seanghay/lexicon-kh · Datasets at Hugging Face

t_id int64 1 3.77k	t_cat_id int64 1 18	t_main_kh stringlengths 1 48	t_main_en stringlengths 2 78 ⌀	t_main_fr stringlengths 4 78 ⌀	t_desc stringlengths 13 3.51k	t_lookup float64 1 3.76k ⌀	t_active int64 1 1	created_at stringclasses 1 value	updated_at stringclasses 1 value
3,101	15	ស្តេរីលកម្ម	sterilization	stérilisation (f.)	វិធីសម្លាប់មីក្រូសរីរាង្គដោយកម្ដៅ កាំរស្មី ឬ សារធាតុគីមី...។ ឧទាហរណ៍ ៖ សម្ភារៈវះកាត់ត្រូវធ្វើស្តេរីលកម្មឱ្យបានស្អាតទើបជៀសវាងអាំងហ្វិចស្យុង (infection) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,102	15	ស្ប៉ាស់	spasm	spasme (m.)	អាការៈឈឺចុកចាប់ភ្លាមៗដោយសារការកន្ត្រាក់សាច់ដុំដោយឯកឯង។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ប៉ាស់បំពង់ខ្យល់អាចបង្កឱ្យស្ទះដង្ហើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,103	15	ស្បូន	uterus	utérus (m.)	សរីរាង្គបន្តពូជរបស់ស្ត្រីដែលគភ៌មកតាំងទីនិងលូតលាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការសម្រាលកូននៅក្នុងគ្រឹះស្ថានសុខាភិបាលអាចកាត់បន្ថយអត្រានៃការស្រុតស្បូន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,104	15	ហ‌៊្វីប្រូម	fibroma	fibrome (m.)	ដុំពកបេនីញនៃជាលិកាសន្ធាន (tissu conjonctif) ដែលអាចកើតមាននៅគ្រប់សរីរាង្គនៃសព៌ាង្គកាយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,105	15	ហ‌៊្វីប្រូមស្បូន	uterus fibroma	fibrome utérin (m.)	ដុំពកបេនីញនៃជាលិកាសន្ធានរបស់ស្បូន។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហ‌៊្វីប្រូមស្បូនជាជំងឺដែលតម្រូវឱ្យវះកាត់យកចេញជាចាំបាច់ ដើម្បីជៀសវាងការវិវត្តទៅជាមហារីកស្បូន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,106	15	រោគស្ត្រីវិទ្យា	gynecology	gynécologie (f.)	មើលពាក្យ {vv1}ហ្ស៊ីណេកូវិទ្យា{vv2}	3,107	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,107	15	ហ្ស៊ីណេកូវិទ្យា	gynecology	gynécologie (f.)	វេជ្ជវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីសរីរាង្គបន្តពូជរបស់ស្ត្រី និង វិធីសាស្ត្រព្យាបាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ រោគស្ត្រីវិទ្យាបច្ចុប្បន្នកំពុងផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់កាត់បន្ថយជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,108	15	អង្គបដិបក្ខ	antibody	anticorps (m.)	មើលពាក្យ {vv1}អង់ទីករ{vv2}	3,109	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,109	15	អង់ទីករ	antibody	anticorps (m.)	សារធាតុប្រូតេអ៊ីនដែលផលិតដោយសរីរាង្គដើម្បីប្រឆាំងនឹងជំងឺទៅតាមប្រភេទពិសេសរបស់វា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្រោយពីចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកញ្រ្ជឹលកុមារនឹងមានអង់ទីករទប់ទល់នឹងជំងឺកញ្រ្ជឹលបាន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,110	15	បដិវិសធាតុ	antitoxin	antitoxine (f.)	មើលពាក្យ {vv1}អង់ទីតុកស៊ីន{vv2}	3,111	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,111	15	អង់ទីតុកស៊ីន	antitoxin	antitoxine (f.)	សារធាតុដែលអាចបន្សាបសកម្មភាពពុលរបស់តុកស៊ីន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,112	15	អង់ទីប្យូទិក	antibiotic	antibiotique (m.)	សារធាតុឱសថមានប្រភពពីធម្មជាតិឬពីសារធាតុគីមី ឬ ការធ្វើសំយោគដែលមានសកម្មភាពអាចទប់ស្កាត់ការលូតលាស់ឬបំផ្លាញពពួកបាក់តេរីឬផ្សិត។ ឧទាហរណ៍ ៖ គ្រូពេទ្យបានជ្រើសរើសឱសថអង់ទីប្យូទិកមួយប្រភេទមកព្យាបាលជំងឺរលាកបំពង់ក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,113	15	អង់ហ្ស៊ីយ៉ូម	angioma	angiome (m.)	ដុំពកបេនីញនៃសរសៃឈាម (vaisseau sanguin) និង សរសៃឡាំហ្វ៍ (vaisseau lymphatique) ពីកំណើតមានលក្ខណៈរីករវាម ជួនកាលដុះលយចេញក្រៅសរីរាង្គ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,114	15	អដ្ឋិវិទ្យា	osteology	ostéologie (f.)	វិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាជាមូលដ្ឋានអំពីឆ្អឹងរបស់មនុស្សនិងសត្វ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អដ្ឋិវិទ្យាជាផ្នែកមួយរបស់កាយវិភាគវិទ្យា/អាណាតូមី (anatomie) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,115	15	ហ្វែទីល	fertile	fertile (adj.)	មើលពាក្យ {vv1}ឥតអារ{vv2}	3,116	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,116	15	ឥតអារ	fertile	fertile (adj.)	ដែលបង្កកំណើតបាន (មនុស្ស សត្វ និង រុក្ខជាតិ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ត្រីឥតអារអាចបង្កកំណើតបានចាប់ពីវ័យពេញក្រមុំរហូតដល់ពេលអស់រដូវ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,117	15	អត្រាមរណៈ	mortality rate	taux (m.) de mortalité (f.)	ចំនួនមនុស្សស្លាប់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសឬតំបន់ណាមួយ តាមឯកតាភាគរយ ភាគពាន់ ឬ ភាគលានក្នុងរយៈពេលណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អត្រាមរណៈជាស្តង់ដាសម្រាប់វាស់កម្រិតបច្ចេកទេសសុខាភិបាលនៃប្រទេសឬតំបន់ណាមួយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,118	15	អត្រាមរណៈទារកក្រោយកើត	postpartum mortality rate	taux (m.) de mortalité (f.) post-partum/taux (m.) de mortalité (f.) postnatale	អត្រានៃទារកដែលស្លាប់នៅក្រោយពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ឆ្មបដែលមានវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ អាចកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈទារកក្រោយកើត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,119	15	អត្រាមរណៈទារកពេលកើត	perpartum mortality rate	taux (m.) de mortalité (f.) per partum	អត្រានៃទារកដែលស្លាប់នៅពេលកំពុងសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ បច្ចុប្បន្ននេះបច្ចេកទេសសង្គ្រោះទារកពេលសម្រាលមានការរីកចម្រើនខ្លាំង ធ្វើឱ្យអត្រាមរណៈទារកពេលកើតថយចុះ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,120	15	អត្រាមរណៈមាតា	mother mortality rate	taux (m.) de mortalité (f.) maternelle	អត្រានៃស្រ្តីមានគភ៌ដែលស្លាប់ក្នុងអំលុងពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈមាតា ស្រ្តីមានគភ៌ត្រូវពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យតាមការកំណត់ ជាពិសេសស្រ្តីដែលមានជំងឺប្រចាំកាយធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺបេះដូង ជំងឺឡើងសម្ពាធឈាម ជំងឺសួតជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,121	15	អត្រាមរណៈទារកមុនកើត	prenatal mortality rate	taux (m.) de mortalité (f.) prénatale	អត្រានៃទារកដែលស្លាប់ក្នុងផ្ទៃម្ដាយមុនពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្រ្តីមានគភ៌ត្រូវទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈទារកមុនកើត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,122	15	កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ	starvation	sous alimentation/sous nutrition (f.)	មើលពាក្យ {vv1}ឧនារូបត្ថម្ភ{vv2}	3,123	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,123	15	ឧនារូបត្ថម្ភ	starvation	sous alimentation/sous nutrition (f.)	ភាពទទួលអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,124	15	កុងត្រាសិបទីហ្វ	contraceptive	contraceptif (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ឱសថពន្យារកំណើត{vv2}	3,125	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,125	15	ឱសថពន្យារកំណើត	contraceptive	contraceptif (m.)	ឱសថដែលមានប្រសិទ្ធភាពទប់ស្កាត់ការមានកំណគភ៌នៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ មុននឹងប្រើឱសថពន្យារកំណើត ស្រ្តីត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ដើម្បីបញ្ចៀសផលវិបាកទាំងឡាយពីការប្រើប្រាស់ឱសថនោះ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,126	15	អ៊ីដ្រូណេហ្វ្រូស	hydronephrosis	hydronéphrose (f.)	អាការៈចាល់ទឹកនោមក្នុងវក្កំ (តម្រងនោម) ដែលគ្មានអាំងហ្វិចស្យុង ដោយសារការស្ទះបំពង់ទឹកនោម (uretère) ដូចជា ក្នុងករណីមានក្រួស ឬទុយម័រ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,127	15	រោហិណី	artery	artère (f.)	មើលពាក្យ {vv1}អាកទែ{vv2}	3,128	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,128	15	អាកទែ	artery	artère (f.)	សរសៃឈាមដែលនាំឈាមចេញពីបេះដូងទៅសរីរាង្គកាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សាព៌ាង្គកាយមនុស្សឬសត្វមានបណ្ដាញអាកទែឬរោហិណីជាច្រើនប្រភេទ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,129	15	អាគូទុយម៉ង់	acquired tolerance	accoutumance (f.)	បាតុភូតនៃសរីរាង្គមិនឆ្លើយតបនឹងការប្រើឱសថ គ្រឿងពុល ឬ គ្រឿងញៀន ដែលតម្រូវឱ្យប្រើពីកម្រិតទាបទៅខ្ពស់ដើម្បីទទួលបាននូវប្រសិទ្ធភាព។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាគូទុយម៉ង់ថ្នាំងងុយដេកតម្រូវឱ្យដំឡើងបរិមាណឱសថទើបទទួលបានប្រសិទ្ធភាព។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,130	15	អាដ្រេណាលីន	adrenaline	adrénaline (f.)	អ័រម៉ូនម្យ៉ាងដែលបញ្ចេញដោយក្រពេញសួរ៉េណាល់ (glande surrénale) ។ គេអាចផលិតអាដ្រេណាលីនសិប្បនិម្មិតបានដើម្បីប្រើក្នុងផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,131	15	អាប់សែ	abscess	abcès (m.)	ការបង្កខ្ទុះនៅក្នុងជាលិកាដែលរលួយខូចដោយសារមេរោគ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាប់សែថ្លើមបណ្ដាលមកពីបរាសិតដែលជាអាមីបឈ្មោះអង់តាមឺបា អ៊ីស្តូលីទីកា (entamœba histolytica) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,132	15	អាម៉្ញូស	amnion/amnios	amnios (m.)	ស្រទាប់ក្នុងនៃភ្នាសទារកដែលអភិវឌ្ឍទៅតាមការរីកធំធាត់របស់ទារកនៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅពេលប្រសូត អាម៉្ញូសកើតចេញមកជាមួយនឹងទារក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,133	15	អារ	sterile	stérile (adj.)	ដែលមិនអាចបង្កកំណើតបាន (មនុស្ស សត្វ និង រុក្ខជាតិ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ គូស្វាមីភរិយាដែលរៀបការយូរពេលហើយមិនមានកូន អាចបណ្ដាលមកពីប្ដីនិង/ឬប្រពន្ធអារ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,134	15	អាសន្នរោគ	cholera	choléra (m.)	រោគបង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះ Vibrio cholerae ដែលរកឃើញដោយលោកRobert Koch នៅ គ.ស.១៨៨៣។ ជំងឺនេះឆ្លងតាមផ្លូវអាហារ ជាពិសេសទឹកមិនស្អាត និង ឆ្លងតាមដៃ បណ្ដាលឱ្យមានការចុះរាកយ៉ាងខ្លាំងជាច្រើនដងមិនឈប់និងមានការក្អួតយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ជាហេតុបណ្ដាលឱ្យខ្វះជាតិទឹកឬខ្សោះជាតិទឹកពីក្នុងខ្លួនអ្នកជំងឺអាចបណ្ដាលឱ្យស្លាប់ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលាតាមក្បួនតាមជំនាញនោះទេ។ ឧទាហរណ៍ ៖ មណ្ឌលសុខភាពបានអប់រំប្រជាពលរដ្ឋឱ្យរស់នៅស្អាត ហូបស្អាត ផឹកស្អាត មានអនាម័យ ដើម្បីជៀសវាងការកើតជំងឺអាសន្នរោគ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,135	15	ទាចទឹក	ascites	ascite (f.)	មើលពាក្យ {vv1}អាស៊ីត{vv2}	3,136	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,136	15	អាស៊ីត	ascites	ascite (f.)	វត្តមានទឹកនិងអេឡិចត្រូលីតនៅក្នុងភ្នាសពោះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដូចជា ក្រិនថ្លើម របេងភ្នាសពោះ ជំងឺបេះដូង...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,137	15	អូវុល	ovule	ovule (m.)	កោសិកាបន្តពូជញីដែលផលិតចេញពីសរីរាង្គបន្តពូជ (អូវែ ៖ ovaire) របស់មនុស្សស្រី សត្វញី ឬ រុក្ខជាតិញី។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការបង្កកំណើតរបស់មនុស្ស សត្វ ឬ រុក្ខជាតិកើតឡើងដោយការរួមផ្សំគ្នារវាងស្ពែម៉ាតូសូអ៊ីត (spermatozoïde) ឬ អង់តេរ៉ូសូអ៊ីត (anthérozoïde) និង អូវុល។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,138	15	អូវែ	ovary	ovaire (m.)	ក្រពេញភេទរបស់មនុស្សស្រី សត្វញី ឬ រុក្ខជាតិញី។ នៅពេលពេញវ័យក្រពេញភេទនេះអាចផលិតអូវុលនិងអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្ស៊ែន និង ប្រូហ្សែសស្តេរ៉ូន។ ឧទាហរណ៍ ៖ អូវែរបស់មនុស្សស្រីចាប់ផ្ដើមបញ្ចេញអូវុលនៅពេលស្រ្តីពេញវ័យ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,139	15	អៀន	pinworm	oxyure (m.)	បរាសិតណេម៉ាតូដ (nématodes) មានប្រវែងពី ៤ ទៅ ៩មីល្លីម៉ែត្រ រស់នៅក្នុងបំពង់អាហារ ជាពិសេសនៅចុងពោះវៀនធំនិងទ្វារលាមកដែលបង្កឱ្យរមាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្មេងកើតអៀនច្រើនរមាស់ទ្វារធំនៅពេលយប់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,140	15	អេម៉ង់ហ្ស៊ីយ៉ូម	hemangioma	hémangiome (m.)	អង់ហ្ស៊ីយ៉ូមនៃសរសៃឈាម (vaisseau sanguin) ។ ប្រជាជនខ្មែរនិយមហៅ អេម៉ង់ហ្ស៊ីយ៉ូមនៅលើស្បែកដែលមានលក្ខណៈពកតូចៗថាជាខ្នៅដុះពណ៌ក្រហម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,141	15	អេម៉ាតូម	hematoma	hématome (m.)	កំណកឈាមជាដុំៗនៅក្នុងជាលិកាឬក្នុងសរីរាង្គដោយមិនមានរហែកស្បែក បណ្ដាលមកពីរបួសសរសៃឈាមឬការប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,142	15	ស្បែកឡើងក្រហម	erythema/erythro derma	érythème (m.)	មើលពាក្យ {vv1}អេរីតែម{vv2}	3,143	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,143	15	អេរីតែម	erythema/erythro derma	érythème (m.)	អាការៈស្បែកប្រែជាក្រហមតិចឬច្រើនដោយសារកម្ដៅថ្ងៃ ឬ ប្រតិកម្មអាឡែហ្ស៊ី (réaction allergique) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីបញ្ជាក់ថាជាអេរីតែម គេអាចធ្វើតេស្តដោយសង្កត់ចំកន្លែងស្បែកពណ៌ក្រហមនោះ វាឡើងសស្លេក ប៉ុន្តែវាត្រឡប់មកសភាពដើមវិញនៅពេលគេដកដៃចេញ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,144	15	ភ្រូណា	embryo	embryon (m.)	មើលពាក្យ {vv1}អំប៊ី្រយ៉ុង{vv2}	3,145	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,145	15	អំប៊ី្រយ៉ុង	embryo	embryon (m.)	គភ៌ដែលមានអាយុក្នុងរយៈពេលបីខែដំបូង។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីបញ្ចៀសការរលូត ស្ត្រីដែលមានគភ៌ជាអំប៊ី្រយ៉ុងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រើឱសថមិនបានត្រឹមត្រូវឬជៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ចៃដន្យផ្សេងៗ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,146	15	អំបៅអំបែក	otitis media	otite moyenne (f.)	ជំងឺម៉្យាងដែលកើតក្នុងរន្ធត្រចៀក បង្កឡើងដោយមីក្រូសព៌ាង្គកាយ។ រោគសញ្ញាមានដូចជា ក្ដៅខ្លួន ឈឺក្នុងរន្ធត្រចៀក ហៀរទឹករងៃ ឬ ខ្ទុះដែលមានក្លិនស្អុយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,147	1	ការក្លូន	cloning	clonage (m.)	វិធីឬដំណើរការបន្តពូជអភេទរបស់ក្រុមកោសិកាដែលកើតចេញពីការបំបែកជាបន្តបន្ទាប់នៃកោសិកាមួយបានជាឯកត្តៈដូចបេះបិទនឹងឯកត្តៈដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,148	1	ការបង្កាត់ពូជ	crossbreeding	croisement (m.)	ដំណើរការនៃការធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់សត្វឬរុក្ខជាតិក្នុងប្រភេទតែមួយឬផ្សេងគ្នា ដោយការជ្រើសរើសមេបាឬពូជតាមបំណង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,149	1	ការបង្កាត់ពូជដោយសិប្បនិម្មិត	artificial insemination	insémination artificielle	ការបញ្ចូលទឹកកាមដែលគេរៀបចំតាមបច្ចេកទេសទៅក្នុងប្រដាប់បន្តពូជញីតាមរយៈឧបករណ៍មេកានិកឬអេឡិកត្រូនិកផ្សេងៗ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យមានការបង្កកំណើត។ ឧទាហរណ៍ ៖ បច្ចុប្បន្ននេះកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វនានានិយមការបង្កាត់ពូជដោយសិប្បនិម្មិត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,150	1	ការបង្កាត់ពូជតាមធម្មជាតិ	natural insemination	saillie naturelle (f.)	ការបង្កាត់ពូជតាមរយៈបានិងមេផ្ទាល់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្នុងចំណោមប្រជាកសិករខ្មែរ គេនៅតែអនុវត្តការបង្កាត់ពូជតាមធម្មជាតិចំពោះគោ ក្របី ជ្រូក មាន់ ទា នៅឡើយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,151	1	ការបន្តពូជ	reproduction/breeding	reproduction (f.)	ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រភេទដូចគ្នា។ ការបន្តពូជប្រព្រឹត្តទៅដោយភេទឬអភេទតាមវិធីផ្សេងៗ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,152	1	ការបន្តពូជភេទ	sexual reproduction	reproduction (f.) sexuée (amphimicie/mixie)	ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់រុក្ខជាតិឬសត្វ ដោយមានការបង្កកំណើតនិងបណ្ដុំហ្សែន (gènes) ដែលភ្ជាប់មកតាមឯកត្តៈផ្សេងៗគ្នា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,153	1	ការបន្តពូជអភេទ	asexual reproduction	reproduction asexuée (f.)	ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់រុក្ខជាតិឬសត្វដែលប្រព្រឹត្តទៅពីឯកត្តៈតែមួយ ជួនកាលតាមរយៈការបំបែកខ្លួនពីកំណើតឬធម្មជាតិឬព្រឹត្តិការណ៍ចៃដន្យ ជួនកាលតាមរយៈការដុះពន្លក ការបែកខ្នែងដែលបង្កើតឯកត្តៈជាច្រើន ដូចគ្នាសុទ្ធសាធនឹងឯកត្តៈដើម។ វិធីបន្តពូជនេះកើតមានចំពោះបាក់តេរី រុក្ខជាតិ សត្វឥតឆ្អឹងកងប្រភេទតូចនិងសត្វប្រភេទធំខ្លះៗ ដែលកើតមានក្នុងករណីតិចតួចនៃពហុអំប្រ៊ីយ៉ុង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,154	1	កោសេយ្យវប្បកម្ម	sericulture	sériciculture (f.)	ការចិញ្ចឹមដង្កូវនាង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,155	1	ក្លូន	clone	clone (m.)	ក្រុមកោសិកាដែលបង្កើតចេញពីការបំបែកជាបន្តបន្ទាប់នៃកោសិកាមួយ បានជាឯកត្តៈដូចបេះបិទនឹងឯកត្តៈដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,156	1	ក្សេត្រសាស្ត្រ	agronomy	agronomie (f.)	ផ្នែកមួយនៃកសិកម្មដែលសិក្សាពីទំនាក់ទំនងរវាងដំណាំ ដី អាកាសធាតុ និង បច្ចេកទេសនៃការដាំដុះ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,157	1	ខ្ជាយ	lesser ginger	petits doigts (m.)	តិណជាតិប្រើជាគ្រឿងទេស មើមពណ៌លឿងខ្ចី មានក្លិនប្រហើរ។ មើម ស្លឹក គេប្រើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងម្ហូបនិងប្រើជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ គេយកមើមខ្ជាយធ្វើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងសម្លប្រហើរ។ វាជួយបន្ថយការឈឺមាត់ ការឈឺបំពង់ក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,158	1	ខ្ញី	ginger	gingembre (m.)	តិណជាតិប្រើជាគ្រឿងទេសមានរសជាតិហឹរ និង មានក្លិនពិសេស ដុះនៅតំបន់ក្ដៅ។ មើមវា គេប្រើធ្វើជាម្ហូប បង្អែម តំណាប់ផ្សេងៗ និង ប្រើជារុក្ខជាតិឱសថ ព្រមទាំងជារូបធាតុដើមឱសថផងដែរ។ វាអាចជួយឱ្យដើរខ្យល់ ជួយរំលាយអាហារ និង ព្យាបាលរោគឆ្អល់ហើមពោះ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់កជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,159	1	ខ្ទឹមក្រហម	shallot	échalote (f.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹកពណ៌បៃតង រាងជាបំពង់ ស្រួចចុង។ មើមផ្គុំឡើងដោយកំពឹសពណ៌ក្រហមស្វាយឬមើមផ្គុំឡើងជាស្រទាប់ មានក្លិនឆួលស្រាលជាងខ្ទឹមស ប្រើជាគ្រឿងទេស។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្ទឹមក្រហមស្រស់មានក្លិនឆួល ប៉ុន្តែនៅពេលឆ្អិនមានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,160	1	ខ្ទឹមគល់	leek	poireau (m.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានគល់ពណ៌សវែងៗ ហើយស្លឹកពណ៌បៃតង រាងសំប៉ែត រៀវចុង។ គល់ប្រើជាបន្លែមានរសជាតិស្រដៀងខ្ទឹមបារាំង។ ឧទាហរណ៍ ៖ គេនិយមយកខ្ទឹមគល់មកឆាជាមួយនឹងគ្រឿងក្នុងជ្រូកឬស្ងោរស៊ុប។ វាជួយរំលាយអាហារ។ អ្នកខ្លះហៅ ខ្ទឹមគល់ ស្រឹង ខ្ទឹមខ្យល់ ខ្ទឹមល័ក្ដ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,161	1	ស្រឹង	leek	poireau (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ខ្ទឹមគល់{vv2}	3,160	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,162	1	ខ្ទឹមបារាំង	onion	oignon (m.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅមជ្ឈិមបូព៌ាប្រទេសមានមើមរាងមូលធំជាងខ្ទឹមស ប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេស និង ឱសថ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,163	1	ខ្ទឹមស	garlic	ail (m.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹករាងសំប៉ែត ពណ៌បៃតង។ មើមផ្គុំឡើងដោយកំពឹសពណ៌ស មានក្លិនឆួល ប្រើជាគ្រឿងទេស និងជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រជាជនខ្មែរនិយមប្រើខ្ទឹមសយកទៅបុកលាបឬបិទកន្លែងដែលខ្ទួយទិចឬក៏ក្អែបខាំ ហើយវាអាចជួយបន្ថយសម្ពាធឈាម ក្រិនសរសៃឈាម និង រំងាប់មេរោគតាមសរសៃឈាម។ គេអាចប្រើវាទប់ទល់ផ្សែងនៃគ្រាប់បែកផ្សែង ដោយបុក ឬ បំបែក ហិត ឬ លាបភ្នែក កុំឱ្យចេញទឹកភ្នែក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,164	1	ខ្ទឹមខ្យល់	welsh onion	ciboule (f.)	មើលពាក្យ {vv1}ខ្ទឹមស្លឹក{vv2}	3,165	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,165	1	ខ្ទឹមស្លឹក	welsh onion	ciboule (f.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានគល់ពណ៌សរាងមូល ស្លឹកពណ៌បៃតង រាងជាបំពង់។ គេប្រើជាគ្រឿងទេសក្នុងម្ហូបអាហារ និង ប្រើជាឱសថអាចជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម ធ្វើឱ្យដើរខ្យល់ និង សម្រួលសរសៃឈាម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,166	1	គូឆាយ	chinese chives	ciboule de chine (f.)	តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹក គេប្រើធ្វើជា ម្ហូប បន្លែ និង នំ។ ស្លឹកនិងគ្រាប់វា គេអាចយកទៅប្រើជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្លឹកនិងគល់គូឆាយគេនិយមប្រើជាម្ហូបអាហារសម្រាប់ឱ្យដើរខ្យល់ អាចជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម សម្រួលការរំលាយអាហារ និង ព្យាបាលការហើមពោះ។ គ្រាប់ហាលឱ្យស្ងួត កិនផឹកបំបាត់ជំងឺហូរទឹកកាម។ អ្នកខ្លះហៅ ជីឆាយ ឬ ស្លឹកឆាយ ឬ កាឆាយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,167	1	ឃ្លោក	white gourd	courge (f.)	ប្រភេទលតាជាតិវារលើដីឬឡើងទ្រើង ដុះនៅតំបន់ត្រូពិក។ ផ្លែមានរាងមូលទ្រវែង ស្រដៀងនឹងផ្លែត្រឡាច។ ផ្លែខ្ចីប្រើជាបន្លែ សម្បូរដោយជីវជាតិ។ គេអាចយកសាច់និងគ្រាប់ប្រើជាឱសថ សម្រាប់ជួយរំលាយអាហារ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,168	1	ឃ្លោកដប	bottle gourd	gourde/courge bouteille (f.)	ប្រភេទឃ្លោកម្យ៉ាងរាងដូចដប។ ផ្លែខ្ចីប្រើជាបន្លែ។ សំបកផ្លែទុំប្រើសម្រាប់ដាក់ទឹកនិងសម្ភារៈផ្សេងៗ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,169	1	ឃ្លោកសាដៀវ	calabash	calebasse (f.)	ប្រភេទឃ្លោកម្យ៉ាងរាងដូចក្អមមួយជាន់ ឬ ពីរជាន់។ ផ្លែខ្ចី ប្រើជាបន្លែ, សំបកផ្លែទុំ ប្រើសម្រាប់ដាក់ទឹក ជាគ្រឿងលម្អ និង ធ្វើស្នូកសាដៀវ។ អ្នកខ្លះហៅ ឃ្លោកព្នង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,170	1	ចៃ	louse	pou (m.)	សត្វល្អិតជាបរាសិតជញ្ជក់ឈាម រស់នៅលើមនុស្សនិងថនិកសត្វមួយចំនួន។ ឧទាហរណ៍ ៖ មនុស្សត្រូវធ្វើអនាម័យក្បាលឱ្យបានស្អាតដើម្បីកុំឱ្យកើតចៃ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,171	1	ចៃលោត	flea/louse	puce (f.)	សត្វល្អិតសម្បុរត្នោត រាងសំប៉ែត ចេះរត់ឬលោតបាន។ វាជាបរាសិតរស់នៅលើមនុស្ស និង ថនិកសត្វមួយចំនួន។ សត្វល្អិតនេះរស់នៅលើស្បែក ហើយពូកែជញ្ជក់ឈាម។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការមិនសម្អាតខ្លួនឱ្យឆ្កែនិងឆ្មានាំឱ្យកើតចៃលោត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,172	1	ជលវិទ្យា	hydrology	hydrologie (f.)	វិទ្យាសាស្ត្រសិក្សាអំពីទឹកនៅលើផែនដី ក្នុងបរិយាកាសនិងនៅភពដទៃ ដោយមានការសិក្សាពីកំណកំណើត ចលនាតាមរយៈវដ្ដទឹក របាយលក្ខណៈរូប លក្ខណៈគីមី និង លក្ខណៈមេកានិករបស់ទឹក ព្រមទាំងអន្តរកម្មរវាងទឹកនិងភាវៈរស់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,173	1	ជីរក្រសាំងទំហំ	persicaria odorata	polygone odorante (f.)	តិណជាតិមួយប្រភេទមានប្រភពនៅប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ មានស្លឹកទ្រវែងរៀវស្រួចខាងចុង ផ្ទៃស្លឹកខាងលើពណ៌បៃតង ផ្ទៃស្លឹកខាងក្រោមពណ៌ក្រហមភាវ ឬក្រហមស្រាល។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែ អន្លក់ ឬ បង់ក្នុងសម្ល។ - វចនានុក្រមអក្ខរាវិរុទ្ធនៃភាសាខ្មែរ៖ ‹‹ជីរសាំងគ្រហ៊ុម›› - អ្នកខ្លះហៅ «ជីរប្រហើរ» ឬ «ជីរសាំងគ្រហ៊ុម»។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,174	1	ជីរតាំងឱ	celery	céleri doux (m.)	តិណជាតិមួយប្រភេទច្រើនដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ស្លឹកឆែកៗស្រដៀងនឹងស្លឹកស្បៃរឿង។ គេប្រើជាបន្លែឬជាគ្រឿងទេស។ អ្នកខ្លះហៅថា‹‹តាំងឱ››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,175	1	ជីរត្រចៀកក្រាញ់	ឡា. centella asiatica	null	តិណជាតិដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ស្លឹករាងមូល មានទងវែងៗ រឹមស្លឹករាងជាធ្មេញរណារ មានក្លិនក្រអូបពិសេសម្យ៉ាង។ គេនិយមបុកស្លឹកត្រចៀកក្រាញ់ ច្របាច់ច្រោះយកទឹកធ្វើជាភេសជ្ជៈ ឬ ជាឱសថ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,176	1	ជីរថ្ពាល់ត្រី	chameleon plant	houttuynie (f.)	តិណជាតិស្ទើរវារ មានកម្ពស់ពី១០ទៅ៣០សង់ទីម៉ែត ដុះនៅតំបន់ត្រូពិកដែលមានដីសើម។ ស្លឹករាងមូល ស្រួចខាងចុងស្រដៀងនឹងស្លឹកពោធិ៍។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែស្រស់ អន្លក់ ញាំភ្លា និង ជាឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរយ៉ាបកា ឬ ជីរយួន››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,177	1	ជីរនាងវង	basil	basilic commun (m.)	តិណជាតិមួយប្រភេទ មានប្រភពដុះនៅតំបន់ក្ដៅឬត្រជាក់មធ្យម។ ស្លឹកនិងត្រួយប្រើជាបន្លែឬអន្លក់ដែលផ្ដល់ក្លិនប្រហើរ និង អាចបំបាត់ក្លិនឆ្អាប។ គ្រាប់ទុំអាចប្រើជាភេសជ្ជៈឬជាឱសថ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,178	1	ជីរម្រះព្រៅ	null	basilic des moines (m.)	តិណជាតិមួយប្រភេទដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ដើមនិងស្លឹកតូចមានរោមឆ្មារៗ។ ស្លឹកមានក្លិនហាង ប្រហើរឆួល ប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេសឬជាឱសថ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,179	1	ជីរបន្លា	fitweed	panicaut (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ជីររណារ{vv2}	3,180	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,180	1	ជីររណារ	fitweed	panicaut (m.)	តិណជាតិមួយប្រភេទមានប្រភពពីទ្វីបអាម៉េរិកនៃតំបន់អាកាសធាតុក្ដៅ។ ស្លឹកមានរាងទ្រវែង រឹមស្លឹកមានរាងជាធ្មេញរណារ ដុះចេញពីគល់គ្មានមែក។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេស និងឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរបារាំង ឬ ជីរស្លឹកវែងឬក៏ជីរក្រពើ››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,181	1	ជីរលីងល័ខ	sweet basil	basilic de ceylan (m.)	តិណជាតិមានសណ្ឋានដូចជីរនាងវង ប៉ុន្តែ ដើមមានពណ៌ស្វាយ ក្លិនស្រដៀងនឹងជីរម្រះព្រៅ។ គេនិយមយកជីរលីងល័ខមកផ្សំធ្វើជាប្រហុកកប់ ឬ ព្រហក់ខ្នប់។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរនាងលាក់››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,182	1	ជីរវ៉ាន់ស៊ុយ	coriander	coriandre (f.)	តិណជាតិម្យ៉ាងមានដើមតូចឆ្មារនិងស្លឹកឆែកៗ ហើយមានសភាពទន់ មានក្លិនក្រអូបប្រហើរ ប្រើជាគ្រឿងទេសសម្រាប់យកក្លិនឬលម្អម្ហូបអាហារ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹អ្វាន់ស៊ុយឬអួនស៊ុយ››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,183	1	ជីរត្រចៀកជ្រូក	cuban oregano/coleus	coleus (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ជីរស្លឹកក្រាស់{vv2}	3,184	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,184	1	ជីរស្លឹកក្រាស់	cuban oregano/coleus	coleus (m.)	តិណជាតិម៉្យាងមានស្លឹកមូលធំក្រាស់ រឹមស្លឹកមានរាងជាធ្មេញរណារ។ ដើមនិងស្លឹកមានរោមឆ្មារៗ គេប្រើជាគ្រឿងទេសនិងជាឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរក្រអូប ជីរត្រចៀកដំរី ជីរទ្រមឹង ជីរទ្រមាំង››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,185	1	ជីរអង្កាម	mint	menthe (f.)	តិណជាតិមានស្លឹករាងមូលជ្រួញៗ មានទងពណ៌ស្វាយនិងមានក្លិនប្រហើរឆួលតិចៗ។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែនិងជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ និស្សារណកម្មជីរអង្កាមផ្ដល់នូវសារជាតិប្រេងម៉ង់ត៍ (menthe) និង ម៉ង់តូល (menthol) ។ អ្នកខ្លះហៅថា‹‹ជីរសង្កើច››។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,186	1	ជីវវិទ្យា	biology	biologie (f.)	វិទ្យាសាស្ត្រសិក្សាអំពីភាវៈរស់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,187	1	ជំងឺគោឆ្កួត	BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy)	ESB (Encephalopathie Spongiforme Bovine)	ជំងឺឆ្លងថ្មីកើតចំពោះគោ ដែលគេរកឃើញដំបូងនៅប្រទេសអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ១៩៨៦។ ភ្នាក់ងារបង្កជំងឺនៅមិនទាន់ស្គាល់ច្បាស់ តែគេដឹងថាស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទនិងភ្នែក។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា កន្រ្តាក់សាច់ដុំ ជំហរ ទ្រេតទ្រោត ដំណើរខុសប្រក្រតី ក្បាលសំយុងចុះ ក្រោកឈរដោយពិបាក និង មានប្រតិកម្មខ្លាំង ចំពោះមជ្ឈដ្ឋាននៅជុំវិញដូចជា ឆាប់ភ័យខ្លាច ឆាប់ផ្អើលឆ្លេឆ្លា ឬ កាចខុសធម្មតា។ កាលណាជំងឺនេះឆ្លងមកមនុស្ស គេឱ្យឈ្មោះថា ស៊ីជេឌី (CJD ៖ Creutzfeldt-Jakob Disease) ឬ អឹមសេហ្ស៊ី (MCJ ៖ Maladie de Creutzfeldt-Jakob) .	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,188	1	ជំងឺចុងអង្ករគោក្របី	cysticercosis in cattle and buffalo	cysticercose bovine/ladrerie (f.)	ជំងឺបង្កដោយបរាសិតម្យ៉ាងជាតេញ៉ា (taenia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេនីអ៊ីដេ (taeniidae) ប្រភេទសាហ្ស៊ីណាតា (taenia saginata) មានសណ្ឋានជាគីស្តស្ថិតនៅក្នុងសាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំស្មា សាច់ដុំតាមសរីរាង្គមួយចំនួនទៀត អណ្ដាត ថ្លើម លំពែង។ ជំងឺនេះឆ្លងពីសត្វមកមនុស្ស តាមរយៈការបរិភោគសាច់សត្វមានគីស្ត ដែលចម្អិនមិនឆ្អិនល្អ ក្រោយមកគីស្តក៏វិវត្តទៅជាតេញ៉ាសាហ្ស៊ីណាតា រស់ក្នុងពោះវៀនមនុស្ស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,189	1	ជំងឺចុងអង្ករជ្រូក	cysticercosis in swine	cysticercose du porc/ladrerie (f.)	ជំងឺបង្កដោយបរាសិតម្យ៉ាងជាតេញ៉ា (taenia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេនីអ៊ីដេ (taeniidae) ប្រភេទតេញ៉ាសូលីយោម (taenia solium) មានសណ្ឋានជាគីស្ត ស្ថិតនៅក្នុងសាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំសន្ទះទ្រូង អណ្ដាត ថ្ពាល់ និង សាច់ដុំនៃសរីរាង្គដទៃទៀត។ ជំងឺនេះកើតចំពោះជ្រូកនិងមនុស្ស។ ជាទូទៅ ចំពោះជ្រូក វាមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាទេ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,190	1	ជំងឺឈាមខ្មៅ	anthrax	anthrax (m.) , charbon bactéridien (m.)	ជំងឺបង្កឡើងដោយបាក់តេរី បាក់ស៊ីលូស អង់ត្រាក់ស៊ីស (Bacillus Anthracis) បណ្ដាលឱ្យសត្វងាប់មានអត្រាខ្ពស់ ដោយអាការៈហើមពោះ មិនស៊ីស្មៅដូចប្រក្រតី និង មានចេញឈាមតាមមាត់ ច្រមុះ និង រន្ធគូថ ក្រោយពេលវាងាប់។ ជំងឺនេះអាចឆ្លងទៅមនុស្សបាន។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហាមបរិភោគសាច់សត្វដែលស្លាប់ដោយជំងឺឈាមខ្មៅ ព្រោះវាអាចឆ្លងមកមនុស្ស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,191	1	ជំងឺដង្កូវថ្លើម	fascioliasis	fasciolosis (m.)	ជំងឺដែលបង្កឡើងដោយពពួកបរាសិតឈ្មោះហ្វាស្យូឡា ស្ស៊ីហ្កង់ទីកា/ហ្វាស្យូឡា អេប៉ាទីកា (fasciola gigantica/fasciola hepatica) ដែលកើតឡើងនៅក្នុងថ្លើម ក្នុងថង់ប្រមាត់ និង នៅក្នុងបំពង់ទឹកប្រមាត់របស់គោក្របី។ ឧទាហរណ៍ ៖ គោ ក្របី ស៊ីស្មៅនៅតាមមាត់ត្រពាំងឬបឹងបួ អាចស៊ីដោយខ្យងហៀនទឹកតូចៗឈ្មោះ លីមណេ (limnée/limnea) ដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងនាំឱ្យឆ្លងជំងឺដង្កូវថ្លើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,192	1	ជំងឺព្រូនថ្លើម	fascioliasis	fasciolosis (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺដង្កូវថ្លើម{vv2}	3,191	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,193	1	ជំងឺតុកសូការ៉ា	toxocariasis	toxocarose	មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺតុកហ្សូការ៉ា{vv2}	3,194	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,194	1	ជំងឺតុកហ្សូការ៉ា	toxocariasis	toxocarose	ជំងឺបង្កដោយបរាសិតតុកសូការ៉ា (toxocara) ស្ថិតក្នុងសន្តានតុកសូការីដេ (toxocaridae) ។ ចំពោះគោ ក្របី ចៀម បង្កដោយប្រភេទតុកសូការ៉ាវីទូឡូរ៉ូម (T.Vitulorum) , ឆ្កែ បង្កដោយតុកសូការ៉ាកានីស (T.Canis) និង ឆ្មា បង្កដោយតុកសូការ៉ាកាទី (T.Cati) ។ រោគសញ្ញាមានដូចជាឡើងកម្ដៅ ក្អក ចង្វាក់ដង្ហើមខ្លី ពិបាកដកដង្ហើម រលាក រមាស់ស្បែក ឈឺពោះ រាក ខ្សោយ ស្ញុល អន់ចំណី ទល់លាមក ហើមពោះក្រោយពេលបៅទឹកដោះមេ ភើ លាមកមានលាយឈាមពណ៌ក្រមៅឬខ្មៅ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,195	1	ជំងឺតេឡាស៊ីយ៉ា	thelaziasis	null	ជំងឺបង្កដោយព្រូនតេឡាស៊ីយ៉ា (thelazia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេឡាស៊ីអ៊ីដេ (thelaziidae) រស់នៅក្នុងរន្ធទឹកភ្នែក។ ជំងឺនេះកើតចំពោះគោ ក្របី ចៀម ពពែ សេះ។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ហៀរទឹកភ្នែក ភ្នែកចាញ់ពន្លឺ ភ្នែកឡើងក្រហម ភ្នែកល្អក់ ហើមត្របកភ្នែក ឈឺភ្នែក គ្រវីក្បាល។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,196	1	តេឡាស៊ីយ៉ាស៊ីស	thelaziasis	null	មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺតេឡាស៊ីយ៉ា{vv2}	3,195	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,197	1	ជំងឺត្រចៀកខៀវ	porcine respirating and reproductive syndrome (PRRS) /blue ear disease	null	ជំងឺឆ្លងបង្កដោយវីរុសអាទែវីរុស (artervirus) ស្ថិតក្នុងសន្តានអាទែរីវីរីដេ (arteriviridae) កើតចំពោះជ្រូក ជាពិសេសមេជ្រូក មេជ្រូកផើម និងកូនជ្រូក។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ មិនស៊ីចំណី មិនផឹកទឹក ហៀរសំបោរ ពិបាកដកដង្ហើម ហើមសួត មានស្នាមជាំស្វាយលើខ្លួន ជាពិសេសនៅលើត្រចៀក។ ជំងឺនេះធ្វើឱ្យមេជ្រូករលូតកូន មិនងាយរកឈ្មោល កូនកើតមុនពេលកំណត់ កូនកើតមកខ្សោយ និងអត្រាស្លាប់ខ្ពស់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,198	1	ជំងឺទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡូស	trichinellosis	trichinellose	ជំងឺបង្កដោយបរាសិតទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡា (trichinella) ស្ថិតក្នុងសន្តានទ្រីស្ហ‌៊ីណែលីដេ (trichinellidae) ប្រភេទទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡាស្ពៀរ៉ាលីស (trichinella spiralis) ។ ជំងឺនេះកើតចំពោះមនុស្ស ជ្រូក កណ្ដុរ ខ្លាឃ្មុំ និង ថនិកសត្វដែលជាមំសាហារសត្វមួយចំនួនទៀត។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ គ្រុន ល្ហិតល្ហៃ រមាស់ស្បែក សាច់ដុំឡើងរឹង ឈឺនៅពេលដែលយើងប៉ះវា។ ជំងឺនេះឆ្លងពីសត្វទៅមនុស្សតាមរយៈការបរិភោគសាច់សត្វមានផ្ទុកកូនព្រូនទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡា ហើយដែលចម្អិនមិនឆ្អិនល្អ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,199	1	ជំងឺប៉េស្ត	pest	peste (f.)	ជំងឺឆ្លងម៉្យាងដែលច្រើនកើតចំពោះសត្វបម្រើ និងឆ្លងរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សតាមផ្លូវដង្ហើមនិងតាមផ្លូវរំលាយអាហារ ហើយក៏អាចឆ្លងជាប្រយោលទៅដល់មនុស្សនិងសត្វដទៃទៀតផងដែរ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ជំងឺប៉េស្តគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ ប៉ុន្តែមានវ៉ាក់សាំងការពារ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
3,200	1	ជំងឺប៉េស្តជ្រូក	classical swine fever/hog cholera	peste porcine classique (f.)	ជំងឺឆ្លងបង្កដោយវីរុសស្ថិតក្នុងសន្តានផ្លាវីវីរីដេ (flaviviridae) ពួកប៉េស្តវីរុស (pest virus) ។ ជំងឺនេះកើតចំពោះជ្រូកគ្រប់វ័យដែលមានអត្រាឈឺនិងស្លាប់ខ្ពស់។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ គ្រុន ទល់លាមក រាក ភ្នែកមានពពឹក ស្នាមក្រហមអុចៗនៅចុងត្រចៀក ច្រមុះ សរីរាង្គបន្តពូជ និង ពោះ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00

3,101

15

ស្តេរីលកម្ម

sterilization

stérilisation (f.)

0

វិធីសម្លាប់មីក្រូសរីរាង្គដោយកម្ដៅ កាំរស្មី ឬ សារធាតុគីមី...។ ឧទាហរណ៍ ៖ សម្ភារៈវះកាត់ត្រូវធ្វើស្តេរីលកម្មឱ្យបានស្អាតទើបជៀសវាងអាំងហ្វិចស្យុង (infection) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,102

15

ស្ប៉ាស់

spasm

spasme (m.)

0

អាការៈឈឺចុកចាប់ភ្លាមៗដោយសារការកន្ត្រាក់សាច់ដុំដោយឯកឯង។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ប៉ាស់បំពង់ខ្យល់អាចបង្កឱ្យស្ទះដង្ហើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,103

15

ស្បូន

uterus

utérus (m.)

0

សរីរាង្គបន្តពូជរបស់ស្ត្រីដែលគភ៌មកតាំងទីនិងលូតលាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការសម្រាលកូននៅក្នុងគ្រឹះស្ថានសុខាភិបាលអាចកាត់បន្ថយអត្រានៃការស្រុតស្បូន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,104

15

ហ‌៊្វីប្រូម

fibroma

fibrome (m.)

0

ដុំពកបេនីញនៃជាលិកាសន្ធាន (tissu conjonctif) ដែលអាចកើតមាននៅគ្រប់សរីរាង្គនៃសព៌ាង្គកាយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,105

15

ហ‌៊្វីប្រូមស្បូន

uterus fibroma

fibrome utérin (m.)

0

ដុំពកបេនីញនៃជាលិកាសន្ធានរបស់ស្បូន។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហ‌៊្វីប្រូមស្បូនជាជំងឺដែលតម្រូវឱ្យវះកាត់យកចេញជាចាំបាច់ ដើម្បីជៀសវាងការវិវត្តទៅជាមហារីកស្បូន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,106

15

រោគស្ត្រីវិទ្យា

gynecology

gynécologie (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ហ្ស៊ីណេកូវិទ្យា{vv2}

3,107

1

2022-01-01 12:00:00

3,107

15

ហ្ស៊ីណេកូវិទ្យា

gynecology

gynécologie (f.)

0

វេជ្ជវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីសរីរាង្គបន្តពូជរបស់ស្ត្រី និង វិធីសាស្ត្រព្យាបាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ រោគស្ត្រីវិទ្យាបច្ចុប្បន្នកំពុងផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់កាត់បន្ថយជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,108

15

អង្គបដិបក្ខ

antibody

anticorps (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អង់ទីករ{vv2}

3,109

1

2022-01-01 12:00:00

3,109

15

អង់ទីករ

antibody

anticorps (m.)

0

សារធាតុប្រូតេអ៊ីនដែលផលិតដោយសរីរាង្គដើម្បីប្រឆាំងនឹងជំងឺទៅតាមប្រភេទពិសេសរបស់វា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្រោយពីចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកញ្រ្ជឹលកុមារនឹងមានអង់ទីករទប់ទល់នឹងជំងឺកញ្រ្ជឹលបាន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,110

15

បដិវិសធាតុ

antitoxin

antitoxine (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អង់ទីតុកស៊ីន{vv2}

3,111

1

2022-01-01 12:00:00

3,111

15

អង់ទីតុកស៊ីន

antitoxin

antitoxine (f.)

0

សារធាតុដែលអាចបន្សាបសកម្មភាពពុលរបស់តុកស៊ីន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,112

15

អង់ទីប្យូទិក

antibiotic

antibiotique (m.)

0

សារធាតុឱសថមានប្រភពពីធម្មជាតិឬពីសារធាតុគីមី ឬ ការធ្វើសំយោគដែលមានសកម្មភាពអាចទប់ស្កាត់ការលូតលាស់ឬបំផ្លាញពពួកបាក់តេរីឬផ្សិត។ ឧទាហរណ៍ ៖ គ្រូពេទ្យបានជ្រើសរើសឱសថអង់ទីប្យូទិកមួយប្រភេទមកព្យាបាលជំងឺរលាកបំពង់ក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,113

15

អង់ហ្ស៊ីយ៉ូម

angioma

angiome (m.)

0

ដុំពកបេនីញនៃសរសៃឈាម (vaisseau sanguin) និង សរសៃឡាំហ្វ៍ (vaisseau lymphatique) ពីកំណើតមានលក្ខណៈរីករវាម ជួនកាលដុះលយចេញក្រៅសរីរាង្គ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,114

15

អដ្ឋិវិទ្យា

osteology

ostéologie (f.)

0

វិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាជាមូលដ្ឋានអំពីឆ្អឹងរបស់មនុស្សនិងសត្វ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អដ្ឋិវិទ្យាជាផ្នែកមួយរបស់កាយវិភាគវិទ្យា/អាណាតូមី (anatomie) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,115

15

ហ្វែទីល

fertile

fertile (adj.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ឥតអារ{vv2}

3,116

1

2022-01-01 12:00:00

3,116

15

ឥតអារ

fertile

fertile (adj.)

0

ដែលបង្កកំណើតបាន (មនុស្ស សត្វ និង រុក្ខជាតិ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ត្រីឥតអារអាចបង្កកំណើតបានចាប់ពីវ័យពេញក្រមុំរហូតដល់ពេលអស់រដូវ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,117

15

អត្រាមរណៈ

mortality rate

taux (m.) de mortalité (f.)

0

ចំនួនមនុស្សស្លាប់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសឬតំបន់ណាមួយ តាមឯកតាភាគរយ ភាគពាន់ ឬ ភាគលានក្នុងរយៈពេលណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អត្រាមរណៈជាស្តង់ដាសម្រាប់វាស់កម្រិតបច្ចេកទេសសុខាភិបាលនៃប្រទេសឬតំបន់ណាមួយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,118

15

អត្រាមរណៈទារកក្រោយកើត

postpartum mortality rate

taux (m.) de mortalité (f.) post-partum/taux (m.) de mortalité (f.) postnatale

0

អត្រានៃទារកដែលស្លាប់នៅក្រោយពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ឆ្មបដែលមានវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ អាចកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈទារកក្រោយកើត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,119

15

អត្រាមរណៈទារកពេលកើត

perpartum mortality rate

taux (m.) de mortalité (f.) per partum

0

អត្រានៃទារកដែលស្លាប់នៅពេលកំពុងសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ បច្ចុប្បន្ននេះបច្ចេកទេសសង្គ្រោះទារកពេលសម្រាលមានការរីកចម្រើនខ្លាំង ធ្វើឱ្យអត្រាមរណៈទារកពេលកើតថយចុះ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,120

15

អត្រាមរណៈមាតា

mother mortality rate

taux (m.) de mortalité (f.) maternelle

0

អត្រានៃស្រ្តីមានគភ៌ដែលស្លាប់ក្នុងអំលុងពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈមាតា ស្រ្តីមានគភ៌ត្រូវពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យតាមការកំណត់ ជាពិសេសស្រ្តីដែលមានជំងឺប្រចាំកាយធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺបេះដូង ជំងឺឡើងសម្ពាធឈាម ជំងឺសួតជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,121

15

អត្រាមរណៈទារកមុនកើត

prenatal mortality rate

taux (m.) de mortalité (f.) prénatale

0

អត្រានៃទារកដែលស្លាប់ក្នុងផ្ទៃម្ដាយមុនពេលសម្រាល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្រ្តីមានគភ៌ត្រូវទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈទារកមុនកើត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,122

15

កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ

starvation

sous alimentation/sous nutrition (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ឧនារូបត្ថម្ភ{vv2}

3,123

1

2022-01-01 12:00:00

3,123

15

ឧនារូបត្ថម្ភ

starvation

sous alimentation/sous nutrition (f.)

0

ភាពទទួលអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,124

15

កុងត្រាសិបទីហ្វ

contraceptive

contraceptif (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ឱសថពន្យារកំណើត{vv2}

3,125

1

2022-01-01 12:00:00

3,125

15

ឱសថពន្យារកំណើត

contraceptive

contraceptif (m.)

0

ឱសថដែលមានប្រសិទ្ធភាពទប់ស្កាត់ការមានកំណគភ៌នៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ មុននឹងប្រើឱសថពន្យារកំណើត ស្រ្តីត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ដើម្បីបញ្ចៀសផលវិបាកទាំងឡាយពីការប្រើប្រាស់ឱសថនោះ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,126

15

អ៊ីដ្រូណេហ្វ្រូស

hydronephrosis

hydronéphrose (f.)

0

អាការៈចាល់ទឹកនោមក្នុងវក្កំ (តម្រងនោម) ដែលគ្មានអាំងហ្វិចស្យុង ដោយសារការស្ទះបំពង់ទឹកនោម (uretère) ដូចជា ក្នុងករណីមានក្រួស ឬទុយម័រ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,127

15

រោហិណី

artery

artère (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អាកទែ{vv2}

3,128

1

2022-01-01 12:00:00

3,128

15

អាកទែ

artery

artère (f.)

0

សរសៃឈាមដែលនាំឈាមចេញពីបេះដូងទៅសរីរាង្គកាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សាព៌ាង្គកាយមនុស្សឬសត្វមានបណ្ដាញអាកទែឬរោហិណីជាច្រើនប្រភេទ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,129

15

អាគូទុយម៉ង់

acquired tolerance

accoutumance (f.)

0

បាតុភូតនៃសរីរាង្គមិនឆ្លើយតបនឹងការប្រើឱសថ គ្រឿងពុល ឬ គ្រឿងញៀន ដែលតម្រូវឱ្យប្រើពីកម្រិតទាបទៅខ្ពស់ដើម្បីទទួលបាននូវប្រសិទ្ធភាព។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាគូទុយម៉ង់ថ្នាំងងុយដេកតម្រូវឱ្យដំឡើងបរិមាណឱសថទើបទទួលបានប្រសិទ្ធភាព។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,130

15

អាដ្រេណាលីន

adrenaline

adrénaline (f.)

0

អ័រម៉ូនម្យ៉ាងដែលបញ្ចេញដោយក្រពេញសួរ៉េណាល់ (glande surrénale) ។ គេអាចផលិតអាដ្រេណាលីនសិប្បនិម្មិតបានដើម្បីប្រើក្នុងផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,131

15

អាប់សែ

abscess

abcès (m.)

0

ការបង្កខ្ទុះនៅក្នុងជាលិកាដែលរលួយខូចដោយសារមេរោគ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាប់សែថ្លើមបណ្ដាលមកពីបរាសិតដែលជាអាមីបឈ្មោះអង់តាមឺបា អ៊ីស្តូលីទីកា (entamœba histolytica) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,132

15

អាម៉្ញូស

amnion/amnios

amnios (m.)

0

ស្រទាប់ក្នុងនៃភ្នាសទារកដែលអភិវឌ្ឍទៅតាមការរីកធំធាត់របស់ទារកនៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅពេលប្រសូត អាម៉្ញូសកើតចេញមកជាមួយនឹងទារក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,133

15

អារ

sterile

stérile (adj.)

0

ដែលមិនអាចបង្កកំណើតបាន (មនុស្ស សត្វ និង រុក្ខជាតិ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ គូស្វាមីភរិយាដែលរៀបការយូរពេលហើយមិនមានកូន អាចបណ្ដាលមកពីប្ដីនិង/ឬប្រពន្ធអារ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,134

15

អាសន្នរោគ

cholera

choléra (m.)

0

រោគបង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះ Vibrio cholerae ដែលរកឃើញដោយលោកRobert Koch នៅ គ.ស.១៨៨៣។ ជំងឺនេះឆ្លងតាមផ្លូវអាហារ ជាពិសេសទឹកមិនស្អាត និង ឆ្លងតាមដៃ បណ្ដាលឱ្យមានការចុះរាកយ៉ាងខ្លាំងជាច្រើនដងមិនឈប់និងមានការក្អួតយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ជាហេតុបណ្ដាលឱ្យខ្វះជាតិទឹកឬខ្សោះជាតិទឹកពីក្នុងខ្លួនអ្នកជំងឺអាចបណ្ដាលឱ្យស្លាប់ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលាតាមក្បួនតាមជំនាញនោះទេ។ ឧទាហរណ៍ ៖ មណ្ឌលសុខភាពបានអប់រំប្រជាពលរដ្ឋឱ្យរស់នៅស្អាត ហូបស្អាត ផឹកស្អាត មានអនាម័យ ដើម្បីជៀសវាងការកើតជំងឺអាសន្នរោគ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,135

15

ទាចទឹក

ascites

ascite (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អាស៊ីត{vv2}

3,136

1

2022-01-01 12:00:00

3,136

15

អាស៊ីត

ascites

ascite (f.)

0

វត្តមានទឹកនិងអេឡិចត្រូលីតនៅក្នុងភ្នាសពោះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដូចជា ក្រិនថ្លើម របេងភ្នាសពោះ ជំងឺបេះដូង...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,137

15

អូវុល

ovule

ovule (m.)

0

កោសិកាបន្តពូជញីដែលផលិតចេញពីសរីរាង្គបន្តពូជ (អូវែ ៖ ovaire) របស់មនុស្សស្រី សត្វញី ឬ រុក្ខជាតិញី។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការបង្កកំណើតរបស់មនុស្ស សត្វ ឬ រុក្ខជាតិកើតឡើងដោយការរួមផ្សំគ្នារវាងស្ពែម៉ាតូសូអ៊ីត (spermatozoïde) ឬ អង់តេរ៉ូសូអ៊ីត (anthérozoïde) និង អូវុល។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,138

15

អូវែ

ovary

ovaire (m.)

0

ក្រពេញភេទរបស់មនុស្សស្រី សត្វញី ឬ រុក្ខជាតិញី។ នៅពេលពេញវ័យក្រពេញភេទនេះអាចផលិតអូវុលនិងអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្ស៊ែន និង ប្រូហ្សែសស្តេរ៉ូន។ ឧទាហរណ៍ ៖ អូវែរបស់មនុស្សស្រីចាប់ផ្ដើមបញ្ចេញអូវុលនៅពេលស្រ្តីពេញវ័យ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,139

15

អៀន

pinworm

oxyure (m.)

0

បរាសិតណេម៉ាតូដ (nématodes) មានប្រវែងពី ៤ ទៅ ៩មីល្លីម៉ែត្រ រស់នៅក្នុងបំពង់អាហារ ជាពិសេសនៅចុងពោះវៀនធំនិងទ្វារលាមកដែលបង្កឱ្យរមាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្មេងកើតអៀនច្រើនរមាស់ទ្វារធំនៅពេលយប់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,140

15

អេម៉ង់ហ្ស៊ីយ៉ូម

hemangioma

hémangiome (m.)

0

អង់ហ្ស៊ីយ៉ូមនៃសរសៃឈាម (vaisseau sanguin) ។ ប្រជាជនខ្មែរនិយមហៅ អេម៉ង់ហ្ស៊ីយ៉ូមនៅលើស្បែកដែលមានលក្ខណៈពកតូចៗថាជាខ្នៅដុះពណ៌ក្រហម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,141

15

អេម៉ាតូម

hematoma

hématome (m.)

0

កំណកឈាមជាដុំៗនៅក្នុងជាលិកាឬក្នុងសរីរាង្គដោយមិនមានរហែកស្បែក បណ្ដាលមកពីរបួសសរសៃឈាមឬការប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,142

15

ស្បែកឡើងក្រហម

erythema/erythro derma

érythème (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អេរីតែម{vv2}

3,143

1

2022-01-01 12:00:00

3,143

15

អេរីតែម

erythema/erythro derma

érythème (m.)

0

អាការៈស្បែកប្រែជាក្រហមតិចឬច្រើនដោយសារកម្ដៅថ្ងៃ ឬ ប្រតិកម្មអាឡែហ្ស៊ី (réaction allergique) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីបញ្ជាក់ថាជាអេរីតែម គេអាចធ្វើតេស្តដោយសង្កត់ចំកន្លែងស្បែកពណ៌ក្រហមនោះ វាឡើងសស្លេក ប៉ុន្តែវាត្រឡប់មកសភាពដើមវិញនៅពេលគេដកដៃចេញ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,144

15

ភ្រូណា

embryo

embryon (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អំប៊ី្រយ៉ុង{vv2}

3,145

1

2022-01-01 12:00:00

3,145

15

អំប៊ី្រយ៉ុង

embryo

embryon (m.)

0

គភ៌ដែលមានអាយុក្នុងរយៈពេលបីខែដំបូង។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដើម្បីបញ្ចៀសការរលូត ស្ត្រីដែលមានគភ៌ជាអំប៊ី្រយ៉ុងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រើឱសថមិនបានត្រឹមត្រូវឬជៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ចៃដន្យផ្សេងៗ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,146

15

អំបៅអំបែក

otitis media

otite moyenne (f.)

0

ជំងឺម៉្យាងដែលកើតក្នុងរន្ធត្រចៀក បង្កឡើងដោយមីក្រូសព៌ាង្គកាយ។ រោគសញ្ញាមានដូចជា ក្ដៅខ្លួន ឈឺក្នុងរន្ធត្រចៀក ហៀរទឹករងៃ ឬ ខ្ទុះដែលមានក្លិនស្អុយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,147

1

ការក្លូន

cloning

clonage (m.)

0

វិធីឬដំណើរការបន្តពូជអភេទរបស់ក្រុមកោសិកាដែលកើតចេញពីការបំបែកជាបន្តបន្ទាប់នៃកោសិកាមួយបានជាឯកត្តៈដូចបេះបិទនឹងឯកត្តៈដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,148

1

ការបង្កាត់ពូជ

crossbreeding

croisement (m.)

0

ដំណើរការនៃការធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់សត្វឬរុក្ខជាតិក្នុងប្រភេទតែមួយឬផ្សេងគ្នា ដោយការជ្រើសរើសមេបាឬពូជតាមបំណង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,149

1

ការបង្កាត់ពូជដោយសិប្បនិម្មិត

artificial insemination

insémination artificielle

0

ការបញ្ចូលទឹកកាមដែលគេរៀបចំតាមបច្ចេកទេសទៅក្នុងប្រដាប់បន្តពូជញីតាមរយៈឧបករណ៍មេកានិកឬអេឡិកត្រូនិកផ្សេងៗ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យមានការបង្កកំណើត។ ឧទាហរណ៍ ៖ បច្ចុប្បន្ននេះកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វនានានិយមការបង្កាត់ពូជដោយសិប្បនិម្មិត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,150

1

ការបង្កាត់ពូជតាមធម្មជាតិ

natural insemination

saillie naturelle (f.)

0

ការបង្កាត់ពូជតាមរយៈបានិងមេផ្ទាល់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្នុងចំណោមប្រជាកសិករខ្មែរ គេនៅតែអនុវត្តការបង្កាត់ពូជតាមធម្មជាតិចំពោះគោ ក្របី ជ្រូក មាន់ ទា នៅឡើយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,151

1

ការបន្តពូជ

reproduction/breeding

reproduction (f.)

0

ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រភេទដូចគ្នា។ ការបន្តពូជប្រព្រឹត្តទៅដោយភេទឬអភេទតាមវិធីផ្សេងៗ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,152

1

ការបន្តពូជភេទ

sexual reproduction

reproduction (f.) sexuée (amphimicie/mixie)

0

ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់រុក្ខជាតិឬសត្វ ដោយមានការបង្កកំណើតនិងបណ្ដុំហ្សែន (gènes) ដែលភ្ជាប់មកតាមឯកត្តៈផ្សេងៗគ្នា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,153

1

ការបន្តពូជអភេទ

asexual reproduction

reproduction asexuée (f.)

0

ដំណើរការបង្កើតជំនាន់ក្រោយរបស់រុក្ខជាតិឬសត្វដែលប្រព្រឹត្តទៅពីឯកត្តៈតែមួយ ជួនកាលតាមរយៈការបំបែកខ្លួនពីកំណើតឬធម្មជាតិឬព្រឹត្តិការណ៍ចៃដន្យ ជួនកាលតាមរយៈការដុះពន្លក ការបែកខ្នែងដែលបង្កើតឯកត្តៈជាច្រើន ដូចគ្នាសុទ្ធសាធនឹងឯកត្តៈដើម។ វិធីបន្តពូជនេះកើតមានចំពោះបាក់តេរី រុក្ខជាតិ សត្វឥតឆ្អឹងកងប្រភេទតូចនិងសត្វប្រភេទធំខ្លះៗ ដែលកើតមានក្នុងករណីតិចតួចនៃពហុអំប្រ៊ីយ៉ុង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,154

1

កោសេយ្យវប្បកម្ម

sericulture

sériciculture (f.)

0

ការចិញ្ចឹមដង្កូវនាង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,155

1

ក្លូន

clone

clone (m.)

0

ក្រុមកោសិកាដែលបង្កើតចេញពីការបំបែកជាបន្តបន្ទាប់នៃកោសិកាមួយ បានជាឯកត្តៈដូចបេះបិទនឹងឯកត្តៈដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,156

1

ក្សេត្រសាស្ត្រ

agronomy

agronomie (f.)

0

ផ្នែកមួយនៃកសិកម្មដែលសិក្សាពីទំនាក់ទំនងរវាងដំណាំ ដី អាកាសធាតុ និង បច្ចេកទេសនៃការដាំដុះ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,157

1

ខ្ជាយ

lesser ginger

petits doigts (m.)

0

តិណជាតិប្រើជាគ្រឿងទេស មើមពណ៌លឿងខ្ចី មានក្លិនប្រហើរ។ មើម ស្លឹក គេប្រើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងម្ហូបនិងប្រើជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ គេយកមើមខ្ជាយធ្វើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងសម្លប្រហើរ។ វាជួយបន្ថយការឈឺមាត់ ការឈឺបំពង់ក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,158

1

ខ្ញី

ginger

gingembre (m.)

0

តិណជាតិប្រើជាគ្រឿងទេសមានរសជាតិហឹរ និង មានក្លិនពិសេស ដុះនៅតំបន់ក្ដៅ។ មើមវា គេប្រើធ្វើជាម្ហូប បង្អែម តំណាប់ផ្សេងៗ និង ប្រើជារុក្ខជាតិឱសថ ព្រមទាំងជារូបធាតុដើមឱសថផងដែរ។ វាអាចជួយឱ្យដើរខ្យល់ ជួយរំលាយអាហារ និង ព្យាបាលរោគឆ្អល់ហើមពោះ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់កជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,159

1

ខ្ទឹមក្រហម

shallot

échalote (f.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹកពណ៌បៃតង រាងជាបំពង់ ស្រួចចុង។ មើមផ្គុំឡើងដោយកំពឹសពណ៌ក្រហមស្វាយឬមើមផ្គុំឡើងជាស្រទាប់ មានក្លិនឆួលស្រាលជាងខ្ទឹមស ប្រើជាគ្រឿងទេស។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្ទឹមក្រហមស្រស់មានក្លិនឆួល ប៉ុន្តែនៅពេលឆ្អិនមានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,160

1

ខ្ទឹមគល់

leek

poireau (m.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានគល់ពណ៌សវែងៗ ហើយស្លឹកពណ៌បៃតង រាងសំប៉ែត រៀវចុង។ គល់ប្រើជាបន្លែមានរសជាតិស្រដៀងខ្ទឹមបារាំង។ ឧទាហរណ៍ ៖ គេនិយមយកខ្ទឹមគល់មកឆាជាមួយនឹងគ្រឿងក្នុងជ្រូកឬស្ងោរស៊ុប។ វាជួយរំលាយអាហារ។ អ្នកខ្លះហៅ ខ្ទឹមគល់ ស្រឹង ខ្ទឹមខ្យល់ ខ្ទឹមល័ក្ដ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,161

1

ស្រឹង

leek

poireau (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ខ្ទឹមគល់{vv2}

3,160

1

2022-01-01 12:00:00

3,162

1

ខ្ទឹមបារាំង

onion

oignon (m.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅមជ្ឈិមបូព៌ាប្រទេសមានមើមរាងមូលធំជាងខ្ទឹមស ប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេស និង ឱសថ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,163

1

ខ្ទឹមស

garlic

ail (m.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹករាងសំប៉ែត ពណ៌បៃតង។ មើមផ្គុំឡើងដោយកំពឹសពណ៌ស មានក្លិនឆួល ប្រើជាគ្រឿងទេស និងជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រជាជនខ្មែរនិយមប្រើខ្ទឹមសយកទៅបុកលាបឬបិទកន្លែងដែលខ្ទួយទិចឬក៏ក្អែបខាំ ហើយវាអាចជួយបន្ថយសម្ពាធឈាម ក្រិនសរសៃឈាម និង រំងាប់មេរោគតាមសរសៃឈាម។ គេអាចប្រើវាទប់ទល់ផ្សែងនៃគ្រាប់បែកផ្សែង ដោយបុក ឬ បំបែក ហិត ឬ លាបភ្នែក កុំឱ្យចេញទឹកភ្នែក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,164

1

ខ្ទឹមខ្យល់

welsh onion

ciboule (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ខ្ទឹមស្លឹក{vv2}

3,165

1

2022-01-01 12:00:00

3,165

1

ខ្ទឹមស្លឹក

welsh onion

ciboule (f.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានគល់ពណ៌សរាងមូល ស្លឹកពណ៌បៃតង រាងជាបំពង់។ គេប្រើជាគ្រឿងទេសក្នុងម្ហូបអាហារ និង ប្រើជាឱសថអាចជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម ធ្វើឱ្យដើរខ្យល់ និង សម្រួលសរសៃឈាម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,166

1

គូឆាយ

chinese chives

ciboule de chine (f.)

0

តិណជាតិអម្បូរខ្ទឹមមានប្រភពដុះនៅតំបន់អាស៊ី។ ស្លឹក គេប្រើធ្វើជា ម្ហូប បន្លែ និង នំ។ ស្លឹកនិងគ្រាប់វា គេអាចយកទៅប្រើជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្លឹកនិងគល់គូឆាយគេនិយមប្រើជាម្ហូបអាហារសម្រាប់ឱ្យដើរខ្យល់ អាចជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម សម្រួលការរំលាយអាហារ និង ព្យាបាលការហើមពោះ។ គ្រាប់ហាលឱ្យស្ងួត កិនផឹកបំបាត់ជំងឺហូរទឹកកាម។ អ្នកខ្លះហៅ ជីឆាយ ឬ ស្លឹកឆាយ ឬ កាឆាយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,167

1

ឃ្លោក

white gourd

courge (f.)

0

ប្រភេទលតាជាតិវារលើដីឬឡើងទ្រើង ដុះនៅតំបន់ត្រូពិក។ ផ្លែមានរាងមូលទ្រវែង ស្រដៀងនឹងផ្លែត្រឡាច។ ផ្លែខ្ចីប្រើជាបន្លែ សម្បូរដោយជីវជាតិ។ គេអាចយកសាច់និងគ្រាប់ប្រើជាឱសថ សម្រាប់ជួយរំលាយអាហារ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,168

1

ឃ្លោកដប

bottle gourd

gourde/courge bouteille (f.)

0

ប្រភេទឃ្លោកម្យ៉ាងរាងដូចដប។ ផ្លែខ្ចីប្រើជាបន្លែ។ សំបកផ្លែទុំប្រើសម្រាប់ដាក់ទឹកនិងសម្ភារៈផ្សេងៗ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,169

1

ឃ្លោកសាដៀវ

calabash

calebasse (f.)

0

ប្រភេទឃ្លោកម្យ៉ាងរាងដូចក្អមមួយជាន់ ឬ ពីរជាន់។ ផ្លែខ្ចី ប្រើជាបន្លែ, សំបកផ្លែទុំ ប្រើសម្រាប់ដាក់ទឹក ជាគ្រឿងលម្អ និង ធ្វើស្នូកសាដៀវ។ អ្នកខ្លះហៅ ឃ្លោកព្នង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,170

1

ចៃ

louse

pou (m.)

0

សត្វល្អិតជាបរាសិតជញ្ជក់ឈាម រស់នៅលើមនុស្សនិងថនិកសត្វមួយចំនួន។ ឧទាហរណ៍ ៖ មនុស្សត្រូវធ្វើអនាម័យក្បាលឱ្យបានស្អាតដើម្បីកុំឱ្យកើតចៃ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,171

1

ចៃលោត

flea/louse

puce (f.)

0

សត្វល្អិតសម្បុរត្នោត រាងសំប៉ែត ចេះរត់ឬលោតបាន។ វាជាបរាសិតរស់នៅលើមនុស្ស និង ថនិកសត្វមួយចំនួន។ សត្វល្អិតនេះរស់នៅលើស្បែក ហើយពូកែជញ្ជក់ឈាម។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការមិនសម្អាតខ្លួនឱ្យឆ្កែនិងឆ្មានាំឱ្យកើតចៃលោត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,172

1

ជលវិទ្យា

hydrology

hydrologie (f.)

0

វិទ្យាសាស្ត្រសិក្សាអំពីទឹកនៅលើផែនដី ក្នុងបរិយាកាសនិងនៅភពដទៃ ដោយមានការសិក្សាពីកំណកំណើត ចលនាតាមរយៈវដ្ដទឹក របាយលក្ខណៈរូប លក្ខណៈគីមី និង លក្ខណៈមេកានិករបស់ទឹក ព្រមទាំងអន្តរកម្មរវាងទឹកនិងភាវៈរស់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,173

1

ជីរក្រសាំងទំហំ

persicaria odorata

polygone odorante (f.)

0

តិណជាតិមួយប្រភេទមានប្រភពនៅប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ មានស្លឹកទ្រវែងរៀវស្រួចខាងចុង ផ្ទៃស្លឹកខាងលើពណ៌បៃតង ផ្ទៃស្លឹកខាងក្រោមពណ៌ក្រហមភាវ ឬក្រហមស្រាល។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែ អន្លក់ ឬ បង់ក្នុងសម្ល។ - វចនានុក្រមអក្ខរាវិរុទ្ធនៃភាសាខ្មែរ៖ ‹‹ជីរសាំងគ្រហ៊ុម›› - អ្នកខ្លះហៅ «ជីរប្រហើរ» ឬ «ជីរសាំងគ្រហ៊ុម»។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,174

1

ជីរតាំងឱ

celery

céleri doux (m.)

0

តិណជាតិមួយប្រភេទច្រើនដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ស្លឹកឆែកៗស្រដៀងនឹងស្លឹកស្បៃរឿង។ គេប្រើជាបន្លែឬជាគ្រឿងទេស។ អ្នកខ្លះហៅថា‹‹តាំងឱ››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,175

1

ជីរត្រចៀកក្រាញ់

ឡា. centella asiatica

null

0

តិណជាតិដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ស្លឹករាងមូល មានទងវែងៗ រឹមស្លឹករាងជាធ្មេញរណារ មានក្លិនក្រអូបពិសេសម្យ៉ាង។ គេនិយមបុកស្លឹកត្រចៀកក្រាញ់ ច្របាច់ច្រោះយកទឹកធ្វើជាភេសជ្ជៈ ឬ ជាឱសថ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,176

1

ជីរថ្ពាល់ត្រី

chameleon plant

houttuynie (f.)

0

តិណជាតិស្ទើរវារ មានកម្ពស់ពី១០ទៅ៣០សង់ទីម៉ែត ដុះនៅតំបន់ត្រូពិកដែលមានដីសើម។ ស្លឹករាងមូល ស្រួចខាងចុងស្រដៀងនឹងស្លឹកពោធិ៍។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែស្រស់ អន្លក់ ញាំភ្លា និង ជាឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរយ៉ាបកា ឬ ជីរយួន››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,177

1

ជីរនាងវង

basil

basilic commun (m.)

0

តិណជាតិមួយប្រភេទ មានប្រភពដុះនៅតំបន់ក្ដៅឬត្រជាក់មធ្យម។ ស្លឹកនិងត្រួយប្រើជាបន្លែឬអន្លក់ដែលផ្ដល់ក្លិនប្រហើរ និង អាចបំបាត់ក្លិនឆ្អាប។ គ្រាប់ទុំអាចប្រើជាភេសជ្ជៈឬជាឱសថ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,178

1

ជីរម្រះព្រៅ

null

basilic des moines (m.)

0

តិណជាតិមួយប្រភេទដុះនៅតំបន់ក្ដៅ ដើមនិងស្លឹកតូចមានរោមឆ្មារៗ។ ស្លឹកមានក្លិនហាង ប្រហើរឆួល ប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេសឬជាឱសថ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,179

1

ជីរបន្លា

fitweed

panicaut (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ជីររណារ{vv2}

3,180

1

2022-01-01 12:00:00

3,180

1

ជីររណារ

fitweed

panicaut (m.)

0

តិណជាតិមួយប្រភេទមានប្រភពពីទ្វីបអាម៉េរិកនៃតំបន់អាកាសធាតុក្ដៅ។ ស្លឹកមានរាងទ្រវែង រឹមស្លឹកមានរាងជាធ្មេញរណារ ដុះចេញពីគល់គ្មានមែក។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែ គ្រឿងទេស និងឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរបារាំង ឬ ជីរស្លឹកវែងឬក៏ជីរក្រពើ››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,181

1

ជីរលីងល័ខ

sweet basil

basilic de ceylan (m.)

0

តិណជាតិមានសណ្ឋានដូចជីរនាងវង ប៉ុន្តែ ដើមមានពណ៌ស្វាយ ក្លិនស្រដៀងនឹងជីរម្រះព្រៅ។ គេនិយមយកជីរលីងល័ខមកផ្សំធ្វើជាប្រហុកកប់ ឬ ព្រហក់ខ្នប់។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរនាងលាក់››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,182

1

ជីរវ៉ាន់ស៊ុយ

coriander

coriandre (f.)

0

តិណជាតិម្យ៉ាងមានដើមតូចឆ្មារនិងស្លឹកឆែកៗ ហើយមានសភាពទន់ មានក្លិនក្រអូបប្រហើរ ប្រើជាគ្រឿងទេសសម្រាប់យកក្លិនឬលម្អម្ហូបអាហារ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹អ្វាន់ស៊ុយឬអួនស៊ុយ››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,183

1

ជីរត្រចៀកជ្រូក

cuban oregano/coleus

coleus (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ជីរស្លឹកក្រាស់{vv2}

3,184

1

2022-01-01 12:00:00

3,184

1

ជីរស្លឹកក្រាស់

cuban oregano/coleus

coleus (m.)

0

តិណជាតិម៉្យាងមានស្លឹកមូលធំក្រាស់ រឹមស្លឹកមានរាងជាធ្មេញរណារ។ ដើមនិងស្លឹកមានរោមឆ្មារៗ គេប្រើជាគ្រឿងទេសនិងជាឱសថ។ អ្នកខ្លះហៅថា ‹‹ជីរក្រអូប ជីរត្រចៀកដំរី ជីរទ្រមឹង ជីរទ្រមាំង››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,185

1

ជីរអង្កាម

mint

menthe (f.)

0

តិណជាតិមានស្លឹករាងមូលជ្រួញៗ មានទងពណ៌ស្វាយនិងមានក្លិនប្រហើរឆួលតិចៗ។ ស្លឹកប្រើជាបន្លែនិងជាឱសថ។ ឧទាហរណ៍ ៖ និស្សារណកម្មជីរអង្កាមផ្ដល់នូវសារជាតិប្រេងម៉ង់ត៍ (menthe) និង ម៉ង់តូល (menthol) ។ អ្នកខ្លះហៅថា‹‹ជីរសង្កើច››។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,186

1

ជីវវិទ្យា

biology

biologie (f.)

0

វិទ្យាសាស្ត្រសិក្សាអំពីភាវៈរស់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,187

1

ជំងឺគោឆ្កួត

BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy)

ESB (Encephalopathie Spongiforme Bovine)

0

ជំងឺឆ្លងថ្មីកើតចំពោះគោ ដែលគេរកឃើញដំបូងនៅប្រទេសអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ១៩៨៦។ ភ្នាក់ងារបង្កជំងឺនៅមិនទាន់ស្គាល់ច្បាស់ តែគេដឹងថាស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទនិងភ្នែក។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា កន្រ្តាក់សាច់ដុំ ជំហរ ទ្រេតទ្រោត ដំណើរខុសប្រក្រតី ក្បាលសំយុងចុះ ក្រោកឈរដោយពិបាក និង មានប្រតិកម្មខ្លាំង ចំពោះមជ្ឈដ្ឋាននៅជុំវិញដូចជា ឆាប់ភ័យខ្លាច ឆាប់ផ្អើលឆ្លេឆ្លា ឬ កាចខុសធម្មតា។ កាលណាជំងឺនេះឆ្លងមកមនុស្ស គេឱ្យឈ្មោះថា ស៊ីជេឌី (CJD ៖ Creutzfeldt-Jakob Disease) ឬ អឹមសេហ្ស៊ី (MCJ ៖ Maladie de Creutzfeldt-Jakob) .

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,188

1

ជំងឺចុងអង្ករគោក្របី

cysticercosis in cattle and buffalo

cysticercose bovine/ladrerie (f.)

0

ជំងឺបង្កដោយបរាសិតម្យ៉ាងជាតេញ៉ា (taenia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេនីអ៊ីដេ (taeniidae) ប្រភេទសាហ្ស៊ីណាតា (taenia saginata) មានសណ្ឋានជាគីស្តស្ថិតនៅក្នុងសាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំស្មា សាច់ដុំតាមសរីរាង្គមួយចំនួនទៀត អណ្ដាត ថ្លើម លំពែង។ ជំងឺនេះឆ្លងពីសត្វមកមនុស្ស តាមរយៈការបរិភោគសាច់សត្វមានគីស្ត ដែលចម្អិនមិនឆ្អិនល្អ ក្រោយមកគីស្តក៏វិវត្តទៅជាតេញ៉ាសាហ្ស៊ីណាតា រស់ក្នុងពោះវៀនមនុស្ស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,189

1

ជំងឺចុងអង្ករជ្រូក

cysticercosis in swine

cysticercose du porc/ladrerie (f.)

0

ជំងឺបង្កដោយបរាសិតម្យ៉ាងជាតេញ៉ា (taenia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេនីអ៊ីដេ (taeniidae) ប្រភេទតេញ៉ាសូលីយោម (taenia solium) មានសណ្ឋានជាគីស្ត ស្ថិតនៅក្នុងសាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំសន្ទះទ្រូង អណ្ដាត ថ្ពាល់ និង សាច់ដុំនៃសរីរាង្គដទៃទៀត។ ជំងឺនេះកើតចំពោះជ្រូកនិងមនុស្ស។ ជាទូទៅ ចំពោះជ្រូក វាមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាទេ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,190

1

ជំងឺឈាមខ្មៅ

anthrax

anthrax (m.) , charbon bactéridien (m.)

0

ជំងឺបង្កឡើងដោយបាក់តេរី បាក់ស៊ីលូស អង់ត្រាក់ស៊ីស (Bacillus Anthracis) បណ្ដាលឱ្យសត្វងាប់មានអត្រាខ្ពស់ ដោយអាការៈហើមពោះ មិនស៊ីស្មៅដូចប្រក្រតី និង មានចេញឈាមតាមមាត់ ច្រមុះ និង រន្ធគូថ ក្រោយពេលវាងាប់។ ជំងឺនេះអាចឆ្លងទៅមនុស្សបាន។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហាមបរិភោគសាច់សត្វដែលស្លាប់ដោយជំងឺឈាមខ្មៅ ព្រោះវាអាចឆ្លងមកមនុស្ស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,191

1

ជំងឺដង្កូវថ្លើម

fascioliasis

fasciolosis (m.)

0

ជំងឺដែលបង្កឡើងដោយពពួកបរាសិតឈ្មោះហ្វាស្យូឡា ស្ស៊ីហ្កង់ទីកា/ហ្វាស្យូឡា អេប៉ាទីកា (fasciola gigantica/fasciola hepatica) ដែលកើតឡើងនៅក្នុងថ្លើម ក្នុងថង់ប្រមាត់ និង នៅក្នុងបំពង់ទឹកប្រមាត់របស់គោក្របី។ ឧទាហរណ៍ ៖ គោ ក្របី ស៊ីស្មៅនៅតាមមាត់ត្រពាំងឬបឹងបួ អាចស៊ីដោយខ្យងហៀនទឹកតូចៗឈ្មោះ លីមណេ (limnée/limnea) ដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងនាំឱ្យឆ្លងជំងឺដង្កូវថ្លើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,192

1

ជំងឺព្រូនថ្លើម

fascioliasis

fasciolosis (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺដង្កូវថ្លើម{vv2}

3,191

1

2022-01-01 12:00:00

3,193

1

ជំងឺតុកសូការ៉ា

toxocariasis

toxocarose

0

មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺតុកហ្សូការ៉ា{vv2}

3,194

1

2022-01-01 12:00:00

3,194

1

ជំងឺតុកហ្សូការ៉ា

toxocariasis

toxocarose

0

ជំងឺបង្កដោយបរាសិតតុកសូការ៉ា (toxocara) ស្ថិតក្នុងសន្តានតុកសូការីដេ (toxocaridae) ។ ចំពោះគោ ក្របី ចៀម បង្កដោយប្រភេទតុកសូការ៉ាវីទូឡូរ៉ូម (T.Vitulorum) , ឆ្កែ បង្កដោយតុកសូការ៉ាកានីស (T.Canis) និង ឆ្មា បង្កដោយតុកសូការ៉ាកាទី (T.Cati) ។ រោគសញ្ញាមានដូចជាឡើងកម្ដៅ ក្អក ចង្វាក់ដង្ហើមខ្លី ពិបាកដកដង្ហើម រលាក រមាស់ស្បែក ឈឺពោះ រាក ខ្សោយ ស្ញុល អន់ចំណី ទល់លាមក ហើមពោះក្រោយពេលបៅទឹកដោះមេ ភើ លាមកមានលាយឈាមពណ៌ក្រមៅឬខ្មៅ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,195

1

ជំងឺតេឡាស៊ីយ៉ា

thelaziasis

null

0

ជំងឺបង្កដោយព្រូនតេឡាស៊ីយ៉ា (thelazia) ស្ថិតក្នុងសន្តានតេឡាស៊ីអ៊ីដេ (thelaziidae) រស់នៅក្នុងរន្ធទឹកភ្នែក។ ជំងឺនេះកើតចំពោះគោ ក្របី ចៀម ពពែ សេះ។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ហៀរទឹកភ្នែក ភ្នែកចាញ់ពន្លឺ ភ្នែកឡើងក្រហម ភ្នែកល្អក់ ហើមត្របកភ្នែក ឈឺភ្នែក គ្រវីក្បាល។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,196

1

តេឡាស៊ីយ៉ាស៊ីស

thelaziasis

null

0

មើលពាក្យ {vv1}ជំងឺតេឡាស៊ីយ៉ា{vv2}

3,195

1

2022-01-01 12:00:00

3,197

1

ជំងឺត្រចៀកខៀវ

porcine respirating and reproductive syndrome (PRRS) /blue ear disease

null

0

ជំងឺឆ្លងបង្កដោយវីរុសអាទែវីរុស (artervirus) ស្ថិតក្នុងសន្តានអាទែរីវីរីដេ (arteriviridae) កើតចំពោះជ្រូក ជាពិសេសមេជ្រូក មេជ្រូកផើម និងកូនជ្រូក។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ មិនស៊ីចំណី មិនផឹកទឹក ហៀរសំបោរ ពិបាកដកដង្ហើម ហើមសួត មានស្នាមជាំស្វាយលើខ្លួន ជាពិសេសនៅលើត្រចៀក។ ជំងឺនេះធ្វើឱ្យមេជ្រូករលូតកូន មិនងាយរកឈ្មោល កូនកើតមុនពេលកំណត់ កូនកើតមកខ្សោយ និងអត្រាស្លាប់ខ្ពស់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,198

1

ជំងឺទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡូស

trichinellosis

trichinellose

0

ជំងឺបង្កដោយបរាសិតទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡា (trichinella) ស្ថិតក្នុងសន្តានទ្រីស្ហ‌៊ីណែលីដេ (trichinellidae) ប្រភេទទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡាស្ពៀរ៉ាលីស (trichinella spiralis) ។ ជំងឺនេះកើតចំពោះមនុស្ស ជ្រូក កណ្ដុរ ខ្លាឃ្មុំ និង ថនិកសត្វដែលជាមំសាហារសត្វមួយចំនួនទៀត។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ គ្រុន ល្ហិតល្ហៃ រមាស់ស្បែក សាច់ដុំឡើងរឹង ឈឺនៅពេលដែលយើងប៉ះវា។ ជំងឺនេះឆ្លងពីសត្វទៅមនុស្សតាមរយៈការបរិភោគសាច់សត្វមានផ្ទុកកូនព្រូនទ្រីស្ហ‌៊ីណែឡា ហើយដែលចម្អិនមិនឆ្អិនល្អ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,199

1

ជំងឺប៉េស្ត

pest

peste (f.)

0

ជំងឺឆ្លងម៉្យាងដែលច្រើនកើតចំពោះសត្វបម្រើ និងឆ្លងរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សតាមផ្លូវដង្ហើមនិងតាមផ្លូវរំលាយអាហារ ហើយក៏អាចឆ្លងជាប្រយោលទៅដល់មនុស្សនិងសត្វដទៃទៀតផងដែរ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ជំងឺប៉េស្តគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ ប៉ុន្តែមានវ៉ាក់សាំងការពារ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

3,200

1

ជំងឺប៉េស្តជ្រូក

classical swine fever/hog cholera

peste porcine classique (f.)

0

ជំងឺឆ្លងបង្កដោយវីរុសស្ថិតក្នុងសន្តានផ្លាវីវីរីដេ (flaviviridae) ពួកប៉េស្តវីរុស (pest virus) ។ ជំងឺនេះកើតចំពោះជ្រូកគ្រប់វ័យដែលមានអត្រាឈឺនិងស្លាប់ខ្ពស់។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗមានដូចជា ឡើងកម្ដៅ គ្រុន ទល់លាមក រាក ភ្នែកមានពពឹក ស្នាមក្រហមអុចៗនៅចុងត្រចៀក ច្រមុះ សរីរាង្គបន្តពូជ និង ពោះ។

null

1

2022-01-01 12:00:00