id
stringlengths
1
6
url
stringlengths
31
181
title
stringlengths
1
117
text
stringlengths
6
215k
split_text
sequencelengths
1
34.5k
628
https://af.wikipedia.org/wiki/1838
1838
Die jaar 1838 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 38ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 6 Januarie – Samuel Morse toets die elektriese telegraaf suksesvol vir die eerste keer. 12 Februarie – Pous Gregorius XVI stel agt nuwe kardinale aan, waaronder Chiarissimo Falconieri Mellini, aartsbiskop van Ravenna. 17 Februarie – Aanval op die Voortrekkers deur die Zoeloes by Bloukrans. 9 April – Die Slag van Italeni vind plaas. 13 April – Louis Tregardt bereik Lourenço Marques (tans Maputo) in Mosambiek nadat hy die Soutpansberg in Augustus die vorige jaar verlaat het. 16 April – Die Koekoorlog begin in Mexiko. 28 Junie – Koningin Victoria gekroon. 13 September – Pous Gregorius XVI stel Engelbert Sterckx, aartsbiskop van Mechelen Filippo De Angelis, aartsbiskop-biskop van Montefiascone aan as kardinale. 5 November – Honduras onttrek vanuit die Sentraal Amerikaanse Federasie. Dit lei tot die ineenstorting van die Verenigde Provinsies van Sentraal-Amerika. 30 November – Pous Gregorius XVI stel Gabriele Ferretti, aartsbiskop van Fermo aan as kardinaal. 16 Desember – Die Slag van Bloedrivier. 27 Desember – Die Slag van die Opatikloof. Geboortes 6 Januarie – Max Bruch, Duitse komponis († 1920). 18 Januarie – Daantjie van den Heever, Hollandse taalstryder en lid van die Kaapse Parlement († 1903). 9 Maart – Albert Zinn, NG Kerk predikant († 1866). 10 Mei – John Wilkes Booth, sluipmoordenaar van Abraham Lincoln († 1865). 27 Junie – Paul von Mauser, wapenontwerper († 1914). 25 Oktober – Georges Bizet, Franse komponis († 1875). 31 Oktober – Sir William Francis Butler, 'n Britse generaal en ook waarnemende Goewerneur van die Kaapkolonie († 1910). 29 November – Jan Lion Cachet, Suid-Afrikaanse gereformeerde teoloog († 1912). Onbekend – Sir William Henry Perkin, Britse chemikus († 1907). Sterftes 6 Februarie – Piet Retief, Voortrekkerleier (* 1780) 11 Februarie – Cornelius de Jong, Nederlandse seekaptein en skrywer (* 1762) 12 Februarie – Uwe Jens Lornsen, regsgeleerde en kampvegter vir 'n verenigde en onafhanklike Sleeswyk-Holstein (* 1793) 11 April – Piet Uys, 'n Voortrekkerleier (* 1797) 11 April – Dirkie Uys, kinderheld en seun van Voortrekkerleier Piet Uys (* 1823). 23 Mei – Jan Willem Janssens, die laaste Nederlandse goewerneur van die Kaap (* 1762) 23 September – Gerrit Maritz, vername Voortrekkerpionier en leier (* 1798) 25 Oktober – Louis Tregardt, een van die eerste Voortrekkerleiers (* 1783) 27 Desember – Alexander Biggar, Britse Setlaar en soldaat (* 1781) 19de eeu 1838
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Samuel", "Morse", "toets", "die", "elektriese", "telegraaf", "suksesvol", "vir", "die", "eerste", "keer", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "agt", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Chiarissimo", "Falconieri", "Mellini", ",", "aartsbiskop", "van", "Ravenna", ".", "Februarie", "–", "Aanval", "op", "die", "Voortrekkers", "deur", "die", "Zoeloes", "by", "Bloukrans", ".", "April", "–", "Die", "Slag", "van", "Italeni", "vind", "plaas", ".", "April", "–", "Louis", "Tregardt", "bereik", "Lourenço", "Marques", "(", "tans", "Maputo", ")", "in", "Mosambiek", "nadat", "hy", "die", "Soutpansberg", "in", "Augustus", "die", "vorige", "jaar", "verlaat", "het", ".", "April", "–", "Die", "Koekoorlog", "begin", "in", "Mexiko", ".", "Junie", "–", "Koningin", "Victoria", "gekroon", ".", "September", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Engelbert", "Sterckx", ",", "aartsbiskop", "van", "Mechelen", "Filippo", "De", "Angelis", ",", "aartsbiskop-biskop", "van", "Montefiascone", "aan", "as", "kardinale", ".", "November", "–", "Honduras", "onttrek", "vanuit", "die", "Sentraal", "Amerikaanse", "Federasie", ".", "Dit", "lei", "tot", "die", "ineenstorting", "van", "die", "Verenigde", "Provinsies", "van", "Sentraal-Amerika", ".", "November", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Gabriele", "Ferretti", ",", "aartsbiskop", "van", "Fermo", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Die", "Slag", "van", "Bloedrivier", ".", "Desember", "–", "Die", "Slag", "van", "die", "Opatikloof", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Max", "Bruch", ",", "Duitse", "komponis", "(", "†", "Januarie", "–", "Daantjie", "van", "den", "Heever", ",", "Hollandse", "taalstryder", "en", "lid", "van", "die", "Kaapse", "Parlement", "(", "†", "Maart", "–", "Albert", "Zinn", ",", "NG", "Kerk", "predikant", "(", "†", "Mei", "–", "John", "Wilkes", "Booth", ",", "sluipmoordenaar", "van", "Abraham", "Lincoln", "(", "†", "Junie", "–", "Paul", "von", "Mauser", ",", "wapenontwerper", "(", "†", "Oktober", "–", "Georges", "Bizet", ",", "Franse", "komponis", "(", "†", "Oktober", "–", "Sir", "William", "Francis", "Butler", ",", "'n", "Britse", "generaal", "en", "ook", "waarnemende", "Goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "November", "–", "Jan", "Lion", "Cachet", ",", "Suid-Afrikaanse", "gereformeerde", "teoloog", "(", "†", "Onbekend", "–", "Sir", "William", "Henry", "Perkin", ",", "Britse", "chemikus", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Piet", "Retief", ",", "Voortrekkerleier", "(", "*", "Februarie", "–", "Cornelius", "de", "Jong", ",", "Nederlandse", "seekaptein", "en", "skrywer", "(", "*", "Februarie", "–", "Uwe", "Jens", "Lornsen", ",", "regsgeleerde", "en", "kampvegter", "vir", "'n", "verenigde", "en", "onafhanklike", "Sleeswyk-Holstein", "(", "*", "April", "–", "Piet", "Uys", ",", "'n", "Voortrekkerleier", "(", "*", "April", "–", "Dirkie", "Uys", ",", "kinderheld", "en", "seun", "van", "Voortrekkerleier", "Piet", "Uys", "(", "*", "Mei", "–", "Jan", "Willem", "Janssens", ",", "die", "laaste", "Nederlandse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "(", "*", "September", "–", "Gerrit", "Maritz", ",", "vername", "Voortrekkerpionier", "en", "leier", "(", "*", "Oktober", "–", "Louis", "Tregardt", ",", "een", "van", "die", "eerste", "Voortrekkerleiers", "(", "*", "Desember", "–", "Alexander", "Biggar", ",", "Britse", "Setlaar", "en", "soldaat", "(", "*", "19de", "eeu", "1838" ]
629
https://af.wikipedia.org/wiki/1839
1839
Die jaar 1839 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 39ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die dorp Pietermaritzburg word geproklameer. 18 Februarie – Pous Gregorius XVI stel Charles Januarius Acton, ouditeur generaal van die Apostoliese Kamer aan as kardinaal. 9 Maart – Die Koekoorlog kom tot 'n einde. 18 Maart – Die Eerste Opiumoorlog breek uit. 26 Mei – Pous Gregorius XVI verklaar Veronica Giuliani heilig. 2 Julie – Opstand op die slawe-skip La Amistad. 8 Julie – Pous Gregorius XVI stel Ferdinando Maria Pignatelli, Theat., aartsbiskop van Palermo aan as kardinaal. 20 September – Amptelike opening van die eerste spoorlyn in Nederland, tussen Haarlem en Amsterdam. 23 Desember – Pous Gregorius XVI stel vier nuwe kardinale aan, waaronder Giovanni Maria Mastai-Ferretti (later Pous Pius IX), aartsbiskop-biskop van Imola. Geboortes 19 Januarie – Paul Cézanne, Franse kunstenaar en postimpressionistiese skilder († 1906). 11 Februarie – Josiah Willard Gibbs, Amerikaanse wetenskaplike († 1903). 28 Februarie – Sytze Wierda, Nederlandse argitek in die Zuid-Afrikaanse Republiek (ZAR) († 1911). 25 Mei – Jules Porgès, Frans-Suid-Afrikaanse entrepreneur en Randheer († 1921). 19 September – George Cadbury, 'n Kwaker wat die Cadbury's kakao- en sjokolademaatskappy in Brittanje gestig het († 1922). Sterftes 25 Maart – Miles Bowker, leier van ’n klein geselskap 1820-Setlaars (* 1759) 8 April – Graaf van Caledon, die tweede bugerlike goewerneur van die tweede Britse bewind aan die Kaap (* 1777). 1 Julie – Mahmoed II, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1785). 26 Julie – Sir John Cradock, die derde Britse goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop (* 1759). 3 Desember – Frederik VI van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë (* 1768). Geologie William Smith. Gepubliseer Teologie 3 Desember – In Supremo Apostolatus, teen slawehandel, deur Pous Gregorius XVI. 19de eeu 1839
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "dorp", "Pietermaritzburg", "word", "geproklameer", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Charles", "Januarius", "Acton", ",", "ouditeur", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Maart", "–", "Die", "Koekoorlog", "kom", "tot", "'n", "einde", ".", "Maart", "–", "Die", "Eerste", "Opiumoorlog", "breek", "uit", ".", "Mei", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "verklaar", "Veronica", "Giuliani", "heilig", ".", "Julie", "–", "Opstand", "op", "die", "slawe-skip", "La", "Amistad", ".", "Julie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Ferdinando", "Maria", "Pignatelli", ",", "Theat", ".", ",", "aartsbiskop", "van", "Palermo", "aan", "as", "kardinaal", ".", "September", "–", "Amptelike", "opening", "van", "die", "eerste", "spoorlyn", "in", "Nederland", ",", "tussen", "Haarlem", "en", "Amsterdam", ".", "Desember", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "vier", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Giovanni", "Maria", "Mastai-Ferretti", "(", "later", "Pous", "Pius", "IX", ")", ",", "aartsbiskop-biskop", "van", "Imola", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Paul", "Cézanne", ",", "Franse", "kunstenaar", "en", "postimpressionistiese", "skilder", "(", "†", "Februarie", "–", "Josiah", "Willard", "Gibbs", ",", "Amerikaanse", "wetenskaplike", "(", "†", "Februarie", "–", "Sytze", "Wierda", ",", "Nederlandse", "argitek", "in", "die", "Zuid-Afrikaanse", "Republiek", "(", "ZAR", ")", "(", "†", "Mei", "–", "Jules", "Porgès", ",", "Frans-Suid-Afrikaanse", "entrepreneur", "en", "Randheer", "(", "†", "September", "–", "George", "Cadbury", ",", "'n", "Kwaker", "wat", "die", "Cadbury's", "kakao-", "en", "sjokolademaatskappy", "in", "Brittanje", "gestig", "het", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Miles", "Bowker", ",", "leier", "van", "’n", "klein", "geselskapSetlaars", "(", "*", "April", "–", "Graaf", "van", "Caledon", ",", "die", "tweede", "bugerlike", "goewerneur", "van", "die", "tweede", "Britse", "bewind", "aan", "die", "Kaap", "(", "*", "Julie", "–", "Mahmoed", "II", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "Julie", "–", "Sir", "John", "Cradock", ",", "die", "derde", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "*", "Desember", "–", "Frederik", "VI", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "*", "Geologie", "William", "Smith", ".", "Gepubliseer", "Teologie", "Desember", "–", "In", "Supremo", "Apostolatus", ",", "teen", "slawehandel", ",", "deur", "Pous", "Gregorius", "XVI", ".", "19de", "eeu", "1839" ]
630
https://af.wikipedia.org/wiki/1840
1840
Die jaar 1840 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 40ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 14 Desember – Pous Gregorius XVI stel Lodovico Altieri, titulêr aartsbiskop van Efeso en Silvestro Belli, assessor van die Inkwisisie aan as kardinale. Geboortes 5 Februarie – Ds. Abraham Isaac Steytler, invloedryke leraar van die Nederduitse Gereformeerde Kerk († 1922). 5 Februarie – Hiram Maxim, uitvinder van die Maxim-masjiengeweer († 1916). 7 Februarie – Charles Warren, Britse kryger († 1927). 2 April – Émile Zola, Franse skrywer († 1902). 7 Mei – Pjotr Tsjaikofski, Russiese komponis († 1893) 13 Mei – Alphonse Daudet, bekende Franse skrywer († 1897). 2 Junie – Thomas Hardy, Engelse skrywer en digter († 1928). 9 September – Gentil Theodoor Antheunis, Vlaamse digter († 1907). 21 September – Murat V, sultan van die Ottomaanse Ryk († 1904). 12 November – Auguste Rodin, Franse beeldhouer († 1917). 14 November – Claude Monet, 'n impressionistiese kunsskilder van Giverny, Frankryk († 1926). 17 Desember – Sir John Fraser, Suid-Afrikaanse staatsman († 1927). Sterftes 2 Maart – Heinrich Wilhelm Olbers, 'n Duitse sterrekundige, geneesheer en fisikus (* 1758). 7 Mei – Caspar David Friedrich, Duitse Romantiese skilder en tekenaar (* 1774). 18 Augustus – A.C.W. Staring, 'n Nederlandse landheer, landboukundige en digter (* 1767). Gepubliseer Teologie 18 September – Probe Nostis, oor die voortplanting van die geloof, deur Pous Gregorius XVI. 19de eeu 1840
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Desember", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Lodovico", "Altieri", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Efeso", "en", "Silvestro", "Belli", ",", "assessor", "van", "die", "Inkwisisie", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Ds", ".", "Abraham", "Isaac", "Steytler", ",", "invloedryke", "leraar", "van", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", "(", "†", "Februarie", "–", "Hiram", "Maxim", ",", "uitvinder", "van", "die", "Maxim-masjiengeweer", "(", "†", "Februarie", "–", "Charles", "Warren", ",", "Britse", "kryger", "(", "†", "April", "–", "Émile", "Zola", ",", "Franse", "skrywer", "(", "†", "Mei", "–", "Pjotr", "Tsjaikofski", ",", "Russiese", "komponis", "(", "†", "Mei", "–", "Alphonse", "Daudet", ",", "bekende", "Franse", "skrywer", "(", "†", "Junie", "–", "Thomas", "Hardy", ",", "Engelse", "skrywer", "en", "digter", "(", "†", "September", "–", "Gentil", "Theodoor", "Antheunis", ",", "Vlaamse", "digter", "(", "†", "September", "–", "Murat", "V", ",", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "November", "–", "Auguste", "Rodin", ",", "Franse", "beeldhouer", "(", "†", "November", "–", "Claude", "Monet", ",", "'n", "impressionistiese", "kunsskilder", "van", "Giverny", ",", "Frankryk", "(", "†", "Desember", "–", "Sir", "John", "Fraser", ",", "Suid-Afrikaanse", "staatsman", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Heinrich", "Wilhelm", "Olbers", ",", "'n", "Duitse", "sterrekundige", ",", "geneesheer", "en", "fisikus", "(", "*", "Mei", "–", "Caspar", "David", "Friedrich", ",", "Duitse", "Romantiese", "skilder", "en", "tekenaar", "(", "*", "Augustus", "–", "A.C.W", ".", "Staring", ",", "'n", "Nederlandse", "landheer", ",", "landboukundige", "en", "digter", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "September", "–", "Probe", "Nostis", ",", "oor", "die", "voortplanting", "van", "die", "geloof", ",", "deur", "Pous", "Gregorius", "XVI", ".", "19de", "eeu", "1840" ]
631
https://af.wikipedia.org/wiki/1841
1841
Die jaar 1841 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 41ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Heinrich Hoffmann von Fallersleben skryf op die eiland Helgoland die teks van die Deutschlandlied. 26 Januarie – Groot-Brittanje neem besit van die eiland Hong Kong en kondig aan dat dit hier 'n handelskolonie wil stig. Later die jaar het die nuwe stad sowat 7 500 inwoners. 1 Maart – Pous Gregorius XVI stel Louis-Jacques-Maurice de Bonald, aartsbiskop van Lyon aan as kardinaal. Junie – Sir Robert Peel word herverkies as Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk. 12 Julie – Pous Gregorius XVI stel Tommaso Pasquale Gizzi, titulêr aartsbiskop van Tebe aan as kardinaal. Geboortes 28 Januarie – Henry Morton Stanley, Wallies-Amerikaanse ontdekkingsreisiger en joernalis († 1904). 15 Maart – John X. Merriman, die laaste eerste minister van die Kaapse Kolonie voor die Uniewording van Suid-Afrika in 1910 († 1926) 8 September – Antonín Dvořák, Tsjeggiese komponis († 1904). 28 September – Georges Clemenceau, Franse staatsman († 1929). 9 November – Koning Edward VII van die Verenigde Koninkryk († 1910) Sterftes 4 April – William Henry Harrison, die negende President van die Verenigde State (* 1773). 1 Mei – Sir Rufane Donkin, 'n waarnemende goewerneur van die Kaapkolonie en die grondlegger van Port Elizabeth (* 1772). 1 Junie – Nicolas Appert, Franse uitvinder (* 1749) 9 Oktober – Karl Friedrich Schinkel, Pruisiese argitek, stadsbeplanner, skilder, grafiese kunstenaar en dekorontwerper (* 1781). 1 Mei – Sir Rufane Donkin, 'n waarnemende goewerneur van die Kaapkolonie en die grondlegger van Port Elizabeth († 1773). Gepubliseer Teologie 30 April – Quas Vestro, oor gemengde huwelike, deur Pous Gregorius XVI. 19de eeu 1841
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Heinrich", "Hoffmann", "von", "Fallersleben", "skryf", "op", "die", "eiland", "Helgoland", "die", "teks", "van", "die", "Deutschlandlied", ".", "Januarie", "–", "Groot-Brittanje", "neem", "besit", "van", "die", "eiland", "Hong", "Kong", "en", "kondig", "aan", "dat", "dit", "hier", "'n", "handelskolonie", "wil", "stig", ".", "Later", "die", "jaar", "het", "die", "nuwe", "stad", "sowat500", "inwoners", ".", "Maart", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Louis-Jacques-Maurice", "de", "Bonald", ",", "aartsbiskop", "van", "Lyon", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Junie", "–", "Sir", "Robert", "Peel", "word", "herverkies", "as", "Eerste", "Minister", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", ".", "Julie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stel", "Tommaso", "Pasquale", "Gizzi", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Tebe", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Henry", "Morton", "Stanley", ",", "Wallies-Amerikaanse", "ontdekkingsreisiger", "en", "joernalis", "(", "†", "Maart", "–", "John", "X", ".", "Merriman", ",", "die", "laaste", "eerste", "minister", "van", "die", "Kaapse", "Kolonie", "voor", "die", "Uniewording", "van", "Suid-Afrika", "in", "(", "†", "September", "–", "Antonín", "Dvořák", ",", "Tsjeggiese", "komponis", "(", "†", "September", "–", "Georges", "Clemenceau", ",", "Franse", "staatsman", "(", "†", "November", "–", "Koning", "Edward", "VII", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "(", "†", "Sterftes", "April", "–", "William", "Henry", "Harrison", ",", "die", "negende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "*", "Mei", "–", "Sir", "Rufane", "Donkin", ",", "'n", "waarnemende", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "en", "die", "grondlegger", "van", "Port", "Elizabeth", "(", "*", "Junie", "–", "Nicolas", "Appert", ",", "Franse", "uitvinder", "(", "*", "Oktober", "–", "Karl", "Friedrich", "Schinkel", ",", "Pruisiese", "argitek", ",", "stadsbeplanner", ",", "skilder", ",", "grafiese", "kunstenaar", "en", "dekorontwerper", "(", "*", "Mei", "–", "Sir", "Rufane", "Donkin", ",", "'n", "waarnemende", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "en", "die", "grondlegger", "van", "Port", "Elizabeth", "(", "†", "Gepubliseer", "Teologie", "April", "–", "Quas", "Vestro", ",", "oor", "gemengde", "huwelike", ",", "deur", "Pous", "Gregorius", "XVI", ".", "19de", "eeu", "1841" ]
632
https://af.wikipedia.org/wiki/16de%20eeu
16de eeu
Die 16de eeu het in die jaar 1501 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1600 ten einde geloop. Die 16de eeu word beskou deur geskiedkundiges as die eeu waarin die opkoms van die Westerse beskawing en die Islamitiese Buskruit Ryke plaasgevind het. Tydens die 16de eeu, het Spanje en Portugal die Indiese Oseaan verken en wêreldwye oseaniese handelsroete oopgemaak. Vasco da Gama is toestemming gegee deur die Indiese Sultans om te vesting in die ryk Bengal Sultanaat. Groot dele van die Nuwe Wêreld word Spaanse of Portugese kolonies, en terwyl die Portugese die meesters van Asië en Afrika se Indiese Oseaan handel word, het die Spaanse handel oor die Stille Oseaan oopgemaak en die Amerikas met Indië verbind. Hierdie era van kolonialisme het merkantilisme gevestig as die leidende skool vir ekonomiese denke, waar die ekonomiese stelsel beskou is as 'n nul-som-spel waarin enige wins deur een party 'n verlies deur 'n ander vereis het. Die merkantilistiese leerstelling het die vele intra-Europese oorloë van die tydperk aangemoedig, en het waarskynlik die Europese uitbreiding en imperialisme dwarsdeur die wêreld aangevuur tot die 19de eeu of vroeë 20ste eeu. Die Protestantse Hervorming het die gesag van die pous en die Rooms-Katolieke Kerk grootliks verswak. Europese politiek is oorheers deur godsdienstige konflikte, met die grondslag vir die epogale Dertigjarige Oorlog wat aan die einde van die eeu gelê is. I Italië, verskeie bydraes van die Italiaanse renaissance se leidende figure het gelei to di stigtin van belangrike onderwerpe soos rekeningkunde en politieke wetenskap. Galileo Galilei het die eerste termometer uitgevind, en het aansienlike bydraes gelewer tot die Wetenskaplike Revolusie. In die Koninkryk van Engeland het die Britse-Italiaanse Alberico Gentili die eerste boek oor publieke internasionale wet geskryf, en het sekularisme van Kanonieke reg eb Rooms-Katolieke teologie geskei. In die Midde-Ooste het die Ottomaanse Ryk aanhou om uit te brei, die Sultan neem die titel van Kalief, terwyl hy met 'n herlewende Persië te make het. Iran en Irak is gevang deur die gewildheid van die Sjia sekte van Islam onder die heerskappy van die Safawieden-dinastie van vegter-mistieke, grond te bied vir 'n Persië onafhanklik van die meerderheid -Soenni Moslem wêreld. In die Indiese subkontinent, na die nederlaag van die Delhi Sultanaat, het nuwe magte ontstaan. Die Suri-ryk gestig deur Sher Shah Suri en die Mughal-ryk deur Babur, 'n direkte afstammeling van Timoer en Djengis Khan. Sy opvolgers Humayun en Akbar het die ryk uitgebrei om die grootste deel van Suid-Asië intesluit. Die ryk het 'n sterk en stabiele ekonomie in die wêreld ontwikkel, wat lei tot kommersiële uitbreiding en groter beskermheerskap van kultuur, wat die verloop van die Indiese geskiedenis aansienlik beïnvloed het. China ontruim die kusgebiede weens Japannese seerowery. Japan het destyds 'n ernstige burgeroorlog gevoer, bekend as die Sengoku-periode. Nicolaas Copernicus het heliosentrisme voorgestel wat met sterk weerstand te staan gekom het. Tycho Brahe weerlê die teorie van hemelse sfere met die waarnemingsmeting van 'n 1572 voorkoms van 'n Melkweg supernova. Hierdie gebeure het die langdurige idee van 'n onveranderlike heelal wat deur Ptolemeus en Aristoteles ondersteun is, direk betwis, en het gelei tot groot rewolusies in sterrekunde en wetenskap. Verwysings Eeue Vroegmoderne tydperk 2de millennium Moderne tydperk
[ "Diee", "eeu", "het", "in", "die", "jaar'n", "aanvang", "geneem", "en", "teen", "die", "einde", "van", "die", "jaarten", "einde", "geloop", ".", "Diee", "eeu", "word", "beskou", "deur", "geskiedkundiges", "as", "die", "eeu", "waarin", "die", "opkoms", "van", "die", "Westerse", "beskawing", "en", "die", "Islamitiese", "Buskruit", "Ryke", "plaasgevind", "het", ".", "Tydens", "diee", "eeu", ",", "het", "Spanje", "en", "Portugal", "die", "Indiese", "Oseaan", "verken", "en", "wêreldwye", "oseaniese", "handelsroete", "oopgemaak", ".", "Vasco", "da", "Gama", "is", "toestemming", "gegee", "deur", "die", "Indiese", "Sultans", "om", "te", "vesting", "in", "die", "ryk", "Bengal", "Sultanaat", ".", "Groot", "dele", "van", "die", "Nuwe", "Wêreld", "word", "Spaanse", "of", "Portugese", "kolonies", ",", "en", "terwyl", "die", "Portugese", "die", "meesters", "van", "Asië", "en", "Afrika", "se", "Indiese", "Oseaan", "handel", "word", ",", "het", "die", "Spaanse", "handel", "oor", "die", "Stille", "Oseaan", "oopgemaak", "en", "die", "Amerikas", "met", "Indië", "verbind", ".", "Hierdie", "era", "van", "kolonialisme", "het", "merkantilisme", "gevestig", "as", "die", "leidende", "skool", "vir", "ekonomiese", "denke", ",", "waar", "die", "ekonomiese", "stelsel", "beskou", "is", "as", "'n", "nul-som-spel", "waarin", "enige", "wins", "deur", "een", "party", "'n", "verlies", "deur", "'n", "ander", "vereis", "het", ".", "Die", "merkantilistiese", "leerstelling", "het", "die", "vele", "intra-Europese", "oorloë", "van", "die", "tydperk", "aangemoedig", ",", "en", "het", "waarskynlik", "die", "Europese", "uitbreiding", "en", "imperialisme", "dwarsdeur", "die", "wêreld", "aangevuur", "tot", "diee", "eeu", "of", "vroeëte", "eeu", ".", "Die", "Protestantse", "Hervorming", "het", "die", "gesag", "van", "die", "pous", "en", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "grootliks", "verswak", ".", "Europese", "politiek", "is", "oorheers", "deur", "godsdienstige", "konflikte", ",", "met", "die", "grondslag", "vir", "die", "epogale", "Dertigjarige", "Oorlog", "wat", "aan", "die", "einde", "van", "die", "eeu", "gelê", "is", ".", "I", "Italië", ",", "verskeie", "bydraes", "van", "die", "Italiaanse", "renaissance", "se", "leidende", "figure", "het", "gelei", "to", "di", "stigtin", "van", "belangrike", "onderwerpe", "soos", "rekeningkunde", "en", "politieke", "wetenskap", ".", "Galileo", "Galilei", "het", "die", "eerste", "termometer", "uitgevind", ",", "en", "het", "aansienlike", "bydraes", "gelewer", "tot", "die", "Wetenskaplike", "Revolusie", ".", "In", "die", "Koninkryk", "van", "Engeland", "het", "die", "Britse-Italiaanse", "Alberico", "Gentili", "die", "eerste", "boek", "oor", "publieke", "internasionale", "wet", "geskryf", ",", "en", "het", "sekularisme", "van", "Kanonieke", "reg", "eb", "Rooms-Katolieke", "teologie", "geskei", ".", "In", "die", "Midde-Ooste", "het", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "aanhou", "om", "uit", "te", "brei", ",", "die", "Sultan", "neem", "die", "titel", "van", "Kalief", ",", "terwyl", "hy", "met", "'n", "herlewende", "Persië", "te", "make", "het", ".", "Iran", "en", "Irak", "is", "gevang", "deur", "die", "gewildheid", "van", "die", "Sjia", "sekte", "van", "Islam", "onder", "die", "heerskappy", "van", "die", "Safawieden-dinastie", "van", "vegter-mistieke", ",", "grond", "te", "bied", "vir", "'n", "Persië", "onafhanklik", "van", "die", "meerderheid", "-Soenni", "Moslem", "wêreld", ".", "In", "die", "Indiese", "subkontinent", ",", "na", "die", "nederlaag", "van", "die", "Delhi", "Sultanaat", ",", "het", "nuwe", "magte", "ontstaan", ".", "Die", "Suri-ryk", "gestig", "deur", "Sher", "Shah", "Suri", "en", "die", "Mughal-ryk", "deur", "Babur", ",", "'n", "direkte", "afstammeling", "van", "Timoer", "en", "Djengis", "Khan", ".", "Sy", "opvolgers", "Humayun", "en", "Akbar", "het", "die", "ryk", "uitgebrei", "om", "die", "grootste", "deel", "van", "Suid-Asië", "intesluit", ".", "Die", "ryk", "het", "'n", "sterk", "en", "stabiele", "ekonomie", "in", "die", "wêreld", "ontwikkel", ",", "wat", "lei", "tot", "kommersiële", "uitbreiding", "en", "groter", "beskermheerskap", "van", "kultuur", ",", "wat", "die", "verloop", "van", "die", "Indiese", "geskiedenis", "aansienlik", "beïnvloed", "het", ".", "China", "ontruim", "die", "kusgebiede", "weens", "Japannese", "seerowery", ".", "Japan", "het", "destyds", "'n", "ernstige", "burgeroorlog", "gevoer", ",", "bekend", "as", "die", "Sengoku-periode", ".", "Nicolaas", "Copernicus", "het", "heliosentrisme", "voorgestel", "wat", "met", "sterk", "weerstand", "te", "staan", "gekom", "het", ".", "Tycho", "Brahe", "weerlê", "die", "teorie", "van", "hemelse", "sfere", "met", "die", "waarnemingsmeting", "van", "'", "nvoorkoms", "van", "'n", "Melkweg", "supernova", ".", "Hierdie", "gebeure", "het", "die", "langdurige", "idee", "van", "'n", "onveranderlike", "heelal", "wat", "deur", "Ptolemeus", "en", "Aristoteles", "ondersteun", "is", ",", "direk", "betwis", ",", "en", "het", "gelei", "tot", "groot", "rewolusies", "in", "sterrekunde", "en", "wetenskap", ".", "Verwysings", "Eeue", "Vroegmoderne", "tydperk", "2de", "millennium", "Moderne", "tydperk" ]
634
https://af.wikipedia.org/wiki/2010
2010
Die jaar 2010 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 10de jaar van die 21ste eeu n.C. Dit was ook die eerste jaar van die dekade 2010's. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Die jaar is deur die Verenigde Nasies as die Internasionale Jaar van Biodiversiteit gedenk. Gebeure 12 Januarie – 'n 7.0 Aardbewing vernietig die hoofstad van Haïti, Port-au-Prince, grotendeels met sterftes tussen 220 000 en 500 000. 25 Januarie – Ethiopiese Lugdiens Vlug 409 stort neer. 31 Januarie – Die Afrika-unie verander sy vlag. 12–28 Februarie – Die 21ste Olimpiese Winterspele word in Vancouver, Kanada, aangebied. 12-21 Maart – Die tiende Paralimpiese Winterspele word in Vancouver, Kanada, aangebied. 1 April – Sensus word in die Verenigde State van Amerika gehou. 15 April – Barack Obama beloof aan NASA 'n reis na Mars teen 2030. 20 April – Die Deepwater Horizon-oliestorting vind in die Golf van Meksiko plaas. 21 April – Die Pretoria-wegholtreinongeluk vind plaas. 30 April–16 Mei – Die 3de T20I-wêreldbeker word in Wes-Indië aangebied en deur Engeland gewen. 1 Mei – Geskeduleerde vlugte begin vanaf die nuwe Koning Shaka Internasionale Lughawe naby Durban. 7 Mei – Chili sluit by die OESO aan. 12 Mei – Vlug Afriqiyah Lugdiens Vlug 771 stort neer by die Tripoli Internasionale Lughawe. 13 Mei – Hemelvaartsdag. 31 Mei – Suid-Afrika is 'n 100 jaar oud. 9 Junie – Tweede Kamerverkiesings vind in Nederland plaas. 11 Junie – FIFA se Sokker-wêreldbeker skop af in Suid-Afrika. 11 Julie – Die eindstryd van die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 word deur Spanje in Johannesburg gewen. 21 Julie – Slowenië sluit by die OESO aan. 4 Augustus – Keniaanse kiesers stem in 'n referendum ten gunste van 'n nuwe grondwet wat onder meer die president se bevoegdhede beperk. 7 September – Israel sluit by die OESO aan. 10 Oktober – Die Nederlandse Antille word verdeel in Curaçao en Sint Maartin as aparte dele van die Koninkryk der Nederlande. Bonaire, Saba en Sint Eustatius word munisipale gebiede van Nederland. 14 Oktober – Nederland het 'n nuwe regering: die Rutte I-kabinet word saamgestel. 22 Oktober – Mianmar verander sy vlag. 9 Desember – Estland sluit by die OESO aan. Sterftes 8 Januarie – Otmar Suitner, Oostenrykse dirigent (* 1922). 22 Januarie – James Mitchell, Amerikaanse akteur (* 1910). 5 Februarie – Harry Schwarz, Suid-Afrikaanse politikus en VN-ambassadeur (* 1924) 11 Februarie – Jim Janssen van Raaij, Nederlandse politikus (* 1932) 23 Februarie – Madeleine van Biljon, 'n skryfster en joernalis (* 1928). 10 Maart – Peter Graves, Amerikaanse akeur en regisseur (* 1926). 11 Maart – Hans van Mierlo (78), Nederlandse joernalis en politikus (* 1931). 24 Maart – Hermien Dommisse, Suid-Afrikaanse aktrise en regisseur (* 1915). 25 Maart – George Bartlett, Suid-Afrikaanse landbou-ingenieur en politikus (* 1931). 3 April – Eugène Terre’Blanche (69), Suid-Afrikaanse politikus en leier van die AWB; op sy plaas vermoor (* 1941). 10 April – Lech Kaczyński (60), president van Pole (* 1949). 10 April – Maria Kaczyńska (67), eggenote van Lech Kaczyński. 14 April – Miems de Bruyn (87), Suid-Afrikaanse aktrise (* 1922). 15 April – Lucas Malan (63), Afrikaanse digter (* 1946). 28 April – Avigdor Arikha, 'n Roemeens-gebore Frans-Israelse skilder, tekenaar, druk-kunstenaar, en kuns-geskiedkundige (* 1929). 9 Mei – Hans Dijkstal (67), Nederlandse politikus (* 1943). 14 Mei – Frederik van Zyl Slabbert (70), Suid-Afrikaanse politikus, akademikus en besigheidsman (* 1940). 25 Mei – Bun Booyens, Afrikaanse kultuurhistorikus (* 1916). 17 Junie – Dawie Couzyn, opera- en ligte Afrikaanse musieksanger (* 1925). 26 Junie – Algirdas Brazauskas (77), Litause politikus, staatspresident en eerste minister (* 1932). 28 Junie – Robert Carlyle Byrd, Amerikaanse politikus (* 1917). 30 Junie – Gordon Mulholland, Suid-Afrikaanse akteur (* 1921). Julie – Gert Kotzé, Suid-Afrikaanse politikus (* 1929). 1 September – Cammie King, Amerikaanse aktrise (* 1934). 4 September – Fanie Botha, Suid-Afrikaanse Minister van Waterwese en Bosbou (* 1922). 15 September – Bettie Cilliers-Barnard, een van Suid-Afrika se bekendste skilders (* 1914). 20 September – Ina de Villiers, skrywer van die bekendste kookboek in Suid-Afrika, Kook en Geniet (* 1919). 26 September – Gloria Stuart, Amerikaanse aktrise (* 1910). 5 Oktober – Alba Bouwer, Suid-Afrikaanse kinderboekskryfster, bekende joernalis en maatskaplike werkster (* 1920). 23 Oktober – Bob Courtney, Suid-Afrikaanse akteur en omroeper (* 1923). 25 Oktober – Lisa Blount, Amerikaanse filmaktrise en -vervaardiger (* 1957). 27 Oktober – Néstor Kirchner, Argentynse politikus (goewerneur, staatspresident) en advokaat (* 1950). 27 Oktober – Gideon Joubert, Suid-Afrikaanse verslaggewer en skrywer (* 1923). 30 Oktober – Harry Mulisch, Nederlandse skrywer (* 1927). 2 November - Rudolf Barsjai, Sowjet- en Russiese dirigent en altviolis. (* 1924) 5 November – Jill Clayburgh, Amerikaanse aktrise (* 1944). 25 Desember – Hendrik van Blerk (95), Afrikaanse skrywer en digter (* 1915) 21ste eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diete", "eeu", "n.C", ".", "Dit", "was", "ook", "die", "eerste", "jaar", "van", "die", "dekades", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Die", "jaar", "is", "deur", "die", "Verenigde", "Nasies", "as", "die", "Internasionale", "Jaar", "van", "Biodiversiteit", "gedenk", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "'", "n0", "Aardbewing", "vernietig", "die", "hoofstad", "van", "Haïti", ",", "Port-au-Prince", ",", "grotendeels", "met", "sterftes", "tussen000", "en000", ".", "Januarie", "–", "Ethiopiese", "Lugdiens", "Vlugstort", "neer", ".", "Januarie", "–", "Die", "Afrika-unie", "verander", "sy", "vlag.", "28", "Februarie", "–", "Diete", "Olimpiese", "Winterspele", "word", "in", "Vancouver", ",", "Kanada", ",", "aangebied", ".", "Maart", "–", "Die", "tiende", "Paralimpiese", "Winterspele", "word", "in", "Vancouver", ",", "Kanada", ",", "aangebied", ".", "April", "–", "Sensus", "word", "in", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", "gehou", ".", "April", "–", "Barack", "Obama", "beloof", "aan", "NASA", "'n", "reis", "na", "Mars", "teen", "April", "–", "Die", "Deepwater", "Horizon-oliestorting", "vind", "in", "die", "Golf", "van", "Meksiko", "plaas", ".", "April", "–", "Die", "Pretoria-wegholtreinongeluk", "vind", "plaas", ".", "April–16", "Mei", "–", "Diee", "T20I-wêreldbeker", "word", "in", "Wes-Indië", "aangebied", "en", "deur", "Engeland", "gewen", ".", "Mei", "–", "Geskeduleerde", "vlugte", "begin", "vanaf", "die", "nuwe", "Koning", "Shaka", "Internasionale", "Lughawe", "naby", "Durban", ".", "Mei", "–", "Chili", "sluit", "by", "die", "OESO", "aan", ".", "Mei", "–", "Vlug", "Afriqiyah", "Lugdiens", "Vlugstort", "neer", "by", "die", "Tripoli", "Internasionale", "Lughawe", ".", "Mei", "–", "Hemelvaartsdag", ".", "Mei", "–", "Suid-Afrika", "is", "'", "njaar", "oud", ".", "Junie", "–", "Tweede", "Kamerverkiesings", "vind", "in", "Nederland", "plaas", ".", "Junie", "–", "FIFA", "se", "Sokker-wêreldbeker", "skop", "af", "in", "Suid-Afrika", ".", "Julie", "–", "Die", "eindstryd", "van", "die", "FIFA", "Sokker-Wêreldbekertoernooi", "inword", "deur", "Spanje", "in", "Johannesburg", "gewen", ".", "Julie", "–", "Slowenië", "sluit", "by", "die", "OESO", "aan", ".", "Augustus", "–", "Keniaanse", "kiesers", "stem", "in", "'n", "referendum", "ten", "gunste", "van", "'n", "nuwe", "grondwet", "wat", "onder", "meer", "die", "president", "se", "bevoegdhede", "beperk", ".", "September", "–", "Israel", "sluit", "by", "die", "OESO", "aan", ".", "Oktober", "–", "Die", "Nederlandse", "Antille", "word", "verdeel", "in", "Curaçao", "en", "Sint", "Maartin", "as", "aparte", "dele", "van", "die", "Koninkryk", "der", "Nederlande", ".", "Bonaire", ",", "Saba", "en", "Sint", "Eustatius", "word", "munisipale", "gebiede", "van", "Nederland", ".", "Oktober", "–", "Nederland", "het", "'n", "nuwe", "regering", ":", "die", "Rutte", "I-kabinet", "word", "saamgestel", ".", "Oktober", "–", "Mianmar", "verander", "sy", "vlag", ".", "Desember", "–", "Estland", "sluit", "by", "die", "OESO", "aan", ".", "Sterftes", "Januarie", "–", "Otmar", "Suitner", ",", "Oostenrykse", "dirigent", "(", "*", "Januarie", "–", "James", "Mitchell", ",", "Amerikaanse", "akteur", "(", "*", "Februarie", "–", "Harry", "Schwarz", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "en", "VN-ambassadeur", "(", "*", "Februarie", "–", "Jim", "Janssen", "van", "Raaij", ",", "Nederlandse", "politikus", "(", "*", "Februarie", "–", "Madeleine", "van", "Biljon", ",", "'n", "skryfster", "en", "joernalis", "(", "*", "Maart", "–", "Peter", "Graves", ",", "Amerikaanse", "akeur", "en", "regisseur", "(", "*", "Maart", "–", "Hans", "van", "Mierlo", "Nederlandse", "joernalis", "en", "politikus", "(", "*", "Maart", "–", "Hermien", "Dommisse", ",", "Suid-Afrikaanse", "aktrise", "en", "regisseur", "(", "*", "Maart", "–", "George", "Bartlett", ",", "Suid-Afrikaanse", "landbou-ingenieur", "en", "politikus", "(", "*", "April", "–", "Eugène", "Terre’Blanche", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "en", "leier", "van", "die", "AWB", ";", "op", "sy", "plaas", "vermoor", "(", "*", "April", "–", "Lech", "Kaczyński", "president", "van", "Pole", "(", "*", "April", "–", "Maria", "Kaczyńska", "eggenote", "van", "Lech", "Kaczyński", ".", "April", "–", "Miems", "de", "Bruyn", "Suid-Afrikaanse", "aktrise", "(", "*", "April", "–", "Lucas", "Malan", "Afrikaanse", "digter", "(", "*", "April", "–", "Avigdor", "Arikha", ",", "'n", "Roemeens-gebore", "Frans-Israelse", "skilder", ",", "tekenaar", ",", "druk-kunstenaar", ",", "en", "kuns-geskiedkundige", "(", "*", "Mei", "–", "Hans", "Dijkstal", "Nederlandse", "politikus", "(", "*", "Mei", "–", "Frederik", "van", "Zyl", "Slabbert", "Suid-Afrikaanse", "politikus", ",", "akademikus", "en", "besigheidsman", "(", "*", "Mei", "–", "Bun", "Booyens", ",", "Afrikaanse", "kultuurhistorikus", "(", "*", "Junie", "–", "Dawie", "Couzyn", ",", "opera-", "en", "ligte", "Afrikaanse", "musieksanger", "(", "*", "Junie", "–", "Algirdas", "Brazauskas", "Litause", "politikus", ",", "staatspresident", "en", "eerste", "minister", "(", "*", "Junie", "–", "Robert", "Carlyle", "Byrd", ",", "Amerikaanse", "politikus", "(", "*", "Junie", "–", "Gordon", "Mulholland", ",", "Suid-Afrikaanse", "akteur", "(", "*", "Julie", "–", "Gert", "Kotzé", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "(", "*", "September", "–", "Cammie", "King", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "*", "September", "–", "Fanie", "Botha", ",", "Suid-Afrikaanse", "Minister", "van", "Waterwese", "en", "Bosbou", "(", "*", "September", "–", "Bettie", "Cilliers-Barnard", ",", "een", "van", "Suid-Afrika", "se", "bekendste", "skilders", "(", "*", "September", "–", "Ina", "de", "Villiers", ",", "skrywer", "van", "die", "bekendste", "kookboek", "in", "Suid-Afrika", ",", "Kook", "en", "Geniet", "(", "*", "September", "–", "Gloria", "Stuart", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "*", "Oktober", "–", "Alba", "Bouwer", ",", "Suid-Afrikaanse", "kinderboekskryfster", ",", "bekende", "joernalis", "en", "maatskaplike", "werkster", "(", "*", "Oktober", "–", "Bob", "Courtney", ",", "Suid-Afrikaanse", "akteur", "en", "omroeper", "(", "*", "Oktober", "–", "Lisa", "Blount", ",", "Amerikaanse", "filmaktrise", "en", "-vervaardiger", "(", "*", "Oktober", "–", "Néstor", "Kirchner", ",", "Argentynse", "politikus", "(", "goewerneur", ",", "staatspresident", ")", "en", "advokaat", "(", "*", "Oktober", "–", "Gideon", "Joubert", ",", "Suid-Afrikaanse", "verslaggewer", "en", "skrywer", "(", "*", "Oktober", "–", "Harry", "Mulisch", ",", "Nederlandse", "skrywer", "(", "*", "November", "-", "Rudolf", "Barsjai", ",", "Sowjet", "-", "en", "Russiese", "dirigent", "en", "altviolis", ".", "(", "*", "November", "–", "Jill", "Clayburgh", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "*", "Desember", "–", "Hendrik", "van", "Blerk", "Afrikaanse", "skrywer", "en", "digter", "(", "*", "21ste", "eeu" ]
635
https://af.wikipedia.org/wiki/1822
1822
Die jaar 1822 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 22ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 24 Mei – Slag van Pichincha: Simón Bolívar verkry onafhanklikheid vir Quito. 2 Desember – Pous Pius VII stel Anne-Antoine-Jules de Clermont-Tonnerre, aartsbiskop van Toulouse, Frankryk aan as kardinaal. Geboortes 28 Januarie – Alexander Mackenzie, Kanadese bouaannemer, koerantuitgewer en staatsman, Eerste Minister van Kanada († 1892). 24 April – George French Angas, Britse en Australiese kunstenaar († 1886). 27 April – Ulysses S. Grant, 18de President van die Verenigde State († 1885). 20 Julie – Gregor Mendel, Oostenrykse Augustynse monnik, bioloog en ontdekker van die grondslag van die genetika († 1884). 4 Oktober – Rutherford B. Hayes, 19de President van die Verenigde State († 1893). 24 Desember – Piet Potgieter, kommandant-generaal van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1854) Sterftes Onbekend – Anton Anreith, 'n Duitsgebore beeldhouer werksaam in Suid-Afrika (* 1754). 12 Januarie – Johann Gottlob Schneider, 'n Duitse klassikus en bioloog (* 1750). 25 Junie – E. T. A. Hoffmann, Duitse Romantiese skrywer, komponis en regsgeleerde (* 1776). 8 Julie – Percy Bysshe Shelley, Engelse digter (* 1792) 19 Augustus – Jean Baptiste Joseph Delambre, 'n Franse wiskundige en sterrekundige (* 1749). 25 Augustus – William Herschel, ’n Britse sterrekundige (* 1738). 6 November - Claude Louis Berthollet, 'n Franse chemikus (* 1748) 19de eeu 1822
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Mei", "–", "Slag", "van", "Pichincha", ":", "Simón", "Bolívar", "verkry", "onafhanklikheid", "vir", "Quito", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Anne-Antoine-Jules", "de", "Clermont-Tonnerre", ",", "aartsbiskop", "van", "Toulouse", ",", "Frankryk", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Alexander", "Mackenzie", ",", "Kanadese", "bouaannemer", ",", "koerantuitgewer", "en", "staatsman", ",", "Eerste", "Minister", "van", "Kanada", "(", "†", "April", "–", "George", "French", "Angas", ",", "Britse", "en", "Australiese", "kunstenaar", "(", "†", "April", "–", "Ulysses", "S", ".", "Grant,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Julie", "–", "Gregor", "Mendel", ",", "Oostenrykse", "Augustynse", "monnik", ",", "bioloog", "en", "ontdekker", "van", "die", "grondslag", "van", "die", "genetika", "(", "†", "Oktober", "–", "Rutherford", "B", ".", "Hayes,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Desember", "–", "Piet", "Potgieter", ",", "kommandant-generaal", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "Sterftes", "Onbekend", "–", "Anton", "Anreith", ",", "'n", "Duitsgebore", "beeldhouer", "werksaam", "in", "Suid-Afrika", "(", "*", "Januarie", "–", "Johann", "Gottlob", "Schneider", ",", "'n", "Duitse", "klassikus", "en", "bioloog", "(", "*", "Junie", "–", "E", ".", "T", ".", "A", ".", "Hoffmann", ",", "Duitse", "Romantiese", "skrywer", ",", "komponis", "en", "regsgeleerde", "(", "*", "Julie", "–", "Percy", "Bysshe", "Shelley", ",", "Engelse", "digter", "(", "*", "Augustus", "–", "Jean", "Baptiste", "Joseph", "Delambre", ",", "'n", "Franse", "wiskundige", "en", "sterrekundige", "(", "*", "Augustus", "–", "William", "Herschel", ",", "’n", "Britse", "sterrekundige", "(", "*", "November", "-", "Claude", "Louis", "Berthollet", ",", "'n", "Franse", "chemikus", "(", "*", "19de", "eeu", "1822" ]
636
https://af.wikipedia.org/wiki/1823
1823
Die jaar 1823 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 23ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 10 Maart – Pous Pius VII stel 13 nuwe kardinale aan, waaronder Francesco Bertazzoli, titulêr aartsbiskop van Edessa. 4 Mei – Die Slag van die vierde Mei tussen Brasilië en Portugal. 16 Mei – Pous Pius VII stel Anne-Louis-Henri de La Fare, aartsbiskop van Sens, Frankryk aan as kardinaal. 21 Julie – Die eerste blanke persoon in die Transvaal word op Makwassie gebore, die baba Broadbents. 28 September – Pous Leo XII volg Pous Pius VII op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 5 Oktober – Pous Leo XII word gekroon deur kardinaal Fabrizio Ruffo. 23 Desember – A Visit From St. Nicholas, toegeskryf aan Clement Clarke Moore, word gepubliseer. Onbekend – Die Slag van Dithakong vind plaas tydens die Mfecane. Geboortes 3 Maart – Dirkie Uys, kinderheld en seun van Voortrekkerleier Piet Uys († 1838). 23 April – Abdülmecid I, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk († 1861). 6 Desember – Jan Brand, President van die Vrystaat († 1888). Sterftes 26 Januarie – Edward Jenner, 'n Britse dokter wat 'n entstof teen pokke ontwikkel het (* 1749). 7 Februarie – Ann Radcliffe, Engelse skrywer (* 1764). 3 Augustus – Jacob Abraham de Mist, staatshoof van die Bataafse Republiek en kommissaris-generaal van die Kaapkolonie (* 1749). 20 Augustus – Pous Pius VII, die 251ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1742). 19de eeu 1823
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Francesco", "Bertazzoli", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Edessa", ".", "Mei", "–", "Die", "Slag", "van", "die", "vierde", "Mei", "tussen", "Brasilië", "en", "Portugal", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Anne-Louis-Henri", "de", "La", "Fare", ",", "aartsbiskop", "van", "Sens", ",", "Frankryk", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Julie", "–", "Die", "eerste", "blanke", "persoon", "in", "die", "Transvaal", "word", "op", "Makwassie", "gebore", ",", "die", "baba", "Broadbents", ".", "September", "–", "Pous", "Leo", "XII", "volg", "Pous", "Pius", "VII", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Leo", "XII", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Fabrizio", "Ruffo", ".", "Desember", "–", "A", "Visit", "From", "St", ".", "Nicholas", ",", "toegeskryf", "aan", "Clement", "Clarke", "Moore", ",", "word", "gepubliseer", ".", "Onbekend", "–", "Die", "Slag", "van", "Dithakong", "vind", "plaas", "tydens", "die", "Mfecane", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Dirkie", "Uys", ",", "kinderheld", "en", "seun", "van", "Voortrekkerleier", "Piet", "Uys", "(", "†", "April", "–", "Abdülmecid", "I", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "Desember", "–", "Jan", "Brand", ",", "President", "van", "die", "Vrystaat", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Edward", "Jenner", ",", "'n", "Britse", "dokter", "wat", "'n", "entstof", "teen", "pokke", "ontwikkel", "het", "(", "*", "Februarie", "–", "Ann", "Radcliffe", ",", "Engelse", "skrywer", "(", "*", "Augustus", "–", "Jacob", "Abraham", "de", "Mist", ",", "staatshoof", "van", "die", "Bataafse", "Republiek", "en", "kommissaris-generaal", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "*", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VII", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "19de", "eeu", "1823" ]
637
https://af.wikipedia.org/wiki/1824
1824
Die jaar 1824 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 24ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 3 Mei – Pous Leo XII stel Giovanni Battista Bussi, ouditeur generaal van die Apostoliese Kamer en Bonaventura Gazzola, O.F.M.Ref., biskop van Montefiascone aan as kardinale. 5 Mei – Pous Leo XII publiseer Ubi Primum oor sy pontifikaat en die pligte van biskoppe. 24 Mei – Pous Leo XII publiseer Quod hoc Ineunte oor die 1825 Jubileum. 21 Junie – Cyrus McCormick kry 'n patent vir sy maaimasjien. 27 September – Pous Leo XII stel drie nuwe kardinale aan, waaronder Karl Kajetan Gaisruck, aartsbiskop van Milaan. 20 Desember – Pous Leo XII stel Pedro de Inguanzo y Rivero, aartsbiskop van Toledo en Ludovico Micara, O.F.M.Cap. aan as kardinale. Geboortes 7 Februarie – William Huggins, ’n Britse sterrekundige wat veral bekend is vir sy baanbrekerswerk in astronomiese spektroskopie († 1910). 27 Mei – Dietlof Maré, ’n sakeman en landdros in die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR) († 1890). 2 Maart – Bedřich Smetana, Tsjeggiese komponis († 1884). 26 Junie – Lord Kelvin, 'n Ulster-Skot fisikus († 1907). 21 Augustus – Egidius Benedictus Watermeyer, Suid-Afrikaanse skrywer en regter († 1867). 19 Desember – Sir Hercules Robinson, 'n Britse goewerneur van die Kaapkolonie († 1897). Sterftes 15 Januarie – Francis Dundas, twee maal tydens die eerste Britse besetting van die Kaap waarnemende goewerneur (* 1759). 19 April – Lord Byron, Britse outeur en digter (* 1788) 19 Julie – Agustín de Iturbide, Meksikaanse bevelvoerder, politikus en keiser (* 1783). 22 November – Francois le Vaillant, 'n Franse voëlkenner, verkenner, versamelaar, avonturier, kunstenaar en skrywer (* 1753) 19de eeu 1824
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Mei", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Giovanni", "Battista", "Bussi", ",", "ouditeur", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "en", "Bonaventura", "Gazzola", ",", "O.F.M.Ref", ".", ",", "biskop", "van", "Montefiascone", "aan", "as", "kardinale", ".", "Mei", "–", "Pous", "Leo", "XII", "publiseer", "Ubi", "Primum", "oor", "sy", "pontifikaat", "en", "die", "pligte", "van", "biskoppe", ".", "Mei", "–", "Pous", "Leo", "XII", "publiseer", "Quod", "hoc", "Ineunte", "oor", "dieJubileum", ".", "Junie", "–", "Cyrus", "McCormick", "kry", "'n", "patent", "vir", "sy", "maaimasjien", ".", "September", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "drie", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Karl", "Kajetan", "Gaisruck", ",", "aartsbiskop", "van", "Milaan", ".", "Desember", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Pedro", "de", "Inguanzo", "y", "Rivero", ",", "aartsbiskop", "van", "Toledo", "en", "Ludovico", "Micara", ",", "O.F.M.Cap", ".", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "William", "Huggins", ",", "’n", "Britse", "sterrekundige", "wat", "veral", "bekend", "is", "vir", "sy", "baanbrekerswerk", "in", "astronomiese", "spektroskopie", "(", "†", "Mei", "–", "Dietlof", "Maré", ",", "’n", "sakeman", "en", "landdros", "in", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "ZAR", ")", "(", "†", "Maart", "–", "Bedřich", "Smetana", ",", "Tsjeggiese", "komponis", "(", "†", "Junie", "–", "Lord", "Kelvin", ",", "'n", "Ulster-Skot", "fisikus", "(", "†", "Augustus", "–", "Egidius", "Benedictus", "Watermeyer", ",", "Suid-Afrikaanse", "skrywer", "en", "regter", "(", "†", "Desember", "–", "Sir", "Hercules", "Robinson", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Francis", "Dundas", ",", "twee", "maal", "tydens", "die", "eerste", "Britse", "besetting", "van", "die", "Kaap", "waarnemende", "goewerneur", "(", "*", "April", "–", "Lord", "Byron", ",", "Britse", "outeur", "en", "digter", "(", "*", "Julie", "–", "Agustín", "de", "Iturbide", ",", "Meksikaanse", "bevelvoerder", ",", "politikus", "en", "keiser", "(", "*", "November", "–", "Francois", "le", "Vaillant", ",", "'n", "Franse", "voëlkenner", ",", "verkenner", ",", "versamelaar", ",", "avonturier", ",", "kunstenaar", "en", "skrywer", "(", "*", "19de", "eeu", "1824" ]
638
https://af.wikipedia.org/wiki/1825
1825
Die jaar 1825 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 25ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 11 Maart – Somerset-Oos gestig. 21 Maart – Pous Leo XII stel Gustave-Maximilian-Juste de Croy, aartsbiskop van Rouen en Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) O.S.B.Cam., ab en vikaris-generaal van sy orde, aan as kardinale. 22 Junie – Die Britse Parlement skaf feodalisme en die leenheerstelsel af in Britse Noord-Amerika. 27 September – Locomotion No. 1 trek die eerste trein op die openingsdag van die Stockton and Darlington Railway, die eerste spoorvervoer maatskappy om stoomlokomotiewe te gebruik en passasiers te vervoer. 25 Desember – Pous Leo XII publiseer Charitate Christi oor die uitbreiding van die 1825 Jubileum na die hele Kerk. Geboortes 13 Maart – Benjamin Woolfield Mountfort, Nieu-Seelandse argitek († 1898). 4 Mei – Thomas Henry Huxley, Britse bioloog en hoofverteenwoordiger van die Agnostisisme († 1895). 8 Mei – August Snieders, Vlaamse skrywer († 1904). 7 Junie – R. D. Blackmore, Engelse romantiese skrywer († 1900). 17 September – Sir Donald Currie, 'n skeepseienaar en skenker van die Curriebeker († 1909). 10 Oktober – Paul Kruger, Transvaalse staatsman, President van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1904). 2 Desember – Dom Pedro II, tweede en laaste keiser van Brasilië († 1891). Sterftes 6 Mei – Lady Anne Barnard, 'n Skotse digteres en brieweskryfster (* 1750). 1 Desember – Aleksander I van Rusland, tsaar van Rusland (* 1777). 29 Desember – Jacques-Louis David, was beide 'n politikus en 'n kunstenaar wat tydens die Franse Revolusie geleef het (* 1748). 19de eeu 1825
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Somerset-Oos", "gestig", ".", "Maart", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Gustave-Maximilian-Juste", "de", "Croy", ",", "aartsbiskop", "van", "Rouen", "en", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "O.S.B.Cam", ".", ",", "ab", "en", "vikaris-generaal", "van", "sy", "orde", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Junie", "–", "Die", "Britse", "Parlement", "skaf", "feodalisme", "en", "die", "leenheerstelsel", "af", "in", "Britse", "Noord-Amerika", ".", "September", "–", "Locomotion", "No.trek", "die", "eerste", "trein", "op", "die", "openingsdag", "van", "die", "Stockton", "and", "Darlington", "Railway", ",", "die", "eerste", "spoorvervoer", "maatskappy", "om", "stoomlokomotiewe", "te", "gebruik", "en", "passasiers", "te", "vervoer", ".", "Desember", "–", "Pous", "Leo", "XII", "publiseer", "Charitate", "Christi", "oor", "die", "uitbreiding", "van", "dieJubileum", "na", "die", "hele", "Kerk", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Benjamin", "Woolfield", "Mountfort", ",", "Nieu-Seelandse", "argitek", "(", "†", "Mei", "–", "Thomas", "Henry", "Huxley", ",", "Britse", "bioloog", "en", "hoofverteenwoordiger", "van", "die", "Agnostisisme", "(", "†", "Mei", "–", "August", "Snieders", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "Junie", "–", "R", ".", "D", ".", "Blackmore", ",", "Engelse", "romantiese", "skrywer", "(", "†", "September", "–", "Sir", "Donald", "Currie", ",", "'n", "skeepseienaar", "en", "skenker", "van", "die", "Curriebeker", "(", "†", "Oktober", "–", "Paul", "Kruger", ",", "Transvaalse", "staatsman", ",", "President", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "Desember", "–", "Dom", "Pedro", "II", ",", "tweede", "en", "laaste", "keiser", "van", "Brasilië", "(", "†", "Sterftes", "Mei", "–", "Lady", "Anne", "Barnard", ",", "'n", "Skotse", "digteres", "en", "brieweskryfster", "(", "*", "Desember", "–", "Aleksander", "I", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "*", "Desember", "–", "Jacques-Louis", "David", ",", "was", "beide", "'n", "politikus", "en", "'n", "kunstenaar", "wat", "tydens", "die", "Franse", "Revolusie", "geleef", "het", "(", "*", "19de", "eeu", "1825" ]
639
https://af.wikipedia.org/wiki/1826
1826
Die jaar 1826 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 26ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 13 Maart – Pous Leo XII stel Jean-Baptist-Marie-Anne-Antoine de Latil, aartsbiskop van Reims en Francisco Javier de Cienfuegos y Jovellanos, aartsbiskop van Sevilla aan as kardinale. 1 April – Die binnebrandenjin word gepatenteer. 3 Julie – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) word kardinaal-priester van S. Callisto. 2 Oktober – Pous Leo XII stel tien nuwe kardinale aan, waaronder Pietro Caprano, titulêr aartsbiskop van Iconio. 1 Oktober – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) word prefek van Propaganda Fide. Geboortes Onbekend – Cetshwayo, koning van die Zoeloes ( † 1884). 16 Junie – Constantin von Ettingshausen, Oostenrykse geoloog en plantkundige († 1897). 17 September – Bernhard Riemann, Duitse wiskundige († 1866). 30 Oktober – Michael Henry Gallwey, Hoofregter van die Natalse Hooggeregshof († 1912). Sterftes 4 Julie – Thomas Jefferson, 3de President van die Verenigde State (* 1743). 4 Julie – John Adams, 2de President van die Verenigde State (* 1735). Gepubliseer Teologie 13 Maart – Quo Graviora – teen geheime organisasies – deur Pous Leo XII. 19de eeu 1826
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Jean-Baptist-Marie-Anne-Antoine", "de", "Latil", ",", "aartsbiskop", "van", "Reims", "en", "Francisco", "Javier", "de", "Cienfuegos", "y", "Jovellanos", ",", "aartsbiskop", "van", "Sevilla", "aan", "as", "kardinale", ".", "April", "–", "Die", "binnebrandenjin", "word", "gepatenteer", ".", "Julie", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "word", "kardinaal-priester", "van", "S", ".", "Callisto", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "tien", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Pietro", "Caprano", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Iconio", ".", "Oktober", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "word", "prefek", "van", "Propaganda", "Fide", ".", "Geboortes", "Onbekend", "–", "Cetshwayo", ",", "koning", "van", "die", "Zoeloes", "(", "†", "Junie", "–", "Constantin", "von", "Ettingshausen", ",", "Oostenrykse", "geoloog", "en", "plantkundige", "(", "†", "September", "–", "Bernhard", "Riemann", ",", "Duitse", "wiskundige", "(", "†", "Oktober", "–", "Michael", "Henry", "Gallwey", ",", "Hoofregter", "van", "die", "Natalse", "Hooggeregshof", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Thomas", "Jefferson,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "*", "Julie", "–", "John", "Adams,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "Maart", "–", "Quo", "Graviora", "–", "teen", "geheime", "organisasies", "–", "deur", "Pous", "Leo", "XII", ".", "19de", "eeu", "1826" ]
640
https://af.wikipedia.org/wiki/1827
1827
Die jaar 1827 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 27ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure In die Kaap word vir die eerste keer Engelse taalwette afgekondig. 18 Februarie – Die Fourah Bay Kollege word gestig in Freetown, Sierra Leone, die eerste Westerse-styl universiteit wat in Afrika suid van die Sahara gebou word. 21 Mei – Giovanni Maria Mastai-Ferretti (later Pous Pius IX) word aartsbiskop van Spoleto. 18 Junie – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) sluit 'n konkordaat met koning Willem I van Nederland om die regte van Katolieke in die Lae Lande te bevestig. 25 Junie – Pous Leo XII stel Ignazio Nasalli, titulêr aartsbiskop van Cyrrhus en Joachim-Jean-Xavier d'Isoard, dekaan van die Heilige Roomse Rota aan as kardinale. Geboortes 2 April – William Holman Hunt, Engelse skilder († 1910). 5 April – Joseph Lister, Engelse chirurg († 1912). 23 Mei – Lord Henry Loch, 'n Britse goewerneur van die Kaapkolonie († 1900). 31 Mei – Lord Chelmsford, die 2de Baron van Chelmsford en 'n Britse soldaat († 1905). 21 September – Groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland, die tweede oudste seun van tsaar Nikolaas I van Rusland († 1892). 1 Desember – Dr. John Medley Wood, Suid-Afrikaanse plantkundige († 1915). Sterftes 5 Maart – Pierre-Simon Laplace, Franse wiskundige, fisikus en sterrekundige (* 1749). 5 Maart – Alessandro Volta, Italiaanse fisikus, chemikus, en 'n pionier in die veld van elektrisiteit (* 1745). 26 Maart – Ludwig van Beethoven, Duitse komponis (* 1770). 12 Augustus – William Blake, Engelse waterverfskilder (* 1757) Gepubliseer Teologie 13 Februarie – Quanta Laetitia – oor Skotland – deur Pous Leo XII. 26 Junie – Dirae Librorum – teen wêreldse literatuur – deur Pous Leo XII. 19de eeu 1827
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "In", "die", "Kaap", "word", "vir", "die", "eerste", "keer", "Engelse", "taalwette", "afgekondig", ".", "Februarie", "–", "Die", "Fourah", "Bay", "Kollege", "word", "gestig", "in", "Freetown", ",", "Sierra", "Leone", ",", "die", "eerste", "Westerse-styl", "universiteit", "wat", "in", "Afrika", "suid", "van", "die", "Sahara", "gebou", "word", ".", "Mei", "–", "Giovanni", "Maria", "Mastai-Ferretti", "(", "later", "Pous", "Pius", "IX", ")", "word", "aartsbiskop", "van", "Spoleto", ".", "Junie", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "sluit", "'n", "konkordaat", "met", "koning", "Willem", "I", "van", "Nederland", "om", "die", "regte", "van", "Katolieke", "in", "die", "Lae", "Lande", "te", "bevestig", ".", "Junie", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Ignazio", "Nasalli", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Cyrrhus", "en", "Joachim-Jean-Xavier", "d'", "Isoard", ",", "dekaan", "van", "die", "Heilige", "Roomse", "Rota", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "April", "–", "William", "Holman", "Hunt", ",", "Engelse", "skilder", "(", "†", "April", "–", "Joseph", "Lister", ",", "Engelse", "chirurg", "(", "†", "Mei", "–", "Lord", "Henry", "Loch", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Mei", "–", "Lord", "Chelmsford", ",", "diee", "Baron", "van", "Chelmsford", "en", "'n", "Britse", "soldaat", "(", "†", "September", "–", "Groothertog", "Konstantyn", "Nikolajewitsj", "van", "Rusland", ",", "die", "tweede", "oudste", "seun", "van", "tsaar", "Nikolaas", "I", "van", "Rusland", "(", "†", "Desember", "–", "Dr", ".", "John", "Medley", "Wood", ",", "Suid-Afrikaanse", "plantkundige", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Pierre-Simon", "Laplace", ",", "Franse", "wiskundige", ",", "fisikus", "en", "sterrekundige", "(", "*", "Maart", "–", "Alessandro", "Volta", ",", "Italiaanse", "fisikus", ",", "chemikus", ",", "en", "'n", "pionier", "in", "die", "veld", "van", "elektrisiteit", "(", "*", "Maart", "–", "Ludwig", "van", "Beethoven", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "Augustus", "–", "William", "Blake", ",", "Engelse", "waterverfskilder", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "Februarie", "–", "Quanta", "Laetitia", "–", "oor", "Skotland", "–", "deur", "Pous", "Leo", "XII", ".", "Junie", "–", "Dirae", "Librorum", "–", "teen", "wêreldse", "literatuur", "–", "deur", "Pous", "Leo", "XII", ".", "19de", "eeu", "1827" ]
641
https://af.wikipedia.org/wiki/1828
1828
Die jaar 1828 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 28ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Stigting van Potchefstroom (Noordwes-Provinsie, Suid-Afrika) Die paswette wat in 1809 ingestel is en die Khoisan raak word afgeskaf. 14 April – Noah Webster verkry kopiereg op sy woordeboek en begin moontlik só VSA-Engels. 14 Oktober – SACS word gestig. 3 Desember – Andrew Jackson word ingestem as die sewende Amerikaanse president. 15 Desember – Pous Leo XII stel Antonio Domenico Gamberini, biskop van Orvieto en Juan Francisco Marco y Catalán, goewerneur van Rome aan as kardinale. Geboortes 8 Februarie – Jules Verne, Franse skrywer van wetenskapsfiksie († 24 Maart 1905) 20 Maart – Henrik Ibsen, 'n Noorse skrywer († 1906) 12 Mei – Dante Gabriel Rossetti, Britse digter en skilder († 1882). Sterftes 15 April – Francisco Goya, 'n Spaanse skilder (* 1746). 29 Julie – Nicolas Frochot, Franse politikus (* 1761). 8 Augustus – Carl Peter Thunberg, 'n Sweedse plantkundige (* 1743). 22 September – Shaka, Suid-Afrikaanse Zoeloe-leier (* 1787). 23 September – Richard Parkes Bonington, Waterverfskilder (* 1802). 19 November – Franz Schubert, Oostenrykse komponis (* 1797). 19de eeu 1828
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Stigting", "van", "Potchefstroom", "(", "Noordwes-Provinsie", ",", "Suid-Afrika", ")", "Die", "paswette", "wat", "iningestel", "is", "en", "die", "Khoisan", "raak", "word", "afgeskaf", ".", "April", "–", "Noah", "Webster", "verkry", "kopiereg", "op", "sy", "woordeboek", "en", "begin", "moontlik", "só", "VSA-Engels", ".", "Oktober", "–", "SACS", "word", "gestig", ".", "Desember", "–", "Andrew", "Jackson", "word", "ingestem", "as", "die", "sewende", "Amerikaanse", "president", ".", "Desember", "–", "Pous", "Leo", "XII", "stel", "Antonio", "Domenico", "Gamberini", ",", "biskop", "van", "Orvieto", "en", "Juan", "Francisco", "Marco", "y", "Catalán", ",", "goewerneur", "van", "Rome", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Jules", "Verne", ",", "Franse", "skrywer", "van", "wetenskapsfiksie", "(", "†Maart", "Maart", "–", "Henrik", "Ibsen", ",", "'n", "Noorse", "skrywer", "(", "†", "Mei", "–", "Dante", "Gabriel", "Rossetti", ",", "Britse", "digter", "en", "skilder", "(", "†", "Sterftes", "April", "–", "Francisco", "Goya", ",", "'n", "Spaanse", "skilder", "(", "*", "Julie", "–", "Nicolas", "Frochot", ",", "Franse", "politikus", "(", "*", "Augustus", "–", "Carl", "Peter", "Thunberg", ",", "'n", "Sweedse", "plantkundige", "(", "*", "September", "–", "Shaka", ",", "Suid-Afrikaanse", "Zoeloe-leier", "(", "*", "September", "–", "Richard", "Parkes", "Bonington", ",", "Waterverfskilder", "(", "*", "November", "–", "Franz", "Schubert", ",", "Oostenrykse", "komponis", "(", "*", "19de", "eeu", "1828" ]
642
https://af.wikipedia.org/wiki/1829
1829
Die jaar 1829 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 29ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Juan Manuel de Rosas word diktator van Argentinië. Rocket – die eerste stoomlokomotief (wat gebruik is vir passasiersvervoer) word in Engeland gebou. 31 Maart – Pous Pius VIII volg Pous Leo XII op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 5 April – Pous Pius VIII word gekroon deur kardinaal Giuseppe Albani. 27 Julie – Pous Pius VIII stel Cesare Nembrini Pironi Gonzaga, biskop van Ancona en Umana en Remigio Crescini, O.S.B.Cas., biskop van Parma aan as kardinale. Geboortes 10 Januarie – Sir David Tennant, 'n Kaapse politkus, staatsman en die tweede Speaker van die Kaapkolonie († 1905). 21 Januarie – Oscar II van Swede, koning van Swede (1872 tot 1907) en koning van Noorweë (1872 tot 1905) († 1907). 10 April – William Booth, 'n evangelis en stigter van die Heilsleër († 1912). 10 Junie – Eduard Johan Pieter Jorissen, Staatsprokureur van die Zuid-Afrikaansche Republiek, regter en staatsman in Suid-Afrika († 1912). 7 September – August Kekulé, Duitse chemikus († 1896). 5 Oktober – Chester A. Arthur, die een-en-twintigste President van die Verenigde State († 1886). 15 Oktober – Asaph Hall, Amerikaanse sterrekundige en ontdekker van Fobos en Deimos († 1907). Sterftes 10 Februarie – Pous Leo XII, die 252ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1760). 6 April – Niels Abel, Noorweegse wiskundige (* 1802). 18 Augustus – Sir David Baird, 'n Britse generaal en militêre goerwerneur in die Kaapkolonie (* 1757). Gepubliseer Teologie 24 Mei – "Traditi humilitati nostrae" beleidsverklaring van Pous Pius III. 19de eeu 1829
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Juan", "Manuel", "de", "Rosas", "word", "diktator", "van", "Argentinië", ".", "Rocket", "–", "die", "eerste", "stoomlokomotief", "(", "wat", "gebruik", "is", "vir", "passasiersvervoer", ")", "word", "in", "Engeland", "gebou", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "volg", "Pous", "Leo", "XII", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Giuseppe", "Albani", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "stel", "Cesare", "Nembrini", "Pironi", "Gonzaga", ",", "biskop", "van", "Ancona", "en", "Umana", "en", "Remigio", "Crescini", ",", "O.S.B.Cas", ".", ",", "biskop", "van", "Parma", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Sir", "David", "Tennant", ",", "'n", "Kaapse", "politkus", ",", "staatsman", "en", "die", "tweede", "Speaker", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Januarie", "–", "Oscar", "II", "van", "Swede", ",", "koning", "van", "Swedetoten", "koning", "van", "Noorweëtot", "(", "†", "April", "–", "William", "Booth", ",", "'n", "evangelis", "en", "stigter", "van", "die", "Heilsleër", "(", "†", "Junie", "–", "Eduard", "Johan", "Pieter", "Jorissen", ",", "Staatsprokureur", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", ",", "regter", "en", "staatsman", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "September", "–", "August", "Kekulé", ",", "Duitse", "chemikus", "(", "†", "Oktober", "–", "Chester", "A", ".", "Arthur", ",", "die", "een-en-twintigste", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Oktober", "–", "Asaph", "Hall", ",", "Amerikaanse", "sterrekundige", "en", "ontdekker", "van", "Fobos", "en", "Deimos", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Pous", "Leo", "XII", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "April", "–", "Niels", "Abel", ",", "Noorweegse", "wiskundige", "(", "*", "Augustus", "–", "Sir", "David", "Baird", ",", "'n", "Britse", "generaal", "en", "militêre", "goerwerneur", "in", "die", "Kaapkolonie", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "Mei", "–", "\"", "Traditi", "humilitati", "nostrae", "\"", "beleidsverklaring", "van", "Pous", "Pius", "III", ".", "19de", "eeu", "1829" ]
643
https://af.wikipedia.org/wiki/1830
1830
Die jaar 1830 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 30ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 15 Maart – Pous Pius VIII stel drie nuwe kardinale aan waaronder Thomas Weld, titulêr biskop van Amiclea. 13 Mei – Ecuador verkry onafhanklikheid. 5 Julie – Pous Pius VIII stel Louis-François-Auguste de Rohan Chabot, aartsbiskop van Besançon aan as kardinaal. 4 Oktober – België verkry onafhanklikheid, voorheen was dit 'n deel van die Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1815 – 1830 (die huidige België, Nederland en Luxemburg). 16 Oktober – Pous Pius VIII bekragtig die besluite van die konferensie van biskoppe in Baltimore, VSA. Robert Moffat vertaal die Bybel in Tswana, en reis na Kaapstad om dit daar te laat druk. Geboortes 1 Januarie – Simeon Jacobs, Prokureur-generaal van die Kaapkolonie († 1883). 25 April – Julius De Geyter, Vlaamse journalis en skrywer († 1905). 27 April – Gordon Sprigg, voormalige eerste minister van die Kaapkolonie († 1913) 18 Augustus – Frans Josef I van Oostenryk, laaste keiser van Oostenryk en eerste keiser van Oostenryk-Hongarye († 1916). 8 September – Frédéric Mistral, Frans-Oksitaanse digter († 1914). 13 September – Marie von Ebner-Eschenbach, Oostenrykse skryfster († 1916). 29 September – Thomas Bain, ingenieur en beroemde bergpasbouer († 1893). 14 November – Peter MacOwan, Suid-Afrikaanse plantkundige († 1909). 6 Desember – Johannes Nicolaas de Beer, boer van Kimberley en die diamantmaatskappy De Beers is na hom vernoem († 1883). Onbekend – Abdülaziz, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk († 1876) Onbekend – Hendrik Witbooi, kaptein (leier) van die Witbooi-Nama in Namibië († 1905) Sterftes 22 Februarie – Dawid Stuurman, 'n Khoi-opperhoof en politieke aktivis wat teen die Nederlandse en Britse koloniale regering in opstand gekom het (* 1773). 16 Mei – Joseph Fourier, Franse wiskundige en fisikus (* 1768). 26 Junie – George IV, Britse koning (* 1762). 30 November – Pous Pius VIII, die 253ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1761). 17 Desember – Simón Bolívar, 'n Venezolaanse vryheidsvegter en politieke leier (* 1783). Gepubliseer Geologie - "Principles of Geology" deur Sir Charles Lyell. 25 Maart – Teologie - Litteris altero teen geheime organisasies soos Vrymesselary deur Pous Pius VIII. Sien ook 1830 in Suid-Afrika 19de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "stel", "drie", "nuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Thomas", "Weld", ",", "titulêr", "biskop", "van", "Amiclea", ".", "Mei", "–", "Ecuador", "verkry", "onafhanklikheid", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "stel", "Louis-François-Auguste", "de", "Rohan", "Chabot", ",", "aartsbiskop", "van", "Besançon", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Oktober", "–", "België", "verkry", "onafhanklikheid", ",", "voorheen", "was", "dit", "'n", "deel", "van", "die", "Verenigd", "Koninkrijk", "der", "Nederlanden,", "–(", "die", "huidige", "België", ",", "Nederland", "en", "Luxemburg", ")", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Pius", "VIII", "bekragtig", "die", "besluite", "van", "die", "konferensie", "van", "biskoppe", "in", "Baltimore", ",", "VSA", ".", "Robert", "Moffat", "vertaal", "die", "Bybel", "in", "Tswana", ",", "en", "reis", "na", "Kaapstad", "om", "dit", "daar", "te", "laat", "druk", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Simeon", "Jacobs", ",", "Prokureur-generaal", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "April", "–", "Julius", "De", "Geyter", ",", "Vlaamse", "journalis", "en", "skrywer", "(", "†", "April", "–", "Gordon", "Sprigg", ",", "voormalige", "eerste", "minister", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Augustus", "–", "Frans", "Josef", "I", "van", "Oostenryk", ",", "laaste", "keiser", "van", "Oostenryk", "en", "eerste", "keiser", "van", "Oostenryk-Hongarye", "(", "†", "September", "–", "Frédéric", "Mistral", ",", "Frans-Oksitaanse", "digter", "(", "†", "September", "–", "Marie", "von", "Ebner-Eschenbach", ",", "Oostenrykse", "skryfster", "(", "†", "September", "–", "Thomas", "Bain", ",", "ingenieur", "en", "beroemde", "bergpasbouer", "(", "†", "November", "–", "Peter", "MacOwan", ",", "Suid-Afrikaanse", "plantkundige", "(", "†", "Desember", "–", "Johannes", "Nicolaas", "de", "Beer", ",", "boer", "van", "Kimberley", "en", "die", "diamantmaatskappy", "De", "Beers", "is", "na", "hom", "vernoem", "(", "†", "Onbekend", "–", "Abdülaziz", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "Onbekend", "–", "Hendrik", "Witbooi", ",", "kaptein", "(", "leier", ")", "van", "die", "Witbooi-Nama", "in", "Namibië", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Dawid", "Stuurman", ",", "'n", "Khoi-opperhoof", "en", "politieke", "aktivis", "wat", "teen", "die", "Nederlandse", "en", "Britse", "koloniale", "regering", "in", "opstand", "gekom", "het", "(", "*", "Mei", "–", "Joseph", "Fourier", ",", "Franse", "wiskundige", "en", "fisikus", "(", "*", "Junie", "–", "George", "IV", ",", "Britse", "koning", "(", "*", "November", "–", "Pous", "Pius", "VIII", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "Desember", "–", "Simón", "Bolívar", ",", "'n", "Venezolaanse", "vryheidsvegter", "en", "politieke", "leier", "(", "*", "Gepubliseer", "Geologie", "-", "\"", "Principles", "of", "Geology", "\"", "deur", "Sir", "Charles", "Lyell", ".", "Maart", "–", "Teologie", "-", "Litteris", "altero", "teen", "geheime", "organisasies", "soos", "Vrymesselary", "deur", "Pous", "Pius", "VIII", ".", "Sien", "ook", "1830", "in", "Suid-Afrika", "19de", "eeu" ]
644
https://af.wikipedia.org/wiki/1831
1831
Die jaar 1831 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 31ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 2 Februarie – Pous Gregorius XVI volg Pous Pius VIII op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 6 Februarie – Pous Gregorius XVI word gekroon deur kardinaal Giuseppe Albani. 10 Maart – Die Franse Vreemdelegioen word deur koning Louis-Philippe gestig om die oorlog in Algerië te ondersteun. 30 September – Pous Gregorius XVI stel 12 nuwe kardinale aan, waaronder Luigi Lambruschini, C.R.S.P., titulêr aartsbiskop van Berito. 27 Desember – Charles Darwin verlaat Plymouth aan boord HMS Beagle op wat 'n geskiedkundige ekspedisie sou word. Die Ebenhaeser sendingstasie word deur baron Theobald von Wurmb van die Rynse Sendinggenootskap langs die Olifantsrivier gestig Geboortes 20 Januarie – Genl. Piet Joubert, Boerekryger († 1900). 14 April – Friedrich Gerhard Rohlfs, Duitse geograaf en avonturier († 1896). 5 Mei – Gezina Kruger, tweede vrou van pres. Paul Kruger († 1901). 15 Mei – Edward Harland, Britse ingenieur, skeepsbouer en politikus; medestigter van die skeepswerf Harland & Wolff te Belfast († 1895). 22 Augustus – Catharina van Rees, Nederlandse skryfster van die Volkslied van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1915). 18 Oktober – Friedrich III van Duitsland, koning van Pruise en keiser van Duitsland († 1888). 19 November – James Garfield, die twintigste President van die Verenigde State († 1881). 27 November – Richard Wocke, die eerste argitek in die Oranje-Vrystaat († 1890). Sterftes 3 Februarie – Giovanni Battista Balbis, Italiaanse plantkundige en politikus (* 1765). 18 Februarie – Lord Charles Somerset, goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop (* 1767). 27 Junie – Groothertog Konstantyn Pawlowitsj van Rusland, tsesarewitsj van Rusland en onderkoning van Kongres-Pole (* 1779). 4 Julie – James Monroe, vyfde President van die Verenigde State (* 1758). 14 November – Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 'n Duitse Filosoof (* 1770). 18 Desember – Willem Bilderdijk, Nederlandse geskiedkundige, digter en advokaat. (* 1756). Sien ook 1831 in Suid-Afrika 19de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "volg", "Pous", "Pius", "VIII", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Giuseppe", "Albani", ".", "Maart", "–", "Die", "Franse", "Vreemdelegioen", "word", "deur", "koning", "Louis-Philippe", "gestig", "om", "die", "oorlog", "in", "Algerië", "te", "ondersteun", ".", "September", "–", "Pous", "Gregorius", "XVI", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Luigi", "Lambruschini", ",", "C.R.", "S.P", ".", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Berito", ".", "Desember", "–", "Charles", "Darwin", "verlaat", "Plymouth", "aan", "boord", "HMS", "Beagle", "op", "wat", "'n", "geskiedkundige", "ekspedisie", "sou", "word", ".", "Die", "Ebenhaeser", "sendingstasie", "word", "deur", "baron", "Theobald", "von", "Wurmb", "van", "die", "Rynse", "Sendinggenootskap", "langs", "die", "Olifantsrivier", "gestig", "Geboortes", "Januarie", "–", "Genl", ".", "Piet", "Joubert", ",", "Boerekryger", "(", "†", "April", "–", "Friedrich", "Gerhard", "Rohlfs", ",", "Duitse", "geograaf", "en", "avonturier", "(", "†", "Mei", "–", "Gezina", "Kruger", ",", "tweede", "vrou", "van", "pres", ".", "Paul", "Kruger", "(", "†", "Mei", "–", "Edward", "Harland", ",", "Britse", "ingenieur", ",", "skeepsbouer", "en", "politikus", ";", "medestigter", "van", "die", "skeepswerf", "Harland", "&", "Wolff", "te", "Belfast", "(", "†", "Augustus", "–", "Catharina", "van", "Rees", ",", "Nederlandse", "skryfster", "van", "die", "Volkslied", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "Oktober", "–", "Friedrich", "III", "van", "Duitsland", ",", "koning", "van", "Pruise", "en", "keiser", "van", "Duitsland", "(", "†", "November", "–", "James", "Garfield", ",", "die", "twintigste", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "November", "–", "Richard", "Wocke", ",", "die", "eerste", "argitek", "in", "die", "Oranje-Vrystaat", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Giovanni", "Battista", "Balbis", ",", "Italiaanse", "plantkundige", "en", "politikus", "(", "*", "Februarie", "–", "Lord", "Charles", "Somerset", ",", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "*", "Junie", "–", "Groothertog", "Konstantyn", "Pawlowitsj", "van", "Rusland", ",", "tsesarewitsj", "van", "Rusland", "en", "onderkoning", "van", "Kongres-Pole", "(", "*", "Julie", "–", "James", "Monroe", ",", "vyfde", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "*", "November", "–", "Georg", "Wilhelm", "Friedrich", "Hegel", ",", "'n", "Duitse", "Filosoof", "(", "*", "Desember", "–", "Willem", "Bilderdijk", ",", "Nederlandse", "geskiedkundige", ",", "digter", "en", "advokaat", ".", "(", "*", "Sien", "ook", "1831", "in", "Suid-Afrika", "19de", "eeu" ]
645
https://af.wikipedia.org/wiki/6%20November
6 November
6 November is die 310de dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (311de in skrikkeljare). Daar volg nog 55 dae in die res van die jaar. Gebeure 1362 – Pous Urbanus V gekroon in Avignon. 1860 – Abraham Lincoln word die eerste republikeinse kandidaat om die VSA presidensiële verkiesing te wen. 1869 – Diamante word te Kimberley ontdek. Die Groot Gat, effektief die grootste uitgrawing deur mensehande ter wêreld, ontstaan. Ongeveer 23 miljoen ton materiaal is verwyder en die opbrengs was 2 722 kg diamante. 1896 – Die NG gemeente Fordsburg word in Johannesburg gestig. 1900 – Tweede Vryheidsoorlog: Generaal de Wet word by Bothaville verslaan. De Wet en President Steyn ontsnap egter en die Britte verloor lt.kol. P.W.J Gallais. 1913 – As leier van ’n mynwerkersprotes in Suid-Afrika, word Mohandas K Gandhi gearresteer. 1928 – Jacob Schick slaag net-net daarin om 'n patent te verkry vir die eerste elektriese skeermes. 1952 – Amerika se eerste waterstofbom ontplof oor die Stille Oseaan, te Eniwetok Atoll. 1955 – Die Suid-Afrikaanse afvaardiging stap uit die Nasionale vergadering van die Verenigde Nasies. 1962 – Die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies neem Resolusie 1761 aan wat Suid-Afrika se Apartheidsbeleid veroordeel. Ekonomiese sanksies word uitgevaardig. 1963 – Duong Van Minh neem amptelik beheer van die regering van Suid-Viëtnam oor, ’n paar dae ná die sluipmoord op President Ngo Dinh Diem. 1999 – Australië klop Frankryk in die eindstryd met 35–12 en wen sodoende die vierde Rugbywêreldbeker in Engeland, Frankryk, Ierland, Skotland en Wallis. Geboortes 1833 – Jonas Lie, skrywer van Noorweë († 1908). 1883 – Billy Millar, Suid-Afrika se elfde Springbokkaptein († 1949). 1910 – Erik Ode, Duitse akteur († 1983). 1964 – Greg Graffin, Amerikaanse sanger. Sterftes 1003 – Pous Johannes XVII, 140ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* onbekend) 1406 – Pous Innocentius VII, 204de pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1339). 1632 – Koning Gustav II Adolf van Swede (sterf in die Slag van Lützen) (* 1594). 1672 – Heinrich Schütz, Duitse komponis en orrelis (* 1585) 1795 – Georg Benda, Tsjeggiese komponis, violis en Kapellmeister uit die klassieke tydperk (* 1722) 1854 – Piet Potgieter, kommandant-generaal van die Zuid-Afrikaansche Republiek (* 1822). 1893 – Pjotr Tsjaikofski, Russiese komponis (* 1840). 1955 – Gordon Tomlinson, prokureur, skrywer en kampvegter vir Afrikaans (* 1887). 1964 – Anita Malfatti, Brasiliaanse skilder, tekenaar, graveur en onderwyser (* 1889). 1968 – Charles Munch, Franse simfoniedirigent en violis (* 1891). 1975 – Annette Kellermann, Australiese aktrise (* 1886). 1986 – Lili Kraus, Hongaarsgebore pianis (* 1903). 1993 – Joseph Serchuk, Pools/Israeliese partisaan-leier in die Tweede Wêreldoorlog (* 1919). 2017 – Richard F. Gordon, Amerikaanse vlootoffisier en toetsvlieënier, chemikus en Nasa-ruimtevaarder (* 1929). 2017 – Karin Dor, Duitse aktrise (* 1938). Vakansie-, vierings- en waarnemingsdae Grondwetdag in die Dominikaanse Republiek (1844) en Tajikistan (1994) Gustavus Adolphus-dag in Swede Vlagdag in Finland. Feesdag van Pous Urbanus V in die Rooms-Katolieke Kerk nadat dit deur die tweede Vatikaanse konsilie verskuif is vanaf 19 Desember. November
[ "6", "November", "is", "diee", "dag", "van", "die", "jaar", "in", "die", "Gregoriaanse", "kalendere", "in", "skrikkeljare", ")", ".", "Daar", "volg", "nogdae", "in", "die", "res", "van", "die", "jaar", ".", "Gebeure", "–", "Pous", "Urbanus", "V", "gekroon", "in", "Avignon", ".", "–", "Abraham", "Lincoln", "word", "die", "eerste", "republikeinse", "kandidaat", "om", "die", "VSA", "presidensiële", "verkiesing", "te", "wen", ".", "–", "Diamante", "word", "te", "Kimberley", "ontdek", ".", "Die", "Groot", "Gat", ",", "effektief", "die", "grootste", "uitgrawing", "deur", "mensehande", "ter", "wêreld", ",", "ontstaan", ".", "Ongeveermiljoen", "ton", "materiaal", "is", "verwyder", "en", "die", "opbrengs", "was722", "kg", "diamante", ".", "–", "Die", "NG", "gemeente", "Fordsburg", "word", "in", "Johannesburg", "gestig", ".", "–", "Tweede", "Vryheidsoorlog", ":", "Generaal", "de", "Wet", "word", "by", "Bothaville", "verslaan", ".", "De", "Wet", "en", "President", "Steyn", "ontsnap", "egter", "en", "die", "Britte", "verloor", "lt.kol", ".", "P.", "W.", "J", "Gallais", ".", "–", "As", "leier", "van", "’n", "mynwerkersprotes", "in", "Suid-Afrika", ",", "word", "Mohandas", "K", "Gandhi", "gearresteer", ".", "–", "Jacob", "Schick", "slaag", "net-net", "daarin", "om", "'n", "patent", "te", "verkry", "vir", "die", "eerste", "elektriese", "skeermes", ".", "–", "Amerika", "se", "eerste", "waterstofbom", "ontplof", "oor", "die", "Stille", "Oseaan", ",", "te", "Eniwetok", "Atoll", ".", "–", "Die", "Suid-Afrikaanse", "afvaardiging", "stap", "uit", "die", "Nasionale", "vergadering", "van", "die", "Verenigde", "Nasies", ".", "–", "Die", "Algemene", "Vergadering", "van", "die", "Verenigde", "Nasies", "neem", "Resolusieaan", "wat", "Suid-Afrika", "se", "Apartheidsbeleid", "veroordeel", ".", "Ekonomiese", "sanksies", "word", "uitgevaardig", ".", "–", "Duong", "Van", "Minh", "neem", "amptelik", "beheer", "van", "die", "regering", "van", "Suid-Viëtnam", "oor", ",", "’n", "paar", "dae", "ná", "die", "sluipmoord", "op", "President", "Ngo", "Dinh", "Diem", ".", "–", "Australië", "klop", "Frankryk", "in", "die", "eindstryd", "met12", "en", "wen", "sodoende", "die", "vierde", "Rugbywêreldbeker", "in", "Engeland", ",", "Frankryk", ",", "Ierland", ",", "Skotland", "en", "Wallis", ".", "Geboortes", "–", "Jonas", "Lie", ",", "skrywer", "van", "Noorweë", "(", "†", "–", "Billy", "Millar", ",", "Suid-Afrika", "se", "elfde", "Springbokkaptein", "(", "†", "–", "Erik", "Ode", ",", "Duitse", "akteur", "(", "†", "–", "Greg", "Graffin", ",", "Amerikaanse", "sanger", ".", "Sterftes", "–", "Pous", "Johannes", "XVII,", "te", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "onbekend", ")", "–", "Pous", "Innocentius", "VII,e", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "–", "Koning", "Gustav", "II", "Adolf", "van", "Swede", "(", "sterf", "in", "die", "Slag", "van", "Lützen", ")", "(", "*", "–", "Heinrich", "Schütz", ",", "Duitse", "komponis", "en", "orrelis", "(", "*", "–", "Georg", "Benda", ",", "Tsjeggiese", "komponis", ",", "violis", "en", "Kapellmeister", "uit", "die", "klassieke", "tydperk", "(", "*", "–", "Piet", "Potgieter", ",", "kommandant-generaal", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "*", "–", "Pjotr", "Tsjaikofski", ",", "Russiese", "komponis", "(", "*", "–", "Gordon", "Tomlinson", ",", "prokureur", ",", "skrywer", "en", "kampvegter", "vir", "Afrikaans", "(", "*", "–", "Anita", "Malfatti", ",", "Brasiliaanse", "skilder", ",", "tekenaar", ",", "graveur", "en", "onderwyser", "(", "*", "–", "Charles", "Munch", ",", "Franse", "simfoniedirigent", "en", "violis", "(", "*", "–", "Annette", "Kellermann", ",", "Australiese", "aktrise", "(", "*", "–", "Lili", "Kraus", ",", "Hongaarsgebore", "pianis", "(", "*", "–", "Joseph", "Serchuk", ",", "Pools/Israeliese", "partisaan-leier", "in", "die", "Tweede", "Wêreldoorlog", "(", "*", "–", "Richard", "F", ".", "Gordon", ",", "Amerikaanse", "vlootoffisier", "en", "toetsvlieënier", ",", "chemikus", "en", "Nasa-ruimtevaarder", "(", "*", "–", "Karin", "Dor", ",", "Duitse", "aktrise", "(", "*", "Vakansie-", ",", "vierings-", "en", "waarnemingsdae", "Grondwetdag", "in", "die", "Dominikaanse", "Republieken", "Tajikistan", "Gustavus", "Adolphus-dag", "in", "Swede", "Vlagdag", "in", "Finland", ".", "Feesdag", "van", "Pous", "Urbanus", "V", "in", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "nadat", "dit", "deur", "die", "tweede", "Vatikaanse", "konsilie", "verskuif", "is", "vanafDesember", ".", "November" ]
647
https://af.wikipedia.org/wiki/1812
1812
Die jaar 1812 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 12de jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 12 Februarie – Napoleon skaf die metrieke stelsel af. 26 Maart – 'n Aardbewing verwoes Caracas, Venezuela. 30 April – Louisiana word die 18de VSA-staat. 18 Junie – Die Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812 breek uit. 24 Junie – Napoleon val Rusland in. Oktober – Desember – Napoleon se terugval van Moskou. Geboortes 20 Januarie – Dr. Adrian Roux, tweede leraar van die NG Kerk wat in Suid-Afrika georden is († 1884). 7 Februarie – Charles Dickens, Britse skrywer († 1870). 14 April – Sir George Grey, 'n goewerneur van die Kaapkolonie († 1898). 7 Mei – Robert Browning, 'n Engelse digter († 1889). 14 Mei – Jan Viljoen, pionier, soldaat en jagter († 1893). 9 Junie – Johann Gottfried Galle, Duitse astronoom en die eerste persoon wat Neptunus gesien het († 1910) 21 Julie – Kmdt. Louw Wepener, Boerekrygsman († 1865). 22 November – Jan Renier Snieders, Vlaamse skrywer en broer van August Snieders († 1888). 3 Desember – Hendrik Conscience, Vlaamse skrywer († 1883) 9 Desember – Thomas Bowler, Engelse skilder wat aan die Kaap gewerk het († 1869). Sterftes 2 Februarie – Isaac Titsingh, Nederlandse snydokter en handelsreisiger (* 1745). 21 April – Cornelis Jacob van de Graaff, een van die latere Hollandse goewerneurs van die Kaap de Goede Hoop (* 1734). 25 September – Sir George Yonge, waarnemende goewerneur van die Kaapkolonie (* 1731). 13 Oktober – Generaal Isaac Brock. 19de eeu 1812
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Napoleon", "skaf", "die", "metrieke", "stelsel", "af", ".", "Maart", "–", "'n", "Aardbewing", "verwoes", "Caracas", ",", "Venezuela", ".", "April", "–", "Louisiana", "word", "diee", "VSA-staat", ".", "Junie", "–", "Die", "Anglo-Amerikaanse", "Oorlog", "vanbreek", "uit", ".", "Junie", "–", "Napoleon", "val", "Rusland", "in", ".", "Oktober", "–", "Desember", "–", "Napoleon", "se", "terugval", "van", "Moskou", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Dr", ".", "Adrian", "Roux", ",", "tweede", "leraar", "van", "die", "NG", "Kerk", "wat", "in", "Suid-Afrika", "georden", "is", "(", "†", "Februarie", "–", "Charles", "Dickens", ",", "Britse", "skrywer", "(", "†", "April", "–", "Sir", "George", "Grey", ",", "'n", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Mei", "–", "Robert", "Browning", ",", "'n", "Engelse", "digter", "(", "†", "Mei", "–", "Jan", "Viljoen", ",", "pionier", ",", "soldaat", "en", "jagter", "(", "†", "Junie", "–", "Johann", "Gottfried", "Galle", ",", "Duitse", "astronoom", "en", "die", "eerste", "persoon", "wat", "Neptunus", "gesien", "het", "(", "†", "Julie", "–", "Kmdt", ".", "Louw", "Wepener", ",", "Boerekrygsman", "(", "†", "November", "–", "Jan", "Renier", "Snieders", ",", "Vlaamse", "skrywer", "en", "broer", "van", "August", "Snieders", "(", "†", "Desember", "–", "Hendrik", "Conscience", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "Desember", "–", "Thomas", "Bowler", ",", "Engelse", "skilder", "wat", "aan", "die", "Kaap", "gewerk", "het", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Isaac", "Titsingh", ",", "Nederlandse", "snydokter", "en", "handelsreisiger", "(", "*", "April", "–", "Cornelis", "Jacob", "van", "de", "Graaff", ",", "een", "van", "die", "latere", "Hollandse", "goewerneurs", "van", "die", "Kaap", "de", "Goede", "Hoop", "(", "*", "September", "–", "Sir", "George", "Yonge", ",", "waarnemende", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "*", "Oktober", "–", "Generaal", "Isaac", "Brock", ".", "19de", "eeu", "1812" ]
648
https://af.wikipedia.org/wiki/1813
1813
Die jaar 1813 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 13de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 27 April – Die VSA verower York, Ontario (Toronto, Ontario). 21 Junie – Napoleon verloor die Slag van Vitoria. 10 September – Die Slag van Eriemeer vind plaas tydens die Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812. 2 Desember – In Nederland word die seun van stadhouder Willem V as Willem I die souverein vorst der Nederlanden Geboortes 5 Mei – Søren Kierkegaard, Deense filosoof († 1855). 10 Mei – Gustav Christian Schwabe, Duits-gebore Britse koopman en finansier († 1897). 22 Mei – Richard Wagner, Duitse komponis († 1883). 10 Oktober – Giuseppe Verdi, Italiaanse komponis († 1901). 16 Oktober – Carl Otto Hager, 'n Duitse argitek wat bekend geraak om die ontwerp van talle kerkgeboue van die Nederduitse Gereformeerde Kerk († 1898). 22 Oktober – Charles Bell, Skotsgebore landmeter-generaal van die ou Kaapkolonie, kunstenaar, heraldikus, ontwerper van medaljes en seëls († 1882). Sterftes 19de eeu 1813
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Die", "VSA", "verower", "York", ",", "Ontario", "(", "Toronto", ",", "Ontario", ")", ".", "Junie", "–", "Napoleon", "verloor", "die", "Slag", "van", "Vitoria", ".", "September", "–", "Die", "Slag", "van", "Eriemeer", "vind", "plaas", "tydens", "die", "Anglo-Amerikaanse", "Oorlog", "van", "Desember", "–", "In", "Nederland", "word", "die", "seun", "van", "stadhouder", "Willem", "V", "as", "Willem", "I", "die", "souverein", "vorst", "der", "Nederlanden", "Geboortes", "Mei", "–", "Søren", "Kierkegaard", ",", "Deense", "filosoof", "(", "†", "Mei", "–", "Gustav", "Christian", "Schwabe", ",", "Duits-gebore", "Britse", "koopman", "en", "finansier", "(", "†", "Mei", "–", "Richard", "Wagner", ",", "Duitse", "komponis", "(", "†", "Oktober", "–", "Giuseppe", "Verdi", ",", "Italiaanse", "komponis", "(", "†", "Oktober", "–", "Carl", "Otto", "Hager", ",", "'n", "Duitse", "argitek", "wat", "bekend", "geraak", "om", "die", "ontwerp", "van", "talle", "kerkgeboue", "van", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", "(", "†", "Oktober", "–", "Charles", "Bell", ",", "Skotsgebore", "landmeter-generaal", "van", "die", "ou", "Kaapkolonie", ",", "kunstenaar", ",", "heraldikus", ",", "ontwerper", "van", "medaljes", "en", "seëls", "(", "†", "Sterftes", "19de", "eeu", "1813" ]
649
https://af.wikipedia.org/wiki/1814
1814
Die jaar 1814 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 14de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 6 April – Napoleon tree af vir die eerste keer en word na die eiland Elba verban. 18 Mei – Pous Pius VII publiseer Il trionfo oor die terugkeer na Rome. 24 Mei – Pous Pius VII keer terug na Rome uit gevangeskap in Frankryk. 16 Junie – Francesco Saverio Castiglioni (later Pous Pius VIII) keer terug na Montalto na sy gevangeskap in Frankryk. 22 Julie – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) dra Pous Pius VII se gelukwensing oor aan koning Lodewyk XVIII met sy heraanstelling na die val van Napoleon. 7 Augustus – Pous Pius VII herstel die Jesuǐte in ere. 24 Augustus – Washington, D.C. word afgebrand tydens die Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812. Die mure van die Withuis word daarna wit geverf om die rookskade te bedek. Oktober – Die Koninkryk Hannover word deur die Kongres van Wene gestig. Geboortes 1 Januarie – Hong Xiuquan, leier van die Taiping-rebellie teen die Qing-dinastie († 1864). 24 Januarie – John William Colenso, die eerste biskop van die Anglikaanse Kerk in Natal († 1883). 27 Januarie – Eugène Viollet-le-Duc, Franse argitek († 1879). 27 Mei – William Atherstone, Suid-Afrikaanse geneesheer en geoloog († 1898). 19 Julie – Samuel Colt, Amerikaanse uitvinder van die rewolwer († 1862). 2 Augustus – Sir Charles Adderley, Britse staatsman na wie Adderleystraat in Kaapstad genoem is († 1905). 10 Augustus – Henri Nestlé, grondlegger van die gelyknamige voedselmaatskappy Nestlé, en uitvinder van Melkpoeier. 28 Augustus – Sheridan Le Fanu, Ierse skrywer van Gotiese romans († 1873). 2 September – Ds. Dirk van der Hoff, ontwerper van die Transvaalse Vierkleur en stigter van die Nederduitsch Hervormde Kerk († 1881). 13 September – Nicolaas Beets, ook bekend onder die pseudoniem Hildebrand, was 'n Nederlandse skrywer, digter, predikant en hoogleraar († 1903). Sterftes 7 Januarie – Ira Allen, een van die stigtervaders van die Amerikaanse deelstaat Vermont (* 1751) 29 Mei – Joséphine de Beauharnais, keiserin van Frankryk (* 1763). 31 Augustus – Arthur Phillip, die eerste goewerneur van Nieu-Suid-Wallis en stigter van die nedersetting wat tans Sydney heet (* 1738). 2 Desember – Die Markies de Sade, Franse edelman en erotikus, in Parys (* 1740). 19de eeu 1814
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Napoleon", "tree", "af", "vir", "die", "eerste", "keer", "en", "word", "na", "die", "eiland", "Elba", "verban", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VII", "publiseer", "Il", "trionfo", "oor", "die", "terugkeer", "na", "Rome", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VII", "keer", "terug", "na", "Rome", "uit", "gevangeskap", "in", "Frankryk", ".", "Junie", "–", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", "keer", "terug", "na", "Montalto", "na", "sy", "gevangeskap", "in", "Frankryk", ".", "Julie", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "dra", "Pous", "Pius", "VII", "se", "gelukwensing", "oor", "aan", "koning", "Lodewyk", "XVIII", "met", "sy", "heraanstelling", "na", "die", "val", "van", "Napoleon", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VII", "herstel", "die", "Jesuǐte", "in", "ere", ".", "Augustus", "–", "Washington", ",", "D.C", ".", "word", "afgebrand", "tydens", "die", "Anglo-Amerikaanse", "Oorlog", "van", "Die", "mure", "van", "die", "Withuis", "word", "daarna", "wit", "geverf", "om", "die", "rookskade", "te", "bedek", ".", "Oktober", "–", "Die", "Koninkryk", "Hannover", "word", "deur", "die", "Kongres", "van", "Wene", "gestig", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Hong", "Xiuquan", ",", "leier", "van", "die", "Taiping-rebellie", "teen", "die", "Qing-dinastie", "(", "†", "Januarie", "–", "John", "William", "Colenso", ",", "die", "eerste", "biskop", "van", "die", "Anglikaanse", "Kerk", "in", "Natal", "(", "†", "Januarie", "–", "Eugène", "Viollet-le-Duc", ",", "Franse", "argitek", "(", "†", "Mei", "–", "William", "Atherstone", ",", "Suid-Afrikaanse", "geneesheer", "en", "geoloog", "(", "†", "Julie", "–", "Samuel", "Colt", ",", "Amerikaanse", "uitvinder", "van", "die", "rewolwer", "(", "†", "Augustus", "–", "Sir", "Charles", "Adderley", ",", "Britse", "staatsman", "na", "wie", "Adderleystraat", "in", "Kaapstad", "genoem", "is", "(", "†", "Augustus", "–", "Henri", "Nestlé", ",", "grondlegger", "van", "die", "gelyknamige", "voedselmaatskappy", "Nestlé", ",", "en", "uitvinder", "van", "Melkpoeier", ".", "Augustus", "–", "Sheridan", "Le", "Fanu", ",", "Ierse", "skrywer", "van", "Gotiese", "romans", "(", "†", "September", "–", "Ds", ".", "Dirk", "van", "der", "Hoff", ",", "ontwerper", "van", "die", "Transvaalse", "Vierkleur", "en", "stigter", "van", "die", "Nederduitsch", "Hervormde", "Kerk", "(", "†", "September", "–", "Nicolaas", "Beets", ",", "ook", "bekend", "onder", "die", "pseudoniem", "Hildebrand", ",", "was", "'n", "Nederlandse", "skrywer", ",", "digter", ",", "predikant", "en", "hoogleraar", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Ira", "Allen", ",", "een", "van", "die", "stigtervaders", "van", "die", "Amerikaanse", "deelstaat", "Vermont", "(", "*", "Mei", "–", "Joséphine", "de", "Beauharnais", ",", "keiserin", "van", "Frankryk", "(", "*", "Augustus", "–", "Arthur", "Phillip", ",", "die", "eerste", "goewerneur", "van", "Nieu-Suid-Wallis", "en", "stigter", "van", "die", "nedersetting", "wat", "tans", "Sydney", "heet", "(", "*", "Desember", "–", "Die", "Markies", "de", "Sade", ",", "Franse", "edelman", "en", "erotikus", ",", "in", "Parys", "(", "*", "19de", "eeu", "1814" ]
650
https://af.wikipedia.org/wiki/1815
1815
Die jaar 1815 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 15de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 3 Februarie – Die eerste moderne kaasfabriek word in Switserland geopen. 18 Februarie – Die ondertekening van die Vrede van Gent beëindig die Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812. 20 Maart – Napoleon keer terug uit Elba. Begin van die Honderd Dae-oorlog. 5-12 April – Die vulkaan Tambora bars uit en minstens 71 000 mense sterf. 30 Mei – Die HMS Arniston strand by Waenhuiskrans en 373 persone sterf. 18 Junie – Napoleon word verslaan by Waterloo. 22 Junie – Napoleon word weer gedwing om af te tree. 17 Julie – Napoleontiese Oorloë: Napoleon gee by Rochefort, Frankryk, aan Britse magte oor. Genève word weer 'n Switserse stad en die hoofstad van die nuwe gelyknamige kanton. Slagtersnek-rebellie - In die Oos-Kaap kom Boere teen die Britte in opstand. Geboortes 24 Februarie – Henry Barkly, goewerneur van verskeie Britse kolonies, waaronder die Kaapkolonie († 1898). 29 Maart – Sir Henry Bartle Frere, 'n Britse goewerneur aan die Kaapkolonie († 1884). 1 April – Otto von Bismarck, eerste minister van Pruise, kanselier van die Noord-Duitse Verbond en die eerste rykskanselier van die Duitse Keiserryk ( († 1898). 19 Junie – Cornelius Krieghoff, Nederlands-gebore Kanadese skilder († 1872). 7 Julie – Théodore Hersart de la Villemarqué, Bretonse skrywer († 1895). 31 Oktober – Andrew Jackson Downing, Amerikaanse landskapsontwerper, tuinboukundige en skrywer († 1852). 2 November – George Boole, Wiskundige en filosoof († 1864). 10 Desember – Ada Lovelace, Britse wiskundige en skryfster († 1852) Sterftes 15 Januarie – Emma Hamilton, Lord Nelson se minnares (* 1765). 24 Februarie – Robert Fulton, 'n Amerikaanse skilder, ingenieur en uitvinder (* 1765). 29 Desember – Saartjie Baartman, Khoikhoi-vrou wat in Europa as die Hottentot-Venus tentoongestel is (* 1789) 19de eeu 1815
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Die", "eerste", "moderne", "kaasfabriek", "word", "in", "Switserland", "geopen", ".", "Februarie", "–", "Die", "ondertekening", "van", "die", "Vrede", "van", "Gent", "beëindig", "die", "Anglo-Amerikaanse", "Oorlog", "van", "Maart", "–", "Napoleon", "keer", "terug", "uit", "Elba", ".", "Begin", "van", "die", "Honderd", "Dae-oorlog", ".", "April", "–", "Die", "vulkaan", "Tambora", "bars", "uit", "en", "minstens000", "mense", "sterf", ".", "Mei", "–", "Die", "HMS", "Arniston", "strand", "by", "Waenhuiskrans", "enpersone", "sterf", ".", "Junie", "–", "Napoleon", "word", "verslaan", "by", "Waterloo", ".", "Junie", "–", "Napoleon", "word", "weer", "gedwing", "om", "af", "te", "tree", ".", "Julie", "–", "Napoleontiese", "Oorloë", ":", "Napoleon", "gee", "by", "Rochefort", ",", "Frankryk", ",", "aan", "Britse", "magte", "oor", ".", "Genève", "word", "weer", "'n", "Switserse", "stad", "en", "die", "hoofstad", "van", "die", "nuwe", "gelyknamige", "kanton", ".", "Slagtersnek-rebellie", "-", "In", "die", "Oos-Kaap", "kom", "Boere", "teen", "die", "Britte", "in", "opstand", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Henry", "Barkly", ",", "goewerneur", "van", "verskeie", "Britse", "kolonies", ",", "waaronder", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Maart", "–", "Sir", "Henry", "Bartle", "Frere", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "aan", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "April", "–", "Otto", "von", "Bismarck", ",", "eerste", "minister", "van", "Pruise", ",", "kanselier", "van", "die", "Noord-Duitse", "Verbond", "en", "die", "eerste", "rykskanselier", "van", "die", "Duitse", "Keiserryk", "(", "(", "†", "1898", ")", ".", "Junie", "–", "Cornelius", "Krieghoff", ",", "Nederlands-gebore", "Kanadese", "skilder", "(", "†", "Julie", "–", "Théodore", "Hersart", "de", "la", "Villemarqué", ",", "Bretonse", "skrywer", "(", "†", "Oktober", "–", "Andrew", "Jackson", "Downing", ",", "Amerikaanse", "landskapsontwerper", ",", "tuinboukundige", "en", "skrywer", "(", "†", "November", "–", "George", "Boole", ",", "Wiskundige", "en", "filosoof", "(", "†", "Desember", "–", "Ada", "Lovelace", ",", "Britse", "wiskundige", "en", "skryfster", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Emma", "Hamilton", ",", "Lord", "Nelson", "se", "minnares", "(", "*", "Februarie", "–", "Robert", "Fulton", ",", "'n", "Amerikaanse", "skilder", ",", "ingenieur", "en", "uitvinder", "(", "*", "Desember", "–", "Saartjie", "Baartman", ",", "Khoikhoi-vrou", "wat", "in", "Europa", "as", "die", "Hottentot-Venus", "tentoongestel", "is", "(", "*", "19de", "eeu", "1815" ]
651
https://af.wikipedia.org/wiki/1816
1816
Die jaar 1816 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 16de jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Die jaar staan ook bekend as die Jaar sonder somer. 8 Maart – Pous Pius VII stel 31 nuwe kardinale aan waaronder Annibale Sermattei della Genga, titulêr aartsbiskop van Tirus, (later Pous Leo XII) en Francesco Saverio Castiglioni, biskop van Montalto, (later Pous Pius VIII). 8 Maart – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word aartsbiskop van Senigallia. 9 Maart – Die Slagtersnek rebelle word gehang. 13 April – Die Eclipse, die eerste posskip uit Londen, arriveer in Tafelbaai ná ’n vaart van 114 dae. 3 Junie – Pous Pius VII veroordeel die werke van Germanos Adam. 9 Julie – Argentinië verklaar sy onafhanklikheid van Spanje. 23 September – Pous Pius VII stel vier nuwe kardinale aan, waaronder Francisco Antonio Cebrián y Valdá, patriarg van Wes Indië. 11 Desember – Indiana word die 19de deelstaat van die Verenigde State. Geboortes 21 April – Charlotte Brontë, Engelse skrywer en outeur van Jane Eyre († 1855). 11 September – Carl Zeiss, 'n Duitse industrialis en optikus († 1888). 13 Desember – Werner von Siemens, Duitse ingenieur, uitvinder en industrialis († 1892). Sterftes Thomas Girten – Waterverfskilder Verwysings 19de eeu 1816
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "jaar", "staan", "ook", "bekend", "as", "die", "Jaar", "sonder", "somer", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stelnuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Tirus", ",", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "en", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", ",", "biskop", "van", "Montalto", ",", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", ".", "Maart", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "aartsbiskop", "van", "Senigallia", ".", "Maart", "–", "Die", "Slagtersnek", "rebelle", "word", "gehang", ".", "April", "–", "Die", "Eclipse", ",", "die", "eerste", "posskip", "uit", "Londen", ",", "arriveer", "in", "Tafelbaai", "ná", "’n", "vaart", "vandae", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "veroordeel", "die", "werke", "van", "Germanos", "Adam", ".", "Julie", "–", "Argentinië", "verklaar", "sy", "onafhanklikheid", "van", "Spanje", ".", "September", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "vier", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Francisco", "Antonio", "Cebrián", "y", "Valdá", ",", "patriarg", "van", "Wes", "Indië", ".", "Desember", "–", "Indiana", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Geboortes", "April", "–", "Charlotte", "Brontë", ",", "Engelse", "skrywer", "en", "outeur", "van", "Jane", "Eyre", "(", "†", "September", "–", "Carl", "Zeiss", ",", "'n", "Duitse", "industrialis", "en", "optikus", "(", "†", "Desember", "–", "Werner", "von", "Siemens", ",", "Duitse", "ingenieur", ",", "uitvinder", "en", "industrialis", "(", "†", "Sterftes", "Thomas", "Girten", "–", "Waterverfskilder", "Verwysings", "19de", "eeu", "1816" ]
652
https://af.wikipedia.org/wiki/1817
1817
Die jaar 1817 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 17de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die element Litium word ontdek deur Johann Arfvedson. 22 April – Onder leiding van die profeet-stamhoof Makana val die Xhosas Grahamstad aan. 28 Julie – Pous Pius VII stel drie nuwe kardinale aan, waaronder Alexandre-Angélique de Talleyrand-Périgord, voormalige aartsbiskop van Reims, Frankryk. 1 Oktober – Pous Pius VII stel Agostino Rivarola, prefek van die Apostoliese Paleis aan as kardinaal. 10 Desember – Mississippi word die 20ste deelstaat van die Verenigde State. Geboortes 8 Januarie – Sir Theophilus Shepstone, Suid-Afrikaanse staatsman († 1893). 14 Februarie – Frederick Douglass, Amerikaanse sosiale hervormer, slawernyafskaffingsaktivis, redenaar, skrywer en staatsman († 1895). 19 Februarie – Willem III van Nederland, koning van Nederland en groothertog van Luxemburg († 1890). 8 Julie – Jan Bantjes, 'n Voortrekker († 1887). 7 September – Louise van Hesse-Kassel, Koningin van Denemarke († 1898). 30 November – Theodor Mommsen, Duitse politikus, skrywer en ontvanger van die Nobelprys vir Letterkunde, 1902 († 1903). Sterftes 18 Julie – Jane Austen, Engelse skrywer (* 1775). 19de eeu 1817
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "element", "Litium", "word", "ontdek", "deur", "Johann", "Arfvedson", ".", "April", "–", "Onder", "leiding", "van", "die", "profeet-stamhoof", "Makana", "val", "die", "Xhosas", "Grahamstad", "aan", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "drie", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Alexandre-Angélique", "de", "Talleyrand-Périgord", ",", "voormalige", "aartsbiskop", "van", "Reims", ",", "Frankryk", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Agostino", "Rivarola", ",", "prefek", "van", "die", "Apostoliese", "Paleis", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Mississippi", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Sir", "Theophilus", "Shepstone", ",", "Suid-Afrikaanse", "staatsman", "(", "†", "Februarie", "–", "Frederick", "Douglass", ",", "Amerikaanse", "sosiale", "hervormer", ",", "slawernyafskaffingsaktivis", ",", "redenaar", ",", "skrywer", "en", "staatsman", "(", "†", "Februarie", "–", "Willem", "III", "van", "Nederland", ",", "koning", "van", "Nederland", "en", "groothertog", "van", "Luxemburg", "(", "†", "Julie", "–", "Jan", "Bantjes", ",", "'n", "Voortrekker", "(", "†", "September", "–", "Louise", "van", "Hesse-Kassel", ",", "Koningin", "van", "Denemarke", "(", "†", "November", "–", "Theodor", "Mommsen", ",", "Duitse", "politikus", ",", "skrywer", "en", "ontvanger", "van", "die", "Nobelprys", "vir", "Letterkunde", ",", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Jane", "Austen", ",", "Engelse", "skrywer", "(", "*", "19de", "eeu", "1817" ]
653
https://af.wikipedia.org/wiki/1818
1818
Die jaar 1818 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 18de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Stigting van Beaufort-Wes (Wes-Kaap) Volgens 'n sensus beloop Kaapstad se bevolking in hierdie jaar 19 900 siele, waarvan 7 400 wit is, 573 Khoikhoi, 19 033 vrye swart mense is, en 8 272 slawe. Die konstruksie van paaie oor die Splügen- en St. Bernardino-passe in Switserland begin. 6 April – Pous Pius VII stel Johann Casimir von Häffelin, titulêr biskop van Chersoneso aan as kardinaal. 3 Desember – Illinois word die 21ste deelstaat van die Verenigde State. 18 Desember – Giovanni Maria Mastai-Ferretti (later Pous Pius IX) word georden as subdiaken. Geboortes (onbekend) – Kreli, Xhosaopperhoof en seun van Hintsa († 1893). 10 Januarie – Prof. Dirk Postma, Suid-Afrikaanse teoloog († 1890). 2 Februarie – Jan Lambrecht Domien Sleeckx, Vlaamse skrywer († 1901). 11 Maart – Marius Petipa, Russiese en Franse balletdanser, pedagoog en choreograaf († 1910). 8 April – Christiaan IX, koning van Denemarke († 1906). 29 April – Aleksander II van Rusland, tsaar van Rusland († 1881). 5 Mei – Karl Marx, Duitse filosoof († 1883). 16 Mei – Willem Cornelis Janse van Rensburg, 2de President van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1865). 17 Junie – Charles Gounod, Franse komponis († 1893). 1 Julie – Ignaz Semmelweis, Hongaarse arts († 1865). 30 Julie – Emily Brontë, Engelse skrywer en outeur van die roman Wuthering Heights († 1848). 10 November – Peter Frans van Kerckhoven, Vlaamse skrywer en een van die leiers van die vroeë Vlaamse Taalbeweging († 1857). 24 Desember – James Prescott Joule, Engelse fisikus († 1889). Sterftes 7 Januarie – Karl Heinrich Bergius, Suid-Afrikaanse apteker en natuurkenner van Duitse herkoms (* ~1790). 10 Mei – Paul Revere, Amerikaanse patriot (* 1735). 19de eeu 1818
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Stigting", "van", "Beaufort-Wes", "(", "Wes-Kaap", ")", "Volgens", "'n", "sensus", "beloop", "Kaapstad", "se", "bevolking", "in", "hierdie", "jaar900", "siele", ",", "waarvan400", "wit", "is", ",", "Khoikhoi,", "033", "vrye", "swart", "mense", "is", ",", "en272", "slawe", ".", "Die", "konstruksie", "van", "paaie", "oor", "die", "Splügen-", "en", "St", ".", "Bernardino-passe", "in", "Switserland", "begin", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Johann", "Casimir", "von", "Häffelin", ",", "titulêr", "biskop", "van", "Chersoneso", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Illinois", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Desember", "–", "Giovanni", "Maria", "Mastai-Ferretti", "(", "later", "Pous", "Pius", "IX", ")", "word", "georden", "as", "subdiaken", ".", "Geboortes", "(", "onbekend", ")", "–", "Kreli", ",", "Xhosaopperhoof", "en", "seun", "van", "Hintsa", "(", "†", "Januarie", "–", "Prof", ".", "Dirk", "Postma", ",", "Suid-Afrikaanse", "teoloog", "(", "†", "Februarie", "–", "Jan", "Lambrecht", "Domien", "Sleeckx", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "Maart", "–", "Marius", "Petipa", ",", "Russiese", "en", "Franse", "balletdanser", ",", "pedagoog", "en", "choreograaf", "(", "†", "April", "–", "Christiaan", "IX", ",", "koning", "van", "Denemarke", "(", "†", "April", "–", "Aleksander", "II", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "†", "Mei", "–", "Karl", "Marx", ",", "Duitse", "filosoof", "(", "†", "Mei", "–", "Willem", "Cornelis", "Janse", "van", "Rensburg,e", "President", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "Junie", "–", "Charles", "Gounod", ",", "Franse", "komponis", "(", "†", "Julie", "–", "Ignaz", "Semmelweis", ",", "Hongaarse", "arts", "(", "†", "Julie", "–", "Emily", "Brontë", ",", "Engelse", "skrywer", "en", "outeur", "van", "die", "roman", "Wuthering", "Heights", "(", "†", "November", "–", "Peter", "Frans", "van", "Kerckhoven", ",", "Vlaamse", "skrywer", "en", "een", "van", "die", "leiers", "van", "die", "vroeë", "Vlaamse", "Taalbeweging", "(", "†", "Desember", "–", "James", "Prescott", "Joule", ",", "Engelse", "fisikus", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Karl", "Heinrich", "Bergius", ",", "Suid-Afrikaanse", "apteker", "en", "natuurkenner", "van", "Duitse", "herkoms", "(", "*", "Mei", "–", "Paul", "Revere", ",", "Amerikaanse", "patriot", "(", "*", "19de", "eeu", "1818" ]
654
https://af.wikipedia.org/wiki/1819
1819
Die jaar 1819 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 19de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die einde van die oorlog van 1817 – 1819 lei tot die eerste golf Britse immigrante van 'n merkbare hoeveelheid. JMW Turner besoek hy vir die eerste keer Venesië waar hy van sy mees oorspronklike waterverfskilderye saamstel. 6 Februarie – Sir Thomas Stamford Raffles stig Singapoer, ’n nuwe handelspos vir die Britse Oos-Indiese Kompanjie. 10 April – Giovanni Maria Mastai-Ferretti (later Pous Pius IX) word priester. 22 April – Die Slag van Grahamstad vind plaas. 4 Junie – Pous Pius VII stel Rudolf Johannes Joseph Rainier von Habsburg-Lotharingen, aartshertog van Oostenryk, verkose aartsbiskop van Olomouc, Moravië aan as kardinaal. 27 September – Pous Pius VII stel Carlos da Cunha e Menezes, patriarg van Lissabon, Portugal en Cesare Guerrieri Gonzaga, tesourier generaal van die Apostoliese Kamer aan as kardinale. 14 Desember – Alabama word die 22ste deelstaat van die Verenigde State. Geboortes 8 Februarie – John Ruskin, Engelse kunskritikus en skrywer († 1900). 5 Mei – Stanisław Moniuszko, Poolse komponis († 1872) 24 Mei – Koningin Victoria van die Verenigde Koninkryk († 1901). 5 Junie – John Couch Adams, Britse wiskundige en sterrekundige († 1892) 10 Junie – Gustave Coubet, Franse skilder († 1877) 26 Junie – Abner Doubleday, bofbalpionier. 10 Julie – Pieter Bleeker, 'n Nederlandse dokter, igtioloog en herpetoloog († 1878). 1 Augustus – Herman Melville, Amerikaanse romanskrywer en veral bekend is vir sy meesterstuk: Moby Dick († 1891). 26 Augustus – Prins Albert van Sakse-Koburg en( Gotha, later SKH die Prinsgemaal, was die eggenoot van koningin Victoria († 1861). 13 September – Clara Schumann, Duitse pianis, komponis en klavierpedagoog en eggenote van Robert Schumann († 1896). 17 September – M.W. Pretorius, President van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1901). 18 September – Léon Foucault, Franse fisikus († 1868). 22 November – George Eliot (pennaam van Mary Anne Evans), Engelse skrywer, joernalis en vertaler († 1880). 30 Desember – Theodor Fontane, Duitse skrywer en joernalis († 1898). Sterftes 25 Augustus – James Watt, Skotse uitvinder en meganiese ingenieur (* 1736) 19de eeu 1819
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "einde", "van", "die", "oorlog", "van–lei", "tot", "die", "eerste", "golf", "Britse", "immigrante", "van", "'n", "merkbare", "hoeveelheid", ".", "JMW", "Turner", "besoek", "hy", "vir", "die", "eerste", "keer", "Venesië", "waar", "hy", "van", "sy", "mees", "oorspronklike", "waterverfskilderye", "saamstel", ".", "Februarie", "–", "Sir", "Thomas", "Stamford", "Raffles", "stig", "Singapoer", ",", "’n", "nuwe", "handelspos", "vir", "die", "Britse", "Oos-Indiese", "Kompanjie", ".", "April", "–", "Giovanni", "Maria", "Mastai-Ferretti", "(", "later", "Pous", "Pius", "IX", ")", "word", "priester", ".", "April", "–", "Die", "Slag", "van", "Grahamstad", "vind", "plaas", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Rudolf", "Johannes", "Joseph", "Rainier", "von", "Habsburg-Lotharingen", ",", "aartshertog", "van", "Oostenryk", ",", "verkose", "aartsbiskop", "van", "Olomouc", ",", "Moravië", "aan", "as", "kardinaal", ".", "September", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Carlos", "da", "Cunha", "e", "Menezes", ",", "patriarg", "van", "Lissabon", ",", "Portugal", "en", "Cesare", "Guerrieri", "Gonzaga", ",", "tesourier", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "aan", "as", "kardinale", ".", "Desember", "–", "Alabama", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "John", "Ruskin", ",", "Engelse", "kunskritikus", "en", "skrywer", "(", "†", "Mei", "–", "Stanisław", "Moniuszko", ",", "Poolse", "komponis", "(", "†", "Mei", "–", "Koningin", "Victoria", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "(", "†", "Junie", "–", "John", "Couch", "Adams", ",", "Britse", "wiskundige", "en", "sterrekundige", "(", "†", "Junie", "–", "Gustave", "Coubet", ",", "Franse", "skilder", "(", "†", "Junie", "–", "Abner", "Doubleday", ",", "bofbalpionier", ".", "Julie", "–", "Pieter", "Bleeker", ",", "'n", "Nederlandse", "dokter", ",", "igtioloog", "en", "herpetoloog", "(", "†", "Augustus", "–", "Herman", "Melville", ",", "Amerikaanse", "romanskrywer", "en", "veral", "bekend", "is", "vir", "sy", "meesterstuk", ":", "Moby", "Dick", "(", "†", "Augustus", "–", "Prins", "Albert", "van", "Sakse-Koburg", "en", "(", "Gotha", ",", "later", "SKH", "die", "Prinsgemaal", ",", "was", "die", "eggenoot", "van", "koningin", "Victoria", "(", "†", "September", "–", "Clara", "Schumann", ",", "Duitse", "pianis", ",", "komponis", "en", "klavierpedagoog", "en", "eggenote", "van", "Robert", "Schumann", "(", "†", "September", "–", "M.W", ".", "Pretorius", ",", "President", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "September", "–", "Léon", "Foucault", ",", "Franse", "fisikus", "(", "†", "November", "–", "George", "Eliot", "(", "pennaam", "van", "Mary", "Anne", "Evans", ")", ",", "Engelse", "skrywer", ",", "joernalis", "en", "vertaler", "(", "†", "Desember", "–", "Theodor", "Fontane", ",", "Duitse", "skrywer", "en", "joernalis", "(", "†", "Sterftes", "Augustus", "–", "James", "Watt", ",", "Skotse", "uitvinder", "en", "meganiese", "ingenieur", "(", "*", "19de", "eeu", "1819" ]
655
https://af.wikipedia.org/wiki/1820
1820
Die jaar 1820 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 20ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Aankoms van die Britse 1820-Setlaars in die Oos-Kaap. Stigting van die dorp Worcester in die Wes-Kaap. Heinrich Wilhelm Olbers skryf sy dokument Olbers se Paradoks. Die konstruksie van ´n pad oor die St. Gotthardpas in Switserland begin. 1 Januarie – Staatsgreep in Spanje; die land word in 'n konstitusionele monargie omgeskep. 27 Januarie – Seevaarders sien Antarktika vir die eerste keer. 15 Maart – Maine word die 23ste deelstaat van die Verenigde State. 12 Mei – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word vikaris generaal van Rome. 23 Augustus – Die South African Bible Society, voorloper van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika word onder die leierskap van Rufane Donkin gestig. Geboortes 17 Januarie – Anne Brontë, Engelse skryfster († 1849). 15 Februarie – Susan B. Anthony, was 'n Amerikaanse vroueregte-aktivis († 1906). 27 April – Herbert Spencer, Engelse filosoof († 1903). 12 Mei – Florence Nightingale, bekend as die Dame met die lamp († 1910). 27 November – John Thomas Baines, was 'n Engelse kunstenaar en ontdekkingsreisiger van die Britse kolonies van Suider-Afrika en Australië († 1875). 28 November – Friedrich Engels, Duitse industrialis en sosiale wetenskaplike († 1895). Sterftes 29 Januarie – George III van die Verenigde Koninkryk (* 1738). 12 Maart – Sir Alexander Mackenzie, Skotse pelshandelaar en ontdekkingsreisiger (* 1764). 6 Augustus – Anton Wranitzky, Tsjeggiese komponis (* 1761). 9 Augustus – Anders Sparrman, Sweedse natuurkundige en reisiger aan die Kaap (* 1748). Onbekend – Cornelius Kok I, 'n leier (kaptein) van die Griekwas in Suid-Afrika (* 1746). 19de eeu 1820
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Aankoms", "van", "die", "BritseSetlaars", "in", "die", "Oos-Kaap", ".", "Stigting", "van", "die", "dorp", "Worcester", "in", "die", "Wes-Kaap", ".", "Heinrich", "Wilhelm", "Olbers", "skryf", "sy", "dokument", "Olbers", "se", "Paradoks", ".", "Die", "konstruksie", "van", "´n", "pad", "oor", "die", "St", ".", "Gotthardpas", "in", "Switserland", "begin", ".", "Januarie", "–", "Staatsgreep", "in", "Spanje", ";", "die", "land", "word", "in", "'n", "konstitusionele", "monargie", "omgeskep", ".", "Januarie", "–", "Seevaarders", "sien", "Antarktika", "vir", "die", "eerste", "keer", ".", "Maart", "–", "Maine", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Mei", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "vikaris", "generaal", "van", "Rome", ".", "Augustus", "–", "Die", "South", "African", "Bible", "Society", ",", "voorloper", "van", "die", "Bybelgenootskap", "van", "Suid-Afrika", "word", "onder", "die", "leierskap", "van", "Rufane", "Donkin", "gestig", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Anne", "Brontë", ",", "Engelse", "skryfster", "(", "†", "Februarie", "–", "Susan", "B", ".", "Anthony", ",", "was", "'n", "Amerikaanse", "vroueregte-aktivis", "(", "†", "April", "–", "Herbert", "Spencer", ",", "Engelse", "filosoof", "(", "†", "Mei", "–", "Florence", "Nightingale", ",", "bekend", "as", "die", "Dame", "met", "die", "lamp", "(", "†", "November", "–", "John", "Thomas", "Baines", ",", "was", "'n", "Engelse", "kunstenaar", "en", "ontdekkingsreisiger", "van", "die", "Britse", "kolonies", "van", "Suider-Afrika", "en", "Australië", "(", "†", "November", "–", "Friedrich", "Engels", ",", "Duitse", "industrialis", "en", "sosiale", "wetenskaplike", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "George", "III", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "(", "*", "Maart", "–", "Sir", "Alexander", "Mackenzie", ",", "Skotse", "pelshandelaar", "en", "ontdekkingsreisiger", "(", "*", "Augustus", "–", "Anton", "Wranitzky", ",", "Tsjeggiese", "komponis", "(", "*", "Augustus", "–", "Anders", "Sparrman", ",", "Sweedse", "natuurkundige", "en", "reisiger", "aan", "die", "Kaap", "(", "*", "Onbekend", "–", "Cornelius", "Kok", "I", ",", "'n", "leier", "(", "kaptein", ")", "van", "die", "Griekwas", "in", "Suid-Afrika", "(", "*", "19de", "eeu", "1820" ]
656
https://af.wikipedia.org/wiki/1821
1821
Die jaar 1821 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 21ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 10 Februarie – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word aartspriester van die basiliek S. Maria Maggiore. 24 Junie – Simon Bolivar verslaan die Spanjaarde tydens die Slag van Carabobo. 10 Augustus – Missouri word die 24ste deelstaat van die Verenigde State. 27 September – Meksiko bereik sy onafhanklikheid van Spanje, waarmee die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog eindig. Geboortes 22 Februarie – Jan van Beers, Vlaamse digter († 1888). 11 November – Fjodor Dostojefski, Russiese skrywer († 1881). Sterftes 23 Februarie – John Keats, 'n Engelse romantiese digter (* 1795). 5 Mei – Napoléon Bonaparte, generaal en regeerder van Frankryk (* 1769). 24 Augustus – John William Polidori, Engelse romantiese skrywer (* 1795). 19de eeu 1821
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "aartspriester", "van", "die", "basiliek", "S", ".", "Maria", "Maggiore", ".", "Junie", "–", "Simon", "Bolivar", "verslaan", "die", "Spanjaarde", "tydens", "die", "Slag", "van", "Carabobo", ".", "Augustus", "–", "Missouri", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "September", "–", "Meksiko", "bereik", "sy", "onafhanklikheid", "van", "Spanje", ",", "waarmee", "die", "Meksikaanse", "Onafhanklikheidsoorlog", "eindig", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Jan", "van", "Beers", ",", "Vlaamse", "digter", "(", "†", "November", "–", "Fjodor", "Dostojefski", ",", "Russiese", "skrywer", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "John", "Keats", ",", "'n", "Engelse", "romantiese", "digter", "(", "*", "Mei", "–", "Napoléon", "Bonaparte", ",", "generaal", "en", "regeerder", "van", "Frankryk", "(", "*", "Augustus", "–", "John", "William", "Polidori", ",", "Engelse", "romantiese", "skrywer", "(", "*", "19de", "eeu", "1821" ]
657
https://af.wikipedia.org/wiki/15de%20eeu
15de eeu
Die 15de eeu het in die jaar 1401 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1500 ten einde geloop. Bartolomeus Dias het die Kaap die Goeie Hoop in 1488 ontdek. Later het Vasco da Gama in 1497 langs die hele kus van Suider-Afrika gevaar terwyl hy onderweg na Indië was. In Europa sluit die 15de eeu dele van die Laat Middeleeue, die Vroeë Renaissance en die vroeë moderne tydperk in. Baie tegnologiese, sosiale en kulturele ontwikkelings van die 15de eeu kan in retrospek gesien word as die inleiding van die "Europese wonderwerk" van die volgende eeue. Die argitektoniese perspektief, en die moderne velde wat vandag bekend staan ​​as bankwese en rekeningkunde het in Italië begin. Die Honderdjarige Oorlog het geëindig met 'n beslissende Franse oorwinning oor die Engelse in die Slag van Castillon. Finansiële probleme in Engeland ná die konflik het gelei tot die Oorloë van die Rose, 'n reeks dinastiese oorloë om die troon van Engeland. Die konflikte het geëindig met die nederlaag van Richard III deur Henry VII in die Slag van Bosworth Field, wat die Tudor-dinastie in die latere deel van die eeu tot stand gebring het. Konstantinopel, bekend as die hoofstad van die wêreld en die hoofstad van die Bisantynse Ryk, vandag se Turkye, het onder die opkomende Moslem Ottomaanse Turke geval. Dit het die einde van die geweldig invloedryke Bisantynse Ryk en, vir sommige historici, die einde van die Middeleeue beteken. 'n Migrasie van Griekse geleerdes en tekste na Italië volg hierop, terwyl Johannes Gutenberg die drukpers begin het. Hierdie twee gebeurtenisse het sleutelrolle in die ontwikkeling van die Renaissance gespeel. Die Romeinse Pousdom was vir dekades in twee dele in Europa verdeel, die sogenaamde Westerse Skeuring, tot met die Konsilie van Konstanz. Die verdeeldheid in die Katolieke Kerk en die onrus geassosieer met die Hussiete-beweging sou faktore word in die opkoms van die Protestantse Hervorming in die volgende eeu. Islamitiese Spanje het ontbind geraak deur die Christelike Reconquista, gevolg deur die gedwonge bekerings en die Moslemrebellie, wat oor die sewe eeue van Islamitiese heerskappy geëindig het en Suid-Spanje aan Christelike heersers terugbesorg het. Die soeke na die rykdom en voorspoed van Indië se Bengaalse Sultanaat het gelei tot die kolonisasie van die Amerikas deur Christopher Columbus in 1492 en die Portugese reise deur Vasco da Gama, wat Europa met die Indiese subkontinent verbind het, wat die tydperk van Iberiese ryke ingelui het. In Asië het die Timurid-ryk ineengestort, en die Afghaanse Pashtun Lodi-dinastie is onder die Delhi-sultanaat gestig. Onder die bewind van die Yongle-keiser, wat die Verbode Stad gebou het en Zheng He beveel het om die wêreld oorsee te verken, het die Ming-dinastie se gebied sy hoogtepunt bereik. In Afrika het die verspreiding van Islam gelei tot die vernietiging van die Christelike koninkryke van Nubië. Teen die einde van die Eeu het net Alodia oorgebly, wat in 1504 sou ineenstort. Die voorheen uitgestrekte Maliryk het op die randjie van ineenstorting gewankel, onder druk van die opkomende Songhairyk. In die Amerikas het beide die Inkaryk en die Asteekse Ryk die hoogtepunt van hul invloed bereik, maar die Europese kolonisasie van die Amerikas het die verloop van die moderne geskiedenis verander. Bronne Langer, William. An Encyclopedia of World History (5th ed. 1973); highly detailed outline of events online free 2de millennium Eeue
[ "Diee", "eeu", "het", "in", "die", "jaar'n", "aanvang", "geneem", "en", "teen", "die", "einde", "van", "die", "jaarten", "einde", "geloop", ".", "Bartolomeus", "Dias", "het", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "inontdek", ".", "Later", "het", "Vasco", "da", "Gama", "inlangs", "die", "hele", "kus", "van", "Suider-Afrika", "gevaar", "terwyl", "hy", "onderweg", "na", "Indië", "was", ".", "In", "Europa", "sluit", "diee", "eeu", "dele", "van", "die", "Laat", "Middeleeue", ",", "die", "Vroeë", "Renaissance", "en", "die", "vroeë", "moderne", "tydperk", "in", ".", "Baie", "tegnologiese", ",", "sosiale", "en", "kulturele", "ontwikkelings", "van", "diee", "eeu", "kan", "in", "retrospek", "gesien", "word", "as", "die", "inleiding", "van", "die", "\"", "Europese", "wonderwerk", "\"", "van", "die", "volgende", "eeue", ".", "Die", "argitektoniese", "perspektief", ",", "en", "die", "moderne", "velde", "wat", "vandag", "bekend", "staan", "​​as", "bankwese", "en", "rekeningkunde", "het", "in", "Italië", "begin", ".", "Die", "Honderdjarige", "Oorlog", "het", "geëindig", "met", "'n", "beslissende", "Franse", "oorwinning", "oor", "die", "Engelse", "in", "die", "Slag", "van", "Castillon", ".", "Finansiële", "probleme", "in", "Engeland", "ná", "die", "konflik", "het", "gelei", "tot", "die", "Oorloë", "van", "die", "Rose", ",", "'n", "reeks", "dinastiese", "oorloë", "om", "die", "troon", "van", "Engeland", ".", "Die", "konflikte", "het", "geëindig", "met", "die", "nederlaag", "van", "Richard", "III", "deur", "Henry", "VII", "in", "die", "Slag", "van", "Bosworth", "Field", ",", "wat", "die", "Tudor-dinastie", "in", "die", "latere", "deel", "van", "die", "eeu", "tot", "stand", "gebring", "het", ".", "Konstantinopel", ",", "bekend", "as", "die", "hoofstad", "van", "die", "wêreld", "en", "die", "hoofstad", "van", "die", "Bisantynse", "Ryk", ",", "vandag", "se", "Turkye", ",", "het", "onder", "die", "opkomende", "Moslem", "Ottomaanse", "Turke", "geval", ".", "Dit", "het", "die", "einde", "van", "die", "geweldig", "invloedryke", "Bisantynse", "Ryk", "en", ",", "vir", "sommige", "historici", ",", "die", "einde", "van", "die", "Middeleeue", "beteken", ".", "'n", "Migrasie", "van", "Griekse", "geleerdes", "en", "tekste", "na", "Italië", "volg", "hierop", ",", "terwyl", "Johannes", "Gutenberg", "die", "drukpers", "begin", "het", ".", "Hierdie", "twee", "gebeurtenisse", "het", "sleutelrolle", "in", "die", "ontwikkeling", "van", "die", "Renaissance", "gespeel", ".", "Die", "Romeinse", "Pousdom", "was", "vir", "dekades", "in", "twee", "dele", "in", "Europa", "verdeel", ",", "die", "sogenaamde", "Westerse", "Skeuring", ",", "tot", "met", "die", "Konsilie", "van", "Konstanz", ".", "Die", "verdeeldheid", "in", "die", "Katolieke", "Kerk", "en", "die", "onrus", "geassosieer", "met", "die", "Hussiete-beweging", "sou", "faktore", "word", "in", "die", "opkoms", "van", "die", "Protestantse", "Hervorming", "in", "die", "volgende", "eeu", ".", "Islamitiese", "Spanje", "het", "ontbind", "geraak", "deur", "die", "Christelike", "Reconquista", ",", "gevolg", "deur", "die", "gedwonge", "bekerings", "en", "die", "Moslemrebellie", ",", "wat", "oor", "die", "sewe", "eeue", "van", "Islamitiese", "heerskappy", "geëindig", "het", "en", "Suid-Spanje", "aan", "Christelike", "heersers", "terugbesorg", "het", ".", "Die", "soeke", "na", "die", "rykdom", "en", "voorspoed", "van", "Indië", "se", "Bengaalse", "Sultanaat", "het", "gelei", "tot", "die", "kolonisasie", "van", "die", "Amerikas", "deur", "Christopher", "Columbus", "inen", "die", "Portugese", "reise", "deur", "Vasco", "da", "Gama", ",", "wat", "Europa", "met", "die", "Indiese", "subkontinent", "verbind", "het", ",", "wat", "die", "tydperk", "van", "Iberiese", "ryke", "ingelui", "het", ".", "In", "Asië", "het", "die", "Timurid-ryk", "ineengestort", ",", "en", "die", "Afghaanse", "Pashtun", "Lodi-dinastie", "is", "onder", "die", "Delhi-sultanaat", "gestig", ".", "Onder", "die", "bewind", "van", "die", "Yongle-keiser", ",", "wat", "die", "Verbode", "Stad", "gebou", "het", "en", "Zheng", "He", "beveel", "het", "om", "die", "wêreld", "oorsee", "te", "verken", ",", "het", "die", "Ming-dinastie", "se", "gebied", "sy", "hoogtepunt", "bereik", ".", "In", "Afrika", "het", "die", "verspreiding", "van", "Islam", "gelei", "tot", "die", "vernietiging", "van", "die", "Christelike", "koninkryke", "van", "Nubië", ".", "Teen", "die", "einde", "van", "die", "Eeu", "het", "net", "Alodia", "oorgebly", ",", "wat", "insou", "ineenstort", ".", "Die", "voorheen", "uitgestrekte", "Maliryk", "het", "op", "die", "randjie", "van", "ineenstorting", "gewankel", ",", "onder", "druk", "van", "die", "opkomende", "Songhairyk", ".", "In", "die", "Amerikas", "het", "beide", "die", "Inkaryk", "en", "die", "Asteekse", "Ryk", "die", "hoogtepunt", "van", "hul", "invloed", "bereik", ",", "maar", "die", "Europese", "kolonisasie", "van", "die", "Amerikas", "het", "die", "verloop", "van", "die", "moderne", "geskiedenis", "verander", ".", "Bronne", "Langer", ",", "William", ".", "An", "Encyclopedia", "of", "World", "Historyh", "ed", ".", "highly", "detailed", "outline", "of", "events", "online", "free", "2de", "millennium", "Eeue" ]
658
https://af.wikipedia.org/wiki/7%20November
7 November
7 November is die 311de dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (312de in skrikkeljare). Daar volg nog 54 dae in die res van die jaar. Gebeure 680 – Begin van die sesde ekumeniese raad van Konstantinopel, ook bekend as die Derde Konsilie van Konstantinopel. 1150 – Pous Eugenius III keer terug na Rome. 1511 – Franse biskoppe saam met keiser Maximiliaan kies kardinaal Bernardino Lopez de Carvajal asTeenpous Martinus IV. 1533 – In sy laaste konsistorie stel Pous Clemens VII vier nuwe kardinale aan waaronder Odet de Coligny de Châtillon, wat later ge-ekskommunikeer word omdat hy 'n Calvinis geword het. 1689 – Pous Alexander VIII stel sy 22-jarige neef Pietro Ottoboni aan as kardinaal. 1917 – Bolsjevistiese leier Wladimir Lenin lei 'n staatsgreep teen die Russiese tussentydse regering van Alexander Kerensky en begin daarmee die Oktober-revolusie. 1940 – Die middelste deel van die Tacoma Narrowsbrug in Tacoma, Washington deelstaat, stort ineen tydens 'n windstorm. 1962 – In Suid-Afrika word Nelson Mandela skuldig bevind en tot 5 jaar tronkstraf gevonnis op aanklagtes van "aanhitsing" en verlaat van die land sonder geldige reisdokumente. 1987 – Zine El Abidine Ben Ali sit Habib Bourguiba af om President van Tunisië te word. 1996 – NASA lanseer die Mars Global Surveyor. Geboortes 630 – Constans II, keiser van die Bisantynse Ryk († 668). 1728 – James Cook, Britse ontdekkingsreisiger († 1779). 1867 – Marie Curie, Poolse wetenskaplike en ontvanger van die Nobelprys vir Chemie, 1911 en Fisika, 1903 († 1934). 1879 – Leon Trotsky, Russiese leier († 1940). 1908 – Frank Waring, Suid-Afrikaanse politikus († 2000). 1917 – Albert Camus, Franse skrywer en filosoof († 1960). 1917 – Helen Suzman, Volksraadslid van die Verenigde Party, Progressiewe Party, Progressiewe Reformisteparty, Progressiewe Federale Party en Demokratiese Party († 2009). 1918 – Billy Graham, Amerikaanse evangelis († 2018). 1923 – Morkel van Tonder, Afrikaanse radio-omroeper († 2013). 1926 – Joan Sutherland, Australiese sopraan († 2010). 1934 – Wille Martin, Afrikaanse skryfster († 2016). 1943 – Khalifa Haftar Libiese krygsheer. 1983 – Adam DeVine, Amerikaanse akteur. Sterftes 1869 – Ds. Gottlieb Wilhelm Anthonie van der Lingen, stigter van die Paarlse Gimnasium (* 1804). 1962 – Eleanor Roosevelt, politikus, menseregteaktivis en Eerste Dame van die Verenigde State. (* 1884). 1980 – Steve McQueen, Amerikaanse rolprentakteur en -regisseur (* 1930). 1992 – Alexander Dubček, Slowaakse politikus (* 1921). 2004 – Howard Keel, Amerikaanse akteur, sanger (* 1919). 2016 – Leonard Cohen, Kanadese sanger, liedjieskrywer, musikant, digter en romanskrywer (* 1934). 2016 – Samuel Sitta, Tanzaniese politikus (* 1942). 2017 – Tommie Meyer, rolprentregisseur en -vervaardiger (* 1928). 2021 – Dean Stockwell, Amerikaanse akteur (* 1936). 2021 – Bas van der Vlies, Nederlandse politikus (* 1942). Vakansies, vierings en waarnemingsdae November
[ "7", "November", "is", "diee", "dag", "van", "die", "jaar", "in", "die", "Gregoriaanse", "kalendere", "in", "skrikkeljare", ")", ".", "Daar", "volg", "nogdae", "in", "die", "res", "van", "die", "jaar", ".", "Gebeure", "–", "Begin", "van", "die", "sesde", "ekumeniese", "raad", "van", "Konstantinopel", ",", "ook", "bekend", "as", "die", "Derde", "Konsilie", "van", "Konstantinopel", ".", "–", "Pous", "Eugenius", "III", "keer", "terug", "na", "Rome", ".", "–", "Franse", "biskoppe", "saam", "met", "keiser", "Maximiliaan", "kies", "kardinaal", "Bernardino", "Lopez", "de", "Carvajal", "asTeenpous", "Martinus", "IV", ".", "–", "In", "sy", "laaste", "konsistorie", "stel", "Pous", "Clemens", "VII", "vier", "nuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Odet", "de", "Coligny", "de", "Châtillon", ",", "wat", "later", "ge-ekskommunikeer", "word", "omdat", "hy", "'n", "Calvinis", "geword", "het", ".", "–", "Pous", "Alexander", "VIII", "stel", "syjarige", "neef", "Pietro", "Ottoboni", "aan", "as", "kardinaal", ".", "–", "Bolsjevistiese", "leier", "Wladimir", "Lenin", "lei", "'n", "staatsgreep", "teen", "die", "Russiese", "tussentydse", "regering", "van", "Alexander", "Kerensky", "en", "begin", "daarmee", "die", "Oktober-revolusie", ".", "–", "Die", "middelste", "deel", "van", "die", "Tacoma", "Narrowsbrug", "in", "Tacoma", ",", "Washington", "deelstaat", ",", "stort", "ineen", "tydens", "'n", "windstorm", ".", "–", "In", "Suid-Afrika", "word", "Nelson", "Mandela", "skuldig", "bevind", "en", "totjaar", "tronkstraf", "gevonnis", "op", "aanklagtes", "van", "\"", "aanhitsing", "\"", "en", "verlaat", "van", "die", "land", "sonder", "geldige", "reisdokumente", ".", "–", "Zine", "El", "Abidine", "Ben", "Ali", "sit", "Habib", "Bourguiba", "af", "om", "President", "van", "Tunisië", "te", "word", ".", "–", "NASA", "lanseer", "die", "Mars", "Global", "Surveyor", ".", "Geboortes", "–", "Constans", "II", ",", "keiser", "van", "die", "Bisantynse", "Ryk", "(", "†", "–", "James", "Cook", ",", "Britse", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "–", "Marie", "Curie", ",", "Poolse", "wetenskaplike", "en", "ontvanger", "van", "die", "Nobelprys", "vir", "Chemie,en", "Fisika", ",", "(", "†", "–", "Leon", "Trotsky", ",", "Russiese", "leier", "(", "†", "–", "Frank", "Waring", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "(", "†", "–", "Albert", "Camus", ",", "Franse", "skrywer", "en", "filosoof", "(", "†", "–", "Helen", "Suzman", ",", "Volksraadslid", "van", "die", "Verenigde", "Party", ",", "Progressiewe", "Party", ",", "Progressiewe", "Reformisteparty", ",", "Progressiewe", "Federale", "Party", "en", "Demokratiese", "Party", "(", "†", "–", "Billy", "Graham", ",", "Amerikaanse", "evangelis", "(", "†", "–", "Morkel", "van", "Tonder", ",", "Afrikaanse", "radio-omroeper", "(", "†", "–", "Joan", "Sutherland", ",", "Australiese", "sopraan", "(", "†", "–", "Wille", "Martin", ",", "Afrikaanse", "skryfster", "(", "†", "–", "Khalifa", "Haftar", "Libiese", "krygsheer", ".", "–", "Adam", "DeVine", ",", "Amerikaanse", "akteur", ".", "Sterftes", "–", "Ds", ".", "Gottlieb", "Wilhelm", "Anthonie", "van", "der", "Lingen", ",", "stigter", "van", "die", "Paarlse", "Gimnasium", "(", "*", "–", "Eleanor", "Roosevelt", ",", "politikus", ",", "menseregteaktivis", "en", "Eerste", "Dame", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "(", "*", "–", "Steve", "McQueen", ",", "Amerikaanse", "rolprentakteur", "en", "-regisseur", "(", "*", "–", "Alexander", "Dubček", ",", "Slowaakse", "politikus", "(", "*", "–", "Howard", "Keel", ",", "Amerikaanse", "akteur", ",", "sanger", "(", "*", "–", "Leonard", "Cohen", ",", "Kanadese", "sanger", ",", "liedjieskrywer", ",", "musikant", ",", "digter", "en", "romanskrywer", "(", "*", "–", "Samuel", "Sitta", ",", "Tanzaniese", "politikus", "(", "*", "–", "Tommie", "Meyer", ",", "rolprentregisseur", "en", "-vervaardiger", "(", "*", "–", "Dean", "Stockwell", ",", "Amerikaanse", "akteur", "(", "*", "–", "Bas", "van", "der", "Vlies", ",", "Nederlandse", "politikus", "(", "*", "Vakansies", ",", "vierings", "en", "waarnemingsdae", "November" ]
660
https://af.wikipedia.org/wiki/1802
1802
Die jaar 1802 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 2de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 12 Februarie – Die Helvetiese Republiek lyf Oostenrykse gebiede in en vorm die kanton Fricktal 19 Mei – Die Erelegioen deur Napoleon Bonaparte gestig. 9 Augustus – Pous Pius VII stel Domenico Pignatelli di Belmonte, Theat., aartsbiskop van Palermo aan as kardinaal. 24 Desember – Pous Pius VI word in Rome herbegrawe. JMW Turner, bekende skilder, besoek Parys en Switserland. Geboortes 10 Januarie – Carl von Ghega, Oostenrykse spoorwegingenieur († 1860). 26 Februarie – Victor Hugo, Franse skrywer, digter en dramaturg († 1885). 18 Junie – Hercules Crosse Jarvis, derde burgemeester van Kaapstad († 1889). 24 Julie – Alexandre Dumas, Franse skrywer († 1870). 5 Augustus – Niels Abel, Noorweegse wiskundige († 1829). 25 September – Richard Parkes Bonington, Waterverfskilder († 1828) Sterftes Thomas Girten – Waterverfskilder 8 Augustus – Tjaart van der Walt, Suid-Afrikaanse militaris (* 1748). 19de eeu 1802
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Die", "Helvetiese", "Republiek", "lyf", "Oostenrykse", "gebiede", "in", "en", "vorm", "die", "kanton", "Fricktal", "Mei", "–", "Die", "Erelegioen", "deur", "Napoleon", "Bonaparte", "gestig", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Domenico", "Pignatelli", "di", "Belmonte", ",", "Theat", ".", ",", "aartsbiskop", "van", "Palermo", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "word", "in", "Rome", "herbegrawe", ".", "JMW", "Turner", ",", "bekende", "skilder", ",", "besoek", "Parys", "en", "Switserland", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Carl", "von", "Ghega", ",", "Oostenrykse", "spoorwegingenieur", "(", "†", "Februarie", "–", "Victor", "Hugo", ",", "Franse", "skrywer", ",", "digter", "en", "dramaturg", "(", "†", "Junie", "–", "Hercules", "Crosse", "Jarvis", ",", "derde", "burgemeester", "van", "Kaapstad", "(", "†", "Julie", "–", "Alexandre", "Dumas", ",", "Franse", "skrywer", "(", "†", "Augustus", "–", "Niels", "Abel", ",", "Noorweegse", "wiskundige", "(", "†", "September", "–", "Richard", "Parkes", "Bonington", ",", "Waterverfskilder", "(", "†", "Sterftes", "Thomas", "Girten", "–", "Waterverfskilder", "Augustus", "–", "Tjaart", "van", "der", "Walt", ",", "Suid-Afrikaanse", "militaris", "(", "*", "19de", "eeu", "1802" ]
661
https://af.wikipedia.org/wiki/1803
1803
Die jaar 1803 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 3de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 17 Januarie – Pous Pius VII stel sewe nuwe kardinale aan waaronder Jean-de-Dieu-Raymond de Boisgelin de Cucé, aartsbiskop van Tours, Frankryk. 1 Maart – Ohio word die 17de deelstaat van die Verenigde State. 16 Mei – Pous Pius VII stel Miguel Carlos José de Noronha, kanunnik proto-diaken van die katedraal van Lissabon en Luigi Gazzoli, ouditeur van die Apostoliese Kamer aan as kardinale. 11 Julie – Pous Pius VII stel Antonio Despuig y Dameto, titulêr patriarg van Antiogië en Pierfrancesco Galleffi, kanunnik van die Vatikaanse basiliek aan as kardinale. 20 Desember – Napoléon Bonaparte verkoop die Franse kolonie Louisiana aan die Verenigde State As gevolg van die Vrede van Amiens kom die Kaapkolonie onder die beheer van die Bataafse Republiek. Meteorologie Luke Howard en Francis Beaufort ontwikkel hulle klassifikasiestelsels vir wolke Geboortes 15 Februarie – Ludwig Persius, Duitse argitek († 1845). 12 Mei – Justus von Liebig, Duitse chemikus († 1873). 25 Mei – Edward Bulwer-Lytton, Britse politikus en skrywer († 1873). 25 Mei – Ralph Waldo Emerson, Amerikaanse skrywer en filosoof († 1882). 24 Junie – George James Webb, komponis. 25 Oktober – Maria Doolaeghe, Vlaamse skryfster († 1884). 29 November – Christian Doppler , ’n Oostenrykse wiskundige en fisikus († 1853). 11 Desember – Hector Berlioz 'n Franse komponis († 1869). Sterftes 23 Januarie – Arthur Guinness, Ierse entrepreneur en stigter van die Guinness-bierbrouery in Dublin, Ierland (* 1725). 24 Augustus – Gregorio Fontana, 'n Italiaanse wiskundige (* 1735). 19de eeu 1803
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "sewe", "nuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Jean-de-Dieu-Raymond", "de", "Boisgelin", "de", "Cucé", ",", "aartsbiskop", "van", "Tours", ",", "Frankryk", ".", "Maart", "–", "Ohio", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Miguel", "Carlos", "José", "de", "Noronha", ",", "kanunnik", "proto-diaken", "van", "die", "katedraal", "van", "Lissabon", "en", "Luigi", "Gazzoli", ",", "ouditeur", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "aan", "as", "kardinale", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Antonio", "Despuig", "y", "Dameto", ",", "titulêr", "patriarg", "van", "Antiogië", "en", "Pierfrancesco", "Galleffi", ",", "kanunnik", "van", "die", "Vatikaanse", "basiliek", "aan", "as", "kardinale", ".", "Desember", "–", "Napoléon", "Bonaparte", "verkoop", "die", "Franse", "kolonie", "Louisiana", "aan", "die", "Verenigde", "State", "As", "gevolg", "van", "die", "Vrede", "van", "Amiens", "kom", "die", "Kaapkolonie", "onder", "die", "beheer", "van", "die", "Bataafse", "Republiek", ".", "Meteorologie", "Luke", "Howard", "en", "Francis", "Beaufort", "ontwikkel", "hulle", "klassifikasiestelsels", "vir", "wolke", "Geboortes", "Februarie", "–", "Ludwig", "Persius", ",", "Duitse", "argitek", "(", "†", "Mei", "–", "Justus", "von", "Liebig", ",", "Duitse", "chemikus", "(", "†", "Mei", "–", "Edward", "Bulwer-Lytton", ",", "Britse", "politikus", "en", "skrywer", "(", "†", "Mei", "–", "Ralph", "Waldo", "Emerson", ",", "Amerikaanse", "skrywer", "en", "filosoof", "(", "†", "Junie", "–", "George", "James", "Webb", ",", "komponis", ".", "Oktober", "–", "Maria", "Doolaeghe", ",", "Vlaamse", "skryfster", "(", "†", "November", "–", "Christian", "Doppler", ",", "’n", "Oostenrykse", "wiskundige", "en", "fisikus", "(", "†", "Desember", "–", "Hector", "Berlioz", "'n", "Franse", "komponis", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Arthur", "Guinness", ",", "Ierse", "entrepreneur", "en", "stigter", "van", "die", "Guinness-bierbrouery", "in", "Dublin", ",", "Ierland", "(", "*", "Augustus", "–", "Gregorio", "Fontana", ",", "'n", "Italiaanse", "wiskundige", "(", "*", "19de", "eeu", "1803" ]
662
https://af.wikipedia.org/wiki/1804
1804
Die jaar 1804 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 4de jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 1 Januarie – Die einde van Franse regering in Haïti. 25 April – Stigting van Uitenhage (Oos-Kaap, Suid-Afrika). 26 Maart – Pous Pius VII stel Carlo Oppizzoni, aartsbiskop van Bologna aan as kardinaal. 14 Mei – Die Lewis-en-Clark-ekspedisie vertrek vanaf Kamp Dubois en begin hulle historiese reis deur in die Missouri-rivier op te vaar. 17 Junie – Pous Pius VII verklaar Veronica Giuliani salig. 2 Desember – Napoleon kroon homself tot keiser nadat hy deur Pous Pius VII gesalf is. Stigting van Knysna, (Wes-Kaap, Suid-Afrika) Geboortes 7 Februarie – John Deere, Amerikaanse grofsmid en uitvinder († 1886). 29 Mei – Ds. Gottlieb Wilhelm Anthonie van der Lingen, stigter van die Paarlse Gimnasium, in die Paarl. († 1869). 1 Julie – George Sand, Franse skryfster († 1876). 4 Julie – Nathaniel Hawthorne, Amerikaanse skrywer, in Salem (Massachusetts). 28 Julie – Ludwig Feuerbach, Duitse filosoof († 1872). 17 September – Prudens van Duyse, Vlaamse skrywer(† 1859). 23 November – Franklin Pierce, die veertiende President van die Verenigde State († 1869). Onbekend – Martin West, administrateur van Natal († 1849). Sterftes 8 Februarie – Joseph Priestley, 'n Engelse chemikus, filosoof, predikant en onderwyser wat suurstof identifiseer (* 1733). 12 Februarie – Immanuel Kant, Duitse filosoof (* 22 April 1724). 11 Julie – Alexander Hamilton, staatsman van die Verenigde State van Amerika (* 11 Januarie 1755 of 1757) 20 September – Pierre Méchain, ’n Franse sterrekundige en landmeter (* 1744). Onbekend – Hermanus Steyn, die President van die Republiek van Swellendam (* 1743). 19de eeu 1804
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "einde", "van", "Franse", "regering", "in", "Haïti", ".", "April", "–", "Stigting", "van", "Uitenhage", "(", "Oos-Kaap", ",", "Suid-Afrika", ")", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Carlo", "Oppizzoni", ",", "aartsbiskop", "van", "Bologna", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Mei", "–", "Die", "Lewis-en-Clark-ekspedisie", "vertrek", "vanaf", "Kamp", "Dubois", "en", "begin", "hulle", "historiese", "reis", "deur", "in", "die", "Missouri-rivier", "op", "te", "vaar", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "verklaar", "Veronica", "Giuliani", "salig", ".", "Desember", "–", "Napoleon", "kroon", "homself", "tot", "keiser", "nadat", "hy", "deur", "Pous", "Pius", "VII", "gesalf", "is", ".", "Stigting", "van", "Knysna", ",", "(", "Wes-Kaap", ",", "Suid-Afrika", ")", "Geboortes", "Februarie", "–", "John", "Deere", ",", "Amerikaanse", "grofsmid", "en", "uitvinder", "(", "†", "Mei", "–", "Ds", ".", "Gottlieb", "Wilhelm", "Anthonie", "van", "der", "Lingen", ",", "stigter", "van", "die", "Paarlse", "Gimnasium", ",", "in", "die", "Paarl", ".", "(", "†", "Julie", "–", "George", "Sand", ",", "Franse", "skryfster", "(", "†", "Julie", "–", "Nathaniel", "Hawthorne", ",", "Amerikaanse", "skrywer", ",", "in", "Salem", "(", "Massachusetts", ")", ".", "Julie", "–", "Ludwig", "Feuerbach", ",", "Duitse", "filosoof", "(", "†", "September", "–", "Prudens", "van", "Duyse", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "November", "–", "Franklin", "Pierce", ",", "die", "veertiende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Onbekend", "–", "Martin", "West", ",", "administrateur", "van", "Natal", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Joseph", "Priestley", ",", "'n", "Engelse", "chemikus", ",", "filosoof", ",", "predikant", "en", "onderwyser", "wat", "suurstof", "identifiseer", "(", "*", "Februarie", "–", "Immanuel", "Kant", ",", "Duitse", "filosoof", "(", "*April", "Julie", "–", "Alexander", "Hamilton", ",", "staatsman", "van", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", "(", "*Januarieof", "September", "–", "Pierre", "Méchain", ",", "’n", "Franse", "sterrekundige", "en", "landmeter", "(", "*", "Onbekend", "–", "Hermanus", "Steyn", ",", "die", "President", "van", "die", "Republiek", "van", "Swellendam", "(", "*", "19de", "eeu", "1804" ]
663
https://af.wikipedia.org/wiki/1805
1805
Die jaar 1805 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 5de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 27 April – Berbers en vlootsoldate van die VSA val Derna in Tripoli aan. Onbekend – Derbent word deur die Russe verower. Geboortes 27 Januarie – Samuel Palmer, Britse Waterverfskilder († 1881). 2 Februarie – Frans Rens, Vlaamse skrywer († 1874). 2 April – Hans Christian Andersen, 'n Deense feëverhaal skrywer en digter († 1875). 13 Julie – William Robertson, Skotse predikant van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika († 1876). 14 Julie – John Frederic Lewis, Britse Waterverfskilder († 1876). 9 November – Karel Lodewijk Ledeganck, Vlaamse skrywer († 1847) 19 November – Ferdinand de Lesseps, 'n Franse diplomaat en die dryfveer agter die bou van die Suezkanaal († 1894). 23 Desember – Joseph Smith, Jr., stigter van die Mormoonse Kerk; in Chicago, Illinois († 1844). Sterftes 9 Mei – Friedrich Schiller, Duitse digter en historikus (* 1759) 27 Desember – Isabelle de Charrière, Nederlandse en Switserse skrywer (* 1740) 19de eeu 1805
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Berbers", "en", "vlootsoldate", "van", "die", "VSA", "val", "Derna", "in", "Tripoli", "aan", ".", "Onbekend", "–", "Derbent", "word", "deur", "die", "Russe", "verower", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Samuel", "Palmer", ",", "Britse", "Waterverfskilder", "(", "†", "Februarie", "–", "Frans", "Rens", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "April", "–", "Hans", "Christian", "Andersen", ",", "'n", "Deense", "feëverhaal", "skrywer", "en", "digter", "(", "†", "Julie", "–", "William", "Robertson", ",", "Skotse", "predikant", "van", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Julie", "–", "John", "Frederic", "Lewis", ",", "Britse", "Waterverfskilder", "(", "†", "November", "–", "Karel", "Lodewijk", "Ledeganck", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "November", "–", "Ferdinand", "de", "Lesseps", ",", "'n", "Franse", "diplomaat", "en", "die", "dryfveer", "agter", "die", "bou", "van", "die", "Suezkanaal", "(", "†", "Desember", "–", "Joseph", "Smith", ",", "Jr", ".", ",", "stigter", "van", "die", "Mormoonse", "Kerk", ";", "in", "Chicago", ",", "Illinois", "(", "†", "Sterftes", "Mei", "–", "Friedrich", "Schiller", ",", "Duitse", "digter", "en", "historikus", "(", "*", "Desember", "–", "Isabelle", "de", "Charrière", ",", "Nederlandse", "en", "Switserse", "skrywer", "(", "*", "19de", "eeu", "1805" ]
664
https://af.wikipedia.org/wiki/1806
1806
Die jaar 1806 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 6de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 4 Januarie – Goew. J.W. Janssens kondig op die vooraand van die Slag van Blaauwberg krygswet af. 8 Januarie – Die Kaapkolonie word 'n Britse kolonie na die Slag van Blaauwberg. Die Wynbergtolbos word die laaste keer gesien. Konstruksie van die Arc de Triomphe begin. Meteorologie Luke Howard en Francis Beaufort ontwikkel hulle klassifikasiestelsel vir windspoed. Geboortes 5 Februarie – Friedrich Welwitsch, Oostenrykse ontdekkingsreisiger van Afrika en plantkundige († 1872). 9 April – Isambard Kingdom Brunel, Engelse meganiese en siviele ingenieur († 1859). 20 Mei – John Stuart Mill, Engelse filosoof en ekonoom († 1873). 26 Junie – Antjie Scheepers, Afrikanerpioniersvrou († 1878). 25 Oktober – Max Stirner, Duitse filosoof († 1856. 24 November – William Webb Ellis, die Vader van rugby († 1872). Desember – Charles Léon Denuelle, eerste seun van Napoleon Bonaparte († 1881). Sterftes Januarie of Februarie – Mungo Park, Skotse ontdekkingsreisiger (* 1771) 9 April – Willem V, Prins van Oranje en die laaste Stadhouer van die Nederlandse Republiek (* 1748) 31 Mei – Lord George Macartney, 'n goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop van 1796 tot 1798 (* 1737). 23 Augustus – Charles Coulomb, Franse wetenskaplike, uitvinder en militêre ingenieur (* 1736). 19de eeu 1806
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Goew", ".", "J.", "W", ".", "Janssens", "kondig", "op", "die", "vooraand", "van", "die", "Slag", "van", "Blaauwberg", "krygswet", "af", ".", "Januarie", "–", "Die", "Kaapkolonie", "word", "'n", "Britse", "kolonie", "na", "die", "Slag", "van", "Blaauwberg", ".", "Die", "Wynbergtolbos", "word", "die", "laaste", "keer", "gesien", ".", "Konstruksie", "van", "die", "Arc", "de", "Triomphe", "begin", ".", "Meteorologie", "Luke", "Howard", "en", "Francis", "Beaufort", "ontwikkel", "hulle", "klassifikasiestelsel", "vir", "windspoed", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Friedrich", "Welwitsch", ",", "Oostenrykse", "ontdekkingsreisiger", "van", "Afrika", "en", "plantkundige", "(", "†", "April", "–", "Isambard", "Kingdom", "Brunel", ",", "Engelse", "meganiese", "en", "siviele", "ingenieur", "(", "†", "Mei", "–", "John", "Stuart", "Mill", ",", "Engelse", "filosoof", "en", "ekonoom", "(", "†", "Junie", "–", "Antjie", "Scheepers", ",", "Afrikanerpioniersvrou", "(", "†", "Oktober", "–", "Max", "Stirner", ",", "Duitse", "filosoof", "(", "†", "November", "–", "William", "Webb", "Ellis", ",", "die", "Vader", "van", "rugby", "(", "†", "Desember", "–", "Charles", "Léon", "Denuelle", ",", "eerste", "seun", "van", "Napoleon", "Bonaparte", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "of", "Februarie", "–", "Mungo", "Park", ",", "Skotse", "ontdekkingsreisiger", "(", "*", "April", "–", "Willem", "V", ",", "Prins", "van", "Oranje", "en", "die", "laaste", "Stadhouer", "van", "die", "Nederlandse", "Republiek", "(", "*", "Mei", "–", "Lord", "George", "Macartney", ",", "'n", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "vantot", "(", "*", "Augustus", "–", "Charles", "Coulomb", ",", "Franse", "wetenskaplike", ",", "uitvinder", "en", "militêre", "ingenieur", "(", "*", "19de", "eeu", "1806" ]
665
https://af.wikipedia.org/wiki/1807
1807
Die jaar 1807 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 7de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 29 Maart – Heinrich Wilhelm Olbers ontdek die asteroïde 4 Vesta naby Jupiter se wentelbaan. 14 Junie – Napoléon Bonaparte wen die Slag van Friedland. 7 Julie – Verdrag van Tilsit tussen Frankryk en Rusland geteken. 24 Augustus – Pous Pius VII stel Francesco Guidobono Cavalchini, goewerneur van Rome aan as kardinaal. 16 September – In Piddig in die Filipyne kom die Ilocano's in opstand omrede hulle geen basi-wyn meer mag vervaardig nie 28 September – Die Basi-opstand word afgeweer. Geboortes 19 Januarie – Robert E. Lee, 'n Amerikaanse soldaat en opvoeder († 1870). 27 Februarie – Henry Wadsworth Longfellow, Amerikaanse digter († 1882). Onbekend – Sias Hoffman, die eerste president van die Oranje-Vrystaat († 1879). Sterftes Onbekend – Andrew Barnard, die Koloniale Sekretaris van die Kaap die Goeie Hoop (* 1762). 19de eeu 1807
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Heinrich", "Wilhelm", "Olbers", "ontdek", "die", "asteroïdeVesta", "naby", "Jupiter", "se", "wentelbaan", ".", "Junie", "–", "Napoléon", "Bonaparte", "wen", "die", "Slag", "van", "Friedland", ".", "Julie", "–", "Verdrag", "van", "Tilsit", "tussen", "Frankryk", "en", "Rusland", "geteken", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Francesco", "Guidobono", "Cavalchini", ",", "goewerneur", "van", "Rome", "aan", "as", "kardinaal", ".", "September", "–", "In", "Piddig", "in", "die", "Filipyne", "kom", "die", "Ilocano's", "in", "opstand", "omrede", "hulle", "geen", "basi-wyn", "meer", "mag", "vervaardig", "nie", "September", "–", "Die", "Basi-opstand", "word", "afgeweer", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Robert", "E", ".", "Lee", ",", "'n", "Amerikaanse", "soldaat", "en", "opvoeder", "(", "†", "Februarie", "–", "Henry", "Wadsworth", "Longfellow", ",", "Amerikaanse", "digter", "(", "†", "Onbekend", "–", "Sias", "Hoffman", ",", "die", "eerste", "president", "van", "die", "Oranje-Vrystaat", "(", "†", "Sterftes", "Onbekend", "–", "Andrew", "Barnard", ",", "die", "Koloniale", "Sekretaris", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "*", "19de", "eeu", "1807" ]
666
https://af.wikipedia.org/wiki/1808
1808
Die jaar 1808 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 8ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 29 Julie – Francesco Saverio Castiglioni (later Pous Pius VIII) word gevange geneem deur die Franse magte omdat hy hom nie wou onderwerp aan Napoleon Bonaparte nie. 3 Desember – Madrid gee oor aan die Franse magte van Napoleon Bonaparte. Geboortes 31 Januarie – Jacobus Nicolaas Boshoff, Vrystaatse politikus en staatsman, President van die Oranje-Vrystaat († 1881). 20 April – Charles Louis Napoleon Bonaparte, keiser en bekend as Napoleon III van Frankryk († 1873). 3 Junie – Jefferson Davis, die enigste president van die Gekonfedereerde State van Amerika gedurende die Amerikaanse Burgeroorlog († 1889). 28 September – Jean Pierre Pellissier, Franse sendeling en stamvader van 'n bekende Afrikaanse familie († 1867). 6 Oktober – Frederik VII van Denemarke, Koning van Denemarke († 1863). 29 Desember – Andrew Johnson, die 17de President van die Verenigde State († 1875). Onbekend – Thomas Stubbs, ’n Setlaarsweeskind, ambagsman en aanvoerder van Stubb's Rangers († 1877). Sterftes 13 Maart – Christiaan VII van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë (* 1749). 28/29 Julie – Selim III, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1761). 29 September – Paul Wranitzky, Morawiese komponis (* 1756). 15/16 November – Mustafa IV, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1779). 19de eeu 1808
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Julie", "–", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", "word", "gevange", "geneem", "deur", "die", "Franse", "magte", "omdat", "hy", "hom", "nie", "wou", "onderwerp", "aan", "Napoleon", "Bonaparte", "nie", ".", "Desember", "–", "Madrid", "gee", "oor", "aan", "die", "Franse", "magte", "van", "Napoleon", "Bonaparte", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Jacobus", "Nicolaas", "Boshoff", ",", "Vrystaatse", "politikus", "en", "staatsman", ",", "President", "van", "die", "Oranje-Vrystaat", "(", "†", "April", "–", "Charles", "Louis", "Napoleon", "Bonaparte", ",", "keiser", "en", "bekend", "as", "Napoleon", "III", "van", "Frankryk", "(", "†", "Junie", "–", "Jefferson", "Davis", ",", "die", "enigste", "president", "van", "die", "Gekonfedereerde", "State", "van", "Amerika", "gedurende", "die", "Amerikaanse", "Burgeroorlog", "(", "†", "September", "–", "Jean", "Pierre", "Pellissier", ",", "Franse", "sendeling", "en", "stamvader", "van", "'n", "bekende", "Afrikaanse", "familie", "(", "†", "Oktober", "–", "Frederik", "VII", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "(", "†", "Desember", "–", "Andrew", "Johnson", ",", "diee", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Onbekend", "–", "Thomas", "Stubbs", ",", "’n", "Setlaarsweeskind", ",", "ambagsman", "en", "aanvoerder", "van", "Stubb's", "Rangers", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Christiaan", "VII", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "*", "29", "Julie", "–", "Selim", "III", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "September", "–", "Paul", "Wranitzky", ",", "Morawiese", "komponis", "(", "*", "16", "November", "–", "Mustafa", "IV", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "19de", "eeu", "1808" ]
667
https://af.wikipedia.org/wiki/1809
1809
Die jaar 1809 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 9de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Suid-Afrika – Drie jaar na die tweede Britse bewindneming onder die beleid van goewerneur Caledon word paswette ingestel wat die Khoisan verbied om sonder geskrewe toestemming buite die areas te trek wat aan hul toegesê is. 17 Mei – Napoleon beveel die aneksasie van die Pouslike Staat State vir die Franse ryk. 10 Junie – Pous Pius VII ekskommunikeer die Franse wat Rome beset het en Napoleon neem die pous gevange. Geboortes 15 Januarie – Pierre-Joseph Proudhon, Franse ekonoom, sosioloog, filosoof wat beskou word as een van die eerste anargistiese denkers († 1865). 19 Januarie – Edgar Allan Poe, Amerikaanse skrywer, digter, uitgewer en literatuurkritikus († 1849). 3 Februarie – Felix Mendelssohn, Duitse komponis, pianis en dirigent († 1847). 12 Februarie – Charles Darwin, Britse natuurkundige († 1882). 12 Februarie – Abraham Lincoln, Amerikaanse politikus, staatsman en 16de President van die Verenigde State († 1865) 21 Julie – Ferdinand Augustijn Snellaert, Vlaamse skrywer.(† 1872). 6 Augustus – Alfred Tennyson, Britse digter († 1892). 24 Augustus – Philip Blommaert, Vlaamse skrywer († 1871). 26 Oktober – Franz Wilhelm Junghuhn, Duits-Nederlandse plantkundige en geoloog († 1864) Sterftes 31 Mei – Joseph Haydn, Oostenrykse komponis (* 31 Maart 1732). 17 Augustus – Matthew Boulton, Britse nyweraar en entrepreneur (* 1728). Paul Sandby – Waterverfskilder. 19de eeu 1809
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Suid-Afrika", "–", "Drie", "jaar", "na", "die", "tweede", "Britse", "bewindneming", "onder", "die", "beleid", "van", "goewerneur", "Caledon", "word", "paswette", "ingestel", "wat", "die", "Khoisan", "verbied", "om", "sonder", "geskrewe", "toestemming", "buite", "die", "areas", "te", "trek", "wat", "aan", "hul", "toegesê", "is", ".", "Mei", "–", "Napoleon", "beveel", "die", "aneksasie", "van", "die", "Pouslike", "Staat", "State", "vir", "die", "Franse", "ryk", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "ekskommunikeer", "die", "Franse", "wat", "Rome", "beset", "het", "en", "Napoleon", "neem", "die", "pous", "gevange", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Pierre-Joseph", "Proudhon", ",", "Franse", "ekonoom", ",", "sosioloog", ",", "filosoof", "wat", "beskou", "word", "as", "een", "van", "die", "eerste", "anargistiese", "denkers", "(", "†", "Januarie", "–", "Edgar", "Allan", "Poe", ",", "Amerikaanse", "skrywer", ",", "digter", ",", "uitgewer", "en", "literatuurkritikus", "(", "†", "Februarie", "–", "Felix", "Mendelssohn", ",", "Duitse", "komponis", ",", "pianis", "en", "dirigent", "(", "†", "Februarie", "–", "Charles", "Darwin", ",", "Britse", "natuurkundige", "(", "†", "Februarie", "–", "Abraham", "Lincoln", ",", "Amerikaanse", "politikus", ",", "staatsman", "ene", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Julie", "–", "Ferdinand", "Augustijn", "Snellaert", ",", "Vlaamse", "skrywer", ".", "(", "†", "Augustus", "–", "Alfred", "Tennyson", ",", "Britse", "digter", "(", "†", "Augustus", "–", "Philip", "Blommaert", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "Oktober", "–", "Franz", "Wilhelm", "Junghuhn", ",", "Duits-Nederlandse", "plantkundige", "en", "geoloog", "(", "†", "Sterftes", "Mei", "–", "Joseph", "Haydn", ",", "Oostenrykse", "komponis", "(", "*Maart", "Augustus", "–", "Matthew", "Boulton", ",", "Britse", "nyweraar", "en", "entrepreneur", "(", "*", "Paul", "Sandby", "–", "Waterverfskilder", ".", "19de", "eeu", "1809" ]
668
https://af.wikipedia.org/wiki/1810
1810
Die jaar 1810 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 10de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die Universiteit van Berlyn word gestig. 10 Januarie – Napoleon Bonaparte skei van keiserin Joséphine, sy kinderlose eerste vrou. 25 Mei – Mei Rewolusie: Burgers van Buenos Aires gooi die Spaanse onderkoning uit en verklaar die eerste onafhanklike plaaslike regering in Argentinië. 16 September – Meksiko verklaar sy onafhanklikheid van Spanje, waarmee die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog begin. 3 Desember – Britse magte neem beheer van Mauritius oor by Frankryk. Geboortes 1 Maart – Frédéric Chopin, Franse komponis († 1849). 2 Maart – Gioacchino Pecci (later Pous Leo XIII), die 256ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1903). 15 Maart – Kommandant-Generaal Stephanus Schoeman, waarnemende Staatspresident van die Zuid-Afrikaansche Republiek († 1890). 8 Junie – Robert Schumann, Duitse Romantiese komponis en pianis († 1856). 10 Augustus – Camillo Benso di Cavour, die vader en argitek van Italiaanse eenheid († 1861). 29 September – Elizabeth Gaskell, Engelse roman- en kortverhaalskryfster († 1865). Sterftes 2 Desember – Philipp Otto Runge, Duitse Romantiese skilder (* 1777). 24 Februarie – Henry Cavendish, Britse wetenskaplike (* 1731). 19de eeu 1810
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "Universiteit", "van", "Berlyn", "word", "gestig", ".", "Januarie", "–", "Napoleon", "Bonaparte", "skei", "van", "keiserin", "Joséphine", ",", "sy", "kinderlose", "eerste", "vrou", ".", "Mei", "–", "Mei", "Rewolusie", ":", "Burgers", "van", "Buenos", "Aires", "gooi", "die", "Spaanse", "onderkoning", "uit", "en", "verklaar", "die", "eerste", "onafhanklike", "plaaslike", "regering", "in", "Argentinië", ".", "September", "–", "Meksiko", "verklaar", "sy", "onafhanklikheid", "van", "Spanje", ",", "waarmee", "die", "Meksikaanse", "Onafhanklikheidsoorlog", "begin", ".", "Desember", "–", "Britse", "magte", "neem", "beheer", "van", "Mauritius", "oor", "by", "Frankryk", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Frédéric", "Chopin", ",", "Franse", "komponis", "(", "†", "Maart", "–", "Gioacchino", "Pecci", "(", "later", "Pous", "Leo", "XIII", ")", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "†", "Maart", "–", "Kommandant-Generaal", "Stephanus", "Schoeman", ",", "waarnemende", "Staatspresident", "van", "die", "Zuid-Afrikaansche", "Republiek", "(", "†", "Junie", "–", "Robert", "Schumann", ",", "Duitse", "Romantiese", "komponis", "en", "pianis", "(", "†", "Augustus", "–", "Camillo", "Benso", "di", "Cavour", ",", "die", "vader", "en", "argitek", "van", "Italiaanse", "eenheid", "(", "†", "September", "–", "Elizabeth", "Gaskell", ",", "Engelse", "roman-", "en", "kortverhaalskryfster", "(", "†", "Sterftes", "Desember", "–", "Philipp", "Otto", "Runge", ",", "Duitse", "Romantiese", "skilder", "(", "*", "Februarie", "–", "Henry", "Cavendish", ",", "Britse", "wetenskaplike", "(", "*", "19de", "eeu", "1810" ]
669
https://af.wikipedia.org/wiki/1811
1811
Die jaar 1811 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 11de jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 15 Mei – Paraguay verkry onafhanklikheid van Spanje. Bernard Courtois ontdek die element jodium. Tessin/ Ticino (Switserland) word deur Franse troepe beset Geboortes 1 Februarie – Philip Eduard Faure, Suid-Afrikaanse teoloog en predikant († 1882). 19 Februarie – Klaas Waarzegger was die skrywersnaam van Louis Henri Meurant († 1893). 24 Februarie – Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann, Duitse oriëntalis, filoloog en wiskunde-historikus († 1881). 26 Februarie – Sir Philip Wodehouse, 'n Britse goewerneur van die Kaapkolonie († 1887). 11 Maart – Urbain Le Verrier, ’n Franse sterrekundige wat die ontdekking van Neptunus voorspel het († 1877). 7 Julie – Jan Theodoor van Rijswijck, Vlaamse skrywer († 1849). 6 September – Joanna Courtmans, Vlaamse skryfster († 1890) 16 Oktober – Adam Kok III, leier van die Griekwas († 1875) 22 Oktober – Franz Liszt, Hongaarse komponis († 1886). 26 November – Dick King, Britse setlaar, bekend vir sy tog van 960 km te perd († 1871) Sterftes 8 Januarie – Friedrich Nicolai, Duitse skrywer, publisis, boekhandelaar, kritikus, outeur van romans en reisverhale, streekshistorikus, leidende persoonlikheid van die Berlynse Verligting (* 1733). 21 November – Heinrich von Kleist, Duitse dramatikus, verhaalskrywer, en lirikus (* 1777). 15 Desember – Johannes Theodorus van der Kemp, Nederlandse militêre offisier, dokter en sendeling van die Londense Sendinggenootskap (* 1747). 19de eeu 1811
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diee", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Mei", "–", "Paraguay", "verkry", "onafhanklikheid", "van", "Spanje", ".", "Bernard", "Courtois", "ontdek", "die", "element", "jodium", ".", "Tessin/", "Ticino", "(", "Switserland", ")", "word", "deur", "Franse", "troepe", "beset", "Geboortes", "Februarie", "–", "Philip", "Eduard", "Faure", ",", "Suid-Afrikaanse", "teoloog", "en", "predikant", "(", "†", "Februarie", "–", "Klaas", "Waarzegger", "was", "die", "skrywersnaam", "van", "Louis", "Henri", "Meurant", "(", "†", "Februarie", "–", "Georg", "Heinrich", "Ferdinand", "Nesselmann", ",", "Duitse", "oriëntalis", ",", "filoloog", "en", "wiskunde-historikus", "(", "†", "Februarie", "–", "Sir", "Philip", "Wodehouse", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Maart", "–", "Urbain", "Le", "Verrier", ",", "’n", "Franse", "sterrekundige", "wat", "die", "ontdekking", "van", "Neptunus", "voorspel", "het", "(", "†", "Julie", "–", "Jan", "Theodoor", "van", "Rijswijck", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "September", "–", "Joanna", "Courtmans", ",", "Vlaamse", "skryfster", "(", "†", "Oktober", "–", "Adam", "Kok", "III", ",", "leier", "van", "die", "Griekwas", "(", "†", "Oktober", "–", "Franz", "Liszt", ",", "Hongaarse", "komponis", "(", "†", "November", "–", "Dick", "King", ",", "Britse", "setlaar", ",", "bekend", "vir", "sy", "tog", "vankm", "te", "perd", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Friedrich", "Nicolai", ",", "Duitse", "skrywer", ",", "publisis", ",", "boekhandelaar", ",", "kritikus", ",", "outeur", "van", "romans", "en", "reisverhale", ",", "streekshistorikus", ",", "leidende", "persoonlikheid", "van", "die", "Berlynse", "Verligting", "(", "*", "November", "–", "Heinrich", "von", "Kleist", ",", "Duitse", "dramatikus", ",", "verhaalskrywer", ",", "en", "lirikus", "(", "*", "Desember", "–", "Johannes", "Theodorus", "van", "der", "Kemp", ",", "Nederlandse", "militêre", "offisier", ",", "dokter", "en", "sendeling", "van", "die", "Londense", "Sendinggenootskap", "(", "*", "19de", "eeu", "1811" ]
672
https://af.wikipedia.org/wiki/1792
1792
Die jaar 1792 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 92ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 19 Maart – Pous Pius VI publiseer In gravissimis oor die oppergesag van die pous en Novae hae litterae oor die toestand van die Franse kerk. 4 April – Pous Pius VI publiseer Ubi Communis teen die Franse grondwet. 19 April – Pous Pius VI publiseer Dum nos teen die Franse Nasionale Vergadering. 25 April – La Marseillaise (Franse volkslied) word gekomponeer. 17 Mei – Die New Yorkse Effektebeurs (Engels: New York Stock Exchange) word gestig. 30 Mei – Pous Pius VI publiseer Quo flucto met reëlings vir die bediening van die sakramente, weens die verbod daarop in Frankryk. 1 Junie – Kentucky word die 15de deelstaat van die Verenigde State. 13 Junie – Pous Pius VI publiseer Ubi Lutetiam die vervolg op sy brief van 19 April. 18 Junie – Pous Pius VI stel Giovanni Battista Caprara, titulêraartsbiskop van Iconio, aan as kardinaal. 13 Oktober – Die hoeksteen van die Withuis, die ampswoning en kantoor van Amerikaanse presidente, word in Washington, D.C. gelê. 24 November – Pous Pius VI publiseer Quae causa met die afkondiging van 'n aflaat. 10 Desember – Pous Pius VI publiseer Perpensis circumstantiis oor die toestand in Frankryk. Geboortes 29 Februarie – Gioachino Rossini, Italiaanse komponis († 1868). 7 Maart – John Herschel, 'n Britse wiskundige, sterrekundige, apteker en eksperimentele fotograaf/uitvinder († 1871). 13 Mei – Giovanni Maria Mastai-Ferretti (later Pous Pius IX), die 255ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1878). 6 Julie – Andries Stockenström, luitenant-goewerneur van die Oostelike Provinsie van die Kaapkolonie († 1864). 4 Augustus – Percy Bysshe Shelley, Engelse digter († 1822). 19 Desember – Andries Hendrik Potgieter, leier van die tweede groot trekgeselskap wat die Kaapkolonie verlaat het († 1852). Sterftes 1 Maart – Leopold II, Heilige Romeinse Keiser (* 1747). 26/27 Maart – Friedrich Ludwig Benda, Duitse violis en komponis (* 1746). 3 Augustus – Richard Arkwright, Engelse uitvinder en toonaangewende entrepreneur (* 1732). 28 Oktober – Paul Heinrich Gerhard Möhring, Duitse dokter, plantkundige en dierkundige (* 1710). 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "In", "gravissimis", "oor", "die", "oppergesag", "van", "die", "pous", "en", "Novae", "hae", "litterae", "oor", "die", "toestand", "van", "die", "Franse", "kerk", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Ubi", "Communis", "teen", "die", "Franse", "grondwet", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Dum", "nos", "teen", "die", "Franse", "Nasionale", "Vergadering", ".", "April", "–", "La", "Marseillaise", "(", "Franse", "volkslied", ")", "word", "gekomponeer", ".", "Mei", "–", "Die", "New", "Yorkse", "Effektebeurs", "(", "Engels", ":", "New", "York", "Stock", "Exchange", ")", "word", "gestig", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quo", "flucto", "met", "reëlings", "vir", "die", "bediening", "van", "die", "sakramente", ",", "weens", "die", "verbod", "daarop", "in", "Frankryk", ".", "Junie", "–", "Kentucky", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Ubi", "Lutetiam", "die", "vervolg", "op", "sy", "brief", "vanApril", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Giovanni", "Battista", "Caprara", ",", "titulêraartsbiskop", "van", "Iconio", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Oktober", "–", "Die", "hoeksteen", "van", "die", "Withuis", ",", "die", "ampswoning", "en", "kantoor", "van", "Amerikaanse", "presidente", ",", "word", "in", "Washington", ",", "D.C", ".", "gelê", ".", "November", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quae", "causa", "met", "die", "afkondiging", "van", "'n", "aflaat", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Perpensis", "circumstantiis", "oor", "die", "toestand", "in", "Frankryk", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Gioachino", "Rossini", ",", "Italiaanse", "komponis", "(", "†", "Maart", "–", "John", "Herschel", ",", "'n", "Britse", "wiskundige", ",", "sterrekundige", ",", "apteker", "en", "eksperimentele", "fotograaf/uitvinder", "(", "†", "Mei", "–", "Giovanni", "Maria", "Mastai-Ferretti", "(", "later", "Pous", "Pius", "IX", ")", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "†", "Julie", "–", "Andries", "Stockenström", ",", "luitenant-goewerneur", "van", "die", "Oostelike", "Provinsie", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Augustus", "–", "Percy", "Bysshe", "Shelley", ",", "Engelse", "digter", "(", "†", "Desember", "–", "Andries", "Hendrik", "Potgieter", ",", "leier", "van", "die", "tweede", "groot", "trekgeselskap", "wat", "die", "Kaapkolonie", "verlaat", "het", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Leopold", "II", ",", "Heilige", "Romeinse", "Keiser", "(", "*", "27", "Maart", "–", "Friedrich", "Ludwig", "Benda", ",", "Duitse", "violis", "en", "komponis", "(", "*", "Augustus", "–", "Richard", "Arkwright", ",", "Engelse", "uitvinder", "en", "toonaangewende", "entrepreneur", "(", "*", "Oktober", "–", "Paul", "Heinrich", "Gerhard", "Möhring", ",", "Duitse", "dokter", ",", "plantkundige", "en", "dierkundige", "(", "*", "18de", "eeu" ]
673
https://af.wikipedia.org/wiki/1793
1793
Die jaar 1793 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 93ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 21 Januarie – Teregstelling van Louis Capet, gewese koning Lodewyk XVI van Frankryk. 17 Junie – Pous Pius VI publiseer Quare Lacrymae oor die onthoofding van koning Lodewyk XVI. 24 Junie – Die eerste republikeinse grondwet word in Frankryk aanvaar. 31 Julie – Pous Pius VI publiseer Ad nostras manus teen die Manifesto chretienne et de l'armee royale au peuple français à Clisson, ce premier Juin 1793 (Christelike en koninklike leër se manifes aan die Franse burgers van Clisson op 1 Junie 1793). 16 Oktober – Marie Antoinette word per guillotine tereggestel by die Place de la Révolution in Parys tydens die hoogtepunt van die Franse Revolusie. 19 Desember – Napoleon Bonaparte verower Toulon. Geboortes 11 Maart – Jan Frans Willems, Vlaamse skrywer, digter en die vader van die Vlaamse Beweging († 1846). 19 April – Ferdinand I, keiser van Oostenryk († 1875). 13 Julie – John Clare, Engelse digter († 1864). 18 November – Uwe Jens Lornsen, regsgeleerde en kampvegter vir 'n verenigde en onafhanklike Sleeswyk-Holstein († 1838). Sterftes 21 Januarie – Lodewyk XVI van Frankryk, koning van Frankryk tydens die Franse Rewolusie (* 1754) 6 Februarie – Carlo Goldoni, Italiaanse dramaturg (* 1707) 13 Julie – Jean-Paul Marat, Franse rewolusionêr (* 1743). 18 Augustus – Joachim van Plettenberg, goewerneur van die Kaapkolonie (* 1739) 11 September – Nicolaas Laurens Burman, Nederlandse botanis (* 1734) Jean Pierre Brissot, Franse politikus (* 1754). Pierre Victurnien Vergniaud, Franse advokaat en politikus (* 1753). 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Teregstelling", "van", "Louis", "Capet", ",", "gewese", "koning", "Lodewyk", "XVI", "van", "Frankryk", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quare", "Lacrymae", "oor", "die", "onthoofding", "van", "koning", "Lodewyk", "XVI", ".", "Junie", "–", "Die", "eerste", "republikeinse", "grondwet", "word", "in", "Frankryk", "aanvaar", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Ad", "nostras", "manus", "teen", "die", "Manifesto", "chretienne", "et", "de", "l'", "armee", "royale", "au", "peuple", "français", "à", "Clisson", ",", "ce", "premier", "Juin(", "Christelike", "en", "koninklike", "leër", "se", "manifes", "aan", "die", "Franse", "burgers", "van", "Clisson", "opJunie", "Oktober", "–", "Marie", "Antoinette", "word", "per", "guillotine", "tereggestel", "by", "die", "Place", "de", "la", "Révolution", "in", "Parys", "tydens", "die", "hoogtepunt", "van", "die", "Franse", "Revolusie", ".", "Desember", "–", "Napoleon", "Bonaparte", "verower", "Toulon", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Jan", "Frans", "Willems", ",", "Vlaamse", "skrywer", ",", "digter", "en", "die", "vader", "van", "die", "Vlaamse", "Beweging", "(", "†", "April", "–", "Ferdinand", "I", ",", "keiser", "van", "Oostenryk", "(", "†", "Julie", "–", "John", "Clare", ",", "Engelse", "digter", "(", "†", "November", "–", "Uwe", "Jens", "Lornsen", ",", "regsgeleerde", "en", "kampvegter", "vir", "'n", "verenigde", "en", "onafhanklike", "Sleeswyk-Holstein", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Lodewyk", "XVI", "van", "Frankryk", ",", "koning", "van", "Frankryk", "tydens", "die", "Franse", "Rewolusie", "(", "*", "Februarie", "–", "Carlo", "Goldoni", ",", "Italiaanse", "dramaturg", "(", "*", "Julie", "–", "Jean-Paul", "Marat", ",", "Franse", "rewolusionêr", "(", "*", "Augustus", "–", "Joachim", "van", "Plettenberg", ",", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "*", "September", "–", "Nicolaas", "Laurens", "Burman", ",", "Nederlandse", "botanis", "(", "*", "Jean", "Pierre", "Brissot", ",", "Franse", "politikus", "(", "*", "Pierre", "Victurnien", "Vergniaud", ",", "Franse", "advokaat", "en", "politikus", "(", "*", "18de", "eeu" ]
674
https://af.wikipedia.org/wiki/1794
1794
Die jaar 1794 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 94ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die Suidelike Nederlande word by Frankryk ingelyf. Die Engelse kaptein William Brown is die eerste buitelander wat die hawe van Honolulu (Oahu-eiland, Hawaiï) bereik. 11 Januarie – Jan Willem Wernich word as Landmeter-Argitek aangestel aan die Kaap. 21 Februarie – Pous Pius VI stel agt nuwe kardinale aan, waaronder Jean-Siffrein Maury, aartsbiskop-biskop van Montefiascone en Corneto. 21 Februarie – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word titulêr aartsbiskop van Tirus en nuntius in Lucerne. 14 Maart – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word as nuntius verplaas na Keulen maar moet weens die oorlog sy intrek in Augsburg neem. 28 Augustus – Pous Pius VI publiseer Auctorem fidei teen biskop Scipione del Ricci en die sinode van Pistoia. Geboortes 17 Maart – Sir Thomas Maclear, Suid-Afrikaanse 'n sterrekundige aan die Kaap die Goeie Hoop († 1879). 12 Mei – Sir George Cathcart, 'n Britse generaal, diplomaat en goewerneur van die Kaapkolonie († 1854). 9 Augustus – Achille Valenciennes, 'n Franse dierkundige († 1865). 24 September – Robert Godlonton, 'n pionier in die Kaapse koerantwese († 1884). 20 November – Eduard Rüppell, Duitse natuurwetenskaplike en ontdekkingsreisiger in Afrika († 1884). Sterftes 10 Januarie – Georg Forster, Duits-Poolse etnoloog en joernalis (* 1754). 16 Januarie – Edward Gibbon, Engelse historikus (* 1737). 5 April – François Chabot, 'n radikale politikus tydens die Franse Rewolusie (* 1756) 5 April – Camille Desmoulins, 'n Franse advokaat en rewolusionêr (* 1760) 5 April – Georges Danton, Franse revolusie-leier (* 1759). 8 Mei – Antoine Lavoisier, Franse chemikus (* 1743). 28 Julie – Maximilien Robespierre, Franse politikus en prokureur (* 1758) 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "Suidelike", "Nederlande", "word", "by", "Frankryk", "ingelyf", ".", "Die", "Engelse", "kaptein", "William", "Brown", "is", "die", "eerste", "buitelander", "wat", "die", "hawe", "van", "Honolulu", "(", "Oahu-eiland", ",", "Hawaiï", ")", "bereik", ".", "Januarie", "–", "Jan", "Willem", "Wernich", "word", "as", "Landmeter-Argitek", "aangestel", "aan", "die", "Kaap", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "agt", "nuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Jean-Siffrein", "Maury", ",", "aartsbiskop-biskop", "van", "Montefiascone", "en", "Corneto", ".", "Februarie", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Tirus", "en", "nuntius", "in", "Lucerne", ".", "Maart", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "as", "nuntius", "verplaas", "na", "Keulen", "maar", "moet", "weens", "die", "oorlog", "sy", "intrek", "in", "Augsburg", "neem", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Auctorem", "fidei", "teen", "biskop", "Scipione", "del", "Ricci", "en", "die", "sinode", "van", "Pistoia", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Sir", "Thomas", "Maclear", ",", "Suid-Afrikaanse", "'n", "sterrekundige", "aan", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Mei", "–", "Sir", "George", "Cathcart", ",", "'n", "Britse", "generaal", ",", "diplomaat", "en", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Augustus", "–", "Achille", "Valenciennes", ",", "'n", "Franse", "dierkundige", "(", "†", "September", "–", "Robert", "Godlonton", ",", "'n", "pionier", "in", "die", "Kaapse", "koerantwese", "(", "†", "November", "–", "Eduard", "Rüppell", ",", "Duitse", "natuurwetenskaplike", "en", "ontdekkingsreisiger", "in", "Afrika", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Georg", "Forster", ",", "Duits-Poolse", "etnoloog", "en", "joernalis", "(", "*", "Januarie", "–", "Edward", "Gibbon", ",", "Engelse", "historikus", "(", "*", "April", "–", "François", "Chabot", ",", "'n", "radikale", "politikus", "tydens", "die", "Franse", "Rewolusie", "(", "*", "April", "–", "Camille", "Desmoulins", ",", "'n", "Franse", "advokaat", "en", "rewolusionêr", "(", "*", "April", "–", "Georges", "Danton", ",", "Franse", "revolusie-leier", "(", "*", "Mei", "–", "Antoine", "Lavoisier", ",", "Franse", "chemikus", "(", "*", "Julie", "–", "Maximilien", "Robespierre", ",", "Franse", "politikus", "en", "prokureur", "(", "*", "18de", "eeu" ]
675
https://af.wikipedia.org/wiki/1795
1795
Die jaar 1795 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 95ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 19 Januarie – Die Bataafse Republiek word uitgeroep in Nederland. 1 Junie – Pous Pius VI stel Giulio Maria della Somaglia, titulêr patriarg van Antiogië aan as kardinaal. 7 Augustus – Die Slag van Muizenberg is 'n beslissende skermutseling wat die eerste Britse besetting van die Kaap inlui. 19 Desember – Oostenryk teken 'n wapenstilstand met Frankryk. Geboortes Augustin Thierry, Franse geskiedkundige († 1856). 24 Junie – Ernst Heinrich Weber, fisioloog († 1878). 29 Augustus – Abraham Faure, die vader van die Teologiese Kweekskool op Stellenbosch († 1875). 7 September – John William Polidori, Engelse romantiese skrywer († 1821). 31 Oktober – John Keats, 'n Engelse Romantiese digter († 1821). 2 November – James K. Polk, elfde President van die Verenigde State († 1849). 21 Desember – Robert Moffat, 'n Suid-Afrikaanse sendeling van Skotse herkoms († 1883). Sterftes 21 Januarie – Samuel Wallis, Engelse seevaarder wat om die wêreld geseil het (* 1728) 26 Januarie – Johann Christoph Friedrich Bach, Duitse komponis (* 1732). 24 Junie – William Smellie, opsteller van die eerste Encyclopædia Britannica. 26 Junie – Jakob Friedrich Ehrhart, Duitse plantkundige en direkteur van die Botaniese Tuin van Hannover (* 1742) 25 Oktober – Kolonel Robert Jacob Gordon, soldaat, verkenner en stigter van die Suid-Afrikaanse merinobedryf (* 1743). 6 November – Georg Benda, Tsjeggiese komponis, violis en Kapellmeister uit die klassieke tydperk (* 1722) Onbekend – Adam Kok I, eerste leier van die Griekwas in Suid-Afrika (* 1710). 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "Bataafse", "Republiek", "word", "uitgeroep", "in", "Nederland", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Giulio", "Maria", "della", "Somaglia", ",", "titulêr", "patriarg", "van", "Antiogië", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Augustus", "–", "Die", "Slag", "van", "Muizenberg", "is", "'n", "beslissende", "skermutseling", "wat", "die", "eerste", "Britse", "besetting", "van", "die", "Kaap", "inlui", ".", "Desember", "–", "Oostenryk", "teken", "'n", "wapenstilstand", "met", "Frankryk", ".", "Geboortes", "Augustin", "Thierry", ",", "Franse", "geskiedkundige", "(", "†", "Junie", "–", "Ernst", "Heinrich", "Weber", ",", "fisioloog", "(", "†", "Augustus", "–", "Abraham", "Faure", ",", "die", "vader", "van", "die", "Teologiese", "Kweekskool", "op", "Stellenbosch", "(", "†", "September", "–", "John", "William", "Polidori", ",", "Engelse", "romantiese", "skrywer", "(", "†", "Oktober", "–", "John", "Keats", ",", "'n", "Engelse", "Romantiese", "digter", "(", "†", "November", "–", "James", "K", ".", "Polk", ",", "elfde", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Desember", "–", "Robert", "Moffat", ",", "'n", "Suid-Afrikaanse", "sendeling", "van", "Skotse", "herkoms", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Samuel", "Wallis", ",", "Engelse", "seevaarder", "wat", "om", "die", "wêreld", "geseil", "het", "(", "*", "Januarie", "–", "Johann", "Christoph", "Friedrich", "Bach", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "Junie", "–", "William", "Smellie", ",", "opsteller", "van", "die", "eerste", "Encyclopædia", "Britannica", ".", "Junie", "–", "Jakob", "Friedrich", "Ehrhart", ",", "Duitse", "plantkundige", "en", "direkteur", "van", "die", "Botaniese", "Tuin", "van", "Hannover", "(", "*", "Oktober", "–", "Kolonel", "Robert", "Jacob", "Gordon", ",", "soldaat", ",", "verkenner", "en", "stigter", "van", "die", "Suid-Afrikaanse", "merinobedryf", "(", "*", "November", "–", "Georg", "Benda", ",", "Tsjeggiese", "komponis", ",", "violis", "en", "Kapellmeister", "uit", "die", "klassieke", "tydperk", "(", "*", "Onbekend", "–", "Adam", "Kok", "I", ",", "eerste", "leier", "van", "die", "Griekwas", "in", "Suid-Afrika", "(", "*", "18de", "eeu" ]
676
https://af.wikipedia.org/wiki/1796
1796
Die jaar 1796 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 96ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 1 Junie – Tennessee word die 16de deelstaat van die Verenigde State. 23 Junie – Pous Pius VI sluit 'n wapenstilstand met die Franse te Bologna. Die inwyding van die eerste Kerkgebou in Genadendal het plaasgevind op Wit-Donderdag 1796. Geboortes 5 Maart – Karel Landman, 'n voortrekkerleier en tweede in bevel tydens die Slag van Bloedrivier († 1875) 10 April – James Bowie, Amerikaanse pionier en jagter († 1836) 6 Julie – Nikolaas I van Rusland, tsaar van Rusland († 1855) 28 November – Colin Fraser, Skotse predikant in Suid-Afrika († 1870) Andrew Geddes Bain, Suid-Afrikaanse geoloog, ingenieur en baanbreker-pasbouer († 1864) Sterftes 21 Julie – Robert Burns, nasionale digter van Skotland (* 1759) 17 November – Keiserin Katharina II van Rusland (* 1729) 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "–", "Tennessee", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "sluit", "'n", "wapenstilstand", "met", "die", "Franse", "te", "Bologna", ".", "Die", "inwyding", "van", "die", "eerste", "Kerkgebou", "in", "Genadendal", "het", "plaasgevind", "op", "Wit-Donderdag", "Geboortes", "Maart", "–", "Karel", "Landman", ",", "'n", "voortrekkerleier", "en", "tweede", "in", "bevel", "tydens", "die", "Slag", "van", "Bloedrivier", "(", "†", "April", "–", "James", "Bowie", ",", "Amerikaanse", "pionier", "en", "jagter", "(", "†", "Julie", "–", "Nikolaas", "I", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "†", "November", "–", "Colin", "Fraser", ",", "Skotse", "predikant", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Andrew", "Geddes", "Bain", ",", "Suid-Afrikaanse", "geoloog", ",", "ingenieur", "en", "baanbreker-pasbouer", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Robert", "Burns", ",", "nasionale", "digter", "van", "Skotland", "(", "*", "November", "–", "Keiserin", "Katharina", "II", "van", "Rusland", "(", "*", "18de", "eeu" ]
677
https://af.wikipedia.org/wiki/1797
1797
Die jaar 1797 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 97ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 30 Desember – Pous Pius VI publiseer Christi Ecclesiae met reëlings vir 'n konklaaf. Die eerste aantekening van die mineraal fluoriet deur Carlo Antonio Galeani Napione. Napoleon stig die Cis-Alpin Republiek in Tessin, Switserland Geboortes 31 Januarie – Franz Schubert, Oostenrykse komponis († 1828). 22 Maart – Wilhelm I van Duitsland, koning van Pruise en keiser van Duitsland († 1888) 21 Augustus – John Montagu, Koloniale Sekretaris van die Kaap die Goeie Hoop († 1853) 30 Augustus – Mary Shelley, Engelse skrywer, dramaturg, essayis, biograaf en reisskrywer († 1851). 3 Desember – Andrew Smith, Skotse dierkundige in Suid-Afrika († 1872). Onbekend – Piet Uys, 'n Voortrekkerleier († 1838). Sterftes 2 Maart – Horace Walpole, Engelse kunshistorikus, skrywer, intellektueel, antikwaar en politikus (* 1717) 9 Julie – Edmund Burke, Ierse filosoof en politikus (* 1729) 10 September – Mary Wollstonecraft, Engelse skrywer, filosoof en kampvegter vir vroueregte (* 1759). 28 Desember – Brigadier-generaal Mathurin-Léonard Duphot sterf tydens 'n opstand. Onbekend – John Cozens – Waterverfskilder. 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Christi", "Ecclesiae", "met", "reëlings", "vir", "'n", "konklaaf", ".", "Die", "eerste", "aantekening", "van", "die", "mineraal", "fluoriet", "deur", "Carlo", "Antonio", "Galeani", "Napione", ".", "Napoleon", "stig", "die", "Cis-Alpin", "Republiek", "in", "Tessin", ",", "Switserland", "Geboortes", "Januarie", "–", "Franz", "Schubert", ",", "Oostenrykse", "komponis", "(", "†", "Maart", "–", "Wilhelm", "I", "van", "Duitsland", ",", "koning", "van", "Pruise", "en", "keiser", "van", "Duitsland", "(", "†", "Augustus", "–", "John", "Montagu", ",", "Koloniale", "Sekretaris", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Augustus", "–", "Mary", "Shelley", ",", "Engelse", "skrywer", ",", "dramaturg", ",", "essayis", ",", "biograaf", "en", "reisskrywer", "(", "†", "Desember", "–", "Andrew", "Smith", ",", "Skotse", "dierkundige", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Onbekend", "–", "Piet", "Uys", ",", "'n", "Voortrekkerleier", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Horace", "Walpole", ",", "Engelse", "kunshistorikus", ",", "skrywer", ",", "intellektueel", ",", "antikwaar", "en", "politikus", "(", "*", "Julie", "–", "Edmund", "Burke", ",", "Ierse", "filosoof", "en", "politikus", "(", "*", "September", "–", "Mary", "Wollstonecraft", ",", "Engelse", "skrywer", ",", "filosoof", "en", "kampvegter", "vir", "vroueregte", "(", "*", "Desember", "–", "Brigadier-generaal", "Mathurin-Léonard", "Duphot", "sterf", "tydens", "'n", "opstand", ".", "Onbekend", "–", "John", "Cozens", "–", "Waterverfskilder", ".", "18de", "eeu" ]
678
https://af.wikipedia.org/wiki/1798
1798
Die jaar 1798 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 98ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Thompson demonstreer die omsetting van meganiese werk na warmte. Die Engelse kaptein John Fearn ontdek die eiland Nauru. 10 Februarie – Die Franse generaal Berthier neem Pous Pius VI gevange. 1 Augustus – Tydens die Napoleontiese Oorloë begin die Slag van die Nyl tussen Franse en Britse vlote. 10 November – Pous Pius VI publiseer Constantiam vestram oor kerkeenheid. 13 November – Pous Pius VI publiseer Cum nos superiori oor die verkiesing van 'n pous. Geboortes 8 Februarie – Groothertog Michail Pawlowitsj van Rusland, jongste kind van die ses dogters en vier seuns van keiser Paul van Rusland († 1849). 17 Februarie – Auguste Comte, Franse wiskundige en filosoof († 1857). 1 Maart – Gerrit Maritz, vername Voortrekkerpionier en leier († 1838). 26 April – Eugène Delacroix, waterverfskilder († 1863). 12 Oktober – Dom Pedro, keiser van Brasilië en koning van Portugal († 1834). 27 November – Andries Pretorius, 'n Voortrekkerleier († 1853). 24 Desember – Adam Mickiewicz, Pools-Litause digter († 1855). Sterftes 4 Junie – Casanova, Italiaanse avonturier en skrywer (* 1725) 4 Desember – Luigi Galvani, Italiaanse natuurkundige (* 1737). 21 Desember – Laurynas Gucevičius, Litause argitek (* 1753) 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Thompson", "demonstreer", "die", "omsetting", "van", "meganiese", "werk", "na", "warmte", ".", "Die", "Engelse", "kaptein", "John", "Fearn", "ontdek", "die", "eiland", "Nauru", ".", "Februarie", "–", "Die", "Franse", "generaal", "Berthier", "neem", "Pous", "Pius", "VI", "gevange", ".", "Augustus", "–", "Tydens", "die", "Napoleontiese", "Oorloë", "begin", "die", "Slag", "van", "die", "Nyl", "tussen", "Franse", "en", "Britse", "vlote", ".", "November", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Constantiam", "vestram", "oor", "kerkeenheid", ".", "November", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Cum", "nos", "superiori", "oor", "die", "verkiesing", "van", "'n", "pous", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Groothertog", "Michail", "Pawlowitsj", "van", "Rusland", ",", "jongste", "kind", "van", "die", "ses", "dogters", "en", "vier", "seuns", "van", "keiser", "Paul", "van", "Rusland", "(", "†", "Februarie", "–", "Auguste", "Comte", ",", "Franse", "wiskundige", "en", "filosoof", "(", "†", "Maart", "–", "Gerrit", "Maritz", ",", "vername", "Voortrekkerpionier", "en", "leier", "(", "†", "April", "–", "Eugène", "Delacroix", ",", "waterverfskilder", "(", "†", "Oktober", "–", "Dom", "Pedro", ",", "keiser", "van", "Brasilië", "en", "koning", "van", "Portugal", "(", "†", "November", "–", "Andries", "Pretorius", ",", "'n", "Voortrekkerleier", "(", "†", "Desember", "–", "Adam", "Mickiewicz", ",", "Pools-Litause", "digter", "(", "†", "Sterftes", "Junie", "–", "Casanova", ",", "Italiaanse", "avonturier", "en", "skrywer", "(", "*", "Desember", "–", "Luigi", "Galvani", ",", "Italiaanse", "natuurkundige", "(", "*", "Desember", "–", "Laurynas", "Gucevičius", ",", "Litause", "argitek", "(", "*", "18de", "eeu" ]
679
https://af.wikipedia.org/wiki/1799
1799
Die jaar 1799 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 99ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Napoleon Bonaparte beleër die stad Akko tevergeefs vir 61 dae lank. JMW Turner skilder die Norhamkasteel in waterverf 19 Julie – Die Rosettasteen word ontdek in Egipte. 24 Julie – Napoleon Bonaparte verslaan die Turkse magte in Aboukir in Egipte. 13 Augustus – Pous Pius VI publiseer Quoties animo wat koning Karel van Spanje magtig om kerklike eindom te verkoop. 11 November – Napoléon Bonaparte word Eerste Konsul (Premier Consul) van die Franse Republiek. 30 November – Begin van die konklaaf na die dood van Pous Pius VI. Geboortes 1 Januarie – Andrzej Towiański, Poolse filosoof († 1878). 6 Junie – Aleksander Poesjkin, ’n Russiese Romantieke skrywer wat beskou word as die grootste Russiese digter en die vader van moderne Russies († 1837). 4 Julie – Oscar I van Swede, van 8 Maart 1844 tot met sy dood koning van Swede en Noorweë († 1859). 2 Augustus – Karl Ludwig Philipp Zeyher, Suid-Afrikaanse plantkundige († 1858). 8 Desember – Hans Dons de Lange, 'n Voortrekkerverkenner († 1861). Sterftes 18 Januarie – Abraham Josias Sluysken, waarnemende kommissaris aan die Kaap voor die eerste Britse besetting (* 1736). 4 Mei – Tipu Sultan, Moslem Indiese militêre leier. Heerser van die Mysore-koninkryk in Suid-Indie(* 1750) 9 Mei – Claude-Bénigne Balbastre, Franse komponis, orrelis, klavesimbelspeler en klavierspeler (* 1724) 25 Junie – Asada Goryu, Japannese sterrekundige (* 1734) 6 Augustus – Marcus Élieser Bloch, Duitse dokter en natuurkundige (* 1723) 29 Augustus – Pous Pius VI, die 250ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1717). 24 Oktober – Carl Ditters von Dittersdorf, Oostenrykse komponis (* 1739). 14 Desember – George Washington, eerste President van die Verenigde State (* 1732) 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Napoleon", "Bonaparte", "beleër", "die", "stad", "Akko", "tevergeefs", "virdae", "lank", ".", "JMW", "Turner", "skilder", "die", "Norhamkasteel", "in", "waterverf", "Julie", "–", "Die", "Rosettasteen", "word", "ontdek", "in", "Egipte", ".", "Julie", "–", "Napoleon", "Bonaparte", "verslaan", "die", "Turkse", "magte", "in", "Aboukir", "in", "Egipte", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quoties", "animo", "wat", "koning", "Karel", "van", "Spanje", "magtig", "om", "kerklike", "eindom", "te", "verkoop", ".", "November", "–", "Napoléon", "Bonaparte", "word", "Eerste", "Konsul", "(", "Premier", "Consul", ")", "van", "die", "Franse", "Republiek", ".", "November", "–", "Begin", "van", "die", "konklaaf", "na", "die", "dood", "van", "Pous", "Pius", "VI", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Andrzej", "Towiański", ",", "Poolse", "filosoof", "(", "†", "Junie", "–", "Aleksander", "Poesjkin", ",", "’n", "Russiese", "Romantieke", "skrywer", "wat", "beskou", "word", "as", "die", "grootste", "Russiese", "digter", "en", "die", "vader", "van", "moderne", "Russies", "(", "†", "Julie", "–", "Oscar", "I", "van", "Swede", ",", "vanMaarttot", "met", "sy", "dood", "koning", "van", "Swede", "en", "Noorweë", "(", "†", "Augustus", "–", "Karl", "Ludwig", "Philipp", "Zeyher", ",", "Suid-Afrikaanse", "plantkundige", "(", "†", "Desember", "–", "Hans", "Dons", "de", "Lange", ",", "'n", "Voortrekkerverkenner", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Abraham", "Josias", "Sluysken", ",", "waarnemende", "kommissaris", "aan", "die", "Kaap", "voor", "die", "eerste", "Britse", "besetting", "(", "*", "Mei", "–", "Tipu", "Sultan", ",", "Moslem", "Indiese", "militêre", "leier", ".", "Heerser", "van", "die", "Mysore-koninkryk", "in", "Suid-Indie", "(", "*", "Mei", "–", "Claude-Bénigne", "Balbastre", ",", "Franse", "komponis", ",", "orrelis", ",", "klavesimbelspeler", "en", "klavierspeler", "(", "*", "Junie", "–", "Asada", "Goryu", ",", "Japannese", "sterrekundige", "(", "*", "Augustus", "–", "Marcus", "Élieser", "Bloch", ",", "Duitse", "dokter", "en", "natuurkundige", "(", "*", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VI", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "Oktober", "–", "Carl", "Ditters", "von", "Dittersdorf", ",", "Oostenrykse", "komponis", "(", "*", "Desember", "–", "George", "Washington", ",", "eerste", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "*", "18de", "eeu" ]
680
https://af.wikipedia.org/wiki/1800
1800
Die jaar 1800 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 100ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 1 Januarie – Die VOC word formeel ontbind. 14 Maart – Pous Pius VII volg Pous Pius VI op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 21 Maart – Pous Pius VII word gekroon deur kardinaal Antonio Maria Doria Pamphilj. 18 Mei – Pous Pius VII publiseer Diu Satis oor 'n terugkeer na evangeliese beginsels. 14 Junie – Napoleon wen die Slag van Marengo. 11 Augustus – Pous Pius VII stel Diego Innico Caracciolo, apostoliese protonotarius en Ercole Consalvi, ouditeur van die Heilige Roomse Rota aan as kardinale. 10 Oktober – Francesco Saverio Castiglioni (later Pous Pius VIII) word biskop van Montalto. 20 Oktober – Pous Pius VII stel Luis María de Borbón y Vallábriga, aartsbiskop van Seville, Spanje aan as kardinaal. 25 Desember – Kersdag word vir die eerste keer as internasionale publieke vakansiedag gevier. Geboortes 1 Januarie – Francis Egerton, 1ste Earl van Ellesmere, Engelse Grondeienaar († 1857). 6 Januarie – Anna Maria Hall, Ierse skrywer († 1881). 7 Januarie – Millard Fillmore, die dertiende President van die Verenigde State van Amerika († 1874). 11 Januarie – Ányos Jedlik, Hongaarse fisikus, die uitvinder van die dinamo († 1895). 12 Januarie – George Villiers, 4de Earl van Claredon, Engelse diplomaat en staatsman († 1870). 14 Januarie – Ludwig von Köchel, Oostenrykse musikoloog († 1877). 17 Januarie – Caleb Cushing, Amerikaanse diplomaat en staatsman († 1879). 24 Januarie – Edwin Chadwick, Engelse sosiale hervormer († 1890). 26 Januarie – Johann Gerhard Oncken, Duitse Baptiste-prediker († 1884). 26 Januarie – Elizabeth Ann Whitney, Amerikaanse Mormoonse Leier († 1882). 27 Januarie – Evelyn Denison, 1ste Burggraaf van Ossington, Engelse staatsman († 1875). 1 Februarie – Brian Houghton Hodgson, Engelse Staatsamptenaar († 1894). 6 Februarie – Achille Devéria, Franse skilder en litograaf († 1857). 9 Februarie – Hyrum Smith, Amerikaanse godsdienstige leier († 1844). 9 Februarie – Joseph von Führich, Oostenrykse skilder († 1876). 11 Februarie – William Fox Talbot, Engelse fotografiese pionier(† 1877). 12 Februarie – John Edward Gray, Engelse dierkundige († 1875). 3 Desember – France Prešeren, Sloweense digter († 1849). Sterftes 1 Januarie – Louis-Jean-Marie Daubenton, Franse natuurkundige (* 1716). 6 Januarie – William Jones, Engelse goddelike (* 1726). 6 Januarie – Friedrich Adolf Riedesel, Duitse soldaat (* 1738). 23 Januarie – Edward Rutledge, Amerikaanse staatsman (* 1749). 7 Mei – Niccolò Piccinni, Italiaanse komponis (* 1728) 23 Mei – Henry Cort, Engelse Ystermeester (* 1740). 18de eeu 1800
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "VOC", "word", "formeel", "ontbind", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VII", "volg", "Pous", "Pius", "VI", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VII", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Antonio", "Maria", "Doria", "Pamphilj", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VII", "publiseer", "Diu", "Satis", "oor", "'n", "terugkeer", "na", "evangeliese", "beginsels", ".", "Junie", "–", "Napoleon", "wen", "die", "Slag", "van", "Marengo", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Diego", "Innico", "Caracciolo", ",", "apostoliese", "protonotarius", "en", "Ercole", "Consalvi", ",", "ouditeur", "van", "die", "Heilige", "Roomse", "Rota", "aan", "as", "kardinale", ".", "Oktober", "–", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", "word", "biskop", "van", "Montalto", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stel", "Luis", "María", "de", "Borbón", "y", "Vallábriga", ",", "aartsbiskop", "van", "Seville", ",", "Spanje", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Kersdag", "word", "vir", "die", "eerste", "keer", "as", "internasionale", "publieke", "vakansiedag", "gevier", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Francis", "Egerton,te", "Earl", "van", "Ellesmere", ",", "Engelse", "Grondeienaar", "(", "†", "Januarie", "–", "Anna", "Maria", "Hall", ",", "Ierse", "skrywer", "(", "†", "Januarie", "–", "Millard", "Fillmore", ",", "die", "dertiende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", "(", "†", "Januarie", "–", "Ányos", "Jedlik", ",", "Hongaarse", "fisikus", ",", "die", "uitvinder", "van", "die", "dinamo", "(", "†", "Januarie", "–", "George", "Villiers,e", "Earl", "van", "Claredon", ",", "Engelse", "diplomaat", "en", "staatsman", "(", "†", "Januarie", "–", "Ludwig", "von", "Köchel", ",", "Oostenrykse", "musikoloog", "(", "†", "Januarie", "–", "Caleb", "Cushing", ",", "Amerikaanse", "diplomaat", "en", "staatsman", "(", "†", "Januarie", "–", "Edwin", "Chadwick", ",", "Engelse", "sosiale", "hervormer", "(", "†", "Januarie", "–", "Johann", "Gerhard", "Oncken", ",", "Duitse", "Baptiste-prediker", "(", "†", "Januarie", "–", "Elizabeth", "Ann", "Whitney", ",", "Amerikaanse", "Mormoonse", "Leier", "(", "†", "Januarie", "–", "Evelyn", "Denison,", "te", "Burggraaf", "van", "Ossington", ",", "Engelse", "staatsman", "(", "†", "Februarie", "–", "Brian", "Houghton", "Hodgson", ",", "Engelse", "Staatsamptenaar", "(", "†", "Februarie", "–", "Achille", "Devéria", ",", "Franse", "skilder", "en", "litograaf", "(", "†", "Februarie", "–", "Hyrum", "Smith", ",", "Amerikaanse", "godsdienstige", "leier", "(", "†", "Februarie", "–", "Joseph", "von", "Führich", ",", "Oostenrykse", "skilder", "(", "†", "Februarie", "–", "William", "Fox", "Talbot", ",", "Engelse", "fotografiese", "pionier", "(", "†", "Februarie", "–", "John", "Edward", "Gray", ",", "Engelse", "dierkundige", "(", "†", "Desember", "–", "France", "Prešeren", ",", "Sloweense", "digter", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Louis-Jean-Marie", "Daubenton", ",", "Franse", "natuurkundige", "(", "*", "Januarie", "–", "William", "Jones", ",", "Engelse", "goddelike", "(", "*", "Januarie", "–", "Friedrich", "Adolf", "Riedesel", ",", "Duitse", "soldaat", "(", "*", "Januarie", "–", "Edward", "Rutledge", ",", "Amerikaanse", "staatsman", "(", "*", "Mei", "–", "Niccolò", "Piccinni", ",", "Italiaanse", "komponis", "(", "*", "Mei", "–", "Henry", "Cort", ",", "Engelse", "Ystermeester", "(", "*", "18de", "eeu", "1800" ]
681
https://af.wikipedia.org/wiki/1801
1801
Die jaar 1801 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 1ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 1 Januarie – Die wetgewende unie van Groot-Brittanje en Ierland smelt saam om die Verenigde Koninkryk te vorm, die Sint Patrickkruis word tot die Union Jack gevoeg. 1 Januarie – Giuseppe Piazzi ontdek die dwergplaneet Ceres. 4 Februarie – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) word lid van die Akademie vir die Katolieke Geloof, gestig deur Pous Pius VII. 23 Februarie – Pous Pius VII stel 24 nuwe kardinale aan waaronder Giuseppe Firrao, titulêr aartsbiskop van Petra. 2 April – In die Napoleontiese Oorloë word die Britte deur die Deense vloot verslaan met die Slag van Kopenhagen. 15 Julie – Pous Pius VII sluit 'n konkordaat met Napoleon Bonaparte. 24 Desember – Die liggaam van Pous Pius VI word van Valence na Rome geneem. Die boere van Graaff-Reinet kom in opstand. Geboortes 15 Januarie – Jean-Baptist David, 'n professor in Nederlands en geskiedenis aan die Katolieke Universiteit Leuven († 1866). 16 Mei – William H. Seward, 'n Amerikaanse politikus en staatsman († 1872). 29 Julie – George Bradshaw, Engelse kartograaf, drukker en uitgewer († 1853). 24 Augustus – Eerw. Daniel Lindley, eerste leraar van die NG gemeente Pietermaritzburg († 1880). 7 September – Sarel Cilliers, Voortrekker-leier († 1871) 13 September – Alfred Donné, ’n Franse bakterioloog, dokter en bekend vir die ontdekking van trichomonas vaginalis en leukemie; ook die uitvinder van die fotoelektriese mikroskoop († 1878). 22 Oktober – Carl Jakob Sundevall, 'n Sweedse dierkundige († 1875). 3 November – Vincenzo Bellini, Italiaanse opera komponis († 1835) Sterftes 23 Maart – Paul van Rusland, tsaar van Rusland (* 1754). 25 Maart – Novalis, pennaam van Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg, Romantiese Duitse digter, filosoof, juris en mynbou-ingenieur (* 1772). 29 Junie – Adriaan van Jaarsveld, Boerekommandant van die Eerste Grensoorlog (* 1745). 19de eeu 1801
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "wetgewende", "unie", "van", "Groot-Brittanje", "en", "Ierland", "smelt", "saam", "om", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "te", "vorm", ",", "die", "Sint", "Patrickkruis", "word", "tot", "die", "Union", "Jack", "gevoeg", ".", "Januarie", "–", "Giuseppe", "Piazzi", "ontdek", "die", "dwergplaneet", "Ceres", ".", "Februarie", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "word", "lid", "van", "die", "Akademie", "vir", "die", "Katolieke", "Geloof", ",", "gestig", "deur", "Pous", "Pius", "VII", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "stelnuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Giuseppe", "Firrao", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Petra", ".", "April", "–", "In", "die", "Napoleontiese", "Oorloë", "word", "die", "Britte", "deur", "die", "Deense", "vloot", "verslaan", "met", "die", "Slag", "van", "Kopenhagen", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VII", "sluit", "'n", "konkordaat", "met", "Napoleon", "Bonaparte", ".", "Desember", "–", "Die", "liggaam", "van", "Pous", "Pius", "VI", "word", "van", "Valence", "na", "Rome", "geneem", ".", "Die", "boere", "van", "Graaff-Reinet", "kom", "in", "opstand", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Jean-Baptist", "David", ",", "'n", "professor", "in", "Nederlands", "en", "geskiedenis", "aan", "die", "Katolieke", "Universiteit", "Leuven", "(", "†", "Mei", "–", "William", "H", ".", "Seward", ",", "'n", "Amerikaanse", "politikus", "en", "staatsman", "(", "†", "Julie", "–", "George", "Bradshaw", ",", "Engelse", "kartograaf", ",", "drukker", "en", "uitgewer", "(", "†", "Augustus", "–", "Eerw", ".", "Daniel", "Lindley", ",", "eerste", "leraar", "van", "die", "NG", "gemeente", "Pietermaritzburg", "(", "†", "September", "–", "Sarel", "Cilliers", ",", "Voortrekker-leier", "(", "†", "September", "–", "Alfred", "Donné", ",", "’n", "Franse", "bakterioloog", ",", "dokter", "en", "bekend", "vir", "die", "ontdekking", "van", "trichomonas", "vaginalis", "en", "leukemie", ";", "ook", "die", "uitvinder", "van", "die", "fotoelektriese", "mikroskoop", "(", "†", "Oktober", "–", "Carl", "Jakob", "Sundevall", ",", "'n", "Sweedse", "dierkundige", "(", "†", "November", "–", "Vincenzo", "Bellini", ",", "Italiaanse", "opera", "komponis", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Paul", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "*", "Maart", "–", "Novalis", ",", "pennaam", "van", "Georg", "Philipp", "Friedrich", "Freiherr", "von", "Hardenberg", ",", "Romantiese", "Duitse", "digter", ",", "filosoof", ",", "juris", "en", "mynbou-ingenieur", "(", "*", "Junie", "–", "Adriaan", "van", "Jaarsveld", ",", "Boerekommandant", "van", "die", "Eerste", "Grensoorlog", "(", "*", "19de", "eeu", "1801" ]
682
https://af.wikipedia.org/wiki/14de%20eeu
14de eeu
Die 14de eeu het in die jaar 1301 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1400 ten einde geloop. 2de millennium Eeue
[ "Diee", "eeu", "het", "in", "die", "jaar'n", "aanvang", "geneem", "en", "teen", "die", "einde", "van", "die", "jaarten", "einde", "geloop.", "2de", "millennium", "Eeue" ]
683
https://af.wikipedia.org/wiki/9%20November
9 November
9 November is die 313de dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (314de in skrikkeljare). Daar volg nog 52 dae in die res van die jaar. Gebeure 1389 – Pous Bonifatius IX word in Rome gekroon. 1494 – Die de' Medicis word uit Florence verdryf. 1518 – Pous Leo X verplig alle Christene om te glo dat die pous aflate kan toestaan. 1799 – Die staatsgreep van 18 Brumaire gelei deur Emmanuel Joseph Sieyès en Napoléon Bonaparte werp die Franse regering omver. 1872 – Die Groot Bostonvuur van 1872 begin en vernietig uiteindelik meer as 700 geboue in Boston in die VSA. 1901 – Prins George, die hertog van Cornwall, word Prins van Wallis en die Graaf van Chester. 1907 – Die Cullinan-diamant word op sy verjaarsdag aan Koning Edward VII geskenk. 1918 – Beëindiging van die Duitse Keiserryk en stigting van die Republiek van Weimar. 1938 – Kristallnacht, die eerste grootskaalse voorval van fisiese anti-Joodse geweld in Nazi Duitsland, begin. 1953 – Kambodja word van Frankryk onafhanklik. 1989 – Val van die Berlynse Muur. Dit simboliseer die einde van die Koue Oorlog en die naderende ineenstorting van die Warskouverdrag; die begin van die einde van Sowjet kommunisme. 2011 – Mark Boucher neem sy 500ste vangskoot in toetskrieket, die eerste persoon ooit. Geboortes 1805 – Karel Lodewijk Ledeganck, Vlaamse skrywer († 1847). 1841 – Koning Edward VII van die Verenigde Koninkryk († 1910). 1914 – Hedy Lamarr, Amerikaanse aktrise en uitvinder († 2000). 1922 – Imre Lakatos, Hongaarse wiskundige, natuurkundige en wetenskapfilosoof († 1974). 1923 – Dorothy Dandridge, Amerikaanse aktrise († 1965). 1927 – Carel Boshoff, stigter van Orania († 2011). 1934 – Carl Sagan, ’n Amerikaanse sterrekundige, astrofisikus, kosmoloog en skrywer († 1996). 1965 – Bryn Terfel, Walliese operasanger. 1993 – Bianca Buitendag, Suid-Afrikaanse professionele branderplankryer. Sterftes 959 – Konstantyn VII van Bisantium. Sy seun Romanos II volg hom op (* 905). 1918 – Albert Ballin, Duitse reder en entrepreneur (* 1857). 1940 – Neville Chamberlain, Britse politikus (* 1869). 1970 – Charles de Gaulle, Franse militêre generaal en staatsman (* 1890). 1999 – Dricky Beukes, Afrikaanse skrywer (* 1918) Vakansies, vierings, en waarnemingsdae Onafhanklikheidsdag in Kambodja (1953) Schicksalstag in Duitsland. November
[ "9", "November", "is", "diee", "dag", "van", "die", "jaar", "in", "die", "Gregoriaanse", "kalendere", "in", "skrikkeljare", ")", ".", "Daar", "volg", "nogdae", "in", "die", "res", "van", "die", "jaar", ".", "Gebeure", "–", "Pous", "Bonifatius", "IX", "word", "in", "Rome", "gekroon", ".", "–", "Die", "de", "'", "Medicis", "word", "uit", "Florence", "verdryf", ".", "–", "Pous", "Leo", "X", "verplig", "alle", "Christene", "om", "te", "glo", "dat", "die", "pous", "aflate", "kan", "toestaan", ".", "–", "Die", "staatsgreep", "vanBrumaire", "gelei", "deur", "Emmanuel", "Joseph", "Sieyès", "en", "Napoléon", "Bonaparte", "werp", "die", "Franse", "regering", "omver", ".", "–", "Die", "Groot", "Bostonvuur", "vanbegin", "en", "vernietig", "uiteindelik", "meer", "asgeboue", "in", "Boston", "in", "die", "VSA", ".", "–", "Prins", "George", ",", "die", "hertog", "van", "Cornwall", ",", "word", "Prins", "van", "Wallis", "en", "die", "Graaf", "van", "Chester", ".", "–", "Die", "Cullinan-diamant", "word", "op", "sy", "verjaarsdag", "aan", "Koning", "Edward", "VII", "geskenk", ".", "–", "Beëindiging", "van", "die", "Duitse", "Keiserryk", "en", "stigting", "van", "die", "Republiek", "van", "Weimar", ".", "–", "Kristallnacht", ",", "die", "eerste", "grootskaalse", "voorval", "van", "fisiese", "anti-Joodse", "geweld", "in", "Nazi", "Duitsland", ",", "begin", ".", "–", "Kambodja", "word", "van", "Frankryk", "onafhanklik", ".", "–", "Val", "van", "die", "Berlynse", "Muur", ".", "Dit", "simboliseer", "die", "einde", "van", "die", "Koue", "Oorlog", "en", "die", "naderende", "ineenstorting", "van", "die", "Warskouverdrag", ";", "die", "begin", "van", "die", "einde", "van", "Sowjet", "kommunisme", ".", "–", "Mark", "Boucher", "neem", "syte", "vangskoot", "in", "toetskrieket", ",", "die", "eerste", "persoon", "ooit", ".", "Geboortes", "–", "Karel", "Lodewijk", "Ledeganck", ",", "Vlaamse", "skrywer", "(", "†", "–", "Koning", "Edward", "VII", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "(", "†", "–", "Hedy", "Lamarr", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "en", "uitvinder", "(", "†", "–", "Imre", "Lakatos", ",", "Hongaarse", "wiskundige", ",", "natuurkundige", "en", "wetenskapfilosoof", "(", "†", "–", "Dorothy", "Dandridge", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "†", "–", "Carel", "Boshoff", ",", "stigter", "van", "Orania", "(", "†", "–", "Carl", "Sagan", ",", "’n", "Amerikaanse", "sterrekundige", ",", "astrofisikus", ",", "kosmoloog", "en", "skrywer", "(", "†", "–", "Bryn", "Terfel", ",", "Walliese", "operasanger", ".", "–", "Bianca", "Buitendag", ",", "Suid-Afrikaanse", "professionele", "branderplankryer", ".", "Sterftes", "–", "Konstantyn", "VII", "van", "Bisantium", ".", "Sy", "seun", "Romanos", "II", "volg", "hom", "op", "(", "*", "–", "Albert", "Ballin", ",", "Duitse", "reder", "en", "entrepreneur", "(", "*", "–", "Neville", "Chamberlain", ",", "Britse", "politikus", "(", "*", "–", "Charles", "de", "Gaulle", ",", "Franse", "militêre", "generaal", "en", "staatsman", "(", "*", "–", "Dricky", "Beukes", ",", "Afrikaanse", "skrywer", "(", "*", "Vakansies", ",", "vierings", ",", "en", "waarnemingsdae", "Onafhanklikheidsdag", "in", "Kambodja", "Schicksalstag", "in", "Duitsland", ".", "November" ]
685
https://af.wikipedia.org/wiki/1782
1782
Die jaar 1782 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 82ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 27 Februarie – Pous Pius VI vertrek na Wene om te onderhandel met keiser Joseph II. 8 Maart – Byna 100 Inheemse Amerikaners sterf deur die toedoen van Pennsilvanië-burgermagte in 'n massamoord wat as die Gnadenhüttenmenseslagting bekend staan. 31 Maart – Pous Pius VI spreek die pouslike seën Urbi et Orbi uit in Wene. 4 Augustus – Die Grosvenor strand sowat 50 km noord van Port St. Johns. 12 Desember - Die Britse skip HMS Mediator verslaan naby Ferrol in Galisië vyf Franse en Amerikaanse skepe. 16 Desember – Pous Pius VI stel Giuseppe Maria Capece Zurlo, Theat., biskop van Calvi en Raniero Finocchietti, ouditeur generaal van die Apostoliese Kamer, aan as kardinale. 16 Desember – Gregorio Barnaba Chiaramonti (later Pous Pius VII) word aangestel as biskop van Tivoli. 21 Desember – Gregorio Barnaba Chiaramonti (later Pous Pius VII) word tot biskop gewy. Geboortes 5 Desember – Martin Van Buren, agste President van die Verenigde State († 1862). John Sell Cotman, Waterverfskilder. Sterftes 1 Januarie – Johann Christian Bach, Duitse komponis (* 1735). 24 September – Julien-Marie Crozet, Franse ontdekkingsreisiger (* 1728). April – Anne Bonny, Ierse seerower wat in die Karibiese See aktief was (* 1697) 18de eeu 1782
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "vertrek", "na", "Wene", "om", "te", "onderhandel", "met", "keiser", "Joseph", "II", ".", "Maart", "–", "BynaInheemse", "Amerikaners", "sterf", "deur", "die", "toedoen", "van", "Pennsilvanië-burgermagte", "in", "'n", "massamoord", "wat", "as", "die", "Gnadenhüttenmenseslagting", "bekend", "staan", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VI", "spreek", "die", "pouslike", "seën", "Urbi", "et", "Orbi", "uit", "in", "Wene", ".", "Augustus", "–", "Die", "Grosvenor", "strand", "sowatkm", "noord", "van", "Port", "St", ".", "Johns", ".", "Desember", "-", "Die", "Britse", "skip", "HMS", "Mediator", "verslaan", "naby", "Ferrol", "in", "Galisië", "vyf", "Franse", "en", "Amerikaanse", "skepe", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Giuseppe", "Maria", "Capece", "Zurlo", ",", "Theat", ".", ",", "biskop", "van", "Calvi", "en", "Raniero", "Finocchietti", ",", "ouditeur", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Desember", "–", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", "(", "later", "Pous", "Pius", "VII", ")", "word", "aangestel", "as", "biskop", "van", "Tivoli", ".", "Desember", "–", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", "(", "later", "Pous", "Pius", "VII", ")", "word", "tot", "biskop", "gewy", ".", "Geboortes", "Desember", "–", "Martin", "Van", "Buren", ",", "agste", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "John", "Sell", "Cotman", ",", "Waterverfskilder", ".", "Sterftes", "Januarie", "–", "Johann", "Christian", "Bach", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "September", "–", "Julien-Marie", "Crozet", ",", "Franse", "ontdekkingsreisiger", "(", "*", "April", "–", "Anne", "Bonny", ",", "Ierse", "seerower", "wat", "in", "die", "Karibiese", "See", "aktief", "was", "(", "*", "18de", "eeu", "1782" ]
686
https://af.wikipedia.org/wiki/1783
1783
Die jaar 1783 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 83ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Junie - Beleg van Cuddalore. Die Britte beveg 'n bondgenootskap van die Franse en die sultanaat van Mysore in die huidige Tamil Nadu. 14 Junie – Annibale Sermattei della Genga (later Pous Leo XII) word priester gewy. 23 Augustus – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI) sluit aan by die Camaldolese klooster in Murano. 3 September – Die ondertekening van die Vrede van Parys beëindig die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog. 21 November – François Laurent d'Arlandes en Jean-François Pilâtre de Rozier onderneem die eerste bemande ballonvlug. Geboortes 27 Mei – William Sturgeon, Britse natuurkundige en uitvinder († 1850). 24 Julie – Simón Bolívar, 'n Venezolaanse vryheidsvegter en politieke leier († 1830). 10 Augustus – Louis Tregardt, een van die eerste Voortrekkerleiers († 1838). 17 September – Samuel Prout, Engelse waterverfskilder († 1852). 27 September – Agustín de Iturbide, Meksikaanse bevelvoerder, politikus en keiser († 1824). Sterftes 6 Februarie – Lancelot Brown, bekend as Capability Brown, was 'n Engelse landskapsargitek (* 1716) 18 September – Leonhard Euler, Switserse wiskundige (* 1707). 18de eeu 1783
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "-", "Beleg", "van", "Cuddalore", ".", "Die", "Britte", "beveg", "'n", "bondgenootskap", "van", "die", "Franse", "en", "die", "sultanaat", "van", "Mysore", "in", "die", "huidige", "Tamil", "Nadu", ".", "Junie", "–", "Annibale", "Sermattei", "della", "Genga", "(", "later", "Pous", "Leo", "XII", ")", "word", "priester", "gewy", ".", "Augustus", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", "sluit", "aan", "by", "die", "Camaldolese", "klooster", "in", "Murano", ".", "September", "–", "Die", "ondertekening", "van", "die", "Vrede", "van", "Parys", "beëindig", "die", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ".", "November", "–", "François", "Laurent", "d'", "Arlandes", "en", "Jean-François", "Pilâtre", "de", "Rozier", "onderneem", "die", "eerste", "bemande", "ballonvlug", ".", "Geboortes", "Mei", "–", "William", "Sturgeon", ",", "Britse", "natuurkundige", "en", "uitvinder", "(", "†", "Julie", "–", "Simón", "Bolívar", ",", "'n", "Venezolaanse", "vryheidsvegter", "en", "politieke", "leier", "(", "†", "Augustus", "–", "Louis", "Tregardt", ",", "een", "van", "die", "eerste", "Voortrekkerleiers", "(", "†", "September", "–", "Samuel", "Prout", ",", "Engelse", "waterverfskilder", "(", "†", "September", "–", "Agustín", "de", "Iturbide", ",", "Meksikaanse", "bevelvoerder", ",", "politikus", "en", "keiser", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Lancelot", "Brown", ",", "bekend", "as", "Capability", "Brown", ",", "was", "'n", "Engelse", "landskapsargitek", "(", "*", "September", "–", "Leonhard", "Euler", ",", "Switserse", "wiskundige", "(", "*", "18de", "eeu", "1783" ]
687
https://af.wikipedia.org/wiki/1784
1784
Die jaar 1784 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 84ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Junie - Op Ysland begin die Laki-spleet lawa uit te stoot. Dit duur maandelank voort en bring sowat 14 km3 basalt voort. 3 Junie – Die Amerikaanse Leër word gestig en vervang die Kontinentale Leër. 20 September – Pous Pius VI stel Giovanni Andrea Archetti, titulêre aartsbiskop van Chalcedonië aan as kardinaal. Geboortes 30 Junie – Sir George Thomas Napier, 'n Britse goewerneur aan die Kaapkolonie († 1855). 3 Oktober – Johann Karl Ehrenfried Kegel, Duitse landbouwetenskaplike en ontdekkingsreisiger († 1863). 24 November – Zachary Taylor, die twaalfde President van die Verenigde State († 1850). Onbekend – Peter de Wint, waterverfskilder Sterftes 31 Julie – Denis Diderot, Franse skrywer en Verligtingsfilosoof (* 1713) 1 Julie – Wilhelm Friedemann Bach, Duitse komponis (* 1710). 13 Desember – Samuel Johnson, Engelse skrywer, digter, moralis, literatuurkritikus, biograaf, redakteur en leksikograaf (* 1709). 18de eeu 1784
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "-", "Op", "Ysland", "begin", "die", "Laki-spleet", "lawa", "uit", "te", "stoot", ".", "Dit", "duur", "maandelank", "voort", "en", "bring", "sowatkm3", "basalt", "voort", ".", "Junie", "–", "Die", "Amerikaanse", "Leër", "word", "gestig", "en", "vervang", "die", "Kontinentale", "Leër", ".", "September", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Giovanni", "Andrea", "Archetti", ",", "titulêre", "aartsbiskop", "van", "Chalcedonië", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "Junie", "–", "Sir", "George", "Thomas", "Napier", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "aan", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Oktober", "–", "Johann", "Karl", "Ehrenfried", "Kegel", ",", "Duitse", "landbouwetenskaplike", "en", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "November", "–", "Zachary", "Taylor", ",", "die", "twaalfde", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Onbekend", "–", "Peter", "de", "Wint", ",", "waterverfskilder", "Sterftes", "Julie", "–", "Denis", "Diderot", ",", "Franse", "skrywer", "en", "Verligtingsfilosoof", "(", "*", "Julie", "–", "Wilhelm", "Friedemann", "Bach", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "Desember", "–", "Samuel", "Johnson", ",", "Engelse", "skrywer", ",", "digter", ",", "moralis", ",", "literatuurkritikus", ",", "biograaf", ",", "redakteur", "en", "leksikograaf", "(", "*", "18de", "eeu", "1784" ]
688
https://af.wikipedia.org/wiki/1785
1785
Die jaar 1785 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 85ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 7 Januarie – Jean-Pierre Blanchard van Frankryk en Amerikaner John Jeffries reis vanaf Dover, Engeland, na Calais, Frankryk, in 'n lugballon. 14 Februarie – Pous Pius VI stel 14 nuwe kardinale aan waaronder Gregorio Barnaba Chiaramonti, O.S.B.Cas., biskop van Imola, later Pous Pius VII. 17 Desember – Francesco Saverio Castiglioni (later Pous Pius VIII) word priester gewy. Geboortes 4 April – Bettina von Arnim, Duitse skryfster van die Romantiek († 1859). 9 Julie – Johannes Smuts, 'n staatsamptenaar, sakeman en die tweede burgemeester van Kaapstad († 1869). 20 Julie – Mahmoed II, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk († 1839). Sterftes 8 Mei − Pietro Longhi, Venesiaanse skilder (* 1701) 15 Junie – Jean-François Pilâtre de Rozier, Franse chemie en fisika onderwyser en een van die eerste lugvaartpioniers (* 1754). 2 Augustus – Georg Schmidt, sendeling van die Morawiese kerk (* 1709) 18de eeu 1785
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Jean-Pierre", "Blanchard", "van", "Frankryk", "en", "Amerikaner", "John", "Jeffries", "reis", "vanaf", "Dover", ",", "Engeland", ",", "na", "Calais", ",", "Frankryk", ",", "in", "'n", "lugballon", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stelnuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", ",", "O.S.B.Cas", ".", ",", "biskop", "van", "Imola", ",", "later", "Pous", "Pius", "VII", ".", "Desember", "–", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", "word", "priester", "gewy", ".", "Geboortes", "April", "–", "Bettina", "von", "Arnim", ",", "Duitse", "skryfster", "van", "die", "Romantiek", "(", "†", "Julie", "–", "Johannes", "Smuts", ",", "'n", "staatsamptenaar", ",", "sakeman", "en", "die", "tweede", "burgemeester", "van", "Kaapstad", "(", "†", "Julie", "–", "Mahmoed", "II", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "Sterftes", "Mei", "−", "Pietro", "Longhi", ",", "Venesiaanse", "skilder", "(", "*", "Junie", "–", "Jean-François", "Pilâtre", "de", "Rozier", ",", "Franse", "chemie", "en", "fisika", "onderwyser", "en", "een", "van", "die", "eerste", "lugvaartpioniers", "(", "*", "Augustus", "–", "Georg", "Schmidt", ",", "sendeling", "van", "die", "Morawiese", "kerk", "(", "*", "18de", "eeu", "1785" ]
689
https://af.wikipedia.org/wiki/1786
1786
Die jaar 1786 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 86ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die huidige hoofstad van Ysland, Reykjavík, word as 'n handelspos gestig. Die Duitse digter Johann Wolfgang von Goethe onderneem sy "Italiaanse reis". Die Kompanjie, in 'n poging om hierdie emigrante te beheer, setel 'n magistraat (Drostdy) op Graaff-Reinet. 8 Augustus – Jacques Balmat en Michel-Gabriel Paccard bestyg vir die eerste keer Europa se hoogste berg, die Mont Blanc. 18 Desember – Pous Pius VI stel sy neef Romoaldo Braschi-Onesti, prefek van die Apostoliese Paleis, aan as kardinaal. Geboortes 18 September – Christiaan VIII van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë († 1848). 22 Maart – Joachim Lelewel, Poolse geskiedkundige, muntkundige en vryheidsvegter († 1861). Onbekend – Koning Moshoeshoe, stigter van die Basotho-volk († 1870). Onbekend – Johannes Poortermans, Nederlands gebore skilder en litograaf († 1870) Sterftes 4 Januarie – Moses Mendelssohn, Duits-Joodse filosoof tydens die Verligting (* 1729) 7 Maart – Franz Benda, violis en komponis van Boheme (* 1709) 21 Mei – Carl Wilhelm Scheele, 'n Sweedse chemiese apteker en die ontdekker van 'n aantal chemiese stowwe (* 1742) 17 Augustus – Fredrik II, koning van die Pruise (* 1712) Gepubliseer Teologie 28 November – Super solidate – teen Eybel se kritiek op die pous – deur Pous Pius VI. 18de eeu 1786
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "huidige", "hoofstad", "van", "Ysland", ",", "Reykjavík", ",", "word", "as", "'n", "handelspos", "gestig", ".", "Die", "Duitse", "digter", "Johann", "Wolfgang", "von", "Goethe", "onderneem", "sy", "\"", "Italiaanse", "reis", "\"", ".", "Die", "Kompanjie", ",", "in", "'n", "poging", "om", "hierdie", "emigrante", "te", "beheer", ",", "setel", "'n", "magistraat", "(", "Drostdy", ")", "op", "Graaff-Reinet", ".", "Augustus", "–", "Jacques", "Balmat", "en", "Michel-Gabriel", "Paccard", "bestyg", "vir", "die", "eerste", "keer", "Europa", "se", "hoogste", "berg", ",", "die", "Mont", "Blanc", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "sy", "neef", "Romoaldo", "Braschi-Onesti", ",", "prefek", "van", "die", "Apostoliese", "Paleis", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "September", "–", "Christiaan", "VIII", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "†", "Maart", "–", "Joachim", "Lelewel", ",", "Poolse", "geskiedkundige", ",", "muntkundige", "en", "vryheidsvegter", "(", "†", "Onbekend", "–", "Koning", "Moshoeshoe", ",", "stigter", "van", "die", "Basotho-volk", "(", "†", "Onbekend", "–", "Johannes", "Poortermans", ",", "Nederlands", "gebore", "skilder", "en", "litograaf", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Moses", "Mendelssohn", ",", "Duits-Joodse", "filosoof", "tydens", "die", "Verligting", "(", "*", "Maart", "–", "Franz", "Benda", ",", "violis", "en", "komponis", "van", "Boheme", "(", "*", "Mei", "–", "Carl", "Wilhelm", "Scheele", ",", "'n", "Sweedse", "chemiese", "apteker", "en", "die", "ontdekker", "van", "'n", "aantal", "chemiese", "stowwe", "(", "*", "Augustus", "–", "Fredrik", "II", ",", "koning", "van", "die", "Pruise", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "November", "–", "Super", "solidate", "–", "teen", "Eybel", "se", "kritiek", "op", "die", "pous", "–", "deur", "Pous", "Pius", "VI", ".", "18de", "eeu", "1786" ]
690
https://af.wikipedia.org/wiki/1787
1787
Die jaar 1787 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 87ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 11 Januarie – William Herschel ontdek Oberon en Titania, twee mane van die planeet Uranus. 29 Januarie – Pous Pius VI stel Filippo Carandini, sekretaris van die Tridentine Raad, aan as kardinaal. 27 Junie – Edward Gibbon voltooi The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. 7 Desember – Delaware word die 1ste deelstaat van die Verenigde State. 12 Desember – Pennsilvanië word die 2de deelstaat van die Verenigde State. 18 Desember – New Jersey word die 3de deelstaat van die Verenigde State. Geboortes 16 Maart – Georg Simon Ohm, 'n Duitse fisikus en wiskundige, bekend vir Ohm se wet († 1854). 19 Mei – Ulrich Gerard Lauts, die eerste Boereverteenwoordiger in Europa († 1865). 28 Junie – Sir Harry Smith, 'n Britse goewerneur en hoë kommissaris aan die Kaapkolonie († 1860). 13 September – Éléonore Denuelle de la Plaigne, minnares van Napoleon Bonaparte († 1868). 21 November – Samuel Cunard, Brits-Kanadese skeepvaartmagnaat († 1865). 22 November - Rasmus Rask , Deense taalkundige en filoloog. Oorlede 1832 Onbekend – Shaka, koning van die Zoeloes († 1828). Onbekend – William Bean, Engelse geoloog en skulpkenner († 1866). Sterftes 28 Mei – Leopold Mozart, Oostenrykse komponis (* 1719). 20 Junie – Karl Friedrich Abel, Duitse komponis van die klassieke era (* 1723) 15 November – Christofh Willibald Gluck, was 'n hervormer van die opera (* 1714) 18de eeu 1787
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "William", "Herschel", "ontdek", "Oberon", "en", "Titania", ",", "twee", "mane", "van", "die", "planeet", "Uranus", ".", "Januarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Filippo", "Carandini", ",", "sekretaris", "van", "die", "Tridentine", "Raad", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Junie", "–", "Edward", "Gibbon", "voltooi", "The", "History", "of", "the", "Decline", "and", "Fall", "of", "the", "Roman", "Empire", ".", "Desember", "–", "Delaware", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Desember", "–", "Pennsilvanië", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Desember", "–", "New", "Jersey", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Georg", "Simon", "Ohm", ",", "'n", "Duitse", "fisikus", "en", "wiskundige", ",", "bekend", "vir", "Ohm", "se", "wet", "(", "†", "Mei", "–", "Ulrich", "Gerard", "Lauts", ",", "die", "eerste", "Boereverteenwoordiger", "in", "Europa", "(", "†", "Junie", "–", "Sir", "Harry", "Smith", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "en", "hoë", "kommissaris", "aan", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "September", "–", "Éléonore", "Denuelle", "de", "la", "Plaigne", ",", "minnares", "van", "Napoleon", "Bonaparte", "(", "†", "November", "–", "Samuel", "Cunard", ",", "Brits-Kanadese", "skeepvaartmagnaat", "(", "†", "November", "-", "Rasmus", "Rask", ",", "Deense", "taalkundige", "en", "filoloog", ".", "Oorlede", "Onbekend", "–", "Shaka", ",", "koning", "van", "die", "Zoeloes", "(", "†", "Onbekend", "–", "William", "Bean", ",", "Engelse", "geoloog", "en", "skulpkenner", "(", "†", "Sterftes", "Mei", "–", "Leopold", "Mozart", ",", "Oostenrykse", "komponis", "(", "*", "Junie", "–", "Karl", "Friedrich", "Abel", ",", "Duitse", "komponis", "van", "die", "klassieke", "era", "(", "*", "November", "–", "Christofh", "Willibald", "Gluck", ",", "was", "'n", "hervormer", "van", "die", "opera", "(", "*", "18de", "eeu", "1787" ]
691
https://af.wikipedia.org/wiki/1788
1788
Die jaar 1788 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 88ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 1 Januarie – Die eerste uitgawe van The Times word gepubliseer. 2 Januarie – Georgia word die 4de deelstaat van die Verenigde State. 9 Januarie – Connecticut word die 5de deelstaat van die Verenigde State. 26 Januarie – Die Britse Eerste Vloot, gelei deur Kaptein Arthur Phillip, land by Sydney Cove net buite die hedendaagse Sydney om die eerste permanente Europese vesting in Australië te vestig. 6 Februarie – Massachusetts word die 6de deelstaat van die Verenigde State. 21 Maart – 'n Brand verwoes die Amerikaanse stad New Orleans. 7 April – Pous Pius VI stel José Francisco Miguel António de Mendoça, patriarg van Lissabon, aan as kardinaal. 28 April – Maryland word die 7de deelstaat van die Verenigde State. 23 Mei – Suid-Carolina word die 8ste deelstaat van die Verenigde State. 21 Junie – New Hampshire word die 9de deelstaat van die Verenigde State. 25 Junie – Virginië word die 10de deelstaat van die Verenigde State. 26 Julie – New York word die 11de deelstaat van die Verenigde State. 15 Desember – Pous Pius VI stel Etienne-Charles de Loménie de Brienne, aartsbiskop van Sens, Frankryk aan as kardinaal. Geboortes 22 Januarie – Lord Byron, Britse outeur en digter († 1824). Onbekend – Elisha Collier, 'n Amerikaanse ontwerper wat die flintlock-rewolwer uitgevind het († 1856). Sterftes 14 Desember – Carl Philipp Emanuel Bach, Duitse komponis (* 1714). 18de eeu 1788
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "eerste", "uitgawe", "van", "The", "Times", "word", "gepubliseer", ".", "Januarie", "–", "Georgia", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Januarie", "–", "Connecticut", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Januarie", "–", "Die", "Britse", "Eerste", "Vloot", ",", "gelei", "deur", "Kaptein", "Arthur", "Phillip", ",", "land", "by", "Sydney", "Cove", "net", "buite", "die", "hedendaagse", "Sydney", "om", "die", "eerste", "permanente", "Europese", "vesting", "in", "Australië", "te", "vestig", ".", "Februarie", "–", "Massachusetts", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Maart", "–", "'n", "Brand", "verwoes", "die", "Amerikaanse", "stad", "New", "Orleans", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "José", "Francisco", "Miguel", "António", "de", "Mendoça", ",", "patriarg", "van", "Lissabon", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "April", "–", "Maryland", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Mei", "–", "Suid-Carolina", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Junie", "–", "New", "Hampshire", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Junie", "–", "Virginië", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Julie", "–", "New", "York", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Etienne-Charles", "de", "Loménie", "de", "Brienne", ",", "aartsbiskop", "van", "Sens", ",", "Frankryk", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Lord", "Byron", ",", "Britse", "outeur", "en", "digter", "(", "†", "Onbekend", "–", "Elisha", "Collier", ",", "'n", "Amerikaanse", "ontwerper", "wat", "die", "flintlock-rewolwer", "uitgevind", "het", "(", "†", "Sterftes", "Desember", "–", "Carl", "Philipp", "Emanuel", "Bach", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "18de", "eeu", "1788" ]
692
https://af.wikipedia.org/wiki/1789
1789
Die jaar 1789 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 89ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Begin van die Suid-Afrikaanse wolskaapbedryf: 'n Handjievol merinoskape – 'n geskenk aan Nederland van die koning van Spanje – kom in die Kaap aan. 30 Maart – Pous Pius VI stel nege nuwe kardinale aan waaronder Joseph Franz Anton von Auersperg, prins-biskop van Passau. 30 April – George Washington word die eerste president van die Verenigde State. 14 Julie – Die Franse Rewolusie begin met die bestorming van die gevangenis Bastille in Parys. 20 Junie – Die Tennisbaan-eed. Die volksverteenwoordigers van Frankryk wat uitgesluit is uit die parlement in Versailles, neem 'n eed om nie te verdaag totdat 'n grondwet aanvaar is nie. 3 Augustus – Pous Pius VI stel Ludovico Flangini Giovanelli, ouditeur van die Heilige Roomse Rota, aan as kardinaal. 28 Augustus – William Herschel ontdek Enkelados, die sesde grootste maan van die planeet Saturnus. 17 September – William Herschel ontdek Mimas, die sewende grootste maan van die planeet Saturnus. 21 November – Noord-Carolina word die 12de deelstaat van die Verenigde State. November - Die Groote Kerk in Kaapstad kry 'n nuwe kansel, vervaardig deur Anton Anreith. Geboortes Onbekend – Saartjie Baartman, Khoikhoi-vrou wat in Europa as die Hottentot-Venus tentoongestel is († 1815). 5 Januarie – Thomas Pringle, Suid-Afrika se eerste Engelstalige digter en een van die baanbrekers van persvryheid († 1834). 15 September – James Fenimore Cooper, Amerikaanse skrywer († 1851). 29 September – Peter Joseph Lenné, Pruisiese landskapargitek († 1866). 3 Oktober – Sir Henry Pottinger, 'n Britse goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop († 1856). Sterftes 12 Februarie – Ethan Allen, 'n Amerikaner wat gedurende die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog as patriot, oorlogsheld en politikus bekendheid verwerf (* 1738). 7 April – Abdülhamid I, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1725). 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Begin", "van", "die", "Suid-Afrikaanse", "wolskaapbedryf", ":", "'n", "Handjievol", "merinoskape", "–", "'n", "geskenk", "aan", "Nederland", "van", "die", "koning", "van", "Spanje", "–", "kom", "in", "die", "Kaap", "aan", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "nege", "nuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Joseph", "Franz", "Anton", "von", "Auersperg", ",", "prins-biskop", "van", "Passau", ".", "April", "–", "George", "Washington", "word", "die", "eerste", "president", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Julie", "–", "Die", "Franse", "Rewolusie", "begin", "met", "die", "bestorming", "van", "die", "gevangenis", "Bastille", "in", "Parys", ".", "Junie", "–", "Die", "Tennisbaan-eed", ".", "Die", "volksverteenwoordigers", "van", "Frankryk", "wat", "uitgesluit", "is", "uit", "die", "parlement", "in", "Versailles", ",", "neem", "'n", "eed", "om", "nie", "te", "verdaag", "totdat", "'n", "grondwet", "aanvaar", "is", "nie", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Ludovico", "Flangini", "Giovanelli", ",", "ouditeur", "van", "die", "Heilige", "Roomse", "Rota", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Augustus", "–", "William", "Herschel", "ontdek", "Enkelados", ",", "die", "sesde", "grootste", "maan", "van", "die", "planeet", "Saturnus", ".", "September", "–", "William", "Herschel", "ontdek", "Mimas", ",", "die", "sewende", "grootste", "maan", "van", "die", "planeet", "Saturnus", ".", "November", "–", "Noord-Carolina", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "November", "-", "Die", "Groote", "Kerk", "in", "Kaapstad", "kry", "'n", "nuwe", "kansel", ",", "vervaardig", "deur", "Anton", "Anreith", ".", "Geboortes", "Onbekend", "–", "Saartjie", "Baartman", ",", "Khoikhoi-vrou", "wat", "in", "Europa", "as", "die", "Hottentot-Venus", "tentoongestel", "is", "(", "†", "Januarie", "–", "Thomas", "Pringle", ",", "Suid-Afrika", "se", "eerste", "Engelstalige", "digter", "en", "een", "van", "die", "baanbrekers", "van", "persvryheid", "(", "†", "September", "–", "James", "Fenimore", "Cooper", ",", "Amerikaanse", "skrywer", "(", "†", "September", "–", "Peter", "Joseph", "Lenné", ",", "Pruisiese", "landskapargitek", "(", "†", "Oktober", "–", "Sir", "Henry", "Pottinger", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Ethan", "Allen", ",", "'n", "Amerikaner", "wat", "gedurende", "die", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", "as", "patriot", ",", "oorlogsheld", "en", "politikus", "bekendheid", "verwerf", "(", "*", "April", "–", "Abdülhamid", "I", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "18de", "eeu" ]
693
https://af.wikipedia.org/wiki/1790
1790
Die jaar 1790 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 90ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 29 Mei – Rhode Island word die 13de deelstaat van die Verenigde State. 26 Desember – Lodewyk XVI van Frankryk gee sy toestemming aan die Siviele Grondwet van die Geloofstand gedurende die Franse Rewolusie. Geboortes 29 Maart – John Tyler, was die tiende President van die Verenigde State (1841–1845) († 1862). 16 Desember – Koning Leopold I van België († 1865). 23 Desember – Jean-François Champollion, Franse taalkundige en grondlegger van die Egiptologie († 1832). Onbekend – Silkaats, stigter en die eerste koning van die Ndebele († 1868). Onbekend – Karl Heinrich Bergius, Suid-Afrikaanse apteker en natuurkenner van Duitse herkoms († 1818). Sterftes 17 April – Benjamin Franklin, Amerikaans politikus en wetenskaplike (* 1706). 17 Julie – Adam Smith, Skotse Ekonoom (* 1723) Onbekend – Patrick Browne, Ierse dokter en plantkundige (* 1720) Onbekend – Peter Jonas Bergius, Sweedse mediese dokter en botanis (* 1730) 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Mei", "–", "Rhode", "Island", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Desember", "–", "Lodewyk", "XVI", "van", "Frankryk", "gee", "sy", "toestemming", "aan", "die", "Siviele", "Grondwet", "van", "die", "Geloofstand", "gedurende", "die", "Franse", "Rewolusie", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "John", "Tyler", ",", "was", "die", "tiende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State1845", ")", "(", "†", "Desember", "–", "Koning", "Leopold", "I", "van", "België", "(", "†", "Desember", "–", "Jean-François", "Champollion", ",", "Franse", "taalkundige", "en", "grondlegger", "van", "die", "Egiptologie", "(", "†", "Onbekend", "–", "Silkaats", ",", "stigter", "en", "die", "eerste", "koning", "van", "die", "Ndebele", "(", "†", "Onbekend", "–", "Karl", "Heinrich", "Bergius", ",", "Suid-Afrikaanse", "apteker", "en", "natuurkenner", "van", "Duitse", "herkoms", "(", "†", "Sterftes", "April", "–", "Benjamin", "Franklin", ",", "Amerikaans", "politikus", "en", "wetenskaplike", "(", "*", "Julie", "–", "Adam", "Smith", ",", "Skotse", "Ekonoom", "(", "*", "Onbekend", "–", "Patrick", "Browne", ",", "Ierse", "dokter", "en", "plantkundige", "(", "*", "Onbekend", "–", "Peter", "Jonas", "Bergius", ",", "Sweedse", "mediese", "dokter", "en", "botanis", "(", "*", "18de", "eeu" ]
694
https://af.wikipedia.org/wiki/1791
1791
Die jaar 1791 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 91ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Eerste uitgawe van die Droom van die Rooi Kamer deur Cao Xueqin, een van die vier klassieke Chinese romans, verskyn. 4 Maart – Vermont word die 14de deelstaat van die Verenigde State. 10 Maart – Pous Pius VI publiseer Quod aliquantum teen die Franse Nasionale Vergadering en menseregte. 13 April – Pous Pius VI publiseer Charitas oor die siviele eed in Frankryk en Cum populi teen die burgerlike konstitusie in Frankryk. 23 April – Pous Pius VI publiseer Adeo nota oor die afvalligheid in Avignon. 4 Mei – Pous Pius VI publiseer Quo luctu met die toelating dat nie-priesters die sakramente mag bedien tydens die Franse onderdrukking. 26 September – Pous Pius VI stel Fabrizio Dionigi Ruffo, tesourier generaal van die Apostoliese Kamer, aan as kardinaal. 5 November – Pous Pius VI publiseer Ancorché antichissimo oor die opstand in Avignon. 4 Desember – The Observer, die eerste Sondagkoerant ooit, verskyn vir die eerste keer. Geboortes 23 April – James Buchanan, 15de President van die Verenigde State († 1868). 27 April – Samuel Morse, uitvinder en ontwerp van die telegraaf en Morse-kode († 1872). 26 Julie – Franz Xaver Wolfgang Mozart, Oostenrykse pianis en komponis († 1844). 5 September – Giacomo Meyerbeer, Joods-Duitse komponis en dirigent († 1864). 22 September – Michael Faraday, Engelse fisikus († 1867). 26 Desember – Charles Babbage, ’n Engelse wiskundige, filosoof, uitvinder en meganiese ingenieur († 1871). Sterftes 5 Desember – Wolfgang Amadeus Mozart, Oostenrykse komponis van Salzburg (* 1756). 16 Oktober – Grigori Potjomkin, Russiese maarskalk, staatsman en die minnaar van Katharina die Grote (* 1739). 18de eeu
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Eerste", "uitgawe", "van", "die", "Droom", "van", "die", "Rooi", "Kamer", "deur", "Cao", "Xueqin", ",", "een", "van", "die", "vier", "klassieke", "Chinese", "romans", ",", "verskyn", ".", "Maart", "–", "Vermont", "word", "diee", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quod", "aliquantum", "teen", "die", "Franse", "Nasionale", "Vergadering", "en", "menseregte", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Charitas", "oor", "die", "siviele", "eed", "in", "Frankryk", "en", "Cum", "populi", "teen", "die", "burgerlike", "konstitusie", "in", "Frankryk", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Adeo", "nota", "oor", "die", "afvalligheid", "in", "Avignon", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Quo", "luctu", "met", "die", "toelating", "dat", "nie-priesters", "die", "sakramente", "mag", "bedien", "tydens", "die", "Franse", "onderdrukking", ".", "September", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Fabrizio", "Dionigi", "Ruffo", ",", "tesourier", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "November", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Ancorché", "antichissimo", "oor", "die", "opstand", "in", "Avignon", ".", "Desember", "–", "The", "Observer", ",", "die", "eerste", "Sondagkoerant", "ooit", ",", "verskyn", "vir", "die", "eerste", "keer", ".", "Geboortes", "April", "–", "James", "Buchanan,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "April", "–", "Samuel", "Morse", ",", "uitvinder", "en", "ontwerp", "van", "die", "telegraaf", "en", "Morse-kode", "(", "†", "Julie", "–", "Franz", "Xaver", "Wolfgang", "Mozart", ",", "Oostenrykse", "pianis", "en", "komponis", "(", "†", "September", "–", "Giacomo", "Meyerbeer", ",", "Joods-Duitse", "komponis", "en", "dirigent", "(", "†", "September", "–", "Michael", "Faraday", ",", "Engelse", "fisikus", "(", "†", "Desember", "–", "Charles", "Babbage", ",", "’n", "Engelse", "wiskundige", ",", "filosoof", ",", "uitvinder", "en", "meganiese", "ingenieur", "(", "†", "Sterftes", "Desember", "–", "Wolfgang", "Amadeus", "Mozart", ",", "Oostenrykse", "komponis", "van", "Salzburg", "(", "*", "Oktober", "–", "Grigori", "Potjomkin", ",", "Russiese", "maarskalk", ",", "staatsman", "en", "die", "minnaar", "van", "Katharina", "die", "Grote", "(", "*", "18de", "eeu" ]
695
https://af.wikipedia.org/wiki/10%20November
10 November
10 November is die 314de dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (315de in skrikkeljare). Daar volg nog 51 dae in die res van die jaar. Gebeure 1687 – Pietro Vito Ottoboni (later Pous Alexander VIII) word kardinaal-biskop van Porto en Santa Rufina en ook vise-dekaan van die Kollege van Kardinale. 1798 – Pous Pius VI publiseer "Constantiam vestram" oor kerkeenheid. 1871 – Henry Morton Stanley groet die vermiste sendeling en ontdekkingsreisiger, David Livingstone in Ujiji, naby Tanganjika-meer in die hedendaagse Tanzanië met die beroemde woorde: "Dr. Livingstone, I presume?". 1884 – Giuseppe Sarto (later Pous Pius X) word biskop van Mantua. 1919 – Die Kaapse Sinode van die Nederduitse Gereformeerde Kerk aanvaar 'n voorstel vir die vertaling van die Bybel in Afrikaans. 1928 – Hirohito word gekroon as 124ste keiser van Japan. 1995 – Toneelskrywer en omgewingsaktivis Ken Saro-Wiwa, en agt ander van die Beweging vir die Oorlewing van die Ogoni Mense, word in Nigerië tereggestel. Geboortes 745 – Musa al-Kazin, Shia Imam († 799). 1433 – Karel die Stoute, die hertog van Boergondië, Brabant, Limburg en Luxemburg, en die graaf van Vlaandere, Artesië, Henegouwen, Holland, Zeeland en Namen († 1477). 1483 – Martin Luther, teologiese grondlegger en leraar van die Reformasie († 1546) 1577 – Jacob Cats, Nederlandse digter, juris en politikus († 1660) 1683 – George II, koning van Groot-Brittanje († 1760) 1728 – Oliver Goldsmith, Ierse skrywer en dokter († 1774). 1759 – Friedrich Schiller, Duitse digter en historikus († 1805). 1818 – Peter Frans van Kerckhoven, Vlaamse skrywer en een van die leiers van die vroeë Vlaamse Beweging († 1857). 1836 – Julius Vuylsteke, Vlaamse politikus en skrywer († 1903). 1884 – Jan van Nijlen, Vlaamse digter en essayis († 1965). 1887 – Samuel Henri Pellissier, vader van die Afrikaanse Volksang- en Volkspelebeweging († 1978) 1889 – Claude Rains, Amerikaanse akteur († 1967). 1918 – Ernst Otto Fischer, Duitse chemikus en Nobelprys wenner († 2007). 1919 – Michail Kalasjnikof, Russiese ontwerper van die AK-47 († 2013) 1925 – Richard Burton, Britse akteur († 1984) 1928 – Ennio Morricone, Italiaanse komponis, orkestrator, orkesdirigent en trompetspeler († 2020). 1928 – Norma Crane, Amerikaanse aktrise († 1973). 1935 – Pippa Scott, Amerikaanse aktrise, vervaardiger en regisseuse. 1959 – Marthinus van Schalkwyk, Suid-Afrikaanse politikus. 1965 – Eddie Irvine, Ierse Formule Eenrenjaer. 1972 – Trevor Devall, Kanadese akteur en skrywer. 1977 – Brittany Murphy, Amerikaanse aktrise († 2009). 1999 – Kiernan Shipka, Amerikaanse aktrise. Sterftes 461 – Pous Leo I, 45ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* ±400). 1241 – Pous Celestinus IV, 179ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk vir sewentien dae in 1241 (* onbekend). 1549 – Pous Paulus III, 220ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1534 tot 1549 (* 1468). 1871 – Dick King, Britse setlaar, bekend vir sy tog van 960 km te perd (* 1811) 1927 – Cornelis van Boeschoten, Nederlands-Transvaalse onderwyser en staatsman (* 1845). 1971 – Martiens Bekker, Springbokrugbyspeler (* 1930). 1986 – Leona Woods, Amerikaanse fisikus wat gehelp het met die bou van die eerste kernreaktor en die eerste kernwapen (* 1919). 1992 – Chuck Connors, Amerikaanse akteur (* 1921). 2008 – Miriam Makeba, Suid-Afrikaanse musieklegende sterf aan 'n hartaanval, kort na 'n optrede in Italië (* 1932). 2015 – Helmut Schmidt, Duitse politikus en vyfde kanselier van die Federale Republiek van Duitsland (* 1918). 2019 – Allan Gray, Suid-Afrikaanse filantroop en sakeman (* 1938). 2020 – Amadou Toumani Touré, Maliese politikus en president (* 1948). Vakansies, vierings en waarnemingsdae Feesdag van Pous Leo I in die Rooms-Katolieke Kerk, die Evangeliese Kerk en die Anglikaanse Kerk. November
[ "10", "November", "is", "diee", "dag", "van", "die", "jaar", "in", "die", "Gregoriaanse", "kalendere", "in", "skrikkeljare", ")", ".", "Daar", "volg", "nogdae", "in", "die", "res", "van", "die", "jaar", ".", "Gebeure", "–", "Pietro", "Vito", "Ottoboni", "(", "later", "Pous", "Alexander", "VIII", ")", "word", "kardinaal-biskop", "van", "Porto", "en", "Santa", "Rufina", "en", "ook", "vise-dekaan", "van", "die", "Kollege", "van", "Kardinale", ".", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "\"", "Constantiam", "vestram", "\"", "oor", "kerkeenheid", ".", "–", "Henry", "Morton", "Stanley", "groet", "die", "vermiste", "sendeling", "en", "ontdekkingsreisiger", ",", "David", "Livingstone", "in", "Ujiji", ",", "naby", "Tanganjika-meer", "in", "die", "hedendaagse", "Tanzanië", "met", "die", "beroemde", "woorde", ":", "\"", "Dr", ".", "Livingstone", ",", "I", "presume", "?", "\"", ".", "–", "Giuseppe", "Sarto", "(", "later", "Pous", "Pius", "X", ")", "word", "biskop", "van", "Mantua", ".", "–", "Die", "Kaapse", "Sinode", "van", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", "aanvaar", "'n", "voorstel", "vir", "die", "vertaling", "van", "die", "Bybel", "in", "Afrikaans", ".", "–", "Hirohito", "word", "gekroon", "aste", "keiser", "van", "Japan", ".", "–", "Toneelskrywer", "en", "omgewingsaktivis", "Ken", "Saro-Wiwa", ",", "en", "agt", "ander", "van", "die", "Beweging", "vir", "die", "Oorlewing", "van", "die", "Ogoni", "Mense", ",", "word", "in", "Nigerië", "tereggestel", ".", "Geboortes", "–", "Musa", "al-Kazin", ",", "Shia", "Imam", "(", "†", "–", "Karel", "die", "Stoute", ",", "die", "hertog", "van", "Boergondië", ",", "Brabant", ",", "Limburg", "en", "Luxemburg", ",", "en", "die", "graaf", "van", "Vlaandere", ",", "Artesië", ",", "Henegouwen", ",", "Holland", ",", "Zeeland", "en", "Namen", "(", "†", "–", "Martin", "Luther", ",", "teologiese", "grondlegger", "en", "leraar", "van", "die", "Reformasie", "(", "†", "–", "Jacob", "Cats", ",", "Nederlandse", "digter", ",", "juris", "en", "politikus", "(", "†", "–", "George", "II", ",", "koning", "van", "Groot-Brittanje", "(", "†", "–", "Oliver", "Goldsmith", ",", "Ierse", "skrywer", "en", "dokter", "(", "†", "–", "Friedrich", "Schiller", ",", "Duitse", "digter", "en", "historikus", "(", "†", "–", "Peter", "Frans", "van", "Kerckhoven", ",", "Vlaamse", "skrywer", "en", "een", "van", "die", "leiers", "van", "die", "vroeë", "Vlaamse", "Beweging", "(", "†", "–", "Julius", "Vuylsteke", ",", "Vlaamse", "politikus", "en", "skrywer", "(", "†", "–", "Jan", "van", "Nijlen", ",", "Vlaamse", "digter", "en", "essayis", "(", "†", "–", "Samuel", "Henri", "Pellissier", ",", "vader", "van", "die", "Afrikaanse", "Volksang-", "en", "Volkspelebeweging", "(", "†", "–", "Claude", "Rains", ",", "Amerikaanse", "akteur", "(", "†", "–", "Ernst", "Otto", "Fischer", ",", "Duitse", "chemikus", "en", "Nobelprys", "wenner", "(", "†", "–", "Michail", "Kalasjnikof", ",", "Russiese", "ontwerper", "van", "die", "AK-47", "(", "†", "–", "Richard", "Burton", ",", "Britse", "akteur", "(", "†", "–", "Ennio", "Morricone", ",", "Italiaanse", "komponis", ",", "orkestrator", ",", "orkesdirigent", "en", "trompetspeler", "(", "†", "–", "Norma", "Crane", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "†", "–", "Pippa", "Scott", ",", "Amerikaanse", "aktrise", ",", "vervaardiger", "en", "regisseuse", ".", "–", "Marthinus", "van", "Schalkwyk", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", ".", "–", "Eddie", "Irvine", ",", "Ierse", "Formule", "Eenrenjaer", ".", "–", "Trevor", "Devall", ",", "Kanadese", "akteur", "en", "skrywer", ".", "–", "Brittany", "Murphy", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "†", "–", "Kiernan", "Shipka", ",", "Amerikaanse", "aktrise", ".", "Sterftes", "–", "Pous", "Leo", "I,", "te", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "±400", ")", ".", "–", "Pous", "Celestinus", "IV,", "te", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "vir", "sewentien", "dae", "in", "(", "*", "onbekend", ")", ".", "–", "Pous", "Paulus", "III,", "te", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "vantot", "(", "*", "–", "Dick", "King", ",", "Britse", "setlaar", ",", "bekend", "vir", "sy", "tog", "vankm", "te", "perd", "(", "*", "–", "Cornelis", "van", "Boeschoten", ",", "Nederlands-Transvaalse", "onderwyser", "en", "staatsman", "(", "*", "–", "Martiens", "Bekker", ",", "Springbokrugbyspeler", "(", "*", "–", "Leona", "Woods", ",", "Amerikaanse", "fisikus", "wat", "gehelp", "het", "met", "die", "bou", "van", "die", "eerste", "kernreaktor", "en", "die", "eerste", "kernwapen", "(", "*", "–", "Chuck", "Connors", ",", "Amerikaanse", "akteur", "(", "*", "–", "Miriam", "Makeba", ",", "Suid-Afrikaanse", "musieklegende", "sterf", "aan", "'n", "hartaanval", ",", "kort", "na", "'n", "optrede", "in", "Italië", "(", "*", "–", "Helmut", "Schmidt", ",", "Duitse", "politikus", "en", "vyfde", "kanselier", "van", "die", "Federale", "Republiek", "van", "Duitsland", "(", "*", "–", "Allan", "Gray", ",", "Suid-Afrikaanse", "filantroop", "en", "sakeman", "(", "*", "–", "Amadou", "Toumani", "Touré", ",", "Maliese", "politikus", "en", "president", "(", "*", "Vakansies", ",", "vierings", "en", "waarnemingsdae", "Feesdag", "van", "Pous", "Leo", "I", "in", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ",", "die", "Evangeliese", "Kerk", "en", "die", "Anglikaanse", "Kerk", ".", "November" ]
697
https://af.wikipedia.org/wiki/1772
1772
Die jaar 1772 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 72ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 22 Januarie – Die Crozeteilande word onderweg van Mauritius na Tahiti deur Marc-Joseph Marion du Fresne ontdek. 17 Oktober – Pous Clemens XIV sluit die Jesuïte-kollege Collegium Romanum onder druk van die Bourbonprinse. 14 Desember – Pous Clemens XIV stel Leopold Ernest von Firmian, prins-biskop van Passau aan as kardinaal. Voltooiing van die Franse ensiklopedie (Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers) Die Sweedse natuurkundige Anders Sparrman arriveer in die Kaap van Goeie Hoop. Geboortes 1 Mei – Sir Galbraith Lowry Cole, die vyfde Britse goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop († 1842). 2 Mei – Novalis, pennaam van Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg, Romantiese Duitse digter, filosoof, juris en mynbou-ingenieur († 1801). 24 Augustus – Willem I van Nederland, Prins van Oranje en die eerste koning van Nederland († 1843). 21 Oktober – Samuel Taylor Coleridge, Engelse Romantiese digter, literatuurkritikus en filosoof († 1834). Onbekend – Sir Rufane Donkin, 'n waarnemende goewerneur van die Kaapkolonie en die grondlegger van Port Elizabeth († 1841). Sterftes 29 Maart – Emanuel Swedenborg, Sweedse Lutherse teoloog, Wetenskaplike, Filosoof en mistici (* 1688) 15 Junie – Louis-Claude Daquin, Franse komponis van Joodse afkoms (* 1694) 6 Julie – Karl Gottlob Sperbach, Duitse letterkundige en filoloog (* 1694) 12 Julie – Marc-Joseph Marion du Fresne, Franse ontdekkingsreisiger (* 1724)
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "Crozeteilande", "word", "onderweg", "van", "Mauritius", "na", "Tahiti", "deur", "Marc-Joseph", "Marion", "du", "Fresne", "ontdek", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "sluit", "die", "Jesuïte-kollege", "Collegium", "Romanum", "onder", "druk", "van", "die", "Bourbonprinse", ".", "Desember", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Leopold", "Ernest", "von", "Firmian", ",", "prins-biskop", "van", "Passau", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Voltooiing", "van", "die", "Franse", "ensiklopedie", "(", "Encyclopédie", "ou", "Dictionnaire", "raisonné", "des", "sciences", ",", "des", "arts", "et", "des", "métiers", ")", "Die", "Sweedse", "natuurkundige", "Anders", "Sparrman", "arriveer", "in", "die", "Kaap", "van", "Goeie", "Hoop", ".", "Geboortes", "Mei", "–", "Sir", "Galbraith", "Lowry", "Cole", ",", "die", "vyfde", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Mei", "–", "Novalis", ",", "pennaam", "van", "Georg", "Philipp", "Friedrich", "Freiherr", "von", "Hardenberg", ",", "Romantiese", "Duitse", "digter", ",", "filosoof", ",", "juris", "en", "mynbou-ingenieur", "(", "†", "Augustus", "–", "Willem", "I", "van", "Nederland", ",", "Prins", "van", "Oranje", "en", "die", "eerste", "koning", "van", "Nederland", "(", "†", "Oktober", "–", "Samuel", "Taylor", "Coleridge", ",", "Engelse", "Romantiese", "digter", ",", "literatuurkritikus", "en", "filosoof", "(", "†", "Onbekend", "–", "Sir", "Rufane", "Donkin", ",", "'n", "waarnemende", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "en", "die", "grondlegger", "van", "Port", "Elizabeth", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Emanuel", "Swedenborg", ",", "Sweedse", "Lutherse", "teoloog", ",", "Wetenskaplike", ",", "Filosoof", "en", "mistici", "(", "*", "Junie", "–", "Louis-Claude", "Daquin", ",", "Franse", "komponis", "van", "Joodse", "afkoms", "(", "*", "Julie", "–", "Karl", "Gottlob", "Sperbach", ",", "Duitse", "letterkundige", "en", "filoloog", "(", "*", "Julie", "–", "Marc-Joseph", "Marion", "du", "Fresne", ",", "Franse", "ontdekkingsreisiger", "(", "*" ]
698
https://af.wikipedia.org/wiki/1773
1773
Die jaar 1773 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 73ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 15 Maart – Pous Clemens XIV stel Gennaro Antonio de Simone, apostoliese protonotarius aan as kardinaal. 19 April – Pous Clemens XIV stel Francesco Carafa della Spina di Traetto, titulêr aartsbiskop van Patras en Francesco Saverio de Zelada, titulêr aartsbiskop van Petra in Palestina aan as kardinale. 26 April – Pous Clemens XIV stel Giovanni Angelo Braschi, (later Pous Pius VI) en Francesco D'Elci, ouditeur generaal van die Apostoliese Kamer aan as kardinale. 10 Mei – Giovanni Angelo Braschi (later Pous Pius VI) word kardinaal-priester van S. Onofrio. 21 Julie – Pous Clemens XIV publiseer sy brief Dominus ac redemptor noster waarin die Jesuïte-orde ontbind word. 16 Desember – Die Boston Teeparty vind plaas. Geboortes 9 Februarie – William Henry Harrison, was die negende President van die Verenigde State († 1841). 6 Oktober – Louis Philippe, Franse koning. 21 Desember – Robert Brown, Skotse plantkundige († 1858). Onbekend – Dawid Stuurman, 'n Khoi-opperhoof en politieke aktivis wat teen die Nederlandse en Britse koloniale regering in opstand gekom het († 1830). Sterftes 23 Januarie – Pieter van Rheede van Oudtshoorn, goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop maar sterf ter see (* 1714). 1 Junie – Wolraad Woltemade, held van die Kaap die Goeie Hoop (* circa 1708) 18de eeu 1773
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Gennaro", "Antonio", "de", "Simone", ",", "apostoliese", "protonotarius", "aan", "as", "kardinaal", ".", "April", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Francesco", "Carafa", "della", "Spina", "di", "Traetto", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Patras", "en", "Francesco", "Saverio", "de", "Zelada", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Petra", "in", "Palestina", "aan", "as", "kardinale", ".", "April", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Giovanni", "Angelo", "Braschi", ",", "(", "later", "Pous", "Pius", "VI", ")", "en", "Francesco", "D'", "Elci", ",", "ouditeur", "generaal", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "aan", "as", "kardinale", ".", "Mei", "–", "Giovanni", "Angelo", "Braschi", "(", "later", "Pous", "Pius", "VI", ")", "word", "kardinaal-priester", "van", "S", ".", "Onofrio", ".", "Julie", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "publiseer", "sy", "brief", "Dominus", "ac", "redemptor", "noster", "waarin", "die", "Jesuïte-orde", "ontbind", "word", ".", "Desember", "–", "Die", "Boston", "Teeparty", "vind", "plaas", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "William", "Henry", "Harrison", ",", "was", "die", "negende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Oktober", "–", "Louis", "Philippe", ",", "Franse", "koning", ".", "Desember", "–", "Robert", "Brown", ",", "Skotse", "plantkundige", "(", "†", "Onbekend", "–", "Dawid", "Stuurman", ",", "'n", "Khoi-opperhoof", "en", "politieke", "aktivis", "wat", "teen", "die", "Nederlandse", "en", "Britse", "koloniale", "regering", "in", "opstand", "gekom", "het", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Pieter", "van", "Rheede", "van", "Oudtshoorn", ",", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "maar", "sterf", "ter", "see", "(", "*", "Junie", "–", "Wolraad", "Woltemade", ",", "held", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "*", "circa", "18de", "eeu", "1773" ]
699
https://af.wikipedia.org/wiki/1774
1774
Die jaar 1774 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 74ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die Sweedse skeikundige Carl Wilhelm Scheele ontdek die metaal mangaan en die gas chloor. Warren Hastings word as die eerste goewerneur-generaal van Indië benoem. 30 April – Pous Clemens XIV publiseer die bul Salutis Nostrae oor die instelling van 'n Universele Jubileum. 1 Augustus – Die chemiese element suurstof word onafhanklik deur Joseph Priestley, ontdek, die ontdekking wat vroeër deur Carl Wilhelm Scheele gemaak is, word hiermee bevestig. Geboortes 15 Mei – Johann Nepomuk von Fuchs, Duitse chemikus en mineraloog († 1856). 5 September – Caspar David Friedrich, Duitse Romantiese skilder en tekenaar († 1840). 16 Desember – Dorothea Gosen, ’n Voortrekker wat godsdienstige gedigte skryf († onbekend). Sterftes 21 Januarie – Mustafa III, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1717). 4 April – Oliver Goldsmith, Ierse skrywer en dokter (* 1728). 10 Mei – Koning Lodewyk XV van Frankryk (* 1710) 13 Julie – Otto II. Freiherr von Münchhausen, Duitse plantkundige (* 1716) 22 September – Pous Clemens XIV, die 249ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1705). 18de eeu 1774
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "Sweedse", "skeikundige", "Carl", "Wilhelm", "Scheele", "ontdek", "die", "metaal", "mangaan", "en", "die", "gas", "chloor", ".", "Warren", "Hastings", "word", "as", "die", "eerste", "goewerneur-generaal", "van", "Indië", "benoem", ".", "April", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "publiseer", "die", "bul", "Salutis", "Nostrae", "oor", "die", "instelling", "van", "'n", "Universele", "Jubileum", ".", "Augustus", "–", "Die", "chemiese", "element", "suurstof", "word", "onafhanklik", "deur", "Joseph", "Priestley", ",", "ontdek", ",", "die", "ontdekking", "wat", "vroeër", "deur", "Carl", "Wilhelm", "Scheele", "gemaak", "is", ",", "word", "hiermee", "bevestig", ".", "Geboortes", "Mei", "–", "Johann", "Nepomuk", "von", "Fuchs", ",", "Duitse", "chemikus", "en", "mineraloog", "(", "†", "September", "–", "Caspar", "David", "Friedrich", ",", "Duitse", "Romantiese", "skilder", "en", "tekenaar", "(", "†", "Desember", "–", "Dorothea", "Gosen", ",", "’n", "Voortrekker", "wat", "godsdienstige", "gedigte", "skryf", "(", "†", "onbekend", ")", ".", "Sterftes", "Januarie", "–", "Mustafa", "III", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "April", "–", "Oliver", "Goldsmith", ",", "Ierse", "skrywer", "en", "dokter", "(", "*", "Mei", "–", "Koning", "Lodewyk", "XV", "van", "Frankryk", "(", "*", "Julie", "–", "Otto", "II", ".", "Freiherr", "von", "Münchhausen", ",", "Duitse", "plantkundige", "(", "*", "September", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "18de", "eeu", "1774" ]
700
https://af.wikipedia.org/wiki/1775
1775
Die jaar 1775 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 75ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 15 Februarie – Pous Pius VI volg Pous Clemens XIV op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 21 Februarie – Pous Pius VI word tot biskop gewy. 22 Februarie – Pous Pius VI word gekroon deur kardinaal Alessandro Albani. 11 April – Laaste voltrekking van doodstraf vir heksery in Duitsland. 19 April – Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog: Die Slag van Lexington en Concord - Britse Generaal Thomas Gage probeer om die wapens van Amerikaanse koloniste te konfiskeer. Die Britte word teruggedryf na Boston. Die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog (American Revolutionary War) begin. 24 April – Pous Pius VI stel Leonardo Antonelli, assessor van die Inkwisisie en Bernardino de' Vecchi, dekaan van die priesters van die Apostoliese Kamer aan as kardinale. 17 Mei – Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog: Die Kontinentale Kongres verklaar handel met Kanada onwettig. 29 Mei – Pous Pius VI stel sy oom Giovanni Carlo Bandi, biskop van Imola, aan as kardinaal. 17 Junie – Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog: Britse magte neem Bunker Hill buite Boston, Massachusetts oor. 17 Julie – Pous Pius VI stel Francesco Maria Banditi, Theat., aartsbiskop van Benevento en Ignazio Gaetano Boncompagni-Ludovisi, referendaris van die hooftribunaal van die Signatura vir Geregtigheid en Genade aan as kardinale. 13 November – Pous Pius VI stel Juan Tomás de Boxadors y Sureda de San Martín, O.P., generaal van sy orde, aan as kardinaal. 25 Desember – Pous Pius VI publiseer Inscrutabile oor die probleme van sy pontifikaat en Summa Dei oor die afsluiting van die jubileum-jaar. Geboortes John Philip, 'n sendeling van die Londense Sendinggenootskap († 1851) Thomas Girten – Waterverfskilder 20 Januarie – André-Marie Ampère, Franse fisikus († 1836). 27 Januarie – Friedrich Schelling, Duitse filosoof († 1854). 27 April – JMW Turner, Engelse Waterverfskilder († 1851). 12 Augustus – Michiel van Breda, die eerste burgemeester van Kaapstad († 1847). 16 Desember – Jane Austen, Engelse skrywer († 1817). Sterftes 18de eeu 1775
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "volg", "Pous", "Clemens", "XIV", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "word", "tot", "biskop", "gewy", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Alessandro", "Albani", ".", "April", "–", "Laaste", "voltrekking", "van", "doodstraf", "vir", "heksery", "in", "Duitsland", ".", "April", "–", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ":", "Die", "Slag", "van", "Lexington", "en", "Concord", "-", "Britse", "Generaal", "Thomas", "Gage", "probeer", "om", "die", "wapens", "van", "Amerikaanse", "koloniste", "te", "konfiskeer", ".", "Die", "Britte", "word", "teruggedryf", "na", "Boston", ".", "Die", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", "(", "American", "Revolutionary", "War", ")", "begin", ".", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Leonardo", "Antonelli", ",", "assessor", "van", "die", "Inkwisisie", "en", "Bernardino", "de", "'", "Vecchi", ",", "dekaan", "van", "die", "priesters", "van", "die", "Apostoliese", "Kamer", "aan", "as", "kardinale", ".", "Mei", "–", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ":", "Die", "Kontinentale", "Kongres", "verklaar", "handel", "met", "Kanada", "onwettig", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "sy", "oom", "Giovanni", "Carlo", "Bandi", ",", "biskop", "van", "Imola", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Junie", "–", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ":", "Britse", "magte", "neem", "Bunker", "Hill", "buite", "Boston", ",", "Massachusetts", "oor", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Francesco", "Maria", "Banditi", ",", "Theat", ".", ",", "aartsbiskop", "van", "Benevento", "en", "Ignazio", "Gaetano", "Boncompagni-Ludovisi", ",", "referendaris", "van", "die", "hooftribunaal", "van", "die", "Signatura", "vir", "Geregtigheid", "en", "Genade", "aan", "as", "kardinale", ".", "November", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Juan", "Tomás", "de", "Boxadors", "y", "Sureda", "de", "San", "Martín", ",", "O.P", ".", ",", "generaal", "van", "sy", "orde", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Inscrutabile", "oor", "die", "probleme", "van", "sy", "pontifikaat", "en", "Summa", "Dei", "oor", "die", "afsluiting", "van", "die", "jubileum-jaar", ".", "Geboortes", "John", "Philip", ",", "'n", "sendeling", "van", "die", "Londense", "Sendinggenootskap", "(", "†", "Thomas", "Girten", "–", "Waterverfskilder", "Januarie", "–", "André-Marie", "Ampère", ",", "Franse", "fisikus", "(", "†", "Januarie", "–", "Friedrich", "Schelling", ",", "Duitse", "filosoof", "(", "†", "April", "–", "JMW", "Turner", ",", "Engelse", "Waterverfskilder", "(", "†", "Augustus", "–", "Michiel", "van", "Breda", ",", "die", "eerste", "burgemeester", "van", "Kaapstad", "(", "†", "Desember", "–", "Jane", "Austen", ",", "Engelse", "skrywer", "(", "†", "Sterftes", "18de", "eeu", "1775" ]
701
https://af.wikipedia.org/wiki/1776
1776
Die jaar 1776 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 76ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 15 April – Pous Pius VI stel Luigi Valenti Gonzaga, titulêr aartsbiskop van Cesarea en Giovanni Archinto, titulêr aartsbiskop van Filippo, aan as kardinale. Mei – Adam Smith se bekende werk An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations of te wel Wealth of Nations word die eerste keer gepubliseer. 20 Mei – Pous Pius VI stel Guido Calcagnini, biskop van Osimo en Cingoli en Angelo Maria Durini, titulêr aartsbiskop van Ancira, president van Avignon, aan as kardinale. 29 Junie – Stigting van San Francisco deur die Spaanse Fransiskaner-orde as San Francisco de Asís, vernoem ná die heilige Frans van Assisi. 2 Julie – Nadat hy die heel nag gery het, kom Caesar Rodney net betyds om die beslissende stem te gee vir die aanvaarding van die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring. 4 Julie – Amerikaanse onafhankliheidsverklaring word aanvaar. 25 Desember – Slag van Trenton: George Washington steek die Delawarerivier oor en oorwin die Hesse. Geboortes 24 Januarie – E. T. A. Hoffmann, Duitse Romantiese skrywer, komponis en regsgeleerde († 1822). 11 Junie – John Constable, Engelse Romantiese skilder († 1837). 9 Augustus – Amedeo Avogadro, Italiaanse juris, fisikus en chemikus († 1856). Sterftes 25 Augustus – David Hume, Skotse filosoof, ekonoom, geskiedkundige en essayis (* 1711) 18de eeu 1776
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Luigi", "Valenti", "Gonzaga", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Cesarea", "en", "Giovanni", "Archinto", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Filippo", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Mei", "–", "Adam", "Smith", "se", "bekende", "werk", "An", "Inquiry", "into", "the", "Nature", "and", "Causes", "of", "the", "Wealth", "of", "Nations", "of", "te", "wel", "Wealth", "of", "Nations", "word", "die", "eerste", "keer", "gepubliseer", ".", "Mei", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Guido", "Calcagnini", ",", "biskop", "van", "Osimo", "en", "Cingoli", "en", "Angelo", "Maria", "Durini", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Ancira", ",", "president", "van", "Avignon", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Junie", "–", "Stigting", "van", "San", "Francisco", "deur", "die", "Spaanse", "Fransiskaner-orde", "as", "San", "Francisco", "de", "Asís", ",", "vernoem", "ná", "die", "heilige", "Frans", "van", "Assisi", ".", "Julie", "–", "Nadat", "hy", "die", "heel", "nag", "gery", "het", ",", "kom", "Caesar", "Rodney", "net", "betyds", "om", "die", "beslissende", "stem", "te", "gee", "vir", "die", "aanvaarding", "van", "die", "Amerikaanse", "Onafhanklikheidsverklaring", ".", "Julie", "–", "Amerikaanse", "onafhankliheidsverklaring", "word", "aanvaar", ".", "Desember", "–", "Slag", "van", "Trenton", ":", "George", "Washington", "steek", "die", "Delawarerivier", "oor", "en", "oorwin", "die", "Hesse", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "E", ".", "T", ".", "A", ".", "Hoffmann", ",", "Duitse", "Romantiese", "skrywer", ",", "komponis", "en", "regsgeleerde", "(", "†", "Junie", "–", "John", "Constable", ",", "Engelse", "Romantiese", "skilder", "(", "†", "Augustus", "–", "Amedeo", "Avogadro", ",", "Italiaanse", "juris", ",", "fisikus", "en", "chemikus", "(", "†", "Sterftes", "Augustus", "–", "David", "Hume", ",", "Skotse", "filosoof", ",", "ekonoom", ",", "geskiedkundige", "en", "essayis", "(", "*", "18de", "eeu", "1776" ]
702
https://af.wikipedia.org/wiki/1777
1777
Die jaar 1777 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 77ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 16 April – In die Slag van Bennington tydens die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog wen Ethan Allen se Green Mountain Boys teen Groot-Brittanje in Vermont. 14 Junie – Die Stars and Stripes word die vlag van die VSA. 23 Junie – Pous Pius VI stel agt nuwe kardinale aan waaronder Bernardino Honorati, titulêr aartsbiskop van Side. 6 Julie – Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog: Die Britse generaal John Burgoyne verower fort Ticonderoga. 17 Oktober – Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog: Die Koloniale magte oorwin die Britte tydens die Slag van Saratoga. 9 Desember – Pous Pius VI publiseer sy bul Suprema Dispositione oor die hoogste ingesteldheid. 17 Desember – Frankryk word die eerste nasie wat die Verenigde State van Amerika as nasie erken. 24 Desember – Kersfeeseiland (Kiritimati), die oudste atol in die wêreld, word deur Kaptein James Cook besoek. Geboortes 18 Oktober – Heinrich von Kleist, Duitse digter († 1811). 30 April – Carl Friedrich Gauss, wiskundige, astronoom († 1855) 6 Junie – Sir Peregrine Maitland, 'n goewerneur van die Kaapkolonie († 1854). 24 Junie – John Ross, ontdekkingsreisiger († 1856). 23 Julie – Philipp Otto Runge, Duitse Romantiese skilder († 1810). 14 Augustus – Hans Christian Oersted, Deense fisikus († 1851) 18 Oktober – Heinrich von Kleist, Duitse dramatikus, verhaalskrywer, lirikus en publisis († 1811). 14 Desember – Graaf van Caledon, die tweede bugerlike goewerneur van die tweede Britse bewind aan die Kaap († 1839). 23 Desember – Aleksander I van Rusland, tsaar van Rusland († 1825). Onbekend – Sir Benjamin D'Urban, 'n Britse goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop († 1849). Sterftes 18de eeu 1777
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "In", "die", "Slag", "van", "Bennington", "tydens", "die", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", "wen", "Ethan", "Allen", "se", "Green", "Mountain", "Boys", "teen", "Groot-Brittanje", "in", "Vermont", ".", "Junie", "–", "Die", "Stars", "and", "Stripes", "word", "die", "vlag", "van", "die", "VSA", ".", "Junie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "agt", "nuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Bernardino", "Honorati", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Side", ".", "Julie", "–", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ":", "Die", "Britse", "generaal", "John", "Burgoyne", "verower", "fort", "Ticonderoga", ".", "Oktober", "–", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "Oorlog", ":", "Die", "Koloniale", "magte", "oorwin", "die", "Britte", "tydens", "die", "Slag", "van", "Saratoga", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "sy", "bul", "Suprema", "Dispositione", "oor", "die", "hoogste", "ingesteldheid", ".", "Desember", "–", "Frankryk", "word", "die", "eerste", "nasie", "wat", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", "as", "nasie", "erken", ".", "Desember", "–", "Kersfeeseiland", "(", "Kiritimati", ")", ",", "die", "oudste", "atol", "in", "die", "wêreld", ",", "word", "deur", "Kaptein", "James", "Cook", "besoek", ".", "Geboortes", "Oktober", "–", "Heinrich", "von", "Kleist", ",", "Duitse", "digter", "(", "†", "April", "–", "Carl", "Friedrich", "Gauss", ",", "wiskundige", ",", "astronoom", "(", "†", "Junie", "–", "Sir", "Peregrine", "Maitland", ",", "'n", "goewerneur", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Junie", "–", "John", "Ross", ",", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "Julie", "–", "Philipp", "Otto", "Runge", ",", "Duitse", "Romantiese", "skilder", "(", "†", "Augustus", "–", "Hans", "Christian", "Oersted", ",", "Deense", "fisikus", "(", "†", "Oktober", "–", "Heinrich", "von", "Kleist", ",", "Duitse", "dramatikus", ",", "verhaalskrywer", ",", "lirikus", "en", "publisis", "(", "†", "Desember", "–", "Graaf", "van", "Caledon", ",", "die", "tweede", "bugerlike", "goewerneur", "van", "die", "tweede", "Britse", "bewind", "aan", "die", "Kaap", "(", "†", "Desember", "–", "Aleksander", "I", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "†", "Onbekend", "–", "Sir", "Benjamin", "D'", "Urban", ",", "'n", "Britse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Sterftes", "18de", "eeu", "1777" ]
703
https://af.wikipedia.org/wiki/1778
1778
Die jaar 1778 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 78ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 28 Junie – Slag van Monmouth Court House; Molly Picher kry haar bynaam. Geologie Die woord "geologie" is vir die eerste keer deur Jean-André Deluc gebruik. Geboortes 31 Maart – Coenraad Jacob Temminck, 'n Nederlandse aristokraat, dierkundige en direkteur van 'n museum († 1858). 2 Augustus – Erasmus Smit, eerste predikant van die Voortrekkers († 1863). 20 September – Fabian Gottlieb von Bellingshausen in Saaremaa (Ösel) in Estland. As bevelvoerder van die tweede Russiese om die wêreldvaart word hy een van drie mense om Antarktika vir die eerste keer waar te neem († 1852). 14 November – Johann Hummel, Duitse komponis († 1837). 6 Desember – Joseph Louis Gay-Lussac, Franse fisikus en chemis († 1850). Onbekend – Charles Glenelg, was 'n Britse Minister van Kolonies († 1866). Onbekend – Cornelius Kok II, 'n leier (kaptein) van die Griekwas in Suid-Afrika († 1858). Sterftes 10 Januarie – Carolus Linnaeus, 'n Sweedse dokter, plantkundige en bioloog (* 1707) 20 Februarie – Laura Bassi, Italiaanse fisikus en akademikus (* 1711). 5 Maart – Thomas Arne, Engelse komponis (* 1710) 30 Mei – Voltaire, een van die mees gelese en invloedrykste skrywers van die Franse en Europese Verligting (* 1694). 16 Junie – Konrad Ekhof, Duitse akteur en regisseur († 1720) 2 Julie – Jean-Jacques Rousseau, Switserse filosoof (* 1712). 3 Julie – Anna Maria Mozart, moeder van Mozart (* 1720). 18de eeu 1778
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "–", "Slag", "van", "Monmouth", "Court", "House", ";", "Molly", "Picher", "kry", "haar", "bynaam", ".", "Geologie", "Die", "woord", "\"", "geologie", "\"", "is", "vir", "die", "eerste", "keer", "deur", "Jean-André", "Deluc", "gebruik", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Coenraad", "Jacob", "Temminck", ",", "'n", "Nederlandse", "aristokraat", ",", "dierkundige", "en", "direkteur", "van", "'n", "museum", "(", "†", "Augustus", "–", "Erasmus", "Smit", ",", "eerste", "predikant", "van", "die", "Voortrekkers", "(", "†", "September", "–", "Fabian", "Gottlieb", "von", "Bellingshausen", "in", "Saaremaa", "(", "Ösel", ")", "in", "Estland", ".", "As", "bevelvoerder", "van", "die", "tweede", "Russiese", "om", "die", "wêreldvaart", "word", "hy", "een", "van", "drie", "mense", "om", "Antarktika", "vir", "die", "eerste", "keer", "waar", "te", "neem", "(", "†", "November", "–", "Johann", "Hummel", ",", "Duitse", "komponis", "(", "†", "Desember", "–", "Joseph", "Louis", "Gay-Lussac", ",", "Franse", "fisikus", "en", "chemis", "(", "†", "Onbekend", "–", "Charles", "Glenelg", ",", "was", "'n", "Britse", "Minister", "van", "Kolonies", "(", "†", "Onbekend", "–", "Cornelius", "Kok", "II", ",", "'n", "leier", "(", "kaptein", ")", "van", "die", "Griekwas", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Carolus", "Linnaeus", ",", "'n", "Sweedse", "dokter", ",", "plantkundige", "en", "bioloog", "(", "*", "Februarie", "–", "Laura", "Bassi", ",", "Italiaanse", "fisikus", "en", "akademikus", "(", "*", "Maart", "–", "Thomas", "Arne", ",", "Engelse", "komponis", "(", "*", "Mei", "–", "Voltaire", ",", "een", "van", "die", "mees", "gelese", "en", "invloedrykste", "skrywers", "van", "die", "Franse", "en", "Europese", "Verligting", "(", "*", "Junie", "–", "Konrad", "Ekhof", ",", "Duitse", "akteur", "en", "regisseur", "(", "†", "Julie", "–", "Jean-Jacques", "Rousseau", ",", "Switserse", "filosoof", "(", "*", "Julie", "–", "Anna", "Maria", "Mozart", ",", "moeder", "van", "Mozart", "(", "*", "18de", "eeu", "1778" ]
704
https://af.wikipedia.org/wiki/1779
1779
Die jaar 1779 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 79ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 6 Maart – Pous Pius VI publiseer Nuper pro oor erflatings in Portugal. 12 Julie – Pous Pius VI stel František de Paula Hrzán z Harasova, ouditeur van die Heilige Roomse Rota en Alessandro Mattei, aartsbiskop van Ferrara, aan as kardinale. Geboortes 6 Maart – Antoine-Henri Jomini, Switserse generaal († 1869). 8 Mei – Groothertog Konstantyn Pawlowitsj van Rusland, tsesarewitsj van Rusland en onderkoning van Kongres-Pole († 1831). 21 Junie – Sir Christoffel Josephus Brand, die eerste Speaker van die Kaapse parlement († 1875). 12 Augustus – Johannes Janse van Rensburg, Voortrekkerleier († 1836). 8 September – Mustafa IV, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk († 1808). Sterftes 14 Februarie – James Cook, Britse ontdekkingsreisiger (* 1728) 18de eeu 1779
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Pius", "VI", "publiseer", "Nuper", "pro", "oor", "erflatings", "in", "Portugal", ".", "Julie", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "František", "de", "Paula", "Hrzán", "z", "Harasova", ",", "ouditeur", "van", "die", "Heilige", "Roomse", "Rota", "en", "Alessandro", "Mattei", ",", "aartsbiskop", "van", "Ferrara", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Antoine-Henri", "Jomini", ",", "Switserse", "generaal", "(", "†", "Mei", "–", "Groothertog", "Konstantyn", "Pawlowitsj", "van", "Rusland", ",", "tsesarewitsj", "van", "Rusland", "en", "onderkoning", "van", "Kongres-Pole", "(", "†", "Junie", "–", "Sir", "Christoffel", "Josephus", "Brand", ",", "die", "eerste", "Speaker", "van", "die", "Kaapse", "parlement", "(", "†", "Augustus", "–", "Johannes", "Janse", "van", "Rensburg", ",", "Voortrekkerleier", "(", "†", "September", "–", "Mustafa", "IV", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "James", "Cook", ",", "Britse", "ontdekkingsreisiger", "(", "*", "18de", "eeu", "1779" ]
705
https://af.wikipedia.org/wiki/1780
1780
Die jaar 1780 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 80ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Geskiedenis Die Nederlanders stem in om die Groot-Visrivier die grens van die Kaapkolonie te maak. Chicago, die derde grootste stad in die Verenigde State, word gestig. 11 Desember – Pous Pius VI stel Paolo Francesco Antamori, verkose biskop van Orvieto, aan as kardinaal. Meteorologie Horace de Saussure bou die haar-higrometer, wat humiditeit meet. Geboortes 10 Januarie – Hinrich Lichtenstein, 'n Duitse geneesheer, skrywer en botanikus († 1857). 1 Junie – Carl von Clausewitz, Pruisiese generaal en militêre strateeg († 1831). Onbekend – Piet Retief, Voortrekkerleier († 1838). Sterftes 18 Februarie – Kristijonas Donelaitis, Pruisies-Litause digter (* 1714). Dolly Pentreath die laaste vrou wat die ou inheemse taal Kornies nog as haar moedertaal beskou. 18de eeu 1780
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Geskiedenis", "Die", "Nederlanders", "stem", "in", "om", "die", "Groot-Visrivier", "die", "grens", "van", "die", "Kaapkolonie", "te", "maak", ".", "Chicago", ",", "die", "derde", "grootste", "stad", "in", "die", "Verenigde", "State", ",", "word", "gestig", ".", "Desember", "–", "Pous", "Pius", "VI", "stel", "Paolo", "Francesco", "Antamori", ",", "verkose", "biskop", "van", "Orvieto", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Meteorologie", "Horace", "de", "Saussure", "bou", "die", "haar-higrometer", ",", "wat", "humiditeit", "meet", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Hinrich", "Lichtenstein", ",", "'n", "Duitse", "geneesheer", ",", "skrywer", "en", "botanikus", "(", "†", "Junie", "–", "Carl", "von", "Clausewitz", ",", "Pruisiese", "generaal", "en", "militêre", "strateeg", "(", "†", "Onbekend", "–", "Piet", "Retief", ",", "Voortrekkerleier", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Kristijonas", "Donelaitis", ",", "Pruisies-Litause", "digter", "(", "*", "Dolly", "Pentreath", "die", "laaste", "vrou", "wat", "die", "ou", "inheemse", "taal", "Kornies", "nog", "as", "haar", "moedertaal", "beskou", ".", "18de", "eeu", "1780" ]
706
https://af.wikipedia.org/wiki/1781
1781
Die jaar 1781 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 81ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die herlewing van Druïdisme in die vorm van neo-druïdisme met die stigting van 'n internasionale orde ter bevordering van menseliefde en weldadigheid. 13 Maart – William Herschel ontdek die planeet Uranus. 4 September – Los Angeles word as 'n Spaanse nedersetting in die destydse Alta California, die mees noordelike gewes van Meksiko, gestig. 19 Oktober – Na die nederlaag by die Slag van Yorktown, gee Britse magte onder Lord Charles Cornwallis amptelik oor en 'n einde word gebring aan die Amerikaanse Rewolusionêre oorlog. Geboortes 13 Maart – Karl Friedrich Schinkel, Pruisiese argitek, stadsbeplanner, skilder, grafiese kunstenaar en dekorontwerper († 1841) 9 Junie – George Stephenson, Britse uitvinder († 1848). 23 Julie – William John Burchell, 'n Engelse ontdekkingsreisiger, natuurkundige, botanikus, kunstenaar en skrywer († 1863) 29 Oktober – Alexander Biggar, Britse Setlaar en soldaat († 1838) Sterftes 23 Februarie – Martin Melck, stamvader van die Melck-familie in Suid-Afrika (* 1723) 14 Mei – Abram Gannibal, 'n slaaf uit Afrika, later 'n generaal-majoor, ’n militêre ingenieur en goewerneur van Rewal (* 1696) Onbekend – Jama kaNdaba, die seun van Ndaba kaMageba en hoof van die Zoeloenasie (* onbekend) 18de eeu 1781
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "herlewing", "van", "Druïdisme", "in", "die", "vorm", "van", "neo-druïdisme", "met", "die", "stigting", "van", "'n", "internasionale", "orde", "ter", "bevordering", "van", "menseliefde", "en", "weldadigheid", ".", "Maart", "–", "William", "Herschel", "ontdek", "die", "planeet", "Uranus", ".", "September", "–", "Los", "Angeles", "word", "as", "'n", "Spaanse", "nedersetting", "in", "die", "destydse", "Alta", "California", ",", "die", "mees", "noordelike", "gewes", "van", "Meksiko", ",", "gestig", ".", "Oktober", "–", "Na", "die", "nederlaag", "by", "die", "Slag", "van", "Yorktown", ",", "gee", "Britse", "magte", "onder", "Lord", "Charles", "Cornwallis", "amptelik", "oor", "en", "'n", "einde", "word", "gebring", "aan", "die", "Amerikaanse", "Rewolusionêre", "oorlog", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Karl", "Friedrich", "Schinkel", ",", "Pruisiese", "argitek", ",", "stadsbeplanner", ",", "skilder", ",", "grafiese", "kunstenaar", "en", "dekorontwerper", "(", "†", "Junie", "–", "George", "Stephenson", ",", "Britse", "uitvinder", "(", "†", "Julie", "–", "William", "John", "Burchell", ",", "'n", "Engelse", "ontdekkingsreisiger", ",", "natuurkundige", ",", "botanikus", ",", "kunstenaar", "en", "skrywer", "(", "†", "Oktober", "–", "Alexander", "Biggar", ",", "Britse", "Setlaar", "en", "soldaat", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Martin", "Melck", ",", "stamvader", "van", "die", "Melck-familie", "in", "Suid-Afrika", "(", "*", "Mei", "–", "Abram", "Gannibal", ",", "'n", "slaaf", "uit", "Afrika", ",", "later", "'n", "generaal-majoor", ",", "’n", "militêre", "ingenieur", "en", "goewerneur", "van", "Rewal", "(", "*", "Onbekend", "–", "Jama", "kaNdaba", ",", "die", "seun", "van", "Ndaba", "kaMageba", "en", "hoof", "van", "die", "Zoeloenasie", "(", "*", "onbekend", ")", "18de", "eeu", "1781" ]
707
https://af.wikipedia.org/wiki/11%20November
11 November
11 November is die 315de dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (316de in skrikkeljare). Daar volg nog 50 dae in die res van die jaar. Gebeure 824 – Die "Constitutio Romana" gesluit tussen Pous Eugenius II en Lodewyk die Vrome. 1417 – Pous Martinus V volg Pous Gregorius XII op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 1208 – Die Ryksdag van Frankfurt erken Otto IV as keiser van die Heilige Romeinse Ryk aan. 1404 – Pous Innocentius VII word gekroon. 1675 – Gottfried Leibniz demonstreer integraalrekening vir die eerste keer deur die oppervlak onder die grafiek van 'n funksie y = f(x) deur anti-afgeleides te bepaal. 1792 – Die NG gemeente Graaff-Reinet gestig as sesde gemeente in die Nederduitse Gereformeerde Kerk. 1799 – Napoléon Bonaparte word Eerste Konsul (Premier Consul) van die Franse Republiek. 1889 – Washington word die 42ste deelstaat van die Verenigde State. 1904 – Die nuwe spoorlyn van Aliwal-Noord af na Lady Grey word oopgestel. 1918 – Eerste Wêreldoorlog word beëindig: Duitsland onderteken 'n vredesooreenkoms met die Geallieerdes in 'n treintrok buite Compiègne in Frankryk. Die oorlog het amptelik tot 'n einde gekom om 11:00 (Die elfde uur van die elfde dag van die elfde maand). 1930 – 'n Patent word toegeken aan Albert Einstein en Leó Szilárd vir hulle uitvinding, die Einstein-yskas. 1965 – Ian Smith, Eerste Minister van die Britse kroonkolonie van Suid-Rhodesië, vaardig 'n eensydige onafhanklikheidsverklaring uit. 1975 – Angola verkry onafhanklikheid van Portugal na byna 500 jaar se koloniale heerskappy. Verdeeldheid tussen die hoofmagsgroepe, die MPLA en UNITA, sou egter lei tot meer as 20 jaar van burgeroorlog in Angola, waarby Suid-Afrika ook militêr betrokke geraak het. 1978 – Maumoon Abdul Gayoom begin sy eerste termyn as President van die Maledive. Geboortes 1082 – Raymond Berengarius III van Barcelona, Graaf van Barcelona, Girona en Osona († 1131). 1711 – Stepan Krasjeninnikof, Russiese geograaf en in die 18de eeu ’n ontdekkingsreisiger in Siberië († 1755) 1743 – Carl Peter Thunberg, 'n Sweedse plantkundige († 1828). 1821 – Fjodor Dostojefski, Russiese skrywer († 1881). 1865 – Daniël Cornelis Boonzaier, Suid-Afrikaanse kunstenaar en spotprenttekenaar († 1950). 1883 – Ernest Ansermet, Switserse dirigent († 1969). 1897 – Gerrit Dekker, Afrikaanse professor, letterkundige en vertaler († 1973). 1904 – P.K. le Roux, Suid-Afrikaanse politikus († 1985). 1922 – Kurt Vonnegut, Amerikaanse skrywer († 2007). 1924 – Harry Kuitert, Nederlandse teoloog († 2017). 1962 – Demi Moore, Amerikaanse aktrise. 1964 – Calista Flockhart, Amerikaanse aktrise. 1964 – Philip McKeon, Amerikaanse akteur († 2019). 1974 – Leonardo DiCaprio, Amerikaanse akteur. 1986 – Abigail Keats, Suid-Afrikaanse modeontwerper. Sterftes 1028 – Konstantyn VIII, keiser van die Bisantynse Ryk (* 960) 1285 – Pedro III van Aragon en Sisilië 1677 – Barbara Strozzi, Italiaanse komponis en sanger van die vroeë baroktydperk (* 1619) 1733 – Willem Adriaan van der Stel, goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop (* 1664). 1751 – Julien Offray de Lamettrie, Franse geneeskundige en filosoof (* 1709). 1855 – Søren Kierkegaard, Deense filosoof (* 1813). 1938 – Mary Mallon, 1ste draer van die tifoīedvirus (* 1869). 1999 – Mary Kay Bergman, Amerikaanse stemaktrise (* 1961). 2004 – Jasser Arafat (75), president van die Palestynse Owerheid (* 1929). 2013 – Shirley Mitchell, Amerikaanse aktrise (* 1919). 2014 – Carol Ann Susi, Amerikaanse aktrise (* 1952). 2016 – Robert Vaughn, Amerikaanse akteur en regisseur (* 1932). 2017 – Chiquito de la Calzada, Spaanse akteur, komediant en sanger (* 1932). 2021 – Frederik Willem de Klerk, Suid-Afrikaanse politikus (Nasionale Party) en laaste blanke staatspresident (* 1936). Vakansies, vierings, en waarnemingsdae Sint-Maartenfees in sekere Rooms-Katolieke gebiede van Europa Onafhanklikheidsdag in Pole (1918) en Angola (1975); Remembrance Day in die Statebond Wapenstilstandsdag in Frankryk en ander Europese lande Veteranedag in die VSA. November
[ "11", "November", "is", "diee", "dag", "van", "die", "jaar", "in", "die", "Gregoriaanse", "kalendere", "in", "skrikkeljare", ")", ".", "Daar", "volg", "nogdae", "in", "die", "res", "van", "die", "jaar", ".", "Gebeure", "–", "Die", "\"", "Constitutio", "Romana", "\"", "gesluit", "tussen", "Pous", "Eugenius", "II", "en", "Lodewyk", "die", "Vrome", ".", "–", "Pous", "Martinus", "V", "volg", "Pous", "Gregorius", "XII", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "–", "Die", "Ryksdag", "van", "Frankfurt", "erken", "Otto", "IV", "as", "keiser", "van", "die", "Heilige", "Romeinse", "Ryk", "aan", ".", "–", "Pous", "Innocentius", "VII", "word", "gekroon", ".", "–", "Gottfried", "Leibniz", "demonstreer", "integraalrekening", "vir", "die", "eerste", "keer", "deur", "die", "oppervlak", "onder", "die", "grafiek", "van", "'n", "funksie", "y", "=", "f(x)", "deur", "anti-afgeleides", "te", "bepaal", ".", "–", "Die", "NG", "gemeente", "Graaff-Reinet", "gestig", "as", "sesde", "gemeente", "in", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", ".", "–", "Napoléon", "Bonaparte", "word", "Eerste", "Konsul", "(", "Premier", "Consul", ")", "van", "die", "Franse", "Republiek", ".", "–", "Washington", "word", "diete", "deelstaat", "van", "die", "Verenigde", "State", ".", "–", "Die", "nuwe", "spoorlyn", "van", "Aliwal-Noord", "af", "na", "Lady", "Grey", "word", "oopgestel", ".", "–", "Eerste", "Wêreldoorlog", "word", "beëindig", ":", "Duitsland", "onderteken", "'n", "vredesooreenkoms", "met", "die", "Geallieerdes", "in", "'n", "treintrok", "buite", "Compiègne", "in", "Frankryk", ".", "Die", "oorlog", "het", "amptelik", "tot", "'n", "einde", "gekom", "om00", "(", "Die", "elfde", "uur", "van", "die", "elfde", "dag", "van", "die", "elfde", "maand", ")", ".", "–", "'n", "Patent", "word", "toegeken", "aan", "Albert", "Einstein", "en", "Leó", "Szilárd", "vir", "hulle", "uitvinding", ",", "die", "Einstein-yskas", ".", "–", "Ian", "Smith", ",", "Eerste", "Minister", "van", "die", "Britse", "kroonkolonie", "van", "Suid-Rhodesië", ",", "vaardig", "'n", "eensydige", "onafhanklikheidsverklaring", "uit", ".", "–", "Angola", "verkry", "onafhanklikheid", "van", "Portugal", "na", "bynajaar", "se", "koloniale", "heerskappy", ".", "Verdeeldheid", "tussen", "die", "hoofmagsgroepe", ",", "die", "MPLA", "en", "UNITA", ",", "sou", "egter", "lei", "tot", "meer", "asjaar", "van", "burgeroorlog", "in", "Angola", ",", "waarby", "Suid-Afrika", "ook", "militêr", "betrokke", "geraak", "het", ".", "–", "Maumoon", "Abdul", "Gayoom", "begin", "sy", "eerste", "termyn", "as", "President", "van", "die", "Maledive", ".", "Geboortes", "–", "Raymond", "Berengarius", "III", "van", "Barcelona", ",", "Graaf", "van", "Barcelona", ",", "Girona", "en", "Osona", "(", "†", "–", "Stepan", "Krasjeninnikof", ",", "Russiese", "geograaf", "en", "in", "diee", "eeu", "’n", "ontdekkingsreisiger", "in", "Siberië", "(", "†", "–", "Carl", "Peter", "Thunberg", ",", "'n", "Sweedse", "plantkundige", "(", "†", "–", "Fjodor", "Dostojefski", ",", "Russiese", "skrywer", "(", "†", "–", "Daniël", "Cornelis", "Boonzaier", ",", "Suid-Afrikaanse", "kunstenaar", "en", "spotprenttekenaar", "(", "†", "–", "Ernest", "Ansermet", ",", "Switserse", "dirigent", "(", "†", "–", "Gerrit", "Dekker", ",", "Afrikaanse", "professor", ",", "letterkundige", "en", "vertaler", "(", "†", "–", "P.", "K", ".", "le", "Roux", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "(", "†", "–", "Kurt", "Vonnegut", ",", "Amerikaanse", "skrywer", "(", "†", "–", "Harry", "Kuitert", ",", "Nederlandse", "teoloog", "(", "†", "–", "Demi", "Moore", ",", "Amerikaanse", "aktrise", ".", "–", "Calista", "Flockhart", ",", "Amerikaanse", "aktrise", ".", "–", "Philip", "McKeon", ",", "Amerikaanse", "akteur", "(", "†", "–", "Leonardo", "DiCaprio", ",", "Amerikaanse", "akteur", ".", "–", "Abigail", "Keats", ",", "Suid-Afrikaanse", "modeontwerper", ".", "Sterftes", "–", "Konstantyn", "VIII", ",", "keiser", "van", "die", "Bisantynse", "Ryk", "(", "*", "–", "Pedro", "III", "van", "Aragon", "en", "Sisilië", "–", "Barbara", "Strozzi", ",", "Italiaanse", "komponis", "en", "sanger", "van", "die", "vroeë", "baroktydperk", "(", "*", "–", "Willem", "Adriaan", "van", "der", "Stel", ",", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "*", "–", "Julien", "Offray", "de", "Lamettrie", ",", "Franse", "geneeskundige", "en", "filosoof", "(", "*", "–", "Søren", "Kierkegaard", ",", "Deense", "filosoof", "(", "*", "–", "Mary", "Mallon,", "te", "draer", "van", "die", "tifoīedvirus", "(", "*", "–", "Mary", "Kay", "Bergman", ",", "Amerikaanse", "stemaktrise", "(", "*", "–", "Jasser", "Arafat", "president", "van", "die", "Palestynse", "Owerheid", "(", "*", "–", "Shirley", "Mitchell", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "*", "–", "Carol", "Ann", "Susi", ",", "Amerikaanse", "aktrise", "(", "*", "–", "Robert", "Vaughn", ",", "Amerikaanse", "akteur", "en", "regisseur", "(", "*", "–", "Chiquito", "de", "la", "Calzada", ",", "Spaanse", "akteur", ",", "komediant", "en", "sanger", "(", "*", "–", "Frederik", "Willem", "de", "Klerk", ",", "Suid-Afrikaanse", "politikus", "(", "Nasionale", "Party", ")", "en", "laaste", "blanke", "staatspresident", "(", "*", "Vakansies", ",", "vierings", ",", "en", "waarnemingsdae", "Sint-Maartenfees", "in", "sekere", "Rooms-Katolieke", "gebiede", "van", "Europa", "Onafhanklikheidsdag", "in", "Poleen", "Angola", "Remembrance", "Day", "in", "die", "Statebond", "Wapenstilstandsdag", "in", "Frankryk", "en", "ander", "Europese", "lande", "Veteranedag", "in", "die", "VSA", ".", "November" ]
708
https://af.wikipedia.org/wiki/13de%20eeu
13de eeu
Die 13de eeu het in die jaar 1201 begin en teen die einde van 1300 geëindig. 2de millennium Eeue
[ "Diee", "eeu", "het", "in", "die", "jaarbegin", "en", "teen", "die", "einde", "vangeëindig.", "2de", "millennium", "Eeue" ]
709
https://af.wikipedia.org/wiki/1761
1761
Die jaar 1761 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 61ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 14 Junie – Pous Clemens XIII publiseer In Dominico Agro – Oor godsdiensonderrig. 23 November – Pous Clemens XIII stel 10 nuwe kardinale aan, waaronder Christoph Anton von Migazzi von Waal und Sonnenthurn, aartsbiskop van Wene. Geboortes 1 Februarie – Christiaan Hendrik Persoon, Suid-Afrikaanse botanikus en mikoloog († 1836). 20 Maart – Nicolas Frochot, Franse politikus († 1828). 13 Junie – Anton Wranitzky, Tsjeggiese komponis († 1820). 20 November – Francesco Saverio Castiglioni (later Pous Pius VIII), die 253ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1830). 24 Desember – Selim III, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk († 1808). Sterftes 18 September – Joachim Nikolaus von Dessin, grondlegger van die Suid-Afrikaanse openbare biblioteek (* 1704) 18de eeu 1761
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "publiseer", "In", "Dominico", "Agro", "–", "Oor", "godsdiensonderrig", ".", "November", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Christoph", "Anton", "von", "Migazzi", "von", "Waal", "und", "Sonnenthurn", ",", "aartsbiskop", "van", "Wene", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Christiaan", "Hendrik", "Persoon", ",", "Suid-Afrikaanse", "botanikus", "en", "mikoloog", "(", "†", "Maart", "–", "Nicolas", "Frochot", ",", "Franse", "politikus", "(", "†", "Junie", "–", "Anton", "Wranitzky", ",", "Tsjeggiese", "komponis", "(", "†", "November", "–", "Francesco", "Saverio", "Castiglioni", "(", "later", "Pous", "Pius", "VIII", ")", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "†", "Desember", "–", "Selim", "III", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "†", "Sterftes", "September", "–", "Joachim", "Nikolaus", "von", "Dessin", ",", "grondlegger", "van", "die", "Suid-Afrikaanse", "openbare", "biblioteek", "(", "*", "18de", "eeu", "1761" ]
710
https://af.wikipedia.org/wiki/1762
1762
Die jaar 1762 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 62ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Volgens die Verdrag van Fontainebleau word dele van Louisiana 'n Spaanse kolonie. Kuba word deur Brittanje in besit geneem maar word die volgende jaar weer aan Spanje teruggegee. Skotse digter James Macpherson voltooi sy invloedryke digsiklus, Ossian. Prinses Sophie Auguste Frederike, later bekend as Katharina II Aleksejewna en Katharina die Grote bestyg die Russiese troon na 'n staatsgreep waarin sy haar man Pieter III van Rusland omvergooi. Jacobus Coetsee is die eerste blanke wat die Oranjerivier bereik. 29 Maart – Lorenzo Ganganelli (later Pous Clemens XIV) word kardinaal-priester van Ss. XII Apostoli. 9 Junie Quanto in dolore – Oor die belediging van die Kerk. 2 Augustus – Die Franse parlement verbied die Jesuïte. Geboortes 7 Junie – Cornelius de Jong, Nederlandse seekaptein en skrywer († 1838) 12 Augustus – George IV, Britse koning († 1830) 12 Oktober – Jan Willem Janssens, die laaste Nederlandse goewerneur van die Kaap († 1838) Onbekend – Andrew Barnard, die Koloniale Sekretaris van die Kaap die Goeie Hoop († 1807) Sterftes 5 Januarie – Jelizawjeta Petrowna, Keiserin Elisabeth van Rusland (* 1709). 21 Maart – Nicolas-Louis de Lacaille, ’n Franse sterrekundige (* 1713). 17 Julie – Pieter III van Rusland, tsaar van Rusland (* 1728) 18de eeu 1762
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Volgens", "die", "Verdrag", "van", "Fontainebleau", "word", "dele", "van", "Louisiana", "'n", "Spaanse", "kolonie", ".", "Kuba", "word", "deur", "Brittanje", "in", "besit", "geneem", "maar", "word", "die", "volgende", "jaar", "weer", "aan", "Spanje", "teruggegee", ".", "Skotse", "digter", "James", "Macpherson", "voltooi", "sy", "invloedryke", "digsiklus", ",", "Ossian", ".", "Prinses", "Sophie", "Auguste", "Frederike", ",", "later", "bekend", "as", "Katharina", "II", "Aleksejewna", "en", "Katharina", "die", "Grote", "bestyg", "die", "Russiese", "troon", "na", "'n", "staatsgreep", "waarin", "sy", "haar", "man", "Pieter", "III", "van", "Rusland", "omvergooi", ".", "Jacobus", "Coetsee", "is", "die", "eerste", "blanke", "wat", "die", "Oranjerivier", "bereik", ".", "Maart", "–", "Lorenzo", "Ganganelli", "(", "later", "Pous", "Clemens", "XIV", ")", "word", "kardinaal-priester", "van", "Ss", ".", "XII", "Apostoli", ".", "Junie", "Quanto", "in", "dolore", "–", "Oor", "die", "belediging", "van", "die", "Kerk", ".", "Augustus", "–", "Die", "Franse", "parlement", "verbied", "die", "Jesuïte", ".", "Geboortes", "Junie", "–", "Cornelius", "de", "Jong", ",", "Nederlandse", "seekaptein", "en", "skrywer", "(", "†", "Augustus", "–", "George", "IV", ",", "Britse", "koning", "(", "†", "Oktober", "–", "Jan", "Willem", "Janssens", ",", "die", "laaste", "Nederlandse", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "(", "†", "Onbekend", "–", "Andrew", "Barnard", ",", "die", "Koloniale", "Sekretaris", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Jelizawjeta", "Petrowna", ",", "Keiserin", "Elisabeth", "van", "Rusland", "(", "*", "Maart", "–", "Nicolas-Louis", "de", "Lacaille", ",", "’n", "Franse", "sterrekundige", "(", "*", "Julie", "–", "Pieter", "III", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "*", "18de", "eeu", "1762" ]
711
https://af.wikipedia.org/wiki/1763
1763
Die jaar 1763 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 63ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 10 Februarie – Die Verdrag van Parys word onderteken, waarmee Frankryk sy Noord-Amerikaanse kolonies aan die Britse Kroon afstaan. 18 Julie – Pous Clemens XIII stel Simone Buonaccorsi van die Apostoliese Signatura en Andrea Negroni, Apostoliese protonotarius, aan as kardinale. Geboortes 23 Junie – Joséphine de Beauharnais, keiserin van Frankryk († 1814). Sterftes 19 Januarie – Jan de Marre, Nederlandse skrywer (* 1696). 23 Januarie – Johann Hieronymus Kniphof, Duitse geneesheer en plantkundige (* 1704). 18de eeu 1763
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Die", "Verdrag", "van", "Parys", "word", "onderteken", ",", "waarmee", "Frankryk", "sy", "Noord-Amerikaanse", "kolonies", "aan", "die", "Britse", "Kroon", "afstaan", ".", "Julie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "stel", "Simone", "Buonaccorsi", "van", "die", "Apostoliese", "Signatura", "en", "Andrea", "Negroni", ",", "Apostoliese", "protonotarius", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "Geboortes", "Junie", "–", "Joséphine", "de", "Beauharnais", ",", "keiserin", "van", "Frankryk", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Jan", "de", "Marre", ",", "Nederlandse", "skrywer", "(", "*", "Januarie", "–", "Johann", "Hieronymus", "Kniphof", ",", "Duitse", "geneesheer", "en", "plantkundige", "(", "*", "18de", "eeu", "1763" ]
712
https://af.wikipedia.org/wiki/1764
1764
Die jaar 1764 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 64ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Geboortes 1 Januarie – Johannes Kinker, Nederlandse digter, filosoof en advokaat († 1845). 19 Junie – Sir John Barrow, Engelse ontdekkingsreisiger († 1848). 9 Julie – Ann Radcliffe, Engelse skrywer († 1823). Onbekend – Sir Alexander Mackenzie, Skotse pelshandelaar en ontdekkingsreisiger († 1820). Sterftes 16 Julie – Iwan VI van Rusland, tsaar van Rusland (* 1740). 12 September – Jean-Philippe Rameau, Franse komponis (* 1683). 18de eeu 1764
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Geboortes", "Januarie", "–", "Johannes", "Kinker", ",", "Nederlandse", "digter", ",", "filosoof", "en", "advokaat", "(", "†", "Junie", "–", "Sir", "John", "Barrow", ",", "Engelse", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "Julie", "–", "Ann", "Radcliffe", ",", "Engelse", "skrywer", "(", "†", "Onbekend", "–", "Sir", "Alexander", "Mackenzie", ",", "Skotse", "pelshandelaar", "en", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Iwan", "VI", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "*", "September", "–", "Jean-Philippe", "Rameau", ",", "Franse", "komponis", "(", "*", "18de", "eeu", "1764" ]
713
https://af.wikipedia.org/wiki/1765
1765
Die jaar 1765 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 65ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 21 September – Gregorio Barnaba Chiaramonti (later Pous Pius VII) word priester gewy. Geboortes 26 April – Emma Hamilton, Lord Nelson se minnares († 1815). 28 April – Sylvestre François Lacroix, 'n Franse wiskundige († 1843). 21 Augustus – William IV, koning van Groot-Brittanje († 1837). 18 September – Bartolomeo Alberto Cappellari (later Pous Gregorius XVI), die 254ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1846). 14 November – Robert Fulton, 'n Amerikaanse skilder, ingenieur en uitvinder († 1815). 17 November – Giovanni Battista Balbis, Italiaanse plantkundige en politikus († 1831). Sterftes 15 April – Michail Lomonosof, Russiese Renaissance-man, wetenskaplike en skrywer (* 1711) 17 Mei – Alexis Clairaut, 'n Franse wiskundige en denker (* 1713). Gepubliseer Teologie 7 Januarie – Apostolicum Pacendi (Verdediging van die Jesuïte) deur Pous Clemens XIII. Kroonprins Lodewyk van Frankryk 18de eeu 1765
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "September", "–", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", "(", "later", "Pous", "Pius", "VII", ")", "word", "priester", "gewy", ".", "Geboortes", "April", "–", "Emma", "Hamilton", ",", "Lord", "Nelson", "se", "minnares", "(", "†", "April", "–", "Sylvestre", "François", "Lacroix", ",", "'n", "Franse", "wiskundige", "(", "†", "Augustus", "–", "William", "IV", ",", "koning", "van", "Groot-Brittanje", "(", "†", "September", "–", "Bartolomeo", "Alberto", "Cappellari", "(", "later", "Pous", "Gregorius", "XVI", ")", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "†", "November", "–", "Robert", "Fulton", ",", "'n", "Amerikaanse", "skilder", ",", "ingenieur", "en", "uitvinder", "(", "†", "November", "–", "Giovanni", "Battista", "Balbis", ",", "Italiaanse", "plantkundige", "en", "politikus", "(", "†", "Sterftes", "April", "–", "Michail", "Lomonosof", ",", "Russiese", "Renaissance-man", ",", "wetenskaplike", "en", "skrywer", "(", "*", "Mei", "–", "Alexis", "Clairaut", ",", "'n", "Franse", "wiskundige", "en", "denker", "(", "*", "Gepubliseer", "Teologie", "Januarie", "–", "Apostolicum", "Pacendi", "(", "Verdediging", "van", "die", "Jesuïte", ")", "deur", "Pous", "Clemens", "XIII", ".", "Kroonprins", "Lodewyk", "van", "Frankryk", "18de", "eeu", "1765" ]
714
https://af.wikipedia.org/wiki/1766
1766
Die jaar 1766 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 66ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Swede word die eerste land ter wêreld wat persvryheid waarborg. 25 Junie – Pous Clemens XIII publiseer uam graviter – Aan Franse biskoppe om te kla oor 'n Franse regeringsbesluit. 21 Julie – Pous Clemens XIII stel Giovanni Ottavio Bufalini, titulêr aartsbiskop van Chalcedonië en Giovanni Carlo Boschi, titulêr aartsbiskop van Athene, aan as kardinale. 26 September – Pous Clemens XIII stel 13 nuwe kardinale aan, waaronder Ludovico Calini, titulêr patriarg van Antiogië. 25 November – Pous Clemens XIII publiseer Christianae Reipublicae – Oor die gevaar van anti-christelike geskrifte. Geboortes 6 September – John Dalton, 'n Engelse chemikus († 1844). 25 Oktober – Henry George Grey, waarnemende goewerneur aan die Kaap van Goeie Hoop († 1845). Sterftes 14 Januarie – Frederik V van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë (* 1723). 23 Februarie – Stanislas Leszczynski, 'n koning van Pole (* 1677) 18de eeu 1766
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Swede", "word", "die", "eerste", "land", "ter", "wêreld", "wat", "persvryheid", "waarborg", ".", "Junie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "publiseer", "uam", "graviter", "–", "Aan", "Franse", "biskoppe", "om", "te", "kla", "oor", "'n", "Franse", "regeringsbesluit", ".", "Julie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "stel", "Giovanni", "Ottavio", "Bufalini", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Chalcedonië", "en", "Giovanni", "Carlo", "Boschi", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Athene", ",", "aan", "as", "kardinale", ".", "September", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Ludovico", "Calini", ",", "titulêr", "patriarg", "van", "Antiogië", ".", "November", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "publiseer", "Christianae", "Reipublicae", "–", "Oor", "die", "gevaar", "van", "anti-christelike", "geskrifte", ".", "Geboortes", "September", "–", "John", "Dalton", ",", "'n", "Engelse", "chemikus", "(", "†", "Oktober", "–", "Henry", "George", "Grey", ",", "waarnemende", "goewerneur", "aan", "die", "Kaap", "van", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Frederik", "V", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "*", "Februarie", "–", "Stanislas", "Leszczynski", ",", "'n", "koning", "van", "Pole", "(", "*", "18de", "eeu", "1766" ]
715
https://af.wikipedia.org/wiki/1767
1767
Die jaar 1767 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 67ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 29 Junie – Invoerbelasting op tee en ander goedere dryf die Amerikaanse koloniste nader na revolusie. 16 Julie – Pous Clemens XIII verklaar Johannes van Kanti heilig. Julie - Samuel Wallis ontmoet koningin Purea van Tahiti. Geboortes 5 Januarie – Jean-Baptiste Say, Franse Ekonoom, Skepper van die Say's Wet (†1832). 24 Januarie – A.C.W. Staring, 'n Nederlandse landheer, landboukundige en digter († 1840). 15 Maart – Andrew Jackson, die sewende President van die Verenigde State († 1845). 25 Maart – Joachim Murat, Franse Marshal en Koning van Naples († 1815). 25 April – Nicolas Oudinot, Franse Marshal († 1847). 12 Mei – Manuel de Godoy, Spaanse Staatsman († 1851). 15 Mei – Ezekiel Hart, Kanadese Entepreneur en politikus († 1843). 15 Junie – Rachel Donelson Robards Jackson, vrou van die 7de President van die Verenigde State van Amerika. († 1828). Sy is oorlede voordat haar man president geword het. 22 Junie – Wilhelm von Humboldt, filosoof en staatkundige († 1835). 24 Junie – Jean-Baptiste Benoît Eyriès, Franse Geograaf, Skrywer en Vertaler ((† 1846). 4 Julie – Kyokutei Bakin, Japenese skrywer († 1848). 11 Julie – John Quincy Adams, die sesde President van die Verenigde State van Amerika († 1848). 28 Julie – James A. Bayard, Ouderling, Amerikaanse Senator van Delaware († 1815). 24 Augustus – Bernhard Meyer, Duitse dokter en ornitoloog († 1836). 25 Augustus – Louis Antoine de Saint-Just, Franse revolusionêre († 1794). 8 September – August Wilhelm Schlegel, Duitse literatuurhistorikus, vertaler, skrywer, indoloog en filosoof († 1845). 20 September – José Maurício Nunes Garcia, Brasiliaanse komponis († 1830). 25 Oktober – Benjamin Constant, Switserse skrywer († 1830). 22 November – Andreas Hofer, Oostenrykse nasionale held († 1810). 2 Desember – Lord Charles Somerset, goewerneur van die Kaap die Goeie Hoop († 1831). 8 Desember – Antoine Fabre d'Olivet, Franse skrywer († 1825). Sterftes 7 Januarie – Thomas Clap, Eeste president van die Universiteit van Yale (* 1703). 22 Januarie – Johann Gottlob Lehmann, Duitse mineraloog en geoloog (* 1719). 7 Maart – Jean-Baptiste Le Moyne, Sieur de Bienville, Franse kolonist en Goewerneur van Louisiana (* 1680). 25 Junie – Georg Philipp Telemann, Duitse komponis (* 1681). 18de eeu 1767
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "–", "Invoerbelasting", "op", "tee", "en", "ander", "goedere", "dryf", "die", "Amerikaanse", "koloniste", "nader", "na", "revolusie", ".", "Julie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "verklaar", "Johannes", "van", "Kanti", "heilig", ".", "Julie", "-", "Samuel", "Wallis", "ontmoet", "koningin", "Purea", "van", "Tahiti", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Jean-Baptiste", "Say", ",", "Franse", "Ekonoom", ",", "Skepper", "van", "die", "Say's", "Wet", "(", "†1832", ")", ".", "Januarie", "–", "A.C.W", ".", "Staring", ",", "'n", "Nederlandse", "landheer", ",", "landboukundige", "en", "digter", "(", "†", "Maart", "–", "Andrew", "Jackson", ",", "die", "sewende", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Maart", "–", "Joachim", "Murat", ",", "Franse", "Marshal", "en", "Koning", "van", "Naples", "(", "†", "April", "–", "Nicolas", "Oudinot", ",", "Franse", "Marshal", "(", "†", "Mei", "–", "Manuel", "de", "Godoy", ",", "Spaanse", "Staatsman", "(", "†", "Mei", "–", "Ezekiel", "Hart", ",", "Kanadese", "Entepreneur", "en", "politikus", "(", "†", "Junie", "–", "Rachel", "Donelson", "Robards", "Jackson", ",", "vrou", "van", "diee", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", ".", "(", "†", "Sy", "is", "oorlede", "voordat", "haar", "man", "president", "geword", "het", ".", "Junie", "–", "Wilhelm", "von", "Humboldt", ",", "filosoof", "en", "staatkundige", "(", "†", "Junie", "–", "Jean-Baptiste", "Benoît", "Eyriès", ",", "Franse", "Geograaf", ",", "Skrywer", "en", "Vertaler", "(", "(", "†", "Julie", "–", "Kyokutei", "Bakin", ",", "Japenese", "skrywer", "(", "†", "Julie", "–", "John", "Quincy", "Adams", ",", "die", "sesde", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "van", "Amerika", "(", "†", "Julie", "–", "James", "A", ".", "Bayard", ",", "Ouderling", ",", "Amerikaanse", "Senator", "van", "Delaware", "(", "†", "Augustus", "–", "Bernhard", "Meyer", ",", "Duitse", "dokter", "en", "ornitoloog", "(", "†", "Augustus", "–", "Louis", "Antoine", "de", "Saint-Just", ",", "Franse", "revolusionêre", "(", "†", "September", "–", "August", "Wilhelm", "Schlegel", ",", "Duitse", "literatuurhistorikus", ",", "vertaler", ",", "skrywer", ",", "indoloog", "en", "filosoof", "(", "†", "September", "–", "José", "Maurício", "Nunes", "Garcia", ",", "Brasiliaanse", "komponis", "(", "†", "Oktober", "–", "Benjamin", "Constant", ",", "Switserse", "skrywer", "(", "†", "November", "–", "Andreas", "Hofer", ",", "Oostenrykse", "nasionale", "held", "(", "†", "Desember", "–", "Lord", "Charles", "Somerset", ",", "goewerneur", "van", "die", "Kaap", "die", "Goeie", "Hoop", "(", "†", "Desember", "–", "Antoine", "Fabre", "d'", "Olivet", ",", "Franse", "skrywer", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Thomas", "Clap", ",", "Eeste", "president", "van", "die", "Universiteit", "van", "Yale", "(", "*", "Januarie", "–", "Johann", "Gottlob", "Lehmann", ",", "Duitse", "mineraloog", "en", "geoloog", "(", "*", "Maart", "–", "Jean-Baptiste", "Le", "Moyne", ",", "Sieur", "de", "Bienville", ",", "Franse", "kolonist", "en", "Goewerneur", "van", "Louisiana", "(", "*", "Junie", "–", "Georg", "Philipp", "Telemann", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "18de", "eeu", "1767" ]
716
https://af.wikipedia.org/wiki/1768
1768
Die jaar 1768 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 68ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 6 Januarie – Pous Clemens XIII publiseer Summa Quae – Oor die Poolse Kerk. 25 Junie – Pous Clemens XIII publiseer Accedamus cum fiducia – Proklamasie van 'n universele jubileum vir alle Christene. 6 Desember – Die eerste uitgawe van die Encyclopædia Britannica word uitgegee. Die Chinese paleis in Oranienbaum, St. Petersburg is klaar. Geboortes 28 Januarie – Frederik VI van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë († 1839). 12 Februarie – Franz Joseph Karl, as Frans II laaste keiser van die Heilige Romeinse Ryk en as Frans I eerste keiser van Oostenryk († 1835). 21 Maart – Joseph Fourier, Franse wiskundige en fisikus († 1830). 22 Maart – Joachim Lelewel, Poolse geskiedkundige, muntkundige en vryheidsvegter († 1861). 4 September – François-René de Chateaubriand, Franse skrywer, politikus, diplomaat en geskiedkundige († 1848). Sterftes 18 Maart – Laurence Sterne, Iersgebore engelstalige romansier, en 'n Anglikaanse predikant (* 1713) 18de eeu 1768
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "publiseer", "Summa", "Quae", "–", "Oor", "die", "Poolse", "Kerk", ".", "Junie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", "publiseer", "Accedamus", "cum", "fiducia", "–", "Proklamasie", "van", "'n", "universele", "jubileum", "vir", "alle", "Christene", ".", "Desember", "–", "Die", "eerste", "uitgawe", "van", "die", "Encyclopædia", "Britannica", "word", "uitgegee", ".", "Die", "Chinese", "paleis", "in", "Oranienbaum", ",", "St", ".", "Petersburg", "is", "klaar", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Frederik", "VI", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "†", "Februarie", "–", "Franz", "Joseph", "Karl", ",", "as", "Frans", "II", "laaste", "keiser", "van", "die", "Heilige", "Romeinse", "Ryk", "en", "as", "Frans", "I", "eerste", "keiser", "van", "Oostenryk", "(", "†", "Maart", "–", "Joseph", "Fourier", ",", "Franse", "wiskundige", "en", "fisikus", "(", "†", "Maart", "–", "Joachim", "Lelewel", ",", "Poolse", "geskiedkundige", ",", "muntkundige", "en", "vryheidsvegter", "(", "†", "September", "–", "François-René", "de", "Chateaubriand", ",", "Franse", "skrywer", ",", "politikus", ",", "diplomaat", "en", "geskiedkundige", "(", "†", "Sterftes", "Maart", "–", "Laurence", "Sterne", ",", "Iersgebore", "engelstalige", "romansier", ",", "en", "'n", "Anglikaanse", "predikant", "(", "*", "18de", "eeu", "1768" ]
717
https://af.wikipedia.org/wiki/1769
1769
Die jaar 1769 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 69ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 19 Mei – Pous Clemens XIV volg Pous Clemens XIII op as pous van die Rooms-Katolieke Kerk. 4 Junie – Pous Clemens XIV word gekroon deur kardinaal Alessandro Albani. 21 September – Pous Clemens XIV publiseer die bul Decet Quam Maxime oor die misbruik van belasting. 12 Desember – Pous Clemens XIV publiseer die bul Inscrutabili Divinae Sapientiae oor die instelling van 'n Universele Jubileum. 12 Desember – Pous Clemens XIV publiseer die bul Cum Summi weer oor die Universele Jubileum. Geboortes 1 Mei – Arthur Wellesley, 1ste hertog van Wellington, Britse generaal en staatsman, Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk († 1852). 15 Augustus – Napoléon Bonaparte, generaal en regeerder van Frankryk († 1821). 14 September – Alexander von Humboldt, Duitse wetenskaplike en ontdekkingsreisiger († 1859). Sterftes 2 Februarie – Pous Clemens XIII, die 248ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* 1693). 18de eeu 1769
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Mei", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "volg", "Pous", "Clemens", "XIII", "op", "as", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", ".", "Junie", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "word", "gekroon", "deur", "kardinaal", "Alessandro", "Albani", ".", "September", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "publiseer", "die", "bul", "Decet", "Quam", "Maxime", "oor", "die", "misbruik", "van", "belasting", ".", "Desember", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "publiseer", "die", "bul", "Inscrutabili", "Divinae", "Sapientiae", "oor", "die", "instelling", "van", "'n", "Universele", "Jubileum", ".", "Desember", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "publiseer", "die", "bul", "Cum", "Summi", "weer", "oor", "die", "Universele", "Jubileum", ".", "Geboortes", "Mei", "–", "Arthur", "Wellesley,te", "hertog", "van", "Wellington", ",", "Britse", "generaal", "en", "staatsman", ",", "Eerste", "Minister", "van", "die", "Verenigde", "Koninkryk", "(", "†", "Augustus", "–", "Napoléon", "Bonaparte", ",", "generaal", "en", "regeerder", "van", "Frankryk", "(", "†", "September", "–", "Alexander", "von", "Humboldt", ",", "Duitse", "wetenskaplike", "en", "ontdekkingsreisiger", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Pous", "Clemens", "XIII", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "*", "18de", "eeu", "1769" ]
718
https://af.wikipedia.org/wiki/1770
1770
Die jaar 1770 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 70ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Europa 29 Januarie – Pous Clemens XIV stel Mario Compagnoni Marefoschi aan as kardinaal. 7 Julie – Slag van Çesme: Russiese vloot verslaan die Ottomaanse vloot. 6 Augustus – Pous Clemens XIV stel João Cosme da Cunha, aartsbiskop van Evora, aan as kardinaal. 10 September – Pous Clemens XIV stel Scipione Borghese, titulêr aartsbiskop van Teodosia en Giovanni Battista Rezzonico, prefek van die Apostoliese Paleis aan as kardinale. 12 Desember – Pous Clemens XIV stel Antonio Casali, goewerneur van Rome en Pasquale Acquaviva d'Aragona, president van Urbino aan as kardinale. Noord-Amerika 5 Maart – Bostonslagting: Die gooi van sneeuballe na Britse soldate tydens 'n militêre besetting loop uit in geweld in Boston. Asië Die Tipu-paleis in die Nandi-heuwels van Karnataka is klaar. Geboortes 20 Maart – Friedrich Hölderlin, Duitse digter en bibliotekaris († 1843). 7 April – William Wordsworth, Engelse digter († 1850). 27 Augustus – Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 'n Duitse Filosoof († 1831). 16 Desember – Ludwig van Beethoven, Duitse komponis († 1827). Sterftes Georg Dionysius Ehret – Duitse Botaniese kunstenaar. 18de eeu 1770
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Europa", "Januarie", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Mario", "Compagnoni", "Marefoschi", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Julie", "–", "Slag", "van", "Çesme", ":", "Russiese", "vloot", "verslaan", "die", "Ottomaanse", "vloot", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "João", "Cosme", "da", "Cunha", ",", "aartsbiskop", "van", "Evora", ",", "aan", "as", "kardinaal", ".", "September", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Scipione", "Borghese", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Teodosia", "en", "Giovanni", "Battista", "Rezzonico", ",", "prefek", "van", "die", "Apostoliese", "Paleis", "aan", "as", "kardinale", ".", "Desember", "–", "Pous", "Clemens", "XIV", "stel", "Antonio", "Casali", ",", "goewerneur", "van", "Rome", "en", "Pasquale", "Acquaviva", "d'", "Aragona", ",", "president", "van", "Urbino", "aan", "as", "kardinale", ".", "Noord-Amerika", "Maart", "–", "Bostonslagting", ":", "Die", "gooi", "van", "sneeuballe", "na", "Britse", "soldate", "tydens", "'n", "militêre", "besetting", "loop", "uit", "in", "geweld", "in", "Boston", ".", "Asië", "Die", "Tipu-paleis", "in", "die", "Nandi-heuwels", "van", "Karnataka", "is", "klaar", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "Friedrich", "Hölderlin", ",", "Duitse", "digter", "en", "bibliotekaris", "(", "†", "April", "–", "William", "Wordsworth", ",", "Engelse", "digter", "(", "†", "Augustus", "–", "Georg", "Wilhelm", "Friedrich", "Hegel", ",", "'n", "Duitse", "Filosoof", "(", "†", "Desember", "–", "Ludwig", "van", "Beethoven", ",", "Duitse", "komponis", "(", "†", "Sterftes", "Georg", "Dionysius", "Ehret", "–", "Duitse", "Botaniese", "kunstenaar", ".", "18de", "eeu", "1770" ]
722
https://af.wikipedia.org/wiki/1741
1741
Die jaar 1741 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 41ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 23 April – Pous Benedictus XIV verklaar Alessandro Sauli salig. 30 Mei – Pous Benedictus XIV publiseer Non ambigimus oor vas. 30 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Quanta Cura oor die verbod op die handel in aalmoese en skryf in sy brief Pro exima tua aan Charles Emmanuel, koning van Sardinië, teen merkantilisme. 22 Augustus – Pous Benedictus XIV publiseer In suprema Universalis oor vas. 26 Augustus – Pous Benedictus XIV publiseer Quamvis Paternae oor Apostoliese protonotarii. 22 September – Pous Benedictus XIV verklaar Alvarez van Cordova salig. 6 Oktober – Pous Benedictus XIV verklaar Niccolò Albergati salig. 4 November – Pous Benedictus XIV publiseer Benedictina oor die geldigheid van gemengde huwelike. 17 November – Pous Benedictus XIV publiseer Satis vobis compertum oor die huwelik. 13 Desember – Pous Benedictus XIV verklaar Pedro González heilig. 22 Desember – Pous Benedictus XIV publiseer Immensa Pastorum principis teen die verslawing van die Amerikaanse volke. Geboortes Sterftes John Keigwin, leier van 'n groep geleerdes wat poog om die Bybel in Kornies te vertaal (* 1641) 28 Julie – Antonio Vivaldi, 'n Venesiaanse komponis in die Barok-era (* 1678). 19 Desember – Vitus Bering, Deense ontdekkingsreisiger (* 1681). 18de eeu 1741
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Alessandro", "Sauli", "salig", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Non", "ambigimus", "oor", "vas", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quanta", "Cura", "oor", "die", "verbod", "op", "die", "handel", "in", "aalmoese", "en", "skryf", "in", "sy", "brief", "Pro", "exima", "tua", "aan", "Charles", "Emmanuel", ",", "koning", "van", "Sardinië", ",", "teen", "merkantilisme", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "In", "suprema", "Universalis", "oor", "vas", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quamvis", "Paternae", "oor", "Apostoliese", "protonotarii", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Alvarez", "van", "Cordova", "salig", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Niccolò", "Albergati", "salig", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Benedictina", "oor", "die", "geldigheid", "van", "gemengde", "huwelike", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Satis", "vobis", "compertum", "oor", "die", "huwelik", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Pedro", "González", "heilig", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Immensa", "Pastorum", "principis", "teen", "die", "verslawing", "van", "die", "Amerikaanse", "volke", ".", "Geboortes", "Sterftes", "John", "Keigwin", ",", "leier", "van", "'n", "groep", "geleerdes", "wat", "poog", "om", "die", "Bybel", "in", "Kornies", "te", "vertaal", "(", "*", "Julie", "–", "Antonio", "Vivaldi", ",", "'n", "Venesiaanse", "komponis", "in", "die", "Barok-era", "(", "*", "Desember", "–", "Vitus", "Bering", ",", "Deense", "ontdekkingsreisiger", "(", "*", "18de", "eeu", "1741" ]
723
https://af.wikipedia.org/wiki/1742
1742
Die jaar 1742 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 42ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 7 Februarie – Pous Benedictus XIV publiseer Etsi mimine waarin gestel word dat geloof alleen nie genoeg is vir saligwording nie. 7 April – Pous Benedictus XIV verklaar Camillus de Lellis salig. 21 April – Pous Benedictus XIV verklaar Jeanne de Valois salig. 11 Junie – Verdrag van Breslau maak vrede tussen Maria Theresa van Oostenryk en Frederik II van Pruise. 11 Julie – Pous Benedictus XIV publiseer Ex quo singulari teen die akkommodasie van heidense praktyke. 13 November – Pous Benedictus XIV publiseer Certiores effecti waarin gestel word dat die gemeente moet deelneem aan die eugaristie. 14 Desember – Pous Benedictus XIV publiseer Cum illud semper oor vakante gemeentes. Geboortes 14 Augustus – Gregorio Barnaba Chiaramonti (later Pous Pius VII), die 251ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1823). 4 November – Jakob Friedrich Ehrhart, Duitse plantkundige en direkteur van die Botaniese Tuin van Hannover († 1795) 5 November – Richard Cosway, Engelse kunstenaar († 1821) 9 Desember – Carl Wilhelm Scheele, 'n Sweedse chemiese apteker en die ontdekker van 'n aantal chemiese stowwe († 1786) Sterftes 14 Januarie – Edmond Halley, ’n Britse sterrekundige, hoogleraar in Oxford en direkteur van die Greenwich-sterrewag en ontdekker van Halley se Komeet (* 1656).
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Etsi", "mimine", "waarin", "gestel", "word", "dat", "geloof", "alleen", "nie", "genoeg", "is", "vir", "saligwording", "nie", ".", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Camillus", "de", "Lellis", "salig", ".", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Jeanne", "de", "Valois", "salig", ".", "Junie", "–", "Verdrag", "van", "Breslau", "maak", "vrede", "tussen", "Maria", "Theresa", "van", "Oostenryk", "en", "Frederik", "II", "van", "Pruise", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Ex", "quo", "singulari", "teen", "die", "akkommodasie", "van", "heidense", "praktyke", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Certiores", "effecti", "waarin", "gestel", "word", "dat", "die", "gemeente", "moet", "deelneem", "aan", "die", "eugaristie", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Cum", "illud", "semper", "oor", "vakante", "gemeentes", ".", "Geboortes", "Augustus", "–", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", "(", "later", "Pous", "Pius", "VII", ")", ",", "diete", "pous", "van", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "(", "†", "November", "–", "Jakob", "Friedrich", "Ehrhart", ",", "Duitse", "plantkundige", "en", "direkteur", "van", "die", "Botaniese", "Tuin", "van", "Hannover", "(", "†", "November", "–", "Richard", "Cosway", ",", "Engelse", "kunstenaar", "(", "†", "Desember", "–", "Carl", "Wilhelm", "Scheele", ",", "'n", "Sweedse", "chemiese", "apteker", "en", "die", "ontdekker", "van", "'n", "aantal", "chemiese", "stowwe", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Edmond", "Halley", ",", "’n", "Britse", "sterrekundige", ",", "hoogleraar", "in", "Oxford", "en", "direkteur", "van", "die", "Greenwich-sterrewag", "en", "ontdekker", "van", "Halley", "se", "Komeet", "(", "*" ]
724
https://af.wikipedia.org/wiki/1743
1743
Die jaar 1743 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 43ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 11 Maart – Carlo Rezzonico (later Pous Clemens XIII) word biskop van Padua. 19 Maart – Carlo Rezzonico (later Pous Clemens XIII) word biskop gewy. 23 Maart – Pous Benedictus XIV publiseer Quemadmodum preces oor gebede vir die monarg. 15 Mei – Pous Benedictus XIV verklaar Benedictus die Afrikaan salig. 18 Mei – Pous Benedictus XIV publiseer Nimiam Licentiam oor die geldigheid van gemengde huwelike. 9 September – Pous Benedictus XIV stel 25 nuwe kardinale aan, waaronder Johann Theodor von Bayern, biskop van Luik. 11 September – Pous Benedictus XIV verklaar Francis Patrizzi salig. Geboortes Onbekend – Hermanus Steyn, die President van die Republiek van Swellendam († 1804). Onbekend – Marquis de Condorcet, wiskundige, filosoof, en politiese wetenskaplike. 13 April – Thomas Jefferson, 3de President van die Verenigde State († 1826). 26 Augustus – Antoine Lavoisier, Franse chemikus († 1794). 29 September – Kolonel Robert Jacob Gordon, soldaat, verkenner en stigter van die Suid-Afrikaanse merinobedryf († 1795). 11 November – Carl Peter Thunberg, 'n Sweedse plantkundige († 1828). Sterftes Boeke , Compendium anatomicum. 18de eeu 1743
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Carlo", "Rezzonico", "(", "later", "Pous", "Clemens", "XIII", ")", "word", "biskop", "van", "Padua", ".", "Maart", "–", "Carlo", "Rezzonico", "(", "later", "Pous", "Clemens", "XIII", ")", "word", "biskop", "gewy", ".", "Maart", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quemadmodum", "preces", "oor", "gebede", "vir", "die", "monarg", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Benedictus", "die", "Afrikaan", "salig", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Nimiam", "Licentiam", "oor", "die", "geldigheid", "van", "gemengde", "huwelike", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Johann", "Theodor", "von", "Bayern", ",", "biskop", "van", "Luik", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Francis", "Patrizzi", "salig", ".", "Geboortes", "Onbekend", "–", "Hermanus", "Steyn", ",", "die", "President", "van", "die", "Republiek", "van", "Swellendam", "(", "†", "Onbekend", "–", "Marquis", "de", "Condorcet", ",", "wiskundige", ",", "filosoof", ",", "en", "politiese", "wetenskaplike", ".", "April", "–", "Thomas", "Jefferson,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "Augustus", "–", "Antoine", "Lavoisier", ",", "Franse", "chemikus", "(", "†", "September", "–", "Kolonel", "Robert", "Jacob", "Gordon", ",", "soldaat", ",", "verkenner", "en", "stigter", "van", "die", "Suid-Afrikaanse", "merinobedryf", "(", "†", "November", "–", "Carl", "Peter", "Thunberg", ",", "'n", "Sweedse", "plantkundige", "(", "†", "Sterftes", "Boeke", "Compendium", "anatomicum", ".", "18de", "eeu", "1743" ]
725
https://af.wikipedia.org/wiki/1744
1744
Die jaar 1744 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 44ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 28 Januarie – Die Nederlandse owerheid dwing die Morawiese sendeling Georg Schmidt van Genadendal om die Kaap te verlaat deur hom te verbied om die doop te bedien. 2 Februarie – Pous Benedictus XIV publiseer Inter omnigenas oor die vervolging in Serwië deur die Turke. 19 Augustus – Pous Benedictus XIV publiseer Cum semper oblatas waarin priesters aangesê word om gereeld die mis op te dra. 12 September – Pous Benedictus XIV publiseer Omnium sollicitudinum teen die sendingpraktyke in China. 20 November – Pous Benedictus XIV publiseer In suprema Catholica waarin 'n volle aflaat vir gebede en kerkbesoek afgekondig word. Die emiraat Dinyah (in die hart van die huidige Saoedi-Arabië) word gestig. Geboortes 16 Augustus – Pierre Méchain, ’n Franse sterrekundige en landmeter († 1804). Sterftes 25 April – Anders Celsius, Sweedse sterrekundige (* 1701). 18de eeu 1744
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "Nederlandse", "owerheid", "dwing", "die", "Morawiese", "sendeling", "Georg", "Schmidt", "van", "Genadendal", "om", "die", "Kaap", "te", "verlaat", "deur", "hom", "te", "verbied", "om", "die", "doop", "te", "bedien", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Inter", "omnigenas", "oor", "die", "vervolging", "in", "Serwië", "deur", "die", "Turke", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Cum", "semper", "oblatas", "waarin", "priesters", "aangesê", "word", "om", "gereeld", "die", "mis", "op", "te", "dra", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Omnium", "sollicitudinum", "teen", "die", "sendingpraktyke", "in", "China", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "In", "suprema", "Catholica", "waarin", "'n", "volle", "aflaat", "vir", "gebede", "en", "kerkbesoek", "afgekondig", "word", ".", "Die", "emiraat", "Dinyah", "(", "in", "die", "hart", "van", "die", "huidige", "Saoedi-Arabië", ")", "word", "gestig", ".", "Geboortes", "Augustus", "–", "Pierre", "Méchain", ",", "’n", "Franse", "sterrekundige", "en", "landmeter", "(", "†", "Sterftes", "April", "–", "Anders", "Celsius", ",", "Sweedse", "sterrekundige", "(", "*", "18de", "eeu", "1744" ]
726
https://af.wikipedia.org/wiki/1745
1745
Die jaar 1745 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 45ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 18 Februarie – Pous Benedictus XIV publiseer Cum multorum chariate waarin gebede gevra word vir koning Lodewyk van Frankryk. 4 Junie – Die Pruise verslaan Oostenrykse troepe by Hohenfriedeberg. 10 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Libentissime quidem oor die vas voor Paasfees. 7 Julie – Pous Benedictus XIV verklaar Pacificus van Ceredano salig. 3 September – Pous Benedictus XIV publiseer Gravissimum supremi oor korrupsie en sending. 1 November – Pous Benedictus XIV publiseer Vix Pervenit oor woekerwins en ander oneerlike wins. In Skotland kom veral in die hooglande die Jakobiete in opstand. Die protestante MacDonalds van Skye en Noord Uist bly neutraal. Prins Karel Stuart land sonder soldate in Moidart. Geboortes 10 Januarie – Isaac Titsingh, Nederlandse snydokter en handelsreisiger († 1812). 18 Februarie – Alessandro Volta, 'n Italiaanse fisikus, chemikus, en 'n pionier in die veld van elektrisiteit († 1827). 16 Mei – Adriaan van Jaarsveld, Boerekommandant van die Eerste Grensoorlog († 1801). Sterftes 19 Oktober – Jonathan Swift, Anglo-Ierse satirikus, essayis, politiese pamfletmaker (* 1667) Julie – Engelbertus le Boucq, die 14de predikant wat bevestig is vir diens in die Nederduitse Gereformeerde Kerk (* 1675). Onbekend – Mageba kaGumede, 'n vroeë leier van die Zoeloes in Suid-Afrika (* 1667) Verwysings 18de eeu 1745
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Cum", "multorum", "chariate", "waarin", "gebede", "gevra", "word", "vir", "koning", "Lodewyk", "van", "Frankryk", ".", "Junie", "–", "Die", "Pruise", "verslaan", "Oostenrykse", "troepe", "by", "Hohenfriedeberg", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Libentissime", "quidem", "oor", "die", "vas", "voor", "Paasfees", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Pacificus", "van", "Ceredano", "salig", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Gravissimum", "supremi", "oor", "korrupsie", "en", "sending", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Vix", "Pervenit", "oor", "woekerwins", "en", "ander", "oneerlike", "wins", ".", "In", "Skotland", "kom", "veral", "in", "die", "hooglande", "die", "Jakobiete", "in", "opstand", ".", "Die", "protestante", "MacDonalds", "van", "Skye", "en", "Noord", "Uist", "bly", "neutraal", ".", "Prins", "Karel", "Stuart", "land", "sonder", "soldate", "in", "Moidart", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Isaac", "Titsingh", ",", "Nederlandse", "snydokter", "en", "handelsreisiger", "(", "†", "Februarie", "–", "Alessandro", "Volta", ",", "'n", "Italiaanse", "fisikus", ",", "chemikus", ",", "en", "'n", "pionier", "in", "die", "veld", "van", "elektrisiteit", "(", "†", "Mei", "–", "Adriaan", "van", "Jaarsveld", ",", "Boerekommandant", "van", "die", "Eerste", "Grensoorlog", "(", "†", "Sterftes", "Oktober", "–", "Jonathan", "Swift", ",", "Anglo-Ierse", "satirikus", ",", "essayis", ",", "politiese", "pamfletmaker", "(", "*", "Julie", "–", "Engelbertus", "le", "Boucq", ",", "diee", "predikant", "wat", "bevestig", "is", "vir", "diens", "in", "die", "Nederduitse", "Gereformeerde", "Kerk", "(", "*", "Onbekend", "–", "Mageba", "kaGumede", ",", "'n", "vroeë", "leier", "van", "die", "Zoeloes", "in", "Suid-Afrika", "(", "*", "Verwysings", "18de", "eeu", "1745" ]
727
https://af.wikipedia.org/wiki/1746
1746
Die jaar 1746 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 46ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 12 Januarie – Pous Benedictus XIV publiseer Urbem Romanam oor die bestuur van die stad Rome. 29 Junie – Pous Benedictus XIV verklaar Camillus de Lellis en Pedro Regalado heilig. 16 Julie – Pous Benedictus XIV publiseer Accepimus praestantium oor die kruisbeeld op die altaar tydens die mis. 16 Desember – Pous Benedictus XIV publiseer Quermadmodum nihil oor gebed. Geboortes Onbekend – Cornelius Kok I, 'n leier (kaptein) van die Griekwas in Suid-Afrika († 1820). 30 Maart – Francisco Goya, 'n Spaanse skilder († 1828). 4 September – Friedrich Ludwig Benda, Duitse violis en komponis († 1792) Sterftes 3 Januarie – Wilhelmina ten Damme, die eggenote van die Kaapse goewerneur Hendrik Swellengrebel (* 1706). 28 Julie – John Peter Zenger, Duits-Amerikaanse uitgewer (* 1697). 6 Augustus – Christiaan VI van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë (* 1699). 18de eeu 1746
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Urbem", "Romanam", "oor", "die", "bestuur", "van", "die", "stad", "Rome", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Camillus", "de", "Lellis", "en", "Pedro", "Regalado", "heilig", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Accepimus", "praestantium", "oor", "die", "kruisbeeld", "op", "die", "altaar", "tydens", "die", "mis", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quermadmodum", "nihil", "oor", "gebed", ".", "Geboortes", "Onbekend", "–", "Cornelius", "Kok", "I", ",", "'n", "leier", "(", "kaptein", ")", "van", "die", "Griekwas", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Maart", "–", "Francisco", "Goya", ",", "'n", "Spaanse", "skilder", "(", "†", "September", "–", "Friedrich", "Ludwig", "Benda", ",", "Duitse", "violis", "en", "komponis", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Wilhelmina", "ten", "Damme", ",", "die", "eggenote", "van", "die", "Kaapse", "goewerneur", "Hendrik", "Swellengrebel", "(", "*", "Julie", "–", "John", "Peter", "Zenger", ",", "Duits-Amerikaanse", "uitgewer", "(", "*", "Augustus", "–", "Christiaan", "VI", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "*", "18de", "eeu", "1746" ]
728
https://af.wikipedia.org/wiki/1747
1747
Die jaar 1747 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 47ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Stigting van Swellendam (Wes-Kaap, Suid-Afrika). 10 April – Pous Benedictus XIV stel 11 nuwe kardinale aan waaronder Ferdinand Julius von Troyer, biskop van Olomütz, Morawië. 15 Mei – Carlo Rezzonico (later Pous Clemens XIII) word kardinaal-priester van S. Maria in Ara Coeli. 3 Julie – Pous Benedictus XIV stel Henry Benedict Mary Clement Stuart van York aan as kardinaal. 29 September – Pous Benedictus XIV verklaar Jerome Emilian salig. Geboortes 5 Mei – Leopold II, Heilige Romeinse Keiser, († 1792). 17 Mei – Johannes Theodorus van der Kemp, Nederlandse militêre offisier, dokter en sendeling van die Londense Sendinggenootskap († 1811). 6 Julie – John Paul Jones, Amerikaanse seeheld, in Skotland. Sterftes 4 Oktober – Amaro Pargo, Spaanse kaper en handelaar (* 1678) 18de eeu 1747
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Sondag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Stigting", "van", "Swellendam", "(", "Wes-Kaap", ",", "Suid-Afrika", ")", ".", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stelnuwe", "kardinale", "aan", "waaronder", "Ferdinand", "Julius", "von", "Troyer", ",", "biskop", "van", "Olomütz", ",", "Morawië", ".", "Mei", "–", "Carlo", "Rezzonico", "(", "later", "Pous", "Clemens", "XIII", ")", "word", "kardinaal-priester", "van", "S", ".", "Maria", "in", "Ara", "Coeli", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stel", "Henry", "Benedict", "Mary", "Clement", "Stuart", "van", "York", "aan", "as", "kardinaal", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Jerome", "Emilian", "salig", ".", "Geboortes", "Mei", "–", "Leopold", "II", ",", "Heilige", "Romeinse", "Keiser", ",", "(", "†", "Mei", "–", "Johannes", "Theodorus", "van", "der", "Kemp", ",", "Nederlandse", "militêre", "offisier", ",", "dokter", "en", "sendeling", "van", "die", "Londense", "Sendinggenootskap", "(", "†", "Julie", "–", "John", "Paul", "Jones", ",", "Amerikaanse", "seeheld", ",", "in", "Skotland", ".", "Sterftes", "Oktober", "–", "Amaro", "Pargo", ",", "Spaanse", "kaper", "en", "handelaar", "(", "*", "18de", "eeu", "1747" ]
729
https://af.wikipedia.org/wiki/1748
1748
Die jaar 1748 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 48ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure Danksy die Vrede van Aken bly Nice 'n besitting van Savoie, na dit tydens 1744 tydens die Oostenrykse Suksessieoorlog deur Franse en Spaanse troepe verower is. Uniforms met 'n vlootbloukleur word die eerste keer deur die Britse Koninklike Vloot se matrose gedra. 1 Januarie – Pous Benedictus XIV publiseer Inter caetera oor karnaval. 9 Mei – Pous Benedictus XIV verklaar Alberto Van Bergamo en Giles van Santarem salig. 29 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Magnae Nobis oor huweliksbeletsels en vrystellings. 18 Augustus – Pous Benedictus XIV verklaar Joseph Calasanz salig. Literatuur en kuns Die eerste uitgawe van die Manx-Gaeliese Bybel verskyn. Argeologie In Pompeji word die eerste stelselmatige argeologiese opgrawings gedoen. Geboortes 27 Februarie – Anders Sparrman, Sweedse natuurkundige en reisiger aan die Kaap († 1820) 8 Maart – Willem V, Prins van Oranje en die laaste Stadhouer van die Nederlandse Republiek († 1806) 30 Augustus – Jacques-Louis David, was beide 'n politikus en 'n kunstenaar wat tydens die Franse Revolusie geleef het († 1825) Sterftes 18de eeu 1748
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Danksy", "die", "Vrede", "van", "Aken", "bly", "Nice", "'n", "besitting", "van", "Savoie", ",", "na", "dit", "tydenstydens", "die", "Oostenrykse", "Suksessieoorlog", "deur", "Franse", "en", "Spaanse", "troepe", "verower", "is", ".", "Uniforms", "met", "'n", "vlootbloukleur", "word", "die", "eerste", "keer", "deur", "die", "Britse", "Koninklike", "Vloot", "se", "matrose", "gedra", ".", "Januarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Inter", "caetera", "oor", "karnaval", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Alberto", "Van", "Bergamo", "en", "Giles", "van", "Santarem", "salig", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Magnae", "Nobis", "oor", "huweliksbeletsels", "en", "vrystellings", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Joseph", "Calasanz", "salig", ".", "Literatuur", "en", "kuns", "Die", "eerste", "uitgawe", "van", "die", "Manx-Gaeliese", "Bybel", "verskyn", ".", "Argeologie", "In", "Pompeji", "word", "die", "eerste", "stelselmatige", "argeologiese", "opgrawings", "gedoen", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Anders", "Sparrman", ",", "Sweedse", "natuurkundige", "en", "reisiger", "aan", "die", "Kaap", "(", "†", "Maart", "–", "Willem", "V", ",", "Prins", "van", "Oranje", "en", "die", "laaste", "Stadhouer", "van", "die", "Nederlandse", "Republiek", "(", "†", "Augustus", "–", "Jacques-Louis", "David", ",", "was", "beide", "'n", "politikus", "en", "'n", "kunstenaar", "wat", "tydens", "die", "Franse", "Revolusie", "geleef", "het", "(", "†", "Sterftes", "18de", "eeu", "1748" ]
730
https://af.wikipedia.org/wiki/1749
1749
Die jaar 1749 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 49ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 19 Februarie – Pous Benedictus XIV publiseer Annus qui hunc oor die onderhoud van kerkgeboue. 5 Mei – Pous Benedictus XIV publiseer Peregrinantes waarin die Heilige Jaar 1750 geproklameer word. 26 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Apostolica Constitutio ter voorbereiding van die Heilige Jaar 1750. 9 Julie – Stigting van Halifax, Nova Scotia (Kanada). 31 Oktober – Pous Benedictus XIV publiseer Gravissimo animi met 'n verbod op die besoek aan nonnekloosters deur prelate. 3 Desember – Pous Benedictus XIV publiseer Inter praeteritos oor die komende Heilige Jaar. Geboortes 29 Januarie – Christiaan VII van Denemarke, Koning van Denemarke en Noorweë († 1808). 23 Maart – Pierre-Simon Laplace, Franse wiskundige, fisikus en sterrekundige († 1827). 20 April – Jacob Abraham de Mist, staatshoof van die Bataafse Republiek en kommissaris-generaal van die Kaapkolonie († 1823). 17 Mei – Edward Jenner, 'n Britse dokter wat 'n entstof teen pokke ontwikkel het († 1823). 28 Augustus – Johann Wolfgang von Goethe, 'n Duitse skrywer, digter, dramaturg, skilder, regsgeleerde en filosoof († 1832). 19 September – Jean Baptiste Joseph Delambre, 'n Franse wiskundige en sterrekundige († 1822). 17 November – Nicolas Appert, Franse uitvinder, († 1841). Sterftes Boeke Iacobus Theodorus Klein se Historiæ piscium naturalis 18de eeu 1749
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Annus", "qui", "hunc", "oor", "die", "onderhoud", "van", "kerkgeboue", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Peregrinantes", "waarin", "die", "Heilige", "Jaargeproklameer", "word", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Apostolica", "Constitutio", "ter", "voorbereiding", "van", "die", "Heilige", "Jaar", "Julie", "–", "Stigting", "van", "Halifax", ",", "Nova", "Scotia", "(", "Kanada", ")", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Gravissimo", "animi", "met", "'n", "verbod", "op", "die", "besoek", "aan", "nonnekloosters", "deur", "prelate", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Inter", "praeteritos", "oor", "die", "komende", "Heilige", "Jaar", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Christiaan", "VII", "van", "Denemarke", ",", "Koning", "van", "Denemarke", "en", "Noorweë", "(", "†", "Maart", "–", "Pierre-Simon", "Laplace", ",", "Franse", "wiskundige", ",", "fisikus", "en", "sterrekundige", "(", "†", "April", "–", "Jacob", "Abraham", "de", "Mist", ",", "staatshoof", "van", "die", "Bataafse", "Republiek", "en", "kommissaris-generaal", "van", "die", "Kaapkolonie", "(", "†", "Mei", "–", "Edward", "Jenner", ",", "'n", "Britse", "dokter", "wat", "'n", "entstof", "teen", "pokke", "ontwikkel", "het", "(", "†", "Augustus", "–", "Johann", "Wolfgang", "von", "Goethe", ",", "'n", "Duitse", "skrywer", ",", "digter", ",", "dramaturg", ",", "skilder", ",", "regsgeleerde", "en", "filosoof", "(", "†", "September", "–", "Jean", "Baptiste", "Joseph", "Delambre", ",", "'n", "Franse", "wiskundige", "en", "sterrekundige", "(", "†", "November", "–", "Nicolas", "Appert", ",", "Franse", "uitvinder", ",", "(", "†", "Sterftes", "Boeke", "Iacobus", "Theodorus", "Klein", "se", "Historiæ", "piscium", "naturalis", "18de", "eeu", "1749" ]
731
https://af.wikipedia.org/wiki/1750
1750
Die jaar 1750 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 50ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure Die Jaar word in die Rooms-Katolieke Kerk gevier as 'n Heilige Jaar. 25 Februarie – Pous Benedictus XIV verklaar Ramon Lull salig. 23 Julie – Pous Benedictus XIV verklaar Henry van Treviso salig. Geboortes 18 Januarie – Johann Gottlob Schneider, 'n Duitse klassikus en bioloog († 1822). 16 Maart – Caroline Herschel, Duits / Engelse sterrekundige en sangeres († 1848). 20 November – Tipu Sultan, Moslem Indiese militêre leier. Heerser van die Mysore-koninkryk in Suid-Indie(† 1799). 12 Desember – Lady Anne Barnard, 'n Skotse digteres en brieweskryfster († 1825). Sterftes 28 Julie – Johann Sebastian Bach, Duitse komponis (* 1685) 12 Oktober – Rachel Ruysch, 'n Nederlandse stillewe- skilder (* 1664) 18de eeu 1750
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Die", "Jaar", "word", "in", "die", "Rooms-Katolieke", "Kerk", "gevier", "as", "'n", "Heilige", "Jaar", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Ramon", "Lull", "salig", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Henry", "van", "Treviso", "salig", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Johann", "Gottlob", "Schneider", ",", "'n", "Duitse", "klassikus", "en", "bioloog", "(", "†", "Maart", "–", "Caroline", "Herschel", ",", "Duits", "/", "Engelse", "sterrekundige", "en", "sangeres", "(", "†", "November", "–", "Tipu", "Sultan", ",", "Moslem", "Indiese", "militêre", "leier", ".", "Heerser", "van", "die", "Mysore-koninkryk", "in", "Suid-Indie", "(", "†", "Desember", "–", "Lady", "Anne", "Barnard", ",", "'n", "Skotse", "digteres", "en", "brieweskryfster", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Johann", "Sebastian", "Bach", ",", "Duitse", "komponis", "(", "*", "Oktober", "–", "Rachel", "Ruysch", ",", "'n", "Nederlandse", "stillewe-", "skilder", "(", "*", "18de", "eeu", "1750" ]
732
https://af.wikipedia.org/wiki/1751
1751
Die jaar 1751 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 51ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 1 Januarie – Pous Benedictus XIV publiseer Celebationem magni ter afsluiting van die Heilige Jaar 1750. 30 Januarie – Pous Benedictus XIV publiseer Prodiit jamdudum, weer oor karnaval. 20 Februarie – Pous Benedictus XIV publiseer Elapso poxime anno oor kettery en asiel. 18 Maart – Pous Benedictus XIV publiseer Providas Romanorum teen Vrymesselary. 2 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Magno cum animi oor private oratoria. 14 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer A Quo Primum oor die vreedsame samelewing van Jode en Christene. 21 November – Pous Benedictus XIV verklaar Jeanne de Chantal salig. Geboortes 16 Maart – James Madison, 4de President van die Verenigde State († 1836). 21 April – Ira Allen, een van die stigtervaders van die Amerikaanse deelstaat Vermont († 1814). Sterftes 17 Januarie – Tomaso Albinoni, Venesiese komponis (* 1671) 22 Oktober – Willem IV, Prins van Oranje, Prins van Oranje en die eerste hereditêre stadhouer van al die Verenigde Provinsies van Nederland (* 1711) 11 November – Julien Offray de Lamettrie, Franse arts en filosoof (* 1709) 30 November – Jean-Philippe de Chéseaux, ’n sterrekundige van Lausanne in Switserland (* 1718). 18de eeu 1751
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Vrydag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Celebationem", "magni", "ter", "afsluiting", "van", "die", "Heilige", "Jaar", "Januarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Prodiit", "jamdudum", ",", "weer", "oor", "karnaval", ".", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Elapso", "poxime", "anno", "oor", "kettery", "en", "asiel", ".", "Maart", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Providas", "Romanorum", "teen", "Vrymesselary", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Magno", "cum", "animi", "oor", "private", "oratoria", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "A", "Quo", "Primum", "oor", "die", "vreedsame", "samelewing", "van", "Jode", "en", "Christene", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Jeanne", "de", "Chantal", "salig", ".", "Geboortes", "Maart", "–", "James", "Madison,e", "President", "van", "die", "Verenigde", "State", "(", "†", "April", "–", "Ira", "Allen", ",", "een", "van", "die", "stigtervaders", "van", "die", "Amerikaanse", "deelstaat", "Vermont", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "Tomaso", "Albinoni", ",", "Venesiese", "komponis", "(", "*", "Oktober", "–", "Willem", "IV", ",", "Prins", "van", "Oranje", ",", "Prins", "van", "Oranje", "en", "die", "eerste", "hereditêre", "stadhouer", "van", "al", "die", "Verenigde", "Provinsies", "van", "Nederland", "(", "*", "November", "–", "Julien", "Offray", "de", "Lamettrie", ",", "Franse", "arts", "en", "filosoof", "(", "*", "November", "–", "Jean-Philippe", "de", "Chéseaux", ",", "’n", "sterrekundige", "van", "Lausanne", "in", "Switserland", "(", "*", "18de", "eeu", "1751" ]
733
https://af.wikipedia.org/wiki/1752
1752
Die jaar 1752 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Saterdag begin het. Dit was die 52ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 9 Junie – Die Kroonprinses van Denemarke, 'n Deense skip lei skipbreuk aan die kus van Mosselbaai. 2 September – Engeland voer die Gregoriaanse kalender in. Die volgende dag is gevolglik nie 3 September nie, maar 14 September (11 dae word oorgeslaan). Geboortes John Cozens – Waterverfskilder Sterftes 17 Maart – Jacques-Pierre de Taffanel de La Jonquière, Franse vlootoffisier en goewerneur van die kolonie Nieu-Frankryk in Noord-Amerika (* 1685) 4 Junie – Daniel Marot, Franse Protestant, argitek, meubelier en graveur (* 1661). Onbekend – Johann Benda, Tsjeggiese violis en komponis van Boheme wat aktief was in Duitsland (* 1713). 18de eeu 1752
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Saterdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Junie", "–", "Die", "Kroonprinses", "van", "Denemarke", ",", "'n", "Deense", "skip", "lei", "skipbreuk", "aan", "die", "kus", "van", "Mosselbaai", ".", "September", "–", "Engeland", "voer", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "in", ".", "Die", "volgende", "dag", "is", "gevolglik", "nieSeptember", "nie", ",", "maarSeptemberdae", "word", "oorgeslaan", ")", ".", "Geboortes", "John", "Cozens", "–", "Waterverfskilder", "Sterftes", "Maart", "–", "Jacques-Pierre", "de", "Taffanel", "de", "La", "Jonquière", ",", "Franse", "vlootoffisier", "en", "goewerneur", "van", "die", "kolonie", "Nieu-Frankryk", "in", "Noord-Amerika", "(", "*", "Junie", "–", "Daniel", "Marot", ",", "Franse", "Protestant", ",", "argitek", ",", "meubelier", "en", "graveur", "(", "*", "Onbekend", "–", "Johann", "Benda", ",", "Tsjeggiese", "violis", "en", "komponis", "van", "Boheme", "wat", "aktief", "was", "in", "Duitsland", "(", "*", "18de", "eeu", "1752" ]
734
https://af.wikipedia.org/wiki/1753
1753
Die jaar 1753 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 53ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 24 Februarie – Pous Benedictus XIV verklaar Joseph (Giuseppi) van Cupertino salig. 1 Maart – Swede aanvaar as laaste Wes-Europese land die Gregoriaanse kalender. 25 April – Pous Benedictus XIV verklaar John Liccio salig. 20 Mei – Pous Benedictus XIV verklaar Juliana van Collalto salig. 9 Julie – Pous Benedictus XIV publiseer Sollicita ac provida oor die herorganisasie van die Indeks van Verbode Boeke. 19 September – Pous Benedictus XIV verklaar Gabriel Ferretti salig. 26 November – Pous Benedictus XIV stel 16 nuwe kardinale aan, waaronder Giuseppe Maria Feroni, titulêr aartsbiskop van Damasco. Die Britse Museum word gestig. Geboortes Onbekend – Pierre Victurnien Vergniaud, Franse advokaat en politikus († 1793) 5 Augustus – Laurynas Gucevičius, Litause argitek († 1798) 6 Augustus – Francois le Vaillant, 'n Franse voëlkenner, verkenner, versamelaar, avonturier, kunstenaar en skrywer († 1824) Sterftes 14 Januarie – George Berkeley, Ierse filosoof (* 1685). 16 September – Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff, Duitse argitek en skilder (* 1699) 18de eeu 1753
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Maandag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Februarie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Joseph", "(", "Giuseppi", ")", "van", "Cupertino", "salig", ".", "Maart", "–", "Swede", "aanvaar", "as", "laaste", "Wes-Europese", "land", "die", "Gregoriaanse", "kalender", ".", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "John", "Liccio", "salig", ".", "Mei", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Juliana", "van", "Collalto", "salig", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Sollicita", "ac", "provida", "oor", "die", "herorganisasie", "van", "die", "Indeks", "van", "Verbode", "Boeke", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Gabriel", "Ferretti", "salig", ".", "November", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stelnuwe", "kardinale", "aan", ",", "waaronder", "Giuseppe", "Maria", "Feroni", ",", "titulêr", "aartsbiskop", "van", "Damasco", ".", "Die", "Britse", "Museum", "word", "gestig", ".", "Geboortes", "Onbekend", "–", "Pierre", "Victurnien", "Vergniaud", ",", "Franse", "advokaat", "en", "politikus", "(", "†", "Augustus", "–", "Laurynas", "Gucevičius", ",", "Litause", "argitek", "(", "†", "Augustus", "–", "Francois", "le", "Vaillant", ",", "'n", "Franse", "voëlkenner", ",", "verkenner", ",", "versamelaar", ",", "avonturier", ",", "kunstenaar", "en", "skrywer", "(", "†", "Sterftes", "Januarie", "–", "George", "Berkeley", ",", "Ierse", "filosoof", "(", "*", "September", "–", "Georg", "Wenzeslaus", "von", "Knobelsdorff", ",", "Duitse", "argitek", "en", "skilder", "(", "*", "18de", "eeu", "1753" ]
735
https://af.wikipedia.org/wiki/1754
1754
Die jaar 1754 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 54ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 22 April – Pous Benedictus XIV stel Antonino Sersale, aartsbiskop van Napels aan as kardinaal. 26 Junie – Pous Benedictus XIV publiseer Cum Religiosi oor godsdiensonderrig. 17 Julie – Pous Benedictus XIV verklaar Seraphina (Sueva) Sforza salig. 1 Augustus – Pous Benedictus XIV publiseer Quod Provinciale oor die gebruik van Mohammedaanse name deur Christene. 11 September – Pous Benedictus XIV verklaar Giovanna van Orvieto salig. 18 Desember – Pous Benedictus XIV stel Luis Antonio Fernández de Córdoba Portocarrero, deken van die metropolitaanse katedraal van Toledo, Spanje aan as kardinaal. Geboortes 2 Februarie – Charles Maurice de Talleyrand, Franse diplomaat († 1838). 30 Maart – Jean-François Pilâtre de Rozier, Franse chemie en fisika onderwyser en een van die eerste lugvaartpioniers († 1785). 23 Augustus – Lodewyk XVI van Frankryk, koning van Frankryk tydens die Franse Rewolusie († 1793). 1 Oktober – Paul van Rusland, tsaar van Rusland († 1801) 27 November – Georg Forster, Duits-Poolse etnoloog en joernalis († 1794). Onbekend – Jean Pierre Brissot, Franse politikus († 1793). Onbekend – Anton Anreith, 'n Duitsgebore beeldhouer werksaam in Suid-Afrika († 1822). Sterftes 13 Desember – Mahmoed I, 'n sultan van die Ottomaanse Ryk (* 1696) 18de eeu 1754
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Dinsdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "April", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stel", "Antonino", "Sersale", ",", "aartsbiskop", "van", "Napels", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Junie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Cum", "Religiosi", "oor", "godsdiensonderrig", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Seraphina", "(", "Sueva", ")", "Sforza", "salig", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quod", "Provinciale", "oor", "die", "gebruik", "van", "Mohammedaanse", "name", "deur", "Christene", ".", "September", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Giovanna", "van", "Orvieto", "salig", ".", "Desember", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "stel", "Luis", "Antonio", "Fernández", "de", "Córdoba", "Portocarrero", ",", "deken", "van", "die", "metropolitaanse", "katedraal", "van", "Toledo", ",", "Spanje", "aan", "as", "kardinaal", ".", "Geboortes", "Februarie", "–", "Charles", "Maurice", "de", "Talleyrand", ",", "Franse", "diplomaat", "(", "†", "Maart", "–", "Jean-François", "Pilâtre", "de", "Rozier", ",", "Franse", "chemie", "en", "fisika", "onderwyser", "en", "een", "van", "die", "eerste", "lugvaartpioniers", "(", "†", "Augustus", "–", "Lodewyk", "XVI", "van", "Frankryk", ",", "koning", "van", "Frankryk", "tydens", "die", "Franse", "Rewolusie", "(", "†", "Oktober", "–", "Paul", "van", "Rusland", ",", "tsaar", "van", "Rusland", "(", "†", "November", "–", "Georg", "Forster", ",", "Duits-Poolse", "etnoloog", "en", "joernalis", "(", "†", "Onbekend", "–", "Jean", "Pierre", "Brissot", ",", "Franse", "politikus", "(", "†", "Onbekend", "–", "Anton", "Anreith", ",", "'n", "Duitsgebore", "beeldhouer", "werksaam", "in", "Suid-Afrika", "(", "†", "Sterftes", "Desember", "–", "Mahmoed", "I", ",", "'n", "sultan", "van", "die", "Ottomaanse", "Ryk", "(", "*", "18de", "eeu", "1754" ]
736
https://af.wikipedia.org/wiki/1755
1755
Die jaar 1755 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Woensdag begin het. Dit was die 55ste jaar van die 18de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. Gebeure 25 Januarie – Die eerste Russiese universiteit, die Lomonossov-universiteit, word in Moskou deur tsarin Elisabeth I geopen. 17 Februarie – Carlo Rezzonico (later Pous Clemens XIII) word kardinaal-priester van S. Marco. 17 Julie – Die Doddington strand by Voëleiland in Algoabaai. 26 Julie – Pous Benedictus XIV publiseer Allatae Sunt oor die Oosterse Rites. 8 Augustus – Pous Benedictus XIV publiseer Quam ex sublimi oor die Apostoliese vikaris vir Oos-Indië. Geboortes 2 November – Marie Antoinette, Koningin van Frankryk († 1793). Sterftes 10 Februarie – Charles Montesquieu, Franse skrywer en filosoof (* 1689). 8 Maart – Stepan Krasjeninnikof, Russiese geograaf en in die 18de eeu ’n ontdekkingsreisiger in Siberië (* 1711) 20 Mei – Johann Gmelin, Duitse botanis, geograaf en ontdekkingsreisiger in Siberië (* 1709) 18de eeu 1755
[ "Die", "jaarwas", "'n", "gewone", "jaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Woensdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "Soos", "ander", "gewone", "jare", "het", "die", "jaarmaande,", "weke", "endae", "gehad", ".", "Gebeure", "Januarie", "–", "Die", "eerste", "Russiese", "universiteit", ",", "die", "Lomonossov-universiteit", ",", "word", "in", "Moskou", "deur", "tsarin", "Elisabeth", "I", "geopen", ".", "Februarie", "–", "Carlo", "Rezzonico", "(", "later", "Pous", "Clemens", "XIII", ")", "word", "kardinaal-priester", "van", "S", ".", "Marco", ".", "Julie", "–", "Die", "Doddington", "strand", "by", "Voëleiland", "in", "Algoabaai", ".", "Julie", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Allatae", "Sunt", "oor", "die", "Oosterse", "Rites", ".", "Augustus", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Quam", "ex", "sublimi", "oor", "die", "Apostoliese", "vikaris", "vir", "Oos-Indië", ".", "Geboortes", "November", "–", "Marie", "Antoinette", ",", "Koningin", "van", "Frankryk", "(", "†", "Sterftes", "Februarie", "–", "Charles", "Montesquieu", ",", "Franse", "skrywer", "en", "filosoof", "(", "*", "Maart", "–", "Stepan", "Krasjeninnikof", ",", "Russiese", "geograaf", "en", "in", "diee", "eeu", "’n", "ontdekkingsreisiger", "in", "Siberië", "(", "*", "Mei", "–", "Johann", "Gmelin", ",", "Duitse", "botanis", ",", "geograaf", "en", "ontdekkingsreisiger", "in", "Siberië", "(", "*", "18de", "eeu", "1755" ]
737
https://af.wikipedia.org/wiki/1756
1756
Die jaar 1756 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 56ste jaar van die 18de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad. Gebeure 1 Maart – Pous Benedictus XIV publiseer Ex Quo oor die Euchologion (Bisantynse liturgieboek). 17 Maart – Pous Benedictus XIV verklaar Fortis Gabrielli salig. 15 Mei – Frederik II die Grote van Pruise val Sakse binne en begin daardeur die Sewejarige Oorlog. 9 Junie – Te Koepang slaag die VOC gesant Johannes Andreas Paravicini daarin om die 15 regeerders van Timor, Roti, Solor en Soemba te oortuig om 'n verdrag te teken waardeur Nederland soewerniteit oor dié eilande behaal. 29 Augustus – Die Sewejarige Oorlog begin in Europa. 2 Oktober – Gregorio Barnaba Chiaramonti later Pous Pius VII word Benediktyner-monnik. 16 Oktober – Pous Benedictus XIV publiseer Ex Omnibus oor die bul Unigenitus. Die laaste spreekster van die Polabiese taal, vanuit noord-Pole, sterf. Geboortes 27 Januarie – Wolfgang Amadeus Mozart, Oostenrykse komponis van Salzburg († 1791). 6 Februarie – Aaron Burr, Amerikaanse politikus en avonturier († 1836). 7 September – Willem Bilderdijk, Nederlandse geskiedkundige, digter en advokaat. († 1831). 23 Oktober – François Chabot, 'n radikale politikus tydens die Franse Rewolusie († 1794). 30 Desember – Paul Wranitzky, Morawiese komponis († 1808). Sterftes Julie – Pieter Langendijk, Nederlandse damaswewer, stadskunstenaar, dramaturg en digter (* 1683) 18de eeu 1756
[ "Die", "jaarwas", "'n", "skrikkeljaar", "wat", "volgens", "die", "Gregoriaanse", "kalender", "op", "'n", "Donderdag", "begin", "het", ".", "Dit", "was", "diete", "jaar", "van", "diee", "eeu", "n.C", ".", "In", "teenstelling", "met", "gewone", "jare", "het", "die", "jaardae", "en", "'", "nFebruarie", "gehad", ".", "Gebeure", "Maart", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Ex", "Quo", "oor", "die", "Euchologion", "(", "Bisantynse", "liturgieboek", ")", ".", "Maart", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "verklaar", "Fortis", "Gabrielli", "salig", ".", "Mei", "–", "Frederik", "II", "die", "Grote", "van", "Pruise", "val", "Sakse", "binne", "en", "begin", "daardeur", "die", "Sewejarige", "Oorlog", ".", "Junie", "–", "Te", "Koepang", "slaag", "die", "VOC", "gesant", "Johannes", "Andreas", "Paravicini", "daarin", "om", "dieregeerders", "van", "Timor", ",", "Roti", ",", "Solor", "en", "Soemba", "te", "oortuig", "om", "'n", "verdrag", "te", "teken", "waardeur", "Nederland", "soewerniteit", "oor", "dié", "eilande", "behaal", ".", "Augustus", "–", "Die", "Sewejarige", "Oorlog", "begin", "in", "Europa", ".", "Oktober", "–", "Gregorio", "Barnaba", "Chiaramonti", "later", "Pous", "Pius", "VII", "word", "Benediktyner-monnik", ".", "Oktober", "–", "Pous", "Benedictus", "XIV", "publiseer", "Ex", "Omnibus", "oor", "die", "bul", "Unigenitus", ".", "Die", "laaste", "spreekster", "van", "die", "Polabiese", "taal", ",", "vanuit", "noord-Pole", ",", "sterf", ".", "Geboortes", "Januarie", "–", "Wolfgang", "Amadeus", "Mozart", ",", "Oostenrykse", "komponis", "van", "Salzburg", "(", "†", "Februarie", "–", "Aaron", "Burr", ",", "Amerikaanse", "politikus", "en", "avonturier", "(", "†", "September", "–", "Willem", "Bilderdijk", ",", "Nederlandse", "geskiedkundige", ",", "digter", "en", "advokaat", ".", "(", "†", "Oktober", "–", "François", "Chabot", ",", "'n", "radikale", "politikus", "tydens", "die", "Franse", "Rewolusie", "(", "†", "Desember", "–", "Paul", "Wranitzky", ",", "Morawiese", "komponis", "(", "†", "Sterftes", "Julie", "–", "Pieter", "Langendijk", ",", "Nederlandse", "damaswewer", ",", "stadskunstenaar", ",", "dramaturg", "en", "digter", "(", "*", "18de", "eeu", "1756" ]