi āph di privi kaunsil(JCPC) na kaiyallittu. idīga aṃtima tīrpu nīḍuva adhikāravannu 1997ralli racanèyāda korṭ āph phainal apīl na vaśadallidè. besik lāna(mūlabhūta kāydè) aḍiyalli, adara saṃvidhāna, bhūpradeśavu saṃpradāya kānūnu vyāptiyalle uḻiyuttadè. idara pariṇāmavāgi, saṃpradāya kānūnannu pālisuva itara adhikāra kṣetragaḻa(iṃglèṃḍ hāgu vels nnu òḻagòṃḍaṃtè) nyāyādhīśarugaḻannu illigè nemaka māḍikòḻḻabahudu. jòtègè ivaru besik lāna 92ne nibaṃdhanèya prakāra nyāyāṃgakkè sevè sallisuvudannu muṃduvarèsabahudu. mattòṃdu kaḍèyalli, svataḥ besik lāna adhikārada vyākhyānavu rāṣṭrīya kānūnāgiddu, bījiṃg nalli sṭyāṃḍiṃg kamiṭi āph di nyāṣanal pīpal's kāṃgrèss (NPCSC)na vaśadallidè.(pūrvānvaya hòṃdiruva kāyidèya pariṇāmavilladè), allade nyāyālayagaḻu mòkaddamègaḻa vicāraṇè naḍèsuvāga besik lāvannu vyākhyānisalu, besik lāna 158ne nibaṃdhanèya anusāravāgi adhikāra paḍèdiruttavè. ī vyavasthèyu 1999ra vāsisuva hakkina parigaṇanègè saṃbaṃdhisidaṃtè vivādātmakavāyitu, idu nyāyāṃga svātaṃtryada hitāsaktiyannu huṭṭuhākitu. bhārata bhāratadalli, bhāratada sarvocca nyāyālayavannu janavari 28, 1950ralli saṃvidhānada aṃgīkārada naṃtara sthāpisalāyitu. bhārata saṃvidhānada 141 nibaṃdhanèyu, sarvocca nyāyālayavu ghoṣisuva kānūnigè, bhāratada bhūpradeśadòḻagiruva èlla nyāyālayagaḻu baddhavāgiruttavèṃdu nirdeśisitu. jammu hāgu kāśmīra(J&K)rājyakkè saṃbaṃdhisidaṃtè, illi gamanisabekāda viṣayavèṃdarè, halavāru aitihāsika kāraṇagaḻiṃdāgi J&K bhāratada itara rājyagaḻigiṃta viśeṣa sthānamānagaḻannu paḍèdidè. bhāratīya saṃvidhānada 370ne nibhaṃdanèyu J&Kgāgi kèlavu vināyitigaḻannu rūpisidè. bhāratīya saṃvidhānavu J&K rājyakkè saṃpūrṇavāgi anvayavāguvudilla. idu 370ne nibaṃdhanèya pariṇāmavāgidè. bhāratīya saṃvidhānavu J&K rājyakkè halavāru mārpāḍugaḻu hāgu vināyitigaḻòṃdigè anvayavāguttadè. ivugaḻu 1954ra sāṃvidhānika ādeśadalli kaṃḍubaruttavè.(jammu hāgu kāśmīrakkè anvayavāguttadè). alladè, jammu hāgu kāśmīra, bhāratada itara rājyagaḻigiṃta bhinnavāgi, tannade āda saṃvidhānavannū saha hòṃdidè. ādāgyū, bhāratīya saṃvidhānavu jammu hāgu kāśmīra rājyakkè halavāru mārpāḍugaḻòṃdigè anvayavādarū saha, 1954ra sāṃvidhānika ādeśavu(jammu hāgu kāśmīra rājyakkè anvayavāgi) J&K rājyakkè 141ne nibaṃdhanèyannu anvayavāguvaṃtè māḍuttadè. idu ī rītiyāda sarvocca nyāyālayavu ghoṣisuva kānūnu, ucca nyāyālayavū seridaṃtè J&K èlla nyāyālayagaḻigū anvayavāguttadè. airlèṃḍ sarvocca nyāyālayavu airlèṃḍ na unnata nyāyālayavāgidè. idu saṃvidhānavannu vyākhyānisuva adhikāravannu paḍèdiruttadè, allade rāṣṭrada kānūnugaḻu hāgu caṭuvaṭikègaḻu saṃvidhānakkè viruddhavāgidèyèṃdu kaṃḍubaṃdarè avugaḻannu raddupaḍisuva adhikāravannū saha hòṃdiruttadè. idu kānūnu vyākhyānadalliruva unnata adhikāravū saha haudu. sāṃvidhānikavāgi, idu saṃvidhānavannu vyākhyānisuva adhikāravannu hòṃdirabeku. ādarè adara kiriya nyāyālayagaḻa hèccina melmanavi kānūnu vyāptiyannu kānūnu nirūpisuttadè. airiś sarvocca nyāyālayavu adara melvicāraṇè sadasya, mukhya nyāyamūrti hāgu eḻu itara nyāyādhīśarannu òḻagòṃḍiruttadè. sarvocca nyāyālayakkè nyāyādhīśarugaḻannu adhyakṣaru sarkārada salahèya merègè nemaka māḍuttārè. sarvocca nyāyālayavu ḍablin nalliruva phor korṭs nalli kārya nirvahisuttadè. isrel‌ isrel na sarvocca nyāyālayavu(hībrū:בית המשפט העליון, bèyiṭ hamiśpāt ha'èlyon) isrel rāṣṭrada kānūnu vyavasthèya pramukha aṃgavāgidè. idu unnata vicāraṇā nyāyasthānavāgidè. sarvocca nyāyālayavu jarusalem nalli sthāpitavāgidè. saṃpūrṇa rāṣṭravu idara kānūnu vyāptigè òḻapaḍuttadè. sarvocca nyāyālayada adhikṛta tīrpu, svataḥ sarvocca nyāyālayavannu hòratupaḍisi pratiyòṃdu nyāyālayavannu baddhagòḻisuttadè. isreli sarvocca nyāyālayavu melmanavi nyāyālaya hāgu ucca nyāyālaya èraḍū saha āgidè. melmanavi nyāyālayavāgi, sarvocca nyāyālayavu, tīrpannu praśnisi baṃdiruva melmanavigaḻu(kriminal hāgu sivil èraḍū) hāgu jillā nyāyālayagaḻa itara nirṇayagaḻannu praśnisi vicāraṇèyannu naḍèsuttadè. halavāru tarahada nyāyāṃga hāgu bhāgaśaḥ nyāyāṃgada tīrpugaḻannu praśnisi sallisalāda melmanavigaḻannū saha idu parigaṇisuttadè, udāharaṇègè nèssèṭ cunāvaṇègaḻa kānūnubaddhatègè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻu hāgu bār asosiyeśan na śistina adhikṛta tīrpugaḻu. unnata nyāyālayavāgi(hībrū: bèyiṭ miśpat gavoha le'jèdèk בית משפט גבוה לצדק; idu tanna prathamākṣarigaḻāda bagatj niṃdalū saha paricitavāgidè בג"ץ), sarvocca nyāyālayavu āraṃbhika vicāraṇā nyāyasthānavāgiyū adhikāra hòṃdiruttadè, prāthamikavāgi idu rāṣṭrada adhikṛta maṃḍaḻiya nirṇayagaḻa vidhibaddhatègè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻannu parigaṇisuttadè: sarkāri nirṇayagaḻu, sthaḻīya adhikṛta maṃḍaḻigaḻa hāgu itara aṃgagaḻu hāgu kānūninaḍi sārvajanika sabhègaḻalli kāryanirvahisuva vyaktigaḻu, hāgu nèssèṭ kāyidè māḍida kānūnugaḻa saṃvidhānabaddhatègè èdurāguva nera savālugaḻannu parigaṇisuttadè. kānūnina hitāsaktiyalli parihāra agatyavèṃdu parigaṇisalāguva viṣayagaḻa melè nyāyālayavu vivecanègè òḻapaṭṭa adhikāravannu hòṃdiruvudara jòtègè ivugaḻu mattòṃdu nyāyālaya athavā nyāyapīṭhada vyāptigè seriruvudilla. ucca nyāyālayavu taḍèyājñè, ājñāpatra hāgu hebis kārpas naṃtaha ādeśagaḻa mūlaka, hāgu dṛḍhapaḍisuva nirṇayagaḻa mūlaka parihāra òdagisuttadè. sarvocca nyāyālayavu, tannade tīrpannu praśnisi 「hèccina vicāraṇèyannu」 naḍèsabahudu. sarvocca nyāyālayavu nīḍida adhikṛta tīrpu nīḍida viṣayadalli - melmanavi nyāyālayavāgi athavā ucca nyāyālayavāgi - mūru athavā adakkū hèccu nyāyādhīśarannu òḻagòṃḍa taṃḍadòṃdigè, mattaṣṭu hèccina saṃkhyèya nyāyamūrtigaḻannu òḻagòṃḍa taṃḍadòṃdigè hèccina vicāraṇèyannū naḍèsabahudu. sarvocca nyāyālayavu hiṃdina adhikṛta tīrpinòṃdigè adhikṛta tīrpannu asamaṃjasagòḻisidarè hèccina vicāraṇèyannu naḍèsabahudu athavā nyāyālayavu prāmukhyatè, kliṣṭatè athavā adhikṛta tīrpina navīnatèyannu parigaṇisidarè, nyāyālayavu iṃtaha vicāraṇèyannu samarthisuttadè. sarvocca nyāyālayavu "ṭrayal ḍè novo" (maruvicāraṇè) ādeśavannu jārigè taruva viśiṣṭa adhikāra hòṃdiruttadè. nyūjilèṃḍ‌ nyūjilèṃḍ nalli, suprīṃ korṭ ākṭ(2003) na aṃgīkāravannu anusarisi ittīcigè privi kaunsil gè melmanavi hoguva hakkannu raddupaḍisalāgidè. hòsa nyūjilèṃḍ sarvocca nyāyālayavannu adhikṛtavāgi 2004ra āraṃbhadalli sthāpisalāyitu, ādāgyū idu julai tiṃgaḻavarègū kāryarūpakkè baralilla. sèpṭèṃbar 2006ralli, samarpita sarvocca nyāyālaya kaṭṭaḍada hòsa vinyāsavannu prakaṭisalāyitu, jòtègè kaṭṭaḍa kèlasavu 2009ralli pūrṇagòṃḍitu. nyūjilèṃḍ na ucca nyāyālayavu 1980ravarègū sarvocca nyāyālayavèṃde paricitavāgittu. pākistāna pākistānavu gaṇataṃtrada rāṣṭravèṃdu 1956ralli ghoṣaṇèyādāga sarvocca nyāyālayavu adara apèks nyāyālayavāyitu.(idakkū muṃcè prīvi kaunsil idara kāryabhāravannu nirvahisuttittu). sāṃvidhānika kānūnu, phèḍaral kānūnu athavā miśra phèḍaral viṣayagaḻu hāgu prāṃtīya vicāraṇādhikārakkè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻigè sarvocca nyāyālayavu nīḍuva tīrpe aṃtimavāgiruttittu. sāṃvidhānika svarūpada viṣayagaḻu carcègè baṃdarè mātra prāṃtīya vicāraṇādhikāra viṣayagaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè idu melmanaviyannu ālisabahudittu. pākistānada bhūpradeśagaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè(adèṃdarè FATA, ājād kāśmīr, uttarada pradeśagaḻu hāgu islāmābād kyāpiṭal ṭèriṭari(ICT)) sarvocca nyāyālada vyāptiyu sīmitavāgiddu, pradeśadiṃda pradeśakkè badalāguttadè;illi FATA hāgu uttarada pradeśagaḻa sāṃvidhānika svarūpada melmanavigaḻannu mātra idu vicāraṇè naḍèsabahudu, ICT sādhāraṇavāgi prāṃtagaḻa mādariye kārya nirvahisuttadè. ājād kāśmīr tannade āda nyāyāṃga vyavasthèyannu hòṃdidè. jòtègè pākistānada saṃvidhānavu idakkè anvayavāguvudilla; ājād kāśmīr niṃda baṃda melmanavigaḻu pākistānadòṃdigina adara saṃbaṃdhakkè serikòṃḍiruttavè. prāṃtagaḻu tammade āda kānūnu vyavasthèyannu hòṃdiruttavè, jòtègè melè ullekhisidaṃtè òṃdu melmanaviyu sarvocca nyāyāladalli vicāraṇègè baruvudādarè adannu hòratupaḍisi ucca nyāyālayavannu apèks nyāyālayavèṃdu karèyalāguttadè. yunaiṭèḍ‌ kiṃg‌ḍam yunaiṭèḍ kiṃgḍam na sarvocca nyāyālayavannu kānsṭiṭyūśanal riphārm ākṭ 2005 mūlaka 1 akṭobar 2009riṃda jārigè baruvaṃtè sthāpanè māḍalāyitu. adallade haus āph lārḍs na nyāyāṃga kāryabhāravannu vahisalāyitu. idu UKyuddakkū baruva sivil mòkaddamègaḻigè aṃtima apīlu(melmanavi)sallikègè nyāyavyāptiyāgittu, jòtègè uttara airlèṃḍ, iṃglèṃḍ hāgu vels na kriminal mòkaddamègaḻa vicāraṇèyannū naḍèsuttittu. yunaiṭèḍ kiṃgḍaṃnalli, pratyeka śāsakāṃgagaḻiddu, vels, uttara airlèṃḍ hāgu skāṭlyāṃḍ na melè sīmitavāda paraṃparāgata adhikāravittu: skāṭlyāṃḍ ākṭ 1998, gavarnamèṃṭ āph vels ākṭ hāgu nārdan airlèṃḍ ākṭ na aḍiyalli baruva paraṃparāgata adhikārakkè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻannu juḍiṣal kamiṭi āph di privi kaunsil niṃda kānsṭiṭyūśanal riphārm ākṭ na mūlaka racanèyāda hòsa sarvocca nyāyālayakkè vargāyisalāguttittu. kamyūniṭi lāgè (samudāya kānūnu)saṃbaṃdhisidaṃtè sarvocca nyāyālayavu yuropiyan korṭ āph jasṭis na nirṇayagaḻigè baddhavāgirabekāguttadè. sarvocca nyāyālayavu yāvude melmanaviyannu svīkarisada kāraṇa, vicāraṇāvadhiya vidhānada mūlaka sarvocca nyāyālayavu tanna muṃdè baruva yuropiyan kānūnigè saṃbaṃdhisida praśnègaḻigè yuropiyan nyāyālayavannu sūcisuttadè, jòtègè sarvocca nyāyālayavu tanna tīrpannu nīḍuva mòdalu òṃdu nirṇāyaka adhikṛta tīrpannu paḍèdukòḻḻuttadè. sarvocca nyāyālayavu tanna sadasyaru hāgu sthaḻavannu miḍalsèks gilḍ hāl nalli juḍiṣal kamiṭi āph di privi kaunsil nòṃdigè haṃcikòḻḻuttadè, idu kèlavu saṇṇa kāmanvèlt rājyagaḻu hāgu vasāhatu nèlègaḻu, naukā ilākhègè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻu hāgu carcina nyāyālayagaḻiṃda hāgu vṛttipara hāgu śaikṣaṇika aṃgagaḻaṃtaha śāsanokta khāsagi nyāyavyāptigaḻa kèlavu melmanavigaḻu vicāraṇè naḍèsuttadè. (kānsṭiṭyūśanal riphārm ākṭ viraḻavāgi ullekhitavāguva suprīṃ korṭ āph jūḍikecar phār iṃglèṃḍ aṃḍ vels nnu sīniyar korṭs āph iṃglèṃḍ aṃḍ vels èṃdu marunāmakaraṇa māḍitu). amerika saṃyukta saṃsthāna suprīṃ korṭ āph di yunaiṭèḍ sṭeṭs, amèrika saṃyukta saṃsthānada ucca phèḍaral nyāyālaya 1789ralli sthāpanèyāgidè, jòtègè nyāyamūrti airèḍèl ra bhinnābhiprāyavannu kālḍar V. bul nalli mòdala bārigè nyāyāṃga maruparīkṣā adhikāradòṃdigè nīḍalāgidè. naṃtaradalli nyāyamūrti mārṣal, mārbari V. myāḍisan (1803)vicāraṇèyalli susaṃbaddha adhikāravannu nīḍidaru. prasakta US sarvocca nyāyālayadalli òṃbattu nyāyamūrtigaḻigāgiruva sthānagaḻivè. pratiyòṃdu U.S. rājyavu òṃdu rājya maṭṭada sarvocca nyāyālayavannu hòṃdiruttadè, idu rājyada kānūnannu vyākhyānisuva hāgu rājyada nyāyāṃgavannu nirvahisuva unnata adhikāravāgidè. èraḍu rājyagaḻu, oklahoma hāgu ṭèksās, pratiyòṃdu pratyeka ucca nyāyālayagaḻannu hòṃdiruttavè, ivugaḻu kramavāgi kriminal mòkaddamègaḻu hāgu sivil mòkaddamègaḻalli viśeṣatè hòṃdiruttavè. ādāgyū ḍèlaver dharmasammata hakkina baggè vicāraṇè naḍèsalu òṃdu viśeṣa nyāyālaya korṭ āph cānsariyannu hòṃdidè, idu sarvocca nyāyālayavalla ekèṃdarè ḍèlaver sarvocca nyāyālayavu melmanavigāgi tanna melina nyāyālayavòṃdannu hòṃdidè. rājya sarvocca nyāyālayada hèsarugaḻu badalāguttavè, idu nyāyavyāptigaḻa naḍuvè tappugrahikèyannu uṃṭumāḍabahudu ekèṃdarè òṃdu rājyavu tanna unnata nyāyālayakkè baḻasuva hèsarannu mattòṃdu rājyavu tanna kiriya nyāyālayakkè baḻasabahudu. nyūyārk, merilyāṃḍ, hāgu ḍisṭrikṭ āph kòlaṃbiyada ucca nyāyālayavannu korṭ āph apīls èṃdu karèyalāguttadè, ī hèsarannu halavu rājyagaḻu tamma madhyaṃtara melmanavi nyāyālayagaḻigè baḻasuttavè. idalladè, nyūyārk na sāmānya nyāyavyāptiyalli baruva vicāraṇā nyāyālayagaḻannu sarvocca nyāyālayavèṃdu karèyalāguttadè, hāgu madhyaṃtara melmanavi nyāyālayavannu sarvocca nyāyālaya, melmanavi vibhāga èṃdu karèyalāguttadè. paścima varjīniyādalli, suprīṃ korṭ āph apīls rājyada unnata nyāyālayavāgidè. mainè hāgu myāssācusèṭs nalli unnata nyāyālayavannu "suprīṃ juḍiṣal korṭ" èṃdu hèsarisalāgidè; myāssacusèṭs nalliruva nyāyālayavu paścima goḻārdhadalli niraṃtaravāgi kāryanirvahisuttiruva atyaṃta haḻèya melmanavi nyāyālayavāgidè. paura(nāgarika) kānūnannu pālisuva āḍaḻita kṣetragaḻu roman kānūnu hāgu kārpas jyūris sivilis gaḻannu sāmānyavāgi paura kānūnina aitihāsika mādariyèṃdu karèyalāguttadè. paura kānūnuḻḻa adhikāra kṣetragaḻu tamma kānūnannu 18ne śatamānada uttarārdhadiṃda, saṃhitèyāgi racisalu āraṃbhisidavu, idaralli bahuteka sivil koḍ gaḻivè. āsṭriyā āsṭriyādalli, 1920ra āsṭriyan saṃvidhānavu(hāns kèlsèn ra karaḍupratiyannu ādharisidè) tanna saṃvidhānabaddhatègāgi śāsanada nyāyāṃga punarvimarśèyannu paricayisitu. ī kāryavannu sāṃvidhānika nyāyālayavu nirvahisuttadè(varphāssuṃgs gèricṭśoph ), ivugaḻu sāṃvidhānikavāgi khātariyāda hakkina ullaṃghanèyāgidèye èṃbudannu āḍaḻitātmaka nibaṃdhanègaḻannu punarvimarśisuva hòṇè hòttiruttavè. idalladè, āḍaḻitātmaka nibaṃdhanègaḻu āḍaḻitātmaka nyāyālayadiṃda punarvimarśègè òḻapaḍuttavè.(varvāl ṭaṃgs gèricṭśoph ) sarvocca nyāyālayavu(òbarsṭar gèricṭśoph ), khāsagi kānūnu hāgu kriminal kānūnigè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻa aṃtima vicāraṇègè, āsṭriyāda "sāmānya nyāyālaya"(ārḍèṃṭ licè gèri cṭè) vyavasthèyalli agramānyavènisidè. brèjil‌ brèjil nalli, suprīṃ phèḍaral ṭribyūnal ucca nyāyālayavāgidè. brèjiliyan kānūninalli idu sāṃvidhānika nyāyālaya hāgu aṃtima tīrpina praśnātīta nyāyālaya èraḍū saha āgidè. kevala saṃvidhānakkè viruddhavāgidèyèṃba mòkaddamègaḻannaṣṭe idu punarpariśīlisuttadè. idu mūla nyāyavyāpti, kāṃgrèss, sènèṭarugaḻu, rājyada maṃtrigaḻu, nyāyālayada sadasyaru hāgu adhyakṣa hāgu gaṇarājyada upādhyakṣarannu òḻagòṃḍa mòkaddamègaḻa vicāraṇèyannū saha naḍèsuttadè. supīriyar jasṭis ṭribyūnal paura kānūnu hāgu kriminal kānūnigè saṃbaṃdhisida mòkaddamègaḻigè dākhalè keḻikè sākṣyada merègè ājñāpatravannu nīḍuttadè. supīriyar lebar ṭribyūnal lebar kānūnannu òḻagòṃḍa mòkaddamègaḻannu punarpariśīlisuttadè. supīriyar èlèkṭoral ṭribyūnal cunāvaṇègè saṃbaṃdhisida kānūnugaḻigè iruva aṃtimopāyada nyāyālayavāgidè, jòtègè idu sārvatrika cunāvaṇègaḻa melvicāraṇèyannū saha māḍuttadè. supīriyar miliṭari ṭribyūnal miliṭari kānūnigè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻigè iruva unnata nyāyālayavāgidè.. cīnā gaṇarājya cīnā gaṇarājyadalli, aṃtyopāyakkāgi mūru vividha nyāyālayagaḻivè: suprīṃ korṭ āph di ripablik āph cīnā (中華民國最高法院): sivil hāgu kriminal mòkaddamègaḻu. suprīṃ aḍminissṭrèṭiv korṭ āph di ripablik āph cīnā(中華民國最高行政法院): kāryakāri mòkaddamègaḻu. kaunsil āph gryāṃḍ jasṭisas: saṃvidhānada vyākhyāna, kānūnugaḻu hāgu vidhāyakagaḻa vyākhyāna, saṃvidhānakkè viruddhavāgi hoguva rājakīya pakṣagaḻannu vilīnagòḻisuvudu, adhyakṣa athavā upādhyakṣara viruddha doṣāropaṇèya viruddha vicāraṇè naḍèsuvudu idara kèlasa. kaunsil āph gryāṃḍ jasṭisas, 15 nyāyamūrtigaḻannu òḻagòṃḍidè.idu pramukhavāgi sāṃvidhānika viṣayagaḻa nirvahaṇè māḍuttadè, kèlavu rāṣṭragaḻalli idu sāṃvidhānika nyāyālayagaḻa pratirūpavāgiruttadè. èlla mūru nyāyālayagaḻu neravāgi juḍiṣiyal yuvān na kèḻagiruttavè, idara adhyakṣaru kaunsil āph gryāṃḍ jasṭisas na mukhya nyāyamūrtigaḻāgiyū saha sevè sallisuttārè. kròveṣiya kròveṣiyadalli, nyāya nīḍuva paramādhikāravannu sarvocca nyāyālayakkè nīḍalāgidè, idu samānavāda kānūnina anvayavannu(anuṣṭāna) khātaripaḍisuttadè. sāṃvidhānika nyāyālayavu kānūnugaḻu hāgu nibaṃdhanègaḻa saṃvidhānabaddhatèyannu pariśīlisalu astitvadalliruttadè, idalladè sarkāri aṃgagaḻa nirṇayagaḻa viruddhavāda vaiyaktika dūrugaḻa baggèyū nirṇayisuttadè. idu śāsakāṃga, kāryāṃga hāgu nyāyāṃgagaḻa naḍuvè adhikāra vyāptigè saṃbaṃdhisidaṃtè uṃṭāguva samasyègaḻannū bagèharisuttadè. ḍènmārk‌ ḍènmārk nalli, èlla sāmānya nyāyālayagaḻu èlla bagèya mòkaddamègaḻa tanikhè naḍèsalu mūla adhikāravyāptiyannu hòṃdiruttavè, idaralli sāṃvidhānika athavā āḍaḻitātmakavāda èlla viṣayagaḻū seriruttavè. idara pariṇāmavāgi, yāvude viśeṣa sāṃvidhānika nyāyālayavu astitvadalliruvudilla, jòtègè ī rītiyāgi aṃtima nyāyavyāptiyu ḍyāniś sarvocca nyāyālayada(hòjèsṭèrèṭ ) vaśadalliruttadè. phrāns‌‌ phrāns nalli, melmanavigāgi sarvocca nyāyādhikāravannu aidu nyāyāṃgagaḻa naḍuvè vibhāgisalāgidè: nyāyālayagaḻu, adèṃdarè., sivil athavā kriminal viṣayagaḻu: sarvocca nyāyālaya kaur ḍè kāsseśan āḍaḻitātmaka nyāyālayagaḻigāgi: kaunsil āph sṭeṭ śāsanokta kānūnugaḻigāgi saṃvidhānātmaka savālugaḻu: sāṃvidhānika maṃḍaḻi nyāyika hāgu āḍaḻitātmaka nyāyālayagaḻa naḍuvè adhikāravyāptigè saṃbaṃdhisidaṃtè samasyègaḻu èdurādarè, bhāgaśaḥ sarvocca nyāyālayadiṃda hāgu kaunsil āph sṭeṭ niṃda(hāgu kānūnu maṃtrigaḻu idara adhyakṣatè vahisiruttārè) bhāgaśaḥ dākhalitavāda korṭ āph jūrisḍikṣanal ḍispyūṭs(ṭribyūnal āph di kānphlikṭs ) jaṃṭiyāgi samasyèyannu bagèharisuttadè athavā aṃtima nirṇayavannu òppikòḻḻuttavè. haikorṭ āph jasṭis sarkārakkè niṣṭhè tappida saṃdarbhadalli phrèṃc gaṇarājyada adhyakṣara melè vicāraṇè naḍèsuttadè. phrèṃc saṃvidhānavu, 2007ra sāṃvidhānika tiddupaḍiya naṃtara,pārlimèṃṭari ceṃbars na sadasyaru, ucca nyāyālayavannu rūpisalu òṭṭugūḍabahudèṃdu idīga nirdeśisuttadè, "spaṣṭavāgi tamma kartavyavannu ullaṃghisi adhikāradalli muṃduvarèyalu asaṃbaddharèṃdu" adhyakṣara melè doṣāropaṇè māḍabahudu. jarmani jarmaniyalli ekaika sarvocca nyāyālayavilla. jarman saṃvidhāna gruṃḍgèsèṭj na aṃtima vyākhyāna māḍuvudu, bunḍèsvarphāssungs gèricṭ na kāryavāgidè.(phèḍaral kānsṭiṭyūśanal korṭ āph jarmani), idu vāstavavāgi jarmaniya unnata nyāyālayavāgidè, ekèṃdarè idu phèḍaral hāgu rājya śāsanavannu takṣaṇave jārigè baruvaṃtè ghoṣisabahudu. jòtègè itara èlla phèḍaral nyāyālayagaḻa nirṇayagaḻannu taḻḻihākuva adhikāravannu hòṃdiruttadè, ādāgyū idu jarman nyāyāṃga vyavasthèyalli idu sādhāraṇa melmanavi nyāyālayavāgiruvudilla. sivil hāgu kriminal mòkaddamègaḻigè, melmanavi nyāyālayagaḻa vyavasthègaḻalliruva unnata nyāyālayavèṃdarè baṃḍèsgericṭśoph . jarman itara nyāyāṃgada śākhègaḻu pratiyòṃdu tammade āda melmanavi vyavasthègaḻannu hāgu sāmājika(baṃḍèssojiyāl gèricṭ ), kārmika(baṃḍèsārbiyèṭs gèricṭ ), tèrigègaḻu(baṃḍèsphainānjhòph ) hāgu āḍaḻitātmaka viṣayagaḻigāgi(baṃḍèsvarvālṭaṃgs gèricṭ ) unnata nyāyālayagaḻannu hòṃdiruttavè. jèmèyinsamèr sènaṭ ḍèr òbarsṭen gèricṭśophè (phèḍaral suprīṃ korṭ gaḻa jaṃṭi sènèṭ), svataḥ sarvocca nyāyālayavalla, ādarè idòṃdu tātpūrtikavāda aṃgavāgiddu, òṃdu sarvocca nyāyālayavu mattòṃdu sarvocca nyāyālayada nirṇayadiṃda abhiprāyabhedavannu hòṃdidda pakṣadalli mātra sabhè seri muṃdina kramavannu kaigòḻḻuttadè. nyāyālayagaḻu tamma javābdārigaḻiṃda spaṣṭavāgi nirūpitavāgiruvudariṃda, ī paristhitiyu viraḻavāgi udbhavisuttadè, jòtègè kāman sènèṭ viraḻavāgi sabhè seruttavè ènnuvudakkiṃta hèccāgi kevala bahutekavāgi nirūpitavāgabekiruva viṣayagaḻigè mātra sabhè seruttavè. nèdarlèṃḍs‌ nèdarlèṃḍs nalli, hogè rāḍ ḍèr nèdarlāṃḍèn sarvocca nyāyālayavāgidè. "arrèsṭèn" èṃdu karèyalpaḍuva idara nirṇayagaḻu saṃpūrṇavāgi aṃtimavāgiruttavè. saṃvidhānada viruddha śāsanavannu parīkṣisuva adhikāravannu nyāyālayakkè nīḍalāgilla, sṭeṭs-janaral na sārvabhaumatvada niyamakkè anusāravāgiruttadè; ādāgyū nyāyālayavu, òppaṃdagaḻa viruddha śāsanavannu parīkṣisabahudu , idu vastutaḥ sāṃvidhānika marupariśīlanèya kèlavu rūpakkè samanāgiruttadè. alladè, nèdarlèṃḍs na sāmānya nyāyālayagaḻu, hogè rāḍ nnu òḻagòṃḍaṃtè, āḍaḻitātmaka kānūninòṃdigè vyavaharisuvudilla, ivugaḻannu pratyeka āḍaḻitātmaka nyāyālayagaḻu kaigèttikòḻḻuttavè, idaralli kaunsil āph sṭeṭ (rāḍ vyān sṭeṭ) unnata nyāyālayavāgidè. aislyāṃḍ aislyāṃḍ na sarvocca nyāyālayavannu (Hæstiréttur) naṃ. 22/1919ra aḍiyalli sthāpisalāyitu. jòtègè 16 phèbravari 1920ralli idu tanna mòdala adhiveśanavannu hammikòṃḍittu. nyāyālayavu aislyāṃḍ nalli unnata nyāyāṃga adhikāravannu hòṃdiruttadè, illi nyāyālaya vyavasthèyu èraḍu vargagaḻannu hòṃdiruttadè. iṭali iṭaliyalli, kārṭè ḍi kāssajiyonè èṃdu karèyalpaḍuva iṭāliyan aṃtyopāyada nyāyālayavu hèccina vivādagaḻannu bagèharisuttadè. òṃdu pratyeka saṃvidhānātmaka nyāyālayavidè, kārṭè kāsṭiṭujiyonèl jòtègè aṃtyopāyada òṃdu pārlimèṃṭari nyāyālayavū saha idè. japān‌ japān nalli, japān sarvocca nyāyālayavannu èṃdu karèyalāguttadè(saiko-saibānṣo; saṃkṣiptavāgi saiko-sai 最高裁 èṃdu karèyalpaḍuttadè), ṭokiyoda ciyoḍadalli nèlèyāgiruva idu japānina unnata nyāyālayavāgidè. japāninòḻagè saṃvidhānavannu vyākhyānisuva aṃtima nyāyāṃga adhikāravannu hòṃdidè. jòtègè rāṣṭrīya kānūnigè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻannu nirdharisuva hakkannu hòṃdidè.(sthaḻīya upa-nibaṃdhanègaḻannu òḻagòṃḍaṃtè). idu nyāyāṃga marupariśīlanè māḍuva adhikāra hòṃdidè.(adèṃdarè ḍayaṭ na śāsanagaḻu hāgu sthaḻīya śāsanasabhè, hāgu āḍaḻitātmaka kāryagaḻu, saṃvidhānakkè viruddhavādavugaḻannu ghoṣisabahudu). laksèṃbarg laksèṃbarg nalli, saṃvidhānakkè kānūnina anusaraṇèyalli èdurāguva savālugaḻannu kaur kāṃsṭiṭyūṭiyonnèllè (sāṃvidhānika nyāyālaya) èduru taralāguttadè. - ī savālugaḻannu prastutapaḍisalu sāmānyavāgi baḻakèyāguva hāgu sādhāraṇavāda prakriyèyèṃdarè kòścan prijuḍisiyèlle (pūrvagraha vicāraṇè) mādari. sivil hāgu kriminal vicāraṇègè iruva aṃtyopāyada nyāyālayavèṃdarè "kaur ḍè kāsseśan " āḍaḻitakkè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻa vicāraṇègè iruva unnata nyāyālayavèṃdarè "kaur aḍminisṭreṭiv "(āḍaḻitātmaka nyāyālaya). philiphains paura kānūnannu pālisuva rāṣṭravèṃdu sādhāraṇavāgi parigaṇitavāguva philiphains na sasarvocca nyāyālayavu amèrikan sarvocca nyāyālayadiṃda prabhāvitagòṃḍu vinyāsagòṃḍidè. philiphains, spen hāgu amèrika saṃyukta saṃsthāna èraḍariṃdalū prabhāvakkòḻapaṭṭidde idakkè kāraṇavèṃdu heḻabahudu, jòtègè èraḍū rāṣṭragaḻa kānūnu vyavasthègaḻu philiphain kānūnugaḻu hāgu nyāyatattvagaḻa abhivṛddhigè balavāda prabhāva bīrivè. philiphain kānūnu aṃgavu bahutekavāgi saṃhitèyāgi racisalpaṭṭidè, philiphain sivil koḍ, sarvocca nyāyālayada nirṇayagaḻannu spaṣṭavāgi gurutisuttadè "nèlada kānūnannu bhāgaśaḥ rūpisuttadè", ivugaḻu kānūnugaḻa ade vargakkè seruttavè. 1987ra philiphain saṃvidhānavū saha sarvocca nyāyālayakkè kānūnugaḻu hāgu kāryakāri vyavahāragaḻa melè nyāyāṃga punarvimarśègè spaṣṭavāgi adhikāra nīḍuttadè. sarvocca nyāyālayavu òbba mukhya nyāyamūrti hāgu 14 sahodyogi nyāyamūrtigaḻiṃda racanèyāgiruttadè. tīrmānavāgabekiruva mòkaddamèya svarūpavannu avalaṃbisi nyāyālayavu èn byāṃk athavā vibhāgagaḻāgi kārya nirvahisuttavè. spen spāniṣ sarvocca nyāyālayavu spen na èlla viṣayagaḻa vicāraṇè naḍèsuva unnata nyāyālayavāgidè.(khāsagi hāgu sārvajanika èraḍū). kevala mānava hakkugaḻigè saṃbaṃdhisida tīrpannu praśnisi sāṃvidhānika nyāyālayadalli melmanavi sallisabahudu.(spāniṣ saṃvidhānadòṃdigina kānūnu hòṃdikèya baggèyū saha idu nirdharisuttadè). spen nalli, ucca nyāyālayagaḻu pūrvanirṇayada baddhatèyannu rūpisalu sādhyavilla; ādāgyū, kiriya nyāyālayagaḻu sāmānyavāgi sarvocca nyāyālayada vyākhyānagaḻanne pālisuttavè. bahuteka khāsagi kānūnu mòkaddamègaḻalli, òṃdu vādavannu bèṃbalisi nīḍida èraḍu sarvocca nyāyālayada tīrpugaḻu, sarvocca nyāyālayadalli melmanavi sallisabahudu. aidu vibhāgagaḻiṃda spāniṣ sarvocca nyāyālayavu rūpitavāgidè: òṃdane vibhāgavu khāsagi kānūnigè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻa vicāraṇè naḍèsuttadè. (vāṇijya kānūnu òḻagòṃḍidè). èraḍane vibhāgavu kriminal melmanavigaḻa baggè nirdharisuttadè. mūrane vibhāgavu āḍaḻitātmaka mòkaddamègaḻa baggè vicāraṇè naḍèsuvudara jòtègè sarkārada pramāṇaka adhikāravannu niyaṃtrisuttadè. nālkane vibhāgavu kārmika kānūnigè samarpitavāgidè. aidane vibhāgavu miliṭari nyāyakkè samarpitavāgidè. svīḍan‌‌ svīḍan nalli, sarvocca nyāyālaya hāgu sarvocca āḍaḻitātmaka nyāyālayavu kramavāgi deśada ucca nyāyālayagaḻāgi kārya nirvahisuttavè. sarvocca āḍaḻitātmaka nyāyālayavu vyaktigaḻu hāgu āḍaḻitāṃgagaḻa naḍuvina vivādagaḻigè saṃbaṃdhisida viṣayagaḻa vicāraṇè, jòtègè āḍaḻitāṃgagaḻa naḍuvina vivāda vicāraṇèyannū saha māḍuttadè, ādarè sarvocca nyāyālayavu itara èlla bagèya vyājyagaḻa vicāraṇè naḍèsuttadè. nyāyamūrtigaḻu sarkāradiṃda niyuktarāgiruttārè. halavu saṃdarbhagaḻalli, sarvocca nyāyālayavu, kānūnina vyākhyānadalli mòdale nirdhāravāda pūrvanirṇayavannu òḻagòṃḍiddarè aṃtaha mòkaddamèya òṃdu tīrpannu praśnisi līv ṭu apīl gè [provniṃgsṭil sṭyāṃḍ ) avakāśa nīḍabahudu. āropagaḻu vivādātmakavāgiddu, ī viṣayadalli sarvocca nyāyālayavu āraṃbhika vicāraṇā nyāyālayavāgiruttadè. iṃtaha viṣayagaḻu, hòsa sākṣiyannu parigaṇisi kriminal mòkaddamèya maruvicāraṇè naḍèsalu arji sallisuvudannu òḻagòṃḍiruttavè. jòtègè kartavya lopada melè sarakārada javābdāriyuta maṃtriya viruddha āropa māḍalāguttadè. òṃdu spaṣṭavāda vyākhyānavillada kānūnigè praśnègaḻu èdurāgi, aṃtaha viṣayavannu kiriya nyāyālayavu vicāraṇè naḍèsabekāgi baṃdāga, aṃtaha saṃdarbhadalli idu parihārakkāgi saṃbaddha sarvocca nyāyālayada salahè paḍèyabahudu. sviṭjar‌lèṃḍ‌ sviṭjar‌lèṃḍ‌ nalli, phèḍaral suprīṃ korṭ āph sviṭjar‌lèṃḍ‌, melmanavi sallikègè iruva aṃtima nyāyālayavāgidè. sviṭjar‌lèṃḍ‌ hòṃdiruva nera prajāprabhutva vyavasthèya kāraṇadiṃda, idakkè phèḍaral śāsanagaḻa saṃvidhānabaddhatèyannu pariśīlisuva yāvude adhikāraviruvudilla, ādarè janābhiprāyada mūlaka prastāpisalāda kānūnannu janaru adannu raddupaḍisabahudu. ādāgyū, spaṣṭavāgi nirūpitavāda kānūnina prakāra, nyāyālayavu, aṃtararāṣṭrīya kānūnina kèla vargagaḻannu òḻagòṃḍaṃtè èlla sviss kānūnina anuvartanèyannu pariśīlisalu adhikāra hòṃdiruttavè, adarallū viśeṣavāgi yuropiyan kanvènśan āph hyūman raiṭs. paura kānūnannu pālisuva itara adhikāra kṣetragaḻu hòṃḍurās gāgi, hòṃḍurās sarvocca nyāyālaya vibhāgavannu noḍi. pèrugāgi pèru sarvocca nyāyālaya vibhāgavannu noḍi. polaṃḍ gāgi, ripablik āph polaṃḍ sarvocca nyāyālaya vibhāgavannu noḍi. porcugal gāgi, porcugal sarvocca nyāyālaya vibhāgavannu noḍi. ugāṃḍagāgi, ugāṃḍa sarvocca nyāyālaya vibhāgavannu noḍi. śrīlaṃkā śrīlaṃkādalli, śrīlaṃkā sarvocca nyāyālayavannu 1972ra naṃtara hòsa saṃvidhānada aṃgīkārada naṃtara sthāpisalāyitu. sarvocca nyāyālayavu unnata hāgu dākhalè nyāyālayada aṃtima ucca nyāyasthānavāgidè. jòtègè saṃvidhānakkè baddhavāgiddukòṃḍu adhikṛta adhikāravannu calāyisuttadè. nyāyālayada adhikṛta tīrpugaḻu èlla kiriya nyāyālayagaḻa melè ādyatè paḍèdiruttadè. śrīlaṃkāda nyāyāṃga vyavasthèyu saṃpradāya kānūnu hāgu paura kānūnu èraḍara saṃkīrṇa miśraṇavāgidè. kèlavu saṃdarbhagaḻalli, udāharaṇègè maraṇadaṃḍanè nīḍuva viṣayadalli, kṣamè arjiyannu gaṇarājyada adhyakṣarigè nīḍi avara nirṇayavannu parigaṇisalāguttadè. ādāgyū, adhyakṣara paravāgi pārlimèṃṭina 2/3 bahumata(prasaktadavarègū), sarvocca nyāyālaya hāgu adara nyāyamūrtigaḻa adhikāravu nirarthakagòḻḻuttadè ekèṃdarè, adhyakṣaru iccisidarè, saṃvidhānada prakāra avarugaḻannu avaravara huddègaḻiṃda vajāmāḍabahudu. ī rītiyāgi, iṃtaha paristhitigaḻalli, paura kānūnina adhikṛta sthitiyu illavāguttadè. dakṣiṇa āphrikā dakṣiṇa āphrikādalli, suprīṃ korṭ āph apīl (SCA) 1994ralli racanèyāyitu. jòtègè saṃvidhānetara viṣayagaḻalli melmanavi sallikèya ucca nyāyālayavāgi dakṣiṇa āphrikāda sarvocca nyāyālayada melmanavi vibhāgada sthānavannu ākramisitu. illi SAC, sāṃvidhānika nyāyālayada adhīna nyāyālayavāgidè, idu saṃvidhānada vyākhyānavannu òḻagòḻḻuva unnata nyāyālayavāgidè. soviyat-mādariya nyāyādhikāra vyāpti kṣetragaḻu halavu rāṣṭragaḻu, soviyat òkkūṭada mādari saṃvidhānavannu hòṃdivè. śāsakāṃgakkè aṃtyopāyada nyāyālaya da adhikāravannu nīḍalāgidè. ādāgyū, prabalavāda kānūnu vyavasthèya kòratèyiṃdāgi, ī adhikāravu kevala hèsarigè mātra idè. pīpal's ripablik āph cīnānalli, kānūnu vyākhyānada aṃtima adhikāravannu sṭyāṃḍiṃg kamiṭi āph di nyāṣanal pīpal's kāṃgrèss gè vahisalāgidè. ī adhikāradalli hāṃg kāṃg hāgu makāv na (mūla kāydègaḻannu)besik lāgaḻannu vyākhyānisuva adhikāravū seridè, èraḍu viśeṣa āḍaḻitātmaka pradeśagaḻa sāṃvidhānika dākhalègaḻu, kramavāgi saṃpradāya kānūnu hāgu porcugīs-mūlada kānūnu vyavasthèyannu kramavāgi hòṃdiruttavè. ī adhikāravu śāsanada adhikāravāgiddu, nyāyāṃga adhikāravalla, NPCSC vyākhyānavu īgāgale iruva nirdhārita viṣayagaḻa melè pariṇāma bīruvudilla. ivannū noḍi rāṣṭrīya sarvocca nyāyālayagaḻa paṭṭi saṃvidhānātmaka prabhutva nyāyāṃga nyāyāṃgada svātaṃtrya adhikārada vibhajanè bhāratada saṃvidhāna bhāratada sarvoccha nyāyālaya ṭippaṇigaḻu mattu ākaragaḻu nyāyālaya vyavasthègaḻu rāṣṭrīya sarvocca nyāyālayagaḻu āḍaḻita vibhāgagaḻu nyāyāṃga vyavasthè da:Højesteret

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B3%8B%E0%B2%9A%E0%B3%8D%E0%B2%9A%20%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%B2%E0%B2%AF

ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ

ಪೇ ಪರ್ ಕ್ಲಿಕ್ (PPC ) ಅಂತರಜಾಲ ಜಾಹೀರಾತು ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ತಮ್ಮ ಜಾಹೀರಾತು ಕ್ಲಿಕ್ ಆದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅವರ ಸೇವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌(ಹಾಸ್ಟ್)ಗೆ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸರ್ಚ್ ಎಂಜಿನ್(ಹುಡುಕು ಎಂಜಿನ್)ನೊಂದಿಗೆ, ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ತಮ್ಮ ಗುರಿಯಿರಿಸಿದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತವಾದ ಮುಖ್ಯಪದಗುಚ್ಛಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಿಡ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೂರಣ ತಾಣಗಳು(ಕಂಟೆಂಟ್ ಸೈಟ್‌ಗಳು)ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಿಡ್ಡಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಳಸುವ ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ನಿಗದಿತ ದರವನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ ವೆಚ್ಚ (CPC)ವು ಹುಡುಕು ಎಂಜಿನ್‌ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಪ್ರಕಾಶಕರಿಗೆ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಅವರ ಜಾಹೀರಾತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಕ್ಲಿಕ್‌ಗಾಗಿ ನೀಡುವ ಮೊತ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣಕ್ಕೆ ವೀಕ್ಷಕನನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಟ್ರಾಫಿಕ್(ವೀಕ್ಷಕ) ಉಂಟುಮಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, PPC ಅಫಿಲಿಯೇಟ್(ಸಹಾಯಕ) ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ. ಜನರು ಸರ್ಫ್ ಮಾಡುವ ಕಡೆಯಲ್ಲೆಲ್ಲ ಖರೀದಿ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಅದು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಹಾಯಕ ಪಾಲುದಾರ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಧನವನ್ನು(ಆದಾಯದ ಶೇಕಡಾವಾರು ರೂಪದಲ್ಲಿ) ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಫಿಲಿಯೇಟ್(ಸಹಾಯಕ ತಾಣಗಳು)ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ ಪರ್ಚೇಸ್-ಪಾಯಿಂಟ್ ಕ್ಲಿಕ್-ಥ್ರೂ(ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಖರೀದಿ ತಾಣ) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಸಹಾಯಕ ತಾಣ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕದಿದ್ದರೆ, ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬ್ಯಾನರ್ ವಿನಿಮಯ, ಪೇ ಪರ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ಹಂಚಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮುಖ್ಯಪದದ ಕ್ವೈರಿ(ಕೋರಿಕೆ) ಜಾಹೀರಾತುದಾರರ ಮುಖ್ಯಪದ(ಕೀ ವರ್ಡ್)ಪಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾದರೆ ಅಥವಾ ಹೂರಣ(ಕಂಟೆಂಟ್)ತಾಣವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಂಟೆಂಟ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ PPC ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣಗಳು ಜಾಹೀರಾತನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿ ಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಜಾಹೀರಾತು ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇವು ಹುಡುಕುವ ಎಂಜಿನ್(ಸರ್ಚ್ ಎಂಜಿನ್)ನ ಫಲಿತಾಂಶ ಪುಟಗಳ ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ರಿಸಲ್ಟ್ಸ್(ಪಟ್ಟಿಗಳು)ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ಕಂಟೆಂಟ್ ಪುಟದಲ್ಲಿ ವೆಬ್ ಡೆವಲಪರ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. PPC ಒದಗಿಸುವವರಲ್ಲಿ, ಗೂಗಲ್ ಆಡ್‌ವರ್ಡ್ಸ್, ಯಾಹೂ ಸರ್ಚ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಆಡ್‌ಸೆಂಟರ್ ಮೂರು ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಜಾಲ ನಿರ್ವಾಹಕಗಳಾಗಿದ್ದು, ಎಲ್ಲ ಮೂರೂ ಬಿಡ್ ಆಧಾರದ ಮಾದರಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ವೆಚ್ಚ (CPC)ವು ಹುಡುಕುವ ಎಂಜಿನ್ ಅವಲಂಬಿಸಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮುಖ್ಯಪದಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ . PPCಜಾಹೀರಾತು ಮಾದರಿಯು ಕ್ಲಿಕ್ ಫ್ರಾಡ್ ಮೂಲಕ ನಿಂದನೆಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಮತ್ತಿತರರು ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಭ್ರಷ್ಟ ವೆಬ್ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳ ನಿಂದನಾತ್ಮಕ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿವೆ. ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ಬೆಲೆಯ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ಬೆಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಮಾದರಿಗಳಿದ್ದು, ಅವು ಫ್ಲಾಟ್-ರೇಟ್ ಮತ್ತು ಬಿಡ್ ಆಧಾರಿತವಾಗಿವೆ. ಎರಡೂ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಗೊತ್ತಾದ ಮೂಲದಿಂದ ಕ್ಲಿಕ್‌ನ ಸಂಭಾವ್ಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವನ ಅಥವಾ ಅವಳ ಜಾಲತಾಣಕ್ಕೆ ಯಾವ ರೀತಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಜಾಹೀರಾತುದಾರ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆ ಜಾಹೀರಾತಿನ ವೀಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ಆದಾಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜಾಹೀರಾತುದಾರನಿಗೆ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಏನು ಲಾಭವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಈ ಮೌಲ್ಯವು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಜಾಹೀರಾತು ಗುರಿಯ ಇತರ ರೂಪಗಳು ಮುಖ್ಯಪದ ಮತ್ತು PPCಅಭಿಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸುವ ಅಂಶಗಳು, ಗುರಿಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ(ಶೋಧ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಿರುವ ಶೋಧ ಪದದಿಂದ ಅಥವಾ ಅವರು ಬ್ರೌಸ್(ವೀಕ್ಷಣೆ)ಮಾಡುವ ಪುಟದ ಕಂಟೆಂಟ್‌ನಿಂದ ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ).ಇಚ್ಛೆ(ಉದಾ.ಖರೀದಿ ಮಾಡಬೇಕೊ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ)ಸ್ಥಳ(ಬೌಗೋಳಿಕ ಗುರಿ)ಮತ್ತು ಅವರು ಬ್ರೌಸ್ ಮಾಡುವ ದಿನ ಮತ್ತು ವೇಳೆ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಟ್ ದರದ PPC ಫ್ಲ್ಯಾಟ್ ದರದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಹೀರಾತುದಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶಕ ಪ್ರತೀ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಕ ದರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಜಾಲತಾಣ ಅಥವಾ ಜಾಲದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ CPCಯನ್ನು ಅದು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಿವಿಧ ಮೊತ್ತಗಳು ಪುಟಗಳಲ್ಲಿನ ಕಂಟೆಂಟ್‌ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯಯುತ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಕಂಟೆಂಟ್ ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯಯುತ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಕಂಟೆಂಟ್‌ಗಿಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ CPCಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸುದೀರ್ಘ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯದ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವ ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಕಡಿಮೆ ದರಗಳಿಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಫ್ಲ್ಯಾಟ್ ದರದ ಮಾದರಿಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ದರ ಹೋಲಿಕೆ ಸೇವೆ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ದರ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ದರಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕನಿಷ್ಠವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೋಚರತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತಾಣಗಳು ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಸೇವೆ ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತುಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಇಡೀ ಮುಖ್ಯ ಕಂಟೆಂಟ್ ಹಣಪಾವತಿಯ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಾಗಿವೆ. ಬಿಡ್ ಆಧಾರಿತ PPC ಬಿಡ್ ಆಧಾರಿಕ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ,ಜಾಹೀರಾತುದಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಇದು ಪ್ರಕಾಶಕ ಅಥವಾ ಜಾಹೀರಾತು ಜಾಲ ಆಯೋಜಿಸುವ ಖಾಸಗಿ ಹರಾಜಿನಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಜಾಹೀರಾತುದಾರ ಗೊತ್ತಾದ ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಕೊಡುವ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತದ ಬಗ್ಗೆ ಅವನು ಅಥವಾ ಅವಳು ಸೇವೆ ನೀಡುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌(ಹಾಸ್ಟ್)ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.(ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಖ್ಯಪದ ಆಧರಿಸಿದೆ).ಹೀಗೆ ಮಾಡಲು ಅವರು ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ವೀಕ್ಷಕ ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಒತ್ತಿದಾಗ ಹರಾಜು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳವು ಹುಡುಕುವ ಎಂಜಿನ್ ಫಲಿತಾಂಶ ಪುಟದ (SERP) ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರೆ, ಬಿಡ್ ಮಾಡಿದ ಮುಖ್ಯಪದಕ್ಕೆ ಶೋಧ ನಡೆಸಿದಾಗ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಹರಾಜು(ಆಕ್ಷನ್) ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಶೋಧಕರ ಬೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳ, ಶೋಧದ ದಿನ ಮತ್ತು ಕಾಲ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಗುರಿಯಿರಿಸಿದ ಮುಖ್ಯಪದಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲ ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿ, ನಂತರ ವಿಜೇತರನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. SERPಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಬಹು ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳಗಳಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಬಹು ವಿಜೇತರು ಇರಬಹುದು. ಪುಟದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ಥಾನಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಬಿಡ್ ಮಾಡಿದ ಮೊತ್ತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಧಿಕ ಬಿಡ್ ಮಾಡಿದ ಜಾಹೀರಾತು ಮೊದಲಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಂಶಗಳಾದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಕೆಲವುಬಾರಿ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬಹುದು.(ನೋಡಿ ಗುಣಮಟ್ಟ ಅಂಕ(ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಸ್ಕೋರ್) SERPಯಲ್ಲಿರುವ ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಪ್ರಮುಖ ಜಾಹೀರಾತು ಜಾಲಗಳು ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಅವರು ಸಹಯೋಗ ಹೊಂದಿದ ಮೂರನೇಯವರ ಸ್ವತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕಾಶಕರು ಜಾಲದ ಪರವಾಗಿ ಸೇವೆ ನೀಡುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ,ಅವರು ಜಾಲವು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತು ಆದಾಯದ ಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ನೀಡುವ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ೫೦% ರಿಂದ ೮೦% ಆಗಿರಬಹುದು. ಈ ತಾಣಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಟೆಂಟ್ ಜಾಲ ವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿನ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಜಾಹೀರಾತು ಸ್ಥಳಗಳು ಪುಟದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮುಖ್ಯಪದಗಳ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಟೆಂಟ್ ಜಾಲಗಳ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು SERPಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗಿಂತ ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮೂಲಕ ದರ(CTR)ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆ ದರ(CR) ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಅಧಿಕ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕಂಟೆಂಟ್ ಜಾಲದ ಸ್ವತ್ತುಗಳು ವೆಬ್‌ಜಾಲ ತಾಣ,ನ್ಯೂಸ್‌ಲೆಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಈಮೇಲ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಅವರು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬಿಡ್ ಮೊತ್ತದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾಸ್ತವ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹರಾಜು ಮಾಡುವ ಹಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ವಿಜೇತ ಬಿಡ್‌ದಾರನಿಗೆ ನಂತರದ ಅತ್ಯಧಿಕ ಬಿಡ್‌ದಾರನಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಅಥವಾ ವಾಸ್ತವ ಮೊತ್ತದ ಬಿಡ್ ಹಣ ವಿಧಿಸುವುದು(ಉದಾ.ಒಂದು ಪೆನ್ನಿ)ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬಿಡ್‌ದಾರರು ತಮ್ಮ ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಅತೀ ಸಣ್ಣ ಮೊತ್ತಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹರಾಜು ಗೆಲ್ಲುಬಹುದೇ ಎಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ತಪ್ಪುತ್ತದೆ. ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿಕ ಬಿಡ್ ನಿರ್ವಹಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬಹುದು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಜಾಹೀರಾತುದಾರ ನೇರವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಆದರೂ ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾಹೀರಾತು ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಬಳಸುತ್ತವೆ. PPC ಬಿಡ್ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಅವು ಸೇವೆಯಾಗಿ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸಾಧನಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಿಡ್ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಾವಿರಾರು ಅಥವಾ ಮಿಲಿಯಗಟ್ಟಲೆ PPC ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತು ಮಾಡಿದ ಗುರಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಿಡ್‌ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲಾಭವನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಲಾಭನಷ್ಟವಿಲ್ಲದೇ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಜಾಹೀರಾತುದಾರನ ವೆಬ್‌ತಾಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಲಿಕ್‌ನ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ, ನಂತರ ಅದು ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಗೊತ್ತುಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವು ಸಾಧನೆ ದತ್ತಾಂಶದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ-ಕಡಿಮೆ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ದತ್ತಾಂಶ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಕೊರತೆಗೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದು. ಇದು ಅನೇಕ ಬಿಡ್ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ನಿರುಪಯೋಗಿ ಅಥವಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇತಿಹಾಸ ೧೯೯೮ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ೨೫ ನೌಕರರಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಕಂಪೆನಿ(ನಂತರದ ಓವರ್ಚರ್,ಈಗ ಯಾಹೂ!ವಿನ ಭಾಗ) Goto.comನ ಜೆಫ್ರಿ ಬ್ರೀವರ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯದ TED ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಪೇ-ಪರ್-ಕ್ಲಿಕ್‌ ಶೋಧ ಎಂಜಿನ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಮತ್ತು ನಂತರದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು PPC ಜಾಹೀರಾತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. PPC ಮಾದರಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಹಿರಿಮೆಯು ಐಡಿಯಲ್ಯಾಬ್ ಮತ್ತು Goto.com ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಬಿಲ್ ಗ್ರಾಸ್ ಅವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಶೋಧ ಎಂಜಿನ್‌ನನ್ನು ೧೯೯೯ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಾಹೀರಾತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಆರಂಭಿಸಿತು. ೨೦೦೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ವರೆಗೆ ಆಡ್‌ವರ್ಡ್ಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಗೂಗಲ್ ಶೋಧ ಎಂಜಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, PPCಯನ್ನು ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗೆ ಕಾಸ್ಟ್ ಪರ್ ಥೌಸಂಡ್ ಇಂಪ್ರೆಷನ್ಸ್(ಪ್ರತಿ ಸಾವಿರ ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ವೆಚ್ಚ)ವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. GoTo.com PPCಯನ್ನು ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಯಾಹೂ! GoTo.com (ನಂತರ ಓವರ್‌ಚರ್ )ಜಾಹೀರಾತುದಾರರನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ೨೦೦೧ ನವೆಂಬರ್‌ವರೆಗೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, SERPS ಜಾಹಿರಾತುವಿನ ಯಾಹೂವಿನ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲವು ಜತೆಗೆ ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ IABಜಾಹೀರಾತು ಘಟಕಗಳನ್ನು(ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ೪೬೮x೬೦ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು) ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಯಾಹೂ!ಜತೆ ಸಂಘಟನೆಯ ಒಪ್ಪಂದವು ೨೦೦೩ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ನವೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬಂದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯಾಹೂ! ಔವರ್‌ಚರ್‌ರನ್ನು $೧.೬೩ ಶತಕೋಟಿಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಜಾಹೀರಾತು ಸೇವೆ ಕ್ಲಿಕ್ ವಂಚನೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮೂಲಕ ದರ ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಜಾಹೀರಾತು ಪರಿವರ್ತನೆ (ಮಾರಾಟ) ಪ್ರತಿ ಕ್ರಿಯೆಯ ವೆಚ್ಚ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಿಕ್ ವೆಚ್ಚ ಪ್ರತಿ ಕರಾರಿನ ವೆಚ್ಚ ಪ್ರತಿ ಸಾವಿರದ ವೆಚ್ಚ ಪಠ್ಯಾಂತರ್ಗತ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ಲೇಸ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗೆ ಹಣ ಪಾವತಿ PPC ಕಾಪಿರೈಟಿಂಗ್ ಶೋಧ ಜಾಹೀರಾತು ಶೋಧ ಎಂಜಿನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ತಂತ್ರ ಶೋಧ ಎಂಜಿನ್ ಕಾವಲು SEO ಕಾಪಿರೈಟಿಂಗ್ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಪೇಡ್ ಲಿಸ್ಟಿಂಗ್ಸ್ ಕನ್ಫ್ಯೂಸ್ ವೆಬ್ ಸರ್ಚರ್ಸ್ , PC ವರ್ಲ್ಡ್ ಪರಿಹಾರ ಬೆಲೆ ನಿಗದಿ ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಜಾಹೀರಾತು ವಿಧಾನಗಳು ಅಂತರ್ಜಾಲ ಮಾರಾಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

pe par klik (PPC ) aṃtarajāla jāhīrātu mādariyāgiddu, aṃtarajāla tāṇagaḻalli baḻasalāguttadè. jāhīrātudāraru tamma jāhīrātu klik ādāga mātra avara sevā kaṃpyūṭar‌(hāsṭ)gè haṇa pāvati māḍuttārè. sarc èṃjin(huḍuku èṃjin)nòṃdigè, jāhīrātudāraru tamma guriyirisida mārukaṭṭègè prastutavāda mukhyapadagucchagaḻigè sāmānyavāgi biḍ māḍuttārè. hūraṇa tāṇagaḻu(kaṃṭèṃṭ saiṭ‌gaḻu)sāmānyavāgi biḍḍiṃg vyavasthè baḻasuva badaligè prati klik‌gè nigadita daravannu vidhisuttadè. prati klik‌ vècca (CPC)vu huḍuku èṃjin‌gaḻigè mattu itara aṃtarjāla prakāśakarigè jāhīrātudāraru avara jāhīrātigè saṃbaṃdhisida òṃdu klik‌gāgi nīḍuva mòttavāgiddu, adu jāhīrātudārara aṃtarajāla tāṇakkè vīkṣakanannu òyyuttadè. òṃdu aṃtarajāla tāṇakkè atyadhika pramāṇada ṭrāphik(vīkṣaka) uṃṭumāḍuva sāmānya porṭal‌gè viruddhavāgi, PPC aphiliyeṭ(sahāyaka) mādariyannu anuṣṭhānakkè taruttadè. janaru sarph māḍuva kaḍèyallèlla kharīdi avakāśagaḻannu adu òdagisuttadè. sahāyaka pāludāra tāṇagaḻigè haṇakāsu protsāha dhanavannu(ādāyada śekaḍāvāru rūpadalli) prastāpisuva mūlaka adannu sādhisuttadè. aphiliyeṭ(sahāyaka tāṇagaḻu)vyāpārigè parces-pāyiṃṭ klik-thrū(klik māḍuva mūlaka kharīdi tāṇa) òdagisuttadè. idu nirvahaṇègè haṇa pāvati māḍuva mādariyāgidè. sahāyaka tāṇa mārāṭavannu huṭṭu hākadiddarè, vyāpārigè yāvude vèccavannu saṃketisuvudilla. byānar vinimaya, pe par klik mattu ādāya haṃcikè kāryakramagaḻa vyatyāsagaḻannu òḻagòṃḍidè. mukhyapadada kvairi(korikè) jāhīrātudārara mukhyapada(kī varḍ)paṭṭigè holikèyādarè athavā hūraṇa(kaṃṭèṃṭ)tāṇavu prastuta kaṃṭèṃṭ pradarśisida saṃdarbhadalli PPC jāhīrātugaḻannu baḻasuva aṃtarajāla tāṇagaḻu jāhīrātannu pradarśisuttavè. iṃtaha jāhīrātugaḻannu prāyojita kòṃḍi gaḻu athavā prāyojita jāhīrātu gaḻu èṃdu karèyalāguttadè.ivu huḍukuva èṃjin(sarc èṃjin)na phalitāṃśa puṭagaḻa ārgānik risalṭs(paṭṭigaḻu)melè athavā pakkadalli kāṇisikòḻḻuttadè. athavā kaṃṭèṃṭ puṭadalli vèb ḍèvalapar āykè māḍida sthaḻadalli kāṇisikòḻḻuttadè. PPC òdagisuvavaralli, gūgal āḍ‌varḍs, yāhū sarc mārkèṭiṃg mattu maikrosāphṭ āḍ‌sèṃṭar mūru atī dòḍḍa jāla nirvāhakagaḻāgiddu, èlla mūrū biḍ ādhārada mādari aḍiyalli kāryanirvahisuttadè. prati klik‌gè vècca (CPC)vu huḍukuva èṃjin avalaṃbisi mattu nirdiṣṭa mukhyapadakkè spardhèya maṭṭavannu avalaṃbisi vyatyāsa hòṃdiruttadè . PPCjāhīrātu mādariyu klik phrāḍ mūlaka niṃdanègè tèrèdiruttadè. gūgal mattitararu spardhigaḻiṃda athavā bhraṣṭa vèb ḍèvalapar‌gaḻa niṃdanātmaka klik‌gaḻiṃda rakṣisikòḻḻalu svayaṃcālita vyavasthègaḻannu aḻavaḍisivè. prati klik‌gè bèlèya nirdhāra prati klik‌gè bèlèyannu nirdharisalu èraḍu mukhya mādarigaḻiddu, avu phlāṭ-reṭ mattu biḍ ādhāritavāgivè. èraḍū prakaraṇagaḻalli jāhīrātudāraru gòttāda mūladiṃda klik‌na saṃbhāvya maulyavannu parigaṇisuttārè. avana athavā avaḻa jālatāṇakkè yāva rītiya vyaktiyannu vīkṣakarāgi jāhīrātudāra nirīkṣisuttānè mattu ā jāhīrātina vīkṣaṇèyiṃda ādāya rūpadalli jāhīrātudāranigè alpāvadhiyalli mattu dīrghāvadhiyalli enu lābhavāguttadè ènnuvudannu ī maulyavu ādharisidè. jāhīrātu guriya itara rūpagaḻu mukhyapada mattu PPCabhiyānagaḻalli pātravahisuva aṃśagaḻu, guriya hitāsakti(śodha yaṃtradalli namūdisiruva śodha padadiṃda athavā avaru braus(vīkṣaṇè)māḍuva puṭada kaṃṭèṃṭ‌niṃda idannu vyākhyānisalāgidè).icchè(udā.kharīdi māḍabekò athavā illavo)sthaḻa(baugoḻika guri)mattu avaru braus māḍuva dina mattu veḻè òḻagòṃḍivè. phlyāṭ darada PPC phlyāṭ darada mādariyalli jāhīrātudāra mattu prakāśaka pratī klik‌gè pāvati māḍuva nirdiṣṭa mòttakkè òppaṃda māḍikòṃḍiruttārè. aneka prakaraṇagaḻalli prakāśaka dara paṭṭiyannu hòṃdiruttānè mattu avara jālatāṇa athavā jālada vividha pradeśagaḻalli CPCyannu adu paṭṭi māḍuttadè. ī vividha mòttagaḻu puṭagaḻallina kaṃṭèṃṭ‌gè sāmānyavāgi saṃbaṃdhisiddu, hèccu maulyayuta vīkṣakarannu sèḻèyuva kaṃṭèṃṭ kaḍimè maulyayuta vīkṣakarannu sèḻèyuva kaṃṭèṃṭ‌giṃta sāmānyavāgi hèccina CPCyannu hòṃdiruttadè. ādāgyū, viśeṣavāgi sudīrgha athavā hèccina maulyada òppaṃdagaḻigè baddhavāgiruva aneka prakaraṇagaḻalli jāhīrātudāraru kaḍimè daragaḻigè carcè māḍabahudu. phlyāṭ darada mādariyu nirdiṣṭavāgi dara holikè sevè èṃjin‌gaḻigè sāmānyavāgiruttadè. idu dara paṭṭigaḻannu prakaṭisuttadè. ādāgyū ī daragaḻu kèlavòmmè kaniṣṭhavāgiruttadè mattu jāhīrātudāraru hèccina gocaratègè hèccu haṇa pāvati māḍabekāguttadè. ī tāṇagaḻu utpanna athavā sevè vargagaḻāgi vibhāgavāgiddu, jāhīrātudāraru hèccina pramāṇadalli gòttumāḍalu avakāśa òdagisuttadè. aneka prakaraṇagaḻalli ī jālatāṇagaḻa iḍī mukhya kaṃṭèṃṭ haṇapāvatiya jāhīrātugaḻāgivè. biḍ ādhārita PPC biḍ ādhārika mādariyalli,jāhīrātudāra òppaṃdakkè sahi hākuttānè mattu idu prakāśaka athavā jāhīrātu jāla āyojisuva khāsagi harājinalli itarè jāhīrātudārara viruddha spardhisalu avarigè avakāśa nīḍuttadè. pratiyòbba jāhīrātudāra gòttāda jāhīrātu sthaḻakkè kòḍuva gariṣṭha mòttada baggè avanu athavā avaḻu sevè nīḍuva kaṃpyūṭar‌(hāsṭ)gè māhiti nīḍuttārè.(sāmānyavāgi mukhyapada ādharisidè).hīgè māḍalu avaru ān‌lain sādhanagaḻannu baḻasuttārè. prati bāri vīkṣaka jāhīrātu sthaḻavannu òttidāga harāju svayaṃcālita rītiyalli kāryanirvahisuttadè. jāhīrātu sthaḻavu huḍukuva èṃjin phalitāṃśa puṭada (SERP) bhāgavāgiddarè, biḍ māḍida mukhyapadakkè śodha naḍèsidāga svayaṃcālita harāju(ākṣan) saṃbhavisuttadè. śodhakara baugoḻika sthaḻa, śodhada dina mattu kāla muṃtādavannu guriyirisida mukhyapadakkè èlla biḍ‌gaḻannu holisi, naṃtara vijetarannu nirdharisalāguttadè. SERPyalli sāmānyavāgi saṃbhavisuva bahu jāhīrātu sthaḻagaḻiruva paristhitigaḻalli, bahu vijetaru irabahudu. puṭadalli avara sthānagaḻu pratiyòbbaru biḍ māḍida mòttadiṃda prabhāva hòṃdiruttadè. atyadhika biḍ māḍida jāhīrātu mòdaligè kāṇisikòḻḻuttadè. ādarè hèccuvari aṃśagaḻāda guṇamaṭṭa mattu prastutatè kèlavubāri pātra vahisabahudu.(noḍi guṇamaṭṭa aṃka(kvāliṭi skor) SERPyalliruva jāhīrātu sthaḻagaḻu seridaṃtè, pramukha jāhīrātu jālagaḻu saṃdarbhocita jāhīrātugaḻigè avakāśa nīḍuttadè. ī jāhīrātugaḻannu avaru sahayoga hòṃdida mūraneyavara svattugaḻalli nīḍalāguttadè. ī prakāśakaru jālada paravāgi sevè nīḍuva kaṃpyūṭar‌na jāhīrātugaḻigè sahi hākuttārè. idakkè pratiyāgi,avaru jālavu utpādisuva jāhīrātu ādāyada bhāgavannu svīkarisuttadè. idu jāhīrātudāraru nīḍuva òṭṭu ādāyada 50% riṃda 80% āgirabahudu. ī tāṇagaḻannu sāmānyavāgi kaṃṭèṃṭ jāla vèṃdu ullekhisalāguttadè. adarallina jāhīrātugaḻannu saṃdarbhocita jāhīrātugaḻu ènnalāguttadè. ekèṃdarè jāhīrātu sthaḻagaḻu puṭada saṃdarbhavannu ādharisi mukhyapadagaḻa jatè saṃbaṃdha hòṃdidè. sāmānyavāgi kaṃṭèṃṭ jālagaḻa jāhīrātugaḻu SERPyalli kāṇasiguva jāhīrātugaḻigiṃta atī kaḍimè klik mūlaka dara(CTR)mattu parivartanè dara(CR) vannu hòṃdiruttadè mattu idara pariṇāmavāgi kaḍimè adhika maulyavannu hòṃdiruttadè. kaṃṭèṃṭ jālada svattugaḻu vèb‌jāla tāṇa,nyūs‌lèṭar‌gaḻu mattu īmel‌gaḻannu òḻagòṃḍirabahudu. jāhīrātudāraru avaru svīkarisuva pratiyòṃdu klik‌gè pāvati māḍuttārè mattu biḍ mòttada ādhārada melè vāstava mòttavannu pāvati māḍuttārè. harāju māḍuva hāsṭ‌gaḻu vijeta biḍ‌dāranigè naṃtarada atyadhika biḍ‌dāranigiṃta svalpa hèccigè haṇavannu athavā vāstava mòttada biḍ haṇa vidhisuvudu(udā.òṃdu pènni)sāmānya abhyāsavāgidè. idu biḍ‌dāraru tamma biḍ‌gaḻannu atī saṇṇa mòttagaḻigè hòṃdāṇikè māḍikòṃḍu prati klik‌gè svalpa kaḍimè haṇa pāvati māḍuva mūlaka harāju gèllubahude èṃdu prayatnisuva paristhitigaḻu tapputtadè. yaśassannu gariṣṭhagòḻisalu mattu pramāṇavannu sādhisalu, svayaṃcālika biḍ nirvahaṇè vyavasthègaḻannu aḻavaḍisabahudu. ī vyavasthègaḻannu jāhīrātudāra neravāgi baḻasabahudu. ādarū avu sāmānyavāgi jāhīrātu ejènsigaḻu baḻasuttavè. PPC biḍ nirvahaṇèyannu avu sevèyāgi òdagisuttavè. ī sādhanagaḻu sāmānyavāgi dòḍḍa pramāṇada biḍ nirvahaṇègè avakāśa nīḍuttadè. atyaṃta svayaṃcālita vyavasthè sāvirāru athavā miliyagaṭṭalè PPC biḍ‌gaḻannu niyaṃtrisuttadè. vyavasthèyu sāmānyavāgi adakkè gòttu māḍida guriya ādhārada melè pratiyòṃdu biḍ‌ nirdharisuttadè. udāharaṇègè lābhavannu gariṣṭhagòḻisuva athavā lābhanaṣṭavillade vīkṣaṇèyannu gariṣṭhagòḻisuva guri hòṃdalāguttadè. vyavasthèyu jāhīrātudārana vèb‌tāṇakkè saṃbaṃdhisiddu, pratiyòṃdu klik‌na phalitāṃśavannu òdagisi, naṃtara adu biḍ‌gaḻannu gòttumāḍalu avakāśa nīḍuttadè. ī vyavasthègaḻa pariṇāmakāritvavu sādhanè dattāṃśada guṇamaṭṭa mattu pramāṇakkè neravāgi saṃbaṃdhisiruttadè-kaḍimè vīkṣaṇèya jāhīrātugaḻu dattāṃśa samasyèya kòratègè dāri kalpisabahudu. idu aneka biḍ nirvahaṇè sādhanègaḻannu nirupayogi athavā niṣkriyavāgisuttadè. itihāsa 1998ra phèbravariyalli 25 naukarariṃda āraṃbhavāda kaṃpèni(naṃtarada ovarcar,īga yāhū!vina bhāga) Goto.comna jèphri brīvar kyāliphorniyada TED sammeḻanadalli pe-par-klik‌ śodha èṃjin parikalpanèya sākṣyavannu maṃḍisidaru. ī prātyakṣikè mattu naṃtarada vidyamānagaḻu PPC jāhīrātu vyavasthèyannu sṛṣṭisitu. PPC mādariya parikalpanèya hirimèyu aiḍiyalyāb mattu Goto.com saṃsthāpaka bil grās avarigè salluttadè. gūgal śodha èṃjin‌nannu 1999ra ḍisèṃbar‌nalli jāhīrātu nīḍuva mūlaka āraṃbhisitu. 2000 akṭobar‌varègè āḍ‌varḍs vyavasthè jārigè taṃdiralilla. idu jāhīrātudāraru gūgal śodha èṃjin‌nalli ṭèksṭ jāhīrātugaḻannu sṛṣṭisalu jāhīrātudārarigè avakāśa nīḍitu. ādāgyū, PPCyannu 2002ralli āraṃbhisalāyitu. alliyavarègè jāhīrātugaḻigè kāsṭ par thausaṃḍ iṃprèṣans(prati sāvira jāhīrātugaḻa vècca)vannu vidhisalāyitu. GoTo.com PPCyannu 1998ralli āraṃbhisitu. yāhū! GoTo.com (naṃtara ovar‌car )jāhīrātudārarannu òṃdugūḍisalu 2001 navèṃbar‌varègè prayatnisalilla. idakkè muṃcitavāgi, SERPS jāhirātuvina yāhūvina mukhya mūlavu jatègè saṃdarbhocita IABjāhīrātu ghaṭakagaḻannu(mukhyavāgi 468x60 ḍisple jāhīrātugaḻu) òḻagòṃḍittu. yāhū!jatè saṃghaṭanèya òppaṃdavu 2003 julainalli navīkaraṇakkè baṃda saṃdarbhadalli yāhū! auvar‌car‌rannu $1.63 śatakoṭigè svādhīnakkè tègèdukòḻḻuva icchèyannu prakaṭisitu. ivannū noḍi jāhīrātu sevè klik vaṃcanè klik mūlaka dara saṃdarbhocita jāhīrātu parivartanè (mārāṭa) prati kriyèya vècca prati klik vècca prati karārina vècca prati sāvirada vècca paṭhyāṃtargata jāhīrātu ples‌mèṃṭ‌gè haṇa pāvati PPC kāpiraiṭiṃg śodha jāhīrātu śodha èṃjin mārukaṭṭè taṃtra śodha èṃjin kāvalu SEO kāpiraiṭiṃg ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu peḍ lisṭiṃgs kanphyūs vèb sarcars , PC varlḍ parihāra bèlè nigadi aṃtarjālada jāhīrātu vidhānagaḻu aṃtarjāla mārāṭa vyavasthè

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B3%87-%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C-%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D%E2%80%8C

ಪೇ-ಪರ್‌-ಕ್ಲಿಕ್‌

ಸೂರತ್ ಅಥವಾ ಸೂರ್ಯಪುರವು ಭಾರತದ ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯವಾದ ನಗರ. ೨೦೧೦ರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨೦೦೧ರಕ್ಕಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ನಗರಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ೩೬ನೆ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಗುಜರಾತ್

sūrat athavā sūryapuravu bhāratada gujarāt rājyada mukhyavāda nagara. 2010ra janasaṃkhyè 2001rakkiṃta èraḍu paṭṭu hèccāgiddu, bhāratada ati vegavāgi bèḻèyuttiruva nagaragaḻallòṃdāgidè. viśvada dòḍḍa nagaragaḻa paṭṭiyalli 36nè sthānavannu paḍèdidè. gujarāt

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%82%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B3%8D

ಸೂರತ್

ವಿಷಕನ್ಯೆ ಭಾರತದ ಪುರಾಣ ಪುಣ್ಯ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳುತ್ತೇವೆ .ಆ ವಿಷಕನ್ಯೆ ನೋಡೋದಿಕ್ಕೆ ಅದ್ಭುತವಾಗಿರ್ತಿದ್ದಳಂತೆ ಅಥವಾ ಅದ್ಭುತವಗಿರೋರನ್ನೇ ವಿಷಕನ್ಯೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು . ರಾಜ ಮಹಾರಾಜರು ತಮ್ಮ ಎದುರಾಳಿಗಳನ್ನ ಕೊಲ್ಲೋಕೆ ಇವರನ್ನ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ಇವರ ಜೊತೆಗೆ ಏನಾದರೂ ವಿರೋಧಿ ದೇಶದ ರಾಜ ಮಲಗಿದ ಅಂದರೆ ಆತ ಕತೆ ಮುಗಿಯಿತು.ಪ್ರಣಯದಾಟ ಮುಗಿಯುವ ಮುಂಚೆಯೇ ಈತನ ಇಹಲೋಕದಾಟ ಕೊನೆಗೊಂಡಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇವರು ವಿಷಕನ್ಯೆ ಹೇಗಾಗುತ್ತಿದ್ದರು ಹಾಗಾದರೆ . ಒಂದು ಸುಂದರವಾದ ಹೆಣ್ಣು ಹಸುಗೂಸನ್ನ ರಾಜರು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ನಿಯಮಿತ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಾದಸರಸವನ್ನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಕೊದುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ಅವರ ದೇಹ ಹಾಗಾಗಿ ವಿಷಪೂರಿತವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಉಗಮ ಈ ವಿಷಕನ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ದಂತಕತೆಗಳಿವೆ.ಕೆಲವೊಂದು ಮೂಲದ ಪ್ರಕಾರ ಚಾಣಕ್ಯನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇವರ ಕಲ್ಪನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.ಚಾಣಕ್ಯನೆ ಈ ವಿಷಕನ್ಯೆಯರ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಹೇಳಿ ಕೂಡ ವಾದವಿದೆ.ಮತ್ತೊಂದು ಮೂಲದ ಪ್ರಕಾರ .ಕಲ್ಕಿ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಇವರ ಉಲ್ಲೇಖವಿದ್ದು ., ಕೇವಲ ದೃಷ್ಟಿಮಾತ್ರದಿಂದಲೇ ಮನುಷ್ಯರನ್ನ ಕೊಲ್ಲಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿತ್ತು ಎಂದೂ ಕೂಡ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಗಂಧರ್ವನಾದ ಚಿತ್ರಗ್ರೀವ ಎಂಬಾತನ ಹೆಂಡತಿ .,ಸುಲೋಚನ ವಿಷಕನ್ಯೆ ಆಗಿದ್ದಳೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ

viṣakanyè bhāratada purāṇa puṇya kathègaḻalli idannu sāmānyavāgi keḻuttevè .ā viṣakanyè noḍodikkè adbhutavāgirtiddaḻaṃtè athavā adbhutavagiroranne viṣakanyè māḍuttiddaru . rāja mahārājaru tamma èdurāḻigaḻanna kòllokè ivaranna kaḻisuttiddaru.ivara jòtègè enādarū virodhi deśada rāja malagida aṃdarè āta katè mugiyitu.praṇayadāṭa mugiyuva muṃcèye ītana ihalokadāṭa kònègòṃḍiruttittu. ivaru viṣakanyè hegāguttiddaru hāgādarè . òṃdu suṃdaravāda hèṇṇu hasugūsanna rājaru dattu tègèdukòṃḍu avarigè niyamita pramāṇada pādasarasavanna dehakkè kòduttiddaraṃtè. avara deha hāgāgi viṣapūritavāguttittu. ugama ī viṣakanyèya baggè halavāru daṃtakatègaḻivè.kèlavòṃdu mūlada prakāra cāṇakyana kāladalli ivara kalpanè prāraṃbhavāyitu.cāṇakyanè ī viṣakanyèyara ugamakkè kāraṇa heḻi kūḍa vādavidè.mattòṃdu mūlada prakāra .kalki purāṇadalli ivara ullekhaviddu ., kevala dṛṣṭimātradiṃdale manuṣyaranna kòllaballa sāmarthyavittu èṃdū kūḍa heḻalāguttadè.gaṃdharvanāda citragrīva èṃbātana hèṃḍati .,sulocana viṣakanyè āgiddaḻèṃdu heḻalāguttadè

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B7%E0%B2%95%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B3%86

ವಿಷಕನ್ಯೆ

ಫಣೀ ರಾಮಚ೦ದ್ರ ಕನ್ನಡದ ಕಿರುತೆರೆ ಹಾಗು ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ.ಅವರು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರ ರ೦ಗಕ್ಕೆ ಗಣೇಶನ ಮದುವೆ, ಗೌರಿ ಗಣೇಶ,ಡಾ.ಕೃಷ್ಣ,ಗಣೇಶನ ಗಲಾಟೆ ಹಾಗು ಇನ್ನು ಅನೇಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ, ಹಾಗೆ ಕಿರುತೆರೆಯಲ್ಲಿ ದ೦ಡಪಿ೦ಡಗಳು,ದುಡ್ಡು ದುಡ್ಡು ದುಡ್ಡು ಮು೦ತಾದ ಧಾರಾವಾಹೀಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೆಶಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಅವರು ಧಾರಾವಾಹಿಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದವರು.ಇವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಕಾಮಿಕ್ ಅನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಮಾಜವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಮಚ೦ದ್ರ ೧೯೮೯ ರಿಂದ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ರ೦ಗದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗ್ಗಿದ್ದಾರೆ.ಇವರು ಮೊದಲು ಬರಹಗಾರ ಹಾಗು ಸಹ ನಿರ್ದೆಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ದೂರದರ್ಶನ ಬೀದಿಗೆ ಬಿದ್ದವರು ಜಗಳಘಂಟಿಯರು ಸಾಹಸ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯರು ದೇವ್ರು ದೇವ್ರು ದೇವ್ರು ಸಿನಿಮಾಗಳು ಡಾಕ್ಟರ್ ಕೃಷ್ಣ ಗಣೇಶನ ಮದುವೆ ಗೌರಿ ಗಣೇಶ ಅಣ್ಣಾವ್ರ ಮಕ್ಕಳು ನಿರ್ದೇಶಕರು

phaṇī rāmaca0dra kannaḍada kirutèrè hāgu calanacitra nirdeśaka.avaru kannaḍa citra ra0gakkè gaṇeśana maduvè, gauri gaṇeśa,ḍā.kṛṣṇa,gaṇeśana galāṭè hāgu innu aneka citragaḻannu kòṭṭiddārè, hāgè kirutèrèyalli da0ḍapi0ḍagaḻu,duḍḍu duḍḍu duḍḍu mu0tāda dhārāvāhīgaḻannu nirdèśisiddārè.avaru dhārāvāhigaḻalli atyaṃta prasiddhavādavaru.ivara calanacitragaḻu mukhyavāgi òṃdu kāmik annu ādhāravāgiṭṭukòṃḍu madhyama vargada karnāṭaka samājavannu citrisuttavè. rāmaca0dra 1989 riṃda kannaḍa calanacitra ra0gadalli sakriyarāggiddārè.ivaru mòdalu barahagāra hāgu saha nirdèśakarāgiddaru. dūradarśana bīdigè biddavaru jagaḻaghaṃṭiyaru sāhasa lakṣmiyaru devru devru devru sinimāgaḻu ḍākṭar kṛṣṇa gaṇeśana maduvè gauri gaṇeśa aṇṇāvra makkaḻu nirdeśakaru

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AB%E0%B2%A3%E0%B3%80%20%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%9A%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0

ಫಣೀ ರಾಮಚಂದ್ರ

ಅಮುಲ್ ಎಂದರೆ (ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ "ಬೆಲೆಕಟ್ಟಲಾಗದ್ದು") ಸಂಸ್ಕೃತದ "ಅಮೂಲ್ಯ"(ಅರ್ಥ ಬೆಲೆಬಾಳುವ)ಪದದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮುದ್ರೆ "ಅಮುಲ್" ಹೆಸರನ್ನು ಆನಂದ್‌ನ ಗುಣಮಟ್ಟ ನಿಯಂತ್ರಣ ತಜ್ಞರೊಬ್ಬರು ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದರು. ೧೯೪೬ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ ಇದು ಭಾರತದ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಬ್ರಾಂಡ್(ವ್ಯಾಪಾರ ಮುದ್ರೆ)ನ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು,ಮುಖ್ಯ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಗುಜರಾತ್ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಒಕ್ಕೂಟ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ(GCMMF).ಫ಼ಇದರಲ್ಲಿ ಇಂದು ಭಾರತದ ಗುಜರಾತ್‌ನ ೨.೮ದಶಲಕ್ಷ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರು ಜಂಟಿ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಮುಲ್ ಗುಜರಾತಿನ ಆನಂದ್‌‍ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದು,ಸುದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ಆರ್ಥಿಕವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗುಜರಾತಿನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಕಂಡಿರುವ ಯಾರಾದರೂ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಅಮುಲ್ ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದರೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯೂ ಇಂತಹ ಮಾದರಿಯ ಸಾವಿರ ಪಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆವೃದ್ಧಿಸಲು ಯಾವ ಪ್ರಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ ಅಗತ್ಯವಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸಹಜವಾಗಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಪಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಮುಲ್ ನಮೂನೆ ಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೂಕ್ತ ಮಾದರಿ ಎಂದು ಸ್ವತಃ ಸ್ಥಿರಪಡಿಸಿದೆ. ಅಮುಲ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶ್ವೇತ(ಕ್ಷೀರ) ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದು,ಇದರಿಂದ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತೀದೊಡ್ಡ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಗಿಣ್ಣಿನ ಬ್ರಾಂಡ್ ಕೂಡ ಆಗಿದೆ. . ಅಮುಲ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಆಹಾರದ ಬ್ರಾಂಡ್ ಎನಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಅತೀದೊಡ್ಡ ಪೊಟ್ಟಣದ ಹಾಲಿನ ಬ್ರಾಂಡ್ ಆಗಿದ್ದು, ೧೦೫೦ ದಶಲಕ್ಷ ಡಾಲರುಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು ಹೊಂದಿದೆ.(೨೦೦೬–೦೭) . ಪ್ರಸಕ್ತ ಸಂಘಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿರುವ GCMMF ೨.೮ದಶಲಕ್ಷ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ದಿನ ಸರಾಸರಿ ೧೦.೧೬ ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತವಲ್ಲದೇ ಅಮುಲ್ ವಿದೇಶಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಾದ ಮಾರಿಷಿಯಸ್, UAE, USA, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ್, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ, ಚೀನಾ,ಸಿಂಗಪುರ್ಹಾಂಕಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದೆ. ೧೯೯೪ರಲ್ಲಿ ಜಪಾನಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಅದರ ಪ್ರಯತ್ನ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈಗ ಜಪಾನಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಇತರೆ ಸಮರ್ಥ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಕೂಡ ಸೇರಿದೆ. GCMMFನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ.ವರ್ಗೀಸ್ ಕುರಿಯನ್ ಅಮುಲ್ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ೨೦೦೬ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೦ರಂದು ಬನಸ್ಕಾಂತ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪಾರ್ತಿ ಭಾಟೊಲ್ ಅವರು GCMMFಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. GCMMF ಇಂದು GCMMF ಭಾರತದ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.. ಇದು ಗುಜರಾತಿನ ಹಾಲು ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಆದಾಯ ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟಕುವ ದರದಲ್ಲಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. GCMMF ಅಮುಲ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ೧೯೯೦ರ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಿಂದ ಅಮುಲ್ ಅದರ ಮುಖ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿರದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪಾಲನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಐಸ್ ಕ್ರೀಂ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಅದರ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ-ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಂಡ್ ಹೆಸರು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪಿಜ್ಜಾ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಮೂಲ ಪಾಕವಿಧಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಉಳಿದ ಮಾಲೀಕರು ೧೦೦ ರೂಪಾಯಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ದರ ವಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪಿಜ್ಜಾಗೆ ೩೦ರೂಪಾಯಿಗಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕರು ಮಾರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಕಂಪೆನಿಯ ಮಾಹಿತಿ ಗುಜರಾತ್ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಒಕ್ಕೂಟ, ಆನಂದ್(GCMMF) ಭಾರತದ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಗುಜರಾತಿನ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಮುಖ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಜ್ಯವು ಡೈರಿ(ಕ್ಷೀರಾಗಾರ) ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ತಕವಾಗಿದ್ದು, ನಮ್ಮ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಕರಣೆ ಮಾಡಿರುವುದಲ್ಲದೇ ವಿಶ್ವದ ಉಳಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಐದೂವರೆ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತಿನ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ಜಾಲವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದು, ಈ ಜಾಲವು ಸಹಕಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮೂಲಕ ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಗ್ರಾಹಕರ ಜತೆ ೨ .೮ದಶಲಕ್ಷ ಗ್ರಾಮ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಕೊಂಡಿಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಇದು ೧೩,೧೪೧ ಗ್ರಾಮ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳನ್ನು(VDCS) ಗ್ರಾಮಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ೧೩ಜಿಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘಗಳು, ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ GCMMFಜತೆ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ೭.೫ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ ಹಾಲನ್ನು ಅವರ ಉತ್ಪಾದಕ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು,ಅವರಲ್ಲಿ ೭೦%ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಣ್ಣ,ಅತೀ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಭೂರಹಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿದ್ದು, ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜನರ ಗಣನೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ. GCMMF (ಅಮುಲ್)ನ ವಹಿವಾಟು ೨೦೦೮-೦೯ರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ರೂ. ೬೭.೧೧ ಶತಕೋಟಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಅಮುಲ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ೩೦ ಡೈರಿ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಗಳು ತಯಾರಿಸುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಘಟಕಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಪ್ರತಿ ದಿನಕ್ಕೆ ೧೧.೬ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್‌ಗಳಾಗಿದ್ದು, ನಾಲ್ಕು ಡೈರಿ ಘಟಕಗಳು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಒಂದು ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಗುಜರಾತಿನ ರೈತರು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ದೇಶೀಯ ಡೈರಿ ಘಟಕ-ಗುಜರಾತಿನ ಗಾಂಧಿನಗರದ ಮದರ್ ಡೈರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು ಪ್ರತಿ ದಿನ ೨.೫ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ ಹಾಲನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿದಿನ ೧೦೦ MTಗಳ ಹಾಲಿನ ಪುಡಿಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ, ೩.೧ ಶತಕೋಟಿ ಲೀಟರ್ ಹಾಲನ್ನು GCMMFನ ಸದಸ್ಯ ಸಂಘಗಳು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿವೆ. ಹಾಲನ್ನು ಒಣಗಿಸುವ, ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಜಾನುವಾರು ಮೇವು ತಯಾರಿಕೆಯ ಭಾರೀ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಘಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಡೈರಿ ಘಟಕಗಳು ISO ೯೦೦೧-೨೦೦೦, ISO ೨೨೦೦೦ ಮತ್ತು HACCP ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತವಾಗಿವೆ. GCMMF (ಅಮುಲ್)ನ ಒಟ್ಟು ಗುಣಮಟ್ಟ ನಿರ್ವಹಣೆಯು ಆರಂಭದ ಹಂತದಿಂದ(ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ)ದಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಮೌಲ್ಯಯುತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಸರಪಣಿವರೆಗೆ ಅದು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಮುಟ್ಟುವ ತನಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಖಾತರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಐವತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದಲೂ,ಗುಜರಾತಿನ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ರೈತರ ಶೋಷಣೆಯನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉತ್ಪಾದಕರು ಅನುಕೂಲ ಪಡೆದಾಗ,ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ಕೂಡ ಅನುಕೂಲ ಹೊಂದುತ್ತದೆಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗುಜರಾತ್ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಕೇವಲ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸಬಾರದು. ಇದು ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರು ಸ್ವತಃ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾತಂತ್ರವಾಗಿ ಅವರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಹಂಚುವ ಸಲುವಾಗಿ ಲಾಭವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ GCMMF ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಲಾಭವು ಜಿಲ್ಲಾ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಸಂಘಗಳ ಮೂಲಕ ರೈತರಿಗೆ ಪುನಃ ವಾಪಸು ಸೇರುತ್ತದೆ. ರಚನೆಯೊಳಗೆ ಮೌಲ್ಯದ ಸೇರ್ಪಡೆಯಿಂದ ಬಂಡವಾಳ ದ ಪ್ರಸರಣವು ಅಂತಿಮ ಫಲಾನುಭವಿ-ರೈತನಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದ್ದಲ್ಲದೇ ತರುವಾಯ ಗ್ರಾಮ ಸಮುದಾಯದ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆ ಇದಾಗಿದೆ. ಅಮುಲ್ ಹುಟ್ಟು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆನಂದ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ಡೈರಿ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ಒದಗಿಸಿತು. ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘವು ೧೯೪೬ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೪ರಂದು ನೋಂದಣಿಯಾಯಿತು. ಆನಂದ್(ಗುಜರಾತಿನ ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆ)ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಆಗ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಡೈರಿಗಳ ಏಜೆಂಟರು ಅಥವಾ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಂದ ಅತೀ ಸಣ್ಣ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಶೋಷಣೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಇದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರು ಆನಂದ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಕೇವಲ ಒಂದು ಡೈರಿಯಾಗಿದ್ದ ಪೋಲ್ಸೋನ್ ಡೈರಿಗೆ ಹಾಲನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ದೂರದವರೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ಉತ್ಪಾದಕರು ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಹಾಲನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಹುಳಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಏಜೆಂಟರು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಋತುವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಸ್ವೇಚ್ಛಾಚಾರದಿಂದ ಹಾಲಿನ ದರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಲು ಪದಾರ್ಥವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಸು/ಎಮ್ಮೆಯಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಕರೆದು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಕನ ಬಳಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ/ಮಾರಾಟವಾಗದ ಹಾಲು ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ದರಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇದಲ್ಲದೇ, ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಲ್ಸನ್ ಡೈರಿಗೆ(ಸರಿಸುಮಾರು ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಲ್ಸನ್ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಹೆಸರಾಂತ ಬೆಣ್ಣೆ ಬ್ರಾಂಡ್ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿತ್ತು) ಆನಂದ್‌ನಿಂದ ಹಾಲು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮುಂಬಯಿ ನಗರಕ್ಕೆ ಪೂರೈಸುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರವು ಅದಕ್ಕೆ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು. ಭಾರತವು ೧೯೪೬ರಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪೈಕಿ ಕಳಪೆ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅನ್ಯಾಯದ ಮತ್ತು ಕುತಂತ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡ ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರೈತರು ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್(ಅವರು ನಂತರ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಉಪಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ಗೃಹಸಚಿವರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು)ಅವರನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ರೈತ ಮುಖಂಡ ತ್ರಿಭುವನ್‌ದಾಸ್ ಪಟೇಲ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ರೈತರು ಸಹಕಾರ ಸಂಘವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡು ಪೋಲ್ಲನ್‌ಗೆ(ಪೋಲ್ಸನ್ ಕೂಡ ಮುಂಬಯಿ ಹಾಲು ಯೋಜನೆಗೆ ಹಾಲು ಪೂರೈಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಹಾಗು ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ದರ ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು) ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಬದಲಿಗೆ ಮುಂಬಯಿ ಹಾಲು ಯೋಜನೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಹಾಲನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವಂತೆ ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್ ರೈತರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ(ಬಳಿಕ ಅವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾದರು)ಅವರನ್ನು ರೈತರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕಳಿಸಿದರು. ೧೯೪೬ರಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರದೇಶದ ರೈತರು ಮತ್ತಷ್ಟು ಶೋಷಣೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವುದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ಹಾಲಿನ ಮುಷ್ಕರವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಹೀಗೆ ೧೯೪೬ರಲ್ಲಿ ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ,ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರ ಸಂಘವು ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಹಾಲಿನ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಬಹುತೇಕ ಉತ್ಪಾದಕರು ಅತೀ ಸಣ್ಣ ರೈತರಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ದಿನ ೧-೨ಲೀಟರ್‌ ಹಾಲನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮಾತ್ರವೇ ಶಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಅತೀ ಸಣ್ಣ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಪ್ರತೀ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಮಟ್ಟದ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಸಹಕಾರ ಸಂಘವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಡಾ.ವಿ.ಕುರಿಯನ್ ಅವರು ಎಚ್.ಎಂ.ದಲಾಯ ಜತೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಕೈರಾ ಸಂಘದ ಪ್ರಥಮ ಆಧುನಿಕ ಡೈರಿಯನ್ನು ಆನಂದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು(ಇದು ಅದರ ಬ್ರಾಂಡ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಡೈರಿ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು). ಸಹಕಾರ ಸಂಘದಲ್ಲಿ ದೇಶೀಯ R&Dಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಎಮ್ಮೆಯ ಹಾಲಿನಿಂದ ಕೆನೆತೆಗೆದ ಹಾಲಿನ ಪುಡಿಯ ಯಶಸ್ವಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು-ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ತಯಾರಿಕೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯಾಬಾಹುಳ್ಯದ ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಡೈರಿ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನದ ಯಶಸ್ಸು ವೇಗವಾಗಿ ಪ್ರಸರಿಸಿತು. ಅಲ್ಪಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಐದು ಜಿಲ್ಲಾ ಸಂಘಗಳಾದ ಮೆಹಸಾನಾ, ಬನಸ್ಕಾಂತಾ,ಬರೋಡ,ಸಬರ್‌ಕಾಂತಾ ಮತ್ತು ಸೂರತ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲಾಯಿತು. ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಜಾಹೀರಾತು ಹಣದಲ್ಲಿ ಉಳಿಕೆ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ, ಹಾಲು ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಪೈಪೋಟಿಗೆ ಇಳಿಯದಂತೆ ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಮಾರಾಟ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ,೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಮಾರಾಟ ಒಕ್ಕೂಟವು ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ೧೯೫೫ರಲ್ಲಿ AMUL ವ್ಯಾಪಾರ ಮುದ್ರೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘವು ವ್ಯಾಪಾರ ಮುದ್ರೆ ಹೆಸರನ್ನು GCMMF (AMUL)ಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. GCMMF (AMUL)ಸೃಷ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಗುಜರಾತ್ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿತ ಪ್ರಬಲ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಜತೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಿಳಿಯಲಾಯಿತು. GCMMF (AMUL) ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಪ್ರತಿಫಲವನ್ನು ಖಾತರಿ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು AMULಬ್ರಾಂಡ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. AMULನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ತ್ರಿಭುವನ್‌ದಾಸ್ ಪಟೇಲ್ ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಕ್ಷೀರ(ಶ್ವೇತ) ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪಿತಾಮಹ ಡಾ.ವರ್ಗೀಸ್ ಕುರಿಯನ್ ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಫಲವಾಗಿ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಕುರಿಯನ್ AMULನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜನರು ಈ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು,ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಗ್ಸೇಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಡಾ.ವರ್ಗೀಸ್ ಕುರಿಯನ್ ಭಾರತದ ಶ್ವೇತ ಕ್ರಾಂತಿಯ ರೂವಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ನೆರವಾಯಿತು. ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಉತ್ತೇಜಿತರಾದ ಆಗಿನ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಲಾಲ್ ಬಹಾದುರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ ಆನಂದ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆನಂದ್ ವಿಧಾನದ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಡಾ.ವಿ.ಕುರಿಯನ್ ಅವರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ,ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡೈರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಹಾಗು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿಯ ಪುನರಾವರ್ತನೆಗೆ ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ವಿಶ್ವದ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಡೈರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ‘ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ‘ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳಿಂದ ಸಿಕ್ಕಿದ ಅನುಭವವನ್ನು ಆಧರಿಸಿತ್ತು. ಎಲ್ಲ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರೈತ ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯ ವರ್ಧಿತ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಾದರು. ಹೀಗೆ ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೃಷಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಅತೀ ಸೂಕ್ತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದು,ಈ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶ ಒದಗಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಡತನ ನಿವಾರಣೆ ಮಾಡಿದವು. ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಈಗಾಗಲೇ ತನ್ನ ಮೇಲುಗೈಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ. ಮೂರು ಹಂತದ "ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ" ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿಯು ಮೂರು ಹಂತದ ಸಹಕಾರ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಯು ಗ್ರಾಮಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸೊಸೈಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಾಲಿನ ಸಂಘದ ಜತೆ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದು ,ಹಾಲಿನ ಸಂಘವು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಾಲಿನ ಒಕ್ಕೂಟದೊಂದಿಗೆ ಜತೆಗೂಡಿದೆ. ಮೇಲಿನ ಮೂರು ಹಂತದ ರಚನೆಯು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಹಾಲಿನ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಗ್ರಾಮದ ಡೈರಿ ಸೊಸೈಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಹಾಲಿನ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾ ಹಾಲು ಸಂಘದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಹಾಲು ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಹಾಲು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಇದು ಆಂತರಿಕ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚಳದ ಮೂಲಕ ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಖಾತರಿ ಮಾಡಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೇಲಿನ ರಚನೆಯು ಗುಜರಾತಿನ ಅಮುಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟಿ, ನಂತರ ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅನ್ವಯ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಯಿತು. ಇದು ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ ಅಥವಾ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳ ‘ಆನಂದ್ ನಮೂನೆ’ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಹಾಲು ಮತ್ತು ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಹಾಲಿನ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಹಾಲಿನ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ೩.೧ ಗ್ರಾಮ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸೊಸೈಟಿ (VDCS) ಸ್ವಯಂ ಬಳಕೆಯ ನಂತರದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗ್ರಾಮದ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಗ್ರಾಮ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸೊಸೈಟಿ(VDCS)ಯನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಮದ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘವು ಮೂರು ಹಂತಗಳ ರಚನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಸೊಸೈಟಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಮದ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು,ಚುನಾಯಿತ ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿಯು ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯರು, ಒಂದು ವೋಟು ತತ್ವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ೯ರಿಂದ ೧೨ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಗ್ರಾಮದ ಸೊಸೈಟಿಯು ದಿನನಿತ್ಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯನ್ನು ನೇಮಕಮಾಡುತ್ತದೆ(ವೇತನ ಪಡೆಯುವ ನೌಕರ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ). ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ಅವನ/ಅಥವಾ ಅವಳ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನೆರವಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಅದು ವಿವಿಧ ಜನರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. VDCSನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ: ಗ್ರಾಮದ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು &ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಹಣಪಾವತಿ ಮಾಡುವುದು. ಪಶುವೈದ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮುಂತಾದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಸೇವೆಗಳು, ಕೃತಕ ಗರ್ಭಧಾರಣೆ ಸೇವೆಗಳು,ಜಾನುವಾರು-ಮೇವು ಮಾರಾಟಗಳು,ಖನಿಜ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾರಾಟ, ಮೇವು ಮತ್ತು ಮೇವಿನ ಬೀಜ ಮಾರಾಟ,ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಡೈರಿ ಮುಂತಾದುವಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಮುಂತಾದವು ಸೇರಿವೆ. ಗ್ರಾಮದ ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ದ್ರವ ಹಾಲನ್ನು ಮಾರಾಟಮಾಡುವುದು. ಜಿಲ್ಲಾ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಕ್ಕೆ ಹಾಲಿನ ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡುವುದು. ಆದ್ದರಿಂದ VDCS ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಂಗವಾಗಿ, ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದು, ಜಿಲ್ಲಾ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘ ನೆರವಾಗುತ್ತಿದೆ. ೩.೨ ಜಿಲ್ಲಾ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘ(ಮಿಲ್ಕ್ ಯೂನಿಯನ್) ಸ್ಥಳೀಯ ಹಾಲು ಮಾರಾಟಗಳ ನಂತರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಲು ಹೊಂದಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮ ಸೊಸೈಟಿಗಳು(ಗುಜರಾತಿನ ಪ್ರತಿ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಕ್ಕೆ ೭೫ರಿಂದ ೧೬೫೩ಗ್ರಾಮ ಸೊಸೈಟಿಗಳು)ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಹಾಲು ಸಂಘವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಾಲು ಸಂಘವು ಮೂರು ಹಂತದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮ ಡೈರಿ ಸೊಸೈಟಿಗಳ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮ ಸೊಸೈಟಿಗಳ ೯ರಿಂದ ೧೮ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಸಂಘವು ದಿನನಿತ್ಯದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ವೃತ್ತಿಪರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕ(ವೇತನದ ನೌಕರ ಮತ್ತು ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ)ರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ಅವರ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಲು ಇದು ವಿವಿಧ ಜನರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಸಂಘದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ: ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮ ಡೈರಿ ಸೊಸೈಟಿಗಳಿಂದ ಹಾಲಿನ ಖರೀದಿ VDCSನಿಂದ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಕ್ಕೆ ಹಸಿ ಹಾಲಿನ ಸಾಗಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು. ಪಶುವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆ ಮುಂತಾದ ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ, ಕೃತಕ ಗರ್ಭದಾರಣೆ ಸೇವೆಗಳು,ಜಾನುವಾರು ಮೇವು ಮಾರಾಟಗಳು,ಖನಿಜ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾರಾಟಗಳು, ಮೇವು &ಮೇವು ಬೀಜ ಮಾರಾಟಗಳು ಮುಂತಾದುವಕ್ಕೆ ಕಚ್ಚಾಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಸಹಕಾರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ,ಪಶು ಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಡೈರಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು VDCSಸಿಬ್ಬಂದಿ &ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. VDCS ಗೆ ಆಡಳಿತ ಬೆಂಬಲದ ಜತೆ ಅದರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಿಯಮಿತ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಗ್ರಾಮಗಳಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲು ಶೀತಲ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಡೈರಿ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದ್ರವರೂಪದ ಹಾಲು &ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರುವುದು. ಹಾಲನ್ನು ವಿವಿಧ ಹಾಲು & ಹಾಲು ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಮಾರಾಟ ಒಕ್ಕೂಟದ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಹಾಲಿನ ದರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಒದಗಿಸುವ ಬೆಂಬಲ ಸೇವೆಗಳ ದರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು. ೩.೩ ರಾಜ್ಯ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಒಕ್ಕೂಟ(ಒಕ್ಕೂಟ) ರಾಜ್ಯದ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳು ರಾಜ್ಯ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿ ಒಂದುಗೂಡಿದೆ. ಮೂರು ಹಂತದ ರಚನೆಯ ಅನ್ವಯ ಒಕ್ಕೂಟವು ಪ್ರಮುಖ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಸಂಘಗಳ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ಹಾಲು ಸಂಘದ ಒಬ್ಬ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮಂಡಳಿಯು ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟವು ದಿನನಿತ್ಯದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಆಡಳಿತ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು(ವೇತನ ಪಡೆಯುವ ನೌಕರ ಮತ್ತು ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ) ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವರ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ನೆರವಾಗಲು ಅದು ವಿವಿಧ ಜನರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಒಕ್ಕೂಟದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ: ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ/ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಹಾಲು&ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟ. ಹಾಲು & ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ವಿತರಣೆ ಜಾಲವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಿಂದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹಾಲು& ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡುವುದು. ಹಾಲು & ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ(ವ್ಯಾಪಾರಮುದ್ರೆ ನಿರ್ಮಾಣ)ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಾರಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು &ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾಹಿತಿಗಳು,ಆಡಳಿತ ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಸಲಹಾ ಸೇವೆಗಳು ಮುಂತಾದ ಬೆಂಬಲ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೊರತೆಯ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾಲನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮಾಡಲು ಮೇವು-ಸಮತೋಲನ ಡೈರಿ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ/ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಕಚ್ಚಾ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಖರೀದಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಹಾಲು & ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ದರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು. ವಿವಿಧ ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ(ಉತ್ಪನ್ನ-ಮಿಶ್ರಣ)ತಯಾರಿಸುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು. ಸುದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆ,ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಜತೆ ಮಾರಾಟ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಹಾಲಿನ ಸಂಘಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಅವಕ್ಕೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಸಹಕಾರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ,ತಾಂತ್ರಿಕ &ಮಾರಾಟ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಒದಗಿಸುವುದು. ಸಂಘರ್ಷ ತೀರ್ಮಾನ ಮತ್ತು ಇಡೀ ರಚನೆಯನ್ನು ಹಾನಿಯಾಗದಂತೆ ಇಡುವುದು. ನಾವು ೨೦೦೮ನೇ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡೋಣ. ಭಾರತದ ಡೈರಿ ಉದ್ಯಮ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಉದ್ಯಮ ಅತೀ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂತು. ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಹಾಲು ಮತ್ತು ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನದ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗುಜರಾತ್ ತನ್ನ ಸಹಕಾರ ಡೈರಿ ಆಂದೋಳನದ ಮೂಲಕ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಕೈರಾ ಜಿಲ್ಲೆ ಸಹಕಾರ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘ ಆನಂದ್ ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶದ ಡೈರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಮೀರಿಸಿ ಅಮುಲ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಾನ್ಯತೆಯ ವ್ಯಾಪಾರಮುದ್ರೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಇಂದು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದೇ ನಮೂನೆಯಲ್ಲಿ ೧,೨೫೦೦೦ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸೊಸೈಟಿಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾದ ೧೭೬ ಸಹಕಾರ ಡೈರಿ ಸಂಘಗಳಿವೆ. ೧೩ದಶಲಕ್ಷ ರೈತರ ಒಟ್ಟು ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ರೈತರು ಗುಜರಾತಿನ ಅಮುಲ್ ಆಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ವರ್ಕಾ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ವಿಜಯ ಅಥವಾ ಕರ್ನಾಟಕದ ನಂದಿನಿ ಆಗಿರಲಿ, ಹಾಲು ಮತ್ತು ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ,ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಇಡೀ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿದ ೧೯೦ಡೈರಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಈ ರೈತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಬಂಡವಾಳಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಈ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಇಂದು ಅಂದಾಜು ೨೩ ದಶಲಕ್ಷ ಕೇಜಿ ಹಾಲನ್ನು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ೧೨೫ಶತಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತದ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. "ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ"ಯ ಪರಿಣಾಮ ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯ ನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಿದೆ. ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ೭೦ ಮತ್ತು ೮೦ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ೨೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ ೨೦ ಶತಕೋಟಿ ರೂ. ಬಂಡವಾಳವು ಭಾರತದ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ೪೦ ದಶಲಕ್ಷ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್(MMT)ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿರುವುದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ,ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ೨೦(MMT)ಯಿಂದ ಆಪರೇಷನ್ ಫ್ಲಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ೬೦(MMT)ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ,ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ೪೦೦ಶತಕೋಟಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಆದಾಯವು ೨೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ ಬಂಡವಾಳದಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಬೇರಾವುದೇ ಕಡೆಗಿಂತ ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ಆರ್ಥಿಕನೆರವಿನ ಅತ್ಯಂತ ಅನುಕೂಲಕರ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಳ ಮುಂದುವರಿದು ಈಗ ೯೦MMTಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾದರೂ, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಲಿನ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಉಂಟಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ. ಈ ಆಂದೋಲನದ ಕಾರಣದಿಂದ,ದೇಶದ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾನೆಯು ೧೯೭೧ ಮತ್ತು ೧೯೯೬ರ ನಡುವಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇದೇ ರೀತಿ ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ತಲಾವಾರು ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಪ್ರತಿ ದಿನಕ್ಕೆ ೧೧೧ಗ್ರಾಂಗಳಿಂದ ೨೦೦೦ದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ದಿನಕ್ಕೆ ೨೨೨ ಗ್ರಾಂಗಳಿಗೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಯಿತು. ಹೀಗೆ,ಈ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮಾಜಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣಕರ್ತವಾಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ, ಭಾರತದ ಸಮಾಜದ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಠಿಕ ಅಗತ್ಯದ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಭಾರತದ ಕೆಲವೇ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇಂತಹ ಅಗಾಧ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸಮಾಂತರವಾದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಈ ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಪುರುಷರು ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮೂಲತಃ ಡೈರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಇದು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ನಿಶ್ಚಿತ ಆದಾಯ ಮೂಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಮೂರು ಹಂತಗಳ ‘ಅಮುಲ್ ಮಾದರಿ’ಯು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಶ್ವೇತಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಕಾರಣಕರ್ತವಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ಬೆಲೆ ಅಂದಾಜು ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಆನಂದ್ ನಮೂನೆ ಕೆಳಗಿನ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ: ಬಡತನ ನಿವಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಡೈರಿಯ ಪಾತ್ರ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯು ಒಳಗೊಂಡಿದೆಯೆಂಬ ಸತ್ಯ. ಅಬಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ‘ಮಾಲೀಕತ್ವ‘ದ ಮೌಲ್ಯ. ಬಡತನದ ಕೆಟ್ಟ ಅಂಶಗಳ ಉಪಶಮನಕ್ಕೆ ಅಧಿಕ ಆದಾಯಗಳ ಅನುಕೂಲಕರ ಪರಿಣಾಮಗಳು. ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಡೈರಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಬಡವರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಡೈರಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರ್ಗದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಬಹು ಆಯಾಮಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಏಕ-ಸರಕು ಯೋಜನೆಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಹೊರಗಿಡುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ. ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವೈಫಲ್ಯದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಅವಕಾಶದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು. ನೀತಿಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ "ಅಮುಲ್ ಅಭಿಯಾನ"ದ ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೨೦ದಶಲಕ್ಷ MTಯಿಂದ ೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷ MTವರೆಗೆ ಕೇವಲ ೪೦ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನದ ಫಲವಾಗಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತವನ್ನು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಇಂದು ಅತ್ಯಧಿಕ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ನೆರವಾಗಿದೆ. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನ ಭಾರತದ ಡೈರಿ ರೈತರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು.ಇದರ ಫಲವಾಗಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಧಿಕವಾದ ೫೦೦ದಶಲಕ್ಷ ಜಾನುವಾರು ಮತ್ತು ಎಮ್ಮೆಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಹೊಂದಿದೆ. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನವು ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕರ ದೊಡ್ಡ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು ಮತ್ತು ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಇಂದು ೧೩ದಶಲಕ್ಷ ಸದಸ್ಯ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದು ಹೆಮ್ಮ ತಂದಿದೆ. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಆಂದೋಳನ ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ೨೨ ರಾಜ್ಯಗಳ ೧೮೦ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ೧೨೫,೦೦೦ ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ರಚನೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಮರ್ಥವಾದವು. ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದ ಘಟಕದ ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿಯು ಬಹುಮಟ್ಟಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ನಡುವಿನಿಂದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರಸಂಘಗಳು ಕೂಡ ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತಿ,ಮತ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಒಡಕನ್ನು ತೆಗೆದು ಸಂಪರ್ಕಸೇತುವಾಗುವಲ್ಲಿ ಕಾರಣಕರ್ತವಾಯಿತು. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗಳ ದಕ್ಷತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದವು. ಇದರಿಂದ ಹಾಲಿನ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಆಂದೋಳನವು ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಖರೀದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿತ ಒಕ್ಕೂಟ ರಚನೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಸದಾ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದವು. ಇದರಿಂದ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವೃದ್ಧಿಸಿತು. ಈ ಸಂಘಗಳು ಪ್ರಬಲ ಸಹಕಾರ ಅಭಿನ್ನತೆ, ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಈಗಲೂ ಪೋಷಿಸುವ ಭಾರತದ ಕೆಲವೇ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪೈಕಿ ಸೇರಿದೆ. ನೌಕರರ ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರ ಸದ್ಬಾವನೆ ಮತ್ತು ಆದರ್ಶವಾದದ ಬಗ್ಗೆ ಈಗಲೂ ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಏಜೆಂಟರು ಮತ್ತು ಮದ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಮುಷ್ಠಿಯಿಂದ ಭಾರತದ ಬಡ ರೈತರನ್ನು ಪಾರು ಮಾಡಿ ಅವರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಭರವಸೆಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಇವು ಸ್ವತಃ ರೈತರೇ ನಡೆಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ್ದರಿಂದ,ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಅವರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಪ್ರತಿಫಲವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಡೈರಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಚ್ಛ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. GCMMF ಸಾಧನೆಗಳು ೨.೮ ದಶಲಕ್ಷ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದಕ ಸದಸ್ಯ ಕುಟುಂಬಗಳು ೧೩,೭೫೯ ಗ್ರಾಮ ಸೊಸೈಟಿಗಳು ೧೩ ಜಿಲ್ಲಾ ಸಂಘಗಳು ೮.೫ ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹಾಲು ಪ್ರತಿದಿನ ಖರೀದಿ Rs. ೧೫೦ ದಶಲಕ್ಷ ನಗದು ಪ್ರತಿದಿನ ಬಟವಾಡೆ GCMMF ಸಣ್ಣ ಉತ್ಪಾದಕರ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಸಹಕಾರ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು,೫೩ಶತಕೋಟಿ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅಮುಲ್‌ಗೆ “ಎಲ್ಲ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಅವಾರ್ಡ್”. ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದೆ. ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಹಾಲನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಶೀತಲ ಸರಪಳಿ ಜಾಲ ೪೮ ಮಾರಾಟ ಕಚೇರಿಗಳು,೩೦೦೦ಸಗಟು ವಿತರಣೆಗಳು, ೫ ಲಕ್ಷ ಚಿಲ್ಲರೆ ಅಂಗಡಿಗಳು ೩೭ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ೧೫೦ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮೌಲ್ಯದ ರಫ್ತುಗಳು ಸತತವಾಗಿ ಒಂಭತ್ತು ಅನುಕ್ರಮ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ APEDA ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ. ಅಮುಲ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಯಾವುದೇ FMCGಕಂಪೆನಿಗೆ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ವಿತರಣೆ ಜಾಲವನ್ನು GCMMF (ಅಮುಲ್)ಹೊಂದಿದೆ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇದು ಸುಮಾರು ೫೦ ಮಾರಾಟ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ೩೦೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ೫,೦೦,೦೦೦ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಮುಲ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುದಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಅಮುಲ್ ವಿಶ್ವದ ೪೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಅಮುಲ್ ವಿಶಾಲ ವೈವಿಧ್ಯದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆನೆ ತೆಗೆದಿರದ ಮತ್ತು ಕೆನೆ ತೆಗೆದಿರುವ ಹಾಲಿನ ಪುಡಿ, ಮೃದುಚೀಸು(ಪನೀರ್), UHT ಹಾಲು,ಕಾಯಿಸಿದ ಬೆಣ್ಣೆ(ತುಪ್ಪ) ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು. ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು USA, ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್,ಆಫ್ರಿಕಾದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಕೊಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶ, ಮತ್ತು [SAARC] SAARCನೆರೆಯರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಸಿಂಗಪುರ್, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್ , ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾ. ೨೦೦೭ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಏಷ್ಯಾದ ಅಗ್ರ ೧೦೦೦ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಲು ಸೈನೊವೇಟ್ ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಮುಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಹಾಲಿನ ಪುಡಿ, ಹಾಲು, ಬೆಣ್ಣೆ, ತುಪ್ಪ, ಗಿಣ್ಣು, ಮಸ್ತಿ ದಾಹಿ, ಮೊಸರು, ಮಜ್ಜಿಗೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್, ಐಸ್ ಕ್ರೀಂ, ಕ್ರೀಂ, ಶ್ರೀಖಂಡ್, ಪನೀರ್(ತಾಜಾ ಗಿಣ್ಣು) ಗುಲಾಬ್ ಜಾಮೂನ್ಗಳು, ಸುವಾಸನೆ ಹಾಲು, ಬಾಸುಂದಿ, ನ್ಯೂಟ್ರಮುಲ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೨೦೦೬ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಕ್ರೀಡಾ ಪೇಯ ಸ್ಟಾಮಿನಾ ವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಅದು ಕೋಕಾ ಕೋಲಾದ ಪವರೇಡ್ ಮತ್ತು ಪೆಪ್ಸಿಕೊದ ಗಾಟೊರೇಡ್ ಜತೆ ಪೈಪೋಟಿಗೆ ಇಳಿಯಲಿದೆ. ೨೦೦೭ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಕೂಲ್ ಕೊಕೊವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲಿನ ಬ್ರಾಂಡ್ ಆಗಿದ್ದು, ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಇತರೆ ಅಮುಲ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳು ಕಡಿಮೆ ಕ್ಯಾಲರಿಯ ಬಾಯಾರಿಕೆ ನೀಗಿಸುವ ಪಾನೀಯವಾದ ಅಮುಲ್ ಕೂಲ್, ಮಸ್ತಿ ಮಜ್ಜಿಗೆ, ಕೂಲ್ ಕೆಫೆ, ಕುಡಿಯಲು ಸಿದ್ಧಪಿಡಿಸಿದ ಕಾಫೀ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಕ್ರೀಡಾ ಪೇಯ ಸ್ಟಾಮಿನಾ. ಅಮುಲ್‌ನ ಸಕ್ಕರೆ ಮುಕ್ತ ಪ್ರೊಬಯೋಟಿಕ್(ಉಪಕಾರಿ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯ) ಐಸ್‌ಕ್ರೀಂ ೨೦೦೭ರ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡೈರಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಮಾರಾಟ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿದೆ. ಮ್ಯಾಸ್ಕಾಟ್ ೧೯೬೭ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಅಮುಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಮ್ಯಾಸ್ಕಾಟ್(ಅದೃಷ್ಟ ತರುವ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಚಿತ್ರ) ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ "ಅಮುಲ್ ಬೇಬಿ"( ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ತಿನ್ನುವ ದಪ್ಪ ಗಾತ್ರದ ಬಾಲಕಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೋಲ್ಕಾ ಚುಕ್ಕೆಯ ಉಡುಪನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ)ನಾಮಫಲಕಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನದ ಹೊದಿಕೆ(ಕವಚ) ಮೇಲೆ ಅಷ್ಟೇ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಲೇಬಲ್ ಅಟ್ಟರ್ಲಿ ಬಟ್ಟರ್ಲಿ ಡೆಲಿಶಿಯಸ್ ಅಮುಲ್‌ ‌ನೊಂದಿಗೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.ಮ್ಯಾಸ್ಕಾಟ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಅಮುಲ್ ಬೆಣ್ಣೆಗೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಚಾರದ ಎರಡನೇ ಅಲೆಯಲ್ಲಿ, ಅವಳನ್ನು ಇತರೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ತುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಜಾಹೀರಾತು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸದ(ಟಂಗ್ ಇನ್ ಚೀಕ್)ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅದರ ಜಾಹೀರಾತು ಕೂಡ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಬೇಬಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುದ್ದಿಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಸಕ್ತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹರ್ಷದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಪದಗಳಲ್ಲಿನ ಚಮತ್ಕಾರದ ಪದಪ್ರಯೋಗವು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಅಮುಲ್ ಹೊರಾಂಗಣದ ಜಾಹೀರಾತು ಬಿಲ್‌ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಸಕ್ತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹಾಸ್ಯಭರಿತವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮುಲ್ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ವಿಷಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಾಗಿದ್ದು,ಈಗ ಸ್ಮೋಕಿ ಬಿಯರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸುದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಚಾರ ಎನಿಸಿಕೊಂಡ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಿನ್ನೆಸ್ ದಾಖಲೆಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜಾಹೀರಾತು ಏಜೆನ್ಸಿ ASPಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಸಿಲ್ವಸ್ಟರ್ ಡಾ ಕುನಾ. ಏಜನ್ಸಿಯು ೧೯೬೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಅಮುಲ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಂನ ಘೋಷವಾಕ್ಯ "ರಿಯಲ್ ಮಿಲ್ಕ್, ರಿಯಲ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಂ" ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಅಮುಲ್ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅದೇ ರೀತಿಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇವುಗಳು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ತರ್ಕಬದ್ಧ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಕೇರಳದ ಮಿಲ್ಮಾ ,ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಜಯ, ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಆವಿನ್, ಕರ್ನಾಟಕದ K.M.F (ನಂದಿನಿ) , ಬಿಹಾರ ಸುಧಾ, Orissaದ ಓಮ್‌ಫೆಡ್ ರಾಜಾಸ್ತಾನ್‌ನ ಸರಸ್ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಪರಗ್, ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಪರಗ್ ಉತ್ತರಖಂಡದ ಆಂಚಲ್, ಹರ್ಯಾಣದ ವೀಟಾ ಮತ್ತಿತರ. ಅಮುಲ್‌ನ ಇತರೆ ಸಹಕಾರ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡೈರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ (NDDB)(ಅದರ ಮದರ್ ಡೈರಿ ಮತ್ತು ಸುಗಮ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ)ಸೇರಿವೆ. ಅಮುಲ್ ಕ್ರೀಡಾ ಪೇಯದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಅವುಗಳ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಈಗ ಕೋಕಾ ಕೋಲಾ ಮತ್ತು ಪೆಪ್ಸಿಕೊ ಸೇರಿವೆ. ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅಮುಲ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಶ್ವೇತ ಕ್ರಾಂತಿಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಶ್ವೇತ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಹೆಸರಾಂತ ಚಿತ್ರನಿರ್ಮಾಪಕ ಶ್ಯಾಂ ಬೆನಗಲ್ ಅವರಿಗೆ ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಂಥನ್ ಚಿತ್ರ ತೆಗೆಯಲು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು. ಚಲನಚಿತ್ರವು ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್, ಗಿರೀಶ್ ಕಾರ್ನಾಡ್, ನಸಿರುದ್ದೀನ್ ಷಾ ಮತ್ತು ಅಮರೀಶ್ ಪುರಿ ತಾರಾಗಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಚಲನಚಿತ್ರವು ಸ್ವತಃ ಐದು ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗುಜರಾತಿನ ಗ್ರಾಮೀಣ ರೈತರಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಪಡೆದಿದೆ. ಅವರು ಚಲಚಿತ್ರದ ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಲಾ ೨ ರೂಪಾಯಿ ನೀಡಿದರು. ಅದರ ಬಿಡುಗಡೆ ನಂತರ ಈ ರೈತರು ಟ್ರಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಕ್ಕಿರಿದು ತುಂಬಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಚಲನಚಿತ್ರ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೊರಟರು ಮತ್ತು ಇದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿತು. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ೧೯೭೭ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅಮುಲ್ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕೇಸ್ ಸ್ಟಡಿ(ಪ್ರಕರಣದ ಅಧ್ಯಯನ)ಯನ್ನಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಶ್ವೇತ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಅಲ್ಪ ಮೊತ್ತದ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯಿಂದ ವಿಪುಲ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆ ಶಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಗಮನಾರ್ಹ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೇ, "ಸಾಮೂಹಿಕ ಕ್ರಿಯೆ"ಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಗುಜರಾತಿನ ಖೇಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಡ ರೈತರ ಸಣ್ಣ ಗುಂಪು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಒಳಿತಾಗುವ, ಸ್ವಾರ್ಥಪರವಲ್ಲದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಮುನ್ನೋಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಕ್ಷೀರೋತ್ಪಾದನೆ /ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ವೃದ್ಧಿ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು, 2014ರಲ್ಲಿ 'ಅಸೋಚಾಂ'(ಭಾರತೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮ ಮಹಾಸಂಘ) ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ೨೦೦೬ ರಿಂದ ೨೦೧೦ ( 2006-2010)ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರವು ಕ್ಷೀರ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ೧೧ಲಕ್ಷ ಟನ್ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ.ದೇಶದಲ್ಲಿ ೩ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲದೆ. ಭಾರತ (ಶೇ.೧೯ರಷ್ಟು ಅಧಿಕ) ೨೦೧೦/ 2010ರಲ್ಲಿ ೧೨೧೧ (1211) ಲಕ್ಷ ಟನ್ ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಗಿದೆ - ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ -ಶೇ. ೧೭ ರಷ್ಟು ಉತ್ಪಾದನೆ.(ತಲಾ ಪ್ರತಿದಿನ ೨೫೨ಗ್ರಾಂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ - ಜಾಗತಿಕ ೫೨೨ ಗ್ರಾಂ) ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ - ಪ್ರತಿದಿನ ೯೭೭೩ ಗ್ರಾಂ.ಐರ್ಲೆಂಡ್ -೩೨೬೦ಗ್ರಾಂ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ -೨೪೧೧ ಗ್ರಾಂ. ಪಂಜಾಬು -೯೩೭ ಗ್ರಾಂ.ಕರ್ನಾಟಕ - ತಲಾ ? ಉತ್ಪಾದನಾಪ್ರಗತಿ ಶೇ ೨೪ರಷ್ಟು. ೨೦೧೯-೨೦ ಕ್ಕೆ ೧೭೭೦ಲಕ್ಷ ಟನ್ ಗುರಿ. ಭಾರತೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮ ಮಹಾಸಂಘ -ಸುದ್ದಿಗೋಷ್ಟಿ ೨೨-೪-೨೦೧೪;೨೩-೪-೨೦೧೪ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ) ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣ ಅಮುಲ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ Amul.tv ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು 1946ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಗುಜರಾತಿನ ಮೂಲದ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಐಸ್ ಕ್ರೀಂ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳು ಗುಜರಾತಿನ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಭಾರತದ ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಭಾರತದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳು ಉದ್ಯಮ ಕಂಪನಿಗಳು

amul èṃdarè (saṃskṛtadalli "bèlèkaṭṭalāgaddu") saṃskṛtada "amūlya"(artha bèlèbāḻuva)padadiṃda huṭṭida vyāpāra mudrè "amul" hèsarannu ānaṃd‌na guṇamaṭṭa niyaṃtraṇa tajñaròbbaru salahè māḍidaru. 1946ralli racanèyāda idu bhāratada ḍairi sahakāra saṃsthèyāgidè. idu brāṃḍ(vyāpāra mudrè)na hèsarāgiddu,mukhya sahakāra saṃsthèyāda gujarāt sahakāra hālu mārāṭa òkkūṭa nirvahisuttadè(GCMMF).faidaralli iṃdu bhāratada gujarāt‌na 2.8daśalakṣa hālu utpādakaru jaṃṭi mālīkatva hòṃdiddārè. amul gujarātina ānaṃd‌‍nalli nèlègòṃḍiddu,sudīrghāvadhiyalli sahakāra saṃsthèya yaśassigè òṃdu udāharaṇèyāgidè. abhivṛddhiśīla ārthikavyavasthèyalli sahakāra kṣetradalli sādhanè māḍida atyuttama udāharaṇègaḻalli idu òṃdāgidè. gujarātina rājyadalli ḍairi sahakāra saṃsthègaḻannu kaṃḍiruva yārādarū,viśeṣavāgi atyaṃta yaśasvi amul èṃdu hèsarāda sahakāra saṃsthèyannu kaṃḍiddarè, abhivṛddhiśīla pradeśagaḻalli èlla kaḍèyū iṃtaha mādariya sāvira paṭṭu saṃkhyèvṛddhisalu yāva prabhāvagaḻu mattu protsāhagaḻa saṃyojanè agatyavirabahudu èṃdu sahajavāgi āścaryapaṭṭiruttārè. amul namūnè yu grāmīṇa abhivṛddhigè viśiṣṭa sūkta mādari èṃdu svataḥ sthirapaḍisidè. amul bhāratadalli śveta(kṣīra) krāṃtiyannu huṭṭuhākiddu,idariṃda bhāratavu viśvadalle hālu mattu hālina utpannagaḻa atyaṃta dòḍḍa utpādaka rāṣṭravèṃba hèggaḻikègè pātravāgidè. idu viśvada atīdòḍḍa sasyāhāri giṇṇina brāṃḍ kūḍa āgidè. . amul bhāratadalli atī dòḍḍa āhārada brāṃḍ ènisidè mattu viśvada atīdòḍḍa pòṭṭaṇada hālina brāṃḍ āgiddu, 1050 daśalakṣa ḍālarugaḻa vārṣika vahivāṭu hòṃdidè.(2006–07) . prasakta saṃghagaḻiṃda racanèyāgiruva GCMMF 2.8daśalakṣa hālu utpādaka sadasyarannu hòṃdiddu, prati dina sarāsari 10.16 daśalakṣa līṭar hālannu saṃgrahisuttadè. bhāratavallade amul videśi mārukaṭṭègaḻāda māriṣiyas, UAE, USA, bāṃglādeś, āsṭreliya, cīnā,siṃgapurhāṃkāṃg mattu kèlavu dakṣiṇa āphrikāda rāṣṭragaḻannu praveśisidè. 1994ralli japānina mārukaṭṭèyannu praveśisuva adara prayatna yaśasviyāgilla. ādarè īga japānina mārukaṭṭèyannu praveśisalu hòsa yojanègaḻannu hammikòṃḍidè. parigaṇisalāda itarè samartha mārukaṭṭègaḻalli śrīlaṃkā kūḍa seridè. GCMMFna māji adhyakṣa ḍā.vargīs kuriyan amul yaśassina hiṃdina pramukha vyakti èṃdu gurutisalāgidè. 2006ra āgasṭ 10raṃdu banaskāṃta saṃghada adhyakṣa pārti bhāṭòl avaru GCMMFadhyakṣarāgi āykèyādaru. GCMMF iṃdu GCMMF bhāratada atī dòḍḍa āhāra utpannagaḻa mārāṭa vyavasthèya saṃsthèyāgidè.. idu gujarātina hālu sahakāra saṃghagaḻa rājyamaṭṭada sarvoccha saṃsthèyāgiddu, raitarigè lābhadāyaka ādāya òdagisuva guri hòṃdidè mattu kaigèṭakuva daradalli guṇamaṭṭada utpannagaḻannu òdagisuva mūlaka grāhakara hitāsaktiyannu rakṣisuttadè. GCMMF amul brāṃḍ‌ mārāṭa mattu nirvahaṇèyannu vahisuttadè. 1990ra madhyāvadhiyiṃda amul adara mukhya vyavahārakkè neravāgi saṃbaṃdhisirada kṣetragaḻigè praveśisitu. alpāvadhiyalli dòḍḍa mārukaṭṭè pālannu vaśakkè tègèdukòṃḍiddariṃda ais krīṃ kṣetrakkè adara praveśavannu yaśasvi èṃdu parigaṇisalāgidè-mukhyavāgi darada vyatyāsa mattu brāṃḍ hèsaru idakkè kāraṇavāgidè. idu pijjā vyāpārakkè kūḍa praveśisi rèsṭòrèṃṭ mālīkarigè mūla pākavidhānavannu òdagisitu. uḻida mālīkaru 100 rūpāyigiṃta hèccigè dara vidhisuttidda saṃdarbhadalli prati pijjāgè 30rūpāyigaḻaṣṭu kaḍimè daradalli mālīkaru māralu sādhyavāgittu. kaṃpèniya māhiti gujarāt sahakāra hālu mārāṭa òkkūṭa, ānaṃd(GCMMF) bhāratada atī dòḍḍa āhāra utpannagaḻa mārāṭa saṃsthèyāgidè. idu gujarātina ḍairi sahakāra saṃghagaḻa mukhya saṃsthèyāgidè. ī rājyavu ḍairi(kṣīrāgāra) sahakāra saṃsthègaḻannu saṃghaṭisuvalli pravartakavāgiddu, namma yaśassannu bhāratadalli anukaraṇè māḍiruvudallade viśvada uḻida rāṣṭragaḻigè mādariyāgidè. kaḻèda aidūvarè daśakagaḻalli gujarātina ḍairi sahakāra saṃsthègaḻu ārthika jālavannu sṛṣṭisiddu, ī jālavu sahakāra vyavasthè mūlaka bhārata mattu videśada lakṣāṃtara grāhakara jatè 2 .8daśalakṣa grāma hālu utpādakara kòṃḍiyannu kalpisidè. idu 13,141 grāma ḍairi sahakāra saṃghagaḻannu(VDCS) grāmamaṭṭadalli òḻagòṃḍidè. idu jillāmaṭṭadalli 13jillā sahakāra hālu utpādakara saṃghagaḻu, rājyamaṭṭadalli GCMMFjatè saṃyojanègòṃḍidè. ī sahakāra saṃsthègaḻu sarāsari prati dina 7.5daśalakṣa līṭar hālannu avara utpādaka sadasyariṃda saṃgrahisuttiddu,avaralli 70%kkiṃta hèccu saṇṇa,atī saṇṇa mattu bhūrahita kārmikarāgiddu, buḍakaṭṭu janaru mattu pariśiṣṭa jātigaḻigè serida janara gaṇanīya janasaṃkhyè idaralli seridè. GCMMF (amul)na vahivāṭu 2008-09ra sālinalli rū. 67.11 śatakoṭiyāgittu. idu prakhyāta amul brāṃḍ hèsarinalli 30 ḍairi ghaṭakagaḻalli jillā hālu utpādaka saṃghagaḻu tayārisuva utpannagaḻannu mārāṭa māḍuttadè. ī ghaṭakagaḻa òṭṭu saṃskaraṇè sāmarthyavu prati dinakkè 11.6daśalakṣa līṭar‌gaḻāgiddu, nālku ḍairi ghaṭakagaḻu prati dina òṃdu daśalakṣa līṭar‌gaḻigiṃta hèccu saṃskaraṇè sāmarthyavannu òḻagòṃḍivè. gujarātina raitaru eṣyādalle atī dòḍḍa deśīya ḍairi ghaṭaka-gujarātina gāṃdhinagarada madar ḍairiyannu hòṃdiddu, adu prati dina 2.5daśalakṣa līṭar hālannu nirvahisuva mattu pratidina 100 MTgaḻa hālina puḍiyannu saṃskaraṇè māḍuva sāmarthyavannu hòṃdidè. kaḻèda varṣa, 3.1 śatakoṭi līṭar hālannu GCMMFna sadasya saṃghagaḻu saṃgrahisivè. hālannu òṇagisuva, utpanna tayārikè mattu jānuvāru mevu tayārikèya bhārī sāmarthyagaḻannu aḻavaḍisalāgidè. ivèlla utpannagaḻannu atyaṃta nairmalya paristhitigaḻalli utpādisalāguttadè. saṃghagaḻa èllā ḍairi ghaṭakagaḻu ISO 9001-2000, ISO 22000 mattu HACCP pramāṇīkṛtavāgivè. GCMMF (amul)na òṭṭu guṇamaṭṭa nirvahaṇèyu āraṃbhada haṃtadiṃda(hālu utpādaka)diṃda hiḍidu, maulyayuta caṭuvaṭikègaḻa sarapaṇivarègè adu grāhakarannu muṭṭuva tanaka utpannagaḻa guṇamaṭṭavannu khātari māḍuttadè. ī abhiyānavu aivattaidu varṣagaḻa hiṃdè āraṃbhavādāginiṃdalū,gujarātina ḍairi sahakāra saṃsthègaḻu namma grāmīṇa janarigè gamanārha sāmājika mattu ārthika badalāvaṇèyannu uṃṭumāḍidè. ḍairi sahakāra saṃsthègaḻu raitara śoṣaṇèyannu aṃtyagòḻisuvalli nèravāgivè mattu namma grāmīṇa utpādakaru anukūla paḍèdāga,samudāya mattu rāṣṭra kūḍa anukūla hòṃduttadèṃdu torisiddārè. gujarāt sahakāra hālu mārāṭa òkkūṭavannu kevala vyāpāri saṃsthèyèṃdu bhāvisabāradu. idu hālu utpādakaru svataḥ sṛṣṭisida saṃsthèyāgiddu, mukhyavāgi ārthikavāgi, sāmājikavāgi mattu prajātaṃtravāgi avara hitāsaktiyannu rakṣisikòḻḻalu sṛṣṭisalāgidè. udyama saṃsthègaḻu tamma ṣerudārarigè haṃcuva saluvāgi lābhavannu sṛṣṭisuttavè. ādarè GCMMF prakaraṇadalli hèccuvari lābhavu jillā saṃghagaḻu mattu grāma saṃghagaḻa mūlaka raitarigè punaḥ vāpasu seruttadè. racanèyòḻagè maulyada serpaḍèyiṃda baṃḍavāḻa da prasaraṇavu aṃtima phalānubhavi-raitanigè nèravāguttaddallade taruvāya grāma samudāyada abhivṛddigè kòḍugè nīḍuttadè. rāṣṭravannu nirmisalu amul mādari sahakāra saṃghagaḻu nirmisida atyaṃta gamanārha kòḍugè idāgidè. amul huṭṭu mattu bhāratada ḍairi sahakāra āṃdoḻanada bèḻavaṇigè ānaṃd‌nalli amul huṭṭikòṃḍiddu, rāṣṭradalli sahakāra ḍairi abhiyānakkè uttejana òdagisitu. kairā jillā sahakāra hālu utpādakara saṃghavu 1946 ḍisèṃbar 14raṃdu noṃdaṇiyāyitu. ānaṃd(gujarātina kairā jillè)èṃdu hèsarāda saṇṇa paṭṭaṇadalli āga astitvadallidda ḍairigaḻa ejèṃṭaru athavā vyāpārigaḻiṃda atī saṇṇa hālu utpādakara śoṣaṇègè pratikriyèyāgi idannu sthāpisalāyitu. hālu utpādakaru ānaṃd‌nallidda kevala òṃdu ḍairiyāgidda polson ḍairigè hālannu pūraisalu dūradavarègè prayāṇisabekittu. utpādakaru pātrègaḻalli daihikavāgi hālannu òyyuttiddariṃda viśeṣavāgi besigè ṛtuvinalli hālu huḻiyāguttittu. ī ejèṃṭaru utpādanè mattu ṛtuvannu avalaṃbisi svecchācāradiṃda hālina daragaḻannu nirdharisuttiddaru. hālu padārthavāgiddu, pratiyòṃdu hasu/èmmèyiṃda dinakkè èraḍu bāri karèdu saṃgrahisabeku. caḻigāladalli utpādakana baḻi hèccuvari/mārāṭavāgada hālu uḻiyuttadè athavā adannu tīrā kaḍimè darakkè mārāṭa māḍuttānè. idallade, ā avadhiyalli polsan ḍairigè(sarisumāru ā avadhiyalli polsan rāṣṭradalle hèsarāṃta bèṇṇè brāṃḍ kaṃpèniyāgittu) ānaṃd‌niṃda hālu saṃgrahisi pratiyāgi muṃbayi nagarakkè pūraisuvaṃtè sarkāravu adakkè ekasvāmitvada hakkugaḻannu nīḍittu. bhāratavu 1946ralli hālu utpādisuva rāṣṭragaḻa paiki kaḻapè sthānavannu hòṃdittu. anyāyada mattu kutaṃtrada vyāpāra paddhatigaḻiṃda kopagòṃḍa kairā jillèya raitaru sardār vallabhāyi paṭel(avaru naṃtara svataṃtra bhāratada prathama upapradhāna maṃtri mattu gṛhasacivarāgi kāryanirvahisidaru)avarannu sthaḻīya raita mukhaṃḍa tribhuvan‌dās paṭel netṛtvadalli saṃparkisidaru. raitaru sahakāra saṃghavannu sthāpisikòṃḍu pollan‌gè(polsan kūḍa muṃbayi hālu yojanègè hālu pūraisuva kèlasavanne māḍuttittu hāgu hālu utpādakarigè kaḍimè dara nīḍuttittu) hālu mārāṭa māḍuva badaligè muṃbayi hālu yojanègè neravāgi hālannu sarabarāju māḍuvaṃtè sardār paṭel raitarigè salahè nīḍidaru. avaru mòrārji desāyi(baḻika avaru bhāratada pradhāna maṃtriyādaru)avarannu raitarannu saṃghaṭisuvudakkāgi kaḻisidaru. 1946ralli ā pradeśada raitaru mattaṣṭu śoṣaṇègè guriyāguvudannu nirākarisi hālina muṣkaravannu kaigòṃḍaru. hīgè 1946ralli kairā jillèyalli hālannu saṃgrahisuva,saṃskarisuva kairā jillā sahakāra saṃghavu sthāpitavāyitu. hālina saṃgrahavannu vikeṃdrīkarisalāyitu. bahuteka utpādakaru atī saṇṇa raitarāgiddu, prati dina 1-2līṭar‌ hālannu pūraisalu mātrave śaktarāgiddaru. atī saṇṇa hālu utpādakarannu saṃghaṭisalu pratī grāmadalli grāmamaṭṭada sahakāra saṃghagaḻannu sthāpisalāyitu. sahakāra saṃghavannu mattaṣṭu abhivṛddhi māḍalāyitu mattu ḍā.vi.kuriyan avaru èc.èṃ.dalāya jatè idannu nirvahisidaru. kairā saṃghada prathama ādhunika ḍairiyannu ānaṃd‌nalli sthāpisalāyitu(idu adara brāṃḍ hèsarinalli amul ḍairi èṃdu janapriyavāyitu). sahakāra saṃghadalli deśīya R&Dmattu taṃtrajñāna abhivṛddhiyiṃda èmmèya hāliniṃda kènètègèda hālina puḍiya yaśasvi utpādanègè dārikalpisitu-viśvadalle vāṇijya pramāṇadalli ī rītiya tayārikè mòdala bāriyāgittu. bhāratavu viśvadalle atyaṃta dòḍḍa saṃkhyābāhuḻyada èmmègaḻannu hòṃdiddariṃda bhāratadalli ādhunika ḍairi udyamakkè aḍipāya hākalāyitu. gujarātinalli ḍairi sahakāra āṃdoḻanada yaśassu vegavāgi prasarisitu. alpakālāvadhiyalli innū aidu jillā saṃghagaḻāda mèhasānā, banaskāṃtā,baroḍa,sabar‌kāṃtā mattu sūrat‌gaḻannu saṃghaṭisalāyitu. hālu utpādaka śaktigaḻannu òṃdugūḍisalu mattu mārukaṭṭèyannu vistarisi jāhīrātu haṇadalli uḻikè māḍuvudallade, hālu sahakāra saṃghagaḻu paraspara paipoṭigè iḻiyadaṃtè gujarātinalli sarvocca ḍairi sahakāra saṃghagaḻa mārāṭa saṃsthèyannu sthāpisalu nirdharisalāyitu. hīgè,1973ralli gujarāt sahakāra hālu mārāṭa òkkūṭavu sthāpitavāyitu. 1955ralli AMUL vyāpāra mudrèya hèsarannu sthāpisida kairā jillè sahakāra hālu utpādakara saṃghavu vyāpāra mudrè hèsarannu GCMMF (AMUL)gè hastāṃtarisalu nirdharisitu. GCMMF (AMUL)sṛṣṭiyòṃdigè gujarāt sahakāra saṃghagaḻa naḍuvè spardhèyannu taḍèyalu sādhyavāyitu mattu saṃyojita prabala śaktiyāgi khāsagi valayada jatè spardhègiḻiyalāyitu. GCMMF (AMUL) raitarigè lābhadāyaka pratiphalavannu khātari māḍitu mattu AMULbrāṃḍ hèsarinalli grāhakarigè utpannagaḻannu òdagisitu. AMULna saṃsthāpaka adhyakṣa tribhuvan‌dās paṭel nāyakatva mattu kṣīra(śveta) krāṃtiya pitāmaha ḍā.vargīs kuriyan avara dūradṛṣṭiya phalavāgi idu sādhyavāyitu. kuriyan AMULnalli vṛttipara vyavasthāpakaraṃtè kāryanirvahisidaru. asaṃkhyāta janaru ī āṃdolanakkè kòḍugè sallisiddu,illadiddarè adu sādhyavāguttiralilla. viśva āhāra praśasti mattu myāgsesè praśasti vijeta ḍā.vargīs kuriyan bhāratada śveta krāṃtiya rūvāriyāgiddu, bhāratavu viśvadalle atyaṃta dòḍḍa hālu utpādaka rāṣṭravāgi hòrahòmmalu nèravāyitu. kairā jillèyalli ḍairi sahakāra saṃghagaḻa abhivṛddhi mattu adara yaśassiniṃda uttejitarāda āgina bhāratada pradhāna maṃtri lāl bahādur śāstri 1964ralli ānaṃd‌gè bheṭi nīḍida saṃdarbhadalli ānaṃd vidhānada ḍairi sahakāra saṃghagaḻannu bhāratadādyaṃta punarāvartisuvaṃtè ḍā.vi.kuriyan avarigè sūcisidaru. hīgè,rāṣṭrīya ḍairi abhivṛddhi maṃḍaḻiyannu racisalāyitu hāgu bhāratadādyaṃta amul mādariya punarāvartanègè āpareṣan phlaḍ kāryakramavannu āraṃbhisalāyitu. viśvada atī dòḍḍa ḍairi abhivṛddhi kāryakramavāda āpareṣan phlaḍ kāryakramavu ‘amul mādari‘ ḍairi sahakāra saṃghagaḻiṃda sikkida anubhavavannu ādharisittu. èlla maṭṭagaḻalli saulabhyagaḻu saṃpūrṇavāgi raita mālīkatvadallittu. sahakāra saṃghagaḻu mārukaṭṭègaḻannu nirmisalu, kaccā vastugaḻannu òdagisalu mattu maulya vardhita saṃskaraṇèyannu sṛṣṭisalu samartharādaru. hīgè amul mādari sahakāra saṃghagaḻu ādhunika taṃtrajñānagaḻu mattu vṛttipara āḍaḻitavannu baḻasikòṃḍu kṛṣi abhivṛddhiyannu uttejisuva atī sūkta sāṃsthika śaktiyāgi kaṃḍubaṃdu,ī mūlaka grāmīṇa janasamūhakkè udyogāvakāśa òdagisidavu mattu abhivṛddhiyāgada pradeśagaḻalli baḍatana nivāraṇè māḍidavu. ī mārgadalli bhāratavu īgāgale tanna melugaiyannu pradarśisidè. mūru haṃtada "amul mādari" amul mādariyu mūru haṃtada sahakāra racanèyāgidè. ī racanèyu grāmamaṭṭadalli ḍairi sahakāra sòsaiṭiyannu hòṃdiddu, adu jillā maṭṭadalli hālina saṃghada jatè saṃyojanèyāgiddu ,hālina saṃghavu rājya maṭṭadalli hālina òkkūṭadòṃdigè jatègūḍidè. melina mūru haṃtada racanèyu vividha kāryacaṭuvaṭikègaḻannu nirvahisalu sthāpisalāgiddu, hālina saṃgrahavannu grāmada ḍairi sòsaiṭiyalli māḍalāguttiddu, hālina kharīdi mattu saṃskaraṇèyannu jillā hālu saṃghadalli mattu rājya hālu òkkūṭadalli hālu mattu hālu utpannagaḻa mārāṭavannu māḍalāguvudu. idu āṃtarika spardhèyannu nivārisalu sahāya māḍuttadè mātravallade, utpādanè hèccaḻada mūlaka vècca kaḍimèyāguvudannu khātari māḍalu nèravāguttadè. melina racanèyu gujarātina amul‌nalli mòdalu huṭṭi, naṃtara āpareṣan phlaḍ kāryakramada anvaya deśada èlla kaḍè punarāvartanèyāyitu. idu amul mādari athavā ḍairi sahakāra saṃghagaḻa ‘ānaṃd namūnè’ èṃdu hèsarāgidè. hālu mattu hālina utpannagaḻa mārāṭakkè javābdāriyāgidè. hālina kharīdi mattu saṃskaraṇègè javābdāriyāgidè. hālina saṃgrahakkè javābdāriyāgidè. hālina utpādanègè javābdāriyāgidè. 3.1 grāma ḍairi sahakāra sòsaiṭi (VDCS) svayaṃ baḻakèya naṃtarada hèccuvari hālannu hòṃdiruva grāmada hālu utpādakaru òṭṭigè seri grāma ḍairi sahakāra sòsaiṭi(VDCS)yannu racisikòṃḍiddārè. grāmada ḍairi sahakāra saṃghavu mūru haṃtagaḻa racanèya mukhya sòsaiṭiyāgidè. idu grāmada hālu utpādakara sadasyatvavannu hòṃdiddu,cunāyita āḍaḻita samitiyiṃda nirvahisalāguttadè. āḍaḻita samitiyu òbba sadasyaru, òṃdu voṭu tatvada ādhārada melè hālu utpādakara 9riṃda 12cunāyita pratinidhigaḻannu hòṃdiruttārè. grāmada sòsaiṭiyu dinanityada caṭuvaṭikègaḻa nirvahaṇègè kāryadarśiyannu nemakamāḍuttadè(vetana paḍèyuva naukara mattu āḍaḻita samitiya sadasya kāryadarśi). kāryadarśiya avana/athavā avaḻa dinanityada kèlasagaḻannu nirvahisalu nèravāguvudakkāgi adu vividha janarannu nemaka māḍikòḻḻuttadè. VDCSna mukhya kāryacaṭuvaṭikègaḻu kèḻaginaṃtivè: grāmada hālu utpādakariṃda hèccuvari hālannu saṃgrahisuvudu &guṇamaṭṭa mattu pramāṇavannu ādharisi haṇapāvati māḍuvudu. paśuvaidyakīya prathama cikitsè muṃtāda sadasyarigè bèṃbala sevègaḻu, kṛtaka garbhadhāraṇè sevègaḻu,jānuvāru-mevu mārāṭagaḻu,khanija miśraṇa mārāṭa, mevu mattu mevina bīja mārāṭa,paśusaṃgopanè mattu ḍairi muṃtāduvalli tarabeti muṃtādavu serivè. grāmada sthaḻīya grāhakarigè drava hālannu mārāṭamāḍuvudu. jillā hālina saṃghakkè hālina pūraikè māḍuvudu. āddariṃda VDCS svataṃtra aṃgavāgi, hālu utpādakariṃda sthaḻīyavāgi nirvahisalpaḍuttiddu, jillā hālu utpādakara saṃgha nèravāguttidè. 3.2 jillā sahakāra hālu utpādakara saṃgha(milk yūniyan) sthaḻīya hālu mārāṭagaḻa naṃtara hèccuvari hālu hòṃdiruva jillèya grāma sòsaiṭigaḻu(gujarātina prati hālina saṃghakkè 75riṃda 1653grāma sòsaiṭigaḻu)òṭṭigè seri jillā hālu saṃghavannu sthāpisikòṃḍidè. hālu saṃghavu mūru haṃtada racanèyalli èraḍane haṃtavāgidè. idu jillèya grāma ḍairi sòsaiṭigaḻa sadasyatva hòṃdiddu, grāma sòsaiṭigaḻa 9riṃda 18cunāyita pratinidhigaḻannu hòṃdiruva nirdeśakara maṃḍaḻiyiṃda nirvahisalpaḍuttadè. hālu saṃghavu dinanityada kāryacaṭuvaṭikègaḻa nirvahaṇègè vṛttipara vyavasthāpaka nirdeśaka(vetanada naukara mattu maṃḍaḻiya sadasya kāryadarśi)rannu nemaka māḍuttadè. vyavasthāpaka nirdeśakarigè avara dinanityada kartavyagaḻannu nirvahisuvudakkè nèravāgalu idu vividha janarannu nemisikòḻḻuttadè. hālu saṃghada mukhya kāryacaṭuvaṭikègaḻu kèḻaginaṃtivè: jillèya grāma ḍairi sòsaiṭigaḻiṃda hālina kharīdi VDCSniṃda hālina saṃghakkè hasi hālina sāgaṇè vyavasthè māḍuvudu. paśuvaidyakīya āraikè muṃtāda utpādakarigè, kṛtaka garbhadāraṇè sevègaḻu,jānuvāru mevu mārāṭagaḻu,khanija miśraṇa mārāṭagaḻu, mevu &mevu bīja mārāṭagaḻu muṃtāduvakkè kaccāpadārthagaḻa sevèyannu òdagisuvudu. sahakāra abhivṛddhi,paśu saṃgopanè mattu ḍairiyalli hālu utpādakarigè tarabeti nirvahisuvudu mattu VDCSsibbaṃdi &āḍaḻita samiti sadasyarigè viśeṣa kauśalya abhivṛddhi mattu nāyakatva abhivṛddhi tarabetiyannu nirvahisuvudu. VDCS gè āḍaḻita bèṃbalada jatè adara caṭuvaṭikègaḻa niyamita melvicāraṇèyannu òdagisuvudu. grāmagaḻiṃda svīkarisida hālannu saṃskarisalu śītala keṃdragaḻannu mattu ḍairi ghaṭakagaḻannu sthāpisuvudu. jillèyalli dravarūpada hālu &hālina utpannagaḻannu māruvudu. hālannu vividha hālu & hālu utpannagaḻigè rājya mārāṭa òkkūṭada agatyagaḻigè anuguṇavāgi saṃskarisuvudu. hālina utpādakarigè pāvati māḍuva hālina daragaḻa baggè mattu sadasyarigè òdagisuva bèṃbala sevègaḻa daragaḻa baggè nirdharisuvudu. 3.3 rājya sahakāra hālu òkkūṭa(òkkūṭa) rājyada hālina saṃghagaḻu rājya sahakāra hālu òkkūṭavāgi òṃdugūḍidè. mūru haṃtada racanèya anvaya òkkūṭavu pramukha haṃtavāgidè. idu rājyada èlla sahakāra hālu saṃghagaḻa sadasyatva hòṃdiddu, prati hālu saṃghada òbba cunāyita pratinidhiyannu hòṃdiruva nirdeśaka maṃḍaḻiyu āḍaḻita nirvahisuttadè. rājya òkkūṭavu dinanityada kāryacaṭuvaṭikègaḻa nirvahaṇègè āḍaḻita nirdeśakarannu(vetana paḍèyuva naukara mattu maṃḍaḻiya sadasya kāryadarśi) nemaka māḍuttadè. avara dinanityada kartavyagaḻannu sādhisalu vyavasthāpaka nirdeśakarigè nèravāgalu adu vividha janarannu nemaka māḍikòḻḻuttadè. òkkūṭada mukhya kāryacaṭuvaṭikègaḻu kèḻaginaṃtivè: hālina saṃghagaḻu saṃskarisida/utpādisida hālu&hālina utpannagaḻa mārāṭa. hālu & hālina utpannagaḻa mārāṭakkè vitaraṇè jālavannu sthāpisuvudu. hālina saṃghagaḻiṃda mārukaṭṭègè hālu& hālina utpannagaḻannu sāgaṇè māḍuvudu. hālu & hālina utpannagaḻa(vyāpāramudrè nirmāṇa)mārāṭakkè vyāpāramudrèyannu sṛṣṭisuvudu &nirvahisuvudu. hālina saṃghagaḻu mattu sadasyarigè tāṃtrika māhitigaḻu,āḍaḻita bèṃbala mattu salahā sevègaḻu muṃtāda bèṃbala sevègaḻannu òdagisuvudu. hālina saṃghagaḻiṃda hèccuvari hālannu saṃgrahisuvudu mattu kòratèya hālina saṃghagaḻigè sarabarāju māḍuvudu. hālina saṃghagaḻa hèccuvari hālannu saṃskaraṇè māḍalu mevu-samatolana ḍairi ghaṭakagaḻannu sthāpisuvudu. hālina utpannagaḻa utpādanè/pyākejiṃg‌nalli baḻasuva kaccā padārthagaḻa sāmānya kharīdigè vyavasthè māḍuvudu. hālina saṃghagaḻigè pāvati māḍuva hālu & hālina utpannagaḻa daragaḻannu nirdharisuvudu. vividha hālina saṃghagaḻalli(utpanna-miśraṇa)tayārisuva utpannagaḻu mattu adakkè agatyavāda sāmarthyavannu nirdharisuvudu. sudīrghāvadhiya hālina utpādanè,kharīdi mattu saṃskaraṇè jatè mārāṭa yojanèyannu nirvahisuvudu. hālina saṃghagaḻigè haṇakāsu vyavasthè māḍuvudu mattu avakkè tāṃtrika vidhānagaḻannu òdagisuvudu. sahakāra abhivṛddhi,tāṃtrika &mārāṭa caṭuvaṭikègaḻa vinyāsa mattu tarabeti òdagisuvudu. saṃgharṣa tīrmāna mattu iḍī racanèyannu hāniyāgadaṃtè iḍuvudu. nāvu 2008ne varṣakkè kāliḍoṇa. bhāratada ḍairi udyama viśeṣavāgi gujarātinalli ḍairi udyama atī bhinnavāgi kaṃḍubaṃtu. bhāratavu viśvadalle atī dòḍḍa hālu utpādaka rāṣṭravāgi hòrahòmmitu. hālu mattu hālina utpannada tayārikègè saṃbaṃdhisidaṃtè gujarāt tanna sahakāra ḍairi āṃdoḻanada mūlaka atyaṃta yaśasvi rājyavāgi hòrahòmmitu. kairā jillè sahakāra hālu utpādakara saṃgha ānaṃd iḍī pradeśada ḍairi abhivṛddhiya keṃdra biṃduvāgiddu, aneka aṃtārāṣṭrīya brāṃḍ‌gaḻannu mīrisi amul bhāratadalli atyaṃta mānyatèya vyāpāramudrèyāgi hòrahòmmitu. iṃdu nammalli sarisumāru òṃde namūnèyalli 1,25000ḍairi sahakāra sòsaiṭigaḻiṃda racanèyāda 176 sahakāra ḍairi saṃghagaḻivè. 13daśalakṣa raitara òṭṭu sadasyatvavannu hòṃdidè. ī raitaru gujarātina amul āgirali athavā paṃjāb‌na varkā, āṃdhrapradeśada vijaya athavā karnāṭakada naṃdini āgirali, hālu mattu hālina utpannagaḻannu saṃskarisi,lābhadāyakavāgi saṃskaraṇè mattu mārāṭa māḍuttidè. ī iḍī prakriyèyu bhāratadādyaṃta haraḍida 190ḍairi saṃskaraṇè ghaṭakagaḻannu ī raitara saṃsthègaḻiṃda dòḍḍa baṃḍavāḻagaḻòṃdigè sṛṣṭisidè. ī sahakāra saṃghagaḻu iṃdu aṃdāju 23 daśalakṣa keji hālannu prati dina saṃgrahisi, varṣadalli hālina utpādakarigè 125śatakoṭi rū.gaḻigiṃta hèccu òṭṭu mòttada haṇavannu pāvati māḍuttidè. "amul mādari"ya pariṇāma āpareṣan phlaḍ progrāṃ pariṇāmagaḻigè ittīcina maulyamāpana varadiyalli viśvabyāṃk hèccina maulya nirṇaya māḍidè. āpareṣan phlaḍ progrāṃ aḍiyalli 70 mattu 80ra daśakagaḻalli 20 varṣagaḻa kālāvadhiyalli hūḍikè māḍida 20 śatakoṭi rū. baṃḍavāḻavu bhāratada hālu utpādanèyalli 40 daśalakṣa mèṭrik ṭan(MMT)hèccuvari kòḍugè nīḍiruvudu sābītāgidè. aṃdarè,āpareṣan phlaḍ progrāṃ pūrvadalli 20(MMT)yiṃda āpareṣan phlaḍ progrāṃ kònèyalli 60(MMT)giṃta hèccu utpādanèyāgidè. hīgè,vārṣikavāgi 400śatakoṭi hèccida ādāyavu 20 varṣagaḻa kālāvadhiyalli hūḍikè māḍida baṃḍavāḻadiṃda utpattiyāgidè. idu viśvadalli berāvude kaḍègiṃta viśvabyāṃk ārthikanèravina atyaṃta anukūlakara yojanèyāgidè. bhāratada hālu utpādanèya hèccaḻa muṃduvaridu īga 90MMTyalli niṃtiddu, ī prayatnagaḻa pariṇāmagaḻannu gamanisabahudu. hālu utpādanèyalli nālku paṭṭu hèccaḻavādarū, ī avadhiyalli hālina daragaḻalli kusita uṃṭāgilla mattu bèḻavaṇigè muṃduvarisidè. ī āṃdolanada kāraṇadiṃda,deśada hālina utpānèyu 1971 mattu 1996ra naḍuvina varṣagaḻalli mūru paṭṭu hèccāyitu. ide rīti 1973ralli talāvāru hālina sevanèyu prati dinakkè 111grāṃgaḻiṃda 2000dalli prati dinakkè 222 grāṃgaḻigè duppaṭṭāyitu. hīgè,ī sahakāra saṃghagaḻu bhāratada grāmīṇa samājagaḻa ārthika abhivṛddhigè kāraṇakartavāgiddallade, bhāratada samājada ārogya mattu pauṣṭhika agatyada sudhāraṇègè pramukha aṃśavannu òdagisidè. bhāratada kèlave udyamagaḻu iṃtaha agādha janasaṃkhyèyannu òḻagòṃḍaṃtè samāṃtaravāda abhivṛddhiyannu sādhisivè. ī ḍairi sahakāra saṃghagaḻu viśeṣavāgi mahiḻèyara sāmājika mattu ārthika sthānamānada vṛddhigè kāraṇavāgidè.puruṣaru kṛṣi caṭuvaṭikègaḻalli niratarāda saṃdarbhadalli mahiḻèyaru mūlataḥ ḍairi caṭuvaṭikègaḻalli òḻagòṃḍiddaru. idu mahiḻèyarigè niścita ādāya mūlavannu òdagisi avara ārthika svātaṃtryakkè dāri kalpisitu. mūru haṃtagaḻa ‘amul mādari’yu deśadalli śvetakrāṃtiyannu uṃṭumāḍuvalli kāraṇakartavāyitu. bhāratadalli ḍairi abhivṛddhi pariṇāmada baggè viśvabyāṃk bèlè aṃdāju varadiya prakāra, ānaṃd namūnè kèḻagina anukūlagaḻannu pradarśisidè: baḍatana nivāraṇèyalli ḍairiya pātra kṛṣi utpādanègiṃta hèccāgi grāmīṇa abhivṛddiyu òḻagòṃḍidèyèṃba satya. abivṛddhiyalli rāṣṭrīya ‘mālīkatva‘da maulya. baḍatanada kèṭṭa aṃśagaḻa upaśamanakkè adhika ādāyagaḻa anukūlakara pariṇāmagaḻu. udyogagaḻannu sṛṣṭisuva ḍairiya sāmarthya kaḍimè vèccadalli baḍavarigè anukūlavāguva ḍairiya sāmarthya. abhivṛddhigè vāṇijya mārgada prāmukhyatè bahu āyāmagaḻa pariṇāmagaḻannu hòṃdiruva eka-saraku yojanègaḻa sāmarthya vāṇijya saṃsthègaḻiṃda sarkāravannu hòragiḍuva prāmukhyatè. kṛṣiyalli mārukaṭṭè vaiphalyada prāmukhyatè bhāgavahisuvikè avakāśada saṃsthègaḻa śakti mattu samasyègaḻu. nītiya prāmukhyatè "amul abhiyāna"da sādhanègaḻu bhāratadalli 20daśalakṣa MTyiṃda 100 daśalakṣa MTvarègè kevala 40 varṣagaḻa avadhiyalli hālina utpādanèya gamanārha bèḻavaṇigèyu ḍairi sahakāra āṃdoḻanada phalavāgi sādhyavāgidè. idu bhāratavannu viśvadalle iṃdu atyadhika hālu utpādaka rāṣṭravāgi hòrahòmmalu nèravāgidè. ḍairi sahakāra āṃdoḻana bhāratada ḍairi raitarannu hèccu prāṇigaḻannu sākuvaṃtè protsāhisitu.idara phalavāgi viśvadalle atyadhikavāda 500daśalakṣa jānuvāru mattu èmmèya saṃkhyèyannu bhārata hòṃdidè. ḍairi sahakāra āṃdoḻanavu hālu utpādakara dòḍḍa nèlèyannu huṭṭuhākitu mattu avara sadasyatva iṃdu 13daśalakṣa sadasya kuṭuṃbagaḻigiṃta hèccāgiruvudu hèmma taṃdidè. ḍairi sahakāra āṃdoḻana deśada uddagalakkū haraḍitu mattu 22 rājyagaḻa 180jillègaḻa 125,000 grāmagaḻannu òḻagòṃḍittu. ḍairi sahakāra saṃghagaḻu kaniṣṭha janasāmānyara maṭṭadalli prajātaṃtra racanèyannu kāydukòḻḻalu samarthavādavu. grāma maṭṭada ghaṭakada āḍaḻita samitiyu bahumaṭṭina grāmagaḻalli sadasyara naḍuviniṃda āykè māḍalāyitu. ḍairi sahakārasaṃghagaḻu kūḍa mukta mattu svayaṃpreraṇèya sadasyatvavannu nīḍuva mūlaka grāmagaḻalli jāti,mata, dharma mattu bhāṣègaḻa naḍuvè sāmājika òḍakannu tègèdu saṃparkasetuvāguvalli kāraṇakartavāyitu. ḍairi sahakāra saṃghagaḻu vaijñānika paśusaṃgopanè mattu nirvahaṇègaḻa dakṣatèya parikalpanègaḻannu yaśasviyāgi pracāra māḍidavu. idariṃda hālina kaḍimè vèccada utpādanè mattu saṃskaraṇègè kāraṇavāyitu. ī āṃdoḻanavu jillā mattu rājya maṭṭagaḻalli cènnāgi abhivṛddhi hòṃdida kharīdi vyavasthè mattu bèṃbalita òkkūṭa racanègaḻa kāraṇadiṃda yaśasviyāyitu. ḍairi sahakāra saṃghagaḻu dòḍḍa saṃskaraṇè sāmarthyagaḻannu nirmisuvalli sadā sakriyavāgiddavu. idariṃda hālina utpādanè mattaṣṭu vṛddhisitu. ī saṃghagaḻu prabala sahakāra abhinnatè, maulyagaḻu mattu uddeśavannu īgalū poṣisuva bhāratada kèlave saṃsthègaḻa paiki seridè. naukarara mattu sadasyara sadbāvanè mattu ādarśavādada baggè īgalū hèmmèyiṃda pradarśisuttavè. ḍairi sahakāra saṃghagaḻu ejèṃṭaru mattu madyavartigaḻa muṣṭhiyiṃda bhāratada baḍa raitarannu pāru māḍi avara utpannagaḻigè bharavasèya mārukaṭṭèyannu òdagisidè. ivu svataḥ raitare naḍèsuva saṃsthègaḻāddariṃda,sadasyarigè avara utpannagaḻigè nyāyayuta pratiphalavannu nīḍitu. ḍairi sahakāra saṃghagaḻu tamma svaccha āḍaḻitadiṃda prāmāṇika mattu pāradarśakatèya mārukaṭṭè parikalpanèyannu sṛṣṭisalu sādhyavāyitu. GCMMF sādhanègaḻu 2.8 daśalakṣa hālu utpādaka sadasya kuṭuṃbagaḻu 13,759 grāma sòsaiṭigaḻu 13 jillā saṃghagaḻu 8.5 daśalakṣa līṭar‌gaḻaṣṭu hālu pratidina kharīdi Rs. 150 daśalakṣa nagadu pratidina baṭavāḍè GCMMF saṇṇa utpādakara atī dòḍḍa sahakāra udyamavāgiddu,53śatakoṭi vārṣika vahivāṭu hòṃdidè. bhārata sarkāravu amul‌gè “èlla vargagaḻalli atyuttamavāda rājīv gāṃdhi nyāṣanal kvāliṭi avārḍ”. nīḍi gauravisidè. eṣyādalle atī dòḍḍa hālannu nirvahisuva sāmarthya atī dòḍḍa śītala sarapaḻi jāla 48 mārāṭa kacerigaḻu,3000sagaṭu vitaraṇègaḻu, 5 lakṣa cillarè aṃgaḍigaḻu 37 rāṣṭragaḻigè 150 koṭi rū. maulyada raphtugaḻu satatavāgi òṃbhattu anukrama varṣagaḻalli APEDA praśasti vijeta. amul brāṃḍ nirmāṇa yāvude FMCGkaṃpènigè atī dòḍḍa vitaraṇè jālavannu GCMMF (amul)hòṃdidè. deśadādyaṃta idu sumāru 50 mārāṭa kacerigaḻannu hòṃdiddu, 3000kkiṃta hèccu sagaṭu vyāpārigaḻu mattu 5,00,000cillarè vyāpārigaḻannu hòṃdidè. amul deśadalli ḍairi utpannagaḻa atī dòḍḍa raphtudāra saṃsthèyāgidè. amul viśvada 40kkū hèccu rāṣṭragaḻalli iṃdu labhyavidè. amul viśāla vaividhyada utpannagaḻannu raphtu māḍuttiddu avugaḻalli kènè tègèdirada mattu kènè tègèdiruva hālina puḍi, mṛducīsu(panīr), UHT hālu,kāyisida bèṇṇè(tuppa) mattu deśīya sihitiṃḍigaḻu. adara pramukha mārukaṭṭègaḻu USA, vèsṭ iṃḍīs,āphrikāda rāṣṭragaḻu, kòlli pradeśa, mattu [SAARC] SAARCnèrèyarāṣṭragaḻu, siṃgapur, philipains, thāylèṃḍ , japān mattu cīnā. 2007 sèpṭèṃbar‌‌nalli amul pramukha bhāratada brāṃḍ‌ āgi hòrahòmmitu. eṣyāda agra 1000 brāṃḍ‌gaḻannu śodhisalu sainòveṭ naḍèsida samīkṣè prakāra idu tiḻidubaṃdidè. utpannagaḻu amul utpannagaḻa vyāptiyu hālina puḍi, hālu, bèṇṇè, tuppa, giṇṇu, masti dāhi, mòsaru, majjigè cākòleṭ, ais krīṃ, krīṃ, śrīkhaṃḍ, panīr(tājā giṇṇu) gulāb jāmūngaḻu, suvāsanè hālu, bāsuṃdi, nyūṭramul brāṃḍ muṃtādavannu òḻagòṃḍidè. 2006 janavariyalli amul bhāratada prathama krīḍā peya sṭāminā vannu āraṃbhisalu yojisidè. adu kokā kolāda pavareḍ mattu pèpsikòda gāṭòreḍ jatè paipoṭigè iḻiyalidè. 2007ra āgasṭ‌nalli amul kūl kòkòvannu paricayisitu. idu cākòleṭ hālina brāṃḍ āgiddu, hālina utpannagaḻa vibhāgakkè tanna utpannavannu vistarisitu. itarè amul brāṃḍ‌gaḻu kaḍimè kyālariya bāyārikè nīgisuva pānīyavāda amul kūl, masti majjigè, kūl kèphè, kuḍiyalu siddhapiḍisida kāphī mattu bhāratada prathama krīḍā peya sṭāminā. amul‌na sakkarè mukta pròbayoṭik(upakāri byākṭīriya) ais‌krīṃ 2007ra aṃtārāṣṭrīya ḍairi òkkūṭa mārāṭa praśastiyannu gèddukòṃḍidè. myāskāṭ 1967riṃdīcègè amul utpannagaḻamyāskāṭ(adṛṣṭa taruva sāṃketika citra) atyaṃta gamanārha "amul bebi"( bèṇṇèyannu tinnuva dappa gātrada bālaki sāmānyavāgi polkā cukkèya uḍupannu dharisuttāḻè)nāmaphalakagaḻu mattu utpannada hòdikè(kavaca) melè aṣṭe gamanārhavāda lebal aṭṭarli baṭṭarli ḍèliśiyas amul‌ ‌nòṃdigè torisalāgittu.myāskāṭ mòdaligè amul bèṇṇègè baḻasalāyitu. ādarè ittīcina varṣagaḻalli amul utpannagaḻigè jāhīrātu pracārada èraḍane alèyalli, avaḻannu itarè utpannagaḻāda tuppa mattu hālinalli baḻasalāyitu. jāhīrātu gaṃbhīravāgi parigaṇisada(ṭaṃg in cīk)rekhācitragaḻannu baḻasikòṃḍu adara jāhīrātu kūḍa āraṃbhavāyitu. idaralli amul bebi ittīcina suddigaḻu athavā prasakta vidyamānagaḻa baggè harṣadiṃda pratikriyisuttadè. ākèya padagaḻallina camatkārada padaprayogavu janapriyavāgidè. amul hòrāṃgaṇada jāhīrātu bil‌borḍ‌gaḻannu baḻasikòṃḍu, prasakta vidyamānagaḻa baggè hāsyabharitavāgi vivarisuttavè mattu adannu āgāggè pariṣkarisalāguttadè. amul jāhīrātugaḻu viṣayavannu ādharisida dīrghāvadhiya jāhīrātugaḻāgiddu,īga smoki biyar‌nòṃdigè sudīrghāvadhiya jāhīrātu pracāra ènisikòṃḍa hinnèlèyalli ginnès dākhalègè spardhisuttidè. jāhīrātu ejènsi ASPya vyavasthāpaka nirdeśaka silvasṭar ḍā kunā. ejansiyu 1967ralli pracāravannu sṛṣṭisitu. amul ais krīṃna ghoṣavākya "riyal milk, riyal ais krīṃ" spardhigaḻu amul yaśassiniṃda bhāratadādyaṃta rājya sarkāragaḻu ade rītiya saṃsthègaḻannu sthāpisalu kāraṇavāyitu. ivugaḻu bahumaṭṭigè tarkabaddha yaśassannu gaḻisidavu. udāharaṇègaḻu keraḻada milmā ,āṃdhra pradeśada vijaya, tamiḻunāḍina āvin, karnāṭakada K.M.F (naṃdini) , bihāra sudhā, Orissada om‌phèḍ rājāstān‌na saras uttarapradeśada parag, paṃjāb‌na parag uttarakhaṃḍada āṃcal, haryāṇada vīṭā mattitara. amul‌na itarè sahakāra spardhigaḻu rāṣṭrīya ḍairi abhivṛddhi maṃḍaḻi (NDDB)(adara madar ḍairi mattu sugam brāṃḍ‌gaḻòṃdigè)serivè. amul krīḍā peyada mārukaṭṭègè praveśisuvudaròṃdigè, avugaḻa pratispardhigaḻalli īga kokā kolā mattu pèpsikò serivè. janapriya saṃskṛtiyalli amul sthāpanèyannu śveta krāṃtièṃdu kūḍa karèyalāguttadè. bhāratada śveta krāṃtiyu hèsarāṃta citranirmāpaka śyāṃ bènagal avarigè idara ādhārada melè maṃthan citra tègèyalu sphūrti nīḍitu. calanacitravu smitā pāṭīl, girīś kārnāḍ, nasiruddīn ṣā mattu amarīś puri tārāgaṇavannu òḻagòṃḍidè. calanacitravu svataḥ aidu lakṣakkiṃta hèccu gujarātina grāmīṇa raitariṃda ārthika nèravu paḍèdidè. avaru calacitrada bajèṭ‌gè pratiyòbbarū talā 2 rūpāyi nīḍidaru. adara biḍugaḍè naṃtara ī raitaru ṭrak‌gaḻalli kikkiridu tuṃbikòṃḍu tamma calanacitra vīkṣaṇègè hòraṭaru mattu idu vāṇijya yaśassu gaḻisitu. ī calanacitravannu 1977ra atyuttama hiṃdi calanacitrakkāgi rāṣṭrīya calanacitra praśastigè āykè māḍalāyitu. amul yaśassina kathèyannu viśvada aneka pramukha āḍaḻita saṃsthègaḻu kes sṭaḍi(prakaraṇada adhyayana)yannāgi tègèdukòṃḍivè. śveta krāṃtiyu alpa mòttada hālina utpādanè mattu vitaraṇèyiṃda vipula hālina utpādanè mattu vitaraṇè śakègè kāraṇavāyitu. ī yojanèyu gamanārha yaśassu gaḻisiddallade, "sāmūhika kriyè"ya śaktiyannu pradarśisitu. gujarātina kheḍā jillèya baḍa raitara saṇṇa guṃpu samājakkè òḻitāguva, svārthaparavallada rītiyalli kāryanirvahisuva dūradṛṣṭi mattu munnoṭavannu hòṃdiddaru. kṣīrotpādanè /hālina utpādanèyalli vṛddhi hālina utpādanèyalli adhika sādhanèyāgidè èṃdu, 2014ralli 'asocāṃ'(bhāratīya vāṇijyodyama mahāsaṃgha) naḍèsida adhyayanadiṃda tiḻidubaṃdidè. 2006 riṃda 2010 ( 2006-2010)ra avadhiyalli āṃdhravu kṣīra utpādanèyalli 11lakṣa ṭan hālu utpādanè āguttidè.deśadalli 3ne sthānadalladè. bhārata (śe.19raṣṭu adhika) 2010/ 2010ralli 1211 (1211) lakṣa ṭan hālu utpādanè āgidè - uttara pradeśa mòdala sthāna -śe. 17 raṣṭu utpādanè.(talā pratidina 252grāṃ bhāratadalli - jāgatika 522 grāṃ) nyūjilèṃḍ - pratidina 9773 grāṃ.airlèṃḍ -3260grāṃ. ḍènmārk -2411 grāṃ. paṃjābu -937 grāṃ.karnāṭaka - talā ? utpādanāpragati śe 24raṣṭu. 2019-20 kkè 1770lakṣa ṭan guri. bhāratīya vāṇijyodyama mahāsaṃgha -suddigoṣṭi 22-4-2014;23-4-2014 prajāvāṇi) ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu adhikṛta aṃtarajālatāṇa amul‌na itihāsa Amul.tv bhāratadalli sahakāra saṃghagaḻu 1946ralli sthāpanèyāda kaṃpènigaḻu gujarātina mūlada kaṃpènigaḻu ais krīṃ brāṃḍ‌gaḻu gujarātina ārthikatè bhāratada ḍairi utpannagaḻa kaṃpènigaḻu bhāratada brāṃḍ‌gaḻu udyama kaṃpanigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%B2%E0%B3%8D

ಅಮುಲ್

ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (ಐಪಿ (IP) ) ಎಂಬುದು, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪುಟ (Internet Protocol Suite) ಬಳಸಿ ದತ್ತಾಂಶ ಅಥವಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅಂತರಜಾಲದ ಮೂಲಕ ಕಂತುಗಳಾಗಿ ರವಾನಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಸಂವಹನಾ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ. ಜಾಲಗಳ ಸರಹದ್ದುಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಕಂತುಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ಕಾರಣ, ಇದು ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ. ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪುಟದ ಅಂತರಜಾಲ ಪದರದಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ಪ್ರಮುಖ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಕೇವಲ ಸರಿಪಡಿಸುವ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತುಗಳನ್ನು ಮೂಲ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ (host) ಇಂದ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ರವಾನಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ನೆರವೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ವಿಳಾಸ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಡಕುಗೊಂಡ ಮಾಹಿತಿ ಕಂತುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಕೋಶೀಕರಿಸಲು ಶಿಸ್ತು ಬದ್ದ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ವಿಂಟ್‌ ಸರ್ಫ್‌ ಮತ್ತು ಬಾಬ್‌ ಕಾಹ್ನ್‌ ಅವರು 1974ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಮೂಲತಃ ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಯೋಜನೆ(Transmission Control Program)ಯಲ್ಲಿ, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ಸಂಪರ್ಕರಹಿತ ದತ್ತಾಂಶ-ಕಂತು ರವಾನಾ ಸೇವೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು, ಸಂಪರ್ಕ-ಪ್ರಧಾನವಾದ ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. (Transmission Control Protocol (TCP)). ಆದ್ದರಿಂದ, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪುಟವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಟಿಸಿಪಿ/ಐಪಿ (TCP/IP) ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದು 'Internet Protocol Version 4 ((IPv4))(ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ 4ನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ)' ಎನ್ನಲಾದ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಂತರಜಾಲದ ಪ್ರಬಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ Internet Protocol Version 6 ((IPv6)) ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ 6ನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, IPv4 ಬಹಳಷ್ಟು ಕಡೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ತನ್ನ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮೆರೆಯುತ್ತಿದೆ. ಐಪಿ ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಐಪಿ ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ವಿಷಯ ಸೂಚಿಗಳ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿ ಅವುಗಳ ವಿಳಾಸವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವುದು, ಹಾಗೂ, ಮೂಲ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಿಂದ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತುಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವುದು, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಎರಡು ಕಾರ್ಯಗಳುಳ್ಳ ವಿಳಾಸ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸುವಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಡಚಣೆಗಳುಳ್ಳ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ನಿಗದಿತ ತಾರ್ಕಿಕ ಸ್ಥಳ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಮಾಹಿತಿ (meta-data) ಹೊಂದಿರುವ ಶಿರೋಲೇಖ(header)ವನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಂತಿಗೂ ಬದ್ಧಗೊಳಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಈ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ 'ಕೋಶೀಕರಣ' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಐಪಿ ಎಂಬುದು ಯಾವುದೇ ಸಂಪರ್ಕರಹಿತ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (connectionless protocol)ವಾಗಿದೆ. ರವಾನೆಗೆ ಮುಂಚೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಂಡಲದ (circuit) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವಸನೀಯತೆ ಜಾಲದ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯವು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಜಾಲದ ಅಂಶ ಅಥವಾ ರವಾನಾ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸನೀಯವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ; ಕೊಂಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಅವು ಕ್ರಿಯಾಸಂಬದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ತತ್ತ್ವವು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತವೆ. ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಚಾರ ಮತ್ತು ರವಾನಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತಹ ಯಾವುದೇ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಮಾಪನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಲ್ಲ. ಜಾಲದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಾಹಿತಿ ರವಾನೆಯಲ್ಲೂ ಸಂಕೇತಮೂಲ(intelligence)ಗಳನ್ನು ತುದಿ-ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. end-to-end principle.ಒಂದು ಕೊನೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದರ ವರೆಗಿನ ಸಂವಹನದ ಕೊಂಡಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನವಿದಾಗಿದೆ. ರವಾನಾ ಪಥದಲ್ಲಿರುವ ಮಾರ್ಗಸೂಚಕ (router)ಗಳು, ಉದ್ದಿಷ್ಟ ವಿಳಾಸದ (destination address) ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯ ಮೂಲಾರ್ಧದ (routing prefix) ಮುಂದಿನ ಜ್ಞಾತ ಸ್ಥಳೀಯ ದ್ವಾರಕ್ಕೆ (local gateway) ಕಂತುಗಳನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಮುಂದೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿನ್ಯಾಸದ ಫಲವಾಗಿ, ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಉತ್ತಮ ರವಾನೆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ಅದರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಅವಿಶ್ವಸನೀಯ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಬಹುದು. ಜಾಲದ ರಚನಾ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ರವಾನೆಯ ಸಂಪರ್ಕ-ಪ್ರಧಾನದ ಮಹತ್ವದ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಇದು ಸಂಪರ್ಕರಹಿತ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ. ವಿಶ್ವಸನೀಯತೆಯ ಕೊರತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕೆಳಕಂಡ ದೋಷಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ: ಮಾಹಿತಿ ಹಾಳಾಗುವಿಕೆ ಕಳುವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಕಂತುಗಳು ಎರಡು ಸಲ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವ ಮಾಹಿತಿ ತಪ್ಪಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ರವಾನೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ 'A' ಕಂತನ್ನು 'B' ಕಂತಿಗೆ ಮುಂಚೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದರೂ, 'B' ಕಂತು 'A' ಕಂತಿನ ಮಂಚೆಯೇ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ತಲುಪುವುದು. ಮಾರ್ಗ-ನಿರ್ಣಯವು (routing) ಕ್ರಿಯಾಸಂಬದ್ಧವಾಗಿರುವ, ಹಾಗೂ ಮುಂಚೆ ರವಾನೆಯಾದ ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತುಗಳ ಪಥ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿರದ ಕಾರಣ, ಮಾಹಿತಿಯ ಮೊದಲ ಕಂತು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುತ್ತಿಬಳಸುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ಸೇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ನಾಲ್ಕನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ(IPv4)ಯಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ಒದಗಿಸುವ ಏಕೈಕ ಸಹಾಯವೆಂದರೆ, ಮಾರ್ಗ-ನಿರ್ಣಯದ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಕ್‌ಸಮ್ (checksum)‌ ಗಣಿಸುವ ಮೂಲಕ ಐಪಿ ಕಂತು ಶಿರೋಲೇಖವು ದೋಷಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವುದು. ಈ ಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಆ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ದೋಷಪೂರಿತ ಕಂತುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ತೆಗೆದು ತ್ಯಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ತುದಿ-ಘಟಕಕ್ಕೆ ಸೂಚನೆ ರವಾನಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ, ಆದರೂ, ಅಂತರಜಾಲ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಸಂದೇಶ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (Internet Control Message Protocol) (ICMP)ಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಸೂಚನೆ ರವಾನಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, IPv6 ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗನಿರ್ಣಯ ಅಂಶಗಳ ಮೂಲಕ ತ್ವರಿತ ರವಾನೆಯ ಅನುಕೂಲ ಒದಗಿಸಲು, ಐಪಿ ಶಿರೋಲೇಖ ಚೆಕ್‌ಸಮ್‌ (ಸಮಗ್ರ ದತ್ತಾಂಶಗಳ ಸೇರಿಕೆ)ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಇಂತಹ ವಿಶ್ವಸನೀಯತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವುದು, ಮೇಲ್ನೋಟದ ಮೇಲ್ಪದರ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (upper layer protocol)ದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಾಹಿತಿಯ ಕಂತುಗಳು ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ಸೇರಬೇಕಾದಲ್ಲಿ, ಮೇಲ್ಪದರವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೆಲಕ್ಷಣ ಕೂಡಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನಂತರ ಅನ್ವಯಿಕೆಗೆ ರವಾನಿಸುವುದು. ವಿಶ್ವಸನೀಯತೆಯ ವಿಚಾರದ ಜೊತೆಗೆ, ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ, ಅಂತರಜಾಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂಶಗಳ ವೈವಿಧ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಸಂಬದ್ಧ ಸ್ವಭಾವದಿಂದಾಗಿ, ಪಥವೊಂದು ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ವಿಶ್ವಸನೀಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇಂತಹದ್ದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಥವು ಕೋರಲಾದ ಮಾಹಿತಿ ರವಾನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಸನೀಯ ಮಾರ್ಗ ಎಂದು ಖಾತರಿ ನೀಡದು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೊಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಕಂತುಗಳ ಗಾತ್ರವು ತಾಂತ್ರಿಕ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅನ್ವಯಿಕೆಯು ಸರಿಯಾದ ರವಾನಾ ಗುಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದೆಂಬ ಭರವಸೆ ನೀಡಬೇಕು. ಅನ್ವಯಿಕೆ ಮತ್ತು ಐಪಿ ನಡುವಣ ಮೇಲ್ಪದರ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಈ ಹೊಣೆಯುಂಟು. IPv6 ಬಳಸುವಾಗ, ಸ್ಥಳೀಯ ಕೊಂಡಿ ಹಾಗೂ ಉದ್ದಿಷ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನತ್ತ ಸಾಗುವ ಇಡೀ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪಥಕ್ಕಾಗಿ ಗರಿಷ್ಠ ರವಾನಾ ಏಕಾಂಶದ (MTU) ಗಾತ್ರವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಅನುಕೂಲಗಳಿವೆ. IPv4 ಅಂತರಜಾಲ ಪದರವು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಮೂಲ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಣ್ಣ ಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಜಿಸಿ ಒಡೆದು ರವಾನಿಸುವ ಕ್ಷಮತೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ತಪ್ಪಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ರವಾನೆಯಾದ ಸಣ್ಣ ಕಂತುಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲು ಐಪಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (Transmission Control Protocol) (TCP) ಎಂಬುದು, ಮಾಹಿತಿ ಕಂತನ್ನು ಎಂಟಿಯುಗಿಂತಲೂ ಕಿರಿದಾದ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸುವ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಬಳಕೆದಾರ ಮಾಹಿತಿ-ಸಂಪುಟ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (User Datagram Protocol) (UDP) ಮತ್ತು ಅಂತರಜಾಲ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಸಂದೇಶ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (Internet Control Message Protocol) (ICMP) ಎಂಟಿಯು ಗಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಐಪಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಮಾಹಿತಿ-ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಒಡೆದು ಸಣ್ಣ ಕಂತುಗಳನ್ನಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಐಪಿ ವಿಳಾಸ ನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗ ನಿರ್ಣಯ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಅತಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ವಿಚಾರಗಳೆಂದರೆ ದೋಷಗಳ ಸರಿಪಡಿಸುವಿಕೆ,ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿಳಾಸ ನಿರ್ಣಯ (addressing) ಹಾಗೂ ಮಾರ್ಗ ನಿರ್ಣಯ routingವನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ. ಜಾಲದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಐಪಿ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ; ಹಾಗೂ, ಐಪಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ವಿಳಾಸಗಳ ಉಪಜಾಲಗಳು ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ; ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಅಡತಡೆ ನಿವಾರಣಾ ವಿಧಾನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರಿವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು, ಅವುಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಅಂತರಜಾಲ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಐಪಿ ಮಾರ್ಗ ನಿರ್ಣಯ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಐಪಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವ ಜಾಲಗಳುದ್ದಕ್ಕೂ ಐಪಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಪುಟಗಳ ರವಾನಾ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು, ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಆಂತರಿಕ ದ್ವಾರ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳು (interior gateway protocols) (IGPs) ಅಥವಾ ಬಾಹ್ಯ ದ್ವಾರ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳು (external gateway protocols) (EGPs) ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಆವೃತ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ತಂತ್ರವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಂಸ್ಥೆ (Institute of Electrical and Electronic Engineers) (IEEE), ಆಗ 1974ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 'ಎ ಪ್ರೊಟೊಕಾಲ್‌ ಫಾರ್‌ ಪ್ಯಾಕೆಟ್‌ ನೆಟ್ವರ್ಕ್‌ ಇಂಟರ್ಕನೆಕ್ಷನ್‌' ಎಂಬ ಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ ವಿಂಟ್‌ ಸರ್ಫ್‌ ಮತ್ತು ಬಾಬ್‌ ಕಾಹ್ನ್‌, ಘಟಕಗಳ ನಡುವೆ ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತು ಬದಲಾವಣೆ ತಂತ್ರ ಬಳಸಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ (interntworking protocol) ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಧಾನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕ-ಪ್ರಧಾನವಾದ ಕೊಂಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ-ಸಂಪುಟ ಸೇವೆಗಳೆರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (Transmission Control Program) (TCP) ಈ ಮಾದರಿಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು. ಆನಂತರ, ಒಂದೇ-ಕಡೆ ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುವ (monolithic) ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 'ಸ್ವಯಂಪೂರ್ಣ' ಎನ್ನಲಾದ (modular) ರಚನೆಗಳನ್ನಾಗಿ ಭಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸ್ವಯಂಪೂರ್ಣ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕ-ಪ್ರಧಾನ ಪದರದಲ್ಲಿ (connection-oriented layer) ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಹಾಗೂ ಅಂತರಜಾಲ (ಮಾಹಿತಿ-ಸಂಪುಟ) ಪದರದಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿದ್ದವು. ಈ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನೌಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಟಿಸಿಪಿ/ಐಪಿ (TCP/IP) ಎನ್ನಲಾಯಿತು. ಆದರೂ, ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ, ಇದನ್ನು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪುಟ (Internet Protocol Suite) ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂತರಜಾಲಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೀಡುವ ನಿರ್ಣಯಕಾರಿ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವೂ ಸಹ ಒಂದು. ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ ಐಪಿವಿ4 (IPv4) ಇಂದು ಅಂತರಜಾಲ ಪದರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಬಲ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 4ರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಐಪಿ ಮಾಹಿತಿ-ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಐಪಿವಿ4ನ್ನು 1981ರ ಆರ್‌ಎಫ್‌ಸಿ 791ರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಐಪಿವಿ4ರ ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಯೇ ಐಪಿವಿ6. ವಿಳಾಸ ನಿರ್ಣಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯು ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿಯ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಐಪಿವಿ4 32-ಬಿಟ್‌ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು (c. 4 ಶತಕೋಟಿ, ಅಥವಾ ವಿಳಾಸಗಳು) ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಐಪಿವಿ6 128-ಬಿಟ್‌ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು (c. 340 undecillion, ಅಥವಾ ವಿಳಾಸಗಳು) ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಐಪಿವಿ6 ಆವೃತ್ತಿಯ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಅದು ಆಗ 2008ರ ಜೂನ್‌ ತಿಂಗಳಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗ ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, (ಕನಿಷ್ಠಮಟ್ಟದಾಗಿದ್ದರೂ) ಐಪಿವಿ6ಕ್ಕಾಗಿ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ 1977ರಿಂದ 1979ರ ವರೆಗೆ ಬಳಸಲಾದ 0ರಿಂದ 3ರ ಆವೃತ್ತಿಗಳು, ಐಪಿವಿ4ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಆವೃತ್ತಿಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಐದನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು, ಅಂತರಜಾಲ ಪ್ರವಾಹ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಹರಿಯುವಿಕೆಯ ಎಂಬ (ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸತತ-ಪ್ರವಾಹ ರೀತ್ಯ ರವಾನಿಸುವ) ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ವರ್ಧಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಐಪಿವಿ4ರ ಬದಲು ಬಳಸಬಹುದಾದ ವಿವಿಧ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಮಾದರಿಗಳಿಗಾಗಿ, ಆರರಿಂದ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಯಿತು: ಎಸ್‌ಐಪಿಪಿ (ಸಿಂಪಲ್‌ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ ಪ್ರೊಟೊಕಾಲ್‌ ಪ್ಲಸ್‌ (Simple Internet Protocol Plus) ಇಂದು ಇದನ್ನು ಐಪಿವಿ6 ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ), TP/IX (RFC 1475), PIP (RFC 1621) ಮತ್ತು TUBA (ಇನ್ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ವಿಳಾಸ,ಸುಧಾರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ TCP ಮತ್ತು UDP, RFC 1347). ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಆರನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಐಪಿವಿ6 ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಐಪಿವಿ9 ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ವಿವರ-ಕಥೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವನ್ನಾಗಿಸಿದ ಹಾಸ್ಯಭರಿತ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಕೋರಿಕೆ (Request for Comments)ಯನ್ನು ಐಇಟಿಎಫ್‌ 1994ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 1ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ಏಪ್ರಿಲ್‌ ಮೂರ್ಖರ ದಿನ ದ ನಗೆಹನಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಐಪಿವಿ9 ಮತ್ತು ಐಪಿವಿ8 ಎನ್ನಲಾದ ಇತರೆ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳೂ ಸಹ ಕೆಲ ಕಾಲ ಮೂಡಿಬಂದಿದ್ದವು, ಅದರೆ ಇವು ಉದ್ದಿಮೆ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಉಲ್ಲೇಖನಾ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳು ವಿವಿಧ ಖಂಡನೆ-ಟೀಕೆ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವು ವಿವಿಧ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಪ್ರಸಂಗವಿದೆ. ಕೂಲಂಕಷವಾದ ಭೇದ್ಯ ಮಾಪನೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು 2008ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಐಇಟಿಎಫ್‌ನಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಈ ವಿಚಾರದ ಬಗೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಅಂತರಜಾಲದ ರೂಪರೇಖೆ ಅಂತರಜಾಲ ವಿಷಯಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಎಲ್ಲಾ ಐಪಿ ಎಟಿಎಂ ಸಂಪರ್ಕರಹಿತ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಫ್ಲ್ಯಾಟ್‌ ಐಪಿ ಭೂಸ್ಥಳ-ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ತಂತ್ರಾಂಶ ಐಎಎನ್‌ಎ ಅಂತರಜಾಲ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪುಟ ಅಂತರಜಾಲ ಪ್ರವಾಹ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ip - C ಪ್ರೊಗ್ರಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆಗಾಗಿ ಐಪಿ ರಚನೆ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ವಿಳಾಸ ಐಪಿ ಒಡೆಯುವಿಕೆ ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತು ರಚನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಐಪಿವಿ4 ಐಪಿವಿ6 (ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತು ರಚನೆ) ಮಾಹಿತಿ-ಕಂತು ಟಿಸಿಪಿ ಮತ್ತು ಯುಡಿಪಿ ಪೋರ್ಟ್‌ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಟಿಡಿಎಮ್‌ ರವಾನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು RFC 791 ಮ್ಯಾನ್ಫ್ರೆಡ್‌ ಲಿಂಡ್ನರ್‌ರ ಮಾಹಿತಿ ಸಂವಹನದ ಬಗೆಗಿನ ಭಾಷಣಗಳು - ಪಾರ್ಟ್‌ ಐಪಿ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಬೇಸಿಕ್ಸ್‌ ಮ್ಯಾನ್ಫ್ರೆಡ್‌ ಲಿಂಡ್ನರ್‌ರ ಮಾಹಿತಿ ಸಂವಹನದ ಬಗೆಗಿನ ಭಾಷಣಗಳು - ಪಾರ್ಟ್‌ ಐಪಿ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಡೀಟೈಲ್ಸ್‌ ಮ್ಯಾನ್ಫ್ರೆಡ್‌ ಲಿಂಡ್ನರ್‌ರ ಮಾಹಿತಿ ಸಂವಹನದ ಬಗೆಗಿನ ಭಾಷಣಗಳು - ಪಾರ್ಟ್‌ ಐಪಿವಿ6 IPv6.com - ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಂತರಜಾಲ ಐಪಿವಿ6ಕ್ಕಾಗಿ ಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಅಂತರಜಾಲ ಪದರ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳು ಅಂತರ ಜಾಲ ತಾಣಗಳು

aṃtarajāla śiṣṭācāra (aipi (IP) ) èṃbudu, aṃtarajāla śiṣṭācāra saṃpuṭa (Internet Protocol Suite) baḻasi dattāṃśa athavā māhitiyannu aṃtarajālada mūlaka kaṃtugaḻāgi ravānisuva pramukha saṃvahanā śiṣṭācāra. jālagaḻa sarahaddugaḻannu dāṭi māhiti kaṃtugaḻannu ravānisuva kāraṇa, idu aṃtarajālavannu sthāpisuvallina prāthamika śiṣṭācāra. aṃtarajāla śiṣṭācāra saṃpuṭada aṃtarajāla padaradalli aṃtarajāla śiṣṭācāravu pramukha vidhānavāgidè. kevala saripaḍisuva viḻāsagaḻannu avalaṃbisi, māhiti-kaṃtugaḻannu mūla pradhāna kaṃpyūṭar‌ (host) iṃda uddiṣṭa pradhāna kaṃpyūṭar‌gè ravānisuva kārya nèraverisuttadè. ī uddeśakkāgi, aṃtarajāla śiṣṭācāravu viḻāsa gòttupaḍisalu mattu aḍakugòṃḍa māhiti kaṃtugaḻannu saṃgrahisi kośīkarisalu śistu badda vidhāna mattu racanègaḻannu vyākhyānisuttadè. aitihāsikavāgi, viṃṭ‌ sarph‌ mattu bāb‌ kāhn‌ avaru 1974ralli paricayisida mūlataḥ ravānā niyaṃtraṇā yojanè(Transmission Control Program)yalli, aṃtarajāla śiṣṭācāravu saṃparkarahita dattāṃśa-kaṃtu ravānā sevèyāgittu. innòṃdu, saṃparka-pradhānavāda ravānā niyaṃtraṇā śiṣṭācāra illi kèlasa māḍuttadè. (Transmission Control Protocol (TCP)). āddariṃda, aṃtarajāla śiṣṭācāra saṃpuṭavannu āgāggè ṭisipi/aipi (TCP/IP) èṃdu ullekhisalāguttadè. iṃdu 'Internet Protocol Version 4 ((IPv4))(aṃtarajāla śiṣṭācāra 4nèya āvṛtti)' ènnalāda aṃtarajāla śiṣṭācārada mòṭṭamòdala pramukha āvṛttiyu aṃtarajālada prabala śiṣṭācāravāgidè. ittīcègè Internet Protocol Version 6 ((IPv6)) aṃtarajāla śiṣṭācārada 6nèya āvṛttiyu sakriyavāgiddu viśvadādyaṃta sthāpisalāguttiddarū, IPv4 bahaḻaṣṭu kaḍè cāltiyalliddu, tanna prābalya mèrèyuttidè. aipi òdagisuva sevègaḻu òṃdu athavā hèccu aipi jālagaḻalli, pradhāna kaṃpyūṭar‌gaḻa viṣaya sūcigaḻa mukhāmukhiyāgi avugaḻa viḻāsavannu nigadipaḍisuvudu, hāgū, mūla pradhāna kaṃpyūṭar‌niṃda uddiṣṭa pradhāna kaṃpyūṭar‌gè māhiti-kaṃtugaḻannu ravānisuvudu, aṃtarajāla śiṣṭācārada kāryavāgidè. ī uddeśakkāgi, èraḍu kāryagaḻuḻḻa viḻāsa gòttupaḍisuvikèya vyavasthèyannu aṃtarajāla śiṣṭācāravu vyākhyānisuttadè. aḍacaṇègaḻuḻḻa pradhāna kaṃpyūṭar‌gaḻannu gurutisi, nigadita tārkika sthaḻa sevè òdagisuttavè. uddiṣṭa pradhāna kaṃpyūṭar‌gè talupisalu bekāda māhiti (meta-data) hòṃdiruva śirolekha(header)vannu pratiyòṃdu kaṃtigū baddhagòḻisalāgiruttadè. baddhagòḻisuva ī vidhānakkè 'kośīkaraṇa' ènnalāguttadè. aipi èṃbudu yāvude saṃparkarahita śiṣṭācāra (connectionless protocol)vāgidè. ravānègè muṃcè, idakkè yāvude rītiya paridhiyalliruva maṃḍalada (circuit) vyavasthèya agatyavilla. viśvasanīyatè jālada mūlabhūta saukaryavu yāvude òṃdu jālada aṃśa athavā ravānā mādhyamadalli viśvasanīyavāgiruvudilla; kòṃḍigaḻu mattu ghaṭakagaḻa labhyatèya vicāradalli avu kriyāsaṃbaddhavāgiruttavè èṃbudannu, aṃtarajāla śiṣṭācāragaḻa vinyāsa tattvavu kalpisuttavè. jāladalli māhiti saṃcāra mattu ravānā kāryagaḻannu niyaṃtrisi nirvahisuvaṃtaha yāvude keṃdrīya vyavasthāpana athavā kriyāśīlatè māpanā vyavasthègaḻilla. jālada saṃkīrṇatèyannu kaḍimègòḻisuva anukūlakkāgi, pratiyòṃdu māhiti ravānèyallū saṃketamūla(intelligence)gaḻannu tudi-ghaṭakadalli sthāpisalāgidè. end-to-end principle.òṃdu kònèyiṃda innòṃdara varègina saṃvahanada kòṃḍi saṃparka sādhanavidāgidè. ravānā pathadalliruva mārgasūcaka (router)gaḻu, uddiṣṭa viḻāsada (destination address) mārgasūciya mūlārdhada (routing prefix) muṃdina jñāta sthaḻīya dvārakkè (local gateway) kaṃtugaḻannu saraḻavāgi muṃdè kaḻuhisuttadè. ī vinyāsada phalavāgi, aṃtarajāla śiṣṭācāravu sādhyavādaṣṭu uttama ravānè prayatnagaḻannu òdagisuttadè, hāgū adara sevèyannu aviśvasanīya èṃdu baṇṇisabahudu. jālada racanā paribhāṣèyalli, ravānèya saṃparka-pradhānada mahatvada vidhānakkè tadviruddhavāgi, idu saṃparkarahita śiṣṭācāra. viśvasanīyatèya kòratèya pariṇāmavāgi, kèḻakaṃḍa doṣagaḻu saṃbhavisuttavè: māhiti hāḻāguvikè kaḻuvāda māhiti kaṃtugaḻu èraḍu sala punarāvartisuva māhiti tappāda kramadalli māhiti ravānè; udāharaṇègè 'A' kaṃtannu 'B' kaṃtigè muṃcè kaḻuhisiddarū, 'B' kaṃtu 'A' kaṃtina maṃcèye uddiṣṭa kaṃpyūṭar‌gè talupuvudu. mārga-nirṇayavu (routing) kriyāsaṃbaddhavāgiruva, hāgū muṃcè ravānèyāda māhiti-kaṃtugaḻa patha kuritu yāvude māhiti labhyavirada kāraṇa, māhitiya mòdala kaṃtu innaṣṭu suttibaḻasuva mārgadalli prayāṇisi uddiṣṭa kaṃpyūṭar‌gè seruva sādhyatègaḻivè. nālkanèya āvṛtti(IPv4)yalli aṃtarajāla śiṣṭācāravu òdagisuva ekaika sahāyavèṃdarè, mārga-nirṇayada ghaṭakagaḻalli cèk‌sam (checksum)‌ gaṇisuva mūlaka aipi kaṃtu śirolekhavu doṣamuktavāgidè èṃdu khātaripaḍisuvudu. ī kramada mūlaka ā haṃtadalliye doṣapūrita kaṃtugaḻannu alliye tègèdu tyajisalāguttadè. ī nidarśanadalli, yāvude tudi-ghaṭakakkè sūcanè ravānisuva agatyavilla, ādarū, aṃtarajāla niyaṃtraṇā saṃdeśa śiṣṭācāra (Internet Control Message Protocol) (ICMP)yalli ī rītiya sūcanè ravānisalu avakāśavidè. innòṃdèḍè, IPv6 āvṛttiyalli, jāladalli mārganirṇaya aṃśagaḻa mūlaka tvarita ravānèya anukūla òdagisalu, aipi śirolekha cèk‌sam‌ (samagra dattāṃśagaḻa serikè)baḻakèyannu kaibiṭṭidè. iṃtaha viśvasanīyatègè saṃbaṃdhisi yāvude tòṃdarègaḻannu saripaḍisuvudu, melnoṭada melpadara śiṣṭācāra (upper layer protocol)da kāryavāgidè. udāharaṇègè, māhitiya kaṃtugaḻu sariyāda kramadalli uddiṣṭa kaṃpyūṭar‌gè serabekādalli, melpadaravu māhitiyannu kèlakṣaṇa kūḍiṭṭukòṃḍu naṃtara anvayikègè ravānisuvudu. viśvasanīyatèya vicārada jòtègè, innū hèccigè, aṃtarajāla mattu adara aṃśagaḻa vaividhya mattu kriyāsaṃbaddha svabhāvadiṃdāgi, pathavòṃdu labhyavāguttadè. adallade viśvasanīyavāgiddarū, iṃtahadde nirdiṣṭa pathavu koralāda māhiti ravānā kāryakkè sūkta athavā viśvasanīya mārga èṃdu khātari nīḍadu. nirdiṣṭa kòṃḍiyalli māhiti kaṃtugaḻa gātravu tāṃtrika nirbaṃdhagaḻigè òḻagāgiruttadè. anvayikèyu sariyāda ravānā guṇagaḻannu baḻasuvudèṃba bharavasè nīḍabeku. anvayikè mattu aipi naḍuvaṇa melpadara śiṣṭācāradalliyū saha ī hòṇèyuṃṭu. IPv6 baḻasuvāga, sthaḻīya kòṃḍi hāgū uddiṣṭa kaṃpyūṭar‌natta sāguva iḍī saṃbhāvya pathakkāgi gariṣṭha ravānā ekāṃśada (MTU) gātravannu pariśīlisalu anukūlagaḻivè. IPv4 aṃtarajāla padaravu svayaṃcālitavāgi mūla māhitiyannu innaṣṭu saṇṇa kaṃtugaḻalli vibhajisi òḍèdu ravānisuva kṣamatè hòṃdidè. ī nidarśanadalli, tappāda kramadalli ravānèyāda saṇṇa kaṃtugaḻannu punaḥ sariyāda kramadalli joḍisalu aipi nèravāguttadè. ravānā niyaṃtraṇā śiṣṭācāra (Transmission Control Protocol) (TCP) èṃbudu, māhiti kaṃtannu èṃṭiyugiṃtalū kiridāda gātrakkè hòṃdisuva śiṣṭācārada òṃdu udāharaṇèyāgidè. baḻakèdāra māhiti-saṃpuṭa śiṣṭācāra (User Datagram Protocol) (UDP) mattu aṃtarajāla niyaṃtraṇā saṃdeśa śiṣṭācāra (Internet Control Message Protocol) (ICMP) èṃṭiyu gātravannu nirlakṣisuttavè. idariṃdāgi aipi atidòḍḍa gātrada māhiti-saṃpuṭagaḻannu òḍèdu saṇṇa kaṃtugaḻannāgisuttadè. aipi viḻāsa nirṇaya mattu mārga nirṇaya aṃtarajāla śiṣṭācārada ati saṃkīrṇa vicāragaḻèṃdarè doṣagaḻa saripaḍisuvikè,aṃtarajāla śiṣṭācārada viḻāsa nirṇaya (addressing) hāgū mārga nirṇaya routingvannòḻagòṃḍivè. jālada tudiyalliruva pradhāna kaṃpyūṭar‌gaḻu aipi viḻāsagaḻannu hegè hòṃduttavè; hāgū, aipi pradhāna kaṃpyūṭar‌ viḻāsagaḻa upajālagaḻu yāva rītiyalli vibhāgagaḻāgiruttavè; hāgū èlli òṭṭigè serisalāgiruttavè èṃbudu aḍataḍè nivāraṇā vidhānada vyāptigè serivè. èllā pradhāna kaṃpyūṭar‌gaḻu, avugaḻigiṃtalū hèccāgi, aṃtarajāla mārgasūcigaḻu aipi mārga nirṇaya kārya māḍuttavè. aipi saṃparka hòṃdiruva jālagaḻuddakkū aipi māhiti saṃpuṭagaḻa ravānā nirṇaya kaigòḻḻalu, ī mārgasūcigaḻu mādariyāgi āṃtarika dvāra śiṣṭācāragaḻu (interior gateway protocols) (IGPs) athavā bāhya dvāra śiṣṭācāragaḻu (external gateway protocols) (EGPs) baḻasuttavè. āvṛtti itihāsa vidyut‌ mattu vidyunmāna taṃtravijñānigaḻa saṃsthè (Institute of Electrical and Electronic Engineers) (IEEE), āga 1974ra me tiṃgaḻalli 'è pròṭòkāl‌ phār‌ pyākèṭ‌ nèṭvark‌ iṃṭarkanèkṣan‌' èṃba patrikè prakaṭisitu. ī patrikèyannu maṃḍisida viṃṭ‌ sarph‌ mattu bāb‌ kāhn‌, ghaṭakagaḻa naḍuvè māhiti-kaṃtu badalāvaṇè taṃtra baḻasi saṃpanmūlagaḻannu vitarisalu aṃtarajāla śiṣṭācārada (interntworking protocol) baggè vivaraṇè nīḍiddārè. pradhāna kaṃpyūṭar‌gaḻa naḍuvè saṃparka-pradhānavāda kòṃḍigaḻu mattu māhiti-saṃpuṭa sevègaḻèraḍannū òḻagòṃḍiruva ravānā niyaṃtraṇā vyavasthè (Transmission Control Program) (TCP) ī mādariya keṃdrīya niyaṃtraṇā aṃśavāgittu. ānaṃtara, òṃde-kaḍè sthitavāgiruva (monolithic) ravānā niyaṃtraṇa vyavasthèyannu 'svayaṃpūrṇa' ènnalāda (modular) racanègaḻannāgi bhāgisalāyitu. ī svayaṃpūrṇa racanègaḻalli saṃparka-pradhāna padaradalli (connection-oriented layer) ravānā niyaṃtraṇa śiṣṭācāra hāgū aṃtarajāla (māhiti-saṃpuṭa) padaradalli aṃtarajāla śiṣṭācāra vyavasthègaḻiddavu. ī mādariyannu anaupacārikavāgi ṭisipi/aipi (TCP/IP) ènnalāyitu. ādarū, vidhyuktavāgi, idannu innu muṃdè aṃtarajāla śiṣṭācāra saṃpuṭa (Internet Protocol Suite) èṃdu ullekhisalāyitu. aṃtarajālakkè vyākhyāna nīḍuva nirṇayakāri aṃśagaḻalli aṃtarajāla śiṣṭācāravū saha òṃdu. aṃtarajāla śiṣṭācāra nālkanèya āvṛtti aipivi4 (IPv4) iṃdu aṃtarajāla padaradalli vyāpaka baḻakèyalliruva prabala aṃtarajāla śiṣṭācāravāgidè. idaralli 4ra saṃkhyèyu pratiyòṃdu aipi māhiti-saṃpuṭadalliruva vidhyukta śiṣṭācāra āvṛttiya saṃkhyèyāgidè. aipivi4nnu 1981ra ār‌èph‌si 791ralli vivarisalāgidè. aipivi4ra naṃtarada āvṛttiye aipivi6. viḻāsa nirṇaya vyavasthèyalli badalāvaṇèyu hiṃdina āvṛtti mattu hòsa āvṛttiya naḍuvina pramukha vyatyāsavāgidè. aipivi4 32-biṭ‌ viḻāsagaḻannu (c. 4 śatakoṭi, athavā viḻāsagaḻu) baḻasuttadè. aipivi6 128-biṭ‌ viḻāsagaḻannu (c. 340 undecillion, athavā viḻāsagaḻu) baḻasuttadè. aipivi6 āvṛttiya āydukòḻḻuvikè nidhānagatiyalliddarū, adu āga 2008ra jūn‌ tiṃgaḻaṣṭaralli amèrikā saṃyukta saṃsthānada sarkāri ilākhègaḻallina kaṃpyūṭar‌ vyavasthègaḻalli prayoga naḍèsida naṃtara, (kaniṣṭhamaṭṭadāgiddarū) aipivi6kkāgi mūlabhūta saukaryagaḻivè èṃbudannu nirṇayisalāyitu. ādāgyū 1977riṃda 1979ra varègè baḻasalāda 0riṃda 3ra āvṛttigaḻu, aipivi4ra abhivṛddhi mattu prayogātmaka āvṛttigaḻāgiddavu. aidanèya āvṛttiyannu, aṃtarajāla pravāha śiṣṭācāra hariyuvikèya èṃba (māhitiyannu satata-pravāha rītya ravānisuva) prāyogika śiṣṭācāravu vardhisuttittu. aipivi4ra badalu baḻasabahudāda vividha śiṣṭācāra mādarigaḻigāgi, ārariṃda òṃbattanèya āvṛttigaḻannu prastāpisalāyitu: ès‌aipipi (siṃpal‌ iṃṭarnèṭ‌ pròṭòkāl‌ plas‌ (Simple Internet Protocol Plus) iṃdu idannu aipivi6 èṃdū karèyalāgidè), TP/IX (RFC 1475), PIP (RFC 1621) mattu TUBA (innaṣṭu dòḍḍa viḻāsa,sudhāraṇègaḻòṃdigè TCP mattu UDP, RFC 1347). aṃtimavāgi, āranèya āvṛttiyannu adhikṛtavāgi baḻasalāyitu. idannu aipivi6 èṃdu pramāṇīkarisalāyitu. aipivi9 śiṣṭācāravannu vivara-kathèya keṃdrabiṃduvannāgisida hāsyabharita abhiprāya korikè (Request for Comments)yannu aiiṭièph‌ 1994ra epril‌ 1raṃdu prakaṭisitu. idannu epril‌ mūrkhara dina da nagèhanigè uddeśisalāgittu. aipivi9 mattu aipivi8 ènnalāda itarè śiṣṭācāra prastāpagaḻū saha kèla kāla mūḍibaṃdiddavu, adarè ivu uddimè kṣetra mattu śaikṣaṇika kṣetragaḻiṃda yāvude sakārātmaka pratikriyè dòrèyalilla. ullekhanā rekhācitragaḻu vividha khaṃḍanè-ṭīkè sādhyatègaḻu aṃtarajāla śiṣṭācāravu vividha dāḻigaḻigè tuttāguva prasaṃgavidè. kūlaṃkaṣavāda bhedya māpanè hāgū prastāpita kramagaḻannu 2008ralli prakaṭisalāyitu. idannu aiiṭièph‌nalli īgalū ī vicārada bagègè innū carcè māḍalāguttidè. ivannū noḍi aṃtarajālada rūparekhè aṃtarajāla viṣayagaḻa paṭṭi èllā aipi èṭièṃ saṃparkarahita śiṣṭācāra phlyāṭ‌ aipi bhūsthaḻa-nirṇayisuva taṃtrāṃśa aièèn‌è aṃtarajāla aṃtarajāla śiṣṭācāra saṃpuṭa aṃtarajāla pravāha śiṣṭācāra ip - C prògrāmiṃg‌ bhāṣègāgi aipi racanè aṃtarajāla śiṣṭācāra viḻāsa aipi òḍèyuvikè māhiti-kaṃtu racanè seridaṃtè aipivi4 aipivi6 (mattu māhiti-kaṃtu racanè) māhiti-kaṃtu ṭisipi mattu yuḍipi porṭ‌ saṃkhyègaḻu ṭiḍièm‌ ravānā niyaṃtraṇā śiṣṭācāra ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu RFC 791 myānphrèḍ‌ liṃḍnar‌ra māhiti saṃvahanada bagègina bhāṣaṇagaḻu - pārṭ‌ aipi ṭèknālaji besiks‌ myānphrèḍ‌ liṃḍnar‌ra māhiti saṃvahanada bagègina bhāṣaṇagaḻu - pārṭ‌ aipi ṭèknālaji ḍīṭails‌ myānphrèḍ‌ liṃḍnar‌ra māhiti saṃvahanada bagègina bhāṣaṇagaḻu - pārṭ‌ aipivi6 IPv6.com - muṃdina talèmārina aṃtarajāla aipivi6kkāgi jñāna keṃdra aṃtarajāla śiṣṭācāra aṃtarajāla padara śiṣṭācāragaḻu aṃtara jāla tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%82%E0%B2%A4%E0%B2%B0%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%B2%20%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B2%BE%E0%B2%9A%E0%B2%BE%E0%B2%B0%20%28Internet%20Protocol%29

ಅಂತರಜಾಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (Internet Protocol)

Qಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಎಂಬುದು ಗೂಗಲ್ Inc.ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಜಾಹಿರಾತು ಸೇವಾ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಮಾಲೀಕರು, ತಮ್ಮ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ವಸ್ತು-ವಿಷಯ, ಚಿತ್ರ, ಹಾಗು ವಿಡಿಯೋ ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಲು ಈ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲು ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪರ್-ಕ್ಲಿಕ್(ಒಂದು ಬಾರಿ ಗುಂಡಿಯನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದರೆ) ಅಥವಾ ಪರ್-ಇಂಪ್ರೆಷನ್(ಪ್ರತಿ ಅಂಕಣ)ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ ಶುಲ್ಕದ ಮೂಲಕ ಆದಾಯ ಗಳಿಸುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್, ಪ್ರತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ದರ ದ ಆಧಾರಿತ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು, ಆದರೆ, ಡಬಲ್ ಕ್ಲಿಕ್(ಎರಡು ಬಾರಿ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವುದು)ನ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.(ಡಬಲ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಸಹ ಗೂಗಲ್ ನ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿದೆ). ಗೂಗಲ್, Q೧ ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ US$೨.೦೪ ಶತಕೋಟಿ ಆದಾಯ ಗಳಿಸಿತು.(ವಾರ್ಷಿಕ $೮.೧೬ ಶತಕೋಟಿ), ಅಥವಾ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಮೂಲಕ ೩೦%ನಷ್ಟು ಒಟ್ಟಾರೆ ವರಮಾನ ದಾಖಲಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥೂಲ ಅವಲೋಕನ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ವಿಷಯ, ಬಳಕೆದಾರನ ಭೌಗೋಳಿಕ ನೆಲೆ, ಹಾಗು ಇತರ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಜಾಹಿರಾತು ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಲು ಗೂಗಲ್ ತನ್ನ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಶೋಧನಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ನ ಉದ್ದೇಶಿತ ಜಾಹಿರಾತು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಬಯಸುವವರು ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಮೂಲಕ ದಾಖಲು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್, ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬ್ಯಾನರ್ ಗಳಿಗಿಂತ ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅತಿಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಜಾಹಿರಾತಿನ ವಿಷಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗೆ ಸುಸಂಬದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಲವು ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು ತಮ್ಮ ವಿಷಯವನ್ನು ತಿಳಿಯಪಡಿಸಲು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ; ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಜಾಹಿರಾತು ನೆಟ್ವರ್ಕ್ (ಜಾಲ)ಆಗಿದೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಜಾಹಿರಾತು ಪ್ರಚಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿರದ ಹಾಗು ಮಾರಾಟ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಲ್ಲದ ಸಣ್ಣ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಿಗೆ ಜಾಹೀರಾತು ವರಮಾನದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಚರ್ಚಿಸಲಾದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬದ್ಧವಾದ ಜಾಹಿರಾತುಗಳಿಂದ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ, ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು, ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಬರಹಗಳಿಂದ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು ಈ ಜಾಹೀರಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಿಂದ ಬಹಳ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿವೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಹಲವಾರು ಮುದ್ರಕರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಕೆಲವು ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು, ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮೂರು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ: ಅವರು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಆನ್ಲೈನ್ ಜಾಹಿರಾತು ಪ್ರಕಟಣೆಯು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರೂ ಅಷ್ಟಕ್ಕೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರು ತಮ್ಮ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಇಂತಿಷ್ಟು ಹಣವು ಕಡಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವವರು ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಲು ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವಂತಹ ವಿಷಯವಸ್ತುವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು "ನನ್ನ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತಿನ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ" ಎಂಬಂತಹ ಪದಗುಚ್ಚಗಳನ್ನು ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು ಬಳಸದಂತೆ ಗೂಗಲ್ ನಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಸ್ವೀಕೃತಗೊಂಡ ಪದಗುಚ್ಛಗಳೆಂದರೆ "ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿಗಳು" ಹಾಗು "ಜಾಹಿರಾತುಗಳು". ಎಲ್ಲಾ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಆದಾಯದ ಮೂಲವೆಂದರೆ ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್, ಬದಲಿಯಾಗಿ ಇದು ವಿಕ್ರೆಯ್(ಹರಾಜಿನ ಮೌಲ್ಯ) ಎರಡನೇ ದರ ಪ್ರಮಾಣದ ಹರಾಜನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸಂಕೀರ್ಣ ಬೆಲೆ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತುದಾರನಿಗೆ ಮೊಹರಾದ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ.(ಅದೆಂದರೆ., ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ವೀಕ್ಷಿಸಲಾಗದಂತಹ ಕೋರಿಕೆ). ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ನೀಡಲಾದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಆಯ್ಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದ್ದೇ ಆದರೆ, ಜಾಹಿರಾತುದಾರರು ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಧಿಕ ಕೋರಿಕೆಗೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದೇ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೋರಿಕೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ಪ್ರಸಕ್ತದಲ್ಲಿ ಕಂಟೆಂಟ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ೬೮%ನಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಒಯಿಂಗೋ, Inc., ಲಾಸ್ ಏಂಜಲಿಸ್ ನ ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಗಿಲಾಡ್ ಎಲ್ಬಾಜ್ ಹಾಗು ಆಡಂ ವೆಯಿಸ್ಸ್ಮನ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಒಯಿಂಗೋ ಪದಗಳ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಖಾಸಗಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಶೋಧನಾ ಆಲ್ಗರಿದ್ಮ್(ಅರಬ್ಬೀ ಅಂಕಗಣಿತ ಪದ್ಧತಿ) ನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. ಜೊತೆಗೆ ವರ್ಡ್ ನೆಟ್ ಎಂಬ ಮೂಲ ನಿಘಂಟಿನ ಮೇಲೆ ಇದನ್ನು ರಚನೆ ಮಾಡಿತು, ಇದನ್ನು ಜಾರ್ಜ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ನೇತೃತ್ವದ ಪ್ರಿನ್ಸ್ಟನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಂಶೋಧಕರು ಅಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ೧೫ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಒಯಿಂಗೋ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸಿಮ್ಯಾನ್ಟಿಕ್ಸ್(ಸಂಸ್ಥೆ) ಎಂದು ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು, ಇದನ್ನು ನಂತರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ಸಂಸ್ಥೆಯು US$೧೦೨ ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್, ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ "ಪ್ರಕಟಣಾ ಜಾಹಿರಾತುಗಳಿಗೆ ವಿವಿಧ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಗಳ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು" ಕಲ್ಪಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೂ ಸೇರಿತ್ತು. ವಿಧಗಳು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಫೀಡ್ಸ್ (ಪೋಷಕಗಳಿಗಾಗಿ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್) ಮೇ ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ, ಗೂಗಲ್, ಸೀಮಿತ-ಸಹಯೋಗದ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಫೀಡ್ಸ್ ನ ಎರಡನೇ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಇದು RSS ಹಾಗು ಆಟಂ ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ೧೦೦ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಸಕ್ರಿಯ ಚಂದಾದಾರರಿದ್ದಾರೆ. ಅಧಿಕೃತ ಗೂಗಲ್ ಬ್ಲಾಗ್ ನ ಪ್ರಕಾರ, "ಜಾಹಿರಾತುದಾರರು ತಮ್ಮ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸೂಚಕ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು; ಪ್ರಕಟಣೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೂಲ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹಣ ಸಂದಾಯ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ; ವೀಕ್ಷಕರು ಸುಸಂಬದ್ಧವಾದ ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ-ಜೊತೆಗೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೂಚಕಗಳು ಆಯ್ಕೆಗೆ ದೊರಕುತ್ತವೆ." ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಫೀಡ್ಸ್, ಸೂಚಕಕ್ಕೆ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. RSS ವೀಕ್ಷಕ ಅಥವಾ ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದಾಗ, ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಪಡೆದ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಗೂಗಲ್ ಜಾಹಿರಾತು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತದೆ. ಜಾಹಿರಾತು ವಿಷಯವನ್ನು, ಚಿತ್ರದ ಸುತ್ತ ಸೂಚಕದ ವಿಷಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರದ ಮೇಲೆ ಬಳಕೆದಾರನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದಾಗ, ಆತ ಅಥವಾ ಆಕೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮಾದರಿ, ಜಾಹಿರಾತುದಾರನ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗೆ ಪುನರ್ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಫೀಡ್ಸ್, ಆಗಸ್ಟ್ ೧೫, ೨೦೦೮ರವರೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗತೊಡಗಿದಾಗ ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಾಗೆ ಉಳಿದಿತ್ತು. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಸರ್ಚ್(ಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್) ಸಾಧಾರಣ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ನ್ನು ಹೋಲುವ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಸರ್ಚ್ , ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಮಾಲಿಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ಗೂಗಲ್ ಶೋಧನಾ ಆವರಣವನ್ನು ಇರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆದಾರನು ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಅಥವಾ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಶೋಧನಾ ಆವರಣವನ್ನು ಶೋಧಿಸಿದಾಗ, ಗೂಗಲ್, ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನ ಮಾಲಿಕರೊಂದಿಗೆ ಆ ಜಾಹಿರಾತು ಶೋಧನೆಗಳಿಂದ ೫೧%ನಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟನಕಾರನು ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ; ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಕೇವಲ ಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟನಕಾರನಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಮೊಬೈಲ್ ಕಂಟೆಂಟ್(ಮೊಬೈಲ್ ಅಂಶದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್) ಮೊಬೈಲ್ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್, ಪ್ರಕಟನಕಾರರಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಿತ ಗೂಗಲ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮೊಬೈಲ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಿಂದ ಆದಾಯ ಗಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ ಮಾದರಿ, ಗೂಗಲ್, ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ - ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಮೊಬೈಲ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡೊಮೈನ್ಸ್ (ಸ್ಥಾನಿಕ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗಾಗಿ) ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡೊಮೈನ್ಸ್, ಇನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದ ಡೊಮೈನ್ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲೇ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಡೊಮೈನ್ ಹೆಸರುಳ್ಳ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಡೊಮೈನ್ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಉಳಿದಂತೆ ಇವುಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡೊಮೈನ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಕ್ತದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ; ಜೊತೆಗೆ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದು ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೨, ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ, ಟೆಕ್ ಕ್ರಂ ಚ್, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡೊಮೈನ್ಸ್ ಎಲ್ಲ US ಪ್ರಕಟನಕಾರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆಯೆಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ವಿಡಿಯೋ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ವಿಡಿಯೋ, ದೃಶ್ಯಸಹಿತ (ದೃಶ್ಯಮಾಧ್ಯಮ)ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವವರಿಗೆ, ಜನಪ್ರಿಯ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಗೂಗಲ್ ನ ವ್ಯಾಪಕ ಜಾಹಿರಾತು ನೆಟ್ವರ್ಕ್(ಜಾಲದಲ್ಲಿ) ನಲ್ಲಿ ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಆದಾಯ ಗಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. XHTML ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೭ರವರೆಗೂ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಶೋಧನಾ ಆವರಣಕ್ಕೆ HTML ಸಂಕೇತವು, XHTML ಎಂದು ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಇದರ ಬಳಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಇದು ಆಧುನಿಕ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ವಿನ್ಯಾಸದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಅಲ್ಲದ ಕೊನೆಯ ಟ್ಯಾಗ್ ಗಳು(ಒಂದು ದತ್ತಾಂಶದ ಬಾಬನ್ನು ಮುಂದೆ ಮತ್ತೆ ಪಡೆಯಲು ಅದರ ಮಾದರಿಯಿಂದ ಗುರುತಿಸು), ಉದಾಹರಣೆಗೆ <code></code> ಹಾಗು <code></input></code>, checked="checked" ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ checked ನ ಗುರುತುಗಳ ಬಳಕೆ, id, ಕ್ಲಾಸ್, ಅಥವಾ ಸ್ಟೈಲ್ ನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಪ್ರದರ್ಶನಾಶೈಲಿಯ ಗುರುತುಗಳು - ಉದಾಹರಣೆಗೆ, bgcolor ಹಾಗು ಅಲೈನ್ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನಾಶೈಲಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಒಂದು ಕೋಷ್ಟಕ ಮಾದರಿ (ಅದೆಂದರೆ., ಕೊಷ್ಟಕವಲ್ಲದ ಮಾದರಿ),೧ ಹಾಗು the ಫಾಂಟ್ ಟ್ಯಾಗ್.೨ ೧: ಅನುದ್ದೇಶಿತ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಕೋಷ್ಟಕ ವಿಧಾನ ಬಳಸುವುದನ್ನು W೩C ಬಲವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ, ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಒಂದು ದತ್ತಾಂಶವು ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ವಿಫಲತೆ ಹೊಂದುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ - ಒಂದು ಕೋಷ್ಟಕವು "ಸರಿಯಾಗಿ" ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಪ್ರಸಕ್ತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಆಲ್ಗರಿದ್ಮ್ ವಿಧಾನವಿಲ್ಲ(ಬ್ರೌಸರ್ ವಿಂಡೋ ಮರುಆಕಾರಗೊಂಡಾಗ ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣವಾಗಿ ಅಗಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಉದ್ದವಾಗುವ ಕೋಷ್ಟಕದ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಸಕ್ರಿಯವಾದ ಕ್ಲೈಂಟ್ ಸೈಡ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟಿಂಗ್ ಇಲ್ಲದೆ ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದು) ೨: ಫಾಂಟ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಅಸಮ್ಮತವಾಗುತ್ತಾದರೂ, ಯಾವುದೇ XHTML ಪ್ರಮಾಣಕ ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ವಿಫಲತೆ ಹೊಂದುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತು ತಂಡವು ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ವಿಧಾನ document.write()ನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಳವಡಿಕೆಯ ಸೂತ್ರ application/xhtml+xml MIME ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದಾಗ ಇದು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ತಂಡಗಳು iframe HTML ಟ್ಯಾಗ್ ನ್ನೂ ಸಹ ಬಳಸುತ್ತವೆ, ಇದು XHTML ೧.೦ ಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಅಥವಾ XHTML ೧.೦ ಟ್ರ್ಯಾನ್ಸಿಶನಲ್ DOCTYPEs ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ನ ನಿಯಮಗಳು ಅದರ ಅಂಗಗಳು ಸಂಕೇತ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತವೆ, ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವವರು ಸರಿಯಾದ XHTML ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೇವಲ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತು ತಂಡಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರತ್ಯೇಕ HTML ವೆಬ್ ಪುಟವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಹಾಗು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್(ನಿರ್ವಹಣೆಯ ವಿವರಣೆ) ಟ್ಯಾಗ್ ನಿಂದ XHTML ವೆಬ್ ಪುಟಕ್ಕೆ ಈ ಪುಟವನ್ನು ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಅಂಗೀಕರಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ವಿಧಾನ ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಸಂಕೇತವನ್ನು ವೆಬ್ ಪುಟಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ಈ ಪುಟವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದಾಗಿ, ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಸಂಕೇತವು ಇನ್ಲೈಂಡ್ JSON ಅನ್ನು ಬಳಸಿ ಗೂಗಲ್ ಸರ್ವರ್ ಗಳಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಜಾಹಿರಾತುಗಳಿಗಾಗಿ, ಗೂಗಲ್ ಸರ್ವರ್ ಗಳು, ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅತಿ ಮುಖ್ಯ ಪದಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲು ಪುಟದ ಕ್ಯಾಷ್ ನ್ನು(ಗೋಪ್ಯಸ್ಥಾನ) ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಮುಖ್ಯಪದಗಳು ಆ ಮೊದಲೇ ಕ್ಯಾಷ್ಡ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಬಿಡ್ಡಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಆ ಮುಖ್ಯಪದಗಳಿಂದ ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. (ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಪೇಟೆಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.) ಜಾಲ-ನಿರ್ದೇಶಿತ ಜಾಹಿರಾತುಗಳಿಗಾಗಿ, ಜಾಹಿರಾತುದಾರನು, ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಬೇಕಿರುವ ಪುಟ(ಗಳನ್ನು) ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಹಾಗು ಕಾಸ್ಟ್ ಪರ್ ಮಿಲ್ಲೆ(CPM)ಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಹಣ ಸಂದಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಅಥವಾ ಹಣವನ್ನು ಸಂದಾಯ ಮಾಡುವ ಜಾಹಿರಾತುದಾರರು ಪ್ರಕಟವಾದ ಪ್ರತಿ ಸಾವಿರ ಜಾಹಿರಾತಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಸಂದಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಶಿಫಾರಸು ಪಡೆದ ಜಾಹಿರಾತಿನಲ್ಲಿ, ಪುಟವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದವರು ಸೂಚಿಸಿದ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ನ್ನು ಡೌನ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡರೆ ಅಥವಾ ಸೂಚಿತ ಸೇವೆಗೆ ಚಂದಾದಾರರಾದರೆ, ಗೂಗಲ್ ಜಾಹಿರಾತುದಾರನ ಖಾತೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ತುಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿಫಾರಸು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ವೀಕ್ಷಕನ ಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಶೋಧನಾ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪುಟವನ್ನು ತೆರೆಯಲು ಕೋರಿಕೆ ಬಂದಾಗ ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ನ್ನು ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್ ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇತರ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಮಾಲೀಕರು ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಸಂಕೇತವನ್ನು ತಮ್ಮ ವೆಬ್ ಪುಟಗಳಿಗೆ ನಕಲು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಗ್ರಾಹಕರು ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಬೇಕಿರುವ ಪುಟಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಬಹುದು. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್, ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಲಾದ ಪುಟಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರ ಪುಟಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಅಂತಹವುಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ದುರುಪಯೋಗ ಕೆಲವು ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು, ಗೂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ಶೋಧನೆ ಮಾಡುವವರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಇತರ ಇಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಕ್ಲಿಕ್ ನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಗಳಿಸುವುದು ಇವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ "ಸೋಂಬಿ"(ಸ್ವಯಂಚಲಿ) ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವ, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವಿಷಯವಲ್ಲದೆ ಬೇರೇನನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಓಪನ್ ಡೈರೆಕ್ಟರಿ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ನಿಂದ ವಿಷಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಂತಹ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆ, ಅಥವಾ RSS ಫೀಡ್ಸ್ ಫಾರ್ ಕಂಟೆಂಟ್ ನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಸ್ಕ್ರೇಪರ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು). ಬಹುಶಃ ಇಂತಹ "ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ಮ್ಸ್" ಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ರೂಪವೆಂದರೆ ಸ್ಪ್ಲೊಗ್ಸ್ ಗಳು(ಸ್ಪ್ಯಾಮ್ ಬ್ಲಾಗ್ ಗಳು), ಇವುಗಳು ಅಧಿಕ-ಹಣಗಳಿಸುವ ಅತಿ ಮುಖ್ಯ ಪದಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವುದರ ಸುತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿವೆ. ಈ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಹಲವು ಇತರ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳಿಂದ ವಿಷಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ. ಇವುಗಳು ಹಾಗು ಇವುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಶೋಧನಾ ಇಂಜಿನ್ ಸ್ಪ್ಯಾಮ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಇದನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಮೇಡ್ ಫಾರ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್(ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಗಾಗೆ ತಯಾರಾದ)(MFA) ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ವೆಬ್ ಪುಟ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇವುಗಳು ಜಾಹಿರಾತುಗಳಿಂದ ಭರ್ತಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಈ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಉಪಾಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಪುಟಗಳನ್ನು ಹಿಂದೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ದೂರುಗಳು ಬಂದ ಕಾರಣ, ಗೂಗಲ್ ಇಂತಹ ಖಾತೆ ಗಳನ್ನು ಈಗ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಿದೆ. ಟ್ರೋಜನ್ ಹಾರ್ಸಸ್, ಗೂಗಲ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ನಿರ್ದೆಶಿತವಾಗಿದೆಯೆಂಬ ವರದಿಗಳೂ ಸಹ ಇವೆ, ಇವುಗಳು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾದ ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಿದ್ಧಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಟ್ರೋಜನ್ ವೆಬ್ ಪುಟದ ಮೂಲಕ ಅಪರಿಚಿತ ಬಳಕೆದಾರನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಅಪ್ ಲೋಡ್ ಆಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ನಂತರದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ದುರುದ್ದೇಶಿತ ಜಾಹಿರಾತಿನೊಂದಿಗೆ ಮೂಲ ಜಾಹಿರಾತಿನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಟೀಕೆ ಕ್ಲಿಕ್ ವಂಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಉಂಟಾದ ಆರೋಪದಿಂದ, ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್, ಕೆಲ ಸರ್ಚ್ ಇಂಜಿನ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಸೆಶನ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಟೀಕೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ, ಗೂಗಲ್ "ಅನರ್ಹ ಕ್ಲಿಕ್ ಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಇವುಗಳು ಟೀಕಿಸಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯು ತಮ್ಮ ಸ್ಪರ್ಧಿಯ ಸರ್ಚ್ ಇಂಜಿನ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಅದು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ಲಿಕ್ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಪ್ರಕಟನಕಾರರು ಹಲವಾರು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು-ಶೋಧಿಸುವ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಗಳು ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತುಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವವರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಸ್ತೃತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರಕಟನಕಾರರು, ತಾವು ಕ್ಲಿಕ್ ವಂಚನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದೇವೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಹಲವಾರು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಶೋಧನಾ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಗಳು ಖರೀದಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿವೆ. ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರಿಗೆ ಹಣ ಸಂದಾಯ ಮಾಡುವ ನಿಯಮಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಯುಕ್ತವಾಗಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗೂಗಲ್, ಒಂದು ಖಾತೆ US$೧೦೦ ತಲುಪುವವರೆಗೂ ಹಣವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸಣ್ಣ ವಿಷಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹಲವರಿಗೆದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸಮಯದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ-ಈ ಮೊತ್ತದ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ವರಮಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಕೆಲವೊಂದು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೆ ಸಮಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ, ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸದಿದ್ದರೆ, ಗೂಗಲ್, US$೧೦ಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕವಾಗಿ ಗಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲ ಹಣವನ್ನು ಸಂದಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗೂಗಲ್ ನಿಂದ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಹಣದ ಚೆಕ್ ಸಂದಾಯವಾಗಬೇಕಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಖಾತೆ ಗಳು ಅನರ್ಹಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆಂದು ಹಲವು ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಮಾಲೀಕರು ದೂರುತ್ತಾರೆ. ಗೂಗಲ್, ಕ್ಲಿಕ್ ವಂಚನೆ ಅಥವಾ ನಿಷೇಧಿಸಲಾದ ವಿಷಯದಿಂದ ಖಾತೆ ಗಳು ಅನರ್ಹಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆಂದು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸೂಕ್ತ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಇಮೇಲ್ ಪ್ರಕಟನಕಾರನ ಒಡೆಯನಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಮರ್ಥನೆಗಳಾಗಲಿ, ಅಥವಾ ಆಯ್ಕೆಗಳಾಗಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಂಪರ್ಕ ಕೊಂಡಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಇಮೇಲ್ ನಲ್ಲಿ, ಗೂಗಲ್, "ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಜಾಹಿರಾತುದಾರರನ್ನು ಅಸಮರ್ಥ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವೆಚ್ಚದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇರುವುದರಿಂದ, ನಮಗೆ ನಿಮ್ಮ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ನಿಮಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿರುವ ಬಾಕಿ ಹಣ ಹಾಗು ಗೂಗಲ್ ನ ವರಮಾನದ ಪಾಲನ್ನು, ಸಂಬಂಧಿತ ಜಾಹಿರಾತುದಾರರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಾಪಸು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯ ಸಮ್ಮತವಾಗಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ-ಬಂದ ವರಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಎಲ್ಲ ದೂರುಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಧಿಕೃತ ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಬ್ಲಾಗ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ವಿಡಿಯೋ ವೆಬ್ಸೈಟ್ Imineo.comನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದಾಗ, ಗೂಗಲ್ ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಯಿತು. ಈ ವೆಬ್ಸೈಟ್, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಚೋದಕವೆನಿಸುವ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಗೂಗಲ್ ನ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಪಾಲಿಸಿಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿತು. ಮಾದರಿಯಾಗಿ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗಳು ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆಲವು ಜಾಲಗಳು ಸ್ವತಃ ಕಾಪಿರೈಟ್ ನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಕಾಪಿರೈಟ್ ಆದಂತಹ ವಸ್ತು-ವಿಷಯಕಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ; ಅಥವಾ ವಿಷಯಕವನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಕಾಪಿರೈಟ್ (ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ)ಹೊಂದಿರುವವರಿಂದ ಪ್ರಮಾಣಿತವಾಗಿರಬೇಕು. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಹಾಗು ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಎರಡರ ಬಳಕೆಯಿಂದ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಸ್ವತಃ ಪ್ರಚಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಗೂಗಲ್ ಗೆ ಕಮಿಷನ್ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಅನುಚಿತ ಅಥವಾ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ದಾಳಿಯ ಬಗೆಗಿನ ಒಂದು ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ, ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಶೈಕ್ಷಣಿಕತೆ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಜಾಹಿರಾತು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು.(ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಇದನ್ನು ನಿಜವೆಂದು ಭಾವಿಸಬೇಕಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.). ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಕುಕೀಗಳನ್ನು ರಚನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವರು ಗೋಪ್ಯತೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆಂದು ಕೆಲವರು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನ್ನು ಬಳಸುವ ವೆಬ್ ಪರಿಣಿತರು, ಗೋಪ್ಯತೆ ನಿಯಮದ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ದಿ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಕೋಡ್ (ಪುಸ್ತಕ) ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ವರ್ಡ್ಸ್ ಗೂಗಲ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಪೇ ಪರ್‌ ಪ್ಲೇ ಸ್ಕ್ರೇಪರ್(ಅಳಿಸಿ ಹಾಕುವ ಸಾಧನ) ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ಹಕ್ಕು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆದ ಅನ್ವಯಿಕೆ ಇನ್ಸೈಡ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ — ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಗೂಗಲ್ ನ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್ ಲಾಗ್ ಗೂಗಲ್‌ ಸೇವೆಗಳು ಅಂತರ್ಜಾಲ ಜಾಹಿರಾತು ಸೇವೆಗಳು ಹಾಗು ಅದರ ಅಂಗ ಜಾಲಗಳು ವೆಬ್ 2.0 ಅಂತರ್ಜಾಲ ಮಾರಾಟಗಾರಿಕೆ 1998ರ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳು

Qāḍsèns èṃbudu gūgal Inc.na melvicāraṇèyalliruva jāhirātu sevā aḻavaḍikèyāgidè. vèbsaiṭ mālīkaru, tamma vèbsaiṭ gaḻalli vastu-viṣaya, citra, hāgu viḍiyo jāhirātugaḻu prakaṭagòḻḻalu ī prògrām nalli dākhalu māḍabahudu. ī jāhirātugaḻannu gūgal melvicāraṇè māḍuvudara jòtègè par-klik(òṃdu bāri guṃḍiyannu klikkisidarè) athavā par-iṃprèṣan(prati aṃkaṇa)ādhārada melè vidhisida śulkada mūlaka ādāya gaḻisuttadè. gūgal, prati kāryakkè dara da ādhārita sevè òdagisuva baggè èraḍane bārigè parīkṣègè òḻapaṭṭitu, ādarè, ḍabal klik(èraḍu bāri klikkisuvudu)na saulabhyavannu òdagisuva saluvāgi idara baḻakèyannu akṭobar 2008ralli nillisalāyitu.(ḍabal klik saha gūgal na òḍètanadallidè). gūgal, Q1 2010ralli US$2.04 śatakoṭi ādāya gaḻisitu.(vārṣika $8.16 śatakoṭi), athavā āḍsèns mūlaka 30%naṣṭu òṭṭārè varamāna dākhalāgittu. sthūla avalokana vèbsaiṭ viṣaya, baḻakèdārana bhaugoḻika nèlè, hāgu itara aṃśagaḻannu ādharisida jāhirātu sevè òdagisalu gūgal tanna aṃtarjāla śodhanā taṃtrajñāna baḻasuttadè. gūgal na uddeśita jāhirātu sevèyalli tamma jāhirātannu prakaṭisalu bayasuvavaru āḍvarḍs mūlaka dākhalu māḍikòḻḻabahudu. āḍsèns, vèbsaiṭ nalli jāhirātugaḻannu prakaṭisuva òṃdu janapriya vidhānavāgidè, ekèṃdarè hèccina byānar gaḻigiṃta jāhirātugaḻu kaḍimè pramāṇadalli atikramaṇakāriyāgiruttavè, jòtègè jāhirātina viṣayavu sāmānyavāgi vèbsaiṭ gè susaṃbaddhavāgiruttadè. halavu vèbsaiṭ gaḻu tamma viṣayavannu tiḻiyapaḍisalu āḍsèns nnu baḻasuttavè; idu atyaṃta janapriya jāhirātu nèṭvark (jāla)āgidè. āḍsèns viśeṣavāgi, jāhirātu pracāra kāryakramagaḻannu abhivṛddhipaḍisalu sādhyavirada hāgu mārāṭa pratinidhigaḻillada saṇṇa vèbsaiṭ gaḻigè jāhīrātu varamānada avakāśavannu prakaṭisuvalli pramukhavāgidè. carcisalāda viṣayagaḻigè saṃbaddhavāda jāhirātugaḻiṃda vèbsaiṭ nnu bharti māḍabekādarè, vèb pariṇitaru, vèbsaiṭ gaḻa puṭagaḻalli saṃkṣipta barahagaḻiṃda sajjugòḻisiruttārè. bahaḻaṣṭu viṣayagaḻiṃda kūḍida vèbsaiṭ gaḻu ī jāhīrātu kāryakramadiṃda bahaḻa yaśasviyāgivè. idara baggè ullekhavannu āḍsèns vèbsaiṭ nalliruva halavāru mudrakara viśleṣaṇèyalli kāṇabahudu. kèlavu vèb pariṇitaru, tamma svaṃta āḍsèns ādāyavannu hèccisikòḻḻalu mahatvada prayatnadalli tòḍaguttārè. avaru ādāya hèccisikòḻḻalu mūru mārgagaḻannu anusarisuttārè: avaru vyāpaka śreṇiyalli saṃparkavannu huṭṭuhākuva taṃtragaḻannu baḻasuttārè. idaralli ānlain jāhirātu prakaṭaṇèyu òḻagòṃḍiddarū aṣṭakke sīmitavāgilla. avaru tamma vèbsaiṭ gaḻalli mahatvada viṣayavannu serisuttārè, idu āḍsèns jāhirātugaḻannu ākarṣisuttadè, ivugaḻannu òṃdòmmè klikkisidarè iṃtiṣṭu haṇavu kaḍitavāguttadè. avaru tamma vèbsaiṭ gaḻigè bheṭi nīḍuvavaru jāhirātugaḻa melè klik māḍalu uttejana nīḍuvaṃtaha viṣayavastuvannu baḻasuttārè. klikkisuva pramāṇavannu hèccisalu "nanna āḍsèns jāhirātina melè klik māḍi" èṃbaṃtaha padaguccagaḻannu vèb pariṇitaru baḻasadaṃtè gūgal nirodhisuttadè èṃbudannu gamanisabeku. svīkṛtagòṃḍa padagucchagaḻèṃdarè "prāyojita kòṃḍigaḻu" hāgu "jāhirātugaḻu". èllā āḍsèns ādāyada mūlavèṃdarè āḍvarḍs progrām, badaliyāgi idu vikrèy(harājina maulya) èraḍane dara pramāṇada harājannu òḻagòṃḍa saṃkīrṇa bèlè mādariyannu ādharisidè. āḍsèns jāhirātudāranigè mòharāda korikèyannu sallisuvaṃtè ādeśisuttadè.(adèṃdarè., spardhigaḻu vīkṣisalāgadaṃtaha korikè). idara jòtèyalli, nīḍalāda yāvude òṃdu āykèya melè klik māḍidde ādarè, jāhirātudāraru èraḍane atyadhika korikègè melpaṭṭa òṃde òṃdu hèccuvari korikègè mātra haṇavannu pāvatisabekāguttadè. gūgal prasaktadalli kaṃṭèṃṭ nèṭvark pāludāraròṃdigè āḍsèns huṭṭuhākida 68%naṣṭu ādāyavannu haṃcikòḻḻuttadè. itihāsa òyiṃgo, Inc., lās eṃjalis na khāsagi òḍètanada saṃsthèyannu 1998ralli gilāḍ èlbāj hāgu āḍaṃ vèyissman sthāpisidaru. òyiṃgo padagaḻa arthagaḻannu ādharisida khāsagi svāmyada śodhanā ālgaridm(arabbī aṃkagaṇita paddhati) nnu abhivṛddhipaḍisitu. jòtègè varḍ nèṭ èṃba mūla nighaṃṭina melè idannu racanè māḍitu, idannu jārj millar netṛtvada prinsṭan viśvavidyālayada saṃśodhakaru alli kaḻèda 15 varṣagaḻiṃdalū saṃśodhanè naḍèsi abhivṛddhipaḍisiddaru. òyiṃgo 2001ralli aplaiḍ simyānṭiks(saṃsthè) èṃdu hèsarannu badalāvaṇè māḍikòṃḍitu, idannu naṃtara epril 2003ralli gūgal saṃsthèyu US$102 daśalakṣakkè svādhīnapaḍisikòṃḍitu. gūgal āḍsèns, 2009ralli hòsa vaiśiṣṭyatègaḻannu òdagisuvudāgi prakaṭisitu, idaralli "prakaṭaṇā jāhirātugaḻigè vividha nèṭvark gaḻa saulabhyavannu" kalpisuva sāmarthyavū serittu. vidhagaḻu āḍsèns phār phīḍs (poṣakagaḻigāgi āḍsèns) me 2005ralli, gūgal, sīmita-sahayogada āḍsèns phār phīḍs na èraḍane rūpāṃtaravannu prakaṭisitu. idu RSS hāgu āṭaṃ annu ādharisi nirvahisalpaḍuva āḍsèns na rūpāṃtaravāgidè, idaralli 100kkū adhika sakriya caṃdādārariddārè. adhikṛta gūgal blāg na prakāra, "jāhirātudāraru tamma jāhirātugaḻannu atyaṃta sūktavāda sūcaka lekhanagaḻalli gurutisabahudu; prakaṭaṇèdārarigè tamma mūla viṣayakkè haṇa saṃdāya māḍalāguttadè; vīkṣakaru susaṃbaddhavāda jāhirātannu noḍuttārè-jòtègè dīrghāvadhiyalli, hèccina guṇamaṭṭada sūcakagaḻu āykègè dòrakuttavè." āḍsèns phār phīḍs, sūcakakkè citragaḻannu aḻavaḍisuva mūlaka kāryanirvahisuttadè. RSS vīkṣaka athavā vèb brausar citravannu prakaṭisidāga, idakkè badaliyāgi paḍèda citrakkè gūgal jāhirātu viṣayagaḻannu barèyuttadè. jāhirātu viṣayavannu, citrada sutta sūcakada viṣayavannu ādharisi āykè māḍikòḻḻalāguttadè. citrada melè baḻakèdāranu klikkisidāga, āta athavā ākè, sāmānyavāda āḍsèns jāhirātugaḻa mādari, jāhirātudārana vèbsaiṭ gè punarnirdeśanavannu paḍèyuttārè. āḍsèns phār phīḍs, āgasṭ 15, 2008ravarègè èlla āḍsèns baḻakèdārarigè labhyavāgatòḍagidāga èraḍane haṃtadalli hāgè uḻidittu. āḍsèns phār sarc(śodhanègāgi āḍsèns) sādhāraṇa āḍsèns progrām nnu holuva āḍsèns phār sarc , vèbsaiṭ mālikarigè tamma vèbsaiṭ gaḻa melè gūgal śodhanā āvaraṇavannu irisalu avakāśa māḍikòḍuttadè. baḻakèdāranu aṃtarajālavannu athavā vèbsaiṭ nalli śodhanā āvaraṇavannu śodhisidāga, gūgal, vèbsaiṭ na mālikaròṃdigè ā jāhirātu śodhanègaḻiṃda 51%naṣṭu ādāyavannu haṃcikòḻḻuttadè. ādāgyū, puṭadalliruva jāhirātannu klikkisidāga mātra prakaṭanakāranu haṇavannu paḍèyuttānè; āḍsèns kevala śodhanègaḻigè mātra prakaṭanakāranigè haṇavannu nīḍuvudilla. āḍsèns phār mòbail kaṃṭèṃṭ(mòbail aṃśada viṣayagaḻigè āḍsèns) mòbail viṣayagaḻigè āḍsèns, prakaṭanakārarigè uddeśita gūgal jāhirātugaḻannu baḻasikòṃḍu mòbail vèbsaiṭ gaḻiṃda ādāya gaḻisikòḻḻalu avakāśa māḍikòḍuttadè. māhitigāgi āḍsèns na mādari, gūgal, vèbsaiṭ na viṣayakkè jāhirātugaḻannu hòṃdāṇikè māḍuttadè - ī saṃdarbhadalli, òṃdu mòbail vèbsaiṭ nòṃdigè hòṃdāṇikèyāguttadè. āḍsèns phār ḍòmains (sthānika-prādeśika jāhīrātugaḻigāgi) āḍsèns phār ḍòmains, innu abhivṛddhiyāgada ḍòmain hèsarugaḻalle jāhirātugaḻannu prakaṭisalu avakāśa māḍikòḍuttadè. idu ḍòmain hèsaruḻḻa mālīkarigè òṃdu rītiyalli ḍòmain hèsarugaḻannu gòttupaḍisuva āykèyannu nīḍuttadè. uḻidaṃtè ivugaḻu prakaṭagòḻḻuvudilla. āḍsèns phār ḍòmains gaḻannu prasaktadalli kèlavu baḻakèdārarigè nīḍalāguttidè; jòtègè haṃtahaṃtavāgi èllarigū idu labhyavāguvaṃtè māḍuva uddeśa hòṃdidè. ḍisèṃbar 12, 2008ralli, ṭèk kraṃ c, āḍsèns phār ḍòmains èlla US prakaṭanakārarigè labhyavidèyèṃdu varadi māḍitu. āḍsèns phār viḍiyo āḍsèns phār viḍiyo, dṛśyasahita (dṛśyamādhyama)jāhirātannu prakaṭisuvavarigè, janapriya yūṭyūb dṛśyāvaḻigaḻannu òḻagòṃḍaṃtè gūgal na vyāpaka jāhirātu nèṭvark(jāladalli) nalli jāhirātannu prakaṭisi ādāya gaḻisalu avakāśa nīḍuttadè. XHTML hòṃdāṇikè sèpṭèṃbar 2007ravarègū, āḍsèns śodhanā āvaraṇakkè HTML saṃketavu, XHTML èṃdu kramabaddhagòṃḍiralilla, jòtègè idara baḻakèyiṃdāgi idu ādhunika vèbsaiṭ vinyāsada siddhāṃtagaḻannu anusarisuvudilla sṭyāṃḍarḍ allada kònèya ṭyāg gaḻu(òṃdu dattāṃśada bābannu muṃdè mattè paḍèyalu adara mādariyiṃda gurutisu), udāharaṇègè <code></code> hāgu <code></input></code>, checked="checked" ènnuvudakkiṃta hèccāgi checked na gurutugaḻa baḻakè, id, klās, athavā sṭail nnu hòratupaḍisi pradarśanāśailiya gurutugaḻu - udāharaṇègè, bgcolor hāgu alain saṃpūrṇavāgi pradarśanāśailiya uddeśagaḻigāgi òṃdu koṣṭaka mādari (adèṃdarè., kòṣṭakavallada mādari),1 hāgu the phāṃṭ ṭyāg.2 1: anuddeśita kāryagaḻigè koṣṭaka vidhāna baḻasuvudannu W3C balavāgi virodhisuttadè, adene iddarū, òṃdu dattāṃśavu kramabaddhagòḻḻuvudaralli viphalatè hòṃduvudannu taḍèyuttadè - òṃdu koṣṭakavu "sariyāgi" baḻakèyāguttidèye èṃbudannu nirdharisalu prasaktadalli yāvude òṃdu ālgaridm vidhānavilla(brausar viṃḍo maruākāragòṃḍāga pramāṇānuguṇavāgi agalavāgi athavā uddavāguva koṣṭakada dattāṃśavannu prakaṭisalu athavā aṃśagaḻannu prakaṭisalu sakriyavāda klaiṃṭ saiḍ skripṭiṃg illadè prakaṭisabahudu) 2: phāṃṭ ṭyāg asammatavāguttādarū, yāvude XHTML pramāṇaka kramabaddhagòḻḻuvudaralli viphalatè hòṃduvudannu taḍèyuttadè. idara jòtèyalli, āḍsèns jāhirātu taṃḍavu jāvāskripṭ vidhāna document.write()nnu baḻakè māḍuttadè, idu aḻavaḍikèya sūtra application/xhtml+xml MIME mādariyalli baḻasidāga idu sariyāda rītiyalli kārya nirvahisuvudilla. taṃḍagaḻu iframe HTML ṭyāg nnū saha baḻasuttavè, idu XHTML 1.0 sṭrikṭ athavā XHTML 1.0 ṭryānsiśanal DOCTYPEs gaḻòṃdigè sariyāda rītiyalli kramabaddhagòḻḻuvudilla. āḍsèns progrām na niyamagaḻu adara aṃgagaḻu saṃketa mārpaḍisuvudannu niṣedhisuttavè, ī rītiyāgi idaralli pālgòḻḻuvavaru sariyāda XHTML vèbsaiṭ gaḻannu hòṃduvudannu nirbaṃdhisalāgidè. ādāgyū, kevala āḍsèns jāhirātu taṃḍagaḻannu òḻagòṃḍa pratyeka HTML vèb puṭavannu racisuva mūlaka tātkālika parihāravannu kaṃḍukòḻḻalāgidè, hāgu naṃtaradalli òṃdu ābjèkṭ(nirvahaṇèya vivaraṇè) ṭyāg niṃda XHTML vèb puṭakkè ī puṭavannu tarisikòḻḻalāguttadè. ī tātkālika parihāravannu gūgal aṃgīkarisiruvudāgi kaṃḍu baruttadè. āḍsèns kāryanirvahisuva vidhāna vèb pariṇitaru āḍsèns jāvāskripṭ saṃketavannu vèb puṭakkè aḻavaḍisuttārè. prati bāriyū ī puṭavannu vīkṣisidāgi, jāvāskripṭ saṃketavu inlaiṃḍ JSON annu baḻasi gūgal sarvar gaḻiṃda paḍèdukòṃḍa viṣayavannu prakaṭisuttadè. saṃdarbhocita jāhirātugaḻigāgi, gūgal sarvar gaḻu, uttama guṇamaṭṭada ati mukhya padagaḻannu nirūpisalu puṭada kyāṣ nnu(gopyasthāna) baḻasuttavè. mukhyapadagaḻu ā mòdale kyāṣḍ āgiddarè, āḍvarḍs biḍḍiṃg vyavasthèyannu ādharisi ā mukhyapadagaḻiṃda jāhirātugaḻu pradarśanagòḻḻuttavè. (hèccina māhitiyannu āḍsèns peṭèṃṭ nalli vivarisalāgidè.) jāla-nirdeśita jāhirātugaḻigāgi, jāhirātudāranu, jāhirātugaḻu prakaṭagòḻḻabekiruva puṭa(gaḻannu) āykè māḍuttānè, hāgu kāsṭ par millè(CPM)yannu ādharisi haṇa saṃdāya māḍuttānè, athavā haṇavannu saṃdāya māḍuva jāhirātudāraru prakaṭavāda prati sāvira jāhirātigè haṇavannu saṃdāya māḍuttārè. śiphārasu paḍèda jāhirātinalli, puṭavannu vīkṣisidavaru sūcisida sāphṭver nnu ḍaun loḍ māḍikòṃḍarè athavā sūcita sevègè caṃdādārarādarè, gūgal jāhirātudārana khātègè haṇavannu tuṃbisuttadè. śiphārasu kāryakramavannu āgasṭ 2008ralli kònègòḻisalāyitu. vīkṣakana śodhanā kārya mugida naṃtara phalitāṃśagaḻa paṭṭiyalli śodhanā jāhirātugaḻannu serisalāguttadè. ekèṃdarè puṭavannu tèrèyalu korikè baṃdāga jāvāskripṭ nnu vèb brausar gè kaḻuhisalāguttadè, idariṃdāgi itara vèbsaiṭ mālīkaru jāvāskripṭ saṃketavannu tamma vèb puṭagaḻigè nakalu māḍalu sādhyavāguttadè. ī rītiya vaṃcanèyannu taḍègaṭṭuva saluvāgi, āḍsèns grāhakaru jāhirātugaḻu prakaṭagòḻḻabekiruva puṭagaḻannu spaṣṭavāgi namūdisabahudu. āḍsèns, spaṣṭavāgi namūdisalāda puṭagaḻannu hòratupaḍisi itara puṭagaḻa melè klikkisidarè aṃtahavugaḻannu parigaṇisalāguvudilla. durupayoga kèlavu vèb pariṇitaru, gūgal nalli śodhanè māḍuvavarannu ākarṣisalu vèbsaiṭ gaḻannu hāgu itara iṃjin gaḻannu tamma āḍsèns vèbsaiṭ nalli sṛṣṭisiruttārè, klik niṃda haṇavannu gaḻisuvudu ivara uddeśavāgiruttadè. ī "soṃbi"(svayaṃcali) vèbsaiṭ gaḻu sāmānyavāgi dòḍḍa pramāṇadalli paraspara saṃparka hòṃdiruva, svayaṃcālita viṣayavalladè berenannū òḻagòṃḍiruvudilla.(udāharaṇègè, opan ḍairèkṭari prājèkṭ niṃda viṣayavannu paḍèdukòṃḍaṃtaha nirdeśikè, athavā RSS phīḍs phār kaṃṭèṃṭ nnu avalaṃbisiruva skrepar vèbsaiṭ gaḻu). bahuśaḥ iṃtaha "āḍsèns phārms" gaḻa atyaṃta janapriya rūpavèṃdarè splògs gaḻu(spyām blāg gaḻu), ivugaḻu adhika-haṇagaḻisuva ati mukhya padagaḻèṃdu karèyalpaḍuvudara sutta keṃdrīkarisivè. ī vèbsaiṭ gaḻalli vīkṣakarannu ākarṣisalu halavu itara vèbsaiṭ gaḻiṃda viṣayavannu saṃgrahisuttavè, udāharaṇègè vikipīḍiya. ivugaḻu hāgu ivugaḻigè saṃbaṃdhisida sūcanègaḻannu śodhanā iṃjin spyām èṃdu parigaṇisalāguttadè hāgu idannu gūgal gè varadi māḍabahudu. meḍ phār āḍsèns(āḍsèns gāgè tayārāda)(MFA) vèbsaiṭ athavā vèb puṭa svalpa athavā yāvude viṣayannu òḻagòṃḍiruvudilla, ādarè ivugaḻu jāhirātugaḻiṃda bhartiyāgiruttavè, hīgāgi baḻakèdārarigè ī jāhirātugaḻannu klikkisuvudannu biṭṭu berè upāyaviruvudilla. iṃtaha puṭagaḻannu hiṃdè parigaṇisalāguttittu, ādarè dūrugaḻu baṃda kāraṇa, gūgal iṃtaha khātè gaḻannu īga anarhagòḻisidè. ṭrojan hārsas, gūgal jāhirātugaḻannu anukarisuva jāhirātugaḻannu tayārisalu nirdèśitavāgidèyèṃba varadigaḻū saha ivè, ivugaḻu kramabaddhavāda jāhirātugaḻa mādariyalliye siddhagòṃḍiruttavè. ṭrojan vèb puṭada mūlaka aparicita baḻakèdārana kaṃpyūṭar nalli svataḥ ap loḍ āguttavè. allade naṃtaradalli tannade āda duruddeśita jāhirātinòṃdigè mūla jāhirātina sthānavannu ākramisuttadè. ṭīkè klik vaṃcanèya baggè uṃṭāda āropadiṃda, gūgal āḍsèns, kèla sarc iṃjin āpṭimaisèśan saṃsthègaḻiṃda ṭīkègè òḻagāgidè, gūgal "anarha klik gaḻu" èṃdu karèyuva caṭuvaṭikèyannu ivugaḻu ṭīkisivè. idaralli òṃdu saṃsthèyu tamma spardhiya sarc iṃjin jāhirātugaḻa melè klikkisidarè adu itara saṃsthèya vèccakkè kāraṇavāguttadè. klik vaṃcanèyannu taḍègaṭṭuva saluvāgi, āḍsèns prakaṭanakāraru halavāru klik māḍuvudannu-śodhisuva progrām gaḻannu āykè māḍikòḻḻabahudu. ī progrām gaḻu āḍsèns jāhirātugaḻa melè klik māḍuvavara baggè vistṛta māhitiyannu prakaṭisuttavè. idannu baḻasikòṃḍu prakaṭanakāraru, tāvu klik vaṃcanègè òḻapaṭṭiddevèye athavā illave èṃbudannu nirdharisabahudu. halavāru vyāpāri śodhanā skripṭ gaḻu kharīdigè labhyavivè. vèb pariṇitarigè haṇa saṃdāya māḍuva niyamagaḻannū saha yuktavāgi vimarśè māḍalāgidè. gūgal, òṃdu khātè US$100 talupuvavarègū haṇavannu taḍèhiḍiyuttadè, ādarè saṇṇa viṣayavannu òdagisuva halavarigèdīrghāvadhiya samayada agatyaviruttadè-ī mòttada āḍsèns varamānavannu gaḻisalu kèlavòṃdu saṃdarbhagaḻalli varṣānugaṭṭalè samayada avaśyakatèyiruttadè. ādāgyū, āḍsèns khātèyannu kònègòḻisi, anarhagòḻisadiddarè, gūgal, US$10kkiṃta adhikavāgi gaḻisida èlla haṇavannu saṃdāya māḍuttadè. gūgal niṃda tamma mòdala haṇada cèk saṃdāyavāgabekāda samayadalli tamma āḍsèns khātè gaḻu anarhagòḻḻuttavèṃdu halavu vèbsaiṭ mālīkaru dūruttārè. gūgal, klik vaṃcanè athavā niṣedhisalāda viṣayadiṃda khātè gaḻu anarhagòṃḍiruttavèṃdu samarthisuttadè, ādarè idakkè yāvude sūkta sākṣyādhāragaḻilla. òṃdu svayaṃcālita imel prakaṭanakārana òḍèyanigè kaḻuhisalāguttadè, idaralli yāvude samarthanègaḻāgali, athavā āykègaḻāgali iruvudilla. ādarè melmanavi sallisalu saṃparka kòṃḍiyannu nīḍalāgiruttadè. ī imel nalli, gūgal, "namma melè āḍvarḍs jāhirātudārarannu asamartha caṭuvaṭikèyiṃda uṃṭāguva hèccuvari vèccadiṃda rakṣisuva javābdāri iruvudariṃda, namagè nimma āḍsèns khātèyannu anarhagòḻisuva agatyavittu. nimagè nīḍabekāgiruva bāki haṇa hāgu gūgal na varamānada pālannu, saṃbaṃdhita jāhirātudārarigè saṃpūrṇavāgi vāpasu nīḍalāguttadè" èṃdu spaṣṭapaḍisuttadè. nyāya sammatavāgidèyo illavo-baṃda varamānavannu paḍèdukòḻḻalāguttadè, hāgu èlla dūrugaḻannu taḻḻihākalāguttadè. adhikṛta gūgal āḍsèns blāg, phrèṃc viḍiyo vèbsaiṭ Imineo.comnnu pradarśisidāga, gūgal ṭīkègaḻigè guriyāyitu. ī vèbsaiṭ, āḍsèns na jòtèyalli laiṃgikavāgi pracodakavènisuva viṣayagaḻannu pradarśisi gūgal na āḍsèns progrām pālisigaḻannu spaṣṭavāgi ullaṃghisitu. mādariyāgi, āḍsèns nnu pradarśisuva vèbsaiṭ gaḻu iṃtaha viṣayagaḻannu pradarśisuvudannu nirbaṃdhisalāyitu. kèlavu jālagaḻu svataḥ kāpiraiṭ nnu hòṃdiddarū saha kāpiraiṭ ādaṃtaha vastu-viṣayakagaḻannu vitarisalu nirbaṃdhisalāgidè; athavā viṣayakavannu vitarisalu kāpiraiṭ (hakkusvāmya)hòṃdiruvavariṃda pramāṇitavāgirabeku. āḍsèns hāgu āḍvarḍs èraḍara baḻakèyiṃda vèbsaiṭ svataḥ pracāragòḻḻuttadè, hīgāgi vèbsaiṭ gūgal gè kamiṣan nīḍabekāguttadè èṃdu varadiyāgidè. kèlavòṃdu saṃdarbhagaḻalli, āḍsèns anucita athavā ākramaṇakāri jāhirātugaḻannu pradarśisuttadè. udāharaṇègè, bhāratadalli naḍèda bhayotpādanā dāḻiya bagègina òṃdu suddiyalli, bhayotpādanègè bekāguva śaikṣaṇikatè baggè òṃdu jāhirātu huṭṭikòṃḍitu.(saṃbhāvyavāgi idu astitvadallilla athavā idannu nijavèṃdu bhāvisabekāgiralilla.). āḍsèns ṭryākiṃg kukīgaḻannu racanè māḍuttavè. idannu kèlavaru gopyatègè apāyavannu uṃṭumāḍuttadèṃdu kèlavaru parigaṇisuttārè. āḍsèns nnu baḻasuva vèb pariṇitaru, gopyatè niyamada puṭadalli sūkta èccarikèyannu nīḍabeku. ivannū noḍi di āḍsèns koḍ (pustaka) gūgal āḍvarḍs gūgal‌ utpannagaḻa paṭṭi pe par‌ ple skrepar(aḻisi hākuva sādhana) vèbsaiṭ ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu gūgal āḍsèns gūgal āḍsèns hakku svāmyada rakṣaṇè paḍèda anvayikè insaiḍ āḍsèns — āḍsèns nalli gūgal na adhikṛta vèb lāg gūgal‌ sevègaḻu aṃtarjāla jāhirātu sevègaḻu hāgu adara aṃga jālagaḻu vèb 2.0 aṃtarjāla mārāṭagārikè 1998ra sthāpanègaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B3%82%E0%B2%97%E0%B2%B2%E0%B3%8D%20%E0%B2%86%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%86%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D

ಗೂಗಲ್ ಆಡ್ಸೆನ್ಸ್

ಹೌ ಐ ಮೆಟ್ ಯುವರ್ ಮದರ್ ಒಂದು ಅಮೆರೀಕಿ ಹಾಸ್ಯ ದಾರಾವಾಹಿ. ಕ್ರೇಗ್ ಥಾಮಸ್ ಹಾಗು ಕಾರ್ಟರ್ ಬೇಸ್ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಈ ದಾರಾವಾಹಿ ಅಮೆರೀಕಾದ ಸೀ.ಬೀ.ಎಸ್ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾದತದಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾರ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿದೆ. ೨೦೩೦ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಾಯಕ ಟೆಡ್ ಮೋಸ್ಬಿ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಾನು ತನ್ನ ಹೆಂಡ್ತತಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಭೇಟಿಯಾದನು ಎಂದು ಹೆಳುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ ಹಾಗು ಈ ದಾರವಾಹಿಯಲ್ಲಿ ಟೆಡ್ ಮೋಸ್ಬಿಯಂಬ ಯುವಕ ರಾಬಿನ್ ಶೆರ್ಬಾಟ್ಸ್ಕಿಯಂಬ ಆಕರ್ಷಕ ಹುಡುಗಿಯ ಜೊತೆ ಪ್ರಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೆಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಗೆಳೆಯರು ಮಾರ್ಷಲ್ ಎರಿಕ್ಸನ್, ಲಿಲಿ ಆಲ್ಡ್ರಿನ್, ಬಾರ್ನಿ ಸ್ಟಿಂಸನ್ ಹಾಗೂ ರಾಬಿನ್ ಶೆರ್ಬಾಟ್ಸ್ಕಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಪಾತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ನಟರು ಟೆಡ್ ಮೋಸ್ಬಿ - ಜಾಷ್ ರಾಡ್ನಾರ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಎರಿಕ್ಸೆನ್ - ಜೇಸನ್ ಸೆಗೆಲ್ ಲಿಲಿ ಆಲ್ಡ್ರಿನ್ - ಆಲಿಸನ್ ಹ್ಯಾನಿಗನ್ ಬಾರ್ನಿ ಸ್ಟಿಂಸನ್ - ನೀಲ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಹ್ಯಾರಿಸ್ ರಾಬಿನ್ ಶೆರ್ಬಾಟ್ಸ್ಕಿ - ಕೋಬಿ ಸ್ಮಲ್ಡರ್ಸ್ ಕಿರುತೆರೆ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು

hau ai mèṭ yuvar madar òṃdu amèrīki hāsya dārāvāhi. kreg thāmas hāgu kārṭar bes sṛṣṭisida ī dārāvāhi amèrīkāda sī.bī.ès vāhiniyalli prasāravāguttidè. bhādatadalli sṭār varlḍ vāhiniyalli prasāravāguttidè. 2030 isaviyalli nāyaka ṭèḍ mosbi tanna makkaḻigè tānu tanna hèṃḍtatiyannu hegè bheṭiyādanu èṃdu hèḻuttiruttānè hāgu ī dāravāhiyalli ṭèḍ mosbiyaṃba yuvaka rābin śèrbāṭskiyaṃba ākarṣaka huḍugiya jòtè pritiyalli bidda kathèyannu hèḻiddārè. ī kathèyalli tanna gèḻèyaru mārṣal èriksan, lili ālḍrin, bārni sṭiṃsan hāgū rābin śèrbāṭski bhāgiyāgiruttārè. pātragaḻu hāgū naṭaru ṭèḍ mosbi - jāṣ rāḍnār mārṣal èriksèn - jesan sègèl lili ālḍrin - ālisan hyānigan bārni sṭiṃsan - nīl pyāṭrik hyāris rābin śèrbāṭski - kobi smalḍars kirutèrè dhārāvāhigaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B9%E0%B3%8C%20%E0%B2%90%20%E0%B2%AE%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B3%8D%20%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B3%8D%20%E0%B2%AE%E0%B2%A6%E0%B2%B0%E0%B3%8D

ಹೌ ಐ ಮೆಟ್ ಯುವರ್ ಮದರ್

ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ (ಕೊರಿಯನ್: 삼성그룹) ಒಂದು ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟಿತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಸಿಯೋಲ್‌ನ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಚೇಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಆದಾಯದಿಂದ ಪ್ರಪಂಚದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಘಟಿತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ, ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಇದರ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವು US $೧೭೩.೪ ಶತಕೋಟಿಯಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಹಲವಾರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ; ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಹೆವಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್, ಪ್ರಪಂಚದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹಡಗು-ನಿರ್ಮಾಣ-ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ; U.S.ನ ಒಂದು ನಿರ್ಮಾಣ ಪತ್ರಿಕೆ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ನ್ಯೂಸ್-ರೆಕಾರ್ಡ್ ನಡೆಸಿದ ೨೨೫ ಜಾಗತಿಕ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ೨೦೦೯ರ ಶ್ರೇಣೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ೩೫ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ C&T ೭೨ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಲೈಫ್ ಇನ್ಶುರೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ಚೂನ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ೫೦೦ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ ೨೦೦೯ರ ಶ್ರೇಣೀಕರಣದಲ್ಲಿ ೧೪ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎವರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಮೊದಲ ವಿಷಯೋದ್ಯಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಯಾಂಗಿನ್ ಫಾರ್ಮ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಆಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು. ಇದು ಎಪ್ಕಾಟ್, ಡಿಸ್ನಿ MGM ಮತ್ತು ಡಿಸ್ನಿಸ್ ಆನಿಮಲ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿ ಈಗ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಐದನೇ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಷಯೋದ್ಯಾನವಾಗಿದೆ. ಚೈಲ್ ವರ್ಲ್ಡ್‌ವೈಡ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಇದು ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಆಧಾರದ "ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಮುಖ ೫೦ ಏಜೆನ್ಸಿ ಕಂಪನಿ"ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ೧೯ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಶಿಲ್ಲಾ ಹೋಟೆಲ್ ಸಹ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಒಂದು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಹಾರ-ನಿಯತಕಾಲಿಕ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟರ್ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ವಾರ್ಷಿಕ ಓದುಗರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ "೨೦೦೯ರ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಪ್ರಮುಖ ೧೦೦ ಹೋಟೆಲ್"‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ೫೮ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಬೆಸ್ಟ್ ಓವರಾಲ್ ಜೆನರಲಿಸ್ಟ್ ಸೇಲ್ಸ್ ಫೋರ್ಸ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟರ್‌ನ ೨೦೦೭ರ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತದ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ೨೨ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸಿತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟೀಸ್ (ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಬ್ಯಾಂಕ್) ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ "೨೦೦೭ ಆಲ್-ಏಷ್ಯಾ ಬೆಸ್ಟ್ ಓವರಾಲ್ ಜೆನರಲಿಸ್ಟ್ ಸೇಲ್ಸ್ ಫೋರ್ಸ್ ರ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ಸ್"‌ನಲ್ಲಿ ೧೪ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಗಾರ್ಟ್ನರ್‌ನ “ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಷೇರ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್: ಟಾಪ್ ೧೦ ಕನ್ಸಲ್ಟಿಂಗ್ ಪ್ರೊವೈಡರ್ಸ್ ರೆವೆನ್ಯೂ, ಗ್ರೋತ್ ಆಂಡ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಷೇರ್, ವರ್ಲ್ಡ್‌ವೈಡ್ ಆಂಡ್ ರೀಜನಲ್ ೨೦೦೯”ಅನ್ನು ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಗೆ ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ SDS ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ IBM ಮೊದಲನೇ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸೆಂಚರ್ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಒಟ್ಟು ರಫ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ೨೦%ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಒಂದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ ಏಕೈಕ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವಾಗಿದೆ; ಅದರ ಆದಾಯವು ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಟ್ಟು GDPಯಷ್ಟು ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸಿದ್ದರೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ೩೫ನೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅರ್ಜೆಂಟೀನಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮೇಲೆ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಹಾಗೂ ಇದು ಮಿರಾಕಲ್ ಆನ್ ದಿ ಹ್ಯಾನ್ ರಿವರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಚಾಲಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯವಹಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌‌ನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಅನುಕರಣೀಯ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೨೦೧೦ರಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಮೂಹವನ್ನು ಖರೀದಿಸಿತು. ಇತಿಹಾಸ ೧೯೩೮ರಲ್ಲಿ ಉಯ್ರಿಯಾಂಗ್ ಕೌಂಟಿಯ ಭಾರಿ ಜಮೀನಿರುವ ಕುಟುಂಬದ ಲೀ ಬ್ಯಂಗ್-ಚಲ್ (೧೯೧೦–೧೯೮೭) ಹತ್ತಿರದ ದೇಗು ನಗರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಸ್ಯಾಂಘೋಯ್ ಅನ್ನು (삼성상회) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಸ್ಯು-ಡಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ (ಈಗಿನ ಇಂಗ್ಯೊ-ಡಾಂಗ್) ನಲ್ವತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಸಣ್ಣ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ನಗರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಕಿರಾಣಿ ಸಾಮಾನುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಹಾಗೂ ನೂಡಲ್‌ಗಳನ್ನೂ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಏಳಿಗೆ ಹೊಂದಿತು ಹಾಗೂ ಲೀ ೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಸಿಯೋಲ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಕೊರಿಯನ್ ಕದನವು ಆರಂಭವಾದಾಗ ಅವರು ಸಿಯೋಲ್ಅನ್ನು ಬಿಡಬೇಕಾಯಿತು ಹಾಗೂ ಬೂಸಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಚೈಲ್ ಜೆದಾಂಗ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಕ್ಕರೆ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ೧೯೫೪ರಲ್ಲಿ ಲೀ ಚೈಲ್ ಮೋಜಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ದೇಗುವಿನ ಚಿಮ್ಸಾನ್-ಡಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಉಣ್ಣೆಯ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪನಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿ ವೈವಿಧ್ಯಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಲೀ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ಅನ್ನು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ಯಮವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ವಿಮೆ, ಖಜಾನೆ-ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಗಳಂತಹ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಲೀ ಕೈಗಾರೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವ್ಯವಹಾರ ಕೌಶಲವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ದೇಶೀಯ ಸಂಘಟಿತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರು, ಅವುಗಳನ್ನು ಪೈಪೋಟಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿ, ಹಣಕಾಸಿನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ನಂತರ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ಅನ್ನು ವಿದೇಶಿ ಪೈಪೋಟಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡದಂತೆ ಹಲವಾರು ವಿದೇಶ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರು. ೧೯೬೦ರ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್-ಸಂಬಂಧಿತ ಅನೇಕ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಡಿವೈಸಸ್ ಕಂಪನಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೊ-ಮೆಕ್ಯಾನಿಕ್ಸ್ ಕಂಪನಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಕಾರ್ನಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಆಂಡ್ ಟೆಲಿಕಮ್ಯೂನಿಕೇಶನ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಹಾಗೂ ಇದು ಸುವನ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಕಪ್ಪು-ಬಿಳುಪು ದೂರದರ್ಶನ ಸೆಟ್ಟು ಇದರ ಮೊದಲ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿತ್ತು. ೧೯೮೦ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಗುಮಿಯಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಂಗುಕ್ ಜಿಯೋಂಜ ಟಾಂಗ್ಸಿನ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ದೂರಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೆಂದರೆ ಸ್ವಿಚ್ ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳು. ಇದರ ತಯಾರಿಕೆಯು ದೂರವಾಣಿ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳವರೆಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು ಹಾಗೂ ಇದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಅವು ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಸುಮಾರು ೮೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿವೆ. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಅವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ೧೯೮೦ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದುಗೂಡಿಸಿತು. ೧೯೮೦ರ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೧೯೯೦ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೂಡಿತು. ಇದರ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉದ್ಯಮದ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದವು. ೧೯೮೨ರಲ್ಲಿ ಇದು ಪೋರ್ಚುಗಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೂರದರ್ಶನ ಜೋಡಣೆ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು; ೧೯೮೪ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲೊಂದು ಸ್ಥಾವರ; ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ಟೋಕಿಯೊದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಾವರ; ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೌಕರ್ಯ; ಮತ್ತು ೧೯೯೬ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು $೫.೬ ಶತಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೂಡಿತು, ಇದು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌ನಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಏಕೈಕ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಹೂಡಿಕೆಯು ಆಸ್ಟಿನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒಟ್ಟು ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು $೯ ಶತಕೋಟಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೧೯೯೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ನಿರ್ಮಾಣ ವಿಭಾಗವು ಮಲೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಟವರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು, ತೈವಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ತೈಪೈ ೧೦೧ಅನ್ನು ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬುರ್ಜ್ ಖಲೀಫವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಗುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಲೀ ಕುನ್-ಹೀ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಹತ್ತು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು, ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸಣ್ಣದು ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಮೂರು ಉದ್ಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಹರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು: ಆ ಉದ್ಯಮಗಳೆಂದರೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ವಸ್ತುಗಳು. ೧೯೯೬ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಸಂಗ್‌ಕ್ಯುಂಕ್ವಾನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಪುನಃಪಡೆಯಿತು. ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಕೊರಿಯನ್ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೧೯೯೭ರ ಏಷ್ಯಾದ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗದೆ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೋಟಾರ್ ರೆನಾಲ್ಟ್‌ಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ನಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಯಿತು. ೨೦೧೦ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ರೆನಾಲ್ಟ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೮೦.೧ ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ರೆನಾಲ್ಟ್‌ನಿಂದ ಮತ್ತು ೧೯.೯ ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನಿಂದ ಮಾಲಿಕತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೧೯೮೦ರಿಂದ ೧೯೯೦ರವರೆಗೆ ವಿಮಾನದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿತು. ಆ ಕಂಪನಿಯು ನಂತರ ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಕೊರಿಯಾ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ (KAI) ಆಗಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು, ಇದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್, ಡೈವೂ ಹೆವಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಮತ್ತು ಹೈಯುಂದೈ ಸ್ಪೇಸ್ ಆಂಡ್ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಕಂಪನಿ ಮೊದಲಾದ ಮೂರು ದೇಶೀಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರಿಕ್ಷ ವಿಭಾಗಗಳ ಒಟ್ಟುಗೂಡುವಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಈಗಲೂ ವಿಮಾನದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮೆಮರಿ-ಚಿಪ್‌ಗಳ ಉತ್ಪಾದಕವಾಯಿತು ಹಾಗೂ ಇದು ಇಂಟೆಲ್ನ ನಂತರ ಪ್ರಪಂಚದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಚಿಪ್ ತಯಾರಕವಾಗಿದೆ (ವರ್ಲ್ಡ್‌ವೈಡ್ ಟಾಪ್ ೨೦ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಶೇರ್ ರ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಯಿಯರ್ ಬೈ ಯಿಯರ್ಅನ್ನು ಗಮನಿಸಿ). ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಅದು ಅದರ ಮೊದಲ ದ್ರವ-ಸ್ಫಟಿಕ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಪರದೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿತು. ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಪ್ರಪಂಚದ ದ್ರವ-ಸ್ಫಟಿಕ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಫಲಕಗಳ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ತಯಾರಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ TFT-LCDಗಳ ಮೇಲೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡದ ಸೋನಿಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ಅನ್ನು ಸಂಧಿಸಿ ‌ಸಹಕರಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಿತು. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮತ್ತು ಸೋನಿಯ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮದ ಫಲವಾಗಿ ಎರಡೂ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ LCD ಫಲಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಪೂರೈಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ S-LCDಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. S-LCDಅನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ (೫೦% ಪ್ಲಸ್ ೧ ಷೇರು) ಮತ್ತು ಸೋನಿ (೫೦% ಮೈನಸ್ ೧ ಷೇರು) ಕಂಪನಿಗಳು ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಹೊಂದಿವೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೌಕರ್ಯಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಟ್ಯಾಂಗ್‌ಜಂಗ್‌ನಲ್ಲಿವೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ೨೦೦೪ ಮತ್ತು ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ ಸೋನಿಯನ್ನು ಮೀರಿಸಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು ಹಾಗೂ ಇದು ಈಗ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ೧೯ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ನೋಕಿಯಾದ ನಂತರ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಪ್ರಪಂಚದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸೆಲ್-ಫೋನ್‌ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಷೇರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಬೇರ್ಪಡುವಿಕೆ CJ, ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್, ಶಿನ್ಸೆಗೆ ಗ್ರೂಪ್ ಮೊದಲಾದವು ೧೯೯೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಗಳಾಗಿವೆ. ಶಿನ್ಸೆಗೆಯು (ರಿಯಾಯಿತಿ ಅಂಗಡಿ, ವಿವಿಧ ಸರಕಿನ ಮಳಿಗೆ) ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು, ನಂತರ ೧೯೯೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇದು CJ ಗ್ರೂಪ್ (ಆಹಾರ/ರಾಸಾಯನಿಕ ವಸ್ತು/ಮನರಂಜನೆ/ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ತಂತ್ರ) ಮತ್ತು ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್ ಗ್ರೂಪ್ (ಪೇಪರ್/ಟೆಲಿಕಾಂ) ಒಂದಿಗೆ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹೊಸ-ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಶಿನ್ಸೆಗೆ ಸೆಂಟಮ್‌ಸಿಟಿ ಡಿಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಸ್ಟೋರ್ ಈಗ ಗಿನ್ನಿಸ್ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವಿವಿಧ-ಸರಕಿನ-ಮಳಿಗೆಯಾಗಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇಂದಿನ ಈ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಸಮೂಹಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಮೂಹಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ. ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಒಬ್ಬ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯು ಹೀಗೆಂದು ಹೇಳಿದನು - "ವ್ಯಾಪಾರ ಜಗತ್ತನ್ನು ಆಳುವ ನಿಯಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದವರು ಮಾತ್ರ ಅಸಂಬದ್ಧವಾದುದನ್ನು ನಂಬಬಹುದು", ಅವನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾ "ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್ ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡುವಾಗ ಅದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪಾವತಿ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಮತ್ತು ಷೇರು-ಹೊಂದುವ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿತು." ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್ ಗ್ರೂಪ್ ಮೂಲದವನೊಬ್ಬ ಹೀಗೆಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದನು - "ಹ್ಯಾನ್ಸಲ್, ಶಿನ್ಸೆಗೆ ಮತ್ತು CJ ಮೊದಲಾದವು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಂದಿನಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿವೆ." ಶಿನ್ಸೆಗೆ ವಿವಿಧ ಸರಕಿನ ಮಳಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ನಿರ್ದೇಶಕನು ಹೀಗೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ - "ಶಿನ್ಸೆಗೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್ ಒಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಪಾವತಿ ಗ್ಯಾರಂಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ‌." ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ವಿಭಾಗಗಳು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉದ್ಯಮಗಳು ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಯಂತ್ರ ಸಾಧನಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ ಬಟ್ಟೆಬರೆ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತು ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗಳು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆಹಾರ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆ ಸೇವೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಗ್ರಾಹಕರು ರಾಯಲ್ ಡಚ್ ಶೆಲ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಹೆವಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಮುಂದಿನ ೧೫ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು US$೫೦ ಶತಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ ದ್ರವೀಕರಿಸಿದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲವನ್ನು (LNG) ರಾಯಲ್ ಡಚ್ ಶೆಲ್‌ಗೆ ಒದಗಿಸಲಿರುವ ಏಕೈಕ ಪೂರೈಕೆದಾರವಾಗಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌, ಕೊರಿಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಪವರ್ ಕಾರ್ಪ್ ಮತ್ತು ಹೈಯುಂದೈ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೈಜಿಕ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸುಮಾರು ೪೦ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ ಒಪ್ಪಂದವೊಂದನ್ನು ಮಾಡಿತು. ಕೆನಡಾದ ಒಂಟಾರಿಯೊ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಸರ್ಕಾರ ಕೆನಡಾದ ಒಂಟಾರಿಯೊ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಪಂಚದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಗೆ ಸಹಿಹಾಕಿತು, ಇದು ೨,೫೦೦MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ $೬.೬bn ಮೌಲ್ಯದ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮತ್ತು ಕೊರಿಯಾ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಪವರ್ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಒಕ್ಕೂಟದ ಒಪ್ಪಂದದಡಿಯಲ್ಲಿ ೨,೦೦೦MW ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಗಾಳಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮತ್ತು ೫೦೦MWನಷ್ಟು ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಕಾ ಪೂರೈಕೆಯ ಸರಪಣಿಯನ್ನೂ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಒಂದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು $೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ "ಕೊಡುಗೆ"ಯನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ (ಕೊರಿಯನ್: 삼성의료원) ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಸಿಯೋಲ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ (ಕೊರಿಯನ್: 삼성서울병원), Kangbook ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ (ಕೊರಿಯನ್: 강북삼성병원), ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಚ್ಯಾಂಗ್ವನ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ (ಕೊರಿಯನ್: 삼성창원병원), ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೆಂಟರ್ (ಕೊರಿಯನ್:삼성암센터) ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ (ಕೊರಿಯನ್: 삼성생명과학연구소) ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಿಯೋಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೆಂಟರ್ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲದೆ ಇದು ಕೊರಿಯಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೆಂಟರ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೆಂಟರ್‌ಗಿಂತಲೂ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಮತ್ತು ಫಿಜರ್ ಹೆಪಟೊಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಕಾರ್ಸಿನೋಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಜೀನ್‌ಗಳ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಜಂಟಿ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. SMC ಸಂಪೂರ್ಣ AAHRPPಅನ್ನು (ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಅಕ್ರಿಡಿಟೇಶನ್ ಆಫ್ ಹ್ಯೂಮನ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್ಸ್) ಪಡೆದ ಮೊದಲ US-ಅಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ವ್ಯತ್ಪತ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಲೋಗೋ ಇತಿಹಾಸ ಕೊರಿಯನ್ ಹಾಂಜ ಪದ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ‌ನ () ಅರ್ಥ "ಮೂರು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು" ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. "ಮೂರು" ಪದವು "ದೊಡ್ಡದು, ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಮತ್ತು ಪ್ರಬಲ" ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ; "ನಕ್ಷತ್ರಗಳು" ಅಂದರೆ ಅನಂತತೆ.(ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕರ ಪ್ರಕಾರ). ವಿವಾದ ೧೯೯೯ರಿಂದ ೨೦೦೨ರವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಅಮೆರಿಕಾದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ತಯಾರಕರಿಗೆ ಮಾರುವ DRAM ಚಿಪ್‌ಗಳ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಗೊತ್ತುಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹೈನಿಕ್ಸ್ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್, ಇನ್ಫೈನಿಯಾನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್, ಎಲ್ಪಿಡ ಮೆಮರಿ (ಹಿಟಾಚಿ ಮತ್ತು NEC) ಮತ್ತು ಮೈಕ್ರಾನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಮೊದಲಾದವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಒಳಸಂಚು ನಡೆಸಿತು. ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು $೩೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ದಂಡವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿತು, ಇದು US ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪರಾಧ-ವಿರೋಧಿ ದಂಡವಾಗಿದೆ. ೨೦೧೦ರ ಮೇಯಲ್ಲಿ EU ವಿರೋಧಿ ಕಾವಲು ಸಮಿತಿಯು ೮ ಇತರ ಮೆಮರಿ ಚಿಪ್ ತಯಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಬೆಲೆ ಗೊತ್ತುಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ವಿರುದ್ಧ ೧೪೫.೭೩ ದಶಲಕ್ಷ ಯೂರೊ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಿತು. ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ ಕೊರಿಯಾದ ಕಂಪನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಕೊರಿಯಾ-ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಸಿಯೋಚೊ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ನಗರ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಆರ್ಥಿಕಸ್ಥಿತಿ ಹೊ-ಆಮ್ ಪ್ರೈಜ್ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಕರಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ U.S. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಮೊಬೈಲ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ ಚೇಬಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಪ್ರಾಯೋಜಕರು ಸಿಯೋಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಕೊರಿಯಾದ ಹಿಡುವಳಿ ಕಂಪನಿಗಳು 1938ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉದ್ಯಮ da:Samsung Electronics

syām‌saṃg‌ grūp‌ (kòriyan: 삼성그룹) òṃdu bahurāṣṭrīya saṃghaṭita vyāpāri saṃsthèyāgiddu, dakṣiṇa kòriyāda siyol‌na syām‌saṃg‌ nagaradalli adara pradhāna kacheriyannu hòṃdidè. idu dakṣiṇa kòriyāda atyaṃta dòḍḍa cebāl mattu ādāyadiṃda prapaṃcada èraḍane ati dòḍḍa saṃghaṭita vyāpāri saṃsthèyāgidè, 2008ralli idara vārṣika ādāyavu US $173.4 śatakoṭiyāgittu. syām‌saṃg‌ grūp‌ halavāru aṃtārāṣṭrīya maṭṭada vyavahāragaḻannu òḻagòṃḍidè, avugaḻalli hèccinavu syām‌saṃg‌ bryāṃḍ‌naḍiyalli serivè, avugaḻèṃdarè syām‌saṃg‌ èlèkṭrāniks, mārāṭadalli prapaṃcadalle atyaṃta dòḍḍa taṃtrajñāna kaṃpaniyāgidè; syām‌saṃg‌ hèvi iṃḍasṭrīs, prapaṃcada èraḍane ati dòḍḍa haḍagu-nirmāṇa-saṃsthèyāgidè; U.S.na òṃdu nirmāṇa patrikè iṃjiniyariṃg nyūs-rèkārḍ naḍèsida 225 jāgatika nirmāṇa saṃsthègaḻa 2009ra śreṇīkaraṇadalli syām‌saṃg‌ iṃjiniyariṃg 35ne sthānavannu mattu syām‌saṃg‌ C&T 72ne sthānavannu gaḻisidavu. syām‌saṃg‌ laiph inśurèns phārcūn global 500 iṃḍasṭrīs‌na 2009ra śreṇīkaraṇadalli 14ne sthānavannu paḍèyitu. syām‌saṃg‌ èvar‌lyāṃḍ dakṣiṇa kòriyāda mòdala viṣayodyānavāgiddu, idu 1976ralli yāṃgin phārm‌lyāṃḍ āgi tèrèdukòṃḍitu. idu èpkāṭ, ḍisni MGM mattu ḍisnis ānimal kiṃgḍam mòdalādavannu hiṃdikki īga prapaṃcadalle aidane suprasiddha viṣayodyānavāgidè. cail varlḍ‌vaiḍ syām‌saṃg‌ grūp‌na aṃgasaṃsthèyāgi kāryanirvahisuttadè hāgū idu 2010ralli ādāyada ādhārada "prapaṃcada pramukha 50 ejènsi kaṃpani"gaḻa paṭṭiyalli 19ne sthānavannu paḍèdidè. śillā hoṭèl saha syām‌saṃg‌ grūp‌na òṃdu aṃgasaṃsthèyāgidè. idu prasiddha aṃtārāṣṭrīya vyavahāra-niyatakālika in‌sṭiṭyūśanal invèsṭar nirvahisida vārṣika odugara samīkṣèyalli "2009ra prapaṃcadalle atyuttamavāda pramukha 100 hoṭèl"‌gaḻa paṭṭiyalli 58ne sthānavannu gaḻisitu. bèsṭ ovarāl jènaralisṭ sels phors samīkṣèyu in‌sṭiṭyūśanal invèsṭar‌na 2007ra eṣyādādyaṃtada saṃśodhanā taṃḍada samīkṣèyalli bhāgavahisida 22 saṃsthègaḻannu śreṇīkarisitu. syām‌saṃg‌ sèkyūriṭīs (baṃḍavāḻa hūḍikè byāṃk) 2007ralli ādāyada ādhāradalli "2007 āl-eṣyā bèsṭ ovarāl jènaralisṭ sels phors ryāṃkiṃgs"‌nalli 14ne sthānavannu gaḻisitu. gārṭnar‌na “mārkèṭ ṣer anālisis: ṭāp 10 kansalṭiṃg pròvaiḍars rèvènyū, grot āṃḍ mārkèṭ ṣer, varlḍ‌vaiḍ āṃḍ rījanal 2009”annu sevā pūraikèdārarigè òṃdu sādhanavāgi uddeśisalāgidè. syām‌saṃg‌ SDS eṣyā pèsiphik‌nalli èraḍane sthānavannu hòṃdidè, idaralli IBM mòdalane mattu āksèṃcar mūrane sthānavannu paḍèdivè. syām‌saṃg‌ grūp‌ dakṣiṇa kòriyāda òṭṭu raphtugaḻalli 20%giṃtalū hèccina pramāṇakkè kāraṇavāgidè. hèccina deśīya kaigārikègaḻalli, syām‌saṃg‌ grūp‌ òṃdu mārukaṭṭèyannu āvarisiruva ekaika ekasvāmyavāgidè; adara ādāyavu kèlavu rāṣṭragaḻa òṭṭu GDPyaṣṭu adhikavāgidè. 2006ralli śreṇīkarisiddarè syām‌saṃg‌ grūp‌ prapaṃcadalle 35ne atyaṃta hèccina ārthika sthitiyāguttittu, arjèṃṭīnakkiṃta hèccinadāguttittu. ī kaṃpaniyu rāṣṭrada ārthika abhivṛddhi, rājakīya, mādhyama mattu saṃskṛti melè prabala prabhāvavannu hòṃdidè hāgū idu mirākal ān di hyān rivar‌na pramukha cālaka śaktiyāgi kāryanirvahisuttadè. iṃdu hèccina vyavahāra saṃsthègaḻu syām‌saṃg‌‌na aṃtārāṣṭrīya yaśassannu anukaraṇīya mādariyāgi baḻasikòḻḻuttivè. syām‌saṃg‌ 2010ralli mādhyama samūhavannu kharīdisitu. itihāsa 1938ralli uyriyāṃg kauṃṭiya bhāri jamīniruva kuṭuṃbada lī byaṃg-cal (1910–1987) hattirada degu nagarakkè baṃdu syām‌saṃg‌ syāṃghoy annu (삼성상회) sthāpisidaru. idu syu-ḍāṃg‌nallidda (īgina iṃgyò-ḍāṃg) nalvattu udyogigaḻannu hòṃdidda saṇṇa vyāpāri saṃsthèyāgittu. idu nagaradalli mattu adara suttamuttala pradeśadalli tayārisalāda kirāṇi sāmānugaḻa vyāpāra māḍuttittu hāgū nūḍal‌gaḻannū utpatti māḍuttittu. ī kaṃpaniyu eḻigè hòṃditu hāgū lī 1947ralli idara pradhāna kacheriyannu siyol‌gè sthaḻāṃtarisidaru. ādarè kòriyan kadanavu āraṃbhavādāga avaru siyolannu biḍabekāyitu hāgū būsān‌nalli cail jèdāṃg hèsarinalli òṃdu sakkarè saṃskaraṇāgāravannu āraṃbhisidaru. yuddhada naṃtara 1954ralli lī cail mojik annu sthāpisidaru mattu kārkhānèyannu deguvina cimsān-ḍāṃg‌nalli nirmisidaru. idu rāṣṭradalle ati dòḍḍa uṇṇèya kārkhānèyāgittu hāgū ī kaṃpaniyu pramukha kaṃpaniya rītiyalli kèlasa nirvahisitu. syām‌saṃg‌ aneka kṣetragaḻāgi vaividhyagòṃḍitu mattu lī syām‌saṃg‌annu vyavahāragaḻa vyāpaka valayadalli pramukha udyamavāgi sthāpisalu prayatnisidaru, vimè, khajānè-byāṃkugaḻu mattu cillarè vyāpāragaḻaṃtaha vyavahāragaḻannu āraṃbhisidaru. lī kaigārīkaraṇada baggè hèccu prāmukhyatèyannu nīḍidaru mattu tanna ārthika abhivṛddhiya vyavahāra kauśalavannu dòḍḍa deśīya saṃghaṭita vyāpāri saṃsthègaḻigè keṃdrīkarisidaru, avugaḻannu paipoṭiyiṃda rakṣisi, haṇakāsina sahāyavannu māḍidaru. avaru naṃtara syām‌saṃg‌annu videśi paipoṭiyiṃda rakṣisuvudakkāgi dakṣiṇa kòriyādalli grāhaka èlèkṭrānik sādhanagaḻannu mārāṭa māḍadaṃtè halavāru videśa kaṃpanigaḻigè niṣedhavannu sūcisidaru. 1960ra uttarārdhadalli, syām‌saṃg‌ grūp‌ èlèkṭrānik udyamavannu āraṃbhisitu. idu èlèkṭrānik-saṃbaṃdhita aneka vibhāgagaḻannu sthāpisitu, avugaḻèṃdarè syām‌saṃg‌ èlèkṭrāniks ḍivaisas kaṃpani, syām‌saṃg‌ èlèkṭrò-mèkyāniks kaṃpani, syām‌saṃg‌ kārniṃg kaṃpani mattu syām‌saṃg‌ sèmikaṃḍakṭar āṃḍ ṭèlikamyūnikeśans kaṃpani hāgū idu suvan‌nalli tanna kāryavannu āraṃbhisitu. kappu-biḻupu dūradarśana sèṭṭu idara mòdala utpannavāgittu. 1980ralli ī kaṃpaniyu gumiyalli hyāṃguk jiyoṃja ṭāṃgsin annu paḍèyitu mattu dūrasaṃparka vyavasthèya sādhanagaḻannu tayārisalu āraṃbhisitu. idara āraṃbhika utpannagaḻèṃdarè svic borḍ‌gaḻu. idara tayārikèyu dūravāṇi mattu phyāks utpādanā vyavasthègaḻavarègè abhivṛddhi hòṃditu hāgū idu syām‌saṃg‌na mòbail phon tayārikèya keṃdravāyitu. avu iṃdinavarègè sumāru 800 daśalakṣa mòbail phon‌gaḻannu tayārisivè. ī kaṃpaniyu avugaḻannèllā 1980ralli syām‌saṃg‌ èlèkṭrāniks kaṃpani limiṭèḍ‌naḍiyalli òṃdugūḍisitu. 1980ra uttarārdhadalli mattu 1990ra āraṃbhadalli, syām‌saṃg‌ èlèkṭrāniks saṃśodhanè mattu abhivṛddhiyalli hèccina baṃḍavāḻavannu hūḍitu. idara hūḍikègaḻu kaṃpaniyannu jāgatika èlèkṭrāniks udyamada muṃbhāgakkè òyyuvalli pramukhavāgiddavu. 1982ralli idu porcugal‌nalli òṃdu dūradarśana joḍaṇè sthāvaravannu nirmisitu; 1984ralli nyūyārk‌nallòṃdu sthāvara; 1985ralli ṭokiyòdalli òṃdu sthāvara; 1987ralli iṃglèṃḍ‌nalli òṃdu saukarya; mattu 1996ralli āsṭin‌nalli òṃdu saukaryavannu racisitu. òṭṭāgi syām‌saṃg‌ āsṭin pradeśadalli sumāru $5.6 śatakoṭiyaṣṭu baṃḍavāḻavannu hūḍitu, idu bahumaṭṭigè ṭèksās‌nalle atyaṃta dòḍḍa videśi hūḍikèyāgidè mattu amèrikā saṃyukta saṃsthānadalli ati dòḍḍa ekaika videśi hūḍikèyāgidè. hòsa hūḍikèyu āsṭin‌nallina syām‌saṃg‌na òṭṭu hūḍikèyannu $9 śatakoṭigiṃtalū hèccina mòttakkè kòṃḍòyyuttadè. syām‌saṃg‌ 1990ra daśakadalli òṃdu aṃtārāṣṭrīya saṃsthèyāgi bèḻèyalu āraṃbhavāyitu. syām‌saṃg‌na nirmāṇa vibhāgavu maleṣiyādalli èraḍu pèṭrònās ṭavars‌nalli òṃdannu, taivān‌nalli taipai 101annu mattu yunaiṭèḍ arab èmireṭs‌nalli burj khalīphavannu nirmisuva guttigèyannu nīḍitu. 1993ralli lī kun-hī syām‌saṃg‌ grūp‌na hattu aṃgasaṃsthègaḻannu mārāṭa māḍidaru, kaṃpaniyannu saṇṇadu māḍidaru mattu mūru udyamagaḻa melè gamana harisuvudakkāgi itara kāryācaraṇègaḻannu serisidaru: ā udyamagaḻèṃdarè èlèkṭrāniks, iṃjiniyariṃg mattu rāsāyanika vastugaḻu. 1996ralli syām‌saṃg‌ grūp‌ saṃg‌kyuṃkvān viśvavidyānilayada sthāpanèyannu punaḥpaḍèyitu. itara pramukha kòriyan kaṃpanigaḻigè holisidarè syām‌saṃg‌ 1997ra eṣyāda haṇakāsina bikkaṭṭinalli hèccukaḍimè hānigòḻagāgadè uḻidukòṃḍitu. ādarè syām‌saṃg‌ moṭār rènālṭ‌gè gamanārha naṣṭadalli mārāṭavāyitu. 2010ra hòttigè rènālṭ syām‌saṃg‌ 80.1 pratiśatadaṣṭu rènālṭ‌niṃda mattu 19.9 pratiśatadaṣṭu syām‌saṃg‌niṃda mālikatvavannu paḍèyitu. idakkè hèccuvariyāgi, syām‌saṃg‌ 1980riṃda 1990ravarègè vimānada bhāgagaḻannu tayārisitu. ā kaṃpaniyu naṃtara 1999ralli kòriyā erospes iṃḍasṭrīs (KAI) āgi sthāpanèyāyitu, idu syām‌saṃg‌ erospes, ḍaivū hèvi iṃḍasṭrīs mattu haiyuṃdai spes āṃḍ er‌krāphṭ kaṃpani mòdalāda mūru deśīya pramukha aṃtarikṣa vibhāgagaḻa òṭṭugūḍuvikèya pariṇāmavāgi huṭṭikòṃḍitu. syām‌saṃg‌ īgalū vimānada bhāgagaḻannu tayārisuttadè. syām‌saṃg‌ 1992ralli prapaṃcadalle atyaṃta dòḍḍa mèmari-cip‌gaḻa utpādakavāyitu hāgū idu iṃṭèlna naṃtara prapaṃcada èraḍane atyaṃta dòḍḍa cip tayārakavāgidè (varlḍ‌vaiḍ ṭāp 20 sèmikaṃḍakṭar mārkèṭ śer ryāṃkiṃg yiyar bai yiyarannu gamanisi). 1995ralli adu adara mòdala drava-sphaṭika pradarśisuva paradèyannu tayārisitu. hattu varṣagaḻa naṃtara syām‌saṃg‌ prapaṃcada drava-sphaṭika pradarśisuva phalakagaḻa atyaṃta dòḍḍa tayārakavāgi bèḻèyitu. dòḍḍa gātrada TFT-LCDgaḻa melè baṃḍavāḻa hūḍada soniyu syām‌saṃgannu saṃdhisi ‌sahakarisuvaṃtè keḻitu. 2006ralli syām‌saṃg‌ mattu soniya jaṃṭi udyamada phalavāgi èraḍū kaṃpanigaḻigè LCD phalakagaḻannu sthiravāgi pūraisuvudakkāgi S-LCDannu sthāpisalāyitu. S-LCDannu syām‌saṃg‌ (50% plas 1 ṣeru) mattu soni (50% mainas 1 ṣeru) kaṃpanigaḻu svaṃtavāgi hòṃdivè hāgū adara kārkhānègaḻu mattu saukaryagaḻu dakṣiṇa kòriyāda ṭyāṃg‌jaṃg‌nallivè. syām‌saṃg‌ èlèkṭrāniks 2004 mattu 2005ralli soniyannu mīrisi prapaṃcada bahu prasiddha grāhaka èlèkṭrāniks bryāṃḍ‌ èṃba hèsaru paḍèyitu hāgū idu īga prapaṃcadalle 19ne sthānavannu paḍèdidè. nokiyāda naṃtara, syām‌saṃg‌ prapaṃcada èraḍane ati dòḍḍa sèl-phon‌ tayārikā saṃsthèyāgidè, idu uttara amèrikā mattu paścima yuropinalli òṃdu pramukha mārukaṭṭè ṣerannu hòṃdidè. berpaḍuvikè CJ, hyānsal, śinsègè grūp mòdalādavu 1990ra daśakadalli syām‌saṃg‌ grūp‌niṃda berpaṭṭa kaṃpanigaḻāgivè. śinsègèyu (riyāyiti aṃgaḍi, vividha sarakina maḻigè) āraṃbhadalli syām‌saṃg‌ grūp‌na bhāgavāgittu, naṃtara 1990ra daśakadalli idu CJ grūp (āhāra/rāsāyanika vastu/manaraṃjanè/vyavasthāpana taṃtra) mattu hyānsal grūp (pepar/ṭèlikāṃ) òṃdigè syām‌saṃg‌ grūp‌niṃda berpaṭṭitu. hòsa-bryāṃḍ‌na śinsègè sèṃṭam‌siṭi ḍipārṭmèṃṭ sṭor īga ginnis viśva dākhalèyalli prapaṃcada ati dòḍḍa vividha-sarakina-maḻigèyāgi adhikṛtavāgi gurutisikòṃḍidè. iṃdina ī berpaṭṭa samūhagaḻu svataṃtra samūhagaḻāgivè mattu avu syām‌saṃg‌ grūp‌na bhāgavāgilla athavā adakkè saṃbaṃdhisilla. hyānsal grūp‌na òbba pratinidhiyu hīgèṃdu heḻidanu - "vyāpāra jagattannu āḻuva niyamagaḻa baggè arivilladavaru mātra asaṃbaddhavādudannu naṃbabahudu", avanu mattaṣṭu muṃduvarisuttā "hyānsal 1991ralli syām‌saṃg‌ grūp‌niṃda berpaḍuvāga adu syām‌saṃg‌ aṃgasaṃsthègaḻòṃdigina èllā pāvati gyāraṃṭi mattu ṣeru-hòṃduva òppaṃdagaḻannu aṃtyagòḻisitu." hyānsal grūp mūladavanòbba hīgèṃdu òttiheḻidanu - "hyānsal, śinsègè mattu CJ mòdalādavu syām‌saṃg‌ grūp‌niṃda berpaṭṭaṃdiniṃda svataṃtravāgi nirvahisalpaḍuttivè." śinsègè vividha sarakina maḻigèya kāryakāri nirdeśakanu hīgèṃdu heḻiddānè - "śinsègèyu syām‌saṃg‌ grūp òṃdigè yāvude pāvati gyāraṃṭigaḻannu hòṃdilla‌." utpannagaḻu, grāhakaru mattu sāṃsthika racanè grūp‌na vibhāgagaḻu èlèkṭrāniks udyamagaḻu haṇakāsu sevègaḻu rāsāyanika kaigārikè yaṃtra sādhanagaḻu mattu upakaraṇagaḻa udyamagaḻu iṃjiniyariṃg mattu nirmāṇa cillarè vyāpāra mattu manaraṃjanè baṭṭèbarè mattu jāhīrātu śikṣaṇa mattu vaidyakīya sevègaḻu vyāpāra mattu saṃpanmūla abhivṛddhi āhāra pūraikè mattu bhadratè sevègaḻu pramukha grāhakaru rāyal ḍac śèl syām‌saṃg‌ hèvi iṃḍasṭrīs muṃdina 15 varṣagaḻalli sumāru US$50 śatakoṭiyaṣṭu maulyada dravīkarisida naisargika anilavannu (LNG) rāyal ḍac śèl‌gè òdagisaliruva ekaika pūraikèdāravāgidè. yunaiṭèḍ arab èmireṭs sarkāra syām‌saṃg‌, kòriya èlèkṭrik pavar kārp mattu haiyuṃdai mòdalādavannu òḻagòṃḍa dakṣiṇa kòriyāda saṃsthègaḻa òkkūṭavu yunaiṭèḍ arab èmireṭs‌nalli baijika vidyucchakti sthāvaravannu nirmisalu sumāru 40 śatakoṭi ḍālar‌gaḻaṣṭu maulyada òppaṃdavòṃdannu māḍitu. kènaḍāda òṃṭāriyò prāṃtyada sarkāra kènaḍāda òṃṭāriyò prāṃtyada sarkāravu prapaṃcada atyaṃta dòḍḍa navīkarisabahudāda śakti yojanègè sahihākitu, idu 2,500MW sāmarthyada gāḻi mattu saura śaktiyannu paḍèyuva $6.6bn maulyada òppaṃdavāgittu. syām‌saṃg‌ mattu kòriyā èlèkṭrik pavar nirvahisida òkkūṭada òppaṃdadaḍiyalli 2,000MW sāmarthyada gāḻi keṃdragaḻa mattu 500MWnaṣṭu saura śaktiya abhivṛddhiyannu māḍalāguttadè, alladè prāṃtyadalli utpādakā pūraikèya sarapaṇiyannū racisalāguttadè. syām‌saṃg‌ mèḍikal sèṃṭar syām‌saṃg‌ mèḍikal sèṃṭar òṃdu lābhoddeśavillada vaidyakīya saṃghaṭanèyāgidè. syām‌saṃg‌ grūp‌ vārṣikavāgi sumāru $100 daśalakṣadaṣṭu maulyada "kòḍugè"yannu vaidyakīya keṃdrakkè nīḍuttadè. syām‌saṃg‌ mèḍikal sèṃṭar (kòriyan: 삼성의료원) syām‌saṃg‌ siyol hāspiṭal (kòriyan: 삼성서울병원), Kangbook syām‌saṃg‌ hāspiṭal (kòriyan: 강북삼성병원), syām‌saṃg‌ cyāṃgvan hāspiṭal (kòriyan: 삼성창원병원), syām‌saṃg‌ kyānsar sèṃṭar (kòriyan:삼성암센터) mattu syām‌saṃg‌ laiph sainsas risarc sèṃṭar (kòriyan: 삼성생명과학연구소) mòdalādavannu òḻagòṃḍidè. siyol‌nalliruva syām‌saṃg‌ kyānsar sèṃṭar eṣyādalle atyaṃta dòḍḍa kyānsar keṃdravāgidè, alladè idu kòriyāda nyāṣanal kyānsar sèṃṭar mattu japān nyāṣanal kyānsar sèṃṭar‌giṃtalū dòḍḍadāgidè. syām‌saṃg‌ mèḍikal sèṃṭar mattu phijar hèpaṭòsèlyulār kārsinomadalli prāyogika phalitāṃśagaḻannu paḍèyuvalli jīn‌gaḻa kriyègaḻa pātravannu kaṃḍuhiḍiyuva jaṃṭi saṃśodhanèyannu māḍuttivè. SMC saṃpūrṇa AAHRPPannu (asosiyeśan phār di akriḍiṭeśan āph hyūman risarc pròṭèkṣan progryāms) paḍèda mòdala US-allada saṃsthèyāgidè. vyatpattiśāstra mattu logo itihāsa kòriyan hāṃja pada syām‌saṃg‌ ‌na () artha "mūru nakṣatragaḻu" èṃbudāgidè. "mūru" padavu "dòḍḍadu, asaṃkhyāta mattu prabala" èṃbarthavannu nīḍuttadè; "nakṣatragaḻu" aṃdarè anaṃtatè.(syām‌saṃg‌ grūp‌na sthāpakara prakāra). vivāda 1999riṃda 2002ravarègina avadhiyalli, syām‌saṃg‌ amèrikāda kaṃpyūṭar tayārakarigè māruva DRAM cip‌gaḻa bèlèyannu gòttumāḍuvudakkāgi hainiks sèmikaṃḍakṭar, inphainiyān ṭèknālajīs, èlpiḍa mèmari (hiṭāci mattu NEC) mattu maikrān ṭèknālaji mòdalādavugaḻòṃdigè seri òḻasaṃcu naḍèsitu. 2005ralli syām‌saṃg‌ tappòppikòṃḍitu mattu $300 daśalakṣa daṃḍavannu pāvatisitu, idu US itihāsadalle èraḍane ati hèccina aparādha-virodhi daṃḍavāgidè. 2010ra meyalli EU virodhi kāvalu samitiyu 8 itara mèmari cip tayārakaròṃdigè akramavāgi bèlè gòttumāḍuvudakkāgi syām‌saṃg‌na viruddha 145.73 daśalakṣa yūrò daṃḍavannu vidhisitu. ivannū gamanisi kòriyāda kaṃpanigaḻa paṭṭi kòriyā-saṃbaṃdhita viṣayagaḻa paṭṭi siyocò syām‌saṃg‌ nagara dakṣiṇa kòriyāda ārthikasthiti hò-ām praij ṭippaṇigaḻu mattu ākaragaḻu bāhya kòṃḍigaḻu syām‌saṃg‌ global syām‌saṃg‌ U.S. vèb‌saiṭ syām‌saṃg‌ mòbail syām‌saṃg‌ aplikeśans syām‌saṃg‌ ḍiphèns syām‌saṃg‌ grūp‌ cebāl prapaṃcadādyaṃtada òliṃpik prāyojakaru siyol‌nalliruva kaṃpanigaḻu kòriyāda hiḍuvaḻi kaṃpanigaḻu 1938ralli sthāpanèyāda saṃsthègaḻu udyama da:Samsung Electronics

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B3%8D%E2%80%8C

ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌

ರೀಬಾಕ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ , ಜರ್ಮನಿಯ ಕ್ರೀಡಾವಸ್ತ್ರ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಡಿಡಾಸ್‌ನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು, ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳು, ಉಡುಪುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಹೆಸರು ಆಫ್ರಿಕನ್ನರ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಹುಲ್ಲೆ ಅಥವಾ ಗ್ಯಾಜೆಲ್ (ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಜಿಂಕೆ)ನ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ರೆಬಕ್‌‌ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. 1890ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಬೋಲ್ಟನ್ನ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ 6 ಮೈಲಿ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಹೊಲ್ಕೊಂಬ್ ಬ್ರೂಕ್ ಎಂಬ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ, ಜೋಸೆಫ್ ಫಾಸ್ಟರ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಓಡಲು ಬಳಸುವ ಶೂಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ, ಮಾರುತ್ತ ಜೀವನನಡೆಸಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ಅವರಿಗೆ ಓಡಲು ಬಳಸುವ ಸ್ಪೈಕ್‌ ಇರುವ ಅಂದರೆ ಕೆಳಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಮೊಳೆಗಳಿರುವ ಹೊಸಬಗೆಯ ಶೂ ಮಾಡುವ ಯೋಚನೆ ಬಂದಿತು. ಅವರ ಈ ಯೋಚನೆ ಕಾರ್ಯಗತವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ತಮ್ಮ ಮಗನನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು 1895ರಲ್ಲಿ ಜೆ.ಡಬ್ಲ್ಯು. ಫೋಸ್ಟರ್ ಆಂಡ್ ಸನ್ಸ್ ಎಂಬ ಶೂ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1960ರಲ್ಲಿ, ಈ ಸ್ಥಾಪಕರ ಇಬ್ಬರು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು ಜೋ ಮತ್ತು ಜೆಫ್‌ ಫೋಸ್ಟರ್‌ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ರೀಬಾಕ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. ಜೋ ಫೋಸ್ಟರ್ ಹುಡುಗನಾಗಿದ್ದಾಗ ರೇಸ್‌ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದಾಗ ದೊರೆತ ಶಬ್ದಕೋಶದಲ್ಲಿ ಈ ಪದವನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದನು, ಆ ಶಬ್ದಕೋಶವು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು, ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಅದರಲ್ಲಿ ಈ ಪದವಿತ್ತು. ಕಂಪನಿಯು ಜೆ.ಡಬ್ಲ್ಯು.ಫೋಸ್ಟರ್‌ನ ಪರಂಪರೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆಯೇ ಬೆಳೆಯಿತು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ದರ್ಜೆಯ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಯಾರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. 1979ರಲ್ಲಿ, ಪೌಲ್ ಫೈರ್‌ಮನ್‌ ಎಂಬ ಅಮೆರಿಕದ ಕ್ರೀಡಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ವಿತರಕ ಒಂದು ಜೊತೆ ರೀಬಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಂದು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಂಡನು. ಆತ ಅವುಗಳನ್ನು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದನು. ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್‌-ಒ-ಫಿಟ್ ಯಶಸ್ಸು ರೀಬಾಕ್ 1982ರಲ್ಲಿ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಶೂಗಳ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರ ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ಅವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಏರೋಬಿಕ್ಸ್ ಗೀಳು ಶುರುವಾದ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿತ್ತು. ರೀಬಾಕ್ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ತುಂಬ ಜನಪ್ರಿಯ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಪಾದರಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪಾದರಕ್ಷೆಯಾಗಿಯೂ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ 1980ರ ಕಾಲದ ಫ್ಯಾಷನ್ ನೋಟದ ಐಕಾನ್ ಆಯಿತು. ಜೊತೆಗೆ ಇದರ ಕೆಲವು ಹೈ ಟಾಪ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳು(ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವೆಲ್ಕ್ರೋ ಸ್ಟ್ರಾಪ್‌ ಇರುವ ಮಾದರಿಯೂ ಸೇರಿ) ಮತ್ತು ಬಿಳಿ, ಕಪ್ಪು, ಕೆಂಪು, ಹಳದಿ ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಚತೊಡಗಿದವು ರೀಬಾಕ್ ಚೀರ್‌ಲೀಡಿಂಗ್, ಏರೋಬಿಕ್ ನೃತ್ಯ, ಜಿಮ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ತನ್ನ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ಮಾದರಿಯ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ಮಾದರಿಯ ಯಶಸ್ಸಿನ ನಂತರ, ರೀಬಾಕ್ ಪುರುಷರಿಗಾಗಿ ಎಕ್ಸ್‌-ಒ-ಫಿಟ್ ಎಂಬ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಶೂ ಅನ್ನು ಕೂಡ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ಹಾಗೆಯೇ, ಇದೂ ಕೂಡ ಲೋ-ಟಾಪ್ ಮತ್ತು ಹೈ-ಟಾಪ್ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು; ಆದರೆ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್‌‌ ಹೈ-ಟಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವೆಲ್ಕ್ರೋ ಕ್ಲೋಸರ್ ಸ್ಟ್ರಾಪ್‌ ಇದ್ದರೆ ಎಕ್ಸ್‌-ಒ-ಫಿಟ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಸ್ಟ್ರಾಪ್ ಇತ್ತು. ಈ ಆರಂಭಿಕ ಪಾದರಕ್ಷೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಸ್ಥಾಪಕರ ಮಗ ಡೇವಿಡ್ ಫಾಸ್ಟರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ವಿವರಗಳು ಹಿಂದೆಲ್ಲ, ರೀಬಾಕ್ ಸ್ವೀಟ್‌ಶಾಪ್ಸ್‌ ಮೂಲಕ ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದು ಅದು ತಾನು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಕುರಿತು ಬದ್ಧವಾಗಿರುವೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. 2004ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್‌ನ ಪಾದರಕ್ಷೆ ವಿಭಾಗವು ಫೇರ್‌ ಲೇಬರ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್‌ನಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಕಂಪನಿಯಾಯಿತು. 2004ರಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಫೇರ್‌ ಫ್ಯಾಕ್ಟರೀಸ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್‌ಹೌಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಯಿತು. ಇದೊಂದು ಲಾಭರಹಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಉಡುಗೆತೊಡುಗೆಗಳ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಗಾರರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ. ರೀಬಾಕ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಪ್ರಕಾರ ಮೇ 2007ರಲ್ಲಿ ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಮಾಹಿತಿ ಹೀಗಿತ್ತು: ಪಾದರಕ್ಷೆ ರೀಬಾಕ್ 14 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಾದರಕ್ಷೆ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ರೀಬಾಕ್ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಅನೇಕ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಗಳು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿವೆ - ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಚೀನಾದಲ್ಲಿವೆ (ಒಟ್ಟು ಪಾದರಕ್ಷೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಶೇ.51ರಷ್ಟು), ನಂತರ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ(21%), ವಿಯೆಟ್ನಾಂ(17%) ಮತ್ತು ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್‌‌(7%)ನಲ್ಲಿವೆ. 11 ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಶೇ. 88ರಷ್ಟು ರೀಬಾಕ್ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 75,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗವಿದೆ. ಉಡುಗೆತೊಡುಗೆ ರೀಬಾಕ್ 45 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ರೀಬಾಕ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಡುಗೆಗಳು (52%) ಎಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುತ್ತವೆ, ಇನ್ನುಳಿದ ಭಾಗವು ಕೆರಿಬಿಯನ್ ದೇಶಗಳು, ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯ ದೇಶಗಳಿಂದ ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯೂರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಉಡುಗೆಗಳನ್ನು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್‌ನಿಂದ ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಉಡುಗೆಗಳು ಏಷ್ಯಾ-ಮೂಲದ ತಯಾರಿಕರಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ರೀಬಾಕ್ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಚಾರಾಂದೋಲನಗಳ ಪಟ್ಟಿ ರೀಬಾಕ್ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಚಾರಗಳು "ಪ್ಲಾನೆಟ್‌ ರೀಬಾಕ್" "ಐಯಾಮ್‌, ವಾಟ್‌ ಐಯಾಮ್" "ರನ್‌ ಈಸಿ" "ಬಿಕಾಸ್ ಲೈಫ್ ಈಸ್ ನಾಟ್‌ ಜಸ್ಟ್ ಎ ಸ್ಪೆಕ್ಟೇಟರ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್‌" "ವೊಡುನಿಟ್?" "ಪಂಪ್‌ ಅಪ್, ಏರ್ ಔಟ್" '''''' "ಯುವರ್ ಮೂವ್‌" "ಟೆರ್ರಿ ಟೇಟ್: ಆಫೀಸ್ ಲೈನ್‌ಬ್ಯಾಕರ್" ಜಾಹಿರಾತು ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯು 2002ರಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಲೀಗ್‌‌(ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಲ್‌) ತಂಡಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಯಥಾಪ್ರತಿ (ರಿಪ್ಲಿಕಾ)ಸಮವಸ್ತ್ರ ಜೆರ್ಸಿಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಏಕಮಾತ್ರ ಕಂಪನಿ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ(ಇವುಗಳನ್ನು ಎನ್‌ಎಫ್‌‌ಎಲ್‌ ಈಕ್ವಿಪ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ). ಜೊತೆಗೆ ಕೆನೆಡಿಯನ್ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಲೀಗ್‌(ಸಿಎಫ್‌ಎಲ್‌)ಗೆ 2004ರಿಂದ ಪೂರೈಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಲ್‌ ಮತ್ತು ಮೇಜರ್‌ ಲೀಗ್‌ ಬೇಸ್‌ಬಾಲ್(ಎಂಎಲ್‌ಬಿ)ಗೆ ಅಧಿಕೃತ ಶೂ ಪೂರೈಕೆದಾರ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಮೆಕ್ಸಿಕನ್ ಕ್ಲಬ್‌ ಶಿವಾಸ್ ಗ್ವಾಡಲಜರ ಜೊತೆ; ಬ್ರೆಜಿಲಿಯನ್ ಕ್ಲಬ್‌ಗಳಾದ ಕ್ರುಜೈರೊ, ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಸಿನಲ್ , ಮತ್ತು ಸಾಒ ಪೌಲೊ ಎಫ್‌ಸಿ; ಮತ್ತು ಜರ್ಮನ್ ಕ್ಲಬ್‌ಗಳಾದ ಎಫ್‌ಸಿ ಕೋಲ್ನ್‌ ಗಳಿಗೆ 2008–09 ಋತುವಿಗೆ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಸಿಸಿಎಂ (CCM) ಇದರೊಂದಿಗೆ, ರೀಬಾಕ್ ಅಧಿಕೃತ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌ (ಎನ್‌ಎಚ್‌ಎಲ್‌) ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಸಿಸಿಎಂ ಅನ್ನು 2004ರಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ ಈಗ ಐಸ್‌ ಹಾಕಿಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಸಿಸಿಎಂ ಮತ್ತು ರೀಬಾಕ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಜನಪ್ರಿಯ ಯುವ ತಾರೆಯರಾದ ಸಿಡ್ನಿ ಕ್ರಾಸ್‌ಬಿ ಮತ್ತು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಓವ್‌ಚ್ಕಿನ್ ಜೊತೆಗೆ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ (ರೀಬಾಕ್‌ಗೆ ಕ್ರಾಸ್‌ಬಿ ಮತ್ತು ಸಿಸಿಎಂಗೆ ಓವ್‌ಚ್ಕಿನ್). ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರೀಬಾಕ್ ಎನ್‌ಎಚ್‌ಎಲ್‌ ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ರಿಪ್ಲಿಕಾ ಜೆರ್ಸಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸಿಸಿಎಂ ಹೆಸರನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿದೆ ಮತ್ತು 2005ರಿಂದ ರೀಬಾಕ್ ಲೋಗೋವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದೆ. ರೀಬಾಕ್ ಲೆವಿಸ್ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ , ಅಲೆನ್‌ ಐವರ್‌ಸನ್ , ಯೋ ಮಿಂಗ್ , ಕರೊಲಿನ ಕ್ಲುಫ್ಟ್‌ , ಅಮೆಲೀ ಮೌರೆಸ್ಮೊ , ನಿಕೋಲ್ ವೈಡಿಸೋವಾ, ಶಹರ್‌ ಪೀರ್, ಇವಿ, ಥೀರ್ರಿ ಹೆನ್ರಿ, ವಿನ್ಸ್‌ ಯಂಗ್, ಇಕರ್ ಕೆಸಿಲ್ಲಸ್, ರ್ಯಾನ್ ಗಿಗ್ಸ್, ಆಂಡ್ರಿ ಶೆವ್‌‌ಚೆಂಕೊ, ಮತ್ತು ಅಮೀರ್‌ ಖಾನ್ ಅವರಿಂದಲೂ ಅನುಮೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಯುರೋಪ್‌ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲೀಗ್ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್ ಕ್ಲಬ್ ಆಗಿರುವ ಬೋಲ್ಟನ್ ವಾಂಡರರ್ಸ್ ಜೊತೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲದೊಡನೆ ತನ್ನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. 1990ರ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತಂಡವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಹೊಸ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಾಗ, ಅದನ್ನು ರೀಬಾಕ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ ಎಂದೇ ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಇನ್ನಿತರ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಕ್ಲಬ್‌‌ಗಳು ಕೂಡ ರೀಬಾಕ್ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವವನ್ನು ಅಡಿಡಾಸ್‌ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಆದರೆ ನಂತರ ಬಹುತೇಕ ತಂಡಗಳು ಒಂದೋ ಮೂಲ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗೆ (ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ) ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೇರೆಯದೇ ಕಂಪನಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿತಗೊಂಡವು. ರಗ್ಬಿ ಯೂನಿಯನ್‌‌ನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಕಂಪನಿಯು ವೇಲ್ಸ್‌ ನ್ಯಾಶನಲ್ ತಂಡಕ್ಕೆ 2008ರ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ ನೀಡಿತು. ಆ ತಂಡವು ಆ ವರ್ಷ ಆರು ದೇಶಗಳ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ ಗ್ರಾಂಡ್‌ ಸ್ಲಾಮ್ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ದೇಶೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಏರ್‌‌ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ ಕಪ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಟಾಸಮನ್‌ ಮಾಕೋಸ್‌ ತಂಡಕ್ಕೂ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ ನೀಡಿತ್ತು. 2006ರಲ್ಲಿ, ಎಫ್‌ಸಿ ಬಾರ್ಸಿಲೋನ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಸ್ಟ್ರೈಕರ್ ಥೈರ್ರಿ ಹೆನ್ರಿ (ಆಗ ಅರ್ಸೆನೆಲ್‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಡುತ್ತಿದ್ದರು) 2006ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ "ಐಯಾಮ್ ವಾಟ್‌ ಐಯಾಮ್" ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ರ್ಯಾನ್ ಗಿಗ್ಸ್ ಕೂಡ "ಐಯಾಮ್ ವಾಟ್‌ ಐಯಾಮ್" ಜಾಹೀರಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 1ರಂದು, ಆಂಡ್ರಿ ಶೆವ್‌ಚೆಂಕೊ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ 2005ರಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಕಂಪನಿಯು ನ್ಯೂ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಎ-ಲೀಗ್‌ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳ ಎಲ್ಲ ಎಂಟು ತಂಡಗಳ ತಾಯ್ನಾಡು ಮತ್ತು ಹೊರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡುವ ಉಡುಗೆಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಲು ವಿಶಿಷ್ಟ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಇದೊಂದು ತುಂಬಾ ದುಬಾರಿಯ ಒಪ್ಪಂದವಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಆ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಮತ್ತು ಲೀಗ್‌ನ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಈ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯು ರೀಬಾಕ್‌ಗೆ ಲಾಭಾಂಶ(ಡಿವಿಡೆಂಡ್‌) ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಅಂದಾಜು 125,000 ಜೆರ್ಸಿಗಳನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಮಾರಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕ್ರೀಡಾ ತಯಾರಿಕರಿಗೆ ಏಕೈಕ ಲೀಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಆದ ದಾಖಲೆ ಮಾರಾಟವಾಗಿದೆ. ರೀಬಾಕ್ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಲೀಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ತಂಡಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅವೆಂದರೆ; ಗೋಲ್ಡ್‌ ಕೋಸ್ಟ್ ಸನ್ಸ್, ಮೆಲ್‌ಬೋರ್ನ್‌‌ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಕ್ಲಬ್‌‌, ಪೋರ್ಟ್‌ ಅಡಿಲೇಡ್ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಕ್ಲಬ್‌‌ ಮತ್ತು ರಿಚ್ಮಂಡ್ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಕ್ಲಬ್‌‌.ರೀಬಾಕ್ ಎನ್‌ಆರ್‌ಎಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಸೇಂಟ್‌ ಜಾರ್ಜ್‌ ಇಲವಾರಾ ಡ್ರಾಗನ್ಸ್‌‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಯೋಜನೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತ ರೀಬಾಕ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಪ್ರೀಮಿಯರ್‌ ಲೀಗ್‌ (ಐಪಿಎಲ್‌) ತಂಡಗಳಾದ ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಗಲೋರ್, ಕೋಲ್ಕೊತಾ ನೈಟ್‌ ರೈಡರ್ರ್ಸ್, ರಾಜಾಸ್ತಾನ್ ರಾಯಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಚೆನೈ ಸೂಪರ್‌ ಕಿಂಗ್ಸ್ಗಳನ್ನು 2008ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿತ್ತು. 2009ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎರಡನೇ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ (ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಗಲೋರ್, ಕೋಲ್ಕೊತಾ ನೈಟ್‌ ರೈಡರ್ರ್ಸ್, ಚೆನೈ ಸೂಪರ್‌ ಕಿಂಗ್ಸ್, ಕಿಂಗ್ಸ್ XI ಪಂಜಾಬ್ ) ತಂಡಗಳಿಗೆ ಕಿಟ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತ್ತು. ತುರ್ಕಿ ರೀಬಾಕ್ ಮೊದಲು ತುರ್ಕಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ 1980ರ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗ, ರೆಸ್‌ಬೊಕ್(RecebOk) ಎಂಬ ನಕಲಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿ, ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ಬೀದಿಬದಿಯ ಬಜಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರಲಾಯಿತು. ವಾರದ ಮತ್ತು ಕಾಡಿಕೋಯ್‌ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ "ಮಂಗಳವಾರದ ಬಜಾರ್‌"(ಸಾಲಿ ಬಜಾರ್‌)ನಲ್ಲಿ ರೆಸ್‌ಬೊಕ್‌ನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಶತ್ರು ಎಂದರೆ ರೀಬಾಕ್‌ನ ಸಹೋದರಿ ಬ್ರಾಂಡ್ ಆಗಿರುವ ಅಡಡಾಸ್(Adadas) ಆಗಿತ್ತು. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ರೀಬಾಕ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧಿಕೃತ ಪ್ರಾಯೋಜಕ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಅದು ಐಸಿಸಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್‌ನ ಅಂಪೈರ್‌ಗಳ ಮತ್ತು ರೆಫ್ರೀಗಳ ಸಮವಸ್ತ್ರದ ತಯಾರಕರು. ಐಸಿಸಿ ಈವೆಂಟ್ಸ್‌ ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಎಲ್ಲ ಕಿಟ್‌ಗಳು ಅಂದರೆ ವಿಕೆಟ್‌ಗಳು ಇನ್ನಿತರ ಎಲ್ಲವೂ ರೀಬಾಕ್‌ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ್ದೇ ಆಗಿವೆ. ಐಸಿಸಿಗೆ 2007ರಲ್ಲಿ ಅದು ಅಧಿಕೃತ ಪ್ರಾಯೋಜಕ ಆಯಿತು. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌‌ ಆಟಗಾರರಾದ ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಮಹೇಲ ಜಯವರ್ಧನೆ, ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದ ಸನತ್ ಜಯಸೂರ್ಯ, ಅಂಜಂತಾ ಮೆಂಡಿಸ್ , ಭಾರತೀಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್‌ಗಳಾದ ಮಹೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಧೋನಿ ಮತ್ತು ರಾಹುಲ್ ದ್ರಾವಿಡ್, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶೀಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್‌ರಾದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆಶ್ರಫಲ್, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶೀ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫೀಕ್ ಮತ್ತು ಹಬೀಬುಲ್ ಬಶರ್, ರೀಬಾಕ್ ಜೊತೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ರೀಬಾಕ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಶೂಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಧೋನಿಗೆ ರೀಬಾಕ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಇರುವ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ರೀಬಾಕ್ ಜೊತೆ ಒಪ್ಪಂದವಾದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರೆಂದರೆ ಯುವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಯೂಸುಫ್ ಪಠಾಣ್. ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ರಾಪ್ ಸಂಗೀತಗಾರ ಜೇ-ಝಡ್ ರೀಬಾಕ್‌ನಿಂದ ಸಿಗ್ನೇಚರ್ ಶೂ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಅಥ್ಲೀಟ್ ಅಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿ. "ಎಸ್‌. ಕಾರ್ಟರ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಬೈ ರೀಬಾಕ್" ಅನ್ನು 2003ರ ನವೆಂಬರ್ 21ರಂದು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಸ್‌. ಕಾರ್ಟರ್ ಸ್ನೀಕರ್ ಕಂಪನಿಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ಅತಿಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾದ ಶೂ ಆಯಿತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ 50 ಸೆಂಟ್ (ಕರ್ಟಿಸ್ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಜಾಕ್‌ಸನ್‌ III) ರಾಪರ್ ಜೊತೆ ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ಜಿ-ಯುನಿಟ್ ಸ್ನೀಕರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಜೊತೆಗೆ ಕಲಾವಿದರಾದ ನೆಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಿರಿ ಬೆನ್‌-ಅರಿ ಕಂಪನಿಯ ವಕ್ತಾರರಾದರು. ರೀಬಾಕ್ ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್ ಜೊಹಾನ್ಸನ್‌ ಜೊತೆಗೂ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಅವಳ ಹೊಸ ಮಾದರಿಯ ತೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಆ ಮಾದರಿಯ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ಸ್ ಎಂದೇ ಕರೆಯಿತು, ಅವು ಆರ್‌ಬಿಕೆ ಲೈಫ್‌ಸ್ಟೈಲ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್‌‌ ಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವಗಳು ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌ ತಂಡಗಳು ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಲ್‌ – ತಂಡದ ಎಲ್ಲ ಸಮವಸ್ತ್ರಗಳು ಸಿಎಫ್‌ಎಲ್‌ – ತಂಡದ ಎಲ್ಲ ಸಮವಸ್ತ್ರಗಳು ಆಟಗಾರರು ಚಾಡ್ ಓಚೊಸಿಂಕೊ ಪೇಟನ್ ಮ್ಯಾನಿಂಗ್ ಮ್ಯಾಟ್ ಹ್ಯಾಸೆಲ್‌ಬೆಕ್ ಎಲಿ ಮ್ಯಾನಿಂಗ್ ಸ್ಟೀವ್‌ ಸ್ಮಿತ್ ಜೋ ಪೋರ್ಟರ್ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್ ತಂಡಗಳು ಅಡಿಲೇಡ್ ಗೋಲ್ಡ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಬೇಸ್‌ಬಾಲ್‌ ತಂಡಗಳು ಸ್ಯಾಮ್‌‌ಸಂಗ್ ಲಯನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಆಟಗಾರರು ಯೋ ಮಿಂಗ್ ಅಲೆನ್ ಐವರ್‌ಸನ್ (ಆಜೀವಮಾನ ಒಪ್ಪಂದ) ಜೋನ್‌ ವಾಲ್‌ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡ ಶ್ರೀಲಂಕಾ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಕೆನಡಾ ಕ್ಲಬ್‌‌ ತಂಡಗಳು ರಾಯಲ್ ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್ ಸೂಪರ್‌ ಕಿಂಗ್ಸ್ ಕಿಂಗ್ಸ್ XI ನೈಟ್‌ ರೈಡರ್ರ್ಸ್ ರಾಯಲ್ಸ್ ಆಟಗಾರರು ಯುವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಎಂಎಸ್‌ ಧೋನಿ ಹರಭಜನ್ ಸಿಂಗ್ ಗೌತಮ್ ಗಂಭೀರ್ ಯೂಸುಫ್ ಪಠಾಣ್ ಮಹೇಲ ಜಯವರ್ಧನೆ ಅಜಂತ ಮೆಂಡಿಸ್ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಕ್ಲಬ್‌‌ ತಂಡಗಳು ಆಫ್ರಿಕಾ ಸೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಅಮಜುಲು ಅಮೆರಿಕ ಖಂಡಗಳು ಕ್ರುಜೈರೊ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಸಿನಲ್ ಸಾಒ ಪೌಲೊ ಸಪ್ರಿಸ್ಸ ಗ್ವಾಡಲಜರ ಏಶಿಯ ಕಿಂಗ್‌ಫಿಶರ್ ಈಸ್ಟ್ ಬೆಂಗಾಲ್ ಮೋಹನ್ ಬಾಗನ್ ಮೊಹಮ್ಮಡನ್ ಪರ್ಸಿಬಾ ಬಲಿಕ್‌ಪಾಪನ್ ಪರ್ಸೆಲಾ ಲ್ಯಾಮಂಗನ್ ಮೆಡನ್ ಚೀಫ್ ಯುರೋಪ್‌ ಬೋಲ್ಟನ್ ವಾಂಡರರ್ಸ್ ಲೆನ್ಸ್ ಕೋಲ್ನ್‌ ಎರಿಸ್ ಡ್ರೆನಿಕ ಸಿಎಸ್‌ಕೆಎ ಮಾಸ್ಕೋ ಓಸಿಯಾನಿಯ ಅಡಿಲೇಡ್‌ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಮರೀನರ್ಸ್ ಗೋಲ್ಡ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಮೆಲ್‌ಬೋರ್ನ್‌ ಹಾರ್ಟ್‌ ಮೆಲ್‌ಬೋರ್ನ್‌ ವಿಕ್ಟರಿ ನ್ಯೂಕಾಸೆಲ್ ಜೆಟ್ಸ್ ನಾರ್ತ್‌ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಫರಿ ಪರ್ತ್‌ ಗ್ಲೋರಿ ಬ್ರಿಸ್ಬೇನ್‌ ರೋರ್‌ ಸಿಡ್ನಿ ಎಫ್‌ಸಿ ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ಫೀನಿಕ್ಸ್‌ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಆಟಗಾರರು ರೋಜರಿಯೊ ಕೆನಿ ಥೈರಿ ಹೆನ್ರಿ ಇಕರ್ ಕೆಸಿಲಸ್ ರಾನ್‌ ಗಿಗ್ಸ್‌ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್‌ ಫೋರ್ಸ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಐಸ್‌ ಹಾಕಿ ಎನ್‌ಎಚ್‌ಎಲ್‌ –ತಂಡದ ಎಲ್ಲ ಸಮವಸ್ತ್ರಗಳು ಸಿಡ್ನಿ ಕ್ರಾಸ್‌‌ಬಿ ಪವೆಲ್ ಡಾಟ್‌ಸಿಯುಕ್ ರಾಬರ್ಟೊ ಲ್ಯುಂಗೊ ವಿಕ್ಟರ್ ಹೆಡ್‌ಮನ್ ಜೀನ್‌ ಸೆಬಾಸ್ಟಿಯನ್ ಗಿಗುರೆ ಮಾರ್ಟಿ ಟರ್ಕೊ ರೋಮನ್ ಹ್ಯಾಮ್‌ರ್ಲಿಕ್‌ ಮಾರ್ಕ್‌ ಆಂಡ್ರೆ ಫ್ಲೆರಿ ಮ್ಯಾಟ್ ಡ್ಯುಛೆನ್ ಡರೆನ್ ಹೆಲ್ಮ್ ಜೋನಾಥನ್ ಬರ್ನೈರ್ ರಗ್ಬಿ ಲೀಗ್: ಡ್ರಾಗನ್ಸ್ ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಟಾಸ್ಮನ್ ಮ್ಯಾಕೋಸ್ ಪ್ರಾಯೋಜಕತೆ ಪಡೆದ ಬೇರೆ ಆಟಗಾರರು ಗ್ರೆಗ್ ನಾರ್ಮನ್ (ಗಾಲ್ಫ್‌) ಬ್ರೋಡೀ ಮೆರ್ರಿಲ್ (ಲಾಕ್ರೋಸ್) ನಿಕೋಲ್ ವೈಡಿಸೋವ (ಟೆನಿಸ್) ನಿಕ್ ವಿಲ್ಲಿಸ್ (ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್) ಕರೊಲೊನಾ ಕ್ಲುಫ್ಟ್ (ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್) ಜೋಶ್ ಬೆಕೆಟ್ (ಬೇಸ್‌ಬಾಲ್) ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವಗಳು ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಎನ್‌ಬಿಎ – ಇದರ ಎಲ್ಲ ತಂಡಗಳಿಗೂ ಎಕ್ಸ್‌ಕ್ಲುಸಿವ್ ಕಿಟ್ ಸರಬರಾಜುದಾರ(2001–06) ಡಬ್ಲ್ಯುಎನ್‌ಬಿಎ – ಇದರ ಎಲ್ಲ ತಂಡಗಳಿಗೂ ಎಕ್ಸ್‌ಕ್ಲುಸಿವ್ ಕಿಟ್ ಸರಬರಾಜುದಾರ(2001–06) ಕಾಲೇಜ್‌‌ಗಳು ಬೇಯರ್‌ ಬಿಯರ್ಸ್ ಯುಸಿಎಲ್‌ಎ ಬ್ರುಯಿನ್ಸ್ ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್ ಬ್ಯಾಜರ್ಸ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಕೆವಲೈರ್ಸ್ ವ್ಯೋಮಿಂಗ್ ಕೌಬಾಯ್ಸ್ ಬೋಸ್ಟನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಈಗಲ್ಸ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾ ಗೇಟರ್ಸ್ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಲಾಂಗ್‌ಹಾರ್ನ್ಸ್ ಅರ್ಕಾನ್ಸಸ್ ರಜೊರ್‌ಬ್ಯಾಕ್ಸ್ ಮಿಚಿಗನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಸ್ಪಾರ್ಟನ್ಸ್ ಉಟಾಹ್ ಊಟ್ಸ್ ಹವಾಯ್‌ ವಾರಿಯರ್ರ್ಸ್ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡಗಳು ಅಜೆಂಟೈನಾ (1999–2001) ಚಿಲಿ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಈಕ್ವೆಡಾರ್ ಪೆರುಗ್ವೆ ರಷ್ಯಾ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಕ್ಲಬ್‌‌ ತಂಡಗಳು ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್ ಎಫ್‌.ಸಿ. ವೆಸ್ಟ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ಸಿಟಿ ಅಟ್ಲೆಟಿಕೊ ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್ ಕ್ಯಾಗ್ಲಿರಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯೊ ಎಸಿಎಫ್‌ ಫಿಒರೆಂಟಿನ ಬೊರುಸ್ಸಿಯ ಮೋಂಚೆಂಗ್ಲಡ್‌ಬಾಶ್ ಎಸ್‌ಸಿ ಬಾಸ್ಟಿಯ ಎಫ್‌ಸಿ ಉಟ್ರೆಶ್‌ ಸ್ಪೋರ್ಟಿಂಗ್ ಲಿಸ್‌ಬೋ ರಾಪಿಡ್ಸ್ ರೆವಲ್ಯೂಶನ್ ಎಮೆಲೆಕ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಡಾಡ್ ಕಟೋಲಿಕ ಪೆನಾರೊಲ್ ಪಾಲ್ಮೈರಸ್ ಫ್ಲುಮಿನೆನ್ಸ್ ಬ್ಯಾನ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಗೊಡೊಯ್ ಕ್ಯುಜ್ ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟ ತಂಡಗಳು ವೇಲ್ಸ್‌ (−2006) ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುದ್ದಿಗಳು 2009ರಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಜುಕಾರಿ ಫಿಟ್‌ ಟು ಫ್ಲೈ ಎಂಬ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, ಇದು ವಿನೂತನ ಮಾದರಿಯ ಎಲ್ಲ ಮಹಿಳೆಯರಿಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಜಿಮ್‌ ವರ್ಕ್ಔಟ್‌ ಆಗಿತ್ತು. ಇದರ ಏಕೈಕ ಧ್ಯೇಯವೆಂದರೆ-ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಫಿಟ್‌ನೆಸ್‌ಅನ್ನು ಮೋಜಿನದಾಗಿ ಮಾಡುವುದು. ಜುಕಾರಿಯು ರೀಬಾಕ್ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಹೆಸರಾಂತ ಮನೋರಂಜನಾ ಕಂಪನಿಯಾದ ಸರ್ಕ್ಯು ಡು ಸೊಲೈಲ್ ಜೊತೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸಂಬಂಧದ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಅವಧಿಯ ವರ್ಕ್ಔಟ್‌ ಆಗಿದ್ದು, ಫ್ಲೈಸೆಟ್ ಎಂದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾದ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಹಾರುವ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತಲೇ ಹೃದಯ, ಶಕ್ತಿ, ಸಮತೋಲನ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾದ ತರಬೇತಿ ಮೂಲಕ ದೇಹವನ್ನು ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತ, ಉದ್ದವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಂಗ್‌ಕಾಂಗ್, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ನಗರ, ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್, ಲಂಡನ್, ಕ್ರಕೋವ್, ಮ್ಯುನಿಚ್, ಸಿಯೋಲ್, ಕೌಲಾಲಾಂಪುರ್, ಬ್ಯೂನಸ್‌ ಐರಿಸ್, ಸ್ಯಾಮಟಿಯಾಗೋ, ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್, ಲಾಸ್‌ ಏಂಜೆಲಿಸ್, ಬೋಸ್ಟನ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾಕ್‌ ಒಳಗೊಂಡು ಒಟ್ಟು ವಿಶ್ವದ 14 ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜುಕಾರಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಜುಕಾರಿ ಫಿಟ್‌ ಟು ಫ್ಲೈಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ, ರೀಬಾಕ್ ಮಹಿಳೆಯರ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಫಿಟ್‌ನೆಸ್‌ ತೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, ಅವೆದರೆ ಆನ್‌ ಮೂವ್ ಮತ್ತು ರೀಬಾಕ್-ಸರ್ಕ್ಯು ಡು ಸೊಲೈಲ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್. ಈ ಎರಡೂ ಮಾದರಿಗಳು ಓಡುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಯೋಗದವರೆಗೆ, ಜುಕಾರಿ ಫಿಟ್‌ ಟು ಫ್ಲೈನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಟೆನಿಸ್‌‌ವರೆಗೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಫಿಟ್‌ನೆಸ್‌ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳಿಗೆ ಧರಿಸುವಂತಹುದು. ಎಲ್ಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರ ದೇಹದ ಚಲನೆಗಳ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. 2009ರಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಈಸಿಟೋನ್‌ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, ಅದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ "ಜಿಮ್‌ಅನ್ನು ಜೊತೆಗೇ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ" ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈಸಿಟೋನ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಶೂನ ಹಿಮ್ಮಡಿ ಮತ್ತು ಮುಂಗಾಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಪಾಡ್‌ಗಳನ್ನಿಟ್ಟು, ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಯೂರಿದಾಗಲೂ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರೀಬಾಕ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಇದು ಸ್ನಾಯುಗಳಿಗೆ ದಾರ್ಢ್ಯತೆ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಬಲಹೇರುತ್ತದೆ. 2008ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಮಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು.. 2009ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ತನ್ನ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮಳಿಗೆಯನ್ನು ಜರ್ಮನಿ, ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಬೆಲ್ಜಿಯಂ ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಜೊತೆಗೆ ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ರೀಬಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ ಎಂಬ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ ಕೂಡ ಆರಂಭಿಸಿತು. . 2008–09ರ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಎಡ್ಜ್‌ 1 ಸಮವಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೀಬಾಕ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌ ಆಟಗಾರರಿಗಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಲೀಗ್‌ ಜೆರ್ಸಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ತಂಡದ ಎಲ್ಲ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಗೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಜೆರ್ಸಿಗಳ ಹೊಸ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. 2007ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ತನ್ನ ಲೈಫ್‌ಸ್ಟೈಲ್‌ ಪಾದರಕ್ಷೆ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಡ್ಯಾಡಿ ಯಾಂಕೀಯ ಹೊಸ ಆಲ್ಬಂನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. 2007ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಭಾರತೀಯ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಸಿನಿಮಾ ಧನ್‌ ಧನಾ ಧನ್‌ ಗೋಲ್‌ನ ಬಿಡುಗಡೆಗಾಗಿ ಫುಟ್‌‌ಬಾಲ್‌‌‌ ಉಡುಗೆಗಳ ಗೋಲ್‌ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. 2007ರ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್ ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್‌ ಜೊಹಾನ್ಸನ್‌‌ಳನ್ನು ತನ್ನ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಅಂಬಾಸಡರ್‌ ಆಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಜೊಹಾನ್ಸ್‌ನ್‌ ಸ್ಕಾರ್ಲೆಟ್‌ 'ಹಾರ್ಟ್ಸ್' ಆರ್‌ಬಿಕೆ" ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು 'ಫ್ಯಾಶನ್‌-ಫಾರ್‌ವರ್ಡ್‌, ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್‌-ಇನ್‌ಸ್ಪೈರ್ಡ್' ಪಾದರಕ್ಷೆಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. 2007/08 ಋತುವಿಗಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌ ಲೀಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಮವಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ರೀಬಾಕ್‌ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿ, ತಯಾರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ರೀಬಾಕ್ ಎಡ್ಜ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಹೊಸ ಸಮವಸ್ತ್ರಗಳು ನೀರನ್ನು ಮತ್ತು ಬೆವರನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರೋಧಿಸುವ ಹೊಸ ಬಗೆಯ ದಾರದ ಎಳೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಆಟಗಾರರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ನೀಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವರು ಎಡ್ಜ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸುಧಾರಿತ ನೀರು ನಿರೋಧಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಗ್ಲೋವ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಕೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆರ್ದ್ರೀಕರಿಸಿ, ಆಟವಾಡುವಾಗ ಅಹಿತಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. 2006ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ರೀಬಾಕ್‌ನ ಕಿಟ್‌ ಧರಿಸಿದ, 2005ರ ಯುಇಎಫ್‌ಎ ಚಾಂಪಿಯನ್ಸ್‌ ಲೀಗ್‌‌ನ ವಿಜೇತರಾದ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್‌ ಎಫ್‌ಸಿ ಮತ್ತು ರೀಬಾಕ್ ನಡುವೆ ಒಂದು ಕೋರ್ಟ್‌ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಕಾರ್ಲ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದ ಒಪ್ಪಂದದ ನವೀಕರಣವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್ ತಮಗೆ 7 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ರೀಬಾಕ್ ಹೇಳಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ 2005/06ರ ಅವೇ ಶರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು(ರೀಬಾಕ್ ಅವರಿಗಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಿದ್ದ ಕೊನೆಯ ಉತ್ಪನ್ನ) ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬವಾಯಿತು ಎಂದು ರೀಬಾಕ್ ದೂರಿತು. ಹೀಗಾಗಿ 2003/04ರ ಸಾಲಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಅವೇ ಕಿಟ್‌ನ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇದೂ ಇದ್ದಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್‌ ರೀಬಾಕ್‌ನ ಅಡಿಡಾಸ್‌ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ನಂತರ ಅಡಿಡಾಸ್‌ ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ಕಿಟ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. 2006ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್‌ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್‌ ರೀಬಾಕ್‌ ಬಿಟ್ಟು ಅಡಿಡಾಸ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ರಿಪ್ಲಿಕಾ ಜೆರ್ಸಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡವು. ಏಕೆಂದರೆ ಆ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್‌ ಹೊರಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಚಿತವಾಗಿದ್ದವು. 2006ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ರೀಬಾಕ್ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಬ್ಲಾಗ್‌ ಐಯಾಮ್‌ ವಾಟ್‌ ಐಯಾಮ್‌ ಅನ್ನು ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿತು. 2006ರ ಮಾರ್ಚ್‌ 23ರಂದು, ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೀಸ(ಲೆಡ್‌) ಹೊಂದಿದ್ದ 300,000 ಸುಂದರ ಬ್ರೇಸ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ರೀಬಾಕ್ ಮರಳಿಪಡೆಯಿತು. ಬ್ರೇಸ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳು ಹೃದಯದಾಕಾರದ ಪದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರ ತುದಿಯಲ್ಲಿ "ರೀಬಾಕ್" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಮುದ್ರಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ನುಂಗಿದ 4 ವರ್ಷದ ಮಗುವು ಸೀಸದ ವಿಷದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸತ್ತಿತು ಎಂದು ಆಪಾದಿಸಲಾಯಿತು. 2005ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾದ ಅಡಿಡಾಸ್‌ ತಾನು ರೀಬಾಕ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು 3.8 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದೇನೆ ಎಂದಿತು. ಒಪ್ಪಂದವು 2006ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ರೀಬಾಕ್ ಹಾಕಿ ಬಿಸಿನೆಸ್‌ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್, ಪೂರೈಕೆದಾರರ ವಿವರಗಳು ರೀಬಾಕ್ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಅಡಿಡಾಸ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ರೀಬಾಕ್ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಜರ್ಮನಿಯ ಶೂ ಕಂಪನಿಗಳು ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಶೂ ಕಂಪನಿಗಳು ಅಮೆರಿಕದ ಶೂ ಕಂಪನಿಗಳು ಶೂ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌ ಕ್ರೀಡಾಉಡುಪುಗಳ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಗಳು ಜರ್ಮನಿಯ ಕ್ರೀಡಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ತಯಾರಕರು ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಕ್ರೀಡಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನ ಕ್ರೀಡೆಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಐಸ್‌ ಹಾಕಿ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಈಜು ಉಡುಗೆ ತಯಾರಕರು 1895ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಕಂಪನಿಗಳು 1980ರ ಫ್ಯಾಷನ್‌ಗಳು 1990ರ ಫ್ಯಾಷನ್‌ಗಳು ಉದ್ಯಮ

rībāk iṃṭar‌nyāśanal limiṭèḍ , jarmaniya krīḍāvastra kaṃpaniyāda aḍiḍās‌na aṃgasaṃsthèyāgidè. idu, athlèṭik pādarakṣègaḻu, uḍupugaḻu mattu sāmagrigaḻa tayārikā kaṃpaniyāgidè. ī hèsaru āphrikannara òṃdu jātiya āphrikan hullè athavā gyājèl (òṃdu jātiya jiṃkè)na uccāraṇè rèbak‌‌niṃda baṃdidè. 1890ralli iṃglèṃḍ‌na bolṭanna īśānyakkè 6 maili dūradalliruva hòlkòṃb brūk èṃba òṃdu haḻḻiyalli, josèph phāsṭar sāmānyavāda oḍalu baḻasuva śūgaḻannu tayārisi, mārutta jīvananaḍèsiddaru. òmmè avarigè oḍalu baḻasuva spaik‌ iruva aṃdarè kèḻagè cikka mòḻègaḻiruva hòsabagèya śū māḍuva yocanè baṃditu. avara ī yocanè kāryagatavāguttiddaṃtè, tamma maganannū serisikòṃḍu 1895ralli jè.ḍablyu. phosṭar āṃḍ sans èṃba śū kaṃpaniyannu sthāpisidaru. 1960ralli, ī sthāpakara ibbaru mòmmakkaḻu jo mattu jèph‌ phosṭar‌ kaṃpaniyannu iṃglèṃḍ‌nalli rībāk èṃdu marunāmakaraṇa māḍidaru. jo phosṭar huḍuganāgiddāga res‌ òṃdaralli gèddāga dòrèta śabdakośadalli ī padavannu kaṃḍiddanu, ā śabdakośavu dakṣiṇa āphrikāda āvṛttiyāgittu, āddariṃdale adaralli ī padavittu. kaṃpaniyu jè.ḍablyu.phosṭar‌na paraṃparègè takkaṃtèye bèḻèyitu. briṭan‌nalli mòdala darjèya pādarakṣègaḻannu grāhakarigè tayārisuttittu. 1979ralli, paul phair‌man‌ èṃba amèrikada krīḍā sāmagrigaḻa vitaraka òṃdu jòtè rībāk‌gaḻannu òṃdu aṃtārāṣṭrīya vyāpāri pradarśanadalli kaṃḍanu. āta avugaḻannu uttara amèrikadalli mārāṭa māḍalu mātukatè naḍèsidanu. phrīsṭail‌ mattu èks‌-ò-phiṭ yaśassu rībāk 1982ralli phrīsṭail‌‌ athlèṭik śūgaḻa utpannavannu paricayisida naṃtara apāra janapriyatè gaḻisitu. avu mahiḻèyarigāgi vinyāsa māḍalāgittu mattu erobiks gīḻu śuruvāda naṃtara biḍugaḍèyāgittu. rībāk phrīsṭail‌‌ tuṃba janapriya athlèṭik pādarakṣèyāgi mātravallade sāmānya pādarakṣèyāgiyū janapriyavāyitu. idara pariṇāmavāgi phrīsṭail‌‌ 1980ra kālada phyāṣan noṭada aikān āyitu. jòtègè idara kèlavu hai ṭāp āvṛttigaḻu(melbhāgadalli èraḍu vèlkro sṭrāp‌ iruva mādariyū seri) mattu biḻi, kappu, kèṃpu, haḻadi mattu nīli baṇṇagaḻalli miṃcatòḍagidavu rībāk cīr‌līḍiṃg, erobik nṛtya, jim mattu sāmānya baḻakèdāraralli janapriyavāgiddariṃda tanna phrīsṭail‌‌ mādariya tayārikèyannu muṃduvarèsidè. phrīsṭail‌‌ mādariya yaśassina naṃtara, rībāk puruṣarigāgi èks‌-ò-phiṭ èṃba athlèṭik śū annu kūḍa paricayisitu. phrīsṭail‌‌ hāgèye, idū kūḍa lo-ṭāp mattu hai-ṭāp mādarigaḻalli baṃditu; ādarè phrīsṭail‌‌ hai-ṭāp‌nalli èraḍu vèlkro klosar sṭrāp‌ iddarè èks‌-ò-phiṭ‌‌nalli òṃde sṭrāp ittu. ī āraṃbhika pādarakṣèya vinyāsakāraralli òbbaru sthāpakara maga ḍeviḍ phāsṭar āgiddaru. mānava hakkugaḻu mattu utpādanā vivaragaḻu hiṃdèlla, rībāk svīṭ‌śāps‌ mūlaka hòraguttigè saṃbaṃdha iṭṭukòṃḍittu. ādarè iṃdu adu tānu mānava hakkugaḻu kuritu baddhavāgiruvè èṃdu ghoṣisidè. 2004ra epril‌nalli, rībāk‌na pādarakṣè vibhāgavu pher‌ lebar asosiyeśan‌niṃda mānyatè paḍèda praprathama kaṃpaniyāyitu. 2004ralli, rībāk pher‌ phyākṭarīs kliyariṃg‌haus‌na sthāpaka sadasyaralli òṃdāyitu. idòṃdu lābharahita saṃsthèyāgiddu, uḍugètòḍugègaḻa udyamadalli kèlasagārara sthitigatiyannu uttamapaḍisalu baddhavāgidè. rībāk vèb‌saiṭ‌na prakāra me 2007ralli pūraikèdārara māhiti hīgittu: pādarakṣè rībāk 14 deśagaḻalli pādarakṣè phyākṭarigaḻannu baḻasuttadè. rībāk pādarakṣègaḻannu tayārisuva aneka phyākṭarigaḻu eṣyādallivè - mukhyavāgi cīnādallivè (òṭṭu pādarakṣè utpādanèya śe.51raṣṭu), naṃtara iṃḍoneṣyā(21%), viyèṭnāṃ(17%) mattu thāylèṃḍ‌‌(7%)nallivè. 11 phyākṭarigaḻalli òṭṭu śe. 88raṣṭu rībāk pādarakṣègaḻannu utpādisalāguttittu, illi sumāru 75,000kkū hèccu kèlasagārarigè udyogavidè. uḍugètòḍugè rībāk 45 deśagaḻalli phyākṭarigaḻannu hòṃdidè. pūraikèdārariṃda utpannagaḻannu kòḻḻuvudannu āyā pradeśadalliye āyojisalāguttadè. amèrikadalli mārāṭavāguva rībāk‌na hèccina uḍugègaḻu (52%) èṣyādalli tayārāguttavè, innuḻida bhāgavu kèribiyan deśagaḻu, dakṣiṇa amèrika mattu madhya prācya deśagaḻiṃda pūraisalāguttadè. yūrop‌nalli mārāṭavāguva uḍugègaḻannu eṣyā mattu yūrop‌niṃda pūraisalāguttadè. eṣyā pèsiphik‌ pradeśadalli mārāṭavāguva uḍugègaḻu eṣyā-mūlada tayārikariṃda siddhapaḍisalāgiruttadè. rībāk jāhīrātu pracārāṃdolanagaḻa paṭṭi rībāk jāhīrātu pracāragaḻu "plānèṭ‌ rībāk" "aiyām‌, vāṭ‌ aiyām" "ran‌ īsi" "bikās laiph īs nāṭ‌ jasṭ è spèkṭeṭar sporṭ‌" "vòḍuniṭ?" "paṃp‌ ap, er auṭ" '''''' "yuvar mūv‌" "ṭèrri ṭeṭ: āphīs lain‌byākar" jāhirātu òppaṃdagaḻu uttara amèrikā kaṃpaniyu 2002riṃda rāṣṭrīya phuṭ‌bāl‌ līg‌‌(èn‌èph‌èl‌) taṃḍagaḻigè adhikṛta mattu yathāprati (riplikā)samavastra jèrsigaḻa tayārikè mattu mārukaṭṭèya ekamātra kaṃpani hakkugaḻannu hòṃdidè(ivugaḻannu èn‌èph‌‌èl‌ īkvip‌mèṃṭ‌ èṃdu mārāṭa māḍuttidè). jòtègè kènèḍiyan phuṭ‌bāl‌ līg‌(sièph‌èl‌)gè 2004riṃda pūraisuttidè mattu èn‌èph‌èl‌ mattu mejar‌ līg‌ bes‌bāl(èṃèl‌bi)gè adhikṛta śū pūraikèdāra kaṃpaniyāgidè. kaṃpaniyu mèksikan klab‌ śivās gvāḍalajara jòtè; brèjiliyan klab‌gaḻāda krujairò, iṃṭar‌nyāsinal , mattu sāò paulò èph‌si; mattu jarman klab‌gaḻāda èph‌si koln‌ gaḻigè 2008–09 ṛtuvigè prāyojakatvavannu hòṃdittu. sisièṃ (CCM) idaròṃdigè, rībāk adhikṛta nyāśanal hāki līg‌ (èn‌èc‌èl‌) prāyojakatvada sisièṃ annu 2004ralli paḍèdukòṃḍittu. jòtègè īga ais‌ hākiya sāmagrigaḻannu sisièṃ mattu rībāk brāṃḍ‌ aḍiyalli tayārisuttidè. alladè janapriya yuva tārèyarāda siḍni krās‌bi mattu alèksāṃḍar ov‌ckin jòtègè vyavahāragaḻigè sahi hākidè (rībāk‌gè krās‌bi mattu sisièṃgè ov‌ckin). ittīcina varṣagaḻalli rībāk èn‌èc‌èl‌ adhikṛta mattu riplikā jèrsigaḻa melè sisièṃ hèsarannu aḻisihākidè mattu 2005riṃda rībāk logovannu baḻasuttidè. rībāk lèvis hyāmilṭan , alèn‌ aivar‌san , yo miṃg , karòlina kluphṭ‌ , amèlī maurèsmò , nikol vaiḍisovā, śahar‌ pīr, ivi, thīrri hènri, vins‌ yaṃg, ikar kèsillas, ryān gigs, āṃḍri śèv‌‌cèṃkò, mattu amīr‌ khān avariṃdalū anumodisalpaṭṭidè. yurop‌ kaṃpaniyu prīmiyar līg phuṭ‌bāl klab āgiruva bolṭan vāṃḍarars jòtè dīrghakālīna prāyojakatvada òppaṃdavannu māḍikòḻḻuva mūlaka briṭanninalliruva mūladòḍanè tanna saṃbaṃdhavannu uḻisikòṃḍidè. 1990ra kònèya bhāgadalli taṃḍavu atyuttamavāda hòsa krīḍāṃgaṇakkè sthaḻāṃtaragòṃḍāga, adannu rībāk sṭeḍiyaṃ èṃde hèsariṭṭaru. innitara iṃgliś klab‌‌gaḻu kūḍa rībāk prāyojakatvavannu aḍiḍās‌ kaṃḍukòḻḻuvavarègū hòṃdiddavu. ādarè naṃtara bahuteka taṃḍagaḻu òṃdo mūla brāṃḍ‌gè (phuṭ‌bāl‌‌nalli dīrghakālada itihāsavannu hòṃdidda) athavā saṃpūrṇavāgi berèyade kaṃpanigè vargāyitagòṃḍavu. ragbi yūniyan‌‌nalli, rībāk kaṃpaniyu vels‌ nyāśanal taṃḍakkè 2008ra kònèyavarègè prāyojakatva nīḍitu. ā taṃḍavu ā varṣa āru deśagaḻa cāṃpiyan‌śip‌ grāṃḍ‌ slām gèddukòṃḍitu mattu nyūjilèṃḍ‌‌na deśīya spardhè, er‌‌ nyūjilèṃḍ‌ kap‌‌nalli ṭāsaman‌ mākos‌ taṃḍakkū prāyojakatva nīḍittu. 2006ralli, èph‌si bārsilona mattu phrāns‌na sṭraikar thairri hènri (āga arsènèl‌ taṃḍakkè āḍuttiddaru) 2006ra āgasṭ‌ "aiyām vāṭ‌ aiyām" pracārakkè sahi hākidaru. ryān gigs kūḍa "aiyām vāṭ‌ aiyām" jāhīrātugaḻalli kāṇisikòṃḍiddārè. āgasṭ 1raṃdu, āṃḍri śèv‌cèṃkò kaṃpaniyòṃdigè tamma òppaṃdavannu āraṃbhisidaru. āsṭreliyā 2005ralli, rībāk kaṃpaniyu nyū āsṭreliyan è-līg‌ spardhègaḻa èlla èṃṭu taṃḍagaḻa tāynāḍu mattu hòradeśagaḻalli tòḍuva uḍugègaḻannu vinyāsa māḍalu mattu pūraikè māḍalu viśiṣṭa òppaṃda māḍikòṃḍitu. idòṃdu tuṃbā dubāriya òppaṃdavalladiddarū, ā bhāgadalli phuṭ‌bāl‌ mattu līg‌na janapriyatèyiṃdāgi, ī pāludārikèyu rībāk‌gè lābhāṃśa(ḍiviḍèṃḍ‌) nīḍuttidè. aṃdāju 125,000 jèrsigaḻannu āsṭreliyādalli māralāgidè, idu krīḍā tayārikarigè ekaika līg‌nalli āda dākhalè mārāṭavāgidè. rībāk āsṭreliyan phuṭ‌bāl‌ līg‌nalli nālku taṃḍagaḻigè prāyojakatva vahisuttidè. avèṃdarè; golḍ‌ kosṭ sans, mèl‌born‌‌ phuṭ‌‌bāl‌‌‌ klab‌‌, porṭ‌ aḍileḍ phuṭ‌‌bāl‌‌‌ klab‌‌ mattu ricmaṃḍ phuṭ‌‌bāl‌‌‌ klab‌‌.rībāk èn‌ār‌èl‌‌nalli seṃṭ‌ jārj‌ ilavārā ḍrāgans‌‌ taṃḍakkè prāyojanè nīḍuttidè. bhārata rībāk iṃḍiyan prīmiyar‌ līg‌ (aipièl‌) taṃḍagaḻāda rāyal cālèṃjars byāṃgalor, kolkòtā naiṭ‌ raiḍarrs, rājāstān rāyals mattu cènai sūpar‌ kiṃgsgaḻannu 2008ralli naḍèda mòdala āvṛttiyalli prāyojisittu. 2009ralli naḍèda èraḍane āvṛttiyalli (rāyal cālèṃjars byāṃgalor, kolkòtā naiṭ‌ raiḍarrs, cènai sūpar‌ kiṃgs, kiṃgs XI paṃjāb ) taṃḍagaḻigè kiṭ‌gaḻannu òdagisittu. turki rībāk mòdalu turki mārukaṭṭèyalli 1980ra kònèya bhāgadalli paricayisidāga, rès‌bòk(RecebOk) èṃba nakali hèsarinalli tayārisi, kānūnubāhiravāgi bīdibadiya bajār‌gaḻalli māralāyitu. vārada mattu kāḍikoy‌ jillèyalli naḍèyuva "maṃgaḻavārada bajār‌"(sāli bajār‌)nalli rès‌bòk‌na atidòḍḍa śatru èṃdarè rībāk‌na sahodari brāṃḍ āgiruva aḍaḍās(Adadas) āgittu. aṃtārāṣṭrīya krikèṭ rībāk aṃtārāṣṭrīya krikèṭ maṃḍaḻiya adhikṛta prāyojaka kaṃpaniyāgidè. adu aisisi iṃṭar‌nyāśanal pyānèl‌na aṃpair‌gaḻa mattu rèphrīgaḻa samavastrada tayārakaru. aisisi īvèṃṭs‌ gaḻalli baḻasuva èlla kiṭ‌gaḻu aṃdarè vikèṭ‌gaḻu innitara èllavū rībāk‌ prāyojakatvadde āgivè. aisisigè 2007ralli adu adhikṛta prāyojaka āyitu. aṃtārāṣṭrīya krikèṭ‌‌ āṭagārarāda śrīlaṃkāda kyāpṭan mahela jayavardhanè, śrīlaṃkāda krikèṭigarāda sanat jayasūrya, aṃjaṃtā mèṃḍis , bhāratīya kyāpṭan‌gaḻāda maheṃdra siṃg dhoni mattu rāhul drāviḍ, bāṃglādeśīya kyāpṭan‌rāda mòhammad āśraphal, bāṃglādeśī krikèṭigarāda mòhammad raphīk mattu habībul baśar, rībāk jòtè òppaṃda māḍikòṃḍiddārè. avarigè rībāk krikèṭ śūgaḻannu òdagisalāguttadè mattu dhonigè rībāk brāṃḍ‌ iruva krikèṭ byāṭ‌gaḻannu òdagisalāguttadè.rībāk jòtè òppaṃdavāda ittīcina krikèṭigarèṃdarè yuvarāj siṃg mattu yūsuph paṭhāṇ. krīḍègaḻannu hòratupaḍisi rāp saṃgītagāra je-jhaḍ rībāk‌niṃda signecar śū paḍèda mòdala athlīṭ allada vyakti. "ès‌. kārṭar kalèkṣan bai rībāk" annu 2003ra navèṃbar 21raṃdu udghāṭisalāyitu mattu ès‌. kārṭar snīkar kaṃpaniya itihāsadalliye atiśīghradalli mārāṭavāda śū āyitu. naṃtaradalli, rībāk 50 sèṃṭ (karṭis jems‌ jāk‌san‌ III) rāpar jòtè òṃdu mādariya ji-yuniṭ snīkar‌gaḻannu biḍugaḍè māḍalu òppaṃdavannu māḍikòṃḍitu. jòtègè kalāvidarāda nèlli mattu miri bèn‌-ari kaṃpaniya vaktārarādaru. rībāk skārlèṭ jòhānsan‌ jòtègū òppaṃdavannu māḍikòṃḍitu mattu avaḻa hòsa mādariya tòḍugègaḻannu paricayisitu. ā mādariya pādarakṣègaḻannu skārlèṭ hārṭs èṃde karèyitu, avu ār‌bikè laiph‌sṭail kalèkṣan‌‌ gaḻāgiddavu. prāyojakatvagaḻu amèrikan‌ phuṭ‌‌bāl‌ taṃḍagaḻu èn‌èph‌èl‌ – taṃḍada èlla samavastragaḻu sièph‌èl‌ – taṃḍada èlla samavastragaḻu āṭagāraru cāḍ ocòsiṃkò peṭan myāniṃg myāṭ hyāsèl‌bèk èli myāniṃg sṭīv‌ smit jo porṭar āsṭreliyan phuṭ‌bāl taṃḍagaḻu aḍileḍ golḍ kosṭ bes‌bāl‌ taṃḍagaḻu syām‌‌saṃg layans byāskèṭ‌bāl‌ āṭagāraru yo miṃg alèn aivar‌san (ājīvamāna òppaṃda) jon‌ vāl‌ krikèṭ rāṣṭrīya taṃḍa śrīlaṃkā dakṣiṇa āphrikā jiṃbābvè kènaḍā klab‌‌ taṃḍagaḻu rāyal cālèṃjars sūpar‌ kiṃgs kiṃgs XI naiṭ‌ raiḍarrs rāyals āṭagāraru yuvarāj siṃg èṃès‌ dhoni harabhajan siṃg gautam gaṃbhīr yūsuph paṭhāṇ mahela jayavardhanè ajaṃta mèṃḍis phuṭ‌‌bāl‌‌‌ klab‌‌ taṃḍagaḻu āphrikā sèlṭik‌ amajulu amèrika khaṃḍagaḻu krujairò iṃṭar‌nyāsinal sāò paulò saprissa gvāḍalajara eśiya kiṃg‌phiśar īsṭ bèṃgāl mohan bāgan mòhammaḍan parsibā balik‌pāpan parsèlā lyāmaṃgan mèḍan cīph yurop‌ bolṭan vāṃḍarars lèns koln‌ èris ḍrènika siès‌kèè māsko osiyāniya aḍileḍ‌ yunaiṭèḍ sèṃṭral kosṭ marīnars golḍ kosṭ yunaiṭèḍ mèl‌born‌ hārṭ‌ mèl‌born‌ vikṭari nyūkāsèl jèṭs nārt‌ kvīns‌lyāṃḍ phari part‌ glori brisben‌ ror‌ siḍni èph‌si vèlliṃgṭan phīniks‌ phuṭ‌‌bāl‌‌‌ āṭagāraru rojariyò kèni thairi hènri ikar kèsilas rān‌ gigs‌ phārmulā òn‌ phors‌ iṃḍiyā ais‌ hāki èn‌èc‌èl‌ –taṃḍada èlla samavastragaḻu siḍni krās‌‌bi pavèl ḍāṭ‌siyuk rābarṭò lyuṃgò vikṭar hèḍ‌man jīn‌ sèbāsṭiyan gigurè mārṭi ṭarkò roman hyām‌rlik‌ mārk‌ āṃḍrè phlèri myāṭ ḍyuchèn ḍarèn hèlm jonāthan barnair ragbi līg: ḍrāgans ragbi òkkūṭa ṭāsman myākos prāyojakatè paḍèda berè āṭagāraru grèg nārman (gālph‌) broḍī mèrril (lākros) nikol vaiḍisova (ṭènis) nik villis (athlèṭiks) karòlònā kluphṭ (athlèṭiks) joś bèkèṭ (bes‌bāl) hiṃdina prāyojakatvagaḻu byāskèṭ‌bāl‌ èn‌biè – idara èlla taṃḍagaḻigū èks‌klusiv kiṭ sarabarājudāra(2001–06) ḍablyuèn‌biè – idara èlla taṃḍagaḻigū èks‌klusiv kiṭ sarabarājudāra(2001–06) kālej‌‌gaḻu beyar‌ biyars yusièl‌è bruyins viskānsin byājars varjīniyā kèvalairs vyomiṃg kaubāys bosṭan kālej īgals phloriḍā geṭars ṭèksās lāṃg‌hārns arkānsas rajòr‌byāks micigan sṭeṭ spārṭans uṭāh ūṭs havāy‌ vāriyarrs phuṭ‌‌bāl‌‌‌ rāṣṭrīya taṃḍagaḻu ajèṃṭainā (1999–2001) cili kòlaṃbiyā īkvèḍār pèrugvè raṣyā phuṭ‌‌bāl‌‌‌ klab‌‌ taṃḍagaḻu livar‌pūl èph‌.si. vèsṭ hyām myāṃcèsṭar siṭi aṭlèṭikò myāḍriḍ kyāgliri kyālsiyò èsièph‌ phiòrèṃṭina bòrussiya moṃcèṃglaḍ‌bāś ès‌si bāsṭiya èph‌si uṭrèś‌ sporṭiṃg lis‌bo rāpiḍs rèvalyūśan èmèlèk yunivarsiḍāḍ kaṭolika pènāròl pālmairas phluminèns byān‌phīlḍ gòḍòy kyuj ragbi òkkūṭa taṃḍagaḻu vels‌ (−2006) ittīcina suddigaḻu 2009ralli, rībāk jukāri phiṭ‌ ṭu phlai èṃba utpannavannu biḍugaḍè māḍitu, idu vinūtana mādariya èlla mahiḻèyarigāgi vinyāsa māḍida jim‌ varkauṭ‌ āgittu. idara ekaika dhyeyavèṃdarè-mahiḻèyarigè phiṭ‌nès‌annu mojinadāgi māḍuvudu. jukāriyu rībāk mattu jāgatikavāgi hèsarāṃta manoraṃjanā kaṃpaniyāda sarkyu ḍu sòlail jòtè dīrghakālīna saṃbaṃdhada phalavāgidè. idu òṃdu gaṃṭè avadhiya varkauṭ‌ āgiddu, phlaisèṭ èṃdu viśeṣavāgi vinyāsa māḍalāda upakaraṇavannu idaralli baḻasalāguttadè.idu hāruva bhāvanè mūḍisuttale hṛdaya, śakti, samatolana mattu mukhyavāda tarabeti mūlaka dehavannu balagòḻisutta, uddavāgisuttadè. hāṃg‌kāṃg, mèksiko nagara, myāḍriḍ, laṃḍan, krakov, myunic, siyol, kaulālāṃpur, byūnas‌ airis, syāmaṭiyāgo, māṃṭriyal, lās‌ eṃjèlis, bosṭan mattu nyūyāk‌ òḻagòṃḍu òṭṭu viśvada 14 nagaragaḻalli jukāriyannu biḍugaḍè māḍalāyitu. jukāri phiṭ‌ ṭu phlaigè pūrakavāgi, rībāk mahiḻèyara innū èraḍu phiṭ‌nès‌ tòḍugègaḻannu mattu pādarakṣègaḻannu biḍugaḍè māḍitu, avèdarè ān‌ mūv mattu rībāk-sarkyu ḍu sòlail kalèkṣan. ī èraḍū mādarigaḻu oḍuvudariṃda hiḍidu yogadavarègè, jukāri phiṭ‌ ṭu phlainiṃda hiḍidu ṭènis‌‌varègè vividha rītiya phiṭ‌nès‌ vyāyāmagaḻigè dharisuvaṃtahudu. èlla utpannagaḻannu mahiḻèyara dehada calanègaḻa āḻavāda arthaisikòḻḻuvikè mattu ariviniṃda abhivṛddhipaḍisi, vinyāsa māḍalāgidè. 2009ralli, rībāk īsiṭon‌ pādarakṣègaḻa saṃgrahavannu biḍugaḍè māḍitu, adu grāhakarigè "jim‌annu jòtège kòṃḍòyyuva" avakāśavannu nīḍuttadè. īsiṭon taṃtrajñānavu śūna himmaḍi mattu muṃgālina madhyadalli èraḍu byālèns‌ pāḍ‌gaḻanniṭṭu, prati bāri hèjjèyūridāgalū svābhāvikavāda asthiratèyannu uṃṭu māḍuttadè. rībāk heḻuvaṃtè idu snāyugaḻigè dārḍhyatè bèḻèsikòḻḻuvaṃtè balaheruttadè. 2008ra epril‌nalli, rībāk briṭan mattu phrāns‌nalli tanna ān‌lain‌ maḻigègaḻannu āraṃbhisitu.. 2009ra janavariyalli, rībāk tanna ān‌lain maḻigèyannu jarmani, āsṭriyā, nèdar‌lyāṃḍs, bèljiyaṃ mattu airlèṃḍ‌ deśagaḻigè vistarisitu. jòtègè nimma svaṃta rībāk‌gaḻannu vinyāsa māḍi èṃba aplikeśan‌ kūḍa āraṃbhisitu. . 2008–09ra ṛtuvinalli, rībāk èḍj‌ 1 samavastra vyavasthèyannu rībāk nyāśanal hāki līg‌ āṭagārarigāgi āraṃbhisitu. līg‌ jèrsigaḻannu svīkarisitu mattu taṃḍada èlla spardhègaḻigè deśadalli mattu videśadalli jèrsigaḻa hòsa śailiyannu aḻavaḍisikòṃḍitu. 2007ra julainalli, rībāk tanna laiph‌sṭail‌ pādarakṣè saṃgrahavannu ḍyāḍi yāṃkīya hòsa ālbaṃna sahabhāgitvadalli biḍugaḍè māḍitu. 2007ra ḍisèṃbar‌nalli, rībāk bhāratīya phuṭ‌‌bāl‌‌‌ sinimā dhan‌ dhanā dhan‌ gol‌na biḍugaḍègāgi phuṭ‌‌bāl‌‌‌ uḍugègaḻa gol‌ saṃgrahavannu biḍugaḍè māḍitu. 2007ra jūn‌nalli, rībāk skārlèṭ‌ jòhānsan‌‌ḻannu tanna brāṃḍ‌ aṃbāsaḍar‌ āgi prakaṭisitu. jòhāns‌n‌ skārlèṭ‌ 'hārṭs' ār‌bikè" saṃgrahavannu pracāra māḍuttārè. idu 'phyāśan‌-phār‌varḍ‌, athlèṭik‌-in‌spairḍ' pādarakṣèyāgiddu, bhāratīya mārukaṭṭèyannu guriyāgirisikòṃḍidè. 2007/08 ṛtuvigāgi, rāṣṭrīya hāki līg‌ līg‌nalli hòsa samavastra vyavasthèyannu paricayisitu. idannu rībāk‌ vinyāsagòḻisi, tayārisidè mattu rībāk èḍj‌ èṃdu karèyalāyitu. ī hòsa samavastragaḻu nīrannu mattu bèvarannu pariṇāmakāriyāgi nirodhisuva hòsa bagèya dārada èḻègaḻannu hòṃdivè ènnalāgidè. aneka āṭagāraru abhiprāya nīḍuvudannu tappisikòṃḍiddārè. ādarè kèlavaru èḍj‌ vyavasthèya sudhārita nīru nirodhaka sāmarthyavu glovs‌ mattu skeṭ‌gaḻannu ārdrīkarisi, āṭavāḍuvāga ahitakaravāgiruttadè èṃdiddārè. 2006ra kònèyalli, rībāk‌na kiṭ‌ dharisida, 2005ra yuièph‌è cāṃpiyans‌ līg‌‌na vijetarāda livar‌pūl‌ èph‌si mattu rībāk naḍuvè òṃdu korṭ‌ mòkaddamè āraṃbhavāyitu. kārls‌barg‌ prāyojakatvada òppaṃdada navīkaraṇavannu dṛḍhapaḍisuvalli viḻaṃba māḍiddariṃda livar‌pūl tamagè 7 miliyan ḍālar‌ kharcu māḍidè èṃdu rībāk heḻitu. āddariṃda 2005/06ra ave śarṭ‌gaḻannu(rībāk avarigāgi biḍugaḍè māḍalidda kònèya utpanna) biḍugaḍè māḍuvalli viḻaṃbavāyitu èṃdu rībāk dūritu. hīgāgi 2003/04ra sāligè biḍugaḍè māḍidda ave kiṭ‌na mādariyalliye idū idditu. hīgāgi livar‌pūl‌ rībāk‌na aḍiḍās‌ svāmyada naṃtara aḍiḍās‌ annu tamma adhikṛta kiṭ māḍikòṃḍaru. 2006ra navèṃbar‌nalli, rāṣṭrīya bāskèṭ‌bāl asosiyeśan‌ mattu mahiḻèyara rāṣṭrīya bāskèṭ‌bāl asosiyeśan‌ rībāk‌ biṭṭu aḍiḍās‌na adhikṛta mattu riplikā jèrsigaḻannu āykè māḍikòṃḍavu. ekèṃdarè ā brāṃḍ‌ uttara amèrika mattu briṭan‌ hòragè hèccu paricitavāgiddavu. 2006ra akṭobar‌‌nalli rībāk tanna mòdala blāg‌ aiyām‌ vāṭ‌ aiyām‌ annu spyāniś‌nalli āraṃbhisitu. 2006ra mārc‌ 23raṃdu, atihèccu pramāṇadalli sīsa(lèḍ‌) hòṃdidda 300,000 suṃdara bres‌lèṭ‌gaḻannu rībāk maraḻipaḍèyitu. bres‌lèṭ‌gaḻu hṛdayadākārada padakavannu hòṃdiddu, adara tudiyalli "rībāk" èṃba hèsaru mudritavāgittu. adannu nuṃgida 4 varṣada maguvu sīsada viṣada pariṇāmavāgi sattitu èṃdu āpādisalāyitu. 2005ra āgasṭ‌nalli, kaṃpaniya ati dòḍḍa pratispardhiyāda aḍiḍās‌ tānu rībāk kaṃpaniyannu 3.8 biliyan ḍālar‌gè svādhīna paḍisikòḻḻaliddenè èṃditu. òppaṃdavu 2006ra janavariyalli pūrṇagòṃḍitu. ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu rībāk hāki bisinès‌ prākṭīs vèb‌saiṭ, pūraikèdārara vivaragaḻu rībāk dakṣiṇa āphrikā aḍiḍās briṭiṣ bryāṃḍs rībāk bryāṃḍs jarmaniya śū kaṃpanigaḻu briṭannina śū kaṃpanigaḻu amèrikada śū kaṃpanigaḻu śū bryāṃḍs‌ krīḍāuḍupugaḻa bryāṃḍ gaḻu jarmaniya krīḍā sāmagrigaḻa tayārakaru briṭannina krīḍā sāmagrigaḻa tayārikā kaṃpènigaḻu yunaiṭèḍ sṭeṭs‌‌na krīḍèya sāmagrigaḻa tayārikā kaṃpènigaḻu ais‌ hāki bryāṃḍs īju uḍugè tayārakaru 1895ralli sthāpanèyāda kaṃpanigaḻu 1980ra phyāṣan‌gaḻu 1990ra phyāṣan‌gaḻu udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B3%80%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B3%8D

ರೀಬಾಕ್

ಪಚ್ಮರ್ಹಿ () ಇಂಡಿಯಾ ದೇಶದ ನಡುಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ನರ್ಮದಾಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಬೆಟ್ಟದಾಣ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಈ ತಾಣವು ಒಂದು ಸೇನಾನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ನರ್ಮದಾಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೆಟ್ಟಸಾಲಿನ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ೧೦೬೭ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಪಚ್ಮಡಿಯು ಸತ್ಪುರ ಕಿ ರಾನಿ ("ಸತ್ಪುರದ ರಾಣಿ") ಎಂದೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಧೂಪ್‌ಗರ್ ಗಿರಿಶಿಖರವು (ಎತ್ತರ ೧೩೫೨ಮೀ) ಇದೇ ಬೆಟ್ಟಸಾಲಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸತ್ಪುರ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯಗಳ ಕಾಪುದಾಣವೂ ಹೌದು. ಅಲ್ಲದೆ ಸತ್ಪುರ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್, ಸತ್ಪುರ ಹುಲಿ ಕಾಪುದಾಣ ಹಾಗೂ ಶಿವ ಮತ್ತು ಪಾಂಡವರ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಬಹುಶಃ ಹಿಂದೀ ನುಡಿಯ ”ಪಂಚ್” (ಐದು) ಮತ್ತು ”ಮಡಿ” (ಗುಹೆ)ಯ ರೂಪವೇ ಪಚ್ಮಡಿ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಜಾನಪದ ನಂಬುಗೆಯ ಪ್ರಕಾದ ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾಂಡವರು ವನವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಇಲ್ಲಿನ ಐದು ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರಂತೆ.  ಸುಮಾರು ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜ ರಘುಜೀ ಭೋಂಸ್ಲೆ-೧ ಆಳ್ವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಚ್ಮಡಿಯು ಮರಾಠರ ಕೈಕೆಳಗೆ ಬಂದಿತಾದರೂ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕೈವಶವಾಗುವ ಮೊದಲು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಗೊಂಡ ರಾಜ ಭಗವತ್ ಸಿಂಗನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ. ಆಗಿನ್ನೂ ಪಚ್ಮಡಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮವಾಗಿತ್ತು. ೧೮೫೭ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೇನೆಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಫೋರ್ಸಿತ್, ಸುಭೇದಾರ್ ನಾಥೂರಾಮ್‌ಜಿ ಪವಾರ್ ಜೊತೆಗೂಡಿ ತನ್ನ ತುಕಡಿಯನ್ನು ಜಾನ್ಸಿಯತ್ತ ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಈ ಪಚ್ಮಡಿ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ. ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪಚ್ಮಡಿಯು ಬೆಟ್ಟದಾಣವಾಯಿತು ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೇನೆಯ ಸೋಂಕುರೋಗ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಇಲ್ಲಿ ತಲೆಯೆತ್ತಿತು. ಮದ್ದುಗುಂಡು ಕೋಠಿಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಾಥೂರಾಮ್‌ಜಿ ಪವಾರನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.. ೧೯೦೧ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೩೦೨೦ ಇತ್ತಾದರೂ ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅದು ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪಚ್ಮಡಿಯು ಆ ಭಾಗದ ಬೇಸಿಗೆ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸಿತ್ತು. ಪಚ್ಮಡಿ ಅರಣ್ಯವು ಹಲವು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಸ್ಯಗಳಿಗೂ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ೨೦೦೯ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ಇದನ್ನು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಕಾಪುಗಾಡು ಎಂದು ಯುನೆಸ್ಕೊ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಸುಮಾರು ೪೯೮೧.೭೨ km2 ಹರಡಿರುವ ಪಚ್ಮಡಿ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಕಾಪುಗಾಡು ೨೨° ೧೧’ ಮತ್ತು ೨೨° ೫೦’ ಉತ್ತರ ರೇಖಾಂಶ ಹಾಗೂ ೭೭° ೪೭’ ಮತ್ತು ೭೮° ೫೨’ ಪೂರ್ವ ಅಕ್ಷಾಂಶದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಮೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆ. ಅವು ನರ್ಮದಾಪುರಂ (೫೯.೫೫%), ಚಿಂದ್ವಾರ (೨೯.೧೯%) ಮತ್ತು ಬೇತುಲ್ (೧೧.೨೬%). ಇದರೊಳಗೆ ಮೂರು ಕಾಪುಗಾಡುಗಳಿದ್ದು ಬೋರಿ ಕಾಪುಗಾಡು (೪೮೫.೭೨ km2), ಸತ್ಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅರಣ್ಯ (೫೨೪.೩೭ km2) ಹಾಗೂ ಪಚ್ಮಡಿ ಕಾಪುಗಾಡು (೪೯೧.೬೩ km2). ಪಟ್ಟಣ ಇದೇನೂ ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾದ ಪಟ್ಟಣವಲ್ಲ, ಇದರ ಬಹುತೇಕ ಜಾಗವು ಪಚ್ಮಡಿ ದಂಡುಪ್ರದೇಶ ಮಂಡಲಿಯ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸೇನಾ ಶಿಕ್ಷಣಪಡೆಯ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿದೆ. ೨೦೧೧ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಪಚ್ಮಡಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ೧೨,೦೬೨, ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಭೂಸೇನೆ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಧೂಪ್‌ಗರ್ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವೂ ಇದೆ. ಯಾವಾಗಲೋ ಒಮ್ಮೆ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಇದರ ಓಡುಹಾದಿಯ ಮೇಲೆಲ್ಲ ಹುಲ್ಲು ಬೆಳೆದಿದೆ. ಆಗಿಂದಾಗ್ಗೆ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಡೆಮ್ಮೆಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಇಳಿದಾಣವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ದಂಡುಪ್ರದೇಶದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಹವಾಗುಣ ಇಲ್ಲಿನ ಹವಾಗುಣ ಹಿತವಾಗಿದೆ, ಬೆಚ್ಚನೆಯ ತಾಪವು ಕ್ರಮೇಣ ತಂಪಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕಿಂತಲೂ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲೇ ಮಳೆ ಹೆಚ್ಚು, ಸರಾಸರಿ ೨೦೧೨ ಮಿ.ಮೀ. ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕಪ್ಪೆನ್ ಮತ್ತು ಜಿಗರ್ ಅವರು ಸಿಡಬ್ಲ್ಯುಎ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನ ೨೧.೭° ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್. ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಬಿಸಿಲು (ಸರಾಸರಿ ೩೦.೩° ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್) ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ಅದೇ ರೀತಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಚಳಿ (ಸರಾಸರಿ ೧೫.೫° ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್) ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಪಚ್ಮಡಿಯು ಒಂದು ಪ್ರವಾಸತಾಣವಾಗಿದ್ದು ವರ್ಷವಿಡೀ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಹೋಟೆಲುಗಳಿದ್ದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಇವೆ. ಕೆಲವೇ ಹೋಟೆಲುಗಳು, ತಂಗುದಾಣಗಳು, ವಸತಿಕೇಂದ್ರಗಳು, ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಹೋಟೆಲುಗಳು ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಎರಡುಮೂರು ಕಿಲೋಮೀಟರು ದೂರದಲ್ಲಿ ಪಚ್ಮಡಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿವೆ. ಪಚ್ಮಡಿ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೋ ಗುಹಾಂತರ ಚಿತ್ತಾರಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವಂತೂ ೧೦,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹಿಂದಿನವು. ಪಾಂಡವರ ಗುಹೆಯ ಕೆಳಗಿನ ತೋಟವನ್ನು ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಬೌದ್ಧಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಅದೇಕೋ ಪಾಂಡವರದೆನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ತೇಗ ಸಂಪತ್ತಿದ್ದರೂ ಇದು ಕಾಪುಗಾಡು ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಮರಗಳ ಕಟಾವು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪದವಿಲ್ಲ. ಪಚ್ಮಡಿಯು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತಿನ ಆಗರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಹೊರಗೆ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಅನುಮತಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನೋಡಲೇಬೇಕಾದ ಇತರ ತಾಣಗಳು: ರಜತ್ ಪ್ರಪಾತ (ದೊಡ್ಡ ನೀರ್ಬೀಳು) ದುಂಬಿ ನೀರ್ಬೀಳು ದೊಡ್ಡ ಮಹಾದೇವ ಗುಪ್ತ ಮಹಾದೇವ ಚೌರಾಗರ್ (ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ದೊಡ್ಡ ಜಾತ್ರೆ ಸೇರುತ್ತದೆ) ಧೂಪ್‌ಗರ್ (ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರ) ಹಂದೀ ಕೋಹ್ (‌ಆಳಕಣಿವೆ) ಅಪ್ಸರಾ ನೀರ್ಬೀಳು (ಕಿನ್ನರ ಕೊಳ) ಜಟಾಶಂಕರ (ಗವಿಯ ಚಾವಣಿಯಿಂದಿಳಿದ ಮಂಜಿನ ದಾರಗಳು) ದೊರೆಸಾನಿಯ ನೀರ್ಬೀಳು ಪಚ್ಮಡಿ ಬೆಟ್ಟ (ಇಡೀ ಪಚ್ಮಡಿ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು) ಪಾನ್ಸೀ ಕೊಳ ತೊರೆಗಳ ಸಂಗಮ ಪಿಕಾಡಿಲ್ಲಿ ಚೌಕ ಕಲ್ಲುಮಂಟಪ ಸಿಡಿಬಂಡೆ ಚಾಚುಗಲ್ಲು ರಾಬರ್ಟ್ಸನ್ ದೊರೆಸಾನಿಯ ನೋಟದಾಣ ಕೊಲೆಟಿನ್ ಚಾಚುಗಲ್ಲು ರೋಜಾಬೆಟ್ಟ ರೀಚಗರ್ ರಾಜೇಂದ್ರಗಿರಿ (ನಿಸರ್ಗನಿರ್ಮಿತ ಹೂಬನ) ಬನಶ್ರೀ ವಿಹಾರ ಕಿರು ನೀರ್ಬೀಳು ನಾಗದ್ವಾರಿ ದ್ರೌಪದಿಕುಂಡ ಟ್ವೈನ್‌ಹ್ಯಾಮ್ ಕೊಳ ಚೋಟಾ ಮಹಾದೇವ ನಂದಿಗಾಡು ಪಚ್ಮಡಿಯು ಸೊಬಗಿನ ತಾಣವಾಗಿದ್ದು ಕೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ದೋಣಿಯಾಟ, ಬಾನಲ್ಲಿ ತೇಲುವುದು, ಹಸಿರು, ನೀರ್ಬೀಳು, ಒರತೆಗಳು, ನೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮನಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ.  ಇಲ್ಲಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಹಸ ಸಂಸ್ಥೆಯು ತರಹೇವಾರಿ ಸಾಹಸ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಕೌಟ್ ಮತ್ತು ಗೈಡುಗಳ ಶಿಬಿರಗಳೂ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸತ್ಪುರ ಹುಲಿ ಕಾಪುಗಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಹಂದಿ, ಕಾಡುಗೂಳಿ, ಚುಕ್ಕೆಜಿಂಕೆ, ಬೊಗಳುವ ಜಿಂಕೆ, ಕಡವೆ ಹಾಗೂ ಗಿಡ್ಡಬಾಲದ ಕೋತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಇವಲ್ಲದೆ ಪಚ್ಮಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ಕಾಣಸಿಗುವ ಚಿಂಕಾರ, ನೀಲಗಾಯ್, ಕಾಡುನಾಯಿ, ತೋಳ, ಕಾಡೆಮ್ಮೆ, ಗಡವ ಅಳಿಲು ಮತ್ತು ಹಾರುವ ಅಳಿಲು ಮುಂತಾದ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನೂ ನೋಡಬಹುದು. ಹಣ್ಣುಹಂಪಲು ಪಚ್ಮಡಿ ಅರಣ್ಯದ ಬೇಸಿಗೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಅವು ಮಾವು, ನೇರಳೆ, ಸೀತಾಫಲ ಅಲ್ಲದೆ ಇಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ದೊರೆಯುವ ಕಟುವಾ, ಟೆಂಡು, ಚುನ್ನ, ಕಿನ್ನಿ ಮತ್ತು ಚಾರ್ ಎಂಬ ರುಚಿಕರ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಓಕ್ ಮತ್ತು ಸೂಜಿಯೆಲೆ ಮರಗಳೂ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅನೇಕ ಮದ್ದಿನ ಗಿಡ ಮತ್ತು ಬಳ್ಳಿಗಳೂ ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಧೂಪ್‌ಗರ್ ಧೂಪ್‌ಗರ್ವು ಸತ್ಪುರ ಬೆಟ್ಟಸಾಲಿನ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಗಿರಿಶಿಖರ (೧,೩೫೨ಮೀ.). ಇದರ ಮೇಲಿನಿಂದ ಸೂರ್ಯೋದಯ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುವುದೇ ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಣೀಯ. ಅಲ್ಲದೆ ಕಣಿವೆಗಳ ಮೇಲ ಹಬ್ಬಿರುವ ಹಸಿರರಾಶಿಯನ್ನು ನೋಡುವುದೂ ಕಣ್ಣಿಗೆ ತಂಪು. ಶಿಖರವನ್ನು ತಲಪಲು ರಸ್ತೆಯಿದೆ, ಕಾಲ್ನಡೆಯಲ್ಲೂ ಸಾಗಬಹುದು. ಚೌರಾಗರ್ ಚೌರಾಗರ್ ಶಿಖರವು ಸತ್ಪುರ ಬೆಟ್ಟಸಾಲಿನ ಮೂರನೇ ಎತ್ತರದ ಗಿರಿಶಿಖರ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಗುಡಿಯಿದ್ದು ಭಕ್ತರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಶಾಹನು ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಚೌರಾಗರ್ ಕೋಟೆ ಇಲ್ಲಿದೆ. Gond dynasty. ನಾಗಪುರದ ಜಾನೋಜಿ ಮಹಾರಾಜ-೧ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡ ನಾಗಪುರ ಚೌರಾಗರ್ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯು ಇಂದಿಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ನಾಗಪಂಚಮಿ ಮತ್ತು ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ಗುಡಿಯ ಮುಂದೆ ಮತ್ತು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಎರಡು ಲಕ್ಷ ಆಗಿದ್ದೂ ಉಂಟು. ದುಂಬಿ ಬೆಟ್ಟ ಮತ್ತು ದುಂಬಿ ನೀರ್ಬೀಳು ದೂರದಿಂದ ನೋಡುವಾಗ ಈ ನೀರ್ಬೀಳುವಿನಿಂದ ದುಂಬಿ ಹಾಡುವ ಶಬ್ಬದ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಸ್ಥಳವು ಜೇನುಹುಳುಗಳ ತಾಣವೂ ಆಗಿದೆ. ದೊರೆಸಾನಿಯ ನೀರ್ಬೀಳು ಈ ನೀರ್ಬೀಳು ನಿಲುಕಲಾಗದಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನೀರ್ಬೀಳು ತಟದಲ್ಲಿನ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಶುಶ್ರೂಷಕ ಮೀನುಗಳಿವೆ. ಈ ನೀರ್ಬೀಳುವಿಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆ ಅತ್ಯಂತ ಅಂಕುಡೊಂಕಾಗಿದ್ದು ತೀರಾ ಇಳಿಜಾರುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ಚಾರಣದಾರಿಯೂ ಇದೆ ೧ km. ಪನಾರ್ ಪಾನಿ ಪನಾರ್ ಪಾನಿಯು ಅರಣ್ಯದ ನಡುವೆ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸರೋವರ. ಸಂಗಮ ಧೂಪ್‌ಗರ್ದಿಂದ ಹರಿದಬರುವ ಹಲವಾರು ಒರತೆಗಳು ಕೂಡುವ ತಾಣವಿದು. ಇಲ್ಲಿನ ನೀರು ಮಳೆಗಾಲ ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಇನ್ನೆಲ್ಲಾ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫಟಿಕಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜಟಾಶಂಕರ ಮತ್ತು ಮಹಾದೇವ ಗುಡಿಗಳು ಈ ಎಲ್ಲ ಗುಹೆಗಳ ಚಾವಣಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದ ನೀರು ತೊಟ್ಟಿಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಶೇಖರವಾಗುವ ನೀರು ಸದಾಕಾಲ ಇಲ್ಲಿ ಜಿನುಗುವುದರಿಂದ ಒರತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾ ಕಾಲ ನೀರಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಬೆಳ್ಳಿ ನೀರ್ಬೀಳು ರಜತಪ್ರಪಾತ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡ ನೀರ್ಬೀಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಇಲ್ಲಿ ನೀರು ೨೮೦೦ ಅಡಿಗಳ ಮೇಲಿನಿಂದ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ಬೀಳುವಾಗ ಬೆಳ್ಳಿಗೆರೆಯಂತೆ ತೋರುವುದರಿಂದ ಈ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಅಪ್ಸರಾ ವಿಹಾರ್ ಇದು ಬೆಟ್ಟದಿಂದ ಹರಿದುಬರುವ ಝರಿಯಾಗಿದ್ದು ನೀರ್ಬೀಳುವನ್ನೂ, ತಳದಲ್ಲಿ ಕೊಳವನ್ನೂ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೫ ರಿಂದ ೩೧ರವರೆಗೆ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ನಡೆಸುವ ಪಚ್ಮಡಿ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ತರಹೇವಾರಿ ಆಟೋಟಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಕೊನೆಯ ದಿನ ಅಂದರೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩೧ರಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಘಟನೆಯಾದ “ಪಚ್ಮಡಿ ಪರ್ಯಟನ ಮಿತ್ರ”ದವರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಚಲನಚಿತ್ರ ತಾಣಗಳು ಮ್ಯಾಸ್ಸೇ ಸಾಹಿಬ್ (1985), ರಘುವೀರ ಯಾದವ್, ಬ್ಯಾರಿಜಾನ್, ಅರುಂಧತಿ ರಾಯ್ ತೋಡಾಸಾ ರೂಮಾನಿ ಹೊ ಜಾಯೇಂ (1990), ನಾನಾ ಪಾಟೇಕರ್, ಅನಿತಾ ಕನ್ವರ್ ‍ತಾರ‍್ಕಿಯೆಬ್ (2000), ನಾನಾ ಪಾಟೇಕರ್, ತಬು, ರಘುವೀರ ಯಾದವ್, ಶಿಲ್ಪಾ ಶೆಟ್ಟಿ, ಮಿಲಿಂದ್ ಸೋಮನ್ ಅಶೋಕ (2001), ಶಾರುಕ್ ಖಾನ್, ಕರೀನಾ ಕಪೂರ್ ಖಾನ್ ಚಕ್ರವ್ಯೂಹ್ (2012), ಅರ್ಜುನ್ ರಾಂಪಾಲ್, ‌ಅಭಯ ದೇವಲ್, ಮನೋಜ್ ಬಾಜಪೈ, ಓಂಪುರಿ, ಈಶಾಗುಪ್ತಾ ತ್ರಿನೇತ್ರ (1991), ಮಿಥುನ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ, ಅಮರೀಶ್ ಪುರಿ ತಲಪುವುದು ಹೇಗೆ ಪಚ್ಮಡಿಯನ್ನು ಬಲು ಸುಲಭವಾಗಿ ನರ್ಮದಾಪುರಂ, ಭೋಪಾಲ್, ಇಟಾರ್ಸಿ, ಚಿಂದ್ವಾರಾ, ಗಡವಾರಾ, ನರಸಿಂಗಪುರ, ಇಂದೋರ್ ಮತ್ತು ಜಬಲ್‌ಪುರ ಗಳಿಂದ ತಲಪಬಹುದು. ಭೋಪಾಲ್ ದಲ್ಲಿರುವ ರಾಣಿ ಕಮಲಪಾಟಿ ಐಎಸ್‌ಬಿಟಿ ಯಿಂದ ಇದು ಐದಾರು ಗಂಟೆಗಳ ಪ್ರಯಾಣ.ಇಂದೋರಿನಿಂದ ಭೋಪಾಲ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಹತ್ತು ಹನ್ನೊಂದು ಗಂಟೆಗಳ ಪ್ರಯಾಣ. ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೧೯, ನರ್ಮದಾಪುರಂ, ಚಿಂದ್ವಾರಾ, ಮಕಾನ್ ನಗರ್, ಸೊಹಾಗ್ ಪುರ, ಪಿಪಾಡಿಯಾ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ಕುಳಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೧೯ಎ ಆಗಿ ಬದಲಾಗುವ ಈ ರಸ್ತೆಯು ರೈಲುಹಳಿಯನ್ನೂ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ನಿಗಮದ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ಬಸ್ಸುಗಳು ಇಂದೋರ್, ಭೋಪಾಲ್ ಗಳಿಂದ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಇತರ ಸಾರಿಗೆ ಪಚ್ಮಡಿಗೆ ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ ಭೋಪಾಲ್. ಹತ್ತಿರದ ರೈಲುನಿಲ್ದಾಣ ಪಿಪಾಡಿಯಾ. ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿದ್ಯ ಆ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಬಂಡೆ ಪ್ರಪಾತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಅಪರೂಪದ ಜಾಗವು ಅನೇಕ ವಿಶೇಷ ಗಿಡಮರಗಳಿಗೆ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಹಂದಿ, ನವಿಲು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳು ಈ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.ಸಾತ್ಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ ಮತ್ತು ಎರಡು ಅರಣ್ಯ ಧಾಮ (ಬೊರಿ, ಪಚ್ಮರ್ಹಿ) ಇದರೊಳಗಿವೆ. ಆಕರಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಎಮ್‌ಪಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಪಚ್ಮಡಿ ಪ್ರವಾಸ ಏಜೆಂಟು ಪಚ್ಮಡಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಇತಿಹಾಸ ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ನಗರ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳು ಭಾರತೀಯ ಗಿರಿಧಾಮಗಳು ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಹೊಶಂಗಬಾದ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಸೇನಾನೆಲೆಗಳು ಇಂಡಿಯಾದ ಸೇನಾನೆಲೆಗಳು ಇಂಡಿಯಾದ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಕಾಪುದಾಣಗಳು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು

pacmarhi () iṃḍiyā deśada naḍubhāgadalliruva madhyapradeśa rājyada narmadāpuraṃ jillèyalliruva òṃdu bèṭṭadāṇa. briṭiṣara kāladiṃdalū ī tāṇavu òṃdu senānèlèyāgidè. narmadāpuraṃ jillèya bèṭṭasālina kaṇivèyalli 1067mī èttaradalliruva pacmaḍiyu satpura ki rāni ("satpurada rāṇi") èṃdū hèsaruvāsiyāgidè. madhyapradeśada ati èttarada dhūp‌gar giriśikharavu (èttara 1352mī) ide bèṭṭasālinallidè. idu satpura jīvavaividhyagaḻa kāpudāṇavū haudu. alladè satpura nyāṣanal pārk, satpura huli kāpudāṇa hāgū śiva mattu pāṃḍavara kāraṇadiṃdalū hèsaruvāsiyāgidè. itihāsa bahuśaḥ hiṃdī nuḍiya ”paṃc” (aidu) mattu ”maḍi” (guhè)ya rūpave pacmaḍi ènisuttadè. jānapada naṃbugèya prakāda mahābhāratada pāṃḍavaru vanavāsadalliddāga illina aidu guhègaḻannu kaṭṭidaraṃtè.  sumāru hadinèṃṭane śatamānadalli mahārāja raghujī bhoṃslè-1 āḻvikèyòṃdigè pacmaḍiyu marāṭhara kaikèḻagè baṃditādarū briṭiṣara kaivaśavāguva mòdalu ī pradeśavannu sthaḻīya gòṃḍa rāja bhagavat siṃganu āḻuttidda. āginnū pacmaḍi òṃdu saṇṇa grāmavāgittu. 1857ralli briṭiṣ senèya kyāpṭan jems phorsit, subhedār nāthūrām‌ji pavār jòtègūḍi tanna tukaḍiyannu jānsiyatta munnaḍèsuttiddāga ī pacmaḍi prasthabhūmiyannu pattèhaccida. kèlave dinagaḻalli pacmaḍiyu bèṭṭadāṇavāyitu hāgū briṭiṣ senèya soṃkuroga āspatrè illi talèyèttitu. madduguṃḍu koṭhiya melvicāraṇèyannu nāthūrām‌ji pavāranigè òppisalāyitu.. 1901ralli illina janasaṃkhyè 3020 ittādarū besigè kāladalli adu duppaṭṭāguttittu. pacmaḍiyu ā bhāgada besigè rājadhāniyāgiyū kèlasa nirvahisittu. pacmaḍi araṇyavu halavu vaividhyamaya sasyagaḻigū nèlèyāgidè, āddariṃda 2009ra me tiṃgaḻiṃdīcègè idannu jīvavaividhya kāpugāḍu èṃdu yunèskò ghoṣisidè. sumāru 4981.72 km2 haraḍiruva pacmaḍi jīvavaividhya kāpugāḍu 22° 11’ mattu 22° 50’ uttara rekhāṃśa hāgū 77° 47’ mattu 78° 52’ pūrva akṣāṃśadallidè. ī pradeśavu mūru jillègaḻalli haraḍidè. avu narmadāpuraṃ (59.55%), ciṃdvāra (29.19%) mattu betul (11.26%). idaròḻagè mūru kāpugāḍugaḻiddu bori kāpugāḍu (485.72 km2), satpura rāṣṭrīya araṇya (524.37 km2) hāgū pacmaḍi kāpugāḍu (491.63 km2). paṭṭaṇa idenū aṣṭu dòḍḍadāda paṭṭaṇavalla, idara bahuteka jāgavu pacmaḍi daṃḍupradeśa maṃḍaliya adhīnadallidè. idu senā śikṣaṇapaḍèya keṃdravènisidè. 2011ra janagaṇatiya prakāra pacmaḍiya janasaṃkhyè sumāru 12,062, idaralli hèccinavaru bhūsenè, pravāsodyama mattu araṇya ilākhègaḻa sibbaṃdiyāgiddārè. dhūp‌gar dāriyalli òṃdu vimānanildāṇavū idè. yāvāgalo òmmè baḻasuvudariṃda idara oḍuhādiya melèlla hullu bèḻèdidè. āgiṃdāggè huli mattu kāḍèmmègaḻu kāṇasiguttavè. hèlikāpṭar iḻidāṇavū illidè. daṃḍupradeśada aṃcinalli ciratègaḻu sarvesāmānyavāgi kaṃḍubaruttavè. havāguṇa illina havāguṇa hitavāgidè, bèccanèya tāpavu krameṇa taṃpāguttā hoguttadè, maḻègālakkiṃtalū besigèyalle maḻè hèccu, sarāsari 2012 mi.mī. maḻèyāguttadè. ī pradeśavannu kappèn mattu jigar avaru siḍablyuè èṃdu vargīkarisiddārè. illina sarāsari tāpamāna 21.7° sèlsiyas. atihèccu bisilu (sarāsari 30.3° sèlsiyas) me tiṃgaḻalliruttadè, ade rīti atihèccu caḻi (sarāsari 15.5° sèlsiyas) me tiṃgaḻalliruttadè, pravāsodyama pacmaḍiyu òṃdu pravāsatāṇavāgiddu varṣaviḍī pravāsigarannu sèḻèyuttadè. illi bekādaṣṭu hoṭèlugaḻiddu, avugaḻalli bahuteka mārukaṭṭèya suttamutta ivè. kèlave hoṭèlugaḻu, taṃgudāṇagaḻu, vasatikeṃdragaḻu, mattu madhyapradeśa pravāsodyama hoṭèlugaḻu bas nildāṇadiṃda èraḍumūru kilomīṭaru dūradalli pacmaḍi pradeśadallivè. pacmaḍi araṇyagaḻalli èṣṭo guhāṃtara cittāragaḻannu noḍabahudu. avugaḻalli kèlavaṃtū 10,000 varṣagaḻigū hiṃdinavu. pāṃḍavara guhèya kèḻagina toṭavannu citradalli torisalāgidè. ī guhègaḻu bauddhaśailiyalliddarū adeko pāṃḍavaradènnuttārè. ī pradeśadalli apāra tega saṃpattiddarū idu kāpugāḍu āgiruvudariṃda maragaḻa kaṭāvu mattu yāvude nirmāṇakkè āspadavilla. pacmaḍiyu vaividhyamaya mattu aparūpada sasyasaṃpattina āgaravāgiruvudariṃda paṭṭaṇadiṃda hòragè yāvude hòsa nirmāṇakkè rājya mattu òkkūṭa sarkāragaḻa anumati bekāguttadè. noḍalebekāda itara tāṇagaḻu: rajat prapāta (dòḍḍa nīrbīḻu) duṃbi nīrbīḻu dòḍḍa mahādeva gupta mahādeva caurāgar (mahāśivarātriyaṃdu dòḍḍa jātrè seruttadè) dhūp‌gar (madhyapradeśada èttarada śikhara) haṃdī koh (‌āḻakaṇivè) apsarā nīrbīḻu (kinnara kòḻa) jaṭāśaṃkara (gaviya cāvaṇiyiṃdiḻida maṃjina dāragaḻu) dòrèsāniya nīrbīḻu pacmaḍi bèṭṭa (iḍī pacmaḍi paṭṭaṇavannu noḍabahudu) pānsī kòḻa tòrègaḻa saṃgama pikāḍilli cauka kallumaṃṭapa siḍibaṃḍè cācugallu rābarṭsan dòrèsāniya noṭadāṇa kòlèṭin cācugallu rojābèṭṭa rīcagar rājeṃdragiri (nisarganirmita hūbana) banaśrī vihāra kiru nīrbīḻu nāgadvāri draupadikuṃḍa ṭvain‌hyām kòḻa coṭā mahādeva naṃdigāḍu pacmaḍiyu sòbagina tāṇavāgiddu kèrèya melina doṇiyāṭa, bānalli teluvudu, hasiru, nīrbīḻu, òratègaḻu, noṭagaḻu mattu kāḍuprāṇigaḻu manasèḻèyuttavè.  illina rāṣṭrīya sāhasa saṃsthèyu tarahevāri sāhasa śibiragaḻannu āyojisuttadè. skauṭ mattu gaiḍugaḻa śibiragaḻū naḍèyuttavè. kāḍuprāṇigaḻu satpura huli kāpugāḍinalli huli, ciratè, kāḍuhaṃdi, kāḍugūḻi, cukkèjiṃkè, bògaḻuva jiṃkè, kaḍavè hāgū giḍḍabālada kotigaḻannu noḍabahudu. ivalladè pacmaḍiyalli mātrave kāṇasiguva ciṃkāra, nīlagāy, kāḍunāyi, toḻa, kāḍèmmè, gaḍava aḻilu mattu hāruva aḻilu muṃtāda prāṇigaḻannū noḍabahudu. haṇṇuhaṃpalu pacmaḍi araṇyada besigèya dinagaḻalli halavāru haṇṇugaḻannu kāṇabahudu. avu māvu, neraḻè, sītāphala alladè illi mātrave dòrèyuva kaṭuvā, ṭèṃḍu, cunna, kinni mattu cār èṃba rucikara haṇṇugaḻannū kāṇabahudu. maragaḻalli ok mattu sūjiyèlè maragaḻū bahusaṃkhyèyallivè. alladè aneka maddina giḍa mattu baḻḻigaḻū illi bèḻèyuttavè. dhūp‌gar dhūp‌garvu satpura bèṭṭasālina ati èttarada giriśikhara (1,352mī.). idara meliniṃda sūryodaya sūryāstagaḻannu vīkṣisuvude atyaṃta ākarṣaṇīya. alladè kaṇivègaḻa mela habbiruva hasirarāśiyannu noḍuvudū kaṇṇigè taṃpu. śikharavannu talapalu rastèyidè, kālnaḍèyallū sāgabahudu. caurāgar caurāgar śikharavu satpura bèṭṭasālina mūrane èttarada giriśikhara. illi śivana guḍiyiddu bhaktarannu sèḻèyuttadè. saṃgrām śāhanu kaṭṭisida caurāgar koṭè illidè. Gond dynasty. nāgapurada jānoji mahārāja-1 hammikòṃḍa nāgapura caurāgar tīrthayātrèyu iṃdigū niraṃtaravāgi naḍèyuttidè. nāgapaṃcami mattu śivarātriyaṃdu bhaktādigaḻu apāra saṃkhyèyalli seri guḍiya muṃdè mattu dāriyalli triśūlagaḻannu iṭṭuhoguttārè. kèlavòmmè avugaḻa saṃkhyè èraḍu lakṣa āgiddū uṃṭu. duṃbi bèṭṭa mattu duṃbi nīrbīḻu dūradiṃda noḍuvāga ī nīrbīḻuviniṃda duṃbi hāḍuva śabbada keḻibaruttadè. alladè ī sthaḻavu jenuhuḻugaḻa tāṇavū āgidè. dòrèsāniya nīrbīḻu ī nīrbīḻu nilukalāgadaṣṭu dūradallidè. nīrbīḻu taṭadallina kòḻadalli śuśrūṣaka mīnugaḻivè. ī nīrbīḻuvigè hoguva rastè atyaṃta aṃkuḍòṃkāgiddu tīrā iḻijārugaḻiṃda kūḍidè. hattirada cāraṇadāriyū idè 1 km. panār pāni panār pāniyu araṇyada naḍuvè naisargikavāgi uṃṭāda sihinīrina sarovara. saṃgama dhūp‌gardiṃda haridabaruva halavāru òratègaḻu kūḍuva tāṇavidu. illina nīru maḻègāla hòratupaḍisidarè innèllā veḻèyalli sphaṭikaspaṣṭavāgiruttadè. jaṭāśaṃkara mattu mahādeva guḍigaḻu ī èlla guhègaḻa cāvaṇiyalli bèṭṭada nīru tòṭṭikkuttadè. maḻègāladalli śekharavāguva nīru sadākāla illi jinuguvudariṃda òratègaḻalli sadā kāla nīriruttadè. alladè ī guhègaḻalli śivana pūjè naḍèyuttadè. bèḻḻi nīrbīḻu rajataprapāta athavā dòḍḍa nīrbīḻu èṃdū karèyalāguva illi nīru 2800 aḍigaḻa meliniṃda dhummikkuttadè. hāgè bīḻuvāga bèḻḻigèrèyaṃtè toruvudariṃda ī hèsaru baṃdidè. apsarā vihār idu bèṭṭadiṃda haridubaruva jhariyāgiddu nīrbīḻuvannū, taḻadalli kòḻavannū sṛṣṭisidè. itara caṭuvaṭikègaḻu prativarṣa ḍisèṃbar 25 riṃda 31ravarègè madhyapradeśa sarkāravu naḍèsuva pacmaḍi utsavadalli tarahevāri āṭoṭagaḻu naḍèyuttavè. kònèya dina aṃdarè ḍisèṃbar 31raṃdu sthaḻīya saṃghaṭanèyāda “pacmaḍi paryaṭana mitra”davaru kāryakrama naḍèsikòḍuttārè. calanacitra tāṇagaḻu myāsse sāhib (1985), raghuvīra yādav, byārijān, aruṃdhati rāy toḍāsā rūmāni hò jāyeṃ (1990), nānā pāṭekar, anitā kanvar ‍tāra‍kiyèb (2000), nānā pāṭekar, tabu, raghuvīra yādav, śilpā śèṭṭi, miliṃd soman aśoka (2001), śāruk khān, karīnā kapūr khān cakravyūh (2012), arjun rāṃpāl, ‌abhaya deval, manoj bājapai, oṃpuri, īśāguptā trinetra (1991), mithun cakravarti, amarīś puri talapuvudu hegè pacmaḍiyannu balu sulabhavāgi narmadāpuraṃ, bhopāl, iṭārsi, ciṃdvārā, gaḍavārā, narasiṃgapura, iṃdor mattu jabal‌pura gaḻiṃda talapabahudu. bhopāl dalliruva rāṇi kamalapāṭi aiès‌biṭi yiṃda idu aidāru gaṃṭègaḻa prayāṇa.iṃdoriniṃda bhopāl mārgavāgi hattu hannòṃdu gaṃṭègaḻa prayāṇa. rājya hèddāri 19, narmadāpuraṃ, ciṃdvārā, makān nagar, sòhāg pura, pipāḍiyā mūlaka hādu hoguttadè. matkuḻiyalli rājya hèddāri 19è āgi badalāguva ī rastèyu railuhaḻiyannū saṃparkisuttadè. madhyapradeśa pravāsodyama nigamada havāniyaṃtrita bassugaḻu iṃdor, bhopāl gaḻiṃda saṃcarisuttavè. itara sārigè pacmaḍigè hattirada vimānanildāṇa bhopāl. hattirada railunildāṇa pipāḍiyā. sasya mattu jīva vaividya ā daṭṭavāda kāḍu mattu kallubaṃḍè prapātagaḻiṃda kūḍida ī aparūpada jāgavu aneka viśeṣa giḍamaragaḻigè tāṇavāgidè. allade illi huli, ciratè, kāḍuhaṃdi, navilu mattu kotigaḻu ī kaṃḍu baruttadè. idu rāṣṭrīya vanada òṃdu bhāgavāgidè.sātpura rāṣṭrīya vana mattu èraḍu araṇya dhāma (bòri, pacmarhi) idaròḻagivè. ākaragaḻu bāhya kòṃḍigaḻu èm‌pi pravāsodyamadalli pacmarhi pacmaḍi pravāsa ejèṃṭu pacmaḍi mattu adara itihāsa madhya pradeśada nagara mattu paṭṭaṇagaḻu bhāratīya giridhāmagaḻu madhya pradeśada pravāsodyama hòśaṃgabād briṭiṣ iṃḍiyāda senānèlègaḻu iṃḍiyāda senānèlègaḻu iṃḍiyāda jīvavaividhya kāpudāṇagaḻu pravāsi tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B2%9A%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B9%E0%B2%BF

ಪಚ್ಮರ್ಹಿ

ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ಎಂಬುದು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ. ನವದೆಹಲಿಯ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌, ಸರ್‌ ಎಡ್ವಿನ್‌ ಲುಟ್ಯೆನ್ಸ್‌ ಎಂಬಾತನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಮೂಲತಃ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಯುದ್ಧಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾಗಿರುವ ಇದು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಎದ್ದುಕಾಣುವ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, Iನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರ ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಆಂಗ್ಲೋ-ಆಫ್ಘನ್‌ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಭಾರತದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಪರವಾಗಿ ಹೋರಾಡುವಾಗ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣಗಳನ್ನು ತೆತ್ತ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಭಾರತದ ಸೇನೆಯ 90,000 ಯೋಧರನ್ನು ನೆನಪಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ಕೆಮ್ಮರಳು ಶಿಲೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾನೈಟ್‌ನಿಂದ ಇದು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಮೂಲತಃ, ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ನ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಈಗ-ಖಾಲಿಯಿರುವ ಮೇಲಾವರಣದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ Vನೇ ಜಾರ್ಜ್‌‌ನ ಪ್ರತಿಮೆಯೊಂದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರತಿಮೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ತೆಗೆದು ಕಾರೊನೇಷನ್‌ ಉದ್ಯಾನವನ‌ಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರೆತ ಮೇಲೆ, ಭಾರತದ ಸೇನೆಯ ಅಜ್ಞಾತ ಯೋಧನ ಸಮಾಧಿಯ ತಾಣವಾಗಿ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ಮಾರ್ಪಟ್ಟು, ಅಮರ್ ಜವಾನ್‌ ಜ್ಯೋತಿ (ಅಮರ ಯೋಧನ ಜ್ವಾಲೆ) ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ತಾಣ 42-ಮೀಟರ್‌ ಎತ್ತರವಿರುವ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದು ಅದರಿಂದ ಅನೇಕ ಮುಖ್ಯ ರಸ್ತೆಗಳು ಹರಡಿವೆ. ಭಯೋತ್ಪಾದಕರ ಬೆದರಿಕೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ರಸ್ತೆಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗಾಗಿ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಡುವವರೆಗೂ, ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಸಾಗುವ ಸಂಚಾರವು ನಿರಂತರವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಿದಾಗ ಸಾಯಂಕಾಲದ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಪಥ್‌ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಹುಲ್ಲುಹಾಸುಗಳು ಜನರಿಂದ ಕಿಕ್ಕಿರಿದು ತುಂಬಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಐಸ್‌ ಕ್ರೀಮ್‌ ಮತ್ತು ಬೀದಿಬದಿಯ ಆಹಾರಗಳ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಹೊರಬರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳಿಗಾಗಿ ಇದೊಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ವಿಹಾರ-ಪ್ರವಾಸ ತಾಣವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ನ ಷಡ್ಭುಜಾಕೃತಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ 306000m²ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಕ್ಕೆ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಸುಮಾರು 625 ಮೀ.ನಷ್ಟು ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಮರ್ ಜವಾನ್‌ ಜ್ಯೋತಿ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ನ ತೋರಣ-ಕಮಾನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಪುಟವೊಂದರಲ್ಲಿ 1971ರಿಂದಲೂ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ಅಮರ್ ಜವಾನ್‌ ಜ್ಯೋತಿಯು (ಅಮರ ಯೋಧರ ಜ್ವಾಲೆ) ಅಜ್ಞಾತ ಯೋಧನ ಸಮಾಧಿಯ ಗುರುತಾಗಿದೆ. ಸಂಪುಟವು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ಕಪ್ಪು ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಕೊರಳಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಂದೂಕನ್ನು ಇರಿಸಿ, ಯೋಧನ ಶಿರಸ್ತ್ರಾಣವೊಂದನ್ನು ಅದರ ನೆತ್ತಿಗೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯ ಪ್ರತಿ ಮುಖವೂ ಬಂಗಾರದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿರುವ "ಅಮರ್‌ ಜವಾನ್‌" (ಅಮರ ಯೋಧ) ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ಭವ್ಯಸೌಧದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಚಿರಂತನವಾಗಿ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವಂತೆ ಇಡಲಾಗಿರುವ ನಾಲ್ಕು ದೀವಟಿಗೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು 1931ರಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂದು, ನಾಗರಿಕ ಸರ್ಕಾರದ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳ ಸಂದರ್ಭಗಳಂದು, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿವರ್ಷದ ಜನವರಿ 26ರ ಗಣತಂತ್ರ ದಿವಸದಂದು ಈ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಗೌರವಾರ್ಪಣ ಮಾಡುವುದು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ, ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಬರುವ ನಾಗರಿಕ ಸರ್ಕಾರದ ಅತಿಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ-ಸಂಹಿತೆಯಾಗಿದೆ; ರಾಜ್‌ಪಥ್‌‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಸೈನಿಕ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರೊಂದಿಗೆ ಯೋಧರಿಗೆ ಗೌರವಾರ್ಪಣ ಮಾಡುವುದು ವಾಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಧ್ವಜಗಳು ಭಾರತದ 3 ಸೇನಾ ಪಡೆಗಳನ್ನು (ಭೂಸೇನೆ, ನೌಕಾಪಡೆ, ಮತ್ತು ವಾಯು ಪಡೆ) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ; ಒಂದಾದ ಮೇಲೊಂದರಂತೆ ಪಡೆಗಳು ವರಸೆಯಾಗಿ ಬರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಪಡೆಗೆ ಸೇರಿದ ಓರ್ವ ಯೋಧನು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ದ್ವಾರ ಮತ್ತು ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ಕಾವಲು ಕಾಯುತ್ತಾನೆ. ಮೇಲಾವರಣ ದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವಂತಿರುವ ಒಂದು ಖಾಲಿ ಮೇಲಾವರಣವು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದೂ ಕೂಡ ಲುಟ್ಯೆನ್ಸ್‌ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಮತ್ತು 18ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮಹಾಬಲಿಪುರಂನ ಚಾಚುಭಾಗವೊಂದರಿಂದ ಇದು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ; 1947ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಗುವವರೆಗೂ, ಇದು ರಾಜ Vನೇ ಜಾರ್ಜ್‌ನ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರತಿಮೆಯು ಈಗ ದೆಹಲಿಯ ಕಾರೊನೇಷನ್‌ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದೆ. ಕುಳಿತಿರುವ ಅಥವಾ ನಿಂತಿರುವ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪ್ರತಿಮೆಯೊಂದು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲ್ಪಡಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕರೆಗಳು ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು; ಇವೆಲ್ಲಾ ಚರ್ಚಾವಿಷಯಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಈ ಕುರಿತಾದ ಯಾವುದೇ ಸಮ್ಮತಿಯು ಹೊರಬೀಳಲಿಲ್ಲ. ಚಿತ್ರಸಂಪುಟ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಗೇಟ್‌ವೇ ಆಫ್ haha ಇಂಡಿಯಾ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಗೂಗಲ್‌ ಮ್ಯಾಪ್ಸ್‌ ವತಿಯಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌- ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಉದ್ಯಾನವನದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು 360° ಪರಿದೃಶ್ಯದ ನೋಟ 2010ರ ಜನವರಿ 26ರಂದು ಭಾರತದ ಗಣತಂತ್ರ ದಿವಸದಂದು ದೆಹಲಿಯ ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ವಿಜಯ ತೋರಣಗಳು (ಆಧುನಿಕ, ಭಾರತ) ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣಿಕೆಗಳು Iನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ ಸಂದರ್ಭದ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾಧಿಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮಹಾದ್ವಾರಗಳು ಭಾರತದ ಸೇನಾ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾಧಿಗಳು ಭಾರತದ ಸೇನೆ 1931ರ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು ನವ ದೆಹಲಿ

iṃḍiyā geṭ‌ èṃbudu bhāratada rāṣṭrīya smārakavāgidè. navadèhaliya hṛdayabhāgadalli nèlègòṃḍiruva iṃḍiyā geṭ‌, sar‌ èḍvin‌ luṭyèns‌ èṃbātaniṃda vinyāsagòḻisalpaṭṭitu. mūlataḥ akhila bhārata yuddhasmārakavāgi ciraparicitavāgiruva idu dèhaliyallina òṃdu èddukāṇuva hèggurutāgidè. aṣṭe alla, Ine jāgatika samara mattu mūrane āṃglo-āphghan‌ yuddhadalli briṭiṣ‌ bhāratada sāmrājyada paravāgi athavā hèccu nikharavāgi heḻuvudādarè briṭiṣ‌ āḻvikèya paravāgi horāḍuvāga tamma prāṇagaḻannu tètta briṭiṣ‌ bhāratada senèya 90,000 yodharannu nènapigè taruttadè. kèmmaraḻu śilè mattu grānaiṭ‌niṃda idu māḍalpaṭṭidè. mūlataḥ, iṃḍiyā geṭ‌na muṃbhāgadalli, īga-khāliyiruva melāvaraṇada aḍiyalli rāja Vne jārj‌‌na pratimèyòṃdannu nillisalāgittu, mattu itara pratimègaḻòṃdigè idannu tègèdu kāròneṣan‌ udyānavana‌kkè vargāyisalāgittu. bhāratakkè svātaṃtrya dòrèta melè, bhāratada senèya ajñāta yodhana samādhiya tāṇavāgi iṃḍiyā geṭ‌ mārpaṭṭu, amar javān‌ jyoti (amara yodhana jvālè) èṃbudāgi karèyalpaṭṭitu. tāṇa 42-mīṭar‌ èttaraviruva iṃḍiyā geṭ‌ viśiṣṭa sthānadalli nèlègòṃḍiddu adariṃda aneka mukhya rastègaḻu haraḍivè. bhayotpādakara bèdarikègaḻa kāraṇadiṃdāgi ī rastègaḻu sārvajanikarigāgi muccalpaḍuvavarègū, iṃḍiyā geṭ‌ suttamutta sāguva saṃcāravu niraṃtaravāgiruttittu. iṃḍiyā geṭ‌nallina dīpagaḻannu bèḻagisidāga sāyaṃkālada samayagaḻalli rāj‌path‌ suttamuttaliruva hulluhāsugaḻu janariṃda kikkiridu tuṃbiruttavè. ī saṃdarbhadalli ais‌ krīm‌ mattu bīdibadiya āhāragaḻa mārāṭagāraru hòrabaruttārè mattu kuṭuṃbagaḻigāgi idòṃdu janapriyavāda vihāra-pravāsa tāṇavāgi mārpaḍuttadè. iṃḍiyā geṭ‌na ṣaḍbhujākṛtiya saṃkīrṇavu sarisumārāgi 306000m²naṣṭu vistīrṇakkè āvarisikòṃḍiddu, sumāru 625 mī.naṣṭu vyāsavannu hòṃdidè. amar javān‌ jyoti iṃḍiyā geṭ‌na toraṇa-kamānina aḍiyalliruva saṃpuṭavòṃdaralli 1971riṃdalū uriyuttiruva amar javān‌ jyotiyu (amara yodhara jvālè) ajñāta yodhana samādhiya gurutāgidè. saṃpuṭavu svataḥ òṃdu kappu amṛtaśilèya smāraka samādhiyāgiddu, adara kòraḻina bhāgadalli òṃdu baṃdūkannu irisi, yodhana śirastrāṇavòṃdannu adara nèttigerisalāgidè. smāraka samādhiya prati mukhavū baṃgāradalli kèttalāgiruva "amar‌ javān‌" (amara yodha) èṃba padagaḻannu hòṃdidè. ī smāraka samādhiyu svataḥ òṃdu bhavyasaudhada melè irisalpaṭṭiddu, ciraṃtanavāgi uriyuttiruvaṃtè iḍalāgiruva nālku dīvaṭigègaḻannu tanna nālku mūlègaḻalli adu hòṃdidè. idannu 1931ralli anāvaraṇagòḻisalāyitu. iṃdu, nāgarika sarkārada śiṣṭācāragaḻa saṃdarbhagaḻaṃdu, mattu prativarṣada janavari 26ra gaṇataṃtra divasadaṃdu ī tāṇadalli gauravārpaṇa māḍuvudu rāṣṭrapati mattu pradhānamaṃtrigaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè, aṣṭe ekè, saṃdarśakarāgi baruva nāgarika sarkārada atithigaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè iruva saṃpradāya-saṃhitèyāgidè; rāj‌path‌‌nalli naḍèyuva vārṣika sainika mèravaṇigèya sammukhadalli serikòḻḻuvudakkè muṃcitavāgi pradhānamaṃtriyavaru saśastra paḍègaḻa mukhyastharòṃdigè yodharigè gauravārpaṇa māḍuvudu vāḍikèyāgidè. illiruva dhvajagaḻu bhāratada 3 senā paḍègaḻannu (bhūsenè, naukāpaḍè, mattu vāyu paḍè) pratinidhisuttavè; òṃdāda melòṃdaraṃtè paḍègaḻu varasèyāgi baruva rītiyalli, prati paḍègè serida orva yodhanu pratidinavū dvāra mattu samādhiyannu kāvalu kāyuttānè. melāvaraṇa dvārakkè sariyāgi hiṃbhāgadalli niṃtiruvaṃtiruva òṃdu khāli melāvaraṇavu maraḻugalliniṃda māḍalpaṭṭiddu, idū kūḍa luṭyèns‌niṃda vinyāsagòḻisalpaṭṭidè, mattu 18ne śatamānakkè serida mahābalipuraṃna cācubhāgavòṃdariṃda idu prerepisalpaṭṭidè; 1947ralli bhāratakkè svātaṃtrya siguvavarègū, idu rāja Vne jārj‌na pratimèyannu hòṃdittu. ī pratimèyu īga dèhaliya kāròneṣan‌ udyānavanadalli niṃtidè. kuḻitiruva athavā niṃtiruva bhaṃgiyalliruva mahātma gāṃdhiyavara pratimèyòṃdu illi pratiṣṭhāpisalpaḍabeku èṃbudara kuritu aneka yojanègaḻu mattu karègaḻu prastāvisalpaṭṭiddavu; ivèllā carcāviṣayagaḻāgi mārpaṭṭiddavu mattu ī kuritāda yāvude sammatiyu hòrabīḻalilla. citrasaṃpuṭa ivannū noḍi geṭ‌ve āph haha iṃḍiyā bāhya kòṃḍigaḻu gūgal‌ myāps‌ vatiyiṃda citrisalpaṭṭa upagraha citra iṃḍiyā geṭ‌ rātriyalli kāṇuvaṃtè pikcars‌ āph‌ iṃḍiyā geṭ‌- hòṃdikòṃḍaṃtiruva makkaḻa udyānavanada chāyācitragaḻu mattu 360° paridṛśyada noṭa 2010ra janavari 26raṃdu bhāratada gaṇataṃtra divasadaṃdu dèhaliya iṃḍiyā geṭ‌ dèhaliyallina kaṭṭaḍagaḻu mattu racanègaḻu dèhaliyallina pravāsi ākarṣaṇègaḻu vijaya toraṇagaḻu (ādhunika, bhārata) bhāratadallina smārakagaḻu mattu smaraṇikègaḻu Ine jāgatika samarada saṃdarbhada smārakagaḻu mattu samādhigaḻu bhāratadallina mahādvāragaḻu bhāratada senā smārakagaḻu mattu samādhigaḻu bhāratada senè 1931ra vāstuśaili bhāratada pravāsi tāṇagaḻu nava dèhali

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%BE%20%E0%B2%97%E0%B3%87%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E2%80%8C

ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌

ITC ನಿಯಮಿತ ()ಎಂಬುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಉದ್ದೇಶದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೂಟದ ಸಂಸ್ಥೆ ಯಾಗಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಭಾರತದ .ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಒಟ್ಟು ವಹಿವಾಟು $6 ಬಿಲಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬಂಡವಾಳ ಶೇಖರಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು $30 ಬಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತ ದಾಟಿದೆ. ಕೊಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ನೊಂದಾಯಿತ ಕಚೇರಿ ಇದೆ. ಇದು ಮೊದಲು ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಟೊಬ್ಯಾಕೊ ಕಂಪನಿಯಯಾಗಿ ಆರಂಭ ಕಂಡಿದ್ದು ತನ್ನ ಪ್ರಾಚೀನ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ನ ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಟೊಬ್ಯಾಕೊದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿತ್ತು.ಆದರೀಗ ಅದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದೆ.ನಂತರ 1970 ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಟೊಬ್ಯಾಕೊ ಕಂಪನಿಯೆಂದು ಮರುನಾಮಕರಣವಾಯಿತು,ಮುಂದೆ 1974 ರಲ್ಲಿ ಐ.ಟಿ.ಸಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಎಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. ಸದ್ಯ ಕಂಪನಿಗೆ ಯೋಗೇಶ್ವರ ಚಂದೆರ್ ದೇವೇಶ್ವರ್ ಅವರು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅದು 26,000 ಕಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ನೌಕರ ವರ್ಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಭಾರತಾದಾದ್ಯಂತ ಒಟ್ಟು 60 ಸ್ಥಳೀಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದೆಯಲ್ಲದೇ ಫೊರ್ಬ್ಸ್ 2000 ರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಐ.ಟಿ.ಸಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಆಗಷ್ಟ್ 24,2010 ರಂದು ತನ್ನ 100 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದೆ. ಐ.ಟಿ.ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ವಿವಿಧ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವ ತೋರಿಸಿದೆ, ಸಿಗರೇಟ್ ಗಳು, ಹೊಟೇಲುಗಳು, ಪೇಪರ್ ಬೋರ್ಡ್ಸ್ ಬೋರ್ಡ್ಸ್& ಸ್ಪೆಷಿಯಾಲಿಟಿ ಪೇಪರ್ಸ್, ಪ್ಯಾಕಿಜೇಂಗ್, ಕೃಷಿ-ಉದ್ಯೋಗ, ಪ್ಯಾಕ್ಡ್ ಆಹಾರಗಳು & ಮಿಠಾಯಿಗಳು, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬ್ರಾಂಡೆಡ್ ಉಡುಪುಗಳು, ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಕಲ್ಯಾಣ ಕೇಂದ್ರ, ಸ್ಟೇಶನರಿ,(ಕಿರುಕುಳ ಸಾಮಾನು) ಸುರಕ್ಷಿತ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ FMCG ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಐ.ಟಿ.ಸಿ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಾರಾಟ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸಿಗರೇಟ್ ಗಳು, ಹೊಟೇಲುಗಳು, ಪೇಪರ್ ಬೋರ್ಡ್ಸ್ ಬೋರ್ಡ್ಸ್& ಸ್ಪೆಷಿಯಾಲಿಟಿ ಪೇಪರ್ಸ್, ಪ್ಯಾಕಿಜೇಂಗ್, ಕೃಷಿ-ಉದ್ಯೋಗ, ಪ್ಯಾಕ್ಡ್ ಆಹಾರಗಳು & ಮಿಠಾಯಿಗಳು,ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ತನ್ನ ಶೈಶವ ಮಟ್ಟದ ಹೊಸ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೂ ಅದು ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೋರ್ಡ್ಸ್& ಸ್ಪೆಷಿಯಾಲಿಟಿ ಪೇಪರ್ಸ್, ಪ್ಯಾಕಿಜೇಂಗ್, ಕೃಷಿ-ಉದ್ಯೋಗ, ಪ್ಯಾಕ್ಡ್ ಆಹಾರಗಳು & ಮಿಠಾಯಿಗಳು, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬ್ರಾಂಡೆಡ್ ಉಡುಪುಗಳು, ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಕಲ್ಯಾಣ ಕೇಂದ್ರ, ಸ್ಟೇಶನರಿ,(ಕಿರುಕುಳ ಸಾಮಾನು) ಸುರಕ್ಷಿತ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ FMCG ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೇ ಉತ್ತಮ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಲು ಅದರ ಸತತ ಯತ್ನ ಮತ್ತು ತಾಳ್ಮೆ ರೀತಿಯ ವಹಿವಾಟುಗಳೇ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ತನ್ನ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನತೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿದೆ.ಅದು 'ಕಾರ್ಬನ್ ಪೊಜಿಟಿವ್',ವಾಟರ್ ಪೊಜಿಟಿವ್'ಮತ್ತು ಸೊಲಿಡ್ ವೇಸ್ಟ್ ರಿಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ ಪೊಜಿಟಿವ್' ಅಂದರೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಇಂಗಾಲ ಗಳ ಬಳಕೆ ನೀರಿನ ಮಿತವ್ಯಯದಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಐಟಿಸಿಯ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟುಗಳು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಡಜನರ ಬದುಕಿಗೆ ನೆರವಾಗಲು ಉದ್ಯೋಗವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿವೆ.ಸುಮಾರು 5 ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ತಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿ ಇದರ ಉದ್ಯೋಗದ ರೆಕ್ಕೆಯಡಿಯಿದ್ದಾರೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಹಾಗು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮುದ್ರೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ FMCG,ಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಐಟಿಸಿ ತನ್ನ ಪ್ರಬಲ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಸಾಧಿಸಿದೆ: ಸಿಗರೇಟ್: W. D. & H. O. ವಿಲ್ಸ್ , ಗೊಲ್ಡ್ ಫ್ಲೇಕ್ , ನೇವಿಕಟ್ , ಇನ್ಸಿಗ್ನಿಯಾ , ಇಂಡಿಯಾ ಕಿಂಗ್ಸ್, ಕ್ಲಾಸಿಕ್ (ವೆರ್ವೆ, ರಶ್, ರೆಗ್ಯುಲರ್, ಮೈಲ್ಡ್ ಮತ್ತು ಅಲ್ಟ್ರಾಮೈಲ್ಡ್ ) , ಸಿಲ್ಕ್ ಕಟ್ , ಸಿಜರ್ಸ್ , ಕ್ಯಾಪ್ ಸ್ಟನ್ , ಬೆರ್ಕಲೆ , ಬ್ರಿಸ್ಟೊಲ್ , ಲಕ್ಕಿ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಮತ್ತು ಫ್ಲೇಕ್ . ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು:(ಕಿಚನ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ; ಆಶೀರ್ವಾದ್ ;ಮಿಂಟೊ ; ಸನ್ ಫೀಸ್ಟ್ ; ಕ್ಯಾನ್ಡಿಮ್ಯಾನ್ ; ಬಿಂಗೊ ; ಯಿಪ್ಪೀ ; ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿದ ತಕ್ಷಣದ ತಿಂಡಿ ಪದಾರ್ಥಗಳು,(ಸ್ಟೇಪಲ್ಸ) ಕೊಕ್ಕೆ ಕೊಂಡಿಗಳು, ಬಿಸ್ಕೆಟ್ಸ್, ಮಿಠಾಯಿ, ಶೇವಿಗೆ ಮತ್ತು ಕುರುಕಲ ತಿಂಡಿಗಳು); ಸಿದ್ದ ಉಡುಪುಗಳು: (ವಿಲ್ಸ್ ಲೈಫ್ ಸ್ಟೈಲ್ಸ್ ಮತ್ತುಜಾನ್ ಪ್ಲೆಯರ್ಸ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್); ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಸುರಕ್ಷತೆ,ಕಾಳಜಿ:(ಫಿಯಾಮಾ ಡಿ ವಿಲ್ಸ್ ; ವಿವೇಲ್ ; ಎಸ್ಸೆಂಜಾ ಡಿ ವಿಲ್ಸ್ ; ಸುಪಿರಿಯಾ ;ವಿವೇಲ್ ಸುಗಂಧ ದೃವ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಬ್ರಾಂಡೆಡ್ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಕೇಶ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮದ ರಕ್ಷಣೆ) ಕಿರುಕಳ ಸಾಮಗ್ರಿ(ಸ್ಟೇಶನರಿ): (ಕ್ಲಾಸ್ ಮೇಟ್ ಮತ್ತು ಪೇಪರ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗಳು) ಸುರಕ್ಷಿತ ಬೆಂಕಿ ಕಡ್ಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಗರಬತ್ತಿಗಳು: [ಶಿಪ್ (ಇದು WIMCO ಒಡೆತನದ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರಾಗುತ್ತದೆ); ಐಕಿನೊ ; ಮಂಗಲ್ ದೀಪ್ ; ಏಮ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗಳು]ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಿವೆ. ಇನ್ನಿತರ ವ್ಯಾಪಾರಗಳೆಂದರೆ: ಹೊಟೇಲ್ ಗಳು: ಐಟಿಸಿಯ ಹೊಟೇಲ್ ಗಳು (ಇವು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗಳಾದ ಐಟಿಸಿ ಹೊಟೇಲ್ /ವೆಲ್ ಕಮ್ ಹೊಟೆಲ್ ) ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು 80 ಹೊಟೇಲ್ ಗಳ ಸರಣಿಯು ಎರಡನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಹೊಟೆಲ್ ಉದ್ಯಮ ಎನಿಸಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯು ಎರಡು ಬ್ರಾಂಡ್ ಗಳಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಫ್ರಾಂಚೈಸೀ ಪಡೆದಿದೆ,ಇವುಗಳನ್ನು ಶೆರ್ಟಾನ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇಂಕ್-ದಿ ಲಕ್ಸುರಿ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಅಂಡ್ ಶೆರಟಾನ್ ಇವುಗಳನ್ನು ಐಟಿಸಿ ತನ್ನ ವಲಯದಲ್ಲಿ 5 ಸ್ಟಾರ್ (ಪಂಚತಾರಾ) ಬ್ರಾಂಡ್ ನೊಂದಿಗೆ ಮಾರಾಟದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಆದರ-ಸತ್ಕಾರದ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಡೆತನ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಣೆ ಹೊಂದಿದೆ,ಅದರ ಉಪ ಉದ್ಯಮಗಳೆಂದರೆ ಫಾರ್ಚೂನ್ ಮತ್ತು ವೆಲ್ ಕಮ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್ ಗಳು ಇದರಲ್ಲಿವೆ. ಪೇಪರ್ ಬೋರ್ಡ್, ಸ್ಪೆಶಿಯಾಲಿಟಿ ಪೇಪರ್ (ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾಗದ ಮಾದರಿ), ರೇಖಾಚಿತ್ರದ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಕಾಗದ ಉದ್ಯಮ; ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣಗಳನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಲುವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಕೊಡ ಮಾಡಿದೆ. ಇನ್ ಫೊಟೆಕ್ (ವಹಿವಾಟಿನ ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಡೆತನದ-ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಉಪ ಸಂಸ್ಥೆ ಐಟಿಸಿ ಇನ್ ಫೊಟೆಕ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆದ್ ಇದು SEI CMM ದರ್ಜೆಯ 5 ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ.) ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಯೆಡೆಗಿನ ಹೆಜ್ಜೆ ಐಟಿಸಿಯ ಕೃಷಿ-ವಹಿವಾಟು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರಫ್ತು ವಹಿವಾಟಿನ ವಲಯವಾಗಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯು ಭಾರತದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತದ ವಿದೇಶೀ ವಿನಿಮಯ ಗಳಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.(ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ US $ 2 ಬಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತ) ಕಂಪನಿಯ 'ಇ-ಚೌಪಲ್ ಎಂಬ (ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಚೌಪಲ್ ಎಂದರೆ ಪಂಚಾಯತಿ ಕಟ್ಟೆ,ಗ್ರಾಮೀಣರು ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ ಚರ್ಚಿಸುವ ವೇದಿಕೆ)ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ಆಧರಿತ ಬೇಸಾಯ ಉದ್ಯಮದ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವಿಭಾಗವು ಅದರ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾಡಿದೆ.ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ವಲಯವನ್ನು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದು ಹೆಚ್ಚು ನಿರತವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಕೃಷಿಸೂತ್ರದ ನಿಯಮಗಳಿಂದಾಗುವ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಅಧ್ಯಯನವು ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.ಇದರ ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಐಟಿಸಿ ಸಂಪರ್ಕ ಜಾಲ ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅದು ಮುಂದಾಗಿದೆ.ಈ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಂಪನಿ ಶ್ರಮವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ವಲಯದ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ರೈತಾಪಿ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಕಂಪ್ಯುಟರ್ ಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.ಇ-ಚೌಪಲ್ಸ್ ಎಂಬ ಚರ್ಚಾ ಕಟ್ಟೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.(ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಚೌಪಲ್ ಎಂದರೆ ಪಂಚಾಯತಿ ಕಟ್ಟೆ,ಗ್ರಾಮೀಣರು ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ ಚರ್ಚಿಸುವ ವೇದಿಕೆ) ತನ್ನ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳ ಮರುರಚನೆ,ಅವುಗಳಿಗೆ ಮರುರೂಪ ನೀಡಲು ಅದು ತನ್ನ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯ ಶೇಖರಣೆಗಾಗಿ ರೈತ-ಸ್ನೇಹಿ ಹೊಸ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದು ಕ್ರಾಂತಿ ನಡೆಸಿತು.ಸೊಯಾ,ತಂಬಾಕು,ಗೋಧಿ,ಸೀಗಡಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಬೆಳೆಗಳ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಅನುಷ್ಟಾನ ಮಾಡಲು ಕಂಪನಿ ಶ್ರಮವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.ಈ ಕಾಮರ್ಸ್ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವೇದಿಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಅದು ಗ್ರಾಮೀಣರ ಮೂಲ ಅಗತ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಯಂಸ್ಪೂರ್ತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರತವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಇ-ಚೌಪಲ್ ಪದ್ದತಿಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಲಯವನ್ನು ರೂಪಾಂತರಿಸಲು ತನ್ನದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಣ ಮಾಡಿದೆ.ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಅದನ್ನೂ ಸಮಗ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿಸಲು ಮಂದಾಗಿದೆ.ರೈತರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ಉತ್ತಮ ಆದಾಯದ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿ ತರಲಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಲೋಕೋಪಕಾರಿ ಕಾರ್ಯ ಐಟಿಸಿಯ ಇಚೌಪಲ್ ವೇದಿಕೆಗಳು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿ ಸಣ್ಣ-ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ದೊರಕಿಸುತ್ತವೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಸಣ್ಣ ಹಿಡುವಳಿದಾರರಾದ ರೈತರಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸೌಕರ್ಯ ದೊರಕಿಸುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಜುಲೈ 2010 ರ ವೇಳೆಗೆ ಸುಮಾರು 10 ರಾಜ್ಯಗಳ 40,000 ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿನ ಅಂದಾಜು 4 ದಶಲಕ್ಷ ರೈತರರು ಈ ಇಚೌಪಲ್ ಸೇವಾಸೌಲಭ್ಯ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ನ ಉಚಿತ ಸೇವೆ ಕೂಡಾ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ರೈತರನ್ನು ವಿಶ್ವದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವಂತೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಲಿದೆ. ಐಟಿಸಿ ಎಚೌಪಲ್ ಇ-ಚೌಪಲ್ ವೇದಿಕೆಯು ಸದ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಉತ್ತಮ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆರಂಭಿಕ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಪೈಲೆಟ್ ಯೋಜನೆಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಸುರಕ್ಷೆ,ಶಿಕ್ಷಣ ಸೇವೆಗಳು,ಜಲಸಂಪನ್ಮೂಲ ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪಶು ಆರೋಗ್ಯದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಯಾವಾಗ ಕ್ಲಾಸ್ ಮೇಟ್ ಎಂಬ್ ಶಾಲಾ ನೋಟ್ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿತೋ ಆಗ ಪ್ರತಿ ನೋಟ್ ಪುಸ್ತಕದ ಮಾರಾಟದಿಂದ 1 ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬಡಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ನೆರವು ನೀಡಲು ಮುಂದಾಯಿತು. ಕ್ಲಾಸ್ ಮೇಟ್, ಯೋಜನೆಯು ಕ್ಲಾಸ್ ಮೇಟ್ ಐಡಿಯಾಸ್ ಫಾರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಾಲೇಂಜ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಭಿಯಾನದೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸವಾಲಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಕಂಪನಿಯ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಆಚರಣೆಯ ದ್ಯೋತಕವಾಗಿತ್ತು. ದೇಶದ-ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಯುವಜನರನ್ನು ಹೊಸ ಸುಧಾರಿತ ವಿಚಾರಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಿ ಆ ಮೂಲಕ ಭಾರತವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವೇ ಇದರ ಗುರಿ. ಕ್ಲಾಸ್ ಮೇಟ್ ಐಡಿಯಾಸ್ ಫಾರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಾಲೇಂಜ್ ಅಭಿಯಾನವು 30 ನಗರಗಳಲ್ಲಿನ 25 ಲಕ್ಷ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು 500 ಶಾಲೆಗಳು ಹಾಗು 200 ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಇದನ್ನು ತಲುಪಿಸುವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ರಾಂಕಿಂಗ್ (ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಾನಮಾನ) ಐಟಿಸಿಯು ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ಗ್ಲೊಬಲ್ 2000 ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ್ಯದ 1256 ಅನುಕ್ರಮದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಐಟಿಸಿ ಒಂದೇ ಭಾರತದ FMCG ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ನ ಗ್ಲೊಬಲ್ 2000 ನಲ್ಲಿ 2009 ರಲ್ಲಿ 987 ನೆಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಐಟಿಸಿ ಕೂಡ ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ನ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ನ (ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ವಿಶ್ವಮಟ್ಟದ ಪಟ್ಟಿ)ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 95 ನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಗೌರವಗಳು ಐಟಿಸಿಯು ಭಾರತದಿಂದ ಪ್ರಥಮ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ 10 ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಹಿವಾಟಿನ ನಿರಂತರತೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.(ಎಂದರೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ A+ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿದೆ)ಇದು ಪೂರ್ವದ ನೆದರ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮೂಲದ ಗ್ಲೊಬಲ್ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್(GRI)ನ G3 ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಇದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.ಇದು UN ಮೂಲದ ಬಹುಮುಖದ ಶೇರುಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ.ಇದನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣನೆಯ ಸಸ್ಟೇನ್ಯಾಬಿಲಿಟಿ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್ ಗೈಡ್ ಲೈನ್ಸ್ ಮೇಲೆ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಡೆವಲ್ಪ್ಮೆಂಟ್ ಗೇಟ್ ವೇ ಅವಾರ್ಡ್ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಐಟಿಸಿ ಕಂಪನಿಯು ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಜಗತ್ತಿನ ಎರಡನೆಯ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಐಟಿಸಿ ಕಂಪನಿಯು 2005 ರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಇಚೌಪಾಲ್ ಅಭಿಯಾನದ ಯಶಸ್ವಿಗಾಗಿ $100,000 ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭರವಸೆಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ರೀತಿಯ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಪುರಸ್ಕಾರ ದೊರೆಯಿತು. ಐಟಿಸಿಯ ಇ-ಚೌಪಲ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ದಿ ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಗೇಟ್ ವೇ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು (ICT)ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು 10ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯ ಇ-ಚೌಪಲ್ ವೇದಿಕೆಯು ತನ್ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪರ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಆದ್ಯತಾವಲಯಗಳಾದ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ,ಅದರ ಉತ್ತಮ ಮಾನದಂಡ ಮತ್ತು ಪುನಾರವರ್ತನೆ,ನಿರಂತರತೆ,ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಹಾಗು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಗಾಗಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯು ಆರಂಭಿಕ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಮಟ್ಟದ 'ವರ್ಲ್ಸ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಅವಾರ್ಡ್'ವಿಶ್ವಾದ್ಯಾಂತ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಇದನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಲಯದ ಜನರಿಗೆ ಬದುಕಿಗೆ ಮಾರ್ಗ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಮಾನ್ಯತೆ ದೊರಕಿದೆ.ಇದರಿಂದ ಭಾರತದ ರೈತಾಪಿ ವಲಯದ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅದು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದೆ. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಶನ್ಸ್ ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್(UNDP), ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಚೇಂಬರ್ ಆಫ್ ಕಾಮರ್ಸ್(ICC) ಮತ್ತು HRH ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ವೇಲ್ಸ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಲೀಡರ್ಸ್ ಫೊರಮ್ (IBLF) ಗಳು ಸ್ಥಾಪಿಸಿವೆ. ಐಟಿಸಿ ಕಂಪನಿಯು 2007 ರಲ್ಲಿ ಅನ್ಯುವಲ್ FICCI ಔಟ್ ಸ್ಟಾಂಡಿಂಗ್ ವಿಜನ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಟ್ರಿಪಲ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕದ ವಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣ,ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ದೇಶದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂಡವಾಳ ಭದ್ರತೆ ಹೀಗೆ ಮೂರು ವಿಧದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೊಡುಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಅವಾರ್ಡ್ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಐಟಿಸಿಯು ಗೊಲ್ಡನ್ ಪೀಕಾಕ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ನ್ನು 'ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ರಿಸ್ಪಾನ್ಸಿಬಿಲಿಟಿ(ಏಶಿಯಾ)ಗಾಗಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ಪಡೆದಿದೆ.ಅದು 2005 ರಲ್ಲಿ CSR ಎಮರ್ಜಿಂಗ್ ಎಕಾನಾಮಿಕ್ಸ್ 2005'ಮತ್ತು ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಇನ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಗವರ್ನನನ್ಸ್'ಎಂಬ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅದೇ ವರ್ಷ ಪಡೆಯಿತು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನವದೆಹಲಿಯ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಡೈರೆಕಟರ್ಸ್ ಇದು ವರ್ಲ್ಡ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಫಾರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಗವರ್ನನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಗವರ್ನನ್ಸ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಭಾಜನವಾಗಿದೆ. ಐಟಿಸಿ ಹೊಟೇಲ್ ರಾಯಲ್ ಗಾರ್ಡೆನಿಯಾ,ಬೆಂಗಲೂರು,ಇದು ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಹೊಟೇಲ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹೊಟೇಲ್ ಆಗಿದ್ದು ಇದು LEED ಪ್ಲಾಟಿನಮ್ ರೇಟಿಂಗ್-ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹಸಿರು ಕಟ್ಟಡವೆಂದು ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ದಿ ಸ್ಟಾಕ್ ಹೊಲ್ಮ್ ಚಾಲೇಂಜ್ 2006 ಇ-ಚೌಪಲ್ ಆರಂಭಿಕ ಅವಧಿ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯಗಳ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ. ಇ-ಚೌಪಲ್ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಆರ್ಗನೈಜೇಶನ್ (UNIDO)ಅವಾರ್ಡನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.ಇದನ್ನು ಶೇರಿಂಗ್ ಇನ್ನೊವೇಟಿವ್ ಅಗ್ರಿಬಿಜಿನೆಸ್ ಸೊಲುಶನ್ಸ್ 2008 ಇದನ್ನು ಕೈರೊದಲ್ಲಿ ಐಟಿಸಿಯ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಮಾದರಿ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. UNESCO ದ ವಾಟರ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ದಿಂದ ದಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ರೆಸ್ಪಾನ್ಸಿಬಿಲಿಟಿ ಕ್ರೌನ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಸದ್ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಜಲನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಐಟಿಸಿಯು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ವಾಟರ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಗಾಗಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ದೊರಕಿಸಿಕೊಂಡಿತು.'ಬಿಯಾಂಡ್ ದಿ ಫೆನ್ಸ್'ವರ್ಗದಡಿ ಸಮರ್ಥ ಜಲನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಪಡೆದರೆ CII ಶೊರಬ್ಜಿ ಗೊದ್ರೆಜ್ ಗ್ರೀನ್ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಸೆಂಟರ್ ನಿಂದ ಅದರ ಜಲ ಮತ್ತು ಜಲಾನಯನ ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಏಶಿಯನ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್,ಅದರ ಜಲಾಯನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಏಶಿಯನ್ CSR ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು 2007 ರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದು ಅದರ ಪರಿಸರೀಯ ಉತ್ತಮ ಮಾದರಿಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತು. ಈ ಬಹುಮಾನವು ಏಶಿಯನ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಟಾನಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಡಮಾಡಲಾಯಿತು. ಏಶಿಯಾ ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಫೊರಮ್ ನಿಂದ ಪರಸರೀಯ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪರ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ರ್ಯುಯೊಟಾರೊ ಹಾಶಿಮೊಟೊ ಇನ್ಸೆಂಟಿವ್ ಪ್ರೈಜ್ ನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಏಶಿಯಾ-ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲದೇ ವಹಿವಾಟು,ವ್ಯಾಪಾರ ವಲಯದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರತೆ ಕಾಪಾಡುವುದಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ,ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ದಿ ರೀಡರ್ಸ್ ಡೈಜೆಸ್ಟ್ ಪೆಗಾಸಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ 7 ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ನೀರಾವರಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗಾಗಿ ಜಲಾನಯನಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ಯೋಜನೆಗಳಡಿ ದಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಫಾರ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ರಿಸ್ಪಾನ್ಸಿಬಿಲಿಟಿ 2008 ರ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ದಿ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ರಿಸೌರ್ಸಿಸ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ (TERI)ನೀಡಿತು. ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಇ-ಚೌಪಾಲ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ 2004 ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು. ಈ ಬಹುಮಾನವು ನಿರಂತರ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪರ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಪರವಾದ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವಲಯವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಡಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ ಫೊಸಿಸ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ ಅಂಡ್ ವಾರ್ಟನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ದಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಪೆನ್ ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ 'ಎಂಟರ್ ಪ್ರೈಜ್ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ಏಸಿಯಾ ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಗಾಗಿ (Apac)ಅದರ ಇ-ಚೌಪಲ್ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದು. ಬಾಂಬೆ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ ಚೇಂಜ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ನ್ಯಾಸ್ಕಾಮ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ದಿ ಬೆಸ್ಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ರಿಸ್ಪೊನ್ಸಿಬಿಲಿಟಿ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ 2008 ನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಕಿರುಕಳ ಮತ್ತು ಸರಕುಸಾಗಣೆಯ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ 2008 ರಲ್ಲಿ ದಿ ನ್ಯಾಸ್ಕಾಮ್-CNBC IT ಯುಜರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಧನಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ ಹಾಗು ಐಟಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಮಗ್ರ ವ್ಯಾಪಾರೀ ವಲಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಐಟಿಸಿಯು 2003ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತ, ನಾಸ್ಕಾಮ್ಸ್ ಬೆಸ್ಟ್ ಐಟಿ ಯುಜರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ಅದು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಣಕಾಸು ವಹಿವಾಟಿನ ತನ್ನ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿ ಮತ್ತು ಅಕೌಂಟಿಂಗ್ ಫೈನಾನ್ಸಿಯಲ್ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ದಿ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಅವಾರ್ಡ್ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.'ಮ್ಯಾನ್ಯುಫೆಕ್ಚರಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ ಪ್ರೈಜಿಸ್'ವರ್ಗದಡಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿದೆ. ದಿ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಟುಡೆ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು ಗ್ರಾಹಕ ವಸ್ತುಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಕೃಷ್ಠ ಸೇವೆಗಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದು. ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ITC ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಫಿಯಾಮಾ ಡಿ ವಿಲ್ಸ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಎಸೆಂಜಾ ದಿ ವಿಲ್ಸ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ವಿವೆಲ್ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಪ್ರೊ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ವಿಲ್ಸ್ ಲೈಫ್ ಸ್ಟೈಲ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಜಾನ್ ಪ್ಲೈಯರ್ಸ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಮಿಸ್ ಪ್ಲೆಯರ್ಸ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ITC ಇನ್ಫೊಟೆಕ್ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ITC ವೆಲ್ ಕಮ್ ಗ್ರೂಪ್(ITC'ನ ಹಾಸ್ಪಿಟಾಲಿಟಿ ಡಿವಿಜನ್) ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಕಿಚನ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಪೇಪರ್ ಬೋರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪೆಷಲಿಟಿ ಪೇಪರ್ ಡಿವಿಜನ್ ಅಲ್ಕ್ರಸ್ಟೋರ್ ನಲ್ಲಿ ITC ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಬಿಎಸ್ಇ ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ ಕೊಲ್ಕತ್ತದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಬಾಂಬೆ ಶೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ತಂಬಾಕು ಕಂಪನಿಗಳು ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಮೂಲದ ಕಂಪನಿಗಳು ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಮೂಲದ ಸಂಘಟನೆಗಳು

ITC niyamita ()èṃbudu sārvajanika kṣetrada vyāpāri uddeśada vāṇijya kūṭada saṃsthè yāgidè.adallade bhāratada .kòlkattā nagaradalli pradhāna kaceri hòṃdidè. adara òṭṭu vahivāṭu $6 biliyan āgiddarè mārukaṭṭèya baṃḍavāḻa śekharaṇā sāmarthyavu $30 biliyan mòtta dāṭidè. kòlkattādalli kaṃpaniya nòṃdāyita kaceri idè. idu mòdalu iṃpiriyal ṭòbyākò kaṃpaniyayāgi āraṃbha kaṃḍiddu tanna prācīna berugaḻannu yunaiṭèḍ kiṃgḍam na iṃpiriyal ṭòbyākòdòṃdigè haṃcikòṃḍittu.ādarīga adu saṃpūrṇa svataṃtravāgidè.naṃtara 1970 ralli iṃḍiyan ṭòbyākò kaṃpaniyèṃdu marunāmakaraṇavāyitu,muṃdè 1974 ralli ai.ṭi.si limiṭèḍ èṃdu hèsarāyitu. sadya kaṃpanigè yogeśvara caṃdèr deveśvar avaru mukhyastharāgiddārè. adu 26,000 kiṃtalū adhika naukara vargavannu hòṃdidè.bhāratādādyaṃta òṭṭu 60 sthaḻīya nirvahaṇā kacerigaḻannu paḍèdidèyallade phòrbs 2000 ra paṭṭiyalli tanna hèsarannu dākhalisikòṃḍidè. ai.ṭi.si limiṭèḍ āgaṣṭ 24,2010 raṃdu tanna 100 varṣagaḻannu pūraisidè. ai.ṭi.si kaṃpaniyu vividha utpādanā kṣetragaḻalli tanna astitva torisidè, sigareṭ gaḻu, hòṭelugaḻu, pepar borḍs borḍs& spèṣiyāliṭi pepars, pyākijeṃg, kṛṣi-udyoga, pyākḍ āhāragaḻu & miṭhāyigaḻu, māhiti taṃtrajñāna, brāṃḍèḍ uḍupugaḻu, vyaktigata kalyāṇa keṃdra, sṭeśanari,(kirukuḻa sāmānu) surakṣita bèṃkikaḍḍi pèṭṭigègaḻu mattu innitara FMCG utpannagaḻannu òḻagòṃḍidè. ai.ṭi.si kaṃpaniyu tanna utpannagaḻa mārukaṭṭègāgi sāṃpradāyika mārāṭa valayadalli sigareṭ gaḻu, hòṭelugaḻu, pepar borḍs borḍs& spèṣiyāliṭi pepars, pyākijeṃg, kṛṣi-udyoga, pyākḍ āhāragaḻu & miṭhāyigaḻu,ityādigaḻalli muṃcūṇiyallidè.aṣṭe allade tanna śaiśava maṭṭada hòsa vyāpāra maṭṭadallū adu bharavasè mūḍisidè.udāharaṇègè borḍs& spèṣiyāliṭi pepars, pyākijeṃg, kṛṣi-udyoga, pyākḍ āhāragaḻu & miṭhāyigaḻu, māhiti taṃtrajñāna, brāṃḍèḍ uḍupugaḻu, vyaktigata kalyāṇa keṃdra, sṭeśanari,(kirukuḻa sāmānu) surakṣita bèṃkikaḍḍi pèṭṭigègaḻu mattu innitara FMCG utpannagaḻannu mārukaṭṭèyalli sspardhātmakavāgi òdagisuttidè. aiṭisiya vyāpāri paṭṭiyalliruva utpannagaḻu viśva maṭṭadalle uttama hèsaru paḍèyalu adara satata yatna mattu tāḻmè rītiya vahivāṭugaḻe kāraṇavāgivè.viśvadalle tanna gātra mattu vibhinnatèyalli atyaṃta viśiṣṭa sthāna gaḻisidè.adu 'kārban pòjiṭiv',vāṭar pòjiṭiv'mattu sòliḍ vesṭ risaikliṃg pòjiṭiv' aṃdarè anukramavāgi tyājya nirvahaṇè mattu kaḍimè iṃgāla gaḻa baḻakè nīrina mitavyayadallū tanna chāpu mūḍisidè. adakkū hèccèṃdarè aiṭisiya vyāpāra vahivāṭugaḻu bhāratada grāmīṇa baḍajanara badukigè nèravāgalu udyogavakāśagaḻannu nīḍivè.sumāru 5 daśalakṣa janaru tamma dainaṃdina hòṭṭèpāḍigāgi idara udyogada rèkkèyaḍiyiddārè. utpannagaḻu hāgu vyāpāri mudrègaḻa paṭṭi FMCG,yalliyū saha aiṭisi tanna prabala astitva sādhisidè: sigareṭ: W. D. & H. O. vils , gòlḍ phlek , nevikaṭ , insigniyā , iṃḍiyā kiṃgs, klāsik (vèrvè, raś, règyular, mailḍ mattu alṭrāmailḍ ) , silk kaṭ , sijars , kyāp sṭan , bèrkalè , brisṭòl , lakki sṭraik mattu phlek . āhāra padārthagaḻu:(kicans āph iṃḍiyā ; āśīrvād ;miṃṭò ; san phīsṭ ; kyānḍimyān ; biṃgò ; yippī ; siddapaḍisida takṣaṇada tiṃḍi padārthagaḻu,(sṭepalsa) kòkkè kòṃḍigaḻu, biskèṭs, miṭhāyi, śevigè mattu kurukala tiṃḍigaḻu); sidda uḍupugaḻu: (vils laiph sṭails mattujān plèyars brāṃḍs); vyaktigata surakṣatè,kāḻaji:(phiyāmā ḍi vils ; vivel ; èssèṃjā ḍi vils ; supiriyā ;vivel sugaṃdha dṛvyagaḻallina brāṃḍèḍ guṇamaṭṭa, keśa saṃrakṣaṇè mattu carmada rakṣaṇè) kirukaḻa sāmagri(sṭeśanari): (klās meṭ mattu pepar brāṃḍ gaḻu) surakṣita bèṃki kaḍḍigaḻu mattu agarabattigaḻu: [śip (idu WIMCO òḍètanada mūlaka vyāpārāguttadè); aikinò ; maṃgal dīp ; em brāṃḍ gaḻu]prakhyātavāgivè. innitara vyāpāragaḻèṃdarè: hòṭel gaḻu: aiṭisiya hòṭel gaḻu (ivu vyāpāri brāṃḍ gaḻāda aiṭisi hòṭel /vèl kam hòṭèl ) gaḻannòḻagòṃḍaṃtè bhāratadādyaṃta sumāru 80 hòṭel gaḻa saraṇiyu èraḍanèya dòḍḍa hòṭèl udyama ènisidè. aiṭisiyu èraḍu brāṃḍ gaḻigè bhāratadalli ekaika phrāṃcaisī paḍèdidè,ivugaḻannu śèrṭān iṃṭar nyāśanal iṃk-di laksuri kalèkṣan aṃḍ śèraṭān ivugaḻannu aiṭisi tanna valayadalli 5 sṭār (paṃcatārā) brāṃḍ nòṃdigè mārāṭada anumati paḍèdidè. ādara-satkārada valayadalli òḍètana mattu āḍaḻita nirvahaṇè hòṃdidè,adara upa udyamagaḻèṃdarè phārcūn mattu vèl kam hèriṭej brāṃḍs gaḻu idarallivè. pepar borḍ, spèśiyāliṭi pepar (viśiṣṭa kāgada mādari), rekhācitrada grāphik mattu innitara kāgada udyama; pyākejiṃg mattu mudraṇagaḻannu aṃtararāṣṭrīya mattu bhāratīya grāhakara saluvāgi vibhinna mādarigaḻannu kòḍa māḍidè. in phòṭèk (vahivāṭina adara saṃpūrṇa òḍètanada-saṃpūrṇavāda upa saṃsthè aiṭisi in phòṭèk iṃḍiyā limiṭèd idu SEI CMM darjèya 5 kaṃpaniyāgidè.) grāmīṇa pradeśada pragatiyèḍègina hèjjè aiṭisiya kṛṣi-vahivāṭu bhāratadalle èraḍanèya ati dòḍḍa pramāṇada kṛṣi utpannagaḻa raphtu vahivāṭina valayavāgidè. aiṭisiyu bhāratada ati dòḍḍa mòttada videśī vinimaya gaḻisuva saṃsthèyāgidè.(kaḻèda daśakadalli US $ 2 biliyan mòtta) kaṃpaniya 'i-caupal èṃba (hiṃdiyalli caupal èṃdarè paṃcāyati kaṭṭè,grāmīṇaru òṭṭu seri carcisuva vedikè)iṃṭar nèṭ ādharita besāya udyamada saṃskaraṇā vibhāgavu adara āraṃbhadalle krāṃtiyannu māḍidè.bhāratada kṛṣi valayavannu saśaktagòḻisuvalli adu hèccu niratavāgidè. iṃtaha kṛṣisūtrada niyamagaḻiṃdāguva krāṃtikāri badalāvaṇègaḻa baggè viśeṣa adhyayanavu hārvarḍ bijinès skūl nalli naḍèyuttidè.idara prayogaśīlatè mūlaka grāmīṇa pradeśadalli aiṭisi saṃparka jāla nirmisalu, mūlabhūta saulabhyagaḻannu òdagisalu adu muṃdāgidè.ī mūlaka tanna mārukaṭṭè vyāptiyannu hèccisalu kaṃpani śramavahisuttadè. grāmīṇa valayada kṛṣi kṣetrada raitāpi vargagaḻalli kaṃpaniyu kaṃpyuṭar gaḻa sevèyannu vistarisidè.i-caupals èṃba carcā kaṭṭèyu sāmājika mattu paraspara māhiti haṃcikòḻḻuva keṃdravāgidè.(hiṃdiyalli caupal èṃdarè paṃcāyati kaṭṭè,grāmīṇaru òṭṭu seri carcisuva vedikè) tanna utpādanègaḻa maruracanè,avugaḻigè marurūpa nīḍalu adu tanna āhāra dhānya śekharaṇègāgi raita-snehi hòsa sūtragaḻannu jārigè taṃdu krāṃti naḍèsitu.sòyā,taṃbāku,godhi,sīgaḍi mattu innitara bèḻègaḻa vidhānagaḻannu grāmīṇa valayadalli anuṣṭāna māḍalu kaṃpani śramavahisuttidè.ī kāmars mūlaka òṃdu pratyeka vedikè nirmisi adu grāmīṇara mūla agatyagaḻa baggè svayaṃspūrtiyiṃda kāryaniratavāgidè. adara i-caupal paddatiyu grāmīṇa valayavannu rūpāṃtarisalu tannade āda rītiyalli vargīkaraṇa māḍidè.grāmīṇa pradeśavannu pratyekisuva paddatiyannu tègèdu adannū samagratèyalli òṃdāgisalu maṃdāgidè.raitarigè hèccu pāradarśakatè mattu utpannagaḻa iḻuvariyallina sudhāraṇè mūlaka avarannu uttama ādāyada paridhiyalli taralāgidè. kārpòreṭ lokopakāri kārya aiṭisiya icaupal vedikègaḻu māhiti taṃtrajñānavannu baḻasi saṇṇa-vyāptiya mārukaṭṭègaḻannu bhāratada kṛṣi utpannagaḻigè anukūlavāguvaṃtè dòrakisuttavè.allade saṇṇa hiḍuvaḻidārarāda raitarigè mārukaṭṭè saukarya dòrakisuvudu illina mukhya uddeśavāgidè. julai 2010 ra veḻègè sumāru 10 rājyagaḻa 40,000 haḻḻigaḻallina aṃdāju 4 daśalakṣa raitararu ī icaupal sevāsaulabhya paḍèyuttiddārè. iṃṭar nèṭ na ucita sevè kūḍā grāmīṇa bhāratada raitarannu viśvada vidyamānagaḻannu gamanisuvaṃtè viśālavāda maṭṭadalli nèravāgalidè. aiṭisi ècaupal i-caupal vedikèyu sadya saṃpanmūla abhivṛddhiya uttama keṃdravèṃdu parigaṇisalāgidè. adara saṃpanmūla abhivṛddhi baggè muṃcūṇiyalliruva āraṃbhika yojanègaḻa mūlaka parīkṣègòḻapaḍilāguttadè.ī pailèṭ yojanègaḻu ārogya surakṣè,śikṣaṇa sevègaḻu,jalasaṃpanmūla āḍaḻita nirvahaṇè mattu paśu ārogyada nirvahaṇèyannū òḻagòṃḍiddu, sarakāra mattu sarkāretara saṃsthègaḻa mūlaka māḍalāguttadè. kaṃpaniyu yāvāga klās meṭ èṃb śālā noṭ pustakagaḻa mārāṭa māḍalu āraṃbhisito āga prati noṭ pustakada mārāṭadiṃda 1 rūpāyiyannu uḻisi baḍamakkaḻa śikṣaṇakkè nèravu nīḍalu muṃdāyitu. klās meṭ, yojanèyu klās meṭ aiḍiyās phār iṃḍiyā cāleṃj èṃba hèsarina kāryakramada abhiyānadòṃdigè adannu savālāgi svīkarisitu. ī kāryakramavu kaṃpaniya śatamānotsavada ācaraṇèya dyotakavāgittu. deśada-uddagalakkū yuvajanarannu hòsa sudhārita vicāragaḻigāgi pròtsāhisi ā mūlaka bhāratavannu abhivṛddhipaḍisuva prayatnave idara guri. klās meṭ aiḍiyās phār iṃḍiyā cāleṃj abhiyānavu 30 nagaragaḻallina 25 lakṣa vidyārthigaḻigè mattu 500 śālègaḻu hāgu 200 kālejigè idannu talupisuvude pramukha uddeśavāgidè. phòrbs rāṃkiṃg (phòrbs paṭṭiyallina sthānamāna) aiṭisiyu phòrbs glòbal 2000 nalli viśvadādyaṃtyada 1256 anukramada paṭṭiyalli tanna sthāna paḍèdukòṃḍidè. aiṭisi òṃde bhāratada FMCG kaṃpaniyāgiddu adu phòrbs na glòbal 2000 nalli 2009 ralli 987 nèya sthāna paḍèdukòṃḍidè. aiṭisi kūḍa phòrbs na varlḍs na (phòrbs viśvamaṭṭada paṭṭi)atyaṃta janapriya kaṃpanigaḻa paṭṭiyalli 95 nèya sthānadallidè. jāgatika mattu innitara gauravagaḻu aiṭisiyu bhāratadiṃda prathama mattu viśvada 10 kaṃpanigaḻalli tanna atyuttama vahivāṭina niraṃtaratègè hèsarāgidè èṃdu varadiyāgidè.(èṃdarè atyunnata A+ śreṇiyallidè)idu pūrvada nèdar lyāṃḍ mūlada glòbal ripòrṭiṃg iniśiyeṭiv(GRI)na G3 mārgadarśi sūtragaḻannu ādharisi idannu biḍugaḍè māḍidè.idu UN mūlada bahumukhada śerugaḻannu paḍèdu aṃtararāṣṭrīya maṭṭada abhivṛddhi yojanègaḻannu jārigòḻisidè.idannu jāgatikavāgi parigaṇanèya sasṭenyābiliṭi ripòrṭiṃg gaiḍ lains melè siddapaḍisalāguttadè. atyaṃta gauravānvita ḍèvalpmèṃṭ geṭ ve avārḍ paḍèyuvalli aiṭisi kaṃpaniyu mòdala bhāratīya jagattina èraḍanèya kaṃpaniyāgidè. aiṭisi kaṃpaniyu 2005 ra sālinalli tanna icaupāl abhiyānada yaśasvigāgi $100,000 praśastiyannu paḍèyitu.grāmīṇa bhāratadalli tanna bharavasèpūrṇa kāryakramagaḻa krāṃtikāraka rītiya anuṣṭhānakkāgi ī puraskāra dòrèyitu. aiṭisiya i-caupal yojanèyannu gurutisi di ḍèvalp mèṃṭ geṭ ve avārḍ nnu nīḍalāgidè.māhiti mattu saṃparka taṃtrajñānagaḻannu (ICT)grāmīṇa maṭṭakkè talupisida kòḍugègāgi idannu 10varṣagaḻiṃda pradāna māḍalāguttidè. aiṭisiya i-caupal vedikèyu tanna abhivṛddhipara kòḍugègaḻannu ādyatāvalayagaḻāda baḍatana nirmūlanè,adara uttama mānadaṃḍa mattu punāravartanè,niraṃtaratè,sahiṣṇutè hāgu pāradarśakatègāgi ī praśasti paḍèyuttidè. aiṭisiyu āraṃbhika udghāṭanā maṭṭada 'varls bisinès avārḍ'viśvādyāṃta bijinès avārḍ idannu kaṃpaniyu grāmīṇa valayada janarigè badukigè mārga kalpisiddakkāgi ī mānyatè dòrakidè.idariṃda bhāratada raitāpi valayada mūlaka deśada samagra abhivṛddhigè adu tanna kārya nirvahisidè. ī praśastiyannu jaṃṭiyāgi yunaiṭèḍ neśans ḍèvalp mèṃṭ prògrām(UNDP), iṃṭar nyāśanal ceṃbar āph kāmars(ICC) mattu HRH prins āph vels iṃṭar nyāśanal bijinès līḍars phòram (IBLF) gaḻu sthāpisivè. aiṭisi kaṃpaniyu 2007 ralli anyuval FICCI auṭ sṭāṃḍiṃg vijan kārpòreṭ ṭripal iṃpyākṭ avārḍ nnu grāmīṇa pradeśadallina tanna ārthikada valayada nirmāṇa,sāmājika mattu deśada naisargika baṃḍavāḻa bhadratè hīgè mūru vidhadalli tanna kòḍugè sallisiddariṃda ī avārḍ sikkitu. aiṭisiyu gòlḍan pīkāk avārḍs nnu 'kārpòreṭ sòsiyal rispānsibiliṭi(eśiyā)gāgi 2007 ralli paḍèdidè.adu 2005 ralli CSR èmarjiṃg èkānāmiks 2005'mattu èksalèns in kārpòreṭ gavarnanans'èṃba praśastiyannu ade varṣa paḍèyitu. ī praśastigaḻannu navadèhaliya in sṭiṭyuṭ āph ḍairèkaṭars idu varlḍ kaunsil phār kārpòreṭ gavarnans aṃḍ sèṃṭar phār gavarnans ityādigaḻalli adu bhājanavāgidè. aiṭisi hòṭel rāyal gārḍèniyā,bèṃgalūru,idu mòdala bhāratīya hòṭel mattu viśvada ati dòḍḍa hòṭel āgiddu idu LEED plāṭinam reṭiṃg-jāgatikavāgi ati dòḍḍa hasiru kaṭṭaḍavèṃdu pramāṇīkṛtavāgidè. di sṭāk hòlm cāleṃj 2006 i-caupal āraṃbhika avadhi. grāmīṇa samudāyagaḻa ārthikatè abhivṛddhigāgi māhiti taṃtrajñānada baḻakègāgi ī praśasti. i-caupal mūlaka grāmīṇa valayadalli kṛṣi mārukaṭṭègāgi yunaiṭèḍ iṃḍasṭriyal ḍèvalp mèṃṭ ārganaijeśan (UNIDO)avārḍannu nīḍalāyitu.idannu śeriṃg innòveṭiv agribijinès sòluśans 2008 idannu kairòdalli aiṭisiya kṛṣi kṣetradallina mādari sevègāgi nīḍalāgidè. UNESCO da vāṭar prākṭīs diṃda di kārpòreṭ sòsiyal rèspānsibiliṭi kraun avārḍ nnu bhāratadallina nīrina sadbaḻakè mattu jalanirvahaṇègāgi nīḍalāgidè. ade rīti aiṭisiyu nyāśanal avārḍ nnu vāṭar myānej mèṃṭ gāgi 2007 ralli dòrakisikòṃḍitu.'biyāṃḍ di phèns'vargadaḍi samartha jalanirvahaṇègè paḍèdarè CII śòrabji gòdrèj grīn bijinès sèṃṭar niṃda adara jala mattu jalānayana āḍaḻita nirvahaṇè mattu anuṣṭānakkè nīḍalāyitu. eśiyan in sṭiṭyuṭ āph myānej mèṃṭ,adara jalāyana abhivṛddhi kāryagaḻigāgi eśiyan CSR avārḍ nnu 2007 ralli nīḍiddu adara parisarīya uttama mādariya kāryacaṭuvaṭikègāgi āykè māḍitu. ī bahumānavu eśiyan kaṃpanigaḻa āviṣkāra kārya mattu viśva maṭṭada yojanègaḻa anuṣṭānagòḻisiddakkāgi kòḍamāḍalāyitu. eśiyā pyāsiphik phòram niṃda parasarīya mattu abhivṛddhipara kèlasagaḻigāgi 2007 ralli ryuyòṭārò hāśimòṭò insèṃṭiv praij nnu nīḍalāyitu. eśiyā-pyāsiphik pradeśadalli māhiti saṃgraha mattu vyavasthita rūpadalli baḻasuva kāryakkāgi allade vahivāṭu,vyāpāra valayadalli niraṃtaratè kāpāḍuvudakkè nīḍalāguttadè. sāmājika kaḻakaḻiya kārya māḍuva kaṃpanigaḻigè avugaḻa kārpòreṭ sāmājika prajñè,javābdāriyannu gurutisi di rīḍars ḍaijèsṭ pègāsas avārḍ nnu nīḍi gauravisalāyitu. bhāratada 7 rājyagaḻalli samagra nīrāvari abhivṛddigāgi jalānayanagaḻa nirvahaṇā yojanègaḻaḍi di kārpòreṭ avārḍ phār sòsiyal rispānsibiliṭi 2008 ra ī praśastiyannu di ènarji aṃḍ risaursis in sṭiṭyuṭ (TERI)nīḍitu. kaṃpaniyu tanna i-caupāl caṭuvaṭikègaḻannu āraṃbhisida sādhanègāgi 2004 ralli kaṃpani praśastigè pātravāyitu. ī bahumānavu niraṃtara sādhanè mattu abhivṛddhipara kāryagaḻigāgi mattu tanna javābdāriyuta paravāda kārpòreṭ valayavannu munnaḍèsiddakkāgi kòḍamāḍalāgidè. in phòsis ṭèknālajīs aṃḍ vārṭan skūl āph di yunvarsiṭi āph pèn silveniyā jaṃṭiyāgi sthāpisida 'èṃṭar praij bijinès ṭrāns phārmeśan avārḍ nnu esiyā pyāsiphik gāgi (Apac)adara i-caupal mūlaka uttama saṃparka sādhanègāgi nīḍiddu. bāṃbè sṭāk èks ceṃj ṭaims phauṃḍeśan aṃḍ di nyāskām phauṃḍeśan gaḻu jaṃṭiyāgi sthāpisida di bèsṭ kārpòreṭ sòsiyal rispònsibiliṭi prākṭīs avārḍ 2008 nnu nīḍalāyitu. kirukaḻa mattu sarakusāgaṇèya vibhāgadalli 2008 ralli di nyāskām-CNBC IT yujar avārḍ nīḍalāgidè. kaṃpaniyu tanna dhanātmaka kāryacaṭuvaṭikè mattu uttama niyamāvaḻigaḻa aḻavaḍikè hāgu aiṭi taṃtrajñānavannu samagra vyāpārī valayakkè nīḍiddakkāgi ī praśastigè pātravāgidè. aiṭisiyu 2003ralli sthāpita, nāskāms bèsṭ aiṭi yujar avārḍ nnu adu nālkanèya bārigè paḍèdukòṃḍidè. atyuttama haṇakāsu vahivāṭina tanna vārṣika varadi mattu akauṃṭiṃg phainānsiyal ripòrṭiṃg gāgi di in sṭiṭyuṭ āph cārṭarḍ akauṃṭaṃṭs āph iṃḍiyā avārḍ nīḍalāgidè.'myānyuphèkcariṃg aṃḍ ṭreḍiṃg ṭreḍiṃg èṃṭar praijis'vargadaḍi ī praśasti nīḍidè. di bijinès ṭuḍè avārḍ nnu grāhaka vastugaḻa mārukaṭṭèyalli atyuttama āḍaḻita nirvahisida kaṃpaniya utkṛṣṭha sevègāgi nīḍiddu. ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu aphiśiyal vèb saiṭ āph ITC limiṭèḍ aphiśiyal vèb saiṭ āph phiyāmā ḍi vils aphiśiyal vèb saiṭ āph èsèṃjā di vils aphiśiyal vèb saiṭ āph vivèl alṭrā prò aphiśiyal vèb saiṭ āph vils laiph sṭail aphiśiyal vèb saiṭ āph jān plaiyars aphiśiyal vèb saiṭ āph mis plèyars aphiśiyal vèb saiṭ āph ITC inphòṭèk aphiśiyal vèb saiṭ āph ITC vèl kam grūp(ITC'na hāspiṭāliṭi ḍivijan) aphiśiyal vèb saiṭ āph kicans āph iṃḍiyā aphiśiyal vèb saiṭ āph pepar borḍ aṃḍ mattu spèṣaliṭi pepar ḍivijan alkrasṭor nalli ITC limiṭèḍ bièsi sènsèks kòlkattada ārthika sthiti bāṃbè śeru vinimaya keṃdradalli paṭṭimāḍalāgiruva kaṃpanigaḻu bhāratadallina taṃbāku kaṃpanigaḻu kòlkattā mūlada kaṃpanigaḻu kòlkattā mūlada saṃghaṭanègaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%90%E0%B2%9F%E0%B2%BF%E0%B2%B8%E0%B2%BF%20%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%AE%E0%B2%BF%E0%B2%A4%20%28%E0%B2%90%E0%B2%9F%E0%B2%BF%E0%B2%B8%E0%B2%BF%20%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BF%E0%B2%9F%E0%B3%86%E0%B2%A1%E0%B3%8D%29

ಐಟಿಸಿ ನಿಯಮಿತ (ಐಟಿಸಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್)

ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ (WSF)ಇದೊಂದು ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಂಘಟಿತ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಭೆಯಾಗಿದೆ.ಅದು "ತನ್ನನ್ನೇ ತಾನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಇದೊಂದು ಮುಕ್ತ ವಾತಾವರಣ-ಬಹುವೈವಿಧ್ಯದ,ವಿಭಿನ್ನತೆ-ವಿವಿಧತೆಯುಳ್ಳ,ಸರ್ಕಾರೇತರ ಮತ್ತು ಅವಿಭಜಿತವಾಗಿದೆ;ಇದು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಚರ್ಚೆಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ,ಜೊತೆಗೆ ಅದನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ,ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳ ರಚನೆ-ನಿರ್ಮಾಣ,ಅನುಭವಗಳ ಪರಸ್ಪರ ವಿನಿಮಯ,ಅಲ್ಲದೇ ಚಳವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ,ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಸ್ಥ ವಿಶ್ವ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.ಇದು ನವಯುಗದಲ್ಲಿ ವಿಮೋಚನಾ ತತ್ವಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬದಲೀ-ಜಾಗತಿಕರಣ ಚಳವಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಆಯೋಜಿತವಾಗುತ್ತದೆ.(ಇದನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ನ್ಯಾಯ ಚಳವಳಿ [ಗ್ಲೊಬಲ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಮೂಮೆಂಟ್]ಎಂದೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇವರೆಲ್ಲರೂ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಚಾರಾಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸಲು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ನೀತಿ-ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅದನ್ನು ಸುಧಾರಿತ ರೀತಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.ವಿಶ್ವಾದಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲಿನ ಜಗತ್ತಿನ ಚಳವಳಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಮಾಹಿತಿ-ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತದೆ.ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಸ್ವಿಜರ್ ಲೆಂಡ್ ನ ಡಾವೊಸ್ ನಲ್ಲಿ "ಅದರ ಬದ್ದ ವೈರಿಯಾದ ಬೃಹತ್ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಸಮಾವೇಶ"ವರ್ಲ್ಡ್ ಎಕಾನಮಿಕ್ ಫೊರಮ್ ನ ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೂ ಆಯೋಜಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಿಗದಿ ಮಾಡಿದ್ದೇಕೆಂದರೆ ವಿಶ್ವದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಈ ವೇದಿಕೆ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಜೊತೆಗೇ ಅದಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಹಲವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ.ವರ್ಲ್ಡ್ ಎಕಾನಾಮಿಕ್ ಫೊರಮ್ ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ WSF ನ ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳೂ ಸಹ ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮದವರ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದು ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಜಾಗೃತಿಗೆ ನೆರವಾಗಬಹುದೆಂಬ ಆಶಯವೂ ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಇದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಒಡೆಡ್ ಗ್ರಾಜೆವ್ ರಿಂದ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಆರಂಭ ಕಂಡಿದೆ.ಮೊದಲ WSF ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಜನವರಿ 25 ರಿಂದ 2001 ರ ಜನವರಿ 30 ರವರೆಗೆ ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರೆ ಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗಿತ್ತು.ಇದನ್ನು ಹಲವು ಸಂಘಟನಾ ಗುಂಪುಗಳು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದವು.ಅದರಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ ನಾಗರಿಕರ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಂದರೆ ಫ್ರೆಂಚ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಫಾರ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸೇಶನ್ ಆಫ್ ಫೈನಾನ್ಸಿಯಲ್ ಟ್ರಾಂಜಕ್ಷನ್ಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಏಡ್ ಆಫ್ ಸಿಟಿಜನ್ಸ್ (ATTAC)ಕೂಡಾ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಭಾಗಶಃ WSF ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪೊರ್ಟ್ ಅಲೆಗ್ರೆ ಸರ್ಕಾರ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರೆ ಇದರ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ಬ್ರಾಜಿಲಿಯನ್ ವರ್ಕರ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ(PT) ವಹಿಸಿತ್ತು. ಪಟ್ಟಣವು ನವೀನ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು.ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅನುಕೂಲ ಒದಗಿಸಲು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಲ್ಲದೇ ಮುಕ್ತ ಒಕ್ಕೂಟ ಮಾದರಿಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡವು.ವಿಶ್ವದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಹಲವೆಡೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು 12,000 ಜನರು ಈ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. ಅದೇ ವೇಳೆ ಬ್ರಾಜಿಲ್ ಕೂಡಾ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿತ್ತು.ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ PT ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಲುಯಿಜ್ ಇನಾಸಿಯೊ ಲುಲಾ ಡಾ ಸಿಲ್ವಾ ಜಯಗಳಿಸಿದರು. ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್,ಈ ವಿಶ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆಯು ಪರ್ಯಾಯ ಭವಿಷ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ತನ್ನ ಸ್ವಯಂ-ಜಾಗೃತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಹಾಕಿತು.ಇದರ ಸಫಲತೆಗಾಗಿ ಹಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು-ಸಂಘಟನೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದವು.ಅಲ್ಲಿನ ಫಲಕ-ಪಟ್ಟಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ: "ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮರು ಆವಿಷ್ಕಾರ" ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ ಮೊಳಗಿತ್ತು. ಈ "ಮರುಆವಿಷ್ಕಾರ"ವನ್ನು "ಅಮೂಲಾಗ್ರ, ತಲಸ್ಪರ್ಶಿಯಾದ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವರ್ಗ,ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಜನಾಂಗೀಯ ಸಭಂಧಗಳಲ್ಲಿ ತಂದು ಅವು ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕಾರ್ಯಶೀಲತೆಗೆ ನಿಷಿದ್ದ ಹೇರಬಾರದೆಂಬುದೇ ಇದರ ಮೂಲಮಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು". ಎರಡನೆಯ WSF ನ್ನು ಕೂಡಾ ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರೆ ದಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 31 ರಿಂದ 2002 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 5 ರ ವರೆಗೆ ಆಯೋಜಿತವಾಗಿತ್ತು.ಒಟ್ಟು 123 ದೇಶಗಳ 12,000 ಅಧಿಕಾರಿ ಮಟ್ಟದ ನಿಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರು ಆ ದೇಶಗಳ ಜನರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದರು.ಅದಲ್ಲದೇ 60,000 ಜನರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿತ್ತು;652 ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳು ಮತ್ತು 27 ಭಾಷಣ-ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ನಿಯೋಗದವರಲ್ಲಿದ್ದ 500 ಅಮೆರಿಕನ್ ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರನ್ನು ಈ ವೇದಿಕೆಯ "ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಿತಿ"ಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಇದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ದಾರಿಯಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ವಹಿಸಿದವರೆಂದರೆ ರಾಲ್ಫ್ ನಾಡೆರ್ ಅವರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಾಗರಿಕರ ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ (ಮೆದೆಯಾ ಬೆಂಜಾಮಿನ್ ಮತ್ತು ಲಿಂಡಾ ಚಾವೆಜ್-ಥಾಂಪ್ಸನ್), ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆ NGO Ibaseಐಬೇಸ್ (ಕ್ಯಾಂಡಿಡೊ ಗ್ರೆಜಿಬಿಸ್ಕಿ ಮತ್ತು ಮೊಯೆಮಾ ಮಿರಂಡಾ), ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ನಾಗರಿಕರಿಗಾಗಿರುವ ಉದ್ಯಮಿಗಳ ಸಂಸ್ಥೆ CIVES (ಒಡೆಡ್ ಗ್ರಾಜೆವ್,WSF ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ), ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಅಯೋಗದ (ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ವ್ಹಿಟ್ಕರ್ ),ATTAC (ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫೆ ಅಕ್ವಿಟೊನ್), CRID ಫ್ರಾನ್ಸ್ (ಗುಸ್ತಾವೆ ಮಾಸೈ), ಫೊಕಸ್ ಆನ್ ದಿ ಗ್ಲೊಬಲ್ ಸೌತ್ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ (ನಿಕೊಲಾ ಬುಲರ್ಡ್), ಮತ್ತು ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫಾರ್ ರಿಸ್ಪೊನ್ಸಿಬಲ್,ಪ್ಲುರಲ್ ಅಂಡ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಗುಸ್ತಾವೊ ಮರಿನ್)ಇತ್ಯಾದಿ. ಇದರಲ್ಲಿ AFL-CIO ಮತ್ತು SEIU ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸದಸ್ಯರೂ ಕೂಡಾ ಬಹಳಷ್ಟು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಫೊರ್ಡ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ (ಫೊರ್ಡ ಪ್ತತಿಷ್ಠಾನ)ವು ಮುಂದಿನ ಸಭೆಗಾಗಿ $500,000 ರಷ್ಟು ನಿಧಿ ಒದಗಿಸಿದೆ. ಮೂರನೆಯ WSF ಕೂಡಾ ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 2003ರಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲೈಫ್ ಆಫ್ಟರ್ ಕ್ಯಾಪ್ಟಲೈಜೇಶನ್ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ,ಇದು ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿತು.ಕಮ್ಯುನಿಷ್ಟ್ ರಹಿತ,ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ರಹಿತ ವಿಷಯಗಳ ಗಹನ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.ಇದರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ,ರಾಜಕೀಯ,ಆರ್ಥಿಕ,ಸಂಪರ್ಕ ರಚನೆಗಳು ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸುವ ಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷಣಕಾರರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕನ್ ಭಾಷಾತಜ್ಞ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ನೊಯಮ್ ಚೊಮ್ಸಿಕಿ ಇದ್ದರು. ನಾಲ್ಕನೆಯ WSF ಸಭೆಯು ಭಾರತದ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ 2004ರ ಜನವರಿ 16 ರಿಂದ 21 ರ ವರೆಗೆ ನೆರವೇರಿತು. ಒಟ್ಟು ಜನರ ಹಾಜರಾತಿಯನ್ನು 75,000 ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಅದು ಕೇವಲ ಸಾವಿರಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ವೇದಿಕೆಯು ಅಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ನಿರ್ಣಯ ಮಂಡಿಸಿದ್ದೆಂದರೆ ಫ್ರೀ ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ಮೇಲೆ,ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ಬಳಕೆ ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಆ WSF ನ 2004 ರ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಜೊಸೆಫ್ ಸ್ಟಿಗ್ಲಿಜ್ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷಣಕಾರರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಐದನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ 2005 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರೆನಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 26 ರಿಂದ 31 ರ ವರೆಗೆ ನಡೆಯಿತು. ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 155,000 ನೊಂದಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಬ್ರಾಜಿಲ್, ಅರ್ಜೈಂಟೈನಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಉರುಗ್ವೆ,ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಿಂದ ಬಂದಿದ್ದರು. ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಹಲವರು ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರೆ ಮ್ಯಾನಿಫೆಸ್ಟೊವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದರು. ಆರನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ "ಪೊಲಿಸೆಂಟ್ರಿಕ್"ಆಗಿತ್ತು.ಇದು ಜನವರಿ 2006 ರಲ್ಲಿ ಕಾರಾಕಾಸ್ ನಲ್ಲಿ (ವೆನೆಜುಲಾ ಮತ್ತು ಬಾಮಕೊ (ಮಾಲಿ)ಯಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ 2006 ರಲ್ಲಿ ಕರಾಚಿಯಲ್ಲಿ (ಪಾಕಿಸ್ತಾನ)ದಲ್ಲಿ ಅಯೋಜಿತವಾಗಿತ್ತು. ಕಾಶ್ಮೀರ್ ದಲ್ಲಿನ ಭೂಕಂಪದಿಂದಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವೇದಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ ವರೆಗೆ ವಿಳಂಬಿಸಲಾಯಿತು,ಹೀಗಾಗಿ ಅದು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ನಡೆಯಿತು. ಏಳನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಕೀನ್ಯದ ನೈರೊಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ 110 ದೇಶಗಳಿಂದ 1,400 ಸಂಘಟನೆಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದವಲ್ಲದೇ 66,000 ನೊಂದಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ನಡೆದ ಎಲ್ಲಾ WSF ಸಭೆಗಳಿಗಿಂತ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಕಂಡದ್ದು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಎನ್ನಬಹುದು. ಇದನ್ನು 'ಒಂದು NGOಮೇಳ' ಎಂದು ಟೀಕಿಸಲಾಯಿತು.ಕೀನ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಜನರ ಚಳವಳಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಹಲವು NGO ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಘಟನೆಗಳ ವಿರುದ್ದ ಸಿಡೆದೆದ್ದು ತಮ್ಮ ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.ಈ ದೇಶಗಳ ಬಡವರನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಬಳಿಪಶುಗಳನ್ನಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು. ಎಂಟನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ನ ಸಭೆ 2008 ರಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಸಂಘಟನೆಗಳು ತಾವಿರುವಲ್ಲಿಯೇ ಜನವರಿ 26 ರಂದು ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿದ್ದವು. ಅವುಗಳನ್ನು ಗ್ಲೊಬಲ್ ಕಾಲ್ ಫಾರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಗಾಗಿ ಜಾಗತಿಕ ಕರೆ,ಎಂದೂ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಮೆಜಾನ್ ಮಳೆಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಬ್ರಾಜಿಲ್ ನ ಬೆಲೆಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಸಭೆಯು 2009 ರ ಜನವರಿ 27 ರಿಂದ ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರ ವರೆಗೆ ನಡೆಯಿತು. ಸೆನೆಗಲ್ ನ ಡಾಕಾರ್ ನಲ್ಲಿ 2011 ರಲ್ಲಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ನ ಸಭೆ ಏರ್ಪಾಡಾಗಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಶನ್ಸ್ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಘವು 2001 ರಿಂದ UNESCOಪರವಾಗಿ WSF ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.ಈ ವೇದಿಕೆಯಿಂದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ನಡೆದ ಬಗ್ಗೆ ಅದು ತನ್ನ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ."ಪರಸ್ಪರ ಮಾತುಕತೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಅವಕಾಶ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಯೋಜನೆಗಳ ಸೂತ್ರ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಅಗತ್ಯ ಯೋಚನಾಲಹರಿಯ ವಿಚಾರಧಾರೆಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ" ಇದನ್ನು "ಮುಂಬರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಮೇಲೆ ವಿಮರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸಮೃದ್ಧ,ಸಮಗ್ರತೆ,ನ್ಯಾಯ,ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ವಿಶಾಲ ರೂಪ ನೀಡಲು ಈ ವೇದಿಕೆಯ ಸಭೆಗಳು ನೆರವಾಗಿವೆ. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ WSF ನ ಸಭೆಗಳು ಹಲವು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಉತ್ತೇಜನ ಮತ್ತು ಉತ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಿದೆ,ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾಸ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್,ಯುರೊಪಿಯನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್, ಏಶಿಯನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್,ಮೆಡಿಟೇರಿಯನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಮತ್ತು ಸದರ್ನ್ ಆಫ್ರಿಕಾ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್. ಅದಲ್ಲದೇ ಇದೇ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್, ಇಂಡಿಯಾ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್, ಲೈವರ್ ಪೂಲ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಬಾಸ್ಟನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್. ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಸಭೆಯನ್ನು ಅಟ್ಲಾಂಟಾ ದಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 2007ರಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅಂದರೆ 2010 ರಲ್ಲಿ ಡೆಟ್ರೊಯಿಟ್, ಮಿಶಿಗನ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ವೇದಿಕೆ ಸಭೆಯನ್ನು ಜೂನ್ 22–26 ರ ವರೆಗೆ ಆಯೋಜಿಸಿ ನಡೆಸಿತು. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳ ಸಭೆಗಳು ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗಿದ್ದವು,ಅದೇ ರೀತಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆಗಳಾದ ವಾಯವ್ಯ, ಈಶಾನ್ಯ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತುಆಗ್ನೇಯ ಗಳಲ್ಲಿ ಸಭೆಗಳು ನಡೆದವು. ಅದಲ್ಲದೇ ಕೆನಡಿಯನ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಜೂನ್ 2010 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪಟ್ಟಿ ರೂಪಿಸಿತ್ತು. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳು WSF ಚಾರ್ಟರ್ ಆಫ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಮೇಲೆಯೇ ತಮ್ಮ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ನಡಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಟೀಕೆಗಳು (NGOs) ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಾತ್ರ ಈ WSF ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಜನರ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ ಈ NGO ಗಳು ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಮಣೆ ಹಾಕುತ್ತಿದೆ, ಎಂದು ಜನರು ಇದರ ವಿರುದ್ದ ತಮ್ಮ ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಬಡಜನರನ್ನು ಹೊರಗಿಟ್ಟು ಇವರಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ದೊರೆಯುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಬಡವರಲ್ಲಿನ ಬಡವರ ಚಳವಳಿಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಫ್ರಿಕಾದಂತಹ ದೇಶಗಳು ವಾದಿಸುವಂತೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಈ ವೇದಿಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ದೂರ ಇಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿವೆ.ಕೀನ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಗಳಲ್ಲಿ ಈ NGO ಗಳು ತಮ್ಮ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ವಂತಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ನಮ್ಮನ್ನು ತೋರಿಸಿ ತಾವು ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ ಎಂದೂ ಅವರು ದೂರಿದ್ದಾರೆ.ಆಫ್ರಿಕಾದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ನೀಡದಿದ್ದುದು ಒಂದು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಧೋರಣೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಈ NGO ಗಳು ತೀರ ಕೆಳವರ್ಗದ ವರೆಗಿನ ಚಳವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಗು ತೂರಿಸಿ ಈ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿವೆ.ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದೊಂದೇ ಅವುಗಳ ಉದ್ದೇಶ ಎಂದು ವಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಜೈ ಸೆನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ"ಹಲವು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಬಾಗಿಲು ಕಾಯುವ ಕೆಲಸ ಸಾಮಾನ್ಯವೆನಿಸಿದೆ.ಕೇವಲ ಸಡಿಳು ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ 'ಈ ರಚನಾ ನಿರ್ಮತಿಯಲ್ಲಿನ ದೋಷಪೂರಿತ ಸೂತ್ರಗಳೂ'ಇದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾಲು ಪಡೆದಿವೆ.ಕೇವಲ ಗೋಚರ ನಾಯಕತ್ವ ಇಂತಹ ಕಾನೂನು ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ತೂರುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಈ ವೇದಿಕೆಗೆ ಯಾರು ಯೋಗ್ಯರೆನ್ನುವುದನ್ನು ಅದು ಎಗ್ಗಲ್ಲಿದೇ ಹೆಸರಿಸುತ್ತದೆ,ಬಡಪಾಯಿಗಳು ಇದರ ಮೂಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಷ್ಟೇ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ." ರೇಸ್(ಜನಾಂಗೀಯತೆಯ ವರ್ಗ) ಮತ್ತೆ ಜೈ ಸೆನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಈ ವೇದಿಕೆ "ಕೇವಲ ವಯಸ್ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ಪುರುಷರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ,ಬಹುತೇಕ ಬಿಳಿಯರು ಅಥವಾ ಗೌರವಪೂರ್ವಕವದ ಬಿಳಿಯರು,ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಜಾತಿಯ ಮತ್ತು ವರ್ಗದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ನೆಲೆ ಕಂಡವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇದು ಜಾಗ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ." 2001 ರ ಮೊನ್ಸೊಂಟೊ ಪ್ರಕರಣ ಈ WSF ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಜರಾಗುವ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಟೀಕೆ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ WSF 2001 ರಲ್ಲಿ ಅನುವಂಶೀಯವಾಗಿ ಸುಧಾರಿತ ಮೊನ್ಸೊಂಟೊ ಕಂಪನಿಯ ಸಸ್ಯಗಳ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ ಅದನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದರು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ ರಿಚಾರ್ಡ್ ಫಾಲ್ಕ್, (2009), 'ಅಚಿವಿಂಗ್ ಹುಮನ್ ರೈಟ್ಸ್', ರೂಟ್ ಲೆಜ್. ಮಾರ್ಕ್ ಬಟ್ಲರ್(2007), "[ರಿ]ಕನೆಕ್ಟಿಂಗ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್" ಜೊಸೆ ಕೊರಿಯಾ ಲಿಟೆ (2005), ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್: ಸ್ಟ್ರಾಜಿಜ್ಸ್ ಆಫ್ ರೆಸಿಸ್ಟನ್ಸ್ , ಹೇ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಬುಕ್ಸ್ ಜಾಕ್ಕಿ ಸ್ಮಿತ್. (2004). ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಚಾಲೇಂಜಿಸ್ ಆಫ್ ಗ್ಲೊಅಬಲ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ . ಗ್ಲೊಬಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ . 4(4):413-421. ಟಿ. ತೈವಿನಿಯನ್. (2002). ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಅಂಡ್ ಗ್ಲೊಬಲ್ ಡೆಮಾಕ್ರೇಟೇಶನ್: ಲರ್ನಿಂಗ್ ಫ್ರಾಮ್ ಪೊರ್ಟೊ ಅಲೆಗ್ರೆ. ಥರ್ಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಲಿ . 23(4):621-632. ವಿಲ್ಯಮ್ ಎಫ್. ಫಿಶರ್ ಅಂಡ್ ಥಾಮಸ್ ಪೊನ್ನೈಯ(2003). ಎನದರ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಈಸ್ ಪಾಸಿಬಲ್: ಪಾಪ್ಯುಲರ್ ಆಲ್ಟರ್ ನೇಟಿವ್ಸ್ ಟು ಗ್ಲೊಬಲೈಜೇಶನ್ ಆಟ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ ಬೊವೆಂಚುರಾ ಡೆ ಸೌಸ ಸಂಟೊಸ್ (2005). O ಫೊರಮ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಮುಡೇಲ್: ಮ್ಯಾನ್ಯುವಲ್ ಡೆ ಉಸೊ , ಕೊರ್ಟೆಜ್ ಎಡಿಟೊರ. ಸೆನ್, ಜೈ, ಅನಿತಾ ಆನಂದ, ಆರ್ತುರೊ ಎಸ್ಕೊಬಾರ್ & ಪೀಟರ್ ವಾಟರ್ ಮನ್ (eds). 2004. ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್: ಚಾಲೇಂಜಿಂಗ್ ಎಂಪೈಯರ್ಸ್ . ನವದೆಹಲಿ: ದಿ ವಿವೇಕಾ ಫೌಂಡೇಶನ್. ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ :ವರ್ಗ:Social forums - ಅದರ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರಮ್ಸ್ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಧಿಕೃತ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ಹೊಮ್ಪೆಜ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಆಫ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ನಿವ್ಸ್ ರಿಪೊರ್ಟ್ಸ್ CIRANDA WSF 2010 IPS-ಟೆರ್ರಾವಿವಾ WSF 2010 Choike.org WSF 2010 Choike.org WSF In-Depth Report ಪ್ರಾಚೀನ ವೇದಿಕೆ WSF 2009 WSF 2008 wsf-2007 ನೈರೊಬಿನಲ್ಲಿ 20-25 WSF ಸಭೆ, ಜನವರಿ 2007 ವರ್ಲ್ಡ್ ಸೊಸಿಯಲ್ ಫೊರ್ಮ್2009 ಬೆಲೆಮ್, ಬ್ರಾಜಿಲ್- ಫ್ರಾಮ್ ಜನವರಿ 27 ಅಂಟಿಲ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 1, . ಜಾಗತೀಕರಣ ವಿರೋಧಿ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಸ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆ

di varlḍ sòsiyal phòram (WSF)idòṃdu brājil nalli naḍèyuva saṃghaṭita vārṣika sabhèyāgidè.adu "tannanne tānu vyākhyānisikòḻḻuttadè.idòṃdu mukta vātāvaraṇa-bahuvaividhyada,vibhinnatè-vividhatèyuḻḻa,sarkāretara mattu avibhajitavāgidè;idu vikeṃdrīkṛta carcègè uttejisuttadè,jòtègè adannu pratibiṃbisuttadè,prastāvanègaḻa racanè-nirmāṇa,anubhavagaḻa paraspara vinimaya,allade caḻavaḻigaḻu mattu saṃghaṭanātmaka kriyègaḻannu òṭṭigè serisuttadè,idaròṭṭigè samagratèyannu samṛddhagòḻisi prajātāṃtrika vyavasthèyòṃdigè svastha viśva nirmisuvudu idara uddeśavāgidè.idu navayugadalli vimocanā tatvakkè paryāya vyavasthèyannu nirmisalu nèravāguttadè. idu badalī-jāgatikaraṇa caḻavaḻiya sadasyariṃda āyojitavāguttadè.(idannu jāgatika nyāya caḻavaḻi [glòbal jasṭis mūmèṃṭ]èṃdū ullekhisuttārè.ivarèllarū viśvada pracārāṃdolanadalli sahakarisalu òṃdèḍè seruttārè.saṃghaṭanātmaka nīti-sūtragaḻannu haṃcikòḻḻuvudara jòtègè adannu sudhārita rītigè parivartisuttārè.viśvādādyaṃta mattu suttalina jagattina caḻavaḻigaḻa baggè paraspara māhiti-samasyègaḻannu vinimaya māḍikòḻḻuttārè. idu sāmānyavāgi janavariyalli erpāḍāguttadè.ade veḻègè svijar lèṃḍ na ḍāvòs nalli "adara badda vairiyāda bṛhat baṃḍavāḻaśāhi samāveśa"varlḍ èkānamik phòram na vārṣika kāryakramavū āyojitavāgiruttadè. ide dināṃkavannu nigadi māḍiddekèṃdarè viśvada ārthika samasyègaḻigè ī vedikè paryāyagaḻannu sūcisuva yatna māḍuttadè.jòtège adakkè paryāya parihāropāyagaḻannu huḍukalu sādhyavidè èṃdu halavaru abhiprāyapaḍuttārè.varlḍ èkānāmik phòram ide saṃdarbhadalli WSF na vicāradhārègaḻū saha suddi mādhyamadavara gamanakkè baṃdu idaròṭṭigè jāgṛtigè nèravāgabahudèṃba āśayavū idaròṭṭigè idè. itihāsa ī parikalpanèyu òḍèḍ grājèv riṃda mūladalli āraṃbha kaṃḍidè.mòdala WSF na kāryakramavu janavari 25 riṃda 2001 ra janavari 30 ravarègè brājil na pòrṭò alègrè yalli erpāḍāgittu.idannu halavu saṃghaṭanā guṃpugaḻu āyojisiddavu.adaralli phrèṃca nāgarikara tèrigè mattu haṇakāsu vyavahāragaḻa baggè aṃdarè phrèṃc asòśiyeśan phār ṭyākseśan āph phainānsiyal ṭrāṃjakṣans phār di eḍ āph siṭijans (ATTAC)kūḍā pātra vahisidè. bhāgaśaḥ WSF kāryakramagaḻannu pòrṭ alègrè sarkāra āyojisiddarè idara netṛtvavannu brājiliyan varkars pārṭi(PT) vahisittu. paṭṭaṇavu navīna mādariya prayogaśīlatègè tannannu tānu tèrèdukòṃḍitu.sthaḻīya sarkārakkāgi anukūla òdagisalu sāṃpradāyaka prātinidhyada saṃsthègaḻu allade mukta òkkūṭa mādariya asèṃbligaḻu idaralli pālgòṃḍavu.viśvada suttamuttalina halavèḍèyiṃda sumāru 12,000 janaru ī asèṃbliya bhāgavāgiddaru. ade veḻè brājil kūḍā parivartanèya hādiyallittu.adakkāgi naḍèda sārvatrika cunāvaṇègaḻalli PT pakṣada abhyarthi luyij ināsiyò lulā ḍā silvā jayagaḻisidaru. varlḍ sòsiyal phòram,ī viśva sāmājika vedikèyu paryāya bhaviṣya abhivṛddhigè tanna svayaṃ-jāgṛtiya prayatnagaḻannu hākitu.idara saphalatègāgi halavu vyaktigaḻu-saṃghaṭanègaḻu vibhinna rītiyalli bhāgiyādavu.allina phalaka-paṭṭiyòṃdaralli: "prajāprabhutvada maru āviṣkāra" èṃba ghoṣaṇè mòḻagittu. ī "maruāviṣkāra"vannu "amūlāgra, talasparśiyāda sudhāraṇègaḻannu astitvadalliruva varga,liṃga mattu janāṃgīya sabhaṃdhagaḻalli taṃdu avu pūrṇapramāṇada prajāprabhutvada kāryaśīlatègè niṣidda herabāradèṃbude idara mūlamaṃtravāgittu". èraḍanèya WSF nnu kūḍā pòrṭò alègrè dalli janavari 31 riṃda 2002 ra phèbravari 5 ra varègè āyojitavāgittu.òṭṭu 123 deśagaḻa 12,000 adhikāri maṭṭada niyogada sadasyaru ā deśagaḻa janarannu pratinidhisiddaru.adallade 60,000 janara upasthitiyittu;652 kāryāgāragaḻu mattu 27 bhāṣaṇa-pravacanagaḻannu naḍèsalāyitu. idaralli niyogadavarallidda 500 amèrikan ralli kèlavarannu ī vedikèya "aṃtararāṣṭrīya samiti"gè āykè māḍalāyitu.idu dòḍḍa pramāṇada saṃghaṭanègaḻigè dāriyāyitu. idaralli prātinidhya vahisidavarèṃdarè rālph nāḍèr avara sārvajanika nāgarikara saṃghaṭanèyiṃda (mèdèyā bèṃjāmin mattu liṃḍā cāvèj-thāṃpsan), brājil na sarkāretara saṃsthè NGO Ibaseaibes (kyāṃḍiḍò grèjibiski mattu mòyèmā miraṃḍā), brājil na nāgarikarigāgiruva udyamigaḻa saṃsthè CIVES (òḍèḍ grājèv,WSF na saṃsthāpaka), brājil na nyāya mattu śāṃti ayogada (phrānsiskò vhiṭkar ),ATTAC (krisṭòphè akviṭòn), CRID phrāns (gustāvè māsai), phòkas ān di glòbal saut thailyāṃḍ (nikòlā bularḍ), mattu alaiyans phār rispònsibal,plural aṃḍ yunaiṭèḍ varlḍ (gustāvò marin)ityādi. idaralli AFL-CIO mattu SEIU saṃsthègaḻa sadasyarū kūḍā bahaḻaṣṭu kriyāśīlarāgiddārè. idakkāgiphòrḍ phauṃḍeśan (phòrḍa ptatiṣṭhāna)vu muṃdina sabhègāgi $500,000 raṣṭu nidhi òdagisidè. mūranèya WSF kūḍā pòrṭò alègrādalli janavari 2003ralli erpāḍāgittu. idaròṃdigè samānāṃtaravāgi halavu kāryagaḻannu āyojisalāgittu.udāharaṇègè laiph āphṭar kyāpṭalaijeśan kāryāgāra,idu vividha viṣayagaḻa baggè carcè naḍèsitu.kamyuniṣṭ rahita,baṃḍavāḻaśāhi rahita viṣayagaḻa gahana carcè naḍèsalāyitu.idaralli vividha sādhyatègaḻannu sāmājika,rājakīya,ārthika,saṃparka racanègaḻu vibhāgadalli gurutisuva yatna māḍalāyitu. idarallina pramukha bhāṣaṇakāraralli amèrikan bhāṣātajña mattu rājakīya kāryakarta nòyam còmsiki iddaru. nālkanèya WSF sabhèyu bhāratada muṃbainalli 2004ra janavari 16 riṃda 21 ra varègè nèraveritu. òṭṭu janara hājarātiyannu 75,000 èṃdu parigaṇisalāgittu ādarè adu kevala sāvirakkè sīmitavāgittu. ī vedikèyu aṃdu sāṃskṛtika vaividhyatègè saṃketavāgittu. alli atyaṃta mahatvada nirṇaya maṃḍisiddèṃdarè phrī sāphṭ ver melè,muktavāgi sāphṭ ver baḻakè idara uddeśavāgittu. ā WSF na 2004 ra vedikèyalli jòsèph sṭiglij pramukha bhāṣaṇakārarallòbbarāgiddaru. aidanèya varlḍ sòsiyal phòram 2005 ralli brājil na pòrṭò alègrènalli janavari 26 riṃda 31 ra varègè naḍèyitu. vedikèyalli òṭṭu 155,000 nòṃdāyita sadasyaru bhāgavahisiddaru. avarèllarū brājil, arjaiṃṭainā, yunaiṭèḍ sṭeṭs, urugvè,mattu phrāns niṃda baṃdiddaru. vedikèyalli pālgòṃḍa halavaru pòrṭò alègrè myāniphèsṭòvannu biḍugaḍègòḻisidaru. āranèya varlḍ sòsiyal phòram "pòlisèṃṭrik"āgittu.idu janavari 2006 ralli kārākās nalli (vènèjulā mattu bāmakò (māli)yalli, mattu mārc 2006 ralli karāciyalli (pākistāna)dalli ayojitavāgittu. kāśmīr dallina bhūkaṃpadiṃdāgi pākistānadalli naḍèda vedikè kāryakramavannu mārc varègè viḻaṃbisalāyitu,hīgāgi adu ittīcigè naḍèyitu. eḻanèya varlḍ sòsiyal phòram kīnyada nairòbiyādalli janavari 2007 ralli erpāḍāgittu. idaralli 110 deśagaḻiṃda 1,400 saṃghaṭanègaḻu bhāgavahisiddavallade 66,000 nòṃdāyita sadasyara pālgòḻḻuvikèyiṃda illiya varègè naḍèda èllā WSF sabhègaḻigiṃta jāgatikavāgi kaṃḍaddu ati dòḍḍa ènnabahudu. idannu 'òṃdu NGOmeḻa' èṃdu ṭīkisalāyitu.kīnya mattu dakṣiṇa āphrikèyallina janara caḻavaḻigaḻu idaralli pālgòṃḍa halavu NGO sarkāretara saṃghaṭanègaḻa virudda siḍèdèddu tamma ākrośa vyaktapaḍisidaru.ī deśagaḻa baḍavarannu torisi avarannu baḻipaśugaḻannāgisalāguttadè èṃdu avaru ākṣepisidaru. èṃṭanèya varlḍ sòsiyal phòram na sabhè 2008 ralli nigadita sthaḻadalli naḍèyalilla.ādarè jāgatikavāgi sthaḻīya mattu innitara saṃghaṭanègaḻu tāviruvalliye janavari 26 raṃdu kāryapravṛttavāgiddavu. avugaḻannu glòbal kāl phār ākṣan kriyāśīlatègāgi jāgatika karè,èṃdū hèsarisalāyitu. amèjān maḻèkāḍinalliruva brājil na bèlèm nagaradalli òṃbattanèya varlḍ sòsiyal phòram sabhèyu 2009 ra janavari 27 riṃda phèbravari 1 ra varègè naḍèyitu. sènègal na ḍākār nalli 2011 ralli varlḍ sòsiyal phòram na sabhè erpāḍāgidè. yunaiṭèḍ neśans saṃyukta rāṣṭra saṃghavu 2001 riṃda UNESCOparavāgi WSF sabhèyalli pālgòḻḻuttidè.ī vedikèyiṃda sāṃsthika uttama sādhanè naḍèda baggè adu tanna mèccugè vyaktapaḍisidè."paraspara mātukatègaḻigè pradhāna avakāśa mattu sārvajanika yojanègaḻa sūtra nirmisalu agatya yocanālahariya vicāradhārèya prayogālaya" idannu "muṃbaruva sāmājika pragati melè vimarśisalāguttadè.idaròṃdigè samṛddha,samagratè,nyāya,śāṃti mattu mānava hakkugaḻannu saṃyojisi adakkè viśāla rūpa nīḍalu ī vedikèya sabhègaḻu nèravāgivè. prādeśika sāmājika vedikègaḻu illi WSF na sabhègaḻu halavu prādeśika saṃghaṭanègaḻa uttejana mattu utthānakkè pròtsāhisidè,avugaḻalli prādeśika sāmājika vedikègaḻu, adaralli amèrikās sòsiyal phòram,yuròpiyan sòsiyal phòram, eśiyan sòsiyal phòram,mèḍiṭeriyan sòsiyal phòram mattu sadarn āphrikā sòsiyal phòram. adallade ide mādariyalli halavu sthaḻīya mattu rāṣṭrīya sāmājika vedikègaḻivè.udāharaṇègè iṭāliyan sòsiyal phòram, iṃḍiyā sòsiyal phòram, laivar pūl sòsiyal phòram bāsṭan sòsiyal phòram. mòṭṭa mòdala bārigè yunaiṭèḍ sṭeṭs sòsiyal phòram sabhèyannu aṭlāṃṭā dalli jūn 2007ralli āyojisalāgittu. aṃdarè 2010 ralli ḍèṭròyiṭ, miśigan, yunaiṭèḍ sṭeṭs sòsiyal phòram vedikè sabhèyannu jūn 22–26 ra varègè āyojisi naḍèsitu. prādeśika vedikègaḻa sabhègaḻu naiṛtyadalli erpāḍāgiddavu,ade rīti yunaiṭèḍ sṭeṭs na prādeśikatègaḻāda vāyavya, īśānya, madhyaprācya mattuāgneya gaḻalli sabhègaḻu naḍèdavu. adallade kènaḍiyan sòsiyal phòram jūn 2010 ralli tanna kāryakrama paṭṭi rūpisittu. bahuteka èllā sāmājika vedikègaḻu WSF cārṭar āph prinsipals melèye tamma varlḍ sòsiyal phòram naḍi naḍèdukòḻḻuttavè. ṭīkègaḻu (NGOs) sarkāretara saṃsthègaḻa pātra ī WSF ittīcigè janara caḻavaḻiyannu sthagitagòḻisi ī NGO gaḻu sarkāretara saṃsthègaḻigè maṇè hākuttidè, èṃdu janaru idara virudda tamma ākrośa vyaktapaḍisiddārè.baḍajanarannu hòragiṭṭu ivarigè ādyatè dòrèyuttiruva baggè kaḻavaḻa vyaktavāgidè. jagattina baḍavarallina baḍavara caḻavaḻigaḻannu hattikkalāgidè.udāharaṇègè āphrikādaṃtaha deśagaḻu vādisuvaṃtè tammannu ī vedikè saṃpūrṇavāgi nirlakṣisi dūra iṭṭidè èṃdu heḻivè.kīnya mattu dakṣiṇa āphrikā gaḻalli ī NGO gaḻu tamma hèsaralli vaṃtigè saṃgrahisi nammannu torisi tāvu muccikòḻḻuttivè èṃdū avaru dūriddārè.āphrikāda prābalya mattu adara prātinidhyakkè bèlè nīḍadiddudu òṃdu nirlakṣya dhoraṇè ènnalāgidè. aṣṭe allade ī NGO gaḻu tīra kèḻavargada varègina caḻavaḻigaḻalli mūgu tūrisi ī vedikèyalli tamma pradarśanakkè muṃdāgivè.alli tamma prabhāva bīruvudòṃde avugaḻa uddeśa èṃdu vādisalāguttadè. prajāprabhutva jai sèn avara prakāra"halavu kārpòreṭ racanègaḻalli iṃtaha bāgilu kāyuva kèlasa sāmānyavènisidè.kevala saḍiḻu nīti niyamagaḻa mūlaka aṣṭe alla 'ī racanā nirmatiyallina doṣapūrita sūtragaḻū'idaralli tamma pālu paḍèdivè.kevala gocara nāyakatva iṃtaha kānūnu niyamāvaḻigaḻannu gāḻigè tūruttadè.allade ī vedikègè yāru yogyarènnuvudannu adu èggallide hèsarisuttadè,baḍapāyigaḻu idara mūka prekṣakaraṣṭe āgalu sādhyavāgidè." res(janāṃgīyatèya varga) mattè jai sèn heḻuvaṃtè ī vedikè "kevala vayassāguttiruva puruṣara netṛtvadalli naḍèyuttidè,bahuteka biḻiyaru athavā gauravapūrvakavada biḻiyaru,madhyama mattu meljātiya mattu vargada viśvadalli uttama nèlè kaṃḍavarigè mātra idu jāga òdagisuttidè." 2001 ra mònsòṃṭò prakaraṇa ī WSF vedikèyalli hājarāguva kāryakartara kāryacaṭuvaṭikègaḻa baggè vyāpaka ṭīkè keḻi baruttidè.udāharaṇègè WSF 2001 ralli anuvaṃśīyavāgi sudhārita mònsòṃṭò kaṃpaniya sasyagaḻa prātyakṣikèyannu kāryakartaru dāḻi naḍèsi adannu nāśapaḍisidaru. hèccina odigāgi ricārḍ phālk, (2009), 'aciviṃg human raiṭs', rūṭ lèj. mārk baṭlar(2007), "[ri]kanèkṭiṃg di varlḍ sòsiyal phòram" jòsè kòriyā liṭè (2005), di varlḍ sòsiyal phòram: sṭrājijs āph rèsisṭans , he mārkèṭ buks jākki smit. (2004). di varlḍ sòsiyal phòram aṃḍ di cāleṃjis āph glòabal ḍèmākrasi . glòbal nèṭvarka . 4(4):413-421. ṭi. taiviniyan. (2002). di varlḍ sòsiyal phòram aṃḍ glòbal ḍèmākreṭeśan: larniṃg phrām pòrṭò alègrè. tharḍ varlḍ kvārṭarli . 23(4):621-632. vilyam èph. phiśar aṃḍ thāmas pònnaiya(2003). ènadar varlḍ īs pāsibal: pāpyular ālṭar neṭivs ṭu glòbalaijeśan āṭ di varlḍs sòsiyal phòram bòvèṃcurā ḍè sausa saṃṭòs (2005). O phòram sòsiyal muḍel: myānyuval ḍè usò , kòrṭèj èḍiṭòra. sèn, jai, anitā ānaṃda, ārturò èskòbār & pīṭar vāṭar man (eds). 2004. di varlḍ sòsiyal phòram: cāleṃjiṃg èṃpaiyars . navadèhali: di vivekā phauṃḍeśan. ṭippaṇigaḻu ivannū noḍi :varga:Social forums - adar sòsiyal phòrams bāhya kòṃḍigaḻu adhikṛta aphiśiyal hòmpèj cārṭar āph prinsipals nivs ripòrṭs CIRANDA WSF 2010 IPS-ṭèrrāvivā WSF 2010 Choike.org WSF 2010 Choike.org WSF In-Depth Report prācīna vedikè WSF 2009 WSF 2008 wsf-2007 nairòbinalli 20-25 WSF sabhè, janavari 2007 varlḍ sòsiyal phòrm2009 bèlèm, brājil- phrām janavari 27 aṃṭil phèbravari 1, . jāgatīkaraṇa virodhi pòliṭikal kāṃgrèssis sāmājika vedikè

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5%20%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B2%BF%E0%B2%95%20%E0%B2%B5%E0%B3%87%E0%B2%A6%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86

ವಿಶ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೇದಿಕೆ

'ವರ್ಡ್‍ಪ್ರೆಸ್ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ಪಠ್ಯವಿಷಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು (ಕಂಟೆಂಟ್‌ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಸಿಸ್ಟಂ-CMS), PHP ಮತ್ತು MySQLನಿಂದ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಬ್ಲಾಗ್‌ ಪ್ರಕಟಣಾ ಅನ್ವಯಿಕೆಯಾಗಿ ಇದು ಅನೇಕವೇಳೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಂದು ಪಡಿಯಚ್ಚು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇದು ಅನೇಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೧,೦೦೦,೦೦೦ದಷ್ಟಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳ ಪೈಕಿ ೧೩%ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಿಂದ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಬಿ೨/ಕೆಫೆಲಾಗ್‌ನ ಒಂದು ಕವಲೊಡೆತವಾಗಿ ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌‌‌ನಿಂದ ೨೦೦೩ರ ಮೇ ೨೭ರಂದು ಇದು ಮೊದಲು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ೨೦೧೩ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಇದರ 3.5 ಆವೃತ್ತಿ ಯು 18 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಒಂದು ಪಡಿಯಚ್ಚು ಸಂಸ್ಕಾರಕವೊಂದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ವೆಬ್‌ ಪಡಿಯಚ್ಚು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಹೊಂದಿದೆ. PHP ಅಥವಾ HTML ಸಂಕೇತವನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸದೆಯೇ ಬಳಕೆದಾರರು ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನು ಮರು-ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ; ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೂ ಸಹ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಮುಂದುವರಿದ ಅಗತ್ಯಾನುಸಾರದ ರೂಪಿಸುವಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿನ PHP ಮತ್ತು HTML ಸಂಕೇತಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಅನೇಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳನ್ನೂ ಸಹ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸಂಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿಯ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಒಂದು ಶೋಧಕ ಎಂಜಿನು-ಸ್ನೇಹಿ, ಚೊಕ್ಕನಾದ ಕಾಯಂಕೊಂಡಿಯ ರಚನೆ, ಒಂದರೊಳಗೆ ಒಂದನ್ನಿಟ್ಟು ಅಡಕಿಸಿದ ಬಹು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಲೇಖನಗಳಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳ ಲಗತ್ತಿಸುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಬೆಂಬಲ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಸೋಸುಗಗಳೂ ಸಹ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿನ ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮಾಣಕವಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಫಾರ್ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮಾಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಶೈಲೀಕರಣವು ಒದಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎಂದಿನ ನಿಯತಶೈಲಿಯ ಸೂಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಚೆಂದದ ಸೂಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವಿಕೆ). ಒಂದು ಪ್ರಕಟಣೆ ಅಥವಾ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಸ್ವತಃ ತಾವೇ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಇತರ ತಾಣಗಳಿಗಿರುವ ಪ್ರದರ್ಶಕ ಕೊಂಡಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನದಂಡಗಳ ಮರುಜಾಡು ಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮರುಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆಯಂಥ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೂ ಸಹ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಒಂದು ಸಮೃದ್ಧ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮೂಲಭೂತ ಅಳವಡಿಕೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಬರುವ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗಿಂತ ಆಚೆಗಿನ ಇದರ ಕಾರ್ಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಬಳಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಅಭಿವರ್ಧಕರು ವಿಸ್ತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಈ ವಿನ್ಯಾಸವು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್‌, ಐಫೋನ್‌/ಐಪಾಡ್‌ ಟಚ್‌, ಮತ್ತು ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ಬೆರಿ ಇವುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ನಿರ್ವಹಣಾ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಕೆಲವೊಂದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಅವು ಸಂಪರ್ಕ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ; ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, WordPress.comನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು WordPress.orgನ ಅನೇಕ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ನಿಯೋಜನೆ ಆಯೋಜಿಸುವ ಪರಿಸರವೊಂದರ (ಹೋಸ್ಟಿಂಗ್‌ ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟ್‌) ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. WordPress.org ನಿಂದ ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ನ ಪ್ರಸಕ್ತ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲುವ, ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಬಳಕೆದಾರರು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ, ಅವರು ತಮ್ಮ ವೆಬ್‌ ಆಯೋಜಕ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಅಪ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶವಿರುತ್ತದೆ. ಬಹುಉದ್ದೇಶಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಕೈಯಿಂದ ನಡೆಸುವ ಯಾವುದೇ ಸಜ್ಜಿಕೆ ಅಥವಾ ರೂಪರೇಖೆಯನ್ನು ಬಯಸದ, ಬಳಕೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಿರುವ ಟರ್ನ್‌ಕೀ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಸಾಧನವೊಂದನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ವಿಂಡೋಸ್‌ ಮತ್ತು IIS ಮೇಲೆ ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌‌ ವೆಬ್‌ ವೇದಿಕೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಕವನ್ನು (ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌‌ ವೆಬ್‌ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರಂ ಇನ್‌ಸ್ಟಾಲರ್‌ನ್ನು) ಬಳಸುವ ಮೂಲಕವೂ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. PHP ಅಥವಾ MySQLನಂತಹ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪಿಹೋಗಿರುವ ಆಧಾರ-ಸಾಧನಗಳನ್ನು ವೆಬ್‌ PI ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅವುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ವೆಬ್‌ ಆಯೋಜಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಬಹುಉದ್ದೇಶಿತ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಫೆಂಟಾಸ್ಟಿಕೊದಂಥ ಏಕ-ಕ್ಲಿಕ್‌ ಲಿಪಿಯ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಕ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇಂಥ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯ ಮೂಲಕ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ್ನು ಬಳಕೆದಾರರು ಸರಳವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮುಂದುವರಿದ ಅಥವಾ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮದೇ ಸರ್ವರ್‌ಗೆ ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು SVNನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಸುಸಂಗತವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಸುಲಭವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವಲ್ಲಿ ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವೆಬ್‌ ಸರ್ವರ್‌ನಲ್ಲಿ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗದೆಯೇ, ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಮೂಲಕ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬ್ಲಾಗ್‌ ಒಂದನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತಹ ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗವೊಂದನ್ನು WordPress.comನಂಥ ಉಚಿತವಾದ ಆಯೋಜಕ ಸೇವೆಗಳು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಉಚಿತವಾದ ಆಯೋಜಕ ಸೇವೆಗೆ ದಾಖಲಾದ ನಂತರ ಉಪವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಖಾತೆಯೊಂದು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ yourname.WordPress.com) ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಹಂಚಿಕೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿರುವ ಅನೇಕ ವೆಬ್‌ ಆಯೋಜಕ ಸೇವೆಗಳೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಪಟ್ಟಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಅಳವಡಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇತಿಹಾಸ ಸರಳವಾಗಿ b೨ ಅಥವಾ ಕೆಫೆಲಾಗ್‌ ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಚಿತವಾಗಿರುವ ಬಿ೨/ಕೆಫೆಲಾಗ್‌‌ , ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಗೆ ಇದ್ದ ಪೂರ್ವವರ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು. ೨೦೦೩ರ ಮೇ ತಿಂಗಳ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ ೨,೦೦೦ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಿ೨/ಕೆಫೆಲಾಗ್‌ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. MySQLನೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲ್ಪಡಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಇದು ಮೈಕೇಲ್‌ ವಾಲ್ಡ್ರೈಘಿಯಿಂದ PHPಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈತ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ಗೆ ಈಗ ಲೇಖನ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಓರ್ವ ಅಭಿವರ್ಧಕನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಎಂಬುದು ಅಧಿಕೃತ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಬಿ೨ಎವಲ್ಯೂಷನ್‌ ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಯೋಜನೆಯೂ ಸಕ್ರಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿದೆ. b೨ವಿನ ಒಂದು ಕವಲೊಡೆತವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ ಮತ್ತು ಮೈಕ್‌ ಲಿಟ್ಲ್‌ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಒಂದು ಜಂಟಿ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಮೊದಲು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ನ ಓರ್ವ ಸ್ನೇಹಿತೆಯಾದ ಕ್ರಿಸ್ಟೀನ್‌‌ ಸೆಲ್ಲೆಕ್‌ ಎಂಬಾಕೆಯಿಂದ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಸೂಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸ್ಪರ್ಧಾಶೀಲ ಮೂವಬಲ್‌ ಟೈಪ್‌ ಬಹುಉದ್ದೇಶಿತ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದ ಪರವಾನಗಿಯ ಷರತ್ತುಗಳು ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಸ್‌ ಅಪಾರ್ಟ್‌‌ನಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಅದರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಬಳಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ೨೦೦೯ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ವೇಳೆಗೆ‌‌, ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ CMSನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪಾಲಿನ ವರದಿಯು ತಳೆದ ನಿರ್ಣಯವೊಂದರ ಅನುಸಾರ, ಬೇರಾವುದೇ ಮುಕ್ತ ಮೂಲ ಪಠ್ಯವಿಷಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹೊಂದಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಮಹತ್ತರವಾದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಹೊಂದಿತ್ತು ಎಂದು ಕಂಡುಬಂತು. ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ CMS ಪ್ರಶಸ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಗೆದ್ದಿತು. ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ CMS ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಗೆದ್ದಿತು. ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚರ್ಚೆಯೊಂದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್‌ ಘೋಷ್‌ ತನ್ನ ವೆಬ್ಲಾಗ್‌ ಟೂಲ್ಸ್‌ ಕಲೆಕ್ಷನ್‌ ಎಂಬ ಬ್ಲಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಪ್ರಕಟಣೆಯೊಂದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ೨೦೦೭ರ ಜುಲೈ ೧೦ರಂದು ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ ಪ್ರಕಟಣೆಯೊಂದನ್ನು ನೀಡಿದ; http://themes.wordpress.netನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವಿನ ಅಧಿಕೃತ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಯು ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಇನ್ನುಮುಂದೆ ಆಯೋಜಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದೇ ಆ ಪ್ರಕಟಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರರು ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರಿಂದ ಈ ಕ್ರಮವು ಟೀಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತಾದರೂ, ಇಂಥ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ಪ್ಯಾಮ್ ಅಥವಾ ಕಳಪೆ ವಸ್ತುಗಳು ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬಳಕೆದಾರರಿಂದ ಈ ಕ್ರಮವು ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸದರಿ ಪ್ರಕಟಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಕಾಲದ ನಂತರ, ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿಗಳಿರದ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವಿನ ಅಧಿಕೃತ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಯು ನಿಲ್ಲಿಸಿತು. ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳು ಈಗಲೂ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಲಭ್ಯವಿವೆ; ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷಸ್ಥರಿಂದ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಂಡಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಉಚಿತವಾದ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳು ಕೂಡಾ ಲಭ್ಯವಿವೆ. ೨೦೦೮ರ ಜುಲೈ ೧೮ರಂದು http://wordpress.org/extend/themes/ನಲ್ಲಿ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವಿನ ಹೊಸ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಯೊಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ಗಳ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಯ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇದು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು; ಇದಕ್ಕೆ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವೂ ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಸ್ವಯಂಚಾಲನಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯೊಂದರಿಂದ ಮೊದಲಿಗೆ ಹಾಗೂ ಮಾನವ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವೊಂದರ ಮೂಲಕ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ೨೦೦೮ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ ೧೨ರಂದು, ೨೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ ವಿಷಯ-ವಸ್ತು ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು; ಅವು GPL ಪರವಾನಗಿಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಇಂದು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿಯೂ ಲೇಖಕ ನಮೂದುಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆಯಾದರೂ, GPLಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗದ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಪ್ರಾಯೋಜಕತೆಗಳು ಅಥವಾ ಕೊಂಡಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯನೀತಿಯು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. GPL ಅನುವರ್ತನಶೀಲವಲ್ಲದ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುಗಳು ಈಗ ಇತರ ವಿಷಯ-ವಸ್ತು ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಗಳ ತಾಣದ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿವೆ. ಬಿಡುಗಡೆಗಳು ೧.೦ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಆರಂಭವಾಗುವ ಬಹುಪಾಲು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬಿಡುಗಡೆಗಳು ಸುಪರಿಚಿತ ಜಾಝ್‌ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸಂಕೇತದ ಹೆಸರನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿವೆ. ಭವಿಷ್ಯ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ೩.೦ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ, ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬ್ಲಾಗ್‌ನ್ನು ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದ. ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದರ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿಸುವುದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಗಮನ ಹರಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅವನ ತಂಡವು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ತಂತ್ರಾಂಶದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಆವರ್ತನವೊಂದನ್ನು ದೂರಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಮುದಾಯವು ಅರಿಯಲು ಇದು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ೩.೧ ಮತ್ತು ೩.೨ರ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯು ೨೦೧೧ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೨೦೧೧ರ ಪ್ರಥಮಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಆಗಲಿದೆ. ೩.೨ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ, ಕನಿಷ್ಟ ಅವಶ್ಯಕತೆಯ PHP ಆವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು MySQLನ್ನೂ ಸಹ ಉನ್ನತೀಕರಿಸಲಾಗುವುದು. ಭೇದ್ಯಗಳು ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಭದ್ರತಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ೨೦೦೭ ಮತ್ತು ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ, ಬಹಿರಂಗವಾದವು. ಸೆಕ್ಯುನಿಯಾದ ಅನುಸಾರ, ೨೦೦೯ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರಿಹೊಂದಿಸಿರದ ೭ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು (ಒಟ್ಟು ೩೨ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪೈಕಿ) ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವು "ಕಡಿಮೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ" ಎಂಬ ಒಂದು ಗರಿಷ್ಟ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಸದ್ಯೋಚಿತವಾಗಿರುವ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಭೇದ್ಯಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೊಂದನ್ನು ಸೆಕ್ಯುನಿಯಾ ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡಿದೆ. ಉನ್ನತ-ಮಟ್ಟದ ಅಥವಾ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಶೋಧಕ ಎಂಜಿನು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿಸುವಿಕೆಯ (ಸರ್ಚ್‌ ಎಂಜಿನ್‌ ಆಪ್ಟಿಮೈಸೇಷನ್‌-SEO) ಅನೇಕ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಆಡ್‌ಸೆನ್ಸ್‌‌‌ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಗಮನ ಸೆಳೆಯದಿರುವ ಅನೇಕ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಗುರಿಯಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ೨೦೦೭ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಸಾಹಸಕಾರ್ಯದ ಯಶಸ್ವೀ ದಾಳಿಮಾಡಲಾಯಿತು. ಯೋಜನಾ ತಾಣದ ವೆಬ್‌ ಸರ್ವರ್‌‌ಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದರ ಮೇಲಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಭೇದ್ಯತೆಯೊಂದು, ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ೨.೧.೧ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಕೆಲವೊಂದು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗಳಿಗಿರುವ ಹಿಂಬಾಗಿಲಿನ ಸ್ವರೂಪವೊಂದರಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುವ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ದಾಳಿಕಾರನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಅವಕಾಶಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ೨.೧.೨ರ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿತು; ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸಲಹಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದು ತತ್‌ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತೀಕರಿಸುವುದರ ಕುರಿತು ಎಲ್ಲಾ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳ ಪೈಕಿ ೯೮%ನಷ್ಟು ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳು ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದ್ದವು ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ೨೦೦೭ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಹೊರಗೆಡವಿತು; ಏಕೆಂದರೆ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಹಳತಾದ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. PHP ಭದ್ರತಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ತಂಡದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕನಾದ ಸ್ಟೆಫೆನ್‌ ಎಸ್ಸರ್ ಎಂಬಾತ ೨೦೦೭ರ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಂದ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ ಭದ್ರತಾ ಪಥದ ದಾಖಲೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿದ; ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ವಿನ್ಯಾಸದೊಂದಿಗಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆತ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾ, SQL ಒಳಹೊಗಿಸುವಿಕೆಯ ಭೇದ್ಯಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಲವೊಂದು ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ದುರ್ಭೇಧ್ಯವಾಗಿರುವ ಸಂಕೇತದ ಬರೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಸದರಿ ವಿನ್ಯಾಸವು ಅನವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ. ಬಹು-ಬ್ಲಾಗಿಂಗ್‌ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ೩.೦ರ ಆವೃತ್ತಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ತಲಾ ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಒಂದು ಬ್ಲಾಗ್‌ಗೆ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿತ್ತಾದರೂ, ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೋಷ್ಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಒಂದು ವೇಳೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದರೆ, ವಿಭಿನ್ನ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆಗಳಿಂದ ಬಹು ಸಹವರ್ತಿ ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಚಾಲಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಿತ್ತು. ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಮಲ್ಟಿ-ಯೂಸರ್‌‌ (ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ MU, ಅಥವಾ ಕೇವಲ WPMU) ಎಂಬುದು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನ ಒಂದು ಕವಲೊಡೆತವಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ನಿರ್ವಾಹಕನಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುವ ಒಂದೇ ಅಳವಡಿಕೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಅನೇಕ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲೆಂದು ಇದು ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ಒಂದನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಬ್ಲಾಗಿಂಗ್‌ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಒಂದು ಸಲಕರಣೆಯ ಗೂಡಿನಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗಳನ್ನೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ MU ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎಂಟು ಹೊಸ ದತ್ತಾಂಶ ಕೋಷ್ಟಕಗಳನ್ನು ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ MU ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ೩.೦ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ನೊಂದಿಗೆ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ MU ವಿಲೀನಗೊಂಡಿತು. ಅತಿ ಮಹತ್ವದ ಅಭಿವರ್ಧಕರು ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ ಮತ್ತು ಮೈಕ್‌ ಲಿಟ್ಲ್‌ ಎಂಬಿಬ್ಬರು ಸದರಿ ಯೋಜನೆಯ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಲೇಖನ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಭಿವರ್ಧಕರಲ್ಲಿ ರೈಯಾನ್‌ ಬೋರೆನ್‌, ಮಾರ್ಕ್‌ ಜಾಕ್ವಿತ್‌‌, ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌, ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಓಜ್‌, ಮತ್ತು ಪೀಟರ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌ವುಡ್ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಒಂದು ಗುಂಪಾದ WP ಟೆಸ್ಟರ್ಸ್‌‌‌ ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ, ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ತನ್ನ ಸಮುದಾಯದಿಂದಲೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ನಿರ್ಮಾಣಗಳು, ಬೀಟಾ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಡುಗಡೆಯ ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವರು ಆರಂಭಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಯೋಜನೆಯ ಟ್ರಾಕ್‌ ಸಾಧನದಲ್ಲಿ ದೋಷಗಳು ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ತನ್ನನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮುಲ್ಲೆನ್‌ವೆಗ್‌ನಿಂದ ಸಂಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಯಾದ ಆಟೋಮ್ಯಾಟಿಕ್‌ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ನಿಕಟವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಪಠ್ಯವಿಷಯದ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಐಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗಿನ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬಡ್ಡಿಪ್ರೆಸ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು How to Install and Use Wordpress to create Blogs – Step by Step Video Guide ಮುಕ್ತ ಮೂಲ ಪಠ್ಯವಿಷಯದ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು PHP ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ ರಚನೆಯ ಭಾಷೆ ಬ್ಲಾಗ್ ತಂತ್ರಾಂಶ ವರ್ಡ್‌ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಮುಕ್ತ IDಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸೇವೆಗಳು ಪಠ್ಯವಿಷಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ನಿರ್ವಹಣೆ PHPಯಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಿಂದ ರೂಪಿತಗೊಂಡಿರುವ ಉಚಿತವಾದ ತಂತ್ರಾಂಶ 2003ರ ತಂತ್ರಾಂಶ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮ ಅಂತರ ಜಾಲ ತಾಣಗಳು

'varḍ‍près èṃbudu òṃdu mukta mūlada paṭhyaviṣaya nirvahaṇā vyavasthèyāgiddu (kaṃṭèṃṭ‌ myānej‌mèṃṭ‌ sisṭaṃ-CMS), PHP mattu MySQLniṃda cālisalpaḍuva òṃdu blāg‌ prakaṭaṇā anvayikèyāgi idu anekaveḻè baḻasalpaḍuttadè. òṃdu plag‌-in‌ vinyāsa mattu òṃdu paḍiyaccu vyavasthèyannu òḻagòṃḍaṃtè idu aneka vaiśiṣṭyapūrṇa lakṣaṇagaḻannu hòṃdidè. 1,000,000daṣṭiruva atidòḍḍa vèb‌saiṭ‌gaḻa paiki 13%gū hèccinavugaḻiṃda varḍ‌près‌‌ baḻasalpaḍuttadè. bi2/kèphèlāg‌na òṃdu kavalòḍètavāgi myāṭ‌ mullèn‌vèg‌‌‌niṃda 2003ra me 27raṃdu idu mòdalu biḍugaḍèyāyitu. 2013ra epril veḻègè iddaṃtè, idara 3.5 āvṛtti yu 18 daśalakṣakkū hèccu bāri ḍaun‌loḍ‌ māḍalpaṭṭidè. viśiṣṭa lakṣaṇagaḻu òṃdu paḍiyaccu saṃskārakavòṃdannu baḻasikòḻḻuva mūlaka vèb‌ paḍiyaccu vyavasthèyòṃdannu varḍ‌près‌‌ hòṃdidè. PHP athavā HTML saṃketavannu pariṣkarisadèye baḻakèdāraru salakaraṇègaḻannu maru-vyavasthègòḻisalu illi sādhyavidè; viṣaya-vastugaḻannu aḻavaḍisalu mattu avugaḻa naḍuvè badalāyisikòḻḻalū saha baḻakèdārarigè illi avakāśavidè. hèccu muṃduvarida agatyānusārada rūpisuvikègaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè viṣaya-vastugaḻallina PHP mattu HTML saṃketagaḻannū saha pariṣkarisalu illi avakāśavidè. aneka vaiśiṣṭyatègaḻannū saha varḍ‌près‌‌ òḻagòḻḻuttadè. saṃyojita kòṃḍiya nirvahaṇè, òṃdu śodhaka èṃjinu-snehi, còkkanāda kāyaṃkòṃḍiya racanè, òṃdaròḻagè òṃdanniṭṭu aḍakisida bahu vargagaḻannu lekhanagaḻigè niyojisuvallina sāmarthya, mattu prakaṭaṇègaḻu mattu lekhanagaḻa lagattisuvikègè saṃbaṃdhisidaṃtiruva bèṃbala ivèllavū idaralli kaṃḍubaruva vaiśiṣṭyatègaḻāgivè. svayaṃcālita sosugagaḻū saha idaralli serisalpaṭṭiddu, idariṃdāgi lekhanagaḻallina paṭhyakkè pramāṇakavāgisalpaṭṭa phārmyāṭ‌ māḍuvikè mattu śailīkaraṇavu òdagisalpaḍuttadè (udāharaṇègè, èṃdina niyataśailiya sūktigaḻannu cèṃdada sūktigaḻāgi parivartisuvikè). òṃdu prakaṭaṇè athavā lekhanakkè svataḥ tāve saṃparkisalpaṭṭa itara tāṇagaḻigiruva pradarśaka kòṃḍigaḻigè saṃbaṃdhisida mānadaṃḍagaḻa marujāḍu hiḍiyuvikè mattu marupattèhaccuvikèyaṃtha prakriyègaḻigū saha varḍ‌près‌‌ bèṃbala nīḍuttadè. aṃtimavāgi heḻuvudādarè, òṃdu samṛddha plag‌in‌ vinyāsavannu varḍ‌près‌ hòṃdiddu, mūlabhūta aḻavaḍikèya bhāgavāgi baruva lakṣaṇagaḻigiṃta ācègina idara kāryātmakatèyannu baḻakèdāraru mattu abhivardhakaru vistarisuvalli ī vinyāsavu avakāśa kalpisuttadè. āṃḍrāyḍ‌, aiphon‌/aipāḍ‌ ṭac‌, mattu blyāk‌bèri ivugaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè sthaḻīya anvayikègaḻu astitvadalliddu, varḍ‌près‌‌ nirvahaṇā paṭṭiyallina kèlavòṃdu vaiśiṣṭyapūrṇa lakṣaṇagaḻigè avu saṃparka òdagisuttavè; aṣṭe alla, WordPress.comnòṃdigè mattu WordPress.orgna aneka blāg‌gaḻòṃdigè avu kāryanirvahisuttavè. niyojanè āyojisuva parisaravòṃdara (hosṭiṃg‌ ènvirānmèṃṭ‌) melè halavāru vidhānagaḻannu baḻasikòḻḻuva mūlaka varḍ près annu sajjugòḻisalu sādhyavidè. WordPress.org niṃda varḍ près na prasakta āvṛttiyannu ḍaun‌loḍ‌ māḍikòḻḻaluva, āykèyannu baḻakèdāraru hòṃdiruttārè. alliṃda, avaru tamma vèb‌ āyojaka parisarakkè mūla saṃketa mattu adara ādhāravāgiruva sādhanagaḻannu ap‌loḍ‌ māḍalu avakāśaviruttadè. bahuuddeśita taṃtrāṃśa nirvahaṇā vyavasthèya mūlaka athavā kaiyiṃda naḍèsuva yāvude sajjikè athavā rūparekhèyannu bayasada, baḻakègè siddhaviruva ṭarn‌kī varḍ‌près‌‌ sādhanavòṃdannu sajjugòḻisuva mūlaka varḍ‌près‌‌nnu aḻavaḍisalu sādhyavidè. viṃḍos‌ mattu IIS melè varḍ près annu aḻavaḍisuva maikrosāphṭ‌‌ vèb‌ vedikè pratiṣṭhāpakavannu (maikrosāphṭ‌‌ vèb‌ plāṭ‌phāraṃ in‌sṭālar‌nnu) baḻasuva mūlakavū varḍ‌près‌‌nnu aḻavaḍisalu sādhyavidè. PHP athavā MySQLnaṃtaha yāvude tappihogiruva ādhāra-sādhanagaḻannu vèb‌ PI svayaṃcālitavāgi pattèhaccuttadè mattu varḍ‌près‌nnu aḻavaḍisuvudakkè muṃcitavāgi avugaḻa vinyāsavannu racisuttadè. bahaḻaṣṭu vèb‌ āyojaka saṃsthègaḻu tamma bahuuddeśita taṃtrāṃśagaḻalli phèṃṭāsṭikòdaṃtha eka-klik‌ lipiya svayaṃ pratiṣṭhāpaka kāryasūciyannu nīḍuttavè. iṃtha kāryasūciya mūlaka varḍ‌près‌‌nnu baḻakèdāraru saraḻavāgi aḻavaḍisabahudāgiruttadè. muṃduvarida athavā pragatiśīla baḻakèdāraru tammade sarvar‌gè varḍ près annu ḍaun‌loḍ‌ māḍikòḻḻuva mattu SVNnnu baḻasikòṃḍu adannu susaṃgatavāgi pariṣkarisuva āykèyannu hòṃdiruttārè. sulabhavāgi pariṣkaraṇakkè òḻagāguvalli idu baḻakèdārarigè avakāśa kalpisuttadè. baḻakèdāraru tammade āda vèb‌ sarvar‌nalli varḍ‌près‌‌nnu aḻavaḍisuva gojigè hogadèye, ān‌lain‌ mūlaka varḍ‌près‌‌ blāg‌ òṃdannu sajjugòḻisalu sādhyavāguvaṃtaha sulabha mārgavòṃdannu WordPress.comnaṃtha ucitavāda āyojaka sevègaḻu nīḍuttavè. ucitavāda āyojaka sevègè dākhalāda naṃtara upavyāptiya khātèyòṃdu (udāharaṇègè yourname.WordPress.com) sṛṣṭisalpaḍuttadè. haṃcikègè òḻagāgiruva aneka vèb‌ āyojaka sevègaḻū saha tamma niyaṃtraṇā paṭṭiya mūlaka svayaṃcālita varḍ‌près‌‌ aḻavaḍikèyannu nīḍuttavè. itihāsa saraḻavāgi b2 athavā kèphèlāg‌ èṃbudāgi hèccu sāmānyavāgi paricitavāgiruva bi2/kèphèlāg‌‌ , varḍ près gè idda pūrvavartiyāgittu. 2003ra me tiṃgaḻa veḻègè iddaṃtè, sarisumārāgi 2,000 blāg‌gaḻalli bi2/kèphèlāg‌ baḻasalpaṭṭidè èṃdu aṃdājisalpaṭṭidè. MySQLnòṃdigè baḻasalpaḍalu anuvāguvaṃtè idu maikel‌ vālḍraighiyiṃda PHPyalli barèyalpaṭṭitu. īta varḍ‌près‌‌gè īga lekhana nīḍuttiruva orva abhivardhakanāgiddānè. varḍ‌près‌‌ èṃbudu adhikṛta uttarādhikāriyāgiddarū saha, bi2èvalyūṣan‌ èṃba mattòṃdu yojanèyū sakriya abhivṛddhiyallidè. b2vina òṃdu kavalòḍètavannu sṛṣṭisuvudakkè saṃbaṃdhisidaṃtè myāṭ‌ mullèn‌vèg‌ mattu maik‌ liṭl‌ naḍuvè naḍèda òṃdu jaṃṭi prayatnavāgi 2003ralli varḍ‌près‌‌ mòdalu kāṇisikòṃḍitu. mullèn‌vèg‌na orva snehitèyāda krisṭīn‌‌ sèllèk‌ èṃbākèyiṃda varḍ‌près‌‌ èṃba hèsaru sūcisalpaṭṭitu. spardhāśīla mūvabal‌ ṭaip‌ bahuuddeśita taṃtrāṃśakkè saṃbaṃdhisidda paravānagiya ṣarattugaḻu 2004ralli siks‌ apārṭ‌‌niṃda badalāyisalpaṭṭavu mattu adara atyaṃta prabhāvaśāli baḻakèdāraralli anekaru varḍ‌près‌‌gè valasè hodaru. 2009ra akṭobar veḻègè‌‌, mukta mūlada CMSna mārukaṭṭè pālina varadiyu taḻèda nirṇayavòṃdara anusāra, berāvude mukta mūla paṭhyaviṣaya nirvahaṇā vyavasthègaḻu hòṃdiddakkiṃta mahattaravāda brāṃḍ‌ śaktiyannu varḍ‌près‌ hòṃdittu èṃdu kaṃḍubaṃtu. praśastigaḻu 2007ralli pyākṭ‌ mukta mūlada CMS praśastiyòṃdannu varḍ près gèdditu. 2009ralli atyuttama mukta mūlada CMS praśastiyannu varḍ‌près‌‌ gèdditu. prāyojita viṣaya-vastugaḻannu tègèduhākuvikè varḍ près parikalpanègaḻa vedikèyalli naḍèda carcèyòṃdannu anusarisi mattu mārk‌ ghoṣ‌ tanna vèblāg‌ ṭūls‌ kalèkṣan‌ èṃba blāg‌nalli nīḍida prakaṭaṇèyòṃdannu anusarisi, 2007ra julai 10raṃdu myāṭ‌ mullèn‌vèg‌ prakaṭaṇèyòṃdannu nīḍida; http://themes.wordpress.netnalli labhyaviruva varḍ‌près‌‌ viṣaya-vastuvina adhikṛta nirdeśikèyu prāyojita kòṃḍigaḻannu hòṃdiruva viṣaya-vastugaḻannu innumuṃdè āyojisuvudilla èṃbude ā prakaṭaṇèyāgittu. prāyojita viṣaya-vastugaḻa vinyāsakāraru mattu baḻakèdārariṃda ī kramavu ṭīkisalpaṭṭitādarū, iṃtha viṣaya-vastugaḻannu spyām athavā kaḻapè vastugaḻu èṃbudāgi parigaṇisuva varḍ‌près‌‌ baḻakèdārariṃda ī kramavu ślāghisalpaṭṭitu. sadari prakaṭaṇèyannu māḍida kèlakālada naṃtara, prāyojita kòṃḍigaḻirada viṣaya-vastugaḻū seridaṃtè yāvude hòsa viṣaya-vastugaḻannu svīkarisuvudannu varḍ‌près‌‌ viṣaya-vastuvina adhikṛta nirdeśikèyu nillisitu. prāyojita viṣaya-vastugaḻu īgalū èllèḍè labhyavivè; aṣṭe alla, mūrane pakṣasthariṃda serpaḍè māḍalpaṭṭiruva hèccuvari prāyojita kòṃḍigaḻòṃdigina ucitavāda viṣaya-vastugaḻu kūḍā labhyavivè. 2008ra julai 18raṃdu http://wordpress.org/extend/themes/nalli viṣaya-vastuvina hòsa nirdeśikèyòṃdu prāraṃbhavāyitu. plag‌-in‌gaḻa nirdeśikèya mādariyalliye idu vinyāsagòḻisalpaṭṭittu; idakkè ap‌loḍ māḍalāda yāvude viṣaya-vastuvū kūlaṃkaṣavāgi pariśīlisalpaḍuttadè. aṃdarè, svayaṃcālanagòḻisalpaṭṭa kāryasūciyòṃdariṃda mòdaligè hāgū mānava hastakṣepavòṃdara mūlaka naṃtaradalli ī prakriyèyu naḍèyuttadè. 2008ra ḍisèṃbar‌ 12raṃdu, 200kkū hèccina viṣaya-vastugaḻannu varḍ‌près‌‌na viṣaya-vastu nirdeśikèyiṃda tègèduhākalāyitu; avu GPL paravānagiya avaśyakatègaḻòṃdigè sarihòṃdikòḻḻadiddude idakkè kāraṇavāgittu. iṃdu pratiyòṃdu viṣaya-vastuvinalliyū lekhaka namūdugaḻigè anumatisalāgidèyādarū, GPLgè hòṃdikèyāgada viṣaya-vastugaḻannu vitarisuva tāṇagaḻigè iruva prāyojakatègaḻu athavā kòṃḍigaḻigè saṃbaṃdhisidaṃtè adhikṛta kāryanītiyu avakāśa nīḍuvudilla. GPL anuvartanaśīlavallada viṣaya-vastugaḻu īga itara viṣaya-vastu nirdeśikègaḻa tāṇada valayadalli āyojisalpaḍuttivè. biḍugaḍègaḻu 1.0ra āvṛttiya naṃtara āraṃbhavāguva bahupālu varḍ‌près‌‌ biḍugaḍègaḻu suparicita jājh‌ saṃgītagārara hèsarinalli saṃketada hèsaranniṭṭukòṃḍivè. bhaviṣya varḍ‌près‌‌ 3.0ra āvṛttiya biḍugaḍèya naṃtara, varḍ‌près‌‌ blāg‌nnu myāṭ‌ mullèn‌vèg‌ pariṣkarisida. varḍ‌près‌‌ samudāyavannu vistarisuvudara mattu sudhārisuvudara kuritāgi gamana harisuva dṛṣṭiyiṃda avana taṃḍavu varḍ‌près‌‌ taṃtrāṃśadiṃda biḍugaḍèya āvartanavòṃdannu dūrasarisuttidè èṃbudannu samudāyavu ariyalu idu avakāśa kalpisitu. varḍ‌près‌‌ 3.1 mattu 3.2ra āvṛttigaḻa biḍugaḍèyu 2011ra āraṃbhadalli mattu 2011ra prathamārdhadalli kramavāgi āgalidè. 3.2ra āvṛttiya biḍugaḍèya naṃtara, kaniṣṭa avaśyakatèya PHP āvṛtti mattu MySQLnnū saha unnatīkarisalāguvudu. bhedyagaḻu taṃtrāṃśadallina aneka bhadratā samasyègaḻu, nirdiṣṭavāgi 2007 mattu 2008ralli, bahiraṃgavādavu. sèkyuniyāda anusāra, 2009ra epril‌nalli sarihòṃdisirada 7 bhadratā salahā vyavasthègaḻannu (òṭṭu 32 vyavasthègaḻa paiki) varḍ‌près‌ hòṃdittu mattu avu "kaḍimè nirṇāyaka" èṃba òṃdu gariṣṭa śreyāṃkavannu hòṃdiddavu. sadyocitavāgiruva varḍ‌près‌‌ bhedyagaḻa paṭṭiyòṃdannu sèkyuniyā kāydukòṃḍidè. unnata-maṭṭada athavā gamana sèḻèyuva śodhaka èṃjinu atyuttamavāgisuvikèya (sarc‌ èṃjin‌ āpṭimaiseṣan‌-SEO) aneka blāg‌gaḻaṣṭe allade, āḍ‌sèns‌‌‌nnu òḻagòṃḍiruva gamana sèḻèyadiruva aneka vāṇijya blāg‌gaḻa melè guriyiṭṭukòṃḍu 2007ra janavariyalli, varḍ‌près‌‌ sāhasakāryada yaśasvī dāḻimāḍalāyitu. yojanā tāṇada vèb‌ sarvar‌‌gaḻa paiki òṃdara melina pratyeka bhedyatèyòṃdu, varḍ‌près‌‌ 2.1.1ra āvṛttiya kèlavòṃdu ḍaun‌loḍ‌gaḻigiruva hiṃbāgilina svarūpavòṃdaralli upayogakkè baruva saṃketavannu paricayisuvudakkè dāḻikāranòbbanigè avakāśamāḍikòṭṭitu. 2.1.2ra biḍugaḍèyu ī samasyèyannu saripaḍisitu; ī samayadalli biḍugaḍèyāda salahā vyavasthèyòṃdu tat‌kṣaṇadalli unnatīkarisuvudara kuritu èllā baḻakèdārarigè salahè nīḍitu. cālisalpaḍuttiruva varḍ‌près‌‌ blāg‌gaḻa paiki 98%naṣṭu blāg‌gaḻu upayogakkè baruva rītiyalliddavu èṃba aṃśavannu 2007ra me tiṃgaḻalli adhyayanavòṃdu hòragèḍavitu; ekèṃdarè taṃtrāṃśada haḻatāda mattu bèṃbalavillada āvṛttigaḻannu oḍisuttiddavu. PHP bhadratā pratikriyā taṃḍada saṃsthāpakanāda sṭèphèn‌ èssar èṃbāta 2007ra jūn‌nalli baṃda saṃdarśanavòṃdaralli varḍ‌près‌‌na bhadratā pathada dākhalèya kuritāgi nirṇāyakavāgi mātanāḍida; anvayikèya vinyāsadòṃdigiruva samasyègaḻannu āta ī saṃdarbhadalli ullekhisuttā, SQL òḻahògisuvikèya bhedyagaḻaṣṭe allade kèlavòṃdu itara samasyègaḻiṃda durbhedhyavāgiruva saṃketada barèyuvikèyannu sadari vinyāsavu anavaśyakavāgi kaṣṭakaravāgisidè èṃdu tiḻisida. bahu-blāgiṃg‌ varḍ‌près‌‌ 3.0ra āvṛttigè muṃcitavāgi, talā aḻavaḍisuvikègè saṃbaṃdhisi òṃdu blāg‌gè varḍ‌près‌‌ bèṃbalisuttittādarū, dattāṃśa saṃgrahada pratyeka koṣṭakagaḻannu baḻasalu anuvāguvaṃtè òṃdu veḻè vinyāsagòḻisalāgiddarè, vibhinna nirdeśikègaḻiṃda bahu sahavarti pratigaḻannu cālisalu illi sādhyavittu. varḍ‌près‌‌ malṭi-yūsar‌‌ (varḍ‌près‌‌ MU, athavā kevala WPMU) èṃbudu varḍ‌près‌‌na òṃdu kavalòḍètavāgiddu, òṃdu keṃdrīkṛta nirvāhakaniṃda nirvahisalpaḍalu samarthavāgiruva òṃde aḻavaḍikèya vyāptiyòḻagè aneka blāg‌gaḻu astitva kaṃḍukòḻḻuvudakkè avakāśa nīḍalèṃdu idu sṛṣṭisalpaṭṭidè. vèb‌saiṭ‌ òṃdannu hòṃdiruvavaru tammade āda blāgiṃg‌ samudāyavannu āyojisalu avakāśa nīḍuvude allade, òṃdu salakaraṇèya gūḍiniṃda èllā blāg‌gaḻannū niyaṃtrisuva hāgū madhyasthikè vahisuva prakriyèyannu varḍ‌près‌‌ MU kāryasādhyavāgisuttadè. prati blāg‌gè saṃbaṃdhisidaṃtè èṃṭu hòsa dattāṃśa koṣṭakagaḻannu varḍ‌près‌‌ MU serpaḍè māḍuttadè. 3.0ra āvṛttiya biḍugaḍèya bhāgavāgi varḍ‌près‌‌nòṃdigè varḍ‌près‌‌ MU vilīnagòṃḍitu. ati mahatvada abhivardhakaru myāṭ‌ mullèn‌vèg‌ mattu maik‌ liṭl‌ èṃbibbaru sadari yojanèya saha-saṃsthāpakarāgiddaru. lekhana nīḍuttiruva pramukha abhivardhakaralli raiyān‌ borèn‌, mārk‌ jākvit‌‌, myāṭ‌ mullèn‌vèg‌, āṃḍryū oj‌, mattu pīṭar‌ vèsṭ‌vuḍ seriddārè. prati biḍugaḍèyannu parīkṣisuva svayaṃsevakara òṃdu guṃpāda WP ṭèsṭars‌‌‌ nnu òḻagòṃḍaṃtè, varḍ‌près‌‌ tanna samudāyadiṃdalū abhivṛddhipaḍisalpaḍuttadè. rātriyalli naḍèyuva nirmāṇagaḻu, bīṭā āvṛttigaḻu mattu biḍugaḍèya parīkṣārthigaḻigè avaru āraṃbhika saṃparkavannu hòṃdiruttārè. viśeṣa aṃcè paṭṭiyalli, athavā yojanèya ṭrāk‌ sādhanadalli doṣagaḻu dākhalisalpaḍuttavè. varḍ‌près‌ tannannu suttuvarèdiruva samudāyadiṃda bahutekavāgi abhivṛddhipaḍisalpaḍuttadèyādarū, myāṭ‌ mullèn‌vèg‌niṃda saṃsthāpisalpaṭṭa kaṃpaniyāda āṭomyāṭik‌ jòtèyalli adu nikaṭavāda saṃbaṃdhavannu hòṃdidè. ivannū noḍi paṭhyaviṣayada nirvahaṇā vyavasthègaḻa paṭṭi aikyālèṃḍar‌ bèṃbaladòṃdigina anvayikègaḻa paṭṭi baḍḍiprès‌ ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu How to Install and Use Wordpress to create Blogs – Step by Step Video Guide mukta mūla paṭhyaviṣayada nirvahaṇā vyavasthègaḻu PHP kāryasūci racanèya bhāṣè blāg taṃtrāṃśa varḍ‌près‌‌ mukta IDyannu bèṃbalisuva aṃtarjāla sevègaḻu paṭhyaviṣaya nirvahaṇā vyavasthègaḻu vèb‌saiṭ‌ nirvahaṇè PHPyallina kāryasūciyiṃda rūpitagòṃḍiruva ucitavāda taṃtrāṃśa 2003ra taṃtrāṃśa samūha mādhyama aṃtara jāla tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A1%E0%B3%8D%20%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%86%E0%B2%B8%E0%B3%8D

ವರ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್

ಭಾರತದ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಯ ಬಹಾಯಿ ಮನೆ ತನ್ನ ಹೂವಿನಂತಹ ಆಕಾರದ ಕಾರಣ ಕಮಲ ದೇವಾಲಯ ವೆಂದು ಜನಪ್ರಯವಾಗಿ ಹೆಸರಾದ, ಮನೆ ತನ್ನ ಹೂವಿನಂತಹ ಆಕಾರದ ಕಾರಣ ಕಮಲ ದೇವಾಲಯ' ವೆಂದು ಜನಪ್ರಯವಾಗಿ ಹೆಸರಾದ, ಉಪಾಸನೆಯ ಒಂದು ಮನೆ ಹಾಗೂ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆ.. ಈ ೧೯೮೬ ರಲ್ಲಿ ಅದು ಸಂಪೂರ್ವವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಮುಗಿಸಲಾಯತು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಉಪಖಂಡದ ಮದರ್ ಟೆಂಪಲ್ ನಂತೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹಲವು ಅನೇಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂದಿವೆ. ಹಾಗೂ ನೂರಾರು ದೈನಿಕ ಹಾಗೂ ಪತ್ರಿಕಾ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಉಲ್ಲೇಖಿತವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಪೂಜೆ ಇಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಬೇರೆ ಎಲ್ಲಾ ಬಹಾಯಿಗಳ ಪೂಜೆಯ ಆರಾಧನೆಯ ಕಟ್ಟಡದಂತೆ, ಬಹಾಯಿ ಧೆರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದಂತೆ, ಯಾವುದೇ ಬೇರೆ ಧರ್ಮ ಅಥವ ಇತರೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದೆ ಕಮಲ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲೂ ಸಹ ಎಲ್ಲಾರಿಗೂ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇಲ್ಲ ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳ ಜನತೆಯು ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಹೆಸರು, ಜಾತಿ, ಮತ, ಪಂಗಡ, ಬಿರುದು ಹಾಗೂ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪೂಜಿಸಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸ್ಥಾನವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಆರಾಧನಾ ಕಟ್ಟಡದ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥವೆಂದು ಬಹಾಯಿ ಕಾನೂನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ, ಬಹಾಯಿ ಧರ್ಮದ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ದೇವರ ಬೇರೆ ದರ್ಮಗಳ ಪವಿತ್ರ ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗಡೆ ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಓದಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲಿ ಬಹಾಯಿ ಧರ್ಮದ ನಂಬಿಕೆ ವಾಚನಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ವೃಂದ ಗಾಯನದವರಿಂದ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಗೀತವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗಡೆ ಬಾರಿಸುವುದಾಗಲಿ ಅಥವಾ ನುಡಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅದೂ ಅಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮ ಪ್ರವವಚನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಮತ್ಯಾವುದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು, ಆಚಾರ ವಿಧಿ - ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲವೆಂದು ಬಹಾಯಿ ಕಾನೂನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿದಿಶಮಾಡಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಮತ್ತೆ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರವವಚನಗಳನ್ನು ವಾಚನಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಧಾರ್ಮಕ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಕಟ್ಟಲೆಗಳನ್ನು ಸಮಾರಂಭಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ರಚನೆ ಕಮಲ ದೇವಾಲಯವೂ ಸೇರಿದಂತೆ, ಎಲ್ಲಾ ಬಹಾಯಿ ಪೂಜೆಯ ಮನೆಗಳೂ, ಕೆಲವು ವಾಸ್ತಶಿಲ್ಪದ ಮೂಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಬಹಾಯಿಗಳಿಗೆಂದೇ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬರೆದಿಟ್ಟ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಹಾಯಿ ಧರ್ಮ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ನಿಖರವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅದು ಒಂಭತ್ತು ಭಾಗಗಳುಳ್ಳ ವೃತ್ತಾಕಾರ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅವಶ್ಯವೆಂದು, ಅದು ಆರಾಧನೆಯ ಮನೆಯ ಅಗತ್ಯವಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಗುಣ ಲಕ್ಷಣವೆಂದು, ಆ ಧರ್ಮದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರ ಮಗ ಅಬ್ದುಲ್-ಬಹಾಯಿ ಗೊತ್ತು ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಮಲ ಪುಷ್ಪದಿಂದ ಸ್ಪೂರ್ತಿಗೊಂಡು, ಅದರ ವಿನ್ಯಾಸವು ಒಂಭತ್ತು ಭಾಗಗಳುಳ್ಳ ಮೂರರ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಿರುವ ೨೭ - ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ - ನಿಂತಿರುವ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಆಚ್ಛಾದಿತ 'ದಳಗಳು' ರಚಿತವಾಗಿವೆ ಪ್ರಚಲಿತ ಎಲ್ಲಾ ಬಹಾಯಿ ಆರ್ಚನೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಒಂದು ಗುಮ್ಮಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಅವು ಅವರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಒಂದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಉಪಾಸನೆಯ ಮನೆಯ ಒಳಗಡೆ ಯಾವುದೇ ಚಿತ್ರಗಳು, ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಅಥವ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸ ಬಾರದೆಂದು ಸಹ ಬಹಾಯಿ ಧರ್ಮ ಗ್ರಂಥಗಳು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಯಾವುದೇ ಪ್ರವವಚನ ಪೀಠ ಅಥವ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಶಿಷ್ಠ್ಯವನ್ನಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸಬಾರದು (ವಾಚಕರು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಒಯ್ಯುಬಹುದಾದ ಭಾಷಣದ ಸ್ಟಾಂಡುಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿಲ್ಲಬಹುದು). ಸುಮಾರು ೨,೫೦೦ ರರಷ್ಟು ಜನಗಳನ್ನು ತನ್ನಲಿ ಹೊಂದುವ ಸಾರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ ಹಜಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದಳಗಳಂತಹ ಕಮಲದ ದಳಗಳಂತಹವು ಕಮಲ ದೇವಾಲಯದ ಒಂಭತ್ತು ಬಾಗಿಲುಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಆ ಕಮಲದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಒಳಗಡೆ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ ಹಜಾರವು ೪೦ ಮೀಟರುಗಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಮೇಲ್ಮೈ ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿರುವ ಬಿಳಿಯ ಅಮೃತಶಿಲೆಗಳು ಗ್ರೀಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಪೆಂಟಲಿ ಪರ್ವತದಿಂದ ತರಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಅದೇ ಶಿಲೆಯ ಸ್ಥಳದಿಂದಲೇ ವಿವಿಧ ಅನೇಕ ಪುರಾತನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಬಹಾಯಿ ದೇವಾಲಯಗಳೂ ಸಹ ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಆರಾಧನೆಯ ಕಟ್ಟಡ, ಜೊತೆಗೆ ಒಂಭತ್ತು ಸುತ್ತುವರಿದಿರುವ ಕೊಳಗಳು ಹಾಗೂ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ೨೬ ಎಕರೆ ತೋಟಗಳು ಇವೆ (೧೦೫,೦೦೦ ಚದುರ ಮೀಟರ್, ೧೦.೫ ಹೆಕ್ಟೇರ್ಸ್) ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ, ಬಹಾಪುರ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಆ ಕಮಲದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ತಾಣವಿದೆ. ಈಗ ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ, ಫರಿಬೊರ್ಜ್ ಸಹ್ಜ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ, ಹಿಂದೆ ಇರಾನಿಯನ್ ಸಂಜಾತ ಈ ಕಟ್ಟಡದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಯಾಗಿದ್ದನು. ಅದನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸ ಗೊಳಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಮುಂದೆ ಅದರ ರಚನೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅವರಾ ಮಾಡಿದರು ಹಾಗೂ ಯಾವ ಸ್ವದೇಶೀಯ ಗಿಡಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು ಆ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ತಾಣಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದುದೆಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಹಸಿರು ಮನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ರಚನೆಯ ಬಡ್ಜೆಟ್ಟಿನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಅದಕ್ಕಿ ಉಳಿಸಿದರು. ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ,ಹೆಚ್ಚಿನಭಾಗ ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಬಂಡವಾಳದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವನ್ನು ಹೈದ್ರಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿನ ಅರ್ದಶೀರ್ ರುಸ್ತುಂಪುರ್ ರವರು ತಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದ ಸಂಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ದಾನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟರು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೮೬ ರಲ್ಲಿ, ಅದರ ಉದ್ಘಾಟನೆಯಾದಾಗಿನಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪೂಜೆಗೆ, ದೆಹಲಿಯ ಬಹಾಯಿ ಉಪಾಸನೆಯ ಕಟ್ಟಡವು, ೨೦೦೨ ನೇ ಇಸವಿಯ ಕೊನೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಪರ್ಯಟಕರು ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿ, ೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದೆ. ಆ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟ ಪರ್ಯಟಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ವಿಶ್ವದ ಇತರೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಐಫೆಲ್ ಟವರ್ ಹಾಗೂ ತಾಜ್ ಮಹಲ್‌ಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಮೇರೆ ಮೀರಿಸಿ ನಿಂತಿತ್ತು. ಅದು ಹಿಂದೂ ಪವಿತ್ರ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಅದು ೧೫೦,೦೦೦ ರಷ್ಟು ಜನಗಳನ್ನು ತನ್ನತ್ತ ಆಕರ್ಶಿಸಿದೆ; ಅದು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ನಾಲ್ಕು ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರವಾಸಿಗಳನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತದೆ (ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ಸುಮಾರು ೧೩,೦೦೦ ಅಥವ ಪ್ರತಿ ನಿಮಷವೂ ೯ ಜನಗಳು). ಈ ಉಪಾಸನೆಯ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಕಮಲದ ದೇವಸ್ಥಾನ" ಎಂದು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದು ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ಪೂಜಾ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕಮಲ ದೇವಾಲಯದ ಅನೇಕ ಪಟ್ಟುಗಳ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕೃತಿಯು ಒಂದು ಚಪ್ಪರದಂತೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು, ದುರ್ಗಾ ಮಾತೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಒಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ರಚನೆಯು ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸಿಕ್ಕಿಂನಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಹಿಂದು ಸಮಾರೋಹೋತ್ಸದ ಪೆಂಡಾಲ್ ಮಂದಿರವು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಪ್ರತಿಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ದೇವಾಲಯವು ವೃತ್ತಿಪರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕಲೆ, ಕುಶಲ ಕಲೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸರ್ಕಾರಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನದ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಮಗಾರಿ ಜನರ ಅದ್ಭುತ ಕುಶಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಬಗ್ಗ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.. ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ, ಇರಾನಿ ಸಂಜಾತ ಮಿ. ಫರಿಬೊರ್ಜ್ ಸಹ್ಬ ಬಹಾಯಿಗಳ ಆರಾಧನೆಯ ಮಂದಿರದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗೆ ಒಂದು ಪುಷ್ಪದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಹಾಗೂ ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಯ ಪ್ರಭಾವದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ಅದ್ಭುತವಾದ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಯು ಕೆ - ಆಧಾರಿತ ವಿನ್ಯಾಸಗಾರ ಇಂಜಿನೀರ್ ಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ "ಅ ಕಟ್ಟಡವು ಒಂದು ಪುಷ್ಪದ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪುವಂತಹ ಸೊಬಗನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ" ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಲೆ ಹಾಗೂ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಠತೆಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ, ನವ ದೆಹಲಿ ಬಳಿಯ ಬಹಾಯಿಗಳ ಪೂಜೆಯ ಕಟ್ಟಡದ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಮಿ. ಎಫ್. ಸಹ್ಬ ರವರಿಗೆ ೧೯೮೭ ರ "ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಇನ್ ರಿಲಿಜಿಯಿಸ್ ಆರ್ಟ್ ಅಂಡ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್" ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ.ಸಿ ಯ ಧರ್ಮ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪ ಕಲೆಯ ಇಂಟರ್ಫೇಯ್ತ್ ಫೂರಂ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ ಶಿಲ್ಪ ಕಲೆಗಾರರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಸ್ಥೆಯು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಗೌರವದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು. ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ, ಬಾಹ್ಯ ಲೈಟಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಯ - ಪಾಲ್ ವಾಟರ್ಬರಿ ಹೊರಾಂಗಣ ಲೈಟಿಂಗ್ ಡಿಸೈನ್ ಗಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನುಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾ ದೀಪಾಲಂಕಾರದ ಎಂಜಿನೀರಿಂಗ್ ಸೊಸೈಟಿಯು ಉತ್ಕೃಷ್ಠತೆಗೆ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿತು. ೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿ, "ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ" ಗಾಗಿ ಅಮೇರಿಕಾದ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ ಮಹರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ ದಿಂದ ಒಂದು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮಂದಿರವು ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು. ಬ್ರಿಟಾನಿಕ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ೧೯೯೪ ರ ಆವೃತ್ತಿಯು, ತನ್ನ "ಶಿಲ್ಪಕಲೆ" ವಿಭಾಗದಲ್ಲೆ ತನ್ನ ಸಮಯದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನೆ ಎಂದು ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿತು. ೨೦೦೦ ರದಲ್ಲಿ, "ವಿಶ್ವ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ೧೯೦೦ - ೨೦೦೦: ಒಂದು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೋಸಾಯಿಕ್, ಸಂಪುಟ ಎಂಟು, ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ' ೨೦ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತ ೧೦೦ ಅತ್ಭುತ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಚೈನಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ೨೦೦೦, ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಯಾವುದೇ ಇತರೆ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸ್ಮಾರಕದಿಂದ ಮೀರಲಾಗದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ, ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ, ಧರ್ಮಗಳ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಂತದ ಜನತೆಯ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಐಕ್ಯಮತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ೨೦ ನೆ ಶತಮಾನದ ತಾಜ್ ಮಹಲ್ (ಈ) ನ ಸೇವೆಯ ಪರಿಮಾಣಕ್ಕೆ "ಕಮಲ ದೇವಾಲಯದ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಫರಿಬೊರ್ಜ್ ಸಹ್ಜ ರಿಗೆ "ಗ್ಲೋಬ್ ಆರ್ಟ ಅಕೆಡಮಿ ೨೦೦೦" ವಿಯುನ್ನಾದಲ್ಲಿನ ಗ್ಲೋಬ್ ಆರ್ಟ್ ಅಕೆಡಮಿ ಯು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸಿತು. ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಲೇಖನಗಳು ೨೦೦೩ ರ ಪ್ರಕಾರ ಅದನ್ನು ಭಾರತ, ರಷ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಚೈನಾದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಹಾಯಿ ವಿಶ್ವ ಕೇಂದ್ರ ವಾಚನಾಲಯವು ೫೦೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಾಡಿದೆ, ಇವೆಲ್ಲವೂ ರಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಗಳಿರುವ ಲೇಖನಗಳು ಹಾಗೂ ವಾಸ್ತಶಿಲ್ಪಿಯ ಜೊತೆ ಸಂದರ್ಶನಗಳೂ, ಚಿಕ್ಕ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಮಲ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ "ಆಕ್ಚುಲೈಟ್ ಡೆಸ್ ರಿಲಿಜೆನ್ಸ್" ಎಂಬ ಸಂಚಿಕೆಯು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ "ಲೆಸ್ ರೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಎಟ್ ಲೆನ್ಸ್ ಚೆಫ್-ಡಿ'ಒಲಿವೆರ್ಸ್" (ಧರ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೃತಿಗಳು) ೨೦೦೦ ರ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಿಮಲ ಮಂದಿರದ ಬಗ್ಗೆ ನಾಲ್ಕು ಪುಟಗೋ ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖನವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಗಿನ್ನೆಸ್ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಗಳು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ. {{0}ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು (ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ಪತ್ರಿಕೆ) ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1987. ಬೆಳಕಿನ ದೀಪದ ವಿನ್ಯಾಸ + ಅನ್ವಯಿಕೆ ಸಂಪುಟ 19, ನಂ:6, ವಿದ್ಯುದಲಂಕಾರ ಎಂಜಿನೀರಿಂಗ್ ಸೊಸೈಟಿ,ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಿಂದ, "ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ತಾಜ್ ಮಹಲ್". ವಾಲ್ ಪೇಪರ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2002 ಪ್ರಗತಿಪರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ , ಫೆಬ್ರುವರಿ ಹಾಗೂ ಪುನಃ ಡಿಸೆಂಬರ್ 1987 ವಿಶ್ವ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ: ಒಂದು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೋಸಾಯುಕ್ 1900-2000, ಸಂಪುಟ 8, ಕೆನ್ನೆಥ್ ಫ್ರಂಪ್ಟನ್ ರವರಿಂದ, ಸ್ಪ್ರಿಂಗರ್ - ವೆರ್ಲೋ ವೈನ್ ಪ್ರಕಾಶಕರು, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ - "ಮಹಾನ್ ಸೌದರ್ಯದ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಪ್ರತಿಮೆ ... ನಗರದ ಅರ್ಥ ಸೂಚಿಸುವ ಚಿನ್ಹೆ". ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ '' - ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳ ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಯೋಜನೆಯ IFRAA ಸಂಚಿಕೆ, ಸಂಪುಟ XXI "ಭಾವನೆಗಳ ಸೂಕ್ತತೆ ಹಾಗೂ ರಚನೆ, ವಿನ್ಯಾಸದ ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣ ಸಾಹಸ ಕಾರ್ಯ". ರಚನಾ ಎಂಜಿನೀರ್, ಯು ಕೆ (ವಾರ್ಷಿಕ) ಡಿಸೆಂಬರ್, 1987 ಇರಾನಿಕಾ ವಿಶ್ವಕೋಶ 1989 ಪುಸ್ತಕಗಳು ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಲಾವಣ್ಯದಲ್ಲಿ: ಬಹಾಪುರ್ ನ ಕಮಲದ ಮಹಲ್, ರಘು ರೈ ರವರಿಂದ ಛಾಯಚಿತ್ರಗಳು, ರೋಜರ್ ವ್ಹೈಟ್ ರವರಿಂದ ಮೂಲ ಗ್ರಂಥ, ಟೈಮ್ ಬುಕ್ಸ್ ಇಂಟರ್ನಾಷನಲ್, 1992 ದೇವರನ್ನು ನೆನಪಿನ ಆಕರ್ಷಣಾ ಸ್ಥಳ, ಥಾಂಮ್ಸನ್ ಪ್ರಸ್, 2002 ಅಂಚೆಚೀಟಿಗಳು ನವ ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ, ಬಹಾಯಿಗಳ ಆರಾಧನಾ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತೋರಿಸುವ 6.50 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಅಂಚೆಚೀಟಿ. ಸಂಗೀತ ದೇವಾಲಯ ಸಮರ್ಪಣಾ ಸೇವೆ (1986) ಸೀಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕ್ರೊಪ್ಟ್, ಲೆಲಿ ಎರಿಕ್ಸ್, ಹಾಗೂ ಇತರರು ರವರಿಂದ ಧ್ವನಿಗಳು ಅಥವ ಹಾಡುಗಳ ಸಹಿತ ಕೆನಡಾ ಆಂಟೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಡೋಂಟ್ ಬ್ಲಿಂಕ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್, ಇಂಕ್ ಗಾಗಿ ಕೀಬೋರ್ಡ್ ನುಡಿಸುವವ ಜಾಕ್ ಲೇಂಜ್ ರಿಂದ 1987 ರಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಮಲದಲ್ಲಿ ಆಭರಣ (ಆಲ್ಬಮ್) ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಸಂದರ್ಶಕರು: "ಸಿ ಎನ್ ಎನ್ ವರದಿಯಂತೆ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲೆ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಜನಗಳಿಂದ ಸಂದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಡ" "ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸುಮಾರು 4.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂದರ್ಶಕರ ಸಹಿತ ತಾಜ್ ಮಹಲನ್ನು ಸಹ ಮೀರಿಸಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಡ". ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂದರ್ಶಕರು (ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸಂದರ್ಶಕರ ಪುಟ್ಟ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ 1998 ರಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಲೇಖನ ) (ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸಂದರ್ಶಕರ 2003 ರ ಪಟ್ಟಿ) (2004 ರಲ್ಲಿನ ಸೇರಿಸಿರುವ ಪಟ್ಟಿ) {{0}ಪಂಡಿತ್ ರವಿ ಶಂಕರ್ ಸಿತಾರ್ ನ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಕಲಾವಿದರು ಟಾನ್ಜಾನಿಯಾ, ಹಂಗರಿ, ಹಾಗೂ ಪನಾಮ ಗಳ ರಾಯಭಾರಿಗಳು ಬೆರ್ಮುಡಾ, ಹಂಗರಿ, ಭಾರತ, ಐವರಿ ಕೋಸ್ಟ್, ನೇಪಾಲ್, USSR/ರುಷಿಯಾ, ರೊಮಾನಿಯಾ, ಸಿಂಗಪೂರ್, ಟಜಾಕಿಸ್ತಾನ್, ಯೆಮೆನ್, ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯಾ ಮತ್ತು ಝಾಂಬಿಯಾ ದೇಶಗಳ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು (ಮಂತ್ರಿಗಳು, ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು) ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ಪ್ರಿನ್ಸ್ ನಿರಂಜನ್ ಶಾಹ್, ನೇಪಾಳದ ಡಾ. ಯುಟೊನ್ ಮುಚಟಾರ್ ರಾಫೈ, ಪ್ರಾಂತೀಯ ನಿರ್ದೇಶಕರು, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಐಸ್ ಲ್ಯಾಂಡಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರು, ಒಲ್ಯಾಪುರ್ ರಂಗ್ನಾರ್ ಗ್ರಿಮ್ಸಸನ್ ರವರು ಮೊದಲ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟಿದವರು ಆಗಿದ್ದರು. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರು/ರಚನಾಕಾರರು ಆದ ಆಂಜದ್ ಆಲಿ ಖಾನ್ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟವರು ರೊಮೇನಿಯಾ ದ ಪ್ರಿನ್ಸೆಸ್ ಆದ ಮಾರ್ಗರಿತಾ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಪತಿ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ರಾಡಿ ವೊನ್ ಹೊಹೆನ್ಜೊಲೆನ್-ವೆರಿನ್ಜೆನ್ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು ಸಿಲ್ವಿಯಾ ಗ್ಯಾಸ್ಪರೊಕೊವಾ, ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದ ಸ್ಲೊವಾಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಗೆ {ಏಪ್ರಿಲ್ 2010 ರಲ್ಲಿ, {0}ಸತ್ಯ ಸಾಯಿ ಬಾಬ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಹಾಯಿ ನಂಬಿಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ಹೊಸ ದಿಲ್ಲಿಯ, ಕಮಲ ದೇವಸ್ಥಾನದ, ಬಹಾಯಿಗಳ ಆರಾಧನೆಯ ಸ್ಥಳದ ವಾಸ್ತವಿಕ ಪ್ರವಾಸ (ಹೊರಗಿನ, ಒಳಗಿನ, ಹಗಲು ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯ ಅವಲೋಕನ ಸಂವಹನದ ವಿಹಂಗಮ ನೋಟದ ದೃಷ್ಯಗಳು) ಬಹಾಯಿ ಸಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಡೆಲ್ಲಿ ಒಳಗಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ರಚನೆಗಳು ಡೆಲ್ಲಿ ಯಲ್ಲಿನ ಧರ್ಮಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬಹಾಯ್ ಬಗ್ಗೆ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಡೆಲ್ಲಿ ಯಲ್ಲಿನ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳಗಳು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು

bhāratada, dèhaliyalli ārādhanèya bahāyi manè tanna hūvinaṃtaha ākārada kāraṇa kamala devālaya vèṃdu janaprayavāgi hèsarāda, manè tanna hūvinaṃtaha ākārada kāraṇa kamala devālaya' vèṃdu janaprayavāgi hèsarāda, upāsanèya òṃdu manè hāgū dèhaliyalli òṃdu pramukha ākarṣaṇè.. ī 1986 ralli adu saṃpūrvavāgi kaṭṭimugisalāyatu mattu bhārata upakhaṃḍada madar ṭèṃpal naṃtè sevè sallisuttidè. halavu aneka vāstuśilpīya praśastigaḻu adakkè saṃdivè. hāgū nūrāru dainika hāgū patrikā lekhanagaḻalli ī devālayavu ullekhitavāgi varṇisalpaṭṭidè. pūjè illiyū saha berè èllā bahāyigaḻa pūjèya ārādhanèya kaṭṭaḍadaṃtè, bahāyi dhèrmagraṃthagaḻalli spaṣṭavāgi òtti heḻidaṃtè, yāvude berè dharma athava itarè vyatyāsavilladè kamala devālayadallū saha èllārigū muktavāgi tèrèyalpaṭṭidè. illa èllā dharmagaḻa janatèyu paramātmanannu hèsaru, jāti, mata, paṃgaḍa, birudu hāgū kaṭṭupāḍugaḻilladè pūjisabahudāda òṃdu sthānavāgirabekèṃdu ārādhanā kaṭṭaḍada nijavāda arthavèṃdu bahāyi kānūnu spaṣṭavāgi nirūpisuttadè, bahāyi dharmada hāgū itarè devara berè darmagaḻa pavitra sanātana dharmada graṃthagaḻannu mātra òḻagaḍè yāvude bhāṣègaḻalli odabahudu athavā maṃtravannu paṭhisabahudu. alli bahāyi dharmada naṃbikè vācanagaḻu hāgū prārthanègaḻannu vṛṃda gāyanadavariṃda saṃgītakkè aḻavaḍisabahudu, ādarè yāvude saṃgītavādyagaḻannu òḻagaḍè bārisuvudāgali athavā nuḍisuvaṃtilla. adū alladè yāvude dharma pravavacanagaḻannu māḍuvaṃtilla, mattu matyāvude dhārmika kriyègaḻu, ācāra vidhi - vidhānagaḻannu baḻakè māḍuvaṃtillavèṃdu bahāyi kānūnu spaṣṭavāgi vidiśamāḍi tiḻisidè. mattè alli pravavacanagaḻannu vācanagaḻannu nīḍuvaṃtilla, mattu alli yāvude dhārmaka paddhatiyannu kāryakaṭṭalègaḻannu samāraṃbhagaḻannu ācarisuvaṃtilla. racanè kamala devālayavū seridaṃtè, èllā bahāyi pūjèya manègaḻū, kèlavu vāstaśilpada mūla vastugaḻannu haṃcikòḻḻuttavè, mattu bahāyigaḻigèṃde viśeṣavāgi barèdiṭṭa kānūnugaḻannu anusarisuttavè. avugaḻalli kèlavu bahāyi dharma graṃthagaḻalli nikharavāgi namūdisalpaṭṭivè. adu òṃbhattu bhāgagaḻuḻḻa vṛttākāra ākāravannu hòṃdiruvudu avaśyavèṃdu, adu ārādhanèya manèya agatyavāda vāstuśilpada guṇa lakṣaṇavèṃdu, ā dharmada saṃsthāpakara maga abdul-bahāyi gòttu paḍisiddārè. kamala puṣpadiṃda spūrtigòṃḍu, adara vinyāsavu òṃbhattu bhāgagaḻuḻḻa mūrara guṃpugaḻalli joḍisiruva 27 - svataṃtravāgi - niṃtiruva amṛtaśilè ācchādita 'daḻagaḻu' racitavāgivè pracalita èllā bahāyi ārcanèya kaṭṭaḍagaḻu òṃdu gummaṭavannu hòṃdiddarū avu avara vāstuśilpada òṃdu atyagatya bhāgavèṃdu parigaṇisalpaṭṭilla. upāsanèya manèya òḻagaḍè yāvude citragaḻu, pratimègaḻu athava mūrtigaḻannu pradarśisa bāradèṃdu saha bahāyi dharma graṃthagaḻu tiḻisuttavè hāgū yāvude pravavacana pīṭha athava pavitra sthānavannu vāstuśilpada vaiśiṣṭhyavannāgi saṃyojisabāradu (vācakaru sādhāraṇavāgi òyyubahudāda bhāṣaṇada sṭāṃḍugaḻa hiṃdè nillabahudu). sumāru 2,500 raraṣṭu janagaḻannu tannali hòṃduva sārthyaviruva òṃdu keṃdra hajārakkè pratiyòṃdu daḻagaḻaṃtaha kamalada daḻagaḻaṃtahavu kamala devālayada òṃbhattu bāgilugaḻu tèrèdukòḻḻuttavè. ā kamalada devasthānada òḻagaḍè òṃdu keṃdra hajāravu 40 mīṭarugaḻigiṃta svalpa hèccu èttaravāgidè hāgū adara melmai biḻi amṛtaśilèyiṃda māḍalpaṭṭidè. alli upayogisiruva biḻiya amṛtaśilègaḻu grīs nallina pèṃṭali parvatadiṃda taralpaṭṭivè, ade śilèya sthaḻadiṃdale vividha aneka purātana smārakagaḻu hāgū itara bahāyi devālayagaḻū saha kaṭṭalpaṭṭivè. illina ārādhanèya kaṭṭaḍa, jòtègè òṃbhattu suttuvaridiruva kòḻagaḻu hāgū adara suttalū 26 èkarè toṭagaḻu ivè (105,000 cadura mīṭar, 10.5 hèkṭers) rāṣṭrīya keṃdrāḍaḻita pradeśavāda dèhaliyalli, bahāpur èṃba haḻḻiyalli ā kamalada devasthānada tāṇavidè. īga kènaḍādalli nèlèsi vāsisuttiruva, pharibòrj sahja èṃba hèsarina, hiṃdè irāniyan saṃjāta ī kaṭṭaḍada vāstuśilpayāgiddanu. adannu vinyāsa gòḻisalu avarannu bheṭi māḍalāyitu, muṃdè adara racanèya melvicāraṇèyannu avarā māḍidaru hāgū yāva svadeśīya giḍagaḻu mattu hūvugaḻu ā sthaḻakkè hòṃduttavè mattu ā tāṇakkè sūktavādudèṃdu adhyayana māḍalu òṃdu hasiru manèyannu nirmisalu racanèya baḍjèṭṭiniṃda haṇavannu adakki uḻisidaru. 1953 ralli,hèccinabhāga ī bhūmiyannu kharīdasalu agatyavāda baṃḍavāḻada pramukha bhāgavannu haidrābād nallina ardaśīr rustuṃpur ravaru tamma jīvamānada saṃpādanè mattu uḻitāyavannu ī kāryakkāgi avaru dāna rūpadalli kòṭṭaru. pravāsodyama ḍisèṃbar 1986 ralli, adara udghāṭanèyādāginiṃda sārvajanika pūjègè, dèhaliya bahāyi upāsanèya kaṭṭaḍavu, 2002 ne isaviya kònèya hòttigè, iḍī viśvadalle atyaṃta atihèccu paryaṭakaru bheṭikòṭṭa kaṭṭaḍadalli òṃdèṃdu parigaṇitavāgi, 50 miliyan giṃtalū hèccina pravāsigarannu ākarṣisidè. ā varṣagaḻa avadhiyalli adakkè bheṭikòṭṭa paryaṭakara saṃkhyèyu viśvada itarè prakhyāta aiphèl ṭavar hāgū tāj mahal‌gaḻigiṃtalū merè mīrisi niṃtittu. adu hiṃdū pavitra dinagaḻalli, adu 150,000 raṣṭu janagaḻannu tannatta ākarśisidè; adu prati varṣavū nālku miliyan pravāsigaḻannu tannalligè svāgatisuttadè (prati dinavū sumāru 13,000 athava prati nimaṣavū 9 janagaḻu). ī upāsanèya kaṭṭaḍavannu sāmānyavāgi "kamalada devasthāna" èṃdu sādhāraṇavāgi karèyalāguttadè. bhāratadalli hiṃdu utsava mattu pūjā kāladalli durgā pūjèya saṃdarbhadalli, kamala devālayada aneka paṭṭugaḻa òṃdu pratikṛtiyu òṃdu capparadaṃtè māḍalpaṭṭittu, durgā mātèyannu pūjisalu òṃdu tātkālika racanèyu sthāpisalpaṭṭitu. sikkiṃnalli śivanigè samarpisalpaṭṭa, hiṃdu samārohotsada pèṃḍāl maṃdiravu śāśvatavāda pratikṛtiyāgidè. vaiśiṣṭyagaḻu devālayavu vṛttipara vāstuśilpa kalè, kuśala kalè, dhārmika, sarkāri hāgū itarè sthaḻagaḻalli gamanada viśāla vyāptiyannu gaḻisidè hāgū namma kārmagāri janara adbhuta kuśala kaigārikèya bagga tiḻiyuttadè.. praśastigaḻu 1987 ralli, irāni saṃjāta mi. pharibòrj sahba bahāyigaḻa ārādhanèya maṃdirada vāstuśilpigè òṃdu puṣpada sauṃdaryavannu mīrisalu yatnisidarū hāgū adara dṛṣṭiya prabhāvadalli aṣṭu adbhutavāda òṃdu kaṭṭaḍavannu nirmisiddakkè yu kè - ādhārita vinyāsagāra iṃjinīr gaḻa saṃsthèyiṃda "a kaṭṭaḍavu òṃdu puṣpada sauṃdaryavannu mattu namma dṛṣṭigè neravāgi talupuvaṃtaha sòbagannu nirmisiddārè" hāgū dhārmika kalè hāgū vāstuśilpadalli utkṛṣṭhatèya praśastiyannu pradāna māḍalāyitu. 1987 ralli, nava dèhali baḻiya bahāyigaḻa pūjèya kaṭṭaḍada vinyāsakkāgi mi. èph. sahba ravarigè 1987 ra "èksalèns in rilijiyis ārṭ aṃḍ ārkiṭèkcar" vāśiṃgṭan ḍi.si ya dharma, kalè mattu śilpa kalèya iṃṭarpheyt phūraṃ saṃyojanè māḍida śilpa kalègārara amerikāda saṃsthèyu tamma mòdala gauravada praśastiyannu nīḍi avarannu gauravisidaru. 1988 ralli, bāhya laiṭiṃg gāgi viśiṣṭa udāharaṇèya - pāl vāṭarbari hòrāṃgaṇa laiṭiṃg ḍisain gāgi praśastiyannuuttara amerikā dīpālaṃkārada èṃjinīriṃg sòsaiṭiyu utkṛṣṭhatègè pradāna māḍitu. 1989 ralli, "kāṃkrīṭ vinyāsadalli èksalènsa" gāgi amerikāda kāṃkrīṭ saṃsthèya aṃgasaṃsthè maharāṣṭra, bhārata diṃda òṃdu praśastiyannu maṃdiravu svīkarisitu. briṭānika viśvakośada 1994 ra āvṛttiyu, tanna "śilpakalè" vibhāgadallè tanna samayada prastuta pramukha sādhanè èṃdu ī devālayakkè aṃgīkāravannu kòṭṭitu. 2000 radalli, "viśva śilpakalè 1900 - 2000: òṃdu vimarśātmaka mosāyik, saṃpuṭa èṃṭu, dakṣiṇa eṣyādalli' 20 nèya śatamānada śāstrokta 100 atbhuta kèlasagaḻalli òṃdèṃdu caināda vāstuśilpa sòsaiṭiyu ittīcègè prakaṭisidè. 2000, viśvadādyaṃta yāvude itarè vāstuśilpada smārakadiṃda mīralāgada maṭṭakkè, èllā rāṣṭragaḻa, dharmagaḻa hāgū sāmājika haṃtada janatèya òggaṭṭu mattu aikyamatyavannu protsāha māḍuvudaralli 20 nè śatamānada tāj mahal (ī) na sevèya parimāṇakkè "kamala devālayada, vāstuśilpi pharibòrj sahja rigè "glob ārṭa akèḍami 2000" viyunnādallina glob ārṭ akèḍami yu praśastiyannu dayapālisitu. prakaṭaṇègaḻu lekhanagaḻu 2003 ra prakāra adannu bhārata, raṣyā hāgū cainādalli saṃpūrṇavāgi dūradarśana kāryakramagaḻalli torisalpaṭṭidè. bahāyi viśva keṃdra vācanālayavu 500 kkiṃta hèccu prakaṭaṇègaḻannu jīrṇoddhāra māḍidè, ivèllavū racanèya baggè hògaḻiruva lekhanagaḻu hāgū vāstaśilpiya jòtè saṃdarśanagaḻū, cikka sāhityagaḻa rūpadalli kamala devālayada baggè māhitiyannu tiḻisuttavè. phrāns nalli "ākculaiṭ ḍès rilijèns" èṃba saṃcikèyu òṃdu viśeṣa āvṛttiyalli "lès rèlijèns èṭ lèns cèph-ḍi'òlivèrs" (dharmagaḻu mattu avugaḻa atyuttama kṛtigaḻu) 2000 ra caḻigāladalli kimala maṃdirada baggè nālku puṭago pramukha lekhanavannu prakaṭisitu. ginnès viśva dākhalègaḻu 2001 ralli prakaṭaṇè. {{0}śilpakalègaḻu (niyatakālikè patrikè) sèpṭèṃbar 1987. bèḻakina dīpada vinyāsa + anvayikè saṃpuṭa 19, naṃ:6, vidyudalaṃkāra èṃjinīriṃg sòsaiṭi,uttara amerikādiṃda, "ippattane śatamānada tāj mahal". vāl pepar akṭobar 2002 pragatipara vāstuśilpa , phèbruvari hāgū punaḥ ḍisèṃbar 1987 viśva vāstuśilpi: òṃdu vimarśātmaka mosāyuk 1900-2000, saṃpuṭa 8, kènnèth phraṃpṭan ravariṃda, spriṃgar - vèrlo vain prakāśakaru, nyūyārk - "mahān saudaryada òṃdu śaktiśāli pratimè ... nagarada artha sūcisuva cinhè". dharma mattu saṃpradāya '' - vāstuśilpigaḻa amerikāda saṃsthèya saṃyojanèya IFRAA saṃcikè, saṃpuṭa XXI "bhāvanègaḻa sūktatè hāgū racanè, vinyāsada òṃdu asādhāraṇa sāhasa kārya". racanā èṃjinīr, yu kè (vārṣika) ḍisèṃbar, 1987 irānikā viśvakośa 1989 pustakagaḻu èṃdèṃdigū lāvaṇyadalli: bahāpur na kamalada mahal, raghu rai ravariṃda chāyacitragaḻu, rojar vhaiṭ ravariṃda mūla graṃtha, ṭaim buks iṃṭarnāṣanal, 1992 devarannu nènapina ākarṣaṇā sthaḻa, thāṃmsan pras, 2002 aṃcècīṭigaḻu nava dèhali, bhārata, bahāyigaḻa ārādhanā sthaḻavannu torisuva 6.50 rūpāyigaḻa aṃcècīṭi. saṃgīta devālaya samarpaṇā sevè (1986) sīls mattu kròpṭ, lèli èriks, hāgū itararu ravariṃda dhvanigaḻu athava hāḍugaḻa sahita kènaḍā āṃṭòriyādalli, ḍoṃṭ bliṃk myūsik, iṃk gāgi kīborḍ nuḍisuvava jāk leṃj riṃda 1987 ralli tayārisalpaṭṭa kamaladalli ābharaṇa (ālbam) atihèccu saṃdarśakaru: "si èn èn varadiyaṃtè, viśvadallè atihèccu janagaḻiṃda saṃdarśisalpaṭṭa kaṭṭaḍa" "prati varṣa sumāru 4.5 miliyan saṃdarśakara sahita tāj mahalannu saha mīrisi, bhāratadalli atyaṃta hèccu saṃdarśisalpaṭṭa kaṭṭaḍa". gamanārha saṃdarśakaru (prakhyāta saṃdarśakara puṭṭa paṭṭiyiṃda 1998 rallina òṃdu lekhana ) (prakhyāta saṃdarśakara 2003 ra paṭṭi) (2004 rallina serisiruva paṭṭi) {{0}paṃḍit ravi śaṃkar sitār na prakhyāta kalāvidaru ṭānjāniyā, haṃgari, hāgū panāma gaḻa rāyabhārigaḻu bèrmuḍā, haṃgari, bhārata, aivari kosṭ, nepāl, USSR/ruṣiyā, ròmāniyā, siṃgapūr, ṭajākistān, yèmèn, yugòslāviyā mattu jhāṃbiyā deśagaḻa sarkārada adhikārigaḻu (maṃtrigaḻu, mukhyastharu) bhāratada sarvocca nyāyālayada nyāyamūrtigaḻu prins niraṃjan śāh, nepāḻada ḍā. yuṭòn mucaṭār rāphai, prāṃtīya nirdeśakaru, viśva ārogya saṃsthègaḻu ais lyāṃḍina rāṣṭrādhyakṣaru, òlyāpur raṃgnār grimsasan ravaru mòdala òṃdu rāṣṭrada adhyakṣaru illigè bheṭikòṭṭidavaru āgiddaru. śāstrīya bhāratīya saṃgītagāraru/racanākāraru āda āṃjad āli khān bheṭikòṭṭavaru ròmeniyā da prinsès āda mārgaritā mattu ākèya pati prins rāḍi vòn hòhènjòlèn-vèrinjèn bheṭikòṭṭiddaru silviyā gyāsparòkòvā, mòdala mahiḻèyāgidda slòvāk ripablik gè {epril 2010 ralli, {0}satya sāyi bāba ivannū noḍi bhāratadalli bahāyi naṃbikè ṭippaṇigaḻu bāhya kòṃḍigaḻu adhikṛta jālatāṇa hòsa dilliya, kamala devasthānada, bahāyigaḻa ārādhanèya sthaḻada vāstavika pravāsa (hòragina, òḻagina, hagalu mattu rātriya avalokana saṃvahanada vihaṃgama noṭada dṛṣyagaḻu) bahāyi saṃgasaṃsthègaḻu ḍèlli òḻagina kaṭṭaḍagaḻu mattu racanègaḻu ḍèlli yallina dharmagaḻu bhāratadallina bahāy baggè naṃbikègaḻu bhāratadallina devasthānagaḻu ḍèlli yallina pūjā sthaḻagaḻu pravāsi tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%AE%E0%B2%B2%20%E0%B2%A6%E0%B3%87%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%B2%E0%B2%AF

ಕಮಲ ದೇವಾಲಯ

ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ (ಎನ್‌ಎಸ್‌ಇ: ASHOKLEY, ಬಿಎಸ್‌ಇ: ೫೦೦೪೭೭) ಭಾರತದ ಚೆನ್ನೈ, ಮೂಲದ ಒಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟ್ರಕ್‌ಗಳು, ಬಸ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ತುರ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ವಾಹನಗಳಂತಹ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳನ್ನು ತಯಾರು ಮಾಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಆರು ಪ್ರಮುಖ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಲ್ಲದೇ , ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಮುದ್ರಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಯಂತ್ರಗಳ ಬಿಡಿಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲೂ ತನ್ನನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸುಮಾರು ೬೦,೦೦೦ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ೭,೦೦೦ ಎಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಾ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತನ್ನ ೨೮% (೨೦೦೭–೦೮) ಕೊಡುಗೆಯ ಮೂಲಕ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಾ ವಲಯ (M&HCV) ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ೧೯ರಿಂದ ೮೦ ಆಸನಗಳವರೆಗಿನ ಸಾರಿಗಾ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಬಸ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪನಿ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಸುಮಾರು ೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಖಾತ್ರಿ ಪಡಿಸಿದ್ದು , ಭಾರತದ ಇಡೀ ರೈಲ್ವೆ ಜಾಲಕ್ಕಿಂತಲೂ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ೧೬ ಟನ್‌ಗಳಿಂದ ೨೫ಟನ್‌ಗಳವರೆಗಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಈಗಿನ ಟ್ರಕ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ೭.೫ ಟನ್‌ಗಳಿಂದ ೪೯ ಟನ್‌ಗಳ ವರೆಗೆ ಇದೆ. ಜಪಾನಿನ ನಿಸ್ಸಾನ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ನೊಂದಿಗೆ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ನಂತರ ಹಗುರ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳ(LCV) ವಲಯದಲ್ಲಿ (<7.5 ಟನ್ನುಗಳು) ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡುಬಂದಿತು. ಇತಿಹಾಸ ಭಾತರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಪಂಡಿತ್ ಜವಹಾರ ಲಾಲ್ ನೆಹರೂರವರು ಶ್ರೀ ರಘುನಂದನ್ ಶರಣ್ರವರನ್ನು ಸ್ವಯಂ ಯಾನ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಂತೆ ಮನವೊಲಿಸಿದರು. ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಆಸ್ಟಿನ್ ಕಾರುಗಳ ಬಿಡಿ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವದಕ್ಕಾಗಿ ಅಶೋಕ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್, ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ೧೯೫೫ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಂಪನಿ ಪುನರ್ನಾಮಕರ‍ಣಗೊಂಡು ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದೊಂದಿಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇಂದು ಈ ಕಂಪನಿಯು ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಆಧಾರಿತ- ಭಾರತದ ಮೂಲದ ಸಂಕ್ರಮಣ ಗುಂಪಾದ ಹಿಂದುಜಾ ಗ್ರೂಪ್ನ ಚುಕ್ಕಾಣಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಮೊದಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೆಂದರೆ ಟ್ರಕ್ ಚಾಸ್ಸಿಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಕಾಮೆಟ್ ಎಂಬ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ಬಸ್. ಇದನ್ನು ಹೈದರಾಬಾದ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ, ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿ,ಟ್ರಾವಂಕೋರ್ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ, ಬಾಂಬೆ ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ದೆಹಲಿ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೧೯೬೩ರರೊಳಗಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೂ ಕಾಮೆಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದವು. ಆ ವೇಳೆಗೆ ೮೦೦೦ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಸ್ಸುಗಳ ಸೇವೆ ಲಭ್ಯವಾಯಿತು. ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳೊಳಗಾಗಿ ಕಾಮೆಟ್ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಟೈಗರ್ ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು. ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಟೈಟಾನ್ನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಭಾರದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಅದನ್ನು ಪುನಃ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಟೈಟಾನ್ PD೩ನ್ನು ರೂಪಾಂತರಗೊಳಿಸಿ , ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ O.೬೮೦ ಎಂಜಿನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಪಂಚ ವೇಗವುಳ್ಳ ಭಾರವಾದ ಸ್ಥಿರ-ಜಾಲರಂದ್ರ ಗಿಯರ್ ಬಾಕ್ಸ್ ನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಟೈಟಾನ್ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ , ಇದರ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಕಾಲ ಮುಂದುವರೆಸಿತು. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ವಾಹನಗಳು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ತಮ್ಮ ಭರವಸೆ ಹಾಗೂ ದೃಡತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿವೆ. ತನ್ನ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ವಿನ್ಯಾಸ ನೀತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಜಪಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಹಿನೋ ಮೋಟಾರ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಲೇ H-ಸರಣಿಯ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ೪ ಮತ್ತು ೬ ಸಿಲಿಂಡರ್ ಗಳುಳ್ಳ ದೇಶೀಯ H-ಸರಣಿ ಎಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ BS೨ ಹಾಗೂ BS೩ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಆದರ್ಶಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಇವುಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎಂಜಿನ್ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿವೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಮಾದರಿಗಳೆಂದರೆ H- ಸರಣಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು. ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿದ್ದ ಲ್ಯಾಂಡ್ ರೋವರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಎಲ್‌ಆರ್‌ಎಲ್‌ಐಎಚ್) ಅನ್ನು ಅನಿವಾಸಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಕ್ರಮಣ ಗುಂಪಾದ ಹಿಂದುಜಾ ಗ್ರೂಪ್ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಟ್ರಕ್ ಉತ್ಪಾದಕವಾದ ಮತ್ತು ಫಿಯಾಟ್ ಗ್ರೂಪ್ ನ ಭಾಗವಾದ ಐವಿಇಸಿಒ ಫಿಯಟ್ ಎಸ್‌ಪಿಎ, ನಡುವಣ ಜಂಟಿ ಕಂಪನಿಯು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಯೋಜನೆಯೆಂದರೆ ಜಾಗತಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ತನ್ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವುದಾಗಿದೆ. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರವೇಶ ಹಾಗೂ US$೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್‌ನಷ್ಟು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಇದು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಮೂಲದ ಫೋರ್ಡ್ ಕಾರ್ಗೊ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ಕಾರ್ಗೋ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಈ ವಾಹನಗಳು ಐವೆಕೊ ಎಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಅಳವಡಿಸಿದ ಕ್ಯಾಬ್ ಗಳನ್ನು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಕಾರ್ಗೋ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಈಗ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ , ಐವೆಕೊ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಕಾಮೆಟ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಟ್ರಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಬ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಲಾಯಿತು. ಜಾಗತಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪಯಣದಲ್ಲಿ , ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಒ ೯೦೦೨ ದೃಡೀಕರಣವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದರ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ಆಟೊಮೊಬೈಲ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ತಲುಪಿತು. ೧೯೯೪ರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಕ ದೃಡಿಕರ‍ಣವಾದ ಐಎಸ್‌ಒ ೯೦೦೧ , ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯುಎಸ್ ೯೦೦೦ ಮತ್ತು ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳಿಗೂ ಐಎಸ್‌ಒ ೧೪೦೦೧ ದೃಡೀಕರಣ ದೊರೆಯಿತು. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಟಿಎಸ್೧೬೯೪೯ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ದೃಡೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಪಡೆದ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಆಟೋಮೊಬೈಲ್ ಕಂಪನಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು. ಸಂಪಾದಕರ ನುಡಿ: ಇದು ಕಾರ್ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಚೀನಾ, ಭಾರತ, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯ ಕಾರು ತಯಾರಕರನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಂದಗೊಳಿಸುವ ಲೇಖನಗಳ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಾರು ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಕಂಪನಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಸಿಝೆಕ್ ಮೂಲದ ಏವಿಯಾದ ಬಹುಪಾಲನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಂಡಿತು. ಏವಿಯಾ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇದು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಗೆ ಯೂರೋಪ್ ನ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ದಾರಿಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಕಾರ , ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಮುಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಿಂದ ೫೧೮ ಎಲ್‌ಸಿವಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ,ಜಾನ್ ಡಿಯರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಕಂಪನಿಯು ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣಾ ಸಾಧನಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಯೋಚನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ೨೦೦೯ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಜಾನ್ ಡಿಯರ್ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಕಂಪನಿಗಳ ನಡುವೆ ೫೦/೫೦ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಹೇಳುವಂತೆ ಭೂ ಸ್ವಾಧೀನ ಕಾರ್ಯ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದು ,ಉತ್ಪನ್ನ ಯೋಜನೆಗಳು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲಿವೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ವೀಲ್ ಲೋಡರ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಬ್ಯಾಕ್ ಹೂ ಲೊಡರ್ ಗಳನ್ನು ಉರುಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಸಹಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಆಲೋಚಿಸಿದೆ ತನ್ನ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ತನ್ನ ಅನೇಕ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಯ ಮೂಲಕ , ಪರಿಸರದ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಪ್ರಭಲವಾಗಿ ಬದ್ದವಾದ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅವು ವಿಭಿನ್ನ ನೇರಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಾ ಇದ್ದರೂ , ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಆರ್&ಡಿ ಗ್ರೂಪ್ ಅನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ವಾಹನಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವಂತೆ ಹಾಗೂ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕಾರುಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕಾನೂನುಗಳು ಬರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಕನಿಷ್ಠ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಸಿಎನ್‌ಜಿ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಲಿನಕಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ಉತ್ತಮ ಎಂಜಿನ್ ಗಳುಳ್ಳ ಬಸ್ಸು ಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಇದು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಮಿಶ್ರ ತಯಾರಿಕಾ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿತು. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ , ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ನವದೆಹಲಿಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸಂಚಾರಿ ಹೊರಸೂಸುವಿಕಾ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಈ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ವಾಹನಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವುದಲ್ಲದೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳನ್ನು ನಿಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ವಾಹನದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯವು ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯವಾದ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ ಮುಂದಿನ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಹೈಥೇನ್ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗೊಳಿಸಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಕಂಪನಿಯಾದ ಏಡೇನ್ ಎನರ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ , ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು ೨೦% ರಷ್ಟು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮಿಶ್ರಣವಿರುವ ಹೈಥೇನ್ (H-CNG,) ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ೬-ಸಿಲಿಂಡರ್,೬-ಲೀಟರ್ ೯೨ kW BS-೪ ಎಂಜಿನ್ ನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಎಂಜಿನ್‌ನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೂ ಸಹ ಸಿಎನ್‌ಜಿ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ತೈಲ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಹಾಗೂ MNRE ( ಶಕ್ತಿಯ ನೂತನ ಹಾಗೂ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಸಚಿವಾಲಯ) ದ ಜಂಟಿ R&D ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಯು H-CNG ಗಾಗಿ ಒಂದು ೪-ಸಿಲಿಂಡರ್ ೪-ಲೀಟರ್ ೬೩ KW ಎಂಜಿನ್ ನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದೆ. H-CNG ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಈಗ ಹೆಚ್ಚು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು , ದೆಹಲಿಯ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ ಈ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನದ ವಾಹನಗಳು ೫,೫೦೦ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿವೆ. ಕಂಪನಿಯು ಹೈಥೇನ್ ಎಂಜಿನ್ ಗಳ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದೆ. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಬಳಕೆ ಇಲ್ಲದೇ ಹೋದರೂ ಸಧ್ಯದಲ್ಲೇ ಇವು ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ನಿಸ್ಸಾನ್ ನ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯು ವಾಹನ, ವಿದ್ಯುತ್ ರೈಲುಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಜಂಟಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಡೆಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಳಿಸಿದೆ. ಜಂಟಿ ಸಹಭಾಗಿಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಹೂಡಿಕೆಯಿಂದ ಯೂರೋ೩ ಹಾಗೂ ಯೂರೋ ೪ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಡೀಸಲ್ ಎಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ರಕ್ ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕಡೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ಹರಿಸಿವೆ. ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಕೆಲವು ಮಿಶ್ರ ಟ್ರಕ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಬಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡುವ ಯೋಚನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಬಸ್ಸುಗಳು ಹಾಗೂ ಟ್ರಕ್‌ಗಳು ತಂತಿ ವರ್ಗಾಯಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ನೂತನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪಲ್ಲಟವನ್ನು ಹೊಂದುವುದರಲ್ಲಿದ್ದು ಇದರೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ಬಾರದಂತೆ ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಂಡಿದೆ. ಇದರಿಂದ ವಾಹನಗಳು ೫% ರಷ್ಟು ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಹೊಂದುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಶೋಕ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಾಲಿತ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಜೈವಿಕ ಇಂಧನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಮಾಸಿಕ ಉತ್ಪನ್ನ ವರದಿಗಳು ತೋರಿಸುವಂತೆ ೧೩೮% ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಅದರ ತ್ರೈ ಮಾಸಿಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಇದರ ಮಾರಾಟವು ಕೆಳೆದ ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ೧೩೯% ರಷ್ಟಿದ್ದರೂ ೩೧೭%ರಷ್ಟು ನಿವ್ವಳ ಲಾಭದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ ಲಾಭಾಂಶ ೧೦.೫%.ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ೧೩% ರಷ್ಟು ಗಳಿಸಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ . ಪರಿಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳ , ಬಹು -ಅಚ್ಚು ವಾಹನಗಳು ಹಾಗೂ ಟ್ರಾಕ್ಟರ್ ಟ್ರೈಲರ್ ಗಳ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಯ ಕಡಿತಗಳು ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ.೨೦೧೧ಕ್ಕೆ ಇದರ ಪರಿಮಾಣದ ಹೆಚ್ಚಳವು ಸಂರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದು, ೨೦೧೦ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿನ ೩೦% ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಲ್ಲಿ ೧೫% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಜವಹಾರ ಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಗರೀಕರಣ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಮಿಶನ್ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಆದೇಶಿತ ೫,೦೯೮ ಬಸ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೨೦೦ ಬಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಬಿಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಇತರ ೨೦೦೦ ಬಸ್ಸುಗಳ ಆದೇಶವನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರೂ.೧೨೦೦ಕೋಟಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡುವುದರ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಬಂಡವಾಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಹೊಸ ಕ್ಯಾಬ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಜಂಟಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ರೂ.೮೦೦ ಕೋಟಿ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೂಡುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಶ್ಲೇಷಕರ ಪ್ರಕಾರ ಉತ್ತರಖಾಂಡ್ ಘಟಕವು ೨೦೧೧ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯದ ಮೂಲಕ ೨೨,೦೦೦-೨೫,೦೦೦ ರಷ್ಟು ವಾಹನಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಕಂಪನಿಯು ೨೦೧೦ರ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ದಲ್ಲಿ ೨೧-೨೨% ರಿಂದ ನಾಲ್ಕನೇ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಅವಧಿಗೆ ೨೮-೨೯% ಗೆ ಹೆಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧಾನಗತಿಯ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಪೂರ್ವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ತನ್ನ ಪ್ರಾಭಲ್ಯವನ್ನು ಮೆರೆಯದೇ ಇರುವುದು ಬೇಸರದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ತನ್ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿರುವ ದಕ್ಷಿಣ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲೂ ೨೦೧೦ರಲಿ ಕೇವಲ ೧೫% ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ) ದಲ್ಲಿ ೪೦% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ -ನಿಸ್ಸಾನ್ ಜಂಟಿ ಸಹಪಾಲುದಾರಿಕೆಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಹೊಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಹಗುರ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳನ್ನು (LCVs) ಉತ್ಪಾದಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ಚನ್ನೈ ಬಳಿ ಇರುವ ರೆನಾಲ್ಟ್ -ನಿಸ್ಸಾನ್ ಕಾರ್ ಘಟಕವೂ ಸಹ ಈ ವಾಹನಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದೆ. ಪ್ರಚಲಿತ ಸ್ಥಿತಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಭಾರತದ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳ ವಲಯ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಟಾಟಾ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಕಂಪನಿಯ ಇತಿಹಾಸವು ಅನೇಕ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇವು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಆದರ್ಶಗಳಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. ಬಹು -ಗಾಲಿಗಳ ಟ್ರಕ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹವಾ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಆಟೊಮೊಬೈಲ್ ಕಂಪನಿ ಇದಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂಬದಿ ಎಂಜಿನ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಧುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಯೂ ಇದಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಯು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಸಿಎನ್‌ಜಿ ಬಸ್ಸನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿತು. ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮಿಶ್ರ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಾಲಿತ ವಾಹನವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿತು. ಕಳೆದ ೬೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಲಾಭವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೨೦೦೮-೦೯ ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು USD ೧.೪ ಬಿಲಿಯನ್ ಗಳಷ್ಟಿತ್ತು. ೨೦೦೮-೦೯ರಲ್ಲಿ ೫೪,೪೩೧ ಮಧ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಭಾರವಾದ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಮಾರುವುದರ ಮೂಲಕ, ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಭಾರ ಟ್ರಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಪ್ತು ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದ್ದು , ಸುಮಾರು ೧೨,೦೦೦ ನೌಕರರು ೬ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದು, ಇದರ ಕಛೇರಿಗಳು ಭಾರತದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹರಡಿಕೊಂಡಿವೆ. ಕಂಪನಿಯು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ೧೦೫,೦೦೦ ವಾಹನಗಳಂತೆ ತನ್ನ ಉತ್ಪಾದನಾ ದರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಯೋಜನೆಗಳು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಉತ್ತರಖಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯ -ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಿಯಾದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಸ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಘಟಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎರಡು ನೂತನ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಈಗಾಗಲೇ ಆಫ್ರಿಕಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾದ ನೈಜೀರಿಯಾ, ಘಾನಾ,ಈಜಿಫ್ಟ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಕೆಲವು ಮಹತ್ವದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಜಾಗತೀಕರಣ ಹಾಗೂ ವೈವಿದ್ಯೀಕರಣವು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಇನ್ಫ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಗಾಗಿ ಭೂಖಂಡ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡ ಡೈ ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್‌ಗಾಗಿ ಫೈನ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಆಲ್ ಟೀಮ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೂ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಾಧನಗಲಿಗಾಗಿರುವ ಜಾನ್ ಡಿಯರ್ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಈ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ನೀತಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ , ಕಂಪನಿಯು ಸಿಝೆಕ್ ಗಣರಾಜ್ಯ-ಆಧಾರಿತ ಏವಿಯಾ ಟ್ರಕ್ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನ ಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹೊಸದಾಗಿ ಆರಂಭವಾದ ಕಂಪನಿಗೆ ಏವಿಯಾ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ಎಸ್.ಆರ್.ಒ. ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪೈಪೋಟಿಯುಳ್ಳ ಯೂರೋಪ್ ನ ಟ್ರಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಛಾಪನ್ನು ಒತ್ತಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಜಾ ಗ್ರೂಪ್ ಐವೆಕೋನ ಪರೋಕ್ಷ ಪಾಲನ್ನು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೊಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಈಗ ಪ್ರಮೋಟರ್ ಶೇರು ೫೧%ನಷ್ಟಿದೆ. ನಿಸ್ಸಾನ್ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದ ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಕಾ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಜಪಾನಿನ ಆಟೋ ಜಾಯಿಂಟ್ ನಿಸ್ಸಾನ್ (ರೆನಾಲ್ಟ್ ನಿಸ್ಸಾನ್ ಗ್ರೂಪ್) ನೊಂದಿಗೆ ಜಂಟಿ ಸಹಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಶೇರು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೂರು ಜಂಟಿ ಸಹಪಾಲು ಕಂಪನಿಗಳೆಂದರೆ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿಸ್ಸಾನ್ ವೆಹಿಕಲ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಈ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯ ೫೧% ರಷ್ಟು ಒಡೆತನವನ್ನು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ೪೯% ರಷ್ಟು ನಿಸ್ಸಾನ್ ಹೊಂದಿದೆ. ನಿಸ್ಸಾನ್ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಪವರ್ ಟ್ರೈನ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಈ ಪವರ್ ಟ್ರೈನ್ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯ ೫೧% ರಷ್ಟು ಒಡೆತನವನ್ನು ನಿಸ್ಸಾನ್ ಹೊಂದಿದೆ ಹಾಗೂ ೪೯% ರಷ್ಟು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಹೊಂದಿದೆ. ನಿಸ್ಸಾನ್ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಾಜಿಸ್ಟ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ , ಈ ತಂತ್ರ ಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಂಪನಿಯ ಒಡೆತನವನ್ನು ಪಾಲುದಾರರು ೫೦:೫೦ ರಷ್ಟು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಡಾ. ವಿ. ಸುಮಂತ್ರನ್ ರವರು ಹಿಂದುಜಾ ಆಟೋಮೊಟಿವ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಉಪಾದ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಮಂಡಳಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿರುವ ಇವರು ಪವರ್ ಟ್ರೈನ್ ಕಂಪನಿಯ ಅದ್ಯಕ್ಷರೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಇವರು ಇತರೆ ಎರಡು ಜಂಟಿ ಸಹಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಕಂಪನಿಗಳ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ತೆಗೆದು ಹಾಕುವುದಾದರೆ ,ದೇಶದ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿದ ಕಂಪನಿ ಇದಾಗುತ್ತದೆ. ಐಬಸ್- ೨೦೦೮ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಐಬಸ್ ಅನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಇದು ಮುಂದೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಹನ ಸಂಚಾರ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಆಟೋ ಎಕ್ಸ್ ಪೊ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಗೊಂಡ ಒಂದು ವಾಹನ ಈ ವರ್ಷದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೈಲೆಟ್ ಮಾದರಿಯ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಉತ್ಪನ್ನವು ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಪ್ರಾಯಶಃ ಈ ಬಸ್ಸು ನೂತನ ನೆಪ್ಚೂನ್ ಕುಟುಂಬದ ಎಂಜಿನ್ ನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ,ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಇದನ್ನು ವಸ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ. ಇವು BS೪/Euro ೪ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗಿದ್ದು , ಯೂರೋ ೫ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರು ತಯಾರಕಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಎನ್ನೋರ್ ಹಾಗೂ ಹೊಸೂರ್, ತಮಿಳುನಾಡು (ಹೊಸೂರು - ೧, ಹೊಸೂರು - ೨, ಸಿಪಿಪಿಎಸ್) ಅಲ್ವಾರ್, ರಾಜಸ್ಥಾನ್ ಭಂಡಾರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೇಂದ್ರವು ಚನ್ನೈನ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿರುವ ವೆಲ್ಲಿವೊಯಾಲ್ಚವಾಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಕಲಾತ್ಮಕ -ಉತ್ಪನ್ನ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ,ಆಧುನಿಕ ಪರೀಕ್ಷಾ ಜಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಘಟಕ ಪರೀಕ್ಷಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ಸಿಕ್ಸ್ ಪೋಸ್ಟರ್ ಪರೀಕ್ಷಾ ಸಲಕಣೆಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಹೊಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನ್ ಸಂಶೋಧನೆ ಹಾಗೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಉತ್ತರಖಾಂಡ್ ನ ಪಾಂಟ್ ನಗರ್ ದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ರೂ.೧೨೦೦ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೂಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿಯು ಒಂದು ಹೊಸ ಘಟಕವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಘಟಕವು ೨೦೧೦ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಳ್ಳುವ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಘಟಕವು ಸುಮಾರು ೪೦೦೦೦ ಸಾವಿರ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದ್ದು, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ಹಾಗೂ ಸುಂಕಗಳ ಪ್ರಯೋಜನದ ಮೂಲಕ ಪೂರೈಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಿಯಾದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಸ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಘಟಕವನ್ನು ಆರಂಭಿದ್ದರಿಂದ ಯು.ಎ.ಇ. ನಲ್ಲಿ ರಾಸ್ ಆಲ್ ಖಾಯಿಮಾ ಬಂಡವಾಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ(RAKEZ) ದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಬೇಕಾಯಿತು. ಮುಖಂಡತ್ವ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀ ಆರ್. ಸೇಶಾಸಾಯಿಯವರು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಈಗಿನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಒಂದು ಅಪ್ಪಟ ಭಾರತೀಯ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಒಂದು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ಕಆಂಪನಿಯಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಶ್ರೀ ಸೇಶಾಸಾಯಿಯವರು ೨೦೦೬-೨೦೦೭ರ ಭಾರತದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ಉತ್ತುಂಗ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ CII (ಭಾರತದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮದ ಒಕ್ಕೂಟ)ದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಕೆಳಕಂಡವರು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮಂಡಳಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ: ಮಿ. ವಿನೋದ್ ದಾಸಾರಿ - ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮಿ. ಕೆ.ಶ್ರೀಧರನ್ - ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸು ಅಧಿಕಾರಿ ಮಿ. ಜೆ.ಎನ್.ಅಮ್ರೋಲಿಯಾ, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಕನ್ಸ್‌ಟ್ರಕ್ಷನ್ ಅಂಡ್ ಅಲ್ಲೈಡ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮಿ. ಅನುಪ್ ಭಟ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟಿಜಿಕ್ ಸೋರ್ಸಿಂಗ್ ಮಿ. ಎಸ್.ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಯೋಜನೆಗಳು ಮಿ. ಎ.ಕೆ.ಜೈನ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ -ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಪ್ಲ್ಯಾನಿಂಗ್ ಮಿ. ಆರ್.ಆರ್.ಜಿ.ಮೆನನ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಮಿ. ಎನ್.ಮೋಹನ್‌ಕೃಷ್ಣನ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಇಂಟರ್ನಲ್ ಆಡಿಟ್ ಮಿ. ಎಮ್.ನಟರಾಜ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಗ್ಲೋಬಲ್ ಬಸ್ ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟೆಜಿ ಮಿ. ರಾಜಿಂದರ್ ಮಲ್ಹಾನ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮಿ. ರಾಜೀವ್ ಸಹಾರಿಯಾ, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಮಿ. ಶೇಖರ್ ಅರೋರಾ, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮಿ. ಬಿ.ಎಮ್.ಉದಯಶಂಕರ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಿ. ಎ.ಆರ್.ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್, ನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕ - ಸೆಕ್ರೆಟೇರಿಯಲ್ ಅಂಡ್ ಕಂಪನಿ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಸಾಧನೆಗಳು ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಬಸ್ಸುಗಳು ಪ್ರತಿದಿನ ೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತವೆ, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾರತದ ಮೆರೈನ್ ಡೀಸೆಲ್ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಸುಮಾರು ೮೫% ಶೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ, ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ-ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳು ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಂ‌ನಿಂದ ಐಎಸ್‌ಒ ೧೪೦೦೧ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತಗೊಂಡಿವೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಪಡೆದು ಕೊಂಡ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಯ ಇನ್ಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಂ (ಐಎಸ್‌ಎಮ್‌ಎಸ್)ಗಾಗಿ ಬಿಎಸ್೭೭೯೯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಹೀಗೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ, ಐಎಸ್‌ಒ/TS ೧೬೯೪೯ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಶನ್ ಪಡೆದು ಕೊಂಡಿತು. ಇದನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಸರಕು ವಾಹನಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಎಕ್ಸಾಸ್ಟೀವ್ ಅಲ್ಲದ) ಲಕ್ಸುರಾ ವಿಕಿಂಗ್ ಬಿಎಸ್-I - ನಗರ ಸಾರಿಗೆ ವಿಕಿಂಗ್ ಬಿಎಸ್-II - ನಗರ ಸಾರಿಗೆ ವಿಕಿಂಗ್ ಬಿಎಸ್-III - ನಗರ ಸಾರಿಗೆ ಚೀತಾಹ್ ಬಿಎಸ್-I ಚೀತಾಹ್ ಬಿಎಸ್-II ಪ್ಯಾಂಥರ್ ೧೨ಎಮ್ ಬಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಗ್ ಮಿನಿ ಸ್ಟ್ಯಾಗ್ ಸಿಎನ್‌ಜಿ ೨೨೨ ಸಿಎನ್‌ಜಿ ಲಿಂಕ್ಸ್ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ವೆಸ್ಟಿಬುಲ್ ಬಸ್ ಏರ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಟರ್ಮ್ಯಾಕ್ ಕೋಚ್ ಜೆನ್‌ಸೆಟ್‌ಗಳು ಗೋಡ್ಸ್ ವಿಭಾಗ ಕಾಮೆಟ್ ೧೬೧೧ ೧೬೧೨ ಎಚ್ ೧೬೧೩ ಎಚ್ ೧೬೧೩ H/೨ (೧೨m ಗೂಡ್ಸ್) ೪/೫೧ ಜಿಎಸ್ ೧೬೧೩ ತಾರಸ್ ೨೫೧೬/೨ (೬x೪) ಟಿಪ್ಪರ್ CT ೧೬೧೩ H/೧ & H/೨ ಬೈಸನ್ ಟಿಪ್ಪರ್ ೧೬೧೩ ST (೪x೨) ತಾರಸ್ ಎಚ್‌ಡಿ ೨೫೧೬MT/೧ (೬x೪) ತಾರಸ್ ೨೫೧೬ - ೬X೪ ೨೫೧೬ ಎಚ್ (೬X೨) ತಾರಸ್ ೨೫೧೬ - ೬ X ೨ ೪೦೧೮ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಅರ್ಟಿಕ್ ೩೦.೧೪ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಟಸ್ಕರ್ ಟರ್ಬೊ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ ೩೫೧೬ ಎಕೊಮೆಟ್ ೯೧೨ ಎಕೊಮೆಟ್ ೧೧೧i ೪೯೨೧ ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣ ಬಸ್ ತಯಾರಕರು ಟ್ರಕ್ ತಯಾರಕರು ಭಾರತದ ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ತಯಾರಕರು ಚೆನ್ನೈ ಮೂಲದ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಿಲಿಟರಿ ವಾಹನ ತಯಾರಕರು ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ಉದ್ಯಮ

aśok lelyāṃḍ (èn‌ès‌i: ASHOKLEY, biès‌i: 500477) bhāratada cènnai, mūlada òṃdu vāṇijya vāhana tayārikā kaṃpaniyāgidè. 1948ralli sthāpisalpaṭṭa ī kaṃpaniyu bhāratadalli ṭrak‌gaḻu, bas‌gaḻu hāgū turtu miliṭari vāhanagaḻaṃtaha vāṇijya vāhanagaḻannu tayāru māḍuva pramukha kaṃpanigaḻalli òṃdāgidè. aśok lelyāṃḍ āru pramukha tayārikā ghaṭakagaḻannu hòṃdiruvudallade , kaigārikègaḻalli hāgū samudrayānagaḻalli baḻasuva yaṃtragaḻa biḍibhāgagaḻu mattu èṃjin‌gaḻa tayārikèyallū tannannu tòḍagisikòṃḍidè. idu prati varṣa sumāru 60,000 vāhanagaḻannu mattu 7,000 èṃjin gaḻannu mārāṭa māḍuttadè. idu bhāratada mādhyamadalli èraḍane ati dòḍḍa vāṇijya vāhanā tayārikā kaṃpaniyāgidè hāgū mārukaṭṭègè tanna 28% (2007–08) kòḍugèya mūlaka ati dòḍḍa vāṇijya vāhanā valaya (M&HCV) ènisikòṃḍidè. 19riṃda 80 āsanagaḻavarègina sārigā avakāśavannu hòṃdiruva aśok lelyāṃḍ bas valayadalli mārukaṭṭèya pramukha kaṃpani èṃba khyātiyannu hòṃdidè. ī kaṃpaniyu prati dina sumāru 60 miliyan prayāṇikarannu kòṃḍòyyuva sāmarthyavannu khātri paḍisiddu , bhāratada iḍī railvè jālakkiṃtalū idu hèccu ènnalāgidè. ṭrak‌gaḻa valayadalli aśok lelyāṃḍ pramukhavāgi 16 ṭan‌gaḻiṃda 25ṭan‌gaḻavarègina vyāptiya ṭrak‌gaḻa utpādanèyalli tòḍagidè. ādarè aśok lelyāṃḍ‌na īgina ṭrak vyāpti 7.5 ṭan‌gaḻiṃda 49 ṭan‌gaḻa varègè idè. japānina nissān moṭārs nòṃdigè jaṃṭi kāryavannu ghoṣisida naṃtara hagura vāṇijya vāhanagaḻa(LCV) valayadalli (<7.5 ṭannugaḻu) sudhāraṇè kaṃḍubaṃditu. itihāsa bhātarada svātaṃtrada naṃtara mòdala pradhāna maṃtrigaḻāda paṃḍit javahāra lāl nèharūravaru śrī raghunaṃdan śaraṇravarannu svayaṃ yāna tayārikèyannu prāraṃbhisuvaṃtè manavòlisidaru. 1948ralli ī kaṃpaniyu āsṭin kārugaḻa biḍi bhāgagaḻannu joḍisuvadakkāgi aśok moṭārs, èṃba hèsarinalli āraṃbhagòṃḍitu. 1955ralli ī kaṃpani punarnāmakara‍ṇagòṃḍu briṭīṣ lelyāṃḍna sahabhāgitvadòṃdigè vāṇijya vāhanagaḻa tayārikèyannu prāraṃbhisitu. iṃdu ī kaṃpaniyu briṭīṣ ādhārita- bhāratada mūlada saṃkramaṇa guṃpāda hiṃdujā grūpna cukkāṇiyāgidè. idu utpādisida mòdala utpannagaḻèṃdarè ṭrak cāssiya melè nirmāṇagòṃḍa lelyāṃḍ kāmèṭ èṃba pyāsèṃjar bas. idannu haidarābāda rastè sārigè saṃsthè, ahamadābād munsipāliṭi,ṭrāvaṃkor sārigè saṃsthè, bāṃbè rājya sārigè saṃsthè hāgū dèhali rastè sārigè prādhikāravannòḻagòṃḍaṃtè aneka sārigè saṃsthègaḻigè mārāṭa māḍalāyitu. 1963raròḻagāgi bhāratadalli èllā rājya sārigè saṃsthègaḻū kāmèṭ annu baḻasalu āraṃbhisiddavu. ā veḻègè 8000kkiṃtalū hèccina bassugaḻa sevè labhyavāyitu. kèlave dinagaḻòḻagāgi kāmèṭlelyāṃḍ ṭaigar èṃba innòṃdu bagèya utpādanèyòṃdigè serikòṃḍitu. 1968ralli briṭan‌nalli lelyāṃḍ ṭaiṭānna utpādanè sthagitagòṃḍitu. ādarè bhāradalli aśok lelyāṃḍ adannu punaḥ prāraṃbhisitu. ṭaiṭān PD3nnu rūpāṃtaragòḻisi , aśok lelyāṃḍ‌na O.680 èṃjin‌nòṃdigè òṃdu paṃca vegavuḻḻa bhāravāda sthira-jālaraṃdra giyar bāks nnu baḻasalāyitu. aśok lelyāṃḍ‌na ṭaiṭān atyaṃta yaśasviyāguvudaròṃdigè , idara tayārikèyannu bahaḻa kāla muṃduvarèsitu. aśok lelyāṃḍ vāhanagaḻu bahaḻa varṣagaḻiṃdalū tamma bharavasè hāgū dṛḍatèyannu kāpāḍikòṃḍu baṃdivè. tanna tayārikèyalli briṭīṣ lelyāṃḍ na vinyāsa nītiyannu kāpāḍikòṃḍu baṃdiruvude idakkè pramukha kāraṇavāgidè. aśok lelyāṃḍ japān kaṃpaniya hino moṭārs‌nòṃdigè sahabhāgitvavannu hòṃdittu. idariṃdale H-saraṇiya èṃjin‌gaḻa taṃtrajñānavannu paḍèyitu. 4 mattu 6 siliṃḍar gaḻuḻḻa deśīya H-saraṇi èṃjin gaḻannu abhivṛddhipaḍisitu mattu aṣṭe alladè bhāratadalli BS2 hāgū BS3 hòrasūsuvikèya ādarśagaḻigè sarihòṃduvaṃtè ivugaḻannu vinyāsagòḻisalāgittu. ī èṃjin‌gaḻu grāhakarigè avaśyakavāda atyuttama èṃjin dakṣatèyannu hòṃdiruvudariṃda atyaṃta hèccu janapriyatèyannu gaḻisivè. aśok lelyāṃḍ‌na ittīcègina atyādhunika mādarigaḻèṃdarè H- saraṇi èṃjin‌gaḻu. 1987ralli pāścimātya hiḍitadallidda lyāṃḍ rovar iṃṭar nyāṣanal limiṭèḍ (èl‌ār‌èl‌aièc) annu anivāsi bhāratīya saṃkramaṇa guṃpāda hiṃdujā grūp mattu yūropina prasiddha ṭrak utpādakavāda mattu phiyāṭ grūp na bhāgavāda aiviisiò phiyaṭ ès‌piè, naḍuvaṇa jaṃṭi kaṃpaniyu svādhīnapaḍisikòṃḍitu. aśok lelyāṃḍ‌na dīrghakālika yojanèyèṃdarè jāgatika guṇamaṭṭada taṃtrajñānavannu bèḻèsi tanmūlaka jāgatika haṃtadalli gurutisalpaḍuvudāgidè. aṃtarāṣṭrīya taṃtrajñānada praveśa hāgū US$200 miliyan‌naṣṭu baṃḍavāḻa hūḍikè aṃtarāṣṭrīya guṇamaṭṭada utpannagaḻa tayārikègè anukūlavāguva vātāvaraṇavannu kalpisikòṭṭitu. idu aśok lelyāṃḍ yūropiyan mūlada phorḍ kārgò ṭrak‌gaḻa kārgo vyāptiya ṭrak‌gaḻa tayārikègè anuvu māḍikòṭṭitu. ī vāhanagaḻu aivèkò èṃjin gaḻannu baḻasikòṃḍiddavu mattu mòṭṭa mòdala bārigè kaigārikè aḻavaḍisida kyāb gaḻannu ivugaḻalli joḍisalāgittu. kārgo ṭrak‌gaḻa utpādanè īga illadiddarū saha , aivèkò èṃjin‌gaḻa baḻakèyannu nillisalāyitu. idakkè badalāgi kāmèṭ vyāptiya ṭrak‌gaḻalli kyāb‌gaḻannu baḻasuvudannu muṃduvarèsalāyitu. jāgatika guṇamaṭṭada payaṇadalli , 1993ralli aiès‌ò 9002 dṛḍīkaraṇavannu gèlluvudara mūlaka bhāratada āṭòmòbail itihāsadalle ī praśastiyannu gèddukòṃḍa praprathama kaṃpaniyāgiddu aśok lelyāṃḍ òṃdu pramukha mailigallannu talupitu. 1994ralli innū hèccina vyāpaka dṛḍikara‍ṇavāda aiès‌ò 9001 , 1998ralli kyuès 9000 mattu 2002ralli èllā vāhana tayārikā ghaṭakagaḻigū aiès‌ò 14001 dṛḍīkaraṇa dòrèyitu. 2006ralli ṭiès16949 kārpòreṭ dṛḍīkaraṇavannu paḍèyuvudara mūlaka idannu paḍèda bhāratada mòdala āṭomòbail kaṃpani èṃba hèggaḻikègè pātravāyitu. saṃpādakara nuḍi: idu kār udyamagaḻannu hāgū cīnā, bhārata, dakṣiṇa kòriyā mattu jarmaniya kāru tayārakarannu svacchaṃdagòḻisuva lekhanagaḻa saraṇiyāgidè. aneka gurigaḻannu hòṃdiruva aśok lelyāṃḍ tanna mārukaṭṭèyannu pāścimātya deśagaḻigū vistarisuva uddeśavannu hòṃdidè. cīnā mattu itara abhivṛddhi śīla rāṣṭragaḻalli saṇṇa pramāṇadalli kāru tayārikā ghaṭakagaḻannu sthāpisuvudu kaṃpaniya yojanègaḻalli òṃdāgidè. akṭobar 2006ralli aśok lelyāṃḍ sijhèk mūlada eviyāda bahupālannu kòṃḍukòṃḍitu. eviyā aśok lelyāṃḍ èṃdu karèyalpaḍuva idu aśok lelyāṃḍ gè yūrop na spardhātmaka mārukaṭṭèyalli òṃdu hòsa dāriyannu māḍikòṭṭitu. kaṃpaniya prakāra , yūropinalli ārthika muggaṭṭina paristhitigaḻa hòratāgiyū 2008ralli jaṃṭi kāryācaraṇèyiṃda 518 èl‌sivigaḻannu mārāṭa māḍalu sādhyavāyitu. iṣṭe alladè ,jān ḍiyar nòṃdigè kaṃpaniyu sahabhāgitvavannu hòṃdi kaṃpaniyu tanna utpannagaḻannu nirmāṇā sādhanagaḻigū vistarisuva yocanèyallidè. 2009jūn nalli hòsadāgi rūpugòṃḍa jān ḍiyar sahabhāgitva kaṃpanigaḻa naḍuvè 50/50 pāludārikèyannu hòṃdidè. kaṃpaniyu heḻuvaṃtè bhū svādhīna kārya muṃduvarèdiddu ,utpanna yojanègaḻu kāryarūpakkè baralivè. akṭobar 2010 ralli vīl loḍar gaḻu hāgū byāk hū lòḍar gaḻannu uruḻisuva kāryavannu āraṃbhisalu sahapāludārikè ālocisidè tanna kaṃpaniya saṃpūrṇa vistaraṇèya yojanèyòṃdigè, aśok lelyāṃḍ parisarada baggèyū hèccina kāḻajiyannu hòṃdidè. vāstavavāgi, tanna aneka ghaṭakagaḻalli parisara snehi prakriyagaḻa aḻavaḍikèya mūlaka , parisarada saṃrakṣaṇègè prabhalavāgi baddavāda kaṃpanigaḻalli idū òṃdāgidè. avu vibhinna neragaḻalli calisuttā iddarū , aśok lelyāṃḍ ār&ḍi grūp annu kāpāḍikòḻḻuvudara mūlaka tanna vāhanagaḻu hèccu iṃdhana dakṣatèyannu hòṃduvaṃtè hāgū hòrasūsuvikè pramāṇavannu kaḍimègòḻisuvaṃtè uddeśagaḻannu hòṃdidè. vāstavavāgi, kārugaḻa hòrasūsuvikègè saṃbaṃdhisidaṃtè kānūnugaḻu baruvudakkiṃta muṃcèye aśok lelyāṃḍ kaniṣṭha hòrasūsuvikè vāhanagaḻannu utpādisuttittu. aṣṭe alladè 1997ralli sièn‌ji taṃtra jñānada ādhārada melè kaḍimè pramāṇada malinakārigaḻannu hòrasūsuva uttama èṃjin gaḻuḻḻa bassu gaḻannu īgāgale mārukaṭṭègè biḍalāgittu. 2002ralli idu mòṭṭa mòdala miśra tayārikā vidyut vāhanavannu tayārisitu. iṣṭe allade , aśok lelyāṃḍ navadèhaliya praveśa dvāragaḻa hèddārigaḻalli kāryavannu māḍabahudāda òṃdu saṃcāri hòrasūsuvikā klinik nnu āraṃbhisidè. ī klinik vāhanagaḻa hòrasūsuvikèyannu pattè haccuvudalladè, adakkè parihāropāyagaḻannu niḍuttadè. hāgū vāhanada nirvahaṇè mattu èccarikèya baggè kèlavu māhitiyannu nīḍuttadè. ī kāryavu atyamūlyavāda dattāṃśavannu paḍèyuvudakkè sahāya māḍuvudallade muṃdina sudhāraṇègè atyamūlyavāda mārgadarśana nīḍuttadè. parisara snehi taṃtra jñānada abhivṛddhigè baṃdāga aśok lelyāṃḍ haithen èṃjin‌gaḻannu abhivṛddhi gòḻisiruvudu gamanārha. āsṭreliyā kaṃpaniyāda eḍen ènarjiyòṃdigè seri , aśok lelyāṃḍ naisargika anila hāgū sumāru 20% raṣṭu haiḍrojan miśraṇaviruva haithen (H-CNG,) nnu baḻasikòḻḻabahudāda 6-siliṃḍar,6-līṭar 92 kW BS-4 èṃjin nnu tayārisuvalli yaśasviyāgidè. haiḍrojan èṃjin‌na dakṣatèyannu hèccisuvudakkè sahāya māḍidarū saha sièn‌ji hòrasūsuvikèyannu niyaṃtrita maṭṭadalli kāpāḍikòḻuvudannu khātripaḍisuttadè. bhāratīya taila kārpòreśan hāgū MNRE ( śaktiya nūtana hāgū punaścetana sacivālaya) da jaṃṭi R&D kārya yojanèyu H-CNG gāgi òṃdu 4-siliṃḍar 4-līṭar 63 KW èṃjin nnu abhivṛddhigòḻisidè. H-CNG parikalpanèyu īga hèccu cāltiyalliddu , dèhaliya sutta mutta ī taṃtra jñānada vāhanagaḻu 5,500kkiṃtalū hèccivè. kaṃpaniyu haithen èṃjin gaḻa baḻakèya baggè īgāgale bhārata sarkāradòṃdigè carcè naḍèsidè. amerikā saṃyukta saṃsthānadalli ivugaḻa baḻakè illade hodarū sadhyadalle ivu yaśassu gaḻisuva sādhyatègaḻivè. aśok lelyāṃḍ hāgū nissān na pāludārikèyu vāhana, vidyut railugaḻu mattu mūru jaṃṭi sahabhāgitvadalli taṃtra jñānada abhivṛddhi kaḍègè keṃdrīkṛtagòḻisidè. jaṃṭi sahabhāgigaḻu pariṇāmakāri hūḍikèyiṃda yūro3 hāgū yūro 4 hòrasūsuvikè guṇamaṭṭada ḍīsal èṃjin gaḻannu hòṃdiruva ṭrak gaḻa tayārikèya kaḍègè hèccina gamana harisivè. muṃbaruva varṣagaḻalli, aśok lelyāṃḍ kèlavu miśra ṭrak‌gaḻannu hāgū bassugaḻannu mārukaṭṭègè biḍuva yocanèyallidè. bassugaḻu hāgū ṭrak‌gaḻu taṃti vargāyita taṃtrajñānada mūlaka nūtana èlèkṭrānik pallaṭavannu hòṃduvudaralliddu idaròṃdigè hèccina iṃdhana dakṣatègāgi èlèkṭrānik niyaṃtrita èṃjin‌gaḻannu paḍèyuva sādhyatègaḻivè. svayaṃcālita sāmarthyakkè dhakkè bāradaṃtè iṃdhana dakṣatèyannu sudhārisuvudara baggè aśok lelyāṃḍ hèccu keṃdrīkṛtagòṃḍidè. idariṃda vāhanagaḻu 5% raṣṭu iṃdhana dakṣatèyalli sudhāraṇè hòṃduva sādhyatè idè. iṣṭe alladè aśoka lelyāṃḍ vidyut cālita byāṭarigaḻu hāgū jaivika iṃdhanagaḻannu abhivṛddhigòḻisuttidè. aśok lelyāṃḍ‌na māsika utpanna varadigaḻu torisuvaṃtè 138% raṣṭu erikè iruvudariṃda adara trai māsika phalitāṃśagaḻu pariṇāmakāriyāgivè. ādarè idara mārāṭavu kèḻèda varṣada hiṃdè 139% raṣṭiddarū 317%raṣṭu nivvaḻa lābhadallina hèccaḻa prabhāva bīrida aṃśavāgidè. aśok lelyāṃḍ tanna lābhāṃśa 10.5%.kkè holisidarè 13% raṣṭu gaḻisiruvudu gamanārha . parimāṇadallina hèccaḻa , bahu -accu vāhanagaḻu hāgū ṭrākṭar ṭrailar gaḻa mārāṭa mattu bèlèya kaḍitagaḻu alpa pramāṇada vistaraṇègaḻigè pramukha kāraṇagaḻāgivè.2011kkè idara parimāṇada hèccaḻavu saṃrakṣaṇātmakavāgiddu, 2010ra ārthika varṣadallina 30% kkè holisidalli 15% raṣṭu hèccaḻavāgalidè èṃdu aṃdāju māḍalāgidè. javahāra lāl nèharū rāṣṭrīya nagarīkaraṇa punaścetana miśan yojanèyaḍiyalli ādeśita 5,098 bassugaḻalli sumāru 1200 bassugaḻannu biḍabekāgidè. idaròṃdigè rājya sārigè saṃsthè yaḍiyalli itara 2000 bassugaḻa ādeśavannu tannalli kāydirisikòṃḍidè. muṃbaruva èraḍu varṣagaḻalli rū.1200koṭi baṃḍavāḻa hūḍuvudara mūlaka tanna baṃḍavāḻa sāmarthyavannu hèccisikòḻḻuva ālocanèyallidè. hòsa kyāb‌gaḻu mattu èṃjin‌gaḻa saṃkhyèyannu hèccisuvudu idara uddeśavāgidè. idaròṃdigè, jaṃṭi sahabhāgitvadalli rū.800 koṭi baṃḍavāḻavannu hūḍuva yojanèyannu hòṃdidè. viśleṣakara prakāra uttarakhāṃḍ ghaṭakavu 2011ārthika varṣadalli tanna mòdala varṣada saṃpūrṇa kāryada mūlaka 22,000-25,000 raṣṭu vāhanagaḻannu biḍugaḍè māḍuva nirīkṣèyallidè. iṣṭe alladè kaṃpaniyu 2010ra mòdala traimāsika dalli 21-22% riṃda nālkane traimāsika avadhigè 28-29% gè hèccuva mūlaka śeru mārukaṭṭèyalli nidhānagatiya gaḻikèyannu sādhisidè. ādarè pūrva mārukaṭṭèyalli innū tanna prābhalyavannu mèrèyade iruvudu besarada saṃgatiyāgidè. idaròṃdigè, tanna sāṃpradāyika hiḍitadalliruva dakṣiṇa mārukaṭṭèyallū 2010rali kevala 15% raṣṭu mātra hèccaḻavannu sādhisidè. ī varṣadalli bhāratada uḻida bhāgagaḻalli (pramukhavāgi uttara hāgū dakṣiṇa) dalli 40% raṣṭu hèccaḻavannu sādhisidè. aśok lelyāṃḍ -nissān jaṃṭi sahapāludārikèyu bèṃgaḻūrina hattiraviruva hòsūrinalli hagura vāṇijya vāhanagaḻannu (LCVs) utpādisidè hāgū cannai baḻi iruva rènālṭ -nissān kār ghaṭakavū saha ī vāhanagaḻannu tayārisidè. pracalita sthiti aśok lelyāṃḍ bhāratada vāṇijya vāhanagaḻa valaya taṃtra jñānadalli ṭāṭā moṭārs naṃtara èraḍane sthānadallidè. kaṃpaniya itihāsavu aneka tāṃtrika anveṣaṇègaḻannu hòṃdiddu, ivu kaigārikègaḻa ādarśagaḻāgi uḻidivè. bahu -gāligaḻa ṭrak gaḻu hāgū saṃpūrṇa havā niyaṃtrakagaḻannu paricayisida mòṭṭamòdala āṭòmòbail kaṃpani idāgidè. bhāratadalli hiṃbadi èṃjin gaḻu hāgū saṃdhugaḻannu hòṃdiruva bassugaḻannu anveṣisida kīrtiyū idakkè salluttadè. 1997ralli, kaṃpaniyu deśadalle mòdala sièn‌ji bassannu utpādisitu. 2002ralli mòdala miśra vidyut cālita vāhanavannu tayārisitu. kaḻèda 60 varṣagaḻiṃda kaṃpaniyu tanna lābhavannu kāpāḍikòṃḍu baṃda dākhalèyannu hòṃdidè. 2008-09 ralli kaṃpaniya vārṣika vahivāṭu USD 1.4 biliyan gaḻaṣṭittu. 2008-09ralli 54,431 madhyama hāgū bhāravāda vāhanagaḻannu māruvudara mūlaka, aśok lelyāṃḍ bhāratadalle madhyama mattu bhāra ṭrakkugaḻannu raptu māḍuvudaralli ati dòḍḍa kaṃpaniyāgidè. aṣṭe alladè idu bhāratadalle ati dòḍḍa khāsagi valayada udyamagaḻalli idū òṃdāgiddu , sumāru 12,000 naukararu 6 kārkhānègaḻalli kèlasa māḍuttiddu, idara kacherigaḻu bhāratada uddagalakkū haraḍikòṃḍivè. kaṃpaniyu varṣakkè 105,000 vāhanagaḻaṃtè tanna utpādanā darada sāmarthyavannu hèccisikòṃḍidè. iṣṭe alladè baṃḍavāḻa hūḍikè yojanègaḻu uttara bhāratada uttarakhāṃḍ‌nalli hāgū madhya -pūrva eṣyiyādalli òṃdu bas nirmāṇada ghaṭakavannu òḻagòṃḍaṃtè èraḍu nūtana ghaṭakagaḻannu sthāpisuvudannu òḻagòṃḍidè. idu īgāgale āphrikā rāṣṭragaḻāda naijīriyā, ghānā,ījiphṭ mattu dakṣiṇa āphrikāgaḻalli tanna ghaṭakagaḻannu sthāpisidè. aśok lelyāṃḍ kèlavu mahatvada pāludārikèya mūlaka jāgatīkaraṇa hāgū vaividyīkaraṇavu bèḻavaṇigègè hèccina avakāśagaḻannu òdagisuttadè. svayaṃcālita inphrāniks gāgi bhūkhaṃḍa kārpòreṣan nòṃdigè hèccina òttaḍa ḍai kāsṭiṃg‌gāgi phain lyāṃḍ nalliruva āl ṭīms‌nòṃdigè hāgū ittīcègè nirmāṇa sādhanagaligāgiruva jān ḍiyar kaṃpaniyòṃdigè seri ī avakāśagaḻannu hèccisikòṃḍidè. jāgatika nītiya òṃdu bhāgavāgi , kaṃpaniyu sijhèk gaṇarājya-ādhārita eviyā ṭrak vyāpāravannu svādhīna paḍisikòṃḍidè. hòsadāgi āraṃbhavāda kaṃpanigè eviyā aśok lelyāṃḍ moṭārs ès.ār.ò. èṃdu hèsariḍalāgidè. idu aśok lelyāṃḍ‌gè atyaṃta paipoṭiyuḻḻa yūrop na ṭrak mārukaṭṭèyalli tanna chāpannu òttalu avakāśa kalpisikòṭṭidè. 2007ralli hiṃdujā grūp aivèkona parokṣa pālannu aśok lelyāṃḍ‌nalli kòṃḍukòṃḍidè. īga pramoṭar śeru 51%naṣṭidè. nissān aśok lelyāṃḍ 2007ralli kaṃpaniyu bhāratada cènnainalli tayārikā saulabhyavannu haṃcikòḻḻalu japānina āṭo jāyiṃṭ nissān (rènālṭ nissān grūp) nòṃdigè jaṃṭi sahapāludārikèyannu ghoṣisitu. śeru pāludārikèyannu hòṃdiruva mūru jaṃṭi sahapālu kaṃpanigaḻèṃdarè aśok lelyāṃḍ nissān vèhikal praiveṭ limiṭèḍ, ī vāhana tayārikā kaṃpaniya 51% raṣṭu òḍètanavannu aśok lelyāṃḍ hòṃdidè mattu 49% raṣṭu nissān hòṃdidè. nissān aśok lelyāṃḍ pavar ṭrain praiveṭ limiṭèḍ, ī pavar ṭrain tayārikā kaṃpaniya 51% raṣṭu òḍètanavannu nissān hòṃdidè hāgū 49% raṣṭu aśok lelyāṃḍ hòṃdidè. nissān aśok lelyāṃḍ ṭèknālājisṭ praiveṭ limiṭèḍ , ī taṃtra jñāna abhivṛddhi kaṃpaniya òḍètanavannu pāludāraru 50:50 raṣṭu haṃcikòḻḻuttārè. ḍā. vi. sumaṃtran ravaru hiṃdujā āṭomòṭiv limiṭèḍ na kāryanirvāhaka upādyakṣarāgiddārè. aśok lelyāṃḍ maṃḍaḻiya nirdeśakarāgiruva ivaru pavar ṭrain kaṃpaniya adyakṣarū āgiddārè. aṣṭe alladè ivaru itarè èraḍu jaṃṭi sahapāludārikè kaṃpanigaḻa maṃḍaḻiyalliyū iddārè. sahabhāgitvavannu òmmè tègèdu hākuvudādarè ,deśada svayaṃcālita kṣetradalli atyaṃta hèccu baṃḍavāḻa hūḍida kaṃpani idāguttadè. aibas- 2008ra āraṃbhadalli aśok lelyāṃḍ aibas annu ghoṣisitu. idu muṃdè deśadalli vāhana saṃcāra hèccuttiruva pramukha nagaragaḻa òṃdu bhāgavāgabahudu èṃdu aṃdāju māḍalāgittu. 2008 ralli bhāratada āṭo èks pò parikalpanèyalli vinyāsa gòṃḍa òṃdu vāhana ī varṣada aṃtyadalli pailèṭ mādariya utpannavāgi hòrahòmmalu siddhavāgittu. saṃpūrṇa pramāṇada utpannavu 2009ralli āraṃbhagòṃḍitu. prāyaśaḥ ī bassu nūtana nèpcūn kuṭuṃbada èṃjin nnu hòṃdiddu ,aśok lelyāṃḍ idannu vastu pradarśanadalli paricayisidè. ivu BS4/Euro 4 hòrasūsuvikèya niyaṃtrakagaḻigè siddavāgiddu , yūro 5kkū hèccisabahudāgidè. saulabhyagaḻu kaṃpaniyu bhāratadalli āru tayārakā ghaṭakagaḻannu hòṃdidè: ènnor hāgū hòsūr, tamiḻunāḍu (hòsūru - 1, hòsūru - 2, sipipiès) alvār, rājasthān bhaṃḍāra, mahārāṣṭra aśok lelyāṃḍ na tāṃtrika keṃdravu cannaina hòravalayadalliruva vèllivòyālcavāḍiyallidè. idu kalātmaka -utpanna saulabhyavannu hòṃdiddu ,ādhunika parīkṣā jāḍugaḻu mattu ghaṭaka parīkṣā prayogālayagaḻannu hòṃdidè.iṣṭe alladè bhāratada ekaika siks posṭar parīkṣā salakaṇèyannū hòṃdidè. kaṃpaniyu hòsūrinalli èṃjin saṃśodhanè hāgū abhivṛddhi saulabhyavannu hòṃdidè. uttara bhāratada uttarakhāṃḍ na pāṃṭ nagar dalli sumāru rū.1200 koṭigaḻaṣṭu baṃḍavāḻavannu hūḍuvudara mūlaka kaṃpaniyu òṃdu hòsa ghaṭakavannu prāraṃbhisuttidè. ī ghaṭakavu 2010raṃdu prāraṃbhagòḻḻuva haṃtadallidè. ī ghaṭakavu sumāru 40000 sāvira vāṇijya vāhanagaḻannu utpatti māḍuva sāmarthyavannu hòṃdiruva sādhyatè iddu, pramukhavāgi uttara bhāratada mārukaṭṭèya avaśyakatègaḻannu tèrigè vināyiti hāgū suṃkagaḻa prayojanada mūlaka pūraisuva nirīkṣè iṭṭukòṃḍidè. kaṃpaniyu madhya eṣyiyādalli òṃdu bas nirmāṇa ghaṭakavannu āraṃbhiddariṃda yu.è.i. nalli rās āl khāyimā baṃḍavāḻa prādhikāra(RAKEZ) dòṃdigè òṃdu òppaṃdakkè sahi hākabekāyitu. mukhaṃḍatva 1998ralli vyavasthāpaka nirdeśakarāgidda śrī ār. seśāsāyiyavaru aśok lelyāṃḍ‌na īgina mukhyastharāgiddārè. ivara netṛtvadalli ī kaṃpaniyu òṃdu appaṭa bhāratīya keṃdrīkṛta kaṃpaniyiṃda òṃdu jāgatika maṭṭada kaāṃpaniyāgi vistarisalpaṭṭidè. śrī seśāsāyiyavaru 2006-2007ra bhāratada kaigārikodyamavannu pratinidhisida uttuṃga aṃga saṃsthèyāda CII (bhāratada kaigārikodyamada òkkūṭa)da adhyakṣarū āgiddaru. kèḻakaṃḍavaru aśok lelyāṃḍ‌na kāryanirvāhaka maṃḍaḻiya mukhyastharāgiddārè: mi. vinod dāsāri - nirdeśakaru mi. kè.śrīdharan - mukhya haṇakāsu adhikāri mi. jè.èn.amroliyā, nirvāhaka nirdeśaka - kans‌ṭrakṣan aṃḍ allaiḍ bisinès mi. anup bhaṭ, nirvāhaka nirdeśaka - sṭryāṭijik sorsiṃg mi. ès.bālasubrahmaṇyaṃ, nirvāhaka nirdeśaka - yojanègaḻu mi. è.kè.jain, nirvāhaka nirdeśaka -prājèkṭ plyāniṃg mi. ār.ār.ji.mènan, nirvāhaka nirdeśaka - prāḍakṭ ḍèvalapmèṃṭ mi. èn.mohan‌kṛṣṇan, nirvāhaka nirdeśaka - iṃṭarnal āḍiṭ mi. èm.naṭarāj, nirvāhaka nirdeśaka - global bas sṭryāṭèji mi. rājiṃdar malhān, nirvāhaka nirdeśaka - aṃtararāṣṭrīya kāryācaraṇè mi. rājīv sahāriyā, nirvāhaka nirdeśaka - mārkèṭiṃg mi. śekhar arorā, nirvāhaka nirdeśaka - mānava saṃpanmūla mi. bi.èm.udayaśaṃkar, nirvāhaka nirdeśaka - utpādanè mi. è.ār.caṃdraśekharan, nirvāhaka nirdeśaka - sèkrèṭeriyal aṃḍ kaṃpani sèkrèṭari sādhanègaḻu aśok lelyāṃḍ‌na bassugaḻu pratidina 60 miliyan prayāṇikarannu hòttòyyuttavè, bhāratīya railvèyalli prayāṇikara saṃkhyègiṃtalū hèccu bhāratada mèrain ḍīsèl èṃjin‌gaḻa mārukaṭṭèyalli aśok lelyāṃḍ sumāru 85% śerugaḻannu hòṃdidè 2002ralli, aśok lelyāṃḍ‌na èllā-tayārikā ghaṭakagaḻu ènvirānmèṃṭal myānej‌mèṃṭ sisṭaṃ‌niṃda aiès‌ò 14001 pramāṇīkṛtagòṃḍivè, bhāratadalli hīgè paḍèdu kòṃḍa kaṃpanigaḻalli idu mòdala vāṇijya vāhana tayārikā kaṃpaniyāgidè. 2005ralli, kaṃpaniya inphārmeśan sèkyuriṭi myānejmèṃṭ sisṭaṃ (aiès‌èm‌ès)gāgi biès7799 pramāṇapatra paḍèdukòṃḍidè, hīgè paḍèdukòṃḍa bhāratada mòdala vāhana tayārikā kaṃpaniyāgidè. 2006ralli, aiès‌ò/TS 16949 kārpòreṭ sarṭiphikeśan paḍèdu kòṃḍitu. idannu paḍèdukòṃḍa bhāratada mòdala vāhana tayārikā kaṃpaniyāgidè. idu viśvadalliye rakṣaṇā paḍègaḻigè vāhanagaḻannu sarabarāju māḍuva ati dòḍḍa kaṃpaniyāgidè hāgū bhāratīya bhūsainyakkè saraku vāhanagaḻannu kūḍā òdagisuttadè. utpannagaḻu (èksāsṭīv allada) laksurā vikiṃg biès-I - nagara sārigè vikiṃg biès-II - nagara sārigè vikiṃg biès-III - nagara sārigè cītāh biès-I cītāh biès-II pyāṃthar 12èm bas sṭyāg mini sṭyāg sièn‌ji 222 sièn‌ji liṃks ḍabal ḍèkkar vèsṭibul bas er‌porṭ ṭarmyāk koc jèn‌sèṭ‌gaḻu goḍs vibhāga kāmèṭ 1611 1612 èc 1613 èc 1613 H/2 (12m gūḍs) 4/51 jiès 1613 tāras 2516/2 (6x4) ṭippar CT 1613 H/1 & H/2 baisan ṭippar 1613 ST (4x2) tāras èc‌ḍi 2516MT/1 (6x4) tāras 2516 - 6X4 2516 èc (6X2) tāras 2516 - 6 X 2 4018 ṭryākṭar arṭik 30.14 ṭryākṭar ṭaskar ṭarbò ṭryākṭar 3516 èkòmèṭ 912 èkòmèṭ 111i 4921 ivannū noḍi briṭiṣ lelyāṃḍ lelyāṃḍ moṭārs limiṭèḍ ullekhagaḻu bāhya kòṃḍigaḻu adhikṛta aṃtarajālatāṇa bas tayārakaru ṭrak tayārakaru bhāratada moṭāru vāhana tayārakaru cènnai mūlada kaṃpanigaḻu miliṭari vāhana tayārakaru lelyāṃḍ moṭārs udyama

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%B6%E0%B3%8B%E0%B2%95%E0%B3%8D%20%E0%B2%B2%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B3%8D

ಅಶೋಕ್ ಲೇಲ್ಯಾಂಡ್

ಪಚ್ಮರ್ಹಿ () ಅನ್ನುವುದು ಮಧ್ಯ ಭಾರತದ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಗಿರಿಧಾಮವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ದಂಡು ಪ್ರದೇಶ ಎಂದು ಕೂಡ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು "ಸಾತ್ಪುರದ ರಾಣಿ " ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದ್ದು, ಹೊಶಂಗಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ, [[ಸಾತ್ಪುರಶ್ರೇಣಿ]]ಯ ಒಂದು ಪ್ರಪಾತದಲ್ಲಿ 1000 ಮೀ ಎತ್ತರ ಇದೆ. ಮಧ್ಯ ಭಾರತದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಬಿಂದು ಮತ್ತು ವಿಂಧ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾತ್ಪುರ ಶ್ರೇಣಿಯಾದ 1100 ಮೀ ಎತ್ತರದ ಧೂಪ್‌ಘರ್ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಇತಿಹಾಸ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಸೇನೆಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಫೋರ್ಸೇಥ್ ಎಂಬುವವರು 1857 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಚ್ಮರ್ಹಿಯು ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷರ ಸೇನೆಗೆ ಒಂದು ಗಿರಿಧಾಮ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವರ್ಧಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. 1901 ರಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 3020 ಇದ್ದು, ಬೇಸಿಗೆಯ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ದ್ವಿಗುಣವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪ್ರಾಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಬೇಸಿಗೆಯ ರಾಜ್ಯಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ನಗರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಕಾಡು ಅನೇಕ ಬಗೆಬಗೆಯ ಅಪರೂಪದ ಗಿಡಗಳಿಗೆ ಮನೆಯಾಗಿದೆ. 2009 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ತನ್ನ ಜೈವಿಕ ಮಂಡಲ ಸಂಗ್ರಹದ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ನಗರ ಈ ನಗರವು ತುಂಬಾ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರದೇಶವೇನಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಬಹು ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತದ ಸೇನೆ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದು ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ದಂಡು ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು 10,000 ವಿದ್ದು, ಬಹು ಭಾಗ ಸೇನೆಯವರೇ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ನಾಗರಿಕ ಪಟ್ಟಣ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದು ಸರೋವರದ ತುದಿಭಾಗದ ಕಡೆಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಉಪಹಾರ ಗೃಹ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಈ ಸಣ್ಣ ನಗರದ ಮಧ್ಯೆ ಒಂದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸೇನೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದಷ್ಟು ಜಾಗವಿದ್ದು, ಇದು ಕ್ಲಬ್ ಮತ್ತು "ಗೋಲ್ಫ್" ಆಟದ ಮೈದಾನದ ಜಾಗವನ್ನು ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಧೂಪ್‌ಘರ್ ಬಳಿ ಒಂದು ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ಧಾಣದ ದಾರಿಯಿದೆ. ಅದು ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತುಂಬಿರುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲೋ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನ ನಿಲ್ಧಾಣದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹುಲಿಗಳು ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ದಂಡು ಪ್ರದೇಶದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಚಿರತೆಗಳು ಕಾಣುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ದೀಪಾವಳಿ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರವಾಸಿಗಳು ಈ ಜಾಗವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಸಮುಚಿತವಾದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ದೊರಕುತ್ತದೆ. ಪಚ್ಮರ್ಹಿಯ ಔನ್ನತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾತ್ಪುರದ ಕಾಡುಗಳು, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿರುವ ನದಿ ಮತ್ತು ಜಲಪಾತಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶ ಅತ್ಯಂತ ರಮಣೀಯ ದೃಶ್ಯವಾಗಿದೆ. ಪಚ್ಮರ್ಹಿಯು ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಜೈವಿಕ ಮಂಡಲದ ಒಳಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು 1999 ರಲ್ಲಿ ಈ ಜಾಗವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಎರಡು ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು - ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತದ ಶಿಖರದ ತುದಿಯಾಗಿದೆ. ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಗುಹೆ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಿವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು 10,000 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹಳೆಯದೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವ ಕೆಳಭಾಗದ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣ ಉದ್ಯಾನದ ಹೆಸರು ಪಾಂಡವ ಗುಹೆ. ಈ ಗುಹೆಗಳು ಮೂಲತಃ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಧಿಸಿರುವವಾದರೂ ಈ ಹೆಸರು ಉಳಿದಿದೆ. ಈ ಜಾಗವು ಅತ್ಯಂತ ಸಮೃದ್ಧವಾದ ಮರಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಸಾಗವಾನಿ ಕೂಡ ಇವೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣ ಅಥವಾ ಮರ ಕಡಿತವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಪರೂಪದ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿದ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಪಟ್ಟಣದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು. ಕೆಲವು ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಸಕ್ತಿವುಳ್ಳ ಜಾಗಗಳು ಹೀಗಿವೆ: ರಜತ್ ಪ್ರಪಾತ (ದೊಡ್ಡ ಜಲಪಾತ) ದುಂಬಿ ಜಲಪಾತ ಪಾಂಡವ ಗುಹೆ ಬಡ ಮಹದೇವ್ ಗುಪ್ತ ಮಹದೇವ್ ಚೌರಾಘರ್ (ಇಲ್ಲಿಗೆ ಶಿವರಾತ್ರಿಯದಿನ ಶಿವಭಕ್ತರು ಬಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಾರೆ) ಧೂಪ್‌ಘರ್ (ಸಾತ್ಪುರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಪರಮ ಶಿಖರ) ಹಂದಿ ಕ್ಹೊಹ್ (ಅಗಾಧ ಪ್ರಪಾತ) ಅಪ್ಸರ ಜಲಪಾತ (ಗಂಧರ್ವ ಕೊಳ) ಜಟಾಶಂಕರ್ ಡಚೆಸ್ ಜಲಪಾತ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಬೆಟ್ಟ ಪನ್ಸಿ ಕೊಳ ವಾಟರ್ಸ್ ಮೀಟ್ ಪಿಕಾಡಿಲ್ಲೆ ಸರ್ಕಸ್ ಪಥರ್ಚಟ್ಟಾ ಕ್ರಂಪ್ಸ್‌ ಕ್ರಾಗ್ ಲೇಡಿ ರಾಬರ್ಟ್ಸನ್ ರ ನೋಟ ಕಾಲ್ಲೆತಿನ್ ಕ್ರಾಗ್ ಮೌಂಟ್ ರೋಸ ಈ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪ್ರವಾಸಿ ಉಪಹಾರ ಗೃಹಗಳಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಖಾತೆಯಿಂದ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಉಪಹಾರಗೃಹ ಕೂಡ ಇದೆ (ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರ). ಖಾಸಗಿ ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಕುಟೀರ / ಉಪಹಾರಗೃಹ ಹೋಲುವ ಚುನ್ಮುನ್ ಕುಟೀರ, ದೂರವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ 9424434599 ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಫ್ ನೋಟ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ 4 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ ಸ್ಕೌಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಗೈಡ್ಸ್ ವಸತಿ ಕೂಡ ಇದೆ. ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿದ್ಯ ಆ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಬಂಡೆ ಪ್ರಪಾತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಅಪರೂಪದ ಜಾಗವು ಅನೇಕ ವಿಶೇಷ ಗಿಡಮರಗಳಿಗೆ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲಿ ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡುಹಂದಿ, ನವಿಲು ಮತ್ತು ಕೋತಿಗಳು ಈ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.ಸಾತ್ಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ ಮತ್ತು ಎರಡು ಅರಣ್ಯ ಧಾಮ (ಬೊರಿ, ಪಚ್ಮರ್ಹಿ) ಇದರೊಳಗಿವೆ. ಆಕರಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಎಮ್‌ಪಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪಚ್ಮರ್ಹಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ನಗರ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳು ಭಾರತೀಯ ಗಿರಿಧಾಮಗಳು ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಹೊಶಂಗಬಾದ್ ಭಾರತೀಯ ದಂಡು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬ್ರಿಟನ್ ಭಾರತೀಯ ದಂಡು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಭಾರತೀಯ ಜೈವಿಕ ಮಂಡಲ ಸಂಗ್ರಹ en:Panchmarhi

pacmarhi () annuvudu madhya bhāratada madhyapradeśa rājyadallina òṃdu giridhāmavāgiddu, idannu pacmarhi daṃḍu pradeśa èṃdu kūḍa gurutisalāgidè. idu "sātpurada rāṇi " èṃdu prasiddhavāgiddu, hòśaṃgabād jillèya, [[sātpuraśreṇi]]ya òṃdu prapātadalli 1000 mī èttara idè. madhya bhāratada pradeśadallina atyaṃta èttarada biṃdu mattu viṃdhya mattu sātpura śreṇiyāda 1100 mī èttarada dhūp‌ghar illidè. itihāsa ī pradeśavannu pāścimātya prapaṃcakkè briṭannina senèya kyāpṭan jems phorseth èṃbuvavaru 1857 ralli paricayamāḍikòṭṭaru. ā samayadalli pacmarhiyu bhāratada keṃdrīya prāṃtyadalli briṭīṣara senègè òṃdu giridhāma mattu ārogyavardhaka sthaḻavāgittu. 1901 ralli janasaṃkhyè 3020 iddu, besigèya tiṃgaḻugaḻalli ī saṃkhyè dviguṇavāguttittu. pacmarhi keṃdrīya prāṃtyakkè besigèya rājyadhāniyāgittu. ī nagarada suttamuttaliruva kāḍu aneka bagèbagèya aparūpada giḍagaḻigè manèyāgidè. 2009 ra me tiṃgaḻalli yunèsko pacmarhi udyānavannu tanna jaivika maṃḍala saṃgrahada paṭṭigè serisikòṃḍitu. nagara ī nagaravu tuṃbā vyāpaka pradeśavenalla, mattu bahu pradeśavu bhāratada senè niyaṃtraṇadalliddu pacmarhi daṃḍu pradeśada vyāptiyallidè. idara janasaṃkhyè sumāru 10,000 viddu, bahu bhāga senèyavare āgiddārè. nāgarika paṭṭaṇa cikkadāgiddu sarovarada tudibhāgada kaḍègidè. alli kèlavu upahāra gṛha mattu calanacitra maṃdiravidè. ī saṇṇa nagarada madhyè òṃdu mārukaṭṭèyidè. alli senèya niyaṃtraṇadalliruva òṃdaṣṭu jāgaviddu, idu klab mattu "golph" āṭada maidānada jāgavannu kūḍa òḻagòṃḍidè. dhūp‌ghar baḻi òṃdu aparūpavāgi upayogisuva vimāna nildhāṇada dāriyidè. adu hulliniṃda tuṃbiruvudariṃda èllo òmmòmmè upayogisalāguttadè. vimāna nildhāṇada dāriyalli huligaḻu kaṃḍu baṃdidè. pacmarhi daṃḍu pradeśada tudiyalli ciratègaḻu kāṇuvudu sāmānyavāgidè. pravāsodyama pacmarhi òṃdu pravāsi tāṇavāgidè. dīpāvaḻi mattu caḻigāladalli aneka pravāsigaḻu ī jāgavannu vīkṣisuttārè, mattu avarigè alli uḻiyalu samucitavāda saulabhyagaḻu dòrakuttadè. pacmarhiya aunnatya mattu sātpurada kāḍugaḻu, jòtèyalli alliruva nadi mattu jalapātagaḻu mattu prāṇi pakṣigaḻiṃdāgi iḍī pradeśa atyaṃta ramaṇīya dṛśyavāgidè. pacmarhiyu pacmarhi jaivika maṃḍalada òḻagè baruttadè. idannu 1999 ralli ī jāgavannu dòḍḍa pramāṇada prāṇi pakṣi saṃrakṣaṇègāgi èraḍu kāḍugaḻannu joḍisi rūpisalāyitu - idu pramukha bhāratada śikharada tudiyāgidè. pacmarhi kāḍinalli aneka guhè citrakalègaḻivè, adaralli kèlavu 10,000 varṣakkiṃta haḻèyadèṃdu gurutisalāgidè. citradalli torisiruva kèḻabhāgada pravāsi ākarṣaṇa udyānada hèsaru pāṃḍava guhè. ī guhègaḻu mūlataḥ bauddha dharmakkè saṃbadhisiruvavādarū ī hèsaru uḻididè. ī jāgavu atyaṃta samṛddhavāda maragaḻiṃda tuṃbiddu, adaralli sāgavāni kūḍa ivè. ādarè, idu abhayāraṇyada bhāgavāgiruvudariṃda yāvude hòsa nirmāṇa athavā mara kaḍitavannu illi raddugòḻisalāgidè. aparūpada sasya mattu jīva vaividyagaḻannu hòṃdiruva pacmarhi paṭṭaṇada hòrabhāgadalli yāvude hòsa nirmāṇavannu kaigòḻḻabekādarè keṃdra sarkāra mattu rājya sarkārada òppigèyannu paḍèyabeku. kèlavu pravāsigara āsaktivuḻḻa jāgagaḻu hīgivè: rajat prapāta (dòḍḍa jalapāta) duṃbi jalapāta pāṃḍava guhè baḍa mahadev gupta mahadev caurāghar (illigè śivarātriyadina śivabhaktaru bāri pramāṇadalli baruttārè) dhūp‌ghar (sātpura mattu madhya pradeśada parama śikhara) haṃdi khòh (agādha prapāta) apsara jalapāta (gaṃdharva kòḻa) jaṭāśaṃkar ḍacès jalapāta pacmarhi bèṭṭa pansi kòḻa vāṭars mīṭ pikāḍillè sarkas patharcaṭṭā kraṃps‌ krāg leḍi rābarṭsan ra noṭa kāllètin krāg mauṃṭ rosa ī paṭṭaṇadalli halavu pravāsi upahāra gṛhagaḻivè, idaralli pravāsodyama khātèyiṃda naḍèsuttiruva upahāragṛha kūḍa idè (madhya pradeśa sarkāra). khāsagi pravāsi sthaḻa mattu kuṭīra / upahāragṛha holuva cunmun kuṭīra, dūravāṇi saṃkhyè 9424434599 mattu golph noṭa cènnāgidè. alli mukhya paṭṭaṇadiṃda 4 kimī dūradalli bhārat skauṭs mattu gaiḍs vasati kūḍa idè. sasya mattu jīva vaividya ā daṭṭavāda kāḍu mattu kallubaṃḍè prapātagaḻiṃda kūḍida ī aparūpada jāgavu aneka viśeṣa giḍamaragaḻigè tāṇavāgidè. allade illi huli, ciratè, kāḍuhaṃdi, navilu mattu kotigaḻu ī kaṃḍu baruttadè. idu rāṣṭrīya vanada òṃdu bhāgavāgidè.sātpura rāṣṭrīya vana mattu èraḍu araṇya dhāma (bòri, pacmarhi) idaròḻagivè. ākaragaḻu bāhya kòṃḍigaḻu èm‌pi pravāsodyamadalli pacmarhi madhya pradeśada nagara mattu paṭṭaṇagaḻu bhāratīya giridhāmagaḻu madhya pradeśada pravāsodyama hòśaṃgabād bhāratīya daṃḍu pradeśagaḻu briṭan bhāratīya daṃḍu pradeśagaḻu bhāratīya jaivika maṃḍala saṃgraha en:Panchmarhi

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B2%82%E0%B2%9A%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B9%E0%B2%BF

ಪಂಚ್ಮರ್ಹಿ

ತೊಡಿಕಾನ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಮಡಿಕೇರಿಯಿಂದ ಸುಳ್ಯದತ್ತ ಹೊರಟರೆ ಸಂಪಾಜೆ ಬಳಿಕ ಸಿಗುವ ಅರಂತೋಡು ಎಂಬಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಎಡಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ಆರು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಸುಂದರ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇಗುಲ, ಮತ್ಸ್ಯ ತಟಾಕ, ದೇವರಗುಂಡಿ ಜಲಪಾತ ಇಲ್ಲಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸುತ್ತಲೂ ಹರಡಿ ನಿಂತಿರುವ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳು, ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಕಾನನಗಳು. ಅಡಿಕೆ, ತೆಂಗು, ಬಾಳೆಯ ಕಂಪು. ಜುಳುಜುಳು ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಾ ಹರಿಯುವ ಪಯಸ್ವಿನಿ ನದಿ. ಇಂತಹ ನಿಸರ್ಗ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ತನ್ನತ್ತ ಬರುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಉಣಬಡಿಸಲೆಂದೇ ತೊಡಿಕಾನ ಕ್ಷೇತ್ರ ನೆಲೆನಿಂತಿದೆ.+ ತೋಡಿಕಾನವು ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨೦೧೦ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ ೨೧೮೬. ಹೆಸರು ಈ ತಾಣವು ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳ ಬುಡದಲ್ಲಿದ್ದು, ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಾರಣ ಇದನ್ನು "ತಡಿ" ಅಂದರೆ ತಪ್ಪಲು "ಕಾನ" ಅಂದರೆ ಕಾಡು. ಒಟ್ಟಾಗಿ ತಡಿಕಾನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕ್ರಮೇಣ ಬಾಯಿಯಿಂದ ಬಾಯಿಗೆ ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ತೊಡಿಕಾನವಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ತೊಡಿಕಾನದಲ್ಲಿ ಕಣ್ವ ಮುನಿಗಳು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರೆಂದೂ, ಶಿವ ಮತ್ತು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಯುದ್ಧ ನಡೆದ ಸ್ಥಳವೆಂದೂ ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಐತಿಹ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳದ ಮಹಿಮೆ ಸತ್ಯಪಾಲ ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳದ ಮಹಿಮೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಒಮ್ಮೆ ವನವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದ ಪಾಂಡವರು ಕಣ್ವ ಋಷಿಗಳಿದ್ದ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿಯ ತಪ್ಪಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕಣ್ವ ಋಷಿಯ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಆಹಾರವಾಗಿದ್ದ ಜಂಬೂ ವೃಕ್ಷದಿಂದ ಫಲವನ್ನು ಕೊಯ್ಯುವುದರ ಮೂಲಕ ತೊಂದರೆಗೆ ಸಿಲುಕುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಮೊರೆಯಿಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಆತನಿಂದ ಸಹಾಯ ಬೇಡುತ್ತಾರೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಜಂಬೂಫಲವನ್ನು ಮರಳಿ ವೃಕ್ಷದಲ್ಲಿಡುವಂತೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಫಲವನ್ನು ವೃಕ್ಷದಲ್ಲಿಡುವುದಾದರೂ ಹೇಗೆ? ಇದಕ್ಕೆ ಉಪಾಯವೆಂಬಂತೆ ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲಿರುವ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುಮರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹೇಳಿದರೆ ಫಲವು ವೃಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಕೃಷ್ಣನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದರಂತೆ ಪಾಂಡವರು ತಮ್ಮ, ತಮ್ಮ, ಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಫಲವು ಮೇಲೇರತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದ್ರೌಪದಿಯ ಸರದಿ ಬಂದಾಗ ಅರ್ಧದಲ್ಲಿಯೇ ನಿಂತುಬಿಡುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಮನದಲ್ಲಿರುವ ಬಯಕೆಯನ್ನು ದ್ರೌಪದಿ ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ ಎಂಬುವುದು ಪಾಂಡವರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೈಜ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಹೇಳುವಂತೆ ಹಠ ಮಾಡಿದಾಗ ದ್ರೌಪದಿಯು ತನಗೆ ಒದಗಿ ಬಂದ ಸಂಕಟವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಐದು ಜನ ಪತಿಗಳಿದ್ದರೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತಿಯಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಎಂಬ ಬಯಕೆ ಇದೆ ಎಂದಾಗ ಫಲ ನೇರವಾಗಿ ವೃಕ್ಷವನ್ನೇರಿತಂತೆ. ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಸ್ಥಳವನ್ನು "ಸತ್ಯಪಾಲ" ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸಮೀಪವೇ ಈ ಸ್ಥಳ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಮೂಕಾಸುರ ವಧೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅರ್ಜುನ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲೆಂದು ದ್ವೈತ ಎಂಬ ವನವನ್ನು ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನು ಕುರಿತು ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ ಮಾಡುವ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲೆಂದು ಶಿವನು ಪತ್ನಿ ಪಾರ್ವತಿ ಹಾಗೂ ಗಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಿರಾತಕನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದ್ವೈತ ವನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಗುಹೆಯೊಂದರಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡು ಮುನಿಗಳಿಗೆ ತೊಂದರೆ ನೀಡುವ ಹಂದಿಯ ರೂಪದ ಮೂಕಾಸುರನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಬಾಣ ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ಬಾಣ ನಾಟಿಸಿಕೊಂಡ ಹಂದಿಯು ನೇರವಾಗಿ ಅರ್ಜುನ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅರ್ಜುನ ಬಾಣ ಬಿಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಸತ್ತ ಹಂದಿಗಾಗಿ ಕಿರಾತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಶಿವನಿಗೂ ಅರ್ಜುನನಿಗೂ ಘೋರ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅರ್ಜುನ ಕಿರಾತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲಾ ಬಾಣಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ಕೊನೆಗೆ ತನ್ನ ಗಾಂಡೀವದಿಂದಲೇ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಈ ಹೊಡೆತ ಕಿರಾತಕನ ಮಡದಿಯ ವೇಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಪಾರ್ವತಿಗೆ ತಗಲುತ್ತದೆ ಆಗ ಶಿವ(ಕಿರಾತಕ)ನು ಹೆಂಡತಿಯ ಅಂದರೆ ಪಾರ್ವತಿಯ ಶುಶ್ರೂಷೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅರ್ಜುನನು ಮರಳಿನಿಂದ ಲಿಂಗವೊಂದನ್ನು ಮಾಡಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಪುಷ್ಪಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಲಿಂಗದ ಮೇಲಿಟ್ಟ ಹೂ ಕಿರಾತಕನ ಹೆಂಡತಿ(ಪಾರ್ವತಿ)ಯ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ನಾನು ಇಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದ್ದು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಾಗ ಆತನ ಕಾಲಿಗೆ ಅಡ್ಡ ಬಿದ್ದು ಮನ್ನಿಸುವಂತೆ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಶಿವನು ಅರ್ಜುನನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಿ ಆತನಿಗೆ ಪಾಶುಪತಾಸ್ತ್ರವನ್ನೂ, ಪಾರ್ವತಿಯು ಅಂಜನಾಸ್ತ್ರವನ್ನೂ ನೀಡಿ ಹರಸುತ್ತಾರೆ. ಈಗಲೂ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಶಿವಲಿಂಗವು ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹೇಗೆ ಬಂತೆಂಬುದಕ್ಕೂ ರೋಚಕ ಕಥೆಯಿದೆ. ಲಿಂಗರೂಪಿಯಾಗಿದ್ದ ಶಿವಲಿಂಗವು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸೇರಿಹೋಗಿದ್ದು, ಒಮ್ಮೆ ಮಲ್ಲಿ ಎಂಬ ಗಿರಿಜನ ಹುಡುಗಿ ಗೆಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ಅಗೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ತಗುಲಿ ರಕ್ತ ಚಿಮ್ಮಿತೆಂದೂ, ಇದರಲ್ಲಿ ಏನೋ ಶಕ್ತಿ ಎಂದರಿತ ಆಕೆ ಅದನ್ನು ತಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದಳೆಂದೂ, ಮಲ್ಲಿ ಎಂಬುವಳಿಗೆ ಶಿವಲಿಂಗವು ದೊರೆತ ಕಾರಣ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿತೆಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಅರ್ಜುನನು ಮರಳಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಮಲ್ಲಿಕಾ ಎಂಬುವಳು ಪುಷ್ಪಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿದ ಕಾರಣ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅದೇನೇ ಇರಲಿ ಇಲ್ಲಿರುವ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯ ಕೇರಳೀಯ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಮೊಕ್ತೇಸರರೇ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯದ ಬಳಿಯಲ್ಲಿಯೇ ನದಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ಸ್ಯತಟಾಕವು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿದೆ. ಏಕರೂಪದ ಸಹಸ್ರಾರು ಮೀನುಗಳು ಇಲ್ಲಿದ್ದು ನೋಡುಗರ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಆಕರ್ಷಕ ಜಲಪಾತವಿದೆ. ಪಟ್ಟಿಮಲೆ ಎಂಬಲ್ಲಿಂದ ಹರಿದು ಬರುವ ಮತ್ಸ್ಯತೀರ್ಥ ಎಂಬ ನದಿಯು ದೇವರಗುಂಡಿ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂವತ್ತು ಅಡಿಯಷ್ಟು ಎತ್ತರದಿಂದ ಧುಮುಕಿ ಜಲಪಾತವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ದೇವರಗುಂಡಿ ಜಲಪಾತ ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಜಲಧಾರೆಯು ಧುಮುಕಿ ಬೀಳುವಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಗುಂಡಿಯಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಶಿವನು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಮತ್ಸ್ಯ ವಾಹನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅಂತರ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ತೊಡಿಕಾನದವರೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿನ ಜಲವನ್ನು ತೀರ್ಥವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಬಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಭೋಜನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇಲ್ಲಿದ್ದು, ಸುಳ್ಯದಿಂದ ಖಾಸಗಿ ಬಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ತೆರಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ. ಉಲ್ಲೇಖ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು

tòḍikāna kṣetravu maḍikeriyiṃda suḻyadatta hòraṭarè saṃpājè baḻika siguva araṃtoḍu èṃballigè hodarè alliṃda èḍakkè sumāru āru ki.mī. dūradalli siguttadè. suṃdara mallikārjuna degula, matsya taṭāka, devaraguṃḍi jalapāta illina vaiśiṣṭyavāgidè. suttalū haraḍi niṃtiruva bèṭṭaguḍḍagaḻu, avugaḻa naḍuvina kānanagaḻu. aḍikè, tèṃgu, bāḻèya kaṃpu. juḻujuḻu saddu māḍuttā hariyuva payasvini nadi. iṃtaha nisarga sauṃdaryavannu tannòḻagè bacciṭṭukòṃḍu tannatta baruva pravāsigarigè uṇabaḍisalèṃde tòḍikāna kṣetra nèlèniṃtidè.+ toḍikānavu dakṣiṇakannaḍa jillèya suḻya tālūkinallidè. illiya janasaṃkhyè 2010ra janagaṇatiyaṃtè 2186. hèsaru ī tāṇavu bèṭṭaguḍḍagaḻa buḍadalliddu, daṭṭavāda kāḍiniṃda kūḍida kāraṇa idannu "taḍi" aṃdarè tappalu "kāna" aṃdarè kāḍu. òṭṭāgi taḍikāna èṃdu karèyalāguttittu. krameṇa bāyiyiṃda bāyigè ucchāraṇè māḍuvalli tòḍikānavāyitèṃdu heḻalāguttidè. tòḍikānadalli kaṇva munigaḻu tapassu māḍiddarèṃdū, śiva mattu arjunanigè yuddha naḍèda sthaḻavèṃdū ā kāraṇakkāgiye idu iṃdigū pavitra kṣetravāgidè èṃdu heḻalāguttidè. aitihyagaḻu sthaḻada mahimè satyapāla illina sthaḻada mahimègè saṃbaṃdhisidaṃtè kèlavu purāṇa kathègaḻiruvudannu nāvu kāṇabahudāgidè. adaraṃtè òmmè vanavāsadallidda pāṃḍavaru kaṇva ṛṣigaḻidda sahyādriya tappaligè baruttārè. alladè kaṇva ṛṣiya āśramadalli āhāravāgidda jaṃbū vṛkṣadiṃda phalavannu kòyyuvudara mūlaka tòṃdarègè silukuttārè. ī saṃdarbhadalli kṛṣṇanigè mòrèyiḍuvudara mūlaka ātaniṃda sahāya beḍuttārè. kṛṣṇanu jaṃbūphalavannu maraḻi vṛkṣadalliḍuvaṃtè heḻuttānè. ādarè phalavannu vṛkṣadalliḍuvudādarū hegè? idakkè upāyavèṃbaṃtè èllarū tamma tamma manadalliruva bayakèyannu muccumarèyilladè heḻidarè phalavu vṛkṣavannu serikòḻḻuvudāgi kṛṣṇanu tiḻisuttānè. adaraṃtè pāṃḍavaru tamma, tamma, bayakègaḻannu heḻuttārè. āga phalavu meleratòḍaguttadè. ādarè draupadiya saradi baṃdāga ardhadalliye niṃtubiḍuttadè. tanna manadalliruva bayakèyannu draupadi mucciṭṭiddāḻè èṃbuvudu pāṃḍavarigè spaṣṭavāgi naija bayakèyannu heḻuvaṃtè haṭha māḍidāga draupadiyu tanagè òdagi baṃda saṃkaṭavannu pariharisalu aidu jana patigaḻiddarū sādhyavāguttilla. innòbba patiyiddiddarè èṃba bayakè idè èṃdāga phala neravāgi vṛkṣavanneritaṃtè. ī ghaṭanè naḍèda sthaḻavannu "satyapāla" èṃde karèyuttārè. devālayada samīpave ī sthaḻa kaṃḍubaruttadè. mūkāsura vadhè mattòṃdu kathèya prakāra arjuna tapassu māḍalèṃdu dvaita èṃba vanavannu seruttānè. alli śivanannu kuritu kaṭhiṇa tapassu māḍuttānè. ī saṃdarbhadalli arjuna māḍuva tapassannu parīkṣisalèṃdu śivanu patni pārvati hāgū gaṇagaḻòṃdigè kirātakana rūpadalli dvaita vanakkè baruttānè. allina guhèyòṃdaralliddukòṃḍu munigaḻigè tòṃdarè nīḍuva haṃdiya rūpada mūkāsuranannu kòllalu bāṇa biḍuttānè. bāṇa nāṭisikòṃḍa haṃdiyu neravāgi arjuna tapassu māḍuttidda sthaḻakkè baruttadè. āga arjuna bāṇa biḍuvudara mūlaka adannu kòlluttānè. āga satta haṃdigāgi kirātaka rūpadallidda śivanigū arjunanigū ghora yuddha naḍèyuttadè. arjuna kirātaka rūpadallidda śivana melè èllā bāṇagaḻannu biḍuttānè. kònègè tanna gāṃḍīvadiṃdale hòḍèyuttānè. ī hòḍèta kirātakana maḍadiya veṣadallidda pārvatigè tagaluttadè āga śiva(kirātaka)nu hèṃḍatiya aṃdarè pārvatiya śuśrūṣèyalli tòḍaguttānè. āga arjunanu maraḻiniṃda liṃgavòṃdannu māḍi adara melè puṣpagaḻanniṭṭu pūjè māḍuttānè. liṃgada meliṭṭa hū kirātakana hèṃḍati(pārvati)ya talèya melè kaṃḍu baruttadè. idannu noḍi arjunanigè āścaryavāguttadè. alladè nānu iṣṭu hòttu yuddha māḍiddu śivanòṃdigè èṃdu tiḻidāga ātana kāligè aḍḍa biddu mannisuvaṃtè beḍikòḻḻuttānè. āga śivanu arjunannu kòṃḍāḍi ātanigè pāśupatāstravannū, pārvatiyu aṃjanāstravannū nīḍi harasuttārè. īgalū devālayadalliruva śivaliṃgavu biruku biṭṭiruvudannu kāṇabahudu. mallikārjuna devālaya illina devālayakkè mallikārjuna èṃba hèsaru hegè baṃtèṃbudakkū rocaka kathèyidè. liṃgarūpiyāgidda śivaliṃgavu kālāṃtaradalli bhūmiyannu serihogiddu, òmmè malli èṃba girijana huḍugi gèḍḍègaḻannu agèyuttiddāga liṃgakkè taguli rakta cimmitèṃdū, idaralli eno śakti èṃdarita ākè adannu taṃdu pratiṣṭhāpisidaḻèṃdū, malli èṃbuvaḻigè śivaliṃgavu dòrèta kāraṇa mallikārjuna èṃba hèsaru baṃditèṃdū heḻalāguttidè. ādarè innu kèlavaru heḻuva prakāra arjunanu maraḻiniṃda māḍida śivaliṃgavannu mallikā èṃbuvaḻu puṣpagaḻiṃda pūjisida kāraṇa mallikārjuna èṃba hèsaru baṃtèṃdu heḻuttārè. adene irali illiruva mallikārjuna devālaya keraḻīya vāstu śilpavannu hòṃdiddu ākarṣakavāgi gamanasèḻèyuttidè. ī devālayada āḍaḻitavannu mòktesarare noḍikòḻḻuttiddārè. itara sthaḻagaḻu mallikārjuna devālayada baḻiyalliye nadi hariyuttadè. illiruva matsyataṭākavu ākarṣakavāgidè. ekarūpada sahasrāru mīnugaḻu illiddu noḍugara gamanasèḻèyuttadè. illiṃda sumāru èraḍu ki.mī. dūradalli ākarṣaka jalapātavidè. paṭṭimalè èṃballiṃda haridu baruva matsyatīrtha èṃba nadiyu devaraguṃḍi èṃballi sumāru mūvattu aḍiyaṣṭu èttaradiṃda dhumuki jalapātavannu sṛṣṭisidè. idannu devaraguṃḍi jalapāta èṃde karèyuttārè. jaladhārèyu dhumuki bīḻuvalli bṛhat guṃḍiyiddu illiṃda śivanu viṣṇuvannu matsya vāhanavannāgi māḍikòṃḍu aṃtara mārgadiṃda tòḍikānadavarègè baṃdiddanu èṃdu heḻalāguttidè. ādudariṃda illina jalavannu tīrthavèṃdu svīkarisuvudannu iṃdigū nāvu kāṇabahudāgidè. bas vyavasthè devālayakkè bheṭi nīḍuva bhaktarigè madhyāhna bhojana vyavasthèyū illiddu, suḻyadiṃda khāsagi bas vyavasthèyū idè. hāgāgi bhaktarigè sakāladalli bheṭi nīḍi tèraḻalu anukūlavāgidè. ullekha dakṣiṇa kannaḍa jillèya pravāsi tāṇagaḻu

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A4%E0%B3%8A%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%A8

ತೊಡಿಕಾನ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಎಂದರೆ (中医 , ),ಈ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪದಲ್ಲಿ TCM ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದೊಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯಾಗಿದ್ದು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಚೀನೀಯರದ್ದಾದರೂ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ್ಯಂತ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ TCM ವಿವಿಧ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ:ಆಧುನಿಕ ಔಷಧಿ ಗುರುತಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ವಿಧಿಬದ್ದವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ತೆರನಾದ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅದು ಗುರುತಿಸಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ತತ್ವ ಮೀಮಾಂಸೆಗಳ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯತೆಗೆ ಕಾರ್ಯರೂಪ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇಂಥ ತಾತ್ವಿಕ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನವು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ TCM ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸುರಕ್ಷಿತತೆಯಂತೆಯೇ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ.ಇದನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದ್ದತಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. TCM ಔಷಧೋಪಚಾರ ಪದ್ದತಿಯು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚೀನೀಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ,ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿ ಅವಲಂಬಿತ, ಮತ್ತು ತುಯಿ ನಾ ಅಂಗಮರ್ದನ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. TCM ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಅನಾರೋಗ್ಯವೆಂದರೆ ಅಂಗಾಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೋಲನವೆಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ. (脏腑 -ಝಾಂಗ್-ಫು)ಇದು ಡಾವೊಸ್ಟ್ ಎಂಬ ಚೀನಿಯರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ,ಇದರಲ್ಲಿ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅಡಕವಾಗಿವೆ.ಇನ್ನುಳಿದ ನಂಬಿಕೆಯ ಪದ್ದತಿಗಳೆಂದರೆ ಯು ಜಿಂಗ್ಸ್ ನ ಐದಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಆರು ಅಧಿಕತಮಗಳು (六淫, ಲಿಯು ಯಿನ್, ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಆರು ಬಹಿರ್ವರ್ಧಿತ ವ್ಯಾಧಿಜನಕ ಅಂಶಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಲಾಗುತ್ತದೆ.) ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಅವಯವ-ಅಂಗಾಂಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಆಂತರಿಕ ಸಂಭಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.ಒಂದು ವಿಧಾನವು ಮತ್ತೊಂದನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅತಿರೇಕಕ್ಕೀಡು ಮಾಡಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಅಥವಾ ಅಸ್ವಸ್ಥ ಶರೀರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆನ್ನಲಾಗಿದೆ. TCM ವೃತ್ತಿಪರರು ಶರೀರ ಅಂಗಾಂಗಳನ್ನು ಪುನಃಶ್ಚೇತನಗೊಳಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸಮತೋಲನಕ್ಕೆ ತರಲು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಅತಿರೇಕದ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಸಿದ್ದಾಂತದ ಮೇರೆಗೆ ಶಾಂತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದೇ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಉಚ್ಛ್ರಾಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಬಳಕೆ ಇಲ್ಲವೆ ಕಿಗೊಂಗ್,ತೈಜಿಕ್ವಾನ್ ಅಥವಾ ಅಂಗಮರ್ದನದ ಮೂಲಕ ದೇಹದ ಸಮಸ್ತ ಸಮತೋಲನಕ್ಕೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆಧುನಿಕ TCM ಪದ್ದತಿಗೆ 1950 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಮಾವೊ ಜೆಡಾಂಗ್ ಇವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೊಸರೂಪ ನೀಡಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಚೀನಿಯರ ಈ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯು ಆಯಾ ಕುಟುಂಬದ ಪರಂಪರೆಯ ವಿಧಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಸೀಮಿತ ಆಚರಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ "ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್"(CCM)ಅಂದರೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಎಂಬ ಪದವು ಇಂತಹ ಔಷಧೋಪಚಾರದ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ದತಿಗಳು ಕಿಂಗ್ ಆಡಳಿತದ (1911)ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದವೆಂದು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಇತಿಹಾಸ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶಿಲಾಯುಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿತ್ತೆಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ,ಯಾಕೆಂದರೆ ಆಗ ಕಲ್ಲಿನ ಸೂಜಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ಸುಟ್ಟು ಕಾಯಿಲೆ ವಾಸಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಶಾಂಗ್ ಆಡಳಿತ (1600-1100 BC)ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಯಾವಾಗ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ (ಮತ್ತು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ)ಪದ್ದತಿಗಳು ಔಷಧೋಪಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿಳಿಸಿ ಸಮನ್ವಯಿಸಿದವು, ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಔಷಧಿ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಯಸಲಾಗದು. ಆದರೆ TCM ಸಿದ್ದಾಂತವು ಯುನ್ಯಾಂಗಿಸಮ್ ತತ್ವಸಿದ್ದಾಂತಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ಅವಳಿ-ಜವಳಿ ಎನ್ನುವಷ್ಟು ಬಿಡಿಸಲಾಗದ ಸಮ್ಮಿಳಿತವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜೊಯು ಯಾನ್ (305 - 240 BC)ಅವಧಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿವೆ. TCM ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತವಾದ ಸಮ್ಮಿಳಿತವನ್ನು ಹ್ಯುಂಗಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ (黄帝内经, ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪರರ್ಸ್ ಇನ್ನರ್ ಕ್ಯಾನೊನ್ ),ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಸುಮಾರು ಇದು 300 - 100 BC ಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಾಗಿರಬಹುದು. ಪೌರಾಣಿಕ ಚರಿತ್ರೆ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು ಪೌರಾಣಿಕ ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪರರ್ (ಇದನ್ನು 2698 - 2596 BC ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ)ತನ್ನ ಮಂತ್ರಿ ಕಿಬೊನೊಂದಿಗೆ(岐伯) ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ ಈ ಉವಾಚಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪೌರಾಣಿಕ ಮೂಲವು ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ಬೆನ್ ಕಾವೊ ಜಿಂಗ್ (神农本草经, ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ನಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ),ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ಗೆ ಸಂಭಂಧಪಟ್ಟದೆಂದೂ ಆತ ಸುಮಾರು 2800 BC ನಲ್ಲಿದ್ದ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಈತನ ಕಾಲದ ಮೂಲ ಗ್ರಂಥ ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆ.ಉಪಲಭ್ದವಿರುವ ಕೆಲವು ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೋಡಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆಧುನಿಕ ಸಂಶೋಧಕರು ಇದನ್ನು 300 BC ಮತ್ತು 200 AD ಅವಧಿಯದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನೆರಡು ಆರಂಭಿಕ (ಅಷ್ಟೇನು ಪ್ರಸಿದ್ದವಲ್ಲದ,ಕಡಿಮೆ ಖ್ಯಾತಿಯ) ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳೆಂದರೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಜುಬಿ ಶಿಯಿ ಮಾಯಿ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ (足臂十一脉灸经/足臂十一脈灸經) (ಮೊಕ್ಸಿಬಶನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ದಿ ಎಲೆವನ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಲೆಗ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಆರ್ಮ್ಸ್ ), ಅಲ್ಲದೇ ಯಿನ್ಯಾಂಗ್ ಶಿಯಿ ಮಯಿ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ (阴阳十一脉灸经/陰陽十一脈灸經) (ಮೊಕ್ಸಿಬಶನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆನ್ ದಿ ಎಲೆವನ್ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ). ಇವುಗಳನ್ನು ಹ್ಯುಂಗಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ ಅಷ್ಟು ಹಳೆಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಅವು ವಾರಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಪಿರಿಯಡ್ ಅವಧಿಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿಲ್ಲ.(5 ನೆಯ ಶತಮಾನ BC ಯಿಂದ 221 BC). ಮಾವಂಗ್ಡ್ಯಿ ಸಿಲ್ಕ್ ಟೆಕ್ಸಟ್ ಎಂಬ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು 1973 ರಲ್ಲಿ ಮರು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು,ಈ ಯಿನ್ಯಾಂಗ್ ಶಿಯಿ ಮೈ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ ಇದರ ಒಂದು ಭಾಗವೆಂದೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. TCM ನ ಎರಡನೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಜುಬಂಗ್ ಲುನ್ (伤寒杂病论, ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು, ನಂತರ ಇದುಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಲು ಮತ್ತುಜಿಂಗ್ಯು ಯಾಲೌ ),ಎಂದು ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.ಇದನ್ನು ಜಾಂಗ್ ಜೊಂಗ್ ಜಿಂಗ್ (张仲景)ಹ್ಯಾನ್ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿ ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 200 AD ನಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪದ್ದತಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಅದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು.ಇದೇ ಮುಂದೆ TCM ಪದ್ದತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮ್ಮಿಳಿತಗೊಂಡಿತು: ಹ್ಯಾನ್ ಆಡಳಿತ (206 BC–AD 220) ದಿಂದ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (220 -280 AD)ಇದರ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಜೆಂಜಿವ್ ಜೆಂಜೌಂಗ್ ಜಿಂಗ್ (针灸枕中经/鍼灸枕中經) (ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಮೊಸ್ಕಿಬುಶನ್ ಅಂಡ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಇದನ್ನು ತಲೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ) by ಹುವಾ ತ್ಯೊTuó (华佗/華佗, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಲು ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 140-208 AD),ಈತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೊಳಗಾಗುವ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅರಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮದ್ಯಸಾರ ಮತ್ತು ಪುಡಿ ಮಾಡಿದ ಗಾಂಜಾವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ. ಹುವಾ ಅವರು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ ಶಾರೀರಿಕ,ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಹಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತಲೆನೋವು,ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ,ಖಿನ್ನತೆ,ಹುಳು ಭಾದೆ,ಜ್ವರ,ಕೆಮ್ಮು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಜಿನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (1115–1234) ಜೆಂಜು ಜಿಯಾಯಿ ಜಿಂಗ್ (针灸甲乙经/鍼灸甲乙經) (ಸಿಸ್ಟೆಮೆಟಿಕ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ ) ಇದನ್ನು ಹ್ಯುನಂಗ್ ಫು ಮಿ (皇甫谧/皇甫謐), ca ಅನುಷ್ಟಾನಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. 265 AD. ತ್ಯಾಂಗ್ ಆಡಳಿತ (618 - 907) ಬೆಜಿ ಕ್ವೆಂಜಿನ್ ಯಾವೊಫಾಂಗ್ (备急千金要方/備急千金要方) (ಎಮರ್ಜನ್ಸಿ ಫಾರ್ಮುಲಾಸ್ ವರ್ತ್ ಎ ಥೌಸಂಡ್ ಇನ್ ಗೊಲ್ಡ್ ) ಮತ್ತು ಕ್ವೆಂಜಿನ್ ಯಿಫಾಂಗ್ (千金翼方) (ಸಪ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಟು ದಿ ಫಾರ್ಮುಲಾಸ್ ವರ್ತ್ ಎ ಥೌಸಂಡ್ ಇನ್ ಗೊಲ್ಡ್ ) ಇದನ್ನು ಸನ್ ಸಿಮಾಯ್ವೊ (孙思邈/孫思邈)ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ವೆತೈ ಮಿಯಾವೊ (外台秘要/外臺秘要) (ಆರ್ಕೇನ್ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ ) ವಾಂಗ್ ತಾವೊರಿಂದ(王焘/王燾). ವಾಂಗ್ ಬಿಂಗ್ (王冰) ಈತನು ನೆಜಿಂಗ್ ಸ್ಯುವೆನ್ ,ಬರೆದ ಕೃತಿಯನ್ನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದಾನೆ,ನಂತರ ಇದನ್ನೇ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಗಿನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳ ಅಯೋಗವು ಸುಮಾರು 11 ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ AD ಅವಧಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮರುಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ತಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತದ (618–907,ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಎಂಪರರ್ ಗವೊಜೊಂಗ್ (r. 649–683)ಪರಿಣತರ ನಿಯೋಗವೊಂದನ್ನು 657 ರಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಿ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿನ ಈ ನಿಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರು 833 ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಈ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಲ್ಲುಗಳು,ಖನಿಜಗಳು,ಲೋಹಗಳು,ಸಸ್ಯಗಳು,ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು,ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯಗಳು,ತರಕಾರಿಗಳು,ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳಿಂದ ಪಡೆದದ್ದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ತನ್ನ ಬೆಂಕಾವೊ ತುಜಿಂಗ್ (ಇಲುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ),ದಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಆ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಅಧಿಕಾಸು ಸಾಂಗ್ (1020–1101)ಅವರು ಈ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಪದ್ದತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿ ಅದರದರದೇ ಆದ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತ (960 – 1279): ತೊಂಗ್ರೆನ್ ಶುಕ್ಸೆ ಜೆಂಜುವೆ ತುಜಿಂಗ್ (铜人腧穴针灸图经/銅人腧穴鍼灸圖經) (ಇಲಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಯುವಲ್ ಫಾರ್ ದಿ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ಆಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬೋಶನ್ ಉಯಿತ್ ಹೆಲ್ಪ್ ಆಫ್ ಎ ಬ್ರೊಂಜ್ ಫಿಗರ್ ಬಿಯರಿಂಗ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ಸ್ ) ವಾಂಗ್ ವೆಯೇ (王惟一) ಅವರಿಂದ ರಚಿತ ಕೃತಿ ಇದಾಗಿದೆ. ಯುವಾನ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ (1271–1368):ಶಿಸಿ ಜಿಂಗ್ ಫಾಹುಲ್ (十四经发挥/十四經發揮) (ಎಕ್ಸ್ ಪೊಜಿಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ಫೊರ್ಟೀನ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ) ಹ್ಯುವಾ ಶೌ (滑寿/滑壽)ಅವರಿಂದ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದ ಆಚೆಗಿನ ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಔಷಧಿಗಳ ಪ್ರಭಾವವೂ ಇದರ ಮೇಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಹುಯಿ ಔಷಧಿ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ(1368–1644,ಯನ್ನು ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ಸುಡುವ ವಿಧಾನ,ಗಳ ಸುವರ್ಣಯುಗವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.) ಜೆಂಜುಯು ಡಾಕ್ವಾನ್ (针灸大全/鍼灸全)(ಎ ಕಂಪ್ಲೀಟ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ ) ಕ್ಸು ಫೆಂಗ್ (徐凤/徐鳳)ಅವರಿಂದ. ಜೆಂಜಿವ್ ಜುಯಿಂಗ್ ಫಾಹ್ಯು (针灸聚英/鍼灸聚英發揮)(ಆನ್ ಎಕ್ಸೆಂಪ್ಲರಿ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮಾಕ್ಸಿಬುಶನ್ ಅಂಡ್ ದೇರ್ ಎಸೆನ್ಶಿಯಲ್ಸ್ )=ಗಾವೊ ಯು (高武)ಅವರಿಂದ. ಜೆಂಜಿಯು ಡಾಚೆಂಗ್ (针灸大成/鍼灸大成)(ಕಾಂಪೆಂಡೆಯಮ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ )ಯಾಂಗ್ ಜಿಜೊ(杨继洲/楊繼洲) ಅವರಿಂದ ಇದನ್ನು 1601 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬೆಂಕಾವೊ ಗಂಗ್ಮೋ (本草纲目/本草綱目) (ಔಟ್ ಲೈನ್ಡ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ) ಲಿ ಶೆಜೆಹೆನ್ (李时珍/李時珍)ಅವರಿಂದ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ-ಪೂರ್ವ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ (1578ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದೆ). ವೆನಿಯ್ ಲುನ್ (温疫论/溫疫論),ಯು ವೊಕ್ಸಿಂಗ್ ರಿಂದ (吴有性)(1642). ಕ್ವಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ (1644–1912): ಯಿಜಾಂಗ್ ಜಿಂಜಿಯನ್ (医宗金鉴/醫宗金鑒) (ಗೊಲ್ಡನ್ ಮಿರರ್ ಆಫ್ ದಿ ಮೆಡಿಕಲ್ ಟ್ರೆಡಿಶನ್ ) ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಕಮಿಶನ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಯು ಕಿಯನ್ ಅವರಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದೆ.(吴谦/吴謙). **ಜೆಂಜಿವ್ ಫೆಂಗುನ್ (针灸逢源/鍼灸逢源) (ದಿ ಸೌರ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ )ಲಿ ಎಕ್ಸ್ ಚೆನ್ (李学川/李學川)ಅವರಿಂದ. ವೆನ್ರೆ ಲುನ್ (温热论/溫熱論),ಯೆ ತೈನ್ಶಿ(叶天士/業天士)ಅವರಿಂದ. ವೆಂಬಿಂಗ್ ಟೈಯೊಬಿಯಾನ್ (温病条辨/溫病條辨)(ಸಿಸ್ಟೆಮೆಟೈಸ್ಡ್ ಡಿಫರ್ನೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ ಆರ್ಡರ್ಸ್ )ಯು ಜುತೊಂಗ್(吴鞠通)ಅವರಿಂದ 1798 ರಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ದಾಖಲಿಸಿಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಆಧಾರ ರಚನೆಗಳು ಶರೀರ ಮಾದರಿ TCM ನ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಶರೀರವನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿ ಅಂಗರಚನಾವಿಧಾನ,ಅಂದರೆ ಅಂಗವಿಚ್ಛೇದಕ್ಕೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಹಾರ ಪಚನ,ಉಸಿರಾಟ,ಕನಿಷ್ಠ ದೇಹದ ಉಷ್ಣತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ) ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪದ್ದತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ದೇಹದ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಶ್ಚಿತ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅವುಗಳ ನೈಜ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶ ಕಾಪಾಡುವುದು ಅಲ್ಲದೇ ಅದರಲ್ಲಿ ನಿರಂತರತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಲ್ಲಿಂದ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯನ್ನೂ ಗಮನಿಸಬಹುದು.ಅದನ್ನೇ xuě/ರಕ್ತ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ) ಇವುಗಳ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದಪುಂಜಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವಿಸ್ತೃತ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ.(ರಕ್ತ,ಅದರಲ್ಲಿನ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶ,ಜಠರ,ಹೃದಯ ಇತ್ಯಾದಿ)ಆದರೆ ಇವು ಅಂಗಛೇದನದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲಾಗದು. ಅವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲ ಸ್ವಭಾವ ಆಧರಿಸಿ ಷರತ್ತುಬದ್ದಾಗಿಸಿದ್ದ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳೆಂದರೆ. qì (ಕಿ) ಕ್ಶಿಯು(‘’ರಕ್ತ‘’) ಐದು ಜಾಂಗ್ ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಆರು ಫು ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿದವು Qi ಕಿ ಈ ಕಿ (气) ಎಂಬುದು TCM ನಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಪ್ರಧಾನ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.TCM ಗುರುತಿಸಿರುವ ಅನೇಕ ಕಠಿಣ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.ಕಿ ನ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಈ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಿ ವನ್ನು ಐದು ಹೃದಯ ಸಂಭಂಧದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.: ಪ್ರೇರಣೆಗೊಳಿಸುವುದು(推动, ತುಡೊಂಗ್) - ದೇಹದ ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಚುರುಕುಗೊಳಿಸಿ ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಗ್ರಂಥಿ-ನಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಹರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು. ಜಾಂಗ್-ಫು ಅಂಗಗಳ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮಾಂಕಿತ ಅಂಗಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರಿಪಿಸುವುದು. ಬೆಚ್ಚಗಿರಿಸುವಿಕೆ (温煦, ವೆಂಕ್ಸು) - ಶರೀರ ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೈಕಾಲುಗಳನ್ನು ಬಿಸಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಸಂರಕ್ಷಣೆ(防御, ಫಾಂಗ್ಯು) - ಬಹಿರ್ವರ್ಧಿತ ವ್ಯಾಧಿಜನಕ ಅಂಶಗಳ ವಿರುದ್ದ ರಕ್ಷಣೆ ಧಾರಕ(固摄, ಕ್ವೆಶೆ) - ದೇಹದ ಪ್ರಮುಖ ದ್ರವಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಅಂದರೆ,ರಕ್ತ, ಬೆವರು, ಮೂತ್ರ, ಧಾತು,ವೀರ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿ ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಆವಿಯಾಗದಂತೆ ಇಲ್ಲವೆ ಸೇರಿಕೆಯಿಂದ ತಡೆಯುವುದು. ರೂಪಾಂತರ(气化, ಕಿಯ್ವಾ)-ಆಹಾರ, ಪಾನೀಯ, ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ಕಿ, ಖ್ಸು, ಮತ್ತು ಜಿನ್ಯೆ (‘’ದ್ರವಗಳನ್ನು‘’,ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ),ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಇವೆಲ್ಲದರ ರೂಪಾಂತರ ಅದರ ನಂತರ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಅಳವಡಿಸುವುದು. ಈ ಕಿ ಎಂಬುದು ಭಾಗಶಃ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಭಾಗಶಃ ಗಾಳಿಯಿಂದ ದೇಹದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಉಸಿರಾಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ) ಇನ್ನೊಂದು ಇದರಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿತ ಭಾಗವು ನಮ್ಮ ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಅನುವಂಶೀಯತೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.ಜೀವನಾದ್ಯಂತ ನಾವು ಮಾಡಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಇದು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಅದರ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟತೆ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ TCM ನ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ಕಿ ಒಳಭಾಗದ ರಕ್ತನಾಳ-ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಿ ಇವುಗಳಿಗೆ ಚರ್ಮ,ಮಾಂಸಖಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಗೆ ಸಂಭಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಪರಿಚಲನೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿನದನ್ನು ಯಿಂಗ್-ಕಿ (营气)ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಅದರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ಕ್ಸುಗೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.ಆದ್ದರಿಂದ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಇದರ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ.(ಇಲ್ಲಿ ಕಿ ಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಯಾಂಗ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ) ಕೊನೆಯದ್ದನ್ನು ವೆಯ್-ಕಿ (营气)ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೇ ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ,ಇದನ್ನು ಯಾಂಗ್ ಎಂದೇ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಿ ಕೂಡಾ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಕಿ ಯು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜಾಂಗ್-ಫು ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ,ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ‘’ಪ್ರಧಾನವಾದ‘’ಕಿ ನ ಭಾಗವೆನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.(元气, ) ಶರೀರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೂ ಹೌದು.(ಅಲ್ಲದೇ ಇದನ್ನು 真气 ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ‘’ಸತ್ಯ‘’ ಕಿ, ಅಥವಾ原气 ,‘’ಮೂಲ‘’ ಕಿ). ಕ್ಸು (ರಕ್ತ) ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಇನ್ನುಳಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕ್ಸು (ರಕ್ತ) ಇದನ್ನು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಹಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಜೀವದ್ರವವಾಗಿದೆ.ಕಡುಬಣ್ಣದ ಈ ದ್ರವ ದೇಹದ ನರನಾಡಿ-ಗ್ರಂಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವುದರಿಂದಲೇ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನಲ್ಲದೇ ಸಕಲ ಶರೀರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ಸುಯೆ ವನ್ನು ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.ಅಂಗಾಂಶ-ಕೋಶೀಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ದೇಹಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ ತೇವಾಂಶ, ದ್ರವ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ರಜ್ಞಾವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸೂಪ್ತತೆಯನ್ನು ಆಯಾ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕದಾಗಿ ಒದಗಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆಯಿಂದ ಗೊತ್ತಾಗುವುದೆಂದರೆ ಕ್ಸುಯೆ ಕೊರತೆಯಿಂದ ನಿಯಮಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ (ಅಭಾವ)ಅಡತಡೆ,ಒಣಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಕೂದಲು,ಒಣಗಿದ ಮಲವಿಸರ್ಜನೆ,ಕೈಕಾಲು ಜೋಮು ಹಿಡಿಯುವಿಕೆ,ಮರೆವು,ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪುವಿಕೆ,ಅತ್ಯಧಿಕ ಕನಸು,ಆತಂಕ ಇತ್ಯಾದಿ ಇದರ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ. ಜಿನ್ಯೆ ಕ್ಸಿಯೆಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿರುವುದೆಂದರೆ ಜಿನ್ಯೆ (津液,ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶರೀರದ ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥವೆಂದೇ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಕ್ಸು ದಂತೆಯೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಮೊದಲು ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ತೇವಾಂಶ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿ ಅಲ್ಲದೇ ದೇಹದ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ತೆರನಾದ ರಚನೆಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ಇನ್ನುಳಿದ ಕಾರ್ಯಗಳೆಂದರೆ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಮಧ್ಯ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ತರುವುದು,ಅಲ್ಲದೇ ದೇಹದ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಸೂಕ್ತ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದು. ಈ ಜಿನ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಕ್ಸಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಕಚ್ಚಾ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಕ್ಸಿಯು ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಜಿನ್ಯೆಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದುತ್ತದೆ.. ಅವುಗಳ ಸ್ಪರ್ಶವೇದ್ಯ ನಿರ್ಮಿತಿಗಳೆಂದರೆ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ದ್ರವಗಳು:ಕಣ್ಣೀರು,ಕಫ,ಬೆವರು,ಲಾಲಾರಸ,ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ ರಸ,ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿನ ದ್ರವ,ಮತ್ತು ಮೂತ್ರ ಇವು ದೃಶ್ಯಗೋಚರವೂ ಹೌದು. ಜಾಂಗ್-ಫು ಜಾಂಗ್-ಫು ಎನ್ನುವುದು TCM ನ ಶಿಸ್ತುಬದ್ದ ಸಮಗ್ರ ಶರೀರ ಕ್ರಿಯಾಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ದೇಹದ ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಹೆಸರುಗಳ ಮೇಲೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಟ್ಟು (ಸಮಗ್ರ ಸೂಡು)ಎನ್ನಬಹುದು.ದೇಹ ಛೇದದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಅದು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಫು ಎಂದರೆ ಕೊಂಚ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಜಾಂಗ್ ಎಂದರೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ) ಈ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ .ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಅವು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಮನಾಗಿಲ್ಲ,ಈ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಅವುಗಳಿಗೆ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಜಾಂಗ್ (脏) ಎಂಬ ಪದವು ಐದು ವಿಭಾಗೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ಅವು ಲಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಯಿನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ- ಹೃದಯ, ಜಠರ, ಗುಲ್ಮ, ಶ್ವಾಸನಾಳ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ -, ಅದೇ ರೀತಿ ಫುfǔ (腑) ಆರು ಯಾಂಗ್ ನ ಅವಯವಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ- ಸಣ್ಣ ಕರಳು, ದೊಡ್ಡ ಕರಳು, ಮೂತ್ರನಾಳ, ಮೂತ್ರ ಕೋಶ, ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತುಸಂಜೊಯೊ. ಜಾಂಗ್ ನ ಅಗತ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಎಂದರೆ ಕಿ ನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತಿ ಶೇಖರಣೆ.ಇದು ಜೀರ್ಣ ಕ್ರಿಯೆ,ಉಸಿರಾಟ,ನೀರಿನ ವಿಭಜನೆ ಕಾರ್ಯ,ಮೆದಿಳಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಗದ ಉಸ್ತುವಾರಿ,ಚರ್ಮ,ಸ್ಪರ್ಶಜ್ಞಾನ,ವಯಸ್ಸಾಗುವಿಕೆ,ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ,ಮೆದಿಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಇತ್ಯಾದಿ. ಫು ಅಂಗಾಂಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಚನಕ್ರಿಯೆ (传化, ) ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ,ಆಹಾರ ಇತ್ಯಾದಿ. ಅವುಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದದ್ದು ಯು ಕ್ಸಿಂಗ್ ತತ್ವದ ಮೇಲೆ,ಪ್ರತಿ ಜಾಂಗ್ ಫು ನೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಯಾದರೆ ಪ್ರತಿ ಜಾಂಗ್-ಫು ಜೋಡಿಯನ್ನು ಈ ಐದು ಅಂಶಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಐದು ಅಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಐದು ಹಂತಗಳು) ಸಾದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಷರತ್ತುಬದ್ದಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ: ಅಗ್ನಿ (火) = ಹೃದಯ(心) ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕರುಳು(小肠) (ಮತ್ತು, ಎರಡನೆಯ ಪರ್ಯಾವಾಗಿ, ಸಂಜಿಯೊ[三焦, ‘’ತ್ರಿವಿಧದ ಉರಿಯೂತ‘’] ಮತ್ತು ಹೃದಯದ ಉರಿಯೂತ[心包]) ಭೂಮಿ(土)=ಗುಲ್ಮ(脾) ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ(胃) ಲೋಹ (金) = ಶ್ವಾಸಕೋಶ(肺) ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕರುಳು(大肠) ನೀರು(水) = ಮೂತ್ರಕೋಶ(肾) ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಾಶಯ(膀胱) ಕಟ್ಟಿಗೆ-ಮರ(木) = ಜಠರ(肝) ಮತ್ತು ಮೂತ್ರನಾಳ(胆) ಜಾಂಗ್-ಫು ನ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನಗಳು ಸಂಭಂಧ ಪಡೆದಿವೆ.ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಯಾಂಗ್ ಔಷಧಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಫು ಅಂಗಾಂಗಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಐದು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಜಾಂಗ್ ಗೆ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೇವಲ ಐದು ಜಾಂಗ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿವೆ,ಆದರೆ ಆರು ಯಿನ್ ಮಧ್ಯಂತರಗಳಿದ್ದರೂ ಆರನೆಯದನ್ನು ಹೃದಯ ಸಂಭಧಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಹೃದಯದ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ಕಾಲದ,ಉನ್ನತ ವೇಳೆ ಈ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದವುಗಳು (经络, )ಅಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ಜಾಂಗ್-ಫು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ (里,)ದೇಹದ ಕೈಕಾಲು ಮತ್ತು ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.("ಮೇಲ್ಪದರು " [表, ]), ಕಿ ಮತ್ತು ಕ್ಸು ವನ್ನು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.(ರಕ್ತ). ಕಾಯಿಲೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ದೇಹಕ್ಕೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿಯೋ ಇಲ್ಲಾ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿಯೋ ಈ ಕಾಯಿಲೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಅಂಶಗಳನ್ನು TCM ಕಲೆಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.ದೇಹದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಡತಡೆ ಮಾಡುವ ಇಂತಹದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪದ್ದತಿ ಆಚರಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದಾಂತದ ಕೆಲವು ಭಿನ್ನತೆಗಳಿರುತ್ತವೆ.ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ತರಬೇತು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರತೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಂತರ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ರೋಗನಿದಾನದ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಂತೆ ಮದ್ದು TCM ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ರೋಗ ನಿದಾನ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಣ ಪ್ರಭಾವಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಿವೆ.ಅದರ ಗೋಚರತೆ,ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ,ನಾಸಿಕ ಗ್ರಂಥಿಗಳು,ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗಳ ಕುರಿತ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇಂತಹವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ನಿಗಾವಹಿಸಿದಾಗ ಅದು ಬಣ್ಣ,ತೇವಾಂಶ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣತೆಯ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ರೂಪ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಆ ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಯಾವ ರೀತಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದೆಂಬ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬರಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗ ನಿದಾನ ಪತ್ತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಗುರುತಿಸಲು ಹಲವು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯಿನ್/ಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಐದಂಶಗಳ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನು ಇನ್ನುಳಿದ ಶರೀರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಜಾಂಗ್ ಫು ಸಿದ್ದಾಂತ,ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯ ಸಿದ್ದಾಂತ ಮತ್ತು ಮೂರು ಜಿಯಾವೊ (ತ್ರಿವಿಧ ಬೆಚ್ಚಗಾಗುವಿಕೆ)ಇವು ಉದಾರ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಧುನಿಕ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅದರ ಕಾರ್ಯಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉಷ್ಣ ಪ್ರಕೃತಿ ಪತ್ತೆಯ ಮೂಲದ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳು; ಈ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳ ಆರು ಮಟ್ಟಗಳದ ಶೀತ ಮೂಲದ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಎಂಟು ತತ್ವಗಳ ಈ ಪದ್ದತಿಯು ಕಾಯಿಲೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ ಮಾಡಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ "ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ"ತಾತ್ವಿಕ ಆಧಾರದ ಕಾಯಿಲೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀಗಳ ರೋಗ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ರೋಗಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳೇ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಛಾಗಿ ಈ "ಮ್ಯಾಕ್ರೊ" ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಕ್ಕಿಂತ ಈ ಪದ್ದತಿಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯ ಗೋಚರ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮುಖ್ಯವೆನಿಸುತ್ತವೆ. TCM ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಸಮಗ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಗಳಿವೆ:(望 ವಾಂಗ್), ಶ್ರವಣ ಮತ್ತು ಘ್ರಾಣ(闻/聞 ವೆನ್), ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆಯ ಹಿನ್ನಲೆ ವಿಚಾರಣೆ(问/問 ವೆನ್) ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಶತೆ (切 ಕ್ವೆ). ನಾಡಿ-ಮಿಡಿತ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.ಸ್ಪರ್ಶದ ಈ ಮಹತ್ವವು ಚೀನೀಯ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.ಅವರನ್ನು ವೈದ್ಯರಲ್ಲಿಗೆ ಶಿಫಾರಸ್ಸಿಗೆ ಕಳಿಸಿದಾಗ"ನನ್ನ ನಾಡಿ ಮಿಡಿತ ನೋಡಿ ಹಿಡಿದರು."ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಲೆ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಕುಶಲತೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಈ TCM ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೇ ತರಬೇತಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ; ಅಥವಾ ದಶಕಗಳ ವರೆಗಿನ ಅನುಭವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ,ಲಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಶೀಲತೆಯ ಸಮತೋಲನದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಾದೆ ಮಾತಿದೆ,ಓರ್ವ ಒಳ್ಳೆಯ (TCM)ವೈದ್ಯ ಅಂದರೆ ಆತ ಈ ದೇಶದ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಲು ಯೋಗ್ಯನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ . ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ ಆಧುನಿಕ ವೃತ್ತಿಪರರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಎರಡೂ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನು ಸಮ್ಮಿಳನ ಮಾಡಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ಇದೆ. ಕೌಶಲಗಳು ರೋಗಿಯ ನಾಡಿಬಡಿತದಲ್ಲಿ ಕಿರಣರೇಖೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಅಂದರೆ ನಾಡಿ ಕಿರಣದ ಪಥದ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಸ್ಪಂದನ ಬಡಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಆರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.) ರೋಗಿಯ ನಾಲಗೆ,ಧ್ವನಿ, ಕೇಶ,ಮುಖ, ಭಂಗಿ, ನಡಗೆ,ಕಣ್ಣುಗಳು, ಕಿವಿಗಳು,ಮತ್ತು ಸಣ್ಣಮಕ್ಕಳ ತೋರು ಬೆರಳಿನ ನರ ವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗಿಯ ನಾಡಿ ಬಡಿತವನ್ನು (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉದರ, ಎದೆ, ಬೆನ್ನು, ಮತ್ತುಸೊಂಟದ ನರ ಭಾಗಗಳು) ಹೀಗೆ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ತಂಪಿನಿಂದಾನೋ ಅಥವಾ ಉಷ್ಣದಿಂದಾನೋ ಎಂದು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗಿಯ ವಿವಿಧ ವಾಸನಾ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನೂ ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗಿಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಯ ನಿಖರ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಉಪಕರಣವಿಲ್ಲದೇ ರೋಗಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ರೋಗಿಗೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಾಗದಂತೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು. ರೋಗಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಯತ್ನಿಸಬೇಕು,ಅವರ ಕುಟುಂಬ,ಬದುಕಿನ ಪರಿಸರ,ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹವ್ಯಾಸಗಳು,ಆಹಾರ ಶೈಲಿ,ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆ,ಮಹಿಳೆಯರ ಋತುಚಕ್ರ,ಗರ್ಭಧರಿಸುವ ಇತಿಹಾಸ,ನಿದ್ರೆ,ವ್ಯಾಯಾಮ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನಲ್ಲದೇ ರೋಗಿಯ ಏರುಪೇರುಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಗಳು ಈ ಪದ್ದತಿಗಳು ಚೀನಾ ಔಷಧಿಯ ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ.: ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್(针疗/針療)(ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಶಬ್ದ ಅಕುಸ್ ಅಂದರೆ, "ಸೂಜಿ",ಮತ್ತು ಪಂಗೆರೆ, ಅಂದರೆ"ಚುಚ್ಚು") ಇದರಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ರೋಗಿಯ ನೋವಿರುವ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸೂಜಿಗಳನ್ನು ಚುಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹನ್ನೆರಡು ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಸೂಜಿ ಚುಚ್ಚಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಅಥವಾ 20 ವರೆಗೆ ಸೂಜಿಗಳ ಬಳಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಪರಿಚಲನೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗೆ(ಕಿ)ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಮತೋಲನತೆಯೇ ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಔರಿಕ್ಲೊಥೆರಪಿ(耳灼疗法/耳燭療法),ಇದು ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಸುಡುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಎರಡರ ಮಧ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ಚೀನೀಯ ಆಹಾರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿ (食疗/食療):ರೋಗಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಆಹಾರ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. "ಐದು ಉತ್ತಮ ಸುವಾಸನೆಗಳು"(ಇದು ಚೀನಿಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿದೆ)ಈ ಘ್ರಾಣಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯು ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮತೋಲನದ ಆಹಾರವೆಂದರೆ ಸಮಪ್ರಮಾಣದ ಸುವಾಸನೆಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿಯ ಐದು ಆಘ್ರಾಣದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿಲೆ ಬಂದಾಗ (ಸಮತೋಲನ ತಪ್ಪಿದಾಗ)ನಿಶ್ಚಿತ ಪ್ರಮಾಣಬದ್ದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ದೇಹಕ್ಕಾಗಿ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿ ಸಲಹೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ (中草药/中药藥) ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆಂತರಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಉತ್ತಮ ಉಪಾಯವೂ ಹೌದು. ಅಂದಾಜು ಚೀನಿಯರ, 500 ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 250 ನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬರಿಗೇ ಈ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಒಟ್ಟಾರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಮೀಕರಣದ ಮೇರೆಗೆ ಇವುಗಳ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ಔಷಧಿಯು ಸುಮಾರು 3 ರಿಂದ 25 ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಹಾರ ಕ್ರಮದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮೂಲಿಕೆ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಐದು ಘ್ರಾಣೀಯ ಪದಾರ್ಥಗಳು/ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಇದರ ಐದು "ಉಷ್ಣತೆಗಳ"ಮಾಪನಕ್ಕೆ ಬಳಸಿ ("ಕಿ")(ಬಿಸಿ,ಬೆಚ್ಚಗಿನ ತಟಸ್ಥ,ತಂಪು,ಶೀತ)ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಪ್ರಕೃತಿ ಉಷ್ಣತೆ ಅಥವಾ ತಂಪು ಎಂಬುದನ್ನು ವೈದ್ಯ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯೆಯು ಕಂಡುಕೊಂಡ ನಂತರ ಅದರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ನಂತರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯು ಅಸಮತೋಲವವನ್ನು ನೀಗಿಸುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ಅಣಬೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆ ರೆಯ್ಶಿ ಮತ್ತು ಶಿಯಿತೇಕ್ ಅಣಬೆ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸದ್ಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಎಥ್ನೊಬೊಟಾನಿಸ್ಟ್ಸ್ ಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಈಗ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಳಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಬಳಕೆಯಂತೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿಯೂ, ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ ಗಾಗಿ ಹಲವು ಪ್ರಾಣಿ,ಖನಿಜ ಮತ್ತು ಖನಿಜಾಂಶಗಳಿಂದ ಪರಿಹಾರಗಳು ದೊರಕುತ್ತವೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಅದು ಕಡಲ ಮೂಲಗಳನ್ನೂ ಈ ಔಷಧಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ರಕ್ತ ಚೂಷಣೆ (ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು) (拔罐): ಚೀನಾದ ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯ ದೇಹದ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಖಾಲಿ ಕಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಒಂದು ತೆರನಾದ ಅಂಗಮರ್ಧನದ ವಿಧವೂ ಅಗಿದೆ. ಒಂದು ಬೆಂಕಿ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಗೀರಿ ಕಪ್ಪಿನೊಳಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ನಂತರ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಆ ಕಪ್ಪನ್ನು ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಬೋರಲು ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿಯಿಂದ ಬಿಸಿಯಾದ ಕಪ್ಪಿನಲ್ಲಿನ ಗಾಳಿಯು ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟಾಗ ಚರ್ಮ ತಂಪಾಗಿ ತನ್ನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಚೂಷಣೆಯ ಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಅಂಗಮರ್ಧನದೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಪ್ಪುಗಳ ಒತ್ತಡ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯೂ ಸಿರಿ ತೈಲ ಮಸಾಜ್ "ಪರಿಗ್ರಹಿತ"ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಡೈಯಾ-ಡಾ ಅಥವಾ ತೆಹ ತಾ (跌打)ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೌರ್ಯ ಸಾಹಸ ಕ್ರೀಡೆಯವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ,ಚೀನಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲ ಇವರು ಅಪಘಾತ ಮತ್ತು ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೂಳೆ ಮುರಿತ,ಬೆನ್ನು ಮುರಿತ ಮತ್ತು ಕೀಲುಗಳ ಒಳಗಾಯಗಳಿಗೆ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷಜ್ಞರು ಚೀನಿಯರ ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.(ಅಥವಾ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಯುಗಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.)ಗಂಭೀರ ಗಾಯಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳಾದರೆ ಇದು ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ತೆರನಾದ ಮೂಳೆ ಸರಿಪಡಿಸುವ (整骨) ವಿಧಾನವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಗುವಾ ಶಾ (刮痧) ಎಂಬ ವಿಧಾನವು ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಮದ ಕಲೆಗಳ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಬಳಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ.ಕೈಯಗಲದ ಉಪಕರಣವೊಂದನ್ನು ಬಳಸಿ ಚರ್ಮದ ಮೇಲಿನ ಗುಳ್ಳೆ ಅಧಿಕ ಬೆಳೆದ ಭಾಗ,ಉರಿತದ ಭಾಗ ಹಾಗೂ ಜಿಂಗ್ ಲುಯೊ ತೆರನಾದ ಚರ್ಮದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಯಾ ಋತುಮಾನದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಚರ್ಮದ ಏರುಪೇರುಗಳ ಸರಿಪಡಿಸಲು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಡುವಿಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ(灸疗/灸療): "ಮೊಕ್ಸಾ," ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಚೀನಿಯರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆವ ಸುಗಂಧ ವಾಸನೆಯ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಇದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದನ್ನು (ಆರ್ಟೆಮೆಸಿಯಾ ವಲ್ಗರಿಸ್) ಎಂದು ಭಾದಿತ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. "ನೇರ ಮೊಕ್ಸಾ"ವನ್ನು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ದಳಗಳ ಕಡ್ಡಿಗಳನ್ನು ಕೋನಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಮದೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಅವು ಬೆಚ್ಚಗಾಗಿ ಅಕ್ಯುಪಾಯಿಂಟ್ ಗಳನ್ನು ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಬಿಸಿ ತಾಗುವ ಮುಂಚೆಯೇ ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸಿದ ನಂತರ ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ ಸಮವಾಗುವುದಲ್ಲದೇ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಸರಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊಕ್ಸಾವನ್ನು ಸಿಗಾರ್ -ಆಕಾರದ ಕೊಳವೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು ಅದನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅಕ್ಯುಪಾಯಿಂಟ್ ಬಳಿಯ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನಿಟ್ಟು ಸೂಜಿ ಮೊನೆಯನ್ನು ಬೆಚ್ಚಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾರೀರಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮ ವಿಧಾನವೂ ತೈ ಚಿ ಚೌನ್ (ತೈಜಿಕಾನ್太极拳/太極拳),ನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ನಿಂತು ಧ್ಯಾನಾಸಕ್ತನಾಗುವುದು. (站樁功), ಯೋಗ, ಬ್ರೊಕೇಡ್ ಬಾದುಂಜಿನ್ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು(八段锦/八段錦) ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಚೀನಿಯರ ಶೌರ್ಯ ಕಲೆಗಳು ಉದರ ಸಂಬಂಧಿ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ವ್ಯಾಯಾಮ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕಿಗೊಂಗ್ (气功/氣功) ವಿಧಾನವು ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ತುಯಿ ನಾ (推拿) ಅಂಗಮರ್ದನ: ಇದೂ ಒಂದು ಮಸಾಜ್ ನ ಪ್ರಕಾರವೆನಿಸಿದೆ. ಅಕ್ಯುಪ್ರೆಸ್ಸರ್ (ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿಯಾಟ್ಸು ಸೇರಿದೆ) ಬೆರಳುಗಳ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಭಾದಿತ ಜಾಗವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಪೌರಾತ್ಯ ಮೂಲದ ಮಸಾಜ್ ನ್ನು ರೋಗಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಟ್ಟೆ ಹೊದಿಕೆ ಹಾಕಿ ಯಾವುದೇ ಗ್ರೀಸ್ ಅಥವಾ ತೈಲ ಬಳಸದೇ ಈ ಪರಿಹಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನೃತ್ಯಗಾರರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳ ಒತ್ತಡಗಳು,ಉಜ್ಜುವಿಕೆ,ಸಂಗೀತವಾದ್ಯ ಮತ್ತು ಅಂಗದ ಚಾಚುವಿಕೆ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು TCM ವೈದ್ಯರು ಸೈದ್ದಾಂತಿಕ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನೂ ಬಳಸಿ ಅದರ ಲಾಭ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.ಅದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೋಗದ ಗುಣಮುಖ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಫೆಂಗ್ ಶುಯಿ(风水/風水) ಅಥವಾ ಬಾಜಿ(八字) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಖೆಗಳು ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ಶಾಖೆಗಳೆಂದರೆ ಜಿಂಗ್ ಫಾಂಗ್ (经方学派) ಮತ್ತು ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ (温病学派) ಶಾಲೆಗಳಾಗಿವೆ. ಜಿಂಗ್ ಫಾಂಗ್ ಶಾಲೆಯು ಹಾನ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿ ತಾಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ,ಕೂಡ ಒಂದಾಗಿದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹೌಂಗ್ಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶೆನಾಂಗ್ ಬೆಂಕಾಜಿಂಗ್ ಎಂಬ ಚೀನೀ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನ ವೃತ್ತಿಪರತೆಗಳು ಮಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿಗಳಿಂದ ಇರುವ ಕಂಪೊಂಡಿಯಮ್ ಆಫ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ.ಈ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನೂ ಇದರೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಚೀನಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗುವವರೆಗೂ ಇವೆರಡೂ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆ-ವಾದ-ವಿವಾದಗಳಿದ್ದವು;ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿ ಬಳಸಿ ಇನ್ನೊಂದರ ಶಕ್ತಿ ಕುಂದಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿತ್ತು. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಫಲದಾಯಕತೆ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ:ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್:ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಶೋಧನೆ TCM ಬಗೆಗೆ ನಡೆದ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ತೊಡಗಿವೆ. ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಯ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗೆಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದವಿದೆ. ಎಜೆರ್ಡ್ ಅರ್ನೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು 2007 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದೇನೆಂದರೆ "ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಕೆಲವೆಡೆ ಮಾತ್ರ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಲ್ಲ;ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ಔಷಧಿ-ಮೂಲದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ವಿರಳವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾದರೂ ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕದ ಓಕರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಬಗೆಗೆ 2008 ರಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದರೊಂದಿಗೆ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿ ಗರ್ಭಧರಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಾದ IVF ನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ಯಶಸ್ವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಪವಾದವೆನ್ನುವಂತಹ ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ವ್ಯಾಧಿ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದ ಬೆನ್ನು ನೋವು; ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕತ್ತು ನೋವು ಮತ್ತು ತಲೆ ನೋವುಗಳಿಗಾಗಿ ಇದು ಸಫಲವಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಿವೆ. ಬಹುವಾಗಿ ಇನ್ನಿತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಇದರ ಗುಣಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೊರತೆ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಧೂಮಪಾನ ಬಿಡಲು)ಅಥವಾ ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಇನ್ನಿತರ ರೋಗ ವಾಸಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭುಜನೋವು) ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಯಾವ ವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನರಮಂಡಲದ ನೆರಳು ಛಾಯಚಿತ್ರಣದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಿಸಿರುವ ಸಂಶೋಧಕರು ಇದು ಯಾವ ರೀತಿ ಸಫಲವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.ಅಂಗಛೇದನದಂತಹ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಜಟಿಲವಾಗಿಸಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ವಾಕ್ ವಾಚ್ ಎಂಬ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ TCM ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಸಫಲತೆಯಲ್ಲಿನ ಅನುಮಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದರ ಯಶಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಟೀಕೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆಲ್ತ್ ಆರ್ಗೈನೈಜೇರ್ (WHO),ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್(NIH),ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್(AMA)ಗಳು ಕೂಡಾ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಮಾಡಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲಾ ಗುಂಪುಗಳು ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಬಗೆಗಿನ ಗುಣಮಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥನಿರೂಪಡೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೂ ಇನ್ನೂ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಆಗಬೇಕಿದೆ. ಆಗ 1997ರ NIH ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಬಗೆಗಿನ ಹೇಳಿಕೆಯು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ವಿಚಾರವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ: ...ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಹೊರ ಬಂದಿವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ,ಪ್ರೌಢರ ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಂತರ ನೋವು ನಿವಾರಣೆಗೆ,ರಾಸಾಯನಿಕ ರೋಗ ಜನಕಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಲ್ಲದೇ ದಂತ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕುರಿತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳ ನಂತರದ ಮತ್ತು ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕದ ಒಕರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಂತಿಗಳಿಗೆ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಫಲಕಾರಿಯೆನ್ನಿಸಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ ವ್ಯಸನಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದವರು,ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುದವರಿಗೆ ಮರುವಸತಿ ಸಂದರ್ಭ,ತಲೆನೋವು,ಋತುಚಕ್ರದಲ್ಲಿನ ಸೀಳುಗಳು,ಟೆನ್ನಿಸ್ ಮೊಳಕೈ ಮುರಿತಕ್ಕೆ,ಫೈಬ್ರೊಮಿಲೆಗಿಯಾ,ಮೆಯೊಫೆಸಿಯಲ್ ನೋವು,ಮೂಳೆ-ಕೀಲು ಸಂದಿವಾತ,ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬೆನ್ನು ನೋವು,ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಒಳಭಾಗದ ನೋವು,ಅಸ್ತಮಾ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಅನುಷಂಗಿಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬಹುದೆಂದು ಈ ಸಮಾವೇಶ ತನ್ನ ನಿರ್ಣಯ ಮಂಡಿಸಿತು. ಮುಂದಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಹೇಗೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಒದಗಿಸಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾದು ನೋಡಬೇಕಿದೆ. ಹರ್ಬಲಿಸಮ್ (ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ತತ್ವದ ಅಂಶ) ಔಷಧೀಯ ತತ್ವಾಧಾರಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಗಳು ಇನ್ನೂ ದೂರದಲ್ಲಿಯೇ ಇವೆ.ಚೀನಿಯರ ಮಾಚಿಪತ್ರೆ ಮರವು ಕಟುವಾಸನೆಯ ಇದು (ಗಿಂಘಾವೊ ದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಗೆ ಬಳಸುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಆರ್ಟಿಮಿಸಿನಿಯನ್ ನ ಪತ್ತೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.ಸದ್ಯ ಇದನ್ನು ವಿಶ್ವದ್ಯಾಂತ ವ್ಯಸನಿಗಳ ಚಟ ಬಿಡಿಸುವ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಫಾಲಿಸಿಪಾರುಮ್ ನ ಕಲೆ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಲೆರಿಯಾ ತೊಲಗಿಸಲು ಈ ವಿಧಾನ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ವಿರೋಧಿ ಔಷಧಿಯಾಗಿಸಲು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಚೀನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸುಮಾರು 200 ಚೀನೀಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಲೆರಿಯಾ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಮುಂದಾಗಿದ್ದರು. ಇನ್ನುಳಿದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ನಾವು ಡಿಕೊರಾ ಫೆಬ್ರಿಫುಗಾ ಲೌರ್ ಮತ್ತು ಬಿಡೆನ್ಸ್ ಪಿಲೊಸಾ ಅದರಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರಿಫುಗೈನ್ ಗಳನ್ನು ಸಹ ಮಲೆರಿಯಾಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷಯುಕ್ತಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನೀ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಹಾರ ಮಿತವ್ಯಯ ಪೂರಕಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇವುಗಳ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಗಳಿವೆ. ಸುರಕ್ಷತೆ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವುದು ಅಕ್ಯುಪ್ರೆಸ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಸಮ್ಮತಿಸಲ್ಪಡುಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದಾಗಿ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ವ್ಯಾಧಿಯಿಂದ ನರಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮತ್ತು ನಂಜುಕಾರಕವಾಗಿದ್ದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು ವಿರಳವೆನಿಸಿದರೂ ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧೋಪಚಾರಗಳಿಗಿಂತ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನಬಹುದು.ಇವುಗಳೂ ಸಹ ವೃತ್ತಿಪರರ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಈ ಅನಾಹುತಗಳು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ನಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಳೇಟು ನೋವುಗಳು ಮತ್ತು ತಲೆ ಸುತ್ತುವಿಕೆ ಕಾಣಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಇದರ ವೃತ್ತಿನಿರತರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ನ 2006 ರ ಒಂದು ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ಅಪಾಯಗಳು ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ತರಬೇತು ಇಲ್ಲದ್ದಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ವೃತ್ತಿ ಮಾಡುವವರು ಸೂಕ್ತ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಕಾಲದ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದದ್ದಾದರೆ ಇಂತಹ ಅನಾಹುತಗಳು ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಚೀನಿಯರ ಈ ಔಷಧಿ ವಿಜ್ಞಾನವು ಮುಂದುವರೆಯಬೇಕಾದರೆ ವೃತ್ತಿ ಮಾಡುವವರು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ." ಅಲರ್ಜಿ ಚೀನಿಯರ ಕೆಲವು ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳು ಅಲರ್ಜಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವಲ್ಲದೇ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿಯೂ ಮಾರ್ಪಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸತತವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಮರುಕಳಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ.ಇಂತಹವುಗಳು ಚೀನಾ,ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಮತ್ತು ತೈವಾನ್ ಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿವೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಾವುಗಳೂ ಸಹ ವರದಿಯಾಗಿವೆ. ಇಂತಹ ಸುಮಾರು ಸಾವುಗಳು ರೋಗಿಗಳ ಸ್ವಯಂ ವೈದ್ಯ ಹಾಗು ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ವಿಷಕಾರಿ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ವತ್ಸನಾಭಿಯಂತಹ ಸಸ್ಯಗಳ ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗದ ಭಾಗ ಅಥವಾ ಫುಜಿ ವಿಷಯುಕ್ತಕ್ಕೆ,ಇದಕ್ಕೆ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ವತ್ಸನಾಭಿ ಎಂಬ ಹಳದಿ ಹೂ ಬಿಡುವ ಈ ಚಳಿಗಾಲದ ಸಸ್ಯದ ಬಳಕೆ ಚೀನಾದ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.ಇದರ ಸಂಸ್ಕರಣ ಕೂಡಾ ತೀರ ಕಠಿಣ ಮತ್ತು ತಾಪಮಾನ ಬಳಕೆಯು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಜೀವಾಣು ವಿಷ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೀವಾಣು ವಿಷಕಾರಿ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಿ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಷಕಾರಿ ಟ್ರೈಯೊಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಕಡುಬಣ್ಣದ ಸಿನಬಾರ್ (ಇದನ್ನು ಜುಶಾ,朱砂 ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.)ಇವುಗಳನ್ನು ಔಷಧಿಯ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ."ಅಂದರೆ ವಿಷ ತೆಗೆಯಲು ವಿಷದ ಪ್ರಯೋಗ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು." ಸಂಸ್ಕರಣರಹಿತ ಮೂಲಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಲಬೆರಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಅವು ಉದ್ದೇಶಿತ ಫಲಿತಾಂಶ-ಪರಿಣಾಮ ನೀಡದಿರಬಹುದು. ಚೀನಿಯರ ವಿವಿಧ ಮೂಲಿಕೆಗಳ ಸಂಸ್ಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ತರಲು ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಗೆ ಪೂರಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಚೀನಿಯರ ಫುಫಂಗ್ ಲುಹುಯಿ ಜಿಯಾನಂಗ್ (复方芦荟胶囊) ಎಂಬ ಔಷಧಿಯು 11-13 ರಷ್ಟು ಪಾದರಸ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು UK ತನ್ನ ಮಾರಾಟದ ಶೆಲ್ಫ್ ಗಳಿಂದ ಜುಲೈ 2004 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಮಾ ಹುಯಾಂಗ್ (麻黄; ಹೊತ್ತಿಸಿದಂತೆ ಕಾಣುವ "ಕಡು ಹಳದಿ" ಎಲೆ)-ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಹೆಸರು ಎಫೆಡ್ರಾ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು 2004 ರಲ್ಲಿ ಫುಡ್ ಅಂಡ್ ಡ್ರಗ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (FDA)ಬಳಕೆ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು.ಆದರೆ ಏಶಿಯನ್ ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಎಫೆಡ್ರಾದಿಂದ ತಯಾರಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಮೇಲೆ ಈ ರದ್ದು ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ರದ್ದತಿಗೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ತೂಕ ಇಳಿಕೆಗೆ ಇದರ ಬಳಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವು ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದಾಗ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಏಶಿಯನ್ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸಾಂಪದಾಯಿಕ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಿದ ಎಫೆಡ್ರಾ ಬಳಸುವವರಿಗೆ ಅದು ಅಂತಹ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಈ ರದ್ದತಿ ವಿಷಯ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದಾಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು FDA ದ ರದ್ದತಿಯನ್ನು 2006 ರಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯಿತು.ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗುವ ತೊಂದರೆ ಬಗ್ಗೆ 133,000 ಪುಟಗಳ ಸಾಕ್ಷಿ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಅದು ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು. ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ (ಗುಣಮಟ್ಟದ) ಚೀನಿಯರ ಈ ಮೂಲಿಕೆ ತಯಾರಿಕೆಗಳು ಒಂದು ಮಾತ್ರೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ದ್ರವ ಔಷಧಿಗಳ ವರೆಗೂ ಯಾವುದೇ ನಿಗದಿತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.ಯಾಕೆಂದರೆ,ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ಕಲಬೆರಕೆ ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಯಾವ ಕಂಪನಿಯಾದರೂ ಸರಳವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು. ನಾಮಾಂಕಿತ ಅಥವಾ ಹೆಸರು ಅಥವಾ ಅಭಿಧಾನ ಈ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ತಜ್ಞರು ಒಂದೇ ಮೂಲಿಕೆಗೆ ಆಯಾ ಸ್ಥಳೀಯತೆ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಪಾಯಿಂಟ್ ಗಳಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಹುದಾಗಿದೆ.ವಿಭಿನ್ನ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳು ಒಂದೇ ಹೆಸರನ್ನು ನಮೂದಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ, ಮಿರಾಬಿಲೈಟ್/ಸೊಡಿಯಮ್ ಸಲ್ಫೇಟ್ ಡೆಕಾಹೈಡ್ರೇಟ್(芒硝) ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಿ ಸೊಡಿಯಮ್ ನೈಟ್ರೇಟ್ (牙硝)ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗುವ ಸಂಭವವೂ ಇದೆ. ಕೆಲವು ಚೀನಿಯರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಇದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ನ ವಿಕ್ಟೊರಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ರಜಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಬೋರ್ಡ್ 2004 ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿತು. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದ ಔಷಧಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ TCM ಪದ್ದತಿ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿನ ಅಂತರವೆಂದರೆ,ಮುರಿದ ಎಲುಬಿನ ರೋಗಿಯೊಬ್ಬ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ) ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದಲ್ಲಿ ಆತ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಯವರನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ,ಆದರೆ ಇದು ಚೀನಾದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜನರು ಮೂಲಿಕೆ ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಹತ್ತಿರವೇ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಚೀನಿಯರು ಮತ್ತಿತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕಾಣದೇ ಇದ್ದರೂ ಪಾಶ್ಚಿಮತ್ಯರ ಈ ಔಷಧಿಗಳೂ ಇಂದಿಗೂ ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿವೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಕಠಿಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳಿಲ್ಲದೇ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಳಿಗೆ ಮೊರೆ ಹೋಗಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೀನಿಯರು ತೀವ್ರತರವಾದ ಕರುಳುವಾಳ ಬೇನೆ, ಅಪೆಂಡಿಸಿಟಿಸ್ ಗೆ ತುತ್ತಾದಾಗ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವೈದ್ಯರಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ ಚೀನಿಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅದು ಸಂಭವಿಸದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.ಚೀನೀ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ಸದೃಢವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಇಲ್ಲವೇ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಬೇಗ ಗುಣಮುಖರಾಗಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ವೈದ್ಯರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.ಹಲವರು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಅದಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರ ಔಷಧಿಗಳ ನಡುವೆ ಕೊಂಚ ಸಮಗ್ರತೆ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಶಾಂಘೈ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿನ ರೋಗಿಯೊಬ್ಬನನ್ನು ವಿವಿಧ ಪರಿಣತರ ತಂಡ ತಪಾಸಣೆ-ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ.ಜೊತೆಗೇ ವಿಕಿರಣ,ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ,ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ವಿಕ್ಟೊರಿಯನ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ TCM ಶಿಕ್ಷಣದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ವರದಿ ನೀಡಿದೆ: ಇನ್ನುಳಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲ್ರಿರುವ TCM ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪದ್ದತಿಯನ್ನೂ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ.ಅವರು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನೂ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಸನವೊಂದನ್ನು ಮಾಡಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ.ನೊಂದಾಯಿತ ವೈದ್ಯವೃತ್ತಿನಿರತರಿಗೆ ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಈ ಕಾನೂನು ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಲಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ರೋಗ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪದ್ದತಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ್ದಾಗಿವೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಔಷಧಿಗಳೂ ಸುಲಭ ದರದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಆಧುನಿಕ TCM ವೃತ್ತಿನಿರತರು ಗಂಭೀರ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ ಸದ್ಯ TCM ನಲ್ಲಿನ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಅದರ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಔಷಧಿ ನೀಡುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅರ್ಟೆಮಿಸಿನಿನ್ ಇದನ್ನು ಮಲೆರಿಯಾ ರೋಗಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿರೋಧ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಳ ಹಿನ್ನಲೆ ಇರುವ ಕೆಲವು ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರು 19 ನೆಯ ಶತಮಾನದಿಂದಲೂ ಈ TCM ನ್ನು ಚೀನಾದಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲು ತಯಾರಿ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಟೀಕಾಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ TCM ನ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ದೊರೆತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ TCM ನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದವಾದರೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿ ದಾಖಲೆಗಳು ಅದರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ-ಔಷೋಧಪಚಾರವನ್ನು ಅನುಭವವನ್ನಾಧರಿಸಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು TCM ಗೆ ವಿರಳವಾಗಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಸಫಲವಾಗಿಲ್ಲ. ಚೀನಾದ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದ ಆಲೊಪತಿಕ್ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆಗಳು ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದು ಔಷಧಿ ನೀಡಿದ್ದರೂ ಅದು ಅಕೆಯ ಅಥವಾ ಆತನ ಗುಣಪಡಿಸುವ ಗುಣಮಟ್ಟವನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದೇ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು 100 ಅದೇ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ತುತ್ತಾದವರಿಗೆ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮಾತ್ರ ಇದರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರೆ,ಪಾಶ್ಕ್ಷ್ಹಿಮಾತ್ಯದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಪಾನ್ ನಲ್ಲಿ TCM ನ್ನು ಮಿಜಿ ರಿಸ್ಟೊರೇಶನ್ ನ ಅಳವಡಿಕೆ ನಂತರ ದೂರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ 1920 ರಲ್ಲಿಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಥೆರಪಿ ಚಳವಳಿ(ಕೆರಕು ಚಿರ್ಯೊ ಜಪಾನ್ ನಲ್ಲಿ) ತನ್ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿ ಅದರಲ್ಲೂ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಜಪಾನೀ ವೈದ್ಯರು ಕಾಂಪೊವನ್ನು ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.ಇದು ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತ ಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಲುನ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕಾಂಪೊ ವೃತ್ತಿನಿರತರು ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಚರಣೆಗೆ ತರುತ್ತಾರೆ,ಆದರೆ ಇದು TCM ನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ.ಯೊಸಿಯೊ ನಾಕತಾನಿ 1950 ರಲ್ಲಿ TCM ನಿಂದ ರಿಡೊರಕುವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು.ಇದು ವಿದ್ಯುತ ಆಘಾತ ನೀಡುವ ಮೂಲದ ಅದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ರೊಡೊರ್ಕು ಬಗ್ಗೆ ಜಪಾನಿನ ಒಸಕಾ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಪ್ರಾಣಿ ಮೂಲದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ತಯಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಶಾಖಾಹಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳ ಬಗೆಗೆ ಇದು ಗಮನ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದ ವೈದ್ಯರು ಹಲವು ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಕಾಣಲು ಅವರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವ ಸಂಕುಲಗಳ ಬಳಕೆ TCM ನಲ್ಲಿ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಮಾಡೆರ್ನ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾಸ್ ಅಂದರೆ ಬೆನ್ಸಂಕಿ,ಕ್ಲಾವೆಯ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊಗರ್ಸ್ ಸಮಗ್ರ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದು ಅಪರೂಪದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂತತಿ ಉಳಿವಿಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. "ಘೇಂಡಾ ಮೃಗಗಳ ಕೊಂಬುಗಳ ಬದಲಿ (ಕ್ಸಿ ಜಿಯಾವೊ犀角)ಇದನ್ನು "ರಕ್ತ ತಂಪು ಮಾಡಲು"ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಕೋಣದ ಕೊಂಬು (ಶುಯಿ ನಿಯು ಜಿಯಾವೊ/ 水牛角)ಬಳಸಬಹುದು.ಬಹುಶಃ 5CE ಇದರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ."ಕೊಂಬುವುಳ್ಳ ಮೇಕೆ ಮೇವು"(ಯಿನ್ ಯಾಂಗ್ ಹೌ/ 淫羊藿)ಅಲ್ಲದೇ ಸಸ್ಯವಾದ (ಎಪಿಮೆಡಿಯಮ್)ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಅಕ್ರಮ ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಳ್ಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟವು ನಿಯಮಿತವಾಗಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಹುಲಿಯ ಶಿಶ್ನವನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಷಂಡತನ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಯಾವ ಮೂಲಿಕೆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲೂ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಇವುಗಳ ಉಪಯೋಗ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸುಮಾತ್ರಾ ಹುಲಿಗಳು ಇಂದೂ ಬೇಟೆಗಾರರಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಜನಪ್ರಿಯವಾದ "ಔಷಧೀಯ" ಈ ಹುಲಿಯ ದೇಹದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹುಲಿಯ ಶಿಶ್ನ,ಇದು ಪುರುಷತ್ವ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆಯಲ್ಲದೇ ಹುಲಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳೂ ಇದಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳ ದ್ರವಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಕರಡಿಯ ಪಿತ್ತರಸ (ಕ್ಸಿಂಗ್ ಡಾನ್)ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಚಳವಳಿ ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಚೀನಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲವು 1988 ರಲ್ಲಿ ಪಿತ್ತರಸ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು.ಚಳಿಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಕರಡಿಗಳನ್ನು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಗುತಿತ್ತು. ಸದ್ಯ ಕರಡಿಗಳ ಪಿತ್ತರಸ ತೆಗೆಯಲು ತೂರು ನಳಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಹಾಕಿ ರಸ ಹೊರ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದರಿಂದ ಕರಡಿಗಳ ಹತ್ಯೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಬಿದ್ದಂತಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾದರಿಯ ಇದು ಪಿತ್ತರಸ ತೆಗೆಯುವಾಗ ಕರಡಿಯ ಉದರ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕರಳು ಇನ್ನಿತರ ದೇಹದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ನೋವುಕಾರಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಇದು ಕೆಲ ಕಾಲದ ನಂತರ ಪ್ರಾಣಿಯ ಸಾವಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನಿಗಾ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರಿಂದ ಪಿತ್ತರಸವನ್ನು ಚೀನಾದ ಹೊರಗೆ ಬಳಸುವುದು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ ಪಶುಗಳ ಮೂತ್ರಕೋಶಗಳು (ನಿಯು ಡಾನ್ / 牛膽 / 牛胆)ಈಗ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಫಾರಸ್ಸಾಗಿವೆ. ಔಷಧೀಯ ಬಳಕೆ ಇಂದು ಕಡಲತಟದ ಜೀವ ಸಂಕುಲದ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಮೀನು ಇಂದು ಹಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಮೂಲಾಧಾರವಾದ ಜೀವಧಾತು ಆಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಸ್ತಮಾ, ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಗಡಸುತನ, ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹ, ಷಂಡತ್ವ, ತೈರಾಯ್ಡ್ ಅಸಮತೆ ಗಳು, ಚರ್ಮ ವ್ಯಾಧಿಗಳು, ಮುರಿದ ಎಲುಬುಗಳು, ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಅಲ್ಲದೇ ಪ್ರಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಮೋದ್ದಿಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾರ್ಕ್ ಮೀನಿನ ರಸ ಕೂಡ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಏಶಿಯಾದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು "ಉತ್ಕೃಷ್ಟ"ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಬಹು ಬೇಡಿಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆಮೆ ಮತ್ತು ಆಮೆ ಚಿಪ್ಪಿನ ಭಾಗವು ಔಷಧಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ಇಂದಿನ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಮಾ ಶುಲ್ಕದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬರುವ-ಹೋಗುವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವವೇ ಎಂದು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ.CITES-ನಿಗದಿ ಮಾಡಿದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಜೈವಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉಪಕರಣ ವಿನ್ಯಾಸ/ಫಾರ್ಮ್‌ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ TCM ಉದ್ಯಮವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಸಂಯುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರರು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದನ್ನು ಹುಡಿ ರೂಪ/ಅಥವಾ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಿಗೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಸಿದ್ದಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಕರಗಬಲ್ಲ ಸಣ್ಣ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಮಾತ್ರೆಗಳ ರೂಪಗಳು ಆಯಾ ಪ್ರಮಾಣದ ಮೇಲೆ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಔಷಧಿ ಸಮೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಸಾಚೆಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 675 ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಫಂಗಿ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲದೇ ಸುಮಾರು 25 ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಸ್ಯ-ಜನ್ಯವಲ್ಲದ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಾವುಗಳು, ಹಲ್ಲಿಗಳು, ಸಣ್ಣ ಕಪ್ಪೆಗಳು, ನೆಲಗಪ್ಪೆ, ಜೇನ್ನೊಣಗಳು, ಮತ್ತು ಎರೆ ಹುಳುಗಳು.ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ ಪರ್ಯಾಯ ಔಷಧಗಳು ಅಮೆರಿಕನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ (ಜರ್ನಲ್) ಆಯುರ್ವೇದ ಚೀನಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮೂಲಿಕೆ ತಯಾರಿಕೆಗಳು ಚೀನಾದ ಆಹಾರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಶಾಸ್ತ್ರ ಚೀನಾದ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪಡೆದ ಔಷಧ ಪರ್ಯಾಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯ ಶಾಖೆಗಳು ಕೆಲವು ಊಹಾತ್ಮಕವಾದ ವಿಷಯ ವಸ್ತುಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಔಷಧೀಯ ಅಣಬೆ ಔಷಧವಿಜ್ಞಾನ ಚೀನಾ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ಕೊರಿಯನ್ ಔಷಧಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಂಗೊಲಿಯನ್ ಔಷಧಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬೆನೊವಿಜ್, ನಿಯಲ್ ಎಲ್. (2000) ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಪರಿತಿಕ್ರಿಯಾ ವರದಿಗಳು ಎಫೆಡ್ರೆನ್ ಒಳಗೊಂಡ ಮೂಲಿಕೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು.U.S.ನ ಫುಡ್ ಅಂಡ್ ಡ್ರಗ್ ಆಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಗೆ ಸಲ್ಲಿಕೆ. ಜನವರಿ, 1998. ಚಾನ್, ಟಿ.ವೈ. ((2002). ಅಕೊನೈಟಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಮೂಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಸಂಯುಕ್ತ,ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್:ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಇದರ ಅಳತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಉತ್ತೇಜಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆ Drug Saf. 25:823–828. ಚಾಂಗ್, ಸ್ಟೆವೆನ್ ಟಿ. ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಟಾವೊ; ಟಾವೊ ಲೊಂಗ್ವಿಟಿ; ISBN 0-942196-01-5 {ಸ್ಟೆವೆನ್T. ಚಾಂಗ್, ಸ್ಟೆವೆನ್{/1} ಹೊಂಗೆ, ಎಲ್., ಹುವಾ, ಟಿ., ಜಿಮಿಂಗ್, ಎಚ್., ಲಿಯಾನಿಸ್ಕ್, ಸಿ., ನೈ, ಎಲ್., ವಿಯಾ, X., ವೆಂಟೊ, ಎಂ. (2003) ಪೆರಿವ್ಯಾಸ್ಕುಯ್ಲರ್ ಸ್ಪೇಸ್: ಪಾಸಿಬಲ್ ಅನಾಟೊಮಿಯಲ್ ಸಬ್ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಮೆರಿಡಿಯನ್. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕಾಂಪ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಅಂಡ್ ಅಲ್ಟರ್ ನೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್. 9:6 (2003) pp851–859 ಜಿನ್, ಗ್ಯಾನ್ಯುವನ್, ಕ್ಸಿಂಗ್, ಜಿಯಾ-ಜಿಯಾ ಅಂಡ್ ಜಿನ್, ಲೆಯ್:ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ರೆಫ್ಲೆಕ್ಸೊಲೊಜಿ ಆಫ್ ಆಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್; ಬೀಜಿಂಗ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಪ್ರೆಸ್, ಬೀಜಿಂಗ್ , 2004. ISBN 7-5304-2862-4 ಕಾಪ್ಚುಕ್, ಟೆಡ್ ಜೆ., ದಿ ವೆಬ್ ದ್ಯಾಟ್ ಹ್ಯಾಜ್ ನೊ ವಿವರ್; ಕೊಂಗ್ ಡೊನ್ & ವೀಡ್; ISBN 0-8092-2933-1Z ಮಾಸಿಸಿಯೊ, ಗಿಯೊನ್ನಿ, ದಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಆಫ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್: ಎ ಕಂಪ್ರೆಸ್ಸಿವ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಫಾರ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರಿಸ್ಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಹೆರ್ಬಲಿಸ್ಟ್ಸ್; ಚರ್ಚಿಲ್ ಲಿವಿಂಗ್ಟನ್ ಸ್ಟೋನ್; ISBN 0-443-03980-1 ನಿ, ಮಾವು-ಶಿಂಗ್,ದಿ ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪೈಯರ್ಸ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್: ಎ ನಿವ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಲೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ನಿಜಿಂಗ್ ಸುವೆನ್ ಉಯಿತ್ ಕಮೆಂಟ್ರಿ; ಶಾಂಭಾಲಾ, 1995; ISBN 1-57062-080-6 ಹಾಲಂಡ್, ಅಲೆಕ್ಸ್ವಾಯ್ಸಿಸ್ ಆಫ್ ಕಿ: ಆನ್ ಇಂಟ್ರಾಡಕಟರಿ ಗೈಡ್ ಟು ಟ್ರೆಡಿಶನಲ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್; ನಾರ್ತ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಬುಕ್ಸ್, 2000; ISBN 1-55643-326-3 ಉನ್ ಸ್ಕುಲ್ಡ್, ಪೌಲ್ ಯು.ಮೆಡಿಸಿನ್ ಇನ್ ಚೀನಾ: ಎ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಫ್ ಐಡಿಯಾಸ್;ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಪ್ರೆಸ್,1985; ISBN 0-520-05023-1 ಕು, ಜೆಚೆಂಗ್, ವ್ಹೆನ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮೀಟ್ಸ್ ವೆಸ್ಟ್ರರ್ನ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ - ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಅಂಡ್ ಐಡಿಯಾಸ್ (ಇನ್ ಚೀನೀಸ್);ಜಾಯಿಂಟ್ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್(H.K.), 2004; ISBN 962-04-2336-4 ಸ್ಕೆಡ್, ವೊಲ್ಕರ್,ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಇನ್ ಕಂಟೆಂಪೊರರಿ ಚೀನಾ:ಪ್ಲುರಲಿಟಿ ಅಂಡ್ ಸಂಥಿಸೆಸ್ ; ಡ್ಯುಕ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2002; ISBN 0-8223-2857-7 ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ ಸಿವಿನ್, ನಾಥನ್, ed. (2000). ಔಷಧ (ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸಿವಿಲೈಜೇಶನ್ ಇನ್ ಚೈನಾ, Vol. VI, ಬಯಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಬಯಲಾಜಿಕಲ್ ಟೆಕ್ನೊಲಾಜಿ, Part 6). ಕೇಂಬ್ರಿಜ್‌‌: ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್. 10-ISBN 0-521-63262-5; 13-ISBN 978-0-521-63262-1; OCLC 163502797 ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೈನೀಸ್ ಔಷಧ ಪದ್ಧತಿ ಪರ್ಯಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ ಪೂರ್ಣ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದ್ಧತಿ ಚೀನಾದ ಚಿಂತನೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ

sāṃpradāyika cīniyara auṣadhi èṃdarè (中医 , ),ī svarūpavannu sāmānyavāgi saṃkṣipta rūpadalli TCM ) èṃdu karèyuttārè, idòṃdu sāṃpradāyika auṣadhi paddatiyāgiddu mūladalli cīnīyaraddādarū pūrva eṣyādyaṃta ācaraṇèyallidè. ī TCM vividha vaidyakīya mādarigaḻannu pāścātya auṣadhigiṃtalū adhika uttama rītiyalli upayogisalpaḍuttadè:ādhunika auṣadhi gurutisuva èllā mānava aṃgāṃgagaḻannu avugaḻa racanèyannu vidhibaddavāgi gurutisuttadè.ī sāṃpradāyikatèyalli ade tèranāda kārya caṭuvaṭikègaḻannu adu gurutisi adhyātma tatva mīmāṃsègaḻa melè tanna vaidyakīyatègè kāryarūpa nīḍuttadè.ādarè iṃtha tātvika ādhāragaḻannu ādhunika vaidyakīya vijñānavu mānya māḍuvudilla. ādarè TCM pūrva eṣyādādyaṃta sāmānya vaidyakīya surakṣitatèyaṃtèye ācaraṇèyallidè.idannu pāścimātya jagattinalli paryāya vaidyakīya paddatiyèṃdu parigaṇisalāguttadè. TCM auṣadhopacāra paddatiyu vyāpakavāgi cīnīyara giḍamūlikè auṣadhi,sūjicikitsè, āhāra paddati avalaṃbita, mattu tuyi nā aṃgamardana cikitsā paddatiyannu ādharisidè. TCM vidhānadalli anārogyavèṃdarè aṃgāṃga caṭuvaṭikègaḻallina asamatolanavèṃdu viśleṣisalāgidè. (脏腑 -jhāṃg-phu)idu ḍāvòsṭ èṃba cīniyara vaidyakīya vṛtti śikṣaṇada ādhāravāgidè,idaralli yin mattu yāṃg parikalpanègaḻu aḍakavāgivè.innuḻida naṃbikèya paddatigaḻèṃdarè yu jiṃgs na aidaṃśagaḻu athavā āru adhikatamagaḻu (六淫, liyu yin, èṃdu sāmānyavāgi idannu āru bahirvardhita vyādhijanaka aṃśagaḻèṃdu parigaṇalāguttadè.) manuṣyana śarīradalliruva vividha avayava-aṃgāṃgaḻu òṃdakkòṃdu āṃtarika saṃbhaṃdhagaḻannu hòṃdivè.òṃdu vidhānavu mattòṃdannu durbalagòḻisabahudu athavā atirekakkīḍu māḍabahudu. idannu anārogya athavā asvastha śarīrada pramukha aṃśavènnalāgidè. TCM vṛttipararu śarīra aṃgāṃgaḻannu punaḥścetanagòḻisi avugaḻannu mattè samatolanakkè taralu giḍamūlikègaḻannu baḻasuttārè athavā atirekada aṃgāṃgagaḻannu siddāṃtada merègè śāṃtagòḻisuttārè.ide auṣadhi paddatiyannu neravāgi ucchrāya sthitigaḻa baḻakè illavè kigòṃg,taijikvān athavā aṃgamardanada mūlaka dehada samasta samatolanakkè krama kaigòḻḻuttārè. ādhunika TCM paddatigè 1950 ra sumārigè pīpals ripablik āph cīnā mattu māvò jèḍāṃg ivara mārgadarśanadalli hòsarūpa nīḍitu. idakkè mòdalu cīniyara ī auṣadhi paddatiyu āyā kuṭuṃbada paraṃparèya vidhānagaḻa melè avalaṃbitavāgittallade sīmita ācaraṇèyāgittu. illi "klāsikal cīnīs mèḍisin"(CCM)aṃdarè śāstrīya cīniyara auṣadhi èṃba padavu iṃtaha auṣadhopacārada siddāṃtagaḻu mattu paddatigaḻu kiṃg āḍaḻitada (1911)avadhiyalli jāriyalliddavèṃdu kāṇasiguttavè. itihāsa sūji cikitsèyu sāmānyavāgi śilāyugada avadhiyalli ācaraṇèyallittèṃdu tiḻidu baruttadè,yākèṃdarè āga kallina sūjigaḻannu baḻasida udāharaṇègaḻannu noḍabahudāgidè. adallade sāṃketika pratipādaka citragaḻu mattu citralipigaḻannu gamanisidāga alli sūji cikitsè mattu carma suṭṭu kāyilè vāsi māḍuva vidhānagaḻannu śāṃg āḍaḻita (1600-1100 BC)avadhiyalli kāṇasiguttavè. yāvāga ī sūji cikitsè (mattu giḍamūlikè auṣadhi)paddatigaḻu auṣadhopacāradalli sammiḻisi samanvayisidavu, èṃbudannu ī auṣadhi siddāṃtagaḻa mūlaka nirṇayasalāgadu. ādarè TCM siddāṃtavu yunyāṃgisam tatvasiddāṃtalli òṭṭāgi seri avaḻi-javaḻi ènnuvaṣṭu biḍisalāgada sammiḻitavāgidè.idannu mòdala bārigè jòyu yān (305 - 240 BC)avadhiya kāladalli pratinidhisalpaḍalāgidè èṃdu sākṣigaḻivè. TCM nalli atyaṃta āraṃbhika mattu mūlabhūtavāda sammiḻitavannu hyuṃgaḍi nèjiṃg (黄帝内经, yallò èṃparars innar kyānòn ),nalli kāṇabahudu.sumāru idu 300 - 100 BC ya avadhiyallāgirabahudu. paurāṇika caritrè kathègaḻa prakāra idannu paurāṇika yallò èṃparar (idannu 2698 - 2596 BC ènnalāguttadè)tanna maṃtri kibònòṃdigè(岐伯) saṃbhāṣaṇè naḍèsuvāga ī uvācagaḻannu māḍalāgidè, èṃdu naṃbalāgidè. ī paurāṇika mūlavu śènnāṃg bèn kāvò jiṃg (神农本草经, śènnāṃg namaṭiriyā mèḍikā ),ènnalāguttadè.idu sāṃpradāyika mattu cāritrikavāgi cakravarti śènnāṃg gè saṃbhaṃdhapaṭṭadèṃdū āta sumāru 2800 BC nallidda èṃdu heḻalāguttadè.ādarè ītana kālada mūla graṃtha kaḻèduhogidè.upalabhdaviruva kèlavu anuvādagaḻannu mātra noḍi idara baggè ullekhisalāgidè.ādhunika saṃśodhakaru idannu 300 BC mattu 200 AD avadhiyadèṃdu aṃdājisiddārè. innèraḍu āraṃbhika (aṣṭenu prasiddavallada,kaḍimè khyātiya) vaidyakīya paṭhyagaḻèṃdarè pramukhavāgi jubi śiyi māyi jiyu jiṃg (足臂十一脉灸经/足臂十一脈灸經) (mòksibaśan klāsik āph di èlèvan cānals āph lègs aṃḍ ārms ), allade yinyāṃg śiyi mayi jiyu jiṃg (阴阳十一脉灸经/陰陽十一脈灸經) (mòksibaśan klāsik ān di èlèvan yin mattu yāṃg cānals ). ivugaḻannu hyuṃgaḍi nèjiṃg aṣṭu haḻèyavèṃdu parigaṇisalāguvudilla.avu vāriṃg sṭeṭs piriyaḍ avadhiyannu ākarṣisilla.(5 nèya śatamāna BC yiṃda 221 BC). māvaṃgḍyi silk ṭèksaṭ èṃba saṃśodhanèyannu 1973 ralli maru pariṣkarisalāyitu,ī yinyāṃg śiyi mai jiyu jiṃg idara òṃdu bhāgavèṃdū parigaṇisalāgidè. TCM na èraḍanèya keṃdrīya śāstrīya samagratèyannu śāṃg hyān jubaṃg lun (伤寒杂病论, ènnalāgiddu, naṃtara iduśāṃg hyān lu mattujiṃgyu yālau ),èṃdu vibhāgisalpaṭṭitu.idannu jāṃg jòṃg jiṃg (张仲景)hyān āḍaḻitada avadhi aṃdarè sumāru 200 AD nalli barèdaru. naṃtarada avadhiyalli vyāpaka saṃkhyèyalli vaidyarugaḻu śāstrīya paddatiya kāryagaḻannu pariśīlisi adara ādhārada melè hòsa viṣayagaḻannu abhivṛddhipaḍisidaru.ide muṃdè TCM paddatiyòṃdigè sammiḻitagòṃḍitu: hyān āḍaḻita (206 BC–AD 220) diṃda mūru rājyagaḻa avadhiyalli (220 -280 AD)idara ācaraṇè māḍalāyitu jèṃjiv jèṃjauṃg jiṃg (针灸枕中经/鍼灸枕中經) (klāsik āph mòskibuśan aṃḍ akyupaṃkcar idannu talè hòṃdikèyalli rakṣisalāgidè.idannu ) by huvā tyòTuó (华佗/華佗, sāmānyavāgi rakṣisalu kāraṇarāgiddārè. 140-208 AD),īta śastracikitsègòḻagāguva rogigaḻigè arivaḻikèyannu madyasāra mattu puḍi māḍida gāṃjāvannu serisi nīḍuttidda. huvā avaru śiphārasu māḍida śārīrika,śastracikitsè mattu giḍamūlikè cikitsègaḻu halavu kāyilègaḻannu guṇapaḍisalu nīḍalāguttittu,udāharaṇègè talènovu,asvasthatè,khinnatè,huḻu bhādè,jvara,kèmmu ityādigaḻigè nīḍalāguttittu. jin‌ sāmrājya (1115–1234) jèṃju jiyāyi jiṃg (针灸甲乙经/鍼灸甲乙經) (sisṭèmèṭik klāsik āph akyupaṃkcar aṃḍ mòksibuśan ) idannu hyunaṃg phu mi (皇甫谧/皇甫謐), ca anuṣṭānagòḻisiddārè. 265 AD. tyāṃg āḍaḻita (618 - 907) bèji kvèṃjin yāvòphāṃg (备急千金要方/備急千金要方) (èmarjansi phārmulās vart è thausaṃḍ in gòlḍ ) mattu kvèṃjin yiphāṃg (千金翼方) (saplimèṃṭ ṭu di phārmulās vart è thausaṃḍ in gòlḍ ) idannu san simāyvò (孙思邈/孫思邈)barèdiddārè. vètai miyāvò (外台秘要/外臺秘要) (ārken èsènsiyals phrām di iṃpiriyal laibrari ) vāṃg tāvòriṃda(王焘/王燾). vāṃg biṃg (王冰) ītanu nèjiṃg syuvèn ,barèda kṛtiyannnu pattè hacciddānè,naṃtara idanne vistarisi mattè saṃpādisiddānè. ī kṛtiya baggè āgina cakravartigaḻa ayogavu sumāru 11 nèya śatamānadalli AD avadhigè mattè marupariṣkaraṇè māḍalāgidè. tāṃg rājyāḍaḻitada (618–907,cakravarti èṃparar gavòjòṃg (r. 649–683)pariṇatara niyogavòṃdannu 657 ralli nemisi maṭiriyā mèḍikā èṃba hèsarallina ī niyogada sadasyaru 833 auṣadhigaḻannu paṭṭi māḍiddārè.ī auṣadhigaḻannu kallugaḻu,khanijagaḻu,lohagaḻu,sasyagaḻu,giḍamūlikègaḻu,prāṇijanyagaḻu,tarakārigaḻu,haṇṇugaḻu mattu dvidaḻa dhānyagaḻiṃda paḍèdaddannu dākhalisalāgidè. tanna bèṃkāvò tujiṃg (ilusṭreṭèḍ maṭiriyā mèḍikā ),dalli āgina ā vidvāṃsara adhikāsu sāṃg (1020–1101)avaru ī auṣadhigaḻannu giḍamūlikè mattu khanijagaḻannu paddatiganuguṇavāgi vargīkarisi adaradarade āda auṣadhīya guṇagaḻannu vyākhyānisiddārè. sāṃg rājyāḍaḻita (960 – 1279): tòṃgrèn śuksè jèṃjuvè tujiṃg (铜人腧穴针灸图经/銅人腧穴鍼灸圖經) (ilasṭreṭèḍ myānyuval phār di prākṭīs āph ākyupaṃkcar aṃḍ mòksibośan uyit hèlp āph è bròṃj phigar biyariṃg akyupaṃkcar pāyiṃṭs ) vāṃg vèye (王惟一) avariṃda racita kṛti idāgidè. yuvān ḍyānasṭi (1271–1368):śisi jiṃg phāhul (十四经发挥/十四經發揮) (èks pòjiśan āph di phòrṭīn cānals ) hyuvā śau (滑寿/滑壽)avariṃda. idaralli sèṃṭral eṣyā mattu samudrada ācègina islāmina auṣadhigaḻa prabhāvavū idara melāgidè. ī śikṣaṇa paddatiyannu huyi auṣadhi ènnalāguttadè. miṃg ḍyānasṭi(1368–1644,yannu sūji cikitsè mattu carma suḍuva vidhāna,gaḻa suvarṇayugavèṃdu heḻalāguttadè.idaralli halavu vaidyaru mattu kṛtigaḻa nirmāṇakkè idu kāraṇavāgidè.) jèṃjuyu ḍākvān (针灸大全/鍼灸全)(è kaṃplīṭ kalèkṣan āph akyupaṃkcar aṃḍ mòksibuśan ) ksu phèṃg (徐凤/徐鳳)avariṃda. jèṃjiv juyiṃg phāhyu (针灸聚英/鍼灸聚英發揮)(ān èksèṃplari kalèkṣan āph akyupaṃkcar aṃḍ māksibuśan aṃḍ der èsènśiyals )=gāvò yu (高武)avariṃda. jèṃjiyu ḍācèṃg (针灸大成/鍼灸大成)(kāṃpèṃḍèyam āph akyupaṃkcar aṃḍ mòksibuśan )yāṃg jijò(杨继洲/楊繼洲) avariṃda idannu 1601 ralli pūrṇagòḻisalāgidè. bèṃkāvò gaṃgmo (本草纲目/本草綱目) (auṭ lainḍ maṭiriyā mèḍikā ) li śèjèhèn (李时珍/李時珍)avariṃda, paripūrṇa mattu ādhunika-pūrva giḍamūlikègaḻa pustaka (1578ralli pūrṇagòṃḍidè). vèniy lun (温疫论/溫疫論),yu vòksiṃg riṃda (吴有性)(1642). kviṃg ḍyānasṭi (1644–1912): yijāṃg jiṃjiyan (医宗金鉴/醫宗金鑒) (gòlḍan mirar āph di mèḍikal ṭrèḍiśan ) iṃpiriyal kamiśan avara mārgadarśanadalli yu kiyan avariṃda racitavāgidè.(吴谦/吴謙). **jèṃjiv phèṃgun (针灸逢源/鍼灸逢源) (di saurs āph akyupaṃkcar aṃḍ mòksibuśan )li èks cèn (李学川/李學川)avariṃda. vènrè lun (温热论/溫熱論),yè tainśi(叶天士/業天士)avariṃda. vèṃbiṃg ṭaiyòbiyān (温病条辨/溫病條辨)(sisṭèmèṭaisḍ ḍipharneśans āph ḍis ārḍars )yu jutòṃg(吴鞠通)avariṃda 1798 ralli saṃgrahisi dākhalisilpaṭṭidè. saiddhāṃtika ādhāra racanègaḻu śarīra mādari TCM na mādariyalli mānava śarīravannu atyadhikavāgi aṃgaracanāvidhāna,aṃdarè aṃgavicchedakkè saṃbhaṃdhisiddāgidè.ādarè idu pramukhavāgi kāryacaṭuvaṭikègaḻa melè bèḻaku cèlluttadè.(udāharaṇègè āhāra pacana,usirāṭa,kaniṣṭha dehada uṣṇatè kāydukòḻḻuvudu ityādi) mòdala haṃtavāgi cikitsèyalli paddatiganuguṇavāgi dehada kārya caṭuvaṭikègaḻannu niścita avadhiyalli gamanisalāguttadè.avugaḻa naija kāryavidhānavannu aṃgāṃgagaḻa sāmānya vartanèyannu pattèhaccalāguttadè.(udāharaṇègè aṃgāṃśagaḻa poṣaṇè mattu avugaḻalli tevāṃśa kāpāḍuvudu allade adaralli niraṃtaratè kāydukòḻḻuvudu alliṃda rakta paricalanèyannū gamanisabahudu.adanne xuě/rakta ènnuttārè) ivugaḻa vaidyakīya padapuṃjagaḻu atyaṃta vistṛta arthavannu nirūpisuttavè.(rakta,adarallina agatya aṃśa,jaṭhara,hṛdaya ityādi)ādarè ivu aṃgachedanadalli sariyāgiruttavè èṃbudannu heḻalāgadu. avugaḻa astitvada mūla svabhāva ādharisi ṣarattubaddāgisidda mahatvada aṃśagaḻèṃdarè. qì (ki) kśiyu(‘’rakta‘’) aidu jāṃg aṃgāṃgagaḻu āru phu aṃgāṃgagaḻu madhyabhāgadalli astitva hòṃdidavu Qi ki ī ki (气) èṃbudu TCM nalli ekaika pradhāna aṃśavāgidè.TCM gurutisiruva aneka kaṭhiṇa aṃśagaḻalli idū òṃdāgidè.ki na vividha aṃśagaḻannu ī paddatiyalli prastāpisalāgidè. sāmānyavāgi ki vannu aidu hṛdaya saṃbhaṃdhada kāryacaṭuvaṭikègaḻalli viṃgaḍisalāguttadè.: preraṇègòḻisuvudu(推动, tuḍòṃg) - dehada èlla caṭuvaṭikègaḻannu bhautikavāgi curukugòḻisi drava padārthagaḻu èllèḍègū graṃthi-nāḻagaḻalli sariyāgi hariyuvaṃtè māḍuvudu. jāṃg-phu aṃgagaḻa mattu madhyamāṃkita aṃgagaḻa kāryacaṭuvaṭikègaḻannu preripisuvudu. bèccagirisuvikè (温煦, vèṃksu) - śarīra adarallū mukhyavāgi kaikālugaḻannu bisiyāgiṭṭukòḻḻuvudu. saṃrakṣaṇè(防御, phāṃgyu) - bahirvardhita vyādhijanaka aṃśagaḻa virudda rakṣaṇè dhāraka(固摄, kvèśè) - dehada pramukha dravagaḻalli niraṃtarè kāydukòḻḻuvudu, aṃdarè,rakta, bèvaru, mūtra, dhātu,vīrya ityādi gaḻannu hèccu āviyāgadaṃtè illavè serikèyiṃda taḍèyuvudu. rūpāṃtara(气化, kiyvā)-āhāra, pānīya, mattu usirāṭavannu ki, khsu, mattu jinyè (‘’dravagaḻannu‘’,kèḻagè noḍi),mattu/athavā ivèlladara rūpāṃtara adara naṃtara òṃdakkòṃdu parivartanègè aḻavaḍisuvudu. ī ki èṃbudu bhāgaśaḥ āhāra mattu bhāgaśaḥ gāḻiyiṃda dehadalli racitavāguttadè.(aṃdarè usirāṭa prakriyèyiṃda) innòṃdu idaralli parigaṇita bhāgavu namma taṃdè-tāyi anuvaṃśīyatèyiṃda baruttadè.jīvanādyaṃta nāvu māḍida caṭuvaṭikègaḻannū idu avalaṃbisidè. adara sthānapallaṭatè baggè heḻuvudādarè TCM na paddatiyalli adu ki òḻabhāgada raktanāḻa-graṃthigaḻu mattu ki ivugaḻigè carma,māṃsakhaṃḍa mattu aṃgāṃśagaḻigè saṃbhaṃdha kalpisuva paricalanègè nèravāguttadè. mòdalinadannu yiṃg-ki (营气)ènnalāgiddu adara kāryacaṭuvaṭikèyu ksugè anukūla māḍuvudāgidè.āddariṃda naisargikavāgi idara kārya prabalavāgidè.(illi ki yannu sāmānya arthadalli yāṃg ènnalāguttadè) kònèyaddannu vèy-ki (营气)ènnalāgiddu saṃrakṣaṇèye idara pramukha aṃśa,idannu yāṃg èṃde uccarisalāguttadè. ki kūḍā mādhyamika astitvadalliyū paricalisuttadè. hīgè ki yu pratiyòṃdu jāṃg-phu aṃgāṃgagaḻannu vyākhyānisuttadè,idannu sāmānyavāgi‘’pradhānavāda‘’ki na bhāgavènnalāguttadè.(元气, ) śarīrada pramukha aṃśavū haudu.(allade idannu 真气 ènnuttārè‘’satya‘’ ki, athavā原气 ,‘’mūla‘’ ki). ksu (rakta) adakkè vyatiriktavāgi astitvada innuḻida caṭuvaṭikègaḻannu ksu (rakta) idannu śarīradalli pravahisuva atyaṃta mahatvada jīvadravavāgidè.kaḍubaṇṇada ī drava dehada naranāḍi-graṃthigaḻalli hariyuvudariṃdale mèduḻina caṭuvaṭikèyannallade sakala śarīra caṭuvaṭikègaḻannu niyaṃtrisuttadè. ksuyè vannu dehada èllā bhāgagaḻalli poṣakāṃśagaḻannu pūraisuttadè.aṃgāṃśa-kośīya bhāgagaḻalli adu kāryapravṛttavāgiruttadè.dehakkè bekāguva tevāṃśa, drava pramāṇa prajñāvasthè mattu sūptatèyannu āyā kālakkè takkadāgi òdagisalu yatnisuttadè. adakkè vyatiriktavāgi vaidyakīya tapāsaṇèyiṃda gòttāguvudèṃdarè ksuyè kòratèyiṃda niyamita caṭuvaṭikègaḻalli (abhāva)aḍataḍè,òṇacarma mattu kūdalu,òṇagida malavisarjanè,kaikālu jomu hiḍiyuvikè,marèvu,prajñè tappuvikè,atyadhika kanasu,ātaṃka ityādi idara lakṣaṇagaḻāgivè. jinyè ksiyègè nikaṭavāgiruvudèṃdarè jinyè (津液,idannu sāmānyavāgi śarīrada drava padārthavèṃde arthaisalāguttadè.idannu ksu daṃtèye vyākhyānisalāguttadè.ādarè mòdalu dehakkè agatyaviruva tevāṃśa nīḍuvalli sahakāri allade dehada baggè èllā tèranāda racanègaḻigè śakti nīḍuttadè. avugaḻa innuḻida kāryagaḻèṃdarè yin mattu yāṃg madhya sauhārdatè taruvudu,allade dehada tyājyagaḻannu berpaḍisi sūkta kāryakkè anukūlavāguvudu. ī jinyègaḻannu āhāra mattu pānīyagaḻiṃda pratyekisalāguttadè,idu ksi utpādanègè bekāguva kaccā padārthagaḻannu òdagisuttadè.hīgè ksiyu dinagaḻèdaṃtè jinyèyāgi rūpāṃtara hòṃduttadè.. avugaḻa sparśavedya nirmitigaḻèṃdarè dehadallina dravagaḻu:kaṇṇīru,kapha,bèvaru,lālārasa,gyāsṭrik rasa,saṃdugaḻallina drava,mattu mūtra ivu dṛśyagocaravū haudu. jāṃg-phu jāṃg-phu ènnuvudu TCM na śistubadda samagra śarīra kriyācaṭuvaṭikèyāgidè. dehada aṃgāṃgagaḻa hèsarugaḻa melè ivugaḻannu saḍilavāgi kaṭṭida kaṭṭu (samagra sūḍu)ènnabahudu.deha chedada pratyeka bhāgagaḻannu adu nènapisuttadè.(aṃdarè phu èṃdarè kòṃca hèccu mattu jāṃg èṃdarè atyaṃta kaḍimè) ī astitvagaḻannu avugaḻa kāryacaṭuvaṭikèya melè vyākhyānisalāgidè .mòdalanèyadāgi avu òṃdakkòṃdu samanāgilla,ī lakṣaṇavannu torisalu avugaḻigè biḍibiḍiyāgi hèsarannu nīḍalāgidè. ī jāṃg (脏) èṃba padavu aidu vibhāgīya aṃśagaḻannu torisuttadè.avu lakṣaṇadalli yin èṃdu karèyalpaḍuttavè- hṛdaya, jaṭhara, gulma, śvāsanāḻa, mūtrapiṃḍa -, ade rīti phufǔ (腑) āru yāṃg na avayavagaḻannu sūcisuttadè- saṇṇa karaḻu, dòḍḍa karaḻu, mūtranāḻa, mūtra kośa, hòṭṭè mattusaṃjòyò. jāṃg na agatya kāryacaṭuvaṭikè èṃdarè ki na utpādanè matti śekharaṇè.idu jīrṇa kriyè,usirāṭa,nīrina vibhajanè kārya,mèdiḻina saṃpūrṇa bhāgada ustuvāri,carma,sparśajñāna,vayassāguvikè,bhāvanātmaka prakriyè,mèdiḻina caṭuvaṭikè ityādi. phu aṃgāṃgaḻa pramukha uddeśavèṃdarè parivartanègaḻu mattu pacanakriyè (传化, ) padārthagaḻannu noḍuvudu udāharaṇègè tyājya,āhāra ityādi. avugaḻa parikalpanè abhivṛddhiyādaddu yu ksiṃg tatvada melè,prati jāṃg phu nòṃdigè joḍiyādarè prati jāṃg-phu joḍiyannu ī aidu aṃśagaḻa guṇalakṣaṇagaḻigè holisalāguttadè.(aṃdarè aidu aṃśagaḻu athavā aidu haṃtagaḻu) sādṛśyagaḻannu kèḻaginaṃtè ṣarattubaddagòḻisalāgidè: agni (火) = hṛdaya(心) mattu saṇṇa karuḻu(小肠) (mattu, èraḍanèya paryāvāgi, saṃjiyò[三焦, ‘’trividhada uriyūta‘’] mattu hṛdayada uriyūta[心包]) bhūmi(土)=gulma(脾) mattu hòṭṭè(胃) loha (金) = śvāsakośa(肺) mattu dòḍḍa karuḻu(大肠) nīru(水) = mūtrakośa(肾) mattu mūtrāśaya(膀胱) kaṭṭigè-mara(木) = jaṭhara(肝) mattu mūtranāḻa(胆) jāṃg-phu na paddatiyalli hannèraḍu uttama guṇamaṭṭada madhyakālīnagaḻu saṃbhaṃdha paḍèdivè.pratiyòṃdu yāṃg auṣadhi vidhānavannu phu aṃgāṃgakkè mattu innuḻida aidu aṃśagaḻannu jāṃg gè saṃparkada kòṃḍiyāgisalāguttadè. ādarè kevala aidu jāṃg saṃparkagaḻivè,ādarè āru yin madhyaṃtaragaḻiddarū āranèyadannu hṛdaya saṃbhadhigè òppisalāguttadè.idu sāmānyavāgi jāṃg nalliruva hṛdayada aṃśakkè holikèyāguttadè. uttama kālada,unnata veḻè ī unnata maṭṭadavugaḻu (经络, )alli hariyuva pravāhakkè pūrakavāgivè. jāṃg-phu āṃtarikavāgi (里,)dehada kaikālu mattu saṃdugaḻalli parākāṣṭhèyāgiruttadè.("melpadaru " [表, ]), ki mattu ksu vannu sāgaṇè māḍuttavè.(rakta). kāyilèya parikalpanè dehakkè āṃtarikavāgiyo illā bāhyavāgiyo ī kāyilè baṃdidè èṃdu aṃśagaḻannu TCM kalèhākalu prayatnisuttadè.dehada naisargika kāryacaṭuvaṭikèyannu aḍataḍè māḍuva iṃtahadannu pattè haccalāguttadè. ī paddati ācarisuvavaralli prādeśika mattu siddāṃtada kèlavu bhinnatègaḻiruttavè.śālā śikṣaṇadalliyū saha tarabetu mattu vṛttiparatèyalli kèlavòmmè aṃtara kāṇuttadè. roganidānada pattè mattu cikitsèyaṃtè maddu TCM paddatiyalli roga nidāna mattu ārogyada melaṇa prabhāvagaḻa baggè vividha rūpagaḻivè.adara gocaratè,lèkkācāra,nāsika graṃthigaḻu,sparśa mattu praśnāvaḻigaḻa kurita vyatyāsa kāṇuttadè. iṃtahavugaḻa bagègè tīkṣṇa nigāvahisidāga adu baṇṇa,tevāṃśa mattu uṣṇatèya vividha bagèya rūpa paḍèdukòḻḻuttadè.hīgè ā kāyilèyannu yāva rītiya cikitsèyiṃda guṇapaḍisabahudèṃba nirdhārakkè baralāguttadè. roga nidāna pattèya baggè gurutisalu halavu vidhānagaḻivè. illi yin/yāṃg mattu aidaṃśagaḻa siddāṃtavannu innuḻida śarīra parīkṣègaḻigè pūrakavāgi naḍèsalāguttadè.ādarè jāṃg phu siddāṃta,madhyakālīna parākāṣṭhèya siddāṃta mattu mūru jiyāvò (trividha bèccagāguvikè)ivu udāra siddāṃtagaḻigè uttama udāharaṇèyāgidè. viśiṣṭa roga cikitsègè pratyeka ādhunika mādarigaḻannu aḻavaḍisalāguttadè. idu adara kāryapaddatiyannu prabhāvisuttadè.udāharaṇègè uṣṇa prakṛti pattèya mūlada nālku haṃtagaḻu; ī siddāṃtagaḻa āru maṭṭagaḻada śīta mūlada kāyilègaḻannu pattè haccalu kāraṇavāguttadè.adallade èṃṭu tatvagaḻa ī paddatiyu kāyilèya vargīkaraṇa māḍalu anukūlavāguttadè. ī "dòḍḍa pramāṇada"tātvika ādhārada kāyilèyu sāṃpradāyika cīnīgaḻa roga parīkṣègaḻu rogiya lakṣaṇagaḻe mukhyavāguttavè, hècchāgi ī "myākrò" maṭṭada prayogālayakkiṃta ī paddatigè kāyilèya gocara lakṣaṇagaḻu mukhyavènisuttavè. TCM nalli òṭṭu nālku samagra cikitsā vidhagaḻivè:(望 vāṃg), śravaṇa mattu ghrāṇa(闻/聞 vèn), rogiya kāyilèya hinnalè vicāraṇè(问/問 vèn) mattu sparśatè (切 kvè). nāḍi-miḍita parīkṣèyu rogiya kāyilè parīkṣèyalli bahu mahatvada pātra vahisuttadè.sparśada ī mahatvavu cīnīya rogigaḻigè bahu mahatvada viṣayavāgidè.avarannu vaidyaralligè śiphārassigè kaḻisidāga"nanna nāḍi miḍita noḍi hiḍidaru."èṃdū heḻalāguttadè. sāṃpradāyika cīniyara auṣadhi paddatiyalli kāyilè pattè haccuva kuśalatè atyavaśyaviruttadè. ī TCM vṛttipararigè varṣānugaṭṭale tarabeti agatyavidè; athavā daśakagaḻa varègina anubhava agatyavidè.yākèṃdarè saṃpūrṇa vivara,lakṣaṇa mattu kāryaśīlatèya samatolanada baggè māhiti irabekāguttadè. cīniyaralli òṃdu gādè mātidè,orva òḻḻèya (TCM)vaidya aṃdarè āta ī deśada uttama pradhāniyāgalu yogyanāgiruttānè . cīnādallina ādhunika vṛttipararu sāṃpradāyika mattu pāścimātya èraḍū paddatigaḻannu sammiḻana māḍi cikitsè nīḍuva paripāṭhavū idè. kauśalagaḻu rogiya nāḍibaḍitadalli kiraṇarekhèyannu gurutisalāguttadè,aṃdarè nāḍi kiraṇada pathada pattè haccalāguttadè.(spaṃdana baḍita cikitsèyannu āru vidhagaḻalli nīḍalāguttadè.) rogiya nālagè,dhvani, keśa,mukha, bhaṃgi, naḍagè,kaṇṇugaḻu, kivigaḻu,mattu saṇṇamakkaḻa toru bèraḻina nara vannu parīkṣègòḻapaḍisalāguttadè. rogiya nāḍi baḍitavannu (pramukhavāgi udara, èdè, bènnu, mattusòṃṭada nara bhāgagaḻu) hīgè ivugaḻa mūlaka dehada vividha bhāgagaḻigè taṃpiniṃdāno athavā uṣṇadiṃdāno èṃdu kaṃḍu hiḍiyalāguttadè. rogiya vividha vāsanā prakāragaḻannū gamanisalāguttadè. rogigaḻa samasyèya nikhara samasyèyannu vibhinna rītiyalli praśnisalāguttadè. yāvude upakaraṇavillade rogiya parīkṣè athavā rogigè yāvude tòṃdarèyāgadaṃtè parīkṣisabeku. rogiyiṃda èllā vivaragaḻannu paḍèyalu yatnisabeku,avara kuṭuṃba,badukina parisara,vaiyaktika havyāsagaḻu,āhāra śaili,bhāvanātmakatè,mahiḻèyara ṛtucakra,garbhadharisuva itihāsa,nidrè,vyāyāma ityādigaḻannallade rogiya eruperugaḻannu parīkṣisalāguttadè. cikitsā paddatigaḻu ī paddatigaḻu cīnā auṣadhiya bhāgagaḻāgivè.: akyupaṃkcar(针疗/針療)(lyāṭin śabda akus aṃdarè, "sūji",mattu paṃgèrè, aṃdarè"cuccu") idaralli vaidyaru rogiya noviruva bhāgagaḻannu gurutisi sūkṣma sūjigaḻannu cuccuttārè. sāmānyavāgi hannèraḍu tudigaḻalli nigaditavāgiruva pradeśadalli ī sūji cucci cikitsè nīḍalāguttadè.òṃdu athavā èraḍu athavā 20 varègè sūjigaḻa baḻakèya sādhyatè idè. dehadallina paricalanè mattu śaktigè(ki)pariṇāmakāri samatolanatèye ī cikitsèya uddeśavāgidè. auriklòthèrapi(耳灼疗法/耳燭療法),idu sūji cikitsè mattu suḍuva cikitsè èraḍara madhyada cikitsèyāgidè. cīnīya āhāra cikitsā paddati (食疗/食療):rogiya vaiyaktika paristhitigaḻannu gamanisi āhāra kramagaḻannu śiphārasu māḍalāguttadè. "aidu uttama suvāsanègaḻu"(idu cīniyara giḍamūlikè auṣadhada viśiṣṭatèyāgidè)ī ghrāṇisuva śaktiyu vividha bagèya āhāravannu śiphārasu māḍalāguttadè. samatolanada āhāravèṃdarè samapramāṇada suvāsanègaḻigè āhāra paddatiya aidu āghrāṇada cikitsè sūcisuttadè. kāyilè baṃdāga (samatolana tappidāga)niścita pramāṇabadda āhāra mattu nirdhiṣṭa mūlikègaḻannu dehakkāgi cīniya vaidya paddati salahè māḍuttadè. cīniyara mūlikè auṣadhi (中草药/中药藥) giḍamūlikèya auṣadhiyannu cīnādalli ādyatè ādhārada melè aḻavaḍisalāguttadè.āṃtarika valayadalli idu uttama upāyavū haudu. aṃdāju cīniyara, 500 giḍamūlikè auṣadhigaḻalli sumāru 250 nnu sāmānyavāgi baḻasalāguttadè. òbbarige ī mūlikèyannu śiphārasu māḍuvudakkiṃta òṭṭārè vaiyaktika samīkaraṇada merègè ivugaḻa prayoga māḍalāguttadè. òṃdu giḍamūlikèya auṣadhiyu sumāru 3 riṃda 25 giḍamūlikègaḻannu serisi siddapaḍisalāgiruttadè. prati āhāra kramada cikitsèyalli prati mūlikè òṃdu athavā hèccu aidu ghrāṇīya padārthagaḻu/kāryagaḻannu idara aidu "uṣṇatègaḻa"māpanakkè baḻasi ("ki")(bisi,bèccagina taṭastha,taṃpu,śīta)ityādigaḻannu parīkṣisalāguttadè. dehada prakṛti uṣṇatè athavā taṃpu èṃbudannu vaidya athavā vaidyèyu kaṃḍukòṃḍa naṃtara adara kāryacaṭuvaṭikègaḻannu gamanisalāguttadè.naṃtara giḍamūlikè auṣadhigaḻa pramāṇavannu nigadipaḍisalāguttadè.ī sāṃpradāyika auṣadhiyu asamatolavavannu nīgisuttadè. cīniyara mūlikè auṣadhigaḻalli udāharaṇègāgi aṇabègaḻu pramukha pātravahisivè.udāharaṇè rèyśi mattu śiyitek aṇabè jātigaḻannu sadya adhyayanakkòḻapaḍisalāgidè.idannu èthnòbòṭānisṭs gaḻu mattu vaidyakīya saṃśodhakaru kaigèttikòṃḍiddārè.īga roga nirodhaka śakti vṛddhigè baḻasuva sādhyatègaḻannu saṃśodhakaru kaṃḍukòṃḍukòḻḻuttiddārè. pāścimātya giḍamūlikè baḻakèyaṃtè cīnādalliyū, mūlikè auṣadhi gāgi halavu prāṇi,khanija mattu khanijāṃśagaḻiṃda parihāragaḻu dòrakuttavè.adallade adu kaḍala mūlagaḻannū ī auṣadhigāgi baḻasuttadè. rakta cūṣaṇè (tègèdukòḻḻuvudu) (拔罐): cīnāda òṃdu mādariya cikitsèyalli rogiya dehada tuṃbèllā khāli kappugaḻannu joḍisalāguttadè.idu òṃdu tèranāda aṃgamardhanada vidhavū agidè. òṃdu bèṃki kaḍḍiyannu gīri kappinòḻakkè iḍalāguttadè.naṃtara kaḍḍiyannu tègèdu ā kappannu carmada melè boralu iḍalāguttadè.hīgè bèṃkikaḍḍiyiṃda bisiyāda kappinallina gāḻiyu carmada melè iṭṭāga carma taṃpāgi tanna òttaḍavannu kaḍimègòḻisuttadè.hīgè carmakkè cūṣaṇèya balavannu nīḍuttadè. hīgè aṃgamardhanadòṃdigè ī kappugaḻa òttaḍa cikitsèyū siri taila masāj "parigrahita"òttaḍakkè dāri māḍuttadè. ḍaiyā-ḍā athavā tèha tā (跌打)vidhānavannu sāmānyavāgi śaurya sāhasa krīḍèyavaru baḻasuttārè,cīniya sāṃpradāyika giḍamūlikè auṣadhigaḻannu balla ivaru apaghāta mattu gāyagaḻigè adannu baḻasuttārè.udāharaṇègè mūḻè murita,bènnu murita mattu kīlugaḻa òḻagāyagaḻigè idannu baḻasalāguttadè. illina kèlavu viśeṣajñaru cīniyara innitara auṣadhagaḻannū saha śiphārasu māḍuttārè.(athavā pāścimātya auṣadhiyannu ādhunika yugakkè sarihòṃduvaṃtè māḍuttārè.)gaṃbhīra gāyagaḻa prakaraṇagaḻādarè idu upayogakkè baruttadè. ī tèranāda mūḻè saripaḍisuva (整骨) vidhānavu pāścimātyaralli sāmānyavāgilla. guvā śā (刮痧) èṃba vidhānavu yāṃtrikavāgi carmada kalègaḻa hogalāḍisalu baḻasuva cikitsèyāgidè.kaiyagalada upakaraṇavòṃdannu baḻasi carmada melina guḻḻè adhika bèḻèda bhāga,uritada bhāga hāgū jiṃg luyò tèranāda carmada cikitsègaḻannu māḍalu upayogisalāguttadè. āyā ṛtumānadalli uṃṭāguva carmada eruperugaḻa saripaḍisalu niyamitavāgi baḻasalāguttadè. suḍuvikè cikitsè(灸疗/灸療): "mòksā," èṃbudannu sāmānyavāgi sūji cikitsèyalliye baḻasalāguttadè.cīniyara pradeśadalli bèḻèva sugaṃdha vāsanèya èlègaḻannu suṭṭu idakkè baḻasalāguttadè.adannu (ārṭèmèsiyā valgaris) èṃdu bhādita bhāgadalli aḻavaḍisalāguttadè. "nera mòksā"vannu giḍamūlikèya daḻagaḻa kaḍḍigaḻannu konākṛtiyalli carmadòḻagè serisi avu bèccagāgi akyupāyiṃṭ gaḻannu talupuvaṃtè māḍalāguttadè. adaralli uriyuttiruva cikka kaḍḍiyannu carmakkè bisi tāguva muṃcèye tègèdu hākalāguttadè.hīgè meliṃda melè adannu baḻasida naṃtara dehada tāpamāna samavāguvudallade rakta paricalanè sarāgavāguttadè. mòksāvannu sigār -ākārada kòḻavèyalli iṭṭu adannu hòttisalāguttadè.akyupāyiṃṭ baḻiya jāgèyalli adanniṭṭu sūji mònèyannu bèccagè māḍalāguttadè. śārīrika vyāyāma vidhānavū tai ci caun (taijikān太极拳/太極拳),nalli baḻakèyallidè. niṃtu dhyānāsaktanāguvudu. (站樁功), yoga, bròkeḍ bāduṃjin vyāyāmagaḻu(八段锦/八段錦) mattu innitara cīniyara śaurya kalègaḻu udara saṃbaṃdhi kāyilègaḻigè agatya vyāyāma nīḍuttavè. kigòṃg (气功/氣功) vidhānavu usirāṭa mattu dhyānada vyāyāmagaḻigè saṃbaṃdhisidè. tuyi nā (推拿) aṃgamardana: idū òṃdu masāj na prakāravènisidè. akyuprèssar (idaralli śiyāṭsu seridè) bèraḻugaḻa mūlaka òttaḍa nirmisi bhādita jāgavannu śamanagòḻisabahudu. paurātya mūlada masāj nnu rogigè saṃpūrṇa baṭṭè hòdikè hāki yāvude grīs athavā taila baḻasade ī parihāra māḍalāguttadè. ī nṛtyagāraralli sāmānyavāgi hèbbèraḻa òttaḍagaḻu,ujjuvikè,saṃgītavādya mattu aṃgada cācuvikè illi pramukhavāguttavè. kèlavu TCM vaidyaru saiddāṃtika paddatigaḻannū baḻasi adara lābha paḍèyuttārè.adu vaiyaktika naṃbikè ādhārada melè rogada guṇamukha avalaṃbisidè.udāharaṇègè phèṃg śuyi(风水/風水) athavā bāji(八字) tatvagaḻannu aḻavaḍisalāguttadè. śākhègaḻu cīniyara auṣadhigaḻa bahu mahatvada śākhègaḻèṃdarè jiṃg phāṃg (经方学派) mattu vèn biṃg (温病学派) śālègaḻāgivè. jiṃg phāṃg śālèyu hān śāstrīya vaidya paddati avalaṃbisidè.ade rīti tāṃg ḍyānasṭi,kūḍa òṃdāgidè idakkè uttama udāharaṇègè hauṃgḍi nèjiṃg mattu śènāṃg bèṃkājiṃg èṃba cīnī paddatigaḻannū òḻagòṃḍidè. ittīcina vèn biṃg skūl na vṛttiparatègaḻu miṃg mattu kiṃg ḍyānasṭigaḻiṃda iruva kaṃpòṃḍiyam āph maṭiriyā mèḍikā pustakavannu hèccāgi baḻasuttavè.ī śikṣaṇa saṃsthègaḻu sāṃpradāyika ācaraṇègaḻannū idaròṃdigè baḻasikòḻḻuttavè. cīnāda pramukha sthaḻadalli sāṃskṛtika krāṃtiyāguvavarègū ivèraḍū śikṣaṇa saṃsthègaḻa naḍuvè tīvra carcè-vāda-vivādagaḻiddavu;vèn biṃg rājakīya śakti baḻasi innòṃdara śakti kuṃdisalu prayatna naḍèsittu. vaijñānika dṛṣṭikona phaladāyakatè sūji cikitsè idannū noḍi:akyupaṃkcar:adara sāmarthya parīkṣèyalli naḍèda saṃśodhanè TCM bagègè naḍèda bahaḻaṣṭu saṃśodhanègaḻu hèccāgi akyupaṃkcar melè hèccu bèḻaku cèllalu vaijñānika saṃśodhanègè tòḍagivè. ī sūjicikitsā paddatiya pariṇāmada bagègè vaijñānika samudāyadalli innū vivādavidè. èjèrḍ arnèsṭ mattu avara sahodyogigaḻu 2007 ralli pattèhacciddenèṃdarè "ittīcina cikitsā vidhānagaḻannu pariśīlisidāga ī akyupaṃkcar kèlavèḍè mātra yaśasviyāguttadè,ādarè èllā kaḍègaḻallalla;èṃdu heḻiddārè. saṃśodhakaru auṣadhi-mūlada sākṣyādhāragaḻannu gamanisidāga akyupaṃkcar viraḻavāgi uttama cikitsèyādarū pittodrekada okarikè taḍèyalu hèccāgi baḻasalāguttadè. idara bagègè 2008 rallina adhyayanada prakāra ī sūji cikitsèyannu innòṃdaròṃdigè samarpakavāgi baḻasi garbhadharisuva cikitsègaḻāda IVF nnu upayogisi bahuteka yaśasvannu kāṇabahudèṃdu heḻalāgidè. kèlavu apavādavènnuvaṃtaha sākṣigaḻannu pariśīlisidāga haḻèya kālada vyādhi kaḍimè maṭṭada bènnu novu; sāmānyavāgi kattu novu mattu talè novugaḻigāgi idu saphalavāda sākṣyagaḻivè. bahuvāgi innitara paristhitigaḻalli viśleṣakaru idara guṇapaḍisuva sāmarthyada kòratè(udāharaṇègè dhūmapāna biḍalu)athavā ī sūjicikitsèyu innitara roga vāsigè pariṇāmakāri idèye èṃdu heḻalāguvudilla ènnuttārè.(udāharaṇègè bhujanovu) ī akyupaṃkcar yāva vidhānada melè kèlasa māḍuttadè èṃbudannu naramaṃḍalada nèraḻu chāyacitraṇadòṃdigè gamanisiruva saṃśodhakaru idu yāva rīti saphalavāguttadè èṃbudara baggè anumāna vyaktapaḍisuttārè.aṃgachedanadaṃtaha kramagaḻalli sūjicikitsègaḻu jaṭilavāgisabahudèṃdu heḻalāguttadè. kvāk vāc èṃba vèb saiṭ heḻuva prakāra TCM yāvāgalū tanna saphalatèyallina anumānagaḻiṃdāgi adara yaśassugaḻa baggè ṭīkègòḻagāguttadè. allade varlḍ hèlt ārgainaijer (WHO),nyāśanal in sṭiṭyuṭs āph hèlt(NIH),mattu amèrikan mèḍikal asòśiyeśan(AMA)gaḻu kūḍā ī sūji cikitsè baggè tamma vimarśèyannu māḍivè. ivèllā guṃpugaḻu akyupaṃkcar bagègina guṇamaṭṭagaḻu mattu ārthanirūpaḍègaḻa baggè asammati sūcisuttavè.ādarè sāmānyavāgi idannu surakṣitavèṃdū heḻalāguttadè,ādarū innū saṃśodhanègaḻu āgabekidè. āga 1997ra NIH samāveśadalli akyupaṃkcar bagègina heḻikèyu tanna aṃtima vicāravannu tiḻisidè: ...bharavasè mūḍisuva phalitāṃśagaḻu hòra baṃdivè, udāharaṇègè,prauḍhara śastra cikitsè naṃtara novu nivāraṇègè,rāsāyanika roga janakagaḻa cikitsè allade daṃta rogakkè kurita śastracikitsègaḻa naṃtarada mattu pittodrekada òkarikè mattu vāṃtigaḻigè akyupaṃkcar phalakāriyènnisidè.ade rītiyāda vyasanagaḻigè baliyādavaru,pārśvavāyudavarigè maruvasati saṃdarbha,talènovu,ṛtucakradallina sīḻugaḻu,ṭènnis mòḻakai muritakkè,phaibròmilègiyā,mèyòphèsiyal novu,mūḻè-kīlu saṃdivāta,saṇṇa pramāṇada bènnu novu,maṇikaṭṭina òḻabhāgada novu,astamā ityādigaḻa cikitsèyalli sūjicikitsèyu anuṣaṃgikavāgi kèlasa māḍuttadè,allade myānej mèṃṭ prògrām gaḻalli idannu aḻavaḍisabahudèṃdu ī samāveśa tanna nirṇaya maṃḍisitu. muṃdina saṃśodhanègaḻu ī akyupaṃkcar hegè innū hèccina kāyilègè cikitsè òdagisalidè èṃbudannu kādu noḍabekidè. harbalisam (giḍamūlikè tatvada aṃśa) auṣadhīya tatvādhārita saṃyuktagaḻa baggè cīniyara mūlikè auṣadhagaḻu innū dūradalliye ivè.cīniyara mācipatrè maravu kaṭuvāsanèya idu (giṃghāvò dalli auṣadhigè baḻasuvudaralli pramukhavāgidè.adallade ārṭimisiniyan na pattègāgi idannu baḻasalāgidè.sadya idannu viśvadyāṃta vyasanigaḻa caṭa biḍisuva parihāravāgi baḻasalāguttadè.phālisipārum na kalè hogalāḍisalu mattu malèriyā tòlagisalu ī vidhāna baḻakèyallidè.kyānsar virodhi auṣadhiyāgisalu idara baggè saṃśodhanègaḻu naḍèyuttivè. cīniya vijñānigaḻu sumāru 200 cīnīya sāṃpradāyika auṣadhigaḻannu baḻasi malèriyā nivāraṇègè muṃdāgiddaru. innuḻida saṃyuktagaḻannu nāvu ḍikòrā phèbriphugā laur mattu biḍèns pilòsā adaralli phèbriphugain gaḻannu saha malèriyākkè sūkta mūlikè aṃśagaḻāgi parigaṇisalāguttadè.ādarè ivu dòḍḍa pramāṇada viṣayuktagaḻannòḻagòṃḍiruttavè, èṃdū heḻalāguttadè.pāścimātya deśagaḻalli cīnī sāṃpradāyika auṣadhiya mūlikègaḻannu āhāra mitavyaya pūrakagaḻannu upayogisalāguttadè.ādarè ivugaḻa pariṇāmada baggè innū vivādagaḻivè. surakṣatè baḻakèyalliruvudu akyuprèssar mattu akyupaṃkcar gaḻannu vyāpakavāgi baḻasalu kāraṇavèṃdarè vaidyakīya adhyayanagaḻa prakāra idu sammatisalpaḍubahudāgidè. halavu prakaraṇagaḻalli ī sūjicikitsèyiṃdāgi śvāsakośada vyādhiyiṃda naragaḻigè hāni mattu naṃjukārakavāgiddannu kāṇabahudāgidè. iṃtaha vaiparītyagaḻu viraḻavènisidarū innitara auṣadhopacāragaḻigiṃta apāyadalli kaḍimè ènnabahudu.ivugaḻū saha vṛttiparara nirlakṣyadiṃdāgi ī anāhutagaḻu saṃbhavisabahudu. akyupaṃkcar niṃdāgi kèlavòmmè òḻeṭu novugaḻu mattu talè suttuvikè kāṇisabahudu. kèlavu sarkāragaḻu idara vṛttiniratarigè pramāṇapatragaḻannu nīḍalu nirdharisivè. āsṭreliyan na 2006 ra òṃdu varadi prakāra "ī apāyagaḻu vṛttigārara sudīrgha kālada śaikṣaṇika tarabetu illaddakkè mūla kāraṇavāgidè.akyupaṃkcar vṛtti māḍuvavaru sūkta pramāṇada śikṣaṇa mattu agatya kālada tarabeti paḍèdaddādarè iṃtaha anāhutagaḻu saṃbhavisuvudilla.cīniyara ī auṣadhi vijñānavu muṃduvarèyabekādarè vṛtti māḍuvavaru sariyāda mārgadarśana paḍèyabekāguttadè." alarji cīniyara kèlavu mūlikè auṣadhigaḻu alarjik pratikriyègaḻannu uṃṭu māḍuttavallade viṣakāriyāgiyū mārpaḍuva sādhyatè idè. cīniyara auṣadhigaḻannu satatavāgi sevisida prakaraṇagaḻalli tīvra pramāṇada mattu haḻèya kāyilègaḻu marukaḻisida udāharaṇègaḻivè.iṃtahavugaḻu cīnā,hāṃg kāṃg mattu taivān gaḻalli dòrètivè.idariṃdāgi kèlavu sāvugaḻū saha varadiyāgivè. iṃtaha sumāru sāvugaḻu rogigaḻa svayaṃ vaidya hāgu saṃskarisada viṣakāri mūlikègaḻannu sevisuvudariṃda uṃṭāguttavè. vatsanābhiyaṃtaha sasyagaḻa saṃskarisalāgada bhāga athavā phuji viṣayuktakkè,idakkè bahumukhya kāraṇavāguttadè. vatsanābhi èṃba haḻadi hū biḍuva ī caḻigālada sasyada baḻakè cīnāda auṣadhigaḻalli sarve sāmānyavāgidè.idara saṃskaraṇa kūḍā tīra kaṭhiṇa mattu tāpamāna baḻakèyu saṃkīrṇavāgidè. jīvāṇu viṣa mattu niyaṃtraṇa hèccāgi jīvāṇu viṣakāri mattu kyānsar kāri saṃyuktagaḻu illi kèlasa māḍuttavè.udāharaṇègè viṣakāri ṭraiyòāksaiḍ mattu kaḍubaṇṇada sinabār (idannu juśā,朱砂 èṃdu karèyuttārè.)ivugaḻannu auṣadhiya miśraṇavannāgi baḻasalāguttadè."aṃdarè viṣa tègèyalu viṣada prayoga èṃdu heḻabahudu." saṃskaraṇarahita mūlikègaḻalli kèlavu bāri rāsāyanika kalabèrakègaḻannu māḍidāga avu uddeśita phalitāṃśa-pariṇāma nīḍadirabahudu. cīniyara vividha mūlikègaḻa saṃskaraṇagaḻalli sudhāraṇè taralu prayogaśīlatèyannu aḻavaḍisalāgidè.idakkāgi uttama niyaṃtraṇa mattu pragatigè pūraka aṃśagaḻannu òḻagòḻḻuvaṃtè māḍalāgidè. cīniyara phuphaṃg luhuyi jiyānaṃg (复方芦荟胶囊) èṃba auṣadhiyu 11-13 raṣṭu pādarasa hòṃdidè èṃdu UK tanna mārāṭada śèlph gaḻiṃda julai 2004 ralli hiṃdègèdukòṃḍidè. yunaiṭèḍ sṭeṭs nalli kūḍā cīnāda mūlikè mā huyāṃg (麻黄; hòttisidaṃtè kāṇuva "kaḍu haḻadi" èlè)-pāścimātyaralli idannu lyāṭin hèsaru èphèḍrā ènnalāguttadè.idannu 2004 ralli phuḍ aṃḍ ḍrag aḍminisṭreśan (FDA)baḻakè raddugòḻisitu.ādarè eśiyan na sāṃpradāyika èphèḍrādiṃda tayārāda padārthagaḻa melè ī raddu anvayisuvudilla. idara raddatigè kāraṇavèṃdarè pāścimātyaralli tūka iḻikègè idara baḻakè sāmānyavāgittu.ādarè ī vidyamānavu vyatiriktavādāga sāṃpradāyika eśiyan upayogadiṃda hiṃdè sariyalāyitu. ādarè sāṃpadāyika paddatiyalli siddagòḻisida èphèḍrā baḻasuvavarigè adu aṃtaha apāyavannuṃṭu māḍilla. ī raddati viṣaya korṭ mèṭṭileridāga nyāyālayavu FDA da raddatiyannu 2006 ralli ètti hiḍiyitu.grāhakarigāguva tòṃdarè baggè 133,000 puṭagaḻa sākṣi dākhalègaḻannu adu pariśīlisitu. pramāṇīkaraṇa (guṇamaṭṭada) cīniyara ī mūlikè tayārikègaḻu òṃdu mātrèyiṃda hiḍidu drava auṣadhigaḻa varègū yāvude nigadita guṇamaṭṭada pramāṇīkaraṇa hòṃdiruvudilla.yākèṃdarè,idaralli yāru bekādarū kalabèrakè athavā miśraṇavannu yāva kaṃpaniyādarū saraḻavāgi māḍabahudu. nāmāṃkita athavā hèsaru athavā abhidhāna ī giḍamūlikè tajñaru òṃde mūlikègè āyā sthaḻīyatè, samaya mattu mārāṭa pāyiṃṭ gaḻiganuguṇavāgi hèsarannu iḍabahudāgidè.vibhinna mūlikè aṃśagaḻu òṃde hèsarannu namūdisabahudāgidè. udāharaṇègāgi, mirābilaiṭ/sòḍiyam salpheṭ ḍèkāhaiḍreṭ(芒硝) idannu tappāgi grahisi sòḍiyam naiṭreṭ (牙硝)ènnalāguttadè, idara pariṇāmavāgi viṣakāriyāguva saṃbhavavū idè. kèlavu cīniyara vaidyakīya paṭhyagaḻalli èraḍū hèsarugaḻannu paraspara badalāyisida udāharaṇè idè. āsṭreliyan na vikṭòriyādalliruva cīnīs mèḍisin rajisṭreśan borḍ 2004 ralli ī samasyèyannu ṭippaṇi māḍitu. pāścimātyada auṣadhiyòṃdigina saṃbaṃdha udāharaṇègè cīnādallina TCM paddati mattu paścimadallina aṃtaravèṃdarè,murida èlubina rogiyòbba (sāmānyavāgiruva paristhiti) pāścimātyadalli āta cīniya vaidyakīya vṛttiyavarannu kāṇuvudilla,ādarè idu cīnāda grāmīṇa bhāgadalli janaru mūlikè vṛttigārara hattirave hoguttārè. bahaḻaṣṭu cīniyaru mattitara deśagaḻalli sāṃpradāyika cīniya vaidyarannu kāṇade iddarū pāścimatyara ī auṣadhigaḻū iṃdigū gòṃdaladallivè ènnuttārè. turtusthiti mattu tīvra kaṭhiṇa saṃdarbhadalli sāmānyavāgi yāvude ākṣepaṇègaḻillade pāścimātya auṣadhigaḻigè mòrè hogalāguttadè. ade veḻègè cīnādalli uttama ārogyakkāgi ī sāṃpradāyika auṣadhigaḻalli acala naṃbikè idè. udāharaṇègè cīniyaru tīvrataravāda karuḻuvāḻa benè, apèṃḍisiṭis gè tuttādāga anivāryavāgi pāścimātya vaidyaralli hoguttārè.ādarè cīniyara giḍamūlikègaḻannu tègèdukòṃḍu adu saṃbhavisadaṃtè èccarikè vahisuttārè.cīnī mūlikègaḻiṃda tammannu sadṛḍhavāgirisikòṃḍiruttārè, illave śastracikitsèyiṃda bega guṇamukharāgalu yatnisuttārè. cīnādalli kèlave kèlavu vaidyaru sāṃpradāyika auṣadhiyannu tiraskarisuttārè.halavaru tamma vaidyakīya cikitsègāgi baḻasuttārè. adallade kèlavu maṭṭagaḻalli cīniya mattu pāścimātyara auṣadhigaḻa naḍuvè kòṃca samagratè kāṇabahudāgidè. udāharaṇègè śāṃghai kyānsar āspatrèyallina rogiyòbbanannu vividha pariṇatara taṃḍa tapāsaṇè-cikitsè naḍèsuttadè.jòtège vikiraṇa,rāsāyanika parīkṣè,śastra cikitsè mattu òṃdu sāṃpradāyika mūlikèyannū nīḍalāguttadè. āsṭreliyāda vikṭòriyan rājya sarkāravu cīnādallina TCM śikṣaṇada baggè òṃdu varadi nīḍidè: innuḻida deśagaḻalli sāṃpradāyika cīniyara mattu pāścimātyara auṣadhigaḻannu ekakālakkè baḻasuva paddati illa. āsṭreliyādallriruva TCM śikṣaṇa paḍèdu vṛttiyalliruvavaru pāścimātya paddatiyannū baḻasuvaṃtilla.avaru auṣadhigaḻannu mattu śastra cikitsèyannū māḍuvaṃtilla. idakkāgiye āsṭreliyā sarkāravu pratyeka śāsanavòṃdannu māḍalu muṃdāgidè.nòṃdāyita vaidyavṛttiniratarigè cīniyara mūlikè auṣadhigaḻannu śiphārasu māḍalu mattu adarallina viṣasaṃyuktagaḻa baggè vargīkarisalu ī kānūnu saulabhya òdagisalidè. sāṃpradāyika cīniyara roga pattè mattu cikitsègaḻu pāścimātya paddatigaḻigiṃta hèccu aggaddāgivè.adallade auṣadhigaḻū sulabha daradalli dòrèyuttavè. ādhunika TCM vṛttinirataru gaṃbhīra prakaraṇagaḻannu pāścimātya vaidyarigè vargāyisuttārè sadya TCM nallina āviṣkāragaḻu adara kriyāśīla mūlikègaḻigè uttama auṣadhi nīḍuva avakāśa òdagisivè.udāharaṇègè arṭèmisinin idannu malèriyā rogakkè vyāpakavāgi baḻasalāguttadè. virodha pāścimātya auṣadhigaḻa hinnalè iruva kèlavu rājakīya vyaktigaḻu mattu vidvāṃsaru 19 nèya śatamānadiṃdalū ī TCM nnu cīnādiṃda nidhānavāgi saṃpūrṇavāgi kittògèyalu tayāri naḍèsiddārè. ṭīkākārara prakāra TCM na pariṇāmagaḻa baggè cikitsā vibhāgadalli pūrṇa pramāṇada sākṣigaḻu dòrètilla èṃdu vādisiddārè. cīnādalli TCM nnu mòṭakugòḻisabekèṃba prayatnagaḻu naḍèdavādarū yaśasviyāgalilla. pāścimātya auṣadhi dākhalègaḻu adara cikitsè-auṣodhapacāravannu anubhavavannādharisi māḍuttadè. idu TCM gè viraḻavāgi aḻavaḍikèyāguttadè.udāharaṇègè akyupaṃkcar aṣṭāgi saphalavāgilla. cīnāda giḍamūlikègaḻu innitara auṣadhigaḻòṃdigè serisi nīḍalāguttadè.ādarè pāścimātyada ālòpatik parīkṣègè òmmè mātra parīkṣègòḻapaḍuttadè. hèccèṃdarè cīnāda mūlikègaḻu rogiya kāyilè lakṣaṇagaḻannu kaṃḍu hiḍidu auṣadhi nīḍiddarū adu akèya athavā ātana guṇapaḍisuva guṇamaṭṭavanu anusarisuvudilla. òṃde mūlikèyannu 100 ade kāyilègè tuttādavarigè nīḍuvudannu mātra idaralli māḍidarè,pāśkṣhimātyada parīkṣègaḻalli òṭṭārè roga lakṣaṇagaḻannu parigaṇisi noḍalāguttadè. japān nalli TCM nnu miji risṭòreśan na aḻavaḍikè naṃtara dūra māḍalāgidè. ādarū 1920 ralliya mèriḍiyan thèrapi caḻavaḻi(kèraku ciryò japān nalli) tanna sāṃpradāyika auṣadhi paddati adarallū akyupaṃkcar nnu uḻisikòṃḍidè. innū halavu japānī vaidyaru kāṃpòvannu ācaraṇèyalliṭṭiddārè.idu cīniyara sāṃpradāyika mūlikè auṣadhi melè avalaṃbita śāṃg hyān lun sāṃpradāyika auṣadhi paddatiyannu anusarisuttadè. ādarè kāṃpò vṛttinirataru guṇamaṭṭa mattu niyaṃtraṇadalli idannu ācaraṇègè taruttārè,ādarè idu TCM nalli astitvadallilla.yòsiyò nākatāni 1950 ralli TCM niṃda riḍòrakuvannu aḻavaḍisikòṃḍaru.idu vidyuta āghāta nīḍuva mūlada adannu nirūpisuva òṃdu viśiṣṭa cikitsèyāgidè. ròḍòrku baggè japānina òsakā mèḍikal kālej nalli saṃśodhanè naḍèsalāguttidè. prāṇijanya utpannagaḻu prāṇi mūlada aṃśagaḻannu kèlavu nirdhiṣṭa tayārikègaḻalli baḻasalāguttadè,idu śākhāhārigaḻu mattu sasyāhārigaḻa bagègè idu gamana nīḍuvudilla. iṃtaha nirbaṃdhagaḻiṃda vaidyaru halavu paryāyagaḻannu kāṇalu avarigè māhiti nīḍabekāguttadè. vināśadaṃcinalliruva jīva saṃkulagaḻa baḻakè TCM nalli vivādakkè kāraṇavāgidè.māḍèrn maṭiriyā mèḍikās aṃdarè bènsaṃki,klāvèy mattu sṭògars samagra cīnāda mūlikè baggè saṃpūrṇa māhiti nīḍiddu aparūpada prāṇigaḻa saṃtati uḻivigè alli paryāyagaḻannu nīḍidè. "gheṃḍā mṛgagaḻa kòṃbugaḻa badali (ksi jiyāvò犀角)idannu "rakta taṃpu māḍalu"baḻasalāguttadè.idaralli koṇada kòṃbu (śuyi niyu jiyāvò/ 水牛角)baḻasabahudu.bahuśaḥ 5CE idaralli āraṃbhavāgidè."kòṃbuvuḻḻa mekè mevu"(yin yāṃg hau/ 淫羊藿)allade sasyavāda (èpimèḍiyam)ādarè idannu prāṇijanyavèṃdu tappāgi anuvādisalāgidè. vanyajīvigaḻa akrama beṭèyāḍuttiruvudu kaḻḻa mārukaṭṭèyalli iṃtaha utpannagaḻa mārāṭavu niyamitavāgidè ènnalāgidè. ādarè huliya śiśnavannu baḻasuvudariṃda ṣaṃḍatana hoguttadè èṃdu yāva mūlikè pustakadallū paṭṭi māḍilla. ādarū, ivugaḻa upayoga muṃduvarèdidè. atyaṃta gaṃbhīravāgi vināśadaṃcinalliruva sumātrā huligaḻu iṃdū beṭègārarigè baliyāgi mukta mārukaṭṭègaḻalli adu dòrèyuttadè. janapriyavāda "auṣadhīya" ī huliya dehada bhāgagaḻannu baḻasalāguttadè.huliya śiśna,idu puruṣatva hèccisuttadèyallade huliya kaṇṇugaḻū idakkè sahakāri èṃba tappu abhiprāyavāgidè. sāṃpradāyika cīniyara auṣadhigaḻa dravagaḻalli innū karaḍiya pittarasa (ksiṃg ḍān)baḻasalāguttadè èṃdu prāṇi hakkugaḻa caḻavaḻi āropisidè. cīnāda ārogya sacivālavu 1988 ralli pittarasa utpādanèyannu niyaṃtrisalu āraṃbhisitu.caḻigālakkè muṃcè karaḍigaḻannu ī uddeśakkāgi hatyè māḍalāgutittu. sadya karaḍigaḻa pittarasa tègèyalu tūru naḻikèyòṃdannu hāki rasa hòra tègèyalāguttadè,idariṃda karaḍigaḻa hatyègè kaḍivāṇa biddaṃtāgidè. ādarè cikitsè mādariya idu pittarasa tègèyuvāga karaḍiya udara mattu dòḍḍa karaḻu innitara dehada bhāgagaḻigè hāniyāguttadè.ī prakriyèyu novukārakavāgiruttadè.idu kèla kālada naṃtara prāṇiya sāvigū kāraṇavāguttadè. aṃtararāṣṭrīya maṭṭadalli idara baggè nigā hècciddariṃda pittarasavannu cīnāda hòragè baḻasuvudu niṣedhisalāgidè.hatyè māḍida paśugaḻa mūtrakośagaḻu (niyu ḍān / 牛膽 / 牛胆)īga idakkāgi śiphārassāgivè. auṣadhīya baḻakè iṃdu kaḍalataṭada jīva saṃkulada saṃkhyè kṣīṇisalu kāraṇavāgidè. mīnu iṃdu halavu kāyilègaḻigè mūlādhāravāda jīvadhātu āgidè.udāharaṇègè astamā, śvāsakośada gaḍasutana, iṃdriya nigraha, ṣaṃḍatva, tairāyḍ asamatè gaḻu, carma vyādhigaḻu, murida èlubugaḻu, hṛdaya kāyilègaḻu, allade prasavada saṃdarbhadalli mattu kāmoddipakavāgi baḻasalāguttadè. śārk mīnina rasa kūḍa sāṃpradāyikavāgi eśiyādalli ārogyakkè uttama ènnalāgidè.idannu "utkṛṣṭa"èṃdu parigaṇisalāguttiruvudariṃda bahu beḍikè iruvudariṃda cīnādalli dòḍḍa pramāṇadalli idara saṃkhyè kṣīṇisuttidè. āmè mattu āmè cippina bhāgavu auṣadhi baḻakèyalli vyāpakavāgi baḻasalāguttadè.idannu saṃrakṣisuvudu iṃdina agatyavāgidè. halavu deśagaḻalli sīmā śulkada adhikārigaḻu baruva-hoguva padārthagaḻu prāṇigè saṃbaṃdhisidavave èṃdu gamanisuttārè.CITES-nigadi māḍida paṭṭiyallina prāṇijanyagaḻannu āmadu māḍikòḻḻalāguttadèye èṃbudannu gamanisuttadè. yāva prāṇi saṃkulavannu baḻasalāgidè èṃdu pattè haccuva jaivika rāsāyanika taṃtrajñānagaḻannu abhivṛddhipaḍisalāgidè. upakaraṇa vinyāsa/phārm‌ phyākṭar TCM udyamavu sāṃpradāyikavāgi tayārisalāda auṣadhagaḻannu saṃyuktagòḻisi adakkè vaiyaktika aṃśagaḻannu vṛttipararu parigaṇisuttārè.idannu huḍi rūpa/athavā saṃyuktagaḻigè òḻagòṃḍidè èṃdu siddapaḍisabahudāgidè. ittīcigè karagaballa saṇṇa kaṇagaḻu mattu mātrègaḻa rūpagaḻu āyā pramāṇada melè siddapaḍisalāguttadè. ādhunika kāladallina auṣadhi samīkaraṇagaḻalli mātrègaḻu mattu cikka sācèṭ gaḻalli sumāru 675 sasya mattu phaṃgi mūlikè aṃśagaḻannu allade sumāru 25 aṃśagaḻannu sasya-janyavallada mūlagaḻiṃda udāharaṇègè hāvugaḻu, halligaḻu, saṇṇa kappègaḻu, nèlagappè, jennòṇagaḻu, mattu èrè huḻugaḻu.baḻakèyāguttivè. ivannū noḍi paryāya auṣadhagaḻu amèrikan jarnal āph cainīs mèḍisin (jarnal) āyurveda cīnāda śāstrīya mūlikè tayārikègaḻu cīnāda āhāra cikitsè cīnāda mūlikè śāstra cīnāda hakkusvāmya paḍèda auṣadha paryāya auṣadhigaḻa paṭṭiya śākhègaḻu kèlavu ūhātmakavāda viṣaya vastugaḻa guṇalakṣaṇa vyākhyāna auṣadhīya aṇabè auṣadhavijñāna cīnā pīpals ripablin nallina sārvajanika ārogya sāṃprādāyika kòriyan auṣadhi sāṃpradāyika maṃgòliyan auṣadhi sāṃpradāyika ṭibèṭiyan mèḍisin ṭippaṇigaḻu ullekhagaḻu bènòvij, niyal èl. (2000) vyatirikta pariṇāmagaḻu paritikriyā varadigaḻu èphèḍrèn òḻagòṃḍa mūlikè utpannagaḻu.U.S.na phuḍ aṃḍ ḍrag āḍmnisṭreśan gè sallikè. janavari, 1998. cān, ṭi.vai. ((2002). akònaiṭin nalli òḻagòṃḍa mūlikèyalli viṣasaṃyukta,hāṃg kāṃg:sārvajanikavāgi idara aḻatè mattu adara uttejika vastugaḻa serpaḍè Drug Saf. 25:823–828. cāṃg, sṭèvèn ṭi. di greṭ ṭāvò; ṭāvò lòṃgviṭi; ISBN 0-942196-01-5 {sṭèvènT. cāṃg, sṭèvèn{/1} hòṃgè, èl., huvā, ṭi., jimiṃg, èc., liyānisk, si., nai, èl., viyā, X., vèṃṭò, èṃ. (2003) pèrivyāskuylar spes: pāsibal anāṭòmiyal sab sṭreṭ phār di mèriḍiyan. jarnal āph kāṃplimèṃṭari aṃḍ alṭar neṭiv mèḍisin. 9:6 (2003) pp851–859 jin, gyānyuvan, ksiṃg, jiyā-jiyā aṃḍ jin, lèy:klinikal rèphlèksòlòji āph ākyupaṃkcar aṃḍ mòksibuśan; bījiṃg sains aṃḍ ṭèknālaji près, bījiṃg , 2004. ISBN 7-5304-2862-4 kāpcuk, ṭèḍ jè., di vèb dyāṭ hyāj nò vivar; kòṃg ḍòn & vīḍ; ISBN 0-8092-2933-1Z māsisiyò, giyònni, di phauṃḍeśan āph cīnīs mèḍisin: è kaṃprèssiv ṭèksṭ phār akyupaṃkcarisṭs aṃḍ hèrbalisṭs; carcil liviṃgṭan sṭon; ISBN 0-443-03980-1 ni, māvu-śiṃg,di yallò èṃpaiyars klāsik āph mèḍisin: è niv ṭrāns leśans āph di nijiṃg suvèn uyit kamèṃṭri; śāṃbhālā, 1995; ISBN 1-57062-080-6 hālaṃḍ, alèksvāysis āph ki: ān iṃṭrāḍakaṭari gaiḍ ṭu ṭrèḍiśanal cīnīs mèḍisin; nārt aṭlāṃṭik buks, 2000; ISBN 1-55643-326-3 un skulḍ, paul yu.mèḍisin in cīnā: è hisṭri āph aiḍiyās;yunvarsiṭi āph kyāliphòrniyā près,1985; ISBN 0-520-05023-1 ku, jècèṃg, vhèn cīnīs mèḍisin mīṭs vèsṭrarn mèḍisin - hisṭri aṃḍ aiḍiyās (in cīnīs);jāyiṃṭ pabliśiṃg(H.K.), 2004; ISBN 962-04-2336-4 skèḍ, vòlkar,cīnīs mèḍisin in kaṃṭèṃpòrari cīnā:pluraliṭi aṃḍ saṃthisès ; ḍyuk yunvarsiṭi près, 2002; ISBN 0-8223-2857-7 hèccina odigāgi sivin, nāthan, ed. (2000). auṣadha (sains aṃḍ sivilaijeśan in cainā, Vol. VI, bayālaji aṃḍ bayalājikal ṭèknòlāji, Part 6). keṃbrij‌‌: keṃbrij yunivarsiṭi près. 10-ISBN 0-521-63262-5; 13-ISBN 978-0-521-63262-1; OCLC 163502797 sāṃpradāyika cainīs auṣadha paddhati paryāya vaidyakīya paddhatigaḻu auṣadhi aṃgaḍi pūrṇa vaidyakīya paddhati cīnāda ciṃtanè vaidyakīya

wikimedia/wikipedia

kannada

iast

https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B3%80%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%B0%20%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B2%BF%E0%B2%95%20%E0%B2%94%E0%B2%B7%E0%B2%A7%E0%B2%BF

ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ