wav2vec2-xls-r-1b-polish
/
log_speech-recognition-community-v2_dev_data_pl_validation_predictions_greedy.txt
| 0 | |
| global czy lokal lokal tu i teraz funkcjonujemy szanowni państwo w przestrzeni która jest przestrzenią osobistą gdziekolwiek państwo pójdą zabierzecie ze sobą jedną rzecz śroek świata nasze muzgi ewoluowały w ciągu ostatnich niecałych trzech milionów lat powiększały się w sposób nieprawdopodobny i bezprecedensowy to jest sytuacja naprawdę pozbawiona precedensu dwa ipółmiliona lat ewolucji i trzykrtnatrzykrotne powiększenie objętości muzgule oczywiście nie chodzi tylko o objętość chodzi tu przed wskim o zożoność stopie złożoności naszych mózgów jest tak ogromny że muzgami ich nie ogarniemy zresztą roszę się nie niepokoić czasami podpowiadają mi słuchacze odpowiadają mi studenci a co będzie jeżeli my tak poznamy dokładnie ten mózg że będziemy uż oni mogli wszystko powiedzieć i pan będzie wiedział kiedy ja chcę zajrzeć dościągi zanim ja to zrobi albo nawet o tym pomyślę proszę się niemartwić rdzę aństwo żeby jakiś rodzaj systemu opisać zero jedynkowo a tak musielibyśmy go opisać żeby to było ożliwe musimy mieć do tego opisu coś bardziej złożongo niż to co opisujemy przynajmniej o jeden rząd wielkości a poniważ do opisu muzgu mamy tylko muzgi nikty nam się tozną i pańso nie uda gardner sieciezofii pięknie kolokwialnieto powiedział pisząc że gdybyśmy mieli muzgi atyle proste że możnaby je było zrozumieć bylibyśmy z tego powodu natyle głupi żeby nam się to napewno nie udało tkże proszę się niemartwić można się rozluźnić my ttaj nie będziemy mówić o rzeczach ostatecznych a czkolwiek spróbujemy wyjaśnić sobie co to właściwie znaczy że my posiadamy muzg lokalny teniecałe trzy miliony lat ewolucji to oczywiście ewolucja naszego kladu czyli linii rozwojowej bo tak naprawdę człowiek w ym rozumieniu anatomicznie współczesnego człowieka jest smarkaczem ewolucyjnym myśmy się pojawili bardzoniedawno wieście pięćziesiąt trzysta tysięcy lat temu to jest tn moment kiedy zaistniliśmy jako anatomicznie wspłcześnie więc nasze muzgi też mają w tym rodzju struktry jakieje dzisiaj widzimy te powiedzmy sobie trzysta tysięcy tto bardzo niewiele biorąc pod uwagę że średnia długość istnienia gatunku kręgowca lądowego to jest około dziesięć milionów lat drodzy państwo zwrócic uwagę edną czwartą miliona lat mamy za sobą a teoretycznie dziewięć zy czwartek jeszcze przed sobą pytanie tylko oczywiście co zrobimy z tymczasem mając takie możliwości i takie pnkypunkty wyjścia le dlaczego lokalnie dlaczego lokalny nie tylko dlatego że jesteśmy w tym modelu rzeczywistości u siebie i zawsze u siebie i tnto nasze tu i teraz jest w sumi osobiste dosłownie w rozumieniu poporoskim ten drugi świat jest niedostępny nikomu innemu ale z drugiej strony musimy też zauważyć że pewne biologiczne uwarunkowania nie dają nam możliwości funkcjonowania w bardzo dużych grupach coś co dla nas w dzisiejszym nowoczesnym świeci jest oczywiste sto tysięcy osób milion miasto dzielnica kilkanaście tysięcy ludzi na stadionie tak naprawdę z biologicznej perspektywy jest nam zuełnie obcy musimy sobie uzmysłowić że nasze muzgi a co za tym idzie równiż umysły które są o nie opare były kreowane w zupełnie innym świecie społecznym proszę sobie sanowi państwa owyobrazić taki świat w którym od urodzenia do niezbyt odległej śmierci borżyliśmy wtedy maksymalnie trzydzieści pięć trzydzieści siedem lat mówimy o tym okresie kształtowania naszego gatunku i jgo początkówod rana do wieczora widzimy co najwyżej sto pięćdziesiąt osób bouw rozwój możliwości ogromnych społecznych on się zatrzymał niwięcej na tym poziomie fakt dzisiaj hipoteza czytoria wręcz muzgu społecznego mówi że muzgi nam rosły ponieważ rosła złożoność struktur społecznych in większa struktura społeczna tym bardziej skomplikowane zależności i tym większa musi być moc obliczeniowa żeby to wszystko ogarnąć ale wydaje nam się tylko że ten genialnie złożony mózg ilość stanów jakie może przyjąć jeden mózg doroswojejosoby drodzy państwo jest porównywalna z liczbą wyrażajcą liczbę atomów całego wszech świata który znamy to est nieprawdopodobna złożoność ale ten genialny wspaniały mózg jest w stanie ogarnąć co najwyżej sto pięćdziesiątosób ponieważ w tamtym czasie w tamtym okresie kiedy dobór naturalny krował uw mózg tyle właśnie stanowiła nasza społeczna struktura to wszystko co na poziomie korelacji nasbudowało i buduje nadal zamyka się w takiej przestrzeni oczywiście jeżeli sobie to uzmysłowimy jeszcze raz od rana do wieczora sto pięćdziesiąt bardzo dobrze znanych nam osób i praktycznie nikogo obcego nikogo obcegodrodzy państwo poniważw tamtym okresie na ziemi oczywiście mówimy o tarym świecie razi i eurazi i afryce było nas jakiś milion sztuk i żyiśmy w takich zbiorowościach sto piędzisięci osobowych które sobe po tej caej przestrzeni chodziły no to jest oczywiste że z probablistycznego punktu widzenia spotkanie z kimś obcym było praktycznie niemożliwe takie grupy stykały się ze sobą pewnie raz na ddwa trzy pokolenia a więc na poiomie analizy układu społecznego ó mózg miał wokół siebie znanych sobie przewidywalnych w rozumieniu emocjonalnym ludzi w ten sposób szanowni państwo rzecz jasna powstaje taki mózg muzg uzależniony od innych mózgó drodzypatwomożna właściwie powiedzieć że muzklcki nie ma sensu bez innych muzgów w otoczeniu człowiek nie ma sensu bez innych ludzi obok jesteśmy tak sknstruowani że trzy czwarte kory muzgowej słży do analizy informacji o drugim człowieku wyobraźcie sobie państwo praktycznie cały nasz mózg interesuje się człowiekiem mówi do ludzi przez ldzi i poprzez ludzi jeżeli w przestrzenii znajduje się zbiór informacji które nas atakują a niektóre zpośród nich szanowni pańtwo cdotyczą ldzi tomy jesteśmy tak skonstruowani że wybierzemy te dotyczące ludzi reszta nas praktycznie nie interesuje jestem neurodydaktykiem interesuje wisię więc szkołą więc wybacznieli państwo że podczas tego wystąpienia będę się też w pewnm sensie do szkoły odwoływał jeżeli interesują nas ludzi to jakim cudem możemy się zainteresować jakimkolwiekprzedmiotem szkolnym nauczyciele często widzą swoją rolę w takim oto aspekcie ja jestem p to żeby zainteresować swoim przedmiotem ucznia wychowanka szi państwo z perspektyw neurobiologiczno społecznej jest to praktycznie niemożliwe ponieważ nie można interesowaćsię przedmiotem izolowanym od człowieka jwiem już tutaniektórzy którzy są uczniami dzisiaj się śmieją toszeczkę że to jest niemożliwe ale możliwe jest coś innego coś dużo ważniejszego z perspektywy naszego gatunku możliwe jest drodzy państwo zainteresowanie sposobem w jaki nauczyciel interesuje się swoim przedmiotem a to jest różnica różnica nie tylko w roli szkoły ale również w roli nauczyciela jako takiego ne zainteresujesz nikogo niczym czym się sam nie interesujesz jesteśmy tak skonstrowani tk zbudowani że w nasze płaty przedczołowe w nasze obszary zakrętu zębatego wbudowane są mechanizmy które pozwalają nam w pewnym sensie utorzsamiać się z osobą na którą patrzym psycholodzy używają ttaj określenia używają tutaj określenia teoria umysłu drugiej osoby to oczywiście nie jest kwestia wglądu w drugi umysł ale coś co prosorża komorizoltin pod koniec dwadietego wieu opisał jako mechanizmy ilustrzane kiedy patrzę drodzy państwo na osobę która się do mnie uśmiecha to w moim muzgu pojawiają się takie stany takie pobudzenia neurofiziologicznetakie rodzaje aktywności i ih zbiory które miałyby tam miejsce wtedy kiedy to ja się uśmiecham a ponieważ uśmiecham się wtedy kiedy dzieją się rzeczy przyjemne to patrzenie na osobę która się do mnie uśmiecha jet po prstu przyjemne i nie cierpię ponuraków bo kiedy patrzę w twarz osoby ponurej to co dzieje się w mojej wgłowie drodzypaństwo dzieje się to samo czyli pojawia się tam pobudzenie charakterystyczne dla bycia ponurym ergo staje się ponury no itakdalej i takdale tak jżeli nauczyciel jes niezainteresowany tym co robi no to nuda tóra ewentualnie epatuje z jego twarzy będzie się rozprzestrzeniać na poziomiu lustrzanym i będzie ona częścią struktury i funkcji mózgujego uczniów i odwrotnie jżeli wyglądam na zainteresowanego tym co mam do powiedzenia to to zainteresowanie staje się częśią waszych ośrodkowych układów nerwowych ale to wszystko drodzy państwo działa genialnie na poziomie małej skali nobo jeżeli funkcjonowaliśmy w grupie sto pięćdziesięciu osobowej i to była cała nasza rzeczywistość społeczna to w takiej rzeczywistości staliśmy się mistrzami świata w ocenie emcji innych ludzi mała przestrzeń a każdy człowiek w tej przestrzenii ważny spośród tych sto pięćdzisięciu ludzi którzy otaczali przez całe życie naszych przodków praktycznie nie było ludzi nieważnych pozytywnym bądź negatywnym rozumieniu tego słowa każdy człowiek był ważny nodzisiaj szanown państwo już tak nie jest gdybym państwu zadał pytanie czy jest ktoś na świecie kto jest dla nas osobiście nieważny o szehinie chodzi mi o ważkość życia ludkiego tylkoo raktyczną ważkość istnienia i wpływu to rzecz jasna st bardzo wielu takich ludzi le nasze archeiczne muzgi to przeoczyły zwróciliście państwo uwagę naz człowiek interesuje nawet wtedy kiedy nie ma znamie nicc wspólnego gdyby było inaczej dlaczego interesowalibyśmy się co kto ubierze na swój ślób chociaż żyje na drugiej półkuli nic nie ma z nami wspólnego nawet nas nigdy w życiu nie pozna a kiedy ktoś mi podpowie co umierzę to ja to będę komentował ja uznam to za ważne to jest właśnie rodzaj archeicznego wyposażenia chciałoby się pojedziećw pewnym sensie upośledzenia ale może nie powiem ponieważ wielu ludzi żyje z tego zprzedawania takich właśnie informacji w pewnym sensie my tutaj też działamy globalnie w ten sposób każdy kto zobaczy ten film będzie tworzył relację czy odczuję relacje które są relacjami osobistymi a przecież osobiste nie bdą tak to również działa chociaż oczywiście jakość owych relacji nie wykroczy nigdy poza to co jesteśmy w stanie zbudować na poziomie bezpośrednobezpośrednio szanowni państwo osobistej a więc staliśm się mistrszami świata ale w małej skali jestem w stanie odczuwać każdy niuans zachowania mimicznego tębrgłosu gest to wszystko jest dla mnie ważne wyobrażcie się państwo że twarz jest w tej przestrzeni informacji społecznej czymś co nasze muzgi znowu uwielbiają najbardziej co uwielbiają przetwarzać i uwielbiają zauwarżać jeżeli ta twarz się pojawia natychmiast ją wyodrębniamy z środowiska środowiska zewnętrznego sześć dni wystarczy żeby niemowle reagowało inaczej na twarz i na inne obiekty sześć dni drodzypaństwoa sześć tygodni wystarczy żeby jego mózg na poziomie na przykład rezonansu magnetycznego dawał inną odpowiedź w stosunku do twarzy znanej i nieznanej czyli rozpoznaje już osoby znane i nieznayapotem jest jeszcze lepiej mamy wyspecjalizowane w ocenie opisie i odkrywaniu twarzy obszary nazego mózgu zakręt zębati już wspomniany przeze mnie szczególnie pol f jest takim przykładem ale inne obszary również do tego służą jest tylko jeden problem szanowni pańtwo ilości m co prawda kiedy zobaczymy coś taiego to jest rywialne dostrzeżemy twaz ale czy kiedykolwiek państwo się zastanawiali nad absurdalnością tego ostrzeżenia widzicie państwo za moimi plecami kilka znaków graficznych co robi wasz mózg pokazuje wam twarze nie tylko widzimy tu tarz ale moglibyśmy względnie sensownie dywagować czy to jest taki lekki uśmieszek ironiczny uśmieszek czy ta tablica jest rozbawiona czy lekko tylko uśmiechnięta zwróćcię państwu uwagę moglibyśmy to robić a przeciż na poziomie percepcji widzimy to co widzimy kiedy państwo chodzą starą alejką powiedzmy sobie wśród drzew najlepiej do tego nadają się buki takie wiecie państwo kolumnowe piękne wspanałe srebrzyste pnie kiedy patrzymy n fragmenty odłamanych gałęzi czy też ślady cz blizny bardzo często widzimy tam twarze moglibyśmy to iągnąć my tę twarzy widzimy wszędzie nawet tam gdzie ich gdzie ich nie ma problem polega tylko na tym że system który dostosowany jest do nielicznych aczkolwiek dobrze znanych twarzy fatalnie radzi sobie w sytuacji odwrotnej kiedy w ciągu dnia widzi więcej twarzy niż powinien to trochę dziwnie brzmi ale rzeczywiście jeżeli w ciągu jednego dnia widzielibyśmy t sto pięćdziesiąt twarzy to bylibyśmy drodzy państwo w socjologicznym niebie bo nasze muzgi są do tego włśnie dostosowane rzecz w tym żetak nie jest bo w przeciętnej wielkości mieście szanowni pństwo w którym żyjemy sobie to od rana do wieczora nasze muzgi są zmuszane do percepowania przetwarzania informacji na tmat kilku do kilkunastu tysięcy twarzy jak on eurolog jak on eurobiolog nie specjalnie lubię porównania o charakterze takim informatycznym ale tutaj się sprawdzają jeżelibyście państwo przeglądarce jakijkolwiekotworzyli trzydzieści zakładek a w trzydiest pierwszej chcieli odtworzyć sobie film z jutiuba to co się stanie no właśnie rzecz w tym że nic to się ni uda z naszymi systemami przetwarzania twarzy jest bardz podobnie im więcej boźców tym słabsza percepcja tym słabsza reakcja i mniej adekwatne efekty zwrcziście państwo pewnie uwagę na to że naszajakby to delikatnie powiedzić empatia wyrozumiałość możliwości reagowania na ludzi w ciągu dnia szcególnie takiego dnia który przeładowany jest kontaktem z ludźmi spada i maleje rano jesteśmy dużo bardziej wyrozumiali w stosunku do swoich bliźnik niż wieczorem świetnie wpisują się w to nauczyciele często z nimi rozmawiam na pierwszej drugiej lekci to są jaby trochę inni neczyciele niż na sidmej ósmej zauważyliście państwo że tak właśnie jest ich zdolność do znoszenia wyskoków swoich podopiecznych dość gwałtownie maleję zresztą jak w przypadku wielu innych zawodów które są obciążone kontaktami z ludźmi my po prostu bardzo szybko ulegamy przeładowaniu najgorzej kiedy po takim dniu pracy wracamy d domu czyli drodzypaństwo w pewnym sensie do tej grupy zbierackołowieckiej tak czyli tam gdzie czekają na nas ludzie których twarze powinny być dla nas najbardziej znane najważniejsze one sąo najwaniejsze tyle tylko że wracamy do tych domów już tak przeładowani ową informację na poziomie empatycznym przetwarzaną rzez nasze muzgi przez cały czas że kiedy da się blizcy naprzyład nasze własne osobiste dziecko w kuchni zrobi coś trywialnego typu rozbije nikomu niepotrzebny kubek albo rozleje mleko to wiedcie pańtwo jaka jest nasza reakcja na to skontinant zupełnie trywialne zjawisko hcielibyśmy usłyszeć stwierdzenie no t jak nic się nie stało spokojnie postrzątamy będzie wszystko okej ja nie będę może mówił jakto wygląda w rzeczywistości tak może nie będę państwo to rozumieją doskonale bo wszyscy jesteśmy ludmi wszyscy się z tym stykamy ale zwróciliście państwu uwagę że nasza reakcja jest zdecydowanie powyżej tego co naprawdę się dzieje zdecydowanie zbyt intensywna zbyt agresywna est tak dlatego że nasze systemy są po prostu przeładowane otem przycodzi refleksja i zaczyna się dyskusja typu co ze mie za ojciec co ze mnie za matka tak że tam wszystkim ludziom wcześniej mogłem tą cierpliwość i tą wyrozumiałość dać a swojemu własnemu dziecku nie kłopot drodypato ale muszę pańtwa od razu powiedzieć że to nie jest wasza wina oczwiście pamiętajcie też pańwo że nauki przyrodnicze a neurobiologia do nich się zalicza wyjaśniają zjawiska a nigdy ich nie usprawiedliwiają to taktyko na marginesie żeby się potem nie usprawiedliwić mechanizmem ale tak my jesteśmy takim gatunkiem i tego typu obciążenia są dla na charakterystyczne żadna terapia rodzin na psychoterapia ani tym bardziej farmakoterapia nie pozbawi państwa tej reakcji to po prostu tak jest o prawda jest jeden lek który moglibyśmy zastosować to samotność oproblem polega na tym że nasze archaiczne muzgii nigdy samotności nie chciały i nasze współczesne też nie chcą kiedy wracacie pańtwo do domu najlepiej byłoby się zamknąć naokoło dwudziestu trzydzieśtu minutwpokoju i wtedy rzeczywiście moglibyśmy przywrócić uw stan do wzgędnej względnej używalności stan naszych systemów analizy twarzy analizy emocji rzeczytylko wtym że my przychodzimy mówimy dajcie mi spokój a soie obejrzę swój ulubiony serial tak ale oglądając ten serial co dostajemy kolejne seki twarzy o bardzo wyraźnej mimice które przeładowuj w kolejnym stopniu nasz nasze systemy a więc drodzy państwo lokalnie my nie jesteśmy w stanie odpowiadać na potrzeby globalnych wyzwań to znaczy nie jesteśmy na poziomie biologicznym rzczywiście nasze wspaniałe fenomenalne ogromne z kontinont świetnie wyposażone muzgi działają przetwarzają informacje są gotowe na sprostanie wyzwaniom do których powstały ale drodzy państwo źle sobie radzą z nadmiarem nie tylko zresztą innych ludzi nadmiar pożyienia to też problem prada mamy setki przystosowań do znoszenia głodu behawioralnych fiziologicznych i tadalej ale ani jednego przystosowania które mmógłyby nas obronić rzed pełną lodówką drodzy pańtwo to jest poza naszymi biologicznymi możliwociami dlaczego dlatego że nadmiaru pożywienia nigdy w przeszości ewolucyjnej nie było więc nie powstały mechanizmy które pozwalałałyby sobie z tym radzić podobnie jest z nadmiarem ludzi sto tysięcy osób to jest coś z czym biologia naszego gatunku poradzić sobie szanowni państwo nie może ale na szczęście te genialne wspaniałe ogromne muzgi stworzyły nowe pięntro funkcjonalne nowy obszar nową płaszczyznę ewolucji w której nowy replikator replikator kulturowy takzwany mem zaczyna rozgrywać swoją własną grę w ten sposób tworzy się nowa płaszczyzna odpowiedzi na wyzwania środowiskowe zupełnie inna niżbiologia to kultura drodzy państwo i w tej kulturowej rzeczywistości znajdujemy odpowiedzi na bardzo wiele pytań na które nie możemy znaleźć odpowiedzi w naszej biologii ale to szanoni pańtwo jest już zupełnie inna historia dięńswu bardzo za uwagę taa | |
| 1 | |
| ty tylty horaterwaryc olahałokim noprawda canyzadoployi propymierza orem deia euk wuodyutnonpaiopary dosymuzannedalsyh korywielniy sejnoną tta dziś chcę państwa powiedzieć o tym czego możemy nauczyć nasze dzieci ale również o tym czego dzieci mogą nauczyć nas zanim przejdę do odpowiedzi na to pytanie chciałabym abyśmy popatrzyli na ilka wypowiedzi rodziców kilku i kilkunastoltnich dzieci popatrzmy co mówią naprzykład rodzice siedmioletniego maćkanie rozmawiamy o tym z dzieckiem staramy się rozmaiać jak go niema kiedy śpi jest zajęty wieczorem wtedy siadamy sobie w kuchni czy w pokoju i rozmwiamy na te tematy albo rodzice jedenastoletniego szymona to jest jeszcze dziecko nie chcemy jego w te sprawy wciągać albo rodzice ośmioletniej zosi i trzynastoletniego sebastina nie rozmawiamy na takie tematy przy dzieciach to nie są tematy odpowiednie dla dziecka ni można się zastanowić o czym tu rodzice mówią o jakich sprawach jakich tematach czego się wstydzą przed dziećmi ajakie tematy są dla nich tabu jakich właśnie nie chcą poruszać przy dzieciach jakich tematów unikają nonie wiem co państwo myślą ale oazuje się że chodzi tutaj o rozmowy o pieniądzach o finansach o ekonomii no ale tak powiedziałam państwu jak wygląda sytuacja z myśleniem o przekazywaniu wiedzy ekonomicznej swoim dzieciombardzo dużo osób w polsce tego nie robi bardzo dużo osób w polsce się tego wstydzi nie chcę tego robić dlaczego tak się dziej nojest wiele przyczyn po pierwsze myślę że sama ekonomia sobie tutaj zrobiła dużo krzywdy ekonomia jest postrzegana w polsce jako coś nudnego jako coś trudnego coś tylko dla specjalistów jako coś powiązanego z polityką to jest niestety bardzo duży prolem wszystko co jest związane z finansami wiąże się z polityką czyli wiążę się z czymś brudnym z czymś niedobrym z czymś przed czym trzeba by dzieci chronić n i ostatnia sprawa to jest trochę taki smutny świat smutnych panów w garniturach jeżeli sobie popatrzymy na telewizję to co się dzieje są jacyś tay panowie najczęściej panie czasami tż ale zazwyczaj panowie którzy mówią o rzeczach których nikt tak naprawdę nie rozumie no i w konsekwencji wiedza ekonomiczna też jest postrzegane jako coś co większości ludziom nie jes potrzebne szedisią cztery poent polaków mówi że ma małą wiedzę ekonomiczną przy czym pięćdziesiąt trzy procent polaków twierdzi że mimo że ma małą wiedzę ekonomiczną to nie chce wiedzieć więcej odcina się odtej wiedzy no oczywiście dwadziścia trzyprocet uważa że jest nudna toczyże jest bardzo nudna a kolejne dwadzieścia procent że jest dosyć nudna no i teraz idąc dalej jak to jest tą edukacją ekonomiczną czy w takim razie skoro tak patrzymy na ekonomię toczy ta edukacja ekonomiczna rzeczywiście jest nam potrzeba no i co się okazuje co większość polakw myśli o edukacji ekonomicznej większość myśli że to es coś dla dorosłych lepiej dzieci w te rzeczy nie wciągać że to jest coś co lepiej żeby inne instytucje za nas załatwiły my nie musimy być za to odpowiedzialni i trzecie że samo przyjdzie jeżeli sobie popatrzymy na te trzy rzeczy to troszkę to jest tak jak z edukacją seksualną ak czyli nie bierzemy odpowiedzialności odcinamy od siebie i uważamy jakoś tam dziś na podwórku od kolegów czegoś się nauczy le prawda jest taka itu chcę państwu powiedzieć tosą trzy mity tosą trzy błędy myślenia i podchodzenia do edukacji ekonomicznej po pierwsze to nie jest coś czego powinni uczyć się tylko dorośli albo o czym powinniśmy z dziećmi rozmawiać kiedy dorosną tojest coś czym należy z dzieckiem rozmawiać od samego początku jego życi tonaczy od momentu kiedy zada pierwsze pytanie naprzkładoa skąd masz pieniądze to już jest momet kiedy możemy coś dzieck wytłumaczyć druga spraa niech to ktoś za nas załatwi no tak i będziemy czekać tak będziemy czekać aże naprzyłd w szkole zostanie wprowadzona lekcja edukacji ekonomicznej nieini inne instytucje za nas tego nie załatwią każdy we własnym zakresie we własnym domu z własnym dzieckiem z dzieckiem sąsiada ze spotkaną osobą na ulicy może przekazywać wiedzę ekonomiczną no i trzecia sprawa niech się jaojakoś tam się dowie jest to też bardzo duży błąd jeżeli zostawimy to właśnie losowi może się okazać że dziecko przejmie wiele nawykó wiele poglądów wiele odczuć które są negatywne i źle wyposażą je d przyszłego funkcjonowania w świecie finansów ni właśnie co wpływa na to jak funkcjonujemy w świecie finansów totaj jest bardzo ważne pytanie i myślę że wwiele osób z państwa zastanawiało się jak to jest dzawsze na koniec miesiąca ma jakieś pieniądze ma zawsze coś odłożone jest w stanie zaoszczędzić a inny przy tych samych zarobkach zawsze gdzieś tam po dwóch trzech tygodniach kończą mu się piniądze i nic nie jest wstanie odłożyć czy też inninny przykład jeden widzi coś fajnego w sklepie anie ma pieniędzy potrafi się opanować innie musi natychmiast wziąć pożyczkę to wszystko są właśnie nasze zachowania finansowe to są właśnie przykłady naszego funkcjonowania w świecie finansów natomiast z cego one się biorą jest bardzo wiele przyczyn które pływają na to że tak albo inaczej funkcjonujemy w siecie finansów no oczywiście coś może powiedzieć oto wszystko zależy od tego ile kto ma pieniędzy oczywiście że tak do pewngo stopnia jeżeli ktoś ma dużo więcej pieniędzy pewne zachowania ułatwi mu podejmować pewne decyzje są dla niego łatwiejsze alen oczywiście wieda wiedza też ma znaczenie ale poz tym co obiektywne mamy też wiele czynników subiektywnych i na przykład asze badania ale nie ylko nasze badania różnych osób które tym się zajmują wyraźie pokazują że ważniejsze od tego il mamy pieniędzy jest to co mamy w głowie czyli mentalne takie podejście do naszej sytuacji finansowej o jak postrzegamy naszą sytuację finansową czy też mterialną bardziej wpływa na to jak ię zachowujemy w jaki sposób wydajemy te pieniądze co z nimi obimy a nie to ile naprawdę mamy pieniędzy czyli co jest ważniejsze stan naszego umysłu a nie stan naszego portfela kolejna sprawa czynniki psych ollejna sprawa czynniki psychologiczne podejście do życia badania pokazywały przez wiele la pełną korenację między zadowoleniem z żyia radością taką radosnym podejściem do życia a a tym ile cłowiek ma pieniędzy n i zakładno że prawdopodobnie zależność jest taka no ktoś ma więej pieniędzy to jest bardziej radosne niebadania bardzo dokładne badania prowadzone w ostatnich latach przekreśliły to myślenie prawda jest odwrotna k ktoś jest bardziej pozytywnie nastawiony do życia jest większym optymist jakoś tak się dzieje że więcej pieniędzy ma a lepszą sytuację życiową wogóle le też i materialną robiono takie badania gdzie badano podejście do życia studentów potem wracano do nich po pięciu dziesięciu piętnastu latac i okazywało się że ci optymiści z czasów studiów osiągali dużo więcej więc też zachęcam państwa do optymitycznego podejścia do życia ni oljkolejny punkt wzorce wyniesiony z domu oniestety albo na szczęście również to w jakiej rodzinie wychowujemy się ma ogromny wpływ na to jak my funkcjonujemy w tym świecie finansów czyli to co przekazuą nam rodzice to co mówią do nas ale nietety też to co przekazują nam niewebalnie to jest cytat jednego z naszych badanych no niech pojmie to dziecko niech pojmie wartość tego pieniążka niech wie że na te pieniążki trzeba ciężko zapracować że one nie przychodzą łatwo niech nauczy się szacunku do pieniążków nproszę państwajak można widzieć wartość pieniążków pieniążek to jest coś co nie ma za dużej wartości pieniądz to jest coś co ma wartość jak można mieć szacunek do pieniążków do pieniożków nie ma się szacunku szacunek ma się do pieniędzy i bardzo częso w tym co rodzice mówią do swoich dzieci jest właśnie przekazywanie wartości któr nie są takie jak zakładali im się na poziomie werbalny wydaje że przekazują coś a na poziomie nieweralnym przekazują coś zupełnie innego noto idziemy dalej o możemy z tym zrobić omoemy zastawizastawić sprawę instytucjom niech tinstytucje za nas załatwiają no i na przykład narodowy ban polski fundacja kronenberga to są takie instytucje w polsce które pracują nad narodową strategią edukacji ekonomicznej lo kiedy tak naprawdę ta edukacja będzie u nas wprowadzona i cały system będzie dobrze działał to jest daleka przyszłość druga sprawa możemy powidzić niech to załatwią mdia tak jak też nasi badani mówili ogląda sobie telewizję to się wszystkiego dowie w odpowiednim momencie noale jak to z tymi mediami jest już mówiła o smutnych panach w garniturach mówiłam również o tym że po pierwsze ta wiedza która jest przekazywana w mediach wiedza ekonomiczna jest często bardzo w bardzo nudny hermeyczny sposób przekazywana a co gorsze bardzo często w mediach pojawiają się informacje które wzmacniają negatywne nastawienie do spraw ekonomicznych na przykład pokazują wzorce negatywne to co często robią dziennikarze niestety to jest podkreślanie sytucji kiedy ktoś został oszukany kiedy było włamanie na konto kiedy kogoś oszukano przybraniu pieniędzy z bankomatu co to powoduje kiedy pracowaliśmy nad nad z osobami starszymi nad tym żeby namówić je do posługiwania się na przkład kartami wie kartami po prostu do bankomatu kartami płatniczymi czyli cośco jest bezpieczniejsze to często te osoby wspominały to że gdzieś słyszały gdzieś czytały o tych oszustwach i miały w głowie tak naprawdę setki przykładów o oszustwach a nie o tym co dobrego jest w posługiwaniu się finansami i w tym rżyciu w świecie finansowym trzecia spraa szkoła szkoła też może zostawmyczy szkoła oczywiście mogłaby coś zrobić szkoła mogłaby rochę zrobić ale ja przestrzegam jaka osoba która naprawdę pracuje nad tym żeby edukacja ekonomiczna w polce była żeby robić coś w tym kierunkuja przestrzegam przedtym żeby wprowadzić w szkołach obowiązowe zajęcia zedukacji ekonomicznej jaka może być tego konsekwencja konsekwencja bdzie taka że stanie się jak z edukacją seksualną czy z jakimiś innymi bbędą to straszne lekcje prowadzone przez nudne osoby w bardzo nudny sposób więc nie nie w ten sposó jeżeli już w szkole to przy okazji przy okazji różnych innych działań na przykład dlaczego ągle na matematyce są zadania o pociągu który wyjeżdża z miasta a do miasta b i tam drugi z miasta bei kiedy się spotkają coto kogo obchodzi w dobie internetu mamy przecież możemy ztysę sprawdzić gdzie który pociąg się spotka a zatym poco nam taka wiedza a tak naprawdę co mogłaby szkoła robić zamiast tego mogłyby być zadania o tym jak obliczy oprocentowanie na kątach jak podjąć decyzje która oferta banku jest lepsza a która jest gorsza więc zostawmy szkołę przede wszystkim chciałabym państwu powiedzieć o tym co sami możecie zrobić co może zrobić każdy z nas co można zrobić we własnym domu w swojej rodzinie nopo pierwsze często iestety trzeba zmienić siebie zanim przekażemy czy właśnie naprzkład przekazywanie dzieciom negatywnych wzorców wynika z tego że sami mamy w głowie negatywne schematy na przykład zamiast mówić nie stać mnie na markę możemy sobie mówić ale stać mnie na markab mamy od razu przesunięcie negatywnego sformułowania na pozytywe zamiast mówić nie stać mnie na to mówmy sobie co mogę zrobić żeby to osiągną żeby to mieć co jeszcze dodatkowo uczy pewnego myślenia perspektywicznego yli po pierwsze zachęcam państwa do zmiany myślenia dzieci słyszą dzieci słyszą nas jak rozmawiamy jeżeli przeformułujemy toa to dten drugi rodzaj stwierdzeń dzieci będą lepiej wyposażone do przyszłego życia w świcie finansów wzorce mentane no niestety wiele osób z nas toma taką biedę mentalną ą tacbiedacy mentalni co to znaczy to znowu wracamy do tej kwestii czy chodzi o stan portfela czy chodzi o stan umysłu cdzi o stan umysłu są osoby które niezależnie od tego ile mają pieniędzy właśnie czują się biedakami i tym emanuj i powodują że osoba na przykład z ich otoczenia nie jest stanie cieszyć się wydawaniem pieniędzy a to jest też bardzo ważne musimy też umieć mieć radość z pieniędzy które zarabiamy nawet jeżeli tych pieniędzy jest mało nawet jeżeli to co sobie z radością kupimy kosztuje dwa złote czy złotówkę ale y musimy umieć zrównoważyć tę straszną stronę pieniędzy płacenia rachunków itak dalej z tą fajną że tąmoże też sprawić przyjemność no i tki przykład pewnej rodziny z tórą ostatnio rozmawiałyśmy w czasie badań gludzie naprawdę mieli bardzo trudną sytuację materialą i często pod koniec mieiąca mieli niewystarczającą ilość pieniędzy i co robili chodzili z dzieckiem takimi drogami nadziałka z domu żeby przypadkie mnie przejśskało jakiegoś sklepu żeby dziecko nie poprosiło o lizaka no przykre smtne ale z drugiej strony można sy pomyśleć dlaczego ci rodzice mimo całego współczucia dla nich nie wykorzystali takiej sytuacji żeby powdzieć dziecku że ieniądze są z pracy że czasami tych pieniędzy starcza do końca miesiąca czasami nie noi są takie tygodnie kiedy tych pieniędzy brakuje ale w kolejnym tygodniu po pierwszym naprzykład po wypłacie pójdziemy do tego sklepu to jest bardzo ważna rzecz naprzykład coś takiego po pierwsze zmienia mentalność biedaka na mentalność osoby która jakoś tam kontroluje te swoje finanse nawet jeżeli ich ma mało pozatym uczy dziecka czegoś bardzo ważnego z psychologicznego punktu widzenia takzwanego odroczenia gratyfikacji czegoś takiego że niezawsze wszystko musimy mieć od razu że muże możemy to mieć za jakiś czasy jeszcze jedna sprawa to s pewne wzorce ja już właśiwie o tym dużo mówiłam ale my wszyscy różnimy się właśnie takimi naprzykład stylem wydawania pieniędzy podejściem do pieniędzy czy pieniodze są dla nas celem samym w sobie czy środkiem do celu i te różnice w naszych zachowaniach czy inaczej te style naszego zachowania w obszarze finansów przekazujemy naszym dzieciom co to oznacza że możemy te dzieci wyposażyć dobrze do przyszłego życia ale możemy też wyposażyć źle one mogą mieć instrumenty takie żeby dobrze w tym świecie funkcjonować ale też takie żeby źle funkcjonować ipoza zmianą siebie to jeszcze bardzo ważna rzecz mój kolejny postulat od najmłodszych latto było niesamowite kiedy w czasie badań pytałyśmy ludzi kiedy powinni zaząć rodzice edukować dzieci ekonomicznie toryowii no nie no jak będą doroiny jak będą mieli z osiemnaście lat o za późno jak taki człowiek odcięty od kwestii finansowych trafi we współczesnym świecie do normalnego codziennego życia może być zagubiony może właśnie dać się sprowokować do różnych działań które są nieodpowiedzialne finansowo na prykład zaciągnąć nieodpowidnie kredyty i co tutaj o jest ta wiedza od nnajmłodszych lat to jest po pierwsze przekazywanie rzeczwiście wiedy jest to czasami problem bo wielu polaków też nie ma tej wiedzy no ale jakieś takie codzienne rzeczy o których mówiłam skąd się bioą pieniądze co to jest bankomat co to są banki kolejna sprawa bardzoważna i chcę to podkreślić my różnymi zachowaniami wobec dzieci możemy stymlożemy uczyć te dzieci właśnie na przyszłość wyposażać te dzieci na przyszłość w odpowiednie funkcjonowanie w tym świecie finansów na przkład kwestia kieszonkowego rodzice dyskutują ni uważają że trzeba dwać inni że nie trzeba inni że nie wolno dyskusje są poglądy są różne co pokazują badania że państwa badania pkazują że dawanie kieszonkowego ale systematycznie to nie musi być duże alecoś czego o czym dziecko uczy się zarządzać jest bardzo dobrą rzeczą ale z pełną odpowidzialnością jeżeli damy określoną kwotę na tydzień to nie możemy za trzy dni dać dziecku kolejnej kwoty bo wydało to co miało na cły tydzień tu bardzo ważna jest przekazywaniu tych wzorców konsekwencja zarabianie pieniędzy kolejna rzecz bardzo fajna ale nigdy w domu to jest najgorsz rzeczjaką rodzice mogą przekazać swoim dzieciom aianowicie płacenie za umycie okna za posprzątanie pokoju dlaczego to jest takie złe przede wszystkim dlatego że wytwarza poczucie instrumentalności pieniądza takiej władzy pienidza nad człowekiem to jest pewien rodzaj transakcji w domu a sprztanie o to jest troszkę obowiązek dziecka noi kolejna sprawa stymulowanie odpowiedzialności zawsze o tym mówię jeżeli chcemy nauczyć dziecka dobrego funkcjonowania w świecie finansów a dzecko powie mamą ja coś chcę to powiedmy okej jeżeli to jest twoim marzeniem to na przkład uzieraj jedną trzecią połowę wszystko jedno ja ci resztę dołożę ale żeby dziecko podjęło jakiś wysiłek wjakąś odpowiedzialność a to co robi ddrugi taki sposób to może być powiedzenie dobrze teraz nie ale naprzykład za dwa miesiące są twoje imieniny tego typu zachowania znowu uczą myślenia perspektywicznego myślenia na przyszłość a nie czegoś takiego teraz chcę teraz mam i na samo już zakończenie chciała poidzić dwie rzeczy jedna oetto e każda chwila ma znaczenie taki piękny przykład jednego pana który opowiadał o tym uczył wojej dzieci śwbycia świadomym konsumentem jak on to zrobił dzieci sobie kupiły lalkę która się popsuła więc co on wtedy zrobił aka była niwiele warta dzeci kupiły to za jakieś tam swoje grosze ma oni wiele pieniędzy ale powział dobrze lalka się popsła to teraz będziemy się zachować jak świadomy konsument pójdziemy i złożymy reklamację i całe doświadczenie składania reklamacji było wspaniałe było fajne i dla ojca i było fajne dla tych dzieci i nauczyło je czegoś właśnie każda chwila ma znaczenie i nasam już koniec chcałam poiedzieć o jednej rzeczy ja mówiłam teraz o tym e rodzice mogą przekazywać wiedzy swoim dzieciom ale we współczesnych czasach jeśli chodzi o funkcjonowanie w świecie finansów bardzo często mamy do czynienia z tym że dzieci przekazują wiedzę soim rodzicom coraz częściej na przykład dzieci uczą rodziców obsługiwania kontrainternetowego posługiwania się kartę do bankomatu irobienia różnego rodzaju transakcji codo których nie mają z turmi nie mają żadnych problemów a rodzice bywa że mają epiacaaaczaiaae tenda tehłater ani onaclonamramdacannsadoprozio propymira odenia ak woodyutnnupasnsyttaryatszosmuszannedalcw koryc dawielycysejn ną tda | |
| 2 | |
| torubacne intoy zodubly nognonalaranatorokochani ja zmienię sobie slajd żeby nie świeciło mi w oczy bo przyniosłm dzisiaj dla was prezenty i zaraz będziemy je otwierać le zanim zaczniemy chciałabym was poprosić o wzięcie udiału w takim małym eksperymencie proszę żeby każdy z was podniosł obie ręce do góry świetnie a teraz niech każdy powącha sąsiada siedzącego z lewej strony pod pachą kręfujący nie czujemy się brudni mimo że założę się że większość z wa wzięła prysznicy nie tylko wczoraj wieczorem ale także dziś rano napewno pachniecie pięknie pachniecie dezodorantami których używacie pachniecie antyferspirantem pachniecie szamponem pachnecie proszkię do prania a jednak myśl o tym że osoba zwłaszcza obca osoba miałaby poczuć zapach który unosi się spod waszych pach jest nie do przejścia salwador dali kiedy wybierał się na pierwsze spotkanie z galą wysmarował sę pod pachami kozimułanym chciał w ten sposób zrobić na niej wrażenie zaintrygować ją jako męczyzna ale także podkreślić w sobie męskość podkreślić sobie siłę chciał je pokazać że jest samcem a ona jest samicą której on pożąda to ciekawe że oczywiście to ciekawe że wyzmerował się właśnie ozimuinem poniewa w czasach antyku zapach męskiego potu określan było dosyć niewybrednie właśnie jako zapach koza a naet bardziej bezpośrednio jako zapach capa i abyten zapach capas pod pach usunąć starożytni żymianie oraz grecy używali takiego urządzenia można powiedzieć gdzie za pomocą pasów płótna przemocwywano pod pachami kłęby takich właśnie płciennych szmat nasączonych olejkiem rużanym możemy założyć że były pierwsze dozodoranty albo pierwsze antyperspiranty których używali starożytni i miało to na celu nadanie ciału ale czystemu ciłu pięknego zapachu musicie wiedzieć że w starożyności czystość ciała była tak samo ważna jak czystość duchowa wierzono aż przez całe średniowiecze my błędnie postrzegamy ten czas jako okres takij ciemnoty brudu i ogólnie panującego haosu otóż nie człowiek jeszcze średniowieczu przez tysiącpięćset lat uważał że jeżeli człowiek jest czysty cieleśnie jest również czysty duchowo i aby doświadczyć zbawienia aby jego dusza była spokojna po śmierci musi mieć nie tylko czyczystą duszę ale również czyste ciało żymianie grecy bardzo częstochętnie korzystali z łaźni i bardzo chętnie się myli oliwili się oliwo z oliwek używali esencje rużanej esencjiaśminowej możemy zatem założyć że bardzo długo ludzie byli czyści zawsze nabieżąco wykopani i pięknie pachnący dopiero w czasach baroku kiedy to ludzie byli jeszcze jakiś trzysta lat przed odkryciem istnienia bakterii drobnoustrojów ludzie zaczęli zauważać że choroby takie jak naprzykład uma zaczynają się rozprzestrzeniać wtedy kiedy ludzie zbierają się w jednym miejscu a najczęściej zbierali się właśnie w w łaźniach powstał taki koncept wody jako nośnika śmierci zarazy panowało przekonanie że woda rozmiękcza pory ciała wynika do środka powoduje zarazę choroby i śmierci i w baroku ludzie przestali się myć jeli wydaje wam się że jest niekonfortowe siedzenia obok osoby która przezstrzydniniemyła włosów albo zjadła rano na śniadanie twaroszek ze szczypiorkiem i trochę nieciekawie pachnili z ust to wyobraźcie sobie że nie tlko przebywacie z osobami które nie myją się miesiącami a nawet latami ale że mieszkacie i spędzacie całe dnie w pomieszczeniach wktórych jeden z kontów został zaadoptowany jako toaleta ludzie bardzo ługo nie znali osobnych pomieszczeń na załatwianie potrzeb fizjologicznych nawet w wersalu w rogach pomieszczeń stały naczynia do których damy i kawalerowie załatwiali się na widoku innych i nikogo to nie raziło pagnienie życia i chęć powstrzymaia choroby sprawiło że ludzie zamienili się w naszym dzisiejszym odczuciu w cuchnące bestie obraźcie sobie że w niemytych przez kilkanaście miesięcy włosach wszystkie te lipidy które widzialem nasza skora zaczyna ją jeczeć możecie sobie dla eksperymentu zostawić masło na kilka tygodni w ciepłym miejscu i zobaczyć jak ono ciekawie pachnie zbiałka które spożywamy rozkładającego się na języku powstają dwa związki chemiczne indole i skatol które zawarte są również w kalę dlatego możecie wyobrazić sobie że osoba która kilkanaście miesięcy nie oczyszczajemy ustnej pachni z ust tak samo jak pachnie z odbytu rozkładający się pod rozkładający się na skórk rozkładające się jedzenie w męskim zaroście ponieważ podczas jedzenia drobiny tego co spożywamy wpadają w ten zarost rozkładająca się kref menstruacyjna i panujący wszędzie upał to jest zapach baroku ale zwrócił uwagę na to że nie był to zapach brudu był to zapach czystości ponieważ ludzi na ten zapach w naszym dzisiejszym rozumieniu fetorludzkiego ciała nakładali pachnidła jednym z takich podstawowych pachnideł był olejaśminowy o bardzo intensywnym odużającym zapachu jaśmin co ciekawe również zawiela w swoim składzie indole czyly ma w sobie taki lekkobrudnawy posmak ałe litry piżma którymi zlewały się kobiety i oczywiście ten smrót brudnego ciała który leżał jakby przykyty tymi pachnidłami ja przygotowałem dzisiaj dl was kilka próbek zapachowych pierwsza wymaga dużej otwartoci i odwagi poproszę teraz moje asystenki eby rozdały wam worki z próbką numerjeden wktórej zamknięty jest zapach czystości barokojeżeli ktoś jest odważny może wożyć do środka rękę wyjąć jeden z bloterów i zostawić go sobie na pamiątkę jeżeli jest wam życie miłe to sugeruję żbyście tylko otwozyli worek powąhali i przekazali go dalej ajak dotkniesz tejpróbki zapac zostanie z tobą dlatego że te środki są silnie hydrofobowe ne odpychają cząsteczki wody i nie zmiejeszy rąk mydłem więc będzie bezpieczniej po rostu otworzyć woryk i powąhać to co teraz daam do powąhania jest to zapach czystości z epoki baroku cznjmnyy aanertenezawrodawą atoręzonytyorowycimowonu pozycwnegtór lema worki dla ciemie dwa i dwa dziękuję jeśli pomyślimy o książce pacnidło które jest takim kanonem jeśli chodzi o literaturę poświcooświęconą zapachowi możecie wyobrazić sobie że ten zapach o którym tam pisał autor to jest zapad mniejwięcej taki jak czujecie w tej chwili w środku to co daje ten taki odpychający wręcz kałowy fetor to cybet cybet jest wydziliną gruczoów przy odbytowych cywety zwierzęcia żyjącego w etiopii w dużym rocięczeniu cybet mimo że teraz może się dałwam wydawać troszeczkę niemożliwe cybe pachnie kwiatowo natomiast w dużym stężeniu ma po prostu silny zapach fekaliów tak pachniało w paryżu francja stała się kolebką perfumiarstwa nie dla tego że francuzi mają umiłowanie do pięknych i pachnących rzeczy a dlategoże rękawicznicy i garbarze w procesie garbowania skur potrzebowali środków które zabiłyby ten fetor rozkładającego się mięsa żeby rękawiczki nakładane nadłoniedamy pięknie pachniało achniały potrzebne były specyfiki które zabiją ten zapach trupa towarzyszący garbowaniu skodlatego medycy a potem również perfumiarze zaczęli tworzyć kompozycje zapachowe używane na początku przez garbaży i przez rękawiczników do zabijania fetoru wyprawianej skóry póniej wszytkie esencje kwiatowe żywiczne oraz ze względu napodróże coraz więcej egzotycznych substancji zaczęły tworzyć to co dzisiaj znamy jako perfumiarstwo natomiast same początki perfumiarstwa wcale nie były tak znowu pięknie pachnące wracając do naszego eksperymentu zwąchaniem się podpahami w któryminie wźzię udziału chcęm powiedzieć gdzie jesteśmy dzisiaj jeśli chodzi o to pojęcie czystości i brudu o to pojęcie tego co pachnące i tego co śmierdzące polska to w jaki sposób my podchodzimy do tego co pachnie co czyste co brudne znajduje się między dwoma bardzo skrajnmi biegunami pierwszym biegunem są stay zjednoczone gdzie ideałem czystości jest czystość sterylna szpitalna wykrochmaonpokażę wam za chwilę jak w kontraście z czystością baroku pachnie współczesna czystość merykańska amerykanie mają takie pojęcie jak kryspikln jest to taka czystość silnie nakrochmalonej białej koszuli która jest tak nakrochmalona że jest wręc sztywna i można ją w pewnym snsie złaać jak opłatek amerykanie lubią pahnić detergentami białym piżmem pralnią chmiczną i bardzo często amerykańskie perfumy mają w sobie nutę właśnie takiegotkiej chemicznej sterylnej czystości tojest to wrażenie które uderza nas w nozk otwieramy bęben suszarki albopralki za to wrażenie odpowiedzalne est właśnie białe piżma amerykanie lubią pachnieć w sposób szpitalnie czysty wręcz biały pokażę wam teraz jak pachnie czystość w stanach obecnie tu nie musicie się bać można nawet włożyć rękę do środka i i zabrać sobie pasek bardzo proszę bardzo proszę na drugim biegunie od stanów zjednoczonych dzie ucieka się od zapachu ludzkiego ciała używając całej masy detergentów do oczyszczania skóry do odwaniania dłoni stóp pach pachwin włosów oddecho mamy japonię gdzie również ucieka się od zapachu ldzkiego ciała ale w sposób naturalny wyobraźcie sobie czysty japoński minimalizm ich oszczędność jeśli chodzi o wyrażanie form kolorów i treści tak samo neutralni zapachowocą japończycy z natury nasz pot ma tai anie inny zapach dlatego że oprócz gruczołów potowch które wydzielają wodę z którą spożywamy mamy w pachach i w pachwinach również gruczołe apokrynowe które wydzielają substancje tłuszczowe oraz hormonalne i to właśnie one odpowiedzialne są za to że w kontakciez powietrzym te substancje ulegają rozpadowi i zaczynają nieprzyjemnie pachniać prawda jest taka i tu będę trochę niepoprawna politycznie że w opiniii japończyków my jako naród śmierdzimy ponieważ naszpot ma bardzo intensywny zapach tylko dwa procent populacji japończyków posiada gruczołe apokrynowe jest to pewnego rodzaju można powiedzieć błąd genetyczny i jżeli mężczyzna chce wstąpić do armii apońskiej i jest w tej nieszczęśliwej dla siebie grupie dwóch prcent populacji posiadającej gruczoło epokrynowe nie zostanie do tej armii przyjęty poniewa japński żołnierz musi być neutralny i niewidoczny dla wroga także pod względem zapachu w japonii nie tylko nie należy być wyczuwalnym jeśli chodzi o zapach ciała ale także nie należy być wyczuwalnym jeśli chodzi o zapach perfon japonki bardzo często kupują luksusowe perfumy ale często ich nawet nie otwierają tylko stawiają je na półce należy je podziwiać jako symbol statusu symbol luksusu jeden z najbardzie luksusowych zapachów które na pewno znacy jesto zapach legenda sprzedaja się najlepiej właśnie w japonii często ludzie obdarowują się perfomami ale tych perfom nie używają jedna zznanych mi osób miała bardzo bliskie doświadczenie osobiste z tym takimminimalizmem zapachowym w japonii ponieważ wczasie studiów próbowała znaleźć sobie pracę jako opiekunka d dzieci i poszło no rozmowę kwalifikacyjną która ta rozmowa skończyła się bardzo szybko i niestety skończyła się niepowodzeniem dowiedziała się potem od zaprzyjanionej osoby że to fakt iż jej perfuy były wyczuwalne przez ewentualnego pracodawce w czasie rozmowy ją zdyskwalifikowały stam fakt że dzieci mogłyby przebywając z przedszkolanką z opiekunką wyczuć od nej zapach perfum uważany było za coś wulgarnego głośny zapach to tak jak mówienie podniesionym głosem jeżeli pomyślicie teraz ilu pachnących substancji użyliście dzisiaj od rana pomyślicie o mydle którym umieliście ręce opaście do zębów która pachnie mięt o szamponie którym umyliście włosy o odżywce do włosów o środkach do stylizacji włosów byćmoże czujecie jeszcze zapach proszku do prania i płyny do opukania którym pachnie wasze ubranie gumy do żucia płyny do pukania ust do zadorantu do stóp zwłaszcza latem gdybyśmy wyobrazili sobie kady z tych zapachów jako osobny dźwięk innego instrumentu siedzielibyśmy teraz w niewyobrażalnym hałai drugim kontrastem o którym chcę wam powiedzieć to kontrast między tym co bogate a tym co biedne między tym co luksusowe a tym cowiąże się naprawdę ze skrajnym ubóstwem mówiłem wm o tym że japonki często kupują luksusowe perfumy i stawiają je sobie na półkach jak trofea otż to co najbardziej luksusowe w perfumach składniki naturalne które są efektem prcy ludzkich rąk są tosubstancje pochodzące z najbiedniejszych obszarów światapierwszym takim surowcem jest szafran szafran to opręciki krokusa który w dużej ilości występuje w indiach krokusty i same te pręciki zbierane są ręczne i ręcznie bardzo często przez dzieci w tej chwili kilogram esencji szafranowej kosztuje około pięciu tysięcy złotych więc możecie sobie wyobrazić że dzieci które zbierają te pręciki a potrzebne są do tego ich delikatne małe palce nigdy nie będą w stanie pozwolić sobie na jakiekolwiek produkty z użyciem tej esencji szafranowej którą zbierajątaką samą substancją jest żywica olibanowa inaczej srebrne kadzidło pochodzące z somalii jednego z najbardziej ubogich krajów na świecie gdzie robotnik nie byłby w stanie czasami przez okres całego swojego życia zarobić pieniędzy ozwalających mu na nabycie tej esencji olibanowej trzecim surowcem o którym chcę wampowidzieć jest to niezwykły składnik jest drzewo agarowy inaczej dto drzewo jest generalnie bezużyteczne dopóki jest zdrowe natomiast w momencie kiedy zostanie zaatakowany przez pastorydniczy grzyb zaczyna mieć swoją wartość w perfumiarstwie drzewo agarowe w tej chwili jest najcenniejszym surowcem a rynku pochodzi z kambodży kolejnego obszru biedy gdziepo zebranu i przetworzeniu kilogram esencji agarowej kosztuje około stutysięcy złotych macie niepowtarzalą okazję powąchać teraz u mnie drzewo agarowe wybarcie że bloterów na których wam pokażę te estencji jest bardzo mało ale jest to drogocenny prezent zobaczycie że to co powstało w wyniku ciężkiej fizycznej wielokrotnej pracy ludzkich rąk osób które czsto pracują tylko za jedzenie staje się potem elemetem świata luksusu ludzi do których mnie mamy dostępu a na pewno nie mają dostępu do nich ludzie którzy im ten luksus ofiarują leżon nazpnary takitkukortu jest drzewo agarowe bardzo proszę dzięki dziękujczysto i brudno biednie i bogato trzeci kontrasto daleko i bliko mnóstwo zapahów które otaczają nas w polsce pozostaje totalnie niezauważonych niewiele osób je stanie rozpoznać jak pachnie koniczyna nie wiemy jak pachnie brzozan nie potrafimy rozpoznać po zapachu akacji nie potrafimy odróżnić żywicysosnowej od żywicy modrzewiowej a są to rzeczy które mamy na wyciągnięcie ręki z drugiej strony tak egzotyczne składniki jak wanilia są dla nas fotalną oczywistościąwanilia jest tak naprawdę jednym z najbardziej pożądanych afrodyzyaków w miejscu z którego pochodzi wanilia jest wyjątkowym surowcem ponieważ do jej pozyskania potrzebujemy bardzo pracochłonnego procesu któ zaczyna się już od tego że storczyk waniliowy musi zostać zapylony ręcznie przez człowiekaw momencie w którym powstaną stronki stronki te są ręcznie zbierane i poddawane czterem procesom pierwszy proces nazywa się zabijanie i lega na tym że stronki wanili zebrane w stosy zalewa się wodą o temperaturze sześdziesięcu pięciu stopni pónej stronki wanili poddaje się tazwnemu wypacaniu czyli zawija się jej jeszcze gorące i parując wpłucienne płachty i tam w pewnm sensie maceruje następnie przez trzy miesiące waniliad jest poddawana suszeniu na słońcu i kolejne sześć sezonowaniu dopiero później te laski wanili które znacie ze sklepów trafiają najczęściej pojedynczej opakowane na nasze stoły prawdziwa wanilia jest rzadkim rarytastem jest prawdziwym luksusem to co znamy że tak powiem dla nosa to jest niestety syntetyczna wanilina która jest tylko jednym z kilkudziesięciu substancji chemicznychwchodzących w skład w anilii waniliny pozyskuje się w bardzo nieromantyczny sposób z odpadów przemysłu clulozowego spulpy celulozowej dlatego cukier wanilinowy kosztuje czterdzieści dziewięć groszy a cukier waniliowy dziesięć razy tyle i tak jak na samym początku zachęciłam was do wzęcia udziału w eksperymencie tak samo chciałabym roztać się z eksperymentem rozdam wam teraz próbki zapachu który jak wydziecie z konkordii spotkaci również na zewnątrz jestem ciekawa czy rozpoznacie ten zapach to jest zapach który nas otacza jak tylko widzimy na świeże powietrze jżeli będziecie chcieli przyjść z rozwiązaną zagadką znajdziecie mie tu na miejscu poznacie mnie po czubku na głowie i różowej sukience jeśli ktoś chce przyjść i powiedzieć owy wąha to zapraszam zapraszam w osttakiego eksperymentu abyście dziś spojzyli na świat nosem aby ten swój pezarz zapachowy tazwany smelskej b we własnej głowie poszerzyć i aby przybliżyć jeszcze bardziej to co dla naszyh nosów tylko pozornie jest blisko alaoattaonanonoipayraaieaasaakaraaiaanananinydajowikatoo | |
| 3 | |
| wy swej spoponynę oposyśtam suhattylnetottoaatotododanostattó dna inni tzkastka sanaiastaioeddaaaadzień dobry rzeczywiście zajmuje się upraszczaniem języka urzędów i firm robię to dość długo i na początku myślałem że chodzi tylko o trudność komunikacji czy urzędy i firmy piszą tak że niktego nie rozumiej trzeba to uprościć naomiast od jakiegoś czasu dokładnie od września od początku jesieni być może dlatego że jesień to pora melancholii mam wrażenie że jest jeszcze coś innego w wtej kwestii mianowicie jest jakiś trudny pokład relacyjny w komunikacji firmy urzędów taki psychologicznej który mówi coś o nas i im bardziej to poznajemy tym jesteśmy smutniejsi takie mm wrażenie i być może język trzech pa będzie w stanie tę rzeczywistość zmienił zmienić natomiast chciałem pańtwu pokazać kilka prostych zasad sześć dokładnie które pozalają czytać teksty urzędowe głębiej i pozwalają więcej zauważyć tego co urzędy z nami robią i o tym będzie moje wystąpienie jest taki zwyczaj na tydzie żeby zaprosić zawsze ogoś z rodziny więc postanowiłem pkazać państwu moją babcię babcia jadwiga i od tego to się zaczęło o dwa tysiące trzeci rok wracam do miejscowości rodzinnej pod wa ubrzychem spotkanie rodzinne i ubileuszowe dlatego że właśnie obroniem doktorat i mówię mojej rodzinie słuchajcie jestem oktorem nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa i oni się tak zadmali ta dziwnie spojrzeli na mnie i na siebie i tylko babczyadwiababcadwiga zechciała wtedy się odezwać i powiedziała tumuś amożesz mi wystawić receptę j mówię babciu ja jestem doktor od języka ie wynie wystawiamy recept to nie wystarczyło bawcia wystawiła język i poprosiła żeby ją zbadał i później dopiero przeczytałem w pamiętniku jakiegoś wybitnego dziennikarza ekonomicznego że on kiedy pisze swoje teksty dla ludzi na bardzo trudne tematy często wystawia zdyjęcie swojej babci na biórko patrzy jej w oczy i piszę tak jakby do niej tylko do niej i od tego zacząło się moje myślenie o upraszczaniu komunikacji o tym jak można bybyło to zrobić inaczej czy można wogóle w polsce pisać inaczej pod tym względem myśl którą państwo dzisiaj przynoszę na początku to jest myśl cercila która mocno też zmieniła moje życie czerci tysiąc ziewięet cztrdiśrku w najtrudniejszym czasie wojny w wielkiej brytanii napisał do wszystkich urzędników memorandum o zwięzłości ono się zaczyna niejwięcej tak aby robić swoje musimy czytać mnóstwo dokumentów większość z nich jest o wiele zadługa to strata czasu marnujemy energię nna wyławianie głównych myśli i język trzech pach ten język o którym państwo chciałem dzisiaj opowiedzieć to jest język głównych myśli pytanie czy możemy dzisiaj komunikować się głównyi myślami tylko nimi ni czym więcej to jest dość trudne w moim wypadku to działa bardzo konkretnie toznaczy kiedy wracam z synami do domu dochodzimy do skrzynki pocztowej mam jeszcze trzymetry później do drzwi to trochę tak się martwi jakbm oglądał horror o szczękach czy będzie tam wystawać taki ruc białej koperty ze środka i będę musiał waśnie przestać robić swoje czyli przestać być ojcem przestać rozmawiać nami i wtedy wyciągam tę kopertę i niedawno wprowadziłem taką zasadę że wszystko co jest ycw tych skrzynkach czytam przed drzwiami toznaczy nie wchodzę do domu muszę się z dziećmi pożegnać mówię że przez chwil t ty nie będzie to będzie trudna sytuacja ale spróbujcie nie zasnąć jeszcze za ni wrócę statystyki są zatrważjące naprzykład na świecie ogólne warunki ubezpieczenia czyta się średnio trzy godziny i dwadzieścia minut niektórzy szybciej biegają maratony mam wrażenie i zdarza się że długo nie wracam długo nie wchodzę ddo domu żeby powiedzieć o tym co w tym tekście było przecież to dla nasjst najważniejszy kiedy wyciągamy taki tekst cchcemy się dowiedzić po pierwsze czy chcą nam zrobić coś złego czy to jest neutralna wiadomość a dopiero później poznać szczegóły wielką inspiracją jst tutaj tuiter myślę że tuity to jest rzeczywiście język przyszłości i znalazłem taki tłit z roku czterdzieśga siedmego przed naszą erą najleszy tit chyba jaki na świecie napisano juliusz cezar napisał tidweni widiwici niósł go na transparentach wchodząc do rżymu i wszyscy specjaliści zgadzająsię że on tak naprawdę mówił raczej nieże tylko jak jak on to zrobił jaka to była akcja ponieważ był wcześniej film o rytmie jesteśmy też a kademii muzycznej więc bardzo ważne w języku trzech pach jest ten rytm właśnie że tekst powinen być barzo zrytmizowany i może zachęcę państwa do wystukania tego rytmu proszę posłuchać jak to brzmi jak brzmi to zdnie zdanie w łacinie to jest dw ni w dw czy idąc bardziej we ni d dokładnie tak była ta akcja nie taka brutalna bo nie chciałem tupa żeby nie zniszczyć tej sceny natomiast ona była badzo krótka brutalna i systematyczna i chciałem pozdrowić z tego miejsca tłumacza który to źle przetłumaczył na język polski bo on to przetłuaczył przybyłem zobaczyłem zwyciężyłem i proszę spróbować też sbie to wystukać i zmierzyć powiedzmy przybyłem zobaczyłem zwyciężyłem mam nadzieję że zostałem jeszcze w kamerze ale to jest powiezmy rodzaj dreptania przed toitojem prawda tonie jest to o co tutaj chodzi i i to nie jest język trzech pach jeżeli mielibyśmy to przetłumaczyć dobrze usielibyśmy pewnie powiedzieć wpadłem zrkułem stłukułem coś takiego ta to musiaobyć bardzo rytmiczne i jeżeli gubię dowód osobisty i chce zdobyć nowy to powinpowinienem pójść do urzędu albo otworzyć internet pahahpachi powinem ten dowód mieć dokładnie trzech krokach ta trójka jest ważna ktoś dzisiaj też już mówił o trójce przecież nienie bez kozery mówimy abce pierwszej pmocy a nie ao pierwszej pomocy tak są trzy rzelementy czasem mówi się brutalnie przynieść podaj poza miatai prawda mówi się matki żony tam jeszcze jest cość trzeciego też z tego co pamitam ten rytm trójki jest bardzo ważny idąc dalej tym tropem proszę teraz spojrzeć co z nami robi język urzędowy jak on bardzo zatrzymuje nas przed drzwiami i sprwia że tracimy czas ale też tracimy pewność siebie i właściwie jakbyśmy żyli w takiej ciągłej jesieni tej melancholinej takiej z depresją gdzie psy do nas merdają przez ścianę sąsiadów depresyjnie tak niewięcej to wygląda trzy cechy jęyka urzędowego które odbierają nam dech to jest pierwsa taka najważniejsza kwestia ale to wszyscy wiedzą że język urzędowy zapiera nam zabiera nam dech w piersiach przestajemy oddychać i to są bardzo bardzo proste techniki proszę próbować czytać między wierszami teksty urzędowe żeby znaleźć urząd który państwu to robi wtedy zadać sobie pytane czy to jest mój urząd rzeczywiście mój pierwsza kwestia to są hamlety druga to ta siemce albo ta mociągi a trzecia to matroszki wygląda to mniejwięce tak jżi chodzi o hamleta to hmlet miał taki problem że on nie wiedział czy mówi czy myśli się zastanawiał ciągle prawda czyli być czy nie być i tam później było o to jest pytanie tak abyśmy mówili na codzień shabowy z ziemniakami czy z kluskami śląskimi pomyślmy przez chwilę prawda przy tym niedzielnym stole teksty urzędowe mają bardzo dużo ocegię właśnie hamletyzowania mam wrażenie że czasem to się nawet układa w jakiś ensowny język w odpowiedzi na pismo dotyczące powyższego informuję że wyjaśniam co następuj prawda i to jestto tak niewięcej wygląda i m każde pismo się zaczyna podobnie aprzykład że to jest odpowied jeżeli tam coś jest napisane noto raczej że pismo czegoś dotyczyło no jeżeli my je pisaliśmy świadomie no to też raczej raczej pamiętamy czego jest ż że to jest informacja jakaś że tkiewszysto to jest ważne ale może to jednak wyjaśnienia prawda i one nastpią później więc to wszystko jest natomiast tej głównej myśli nie widać ona gdzieś się pojawia po siedemnio szesnastu sidemnastu wyrazach jeżeli chodzi o t siemce czy raczej ta śmociągi to jest to ciekawciekawą rzec znalazłem tutaj na śląsku ja zda ludzi czy wiedzą państwo co tojestja zda ludzi jazda ludzi to nie jest tytuł umowy heiterów w internecie tylko t to jest coś co się robi na taśmociągu właśnie i są zdania które rzeczywiście przypominają takie taśmociągi dowiedziałem się to jest ciekawe że takie taśmociągi mogą mieć osiem kilometrów nawet górnicy na nie wchodzą i sobie jadą właśne żbyżeby nie marnować czasu bardzo ważna rzecz i gdyby państwo pomyśleli że taki taśmoiągby się przydał też w domu można było na przykład dzieci tak wstawiać za drzwiami i do szkoły osiem kilometrów dokładnie moje mają prawdaby sobie jechały to tak taśmociąg trzeba jakoś zrobić no i tu dobra praktyka jest taka aby zajrzeć do urzędu patentowego jak to wygląda żeby nie powielać tych błędów węc i tam jest cudowny gatunek zastrzeżeni patentowe które zgrupsza wygląda tak że mamy ki serce zastrzastrzeżenia patęntowego to jest wyrażenie znamienne tymże z przodu po lewej przed tym sercem jest a stara rzeczywistoć a poprawy ta nowa i w polskiej kulturze z jakich powodów trzeba to koniecznie wszystko zapisać jednym zdaniem to nowe to co jest istotne mówi się że obraz znaczy więcej niż wiele słów i my teraz możemy dokładnie policzyć że ten obraz jest wart dwieście dwadzieścia pięć wyrazów dwieście dwadziścia pięćsłów ja go używam zawsze przed występami tego tekstu ddo ćwiczeń takich dykcyjnych bo jes takie ćwiczenie że się liczy pierwsza wrona bez ogona druga wron bez ogona trzecia wrona bez ogona płytfonurkowie znają mi też to wykorzystują proszę spróbować to sobie przeczytać jednym tchem prawda tak jakbyśmy chcieli to wszystko poznać zauroczyć się prawda przenośnik taśmowy przystosowany do jazdy ludzi zawierający pomoc do wysiadania ludzi oraz uządzenie zabezpieczające przenośnik nasmowyzjazdom ludzi zamienny tym że i tam się to wszystko dzieje wygląda to całkiem ciekawie są przepisy jest rysunek no problem będzie taki kiedy na przykład niewidomy inżynier będzie chciał stworzyć coś podobnego albo się dowiedzić jak to wygląda i spróbuje sobie to odczytać za pomocą aplikacji prawda głosem komputerowym obędze będzie poważny roblem ale mogą państwo to po prostu spróbować kupić wtedy i kiedy będą aństwojuż podpisywać umowę to się państwo dowiedzą że państwo tego wcale nie kupują to est przykład oporadnika dla urzędników sami urędnicy napisali jakzwijać zdania tak żeby też nie przesadzać i zaraz się dowiemy że to nie jest kupno tylko to jesraczej ta czynność tt się nazyw dokonać kupna albo nabyć drogą kupna dokonać nabycia drogą kufnę dokonać nabycia na drodze kupna dokonać nabycia na drodze tranzakcji kupna sprzedaży jest też ta druga strona jakiej skupi to sprzedać przecież dokonać nabycia na drodze przeprowadzenia transakcji kupna sprzedaży dokonać realizacji nabycia na drode i takda i takdl to jest aki chwyt ciekawy retoryczny nazywa się matrioszka czyli dajemy jedn jedną rzecz czynność kupić i opakujemy do takiej następnej babeczki drewnianej wtedy mówimy że to jest już dokonnie póniej że to est nabycie póniej że to jest tranakcja i a państwo muszą to przed tymi drzwiami rozpakować nie wiadomo kto dam z tych matrioszek na końcu wyskoczy prawda praktyka jest różna powiedzmy na straganach w rosji więc tt to jest niebezpieczne i i teraz ta smutniejsza część o nasze niedawne odkrycie wrocławskie trzy cechy języka urzędowego które nie tylko zabierają nam oddech ale też rzucają nas na kolan totojest język abrakadabra to są słowa magiczne słowa czarodziejskie ale też język uników wzwany czasem językiem pomiędzy albo językiem świeżego zięcia jeszcze o tego to trzeba doprawić szczypną podejrliwości podejrzliwości czy też domniemania złego obywatela chyba tak tak najlepiej to powiedzi jak to wygląda na przykładach języka brakadabra sprawia że nie uznajemy tekstu za normalny codzienny tekst taki jak wysyłamy wiadomość do syna czy do córki w szkole czy już wiesz że dostałaś dwuje na przykład czy jedykę prawda tylko to są takie słowa które sprawiają że ten tekst się bardzo popuje sprawia że myślimy że tojest tekst ostateczny życia i śmierci w sprawa życia i śmierci w tym ostatnim przykładzie dokonać mieliśmy właśnie to normalnie ludzie robią a czasem czegoś dokonują dokonują żywota dokonuj odkrycia natomiast z reguły nie dokonują przelewu wpłat wypłat podziałów bo to nie są żadne dokonania natomast urzędnicy albo urzędy bardziej albo język urzędowy chciałby żebyśmy tak o tym wszystkim myśleli że to jest dokonanie więc różnicamijędzy robić a dokonać jest tak jak nie zyśpiewać a odśpiewać i tutaj mamy sporo takich wyrazów mamy iż ludzie raczej żeżają czli mówią że a urzęy i żają czyli piszą iż i to statystycznie da się sprawdzić jedno iż się w języku polskim pojawia po dziewiętnastu ry dopiero prawda czyli zgrusza byśmy trafili na trzecią stronę a tu jakicś powodów tak się tekst wogóle zaczyna uprzejmie informujemy iż bardzo często wychodząc naprzeciw oczekiwaniom praniemy nadmienić o to też jest ciekawe że tam jest dużo takich słów emocjonalnych typu pragnąć ufać instytucja nie ma pragnień bo pragnąć tojes pragnąć to jest przepraszam bardzo albo o upale i piciu albo lkowie lkowie tak czyli oseksi instytucja nie powinna nam takich rzeczy do głowy skłdać ufać prawda nadmienić to nawet nie wiadomo co to znaczy posiada mieć i posiadać to jest też ciekawa różnica bo mamy z reguły wszystko aposiadać można coś bardzo wartościowego ale abstrakcyjnego wedzę można posiadać nie można posiadać dwóch telefonów komórkowych nie można posiadać się ze szczęścia prawda ożna posiadać jeszcze jakieś oległe posiadłości właśnie na mazurach ale dowodu osobistego nie mżna posiadać i tego jest bardzo dużo to jest języka brakadabra a teraz ten dzięć nowu doświadczeia osobiste prblem jest taki że kiedy moja teścowa zechciała już powiedzieć że mogę do niej mówić mamo to japrzejakiś czas zastanawiałem się co z tym zrobić i cczy powiedzieć pani czy powiedzieć pani mamo czy powidić pani matko czy powiedzieć już mamo i wtedy mamy taki język właśnie pomiędzy tak staramy si lawirować nie powiedzeć ani tak ani tak żby nie obrazić siebie ale toż ne obradzi teściowej o ddieś jest tn środek najtrudniejsze sytuacje są wtedy kiedy sieci daleko teściowa przy niej solniczka a zupa tak jakbyjest po naszej stronie i trzaraz zupę trzeba dosolić i wtedy się właśnie mówi tkiz takim efektem pekp tnana dworcach mówią prawda że pociąg podstaia się na perlonie trzecim wtedy wtedy rzoczywiście nikogo nie interesuje kto ten pociąg podstawia ale ale jżeiżeli wtedy mówimy czy czy można podać stul na przykład toto proszę zauważyć że nie wiadomo kto jj potrzebuje i nie wiadomo ktomiałby się po nią rzucić tak jak tam jest więcej osób to raczej tak patrzą na siebie to z dziećmi też pięknie wygląda prawda czy ktoś może wyrzucić śmieci na przykład albo odkurzyć wracamy i generalnie nikt nie mógł i w języku rzędowym jst problem jeżeli ten język uników ten język pomiędzy jest eżeli go urzędy używają żebyżebyśmy cośzrobili na przykład upomnienia wezwania przykład takie wezwane wzywa się do wykonania obowiązku objętego niniejszym upmnieniem w terminie siedmiu dni od dnia jego doręczenia dokładnie to samo dokładnie skarbówka piszę jak jak ma wiazięć czasem nie wiadomo kto wzywa niewiadomo kogo nie będziemy nie będziemy działać ni będziemy kuteczni następny problem najsmutniejszy w sumie to jest jakaś taka dziwna podejrzliwość w języku urzędowym czy w polskich urzędach cy w systemie urzędowym na przykład dodawanie zera o dat poniżej dziesięciu dat dziennych kiedy rozmawiamy z urzędnikmi i w urzędach dlaczego tak robimy to oni mówią bo musimy ale później kiedy pytamy głębij dlaczego tak robicie że to zero dodajecie przecież nie ma takiej zasady fajnie pisać bez zer precz nie mówimy zero dziewiąy prawda tylko dziewiąty ic piszmy tak jak mówimy oni mówią wtedy rzadko ale jednak ciągle to słychać ale ludzie tam będ dopisywać jedynkę albo dwójkę dopiszą i będą fałszować dokumenty oi teraz jaką trzeba akie trzeba mieć założenia o niechęci tak do wszystkich obywateli że to wszyscy są tamasowi zbiorowi oszuści prawda którzy to będą robić no bardzo stare czasy przynajmniej przynajmniej gdzieś głęboki prel ttakie podejście mniejwięcej pozatym zresztą kiedy się jedzie do urzędu kiedy się jedzie do urzędu to też to widać prawda bo tam są te przystanki warunkowe nie wiem czy państwo zwrócili uwagę że wszystkie przystanki waunkowe w polsce są na żądanie nawet walimy na żądanie tak jaka tu jest historia ukryta głęboko dlaczego to się nie nazywawalimy na żczenie dlaczego nie zmienić w polsce wszystkich przystanków na przystanki na rzeczenie wtedy byćoże kierowcy pomyślą jednak że jesteśmy sympatyczni i że kiedy machamy ręką to nie oznacza że styutrzymamy kamień prawda albo coś w tym stylu taki postulat taka propozycja i na koniec zupełnie jak taka rozmowa obywatela z urzędem wygląda w praktyce mieszkaniec pan piotr rozmawia przez internet ze swoim prezydentem miasta to ciekawa historia panie prezydencie kiedy zostaną porządnie załatane dziry i utwardzona droga na ulicy żuraiej czy są plany położenia asfaltu na żurawiej piotr l prezydent odpisuje i on odpisuje o właśnie t tym dziwnym językiem gdzie jest właściwie wszystkie sześć tych kategorii o których państwo mówiłem się nnjdzie w środku w odpowiedzi na wniosek czyl pan piotr się najpierw dowiaduje że to jest odpowiedź później się dowiaduje że to nie był zwykły wpis w internecie tylko to był wniosek później się dowiaduje że go wogóle wnosił chociaż nie trzymał go w rękach drogą na pewno nie żurawią tylko elektronicznąi później widzimy że prezydent jest mygalomanem albo tn kto za niego to pisze bo mamy bóg honorojczyzna prwda tak zwana ortografia emocjonalna prebhonorojczyna prezydent miasta później że on informuje później jest to iż bufona słowa bufony później że ulica żurawia coś posiada tylko ludzie mogą coś posiadać tak jak mówiłem wiedza żurawia posiada na wieszchnie tuczniową i pomimo zabiegów remontowych to jest taki rodzaj spa prawda dla ulic prawdopodobnie później są ramy czyli amy bieżącego utrzymania ja nie wiem czy to jest jakiś rodzaj obraz czyczy to jesczy to trzeba powiesić stan techniczny na wieszchi szczególnie po wadach atmosferycznych jest taka strategia w urzędach nazywa się to strategią nabiału kiedy nie wiemy czy to śnie gdeszcz prawda to nie tak jak my opowiadamy wybieramy ten najczęstszy czyten który się dzieje tylko tak jakby nabiał idziemy do sklepu mówimy czy jest nabiał na przykłd tak budzi zastrzeżenia tteż jest ciekawa metafora właściwie powiedzmi jakich używasz metafor a powiem ci kim jesteś bo dlaczego tjest o tym śnie prawda jak się głębiej nad tym zastanowić to pior musi wychodzić z domu taki zaspany i odrazu wpada w te dzióry i od razu mu się te zastrzeżenia budzą on też się budzi jest taki później mamy język pomiędzy zgłoszona sprawa nie zgłaszał prezydent wymazał piotra z odpowiedzi zgłoszona sprawa zostanie przanalizowana do wykonania w ramach bieżącego utrzymania w zakres którego wcodzi między innymi równanie profilowanie oraz wałowanie obywatla pasa drogowego przepraszam i teraz jeżeli to wszystko co zrobiliśmy sześć tylko kroków prostych dwa zdania zresztą pierwsze ma trzydzieści try wyrazy jeżeli to wszystko usuniemy to zozostaną nam te czercilowe główne myśli po pierwsze że ulica żurawia budzi zastrzeżenia zdaje się że to pan iotr powiedział toznaczy że nie jest tego zadowolony więc jest to taki akt zgody a po drugie ż sprawa zostanie przeanalizowana to jest wogóle fajna taka fraza żby zaułatwiać obywateli sprawy tak że sprawa zostanie przeanalizowana czyliż będziemy ją analizować a nie anie robić czyli też nie wiadomo i teraz jakby wyglądała ta odpowiedź w wersji trzech pach w wersi pach pac ona by wyglądała pewnie tak szanwny panie niestety nie wiem dziękuję bardzo ataaaaa | |
| 4 | |
| ydyyy ouidooonananaszysię pyuwużenieeazyożn osozndymynkrnahnkryntayyydzień dobry otrzymałem bardzo proste zadanie proste poneważ mam opowiedzieć o czymś co z jednej strony jest piękne szlachetne z drugiej strony jest bardzo ważne dla mnie i zajmuje w tej chwili dużą część mojego życia jest moją pasją to o czym będę mówił jest wyzwala bardzo pozytywne emocje uczy bardzo pozytywnych zacowań szlahetnych zachowań buduje przyjaźnie a jednocześnie wspomaga rozwój fizyczny rozwój intelektualny to o czym będę mówił można robić na różne posoby można traktować to jako cel życia robić to codziennie ale można też traktować to jako rozrywkę incynentalne incydentalnie traktować jako pretekst do spotkania z przyjaciółmi być może część osób już się domyślał o czym będę mówił dla pozostałych może jeszcze najpierw małap odpowiedź podejrzewam jestem gotów się założyć że wielz was widziało to w telewizji przełączając kanały nagle zatrzymywaliście się oglądaliście coś o czym do końca czego do końca nie rozumieliście ale z jakiegoś niewytłumaczalnego powodu chcieliście chcieliści to oglądać podejrzewacie zapewne że jest tym wszystkim jakiś jakiś chaczyk zapewnia mohaczyka nie ma natomias są inne przedmioty są czajniki s szczotki jest lodowisko są ludzie i są ogromne emocje ludzkie erling to wspaniała zabawa rozrywka nie wiadomo z jakiego powodu przez niektórych nazywana sportem ma rareszkę w największym skrócie polega na rzucaniu polodzie czajnikami oczywiście postaram się przybliżyć troszkę bliżej t rozrywę ten sport jest to gra zespołowa dwa cztero osobowe zespoły rywalizują na torze lodowym o długości mnewięcej czterdziestu metrów czterdzieści metrów to jest no niewięcej dwukrotna długość tej tej sali wypuszczając na przemian osiem kamieni w jednym kolorze kamień po wypuszczeniu nie może być ponownie dotknięty natomiast można wpływać na jego ruch poprzez charakterystyczne dla naszej dyscypliny sportu pocieranie lodu pprzed kamieniem za pomocą specalnej szczotki w ten sposób zmniejszamy odrobine tarcie ten kamień może polecyć trochę dalej i trochę w innym kierunku wygywa ta drużyna której kamień znajznajduje się bliżej środka takich kułek nazywanych domem te kułka są narysowane namalowane na lodzie ta dróżyna której kamienie jest bliżej ta drżyna wygrywa partię mecz składa się z ośmiu lub dziesięciu akich partii i rozegranie go zajmuje około dwóch godzin ten egzotyczny wciąż w naszym kraju sport ma w brew pozorom całkiem długą historię na obrazach mistrzów holenderskich z siedemnastego wieku wyraźnie widać postacie ludzkie zabawiające się puszczaniem po zamarzniętych kanałach amsterdamu takich charakterystycznych kamieni mniej więcej w tym samym czasie w siedemnastym wieku powstały w szkocji pierwsze kluby kerlingowe zresztą do dzisiaj w szkocji znajduje się siedziba światowej federacji kirlingu w dziewiętnastym wieku kelin trafił na niezwykle podatny grund czyli do kanady z raji na dosyć dosyć strogi klimat okazało się że ten sport świetnie odpowiada wymaganiom kanadyjczyków i od tego czasu kanada jest stolicą światowego kirlingu ztamtąd pochodzą najlepsi zawodnicy tam znajduje się najwęcej rlodowisk najwięcej zawodników kilka lat temu anadyjczycy niepokoili się że liczba korlerów spada bo zbliżała się do miliona osób dla porównania wy kolece karlingu w szkocji tyaich aktywnych zawodników liczbę ocenia się w tej chwili na około pięć tysięcy w polsce w granicach dwus dwustu piędzisięciu osób czyli hyba odrobinę więcej niż znajduje się dzisiaj n t na tej sali oczywiście na przestrzenii lat gra ewoluowała zmieniały się odrobine przpisy pojawiły pojawiła sę elektronika pojawł się pomiar czasu tradycyjne zmiotki do śniegu zostały zastąpione przez wysoce zaawansoane technologicznie karbonowe szczotki kerlingowenatomiast stosunkowo niewiee zmieniały się same kamienie którymi rozgrywane są spotkania wszystkie kamienie na świecie w pewnym uproszczeniu pochodzą tego kawałka granitu szkocka wyspa ilsiakri to z niej razy na kilkalat wydobywany jest duży duży blok skalny z którego potem na miejscu produkowane są wzystkie kamienie karnigowe na świecie będziecie mieli okazję dzisiaj takich kamieni dotknąć zobaczyć podnieść będzie to możliwe w przerwie kawowej zapraszamy na specjalne stoisko każdy kamień waży dwadzieścia kilogramów każdy kamień na świecie ma dokładnie te same wymiary co powoduje że że ten sport jest w n sposób wymierny każdy turnie i każdy mecz rozgrywany na świecie jest w pewien sposób porwnywalny co decyduje o popularności kerlingu o ym że że co tydzień tysiące szwajcarów szwedów kanadyjczyków spotykają się na lodzia żebyżeby właśnie puszczać te kaienie powodów jest zapewne wiele j opowiem wam o kilku które są istotne dla mnie i dla tych kilkudziesięciu osób z którymi regularnie uprawiam kerling myślę że jest to w jakiś sposób wymierne najważniejszy powód dla mnie jest taki że o ile w kyrlingu oczywiście mamy pewne przepisy techniczne określone jest szerokość toru wymiary kamienia natomiast równie ważny a być może istotniejszy jest kodeks zachowań karlera ten kdeks sprowadza się można streścić w jednym zdaniu że karder prędzej przegra mecz niż ygra oszukując jeżeli pojawicie się na lodowisku i powiedzmy przy szczotkowaniu nieudolnym pośliniecie się przewrócicie nic się nie stanie jeżeli będziecie próbowali wybić kamień przeciwnika i pomylicie się o tyle że wybijacie swój własny też nik nie powie natomiast jeżeli będziecie purowali szukiwać to nie macie czego szukać na lodowisku nawet jeżeli wygracie najbliższy mecz t po prostu nikt więcej nie będzie chciał z wami graci w kerlingu rola sędziego ograniczona jest do niezbędnego minimum tak naprawdę sędzia pojawia się wtedy kiedy zawodnicy sami między sobą nie są w stanie roztrzygnąć powstałego sporu taka sytuacja najczęściej ma miejsce kiedy po zakończeniu partii kiedy wszystkie kamienie już się zatrzymują zawodnicy nie są w stanie na oko ustalić który z tych kamieni znajduje się bliżej środka domu wtedy pojawia się na lodzie sędzia ze specjalnym cyrklem którym którym mierzy odległość od środka domu natomiast wszystki wszystkie spory w pierwszej kolejności rozwiązują zawodnicy przenosząc o na realia takiego sportu który który pewnie znacie wszyscy piłka nożna mecz ligi mistrzów w polu karnym starc z obrońcą ronaldo się przewraca obrońca pierwszy staje biegnie słuchaj kristianu chyba cię trochę zamocno kopnąłem wydaje mi się że powinien być karny a kristiano na to mówi nie ma takiej nie ma takiej konieczności to nie było wcale takie mocne mocne kopjęcie w karlingu wieżcie mi nawt nawet podczas najpoważniejszych zawodów wygląda to w ten sposób t ak wpomniałem po zagraniu kamienia kamień suni po lodzie nie można go dotknąć ani nogom ani szczotkąm ani żadną inną częścią ciała i żade szanujący się kaler tego nie zrobi natomiast oczywiście ferworze walki występuje taka sytuacja że gdzieśten kamień trącimy lekko zmienimy jego kierunek siły i co w tym momencie nie patrzymy nie rozglądamy się czy biegnie już sędzia dać nam żółtą kartkę nie patrzymy czy pzeciwnik dostrzeg nasze przewinienie obowiązkie zawodnika jest zgłaszenie tego poprzez podniesienie ręki przeciwniku dotknąłem kamienia i topdo naszego przeciwnika należy decyzja co z takim kamieniem możemy zrobić czy przysunąć go trochę w lewo bo tak uzna przeciwnik że tam pewniby był gdby nie nasze otknięcie czy też może właśnie powiedzieć że słuchaj to nie ma znaczenia ten kamień twoje twoje dotknięcie kamienia nie miało wielkiego znaczenia a więc kerlin toto fertlei kerling to szacunek wynikający z wielowiekowej tradycji szacunek dla przeciwnika przed meczem zawodnicy witają się poprzez podanie ręki życzenie dobrej gry każdy każdemu zawodnikowi podczas meczu nie należy przeszkadzać przeciwnikowi w wykonaniu zagrania należy nagrodzić pochwałąm pochwalić jego dobre zagranie nie należy ostentacyjnie okazywać się radości w przypadku jeżeli przeciwnik się się pomyli te zasady ferple obowiązują i jest też ważny aspekt towarzyski po zakończonym meczu to droyna zwycięska tradycyjnie zaprasza pokonanych na szklalneczkę szkockiej łiski óryasabi ma więc piękną szlachetność ale także czysto estetyczne piękno dla mnie naprzykład jest bardzo istotne gładka biała tafla lodowa sunący maestatycznie kamień ten kamień jest z jednej strony twardy i i ciężki ale naprawdę jest bardzo miły ż dotyku taki obły niesamowite dźwięki wydają kamienie zdyrające się ze sobą te te bryły granitowe oczywicie te dźwięki są zagłuszane przez krzyki skipów i krzyki szczotkujących ale to też ma swój ma swój urok a więc jest tak że piękno jest w berlingu pewna magia mówiąc magia nie mam na myśli tych sztuczek które widzielimy ale mam na myśli niezbadaną dokońca fizykę czyli sposób w jaki kamień obracając się do kamień rotuje przez całą drogę porusza się pokładki i nawieszhni do dzisiaj naukowcy spierają się o powody pewnycpewnych anomalii które występują na lodzie wogóle kerling jestjest świetnym potwierdzeniem powiedzenia że im więcej wiesz tm więcej pozostaje do poznania z każym kolejnym etapem zaawansowania kylingowego odkrywa się nowe obszary z początku cieszymy się że wypuszczony przez nas kamień wogóle doleciał w dobre miejsce poleciał w dobrym kierunku póniej zaczynamy dostrzegać że ten kamień troszyczkę inaczej zachowuje się podczas pierwszych partii trochę inaczej pod koniec meczu zaczynamy zastanawiać się nad strategią nad taktyką powiedzmy ostawiliśmy kamień w samym środku tego kułka wydawało się idealny a przeciwnik wcale nie próbuje tego kamienia wybijać wręcz przeciwnie ustawia takzwanego kornergarda czyli kmień który jest przed domem gdzieś gdzieś z boku oczywiście aby dojść do teg poziomu kiedy ta rozrywka staje się grą strategiczną należy opanować pewien zasób umijętności czystotechnicznych ale one są natyle proste że to jest kolejna zaleta klilningu sam trenin kyllingowy jest naprawdę przyjemny może być przyjemnością nawe ten najprostszy trening wiem że są na sali miłośnicy biegania ja bardzo podziwiam podziwiam biegaczy ale nie jestem w stanie przekonać się do tego że wielotygodniowe przygotowania do morderszego wysiłku jakim jest bieg maratoński że to jest tylko iwyłącznie przyjemność w kerlingu jest to przyjemność zraci na charakter tego sportu krlingu decydującego znaczenia nie ma ani ani szybkośći ani wytrzymałość ani skoczność nie wygrywa ten kto jest najsilniejszy i ten kamień puścina i dalej jest to gra wymagająca precyzji gra w której decydują cechy psychofizyczne umiejętność utrzmania koncentracji na odpowiednim poziomie umiejętość strategicznego myślenia oczywiście pewien poziom przygotowania fizycznego jest w tej chwili potrzebny kerling staje się cora bardziej sportowy ale nie jest to nie jest to decydujące w związku z tym jeżeli nie cechy czysto fizyczne decydują okazuje się że klrnin jes świetną gro jest bardzo uniwersalny jest grą dla każdego naturniejach toarzyskich rywalizują na równych zasadach drożyny żeńskie i męskie drużyny dorosłe z drużynami młodzieżowymi dziecięcymi zawodnicy na wózkach znakomicie sobie radzą tak że grają w turniejach zosobami chodzącymi nie jest żadnym dyshonorem przegrać ze świetną drużyną złożoną z zawodników głuchoniemych jesteście w dalszym ciągu w świetnym wieku żeby rozpocząć swoją karierę kerlingową szwedzki karler kronlond zdobył medal igrzysko olimpijskich w lat w jeku lat pięćdziesięciu ośmiu andrea szep reprezentowała niemcy w misczostwach światach iszczostwach europy praktycznie nieprzerwanie przez trzydzieści cztery lata cztery lata temu wwankuwer wdrożynie kanadyjskiej kristimur zagrała będąc w piąty miesiącu ciąży naprawdę jeszcze jeszcze wszystko wszystko przed wami dlaczego w takim razie jeszcze nie spróbowaliście nie mieliście okazji zagrać przyczyna jstjst prosta kernig pozostaje sportem niżowym chąź my wolimy określenie sortem elitarnym king pojawił się w polsce piętnaście lat temu uprawiany jest w kilkunasto klubach wy dziesięciu miastach jest cilka turniejów jessą rozgrzywki ligowej jest reprezentacja polski ale wszystko to odbywa się w dużej mierze formule duytosel mam przyjemość odpowiadać za wiele projektów kirlingowych w naszymw naszym kraju i wieszcie mi że nie byłoby dużego turnieju w bełhatowie nie byłoby międzynarodowego kampu w girzycku gdybym osobiście ja i moi koledzy ngdybyśmy swoimi osobowymi samochodami nie woili tych setek kilogramów granitu gdybyśmy sami nie wymalowali domów na lodowiskach nawet liga ogólno polska organizowana jest przez samych zawodników wszyscy jesteśmy jednocześnie zawodnikami ale także trenerami menedżerami kierowcami kucharzami magazynierami tak totak to jeszcze w tej chwili w polsce wygląda środowisko wydaje się dosyć nieduże i hermetyczne ale nie jest to do końca prawda kluby w ciągu sezonu organizujem wielokrotnie treningi otwarte formule przyjć i zobacz sport nie jest taniy i sprzęd jest dosyć drogi wynajem lodowiska to są dość duże koszty na szczęśie pewien problem został już rozwiązany i większość klubów posiada swoje komplety kamieni nowy komplet wyczynowych kamieni to jest koszt zdu pięćdziesięciu tysięcy złotych na szczęście tych kamienii musicie przynosić to wszystko będzie zapewnione jeżeli traficie na taki otwardy trening także w krakowie takie trenigi są organizowane jeżeli jeszcze nie zdobałem zachęcić was do kerlingu b jest to dużej części celem mojego wystąpienia to mam dla was jeszcze dwie wiadomości obie dobre pierwsza dla tak zwanych kibiców w kapciach czyli zakilka miesięcy na antenach eurosportu będzie można zobaczyć reprezentację polski rywalizującą w misczorstwach europy po raz pierwszy w piętnastoletniej historii nasza męska reprezentacja zakwalifikowała się dzięki temu będzie miało okazję spotkać się chociażby z drużyną niklasaedina będziecie mogli to obejrzeć w telewizji myślę że kelling wtedy pojawi się troszkę szerzej w ogólnopolskich mediach druga wiadomość jest być może jeszcze lepsza skierowana dla tych osób które chciałyby spóbować czynnie naszego sportu łodzi za kilkanaście tygodni otwarte zostanie pierwsza w polsce hala kerlingowa pierwsze rodowisko w polsce na którym nie spotkacie ani łyżwiarzy ani hokeistów czterotorowy obiekt otwarty będzie pod koniec sierpnia już dzisiaj zapraszam też ciekawostka i potwierdzenie nawe tego typu inwestycja w polsce powstała w formule duytorself mmłodzi ludzie z mojego klubu pozyskali ptężnego inwestora który zdecydował się wyłożyć osiem milionów złotych na budowę takiego nietypowego obiektu bez udziału jakihkolwiek środków publicznych mam nadzieję że że zdołałem was zainteresować killingiem że kiedyś spotkamy się na lodowisku i niezależnie od tego czy będziecie traktować kelling jako jako wyzwanie sportowe trenować rzeczywiści kilka razy w tygodniu czy też będzie totylko iwącznie rozrywka mam nadzieję że z tego wystąpinia zapamiętacie przede wszystkim to że kardler nie oszukuje że jest to gra dentylmenów z drugiej strony mam nadzieję że może kilk raz was osiągnie natyle wysoki poziom sportowy że ja z przyjemnością dam się zaprosić na szklaneczkiewiski po przegranym meczu do atraaasaaosyaaę | |
| 5 | |
| rtiainanananiaaroniriaaraniiibardzo dziękuję za te zasłużone brawa mam nadzieję że wspólnymi siłami uda nam się odpowiedzieć na pytanie dlaczego tak mało pamiętamy ze szkoły bo faktycznie gdy dokonamy takikrótki rachunek sumienia t okaże się echwilę po zakończeniu tej edukacji szolnej myo końca nie jesteśmy w stanie powieziećjaki był przebieg greckoperskich wojen nie potrafimy obliczyć masymolowej nie potrafimy nawet podać budowy komurkowej tego osławionego pantofelkai faktycznie śmiało możemy powiedzieć że to nie jest być może tka nienormalna sprawa bo jednak nie są to jakieś szczególnie użyteczne i przydatne informacje ale pojawia się główne pytanie o jakie skali problemu my wogóle mówimy i to zbadał profesor psychologii kognitywnej na uniwersytecie w menfis ardgrser który przyjrzał się temu co zostaje ucznią w głowach po uwaga tygodniu zapoznania się z jakąś lekcją i wtedy okazało się że mniejwięcej mniej niż dziesięć procent wszystkich informacji wogóle w tych głowach zostaje i teraz zobaczcie my mówimy o czymż co jest po tygodniu i mówimy o sytuacji takiej w której jest to mniej niż dziesięć procent więc nie możemy oczekiwać wielkich cudów po paru latach od wyjścia ze szkoły i oczywiście pomimo tego że to jest smutna sytuacja to ona przede wszystkim nie jest normalna a to dlatego e uczyliśmy się tych informacji czasami parę razy dlatego że mieliśmy w czasie kilku różnych klas te same rzeczy omawiane i to jest pierwsza sprawa druga jest taka że wielu z nas wogóle na sprawdzianach z tej rzecz otrzymywało piątki dobre oceny a później ta wiedza tak czy inaczej jak to powietrze z balonika uchodzi i tego po prostu nie mamy i oczywiście moglibyśmy teraz spłakać nad rozlanym mlekiem ale ja jestem ttaj po to żebyśmy szukali rozwiązania nieproblemów i zastanówmy się przede wszystkim dlaczego o co chodzi i rzeczywiście taką najbardziej intuicyjną odpowidzią byłoby to że właśnie po pierwsze jest to wiedza bezużytezna po drugie jest to wiedza narzucona z zewnątrz i jakoś szczególnie pasjonująca uczciwie mówiąc nie jest dlatego że to są przede wszystkim informacje ogólne jakieś takienaprawdę sprawy powiązane ztaką typowo wiedzą ogólną encyklopedyczną nawet i trzebaby było się z tym zgodzić to jest prawidłowy punkt myślenia ale zastanówmy się skąd on wogóle się wziął dlatego że na fakt dlaczego my wogóle tak mało pamiętamy ze szkoły a z drugiej stroy dlaczego doprowadzamy do sytuacji w której szkoła wygląda tak jak wygląda to na te wydarzenia paradoksalnie mogło mieć wpływ coś co wydarzyło się w październiku tysiąc oietszestgo roku cóż się wtedy stało a mianowicie armia napoleona pobiła naprawdę zmasakrowała na polu bitwy wojska królestwa prus w czasie bitwy pod jeną i to łączy się z naszym systemem edukacji o tyle że prusacy się po prostu nie chcieli poddać ich państwo na momencie kpodupadło ale oni poiedzieli nigdy więcej nie chcemy doprowadzić do sytuacji w której ktoś po prostu spuści nam taki łomot dlatego to przyspieszyło aregowało wiele reform które w tamtym czasie miały miejsce jedną z takich reform która była przeprowdzana to reforma systemu edukacji chodziło o to aby pruscy urzędnicy stworzyli obywatela idealnego takiego który jest posłuszny nie ma własnego zdania i w dużej mierze będzie robił dokładnie to co trzeba i w tym celu zaprzęgnięto takie ogromne naprawdę autorytety tamtego germańskiego świata i na przykład georg hegel słynny filozof doszedł do wniosku że to zadanie stworzenia takiego obywatela będze moliwe tylko wtedy kiedy my go po prostu wszech stronnie wykształcimy i przesuną cały nacisk z tej wiedzy takiej bliżej niesprecyzowanej na encyklopedyczną na takie informacje ogólne aby później po naprzykład maturze móc sobie wybrać kierunek studiów i w ten sposób się specjalizować albo jeszcze lepiej żadnego studiowania tylko od razu do pracy na rzecz państwa prskiego orócz tego ktoś doszedł do wniosku że jeśli mamy tak naprawdę dużo informacji do przyswojenia tak jak powiedzieliśmy głównie encyklopedycznych to zaprzęgniemy do tego metodę pamięciową która spowoduje że uczeń jak wróci ze szkoły będzie musiał siąść i rzetelnie się tego wszystkiego uczyć i w relacjach w pamiętnikach uczniów z tamtego czasu widzimy że toświetnie funkcjonowało oni nie mieli czasu wolnego nie bez przyczyny ponieważ także ktoś zauważył że jeśli uczeń ma za dużo wolnego czasu to przychodzą mu głopoty do głowy grzeszne myśli więc jeśli my go reanie zaprzęgniemy do tego to wogóle żadnego problemu nie będzie tak samo chodziło o to żeby zorganizować inaczej rok szkolny i pod wływem przede wszystkim wilelma fonhumbolta zorganizowano całość w takie lata akademickie lata szkolna i od tej pory nie dało się przystąpić do szkoły w momencie kiedy chcemy trzeba było ię po prostu zapisać do klasy która nieprzypadkowo zgadnicie ilu uczniów miała trzydzieubo policzono że jśli zgrupujemy na parę lat taką grupę osób to zatrą się różnce społeczne religijne kulturowe między nimi wyjdzie nam taki jeden płaski obywatel równanie po prostu do określonego poziomu powołano także funkcje gospodarza klasy które miał sprawdzać czy ktoś czasami się za bardzo niewybijaniezy czasami na przykład nie wiem jakieś indywidualne myśli i toki nauczanie nie przychodzą mu do głowy i jakby coś będzie zaraportowane do odpowiedniej osoby na której spoczywał peny obowiązek wychowania tych uczniów i tymi ludźmi byli nauczyciele mało zaskokująco i mało zaskakująco próscy urzędnicy postanowili że taki nauczyciel będzie mało zarabiał on nie ma pracować dla pieniędzy tylko ma pracować dla idei i wybitny historyk dwudziestolecia międzywojennego stanisław kot doszedł do wniosku że pruski nauczyciel zdrabiao mniejwięcej tyle co parobek w tamtyc czasach więc todobrze pokazuje skalę również pod wpływem pruskiego systemu zorganizowano inaczej nawet meble w klasach i wszystkie ławki od tego momentu były zwrócone w stronę nauczyciela a jeszcze kawałeczek dalej nieco w inym miejscu ale także pod wpływem pruskiego systemu wzięto fabryk dzwonki które mówiły o rozpoczęciu i zakończeniu prac i także zaprzęgnięto je do szkoły i teraz dy to słuchacie to podejrzmy że wielu z wassię uśmiechnęło ale to jest tak naprawdę bardzo tragiczne dlatego że gdybyśmy ten przymiotnik pruski zastąpili współczesny polski europejski światowy to okaże się że źródeł obecnego systemu edukacji musimy upatrywać precyzyjnie w czasach mniejwięcej dwieście lat temu w prsach a przypominam był to przepiękny moment dziejów gdzie wiele osób było święcie przekonanych że pomidory to jest trujące narzędzie zatana i jeśli my je zjemy to albo się otrujemy albo po prostu umrzemy więc to pokazuje mniejwięcej czas w dziejach w których coś takiego wogóle wymyśliliśmy ale ko naszej wielkiej rozpaczy tym systemem zafascynowali się ludzie na całym świecie on trafił do stanów zjednoczonych do japonii do całej europy w bardzo krótkim czasie i pomimo tego że my możem dzisiaj na ten system bardzo narzekać już wtedy na niego narzekano to to nie jest dzisiaj moje zadanie ja jestem zbyt maludkim człowiekiem żeby wogóle być w stanie proponoać jakikolwiek alternatywne systemowe rozwiązanianatomiast to co mnie najbardziej boli w tym wszystkim to jest sytuacja że ten pruski system który funkcjonuje pięknie do dzisiaj umocnił schemat uczenia czegokolwiek w szkole w jaki sposób on wygląda mamy lekcję na której nauczyciel prezentuje jakąś treść najczęściej jest to wiedza encyklopedyczna zaprezentowałtreść a następnie po jakimś czasie on po prostu srawdzi czy uczniowie się tego że tel nie nauczyli i śmieszne jest to że gdy my słuchamy o takim schemacie o on jest tak silnie w nas zakorzeniony że nm się to nie wydaje czymś dziwnym w miare normalnym a zaufajcie mi na słowo to jest kompletnie nienormalne a teraz dowód na to dlaczego tak jest bo gdybyśmy precyzyjnie ten sam pruski czy współczesny system szkoły zaprzęgnęli do na przykład nauki pływania to lekcja wyglądałaby następująco i zakładamy że mamy do czynienia z uczniami rzetelnymi i z dobrym nauczycielem żeby nie było żenaginam fakty czy wyobraźcie sobie że przychodzicie na mojjmu lekcji dzień dbry fajniy dzwonek zadzwonił na sali mamy w tym momencie taki duży basen głębokości pięciu metrów ja się rozbieram ale pokojnie mam konpiolówki to nie jest patoloiczna szkoła jest wszystko w porządku wskakuje do tego basenu jako nauczycieli i sobie pływami pokazuję wam drodzy uczniowie w taki sposób nnależy robić ruchy tak wygląda inny styl pływania i jestem dobrym nauczycielem więc was pytam czy maci jakeś pytania może jeszcz raz coś wytłumaczyć nie ma problemu jestem tutj dla was nie ma pytań świetnie dzwonek dodomu za tydzień się spotykamy i jest sprawdzian więc a każdego z was biorę i wrzucam do tego basenu żeby sprawdzić czy wy się tego nauczyliście i tak wygląda schemat prezentacja wiedzy a potem sprawdzenie czy wyszło tylko problem polega na tym że pośrodku tego schematu mało kto myśli w jak sposób ten uczeń ma się wogóle tego nauczy problem numerdwa jest taki że często uczeń nie ma świadomości że to on się uczy a nie sam nauczyciel za niego uczy iw tnsposób po bardzo długich badaniach doszedłem do wniosku który psychologia kognitywna już dawno sforułowała że bardzo rzadko zdarza się sytuacja w której toś wogóle kiedyklwiek nauczył nas w jaki sposób się uczyć i coś o może brzmić jak generalizacja narzekanie smutnego człowieka jest w rzeczywistości mocno osadzone w badaniach naukowych ddwojka sychologów kognitywnych korneli i biorsprawdzili czy to w jaki sposób czniowie się uczą pochodzi od nauczycieli w osiemdziesięciu procentach przypadków odpowiedź na to brzymiała nie i ja nie obarczam za to winą nauczycieli wiszę o tym dużo w książce kiedy mówię że nie chce żeby to oni byli tymi winnymi w których się rzuca biblijne kamienie sprawiedliwości absolutnie nie natomiast fakt jest taki że uczniowie nadal nie wiedzą w jaki sposób się uczyć inne badania naukowe powierdziły precyzyjnie tę samą tezę i w momencie w którym ktoś nas czegoś nie nauczy to my będziemy doprowadzali do sytuacji w której sami intuiciintuicyjnymi metodami będziemy próbowali zdobywać tę wiedzę i uczniowie na całym świecie od wielu pokoleń dokładnie tak robią profesor daniel lingm doszedło do wniosku po bardzo długich badaniach że taim klasycznym schematem w jaki ludzie wogóle uczą się jeśli nikt ich nie nauczy nuczy się uczyć to będzie nic innego jak wielokrotne katowanie się czytanie tych samych tekstów czyli czytamy go raz czytamy go drugi raz przed sprawdzianymi i mamy nadzieję że to po prostu zadziała itoalej nam się wydaje jakoś nieszczególnie dziwne nobo większość z nas się dokładne w ten sam sposób uczyła ale z punktu widzenia psychologii kognitywnej to jest przeubogi sposób uczenia się na przykład takie eksperymenty które przeprowadzał rns rokop pokazują nam że nie ma żadnego znaczenia dla wyniku na egzaminie czy my przeczytamy tekst dwa razy czy cztery rzy a teraz pomyśllcie sobie o skali zmarnowanego czasu męczarni katorgii którą m musiy poświęcić żeby ten tekst tyle razy przeczytać i to jest coś co jest dramatycznie złe zresztą wielokrotne eksponowanie się na jakąś treść jest metodą tak słabą że my jesteśmy w stanie się przekonać o nij tu i teraz wystarczy że ktoś z was próbuje sobie przypomnieć co znajduje się na odwrocie banknotu stuzłotowego najpopularniejszego banknot w polsce mamy tam ożełka a pod spodem mamy bardzo ważny symbol prosty ijednoznaczny nikt nie ma żadnego problemu z odczytaniem co tam jest no właśnie wielokrotnie mieliście do czynienia z tym banknotem o przecież byliście eksponowani tą informację wiele razy a jest tam nic innego jak dwa nagiemiecze płaszcz krzyżacki i chełm krzyżacki jednoznaczne symboly wiktorii grunowaldzkiej to jest banalne widzieliście to tysiąc razy a i tak nie wchodzi nam to do głowy tak właśnie działają wielokrotne powtórki i całe szczęście jest tak że to nie jest sytuacja w której zostajemy z tymi z niczym innym bo właśnie psychologowie kognitywni od wielu lat od niepamiętnych czasów tworzą scematy sposoby i metody nowoczesnego uczenia się jakichkolwiek informacji z którch po prostu wystarczy skorzystać i to jest rzecz która mi się wydawała wydaj dzisiaj prosta ale jeszcze trzy lata temu nie miałem o tym bladego pojęcia i dopiero kiedy to poznałem rzuciłem się w wir badań i wieszciemi na słowo brze że przeczytałem setki artykułó naukowych książek konsultowałem to z ekspertami i byłem tym kompletnie zafascynowany z teoretycznego punktu widzenia postanowiłem napisać o tym książkę ale doszedłem do wniosku że jeśli moje badania pozostaną wyłącznie w sferze takiej czysto teoretycznej o to będzie kolejna jakaś taka opisowa książka która tam mówi i właśnie jak oś tam zbadał może coś zrobić inaczej więc pomyślałem tak że jśi te metody rzeczywiście funkcjonują tak jak przekonują nas o tym naukowcy to jeśli wezmę to wolną czynność damy sobie krótki czas naprzykład pół roku na jej przyswojenie w takim stopniu dobrem i to zadziała tonaczy e się przekonam sam i sam będę miał dużo entuzyazmu d tego żeby o tym opowiadać dlatego poprosiłem moją żonę żeby spośród dwudziestu czterech różnych egzotycznych języków wybrała dla mnie jeden którego będy musiał się nauczyć w tylko i aż pół roku ku mojej wielkiej rozpaczy padło na język szwedki nienie zapałałem jakąś wielką sympatią do tego bo zawsze ten język wydawał mi się tak niewięcej brzmiący jak spadający ze scodów kalorifery ii zdałem sobie sprawę z tego że t jest tk noróżnie różnie bywa z odbiorem tego języka ale słowo się rzekło losowanie miało być uczciwe całość została zarejestrowana na wideo jest dostępna w internecie aby komisja gier i zakładów się nie przyczepiła do tego i tak się zaczął mój proces po mniejwięcej pół roku postanowiłem zdać egzamin na poziomie średnio zaawansowanym który jest organizowany przez folk uniwersitetet ppraprobacie sweska instytuttjak poszło gankabro mogę powidieć że całkiem dobrze natomiast to jest taka rzecz która została zrobiona przy użyciu tych konkretnie metod i czy ja uważam że tobyło trudne nej derintespot ner nisie nertil brokefektiwatuder i to jest dla mnie ważne że jeśli stosujemy te dobre i sprawdzone skuteczne metody to to wcale nie jest trudne druga sprawa jest taka że większość osób która stosowałaby dokładnie to samo co ja osiągnęłaby dalece większe lepsze rezultaty niż cokolwiek mi się udało zrobić ja w trkcie mojej nauki korzystałem wyłącznie z powszechnie dostępnych metod darmowych nigdy w tym czasie ne byłem w szwecji rozmawiałem z dwójką szwedó w międzyczasie których spotkałem przez przypadek na ulicy i poimśn jesteście moimi ofiarami muszesę teraz wygadać po szwedzku więwięc faktycznie pewnie pamiętają o mnie do dzisiaj być może myślą każdy w polsce zna szwedzki ale niech zostanie im taatakie coś w głowie i zdałem sobie sprawę z tego że nie mogę traz rzucić wszystkiego i uczyć się tegojęzyka od samego początku joby hwdokso ten pomin famillę nariopluga asfenska musiałem tak samo myśleć o mojejrodzinie która właśnie się powiększała i za moment n świecie pojawiał się nasz syn i każdy wie że to troszeczkę czasu zajmuję tak troszeczkę aleale jednk zajmuję i okazuje się że rzeczywiście możemy korzystać z czegoś co wcześniej przebadali naukowcy abolabsolutnie na naszą korzyść i trudno mi będzie streścić trzysta cztery strony mojej książki bo mam mintę czterdzieści pięć ale pomyślałem e wyciąnjedną z rzeczy która wam pokażę w jaki sposób bardzo często coś co jest dla nas intuicyjne nie jest ww pozorom bardzo dobra gdy weźmiemy sobie pod uwagę to w jaki sposób ćwiczą muzycy czy też cwiczą sportowcy to często oni ćwiczą tak jak mówią o tym psychologowie kognitywni w blokach czyli na przykład ćwiczą jeden cios całyczas go wyprowadzają tak samo jak go doprowadzą do refekcji pójną kawałecek dalj to jest klasyczne uczenie blokowe natoiast okazuje się że wszystko byłoby pięknie gdyby nie życie i historia jednego człowieka mohamedaali który doproadzał do sytuacji takiej że w momencie wtóychwilę cwiczył na worku oprzez trzy minuty tam o coś podziałał potem brał skakankę szybcioteńko przestawiał się na sakankę za moment zacząły naurobić pąpki znowu wacał do gruszki i on wyglądał jak człowiek ktcwiczy w wielkim haosie a my wiemy by on się często chwalił tym jak ćwitzy zresztą jego trener powiedział że on na sali wygląda jak najgorszy bokser świata i coś w tym było amiast on nie nie układał wszystkich swoich ćwiczeń w blokach tylko je przeplatał doproadzał do sytuacji takiej w której za każdym razem swoje mięśnie i swój mózg zaskakiwał zupełnie innym zastawem wiczeń i to świetnie zadziałało i to jeśli przerzuimy to na rzeczywistość szkolną pokazuje nam że gdy uczymy się wzorów matematycznych to nie powinniśmy brać jednego woru a następnie podrzucać do niego konretnych działań następnych tylko powinniśmy mieszać ze sobą właśnie wzory matematyczne prowadzić takitaki try uczenia w którym na przykład nie ucnie rozwiązujemy piętnastu tych samych ćwiczeń na jeden wzór bo nasz mózg w pewnym momence się wyłącza i to niejest dla niego wyzwanie ale w momencie w tóym rozwiązujemy zadania cztery z jednego wzoru potem ctery z następnego i cztery jeszcze z następnego to on za każdym raze musi o tym pomyśleć i badania które w dwa tysiące cztrnaśymrok zostały przeprowadzone pokazały przepięknie że różnice między uczniami którzy uczą się blokowo a uczniami którzy uczą się w przeplatany spoób jest drastycznie wielka i co jest najśmieszniejsze w tym wszystkim to ci którzy uczyli się tak jak mohamed ali czyli przeplatali te wzory matematyczne twierdzili intuicyjnie że poradzą sobie owiele gorzej niż ci którzy się uczyli pobożemu blok za blokiem a okazało się że byli w stanie ponad dwukrotnie poradzić sobie na teście lepiej niż ci właśnie zblokowani tak bardzo to jest dla nas nie intuicyjne natomiast każda z tych metod do których was zachęcam żebyście właśnie zrobili to sami szukali na własną rękę sposobów w jakih można się włamać do własnego muzgu ja to tak dokładnie nazywam pokazuje nam że jeśli my użyjemy czegoś innego to nam to w głowie po prostu zostanie to właśnie z tego poodu większość z nas świetnie pamięta co robił w czasie łortret senter bo bo to jest rzecz która nas zaangażowała ja to też dobrze pamiętam pamiętam wtedy że poszłem do mojego wójka i tam wspólnie oglądaliśmy jak dwie wierze płoną i t było coś co wywołało u mnie jakąś emocję zangażowało tak samo jak większość z was zapamięta z tej prezentacji mój błąd gramatyczny dlatego że powinienem powiedzieć poszedłem anie poszłem ale znowu to co ja zrobiłem to włamałem ę do waszego mózgu w ty momencie was obudziłem i to jest rzecz taka która w dużej mierzy jest podsumowaniem tego czym są te wszystie metody dlatego że wielu z nas takie myślenie w którym gdzieś siedzimy sobie z rodziną i słuszymy stwierdzenie id się pouczyć traktuje jak wyrok be zawieszenia a to nie musi być wyrok eyentnteoraaaaęiaa | |