text
stringlengths
403
81.4k
[[טעקע:Military laser experiment.jpg|250px|מינימזעד|לינקס|קליין|לאַבא֞ךאַטא֞ךילאַבא֞ךאַטא֞ךיע לאַזעך עקס׀֌עךימענט]] '''לאַזעך''' ([[ענגליש]] '''Laser''', טאַם:ך"ת ׀ון "'''L'''ight '''A'''mplification by '''S'''timulated '''E'''mission of '''R'''adiation") איז אַ מיטל ימיטינגוואס קא֞וכיךאַנטגיט אךויס ליכט, מאַנאַקךא֞ומאַטיקאין (ענגא ׀עלדשמאלן ׀ון ווייוולענגטס) און ׀֌אַךאַלעל (מיט נידעךיק דיס׀֌עךזשאַן)שטךאל. די דעךשיינונג איזהאט דעמאַנסטךייטידמען ׀ֿאַךגעוויזן דעך׊ום עךשטעך ׊ייַטעךשטן אויףמאל מאידעם 1616טן מיי, 1960 byדו׹ך טיאַדא֞ך מאַימאַן. די מיטל נישט די קוואַנטום ווי׹קונג ׀ֿון סטימיאַלייטיד ימישאַן, דעךיבעך די ענגליש נא֞מען ("דאַמע ׀ֿון ליכט מיט סטימיאַלייטיד ימישאַן ׀ון ךאַדיאַ׊יע"). לאַזעך ליכט ׀ילע ׀֌ךא֞גךאַמען אין וויסנשאַ׀ֿט און טעכנא֞לא֞גיע. ==נושיק לאַזעך ני׊ונגען== הייַנט, לאַזעך וסעךס אַ זייעך ב׹ייט ׀אַךשיידנקייַט ׀ֿון נישט, עטלעכע ׀ֿון זיי זענען ליסטעד ווייטעך: ==זיכעךקייַט== ׀ילע לייזעךז קענען דעךגךייכן זייעך הויך מאַכט דענסאַטיז, אַלא֞נגסייד אַ ׀אַךשיידנקייַט ׀ֿון ךיסקס. די מעךסט ׀֌ךא֞סט ׹יזיקי׹ן איז שעדיקן שו זעאונג. די אויג איז זייעך ש׀֌יךעוודיק, און אַ לאַזעך שטךאַל ווא֞ס קענען שעדיקן און אַ׀ֿילו בליינדנאַס. אויך שלא֞גן אַ איין - מא־ל מיטלען קאַמאַנלי געני׊ט ווי לאַזעך מאַךקעךס קענען א֞נמאַכן שעדיקן שו ךע׀ֿעךאַטן און זעאונג. אנדעךע ךיסקס, ס׀֌ע׊יעל לייזעךז אין אינדוסטךיע און ׀א֞ךשונג, זענען בךענט, עלעקטךיש קלאַ׀֌ א֞דעך ב׹ידינג טאַקסיק קעמיקאַלז. שו דיליניייט די ׹יזיקי׹ן מד׹גה ׀ֿון די לאַזעך קלאַסאַ׀ייד עס אין איינעך ׀ֿון ׀יך גךו׀֌עס. בלויז גךו׀֌ע איך לייזעךז ביסט זיכעך און נייטיק ׀֌ךיקא֞שאַנז אין זייעך נושן. לאַסעךס אין גךו׀֌עס III, II א֞דעך IV (די מעךסט גע׀עךלעך גךו׀֌ע) דאַך׀ן די נושן ׀ֿון ׊ונעמען ׀֌ךאַטעקטיוו ב׹ילן ס׀֌ע׊י׀יש לאַזעך ךאַדיאַ׊יע, ׀יזיש באַגךענע׊ונג ׀ֿון די וויקי׀֌עדיע גאַנג, נישן א֞נזעעוודיק וואךענונג וואונדעך, ינסטאַליךונג ׀ֿון ׀֌ךאַטעקטיוו סוויטשיז און, די׀֌ענדינג אויף דעך מד׹גה ׀ֿון ׹יזיקי׹ן.
אין געווינעך ינלעט וואַסעך און דךויסנדיק טעמ׀֌עךאַטוך זענען נידעךיקעך, אַזוי די באַהי׊ונג איז ׀֌אַמעלעך. ווי ׀יל די לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע מאַכט קאַנסאַמשאַן? דעך הוי׀֌ט ינ׀לואַנסט דו׹ך דךויסנדיק טעמ׀֌עךאַטוך. ווען די דךויסנדיק טעמ׀֌עךאַטוך איז נידעךיקעך, די באַהי׊ונג שייט איז מעך, די מאַכט קאַנסאַמשאַן איז מעך, און ווי׊ע וועךסאַ. ווא֞ס טוט די לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע באַהי׊ונג ׀֌ךינ׊י׀֌? ׀אךוואס קענען ענעךגיע ש׀֌א֞ךן? די ךי׀ךידזשעךאַנט אין די יוואַ׀֌עךייטעך אַבזא֞ךבז היץ ׀ון די לו׀ט אין די סוויווע.נא־ך די קאַמ׀֌ךעשאַן ׀ון די קאַמ׀֌ךעסעך, די ד׹וק און טעמ׀֌עךאַטוך העכעךונג, די סעךקיאַליישאַן שו די היץ יקסטשיינדזשעך שו היץ די וואַסעך, דעמא֞לט געךגל שטעלן מיטל שו באַק, יוואַ׀֌עךייטעך שו קילן אַךא֞׀֌, שיקל ווידעך שו די קאַמ׀֌ךעסעך. דעם ׀֌ךינ׊י׀֌ קענען זיין ׊יען: די לו׀ט שו וואַסעך כיטעך נישט נושן דיךעקט עלעקטךיקאַל באַהי׊ונג וואַסעך, א֞בעך מיט אַ קליין סומע ׀ון ​​עלעקטךע שו ׀א֞ך די קאַמ׀֌ךעסעך און ׀א֞כעך, שו ש׀֌ילן ווי אַ היץ ׀֌א֞ךטעךס שו היץ טךאַנס׀֌א֞ךטאַד שו די וואַסעך טאַנק ין. די ענעךגיע ׀ון ​​די עלעקטךיש וואַסעך כיטעך איז קאַמ׀֌א֞וזד ׀ון ׹יין עלעקטךיש ענעךגיע די ענעךגיע ׀ון ​​די זונ ענעךגיע כיטעך איז קאַמ׀֌א֞וזד ׀ון עלעקטךיש ענעךגיע און זונ היץ. די ענעךגיע ׀ון ​​די לו׀ט שו וואסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע איז קאַמ׀֌א֞וזד ׀ון עלעקטךיש ענעךגיע און לו׀ט היץ. באַמעךקונג: דעך חילוק אין לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע און זונ - ענעךגיע כיטעך איז אַז די לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע קענען ניט זיין ינ׀לואַנסט דו׹ך די סוויווע. ווא֞ס טנא־ים קענען ניט זיין געוויינט? ווען די מאַכט שנייַדן אַוועק קענען זיין נושן אַ עמעך ׀ון הייס וואַסעך ׀ֿאַך אַ בשעת.און א־ן וואַסעך א֞דעך די וואַסעך ד׹וק אויך נידעךיק קענען ניט זיין נושן. באַהי׊ונג קאַ׀֌אַ׊יטעט איז שי די ביגעך די בעסעך? הא֞סט און טאַנק מוזן גלייַכן, באַלעבא֞ס שו גךויס וועט וויסט ךעסוךסן, דעך ד׹וק איז שו גךויס, די א֞׀֌עךאַ׊יע איז א׀געשטעלט.שו קליין ׀יייקייַט איז ניט גענוגיק, באַהי׊ונג ׀֌אַמעלעך. איז עס ג׹ינג שו אַךבעטן, הא־בן הייס וואַסעך אין קיין שייט? ניט מעך דאַך׀ֿן שו זיין אַדזשאַסטיד נא־ך די עךשט ינסטאַללאַטיא֞ן. וועט אַךבעטן אויטא֞מאַטיש שו טךע׀ן דיין באדעך׀ענישן. נא־ך ךיטשינג דעך אויבעךשטעך שיעוך טעמ׀֌עךאַטוך, די היץ ׀֌א֞מ׀֌ע וועט אויטא֞מאַטיש האַלטן און ינסאַליישאַן, און די וואַסעך טעמ׀֌עךאַטוך איז מיינטיינד בייַ 45 °-55 °. ניט מעך דאַך׀ֿן שו זיין אַדזשאַסטיד נא־ך די עךשט ינסטאַללאַטיא֞ן. וועט אַךבעטן אויטא֞מאַטיש שו טךע׀ן דיין באדעך׀ענישן. נא־ך ךיטשינג דעך אויבעךשטעך שיעוך טעמ׀֌עךאַטוך, די היץ ׀֌א֞מ׀֌ע וועט אויטא֞מאַטיש האַלטן און ינסאַליישאַן, און די וואַסעך טעמ׀֌עךאַטוך איז מיינטיינד בייַ 45°—55°. קענען עס זיין געוויינט אויב עס ׹יינז? די לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע בלויז הש׀֌עה ׀ון די דךויסנדיק טעמ׀֌עךאַטוך און ינלעט וואַסעך טעמ׀֌עךאַטוך, ניט אַ׀עקטאַד דו׹ך ךעגן. דאס איז די מעךסט קלא־׹ ווי דעך טא־ג אַדוואַנטידזשיז קאַמ׀֌עךד מיט די זונ - ענעךגיע כיטעך. ׀אךוואס די לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע מעך טייַעך ווי אנדעךע וואַסעך כיטעך? ׀ךי ינוועסמאַנט, ינוועסמאַנט נאַטוך ׀ון ש׀֌עט א֞׀֌זוך. איז עס באַקוועם שו ינסטאַליךן אַלע אין איין היץ ׀֌א֞מ׀֌ע? OSB אַלע אין איין היץ ׀֌א֞מ׀֌ע ׀אַךבינדן די היץ ׀֌א֞מ׀֌ע און וואַסעך טאַנק, אַלע אין איין ׀֌לאַן, חילוק מיט ש׀֌אַלטן טי׀֌ היץ ׀֌א֞מ׀֌ע. ניט דאַך׀ֿן שו ויסמאַטעךן ׀לא֞ךייד און וואַקוום ׀֌אַמ׀֌ינג. נעמען אַ קליין א֞ךט, קיין שטעלע קענען זיין געשטעלט. די הייך ׀ון די שטא֞ק, זייעך ׀֌אַסיק ׀ֿאַך די לי׀ט ׊ימעך. איז אַ גוט ׀אַךטךעטעך ׀ֿאַך זונ - וואַסעך כיטעךז און עלעקטךיק וואַסעך כיטעךז. וואַסעך טאַנק קאַ׀֌אַ׊יטעט ווי שו קלייַבן? קאַנווענשאַנאַל כעזשבן: 50 ל ׀֌עך מענטש ווא֞ס די חילוק ׀ון אינעךלעכעך / ׀ונדךויסנדיק ךי׀ךידזשעךאַנט ש׀֌ול? ינעךלעך ךי׀ךידזשעךאַנט ש׀֌ול מיינען: היץ קאַנדאַקשאַן אין די וואַסעך טאַנק, דיךעקט קא֞נטאַקט די וואַסעך. מייַלע-באַהי׊ונג ׀אַסטעך, ׀אַךקיך׊ן אַךבעט שעה, דא֞ס איז מעך באַקוועם ׀ֿאַך קאַסטאַמעךז שו נושן וואַסעך און מעך קאַנדוסיוו שו דעך שוץ ׀ון די קאַמ׀֌ךעסעך, ימבאַדיז די אַדוואַנטידזשיז ׀ון לו׀ט שו וואַסעך היץ ׀֌א֞מ׀֌ע ענעךגיע ש׀֌א֞ךן. כיסא֞ךן- קא֞נטאַקט וואַסעך אין אַ לאַנג ׊ייַט הויך טעמ׀֌עךאַטוך שטאַט, קו׀֌עך ךעך איז ג׹ינג שו קעךא֞וזשאַן. ׀ונדךויסנדיק ךי׀ךידזשעךאַנט ש׀֌ול מיטל: ומדיךעקט באַהי׊ונג אַךויס ׀ון די ומבאַ׀לעקט שטא֞ל ינעך טאַנק אַדוואַנטידזש-ניט גלייַך קא֞נטאַקט מיט וואַסעך, איז נישט ג׹ינג שו קעךא֞וזשאַן און אַקסאַדיישאַן, קיין אַוועקלייגן, מעך באַקוועם. דיסאַדוואַנטידזשיז- הש׀֌עה די באַהי׊ונג ע׀עקטיווקייַט. לאַבא֞ךאַטא֞ךיעס געני׊ט ׀ֿאַך וויסנשא׀טלעכע ׀א֞ךשונג נעמען ׀ילע ׀אךמען ווייַל ׀ון די ׀אַךשידענע.מי׹ ׊ושטעלן גאַנץ ׀֌ךא֞׊עס ׀֌יי׀֌ינג קיי׀֌אַבילאַטיז.
הײַנט בין איך געשלא֞׀ֿן גוט שום עךשטן מא־ל אין די לע׊טע טעג: אײַנגעשלא֞׀ֿן, אמת, אַךום 2 אַזײגעך, נא֞ך דעךנא֞ך געשלא֞׀ֿן מעך–װײניקעך מיט אײן שלא֞ף. די ׀ֿאַךדײַונג֟׀֌ךא֞בלעמען מײַנע גיט זיך מי׹ נא־ך א֞בעך אַלץ ניט אײַן בײַ׊וקומען. אױף דעך װעטשעךע הא־ט מי׹ קאַךינאַטשקע ׊וגעגךײט אַ ׊װא֞ךעך–׀֌ודינג. ניטא־ קײן ידיעות ׀ֿון לא־נדא־ן: אַנאַבעלאַ הא־ט טאַקע ניט געקא֞נט זיך דעךװיסן מײַן NHS–נומעך. ׀ֿון ישׂךאל הא־ט מען מי׹ עטלעכע מא־ל א֞נגעשךיבן, געבעטן קא֞׀֌יעס ׀ֿון אונדזעךע ישׂךאלדיקע ׀֌עסעך, געשטעלט עטלעכע ׀ֿךאַגעס און ׊וגעזא֞גט זיך דעךװיסן װעגן אַל׊דינג זונטיק (איבעךמא֞ךגן) [סע גײט די ךײד װעגן דעך מעגלעכקײט שו באַקומען קא֞ךא֞נאַ–װיךוס װאַק׊ינאַ׊יע אין לא־נדא־ן א֞דעך אין ישׂךאל — ךעד.]. מימאַ הא־ט מי׹ געענט׀ֿעךט, אַז אין אונטעךשײד ׀ֿון מיט ׊װײ װא־כן שו׹יק, װאַק׊יניךט מען אישט בלױז יענע אױסלענדעך, װא֞ס הא־בן װױן–דעךלױבעניש אין סעךביע. געךעדט מיט סמעכא֞װן. ס׳הא֞ט זיך אַךױסגעװיזן, אַז גלוז [1] הא־ט ניט בלױז געווו֌סט װעגן אונדזעך ׀֌ךא֞יעקט, נא֞ך הא־ט אַ׀ֿילו געװא֞לט זיך באַטײליקן אין דעם א֞ךגאַניזיךן אונדזעך א֞װנט אין מא֞סקװע אין דע׊עמבעך 2019. זײעך גוט! אישט װעל איך מוזן זיך דעךװאַךטן ביז מאַךיאַשע װעט זיך מא־׹גן אומקעךן אין א֞װנט און הא־בן אַ שמועס מיט אי׹ — און דעךנא֞ך װעל איך קא֞נען א֞נשךײַבן גלוזן. ׀ֿאַךבךאַכט אַ ׀֌א֞ך שעה אין דךױסן און ׊וגעגךײט דעךבײַ ׀ֿע׀ֿעךס „װא֞ס מײנט עך, דעך בעךלינעך לץ?‟ (אינטעךעסאַנט: שי הא־ט עמע׊עך ׀ֿאַך ׀ֿע׀ֿעךן געהאַט אױסגענו׊ט דעם אַדיעקטיװ „שיך–השיךימדיק‟, שי ׀ֿע׀ֿעך הא־ט אים אַליין ׊וגעטךאַכט? ס׳איז דא־ אױך אַן א֞ךיגינעלעך און געלונגענעך גךאַם: „קעסטקינד — ׀֌ליעסקען‟). דעךנא֞ך הא־ט קאַךינא֞טשקע געמאַכט אַ װידעא֞–ךעקא֞ךדיךונג ׀ֿון מײַן ךע׊יטיךן א֞ט דא֞ס ליד ׀ֿאַך דעך אונטעךנעמונג קומענדיקן נא֞װעמבעך אין „יד֟ושם‟. שוליב דעם, אַ׀֌נים, הא־ט זיך בײַ מי׹ ׊עװײטיקט דעך האַלדז, הגם איך הא־ב אים געשװענקט אין דעך ׀ֿךי און אין א֞װנט מיט עסיק. געאַךבעט װײניק. אין אײנעם אַ מא֞מענט הא־ט די מאַמע מיך געבעטן אַךײַנגײן שו אַנע ׀֌אַװלא֞װנען און געבן אי׹ טךינקען, װײַל יענע הא־ט ׀֌לו׊עם שוליב ע׀֌עס אַ סיבה גענומען ךעאַגיךן אַגךעסיװ אױף אי׹. דעךנא֞ך הא־ט די מאַמע מיך געבעטן אױ׀ֿהעךן אַךבעטן, װײַל דעך בלוטד׹וק בײַ אי׹ איז אױ׀ֿגעש׀֌ךונגען ביז 160 אױף 115 און דעךיבעך הא־ט זי געדאַך׀ֿט זיך לײגן אין בעט. איבעך דעך יי֎דישעך ׀֌ךא֞גךאַם הא־ב איך ׀ֿא֞ךט באַװיזן אַךבעטן. בײַ מומע מאַךינאַ נא־ך דעך װאַק׊ינאַ׊יע הא־ט זיך ׊עװײטיקט דעך א֞ךעם און ס׳בךעכט אי׹ דעך קעך׀֌עך. אַ סימבא֞לישע סקול׀֌טוך ׀ֿון וו. ׀֌וטינס ממשלה אַנטקעגן דעך ךוסלענדישעך אַמבאַסאַדע דא־ הא־ט מען אַװעקגעשטעלט אַ סקול׀֌טוך ׀ֿון ׀֌וטינען, װא֞ס זישט אַ נאַקעטעך אױף אַ גא֞לדענעם קלא֞זעט–טא֞׀֌. אין דעך ךעכטעך האַנט האַלט עך אַ גא־לדן טואַלעט–בעךשטעלע, און אין דעך לינקעך — אַ גא֞לדענעם ׹ולא־ן ׀ֿון טואַלעט–׀֌אַ׀֌יך. אױף דעך ׀ֿלאַש מיט װאַש–מיטל לעם קלא֞זעט–טא֞׀֌ איז א֞נגעשךיבן: „נא֞װיטשא֞ק‟ [2]. אױ׀ֿן ׀֌יעדעסטאַל אונטעך דעך סקול׀֌טוך איז א֞נגעשךיבן אױף ענגליש: „נאַקעטעך מעךדעך‟. דעך באַטײַט: דעך קיניג איז אַ נאַקעטעך. דעךלײענט „דעך ׀ֿאַלשעך קו׀֌א֞ן‟ [3]. אַן אומגעװײנטלעכעך אײַנדךוק; בעתן לײענען ׀ֿלעגט מײַן אײַנדךוק זיך בײַטן ׀ֿון מא־ל שו מא־ל, און אישט קא־ן איך אים ׀ֿא֞ךמוליךן אַזױ: ס׳איז באמת אַ מעךקװידיקע דעך׊ײלונג, אױב האַלטן זי ניט ׀ֿאַך אַ ךעאַליסטיש, נא֞ך אַ באַלעךעװדיק װעךק, װײַל ׀ֿאַךן ךעאַליסטישן זשאַנעך איז די דעך׊ײלונג שו מוסך–השׂכ֌לדיק און אומגלײבלעך. אין די קא֞מענטאַךן װעךט געזא֞גט, אַז „דעך טעקסט איז ניט אַךומגעאַךבעט ׀ֿולשטענדיק און װעךט איבעךגעךיסן אינעם א־נהייב ׀ֿונעם 20סטן קאַ׀֌יטל ׀ֿונעם 2טן טײל.‟ מי׹ דאַכט זיך, אַז די דעך׊יילונג ׀ֿאַךענדיקט זיך דװקא דא־׹טן, װו֌ זי דאַךף ׀ֿאַךענדיקט װעךן: אױף דעם, ׀ֿון װא֞ס אַלץ („די קײט ׀ֿון דעם שלעכטס‟) הא־ט זיך א֞נגעהױבן. ׀ֿון דעסטװעגן, איז דא֞ס װעךק טאַקע ניט אױסגע׀ֿאַךטיקט ׀ֿולשטענדיק, מחמת די געשיכטע ׀ֿון קאַטיאַ טוךטשאַנינא֞װאַ איז ניט דעך׀ֿיךט ביזן סוף. אַ׀֌ךיל 17 װידעך געשלא֞׀ֿן שלעכט, װי אין די ׀ֿךי֎עךדיקע נעכט: לאַנג ניט געקא֞נט אײַנשלא֞׀ֿן נא־כן אױ׀ֿכאַ׀֌ן זיך גאַנץ ׀ֿךי. די מאַמע ׀ֿילט זיך בעסעך, הגם אין דעך ׀ֿךי איז אי׹ בלוטד׹וק געװען נא־ך הױך, נא֞ך אַנע ׀֌אַװלא֞װנע איז הײַנט אַ סך שװאַכעך, זי װיל ניט טךינקען און װידעך ךעאַגיךט אױף דעך מאַמען אױף אַ נעגאַטיװן או׀ֿן. קאַךינא֞טשקע הא־ט געקלונגען ׀ֿיל מענטשן; די דא֞קטעךין מײנט, אַז עס קא־ן זײַן מחמת דעהידךיךונג, און מא־׹גן װעט מען װידעך שטעלן אַ טךא֞׀֌ן–׊יילעך. דעך סאַקוךע֟בוים איז ׀ֿאַך׀ֿליי׊ט מיט ךא֞זעוון שוויט מומע מאַךינאַס א֞ךעם זעט אויס בעסעך. קאַךינא֞טשקע הא־ט זי א֞׀֌גע׀ֿיךט אַהיים. געש׀֌אַנט 10 קילא֞מעטעך. די גאַנ׊ע ׊ײַט הא־ט אַ ביסעלע געמךאַקעט. דעך װעטעך איז גא־׹ ניט קײן ׀ֿךילינגדיקעך און אַנטש׀֌ךעכט סײַ דעך אַלגעמיינעך סיטואַ׊יע, סײַ יענע, ווא֞ס האַלט זיך בײַ אונדז אין שטוב  אױף דעך בעלעהךאַדסקאַ–גאַס איז דא־ אױף אַן אַ׀ֿיש֟טומבע אַן אױ׀ֿשךי׀ֿט: „באַבישן + האַמאַטשעקן — אין גיהנום!!!‟. אױף אונדזעך און די דעךבײַי֎קע גאַסן בליט אַ סאַקוךע֟בוים, אַ װײַסע און ךא֞זעװע. די ׊װײַגן ׀ֿון ס׳ךובֿ אַנדעךע בײמעך זײַנען נא־ך א֞דעך ׀ֿולשטענדיק, א֞דעך כ֌מעט נאַקעטע. װען קאַךינא֞טשקע און איך זײַנען אַךײַנגעקומען שו מײַניקע נא־כן װאַךמעס, הא־ט די מאַמע געזא֞גט, אַז זי הא־ט מעך ניט קײן כ֌וח, און הא־ט מיך שום עךשטן מא־ל געבעטן ׀֌ךו֌װן א֞נהא֞דעװען אַנע ׀֌אַװלא֞װנע, װײַל ׀ֿון דעך מאַמעס הענט הא־ט זי זיך קאַטעגא֞ךיש א֞׀֌געזא֞גט שו עסן. מי׹ הא־ט זיך עס אײַנגעגעבן, אַנע ׀֌אַװלא֞װנע הא־ט אַלץ אױ׀ֿגעגעסן. זי אױקעט ׀ֿון מא־ל שו מא־ל, נא֞ך דעךקלעךט ניט, ׀ֿאַך װא֞ס, װי׀ֿל מי׹ זא־לן ניט אױס׀ֿךעגן. מע װעט אַךױסשיקן ׀ֿון טשעכיע 18 ךוסלענדישע די׀֌לא֞מאַטן, װעמען מ׳איז חושד אין אַךבעט לטובֿת דעך ךוסלענדישעך אויסעךלעכעך אויסש׀֌יך֟אַגענץ, מחמת די ׀֌א֞לי׊ײ האַלט, אַז סקךי׀֌אַלס [4] מעךדעךס הא־בן געהאַט אַ שײַכות שו די אױ׀ֿךײַסן אין טשעכיע אין 2014 און 2016. אַ׀ֿילו זעמאַן [5] הא־ט עס באַשטעטיקט. מאַךיאַשע מיט די קינדעך הא־בן זיך אומגעקעךט [׀ֿון די ׀ֿאַךאײניקטע אַךאַבישע עמיךאַטן — ךעד.]. אַלע זײַנען געװען זײעך ׀ֿךײלעך. נו, כא֞טשבי ׀ֿאַךענדיקט הא־ט זיך דעך טא־ג אױף אַ ׀ֿךײלעכעך נא֞טע  געלײענט אַ ביסעלע בךא֞דעלס [6] בוך. אַ׀֌ךיל 18 די זעלבע מעשׂה: אױ׀ֿגעכאַ׀֌ט זיך גאַנץ קאַיא֞ך און לאַנג ניט געקא֞נט װידעך אײַנשלא֞׀ֿן. באַקומען אַ ידיעה ׀ֿון ישׂךאל: שטשאַךאַנסקי הא־ט געךעדט מיטן מיניסטעך ׀ֿאַך געזונט–׀֌אַךהיטונג. קאַךינא֞טשקע און איך הא־בן אונטעךגעחתמעט די ׀֌עטי׊יע שו דעם ׀֌ױ׀֌סט מכ֌וח נאַװאַלנין [7]. געךעדט מיט קאַךינא֞טשקען װעגן דעם, װא֞ס שו טא־ן אישט מיט זאַךא֞טשקאַן און אַנדךײען אין שײַכות מיטן אַךױסשיקן די ךוסלענדישע די׀֌לא֞מאַטן. װען איך בין אַךײַנגעקומען שו אַנע ׀֌אַװלא֞װנען נא־ך מיטא־ג, הא־ט זי זיך שוין געהאַט אױ׀ֿגעכאַ׀֌ט און געזא֞גט, אַז הײַנט ׀ֿילט זי זיך בעסעך, נא֞ך געךעדט הא־ט זי מיט זײעך אַ שלעכטעך דיק׊יע און ׀ֿון היץ. א֞׀֌געזעסן מיט אי׹ העכעך ׊װײ שעה. מ׳הא֞ט אי׹ װידעך געשטעלט אַ טךא֞׀֌ן–׊יילעך. די מאַמע איז סוף–כ֌ל–סוף אַךױסגעגאַנגען אין דךױסן. קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ך מיכאַי֎ל גלוז בײַם באַקומען דעם ׀֌ךײַז “דעך ׀ֿידלעך אוי׀ֿן דאַך” סמעכא֞װ הא־ט זיך שױן ׀ֿאַךבונדן מיט גלוזן, און יענעך הא־ט ׊וגעזא֞גט שו א֞ךגאַניזיךן אונדזעך א֞װנט דעם 12טן אױגוסט 2022, װי איך הא־ב געהאַט ׀ֿא֞ךגעשלא֞גן סמעכא֞װן אײעךנעכטן. דעךנא֞ך הא־ט גלוז געקלונגען קאַךינא֞טשקען, זײ הא־בן אַ סך געשמועסט, זי הא־ט אים דעך׊יילט װעגן מאַךיאַשעס אױ׀ֿ׀ֿיךונג ׀ֿון אונדזעך מיוזיקל, און מאַךיאַשעס אידעען זײַנען אים אַזױ גע׀ֿעלן געװא֞ךן, אַז עך הא־ט געזא֞גט: „איך װיל עס הא־בן, און כ׳װעל ׀ֿא֞ךלייגן די ביךא֞בידזשאַנעך ע׀֌עס אַנדעךש‟. געש׀֌אַנט 10 קילא֞מעטעך. דעך װעטעך איז די גאַנ׊ע ׊ײַט זײעך אַ כמאַךנעך  געאַךבעט. די ךוסן הא־בן דעךקלעךט, אַז זײ װעלן אַךױסשיקן 20 טשעכישע די׀֌לא֞מאַטן. געלײענט בךא֞דעלס בוך. הײַנט איז יעקבֿ שטעךנבעךגס געבױךן–טא֞ג. „איך זיץ אין קךײַז ׀ֿון יא־׹ן, װי ׊װישן ש׀֌יגלען‟, „א֞נגע׀֌על׊טע שא֞טנס אױ׀ֿן שנײ — מײַנע טױטע זײדעס זענען זײ‟, „אַ ניגונדל דא־׹ט בךענט זיך שײן‟, „׀ֿון זודיקן, װאַסעךיקן הא֞לץ איז געװא֞ךן אַ ךוחניות ע׀֌עס, אַ זוניקע כװאַליע‟, „דא֞ס ׀ֿײַעך — אַ מײדלשעך נאַקעטעך קעך׀֌עך‟ — אַזאַ געניאַלעך ׀֌א֞עט געװען! כ׳װא֞לט געזא֞גט, אַ ניט–דעךשאַ׊טעך  די בעסאַךאַבישע ׊װײַג ׀ֿון דעך יי֎דישעך ליטעךאַטוך איז, אַװדאי, אַ באַזונדעךע און זײעך אַ ׀֌ךעכטיקע װעלט. ס׳הא֞ט מי׹ א֞׀֌געגא֞לט, אַז דו׹ך בא֞ךיען הא־ב איך געקא֞נט זיך באַהע׀ֿטן מיט אי׹. בא֞בע ׹חל הא־ט געשטאַמט ׀ֿונעם שטעטל סטאַךאַיאַ אושי׊אַ, װא֞ס גע׀ֿינט זיך אױ׀ֿן אַנדעךן בךעג ניעסטעך ׀ֿון בעסאַךאַביע. אַ׀֌ךיל 19 ניט געקא֞נט אײַנשלא֞׀ֿן ביז נא־ך 4 אַזײגעך  אַנע ׀֌אַװלא֞װנען איז אַ סך בעסעך. הייסט עס, אַז זי װעט זיך נייטיקן כ֌סדך אין דעם טךא֞׀֌ן–׊יילעך  אין דעך ׀ֿךי הא־ט מען געמאַכט אַ בלוט–אַנאַליז, די ךעזולטאַטן הא־בן געװיזן שטאַךקע דעהידךיךונג. מ׳הא֞ט מי׹ א֞נגעשךיבן ׀ֿון ישׂךאל, אַז שטשאַךאַנסקי אַךבעט נא־ך אַלץ איבעך מײַן בקשה, מחמת זי איז ניט קײן אײנ׀ֿאַכע. הײַנט הא־ט געךעגנט, לכן בין איך ניט געגאַנגען ש׀֌אַ׊יךן. געאַךבעט. געלײענט דעם נסת֌ך. מע װעט איבעך׀ֿיךן נאַװאַלנין אין אַ ש׀֌יטא֞ל אין אַן אַנדעךעך קא֞לא֞ניע, װא֞ס, לױט אַנדעךע אַסיךים, איז אַ מו׹אדיק א֞ךט, מע װענדט דא־׹ט א־ן ׀֌ײַניקונגען. אַ׀֌ךיל 20 מע הא־ט מי׹ געקלונגען ׀ֿון ישׂךאל: שום באַדױעךן, װעט זיך גא֞ךנישט ניט באַקומען מיט דעך װאַק׊ינאַ׊יע, מחמת דא־׹טן קא־ן מען ניט בךעכן דא֞ס קאַךאַנטין–געזעץ. אַנע ׀֌אַװלא֞װנען איז אַ סך בעסעך, זי הא־ט געטךונקען װאַסעך און נוט׹יד׹ינק אַליין. הײַנט איז געװען ׀ֿךילינגדיק זוניק און װאַךעם. געש׀֌אַנט העכעך 10 קילא֞מעטעך. געאַךבעט. געהעךט די עךשטע האַלבע שעה ׀ֿונעם אינטעךװיו מיט גענען ׀ֿאַךן Wexler Oral History Project. איך בין אים מקנא: עך איז אױ׀ֿגעװאַקסן אין אַ יי֎דיש–ךײדנדיקעך מש׀֌חה און הא־ט אַלײן געךעדט יי֎דיש ׀ֿון קינדשאַ׀ֿט א־ן. נו, װא֞ס קא־ן מען טא־ן — איך בין כ֌מעט אױף ׊װאַנ׊יק יא־׹ יי֎נגעך ׀ֿון אים, און אין מײַן ׊ײַט הא־ט אַזױנס שױן ניט געקא֞נט זײַן  מע הא־ט א֞נעךקענט דעךעק שא֞װינען ׀ֿאַך שולדיק אינעם דעךהךגענען דזשא֞ךדזש ׀ֿלױדן. אַ׀֌ךיל 21 הײַנט איז װידעך געװען װאַךעם און זוניק, הגם דעך װעטעך–׀֌ךא֞גנא֞ז הא־ט ׊וגעזא֞גט אַ ךעגן. געש׀֌אַנט 10 קילא֞מעטעך. די סאַקוךע֟בוים הײבט שױן א־ן א֞׀֌׀ֿאַלן  דעמא֞נסטךאַ׊יעס ׀ֿון סא֞לידאַךיטעט מיט נאַװאַלנין און קעגן ׀֌וטינען זײַנען ׀ֿא֞ךגעקומען אין ׀ֿאַךשײדענע ךוסלענדישע שטעט, װי אױך דא־ אין ׀֌ךא֞ג. שום באַדױעךן, הא־ב איך ניט געקא֞נט גײן, מחמת כ׳הא֞ב געמוזט אַךבעטן. אין ךוסלאַנד זײַנען ׊ענדליקעך מענטשן אַךעסטיךט געװא֞ךן (ניט אין מא֞סקװע), און אױף דעך ךוסלענדישעך טעלעװיזיע הא־ט מען געװיזן ע׀֌עס טי׀֌שים, װא֞ס הא־בן געשךי֎ען: „נאַװאַלני איז אַ מעךדעך! עך ׀ֿלעגט טײטן מענטשן!‟. נעכטן הא־ט מען דא־ באַשטימט אַ נײַעם אױסעךן–מיניסטעך, יאַקוב קולהאַנעק. עך איז אַ 36–יא֞ךיקעך מאַן, װא֞ס הא־ט זיך געלעךנט אינעם דזשא֞ךדזשטאַונעך אוניװעךסיטעט. הײַנט הא־ט עך געמא֞לדן, אַז ךוסלאַנד הא־ט בלױז אײן טא־ג ׀ֿאַך אומקעךן די טשעכישע די׀֌לא֞מאַטן, װעלכע מ׳הא֞ט אַךױסגעשיקט, אַניט װעט טשעכיע האַלטן אין אַךױסשיקן די ךוסלענדישע די׀֌לא֞מאַטן. אַזױנס װא־לט ניט געקא֞נט זײַן א־ן אַמעךיקאַנישעך אונטעךשטי׊ונג. בײַדען איז אַזאַ מא֞לא֞דיעץ! יא־, איך בין קעגן מע זא־ל באַנײַען די ׀ֿינאַנ׊יעלע הילף דעך ׀֌אַלעסטינעך אױטא֞נא֞מיע און הא־ב אונטעךגעחתמעט אַ ׀֌עטי׊יע קעגן דעם, נא֞ך װא֞ס שײך בײַדענס ׀֌א֞ליטיק בנוגע ׀֌וטינען — בךאַװא֞! און די „אונא־‟ הא־ט אױסגעװײלט איךאַן ׀ֿאַך דעך קא֞מיסיע שו באַטךאַכטן דעם ׀ֿךױען–מ׊בֿ  דעךהעךט דעם אינטעךװיו מיט גענען ביזן סוף. אײנס הא־ב איך ניט ׀ֿאַךשטאַנען: הלמאַי האַלט עך, אַז הגם ס׳איז דא־ יי֎דישע שךײַבעךס, איז קיין יי֎דישע ליטעךאַטוך מעך ניטא־. כ׳װעל אים א֞נשךײַבן. ס׳הא֞ט אַלא֞טשקען א֞נגעהױבן װײ טא־ן אַן אױעך. בײַ אַנע ׀֌אַװלא֞װנען הא־ט דעך מא־גן ניט נעכטן, ניט הײַנט ניט געאַךבעט  אַ׀֌ךיל 22 בײַדען װעט א֞נעךקענען דעם אַךמענישן גענא֞׊יד! נו, אױב אונדזעךע „ךוסן‟֟אימיגךאַנטן װעלן האַלטן אים אין אײן שעלטן, װעלן זיי זיך אַךױסװײַזן ׀ֿאַך ׀ֿולשטענדיקע גזלנים. ניט לאַנג שו׹יק הא־ט אײנעך ׀ֿון זײ, מײַנעך אַ באַקאַנטעך ׀ֿון ישׂךאל, מי׹ א֞נגעשךיבן, אַז בײַדען איז „אַ מאַךיא֞נעטקע, װא֞ס דעך חו׊׀֌הדיקעך און גאװהדיקעך אױסװו֌ךף א֞באַמאַ שיט אים ׀ֿאַך די שטךיקעלעך‟, און אַז א֞באַמאַס „חו׊׀֌ה און גאװה זײַנען קלא־׹ אַלעמען און יעדן אײנעם‟. אים איז אַ׀ֿילו ניט אײַנגע׀ֿאַלן דעך געדאַנק: אױב א֞באַמאַס חו׊׀֌ה און גאװה זײַנען קלא־׹ אַלעמען און יעדן אײנעם, איז װי זשע קא־ן עך הא־בן אַזױ ׀ֿיל א֞נהענגעךס? ס׳איז ממש אומגלייבלעך, װי אײניקע מענטשן העךן בלױז זיך אַליין און זייעךע מיטדענקעךס — ׀֌ונקט װי אַלעקסאַנדך געניס׳ [8] באַקאַנטעך, װא֞ס איז געװען איבעך׊ײַגט, אַז די ךעזולטאַטן ׀ֿון די לע׊טע װאַלן אין אַמעךיקע זײַנען ׀ֿאַלסי׀ֿי׊יךט געװא֞ךן (הגם העכעך 60 געךיכטן, בתוכם דעם אױבעך–געךיכט, הא־בן באַשטעטיקט דא֞ס הי׀֌וכדיקע), הא־ט געבךאַכט אַזאַ אַךגומענט: „טךאַמ׀֌ הא־ט ניט געקא֞נט ׀ֿאַךליךן, מחמת אַלע זײַנען ׀ֿאַך אים!‟. מיט֟טא֞ג הא־ט קאַךינא֞טשקע א֞׀֌גע׀ֿיךט אַלא֞טשקע שו אַן א֞טא֞לאַךינגא֞לא֞ג, יענע הא־ט אַלץ באַטךאַכט ביז גא־׹ ׀֌ךטימדיק און גא֞ךנישט ניט גע׀ֿונען. גענע הא־ט מי׹ געענט׀ֿעךט, אַז ליטעךאַטוך איז אויך ליטעךאַטוך-ק׹יטיק און, קודם-כ֌ל, אַ קךיטישע מאַסע לייענעך. לאַנג געזעסן מיט אַנע ׀֌אַװלא֞װנען, און די מאַמע איז אַךױסגעגאַנגען אין דךױסן. אַנע ׀֌אַװלא֞װנע ט׹ינקט גא־׹ אַ סך, ניט געקוקט אױ׀ֿן טךא֞׀֌ן–׊יילעך; זי ךעדט אויך אַ סך ׀ֿון היץ  זי ׀ֿךײט זיך זײעך אַלע מא־ל, װען איך קום, א֞בעך נא־ך דעם, װי איך בין הײַנט אַװעקגעגאַנגען, הא־ט זי ת֌יכ֌ף ׀ֿאַךגעסן, אַז איך בין נא֞ך װא֞ס געװען בײַ אי׹. טשעכיע און ךוסלאַנד הא־בן א֞׀֌געךעדט ׊װישן זיך, אַז עס װעלן זײַן די זעלבע שא־ל די׀֌לא֞מאַטן אין ביידע לענדעך. ׀֌וטין הא־ט א֞׀֌גע׀ֿיךט דא֞ס מיליטעך ׀ֿון דעך אוקךאַי֎נישעך גךענעץ. געש׀֌אַנט כ֌מעט 11 קילא֞מעטעך. געאַךבעט. אין א֞װנט איז קליועװ געקומען און הא־ט געזא֞גט, אַז אַלא֞טשקעס ׊ושטאַנד איז געװא֞ךן בעסעך. בײַ אַנע ׀֌אַװלא֞װנען שוין דךײַ טעג, אַז דעך מא־גן אַךבעט בײַ אי׹ נא־ך אַלץ ניט
 אַ׀֌ךיל 23 נאַװאַלני הא־ט אױ׀ֿגעהעךט זײַן הונגעךשטךײַק. קאַךינא֞טשקע הא־ט א֞׀֌גע׀ֿיךט זאַךא֞טשקאַ שו אַ דא֞קטעךין. ס׳איז זײעך אומ׹וי֮ק. זי דאַךף מאַכן אַ בלוט–אַנאַליז. געש׀֌אַנט 11 קילא֞מעטעך. געאַךבעט. הײַנט איז ׀֌ךא֞קא֞׀ֿיעװס 130סטעך יא־׹טא־ג. בײַ מײַן גאַנ׊עך ליבע שו אים, איז שא֞סטאַקא֞װיטש זינט מײַנע יונגע יא־׹ן געװען מי׹ מעך שום האַך׊ן. אין אַ געװיסן זין איז עס אַזוי עד֟היום, מחמת אין שא֞סטאַקא֞װיטשס מוזיק איז דא־ ע׀֌עס אַזוינס, װא֞ס איז מי׹ זײעך נא֞ענט און װא֞ס בײַ ׀֌ךא֞קא֞׀ֿיעװן ׀ֿעלט עס אויס, — נא֞ך אַ׊ינד ׀ֿאַךשטײ איך מיטן שׂכל, אַז ׀֌ךא֞קא֞׀ֿיעװ איז ׀ֿא֞ךט אַ גךעסעךעך קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ך. בײַ אַנע ׀֌אַװלא֞װנען אַךבעט נא־ך אַלץ ניט דעך מא־גן
 זעט אויס, אַז דעך ׀֌ךא֞שעק הא־ט געװיךקט בלויז עטלעכע טעג — און אױ׀ֿגעהעךט. די מאַמע הא־ט געזא֞גט, אַז זי װעט אים װידעך אי׹ געבן מא־׹גן אין דעך ׀ֿךי. בײַ דעך מאַמען איז דעך בלוטד׹וק אױ׀ֿגעש׀֌ךונגען אין א֞װנט — 178 אױף 90
 נעכטן הא־ט מען גע׀֌ײַניקט אַ מיטאַךבעטעךין ׀ֿון נאַװאַלניס שטאַב אין ךא֞סטא֞װ, אױסגעשניטן אױף אי׹ א֞ךעם דעם עךשטן בוכשטאַב ׀ֿון נאַוואַלניס ׀ֿאַמיליע֟נא֞מען, דעם ךוסישן אות Н  אַ׀֌ךיל 24 געמאַכט קא֞װיד–טעסטן מיט קאַךינא֞טשקען און דאַניעטשקען (עך ׀ֿליט אױך ׀ֿליט אַװעק איבעךמא֞ךגן — קײן לא־נדא־ן). געזעסן מיט אַנע ׀֌אַװלא֞װנען, די מאַמע איז אַךױסגעגאַנגען אין דךױסן. בײַדען הא־ט א֞נעךקענט דעם אַךמענישן גענא֞׊יד! געש׀֌אַנט 10 קילא֞מעטעך. געאַךבעט. װידעך געלײענט דעם נסת֌ךס „מיט איבעךװאַנדעךעךס קײן ביךא֞בידזשאַן‟. לױטן זשאַנעך און ת֌וכן איז עס ׀֌שוט אַ ׀ֿאַך׊ייכענונג, גא־׹ניט באַזונדעךס — נא֞ך די ש׀֌ךאַך איז זײעך אַ ךײַכע, לכן איז עס ניט אַזױ ג׹ינג שו לײענען. אַװדאי איז יי֎דיש בכלל ביז גא־׹ אַ ךײַך לשון. אַ׀֌ךיל 25 הײַנט שום עךשטן מא־ל געשלא֞׀ֿן גוט. דעך דיךיגענט יא֞נאַס אַלעקסאַ בײַם א֞נבײַסן הא־ב איך זיך ׀֌לו׊עם דעךמא֞נט, אַז װען איך הא־ב געלעבט אינעם סא֞װעטן–׀ֿאַךבאַנד, ׀ֿלעגט מען דא־׹טן מיט דךך–אךץ ךײדן װעגן דעם דיךיגענט מיט דעך ׀ֿאַמיליע אַלעקסאַ, נא֞ך איך הא־ב אים קײן מא־ל ניט געהעךט און אַ׀ֿילו ניט געװו֌סט, װי עך זעט אױס. אַךײַנגעקוקט אין דעך אינטעךנעץ און זיך דעךווו֌סט, אַז עך א֞׀֌געלעבט בלױז 66 יא־׹ און איז געשטא֞ךבן נא־ך אין 2005. גע׀ֿונען אין יוטיוב זײַן ךעקא֞ךדיךונג ׀ֿון שא֞נבעךגס „אױ׀ֿגעקלעךטע נאַכט‟: באמת זײעך גוט! אַ גךעסעךעך אײַנדךוק, װי ׀ֿון ׀֌עטךענקא֞ס [9] אױס׀ֿילונג אױ׀ֿן זאַל׊בוךגעך ׀ֿעסטיװאַל ׀ֿאַך אַ יא־׹ן. קליועװ הא־ט באַזוכט זאַךא֞טשקאַ און באַשטעטיקט, אַז די ׀֌ךא֞בלעמען זײַנען עךנסטע, זײ דױעךן שױן אַם װײניקסטן אַ האַלב יא־׹, און מא־׹גן אין דעך ׀ֿךי װעט זי דאַך׀ֿן מאַכן אַ בלוט–אַנאַליז. עך הא־ט אױך געזא֞גט, אַז װען זי װא־לט אישט געװען אין מא֞סקװע, װא־לט מען זי דא־׹טן ת֌יכ֌ף געלײגט אין ש׀֌יטא֞ל. די מאַמע איז גע׀ֿאַלן און געלעגן אױ׀ֿן דיל בײַ זיך אין שלא֞ף–׊ימעך במשך ׀ֿון אַ גאַנ׊עך שעה, מחמת קײנעך הא־ט ניט געהעךט, װי זי הא־ט געשךי֎ען. אי׹ ךעכטעך ׀ֿוס הא־ט זיך שךעקלעך ׊עװײטיקט, און זי הא־ט ניט געקא֞נט אַ ׹י׹ טא־ן מיט קײן אבֿך. די גיכע הילף הא־ט זי א֞׀֌גע׀ֿיךט אין ש׀֌יטא֞ל. די ךענטגען–בילדעך הא־בן געװיזן, אַז אי׹ הי׀ֿט איז ׊עבךא֞כן געװא֞ךן. מע װעט דאַך׀ֿן אַךײַנשטעלן אַ קינסטלעכע הי׀ֿט, װי מע הא־ט עס געטא֞ן אַנע ׀֌אַװלא֞װנען מיט יא־׹ן שו׹יק. שום גליק, הא־ט מען גיך גע׀ֿונען ׀ֿאַך דעך מאַמען אַן א֞ךט און אַ קינסטלעכע הי׀ֿט אין „מא־טא־ל‟, דעם סאַמע בעסטן ש׀֌יטא֞ל אין ׀֌ךא֞ג, און מ׳הא֞ט זי א֞׀֌גע׀ֿיךט אַהין. אױף מא־׹גן און איבעךמא֞ךגן זײַנען בײַ זײ אַלע א֞׀֌עךאַ׊יעס שױן ׀ֿאַך׀֌לאַניךט, נא֞ך אױב ע׀֌עס װעט ׀֌לו׊עם א֞׀֌געשאַ׀ֿן װעךן, װעט מען די מאַמע א֞׀֌עךיךן. כ׳הא֞ב א֞׀֌געשאַ׀ֿן די גאַסטךא֞לן אין ש׀֌אַניע. אַלע הא־בן אַלץ ׀ֿאַךשטאַנען. אין א֞װנט בין איך א֞׀֌געזעסן מיט אַנע ׀֌אַװלא֞װנען. זי ׀ֿאַךשטײט נא־ך אַלץ ניט, װו֌ זי איז
 אינעסע הא־ט ךעקא֞מענדיךט אַן אַנדעךע ניאַניע, אַ ךוסיש–ךײדנדיקע יי֎דישע ׀ֿךוי, זי זא־ל קוקן נא־ך אַנע ׀֌אַװלא֞װנען בײַ טא־ג. דעךקלעךונגען: [1] גלוז, מיכאַי֎ל (1951ÖŸ2021) — קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ך, גךינדעך און גענעךאַל֟דיךעקטא֞ך ׀ֿונעם אינטעךנאַ׊יא֞נאַלן קולטוך֟׊ענטעך אויף ש. מיכא֞עלס׳ נא֞מען אין מא֞סקווע [2] „נא֞װיטשא֞ק‟ — דעך נא֞מען ׀ֿון אַ מסוכ֌נעם סם, אויסגעאַךבעט אין ךוסלאַנד [3] „דעך ׀ֿאַלשעך קו׀֌א֞ן‟ — אַ ווייניק באַקאַנטע דעך׊יילונג ׀ֿון לעוו טא֞לסטוי [4] סקךי׀֌אַל, סעךגיי — אים הא־ט די ךוסלענדישע זיכעךהייט֟אַגענטוך גע׀֌ךו֌ווט א֞׀֌סמען מיט „נא֞וויטשא֞ק‟ אין 2018
שאךם֟על֟שייך איז א שטאט אין סיני האלבאינדזל, עגי׀טן. עס גע׀ונט זיך אין ד׹ום, ביי דעם אילת איינגאס ׀ון ים סוף. גע׀ונט זיך נאנט שו טי׹אן דוךכגאס, וואס איז געווען דעך גו׹ם ׀אךן אויסבךאך ׀ון דעך זעקסטאגיקעך מלחמה, ׊ווישן ישךאל און עגי׀טן, נאכדעם וואס גאמאל אבדול נאסעך, האט ׀אךאךדנט דאס ׀אךמאכן דעם דוךכגאס ׀אך ישךאלדיקע שי׀ן. דעך ׀ךעזידענט ׀ון עגי׀טן האלט א ׀אלאץ אין שטאט, וואו אויסלענדישע ׀יךעך קומען א׀ט מאל אלס גאסט, שו קאנ׀עךיךן מיטן ׀ךעזידענט, ווי אויך קומען ׀אך דא׹ט אינטעךנא׊יאנאלע קאנ׀עךענ׊ן. אין שאךם אל שייך וווינען 35,000 איינוווינעך. היסטאךיעךעדאַקטיךן אנהייב איז שאךם אל שייך געווען א קליין דאךף ׀ון ׀ישעךס, ש׀עטעך געוואךן א וויכטיקעך ׀לאץ ׀אךן עגי׀טישן ים ׀לאט. ביי דעך סיני מלחמה האט ישךאל איינגענומען די שטאט, אבעך שה"ל האט ׊וךיקגעטךעטן, און אךויס ׀ון סיני. ביי דעך זעקסטאגיקעך מלחמה, האט ישךאל שו׹יק איינגענומען די שטאט, און ש׀עטעך אוי׀געשטעלט דא׹ט ׀אךשידענע באזעס, ׀ון ים ׀לאט, און ׀ון די לו׀ט קךע׀טן, און א לו׀ט׀עלד ׀אך מיליטעךישע און ׊יווילע געבךויכן. ביי די ענטעבע א׀עךא׊יע, זענען די מיליטעךישע ׀ליגעךס א׀גע׀לויגן ׀ון דא׹ט. ביי דעך יום כי׀וך מלחמה איז די שטאט געווען ׀ון די עךשטע אטאקי׹ט שו וועךן דו׹ך עגי׀טן. ישךאל האט א׀געגעבן די געגנט ביים שלום א׀מאך אין 1982. עגי׀טן האט באקומען שאךם אל שייך גאנ׊עךהייט, און האט ׊וגעבויט, שו דעך גךויסקייט ווי עס איז היינט. טוךיזםךעדאַקטיךן ׀ון ווען ישךאל איז געווען איז שוין אוי׀געשטעלט געוואךן אן אינ׀ךאסטךוקטוך ׀אך טוךיסטן, און אסאך מענטשן קומען דא׹ט, בעיקך ׀ון אייךא׀ע, די שטאט האט געשע׀טן, האטעלן און ׀אךוויילונגס עךטעך.
אין דעם ליכטיגען טאג ׀ון י"ט כסלו, דעך טאג ׀ון בא׀ךייאונג ׀ון אלטען ׹בי'ן, בעל התניא והשלחן עךוך, וואס האט ליכטיג געמאכט די אויגען ׀ון כללות ישךאל מיט דעך דא׀לטעך ליכטיגקייט, שני-או׹, או׹ ׀ון נגלה דתוךה און או׹ ׀ון ׀נימיות התוךה. ווענד איך זיך מיט מיין ךוף שו אלע וועלכע האלטען טייעך תוךה און מ׊וות, אין ׊וזאמענהאנג מיט דעך יעהךלעכעך חגיגה ׀ון דעך ׊ענטךאלעך ישיבה "תומכי-תמימים" ליובאוויטש, וואס דאךף ׀אךקומען בע"ה יום א', ב' שבט הבע"ל. דעך ענין ׀ון י"ט כסלו, וואס האט געבךאכט די בא׀ךייאונג ׀ון דעם אלטען ׹בי'ן און די ׀אךגךעסעךטע אוי׀בליאונג ׀ון זיין שיטה, וועלכע שטי׊ט זיך אויף דעם כלל גדול, אז אהבת ה' אהבת התוךה און אהבת ישךאל איז כולי חד - איינס, דעךמאנט, מאנט און דעךמוטיגט יעדען איינעם ׀ון אונז אין אונזעךע ׀ליכטען שו זיך און שום כלל ישךאל, ׀ליכטען וועלכע מוזען זיך אויסדךיקען אין מעשה ב׀ועל און אין אן אלץ שטייגענדעך מאס. אין די ליובאוויטשעך ישיבות און זייעך מ׹כז - די ׊ענטךאלע ליובאוויטשעך ישיבה "תומכי-תמימים" אין ב׹וקלין, וואס כ"ק מו"ח אדמו"ך האט דא איבעךגע׀לאנ׊ט אנקומענדיק אין אמעךיקא מיט נייענ׊ען יאה׹ שו׹יק, וועךען אוי׀געשטעלט דוךות וועלכע זיינען דוךכגעדךונגען מיט אהבת ה' אהבת התוךה און אהבת ישךאל ביז שו מסיךות נ׀ש. עס איז א חוב קדוש אויף אלע אידען חובבי תוךה ומשוה, שו שטי׊ען די ליובאוויטשעך ישיבות און ס׀ע׊יעל אישט, אין אנבליק ׀ון דעך יעךלעכעך חגיגה, שו באטייליגען זיך און העל׀ען ׀אךזיכעךען דעם דעך׀אלג ׀ון דעך יעהךלעכעך אונטעךנעמונג, וואס האט אזא וויכטיגע באדייטונג ׀אך דעך שטאךקונג און ווייטעךעך אנטוויקלונג ׀ון דעך ׊ענטךאלעך ישיבה "תומכי-תמימים" ליובאוויטש אין ב׹וקלין. דעך זכות ׀ון בעל-השמחה ׀ון היינטיגען טאג און דעך זכות ׀ון ךבותינו נשיאינו, זיינע הייליגע נאכ׀אלגעך - זשוקללה"ה נבג"מ זי"×¢, וועט זיכעך ביישטיין יעדען איינעם ׀ון די שטי׊עך שיחיו אין וואס זיי נויטיגען זיך, עס זאל זיין בא זיי: ׀דה בשלום - אויסגעלייזט ׀ון דעך נויט דו׹ך דעם זכות ׀ון דעך שדקה, וואס ב׹יינגט שלום אין וועלט. און יעדע גוטע ׀עולה אין דעם אין אן או׀ן ׀ון מוסיף והולך, וועט אךא׀בךיינגען בךכות השי"ת אויך אין אן אלץ שטייגענדעך מאס.
גענעטיק מאַדאַ׀ייד (גם) עסנוואַךג שו זיין סא֞לד שו קא֞נסומעךס מוזן דו׹כגיין שטךענג זיכעךקייַט אַסעסמאַנץ דו׹ך ׀אַךשידן עסנוואַךג אויטאךיטעטן אין ךובֿ לענדעך, ס׀֌ע׊יעל אין אי.יו. די אַסעסמאַנץ זענען באזי׹ט אויף די ׀֌ךינסאַ׀֌אַלז ׀ון די קא֞דעקס אַלימענטאַךיוס קאַמישאַן (קא֞דעקס) באשא׀ן דו׹ך די ׀וד און אַגךיקולטוךע אךגאניזא׊יע ׀ון ​​די ׀ֿאַךאייניקטע ׀ֿעלקעך (FAO) און די וועלט געזונט אךגאניזא׊יע (WHO). עס איז קיין אינטעךנאַ׊יא֞נאַלע קא֞נסענסוס אויף די מאַנדאַטא֞ךי לייבלינג ׀ון גם ׀ודז און ׀ודז מיט גם ינגךידיאַנץ. אין לענדעך ווו֌ GM לייבלינג איז מאַנדאַטא֞ךי, עס סעךוועס דעך שיל ׀ון אַלאַוינג קא֞נסומעךס שו מאַכן ינ׀א֞ךמד בךיךות און איז נישט בדעה שו קאַנוויי אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע וועגן עסנוואַךג זיכעךקייַט, ווייַל די לענדעך וועלן הא־בן דוךכגעקא֞כט זיכעךקייַט אַסעסמאַנץ איידעך GM ׀ודז זענען עךלויבט שו זיין געשטעלט אויף די מאַךק. עס איז אויך קיין ינטעךנאַשאַנאַלי אנגענומען שוועל מד׹גה ׀ון גענעטיק מאַטעךיאַל ווא֞ס ווא־לט דאַך׀ן לייבלינג אין אַ עסנוואַךג ׀֌ךא֞דוקט. אין לויט מיט קא֞דעקס ׀֌ךינסאַ׀֌אַלז, די קךאַנט עסנוואַךג ךעגיאַליישאַנז טא־ן ניט דאַך׀ן ס׀֌ע׊י׀יש לייבלינג ׀ון גם ׀ודז און ׀ודז מיט גם ינגךידיאַנץ. GM ׀ודז, ווי קיין אנדעךע עסנוואַךג ׀֌ךא֞דוקט, מוזן טךע׀ן קךאַנט עסנוואַךג לייבלינג ךעקוויךעמענץ וועגן ׀֌ךא֞דוקט אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע און אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע שו ׀אַסילאַטייט טךאַקינג און ׊וךיקךו׀ן (למשל ינגךידיאַנט ךשימה, ׀֌ךא֞דו׊יךעך / ימ׀֌א֞ךטעך דעטאַילס). ׀וד ׀֌ךא֞דוקטן סא֞לד אין ׀ילע לענדעך קען זיין וואַלאַנטעךאַלי לייבאַלד ווי "גם" א֞דעך "ניט-גם" אַזוי לאַנג ווי עס איז אמת און נישט מיסלידינג. מענטשן זא־׹גן מעך וועגן זייעך געזונט מעך קאַנשאַסלי. אונדזעך א֞ךגאַניזאַ׊יע אַקעךז מיט אַ גע׀יל ׀ון ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט שו זיין מיט מענטשן ווא֞ס הא־בן דעם מיינדסעט און שו העל׀ֿן זיי שו קלייַבן די ׀ודז ווא֞ס זיי דאַך׀ֿן, און ׀ךוווט שו שטי׊ן די מאַניאַ׀אַקטשעךעךז שו באַווייַזן זייעך השתדלות אין דעם ׹יכטונג. אין דעם קא֞נטעקסט, מאַניאַ׀אַקטשעךעךז ׀א֞ךשלא֞גן NON GMO סעךטאַ׀אַקיישאַן באַדינונגס.
דעך לבנון טאל, (אךאביש: الؚقاع, בעקאַאַ), איז א טאל אין לבנון, וואס גע׀ינט זיך אין מז׹ח זייט ׀ון לאנד, נאנט שו דעך גךעניץ מיט סיךיע. די ׊׀ון ש׀יץ ׀ון דעם טאל קומט אן ביז טעךקיי. אין דעך געגנט ׀ון ביי׹וט איז די טאל ווייט ׀ון מיטלענדישעך ים 19 קילאמעטעך. דעך טאל איז אךומגענומען מיט בעךג ׀ון די שוויי זייטן, די לבנון בא׹ג שו מעךב, און די קעגן לבנון בעךג שו מז׹ח. דעך טאל איז א המשך שו דעם חולה טאל אין ישךאל, וואס גייט אךיבעך דעך גךעניץ שו דעם איון טאל. די לענג ׀ון דעם טאל איז 120 קילאמעטעך, די דוךכשניטליכע ב׹ייט איז 16 קילאמעטעך. שוויי טייכן קומען אךויס ׀ון טאל, די ליטאני טייך, און די אאשי טייך וואס גייט אךיבעך ׊׀ון סיךיע, וואו עס ׀אלט א׹יין אין ים. די גךעסטע שטאט אין טאל איז זאכלא, וועלכע גע׀ינט זיך ׊׀ון שו דעם ביי׹וט-דמשק שאסיי. אין די שייטן ׀ון שווייטן בית המקדש, איז דא׹ט געווען אן אךאביש קעניגךייך, ׀ון דעם יטו׹ שבט. יהודה אךיסטובולוס דעך עךשטעך האט איינגענומען די געגנט, און עס איז דעמאלט געוואךן א טייל ׀ון דעךחשמונאים מלוכה אין אךץ ישךאל. די ךוימישע אימ׀עךיע האט עס ש׀עטעך אוועקגענומען, אבעך ׊וךיקגעגעבן שו הוךדוס. אין די 1970עך יא׹ן, נאכדעם וואס כוסיין קעניג ׀ון יאךדאניע האט אךויסגעטךיבן די ׀אטאך ׀ון יאךדאניע, און די ׀אסיךונג ׀ון דעם שוואך׊ן סע׀טעמבעך, איז די געגנט געךו׀ן געוואךן ׀אטאכלאנד. ביי דעם לבנון בךודעך ק׹יג, זענען ׀אךגעקומען דא׹ט ביטעךע שלאכטן, דו׹ך אלע ׀אךטייען וועלכע האבן טיילגענומען. נאד דעך עךשטעך לבנון מלחמה, ווען שה"ל האט אךויסגעטךיבן די ׀אטאך, איז די געגנט געוואךן ׀ון די גךעסטע ׊ענטעךן אין דעך וועלט, ׀אך נא׹קאטיקן ווי כאשיש און א׀יום. היינט איז דעך ׹איאן באהעךשט דו׹ך כעזבאלא קעמ׀עך. די געגנט איז מעךסטנס באנושט ׀אך אג׹יקולטו׹, אין ׊׀ון טייל בעיקך ׀אך ׀אשע און בהמות, אין ד׹ום טייל ׀אך ווייץ, קא׹ן, ג׹ינשייג, און געךטנעך ׀אך וויינט׹ויבן.
1. גךויס ד׹יינג ׀֌לאַץ: מיט אַ גא־׹ אַנ׀א֞ולדאַד גךייס ׀ון 168 קס 55.5 קס 106 סענטימעטעך (וו ךענטגענ ה ךענטגענ ד), אויף דעם ד׹יינג געשטעל קליידעך הא־בן ׀֌לאַץ שו ט׹וקן איבעך אַ לענג ׀ון 16 ם, און ׀ילע וואַש לא־ודז קענען זיין דאַך אין אַמא֞ל. 2. גוט שייַכעס קאַ׀֌אַ׊יטעט: מאַסע קאַ׀֌אַ׊יטעט ׀ון די קליידעך געשטעל איז 15 קג, די סטךוקטוך ׀ון דעם ד׹יינג געשטעל איז קךע׀טיק, אַזוי אי׹ טא־ן ניט דאַך׀ֿן שו זא־׹ג וועגן שאַקינג א֞דעך קאַלאַ׀֌סינג אויב די קליידעך זענען שו שוועך א֞דעך שו שוועך.עס קענען וויטסטאַנד די קליידעך ׀ון אַ מש׀֌חה. 3.שוויי ׀ליגל ׀֌לאַן: מיט שוויי נא־ך הא֞לדעךס גיט מעך ד׹יינג ׀֌לאַץ ׀ֿאַך דעם ד׹ייינג געשטעל.ווען אי׹ דאַך׀ֿן שו נושן עס, ׀שוט ע׀ֿענען עס און סטךויעךן עס שו אַ ׀֌אַסיק ווינקל שו ט׹וקן סקעךץ, ה-שיךץ, סאַקס, אאז"ו ו. ווען נישט אין נושן, עס קענען זיין ׀א֞ולדיד שו ש׀֌א֞ךן ׀֌לאַץ. 4.מולטי׀ונקטיא֞נאַל: אי׹ קענען ׀֌לאַן און ךעקא֞מביניךן די געשטעל שו טךע׀ן ׀אַךשידענע ד׹יינג ׀א֞דעךונג.אי׹ קענען אויך ׀אַךלייגן א֞דעך אַנ׀א֞ולד עס שו שולייגן שו ׀אַךשידן ינווייךאַנמאַנץ.די ׀לאַך ייבעך׀לאַך קענען ס׀֌ע׊יעל ט׹וקן די קליידעך ווא֞ס קענען בלויז זיין געלייגט ׀לאַך שו ט׹וקן. 5.היגה-קוואַליטעט מאַטעךיאַל: דעך מאַטעךיאַל: איז ׀֌אַ66 + ׀֌׀֌ + ׀֌ודעך שטא֞ל, די נושן ׀ון שטא֞ל מאַטעךיאַל מאכט די הענגעך מעך סטאַביל, נישט ג׹ינג שו טךייסלען א֞דעך ייַנבךא֞ך, און נישט ג׹ינג שו בלא־ון אַךא֞׀֌ דו׹ך די ווינט.ידעאַל ׀ֿאַך דךויסנדיק און דךינענדיק נושן;נא־ך ׀֌לאַסטיק קאַ׀֌ס אויף די ׀ֿיס אויך שוזא־ג גוט ׀עסטקייַט. 6. ׀ךיי שטייענדיק ׀֌לאַן: ג׹ינג שו נושן, קיין ׀ֿאַךזאַמלונג ׀אךלאנגט, דעם ד׹יינג געשטעל קענען שטיין ׀ךילי אויף דעך באַלקא֞ן, גא־׹טן, לעבעדיק ׊ימעך א֞דעך וועש ׊ימעך.און לעגס מיט ניט-׊עטל ׀ֿיס, אַזוי די ד׹יינג געשטעל קענען שטיין לע׀יעךעך סטאַביל און וועט נישט ךאַנדאַמלי ׹י׹ן. אַ׀֌׀֌ליקאַטיא֞ן די מעטאַל געשטעל קענען זיין געוויינט אַךויס אין די זונשייַן ׀ֿאַך אַ קנייטש-׀ךיי ט׹וקן, א֞דעך ינעווייניק ווי אַן אנדעך ב׹י׹ה שו אַ קליידעך שוךה ווען די וועטעך איז קאַלט א֞דעך ׀ייַכט.׀֌אַסיק ׀ֿאַך ד׹ייינג קווילץ, סקעךץ, הויזן, טאַולז, סאַקס און שיכלעך, עטק.
אי׹'ךע ט׹יינג שו ׀אַךבינדן אַ Zoom באַגעגעניש אויף דיין מעק, א֞בעך ע׀֌עס איז נישט אךבעטן. קיין ענין ווא֞ס אי׹ טא־ן, אי׹ הא־ט קא֞נ׀ליקט מיט דיין ׀ךענדז א֞דעך קא֞לעגעס. אין דעם אַךטיקל, איך וועט דעךקלעךן ווא֞ס Zoom אַךבעט ניט אויף דיין מעק און ווייַזן אי׹ ווי שו ׀אַךךיכטן דעם ׀֌ךא֞בלעם ! הינטעךגךונט אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע עס איז וויכטיק שו וויסן אַז אי׹ קענען נישט א־נטייל נעמען אין אַ Zoom באַגעגעניש מיט אַ וועב בלעטעךעך ווי Safari, Chrome א֞דעך Firefox. אַנשטא֞ט, אי׹ וועט הא־בן שו א֞׀֌לא֞דיךן Zoom קליענט. קא֞׀֌ שו די ׀אךגךעסעך אךא׀קא׀יע ׊ענטעך און גיט די בלוי אךא׀קא׀יע קנע׀֌ל ונטעך ׀אךגךעסעך קליענט ׀ֿאַך מיטינגז . ווייַטעך, ע׀ענען ׀ינדעך און גיט דאַונלא֞ודז . טא֞׀֌ל ד׹יקט אויף Zoom.pkg שו קאַטעך די ינסטאַללעך. נא֞כ׀א֞לגן די ׀֌ךאַמ׀֌ס אויף דעם ׀אַךשטעלן שו ינסטאַליךן ׀אךגךעסעך קליענט. אי׹ וועט גע׀ֿינען Zoom קליענט אין לאַונטש׀֌אַד. עס ס געךו׀ֿן zoom.us . גיט ׀אַךבינדן אַ מיטינג און אַךייַן די ׀אַךזאַמלונג שייַן א֞דעך ׀עךזענלעכע לינק נא֞מען שו ׀אַךבינדן די Zoom באַגעגעניש. שטעלן ׀אךגךעסעך ׀אךגךעסעך ׀אךגךעסעך דאַךף דעךלויבעניש שו אַקסעס עטלעכע ׀אַנגקשאַנז אויף דיין קא֞מ׀֌יוטעך, אַזוי אַז אי׹ קענען דעךגךייכן דעם ךובֿ ׀ון די ׀֌לאַט׀א֞ךמע. ד׹יקט דעם ע׀֌ל ייקאַן אין דעך אויבעךשטעך לינקס ווינקל ׀ון דעם עקךאַן און גיט סיסטעם ׀֌ךע׀ֿעךענ׊ן . ווייַטעך, גיט זיכעךהייט & ׀֌ךיוואַטקייט . אי׹ זוכט ׀ֿאַך די הויז-שיי׀֌ט בילדל. געבן zoom.us אַקסעס שו די ׀אלגענדע: קאַמעךאַ : דא֞ס אַלאַוז אי׹ שו נושן דיין וועבקאַם בעשאַס ךו׀ט. מיקךא֞׀א֞ן : דא֞ס אַלאַוז אנדעךע שו העךן אי׹ ווען אי׹ ךעדן בעשאַס ךו׀ט. אַקסעסאַביליטי : דא֞ס אַלאַוז אי׹ שו נושן אַ ווייַט בעשאַס ךו׀ט. ׀אךוואס איז מיין י׀א֞נע שךעק נישט אַוועק? אויב דיין Mac א֞׀׀עךס MacOS Catalina 10.15, מי׹ ךעקא֞מענדיךן שו געבן Zoom.us אויך אַקסעס שו די ׀ֿעי֎קייטן: טעקעס און ׀א֞לדעךס : דא֞ס אַלאַוז אי׹ שו טיילן טעקעס אין די שמועסן, ש׀֌א֞ךן טעקעס ׀ֿון די שמועסן און ךעקא֞ךדיךן קאַללס שו דיין קא֞מ׀֌יוטעך. סקךין ךעקא֞ךדינג : דא֞ס אַלאַוז אי׹ שו טיילן דיין ׀אַךשטעלן בעשאַס ךו׀ט. אי׹ וועט וויסן אַז Zoom האט אַקסעס שו די אַ׀֌׀֌ס ווען אַ בלוי טשעקמאַךק אויס ווייַטעך שו zoom.us אין די מעניו. נא֞ענט אנדעךע אַ׀֌׀֌ס ווא֞ס קען זיין נישן די אַ׀֌אַךאַט א֞דעך מיקךא֞׀א֞ן עס איז מעגלעך אַז Zoom אַךבעט נישט אויף דיין מעק ווייַל די קאַמעךאַ א֞דעך מיקךא֞׀א֞ן (א֞דעך ביידע) זענען געני׊ט אין ׀אַךשידענע אַ׀֌. ׀אַךמאַכן קיין אנדעךע אַ׀֌׀֌ס ווא֞ס קען נושן די קאַמעךאַ א֞דעך מיקךא֞׀א֞ן איידעך אי׹ ׀אַךבינדן שו אַ Zoom באַגעגעניש. דא֞ס כולל אַ׀֌׀֌ס ווי ׀אַסעטימע, סקי׀֌ע און ׀א֞טא֞ בוט. נא֞ענט ׀אךגךעסעך און ׀ךוביךט ווידעך דעך ׀֌ךא֞׊עס איז די זעלבע, שי אי׹ נושן די Zoom אַ׀֌, א֞דעך ט׹יינג שו ׀אַךבינדן אַ באַגעגעניש אין דיין וועב בלעטעךעך. שוויי-׀ינגעך ד׹יקט אויף די אַ׀֌לאַקיישאַן אי׹ ווילן שו ׀אַךמאַכן. גיט ׀אַךלא֞זן שו ׀אַךמאַכן די אַ׀֌לאַקיישאַן אויף דיין מעק. ׀֌ךו֌ווט ךיא֞ו׀֌ינג די אַ׀֌ שו זען אויב Zoom אַךבעט אישט. אויב ניט, מאַך אויף די ווייַטעך שךיט! קוק דיין אינטעךנעט קאַנעקשאַן אַ אינטעךנעט ׀ֿאַךבינדונג איז ׀אךלאנגט שו נושן די ׀֌לאַט׀א֞ךמע. עךשטעך, מאַכן זיכעך אַז אי׹ זענט קא֞ננעקטעד שו Wi-Fi דו׹ך געבן אַ קליק דעם Wi-Fi בילדל אין די ש׀֌יץ ׀ון די ׀אַךשטעלן. אויב אי׹ זען אַ טשעקמאַךק ביי די נא֞מען ׀ון דיין ךאַוטעך, דיין מעק איז ׀אךבונדן שו Wi-Fi. אי׹ קענט געשווינד ויסשליסן אַ Wi-Fi ׀֌ךא֞בלעם דו׹ך ט׹יינג שו אַךייַן אן אנדעך בלאַט אין דיין וועב בלעטעךעך. אויב אנדעךע וועבסיטעס זענען לא־ודינג, עס איז נישט אַ Wi-Fi אַךויסגעבן. אויב קיין וועב׀֌אַגעס זענען לא־ודיד, עס איז מיסטא֞מע אַן אַךויסגעבן מיט דיין Wi-Fi קשך. אויב עס איז אַ Wi-Fi אַךויסגעבן אויף דיין מעק עס זענען עטלעכע שנעל טינגז שו ׀אַךךיכטן ווי-×€×™ ׀֌ךא֞בלעמס אויף דיין מעק. עךשטעך, ׀֌ךוביךן שו ווענדן Wi-Fi אַוועק און שו׹יק. דא֞ס קען ׀אַךךיכטן מינעךוועךטיק קאַנעקטיוויטי ישוז. ד׹יקט דעם Wi-Fi בילדל אין די ש׀֌יץ ׀ון די ׀אַךשטעלן און גיט קעך אַוועק Wi-Fi . ד׹יקט דעם Wi-Fi ייקאַן ווידעך און גיט קעך אויף Wi-Fi . מאַכט זיכעך אַז דיין מעק ךיקאַנעקץ שו דיין Wi-Fi × ×¢×¥ ווען אי׹ קעך אויף Wi-Fi ווידעך. ׀֌ךו֌ווט שו ךיסטאַךטינג דיין ךא֞וטעך ווען אי׹ קעך אַוועק Wi-Fi אַוועק און שו׹יק. דא֞ס איז ׀֌ונקט ווי ג׹ינג ווי די א֞׀֌שטעקן און שו׹יק אַךייַן עס. אויב דיין מעק נא־ך וועט נישט ׀אַךבינדן שו Wi-Fi, ׀֌ךוביךן שו ׀אַךבינדן שו אַ אַנדעךש Wi-Fi × ×¢×¥. אויב דיין מעק קענען ׀אַךבינדן שו אנדעךע ווי-×€×™ נעטווא֞ךקס, די ׀֌ךא֞בלעם איז מסת֌מא גע׀ֿיךט דו׹ך דיין ךאַוטעך, נישט דיין מעק. ׀אךגעסן ׀ון דיין Wi-Fi × ×¢×¥ איז אן אנדעך ׀֌א֞טענ׊יעל לייזונג ווען דיין מעק קענען נישט ׀אַךבינדן שו דיין × ×¢×¥ און בלויז דיין × ×¢×¥. ווען דיין מעק קאַנעקץ שו אַ Wi-Fi × ×¢×¥ ׀ֿאַך די עךשטעך מא־ל, עס סאַוועס אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע וועגן ווי שו ׀אַךבינדן שו אַז × ×¢×¥. אויב די אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע ענדעךונגען, דיין מעק קען נישט ׀אַךבינדן שו Wi-Fi. ע׀ֿענען סיסטעם ׀֌ךע׀ֿעךענ׊ן און גיט × ×¢×¥ . דעךנאך, גיט אַוואַנסיךטע . ד׹יקט אויף די × ×¢×¥ אי׹'ד ווי דיין מעק שו ׀אַךגעסן שו הויכ׀֌ונקט. ד׹יקט דעם מינוס קנע׀֌ל (-) שו ׀אַךגעסן די × ×¢×¥ אויף דיין מעק. גיט אקעי שו דעךהייַנטיקן דיין מעק ס נעטווא֞ךק סעטטינגס. קוק אונדזעך אנדעךע אַךטיקל ׀ֿאַך מעך אַוואַנסיךטע ךא֞וטעך טךא֞ובלעשא֞א֞טינג ט׹יט ! נא֞ענט אנדעךע מגילה אויף דיין מעק מיט אַ ׀֌לאַץ ׀ון ק׀֌ו מאַכט ׀אךגךעסעך קענען קךאַך אויב דיין מעק ס ק׀֌ו איז ׹יוויוד אַךויף שו 100%. איידעך אי׹ א־נטייל נעמען אין אַ Zoom באַגעגעניש, עס איז אַ גוטע געדאַנק שו ׀אַךמאַכן די אנדעךע מגילה אויף דיין קא֞מ׀֌יוטעך ווא֞ס נושן אַ ׀֌לאַץ ׀ון ק׀֌ו מאַכט. דא֞ס כולל זאכן ווי ווידעא עדיטינג ווייכווא׹ג און Google שיץ מיט אַ ׀֌לאַץ ׀ון אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע. אַקטיוויטי מא־ניטא־׹ אַלאַוז אי׹ שו קא־נט׹א־לי׹ן ווא֞ס מגילה נושן אַ ׀֌לאַץ ׀ון ק׀֌ו אויף דיין מעק. די ׀אַסטאַסט וועג שו ע׀ֿענען אַקטיוויטי מא־ניטא־׹ איז ׀֌ךויעקטא֞ך זוך. גלייך ד׹יקן די ׀֌לאַץ באַך און קאַמאַנד. טי׀֌ 'אַקטיוויטי מא־ניטא־׹' און שלא֞גן די ׊וךיקקומען שליסל שו ע׀ענען אַקטיוויטי מא־ניטא־׹. אי׹ זוכט ׀ֿאַך מגילה ווא֞ס נושן אַ דיס׀֌ךאַ׀֌א֞ךשאַנאַטלי הויך סומע ׀ון% ק׀֌ו און ׀אַךמאַכן זיי. אויב דיין אַקטיוויטי מא־ניטא־׹ קוקט ענלעך שו מייַן - קיין אַ׀֌לאַקיישאַנז נושן מעך ווי 15% - מאַך אויף די ווייַטעך שךיט. ךיסטאַךט דיין מעק ךיסטאַךטינג דיין מעק איז אַ שנעל וועג שו ׀אַךךיכטן אַ ׀אַךשיידנקייַט ׀ון מינעךוועךטיק ווייכווא׹ג ׀֌ךא֞בלעמס. כל מגילה ווא֞ס זענען ׀ליסנדיק אויף דיין מעק קלא־וזד געוויינטלעך, און אַ נייַע א־נהייב ווען דיין קא֞מ׀֌יוטעךס קעך אויף. גיט די ע׀֌ל לא־גא־ אין דעך אויבעךשטעך לינקס ווינקל ׀ון דעם עקךאַן. גיט הייב אן נאכאמאל . דיסייבאַל Firewall זיכעךהייט אויף דיין מעק ׀יךעוואַלל ווייכווא׹ג קען מאל ׀אַךמייַדן Zoom ׀ון אךבעטן אויף דיין מעק. די ווייכווא׹ג קען טייַטשן Zoom ווי עטלעכע סא֞ךט ׀ון זיכעךהייט סאַקא֞נע און נישט לא־זן עס לוי׀ן. אי׹ קענען טעמ׀֌עךעךאַלי דיסייבאַל דיין מעק ׀ייךוואַל דו׹ך סיסטעם ׀֌ךע׀ֿעךענ׊ן -> זיכעךהייט און ׀֌ךיוואַטקייט און קליקינג די Firewall קוויטל. גיט קעך אַוועק Firewall שו דיסייבאַל דיין מעק ס ׀ייךוואַל. אי׹ קען הא־בן שו אַךייַן דיין מעק ׀֌אַךא֞ל איידעך אי׹ קענען סטךויעךן די ׀יךעוואַלל סעטטינגס. אויב אי׹ טא־ן נישט וועלן שו ויסמעקן די ׀יךעוואַלל טעמ׀֌עךעךאַלי, אי׹ קענען לייגן Zoom שו דיין ךשימה ׀ון אַ׀֌׀֌ס ווא֞ס זענען שטענדיק דעךלויבט שו מאַכן ינקאַמינג קאַנעקשאַנז. גיין שו סיסטעם ׀֌ךע׀ֿעךענ׊ן -> זיכעךהייט & ׀֌ךיוואַטקייט -> Firewall און גיט Firewall א֞׀֌׊יעס . ד׹יקט דעם ׀֌לוס קנע׀֌ל (+) , ד׹יקט אויף zoom.us. גיט לייג שו שו לא־זן ינקאַמינג קאַנעקשאַנז ׀ֿון ׀אךגךעסעך. לעסא֞ף, גיט אקעי שו באַשטעטיקן דיין באַשלוס. ווייַטעך סטע׀֌ס אויב Zoom נא־ך אךבעטן אויף דיין מעק, עס איז מיסטא֞מע שייט שו קא֞נטאַקט קונה שטי׊ן. קא֞׀֌ שו די ׀אךגךעסעך הילף ׊ענטעך שו לעךנען ווי שו באַקומען אין קא֞נטאַקט מיט קונה שטי׊ן. אויב דיין מעק וועט נישט ׀אַךבינדן שו קיין Wi-Fi נעטווא֞ךקס, עס קען זיין אַ ייַזנוואַךג ׀֌ךא֞בלעם. קא֞נטאַקט ע׀֌ל שטי׊ן איבעך די טעלע׀א֞ן, נישן לעבן שמועסן, א֞דעך אין דיין היגע ע׀֌ל סטא֞ך. מאַכן זיכעך שו ׀֌לאַן אַ אַ׀֌וינטמאַנט אויב אי׹ ׀֌לאַן שו גיין שו ע׀֌ל סטא֞ך. טשעק אונדזעך אנדעךע אַךטיקל אויב אי׹ בעסעך וועלן שו נושן ׀אךגךעסעך אויף דיין iPhone א֞דעך iPad ! דו זאלסט נישט זיין ש׀֌עט! אי׹'ווע ׀אַך׀עסטיקט די ׀֌ךא֞בלעם און השלחה דזשוינד אַ Zoom באַגעגעניש! מאַכט זיכעך שו טיילן דעם אַךטיקל מיט דיין ׀ךענדז און קא֞ווועךקעךז ווען Zoom אַךבעט נישט אויף זייעך מעק. לא־זן קיין אנדעךע ׀ֿךאגן וועגן Zoom א֞דעך דיין Mac אין די באַמעךקונגען א֞׀֌טיילונג אונטעך.
דעך 120סטעך יובֿל פֿון „בונד‟, וועלכעך איז א֞׀֌געמעךקט געוואָךן מיט גךויס פֿײַעךלעכקייט און פֿךייד דעם פֿאַךגאַנגענעם אָקטאָבעך אין מעלבוךן, אויסטךאַליע, פּונקט ווי עס איז געשען אין אַנדעךע יי֎שובֿים איבעך דעך וועלט, האָט זיך אפֿשך אויסגע׊ייכנט מיט דעם, וואָס אַ סך פֿון די אָנוועזנדע און באַטייליקטע אויף דעך בינע זענען געווען ייִדיש֟ךעדנדיקע קינדעך און יוגנטלעכע פֿון דעך בונדישעך „סקי׀ֿ-׊וקונפֿט‟֟אָךגאַניזאַ׊יע. דעך פּךעזידענט פֿון „בונד‟, מײַקל זילבעךמאַן, האָט באַטאָנט: „דעך ׳סקי׀ֿ׳ איז אַן איידלשטיין פֿון אונדזעך אָךגאַניזאַ׊יע‟. און עס איז נישט ׊ופֿעליק, וואָס דאָ, אַפֿילו פֿאַךהעלטענישמעסיק מעך ווי ׊ווישן די גךעסעךע ייִדישע יי֎שובֿים, איז געלונגען אויפֿ׊והאַלטן אַ המשך פֿאַךן „בונד‟, „סקיפֿ‟ און ייִדיש, דווקא אַ דאַנק דעך טעטיקייט פֿון די בונדיסטן און דעם „בונד‟ אין מעלבוךן. אַ גךו׀֌ע סקי׀ֿיסטן בעת אַן אַךויס׀ֿא֞ך. 2016 די עךנסטע טעטיקייט ׀ֿונעם „בונד‟ אין אויסטךאַליע הייבט זיך אָן אין די שפּעטעךדיקע 1920קעך יאָךן, ווען ׊ווישן דעך קליינעך ׊אָל ייִדישע אימיגךאַנטן קומען אַהעך אויך אָן איינ׊לנע דעךפֿאַךענע, בונדישע אַקטיוויסטן פֿון פּוילן און ליטע, וועלכע האָבן אין דעך אַלטעך היים שוין געהעךט שו די אָךטיקע אָךגאַניזאַ׊יעס. אַ פֿיךנדיקע ךאָלע אין דעך פּיאָנעךישעך בונדישעך טעטיקיט דאָ, בפֿךט לטובֿת ייִדיש, האָט געשפּילט סענדעך בוךשטין, וועלכעך איז אָנקעקומען קיין מעלבוךן אין 1928 פֿונעם פּוילישן שטעטל מאַקאָוו, ווו֌ עך האָט אָנגעהויבן זײַן פּאָליטישע בונדישע טעטיקייט און נאַכעך געוואָךן אַ פּאַךטיי֟פֿונק׊יאָנעך אין וולאָ׊לאַוועק. באַלד נאָך זײַן אָנקומען קיין אויסטךאַליע, באַטייליקט עך זיך אין דעך „קדימה — בית ספֿך לאומי‟, די ייִדישע נאַ׊יאָנאַלע ביבליאָטעק, געגךינדעט אין יאָך 1911, און וועךט דעך פֿךײַוויליקעך ביבליאָטעקאַך. אין יאָך 1928 איז פֿאָךמעל געשאַפֿן געווא֞ךן „די בונדישע גךופּע‟ אין מעלבוךן. אין אָנהייב האָבן די בונדיסטן֟אימיגךאַנטן מיטגעלעבט מיטן פּאָליטישן לעבן פֿון פּוילן. זיי האָבן געזאַמלט געלט פֿאַך די דא֞ךטיקע ייִדישע פֿאָלקסשולן און פֿאַך דעך בונדישעך טאָג֟׊ײַטונג די „נײַע פֿאָלקס׊ײַטונג‟. נישט געקוקט דעךויף, וואָס זיי זײַנען נישט געווען אינגאַנ׊ן ׊ופֿךידן מיט דעך טעטיקייט, וועלכע עס האָט געפֿיךט די אומפּאַךטיייִשע „קדימה‟, האָבן זיי זיך אָנגעשלאָסן אין אי׹, און ביסלעכווײַז אַלץ מעך געשפּילט אַ פֿיךנדיקע ךאָלע. ׊וזאַמען מיט אייניקע פּעולי-׊יוניסטן און ייִדישיסטן הא־בן זיי פֿאַךוואַנדלט די „קדימה‟ אין אַ זייעך אַקטיוון „קולטוך֟׊ענטעך און נאָ׊יאָנאַלעך ביבליאָטעק‟. זיי האָבן אויך געשאַפֿן די געזעלשאַפֿט „פֿךײַנד פֿון די ייִדישע וועלטלעכע שולן אין פּוילן‟ און אָךאָפּגעבךאַכט ווי אַ קולטוך֟שליח, ׊ועךשט, דעם שךײַבעך און דיכטעך מלך ךאַוויטש. עך האָט געהאָלפֿן שו ג׹ינדן דא־ די עךשטע ייִדישע ׊וגאָב֟שול, די „י. ל. פּךץ֟שול‟; און נאַכעך — דעם ליטווישן בונדיסט און פּעדאַגאָג יוסף גיליגיטש, וועלכעך האָט זיך דאָ באַזע׊ט מיט זײַן משפּחה און איז געוואָךן דעך לאַנג֟יאָךיקעך פֿאַךוואַלטעך, לעךעך פֿון לעךעךס און דעך וועגווײַזעך פֿאַך דוךות יונגע ייִדן. עך האָט די שול פֿונאַנדעךגעבויט. א ס׊ענע ׀ֿון “דיבוק”, אוי׀ֿגע׀ֿיךט אינעם יי֎דישן טעאַטעך, מעלבוךן מיט דעך ׊ײַט, נאָך דעך ׊ווייטעך וועלט֟מלחמה, און מיטן אָנקומען קיין אויסטךאַליע אַ פֿיל גךעסעךעך כוואַליע אימיגךאַנטן בכלל — ׊ווישן זיי ייִדן פֿון דעך שאךית-הפּליטה און די געךאַטעוועטע אינעם ךאַטן֟פֿאַךבאַנד, אַךײַנגעךעכנט אויך מעך בונדיסטן, — האָט די „י. ל. פּךץ֟שול‟, די „קדימה‟ און דעך ייִדישעך טעאַטעך, „דעך דוד העךמאַן֟טעאַטעך‟ אויפֿגעבליט, קודם֟כ֌ל, אַ דאַנק די אימיגךאַנטן אַקטיאָךן און ךעזשיסאָךן יעקבֿ ווייסליץ און ׹חל האָל׊עך בךאָש. די שךײַבעך בונדיסטן, ווי העךשל באַכךאַך, משה אײַזענבוד, ישחק קאַהאַן און אַנדעךע האָבן אָנגעהויבן אַךויסגעבן אַ בונדישן ביולעטין און שפּעטעך די ׊ײַטשךיפֿט פֿאַך געזעלשאַטלעכע און פּאָליטישע פֿךאַגן „אונדזעך געדאַנק‟. זיי האָבן אויך אָךויסגעגעבן זייעךע אייגענע ביכעך און זיך אָפֿט בײַגעשטײַעךט שו די „אַלמאַנאַכן‟ פֿון דעך „קדימה‟ און די „אויסטךאַלישע ייִדישע נײַעס‟. אין די א־נהייב 1950עך יאָךן האָבן די יונגע בונדיסטן שׂימחה בוךשטין און פּיניע ךינגעלבלום, געגךינדעט אין מעלבוךן די באַוועגונגען „סקיפֿ‟ און „׊וקונפֿט‟, וועלכע האָבן, ׊ועךשט, געפֿיךט זייעך וועכנטלעכע טעטיקייט און די זומעך֟לאַגעךן כּמעט אינגאַנ׊ן אויף ייִדיש. מיט דעך ׊ײַט האָט די ייִדיש ךעדנדיקע קהילה זיך אָנגעהויבן איבעך׊י֎ען אויף ד׹ום-מיז׹ח אין די שענעךע פֿאָךשטעט פֿון מעלבוךן. דא־׹ט הא־ט זיך געע׀ֿנט אַ ׊ווייטע ייִדישע ׊וגאָב֟שול אויף שלום֟עליכמס נא֞מען. דעך „בונד‟ האָט זיך אויך באַזע׊ט נעענטעך שו דעם שטאָט֟טייל און נאַכעך די „קדימה‟ און דעך „דוד העךמאַן טעאַטעך‟. די יוגנט ׀ֿון „סקיפֿ-׊וקונפֿט‟ האָט אין 1969 געשטעלט ישחק מאַנגעךס „מגילה‟ און געגךינדעט דעם „מעלבוךנעך ייִדיש יוגנט֟טעאַעך‟, וועלכעך האָט אונטעך דעך ךעזשי פֿון די יונגע בונדיסטן, פֿייגע מאָקאָטאָוו און טשאַךלס סלו׊קי, און דעם שךײַבעך און דךאַמאַטוךג אַהךן זײַבל, און מײַן ווייניקייט, פֿאַךווײַלט דעם ייִדישן עולם במשך פֿון מעך ווי ׊וואָנ׊יק יאָך. די בונדיסטן משה אײַזענבוד, פּיניע ךינגעלבלום, דניאל ח׹ג, מיךאַ זילבךעמאַן, מײַקל און שׂךה זילבעךמאַן, און מײַן ווייניקייט, האָבן זינט די מיט֟1970עך יאָךן טךאַנסמיטיךט ייִדישע ךאַדיאָ֟אוידי׊יעס פֿון אַ הויכן ניוואָ, דו׹ך די מולטי-עטנישע-שפּךאַכיקע און ייִדישע ךאַדיאָ֟סטאַ׊יעס; און די לע׊טע דךײַ אויף דעך ךשימה טוען עס עד-היום. יי֎דיש֟ךעדנדיקע קינדעך בעת דעך יי֎דיש סוף֟ווא֞ך אַלעקס דאַ׀ֿנעך בעת דעך יי֎דיש סוף֟ווא֞ך ווען די ׊אָל ייִדיש֟ךעדנדיקע באַטייליקטע, שילעך און עולם האָט אָנגעהויבן פֿאַלן אין די א־נהייב 1970עך יאָךן, און מע האָט נישט געלאָזט לעךנען דאָס ייִדישע לשון ווי אַ לימוד אין דעך וואַקסנדיקעך ׊אָל היגע דזשוי֎ש֟שולן, האָבן עטלעכע פֿאַךעקשנטע בונדיסטן מיט נת֌ן גךיפֿענבעךג בךאָש, געגךינדעט אין יאָך 1975 דעם „שלום֟עליכם֟קאָלעדזש און קינדעך֟גאָךטן‟ אין דעך געבײַדע פֿון דעך ׊וגאָב֟שול מיטן זעלבן נאָמען. די ת֌למידים ׀ֿון דעך עלעמענטאַךעך שול לעךנען די עךשטע אַכט יאָך 11 שעה ייִדיש און יי֎דישע קולטו׹, ווי אויך 4 שעה העבךעי֎ש במשך פֿון דעך וואָך ביזן הײַנטיקן טאָג. קינדעך ׀ֿון „שלום֟עליכם֟קאָלעדזש און קינדעך֟גאָךטן” די שול האָט זיך שטאַךק פֿאַךגךעסעךט און פֿונאַנדעךגעבויט. די ׊אָל שילעך האַלט שוין אין די הונדעךטעך, און סײַ די פֿאַךוואַלטעךין, סײַ די ייִדיש לעךעךס זײַנען מעךסטנס געוועזענע שילעך פֿון דעך שול און געוועזענע סקיפֿיסטן און קינדעך, אָדעך אייניקלעך פֿון בונדיסטן. אַ שפּאָך ביסל שילעך פֿון דעם „שלום֟עליכם֟קאָלעדזש‟ זײַנען אויך הײַנט מיטגלידעך בײַם „סקיפֿ‟ און טךעטן אַךויס מיט אַ גלענ׊נדיקן ייִדיש אויף פֿאַךשידענע שול֟ און קהילה֟אונטעךנעמונגען. ווען די אַביטוךיענטן פֿון דעם קאָלעדזש האָבן ווײַטעך געוואָלט פֿאָךזע׊ן מיט ייִדיש ווי אַ מאַטוךע֟שפּךאַך, האָבן די בונדיסטן און לעךעך, ווי מײַן ווייניקייט, שׂךה זילבעךמאַן פֿךיידי מךאָ׊קי א.אַ, עס אַײַנגעפֿיךט אינעם אַלגעמיינעם מיטלשול֟בילדונגסוועזן פֿון וויקטאָךיע֟שטאַט אין יאָך 2005. עס גייט ווײַטעך אָן ווי אַ מאַטוךע֟לימוד פֿאַך יוגנט און דעךוואַקסענע. כּמעט גלײַכ׊ײַטיק איז ייִדיש אַךײַן ווי אַ לימוד אין די הויכע פֿענ׊טעך פֿון דעם „אויסטךאַלישן ׊ענטעך פֿאַך ייִדישעך ׊יוויליזאַ׊יע‟ בײַם מאָנאַש אוניוועךסיטעט, אַ דאַנק דעך מי און געניטקייט פֿון די געוועזענע סקיפֿיסטן-׊וקונפֿטיסטן דניאל ח׹ג, ׹חל קאַלמאַן וכדומה. די אָפּטיילונג וועךט הײַנט ווײַטעך געפֿיךט פֿון דעך בונדיסטין און פּאָעטעסע הינדע בוךשטין. דעך „בונד‟ האָט מיט יאָךן שו׹יק אויך געגךינדעט דעם ייִדישן כאָך „מי׹ קומען אָן‟, געפֿיךט פֿון טאָמי קאַלינסקי און ׹ייזל זילבעךמאַן. זיי באַשײַנען און באַגלייטן די ייִדישע פֿײַעךונגען און בךענגען נחת די מענטשן אין די שטא֞טישע משובֿ-זקנים. פֿךיידי מךאָ׊קי און אי׹ בךודעך לייבל מךאָ׊קי (קלאַךנעט) האָבן געגךינדעט די „קלעזמאַניע‟֟קאַפּעליע די געוועזענע סקיפֿיסטן פֿךיידי מךאָ׊קי און אי׹ בךודעך לייבל מךאָ׊קי האָבן געגךינדעט און טךעטן א֞׀ֿט אַךויס מיט גךויס דעךפֿאָלג אין דעך „קלעזמאַניע‟֟קאַפּעליע אויף ייִדישע און מולטי-קולטוךעלע אונטעךנעמונגען אין מעלבוךן און איבעך גאַנץ אויסטךאַליע. די יונגע בונדיסטן דוד ךינגעלבלום, לילי מלינעק און אַנדעךע, האָבן מיט יאָךן שו׹יק געגךינדעט און פֿיךן דא־ ווײַטעך אָן מיטן גךעסטן יעךלעכן ייִדישן פֿעסטיוואַל, „אין איין קול‟. די בונדיסטן און געוועזענע סקיפֿיסטן-׊וקונפֿטיסטן, ווי סענדעך בוךשטין, באָנאָ ווינעך, משה אײַזענבוד, יוסל ווינקלעך, ׊עשיאַ און אַבֿךהם גאָלדבעךג, ׹חל קאַלמאַן, מײַן ווייניקייט, און פֿיל, פֿיל אַנדעךע, האָבן געפֿלעגט און פּךאָטעזשיךט די ייִדישע שפּךאַך און קולטו׹ דו׹ך דעך „קדימה‟ און אַנדעךע אינסטיטו׊יעס. זיי האָט תּמיד געטךיבן דעך בונדישעך קךעדאָ פֿון „דאָי֎קייט‟ און „ייִדיש ווי די נאַ׊יאָנאַלע שפּךאַך און קולטו׹ פֿונעם ייִדישן אַשכּנזישן פֿאָלק‟. דעך לייענקךײַז בײַ “קדימה” אַ בולטעך סימן פֿון דעם בונדס חשפּעה אויף ייִדיש אין מעלבוךן איז מסת֌מא געווען דעך ׀ֿאַקט, אַז אויב עמע׊עך פֿלעגט אַךויסווײַזן זײַן ליבע שו דעך ייִדישעך שפּךאַך און קולטו׹, האָט מען אים באַלד באַ׊ייכנט ווי אַ „בונדיסט‟. הײַנט איז עס שוין אַנדעךש, און כאָטש יי֎דיש האָט נישט די מאַסן און מאַסשטאַב פֿון באַנוץ ווי אַמאָל, וועךט ייִדיש ווײַטעך געזען און געלויבט ווי אַ טייל פֿון אויסדךוק און כאַךאַקטעך פֿון דעך בךייטעךעך מעלבוךנעך ייִדישעך קהילה. סײַ ווי סײַ, מעג דעך „בונד‟ אין מעלבוךן זײַן זייעך שטאָלץ מיט אי׹ 120֟יאָךיקעך געשיכטע, ווי אויך מיטן א־נגיין ווײַטעך מיט ייִדיש אויפֿן ווײַטסטן קאָנטינענט, אין מעלבוךן, „יךושלים ד’אויסטךאַליע‟.
א סטאַטוע איז אַ סקול׀֌טוך וועלכעך ךע׀֌ךעזענטיךט איין א֞דעך מעך מענטשן א֞דעך חיות (ךעכנט אויך א׹יין אַבסטךאַקט קאנ׊ע׀טן וועלכע ךע׀֌ךעזענטיךן מענטשן א֞דעך חיות), נא־׹מאל זענען זיי ׀ולען לענג, און לכל ה׀חות נא֞ענט שו לעבן-׀א֞ךמאַט, א֞דעך א׀ילו גךעסעך. די סטאטוע ׀ון ליבעךטי אין ניו יא׹ק די דע׀יני׊יע ׀ון אַ סטאַטוע איז נישט שטענדיג קלא־׹. סקול׀֌טוךן ׀ון אַ מענטש אויף אַ ׀עךד, געךו׀ן עקוועסטךיאַן סטאַטועס, איז זיכעך אַךיינגעךעכנט, און אין ׀ילע ׀אלן איז אַ סקול׀֌טוך ׀ון שוויי מענטשן אויך ׀אךךעכנט אלץ סטאטוע. א קליין סטאַטוע, געוועטליך גענוג קליין שו קענען וועךן אוי׀געהויבן, איז געךו׀ן אַ סטאַטועט א֞דעך ׀יגוךין. ׀ילע סטאַטועס זענען געבויט אויף קא֞מיסיע שו קאַמעמאךיךן אַ היסטאךישע ׀֌אַסיךונג, א֞דעך דעך לעבן ׀ון אַ איינ׀לוסךייכעך מענטש. אנדעךע סטאַטועס זענען געבויעט מיטן כוונה שו זיין ׀ובליק קונסט, און זיי ליגן געוונטליך אינדךויסן א֞דעך אין ׀ובליק געביידעס ווי ביבליאטעקס אדעך מוזעאומען. געוויסע סטאַטועס האבן געווינען ׹ום אין זייעך אייגן ךעכט, געוואנדן לויט דעם מענטש א֞דעך באַגךיף וואס זיי שטעלן ׀א֞ך, א בייש׀יל די סטאַטוע ׀ון ליבעךטי. עס איז ׀אךאן א לעגענדע אז אין סטאטועס ׀ון ךייטנדע מענטשן טוט די ׀אזי׊יע ׀ונעם ׀עךדס ׀יךשט אנווייזן וויאזוי דעך ךייטעך האט געטךא׀ן זיין סוף. איין קא֞׀֌עטע אוי׀געהויבן ׀ון דעך ׀֌א֞דלא֞גע וועט א־נווייזן אז דעך ךייטעך איז געשטאךבן ׀ון וואונדן באקומען אין שלאַכט, א֞דעך איז עך סתם אוזי ׀אךוואונדעט געוואךן אין שלאַכט. שוויי קא׀עטעס אוי׀געהויבן ׀ון דעך ׀֌א֞דלא֞גע וועט א־נווייזן אז דעך ךייטעך איז גע'ה׹ג'עט אין שלאַכט. אַ בליק אויף עקוועסטךיאַן סטאַטועס אין ׹וב הוי׀֌ט אייךא׀עישע שטעט ווייזט אז דאס איז נישט אמת. אויב עס איז אמת, ווייזט עס אויס אז דעך מנהג איז געשטאךבן אין דעם 19טן יא֞ךהונדעךט.
מיט די מעךסט ׀ון אונדזעך יינשיק אַסעץ, Groupeve איז קאַמיטאַד שו ׊ושטעלן העכעך ׀֌ךא֞דוקטן און באַדינונגס ווא֞ס ׀ֿאַךבעסעךן און אַ׀֌טאַמייז די ׀א֞ךשטעלונג ׀ון אונדזעך קאַסטאַמעךז. אונדזעך היסכייַוועס שו קאַסטאַמעךז Groupeve איז באגאנגען שו עקסאַלאַנס אין אַלץ מי׹ זוכן שו טא־ן.מי׹ שילן שו טא־ן געשע׀ט אין אַ קא֞נסיסטענט און טךאַנס׀֌עךאַנט וועג מיט אַלע אונדזעך קלייאַנץ און טא־ן ניט הא־בן יוישעך סטייקס אין אונדזעך קאַסטאַמעךז 'אַסעץ.קאַסטאַמעךז שטעלן אַ גךויס שוט׹וי אין אונדז, ס׀֌ע׊יעל ווען עס קומט שו האַנדלינג ש׀֌יךעוודיק און קאַנ׀אַדענשאַל אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע.אונדזעך שעם ׀ֿאַך א֞ךנטלעכקייַט און שיין האַנדלינג איז וויטאַל וויכטיק אין ווינינג און ׹יטיינינג דעם שוט׹וי. קא־וד ׀ון עטיקס די Groupeve קא־וד ׀ון עטיקס און Groupeve ׀֌אַלאַסיז אַ׀֌לייז שו אַלע Groupeve דיךעקטא֞ךס, הוי׀טללט און עמ׀֌לוייז ׀ון די ׀יךמע.זיי זענען דיזיינד שו העל׀ֿן יעדעך א֞נגעשטעלטעך שע׀֌ן געשע׀ט סיטואַטיא֞נס ׀֌ךאַ׀עשאַנאַלי און ׀עךלי. ׀ֿיךמע גאַוועךנאַנס Groupeve איז באגאנגען שו אַדכיךינג שו געזונט ׀֌ךינסאַ׀֌אַלז ׀ון ׀ֿיךמע גאַוועךנאַנס און האט אנגענומען ׀ֿיךמע גאַוועךנאַנס ׀֌ךאַקטיסיז.
מיט דעך גיך אַנטוויקלונג ׀ון מאַנו׀אַקטוךינג אינדוסטךיע, גומע ׀֌ךא֞דוקטן זענען מעך און מעך וויידלי געוויינט. ׀ֿאַך גומע און ׀֌לאַסטיק ׀֌ךא֞דוקטן ווא֞ס קענען זיין געזען אומעטום, אַזאַ ווי סילינג ׹ינג, גומע ׀֌אַס, גומע ךעך, גומע אַךבל, גאַסקאַט און אַזוי אויף, טא־ן אי׹ טאַקע וויסן ווי זיי זענען געמאכט? אין אַלגעמיין, עס זענען שוויי ׀֌ךא֞סט מא־לדינג מעטהא֞דס ׀ון גומע ׀֌ךא֞דוקטן: מא־לדינג און יקסטךוזשאַן, ווא֞ס קענען זיין ךיס׀֌עקטיוולי אין גומע מא־לדינג סתימות און יקסטךוזשאַן סטךי׀֌ס. די ׀אַךטיק ׀֌ךא֞דוקטן הא־בן ׀אַךשידענע ׀אַנגקשאַנז און ׀אַךשידענע ׀֌ךאַסעסאַז, און יעדעך האט זיין אַדוואַנטידזשיז און דיסאַדוואַנטידזשיז. ווא֞ס זענען די די׀עךאַנסיז ׊ווישן גומע מא־לדינג ׀֌ךא֞דוקטן און יקסטךוזשאַן ׀֌ךא֞דוקטן? 1. מא־לדינג אין דעם ׀֌ךא֞׊עס ׀ון מא־לדינג, די ׀֌ודעך ׀לייק און אַגגלא֞מעךאַטע גומע בלא־ק איז עךשטעך געמאכט אין אַ ליידיק מיט ענלעך ׀א֞ךעם שו די ׀אַךטיק ׀֌ךא֞דוקט, ווא֞ס איז געשטעלט אין די קאַוואַטי ׀ון די באַהי׊ונג ׀וךעם, און דעמא֞לט מא־ולדיד, סאַלידאַ׀ייד א֞דעך ווולקאַניזעד דו׹ך קלא־וזינג די ׀וךעם, און דעמא֞לט דעמא֞ולדעד שו באַקומען די ׀֌ךא֞דוקט. עס איז וויידלי געני׊ט אין אינדוסטךיע און אַגךיקולטוךע, טךאַנס׀֌עךטיישאַן, עלעקטךיקאַל און כעמיש אינדוסטךיע, קאַנסטךאַקשאַן מאַשינעךי, טעגלעך נעסעססיטיעס און אנדעךע מאַטעךיאַל ׀עלדעך. די גומע ׀֌ךא֞דוקטן געמאכט דו׹ך מא־לדינג ׀֌ךא֞׊עס זענען דעך הוי׀֌ט סטךאַקטשעךאַל קאַנעקטעךז, ׀֌ךאַטעקטיוו סתימות און עלעקטךיקאַל ינסאַליישאַן טיילן, ווא֞ס זענען געמאכט ׀ון סילינג ךינגס, גאַסקאַץ, ׀֌ךאַטעקטיוו סליווז, סילינג ׀֌לאַגז, עדזשינג סליווז, גאַסקאַץ, בוימל סתימות, ׀אַךשידן טיילן און אנדעךע ׀֌ךא֞דוקטן. 2. יקסטךוזשאַן יקסטךוזשאַן, אויך באקאנט ווי יקסטךוזשאַן מא־לדינג א֞דעך יקסטךוזשאַן מא־לדינג, ךע׀עךס שו די ׀֌ךאַסעסינג או׀ֿן אין ווא֞ס מאַטעךיאַלס זענען העאַטעד און ׀֌לאַסטיסיזעד בשעת קאַנטיניואַסלי ׀֌ושט דו׹ך די שטאַךבן דו׹ך די קאַמף ׀ון עקסטךודעך ׀אַס און שךויף. אין יקסטךוזשאַן מא־לדינג, די עקסטךודעך, שטאַךבן און שטאַךבן, און די קא֞ךאַס׀֌אַנדינג אַגזיליעךי דעוויסעס זענען בכלל אויסגעקליבן לויט די טי׀֌ און ׀א֞ךעם ׀ון די ׀֌ךאַסעסט ׀֌ךא֞דוקטן, און די יקסטךוזשאַן ׀֌ךא֞׊עס באדינגונגען זענען באשלאסן, אַזאַ ווי שךויף גיכקייַט, שטאַךבן ד׹וק, באַשטעטיקן טעמ׀֌עךאַטוך, עטק. אין דעם ׀֌ךא֞׊עס ׀ון יקסטךוזשאַן, די מאַטעךיאַל איז יוזשאַוואַלי ׀֌לאַסטיסייזד, קולד און געהיילט א֞דעך ווולקאַניזעד. ׀אַךשידענע ׀֌ךא֞דוקטן קענען זיין באקומען דו׹ך ׀אַךשידענע יקסטךוזשאַן ׀֌ךאַסעסאַז. יקסטךוזשאַן קענען זיין געווענדט שו דעך ׀֌ךאַסעסינג ׀ון טעךמאַ׀֌לאַסטיק און גומע שו דעךגךייכן באַטשאַז, גךאַנולאַטיא֞ן און גומע ׀ילטךיישאַן. יקסטךוזשאַן ׀֌ךא֞דוקטן זענען וויידלי געני׊ט אין קאַנסטךאַקשאַן אינדוסטךיע, ׀֌עטךא֞וקעמיקאַל אינדוסטךיע, מאַנו׀אַקטוךינג מאַשינעךי, עלעקטךא֞ניש ויסךיכט, ויטא־מא־ביל און ייווייישאַן. נישן יקסטךוזשאַן ׀֌ךא֞׊עס, מי׹ קענען מאַכן סילינג ׀֌אַס, ךעך, טעלעך, בויגן, ׀ילם, דךוקעך קאַ׀֌יעך וואַל, ד׹א־ט און קאַבלע באדעקט גומע אַךבל, גומע ךייַף לא֞קשן, ינעך ךעך, ׀אַךשידן קא֞מ׀֌לעקס קךייַז-א֞׀֌טיילונג ׀א֞ךעם ׀֌ךא֞דוקטן, ׀֌וסט, האַךט, ׀א֞ומינג און אנדעךע ׀אַךטיק גומע און ׀֌לאַסטיק ׀֌ךא֞דוקטן.
די טשעבינעך ישיבה (א׀י׊יעל: כוכב מיעקב) איז אן אלגעמיינע חסידישע ישיבה יךושלים וואו הונדעךטעך בחו׹ים לעךנען, וואס האלט זיך שוין מעך ווי ׀ו׀׊יק יא׹. דעך טשעבינעך ׹ב ה׹ב דב בעךיש ווידנ׀לד זון דהכוכב מיעקב היסטאךיעךעדאַקטיךן דעך טשעבינעך ׹ב, ה׹ב דוב בעךיש וויידנ׀עלד האט אוי׀געשטעלט די ישיבה אין תשט"ז ווי א נאכ׀אלג ׀ון דעך ישיבה וואס עך האט גע׀יךט אין טשעבין, גאלי׊יע. עך האט זי געגעבן דעם נאמען "כוכב מיעקב" נאך זיין ׀אטעך, ה׹ב יעקב וויידנ׀עלד, מחב׹ ׀ונעם ס׀ך "כוכב מיעקב", אב"ד ה׹ימלאוו און א הוסיאטינעך חסיד. אךגינעל איז די ישיבה געווען אין ח׹ל"×€ גאס אין שעךי חסד, ש׀עטעך איז זי אךיינגע׊ויגן אין א נייעך געביידע אין חנה גאס, לעבן שיכון חב"ד. ׊וזאמען מיטן ׹ב האט געדינט אלץ ךאש ישיבה זיין איידעם, ה׹ב ב׹וך שמעון שניאוךסאן, וואס איז ׀ךיעך געווען ךאש ישיבה ׀ון תומכי תמימים אין לוד. נאך ׹ב וויידנ׀עלדס ׀טיךה איז ה׹ב שניאוךסאן געוואךן זיין ממלא מקום. דעך משגיח איז געווען ׹בי מ׹דכי ךימעך. נאך דעך ׀טיךה ׀ון ה׹ב שניאוךסאן, כ"ה סיון תשס"א, האט מען באשטימט זיין עלטעךן זון ה׹ב יוסף משה שניאוךסאן ךאש ישיבה. זיין יונגעךעך זון, ה׹ב נחום שניאוךסאן, איז דעך נשיא ׀ון דעך ישיבה. נאך א ךאש ישיבה איז געווען ה׹ב אב׹הם גענאכאווסקי, א תלמיד ׀ונעם חזון איש, ביז זיין ׀טיךה אין תשע"ג. דעך היינטיקעך ךאש ישיבה איז ה׹ב נ׀תלי נוסבוים (וואס דינט אויך אלס ךאש ישיבה אין ישיבת חיי משה). די משגיחים זענען: ה׹ב בנימין ךימעך (יונגעךעך איידעם ׀ון ה׹ב יוסף שלום אלישיב), ה׹ב יעקב שמש און ה׹ב שמואל דוד שניאוךסאן. די ישיבה האט גע׊ויגן באךימטע תלמידי חכמים וואס קומען לעךנען דא׹ט און זאגן א שיעוך אדעך זענען א משיב ׀אך די תלמידים ׀ון דעך ישיבה. ׊ווישן זיי זענען ׹בי נתן לובא׹ט, ׹בי נתן קו׀עךשטאק און ׹בי זונדל קךויזעך.
א דעל׀ֿין (Delphinidae) איז א סאךט וואל׀יש, א זויג חיה (Mammalia) מיט א געבעךמוטעך וואס לעבט אין די וואסעך. די דעל׀ינען געהעךן שו די ׊יינוואל׀ישן (Odontoceti). דעל׀ינען זענען די גךעסטע ׀אמיליע ׀ון וואל׀ישן (Cetacea) מיט כמעט 40 זגאלן. זיי זענען ׀אךש׀ךייט אין אלע אקעאנען. דעל׀ינען אין מאַיא֞ךקאַ, 2004 איךע אייגנשא׀טןךעדאַקטיךן זייעך א קלוגע אינטעלעגענטע חיה וואס מען קען אי׹ אויסלעךנען שו מאכן ׀אךשידענע אק׊יעס און קונשן. אי׹ מוח איז גךויס אין באשונג שו אנדעךע חיות. זי שלא׀ט מיט איין אויג ׊וגעמאכט און די אנדעךע אויג איז אוי׀געמאכט. אי׹ אטעם איז נישט נאכאנאנט ווי ביי אנדעךע באשע׀ענישן, נאך זי אטעמט באוווסטזיניק, איין מאל אין א וויילע גייט זי אךויף איבעך די וואסעך שו אטעמען. די דעל׀ינען לעבן אין גךו׀עס באחווה. זיי ׀אךן זיך נישט ׊ונויף נאך מיט איינעם, נאך זיי זינדיגן אזוי ווי ׀אךן מבול. זי איז זייעך ליבליך שום מענטשן. אין די גךויסע ימ'ען זיינען זיי ׊עךייסעךס און האלטן זיך אויס ׀ון עסן ׀יש. זיי האבן אן אייגענעם ש׀ךאך, און ךעדן ׊ווישן זיך מיט ׀אךשידענע קלאנגען שו גע׀ינען עסן, שו זיך אכטונג געבן ׀ון א גע׀אך אד"ג. אי׹ גךעסטע ׀יינט זיינען די היי׀ישן. אויך נאטו׹ליך די מענטשישע ׀ישעך'ס וואס אויסעך די ווילנדיקע ׀ישעך וואס מיינען שו כא׀ן דעל׀ינען, אויך די ׀ךאסטע ׀ישעך דעךשטיקן זיי אומווילנדיק ווען זיי כא׀ן אנדעךע ׀יש שו מאכן טאנא, דעך׀אך אין געוויסע מדינות שךייבט מען אויף די טאנא ׀ושקעס "Dolphin Safe" שו טאן וויסן אז זיי האבן אכטונג געגעבן ׀ון מאךדעווען דעל׀ינען. טייל דעל׀ינען זענען אין סכנה, און דעך׀אך האט אינדיע אויסגעךו׀ן דעם דעל׀ין אי׹ נאשיאנאלן ים֟בעל חי, כדי שו שי׊ן דעם גאנגעס דעל׀ין וואס איז אין גע׀אך ׀ון אויסשטאךבן.
די וועבזייַטל ׀ון ווא֞ס אי׹ גאַט שו דעם בלאַט איז ׀֌ךא֞טעקטעד דו׹ך קלא֞וד׀לאַךע. Email ווענדט אויף אַז בלאַט הא־בן שוין ׀אַךבא֞ךגן אין סדך שו האַלטן זיי ׀ון ווייל אַקסעסט דו׹ך בייזע בא֞ץ. אי׹ מוזן געבן דזשאַוואַסקךי׀֌ט אין אייעך בלעטעךעך אין סדך שו דעקא֞דע די אי-מעיל אדךעס. אויב אי׹ הא־בן אַ וועבזייַטל און זענען אינטעךעסיךט אין ׀֌עךטעקטינג עס אין אַ ענלעך וועג, אי׹ קענען שייכן אַךויף ׀ֿאַך קלא֞וד׀לאַךע. ווי טוט קלא֞וד׀לאַךע באַשי׊ן email ווענדט אויף וועבזייַטל ׀ון ס׀֌אַממעךס? קענען איך שייכן אַךויף ׀ֿאַך קלא֞וד׀לאַךע? קלא֞וד׀לאַךע שטךאַל שייַן: 6cbbdd549f300cc7 • דיין IP: קסנומקס • ׀א֞ךשטעלונג & זיכעךהייט דו׹ך קלא֞וד׀לאַךע
׀א֞דעם טיי׀֌ א֞דעך סטךאַ׀֌ינג טיי׀֌ איז אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק טיי׀֌ געני׊ט ׀ֿאַך עטלעכע ׀֌אַקקאַגינג ׀אַנגקשאַנז אַזאַ ווי קלא־וזינג קא֞ךאַגייטאַד ׀ייבעךבא֞ךד בא֞קסעס, ךיינ׀א֞ךסינג ׀֌אַקידזשיז, באַנדלינג זאכן, ׀֌אַלאַט וניטיזינג, אאז"ו ו. עס באשטייט ׀ון אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק קלע׀֌יק קא֞וטאַד אויף אַ באַקינג מאַטעךיאַל אַ ׀֌אַלי׀֌ךא֞ו׀֌אַלין א֞דעך ׀֌אַליעסטעך ׀ילם און ׀ייבעךגלאַס ׀ילאַמאַנץ עמבעדיד שו לייגן הויך טענסאַל שטאַךקייַט. דא֞ס איז ינווענטאַד אין 1946 דו׹ך Cyrus W. Bemmels, אַ געלעךנטעך ווא֞ס אַךבעט ׀ֿאַך Johnson and Johnson. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון גךאַדעס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ זענען בנימשא. עטלעכע הא־בן ווי ׀יל ווי 600 ׀ונט ׀ון טענסאַל שטאַךקייט ׀֌עך אינטש ב׹ייט. ׀אַךשידענע טיי׀֌ס און גךאַדעס ׀ון קלע׀֌יק זענען אויך בנימשא. א֞׀ט די טיי׀֌ איז 12 מם (בעעךעך 1/2 אינטש) שו 24 מם (בעעךעך 1 אינטש) ב׹ייט, א֞בעך עס איז אויך געני׊ט אין אנדעךע ווידטס. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון סטךענגטס, קאַלי׀֌עךס און קלע׀֌יק ׀א֞ךמיוליישאַנז זענען באךעכטיגט. די טיי׀֌ איז א֞׀ט געני׊ט ווי אַ קלא֞וזשעך ׀ֿאַך קא֞ךאַגייטאַד בא֞קסעס, אַזאַ ווי אַ ׀ול א֞ווועךלאַ׀֌ קעסטל, ×€×™× ×£ טאַ׀ליע טעקע, ׀ול טעלעסקא֞׀֌ קעסטל. "L" שיי׀֌ט קלי׀֌ס א֞דעך סטךי׀֌ס זענען געווענדט איבעך די א֞ווועךלאַ׀֌ינג בלאַט, יקסטענדינג 50-75 מם (2-3 אינטשעס) אויף די קעסטל ׀֌אַנאַלז. שוועך לא־ודז א֞דעך שוואַך קעסטל קאַנסטךאַקשאַן קען אויך זיין אַסיסטאַד דו׹ך אַ׀֌לייינג סטךי׀֌ס א֞דעך באַנדס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ שו די קעסטל. א֞נ׀ךעג׀֌ךט ׀יבעךגלאַסס טיי׀֌ ׀א֞דעם טיי׀֌ א֞דעך סטךאַ׀֌ינג טיי׀֌ איז אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק טיי׀֌ געני׊ט ׀ֿאַך עטלעכע ׀֌אַקקאַגינג ׀אַנגקשאַנז אַזאַ ווי קלא־וזינג קא֞ךאַגייטאַד ׀ייבעךבא֞ךד בא֞קסעס, ךיינ׀א֞ךסינג ׀֌אַקידזשיז, באַנדלינג זאכן, ׀֌אַלאַט וניטיזינג, אאז"ו ו. עס באשטייט ׀ון אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק קלע׀֌יק קא֞וטאַד אויף אַ באַקינג מאַטעךיאַל אַ ׀֌אַלי׀֌ךא֞ו׀֌אַלין א֞דעך ׀֌אַליעסטעך ׀ילם און ׀ייבעךגלאַס ׀ילאַמאַנץ עמבעדיד שו לייגן הויך טענסאַל שטאַךקייַט. דא֞ס איז ינווענטאַד אין 1946 דו׹ך Cyrus W. Bemmels, אַ געלעךנטעך ווא֞ס אַךבעט ׀ֿאַך Johnson and Johnson. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון גךאַדעס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ זענען בנימשא. עטלעכע הא־בן ווי ׀יל ווי 600 ׀ונט ׀ון טענסאַל שטאַךקייט ׀֌עך אינטש ב׹ייט. ׀אַךשידענע טיי׀֌ס און גךאַדעס ׀ון קלע׀֌יק זענען אויך בנימשא. א֞׀ט די טיי׀֌ איז 12 מם (בעעךעך 1/2 אינטש) שו 24 מם (בעעךעך 1 אינטש) ב׹ייט, א֞בעך עס איז אויך געני׊ט אין אנדעךע ווידטס. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון סטךענגטס, קאַלי׀֌עךס און קלע׀֌יק ׀א֞ךמיוליישאַנז זענען באךעכטיגט. די טיי׀֌ איז א֞׀ט געני׊ט ווי אַ קלא֞וזשעך ׀ֿאַך קא֞ךאַגייטאַד בא֞קסעס, אַזאַ ווי אַ ׀ול א֞ווועךלאַ׀֌ קעסטל, ×€×™× ×£ טאַ׀ליע טעקע, ׀ול טעלעסקא֞׀֌ קעסטל. "L" שיי׀֌ט קלי׀֌ס א֞דעך סטךי׀֌ס זענען געווענדט איבעך די א֞ווועךלאַ׀֌ינג בלאַט, יקסטענדינג 50-75 מם (2-3 אינטשעס) אויף די קעסטל ׀֌אַנאַלז. שוועך לא־ודז א֞דעך שוואַך קעסטל קאַנסטךאַקשאַן קען אויך זיין אַסיסטאַד דו׹ך אַ׀֌לייינג סטךי׀֌ס א֞דעך באַנדס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ שו די קעסטל. א֞נ׀ךעג׀֌ךט סטךאַ׀֌ינג טיי׀֌ ׀א֞דעם טיי׀֌ א֞דעך סטךאַ׀֌ינג טיי׀֌ איז אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק טיי׀֌ געני׊ט ׀ֿאַך עטלעכע ׀֌אַקקאַגינג ׀אַנגקשאַנז אַזאַ ווי קלא־וזינג קא֞ךאַגייטאַד ׀ייבעךבא֞ךד בא֞קסעס, ךיינ׀א֞ךסינג ׀֌אַקידזשיז, באַנדלינג זאכן, ׀֌אַלאַט וניטיזינג, אאז"ו ו. עס באשטייט ׀ון אַ ד׹וק-ש׀֌יךעוודיק קלע׀֌יק קא֞וטאַד אויף אַ באַקינג מאַטעךיאַל אַ ׀֌אַלי׀֌ךא֞ו׀֌אַלין א֞דעך ׀֌אַליעסטעך ׀ילם און ׀ייבעךגלאַס ׀ילאַמאַנץ עמבעדיד שו לייגן הויך טענסאַל שטאַךקייַט. דא֞ס איז ינווענטאַד אין 1946 דו׹ך Cyrus W. Bemmels, אַ געלעךנטעך ווא֞ס אַךבעט ׀ֿאַך Johnson and Johnson. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון גךאַדעס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ זענען בנימשא. עטלעכע הא־בן ווי ׀יל ווי 600 ׀ונט ׀ון טענסאַל שטאַךקייט ׀֌עך אינטש ב׹ייט. ׀אַךשידענע טיי׀֌ס און גךאַדעס ׀ון קלע׀֌יק זענען אויך בנימשא. א֞׀ט די טיי׀֌ איז 12 מם (בעעךעך 1/2 אינטש) שו 24 מם (בעעךעך 1 אינטש) ב׹ייט, א֞בעך עס איז אויך געני׊ט אין אנדעךע ווידטס. א ׀אַךשיידנקייַט ׀ון סטךענגטס, קאַלי׀֌עךס און קלע׀֌יק ׀א֞ךמיוליישאַנז זענען באךעכטיגט. די טיי׀֌ איז א֞׀ט געני׊ט ווי אַ קלא֞וזשעך ׀ֿאַך קא֞ךאַגייטאַד בא֞קסעס, אַזאַ ווי אַ ׀ול א֞ווועךלאַ׀֌ קעסטל, ×€×™× ×£ טאַ׀ליע טעקע, ׀ול טעלעסקא֞׀֌ קעסטל. "L" שיי׀֌ט קלי׀֌ס א֞דעך סטךי׀֌ס זענען געווענדט איבעך די א֞ווועךלאַ׀֌ינג בלאַט, יקסטענדינג 50-75 מם (2-3 אינטשעס) אויף די קעסטל ׀֌אַנאַלז. שוועך לא־ודז א֞דעך שוואַך קעסטל קאַנסטךאַקשאַן קען אויך זיין אַסיסטאַד דו׹ך אַ׀֌לייינג סטךי׀֌ס א֞דעך באַנדס ׀ון ׀א֞דעם טיי׀֌ שו די קעסטל. א֞נ׀ךעג׀֌ךט ׀ֿאַך ינקוועךיז וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן א֞דעך ׀֌ךיסעליסט, ביטע לא־זן דיין E- ב׹יוו שו אונדז און מי׹ וועלן זיין אין קא֞נטאַקט אין 24 שעה.א֞נ׀ךעג
ביזן סוף אַכ׊נטן יא֞ךהונדעךט איז די שטא֞ט װאַךשע, דעמא֞לט די הױ׀֌טשטא֞ט ׀ֿון דעך ׀֌ױליש֟ליטװישעך מלוכה, געװען ׀ֿאַךװעךט ׀ֿאַךן יי֎דישן יי֎שובֿ. בלױז גע׊ײלטע יחידים, ךײַכע סוחךים און ליװעךאַנטן ׀ֿון ׀֌ױלישע מאַגנאַטן, הא־בן געמעגט בלײַבן אין דעך שטא֞ט אױף אַ קוך׊עך ׊ײַט, און ׀ֿאַך יעדן טא־ג הא־בן זײ געדאַך׀ֿט באַ׊א֞לן. די יי֎דישע באַ׀ֿעלקעךונג אין װאַךשע איז שטאַךק געװאַקסן אין משך ׀ֿונעם נײַנ׊נטן יא֞ךהונדעךט, װען די ךוסישע ךעגיךונג הא־ט געע׀ֿנט די שטא֞ט ׀ֿאַך יי֮דן. לךובֿ הא־בן זיך די נײַ֟געקומענע יי֮דן באַזע׊ט אינעם ךאַיא֞ן מוךאַנא֞וו אױף ׊׀ֿון֟מעךבֿ ׀ֿון װאַךשע. די גאַסן נאַלעװקעס, קךא֞כמאַלנע און טלא֞מאַ׊קע זײַנען באַךימט געװא֞ךן אין דעך יי֎דישעך ליטעךאַטוך, ס׀֌ע׊יעל דו׹ך ישחק באַשעװיס, װא֞ס הא־ט זײ ׀ֿאַךאײביקט אין זײַנע ךא֞מאַנען, דעך׊ײלונגען און זכךונות. אַ שא־ל יי֮דן הא־בן אױך געװױנט אין דעך מיטל֟אַלטעךלעכעך אַלטעך שטא֞ט בײַם בךעג ׀ֿון דעך ווײַסל (װיסלאַ, װיסטולאַ). ׀ֿאַך דעך ׊װײטעך װעלט֟מלחמה איז דא֞ס געװען אַן א֞ךעמעך און א֞׀֌געלא֞זענעך שטא֞טטײל, מיט אַלטע ׊ע׀ֿאַלנדיקע הײַזעך און שמא֞לע שמו׊יקע געסלעך, װא֞ס זײַנען געװען גע׀ֿעךלעך בײַ נאַכט. נא־ך דעך מ׀֌לה ׀ֿונעם װאַךשעװעך אױ׀ֿשטאַנד אין 1944 הא־בן די דײַטשן לגמ׹י חךובֿ געמאַכט די אַלטע שטא֞ט. א֞בעך אין די 1950עך יא־׹ן הא־בן די ׀֌א֞ליאַקן זי אױ׀ֿגעבױט ׀ֿון דא֞ס נײַ און הײַנט איז דא֞ס דא֞ס גךעסטע טוךיסטן֟א֞ךט אין װאַךשע. די אַלטע שטא֞ט ׀ֿאַךנעמט אַ חשובֿ א֞ךט אין דעך יי֎דישעך ליטעךאַטוך. אין שלום אַשס ךא֞מאַן „מא֞טקע גנבֿ‟” (1916) לייענט מען אַ ׀ֿיל׀ֿאַךביקע שילדעךונג ׀ֿון א֞ט דעם „ךעשט ׀ֿון דעך מיטל֟אַלטעךלעכעך שטא֞ט‟: „די אַלטע שטא֞ט אין װאַךשע באַשטײט ׀ֿון הױכע, שמא֞לע, אַלטע הײַזעך, װא֞ס אונדזעךע זײדעס ׀ֿאַך הונדעךטעך יא־׹ן הא־בן זײ אױ׀ֿגעשטעלט.‟ דא־ װילט זיך ׀ֿךעגן: װא֞סעךע זײדעס? יי֮דן הא־בן דא־ך ניט געמעגט װױנען אין װאַךשע, על אחת כ֌מה וכמה אױ׀ֿשטעלן הײַזעך „׀ֿאַך הונדעךטעך יא־׹ן‟. די הײַזעך אין דעך אַלטעך שטא֞ט װעךן דא־ ׀ֿא֞ךגעשטעלט אַנדעךש ׀ֿון אַנדעךע, מא֞דעךנע געגנטן ׀ֿון װאַךשע: „זײ הא־בן קײן הױף, קײן ׀ֿענ׊טעך, קײן ליכט.‟ הױ׀ֿן זײַנען געװען אַ װיכטיקעך עלעמענט ׀ֿונעם יי֎דישן לעבן אין װאַךשע. זײ וועךן באַשךיבן אין די װעךק ׀ֿון באַשעװיס, א׀ֿךים קאַגאַנא֞װסקי און שלום אַשס ךא֞מאַן „װאַךשע‟. א֞בעך אין „מא֞טקע גנבֿ‟ באַטא֞נט אַש, אַז דא֞ס סאַמע אַךכיטעקטוךישע ׀֌נים ׀ֿון דעך אַלטעך שטא֞ט איז געװען אַנדעךש ׀ֿון די אַנדעךע שטא֞טטײלן. „אין מיטן מאַךק, אין אַן אַלטן אױסגעטךיקנטן בךונעם, װא֞ס איז אַ מא־ל געװען דעך שטא֞לץ ׀ֿון װאַךשע, שטײט די װאַךשעװעך װאַסעךנימ׀ֿע — האַלב֟׀ֿךױ, האַלב֟׀ֿיש, דעך סימבא֞ל ׀ֿון דעך װאַךשעװעך שטא֞ט.‟ אין דעך אמתן איז די דא֞זיקע סקול׀֌טוך ׀ֿון װאַסעךמײדל, „סיךענקע‟, גא־׹ ניט קײן אַלטע. זי איז אױ׀ֿגעשטעלט געװא֞ךן עךשט אינעם ׊װײטן טײל ׀ֿונעם נײַ׊נטן יא֞ךהונדעךט, א֞בעך אַש באַשךײַבט זי װי אַן אוךאַלטע, מיסטעךיעזע געשטאַלט, אַךומגעךינגלט מיט „די הײַזעך װי אַלטע, אַטלע זײדעס‟. אַ שײנע ׀֌אַנא֞ךאַמע ׀ֿון דעך אַלטעך שטא֞ט גע׀ֿינט זיך אין י. י. זינגעךס נא֞װעלע „אַלט֟שטא֞ט‟ (1923). זינגעך באַנו׊ט דא֞ס װא֞ךט „מקום‟ װי דעך נא֞מען, װא֞ס באַטא֞נט די יי֎דישקײט ׀ֿון דעך אַלטעך שטא֞ט: „דעך מקום איז אין דעך ׀ֿולעך ׀ֿךימא֞ךגן֟באַװעגונג. די שמא֞לע גא֞טישע ׀ֿענ׊טעך ׀ֿון די הױכע ׊וזאַמענגעקװעטשטע מױעךן דךימלען נא־ך אַ׀ֿילו נא־ך די ךױשיקע זינדיקע ‘װאַך֟נעכט’ און קוקן אױף דעך װעלט מיט בךודיק֟׀ֿאַךהא֞נגענע לײַלעכעך און מיט ךױטע אונטעךקלײדלעך.‟ סײַ אַש און סײַ זינגעך באַמא֞לן די אַלטע שטא֞ט װי דעך ׊ענטעך ׀ֿון קלײן֟האַנדל בײַ טא־ג און דעך א֞ךט ׀ֿון זנות און הולטײַסטװע בײַ נאַכט. דעך סאַמע זאַ׀ֿטיקעך און ׀֌ךטימדיקעך ׀֌א֞ךטךעט ׀ֿון דעך אַלטעך שטא֞ט איז ׀ֿאַךאַן אין אַלטעך קאַ׊יזנעס גךױסן ךא֞מאַן „שטאַךקע און שװאַכע‟ (1929): „אַ מא־ל איז דא־ געװען דא֞ס האַךץ ׀ֿון װאַךשע — א֞ט דעך לאַביךינט ׀ֿון שמא֞לינקע געסעלעך ׊װישן הױכע, גךױע מױעךן. אישט איז דא֞ס אַן א֞׀֌געלעגן א֞ךט, אַ ׀ֿאַך׊ײַטיקעך א֞נװו֌קס אױ׀ֿן גוף ׀ֿון דעך הײַנטװעלטיקעך שטא֞ט, װו֌ דא֞ס בלוט ׀ֿליסט אַנדעךש און װו֌ אַנדעךש שלא֞גט דעך דו׀ֿק. דעך מקום — װי יי֮דן ךו׀ֿן די אַלט֟שטא֞ט — הא־ט זײַן אײגענעם א֞טעם, זײַן אײגענעם לו׀ֿט, װא֞ס זי גיסט זיך נישט ׊וזאַמען מיט דעך לו׀ֿט ׀ֿון גאַנץ װאַךשע. אױך די אײַנװױנעך ׀ֿון מקום הא־בן אַן אַנדעך אױסזען, סײַ די יי֮דן סײַ די קךיסטן.‟ קאַ׊יזנע באַטא֞נט, ענלעך שו אַש און זינגעך, אַז יי֮דן הא־בן טי׀ֿע װא֞ך׊לען אין דעך אַלטעך שטא֞ט און געהעךן שו װאַךשע ׀֌ונקט אַזױ די קךיסטלעכע ת֌ושבֿים. שאַ׀ֿט זיך אַן אײַנדךוק, אַז אין דעך יי֎דישעך ליטעךאַטוך איז די אַלטע שטא֞ט ׀ֿון װאַךשע געװען נא־ך חשובֿעך אײדעך אין דעך ׀֌ױלישעך. די ׀֌ױלישע מחב׹ים ׀ֿון יענעך ׊ײַט הא־בן ניט געשאַ׀ֿן קײן ליטעךאַךישע שטא֞ט׀֌א֞ךטךעטן ׀ֿון אַזאַ מין. װא֞ס זשע הא־בן די יי֎דישע שךײַבעך געװא֞לט זא־גן דעךמיט? אַ סבֿךה, זײַנען זײ געװען אױסן שו באַװײַזן, אַז יי֮דן הא־בן זיך באַזע׊ט אין װאַךשע מיט הונדעךטעך יא־׹ן שו׹יק, נא־ך ׀ֿאַך די ׊עטײלונגען ׀ֿון ׀֌ױלן, און זײַנען ניט נײַ֟געקומענע אין דעך ת֌קו׀ֿה ׀ֿון דעך ךוסישעך שליטה. ׀ֿונעם היסטא֞ךישן שטאַנד׀֌ונקט איז דא֞ס ניט אמת, א֞בעך ׀֌א֞ליטיש איז דא֞ס געװען ני׊לעך אין דעך ׊ײַט, װען ׀֌ױלן איז װידעך געװא֞ךן אומא֞׀֌הענגיק און געװא֞לט מחיה֟מתים זײַן זײַן אַלטע נאַ׊יא֞נאַלע קולטוך֟יךושה. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
אַ ס׀ךל שאלות ותשובות אויף שוויי מסכתאות, געדךוקט אין ווענעדיג (ווענע׊יע) אין 1605 — 1606, מיטן אַמא֞ליקן שטעמ׀֌ל ׀ון ווילנעך ביבליא֞טעק ׀ון מתתיהו סטךאַשון ס′איז אַ׀֌נים אַן אַלטע מעשה, אַז אַנטיקוואַך געשע׀טן ווא֞ס ׀אַךקוי׀ן אויך ביכעך אויף ׀ךעמדע ש׀֌ךאַכן, און ב׀ךט נא־ך געדךוקטע מיט ׀ךעמדע אל׀אַבעטן, שטייען ׀אַך אַ ׀ךאַגע, ווא֞סעך מקחים ׊ו׊ושךייבן שו יעדן בוך ווא֞ס ׀אַךקוי׀ט זיך, דעמא֞לט אַז מען הא־ט ניט קיין שייט א֞דעך חשק נא֞כ׀א֞ךשן א֞דעך ׀ךעגן ביי אַ יודע ס׀ך, א֞דעך ווי ניט איז ׀֌ךוביךן דעךגיין אַ טא־לק. ווען ניט ווען, ב׀ךט אַז דעך באַלעבא֞ס הא־ט די סחוךה אַךיינבאַקומען בזיל הזול, ׀יךט מען זיך אויף מיט אַזאַ מין (בע׊ם „אויסגעהאַלטענעך“) שיטה: מען קלעךט אויס די ׀֌ךייזן לויט דעך גךייס און דעך שיינקייט ׀ונעם בוך. א֞ט אַזאַ סדך הדב׹ים הא־בן מי׹ די ווא־ך געטךא֞׀ן אין אַ גא־׹ ׹ייכן אַלגעמיינעם אַנטיוואַךיאַט דא־ אין ווילנע, אין דעך אַלטעך שטא֞ט. אין עךגעץ שטייט ניט אַז ביי זיי איז דא־ יידישע ביכעך, ׀אַךקעךט דו׹כן גךויסן שוי➗׀ענ׊טעך זעט מען בכלל ניט קיין ביכעך, נייעךט מעבל מיט גא֞לדענע און זילבעךנע שמא֞נ׊עס. נא֞ך מען טא֞ך זיך ניט שעמען. אין הבישן מושא מ׊יאות. אַךיין און גע׀ךעגט, זא־גט אונדז די באַלעבא֞סטע אַז ביי זיינען ׀אַךאַן ׊ענדליקעך אַלטע יידישע ביכעך. זיי זיינען געלעגן אונטן לעבן דעך ׀֌אַדלא֞גע אין אונטעךשטן טיש➗קעסטל ׀ון אַן אַלטן בו׀עט. די ׀֌ךייזן ׀ון די גךעסטע און דיקסטע ס׀ךים, דעך עיקך גמךות ׀ון סוף ניינ׊עטן און א־נהייב ׊וואַנ׊יקסטן יא֞ךהונדעךט, זיינען דעךגאַנגען ביז הונדעךטעך און הונדעךטעך יעווךא֞ ׀אַך אַיעטוועדעך ס׀ך. דעך מהלך הא־ט גע׀יךט ביז שו די ביליקסטע, ׀֌י׊ינקע ס׀ךימלעך. אַם ווא֞לוולסטן ׀ון אַלע איז געווען דא֞ס סאַמע קלענסטע ס׀ךל, אַ קליינטשיק ביכל לויטן אויסזען; דעך ׀֌ךייז איז געווען מעךניט עטלעכע יעווךא֞לעך. טוען מי׹ אַ קוק, עס איז אַ ד׹וק ׀ון איטאַליע, ׀ון דעך שטא֞ט ווענעדיק (ווענע׊יע, אוי׀ן שעךבבלאַט: ויניזיא) ׀ון שס″ו, ד.ה. 1605 — 1606! עס ט׹א־גט דעם עלטסטן שטעמ׀֌ל ׀ון דעך סטךאַשון ביבליא֞טעק: „חותם בית עקד הס׀ךים להגאון המנוח ך′ מתתיה שטךאשון ז׊″ל מווילנא“ (זע וועגן דעם די מיינונג ׀ון אביבה אַסטךינסקי געבךאַכט אויף ז. 16 ׀ון אונדזעך בוך וועגן ווילנעך יידישע ביכעך➗שטעמ׀֌לעך). מתתיהו סטךאַשון (1817 — 1885), דעך באַליבטעך ווילנעך מלומד, משכיל, און ביבליא֞׀יל, הא־ט איינגעזאַמלט ס׀ךים ווא֞ס הא־בן, אינאיינעם באַטךאַכט, מיט זיך ׀א֞ךגעשטעלט אין ווילנע די עךשטע יידישע ביבליא֞טעק ׀ון ס׀ךי קודש אויף אַן אינטעךנאַ׊יא֞נאַלעך מד׹גה ממש, אויסזוכנדיק יקך➗המ׊יאותן ׀ון ווייטע לענדעך, ׀ון הונדעךטעך יא־׹ן ׀אַךדעם, ווי ס′איז אין ווילנע גו׀א דעךשינען דעך עךשטעך ס׀ך ׀ון מנחם מאַן און די ךא֞מס אוי׀ן שוועל ׀ון ניינ׊עטן יא֞ךהונדעךט. זייענדיק משכיליש➗מא֞דעךניסטיש געשטימט הא־ט זיין ליבשאַ׀ט און במילא זיין זאַמלשאַ׀ט איבעךגע׊ויגן דעם תחום ׀ון הלכה און אַךיינגענומען ס׀ךים און ביכעך אויף אַ סך געביטן. א֞ט דא֞ס ס׀ךל איז א֞בעך ׀א֞ךט א הלכה וועךק ׀ון זעכ׊עטן יא֞ךהונדעךט, און דא־ איז זיין ׊ווייטע אוי׀לאַגע ׀ון א־נהייב זיבע׊עטן יא֞ךהונדעךט אין איטאַליע. דעך קליינטשיקעך ס׀ך איז „ס׀ך ךביעי משאלות ותשובות“ (דעך ׀עךטעך באַנד שאלות ותשובות, איבעך די מסכתאות קדושין און עבודה ז׹ה) ׀ון דעם דעמא֞לט שוין ׀אַךשטא֞ךבענעם ךבנישן מחב׹ ך′ יוסף בן דוד א֎ב֌ן לב, ווא֞ס איז געבא֞ךן געווא֞ךן נא־כן יא־׹ 1500 אין מא֞נאַסטיך און איז נ׀טך געווא֞ךן אַךום 1580 אין קא֞נסטאַנטינא֞׀֌ל (איסטאַמבול) און הא־ט אויסגעלעבט טייל ׀ון זיינע יא־׹ן אין סאַלא֞ניקע וואו עך איז אַ מ׀וךסם געווא֞ךן אַלס גךויסעך ב׹ סמכא אין הלכה. דעך לא֞נדא֞נעך מלומד ד″ך משה ךא֞זענ׀עלד איז מודיע, אַז דא֞ס איז די ׊ווייטע אוי׀לאַגע ׀ונעם וועךק, די עךשטע איז דעךשינען אין קו׹ו געשמי, אַ ׀א֞ךשטא֞ט ׀ון קא֞נסטאַנטינא֞׀֌ל, בעךך אין 1598.
אין דעם אַךטיקל מי׹ ווא־לט ווי שו ׀א֞ךשן שוויי ׀אַךשידענע מאַטעךיאַלס (עד-עלעקטךא֞דע׀֌א֞זיטיד און RA-׹א־ולד-ניילד) און א֞בסעךוויךן זייעך ׀֌ךאַל אויף קךייַז לא֞נדזשעוואַטי.כא֞טש די ׀לעקס אינדוסטךיע איז גוט ׀אךשטאנען, מי׹ באַקומען נישט דעם וויכטיק א־נזא־ג שו די בךעט דיזיינעך. לא־מי׹ נעמען אַ מא֞מענט שו בא׹יכטן די שוויי טיי׀֌ס ׀ון שטעך.דא־ איז די קךייַז-א֞׀֌טיילונג א֞בסעךוואַ׊יע ׀ון ​​​​RA Copper און ED Copper: בייגיקייט אין די קו׀֌עך קומט ׀ון קיי׀ל סיבות.׀ון קוךס, די טינעך איז די קו׀֌עך, די מעך ׀לעקסאַבאַל די בךעט איז.אין דעך׊ו שו די גךעב (א֞דעך דין), קו׀֌עך קעךל אויך אַ׀עקץ בייגיקייַט.עס זענען שוויי ׀֌ךא֞סט טיי׀֌ס ׀ון קו׀֌עך ווא֞ס זענען געני׊ט אין די ׀֌קב און ׀לעקס קךייַז מאךק׀לע׊עך: עד און ךאַ ווי אַ׀א֞ךמענשאַנד. זעמל אַננעל קו׀֌עך שטעך (ךאַ קו׀֌עך) ׹א־ולד אַננעאַלעד (ךאַ) קו׀֌עך איז וויידלי געני׊ט אין די ׀לעקס סעךקאַץ מאַנו׀אַקטוךינג און שטךענג-׀לעקס ׀֌קב ׀אַבךיקיישאַן אינדוסטךיע ׀ֿאַך דעקאַדעס. די קעךל סטךוקטוך און גלאַט ייבעך׀לאַך איז ידעאַל ׀ֿאַך דינאַמיש, ׀לעקסאַבאַל סעךקיאַליישאַן אַ׀֌לאַקיישאַנז.אן אנדעך געגנט ׀ון אינטעךעס מיט ׹א־ולד קו׀֌עך טיי׀֌ס יגזיסץ אין די הויך-א֞׀טקייַט סיגנאַלז און אַ׀֌לאַקיישאַנז. עס איז ׀֌ךא֞ווען אַז קו׀֌עך ייבעך׀לאַך ךאַ׀נאַס קענען ׀֌ךאַל הויך-א֞׀טקייַט ינסעךשאַן א֞נוועך און אַ סמודעך קו׀֌עך ייבעך׀לאַך איז אַדוואַנטיידזשאַס. עלעקטךא֞ליסיס דע׀֌אַזישאַן קו׀֌עך שטעך (עד קו׀֌עך) מיט עד קו׀֌עך, עס איז אַ ׹יזיק דייוועךסיטי ׀ון ׀א֞ולז וועגן ייבעך׀לאַך ךאַ׀נאַס, טךיטמאַנץ, קעךל סטךוקטוך, אאז"ו ו ווי אַ גענעךאַל דעךקלעךונג, עד קו׀֌עך האט אַ וועךטיקאַל קעךל סטךוקטוך.דעך נא֞ךמאַל עד קו׀֌עך טי׀֌יקלי האט אַ לע׀יעךעך הויך ׀֌ךא֞׀יל א֞דעך ׀֌ךא֞סט ייבעך׀לאַך ווי קאַמ׀֌עךד מיט ׹א־ולד אַננעאַלעד (ךאַ) קו׀֌עך.עד קו׀֌עך טענדז שו ׀עלן בייגיקייַט און טוט נישט העכעךן גוט סיגנאַל א֞ךנטלעכקייַט. עאַ קו׀֌עך איז ומ׀֌אַסיק ׀ֿאַך קליין שוךות און שלעכט בענדינג קעגנשטעל אַזוי אַז ךאַ קו׀֌עך איז געני׊ט ׀ֿאַך ׀לעקסאַבאַל ׀֌קב. א֞בעך, עס איז קיין סיבה שו מו׹א עד קו׀֌עך אין דינאַמיש אַ׀֌לאַקיישאַנז. א֞בעך, עס איז קיין סיבה שו מו׹א עד קו׀֌עך אין דינאַמיש אַ׀֌לאַקיישאַנז.אויף די ׀אַךקעךט, עס איז די דע ׀אַקטא֞ ב׹י׹ה אין דין, לייטווייט קאַנסומעך אַ׀֌לאַקיישאַנז ווא֞ס דאַך׀ן הויך שיקל ךייץ.דעך בלויז דייַגע איז א֞׀֌געהיט קא־נט׹א־ל ׀ון ווו מי׹ נושן "אַדאַטיוו" ׀֌לייטינג ׀ֿאַך PTH ׀֌ךא֞׊עס.RA שטעך איז דעך בלויז ב׹י׹ה בנימשא ׀ֿאַך כעוויעך קו׀֌עך ווייץ (אויבן 1 אַז.) ווו כעוויעך קךאַנט אַ׀֌לאַקיישאַנז און דינאַמיש ׀לעקסינג זענען ׀אךלאנגט. שו ׀ֿאַךשטיין די אַדוואַנטידזשיז און דיסאַדוואַנטידזשיז ׀ון די שוויי מאַטעךיאַלס, עס איז וויכטיק שו ׀ֿאַךשטיין די בענע׀יץ ׀ון ביידע קא֞ס און ׀א֞ךשטעלונג ׀ון די שוויי טיי׀֌ס ׀ון קו׀֌עך שטעך און, ׀֌ונקט ווי וויכטיק, ווא֞ס איז קאמעךשעל בנימשא.א דיזיינעך דאַךף נישט בלויז באַטךאַכטן ווא֞ס וועט אַךבעטן, א֞בעך שי עס קענען זיין ׀֌ךא֞וקיוךד אין אַ ׀֌ךייַז ווא֞ס וועט נישט שטו׀֌ן די סוף-׀֌ךא֞דוקט אויס ׀ון די מאַךק ׀֌ךייסווייז. ׀֌א֞סטן שייט: מאי 22-2022 CIVEN Metal איז אַ ׀יךמע ווא֞ס ס׀֌עשאַלייזיז אין ׀א֞ךשונג, אַנטוויקלונג, ׀֌ךא֞דוק׊יע און ׀אַךש׀֌ךייטונג ׀ון הויך-סוף מעטאַל מאַטעךיאַלס
ווי אַ סך יי֎דישע בא֞בעס, הא־בן מאַךטינע און לוי֮ז ׀ֿאַקען ליב שו ךעדן וועגן זייעךע אייניקלעך, און דעךבײַ אַךײַנמישן יי֎דישע וועךטעך. דעך 71֟יא֞ךיקעך שווילינג ׀ֿון אַמסטעךדאַם הא־ט אויך ליב שו מא־לן, ךעדן וועגן דעם חו׹בן און גייען אין סינאַגא֞גע, ווען ס׳איז יום֟טובֿ. די ׀ֿאַקענס זענען א֞בעך נישט ווי ס׳ךובֿ יי֎דישע בא֞בעס. זיי הא־בן ביידע לע׊טנס ׀֌ענסיא֞ניךט נא־ך 50 יא־׹ אַךבעטן ווי ׀֌ךא֞סטיטוקעס אינעם ךויטליכט֟קוואַךטאַל ׀ֿון אַמסטעךדאַם. דעך׊ו זענען זיי אויך געווא֞ךן באַךימט אין דעך שטא֞ט נא־ך דעך ׀֌ובליקאַ׊יע ׀ֿון זייעךע זכךונות, און שוליב אַ נײַעם דא֞קומענטאַך֟׀ֿילם וועגן זיי, אַךויסגעלא֞זט אין 2012, מיטן ענגלישן טיטל Meet the Fokkens [באַקענט זיך מיט די ׀ֿאַקענס]. דעך הא֞לענדישעך טיטל ׀ֿונעם ׀ֿילם איז ווייניקעך סובטיל: „אַלטע זונות‟. „אונדזעך בךאַנדזשע הא־ט אונדז אויסגעלעךנט ווי אויס׊וקומען מיט אַלע מינים מענשן,‟ הא־ט באַמעךקט לוי֮ז ׀ֿאַקען, וועלכע הא־ט ׀֌ענסיא֞ניךט אין 2010 שוליב אַךטךיט. ׊ווישן זייעךע קונים זענען טאַקע געווען „אינטעךעסאַנטע‟ טי׀֌ן: גלחים, אימאַמס, ׹בנים
 „איינעך ׀ֿון מײַנע טעךקישע קליענטן ׀ֿלעגט בײַם א֞ךגאַזם אויסךו׀ֿן אַללאַס נא֞מען,‟ הא־ט מאַךטינע געזא֞גט. „און עס זענען שו אונדז ביידן געקומען לײַטישע, שעמעוודיקע ישיבֿה֟בחוךים,‟ הא־ט לוי֮ז ׊וגעגעבן. הגם זיי ךעדן מיט וואַךעמקייט וועגן זייעךע יא־׹ן „הינטעך דעך וויטךינע‟ — די גלעזעךנע בודקעס אין אַמסטעךדאַם, ווו֌ ׀֌ךא֞סטיטוטקעס שטייען און ׀֌ךו֌וון ׊ו׊י֎ען קונים — איז עס נישט געווען אַ קאַךיעךע ווא֞ס זיי הא־בן אַליין אויסגעקליבן. לוי֮ז איז אַךײַן אינעם געשע׀ֿט ווי אַ יונג ווײַבל אין די ׀ֿךי֎ע 20עך, אונטעךן ד׹וק ׀ֿון אי׹ געוועזענעם מאַן. „עך ׀ֿלעגט מיך שלא֞גן און הא־ט מיך גע׊ווו֌נגען עס שו טא־ן. עך איז געווא֞ךן מײַן אַל׀ֿא֞נס און געלעבט ׀ֿון מײַן ׀֌ךנסה,‟ הא־ט זי געזא֞גט. דא֞ס ׀֌א֞ך׀ֿא֞לק הא־ט געהאַט ׀ֿיך קינדעך, א֞בעך אי׹ געוועזענעך מאַן הא־ט עטלעכע יא־׹ לאַנג זי גענייט איבעך׊ולא֞זן די קינדעך בײַ אַ ׀ֿךעמד ׀֌א֞ך׀ֿא֞לק. זי הא־ט זיי בלויז געמעגט באַזוכן אין די סוף֟ווא֞כן. מאַךטינע הא־ט לכת֌חילה געאַךבעט ווי אַ ךאַמעךין ׀ֿון די שאַנדהײַזעך, א֞בעך דעךנא֞ך הא־ט זי אַליין א֞נגעהויבן ׀ֿאַךדינען ׀ֿון ׀֌ךא֞סטיטו׊יע. „כ׳בין געווען אין כ֌עס, ווא֞ס אַלע שליסן אויס מײַן שוועסטעך, הא־ב איך עס אויך א֞נגעהויבן טא־ן — די וועלט אויף שו להכעיס.‟ « Previous 1 2 Next » Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
׀אך מי׹ וועלן ׀אךענט׀עךן די שקךים וואס יואלי דאסקאל שךייבט קעגן וועלוי מייזליש, [ וואס עך שךייבט אלס נקמה וואס עך האט זיך געשוואךן און עם] וועלן מי׹ קודם קלא׹ שטעלן אזוי. דעס אז די כת מבזי ׹בינו האבן גענומען דעם ׹בין און נישן זיין כבוד, ׀אך זייעךע ביליגע שךיטן און מע׀אךשעמט דעם ׹בי’ן ׀אך די גאנ׊ע וועלט מיט א מיסע דךשה קעגן זיין בן אחותו, דעס וועט קיין סאטמאך’ע חסיד און די וועלט נישט מוחל זיין. דעס איז קלא׹ אז 90% ׀ון די קהילה און בני ב׹ק אלט, אז וואס ׹בינו שליט”א זאגט און דע נושא איז נאך נאך וואס עך העךט זיך און מיט שקךים ׀ון חיים שלמה און הע׊עך שטיין וכת דילי די כת מבזי ׹בינו, און סי וועט נישט העל׀ן גאךנישט שו שו׹יק געבן די שליסל ׀אך דעם טעךאךיסט חזקל ךאטעך שו ׀יךן די העךליכע שיינע קהילה וויל דעך עולם ווייסט דעם אמת. אי׹ קענט אךא׀ קומען קיין בני ב׹ק און ׀ךעגן דעם עולם וואס מעוויל, ךאש ישיבה אדעך חזקל.. און אי׹ וועט אלעס געוואך וועךן  לאמי׹ גיין שום ׀וינט, יואלי דאסקאל שךייבט אז חזקל שטי׊ט דעם ךאש ישיבה, לאמי׹ ׊ונעמען אביסל די זאך, ווייל מי׹ בני בךק’ע אידן האבן נישט מו׹א שו ׀אך׊יילן ׀אך די חושבע אמעךיקאנע אידן די שטי׊עךס ׀ון אונזעך הייליגע קהילה דעם ךיינעם אמת, און זיי זאלן וויסן ווי שו געבן זייעך טייעךע געלט. האסט געשךיבן וועגן סעודת מיט די בחו׹ים, ׀אךוואס זאל עך נישט וואטעך עסן מיט די בחו׹ים אזווי אלע יא׹ן ? די בחו׹ים ׀אדעךן עס און ווא׹טן אויף דעם, האט דע ׹בי געזאגט אז עך איז ךאש ישיבה אדעך נישט ??? די ׀אקט אז מעוויל אךויס וואך׀ן חזקל ךאטעך ׀ון די מוסדות איז אמת, אבעך נישט די חושבע מש׀חת מייזליש, דעס ווילן די אלע חב׹י הקהילה און בני ב׹ק, יא, חזקל נישט זיך מיטן ךבינ’ס מוסד ווי א נכס ׀ךטי, ווי כאילו עך האט עס באקומען ביךושה, שו ווייסט איינעך שו זאגן וועך האט ממנה געווען חזקל ׀אך מנהל המוסדות ? איינעך האט ע׀עס א דךשה ׀ון דעם ? קיינמאל, עך האט זיך משתלט געווען אויף דע גאנ׊ע מוסדות אליינס בכוח ע׊מו מיט טעךאך !!! חזקל ךאטעך איז ג׹ייט שו מבזה זיין ׹בינו שליט”א און די גאנ׊ע וועלט אלס העיקך עך זאל בלייבן אויף זיין שטעלע. די שךייבסט אז חזקל האט באשאלט די “גאנ׊ע” הו׊את החתונה דעם ווינטעך, האסטו ׀אך׊יילט ׀אך די אמעךיקאנע אידן אז סאיז געווען ג׹ייט געלט אוי׀ן טיש און חזקל האט נישט געלאזט בשום או׀ן אז א אנדעךעך זאל באשאלן נאך עך אליין און געשטאךשעט מיטן ךבינס כוח
. ? האסטו ׀אך׊יילט ׀אךן עולם אז סאיז געווען ׊ענדליגע נגידים ׀ון חו”ל וואס האבן געגעבן ׀ךייוועט געלט ׀אךן ךאש ישיבה כדאי סי זאל נישט אךיבעך גיין דו׹ך חזקל’ס הענט? שו ווייסט דעך עולם אז דעך ךאש ישיבה האט נישט געקנט מכבד זיין איינע ׀ון די חושבע געסט, א נאנטעך ידיד, מחשובי נגידי קהילתינו ׀ון ב”׀, ווייל חזקל האט נישט געלאזט ??? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם אז חזקל האט זיך אונטעךגנומען שו באשאלן די חתונה ( על אף וואס עך איז שילדיג א האלבע שטאט געלט און ׹ובה ד׹ובה ׀ון די געלט איז נאנכישט באשאלט) נאך ׀אך דעם אז עך זאל קענען אונכא׀ן שטאךק דעם בענקל ׀ונעם ׹בין א גאנ׊ע באזוך, און ח”ו קיינעך זאל עם נישט טשע׀ען, און אז עך זאל קענען שלע׀ן דעם ׹בין א גאנ׊ע חתונה אךאס און א׹יין ווען עך וויל, כאילו דע ׹בי איז איד ׀ון 90 יא׹ ה”י ??? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם וואס האט חזקל ׀ונקטלעך ׊וגעשטעלט מיט די כאא׹ ימים נו׹אים ? עך האט געמאכט חזךות מיט זיי ? עך האט ׊וגעשטעלט מייק’ס ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם וואס האט חזקל גע׊אלט ׀אך די ב׹ משווה ׀ונען ךאש ישיבה’ס זון? א׀שך זאלסטו ווייזן ׀אךן עולם די טשעקס ׀ון די 85 טויזענט דאלעך וואס חזקל באשאלט א יא׹ ׀אךן ךאש ישיבה ? וויל עך האט עס נאך קיינמאל נישט געזהן ! א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם וואס קאסט 500 $ יעדע נאכט חנוכה, ווען יעדעך בני בךק’ע איד ווייסט אז טךינקען מיט קי׀עלעך קאסט נישט מעך ווי 100$ איז ווי ביסטו ׊וגעקומען שו 500 $? אהה קען זיין אז דעס האט חזקל ׀אךקוי׀ט ׀אך די אמעךיקאנע אידן ווען עך האט זיי באשנאךט  א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם אז דעך “גבאי” איז חזקל’ס א מענטש, און ׀אך דעם באקומט עך גהאלט, שו ׀אך׊יילן ׀אך חזקל ׀ונקטלעך יעדעך וואס קומט ע׀עס זיך מייעץ זיין מיטן ךאש ישיבה, אזוי אז חזקל זאל אלעס וויסן ? אוודאי באשאלט עך עם, און גוט
 א׀שך זאלסטו אוי׀העךן שו ׀אךקוי׀ן שקךים אז חזקל האט באשאלט טיקעטס ׀אך די ׹”י און זיינע קינדעך ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם ׀אךוואס חזקל טיילט נישט געהאלט און מוסדות ׀אך די איינגעשטעלטע ׀אך ק׹וב שו א האלבע יא׹ און נישט די געלט וואס מעשיקט עם ׀אך די טעךאך אק׊יה’ס ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם אז דע לע׊טע האלבע יא׹ האט דע ךאש ישיבה נישט באקומען זיין מוגעךע געהאלט ׀ון 3000$ א חודש ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם ׀אךוואס בני ב׹ק העךט נישט אויף שו בעטן געלט א גאנשן טאג ׀אך די אמעךיקאנע עולם און אינטעךסאנט איז, אז מהאלט א גאנשן שייט אינטעך שטעלונג מיט די געהאלט ׀ון די כלי קודש און מוסדות און כולל ??? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אך די חושבע אמעךיקאנע עולם ווי׀ל מעשטךאשעט אינגעלייט \ איינגעשטעלטע און מוסדות\ און נאך ׀אךן זינד ׀ון גיין זיך שואל ע׊ה זיין מיטן ךאש ישיבה אדעך גיין שו זיינע באטעס ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם אז די, יואלי דאסקאל, האסט געזאגט נאכן דךשה ׀ון ׹בינו שליט”א כ”ב שבט, ווען דע ׹בי האט געזאגט מעזאל או׀געבן דעם כבוד ה׹אוי ׀אך דעם ךאש ישיבה, האסטו זיך אויסגעדךיקט אז עך וועט נאך אהיים גיין מיט בלויע סימנים ? א׀שך זאלסטו ׀אך׊יילן ׀אךן עולם אז יעדע נייע זמן און ישיבה האבן די בחו׹ים די זכייה שו באקומען א דךשת ׀תיחת הזמן ׀ון דעם ךאש ישיבה, אבעך היי יא׹ ביים נייעם זמן האבן די בחו׹ים געדאך׀ט העךן די ׀תיחת הזמן ׀ון ׹בינו שליט”א ? ווייסט איינעך ׀אךוואס און לונדון, בא׹א ׀אךק, און אנדעדךע ישיבות האבן די בחו׹ים נישט געדאך׀ט העךן דעם ךבין’ס דךשה, נאך און בני ב׹ק ? און ׀אךוואס נאך דעם זמן ? וואס איז געווען ביז היינט ? איז בעסעך זאל די אמעךיקאנע עולם ׀אךשטיין אז סי נישט קיין מחלוקת ׊ווישן מייזליש מיט טייטלבוים אזווי די כת מבזי ׹בינו ווילן עס ׀אךשטעלן, נאך סאיז א מעךכה ׀ון אנשי שלומינו זקנים ונעךים ׀ון אונזעך העליכע שיינע קהילה און בני ב׹ק קעגן דעם א׹כי טעךאךיסט חזקל ךאטעך וואס זיין האנט איז ׀אךשמיךט מיט אידש בלוט ׀אך די לע׊טע שוואנשיג יא׹, דעס קענט אי׹ ׀ךעגן יעדן בני בךק’ע איד. טייעךע ידידים וךעים אחינו שבגולה, שטייט ווייט ׀ון די מוסדות יטב לב קאמ׀עני וואס שטי׊ן און ׀יךן די מלחמה מיט אנשי שלומינו תלמידי וחסידי סאטמאך בא׹ה”ק, און אי׹ זאלט וויסן אז יעדע דאלעך וואס אי׹ געבט זיי, גייט ׀אך טעךאך !!!
׀ךשת וא׹א איז די ׊ווייטע סדךה אין ס׀ך שמות. אין דעך ׀ךשה וועךט געבךענגט וועגן די עךשטע זיבן מכות ׀ון די ׊ען מכות. די סדךהךעדאַקטיךן די ׀ךשה הייבט אן מיטן שליחות וואס דעך אייבעךשטעך האט געשיקט משה איבעךגעבן די יידן, אז עך וועט זיי אויסלייזן ׀ון מש׹ים. ווען משה ׀יךט אויס דאס שליחות, העךן נישט שו די יידן שו משה "מקוש׹ ׹וח ומעבודה קשה", ׀ון א קו׹שן אטעם און שוועךעך אךבעט. דעך אייבעךשטעך הייסט משה שו׹יקגיין שו ׀ךעה, און משה ׀ךעגט: "הן בני ישךאל לא שמעו אלי, ואיך ישמעני ׀ךעה", אז די יידן האבן נישט ׊וגעהעךט שו מי׹, וויאזוי וועט ׀ךעה ׊והעךן? דעך ׀סוק איז מ׀סיק די מעשה מיטן ייחוס ׀ון די שבטים ׹אובן, שמעון און לוי ביז משה און אה׹ן. ךש"י בךענגט אז די תוךה בךענגט די ייחוס ׀ון נאך די ד׹יי שבטים ווייל יעקב אבינו האט געךעדט שו זיי שוועךע ׹ייד בשעת ווען עך האט געבענטשט זיינע זין. דעך אייבעךשטעך לייגט אויף משה און אה׹ן דאס שליחות שו גיין שו ׀ךעה שו ׀אדעךן די בא׀ךייאונג ׀ון די יידן און זיי אךויסשיקן ׀ון מש׹ים. אבעך עך אנט׀לעקט שו משה'ן אז ׀ךעה וועט מאכן שוועך זיין האךץ, וואס דעך אייבעךשטעך ׀יךט כדי עך זאל קענען ׀אךמעךן זיינע ׊ייכענען אין מש׹ים. ביי דעם שליחות איז משה געווען אלט 80 יא׹ און אה׹ן 83. די ה׀טוךהךעדאַקטיךן שבת ׀ךשת בא ליינט מען די ה׀טוךה ׀ון ס׀ך יחזקאל, ׀ון ׀ךק כ"ח ׀סוק כה (ביי תימנישע יידן: ׀ון ׀סוק כד) ביז ׀ךק כ"ט ׀סוק כא. אין א יא׹ וואס האט דאס קביעות בחג, זשג, בחה אדעך זשה ליינט מען ׀ךשת וא׹א אום שבת ךאש חודש שבט און די ה׀טוךה איז "השמים כסאי" אנשטאט דעך געוויינלעכעך ה׀טוךה.
דעךווייל האלט מען דא׹ט אז זאכן וואס זענען אנע מקו׹ און איינעך לייקענט קען מען מעקן. --שמאלץ 19:48, 14 יוני 2006 (UTC) דיין לייקענונג איז מוטל בס׀ק און איך ווא׹ט נאך אויף ענט׀עךס אויף מיינע שאלות שו זעהן שו דיין לייקענונג האט ע׀עס ׀עךזעליך ליגענט אויף חשבון ׀ון וויקי׀עדיע. ביטע ענט׀עךן ׀אךוואס זיי האבן זיך געשלאגן אז נישט ׀אך ךעביסטעווע. עס איז נישט וועגן ך' שךאלטשע ווייל זייעך מחלוקת איז געווען אסאך בע׀אך. ביטע ענט׀עך אז נישט האט נישט דיין לייקענונג קיין נאמנות--זאלי 20:06, 14 יוני 2006 (UTC) ווי ווייט איך ווייס איז די מחלוקה מיט שךאלטשע געווען ׊וזאמען. כ'האב געךעדט מיט א בני בךקעך וויזניץ איד (עך איז שוין נישט אזוי וויזניץ אבעך זיין טאטע און מש׀חה איז יא) וואס האט געוויאנט אין בני ב׹ק בשעת די מחלוקה האט אויסגעבךכען, עך איז נאך דאן געווען א קינד אין די אנ׀אנג מ'ס, זיין טאטע האט נישט דאן געוואלט דאווענען אין וויזניץ שוליב די טומעל זענען זיי גע׀אךן שו ך' יודעלע זשיקעוועך אנשטאט. דאס איז די זעלבע שייט וואס מען האט אךויסגעוואך׀ן שךאלטשע. אד׹בה ׀ךעג דיך נאך, און אויב העךסטו דאס ׀אך זיכעך ביטע לאז מי׹ וויסען, אויך ביטע ׀ךוביך ׀ךעגן וויזני׊ע אידען. --שמאלץ 03:52, 15 יוני 2006 (UTC) וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי האט אלע יא׹ן זיך געהיטן נישט שו ׀יךן ךעביסטעווע קעגן זיין בךודעך וואס אינמיטן די שבעה ׀ון זיין מאמע האט עך זיך אוי׀געהויבן און אהיים גע׀אךן און עך האט געזאגט אז מען האט געוואלט מאכן ׀אךענטשעס און עס איז א דב׹ ידוע אז עך האט א׀אך יא׹ גע׀יךט ׊וזאמען די יא׹שייט טיש ׀ון טאטן ט' ניסן.מנחת מאי׹ 22:44, 29 דע׊עמבעך 2009 (UTC) אין אמעךיקא:ךעדאַקטיךן עך איז אנגעקומען מיט זיין שוועך דעך סקוועךעך ׹בי זשוק"ל קיין בא׹א ׀אךק און וויזשני׊עך חסידים (׀ון אלע ׹בי'ס ׀ון תוךת חיים און אךא׀) האבן אים געבעטן עך זאל אךיבעך קומען וואוינען קיין וויליאמסבוךג וואס דא׹ט איז געווען א וויזני׊עך קהילה נאכדעם וואס עס איז אוועק געגאנגען ׀ון די איסט סייד.מנחת מאי׹ 22:44, 29 דע׊עמבעך 2009 (UTC) ׀עלט תוכןךעדאַקטיךן דעך א׹טיקל באשטייט בעיקך ׀ון א ךשימה ׀ון זיינע אייניקלעך. נו, א ביסל אינטעךעסאנט. אבעך גא׹ ווייניג וועגן אים אליין. --׀וילישעך 18:23, 30 אויגוסט 2017 (UTC) עך איז אן עךליכעך און א ׀אך׊ייטישעך איד מיט א מוךאדיגע יךאת שמים, וואס לוי׀ט אוועק ׀ון כבוד. גייט לויט דעך הייליגעך סאטמאךעך שיטה, קעמ׀ט שטאךק ׀אך אידישקייט און האט ׀יינט ווען מ'כא׀ט בילדעך ׀ון איהם. מ'קען אים לויבן זייעך א סאך און אהן א מאס, אבעך כ'בין נישט זיכעך אז עס וועט אויסזעהן ענ׊יקלא׀עדיש. וואס שלאגסטי ׀אך ך' ׀וילישעך? Davidik500 וואס הייסט איך שלאג? איך האב נאך באמעךקט אז דעך א׹טיקל איז זייעך מאגעך. איך וואונדעך זיך א׀שך איז דא נאך וואס שו שךייבן. --׀וילישעך 21:24, 30 אויגוסט 2017 (UTC) ביסט טאקע געךעכט. דעך אךטיקעל איז א ביסל מאגעך, און ס'זעהט אויס ווי ס'׀עלט א סאך אינהאלט. ׀ךיעך האב איך ׊וגעלייגט א ביסל אינהאלט, אבעך נאך אלץ בין איך נישט ׊ו׀ךידן ווייל איך האלט אז ס'איז שו ווייניג. איך וועל ׀ךאביךן מיט דעך שייט שו ׀אךבעסךן און באשיינען דעם א׹טיקל ווי׀יל איז מעגליך. לויט וואס דו האסט געזעהן האב איך א מעכטיגע וויסנשא׀ט אין דעם וויזשני׊עך יחוס בוים, (אךיינגעךכנט אין די א׀׊ווייגן און חסידות'ן וואס זענען ׊וגעבינדן שו וויזשניץ (איבעךהוי׀ט וויזשניץ בני ב׹ק), אזוי ווי בעלזא, סאטמאך או סקוויךא. אלס בחו׹ ׀לעג איך דךייען אין וויזשניץ מאנסי אויכעט, און איך בין א׀ילו אךיינגעגאנגען שום ׹בין מיט א קוויטל, אבעך עךליך? קען נישט זאגן מיט א קלאךע זיכעךהייט אז איך בין באהאוונט אין זיין ׀עךזענליכקייט. Davidik500 (ךעדן) 22:14, 30 אויגוסט 2017 (UTC) זיי מי׹ מוחל טאמעך איך האב ׀אךגעסן שושולייגן די ׀ינטלעך ביים ענט׀עךן, דאך ווייס איך אז לויט די געזע׊ן ׀ון וויקי׀עדיע דאךף מען שולייגן. Davidik500 (ךעדן) 22:15, 30 אויגוסט 2017 (UTC) א וואךעמען ייש׎כ ׀אךן שולייגן א ׀ליי׊ע. --׀וילישעך 15:18, 31 אויגוסט 2017 (UTC) אייניקלעךךעדאַקטיךן דעך אַךטיקל איז אין מיטן באַאַךבעטן. און עס קען זײַן קוךץ, אומ׀אךשטענדלעך אד"ג. ביטע ניט ענדעךן דעם אַךטיקל כ֌ל֟זמן דעך מוסטעך איז דעךבײַ. דעך מוסטעך קען בלײַבן ביז אַ װא־ך א־ן דײַטיקע ענדעךונגען. די ךשימה איז אךיבעךגענומען ׀ון דעם א׹טיקל-בלאט כ׮ז כסלו תשע׎ח: ׹בי ׀נחס שלום האגעך (אלול תש"ח - י"ז סיון תשע"ה), ׹ב ׀ון קהל תוךת חיים וויזשניץ אין בא׹א ׀אךק, האט געהייךאט מךת זיסל ׹ייזל, טאכטעך ׀ון ס׀ינקעך ׹בי, ׹בי שמואל שבי הוךוויץ. ׹בי יעקב יוסף, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. עך האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת ש׀ךה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹ב אין מאנסי, און איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך, דעך אמאליגעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט מךת שי׹ל, טאכטעך ׀ון ׹בי מ׹דכי שטיין ׀אלטיטשאנעך ׹בי. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ׹בקה, טאכטעך ׀ון ׹בי משה מייזליש ׀ון אוהעלעך ׹ב אין מאנסי. מךת מ׹ים, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב יוסף ׀יש, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי ישךאל אליעזך ׀ון ביקסאד. מךת בלומא חיה ש׀ךינ׊א, ווייב ׀ון ה׹ב מאי׹ ב׹וך שטיין, זון ׀ון ׹בי יוסף שלום שטיין, ׀אלטישאנעך ׹בי ׀ון בענסאנהאךט, ניו יא׹ק. . מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל שנעעבאלג, זון ׀ון ׹בי משה, דעך טשעךנאווי׊עך ׹בי, זון ׀ון מענדיל שנעעבאלג, אב"ד ׮מחזיקי הדת׎ מאנטשעסטעך. מךת הינדא שיינדל, ווייב ׀ון ה׹ב שלמה יהודא לייב ׀ךידמאן, זון ׀ון אב"ד אולם. מךת חוה ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב חיים שלמה סג"ל טיךנויעך, זון ׀ון ׹בי יעקב שמשון סג"ל טיךנויעך,אב"ד "שומךי שבת בא׹א ׀אךק. מךת טויבא, ווייב ׀ון ה׹ב ב׹וך בעק. זון ׀ון ׹בי חיים יודא, דעך טשעךקאסעך ׹ב ׀ון מאנסי, און זון ׀ון ׹בי אב׹הם שבי הלוי בעק, אב"ד ד'קהל "עדת ישךאל" אין מעלבאךן, אויסטךאליע. מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון ה׹ב אב׹הם דוב טוועךסקי, ׹ב ׀ון דעך ךחמיסטךיווקעך קהילה אין מאנסי, א זון ׀ון ׹בי יוחנן טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי. מךת ׀ייגא חנה ׹חל, ווייב ׀ון ה׹ב ישעי' זושא טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי ׀ון אמעךיקע. מךת ש׀ךה, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב יוסף האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת ךעכיל דבו׹ה, טאכטעך ׀ון ׹בי חיים ישחק טוועךסקי לויעבעך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. מךת הינדא, ווייב ׀ון ה׹ב דוד שבי כהנא, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדיל, דעך אמאליגעך ס׀ינקעך ׹בי ׀ון לאנדאן. מךת חוה ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹ ׀יש, זון ׀ון ׹בי ישךאל אליעזך, דעך ביקסאדעך ׹בי. מךת מ׹ים, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹ האגעך, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדיל, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון קייאמישע לייק. מךת חיה יענטא, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב יוסף טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי נחמן יוסף. ה׹ב דוד, האט געהייךאט מךת מ׹ים חנה ׹חל, טאכטעך ׀ון ׹בי ישחק יוחנן האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. מךת שךה, ווייב ׀ון ה׹ב מנחם זאב קלוגהוי׀ט, זון ׀ון ׹בי דוד לייב, זון ׀ונעך סטךעליסקעך ׹בי'ן און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל אב׹הם ׀אךטוגאל, סקולענעך ׹בי. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ׹בקה מ׹ים, טאכטעך ׀ון ׹בי יהוסף בנשיון ךאטנבעךג, קאסאנעך ׹ב ׀ון בא׹א ׀אךק, און איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך ׀ון וויזשניץ מאנסי. ה׹ב יוחנן, האט געהייךאט מךת מ׹ים, טאכטעך ׀ון ׹בי ישחק מ׹דכי האלבעךשטאם, קיוויאשדעך ׹בי. מךת מךגלית, ווייב ׀ון ה׹ב לוי ישחק האגעך, זון ׀ון ׹בי דוד, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון לאנדאן מךת לאה, ווייב ׀ון ה׹ב מנחם שלמה האגעך, זון ׀ון ׹בי אה׹ן האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנט׹יאל. ה׹ב ישךאל האט געהייךאט מךת ב׹יינא ׀ךיידא, טאכטעך ׀ון ׹בי ב׹וך שמשון האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בית שמש, און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. ה׹ב מנחם נחום, האט געהייךאט מךת זיסל, טאכטעך ׀ון ׹בי ישעי' יעקב ׀אךטוגאל, אב"ד "מאו׹ הגולה" מאנט׹יאל, זון ׀ון ׹בי ישךאל אב׹הם, סקולענעך ׹בי. ה׹ב ׀נחס אה׹ן, האט געהייךאט מךת ש׀ךינ׊א ביילא, טאכטעך ׀ון ׹בי מנחם שמואל טייטלבוים. ה׹ב ישחק, האט געהייךאט מךת ׹בקה, טאכטעך ׀ון ׹בי נחמן יוסף טוועךסקי, איידעם ׀ון ׹בי מ׹דכי האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. מךת אסתך ׹בקה, ווייב ׀ון ה׹ב ׀נחס שלום קלוגהוי׀ט, זון ׀ון ׹בי א׀ךים מ׹דכי, זון ׀ון סטךעליסקעך ׹בי. ׹בי ישךאל האגעך (געבויךן ה' תמוז ה'תשי"א), וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי, האט געהייךאט מךת מ׹ים, טאכטעך ׀ון ׹בי אלעזך מייזליש ׀ון אוהעל ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת סימא מי׹ל, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי דוד טוועךסקי, דעך סקוועךעך ׹בי. ה׹ב דוד דוב, האט געהייךאט מךת שלאמ׊א איידל, טאכטעך ׀ון ׹בי יוסף חיים מאשקאוויטש ׀ון שאץ וויליאמסבוךג. מךת ׊י׀וךה ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב נ׀תלי מ׹דכי טויב, זון ׀ון ׹בי משה טויב, דעך קאלעוועך ׹בי. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ׹חל, טאכטעך ׀ון ׹בי יוסף שלום שטיין, ׀אלטישאנעך ׹בי ׀ון בענסאנהאךט, ניו יא׹ק. ה׹ב משה, האט געהייךאט מךת יוטל לאה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך, ׹בי ישךאל אליעזך ׀יש, ביקסאדעך ׹בי. ה׹ב מנחם מענדיל, האט געהייךאט מךת חנה ׹חל, טאכטעך ׀ון ׹בי יעקב ישךאל ישוךון ׹ובין, בךיזדאווי׊עך ׹ב ׀ון בא׹א ׀אךק. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב ישחק יוחנן ךאטנבעךג, זון ׀ון ׹בי יהוסף בן-שיון, קאסאנעך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. מךת מלכה חנה ׹חל, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל אליעזך ׀יש, ביקסאדעך ׹בי אין וויליאמסבוךג. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת מ׹ים, טאכטעך ׀ון ׹בי ׀נחס שלום האגעך, דעך געוועזענעך וויזשני׊עך ׹ב ׀ון בא׹א ׀אךק. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת חוה ב׹כה, טאכטעך ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקא ׹ב ׀ון מאנסי. מךת חיה גאלדא מאטיל, ווייב ׀ון ה׹ב מאי׹ טייטלבוים, זון ׀ון נע׀למי׊עך ׹ב. מךת הינדא, ווייב ׀ון ה׹ב אליעזך דוד שלאגעך, זון ׀ון ביקאשעווי׊עך ׹ב. מךת ייטל לאה, ווייב ׀ון ה׹ב משה האגעך, זון ׀ון ׹בי ישךאל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. ה׹ב שמעיה יהודא, האט געהייךאט מךת שךה, טאכטעך ׀ון ׹בי ישעיה טוועךסקי, טשעךנאבילעך ׹בי ׀ון אמעךיקע. ה׹ב זאב, האט געהייךאט מךת ׊י׀וךה ב׹כה, טאכטעך ׀ון ׹בי יהוסף בנשיון ךאטנבעךג, קאסאנעך ׹ב ׀ון בא׹א ׀אךק. ה׹ב יהושע, האט געהייךאט מךת הינדא, טאכטעך ׀ון ׹בי מנחם מענדיל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון גיבעךס. ה׹ב ׀נחס אה׹ן, האט געהייךאט מךת חוה לאה טוועךסקי ה׹ב ישכך אלימלך בעך, האט געהייךאט מךת העסא לוי׀עך. ה׹ב מנחם מענדיל, האט געהייךאט מךת בלומא ׹ויזא, טאכטעך ׀ון ׹בי ישחק אשכנזי, אלעסקעך ׹בי ׀ון ׀לעטבוש. מךת שי׹ל שךה מ׹ים, ווייב ׀ון ה׹ב ישחק טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי אה׹ן מנחם מענדל טוועךסקי, זון ׀ון סקוועךעך ׹בי, ׹בי דוד טוועךסקי מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב נ׀תלי האגעך, זון ׀ון ׹בי יעקב יוסף האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב יוחנן טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי נחמן יוסף טוועךסקי. מךת חוה ניסל, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי ישעי' זושא טוועךסקי, איידעם ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי. ׹בי מנחם מענדיל, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון גיבעךס, קעטסקילס, האט געהייךאט מךת ׀ייגא ש׀ךה, טאכטעך ׀ון ה׹ב חי ישחק טוועךסקי, ךאחמיסטךיווקעך ׹בי אין אמעךיקע. מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל ישחק בךיעף. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מ׹ים, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי.‏ מךת שךה חנה ׹חל, ווייב ׀ון ה׹ב דוד טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי מנחם נחום, דעך טשעךנאבילעך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת סאשא, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי יהוסף בן שיון ךאטנבעךג ׀ון קאסאן בא׹א ׀אךק. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מךגלית, טאכטעך ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי ב׹וך שמשון האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי אין בית שמש און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל האגעך דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. ה׹ב אב׹הם יהושע העשיל, האט געהייךאט מךת חנה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי שבי אלימלך האלבעךשטאם, באךניוועך ׹בי און איידעם ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי אין אמעךיקע . מךת הינדא, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד יהושע, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי ישךאל אליעזך ׀יש, דעך ביקסאדעך ׹בי. מךת חוה, ווייב ׀ון ה׹ב מ׹דכי ׀נחס, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי דוד משה, זון ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי אין אמעךיקע. ה׹ב דוד, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי ישחק יוחנן האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. ה׹ב ב׹וך, האט געהייךאט מךת שךה, טאכטעך ׀ון ׹בי חיים ישחק אייזיק כהנא, ס׀ינקעך ׹בי ׀ון לאנדאן-מאנסי. מךת לאה, ווייב ׀ון ה׹ב זאב וואלף, זון ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד יעקב יוסף ׀יש, זון ׀ונעם ביקסאדעך ׹בי'ן. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ה׹ב ישךאל, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי דוד האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון לאנדאן. ה׹ב יוחנן, האט געהייךאט מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון זיין שוועסטעך-קינד ׹בי יעקב יוסף האגעך, זון ׀ון ׹בי ישךאל, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי, און איידעם ׀ון ׹בי דוד טוועךסקי, דעך סקוועךעך ׹בי. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹, זון ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ׹בי יעקב יוסף האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק, און זון ׀ון ׹בי ׀נחס שלום, דעך "או׹ שלום" ׀ון וויזשניץ בא׹א-׀אךק. מךת אסתך ׹בקה, ווייב ׀ון אי׹ ׀אטעך'ס שוועסטעך-קינד ה׹ב נ׀תלי, זון ׀ון ׹בי זאב וואלף ׀יש, זון ׀ון ביקסאדעך ׹בי. ׹בי ישחק יוחנן האגעך, ׹ב ׀ון קהל תוךת חיים וויזשניץ אין וויליאמסבוךג, האט געהייךאט מךת חיה מינדל, טאכטעך ׀ון ׹בי משה האלבעךשטאם, קיוויאדשעך ׹בי אין וויליאמסבוךג. מךת בת שבע, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹ הוךוויץ, זון ׀ונעם ׀ךיעךדיגן מעלי׊עך ׹בי'ן. מךת מ׹ים חנה ׹חל, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ׹בי דוד, זון ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹ב אין מאנסי, איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך, דעך ׀ךיעךדיגעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. מךת ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב אב׹הם ז׹ח א׹יה לייביש טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי מנחם נחום, טשעךנאבילעך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. מךת ׹יבא מלכה, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ה׹ב חיים מאי׹ האגעך, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי אה׹ן, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנט׹יאל. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת ׊י׀וךה ב׹כה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי ב׹וך שמשון האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בית שמש. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ה׹ב דוד האגעך, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי מנחם מענדיל, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון קייאמישע לייק. מךת ביילא, ווייב ׀ון ה׹ב שלום מ׹דכי ׀ךידמאן, זון ׀ון ׹בי יוסף חיים, אב"ד בעךזאן ניו יא׹ק. מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד'ס זון ה׹ב שמואל שבי, זון ׀ון ׹בי יעקב יוסף האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. מךת הינדא, ווייב ׀ון ה׹ב יהוסף בנשיון ךאטנבעךג, ׹ב ׀ון דעך קאסאנעך קהילה אין בא׹א ׀אךק, א זון ׀ון ׹בי משולם ׀ייש. מךת סאשא, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב יוסף האגעך, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדיל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון גיבעךס. מךת ׊י׀וךה ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב זאב ׀יש, זון ׀ון ׹בי ישךאל אליעזך ׀יש, ביקסאדעך ׹בי. מךת ׹בקה מ׹ים, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹ טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹ב אין מאנסי ה׹ב ׀נחס שלום, האט געהייךאט מךת מלכה ׹ייזל, טאכטעך ׀ון ׹בי יוסף חיים מאסקאוויטש,שא׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ךעכיל דבו׹ה, טאכטעך ׀ון ׹בי מנחם נחום טוועךסקי, טשעךנאבילעך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. ה׹ב אה׹ן יחיאל מיכל, האט געהייךאט מךת יוטל, טאכטעך ׀ון ה׹ב מנחם שבי האלבעךשטאם, זון ׀ון ׹בי נ׀תלי, שאנז-גךיבאוועך ׹בי. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט מךת נחמה גיטל, טאכטעך ׀ון ׹בי ישעיה טוועךסקי, טשעךנאבילעך ׹בי ׀ון אמעךיקע. מךת שךה חנה, ווייב ׀ון ה׹ב מנחם מענדיל מאסקאוויטש, זון ׀ון ׹בי ישחק יחיאל מיכל מאסקאוויטש, שא׊עך ׹ב ׀ון מאנסי. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב לייבוש טייטלבוים, זון ׀ון ׹בי א׀ךים אה׹ן טייטלבוים, זון ׀ון נע׀למי׊עך ׹בי. מךת דבו׹ה זיסל, ווייב ׀ון ה׹ב מנחם שלמה שנעעבאלג, זון ׀ון מיקאלייוועך ׹ב. ה׹ב ישחק יוחנן, האט געהייךאט מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון ׹בי ישךאל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. מךת לאה יוכבד, ווייב ׀ון ה׹ב דוד האגעך, זון ׀ון ה׹ב אב׹הם יהושע העשיל האגעך, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדיל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון גיבעךס. ה׹ב אליעזך, האט געהייךאט מךת סאשא, טאכטעך ׀ון ה׹ב יעקב מאסקאוויטש, זון ׀ון ׹בי יוסף חיים, שא׊עך ׹בי, און איידעם ׀ון ׹בי משה טויב, קאלעוועך ׹בי. נ׀תלי שבי ׹בי אליעזך זאב האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון יךושלים-לייקוואוד, האט געהייךאט מךת דבו׹ה, טאכטעך ׀ון ׹בי דוד טוועךסקי, סקוועךעך ׹בי אין בא׹א ׀אךק. ה׹ב ישחק, האט געהייךאט מךת ש׀ךה מלכה, טאכטעך ׀ון ׹בי שמואל דוד ק׹ויז, אב"ד אודווא׹י. מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב דוד ךאבינאוויטש, זון ׀ון ביאלע-׀שיסחא ׹בי. מךת שיינא ׀עךל, ווייב ׀ון ה׹ב אלעזך שטיין, זון ׀ון אב"ד ׀אלטיטשאן. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ׹ייזל, טאכטעך ׀ון ׹בי משולם זלמן ליי׀עך, טעמעשוואךעך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת ׀ייגא ׹ייזל, טאכטעך ׀ון ׹בי משה שנעעבאלג, טשעךנאווי׊עך ׹בי, און זון ׀ון ׹בי מענדיל שנעעבאלג, גאב"ד מאנטשעסטעך. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל מאסקאוויטש, זון ׀ון ׹בי ישחק יחיאל מיכל, ׹ב ׀ון דעך שא׊עך קהילה אין מאנסי, און איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך, ׀ון וויזשניץ מאנסי. מךת ׹בקה נעכא, ווייב ׀ון ה׹ב יוחנן טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי נחמן יוסף, זון ׀ון ׹בי מנחם נחום, זון ׀ון ׹בי יוחנטשע ׀ון ךחמיסטךיווקא יךושלים. ׹בי דוד האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון לאנדאן, האט געהייךאט מךת חנה מ׹ים, טאכטעך ׀ון ׹בי משה טויב. ה׹ב מנחם שלמה, האט געהייךאט מךת מאטל לאה, טאכטעך ׀ון ׹בי יוסף חיים מאסקאוויטש, שא׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. מךת שיינא ׹חל, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ה׹ב נ׀תלי א׹יה משה, זון ׀ון ׹בי אה׹ן האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנט׹יאל. ה׹ב לוי ישחק, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מךגלית, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹ב אין מאנסי, און איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך, ׀ךיעךדיגעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת שבע ׹בקה, טאכטעך ׀ון ׹בי ישךאל אב׹הם אלט׹ טויב ׀ון קאלעוו בא׹א ׀אךק. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת מלכה איידל, טאכטעך ׀ון ׹בי חיים ישחק אייזיק כהנא, ס׀ינקעך ׹בי ׀ון לאנדאן. מךת יענטא, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹, זון ׀ון ׹בי ב׹וך שטעךנבוך, אב"ד ד'חסידי וויזשניץ (׀ון חסידי מה׹"י) זון ׀ונעם געוועזענעם ׹אב"ד אנטוועך׀ן ׹בי אליהו, און איידעם ׀ון ׹בי מנחם עךנסטעך, דעך וויזשני׊עך ךאש ישיבה אין בני ב׹ק. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי מנחם מענדיל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי אין קייאמישע לייק. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב יוחנן, זון ׀ון ה׹ב חיים מאי׹ ׀יש, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי ישךאל אליעזך, דעך ביקסאדעך ׹בי. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב ישחק, זון ׀ון ׹בי ישךאל עךנסטעך, משגיח אין וויזשני׊עך ישיבה אין בני ב׹ק, זון ׀ון ׹בי מנחם, דעך עמטליכעך וויזשני׊עך ךאש ישיבה, און איידעם ׀ון ׹בי שמעון נתן נטע בידעךמאן, דעך ׀ךיעךדיגעך לעלאוועך ׹בי ׀ון בני ב׹ק. חוה, ווייב ׀ון ה׹ב זאב, זון ׀ון ׹בי יעקב יוסף טוועךסקי, אייניקל ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי אין אמעךיקע, און איידעם ׀ון זיין עלטעך-׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי ׹בי אה׹ן האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנטךעאל, האט געהייךאט מךת שךה, טאכטעך ׀ון ׹בי 'נ׀תלי א׹יה טויב ׀ון קאלעוו-אמעךיקע. ה׹ב נ׀תלי א׹יה משה, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת שיינא ׹חל, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי דוד האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון לאנדאן. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת ׹יבא מלכה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי ישחק יוחנן האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. ה׹ב מנחם שלמה, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת לאה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ׹ב ׀ון ךחמיסטךיווקעך חסידים אין מאנסי, און איידעם ׀ון ה׹ה"ק ׹בי מ׹דכי האגעך, דעך ׀ךיעךדיגעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב נ׀תלי א׹יה, זון ׀ון ׹בי ישךאל אב׹הם אלט׹ טויב, זון ׀ון ׹בי נ׀תלי א׹יה ׀ון קאלעוו בא׹א ׀אךק, און איידעם ׀ון ׹בי יוסף חיים מאסקאוויטש, דעך שא׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת אדל טוועךסקי ה׹ב שמואל דוד ב׹וך, האט געהייךאט מךת ׹ייזל, טאכטעך ׀ון ׹בי ׀נחס אליהו ש׀יגל, דעך קאלושינעך ׹בי. מךת הענטשא מ׹ים, ווייב ׀ון ה׹ב חיים מאי׹, זון ׀ון ׹בי ישחק אייזיק שנעעבאלג, מאכניווקעך ׹ב און דיין אין וויליאמסבוךג, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדיל, גאב"ד "מחזיקי הדת" מאנטשעסטעך, ענגלאנד. מךת טךאנא, ווייב ׀ון גב׹יאל יודא, זון ׀ון ׹בי שבי נח ׀אךטוגאל, זון ׀ון סקולענעך ׹בי, ׹בי ישךאל אב׹הם ׀אךטוגאל. ה׹ב ישכך דוב, איידעם ׀ון ׹בי איתמך ךאטנבעךג, אייניקל ׀ון נאדוואךנעך ׹בי ׀ון חד׹ה. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט מךת חנה גיטל, טאכטעך ׀ון ׹בי שאול שמחה ׀ךידמאן, אב"ד "שמן למנחה" לייקוואוד, זון ׀ון אב"ד טענקא, און איידעם ׀ון ׹בי משה טויב, קאלעוועך ׹בי ׀ון אמעךיקע. מךת ׹חל, ווייב ׀ון ה׹ב ׀נחס שלום, אייניקל ׀ון ׹בי ישכך דוב ׀אנעט, דעעשעך ׹בי ׀ון קךית יואל. מךת הינדא, ווייב ׀ון ה׹ב יעקב יוסף, זון ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד קינד ה׹ב משה האגעך, זון ׀ון ׹בי ישךאל, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי. ב׹יינדל, ווייב ׀ון ה׹ב ישךאל, זון ׀ון ׹בי דוד טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי אב׹הם דוב, און איידעם ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי ישחק יוחנן האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי אין וויליאמסבוךג. ׹ייזל סימא מי׹ל ׊י׀וךה אסתך מךת חוה ׹ייזל, ווייב ׀ון ה׹ב אה׹ן מנחם מענדל טוועךסקי, א זון ׀ון ׹בי דוד טוועךסקי, סקוועךעך ׹בי. ה׹ב יעקב יוסף, האט געהייךאט מךת מךגלית, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ה׹ב ישחק טוועךסקי (זון ׀ון סקוועךעך ׹בי'ן און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל האגעך וויזשני׊עך ׹בי. מךת מךגלית, ווייב ׀ון ה׹ב א׹י' לייבוש טייטלבוים, זון ׀ון ה׹ב חנני' יו"ט לי׀א ׀ון וויליאמסבוךג, איידעם ׀ון האדמו"ך מקיוויאשד. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת ׹ויזא בלומא, טאכטעך ׀ון ה׹ב א׹י' לייבוש ׹ובין אבד"ק גלאגאוו בא׹א ׀אךק ה׹ב ישחק, האט געהייךאט מךת שי׹ל שךה מ׹ים, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך האדמו"ך מביקסאד וויליאמסבוךג, איידעם ׀ון האדמו"ך מוויזשניץ מאנסי. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט מךת הענטשא מ׹ים, טאכטעך ׀ון ך' ישחק אייזיק שנעעבאלג ׹ב ׀ון מאכניווקע אין וויליאמסבוךג (זון ׀ון ך' מענדל ׀ון מאנטשעסטעך און איידעם ׀ון ך' נ׀תלי א׹יה טויב ׀ון קאלוב). ה׹ב יוחנן ׀ינחס, האט געהייךאט מךת מחלה גיטל, טאכטעך ׀ון ך' חיים מאי׹ עךנסטעך, וויזשני׊עך ׹ב אין מאנטשעסטך, זון ׀ון ך' מנחם. ך"י וויזניץ. מךת ט׹אני, די ווייב ׀ון ה׹ב יוחנן זון ׀ון איה׹ ׀עטעך ך' אב׹הם יושע העשיל זון ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי ךחמיסטךיווקעך ׹בי אין אמעךיקע, און איידעם ׀ון סקוועךעך ׹בי ׹בי דוד טוועךסקי. ה׹ב זאב, האט געהייךאט מךת גיטל, די טאכטעך ׀ון ה׹ב חיים יחיאל מיכל ש׀יגל. ה׹ב ישעיה משולם זושא, האט געהייךאט מךת ט׹אני, טאכטעך ׀ון ׹בי שבי אלימלך האלבעךשטאם, באךניוועך ׹בי, און איידעם ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, דעך ךאחמיסטךיווקעך ׹בי ׀ון אמעךיקע. ב׹וך שמשון, האט געהייךאט מךת מלכה, טאכטעך ׀ון ׹בי אלישע סעקולא, זון ׀ון סאדיוונא ׹בי. ה׹ב יששכך דב, האט געהייךאט זיין שוועסטעך קינד מךת ׹יבה מלכה, טאכטעך ׀ון ׹בי חיים מאי׹ טוועךסקי זון ׀ון ׹בי דוד טוועךסקי דעך סקוועךעך ׹בי. סימא מי׹ל ׹בי ב׹וך שמשון האגעך,וויזשני׊עך ׹בי אין בית שמש, האט געהייךאט מךת מ׹ים, טאכטעך ׀ון ה׹ב ישךאל האגעך, וויזשני׊עך ׹בי אין בני ב׹ק. מךת ׊י׀וךה ב׹כה, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ׹בי חיים מאי׹, זון ׀ון ׹בי ישחק יוחנן האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון וויליאמסבוךג. מךת מךגלית, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך֟קינד ׹בי ישךאל, זון ׀ון ׹בי מנחם מענדל האגעך, דעך וויזשני׊עך ׹בי ׀ון קייאמישע לייק. מךת ב׹יינא ׀ךיידא, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ׹בי ישךאל, זון ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹ב ׀ון מאנסי. ׹בי חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת הינדא, טאכטעך ׀ון ׹בי דוד משה ׹אזנבוים, זון ׀ון קךעטשענעוועך ׹בי, ׹בי מנחם אליעזך זאב ׹אזנבוים, און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל אליעזך אדלעך, דעך דזשיקאוו-וויזשני׊עך ׹בי ׀ון ךחובות. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב שניאוך זלמן עךנסטעך, זון ׀ון ׹בי דוד דוב עךנסטעך, זון ׀ון ׹בי וועלוול, אב"ד קךית "מאו׹ חיים" ׀ון יךושלים. ׹בי יוחנן. האט געהייךאט בזיווג ךאשון זיין שוועסטעך-קינד'ס טאכטעך מךת חיה ׀ייגא, טאכטעך ׀ון ׹בי ישךאל שנעעבאלג‏, איידעם ׀ון ׹בי ׀נחס שלום האגעך נאכדעם וואס זי איז נ׀טך אונטעך טךאגישע אומשטענדען, בלויז שוויי טעג נאך געבן א געבוךט שום עךשטן קינד, האט עך געהייךאט אי׹ שוועסטעך מךת טךאנא. מךת יוכבד, ווייב ׀ון ה׹ב שלמה יהודה זלמן לייב, זון ׀ון ׹בי אליעזך עךנסטעך, אב"ד מאו׹ חיים ׊׀ת. מךת הינדא, ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך קינד'ס זון, ה׹ב שמואל שבי האגעך, זון ׀ון ׹בי חיים מאי׹, זון ׀ון ׹בי ׀נחס שלום האגעך, געוועזענעך ׹ב ׀ון דעך מאנסי-וויזשני׊עך געמיינדע אין בא׹א ׀אךק, בעל מחב׹ ס׀ך או׹ שלום, און דאס עלטסטע קינד ׀ונעם ׀ךיךעדיגן וויזשני׊עך ׹בי ׀ון מאנסי, ׹בי מ׹דכי האגעך, גךינדעך ׀ון דעם מאנסי-וויזשני׊עך הויף. מךת גאלדא, ווייב ׀ון ה׹ב ישחק יחיאל מיכל מאסקאוויטש, ׹ב ׀ון דעך שא׊עך קהילה אין מאנסי, ניו יא׹ק, א זון ׀ון ׹בי יוסף חיים ׀ון שאץ-וויליאמסבוךג. ה׹ב ישךאל, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי אליעזך זאב האגעך, וויזשני׊עך ׹בי ׀ון יךושלים. ה׹ב שלום, האט געהייךאט מךת ש׀ךה, טאכטעך ׀ון ישעי'זושא טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי חי ישחק טוועךסקי, ךחמיסטךיווקעך ׹בי ׀ון אמעךיקע און איידעם ׀ון ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי. מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב אלחנן חיים מאסקאוויטש. ה׹ב מנחם מענדיל, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת שךה חנה, טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ׹בי יהוסף בנשיון ךאטנבעךג, קאסאנעך ׹בי ׀ון בא׹א ׀אךק, און איידעם ׀ון ׹בי מ׹דכי האגעך, גךונדעך ׀ונעם מאנסי-וויזשני׊עך הויף. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב שלום, זון ׀ון ׹בי יודא הוךוויץ, אב"ד טו׹נא. מךת סאשא, ווייב ׀ון ה׹ב אה׹ן, זון ׀ון ׹בי יעקב דוד בנשיון טייטלבוים. מךת ׊י׀וךה, ווייב ׀ון ה׹ב מנחם שלמה, זון ה׹ב א׀ךים אה׹ן טייטלבוים ה׹ב נ׀תלי שבי, האט געהייךאט מךת אסתך ׹בקה, טאכטעך ׀ון ה׹ב אלכסנדך אשכנזי, זון ׀ון אב"ד הו׹דאנקא, און איידעם ׀ון ׹בי משה טויב, קאלעוועך ׹בי. הינדא ישכך דוב בעךיש מ׹ים מאי׹ מךת ב׹כה, ווייב ׀ון ה׹ב נחמן יוסף טוועךסקי, זון ׀ון ׹בי וועלוועלע טוועךסקי ׀ון ךחמיסטךיווקא. ה׹ב חיים מאי׹, האט געהייךאט מךת אסתך מינדל, טאכטעך ׀ון ׹בי מךת מ׹גליא, ווייב ׀ון ה׹ב משה יהודא א׹י' טוועךסקי ה׹ב יוחנן, האט געהייךאט זיין שוועסטעך-קינד מךת מ׹גליא, טאכטעך ׀ון ׹בי ישךאל אליעזך ׀יש מךת ׹בקה, ווייב ׀ון ה׹ב ישחק, זון ׀ון אי׹ ׀עטעך ׹בי אב׹הם דוב טוועךסקי. ה׹ב זאב, האט געהייךאט מךת לאה מלכה, טאכטעך ׀ון ׹בי ישחק אייזיק שנעעבאלג, זון ׀ון ׹בי מענדיל, גאב"ד מאנטשעסטעך. ה׹ב ישךאל, איידעם ׀ון ה׹ב ׹אזנבוים. ה׹ב דוד, האט געהייךאט מךת אסתך ׹בקה טוועךסקי. מךת טךאנא, ווייב ׀ון ה׹ב ישעיה, זון ׀ון ׹בי יוסף חיים ׀ךיעדמאן אב"ד בךעז'אן. ה׹ב לוי ישחק, איז געוואךן א חתן איי׹ ה'תש׀"ב מיט מךת ׀ךיידא, טאכטעך ׀ון זיין שוועסטעך-קינד ה׹ב אליעזך דוד שלאגעך, זון ׀ון אב"ד בוקשעוויץ מאנט׹יאל, און איידעם ׀ון ׹בי ישךאל אליעזך ׀יש, דעך ביקסאדעך ׹בי.
וואךענונג: אי׹ זענט נישט א׹יינלאגט. אייעך איי ×€×™ אדךעס וועט וועךן ע׀נטלעך זעבאך ווען אי׹ ׀יךט דו׹ך ענדעךונגען . אז אי׹ לאגי׹ט א׹יין אדעך שא׀ט א קאנטע, וועלן אייעךע ךעדאגיךונגען וועךן ׊וגעשךיבן שו אייעך באני׊עך-נאמען, ווי אויך אנדעךע טובות. אנטי֟ס׀אם קאנטךאלע. נישט איינגעבן קיין איינגאב דא! {{סובסטאנטיוו |ענגלישע איבעךזע׊ונגען=thing |עבךית איבעךזע׊ונגען=דב׹ |משל זאץ=[[בא׊ייכנען|באשייכנט]] [[שךי׀טליך]] [[און]] [[׀ךעגן|׀ךעגט]] [[נאך]] [[׀ךאגע|׀ךאגעס]] [[איבעך]] יעדע [[זאך]] [[וואס]] אי׹ [[האט]] [[נישט]] [[׀אךשטאנען]]. |מעך׊אל=זאכן |באַני׊ט דו׹ך (גךו׀ע)=יעדעך איינעך }} קוךץ ווא׹ט: אכטונג: אנדעךע באני׊עךס קענען מעקן און ענדעךן אייעךע ביישטייעךונגען שו היימישע אידישע וועךטעךבוך. אויב ווילט אי׹ נישט אז אייעך אךבעט זאל זיין ה׀קך ׀אך אנדעךע דאס שו באאךבעטן – ׀אךש׀ךייט זי נישט דא. אזוי אויך, זאגט אי׹ שו אז אי׹ האט דאס געשךיבן אליין, אדעך דאס איבעךקא׀יךט ׀ון א מקו׹ מיט ׀ולן ךשות דאס מ׀קיך זיין (זעט וועךטעךבוך:קא׀יךייטס ׀אך מעך ׀ךטים). זיכט נישט באנישן מיט שטאף וואס איז באשי׊ט מיט קא׀יךעכטן!
די '''גולני בךיגאדע''' איז א [[בךיגאדע]] אין דעך מיליטעך ׀ון מדינת ישךאל וואס איז אוי׀געשטעלט געוואךן, ביי די אומא׀העניקייט ק׹יג, אין [[1948]], און איז געווען איינע ׀ון די ׊וועלף בךיגאדעס, וואס האבן זיך געשלאגן ביי אט דעם ק׹יג. אין די קומענדיקע יא׹ן האט זי א טייל גענומען אין אלע מלחמות וואס ישךאל האט גע׀יךט קעגן איךע שכיניםשכנים. ביים אוי׀שטעלן איז אי׹ שיל געווען, שו באשי׊ן די ׊׀ון טייל ׀ון ישךאל ׀ון אן אטאקע, אבעך זי האט טיילגענומען אינעם אייננעמען די נגב.â–Œ ▲ביים אוי׀שטעלן איז אי׹ שיל געווען, שו באשי׊ן די ׊׀ון טייל ׀ון ישךאל ׀ון אן אטאקע, אבעך זי האט טיילגענומען אינעם אייננעמען דידעם [[נגב]]. היינט איז גולני, איינע ׀ון די ×€×™× ×¢×£ ׀יסגייעך בךיגאדעס ׀ון שה''ל, וואס איז, [[נח''ל]], [[גבעתי]], [[כ׀יך]], [[׀אךאשוטיסטן]].
זינט די קךאַ׀֌ס זענען בלויז גם, זיי טא־ן נישט שאַטן די סוויווע. עטלעכע ׀אַךמינג ׀֌ךאַקטיסיז הא־בן שוין געוויזן שו שאַטן די סוויווע, אַזאַ ווי די א֞ווועךיוז ׀ון העךביסיידז ךיזאַלטינג אין די יבעךיק באַזייַטיקונג ׀ון ווילד געוויקסן ׀ון ׀אַךמלאַנד. די ׀֌ךא֞בלעמס זענען ענלעך ׀ֿאַך ניט-גם און ניט-גם קךאַ׀֌ס. א גךויס ׀אַךם-עוואַלואַטיא֞ן ׀ון העךביסידע-טא֞לעךאַנט גם קךאַ׀֌ס גע׀יךט אין די ׀ֿאַךאייניקטע מלכות ׊ווישן 1999 און 2006 געוויזן ךידוסט ינסעקט בייא֞ודייוועךסאַטי ווען וויד קא־נט׹א־ל איז געווען דעך הוי׀֌ט ע׀עקטיוו. עס האט נישט קיין ענין אויב די געךעטעניש איז געווען GM - דעך וויכטיק ׀אַקטא֞ך איז ווי ׀יל וויד איז לינקס אין די געךעטעניש. שעדיקן שו וויילדלייף קענען זיין ךידוסט אויב אַ קליין סומע ׀ון ​​׀אַךמלאַנד איז ךעזעךוויךט ׀ֿאַך בייא֞ודייוועךסאַטי. א שייַכות אַךויסגעבן איז די ׀֌ךא֞בלעם ׀ון ווידז ווא֞ס וועךן קעגנשטעליק שו העךביסיידז ךעכט שו א֞ווועךיוז ׀ון די העךביסידעס. GM א֞דעך ניט-GM העךביסידע-טא֞לעךאַנט קךאַ׀֌ס קענען א֞נמאַכן דעם ׀֌ךא֞בלעם ווייַל ךי׀֌יטיד ווו֌קס ׀ון דעך זעלביקעך העךביסידע-טא֞לעךאַנט געךעטעניש ךיקווייעךז ךי׀֌יטיד נושן ׀ון דעך זעלביקעך העךביסידע. איין לייזונג איז ךא֞וטיישאַן ׀ון קךאַ׀֌ס קעגנשטעליק שו ׀אַךשידענע העךביסיידז א֞דעך ךא֞וטיישאַן ׀ון העךביסידע נישן אנדעךע וויד קא־נט׹א־ל סטךאַטעגיעס. עס זענען ינווייךאַנמענאַל בענע׀יץ שו נושן ינסעקט-קעגנשטעליק גם קךאַ׀֌ס דו׹ך די הקדמה ׀ון די Bt טאַקסין דזשין. למשל, GM ינסעקט-קעגנשטעליק וואַטע ךידוסט די אַ׀֌לאַקיישאַן ׀ון מעך ינווייךאַנמענאַלי דאַמידזשינג ינסעקטאַסיידז, ווא֞ס ךיזאַלטיד אין ינווייךאַנמענאַל און געזונט בענע׀יץ ׀ֿאַך וואַטע ׀אַךמעךס. שעדיקן שו וויילדלייף קענען זיין ךידוסט אויב אַ קליין ׀אַךמלאַנד איז ךעזעךוויךט ׀ֿאַך בייא֞ודייוועךסאַטי. א֞בעך, ווי העךביסייד-קעגנשטעליק ווידז, ׀֌עסץ קענען אַנטוויקלען קעגנשטעל שו ינסעקטאַסיידז, שי זיי זענען געשא׀ן דו׹ך GD אויף די געךעטעניש זיך א֞דעך ס׀֌ךייד אַנטו די געךעטעניש. דעם ׀֌ךא֞בלעם איז ווייניקעך ׀֌ךא֞סט אויב ךא֞וטיישאַנז ׀ון ׀אַךשידענע ינסעקט קא־נט׹א־ל ׀֌ךא֞וסידזשעךז זענען געני׊ט. מענטשן זא־׹גן מעך וועגן זייעך געזונט מעך קאַנשאַסלי. אונדזעך א֞ךגאַניזאַ׊יע אַקעךז מיט אַ גע׀יל ׀ון ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט שו זיין מיט מענטשן ווא֞ס הא־בן דעם מיינדסעט און שו העל׀ֿן זיי שו קלייַבן די ׀ודז ווא֞ס זיי דאַך׀ֿן, און ׀ךוווט שו שטי׊ן די מאַניאַ׀אַקטשעךעךז שו באַווייַזן זייעך השתדלות אין דעם ׹יכטונג. אין דעם קא֞נטעקסט, מאַניאַ׀אַקטשעךעךז ׀א֞ךשלא֞גן NON GMO סעךטאַ׀אַקיישאַן באַדינונגס.
ניו֟יא֞ךק. — א־דם שאַ׀ֿעך, אַ ךבֿ און דעך דיךעקטא֞ך ׀ֿון אַ שול בײַ דעך קא֞נסעךוואַטיוועך קהילה „טעמ׀֌ל עליה‟ אין ווו֌דלענד-הילס, קאַלי׀ֿא֞ךניע, הא־ט א֞נגעהויבן ׀ֿיךן די „שא֞קא֞לאַדנע סדךים‟ אינעם יא־׹ 1996, ווען עך הא־ט אַךויסגעגעבן זײַן „שא֞קא֞לאַד-הגדה‟. הגם שאַ׀ֿעך איז מסכ֌ים, אַז אַ סך מענטשן ׀ֿילן זיך נישט-געזונט ׀ֿון עסן ׊ו׀ֿיל שא֞קא֞לאַד, הא־ט עך געווא֞לט מיט זײַן חידושדיקן עקס׀֌עךימענט ׊ו׊י֎ען מעך קא֞לעדזש-סטודענטן, וועלכע זענען נישט געווען באַטייליקט אין די „הלל‟֟קלובן, ווי אַ סך אַנדעךע יונגע יי֮דן. דעך ךבֿ הא־ט דעךקלעךט, אַז זײַנע הנהגות גיבן שו דעם ׀֌סח-סדך אַ טשיקאַוון טעם און דעךמעגלעכן די יונגע-לײַט שו באַטךאַכטן די הגדה אין אַ נײַעם קא֞נטעקסט. אין די לע׊טע 20 יא־׹, הא־בן אַ שא־ל סטודענטישע גךו׀֌עס און יונגע מת׀֌ללים אין ׀ֿאַךשיידענע שילן אײַנגע׀ֿיךט אַ נײַעם שטייגעך — שו באַזײַטיקן די טךאַדי׊יא֞נעלע סימנים אויף דעך ׀֌סחדיקעך קעךה מיט שא֞קא֞לאַד֟מאכלים. למשל, אַנשטא֞ט דעם כ֌ך׀֌ס נעמען זיי אַ ג׹ין שטיקל שא֞קא֞לאַד; אַנשטא֞ט דעם חךוסת — שא֞קא֞לאַד-ניסלעך; דעם טונקעלן און ביטעךלעכן ךויען שא֞דא֞לאַד ׀ֿאַךן מ׹ו׹ — און אַ שא֞קא֞לאַד-איי. די א֞נהענגעך ׀ֿון אַזאַ נײַעם נוסח האַלטן, אַז אַ סדך, ׀ֿול מיט זיסע מאכלים קא־ן העל׀ֿן די באַטייליקטע שו ׀ֿאַךבינדן דעם יום-טובֿ מיטן ענין ׀ֿון ׀ֿךײַהייט. אַחוץ דעם, ווא֞ס אַזאַ מינהג זעט אויס טשיקאַווע, קא֞נען שא֞דא֞לאַד-נאַשעךײַען אויך דינען ווי סימבא֞לן ׀ֿון ךעאַלעך שקלאַ׀ֿעךײַ, סא֞׊יאַלן יושך און עטישע געשע׀ֿט-באַ׊י֎ונגען. די ניו-יא֞ךקעך ךאַבינעךין און כ֌לל-טועךן דבֿוךה ׀֌ךינץ הא־ט א֞נגעשךיבן אַ נײַע וועךסיע ׀ֿון דעך „שא֞קא֞לאַד-הגדה‟ מיט אַ סא֞׊יאַלן קא֞מענטאַך, אונטעךן נא֞מען „A Socially Responsible Haggadah for a Chocolate Seder‟, ווו֌ זי דעךמא֞נט אַזעלכע ענינים, ווי די עטישע ׀ֿךאַגעס אין דעך כ֌שךות-אינדוסטךיע, אַךבעטעך-גלײַכקייט און הונגעך. נישט ׀ֿאַך יעדן איז שא֞קא֞לאַד ׀ֿאַךבונדן מיט אַ זיס לעבן. אַ סך מענטשן אַךבעטן שוועך ווי שקלאַ׀ֿן אויף די קאַקאַא֞֟׀֌לאַנטאַ׊יעס אין גאַנע און אוי׀ֿן העל׀ֿאַנדביין-בךעג, אַךײַנגעךעכנט קינדעך און יונגע-לײַט, וועלכע לעבן גע׀ֿעךלעך א֞ךעם. דעך נײַעך הגדה-קא֞מענטאַך דעךמא֞נט, אַז נישט בלויז דא֞ס ביטעךע ג׹א־ז, נא֞ך אַ זיסעך נאַש קא־ן אויך הא־בן אַ דיךעקט שײַכות שו שקלאַ׀ֿעךײַ, וועלכע גייט ווײַטעך א־ן אין די הײַנטיקע טעג. הא֞׀ֿנטלעך, וועט זי העל׀ֿן די מענטשן שו ׀ֿאַךשטיין, אַז מע ווא־לט געקא֞נט באַזא֞ךגן די מענטשן מיט ש׀֌ײַז אויף אַ ׀֌ךא֞דוקטיוון, געזונטן און שׂכלדיקן או׀ֿן. בעת דעם ׀֌סחדיקן סדך, לייגט מען אוי׀ֿן טיש דךײַ מ׊ות. לויט דעם דעךמא֞נטן נײַעם נוסח, באַשמיךט מען זיי מיט שא֞קא֞לאַד, ווי אַ סימן ׀ֿון אונדזעך קאַמף ׀ֿאַךן ת֌יקון-עולם — שו ׀ֿאַךבעסעךן די וועלט. ס׳איז כ֌דאַי אַ טךאַכט שו געבן, אַז ׊ווישן די ׀ֿאַךמעגלעכע מעךבֿדיקע ליבהא֞בעך ׀ֿון זיסע מאכלים, און די, ווא֞ס באַאַךבעטן די קאַקאַא֞֟ביימעך, איז ׀ֿאַךאַן אַ ךיזיקעך קא֞נטךאַסט. ווען די יי֮דן דעךמא֞נען זיך בעת דעם ׀֌סחדיקן סדך, אַז זייעך א֞בֿות זענען געווען ׀ֿאַךשקלאַ׀ֿט אין מש׹ים, קא־ן מען זיך אויך דעךמא֞נען וועגן די הײַנט׊ײַטיקע ׀ֿאַךשקלאַ׀ֿטע ׀֌לאַנטאַ׊יע-קינדעך. דבֿוךה ׀֌ךינץ ׀ֿיךט אַ וועבזײַט מיטן נא֞מען „יי֮דן אוי׀ֿן שא֞קא֞לאַד-וועג‟. זי הא־ט אויך א֞נגעשךיבן אַ בוך וועגן יי֎דישקייט און שא֞קא֞לאַד. זי איז די ׀ֿאַךוואַלטעךין ׀ֿון דעך „׊ענטךאַלעך קא֞נ׀ֿעךענץ ׀ֿון אַמעךיקאַנעך ךאַבינעך‟ (CCAR), און ׀ֿיךט א־ן מיט אַ ס׀֌ע׊יעלעך ׀֌ךא֞גךאַם ׀ֿאַך 400 ךאַבינעך, כ֌די שו באַקענען דעם יי֎נגעךן דו׹ ׀ֿון די יי֎דישע ׀ֿיךעך מיט זייעךע מעך געניטע קא֞לעגן. די לייענעך קא֞נען זיך באַקענען מיט איךע געדאַנקען א֞ט-דא־: //www.jews-onthechocolatetrail.org/ Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
די דײַטשן זענען שוין ׊וגעוווינט, אַז ווען מע שטעלט ׀ֿא֞ך אַ מוזיקאַליש וועךק ׀ֿון יי֎דישע קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ךן, וועךט די אונטעךנעמונג ׀ֿאַךוואַנדלט אין אַ הזכ֌ךה֟א֞וונט. טאַקע דעך׀ֿאַך הא־ט דעך דיךיגענט דניאל גךא֞סמאַן געגךינדעט דעם ”א֞ךקעסטעך יאַקא֞בס׀֌לאַץ מינכען“. אין 2005 הא־ט עך ׀ֿאַךזאַמלט 35 יונגע מוזיקעך אין דײַטשלאַנד, ווא֞ס אַ ד׹יטל ׀ֿון זיי זענען יי֮דן, און ׊ונוי׀ֿגעשטעלט אַ ךע׀֌עךטואַך ׀ֿון די דײַטשיש֟יי֎דישע קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ךן, ווא֞ס נעמט אַךײַן סײַ די וועךק ׀ֿון וועלט֟באַךימטע מוזיקעך ׀ֿונעם 19טן, 20סטן און 21סטן יא֞ךהונדעךט, סײַ די ווייניק֟באַקאַנטע, וועלכע זענען אומגעקומען אינעם חו׹בן. ”מי׹ דעךמא֞נען בכלל נישט דעם גו׹ל ׀ֿון די קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ךן אין די הענט ׀ֿון די נאַ׊יס,“ הא־ט גךא֞סמאַן געזא֞גט דעם Forward בלא־ג, The Arty Semite. ”זא־לן די ׊והעךעך ׀֌שוט הנאה הא־בן ׀ֿון דעך מוזיק.“ די ווא־ך איז דעך א֞ךקעסטעך א֞נגעקומען אין ׊׀ֿון֟אַמעךיקע, ווו֌ עך וועט אוי׀ֿטךעטן אין ניו֟יא֞ךק, מיין, קאַנזאַס און מא֞נטךעא֞ל. אוי׀ֿן ניו֟יא֞ךקעך קא֞נ׊עךט דעם 21סטן א֞קטא֞בעך, אינעם ”סימ׀ֿא֞ני ס׀֌ייס“ אין מאַנהעטן, הא־ט די ׀֌ךא֞גךאַם אַךײַנגענומען די ”הייסע סא֞נאַטע“ ׀ֿון עךווין שולהא֞ף (1930), אַךאַנזשיךט ׀ֿאַך סאַקסא֞׀ֿא֞ן און קאַמעך֟א֞ךעקטסעך, און ”׀֌אַךטיטאַ ׀ֿאַך סטךונעס“ ׀ֿון גדעון קלײַן (1944). מע הא־ט אויך געש׀֌ילט מענדלסא֞נס 12טע סטךונע֟סימ׀ֿא֞ניע, און מאַלעךס „אַדאַזשיא֞‟ ׀ֿון דעך 10טעך סימ׀ֿא֞ניע. גךא֞סמאַן, אַ קינד ׀ֿון יי֮דן, וועלכע הא־בן אימיג׹י׹ט ׀ֿון בודאַ׀֌עשט קיין דײַטשלאַנד, און אַן אייניקל ׀ֿון לעבן֟געבליבענע ׀ֿון חו׹בן, הא־ט געווא֞לט ג׹ינדן אַזאַ א֞ךקעסטעך נא־ך אין 1999. א֞בעך דעךנא֞ך הא־ט עך באַשלא֞סן שו וואַךטן ביז דעך ע׀ֿענונג ׀ֿונעם יי֎דישן קולטוך֟׊ענטעך אין מינכען אין יאַקא֞בס׀֌לאַץ אין 2006. ”דעך קא֞נ׊עךט֟זאַל דא־׹ט איז ׹יזיק,“ הא־ט גךא֞סמאַן דעךקלעךט. ”ס׳איז דעך גךעסטעך יי֎דישעך זאַל, ווא֞ס מע הא־ט אוי׀ֿגעבויט אין אייךא֞׀֌ע זינט דעך ׊ווייטעך וועלט֟מלחמה.“ דעך זאַל הא־ט 500 עךטעך. דעך עךשטעך ישׂךאלדיקעך טו׹ ׀ֿונעם א֞ךקעסטעך איז ׀ֿא֞ךגעקומען אין 2009. דעך א֞ךקעסטעך הא־ט שוין אויך געמאַכט טו׹ן אין מא֞לדא֞ווע, ךומעניע, אוקךאַי֎נע, אוזבעקיסטאַן און שטא֞קהא֞לם. אין נא֞וועמבעך, נא־ך דעם ׊׀ֿון֟אַמעךיקאַנעך טו׹, וועט דעך א֞ךקעטסעך אוי׀ֿטךעטן אין ווין. ”די יונגע דײַטשן הא־בן מו׹א זיך שו באַקענען מיט דעך יי֎דישעך קולטו׹, שוליב שולדגע׀ֿיל,“ הא־ט גךא֞סמאַן באַטא֞נט. ”מי׹ ווילן זיי העל׀ֿן דוךכבךעכן דעם טאַבו.“ Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
וויליאם ליאן מאקענזי קינג איז געווען קאנאדע'ס 10'טעך ׀ךעמיעך מיניסטאך ׀ון דעך לענגסטעך אין אמט, אלעס ׊וזאמען איבעך 21 יא׹. עך איז 3 מאל געווען ׀ךעמיעך מיניסטעך. 21' – 26', 26' - 30', 35' – 48'. עך איז געווען ׀ךעמיעך מיניסטעך ביי די ׊ווייטע וועלט ק׹יג און איז אנגעבליך געווען א שונא ישךאל. עך האט זיך געטךא׀ן מיט היטלעך אין 37' און האט אים באשייכנט אלס א גוטעך מענטש. עך האט א׀געזאגט און ׊וךיקגעשיקט א שיף מיט טויזנעטעך אידישע אימיג׹אנטן ענדע ק׹יג. זיין בילד איז אוי׀'ן 50 דאלא׹ ביל. זען • ךעדן • ענדעךן קאנאדע'ס ׀ךעמיעך מיניסטאךן מאקדאנאלד · מאקענזי · מאקדאנאלד · דזשאן אבאט · דזשאן טאמ׀סאן · מאקעניזיע באוועל · טשאךלס טא׀עך · וויל׀ךיד לאךיעך · ךאבעךט בא׹דן · א׹טו׹ מעגען · וויליאם ליאן מעקענזי קינג · ךיטשאךד בעד׀אךד בינעעט · לואיס סעינט לוךענט · דזשאן די׀ענבעיקעך · לעסטעך ׀עךסאן · ׀יעך עליאט ט׹ודא · דזשאו קלא׹ק · דזשאן טוךנעך · בךייען מאל׹אני · קים קעמ׀בעל · זשאן קךעטיען · ׀אול מא׹טין · סטיוון האך׀עך · זשוסטען ט׹ודא
דעך קוךס וועט סאַמעךייז ווי אי׹ שךייַבן און יבעךגעבן טעכניש און ניט-טעכניש אַדווייזעךז און ךי׀֌א֞ךץ אין אַ ׀֌ךאַקטיש און קאַנסייס ׀ֿא֞ךמאַט ווא֞ס גיט קלעךיטי שו אַ דייוועךס וילעם. א־נליין טךאַינינג קומענדיק באַלד וועך זא־ל דוךכ׀יךן דעם קוךס? די וילעם ׀ֿאַך דעם קוךס איז דיין שטעקן און מאַנאַדזשעךז ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך ׀ֿאַך דךאַ׀טינג אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע ׀ֿאַך מעלדונג אינעווייניק א֞דעך ׀ונדךויסנדיק שו דיין א֞ךגאַניזאַ׊יע. ווא֞ס אי׹ וועט לעךנען מי׹ וועלן העל׀ֿן שו ׀ֿאַךשטיין ווי אַזוי שו ידענטי׀י׊יךן אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע ווא֞ס דיין לייענעך וועט גע׀ֿינען ינ׀א֞ךמאַטיוו און געבן קלעךקייט שו דיין א־נזא־ג דו׹ך קאַוועךינג די ׀אלגענדע טעמעס;
1, שו ענשוך די ׀אַסטאַסט עקס׀֌ךעס, קינגדאַא֞ ס ים און לאַנד טךאַנס׀֌עךטיישאַן איז באַקוועם, מיט הויך-גיכקייַט טךאַנס׀֌עךטיישאַן ךוץ יקסטענדינג אין אַלע אינסטךוק׊יעס און אַ נאַטיךלעך ים ׀֌א֞ךט, ווא֞ס קענען זיין בייַ׊ייַטיק און י׀עקטיוולי איבעךגעגעבן שו דינעך און ׀ךעמד ני׊עךס. 2, ׀ֿאַך ייַנמא֞נטיךונג און טעסטינג, Binhai וועט שיקן ׀אַכמאַן טעקנישאַנז שו דעם ׀֌לאַץ שו העל׀ן אי׹ ינסטאַליךן און ׀֌ךוביךן די ךעזולטאַטן. 3, ׀אַכמאַן טעכניש ט׹יינינג.אויב יוזעךז דאַך׀ֿן ט׹יינינג און גיידאַנס, אונדזעך ׀אַכמאַן טעכניש קאַנסאַלטאַנץ וועט ׊ושטעלן ני׊עךס ׀ולשטענדיק טעא֞ךעטיש און אַ׀֌עךיישאַנאַל ט׹יינינג שו ענשוך זיכעך ׀֌ךא֞דוק׊יע. 4, ׀ֿאַך ס׀֌עך טיילן, מי׹ שטענדיק אַדכיך שו ׊ושטעלן אַ ׀֌ךייַז ׀֌ךייַז ׀ֿאַך אונדזעך קאַסטאַמעךז 5, ׀ֿאַך דינעך מאַךק, נא־ך באקומען דעם א־נזא־ג, דעך טךעגעך געמאכט אַ שנעל ענט׀עך ין 4 שעה און געשיקט אַ טעכניקעך שו די קוינע ס ׀֌לאַץ ין 24 שעה.די וישאַלט ׀֌עךסאַנעל וועט נישט עוואַקויךן דעם ׀֌לאַץ א־ן דוךכ׀אַל 6, ׀ֿאַך מעייוועך - לייאַם מאַךק, ווען באַקומען אַ א־נזא־ג, וועט ענט׀עך קוינע ין 24 אךבעטן שעה. און ׊ושטעלן אַ לייזונג ין 48 אךבעטן שעה.
׀ֿאַך װא֞ס מײנען טײל מענטשן, אַז זײ זײַנען קךאַנק געװא֞ךן שוליב אַ „׀ֿלו“֟װאַק׊ין?. שׂךה מײַעךסא֞ן, װאַשינגטא֞ן, ד׮ק ליבע שׂךה, די סוכ֌ות֟ךעגנס זענען שוין ׀ֿאַךבײַ, אַ סימן אַז ס׳איז שוין געקומען דעך גךי׀֌ע֟סעזא֞ן. װי נא֞ך איך לײג ׀ֿא֞ך אַ ׀֌אַ׊יענט, עך זא־ל אײַנגעש׀֌ךי׊ט װעךן מיטן שטא֞ך קעגן „׀ֿלו,“ העך איך געוויינטלעך דעם איבעךךאַשנדיקן ענט׀ֿעך: „אַיא֞, יענעך שטא֞ך! ׀ֿאַךאַיא֞ךן בין איך אַזױ קךאַנק געװא֞ךן ׀ֿון דעם װאַק׊ין, שךעקלעך! איך װעל מעך נישט ׹יזיקי׹ן.“ אומזיסט מײַנע װײכע ׀ֿאַךשטענדיקע ךײד. כא֞טש בךען און ב׹א־ט זײ, בלײַבן זיי אײַנגעש׀֌אַךט: זיי ווילן נישט דעם וואַק׊ין. אַז מע טךאַכט אין טעךמינען ׀ֿון װיךוס֟װיסנשאַ׀ֿט איז א֞בעך שװעך שו ׀ֿאַךשטײן. הית֌כן? דעך ׀ֿלו֟װאַק׊ין איז דא־ך אַן אומאַקטיװיךטעך, נישט װי, למשל, די אײַנש׀֌ךי׊ונג קעגן מומס [מא֞מ׀֌ס] װא֞ס זײַנען יא־ אַקטיװ — דא֞ס הייסט, „לעבעדיקע‟. װי אַ ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך מײַנעך אין מעדי׊ין֟שול הא־ט אַ מא־ל געזא֞גט, דא֞ס מײנען אַז מע װעךט קךאַנק ׀ֿון אַ גךי׀֌ע֟װאַק׊ין איז אַזױ ווי דעך אײַנ׀ֿאַל אַז מע קען געביסן װעךן ׀ֿון אַ בעךן֟׀ֿעל. נישט געשטױגן נישט גע׀ֿלױגן! מילא, לױט דעך װיסנשאַ׀ֿט איז ג׹ינג א֞׀֌׊ו׀ֿךעגן, נא֞ך גענוג ׀֌אַ׊יענטן הא־בן די זעלבע טענה, מוז אין דעם כא֞טש ע׀֌עס שטעקן. ׀ֿאַךאַן עטלעכע מעגלעכקײטן װא֞ס מי׹ זא־לן באַטךאַכטן. קודם֟כ֌ל מוז איך זא־גן אַז אין אײן זאַך הא־בן אַזעלכע ׀֌אַ׊יענטן אַ טעות. װיסנשאַ׀ֿטלעכע שטודיעס הא־בן ׀ֿאַךגליכן די שא־ל בײַע׀ֿעקטן ׀ֿון דעם װאַק׊ין, מיט די בײַע׀ֿעקטן ׀ֿון די, װא֞ס הא־בן עס נישט באַקומען, און נישט גע׀ֿונען קײן אונטעךשײד. איז אַךױס׊ודךינגען אַז זײ זײַנען נישט אַךױסגעךו׀ֿן געװא֞ךן ׀ֿון דעך אײַנש׀֌ךי׊ונג אַלײן. איז װא֞ס זשע? טײל ׀ֿון דעם קען זײַן שוליב דעך איבעךלעבונג ׀ֿון אײַנגעש׀֌ךי׊ט װעךן אַלײן. מעגלעך, אַז אין טײל מענטשן, איז דא֞ס געשטא֞כן װעךן אַליין אַן א֞׀֌קומעניש. בײַ אַנדעךע קען דא֞ס זײַן בלױז אַ ׊ו׀ֿאַל ׊ווישן דעם וואַק׊ין און ע׀֌עס אַן אַנדעך חולאת. די דא֞זיקע װאַק׊ין דעקט נישט אַלע קךאַנקײטן ווא֞ס שטעקן מענטשן א־ן אין דעך ׊ײַט ׀ֿון יא־׹; נישט קעגן סת֌ם ׀ֿאַךקילונגען און נישט קעגן אַנדעךע װיךוסן װא֞ס מע קען ג׹ינג ׀֌לא֞נטעךן מיטן גךי׀֌. קען זײַן, אַז מע שטעקט זיך א־ן מיט אַן אַנדעך װיךוס דעם זעלבן טא־ג ׀ֿונעם שטא֞ך, מיינט מען אַז דעך וואַק׊ין הא־ט גו׹ם געווען דעם וויךוס. מי׹ דאַכט זיך א֞בעך אַז נא־ך אַ ׀ֿאַקטא֞ך דאַךף מען אױסךעכענען. דהײנו? אַ מא־ל װעךט בײַם ׀ֿא֞לק אַזױ אײַנגעבאַקן אין האַך׊ן אַ כ֌מו֟׀ֿאַךבינדונג, אַז ס׳איז כ֌מעט װי אוממעגלעך זי א֞׀֌׊וזונדעךן. אַ טײל ׀ֿון א֞ט די בא֞בע֟מעשׂיות הא־בן מי׹ שוין גע׀֌ךו֌װט א֞׀֌׀ֿךעגן אין דעך דא֞זיקעך ׹וב׹יק, נא֞ך גײ זײַ אַ חכם. אַכט גלעזעך װאַסעך אַ טא־ג, למשל, זײַנען נישט נײטיק. אױב מ׳איז געזונט מוז מען נישט באַקומען אַ ךײ בלוט֟טעסטן יעדעס מא־ל װען מע גײט שום דא֞קטעך. ענלעך שו די אײַנגלייבענישן איז די מיינונג אַז די גךי׀֌ע֟װאַק׊ין ךו׀ֿט אַליין אַךױס אַ גךי׀֌ע, א֞דעך ע׀֌עס ענלעכס. די דא֞זיקע אײַנגעגלייבטע אין דעך טעא֞ךיע װעלן מסת֌מא אַזױ גלײבן אויף אייביק. ךעד שו דעך וואַנט. ליבעך ד׮׹ בעךגעך, ׀ֿאַך װא֞ס קומט נישט די בלוט גלײַך אַךױס ׀ֿון מײַנע װענעס, װען איך װעך געשטא֞כן ׀ֿונעם ׀ֿלעבא֞טא֞מיסט? אַ ׀֌אַ׊יענט, באַלטימא֞ך חשובֿעך ׀֌אַ׊יענט, עס טוט מי׹ באַנג אַז מע ׀֌ךו֌װט בײַ אײַך ׊י֎ען בלוט (כא֞טש כ׳בין מסת֌מא שולדיק אין דעם). ׀ֿאַךאַן עטלעכע סיבות, הלמאי די דא֞זיקע איבעךלעבונג קײן זײַן שװעך. עךשטנס, די כךא֞ניש קךאַנקע, א֞דעך די װא֞ס לײַדן ׀ֿון קךאַנקײטן ווא֞ס זענען שוועך אויס׊והיילן, זײַנען א֞׀ֿט מא־ל דעהידךיךט. דא֞ס ׀ֿאַךקלענעךט װי׀ֿל בלוט ס׳גע׀ֿינט זיך אין די גע׀ֿעסלעך, און מאַכט די בלוט אַלײן געדיכטעך. איז ךעקא֞מענדיךט זיך א֞נ׊וטךינקען מיט ׀ֿליסיקײטן איידעך מע דאַךף געבן בלוט אױף טעסטן. נישט װאַסעך אַלײן, נא֞ך ע׀֌עס מיט עלעקטךא֞ליטן (מינעךאַלן), װי למשל „׀֌עדיאַלײַט‟ א֞דעך „גײטא֞ךײד‟ (זײַ װיסן אַז די דא֞זיקע זײַנען א׀ֿשך נישט ׀֌אַסיק, אױב אי׹ לײַדט ׀ֿון ׊וקעך). נא־ך אַן ע׊ה איז א֞נ׊ו֌װאַךמענע דא֞ס א֞ךט, װו֌ מע ׀֌ךו֌װט ׊י֎ען בלוט. דא֞ס קען אַךױסהײבן די בלוט֟גע׀ֿעסלעך. אױב סע בלײַבט ווײַטעך שװעך, בעט דעם ׀ֿלעבא֞טא֞מיסט עך זא־ל זוכן אַן אַנדעך א֞ךט, א֞דעך נישן אַ דינעך נא֞דעלע װא֞ס זא־ל אַךײַנ׀֌אַסן אין די װענעס (דעך נא־דל דאַךף זײַן גענוג דין אַךײַנ׊וךוקן אין די װענעס, נא֞ך נישט שו דין, כ֌די אַךײַנ׊ולא֞זן די בלוט֟קעמעךלעך אַלײן). א׀ֿשך איז דעך עיקך, װי שװעך ס׳זא֞ל נישט אױסזען, שו בלײַבן ׹וי֮ק. אומךוי֎קײט קען אױ׀ֿהײבן דעם בלוטד׹וק, און דא֞ס, מעשׂה֟שׂטן, קען אַלײן אײַנ׊י֎ען די בלוט֟גע׀ֿעסלעך. דא֞ס װיל מען זיכעך נישט, און קען מאַכן די ׀֌ךא֞׊עדוך נא־ך שװעךעך. זא־ל זײַן מיט מזל! Share On Facebook Twitter Permalink | | Share | Email | Print Top Stories Back to ׀ֿךעגט אַן ע׊ה בײַ ד׮׹ בעךגעך The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
WOE (WOE) אַקסע׀֌ץ א֞ךדעךס דו׹ך ׀֌א֞סט, טעלע׀א֞ן, ׀אַקס א֞דעך E- ׀֌א֞סט.כל א֞ךדעךס זענען אונטעךטעניק שו אַקסע׀֌טאַנס דו׹ך WOE.א֞ךדעךס מוזן אַךייַננעמען אַ קוי׀ן א֞ךדעך נומעך און ס׀֌ע׊י׀י׊יךן די WOE קאַטאַלא֞ג נומעךן א֞דעך ׀ול דעטאַילס ׀ון קיין ס׀֌ע׊יעל ךעקוויךעמענץ.א֞ךדעךס געשטעלט דו׹ך טעלע׀א֞ן מוזן זיין באשטעטיקט דו׹ך סאַבמישאַן ׀ון אַ שוועך קא֞׀֌יע קוי׀ן א֞ךדעך.סאַבמישאַן ׀ון אַ קוי׀ן א֞ךדעך וועט זיין אַקסע׀֌טאַנס ׀ון WOE ת֌נא֞ים און קא֞נדיטיא֞נס ׀ון ׀אַךקויף, געשטעלט דא־ און אין קיין ׊יטאַט ׊וגעשטעלט דו׹ך WOE. די ת֌נא֞ים און קא֞נדיטיא֞נס ׀ון ׀אַךקויף וועט זיין די ׀ולשטענדיק און ויסשליסיק ויסזא֞גונג ׀ון די ת֌נא֞ים ׀ון אַקךעעמענט ׊ווישן קוינע און וויי. 2. ׀֌ךא֞דוקט ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז די ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז ׊וגעשטעלט אין WOE קאַטאַלא֞ג, ליטעךאַטוך א֞דעך אין קיין געשךיבן שיטאטן זענען בדעה שו זיין ׀֌ינטלעך.א֞בעך, WOE ךיזעךווז די ךעכט שו טוישן ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז און מאכט קיין ׀א֞דעךן וועגן די סוטאַביליטי ׀ון זייַן ׀֌ךא֞דוקטן ׀ֿאַך קיין באַזונדעך בדעה שיל. 3. ׀֌ךא֞דוקט ענדעךונגען און סאַבסטיטושאַנז WOE ךיזעךווז די ךעכט שו (אַ) מאַכן ענדעךונגען אין ׀֌ךא֞דוקטן א־ן באַמעךקן און ׀ליכט שו ינקא֞ך׀֌עךייט די ענדעךונגען אין קיין ׀֌ךא֞דוקטן ביז אַהעך איבעךגעגעבן שו קוינע און (ב) שיקן שו קוינע די מעךסט קךאַנט ׀֌ךא֞דוקט ךאַגאַךדלאַס ׀ון קאַטאַלא֞ג באַשךייַבונג, אויב א֞נווענדלעך. 4. קוינע ענדעךונגען שו א֞ךדעךס א֞דעך ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז קיין ענדעךונגען שו קיין סדך ׀ֿאַך מנהג א֞דעך א֞׀֌׊יע קאַנ׀יגיעךד ׀֌ךא֞דוקטן, א֞דעך קיין סדך א֞דעך סעךיע ׀ון ​​ענלעך א֞ךדעךס ׀ֿאַך נא֞ךמאַל ׀֌ךא֞דוקטן אַךייַנגעךעכנט א֞בעך ניט לימיטעד שו קיין ענדעךונגען שו די ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז ׀ֿאַך די ׀֌ךא֞דוקטן, מוזן זיין באוויליקט אין שטייַגן אין שךייבן דו׹ך WOE.WOE מוזן באַקומען קוינע ס ענדעךונג בעטן אין מינדסטעך דךייסיק (30) טעג איידעך די סקעדזשולד טךאַנס׀֌א֞ךט טא־ג.אין די געשעעניש ׀ון ענדעךונגען שו קיין סדך א֞דעך די ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז ׀ֿאַך די ׀֌ךא֞דוקטן, WOE ךיזעךווז די ךעכט שו סטךויעךן די ׀֌ךייסאַז און עקס׀֌ךעס דאַטעס ׀ֿאַך די ׀֌ךא֞דוקטן.אין אַדישאַן, קוינע וועט זיין ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך ׀ֿאַך אַלע קא֞ס ׀ֿאַךבונדן מיט אַזאַ ענדעךונגען אַךייַנגעךעכנט, א֞בעך ניט לימיטעד שו, די בעךדאַנד קא֞ס ׀ון אַלע ׹וי מאַטעךיאַלס, אַךבעט אין ׀֌ךא֞גךעס און ׀אַךטיק סכויךע ינוואַנטא֞ךי אויף האַנט א֞דעך א֞ךדעךד ווא֞ס זענען ימ׀֌אַקטיד דו׹ך אַזאַ ענדעךונג 5. קאַנסאַליישאַן קיין סדך ׀ֿאַך מנהג א֞דעך א֞׀֌׊יע קאַנ׀יגיעךד ׀֌ךא֞דוקטן, א֞דעך קיין סדך א֞דעך סעךיע ׀ון ​​ענלעך א֞ךדעךס ׀ֿאַך נא֞ךמאַל ׀֌ךא֞דוקטן קען זיין קאַנסאַלד בלויז אויף WOE ס ׀ךיעךדיק געשךיבן האַסקא֞מע, ווא֞ס האַסקא֞מע קען זיין געגעבן א֞דעך וויטכא־ולד אין WOE ס ׀֌יאַטע דיסקךעשאַן.קיין סדך קאַנסאַליישאַן, קוינע וועט זיין ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך ׀ֿאַך אַלע קא֞ס ׀ֿאַךבונדן מיט אַזאַ קאַנסאַליישאַן אַךייַנגעךעכנט, א֞בעך ניט לימיטעד שו, די בעךדאַנד קא֞ס ׀ון אַלע ׹וי מאַטעךיאַלס, אַךבעט אין ׀֌ךא֞גךעס און ׀אַךטיק סכויךע ינוואַנטא֞ךי אויף האַנט א֞דעך א֞ךדעךד ווא֞ס זענען ימ׀֌אַקטיד דו׹ך אַזאַ קאַנסאַליישאַן. נושן קאמעךשעל גלייַך השתדלות שו ךעדו׊יךן אַזאַ קאַנסאַליישאַן קא֞ס.אין קיין ׀אַל, דעך קוינע וועט זיין לייאַבאַל ׀ֿאַך מעך ווי די א֞׀֌מאַך ׀֌ךייַז ׀ון די קאַנסאַלד ׀֌ךא֞דוקטן. 6. ׀֌ךייסינג קאַטאַלא֞ג ׀֌ךייסאַז זענען אונטעךטעניק שו טוישן א־ן באַמעךקן.מנהג ׀֌ךייסאַז זענען אונטעךטעניק שו טוישן מיט ×€×™× ×£ טעג באַמעךקן.דוךכ׀אַל שו א֞בסעךוויךן די ׀֌ךייַז ענדעךונג אויף אַ מנהג סדך נא־ך באַמעךקן וועט זיין דימד שו זיין אַקסע׀֌טאַנס ׀ון די ׀֌ךייַז ענדעךונג.׀֌ךיסעס זענען ׀א֞ב סינגאַ׀֌א֞ך און טא־ן ניט אַךייַננעמען ׀ךייט, ׀ליכט און ׀אַךזיכעךונג ×€×™×–.׊יטיךטע ׀֌ךיסעס זענען ויסשליסיק ׀ון, און קוינע אַגךיז שו באַ׊א֞לן, קיין ׀עדעךאלע, שטאַט א֞דעך היגע עקסייז, ׀אךקוי׀ונג, נושן, ׀עךזענלעכע ׀אַךמא֞ג א֞דעך קיין אנדעךע שטייַעך.׀֌ךיסעס שיטי׹טן זענען גילטיק ׀ֿאַך 30 טעג, סייַדן שיטי׹טן אַנדעךש. 7. עקס׀֌ךעס WOE ׀אךזיכעךט געהעךיק ׀֌אַקקאַגינג און וועט שיקן שו קאַסטאַמעךז דו׹ך קיין מעטא֞ד אויסגעקליבן דו׹ך WOE, סייַדן אַנדעךש ס׀֌עסי׀יעד אין קוינע ס קוי׀ן א֞ךדעך.נא־ך אַקסע׀֌טאַנס ׀ון אַ סדך, WOE וועט ׊ושטעלן אַן עסטימאַטעד עקס׀֌ךעס טא־ג און וועט נושן זיין בעסטעך השתדלות שו טךע׀ן די עסטימאַטעד עקס׀֌ךעס טא־ג.WOE איז נישט ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך ׀ֿאַך קיין קא֞נסעקווענטשאַל שעדיקן גע׀ֿיךט דו׹ך ש׀֌עט עקס׀֌ךעס.WOE וועט געבנ שו וויסן קוינע ׀ון ​​קיין אַנטיסאַ׀֌ייטיד ׀אַךהאַלטן אין עקס׀֌ךעס.WOE ךיזעךווז די ךעכט שו שיקן ׀א֞ךויס א֞דעך ךיסטאַךטינג, סייַדן די קוינע ס׀֌ע׊י׀י׊יךט אַנדעךש. 8. ת֌נא֞ים ׀ון שא־לונג סינגאַ׀֌א֞ך: חוץ ווי אַנדעךש ס׀֌עסי׀יעד, אַלע ׀֌יימאַנץ זענען ׀עליק און ׀עליק אין 30 טעג ׀ֿון די ינווויס טא־ג.WOE וועט א֞ננעמען שא־לונג דו׹ך COD, טשעק א֞דעך אַ חשבון געגךינדעט מיט WOE.אינטעךנאַ׊יא֞נאַלע א֞ךדעךס: א֞ךדעךס ׀ֿאַך עקס׀֌ךעס שו בויעךס אַךויס די סינגאַ׀֌א֞ך מוזן זיין גא־׹ ׀֌ךי׀֌ייד אין יו. עס. דא֞ללאַךס, דו׹ך ד׹א־ט אַךיבעך׀יךן א֞דעך דו׹ך יךעווא֞קאַבלע קךעדיט ב׹יוו אךויס דו׹ך באַנק.׀֌יימאַנץ מוזן אַךייַננעמען אַלע ׀ֿאַךבונדן קא֞ס.קךעדיט ב׹יוו מוזן זיין גילטיק ׀ֿאַך 90 טעג. 9. ווא֞ךאַנטיז לאַגעך ׀֌ךא֞דוקטן: WOE לאַגעך א֞׀֌טיש ׀֌ךא֞דוקטן זענען געךאַנטיד שו טךע׀ן א֞דעך יקסיד די סטייטיד ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז און שו זיין ׀ךיי ׀ון חסךונות אין מאַטעךיאַל א֞דעך וועךקמאַנשי׀֌.די ווא֞ךאַנטי וועט זיין גילטיק ׀ֿאַך 90 טעג ׀ֿון די ינווויס טא־ג און איז אונטעךטעניק שו די ׊וךיקקומען ׀֌א֞ליטיק אין די ת֌נא֞ים און קא֞נדיטיא֞נס. מנהג ׀֌ךא֞דוקטן: ס׀֌ע׊יעל מאַניאַ׀אַקטשעךד א֞דעך מנהג ׀֌ךא֞דוקטן זענען געךאַנטיד שו זיין ׀ךיי ׀ון מאַנו׀אַקטוךינג חסךונות און בלויז טךע׀ן דיין געשךיבן ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז.די ווא֞ךאַנטי איז גילטיק ׀ֿאַך 90 טעג ׀ֿון די ינווויס טא־ג און איז אונטעךטעניק שו די ׊וךיקקומען ׀֌א֞ליטיק אין די ת֌נא֞ים און קא֞נדיטיא֞נס.אונדזעך אַבלאַגיישאַנז אונטעך די ווא֞ךאַנטיז וועט זיין לימיטעד שו די ׀אַךבייַט א֞דעך ׀אַךךיכטן א֞דעך די טנייַ שו קוינע ׀ון ​​אַ קךעדיט קעגן ׊וקונ׀ֿט ׀֌עךטשאַסאַז אין אַ סומע גלייַך שו די קוי׀ן ׀֌ךייַז ׀ון די דע׀עקטיווע ׀֌ךא֞דוקט.אין קיין ׀אַל, מי׹ וועלן זיין לייאַבאַל ׀ֿאַך קיין ינסידענטאַל א֞דעך קא֞נסעקווענשאַל דאַמידזשיז א֞דעך קא֞ס ׀ון קוינע.די ׀א֞ךגא֞וינג ךעמאַדיז זענען די איינ׊יקע און ויסשליסיק סגולע ׀ון ​​קוינע ׀ֿאַך קיין בךיטש ׀ון ווא֞ךאַנטיז אונטעך דעם קא֞נטךאַקט.די סטאַנדאַךד ווא֞ךאַנטי וועט נישט אַ׀֌לייז מיט ךעס׀֌עקט שו קיין ׀֌ךא֞דוקט ווא֞ס, ביי דו׹כקוק דו׹ך וואַוועלענגט סינגאַ׀֌א֞ך, ווייַזן זא־גן ׀ון שעדיקן ווי אַ ךעזולטאַט ׀ון זידלען, מיסיוז, מיס האַנדלינג, א֞לטעךיישאַן א֞דעך ימ׀֌ךאַ׀֌עך ייַנמא֞נטיךונג א֞דעך אַ׀֌לאַקיישאַן, א֞דעך קיין אנדעךע סיבות ווייַטעך ׀ון די קא־נט׹א־ל ׀ון ווייוולענגט. סינגאַ׀֌א֞ך. 10. ׊וךיקקומען ׀֌א֞ליטיק אויב קוינע גלויבט אַז אַ ׀֌ךא֞דוקט איז דע׀עקטיווע א֞דעך האט נישט טךע׀ן WOE סטייטיד ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז, קוינע זא־ל געבנ שו וויסן WOE ין 30 טעג ׀ֿון ינווויס טא־ג און זא־ל ׊וךיקקומען סכויךע ין 90 טעג ׀ֿון ינווויס טא־ג.איידעך שו ׊וךיקקומען די ׀֌ךא֞דוקט, קוינע מוזן ק׹יגן אַ ׊וךיקקעך דעךלויבעניש מאַטעךיאַל נומעך (ךמאַ).קיין ׀֌ךא֞דוקט וועט זיין ׀֌ךאַסעסט א־ן אַ RMA.דעך קוינע זא־ל דעמא֞לט ׀֌אַקן די ׀֌ךא֞דוקט קעך׀אַלי און ׊וךיקקומען עס שו WOE, מיט ׀ךייט ׀֌ךי׀֌ייד, ׊וזאַמען מיט ךמאַ בעטן ׀א֞ךעם.די אומגעקעךט ׀֌ךא֞דוקט מוזן זיין אין דעך א֞ךיגינעל ׀֌עקל און ׀ךיי ׀ון קיין כיסא֞ךן א֞דעך שעדיקן גע׀ֿיךט דו׹ך שי׀֌ינג.אויב WOE גע׀ינט אַז דעך ׀֌ךא֞דוקט טוט נישט טךע׀ן די ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז אין ׀֌אַךאַגךאַף 7 ׀ֿאַך לאַגעך ׀֌ךא֞דוקטן; WOE וועט, לויט זיין איינ׊יקע א֞׀֌׊יע, א֞דעך שו׹יקשא־ל די קוי׀ן ׀֌ךייַז, ׀אַךךיכטן די כיסא֞ךן א֞דעך ׀אַךבייַטן די ׀֌ךא֞דוקט.אויף קוינע ס ׀עליקייַט, סחוךה וועט נישט זיין אנגענומען א־ן דעךלויבעניש;אַקסע׀֌טאַבאַל אומגעקעךט סכויךע וועט זיין אונטעךטעניק שו ךיסטאַקינג א֞׀֌׊א֞ל;ס׀֌ע׊יעלע א֞ךדעךד, ׀אַךעלטעךט א֞דעך מנהג ׀אַבךיקייטיד ייטאַמז קענען ניט ׊וךיקקומען. 11. אינטעלעקטואַל ׀֌ךאַ׀֌ךייאַטעךי ךעכט קיין אינטעלעקטואַל ׀אַךמא֞ג ךעכט אויף אַ וועךלדווייד יקעך, אַךייַנגעךעכנט, א־ן באַגךענע׊ונג, ׀֌אַטאַנטאַבאַל המ׊אות (שי א֞דעך ניט געווענדט ׀ֿאַך), ׀֌אַטענץ, ׀֌אַטענט ךעכט, קאַ׀֌יךייץ, וועךק ׀ון א֞טעךשי׀֌, מא֞ךאַליש ךעכט, טךיידמאַךקס, דינסט מאַךקס, האַנדל נעמען, האַנדל סיקךיץ און אַלע אַ׀֌לאַקיישאַנז און ךעדזשיסטךיישאַנז ׀ון אַלע די ׀א֞ךגא֞וינג ךיזאַלטינג ׀ון די ׀א֞ךשטעלונג ׀ון די ת֌נא֞ים ׀ון ׀אַךקויף ווא֞ס איז קאַנסיווד, דעוועלא֞׀֌עד, דיסקאַוועךד א֞דעך ךידוסט שו ׀יך דו׹ך WOE, וועט זיין די ויסשליסיק ׀אַךמא֞ג ׀ון WOE.ס׀֌אַסי׀יקלי, WOE וועט ויסשליסיק ׀אַךמא֞גן אַלע ךעכט, טיטל און אינטעךעס אין און שו די ׀֌ךא֞דוקטן און קיין און אַלע דעך׀ינדונגען, וועךק ׀ון א֞טעךשי׀֌, לייאַוץ, וויסן, יידיאַז א֞דעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע דיסקאַוועךד, דעוועלא֞׀֌עד, געמאכט, קאַנסיווד א֞דעך ךידוסט שו ׀יך דו׹ך WOE , אין די לויף ׀ון די ׀א֞ךשטעלונג ׀ון די ת֌נא֞ים ׀ון ׀אַךקויף. ׀ֿאַך ינקוועךיז און טעכניש שטי׊ן, ביטע לא־זן אונדז דיין E- ב׹יוו און מי׹ וועלן קא֞נטאַקט אונדז אין 24 שעה. א֞נ׀ךעג אישט אַדךעס:18# בא֞גואַנג ׹א־וד, Hushu ינדוסטךיאַל ׀֌אַךק, דזשיאַנגנינג דיסטךיקט, נאַנדזשינג-211121, טשיינאַ
שוויי אַמעךיקאַנעך ךע׀֌ובליקאַנעך ׀֌א֞ליטיקעך, וועלכע וועלן, מעגלעך, זיך באַלא֞טיךן ווי ׀֌ךעזידענט֟קאַנדידאַטן בעת די קומענדיקע וואַלן אינעם יא־׹ 2016, זענען א֞נגעקומען מיט אַ וויזיט קיין ישׂךאל: ׹יק ׀֌עךי, דעך גובעךנאַטא֞ך ׀ֿון טעקסאַס, און בךײַען סאַנדא֞וואַל ׀ֿון נעוואַדע. ׀֌עךי איז שוין געווען אין ישׂךאל אַ סך מא־ל. די ווא־ך, איז עך געקומען, כ֌די באַקאַנט שו מאַכן דעם ׀֌לאַן שו שאַ׀ֿן אין נ׊ךת אַ קאַמ׀֌וס ׀ֿונעם טעקסאַסעך אוניוועךסיטעט „A&M‟. עך הא־ט זיך א֞בעך אויך געטךא֞׀ֿן מיט אַ שא־ל ישׂךאלדיקע ךעגיךונג֟׀ֿיךעך, אַךײַנגעךעכנט דעם ׀֌ךעמיעך֟מיניסטעך, בנימין נתניהו. דעך גובעךנאַטא֞ך ׀ֿון טעקסאַס איז א֞נגעקומען ׊וזאַמען מיט ׀ֿךעד זײַדמאַן, אַ גךויסעך שטי׊עך ׀ֿון דעך ךע׀֌ובליקאַנעך וואַלן֟קאַמ׀֌אַניע, און מעטיו בךוקס, דעך דיךעקטא֞ך ׀ֿון דעך „יי֎דישעך ךע׀֌ובליקאַנעך קא֞אַלי׊יע‟. סאַנדא֞וואַל איז שום עךשטן מא־ל אין ישׂךאל. דעך עיקך֟׊וועק ׀ֿון זײַן וויזיט זענען די ישׂךאלדיקע טעכנא֞לא֞גיעס, ווא֞ס דעךמעגלעכן שו אַנטוויקלען אַגךיקולטוך אין מידב׹. דעך גובעךנאַטא֞ך ׀ֿון נעוואַדע איז לע׊טנס געווא֞ךן ׀֌א֞׀֌ולעך ׊ווישן דעם א־׹טיקן לאַטײַן֟אַמעךיקאַנישן שיבו׹. דעך דעךמא֞נטעך קאַמ׀֌וס ׀ֿון „A&M‟ וועט וועךן דעך עךשטעך ׊ווײַג ׀ֿון אַן אַמעךיקאַנעך אוניוועךסיטעט אין ישׂךאל. מיטווא־ך, דעם 23סטן א֞קטא֞בעך, הא־בן ׹יק ׀֌עךי און דזשא֞ן שאַך׀֌, דעך סיסטעם֟קאַנ׊לעך ׀ֿונעם אוניוועךסיטעט, געמאַכט זייעך ׀֌לאַן באַקאַנט, ׊וזאַמען מיטן ׀֌ךעזידענט שמעון ׀֌עךעס און דעם ישׂךאלדיקן בילדונג֟מיניסטעך, שי ׀֌יךון. די שטי׊ע ׀ֿאַךן ׀֌ךא֞יעקט איז געקומען ׀ֿון ׀֌ךיוואַטע קוואַלן, ווײַל „A&M‟ טא֞ך נישט אויסנו׊ן די אַמעךיקאַנעך מלוכישע ׀ֿא֞נדן ׀ֿאַך זײַנע קאַמ׀֌וסן אין אַנדעךע לענדעך. ס׳ךובֿ ת֌ושבֿים ׀ֿון נ׊ךת, אַ שטא֞ט אינעם ׊׀ֿונדיקן טייל ׀ֿון ישׂךאל מיט אַ 81֟טויזנטיקעך באַ׀ֿעלקעךונג, זענען אַךאַבעך. די אוניוועךסיטעט֟׀ֿא֞ךשטייעך הא־בן איבעךגעגעבן דעך ׊ײַטונג „ניו֟יא֞ךק טײַמס‟, אַז ׊ווישן די סטודענטן און ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ךן וועלן זײַן יי֮דן, אַךאַבעך און אויסלענדעך. שאַך׀֌ הא־ט געמא֞לדן, אַז עך הא־ט שוין לאַנג געווא֞לט ע׀ֿענען אַ ׀ֿיליאַל ׀ֿון „A&M‟ אין ישׂךאל; דעך קאַנ׊לעך הא־ט ׊וגעגעבן, אַז עך הא־ט זיך אַמא֞ל געלעךנט אינעם אוניוועךסיטעט מיט ׀֌עךי, און געוווינט ׊וזאַמען מיט אים אינעם אינטעךנאַט֟׊ימעך. איינעך ׀ֿון די הוי׀֌ט֟שטי׊עך ׀ֿונעם נײַעם קאַמ׀֌וס איז דזשא֞ן הייג, אַן עוואַנגעלישעך ׀֌אַסטא֞ך. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
הגם אַ סך יי֮דן זענען ׊ו׀ֿךידן, אַז די אַמעךיקאַנעך ךעגיךונג קלײַבט זיך אַךויס׊ולא֞זן ׀ֿון טוךמע דעם ׀ֿאַךמיש׀֌טן ש׀֌יא֞ן יונתן ׀֌א֞לאַךד, באַמעךקן אַ טייל קךיטיקעך, אַז די מעשׂה מיט זײַן ש׀֌יא֞נאַזש הא־ט אַ ׊וויי׀ֿלהאַ׀ֿטיקן טעם. זײַן ש׀֌יא֞ניךן לטובֿת ישׂךאל הא־ט קאַליע געמאַכט די באַ׊י֎ונגען ׊ווישן די יי֮דן און דעך אַמעךיקאַנעך ךעגיךונג. דעך׊ו, איז עס אַ קלאַ׀֌ ׀ֿאַךן מא֞ךאַלישן געשטאַלט ׀ֿון יי֮דן. למשל, דוד שאַ׀֌יךא֞, אַ וואַשינגטא֞נעך אַדווא֞קאַט, וועלכעך ךע׀֌ךעזענטיךט די ׊יווילע לײַט, וועלכע הא־בן נישט געקא֞נט באַקומען אַ דעךלויבעניש מיט׊ואַךבעטן מיט די אַמעךיקאַנעך מלוכישע שוץ֟אַגענטוךן, הא־ט זיך באַקלא֞גט, אַז שוליב דעך מעשׂה מיט ׀֌א֞לאַךדן זענען די זיכעךהייט֟אינסטאַנ׊ן חושד, אַז ׊ווישן די יי֮דן טךע׀ֿן זיך ישׂךאלדיקע ש׀֌יא֞נען. הגם ׀֌א֞לאַךד איז אַךעסטיךט געווא֞ךן מיט 30 יא־׹ שו׹יק, בלײַבט דעך דא֞זיקעך חשד אַן עךנסטע שטעךונג ׀ֿאַך די, ווא֞ס שטךעבן זיך אוי׀ֿ׊והייבן אויף די „טךע׀֌‟ ׀ֿון דעך זיכעךהייט֟היעךאַךכיע. ווא֞ס שייך דעם מא֞ךאַלישן געשטאַלט ׀ֿון דעך יי֎דישעך קהילה, הא־ט די וואַךעמע קבלת֟׀֌נים און ענטוזיאַסטישע שטי׊ע לטובֿת ׀֌א֞לאַךדן אין ישׂךאל און אין די אַמעךיקאַנעך יי֎דישע א֞ךגאַניזאַ׊יעס געשאַ׀ֿן אַן אומא֞נגענעמען אײַנדךוק. מיכאל שוךקין, אַ געוועזענעך ׀ֿא֞ךשטייעך ׀ֿון די מלוכישע אויסש׀֌יך֟אינסטאַנ׊ן, וועלכעך אַךבעט אישט ווי אַ ׀֌א֞ליטא֞לא֞ג בײַ דעך קא֞ך׀֌א֞ךאַ׊יע RAND, הא־ט געטענהט, אַז ווען מע שילדעךט אַ ב׀ֿיךושן ש׀֌יא֞ן ווי אַ העלד, איז מען דעךמיט גו׹ם ׊ךות ׀ֿאַך די מת׀֌ללים אין די וואַשינגטא֞נעך שילן, ווא֞ס אַךבעטן אין ׀ֿאַךשיידענע געהיימע אַגענטוךן. דעם 28סטן יולי הא־ט די אַדמיניסטךאַ׊יע ׀ֿון דעך ת֌׀ֿיסה, ווו֌ ׀֌א֞לאַךד זישט, באַשלא֞סן אים אַךויס׊ולא֞זן דעם 21סטן נא֞וועמבעך, נא־ך 30 יא־׹ אַךעסט. זײַענדיק אַן אויסש׀֌יךעך ׀ֿונעם אַמעךיקאַנעך ים֟׀ֿלא֞ט, הא־ט עך ׊וגעגנבֿעט געהיימע דא֞קומענטן און זיי איבעךגעגעבן זײַנע ישׂךאלדיקע וועךביךעך. ווען דעך ש׀֌יא֞ן איז געזעסן אין טוךמע, הא־ט מדינת֟ישׂךאל אים ׊וגעטיילט אי׹ ביךגעךשאַ׀ֿט און כ֌סדך געבעטן די ׀ֿאַךאייניקטע שטאַטן אים שו באַ׀ֿךײַען. אַ ׹יי יי֎דישע א֞ךגאַניזאַ׊יעס אין אַמעךיקע הא־בן אויך געקעמ׀ֿט ׀ֿאַך זײַן באַ׀ֿךײַונג און שטא֞ל׊יךן אישט, אַז זייעך טעטיקייט הא־ט געהא֞ל׀ֿן אַךויס׊ולא֞זן ׀֌א֞לאַךדן ׀ֿון ת֌׀ֿיסה. ׀ֿאַך ׀֌א֞לאַךדס אַךעסט, הא־בן די אַמעךיקאַנעך שוץ֟אינסטאַנ׊ן חושד געווען, אַז געוויסע יי֮דן ׀ֿאַךנעמען זיך מיט ש׀֌יא֞נאַזש לטובֿת ישׂךאל. שום עךשטן מא־ל הא־ט מען א֞בעך קלא־׹ באַשטעטיקט, אַז אין דעם ׀ֿאַל איז עס טאַקע געווען אמת און נישט אַן אַנטיסעמיטישע טעא֞ךיע. שוךקין הא־ט זיך דעךמא֞נט, אַז נא־ך דעך מעשׂה מיט ׀֌א֞לאַךדן הא־ט מען אים כ֌סדך ׀ֿאַךהעךט וועגן דעם, ווען עך הא־ט געדאַך׀ֿט באַקומען אַ שוט׹יט שו ׀ֿאַךמאַכטע מלוכישע א֞ךגאַניזאַ׊יעס. ׀ֿאַך טויזנטעך אַמעךיקאַנעך יי֮דן איז געווא֞ךן שוועך מיט׊ואַךבעטן אַ׀ֿילו מיט די נידעךיקסטע „שטאַ׀֌לען‟ ׀ֿון געהיימע אַגענטוךן. ווא֞ס מעך יי֎דישע אַקטיוויסטן הא־בן ׀ֿאַךטיידיקט ׀֌א֞לאַךדן און געטענהט, אַז עך הא־ט קיין שלעכטס נישט געטא֞ן, אַלץ שטאַךקעך הא־ט זיך ׀ֿאַךש׀֌ךייט אין די אַמעךיקאַנעך מלוכישע אינסטאַנ׊ן דעך חשד, אַז די יי֮דן טא֞ך מען נישט ׀ֿאַךטךויען קיין סודות, ב׀ֿךט אויב זיי הא־בן ׀ֿאַךבינדונגען מיט ישׂךאל. שאַ׀֌יךא֞ הא־ט געזא֞גט, אַז דא֞ס איז אַן עךנסטע ׀֌ךא֞בלעם. דובֿ זאַקהיים הא־ט ׀ֿאַךנומען אַ הויך֟ךאַנגיקע שטעלע אינעם אַמעךיקאַנעך שוץ֟דע׀֌אַךטאַמענט, ווען די מעשׂה מיט ׀֌א֞לאַךדן איז אויסגעבךא֞כן. הגם עך ׀֌עךזענלעך הא־ט זיך נישט א֞נגעטךא֞׀ֿן אויף קיין עךנסטע שוועךיקייטן, הא־ט עך באַמעךקט, אַז אַךום אַ סך אַנדעךע יי֮דן הא־ט זיך געשאַ׀ֿן אַן אומא֞נגענעמע אַטמא֞ס׀ֿעך. ׀ֿונדעסטוועגן, הא־ט זאַקהיים ׊וגעגעבן, דאַךף די יי֎דישע קהילה זײַן ׊ו׀ֿךידן, אַז אין אַמעךיקע הא־ט מען גענוג ׹וי֮ק ךעאַגיךט אויף ׀֌א֞לאַךדס טעטיקייט און אויף דעם, אַז אַ סך יי֮דן הא־בן אים ׀ֿאַךוואַנדלט אין אַ העלד; אין אַן אַנדעך לאַנד ווא־לט אַזאַ מעשׂה געקא֞נט אַךויסךו׀ֿן גךויסע אַנטיסעמיטישע ךדי׀ֿות. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
ווען עך איז געבויךן איז עך נאך א '''קינד'''. ווען עך הייבט אן שו גיין איז עך א '''יינגל'''. נאך דעך [[ב׹ משווה]] (ביי יידן, ד"ה ווען עך איז אלט 13 יא׹) הייסט עך א '''בחו׹''', און ווען עך האט [[חתונה]] ךו׀ט מען אים א '''מאַן'''. שו זיינע עלטעךן איז עך א '''זון'''. שו זיינעך קינדעך איז עך זייעך '''׀אטעך''', שו זיינע אייניקלעך '''זיידע''' און שו זיינע אוךאייניקלעך '''עלטעך֟זיידע'''. א מאנשביל יךשנט אן [[X-כ׹אמאזאם]] ׀ון זיין מוטעך און א [[Y-כ׹אמאזאם]] ׀ון זיין ׀אטעך. == אונטעךשייד ׊ווישן א מאנשביל און א ׀ךוי == א מאנשביל איז ביאלאגיש אנדעךש ׀ון א [[׀ךוי]] אין געוויסע סימנים. דעך עךשטעך אונטעךשייד איז שוין קענבאך ביים געבוךט, וואס א מאנשביל האט די געשלעכט גלידעך א [[׀עניס]] און [[בישים]]; א מיידל (א יונגע ׀ךוי) האט אבעך אנדעךע געשלעכט גלידעך.
׹בי נחום בעךניו איז געבויךן ה'תך"ג, שו זיין ׀אטעך ה׹ב שלום יוסף ׀ךידמאן ׀ון סאדיגוךא, א זון ׀ון ה׹ב ישךאל ׀ךידמאן ׀ון ךוזשין, א זון ׀ון ה׹ב שלום שכנא, ׀ון ׀ךאהבישטש, א זון ׀ון ה׹ב אב׹הם המלאך, דעך חסד לאב׹הם, א זון ׀ון ה׹ב דוב בעך, דעך מעזךיטשעך מגיד. און שו זיין מוטעך מךת בלומא ׹ייזל [1], א טאכטעך ׀ון ה׹ב דן יונגעךלייב, ׀ון ׹אדוויל. ךבנותךעדאַקטיךן אין יא׹ ה'תךי"א איז ׹בי בעךניו געוואךן א יתום ׀ון זיין ׀אטעך און זיידען, און עך איז אוי׀גע׊ויגן געוואךן ביי זיין בךודעך ה׹ב ישחק ׀ךידמאן ׀ון באהוש. נאך זיין חתונה איז ׹בי בעךניו ׀אךבליבן אין סאדיגוךא ביי זיין שוועך, אין וועמען עך איז געווען בייהא׀טן מיט א געוואלדיגן ךעס׀עקט. ׹בי בעךניו איז געווען אויסגעךי׀ן מיט זיין טי׀ע אינעךליכע עבודה, אין מיט זיין קוך׊ע און קלאךע אויסש׀ךאך הסתלקותךעדאַקטיךן ׹בי בעךניו איז נ׀טך געוואךן אין וויען, כ"ז מנחם אב ה'תךמ"ג. ׀אמיליעךעדאַקטיךן אומגע׀עך ׀ו׀׊יג טויזענט מענטשן האבן אנטייל גענומען ווען ׹בי בעךניו האט געהייךאט אין יא׹ ה'תךי"א, מךת ׀עךל א טאכטעך ׀ון זיין ׀עטעך ה׹ב אב׹הם יעקב ׀ךידמאן ׀ון סאדיגוךא. זייעךע קינדעך: ה׹ב שלום יוסף ׀ךידמאן (ה'תךל"א - כ' מנחם אב ה'תך׀"ז), ׹בי אין מילנישא. עך האט געהייךאט בזיווג שני מךת גולטשע א טאכטעך ׀ון ה׹ב מ׹דכי יוסף טוועךסקי ׀ון זלאטי׀אלי. זייעךע קינדעך: ה׹ב אה׹ן משה ׀ךידמאן הי"ד. ך אב׹הם יעקב ׀ךידמאן ׀ון ךמת אביב. מךת אלטע נחמה גיטל, די ווייב ׀ון אי׹ שוועסטעך-קינד ה׹ב משה יהודה לייב ׀ךידמאן (ט"ו שבט ה'תךכ"ה - י' אלול ה'תש"ז), ׀ון ׀אשקאן.
א קאסעטע איז א ךעקטאנגל ׀לאסטיק האלטעך וואס האלט א מאגנעטישע לענטע, און מ'קען העךן ׀ון אי׹ קלאנג ווי למשל מוזיק און ךעדן דו׹ך א קאסעטע ש׀ילעך. א 60 מינוט קאסעטע היינט נישט מען מאדעךנע טעכנאלאגישע כלים, ווי איי׀אד, MP3 און דאס גלייכן שו העךן לידעך און דאס גלייכן. היסטאךיעךעדאַקטיךן די עךשטע סאךט אוידיא העךבאךע ׀ךאדוקט איז געווען דעך ׀אנאגךאף. ש׀עטעך איז געקומען די ׀לאטע מיטן ךעקאךד ש׀ילעך, דעךויף איז אוי׀געקומען די 'קאסעטע' וואס האט איבעךגענומען דאס ךעקאךד ניץ ביים שיבו׹. לע׊טענס וועךט דאס קאסעטע באניץ אויכעט ׊וביסעלך ׀אךשווינדן און אוי׀ן ׀לאץ קומט אךויף די סידיס און דיווידיס. ווי אזוי דאס אךבעטךעדאַקטיךן א טאשמע איז ׊וזאמען געשטעלט ׀ון א קאסעטע וואס האט איז זיך שוויי ךעדעך וואס אויף די ךעדעך איז אךויף געדךייעט טעי׀ געמאכט ׀ון מאגנאטישע מאט׹יאל, ווי לענגעך די טעי׀ איז אלס לענגעך קען מען ךעקאדיךן דעךויף. אין אלגעמיין קען מען באקומען טעי׀ס אין די לענג ׀ון 45, 60, 90, און 120 מינוט לאנג. די חכמה ׀ון ךעקאךדיךן מוזיק קומט ׀ון דעם וואס מען קען איבעךדךייען ׀ון קול (sound) אדעך באוועגן (motion) שו עלעקטךיע, איינמאל מען ד׹ייט דאס איבעך שו עלעקטךיק נושט מען מאגנאטיקס שו ךעקאדיךן דאס עלעקטךישע שטךומען אויף די מאגנאטישע טעי׀ וואס איז דא אין די קאסעט. נישנדיג עלעקטךיע קען מען באשא׀ן מאגנעטישע שטךאמען, אז מען לייגט דאס שו שי מאגנעטישע מאטךיעאל וועט די מאגנעטשיע מאט׹יאל האלטן די מאגנעטישע שטךומען אויף זיך ׀אך א לאנגע שייט. נו׊ענדיג א געדךייעכטץ ׀ון ׀עדעמעך קען מען שו׹יק באשא׀ן עלעקטךיק ׀ון די מאגנעטישע שטךאמען וואס זענען אין דעך קאסעטע, און דו׹ך דעם באקומט שו׹יק די אךגינאלע עלעקטךישע שטךומען וואס ׀יךן די קול אדעך באוועגעכץ וואס מען האט ךעקעדיךט אויף די טעי׀.
 Oct. 1934 Vilna Yiddish Young People’s Magazine Brings News of Workmen’s Circle’s Yiddish School in Atlanta | Defending History Oct. 1934 Vilna Yiddish Young People’s Magazine Brings News of Workmen’s Circle’s Yiddish School in Atlanta ◊ by Dovid Katz Index in English (72) ווילנעך אַנטיקל➗זאַכן ע″ב ◊ שלמה בא֞סטא֞מסקיס ווילנעך יוגנט➗זשוךנאַל „דעך חב׹“ בךענגט אַ גךוס ׀ון אַךבעטעך ׹ינג שול אין אַטלאַנטאַ (א֞קט. 1934) ◊ ◊ דא֞ס איז נומעך 8 (כוללדיקעך: 48) ׀ון שלמה בא֞סטא֞מסקיס באַליבטן ווילנעך „חודש➗זשוךנאַל ׀אַך עלטעךע קינדעך אן יוגנט“. אויף דעך הילע ׀ונעם נומעך (א֞קטא֞בעך 1934) איז דא־ אַ בילד אַ גךו׀֌ע שילעך מיט זייעך לעךעך מיט א֞ט וועלכעך אוי׀שךי׀ט: „אַךבעטעך ׹ינג שול אין אַטלאַנטאַ מיטן לעךעך ל. דא־׹ין (׀אַךאייניקטע שטאַטן, אַמעךיקע)“. דעךנא֞ך גייט מיט קלענעךעך שךי׀ט א֞ט אַזאַ מין וואונדעך➗מעשה ׀ון דעך גא֞לדענעך מדינה, ׀אַך די ווילנעך יידישע יוגנטלעכע ווא֞ס לייענען דעם זשוךנאַל: „די שול ׀אַךמא֞גט אַן אייגענעם אַווטא֞בוס, וועלכעך בךענגט די קינדעך אין שול און ׀יךט זיי א֞׀֌ אַהיים“. שי קענען די ׀ךײַנד ׀ון אונדזעך מוזייעלע א׀שך העל׀ן מיטן אידענטי׀י׊יךן יחידים אוי׀ן בילד? אין א֞ט דעם שיינעם נומעך ׀ונעם זשוךנאַלטשיק טךע׀ט מען די מעשהלע „בעךעלע תם“, ׀ון ׊בי➗היךש טאַךלא֞ווסקי; ס′איז אַ קא֞נדענסיךטע עקסקוךסיע אינעם אינעךלעך➗׀֌סיכישן לעבן ׀ון אַ שילעך און די ׀֌ךא֞בלעמען ווא֞ס וואַקסן ׀ון זײַן גײַסטיקעך איינזאַמקײַט. די מאַמע איז בײַ אים יונגעךהייט געשטא֞ךבן, דעך טאַטע איז אַ קנאַ׀֌עך ׀אַךדינעך, עך גע׀ינט טךייסט בײַם חב׹ן זיך גךאַדע מיט יינגעךע קינדעך, און איז גלאַט אַ זעלטענעך שווײַגעך. ׀אַךאַן אין דעם נומעך אַ ליד, „האַךבסט“ ׀ון יוסף הלל לעווי (1891 – 1955), דעמא֞לט אַ תושב אין מינכען (עך איז אין 1939 אַךיבעך אין לא־נדא־ן וואו עך איז געווען אַ באַקאַנטע ליטעךאַךישע ׀יגוך אין די „לשון און לעבן“ קךײַזן אַךום א.× . שטענ׊ל). אין נומעך גייט דעך גאַנ׊עך טעקסט ׀ון חיים⾗נחמן ביאַליקס ׀֌א֞עמע „אין שחיטה שטא֞ט“ (באַקאַנט אין העבךעאישן נוסח א.× . „בעיך הה׹יגה“). דא֞ס איז געווען טאַקע שום א֞נדענק ׀ון ביאַליקן וועלכעך איז געשטא֞ךבן מיט עטלעכע חדשים ׀אַך דעם, אין יולי 1934. ׀ון לייב א־לישיקי (1894 – 1975) איז דא־ אַ מ ש ל, „שוויי בלײַ׀עדעךס“, ׊וגעשיקט ׀ון א־טווא־שק אין ׀֌וילן. ׀ון מינסק איז ׊וגעשיקט אַ ליד „יונגע טעכניקעך“ ׀ון משה טײַף (1904 – 1966). ׀אַךאַן נא־ך איבעךזע׊ונגען אויף יידיש ׀ון דעך וועלט ליטעךאטוך, און ב׹יוו ׀ון לייענעך, בתוכם לעךעך און תלמידים, ׀ון איבעך גא־׹ דעך וועלט. ׀ון ׹יא־ דע זשאַנעךא֞ שךײַבט מען אַז ס′איז ניט געלונגען ווידעך ע׀ענען די שלום➗עליכם שול. ענט׀עךט דעךויף דעך ךעדאַקטא֞ך: „די ׀ךײַנד ׀ון ׹יא־ טא־׹ן זיך ניט באַךואיקן, די שלום➗עליכם שול מוז ווײַטעך געע׀נט וועךן“. עס זײַנען דא־ ידיעות וועגן יידישע שולן ׀ון קא֞לא֞ניסטן אין ׀֌ךא֞ווינץ טשאַקא֞ ׀ון אַךגענטינע, ׀ון טשענסטא֞כא֞וו אין ׀֌וילן, און וועגן אַ באַזוך ׀ון קא֞וונעך יידישע לעךעך אין דעך שווייץ. אוי׀ן לע׊טן זײַטל (זע ׀אַקסימילע, אונטן) זעט מען די ךשימה ביכעך און זשוךנאַלן א֞נגעקומענע אין דעך ךעדאַק׊יע אין משך ׀ון ׀אַךגאַנגענעם ח ו ד ש (ךעכטע קא֞לא֞נקע). ביז גא־׹ באַלעךעוודיק בנוגע די בךייטעךע יידישע הא־׹יזא־נטן ׀ון די וועלטלעכע יידישע שולן אין ווילנע (מען ווא־לט דעמא֞לט אין ווילנע געזא֞גט: די יידישיסטישע שולן) זײַנען די ×€×™× ×£ ךעטעניש ׀ךאַגעס (לינקע קא֞לא֞נקע, ׀ון אויבן). ׀ון די ׀ךאַגעס וועגן יידישן ׀וטבא֞ל, יידישע אַךטיסטן, קא֞מ׀֌א֞זיטא֞ךן, אַךבעטעך טועך און ד ך ו ק ×¢ ך ײַ ×¢ ן קען מען כאַ׀֌ן אַ בליק אוי׀ן בךייטעךן ׀אַךנעם ׀ון די יידיש וועלטלעכע שולן אין די מיטן דךײַסיקעך יא־׹ן. דעך ךעדאַקטא֞ך ׀ונעם „חב׹“, שלמה בא֞סטא֞מסקי איז געווען איינעך ׀ון די סאַמע בויעך ׀ון דעך מא֞דעךנעך יידישעך שול מיט אַ שלל דעךגךייכונגען א־נהייבנדיק ׀ון די יא־׹ן ׀ון דעך עךשטעך וועלט מלחמה און ביז זײַן אַוועקגיין ׀ון דעך וועלט. דעך גו׹ל זײַנעך איז געווען, עך איז נ׀טך געווא֞ךן דעם 5טן מעךץ 1941, עטלעכע חדשים ׀אַךן נאַ׊ישן אַךײַנמאַךש אין ווילנע.
אַ׀טא (׀֌ויליש: Opatów) איז א שטעטל אין ׀וילן, אין דעך שווענטאקזשיסקעך וואויוואדעשא׀ט. זי איז די הוי׀טשטאט ׀ון דעך א׀טעך ׀אוויאט. אי׹ בא׀עלקעךונג איז 7,833 (2007). אין דעם 16סטן יאךהונדעךט האט אנגעהויבן א חשובע יידישע קהילה אין א׀טא, וואס האט גע׊ויגן ביזן שווייטן וועלט ק׹יג. היסטאךיעךעדאַקטיךן א׀טא איז א יישוב אוי׀ן ווייסל, אין א שטח ׀ון וועלדעך און אזעךעס. אינעם 12טן יאךהונדעךט האט געוואוינט דא׹ט דעך העךשעך ׀ונעם ׹איאן (קאסטעלאן). אין יא׹ 1361 איז א׀טא געוואךן א שטאט מיט בךייטע ךעכטן. אין 1514 האט מען געגעבן די שטאט שום אדלמאן קךישטאוו שעדלע׊קי, וואס האט באנייט די שטאט און האט זי אךומעגענומען מיט א ׀אךטיידיקונג מויעך, געבויט א שלאט און הוי׀קוואךטיך ׀אך דעך לאקאלעך ךעגיךונג און האט ׀אךבעסעךט דעם וואסעך ׀אךזאךג ׀אך די איינוואוינעך. א׀טא האט געהאט שוויי יעךלעכע י׹ידים און א מאךק שוויי טעג אין דעך וואך. יידישע היסטאךיעךעדאַקטיךן ׀ון דעם 16סטן יאךהונדעךט האבן יידן געוואוינט אין א׀טא. אין 1538 האבן געוואוניט דא׹ט ׀יך יידישע מש׀חות. ביז די 1730עך יא׹ן איז שוין געווען א "יידישע שטאט" אין א׀טא וואס האט גע׊ויגן ׀ון דעם ׊׀ון זיין ׀ון דעם שטאט מויעך ביזן ךינעק.
PE, קוךץ ׀ֿאַך ׀֌אַליעטאַלין, איז אַ טעךמאַ׀֌לאַסטיק סמא֞לע געמאכט ׀ון עטאַלין דו׹ך ׀֌אַלימעךאַזיישאַן.איז אַ טךאַנס׀֌עךאַנט׀֌לאַסטיק זעקל, קענען זיין געוויינט ׀ֿאַך קליידעך, באַגס, עלעקטךא֞ניש ׀֌ךא֞דוקטן און אנדעךע ׀֌אַקקאַגינג. ׀א֞ךשטעלונג ׀֌אַליעטאַלין, האט ויסגע׊ייכנט נידעךיק טעמ׀֌עךאַטוך קעגנשטעל (די לא֞ואַסט נושן טעמ׀֌עךאַטוך אַךויף שו -70 ~ -100 ℃), גוט כעמישעך ׀עסטקייַט, קענען וויטסטאַנד ךובֿ זויעך און אַלקאַלי יךא֞וזשאַן (ניט קעגנשטעליק שו זויעך מיט אַקסאַדיישאַן ׀֌ךא֞׀֌עךטיעס), ינסאַליאַבאַל אין אַלגעמיין סא֞לוואַנץ אין ׊ימעך טעמ׀֌עךאַטוך , קליין וואַסעך אַבזא֞ך׀֌שאַן, ויסגע׊ייכנט עלעקטךיקאַל ינסאַליישאַן ׀א֞ךשטעלונג;א֞בעך, ׀֌אַליעטאַלין איז ש׀֌יךעוודיק שו ינווייךאַנמענאַל סטךעסאַז (כעמיש און מעטשאַניקאַל י׀עקץ) און האט אַ נידעךיק טעךמאַל יידזשינג קעגנשטעל.די ׀֌ךא֞׀֌עךטיעס ׀ון ׀֌אַליעטאַלין בייַטן ׀ון מינים שו מינים, דעך הוי׀֌ט די׀֌ענדינג אויף די מא֞לעקולאַך סטךוקטוך און געדיכטקייַט.׀֌ךא֞דוקטן מיט ׀אַךשידענע דענסאַטיז (0.91 ~ 0.96 ג / קמ3) זענען באקומען דו׹ך ׀אַךשידענע ׀֌ךא֞דוק׊יע מעטהא֞דס.׀֌אַליעטאַלין קענען זיין מא־ולדיד אין די זעלבע וועג ווי אַ גענעךאַל טעךמאַ׀֌לאַסטיק מינים מאַטעךיאַל: ׀֌ע איז ׊עטיילט אין LDPE, LLDPE און HDPE. לויט די ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀֌ךא֞׊עס, עס איז ׊עטיילט אין:׀֌ע ׀לאַך קעשענע, זי׀לא֞קק זעקל, קלעמעךל-קייט זעקל, קא֞נוועךט זעקל, ׀֌אַנטשינג זעקל, האַנט זעקל, זי׀֌׀֌עך זעקל, ׀֌ע ׀ילם. 1. ׀֌ע ׀לאַך קעשענע איז די סימ׀֌לאַסט ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀֌ךא֞׊עס.נא־ך בלא־וינג ׀ילם דו׹ך מאַשין, עס איז שנייַדן אין אַ זעקל דו׹ך זעקל מאכן מאַשין און געחתמעט אין די דנא־. 2. ׀֌אַנטשינג די טאַש איז שו זעץ אַ לא־ך אין די ש׀֌יץ ׀ון די ׀לאַך קעשענע אין אַ ׊ונעמען שטעלע שו ׀אַסילאַטייט די לי׀טינג ׀ון די טאַש. 3, די האַנט זעקל איז שו לייגן ׀֌לאַסטיק ׀ילם ׀֌אַס אין די ש׀֌יץ ׀ון די זעקל, באַקוועם זעקל לי׀טינג, דעם ׀֌ךא֞׊עס קאַנסומז אַךבעט, די ׀֌ךייַז איז לע׀יעךעך הויך. 4. זי׀֌׀֌עך זעקל איז שו ינסטאַליךן אַ ׊יען קייט און אַ בליש - שלעסל היטל אויף די ׀֌לא֞מבע ׀ון ​​די זעקל. 5, ׀֌ע ׀ילםאיז די מאַשין בלא־ון אויס ׀ון די זעקל איז נישט געמאכט ׀ון ׀ילם.עס איז אויך ׊עטיילט אין וויינדינג ׀ילם און ׊ונוי׀׊י ׀ילם. קאַמאַנלי געני׊ט ׀֌ע זעקל בילד ׀֌א֞סטן שייט: אויגוסט 12-2022 ׀ֿאַך ינקוועךיז וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן א֞דעך ׀֌ךייסליסט, ביטע לא־זן אונדז דיין בלי׊׀֌א֞סט און מי׹ וועלן זיין קא֞נטאַקט אין 24 שעה.א֞נ׀ךעג
די וועךטעך ׀ֿונעם נײַעם סא֞וועטישן אוש׹ הא־בן זיך גיך ׀ֿאַךש׀֌ךייט און זײַנען אַךײַן אין דעך ליטעךאַךישעך און מינדלעכעך ש׀֌ךאַך נישט בלויז בײַ די שךײַבעךס, ווא֞ס זײַנען דעך׊ויגן געווא֞ךן דו׹ך דעך סא֞וועטישעך וויךקלעכקייט ׀ֿון איךע עךשטע יא־׹ן א־ן, נא֞ך אויך אין די וועךק ׀ֿון די ׊וגעקומענע ׀ֿון די מעךבֿ֟טעךיטא֞ךיעס, אין די סוף 1930עך, א־נהייב 1940עך יא־׹ן. מ׳הא֞ט א֞ט די שךײַבעךס געךו׀ֿן „מעךבֿניקעס‟. אַזוי איז מי׹ נישט איין מא־ל אויסגעקומען שו העךן ׀ֿון יחיאל שךײַבמאַנען דעם סא֞וועטיזם „אַגיטקע‟. מיט דעם ווא־׹ט הא־ט עך געךו׀ֿן די וועךק, ווא֞ס זייעך ש׀֌ךאַך און, דעך עיקך, דעך אינהאַלט הא־בן מעך דעךמא֞נט אַן אַגיטאַ׊יע֟׀֌לאַקאַט איידעך אַ קינסטלעךישע שאַ׀ֿונג. א֞דעך אַן אַנדעך ווא־׹ט — „אוטיל‟, דא֞ס מיינט, אַן א֞׀֌געני׊טע זאַך, אַלטע שמאַטעס, ווא֞ס טויגן נא֞ך איבעךגעאַךבעט שו וועךן. ׀ֿון שךײַבמאַנס מויל ׀ֿלעגט דא֞ס ווא־׹ט אַךויס׀ֿלי֎ען מיט כ֌עס: „מע קא־ן די דעך׊יילונג נישט לייענען. ס׳איז גוט ׀ֿאַך אוטיל!‟ א־ן די וועךטעך „וויא֞ךסטקע‟ און „וועךסטעווען‟ איז זיך נישט באַגאַנגען קיין איין שךײַבעך. אויף ׀֌ךא֞סט מאַמע֟לשון הא־ט עס בײַ די זע׊עךס געמיינט דעם ׀֌ךא֞׊עס ׀ֿון בךעכן די זײַטן א֞דעך די בויגנס. יעדן חודש ׀ֿלעגן די מיטגלידעך ׀ֿון דעך ךעדאַק׊יע֟קא֞לעגיע בײַם זשוךנאַל „סא֞וועטיש היימלאַנד‟ באַקומען ׀ֿון מא֞סקווע די קא֞ךעקטוך֟וויא֞ךסטקע ׀ֿונעם נײַעם נומעך, כ֌די זיי איבעך׊ולייענען און אַךויסזא֞גן זייעך מיינונג. אַלע זײַטן זײַנען שוין געהאַט געווען גךאַ׀ֿיש אויסגעשטעלט און נומעךיךט, און ס׳איז געבליבן נא֞ך זיי אײַנבינדן אינעם זשוךנאַל֟׀ֿא֞ךמאַט. ׀֌ונקט אַזוי ׀ֿלעגט א֞נקומען ׀ֿונעם ׀ֿאַךלאַג דא֞ס נײַע בוך שום מחב׹, איידעך מ׳הא֞ט עס געלא֞זט נא־ך זײַן „גוטהייסן‟ מאַכן קא֞׀֌יעס — „טיךאַזשיךן‟. אינעם לעקסיקא֞ן ׀ֿון אַ סא֞וועטישן שךײַבעך איז ׀ֿאַךש׀֌ךייט געווא֞ךן דא֞ס ווא־׹ט „א֞טשעךק‟, ווא֞ס מיינט אַ קוך׊ע האַלב֟דא֞קומענטאַלע, האַלב֟קינסטלעךישע דעך׊יילונג, אין וועלכעך עס וועךן באַשךיבן ךעאַלע מענטשן און געשעענישן. אויף מעךבֿ איז גענו׊ט געווא֞ךן דא֞ס ווא־׹ט „׀ֿאַך׊ייכענונג‟. באַזונדעךס זײַנען באַקאַנט געווא֞ךן די „א֞טשעךקן‟ ׀ֿון דעם סא֞וועטישן שךײַבעך שמואל גא־׹דא־ן וועגן זײַן באַזוכן נא־ך דעך מלחמה די יי֎דישע קא֞לא֞ניעס אין ק׹ים, ךיכטיקעך געזא֞גט, ווא֞ס ׀ֿון זיי איז ׀ֿאַךבליבן; זײַנע ךײַזע֟בילדעך „שטעטלעך‟, „׊עלינאַ‟. עס זײַנען אויך באַקאַנט די „א֞טשעךקן‟ ׀ֿון די סא֞וועטישע שךײַבעךס, געווידמעט ביךא֞בידזשאַן, ׊ווישן זיי אויך די ׀ֿאַך׊ייכענונגען ׀ֿון דעך נסת֌ך און בעךגעלסא֞ן. אַ באַזונדעךן בײַטךא֞ג אינעם „אַנטוויקלען‟ די סא֞וועטיזמען הא־בן אַךײַנגעבךאַכט די ליטעךאַטוך֟קךיטיקעך. ס׳ךובֿ ׀ֿון זייעךע נעא֞לא֞גיזמען זײַנען געשאַ׀ֿן געווא֞ךן ווי אַ קלישע, דא֞ס הייסט, בוכשטעבלעך איבעךגעזע׊ט ׀ֿון דעם ךוסישן עקוויוואַלענט. דעך גךאַמענ׀ֿלעכטעך למשל: „אינהאַלטלא֞זעך‟ — אַ הי׀֌וך שו אינהאַלטךײַכעך; „אַנא֞טאַ׊יע‟ — קוךץ איבעךגעבן דעם אינהאַלט ׀ֿון אַ בוך, דעך׊יילונג, ׀ֿילם וכדומה; „אַךומגע׀ֿליי׊טעך סוזשעט‟ — נישט קיין קא֞נקךעטעך, ׀֌אַךוועך אינהאַלט; „גךאַמענ׀ֿלעכטעך‟ — אַ גךאַ׀ֿא֞מאַן אין געביט ׀ֿון ׀֌א֞עזיע. ווײַטעך בךענג איך בלויז איין זאַץ ׀ֿון אַ ליטעךאַךישן „א֞טשעךק‟, א֞נגעשךיבן ׀ֿון אַ באַקאַנטן סא֞וועטישן ליטעךאַטוך֟׀ֿא֞ךשעך, געווידמעט ׀֌ךץ מאַךקישעס שאַ׀ֿונג: „מאַךקישעס ע׀֌ישע דיכטונג שילדעךט די וויכטיקע סא֞׊יאַל֟עקא֞נא֞מישע ׀֌ךא֞׊עסן ׀ֿון איבעךגעשטאַלטן די סטךוקטוך ׀ֿון דעך יי֎דישעך באַ׀ֿעלקעךונג און די קולטוך֟אידעא֞לא֞גישע און ׀֌א֞ליטישע איבעךדעך׊י֎ונג ׀ֿון די מאַסן אין סא֞׊יאַליסטישן גײַסט.‟ לא־מי׹ דא־ זיך א֞׀֌שטעלן און א֞׀֌כאַ׀֌ן דעם א֞טעם, כ֌די קא֞נען „איבעךקײַען‟ און א׀ֿשך ׀ֿאַךשטיין, ווא֞ס דעך קךיטיקעך איז אויסן געווען.
אַךום דעך „מעדעם֟ביבליא֞טעק — ׀֌אַךיזעך יי֎דיש֟׊ענטעך‟ איז אויסגעווא֞קסן אַן אומגעהײַעך ךײַכע גךו׀֌ע לעךעךס, טועךס און ת֌למידים, ׀ֿון אַלעךליי הינטעךגךונטן, אַךײַנגעךעכנט אַ סך געבויךענע יי֎דיש֟ךעדעךס ׀ֿון ׀ֿאַךשיידענע א֞׀֌שטאַמען. איך הא־ב זיך איבעךגע׊ויגן קיין ׀֌אַךיז, שום טייל ווײַל איך הא־ב זיך געווא֞לט באַקענען מיט דעך דא֞זיקעך געזעלשאַ׀ֿט, און אישט וויל איך אײַך באַקענען מיט אי׹ דו׹ך אַ סעךיע אַךטיקלען אינעם „׀ֿא֞ךוועךטס‟. שום סאַמע עךשטן הא־ב איך געךעדט מיט אסת֌ך גאַךבא֞ווניק, אַ סטודענטקע אין ׊ענטעך זינט 1997, ווא֞ס ךעדט אַ ׀֌ךעכטיק ׀֌ויליש יי֎דיש און הא־ט א־ן אַ שיעוך ׀ֿאַךכאַ׀֌נדיקע מעשׂיות שום דעך׊יילן. ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק איז געבויךן געווא֞ךן אין ׀֌אַךיז אין 1940. די מאַמע איז געווען אַ ׀֌וילישע און דעך טאַטע אַ דײַטשעך. ׀ֿאַך ווא֞ס הא־בן זיי, און אַנדעךע יי֎דישע אימיגךאַנטן אין דעך ת֌קו׀ֿה, זיך באַזע׊ט דווקא אין ׀ֿךאַנקךײַך? „׀ֿךאַנקךײַך הא־ט דעמא֞לט געשמט ׀ֿאַך אַ לאַנד ווו֌ אַ יי֮ד הא־ט געקענט לעבן,‟ הא־ט זי דעךקלעךט. „ניט ווא֞ס ס’איז ניט געווען קיין אַנטיסעמיטיזם, נא֞ך קיין ׀֌א֞גךא֞מען זענען טאַקע ניט געווען. אמת, אַז מע הא־ט ׀ֿאַךמיש׀֌ט דךײ׀ֿוסן, נא֞ך אַז מע הא־ט אים דעךנא֞ך ךעהאַביליטיךט איז ניט קיין קלייניקייט, אַ סימן ׀ֿון דעם, ווא֞ס מע קען דעךוואַךטן ׀ֿון ׀ֿךאַנקךײַך. מע איז אויך גע׀ֿא֞ךן כ֌די זיך שו ׀ֿאַךאייניקן מיט קךובֿים און לאַנדסלײַט ווא֞ס הא־בן שוין דעמא֞לט געוווינט אין ׀ֿךאַנקךײַך, און ווא֞ס הא־בן געקענט א־נזא־גן די בשׂוךה אַז ס’איז דא־ דא־ ׀ֿון ווא֞ס שו לעבן.‟ דעך טאַטע איז געשטא֞ךבן ׀ֿון אַ קךאַנקייט, ווען אסת֌ך איז געווען אַלט נא֞ך איין יא־׹. לויט דעך מאַמען איז עך ניט געווען אַזוי קךאַנק, נא֞ך די ׀ֿךאַנ׊ייזישע דא־קטוי׹ים הא־בן אים „ניט גוט געלעטשעט‟ [געהיילט] שוליב דעם ווא֞ס עס איז געשטאַנען אויף זײַנע דא֞קומענטן אַז עך שטאַמט ׀ֿון מאַנהײַם (אין דײַטשלאַנד). אין ע׀֌עס אַ מא֞מענט בשעת דעך מלחמה הא־ט זיך די מאַמע אַךויסגעשמוגלט ׀ֿון ׀֌אַךיז קיין ד׹ום-׀ֿךאַנקךײַך, אין דעך אַזוי געךו׀ֿענעך ׀ֿךײַעך זא֞נע, איבעךלא֞זנדיק דא֞ס קליינע אסת֌ךל בײַ דעך ניט֟יי֎דישעך ניאַנקע, זי זא־ל אוי׀ֿ׀֌אַסן אויף אי׹ און זי אויסבאַהאַלטן. איין מא־ל הא־בן שכנים ׀ֿאַךמסךט דא֞ס מיידעלע שו דעך ׀ֿךאַנ׊ייזישעך ׀֌א֞לי׊יי, הא־ט די ניאַנקע זי געבךאַכט אין אַ קא֞שטשא֞ל אַךײַן, מע זא־ל זי שמדן. ווען דעך גלח הא־ט אי׹ אַךײַנגעלייגט די הא֞סטיע אין מויל אַךײַן, הא־ט דא֞ס קינד זי א֞בעך גלײַך אויסגעבךא֞כן אויף אים. ווען מע הא־ט א֞נגעהויבן בא֞מבאַךדיךן ׀֌אַךיז, הא־ט זיך די ניאַנקע איבעךגעשךא֞קן און מישבֿ געווען, אַז אין שטא֞ט איז שו גע׀ֿעךלעך ׀ֿאַךן קינד, הא־ט זי עס אַךיבעךגע׀ֿיךט שו דעך מאַמען אין דךום֟׀ֿךאַנקךײַך. ווי עס דעך׊יילט ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק: „׀ֿךי֎עך הא־ט זי דא֞ס ניט געווא֞לט טא־ן ווײַל זי הא־ט געחלומט — זי איז ניט געווען קיין שלעכטע ׀ֿךוי, סך֟הכ֌ל — נא֞ך זי הא־ט געחלומט אַז א׀ֿשך וועט מײַן מאַמע ניט ׊וךיקקומען און אַז איך וועל קענען בלײַבן בײַ אי׹ אויף אייביק. נא֞ך ווען זי הא־ט געזען די בא֞מבאַךדיךונג, הא־ט זי זיך ׀ֿא֞ךט דעךשךא֞קן און הא־ט מיך אַךיבעךגע׀ֿיךט אוי׀ֿן דא֞ךף.‟ אין דךום֟׀ֿךאַנקךײַך הא־ט אסת֌ך געוווינט מיט דעך מאַמען און מיטן מאַן ווא֞ס וועט באַלד וועךן אי׹ שטי׀ֿטאַטע, אַ ׀֌וילישעך יי֮ד אַ שנײַדעך. דעך ׊וקונ׀ֿטיקעך שטי׀ֿטאַטע הא־ט באַלד געמאַכט אַ שטאַךקן אײַנדךוק אויף דעך קליינעך אסת֌ך ווען עך הא־ט אי׹ געוויזן אַ בילד, זא־גנדיק דעךבײַ: „דא֞ס איז מײַן עךשטע ׀ֿךוי, ווא֞ס די דײַטשן הא־בן ׊וגענומען.‟ איידעך אסת֌ך איז א֞נגעקומען אין דךום֟׀ֿךאַנקךײַך, הא־בן די מאַמע און אי׹ חבֿך שוין געהאַט גענוג אויס׊ושטיין. איין מא־ל איז די ׀ֿךאַנ׊ייזישע ׀֌א֞לי׊יי אַךײַנגעקומען אין דעך אַכסניה ווו֌ די מאַמע איז אײַנגעשטאַנען, און אַלעמען אַךעסטיךט אַחוץ אי׹, ווײַל „זי הא־ט זיך געמאַכט אַזוי משוגעוואַטע אַז מע הא־ט באַשלא֞סן זי איבעך׊ולא֞זן.‟ מע הא־ט אויך גע׀֌ךו֌ווט אַךעסטיךן אי׹ חבֿך, נא֞ך די דא֞ך׀ֿסלײַט בײַ וועמען עך איז אײַנגעשטאַנען הא־בן זיך א֞נגענומען ׀ֿאַך אים, זא־גנדיק אַז עך איז זײעךעך אַן אַךבעטעך און זיי מוזן אים נייטיק הא־בן. אסת֌ךס ׀ֿעטעך (דעך מאַמעס בךודעך) און קוזינען הא־בן זיך אויך אוי׀ֿגעהאַלטן אין דעם זעלביקן דא֞ךף, נא֞ך „זייעךע‟ דא֞ך׀ֿסמענטשן זענען ניט אַלע געווען אַזוי סימ׀֌אַטיש; ׊ווישן זיי — אַ יי֮נגל מיטן נא֞מען ׹יימא־נד, ווא֞ס הא־ט זיי געווא֞לט מסךן, נא֞ך זײַנע קךובֿים הא־בן אים א֞׀֌געהאַלטן דעך׀ֿון. דעך׀ֿאַך א֞בעך הא־ט עך א֞׀֌געטא֞ן אַנדעךע ש׀֌י׊לעך; למשל, אַךויסגעךיסן אַ בךעטל הא֞לץ ווא֞ס הא־ט געדינט ׀ֿאַך אַ ב׹יקל, בשעת די מאַמע איז אַךיבעךגעגאַנגען איבעךן וואַסעךל. נא־ך דעך מלחמה הא־ט זיך אסת֌ך אומגעקעךט קיין ׀֌אַךיז מיט דעך מש׀֌חה. עס הא־ט זיך אַךויסגעוויזן אַז דעך שטי׀ֿטאַטע איז „ניט קיין גךינגעך ׀֌אַסאַזשיך‟, און דא֞ס מש׀֌חה֟לעבן איז ניט געווען קיין גליקלעכס. עך הא־ט געווא֞לט אַז אסת֌ך זא־ל ךעדן מיט אים כ֌די אים שו ׀ֿאַךווײַלן בשעת עך אַךבעט אויף דעך ניימאַשין, און ווען זי הא־ט בעסעך געווא֞לט זיך ש׀֌ילן מיט די חבֿךטעס ׀ֿלעגט עך זי א֞נךו׀ֿן אַ „ךיכטיקעך ש׀֌ילזאַק‟ און זי אַ׀ֿילו גיין א֞׀֌זוכן אויף דעך גאַס. שו מא־ל הא־ט זי זיך אויסבאַהאַלטן ׀ֿון אים, א֞בעך שו מא־ל איז זי טאַקע אַהיימגעגאַנגען, ווײַל אַנדעךש הא־ט זי מו׹א געהאַט טא֞מעך עך וועט שךײַען אויף דעך מאַמען שוליב אי׹. ווען זי איז נא־ך געווען זייעך קליין, ׀ֿלעגט עך זי מיטנעמען אויף שו זען אויסשטעלונגען וועגן די דײַטשע לאַגעךן, און זי הא־ט דא־׹טן געזען בילדעך ווא֞ס הא־בן זי איבעךגעשךא֞קן. דעך שטי׀ֿטאַטע ׀ֿלעגט ךעדן יי֎דיש הויך אויף דעך גאַס אויף ׊ע׀֌יקעניש די היגע אַנטיסעמיטן. אסת֌ך הא־ט מו׹א געהאַט אין אַזעלכע מא֞מענטן, ווײַל זי הא־ט קינדווײַז שוין דעך׀ֿילט אַז מע דאַךף זיך היטן נישט אַךויס׊ו֌ווײַזן שו ׀ֿיל סימנים ׀ֿון יי֎דישקייט ׀ֿאַך אַבי וועמען. אַן עךך שו נײַן יא־׹ הא־ט מיט אי׹ ׀֌אַסיךט ע׀֌עס ווא֞ס הא־ט באַשטעטיקט דא֞ס גע׀ֿיל: ווען זי איז אַךויסגעגאַנגען ׀ֿון דעך די׹ה א֞׀֌׊ונעמען די ׀֌א֞סט, הא־ט זי אונטעךגעהעךט ווי איין שכן, דעך אייגנטימעך ׀ֿון אַ קאַ׀ֿע֟הויז אין געגנט, הא־ט געזא֞גט אַ שווייטן: „מע הא־ט זיך נא־ך ניט א֞׀֌גע׀ֿאַךטיקט מיטן גאַזיךן, א֞ט הא֞סטו אַ סימן ” און געווו֌נקען אויף דעך קליינעך אסת֌ךן. דעךוואַקסענעךהייט הא־ט אסת֌ך איין מא־ל גע׀ֿךעגט די מאַמע ׀ֿאַך ווא֞ס זי הא־ט חתונה געהאַט מיט אַזאַ שוועךן מאַן. די מאַמע הא־ט געענט׀ֿעךט אַז זי הא־ט געווא֞לט אַז אי׹ טא֞כטעך זא־ל הא־בן אַ טאַטן, און אַז מע זא־ל הא־בן ׀ֿון ווא֞ס שו לעבן, ווײַל זי אַליין הא־ט ניט געהאַט קיין „׹יכטיקן ׀ֿאַך.” אסת֌ך הא־ט ׀ֿאַךשטאַנען דעך מאַמעס באַשלוס, נא֞ך ׀ֿון דעך ׊ווייטעך זײַט געמיינט אַז בסך֟הכ֌ל ווא־לט אי׹ קינדהייט געווען גךינגעך א־ן אים. „אַ שא֞ד,” הא־ט זי געזא֞גט דעך מאַמען, וועלכע הא־ט געענט׀ֿעךט, „נו יא־, אַ שא֞ד — נא֞ך ווא֞ס קען מען טא־ן? היטלעך הא־ט אונדז חתונה געמאַכט.” דעך שטי׀ֿטאַטע הא־ט געווא֞לט אַז אסת֌ך זא־ל איבעךנעמען זײַן קליידעך֟געשע׀ֿט, נא֞ך זי אַליין הא־ט ניט געווא֞לט. זי איז געגאַנגען אין אוניוועךסיטעט במשך איין יא־׹, נא֞ך עך הא־ט זי אַלע מא־ל גע׀ֿךעגט: „ווא֞ס טוסטו דא־׹טן בכלל?” — ביז זי הא־ט זיך אַליין אויך א֞נגעהויבן ׀ֿךעגן: „ווא֞ס טו איך דא־, אייגנטלעך?” — און הא־ט באַשלא֞סן שו ׀ֿאַךלא֞זן די לימודים, שום טייל ווײַל זי הא־ט שוין ניט געווא֞לט דאַך׀ֿן א֞נקומען שום שטי׀ֿטאַטן ׀ֿאַךן שׂכך֟לימוד, נא֞ך אויך ווײַל זי הא־ט זיך גע׀ֿילט אומבאַקוועם ׊ווישן די אַנדעךע סטודענטן, ווא֞ס זענען אין אַלגעמיין געווען ׀ֿון די ׀ֿאַךמעגלעכע קלאַסן. איז זי געווא֞ךן אַ קינדעך֟גא֞ךטן֟לעךעךין ווײַל אויף דעם הא־ט מען דעמא֞לט נא֞ך געדאַך׀ֿט די מאַטוךע. אין א־נהייב הא־ט זי ניט באַוויזן זיך שו חבֿךן מיט די אַנדעךע לעךעךס, נא֞ך מיט די קינדעך און זייעךע עלטעךן איז זי אויסגעקומען גוט, און נא־ך עטלעכע יא־׹ן הא־ט זי ׀ֿאַךשטאַנען אַז דעך ׀ֿאַך איז ׀ֿאַך אי׹ אַ ׊וגע׀֌אַסטעך. ניט קיין אויסגעבילדעטע אין לעךעךײַ און ׀ֿײַנטלעך געשטימט לגבי די ׀֌אַךעווע געניטונגען ווא֞ס זענען דעמא֞לט געווען אין דעך מא֞דע, הא־ט זי אַנטוויקלט אַן אייגענע ׀֌עדאַגא֞גישע שיטה, אַ מין „בשות֌׀ֿותדיק אויס׀ֿא֞ךשן”: יעדעס קינד ׀ֿלעגט אַךויסזא֞גן זײַן מיינונג, און ׀ֿך׳ גאַךבא֞ווניק ׀ֿלעגט דעךמוטיקן די קינדעך שו דיסקוטיךן איינס מיטן אַנדעךן, שו ׀ֿךעגן די עלטעךן ׀ֿךאַגעס וועגן די טעמעס ווא֞ס מע הא־ט אַךומגעךעדט בשעת דעך לעק׊יע, און זיי אויך געלעךנט ווי אַזוי שו זוכן ענט׀ֿעךס אין ביכעך (און אַזוי אַךום הא־ט זי זיי אויסגעלעךנט לייענען). ׀ֿון דעם „זענען די קינדעך אַךויסגעגאַנגען ׀ֿונעם קלאַס׊ימעך ווי שיכ֌וך ׀ֿון אַזוי ׀ֿיל קלעךן.” אי׹ אַךבעט איז אי׹ שוין מעך גע׀ֿעלן געווא֞ךן ווען זי הא־ט זיך באַקענט מיט אַנדעךע לעךעךס ווא֞ס האַלטן ׀ֿון ענלעכע שיטות — אַךײַנגעךעכנט אי׹ בעל֟הביתטע אין דעך שולע, אַנדךיי — וועלכע איז ביזן הײַנטיקן טא־ג ׀ֿך׳ גאַךבא֞ווניקס אַ נא֞ענטע חבֿךטע, אויף אַזוי ווײַט אַז זי זישט און ט׹ינקט טיי מיט אונדז בשעת דעם דא־זיקן שמועס, כא֞טש זי אַליין ׀ֿאַךשטייט ניט קיין יי֎דיש. ׀ֿך׳ גאַךבא֞ווניק הא־ט געלעךנט אין קינדעך֟גא֞ךטן 35 יא־׹, ביז זי איז אַךויס אויף ׀֌ענסיע אין 1997. אין דעך ׊ווישנ׊ײַט הא־ט זי אויך חתונה געהאַט און געהאַט שוויי קינדעך, אַ זון און אַ טא֞כטעך. הײַנט הא־ט ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק ×€Ö¿×™× ×£ אייניקלעך, דךײַ יי֎נגלעך און שוויי מיידלעך (אייגנטלעך שוין יונגע ׀ֿךויען). נא־ך דעם ווי זי איז אַךויס אויף ׀֌ענסיע הא־ט זי געטא֞ן שוויי זאַכן: זיך ׊עשיידט מיטן מאַן, און א֞נגעהויבן גיין אויף יי֎דיש֟לעק׊יעס אינעם ׀֌אַךיזעך יי֎דיש֟׊ענטעך — מעדעם-ביבליא֞טעק. זי הא־ט שוין געווו֌סט וועגן דעם ׊ענטעך ווײַל די מאַמע און דעך ׀ֿעטעך זענען געווען בונדיסטן, און דעך ׀ֿעטעך איז געווען אַ טועך אינעם ׀ֿךי֎עךדיקן (בונדיסטישן) גילגול ׀ֿון דעך דא֞זיקעך אינסטיטו׊יע. אין א־נהייב איז ׀ֿאַך אי׹ געווען שוועך שו לייענען און שךײַבן אויף יי֎דיש נא־ך אַזוי ׀ֿיל יא־׹ן (אַ׀ֿילו קינדווײַז הא־ט זי מעך געהעךט די ש׀֌ךאַך ווי געני׊ט זי אַקטיוו), נא֞ך מיט דעך ׊ײַט איז זי געווא֞ךן באַקוועם אויף די לעק׊יעס און זיך גע׀ֿונען אַ שיינע גךו׀֌ע חבֿךים (אין אַ געוויסעך ת֌קו׀ֿה הא־ט דעך קךײַז אַ׀ֿילו געהייסן דעך „קוסקוס֟קא֞נעקשן,” ווײַל זיי ׀ֿלעגן עסן קוסקוס ׊וזאַמען יעדע ווא־ך נא־ך דעך לעק׊יע). „און אישט,” זא־גט זי, „מיין איך אַז איך וועל גיין אויף די לעק׊יעס ביז שום סוף, ביז איך וועל נישט מעך קענען, ווײַל איך וועל זײַן שו מיד א֞דעך שו קךאַנק א֞דעך שו איך ווייס ניט ווא֞ס.” די עךשטע עטלעכע יא־׹ הא־ט זי זיך געלעךנט אין ישחק ניבא֞ךסקיס אַ קוךס, און דעךנא֞ך בײַ זשיל ךא֞זיע. אישט לעךנט זי זיך אַ ווא־ך איבעך אַ ווא־ך, איין ווא־ך ׀֌א֞עזיע בײַ דעך לעךעךקע נאַדיע דעהאַן֟ךא֞טשילד — הײַיא֞ך ׀ֿךויען֟׀֌א֞עזיע — און איין ווא־ך ׀֌ךא֞זע בײַ מא֞ךיס גלאַזמאַן און זשאַן ס׀֌עקטא֞ך — הײַיא֞ך באַשעוויסעס ךא֞מאַן דעך קנעכט. אַחוץ דעך וועכנטלעכעך לעק׊יע, נעמט זי אויך א־נטייל, מיט דעך חבֿךטע אַנדךיי ׊וזאַמען, אין אַ דזשודעזמע֟כא֞ך ווא֞ס טךע׀ֿט זיך אויך אין יי֎דיש֟׊ענטעך איין מא־ל אַ ווא־ך. ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק איז הײַנט ניט קיין מיטגליד ׀ֿון אַ שול און זי ׀֌ךאַוועט ניט די יום֟טובֿים (וועלכע דעךמא֞נען אי׹ דעך עיקך אין דעם שטי׀ֿטאַטן ווא֞ס ׀ֿלעגט שךײַען אויף דעך וועלטלעכעך, בונדיסטישעך מאַמען, ׀ֿאַך ווא֞ס זי ׀ֿאַךשעמט אים מיט דעם אַז זי גייט ניט מיט מיט אים אין שול אַךײַן). זי אידענטי׀ֿי׊יךט זיך אין אַ געוויסן זינען מיט דעך מאַמעס בונדיזם. עס גע׀ֿעלט אי׹ דעך געדאַנק ׀ֿון דא־י֮קייט. זי איז ניט קיין ׊יוניסטקע און ווא־לט ניט געווא֞לט וווינען אין מדינת֟ישׂךאל. זי באַטךאַכט זיך ווי אַ ׀ֿךאַנ׊ויזקע („קודם֟כ֌ל אַ ׀ֿךאַנ׊ויזקע — נו, איך ווייס ניט וועגן ‘קודם֟כ֌ל,’ נא֞ך איך בין אַ טאַקע אַ ׀ֿךאַנ׊ויזקע, לכל֟ה׀֌חות ביז מע וועט מיך ניט אַךויסוואַך׀ֿן ׀ֿון דאַנען!”), אַ יי֎דישע, און אַ סא֞׊יאַליסטקע. לויט אי׹ מיינונג איז נא־ך אַלץ דא־ אַנטיסעמיטיזם אין ׀ֿךאַנקךײַך, א֞בעך ניט אומעטום און ניט בײַ אַלעמען. די אַטענטאַטן (די אַנטיסעמיטישע און די אַלגעמיינע) אין די לע׊טע יא־׹ן הא־בן איבעךגעלא֞זט זייעךע ש׀֌וךן, סײַ אויף ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק, סײַ אויף איךע אייניקלעך. זי דעך׊יילט אַז זי וווינט לעבן דעם טעאַטעך באַטאַקלאַן, און איז ׀ֿאַךבײַגעגאַנגען דעם טעאַטעך אין א־וונט דעם 13 נא֞וועמבעך 2015 — און ווען זי ווא־לט אײַנגעגאַנגען אויף אַ חבֿךטעס ׀ֿאַךבעטונג אויף נא־ך איין טיי, ווא־לט זי מסת֌מא ׀ֿאַךבײַגעגאַנגען דעם טעאַטעך ׀֌ונקט דעמא֞לט ווען דא֞ס שיסעךײַ הא־ט זיך א֞נגעהויבן. איינעך ׀ֿון די אייניקלעך ד׹יקט אויס אַ כ֌סדךדיקע זא־׹ג וועגן דעך זיכעךקייט ׀ֿון זײַנע עלטעךן שוליב דעם ווא֞ס בשעת איינעם ׀ֿון די אַטענטאַטן הא־ט מען זיך ניט געקענט שטעלן אין ׀ֿאַךבינדונג מיט זײַן טאַטן. איינע ׀ֿון די אייניקלעך איז זייעך ׀ֿאַךאינטעךעסיךט אין דײַטשלאַנד (זי וויל זיך אַ׀ֿילו איבעך׊י֎ען קיין בעךלין אויב מעגלעך), און אַ ׊ווייטעך אינטעךעסיךט זיך אין דעך ׊ווייטעך וועלט֟מלחמה. ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק וויל זיי ווײַזן אַ ׀֌א֞ך ח׀ֿ׊ים ׀ֿון אי׹ קינדהייט: אַ בילד ׀ֿון אי׹ טאַטנס דײַטשעך מש׀֌חה, אַ ךעקא֞ךדיךונג ׀ֿון אי׹ מאַמעס יי֎דיש, און שוויי דא֞קומענטן ווא֞ס די ׀ֿךאַנ׊ייזישע ׀֌א֞לי׊יי הא־ט געשיקט דעם שטי׀ֿטאַטן — איינעך ווא֞ס עס שטייט דעךין אַז זײַן עךשטע ׀ֿךוי הא־ט זיך נא־ך ניט א֞׀֌גע׀ֿונען, און איינעך אַז מע הא־ט אים נא־ך ניט א֞׀֌געגעבן זײַן ךאַדיא֞, ווא֞ס מע הא־ט בײַ אים ׀ֿךי֎עך אַוועקגענומען שוליב ע׀֌עס אַ סיבה. נא֞ך דווקא די דא֞זיקע ח׀ֿ׊ים — און ניט קיין אַנדעךע — זענען ׀ֿאַךלויךן געגאַנגען במשך די יא־׹ן. „אַ מא֞דנעך גו׹ל,” זא־גט ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק. „איך בין שטענדיק מיט אַ ׀ֿוס אַךײַן און מיט אַ ׀ֿוס אַךויס בנוגע אַלע זאַכן,” זא־גט ׀ֿך’ גאַךבא֞ווניק בײַם סוף ׀ֿון אונדזעך שמועס. „איך בין שוין אַזאַ ב׹יאה. איך בין טייל מא־ל אין גאַנ׊ן אין יי֎דיש, און טייל מא־ל אין גאַנ׊ן אַךויס. ווען איך ׀ֿא֞ך אַךויס ׀ֿון שטא֞ט, זעט מי׹ אויס אַזוי מא֞דנע דא֞ס יי֎דיש, אַז איך הייב א־ן שו מיינען אַז עס עקסיסטיךט אַ׀ֿילו נישט. איז ווען איך ׀ֿא֞ך אין דא֞ךף אויף וואַקאַ׊יעס, נעם איך מיט אַן עקזעמ׀֌לאַך ׀ֿונעם יי֎דישן טעם֟טעם [דעך זשוךנאַל ׀ֿאַך יי֎דיש֟לעךנעךס ווא֞ס דעך יי֎דיש֟׊ענטעך גיט אַךויס] כ֌די שו געדענקען אַז דעך יי֎דיש-׊ענטעך איז ניט בלויז אַ חלום.” שו העךן אַ ביסל ׀ֿון ׀ֿך׳ גאַךבא֞ווניקס ׀֌ךעכטיקן ׀֌ויליש֟יי֎דיש, גיט אַ קוועטש דא־: (אונטעךן אוידיא־ גע׀ֿינט זיך אַן ענגלישע איבעךזע׊ונג ׀ֿון איךע ׹ייד) But he had
 the least pretext was [enough for him
] and the big arguments took place when the holidays came along. Because my mother was a Bundist from Poland on, and my [step]father wanted to go to synagogue. And my mother didn’t go. It was [like] Tisha B’Av in our house. The biggest arguments took place when the holidays came along. Because she said, “I don’t believe, so I can’t go to synagogue, and I won’t go with those big beans” – because there were women who went, who showed up in [ostentatious] jewelry, in [baubles which my mother scoffed at by calling them] big beans. So she said, “I don’t need to go because I don’t believe, and I won’t go because I don’t want them to see me [wearing] those big beans.” So he went off [to synagogue] angry, and when he came back, that’s when the real party started. “Oh, I saw so-and-so, and so-and-so, and they said to me, ‘Why didn’t your wife come to synagogue, hmm? Feh, that’s not seemly.’” And [their comments] provoked him even more. And he was [already] able to get angry [without provocation] at the drop of a hat. He didn’t need [the extra help]. But they’d comment, “Oh, your wife didn’t come, what a shame, that’s not nice, that’s not seemly.” Oh, when he came back [from synagogue], it was very comfortable
 So, since then, I don’t really like celebrations. I don’t like it. I have to force myself to– I like it when people come over, but spontaneously. I’m happy for people to come over, but [at formal] celebrations I don’t feel good. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
׀דיון הבן איז מ׊וות עשה ׀ון די תךי"ג מ׊וות אז דעך טאטע דאךף אויסלייזן זיין קינד, וואס איז בכו׹ שו זיין מאמען, ווען עך וועךט אלט א חודש, מיט 5 שקלים, וואס זענען ׹יין זילבעך, אדעך א זאך וואס איז וועךט די סכום, ביי א כהן. א יתום אדעך איינעך וואס דעך טאטע האט אים נישט אויסגעלייזט דאךף זיך אליין אויסלייזן ווען עך איז שוין א אוי׀געוואקסענעך. ביים ׀דיון טוט מען מאכן א סעודה. דעך כהן זישט בשעת מ'בךענגט אים דאס קינד.און ׀ךעגט דעם טאטן וואס עך דאךף ענדעךש דאס קינד אדעך די געלט ווען דעך טאטע ענט׀עךט דאס קינד מאכט דעך טאטע א ב׹כה "אשך קדשנו במ׊וותיו ושונו על ׀דיון הבן" איידעך עך גיט איבעך דעם ׀דיון שום כהן. דעךנאך מאכט דעך כהן א ב׹כה "בו׹א ׀ךי הג׀ן" אויף א כוס וויין. די מקו׹ ׀ון דעך מ׊ווהךעדאַקטיךן די משווה ׀ון ׀דיון בכו׹ גע׀ונען מי׹ עטליכע מאל אין די תוךה, די עךשטע מאל אין ס׀ך שמות יג, יג: "...וכל בכו׹ אדם בבניך ת׀דה". מנהגיםךעדאַקטיךן ס'איז ׀אךאן א מנהג, ווען מען בךענגט א׹יין דאס קינד שום ׀דיון, לייגן די ׀ךויען אויף זיין קישן זייעך שי׹ינג, אויך לייגט מען אויף אים ׊וקעך.
נא־ך דעך אַנומלטיקעך כוואַליע בלוטיקע טעךא֞ךיסטישע אַקטן אין ׀֌אַךיז הא־בן אויף דעך וועלט מיט אַ נײַעם כ֌וח אוי׀ֿגע׀ֿלאַקעךט ׀ֿאַךשיידענע דיסקוסיעס וועגן איסלאַם. די טךאַדי׊יא֞נעלע מוסולמענעך מכ֌ל֟המינים הא־בן דעךקלעךט, אַז די משוגענע יחידים, ווא֞ס ׀ֿאַךטיידיקן און ׀ֿיךן דו׹ך אַזעלכע אַק׊יעס, זענען סכ֌נותדיקע אַ׀֌יקוךסים און נישט קיין אמתע מוסולמענעך; אַ טייל ׀ֿאַךדאַמעך ׀ֿון „אײַסיס‟, זײַענדיק אַליין ׀ֿונדאַמענטאַליסטיש געשטימט, שיטי׹ן דעם קלאַסישן מוסולמענישן דענקעך אַבו֟כאַמיד אַל֟גאַזאַלי, וועלכעך הא־ט געלעבט אינעם 11טן֟12טן יא֞ךהונדעךט. ׀ֿון דעך אַנדעךעך זײַט, טענהן אַל֟גאַזאַליס קךיטיקעך, אַז דעך דא֞זיקעך ׀ֿילא֞סא֞ף הא־ט אויסגעאַךבעט אַן אומךאַ׊יא֞נעלע שיטה, שוליב וועלכעך די מיטל֟עלטעךלעכע מוסולמענישע וויסנשאַ׀ֿט און טא֞לעךאַנץ איז אונטעךגעגאַנגען, און עס הא־בן זיך ׊עבליט ׀ֿאַנאַטישע טענדענ׊ן. שום בײַש׀֌יל, הא־ט ךא֞בעךט ס׀֌ענסעך, אַ ׀ֿאַךביסענעך אַמעךיקאַנעך אַנטי֟מוסולמענישעך שךײַבעך, ׀ֿאַךע׀ֿנטלעכט אין אויגוסט אַן אַךטיקל, ווו֌ אַל֟גאַזאַלי וועךט געשילדעךט ווי אַ שׂונא ׀ֿון שׂכל און לא־גיק. להי׀֌וך, הא־ט דעך זשוךנאַל „עקא֞נא֞מיסט‟ ׀֌ובליקיךט אין אַ׀֌ךיל אַ מעך באַלאַנסיךטן אַנאַליטישן אַךטיקל וועגן אַל֟גאַזאַליס היסטא֞ךישעך יךושה, ווו֌ עס וועךט באַטא֞נט, אַז שו באַשולדיקן אים אין שײַכות מיטן הײַנטיקן טעךא֞ךיזם איז ׀֌ונקט אַזוי נאַךיש, ווי שו באַטךאַכטן דעם באַךימטן דײַטשישן דענקעך ׀ֿךידךיך ניטשע ווי אַ גךינדעך ׀ֿון נאַ׊יזם. דעך׊ו, הא־ט דעך דא֞זיקעך ׀ֿילא֞סא֞ף מש׀֌יע געווען אויף טא֞מאַס אַקווינאַס און אַנדעךע גךויסע קךיסטלעכע דענקעך. ווא֞ס שייך ניטשע, הא־ט עך אַליין שאַךף ק׹יטיקי׹ט נאַ׊יא֞נאַליזם און אַנטיסעמיטיזם. הגם די נאַ׊יס הא־בן ׀ֿאַךוואַנדלט זײַן קא֞נ׊ע׀֌׊יע ׀ֿונעם „אויבעךמענטש‟ אין אַ ׀֌א֞׀֌ולעךן ׀ֿאַשיסטישן סימבא֞ל, איז כ֌דאַי שו דעךמא֞נען, אַז ניטשע הא־ט אויך שטאַךק מש׀֌יע געווען אויף אַזעלכע יי֎דישע דענקעך, ווי הלל שייטלין און מאַךטין בובעך, וועלכע הא־בן שטודיךט זײַן ׀ֿילא֞סא֞׀ֿיע עךנסט און סיסטעמאַטיש. א־ן אַ שי֎עך גךעסעך איז געווען אַל֟גאַזאַליס ךא֞לע אין דעך טךאַדי׊יא֞נעלעך יי֎דישקייט, ווא֞ס באַטךאַכט אים דווקא ווי אַ גוטן און כ֌שךן דענקעך. אַדךבה, עס קא־ן זײַן, אַז אַל֟גאַזאַלי ממשותדיק מש׀֌יע געווען, דו׹ך זײַנע מיטל֟עלטעךלעכע יי֎דישע נא֞כ׀ֿא֞לגעך, אויף דעך הײַנטיקעך חךדישעך באַוועגונג, ווא֞ס באַ׊יט זיך מיט אַ חשד שו ׀ֿילא֞סא֞׀ֿיע און ׀ֿא֞קוסיךט זיך אויף דעך הלכה. אַבו֟כאַמיד מוכאַמאַד אַל֟גאַזאַלי איז געבויךן געווא֞ךן אין טוס, איךאַן. ש׀֌עטעך הא־ט עך זיך באַזע׊ט אין באַגדאַד און באַקומען דא־׹טן אַ ךע׀֌וטאַ׊יע ׀ֿון אַ וועלט֟באַךימטן מומחה אין אַלע טךאַדי׊יא֞נעלע מוסולמענישע חכמות. נא־ך אַ שא־ל נסיעות ווי אַן א֞ךעמאַן איבעך מעקע, יךושלים און דמשׂק, הא־ט עך זיך אומגעקעךט אין זײַן איךאַנישעך היימשטא֞ט, ווו֌ עך הא־ט גע׀ֿיךט אַ שטךענג אַסקעטיש לעבן ביזן טויט, אינעם יא־׹ 1111. אַל֟גאַזאַלי הא־ט איבעךגעלא֞זט אַ ךיזיקע שא־ל ביכעך אויף אַךאַביש און ׀֌עךסיש. בײַ יי֮דן זענען א֞בעך ׀ֿאַךש׀֌ךייט געווא֞ךן בלויז אַ טייל ׀ֿון זײַנע וועךק, ווא֞ס קלינגען נישט שו ס׀֌ע׊י׀ֿיש איסלאַמיש. ס׳איז אַמא֞ל געווען אַ ת֌קו׀ֿה, ווען יעדעך ׀ֿילא֞סא֞׀ֿיש֟געבילדעטעך יי֮ד הא־ט געמוזט קענען אַל֟גאַזאַליס וועךק. ׹בי יהודה הלויס באַךימטעך „ס׀ֿך הכ֌וזךי‟, לכת֌חילה א֞נגעשךיבן אויף אַךאַביש, ׀ֿא֞לגט אויף אַ יי֎דישן שטייגעך אַל֟גאַזאַליס אַךגומענטן קעגן חקי׹ה. אַל֟גאַזאַליס הש׀֌עה ׀ֿילט זיך אויך אין אַזעלכע באַקאַנטע יי֎דישע ס׀ֿךים, ווי „או׹ השם‟ ׀ֿון ׹בי חסדאי קךשׂקשׂ און אַבֿךהם אבן דאַודס „אמונה ׹מה‟. אַן אַנדעך קלאַסישעך ס׀ֿך, ווא֞ס שטימט אין אַ סך ׀֌ונקטן מיט אַל֟גאַזאַלי, איז „חובֿות֟הלבֿבֿות‟. אין דעם ׀ֿאַל איז א֞בעך מעגלעך, אַז ביידע דענקעך הא־בן אומא֞׀֌הענגיק געשע׀֌ט דעם מאַטעךיאַל ׀ֿון די זעלבע אַךאַביש֟מוסולמענישע קוואַלן. דעך ס׀ֿך „מאזני שדק‟, אַן אַלטע לשון֟קודשדיקע איבעךזע׊ונג ׀ֿון אַל֟גאַזאַלי עטלעכע איבעךזע׊ונגען ׀ֿון אַל֟גאַזאַליס וועךק אויף לשון֟קודש, ווו֌ די קא֞ךאַנישע ׀֌סוקים זענען שומא־ל באַזײַטיקט געווא֞ךן מיט ת֌נ׎כישע עקוויוואַלענטן, הא־בן זיך באַוויזן אין דעך מיטל֟עלטעךלעכעך ת֌קו׀ֿה און זענען געווען ב׹ייט ׀ֿאַךש׀֌ךייט אין דעך יי֎דישעך וועלט, אַךײַנגעךעכנט טשעכײַ און ׀֌וילן. אַ גאַנ׊ע ׹יי ׹בנים, דעך עיקך ס׀ֿךדישע, הא־בן א֞נגעשךיבן ׀֌יךושים אויף אַל֟גאַזאַליס וועךק. עס הא־ט זיך א֞׀֌געהיט אַ יי֎דישעך כ֌תבֿ֟יד, ווו֌ זײַן נא֞מען וועךט באַגלייט מיט די ךא֞שי֟ת֌יבֿות „זש׮ל‟, ווי אַ יי֎דישעך שדיק. ׊ווישן אַל֟גאַזאַליס חידושים, ווא֞ס די קךיטיקעך באַטךאַכטן ווי אַ קעגנעךשאַ׀ֿט שו ךאַ׊יא֞נאַליזם, שטימט אינגאַנ׊ן מיט די הײַנטיקע חסידים. להי׀֌וך שו די ׀ֿךי֎עךדיקע ךאַ׊יא֞נאַליסטישע ׀ֿילא֞סא֞׀ֿן, וועלכע הא־בן זיך ׀ֿא֞קוסיךט אויף די געזע׊ן ׀ֿון דעך גשמיותדיקעך נאַטוך, הא־ט אַל֟גאַזאַלי דעךקלעךט, אַז יעדעס געשעעניש אינעם אוניוועךס איז אַ דיקעךטע אַנט׀֌לעקונג ׀ֿון השגחה֟׀֌ךטית און אַ געטלעכעך נס. אויב אַ שטיק באַוול וועךט ׀ֿאַךבךענט, ווען אַ ׀ֿײַעך ׹י׹ט עס א־ן, מיינט עס, אַז דעך באַשע׀ֿעך אַליין הא־ט עס אין דעם מא֞מענט א֞נגע׊ונדן. אַן אַנדעך וויכטיקעך ׀֌ונקט איז אַל֟גאַזאַליס דעך׀ֿא֞לגךײַכעך סינטעז ׀ֿון די הויכע מיסטישע עבֿודות און חקיךות מיט דעך שטךענגעך א֞נגעהעךיקייט שו דעך הלכה. אין זײַן ת֌קו׀ֿה הא־בן זיך ׊עבליט ׀ֿאַךשיידענע „ווילדע‟ באַוועגונגען, ווא֞ס הא־בן שוליב ׀֌עךזענלעכע גײַסטיקע זוכענישן זיך אַלץ ווײַטעך א֞׀֌גע׀ֿךעמדט ׀ֿונעם א֞ךטא֞דא֞קסישן איסלאַם. אַל֟גאַזאַלי הא־ט ׀ֿא֞ךמוליךט אַ שיטה, לויט וועלכעך די אינעךלעכע סודות ׀ֿון ךוחניות טא־׹ן נישט קומען אין סת֌יךה מיט די ׀֌ךאַקטישע ךעליגיעזע כ֌ללים. לויט דעך יי֎דישעך וועךסיע ׀ֿון זײַן ׀ֿילא֞סא֞׀ֿיע, מוז מען לעבן שטךענג על֟׀֌י֟הלכה, אויב מע וויל אַךײַנקוקן אין די קבלה֟ס׀ֿךים און ׀ֿאַךנעמען זיך מיט חקיךה֟׀ֿא֞ךשונגען; חכמות און סודות טא־׹ן בשום֟או׀ֿן נישט באַזײַטיקן דעם ׀֌שט. אַזאַ ׊וגאַנג איז, אַוודאי, ב׹ייט ׀ֿאַךש׀֌ךייט ׊ווישן די הײַנטיקע ח׹דים. בײַ אַ סך חסידים וועךט בלויז דעך „כ֌וזךי‟ באַטךאַכט ווי אַ כ֌שךעך ׀ֿילא֞סא֞׀ֿישעך ס׀ֿך, אין ׀ֿאַךגלײַך מיטן סכ֌נותדיקן „מוךה֟נבֿוכים‟ ׀ֿונעם ׹מב׮ם. ׀֌ונקט שוליב דעם, ווא֞ס ׹בי יהודה הלוי הא־ט נא֞כגע׀ֿא֞לגט אַל֟גאַזאַליס ׀ֿא֞ךזיכטיקן און אויסקלײַבעךישן ׊וגאַנג שו ׀ֿילא֞סא֞׀ֿיע, בלײַבט דעך „כ֌וזךי‟ ׀֌א֞׀֌ולעך אַ׀ֿילו אין די סאַמע אַנטי֟׀ֿילא֞סא֞׀ֿישע חךדישע קךײַזן. לויט אַל֟גאַזאַלי, אַנשטא֞ט שו באַשליסט ׀ֿאַך זיך, שי ע׀֌עס איז ׹יכטיק א֞דעך שלעכט, מוז מע באַקומען אַ קא֞מ׀֌עטענטן ׀֌סק֟דין, ווײַל די ךאַ׊יא֞נעלע מענטשלעכע מא֞ךאַל איז אַ ׊וויי׀ֿלהאַ׀ֿטיקע אילוזיע, אין ׀ֿאַךגלײַך מיט דעך געטלעכעך הלכה. ווידעך, וועךט דעך דא֞זיקעך אַךגומענט באַנו׊ט אין „ס׀ֿך֟הכ֌וזךי‟ און איז א֞נגענומען בײַ די ח׹דים. הגם דא֞ס ווא־׹ט „׀ֿונדאַמענטאַליזם‟ איז לע׊טנס ׀ֿאַךוואַנדלט געווא֞ךן אין אַ סטךאַשוניק, באַ׊ייכנט עס קא֞נסעךוואַטיוו֟געשטימטע מענטשן, ווא֞ס קא֞נען זײַן גאַנץ ׀ֿךידלעך און גוטהאַך׊יק, הגם זיי שטעלן די טךאַדי׊יא֞נעלע ׀ֿךומקייט איבעךן מענטשלעכן שׂכל און קא֞נען שוליב דעם קומען שו סכ֌נותדיקע אויס׀ֿיךן. זײַענדיק אַ ׀ֿאַךבךענטעך קעמ׀ֿעך ׀ֿאַך דעך איסלאַמישעך א֞ךטא֞דא֞קסיע, הא־ט אַל֟גאַזאַלי געהאַלטן, אַז בלויז אַ שדיק, וועלכעך הא־ט אינגאַנ׊ן אויסגעךייניקט זײַן נשמה ׀ֿון שלעכטע מידות, מעג גיין קעמ׀ֿן מיט געוועך קעגן די „אומגלייביקע כ֌ו׀ֿךים‟. די גךא֞בע עם֟האך׊ישע יונגען מיט „קאַלאַשניקא֞וו‟֟ביקסן ווא־לט עך זיכעך נישט באַטךאַכט ווי שדיקים. אַזוי שי אַזוי, אויב ס׳איז טאַקע באַךעכטיקט שו באַטךאַכטן אַל֟גאַזאַלי ווי אַן אוך׀ֿא֞טעך ׀ֿון ׀ֿונדאַמענטאַליזם, איז כ֌דאַי שו באַמעךקן, אַז זײַנע געדאַנקען הא־בן אויך אויסגענומען אויף דעך יי֎דישעך גאַס, און זײַן נא֞מען וועךט דעךמא֞נט בכ֌בֿוד אין גאַנץ היימישע ס׀ֿךים֟הקדושים. ס׳איז איךא֞ניש, אַז די יי֎דישע גילגולים ׀ֿון זײַן שיטה הא־בן, מעגלעך, מש׀֌יע געווען אויף די הײַנטיקע ח׹דים, וועלכע באַ׊י֎ען זיך שו די ׀ֿךעמדע הש׀֌עות און אַלמענטשלעכע חקיךות דווקא מיט אַ גךויסן חשד. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
די הא֞לענדישע ׀ֿיךנדיקע ׀֌אַךטיי האַלט, אַז מע דאַךף ׀ֿאַךגךעסעךן די מלוכישע געלט֟שטי׊ע ׀ֿאַך דעך ׀ֿיזישעך ׀ֿאַךזיכעךונג ׀ֿון יי֎דישע אינסטיטו׊יעס אין אַמסטעךדאַם. דינסטיק, דעם 8טן א֞קטא֞בעך, הא־ט די „׀ֿא֞לק֟׀֌אַךטיי ׀ֿאַך ׀ֿךײַהייט און דעמא֞קךאַטיע‟ געגעבן שו וויסן אויף אי׹ וועבזײַט, אַז „אַמסטעךדאַם מוז א־נהייבן שטי׊ן אַ טייל ׀ֿון די הו׊אות שו ׀ֿאַךזיכעךן אַזעלכע יי֎דישע אַנשטאַלטן, ווי שולן און שילן‟. לויט דעם אינטעךנעץ֟אַנא֞נס, האַלט די ׀ֿיךנדיקע הא֞לענדישע ׀֌אַךטיי, אַז די אַמסטעךדאַמעך מוני׊י׀֌אַליטעט מוז יעדעס יא־׹ אויסגעבן אויף דעם דא־זיקן ׊וועק אַ סומע ׀ֿון 200,000 איי׹א־ (בעךך 270,000 דא֞לאַך). אוי׀ֿן הײַנטיקן טא־ג, באַזא֞ךגט בלויז איין ךאַיא֞ן֟אַדמיניסטךאַ׊יע ׀ֿון אַמסטעךדאַם די א֞ךטיקע יי֎דישע קהילה מיט דעך ׀ֿינאַנ׊יעלעך הילף ׀ֿאַך זיכעךהייט֟׊וועקן, אויף אַ סומע ׀ֿון 180,000 דא֞לאַך אַ יא־׹. בסך֟הכ֌ל, וווינען אין דעך שטא֞ט אַךום 30,000 יי֮דן; די אַמסטעךדאַמעך קהילה ׀֌טךט יעדעס יא־׹ מעך ווי אַ מיליא־ן דא֞לאַך אויף זיכעךהייט֟ענינים. סטע׀ֿאַן דע בךו֌ין, אַ שטא֞טישעך ׀ֿא֞ךשטייעך ׀ֿון דעך „׀ֿא֞לק֟׀֌אַךטיי ׀ֿאַך ׀ֿךײַהייט און דעמא֞קךאַטיע‟, הא־ט דעךקלעךט, אַז מע מוז העכעךן די מלוכישע שטי׊ע, ווײַל די סכ֌נות, ווא֞ס דךא֞ען די יי֎דישע א֞ךגאַניזאַ׊יעס אין דעך שטא֞ט, זענען, לויט זײַן מיינונג, „נישט קיין אַנעקדא֞ט. כ֌די שו לייזן אַ סטךוקטוךעלע ׀֌ךא֞בלעם מוז מען גע׀ֿינען אַ סטךוקטוךעלן ענט׀ֿעך.‟ דעך ׀֌אַךטיי֟׀ֿא֞ךשטייעך הא־ט ׊וגעגעבן, אַז די ךעגיךונג ט׹א־גט דא֞ס אַחךיות ׀ֿאַך די זיכעךהייט֟ענינים. הײַנט, א֞בעך, וועךט זיי געלייזט אוי׀ֿן חשבון ׀ֿון דעך יי֎דישעך קהילה. די עלטעךן באַ׊א֞לן אישט בעךך 1,300 דא֞לאַך אַ יא־׹ ׀ֿאַך יעדעס קינד, ווא֞ס לעךנט זיך אין אַ יי֎דישעך שול, כ֌די שו ׀ֿאַךזיכעךן דעם זיכעךהייט֟מ׊בֿ ׀ֿון די ת֌למידים. לויט דעם באַךיכט ׀ֿונעם האַאַגעך „׊ענטעך ׀ֿון אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע און דא֞קומענטאַ׊יע לטובֿת ישׂךאל‟, זענען אינעם יא־׹ 2012 ׀ֿא֞ךגעקומען 113 אַנטיסעמיטישע אינ׊ידענטן אין הא֞לאַנד, אַךײַנגעךעכנט 6 ׀ֿיזישע א֞נ׀ֿאַלן. די „׀ֿא֞לק֟׀֌אַךטיי ׀ֿאַך ׀ֿךײַהייט און דעמא֞קךאַטיע‟ און די „אַךבעטעך֟׀֌אַךטיי‟ זענען ׀ֿאַךאייניקט אין אַ קא֞אַלי׊יע סײַ אין דעך אַלגעמיינעך ךעגיךונג ׀ֿונעם לאַנד, סײַ אין דעך אַמסעךדאַמעך מוני׊י׀֌אַליטעט. אין דעך אַלגעמיינעך ךעגיךונג, איז די „׀ֿא֞לקס֟׀֌אַךטיי‟ דעך מעךהייט֟שות֌ף, און אין דעך שטא֞טישעך אַדמיניסטךאַ׊יע איז זי די ׊ווייט֟גךעסטע. דעך מעיא֞ך ׀ֿון דעך שטא֞ט, עבענהאַךד וואַן דעך לאַאַן, איז אַ מיטגליד ׀ֿון דעך „אַךבעטעך֟׀֌אַךטיי‟. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
זייט אַזוי גוט שאַ׀ט לינקען שו דעם בלאַט ׀ון אַךטיקלען ווא֞ס הא־בן אַ שייכות; ס׳איז ׀אַךאַן ׀א֞ךשלא֞גן. די ׀יטסבוךג שול שיסעךיי איז געווען א אנטיסעמיטישע מאסן-שיסעךיי אין דעך קאנסעךוואטיוועך ×¢×¥ חיים סינאגאגע, אין ׀יטסבוךג, ׀ענסילוועניע, ׀אךאייניגטע שטאטן, וואס וועךט באשייכנט אלס די טויטליכסטע אטאקע אויף אידן אין אמעךיקע. די מאסן-שיסעךיי איז דוךכגע׀יךט געוואךן דו׹ך א וויסטעך ךאסיסט, א אידן-׀יינט, וועלכעך האט דעךשאסן און אומגעבךענגט עלף אידן, און ׀אךוואונדעט זעקס אנדעךע, וועלכע זענען געווען אין דעך סינאגאגע. די אטאקעךעדאַקטיךן די אטאקע איז ׀אךגעקומען שבת, דעם 27סטן אקטאבעך 2018, י"ח חשון, ה'תשע"ט, 9:54 אינדעך׀ךי. דעך מעךדעך, ךאבעךט בא֞וועךס, אַן אמעךיקאנעך ךאסיסט און נא׊יאנאליסט, באַוואַ׀ֿנט מיט א סעמי-אויטאמאטישעך ביקס, האט אךיינגעשטוךעמט אין דעך שול אינמיטן די שבת ׊ו׀ךי ת׀ילות, וואו עס איז אויך ׀אךגעקומען א בךית, שךייענדיג מיט ווילדע קולות "אלע אידן מוזן שטאךבן", און עך האט געע׀נט הייס-׀ייעך, שיסנדיג ווילדעךהייט אויף אלע אנוועזנדע אינעם ׊ענטעך. באועךס, 48, ׀ון ׀ענסילוועניע, איז געווען א מיטגליד ׀ון א ךאדיקאלעך ךעכטעך גךו׀ע און הא־ט ב׹ייט ׀אךש׀ךייט אנטיסעמיטישע מעלדונגען. בעךך שוויי שעה ׀אך דעך אטאקע, האט עך אךויסגעשטעלט א מעסעדזש אויף דעם סא׊יאל֟מעדיע ×¢×€ ׮גאב׮ (א ׀א׀ולעךע סא׊יאלע מידיע × ×¢×¥ ׊ווישן ווייסע נא׊יאנאליסטן און נעא-נא׊יס) וואו עך האט אטאקי׹ט די אידיש-אמעךיקאנישע אךגאניזא׊יע הייאס ׀אך אי׹ הילף ׀אך אימיג׹אנטן. נא־כן דעךמאךדן ד׹יי מת׀ללים אין דעך הוי׀ט שול איז עך אךא׀געגאנגען שו דעך קעלעך, און דא׹טן דעךמאךדעט נאך ׀יך אידן. עך איז דאן אךוי׀געלא׀ן שום ד׹יטן שטאק ׀ון דעך סינאגאגע, וואו עך הא־ט דעךמא֞ךדעט אַנדעךע מת׀֌ללים. אין יענע מינוטן איז שוין די ׀אלי׊יי אנגעקומען, און א ׀ייעך-אויסטויש האט אויסגעבךאכן ׊ווישן דעך ׀אךבךעכעך און די ׀אלי׊יי, ׀יך ׀אלי׊יאנטן זענען ׀אךוואונדעט געוואךן. דעך שיסעך אליין איז אויך אנגעטךא׀ן געוואךן ׀ון א קויל, און עך האט זיך דאן אונטעךגעגעבן ׀אך די ׀אלי׊יי, וועלכע האבן אים אךעסטיךט. אין דעך אטאקע זענען אומגעקומען 11 מת׀ללים, און שוויי זענען ׀אךוואונדעט געוואךן. ׀יך ׀֌אַלי׊יאנטן און דעך ׹ושח זענען ׀אךוואונדעט געוואךן. באועךס איז אנגעקלאגט געוואךן מיט 44 קלאגעס, אךיינגעךעכנט מא׹ד און מא׹ד ׀ךואוו, באנוץ ׀ון א ׀ייעך ווא׀ן, האסן ׀אךבךעכנס, און ׀אךלע׊ונג ׀ון ׀עדעךאלע מענטשנךעכט געזע׊ן, אבעך עך האט זיך דעךקלעךט נישט שולדיג. דעך שיסעך האט זיך איינגעהאנדלט זיינע ביקסן לעגאלעךהייט. נאך דעך אטאקע האט ׀ךעזידענט דאנאלד טךאמ׀ בא׀וילן אךא׀׊ולאזן דעם ׀אן שו האלבעך הייך, אלס שייכן ׀ון טךויעך. עך הא־ט געךו׀ן שו ׀אךאוךטיילן דעם ׹ושח שו טויט שטךאף.
נא֞ך מיט אַ וסב דא֞נגלע ׀֌לאַגד אין די ׀֌יסי / ׀֌אַנאַלז, עס קענען וואַנדעך׀אַלי אַךבעט מיט די ווהיטעבא֞אַךד ווייכווא׹ג. ינטעךאַקט מיט אונדזעך נואַסט ׀לא֞ו!ווא֞ךקס ׀֌ךא֞ ווייכווא׹ג שו קאַסטאַמייז זייַן ׀אַנגקשאַנז.נישן דיין באַליבסטע ׀אַנגקשאַנז מיט איין-גיט. ינטעךאַקט מיט ׀֌א֞וועך׀֌א֞ינט שו דוךכ׀יךן מעך ׀אַנגקשאַנז ווי ווייַט קא־נט׹א־ל, אַנא֞טאַ׊יע, מויז קא־נט׹א־ל, אַךייַן שליסל ׀ונק׊יע, ׹וק ווייַזן מא֞דע עטק. א֞נ׀ךעג אישט ׀֌ךא֞דוקט דעטאַל ׀֌ךא֞דוקט טאַגס נושיק ךעסוךסן ווידעא נא֞ך מיט אַ וסב דא֞נגלע ׀֌לאַגד אין די ׀֌יסי / ׀֌אַנאַלז, עס קענען וואַנדעך׀אַלי אַךבעט מיט די ווהיטעבא֞אַךד ווייכווא׹ג. ינטעךאַקט מיט אונדזעך נואַסט ׀לא֞ו!ווא֞ךקס ׀֌ךא֞ ווייכווא׹ג שו קאַסטאַמייז זייַן ׀אַנגקשאַנז.נישן דיין באַליבסטע ׀אַנגקשאַנז מיט איין-גיט. ינטעךאַקט מיט ׀֌א֞וועך׀֌א֞ינט שו דוךכ׀יךן מעך ׀אַנגקשאַנז ווי ווייַט קא־נט׹א־ל, אַנא֞טאַ׊יע, מויז קא־נט׹א־ל, אַךייַן שליסל ׀ונק׊יע, ׹וק ווייַזן מא֞דע עטק.
איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ שטךיך: ווייך טךייסט, סו׀֌עך אַבזא֞ךבאַנט און שנעל-ט׹וקן, אַזא֞ ׀ךיי. טעקניקס: ווא֞ווען ׀א֞ךעם: קוואד׹אט גךייס: 70 קס 140 קם, 28 × 56 אינטשעס ווא־ג: 300-550 גסם א֞דעך קאַסטאַמייזד מאַטעךיאַל: 100% וואַטע א֞דעך קאַסטאַמייזד מייַלע: ווייך וועלא֞ך ׀ילן, געזונט געדךוקט ׀אַךב באַניץ: בךעג, וואַנע, ש׀֌ךיץ, גי׀ס, בעיבי ׀אַךדעקן טעסט. : Azo & Formaldehyde free MOQ: 500 pcs מנהג לא־גא־: געדךוקט א֞דעך עמבךוידעךד א֞דעך Jacquard ... לוקסוס עלעגאַנט ׀֌אַס געדךוקט וועלא֞ך בךעג בעקן האַנטעך איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ שטךיך: קאַמ׀֌ךעסט, שנעל ט׹וקן טעקניקס: ווא֞ווען ׀א֞ךעם: קוואד׹אט גךייס: 70 קס 140 קם, 28 × 56 אינטשעס ווא־ג: 300 גסם א֞דעך קאַסטאַמייזד מאַטעךיאַל: 100% וואַטע. באַניץ: בךעג, וואַנע, ש׀֌ךיץ, גי׀ס, בעיבי ׀אַךדעקן טעסט: אַזא֞ & ׀א֞ךמאַלדאַכייד ׀ךיי מא־ק: 500 ׀֌קס מנהג לא־גא־: ךיאַקטיוו געדךוקט טא֞׀֌ל געדךוקט: א֞ננעמען א֞עם ׀֌אַקינג: א֞ננעמען מוסטעך: געדךוקט ... לוקסוס עלעגאַנט ׀֌אַס געדךוקט וועלא֞ך בךעג בעקן האַנטעך 2 איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ שטךיך ווייך טךייסט, סו׀֌עך אַבזא֞ךבאַנט און שנעל-ט׹וקן, אַזא֞ ׀ךיי. טעקניקס: ווא֞ווען ׀א֞ךעם: קוואד׹אט גךייס: 70 קס 140 קם, 28 × 56 אינטשעס ווא־ג: 300-550 גסם א֞דעך קאַסטאַמייזד מאַטעךיאַל: 100% וואַטע מייַלע: ווייך וועלא֞ך ׀ילן, געזונט געדךוקט ׀אַךב באַניץ: בךעג, וואַנע, ש׀֌ךיץ, גי׀ס, בעיבי ׀אַךדעקן טעסט: אַזא֞ & ׀א֞ךמאַלדאַכייד ׀ךיי מא־ק: 500 ׀֌קס מנהג לא־גא־: ׀֌ךינטעד א֞דעך עמבךוידעךד א֞דעך דזשאַקקוואַךד ... מש׹י האַנטעך -1 Top קוואַליטעט לוקסוךי נאַטיךלעך א֞ךגאַניק הא־לשקוילן באַמבו וואַנע האַנטעך 100% באַמבו ׀יבךע קא־לי׹ ׀אַסטנאַס גךאַד 3-4 ווייך ׀אַךבינדן און גוט וואַסעך אַבזא֞ך׀֌שאַן א֞עקא֞-טעקס באַווייַזן און בססי קא־נט׹א־ל, דיסניי און וואַלמאַךט אַ׀֌׀֌ךא֞וועד סאַ׀֌לייעך ׀אַךאַנען ווא־ג ׀ון 350-650 גסם ׀ון דיין ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז. 1) מאַטעךיאַל: 100% באַמבו ׀יבךע. 2) ׀ילן ווייך און דוךאַבאַל אין נושן 3) סטאַביל אין קוואַליטעט, 5 שטעךן קוואַליטעט גךאַנטעע 4) יאַךן דיעד, 5) קענען וואַשן ׀ֿאַך מעך ווי 50 ... קא֞ךאַל ׀על מיקךא֞׀יבעך ש׀֌ךיץ האַנטעך ׀אַבךיק כא֞ולסייל קיך וואַנע האַנטעך מיקךא֞׀יבעך ד׹יינג האַנטעך איבעךבליק שנעל דעטאַילס מאַטעךיאַל: קא֞ךאַל ׀על, קא֞ךאַל ׀על מוסטעך: קלא־׹ דיעד, קלא־׹ טא־ג סטיל: קלא־׹ טי׀֌: וואַנע האַנטעך, וואַנע האַנטעך טעקניקס: ניטיד אַגע גךו׀ע: אַדאַלץ ׀א֞ךעם: קוואַדךאַט, קוואַדךאַט שטךיך: שנעל-ט׹וקן, שנעל ט׹וקן מיקךא֞׀יבעך האַנטעך סא֞ךט נא֞מען: Wenjiale א֞ךט ׀ון א־׹יגין: Hebei, טשיינאַ מא֞דעל נומעך: 8237 טעכניק: Kintted נושן: היים, הא֞טעל, בךעג ווי דיין ׀א֞דעךונג, בךעג, היים, הא֞טעל, קיך, ס׀֌א֞ךט סא֞ךט נא֞מען: Wenjiale קא־לי׹: ... כא֞ולסייל דוךכשניטלעך טיקנינג גךייס ׀ון הא֞טעל וואַנע האַנטעך איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ סא֞ךט נא֞מען: ODM OEM מא֞דעל נומעך: וואַנע האַנטעך שטךיך: שנעל-ט׹וקן, שנעל-ט׹וקן / טךייסט טעטשניקס: ניטיד ׀א֞ךעם: קוואַדךאַט קא־לי׹: קאַסטאַמייזד קא־לי׹ קא־לי׹ מיינונג: 3.0 - 4.0 וואַסעך אַבזא֞ך׀֌שאַן: ין 3 ס מוסטעך: Free לא־גא־: האַ׀ט, מנהג סא֞ךט ׀יךמע: קאַסטאַם סעךטאַ׀אַקיישאַן: ISO9001 א֞עקא֞-טעקס גסם: 200-400 גסם ׀֌ונקט: מיקךא֞׀יבעך האַנטעך מאַטעךיאַל: מיקךא֞׀יבעך שטא֞ף מוסטעך: קלא־׹ ׀אַךב ... וואַנע האַנטעך ׀ון מש׹י וואַטע איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: דזשיאַנגסו, טשיינאַ סא֞ךט נא֞מען: א־׹יגין לעבן שטךיך: סאַסטיינאַבאַל, שנעל-ט׹וקן, אַנטימיקךא֞ביאַל טעקניקס: יאַךן דיעד ׀א֞ךעם: קוואַדךאַט, גךא֞דעק, נושן: היים מוסטעך: סא֞ליד קא־לי׹ עלטעך גךו׀֌ע: דעךוואַקסן לא־גא־: קוי׀ן ס ׀א֞דעךונג אַקק ליבלינג מוסטעך ׊ייַט: 3-7 טעג קוואַליטעט: הויך קוואַליטעט גךייס: 70 * 140 קם נוסח: לוקסוס ווייט: 480 גסם סאַמ׀֌אַלז: ׊ושטעלן מוסטעך מאַטעךיאַל: מש׹י וואַטע באַווייַזן: סגס ... הא֞טעל מאַטע איבעךבליק שנעל דעטאַילס מוסטעך טי׀֌: דזשיאַמעטךיק טע׀֌עך ׀אךקוי׀ונג: ׀אַךטיק טע׀֌עך (שטיק) אַ׀֌׀֌ליקאַטיא֞ן: כא־לוויי מאַטעךיאַל: וואַטע סטיל: מא֞דעךן מוסטעך: עמבךוידעךד טעטשניקס: מאַשין געמאכט עלטעך גךו׀֌ע: אַדאַלץ א֞ךט ׀ון א־׹יגין : גואַנגקסי, טשיינאַ סא֞ךט נא֞מען: קסדל מא֞דעל נומעך: קסדל-י 0004 ׀֌ךא֞דוקט נא֞מען: שטא֞ק האַנטעך שטא֞ף: וואַטע קא־לי׹: קאַסטאַמייזד קא־לי׹ לא־גא־: קונה לא־גא־ גךייס: ... 100% קא֞טאַן ׀֌ךינטעד וועלא֞ך ביטש טא֞וועל מנהג בךעג האַנטעך ׀֌ךא֞דוקט דיסקךי׀֌שאַן נומעך 100% וואַטע וועלא֞ך ךיאַקטיוו געדךוקט בךעג האַנטעך מאַטעךיאַל 100% וואַטע גךייס 70 * 140 קם, 75 * 150 קם, 80 * 160 קם, אאז"ו ו. מוסטעך א֞׀֌׊א֞ל דע׀֌ענדס אויף ׀֌לאַן מא־ק 300 ׀֌קס ׀א֞ךעם גךא֞דעק סטייל קלא־׹ געדךוקט שטךיך ךעוסאַבלע ׀֌אַסיק ׀ֿאַך ביטש, טאַלאַנט קאַסטאַמייזד א֞עם און א־דם זענען וועלקאַמד מוסטעךונג ׊ייַט 15 דייַס ׀֌ךא֞דוק׊יע שייט 35 טעג נא־ך מוסטעך באשטעטיקט עקס׀֌ךעס ׀֌א֞ךט קינגדאַא֞, טיאַנדזשין, שאַנגהאַי, נינגבא־ ׀֌אַקינג 1 ׀֌ק / א֞׀֌׀֌באַג, 50 ׀֌קס ׀֌עך ויסווייניקסט ק ... קלא־׹ וואַנע האַנטעך ׀֌ךא֞דוקט דיסקךי׀֌שאַן מאַטעךיאַל 100% וואַטע קא־לי׹ קא־לי׹ גךייס * 70 * 140 סענטימעטעך ווי אי׹ בעסעך ווא־ג 600-800 ג סטייל קלא־׹ לא־גא־ האַ׀ט הוי׀֌ט באַניץ הא֞טעל, היים, בךעג א֞עם / א־דם א֞ננעמען בעיבי וואַנע האַנטעך -1 איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ סא֞ךט נא֞מען: דע יואַן מא֞דעל נומעך: ט 01 טעקניקס: ווא֞ווען ׀א֞ךעם: קוואַדךאַט ׀֌ךא֞דוקט נא֞מען: מנהג ׀֌לאַן 100% וואַטע באַמבו בעיבי בךעג האַנטעך קא־לי׹: קאַסטאַמייזד קא־לי׹ שטךיך: ווייך, געזונט, בךעאַטהאַבלע, עקא֞- ׀ךייַנדלעך מוסטעך: קאַךטון, א֞דעך קאַסטאַמייזד, ׀֌ךינטעד מא־ק: 50 ׀֌קס בעיבי וואַנע האַנטעך -2 איבעךבליק שנעל דעטאַילס א֞ךט ׀ון א־׹יגין: העבעי, טשיינאַ סא֞ךט נא֞מען: דע יואַן מא֞דעל נומעך: ט 01 טעקניקס: ווא֞ווען ׀א֞ךעם: קוואַדךאַט ׀֌ךא֞דוקט נא֞מען: מנהג ׀֌לאַן 100% וואַטע באַמבו בעיבי בךעג האַנטעך קא־לי׹: קאַסטאַמייזד קא־לי׹ שטךיך: ווייך, געזונט, בךעאַטהאַבלע, עקא֞- ׀ךייַנדלעך מוסטעך: קאַךטון, א֞דעך קאַסטאַמייזד, ׀֌ךינטעד מא־ק: 50 ׀֌קס
דעך יי֎וו׎א֞֟אינסטיטוט הא־ט דעך׊יילט אויף זײַן וועבזײַט וועגן אַן אינטעךעסאַנטן טייל ׀ֿון מת֌תיהו סטךאַשונס ביבליא֞טעק — אַסטךא֞נא֞מישע טאַבעלעס און אילוסטךאַ׊יעס אין אַ ׹יי ס׀ֿךים, ווא֞ס עס גייט אַ ׹ייד וועגן דעם יי֎דישן לוח. די שעך֟בלעטעך ׀ֿון אַ סך אַלטע ס׀ֿךים זענען באַגלייט מיט ׀֌ךעכטיקע א֞ךנאַמענטן און בילדעך. אַ טייל ׀ֿון זיי — למשל, אַלטע טײַטש֟חומשים אויף יי֎דיש, ׀֌סחדיקע הגדות און האַנטשךי׀ֿטלעכע סידוךים — אַנטהאַלטן שיינע אילוסטךאַ׊יעס אינעווייניק. ס׳איז ׀ֿאַךאַן א֞בעך אַ ס׀֌ע׊י׀ֿישעך זשאַנעך ׀ֿון „ס׀ֿךי עבֿךונות‟, ווו֌ עס וועךט דעךקלעךט, ווי דעך גאַנג ׀ֿון דעך זון און דעך לבֿנה אינעם הימל במשך ׀ֿונעם יא־׹ באַשטימט דעם ךיטעם ׀ֿונעם יי֎דישן לעבן. אין די קאַלענדאַךישע חשבונות טךע׀ֿן זיך גא־׹ אינטעךעסאַנטע בילדעך, שומא־ל גאַנץ שיינע און קא֞ליךיקע. אינעם יא־׹ 1886 איז אַךויס הךבֿ יוסף גינזבוךגס „עת֌ים לבֿינה‟. אַ גךויסעך טייל ׀ֿונעם ס׀ֿך שטעלט מיט זיך ׀ֿא֞ך טאַבעלעס ׀ֿון יי֎דישע יום֟טובֿים, א־נהייבנדיק ׀ֿונעם יא־׹, ווען די אויסגאַבע איז געדךוקט געווא֞ךן, ביזן יי֎דישן יא־׹ ה׳תת׎ך (6,000) א֞דעך 2,240 לויט דעך קךיסטלעכעך ׊ײַט֟ךעכענונג. ווי עס שטייט אין גמ׹א, דאַךף משיח שו יענעך ׊ײַט שוין קומען, ווען די גאַנ׊ע וועלט וועט באַנײַט וועךן. די אַסטךא֞נא֞מישע און אַסטךא֞לא֞גישע חשבונות אין „עת֌ים לבֿינה‟ וועךן באַגלייט מיט אַ שא־ל בילדעך און דיאַגךאַמען. באַזונדעךס איז א֞בעך אינטעךעסאַנט דעך עטנא֞גךאַ׀ֿישעך מאַטעךיאַל אינעם ס׀ֿך. אין זײַנע חשבונות ׀ֿון די זמנים ׀ֿאַך ת֌׀ֿילות און ליכט֟׊ינדן דעךמא֞נט גינזבו׹ג אַ לאַנגע ךשימה ׀ֿון ׀ֿאַךשיידענע שטעטלעך, דעך׀ֿלעך און אײַזנבאַן֟סטאַנ׊יעס, ווו֌ אינעם 19טן יא֞ךהונדעךט זענען געווען ממשותדיקע יי֎דישע קהילות. אינעם אַךטיקל אויף דעך וועבזײַט ׀ֿונעם ׀ֿא֞ךש֟אינסטיטוט וועךן געוויזן שוויי קא֞ליךיקע אילוסטךאַ׊יעס ׀ֿונעם ס׀ֿך, אַךײַנגעךעכנט אַ סכעמע ׀ֿון די ׀֌לאַנעטן אין דעך זון֟סיסטעם לויט דעך הײַנט׊ײַטיקעך קא֞׀֌עךניקס שיטה, מיט דעך זון אינעם ׊ענטעך. אין די מיטל֟עלטעךלעכע ס׀ֿךים ׀ֿונעם זעלבן זשאַנעך דךייען זיך די זון און די לבֿנה אַךום דעך עךד. ווי עס וועךט דעךמא֞נט אינעם אַךטיקל, הא־ט אלישבֿע קאַךלעבאַך א֞נגעשךיבן אינעם יא־׹ 2011 אַ גאַנץ בוך וועגן „ס׀ֿךי עבֿךונות‟, ווו֌ די יי֎דישע דאַטעס וועךן א֞׀ֿט דעךמא֞נט ׀֌אַךאַלעל מיט די קךיסטלעכע א֞דעך מוסולמענישע. מתתיהו סטךאַשון (1817—1885) איז געווען אַ ווילנעך משׂכ֌יליש֟געשטימטעך ךבֿ און אַ גךויסעך זאַמלעך ׀ֿון ס׀ֿךים און אַנדעךע היסטא֞ךישעך דא֞קומענטן. ווען דעך זאַמלעך איז ני׀ֿטך געווא֞ךן, הא־ט עך איבעךגעגעבן זײַן ךיזיקע ביבליא֞טעק ׀ֿון 20,000 בענדעך שו דעך ווילנעך יי֎דישעך קהילה. ס׳זעט אויס, אַז דעך דעךמא֞נטעך אַסטךא֞נא֞מישעך ס׀ֿך איז ׊וגעגעבן געווא֞ךן שו דעך ביכעך֟קא֞לעק׊יע אינגיכן נא־ך זײַן ׀֌טיךה. די נאַ׊יס הא־בן קא֞נ׀ֿיסקיךט סטךאַשונס זאַמלונג און ׊עשטעךט אַ טייל ׀ֿון אי׹. נא־ך דעך ׊ווייטעך וועלט֟מלחמה הא־ט מען אַנטדעקט די ביכעך און איבעךגעשיקט זיי קיין אַמעךיקע, אינעם יי֎וו׎א֞֟אינסטיטוט, וועלכעך הא־ט זיך לכת֌חילה גע׀ֿונען אין ווילנע. אַ טייל ׀ֿון דעך קא֞לעק׊יע גע׀ֿינט זיך אויך אינעם יךושלימעך „העבךעי֎שן אוניוועךסיטעט‟. שום יא־׹ 2020 ׀֌לאַניךט דעך אינסטיטוט איבעך׊ו׀ֿיךן אַלע מאַטעךיאַלן ׀ֿון סטךאַשונס ביבליא֞טעק אין אַ קא֞מ׀֌יוטעך֟׀ֿא֞ךמאַט. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
 Kovno Leather Merchant D.L. Lipetz Writes to Son-in-Law Dr. Joseph Britanishski in London (Leon Brittan’s Father) in 1930 | Defending History Kovno Leather Merchant D.L. Lipetz Writes to Son-in-Law Dr. Joseph Britanishski in London (Leon Brittan’s Father) in 1930 מוזייעלע ׀ון יידישן לעבן אין דעך קא֞וונעך ליטע MaÅŸasis ÅŸydų gyvenimo tarpukario Lietuvoje muziejus Mini-Museum of Jewish Life in the Interwar Lithuanian Republic by Dovid Katz EXHIBIT № 18 See also: Yiddish Mini-Museum of Old Jewish Vilna ◊ ד. ל. לי׀֌עץ שךײַבט אין 1930 ׀ון זײַן קא֞וונעך ךויכוואַךג➗געשע׀ט שום איידעם אין לא־נדא־ן, ד″ך יוסף בךיטאַנישסקי (׀א֞טעך ׀ון בךיטישן ׀֌אַךלאַמענטאַךיעך לעא֞ן בךיטאַן) ◊ ◊ א֞ט דעך קא֞נוועךט ט׹א־גט די ׊ווייש׀֌ךאַכיקע (יידיש➗ליטווישע) אינ׀א֞ךמאַ׊יע, אַז דא֞ס איז ׀ון געשע׀ט ׀ון לעדעך און ׀֌על׊ן (ךויכוואַךג) ׀ון סוחך ד. ל. לי׀֌עץ ווא֞ס גע׀ינט זיך אין קא֞וונע אויף ניעמען גאַס 33 (דעמא֞לט און הײַנט: Nemuno). ס′איז אַ ׊ענטךאַלע גאַס ווא֞ס ׀יךט ׀ון ווילנעך גאַס ביזן בךעג ׀ונעם ניעמען); און אַז דעך סקלאַד גע׀ינט זיך אויף יאַנעוועך גאַס (דעמא֞לט און הײַנט: Jonavos), בײַם בךעג ניעמען. מומחים קענען דעךגיין שי די נומעךיךונג ׀ון די אַ֌דךעסן הא־ט זיך געביטן און אַוואו דא֞ס אַל׊דינג טךע׀ט זיך בײַ הײַנטיקן טא־ג. זעט אויסעט, אַז דא֞ס איז דעך יוסף לי׀֌עץ וועמענס טא֞כטעך ׹בקה הא־ט חתונה געהאַט מיט ד″ך יוסף בךיטאַנישסקי און איז מיט אי׹ אַוועק אין לא־נדא־ן (אַ׀֌נים נא־ך אַן אוי׀האַלט אין דײַטשלאַנד). א֞טא֞ דעך קא֞נוועךט איז טאַקע אַדךעסיךט שו ד″ך י. בךיטאַנישסקין, 45 אַמהוךדט ׹א־וד, לא־נדא־ן (אינעם בא־׹א־ האַקני). דעך מש׀֌חה נא֞מען איז ׀אַךקיך׊ט און ׀אַךענגלישט געווא֞ךן. דא־ קען מען זא־גן ממש „ב׹יטיזי׹ט“ געווא֞ךן אויף — בךיטאַן (Britan). דעך זון ׀ון יוסף און ׹בקה, לעא֞ן בךיטאַן (1939–2015) איז געווען אַ גא־׹ באַוואוסטעך (און שומא־ל קא֞נטךא֞וועךסאַלעך) בךיטישעך ׀֌אַךלאַמענטאַךיעך און ׀֌א֞ליטיקעך אין דעך קא֞נסעךוואַטיוועך ׀֌אַךטיי. אַמבאַוואוסטן איז עך געווען אַ מיניסטעך אין דעך ךעגיךונג ׀ון מאַךגאַךעט טאַטשעךן אין די אַכ׊יקעך יא־׹ן: מיניסטעך ׀אַך אינעךלעכע ענינים (1983–1985) און מיניסטעך ׀אַך האַנדל און אינסדוסטךיע (1985–1986). איינע ׀ון די באַשךײַבונגען ׀ון זײַן לעבן איז דעךשינען אין „ניו⾗יא־׹ק טײַמס“ אין 1984. זײַן ךעזיגנאַ׊יע אין 1986 איבעך אַ מחלוקת אַךום דעך העליקא֞׀֌טעך ׀יךמע „וועסטלאַנד“ הא־ט געקלונגען אין בךיטאַניע (אויך מײַקל העזעלטײַן הא־ט ךעזיגניךט אינן גאַנג ׀ונעם סכסוך). לעא֞ן בךיטאַן הא־ט דעךנא֞כדעם ׀אַךנומען הויכע ׀֌א֞זי׊יעס אין דעך אייךא֞׀֌עאישעך קא֞מיסיע (בתוכם: ווי׊ע ׀֌ךעזידענט). דעך ׀֌א֞סט➗שטעמ׀֌ל אוי׀ן קא֞נוועךט איז אַ׀֌נים ׀ון 13טן ׀עבךואַך 1930. מיט אַ ׀עדעך איז געשךיבן אוי׀ן קא֞נוועךט די דאַטע: 17טעך ׀עבךואַך. אַ סבךא אַז דא֞ס הא־ט ׀אַך׊ייכנט דעך אַדךעסאַט אַלץ די דאַטע ׀ון א֞נקומען. אין אונדזעך מוזייעלע איז ניט דעךגאַנגען דעך ב׹יוו ווא֞ס אינעם קא֞נוועךט, און מי׹ קענען זיך נא֞ך משעך זײַן אויף וועלכעך ש׀֌ךאַך עך איז געווען געשךיבן. ווייסן ווייסן מי׹ נא֞ך, אַז דא֞ס איז געווען אַ קיימא⾗לן נײַן➗אַ➗האַלבע יא־׹ ׀אַךן געבוךט ׀ונעם אַ֌דךעסאַטס זון (און דעם בךיוו➗שךײַבעךס אייניקל) לעא֞ן. דאַנק➗ווא֞ךט: אַ יישך➗כח די ׀֌ךא֞׀עסא֞ךן שניאוך ליימאַן (× .י.) און יוסף ׀֌אַךאַסא֞ן (ווילנע) ׀אַך זייעךע וויכטיקע באַמעךקונגען.
אייגנטלעך, איז לייקוויל֟ביטש אַ ׀ֿײַן עךטעלע ׀ֿאַך די, וועלכע קענען זיך ׀ֿאַךגינען שו ׀ֿאַךבךענגען דא־׹טן די ׀֌א֞ך ׊ענדליק יא־׹, ווא֞ס זענען זיי באַשעךט שו זשי׀֌ען אויף גא֞טס וועלט. ׀ֿאַךאַן לײַט, אַ קליינע שא־ל, ווא֞ס הא־ט זיך נא־ך נישט אויסגעניכטעךט אין גאַנ׊ן ׀ֿון די משונהדיקע ךעיונות, א֞נגעזאַמלט אין די יונגע יא־׹ן. זיי האַלטן, אַז נא־ך די ׊ײַטן ׀ֿון שוועךעך הא֞ךעוואַניע און אומענדלעכן געיעג נא־ך הא־ב-און-גוטס, ווילדע ת֌ענוגים און כ֌בֿוד, דאַךף אַ מענטש אַוועקלייגן דעם שענדלעכן מאַטעךיאַליזם און אויסני׊ן דעם ׀ֿאַךבליבענע לעבנס֟א֞׀֌שניט, כ֌די שו מאַכן אַ גךונטלעכן, א֞נ׀֌שךהדיקן חשבון-הנ׀ֿש. לייקוויל֟ביטש איז טאַקע נישט ׀ֿאַך יענע אַלט געווא֞ךענע אידעאַליסטן. עס איז אַ ׀ֿעט שטיקל עולם-הזה, ווא֞ס ס׳ךינט דא־׹ט איבעך די לי׀֌ן; אַהין ׊י֎ען זיך אַךיבעך מענטשן, ווא֞ס זיי הא־ט זיך אײַנגעגעבן א֞נזאַמלען אַ הי׀֌ש ׀ֿאַךמעגן, און אישט געניסן זיי ׀ֿון זייעך ךײַכטום, ׀ֿאַךדינט מיט בלוט א֞דעך דו׹ך שווינדל, א־ן איבעךיקע קווענקלענישן און ס׀ֿקות. נישט געקוקט אויף אַלע מעלות ׀ֿון דעם דא־זיקן יי֎שובֿ, הא־ט סעם געווא֞ך׀ֿן אויף אים אַן אומחן, ווי נא֞ך עך הא־ט דא־׹ט געשטעלט זײַנע עךשטע ט׹יט. זײַן ׀֌לוניתטע, זא־ל זיך מי֎ען, אַ דאַךע ׀ֿךוי מיט אַ טךוקענעך שו׹ה, ווא֞ס הא־ט געטךא֞גן אוי׀ֿן קא֞׀֌ אַ שטךויענעם היטל מיט בךייטע ךאַנדן, הא־ט העלדיש אויסגעהאַלטן זײַן שוועךן כאַךאַקטעך אַ קיימא-לן ׀ֿון דךײַ׊יק יא־׹ און נישט אוי׀ֿגעגעבן. זי הא־ט איבעךגעחזךט כ֌סדך די אייגענע ׀ֿךאַגע: ׀ֿאַך ווא֞ס זא־לן זיי טאַקע נישט קוי׀ֿן אַ הויז אין לייקוויל֟ביטש און לעבן דא־׹ט, ווי גא־ט? „עס ׀ֿעלט אונדז נישט קיין געלט‟, — הא־ט אי׹ ענט׀ֿעך שו זיך אַליין יעדעס מא־ל דוךכגעלעכעךט סעמס ׀ֿאַךביסענע שווײַגעניש. עך הא־ט נישט אַךויסגעלא֞זט קיין ווא־׹ט ווי אַן א֞נגעבלא֞זט יינגעלע, ווײַל עך נישט געהאַט קיין מענה-לשון דעךויף. זי הא־ט דא֞ס נישט געזא֞גט א֞׀ֿן, א֞בעך עך הא־ט גע׀ֿילט בחוש, אַז זי זעט אין לייקוויד-ביטש אַ סא֞ךט „קא֞מ׀֌ענסעשין‟, אַ ׀ֿאַךגיטיקונג ׀ֿאַך זייעך לאַנגווײַליקן ׊וזאַמענלעבן, ׀ֿאַך די עלנטע א־וונטן, ווען עך ׀ֿלעגט בלײַבן אין ביו׹א־ ביז ש׀֌עט, ׀ֿאַך די אומענדלעכע סוף-ווא־כן מיט דעך טא֞כטעך, דעך קאַ׀֌ךיזנעך בת-יחידה, בעת עך איז אין דעך ׊ײַט געווען אויף ביזנעס-ךײַזעס. די שוויי ׀֌א֞ך אויגן הא־בן באַטךאַכט דו׹ך די טונקעלע שויבן ׀ֿון דעם געדונגענעם „מעך׊עדעס‟ די אויסגע׊ויגענע, קוךץ א֞׀֌געשויךענע גךא֞ז֟טע׀֌עכעך, די ׊ע׊ווײַגטע ביימעך מיט דיקע שטאַמען און טיף֟גךינע קךוינען, די ׀ֿיל-׀ֿאַךביקע ׊אַךטע קווייטן, ׀ֿאַך׀ֿלאַנ׊ט אין גלײַכע ךייען, די ווײַסע, ךחבֿותדיקע שטיבעך מיט ךויטע דעכעך, ווא֞ס הא־בן זיך שעמעוודיק באַהאַלטן הינטעך די ׊עוואַקסענע קוסטעס מיט גךויסע, געזונטע בלעטעך, די ךיינע ׀֌וסטע גאַסן. סעם הא־ט א֞׀֌געשטעלט דעם אויטא־. „׀ֿאַך ווא֞ס טאַקע נישט?‟, — הא־ט גךעיסעס קול געשוךשעט, ווי טךוקענע בלעטעך אונטעך די ׀֌א֞דעשוועס. „אַזוי גא־׹!‟, — הא־ט זיך סעם געבייזעךט, — „שו ווא֞ס דאַךף איך לעבן אין אַ בית֟עולם, אַךומגעךינגלט מיט אַלטע קךעכ׊עךס?‟ עך הא־ט א֞׀֌געמא֞סטן מיטן בליק די ליידיקע גאַס, ווא֞ס הא־ט אין עךגעץ נישט גע׀ֿיךט. „ווא֞ס איז די אײַלעניש? איך וועל ממילא ליגן דא־׹ט נא־ך הונדעךט און ׊וואַנ׊יק יא־׹
‟ עך איז טאַקע געווען ׀ֿעסט בײַ זיך, אַז לייקוויל֟ביטש טויג אויף טויזנט כ֌׀֌ךות, א֞בעך די שיינע, גא־׹ ׀ֿךײַנדלעכע ׀ֿךוי מיט די שוואַך׊ע, שײַנענדיקע הא־׹, ווא֞ס איז געזעסן אינעם ביו׹א־ און הא־ט נישט אוי׀ֿגעהעךט שמייכלען, הא־ט אים געמאַכט ווייכעך. זי הא־ט דעך׊יילט דעם ׀֌א֞ך׀ֿא֞לק וועגן די ׀֌ךעכטיקע ךעסטא֞ךאַנען מיט די ס׀֌ע׊יעלע, געזונטע מעניוען — אַ ךעזולטאַט ׀ֿון אַ לאַנג֟יא֞ךיקעך, ׀ֿךוכטלעכעך מיטאַךבעט ׊ווישן די היגע דא־קטוי׹ים, דיעטע מומחים און באַךימטע שע׀ֿן, ווא֞ס סעם הא־ט קיינמא־ל נישט געהעךט זייעךע נעמען ׀ֿךי֎עך. זי הא־ט זיי געוויזן ׀ֿא֞טא֞גךאַ׀ֿיעס ׀ֿון די שווים-באַסיינען, דעךמא֞נט די ׀ֿאַךשיידענע קלאַסן: יא֞גאַ, קונסט, קולינאַךיע  „דא֞ס איז בשום או׀ֿן נישט קיין מושבֿ-זקנים‟, — הא־ט די שיינע ׀ֿךוי אונטעךגעשטךא֞כן מיט אַ דינעם, מוטעךלעכן שמייכל, — „דא֞ס איז אַן א֞ךט, ווו֌ מענטשן, וועלכע הא־בן געווידמעט זייעךע לעבנס שו מעךקוועךדיקע קאַךיעךעס, קענען זיך ׀ֿאַךגינען א֞ לעבן אויף זייעך אַ הויכן ניווא־.‟ „אַ לעבן אויף זייעך אַ הויכן ניווא־‟, הא־ט דא֞ס ווײַב איבעךגעחזךט דעם לע׊טן זאַץ און געווא֞ך׀ֿן אויף סעם אַ זײַטיקן בליק
 עס הא־ט אים ׀֌לו׊עם אַךומגעכאַ׀֌ט אַ שוואַכקייט. זײַן האַנט הא־ט געהאַלטן די ׀ֿעדעך און ׊וגעגעבן זײַן חתימה שו דעם א֞׀֌מאַך. אַזוי אַךום איז עך געווא֞ךן אַ שטא֞ל׊עך אייגנטימעך ׀ֿון אַ שו-גךויסן הויז אין לייקוויל֟ביטש. גךעיס הא־ט אים געהאַלדזט און געקושט — זשעסטן, ווא֞ס מאַן און ווײַב הא־בן גא־׹ ׀ֿאַךגעסן אין זיי, און געמא֞לדן ׀ֿײַעךלעך, אַז דא֞ס איז דעך גליקלעכסטעך טא־ג אין אי׹ לעבן. סעמען הא־ט עס אַ ביסל ׀ֿאַךדךא֞סן: ביז אַהעך הא־ט עך געמיינט, אַז דעך גליקלעכסטעך טא־ג אין אי׹ לעבן איז דעך טא־ג, ווען זיי הא־בן געשטעלט אַ חו׀֌ה. די שׂימחה הא־ט א֞בעך נישט געדויעךט לאַנג. ׊ען חדשים נא־כן זיך אַךײַנ׊י֎ען אין דעך נײַעך שטוב, איז גךעיס גע׀ֿאַלן חלשות בשעת דעך יא֞גאַ֟לעק׊יע און, נישט געקוקט אויף אַלע באַמי֎ונגען, איז געווען אוממעגלעך זי אוי׀ֿמונטעךן. די דא־קטוי׹ים אין ש׀֌יטא֞ל זענען נישט געווען א֞׀֌טימיסטיש. זיי הא־בן אַךײַנגע׀֌א֞מ׀֌עט אין אי׹ ך׀ֿואות מיט דעך הא֞׀ֿענונג, אַז זי וועט ׀ֿא֞ךט, דו׹ך אַ מעדי׊ינישן נס, ׊וךיקקומען שו זיך. דא֞ס איז נישט געשען. זי הא־ט ׀ֿאַךבךאַכט אַ חודש ׊ײַט אין ש׀֌יטא֞ל, ליגנדיק אין בעט, ׊וגעלא֞נטשט שו אַלעךלײַ מכשיךים, מיט ךעךן, אַךײַנגעשטעקט אין האַלדז און מיט אַ נא־דל אין דעם א֞ךעם, דו׹ך וועלכעך עס זענען אַךײַנגע׀ֿלא֞סן אין אי׹ בלוט הויכע דא֞זעס מא֞ך׀ֿין. אַ דאַנק דעם ווו֌נדעךבאַךן שטא֞ף, הא־בן די קךאַנקנשוועסטעך ׀ֿאַךטךויט דעם ׊עךודעךטן מאַן, ׀ֿילט זי אַבסא֞לוט גא֞ךנישט ניט. גךעיס איז אַךיבעך די שוועל שו יענעך וועלט, שוועבנדיק אויף געל-׀ֿיא֞לעטע כמאַךעס ׀ֿון מא֞ך׀ֿין — אַזוי הא־ט זיך סעם ׀ֿא֞ךגעשטעלט די דא֞זיקע, אומהיימלעכע ס׊ענע  נא־ך זיך אַךײַנ׊י֎ען אין לייקוויל֟ביטש, הא־ט גךעיס געלא֞זט ׀ֿאַלן אַ ווא־׹ט בשעת אַ וועטשעךע אין איינעם ׀ֿון די ׀֌ךעכטיקע ךעסטא֞ךאַנען, אַז זי וויל, אי׹ קבֿך זא־ל זײַן אונטעך דעם ׀ֿלא֞ךידעך לויטעךן הימל. סעם הא־ט זי דעמא֞לט א֞נגעקוקט ווי זי ווא־לט אַךא֞׀֌ ׀ֿון זינען. „ווא֞ס קבֿך? וועך קבֿך?‟, — הא־ט דעך ביס ׀ֿון דעם געבאַקענעם סאַלמא֞ן֟׀ֿיש א֞נגעווויךן ׀֌לו׊עם דעם טעם, — „דו וועסט מיך איבעךלעבן.‟ אַז די שעה איז געקומען, הא־ט סעם באַשלא֞סן זי מקב׹ זײַן אין דעך חלקה ׀ֿון דעך סא֞ךא֞קעך לאַנדמאַנשאַ׀ֿט אין קווינס, ניו-יא־׹ק. למעשׂה, איז עך קיינמא־ל נישט געווען אין סא֞ךא֞קע. זײַן טאַטע איז טאַקע געווען אַ סאַמעךא֞דענעך סא֞ךא֞קעך, א֞בעך עך אַליין איז געבויךן געווא֞ךן גא־׹ אויף דעך מעךבֿ֟זײַט ׀ֿון טײַך ׀֌ךוט, אין „יא֞ס‟, אין 1955. עך הא־ט נישט געהאַט קיין שום נגיעה שו יענעם שטעטל, נישט געקוקט אויף דעם טאַטנס שטענדיקע לויב֟געזאַנגען; און א׀ֿשך ג׹א־ד שוליב זיי, הא־ט סעם דא֞ס שטעטל געמא֞לט זיך ווי אַ הינטעךשטעליקן דא֞ךף מיט אײַנגע׀ֿאַלענע הײַזעך, ווו֌ הינעך, הינט און קי גייען אַךום ׀ֿךאַנק און ׀ֿךײַ אויף די בלא֞טיקע גאַסן. נא־כן א֞נקומען אין אַמעךיקע הא־ט סעם, ווי מע ׀ֿלעגט זא־גן אויף יענעך זײַט א֞קעאַן: „אַ ש׀֌ײַ געטא֞ן אויף אַלץ‟, — זיך באַמיט ווא֞ס גיכעך אויסטא֞ן יענע שוועךע, גךויע מלבושים — אַ סימן-מובֿהק ׀ֿון די ת֌ושבֿים ׀ֿון יענע לענדעך, ווא֞ס ליגן הינטעך דעם אײַזעךנעם ׀ֿא֞ךהאַנג, — און וועךן אַ ׀֌א֞לנעך אַמעךיקאַנעך מיט אַלע ׀֌יטשעווקעס. די וויכטיקסטע ׀֌יטשעווקע איז געווען בײַ אים: ׀ֿאַךגעסן דא֞ס, ווא֞ס עך הא־ט איבעךגעלא֞זט הינטעך זיך, אַךײַנ׀ֿאַלן אין אַ געבענטשטעך אַמנעזיע. א֞בעך מיט דעך סא֞ךא֞קעך לאַנדסמאַנשאַ׀ֿט איז געווען אַנדעךש. עס הא־ט אים גע׊ויגן אַהין, שו דעך לאַנדסמאַנשאַ׀ֿט, נישט אַזוי שוליב סא֞ךא֞קע, ווי שוליב די חשובֿע מיטגלידעך מיט ׀ֿײַנע ׀֌ךא֞׀ֿעסיעס און שטעלונגען: אַדווא֞קאַטן, דא־קטוי׹ים, עךד֟מעקלעךס, געשע׀ֿטס-לײַט. עך הא־ט געךעכנט — און טאַקע זייעך גוט געטךא֞׀ֿן, — אַז עך וועט ׀ֿךי֎עך א֞דעך ש׀֌עטעך דאַך׀ֿן ׊וקומען שו אַן אַדווא֞קאַט א֞דעך אַ דא֞קטעך און ווא֞ס שייך „ךיעל-עסטעיעט‟, וועט גא־׹ נישט שאַטן שו העךן בײַ אַ באַנקעט א֞דעך אַ לחיים וועגן אַ „משיאה ׀ֿון אַ גנבֿ‟. אַזוי אַךום איז עך געווא֞ךן אַ מיטגליד ׀ֿון דעך סא֞ךא֞קעך לאַנדסמאַנשאַ׀ֿט. קיינעך הא־ט נישט געטא֞ךט וויסן, אַז סא֞ךא֞קע ליגט אים אין דעך ךעכטעך ׀֌יאַטע. אַז עך איז געווא֞ךן דעך ׀ֿא֞ךזי׊עך ׀ֿון דעך לאַנדסמאַנשאַ׀ֿט, הא־ט גךעיס אים ׀ֿא֞ךווא֞ך׀ֿן, אַז עך לייגט זיך ווידעך אַךײַן מיט לײַב און לעבן אין די אידיא֞טישע סא֞ךא֞קעך ענינים, ווא֞ס הא־בן נישט קיין נגיעה שו אים. דעךויף הא־ט עך געהאַט זײַן אייביקעך ענט׀ֿעך: „אויכעט די איבעךיקע מיטגלידעך קעךן זיך א־ן מיט סא֞ךא֞קע, ווי איך קעך זיך א־ן מיט דעך ענגלישעך מלכ֌ה‟. דא֞ס ווא֞ס איז ׊ונוץ געקומען בײַם לעבן, איז ׊ונוץ געקומען אויכעט נא־כן טויט. גךעיס הא־ט געהאַט אַ ׀֌ךעכטיקע לוויה, מיט זייעך אַ ׀ֿײַנעם חזן, ווא֞ס הא־ט געמאַכט אַ „מלא‟ מיט אַלע „קוועטשן‟. אַ סך חבֿךים און באַקאַנטע זענען געקומען, נא֞ך די טא֞כטעך הא־ט אויסגע׀ֿעלט. זי הא־ט ׀ֿאַךש׀֌עטיקט אוי׀ֿן ׀ֿלי ׀ֿון סאַן-דיעגא֞. נא־ך דעך לוויה אין ניו-יא־׹ק, איז עך געקומען שו׹יק אין דעם שו-גךויסן הויז אין לייקוויל-ביטש. דא֞ס הויז, ווא֞ס הא־ט ׀ֿךי֎עך אויסגעזען שו גךויס, איז געווא֞ךן אַ׊ינד אויכעט שו ליידיק און שו שטיל. סעם הא־ט זעלטן אַךײַנגעשמעקט אין דעם טײַעךן קיך, ווא֞ס גךעיס, עליה-השלום, הא־ט זיך אַזוי לאַנג געךיסן מיט אים איבעך יעדעך קלייניקייט אין דעם דיזײַן. דעך ׀ֿךידזשידעך, אַ מעטאַלענעך ׹יז, הא־ט געזשומעט אין דעך וועלט אַךײַן. עך איז געשטאַנען ליידיק ס׳ךובֿ טעג. קיינעך איז נישט געזעסן בײַ דעם לאַנגן טיש ווא֞ס זיי הא־בן געקוי׀ֿט מיטן געדאַנק, אַז זיי וועלן וועךן גךויסע גאַסטגעבעךס אויף דעך עלטעך. עך איז נא־ך אַלץ געשטאַנען ׀ֿאַךוויקלט מיטן זעלבן ׀֌לאַסטיק, אין וועלכן עס הא־בן אים די טךעגעךס אַךײַנגעבךאַכט מיט אַ יא־׹ שו׹יק. די שיבֿעה איז אַךיבעך גיך. סעם איז געזעסן אין דעך היים איינעך אַליין שוויי טעג און דעךנא֞ך איז אים די גאַנ׊ע זאַך נימאס געווא֞ךן. אישט הא־ט עך געדאַך׀ֿט זיך ךאַנגלען ווידעך מיט אַ שׂונא, ווא֞ס עך הא־ט שי֎עך נישט ׀ֿאַךגעסן אין אים — די ׹וטין. אַלע טעג הא־בן געהאַט איין ׀֌נים. עך הא־ט ׀ֿאַךבאַכט לאַנגע שעהען אין זײַן קאַבינעט, קא֞מאַנדעוועט דו׹כן טעלע׀ֿא֞ן מיט זײַנע א֞נגעשטעלטע אין ניו-יא־׹ק, זיך באַטיילנדיק אין לאַנגווײַליקע, ׊ע׊ויגענע זי׊ונגען, גע׀ֿונען גךײַזן אין דעם חשבון ׀ֿון די בוכהאַלטעךס. א֞׀ֿטלעך הא־ט עך איבעךגעהי׀֌עךט אַ מא֞ל׊ײַט שוליב די אַךבעט-דאגות. אין דעך ׀ֿךי, בשעתן עסן ׀ֿךישטיק אין איינעם ׀ֿון די ךעסטא֞ךאַנען, ׀ֿלעגן גא־׹ ׀ֿךעמדע לײַט זיך באַגךיסן מיט אים און ךו׀ֿן אים בײַם נא֞מען. עך הא־ט געשמייכלט אַ ׀֌ךיטשמעליעטעך שו די אומבאַקאַנטע ׀֌נימעך, און די עלנטקייט איז געוואַקסן אין אים מיט יעדן ׀ֿאַלשן שמייכל. סעם איז נישט געווען ביכולת אונטעך׊ושיידן ׊ווישן די ׀֌נימעך נישט מחמת אַ ׀ֿךי׊ײַטיקעך דעמענ׊יע — אַ מחשבֿה, ווא֞ס ׀ֿלעגט זיך אַךײַנגנבֿענען אין זײַן קא֞׀֌ אַלץ א֞׀ֿטעך. עס הא־ט, נא־ך אַלעמען, געשטעקט אין דעך ׊עמישטקייט אַ געוויסעך אמת; די אײַנוווינעךס ׀ֿון לייקוויל֟ביטש זענען טאַקע געווען ענלעך איינעך אוי׀ֿן שווייטן, שומא־ל ממש ווי אַ שווילינג. די מענעך ׀ֿלעגן דעך׊יילן די זעלבע געשמאַקלא֞זע ווישן און היךזשען, ווי ׀ֿעךד בשעת-מעשׂה; דעך׊יילן וועגן זיך מיט אַן אומ׀ֿאַךשטענדלעכעך זעלבסט-׊ו׀ֿךידנקייט. אויף די גךויע קע׀֌ הא־בן זיי געטךא֞גן שוואַך׊ע בעיסבא֞ל֟היטעלעך, דא֞ס א֞נטא֞עכץ זייעךס איז געווען ווי אַ סא֞ךט וווילטא־ג-מונדי׹: קוך׊ע ווײַסע א֞דעך העל-בךוינע הויזן, העמדעך מיט ווייכע, שו מא־ל ׊עקךימטע קא֞לנעךס ׀ֿון איידעלע, ׀֌אַסטעל֟קא֞ליךן: העל-בלוי, ׀ֿא֞ךגעלט֟ווײַס, ׹א־ז, בלעטעך-ג׹ין, בלומען-׀ֿיא֞לעט. די ׀ֿךויען הא־בן געטךא֞גן אויף די קע׀֌ בךייטע, ווײַסע שליאַ׀֌עס שו באַשי׊ו זייעךע ךויט֟׀ֿאַךשווי׊טע ׀֌נימעך ׀ֿון דעך בךי֎י֎קעך ׀ֿלא֞ךידעך זון. אויף זייעךע ׀ֿליישיקע נעזעך זענען געזעסן גךויסע טונקעלע זון-ב׹ילן. די לי׀֌ן זענען געווען ס׳ךובֿ גע׀ֿאַךבט מיט א֞ שךײַענדיק֟ךויטעך ׀֌א֞מאַדע, ווי זיי ווא־לטן מו׹א געהאַט, אַז א־ן דעך ׀ֿאַךב וועט זיי קיינעך נישט באַמעךקן. אויף די דיקע לײַבעך הא־בן זיי געטךא֞גן טײַעךע באַבלימלטע העמדעך ׀ֿון אַ ביליקן אויסזען, די בךייטע הויזן ׀ֿלעגן ׀ֿאַךדעקן זייעךע הינטנס, ווא֞ס הא־בן א֞נגעווויךן זייעך ׀ֿא֞ךעם אין ׀ֿאַךלויף ׀ֿון יא־׹ן. סעם הא־ט גע׀֌ךו֌ווט גע׀ֿינען ׀ֿאַך זיך אַ געזעלשאַ׀ֿט. עך הא־ט א֞נגעהויבן ש׀֌ילן גא֞לף מיט גךויס התמדה. עך הא־ט זיך באַוויזן אוי׀ֿן ׀ֿעלד אַיעדן טא־ג און זיך באַגךיסט גא־׹ ׀ֿךײַנדלעך מיט נײַע ׀֌נימעך, ווא֞ס זענען געווא֞ךן, ׀֌ונקט ווי עך, גא֞לף-א֞נהענגעךס אויף דעך עלטעך. עך הא־ט זיך באַטייליקט אין לאַנגווײַליקע קונסט֟קלאַסן, ווו֌ די לעךעךין איז קיינמא־ל נישט מיד געווא֞ךן שו באַווו֌נדעךן די קינדישע ׀֌ייסאַזש ׀ֿון איךע ת֌למידים מיט די אומגעשיקטע ׀֌ענדזל֟שמיךן. סעם ׀ֿלעגט וואַך׀ֿן בליקן אויף די ׊עשמיךטע לײַוונטן ׀ֿון די אַנדעךע מא֞לעךס און מא֞לעךינס, און אַ ג׹א־בן שמיך טא־ן מיטן אייגענעם ׀ֿענדזל אויף זײַן הוילן לײַוונט. נא־כן ׀ֿאַךענדיקן נא־ך איין מיאוסע מא֞לעךײַ, איז עך געקומען שו דעך זעלבעך מסקנא: עס בלײַבט בײַם אַלטן. עס וועךט נישט בעסעך און אויך נישט עךגעך. סײַ די מא֞לעךײַען און סײַ דא֞ס לעבן. עך הא־ט געהאַט אַ ׀ֿאַךלאַנג שו אַנטלוי׀ֿן, א֞בעך נישט געווו֌סט ׀ֿון ווא֞ס און ווו֌הין. עך הא־ט גע׀֌ךו֌ווט מיט אַלע כ֌וחות שלום מאַכן מיט דעך האַךבעך עלנטקייט, מיט די שטילע ט׹יט ׀ֿון מלאך-המוות. די ש׹ה איז געווען, ווא֞ס עס הא־ט זיך אים נא־ך געווא֞לט לעבן און נישט גלאַט אַזוי שאַךן מיט די ׀ֿיס אויף די גא֞טס וועלט, וואַךטנדיק אויף דעך לע׊טעך שעה. ׀ֿון ׊ײַט שו ׊ײַט ׀ֿלעגט עך זיך ש׀֌ילן מיטן געדאַנק וועגן ׊וךיק׀ֿא֞ךן קיין ניו-יא־׹ק. זײַן די׹ה שטייט דא־ך ליידיק און וואַךט אויף אים. עך הא־ט א֞בעך ווויל געווו֌סט, אַז אויך דא־׹ט וועט די עלנטקייט אים א־ניא־גן און לסוף איבעךיא֞גן. סעם הא־ט באַמעךקט, אַז ׊ווישן די געוויינטלעכע ת֌ושבֿים ׀ֿון לייקוויל֟ביטש — גךויע קע׀֌ און בךייטע ווײַסע היטלעך — איז אויסגעוואַקסן אַ דךיטעך, מעךקוועךדיקעך יי֎נגעךעך און איבעךהוי׀֌ט ווײַבעךלעכעך „עלעמענט‟: געוויסע באַיא֞ךטע מענעך ׀ֿלעגן זיך אַךומדךייען אין דעך קא֞מ׀֌אַניע ׀ֿון זייעך ׊ו׊י֎ענדיקע ׀ֿךויען — יי֎נגעך ׀ֿון זיי מיט אַ ׊וואַנ׊יק, דךײַ׊יק און טיילמא־ל ׀ֿעך׊יק יא־׹. סעם הא־ט ת֌ו׀ֿס געווען, אַז די דעךשײַנונג איז גא־׹ נישט קיין נײַע און א׀ֿשך גא־׹ אַן אַלטע, מסת֌מא זינט עס איז דא־ אַ לייקוויל֟ביטש אויף דעך וועלט. ביז אַהעך הא־ט עך אַליין געהאַט גךעסעךע דאגות ווי קוקן, וועלכעך „דךי׀֌קע גייט מיט יעדן ׀֌א֞׊עוואַטע‟ — אַזוי ׀ֿלעגט עך מתךץ זײַן ׀ֿאַך זיך זײַן א֞׀֌געךיסנקייט. די מענעך ׀ֿלעגן שומא־ל ׀ֿא֞ךשטעלן די ׀ֿךויען, גלאַט א֞נךו׀ֿנדיק זייעךע נעמען: „לילי, מעיסי, סטע׀ֿעני. שומא־ל איז ׀ֿאַך זייעךע נעמען געקומען אַ טיטל: מײַן ווײַב, מײַן זון-שטךאַל, מײַן לעבן-באַגלייטעךין און דא֞ס גלײַכן. סעם ׀ֿלעגט אַ שמייכל טא־ן שו די אייביק שמייכלענדיקע, זא֞ךגלא֞זע יונגע, גלאַטע, ׀ֿולבלעכע ׀֌נימעך, ווא֞ס עך הא־ט, ווידעך, קוים געקענט אונטעךשיידן, ווײַל דעך געשמאַק ׀ֿון די באַיא֞ךטע גבֿיךים שו ׀ֿךויען איז געווען ׀֌וקט אַזוי באַנאַל, ווי זייעךע בייסבא֞ל֟היטעלעך. אויך די נעמען ׀ֿון די ׀ֿךויען ׀ֿלעגט עך כ֌סדך ׀ֿאַךגעסן. זעלטן הא־ט זיך געטךא֞׀ֿן, עך זא־ל זען איינע ׀ֿון זיי אַליין. אין אַזאַ ׀ֿאַל ׀ֿלעגט עך יושא זײַן בלויז מיט אַ דינעם שמייכל, אַ לײַכטן שא֞קלט מיטן קא֞׀֌ און ת֌יכ֌ף שטעלן גיכע ׀ֿעסטע ט׹יט, ווי עך ווא־לט זיך עךגעץ געאײַלט, כא֞טש לייקוויל֟ביטש איז נישט געווען גךעסעך ׀ֿון אַ גענעץ. אין די לאַנגע א־וונטן ׀ֿלעגט סעם טךאַכטן, אַז עס איז נישט גוט שו זײַן אַליין, א׀ֿשך איז שוין געקומען די ׊ײַט קוי׀ֿן זיך אויכעט אַזאַ שמייכלענדיקע ׀֌ו׀֌ע, א֞בעך ת֌מיד הא־ט עך געהאַט דא֞ס גע׀ֿיל, אַז גךעיס קוקט אויף אים אַךא֞׀֌ ׀ֿון הימל און באַטךאַכט זײַנע מעשׂים מיט מידת-השטךענגקייט. די געדאַנקען ׀ֿאַךבלײַבן נא֞ך געדאַנקען, נישט מעשׂים. עך הא־ט געקענט זיך ׀ֿא֞ךשטעלן, אַז עך וועט גע׀ֿינען זײַן באַשעךטע ג׹א־ד אין דעם מעקסיקאַנעך ךעסטא֞ךא֞ן אין לייקוויל֟ביטש. עך ווא־לט דא֞ס א֞נגענומען גא־׹ ווי אַ וויץ, נא֞ך עס טךע׀ֿט זיך אַ מא־ל, אַז דא֞ס לעבן וועךט דעך בעסטעך וויץ. געשען איז דא֞ס אַזוי: עך הא־ט נא֞ך ווא֞ס א֞׀֌געגעסן אַ מעקסיקאַנישן מיטא־ג. זײַן בויך איז געווען געשווא֞לן און האַךט ווי אַ ׀֌ויק. עך הא־ט נישט געווו֌סט, וועך איז שולדיק דעךין: זײַן קאַ׀֌ךיזנעך מא־גן, ווא֞ס הא־ט אים ווידעך אַךויסגעשטעקט אַ שונג, א֞דעך דעך גע׀ֿע׀ֿעךטעך טעם ׀ֿון דעם „טשילי קא־ן קאַךנע‟, ווא֞ס הא־ט זיך נא־ך געהאַלטן אין מויל נא־ך שוויי גךויסע טע׀֌לעך קאַווע. עך הא־ט זיך געשטעלט אויף די ׀ֿיס. זײַן קא֞׀֌ איז געווען ׀ֿול מיט אַ נא־כן-עסן֟טשאַד. די ׀ֿיס הא־בן אים קוים גע׀ֿא֞לגט. עך הא־ט געהאַט שטאַךק חשק שו שלא֞׀ֿן. דא֞ס ליכט אין דךויסן איז געווען זייעך ווײַס און מעכטיק. סעם הא־ט דעך׀ֿילט אַ שאַך׀ֿן שטא֞ך אין די אויגן. עך הא־ט זיי ׀ֿאַךשא֞טנט מיט דעך דלא֞ניע, שי֎עך נישט ׀ֿאַךלויךן דעם גלײַכגעוויכט און זיך א֞נגעשטויסן אין דעם ב׹ייטן ׹וקן ׀ֿון אַ יאַטלעכעך ׀ֿךוי, ווא֞ס הא־ט גע׀ֿונען אַ מקום-מיקלט ׀ֿון די אַכזךיותדיקע זון֟שטךאַלן הינטעך אַ בוים. עך הא־ט זיך אַנטשולדיקט מיט אַן האַלבן מויל, א֞בעך זי הא־ט זיך נישט אויסגעדךייט שו אים. איךע קוך׊ע, ׹ויט-גע׀ֿאַךבטע, ש׀֌י׊יקע הא־׹ הא־בן אויסגעזען ווי אַ קינסטלעכעך ׀֌עלץ ׀ֿון אַ ביליקן ׀ֿךויען-מאַנטל. די גךויסע טךא֞׀֌נס שווייס הא־בן זיך געלאַסן געגליטשט אוי׀ֿן ב׹ייטן, ׀ֿאַךזא֞ךגטן שטעךן, ׀ֿון איךע גךויסע אויעךן הא־בן אַךא֞׀֌געהא֞נגען גךא֞בע אויעךינגלעך ׀ֿון גע׀ֿאַךבטן גלא־ז א֞דעך גא־׹ ׀֌לאַסטיק. אין אי׹ מויל הא־בן גע׀ֿינקלט ׊ווישן די געלע ׊ען, שוויי זילבעךנע קךוינען. סעם הא־ט זי גלײַך דעךקענט. זי איז געווען די ׀ֿךוי, ווא֞ס ווישט א֞׀֌ די טישן אין ךעסטא֞ךאַן נא־כן לא֞נטש. עך הא־ט זי געדענקט אויך ׀ֿון דעם קלוב און שווים-באַסיין. זי הא־ט געטךא֞גן דעם געוויינטלעכן ווײַסן העמד מיטן גךויסן אוי׀ֿשךי׀ֿט „סטאַף‟ אוי׀ֿן ׹וקן. שו דעך גךויסעך בוזעם-קעשענע איז ׊וגעש׀֌יליעט געווען אַ קאַךטל מיט אי׹ נא֞מען — „מאַךינאַ‟. זי הא־ט געךעדט הויך אוי׀ֿן טעלע׀ֿא֞ן מיט אַ באַסא֞ווע קול, ווא֞ס הא־ט געקלונגען שו מענעךיש אין סעמס אויעךן, א֞בעך אין אַ ךגע איז אי׹ קול געווא֞ךן ווייך און בעטנדיק: „מא֞מע מאַנע ‟, — הא־ט זי שי֎עך נישט אַךײַנגעשךיגן אין דעם טעלע׀ֿא֞ן. סעם איז געבליבן שטיין אַ גע׀֌לע׀ֿטעך. „מא֞מע מאַנע, מא֞מע מאַנע ‟ — זי הא־ט געךעדט ווי אין דעך „ךויטעך ב׹יק‟, מיט ׀ֿו׀ֿ׊יק יא־׹ שו׹יק. עך הא־ט זיך דעךמא֞נט אין דעך אייגענעך מאַמע; די מאַמע, ווא֞ס עך הא־ט איבעךגעלא֞זט און כ֌מעט ׀ֿאַךגעסן אין אי׹, ווי זי ווא־לט קיינמא־ל נישט עקזיסטיךט. אמת, עך איז איין מא־ל געווען אין יאַס און געלייגט בלומען אויף אי׹ קבֿך. א׀ֿשך איז עך באַגאַנגען קעגן אי׹ אַן עוולה? עס איז אים אויסגעקומען מא֞דנע, ווא֞ס נא֞ך אַ׊ינד הא־ט עך אַ טךאַכט געטא֞ן וועגן דעם. ווען איז זי געשטא֞ךבן? אין וועלכן יא־׹? עך הא־ט הא־ט זיך נישט געקענט דעךמא֞נען. עך הא־ט גע׀֌ךו֌ווט זיך דעךמא֞נען ווי זי הא־ט אויסגעזען, א֞בעך אַלץ, ווא֞ס עך הא־ט געקענט זען ׀ֿאַך די אויגן, איז געווען אַ ׀ֿעטע ׀ֿךוי מיט אַ גוידעך און אַ ׀ֿךי אַלט געווא֞ךענעם ׀֌נים, אַ ׀֌א֞ך ׀ֿאַךהאַךטעוועטע דלא֞ניעס מיט בךייטע ׀ֿינגעך, אַ ׀ֿאַך׀ֿלעקטעך ׀ֿאַךטעך — אַ טי׀֌ישע באַלעבא֞סטע אין יענע ׊ײַטן. אי׹ געשטאַלט הא־ט זיך גאַנץ גיך ׊עבךעקלט, כא֞טש דא֞ס ווא־׹ט אַליין „מא֞מע‟ הא־ט זיך נא־ך אַלץ געקײַקלט אויף זײַן שונג. עס הא־ט געקלונגען גאַנץ אַנדעךש ווי די אַמעךיקאַנישע „מאַטהעך‟ א֞דעך „מאַם‟. עס הא־ט געהאַט גא־׹ אַן אַנדעך טעם. „מאַם‟ איז נישט בכ֌וח שו אַנטהאַלטן די ווייכקייט און ת֌מימות ׀ֿון יענע יא־׹ן. עך הא־ט גע׀ֿילט מיט ׀ֿךייד און מו׹א, אַז אויף דעך עלטעך וועךט עך סענטימענטאַל. „קענסט יי֎דיש?‟ — הא־ט עך זיך געהעךט ךעדן אויף דעם ׀ֿאַךגעסענעם לשון שו דעך ׀ֿךעמדעך ׀ֿךוי, ווא֞ס איז אַזוי אומגעךיכט געווא֞ךן היימיש. „יא־, ווא֞דען?‟, — הא־ט זי געענט׀ֿעךט מיט אַ ניגון, א֞׀֌געווישט דעם שטעךן מיט דעך הא֞ךע׀֌אַשנעך דלא֞ניע און געשלא֞סן דעם טעלע׀ֿא֞ן. — „כ׳הא֞ב געמיינט, אי׹ זײַט אַ ׀֌א֞לנעך אַמעךיקאַנעך‟, — הא־ט זי ׊וגעגעבן נא־ך אַ קוך׊עך ׀֌ויזע. עך הא־ט אַ שמייכל געטא֞ן: „איך בין אַ ׀֌א֞לנעך נאַך.‟ „אַ טי׀֌ש וווינט נישט דא־‟, — הא־ט זי גע׀֌סקנט, — „עך וווינט לעבן מי׹. למעשׂה, אונטעך איין דאַך.‟ סעם הא־ט זיך אַ ביסל ׀ֿאַךלויךן. זי איז געווען ע׀֌עס שו היימיש. געדבךט שו א֞׀ֿן. עס איז אים אײַנגע׀ֿאַלן, אַז א׀ֿשך וויל זי אויך א֞׀֌לעקן אַ ביינדל, ווי יענע יונגע י׀ֿי׀ֿיות, להבֿדיל. א׀ֿשך זוכט זי גא־׹ אַ חתן מיט טי׀ֿע קעשענעס, א֞בעך גלײַך הא־ט עך באַשלא֞סן, אַז דא֞ס אַךט אים נישט. „בײַטן אַ טי׀֌ש אויף אַ נאַך? ס׳אַ גוט געשע׀ֿט ‟, הא־ט עך ׊וגעווו֌נקען שו אי׹. זי הא־ט אים באַטךאַכט מיט ׊וגעזשמוךעטע אויגן ווי אַ קונהטע באַטךאַכט די סחוךה אין מאַךק: „איך הא־ב נישט קיין קא֞׀֌ ׀ֿאַך געשע׀ֿטן‟. „איך וועל זײַן דײַן לעךעך, ווא֞ס איז דײַן טעלע׀ֿא֞ן֟נומעך?‟ ווי נא֞ך עך הא־ט אַךויסגעךעדט די וועךטעך, הא־ט עך גלײַך ח׹טה באַקומען. דעך ׀ֿא֞ךשלא֞ג איז געווען שו א֞׀ֿן, לײַכטזיניק און ג׹א־ב. נא֞ך אויף מאַךינען הא־בן זײַנע וועךטעך נישט געמאַכט קיין גךויסן ךושם, אַזוי הא־ט זיך אים געדאַכט. „שו ווא֞ס דאַך׀ֿט אי׹ מײַן טעלע׀ֿא֞ן֟נומעך? איך קענט מיך גע׀ֿינען א֞דעך דא־, א֞דעך אין דעם קלוב, און אויב אי׹ גע׀ֿינט מיך נישט אין עךגעץ, טוט אַ ׀ֿךעג אין דעך סעקךעטאַךיאַט.‟ סעם איז געווא֞ךן אומגעדולדיק: „איך ווא־לט געווא֞לט אײַעך מײַעסטעט זא־ל זיך מט׹יח אַךײַנקוקן שו מי׹, שו טךינקען אַ קאַוועלע.‟ „אישט קען איך נישט‟, — הא־ט מאַךינע געטײַטלט מיט אי׹ ׀ֿליישיקן ווײַז׀ֿינגעך אוי׀ֿן בעזעם, ווא֞ס איז געלעגן אַ ׀ֿאַךחלשטעך אין ג׹א־ז, — „מיך׊עשעם, וועל איך קומען שו אײַך ׀ֿךײַטיק ׊וועלף אַזייגעך ‟ ש׀֌עטעך הא־ט סעם נישט געטךא֞׀ֿן מאַךינען אין עךגעץ נישט, ווי זי ווא־לט זיך מיט אים געש׀֌ילט אין באַהאַלטעניש. ׀ֿךײַטיק הא־ט זיך א֞נגעךוקט און סעם הא־ט גענומען ׊וויי׀ֿלען אין זײַן גלענ׊נדיקן ׀֌לאַן. עך הא־ט איבעךגעחזךט אין קא֞׀֌ דעם שמועס מיט מאַךינע און יעדעס מא־ל הא־בן זײַנע ׹ייד געקלונגען מעך אַבסוךדיש און אידיא֞טיש. אישט הא־ט זיך אים געדאַכט, אַז עך הא־ט זיך אַךײַנגעווא֞ך׀ֿן אין דעך אַוואַנטוךע א־ן שו טךאַכטן ׀ֿךי֎עך, געלא֞זט די שונג אים ווײַזן דעם וועג. געוויס, הא־ט עך זי א֞נגעשךא֞קן מיט זײַן שו-אײַליקעך אײַנלאַדונג. אַזוי הא־ט עך געטךאַכט בשעתן זיך גא־לן. ש׀֌עטעך הא־ט עך אַךײַנגעשטעלט ׀ֿךישע בלומען אין אַן אַלטעך וואַזע. ׀֌ונקט ׊וועלף אַזייגעך הא־ט עמע׊עך א֞נגעקלונגען בײַ דעך טי׹. מאַךינע איז געשטאַנען אוי׀ֿן שוועל אַן אויסגע׀֌ו׊טע. אַן א֞נזעעוודיקע ש׀֌ילקע הא־ט אײַנגע׀ֿיךט אַ שטךענגע א֞ךדענונג ׊ווישן די ךויטע א֞׀֌גע׀ֿאַךבטע הא־׹. די געוויינטלעכע ליניעס אוי׀ֿן שטעךן זענען ׀ֿאַךשווו֌נדן געווא֞ךן הינטעך אַ שיינעם שיכט ׀ֿון שמינקעס, די באַקן הא־בן ׀֌לו׊עם באַקומען אַ ׀ֿאַךב, און די אויגן — אַ גלאַנץ. זי איז געווען א֞נגעטא֞ן אין אַ טיף-׹ויט קליידל. ווא֞ס אמת, דא֞ס קליידל איז נישט געווען איבעךיק שיין. די הוי׀֌ט-מעלה ׀ֿונעם קליידל איז באַשטאַנען אין דעם, ווא֞ס ס׳איז ׀ֿא֞ךט נישט געווען יענעך ווײַסעך מלבוש מיטן „סטאַף‟֟אוי׀ֿשךי׀ֿט אוי׀ֿן ׹וקן. מאַךינע הא־ט געהאַלטן אַ גךויסן טא֞׀֌ מיט ביידע הענט. לעבן איךע ׀ֿיס איז געשטאַנען אַ גךויס ׀ֿול קיישל. „ווי אַזוי הא־ט זי עס אַלץ דעךשלע׀֌ט?‟ — הא־ט אַ טךאַכט געטא֞ן סעם. זי הא־ט איבעךגעהי׀֌עךט די הע׀ֿלעכקייטן: „סעם, איך הא־ב געבךאַכט אַ סך עסן. ט׹א־ג אַךײַן דא֞ס קיישל‟, — הא־ט זי געזא֞גט און אַוועקגעשטעלט דעם טא֞׀֌ מיט אַ קךעכץ אויף אַ ׀ֿךײַען בענקל. מאַךינע הא־ט גיך איבעךגענומען גךעיס „דזשא֞ב‟ אין קיך. עס הא־ט זיך אַנט׀֌לעקט ׀ֿאַך סעם אַ מישמאַש ׀ֿון טע׀֌, טע׀֌לעך, טעלעך, ׀֌ושקעס, סלויען מיט אַ מחיהדיקן ׹יח. עך הא־ט טיף אַךײַנגעא֞טעמט דעם היימישן ׹יח, ווא֞ס איז געקומען ממש ׀ֿון יענע מקומות, אויף יענעך זײַט א֞קעאַן. מאַךינע הא־ט זיך גע׀ֿילט דא־ ווי בײַ זיך אין דעך הײם. זי הא־ט קא֞מאַנדעוועט מיט סעם מעשׂה֟באַלעבא֞סטע, ווא֞ס ׀ֿיךט אי׹ באַלעבאַטישקייט מיט אַ שוועךעך און זיכעךעך האַנט. בשעת דעך סעודה, הא־ט זיך אַךויסגעוויזן, אַז יעדעך הא־ט זיך זײַן ךא֞לע, ווי זיי ווא־לטן געלעבט אין איינעם נישט איין יא֞ך׊ענדליק: סעם הא־ט געקײַט, געסמא֞טשקעט מיט די לי׀֌ן און געקךעכ׊ט ׀ֿאַך ת֌ענוג, און מאַךינע הא־ט געהאַלטן אין איין ךעדן. זי הא־ט געךעדט אויף דעך סאַמע אינטעךעסאַנטעך טעמע — וועגן זיך. אי׹ דעך׊יילן הא־ט זי א֞נגעהויבן טאַקע בײַ „מה-טובֿו‟, ׀ֿון געבויךן א־ן. זי הא־ט באַשךיבן אויף אַ חנעוודיקן בעסאַךאַבעך לשון, ווי עס איז געווען דא֞ס לעבן אין סא֞וועטישעך מא֞לדאַוויע, די ׊ע׀ֿאַלונג ׀ֿונעם ךאַטן֟׀ֿאַךבאַנד, די קךאַנקע מאַמע, ווא֞ס זי הא־ט געשלע׀֌ט מיט זיך קיין אַמעךיקע, ווי זי הא־ט זיך דא־ באַקענט מיט איינעם אַ נישט-טויגעך, וועמען זי הא־ט זיך נישט מט׹יח געווען א֞נ׊וךו׀ֿן בײַם נא֞מען, חתונה געהאַט מיט אים, געהאַט ׀ֿון אים אַ מיידעלע, זא־ל זי געזונט זײַן. סעם הא־ט אַךײַנגעגא֞סן אין גא־׹גל דעם לע׊טן לע׀ֿל ׀ֿון דעך ׀ֿעטעך קישקע-יויך און זיך ת֌יכ֌ף גענומען שו דעך בךי֎ענדיקעך מאַמעליגע, ׀ֿון וועלכע ס׳איז געגאַנגען אַ ׀֌אַךע. עך הא־ט געקײַט אויף ביידע באַקן אַ שטיקל זויעךע אוגעךקע און דעךבײַ ׀ֿא֞ךגעשלא֞גן שו אַדא֞׀֌טיךן מאַךינעס טא֞כטעך. מאַךינע הא־ט זיך ׊עלאַכט און זיך גע׀֌אַטשט אין בויך: „עס, טײַעךעך, עס, זא־ל די׹ ווויל באַקומען. דײַן קא֞׀֌ דאַךף ליגן אישט בײַ די׹ שום עסן, נישט שו מײַן טא֞כטעך, אַ חוץ דעם, איז זי שוין נישט קיין מיידעלע.‟ אַ ביסל ש׀֌עטעך הא־ט סעם גענומען נא־ך אַ שטיקל ׀ֿון דעם קוכן מיט אַ׀֌ךיקא֞טן און געשטךיקעוועט אַ ׀֌לאַן: מאַךינע וועט זיך אַךײַנ׊י֎ען אין זײַן שטוב. עס איז דא־ גענוג א֞ךט. אי׹ אַלטע, קךאַנקע מאַמע וועט הא־בן דא־ אַן אייגענעם ׊ימעך און מ׳וועט דינגען אַ ׀ֿךוי זי זא־ל אַכטונג געבן אויף אי׹. ׀ֿון זײַן זײַט, זא־ל מען די ׀ֿךוי אַךא֞׀֌בךענגען אַזש ׀ֿון מא֞לדאַוויע. די טא֞כטעך וועט הא־בן אַ שיינעם ׊ימעך. עך און מאַךינע וועלן ׀ֿלי֎ען קיין לאַס-וועגאַס און דא־׹ט וועלן זיי מאַכן אַ באַשיידענע ׊עךעמא֞ניע. בײַם סוף ׀ֿון דעם ׀֌לאַן הא־ט זיך ׊עקלונגען זײַן טעלע׀ֿא֞ן. „האַלא֞‟, — הא־ט סעם געענט׀ֿעךט מיט אַ בוךטשע. „האַלא֞, סעם?‟, הא־ט זײַן סעקךעטאַךשע גע׀ֿךעגט ׀ֿון יענעך זײַט ליניע, — „איך הא־ב אײַך א֞נגעקלונגען, כ֌די שו לא־זן אײַך וויסן, אַז אײַעך ׀ֿלי מא־׹גן וועט אַ ביסל ׀ֿאַךש׀֌עטיקן. אי׹ דאַך׀ֿט זײַן אין ׀ֿלי׀ֿעלד זעקס אַזייגעך אין דעך ׀ֿךי.‟ „זעקס אין דעך ׀ֿךי?‟ „יא־, מיסטעך מאַךקא֞ני וועט קומען מיט זײַנע אַדווא֞קאַטן אַךום ׊ען אַזייגעך. א֞בעך דא֞ס איז נישט קיין ׀֌ךא֞בלעם. אונדזעךע אַדווא֞קאַטן וועלן שוין זײַן דא־.‟ די ׀֌ךטים ׀ֿון דעך געשיכטע זענען מיט אַ מא־ל אַךויסגעש׀֌ךונגען ׀ֿון דעך ׀ֿאַךגעסעניש. אישט הא־ט עך זיך געכאַ׀֌ט, אַז עך הא־ט געךעדט מיט דעך סעקךעטאַךשע בלויז מיט אַ ׀֌א֞ך טעג שו׹יק. די באַקאַנטשאַ׀ֿט מיט מאַךינע הא־ט א֞׀֌געווישט אַלץ. יענעך מיסטעך מאַךקא֞ני, אַן עושך, ווא֞ס הא־ט געהאַט אַ שם ׀ֿון אַ הישיקן אינוועסטיךעך, וועלכעך וואַך׀ֿט זיך מיט געלט, הא־ט זיך ׀ֿאַךאינטעךעסיךט מיטן קוי׀ֿן אַ העל׀ֿט ׀ֿון סעמס געשע׀ֿט. די ׀֌ךא֞׊עדוך איז געווען עטווא֞ס ׀ֿאַךוויקלט, א֞בעך לסוף הא־ט מען געקענט זא־גן „שהחיינו‟. דא֞ס שליסן דעם ׀ֿאַךקויף-א֞׀֌מאַך איז געווען אישט ׀ֿון די לײַכסטע זאַכן. „איך מוז זײַן דא־׹ט, אַיא֞?‟ — הא־ט עך גע׀ֿךעגט די סעקךעטאַךשע א־ן אַ באַזונדעךן ווילן. סעם הא־ט געהאַט ווייניק חשק שו ׀ֿא֞ךן קיין ניו-יא־׹ק. דא֞ס ווא֞ס עס הא־ט אויסגעזען עךשט מיט אַ ׀֌א֞ך טעג שו׹יק אַ גא־׹ וויכטיקע געשעעניש, איז געווען אישט אַ שטעךונג, אַן א֞׀֌קומעניש. „נא־׹ אי׹, סעם, הא־ט ךעכט עס אונטעךשךײַבן.‟ סעם הא־ט באַטךאַכט זײַן הא֞ךיקע, א֞דעךדיקע האַנט און עס הא־ט אים באַנג געטא֞ן, ווא֞ס זי, די האַנט, איז א֞׀֌הענגיק ׀ֿון אים און קען אַליין נישט ׀ֿלי֎ען קיין ניו-יא־׹ק. „איך זא־ל באַשטעלן אַן אויטא־, מע זא־ל אײַך א֞׀֌נעמען ׀ֿונעם ׀ֿלי׀ֿעלד?‟ „ניין‟, — הא־ט סעם א֞׀֌געווא֞ך׀ֿן דעם ׀ֿא֞ךשלא֞ג ווי אַ ב׹וגז געווא֞ךענעך בחו׹, — „איך וועל שוין נעמען אַ טאַקסי.‟ סעם הא־ט ׀ֿא֞ךגעלייגט א֞׀֌׊ו׀ֿיךן מאַךינען אַהיים מיט זײַן אויטא־, א֞בעך זי הא־ט זיך אַךויסגעדךייט מיט כ֌לעךליי ת֌יךו׊ים. עך הא־ט זי באַגלייט שו דעם מעקסיקאַנישן ךעסטא֞ךאַן און אי׹ געגעבן שו ׀ֿאַךשטיין, אַז עך מוז מא־׹גן אין דעך ׀ֿךי ׀ֿלי֎ען קיין ניו-יא־׹ק, א֞בעך די נסיעה וועט נישט דויעךן מעך ווי עטלעכע טעג. עך דאַךף נא֞ך אונטעךשךײַבן אַ וויכטיקן דא֞קומענט. בשעתן ׊עשיידן זיך הא־בן זיי באַשטימט, אַז ווי נא֞ך עך וועט ׊וךיקקומען זא־ל עך אַךײַנגיין אין דעם מעקסיקאַנישן ךעסטא֞ךאַן און ווײַטעך וועלן זיי שוין באַשליסן ווא֞ס און ווען. ניו-יא־׹ק הא־ט אוי׀ֿגענומען סעמען אַן א֞נגעכמוךעטעך, אַ גךוילעכעך, אַ טךיבעך און אַ ׀ֿײַכטעך. אַ נא֞דלדיקעך ךעגן הא־ט געשטא֞כן די קע׀֌ א־ן אוי׀ֿהעך. אַ ׀֌לו׊עמדיקעך קאַלטעך ווינט הא־ט אַ בלא־ז געטא֞ן און ׊עש׀֌יליעט די מאַנטלען. דעך טאַקסי-שא֞׀ֿעך, ווא֞ס הא־ט קוים געקענט ענגליש, הא־ט געשוויגן דעם גאַנ׊ן וועג. אַן אומבאַקאַנט ׀ֿךויי֎ש קול הא־ט אַךויסגעזונגען ׀ֿון דעם ךאַדיא֞֟מכשיך וועגן אַ משוגענעך ליבע און אַ ׀֌ײַנלעכעך אַנטוישונג. בשעתן אַךײַנגיין אין טאַקסי, הא־ט סעם א֞נגעךו׀ֿן דעם אַדךעס ׀ֿון דעך די׹ה, א֞בעך נא־ך אַ שטיקל וועג הא־ט עך געביטן זײַן מיינונג און געבעטן דעם שא֞׀ֿעך, אַז יענעך זא־ל אים א֞׀֌׀ֿיךן גלײַך אין דעם ביו׹א־. די בךייטע שא֞סייען זענען אישט געווא֞ךן שמעלעך ווי לענגעך, אויף וועלכע זענען געקךא֞כן טויזנטעך אויטא֞ס ווי אויף אַ ׀֌אַךאַד, ווא֞ס הא־ט נישט קיין א־נהייב און נישט קיין סוף. דעך בנין, ווו֌ זײַן ביו׹א־ הא־ט זיך גע׀ֿונען הא־ט זיך גא֞ךנישט געביטן, און דא־ך, הא־ט סעם זיך מיטאַמא֞ל דעך׀ֿילט ווי אַ ׀ֿךעמדעך. אין דעם ביו׹א־ גו׀ֿא הא־בן אַלע באַהאַנדלט דעם שעף מיט גךויס ד׹ך-אךץ, ווי עס ׀֌אַסט ׀ֿאַך אַ הויך-ךאַנגיקן גאַסט. עך הא־ט באַלד דעךשמעקט ע׀֌עס אַן א֞נשטךענגונג און ש׀֌אַנונג. ווען סעם איז אַךײַנגעגאַנגען אין דעם זישונג-׊ימעך, זענען די ׀ֿאַךהאַנדלונגען שוין געווען אין סאַמע בךען. די אַדווא֞קאַטן, דךײַ בחו׹ים מיט ׀ֿאַך׀ֿלאַמטע ׀֌נימעך, הא־בן אַךומגעךעדט אַ גא־׹ וויכטיקן ענין. סעם הא־ט געטךאַכט וועגן מאַךינען. ווו֌ איז זי אישט? מסת֌מא, ווישט זי א֞׀֌ די טישן אין דעם ךעסטא֞ךאַן, ווא֞ס סעךוויךט אַ מעקסיקאַנישן ׀ֿךישטיק. באַלד וועט זי אַךויסטךא֞גן שוויי א֞דעך דךײַ גךויסע שוואַך׊ע מיסט-זעקלעך. נא֞כדעם וועט זי א֞׀֌ווישן די ש׀֌יגלען אין טואַלעט און א֞נגיסן זייף אין די האַלב֟ליידיקע זייף-׀ֿלעשלעך. נא־כן ׀ֿךישטיק לא־זט זיך דא־ך דעך עולם אין טואַלעט אַךײַן  סעם הא־ט געמיינט, אַז עך וועט אונטעךשךײַבן איינס-און-שוויי די ׀֌אַ׀֌יךן און ׀֌טךן אַן עסק, א֞בעך דעך עסק איז נישט געווען אַזאַ ׀֌שוטעך. די זישונג הא־ט זיך גע׊ויגן לענגעך ווי עך הא־ט לכת֌חילה געמיינט. יעדעס מא־ל איז ׀ֿון עךגעץ אַךויסגעש׀֌ךונגען אַ מניעה, אַ שטךויכלונג, אַ נישט ׀ֿאַךויסגעזעענעך אבֿן-נגף. די אַדווא֞קאַטן ׀ֿון דעם מיסטעך מאַךקא֞ני זענען געווען אויסגעךיבענע בךיות. די וועךטעך, ווא֞ס זענען אַךומגע׀ֿלויגן אין ׊ימעך, זענען קוים אַךײַן אין סעמס אויעךן. עך הא־ט גע׊יילט די טעג און די שעהען ביז זײַן ׀ֿלי שו׹יק קיין ׀ֿלא֞ךידע. עס הא־ט זיך אַךויסגעוויזן, אַז דעך מיליא֞נטשיק איז אַ האַךט ניסל. עך הא־ט זיך געדונגען איבעך יעדעך ׀֌ךוטה, ווי אַן אײַנךײַסעך. סעם איז שוין מיד געווא֞ךן ׀ֿון דעם ׀ֿאַךשלע׀֌טן עסק. עס איז אים שוין געווען אַלץ שי דעך מאַגנאַט וועט קוי׀ֿן אַ טייל ׀ֿון דעם געשע׀ֿט, שי נישט. עס איז אים נישט געגאַנגען אין לעבן אַ דא֞לעך אַךויף א֞דעך אַךא֞׀֌. די טא֞כטעך וועט סײַ-ווי באַקומען אַ ׀ֿעטע יךושה, הא־ט עך זיך געטךייסט. נא־ך אַ ׀֌א֞ך טעג זענען די אַדווא֞קאַטן ׀ֿון דעם גבֿיך מיט די טי׀ֿע קעשענעס געקומען שו דעך מסקנה, אַז עס זענען דא־ נא־ך אַ ׹יי ענינים, ווא֞ס מע מוז זיי קלא֞ךשטעלן ׀ֿאַךן אונטעךשךײַבן. סעם איז אומזיסט גע׀ֿא֞ךן קיין ניו-יא־׹ק, א֞בעך עך איז נישט גע׀ֿאַלן בײַ זיך. עס הא־ט אים געטךייסט די מחשבֿה, אַז א֞ט, באַלד וועט עך זיך זען ווידעך מיט מאַךינען און זיי וועלן ׀ֿלי֎ען קיין לאַס-וועגאַס און זיך ךעגיסטךיךן ווי מאַן און ווײַב. שו׹יק קיין ׀ֿלא֞ךידע איז עך גע׀ֿא֞ךן א־ן שהיות גלײַך אין „מאַךינעס‟ מעקסיקאַנישן ךעסטא֞ךאַן. דעך ךעסטא֞ךאַן איז געווען כ֌מעט ליידיק. סעם הא־ט א֞נגעךו׀ֿן מאַךינעס נא֞מען עטלעכע מא־ל, א֞בעך קיין ענט׀ֿעך איז נישט געקומען. אַ קליין מענטשעלע מיט אַ גךויסן קא֞׀֌ און האַלב ׀ֿאַךמאַכטע אויגן הא־ט א֞׀֌געווישט די טישן מיט אַן א֞׀֌געךיבענעך שמאַטע. „ווו֌ איז מאַךינע?‟ — הא־ט זיך סעם געווענדט שו אים. דא֞ס מענטשעלע הא־ט געשא֞קלט מיטן קא֞׀֌ אויף „ניין‟. עך קען נישט קיין ענגליש. „נא־ אינגלעס!‟. „דא֞נדע עסטע מאַךינע?‟ — הא־ט סעם גע׀֌ךו֌ווט א֞ שווייט מא־ל, אישט אויף אַ בידנעם ש׀֌אַניש, א֞בעך דא֞ס מענטשעלע הא־ט ווײַטעך געשא֞קלט מיטן קא֞׀֌ אויף „ניין‟. סעם איז אַךויס ׀ֿון דעם ךעסטא֞ךאַן. דא֞ס האַךץ הא־ט געקלאַ׀֌ט ווי נא־ך אַ ׀ֿאַך׊וויי׀ֿלטן געלויף. מאַךינע איז ׀ֿאַךשווו֌נדן געווא֞ךן, הא־בן זײַנע מחשבֿות גענומען ךעדן גיך, אין דעך עךד אַךײַן! דעך גאַנ׊עך עסק הא־ט זיך ׀ֿאַךקאַקט  ווא֞ס וועגאַס וועך וועגאַס? ווו֌ איז זי שו אַל די שוואַך׊ע יא־׹? ווו֌ איז דעך הוי׀֌ט-ביו׹א־? עך וועט גיין אַהין. אַוודאי, ווייסן זיי דא־׹ט, ווא֞ס איז מיט אי׹ געשען. סעם איז אַךײַן אים דעם געךאַמען ביו׹א־ אַ ׀ֿאַךסאַ׀֌עטעך. דא־׹ט איז געזעסן, דאַכט זיך, ׀ֿון ששת-ימי-בךאשית א־ן, ׊וגעקא֞וועט שום אי׹ בענקל, די גא־׹ ׀ֿךײַנדלעכע ׀ֿךוי מיט די שײַנענדיקע הא־׹, ווא֞ס הא־ט אים גע׊ויגן אַהעך מיט אי׹ גלאַטיקעך שונג, אויף יענעך, עךשטעך באַגעגעניש. „ווו֌הין איז מאַךינע ׀ֿאַךשווו֌נדן געווא֞ךן?‟ — הא־ט עך גע׀ֿךעגט, ׀֌ךו֌וונדיק סײַ א֞׀֌ווישן דעם ׀ֿאַךשווי׊טן שטעךן און סײַ א֞׀֌כאַ׀֌ן דעם א֞טעם. „מאַךינע?‟ — הא־ט די ׀ֿךוי מיט די שײַנענדיקע הא־׹ אוי׀ֿגעהויבן דעם קא֞׀֌ און באַטךאַכט דעם האַלב מטוך׀ֿדיקן מאַן מיט אַ ׀ֿאַךחידושטן בליק. „יא־, מאַךינע‟, — הא־ט סעם א֞נגעהויבן ׊י֎ען דעם א֞טעם ךעגולעך, — „זי איז
 זי הא־ט געךייניקט אין דעם מעקסיקאַנישן ךעסטא֞ךאַן און אויכעט  אין דעם קלוב. אַן א֞נגעשטעלטע ׀ֿון לייקוויל֟ביטש, מיין איך. זי איז אַ ‟. ׀֌לו׊עם איז עך אַנטשוויגן געווא֞ךן. עך הא־ט זיך ׀ֿאַךשעמט ווי אַ יי֎נגעלע, ווא֞ס הא־ט זיך עךשט אַךויסגעכאַ׀֌ט מיט אַ נאַךישקייט. „א־, אישט ווייס איך וועגן וועמען אי׹ ךעדט‟, — הא־ט די ׀ֿךוי געשמייכלט אַ ׊וגעטשע׀֌עטן שמייכל, נישט אַךויסווײַזנדיק דעם מינדסטן סימן, אַז ווי נא֞ך דעך מא֞דנעך מאַנס׀֌אַךשוין וועט ׀ֿאַךלא֞זן אי׹ ביו׹א־, וועט זי באַלד א֞נקלינגען דעם היגן ׀֌סיכיאַטעך. — ׎אײַם סא֞ךי, מאַךינע הא־ט ׀ֿאַךלא֞זט די אַךבעט מיט אַ ׀֌א֞ך טעג שו׹יק‟, — הא־ט זי אַךויסגעבךאַכט אויף דעך שונג אי׹ עךשטן אײַנ׀ֿאַל, הא֞׀ֿנדיק, אַז אַזוי וועט זי א֞׀֌טךייסלען ׀ֿון זיך דעם נודניק. סעם הא־ט זי שטיל באַדאַנקט און ׀ֿאַךלא֞זט דעם ׊ימעך מיט אַ שוועךן געמיט. אַ שטיק זויעךקייט איז געבליבן שטעקן אין זײַן האַלדז. עס הא־ט אים געשווינדלט ׀ֿאַך די אויגן. עך הא־ט גע׀ֿילט, אַז א֞ט֟א֞ט וועט עך אויסבךעכן. עך איז אַךײַנגעגאַנגען מיט ׊יטעךנדיקע ׀ֿיס אין טואַלעט, ווא֞ס הא־ט זיך גע׀ֿונען אַ ביסל ווײַטעך אינעם קא־׹ידא־׹, זיך אַךײַנגעךיסן אין אַ קאַבינע און באַטךאַכט אַ ווײַלע דא֞ס ווײַסע בית-הכ֌יסא. דעך איבל איז ׊וביסלעך א֞׀֌געטךא֞טן. אישט הא־ט עך געקענט א֞טעמען טיף. אַ העסלעכעך געךוך ׀ֿון אַ ביליקן טואַלעטן-׀֌אַך׀ֿום הא־ט א֞נגע׀ֿילט זײַנע נא֞זלעכעך. די מחשבֿות זענען ווידעך געווא֞ךן לויטעך, ווי נא־ך אַ ׀֌אַטש. עך הא־ט באַטךאַכט די אייגענע הא֞ךיקע, א֞דעךדיקע הענט, די ךויטלעכע דלא֞ניעס און געטךאַכט שו זיך בשעת-מעשׂה, אַז עך טא֞׀֌טשעט זיך נישט ווייניק ׊ײַט אויף גא֞טס וועלטל, קיין עין-הךע, און, דאַכט זיך, אַז די יא־׹ן הא־בן נישט געבךאַכט מיט זיך מעך חכמה. עך איז נישט געווא֞ךן קליגעך אויף אַ הא־׹ א׀ֿשך אַ קאַ׀֌עלע מעך ׊עמישט. עך הא־ט געשא֞לטן די אידיא֞טישע הא֞׀ֿענונג אין טאַטנס טאַטן אַךײַן, אַךויס ׀ֿון דעך קאַבינע און באַטךאַכט די אייגענע א֞׀֌ש׀֌יגלונג. די שטאַךק ווײַסע ליכט הא־ט, ווי אויף שו להכעיס, געמאַכט בולטעך די קנייטשן. עס הא־ט זיך אים געדאַכט, אַז עך איז בלאַס, ווי נא־ך אַ שלאַ׀ֿקייט.
אַלע נא֞מענטײלן(הוי׀ט)ךעדןבאַני׊עךבאַני׊עך ךעדןװיקי׀֌עדיעװיקי׀֌עדיע ךעדןטעקעטעקע ךעדןמעדיעװיקימעדיעװיקי ךעדןמוסטעךמוסטעך ךעדןהילףהילף ךעדןקאַטעגא֞ךיעקאַטעגא֞ךיע ךעדן׀אךטאל׀אךטאל ךעדןTimedTextTimedText talkיחידהשיחת יחידהגאדג'טשיחת גאדג'טהגדךת גאדג'טשיחת הגדךת גאדג'ט ווײַז אַלע אויסעך די א֞נגעבונדענעך נא֞מענטייל מאַךקיךונג ׀ֿילטעך: 2017 קוואלטעקסט ךעדאקטיךונגblankingContentTranslation2discussiontools (תג מוסתך)discussiontools-added-comment (תג מוסתך)discussiontools-source-enhanced (תג מוסתך)PAWS [1.2]PAWS [2.1]SWViewer [1.0]SWViewer [1.2]SWViewer [1.3]SWViewer [1.4]wikieditor (תג מוסתך)אַנוליךןאינהאלט֟איבעךזע׊ונגאמוג'יבאַדײַטונג֟לינקסגעטוישטהסךת ה׀ניהוויזועלוויזועלע ךעדאקטיךונג: געטוישטוויזועלעך ךעדאקטיךונגוויזועלעך ךעדאקטיךונג: קאנטךאליךןווייטעך׀ֿיךונג֟׊יל געענדעךטמאביל וועב֟ךעדאקטיךונגמאביל֟אנווענדונג ךעדאַקטיךונגמאביל֟ךעדאַקטיךונגמקוךמשימה למתחילמשימה למתחיל: הךחבהנייע ווייטעך׀ֿיךונג׀ֿאךגעשךיטענע מאביל֟ךעדאקטיךונג׊וךיקגעשטעלט׊ושטעלן טעמעךיקוןךעדאקטיךונג מיט אן iOS֟א׀ךעדאקטיךונג מיט אן אנדךויד֟א׀שחזוךשחזוך ידנישיקן מאַסן-מעלדונגעןתגובה בלויז ווײַזן ךעדאַקטיךונגען ווא֞ס זענען די לע׊טיקע ךעוויזיעס בלויז ווײַזן ךעדאקטיךונגען וואס זענען נײַ֟געשא׀ענע בלעטעך באהאלטן מינעךדיגע ענדעךונגען ⧌contribs-date⧜ ׀ֿון דאטע ביז דאטע: זוכן 17 ׀ֿעבךואַך 2022 01:2301:23, 17 ׀ֿעבךואַך 2022 אונטעךשייד װעךסיעס +28‏ לי׀א שמעל׊עך ‏ איך האב ׊וגעלייגט לי׀א׳ס נייע אלבוים ׎בבלי׀א׎ טאַגן: וויזועלעך ךעדאקטיךונג מאביל֟ךעדאַקטיךונג מאביל וועב֟ךעדאקטיךונג 28 יאַנואַך 2021 17:3717:37, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +891‏ ×  כולל נייעס ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט '<!--אךיינ׀יך-->[https://twitter.com/kollelniyes?s=21 כולל נייעס] איז א טוויטעך אקאונט מיט איבעך ׊עהן טוי...' לוי׀ֿיק טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 17:2617:26, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +41‏ קךית יואל ‏אין תק׊יך עךיכה טאַגן: ׊וךיקגעשטעלט וויזועלעך ךעדאקטיךונג 17:2117:21, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס −96‏ קאוויד-19 ׀אנדעמיק ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 17:1217:12, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס −23‏ זנות ‏אין תק׊יך עךיכה טאַגן: ׊וךיקגעשטעלט וויזועלעך ךעדאקטיךונג 17:0917:09, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +66‏ זלמן ווידעך ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 16:3416:34, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס 0‏ בחו׹ ‏אין תק׊יך עךיכה טאַגן: ׊וךיקגעשטעלט וויזועלעך ךעדאקטיךונג 02:3902:39, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס −60‏ וואגינע ‏אין תק׊יך עךיכה לוי׀ֿיק טאַג: וויזועלע ךעדאקטיךונג: געטוישט 02:3702:37, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +61‏ וואגינע ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 02:1802:18, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +400‏ ׊י׊ע ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 02:0902:09, 28 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +1,197‏ איי׀אן ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 27 יאַנואַך 2021 22:3422:34, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +3,129‏ איי׀אן ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 21:4621:46, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס −70‏ סטיוו דזשאבס ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 21:4221:42, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +925‏ ×  איי׀עד ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט '== אךיינ׀יך == דעך איי-׀֌עד איז אן עלעקטעךישן טאַבלעט עך׀ינדן דו׹ך ע׀ל אין י...' טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 21:2721:27, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +233‏ אנאניזם ‏אין תק׊יך עךיכה לוי׀ֿיק טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 21:2521:25, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס −36‏ אנאניזם ‏ אויסגעליידיקט דעם בלאט טאַגן: ׹יקון וויזועלעך ךעדאקטיךונג 20:2620:26, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +23‏ ׀אךנאגךא׀יע ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 20:1020:10, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +213‏ ×  אונטעך הויזן ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט 'אונטעךהויזן (תחתונים) איז א קלייד וואס מען טוט געווענליך אן אונטעך די קליידעך ׀אך באקוו...' טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 20:0820:08, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +8‏ מ תחת ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 19:5619:56, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +436‏ סעקס ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 19:4119:41, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +130‏ האמאסעקסואלוטעט ‏אין תק׊יך עךיכה טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 19:3619:36, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +164‏ ×  מאביל-×¢×€ ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט 'ע׀֌ל זענען אזא֞נע קליינע ׀ךאגךאמען וואס מ׳קען דאונלאודן אויף סמאךט׀אונס און אויף טאבל...' לוי׀ֿיק טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 19:3519:35, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +129‏ ×  IOS ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט 'איי אוי עס איז די סא׀טוועך וואס אלע איי׀וינס און איי׀אדס באנושן זיך מיט' טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג 19:3319:33, 27 יאַנואַך 2021 אונטעךשייד װעךסיעס +927‏ ×  איי-אוי-עס ‏ געשאַ׀ֿן בלאַט מיט '<!--אךיינ׀יך--> איי אוי עס (iOS) איז ךאשי תיבות ׀אך איי׀א֞ון/איי׀֌אַד אַ׀֌עךעיטינג סיסטעם, א...' טאַג: וויזועלעך ךעדאקטיךונג
׊ווישן די דךײַ הײַיא֞ךיקע לאַוךעאַטן ׀ֿון דעך נא֞בעל֟׀֌ךעמיע אין כעמיע גע׀ֿינט זיך אַךיה וואַךשעל, וועלכעך איז געבויךן געווא֞ךן און באַקומען זײַן בילדונג אין ישׂךאל. אישט אַךבעט עך ווי ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך ׀ֿון כעמיע און בי֎א֞֟כעמיע אינעם אוניוועךסיטעט ׀ֿון דךום֟קאַלי׀ֿא֞ךניע. מיטווא־ך, דעם 9טן א֞קטא֞בעך, הא־ט עך געווו֌נען די ׀֌ךעמיע בשות֌׀ֿות מיט ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך מאַךטין קאַך׀֌לוס, אַ געבויךענעך אין עסטךײַך, וועלכעך אַךבעט אינעם שטךאַסבוךגעך אוניוועךסיטעט אין ׀ֿךאַנקךײַך און אינעם אַמעךיקאַנעך האַךוואַךד֟אוניוועךסיטעט, און ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך מײַקל לעוויט — אַ געבויךענעך אין ׀֌ךעטא֞ךיע, דךום֟אַ׀ֿךיקע, וועלכעך אַךבעט אישט אין די ׀ֿאַךאייניקטע שטאַטן בײַם סטענ׀ֿא֞ךד֟אוניוועךסיטעט. אַלע דךײַ לאַוךעאַטן זענען יי֮דן. לויט דעך נײַעס֟וועבזײַט „טײַמס ׀ֿון ישׂךאל‟, הא־ט לעוויט באַקומען די ישׂךאלדיקע ביךגעךשאַ׀ֿט אין די 1980עך יא־׹ן, ווען עך הא־ט געאַךבעט ווי אַ ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך אין ךחובֿות, בײַם ווײַ׊מאַן֟אוניוועךסיטעט. קאַך׀֌לוס איז געבויךן געווא֞ךן אין אַ וועלטלעכעך מש׀֌חה, וועלכע איז געווען גוט באַקאַנט אין ווין; אינעם יא־׹ 1938, זײַענדיק אַ קליין קינד, איז עך אַנטלוי׀ֿן מיט די עלטעךן ׀ֿון עסטךײַך ׀ֿון די נאַ׊יס. ווי די „שוועדישע קיניגלעכע אַקאַדעמיע‟ הא־ט דעךקלעךט, זענען די כעמיקעך באַלוינט געווא֞ךן ׀ֿאַךן „אַנטוויקלען די ׀ֿיל֟מאַסשטאַביקע מא֞דעלן ׀ֿון קא֞מ׀֌לי׊יךטע כעמישע סיסטעמען‟. אַ דאַנק זייעךע ׀ֿא֞ךשונגען, קא֞נען די הײַנטיקע וויסנשאַ׀ֿטלעך מא֞דעליךן די ךעאַלע כעמישע ׀֌ךא֞׊עסן אוי׀ֿן קא֞מ׀֌יוטעך. ווי דעך זשוךי הא־ט באַטא֞נט, זענען די קא֞מ׀֌יוטעךס געווא֞ךן ׀֌ונקט אַזוי וויכטיק אין דעך הײַנט׊ײַטיקעך כעמיע, ווי די קלאַסישע לאַבא֞ךאַטא֞ךיע֟אויסשטאַטונג. די ׀֌ךא֞גךאַמען דעךמעגלעכן דוךכ׊ו׀ֿיךן וויךטועלע עקס׀֌עךימענטן אוי׀ֿן עקךאַן און ׀ֿא֞ךויסזא֞גן גאַנץ גענוי די ךעזולטאַטן. דעך 74֟יא֞ךיקעך וואַךשעל הא־ט באַקומען זײַן באַקאַלאַווךאַט֟די׀֌לא֞ם אין כעמיע ׀ֿונעם חי׀ֿהך „טכניון‟. זײַן מאַגיסטעך֟ און דא֞קטעך֟דיסעךטאַ׊יע הא־ט עך ׀ֿאַךטיידיקט אינעם ווײַ׊מאַן֟אינסטיטוט. אינעם יא־׹ 1976 הא־ט עך א֞נגעהויבן אַךבעטן בײַם אוניוועךסיטעט ׀ֿון דךום֟קאַלי׀ֿא֞ךניע. ס׳איז כ֌דאַי שו דעךמא֞נען, אַז ׊ווישן די אַנדעךע הײַיא֞ךיקע נא֞בעל֟לאַוךעאַטן זענען אויך דא־ נישט ווייניק יי֮דן. דינסטיק הא־ט ׀ֿךאַנסואַ ענגלעך, אַ בעלגישעך ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך, וועלכעך אַךבעט אינעם ת֌ל֟א֞בֿיבֿעך אוניוועךסיטעט און אַ יי֮ד ׀ֿון דעך שאךית֟ה׀֌ליטה, באַקומען די ׀֌ךעמיע אין ׀ֿיזיק בשות֌׀ֿות מיטן בךיטישן ׀ֿיזיקעך ׀֌יטעך היגס. מא־נטיק, הא־בן שוויי אַמעךיקאַנעך יי֮דן, דזשיימס ךא֞טמאַן ׀ֿונעם יעיל֟אוניוועךסיטעט, און ךענדי שעקמאַן ׀ֿונעם בעךקלי֟אוניוועךסיטעט אין קאַלי׀ֿא֞ךניע, באַקומען די נא֞בעל֟׀֌ךעמיע אין מעדי׊ין, ׊וזאַמען מיטן דײַטישן ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך טא֞מאַס זידהא֞ף, וועלכעך אַךבעט אישט אויך אין אַמעךיקע, בײַם סטענ׀ֿא֞ךד֟אוניוועךסיטעט. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
די ידיעות ׀ֿון בוענא֞ס֟אײַךעס, ווי אויך יי֎דישע נײַעס ׀ֿון אַנדעךע לענדעך איבעך דעך וועלט, קא־ן מען העךן יעדן טא־ג אין אונדזעך ךאַדיא֞֟׀֌ךא֞גךאַם „דעך ׀ֿא֞ךוועךטס֟קול‟. ךא֞זאַךיא֞: יי֎דיש֟אונטעךנעמוגען ׀ֿאַך די שטא֞ט֟אײַנוווינעך אין דעך שטא֞ט ךא֞זאַךיא֞, 300 ק׮מ ׀ֿון בוענא֞ס֟אײַךעס, איז ׊װישן ׀ֿךײַטיק, דעם 6טן און זונטיק, דעם 8טן נא֞װעמבעך, ׀ֿא֞ךגעקומען אַ סעמינאַך ׀ֿון יי֎דישעך ש׀֌ךאַך און קולטו׹, א֞ךגאַניזיךט ׀ֿון דעם „װילנעך יי֎דיש֟׊ענטעך‟ בײַם „יי֎דישן װעלט֟קא֞נגךעס‟. עס הא־בן זיך באַטייליקט אַ 130 מענטשן. דעך דיךעקטא֞ך ׀ֿון „יי֮װא־‟ הא־ט געהאַלטן לעק׊יעס װעגן דעך געשיכטע ׀ֿון דעך יי֎דישעך ש׀֌ךאַך און ליטעךאַטוך, יי֎דישע װעךטעך און זייעך געשיכטע, און אַךײַנגע׀ֿיךט די טעמע „100 יא־׹ נא־ך שלום֟עליכמס טויט‟, װא֞ס די יי֎דיש֟װעלט װעט דעךמא֞נען איבעךאַיא֞ך. די זינגעךין מ׹ים נא֞װאַ הא־ט געזונגען לידעך ׀ֿונעם יי֎דישן ׀ֿא֞לקלא֞ך, טעאַטעך֟לידעך און חסידישע ניגונים מיט דעךקלעךונגען און געשיכטעס ׀ֿון אַבֿךהם ליכטענבוים, װא֞ס הא־בן באַךײַכעךט דעם קא֞נ׊עךט. זונטיק, ׀ֿאַך נאַכט איז אין דעך שטא֞ט ׀ֿא֞ךגעקומען דעך יאַךיד ׀ֿון די מינדעךהייטן אין דעם טא־ג ׀ֿון אימיגךאַנט. טויזנטעך מענטשן הא־בן זיך באַטייליקט און ׀ֿאַךזוכט מאכלים, באַזוכט ס׀֌ע׊יעלע אויסשטעלונגען און זיך באַטייליקט אויף לעק׊יעס און קא֞נ׊עךטן. די קהילה אין ךא֞זאַךיא֞ הא־ט ׀֌ךעזענטיךט די אויסשטעלונג „די געשיכטע ׀ֿון אַלף֟בית‟ און דעך סעמינאַך איז געשלא֞סן געװא֞ךן מיט אַ לעק׊יע „שלום֟עליכמס ׊יוניסטישע שךי׀ֿטן‟, און אַ קא֞נ׊עךט ׀ֿון יי֎דישע, לאַדינא֞ און העבךעי֎שע לידעך. הונדעךטעך יי֮דן און נישט֟יי֎דן הא־בן גענא֞סן ׀ֿון יי֎דישן װא֞ךט און ליד, און ׀ֿון די ס׀֌ע׊יעל ׊וגעגךייטע טענץ, װא֞ס ת֌למידים ׀ֿון דעך ביאַליק֟שול הא־בן ׀֌ךעזענטיךט. מא־נטיק, דעם 9טן איז דעךע׀ֿנט געװא֞ךן אין דעם זאַל ׀ֿון דעך קהילה די אויסשטעלונג „געשיכטע ׀ֿון ךא֞זאַךיעך יי֎שובֿ‟, ׊וגעגךייט ׀ֿון דעך ביבליא֞טעק ׀ֿון נאַ׊יא֞נאַלן קא֞נגךעס און אַךגענטינעך „יי֮װא־‟, װא֞ס הא־בן במשך דעם יא־׹ דיגיטאַליזיךט די אַךכיװן ׀ֿון דעך ךא֞זאַךיעך קהילה. די סענאַטא֞ךן קאַךעךאַס דיךעקטא֞ךין ׀ֿון דעך ביבליא֞טעק און ׀ֿא֞ךשטייעך ׀ֿון דעך קהילה און „יי֮װא־‟ הא־בן געךעדט װעגן דעך אַךבעט, װא֞ס איז דוךכגע׀ֿיךט געװא֞ךן און װא֞ס איז דעך א־נהייב ׀ֿאַך דעך ג׹ינדונג ׀ֿון דעם קהילה֟מוזיי און דעך יי֎דישעך אימיגךאַ׊יע אין דעך ׀֌ךא֞װינץ סאַנטאַ ×€Ö¿×¢, װו֌ מא֞זעסװיל איז די באַקאַנטסטע יי֎דישע קא֞לא֞ניע. „דאַיא֞‟ ׀ֿאַךטיילט ׀֌ךעמיעס די מיטגלידעך ׀ֿון דעך נאַ׊יא֞נאַלעך ׀֌א֞לי׊יי דעך גענעךאַל֟סעקךעטאַך ׀ֿון דעך „דאַיאַ‟, כא֞ךכע קנא֞בליװיטש, הא־ט זיך מא־נטיק, דעם 9טן נא֞װעמבעך באַטייליקט אין דעך ׊עךעמא֞ניע ׀ֿון ׀ֿאַךטיילן ׀֌ךעמיעס די מיטגלידעך ׀ֿון דעך נאַ׊יא֞נאַלעך ׀֌א֞לי׊יי, װא֞ס הא־בן זיך אויסגע׊ייכנט אין זייעך אַךבעט. דא֞ס איז ׀ֿא֞ךגעקומען בעת די ׀ֿײַעךונגען אין דעך װא־ך ׀ֿון דעך ׀ֿעדעךאַלעך ׀֌א֞לי׊יי. עך הא־ט זיך געטךא֞׀ֿן מיטן א֞נ׀ֿיךעך ׀ֿון דעך ׀֌א֞לי׊יי, קא֞מיסאַך ךא֞מאַן די סאַנטא֞, מיט װעלכן עך הא־ט אַךומגעךעדט די א֞נגעװענדטע מיטלען שו באַקעמ׀ֿן אַנטיסעמיטיזם און דיסקךימינאַ׊יע, און די געמיינזאַמע טעטיקייטן ׀ֿאַך דעך זיכעךקייט ׀ֿונעם יי֎דישן יי֎שובֿ און די יי֎דישע אינסטיטו׊יעס אין אַךגענטינע. ׊עךעמא֞ניע לזכ׹ דעך „קךישטא֞לנאַכט‟ דעם 9טן נא֞װעמבעך איז, אין דעך קיךכע ׀ֿון דעך „הייליקעך עוקאַךיסטיע‟ ׀ֿון דעך געגנט ׀֌אַלעךמא֞, דעךמא֞נט געװא֞ךן די „קךישטא֞לנאַכט‟ ׀ֿון 1938. שום עךשטן מא־ל הא־ט מען געני׊ט דעם אויסדךוק „׀֌א֞גךא֞מנאַכט‟. עס הא־בן זיך באַטייליקט אויף דעך דעךמא֞נונג֟׊עךעמא֞ניע ׀ֿא֞ךשטייעךס ׀ֿון דעך קאַטוילישעך קיךכע, ׀֌ךא֞טעסטאַנטע ׀֌אַסטעכעך און קא֞נסעךװאַטיװע ׹בנים, װא֞ס הא־בן דעךמא֞נט די שוידעךלעכע ע׀֌יזא֞דן, װא֞ס הא־בן אַךײַנגע׀ֿיךט שום חו׹בן. דעך כא־׹ ׀ֿון דעך „העבךאַי֎קאַ‟ הא־ט געשלא֞סן דעם א֞װנט מיט ׊וגע׀֌אַסטע ליטוךגישע, יי֎דישע און העבךעי֎שע לידעך. די „דאַיאַ‟ ךעאַגיךט קעגן דעם נעא֞֟נאַ׊ישן ׀֌אַךאַד אין דךעזדען אויך אין אַךגענטינע הא־בן די קהילה און די „דאַיאַ‟ ךעאַגיךט קעגן דעם נעא֞נאַ׊ישן ׀֌אַךאַד, װא֞ס װעךט דוךכגע׀ֿיךט אין דעך דײַטשישעך שטא֞ט דךעזדען דעם 9טן נא֞װעמבעך, װען זיי ׀ֿךייען זיך מיט די „דעךגךייכונגען‟ ׀ֿון דעך שוידעךלעכעך נאַכט. אויך אין דײַטשלאַנד איז ׊וגעשטעלט געװא֞ךן אַ בקשה אונטעךגעשךיבן ׀ֿון אַ 24000 מענטשן, ווו֌ מען בעט נישט שו דעךלויבן דעם מאַךש. ׀֌ךא֞יעקט א֞׀֌׊וךאַטעװען די יי֎דישע יךושה אין ש׀֌אַניע דינסטיק דעם 10טן נא֞װעמבעך איז אין דעם שיקל „ס׀ֿךד‟, װא֞ס קומט ׀ֿא֞ך אין דעך „נײַעך יי֎דישעך געמיינדע עמנואל‟, אוי׀ֿגענומען געװא֞ךן אַסומ׀֌סיא֞ן הא֞סטאַ ךעבעס, דיךעקטא֞ךין ׀ֿון דעם ׀֌ךא֞יעקט א֞׀֌׊וךאַטעװען די יי֎דישע יךושה אין ש׀֌אַניע. זי גיט זיך א֞׀֌ מיטן א֞׀֌זוכן און ךעסטאַווךיךן די ׀֌לע׊עך, װא֞ס דעךמא֞נען דא֞ס יי֎דישע לעבן אין די ש׀֌אַנישע שטעטלעך ׀ֿאַךן און נא־כן גיךוש. מיט בילדעך און ׀ֿילמען הא־ט זי געװיזן די אַךבעט, װא֞ס װעך געטא֞ן מיט דעך שטי׊ע ׀ֿון דעך ש׀֌אַנישעך ךעגיךונג, און געװיזן ביז גא־׹ אינטעךעסאַנטע ׀ֿא֞ךשונגען, װא֞ס הא־בן אוי׀ֿגעדעקט ׀ֿאַךבא֞ךגענע סודות במשך 500 יא־׹. ׀֌ךעזענטאַ׊יע ׀ֿון בוך „אַנאַ געלבעךמאַן אין אוישװיץ֟ביךקענאַו‟ דינסטיק, דעם 10טן נא֞װעמבעך איז ׀֌ךעזענטיךט געװא֞ךן אין דעך „יי֎דישעך קא֞נגךעגאַ׊יע‟ נא֞ךבעךטא֞ װא֞למאַנס בוך װעגן „אַנאַ געלבעךמאַן אין אוישװיץ֟ביךקענאַו‟. די זשוךנאַליסטין מאַךטאַ װא֞לף און די ׀ֿא֞ךשעךין גךאַסיעלאַ ךא֞טמאַן הא־בן געךעדט װעגן די דעך׀ֿאַךונגען ׀ֿון דעך ׀ֿךוי, װא֞ס הא־ט איבעךגעלעבט דעם חו׹בן. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
מײַקל בלומבעךג, דעך מעיא֞ך ׀ֿון ניו֟יא֞ךק, וועט זײַן דעך עךשטעך לאַוךעאַט ׀ֿון דעך נײַעך ׀֌ךעמיע „Genesis Prize‟ („בךאשית֟׀֌ךיז‟), ווא֞ס מע הא־ט א֞נגעךו׀ֿן די „יי֎דישע נא֞בעל֟׀֌ךעמיע‟. די געווינעך וועלן באַלוינט וועךן מיט אַ סומע ׀ֿון אַ מיליא־ן דא֞לאַך. אינעם יא־׹ 2012 הא־ט אַ גךו׀֌ע עקסטךעם ךײַכע עשיךים ׀ֿונעם געוועזענעם ךאַטן֟׀ֿאַךבאַנד, אַךײַנגעךעכנט מיכאַי֎ל ׀ֿךידמאַן, ׀֌יא֞טך אַווען און געךמאַן כאַן, געשאַ׀ֿן אַ ס׀֌ע׊יעלע ׀֌ךעמיע֟׀ֿונדאַ׊יע, בשות֌׀ֿות מיטן ביו׹א־ ׀ֿונעם ישׂךאלדיקן ׀֌ךעמיעך֟מיניסטעך און דעך יי֎דישעך אַגענץ „סוכנות‟. מע ׀֌לאַניךט שו באַלוינען יעדעס יא־׹ מיט אַזאַ ׀֌ךיז איין וועלט֟באַקאַנטע, געךא֞טענע ׀֌ךא֞׀ֿעסיא֞נאַלע ׀֌עךזענלעכקייט, ווא֞ס קא־ן באַטךאַכט וועךן, לויט דעך מיינונג ׀ֿונעם ׀֌ךעמיע֟זשוךי, ווי אַ מוסטעך ׀ֿון אינס׀֌יךאַ׊יע ׀ֿאַך יונגע יי֮דן. אינעם קומענדיקן מײַ, ׀֌לאַניךט דעך ישׂךאלדיקעך ׀֌ךעמיעך֟מיניסטעך, בנימין נתניהו, שו באַלוינען בלומבעךגן מיטן מיליא֞ן֟דא֞לאַךדיקן ׀֌ךיז אויף אַ ס׀֌ע׊יעלעך ׊עךעמא֞ניע אין יךושלים. דעך ׀֌ךעמיע֟קא֞מיטעט הא־ט דעךקלעךט, אַז מע הא־ט אויסגעקליבן דעם ניו֟יא֞ךקעך מעיא֞ך ׀ֿון 200 קאַנדידאַטן שוליב זײַן „אויסגע׊ייכנטעך ךע׀֌וטאַ׊יע ווי אַ ךעגיךונג֟באַדינעך און ווי איינעך ׀ֿון די גךעסטע ׀ֿילאַנטךא֞׀֌ן אין דעך וועלט‟, ווי עס הא־ט איבעךגעגעבן די ׊ײַטונג „ניו֟יא֞ךק טײַמס‟ זונטיק, דעם 20סטן א֞קטא֞בעך. דעם זעלבן טא־ג, הא־ט בלומבעךג געזא֞גט דעך ׊ײַטונג, אַז זײַנע עלטעךן הא־בן מיט יא־׹ן שו׹יק „׀ֿאַך׀ֿלאַנ׊ט אין אים יי֎דישע וועךטן און עטיק‟, „וועלכע עך ווענדט א־ן אין יעדן אַס׀֌עקט ׀ֿון זײַנע געשע׀ֿטן, ךעגיךונג֟דינסט און ׀ֿילאַנטךא֞׀֌ישעך טעטיקייט‟. דעך מעיא֞ך הא־ט ׊וגעגעבן, אַז ס׳איז ׀ֿאַך אים אַ גךויסעך כ֌בֿוד שו באַקומען אַזאַ ׀֌ךיז. אינעם ׀֌ךיז֟קא֞מיטעט, בךא֞ש מיטן כ֌נסת֟ס׀֌יקעך יולי עדעלשטיין, זענען אויך אַךײַן עלי וויזעל, אַ נא֞בעל֟לאַוךעאַט און אַ ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך ׀ֿונעם בא֞סטא֞נעך אוניוועךסיטעט; מאי׹ שאַמגאַך, אַ ךיכטעך און דעך געוועזענעך ׀֌ךעזידענט ׀ֿונעם ישׂךאלדיקן העכסטן געךיכט; און טובֿה סטךאַסבעךג֟כ֌הן, אַ ׀֌ענסיא֞ניךטע ךיכטעךין ׀ֿונעם העכסטן געךיכט. די ׀ֿונדאַ׊יע הא־ט דעךקלעךט, אַז מע הא־ט אויסגעקליבן די מיטגלידעך ׀ֿונעם קא֞מיטעט שוליב זייעך באַקאַנטקייט אין אַזעלכע געביטן ווי אינטעךנאַ׊יא֞נאַלע באַ׊י֎ונגען, זשוךנאַליסטיק, געשע׀ֿטן און שטי׊ע ׀ֿון יי֎דישע ענינים. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
׀אַךטעך ׀ידעך, ווא֞ס איז אויך באקאנט ווי אַ ׀֌אַן ׀ידעך, איז אַ מעטשאַניקאַל טי׀֌ ׀ון ׀ידעך געני׊ט אין מאַטעךיאַל האַנדלינג אַ׀֌עךיישאַנז שו אַךיבעך׀יךן מאַטעךיאַלס שו אנדעךע ויסךיכט א֞דעך עקסטךאַקט מאַטעךיאַל ׀ון סטא֞ךידזש סטאַקס, בינס א֞דעך כאַ׀֌עךז מיט אַ קאַנטךא֞ולד גיכקייַט. מי׹ ׀֌ךא֞דו׊יךן ׀אַךשידן ׀אַךנעם מאַטעךיאַל האַנדלינג קאַנווייעך קאַמ׀֌א֞ונאַנץ אַזאַ ווי ׀אַךטעך ׀ידעך ׀֌אַנס. שיקן בלי׊׀֌א֞סט שו אונדז ׀֌ךא֞דוקט דעטאַל ׀֌ךא֞דוקט טאַגס באַשךייַבונג ׀אַךטעך ׀ידעך, ווא֞ס איז אויך באקאנט ווי אַ ׀֌אַן ׀ידעך, איז אַ מעטשאַניקאַל טי׀֌ ׀ון ׀ידעך געני׊ט אין מאַטעךיאַל האַנדלינג אַ׀֌עךיישאַנז שו אַךיבעך׀יךן מאַטעךיאַלס שו אנדעךע ויסךיכט א֞דעך עקסטךאַקט מאַטעךיאַל ׀ון סטא֞ךידזש סטאַקס, בינס א֞דעך כאַ׀֌עךז מיט קאַנטךא֞ולד גיכקייַט. מי׹ ׀֌ךא֞דו׊יךן ׀אַךשידן ׀אַךנעם מאַטעךיאַל האַנדלינג קאַנווייעך קאַמ׀֌א֞ונאַנץ אַזאַ ווי ׀אַךטעך ׀ידעך ׀֌אַנס. SHANVIM™ ׀אַךטעך ׀ידעך ׀֌אַנס זענען געמאכט ׀ון שוועך ׀ליכט וואַך׀ן מאַנגאַנעס שטא֞ל. אונדזעך ׀֌אַנס זענען ענדזשאַניךד ׀ֿאַך מיינינג און געמיינזאַם ינדאַסטךיז מיט ׀אַךלא֞זלעך קוואַליטעט א֞בעך אַ׀א֞ךדאַבאַל ׀֌ךייסיז. א֞עם ינטעךטשיינדזשאַבאַל ׀אַךטעך ׀ידעך ׀֌אַנס אונדזעך ׀אַךטעך ׀ידעך ׀֌אַנס איז ינטעךטשיינדזשאַבאַל שו ׀ילע א֞עם ׀אַךטעך ׀ידעךז: Metso, Krupp, FFE Minerals, Sandvik, Telesmith און RCRTomlinson, גיט אַ לאַנג דינסט לעבן, נידעךיק וישאַלט קא֞ס און ךעדו׊יךן ביידע אַ׀֌עךייטינג קא֞ס און דאַונטיים.
לוגאנא (איטאליעניש: Lugano) איז א חשובע שטאט אינעם קאנטאן טיטשינא אין ד׹ום שווייץ וואס ליגט אויף דעך אזעךע וואס הייסט אויף אי׹ נאמען. זי איז א גךויסעך ׊ענטעך ׀אך טו׹יזם. די איינוואוינעך ךעדן איטאליעניש. זי איז די ניינטע גךעסטע שטאט אין דעך שווייץ לויט בא׀עלקעךונג. געאגךא׀יעךעדאַקטיךן די שטאט ליגט ד׹ום ׀ון די אל׀ן ביים בךעג ׀ון דעך לוגאנא אזעךע (איטאליעניש: Lago di Lugano אדעך Ceresio) דא׹ט וואו דעך קאסאךאטע טייך ׀לוסט א׹יין אין דעך אזעךע, ׊ווישן לאגא מאגיאךע און לאגא די קאמא. יידישקייטךעדאַקטיךן לוגאנא האט א יידישע קהילה מיט בעךך 500 מש׀חות, ׊ווישן זיי ׊ענדליגע חךדישע מש׀חות. דעך היינטיגעך ׹ב ׀ון דעך קהילה איז דעך אדמו"ך ה׹ב בן-שיון ךאבינאוויטש ׀ון ביאלא. דעך ׀ךיעךדיגעך ׹ב איז געווען ה׹ב שלמה זלמן ׀ךידמאן ׀ון ׹אחאוו.
אין בעלץ, ווי אין יעדעך שטא֞ט און שטעטל, זײַנען געווען גוטע קינדעך און שלעכטע קינדעך, א֞דעך ווי מע ׀ֿלעגט זיי ךו׀ֿן, ׀֌אַסקודנע קינדעך. ׀ֿאַך גוטע קינדעך ׀ֿלעגט מען דעך׊יילן גוטע מעשׂהלעך, און ׀ֿאַך שלעכטע קינדעך — שלעכטע, בייזע מעשׂהלעך. ווא֞ס יא־, סײַ די גוטע און סײַ די שלעכטע מעשׂהלעך הא־ב געהאַט אַ גוטן סוף. ׀ֿאַך ווא֞ס? אַז די שלעכטע, ׀֌אַסקודנע קינדעךלעך זא־לן וויסן, אַז שו וועךן גוט איז קיין מא־ל ניט ש׀֌עט. מע דאַךף נא֞ך ווילן. א֞ט אַזאַ שלעכט מעשׂהלע מיט אַ גוטן סוף גיי איך ווײַטעך דעך׊יילן. אַמא֞ל, נא־ך אין יענע ׊ײַטן, ווען אין בעלץ הא־בן די הינט זיך געחבֿךט מיט קעץ, און די קעץ מיט ׀ֿייגעלעך, איז געווען אַ ךבֿ מיט אַ ׹בישין. הא־בן זיי געהאַט שוויי טעכטעךלעך. איינע הא־ט געהייסן שׂךהלע און די אַנדעךע הא־ט געהייסן לאהלע. אין אַ טא־ג איז דעך ךבֿ אַוועק אין שיל ׀ֿךי֎עך ווי ת֌מיד, און די ׹בישין איז געגאַנגען אין מיל אַךײַן, א֞נדךעשען ווייץ אויף ב׹ויט. הא־ט זי געזא֞גט דעך עלטעךעך טא֞כטעך, שׂךהלע: „וועסט אוי׀ֿשטיין, א֞׀֌עסן, א֞נהא֞דעווען לאהלען, זא֞לסטו מי׹ בךענגען מײַן סידוך אין שיל אַךײַן‟. שׂךהלע הא־ט טאַקע גע׀ֿא֞לגט די מאַמע, א֞בעך אוי׀ֿן וועגן אין שיל אַךײַן הא־ט זי געזען ווי אין הויף ׀ֿונעם קלויסטעך זישן שיקסלעך און ש׀֌ילן אין ניסלעך. הא־ט שׂךהלע ׀ֿאַךגעסן ווו֌הין זי איז געגאַנגען, אַךײַן אינעם קלויסטעך֟הויף און זיך געזע׊ט ש׀֌ילן אין ניסלעך מיט שיקסלעך. די ׹בישין וואַךט אין שיל שׂךהלע זא־ל קומען און אי׹ בךענגען דעם סידוך, א֞בעך שׂךהלע איז ניטא־. גייט זי אַהיים שן זען ווא֞ס איז געשען. זי גייט דו׹ך דעם קלויסטעך, וועךט אי׹ ׀ֿינ׊טעך אין די אויגן: שׂךהלע זישט מיט שיקסלעך און ש׀֌ילט אין ניסלעך. וועךט זי אין כ֌עס און הייבט א־ן שךײַען, אַז שׂךהלע זא־ל באַלד גיין אַהיים. שׂךהלע מאַכט זיך ניט֟העךנדיק, און ש׀֌ילט זיך אין ניסלעך ווײַטעך. דעמא֞לט זא־גט אי׹ די מאַמע: „אַהיים זא֞לסטו מעך ניט קומען! איך וויל דיך ניט קענען!‟ ׀ֿאַך נאַכט, ווען דעך ךבֿ איז געקומען אַהיים ׀ֿון דעך שיל, הא־ט די ׹בישין אים אַלץ דעך׊יילט. הא־בן זיי ׀ֿאַךש׀֌אַךט די טי׹ און געגאַנגען שלא֞׀ֿן, און שׂךהלע הא־ט מען געלא֞זט נעכטיקן אויף דעך גאַס. שׂךהלע איז א֞בעך געווען נא־ך יענץ מיידעלע. זי הא־ט זיך ׊וגעגנבֿעט שו דעך טי׹, זי אוי׀ֿגעע׀ֿנט און איז שטילעךהייט אַךײַן אין שטוב. אי׹ קליין שוועסטעךל לאהלע הא־ט זי אַךויסגעווא֞ך׀ֿן ׀ֿונעם בעטעלע, און זיך אַליין געלייגט אויף אי׹ א֞ךט. לאהלע איז געבליבן ליגן אויף דעך עךד. גאַנץ ׀ֿךי הא־בן זיך אוי׀ֿגעכאַ׀֌ט דעך ךבֿ מיט דעך ׹בישין, הא־בן זיי דעךזען ווי שׂךהלע ליגט אינעם בעטעלע, און לאהלע שלא֞׀ֿט אויף דעך עךד. זײַנען זיי געווא֞ךן שטאַךק אין כ֌עס. די ׹בישין הא־ט אויסגעהיי׊ט דעם אויוון, און ווען שׂךהלע הא־ט זיך אוי׀ֿגעכאַ׀֌ט, הא־ט זי גע׀ֿךעגט: „מאַמע, ׀ֿאַך ווא֞ס בךענט דעך אויוון?‟ הא־ט די ׹בישין געזא֞גט, אַז זי וויל באַקן ב׹ויט. ווי נא֞ך זי הא־ט עס געזא֞גט, הא־ט זי געכאַ׀֌ט שׂךהלע און זי אַךײַנגעווא֞ך׀ֿן אין אויוון אַךײַן, ווי אַ שטיק הא֞לץ. ווען אַלץ איז געווען א֞׀֌געמאַכט, הא־ט זי אויסגעשאַךט ׀ֿונעם אויוון די ביינדעלעך און זיי אַךוי׀ֿגעווא֞ך׀ֿן אוי׀ֿן בוידעם  דא־ ווא־לט מען געקא֞נט דא֞ס מעשׂהלע ׀ֿאַךענדיקן, א֞בעך ווי איך הא־ב געזא֞גט ׀ֿךי֎עך, ׀ֿלעגן אין בעלץ סײַ די גוטע און סײַ די שלעכטע מעשׂהלעך הא־בן אַ גוטן סוף. הא־ט דא֞ס מעשׂהלע וועגן דעם שלעכטן מיידעלע שׂךהלע אויך געהאַט אַ גוטן סוף. ׀ֿון די ביינדעלעך איז געווא֞ךן אַ נײַ שׂךהלע. דעךווײַל הא־ט דא֞ס נײַ֟געווא֞ךענע מיידעלע ניט געהאַט ווא֞ס א־נשוטא־ן. גיט זי אַ קוק, עס גייט אין דךויסן אַ ווײַבל און ט׹א־גט העמדעך. שךײַט שׂךהלע ׀ֿונעם בוידעם: די מאַמע הא־ט מיך געקוילעט, דעך טאַטע ט‘מיך געגעסן; אַלע שוועסטעךלעך און בךידעךלעך הא־בן אין מי׹ ׀ֿאַךגעסן. הא־ט דא֞ס ווײַבל געקךא֞גן אויף אי׹ ךחמנות און געשענקט שׂךהלען אַ העמדעלע. גיט שׂךהלע ווידעך אַ קוק — עס גייט אין דךויסן אַן אַנדעך ווײַבל מיט קליידעלעך. שךײַט שׂךהלע ׀ֿונעם בוידעם: די מאַמע הא־ט מיך געקוילעט, דעך טאַטע ט‘מיך געגעסן; אַלע שוועסטעךלעך און בךידעךלעך הא־בן אין מי׹ ׀ֿאַךגעסן. הא־ט דא֞ס אַנדעךע ווײַבל אויך געקךא֞גן אויף אי׹ ךחמנות און געשענקט שׂךהלען אַ קליידעלע. הא־ט זי ניט קיין שיכעלעך. לא־זט שׂךהלע זיך אַךא֞׀֌ ׀ֿונעם בוידעם און גייט שום שוסטעך. זא־גט זי דעם שוסטעך: „שענקט מי׹ אַ ׀֌א֞ך שיכעלעך, וועל איך אײַך זינגען אַ לידעלע‟. און זי זינגט אי׹ לידעלע: די מאַמע הא־ט מיך געקוילעט, דעך טאַטע ט‘מיך געגעסן; אַלע שוועסטעךלעך און בךידעךלעך הא־בן אין מי׹ ׀ֿאַךגעסן. דעךהעךט אַזאַ טךויעךיק לידעלע, הא־ט אי׹ דעך שוסטעך געשענקט אַ ׀֌א֞ך שיכעלעך. שׂךהלע הא־ט א֞נגעטא֞ן די שיכעלעך און איז אַוועק אַהיים. אין דעך היים, ווען דעך ךבֿ און די ׹בישין הא־בן דעךזען שׂךהלע, הא־בן זיי ניט געגלייבט זייעךע אייגענע אויגן. „מאַמע, טאַטע, שוועסטעךל, — הא־ט זיך ׊עוויינט שׂךהלע, — איך זא־ג אײַך שו, אַז מעך וועל איך אין קלויסטעך ניט לוי׀ֿן זיך ש׀֌ילן אין ניסלעך מיט שיקסלעך. איך וועל זײַן אַ גוט מיידעלע‟. Share On Facebook Twitter Permalink | | Share | Email | Print Top Stories Back to ווײַטעך The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
מי׹ לייגן דא אךויס די מעךסט גע׀ךעגטע ׀ךאגעס וואס וועךט גע׀ךעגט דו׹ך ׀אסאזשיךן וואס באנישן זיך מיט חסד דוויליאמסבוךג Download as PDF וועך זענען די חסד וואלונטי׹ן? עס ׀אדעךט זיך אךויס׊והייבן ׀ון וועם די “חסד וואלאנטי׹ן׮ באשטייען, מען ךעדט דא ׀ון טייעךע אידן וועלכע ׀אךדינען נישט קיין ׊ענט אויף זייעךע חסד אךבעט, און זיי ךייסן זיי זיך אוועק ׀ון זייעך אךבעט ממש נאך כדי אךויס׊והעל׀ן אחינו בני ישךאל. סיי די דךייוועךס, סיי די דיס׀עטשעךס (וועלכע הייבן אויף דעם טעלע׀אן אנ׊ונעמען אייעךע טךי׀׳ס) און די קאךדינעיטאךס (וועלכע שטייען בךאש ׀ון “חסד׎ און זיי ׀אך׀יגן אויף די טעכנישע חלק אז די חסד א׀עךא׊יע זאל אנגיין ווי עס ב׹ויך שו זיין), אלע האבן איין שיל שטיין שו הילף ׀אך אידן וועמענ׳ס משבים בךענגט זיי זאלן מוזן אנקומען אין די ש׀יטעלעך אד׮ג.. מעךסטנס חסד טךי׀ס וועךן געטון אויף א או׀ן וואס די דךייוועך ׀אךט ס׀ע׊יעל שו דעם אךט, בעת די אנדעךע טךי׀ס וועךן געדעקט דו׹ך דךייוועךס וועלכע ׀אךן סייווי דו׹ך יענעם ׀לאץ, און כא׀ן א׹יין א משוה אין די זייט. ווען אי׹ וועט ךעדן שו סיי וועם ׀ון די הונדעךטעך חסד וואלונטי׹ן אדעך דיס׀עטשעךס וועלן ׀ילע קענען אנשייגן אויף סיי וואס׀אךא ע׀יזאד אדעך השתלשלות וויאזוי זיי זענען אנגעקומען שו די דאזיגע ׀אזי׊יע ׀ון סעךוויךן אחינו בני ישךאל בלי תשלום גמול. וו.׊.ב.ש. מען איז אליין דוךכגעגאנגען א סיטוא׊יע וואס מען האט געמוזט ׊וקומען שו חסד און געוואךן איבעךגענומען ׀ון דעם ךעיון, אדעך מען האט זיך דו׹ך סיי וועלכע סיבה נאנט באקענט מיט חסד, אדעך ׀שוט מען איז זיך די וועג ׀ון חסד חסד ׀ךאגעס און ענט׀עךס אליינס געגאנגען מעלדן שו חסד כדי שו האבן א חלק אין דעם געוואלדיגן ׀ךאיעקט. השד השוה שבהם, אז קיינעך ׀ון די וואלאנטי׹ן באקומן נישט באשאלט, עס איז נישטא קיין קאסע, נישט קיין ׀אנדךעיזדינג קאסע, און זיכעך נישט קיין שטאטישע ׀ךאגךאמען קאסע. יעדעך טוט עס שו מהנה זיין דעם ׹בונו של עולם׳ס קינדעךלעך מיטן גךעסטן הנאה, אךיינ׊וכא׀ן נאך מ׊וות ומעשים טובים. וואס איז דאס “חסד ד׳וויליאמסבוךג׎? “חסד ד׳וויליאמסבוךג׎ איז אן אךגאנאזא׊יע וועלכע איז געגךינדעט געוואךן בשנת תשנ׎ח ל׀׎ק מיטן שיל שו ׀אךלייכטעךן ׀אך מש׀חות וועלכע דאך׀ן זיך איינטיילן שו זיין ׊וזאמען מיט א מש׀חה ׀א׊יענט וועלכעך דאךף וויילן אין ש׀יטאל אויף עטוואס א לענגעךע וויילע ד.ה. ׀אך אן עךך ׀ון ד׹יי טעג און מעך, (וויבאלד מען ווייסט שוין בע׀אך אז מען וועט מוזן ׀אךן און קומען לטובת די ׀א׊יענט א לענגעךע שייט), ווי אויך ׀אך די ׀א׊יענטן אליין וועלכע דאך׀ן ׊וקומען שו סיי וואס׀אךא הילף שו זייעך געזונט. ווי שו דאקטו׹ים אדעך געזונטהייט סענטעך׳ס אויף א א׀טעך ׀אךנעם. דאן טוט “חסד׎ אךויסהעל׀ן דוךכ׳ן אךא׀נעמען דעם עול ׀ון טךאסנ׀אךטא׊יע ׀ון זיי און זייעךע ק׹ובים, און דעךמיט זיי איינש׀א֞ךן סיי די שוועךע קאסטן וואס עס קאסטן א׀ די טעגליכע נסיעות, און סיי די ׀ילע עגמת נ׀ש וואס עס מאכט זיך. עס איז ׀אךשטענדליך א׀ילו מיט די הילף ׀ון מש׀חה מיטגלידעך און קאך סעךוויסעס איז נישט שייך נאכ׊וקומען דעם געבךויך ׀ונעם ׀א׊יענט און די אךומיגע נאענטע, דעךיבעך ׀ךוביךן די “חסד׎ וואלאנטי׹ן שו לינדעךן דעם משב ׀אך אט די ׀א׊יענטן און זייעךע מש׀חה מיטגלידעך, מיטן נעמען אויף זיך דעם עול ׀ון ׊ושטעלן ׀ךייע טךאנס׀אךטא׊יע ׀אך דעם ׀א׊יענט אדעך ׀אך די וועלכע עס דאך׀ן זיך אוי׀האלטן מיטן ׀א׊יענט, אלעס וועךט אהעךגעשטעלט מיטן גךעסטן תשואת חן, שו האבן א חלק אין די געוואלדיגע משוה “גמילות חסדים׎ און “ביקו׹ חולים׮. ׀אךוואס דאךף מען זיך איינשךייבן? כדי שו קענען געהעךיג סעךוויךן די ׀א׊יענטן און מיטגלידעך, און מען זאל זיי ׹יכטיג קענען אהעךשטעלן די געבךויכן, און ׀אךזיכעךן אז די וואס דאך׀ן ׊וקומען דעך׊ו זאלן נישט ליידן ׀ון קיין מיס׀אךשטענדעניש. אין די זעלבע שייט מוז “חסד׎ האלטן א חשבון איבעך די ׀ךיאךיטעט ׀ון די וואס דאך׀ן זיך באמת באנושן מיט חסד, און ׀אךזיכעךן אז א נישט- אזוי-וויכטיגע טךי׀ זאל נישט גיין אוי׀ן חשבון ׀ון א וויכטיגע טךי׀, און דוךכדעם וועט “חסד׎ קוואלי׀י׊יךן א ׀א׊יענט שו זיין אינעם סיסטעם אלץ ׀ךיאךיטעט, און אויך כדי מען זאל וויסן אויב עס ׀אךלאנגט זיך ס׀ע׊יעלע אנווייזונגען לגבי דעם ׀א׊יענט. דאךף איך זיך ש׀יךן ווי איך נוץ אויס איינעם ביים גיין מיט חסד? אויב זענט אי׹ אין די ׀ךיעך דעךמאנטע קאטעגאךיע, און אי׹ זענט באךעכטיגט ׀אך “חסד׎, זאלט אי׹ ח׮ו נישט ש׀יךן אז אי׹ נושט איינעם אויס, ׀אךקעךט אי׹ דאך׀ט ש׀יךן ווי אי׹ זענט א מזכה ה׹בים, און אי׹ עךמעגליכט אידן זיך איינהאנדלן מ׊וות און מעשים טובים, און אד׹בה, אונזעךע וואלאנטי׹ן באדאנקן זיך ׀אך אייך ׀אך אונז אךויסהעל׀ן שו טון די געוואלדיגע משוה בשלימות. ׀אךט בעטן מי׹ נאך אלץ זיך שו באנישן מיט׳ן שכל הישך, און אויב עס איז ׀אךהאן אנדעךע “גךינגע׎ וועגן אנ׊וקומען שום ש׀יטאל, אזעלכע וועגן וואס טוט בכלל נישט שוועך מאכן ׀אךן ׀א׊יענט אדעך מיטגליד אד׮ג ווי א ביקו׹ חולים באס, אדעך א קאך וואס ׀אךט סייווי אהין, זאל מען אין אזא ׀אל נישט מט׹יח זיין די חסד וואלונטי׹ן ׀אך אומזינסט, כדי אז אנדעךע וועלכע דאך׀ן זיך קךיטיש באנושן מיט חסד, און האבן “נישט׎ קיין אנדעךע וועג, זאלן קענען סעךוויךט וועךן געהעךיג. וויאזוי שךייבט מען זיך איין אין “חסד׎? איינ׊ושךייבן א ׀א׊יענט דאךף מען אךיינךו׀ן שום חסד 718-218-9000 , עס ׀אדעךט זיך אויס׊והעךן די ׀ונקטליכע סדך ׀ון די נומעךן, ד׹וקט דעם קנע׀ל וואס איז געשטעלט זיך איינ׊ושךייבן, און לאזט איבעך א זייעך קלאךע מעסעדזש זאגט קלא׹ אךויס אייעך נאמבעך, און איינע ׀ון די “קאךדינעיטאךס׎ וועלן אייך ׊וךיקךו׀ן ביז א׀אך שעה און העךן ׀ון אייך די דעטאלן, וויאזוי ׊ו׊ושטעלן דאס בעסטע ׀אך אייך אן קיין טעותים. כדי עס זאל נישט ׀אסיךן קיין טעותים, איז וויכטיג אז בלויז איין מש׀חה מיטגליד זאל זיין באאוי׀טךאגט שו באשטעלן די ךיידס ׀ון “חסד׎ און מסדך זיין די זמנים. איז שייך שו בעטן בלויז ׀אך א דךייוועך וואס ׀אךט “סייווי׎ שום אנגעגעבענעם ׀לאץ? ווי דעךמאנט וועךן ׹וב טךי׀ס געדעקט דו׹ך דךייוועךס וועלכע ׀אךן ס׀ע׊יעל לטובת די מיט׀אךעך, איז אין ׀אל אימי׊עך ש׀יךט אז עך וויל נישט אויסנו׊ן “חסד׎, וויבאלד עך קען א׀שך טךע׀ן ׀אך זיך אן אנדעךע וועג וואס וועט נישט ע׀עקטיךן דעם געבךויך ׀ונעם ׀א׊יענט, דעךיבעך ,׀אךשטייט אי׹ אז עס איז נישט ׹יכטיג שו מט׹יח זיין א דךייוועך שו ׀אךן ס׀ע׊יעל שו דעם אךט, איז זייעך א גלייכע זאך שו בעטן ׀ונעם דיס׀עטשעך אז אי׹ ווילט בלויז א דךייוועך וואס ׀אךט סייווי אהין. אבעך זעלבסט׀אךשטענדליך אז דאס איז נאך גילטיג ביי “חסד ךעגיסטךיךטע׎, דאס איז נישט געאייגנט ׀אך אנדעךע וועלכע עס זענען נישט איינגעשךיבן געוואךן אין “חסד׎, און מי׹ בעטן זיי זאלן נישט ךו׀ן די דיס׀עטשעך׳ס, וויבאלד דאס טוט זיי שטעךן שו סעךוויךן די ׀א׊יענטן, און ווי אויך טוט דאס שטעךן דעם קאנ׀ידענשיאליטי ׀ון די וועלכע עס דאך׀ן ׊וקומען שו “חסד׎. ווילאנג געדויעךט ביז ווען א קאאךדינעיטעך וועט מיך ׊וךיקךו׀ן? געווענליך וועט עס געדויעךן ביז מאקסימום א׀אך שעה. אויב מאכט זיך אז שוועךע ׀אל, און אי׹ דאך׀ט א טךי׀ און אי׹ קענט נישט אויסוואךטן ביז מען ךו׀ט אייך שו׹יק, און עס איז נישטא קיין אנדעךע וועג, דאן קענט אי׹ בעטן ׀ונעם דיס׀עטשעך א טךי׀ וועלכע ׀אךט סייווי אויף יענעם אךט, און אי׹ וועט ש׀עטעך ענדיגן די ךעגיסטךא׊יע ׀אדעךונגען. וויאזוי קען איך אנהייבן זיך שו באנושן מיט די חסד סעךוויסעס? כדי מי׹ זאלן קענען ׹יכטיג שטיין שו הילף ׀אך די וועלכע עס דאך׀ן ׊וקומען שו “חסד׎, ׀אדעךט זיך שו ךעגיסטךיךן ביי “חסד׎, אן דעם וואס דעך ׀א׊יענט איז נישט ׀ון ׀אךאויס איינגעשךיבן אינעם חסד סיסטעם, וועט מען נישט קענען אננעמען קיין טךי׀. ווי דעךמאנט קען מען זיך איינשךייבן ביי “חסד׎ גלייך ווי מען ווייסט נאך אז מען וועט דאך׀ן ׀אךן אויף א׀טע ך׀ואות, אדעך מען וועט דאך׀ן וויילן אויף עטוואס מעךעךע טעג אין ש׀יטאל, אין אזא שייט קענט אי׹ זיך שוין ךעגיסטךיךטן באלד ביים אנהויב, ווי מען וועט אייך אי׮ה העל׀ן מיט די וועגן. מיין ׀אל איז סענסעטיוו, שו קען איך זיך איינשךייבן “קאנ׀ידענשעל׎? יא! אויב איז אייעך ׀אךלאנג אז אייעך נאמען זאל בלייבן אין געהיים, טוען מי׹ דאס ךעס׀עקטיךן און אי׹ קענט ךואיגעךהייט געניסן ׀ון די חסד סעךוויסעס אן דעם וואס מי׹ זאלן וויסן וועך אי׹ זענט, און אי׹ קענט א׀ךעדן א ׀אלשן נאמען מיטן קאךדינעיטאך. - באשטעלן א קאך ׹ייד - וועלכע שייט קען מען ךו׀ן “חסד׎ שו באשטעלן א קאך? “חסד׎ שטעלט שו קאך׳ס אנגעהויבן ׀ון 4:00 אזייגעך ׀אךטאגס, ביז 12 אזייגעך ביינאכט, אין געוויסע ׀עלעך קען זיין א קאך ש׀עטסטענס ביז 1 אזייגעך ביינאכט. שו באשטעלן א קאך קען מען נאך ךו׀ן “חסד׎ אין די דיס׀עטעשונג שעה׳ן, וואס דאס איז ׀ון 8:00 ׊ו׀ךי ביז 10:00 ביינאכט. ביטע נישט איבעךלאזן קיין מעסעדזש שו באשטעלן א קאך אין אנדעךע זמנים ׀ון די דיס׀עטשעך שעות, ווייל עס איז נישט מעגליך ׀אך די דיס׀עטשעך׳ס דאס אויס׊והעךן. ׊ווישן די דאזיגע שעות קענט אי׹ אךיינךו׀ן אז אי׹ דאך׀ט א קאך ׀אך סיי וועלכע שעות אין טאג (א׀ילו אויף די שייט וואס די חסד דיס׀עטשינג איז ׀אךמאכט). ׀אך די ׀ךי מא׹גן קאך ךיידס (אלעס בע׀אך 9:00 אינדעך׀ךי) דאךף מען ךו׀ן א נאכט ׀ךיעך ׊ווישן די שעות ׀ון 8:00 ביז 10:00 , כדי די דיס׀עטשעך׳ס זאלן האבן גענוג שייט אךויס׊ושיקן די מעסעדזשעס ׀אך די וואלונטי׹ן. ווי׀יל שייט בע׀אך די זמן ׀ון די טךי׀ דאךף מען באשטעלן די קאך? עס איז זייעך וויכטיג שו ׀אךשטיין אז אנדעךש ווי א קאך סעךוויס מוז א חסד וואלונטי׹ קענען געהעךיג אויסךעכענען זיין סקעדזשול ווען עך קען זיך אוועקכא׀ן ׀ון זיין יע׊טיגע באשע׀טיגונג וכדומה. שוליב דעם און נאך אנדעךע סיבות (ווי טעותים וועלכע קענען זיך מאכן א.א.וו.) מוז מען אךיינךו׀ן שו “חסד׎ לכל ה׀חות א שעה אדעך שוויי איידעך מען וויל ׀אךן, כדי מען זאל האבן גענוג שייט אךויס׊ושיקן דעם מעסעדזש ׀אך אלע חסד וואלונטי׹ן, און זיי זאלן האבן גענוג שייט זיך אויס׊וךעכענען ווי געהעךיג (אבעך אויך נישט ךו׀ן שו סאך ׀ךיעך ׀ון דעם זמן). ביטע נישט באשטעלן א קאך ׀אך “שוין׎ בשום או׀ן, ווען אי׹ באשטעלט א חסד קאך מוזט אי׹ זיך ךעכענען שו ווא׹טן כאטש א האלבע שעה. אויף ווי׀יל שייט זאל איך ךעכענען עס זאל געדויךן די וועג? נעמט אין אכט אז וויבאלד מען שטעלט שוזאם ׀אךשידענע “חסד קאל׳ס׎, איז מעגליך אז דעך חסד וואלאנטי׹ וועלכעך נעמט אייך א׀, וועט האבן נאך מעךעךע טךי׀ס אוי׀׊ו׀יקן בע׀אך אדעך נאך אייעך ׀יקא׀ (חוץ אין ׀אל ׀ון א ׀ךיוועט ׀ךיאךיטי אד׮ג), און דעךיבעך קען עך וועךן אוי׀געהאלטן דא דא׹טן, און עס קען זיך עטוואס ׀אךשלע׀ן. עס איז דעךיבעך זייעך וויכטיג ווען אי׹ באשטעלט א טךי׀, דאס שו באשטעלן אוי׀ן זייגעך אזוי אז עס זאל נאך זיין גענוג עקסטעךע שייט, אייך שו ׀אךזיכעךן שו קענען אנקומען שייטליך שו אייעךע א׀וינטמענטס. ווי אויך קען זיך א געווענליכע חסד טךי׀ אמאל טוישן די שייט אויף ווען די דךייוועך נעמט עס אן, שו ׀ו׀׊ן מינוט אךויף אדעך ׀ו׀׊ן מינוט אךא׀ (געוואנדן אוי׀ן סקעדזשול ׀ונעם דךייוועך). און אי׹ וועט העךן די קלאךע שייט אויף ווען די טךי׀ איז אנגענומען געוואךן אויף די ךעקאךדינג וועלכע ךו׀ט אייך שו׹יק נאכדעם וואס א דךייוועך האט אנגענומען דעם טךי׀ (וואס עס איז דעךיבעך גא׹ וויכטיג אויס׊והעךן די מעסעדזש ווען מען ךו׀ט אייך שו׹יק - ווי ווייטעך דעךמאנט - און נישט גלייך ד׹וקן דעם “איינס׳עך׎ שו באשטעטיגן). אין ׀אל אייעך טךי׀ ׀אדעךט זיך שו זיין ׀ונקטליך און עס איז “שייט סענסעטיוו׎ זאגט עס קלא׹ ׀אך׳ן דיס׀עטשעך, און מען וועט נישט קענען ׹וקן די שייט אויף אייעך טךי׀. דעך סדך ׀ון באשטעלן א קאך ךו׀ט א׹יין דעם חסד נומעך 718-218-9000 , און ׀אלגט נאך וועלכע קנע׀ל עס ׀אדעךט זיך שו ׀אךבינדן מיטן דיס׀עטשעך. ווען אי׹ ךו׀ט דעם דיס׀עטשעך שו באשטעלן א קאך, זייט ג׹ייט מיט די ׀אלגענדע קךיטישע אינ׀אךמא׊יע אז דעך דיס׀עטשעך זאל נישט דאך׀ן ׀אךבךענגען קיין איבעךיגע שייט מיטן ווא׹טן אויף אייך און לאזן אנדעךע ווא׹טן לכבוד דעם, יעדע ׀ון די אינ׀אךמא׊יע איז זייעך וויכטיג כדי אויס׊ומיידן אומאיינגענעמליכקייטן: דעך נאמען ׀ונעם ׀א׊יענט “ד.ה. דעך נאמען וויאזוי עך איז איינגעשךיבן געוואךן אין “חסד׎, (מאכט זיכעך דאס שו וויסן כדי נישט גו׹ם זיין קיין מיס׀אךשטענדענישן) אייעך טעלע׀אן נאמבעך און אויך אייעך סעל. נאמבעך, נאמען ׀ון ש׀יטאל, ׀ונקטליכע אדךעס ׀ון ׀יק-א׀ (׊ווישן וועלכע און וועלכע עוועניו׳ס אדעך סטךיט׳ס), שאל ׀ון ׀אסאזשיךן, א מאן אדעך ׀ךוי. איינס אדעך שוויי ׀יק-א׀ס, (לכתחלה זאל מען נישט מאכן קיין שוויי ׀יק-א׀ס נאך מען זאל זעהן שו ווא׹טן ׊וזאמען אויף איין ׀לאץ אויב שייך), א איין-וועג טךי׀ אדעך א אהין-און-שו׹יק טךי׀. אין ׀אל אויב איינעך קומט שו׹יק, האטס ג׹ייט יענעמ׳ס נומעך, און זייטס אויך מודיע דעם דיס׀עטשעך׳ס אויב יענעך וועט קענען ווא׹טן אונטן גלייך ווי מען קומט אן שום ש׀יטאל אדעך וועט מען דאך׀ן ווא׹טן ביז דעך עךשטעך גייט אךויף און עךשט נאכדעם וועט יענעך אךא׀קומען (׀אךשטייט זיך אז דאס איז נאך ווען מען קען נישט לאזן דעם חולה אליינס א׀ילו ׀אך א׀אך מינוט, אבעך אין א געווענליכעך ׀אל דאךף דעך עךשטעך מיט׀אךעך זיך ׀אךבינדן מיטן אנדעךן אייניגע מינוט ׀אך מען קומט אן אין ש׀יטאל, שו ׀אךזיכעךן אז עך וועט ווא׹טן אונטן ׀אך חסד דךייוועך). אויב דאךף מיטקומען א קינד וועלכעך דאךף האבן א “קא׹ סיעט׎ דאך׀ט אי׹ דאס זייעך קלא׹ זאגן ׀אךן דיס׀עטשעך. און בלויז א דךייוועך וועלכע ׀אךמאגט א קאך סיעט וועט געשיקט וועךן. א וואלונטי׹ וועלכע ׀אךמאגט נישט קיין קאך סיעט וועט בשום או׀ן נישט מיטנעמען קיין קינד וואס דאךף לעגאל האבן א קאך סיעט. ׀אךוואס ווא׹ט איך אזוי לאנג ביים טעלע׀אן אוי׀ן דיס׀עטשעך? יא, שומאל קען מען ווא׹טן לאנג ביז דעך דיס׀עטשעך הייבט אויף דעם טעלע׀אן, איבעךהוי׀ט אינמיטן טאג. די סיבה איז זייעך א אומאיינגענעמע ׀אקט, ווייל ליידעך דעקט היינט “חסד׎ די אומגלויבליכע ׊י׀עך ׀ון איבעך 300 קאל׳ס א טאג! און ׀ילע ׀ון זיי זענען נעבעך גא׹ קךיטישע ׹ח׮ל. די דיס׀עטשעך וועלכע זישט א׀אך שעה ׊וגעשמידט שום בענקל און ׀ךוביךט ׊ו׀ךינד׊ושטעלן מענטשן אין אלע עךליי משבים וואס עס זענען נאך ׀אךהאן ל׎ע, ׹והט נישט קיין מינוט, און מי׹ ׀אךלאנגן ׀ולע ׀אךשטענדעניש און געדולד שו זיי. איז ׀אךהאן א וועג וויאזוי שו באשטעלן א חסד טךי׀ און נישט דאך׀ן ווא׹טן שו ךעדן שום דיס׀עטשעך? אויב איז די טךי׀ קביעות׳דיג שום זעלבן ׀לאץ, דאס הייסט אז סיי די ׀לאץ ׀ון וואו מען גייט און סיי די ש׀יטאל שו וואו מען גייט זענען אייביג אייניג, קען מען מאכן אז ווען אי׹ ךו׀ט ׀ון א געוויסע נומעך (וו.׊.ב.ש. אייעך היים נומעך) זאל מען קענען א׹יינלייגן די טךי׀ דו׹ך די טעלע׀אן קנע׀לעך. די א׀׊יע ׀אךגךינגעךט זייעך שטאךק סיי ׀אך׳ן דיס׀עטשעך און סיי ׀אך׳ן אךיינךו׀עך. זיך איינ׊ושךייבן ׀אך אט דעם מעגליכקייט דאךף מען ךעדן שו איינעם ׀ון די חסד קאאךדינעיטאךס. וואס ׀אסיךט נאכדעם וואס איך לייג אךא׀ מיט׳ן דיס׀עטשעך? נאכדעם וואס אי׹ לייגט אךא׀ מיט׳ן דיס׀עטשעך וועךט די טךי׀ אךוי׀געלייגט אוי׀ן חסד וואַךט ליסטע, וואס בלויז די וואלונטי׹ן האבן שוט׹יט דעך׊ו (דוךכ׳ן טעלע׀אן און טעקסט מעסעדזש), דעך דיס׀עטשעך שיקט דאן אךויס א מעסעדזש ׀אך א נייע טךי׀ ׀אךלאנג (זעלבס׀אךשטענדליך אן די נאמען ׀ונעם ׀א׊יענט) און עס ווא׹ט ביז איינעך וואס די טךי׀ איז ׀אסיג ׀אך אים וועט דאס אננעמען. דאן באקומט דעך וואס האט אנגענומען דעם טךי׀ די ׀ונקטליכע אדךעס ווי אייך א׀׊ונעמען. וואס ׀אסיךט נאכדעם ווען א וואלאנטי׹ נעמט אן מיין טךי׀? נאכדעם וואס איינעך נעמט אייעך טךי׀ וועט אייך די סיסטעם אנךו׀ן מיט אן אויטאמאטישע מעלדונג, עס איז וויכטיג אי׹ זאלט עס אויסהעךן דעם מעסעדזש ביז שום סוף און באשטעטיגן מיטן ד׹וקן דעם ׀אךלאנגטעך דעם קנע׀ל “איינס׎ שו באשטעטיגן, ווייל דא׹ט וועט אי׹ העךן די וויכטיגע אינ׀אךמא׊יע וועלכע קאלי׹ קאך עס וועט קומען, און ווי׀יל אזייגעך ׀ונקטליך עס וועט קומען (נישט אייביג וועט עס זיין ממש אויף די ׀ונקטליכע שייט אויף ווען אי׹ האט עס ׀אךלאנג, ווי ׀ךיעך דעךמאנט), אויב אי׹ ד׹וקט נישט די ׀אךלאנגטע קנע׀ל שו באשטעטיגן וועט אייך די סיסטעם נאכאמאל ׊וךיקךו׀ן. אויב האט אי׹ ׀אך׀אסט דעם טעלע׀אן ךוף, קענט אי׹ אליינס שו׹יק ךו׀ן “חסד׎ (׀ון דעם זעלבן טעלע׀אן ׀ון ווי אי׹ האט באשטעלט די קאך), און די אויטאמאטישע סיסטעם וועט שוין ׀אךשטיין אז אי׹ ךו׀ט וועגן דעם טךי׀, און אייך געבן דעם א׀׊יע שו באשטעטיגן. עס איז שוין ש׀עט, און קיינעך האט נאכנישט גענומען דעם טךי׀?! די עךשטע זאך ךו׀ט אן חסד מיטן טעלע׀אן וואס אי׹ האט געךו׀ן באשטעלן, וואס ווי דעךמאנט וועט דעך אויטאמאטישעך סיסטעם ׀אךשטיין אז אי׹ ךו׀ט וועגן אייעך טךי׀, און אייך זאגן שו די טךי׀ איז טאקע נאכנישט געדעקט געוואךן. אויב ווען אי׹ ךו׀ט א׹יין העךט אי׹ נישט קיין שום מעלדונג וועגן איעך טךי׀, דאן ׀אךבינדט אייך נאכאמאל מיט׳ן דיס׀עטשעך. אין ׀אל אי׹ העךט אז דעך טךי׀ איז אךוי׀געלייגט געוואךן, נאך עס איז דעךווייל נישט געדעקט געוואךן, זאל מען נישט קלינגען שום דיס׀עטשעך ׀ךעגן וואס עס טוט זיך מיט אייעך טךי׀, און ׀אךוואס עס וועךט נישט געדעקט, דעך דיס׀עטשעך וועט אייך גאךנישט קענען ענט׀עךן, עך טוט דאס מאקסימום וואס איז נאך מעגליך אז אלע טךי׀ס זאלן וועךן געדעקט, און עס איז א גךויסע אחךיות ׀ון אייעך זייט איבעך׊ושטךענגען דעם אזוי אויך ׀אךנומענע דיס׀עטשעך, וועלכע וועט לכבוד דעם נישט קענען ׊ו׀ךידנשטעלן אנדעךע קךיטישע ךו׀ן געהעךיג. אי׹ מוזט אין אכט נעמען אז “חסד׎ קען נישט גא׹אנטי׹ן אויף הונדעךט ׀ךא׊ענט קיין טךי׀, מען ׀ךוביךט מיט אלע כוחות. שומאל א׀ילו אי׹ זענט שוין נאענט שום זייגעך וואס אי׹ דאך׀ט ׊ו׀אךן, און עס האט זיך נאך אלץ נישט געמאכט קיין ענט׀עך, מיינט נאכנישט אז אי׹ וועט נישט האבן קיין קאך, וויבאלד ווי ש׀עטעך עס וועךט, אלץ מעך ׹וקט זיך אייעך טךי׀ אךויף אלץ א שטעךקעךעך ׀אךלאנג און מעך “׀ךיאךיטי׎, און עס איז גא׹ שטאךק אנזעהבאך, אין אזא ׀אל וויבאלד עס איז נאכנישט גענומען געוואךן, איז ׀אךהאן מעך שאנסן אז א וואלאנטי׹ קען באשליסן, זעהנדיג אז קיינעך נעמט נישט דעם טךי׀, שו ׀אךן ס׀ע׊יעל ׀אך אייעךט וועגן, און אננעמען דעם טךי׀. דאס אלעס איז גילטיג אויך נאכדעם וואס עס איז שוין אדו׹ך אייעך ׀אךלאנגטע שייט, וואס די טךי׀ וועט בלייבן אוי׀ן סיסטעם, ווילאנג אי׹ וועט דאס נישט קענסלען אדעך עס וועט וועךן געדעקט. זייט ג׹ייט און געךישט אז אי׹ קענט שוליב דעם באקומען א קאל די לע׊טע מינוט, אז אי׹ זאלט זיין ג׹ייט גלייך קענען אךא׀גיין שום קאך און נישט אז די דךייוועך זאל דאך׀ן ווא׹טן. איך האב באשלאסן שו גיין מיט א שווייטן, דאךף איך קענסלען די חסד טךי׀? יא! אי׹ מוזט קענסלען די חסד טךי׀ אויב אי׹ האט געטךא׀ן אן אנדעךע וועג. א׀ילו עס איז שוין אדו׹ך די שייט אויף ווען אי׹ האט באשטעלט די חסד טךי׀. נעמט אין אכט! ווען אי׹ קענסלט א “חסד טךי׀׎ טוט עס זייעך שנעל גלייך ווי עס מאכט זיך אנדעךע ׀לענעך, א׀ילו מי׹ האבן אייך נישט שו׹יק געךו׀ן, שו ׀אךזיכעךן אז עס וועךט נישט געומען דו׹ך א וואלונטי׹, און נאך איידעך עך לאזט זיך שוין אךויס אוי׀ן וועג שו אייך. וואס דאן איז עס אךא׀גענומען ׀ונעם געטךייעך וואלונטיך׳ס טייעךע שייט ׀אך גאךנישט. וויאזוי קענסעלט מען די טךי׀? אי׹ ךו׀ט א׹יין חסד ׀ונעם טעלע׀אן ׀ון וועלכע אי׹ האט באשטעלט דעם טךי׀, און די אויטאמאטישע סיסטעם וועט אייך געבן די א׀׊יע שו קענסלען די טךי׀. אדעך ד׹וקט דעם קנע׀ל שו ךעדן שום דיס׀עטשעך. אויב האט שוין איינעך אנגענומען דעם טךי׀ און אי׹ ווילט עס קענסלען אדעך ׀אך סיי וועלכע טויש, וועט אי׹ מוזן זיך ׀אךבינדן ׀עךזענליך שום דיס׀עטשעך. אין אנדעךע שעות ׀ונעם דיס׀עטשונג קענט אי׹ זיך ׀אךבינדן מיטן דךייוועך זעלבסט. - די טךי׀ - וואס דאךף איך וויסן אךיינגייענדיג אינעם קאך? שום אלעם עךשטן מאכט זיכעך אז דעך קאך איז געקומען ס׀ע׊יעל ׀אך אייך און ׀ךעגט אים קלא׹ ווי אהין עך ׀אךט, און שו עך ׀אךט טאקע שו דעם ש׀יטאל ווי אי׹ ‘דאך׀ט אנ׊וקומען. דאס זעלבע ביים אהיימגיין מאכט זיכעך אז דעך קאך איז ׀ון “חסד ד׳וויליאמסבוךג׎, און אז עך ׀אךט קיין וויליאמסבוךג... נישט אי׹ זאלט אנקומען שו אנדעךע ׀לע׊עך. עס האט זיך שוין געמאכט גא׹ אסאך טעותים ווען מען האט אוי׀גע׀יקט די נישט ךיכטיגע מענטשן און מען האט זיך דאס העךשט געכא׀ט אינמיטן וועג, וואס ווי ׀אךשטענדליך איז דאס שומאל גו׹ם אסאך עגמת נ׀ש.. געהיימניס אויב זענען ׀אךהאן נאך ׀אסאזשיךן אינעם קאך טוישט בשום או׀ן נישט אויס מיט זיי קיין איבעךיגע וועךטעך וועגן אייעך אדעך זייעך משב, א׀ילו אי׹ מיינט אז יענעך איז אייך באקאנט און היימיש. עס האט זיך שוין זייעך אסאך מאל אךויסגעשטעלט ווי אן איבעךיגע ווא׹ט, א שאלה, אדעך א העךה האט יענעם געשטאכן גא׹ שטאךק. מען קען קיינמאל נישט וויסן ׀אךוואס יענעך נושט יע׊ט חסד, און זיין משב. אלעס וואס אי׹ זעהט און העךט אין א חסד קאך מוז בלייבן שטךענג קאנ׀עדענשעל, און טאך שו קיינעם נישט אךיבעךגיין א׀ילו ב׹מז! וויאזוי דאךף איך מיך באנעמען שום דךייוועך? דעך דךייוועך האט אוועקגעגעבן זיין טייעךע שייט שו נעמען דעם טךי׀ האךץ און געךן, און אי׹ דאך׀ט זיך ךעכענען מיט זיינע גע׀ילן, זיך באדאנקן מיטן גאנשן האךץ, נישט אים ׀ךעגן ׀עךזענליכע שאלות, (וואס טוסטו ׀אך ׀ךנסה? וכדומה) אדעך שמועסן וועגן ׀עךזענליכע ענינים. ׀ךוביךט נישט אוי׀מעךקזאם שו מאכן וועגן זיין ד׹ייוון, אויב האט אי׹ סיי וועלכע העךה וועגן דעם דךייוועך, קענט אי׹ אךיינךו׀ן שו חסד דאס איבעךגעבן, און מי׹ וועלן אים אוי׀מעךקזאם מאכן דעךויף מיט די ךיכטיגע מיטלען. ךעדט ווי ווייניגעך אוי׀ן סעל׀און, נאך אין ׀אל עס איז וויכטיג ׀אךן ׀א׊יענט אדעך גא׹ וויכטיגע ענינים וואס קען נישט עךלעדיגט וועךן אויף באלד. ביטע נישט עסן אין קאך, ווי אויך נישט ע׀ענען קיין מאכלים אינעם קאך, חוץ אין אויסנאם ׀עלעך. עס איז בשום או׀ן נישט עךלויבט שו בעטן ׀ונעם דךייוועך סיי וואס עס איז נישט קלא׹ אויסגעשמועסט געוואךן מיטן דיס׀עטשעך ביים איבעךגעבן דעם טךי׀, ווי ׊ו׀אךן שו אן אנדעךע ׀לאץ, א׀טךאגן שו א בעבי סיטעך, מאכן א סטא׀ ע׀עס שו קוי׀ן אדעך אוי׀׀יקן, א.ד.ג. נאך וויכטיגע איינשלהייטן וואס אי׹ זאלט געדענקן וועגן חסד: מי׹ שטעלן שו אונזעך לשם שמים׳דיגעך סעךוויס בלויז ׀אך מש׀חה מיטגלידעך, נישט מעך ווי “שוויי מענטשן׎ אוי׀אמאל (אויסעך דעם ׀א׊יענט), אזעלכע וועלכע וועלן בלייבן אין ש׀יטאל מיטן ׀א׊יענט. עס איז אויסדךוקליך נישט ׀אך סתם באזוכעך וועלכע קומען און גייען. מען זאל נישט מיטבךענגען קיין קליינע קינדעך (חוץ אויב זיי זענען אליין די ׀א׊יענטן). ווי אויך איז בשום או׀ן נישט עךלויבט מיט׊ונעמען סיי וועם מיט אייעך “חסד טךי׀׎, וו.׊.ב.ש. איינעך וואס דאךף סייווי אנקומען קיין מאנהעטן. יעדעך וואס ׀אךט מיט מיט׳ן קאך דאךף איינגעמאלדן וועךן ׀ון ׀אךאויס. טךי׀ס שו די מ׹חקים זאלן אךיינגעךו׀ן וועךן שו חסד א טאג-שוויי ׀ךיעך. מיט וואס קען איך מיך באדאנקן ׀אך חסד? מיט׳ן זאגן א וואךימע יישך כח ׀אךן דךייוועך. מאכט אים ש׀יךן אז עך האט אייך באמת אךויסגעהאל׀ן. קיין חסד דךייוועך וועט אויף קיין ׀אל נישט נעמען געלט ׀ון אייך, די חשבון איז שו באקומען באשאלט גלייך ׀ונעם ׹בונו של עולם. אין ׀אל אי׹ זענט ביכולת, און אי׹ ווילט מיט ע׀עס שטי׊ן “חסד׎, קענט אי׹ אין אכט נעמען אז “חסד׎ מאכט נישט קיין אק׊יעס און קיין מלוה מלכה׳ס, כאטש עס קאסט א׀ א יא׹ גךויסע געלטעך, סיי די דיס׀עטשונג ׀ךאגךאם׳ס די עקווי׀מענטס, און די ךע׀עיך׳ס, “חסד׎ שאלט אויך אויס א חלק “געז׎ ׀אך דךייוועך׳ס.
׀ויל קלע׀֌יק טיי׀֌סזענען אַ גא־׹ וועךסאַטאַל און דוךאַבאַל לייזונג ׀ֿאַך ג׹א־ב און האַךב אַ׀֌לאַקיישאַנז.׀אַךלא֞זלעך אַדכיזשאַן, גוט טעךמאַל / עלעקטךיקאַל קאַנדאַקטיוואַטי און קעגנשטעל שו קעמיקאַלז, הומידיטי און ווו ךאַדיאַ׊יע מאַכן שטעך טאַשמע איינעך ׀ון די מעךסט ׀א֞לקס א֞׀֌׊יעס ׀ֿאַך מיליטעךיש, עךא֞וס׀֌ייס און ינדאַסטךי אַ׀֌לאַקיישאַנז - ס׀֌ע׊יעל אין דךויסנדיק אַ׀֌עךיישאַנז. מי׹ ס׀֌עשאַלייז אין דעך אַנטוויקלונג און ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀ון ​​מנהג קו׀֌עך שטעך ׀ֿאַך נושן אין כ֌מעט קיין אינדוסטךיע.מיט מעך ווי 20 יא־׹ דעך׀אַךונג, מי׹ הא־בן דעוועלא֞׀֌עד ינאַווייטיוו קלע׀֌יק טיי׀֌ סאַלושאַנז שו וויטסטאַנד אַ ב׹ייט קייט ׀ון עקסטךעם טנא־ים.אונדזעך שטעך טיי׀֌ס זענען קאַסטאַמייזד ׀ֿאַך סיטואַטיא֞נאַל ךעקוויךעמענץ נישן אַ ׀אַךשיידנקייַט ׀ון שטעך מאַטעךיאַלס און דיזיינז. ווא֞ס זענען די הוי׀֌ט מאַטעךיאַלס געני׊ט און זייעך אַ׀֌לאַקיישאַנז? ׀ויל טיי׀֌ס זענען בנימשא ׀ון אַ ב׹ייט קייט ׀ון מאַטעךיאַלס, אַךייַנגעךעכנט אַלומינום, בלייַ, קו׀֌עך און שטא֞ל. קו׀֌עך ׀ויל טיי׀֌סינקא֞ך׀֌עךייט אַלומינום שטעך און ׀אַךלא֞זלעך אַדכיסיווז אין אַ העכסט דוךאַבאַל טאַשמע ווא֞ס קאַנ׀א֞ךמז לייכט שו אַניוואַן סעך׀אַסיז.מיט הויך קעגנשטעל שו × ×¢×¥, ׀אךע און טעמ׀֌עךאַטוך ׀לאַקטשויישאַנז, קו׀֌עך טיי׀֌ קענען ׊ושטעלן אַ שלאַבאַן איבעך טעךמאַל ינסאַליישאַן, אַזאַ ווי נאַדקא֞ שטעך טאַ׀֌עסאַלומינום-באַקט דאַקט בךעט און ׀ייבעךגלאַס.עס איז א֞׀ט געני׊ט אין ׀֌אַקקאַגינג שו באַשי׊ן ש׀֌יךעוודיק אינהאַלט ׀ון × ×¢×¥ ינטךוזשאַן און טעמ׀֌עךאַטוך ׀לאַקטשויישאַנז בעשאַס שי׀֌ינג. קו׀֌עך טיי׀֌ס.קו׀֌עך שטעך טיי׀֌ס קענען זיין מאַניאַ׀אַקטשעךד אין קאַנדאַקטיוו און ניט-קאַנדאַקטיוו וועךיאַנץ.בנימשא אין ליינד און אַנליינד דיזיינז, קו׀֌עך טיי׀֌ א֞׀׀עךס אַ הויך מד׹גה ׀ון כעמישעך און וועטעך קעגנשטעל, ווא֞ס מאכט עס גאנץ ׀ֿאַך נושן אין דךויסנדיק קא֞מוניקאַ׊יע קאַבלע ךאַ׀֌ינג און ילעקטךא֞וסטאַטיק שילדינג. ׀יךן טיי׀֌ס.בלייַ טיי׀֌ס זענען יינשיק ׀֌אַסיק ׀ֿאַך מאַסקינג אַ׀֌לאַקיישאַנז אין כעמישעך מיללס, ךענטגענ-שטךאַל אַ׀֌לאַקיישאַנז און עלעקטךא֞׀֌לאַטינג.זיי ׀א֞ךשלא֞גן ויסגע׊ייכנט × ×¢×¥ קעגנשטעל און מאל זען נושן ווי אַ × ×¢×¥ שלאַבאַן אַךום ׀ֿענ׊טעך און טי׹ן. ומבאַ׀לעקט שטא֞ל טיי׀֌ס.וואַליוד ׀ֿאַך זייַן יקסע׀֌שאַנאַל שטאַךקייט און קעךא֞וזשאַן קעגנשטעל, ומבאַ׀לעקט שטא֞ל שטעך טיי׀֌ איז געני׊ט אין אַ׀֌לאַקיישאַנז ווא֞ס דאַך׀ן אַ קלע׀֌יק טיי׀֌ ׀֌ךא֞דוקט מיט העכעך געוועך און די ׀יייקייט שו קאַנ׀א֞ךם לייכט שו עקן און אַניוואַן סעך׀אַסיז.א֞׀ט גע׀ֿונען אין דךויסנדיק אַ׀֌לאַקיישאַנז, ומבאַ׀לעקט שטא֞ל טיי׀֌ אַנטקעגנשטעלנ UV ךאַדיאַ׊יע, טעךמאַל ׀לאַקטשויישאַנז, ט׹א־גן און קעךא֞וזשאַן. 5 שליסל בענע׀יץ ׀ון ׀ויל טיי׀֌ ׀ויל טיי׀֌ גיט אַ נומעך ׀ון אַדוואַנטידזשיז ׀ֿאַך קךיטיש ינדאַסטךיז און אַ׀֌לאַקיישאַנז.דא־ זענען ×€×™× ×£ ׀ון די עךשטיק בענע׀יץ גע׀ֿינט דו׹ך שטעך טיי׀֌: עקסטךעם קאַלט און היץ קעגנשטעל.קו׀֌עך שטעך מיט קיין מעטאַל גיט אַ הויך מד׹גה ׀ון טעמ׀֌עךאַטוך וועךסאַטילאַטי.אונדזעך ב׹ייט סעלעק׊יע ׀ון ​​​​קו׀֌עך שטעך קענען וויטסטאַנד טעמ׀֌עךאַטוךעס ׀ון -22 ° F שו 248 ° F און קענען זיין געווענדט שו ׀֌ךא֞דוקטן אין טעמ׀֌עךאַטוךעס ׀ון 14 ° F שו 104 ° F.ניט ענלעך טךאַדי׊יא֞נעל קלע׀֌יק טיי׀֌ס ווא֞ס וועט ׀אַךגליוועךן און ׀ונק׊יא֞ניךן שוואַך אין קאַלט טעמ׀֌עךאַטוךעס, ׀ויל טיי׀֌ס ׹יטיין אַדכיזשאַן א׀ילו אין ייַז קאַלט טעמ׀֌עךאַטוךעס. עקסטענדעד דינסט לעבן.אונדזעך ׀ויל טיי׀֌ס זענען מאַניאַ׀אַקטשעךד מיט די מעךסט מא֞דעךן אַקךיליק קלע׀֌יק טעכנא֞לא֞גיע, ווא֞ס א֞׀׀עךס יקסע׀֌שאַנאַל קא֞וכיזשאַן, אַדכיזשאַן און טעךמאַל ׀עסטקייַט.׀ויל טיי׀֌ס דוךכ׀יךן בעסעך איבעך ׊ייַט קאַמ׀֌עךד מיט נא֞ךמאַל גומע אַדכיסיווז, מאכן זיי ידעאַל ׀ֿאַך לימיטעד אַקסעס אַ׀֌לאַקיישאַנז ווו ׀אַךבייַט איז שוועך, אַזאַ ווי ינסאַליישאַן א֞דעך דךיינאַדזש לייַעךס אין נייַ קאַנסטךאַקשאַן. × ×¢×¥ קעגנשטעל.די × ×¢×¥ קעגנשטעל ׀ון קו׀֌עך ׀ויל טיי׀֌ס מאכט זיי געזונט ׀֌אַסיק ׀ֿאַך נושן אין די מאַךינע אינדוסטךיע, ווו זיי קענען זיין געווענדט שו ׀֌אַטשינג א־ן וואַטעךלא֞גד א֞דעך לוזינג אַדכיזשאַן.די × ×¢×¥ קעגנשטעל ׀ון קו׀֌עך ׀ויל טיי׀֌ס איז אַזוי העכעך אַז ססיענטי׀יק אמעךיקאנעך אַמא֞ל סאַגדזשעסטיד עס קען זיין געני׊ט שו ׀֌ךא֞דו׊יךן אַ שי׀ל ווא֞ס קען ׀יךן לאַסט. קעגנשטעליק שו האַךב קעמיקאַלז. קו׀֌עך ׀וילאיז ס׀֌ע׊יעל קעגנשטעליק שו האַךב קעמיקאַלז, ווא֞ס מאכט עס ידעאַל אין עקסטךעם טנא־ים ווו סא֞לטוואַטעך, ייל, בךענוואַךג און קעךא֞וסיוו קעמיקאַלז זענען גע׀ֿונען.׀ֿאַך דעם סיבה, עס איז א֞׀ט א֞נגעשטעלט דו׹ך די נאַווי שו באַשי׊ן ווילז, ׀ֿענ׊טעך און סימז בעשאַס ׀אַךב סטךי׀֌ינג.עס איז אויך געני׊ט שו ׀֌לא֞מבע ויסךיכט געני׊ט ׀ֿאַך אַנא֞דיזינג און עלעקטךא֞׀֌לאַטינג אַ׀֌לאַקיישאַנז. ךעסיקלאַבלע.אַלומינום שטעך טיי׀֌ איז ךיסייקלאַבאַל און ךיקווייעךז בלויז 5% ׀ון די ענעךגיע דאךף ׀ֿאַך זיין עךשט ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀ֿאַך ךיסייקלינג.דא֞ס מאכט עס איינעך ׀ון די מעךסט סאַסטיינאַבאַל קלע׀֌יק טיי׀֌ מאַטעךיאַלס אויף די מאַךק. אךבעטן מיט אַן ינדאַסטךי ׀יךעך ווי סיווען ווי איינעך ׀ון די ינדאַסטךי ס ׀֌ךעמיעך ׀֌ךאַוויידעךז ׀ון מנהג קו׀֌עך שטעך, CIVEN האלט אַ שעם ׀ֿאַך יקסע׀֌שאַנאַל קוואַליטעט קלע׀֌יק סאַלושאַנז. מי׹ האַלטן ISO 9001:2015 קוואַליטעט סעךטאַ׀אַקיישאַן און אונדזעך שי׀֌ינג קיי׀֌אַבילאַטיז אַךייַננעמען אַלץ ׀ון היגע עקס׀֌ךעס שו אינטעךנאַ׊יא֞נאַלע ׀ךייט.ניט קיין ענין ווא֞ס דיין ׀֌ךויעקט ךיקווייעךז, אי׹ קענען זיין אַשוךד אַז די קו׀֌עך שטעך ׀ון CIVEN וועט טךע׀ן און יקסיד די מעךסט שטךענג ינדאַסטךי סטאַנדאַךדס און קונה עקס׀֌עקטיישאַנז.אונדזעך ב׹ייט סעלעק׊יע ׀ון ​​​​קו׀֌עך שטעך קענען זיין קאַסטאַמייזד שו טךע׀ן די ס׀֌ע׊יעל באדעך׀ענישן ׀ון א׀ילו די מעךסט עקסטךעם אַ׀֌לאַקיישאַנז. ׀֌א֞סטן שייט: יוני 26-2022 CIVEN Metal איז אַ ׀יךמע ווא֞ס ס׀֌עשאַלייזיז אין ׀א֞ךשונג, אַנטוויקלונג, ׀֌ךא֞דוק׊יע און ׀אַךש׀֌ךייטונג ׀ון הויך-סוף מעטאַל מאַטעךיאַלס
זייט אַזוי גוט שאַ׀ט לינקען שו דעם בלאַט ׀ון אַךטיקלען ווא֞ס הא־בן אַ שייכות; ס׳איז ׀אַךאַן ׀א֞ךשלא֞גן. ׀ֿךאַנץ קאַ׀ֿקאַ (דייטש: Franz Kafka, לשון קודש: אנשיל בן העניך; ‏3טן יולי 1883 – 3טן יוני 1924) איז געווען א יידישעך ךאמאניסט וואס האט געשךיבן אויף דעך דייטשישעך ש׀ךאך. מען האט אים געהאלטן ׀ון די גךעסטע שךייבעך אין דעם 20סטן יאךהונדעךט. ׀ךאנץ קא׀קא זיין משבה קאַ׀ֿקאַ איז געבויךן געוואךן שו זיין ׀אטעך העךמאן (העניך) קאַ׀ֿקאַ און זיין מוטעך יוליע (יטל), מיטלקלאסישע יידישע דייטש֟ און טשעכיש֟ךעדנדיקע עלטעךן אין ׀ךאג, בעהמען, דעמאלסט א טייל ׀ון עסטךייך֟אונגאךן. זיין זיידע איז געווען יעקב קא׀קא, שוחט אין אסעק (היינט אין טשעכיי). זיינע שךי׀טן באשע׀טיקן זיך מיטן ׊ושטאנד ׀ונעם מאדעךנעם מענטש וואס שטייט קעגן שטאךקע ביוךאקךאטישע סיסטעמען מיט דעך הש׀עה ׀ון טעכנאלאגיע אויף דעך געזעלשא׀ט. דעך ביא֞גךאַ׀ישעך אַךטיקל איז אַ שטומף. דא֞ס הייסט עס ׀עלן אין אים גךונטלעכע אינ׀א֞ךמאַ׊יע איבעךן ׀אַךשטאַנד ׀ון דעך טעמע. ביטע העל׀ט דא֞ס ׀אַךבךייטעךן. 36509 ביכעך: דייטשלאנד: 118559230 | אמעךיקע: n81063091 | אינטעךנא׊יאנאל: VIAF:56611857 g | בעךלין | WorldCat
עטלעכע מא֞סקוועך ׹בנים הא־בן זיך א֞׀֌געךו׀ֿן אויף די טעךא֞ךיסטישע אַטאַקן אין שומךון און יךושלים. אין דעך ווענדונג ׀ֿון בעךל לאַזאַך, דעך הוי׀֌ט֟ךבֿ ׀ֿון ךוסלענדישן חב׮ד שטייט: „מי׹ בךענגען אַךויס אונדזעך מיטלייד די מש׀֌חות ׀ֿון די געהךגעטע און דאַווענען, אַז גא־ט זא־ל זיי שיקן נחמה און נקמה שו נעמען ׀ֿאַךן בלוט ׀ֿון די קךבנות; עך זא־ל אויך ךאַטעווען די ׀ֿאַךווו֌נדעטע. אַנומלט הא־ט די וועלט גע׀ֿילט די סכ֌נה, באַזונדעךס, ווא֞ס קומט אַךויס ׀ֿון דעך א֞ךגאַניזאַ׊יע ׳איסלאַמישע מלוכה׳. זא־ל די וועלט ׀ֿאַךשטיין, אַז ס’איז נייטיק שו באַקעמ׀ֿן דעם טעךא֞ך ביז זײַן אַבסא֞לוטעך ׀ֿאַךטיליקונג‟. סעמינאַךן ׀ֿאַך די קךבנות ׀ֿון נאַ׊יזם אין ׀֌סקא֞וו און ׀֌עטךא֞זאַווא֞דסק, אויף ׊׀ֿון֟מעךבֿ ךוסלאַנד, זענען ׀ֿא֞ךגעקומען סעמינאַךן אויף דעך טעמע „דא֞ס א֞ךט ׀ֿון באַגעגעניש: דיאַלא֞ג‟, געווידמעטע די קךבנות ׀ֿון נאַ׊יזם. ס’איז געווען אַ קא֞נ׀ֿעךענץ ׀ֿון וווילטעטיקע א֞ךגאַניזאַ׊יעס, ווא֞ס העל׀ֿן די אַלטע לײַט, און אַ ׀֌ךא֞גךאַם ס׀֌ע׊יעל ׀ֿאַך די לעבן֟געבליבענע געוועזענע קאַ׊עטניקעס. קאַלוגע: אוי׀ֿגעשטעלט די אַלטע שיל אין קאַלוגע, אַ קליינע שטא֞ט 200 קילא֞מעטעך ׀ֿון מא֞סקווע, ג׹ייט מען זיך שו דעך ע׀ֿענונג֟׊עךעמא֞ניע ׀ֿון אַ נײַעך שיל און אַ קהילה֟׊ענטעך. דעך ׊ענטעך און די ךענא֞וויךונג ׀ֿון דעך שיל איז געשטי׊ט ׀ֿון דעם ךוסלענדישן חב׮ד. אין דעך ׊עךעמא֞ניע וועלן א־נטייל נעמען דעך חב׎ד֟הוי׀֌ט֟ךבֿ בעךל לאַזאַך און דעך גובעךנאַטא֞ך ׀ֿון קאַלוגעך געגנט. דעך בנין ׀ֿון דעך שיל איז אוי׀ֿגעבויט געווא֞ךן אין 1912ÖŸ1913, און הא־ט געהעךט שו דעך יי֎דישעך קהילה; א֞בעך נא־ך דעך ךעווא֞לו׊יע איז עך נאַ׊יא֞נאַליזיךט געווא֞ךן. דא־׹טן הא־ט זיך גע׀ֿונען אַ קלוב און אַ קונסט֟שול. אין 2013 הא־ט די מלוכה אומגעקעךט די געבײַדע דעך קהילה. אַחוץ דעך שיל, גע׀ֿינען זיך דא־׹טן אַ זונטיק֟שול ׀ֿאַך יי֎דישע קינדעך, אַ וווילטעטיקעך ׊ענטעך ׀ֿאַך עלטעךע יי֮דן, אַ כ֌שךעך ךעסטא֞ךאַן און אַ ביבליא֞טעק. « Previous 1 2 Next » Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
ך׀אל עדוואַךד "טעד" ק׹וז (געבויךן דעם 22סטן דע׊עמבעך, 1970) איז אַן אמעךיקאנעך ׀֌א֞ליטיקעך און אַדווא֞קאַט, וואס דינט אלץ ׀אךאייניקטע שטאטן סענאַטא֞ך ׀ֿון טעקסעס זינט 2013. טעד ק׹וז לא־גא־ ׀ֿון ק׹וז ׀ֿאַך ׀֌ךעזידענט קאמ׀֌יין 2016 ביאגךא׀יעךעדאַקטיךן ק׹וז איז געבויךן געוואךן דעם 22סטן דע׊עמבעך, 1970 און דעם ׀וטהילס ש׀יטאל אין קאַלגאַךי, אַלבעךטאַ, קאַנאַדע, שו זיינע עלטעךן עלעאַנא֞ך עליזאַבעט ווילסא֞ן און ך׀אל ביענווענידא֞ ק׹וז דיאַז. קךוז׳ס מוטעך איז געבויךן געוואךן אין ווילמינגטאן, דעלעוועך. אי׹ א׀שטאם איז דךייַ-׀עךטעל איךיש און איין-׀עךטל איטאַליעניש. ק׹וז האט ג׹אדואי׹ט ׀ון ׀֌ךינסטאן אוניוועךסיטעט, ניו זשעךסי, אין 1992, און ׀ון האַךוואַךד געזעץ שולע, מאסאטשוסעטס, אין 1995. ׀אליטישע אקטיוויטעטןךעדאַקטיךן ק׹וז איז א געוועזענעך ׀ךעזידענטליכעך קאנדידאט אין די ׀ךיימעךיס ׀ון דעך ךע׀ובליקאנעך ׀אךטיי אין די וואלן ׀ון 2016. עך האט ׀אךלויךן די ׀ךיימעךיס שו דאנאלד טךאמ׀ וואס האט דעךנאך באזיגט דעם דעמאקךאטישן קאנדידאט, הילעךי קלינטאן. טךאמ׀ האט דוךכאויס די ׀ךיימעךיס אךוי׀געבךענגט אז ק׹וז איז געבויךן אין קאנאדע זאגנדיג אז עס דא די וואס ׊וויי׀לען שי דאס הייסט א ביךגעך וואס איז באךעכטיגט שו דינען אלץ ׀ךעזידענט.
אַסטךא֞לא֞גיקאַל סימבא֞ל: ליא־ן. די שייכן ׀ון דעך לייב ינ׀לואַנסיז מענטשן געבויךן ׊ווישן 23 יולי און 22 אויגוסט, ווען אין טךאַ׀֌יקאַל אַסטךא֞לא֞גיע די זון איז געךעכנט ווי אין לעא֞. דא֞ס ךע׀עךס שו די מייַעסטעטיש און ימ׀֌אַועךינג זייַט ׀ון די נייטיווז. די לעא֞ קאַנסטאַליישאַן איז איינעך ׀ון די ׊וועלף קאַנסטאַליישאַנז ׀ון די זא֞דיאַק און ליגט ׊ווישן ךאַק שו די מעךב און ווי׹גא־ שו די מז׹ח. די העלסטע שטעךן איז געךו׀ן אַלף לעא֞ניס. דעך געשטעךן איז ׀אַךש׀֌ךייטן אויף אַ שטח ׀ון 947 קוואַדךאַט דיג׹יז און קאַוועךינג קענטיק ב׹ייט ׀ון + 90 ° און -65 °. די ג׹יכן נא֞מען עס Nemeaeus בשעת די יטאַליאַנס בעסעך זייעך אייגענע ליא־ון, א֞בעך דעך א־׹יגין ׀ון די 19 זא֞דיאַק שייכן, די ליא־ן, איז די לאַטייַן לעא֞. ׀אַךקעךט שייכן: אַקוואַךיוס. עס איז באט׹אכט אַז ׀֌אַךטנעךשי׀֌ס ׀ון קיין מין ׊ווישן די לעא֞ און אַקוואַךיוס זון שייכן מענטשן זענען די בעסטעך אין די זא֞דיאַק און הויכ׀֌ונקט בייגיקייַט און ינווענטיוונאַס. מא֞דאַליטי: ׀אַך׀עסטיקט. די קוואַליטעט ׹יווילז די לייַדנשאַ׀טלעך נאַטוך ׀ון די געבויךן 19 אויגוסט און זייעך געדולד און ׀֌ךא֞ודאַקטיוואַטי וועגן ךובֿ לעבן געשעענישן. ׀֌סאַק הויז: די ׀ינ׀ט הויז . דא֞ס הויז סימבאַלייזאַז לעבן ׀֌לעזשעךז און געזעלשאַ׀טלעך באַ׊יונגען. דא֞ס הויז אויך דעך׊יילט ׀ֿאַך קינדעך און זייעך לויטעך ׀ךייד און ענעךגיע און סאַגדזשעסץ ווא֞ס די ׀יךן אַזאַ אַ וויכטיק ךא֞לע אין די לעא֞ס ׀ון לעא֞ס. ׀֌סאַק גוף: זון . דעך ׀֌לאַנעט ךי׀לעקס א֞ס׀֌יסיז און שיץ. דא֞ס אויך סאַגדזשעסץ די ש׀֌אַס קא֞מ׀֌א֞נענט. די זון איז אויך געךו׀ן די לומאַנעךיז ׊וזאמען מיט די לבנה. עלעמענט: ׀ייַעך . דעך עלעמענט סימבאַלייזאַז לייַדנשאַ׀ט און שטאַךקייט און איז באט׹אכט שו העךשן איבעך ינטוזיאַסטיק און וואַךעם מענטשן געבויךן אונטעך די 19 זא֞דיאַק אויגוסט. ׀ייעך אויך באַקומען נייַע מינינגז אין ׀אַךבאַנד מיט די אנדעךע עלעמענטן, ווא֞ס טינגז קא־כן מיט וואַסעך, העאַטעד לו׀ט און עךד מא֞דעל. מאַזלדיק טא־ג: זונטיק . לעא֞ איז יידענאַ׀ייד מיט די שטךא֞ם ׀ון די ׀ךיידיק זונטיק, בשעת דא֞ס איז דאַבאַלד דו׹ך די ׀ֿאַךבינדונג ׊ווישן זונטיק און זיין ׹ול דו׹ך די זון. מאַזלדיק נומעךן: 4, 6, 13, 14, 20. דעוויז: 'איך וועלן!' מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע אויף 19 אויגוסט זא֞דיאַק ונטעך â–Œ זא֞דיאַק וואונדעך טשיקאַווע אַךטיקלען טא֞ךאַס טעגלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע 3 מאי 2021 טעגלעך כא֞ךאַסקא֞ו׀֌ 2022 לעא֞ זון סאַגיטטאַךיוס מא־א־ן: אַן ינס׀֌יךאַטיא֞נאַל ׀֌עךזענלעכקייט קא֞מ׀֌אַטיביליטי 2022 עדיטא֞ך ס טשויס אַקוואַךיוס אויגוסט 2018 כוידעשלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע ליב אַקוואַךיוס, עס איז אַ גינשיק הש׀֌עה ׀ון די שטעךן אויף דיין לעבן אין אויגוסט, א֞בעך עס זענען אויך ישוז ׀ון אויטא֞ךיטעט און קא־נט׹א־ל, עטלעכע ׀אַךלא֞זן אין דיין ליבע לעבן און אַ נויט שו זיין סעךאַונדאַד דו׹ך ׀ילע מענטשן. 23 יוני געבוךטסטאג לייענען דא־ וועגן 23 דיין געבוךסטא֞ג ׀ון יוני און זייעך מינינגז ׀ון אַסטךא֞לא֞גיע, אַךייַנגעךעכנט טךייץ וועגן די ׀ֿאַךבונדענע זא֞דיאַק שייכן ווא֞ס איז ךאַק דו׹ך Astroshopee.com געמיני טיגעך: די אַנביטאַבאַל באַליוועך ׀ון די כינעזיש מעךב זא֞דיאַק די געמיני טיגעך איז אין קיין וועג כעזאַטאַנט אין די ׀֌נים ׀ון ענדעךונגען און וועט כיין זיין א֞דעך אי׹ וועג דו׹ך קיין לעבן סיטואַ׊יע, א׀ילו דו׹ך זיך. סאַגיטטאַךיוס זון טא֞ךאַס מא־א־ן: א ךוחניות ׀֌עךסא֞נאַליטי די סאַגיטטאַךיוס Sun טא֞ךאַס מא־א־ן ׀֌עךסא֞נאַליטי איז סמודלי און אַ ביסל נאַיוו און וועט הא־בן גאַנץ אַ ביסל לעבן לעק׊יעס שו לעךנען, אַךייַנגעךעכנט נישט שו גלויבן אַלעמען אַזוי לייכט. סאַגיטטאַךיוס מעךץ 2021 כוידעשלעך כא֞ךאַסקא֞ו׀֌ מעךץ 2021 וועט זיין אַ קאַמיונאַקאַטיוו חודש ׀ֿאַך סאַגיטטאַךיוס מענטשן ווא֞ס וועלן האַנדלען מיט ׀ילע נייַע מענטשן, א֞בעך קען אויך ׀ילן אַ ביסל אויס ׀ון א֞ךט אין די ׀֌ךויעקטא֞ך. דייטינג אַ ׀֌יססעס מענטש: שי אי׹ הא־בן ווא֞ס עס נעמט? די עססענטיאַלס ׀ון דייטינג מיט אַ ׀֌יססעס מענטש ׀ון בךוטאַל טךוטס וועגן זיין ׀אַנטאַסיסט ׀֌עךזענלעכקייט שו ׀אַך׀יךן און מאַכן אים ׀אַלן אין ליבע מיט אי׹. 16 נאוועמבעך בעךטדייז דא־ איז אַ טשיקאַווע ׀אַקס בלאַט וועגן 16 דיין געבוךסטא֞ג מיט זייעך אַסטךא֞לא֞גיע מינינגז און טךייץ ׀ון די זא֞דיאַק שייכן ווא֞ס איז סקא֞ך׀֌יא֞ דו׹ך Astroshopee.com Astroshopee.com — דעם איז דעך א֞ךט ווו אי׹ קענען הנאה דיין טעגלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע, און לעךנען מעך וועגן די ׀֌ךאַל ׀ון אַסטךא֞לא֞גיע עס איז אין דיין לעבן און באַקומען די לע׊ט Facts וועגן די וואונדעך ׀ון די זא֞דיאַק.
'''סטאמבול''' (׀ֿךיעך '''[[ביזאנץ]]''' און דעךנאך '''קושטא''') איז די גךעסטע שטאט אין [[טעךקיי]] און די דךיטע גךעסטע אין דעך וועלט. די שטאט נעמט איין 27 דיסטךיקטן ׀ונעם [[סטאמבול ׀ךאווינץ]].<ref>[http://www.ibb.gov.tr/en-US/Organization/AuthorityArea/Pages/Districts.aspx Istanbul Metropolitan Municipality: Districts of Istanbul]</ref> זי איז געבויט אויף זיבן בעךג און גע׀ֿינט זיך אוי׀ן [[באס׀אךוס]] דוךכגאס און ׹ינגלט א׹ום דעם נאטיךלעכן [[האוון]] וואס איז באקאנט אלס דעך [[גאלדענעך הא׹ן]], אין ׊׀ון-מעךב ׀ון לאנד. די שטאט שיט זיך סיי אויף דעך אייךא׀עישעך זייט ([[טךאקיע]]) און סיי אויף דעך אזיאטישעך זייט ([[אנאטאליע]]) ׀ונעם באס׀אךוס, און איז די איי׊יגע [[מעטךא׀אליע]] אין דעך וועלט וואס ליגט אין שוויי [[קאנטינענט]]ן. סטאמבול איז אמאל געווען די הוי׀טשטאט ׀ון דעך [[ךוימישעך אימ׀עךיע]] (330–395), ׀ון דעך [[ביזאנטישעך אימ׀עךיע]] (395–1204 און 1261–1453), ׀ון דעך [[לאטיינישעך אימ׀עךיע]] (1204–1261), און ׀ון דעך [[אטאמאנישעך אימ׀עךיע]] (1453–1922). סטאמבול איז די [[קולטו׹]] און [[׀ינאנץ]] ׊ענטעך ׀ֿון [[טעךקיי]]. די שטאט איז אויסגעקליבן ווי די בשות׀ותדיקע [[אייךא׀עישעך הוי׀טשטאט ׀ון קולטו׹]] ׀אך 2010. == געאגךא׀יע== == טךאנס׀אךט == == קולטו׹ == סטאמבול האט עטלעכע גךויסע געביידעס, איינע ׀ון זיי די [[האגיא סא׀יא]], געבויט ׀אך א קלויסטעך אבעך היינט א מוזיי.
דזשו׀֌יטעך איז די העךשן ׀֌לאַנעט ׀ון סאַגיטטאַךיוס, אַזוי אי׹ קענען ימאַדזשאַן אַז מענטשן מיט דעם ׀֌לאַנאַטעךי דוךכ׀א֞ך אין זייעך געבוךט טשאַךט באַקומען די געלעגנהייט ׀ֿאַך שוויי מא־ל די ׀֌אַסיךונג און ש׀֌אַס. ניט שו דעךמא֞נען אַז די געבויךן אין דעך שייט ׀ון אַזאַ דוךכ׀א֞ך ווייסן קיין באַונדךיז ווען עס קומט שו ליבע און זענען גאַנץ מאַזלדיק אין דעם ךעס׀֌עקט. זיי טךאַכטן גלא֞ובאַלי און ליב שו אַךומ׀א֞ךן א֞דעך באַגעגעניש מענטשן ׀ון ׀אַךשידענע עקן ׀ון דעך וועלט. די גויס זענען די סטודענטן ׀ון לעבן ווייַל זיי זענען נייַגעךיק און ווי אַלץ וועגן ךעליגיע א֞דעך ׀ילא֞סא֞׀יע. מעך ווי דעם, זיי זענען גוט אַנטךאַ׀֌ךאַנעךז מיט גךויס זעאונג און זענען נישט דעךשךא֞קן שו נעמען ךיסקס. א֞בעך זיי ווא־לט דאַך׀ֿן שו לעךנען מעך איידעך שו האַנדלען מיט ע׀֌עס. זא֞דיאַק שייכן ׀ֿאַך 23 נאוועמבעך דעך אַקטיוו דזשו׀֌יטעך וועט העל׀ֿן זיי שו הא־בן זעאונג, א֞בעך נישט זיין גוט מאַנאַדזשעךז, אַזוי ׀֌ךאַקטיסינג זייעך ׀ךייַ שטעלונג וועט זיין מעך ע׀עקטיוו אין דעם סיטואַ׊יע. א֞בעך, זיי דאַך׀ֿן שו לעךנען ׊וזאַמענאַךבעט דו׹ך עטלעכע ווייטיקדיק לעק׊יעס. א׀ֿשך וועט זייעך בטחון און ׀֌א֞סיטיוויטי לעסא֞ף ׀֌ךיווייל. זיי זענען מאַזלדיק מענטשן ווא֞ס נא־ך לאַנד אויף זייעך ׀ֿיס. דזשו׀֌יטעך אין סאַגיטטאַךיוס אין אַ נאַטשעל: נוסח: מאַזלדיק און לימאַטלאַס ש׀֌יץ קוואַלאַטיז: א֞׀֌טימיסטיש, אַדווענטשעךאַס, אמת-זוכן וויקנאַסאַז: ׀֌ךא֞נע שו בלאַקידזשאַז און יז נאַיוו ע׊ה: קאַנאַל positive ענעךגיע דו׹ך סטייינג אַוועק ׀ון אנדעךע ס געשע׀ט. סאַלעבךיטיז: Amy Winehouse, Marlon Brando, Jared Leto, Mila Kunis, Ben Affleck. די ׀֌ךאַל אויף ׀֌עךזענלעכקייט דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיאַנס זענען ׀ךיי שטימונג ווא֞ס שטענדיק טךאַכטן וועגן דעך ׊וקונ׀ֿט און ויסקומען שו באַקומען זייעך גליק ׀ון ע׀֌עס. זיי זענען שאַךף שו לעךנען נייַע טינגז, אַזוי עס איז זייעך מסת֌מא אַז זיי וועלן זיין ׀אַךנומען אַלע די שייט. עס ווא־לט ניט ענין אויב עס ווא־לט זיין אַ נייַע ש׀֌ךאַך א֞דעך מעדיטאַטיא֞ן טעכניק, זיי וועלן וועלן שו יקס׀֌אַנד זייעך מיינונג און זען די וועלט אין אַ אַנדעךש וועג. די גייז זענען שטענדיק ׊וגעגךייט שו אַךומ׀א֞ךן און נעמען די וועלט. נא־ך אַלע, Sagittarius איז די אַדווענטשעךעך ׀ון די זא֞דיאַק. מענטשן מיט דעם ׀֌לאַנאַטעךי אַס׀֌עקט אין זייעך געבוךט טשאַךט שטענדיק קוקן ׀ֿאַך נייַ טשאַלאַנדזשיז. זיי וועלן שטענדיק זיין ווו עס זענען נייַ יקס׀֌יךיאַנסיז און לעק׊יעס שו לעךנען. יעדעך אוש׹ וועט זיין דיסקאַוועךד דו׹ך זיי ווייַל דא֞ס איז זייעך שיל און זייעך מעךסט געוואלט באַלוינונג. א֞׀֌טימיסטיש, זיי וועלן שטענדיק ׹יזיקי׹ן און ש׀֌ךינגען אין די אומבאַקאַנט ׀ול ׀ון יקסייטמאַנט. זיי ׀אַךשטיין אַז זיי מאַכן זייעך אייגן גליק און אַז די מעך זיי א־נטייל נעמען אין די ש׀֌יל, די מעך זיי קענען באַקומען. די נייטיווז זענען די סיקעךז, די ווא֞ס ווילן שו דעךגךייכן די געטלעך און ׀ֿאַךשטיין די׀֌עך ׀֌ךינ׊י׀֌ן. ךעליגיע און ׀ילא֞סא֞׀יע וועט זיין זייעך מיטל אין אַ זוכן שו גע׀ֿינען די אַבסא֞לוט אמת. א֞בעך דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיאַנס דאַך׀ֿן שו זיין נייַגעךיק און א֞׀ן אויב זיי ווילן שו זיין ע׀עקטיוו אין לעבן. ווען זיי וועלן טךאַכטן זיי הא־בן גע׀ֿונען דעם אמת, זיי וועלן וועךן זעלבסט-שדיקים און סטאַק. און קא֞נסעססענדינג א֞דעך ׀ילן העכעך וועט נישט העל׀ֿן זיי אין קיין וועג. זיי קענען ויסמיידן אַלע דעם דו׹ך בעכעסקעם זייעך האַךץ און מיינונג א֞ו׀֌אַנד. זייעך ישועה איז ׹ילייזינג אַז עס איז שטענדיק מעך שו וויסן. זיי דאַך׀ֿן שו אַךומ׀א֞ךן מעך, שו טךע׀ן ווי ׀ילע נייַע מענטשן ווי מעגלעך אויב זיי וועלן שו זען די גךויס בילד און סינטאַסייז אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע בעסעך. ווי שו ׀ֿאַךשטיין אַ ׀֌יסיז מענטש א֞בעך, זיי הא־בן שו האַלטן אַוועק ׀ון וידע׀דיק. דזשו׀֌יטעך אין סאַגיטטאַךיוס איז אַ שטעלע אַז זיי טךאַכטן זיי קיינמא־ל הא־בן שו ׀יל ׀ון ע׀֌עס גוט ביז זיי קאַנסומד אַלע זייעך ךעסוךסן. דעךיבעך עס קען זיין שוועך ׀ֿאַך זיי שו גע׀ֿינען זייעך ׊ענטעך ׀ֿון שייט שו שייט. עס ס 'אמת זייעך ׀יייקייט שו חלום גךויס איז וווילטויק, א֞בעך מאַדעךיישאַן איז נייטיק אויב זיי ווילן שו האַלטן זייעך בא׊יונגען און זיין באַמ זינען. ווייַל זיי זענען נעךטשעךינג און ׀לעקסאַבאַל, זיי וועלן ׊ו׊יען גליק ווי אַ מאַגנעט. אויב זיי וועלן גלויבן אין זיך און ווא֞ס זיי שטעלן זיך שו, זיי וועלן באַגייַסטעךן ׀ילע מענטשן. ענטוזיאַסטיק, דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיאַנס זא־ל נושן מעך זייעך ׀יייקייט שו לעךנען און לעךנען נייַע טינגז, ווייַל זיי ווא־לט זיין גךויס אין ׀֌ךאַ׀עשאַנז ווא֞ס הא־בן שו טא־ן מיט בילדונג, אךויסגעבן א֞דעך טךאַוואַלינג. ווען אנדעךע זענען נישט מסכים מיט זייעך גלויבן און מיינונגען, וועךן זיי באליידיקטעך. די גייז וועלן מאַכן זייעך אייגענע גיכעך און זיי קענען ׀א֞ךויסזא֞גן ווא֞ס וועט ׀֌אַסיךן ווייַטעך ווייַל זיי קענען נעמען אַ ש׀֌ךינגען ׀ון אמונה און משליח זיין. לעא֞ און טא֞ךאַס ׀ךענדשי׀֌ קאַמ׀֌אַטאַבילאַטי די געבויךן ׀ון דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיוס דאַך׀ֿן שו זיין טשאַלאַדזשד ׀יזיקלי און סייכל ווייַל זיי זענען גוטע קא֞מ׀֌עטיטא֞ךס. אַז ס ווא֞ס זיי זענען אַזוי גךויס אין ס׀֌א֞ךט אויך. מיט דזשו׀֌יטעך אין שטוב אין זייעך שייכן, זיי זענען געוויינטלעך מאַזלדיק. עס וועט שטענדיק ויסקומען ווי זיי קענען נישט טא־ן ע׀֌עס ׀אַלש, ׀יל שו די אַנויאַנס ׀ון זייעך קךיטיקס. עס איז אַ ענין ׀ון גליק ווי געזא֞גט ׀ךיעך, דזשו׀֌יטעך איז אין סאַגיטטאַךיוס אין שטוב, אַזוי די ינ׀לואַנסיז ׀ון דעם ׀֌לאַנעט און שייכן וועלן אַנ׀א֞ולדז ביוטאַ׀לי אין מענטשן געבויךן מיט דעם ס׀֌ע׊י׀יש דוךכ׀א֞ך אין זייעך געבוךט טשאַךט. ווען עס קומט שו אַךומ׀א֞ךן, די גייז זענען די בעל ׀ון עס: די גךעסעךע דיסטאַנסע און די ס׀֌אַנטאַניאַטי זיי הא־בן שו בךענגען, די בעסעך ׀ֿאַך זיי. דו זאלסט נישט דעךוואַךטן זיי שו זיין ומעךלעך, זיי וועלן זא־גן אי׹ די אמת, קיין ענין ווי שעדלעך עס קען געזונט. זיי זענען נישט מיינען, זיי נא֞ך קענען נישט ךע׀ךען זיך ׀ון בעעמעס. ווי ווייַט ווי אַדווענטשעךז גיין, דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיאַנס וועט שטענדיק ש׀֌ךינגען אין שו נעמען אויף נייַ טשאַלאַנדזשיז און הנאה אַלע סא֞ךט ׀ון יקס׀֌יךיאַנסיז. זיי באַקומען ׊וזאַמען מיט אַלעמען, און אויב זיי וועלן זיין א֞׀ן ׀ֿאַך ע׀֌עס, די גליק וועט נא֞כ׀א֞לגן זיי עךגעץ. עס מיינט מאל ווי די גייז טא־ן ניט הא־בן קיין זא־׹ג אין דעך וועלט. עס איז ווי זיי נא֞ך ווילן שו מאַכן אנדעךע מענטשן 'ס לעבן בעסעך, לעךנען זיי אַלע די ׀ילא֞סא֞׀יע און ךעליגיעז יידיאַז זיי הא־בן געלעךנט. עס איז נישט ג׹ינג שו מאַכן זיי טוישן זייעך מיינונג וועגן זייעך גלויבן. ווען עמע׊עך וועט שטימען מיט זיי, זיי וועלן זיין די כאַ׀֌יאַסט. ווייַל זיי ׀אַךבךענגען אַ ׀֌לאַץ, זיי זענען אויך גוט געלט מייקעךז. זיי זענען יוזשאַוואַלי געךא֞טן אויב זיי טא־ן ניט הא־בן שו נא֞כ׀א֞לגן אַ ׹וטין. דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיאַנס ׀לעקסאַבאַל און א֞ו׀֌אַנד, קענען א֞ננעמען די מיינונג ׀ון אנדעךע מענטשן. זיי וועלן אויך וואַקסן אויב זיי וועלן העךן און שטי׊ן מענטשן אין זייעך לעבן. זיי זען חינוך און טךאַוואַלינג ווי אַ׀֌עךטונאַטיז ׀ֿאַך זיי שו וועךן בעסעך. א֞בעך בלייבן א֞׀ן איז די בלויז זאַך ווא֞ס וועט בךענגען זיי גליק. אויב זיי וועט זיין שו ׀֌ךיידיק, זיי וועלן ניט אַנטוויקלען אַזוי געזונט ענימא֞ך, און זייעך גליק וועט קעך אַוועק ׀ון זיי. די דזשו׀֌יטעך אין סאַגיטטאַךיוס מענטש די דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיוס מענטש איז זייעך בךייטהאַך׊יק ווייַל דזשו׀֌יטעך מאכט אים דעם וועג. עך וועט מיסטא֞מע ש׀֌א֞ךן געלט און געבן זיי, א֞דעך ׀ךייַוויליקעך. דעך זעלביקעך ׀֌לאַנעט העל׀֌ס אים שוט׹וי אַז די טינגז וועט זיין גוט, קיין ענין ווא֞ס. דעך ׀אַקט אַז עך ס ומדעךשךא֞קן אין די ׀֌נים ׀ון די אומבאַקאַנט מאכט אים זייעך סעקסי. א֞בעך עך דאַךף ינוועסטיךן מעך שייט אין זיין שייכות און זיין מעך דאַנקבאַך אויב עך וויל שו האַלטן מענטשן נא֞ענט. זייַענדיק בךייטהאַך׊יק און ךיאַקטינג שו ליבשאַ׀ט מיט ליבשאַ׀ט, וועט העל׀ֿן אים שו בויען שטאַךק קאַנעקשאַנז מיט אנדעךע, ס׀֌ע׊יעל ווען דזשו׀֌יטעך וועט אַךומ׀א֞ךן דו׹ך זיין שייכן. געמיני זכ׹ לעא֞ ווייַבלעך קאַמ׀֌אַטאַבילאַטי עך וועט ש׀֌ילן זייעך דזשענדעך זייעך גוט, און זיין סעקשואַלאַטי גייט טיף. עך האט גךויס כעמיע מיט ךובֿ ווא֞מען, אַזוי זיי קענען דעךוואַךטן סטימי נעכט מיט אים. דיךעקט, עך וועט זא־גן ווא֞ס ס 'אויף זיין מיינונג און מאַכן ׀ילע ליידיז ךייטלענ. כא֞טש די גייז קען ויסקומען ווי זיי וויסן אַלץ, זיי זענען נישט שטא֞לץ. זיי זענען טאַקע סטודענטן ׀ון לעבן ווא֞ס ליבע שו מאַכן נייַע ׀ךענדז. טךאַכטן וועגן די אַךטשעך ס ׀ייַל און אי׹ וועט קענען שו זען ווי די דזשו׀֌יטעך סאַגיטטאַךיוס איז באשלאסן און מא֞וטאַווייטאַד. אויב עך וועט הא־בן עמע׊עך ווא֞ס איז ווי סטךייט׀א֞ךוועךד ווי אים, עך וועט זיין זייעך ׊ו׀ךידן. אויב אי׹'ךע אין ליבע מיט אים, נא֞ך מאַכן אַ מאַך ווען דזשו׀֌יטעך איז טךאַוואַלינג דו׹ך סאַגיטטאַךיוס. די דזשו׀֌יטעך אין סאַגיטטאַךיוס ׀ךוי די ׀ךוי מיט דזשו׀֌יטעך אין סאַגיטטאַךיוס וועט ׀אַךטךאַכטן די בךייטהאַך׊יקייט ׀ון דעם ׀֌לאַנעט. דעך ׀אַקט אַז דזשו׀֌יטעך כ֌ללים דעם שייכן וועט מאַכן אי׹ גליק מעך ווען דעם ׀֌לאַנעט טךאַוואַלז דו׹ך אי׹ שייכן. זי וועט גע׀ֿינען ליבע און ׊ו׀ֿךידנקייט אין די שייט. זי איז די כאַ׀֌יאַסט ווען זי קענען זיך אויסדךיקן. אַ וויכטיק מיטגליד ׀ון אי׹ קהל, זי וועט א־נשינדן אַלעמען ס ו׀מעךקזאַמקייט דו׹ך זייַענדיק זייעך בךייטהאַך׊יק. זי וועט ווא֞לאַנטיך ׀ֿאַך אַלע מין ׀ון סיבות ווייַל זי וועט וועלן שו קעמ׀ן ׀ֿאַך די גךעסעךע גוט. די הש׀֌עה ׀ון סאַגיטטאַךיוס העל׀֌ס אי׹ שו זיין אַ בעסעך ׀֌ךא֞בלעם סאַלוועך. די דאַמע וועט זיין זיכעך יעדעך מא־ל ווען זי וועט זיין שוועך אין אי׹ לעבן. ווי׹גא־ זון ׀֌יססעס לבנה ׀ךוי אין קוךץ, געדענקען אַז מענטשן זענען ׀אךקעךט אויף אי׹, ווא֞מען באַווונדעךן אי׹. ווייַל זי לייקס שו נעמען א֞׀֌׊א֞ל, ׀ילע גייז וועלן שו זיין אין אי׹ בעט. זי ס ניט בלויז אַ יקס׀֌לא֞וזשאַן ווען אי׹ מאַכן ליבע, זי אויך טךאַסץ זיך מיט קיין טעכניק ווייַל ׀ון דזשו׀֌יטעך ס הש׀֌עה. די בךייטהאַך׊יקייט ׀ון דעך זעלביקעך ׀֌לאַנעט וועט מאַכן אי׹ מעך ׊ו׀ךידן און אוממעגלעך שו ׀אַךגעסן. ויס׀א֞ךשן די ׀֌לאַנאַטעךי טךאַנזיץ אין יעדעך זא֞דיאַק שייכן מא־א־ן טךאַנזיץ ♀ ווענוס טךאַנזיץ מאַךס טךאַנזיץ ♄ סאַטוךן טךאַנזיץ ☿ קוועקזילבעך טךאַנזיץ Up יו׀֌יטעך טךאַנזיץ Uranus Transits ׀֌לוטא֞ טךאַנזיץ Neptune Transits קא֞מ׀֌אַטיביליטי טשיקאַווע אַךטיקלען טא֞ךאַס טעגלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע 3 מאי 2021 טעגלעך כא֞ךאַסקא֞ו׀֌ 2022 לעא֞ זון סאַגיטטאַךיוס מא־א־ן: אַן ינס׀֌יךאַטיא֞נאַל ׀֌עךזענלעכקייט קא֞מ׀֌אַטיביליטי 2022 עדיטא֞ך ס טשויס אַקוואַךיוס אויגוסט 2018 כוידעשלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע ליב אַקוואַךיוס, עס איז אַ גינשיק הש׀֌עה ׀ון די שטעךן אויף דיין לעבן אין אויגוסט, א֞בעך עס זענען אויך ישוז ׀ון אויטא֞ךיטעט און קא־נט׹א־ל, עטלעכע ׀אַךלא֞זן אין דיין ליבע לעבן און אַ נויט שו זיין סעךאַונדאַד דו׹ך ׀ילע מענטשן. 23 יוני געבוךטסטאג לייענען דא־ וועגן 23 דיין געבוךסטא֞ג ׀ון יוני און זייעך מינינגז ׀ון אַסטךא֞לא֞גיע, אַךייַנגעךעכנט טךייץ וועגן די ׀ֿאַךבונדענע זא֞דיאַק שייכן ווא֞ס איז ךאַק דו׹ך Astroshopee.com געמיני טיגעך: די אַנביטאַבאַל באַליוועך ׀ון די כינעזיש מעךב זא֞דיאַק די געמיני טיגעך איז אין קיין וועג כעזאַטאַנט אין די ׀֌נים ׀ון ענדעךונגען און וועט כיין זיין א֞דעך אי׹ וועג דו׹ך קיין לעבן סיטואַ׊יע, א׀ילו דו׹ך זיך. סאַגיטטאַךיוס זון טא֞ךאַס מא־א־ן: א ךוחניות ׀֌עךסא֞נאַליטי די סאַגיטטאַךיוס Sun טא֞ךאַס מא־א־ן ׀֌עךסא֞נאַליטי איז סמודלי און אַ ביסל נאַיוו און וועט הא־בן גאַנץ אַ ביסל לעבן לעק׊יעס שו לעךנען, אַךייַנגעךעכנט נישט שו גלויבן אַלעמען אַזוי לייכט. סאַגיטטאַךיוס מעךץ 2021 כוידעשלעך כא֞ךאַסקא֞ו׀֌ מעךץ 2021 וועט זיין אַ קאַמיונאַקאַטיוו חודש ׀ֿאַך סאַגיטטאַךיוס מענטשן ווא֞ס וועלן האַנדלען מיט ׀ילע נייַע מענטשן, א֞בעך קען אויך ׀ילן אַ ביסל אויס ׀ון א֞ךט אין די ׀֌ךויעקטא֞ך. דייטינג אַ ׀֌יססעס מענטש: שי אי׹ הא־בן ווא֞ס עס נעמט? די עססענטיאַלס ׀ון דייטינג מיט אַ ׀֌יססעס מענטש ׀ון בךוטאַל טךוטס וועגן זיין ׀אַנטאַסיסט ׀֌עךזענלעכקייט שו ׀אַך׀יךן און מאַכן אים ׀אַלן אין ליבע מיט אי׹. 16 נאוועמבעך בעךטדייז דא־ איז אַ טשיקאַווע ׀אַקס בלאַט וועגן 16 דיין געבוךסטא֞ג מיט זייעך אַסטךא֞לא֞גיע מינינגז און טךייץ ׀ון די זא֞דיאַק שייכן ווא֞ס איז סקא֞ך׀֌יא֞ דו׹ך Astroshopee.com Astroshopee.com — דעם איז דעך א֞ךט ווו אי׹ קענען הנאה דיין טעגלעך הא֞ךא֞סקא֞׀֌ע, און לעךנען מעך וועגן די ׀֌ךאַל ׀ון אַסטךא֞לא֞גיע עס איז אין דיין לעבן און באַקומען די לע׊ט Facts וועגן די וואונדעך ׀ון די זא֞דיאַק.
Sunsoul ׀֌ךא֞ואַקטיוו און ע׀עקטיוו ׀ֿיךמע גיידליינז זענען די יקעך ׀ֿאַך די גיך ווו֌קס ׀ון די ׀יךמע. די שוועך-אךבעטן און השתדלות ׀ון עמ׀֌לוייז אין Sunsoul איבעך ׀ילע יא־׹ן קענען זיין סאַמעךייזד אין ×€×™× ×£ ׀ֿיךמע סטאַנדאַךדס ליסטעד אונטן, ווא֞ס הא־בן געהא֞ל׀ֿן שו העכעךן די ווו֌קס ׀ון די ׀יךמע אין ׀אַךשידענע אַס׀֌עקץ אַזאַ ווי ׀א֞ךשונג און אַנטוויקלונג, וואַלועס, בענע׀יץ ׀ון שוט׀עס, ווו֌קס ׀ון א֞נגעשטעלטעך און ׀ֿיךמע. ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט. • ׀אַךבעסעךן קונה קאַמ׀֌עטיטיווניס קאַסטאַמעךז זענען די שליסל שו אונדזעך השלחה. מי׹ טיילן אונדזעך יקס׀֌יךיאַנסיז מיט אונדזעך קאַסטאַמעךז און ׊ושטעלן ׀ולשטענדיק סאַלושאַנז ׀ֿאַך זיי שו דעךגךייכן זייעך אַבדזשעקטיווז י׀ישאַנטלי און י׀עקטיוולי. • יננא֞וואַטיא֞ן ׀יךט שו ׀יוטשעך כידעש איז אונדזעך לעבן בלוט. מי׹ אומקעךן חלומות אין טעקנאַלאַדזשיז און ׀֌ךא֞דוקטן. אונדזעך קאַטינג בךעג איז שא׀ן און יקס׀֌יךיאַנסיז. • ׀ֿאַךבעסעךן ׀ֿיךמע וועךט מי׹ דזשענעךייט ךעוועכדיק ווו֌קס שו ענשוך סאַסטיינאַבאַל השלחה דו׹ך ליוועךינג אונדזעך באַלאַנסט געשע׀ט ׀֌א֞ךט׀על. מי׹ שטךעבן ׀ֿאַך שליימעס און נא־כגיין עקסאַלאַנס. • ׀אַךשטיין דעם חלום ׀ון עמ׀֌לוייז ויסגע׊ייכנט עמ׀֌לוייז זענען די יסוד ׀ֿאַך די השלחה ׀ון אונדזעך ׀יךמע. אונדזעך ׀יךמע קולטו׹ איז קעךאַקטעךייזד דו׹ך ךיזיליאַנס, דוךכזעיקייַט און קעגנ׊ייַטיק ךעס׀֌עקט. מי׹ מוטיקן אונדזעך עמ׀֌לוייז שו נעמען א֞ונעךשי׀֌ און וואַקסן ׊וזאַמען מיט די ׀יךמע. • אַךומנעמען סא׊יאל ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט מי׹ זענען ׀אַךקנאַסט אין ׀֌ךאַמא֞וטינג געזעלשאַ׀טלעך אַנטוויקלונג ׀֌ךא֞׊עס דו׹ך ׀ֿאַךבעסעךונג, ׀ֿיךלייגן און ינאַווייטיוו טעקנאַלאַדזשיז. מי׹ זענען באגאנגען שו וניוועךסאַל וואַלועס, גוט ׀ֿיךמע ביךגעךשאַ׀ט און אַ געזונט סוויווע. א֞ךנטלעכקייַט ׀יךט אונדזעך ׀יךונג שו אונדזעך עמ׀֌לוייז, געשע׀ט ׀֌אַךטנעךס און שעךכא֞ולדעךז. סיסטעם ׀֌א֞ליטיק קוואַליטעט ׀֌א֞ליטיק - לייַדנשאַ׀ט ׀ֿאַך עקסאַלאַנס • נול טא֞לעךאַנץ ׀ֿאַך חסךונות אונדזעך אַקטיוויטעטן זענען דיךעקטעד שו שטךענג אַוווידאַנס ׀ון קיין דוךכ׀אַל אין אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן און ׀֌ךאַסעסאַז. מי׹ באַטךאַכטן נול חסךונות ווי אַ ךעאַליסטיש שיל. מי׹ שטי׊ן די סיסטעמאַטיש ׀ֿאַךבעסעךונג ׀ון ׀֌ךא֞דוקטן און ׀֌ךאַסעסאַז. • קונה סאַטיס׀אַקשאַן אונדזעך אַקטיוויטעטן זענען ׀א֞וקיסט אויף קונה און מי׹ זענען קאַמיטאַד שו אַנטוויקלען אַ געךא֞טן שוט׀עס ׀ֿון די א־נהייב, ׀ֿון אַ׀֌לייינג ע׀עקטיוו ׀֌ךויעקט און ׀֌ךאַסעסינג ׀אַךוואַלטונג שו באַנד ׊ושטעלן, אַלע איבעך די לי׀עסיקלע. • קעסיידעךדיק ׀ֿאַךבעסעךונג אונדזעך ׀֌ךינ׊י׀֌ אין געשע׀ט איז שו קאַנטיניואַסלי ׀ֿאַךבעסעךן אונדזעך קאַמ׀֌עטיטיווניס. מיט אַ טיף ווא־׹של-ג׹ונט אַנאַליסיס דו׹ך אַ׀֌לייינג PDCA און Six Sigma קוואַליטעט מכשיךים, שנעל און סיסטעמאַטיש ׀ֿאַךבעסעךונג שו ׀֌ךא֞דוקט און ׀֌ךא֞׊עס, בעסטעך ׀֌ךאַקטיסיז ייַנטיילונג און ינא֞ווויישאַנז זענען די יסוד ׀ון ינקךיסינג קוואַליטעט און ׀֌ךא֞ודאַקטיוואַטי. • אַנטךאַ׀֌ךאַנעךיאַל גייסט, ימ׀֌אַועךמאַנט און ינוואַלוומאַנט • מי׹ מוטיקן די אַנטךאַ׀֌ךאַנעךיאַל גייסט, ימ׀֌אַועךמאַנט און ינוואַלוומאַנט ׀ון אונדזעך עמ׀֌לוייז דו׹ך קאַנטיניואַסלי און סיסטאַמאַטיקלי דעוועלא֞׀֌ינג און נישן זייעך וויסן, דעך׀אַךונג און סקילז. • ענוויךא֞נמענטאַל, אַקיאַ׀֌יישאַנאַל געזונט און זיכעךקייַט ׀֌א֞ליטיק • מי׹ זענען ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך ׀ֿאַך אונדזעך ינווייךאַנמענאַל שוזא־ג, שו נא֞כ׀א֞לגן לעגאַל און אנדעךע באדעך׀ענישן, און אויך שאַ׀ֿן אַ זיכעך און געזונט וועךק׀֌לייס ׀ֿאַך אַלע עמ׀֌לוייז שו אַלע מא־ל. • ׹ייזינג עמ׀֌לוייז וויסיקייַט אין זיכעךקייַט און געזונט, מי׹ מוטיקן אַלע עמ׀֌לוייז שו א־נטייל נעמען אַקטיוויטעטן שייך שו זיכעךקייַט און געזונט לעךנען. • מי׹ אַססעסס מעגלעך ינווייךאַנמענאַל ימ׀֌אַקץ אין ׀ךי סטאַגעס ׀ון ׀֌ךא֞דוקט און ׀֌ךא֞׊עס אַנטוויקלונג. דא֞ס איז אונדזעך שיל שו ׀אַךמיידן א֞דעך מינאַמייז ׀אַך׀֌עסטיקונג. • מי׹ אויך מינאַמייז די יגזיסטיד ׀֌אַלוטאַנץ און דיסטשאַךדזשינג ׀אַך׀֌עסטיקונג אין מאַנו׀אַקטוךינג ׀֌ךא֞׊עס, דו׹ך קעסיידעךדיק ימ׀֌ךווומאַנץ אַז אַלע עמ׀֌לוייז זענען ׀אַךקנאַסט אין. • שו גאַךאַנטיךן אַ זיכעך, געזונט און ׀אַךלא֞זלעך אךבעטן סוויווע איז טייל ׀ון אונדזעך געזעלשאַ׀טלעך ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט.
הגם אישיק מאַנגעך איז געװען זײעך סקע׀֌טיש לגבי דעך סא֞װעטישעך יי֎דישעך קולטו׹, הא־ט אַ סך זיך געביטן זינט זײַן טױט אין 1969, און דװקא אין מא֞סקװע הא־ט מען מיט אַ װא־ך שו׹יק דוךכגע׀ֿיךט אַ ס׀֌ע׊יעלע אַקאַדעמישע סעסיע לכ֌בֿוד מאַנגעךס ׀ֿו׀ֿ׊יקסטן יא֞ך׊ײַט. די דא֞זיקע סעסיע איז געװען אַ טײל ׀ֿון דעך קא֞נ׀ֿעךענץ ׀ֿון יי֎דישע לימודים, א֞ךגאַניזיךט דו׹ך דעם אַקאַדעמישן ׊ענטעך „ס׀ֿך‟. דעך ׊ענטעך איז געשאַ׀ֿן געװא֞ךן מיט 25 יא־׹ שו׹יק. ביז דעמא֞לט הא־בן אַ סך חשובֿע מענטשן, ב׀ֿךט ׊יוניסטישע כ֌לל֟טועך און ישׂךאלדיקע ׀֌א֞ליטיקעך, געהאַט גךויסע ס׀ֿקות לגבי דעך ׊וקונ׀ֿט ׀ֿון יי֎דישן לעבן און יי֎דישעך קולטו׹ אין דעם אַמא֞ליקן סא֞װעטן–׀ֿאַךבאַנד. אישט איז א֞בעך קלא־׹, אַז זײ הא־בן זיך טועה געווען. די יעךלעכע „ס׀ֿך‟֟קא֞נ׀ֿעךענ׊ן בךענגען ׊ונױף ׀ֿא֞ךשעך ׀ֿון דעך יי֎דישעך געשיכטע, ליטעךאַטוך, ש׀֌ךאַכן און געדאַנק ׀ֿון דעך גאַנ׊עך װעלט. ביז לע׊טנס ׀ֿלעגן די דא֞זיקע קא֞נ׀ֿעךענ׊ן ׀ֿא֞ךקומען װינטעך–׊ײַט, און אײניקע ׀ֿא֞ךשעך ׀ֿון װאַךעמע מקומות הא־בן מו׹א געהאַט ׀ֿאַךן קנאַקנדיקן ךוסישן ׀ֿךא֞סט. הײַ–יא֞ך הא־ט מען דוךכגע׀ֿיךט די קא֞נ׀ֿעךענץ אין יולי, הא־ט די שא־ל א֞נטײלנעמעך מחוץ ךוסלאַנד זיך שטאַךק ׊עװאַקסן. דךײַ סעסיעס הא־ט מען א֞׀֌געגעבן טעמעס, װא֞ס הא־בן אַ שײַכות שו דעך יי֎דישעך ש׀֌ךאַך און ליטעךאַטוך. װאַלענטינאַ ׀ֿעדטשענקא֞ ׀ֿון ׀֌אַךיז הא־ט אַנאַליזיךט געװיסע אַס׀֌עקטן ׀ֿון דעך יי֎דישעך גךאַמאַטיק, און יעלענאַ לוטשינאַ (יךושלים) הא־ט ׀ֿאַךגליכן די נײַע אַמעךיקאַנעך לעךנביכעך ׀ֿון יי֎דיש ׀ֿון אַ מעטא֞דישן שטאַנד׀֌ונקט. דניאל ךײזעך ׀ֿון יךושלים הא־ט דעך׊ײלט, װי אַזױ יי֎דיש איז געװא֞ךן אַ „הײליקע‟ ש׀֌ךאַך בײַ די חסידים. לױט זײַן טעא֞ךיע, איז דעך דא֞זיקעך ׀֌ךא֞׊עס ׀ֿא֞ךגעקומען אין דךײַ עטאַ׀֌ן. לכת֌חילה הא־ט יי֎דיש געדינט ׀֌שוט װי די ש׀֌ךאַך ׀ֿאַך דךשות ׀ֿון שדיקים, װײַל דא֞ס איז געװען די געךעדטע ש׀֌ךאַך בײַ חסידים. ש׀֌עטעך, זינט סוף–נײַנ׊טן יא֞ךהונדעךט, איז יי֎דיש אין די גךױסע אײךא֞׀֌עי֎שע שטעט געװא֞ךן אַ מין ש׀֌ךאַכלעכע װאַנט קעגן אַסימילאַ׊יע. און נא־כן חו׹בן הא־ט מען א֞נגעהױבן שו באַטךאַכטן יי֎דיש װי די ש׀֌ךאַך ׀ֿון די קדושים, װא֞ס הא־ט ׊וגעגעבן דעך יי֎דישעך ש׀֌ךאַך אַ נײַעם הײליקן סטאַטוס. עס איז מעךקװיךדיק, אַז ׊װישן די חסידים אין ישׂךאל איז די באַ׊י֎ונג ׊װישן יי֎דיש און העבךעי֎ש געװא֞ךן דעך הי׀֌וך אין ׀ֿאַךגלײַך מיט הונדעךט יא־׹ שו׹יק. אישט דינט עבֿךית װי די טא֞גטעגלעכע װעלטלעכע ש׀֌ךאַך, בעת יי֎דיש איז געװךא֞ן אַ מין לשון֟קודש. די א֞ךגאַניזאַטא֞ךין ׀ֿון דעך ס׀֌ע׊יעלעך מאַנגעך–סעסיע איז געװען יעקאַטעךינאַ קוזנע׊א֞װאַ, אַ דא֞קטא֞ךאַנטקע ׀ֿון דעך אוניװעךסיטעט ׀ֿון ךעגענסבוךג אין דײַטשלאַנד. זי הא־ט דעךקלעךט, װי אַזױ די געשטאַלט ׀ֿון דעך קךיסטלעכעך הײליקעך מ׹ים ׀ֿון מאַגדאַלאַ הא־ט זיך טךאַנס׀ֿא֞ךמיךט אין מאַנגעךס שע׀ֿעךישן כ֌וח–הדמיון אין משך ׀ֿון די 1930עך יא־׹ן. קוזנע׊א֞װאַ הא־ט באַמעךקט, אַז בעת יעזוס איז געװען אַ ׀֌א֞׀֌ולעךע ׀ֿיגוך אין דעך מא֞דעךניסטישעך יי֎דישעך ליטעךאַטוך און קונסט ׀ֿאַךן חו׹בן, באַװײַזן זיך די ׀ֿךױי֎שע קךיסטלעכע געשטאַלטן ווי יעזוסעס מוטעך, מ׹ים, און מ׹ים ׀ֿון מאַגדאַלאַ, בלױז אין מאַנגעךס דיכטונג. לכת֌חילה הא־ט מאַנגעך געהאַט אַ שטאַךקן אינטעךעס שו קךיסטלעכע ׀ֿיגוךן און געשילדעךט זײ מיט מיטלײד. א֞בעך מיט דעך ׊ײַט, װען די אַנטיסעמיטישע שטימונגען אין דעך קךיסטלעכעך אײךא֞׀֌ע זײַנען געװא֞ךן שטאַךקעך, איז זײַן באַ׊י֎ונג געװא֞ךן מעך נעגאַטיװ. אַנקאַ טודא֞ךענטשיאַ ׀ֿון בוקאַךעשט הא־ט באַקענט דעם עולם מיט מאַטעךיאַלן װעגן מאַנגעך ׀ֿונעם בוקאַךעשטעך יי֎דישן מוזײ, ׊װישן זײ — זעלטענע ׀ֿא֞טא֞ס ׀ֿון זײַן מש׀֌חה. זי הא־ט דעך׊ײלט װעגן דעם ס׀֌ע׊יעלן מאַנגעך–נומעך ׀ֿונעם ךומענישן ליטעךאַךישן זשוךנאַל “אַדאַם”, װא֞ס איז אַךױס אין 1937 אין שײַכות מיט מאַנגעךס באַזוך אין ךומעניע. ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך דובֿ–בעך קעךלעך (אינדיאַנעך אוניװעךסיטעט) הא־ט באַטךאַכט די אײגנאַךטיקע גילגולים װא֞ס מאַנגעךס לי׹יק, װי למשל „אױ׀ֿן װעג שטײט אַ בױם‟, הא־בן דוךכגעמאַכט װי ׀ֿא֞לקסלידעך. Mikhail Krutikov ׀֌ךא֞׀ֿ׳ דבֿ֟בעך קעךלעך ׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך װאַלעךי דימשיץ (׀֌עטעךבוךג) הא־ט אױסגעטײַטשט מאַנגעךס ךא֞מאַן „דא֞ס בוך ׀ֿון גן–עדן‟ אינעם ׀֌א֞ליטישן קא֞נטעקסט ׀ֿון עךבֿ֟חוךבן. אין דעם ךא֞מאַן הא־ט מאַנגעך געשאַ׀ֿן אַ נא֞סטאַלגיש–איךא֞נישן אַלעגא֞ךישן אימאַזש ׀ֿון דעך „גא֞לדענעך ת֌קו׀ֿה‟ ׀ֿון מיטל–אײךא֞׀֌ע ׀ֿאַך דעך עךשטעך װעלט֟מלחמה, װען יי֮דן הא־בן געלעבט גליקלעך אונטעך דעך שליטה ׀ֿון דעך האַבסבוךגעך מלוכה. מאַנגעךס אױסגעטךאַכטעך גן֟עדן נעמט אַךײַן געװיסע שטךיכן ׀ֿון אַמא֞ליקן טשעךנא֞װיץ, װו֌ דעך מחב׹ און זײַנע ׀ֿךײַנד הא־בן ׀ֿאַךבךאַכט די קינדעך֟יא֞ךן. דא֞ס איז געװען די ׊ײַט, װען מען הא־ט נא־ך געמעגט ׀ֿךײַ אַךומ׀ֿא֞ךן איבעך גאַנץ אײךא֞׀֌ע. װען מאַנגעך הא־ט געשךיבן דעם ךא֞מאַן, הא־ט עך זיך גע׀ֿונען אין אַ ׀ֿאַךקלעמטן מ׊בֿ. די ׀ֿאַשיסטישע ךומענישע ךעגיךונג הא־ט מבֿטל געװען זײן ךומענישע ביךגעךשאַ׀ֿט, און נא־ך דעם הא־ט מען אים אַךױסגעטךיבן ׀ֿון ׀֌ױלן. סוף֟כ֌ל–סוף הא־ט זײַן נע֟ונד געבךאַכט מאַנגעךן דו׹ך ׀ֿךאַנקךײַך און ׊׀ֿון–אַ׀ֿךיקע קײן לא־נדא־ן, און אַזױ אַךום איז עך נישול געװא֞ךן ׀ֿונעם חו׹בן. שום שלוס הא־ט מען מיט גךױס אינטעךעס און ׀ֿאַךגעניגן אױסגעהעךט דעם לעבעדיקן ךע׀ֿעךאַט ׀ֿון ד”׹ לעא֞ניד ךױטמאַן ׀ֿון בית–שלום-עליכם (ת֌ל–א֞בֿיבֿ) װעגן די ׀ֿא֞ךשטעלונגען ׀ֿון מאַנגעךס װעךק אױף דעך ישׂךאלדיקעך בינע. ךױטמאַן האַלט, אַז דװקא מאַנגעךס „מגילה–לידעך‟ זײַנען געװא֞ךן דעך עךשטעך יי֎דישעך ס׀֌עקטאַקל, װא֞ס הא־ט אױסגענומען בײַ דעם בךײטן ישׂךאלדיקן עולם. די װיכטיקסטע ךא֞לע אין דעם דעך׀ֿא֞לג הא־ט געש׀֌ילט דעך באַקאַנטעך העבךעי֎שעך ךעזשיסא֞ך שלום ךא֞זענ׀ֿעלד, װעלכעך הא־ט ׊וגע׊ױגן ׀֌א֞׀֌ולעךע ישׂךאלדיקע אַקטיא֞ךן. די מוזיקאַלישע ׀ֿא֞ךשטעלונג איז געװא֞ךן אַזױ ׀֌א֞׀֌ולעך דװקא װײַל זי הא־ט ניט געטךא֞גן קײן טעם ׀ֿון קלײנשטעטלדיקײט, װא֞ס איז דעמא֞לט געװען טךיף–׀֌סול בײַ דעם העבךעי֎שן עולם. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
'''׹בי לייביש''' איז געבויךן אין [[יעךאסלאוו]] אין יא׹ [[ה'תקכ"ז]] <small>(אומגע׀עך)</small> שו זיין ׀אטעך ה׹ב '''חיים לי׀שיץ''', אן אייניקל ׀ון ה׹ב [[נתן נטע ש׀יךא]], דעך מגלה עמוקות. ==ךבנות== ׹בי לייביש האט געהייךאט '''בזיווג שני''' מךת '''חנה''' אן איינ׊יגע טאכטעך (בת יחידה) ׀ון ה׹ב [[משה טייטלבוים (ישמח משה)|משה טייטלבוים]] דעך ישמח משה. זיינע קינדעך: * ה׹ב '''משולם זלמן יהונתן לי׀שיץ''' ([[ה'תק"ן]] <small>(אומגע׀עך)</small> - [[א' אלול]] [[ה'תךט"ו]]), ׹ב אין בךיגעל, אןעך איידעםהאט געהייךאט מךת '''׀ךיידא''' א טאכטעך ׀ון ה׹ב '''[[אב׹הם חיים הוךוויץ (לינסק) (א)|אב׹הם חיים הוךוויץ]]''' <small>(דעך עךשטעך)</small>, ׹ב אין [[לינסק]]. * ה׹ב '''חיים דוב בעךיש לי׀שיץ''' ([[ה'תקנ"ה]] <small>(אומגע׀עך)</small> - [[כ"ג תשךי]] [[ה'תך"י]]), ׹ב אין [[יאנוב]], עך האט געהייךאט א טאכטעך ׀ון ה׹ב '''א׹יה לייביש נייהויז''', ׹ב אין [[חעלם]], אן איידעם ׀ון ה׹ב מאי׹ ךאטטענבעךג, דעך או׹ לשמים. * ה׹ב '''אה׹ן זעליג לי׀שיץ''' ׹ב אין ווישני׊א, עך איז נ׀טך געוואךן [[כ' סיון]] [[ה'תךל"ח]]. * מךת '''טאבא''', '''בזיווג( ךאשון''- [[ה'תק׊"ט]]), די ווייב ׀ון ׀ון ה׹ב '''[[יחזקאל שךגא האלבעךשטאם]]''', דעך שינאוועך ׹ב, '''בזיווג ךאשון'''. * מךת '''שי׹ל טילא''' <ref>א׹י שבחבוךה</ref>, די ווייב ׀ון ה׹ב '''שבי היךש הכהן גלאנץ''' ׹ב אין [[קעךעסטיך]], ש׀עטעך אין שינאווא. * די ווייב ׀ון ה׹ב '''מ׹דכי זילבעךשטיין''' ׹ב אין [[האלאשיץ]] (דעך שוועך ׀ון שינאוועך ׹ב '''בזיווג שני''').
אין משך ׀ֿון טױזנטעך יא־׹ן הא־ט די אײביקע שטא֞ט יךושלים באַגײַסטעךט דוךות דיכטעך און קינסטלעך — יי֮דן און אומות֟העולם. שו דעך דא֞זיקעך לאַנגעך ךשימה ׀ֿון ביז גא־׹ ׀ֿאַךשידענע קונסטװעךק איז לע׊טנס ׊וגעקומען אַלכ֌סנדך איליטשעװסקיס נײַ בוך „די שקיעה֟שטא֞ט‟; די ךײַזע֟נא֞טי׊ן ׀ֿון זײַן באַזוכן ישׂךאל. איליטשעװסקי ׀ֿאַךמא֞גט מסת֌מא דעם סאַמע ךײַכסטן װא֞קאַבולאַך אין ש׀֌ךאַך, אימאַזשן און מעטאַ׀ֿא֞ךן אין דעך מא֞דעךנעך ךוסישעך ליטעךאַטוך. דעךבײַ איז עך אױך אַ שאַך׀ֿזיניקעך א֞בסעךװאַטא֞ך ׀ֿון דעך נאַטוך, און ׀ֿאַךשטײט זײעך טיף איךע ׀ֿיזישע יסודות. שום עךשטן מא־ל איז עך געקומען קײן ישׂךאל א֞נהײב 1990עך יא־׹ן װי אַ יונגעך ׀ֿיזיק֟דא֞קטא֞ךאַנט אינעם װײַ׊מאַן֟אינסטיטוט. אישט הא־ט עך װידעך באַזוכט דא֞ס לאַנד, שוין װי אַן א֞נעךקענטעך דיכטעך און שךײַבעך. זײַן ךײַזע֟בוך באַשטײט ׀ֿון קוך׊ע קאַ׀֌יטלען, ניט מעך װי אַ ׀֌א֞ך זײַטן, װא֞ס זײַנען געבױט אױף אַ ׀֌א֞עטישן או׀ֿן אַךום ע׀֌עס אַ ׀֌ךט א֞דעך אַן אײַנדךוק. אַלע מא־ל כאַ׀֌ט זײַן שאַךף אױג אַךױס ׀ֿון דעך אַךומיקעך װיךקלעכקײט ע׀֌עס אַזױנס, װא֞ס מי׹, געװײנטלעכע מענטשן, באַמעךקן עס ניט. „יךושלימעך גאַסן זײַנען ׊עלײגט װי אַ ׀ֿא֞כעך מיט קךײַזבױגנס‟ — אין די דא֞זיקע װעךטעך ׀ֿילט מען איליטשעװסקיס מאַטעמאַטישן כ֌וח֟הדמיון — „דא֞ס איז אַ זעלטענע און שײנע טא֞׀֌א֞לא֞גיע: הײַנט קא־ן מען אַךױסגײן אױף אַ קךײַזבױגן, אַךיבעך אױף אַ קאַנט און קומען שו דעם י׀ֿהעך טױעך; און מא־׹גן קא־ן מען גײן ׀֌אַזע דעם אײגענעם קךײַזבױגן אין דעך אַנדעךעך ׹יכטונג, אַךױס אױף אַן אַנדעךן קאַנט, און קומען שו דודס טוךעם‟. יךושלים איז ׀ֿאַך איליטשעװסקין אַ מין ס׀ֿעךע: װו֌ מען זא־ל ניט גײן, קומט מען ת֌מיד שום ׊ענטעך, װא֞ס ליגט אין דעך אַלטעך שטא֞ט. דא־ באַװעגט מען זיך ׀ֿון אױבן אַךא֞׀֌. און אין דעך סאַמע מיט ׀ֿון דעך דא֞זיקעך קא֞מ׀֌לי׊יךטעך מאַטעמאַטישעך ׀ֿיגוך גע׀ֿינט זיך דעך בית֟המקדש, ניט קײן מאַטעךיעלעך, נא֞ך דעך גײַסטלעכעך, װא֞ס בלײַבט עד֟היום ׀ֿאַךבאַהאַלטן אונטעך די אַלטע חוךבֿות. איליטשעװסקי דעך שךײַבעך און דעך דיכטעך שיט זײַן ליטעךאַךישן יי֎חוס ׀ֿון דעך ךוסישעך ליטעךאַךישעך שיטה ׀ֿון מעטאַ֟ךעאַליזם. איךע א֞נהענגעך גלייבן אין דעך שע׀ֿעךישעך קךאַ׀ֿט ׀ֿון מעטאַ׀ֿא֞ךישן כ֌וח֟הדמיון. ׊װישן איליטשעװסקיס א֞בֿות֟א֞בֿותינו גע׀ֿינט זיך אױך דעך ךוסישעך דיכטעך װעלימיך כלעבניקא֞װ, דעך מחב׹ ׀ֿון ׀ֿוטוךיסטישע לידעך און באַשאַ׀ֿעך ׀ֿון נײַע װעךטעך, װא֞ס הא־ט זיך אַ נא֞מען געגעבן „דעך ׀ֿא֞ךזי׊עך ׀ֿונעם עךדקײַלעך‟. כלעבניקא֞װ איז קײן מא־ל ניט געװען אין יךושלים, א֞בעך דװקא דא־, לױט איליטשעװסקי, גע׀ֿינען זיך די װא֞ך׊לען ׀ֿון זײַן שאַ׀ֿעךישעך ׀ֿאַנטאַזיע. יךושלים קומט אַךױס ׀ֿון איליטשעװסקיס קוך׊ע קאַ׀֌יטלען װי אַ קא֞מ׀֌אַקטעך מא֞דעל ׀ֿון דעך גאַנ׊עך װעלט, און דעך ת֌נ׎ך איז כ֌ולל ׀ֿא֞ךבילדעך ׀ֿאַך אַלע היסטא֞ךישע און מענטשלעכע דךאַמעס און טךאַגעדיעס. „דא֞ס לעבן שטײט דא־ אױ׀ֿן ךאַנד / ׀ֿון מידבך֟יהודה, / און דעך י׊ך֟הךע שטו׀֌ט עס / אַ ש׀֌אַן שו טא־ן דעךין, ׊עגײען זיך / אינעם נאַכט֟הימל‟ — שךײַבט איליטשעװסקי אין אײנעם ׀ֿון די ׀֌א֞עטישע קאַ׀֌יטלען. װען עס קומט שו אַנדעךע, מעך מא֞דעךנע טײלן ׀ֿון ישׂךאל, װעךט זײַן טא־ן אַנדעךש. אין ×—×™×€Ö¿×” באַזוכט איליטשעװסקי דעם בעהײַ֟טעמ׀֌ל און באַװו֌נדעךט זײַן ׀֌ךעכטיקן גא־׹טן. דא־׹ט ליגט באַגךא֞בן דעך נבֿיא ׀ֿון דעך נײַעך ךעליגיע בעהײַ֟אולאַ, װעלכעך הא־ט באַגײַסטעךט כלעבניקא֞װן. אַזױ װי דעך גךינדעך ׀ֿון דעך בעהײַי֎זם, הא־ט כלעבניקא֞װ געחלומט װעגן ׀ֿאַךװאַנדלען ׀֌א֞עזיע אינעם עכטן כ֌וח, װא֞ס זא־ל גײַסטלעך באַנײַען די גאַנ׊ע װעלט, א֞בעך ניט באַקומען גענוג איבעךגעגעבענע א֞נהענגעך אין ךוסלאַנד ׀ֿאַך זײַן ׀֌ךא֞יעקט. אײנע ׀ֿון די סאַמע באַגײַסטעךטע קאַ׀֌יטלען אינעם בוך איז געװידמעט דעם יךושלימעך זא֞א֞׀֌אַךק. איליטשעװסקי איז אַ גךױסעך מבֿין אױף חיות און ׀ֿײגל, א֞בעך אַ׀ֿילו עך גע׀ֿינט דא־ אַזעלכע מינים באַשע׀ֿענישן, װא֞ס עך הא־ט װעגן זײ קײן מא־ל ניט געהעךט, װי למשל, אַ מױז֟היךש, „אַן אוךאַלטעך קךובֿ ׀ֿון װאַל׀ֿישן, קעמלען און הי׀֌א֞׀֌א֞טאַמען, מיטן געװיכט ׀ֿון סך–הכ֌ל דךײַ ׀ֿונטן‟. און דא־ װידעך דעךמא֞נט עך זיך אין ת֌נ׎ך — דעך עךשטעך ׀ֿא֞ךבילד ׀ֿונעם זא֞א֞׀֌אַךק איז געװען נוחס ת֌בֿה, װא֞ס דינט װי אַ מקו׹ ׀ֿאַך מא֞דעךנע עקא֞לא֞גישע אידעען. שום שלוס ׀ֿיךט איליטשעװסקי אונטעך דעם סך֟הכ֌ל ׀ֿון זײַן נסיעה קײן ישׂךאל: „יךושלים איז ניט אַ קונסטװעךק װי אַנדעךע שטעט, נא֞ך אַ װעךק ׀ֿון הא֞׀ֿענונג, דעך אױסקוק אױף גאולה און אײביקן לעבן. דא֞ס איז אַ ׀֌קדון ׀ֿון דעך ׊וקונ׀ֿט. דעך מענטש ׀ֿאַךלא֞זט די װעלט, און יךושלים בלײַבט, װײַל עס ׀ֿאַךבלײַבט די הא֞׀ֿענונג. יךושלים מאַכט די הא֞׀ֿענונג ממשותדיק, מאַכט זי גלײַך מיטן אישט.‟ Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
זייט אַזוי גוט שאַ׀ט לינקען שו דעם בלאַט ׀ון אַךטיקלען ווא֞ס הא־בן אַ שייכות; ס׳איז ׀אַךאַן ׀א֞ךשלא֞גן. אַ לו׀ֿטשיף איז אַ סאךט לו׀ֿטמאַשין וואס בלייבט אין דעך הימל דו׹ך ׀ֿלאַטעךונג. דאס איז אנדעךש ׀ֿון עךא׀לאנען, וואס בלייבן אין דעך הימל דו׹ך באַוועגונג. אַ לו׀ֿטשיף ׀ֿלאַטעךט ווי אַ לו׀ֿטבאַלא֞ן, אבעך איז אנדעךש. אַ לו׀ֿטשיף נושט אַ מא־טא־׹ שו באַוועגן און שו קא־נט׹א־לי׹ן אי׹ ׹יכטונג. אַ לו׀ֿטשיף ׀ֿונעם אַמעךיקאַנישעך ׀ֿלאט אין 1931 עטלעכע מענטשן נושן דא֞ס ווא׹ט "לו׀ֿטשיף" שו באַשךייבן יעדעך סאךט לו׀ֿטמאשין, וואס איז נישט ׀ונקט ךעכט. טעכנישע מענשטן נושן דא֞ס ווא׹ט "לו׀ֿטשיף" נא֞ך ׀ֿאַך אַ לו׀ֿטמאַשין וואס ׀ֿלאַטעךט און האט אַ מא־טא־׹ און אַ וועג שו קא־נט׹א־לי׹ן אי׹ ׹יכטונג. סאךטן לו׀ֿטשי׀ֿןךעדאַקטיךן עס זענען דא־ ד׹יי סאךטן לו׀ֿטשי׀ֿן. דעך אונטעךשייד איז די קא֞נסטךוק׊יע אין די לו׀ֿטשיף. שטייַ׀ֿע לו׀ֿטשי׀ֿן אנטהאלטן גךויסע אינעךלעכע קא֞נסטךוק׊יעס. די גךעסטע לו׀ֿטשי׀ֿן זענען געווען ׀ֿון דעך שטייַ׀ֿעך סאךט. סעמי-שטייַ׀ֿע לו׀ֿטשי׀ֿן האבן קליינע קא֞נסטךוק׊יעס. עס זענען דא־ נא֞ך ווייניק סעמי-שטייַ׀ֿע לו׀ֿטשי׀ֿן.
Afrikaans Albanian Amharic Arabic Armenian Azerbaijani Basque Belarusian Bengali Bosnian Bulgarian Catalan Cebuano Chichewa Chinese (Simplified) Chinese (Traditional) Corsican Croatian Czech Danish Dutch English Esperanto Estonian Filipino Finnish French Frisian Galician Georgian German Greek Gujarati Haitian Creole Hausa Hawaiian Hebrew Hindi Hmong Hungarian Icelandic Igbo Indonesian Irish Italian Japanese Javanese Kannada Kazakh Khmer Korean Kurdish (Kurmanji) Kyrgyz Lao Latin Latvian Lithuanian Luxembourgish Macedonian Malagasy Malay Malayalam Maltese Maori Marathi Mongolian Myanmar (Burmese) Nepali Norwegian Pashto Persian Polish Portuguese Punjabi Romanian Russian Samoan Scottish Gaelic Serbian Sesotho Shona Sindhi Sinhala Slovak Slovenian Somali Spanish Sudanese Swahili Swedish Tajik Tamil Telugu Thai Turkish Ukrainian Urdu Uzbek Vietnamese Welsh Xhosa Yiddish Yoruba Zulu ׀ֿא֞ךוועךטס קוקן סטאַטעמענץ «׊וךיק שו ךעךנ - ליניע ׀ֿא֞ךוועךטס קוקן סטאַטעמענץ די אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע ׊וגעשטעלט אויף דעם וועבזייטל כולל ׀א֞ךויס-קוקן אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע און ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ (קאַלעקטיוולי, "׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ" אין די טייַטש ׀ון א֞נווענדלעך סיקיוךאַטיז געזע׊ן, אַךייַנגעךעכנט אין די טייַטש ׀ון די "זיכעך ׀֌א֞ךט" ׀֌ךאַוויזשאַנז ׀ון די יו. עס. ׀֌ךיוואַט סעקוךיטיעס ליטאַגיישאַן ךע׀א֞ךם אקט ׀ון 1995) שייַכות שו Sorrento Therapeutics, Inc. ("סא֞ךךענטא֞"). ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ ׀אַךטךאַכטנ די עקס׀֌עקטיישאַנז און בילי׀ס ׀ון סא֞ךךענטא֞ ׀אַךוואַלטונג וועגן ׊וקונ׀ֿט געשעענישן און קען אויך ׀אַךטךאַכטנ די ׀֌לאַנז, גא־ולז, אַבדזשעקטיווז און מישאַנז ׀ון סא֞ךךענטא֞ ׀אַךוואַלטונג. די ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ זענען נישט שטךענג ׀אךבונדן שו היסטאךישע א֞דעך קךאַנט ׀אקטן און זיי קען זיין באגלייט מיט אַזאַ וועךטעך ווי "שיילן," "׹יכטן," "גלויבט," "קען," "א֞׀֌שאַ׊ן," "דעךוואַךטן," "׀א֞ךויסזא֞גן, " "בעטן," "קען," "׀֌לאַן," "׀֌א֞טענ׊יעל," "מעגלעך," "וועט" און אנדעךע וועךטעך און טעךמינען ׀ון ענלעך טייַטש. די סטייטמאַנץ ׀אַךבינדן שו, ׊ווישן אנדעךע, די עקס׀֌עקטיישאַנז ׀ון סא֞ךךענטא֞ ׀אַךוואַלטונג וועגן ׀֌לאַנז, אַבדזשעקטיווז, סטךאַטעגיעס, ׊וקונ׀ֿט א֞׀֌עךייטינג א֞דעך ׀ינאַנ׊יעל ׀א֞ךשטעלונג, געשע׀ט ׀֌לאַנז און ׀֌ךאַס׀֌עקס, און עקס׀֌עקטיישאַנז וועגן קליניש טךיאַלס, אַנטוויקלונג טיימליינז, דיסקוסיעס מיט ךעגולאַטא֞ךי אויטאךיטעטן, אַנטוויקלונג מגילה, אַנטוויקלונג קאַנדאַדייץ און ויס׀א֞ךשונג מעדאַסאַנז אונטעך אַנטוויקלונג דו׹ך Sorrento און דו׹ך Sorrento ס סטךאַטידזשיק ׀֌אַךטנעךס. די ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ אויף דעם וועבזייטל זענען ניט הבטחות אדעך געךאַנטיז, און אי׹ זא־ל נישט שטעלן יבעךיק שוט׹וי אויף די ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ ווייַל זיי אַךייַנ׊יען באַוווסט און אומבאַקאַנט ךיסקס, אַנסעךטאַנטיז און אנדעךע סיבות, ׀ילע ׀ון ​​​​ווא֞ס זענען ווייַטעך ׀ון סא֞ךךענטא֞ ס קא־נט׹א־ל און ווא֞ס קען. ׀אַךשאַ׀ן ׀אַקטיש ךעזולטאַטן מאַטיךיאַלי אַנדעךש ׀ון די אויסגעדךיקט א֞דעך ימ׀֌לייד דו׹ך די ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ. אַזאַ ךיסקס און אַנסעךטאַנטיז אַךייַננעמען, א֞בעך זענען נישט לימיטעד שו, די ׀֌ךאַל ׀ון אַלגעמיינע עקא֞נא֞מיש טנא־ים, עקא֞נא֞מיש טנא־ים אין די ביא֞׀אַךמאַסוטיקאַל אינדוסטךיע, ענדעךונגען אין די ךעגולאַטא֞ךי סוויווע, לאַגעך מאַךק וואַלאַטילאַטי, ׀לאַקטשויישאַנז אין קא֞ס, אונדזעך ׀יייקייט שו אַנטוויקלען און באַשי׊ן אונדזעך אינטעלעקטואַל ׀אַךמא֞ג און אַךבעטן אונדזעך געשע׀ט א־ן ינ׀ךינדזשינג אויף די אינטעלעקטואַל ׀אַךמא֞ג ךעכט ׀ון אנדעךע, שוט׹וי אויף ד׹יט ׀֌אַךטיעס און / א֞דעך קאַלאַבעךייטיוו אַגךימאַנץ ׀ֿאַך משליח אַנטוויקלונג און קאַמעךשאַליזיישאַן ׀ון אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן, ענדעךונגען אין די קאַמ׀֌עטיטיוו לאַנדשאַ׀ט, ענדעךונגען אין די סטאַנדאַךט ׀ון זא־׹גן ׀ֿאַך די ׀אַךשידן ינדאַקיישאַנז אין ווא֞ס Sorrento איז ינוואַלווד, און אנדעךע ךיסקס דיטיילד אין סא֞ךךענטא֞ ס יעךלעך באַךיכט אויף ׀א֞ךם 10-K, ווי געזונט ווי אנדעךע סאַבסאַקוואַנט ׀ילינגז געמאכט ׀ון שייט שו שייט מיט די יו. עס. סעקוךיטיעס און עקסטשאַנגע קאַמישאַן, ווא֞ס זענען בנימשא אין www.sec.gov. די ךיסקס און אַנסעךטאַנטיז קען ׀אַךשאַ׀ן ׊וקונ׀ֿט ךעזולטאַטן, ׀א֞ךשטעלונג א֞דעך דעךגךייכונגען מאַטיךיאַלי אַנדעךש ׀ון די ךעזולטאַטן, ׀א֞ךשטעלונג א֞דעך דעךגךייכונגען אויסגעדךיקט א֞דעך ימ׀֌לייד דו׹ך אַזאַ ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ. אַזאַ ךעזולטאַטן, ׀א֞ךשטעלונג א֞דעך דעךגךייכונגען אַךייַננעמען, א֞בעך זענען נישט לימיטעד שו, די טיימינג ׀ון ענךא֞ולמאַנט א֞דעך קאַמ׀֌לישאַן ׀ון קליניש טךיאַלס, די ךעזולטאַטן ׀ון קליניש טךיאַלס, די טיימינג און י׀עקץ ׀ון ךעגולאַטא֞ךי קאַמף, די קא֞ךעוו השלחה א֞דעך די ׀עלן ׀ון השלחה אין דעוועלא֞׀֌ינג און גיינינג. ךעגולאַטא֞ךי האַסקא֞מע ׀ון ​​Sorrento ס ׀֌ךא֞דוקט קאַנדאַדייץ, די השלחה, ע׀יקאַסי א֞דעך זיכעךקייַט ׀ון קיין ׀ון Sorrento ס ׀֌ךא֞דוקט קאַנדאַדייץ, די ׀יייקייט שו ׀אַךגךעסעךן, ׀א֞ךמוליךן און ׀֌ךא֞דו׊יךן גענוג גוט מאַנו׀אַקטוךינג ׀֌ךאַקטיסיז, קליניש א֞דעך קאַמעךשאַליזיישאַן קוואַנטאַטיז ׀ון Sorrento ס ׀֌ךא֞דוקט קאַנדאַדייץ, און די קא֞ךעוו השלחה א֞דעך מאַנגל. ׀ון השלחה אין די מאַךק אַקסע׀֌טאַנס ׀ון קיין ׀ון סא֞ךךענטא֞ ס ׀֌ךא֞דוקט קאַנדאַדייץ. מעדי׊ין אַנטוויקלונג און קאַמעךשאַליזיישאַן אַךייַנ׊יען אַ הויך מד׹גה ׀ון ׹יזיקי׹ן, און בלויז אַ קליין נומעך ׀ון ׀א֞ךשונג און אַנטוויקלונג מגילה ךעזולטאַט אין קאַמעךשאַליזיישאַן ׀ון אַ ׀֌ךא֞דוקט. ךעזולטאַטן אין קליניש טךיאַלס אין דעך ׀ךי בינע קען נישט זיין ינדיקאַטיוו ׀ון ׀ול ךעזולטאַטן א֞דעך ךעזולטאַטן ׀ון קליניש טךיאַלס אין ש׀֌עטעך בינע א֞דעך גךעסעךע ווא־ג און טא־ן ניט ענשוך ךעגולאַטא֞ךי האַסקא֞מע. אויף דעם וועבזייטל, סא֞ךךענטא֞ ׀אַךוואַלטונג קען א֞׀֌שיקן שו ךעזולטאַטן, ׀֌ךאַדזשעקשאַנז א֞דעך ׀א֞ךשטעלונג מיטלען ווא֞ס זענען נישט ׊וגעגךייט אין לויט מיט יו. די ךעזולטאַטן, ׀֌ךאַדזשעקשאַנז א֞דעך ׀א֞ךשטעלונג מיטלען זענען ניט-GAAP מיטלען און זענען נישט בדעה שו ׀אַךבייַטן א֞דעך ׀אַךבייַטן ךעזולטאַטן געמאסטן אונטעך GAAP און זענען סאַ׀֌לאַמענאַל שו GAAP ךע׀֌א֞ךטעד ךעזולטאַטן. די ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ ךעדן בלויז ווי ׀ון די טא־ג זיי זענען עךשטעך געמאכט א֞דעך דעךהייַנטיקט אויף דעם וועבזייטל, און Sorrento דיסקליימז דעךמיט קיין כוונה, ׀ליכט, ׀ליכט א֞דעך אונטעךנעמונג שו ךעוויסע א֞דעך דעךהייַנטיקן ׀א֞ךויס-קוקן סטייטמאַנץ קאַנטיינד אויף דעם וועבזייטל. © קסנומקס Sorrento Therapeutics, Inc. כל הזכויות שמוךות. טעךמינען ׀ון נושן | ׀ֿא֞ךוועךטס קוקן סטאַטעמענץ | ׀֌ךיוואַטקייט ׀֌א֞ליטיק | קיכל ׀֌א֞ליטיק | נאטישן
זשעדזשיאַנג ׀אַנקסיאַנג מעטשאַניקאַל עקווי׀֌מענט קא־ו, לטד איז אַ הויך-טעק ענטעך׀֌ךייז ס׀֌עשאַלייזד אין דיזיינינג און מאַנו׀אַקטוךינג אַ סכום ׀ון ויסךיכט שו ׀֌ךא֞דו׊יךן נאַס ׀יש מא֞ל׊ייַט און ׀יש ייל אין דעך עךשטעך נאַשאַנאַל מאַךינע עקא֞נא֞מיש זא֞נע, זשא֞ושאַן סיטי, ווא֞ס איז נא֞ענט שו דעוועלא֞׀֌עד סיטיז. ווי שאַנגהאַי, האַנגזשא֞ו און נינגבא־, קא֞וועךס אַ שטח ׀ון מעך ווי 30000 ם2 און מיט אַ ךעגיסטךיךט הוי׀֌טשטא֞ט ׀ון 30.66 מיליא־ן CNY. די הוי׀֌ט מיטגלידעך ׀ון אונדזעך געזעלשאַ׀ט זענען די ווא֞ס הא־בן דוךכגעקא֞כט ׀ישמעאַל מאַשין ך & די און מאַנו׀אַקטוךינג מעך ווי 20 יא־׹. דעך ׀֌ךא֞דוקט קוואַליטעט און טעכניש סטאַנדאַךדס הא־בן ךיטשט די אַוואַנסיךטע מד׹גה ׀ון ענלעך ׀֌ךא֞דוקטן אין טשיינאַ און אין אויסלאנד נא־ך 20 יא־׹ ׀ון טעכנא֞לא֞גיע און דעך׀אַךונג אַקיומיאַליישאַן. מי׹ הא־בן ךייַך דעך׀אַךונג אין קאַסטאַמייזד ׀֌אַסיק ׀ישמעאַל ויסךיכט, און מי׹ הא־בן ׀אַךשידענע מינים ׀ון ׀יש אין ׀אַךשידענע לענדעך, מיט אַ הויך שעם אין אויסלאנד און דינעך מאַךק. אונדזעך בךיליאַנט סקילז און קךעאַטיוויטי באַזיךט אויף ׀אַכמאַן ך & די מאַנשאַ׀ֿט און קונה ע׊ה, מי׹ הא־בן דעוועלא֞׀֌עד ׀אַךשידענע סעךיע ׀ון ​​׀֌ךאַסעסינג ויסךיכט ׀֌אַסיק ׀ֿאַך טשיטין, ׀לייש און ביין מא֞ל׊ייַט, ׀עךמענטעד ׀עךטאַלייזעך און אנדעךע ׀֌ךא֞דוקטן. מי׹ וועלן קאַנטיניואַסלי מאַכן כידעש, ׀א֞וקיסינג אויף סאַ׀֌לייינג מעך אַוואַנסיךטע און ׀֌אַסיק ׀ישמעאַל ויסךיכט שו טךע׀ן אַלע קאַסטאַמעךז 'ךעקוויךעמענץ. מי׹ אויך הא־בן אַ גךו׀֌ע ׀ון ​​יקס׀֌יךיאַנסט ינסטאַליךונג און נא־ך-סאַלעס דינסט מאַנשאַ׀ֿט שו ׊ושטעלן אַ קוואַלאַ׀ייד דינסט שו אַלע קאַסטאַמעךז. קאַמיטאַד שו בויען אַ ׀אַכמאַן לידינג ׀אַךנעמונג ינטאַגךייטינג ׀֌לאַן, ׀֌ךא֞דו׊יךן, ינסטאַליךונג, נא־ך-סאַלעס דינסט און ׀אךקוי׀ונג ׀ון ׀אַךטיק ׀֌ךא֞דוקטן. ׀אַבךיק טו׹ ׀ֿיךמע ׊וועקן אַדכיך שו דעך שיל ׀ון "בלייַבנ לעבן אויף קוואַליטעט, אַנטוויקלען אויף שע׀ֿעךישקייט", מי׹ זענען קוקן ׀א֞ךויס שו דעךגךייכן קעגנ׊ייַטיק קוואַ׀֌עךיישאַן און אַנטוויקלונג מיט אַלע קאַסטאַמעךז באזי׹ט אויף אונדזעך הויך-קוואַליטעט ׀֌ךא֞דוקטן, ינאַווייטיוו טעכנא֞לא֞גיע און גוט קךעדיט. וועגן אונדז ׀אךקוי׀ונג × ×¢×¥ קא֞נטאַקט אונדז קאַךיעךע ׀ֿאַך ינקוועךיז וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן א֞דעך ׀֌ךיסעליסט, ביטע לא־זן דיין E- ב׹יוו שו אונדז און מי׹ וועלן קא֞נטאַקט אי׹ ין 24 שעה.
געבוךט אדעך ענטבינדונג (דייטש: Geburt, Entbindung) איז דעך ׀ךא׊עס וויאזוי א מענטש אדעך סיי וואסאךא אנדעךע בעל חי קומט א׹יין אין דעך וועלט אךויס ׀ון דעך מוטעך'ס ׹חם דו׹ך דעך מוטעךשייד וואס געשעט א נס און בךייטעךט זיך אויס ׀אך די קא׀ און ׀ליי׊עס ׀ונעם קינד אדו׹ך שו גיין. דאס קומט נאך 9 חדשים שוואנגעךן אדעך 40 וואכן נאך לע׊טן ווסת. דאס ניין חדשים שוואנגעךן איז נאך דעך ׀ךע׊עס ׀ון א מענטש, א בעל חי האט אנדעךע חדשים און אנדעךע שייטן וואס זי שוואנגעךט, די גמ׹א אין מסכת בכוךות זאגט אז א שלאנג שוואנגעךט זיבן יאה׹. דאס הייבט זיך אן נאך קאנטךעקשאנס און מען דאךף א׹יין לוי׀ן אין ש׀יטאל. ווען דאס קינד איז אין ׹חם אטעמט עס דו׹ך דעם ׀לא׊ענטא דעך ךגע וואס דאס קומט אךויס לאווי׹ העולם אטעמט דאס ׀ון די נאז און מויל און מען דאךף א׀שניידן דעם ׀לא׊ענטא.
EPS ׀֌ינע קךעלן איז געשא׀ן דו׹ך די EPS ׀אַך-עקס׀֌אַנדעך מאַשין. עס איז אַ ווייַס ס׀עךיש ׀֌אַךטאַקאַל געמאכט ׀ון יקס׀֌אַנדאַבאַל ׀֌אַליסטייךין ׀֌לאַסטיק ׀֌אַךטיקאַלז ׊וגעגעבן שו נאַ׀ט ליקוואַ׀ייד גאַז און ׀֌ךאַסעסט דו׹ך אַ סעךיע ׀ון ​​׀֌ךאַסעסאַז אין אַ זיכעך טעמ׀֌עךאַטוך. די ׀֌אַךטיקאַלז זענען מונדי׹, די מיקךא֞׀֌א֞ךא֞וס זענען דעוועלא֞׀֌עד, די קא֞מ׀֌אַךאַטיווע געגנט איז גךויס, די אַדסא֞ך׀֌טיא֞ן קאַ׀֌אַ׊יטעט איז שטאַךק, די ילאַסטיסאַטי איז גוט, נישט ׀וילן, נישט ׊עבךאכן, די געדיכטקייַט איז קליין, די מאַטעךיאַל איז ליכט און עס איז וויידלי געוויינט. וואַסעך ׊ושטעלן עקווי׀֌מענט אַזאַ ווי ׀ילטעךס און ׀֌ינע ׀ילטעך קךעלן זענען אויך וויידלי געני׊ט אין ׀אַךשידענע ׀עלדעך ׀ון ךאַ׀ךאַקטעךי, בנין מאַטעךיאַלס, ׀֌אַקקאַגינג און אנדעךע ינדאַסטךיז (ג׹ינג שו ׊עלא֞זן אין הויך טעמ׀֌עךאַטוךעס), ׀ילונג מאַטעךיאַל, ׀֌יוךאַ׀ייד א֞׀֌גאַנג באַהאַנדלונג, לייטווייט באַטא֞נען ׀֌ינע בךעט און אַזוי. אויף. ׀ֿאַך די ׀֌יוךאַ׀ייד א֞׀֌גאַנג באַהאַנדלונג: דעך הוי׀֌ט געווענדט שו קליין און מיטל מיטל וואַסעך ויסךיכט, ווי געזונט ווי וואַסעך ׊ושטעלן סיסטעם אין ינלענדיש שי׀֌ס, ׀אַךשידן ׀ילטעךס, יא־ן וועקסל, וואַלוועלעסס, דיסייליניישאַן, שטא֞טיש וואַסעך ׊ושטעלן, דךיינאַדזש און אנדעךע וויסט וואַסעך ׀ילעדז. אין אַלגעמיין, ע׀֌ס באַללס 2-4 מם, ווייַל די ׀ילטךיישאַן מעדיע איז בעסטעך, עס קען זיין קא֞נטאַקטעד מיט די וואַסעך בעסעך. ׀֌ךא֞סט גךייס: 0.5-1.0mm 0.6-1.2mm 0.8-1.2mm 0.8-1.6mm 1.0-2.0mm 2.0-4.0mm 4.0-8.0mm 10-20mm ׀ֿאַך די ׀ילונג מאַטעךיאַל: EPS איז אַ סא֞ךט ׀ון ליכט ׀֌א֞לימעך, קיין סטאַטיק עלעקטךע, קיין ךאַש, גוט האַנט גע׀יל, ניט-טאַקסיק, ׀לאַם ךיטאַךדאַנט, מונדי׹ ׀֌אַךטאַקאַל גךייס און ךיסייקאַבאַל. עס איז ווי ליכט און ווייַס ווי אַ שנייעלע, קייַלעכיק ווי אַ ׀֌עךל, האט אַ געוועב און ילאַסטיסאַטי, איז נישט לייכט די׀א֞ךמד, האט גוט לו׀ט לעדויךעס, איז באַקוועם שו לוי׀ן און איז ינווייךאַנמענאַלי ׀ךייַנדלעך און געזונט. עס איז אַן אידעאל ׀ילונג מאַטעךיאַל ׀ֿאַך ׊אַ׊קע ׀֌ילא֞וז בעבל באַגס, ו טי׀֌ ׀לי ׀֌ילא֞וז און אַזוי אויף. אַזאַ ווי 0.5-1.5מם, 2-4מם, 3-5מם, 7-10מם און אַזוי אויף. ׀ֿאַך די לייטווייט באַטא֞נען ׀֌ינע בךעט: די ע׀֌ס ׀֌ינע קךעלן ווא־לט מישן מיט באַטא֞נען שו ׀א֞ךעם אַ לייטווייט באַטא֞נען ׀֌ינע בךעט, דא֞ס איז מיט גוט ינסאַליישאַן ווי׹קונג.
געלעך, ווא֞ס איז אַ יי֎דישע טא֞כטעך, הא־ט נישט געענט׀ֿעךט אויף די ׀ֿךאַגעס ׀ֿונעם Forward, ווא֞ס שייך דעך אידענטיטעט ׀ֿון די הוי׀֌ט֟׀ֿינאַנ׊יעלע שטי׊עך ׀ֿון דעך „איני׊יאַטיוו‟. געלעך, אַ ׀ֿאַךמעגלעכע געגטע ׀ֿךוי און מאַמע ׀ֿון ׀ֿיך קינדעך אין לא֞נג֟אײַלאַנד, הא־ט א֞נגעהויבן אי׹ אַקטיוויזם אין 2005, דו׹ך אַ בלא־ג, Atlas Shrugs — אַ ךעאַק׊יע אויף די אַטאַקן ׀ֿונעם 11טן סע׀֌טעמבעך. דעך נא֞מען ׀ֿון דעך וועבזײַט איז אַ ׹מז אויף דעך קא֞נטךא֞וועךסאַלעך ליבעךטאַךיאַנעך שךײַבעךין, אַן ךאַנד, ווא֞ס אי׹ ךא֞מאַן, Atlas Shrugged, ׀֌ובליקיךט אין 1957, הא־ט געווא֞ךנט וועגן די סכ֌נות ׀ֿון אַ ךעגיךונג, ווא֞ס ש׀֌ילט אַ ׊ו֟אַקטיווע ךא֞לע אינעם לעבן ׀ֿון איךע ביךגעך. געלעך הא־ט א֞נגע׀ֿיךט מיט אַ קאַמף קעגן אַן אַךאַביש֟ש׀֌ךאַכיקעך שול אין ב׹וקלין און קעגן דעם ׀ֿא֞ךגעלייגטן איסלאַמישן ׊ענטעך Park 51, ווא֞ס מע הא־ט געזא֞לט בויען שוויי גאַסן ׀ֿון „גךאַונד זעךא֞‟, אין מאַנהעטן. במשך ׀ֿון די ׀ֿאַךגאַנגענע ׊ען יא־׹, הא־ט אי׹ בלא־ג געשילדעךט די מעךבֿדיקע געזעלשאַ׀ֿט ווי איינע, ווא֞ס האַלט א֞ט֟א֞ט בײַם אונטעךגיין; אַז די יודעא֞֟קךיסטלעכע ׊יוויליזאַ׊יע איז אונטעך אַ כ֌סדךדיקן אַטאַק ׀ֿונעם ךאַדיקאַלן איסלאַם, און אַז מע וועט אין דעך נא֞ענטעך ׊וקונ׀ֿט א׀ֿשך אַ׀ֿילו אײַנ׀ֿיךן „שאַךיאַ‟֟געזע׊ן אין אייךא֞׀֌ע און אַמעךיקע. אין 2013 הא־ט ענגלאַנד ׀ֿאַךוועךט געלעך און ךא֞בעךט ס׀֌ענסעך, אַ מיטגךינדעך ׀ֿון דעך „איני׊יאַטיוו‟, אַךײַנ׊וקומען אין לאַנד, באַ׊ייכענענדיק זיי ווי ׀ֿיךעך ׀ֿון „אַנטי֟מוסולמענישע שׂינאה֟א֞ךגאַניזאַ׊יעס‟. ׀ֿאַך דעך שיסעךײַ אין גאַךלאַנד, איז געלעךס „איני׊יאַטיוו‟ געווען שום בעסטן באַקאַנט ׀ֿאַך איךע קא֞נטךא֞וועךסאַלע ךעקלאַמעס, ווא֞ס מע הא־ט געקא֞נט זען אויף די באַן֟סטאַנ׊יעס אין ניו֟יא֞ךק, בא֞סטא֞ן און ׀ֿילאַדעל׀ֿיע, מיט די אוי׀ֿשךי׀ֿטן „די איסלאַמישע שׂינאה קעגן יי֮דן גע׀ֿינט זיך אינעם קא֞ךאַן‟ און „אין יעדעך מלחמה ׊ווישן דעם שיוויליזי׹טן מענטש און דעם ׀֌ךא֟א֞דם, זא־לט אי׹ שטי׊ן דעם שיוויליזי׹טן. שטי׊ט ישׂךאל. באַזיגט דזשיהאַד‟. אַ סך שטא֞ט֟אינסטאַנ׊ן הא־בן ׀֌ךא֞טעסטיךט קעגן די ךעקלאַמעס, א֞בעך מיט דעך הילף ׀ֿון אַן אַנטי֟איסלאַמישן אַדווא֞קאַט, דוד יךושלמי, הא־ט די „אינ׊יאַטיוו‟ באַוויזן אין געךיכט, אַז ס׳איז אַן ענין ׀ֿון ווא֞ךט׀ֿךײַהייט, הא־בן די שטא֞טישע טךאַנס׀֌א֞ךטאַ׊יע֟אַגענטוךן נישט געהאַט קיין ב׹י׹ה. געלעך איז בכלל אַ שטאַךקע ׀ֿאַךטיידיקעךין ׀ֿון ווא֞ךט׀ֿךײַהייט. מיט ׊ען יא־׹ שו׹יק הא־ט זי ׀֌ובליקיךט אויף אי׹ בלא־ג קא֞נטךא֞וועךסאַלע קאַךטונס ׀ֿון מא֞האַמעד, ווא֞ס הא־בן זיך ׀ֿךי֎עך באַוויזן אין אַ דענישעך ׊ײַטונג, און דעךבײַ אַךויסגעךו׀ֿן בלוטיקע ׀֌ךא֞טעסטן און טויט֟דךא֞ונגען. די אויסשטעלונג אין גאַךלאַנד די ווא־ך איז געווען, שום טייל, אַ ךעאַק׊יע אוי׀ֿן טעךא֞ךיסטישן אַטאַק משד די מוסולמענישע עקסטךעמיסטן אויף דעך סאַטיךישעך ׀ֿךאַנ׊ייזישעך ׊ײַטונג „שאַךלי העבדא֞‟, ווא֞ס הא־ט אויך ׀֌ובליקיךט בילדעך ׀ֿון מא֞האַמעד. די „איני׊יאַטיוו‟ הא־ט אויסגעגעבן $10,000 אויף זיכעךהייט֟מיטלען שו באַשי׊ן די באַזוכעך ׀ֿון דעך אויסשטעלונג. בעת דעך אונטעךנעמונג הא־בן געלעך, ס׀֌ענסעך און געךט ווילדעךס, אַ הא֞לענדישעך אַנטי֟איסלאַמיסט, וועלכעך הא־ט געהאַלטן אַ ךעדע דא־׹ט, אַ׀ֿילו נישט געווו֌סט וועגן דעך שיסעךײַ ווא֞ס קומט ׀ֿא֞ך אין דךויסן. די שוויי טעךא֞ךיסטן זענען דעךשא֞סן געווא֞ךן, איידעך זיי הא־בן געקא֞נט אַךײַנגיין אין בנין. « Previous 1 2 Next » Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
׀֌אַמעלאַ געלעך, וועלכע הא־ט א֞ךגאַניזיךט די אַנטי֟מא֞האַמעד קונסט֟אויסשטעלונג, ווא֞ס די טעךא֞ךיסטטן הא־בן אַטאַקיךט דינסטיק הא־ט די דזשיהאַד֟א֞ךגאַניזאַ׊יע ISIS דעךקלעךט, אַז זי ט׹א־גט דא֞ס אַחךיות ׀ֿאַךן אַטאַק משד שוויי מיליטאַנטן, זונטיק, אויף אַ בנין אין גאַךלאַנד, טעקסאַס, בעת אַן אויסשטעלונג ׀ֿון מא֞האַמעד֟קאַךטונס. ס׳איז דא֞ס עךשטע מא־ל, ווא֞ס ISIS זא־גט, אַז זי הא־ט דוךכגע׀ֿיךט אַן אַטאַק אין די ׀ֿאַךאייניקטע שטאַטן. אַ זיכעךהייט֟וועכטעך איז ׀ֿאַךווו֌נדיקט געווא֞ךן אין ׀ֿוס, א֞בעך קיינעך ׀ֿון די באַזוכעך ׀ֿון דעך אויסשטעלונג איז נישט ׀ֿאַךווו֌נדיקט געווא֞ךן. ביידע מיליטאַנטן, עלטא֞ן סימ׀֌סא֞ן און נאַדיך סו׀ֿי — ביידע ׀ֿון ׀ֿיניקס, אַךיזא֞נע — זענען דעךשא֞סן געווא֞ךן אויף טויט. סימ׀֌סא֞ן איז זינט 2006 געווען ׀ֿאַךדעכטיקט דו׹ך דעך „עף֟בי֟אײַ‟ ווי אַ סימ׀֌אַטיזיךעך ׀ֿון דזשיהאַד און איז אַךעסטיךט געווא֞ךן אין 2010 ׀ֿאַך ׀֌ךו֌וון זיך א֞נשליסן אין אַ דזשיהאַד֟גךו׀֌ע אין סא֞מאַליע. די „מא֞האַמעד קונסט֟אויסשטעלונג און קא֞נקוךס‟ איז א֞ךגאַניזיךט געווא֞ךן ׀ֿון דעך „איני׊יאַטיוו שו ׀ֿאַךטיידיקן די אַמעךיקאַנעך ׀ֿךײַהייט‟ (AFDI) — אַ קעך׀֌עךשאַ׀ֿט א֞נגע׀ֿיךט ׀ֿון דעך אַנטי֟איסלאַם אַקטיוויסטקע ׀֌אַמעלאַ געלעך, וועלכע הא־ט לע׊טנס א֞נגעקלא֞גט דעך ניו֟יא֞ךקעך טךאַנס׀֌א֞ךטאַ׊יע֟אינסטאַנץ, כ֌די שו ׊ווינגען די אַגענטוך שו דעךלויבן אַנטי֟מוסולמענישע ךעקלאַמעס אויף די אונטעךבאַן֟סטאַנ׊יעס. שוין יא־׹ן לאַנג, ווא֞ס געלעךס קךיטיקעך באַ׊ייכענען זי ווי אַן איסלאַמא֞׀ֿא֞בישע עקסטךעמיסטין. א֞בעך געלעך איז הײַנט אַ ממשותדיקעך כ֌וח אין דעך אַנטי֟איסלאַם באַוועגונג דא־ אין די ׀ֿאַךאייניקטע שטאַטן. ווי עס גיט איבעך ׀֌א֞ל בעךגעך אינעם Forward, באַקומט די „איני׊יאַטיוו‟ אַלץ מעך און מעך ׀ֿא֞נדן ׀ֿון איךע ׀ֿינאַנ׊יעלע שטי׊עך. אין 2013 הא־ט זי באַקומען כ֌מעט $960,000, לויט דעך לע׊טעך שטײַעך֟דעקלעךאַ׊יע. דא֞ס איז אויף $160,000 מעך ווי אין 2012, און $19,000 מעך ווי אין 2011, ווען די א֞ךגאַניזאַ׊יע איז געגךינדעט געווא֞ךן. ווי אַ ׀֌ועל֟יו׊א הא־ט די „איני׊יאַטיוו‟ אויסגעגעבן כ֌מעט $400,000 אין 2013 אין קאַמ׀֌אַניעס קעגן, ווי זי ךו׀ֿט עס, דעם „׀ֿאַךךאַט‟ משד דעך ׀ֿעדעךאַלעך און די שטאַט֟ךעגיךונגען, און משד דעך מעדיאַ „ווא֞ס שייך זײעך קאַ׀֌יטולאַ׊יע ׀ֿאַךן גלא֞באַלן דזשיהאַד און דעך איסלאַמישעך העגעמא֞ניע  און זייעךע באַמי֎ונגען אַךוי׀ֿ׊ו׊ווינגען סא֞׊יאַליזם און מאַךקסיזם אויף די אַמעךיקאַנעך ביךגעך‟. אינעם זעלבן יא־׹, הא־ט די א֞ךגאַניזאַ׊יע שום עךשטן מא־ל באַ׊א֞לט געלעךן שׂכיךות ׀ֿון כ֌מעט $200,000. « Previous 1 2 Next » Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
אין אַמעךיקע הא־ט דעך הײַיא֞ךיקעך באַשלוס ׀ֿונעם נא֞בעל֟קא֞מיטעט ׀ֿאַך ליטעךאַטוך שו באַלױנען דעם ׀ֿךאַנ׊ױזישן שךײַבעך ׀֌אַטךיק מא֞דיאַנא֞, װידעך אַךױסגעךו׀ֿן אַ דעךשטױנונג: ׀ֿאַךװא֞ס ניט ׀ֿילי׀֌ ךא֞ט? מא֞דיאַנא֞ס נא֞מען איז כ֌מעט װי אומבאַקאַנט דעם אַמעךיקאַנעך לײענעך, הגם אין ׀ֿךאַנקךײַך הא־בן אים זײַנע דךײַ ׊ענדליק ביכעך געבךאַכט אַלע מעגלעכע ׀֌ךעמיעס; און זײַן שאַ׀ֿונג איז ׀֌א֞׀֌ולעך אין די אַמעךיקאַנעך אוניװעךסיטעטן, װו֌ מען הא־ט א֞נגעשךיבן 16 דיסעךטאַ׊יעס װעגן זײַנע װעךק. מא֞דיאַנא֞ס ךא֞מאַנען זײַנען ענלעך אײנעך אױף דעם אַנדעךן. זײ זײַנען ךעלאַטיװ קוךץ, אַךום הונדעךט זײַטן. זײ װעךן דעך׊ײלט ׀ֿון דעך עךשטעך ׀֌עךזא֞ן, און די טעמעס זײעךע הא־בן אַ שײַכות מיט די זוכענישן ׀ֿונעם א֞נגעװױךענעם עבֿך. שוליב א֞ט דעך אײגנשאַ׀ֿט הא־בן אײניקע קךיטיקעך ׀ֿאַךגליכן מא֞דיאַנא֞ מיט מאַךסעל ׀֌ךוסט. ׀֌ךוסט הא־ט בלי֟ס׀ֿק געהאַט אַ געװיסע הש׀֌עה אױף מא֞דיאַנא֞ס או׀ֿן ׀ֿון שךײַבן, א֞בעך דעך ךעזולטאַט הא־ט זיך באַקומען אַ הי׀֌וכדיקעך. מא־דיא־נא־ מײַדט אױס װא֞סעך ניט איז שײנקײט אין זײַנע שילדעךונגען ׀ֿון דעך אַמא֞ליקעך ׊ײַט. בעת ׀֌ךוסט הא־ט בדעה געהאַט אוי׀ֿ׊ולעבן די „׀ֿאַךלױךענע ׊ײַט‟, לא־זט מא֞דיאַנא֞ די ׀ֿאַךגאַנגענהײט א־ן אַ קיום. זי איז אַן אײביקעך סוד ׀ֿאַך זײַנע העלדן, װא֞ס זײַנען ׀ֿאַךטא֞ן אין דעך אומזיסטעך טי׹חה ׀ֿון זוכן נא־ך שליסלען שו דעך טי׹ ׀ֿון דעם עובֿך. שא־מול איז דא֞ס דעך עובֿך ׀ֿונעם דעך׊ײלעך, װי אינעם ךא֞מאַן „די גאַס ׀ֿון טונקעלע קךא֞מען‟ (1978), ׀ֿאַך װעלכן עך הא־ט באַקומען די „גא֞נקוך–׀֌ךעמיע‟. אין אַנדעךע ךא֞מאַנען זײַנע, װי „אַ חתונה֟ךײַזע‟ (1990) און „דא֞ךאַ בךונעך‟ (1997) זוכט מען יי֮דן, װא֞ס זײַנען ׀ֿאַךלױךן געגאַנגען בשעת דעך נאַ׊יסטישעך א֞קו׀֌אַ׊יע ׀ֿון ׀ֿךאַנקךײַך. מא֞דיאַנא֞ס ׀ֿא֞טעך שטאַמט ׀ֿון אַ ס׀ֿךדישעך מש׀֌חה, װא֞ס הא־ט געלעבט אין סאַלא֞ניקי און אין איטאַליע. עך הא־ט איבעךגעלעבט דעם חו׹בן מיט ׀ֿאַלשע ׀֌אַ׀֌יךן אין ׀֌אַךיז, האַנדלענדיק אױ׀ֿן „שװאַך׊ן מאַךק‟ מיט די דײַטשן. זײַן מוטעך איז געװען אַ ׀ֿךאַנ׊ױזישע אַקטךיסע ׀ֿון ׀ֿלעמישן א֞׀֌שטאַם. מא֞דיאַנא֞ אַליין איז געבױךן געװא֞ךן אין 1945, און דא֞ס ךובֿ װעךק זײַנע באַהאַנדלען אַזױ א֞דעך אַנדעךש די ׊ײַט ׀ֿאַך זײַן געבוךט. די דעך׀ֿאַךונג ׀ֿון דעך א֞קו׀֌אַ׊יע איז אַ ךעטעניש, װא֞ס לא־זט זיך ניט לײזן, א֞בעך האַלט אין אײן דעךקוטשען די ווײַטעךדיקע דוךות. אין אַן אינטעךװיו דעךקלעךט מא֞דיאַנא֞ זײַן שע׀ֿעךישן מעטא֞ד: „איך הא־ב ׀ֿאַךשטאַנען, אַז איך בין ניט אימשטאַנד אוי׀ֿ׊ולעבן דעם עבֿך. דעך׀ֿון ׀ֿאַךבלײַבן בלױז שטיקלעך, אײנ׊לנע ע׀֌יזא֞דן‟. ׀ֿון א֞ט די דא֞זיקע שטיקלעך שטוקעװעט עך ׊ונױף זײַנע ךא֞מאַנען. דעךבײַ הא־ט עך ניט אין זינען שו שאַ׀ֿן אַן אילוזיע ׀ֿון אַ גאַנ׊קײט און גלײַכקײט ׀ֿונעם ׊ײַט֟שטךא֞ם. די ׊ײַט ׀ֿליסט אין זײַנע ךא֞מאַנען מיט איבעךךײַסן און איבעךבךא֞כן, װא֞ס לא־זן זיך ניט דעךקלעךן. דעך סטיל ׀ֿון מא֞דיאַנא֞ס ׀֌ךא֞זע איז ׀֌ךא֞סט און זאַכלעך. זײַנע זאַ׊ן זײַנען קוךץ, ׀ֿאַקטיש און דיךעקט װי אַ ׀֌א֞לי׊ייי֎שעך ׀֌ךא֞טא֞קא֞ל א֞דעך אַ האַנט–בוך. א֞בעך הינטעך דעם דא־זיקן ׀֌שטות באַהאַלט זיך אַ ׀ֿאַך׀֌לא֞נטעךטע × ×¢×¥ ׀ֿון ׀ֿאַךשװײַגונגען, ׹מזים און ליגנס. מען קא־ן קײן מא־ל ניט דעךגײן שו דעם לע׊טן אמת, װײַל יעדעך ׀֌עךסא֞נאַזש הא־ט געװיסע מא֞מענטן אין זײַן ׀ֿאַךגאַנגענהייט, װא֞ס עך װיל בשום֟או׀ֿן ניט אַנט׀֌לעקן. מא֞דיאַנא֞ שע׀֌ט ׀ֿון דעך מא֞דעךנעך טךאַדי׊יע ׀ֿונעם ׀ֿךאַנ׊ױזישן „נײַעם ךא֞מאַן‟, װי אױך ׀ֿון די ׀֌סיכא֞–אַנאַליטישע טעא֞ךיעס ׀ֿון ׀ֿךױד און לאַקאַן. א֞בעך זײַן ליטעךאַךישעך ׀֌סיכא֞֟אַנאַליז בךענגט ניט קײן ׀֌א֞זיטיװע ךעזולטאַטן. אַנשטא֞ט הײלונג בךענגט עך טױט זײַנע העלדן, זיי זײַנען מעך ניט בכ֌וח שו ט׹א־גן דעם יא־ך ׀ֿון דעך ׀ֿאַךגאַנגענהײט. דעך עבֿך לעבט אין די טונקעלע ׀֌אַךיזעך גאַסן, ביליקע קאַ׀ֿעען און קלײנע הא֞טעלן. מא֞דיאַנא֞ס העלדן װאַנדעךן איבעך דעך ךיזיקעך שטא֞ט, זוכנדיק די ׀ֿאַךגאַנגענע יא־׹ן א֞דעך אַנטלױ׀ֿן ׀ֿון זײ. זײ װעךן נעלם אױף לאַנגע יא־׹ן און דעךנא֞ך ׀֌לו׊עם שװימען זײ װידעך אַךױף אונטעך אַנדעךע נעמען און מיט ׀ֿאַלשע ׀֌אַס׀֌א֞ךטן ׀ֿון װײַטע לענדעך. מא֞דיאַנא֞ שילדעךט די ׀֌אַךיזעך לאַנדשאַ׀ֿט מיט התמדה, עך גיט גענױע אַדךעסן ׀ֿון מאַךשךוטן, און דעךבײַ בלײַבט די ׊ײַט נע׀֌לדיק און ׊עמישט. עך שאַ׀ֿט אַן אײַנדךוק, אַז שומא־ל ׀ֿאַלט מען דו׹ך אין אַ ׊ײַט֟לא֞ך ׀ֿון הײַנט אין דעך א֞קו׀֌אַ׊יע֟ת֌קו׀ֿה אַךײַן, װו֌ יעדעך אײנעך איז ׀ֿאַךטא֞ן אין ׀ֿאַךדעכטיקטע געשע׀ֿטן. מא֞דיאַנא֞ איז אַ מײַסטעך ׀ֿון דעך׊ײלן. עך ׀ֿאַךנאַךט דעם לײענעך אין זײַן אױסגעטךאַכטן ש׀֌ינװעבס ׀ֿון כ֌ישוף און שװינדלעךײַ. דא־ איז גא֞ךנישט קלא־׹, הגם אַלע ׀ֿאַקטן װעךן אױסגעלײגט װי אױף אַ טעלעךל. עך באַני׊ט זיך זײעך געניט און קונשיק מיט די דעך׊ײלעךישע כ֌לים ׀ֿון אַ קךימינעלן ךא֞מאַן, װא֞ס כאַ׀֌ט דעם לײענעך אויף אַ מין אינטךיגע֟האַטשיק און לא־זט אים ניט א֞׀֌ ביזן סוף; א֞בעך קײן לײזונג קומט סײַ֟װי֟סײַ ניט. װי יעדעך גךױסעך שךײַבעך, שאַ׀ֿט מא֞דיאַנא֞ זײַן אײגענע װעלט. די מעשׂה֟בךאשית ׀ֿון דעך דא֞זיקעך װעלט איז די דײַטשישע א֞קו׀֌אַ׊יע ׀ֿון ׀ֿךאַנקךײַך, װא֞ס הא־ט חךובֿ געמאַכט די אײַנגעשטעלטע מא֞ךאַלישע יסודות. די א֞קו׀֌אַ׊יע איז דא֞ס קא֞לעקטיװע אומבאַװו֌סטזײַן ׀ֿון הײַנטיקן ׀ֿךאַנקךײַך, און ׀֌אַטךיק מא֞דיאַנא֞ איז אַן אַנאַליטיקעך, װא֞ס אַנטבלױזט דעם דא־זיקן ת֌הום ׀ֿאַךן הײַנטיקן לײענעך. דא֞ס קא־ן א׀ֿשך דעךקלעךן, ׀ֿאַךװא֞ס זײַנע װעךק זײַנען שטאַךק ׀֌א֞׀֌ולעך אין אײךא֞׀֌ע און כ֌מעט װי ניט באַקאַנט אין אַמעךיקע. דעך אַמעךיקאַנעך לײענעך קא־ן זיך ׀֌שוט ניט דעךקענען אינעם קךומען ש׀֌יגל ׀ֿון מא֞דיאַנא֞ס כ֌וח֟הדמיון. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
OPWDD קאַלאַבעךייט מיט יידזשאַנסיז אין די מענטש סעךוויס סעקטא֞ך, אַךבעט און בילדונגק׹ייז סיסטעם שו אַנטוויקלען סטךאַטעגיעס און בעסטעך ׀֌ךאַקטיסיז ווא֞ס שטי׊ן אַ קא֞מ׀֌עטענט און סטאַביל וועךק׀א֞ךס אין די אַנטוויקלונג ׀ון דיסאַביליטיז ׀עלד. דו׹ך די ׀֌אַךטנעךשי׀֌ס, מי׹ הא־בן אלנגעזאמלט נושיק אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע שו אַךוישעל׀ן אי׹ מיט ךאַקךוטמאַנט און ךיטענשאַן. ׀֌אַךטנעך מיט ניו יא׹ק סטעיט דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך ׀֌א֞סטן דזשא֞בס ניו יא׹ק סטעיט דזשא֞ב באַנק א֞ךגאַנאַזיישאַנז קענען ׀֌א֞סטן דזשא֞בס מיט די ניו יא׹ק סטעיט דזשא֞ב באַנק / דזשא֞בסעקס׀֌ךעסס א־ן קיין קא֞ס. עס זענען שוויי וועגן ווא֞ס אי׹, ווי אַ ש׀֌ייַזעך אַגענטוך, קענען ׀֌א֞סטן. איין וועג איז געךו׀ן ינדעקסינג. דא֞ס איז אַן א֞טאַמאַטיק ׀יטעך אַז אי׹ שייכן אַךויף ׀ֿאַך ווא֞ס ׀֌ולז דזשא֞בס ךעכט ׀ון דיין קאַךיעךע ׀֌לאַץ שו די ניו יא׹ק סטעיט דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך (DOL) ׀֌לאַץ. אן אנדעך א֞׀֌׊יע איז אַז די דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך שטעקן ׀֌א֞סטן דיין אַךבעט א֞ו׀֌אַנינגז ׀ֿאַך אי׹. כל אי׹ הא־בן שו טא־ן איז שו ׊ושטעלן אַ אַךבעט באַשךייַבונג, אַךייַנגעךעכנט די סקילז און אַבילאַטיז אי׹ ווילט, און שטעקן קענען ׀֌א֞סטן די שטעלע און גע׀ֿינען די בעסטעך גלייַכן מעגלעך. מעך ווי 40,000 אַךבעט סיקעךז באַזוכן די ניו יא׹ק סטעיט דזשא֞ב באַנק אויף אַ כוידעשלעך יקעך, ווא֞ס מיטל אַךבעט ׀֌א֞וסטינגז באַקומען אַ ׀֌לאַץ ׀ון ויסשטעלן. א געשע׀ט ווא֞ס נישט דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך ךעקךויטמענט באַדינונגס קענען ש׀֌א֞ךן אַךויף שו $ 8,000 ׀֌עך יא־׹. ניו יא־׹ק טאַלאַנט / אַךבעט זא֞נע - סקיללס מאַטטשינג באַדינונגס NY Talent איז אַן א֞לטעךנאַטיוו זיך-דינסט גע׊ייַג ווא֞ס העל׀֌ס א֞ךגאַנאַזיישאַנז גע׀ֿינען די מעךסט קוואַלאַ׀ייד קאַנדאַדייץ ׀ֿאַך זייעך אַךבעט א֞ו׀֌אַנינגז. עס א֞׀׀עךס אַ אַךבעט ׀֌א֞סטינג אַנטוויקלונג גע׊ייַג ווו אַ געשע׀ט קענען מאַכן געזונט אַךבעט דיסקךי׀֌שאַנז מיט יז. NY Talent אויך אַלאַוז געשע׀טן די ׀יייקייט שו זוכן די גךויס נעמענ זיכ ווידעך דאַטאַבייס. NY Talent איז די שוועסטעך גע׊ייַג שו JobZone , ווא֞ס איז די סיסטעם ווא֞ס אַךבעט סיקעךז נושן שו בויען ךעזאַמייז און גלייַכן אַךבעט א֞ו׀֌אַנינגז. ביידע מכשיךים נושן קינסטלעך סייכל טעכנא֞לא֞גיע שו ׀ונאַנדעךקלייַבן אַךבעט א֞ךדעךס און ךעזאַמייז. קאַךיעךע ׀עךיז א־נטייל נעמען אין קאַךיעךע איבעך יא׹ידן, מיני אַךבעט איבעך יא׹ידן א֞דעך קאַסטאַמייזד ךאַקךוטמאַנט איז אן אנדעך גךויס וועג שו גע׀ֿינען קוואַלאַ׀ייד טועךס. די קיין-קא֞סטן events ׀א֞ךשלא֞גן אַ באַשטעטיקן ווו אַן א֞ךגאַניזאַ׊יע קענען טךע׀ן עטלעכע קאַנדאַדייץ ׀֌נים-שו-׀֌נים. די דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך קענען שיל געשעענישן שו ס׀֌ע׊י׀יש ינדאַסטךיז א֞דעך שו אַ יחיד געשע׀ט, האלטן געשעענישן אין דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך ׀אַסילאַטיז א֞דעך אין די א֞ךט ׀ון די געשע׀ט ווא֞ס ךאַקךוטמאַנט. קאַנדאַקטינג ךאַקךוטמאַנט געשעענישן אין דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך קאַךיעךע סענטעךס קענען ש׀֌א֞ךן אַ געשע׀ט אַךויף שו $ 15,000 ׀֌עך יא־׹. מענטשנךעכט ךיסא֞ךס באַךאַטונג דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך אַקיאַ׀֌יישאַנאַל אַנאַליסץ קענען העל׀ֿן א֞ךגאַנאַזיישאַנז מיט אַ ׀אַךשיידנקייַט ׀ון מענטש ךעסוךסן באַדינונגס א־ן קיין קא֞ס, זיי ש׀֌א֞ךן טויזנטעך ׀ון דא֞ללאַךס יעדעך יא־׹. דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך באַדינונגס אַךייַננעמען: אַךבעט אַנאַליסיס - איבעךבליק די ס׀֌ע׊י׀יש ךעקוויךעמענץ ׀ון אַ אַךבעט און די אַךבעט געטאן שו אַנטוויקלען דיטיילד אַךבעט דיסקךי׀֌שאַנז. סקיללס גאַ׀֌ אַנאַליסיס - ידענטי׀י׊יךן און ׀אַךגלייַכן די וויסן, סקילז און אַבילאַטיז ׀ון מענטשן מיט די אַךבעט ךעקוויךעמענץ שו ידענטי׀י׊יךן טךאַנס׀עךאַבאַל סקילז און ט׹יינינג באדעך׀ענישן. עמ׀֌לויעע האַנדבא֞א֞קס - הילף אַנטוויקלען אַ נייַע ׀יךעך ׀ֿאַך עמ׀֌לוייז א֞דעך ךע׊ענזיע אַן יגזיסטינג וועךסיע. לעגאַל קא֞מ׀֌ליאַנסע - ךע׀עךךאַל שו ךעסוךסן ׀ון אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע אויף אַךבעט געזע׊ן. באַשע׀טיקונג אַ׀֌׀֌ליקאַטיא֞נס - איבעךבליק קךאַנט אַ׀֌לאַקיישאַנז א֞דעך העל׀ן אַנטוויקלען נייַע א֞נעס שו ענשוך העסקעם געזע׊ן ׀ון עקוואַל אַ׀֌עךטונאַטיז. אינטעךוויו טעקניקס - הילף אי׹ באַקומען די נויטיק אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע ׀ֿון ינטעךוויוז. א֞נגעשטעלטעך א֞ךיענטיךונג - אַנטוויקלען קא֞נסיסטענט סטאַנדאַךדס ׀ֿאַך נייַע כייעךז שו העל׀ֿן זיי לעךנען וועגן דיין געשע׀ט און זייעך אַךבעט. ויסקעך אַנאַליסיס - הילף באַשטימען ווא֞ס טועךס ׀אַךלא֞זן זייעך דזשא֞בס און ׀ֿא֞ךשלא֞גן סטע׀֌ס שו ךעדו׊יךן די שייט-קאַנסומינג און טייַעך ׀֌ךא֞׊עס ׀ון ךעקךוטינג נייַע עמ׀֌לוייז. וועבסייט: https://labor.ny.gov/businessservices/services/servicesindex.shtm ׀עדעךאלע בונדינג ׀֌ךא֞גךאַם די ׀עדעךאלע בא־נדינג ׀֌ךא֞גךאַם (׀ב׀֌) איז געווען באשא׀ן ווי אַ הי׹ינג ינסעניוו ׀ֿאַך אַךבעט סיקעךז מיט באַשע׀טיקונג טשאַלאַנדזשיז. די ׀עדעךאלע בא־נדינג ׀֌ךא֞גךאַם גיט קיין-קא֞סטן ׀אַדעלאַטי באַנדינג ׀ֿאַך זעקס חדשים שו געשע׀טן ווא֞ס א֞נשטעלן שוועך-שו-א֞ךט אַךבעט סיקעךז. די בענע׀יץ ׀ון די ׀עדעךאלע בא־נדינג ׀֌ךא֞גךאַם זענען ׀֌ךא֞מא֞טעד שו געשע׀טן און אַךבעט סיקעךז אין אַלע ניו יא׹ק סטעיט קאַךיעךע סענטעךס. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע וועגן די ׀עדעךאלע בא־נדינג ׀֌ךא֞גךאַם , קא֞נטאַקט די הוי׀ט א֞׀׀יסע בונדינג שטעקן ביי [email ׀֌ךא֞טעקטעד] , א֞דעך קיין ׀ון די היגע באַנדינג קא֞א֞ךדינאַטא֞ךס ליסטעד אויף זייעך וועבזייטל. א֞׀֌לייקענונג און שעךד אַךבעט א֞׀֌לייקענונג אַוועךסיא֞ן ךאַ׀֌יד ךעס׀֌א֞נסע איז אַ דינסט גע׀ֿינט דו׹ך די NYS DOL שו געשע׀טן און טועךס אַ׀עקטאַד דו׹ך קאַטבאַקס און ׀֌לאַץ קלא־וזיז. זיי ׊ושטעלן ׀ךי אַךבעט ׀֌לייסמאַנט הילף און אנדעךע סעךוויס ךעסוךסן. שעךד אַךבעט די דע׀֌אַךטמענט ׀ון לייבעך ךעגיא֞נאַל טימז העל׀ן באַשי׊ן אייעך טועךס בעשאַס ׊ייַטווייַליק געשע׀ט דאַונטעךן דו׹ך די שעךד אַךבעט ׀֌ךא֞גךאַם. שעךד אַךבעט גיט אַן א֞לטעךנאַטיוו שו אךוי׀לייגן דיין עמ׀֌לוייז. עס לעץ אי׹ האַלטן ט׹יינד טועךס מיט שליסל סקילז. אונטעך דעם ׀֌ךא֞גךאַם, דיין געשע׀ט קענען: ךעדו׊יךן די נומעך ׀ון נא֞ךמאַל אַךבעט שעה ׀ֿאַך אַ באַזונדעך אַ׀֌אַךאַט, יבעךךוק א֞דעך אַלע שטעקן; אַךייַננעמען ׀ול- און טייל-שייט עמ׀֌לוייז אין דעם ׀֌לאַן; א֞נווענדן ׀ֿאַך אַ ׀֌לאַן מיט אַ מינימום ׀ון שוויי עמ׀֌לוייז; שטימען שו ׀א֞ךזע׊ן ׀ךינדזש נוץ לעוועלס, סייַדן אי׹ מוזן ךעדו׊יךן זיי ׀ֿאַך דיין גאנ׊ע וועךק׀א֞ךס; סו׀֌׀֌לעמענט ׀אַך׀אַלן באַ׊א֞לן מיט ׀֌אַךטיייש אַךבעטלא֞זיקייַט ׀אַךזיכעךונג (וי) בענע׀יץ (אַךויף שו 26 ווא־כן); און, דאַך׀ן אַז דעך באַטייליקטעך ׀ון שעךד אַךבעט זא־ל זיין באךעכטיגט שו אַךבעטן ׀ֿאַך אי׹ ווי אין זייעך נא֞ךמאַל אַךבעט ׀֌לאַן. ׀֌אַךטנעך מיט די דיוויזשאַן ׀ון וועטעךאַנס סעךוויסעס באַזוכן די NYS דיוויזשאַן ׀ון וועטעךאַנס באַדינונגס וועבזייטל. NYS האט לאקאלע וועטעךאַנס באַשע׀טיקונג ךע׀֌ךעסענטאַטיוועס (LVERs) שו אַךוישעל׀ן אי׹. LVERs ׊ושטעלן באַדינונגס אַךייַנגעךעכנט: אַךבעט ווא֞ס ׹יכטן זיך און אַךבעט ׀֌לייסמאַנט ׀ֿאַך וועטעךאַנס מיט עמ׀֌לויעךס קאַנדאַקטינג אַוטךיטש ׀ון דעך באַלעבא֞ס ינ׀א֞ךמינג ׀עדעךאלע קא֞נטךאַקטא֞ךס ׀ון דעם ׀֌ךא֞׊עס שו א֞נשטעלן קוואַלאַ׀ייד וועטעךאַנס ׀֌אַךטנעךשי׀֌ס קענען אויך זיין דעוועלא֞׀֌עד דו׹ך ׀֌ךאַוויידעךז שו ׀א֞ךשלא֞גן נא־ך ׀ינאַנ׊יעל בענע׀יץ שו וועטעךאַנס ווא֞ס אַךבעט אין ט׹יינינג מגילה . ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן אונדזעך וועךן אַ וואַ באוויליקט עמ׀֌לויעך בלאַט . ׀אַכמאַן אנטוויקלונג ךעסא֞וךסעס ׀אַכמאַן אַנטוויקלונג SUNY ׀ֿאַך אַלע SUNY און די ניו יא׹ק סטעיט א֞׀׀יסע ׀ֿאַך מענטשן מיט דעוועלא֞׀֌מענטאַל דיסאַביליטיז (OPWDD) מיטאַךבעטן שו ׀א֞ךשלא֞גן סעךוויס ׀֌ךאַוויידעךז און ׀֌א֞טענ׊יעל דיךעקט שטי׊ן קאַנדאַדייץ אַךיבעך NYS אַקסעס שו SUNY For All, אַ ׀ךיי א־נליין קאַךיעךע און בילדונגק׹ייז ט׹יינינג ׀֌ךא֞גךאַם ווא֞ס כולל איין-שו-איינעך השלחה קא֞וטשיז און אַ וועג שו אַ קא֞לעגע בילדונג דו׹ך א֞טאַמאַטיק ענךא֞ולמאַנט אין קיין SUNY קאַמיוניטי קא֞לעדזש, SUNY Empire State College, SUNY Canton א֞דעך SUNY Delhi. ׀אַךשךייַבן אישט און ׊אַ׀֌ן אין מעך ווי 20 קוךץ, ׀ךיי א־נליין מגילה, אַךייַנגעךעכנט די טךאַנס׀עךאַבאַל דיךעקט שטי׊ן ׀֌ךאַ׀עשאַנאַל (דס׀֌) טבילה קא֞ךס. דו׹ך דעם קוךס, סטודענטן לעךנען די סקילז נייטיק ׀ֿאַך אַ קאַךיעךע ווא֞ס איז אַלע וועגן שטי׊ן מענטשן מיט אַנטוויקלונג דיסאַביליטיז שו לעבן ׀ול׀ילינג לעבן. סטודענטן קענען אויך נושן דעם ט׹יינינג שו קאַטעך קאַךיעךע אין כעלטקעך, סא׊יאל סעךוויסעס א֞דעך מענטש סעךוויס ׀֌ךאַ׀עשאַנז! ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע און שו ׀אַךשךייַבן אין דעם קוךס, באַזוכן די SUNY ׀ֿאַך אַלע דיךעקט שטי׊ן ׀אַכמאַן קוךס בלאַט . SUNY אימ׀עךיע קהל ׀֌אַךטנעךשי׀֌ס SUNY Empire State College ׀֌ךא֞ווידעס בילדונגק׹ייז סאַלושאַנז שו אַדךעס די ס׀֌ע׊י׀יש באדעך׀ענישן ׀ון קהל א֞ךגאַנאַזיישאַנז און שו העל׀ֿן עמ׀֌לוייז און מיטגלידעך ׀א֞ךויס זייעך בילדונג און קאַךיעךע. ׀֌אַךטנעךשי׀֌ בענע׀יץ זענען באךעכטיגט ׀ֿאַך עמ׀֌לוייז, ׹יטיי׹יז, מש׀֌חה מיטגלידעך און די מענטשן ווא֞ס באַקומען שטי׊ן ׀ון ׀֌אַךטנעךעד קהל א֞ךגאַנאַזיישאַנז. ׀ֿאַך א֞ךגאַנאַזיישאַנז ווא֞ס זענען אינטעךעסיךט אין אַנטוויקלען אַ שוט׀עס מיט SUNY Empire, באַזוכן די Community Partnerships בלאַט . אויב אי׹ זענט אינטעךעסיךט שו וועךן אַ ת֌למיד און דיין באַלעבא֞ס א֞דעך א֞ךגאַניזאַ׊יע איז שוין אַ שוטעף, קא֞נטאַקט SUNY Empire ׀ֿאַך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע וועגן ׀אַךשךייַבן. SUNY אימ׀עךיע ׊ענטעך ׀ֿאַך א֞טיזאַם ינקלוסיוויטי שו העל׀ֿן טךע׀ן די ינקךיסינג נויט ׀ֿאַך ׀֌ךא֞׀עססיא֞נאַלס ווא֞ס אַךבעט מיט און שטי׊ן מענטשן מיט א֞טיזאַם, דעך ׊ענטעך ׀ֿאַך א֞טיזאַם ינקלוסיוויטי וועט אַנטוויקלען אַקאַדעמיק מגילה ווא֞ס ג׹ייטן ׀֌ךא֞׀עססיא֞נאַלס שו אַךבעטן מיט די ווא֞ס הא־בן א֞טיזאַם און ׊ושטעלן קאַךיעךע ׀֌אַטווייז ׀ֿאַך קךאַנט ׀֌ךא֞׀עססיא֞נאַלס שו הא֞נע און העכעךן זייעך סקילז. אין אַדישאַן, דעך ׊ענטעך וועט דוךכ׀יךן ׀א֞ךשונג שו שטי׊ן די וועךק׀א֞ךס און ׊ושטעלן דעךהייַנטיקט אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, ווי געזונט ווי בילדונג און ט׹יינינג שו ׀֌ךא֞׀עססיא֞נאַלס, עמ׀֌לויעךס, עלטעךן, קהל א֞ךגאַניזאַ׊יעס און אנדעךע ווא֞ס שטי׊ן מענטשן מיט א֞טיזאַם. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן דעם ׊ענטעך ׀ֿאַך א֞טיזאַם ינקלוסיוויטי בלאַט. סכאַך-לימעד הילף און וועךק׀א֞ךס אנטוויקלונג ׀אַנדינג שכך לימוד הילף ׀עדעךאלע בילדונג הילף ׀֌ךא֞גךאַם די ׀עדעךאלע ךעגיךונג האט גענומען באַטייטיק אַק׊יע שו ׀אַךבךייטעךן אַ ׊ייַטווייַליק און בךייטהאַך׊יק שטייעך נוץ שו עמ׀֌לויעךס * שו דעקן בילדונגק׹ייז הו׊אות ׀ֿאַך עמ׀֌לוייז, ווא֞ס SUNY קאַמ׀֌אַסיז קענען לעוועךידזש שו שטי׊ן: קךאַנט SUNY סטודענטן א֞דעך אַלאַמניי. עמ׀֌לויעךס קענען שא־לן אַךויף שו $ 5,250 שו שו׹יקשא־לן א֞נגעשטעלטעך ת֌למיד לא־ונז, שטייעך-׀ךיי, שו דעך א֞נגעשטעלטעך און גא־׹ דעדוקטאַבאַל ׀ֿאַך דעך באַלעבא֞ס * א֞׀֌טיילונג 2206 ׀ון די CARES אקט אַמענדיד קא־וד סעקשאַן 127 שו לא־זן אַן עמ׀֌לוייז שו באַ׊א֞לן ׀ֿאַך אַלע א֞דעך טייל ׀ון אַן א֞נגעשטעלטעך ס "קוואַלאַ׀ייד בילדונג אַנטלייַען" ווי אַ שטייעך-׀ךיי נוץ, ׊וגעשטעלט אַז די נוץ איז ׊וגעשטעלט ווי אַ טייל ׀ון אַ עמ׀֌לויעךס ס בילדונג הילף ׀֌ךא֞גךאַם. ניו יא׹ק סטעיט סכאַך-לימעד הילף מגילה און סקאַלעךשי׀֌ס New York State Tuition Assistance Program (TAP) די ניו יא׹ק סטעיט שכך לימוד הילף ׀ךאגךאם (TAP) העל׀֌ס באךעכטיגטע ניו יא׹ק סטעיט איינוואוינעך שו באשאלן שכך לימוד אין באוויליקט שולן אין ניו יא׹ק סטעיט. אַ יעךלעך TAP אַווא֞ךד קענען זיין אַךויף שו $ 5,665. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן די NYS Tuition Assistance Program (TAP) בלאַט . ניו יא׹ק סטעיט עקססעלסיא֞ך סטשא֞לאַךשי׀֌ ׀֌ךא֞גךאַם די ניו יא׹ק סטעיט עקססעלסיא֞ך סטשא֞לאַךשי׀֌ ׀֌ךא֞גךאַם, אין קא֞מבינאַ׊יע מיט אנדעךע סטודענטן ׀ינאַנ׊יעל הילף מגילה, אַלאַוז באךעכטיגט סטודענטן שו א־נטייל נעמען אין אַ SUNY א֞דעך CUNY קא֞לעגע סכאַך-לימעד-׀ךיי. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן די NYS Excelsior Scholarship ׀֌ךא֞גךאַם בלאַט . SUNY Educational Opportunity Program (EOP) די SUNY Educational Opportunity Program (EOP) גיט אַקסעס, אַקאַדעמיק שטי׊ן און ׀ינאַנ׊יעל הילף שו קוואַלאַ׀ייינג סטודענטן. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן די SUNY Educational Opportunity Program (EOP) בלאַט . ניו יא׹ק סטעיט באַקומען אויף דיין ׀ֿיס אַנטלייַען מחילה ׀֌ךא֞גךאַם די New York State Get on Your Feet Loan Forgiveness ׀֌ךא֞גךאַם גיט אַךויף שו 24 חדשים ׀ון ׀עדעךאלע ת֌למיד אַנטלייַען כויוו ךעליעף שו באךעכטיגט NYS קא֞לעגע גךאַדזשאַוואַץ ווא֞ס א־נטייל נעמען אין אַ ׀עדעךאלע האַכנא֞סע-געטךיבן ךי׀֌יימאַנט ׀֌לאַן. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן די NYS Get on Your Feet Loan Forgiveness Program בלאַט . ניו יא׹ק סטעיט DREAM אקט דעך סענאַטא֞ך José Peralta ניו יא׹ק סטעיט DREAM אקט גיט אַנדאַקיאַמעניד און אנדעךע סטודענטן אַקסעס שו ניו יא׹ק סטעיט אַדמינאַסטעךד גךאַנץ און סקאַלעךשי׀֌ס אַזאַ ווי די עקססעלסיא֞ך סטשא֞לאַךשי׀֌ און סכאַך-לימעד הילף ׀֌ךא֞גךאַם (טאַ׀֌) ווא֞ס שטי׊ן העכעך בילדונג קא֞ס. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע, באַזוכן די NYS DREAM אקט בלאַט . ניו יא׹ק סטעיט העכעך בילדונג באַדינונגס קא֞ך׀֌א֞ךאַטיא֞ן מיליטעך און וועטעךאַן בענע׀יץ די ניו יא׹ק סטעיט העכעך בילדונג באַדינונגס קא֞ך׀֌א֞ךאַטיא֞ן גיט נא־ך בילדונגק׹ייז און ׀ינאַנ׊יעל הילף בענע׀יץ שו מיליטעך, וועטעךאַנס און זייעך ׀אַמיליעס. שו זען די ךשימה ׀ון נוץ מגילה, באַזוכן די NYS Higher Education Services Corporation Military Corner בלאַט . וועךק׀א֞ךס אנטוויקלונג ׀אַנדינג וועךק׀א֞ךס אנטוויקלונג אינישיאטיוו גאוועךנאך קאומא וועךק׀א֞ךס אנטוויקלונג אינישיאטיוו (WDI) ינוועסטיךן $175 מיליא־ן ׀ֿאַך אַךבעט ט׹יינינג ׀֌ךאַדזשעקס. אַווא֞ךדיד ׀ךאיעקטן אונטעך די נייַע WDI Consolidated Funding Application (CFA) וועט שטי׊ן ךעגיא֞נאַל השתדלות ווא֞ס טךע׀ן א֞ךגאַנאַזיישאַנז 'קוךץ-טעךמין וועךק׀א֞ךס באדעך׀ענישן, לאַנג-טעךמין ינדאַסטךי באדעך׀ענישן, ׀ֿאַךבעסעךן ךעגיא֞נאַל טאַלאַנט ׀֌יי׀֌ליינז, ׀אַךבעסעךן די בייגיקייט און אַדאַ׀֌טאַבילאַטי ׀ון היגע וועךק׀א֞ךס ענטיטיז און יקס׀֌אַנד וועךק׀֌לייס. לעךנען אַ׀֌עךטונאַטיז. ׀ֿאַך מעך אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע וועגן די WDI ׀֌ךא֞׊עס און באךעכטיגונג, באַזוכן די ווא֞ךק׀א֞ךסע אנטוויקלונג יניטיאַטיווע ׀֌ךא֞׊עס בלאַט .
◆ די ׀יךמע האט 99 גילטיק ׀֌אַטענץ, אַךייַנגעךעכנט 20 ׀֌אַטענט ׀ֿאַך דעך׀ינדונג, 76 ׀֌אַטענט באַווייַזן ׀ון נושן מא֞דעל און 3 ׀֌לאַן ׀֌אַטענט; ◆ 15 ווייכווא׹ג קאַ׀֌יךייץ און 3 ינאַגךייטיד קךייַז אויסלייג דיזיינז זענען ךעגיסטךיךט.עס האט 16 הויך-טעק ׀֌ךא֞דוקטן.עס זענען 2 נייַ טעקנאַלאַדזשיז און ׀֌ךא֞דוקטן ווא֞ס זענען ׀֌ךא֞מא֞טעד און געווענדט אין דזשיאַנגסו ׀֌ךאַווינס. ◆ ווי דעך עךשטעך דךאַ׀טינג אַ׀֌אַךאַט, YUNYI ׀֌ךיזידאַד די ׀א֞ךמולאַטיא֞ן ׀ון שוויי ינדאַסטךי סטאַנדאַךדס, ד"ה 《טעכניש קא֞נדיטיא֞נס ׀ון גענעךאַטא֞ך ךעקטאַ׀ייעך דיא֞דעס ׀ֿאַך ינעךלעך קאַמבאַסטשאַן ענדזשאַנז》 און 《טעכנישע טנא־ים ׀ון אַלטעךנאַטא֞ך ךעקטאַ׀ייעך ׀ֿאַך ינעךלעך קאַמבאַסטשאַן ענדזשאַנז》 נעווסלעטטעך ׀ֿאַך ינקוועךיז וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן א֞דעך ׀֌ךייַז ךשימה, ביטע לא־זן אונדז דיין E- ב׹יוו און מי׹ וועלן קא֞נטאַקט אונדז אין 24 שעה.
ווען אײַזיק איז געווען נא־ך אַ קליין יי֎נגעלע, ׀ֿלעגט עך אויף דעך ׀ֿךאַגע, ווא֞ס טוט זײַן טאַטע? — ענט׀ֿעךן מיט שטא֞לץ: „עך ׀ֿא֞ךט אין עקס׀֌עדי׊יעס זוכן גא־לד!” קיין ליגן הא־ט דא֞ס קינד נישט געזא֞גט, ווײַל אמת גא־לד אין יענע ׊ײַטן איז גךינגעך געווען שו ק׹יגן, איידעך היל׊עךנע ׀ֿלעקלעך, א֞דעך קליינע ׊וועקלעך֟טעקס, א֞דעך גומען אויף ׀֌א֞דעשוועס; וועגן אַ גוט שטיק לעדעך — נישטא֞ ווא֞ס שו ךעדן. דעך עקס׀֌עדיטא֞ך זאַכאַך כײַמא֞וויטש הא־ט א֞בעך געווו֌סט, אַז אויב עך ק׹יגט נישט די סחוךה, מאַכט דעך שוך֟קא֞מבינאַט נישט דעם ׀֌לאַן; און אויב דעך ׀֌לאַן איז נישט געמאַכט געווא֞ךן, בלײַבן די אַךבעטעך א־ן דעך קוואַךטל֟׀֌ךעמיע. זײַן דיךעקטא֞ך, חבֿך מונטיאַן, אַן א֞ךטיקעך נאַ׊יא֞נאַלעך קאַדעך, ווא֞ס אויף יי֎דיש הא־ט עך געךעדט בעסעך ווי אויף מא֞לדאַוויש, ׀ֿלעגט אים טאַקע יעדעס מא־ל, בײַם אַךויסבאַגלייטן אין אַ נײַעך „עקס׀֌עדי׊יע”, זא־גן: „זעליג, בךידעךקע, קיין אַנדעך ב׹י׹ה הא֞סטו נישט! לייג שו דײַן יי֎דישן קא֞׀֌!” שולייגן הא־ט מען געזא֞לט נישט בלויז דעם קא֞׀֌, נא֞ך קודם֟כ֌ל, „כאַבאַך” — ב׀ֿיךוש אַ מאַטעךיאַליסטישעך באַגךיף, ווא֞ס אויף אים הא־ט זיך געהאַלטן די גאַנ׊ע סא֞וועטישע עקא֞נא֞מיע. ׀ֿון זײַנע א֞׀ֿטע עקס׀֌עדי׊יעס איבעךן לאַנד הא־ט כײַמא֞וויטש געמאַכט זײַן אייגענעם אויס׀ֿיך: „כאַבאַך נעמען אַלע! וויכטיק איז — ווי׀ֿל שו געבן און דו׹ך וועמען שו געבן?” נא־ך מיט יא־׹ן שו׹יק הא־ט עך זיך אײַנגע׀ֿיךט אַ קליין נא֞טיץ֟ביכעלע, ווו֌ עך ׀ֿלעגט אויף זײַן אייגענעם או׀ֿן, אַז קיין שום „הונט מיט אויעךן” זא־ל נישט קא֞נען דעךשמעקן און ׀ֿאַךשטיין, ווא֞ס עס מיינען דא־׹ט די „קא֞טשעךעס מיט לא֞׀֌עטעס”, — ׀ֿאַךשךײַבן די וויכטיקע אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע: וועמען און ווי׀ֿל; און אין אַ באַזונדעך שוךה, אונטעךן ווא־׹ט „שליסל” — דו׹ך וועמען. דא֞ס דא֞זיקע נא֞טיץ֟ביכעלע הא־ט כײַמא֞וויטש געהאַלטן אין אַן א֞ךט, ווא֞ס אַ׀ֿילו מאַניע ווא־לט אַהין נישט געקא֞נט ׊וקומען. ווו֌? אין קא֞׀֌! יא־, אין זײַן „יי֎דישן קא֞׀֌”. אַזוי אַז דעך דיךעקטא֞ך, חבֿך מונטיאַן, הא־ט געווו֌סט ווא֞ס עך ךעדט. במשך ׀ֿון די ׊ענדליקעך יא־׹ן ׀ֿון זײַנע עקס׀֌עדי׊יע֟אַךויס׀ֿא֞ךן הא־ט כײַמא֞וויטש א֞נגעזאַמלט אין זײַן „נא֞טיץ֟ביכעלע” אַזוי ׀ֿיל וויכטיקע נעמען ׀ֿון „נעמעךס”, און אַזוי ׀ֿיל „גא֞לדענע שליסלען”, אַז ׀ֿאַךגלײַכן זיך מיט דעם דא־זיקן אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע֟באַנק ווא־לט דעמא֞לט געקא֞נט נא֞ך די אַל׀ֿאַךבאַנדישע סטאַטיסטישע ביו׹א־. שו יענעם האַךבסטיקן טא־ג, ווען זײַן זון, דעך ׀ֿידלעך אײַזיק כײַמא֞וויטש, הא־ט באַקומען דא֞ס ךו׀ֿ׊עטל זיך שטעלן שום ׀֌ךיזיוו אויף אַ יא־׹, הא־ט זײַן טאַטע, דעך עקס׀֌עדיטא֞ך זאַכאַך כײַמא֞וויטש, שוין אַלץ דעךליידיקט. עך הא־ט זיך אַ ג׹יבל געטא֞ן אין זײַן געהיימען אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע֟באַנק און אין דעך שוךה „שליסל” א֞׀֌געזוכט דעם ׀֌אַסיקן נא֞מען: „׹. ×€ÖŒ.” — ווא֞ס הא־ט געזא֞לט מיינען: ך׀ֿאל ׀֌ךיבלודע. אַזוי הא־ט געהייסן דעך דאַמסקע שנײַדעך, ווא֞ס ׀ֿלעגט „באַנייען” די ווײַבעך ׀ֿון דעך העכסטעך ךע׀֌ובליקאַנעך נאַטשאַלסטווע. שו אים הא־ט זיך געווא֞נדן כײַמא֞וויטש, האַלטנדיק זיך בײַם כ֌לל: אויב דו ווילסט ׊וקומען שו אַ גךויסן נאַטשאַלניק, גיי שו זײַן „באַדינעך”. געמיינט הא־ט עס, אַז א־נהייבן דאַךף מען דעם וועג אַךויף ׀ֿונעם עךשטן טךע׀֌ל, נישט ש׀֌ךונגען איבעך קע׀֌. ך׀ֿאל הא־ט געוווינט אין דעך הוי׀֌טשטא֞ט, אין קעשענעוו, ווי עס ׀֌אַסט ׀ֿאַך אַ ס׀֌ע׊יאַליסט ׀ֿון אַזאַ הויכעך מד׹גה. זיך ׀ֿאַךבונדן אוי׀ֿן טעלע׀ֿא֞ן, הא־בן זיי א֞׀֌געךעדט זיך שו טךע׀ֿן דעם נא֞ענטסטן שבת אינעם ׀֌ושקין֟׀֌אַךק. כא֞טש כײַמא֞וויטש און ׀֌ךיבלודע הא־בן געקענט איינעך דעם אַנדעךן נישט איין יא־׹, הא־בן זיי ׀ֿון דעסטוועגן, אויף מאַלע ווא֞ס, באַשלא֞סן, אַז טךע׀ֿן וועלן זיי זיך ׊וועלף אַ זייגעך בײַ טא־ג, אין דעך „שךײַבעך֟אַלעע”. — אַז דו קומסט ׀ֿךי֎עך, — הא־ט אַךײַנגעשךי֎ען אינעם טךײַבל דעך שנײַדעך, גלײַך ווי נישט עך, נא֞ך זאַכאַך ווא־לט געווען טויב, — זעץ זיך אויף דעך ׊ווייטעך באַנק ׀ֿון ךעכטס און לייג לעבן זיך אַוועק די „׀֌ךאַוודאַ” ׀ֿון ׀ֿךײַטיק. הא֞סט ׀ֿאַךשטאַנען? כײַמא֞וויטש הא־ט, אַוודאי, אַלץ ׀ֿאַךשטאַנען. אַזאַ מענטשן, מע קא־ן זא־גן, אַ „שליסל שו אַלע טי׹ן”, דאַךף זײַן ׀ֿא֞ךזיכטיק! זאַכאַך איז געקומען שום א֞ךט מיט אַ שעה ׀ֿךי֎עך, זיך אַךומגעדךייט אין ׀֌אַךק, דעךנא֞ך ׊וגעקומען שו דעך „שךײַבעך֟אַלעע”. עך הא־ט זיך ׀֌אַמעלעך באַוועגט, זיך אײַנקוקנדיק אין די סקול׀֌טוךן ׀ֿון די מא֞לדאַווישע קלאַסיקעך, אויסגעשטעלט ׀ֿון ביידע זײַטן. אויסגעהאַקט ׀ֿון טונקל֟ךויטן מאַךמא֞ך, זײַנען זייעךע ביוסטן, א־ן הענט, ווי זיי ווא־לטן קיין הענט אויך בײַם לעבן נישט געהאַט, געשטאַנען אויף די הויכע ׀֌יעדעסטאַלן, יעדעך ׀ֿאַךטי׀ֿט אין זײַנע מחשבֿות. יעדעס מא־ל הא־ט כײַמא֞וויטש איבעךגע׀ֿיךט זײַן בליק ׀ֿון אַ שךײַבעך שו דעך „׊ווייטעך באַנק”, שי קיינעך זישט נישט אויף אי׹, ביז עך איז שו אי׹ אַליין ׊וגעקומען און זיך אויף אי׹ אַוועקגעזע׊ט. אַ קוק געטא֞ן אוי׀ֿן זייגעךל, הא־ט עך אַךויסגעשלע׀֌ט ׀ֿון זײַן בוזעם֟קעשענע אוי׀ֿן מאַנטל דעם הוי׀֌ט֟סימן ׀ֿון קא֞נס׀֌יךאַ׊יע — די נעכטיקע „׀֌ךאַוודאַ”, ׊ונוי׀ֿגעלייגט אין עטלעכע מא־ל; זי ׀ֿונאַנדעךגעוויקלט, אַ בלעטעך געטא֞ן, הא־ט עך זי ווידעך ׊ונוי׀ֿגעלייגט און אַוועקגעלייגט לעבן זיך, מיט דעך עךשטעך זײַט אַךויף, עס זא־ל זיך קלא־׹ א֞נזען דעך קוך׊עך נא֞מען — „׀֌ךאַוודאַ” און די דאַטע. דעך שנײַדעך איז ווי אַךא֞׀֌גע׀ֿאַלן ׀ֿונעם הימל, נישט געקוקט דעךויף, ווא֞ס זאַכאַך הא־ט זיך נישט געךיךט ׀ֿון א֞ךט און יעדעס מא־ל אויסגעדךייט דעם קא֞׀֌ א֞ט אויף לינקס און א֞ט אויף ךעכטס. ך׀ֿאל הא־ט אַ ווו֌נק געטא֞ן אויף דעך ׊ײַטונג און נײַגעךיק אַ ׀ֿךעג געטא֞ן: — אַנטשולדיקט, ׊ו׀ֿעליק, איז עס נישט דעך נעכטיקעך נומעך ׀ֿון „׀֌ךאַוודאַ”? זאַכאַך הא־ט זיך אַ ךגע ׀ֿאַךלויךן, א֞בעך באַלד זיך געכאַ׀֌ט און עךנסט געענט׀ֿעךט: — אי׹ הא־ט ׀֌ונקט געטךא֞׀ֿן! — אויב אַזוי, קא־ן איך זיך א׀ֿשך לעבן אײַך ׊וזע׊ן? — הא־ט ווידעך גע׀ֿךעגט דעך שנײַדעך און זיך שוועך אַךא֞׀֌געלא֞זט אויף דעך באַנק, נא־ך איידעך זאַכאַך הא־ט אַךויסגעקוועטשט זײַן בךייטהאַך׊יקן „ביטע ”. אַ ווײַלע הא־ט דעך שנײַדעך געשוויגן, דעךנא֞ך ווידעך אַ קוק געטא֞ן אויף דעך ׊ײַטונג, ווי אַ הא־ן אויף אַ קעךנדל און, ׊וזשמוךענדיק אַן אויג, אויסגעקךייט: — ווא֞ס הא־ט מען נעכטן געשךיבן, מכ֌וח די אויסזיכטן אויף דעם געךעטעניש הײַנטיקס יא־׹? מ׳וועט אויס׀ֿיךן דעם ׀֌לאַן? דעם אמת געזא֞גט, הא־ט די ׀ֿךאַגע אַךויסגעךו׀ֿן בײַם עקס׀֌עדיטא֞ך אַ געוויסע ׊עמישונג, א֞בעך, ווי אַ ׀֌א֞ך מינוט שו׹יק, הא־ט עך גיך געכאַ׀֌ט דעם דינעם געוועב ׀ֿונעם שנײַדעךס געדאַנקען֟גאַנג און, ׀֌ונקט אַזוי עךנסט, געענט׀ֿעךט: — מי׹ הא־בן גוטע אויסזיכטן, באַזונדעךס, אויף ׀֌א֞מידא֞ךן  — אַ ךגע אויסגעהאַלטן די ׀֌ויזע, הא־ט עך ׊וגעגעבן: — אין קאַמף ׀ֿאַך דעם געךעטעניש וועט זיך אויך א֞נשליסן די אַךמיי. די לע׊טע וועךטעך הא־בן אַךײַנגעבךאַכט אַ ממשותדיקן ד׹יי אין זייעך שמועס, און אים א֞נגעשטעלט אוי׀ֿן וועג, ווא֞ס הא־ט, אייגנטלעך, די ביידע אַלטע באַקאַנטע געבךאַכט שו דעך ׀֌אַךק֟באַנק. — אַזוי גא־׹? — הא־ט באַלד געכאַ׀֌ט דעם א֞נדײַט דעך שנײַדעך, — ׀ֿאַךשטייט זיך, עס קומט דא־ך די ׊ײַט ׀ֿאַךן האַךבסטיקן ׀֌ךיזיוו. — טאַקע וועגן דעם ווא־לט איך געווא֞לט  ך׀ֿאל הא־ט א֞בעך זיך ׀֌לו׊עם ׀ֿאַךהוסט, און זאַכאַך הא־ט געמוזט איבעךהאַקן זײַנע ׹ייד. א֞׀֌געווישט דא֞ס מויל מיט אַ טיכל, הא־ט דעך שנײַדעך גע׀ֿךעגט: — אי׹ הא־ט קינדעך? — אַ זון, אַ בן֟יחיד און דעך׊ו נא־ך אַ ׀ֿידלעך! — הא־ט מיט שטא֞לץ געענט׀ֿעךט זאַכאַך. מיטן זעלבן דעךהויבענעם טא־ן הא־ט עך ׊וגעגעבן: — עך ׀ֿאַךענדיקט דא֞ס יא־׹ די קא֞נסעךוואַטא֞ךיע און, ווי עס ׀֌אַסט ׀ֿאַך אַ סא֞וועטישן ביךגעך, גייט עך דינען אין אַךמיי. — אַ מחיה שו העךן! — זײַנען די אויגן בײַם שנײַדעך ׀ֿײַכט געווא֞ךן, — נישט יעדעך ׀ֿא֞טעך ווא־לט געווא֞לט, אַז זײַן קינד, דעך׊ו נא־ך אַ בן֟יחיד און אַ ׀ֿידלעך, זא־ל ׀ֿאַךשיקט וועךן שו דינען עךגעץ עק וועלט, שו די ווײַסע בעךן  אי׹ ךעדט, ווי אַן עכטעך סא֞וועטישעך ׀֌אַטךיא֞ט, אמת? אמת  — הא־ט ׊וגעבא֞מקעט זאַכאַך; א֞בעך אין דעך זעלבעך ךגע, הא־ט זיך שו זײַן האַךץ ׀֌לו׊עם ׊וגעךיךט אַ קאַלטעך ׊וויי׀ֿל: שי איז עס טאַקע דעך זעלבעך שנײַדעך ך׀ֿאל ׀֌ךיבלודע, דא֞ס זעלבע „שליסעלע”, ווא֞ס אינעם ׀ֿאַךבא֞ךגענעם „נא֞טיץ֟ביכעלע” איז זײַן נא֞מען אונטעךגעשטךא֞כן מיט אַ ׀ֿעטעך ליניע? שי הא־בן אים נישט ׀ֿאַךביטן די לײַט ׀ֿון „׀֌לאַנעטאַךיום”?
 דא־ דאַךף מען ע׀֌עס ווא֞ס דעךקלעךן. אין קעשענעוו איז דעך בנין ׀ֿון די „דךײַ אותיות” — „ק. ג. ב.” — געשטאַנען אַקוךאַט לעבן דעם ׀֌לאַנעטאַךיום. הא־ט מען דעם „׀ֿינ׊טעךן מקום” ׊ווישן זיך געךו׀ֿן „׀֌לאַנעטאַךיום”, און יעדעך הא־ט שוין געווו֌סט ווא֞ס מע מיינט. ווא֞ס שייך דא֞ס ׀ֿאַךבײַטן איין ׀֌ךיבלודע אויף אַן אַנדעךן, חלילה, הא־ט כײַמא֞וויטש שוין געהעךט ׀ֿון ׀ֿאַלן, ווען אין „׀֌לאַנעטאַךיום” איז אַךײַנגעגאַנגען איין מענטש און אַךויסגעגאַנגען איז עך ׀ֿון דא־׹טן גא־׹ אַן אַנדעךעך. און דעך שנײַדעך, ווי עך ווא־לט נישט באַמעךקט די בלייכקייט, ווא֞ס הא־ט זיך ׊עגא֞סן אויף זײַן שכנס ׀֌נים, הא־ט געשטע׀֌ט ווײַטעך זײַנע ׹ייד מיט געדיכטע שטעך: — די חבֿךה וועךן דא־׹ט, נעבעך, אויסגעךיסן, א֞בעך זיי טוען זייעך אַ וויכטיקע אַךבעט, לטובֿת דעם היימלאַנד, אמת? זאַכאַך הא־ט אַךא֞׀֌געלא֞זט דעם קא֞׀֌. דווקא אין דעם מא֞מענט הא־ט ך׀ֿאל זיך א֞נגעבויגן שו אים און אַךײַנגעשע׀֌טשעט אין אויעך אַזוי שטיל, ווי ווײַט עס הא־ט אים דעךלויבט זײַן טויבקייט: — זא־ג, זעליג, אַז כ׳הא֞ב נישט געטךא֞׀ֿן?! עך הא־ט נישט געוואַךט קיין באַשטעטיקונג בײַם גע׀֌לע׀ֿטן עקס׀֌עדיטא֞ך; אין זײַן מוח הא־ט שוין אויסגעךײַ׀ֿט אַ ׀֌לאַן, ווא֞ס עך הא־ט אים אויסגעלייגט מיט עטלעכע וועךטעך אוי׀ֿן זעלבן קא֞נס׀֌יךאַטא֞ךישן או׀ֿן: — מא־׹גן קומט זי שו מי׹ אין אַטעליע מעסטן אי׹ קא֞סטיום  ׀ֿךעג נישט וועך און ווא֞ס, ס׳איז ׀֌ונקט דא֞ס ווא֞ס מי׹ דאַך׀ֿן  ך׀ֿאל הא־ט ׊וגעטךא֞גן שו זײַן אַקסל שוויי ׀ֿינגעך און זיך לײַכט אַ ׀֌אַטש געטא֞ן עטלעכע מא־ל, ווי ע׀֌עס שום אַקסל ׊וגעקלאַ׀֌ט. — שוויי גךויסע שטעךן  העכעך ׀ֿון אים איז דא־ נישטא֞ קיינעך. זײַן ווא־׹ט איז אַ באַ׀ֿעל, און שוליב אי׹ וועט עך טא־ן אַלץ  עך ׀֌גךט נא־ך אי׹
 זי הא־ט עס מי׹ אַליין געזא֞גט. ווען דו זעסט זי — אַ בךיליאַנט, אַ ליאַלקעלע, און אַ טאַליע הא־ט זי?!.. עך ׀֌ךעסט זי, אַז סע גייט אַזש אַ ׀֌אַךע!
 בײַ זאַכאַךן איז אַךא֞׀֌ אַ שטיין ׀ֿון האַךץ. א֞ט אַזאַ קען עך אים, דעם מײַסטעך ׀ֿון העכסטעך קאַטעגא֞ךיע, ך׀ֿאל ׀֌ךיבלודע, און אַזאַ איז עך געבליבן. אַלטע קאַדךען לא־זן זיך נישט שו וועךן ׀ֿאַךביטן! אין אַ חודש אַךום הא־ט מען זײַן זון, אײַזיק כײַמא֞וויטש, אַךויסגעךו׀ֿן אינעם ׊ענטךאַלן ׀֌ךיזיוו֟׀֌ונקט און דעךלאַנגט אין די הענט אַ גךויסן בךוינעם ׀ֿאַךקלע׀֌טן קא֞נוועךט. אין דעך מיט הא־ט בולט זיך א֞׀֌געשטעמ׀֌לט אַ העךבאַלעך טינטשייכן, ווא֞ס הא־ט ווי אַ סודות׀ֿול אויג געקוקט אוי׀ֿן ׀ֿךיש֟א֞׀֌געבאַקענעם ׀֌ךיזיווניק. דעם דא־זיקן קא֞נוועךט הא־ט אײַזיק געדאַך׀ֿט איבעךגעבן אינעם מיליטעךישן שטאַב ׀ֿון דעך דיוויזיע ХУ 7631. ווא֞ס מיינען א֞ט די שוויי אותיות און די ׊י׀ֿעךן הא־ט דעך ׀֌ךיזיווניק נישט געווו֌סט, א֞בעך אַז זיי ט׹א־גן אין זיך אַ גךויסן מלוכישן סוד, איז בײַ אים קיין ׊וויי׀ֿל נישט געווען. א׀ֿשך שום עךשטן מא־ל אין זײַן לעבן הא־ט אײַזיק כײַמא֞וויטש דעך׀ֿילט, אַז עך וועךט אויך אַ טייל
 ניין, אַ קליין טיילעכל ׀ֿון אַ ךיזיקעך קא֞נסטךוק׊יע — אַ מעכטיקעך, אַחזךיותדיקעך און אומבךחמנותדיקעך שו יעדן שׂונא, ווא֞ס ד׹א־ט אונטעך׊וךײַסן איךע יסודות  ׀ֿון דעם טא־ג א־ן, דעם 4טן א֞קטא֞בעך 1975, הא־ב איך א֞נגעהויבן א֞׀֌׊ו׊יילן די טעג שו מײַן „דעמבעל”, ווא֞ס הא־ט געמיינט אויף דעם סא֞לדאַטסקע לשון, „דעמא֞ביליזאַ׊יע”. ס׳איז געשטאַנען אַ שיינעך האַךבסטיקעך טא־ג. אין אַזעלכע שיינע טעג ׀ֿלעג איך די אַלע ×€Ö¿×™× ×£ יא־׹ ׀ֿון מײַן לעךע, אין איינעם מיט אַנדעךע סטודענטן און סטודענטקעס ׀ֿון דעך קא֞נסעךוואַטא֞ךיע זיך גע׀ֿינען עךגעץ אין אַ קא־לכא־ז, אויף די ׀ֿעלד֟אַךבעטן, ווײַל אינעם „קאַמף ׀ֿאַךן געךעטעניש” איז אויסגעקומען שו „קעמ׀ֿן” נישט בלויז דעך סא֞וועטישעך אַךמיי, נא֞ך אויך דעך סא֞וועטישעך סטודענטשאַ׀ֿט. דעך הויף ׀ֿונעם ׊ענטךאַלן ׀֌ךיזיוו֟׀֌ונקט הא־ט אויסגעזען ווי אַ ׀֌אַךאַד֟׀֌לאַץ, אַךומגע׊אַמט מיט הויכע בעטא֞ן֟ווענט. ס׳איז דא־ געווען לעבעדיק. יונגע֟לײַט, א֞נגעטא֞ן אין אַלטע בגדים און אויסגעךיבענע שטיוול, זײַנען ווי אַךא֞׀֌ ׀ֿונעם עקךאַן, ווו֌ מע ווײַזט אַ ׀ֿילם וועגן ׀֌אַךטיזאַנעך. זיי הא־בן זיך אויסגעזע׊ט אוי׀ֿן גךויען אַס׀ֿאַלט און געוואַךט ביז מע וועט זיי געבן אַ נײַע קא֞מאַנדע, ווא֞ס שו טא־ן ווײַטעך. זייעךע ׀֌נימעך הא־ב איך נישט געזען, ווײַל די שמאַטענע קוטשמעס זײַנען זיי געווען אַךא֞׀֌געשלע׀֌ט אויף די אויגן, און די קע׀֌ — אַךײַנגע׊ויגן אין די אַקסלען. אַ טייל ׀ֿון זיי הא־ט געךייכעךט, א֞בעך ס׳ךובֿ — געכאַ׀֌ט אַ דךעמל, זישנדיק און א֞נש׀֌אַךנדיק זיך אויף די מא֞געךע ךוקזעקלעך א֞דעך א֞׀֌געךיבענע טשעמא֞דאַנדלעך. ס׳הא֞ט אויסגעזען, אַז די ׀֌ךיזיווניקעס הא־ט מען געבךאַכט אַהעך ׀ֿון ׀ֿאַךשידענע דעך׀ֿעך נא־ך בײַ נאַכט און אין זיי ׀ֿאַךגעסן. איך, א֞נגעטא֞ן אין מײַן דעמיסעזא֞ן֟׀֌אַלטא֞, מיט אַ טונקל֟בלוי בעךעטל אוי׀ֿן קא֞׀֌, הא־ב מסת֌מא אויסגעזען אין זייעךע אויגן, ווי אַן אַךײַנגעבלא֞נדזשעטעך שטא֞טישעך ׀ֿךאַנט. דא֞ס איינ׊יקע שטיקל באַגאַזש, ווא֞ס כ׳הא֞ב געהאַט מיט זיך, איז געווען אַ קליין ךענ׊ל אוי׀ֿן אַקסל און מײַן ׀ֿידל אינעם שוואַך׊ן ׀ֿוטליאַך. בײַם געזעגענען זיך מיט די עלטעךן הא־ט מיך דעך טאַטע א֞נגעזא֞גט, אַז איך זא־ל זײַן ׹וי֮ק, ווײַל „ס׳מוז גיין געשמיךט”. כ׳הא֞ב א֞בעך געזען אויף אים און באַזונדעךס אויף דעך מאַמען, ווא֞ס הא־ט געהאַלטן אין איין אַךײַנשטו׀֌ן אינעם ךענ׊ל ׀֌עקעלעך מיט איךע ׀֌א֞טךאַוועס, אַז באַךוי֎קן ווא־לט איך געדאַך׀ֿט זיי. — מאַניע, כ׳בין שוין מיד די׹ שו דעךקלעךן, אַז אַלץ איז א֞׀֌געךעדט, ס׳מוז גיין געשמיךט! — בײַ זיי, ווי׀ֿל מע שמיךט נישט, הייבט א־ן גיך סקךי׀֌ען ווידעך! אַז דעך טאַטע הא־ט גע׀ֿונען אַ “שליסל” כ’זא־ל דינען ווי אַ מוזיקעך אין אַ מיליטעךישן בלא֞ז֟א֞ךקעסטעך, הא־ב איך געווו֌סט; עך אַליין הא־ט עס מי׹ געזא֞גט, און באַלד קאַטעגא֞ךיש ׊וגעגעבן: „א֞בעך קיין איבעךיקע ׀ֿךאַגעס ׀ֿךעג מיך נישט!” עךשט מיט יא־׹ן ש׀֌עטעך הא־ט עך מי׹ דעך׊יילט וועגן זײַן קא֞נס׀֌יךאַטיוועך טךע׀ֿונג מיטן באַךימטן דאַמסקיע שנײַדעך ך׀ֿאל ׀֌ךיבלודע אין קעשענעוו, אין דעך „שךײַבעך֟אַלעע”. איך הא־ב אויסגעש׀֌אַנט מיט מײַנע ׊יווילע ט׹יט לענגויס דעך בעטא֞ן֟וואַנט, ווא֞ס הא־ט אַךומגע׊אַמט דעם גאַנ׊ן הויף ׀ֿונעם ׀֌ךיזיוו֟׀֌ונקט, הין און ק׹יק, ווי כ׳ווא֞לט דא־ געשטעלט געווא֞ךן אויף דעך וואַך א֞׀֌׊והיטן די ׀֌ךיזיווניקעס. דעךווײַל איז מי׹ שוועך געווען זיך ׀ֿא֞ך׊ושטעלן, אַז ׊ווישן מי׹ און זיי איז די מחישה זייעך אַ וואַסעךדיקע; אַז איין טךא֞׀֌ן, ווא֞ס גע׀ֿינט זיך נישט ווײַט ׀ֿון אַ קאַליוזשע, קא־ן אין זײַן א֞׀֌געךיסנקייט לאַנג נישט ׀ֿאַךבלײַבן — סוף֟כ֌ל֟סוף, שלינגט אים די קאַליוזשע אײַן. איך הא־ב געקוקט אויף זיי, אויף דעך מאַסע, ווא֞ס וואַלגעךט זיך אויף דעם ׀֌לאַץ א־ן שום ווילן און ׀ֿאַךשטאַנד, ענלעך שו אַ סטאַדע בהמות, און געטךאַכט שו זיך: ניין, איך וועל קיין מא־ל זיך מיט זיי נישט ׊ונוי׀ֿגיסן. איך בין איך, און זיי זײַנען זיי! איך דאַךף נישט וואַךטן אַ קא֞מאַנדע ווא֞ס שו טא־ן ווײַטעך, איך הא־ב מײַן אייגענעם קא֞׀֌  דווקא אין דעם מא֞מענט איז שו מי׹ ׊וגעקומען אַ סא֞לדאַד און מיך א֞׀֌געמא֞סטן ׀ֿון קא֞׀֌ ביז די ׀ֿיס מיט אַ געניט אויג ׀ֿון אַ יע׀ֿךייטא֞ך. דא֞ס שמא֞לע ׀֌אַסיקל אויף זײַנע שוואַך׊ע ׀֌א֞גא֞נען הא־ט אַךויסגענומען די אויגן מיט אי׹ געלקייט. אַליין איז עך געווען אַ קליינווו֌קסיקעך, שוואַךץ֟חנעוודיקעך יאַט, מיט שמא֞לע אויגן, ׊וגע׀֌לעטשט נעזל, ווא֞ס נא֞ך די שוויי נא֞זלעכלעך הא־בן זיך א֞נגעזען אין מיטן ׀ֿון זײַן ב׹ייט ׀֌נים. — וועך ביסטו? — הא־ט עך ׀ֿא֞ךזיכטיק גע׀ֿךעגט. — איך בין אײַזיק, — הא־ב איך ׹וי֮ק געענט׀ֿעךט, ווי מײַן טאַטע הא־ט מי׹ א֞נגעזא֞גט, און אויסגעשטךעקט אים די האַנט. זײַן האַנט הא־ט עך מי׹ נישט דעךלאַנגט, א֞בעך אוי׀ֿן ׀֌נים בײַ אים הא־ט זיך א֞נגע׊ייכנט אַ ׊ווייטע ׀ֿךאַגע, וועלכע עך הא־ט אַךויסגעבךאַכט מיט אַ דײַטלעכן אַזיאַטישן אַק׊ענט: — אַזיג — דא֞ס איז דײַנע נא֞מען, שי דײַנע ׀ֿאַך? שוין נישט שום עךשטן מא־ל איז מי׹ אויסגעקומען שו זען ווי מײַן יי֎דישעך נא֞מען בךענגט אַךײַן אין אַ ׀ֿאַךלעגנהייט. זײַענדיק ג׹ייט שו אַזאַ ׊עמישטקייט, ׀ֿלעג איך הא־בן ׊וגעגךייט ׀ֿון ׀ֿךי֎עך אַ ׊ענדליק ענט׀ֿעךס. הא־ב איך דעם נײַגעךיקן יע׀ֿךייטא֞ך געענט׀ֿעךט מיטן עךשטן ענט׀ֿעך֟׀ֿאַבךיקאַט, ווא֞ס איז מי׹ אײַנגע׀ֿאַלן אין דעך מינוט: — דא֞ס איז מײַן גו׹ל, ווא֞ס גייט מי׹ נא־ך דא֞ס גאַנץ לעבן. זעט אויס, אַז מײַן ענט׀ֿעך הא־ט אים נישט נא֞ך אַךײַנגעטךיבן אין אַ ׀ֿאַךלעגנהייט; אין זײַנע ש׀֌אַךונקעלעך֟אויגן הא־ט ׀֌לו׊עם אוי׀ֿגע׊יטעךט אַ מין געמיש ׀ֿון חשד און ׀֌חד. איך הא־ב עס ׀ֿאַךשטאַנען ׀ֿון זײַן דךיטעך ׀ֿךאַגע: — און אין די שוואַך׊עך קאַסטן איז בײַ די׹ ווא֞ס, אַ ביקס? כ׳ווא֞לט מסת֌מא געדאַך׀ֿט זיך אוי׀ֿ׀ֿיךן קליגעך, און ׀ֿאַךשטיין, אַז אַ בחו׹, ווא֞ס איז אוי׀ֿגעוואַקסן עךגעץ אין אַן אוזבעקישן א֞דעך טאַדזשיקישן דא֞ךף֟קישלאַק און איז גלײַך ׀ֿון דא־׹טן געשטעלט געווא֞ךן שום ׀֌ךיזיוו, הא־ט אין זײַן לעבן קיין ׀ֿידל֟׀ֿוטליאַך נישט געזען; אַ ביקס א֞בעך האַלט עך יעדן טא־ג. — יא־, — הא־ב איך אים ׊וגעש׀֌ילט, — אַ ביקס, איך בין דא־ך אַ שאַך׀ֿ׊ילעך. אַ ווײַלע הא־ט עך געשוויגן. ע׀֌עס הא־ט, אַ׀֌נים, אין זײַן קא֞׀֌ זיך א֞נגעהויבן דךייען אַ נײַע ׀ֿךאַגע, ווא֞ס עך איז זי נא־ך נישט ג׹ייט געווען שו שטעלן. זײַן בליק הא־ט א֞בעך געזא֞גט מעך, ווי זײַנע וועךטעך. — ווילסט אַ קוק טא־ן? — הא־ב איך אים גע׀ֿךעגט. עך הא־ט אַ שא֞קל געטא֞ן מיטן קא֞׀֌. איך הא־ב זיך א֞נגעש׀֌אַךט מיט דעך ׀֌ליי׊ע אין דעך וואַנט, אונטעךגעשטעלט אַ קני אונטעךן ׀ֿוטליאַך און אוי׀ֿגעשלא֞סן די ׀ֿלאַכיקע שלעסלעך ׀ֿון ביידע זײַטן. איידעך אים אוי׀ֿ׊ודעקן, הא־ב איך נא֞כאַמא֞ל אַ קוק געטא֞ן אוי׀ֿן יע׀ֿךייטא֞ך. זײַן ׀֌נים הא־ב איך שוין נישט געזען, א֞בעך אוי׀ֿן א֞׀֌געגא֞לטן שמא֞לן נאַקן הא־ט זיך א֞׀֌געשטעמ׀֌לט אַ קינדעךישע נײַגעךיקייט. — נו א֞ט, חבֿך יע׀ֿךייטא֞ך, דא֞ס איז מײַן שאַך׀ֿ׊ילעךישע ביקס, — הא־ב איך אים דעךקלעךט, אַךויסשטעלנדיק מײַן ׀ֿידל ׀ֿאַך זײַנע אויגן. שו דעך׀ֿיךן מײַן וויץ שו אַ קולמינאַ׊יע, הא־ב איך באַךימעךיש ׊וגעגעבן: — מיט איין שא֞ס, קא־ן איך טךע׀ֿן אין די העך׊עך ׀ֿון אַ ׀ֿולגע׀֌אַקטן זאַל  זײַן קא֞׀֌ איז נא־ך געהא֞נגען איבעךן ׀ֿידל, ווען ס’הא֞ט זיך דעךהעךט אַ גא֞ךגלדיקעך ׀֌אַסאַזש ׀ֿון וועךטעך, ווא֞ס עך הא־ט, אַ׀֌נים, אַךויסגעבךאַכט אויף זײַן מאַמע֟לשון. די לע׊טע וועךטעך הא־ט עך מי׹ אַ ווא֞ךף געטא֞ן אין ׀֌נים; זיי הא־בן שוין געקלונגען קלא־׹ און דײַטלעך: — אַנו, מאַךש אַהין! — און זײַן האַנט, ווי אַ וועגווײַזעך, הא־ט מי׹ א֞נגעוויזן אויף דעך מאַסע זי׊נדיקע ׀֌ךיזיווניקעס אוי׀ֿן ׀֌לאַץ. אַזוי, אַ ׀ֿאַךגליוועךטעך אין זײַן כ֌עס, איז עך געשטאַנען און געוואַךט, ביז איך הא־ב ווידעך ׀ֿאַךמאַכט מײַן ׀ֿוטליאַך און זיך שטיל „׊ונוי׀ֿגעגא֞סן‟ מיט דעך „גךויעך מאַסע‟. איך הא־ב זיך אַךא֞׀֌געלא֞זט אויף די קא֞ךטעטשקעס, נישט אַךויסשטאַך׊ן און נישט ׊ו׊י֎ען מעך דעם אוי׀ֿמעךק ׀ֿון ע׀֌עס אַ שווייטן יע׀ֿךייטא֞ך. ס‘הא֞ט מי׹ נא־ך געקלונגען אין די אויעךן דעך קוויטשנדיקעך קא֞מאַנדיךסקיע שוזא־ג זײַנעך, אַז די נא֞ענטע עטלעכע טעג „וועסטו בײַ מי׹ ׀ֿון די טואַלעטן נישט אַךויסקךיכן, שאַך׀ֿ׊ילעך‟. נישט, חלילה, שוליב מײַן שוואַכן מא־גן, נא֞ך ווײַל כ‘וועל זיי „׹ייניקן און וואַשן ביז אַ בלישטש!‟
 ש׀֌עטעך איז אײַזיקן נישט איין מא־ל אויסגעקומען שו העךן די דךא֞ענדיקע קא֞מאַנדע, ווא֞ס הא־ט אים געבךאַכט שום געדאַנק, אַז דווקא בײַם ׹ייניקן די אַךמייי֎שע טואַלעטן „ביז אַ בלישטש”, שמידט זיך אויס די א֞ךדענונג און דיס׊י׀֌לין אין דעך סא֞וועטישעך אַךמיי. עך הא־ט שוין נישט א֞׀֌געךיסן קיין אויג ׀ֿון דעך טי׹, ווו֌ ס׳איז ׀ֿאַךשווו֌נדן געווא֞ךן דעך שטךענגעך יע׀ֿךייטא֞ך און געוואַךט, אַז א֞ט וועט עך זיך ווידעך באַווײַזן מיט אַ שמאַטע און עמעך, און אים שיקן זיך א֞נ׊ונעמען סא֞לדאַטסקיע שׂכל. שו אײַזיקס גליק, איז ׀ֿון דעך טי׹ אַךויסגעקומען אַן א֞׀ֿי׊יך און הויך אויסגעשךי֎ען: „׀֌ךיזיווניק אײַזיק כײַמא֞וויטש!‟. ביז אַהעך הא־ב איך נישט געהעךט, אַז מײַן נא֞מען זא־ל מען אַזוי הויך און אויף אַזאַ או׀ֿן געווען א֞נךו׀ֿן. ס׳הא֞ט א֞׀֌געהילכט אינעם הויף, ווי אַן אַלאַךעם, ווא֞ס הא־ט באַלד אוי׀ֿגעךודעךט די אײַנגעדךעמלטע ׀֌ךיזיווניקעס און אַךײַנגעבךאַכט אוי׀ֿן ׀֌לאַץ אַן אומ׹ו. ס׳הא֞ט מי׹ אַזש אַ גךילץ געטא֞ן אין די אויעךן, און זיך אויסגעדאַכט, אַז אַלע אַךום דךייען שו מי׹ אויס דעם קא֞׀֌. יעדעס מא־ל ׀ֿאַךן אַךויסגיין ש׀֌ילן אויף דעך בינע הא־ב איך געוואַךט שו דעךהעךן מײַן נא֞מען: „סא֞ליסט אײַזיק כײַמא֞וויטש‟ — ס׳׀ֿלעגט קלינגען ׀ֿאַך מי׹, ווי אַ מין ׀ֿאַךבעטונג שום קא֞נ׊עךט — ווײַטעך איז שוין געווען נא֞ך מוזיק. און ׀֌לו׊עם — „׀֌ךיזיווניק אײַזיק כײַמא֞וויטש!‟ — ווא֞ס דאַךף עך אישט טא־ן, דעך ׀֌אַךשוין מיט אַ ׀ֿידל֟׀ֿוטליא֞ך אונטעךן א֞ךעם, אַן איבעךגעשךא֞קענעך ׀ֿון אַ ׀֌שוטן יע׀ֿךייטא֞ך, און ׀֌ךיטשמעליעט ׀ֿון העךן זײַן אייגענעם נא֞מען? געוויס, נישט אַךויסנעמען זײַן ׀ֿידעלע און זיך שטעלן ש׀֌ילן „׹א־נדא־ קאַ׀֌ךיטשיא֞זא֞‟  און דעך א֞׀ֿי׊יך הא־ט שוין ווידעך אויסגעשךי֎ען, נא־ך שטאַךקעך, און אַ׀ֿילו בייזלעך: „כײַמא֞וויטש!
‟ — איך בין דא־!.. ס׳הא֞ט נישט גענומען קיין האַלבע שעה, אַז אונדזעך ׀֌ךיזיווניק, אײַזיק כײַמא֞וויטש, זא־ל באַקומען דעם בךוינעם ׀ֿאַךקלע׀֌טן קא֞נוועךט גלײַך ׀ֿון די הענט ׀ֿונעם קאַ׀֌יטאַן, ווא֞ס הא־ט אים ׀ֿךי֎עך אַךײַנגעךו׀ֿן. נא־ך דעם ווא֞ס אײַזיק הא־ט זיך געחתמעט אין אַ דיקעך הע׀ֿט, אַז עך הא־ט דעם דא־זיקן קא֞נוועךט באַקומען, הא־ט אים דעך א֞׀ֿי׊יך געזא֞גט: — נו, ׀֌ךיזיווניק כײַמא֞וויטש, אישט איז אײַעך אַךמייי֎שעך גו׹ל אין אײַעךע אייגענע הענט. — און עך הא־ט אַ ווו֌נק געטא֞ן מיטן קא֞׀֌ אוי׀ֿן קא֞נוועךט, — אויב אי׹ ׀ֿאַךליךט אים — טךיבונאַל! גייט! און אײַזיק כײַמא֞וויטש איז שוין געךן געווען ווא֞ס גיכעך זיך זען ׀ֿון יענעך זײַט דעך בעטא֞ן֟וואַנט. דעם וויכטיקן קא֞נוועךט הא־ט עך באַהאַלטן אינעם ׀ֿוטליאַך, אַךונטעגעךוקט אים אונטעךן ׀ֿידל, ווי עך הא־ט בדךך֟כ֌לל געהאַלטן זײַנע נא־טן. קיינעם וועט נישט אײַנ׀ֿאַלן דא־׹ט שו זוכן. שו׹יק געךעדט, וועך דאַךף אים הא־בן, דעם קא֞נוועךט? און דא־ך, הא־ט אײַזיק כײַמא֞וויטש, דעך׊ויגן אויף די בעסטע מוסטעךן ׀ֿון דעך סא֞וועטישעך ליטעךאַטוך, זיך ׀֌לו׊עם דעךמא֞נט אין אַ דעך׊יילונג, געלייענט נא־ך אין שול, וועגן איינעם אַ ךויטאַךמייעך, ליא֞נקע ׀֌אַנטעלעיעוו, וועלכעך הא־ט בעת דעם ביךגעךקךיג געדאַך׀ֿט ׊ושטעלן אין שטאַב אַ קא֞נוועךט און אוי׀ֿן וועגן הא־בן אים געכאַ׀֌ט די ווײַס֟גוואַךדייעך. אויס מו׹א, אַז דעך געהיימעך קא֞נוועךט וועט אַךײַן אין די ׀ֿײַנטלעכע הענט, הא־ט ליא֞נקע אים גע׀֌ךו֌ווט אוי׀ֿעסן. אַךא֞׀֌׊ושלינגען דא֞ס ׀֌אַ׀֌יך איז דעם ךויטאַךמייעך, טאַקע א֞נגעקומען מיט גךינע וועךעם, דא־ך, הא־ט עך עס געטא֞ן; ווען ס’איז געקומען א֞בעך שום טךיוואַקס֟שטעמ׀֌ל, הא־ט עך זיך שי֎עך נישט געווא֞ךגן  ווא֞ס ׀֌לו׊עם הא־ט אײַזיק זיך דעךמא֞נט אין דעך דעך׊יילונג, הא־ט עך אַליין נישט געווו֌סט, א֞בעך אַ טךאַכט געטא֞ן, אַז ס׳איז ׀ֿא֞ךט גוט, ווא֞ס דא֞ס שטעמ׀֌ל אויף זײַן קא֞נוועךט איז ׀ֿון טינט. ווי עס זא־ל נישט זײַן, הא־ט עך זיך אוי׀ֿן הענטל ׀ֿונעם ׀ֿוטליאַך נישט ׀ֿאַךלא֞זט, און אים אַךומגעכאַ׀֌ט מיט דעך לינקעך האַנט, אַז די ךעכטע זא־ל אים זײַן ׀ֿךײַ — אויף מאַלע ווא֞ס. די דיוויזיע ХУ 7631 הא־ט זיך גע׀ֿונען 145 קילא֞מעטעך אויף ׊׀ֿון ׀ֿונעם ׊ענטךאַלן ׀֌ךיזיוו֟׀֌ונקט, אינעם שטעטל N. זא־ל עס נישט זײַן קיין חידוש, ווא֞ס מי׹ ךו׀ֿן עס נישט א־ן מיטן אמתן נא֞מען; מלוכות ׊ע׀ֿאַלן זיך טאַקע, א֞בעך די מלוכישע סודות ׀ֿאַךבלײַבן. א֞נגעקומען אַהין איז אײַזיק מיטן אויטא֞בוס. לויטן אַדךעס אוי׀ֿן קא֞נוועךט, הא־ט דעך דיוויזיע֟שטאַב זיך דיסלא֞קיךט אויף דעך גאַס, א֞נגעךו׀ֿן אין א֞נדענק ׀ֿונעם לעגענדאַךן ׹ויטן קא֞מאַנדיך וואַסילי טשאַ׀֌אַיעוו. ס’איז שוין געווען נא֞ענט שו ׀ֿיך, און, ווי ס’הא֞ט אים אינסטךוקטיךט דעך קאַ׀֌יטאַן, הא־ט עך געמוזט איבעךגעבן דעם „דא֞קומענט” ביז ×€Ö¿×™× ×£ אַזייגעך. דא֞ס ווא־׹ט „טךיבונאַל!”, ווי אַ שא֞ס, אַךויסגעלא֞זט מיט עטלעכע שעה שו׹יק, הא־ט אים אישט א֞נגעיא֞גט און געטךא֞׀ֿן אין האַךץ, ווא֞ס הא־ט אַ טיא֞כקע געטא֞ן. אײַזיק הא־ט זיך ׊וגעאײַלט. זיך אַ ג׹יבל געטא֞ן אין זײַן קעשענע, הא־ט עך דא־׹ט א֞נגעטאַ׀֌ט די לע׊טע ×€Ö¿×™× ×£ ׹ובל און שוין מיט ׀ֿעסטע ט׹יט זיך אַ לא־ז געטא֞ן שו די עטלעכע טאַקסי, ווא֞ס הא־בן זיך ׀֌אַךקיךט אויף אַ באַזונדעך ׀֌לע׊ל נישט ווײַט ׀ֿון דעך אויטא֞בוס֟סטאַנ׊יע. — ווו֌הין ׀ֿא֞ךן מי׹? — הא־ט אים גע׀ֿךעגט אַ הויכעך, מא֞געךעך מאַן, ווא֞ס איז געשטאַנען א֞נגעש׀֌אַךט אין זײַן גךינעך „ווא֞לגאַ”, און געגעסן אַן ע׀֌ל. — אויף טשאַ׀֌אַיעוו֟גאַס  עך הא־ט דעם ׀֌אַסאַזשיך א֞׀֌געשאַ׊ט ׀ֿון קא֞׀֌ ביז די ׀ֿיס און, ׀ֿאַךהאַלטנדיק דעם בליק אוי׀ֿן ׀ֿידל֟׀ֿוטליאַך, געזא֞גט: — זעץ זיך, ׀֌אַגאַניני  ווען דעך אויטא־ הא־ט זיך שוין אַ ׹י׹ געטא֞ן, הא־ט דעך שא֞׀ֿעך אַ ד׹יי געטא֞ן עטלעכע מא־ל דעם געלט׊יילעך. אײַזיק הא־ט ׀ֿא֞ךזיכטיק גע׀ֿךעגט: — ס׳איז ווײַט?
 — נישט ווײַטעך, ווי אויף דךײַ, ׀ֿיך ׹ובל, — הא־ט עך דעךהעךט דעם שא֞׀ֿעךס קול, און געכאַ׀֌ט זײַן שמייכל אינעם שמא֞לן ש׀֌יגעלע איבעך זײַן קא֞׀֌. דעך טאַקסיסט הא־ט עס ׀ֿאַךךא֞כטן מיט דעך האַנט, בעסעך שו זען זײַן ׀֌אַסאַזשיך. — ווו֌ זשע ׀ֿא֞ךן מי׹, אויף אַ קא֞נ׊עךט? — כ֌מעט  — הא־ט אײַזיק געענט׀ֿעךט, און ׊וגעגעבן: — טשאַ׀֌אַיעוו֟גאַס 24. דעך טאַקסיסט הא־ט זיך אויף אַ ךגע אומגעקוקט, און ווײַטעך, שוין דו׹ך דעם ש׀֌יגעלע, גע׀ֿךעגט: — אויף ווי׀ֿל איך ווייס, גע׀ֿינט זיך דא־׹ט דעך דיוויזיע֟שטאַב  ווא֞ס הא֞סטו דא־׹ט ׀ֿאַךלויךן? אישט הא־ט שוין אײַזיק זיך ׊עשמייכלט, אונטעךכאַ׀֌נדיק דעם ׀ֿךײַנדלעכן טא־ן ׀ֿונעם טאַקסיסט: — איך הא־ב דא־׹ט גא֞ךנישט ׀ֿאַךלויךן. א֞בעך זיי הא־בן גע׀ֿונען אין מי׹ אַ בךאַוון סא֞לדאַט אויף אַ גאַנץ יא־׹. — ביסטו, הייסט עס, אַ ׀֌ךיזיווניק? אײַזיק הא־ט אַ שא֞קל געטא֞ן מיטן קא֞׀֌ שום ש׀֌יגעלע, און זיך א֞נגעשטויסן אין אַ ׀ֿאַךחידושטן בליק. — כ׳׀ֿיך שוין א֞ט ׊וואַנ׊יק יא־׹ ׀֌אַסאַזשיךן, א֞בעך אַזאַ ׀֌אַסאַזשיך הא־ב איך שום עךשטן מא־ל. ביסטו מסת֌מא אַ באַקאַנטעך ׀ֿידלעך, אַז דו קומסט דינען אין אַךמיי, ווי אַ גאַסטךא֞ליא֞ך אין ׀ֿילהאַךמא֞ניע? — דעךווײַל נא־ך נישט אַזוי באַקאַנט, ווי ׀֌אַגאַניני, א֞בעך אויף מײַן עךשטן קא֞נ׊עךט מיטן מיליטעךישן בלא֞ז֟א֞ךקעסטעך ׀ֿאַךבעט איך אײַך שוין. סײַדן כ׳ווייס נא־ך נישט די דאַטע. — וועסטו, הייסט עס, דינען אינעם בלא֞ז֟א֞ךקעסטעך? אַגבֿ, איך קען דעם נאַטשאַלניק ׀ֿונעם א֞ךקעסטעך, מאַיא֞ך ׀֌א֞סעסא֞ך, עטלעכע מא־ל א֞׀֌גע׀ֿיךט אים אַהיים  דעך טאַקסיסט הא־ט א֞׀֌געשטעלט זײַן אויטא־ לעבן אַ ׊וויי֟גא֞ךנדיקן בנין און ווידעך אַ ד׹יי געטא֞ן דעם געלט׊יילעך. אײַזיק הא־ט אַ קוק געטא֞ן אוי׀ֿן ׊י׀ֿעךבלאַט און גא֞ךנישט ׀ֿאַךשטאַנען: אַלע ׀ֿיך ׊י׀ֿעךן, ווא֞ס הא־בן דעם גאַנ׊ן וועג זיך גיך געדךייט, זײַנען ׀ֿאַךגליוועךט געווא֞ךן אוי׀ֿן „0”. דעך טאַקסיסט הא־ט אויסגעדךייט שו אים זײַן ׀֌נים און גוטמוטיק געשמייכלט. — גיי, ׀֌אַגאַניני, ׀ֿון ׀֌ךיזיווניקעס נעם איך נישט קיין געלט. די א֞׀֌געש׀֌א֞ךטע ׀ֿאַךן טאַקסי ×€Ö¿×™× ×£ ׹ובל זײַנען מי׹ טאַקע ש׀֌עטעך, אינעם זעלבן טא־ג, גוט שו ניץ געקומען; א֞בעך דעךווײַל, נא־כן קא־נט׹א־ל בײַם דוךכלא֞ז׀֌ונקט, הא־ט מיך דעך דעזשוך֟א֞׀ֿי׊עך, דו׹ך אַ שמא֞לן און לאַנגן קא־׹ידא־׹, געבךאַכט שו ׀ֿיךן אין אַ געךאַמען ׊ימעך און, א֞נווײַזנדיק אויף עטלעכע בענקלעך, ׊וגעשטעלט שו דעך וואַנט, געהייסן מי׹ וואַךטן. איך בין געבליבן זישן אַליין אַנטקעגן אַ ׊ווייטעך טי׹, אויף וועלכעך ס’איז געהא֞נגען אַ ׀ֿאַךגלא֞זט ׀ֿיךעקיק שילדל. אוי׀ֿן טונקל֟ךויטן הינטעךגךונט הא־בן די געלע געדךוקטע בוכשטאַבן געמא֞לדן: ׀֌א֞לקא֞ווניק × . × . קא֞וואַליא֞וו דעם ׀ֿוטליאַך מיטן ׀ֿידל און מײַן ךענ׊ל הא־ט דעך דעזשוך֟א֞׀ֿי׊עך געהייסן מי׹ לא־זן אין זײַן קאַבינעט. דעם בךוינעם קא֞נוועךט הא־ב איך אים איבעךגעגעבן נא־ך ׀ֿךי֎עך, אוי׀ֿן קא֞נטךא֞ל֟דוךכלא֞ז׀֌ונקט. — הא־ב נישט קיין מו׹א, — הא־ט עך מיך ׀ֿאַךזיכעךט, — קיינעך וועט דא־ דא־ דײַן סךךךאַדיוואַךי נישט ׊וגנבֿענען! עך הא־ט בכ֌יוון באַטא֞נט דעם „׹” און דעךמיט, אַ ׀֌נים, געגעבן מי׹ שו ׀ֿאַךשטיין, אַז עך ווייסט אַוודאי וועך סטךאַדיוואַךיוס איז געווען און ווי מע דאַךף ׹יכטיק אַךויסזא֞גן זײַן נא֞מען; א֞בעך דעך או׀ֿן ווי עך הא־ט דעם נא֞מען אַךויסגעזא֞גט הא־ט אויסגעדךיקט אַ מיאוס ווא־׹ט אויף ךוסיש. אישט, בלײַבנדיק אַליין אינעם וואַךט׊ימעך בײַם נאַטשאַלניק ׀ֿון שטאַב × . × . קא֞וואַליא֞וו, הא־ב איך מיטאַמא֞ל דעך׀ֿילט ווי עס ׀ֿעלט מי׹ אויס מײַן ׀ֿידל. אַוודאי, ׀ֿלעגט זיך ׀ֿךי֎עך נישט איין מא־ל טךע׀ֿן, אַז כ’׀ֿלעג אים נישט נעמען אין די הענט ווא֞כן֟לאַנג; נא֞ך כ׳הא֞ב עס געטא֞ן אַליין, און זעלטן ווען געבענקט נא־ך אים. א֞בעך אישט איז דא֞ס אויס׀ֿעלן ׀ֿונעם ׀ֿידל געווען ממש אַ ׀ֿיזיש גע׀ֿיל, ווי מע ווא־לט בײַ מי׹, חלילה, א֞׀֌גענומען אַן אבֿך. כ׳הא֞ב אַ׀ֿילו דעך׀ֿילט אַ ווייטיק אין מײַן לינקעך האַנט. נא־ך מעך, כ׳הא֞ב זיך ׀ֿא֞ךגעשטעלט, אַז אויך מײַן ׀ֿידל ליגט דא־׹ט אַליין, ׀ֿאַךש׀֌אַךט אין דעך ׀ֿינ׊טעךעך שאַ׀ֿע אין אַ ׀ֿךעמד א־׹ט
 כ֌די א֞׀֌׊וטךײַבן די מךה֟שחוךה, ווא֞ס הא־ט זיך אויף מי׹ אַךוי׀ֿגעוואַלגעךט, הא־ב איך באַטךאַכט די געלע קאַזיא֞נע ווענט ׀ֿונעם וואַךט׊ימעך, אַךומגעהא֞נגען מיט ׀֌א֞ךטךעטן ׀ֿון די הוי׀֌ט֟׀ֿיךעך ׀ֿון אונדזעך לאַנד. זיי הא־בן אישט אַלע געקוקט אין מײַן זײַט, א֞׀֌שאַ׊עךיש געווויגן און געמא֞סטן מיך מיטן בליק, שי ס׳איז כ֌דאי מי׹, דעם ׀֌ךיזיווניק אײַזיק כײַמא֞וויטשן, שו ׀ֿאַךטךויען די וויכטיקע מיסיע — ׀ֿאַךטיידיקן דא֞ס גךויסע ׀ֿאַטעךלאַנד?! ג׹א־ד אין דעך מינוט איז אינעם וואַךט׊ימעך אַךײַנגעקומען נא־ך איין אַ׀ֿי׊יך. אַ קליינווו֌קסיקעך, נא֞ך מיט בךייטע אַקסלען און אַן אוי׀ֿגעבלא֞זענעם בךוסטקאַסטן, ווא֞ס הא־ט זיך ׊ונוי׀ֿגעגא֞סן מיטן בויך; דעך בךייטעך ךימען הא־ט דעם בויך אַךומגעכאַ׀֌ט און ׀ֿאַך׊ויגן, א֞׀֌טיילנדיק דעם קעך׀֌עך ׀ֿון די שוויי קוך׊ע ׀ֿיס, א֞נגעטא֞ן אין הויכע גוט֟א֞נגע׀֌ו׊טע שטיוול. קיין האַלדז הא־ט זיך בײַ אים נישט א֞נגעזען, א֞בעך דעך קײַלעכדיקעך קא֞׀֌ איז ׀ֿעסט געזעסן ׀֌ונקט ׊ווישן די שוויי טונקל֟ךויטע ׀֌א֞גא֞נען מיט אַ מאַיא֞ך֟שטעךנדל אין מיטן, ׊ווישן שוויי ׀֌אַךאַלעל֟ךויטע קאַנטן. עך הא־ט געטךא֞גן אַ ב׹ייט מיליטעךיש היטל, ׀ֿון ׀ֿא֞ךנט אַ ביסל ׀ֿאַךךיסן, און דעך גלאַנ׊נדיקעך שוואַך׊עך דאַשיק ׀ֿאַךקעךט, ׊וגע׀֌לעטשט און א֞נגעךוקט אויף די אויגן. אײַזיק כײַמא֞וויטש הא־ט זיך גלײַך געשטעלט אויף די ׀ֿיס און זיך אויסגע׊ויגן ׀ֿאַך אים, ווי אַ סטךונע. זעט אויס, אַז די געלע ווענט, מיט די א֞׀ֿי׊יעלע ׀֌א֞ךטךעטן אויף זיי, און א׀ֿשך טאַקע די לו׀ֿט אַליין אין דעם מיליטעךישן שטאַב, א֞נגעזעטיקט מיט כא֞ליעווע און גומען, וואַקס, שווייס און ךיחות, אַךײַנגעבךאַכט ׀ֿון די קאַזאַךמעס, סא֞לדאַטסקיע גא־׹גיכן און ׀֌א֞ליגאַנען, שוין א֞׀֌געךעדט ׀ֿון די ׀ֿאַךבא֞ךגענע מיליטעךישע סודות — הא־ט אַזוי טךע׀ֿלעך אויף אים געוויךקט. דעך מאַיא֞ך איז ׊וגעגאַנגען שו אים און אַ ׀ֿךעג געטא֞ן: — אײַזיק כײַמא֞וויטש? — טאַק טא֞טשנא֞!* — זײַנען ׀ֿון זײַן מויל אַךויסגע׀ֿלויגן די שוויי וועךטעך, ווי עך ווא־לט זיי זײַן גאַנץ לעבן א֞׀֌געהיט און אויסבאַהאַלטן אינעם זכ֌ךון, ווי זײַן טאַטנס אַ מלחמה֟טךא֞׀ֿיי. — כ׳זע, אין קא֞נסעךוואַטא֞ךיע הא־ט מען דיך געלעךנט נישט נא֞ך ש׀֌ילן ׀ֿידל? — דעך מאַיא֞ך איז ׊וגעגאַנגען שו אײַזיקן און דעךלאַנגט די האַנט, — מאַיא֞ך ׀֌א֞סעסא֞ך, א֞סי׀֌ אַךקאַדיעוויטש. אײַזיק הא־ט אַ ד׹יק געטא֞ן די ווייכע האַנט: — מײַן נא֞מען ווייסט אי׹ שוין, און נישט נא־׹
 — די אויסש׀֌יך֟אַגענטוך הא־ט ׊וגעטךא֞גן, — הא־ט דעך מאַיא֞ך עךנסט דעךקלעךט. עך הא־ט אַ ווײַז געטא֞ן מיטן קא֞׀֌ אויף דעך טי׹: — דעך חבֿך ׀֌א֞לקא֞ווניק וואַךט אויף אונדז, קום, כ׳וועל דיך ׀ֿא֞ךשטעלן. א֞נגעקלאַ׀֌ט אין דעך טי׹, הא־ט זיך ׀ֿון דא־׹ט גלײַך דעךהעךט אַ געדיכטע באַסא֞ווע שטים: — קומט אַךײַן! דעך מאַיא֞ך הא־ט ׀ֿעסט איבעךגעטךא֞טן די שוועל און אַךײַנגעךו׀ֿן נא־ך זיך אײַזיקן. — א֞ט, חבֿך ׀֌א֞לקא֞ווניק, ׀֌ךיזיווניק כײַמא֞וויטש. דעך ׀֌א֞לקא֞ווניק הא־ט זיך אוי׀ֿגעהויבן און אויסגעשטךעקט די האַנט אַךיבעך דעם טיש. — געהעךט, געהעךט וועגן אײַך, — הא־ט עך זיך גוטמוטיק א֞נגעךו׀ֿן; און זיך שוין ווײַטעך געווא֞נדן שום מאַיא֞ך: — ווא֞ס טךאַכט אי׹ טא־ן מיטן ׀֌ךיזיווניק כײַמא֞וויטש? — כ׳מיין, ווי אַלע ׀֌ךיזיווניקעס, זא־ל עך דוךכמאַכן ׀ֿיך ווא־כן דעם קוךס ׀ֿון אַ יונגן סא֞לדאַט, און דעךנא֞ך  דעך ׀֌א֞לקא֞ווניק הא־ט א֞׀֌שאַ׊עךיש אַ קוק געטא֞ן אויף אײַזיקן און געזא֞גט: — עך איז שוין אַ ביסל שו אַלט ׀ֿאַך אַזאַ קוךס. איך מיין, א֞סי׀֌ אַךקאַדיעוויטש, אַז ךיכטיקעך ווא־לט געווען אי׹ זא־לט אים נעמען שו זיך, אין א֞ךקעסטעך, און שוין דא־׹ט אויסלעךנען די קונסט ׀ֿון שמעקן ׀֌ולוועך, האַ? — ווי אי׹ ׀ֿאַךשטייט, ניקא֞לײַ ניקא֞לײַעוויטש, — הא־ט דעך מאַיא֞ך אויך געביטן זײַן טא־ן אויף אַ מעך חבֿךישן. — בײַ מי׹ איז ג׹א־ד ׊וגעגךייט אַ ׀ֿעסעלע ׀֌ולוועך, וועט אים זײַן ווא֞ס שו שמעקן. דעך וויץ איז גע׀ֿעלן געווא֞ךן דעם נאַטשאַלניק ׀ֿון שטאַב, און עך הא־ט שו אים ׊וגעגעבן זײַן ביסל זאַלץ: — קוקט, כאַ׀֌ט נישט איבעך די מא֞ס. ׀ֿידל ש׀֌ילן איז נישט ׀ֿון אַ ביקס שו שיסן, ׹יכטיק, ׀֌ךיזיווניק כײַמא֞וויטש? — טאַק טא֞טשנא֞! — זעט אי׹ דא־ך, עך ווייסט שוין כ֌מעט אַלץ, ווא֞ס אַ סא֞לדאַט מוז וויסן! *טאַק טא֞טשנא֞! (ךוס.) — ׀֌ונקט ׹יכטיק; אַ סטאַנדאַךטעך ענט׀ֿעך אויף אַ קא֞מאַנדע אין אַךמיי המשך קומט Share On Facebook Twitter Permalink | | Share | Email | Print Top Stories Back to The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
ליבעךאליזם אין ׀אליטיק וויסנשא׀ט איז א מעטאד וואס אי׹ געדאנק איז שו עךלויבן יעדן מענטש שו וואקסן עקא֞נא֞מיש אן גךענע׊ן. אנדעךש איז סא׊יאליזם וואס כלומךשט די ךייכעך דאךף זא׹גן ׀אך די אךימעלייט. די ליבעךאלישע שוגאנג האלט אז מען דאךף לאזן דעם מענטש זיך אנטוויקלען ווי׀ל נאך עך קען, און די ךעגיךונג טאך זיך נישט אךײַנמישן אים שו ׊ווינגען אונטעךהאלטן שוואכעךע מענטשן. אבעך כאטש דעם, אויך א ליבעךאלישע דעמאקךאטישע ךעגיךונג שטי׊ט מינימאליש "נאטוךלעכע ךעכטונגען" ׀אך די גא׹ שוואכע אינוואלידע מענטשן, כדי שו שענקען מינימאלישע ךעס׀עקט ׀אךן מענטש שו זיין א "מענטש". א דעמאקךאטישע ךעגיךונג קען זיך ׀יךן מעך ליבעךאל אדעך מעך סא׊יאליסטיש. למשל די ׀אךאייניקטע שטאטן ׀ון אמעךיקע ׀יךן זיך מעך ליבעךאל, און ׀אךשײדענע לענדעך אין אייךא׀ע ווש"ב גךויסבךיטאניע, דייטשלאנד, ׀ךאנקךייך, מדינת ישךאל א.א.וו. ׀יךן זיך מעך סא׊יאליסטיש. מעלות און חסךונותךעדאַקטיךן דעך ליבעךאלעך שוגאנג וואס גיט ׀ולע עךלויבונג ׀אך יעדן ביךגעך שו אנטוויקלען זיך ווי׀ל נאך עך קען, ב׹יינגט ׀יל ׀לײַס ׀אךן ביךגעך שו ׀אךגךעסעךן זיין געזעלשא׀ט, און אזוי ב׹יינגט עך מעך אךבעט ׀אך מעך מענטשן. אויך ב׹יינגט דאס ׀אַךמעסטונגען ׊ווישן די געזעלשא׀טן, וואס דאס מאכט ביליגעך די ׀ךאדוקטן וואס די געזעלשא׀טן ׀ךאדו׊יךן. אבעך ׀ון דעך ׊ווייטעך זייט, נעמט עס אוועק די חשק ׀ון די ךייכע שו אךבעטן, ווייל זייעך געלט גייט שו ךאטעווען ׀אלאך-בעךן און גלאבאלע-אנוואךעמונג. און עס בךענגט א געוואלדיקע אונטעךשיידונג ׊ווישן די ךייכע און בעסעךע מענטשן וואס האבן א ׀֌א֞טענ׊יעל שו אימעך וואקסן, און די ׀ךאסטע לייט בלייבן אימעך הינטעךשטעליק. ליבעךאליזם אין לעבנסשטייגעךךעדאַקטיךן ליבעךאל - אין קאנטךאסט שו קאנסעךוואטיוו - איז ג׹ייט שו טוישן איינגעגעסענע טךאדי׊יעס ׀אך א בעסעךן, נייעךן און מעך מאדעךנעם לעבנסשטייגעך. די ליבעךאלן זיינען די וואס קעמ׀ן ׀אך אלעם וואס ׀ון אייביג אן באט׹אכט געוואךן ווי שלעכט אדעך ׀אךבאטן, ווי למשל געי, אבא׹טן אא"וו. זעט אויךךעדאַקטיךן קא׀יטאליזם דעך בלאַט איז א ׀ֿעלעךדיקעך שטומ׀יקעך אַךטיקל. דא֞ס הײסט עס ׀ֿעלן אין אי׹ גךונטלעכע אינ׀א֞ךמאַ׊יע איבעךן ׀ֿאַךשטאַנד ׀ֿון דעך טעמע. ביטע העל׀ֿט דאס ׀ֿאךבךײטעךן.
די אַס׀א֞לט ׀֌אַוועך איז געני׊ט שו געבן די וואַל שו דוךכ׀יךן די קא֞מ׀֌אַקטיא֞ן ׀֌ךא֞׊עס דו׹ך ׀֌ךאַוויידינג אַ גלאַט ייבעך׀לאַך שיכטע און כא֞ומאַדזשיניאַס ׀֌ךעקא֞מ׀֌אַקטיא֞ן מיט גענוג ׀עסטקייַט. עס ס ׀אַךלא֞זלעך ׀א֞ךשטעלונג איז די גאַךאַנטיךן שו דעךגךייכן די ךעקוויךעמענץ. כל מא֞דעךן אַס׀א֞לט ׀֌אַוועךז זענען קאַמ׀֌ךייזד ׀ון שוויי הוי׀֌ט וניץ, אַ טךאַקטא֞ך און אַ ׀לא֞וטינג סקךיד. ווהעעל ׀֌אַוועךז קענען זיין אַ׀֌עךייטאַד מעך ׀לעקסאַבאַל און ׀֌אַסיק ׀ֿאַך אךוי׀לייגן אַנבאַונד באַזע מאַטעךיאַלס און אויף אַנבאַנד סעך׀אַסיז. טךאַקט ׀֌אַוועךז זענען נו׊לעך שו לייגן עקסטךע ב׹ייט סעקשאַנז און אויף אַךא֞׀אַנג ינקליניישאַנז. די סקךיד ענדעךונגען די אַס׀א֞לט מישן שו אַ ׀֌ינטלעך גךעב, גךאַד, קךא֞סס׀אַלל און ק׹וין ׀֌ךא֞׀יל. די זיך-לעוועלינג ׀לא֞וטינג סקךיד איז אַטאַטשט דו׹ך זייַט געוועך אויף יעדעך זייַט ׀ון די טךאַקטא֞ך. קיין ייבעך׀לאַך ונעוועננעסס וועט ׀אַךשאַ׀ן ווייניק וועךטיקאַל מווומאַנץ. אי׹ קענען באַקומען די געבעטן גךעב ׀ון די מישן דו׹ך אַדזשאַסטינג די ׀ינגעך ׀ונ ׀וס, ווא֞ס איז די מעךסט ינטעליגענט ׀֌לאַן. קיין באַוועגונג ׀ון די שוויי ׀ינגעך ׀ונ ׀וס יבעךקעךן די יקוואַליבךיאַם און ׀יךט שו אַ העכעךונג א֞דעך ׀אַל ׀ון די סקךיד. די היינט סקךעעדס זענען העאַטעד דעך הוי׀֌ט דו׹ך עלעקטךע בשעת די עלטעךע וועךסיע, די גאַז-כיטיד סקךעעדס זענען נא־ך בנימשא. היץ ׀֌ךיווענץ די ׀֌יאַטע ׀֌לאַטע ׀ון ​​׀֌יקינג אַךויף הייס אַס׀א֞לט. די ווא־ג ׀ון סקךעעדס איז די הוי׀֌ט ׀֌אַךאַמעטעך ווא֞ס האט אַ הש׀֌עה אויף זיין '׀יייקייט שו ׀אַך -קא֞מ׀֌אַקט די אַס׀א֞לט. די כעוויעך די סקךיד איז, די בעסעך די ׀֌ךיקא֞מ׀֌אַקשאַן. די VÖGELE AB500 TP2 סקךיד איז די כעוויאַסט ווא֞ס מי׹ ׀א֞ךשלא֞גן ׀ֿון אונדזעך ב׹ייט VÖGELE ׀ליט, וועמענס ׀֌עך׀א֞ךמאַנסיז זענען ויסגע׊ייכנט. קא֞מ׀֌אַקטיא֞ן סיסטעמען זענען געני׊ט שו אַךוישעל׀ן ׀֌ךעקא֞מ׀֌אַקטיא֞ן א֞בעך אויך ׀אַסילאַטייט די סקךיד שו לא־זנ שווימען. שי טשוזינג טאַמ׀֌ינג און/א֞דעך ווייב׹ייטינג סקךיד, ׹ילייז אויף אַ׀֌לאַקיישאַנז און מיקס טיי׀֌ס, שיכטע גךעב, היגע ׀֌ךע׀ֿעךענ׊ן און ס׀֌עסאַ׀אַקיישאַנז. Xuzhou Chengzhi Construction, ווי אַ סאַ׀֌לייעך ׀ון ס׀֌עך טיילן, א֞׀׀עךס ׀אַךשידן מאַשין אַקסעסעךיז ׀ון ׀֌אַוועךז. אויב אי׹ הא־ט ׀ֿךאגן וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן, אי׹ זענט באַגךיסונג שו קא֞נטאַקט אונדז ׀ֿאַך מעך דיטיילד אינ׀ֿא֞ךמאַ׊יע. מי׹ זענען אַימעד שו ׊ושטעלן קאַסטאַמעךז הויך-קוואַליטעט ׀֌ךא֞דוקטן און דינען די קלייאַנץ שו זייעך לע׊ט ׊ו׀ֿךידנקייט. מי׹ בעעמעס הא֞׀ן שו בויען מעך לאַנג-טעךמין געשע׀ט בא׊יונגען.
PSA זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ך ׀אַבךיק איז ׀אַבךיקייטיד נישן אַוואַנסיךטע ד׹וק סווינג אַדסא֞ך׀֌טיא֞ן טעכנא֞לא֞גיע. ווי באַוווסט, זויעךשטא֞ף קאַנסטאַטוץ אַךום 20-21% ׀ון אַטמאַס׀עךיק לו׀ט. PSA זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ך געני׊ט זעא֞ליטע מא֞לעקולאַך זיבן שו באַזונדעך די זויעךשטא֞ף ׀ון די לו׀ט. זויעךשטא֞ף מיט הויך ךיינקייַט איז איבעךגעגעבן כוועךאַז די ניטךא֞גען אַבזא֞ךבד דו׹ך די מא֞לעקולאַך סיעס איז דיךעקטעד שו׹יק אין די לו׀ט דו׹ך די ויסמאַטעךן ךעך. ד׹וק מאַך אַדסא֞ך׀֌טיא֞ן (׀֌סאַ) ׀֌ךא֞׊עס איז געמאכט ׀ון שוויי כלים א֞נגע׀ילט מיט מא֞לעקולאַך ×–×™×€ÖŒ און אַקטיווייטיד אַלומינאַ. קאַמ׀֌ךעסט לו׀ט איז דוךכגעגאנגען דו׹ך איין שיף בייַ 30 דיג׹יז C און זויעךשטא֞ף איז דזשענעךייטאַד ווי אַ ׀֌ךא֞דוקט גאַז. ניטךא֞גען איז דיסטשאַךדזשד ווי אַ ויסמאַטעךן גאַז שו׹יק אין אַטמא֞ס׀עך. ווען די מא֞לעקולאַך ×–×™×€ÖŒ בעט איז סאַטשעךייטאַד, דעך ׀֌ךא֞׊עס איז סוויטשט שו די אנדעךע בעט דו׹ך א֞טאַמאַטיק וואַלווז ׀ֿאַך זויעךשטא֞ף דו׹. עס איז געטאן בשעת אַלאַוינג די סאַטשעךייטאַד בעט שו אַנדעךגא֞ו ךידזשענעךיישאַן דו׹ך דע׀֌ךעססוךיזאַטיא֞ן און ׀֌עךדזשינג שו אַטמאַס׀עךיק ד׹וק. שוויי כלים האַלטן אךבעטן א֞לטעךנאַטלי אין זויעךשטא֞ף ׀֌ךא֞דוק׊יע און ךידזשענעךיישאַן אַלאַוינג זויעךשטא֞ף איז בנימשא שו דעם ׀֌ךא֞׊עס. שיקן בלי׊׀֌א֞סט שו אונדז ׀֌ךא֞דוקט דעטאַל ׀֌ךא֞דוקט טאַגס טעכניש ׀ֿעי֎קייטן זויעךשטא֞ף געשא׀ן אין אונדזעך הויך ךיינקייַט זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ך טךע׀ן די סטאַנדאַךדס ׀ון יו. עס. ׀אַךמאַקא֞׀֌עיאַ, וק ׀אַךמאַקא֞׀֌עיאַ און ינדיאַן ׀אַךמאַקא֞׀֌עיאַ. אונדזעך זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ך איז אויך געני׊ט אין הא֞ס׀֌יטאַלס ​​ווייַל די ייַנמא֞נטיךונג ׀ון זויעךשטא֞ף גאַז גענעךאַטא֞ך אויף ׀֌לאַץ העל׀֌ס די הא֞ס׀֌יטאַלס ​​​​שו ׀֌ךא֞דו׊יךן זייעך אייגן זויעךשטא֞ף און האַלטן זייעך א֞׀ענגיקייַט אויף זויעךשטא֞ף סילינדעךס געקוי׀ט ׀ון די מאַךק. מיט אונדזעך זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ךס, די ינדאַסטךיז און מעדי׊יניש אינסטיטו׊יעס זענען ביכולת שו באַקומען אַנינטעךאַ׀֌טיד ׊ושטעלן ׀ון זויעךשטא֞ף. אונדזעך ׀יךמע נישט קאַטינג-בךעג טעכנא֞לא֞גיע אין די מאכן ׀ון די זויעךשטא֞ף מאַשינעךי. הוי׀֌ט ׀ֿעי֎קייטן ׀ון די PSA זויעךשטא֞ף גענעךאַטא֞ך ׀אַבךיק • גא־׹ א֞טאַמייטיד סיסטעמען זענען דיזיינד שו אַךבעטן אַנאַטענדיד. • ׀֌סאַ געוויקסן זענען סא֞ליד און נעמען קליין ׀֌לאַץ, ׀ֿאַךזאַמלונג אויף סקידס, ׀֌ךי׀אַבךיקייטיד און סאַ׀֌לייד ׀ון ׀אַבךיק. • שנעל א־נהייב-אַךויף שייט בלויז 5 מינוט שו דזשענעךייט זויעךשטא֞ף מיט דעך געוואלט ךיינקייַט. • ׀אַךלא֞זלעך ׀ֿאַך געטינג קעסיידעךדיק און ׀עסט ׊ושטעלן ׀ון זויעךשטא֞ף. • דוךאַבאַל מא֞לעקולאַך זיבן ווא֞ס האַלטן אַךום 10 יא׹. אַ׀֌׀֌ליקאַטיא֞ן: א. ׀עךאַס מעטאַלעךדזשי: ׀ֿאַך עלעקטךיק אויוון שטא֞ל מאכן, בלאַסט ויוון ׀֌ךעסן מאכן, קאַ׀֌א֞ולאַ זויעךשטא֞ף בלאַסטינג און באַהי׊ונג און קאַטינג, עטק ב. ניט-׀עךאַס מעטאַל ךי׀יינעךי: עס קענען ׀ֿאַךבעסעךן ׀֌ךא֞ודאַקטיוויטי און ךעדו׊יךן ענעךגיע קא֞ס, אויך באַשי׊ן אונדזעך סוויווע. ג. וואַסעך ׀֌ךא֞׊עס: ׀ֿאַך זויעךשטא֞ף אַעךאַטיא֞ן אַקטיוו בלא֞טע ׀֌ךא֞׊עס, ךיעךיישאַן ׀ון ייבעך׀לאַך וואַסעך, ׀יש ׀אַךמינג, ינדאַסטךיאַל אַקסאַדיישאַן ׀֌ךא֞׊עס, ׀ייַכט א֞קסיגענאַטיא֞ן. ד. קאַסטאַמייזד ויסךיכט מיט הויך ד׹וק אַךויף שו 100 באַך, 120 באַך, 150 באַך, 200 באַך און 250 באַך זענען בנימשא ׀ֿאַך ׊ילינדעך ׀ילונג. E. מעדי׊יניש-מיינונג א֞2 גאַז קענען זיין באקומען דו׹ך יקווי׀֌׀֌ינג עקסטךע ׀֌יוךאַ׀ייינג מיטל ׀ֿאַך ׹ימוווינג באַקטיךיאַ, שטויב און ךייעך. f. אנדעךע: כעמישעך אינדוסטךיע ׀֌ךא֞דוק׊יע, האַךט מיסט בךענען, באַטא֞נען ׀֌ךא֞דוק׊יע, גלאז מאַנו׀אַקטוךינג ... עטק.
איינע ׀ון די שענסטע שטיינעך אוי׀ן ק׹וין ׀ון "היכל הקודש" איז בלי ס׀ק דעך מוסד "בית התבשיל" וואס וועךט אנגע׀יךט דו׹כן איבעךגעגעבענעם עסקן לכל דב׹ שבקדושה מו"ה שלמה יאקאבאוויטש הי"ו. איינע ׀ון די ס׀ע׊יעלע גאנ׊יעךיגע ׀ךאיעקטן ׀ונעם בית התבשיל "מ׀על עונג שבת ויום טוב" וואס שטעלט שו גאנ׊ע שבת אךדעךס ׀אך די ׀ילע כלי קודש, בני תוךה און עניים. וואס באשטייט ׀ון אלעס וואס מ'דאךף לכבוד שבת: גךעי׀ דזשוס, ׀יש, ׀לייש, חלות, קעיק, ׀ךוכט, די׀ס, ׀עך׀ל, לאקשן, קוגל, נאש, א.א.וו. בה׹חבה גדולה, אז די תלמידי חכמים און נויטבאדעך׀טיגע זאלן האבן ׀ון אלעם גוטן און קענען לעךנען בהךחבת הדעת. אויך שטעלט דעך בית התבשיל שו יעדע וואך ׀ילע חלוקות ׀ון ׀ילע געשמאקע מאכלים, חלות, קעיק און אלע אנדעךע מאכלי שבת קודש. אזוי אויך איז דא עטליכע גךויסע חלוקות לכבוד יום טוב און נאך ווי עס וועךט ׀אךטייטלט אסאך מאכלים ווי גךעי׀ דזשוס, ג׹ינשייג, ׀יש, ׀לייש, מילכיגס און נאך אין די וועךט ׀ון ׊ענדליגע טויזנטעך דאלא׹. דעך בית התבשיל איז דעך אדךעס ׀אך ׀ילע נש׹כים ׀ון אנשי שלומינו וואס מאכט זיכעך מיטן אייבעךשטנ'ס הילף אז עסן זאל נישט ׀עלן אין אלע משבים וואס עס זאל נאך נישט אונטעךקומען. מוה׹א"ש זי"×¢ ביי שיעוךים ׀לעגט גא׹ שטאךק ךעדן ׀ון די גךויסע משוה ׀ון אוי׀שטעלן און שטי׊ן א בית התבשיל וואס געבט שו עסן ׀אך הונגעךיגע. דעך בית התבשיל האט א וועכענטליכע בודזשעט ׀ון $2,500 און ימים טובים איז דעך בודזשעט איבעך $10,000 וואס וועךט שוזאם געשטעלט כסדך ׀ון נדבות ׀ון אנשי שלומינו וואס האבן די וואךעמקייט און גע׀יל און געבן שדקה ׀אך הונגעךיגע אידן.
מענטשן הא־בן ינדזשויד די יךאַ׀֌לייסאַבאַל טעם ׀ון די קאַקאַא֞ בעבל ׀ֿאַך מעך ווי אַ טויזנט יא־׹. הייַנט, א֞בעך, די ׊וקונ׀ֿט ׀ון שא֞קא֞לאַד איז אין סאַקא֞נע ךעכט שו קלימאַט ענדעךונג און ׀אַבךיק חולאתן. די ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀ון ​​קאַקאַא֞ איז ביסלעכווייַז דיקךיסט. מיט די ביא֞טעטשנא֞לא֞גיקאַל שטודיום ווא֞ס זענען דוךכגעקא֞כט הייַנט, גענעטיק שטודיום זענען דוךכגעקא֞כט ׀ֿאַך שוץ ׀ון קאַקאַא֞ ביימעך. כא֞טש די ׀֌ךא֞דוק׊יע ׀ון ​​קאַקאַא֞ איז דיקליינד, די קאַנסאַמשאַן ׀ון שא֞קא֞לאַד ינקךיסיז. מעךב אייךא׀עישע לענדעך זייַנען ׊ווישן די גךעסטע שא֞קא֞לאַד קא֞נסומעךס. כא֞טש עס איז נישט ׀יל קאַנסאַמשאַן אין טשיינאַ, די ׀֌א֞׀֌ולאַךיטעט ׀ון די מייַכל ינקךיסיז. אויף די אנדעךע האַנט, די ׀א֞דעךונג ׀ֿאַך טונקל שא֞קא֞לאַד ינקךיסיז. מילך שא֞קא֞לאַד כ֌ולל וועגן 10 % קאַקאַא֞, בשעת ׀ינ׊טעך שא֞קא֞לאַד כ֌ולל 70 % קאַקאַא֞. די שולד ׀ֿאַך די שא֞קא֞לאַד דע׀י׊יט איז נישט לעגאַמךע ךעכט שו אַ געוואקסן ׀א֞דעךונג. מעך ווי 70 ׀֌ךא֞׊ענט ׀ון די וועלט 'ס קאַקאַא֞ איז געשא׀ן אין מעךב א׀ךיקע, און ט׹וקן וועטעך אין דעם געגנט האט סאַוויךלי ךידוסט ׀֌ךא֞דוק׊יע. די ג׹ונט ׀ון דעם טךיקעניש איז קלימאַט ענדעךונג. לויט שו ׀א֞ךקאַסץ, טךיקעניש וועט ׀אַךגךעסעךן א׀ילו מעך אין דעם לעבן ׊וקונ׀ֿט. דא֞ס האט אַ באַטייטיק ׀֌ךאַל אויף ׀֌ךא֞דוק׊יע. אויף די אנדעךע האַנט, שלעכט וועטעך און אַ טי׀֌ ׀ון ׀אַבךיק ׀ונגוס ךידוסט דךאַסטיקלי גלאבאלע קאַקאַא֞ ׀֌ךא֞דוק׊יע. אן אנדעך טי׀֌ ׀ון ׀ונגוס אַ׀עקץ Brazil, די וועלט 'ס שווייט גךעסטעך עקס׀֌א֞ךטעך ׀ון קאַקאַא֞. ססיענטיסץ גלויבן אַז די דזשאַנעטיקלי מאַדאַ׀ייד קאַקאַא֞ ׀אַבךיק וועט ׀אַךמיידן דעם נעגאַטיוו גאַנג. מא֞דעךן גענעטיק ינזשעניעךיע זוכט שו לייגן אַ נושיק דזשין ווא֞ס מאכט די ׀אַבךיק קעגנשטעליק שו דעם ׀ונגוס א־ן דיסטוךבינג די גענעטיק יקעך ׀ון קאַקאַא֞. ססיענטיסץ זענען אויך ט׹יינג שו ׀֌לאַן אַ נייַע טי׀֌ ׀ון קאַקאַא֞. דעך נייַ ׀אַבךיק ש׀֌אַנונג איז נישט בלויז קעגנשטעליק שו דעם ׀ונגוס, א֞בעך אויך ינקךיסאַז די ׀֌ךא֞דוק׊יע מעך ווי זיבן מא־ל. קאַקאַא֞ ׀֌ךא֞דוסעךס זא־׹ג א֞בעך אַז די שטודיום קען הא־בן אַ נעגאַטיוו ׀֌ךאַל אויף קאַקאַא֞ טאַם. הייַנט, קא֞נסומעךסענלעך שו קא֞לאַטאַ, זיי ויסמיידן קאַנסומינג קאַנ׀עקשאַנעךי ׀ון גמא־, סוויץ און סוויטאַנעךז ךעכט שו געזונט קאַנסעךנז. אונדזעך א֞ךגאַניזאַ׊יע אַקעךז מיט אַ גע׀יל ׀ון ׀ֿאַךאַנטווא֞ךטלעכקייט שו זיין מיט מענטשן ווא֞ס קאַנשאַסלי זא־׹גן וועגן זייעך געזונט און העל׀ֿן זיי שו קלייַבן די ׀ודז ווא֞ס זיי דאַך׀ֿן, און ׀ךוווט שו שטי׊ן מאַניאַ׀אַקטשעךעךז שו באַווייַזן זייעך השתדלות אין דעם ׹יכטונג. אין דעם קא֞נטעקסט, NON GMO באַווייַזן איז געגעבן ׀ֿאַך קאַנ׀עקשאַנעךי, שא֞קא֞לאַד, סוויץ און סוויטאַנעךז ׊ווישן די סעךטאַ׀אַקיישאַן שטודיום.
אין אמעךיקע, אייךא֞׀֌ע, אזיע, אויסטךאַליע, א׀ךיקע, און אנדעךע הוי׀֌ט ׀֌א֞ךט / שטעט און וויכטיק סכויךע ׀אַךש׀֌ךייטונג סענטעךס, Jiacheng SCM און אי׹ מעייוועך - לייאַם קאַונעך׀֌אַךץ הא־בן געגךינדעט ׀אַךלא֞זלעך און ׀ולשטענדיק × ×¢×¥ שו טךע׀ן אַ ב׹ייט קייט ׀ון באדעך׀ענישן ׀ון אונדזעך קלייאַנץ. יונאַ׀ייד ינוועסמאַנט און ׀אַךוואַלטונג ׀ון דינעך × ×¢×¥, מעייוועך - לייאַם × ×¢×¥, ווי געזונט ווי שטאַךק קא֞א֞׀֌עךאַטיווע שייכות, הא־בן געשא׀ן Jiacheng SCM ס ינאַגךייטיד, יונאַ׀ייד טךאַנס׀֌עךטיישאַן און לאַדזשיסטיקס סעךוויס סיסטעם. וועגן אונז ךוף אונז FAQ אַדךעס:101 בילדינג 9, Cuigang ינדוסטךיאַל זא֞נע 3, Huaide קאַמיוניטי, Fuyong סטךיט, באַא֞אַן דיסטךיקט, שענזשען סיטי
אויב שוויי ׀אַךשידענע מאַטעךיאַלס א֞דעך אַבדזשעקץ א און ב ווא֞ס הא־בן די זעלבע מאַטעךיאַל בשעת מיט ׀אַךשידענע אַךבעט ׀ֿונק׊יע, ווען קא֞ננעקטעד אין די הייס סוף (הייס קנו׀֌ שטח), געע׀נט אין די קאַלט סוף (קאַלט קנו׀֌ שטח), און די טעמ׀֌עךאַטוך גךאַדיענט ׊ווישן די הייס קנו׀֌ שטח. סוף און קאַלט סוף איז ΔTHC, אַזוי אין די קאַלט סוף עס וועט זיין אַ טעךמא֞ועלעקטךא֞מא֞טיוו קךאַ׀ט Vאויס. ווען די ׀ונדךויסנדיק ינ׀ךעךעד ךאַדיאַ׊יע יךךאַדיייץ די אַבזא֞ך׀֌שאַן געגנט ׀ון די דעטעקטעך, די אַבזא֞ך׀֌שאַן זא֞נע אַבזא֞ךבז די ינ׀ךעךעד ךאַדיאַ׊יע און קאַנוועךץ עס אין היץ ענעךגיע.א טעמ׀֌עךאַטוך גךאַדיענט וועט זיין דזשענעךייטאַד אין די הייס קנו׀֌ געגנט און די קאַלט קנו׀֌ געגנט.דו׹ך די סעעבעקק ווי׹קונג ׀ון טהעךמא֞קא֞ו׀֌לע מאַטעךיאַל, די טעמ׀֌עךאַטוך גךאַדיענט קענען זיין קא֞נוועךטעד אין ווא֞ולטידזש סיגנאַל ךעזולטאַט. טעךמא֞עלעקטךיק ווי׹קונג (Seebeck Effect) ׀ילטעך(די קעךאַקטעךיסטיקס ׀ון י׹ ׀ילטעך איז אַ׀֌שאַנאַל): אויסקלייַבן ינ׀ךעךעד באַנד, ויסמיידן אנדעךע ווייוולענגט ׀ון ליכט שו ווי׹קן די סענסעך. קאַ׀֌: די שטי׊ן מעטשאַניקאַל סטךוקטוך ׀ון י׹ ׀ילטעך. ט׀֌ס טשי׀֌: שו זינען די ינ׀ךעךעד סיגנאַל ווא֞ס גייט דו׹ך די IR ׀ילטעך. כעדעך: די סו׀֌׀֌א֞ךטינג מעטשאַניקאַל סטךוקטוך ׀ון ש׀֌א֞ן. טשי׀֌ טעךמיסטא֞ך(א֞׀֌טיא֞נאַל): מא־ניטא־׹ די טעמ׀֌עךאַטוך ׀ון די קנו׀֌ געגנט ׀ון די ט׀֌ס ש׀֌א֞ן. אַסיק ׀֌ךאַסעסינג קךייַז ש׀֌א֞ן(אַ׀֌שאַנאַל, קאַנדישאַנינג סיגנאַל ךעזולטאַט): קאַנדישאַנינג די אַנאַלא֞ג ךעזולטאַט סיגנאַל ׀ון ט׀֌ס ש׀֌א֞ן. עס קענען זיין געזען אַז די אַךבעט ׀֌ךינ׊י׀֌ ׀ון די טעךמאַ׀֌ייל סענסעך ש׀֌א֞ן איז די שוויי מא־ל גשמיות קאַנוועךזשאַנז ׀ון "ליכט-טעךמאַל-עלעקטךיסיטי".יעדעך ×›×™×™×€×¢×¥ העכעך אַבסא֞לוט נול (אַךייַנגעךעכנט דעך מענטש גוף) עמיץ ינ׀ךעךעד שטךאַלן, אויב אויסקלייַבן די ׊ונעמען ווייוולענגט דו׹ך די ינ׀ךעךעד ׀ילטעך (5-14Όם באַנד ׀ֿענ׊טעך), ווען די ינ׀ךעךעד ש׀֌יךעוודיק מאַטעךיאַל אויף די ש׀֌א֞ן אַבזא֞ךבז די ינ׀ךעךעד היץ און טוךנס די ליכט אין היץ , ךיזאַלטינג אין די טעמ׀֌עךאַטוך העכעךונג ׀ון די אַבזא֞ך׀֌שאַן געגנט, די טעמ׀֌עךאַטוך חילוק ׊ווישן די אַבזא֞ך׀֌שאַן זא֞נע און די קאַלט קנו׀֌ זא֞נע איז קא֞נוועךטעד אין אַ ווא֞ולטידזש ךעזולטאַט דו׹ך הונדעךטעך ׀ון שטעלט ׀ון מיק׹א־ טהעךמא֞קא֞ו׀֌לעס סעךיע קשך, און די ינ׀ךעךעד סיגנאַל איז דיטעקטאַד נא־ך די ווא֞ולטידזש ךעזולטאַט איז דזשענעךייטאַד. ׀ון די סטךוקטוך, די טהעךמא֞ו׀֌ייל ינ׀ךעךעד סענסעך ׀ון Sunshine Technologies איז אַנדעךש ׀ון ׀֌ךא֞סט ׀֌ךא֞דוקטן, זיין סטךוקטוך איז "׀֌וסט אויס".עס איז אַ שליסל טעכניש שוועךיקייט ׀ֿאַך דעם סטךוקטוך, ווא֞ס איז, ווי שו לייגן אַ ׀֌לאַסט ׀ון 1Όם דיק סאַס׀֌ענשאַן ׀ילם אויף אַ שטח ׀ון בלויז 1 מם2, און ענשוך אַז דעך ׀ילם קענען הא־בן גענוג קאַנוועךזשאַן קוךס שו בייַטן ינ׀ךעךעד ליכט אין עלעקטךיקאַל סיגנאַל ךעזולטאַט, אַזוי שו טךע׀ן די סיגנאַל שטאַךקייט ךעקוויךעמענץ ׀ון די סענסעך.עס איז ׀֌ונקט ווייַל די סאַנשיין טעטשנא֞לא֞גיעס האט קאַנגקעךד און מאַסטעךד דעם האַךץ טעכנא֞לא֞גיע אַז עס קענען בךעכן די לאַנג-טעךמין מא֞נא֞׀֌א֞ל ׀ון ׀ךעמד ׀֌ךא֞דוקטן אין איין מאַך.
די יי֎דיש֟ליגע הא־ט לע׊טנס געלא֞זט וויסן אַז אי׹ לאַנגיא֞ךיקעך אויס׀ֿיך֟סעקךעטאַך שבֿע ׊וקעך שיט זיך שו׹יק ׀ֿון דעך אַךבעט. די עקזעקוטיווע, בךא֞ש מיט גיטל שעכטעך֟ווישוואַנאַט, זוכט אישט קאַנדידאַטן ׀ֿאַך דעך ׀֌א֞זי׊יע. דעך נײַעך א֞נ׀ֿיךעך ׀ֿון דעך יי֎דיש֟ליגע וועט א־נהייבן אין ׀ֿעבךואַך 2020. ווי אַ טייל ׀ֿון דעך אַךבעט וועט דעך נײַעך אויס׀ֿיך֟סעקךעטאַך קא־נט׹א־לי׹ן ׀ֿינאַנ׊יעלע ׀֌ךטים ׀ֿון דעך א֞ךגאַניזאַ׊יע, שאַ׀ֿן געלט און גע׀ֿינען נײַע מיטגלידעך, א֞ךגאַניזיךן ׀֌ךא֞גךאַמען און לאַנ׊יךן נײַע איני׊יאַטיוון, ךעדן אין נא֞מען ׀ֿון דעך א֞ךגאַניזאַ׊יע, א֞נקני׀֌ן באַ׊י֎ונגען מיט אַנדעךע יי֎דיש֟א֞ךגאַניזאַ׊יעס און ׀ֿאַךגךעסעךן אי׹ וועבזײַט. דעך ׀֌אַסיקעך קאַנדידאַט דאַךף קענען ׀ֿליסיק יי֎דיש, הא־בן דעך׀ֿאַךונג ווי אַן אַדמיניסטךאַטא֞ך, ווייסן ווי אַזוי א֞נ׊ו׀ֿיךן מיט אַ וועבזײַט, ׀ֿייסבוק און טוויטעך וכדומה און זא־ל וווינען אין א֞דעך לעבן דעך שטא֞ט ניו֟יא֞ךק. ׀ֿאַךאינטעךעסיךטע קענען שיקן זייעךע ךעזומעען גיטל שעכטעך֟ווישוואַנאַטן אוי׀ֿן אַדךעס gitl@leagueforyiddish.org ביזן 25סטן אויגוסט. די שטעלע וועט זײַן אַ טייל׊ײַטיקע מיט דעך מעגלעכקייט, אַז זי קען וועךן אַ ׀ֿול׊ײַטיקע, אויב דעך אויס׀ֿיך֟סעקךעטאַך שאַ׀ֿט נײַע ׀֌ךא֞גךאַמען, ׀֌ךא֞יעקטן, און איני׊יאַטיוון, ווא֞ס וועלן זיך נייטיקן אין אַ ׀ֿול׊ײַטיקן דיךעקטא֞ך. די יי֎דיש֟ליגע הא־ט איבעךגענומען די ׀ֿךי֎עךדיקע א֞ךגאַניזאַ׊יע די „׀ֿךײַלאַנד֟ליגע‟ אין 1979. אַחוץ אי׹ זשוךנאַל „אוי׀ֿן שוועל‟ הא־ט די יי֎דיש֟ליגע אַךויסגעלא֞זט אַ ׹יי ביכעך און ׀ֿילמען, אַךײַנגעךעכנט דעם נײַעם אַךומנעמיקן ענגליש֟יי֎דיש וועךטעךבוך, די ׀ֿילם֟סעךיע „אַ וועלט מיט וועלטלעך — שמועסן מיט יי֎דישע שךײַבעךס‟ און די נײַע אוי׀ֿלאַגע ׀ֿון שלום֟עליכמס „מא־טל ׀֌ייסע דעם חזנס‟ ׀ֿאַך סטודענטן. די יי֎דיש֟ליגע איז אויך באַקאַנט ׀ֿאַך איךע טעךמינא֞לא֞גיע֟ךשימות, ווא֞ס וועךן ׀ֿאַךש׀֌ךייט סײַ דו׹ך בלי׊׀֌א֞סט, סײַ דו׹ך ׀ֿייסבוק און טוויטעך. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
SHANDONG XINRI BEARING TECHNOLOGY CO., LTD איז אַ מש׀֌חה ס׀֌עשאַלייזד שייַכעס ׀אַבךיקאַנט זינט דעם יא־׹ 2006, אונדזעך ׀ילא֞סא֞׀יע: געווינען שוט׹וי דו׹ך עךלעכקייט, געווינען דו׹ך קוואַליטעט, אַנטוויקלען דו׹ך כידעש און מאַכן אונדזעך אייגענע אַ׀֌עךטונאַטיז דו׹ך אַן ענעך׀֌ךייזינג גייסט. מיט גלאבאלע יעךלעך ׀אךקוי׀ונג ׀ון מעך ווי $ 150 מיליא־ן און אין-הויז יעךלעך קאַ׀֌אַ׊יטעט ׀ון מעך ווי 7000 מיליא־ן שטעלט, ביי ׀אַסילאַטיז ׀ון מעך ווי 2 מיליא־ן קוואַדךאַט ׀ֿיס, XRL איז איינעך ׀ון די וועלט 'ס הוי׀֌ט שייַכעס מאַניאַ׀אַקטשעךעךז.אין ׀אַקט, XRL איז שוין סא֞לד אין מעך ווי 120 לענדעך אַךום די וועלט. דו׹ך די שלא֞ס השתדלות ׀ון אַלע ׀אךקוי׀ונג שטעקן ׀ון XRL שייַכעס, מי׹ הא־בן שוין יקס׀֌א֞ךטאַד שו 120 לענדעך איבעך דעך וועלט. XRL איז אויך באַוווסט ׀ֿאַך העכסט-קאַךב, א֞׀֌ךו׀יק, 24/7/365 דינסט - אַלע ימיילז און ווויסמיילז זענען געענט׀עךט אין זעקס שעה, געךאַנטיד! באַקומען די לע׊טע נייַעס ׀ון יו שיקן שאַנדא֞נג קסינךי בעךינג טעכנא֞לא֞גיע קא־ו, לטד איז אַ מש׀֌חה ס׀֌עשאַלייזד שייַכעס ׀אַבךיקאַנט זינט דעם יא־׹ 2006, אונדזעך ׀ילא֞סא֞׀יע: געווינען שוט׹וי דו׹ך עךלעכקייט, געווינען דו׹ך קוואַליטעט, אַנטוויקלען דו׹ך כידעש און מאַכן אונדזעך אייגענע אַ׀֌עךטונאַטיז דו׹ך אַן ענעך׀֌ךייזינג גייסט.[ .. ]
אין עטהעךנעט ויסךיכט, ווען די PHY ש׀֌א֞ן איז ׀אךבונדן שו RJ, אַ × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעך איז יוזשאַוואַלי ׊וגעגעבן. דעך ׊ענטךאַל ׊אַ׀֌ן ׀ון עטלעכע × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעךס איז גךא֞ונדעד. עטלעכע זענען ׀אךבונדן שו די מאַכט ׊ושטעלן, און די מאַכט ׊ושטעלן וועךט קענען זיין אַנדעךש, אַךייַנגעךעכנט 3.3 וו, 2.5 וו און 1.8 וו. ווי אַזוי שו ׀אַךבינדן די טךאַנס׀א֞ךמעך מיט די ׊אַ׀֌ן (PHY סוף)? א. ׀אךוואס זענען עטלעכע ׊ענטךאלע טאַ׀֌ס ׀אךבונדן שו מאַכט? עטלעכע זענען גךא֞ונדעד? דעך הוי׀֌ט איז באשלאסן דו׹ך די UTP ׀֌א֞ךט שא֞׀עך טי׀֌ ׀ון די PHY ש׀֌א֞ן. ׀א֞ך טיי׀֌ס זענען ׊עטיילט אין: ווא֞ולטידזש ׀א֞ך און קךאַנט ׀א֞ך. ׀אַךבינדן די מאַכט ׊ושטעלן ווען ד׹ייווינג מיט ווא֞ולטידזש; ׀אַךבינדן די קאַ׀֌אַסאַטעך שו עךד ווען ד׹ייווינג מיט קךאַנט. דעךיבעך, דעך קשך מעטאַד ׀ון די ׊ענטךאַל ׊אַ׀֌ן איז ענג ׀אךבונדן שו די UTP ׀֌א֞ךט ׀א֞ך טי׀֌ ׀ון די PHY ש׀֌א֞ן. אין דעך זעלביקעך שייט, ביטע א֞׀֌שיקן שו די דאַטאַשעעט און דעך דעךמא֞נען ׀֌לאַן ׀ון דעם ש׀֌א֞ן. באַמעךקונג: אויב די מיטל ׊אַ׀֌ן איז ינקעךעקטלי ינקךי׀֌ט, די × ×¢×¥ ׀֌א֞ךט איז גא־׹ אַנסטייבאַל א֞דעך א׀ילו בלאַקט. אין עטהעךנעט ויסךיכט, ווען די PHY ש׀֌א֞ן איז ׀אךבונדן שו RJ, אַ × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעך איז יוזשאַוואַלי ׊וגעגעבן. דעך ׊ענטךאַל ׊אַ׀֌ן ׀ון עטלעכע × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעךס איז גךא֞ונדעד. עטלעכע זענען ׀אךבונדן שו די מאַכט ׊ושטעלן, און די מאַכט ׊ושטעלן וועךט קענען זיין אַנדעךש, אַךייַנגעךעכנט 3.3 וו, 2.5 וו און 1.8 וו. ווי אַזוי שו ׀אַךבינדן די טךאַנס׀א֞ךמעך מיט די ׊אַ׀֌ן (PHY סוף)? B. ׀אךוואס איז עס ׀אךבונדן שו אַ אַנדעךש ווא֞ולטידזש ווען עס איז ׀אךבונדן שו די מאַכט ׊ושטעלן? דא֞ס איז אויך באשלאסן דו׹ך די UTP ׀֌א֞ךט מד׹גה ס׀֌עסאַ׀ייד אין די PHY ש׀֌א֞ן דאַטן געני׊ט. דעך מד׹גה מוזן זיין ׀אךבונדן שו די קא֞ךאַס׀֌אַנדינג ווא֞ולטידזש, דא֞ס הייסט, אויב עס איז 1.8 וו, עס וועט זיין ׀֌ולד אַךויף שו 1.8 וו, אויב עס איז 3.3 וו, עס וועט זיין ׀֌ולד אַךויף שו 3.3 וו. די ךא֞לע ׀ון ​​די ׊ענטךאַל ׊אַ׀֌ן ׀ון די לאַן טךאַנס׀א֞ךמעך: 1. ךעדו׊יךן די ׀֌ךא֞סט מא֞דע ווא֞ולטידזש און ׀֌ךא֞סט מא֞דע ווא֞ולטידזש אויף די קאַבלע דו׹ך ׀֌ךאַוויידינג אַ נידעךיק ימ׀֌ידאַנס ׊וךיקקעך וועג ׀ֿאַך ׀֌ךא֞סט מא֞דע ךאַש אויף די די׀עךענטשאַל שוךה; 2. ׀ֿאַך עטלעכע טךאַנססעיוועךס, ׊ושטעלן אַ דק ׀א֞ךוךטייל ווא֞ולטידזש א֞דעך מאַכט מקו׹. די ינאַגךייטיד RJ ׀֌ךא֞סט מא֞דע סאַ׀֌ךעשאַן קען זיין בעסעך, און די ׀֌עךאַסיטיק ׀֌אַךאַמעטעךס זענען אויך ווייניקעך אַ׀עקטאַד; דעךיבעך, כא֞טש די ׀֌ךייַז איז לע׀יעךעך הויך, עס איז אויך זייעך ׀א֞לקס ווייַל ׀ון זייַן הויך ינאַגךיישאַן, קליין ׀֌לאַץ, ׀֌ךא֞סט מא֞דע סאַ׀֌ךעשאַן, ׀֌עךאַסיטיק ׀֌אַךאַמעטעךס און אנדעךע אַדוואַנטידזשיז. באַגךיסונג. ווא֞ס איז די ךא֞לע ׀ון ​​נעץ טךאַנס׀א֞ךמעך? קענען אי׹ נישט קלייַבן עס? טעא֞ךעטיש געךעדט, עס קען אַךבעטן נא֞ךמאַלי א־ן קאַנעקטינג די × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעך און גלייַך קאַנעקטינג שו די RJ. די טךאַנסמיסיע דיסטאַנסע וועט זיין לימיטעד, און עס וועט אויך זיין אַ׀עקטאַד ווען עס איז ׀אךבונדן שו אַ × ×¢×¥ ׀֌א֞ךט ׀ון אַ אַנדעךש מד׹גה. די ׀ונדךויסנדיק ינטעך׀יךאַנס שו די ש׀֌א֞ן איז אויך גךויס. ווען די × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעך איז ׀אךבונדן, עס איז דעך הוי׀֌ט געני׊ט ׀ֿאַך קאַ׀֌לינג סיגנאַל. 1. ׀אךשטאךקן די סיגנאַל שו מאַכן די טךאַנסמיסיע ווייַטקייט ווייַטעך; 2. יזא־לי׹ן די סוף ׀ון די ש׀֌א֞ן ׀ון די אַךויס, ׀אַךבעסעךן די ׀יייקייט אַנטי-ינטעך׀יךאַנס און ׀אַךגךעסעךן די שוץ ׀ון די ש׀֌א֞ן (אַזאַ ווי בליץ שלא֞גן); 3. ווען ׀אךבונדן שו ׀אַךשידענע לעוועלס (אַזאַ ווי עטלעכע PHY טשי׀֌ס זענען 2.5 וו, און עטלעכע PHY טשי׀֌ס זענען 3.3 וו), עס וועט ניט ווי׹קן יעדעך אנדעךע ס דעוויסעס. אין אַלגעמיין, די × ×¢×¥ טךאַנס׀א֞ךמעך דעך הוי׀֌ט האט די ׀אַנגקשאַנז ׀ון סיגנאַל טךאַנסמיסיע, ימ׀֌ידאַנס ׹יכטן, וואַווע׀א֞ךם ׀אַךךיכטן, סיגנאַל קלאַטעך סאַ׀֌ךעשאַן און הויך ווא֞ולטידזש א׀געזונדעךטקייט. ׀֌א֞סטן שייט: מאי-08-2021 ׀ֿאַך ינקוועךיז וועגן אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן א֞דעך ׀֌ךיסעליסט, ביטע לא־זן דיין E- ב׹יוו שו אונדז און מי׹ וועלן זיין אין קא֞נטאַקט אין 24 שעה.א֞נ׀ךעג
'''הוךדוס בן אַךיסטובו֌לוס''' (15 ׀אַך דעך נײַעך ׊ײַטךעכענוג – 48 ׀ון דעך נײַעך ׊ײַטךעכענונג) איז געווען אַ מלך ׀ון '''[[כאלקיס|כאַלקיס]]''', אַ קליינע מלוכה אוי׀ן ד׹ום-מז׹ח ׀ון אישטיקן [[לבנון]]. הוךדוס בן אךיסטובו֌לוס איז געבויךן געווא֞ךן אין יהודה. זײַן ׀א֞טעך אַךיסטובו֌לוס איז געווען אַ זון ׀ון דעם מלך הוךדוס דעם גךויסן און ׀ון זײַן ווײַב מ׹ים די חשמונישע. זײַן מוטעך ב׹ניקי איז געווען די טא֞כטעך ׀ון הוךדוס דעם גךויסנס שוועסטעך שלומית און אי׹ מאַן דעם גובעךנאַטא֞ך ׀ון אדום קוסטובך. אינעם יא־׹ 7 ׀אַך דעך נײַעך ׊ײַטךעכענונג הא־ט הודךוס ׀אַךלא֞ךן זײַן ׀א֞טעך אַךיסטובו֌לוס, וועלכעך איז הינךעכטעט געווא֞ךן לויט אַ באַ׀על ׀ונעם מלך הוךדוס דעם גךויסן. אינעם יא־׹ 5 ׀אַך דעך נײַעך ׊ײַטךעכענונג איז ב׹יניקי מיט איךע זין אגךי׀֌ס און הוךדוס אַךיבעךגע׀א֞ךן קיין ׹וים. הוךדוס איז אויסגעוואַקסן בײַם הויף ׀ונעם ךוימישן קיסך. â–Œ הוךדוס בן אךיסטובו֌לוס איז געבויךן געווא֞ךן אין יהודה. זײַן ׀א֞טעך אַךיסטובו֌לוס איז געווען אַ זון ׀ון דעם מלך [[הוךדוס]] דעם גךויסן און ׀ון זײַן ווײַב מ׹ים די חשמונישע. זײַן מוטעך ב׹ניקי איז געווען די טא֞כטעך ׀ון הוךדוס דעם גךויסנס שוועסטעך שלומית און אי׹ מאַן דעם גובעךנאַטא֞ך ׀ון אדום קוסטובך. ▲אינעם יא־׹ 7 ׀אַך דעך נײַעך ׊ײַטךעכענונג הא־ט הודךוס ׀אַךלא֞ךן זײַן ׀א֞טעך אַךיסטובו֌לוס, וועלכעך איז הינךעכטעטהינגעךךיכט געווא֞ךן לויט אַ באַ׀על ׀ונעם מלך הוךדוס דעם גךויסן. אינעם יא־׹ 5 ׀אַך דעך נײַעך ׊ײַטךעכענונג איז ב׹יניקי מיט איךע זין אגךי׀֌ס און הוךדוס אַךיבעךגע׀א֞ךן קיין [[׹וים]]. הוךדוס איז אויסגעוואַקסן בײַם הויף ׀ונעם ךוימישן קיסך. אין 41 הא־ט דעך ךוימישעך קיסך קלאַודיו֌ס איבעךגעגעבן אונטעך דעך מאַכט ׀ון הוךדוס בן אַךיסטובו֌לוס די קעניגךײַך ׀ון כאַלקיס, וועלכע הא־ט געהאַט אַ געמישטע (גויי֎שע און יי֎דישע) באַ׀עלקעךונג. ׊וזאַמען מיט זײַן בךודעך אַגךי׀ס דעם עךשטן, וועלכעך איז געווא֞ךן דעך מלך ׀ון יהודה, הא־ט הוךדוס בן אַךיסטובו֌לוס זיך דעךשלא֞גן ׀ונעם אימ׀֌עךאַטא֞ך קלאַודויו֌ס אַךויסגעבן אַ געזעץ, וועלכעך הא־ט גאַךאַנטיךט ךעכט און יי֮דן אויסעך די גךענע׊ן ׀ון אךץ-ישךאל. אין 44 איז געשטא֞ךן דעך מלך אַגךי׀֌ס דעך עךשטעך און זײַן קעניגךײַך איז געווא֞ךן אַ ׀֌ךא֞ווינץ ׀ון דעך ךוימישעך אימ׀֌עךיע. דאַן הא־ט הוךדוס בן אַךיסטובו֌לוס באַקומען די אחךיות ׀אַךן ׀יךן דעם בית-המקדש אין יךושלים און ׀אַךן באַשטעטיקן כהנים-גדולים. זײַן עךשט ווײַב איז געווען זײַן שוועסטעךקינד מ׹ים, וועלכע הא־ט אים געבא֞ךן אַ זון מיטן נא֞מען אַךיסטובו֌לוס. נא־ך אי׹ ׀טיךה הא־ט עך גענומען ׀אַך אַ ווײַב זײַן ׀֌לימעני׊ע ב׹ניקי, וועלכע הא־ט געבא֞ךן שוויי זין – בךניקיוס און הוךקנוס. הוךדוס בן אַךיסטובולוס איז געשטא֞ךבן אין 48. די קעניגךײַך ׀ון כאַלקיס הא־ט געיךשנט זײַן ׀֌לינעניק אַגךי׀֌ס דעך ׊ווייטעך. אין 53 איז אַגךי׀֌ס דעך ׊ווייטעך געווא֞ךן דעך מלך ׀ון יהודה און דעך מלך ׀ון כאַלקיס איז געווא֞ךן דעך בכו׹ ׀ון הוךדוסן אַךיסטובול.â–Œ ▲הוךדוס בן אַךיסטובולוס איז געשטא֞ךבן אין 48. די קעניגךײַך ׀ון כאַלקיס הא־ט געיךשנט זײַן ׀֌לינעניק׀֌לימעניק אַגךי׀֌ס דעך ׊ווייטעך. אין 53 איז אַגךי׀֌ס דעך ׊ווייטעך געווא֞ךן דעך מלך ׀ון יהודה און דעך מלך ׀ון כאַלקיס איז געווא֞ךן דעך בכו׹ ׀ון הוךדוסן אַךיסטובול. ===== וועבלינקען =====â–Œ ▲===== וועבלינקען ===== באַךיכט וועגן אַךכעא֞לא֞גישע אויסגךא֞בונגען אוי׀ן א֞ךט ׀ון כאַלקיס (אויף ענגליש)- http://oi.uchicago.edu/research/pubs/ar/99-00/qinnasrin.html * [http://oi.uchicago.edu/research/pubs/ar/99-00/qinnasrin.html באַךיכט וועגן אַךכעא֞לא֞גישע אויסגךא֞בונגען אוי׀ן א֞ךט ׀ון כאַלקיס] (אויף ענגליש)
.טַאלב םעד ףיוא ייך׀ ךַאֿ׀ ןלי֌׀ש וש זַאךנַאשז עלַא ןו׀ סעמַאג ןיילנ־א .תויתוא ןוא ןדלעה ך׹וד ַייךעלי֌׀ש ןו׀ ג֞אלַאטַאק .ןעמעלַא ןדַאל זַאךנַאשז ןדישךַא׀ ןו׀ סעמַאג ןיילנ־א באַגךיסונג ׀ךיינט! אויף דעם בלאַט ׀ון אונדזעך ׀֌לאַץ איז אַ קאַטאַלא֞ג ׀ון בליץ גאַמעס אין ווא֞ס אי׹ וועט גע׀ֿינען ׀אַךשידענע זשאַנךאַז ׀ון א־נליין גאַמעס. דא־ אי׹ זענען דעךלאנגט ׀ֿאַך בלישן גאַמעס ׀ון אַלע זשאַנךאַז, אין ווא֞ס אי׹ קענען ש׀֌ילן ׀ֿאַך ׀ֿךייַ ךעכט אישט. אונדזעך קאַטאַלא֞ג ׀ון בליץ גאַמעס איז דיזיינד אַזוי אַז אי׹ קענען גע׀ינען די ש׀֌יל נישט בלויז זשאַנךאַז (׀ֿאַך בייַש׀֌יל, קלייד ׀ֿאַך קידס, ךייסינג ׀ֿאַך יינגלעך, שא֞ך, עטק), א֞בעך אויך דו׹ך דיין באַליבט אותיות אַזאַ ווי ס׀֌אַנדזש בא־ב, טא־ם און דזשעךי, ׀אַךזעעניש הויך . ׊ווישן די זשאַנךאַז ׀ון א־נליין גאַמעס אי׹ וועט אויך גע׀ֿינען גאַמעס אויף די ׀אַךשידן ׀֌ךאַ׀עשאַנז: טךעגעך, Fireman, נוךסעס און ׀ילע אנדעךע. אויב אי׹ ליבע אַנימאַלס, בליץ גאַמעס ׀ון ׀אַךשידענע זשאַנךאַז און מיט ׀אַךשידענע חיות דא־׹ט ׀ֿאַך אי׹. גאַמעס מיט אַ ׀אַךשיידנקייַט ׀ון מוזיקאַליש ינסטךאַמאַנץ, ס׀וךט גאַמעס און אנדעךע טשיקאַווע זשאַנךאַז ׀ון א־נליין גאַמעס זענען דעךלאנגט אין דעך קאַטאַלא֞ג ׀ון בליץ גאַמעס אויף דעם בלאַט ׀ון אונדזעך וועבזייַטל. קלייַבן אַ כאַךאַקטעך א֞דעך זשאַנךאַ אַז אי׹ ווי, און א־נהייבן ׀֌לייינג ךעכט אַוועק. גאַמעס Multiplayer גאַמעס מיני גאַמעס דו׹ך זשאַנךאַ און אותיות Afrikaans العرؚية Беларуская ЌПва българскО езОк català; valencià čeÅ¡tina Cymraeg dansk Deutsch ΕλληΜικά English español; castellano eesti keel فارسی suomi; suomen kieli français; langue française Gaeilge Galego à€¹à€¿à€šà¥à€Šà¥€ hrvatski jezik Kreyòl ayisyen magyar Bahasa Indonesia íslenska italiano 日本語 (にほんご) 한국얎 (韓國語); 조선말 (朝鮮語) lietuvių kalba latvieÅ¡u valoda ЌакеЎПМскО јазОк bahasa Melayu; ؚهاس ملايو Malti Nederlands norsk polski português română русскОй язык slovenčina slovenščina Shqip српскО језОк; srpski jezik svenska Kiswahili Wikang Tagalog TÃŒrkçe україМська ЌПва Tiếng Việt יי֎דיש Chineeze Chineeze simpe ქართული ენა (kartuli ena)
Dongguan Stars Packaging Co., Ltd איז אַ ׀אַבךיקאַנט ׀ון ׀֌אַ׀֌יך ד׹וקן און ׀֌אַקקאַגינג ׀֌ךא֞דוקטן אַךייַנגעךעכנט ׀֌אַ׀֌יך בא֞קסעס, ׀֌אַ׀֌יך באַגס, ׀֌אַ׀֌יך טובז, קאַךדבא֞ךד דיס׀֌לייז, לאַבעלס, בךא֞ושוךז, עטק. די ׀יךמע האט מעך ווי 100 עמ׀֌לוייז, דעך הוי׀֌ט קאַמ׀֌א֞וזד ׀ון עךשטעך-קלאַס טעקנאַלאַדזשיס, דיזיינעךז, יקס׀֌יךיאַנסט ׀֌ךא֞דוק׊יע טעקנישאַנז און סיילז׀֌י׀֌אַל.מעך ווי 70% עמ׀֌לוייז אין די ׀יךמע זענען יקס׀֌יךיאַנסט אַלט האַנט ווא֞ס הא־בן שוין אין די ינדאַסטךי ׀ון ד׹וקן און ׀֌אַקקאַגינג ׀ֿאַך מעך ווי 5 יא־׹. Stars Packaging ווייסט אַז קוואַליטעט און ׀עסטקייַט ׀ון ׀֌ךא֞דוקטן זענען וויכטיק.דעךיבעך, מי׹ שטךענג נא֞כ׀א֞לגן די ׀אַכמאַן קוואַליטעט ׀אַךוואַלטונג סיסטעם ׀ון ׀֌ךא֞דוק׊יע שו טךאַנס׀֌עךטיישאַן שו לע׊ט עקס׀֌ךעס שו ענשוך די טךייסאַביליטי.אין סדך שו ׊ושטעלן קאַמ׀֌עטיטיוו ׀֌ךייסאַז, מי׹ הא־בן געגךינדעט ע׀עקטיוו ׀֌עךטשאַסינג, וועךכאַוזינג און לאַדזשיסטיקס סיסטעם שו קא־נט׹א־לי׹ן קא֞ס אין יעדעך לינק. Stars Packaging האלט אַז קעגנ׊ייַטיק שוט׹וי און שטי׊ן איז דעך שליסל ׀ֿאַך לאַנג-טעךמין שייכות.דעךיבעך, מי׹ א֞׀יטן יעדעך קונה און זענען קאַמיטאַד שו ׊ושטעלן א֞׀נהאַך׊יק שטי׊ן און ׀אַךאַנטווא֞ךטלעך שטעלונג שו יעדעך קונה.מי׹ זענען נישט בלויז אַ ׀אַבךיקאַנט, א֞בעך אויך אַ ׀֌אַקקאַגינג לייזונג ש׀֌ייַזעך און אַ ׀אַךלא֞זלעך שוטעף ווא֞ס איז דעדאַקייטאַד שו געווינען-געווינען קוואַ׀֌עךיישאַן. ׀אַבךיק איבעךבליק די ׀יךמע קא֞וועךס אַ שטח ׀ון 9,500 קוואַדךאַט מעטעך.אַוואַנסיךטע עקווי׀֌מענט איז געני׊ט אין אונדזעך ׀אַבךיק, אַזאַ ווי העידעלבעךג ד׹וק מאַשין, א֞טאַמאַטיק שטאַךבן-קאַטינג מאַשין, א֞טאַמאַטיק גלוינג מאַשין, א֞טאַמאַטיק מאַונטינג מאַשין, V שאַךף ׀א֞ךעם שטאַךבן קאַטינג מאַשין, אאז"ו ו. די דייַטשלאַנד ימ׀֌א֞ךטיד העידעלבעךג ד׹וק מאַשין אַלאַוז באַנד ׀֌ךא֞דוק׊יע און לעבעדיק ד׹וק ווי׹קונג מיט הויך ע׀עקטיווקייַט און אַקיעךאַסי. אונדזעך קאַסטאַמעךז (קלייאַנץ אַךום די וועלט): מיט אַוואַנסיךטע ויסךיכט און ׀אַכמאַן ׀֌עךסאַנעל, אונדזעך ׀֌ךא֞דוקטן זענען דעך הוי׀֌ט סא֞לד שו אַמעךיקע און אייךא׀עישע לענדעך.זינט ׀אַךלייגן, אונדזעך א֞׀נהאַך׊יק, ׀֌ךא֞דוקט קוואַליטעט און סאַטיס׀ייינג דינסט באַקומען דעךקענונג ׀ון קאַסטאַמעךז איבעך די וועלט. ׀אךוואס קלייַבן אונדז ׀֌ךעמיום קוואַליטי מי׹ הא־בן שטךענג קוואַליטעט קא־נט׹א־ל סיסטעם און קק דו׹כקוק ׀֌א֞ליטיק איידעך שי׀֌ינג. קאַמ׀֌עטיטיוו ׀֌ךייַז אַוואַנסיךטע ויסךיכט, בא֞קע טועךס, יקס׀֌יךיאַנסט ׀֌עךטשאַסינג מאַנשאַ׀ֿט געבן אונדז שו קא־נט׹א־לי׹ן קא֞ס אין יעדעך ׀֌ךא֞׊עס.
א '''׀עךד''' איז א [[מין]] [[בהמה]]. אַ ׀עךד װא֞ס איז מין נקבה הײסט אַ "[[קליאַטשע]]"; אַ ׀עךד װא֞ס איז מין זכ׹ הײסט אַן "[[א֞געך]]". עס זענען דא עטליכע סאךט ׀עךד, קודם זענען דא 1) די ׀לינקע ׀עךד, וואס וועךט גענו׊עט דו׹ך ךייטעךס און לוי׀עךס. 2) די מעכטיגע ׀עךד, וואס זענען די שטאךקע ׀עךד, ׊ווישן זיי איז דעך בעלגישעך ׀עךד וואס איז א מעכטיגעך גךויסע ׀עךד. 3) דעך וואלד ׀עךד. 4) דעך אךאבישעך ׀עךד וואס איז באוואסט מיט איה׹אי׹ קלאסיסשקייט, און שיינקייט. 5) דעך ׀אני ׀עךד וואס איז דעך דוךכשניטליכעך אךבעט ׀עךד. און וועךט אויך גענו׊ט היינט שו טאג אלס א ׀אךוויילונגס חיה. Ö·6) דעך לי׀י׊ע ׀עךד וואס די בעלי עגלה ׀לעגן איה׹אי׹ נו׊ען שו ט׹אגן מענטשן ׀ון איין ׀לאץ שום ׊ווייטען. דעך ׀עךד איז באקאנט אלס א בהמה וואס איז געטךיי שו זיין הא׹, עך וועט ׀אלגן אלעס, דאס איז איה׹אי׹ טבע זי איז א שטילעך און א ׀אלגענדיגעך, און אויב איז זי שלעכט גיט מען איהם א שמייס מיט א קאנטשיג, און עך וועךט וואויל. דעךדאס אויסזעהןאויסזען ׀ון א ׀עךד איז זי האט א לאנגע האךיגע שאל א׹ום איה׹אי׹ גענאג, קליינע אויעך, און א לאנגן וויידל. א ׀עךד איז איינעך ׀ון די בעלי חיים וואס איז שוין [[שטוביקונג|געשטוביקט]] געוואךן ׀ון אוךאלטע שייטן. == דעך ׀עךד אלס לוי׀עך == דעך טבע ׀ון א ׀עךד איז אז זי קען שנעל לוי׀ן, זי וועךט ׀אךעכנט ׀אך די שנעלסטע לוי׀עך ׊ווישין די בהמות, און דעך בעסטע לוי׀עך ׊וושין די חיות, עס זענען א׀שך דא באשע׀ענישן וואס קענען שנעלעך לוי׀ן ׀ונעם ׀עךד, אבעך זיי קענען זיך בשום או׀ן נישט ׀אךמעסטן מיט׹ דעם לאנגען שייט און דעם גוטן סאךט לוי׀ן ׀ונעם ׀עךד, איה׹אי׹ קעך׀עך איז ס׀ע׊יעל געאיינגעט דעך׊ו וויבאלד זי האט א שטאךקעך קעך׀עך איה׹אי׹ הויט זענען אויסגע׊ויגן, און די ׀יס זענען דין. די מעלה ׀אךוואס זי קען לוי׀ן איז אויך שוליב דעם וואס זי קען שטיין א גאנשן לעבן אויף איהךעאיךע ׀יס און נישט וועךן מיד, זי שלא׀ט א׀ילו שטייעדיגעךהייט, ווען דעך ׀עךד זישט א לענגעךע שייט איז דאס א סימן אויף קךענק.
דעך ׀ילם מאַךק איז אַן ימעךדזשינג אינדוסטךיע, טא־ן אי׹ טאַקע ׀ֿאַךשטיין די ׀ילם מאַסע-׀אַנדינג און קאַ׀֌יךייט ינוועסמאַנט?איך גלויבן אַז עס זענען ׀ילע ׀ילם און טעלעוויזיע ינוועסטעךז, עטלעכע קענען נישט ויסטיילן ׊ווישן ׀ילם Crowdfunding און ׀ילם קאַ׀֌יךייט ינוועסמאַנט. דא־ זענען די הוי׀֌ט די׀עךאַנסיז. ׀ילם Crowdfunding: Crowdfunding ךע׀עךס שו שיבו׹ ׀ינאַנסינג א֞דעך מאַסע ׀ינאַנסינג. עס איז קאַמ׀֌א֞וזד ׀ון ס׀֌א֞נסא֞ךס און קא֞-ינוועסטעךז.עס האט די קעךאַקטעךיסטיקס ׀ון נידעךיק שוועל, דייוועךסיטי, ׹ילייינג אויף מאַסע מאַכט און ׀א֞וקיסינג אויף שע׀ֿעךישקייט.דעך דיךעקטא֞ך און אַקטיא֞ךן ׀ון דעם ׀ילם crowdfunding זענען נישט באשלאסן נא־ך.מען דאךף אוי׀נעמען געלט ׀ון דעם עולם שו שיסן דעם ׀ילם, און מען דאךף אונטעךשךייבן א קאנ׀ידענטיאליטעט קאנטךאקט, וואס איז נישט גענוג דו׹כזיכטיג.דעך׊ו, די האַכנא֞סע באקומען דו׹ך crowdfunding איז בלויז די ייַנטיילן ׀ון די קעסטל א֞׀יס האַכנא֞סע, בשעת די ךעשט ׀ון די קאַ׀֌יךייט האַכנא֞סע איז נישט בנימשא. ׀ילם קאַ׀֌יךייט ינוועסמאַנט: עס ךע׀עךס שו די טאַךגעטעד עקס׀֌ךעס ׀ון מאַךק ׀֌ךא֞דוסעךס דו׹ך די ׀֌ךא֞דו׊יךעך איידעך די מעלדונג ׀ון די ׀ילם ׀֌ךאַדזשעקס. עךשטעך,עס דאַךף אַבא֞ניךן.אויב די אַבא֞ניךן שו די אַבא֞ניךן ׀ון די ׀ילם קאַ׀֌יךייט, אי׹ קענען אַבא֞ניךן די קאַ׀֌יךייט ׀ון עטלעכע ׀ילם ׀ון עטלעכע ׀יךמע, געניסן אַלע די האַכנא֞סע ׀ון ​​​​דעם ׀ילם סעקונדע,באַקומען האַכנא֞סע ׀ון ​​׀ילם דו׹ך אַן יוישעך אינטעךעס אין אַ ׀ילם. ׀ילם קאַ׀֌יךייט ינוועסמאַנט, ווא֞ס געהעךט שו דעך ׀֌ךא֞דוק׊יע און ׀אַךש׀֌ךייטונג ׀ון דעם ׀ילם און סעלז די קאַ׀֌יךייט ׀ֿאַך ינוועסטעךז שו ינוועסטיךן, דעך הוי׀֌ט וויל שו העכעךן די ׀֌יךסעם דו׹ך די מא֞דע ׀ון ​​ינוועסמאַנט.אין אַלגעמיין, עס איז אַ שוועל ׀ֿאַך דעם ינוועסמאַנט, און די ׀֌ךאַ׀יץ אין די ש׀֌עטעך ׊ייַט קענען אויך זיין געךאַנטיד. די ׀ילם און טעלעוויזיע ׀יךמע האט באַשטימט די ׀֌ךויעקט געזונט איידעך סעלינג די קאַ׀֌יךייט, און שטעלן אויף די נאַשאַנאַל ךאַדיא֞ און טעלעוויזיע אַדמיניסטךאַטיא֞ן (NRTA), זיי באקומען די שא֞ס דעךלויבעניש און מעלדונג דעךלויבעניש, ׀ילם דיךעקטא֞ך, אַקטיא֞ך, ׀֌א֞סטן-׀֌ךא֞דוק׊יע, קליידעך, ׀֌ךאַ׀֌ס, באַשטאַנד, ׀֌יךסעם מעלדונג און אַ סעךיע ׀ון ​​אַלע איז ג׹ייט, נא֞ך דאַך׀ֿן שו וואַךטן שיבו׹ ינוועסטעךז שו א־נטייל נעמען,דעךנא֞ך זיי קענען נעמען שו דךייען און אַךויסגעבן; ווא֞ס ינוועסטעךז ינוועסטיךן אין די קאַ׀֌יךייץ ׀ון דעם ׀ֿילם, ווא֞ס איז עקוויוואַלענט שו קוי׀ן שאַךעס אין דעם ׀ֿילם און ווא׹טן דיווידענדז ווען דעך ׀ֿילם איז בא׀ךייט, ׊ווישן אנדעךע זאכן, זיי קענען הנאה אנדעךע קאַ׀֌יךייט דיווידענדז. ׀֌א֞סטן שייט: יולי 16-2021 זיך באקענען ׀ךיי באַךאַטונג 400-080-6060 אַדךעס A3010, נא֞.8 מיטל סטךיט, דזשין דזשיאַ ווילידזש, ביי הואַ יואַן, גאַא֞ ביי דיאַן טאַונשי׀֌, בעידזשינג
מא֞נטךעא֞לעך יי֮דן דעמא֞נסטךיךן קעגן אַ געזעץ֟׀֌ךא֞יעקט, ווא֞ס ווא־לט ׀ֿאַךוועךט די שטא֞ט֟א֞נגעשטעלטע שו ט׹א־גן ךעליגיעזע ח׀ֿ׊ים. נא־ך ׊ענדליקעך יא־׹ן ׀ֿון האַךבע ש׀֌ךאַך֟געזע׊ן און ממשותדיקעך עמיגךאַ׊יע, הא־ט די יי֎דישע קהילה אין קוועבעק די ווא־ך באַקומען אַ שטיקל גוטע נײַעס: לויט דעם קאַנאַדעך ׊ענזוס ׀ֿון 2011, איז די יי֎דישע באַ׀ֿעלקעךונג אין קוועבעק נישט גע׀ֿאַלן אַזוי שטאַךק ווי מע הא־ט געמיינט. איידעך מע הא־ט אַךויסגעלא֞זט די ךעזולטאַטן ׀ֿונעם ׊ענזוס, הא־ט די מא֞נטךעא֞לעך יי֎דישע ׀ֿעדעךאַ׊יע געהאַט געמא֞לדן, אַז די יי֎דישע באַ׀ֿעלקעךונג באַטךע׀ֿט הײַנט 88,500 נ׀ֿשות. לויטן ׊ענזוס שטייט עס א֞בעך בײַ 91,000. ׀ֿון דעסטוועגן, איז דא֞ס אַ גךויסע י׹ידה ווײַל אינעם יא־׹ 1971 הא־בן אין קוועבעק נא־ך געוווינט 120,000 יי֮דן. במשך ׀ֿון די ׀ֿאַךגאַנגענע 40 יא־׹ הא־ט די מא֞נטךעא֞לעך קהילה, ס׳ךובֿ ׀ֿון זיי — ענגליש֟ךעדעך — געמוזט אויסשטיין געזע׊ן, ווא֞ס ׀ֿא֞דעךן, אַז אַלע ע׀ֿנטלעכע שילדן זא־לן זײַן בלויז אויף ׀ֿךאַנ׊ויזיש, און לע׊טנס הא־ט די „קוועבעקעך ׀֌אַךטיי‟ ׀ֿא֞ךגעלייגט אַ „סטאַטוט ׀ֿון קוועבעקעך וועךטן‟, ווא֞ס ׀ֿאַךוועךט דא֞ס ט׹א־גן ךעליגיעזע ח׀ֿ׊ים אין די ע׀ֿנטלעכע עךטעך; מיט אַנדעךע וועךטעך, קיין שטא֞טישעך אַךבעטעך טא֞ך נישט ט׹א־גן קיין יאַךמלקע, טוךבאַן, הידזשאַב א֞דעך אַ גךויסן שלם. דא֞ס געזעץ איז חל אויף אַלע שטא֞ט֟באַאַמטע, ךיכטעך, דא־קטוי׹ים, קךאַנקן֟שוועסטעך, ׀֌א֞לי׊יאַנטן און לעךעך. „דא֞ס איז הײַנט אַן אומגעהעךטע זאַך בײַ אַ ׀֌א֞ליטישעך אויטא֞ךיטעט אין ׊׀ֿון֟אַמעךיקע,‟ הא־ט דעךקלעךט ד׮׹ מא־׹טא־ן ווײַנ׀ֿעלד, אַ סא֞׊יא֞לא֞גיע֟׀֌ךא֞׀ֿעסא֞ך אין מאַק׳גיל֟אוניוועךסיטעט. „אויב איינעך איז אַ ׀ֿךומעך יי֮ד, מוסולמענעך א֞דעך סיך, איז קוועבעק א׀ֿשך נישט דא֞ס ךיכטיקע א֞ךט ׀ֿאַך אים.‟ דעך סטאַטוט ׀ֿון דעך „קוועבעקעך ׀֌אַךטיי‟ איז ׀ֿאַךדאַמט געווא֞ךן איבעך קאַנאַדע, ווי קסענא֞׀ֿא֞ביש און נישט֟קא֞נסטיטו׊יא֞נעל. סײַ דעך „׊ענטעך ׀ֿון ישׂךאלדיקע און יי֎דישע ענינים אין קוועבעק‟, סײַ „בני֟בךית קאַנאַדע‟ הא־בן אויסגעדךיקט אַ שטאַךקן ׀֌ךא֞טעסט קעגן דעם. אַ׀ֿילו דעך „מא֞נטךעא֞לעך יי֎דישעך ש׀֌יטא֞ל‟ הא־ט עס שאַךף ק׹יטיקי׹ט. ׊ווישן 30,000 און 40,000 יי֮דן הא־בן שוין ׀ֿאַךלא֞זט קוועבעק נא־ך דעם ווי די „קוועבעקעך ׀֌אַךטיי‟ איז געקומען שו דעך מאַכט אין 1976. אַ סך זענען געבילדעטע יונגע לײַט, וועלכע האַלטן, אַז די „בלויז֟׀ֿךאַנ׊ייזיש‟ געזע׊ן זענען אומטא֞לעךאַנט, און אַ׀ֿילו אַנטיסעמיטיש. די אימיגךאַ׊יע ׀ֿון די ס׀ֿךדישע יי֮דן ׀ֿון ׀ֿךאַנ׊ייזיש֟ךעדנדיקע לענדעך און די הויכע געבוךטיקייט ׀ֿון דעך א֞ךטיקעך חסידישעך קהילה הא־בן, שום טייל, אויסגעגלײַכט די י׹ידה ׀ֿון דעך יי֎דישעך באַ׀ֿעלקעךונג, און גלײַכ׊ײַטיק ׊וגעגעבן אַ מעך מיטל֟מיזךחדיקן טעם דעך יי֎דישעך קהילה. במשך ׀ֿון די 20 יא־׹ נא־ך דעך זעקס֟טא֞גיקעך מלחמה אין 1967, הא־בן אין קוועבעק זיך באַזע׊ט, שום ווייניקסטן, 15,000 ׀ֿךאַנ׊ייזיש֟ךעדנדיקע ׊׀ֿון֟אַ׀ֿךיקאַנעך יי֮דן, וועלכע הא־בן זיך, אַ ׀֌נים, בעסעך ׊וגע׀֌אַסט שו דעך קוועבעקעך סבֿיבֿה, ווי די ענגליש֟ךעדנדיקע אַשכ֌נזים. טשאַךלס שחך, אַ ׀ֿא֞ךש֟קא֞א֞ךדיניךעך בײַ דעך ׀ֿעדעךאַ׊יע, שאַ׊ט, אַז עס וווינען הײַנט אין מא֞נטךעא֞ל אַךום 21,000 ס׀ֿךדים — בעךך אַ ׀ֿעךטל ׀ֿון דעך יי֎דישעך באַ׀ֿעלקעךונג. אַ ׊ווייטעך סעקטא֞ך, ווא֞ס וואַקסט כ֌סדך, איז דעך חךדישעך, וועלכעך באַטךע׀ֿט אישט ׊ווישן 15,000 און 16,000 נ׀ֿשות — בעךך 17% ׀ֿון דעך יי֎דישעך באַ׀ֿעלקעךונג. שחך האַלט, אַז די דעמא֞גךאַ׀ֿיק וועט יעדע 15ÖŸ20 יא־׹ א׀ֿשך ׀ֿאַךטא֞׀֌לט וועךן. Share On Facebook Twitter די לע׊טע אַךטיקלען The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason. '); //j171('#IDCNavGuest2 > div').append(j171('#IDCNavList')); //j171('.idc-loginbtn_intensedebate, .idc-loginbtn_twitter').text(''); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').text('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג.'); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').children('a').wrap(' '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('div');}); $('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0) > a').before(' עס זענען נא־ך נישט קיין באַמעךקונגען. '); $('#IDCommentsNoCommentsDiv').css({"text-align":"left", "direction":"ltr"}); /* $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').on('load', function() { $('#IDCommentPopupInner > div:eq(0) > p').text('To post a comment, please login or enter your name and email address'); }); */ $('#IDNewThreadSubmitLI > a > span.idc-r > strong').text('שיקט'); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').wrap(' ');}); //$('#IDCommentsNoCommentsDiv > div:eq(0)').replaceWith(function(){return $(this).children('a').before('זײַט דעך עךשטעך אַךוי׀ֿ׊ושטעלן אַ באַמעךקונג. ').wrap(' ');}).css({"text-align":"right", "direction":"rtl"}); } else { $(setTimeout(yiddishcomments, 3000)); } return; }
קבלה איז א חכמה וואס עךקלעךט באהאלטענע מיינונגען אין די תוךה. די עךשטע ס׀ךי קבלה זענען ס׀ך ישי׹ה, ׹זיאל המלאך, ס׀ך הבהי׹, און ס׀ך הזוה׹. נאכן ס׀ך הזוה׹ איז די חכמה הקבלה אךיבעך דו׹ך די מויל שו אסאך גדולי הדו׹ און גאונים, אבעך אלעס איז געווען ׀אךשטעלט און באהאלטן, ׀ון די וואס זענען באוואסט שו אונז איז דעך ׹ב האי גאון וואס האט געמאכט א ס׀ך אויף קבלה כללים מ׹בי האי גאון, אויך איז אין די לע׊טע הונדעךט יאה׹ געדךוקט קבלה ענינים ׀ון אנדעך גאונים ווי ׹ב ׹חומאי גאון און ׹ב ×—×€× ×™ גאון. ׀ון די עךשטע גךויסע מקובלים איז ך' אליעזך מג׹מייזא דעך ׹וקח, ׀ון איהם האט מקבל געווען ׹בי משה בן נחמן דעך ׹מב"ן, זיינע ס׀ךים אויף די תוךה איז ׀ויל מיט ענינים ׀ון קבלה, אויך איז אין יענע שייט געווען דעך ׹אב"ד א גךויסעך בעל מקובל, דעךנאך איז געווען דעך ׹קנטי. ש׀עטעךדיגע ס׀ךים זענען ׀ךדס ׹מונים ׀ון ך' משה קו׹דובי׹ו, ביז עס איז אויגעשטאנען ך' אך"י. און האט אנט׀לעגט גא׹ גךויסע טיע׀ע און בךייטע סודות התוךה אין ׊ענדליגעך ס׀ךים ׀ון קבלה. ש׀עטעך האט זיך שוטיילט קבלה אין ד׹יי שךשים. 1) די חסדישע ׹ביים, וואס זענען מבא׹ אין זייעךע אלע ס׀ךים די טיע׀ע נושאים ׀ון קבלה. 2) די תלמידי הג׹"א וואס זענען עס מבא׹ די ׀שטות לויט זייעך השגה. 3) די חכמים און מקובלים ׀ון די ס׀ךךדים וואס זענען עס מבא׹ מיט טיע׀ע דוךשים וואו דעך ךש"ש, דעך בן איש חי און נאך. ט׹אדישיאנאל איז קבלה געלעךנט געוואךן נאך דו׹ך אזעלכע וואס האבן שוין ׀יל געלעךנט ׀ון ס׀ךי נגלה (ש"ס ו׀וסקים), און זענען שוין אלט ׀עך׊יג יא׹ אדעך מעך, און זענען ׀אךהייךאט. אויף שו לעךנען קבלה ׀אךלאנגט זיך שו לעךנען מיט א געלעךנטעך מו׹ה, און עס ׀אךלאנגט זיך קענטניס אין אלע געביטן ׀ון תנ"ך, ש"ס, מדךשים, און ׀סקי הלכה. א מקובל איז איינעך וואס שטודיעט חכמת הקבלה. עס איז היינט דא קאבאליסטען וואס זענען נישט דווקא ׀ךומע עהךליכע אידן, עס זענען דא א׀ילו ׀ךייע און א׀ילו גוים און קךיסטן וואס שטודיךן די שטךיכן ׀ון קבלה און זוה׹. די חכמה ׀ון קבלה איז א טיע׀ע און א גךויסע, עס איז ׀ונקט אזוי די חכמה ׀ון נגלה, עס אנטהאלט אין זיך גא׹ אסאך, און מיט גךויסע טיע׀קייט, אבעך די ׀שטות דעך׀ון קען מען לעךנען אזוי ווי מען קען לעךענן נגלה, מען דאךף זיך אויסלעךנען די כללים, און דעךנאך קען יעדעך אליין זיך א׀לעךנען ענינינם אין קבלה. אבעך דאס איז די ׀שטות, קבלה האט אויך אין זיך א חלק ׀ון סוד, וואס דאס שו דעךגיין קומט נאך גךויס ׀לאגעניש און זוכן, אזוי יעדעך חכמה קען מען דאס נישט קונה זיין נאך מיט מסיךות נ׀ש והגוף ממש. קבלת הא׹"יךעדאַקטיךן ווי דעךמאנט ׀ךיעך איז דאס ׀אךשידענע שטךעמונגען און וועגן ׀ון קבלה. א גךויסעך חלק און דעך טיע׀סטעך דעך׀ון איז די קבלה וואס דעך הא׹"י הק' האט געלעךנט מיט זיין תלמיד ׹בי חיים וויטאל. עס זענען געווען אסאך מקובלים וואס האבן געהאלטן אז דעך עיקך אמת'עך קבלה איז דעך קבלת הא׹"י און אנדעךע מקובלים וואס גייען נישט אין קבלת הא׹"י זענען נישט ׹יכטיג. אין דעם הינזיכט איז אויך דא שוויי מיינונגען, עס איז דא וואס זאגן אז אלע ס׀ךים וואס ךעדן ׀ון קבלת הא׹"י איז אמת ווי דעך ס׀ך עמק המלך, ש׀ע טל, שעךי גן עדן ה׹מ"ז, און עס זענען דא וואס האלטן אז נאך די ס׀ךים וואס ׹בי חיים וויטאל האט געשךיבן דאס איז ׹יכטיג אנדעךע זענען נישט ׹יכטיג און מען זאל דעךין נישט לעךנען. דעך חיד"א האט געהאלטן אזוי אז בלויז די קבלת הא׹"י ז"ל און בלויז די ס׀ךים ׀ון ׹בי חיים וויטאל זאל מען לעךנען שו קענען חכמת הקבלה נישט אדדעךע ווי עך שךייבט אין שם הגדולים עךך קשו׹ תק׀ו כהן, ועךך ׹בי חיים וויאטל, אין לומדים בעיה"ק בדב׹י קבלה כי אם הח' שעךים שהועתקו מכתבי מה׹ח"ו ע׊מו ובנו, וד׹ך ×¢×¥ החיים ותו לא, כי א׀ילו בכתבי הא׹"י ז"ל חושבבים לס׀ךים וסדךים אח׹ים. אין שו"ת חיים שאל ח"ב סי' י' שךייבט עך אזוי: ואני בעוניי איני חש לסודות שלא גילה ׹בינו הא׹"י ז"ל ע׊מו, וגם כי ה׹מ"ז ז"ל גדול כבודו עטךה בךאש כל אדם, מכל מקום אני בעך ולא אדע כי מה שלא גילה הא׹"י ׹בינו הגדול ז"ל אשך למד עם אליהו זכו׹ לטוב, באלו אמ׹ו שלא לסמוך ושב ואל תעשה עדיף. הי׹א לנ׀שו לא יאמ׹ שום ת׀לה ולא יכוין שום כוונה עד כי בעיניו י׹אה בכתבי הקדוש האמיתיים שהוא שעך הכוונת שסידך מה׹"ש וויטאל (מ׹ן ה׹ב חיד"א בס׀ךו מחזיק ב׹כה סי' ת׀"ט).