| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 20,0040,001,ในพระบาลีเรียก <B>ปริณามคฺคิ</B> แปลว่า ไฟแปรอาหาร นับในพวก | |
| 20,0040,002,เตโชธาตุ เมื่อโลหิตที่เจือด้วยอาหารเดินซ่านไปทั่วสรรพางค์กาย | |
| 20,0040,003,อวัยวะนั้น ๆ ที่ต้องการอาหารชนิดใดเป็นเครื่องบำรุง ก็ดูดเอาอาหาร | |
| 20,0040,004,ชนิดนั้นไว้และคายของเสียออกแทน ความรู้สึกอิ่มเอิบชื่นบานและ | |
| 20,0040,005,มีกำลังเกิดมีด้วยเหตุนี้เอง ส่วนของเสียที่ปนอยู่ในโลหิต ไตกรอง | |
| 20,0040,006,เป็นปัสสาวะออกไปบ้าง เป็นไอหรือเป็นเหงื่อไหบออกมาตามขุมขน | |
| 20,0040,007,บ้าง เมื่ออาหารในกระเพาะหมด และกระเพาะต้องการอาหารอีกก็ | |
| 20,0040,008,จับหาใหม่ขึ้น ถ้าต้องการน้ำเข้าไปทำกายให้เย็นเกิดระหายขึ้นเอง เมื่อ | |
| 20,0040,009,อวัยวะเหล่านี้พิการไม่ทำธุระเป็นปกติ ความเจ็บก็เกิดมีการแก้ไขรักษา | |
| 20,0040,010,ด้วยกินยาและด้วยวิธีอย่างอื่น ก็เพื่อประโยชน์จะทำอวัยวะเหล่านั้น | |
| 20,0040,011,ให้กลับเป็นปกติอย่างเดิม. | |
| 20,0040,012,อนึ่ง ในการนี้มีทางสำหรับรู้สึกอยู่ภายนอก ๕ ทาง คือ ตา หู | |
| 20,0040,013,จมูก ลิ้น กาย ตานั้น มีเยื่อชนิดต่าง ๆ หุ้มเป็นชั้น ๆ มีสัณฐาน | |
| 20,0040,014,กลมศูนย์ไส้ประมาณ ๑ นิ้ว มีสีขาว ๆ เว้นไว้แต่ช่องที่รับแสงสว่าง | |
| 20,0040,015,ที่เรียกว่าตาดำ ตั้งอยู่ในช่องกระดูกแห่งกระโหลกศีรษะ มีเส้นประสาท | |
| 20,0040,016,ใหญ่ล่ามจากที่สุดข้างในเข้าไปถึงมัตถลุงค์ คือก้อนมันในกะโหลก | |
| 20,0040,017,ศีรษะ ในดวงตานั้น มีของใสเรียกว่าแก้วตา รูปรีและนูน มีน้ำ | |
| 20,0040,018,ชนิดต่าง ๆ ที่ใสเลี้ยงอยู่ มีเยื่อสีบังอยู่รอบในเรียกว่าตาดำ เว้น | |
| 20,0040,019,ช่องลมไว้กลาง ที่เป็นทางรับแสงสว่างที่เรียกว่าแววตา เยื่อสีนี้มี | |
| 20,0040,020,อาการดุจปากถุงมีหูรูด ถ้าอยู่ในที่สว่าง ก็รูดเข้าให้แววตาเล็ก เพื่อ | |
| 20,0040,021,กันแสงสว่าง ถ้าอยู่ในที่มืด ก็รูดออกให้แววตาใหญ่ เพื่อรับแสงสว่าง | |