_id
stringlengths
16
22
url
stringlengths
32
58
title
stringlengths
1
27
text
stringlengths
100
3.64k
score
float64
0.5
1
views
float64
600
17.4k
20231101.nl_5277041_14
https://nl.wikipedia.org/wiki/UBO-register
UBO-register
Het Europees Hof heeft echter in november 2022 bepaald dat het register niet openbaar mag zijn voor publiek. Vooralsnog vinden geen informatieverstrekkingen uit het Nederlandse UBO-register meer plaats.
0.5
704.147466
20231101.nl_1165361_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Een ijshotel is een tijdelijk hotel geheel opgebouwd uit sneeuw en uitgehouwen blokken ijs en daardoor een voorbeeld van nieuwe architectuur. Ze worden gepropageerd door hun sponsors en hebben speciale aanbiedingen voor reizigers die belangstelling hebben voor innovatieve en ongebruikelijke ervaringen en bevinden zich daarom in de klasse van bestemmingshotels. De lobby's van een ijshotel zijn dikwijls voorzien van ijssculpturen. Alle ijshotels worden ieder jaar herbouwd. Eten en drinken zijn aangepast aan de omstandigheden.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Dit ijshotel ligt in het dorpje Jukkasjärvi, 18 kilometer ten oosten van Kiruna in het Zweedse gedeelte van Lapland en op ongeveer 200 kilometer ten noorden van de poolcirkel.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Een ijshotel is geen standaard hotel . Het bestaat slechts een aantal maanden per jaar. In de zomermaanden smelt het hotel praktisch geheel weg en het moet ieder jaar vanaf oktober opnieuw opgebouwd worden uit enorme blokken ijs en sneeuw. Hiervoor worden ook kunstenaars uit vele landen uitgenodigd om echte ijssculpturen te maken. Vanaf december tot april is het hotel bruikbaar. Niet alleen de kamers, maar ook alle tafels, stoelen en bedden worden geheel van ijs gemaakt. Op de eettafels worden planken gelegd zodat de warme borden het ijs niet doen smelten. Het ijshotel beschikt zelfs over een ijskapel waar koppels elkaar het jawoord kunnen geven. In het hotel is het in de meeste ruimtes ongeveer min 5°C. Toiletten en douches worden wel verwarmd. De bedden, gemaakt van blokken ijs en sneeuw worden bedekt met rendiervellen en de gasten krijgen speciale thermokleding in bruikleen.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Het ijshotel is bereikbaar vanaf het vliegveld van het Zweedse Kiruna of vanuit het Finse Ivalo (het meest noordelijke gelegen vliegveld van Europa) per huurauto, taxi, hondenslee of sneeuwscooter.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
In Zwolle vindt sinds 2011 jaarlijks een ijsbeeldenfestival plaats in de wintermaanden december en januari. Hierbij kan men ook overnachten in een indoor ijshotel welke uit ijs en sneeuw is opgebouwd. Het hotel bevindt zich in een 2000 vierkante meter grote tent, waar de temperatuur kunstmatig tussen de -5 en -10 wordt gehouden. In dit hotel bevinden zich 3 kamers.
1
702.550276
20231101.nl_1165361_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
In Bjorli is de Ice Lodge een van de grootste Noorse hotels en maakt deel uit van Bjorligard. Het kent een langduriger seizoen dan de meeste ijshotels. Dit is te danken aan zijn hoge ligging (1,250 meter boven zeeniveau). Tot de lokale attracties behoren honden- en paardensledetochten, muskusossen safari, skiën, ijsvissen en slalomsleeën.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Het ijshotel Sorrisniva Igloo in de omgeving van Alta wordt jaarlijks herbouwd sinds 2000. Het is gelegen in Finnmark op ongeveer 250 km van de Noordkaap en daardoor het meest noordelijk gelegen ijshotel van Europa. Het 2000 m2 grote hotel heeft 30 kamers, waarvan 2 suites versierd met talloze beeldhouwwerken en meubelen van ijs inclusief lichtarmaturen die een extra cachet geven aan de verscheidene kristallijne formaties. Naast de slaapkamers heeft het hotel ook een ijskapel, ijsgallerie en ijsbar waar drank geschonken wordt in ijsglazen. Het Alta Iglo Hotel heeft ieder jaar een ander thema. In 2004 de Vikingen, in 2005 Noorse sprookjes en in 2006 wilde dieren uit de streek. De gasten slapen in slaapzakken op rendierhuiden.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Ongeveer 10 km ten oosten van Quebec, nabij Montmorency Falls en op het grondgebied van het Duchesnay wintersportcomplex wordt het eerste ijshotel van Noord-Amerika elk jaar in januari opnieuw opgetrokken. Zijn 22 bedden waren alle uitverkocht toen het voor de eerste keer openging in 2000. De laatste keer had het 85 bedden, alle van ijs, maar bedekt met matrassen en hertenvacht en poolslaapzakken. Slechts de badkamers zijn verwarmd door een afzonderlijk systeem. Het hotel is doorgaans gemaakt (architectuur en omvang wisselen van seizoen tot seizoen) van 4750 ton gehouwen ijs, bogen vormend boven de kamers van 5 m en meer voor twee kunstgalerieën, een bar, een bioscoop en een huwelijkskapel. De muren zijn gemiddeld meer dan 120 cm dik. Alle meubels zijn van ijs. Daarbij zijn net als in het Kiruna ijshotel ijsglazen in gebruik, en worden koude gerechten in de bar (en de kamers) op ijsborden geserveerd.
0.5
702.550276
20231101.nl_1165361_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/IJshotel
IJshotel
Het Mammoet Sneeuwhotel is niet een echt ijshotel, want het is geheel van sneeuw gemaakt. Veel meubelstukken en ornamenten, zoals ijsbeelden, zijn echter wel van ijs. Het is gelegen binnen de muren van het Sneeuwkasteel van Kemi, het grootste sneeuwkasteel op aarde. Hieronder vallen het Mammoet Sneeuwhotel, het kasteelhof, het Sneeuwrestaurant, een huwelijkskapel en meer.
0.5
702.550276
20231101.nl_1072954_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Een poule is een competitievorm waarbij meer dan twee teams of spelers tegen elkaar strijden, meestal in hele of halve competitierondes. Een groep van teams heet dan een poule.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
In een volledige poule speelt elke speler twee keer tegen elke andere speler, bij teamsporten vaak een uit- en een thuiswedstrijd. Bij een schaaktoernooi is dat een keer met wit en een keer met zwart.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Dat is een reden om geen halve of volledige poule te spelen tussen alle spelers in het toernooi, want het aantal partijen wordt te groot.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Zijn er veel spelers, dan worden er vaak groepjes gemaakt die een poule spelen, waarna de winnaars van de poules tegen elkaar spelen.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
In de poules speelt een aantal teams een van tevoren bepaald aantal wedstrijden tegen elkaar, waarna de teams gerangschikt zijn. Het geheel van deze wedstrijden is de poule. Vaak zijn er meerdere poules, waarvan de beste teams doorstromen naar de volgende ronde, die dan ook een poule kan zijn of een knock-outfase. Een poule als finale zag men op het wereldkampioenschap voetbal 1950, maar dit komt niet vaak voor. Uit de poule komt een aantal winnaars naar voren. Als een toernooi via poules wordt gespeeld heet dit een competitie in poule-verband.
1
697.732626
20231101.nl_1072954_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Meestal worden de teams of spelers in poules verdeeld door middel van loting. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij het Wereldkampioenschap voetbal, wordt dit gecombineerd met een systeem dat moet voorkomen dat de sterkste of zwakste teams allemaal bij elkaar in de poule komen.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Het voordeel van een poule boven een knock-outfase is dat er een betere krachtmeting is en een misstap rechtgezet kan worden in andere duels. De sterkere teams bereiken hierdoor vaker de volgende ronde (bij een knock-outfase heeft een enkele verliespartij al fatale gevolgen). Hierdoor is de spreiding van de teams beter. Verder worden er meer wedstrijden gespeeld, wat meer inkomsten voor organisatoren en sponsors genereert.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Een nadeel is dat het hele systeem langer duurt; om uit een poule van 4 een winnaar te bepalen speelt ieder team minimaal 3 wedstrijden. Bij een knock-outfase zijn dat er maar 1 of 2. Een mogelijk nadeel is dat wanneer er bijvoorbeeld één zwak team in een poule speelt het poule-systeem een aantal saaie wedstrijden kan opleveren. Bij een knock-outfase ben je in één duel zo'n team kwijt (in het geval er één keer tegen de teams wordt gespeeld). Ook verslechtert de kwaliteit van groepswedstrijden over het algemeen wanneer uitschakeling dan wel promotie al zeker is, aangezien men geen onnodige risico's wil nemen. Verder zijn poules gevoeliger voor strategische manipulatie. Een team kan bijvoorbeeld ervoor kiezen een wedstrijd opzettelijk te verliezen omdat hierdoor de zwakkere tegenstander in punten- of doelpuntensaldo een sterkere mededinger in de poule voorbijstreeft. Dit wordt algemeen als onsportief gezien.
0.5
697.732626
20231101.nl_1072954_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Poule
Poule
Om deze reden speelt men vaak in een gecombineerd systeem: een groepsfase gevolgd door een knock-outfase. Om bovengenoemde strategische manipulatie te voorkomen worden de laatste wedstrijden van de groepsfase hierbij per groep op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip gespeeld. In de groepsfase vallen de zwakkere mededingers af waardoor de sterkere teams en eventuele 'wildcards' het onderling in duels kunnen uitvechten in de knock-outfase.
0.5
697.732626
20231101.nl_645002_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Verrebroek is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Beveren, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Verrebroek is gelegen in de Wase Scheldepolders.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Verrebroek dankt zijn naam aan de samentrekking tussen broek en Verre, een rivier die op die plaats stroomde ten tijde van het ontstaan van Verrebroek.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
De waterhoek werd na de verwoesting door de Noormannen ingepalmd door de heren van Beveren (850), op die manier werd het een heerlijkheid. Het was een kleine nederzetting van Friezen, die naar hier waren afgezakt.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Verrebroek werd voor het eerst vermeld in 1141. Het was toen in bezit van de Abdij van Drongen. De monniken ontgonnen het gebied. Bestuurlijk was er een heerlijkheid die deel uitmaakte van het Land van Beveren. Later ontwikkelde zich hier de moernering, waardoor Verrebroek zeer welvarend werd. Vooral in 1334 en 1377 vonden overstromingen plaats. Ook de Gentse Opstand tegen Filips de Goede leidde tot aanzienlijke schade. Later kwamen er nog militaire inundaties. In 1586 werd het Fort Verrebroek aangelegd door de Spanjaarden. In de loop van de 17e eeuw werd de inpoldering weer ter hand genomen en werden de geïnundeerde polders weer aan het water onttrokken. Zo ontstonden de Verrebroekpolder (1616), de Beverenpolder (1619), de Vrasenepolder (1622), de Kallopolder (1651), en de Konings-Kieldrechtpolder (1653).
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
In de jaren 70 van de 20e eeuw breidde de Haven van Antwerpen zich op de westelijke Scheldeoever uit, waarbij ook de Waaslandhaven ontstond. Het poldergebied direct ten oosten van de dorpskom viel ten offer aan deze uitbreiding.
1
697.373327
20231101.nl_645002_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
De Sint-Laurentiuskerk is een driebeukige kruiskerk, waarvan een eerste aanzet dateert uit de 15de eeuw. Ze is sinds 1944 beschermd als monument. De kerk verving een Romaanse kapel. Door de vele stormvloeden ging echter veel geld naar het onderhoud en verstevigen van de dijken, waardoor de bouw van de kerk problematisch verliep. Het duurde tot 1688 vooraleer de ze haar huidige vorm kreeg. De torenspits werd gehalveerd in 1804 door de Fransen die er een semafoor op plaatsten, waaraan de kerk zijn bijnaam als "de Peperbus" verdiende.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Verrebroek maakt deel uit van de Wase Scheldepolders en heeft een hoogte van 3-4 meter. Het oostelijk deel van Verrebroek Is grotendeels vergraven ten behoeve van de Waaslandhaven, onderdeel van de Haven van Antwerpen. In de Zuidelijke Bufferzone komen reeën voor.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Philip Verheyen (23 april 1648 - Leuven, 28 januari 1710), Vlaams chirurg en anatoom, tevens rector magnificus van de Universiteit van Leuven.
0.5
697.373327
20231101.nl_645002_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrebroek
Verrebroek
Naar hun beroemdste inwoner, Philip Verheyen, dragen inwoners van Verrebroek nog altijd de bijnaam "flippen". In 1862 werd er een bronzen standbeeld voor hem opgericht (ontworpen door Louis Serrure en van de hand van Frans Van Havermaet); in 2010 werd een gedenkplaat aangebracht op zijn geboortehuis, de Carennehoeve in de Bloempotstraat.
0.5
697.373327
20231101.nl_2280872_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Het moetazilisme (ook mutazilisme, mu`tazilisme of mu’tazila) (Arabisch: المعتزلة) is een denkrichting in de islam die rond het midden van de 8e eeuw in Basra werd ontwikkeld door Wassil Ibn Ata. Kenmerkend voor het moetazilisme is het combineren van islamitische standpunten met aan de Griekse filosofie ontleende ideeën. Het floreerde gedurende de 8e-10e eeuw in de steden Basra en Bagdad, in het huidige Irak, gedurende de periode van de Abbasiden. De aanhangers van het moetazilisme zijn het bekendst van hun stellingname dat vanwege de perfecte eenheid en eeuwige natuur van Allah, de Koran geschapen van aard is, aangezien deze niet samen met God van dezelfde eeuwigdurende aard kan zijn.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Aan het einde van de 8e eeuw leek de wetgevende macht uit de vingers van de kalief te glippen door een toenemende invloed van de oelema. Verschillende kaliefen zochten dan ook naar een mogelijkheid om hun heerschappij niet op te hoeven geven. Kalief Al-Ma'mun maakte de stroming van de moetazilieten de staatsdoctrine. De moetazilieten maakten zo de dienst uit aan het Abbasidische hof tussen 818 en 851. Het zou mogelijk zijn dat de voorkeur voor deze stroming van de kaliefen op dat moment samenhing met het feit dat de moetazilieten slechts de Koran als basis gebruikten voor het recht en zich niet gebonden voelden aan de Hadithverzamelingen of aan het werk van de oelema. Hierdoor bleef er ruimte voor een eigenmachtige wetgeving door de kalief. Vanaf 851 is daar geen sprake meer van en speelt de kalief Abbasid geen rol meer bij het vaststellen wat islam en wat sharia is.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
De moetazilitische geleerden richtten zich op het vertalen van verschillende werken uit het Grieks. Aanvankelijk beperkt zich dat tot het vertalen van praktische werken, zoals de traktaten van Galenus, kruidenboeken, sterrenkundige boeken van Ptolemaeus, maar al spoedig begon men op grote schaal met het vertalen van de filosofische en logische werken van de Grieken. Daarbij waren ze met name geïnteresseerd in de Aristotelische filosofie, met name zijn logica en argumentatieleer. Daarnaast was er grote interesse in het werk van Plotinus dat aansloot bij bepaalde gnostische stromingen binnen de islam. De moetazilitische geleerden begonnen zo het primaat van de ratio vurig te verdedigen; waar voorheen de Koran een duidelijke richtlijn had geboden in goed en kwaad, vonden de moetazilieten dat de openbaring gelegitimeerd moest worden met rationele argumenten.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Met name Ibn Hanbal verzette zich tegen het moetazilisme. In de 9e eeuw ontstond een sterke tegenreactie op het moetazilisme door onder meer de school van de asharieten. Na 861 werden de moetazilieten vervolgd en werden ze niet meer als rechtsschool (Ar. madhhab) erkend. De asharieten werden dominant in de scholen van Safi, Hanafi en Maliki.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Vanaf de 19e eeuw heeft het wel weer de aandacht getrokken van soennitische theologen. De moetazilische stroming genoot daarnaast in de 19e eeuw grote sympathie van de westerse geleerden, omdat zij in de stroming de vrijdenkers van de islam meenden te herkennen. Het moetazilisme stelt dat de mens over een vrije wil beschikt en ook in andere opzichten herkenden de westerse geleerden hun eigen liberale opvattingen beter in de rationalistische theologie van de moetazilieten dan in de andere denkwijzen binnen de islam.
1
694.668145
20231101.nl_2280872_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
De geschapenheid van de Koran is een van de meest markante punten van de theologie van het moetazilisme. Een ongeschapen Koran zou namelijk niet een afzonderlijke Goddelijke entiteit naast God zelf zijn. Vanuit deze aanname beredeneerde de moetazilitische school tot hun stellingname dat de bedoelingen en geboden van God afleidbaar zijn door middel van rationeel denken en onderzoek: omdat kennis wordt verkregen door de rede, is beredeneren "uiteindelijk beslissend" in het onderscheiden van goed van kwaad.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Daaruit concludeerden ze vervolgens dat de mens onafhankelijk van God redeneert en handelt en daar zelf verantwoordelijk voor is, daar moet hij dan later verantwoording over afleggen tegenover God.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Daar tegenover staat dat volgens de huidige soennitische Islam het geloven in een geschapen Koran een aantasting is van de unieke status van de Koran als Woord van God. De kwestie hangt samen met de moetazilische opvattingen over de eenheid van God (Arabisch: tawhied); de moetazilieten duidden zichzelf dan ook aan als de lieden van de Eenheid (Arabisch: ahl al-tawhid). De Goddelijke attributen, zoals toegekend in de Koran, zouden volgens hen niets toevoegen aan de Goddelijke essentie van God. God en Zijn attributen, zo werd gesteld, zijn Eén. De Koran is daarentegen als recitaat of in gedrukte of geschreven vorm voor handen. Het moetazilisme ging hier voorbij aan het standpunt dat het Spreken Gods identiek zou zijn aan de Koran, het standpunt dat doorgaans binnen de islam wordt ingenomen. Ibadieten delen het standpunt dat de Koran op enig moment in de Schepping geschapen is met de moetazilieten.
0.5
694.668145
20231101.nl_2280872_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Moetazilisme
Moetazilisme
Buiten het standpunt wat betreft de geschapen Koran verschilde het moetazilisme ook in andere kwesties, zoals deze heden ten dage in de islam gewoon zijn. Het ging hierbij om de vrije wil van de mens, de belofte van de paradijstuin of de hel, de tussenpositie van de zondaar en het bevelen het goede te doen en het afhouden van het kwade (zoals gesteld in soera Het Geslacht van Imraan 104).
0.5
694.668145
20231101.nl_1099544_10
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De navormbodem vormt de bodem van de fles. De bodem is gekarteld om er voor te zorgen dat wanneer de gloeiend hete fles op de transportband wordt gezet na het blazen, deze zo weinig mogelijk contact maakt met de relatief koude transportband. Te snelle afkoeling zou immers de fles doen barsten. De bodem wordt uit gietijzer of brons gemaakt.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_11
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De blaaskop wordt boven op de navorm geplaatst om de fles te blazen. De blaaskop wordt uit gietijzer vervaardigd.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_12
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De distributieplaat zit onder de navorm en zorgt voor de verdeling van de koellucht naar de koelkanalen van de navorm en eventueel ook voorvorm. De distributieplaat wordt gemaakt uit staalplaat.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_13
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De uitneemtang neemt de geblazen fles uit de navorm en plaatst de fles op de wachtplaat. Vanaf de wachtplaat wordt de fles op de transportband geduwd op het juiste moment. De uitneemtang is gemaakt uit een bronzen gietstuk met een koolstof inzetstuk.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_14
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
Reeds vóór de 19e eeuw bestonden er in Nederland een aantal glasbedrijfjes, de zogenaamde glashutten.
1
693.863026
20231101.nl_1099544_15
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De eerste echte glasfabriek in Nederland werd in 1834 opgericht door Petrus Regout in Maastricht. Deze fabriek, onderdeel van De Sphinx, fuseerde in 1925 met de glasfabriek Stella in dezelfde plaats en ging daarna verder als Kristalunie Maastricht.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_16
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
De eerste fabriek voor industriële vensterglas werd in 1838 te Zwijndrecht opgericht door Samuël Eliazar Swerein en Jacobus Steffen. Het was de Nederlandsche Maatschappij tot vervaardiging van vensterglas. De productie begon in 1841 en omvatte vensterglas, gekleurd- en matglas, en glazen dakpannen. In 1846 werden pletovens gebouwd en er werkten toen 36 mensen.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_17
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
Historische glasfabrieken zijn verder onder meer: de Koninklijke Nederlandsche Glasfabriek J.J.B.J. Bouvy, gesloten in 1926, Flesschenfabriek Delft, gesloten in 1971, en de Nieuw-Buiner Glasfabrieken, gesloten in 1967. Voorts waren er de Philips Glasfabrieken te Eindhoven waarvan de productie begin jaren 1960 naar Lommel werd overgebracht.
0.5
693.863026
20231101.nl_1099544_18
https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasfabriek
Glasfabriek
In Nederland bevinden zich tegenwoordig glasfabrieken voor verpakkingsglas in Leerdam, Schiedam en Maastricht, alle drie onderdeel van het Amerikaanse Owens-Illinois (voorheen Vereenigde Glasfabrieken), en in Moerdijk en Dongen, beide onderdeel van het Luxemburgse Ardagh. Zij hebben productielijnen voor geautomatiseerde aanmaak van glazen flessen, bokalen en drinkglazen. Voor verpakkingsglas heeft de glasfabriek een glasvormenset nodig, gemaakt volgens een ontwerp, bepaald door producenten van consumptieproducten.
0.5
693.863026
20231101.nl_106815_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking, ook wel zelfrealisatie genoemd, is de verwezenlijking of realisatie van zichzelf.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Het begrip zelfverwerkelijking wordt zowel in westerse als in Aziatische culturen gebruikt. Het heeft daarin verschillende betekenissen. In het westen is het bekend in de psychologie, de filosofie, en de spiritualiteit. Het kan daarin verschillende betekenissen hebben, maar staat over het algemeen voor het realiseren van een persoonlijke essentie.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
In Aziatische culturen staat het voor het realiseren van een onpersoonlijke essentie, zoals in verlichting in het boeddhisme, verlossing en moksha.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Sociaal gerichte zelfverwerkelijking: een mens verwerkelijkt zich als sociaal wezen. Het existentialisme benadrukt deze vorm van zelfverwerkelijking.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Op zichzelf gerichte, individuele, zelfverwerkelijking: leven in volle vrijheid. Zie bijvoorbeeld Max Stirner of Nietzsche.
1
693.482178
20231101.nl_106815_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Carl Gustav Jung zag de realisatie van het zelf door middel van het individuatieproces als een natuurlijke vereiste voor de ontwikkeling van de mens.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
De term zelfactualisering is ingevoerd door de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow en heeft ongeveer dezelfde betekenis.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking als hedendaags spiritueel concept is een subjectief proces, waarin uiteenlopende begrippen een rol kunnen spelen. Vaak wordt het gezien als een proces dat zich binnen in de mens afspeelt en geen directe betrokkenheid heeft op de wereld. Anderen zien zelfverwerkelijking in de momenten wanneer welvaart of welzijn wordt bereikt.
0.5
693.482178
20231101.nl_106815_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfverwerkelijking
Zelfverwerkelijking
In yoga en advaita staat zelfverwerkelijking voor het realiseren van de eenheid van atman met brahman. Zelfverwerkelijking kan gerealiseerd worden door meditatie te beoefenen. In de Yogasoetra's schreef Patanjali zijn visie hierover. Een mens die het spel van het dualisme of van de drie guna's doorziet, wat zich afspeelt in het denken, zou vrij zijn van de begoochelingen van het denken.
0.5
693.482178
20231101.nl_1089868_0
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Een capnometer is een meetinstrument dat wordt gebruikt voor het meten van de koolstofdioxideconcentratie (CO2) in uitademingslucht, voornamelijk bij operatiepatiënten. Is de capnometer voorzien van een toestel dat de gemeten waarden in een grafiek kan schrijven spreken we van een capnograaf. In de praktijk wordt vrijwel algemeen de term 'capnograaf' gebruikt ook al is er geen recorder voor het schrijven aanwezig. Met een capnograaf kan een capnogram worden gemaakt.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_1
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
De werking van de capnograaf berust op het principe dat gassen, in dit geval koolzuurgas, een zeer specifieke absorptie van bepaalde golflengten infrarood licht kennen.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Een transparante meetkamer is geplaatst tussen een infrarood bron en een detector. Omdat de uitgezonden golflengte nauwkeurig wordt begrensd kan het verschil worden bepaald met het door de detector ontvangen signaal. Deze zogenaamde verschilmeting resulteert na elektronische verwerking in een concentratiewaarde, meestal uitgedrukt in procenten van het volume of vol%.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Vrijwel alle capnometers zijn voorzien van een geperforeerde draaischijf tussen lichtbron en meetkamer, de chopper. Door de schijf te laten roteren ontstaat een patroon van lichtpulsen, dat wordt gebruikt als tijdbasis, een soort klok.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Het te analyseren gas kan middels een pompje door een dun slangetje (sample line) naar de meetkamer worden geleid. Omdat deze meting buiten de directe ademgasstroom geschiedt noemt men dit de sidestreammethode.
1
692.264654
20231101.nl_1089868_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
De meetkamer zelf kan ook direct in de ademgasstroom worden geplaatst. Dit heet de mainstreammethode.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
De meeste moderne capnometers tonen de meetresultaten in digitale vorm in vol% of als partiële drukwaarde in kPa of mm Hg. Daarbij hebben veel toestellen een grafische display waarop het capnogram wordt getoond.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Op alle toestellen kan men een minimale en maximale grenswaarde instellen. Bij het overschrijden van een waarde klinkt een alarmsignaal.
0.5
692.264654
20231101.nl_1089868_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capnograaf
Capnograaf
Omdat de meting geschiedt in uitademingslucht wordt het meetresultaat aangeduid met de term ETCO2 (End Tidal CO2), dat is de waarde op het punt van diepste uitademing, de alveolaire concentratie.
0.5
692.264654
20231101.nl_692240_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
In de Romeinse periode (enkele eeuwen na Christus) liep, waar nu Eppegem is, de Romeinse heirbaan Asse-Elewijt. Op de voornoemde site (Kreupelstraat) werden ook uit deze periode sporen gevonden. Dit waren er van greppeltjes en van brandrestengraven, met daarin ook enkele potten en een munt. Deze sporen zijn Gallo-Romeins uit de 1e-2e eeuw. Verder waren er ook sporen van een mogelijk gebouw. Van een dorp was toen weliswaar nog geen sprake, maar dus wel van een zekere menselijke aanwezigheid.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
De belangrijkste machthebbers tijdens de middeleeuwen waren hier de Berthouts en hun opvolgers, de familie Van Der Aa. Dit kan verklaard worden door de nabijheid van Grimbergen, waar deze familie hun oorsprong kenden en hun kasteel had. Eppegem telde acht grote hoven, die ieder aparte heerlijkheden vormden. Dit waren Indeveld (of Kattenhuis), Impel, Cobbenbosch (of Moortere), Nedergem, Waanrode, Rollekoten en Vijlst. Het deel van het dorp dat grensde aan Grimbergen was een uitgestrekt bos van meer dan 250 bunder, het Assebroek genaamd.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
In de periode 1559-1616 behoorde de parochie Eppegem, net als de parochies Zemst en Weerde toe aan de bisschop van Kamerijk. Alle gewone mensen moesten toen tienden betalen, die verdeeld werden over verschillende instanties.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
In 1574 werd er onderwijs gegeven door een niet nader genoemde "religieus". Daarna was er helemaal geen onderwijs meer tot in 1605. In 1598 zaten de parochianen van Eppegem zonder priester, een situatie waar de inwoners erg ontevreden over waren. Zelfs de Heilige Eucharistie kon er niet meer met de nodige eerbied bewaard worden. In 1600 uitten de Eppegemnaren klachten over de pastoor van Zemst (die als vervanger dienstdeed) en in de jaren daarvoor ook al tegen hun eigen koster. In 1601 was er zelfs geen doopwater meer in de kerk, en moesten de kinderen in Zemst gedoopt worden of werd een bekertje meegenomen. In 1602 was de kerk nog steeds grotendeels verwoest maar geld voor heropbouw was er niet, tevens werden ook de registers van doop, huwelijk en overlijden zeer slecht bijgehouden. Pas in 1606 hadden ze weer een pastoor, rond dit jaar werd de kerk ook hersteld en kon er heel wat gevierd worden.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
Op de Ferrariskaarten (1777) is Eppegem te zien als Eppeghem. De dorpskern telde zo'n 50 huizen en nog eens 50 huizen in de nabijheid van de dorpskern, vergeleken met meer dan 1.000 huizen vandaag. Een twintigtal jaar later, in het begin van de Franse tijd, telde het dorp 700 à 800 inwoners.
1
692.227158
20231101.nl_692240_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
Tot het einde van het ancien régime viel Eppegem juridisch onder de meierij van Grimbergen, in het kwartier van Brussel van het hertogdom Brabant. Nadat de Franse Republiek in 1794 de Oostenrijkse Nederlanden geannexeerd had, werd Elewijt als gemeente ingedeeld bij het kanton Zemst van het Dijledepartement.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_9
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
In 1830 beschreef een Hollands soldaat, die de dag tevoren in Walem overnacht had, Eppegem als een zeer armoedig, vies en onverzorgd dorp.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_10
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
Eppegem werd zwaar geteisterd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Er werden 176 huizen platgebrand en ook de kerk en het toenmalige gemeentehuis liepen schade op. Daarenboven vielen er 8 burgerdoden.
0.5
692.227158
20231101.nl_692240_11
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eppegem
Eppegem
De Sint-Clemenskerk, gerestaureerd door architect Jules Bilmeyer en na een verwoesting door brand heropgebouwd olv architect Edouard Bilmeyer.
0.5
692.227158
20231101.nl_737114_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
In het vroege christendom komen in de geschriften van de kerkvaders wel verhalen of verwijzingen voor naar genezingen, maar die zijn heel algemeen en bevatten geen concrete beschrijvingen.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
In de loop van de eeuwen daarna ontwikkelde zich de traditie van de christelijke bedevaart. Met name aanhangers van het rooms-katholicisme trekken naar oorden waaraan heilzame werkingen worden toegeschreven, vaak omdat er een Mariaverschijning zou hebben plaatsgevonden. Voorbeelden hiervan in Europa zijn Lourdes, Fátima, Kevelaer, Banneux en Częstochowa. De Rooms-Katholieke Kerk zelf heeft wel strikte richtlijnen om de betrouwbaarheid en feitelijkheid van getuigenissen van 'wonderbaarlijke' genezingen vast te stellen, voordat tot officiële erkenning daarvan wordt overgegaan. Medjugorje, een bergdorp in het zuiden van Bosnië en Herzegovina, dat bekend werd door een reeks verschijningen van Maria die er sinds 1981 plaatsgevonden zouden hebben en sindsdien een christelijk bedevaartsoord is geworden, is daar een voorbeeld van. De Rooms-Katholieke Kerk heeft kerkelijke bedevaarten naar Medjugorje vanaf 2019 toegestaan, met de opmerking dat dit geen erkenning van de verschijningen inhoudt.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
In het protestantisme is er met de opkomst van de pinksterbeweging en de charismatische beweging ook binnen de traditionele kerken hernieuwde aandacht gekomen voor gebedsgenezing en ziekenzalving. Er is een beweging gekomen van kleinere en grotere bijeenkomsten met een open karakter (in de zin van interkerkelijk en toegankelijk voor gelovigen en niet- of andersgelovigen), waarin aan de nieuwtestamentische oproepen tot genezing gevolg wordt beoogd te geven. Bekende christelijke gebedsgenezers zijn Benny Hinn, T.B. Joshua, Thomas Lee Osborn, Johan Maasbach en Jan Zijlstra.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Binnen het christendom is discussie over de vraag of men op basis van Bijbelse principes lichamelijke genezing mag verwachten en welke conclusies mogen worden getrokken uit het wel of niet genezen raken van een patiënt.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Christenen zelf maken een onderscheid tussen christelijk en paranormaal gebedsgenezen. Christelijke gebedsgenezers vragen of de persoon in kwestie door Jezus Christus mag worden genezen. Paranormale gebedsgenezers vragen aan een goddelijke of universele kracht om de personen te genezen. Vanuit orthodox-christelijk oogpunt krijgen deze paranormale gebedsgenezers niet de kracht door Jezus, maar door kwade krachten die niet van God afkomen (vaak occulte krachten genoemd). Sommige christenen bestempelen ook gebedsgenezing door vooral hun charismatisch geïnspireerde geloofsgenoten als occult of demonisch.
1
690.546974
20231101.nl_737114_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Genezingsgebruiken op basis van diverse soorten spiritualiteit kunnen worden gevonden in de antroposofie, reiki, acupunctuur, sjamanisme, bij magnetiseurs en vele andere verschijnselen en personen. Niet altijd worden er daadwerkelijk gebeden uitgesproken, wel wordt er een beroep gedaan op krachten die buiten de zintuiglijke waarneming vallen. Bekende spirituele gebedsgenezers in Nederland zijn Greet Hofmans, Gerard Croiset en Jomanda.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Gebedsgenezing is meerdere malen wetenschappelijk getest; dit heeft geen bewijzen van enige effectiviteit opgeleverd.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_9
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Francis Galton publiceerde al in 1872 statistisch onderzoek naar de eventuele werkzaamheid van gebed. Hij concludeerde onder andere dat het wekelijkse bidden in de Engelse kerken voor de gezondheid van de leden van de koninklijke familie niet zorgde voor een langere levensduur ten opzichte van de gewone bevolking en dat kerken even vaak getroffen worden door aardbevingen en blikseminslag en even vaak afbranden als andere gebouwen die qua grootte vergelijkbaar zijn. Ook in 1965 is er onderzoek gedaan naar eventuele effectiviteit van gebedsgenezing. Er waren geen aantoonbare verschillen tussen patiënten voor wie gebeden werd en patiënten die dachten dat er voor ze gebeden werd.
0.5
690.546974
20231101.nl_737114_10
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebedsgenezing
Gebedsgenezing
Kritiek op gebedsgenezing hangt vaak samen met de vaststelling dat gebedsgenezers wanhopige mensen (on)gewild valse hoop geven. De bekende skepticus James Randi stelt in zijn boek The Faith Healers dat gebedsgenezing een kwakzalverspraktijk is, waarin de zogeheten 'genezers' bekende niet-bovennatuurlijke illusies gebruiken om goedgelovige mensen te bedriegen, om hun dankbaarheid en vertrouwen te verkrijgen, en vooral hun geld.
0.5
690.546974
20231101.nl_1772843_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Onderzoek naar tijdsperceptie heeft gebruikgemaakt van methoden die de nauwkeurigheid (accuraatheid) meten van de waarneming van de tijd (zoals het schatten van de duur van tijdsintervallen tussen tonen), maar ook de nauwkeurigheid van het produceren van bewegingen (zoals bij tappen: het ritmisch tikken van de vinger). Mensen die goed zijn in het produceren van regelmatige ritmische bewegingen blijken doorgaans ook tijdsintervallen nauwkeuriger te kunnen schatten. Het laatste pleit dus voor eenzelfde centraal timingsmechanisme
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Onderzoekers veronderstellen dat tijdsperceptie gebaseerd is op een centraal klok- of oscillatiemechanisme . Dit mechanisme zou niet alleen pulsen kunnen genereren, maar ook het aantal pulsen kunnen tellen en in het werkgeheugen opslaan. Bij het schatten van bijvoorbeeld de duur van een bepaalde tijdsperiode wordt het aantal opgeslagen pulsen vergeleken met een referentiewaarde in het langetermijngeheugen. Als er veel pulsen zijn opgeteld in de teller van de interne klok leidt dat tot de suggestie dat een periode lang heeft geduurd. Een belangrijk element in het klokmodel is dus de inhoud en omvang van het werkgeheugen. Zo blijken studenten met een grotere capaciteit van het werkgeheugen ook de periode waarin zij gewerkt hebben aan rekenopdrachten langer te schatten dan studenten met een normaal werkgeheugen.. Uit onderzoek blijkt dat schizofrene patiënten eveneens de neiging hebben om de duur van tijdsintervallen te overschatten. Ook hier zou de veranderde tijdsperceptie kunnen berusten op een te snel lopen van de interne klok, en een verstoorde werking van het werkgeheugen.
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Verwant aan het model van de interne klok is dat van een film- of videocamera, die beelden vastlegt in de vorm van een aantal beelden per seconde ('framerate'). Een hoge beeldsnelheid tijdens de opname leidt tot een tragere weergave bij het afspelen (en omgekeerd). Mogelijk wordt ook informatie uit de buitenwereld op een dergelijke manier door ons werkgeheugen opgeslagen en gereproduceerd. Minder informatie per tijdseenheid (een lage beeldsnelheid) zou daarbij leiden tot een snellere, meer informatie per tijdseenheid (een hoge beeldsnelheid) tot een tragere tijdsperceptie. Emotionele gebeurtenissen zoals het beleven van een auto-ongeluk gaan mogelijk gepaard met een hoge activiteit en verwerkingssnelheid van de hersenen, en dus ook een opslag van veel informatie per tijdseenheid. Het gevolg hiervan zou kunnen zijn dat de tijdsbeleving van die periode is vertraagd : het is alsof in ons geheugen de beelden langzaam worden afgedraaid. Ook dit mechanisme suggereert een verband met het werkgeheugen: naarmate in een periode meer informatie in het geheugen wordt opgeslagen, versterkt het de suggestie dat deze periode langer heeft geduurd
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Er is nogal wat onderzoek gedaan naar de mechanismen en structuren in de hersenen die ten grondslag liggen aan het waarnemen of schatten van tijd. Over de specifieke rol van deze structuren, en met name over de vraag of er één enkel neuraal substraat bestaat voor de diverse soorten van tijdsperceptie echter nog geen duidelijkheid. Neuropsychologisch onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat meerdere structuren in de hersenen (als het cerebellum, de thalamus, en de basale kernen maar ook hogere corticale structuren) bij de perceptie van tijd zijn betrokken. Mogelijk wijst dit er op dat bij tijdsperceptie meerdere mechanismen met een specifieke functie betrokken zijn die in verschillende hersengebieden zijn gesitueerd.
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Ratten blijken over een zeer goede tijdsperceptie te beschikken. Dit is vastgesteld in onderzoeken naar operante conditionering waarbij een beloning na specifieke tijdsintervallen werd gegeven. Sommigen van die onderzoeken laten zien dat ook bij ratten waarbij de hersenschors is verwijderd dit gedrag vrijwel intact blijft. Dit wijst erop dat tijdsperceptie bij ratten afhankelijk is van subcorticale mechanismen.
1
687.742371
20231101.nl_1772843_9
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Volgens een fMRI-onderzoek bleek bij het produceren van tijdintervallen zoals bij ritmische bewegingen van een vinger vooral sprake te zijn van activiteit in de mediale premotorische schors en de thalamus.
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_10
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Volgens Ivry is het cerebellum vooral actief bij de waarneming van zeer korte tijdsintervallen in de orde van fracties van een seconde, en de basale kernen bij langere tijdsintervallen van meerdere seconden. De basale kernen zijn ook in verband gebracht met het mechanisme van de interne klok. Waarbij mogelijk nog een onderscheid kan worden gemaakt tussen een soort pacemakermechanisme in de substantia nigra en een opslagmechanisme in het striatum dorsale.
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_11
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Stimulerende drugs leiden bij mensen en proefdieren als ratten tot een overschatten van tijdsintervallen, terwijl sederende drugs het tegenovergestelde effect hebben. Vermoedelijk worden deze effecten in de hersenen teweeggebracht door neurotransmitters als noradrenaline en dopamine. Dopamine blijkt daarbij de tijdsperceptie (mogelijk via de basale kernen) te kunnen beïnvloeden. Dopamineagonisten (stoffen die de productie van dopamine versterken, zoals cocaïne) versnellen de tijdsklok, en dopamineantagonisten die de werking van dopamine afremmen, vertragen de tijdsklok. Het eerste leidt tot een vertraging van de subjectieve tijdsbeleving (de tijdsduur wordt overschat; 20 minuten lijkt wel een uur), het tweede tot een versnelling van de subjectieve tijdsbeleving (de tijdsduur wordt onderschat: een uur lijkt wel 20 minuten). Ook is aangetoond dat bij bepaalde patiënten waarbij de dopamineproductie is verminderd, zoals bij patiënten die lijden aan de ziekte van Parkinson de tijdsperceptie is veranderd. Tijdsintervallen worden daarbij subjectief korter geschat dan zij objectief zijn. Omdat dopamine ook projecties heeft naar de frontale cortex, kunnen ook deze hogere gebieden in de hersenen bij tijdsperceptie betrokken zijn.
0.5
687.742371
20231101.nl_1772843_12
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tijdsperceptie
Tijdsperceptie
Een fMRI-onderzoek van Rao e.a. suggereert dat aan verschillende aspecten van tijdsperceptie een dynamisch netwerk van verbindingen tussen corticale en subcorticale gebieden in de hersenen ten grondslag ligt. De gebieden zouden volgens auteurs met verschillende deelcomponenten van tijdsperceptie samenhangen, namelijk een mechanisme voor tijdswaarneming (basale kernen, mogelijk de eerder genoemed interne klok), aandacht (rechter pariëtale schors) en het werkgeheugen (rechter dorsolaterale prefrontale schors).
0.5
687.742371
20231101.nl_1606626_2
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Het eerste gebruik van metalen was van die welke werden aangetroffen in metallische vorm, zoals zilver en goud. Het smelten van erts tot koper gebeurde al vanaf omstreeks 5500 v.Chr. Daarmee begon de kopertijd, die omstreeks 3000 v.Chr. overging in de bronstijd. Brons heeft een lager smeltpunt dan koper, en is bovendien harder. Hiervan konden niet alleen sieraden, maar ook wapens en werktuigen worden gemaakt, maar de bronsproductie vereiste een geavanceerde logistiek en handel, want koper- en tinerts kwamen in verschillende, vaak ver van elkaar gelegen voorkomens, voor. Om ijzer te bereiden had men hogere temperaturen nodig. Vanaf 1200 v.Chr. beheerste men deze techniek door het construeren van laagovens. Hiermee begon de ijzertijd. Omstreeks de 12e eeuw begon men blaasbalgen met waterkracht aan te drijven, waardoor grotere laagovens konden worden geconstrueerd. De hoogoven, hoewel in China al eeuwen in gebruik, kwam vanaf het einde van de 15e eeuw ook in West-Europa in zwang. Deze kon hogere temperaturen bereiken zodat vloeibaar ijzer werd verkregen.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_3
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Vanaf 1709 werd de, voor zowel de hoog- als de laagoven vereiste -maar schaars geworden- houtskool, in de hoogovens geleidelijk door steenkoolcokes vervangen. Daardoor kon de ijzerproductie aanzienlijk worden opgevoerd hetgeen een belangrijke bijdrage leverde aan de industriële revolutie. De introductie van de puddeloven (1784) maakte ook staal in veel ruimere mate beschikbaar.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Op basis van het -dankzij de steenkoolcokes nu veel ruimer voorhanden zijnde- ijzer en staal kon zich een industrie ontwikkelen voor de productie van ijzeren en stalen constructies (bruggen, bouwwerken) en machines (locomotieven, ijzeren schepen, textielmachines). Er werden in de loop van de 19e eeuw nog tal van verbeteringen ingevoerd in de fabricage van ijzer en staal. De vanouds kleinschalige metaalbedrijfjes gingen op in grote geïntegreerde complexen.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_5
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Pas in de tweede helft van de 20e eeuw vond een kentering plaats. Door middel van grote zeeschepen, ertstankers genaamd, kon het erts goedkoop vervoerd worden naar plaatsen die aan de kust lagen. Zo ontstonden daar hoogovenbedrijven terwijl die in de buurt van ertsvoorkomens gesloten werden, en werd het erts van verre aangevoerd. Bovendien ontstonden ijzer- en staalbedrijven in gebieden als Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika, terwijl veel bedrijven in Europa en de Verenigde Staten gesloten werden.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_6
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Naast ijzer en staal, waarvan de productie een veel groter volume inneemt dan die van andere metalen bij elkaar, zijn niettemin ook deze andere metalen, non-ferrometalen genaamd, van groot belang. Zij vertegenwoordigen een groot aantal specifieke eigenschappen en kunnen worden gebruikt in legeringen en zij spelen, evenals ijzer, ook een rol in de chemie.
1
686.210008
20231101.nl_1606626_7
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
In België vond ertswinning reeds plaats in de Gallo-Romeinse periode. Er werden tal van metaalertsen gewonnen. De bewerking van het metaal vond aanvankelijk plaats in kleine werkplaatsen. De hoogoven werd eind 14e eeuw geïntroduceerd in de omgeving van Namen. William Cockerill, die in 1799 in Verviers actief was, en vooral zijn zoon John Cockerill, stichtten een groot industrieel complex, dat van belang was voor een snelle industriële ontwikkeling. Deze vond vooral plaats in Wallonië, waar zowel steenkool- als ertsvoorkomens te vinden waren. Op basis daarvan ontstond een gevarieerde metaalindustrie. Ook ertsen van non-ferrometalen uit Belgisch Congo werden op grote schaal in België verwerkt, onder meer bij Union Minière. Ook een aantal zinksmelters waren in België aanwezig, dankzij de ertsvoorkomens aldaar.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_8
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
In de jaren 60 kwam een kentering. De globalisering bewerkstelligde dat de productiebedrijven niet meer vlak bij de ertsvoorkomens hoefden te worden gebouwd, maar dat goedkoop erts vanuit de gehele wereld naar havengebieden kon worden gebracht. Aldus ontstond, vanaf ongeveer 1965, het bedrijf Sidmar te Zelzate. Dit was toegankelijk voor kleine zeeschepen. De Waalse metaalindustrie ging echter teloor.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_9
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
Union Minière ontwikkelde zich van een mijnbouwmaatschappij tot een metallurgisch bedrijf (Umicore) dat zich onder meer specialiseerde in het terugwinnen van kostbare metalen uit anodeslib.
0.5
686.210008
20231101.nl_1606626_10
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalindustrie
Metaalindustrie
In Nederland werd op bescheiden schaal erts gewonnen in de vorm van ijzeroer. Dit gaf reeds in de prehistorie aanleiding tot enige metaalnijverheid, zoals op de Veluwe. In de Oude IJsselstreek ontwikkelde zich vanaf 1689 op basis daarvan een primitieve hoogovenactiviteit. Enkele hoogovenbedrijfjes ontstonden, en zij leverden aanvankelijk munitie en scheepsbeslag voor de Admiraliteit en de overige scheepsbouw. Ook lag de scheepsbouw ten grondslag aan de oprichting van de Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij (1839). Uiteindelijk ontstonden er talrijke ijzergieterijen. Later werd het ijzeroer vooral geleverd aan de bedrijven in het toen in opkomst zijnde Ruhrgebied, waar het als toeslag in de hoogovens werd gebruikt.
0.5
686.210008