finno-ugric-benchmark / valid /valid.smn-sme.json
maalitars
Adding evaluation and validation files
a57ff00
{"translation": {"smn": "Aanaar já Ucjuv sämmilijd eennâmtuálust šoodâi kuálástem- já pivdokulttuur uási.", "sme": "Anára ja Ohcejoga sámiide eanadoalus šattai guollebivdo- ja bivdokultuvrra oassi."}}
{"translation": {"smn": "Ennuv láá vädisvuođah, mut ennuv lii meid taggaar, mast puáhtá ilodiđ.", "sme": "Ollu leat váttisvuođat, muhto ollu lea maid dakkár, mas sáhttá iežas miela ilosmahttit."}}
{"translation": {"smn": "Taan miärádâsâst tohhui kesimáánust 2015 jotkâvaidâlem alemuu haldâttâhriähtán.", "sme": "Dan mearrádusas dahkkui geassemánus 2015 joatkkaváidda alimus hálddahusriektái."}}
{"translation": {"smn": "Tot vyejeet ulmuid patâreijen, tot nannee terrorism.", "sme": "Dat vuodjá olbmuid báhtareaddjin, dat nanne terrorismma."}}
{"translation": {"smn": "Sämisiärvádâh aalgij ornijdiđ já 1900-lovo pelimudo räi Suomâst toimmii sämiseervih.", "sme": "Sámesearvvuš álggii ortniidit ja 1900-logu gaskamuttu rádjai Suomas doibme sámesearvvit."}}
{"translation": {"smn": "Sämikielâ toimâttâh oovtâst säämi kielâraađijn kocá já oovded sämmilij säämi kielâlaavâst mainâšum kielâlâš vuoigâdvuođâi olášume.", "sme": "Sámegiela doaimmahat ovttas sámi giellaráđiin gohcá ja ovddida sámi giellalágas namuhuvvon sámiid gielalaš vuoigatvuođaid ollašuvvama."}}
{"translation": {"smn": "Ärbivuáváliih iäláttâsah já kietâtyejeh láá kenski stuárráb vaarâst lappuđ teikâ muttuđ aldapuátteevuođâst.", "sme": "Árbevirolaš ealáhusat ja giehtaduojit dat soitet lea eanemus uhkivuložin láhppot dehe nuppástuvvat lagas boahtteáigge."}}
{"translation": {"smn": "Tun lah vaaljâtohálâš ađai puávtáh riemmâđ iävtukkâssân jieijâd päikkikieldâ kieldâvaaljâin, jis tiävdáh čuávuvijd iävtuid:", "sme": "Dus lea válgagelbbolašvuohta dahjege sáhtát álgit evttohassan ruoktogielddat gielddaválggain, juos deavddát čuovvovaš eavttuid:"}}
{"translation": {"smn": "Peenuv lijkkoo sierâdiđ tain kuovttijn párnáin.", "sme": "Beana liiko stoahkat dainna guvttiin mánáin."}}
{"translation": {"smn": "Juohhum hiätu paasij áánsášhánnáá, tegu juvsâhánnáá.", "sme": "Juhkkojuvvon ovdu bázii nappo ánssáškeahttá, dego olatkeahttá."}}
{"translation": {"smn": "Mij kolgâp väldiđ vuoiŋâlâš já aamnâslâš kulttuur jieččân haaldun.", "sme": "Mii sápmelaččat galgat váldit vuoiŋŋalaš ja ávnnaslaš kultuvrramet min iežamet háldui."}}
{"translation": {"smn": "Ovdâulmuu vaaljâst roovvâdmáánust lijjii váidám ovdiih ovdâulmuukyevtis Raimo Gauriloff já Veikko Feodoroff sehe sämitige jeessân Tauno Haltta.", "sme": "Ovdaolbmo válggas golggotmánus ledje váidán ovdalaš ovdaolmmošguovttos Raimo Gauriloff ja Veikko Feodoroff sihke sámedikki lahttu Tauno Haltta."}}
{"translation": {"smn": "Tááláá ääigi nuorttâsämmiliih äässih iänááš uásin Aanaar kieldâ kuávlust já nuorttâlâškielâ sárnoo lohomere nabdojeh lemin s. 350.", "sme": "Odne nuortalaččat ásset váldoosiin Anára gieldda viidodagas ja nuortalašgiela hálliid lohkumearri árvvoštallo leat s. 350."}}
{"translation": {"smn": "Suullân 75-90% puoh sämikielâ sárnoo ulmuin kevttih tavesämikielâ.", "sme": "Árvvu mielde 75-90% buot sámegiela hálli olbmuin geavaha davvisámegiela."}}
{"translation": {"smn": "Motomin lâi kutkâ, kote ij oskom, et Kilimanjaro kávnoo.", "sme": "Oktii lei gotka gii ii jáhkkán Kilimanjaro gávdnot."}}
{"translation": {"smn": "Mij hárjuttep koskânân nanosmuvvee suáldátlii ohtsâšpargo, mii tuáimá pyereest já mii kuábbáá-uv riijkâst annoo áárvust.", "sme": "Hárjehat gaskaneamet nanosmuvvi militeara ovttasbarggu, mii doaibmá bures ja man goappáge riikkas atnet árvvus."}}
{"translation": {"smn": "Jeđe uccâ nieidâš muštái, et juovlâhhân lijjii forgâ.", "sme": "Ja de gal muitái unna nieiddaš ahte juovllat han leat fargga."}}
{"translation": {"smn": "Sämikulttuur lii siäilum jiešnálásâš já áinoošlajâsâš algâaalmugkulttuurin suddâlumviggâmušâin peerusthánnáá.", "sme": "Sámekultuvra lea seilon iešlágálažžan ja áidnalunddot eamiálbmotkultuvran suddadanfiggamušain fuolakeahttá."}}
{"translation": {"smn": "Algâaalmug kalga jieš anneeđ jieijâs tagarin.", "sme": "Eamiálbmot galgá ieš doallat iežas dakkárin."}}
{"translation": {"smn": "Suomâst lii jotonpieijum sämikielâi kyeskee kielâiäláskittemohjelm já Sämitigge lii čiälkkámušâstis huáputtâm iälákittemohjelm tooimânpieijâmij resurssijd já olášuttem.", "sme": "Suomas lea válmmaštallama vuolde sámegielaid guoskevaš gielaealáskahttinprográmma ja Sámediggi lea cealkámušas hoahpuhan ealáskahttinprográmma doaibmabijuid resurssaid ja ollašuhttima."}}
{"translation": {"smn": "Maadâ-Suomâst láá ain sämialgâliih sajenoomah muštootmin kuávlu tovláá naavdâšmist.", "sme": "Mátta-Suomas lea ainge sápmelašvuđot báikenamat muittuheamin guovllu dološ návddašeamis."}}
{"translation": {"smn": "Meid viärutteijee peerustškuođij tave Sämienâmist.", "sme": "Maiddái vearuheaddji beroštuvai davvi Sámis."}}
{"translation": {"smn": "Teháliih hástuseh láá ennuu.", "sme": "Hástalusat leat ollu ja dehálaččat."}}
{"translation": {"smn": "Taan uáinust mun sáárnum onne siisâvarriimist, torvolâšvuođâst já ekonomiast.", "sme": "Dán geahččanguovllus hálan odne sisafárremis, dorvvolašvuođas ja ekonomiijas."}}
{"translation": {"smn": "Jis lah monnii eres eennâm aalmugjeessân, te uážuh jienâstiđ kieldâvaaljâin, jis", "sme": "Juos leat muhtun eará riikka riikkavuloš, oaččut jienastit gielddaválggain, juos"}}
{"translation": {"smn": "- \"Toos kale jiem osko ovdilgo uáinám!\" eeđâi viššâlis kutkâ, já puoh suu viiljah lijjii siämmáá mielâ suin.", "sme": "- \"Dien gal in jáhke ovdalgo oainnán!\" dajai barggánis gotka, ja buot su vieljat ledje suinna ovttaoaivilis."}}
{"translation": {"smn": "Puoh sämmiliih, kiäh láá riemmâm máttáátteijen já peivitipšopargen lääččih sämikulttuur jotkuuvâšvuođâ.", "sme": "Buot sápmelaččat, geat leat vuolgán oahpaheaddjin ja beaivedikšunbargin ráhkadit sámi kultuvrra jotkkolašvuođa."}}
{"translation": {"smn": "Sämmilij ohtâvuođâ jieijâs kielân já kulttuurân hiäjusmui.", "sme": "Sámiid oktavuohta iežas gillii ja kultuvrii hedjonii."}}
{"translation": {"smn": "Moonnâm vyesimáánust Tave-Suomâ haldâttâhriehti hilgoi puoh vaidâlmijd, moh lijjii tohhum nuorttâlij ovdâolmoošvaaljâst.", "sme": "Mannan miessemánus Davvi-Suoma hálddahusriekti hilggui visot váidagiid mat ledje dahkkon nuortalaččaid ovdaolbmoválggas."}}
{"translation": {"smn": "Sämitige juurdân lii ohtsâštoimâguin ovdediđ sämikielâ.", "sme": "Sámedikkiid áigumuš lea ovttasráđiid ovddidit sámegiela."}}
{"translation": {"smn": "Tutkâmuš mield lii máhđulâš, ete sämmiliih láá lojodâm historjá mield maaŋgâid sierâ koddešlaajâid.", "sme": "Dutkamuša mielde lea vejolaš, ahte sámit leat lodjudan historjjá áigge máŋggaid earálágan goddešlájaid."}}
{"translation": {"smn": "Maarit vázzá hitásávt muorâkäärdi čoođâ.", "sme": "Máret vázzá hihtásit muorragárddi čađa."}}
{"translation": {"smn": "Tääl lep niäljád sämitige lekkâmist.", "sme": "Dál leat njealját sámedikki rahpamis."}}
{"translation": {"smn": "Tuáivuttâm jieččân peeleest já Taažâ sämitige peeleest luho sämitige uđđâ saavâjođetteijei Klemetti Näkkäläjärvin.", "sme": "Mun sávan iežan beales ja Norgga beale Sámedikki ovddas lihku sámedikki ođđa presidentii Klemetti Näkkäläjärvii."}}
{"translation": {"smn": "Haldâttâhriehti: Čielgiimij vuáđuld Tanja Sanila kalga onnuđ nuorttâkielâlâš olmožin", "sme": "Hálddahusriekti: Čielggademiid vuođul Tanja Sanila galgá atnit nuortalašgielat olmmožin"}}
{"translation": {"smn": "Sämmilij aassâmkuávlu já lavdâm lijjii puoh vijđásumos äigilovo algâmuddoost 1000-lohon.", "sme": "Sámiid orrunguovlu ja lávdu lei viidásamos áigelogu álggu sulaid 1000-lohkui."}}
{"translation": {"smn": "Jis ij ličij Sámi Duodjiseervi mávsulâš toimâ, säämi tyeje sajattâh ličij ovdiist uhkevuálásub já tyejiärbivuovijn ávhástâllâm ličij eenâb ko maid tääl.", "sme": "Almmá Sámi Duodji - organisašuvnna árvvolaš barggu haga sámi duoji dilli livččii ovdalačča eanet uhkivuloš ja duodjeárbevieru buorringeavaheapmi livččii dáláža viiddit."}}
{"translation": {"smn": "Jiečânâs enâmijn ässee aalmugeh nabdojeh algâaalmugin, ko sij láá šáddááš aalmugist, mii eennâm väldidem tâi asâttem tâi táálái riijkârajij šoddâm ääigi aasâi enâmist tâi ton eennâmtieđâlâš kuávlust, moos eennâm kulá.", "sme": "Álbmogat adnojuvvojit álgoálbmogin, jos daid máttut ásse riikkas dahje dan geográfalaš guovllus, masa riika gullá, riikka hálduiváldima, ásaiduhttima dehe dálá riikkarájáid hápmašuvvama áigge."}}
{"translation": {"smn": "Mist láá čepis, kielâtáiđuliih já škuávlejum säminuorah pirrâ maailm já tääbbin sämikuávlust.", "sme": "Mis lea máhtolaš, gielalaš ja skuvlejuvvon sámi nuorat miehtá máilmmi ja dáppe min Sámis."}}
{"translation": {"smn": "Merkkii iävtukkâs nummeer jienâstemliipu siskiipiäláá rieggee siisâ. Ele toovâ jienâstemliipun maiden eres merkkiimijd.", "sme": "Ale čále jienastanlihppui maidege eará, go evttohasat nummira."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih tarbâšeh noonâ servikiedi já serviaktiiveh ánsášeh stuorrâ kijttosijd sii porgâm pargoost.", "sme": "Sápmelaččat dárbbahit gievrras searvegietti ja searveaktivisttat ánssášit stuora giitosa iežaset bargan barggus."}}
{"translation": {"smn": "Sämirääđi kulttuurlävdikodde lii kiddim huámášume, et tyejiprojekteh láá uážžum uccáá kulttuurtorjuid ivij 2010-2015.", "sme": "Sámiráđi kulturlávdegoddi lea gidden fuopmášumi, ahte duodjeprošeavttat leat ožžon unnán kulturdoarjagiid jagiin 2010-2015."}}
{"translation": {"smn": "Johan Turi lii kirjeest i. 1910 Muštâlušah sämmilijn (Muitalus sámiid birra) kuvvim sämmilij aalmugärbivyevi já eromâšávt puásuisämmilij aalmugärbivyevi.", "sme": "Johan Turi lea girjjistis j. 1910 Muitalus sámiid birra govvidan sámiid álbmotárbbi ja erenoamážit badjesámiid folklore."}}
{"translation": {"smn": "anárašgielast láá suullân 450 sárnod (eeni- já viereskielâliih), mut tuše muádiloves čäälih kielâ pyereest.", "sme": "anárašgielas leat sullii 450 hubmi (eatne- ja vierrogielagat), muhto duššebeare moattelogis čállet giela bures."}}
{"translation": {"smn": "Mii nuorâ taaidâreh, kiäh rähtih ohtsâškodálii já siärvuslii taiđuu moodeern teknologia vievâst, jyehih tiäđu sämmilijn aaibâs uđđâ vuovijn já pasteh raččođ väldikulttuur lääččim stereotypiaid sämmilijn.", "sme": "Min nuorra dáiddárat, geat dahket servodatlaš ja searvvušlaš dáidaga modearna teknologiijain, viiddidit dieđu sápmelaččain aivve ođđa vuogi mielde ja sii bastet burgit váldokultuvrra ráhkadan stereotypiaid ja ovdagáttuid sápmelaččain."}}
{"translation": {"smn": "- moh iävtukkâsah láá ohtsâšlisto ulguupiälááh iävtukkâsah.", "sme": "- guđe evttohasat leat oktasašlisttá olggobeale evttohasat."}}
{"translation": {"smn": "Tälvisiijdâst čokkânij nuorttâlâšâi sijdâčuákkim, mii meridij kuávlui kiävtust já siärvuslijn aašijn.", "sme": "Dálvegilis čoahkkanii nuortalaččaid giličoahkkin, mii mearridii eatnamiid geavaheamis ja servoša guoski áššiin."}}
{"translation": {"smn": "Aalmugpeivi lii sämitiigán já sämmiláid tuođâi tergâdis juhle, mutâ vaidâlitteht ekonomâlâš tile lii iästám juuhlij ornim tađe tävjibeht.", "sme": "Álbmotbeaivi lea sámediggái ja sápmelaččaide duođaid dehálaš ávvubeaivi, muhto dađi bahábut ruđalaš dili dihte eat leat suitán ordnet álbmotbeaifeasttaid dađi dávjjit."}}
{"translation": {"smn": "Mii vuoiŋâlâš já kulttuurlâš ärbivyehi, tyeji já muusik, luándu áárvusttoollâm, ärbivuáválâš iäláttâsah já toid kullee tááiđuh sehe naavcah västidiđ toimâmpirrâs nubástussáid, láá mii kulttuur riggodâh.", "sme": "Min vuoiŋŋalaš ja kultuvrralaš árbevierrumet, duodji ja musihkka, luonddu árvvusatnin; árbevirolaš ealáhusamet ja máhtut, mat daidda gullet ja min návccat dávistit birraseamet nuppástusaide, leat min kultuvrra riggodat."}}
{"translation": {"smn": "Suomâ juáhás kieldáid, main lii vuáđulaavâ mield jiešhaldâšem.", "sme": "Suopma juohkása gielddaide, main lea vuođđolága mielde iešráđđen."}}
{"translation": {"smn": "Ton lasseen mist láá ohtsiih hástuseh sämikielâ máttáátmist párnáid já nuoráid.", "sme": "Dan lassin mis leat oktasaš hástalusat sámegiela oahpaheamis mánáide ja nuoraide."}}
{"translation": {"smn": "Väljejeijeeseervi vuáđđudmân taarbâš ucemustáá love jienâvuoigâdvuođâlii kieldâ ässee, motomijn uccâ kieldâin tuše kulmâ tâi vittâ ässee.", "sme": "Válljensearvvi vuođđudeapmái dárbbašuvvojit unnimustá logi jienastanvuoigadahtton gieldda ássi, muhtun smávva gielddain dušše golbma dahje vihtta ássi."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih láá feerim sii historjá ääigi stuorrâ moivášmijd, suáđijd, olgoštem, kielâi läpittemviggâmušâid, págguvarriimijd suáđi já tulvâdemáldái huksim tiet, väldipoolitlijd uulmijd suddâluttiđ sämmilijd já viggâmušâid raččođ sämmilij ohtâlâšvuođâ.", "sme": "Sápmelaččat leat muosáhan historjjás áigge stuora borvemiid ja nuppástusaid, sođiid, vealaheami, gielaid jávkadahttinviggamušaid, bággomuotkumiid soađi ja goanstajávrriid huksemiid dihte, dego maid leat muosáhan váldepolitihkalaš ulbmiliid suddadit sápmelaččaid váldokultuvrraide ja viggamušaid biđget min sápmelaččaid ovttamielalašvuođa."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih sättih mäksiđ viäruid jobâ puoh aldakuávlu staatáid, ko staatâi rääjih iä lamaš tavveen čielgah.", "sme": "Sámit sáhtte máksit vearuid juoba buot lagasguovllu stáhtaide, go riikkaid ráját eai lean davvin čielgasat."}}
{"translation": {"smn": "Jyehi sämmiliist lii stuorrâ ovdâsvástádâs tast, ete siäilu-uv sämikulttuur.", "sme": "Juohke sápmelaččas lea stuora ovddasvástádus das, seailugo sámi kultuvra."}}
{"translation": {"smn": "Motomin meiddei eres lágádâsah tiilájeh jurgâlusâid.", "sme": "Muhtumin maiddái eará lágádusat diŋgojit jorgalusaid."}}
{"translation": {"smn": "Luhostum revitalistemprosessist huolâhánnáá kielâsárnoi meeri lii viehâ vyeligâš:", "sme": "Lihkostuvvan revitaliserenproseassas fuolakeahtta giellahubmiid lohku lea viehka vuollegaš:"}}
{"translation": {"smn": "Sunbâ nuurâi čuođijd litterijd meccimuorjijd já ánsášij pyereest.", "sme": "Son čokkii čuđiid lihtteriid meahccemurjjiid ja dinii bures."}}
{"translation": {"smn": "Taat lii tehálâš, vâi mij ovdáničijm ohtsâšpargoinâm já strategiainâm sämikielâ uásild.", "sme": "Dát lea deaŧalaš vai mii ovdánivččiimet min ovttasbargguin ja strategiijaiguin sámegiela ektui."}}
{"translation": {"smn": "Siisâvarrim ij kuássin pyevti merhâšiđ tom, et mii kuávdáš áárvuh, demokratia, täsiárvu já olmoošvuoigâdvuođah, piäijojeh koččâmušvuáláážin.", "sme": "Sisafárren ii goassige sáhte dárkkuhit dan, ahte min guovddáš árvvut, demokratiija, dásseárvu ja olmmošvuoigatvuođat, biddjojuvvojit gažaldatvuložin."}}
{"translation": {"smn": "Juksum hiätu lii tehálâš äšši, toos maaŋgâs vuáđudeh eellimtiilees já puátteevuođâs.", "sme": "Olahuvvon ovdu lea dehálaš ášši, dasa máŋgasat vuođđudit diliset ja boahttevuođaset."}}
{"translation": {"smn": "Ärbivyevih, kietâtyejeh, áárvuh, iäláttâsah tego puásuituálu já juáigus sehe ton puoh sierâ variaatioh jieškote-uv sämikielâst, tuálih paijeen ohtâvuođâ moonnâm suhâpuolváid já lääččih ohtâvuodâ puáttee suhâpuolváid.", "sme": "Árbevierut, duodji, árvvut, ealáhusat dego boazobargu ja luohti dan sierra rievdadusaiguin sierra sámegielain doalahit oktavuođa dološ buolvvaide ja duddjojit oktavuođa boahtte buolvvaide."}}
{"translation": {"smn": "Taiđust lii jieijâs rijjâvuotâ já miätá historjá taaiđâ lii lamaš vyehi pyehtiđ miärádâstahhei oovdân ohtsâškode tuhhitmettum tiilijd já kulttuur ärbivuovijd.", "sme": "Dáidagis lea friddjavuohta ja miehtá historjjá dáidda lea leamaš vuohki buktit servodaga vigiid ja kultuvrra árbevieruid ovdan mearrideddjiide."}}
{"translation": {"smn": "Sun ij lam kuássin iällám kuđhâmievtâ sevŋis viäskárij ulguubeln, já tondiet sun noobdij mievtâ oles maailmin.", "sme": "Son ii lean goassige leamaš gotkkabeasi sevdnjes feaskáriid olggobealde, ja danin doaivvui beasi olles máilbmin."}}
{"translation": {"smn": "Mainâseh, toh kale láá mainâseh!", "sme": "Cukcasat, diet gal leat cukcasat!"}}
{"translation": {"smn": "Sun lâi tuše viiđâihásâš, já mudoi kale sun laavij njuškođ já tánssáđ já sierâdiđ já suotâstâllâđ, mut tääl sun vaazij tuše já smietâi.", "sme": "Son lei dušše viđajahkásaš, ja muđui gal lávii njuikut ja dánsut ja duhkoraddat ja suohtastallat, muhto dál váccii dušše ja smiehtai."}}
{"translation": {"smn": "Já maid Tyemes taha muorâ lunne?", "sme": "Ja maid Duommá dahká muora luhtte?"}}
{"translation": {"smn": "Váldustiivrâ jesâneh ađai airâseh väljejuvvojeh kieldâvaaljâin neelji ihán häävild.", "sme": "Váldostivrra lahtut dahjege áirasat válljejuvvojit gielddaválggain njealji jahkái háválassii."}}
{"translation": {"smn": "Tondiet mij porgâp njuolgâdusvuáđusâš vuáháduvváin, Apertiumáin, mii vuáđuduvá lingvistlii paargon; käldeekielâ analistoo, saanij vuáđuhäämih jurgâluvvojeh já celkkuuh generistojeh puátukielân.", "sme": "Dan dihte mii bargat njuolggadusvuđot vuogádagain, Apertiumain, mii vuođđuduvvo lingvisttalaš bargui; gáldogiella analyserejuvvo, sániid vuođđohámit jorgaluvvojit ja de cealkagat genererejuvvojit jovssusgillii."}}
{"translation": {"smn": "Räjitoppâmeh Suomâ já Taažâ kooskâst ive 1852 sehe Ruotâ já Suomâ kooskâst ive 1889 lopâttii ärbivuáválâš jotteem Suomâst já tovâttii stuorrâ aassâmnubástusâid sämikuávlust.", "sme": "Rádjagiddemat Suoma ja Norgga gaskkas jagi 1852 sihke Ruoŧa ja Suoma gaskkas jagi 1889 heite árbevirolaš johtima Suomas ja dagahedje stuorra ássannuppástusaid sámeguovllus."}}
{"translation": {"smn": "Vuossâmuuh kirjáliih mainâšumeh Tiänu kuálástemkulttuurist láá maŋeskoskâääigist.", "sme": "Vuosttas čálalaš máinnašumit Deanu guollebivdokultuvrras leat gaskaáiggi loahpas, maŋŋidisgaskaáiggis."}}
{"translation": {"smn": "Sopâmuš lappcodisillenist ive 1751 Ruotâ-Suomâ já Tanska-Taažâ tähidii el. sämmilijd vuoigâdvuođâ rastaldittiđ raajijd poccuiguin já kuálástemtárguttâsâst.", "sme": "Soahpamuša Lappekodisillenis jagi 1751 Ruoŧŧa-Suopma ja Danmárku-Norga dáhkidedje ee. sámiide vuoigatvuođa rasttildit rájáid boazoealuin ja guollebivdodárkkuhusa dihtii."}}
{"translation": {"smn": "Julgáštus lii historjalâš lävkki ročâmušâst, mii kuáská algâaalmugij olmoošvuoigâdvuođâi já vuáđurijjâvuođâi tuhhitmân.", "sme": "Julggaštus lea historjjálaš lávki rahčamušas go guoská eamiálbmogiid olmmošvuoigatvuođaid ja vuđolaš friddjavuođaid dohkkeheapmái."}}
{"translation": {"smn": "Nuorttâlâšsiärváduv siärvádâh- já iäláttâsvuáháduvvâst láá pyeremustáá siäilum tiäđuh Syennjilsiijdâ nuorttâlâšsiärváduvvâst.", "sme": "Nuortalašservoša searvvuš- ja ealáhusvuogádagas lea buoremusat seilon dieđut Suonnjelgili nuortalašservošis."}}
{"translation": {"smn": "Soorvâid já kuudijd sij pivdii pivdorugijguin, vyejeetmáin já kaardijn.", "sme": "Ealggaid ja gottiid bivde bivdorokkiin, vuojihemiin ja áidumin."}}
{"translation": {"smn": "Uásiväldei feeriimeh já almolâš savâstâllâm láá meiddei vuáđđun ohjelm oovdedmân.", "sme": "Oasseváldiid vásahusat ja almmolaš ságastallan leat maiddái vuođđun prográmma ovddideapmái."}}
{"translation": {"smn": "Luosâ lii pirrâ aaigij lamaš Tiänu sämmilijd tergâdumos saalâskyeli sehe meid máksuniävvu.", "sme": "Dehalamos bivdoguolli, luossa, leamašan čađa áiggiid Deanu sámiide dehalamos sálašguolli sihke maiddái máksingaskaoapmi."}}
{"translation": {"smn": "Suomân lii stuorrâ riggodâh et Euroop áinoo algâaalmug áásá Suomâ raajij siste.", "sme": "Supmii lea stuora riggodat, ahte Eurohpa áidna álgoálbmot orru Suoma rájiid siste."}}
{"translation": {"smn": "Sopâmuš mield jiecânâs enâmijn ässee aalmugeh annojeh algâaalmugin, ko sij láá šaddaaš aalmugist, mii eennâm väldidem teikâ asâiduttem teikâ táálái staatâraajij šoddâm ääigi aasâi enâmist teikâ ton eennâmtieđâlâš kuávlust, kuus eennâm kulá.", "sme": "Soahpamuša mielde iehčanas riikkain orru álbmogiid doallat eamiálbmogin, go sii nállašuvvet álbmogis, mii riikka váldima dahje orruma álggaheami dahje dálá riikkarájáid šaddama áigge orui rikkas dahje dan eatnandieđalaš guovllus, masa riika gullá."}}
{"translation": {"smn": "- tust lii jienâvuoigâdvuotâ monnii kieldâst.", "sme": "- dus lea jienastanvuoigatvuohta muhtun gielddas."}}
{"translation": {"smn": "Eidu ton keežild sämmilij kielâlâš vuoigâdvuođah iä tuotâvuođâst olášum aldagin nuuvt vijđáht ko lahâasâtteijee lâi laavâ aasâttijn uáivildâm.", "sme": "Váldoáššis dan dihtii sámiid gielalaš vuoigatvuođat eai geavadis ollašuvvan lahkage dan viidodagas go láhkaásaheaddji lei lága ásahettiin dárkkuhan."}}
{"translation": {"smn": "Palhâšume láá vuáđudâm Taažâ, Suomâ ja Ruotâ sämmilâšašijn västidijee ministereh oovtâst tai enâmij sämitigij saavâjođetteijeiguin.", "sme": "Giellabálkkašumi leat ásahan sámeáššiin vástideaddji ministarat Norggas, Ruoŧas ja Suomas ovttas dáid riikkaid sámediggepresideanttaiguin."}}
{"translation": {"smn": "Loppâkeesi já čoovčâ mield mun peessim čuávvuđ nuorâ almaa Oscar Taipale stuorrâ mainâs uccâ muorjijn.", "sme": "Loahppageasi ja čavčča mielde bessen čuovvut nuorra albmá Oscar Taipale stuorra muitalusa unna muorjjážiin."}}
{"translation": {"smn": "Maailmist, kost koskâmiärálávt ohtâ kielâ jáámá ohhoost, sämikulttuur já ton siäilum lii maailmvijđosávt njuolgist iimâš.", "sme": "Máilmmis, mas gaskaárvvu mielde okta giella vahkus jáddá, sámi kultuvra ja dan seailun galggalii leat máilmmiviidosaččat njuolgut imaš."}}
{"translation": {"smn": "- Vuorâs lâi vuoigâdist, sun eeđâi.", "sme": "- Vuorrasis lei riekta, dajai son."}}
{"translation": {"smn": "Mii uáinu mield lii máhđulâš jurgâliđ oppâkiirjijd orjâlâškielâst anarâškielân nuuvt, et jurgâleijee iššeen váldoo tiätumaašinjurgâlemohjelm.", "sme": "Min oainnu mielde lea vejolaš jorgalit davvisámegielat oahppogirjjiid anárašgillii nu, ahte jorgaleaddji veahkkin boahtá dihtorjorgalanprográmma."}}
{"translation": {"smn": "Táválávt päikkikieldâ lii tot kieldâ, mast aasah.", "sme": "Dábálaččat ruoktogielda lea dat gielda, gos ásat."}}
{"translation": {"smn": "Projektân occoo vuosâsajasávt taggaar olmooš, kiäst sämikielâ lii eenikielân tâi västideijee kielâtáiđu.", "sme": "Fidnui ohcat vuosttažettiin olbmo, geas lea sámegiella eatnigiellan dahje vástideaddji giellagelbbolašvuohta."}}
{"translation": {"smn": "Sopâmuš puáhtá eres lasseen toimâđ tehálâš vuáđđun sämikielâ ohtsâšpaargon já vuoigâdvuođâpaargon ubâlâšvuođâstis.", "sme": "Konvenšuvdna sáhttá earret eará doaibmat dehálaš vuođđun sámi giellabargui ja sámi vuoigatvuođabargui oppalaččat."}}
{"translation": {"smn": "Sämikielân lohtâseijee aašijn Sämitiggeest västid säämi kielârääđi.", "sme": "Sámedikkis sámegillii laktáseaddji áššiin vástida sámi giellaráđđi."}}
{"translation": {"smn": "Sämmilij hárjuttem iäláttâshaamijn lii siäilum tiätu sämmilâš aalmugärbivyevist já arkeologâlâš tutkâmuš lii puáhtám uđđâ tiäđu tovláá sämisiärváduvvâin.", "sme": "Sámiid ollašuhttán ealáhusvugiin leat seilon dieđut sámi álbmotárbbis ja arkeologalaš dutkan lea buktán ođđa dieđu dološ sámeservošiid birra."}}
{"translation": {"smn": "Syennjilsiijdâ nuorttâlâšâin lâi ohtsâš tälvisijdâ, mast jieškote-uv suuvah pieđgânii ärbivuáválijd suhâkuávloid kuálástem já pivdem várás.", "sme": "Suonnjelgili nuortalaččain lei oktasaš dálvegilli, gos eará sogat hádjánedje árbevirolaš sohkaeatnamiidda guollebivddu ja bivddu dihtii."}}
{"translation": {"smn": "Te suoi kaččâláin pááikán, kamâdâđáin, já tastmaŋa nubbe moonâi nuortâs já nubbe vuod uárjás muštâliđ ulmuid, mondiet sist jyelgih kalmojeh.", "sme": "De viehkaleigga ruoktot ja cokkaiga skuovaid, ja maŋŋil manai nubbi nuorttas ja nubbi fas oarjjás muitalit olbmuide manne sis galbmojit juolggit."}}
{"translation": {"smn": "Sämitigge Suomâbeln lii lamaš maaŋgânáál ovdâväzzee aalmug valjim Säämi orgaanân 1973 rääjist, ko Säämi parlamenttâ asâttui já maŋeláá, ive 1996 rääjist ko tast šoodâi sämitigge.", "sme": "Sámediggi suomabealde lea máŋggaládje leamaš ovdavázzi álbmotválljejuvvon sámi orgánan 1973 rájis go Sámeparlameanta ásahuvvui ja maŋŋel, jagi 1996, šattai Sámediggi."}}
{"translation": {"smn": "\"Leppeđ-uv tij?\" sun koijâdij viljâinis.", "sme": "\"Lehpet go dii?\" jearai son vieljainis."}}
{"translation": {"smn": "Mii sämmiliih lep ohtâ aalmug já lii tehálâš et tubdâp puohah oohtânkulluuvâšvuođâ kuoimijdsân.", "sme": "Mii sápmelaččat leat okta álbmot ja lea mávssolaš ahte vásihit buohkat oktiigullevašvuođa guhtet guimmiideametguin."}}
{"translation": {"smn": "Mij sämmiliih lep taištâlâm jieččân kielâ já kulttuur peeleest kuhháá já iästám aktiivlâš toimâiguin kulttuur já kielâ lappum.", "sme": "Mii sápmelaččat leat čuollan iežamet giela ja kultuvrra beali guhká ja leat eastán aktiivvalaš bargguin kultuvrramet ja gielamet jávkama."}}
{"translation": {"smn": "Hiäđust šeštim ij lah älkkee, já maaŋgâin láá iäpádâsah tast, kii tast loopâloopâst hiätá.", "sme": "Ovddus loahpan ii leat álki ja máŋggain leat eahpádusat das, gii das loahpaloahpas ávkašuvvá."}}
{"translation": {"smn": "Tääl kulttuurlävdikoddeest vyerdih, et eromâšávt tuáijáreh já tyejeest kiddiistum ulmuuh oceh kulttuurtorjuu.", "sme": "Dál kulturlávdegottis vurdet, ahte earenomážit duojárat ja duodjeberosteaddjit ohcet kulturdoarjaga."}}
{"translation": {"smn": "Kielâpargee lii palvâluskoskâvuođâst Suomâ sämitiigán já pälkki miärášuvá Suomâ sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuodâtaasij V/II mield (vuáđupälkki 2 110,20 eurod/mp).", "sme": "Giellabargi lea bargogaskavuođas Suoma sámediggái ja bálká mearrašuvvá sámedikki bálkávuogádaga gáibádusdásiid V/II mielde (vuođđobálká 2 110,20 euro/mb)."}}
{"translation": {"smn": "Puoh enâmustáá uáinojeijee mušto sämmilâš šamanistlâš oskolduvvâst lii nuáidirumbu, maid láá kuvvim el. immeelsymbolijguin.", "sme": "Guovddáš muitu sámiid šamanisttalaš oskkus lea meavrresgárri, maid leat govuhan ee. ipmilsymbolaiguin."}}
{"translation": {"smn": "Mij Ruotâbeln ep lah olláám vala nuuvt kuhás.", "sme": "Ruoŧabealde mii eat lea ollen nu guhkás."}}
{"translation": {"smn": "Uccâ nieidâš lii suu uábáš, sun lii viiđâ ihásâš.", "sme": "Unna nieiddaš lea su oappáš, son lea vihtta jagi boaris."}}
{"translation": {"smn": "Mij tarbâšep ovdâmerkkân párnáikärdimáttáátteijeid já škovlâmáttáátteijeid eenâb.", "sme": "Mii dárbbašit ovdamearkka dihtii eanet sámegielat ovdaskuvlaoahpaheddjiid ja oahpaheddjiid."}}
{"translation": {"smn": "Sämikulttuur já sämikielah iä siäilu, jis kielâ ij sarnuu teikâ sämiaalmug ärbivyevih já täävih iä paijeentolluu.", "sme": "Sámi kultuvra ja sámegielat eai seaillo, jos mii eat huma sámegiela dehe sámi álbmoga árbevierut ja dábit eai doalahuvvo."}}
{"translation": {"smn": "Mii kielâ muštâl uáli tárkká luándu almoonmijn, kielâ vievâst mij pastep toimâđ tärkkilávt luándust, tubdâđ kulttuurenâduvâidâm já porgâđ iäláttâsâidâm.", "sme": "Min giella muitala hui dárkket luonddu ihtagiin, giela mielde bastit bargat dárkilit luonddus, dovdat kulturduovdagiiddámet ja bargat ealáhusaideametguin."}}
{"translation": {"smn": "Suomâ staatâ lii jiejâs lahâasâttâssáin sehe aalmugijkoskâsâš sopâmušâiguin čonâdâttâm turvâstiđ säämi algâaalmug kielâ já kulttuur paijeentoollâm já ovdedem.", "sme": "Suoma stáhta lea iežas láhkaásahemiin sihke riikkaidgaskasaš soahpamušain čatnasan sihkkarastit sámi eamiálbmoga giela ja kultuvrra doalaheami ja ovddideami."}}
{"translation": {"smn": "Sahâvuárust čáittojeh kieddikoijâdâlmij algâpuátuseh, moin čiälgá, maggaar čäällimtorjuu kielâsiärvuš taarbâš já arvâluvvoo, maggaar ohjelm tai táárbui várás ličij ávhálâš huksiđ.", "sme": "Sáhkavuorus čájehuvvojedje gieddejearahallamiid álgobohtosat, main čielgá, makkar čálálaš doarjaga giellasearvvuš dárbbaša ja árvaluvvo, makkar prográmma dáid dárbbuid várás livččii ávkkálaš hukset."}}
{"translation": {"smn": "Veikkâ mij uáinip-uv positiivlâš ovdánem, te ain-uv láá tagareh sämikielâjuávhuh moh láá aštum.", "sme": "Vaikko vel oaidnitge positiivvalaš ovdáneami, de leat ain dakkár sámi giellajoavkkut mat leat áitojuvvon."}}
{"translation": {"smn": "Árvuštâlloo, et puohnâssân sämmiliih láá jieškote-uv enâmijn ohtsis paijeel 75 000.", "sme": "Oppalohkái sámit árvaluvvojit leat buot riikkain badjel 75 000."}}
{"translation": {"smn": "Gloobaal ääigi ko maailmist láá stuorrâ aalmugvajâldâsah, te kulttuurlâš jotkuuvâšvuotâ já tiäđulâšvuotâ alnees já jieijâs ruottâsijn lii stuorrâ rigesvuotâ.", "sme": "Globála áigge go máilmmis leat stuora álbmotvánddardeamit, nu kultuvrralaš jotkkolašvuohta ja diđolašvuohta iežamet birra ja iežamet ruohttasiin lea stuora riggodat."}}
{"translation": {"smn": "Puávtám oovdân kyehti ovtâskâsčuággá ekonomiasavâstâlmist.", "sme": "Válddán ovdan guokte detálja ekonomiijaságastallamis."}}
{"translation": {"smn": "Tondiet ko kielâin láá jieijâslágán čäällimvyevih, ferttejeh meiddei puoh lovnâsäänih leđe leksikkost, nuuvt et ij lah tuárvi, jis muttá tuše sujâttemkiäččus.", "sme": "Danne go gielain leat goabbatlágan čállinvuogit, de fertejit maiddái buot loatnasánit leat leksikonas, nu ahte ii leat doarvái dušše rievdadit sojahangehčosa."}}
{"translation": {"smn": "Ucjuuhâ lii Suomâ áinoo kieldâ, mast lii sämmilâšeenâbloho.", "sme": "Ohcejohka lea áidna gielda Suomas, gos sápmelaččat leat eanetlohkun."}}
{"translation": {"smn": "Taat viššâlis kutkâ já toh eres kuuđhah porgii hirmâd iäljárávt, já nuuvt te mievtâst kuuloold šoodâi ain stuárráb, ollagub já fijnásub.", "sme": "Barggánis gotka ja dat eará gotkkat barge nu viššalit, ja nu šattaige beassi dađistaga stuorát, alit ja fiidnát."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih láá killeel tego laajišsuáhi, kote killáá piegâ, puolâš, kume, tedduu já lii morruumettum.", "sme": "Sápmelaččat leat sitkadat dego lageš, mii gierdá biekka, buollaša, báhka, ja deattu iige doddjo."}}
{"translation": {"smn": "Algâaalmug, kote kalga jieš anneeđ jieijâs tagarin, lii vuoigâdvuođâlâš sajattuvâstis peerusthánnáá siäiluttâm ollásávt tâi uásild jieijâs sosiaallâš, ekonoomlâš, kulttuurlâš já poolitlâš vuáháduvâidis.", "sme": "Álgoálbmot, mii ieš galgá atnit iežas álgoálbmogin, lea vuoigatvuođalaš dilistis beroškeahttá seailluhan ollásit dahje muhtin muddui iežas sosiálalaš, ekonomalaš, kultuvrralaš ja politihkalaš institušuvnnaid."}}
{"translation": {"smn": "1. Tuođâšt persovnvuođâd vaaljâvirgeulmui ađai čääiti paasâ, persovnkoortâ, vyeijimkoortâ tâi eres västideijee äššikirje.", "sme": "1. Duođaš identitehtat válgabargái, nuppiid sániiguin čájet pássa, persovdnagoartta, vuodjingoartta dahje vástideaddji eará áššebáhpára."}}
{"translation": {"smn": "Tondiet sun tohhee ovdâolmožin, kii nuorttâlâšlaavâ mield kalga mättiđ nuorttâlâškielâ.", "sme": "Danin son dohkke ovdaolmmožin, gii nuortalašlága mielde galgá máhttit nuortalašgiela."}}
{"translation": {"smn": "Siämmáá tálutuálust ässee omâhâštipšoo puáhtá tiätu iävtuiguin jienâstiđ siämmáá tove.", "sme": "Seamma dállodoalus orru oapmahašdikšu oažžu dihto eavttuiguin jienastit oktanaga."}}
{"translation": {"smn": "\"Laapi já Läädi rääji\", mii juuđij tááláá sämikuávlust mäddiláá.", "sme": "\"Lappi ja Lanta rádji\", mii lei dálá sámiid ruovttuguovllu máddelabbos."}}
{"translation": {"smn": "Kuohtii jienâstmist lii asâttum ráŋgáštâs rikoslaavâst.", "sme": "Guktii jienasteamis ásahuvvo ráŋggáštus rihkuslágas."}}
{"translation": {"smn": "Sämikulttuur já sämmiliih láá táibám já ovdánâm.", "sme": "Sámi kultuvra ja sápmelaččat leat vuogáiduvvan ja gárganan."}}
{"translation": {"smn": "Sämmilij vuoigâdvuođâst kevttiđ jieijâs kielâ virgeomâhijn asâttui vuosmuu keerdi ive 1991 (516/1991) nk. sämmilij kielâlavváin.", "sme": "Sámiid vuoigatvuođas geavahit iežas giela virgeoapmahaččain ásahuvvui vuosttas háve jagi 1991 (516/1991) ng. sámi giellalágain."}}
{"translation": {"smn": "Mielân pajaneh vissásávt ive 2007 saavah miljardij \"jyehimjáválâšvuođâst\".", "sme": "Mielain lea sihkkarit jagi 2007 ságat miljárddaid \"juohkinmunis\"."}}
{"translation": {"smn": "Toh taheh mávsulii pargo ubâ sämiaalmug puátteevuođâ turvim várás.", "sme": "Searvvit dahket divrras barggu oba sámi álbmoga boahtteáiggi dorvvasteami várás."}}
{"translation": {"smn": "Tii puohah, kiäh sirdevetteđ eenikielâ, jieijâd kulttuur tâi suuvâ ärbivuovijd párnáid, leppeđ rähtimin uđđâ sämmilâšsuhâpuolvâ já vuáđu sämikulttuur puátteevuotân.", "sme": "Dii buohkat, geat sirdibehtet eatnigieladet, iežaideattet kultuvrra dehe soga árbevieruid mánáide lehpet ráhkadeame ođđa sápmelašbuolvva ja vuođu sámi kultuvrra boahtteáigái."}}
{"translation": {"smn": "Ko láá tuše 450 kielâsárnod já ko kielâst láá šiev čälleeh tuse muáddiloves, lii väädis kavnâđ jurgâleijeid.", "sme": "Go leat dušše 450 anársámegielaga ja go giela buorit čállit eai leat go moattelogis, lea váttis gávdnat jorgaleddjiid."}}
{"translation": {"smn": "Sämmilij luándukoskâvuođâ čáittá pyereest tot, ete enâdâhân láá pááccám viehâ uccáá meerhah tovláá sämikulttuurijn arkeologij tutkâm várás.", "sme": "Sámiid luonddugaskavuođas muitala bures dat, ahte eatnamii lea báhcán hui unnán luottat dološ sámekultuvrras arkeologaid dutkama várás."}}
{"translation": {"smn": "Ovtâskâsolmooš, juávkku tâi siärvádâh Taažâst, Ruotâst, Suomâst já Ruošâst puáhtá toohâđ jieijâs iävtuttâs ive 2014 palhâšume uážžost.", "sme": "Ovttaskas olmmoš, joavkkut, searvvit, ásahusat ja eiseválddit Norggas, Ruoŧas, Suomas ja Ruoššas sáhttet evttohit kandidáhtaid jagi 2014 giellabálkkašupmái."}}
{"translation": {"smn": "Kuohtui čujottâsah já puhelinnumereh láá almottâskoortâst.", "sme": "Guktot čujuhusat ja telefonnummirat leat almmuhangoarttas."}}
{"translation": {"smn": "Kielâ ferttee nanodiđ laavâi pehti nuuvt et lii máhđulâšvuotâ porgâđ kelijdeijee kielâpargo já kielâaašij ovdedem.", "sme": "Giela ferte nannet lágaid bokte, nu ahte lea vejolaš bargat dohkálaš giellabarggu ja giellaovddideami."}}
{"translation": {"smn": "Ij lah pyeri väldiđ kiiđâ rijdâlmáin vuástá.", "sme": "Buorre ii leat giđa riidalemiin váldit vuostá."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih láá hárjuttâm tovláá historjá ääigi pivdo, nuurrâm, kuálástem já puásuituálu.", "sme": "Sámit leat ollašuhttán árrahistorjjá áigge bivddu, čoaggima, guollebivddu ja boazodoalu."}}
{"translation": {"smn": "Ij lah lodde ijge mihheen eres elleid.", "sme": "Ii leat loddi iige makkárge eará ealli."}}
{"translation": {"smn": "USA já Ruošâ lává uásálâžžân, toh kuohtuuh taištâlává siämmáá suátišiljoost, mut uássin ereslágán vajalâškuuvijn.", "sme": "USA ja Ruošša lea oasálaččat, goabbáge dain dáistaleaba seamma soahtešiljus, muhto oassái earálágan vašálašgovain."}}
{"translation": {"smn": "Toh láá tehálub tááiđuh já jiešvyevih ko kiälháh já moottoreh.", "sme": "Dat leat gielkkáid ja mohtoriid deháleappot ja máhtut ja iešvuođat, mat leat min siste."}}
{"translation": {"smn": "Nuurrâm lii kuullâm sämmilij purrâmuš skappuumân miätá historjá.", "sme": "Čoaggin lea gullan sámiid biepmuháhkamii čađa historjjá."}}
{"translation": {"smn": "Arkeologih láá kavnâm sämikuávlust maaŋgâid taaid peivijd siäilum pivdoruugijd.", "sme": "Arkeologat leat gávdnan sámiid ruovttuguovllus máŋggaid otná beaivve rádjai seilon bivdorokkiid."}}
{"translation": {"smn": "Kielâ kommunikaatioáárvu táálášohtsâš-koddeest lii pyeredum muáddilov ihheed tassaaš jotonpieijum kielâhuolâttâs- já terminologiapargoin, main viggoo ereslasseen tarvettiđ uđâssaanijd kielân ton jieijâs ráhtus miäldásâžžân.", "sme": "Giela kommunikašuvdnaárvu dálá servodagas lea buoriduvvon moaddelogi jagi dassái álggahuvvon giellagáhtten- ja terminologiijabargguin, mainna figgo ee. sajáiduhttit ođđasániid gillii dan iežas ráhkadusa mielde."}}
{"translation": {"smn": "Maht uccâ sämiaalmug ciävzá väldikulttuur teddust?", "sme": "Mot unna sámi álbmogaš ceavzá váldokultuvrra deaddagis?"}}
{"translation": {"smn": "Juátkup oovtâst pargo sämmilijguin já säämilij peeleest.", "sme": "Jotkot buohkat ovttas barggu sápmelaččaiguin ja sápmelaččaid beales."}}
{"translation": {"smn": "Väideeh cuoiguu Sanila kielâtááiđu já vaaljâlävdikode pargo", "sme": "Váidit cuiggodedje Sanila gielladáiddu ja válgalávdegotti barggu"}}
{"translation": {"smn": "Algâaalmug ij meid lah merideijee sajattuvvâst jieijâs aassâmkuávlust.", "sme": "Eamiálbmot ii maiddái leat mearrideaddji dilis iežas orrunguovllustis."}}
{"translation": {"smn": "Lájádâsâin pyehtih jienâstiđ tuše toh ulmuuh, kiäh láá tain tipšoost tâi toid valdum ulmuuh.", "sme": "Lágádusain ožžot jienastit dušše doppe divššus leahkit dahje dohko váldojuvvon olbmot."}}
{"translation": {"smn": "Puáris tutkâmusâi mield sämmiliih liččii hárjuttâm kuhháá uceslágán puásuituálu, mast poccuid liččii toollâm kodepivdost hokâttâstárguttâsâst, mutâ vijđes noomaadlâš puásuituálu eskân 1600-lovo rääjist.", "sme": "Boares dutkamuša mielde sámit livčče ollašuhttán unnahámát boazodoalu, mas bohccot livčče atnon goddebivddus hohkahallandárkkuhusa dihtii guhká, muhto viiddes nomáda badjedoallu lei easka 1600-logu rájes."}}
{"translation": {"smn": "Meid kuálásteijeesämmilijn lâi jottee eellimtääpi.", "sme": "Maiddái guolásteaddjisámiin lei johtti eallinvuohki."}}
{"translation": {"smn": "Piäláduvâst, vaaljâlittoost tâi ohtsâšlistoost uážžuh leđe kieldâst iävtukkâsah enâmustáá pelnub keerdi tot meeri ko airâseh väljejuvvojeh.", "sme": "Bellodagas, válgalihtus dahje oktasašlisttás ožžot leat gielddas evttohasat eanemustá válljejuvvon váldostivrra áirasiid beannotgeardásaš mearri."}}
{"translation": {"smn": "Mii kulttuur iä pyevti toohâđ heeitugin iäge uccááttiđ ton keežild, ete aassâp tááluin teikâ vyeijip autoin.", "sme": "Min kultuvrra ii sáhte dahkkot duššin ja hejošuvvot dan geažil, ahte orrut dáluin dehe vuodjit biillain."}}
{"translation": {"smn": "Ulmuuh, kiäh taan siijdâst urruu, lijjii siämmáálágáneh ko ulmuuh eres-uv siijdâin.", "sme": "Olbmot geat dán gilis orro ledje seammaláganat go olbmot eará ge giliin."}}
{"translation": {"smn": "Lii stuorrâ ilo uáiniđ tii tääbbin áávvudmin sämmilij aalmugpeeivi.", "sme": "Lea stuora illu oaidnit din dáppe ávvudeame sámi álbmotbeaivve."}}
{"translation": {"smn": "Mun tuáivuttâm tijjân puohháid šiev álgám ive já Immeel sivnádâs!", "sme": "Sávan didjiide buohkaide buori álgán jagi ja Ipmila buressivdnádusa!"}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih láá Euroop union kuávlu áinoo algâaalmug.", "sme": "Sámit leat Eurohpa uniovnna áidna álgoálbmot (eamiálbmot)."}}
{"translation": {"smn": "Meendu ennuv taggaar lii tábáhtum.", "sme": "Menddo ollu dakkár lea dáhpáhuvvan."}}
{"translation": {"smn": "Kielâpargei puáhtá meridiđ eres-uv tooimâid, moh kuleh ohtsâštave-eennâmlâš sämikielâ áámmát- já reesuurskuávdáá jotkâprojektân.", "sme": "Giellabargái sáhttet maiddái biddjot eará barggut, mat gullet davviriikkalaš sámegiela fága- ja resursaguovddáža joatkkaprošektii."}}
{"translation": {"smn": "Lasseen iävtukkâslistoi kuálusist čielgih", "sme": "Dasa lassin ovttastahtton evttohaslisttás oidno"}}
{"translation": {"smn": "Maailmpolitiik já šoŋŋâdâhnubástus tiet mii tiäđuh luándust, šoŋŋâduvvâst já mii ärbivuáváliih iäláttâsah sättih pajaniđ stuorrâ áárvun já táárbun nuuvt tutkâmuššáid ko ubâ ohtsâškoodán-uv.", "sme": "Máilmmipolitihka ja dálkkádatrievdama geažil diehtomet luonddus, dálkkádagas ja min árbevirolaš ealáhusamet sáhttet fas oažžut stuora árvvu ja leat dárbbašlaččat dutkamuššii nugo oba servodahkii."}}
{"translation": {"smn": "Tom puáhtá kevttiđ ävkkin kuohtuin oovdeld mainâšum jurgâlemtáárbuin.", "sme": "Dán sáhttá geavahit ávkin guktuid ovdal máinnašuvvon jorgalandárbbuide."}}
{"translation": {"smn": "Sun ij uáini maiden já sun lohá.", "sme": "Son ii oainne maidege ja son lohká."}}
{"translation": {"smn": "Já nuuvt te puohah kamâdâttii.", "sme": "Ja de cogge buohkat skuovaid."}}
{"translation": {"smn": "Lii tulkkum, ete poccuid láá lojodâm tuoddârkoddeest já puásuituálu sehe miäcástem liččii jođettâm tuoddârkode suhâjämimân.", "sme": "Leat dulkojuvvon, ahte bohccot leat lodjuduvvon duottargottis ja boazodoallu sihke meahccebivdu livčče dagahan duottargotti sogahuvvama."}}
{"translation": {"smn": "Sij kuovlii aaibâs enâmân, amas moonnâđ purrâmuš lappâd, koččâđ mongin rááigán teikâ spiehâstiđ rááiđust.", "sme": "Sii guvle aivvefal eatnamii, vai eai manaše biepmu meaddel, gahčaše soames ráigái eai ge spiehkastivčče ráiddus eret."}}
{"translation": {"smn": "Mii uáivilin lii finniđ ááigán sämikielâ ovdánem.", "sme": "Min ulbmilin lea oažžut sámegiela ahtanuššat ja ovdánit."}}
{"translation": {"smn": "Sun iiskâi čoonnâđ jivekieddee ton kuhes stággukiäčán, mut ij finnim tom toos.", "sme": "Son geahččalii čatnat gordnegihpu dan guhkes stággogeahčái, muhto ii ožžon dan dasa."}}
{"translation": {"smn": "Varrim tuorjuu sosiaallâš já ekonomâlâš helppimijn.", "sme": "Fárrema dorjo sosiálalaš ja ekonomalaš healppuhemiiguin."}}
{"translation": {"smn": "Já eidu talle ko sij lijjii kiergânâm já molsom pihtâsijd, já ko uccâ nieidii enni paijeen siijdâst lâi čonâmin silkkepäädi nieidii vuoptáid...", "sme": "Ja justa dalle go ledje geargan ja molssodan, ja go unna nieiddaža eadni bajimuččas gilis lei čatnamen silkebátti nieiddaža vuovttaide.."}}
{"translation": {"smn": "Sij lijjii hirmâd vájálditteeh, já sij sattii vájáldittiđ puoh immâšumos aašijd, puohah siämmáá ääigi.", "sme": "Sii ledje hirbmat vajáldahkkásat, ja sáhtte vajáldahttit ipmašeamos áššiid, buohkat oktanaga."}}
{"translation": {"smn": "Mutâ peenuv tiäđustkin ij määti sárnuđ!", "sme": "Muhte beana dieđusge ii máhte hállat!"}}
{"translation": {"smn": "Pyereh povdejum kyesih, usteveh, lii ilo já kunnee tuáivuttiđ tii váimulávt pyereestpuátimân sämitige kyessin sämitige lekkâmân.", "sme": "Buorit bovdejuvvon guossit, ustibat, mus lea illu ja gudni sávvat didjiide váimmolaččat buresboahtima sámedikki guossin sámedikki rahpamii."}}
{"translation": {"smn": "Taat pelestis oovded já pajastuálá kielâ.", "sme": "Dát fas ovddida ja bajásdoallá giela."}}
{"translation": {"smn": "Árvusiih sämmiliih, pyereh usteveh, pyeri aalmugpeivi vala ohtii!", "sme": "Árvvus adnon sápmelaččat, buorit ustibat! Buori álbmotbeaivve vel okte!"}}
{"translation": {"smn": "Já ko muáttái, te sij monnii kammuittáá olgos já vaidii:", "sme": "Ja go muohttigođii, de manne gápmagiid haga olggos ja váidaledje:"}}
{"translation": {"smn": "5a. Jis jienâstâh jienâstempeeivi, koočât stemppâlistum liipu vaaljâuurnán.", "sme": "5a. Juos jienastat jienastanbeaivve, nahket steampilastojuvvon jienastanlihpo válgaurdnii."}}
{"translation": {"smn": "Aalmugregisterkuávdáš já maistraateh tuálih jienâvuoigâdvuođâregister, mast láá puohâi jienâvuoigâdvuođâlij tiäđuh.", "sme": "Veahkadatregistarguovddáš ja magistráhta dollet jienastanvuoigatvuohtaregistara, mas leat buohkaid jietnavuoigadahtton olbmuid dieđut."}}
{"translation": {"smn": "Mist lii ohtâ aalmug já mist lii ohtsâš aassâmkuávlu.", "sme": "Mii leat okta álbmot ja mis lea oktasaš ássanguovlu."}}
{"translation": {"smn": "Alda-Nuorttân já Tave-Afrikist siämmáš iidyyl ij lah kuássin lamašgin, já soottâm styeresvuotâ lii maaŋgâkiärdásâš Ukrainan verdiddijn.", "sme": "Lahka-Nuorttis ja Davvi-Afrihkás seamma idylla ii leat oba leamašge, ja soahtama sturrodat lea máŋggageardásaš Ukrainai veardidettiin."}}
{"translation": {"smn": "Sämmilii etnisâš já aalmuglâš moránem aalgij 1800-lovo loopâst Taažâst já Ruotâst, kuás šoddii vuossâmuuh sämiseervih já aaviseh.", "sme": "Sámiid etnihkalaš ja álbmotlaš morráneapmi álggii 1800-logu loahpas Norggas ja Ruoŧas, goas šadde vuosttas sámesearvvit ja aviissat."}}
{"translation": {"smn": "Tast puátá taggaar šiev mielâ, et kal muu nuuvt moovdid taggaar äšši, et kandâ norá muorjijd já movtijdit val skipárijdis já maaŋgâid iärásijd-uv porgâđ siämmáánáál.", "sme": "Das boahtá dakkár buorre miella, ahte gal mu nu illudahttá dakkár ášši, ahte gánda murje ja movttiidahttá vel skihpáriiddisge ja máŋggaid earáidge dahkat seamma."}}
{"translation": {"smn": "Laavâ mield sämmilâš lii olmooš, kote ana jieijâs sämmilâžžân toin iävttoin, ete sun jieš teikâ aainâs-uv ohtâ suu vanhimijn teikâ ááhust já äijihist lii oppâm sämikielâ vuossâmuu kiellân.", "sme": "Lága mielde sápmelaš lea olmmoš, guhte doallá iežas sápmelažžan eaktudemiin ahte son dahje aŋkke okta su vánhemiin dahje máttarvánhemiin lea oahppan sámegiela vuosttas giellan."}}
{"translation": {"smn": "Algâaalmugeh láá mii viiljah já uábih iäge puoh aalmugeh paste ubâ anneeđ aalmugpeeivi.", "sme": "Álgoálbmogat leat min vieljat ja oappát, eaige buot álbmogat sáhte oba ávvuditge álbmotbeaivvi."}}
{"translation": {"smn": "Varriistâllâm siäilui motomijn anarâšperruin ain 1950-lovo räi.", "sme": "Orohatlotnašuvvan seaillui muhtun anáraš bearrašiin gitta 1950-logu rádjai."}}
{"translation": {"smn": "Sämmiliih kalgeh pasteđ oovtâst uuccâđ vuovijd sämmilij vuoigâdvuođâi já kulttuur oovdedmân jieijâs sämmilij kulttuurlij ärbivuovij miäldásávt, ijge uuccâđ maali väldikulttuur toimâmaalijn ijge raččomáin sämiaalmug ohtâlâšvuođâ.", "sme": "Sápmelaččat galget bastit ovttas gávdnat vugiid sápmelaččaid vuoigatvuođaid ja kultuvrra ovddideami várás min iežamet sámi kultuvrralaš dábiid mielde. Eat mii galgga ohcat málliid váldokultuvrra doaibmamálliin eatge nu ahte biđget sámi álbmoga oktilašvuođa."}}
{"translation": {"smn": "AHR Tave-Suomâ haldâttâhrievti miärádâsân, já Tanja Sanila lii AHR mielâst tohálâš toimâđ nuorttâlij ovdâolmožin.", "sme": "AHR guorrasa Davvi-Suoma hálddahusrievtti mearrádussii, ja Tanja Sanila lea AHR mielas gelbbolaš doaibmat nuortalaččaid ovdaolmmožin."}}
{"translation": {"smn": "Čovgâsâm almugijkoskâsiih tobdoh láá oinum meid mii alda.", "sme": "Čavgan riikkaidgaskasaš dovddut leat oidnon maid lahka min."}}
{"translation": {"smn": "Išedeijee ij uážu leđe olmooš, kote lii vaaljâin iävtukkâssân.", "sme": "Válgaveahkki ii oaččo leat válggain evttohassan."}}
{"translation": {"smn": "Kyevtkielâlâš teevstâin vuáhádâh ocá celkkuuoosijd, moh statistlávt adeliččii pyeremuu jurgâlus.", "sme": "Guovttegielalaš teavsttain vuogádat ohcá cealkkaosiid mat statisttalaččat attášedje buoremus jorgalusa."}}
{"translation": {"smn": "Tyemes lii uccâ kaandâš já sun lii kuuđâ ihásâš.", "sme": "Duommá lea unna gánddaš ja son lea guhtta jagi boaris."}}
{"translation": {"smn": "Mij lep rähtimin tiätumaašinjurgâlemohjelm orjâlâškielâst anarâškielân.", "sme": "Mii leat ráhkadeamen dihtorjorgalanprográmma davvisámegielas anárašgillii."}}
{"translation": {"smn": "Maailmist puátteeh liččii merettes meeri, mut mii naavcah huolâtteh sist láá rájáliih.", "sme": "Máilmmis boahttit livčče mearihis mearri, muhto min návccat fuolahit sis leat rájálaččat."}}
{"translation": {"smn": "Kielâpiervâleh, sämikielâlâš peivitipšo já sämikielâlâš vuáđumáttááttâs láá čovduuh sämiaalmug puátteevuotân.", "sme": "Giellabeasit, sámegielalaš beaivedikšun ja sámegielalaš vuođđooahpahus leat čoavdda sámi álbmoga boahtteáigái."}}
{"translation": {"smn": "Tääl lii kuittâg äigi kyeđđiđ peeivipolitiik ucceeb uásán já vuáijuđ juhlođ aalmugpeeivi, sämiaalmug historjá, ohtâlâšvuođâ já puátteevuođâ.", "sme": "Dál lea goitge áigi guođđit beaivvi politihka unnibun ja bidjat eambbo deattu ávvudit álbmotbeaivvi, sámi álbmoga historjjá, oktiigullevašvuođa ja boahtteáiggi."}}
{"translation": {"smn": "Ive 2012 aalgâst Päikkieennâm kielâi tutkâmkuávdáá organisaatio muttui já nommân šoodâi Päikkieennâm kielâi tutkâmkuávdáiš. Päikkieennâm kielâi kuávdáš já uđâsmittem mieldi sämikielâ totkee virgeh sirdojii Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituutân.", "sme": "Jagi 2012 álggu rájes Ruoktoeatnangielaid dutkanguovddáža organisašuvdna nuppástuvai ja namman bođii Ruoktoeatnan gielaid guovddážiin ja ođastusa olis sámegiela dutki virggit sirdojedje Oulu universitehta Giellagas-instituhttii."}}
{"translation": {"smn": "Maarit kiäččá eenis laasâ tyehin, enni povvust.", "sme": "Máret geahččá eatnis láse duohken, su eadni čaibmá."}}
{"translation": {"smn": "KOLLEKIELÂ - Tave-eennâmlâš säämi kielâpalhâšume juáhhoo čohčuv 2014", "sme": "GOLLEGIELLA - Davviriikkalaš sámi giellabálkkašupmi geigejuvvo čakčat 2014"}}
{"translation": {"smn": "Pälkki miärášuvá sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuođâtääsi IV/II mield (vuáđupälkki losijttáá 2540,57 eurod/mp).", "sme": "Bálká mearrašuvvá sámedikki bálkávuogádaga gáibádusdási IV/II mielde (vuođđobálká almmá lasiid haga 2540,57 euro/mb)."}}
{"translation": {"smn": "Säämi parlamentaarlâš rääđi (Suomâ, Taažâ já Ruotâ Sämitigij oovtâstpargo-orgaan) aalgât 1.8.2015 ohtsâštave-eennâmlâš sämikielâ áámmát-/reesuurskuávdáá Säämi Kielâkäldee jotkâproojeekt, mii nohá 31.5.2018.", "sme": "Sámi parlamentáralaš ráđđi (Suoma, Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid oktasašbargoorgána) álggaha 1.8.2015 davviriikkalaš sámegiela fága- ja resursaguovddáža Sámi giellagáldu joatkkaprošeavtta, mii nohká 31.5.2018."}}
{"translation": {"smn": "Lädijduttemproosees kuođij jieŋâlis luodâ sämisiärvádâhân já jođettij sämikielâi uhkevuálásâžžân šoddâdmân.", "sme": "Láttiiduhttinproseassa guđii čiekŋalis luotta sámeservodahkii ja dagahii sámegielaid áitatvuložin."}}
{"translation": {"smn": "Taat váátá uđđâ kirjálistemohjelm huksim.", "sme": "Dat gáibida ođđa girjiluvvanprográmma huksema."}}
{"translation": {"smn": "Mij halijdep, et puohâin sämipárnáin, aassâmpääihist peerusthánnáá, kalgeh leđe siämmáálágáneh máhđulâšvuođah oppâđ kielâ.", "sme": "Mii háliidit ahte buot sámi mánáin, beroškeahttá ássanbáikkis, galget leat ovttalágan vejolašvuođat oahppat giela."}}
{"translation": {"smn": "Mij koolgâp leđe čiävlááh, ete puoh teknologia mield ep lah kuittâg luoppâm mii jiešnálásii kulttuurist.", "sme": "Mii galgat leat čeavlát, ahte buot teknologiija mielddis buktin áššiid mielde eat leat luohpan iešvuđot kultuvrrasteamet."}}