Datasets:

haohaa

/

shan-blogspots

like 1

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 18

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 17

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 16

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 15

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 14

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 13

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 12

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 11

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 10

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 9

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 8

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 7

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 6

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 5

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 4

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 3

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 2

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 1

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈယွၼ်ႉဝႃႈ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈလူမႅၼ်ႈပပ်ႉပိုၼ်းတႆးပပ်ႉၼိုင်ႈၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉ မၼ်းသမ်ႉမီးတၢင်းလီသူၼ် ၸႂ် လီႁူႉလီႁၼ်ၼႃႇလႄႈ ၶႃႈႁဝ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဢူၺ်းၵေႃႉ ပီႈၼွင်ႉ ၽူႈသူင်ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ်သေ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈၵေႃႈၸင်ႇ ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်မႃးၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈပၼ်ၵူႈၵေႃႉၶႃႈယဝ်ႉ၊ လွင်ႈ တၢင်းမၼ်းတေႉ ပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ်ၼႆ လူတူၺ်းၵၼ်ၵႂႃႇလွႆးလွႆးၶႃႈ ၵူၼ်းတႅမ်ႈမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်ၽႂ်လႂ်ၼႆ ၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉသၢင်းလၢင်း ၼေတင်းသဵင်ႈ ယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးꧦၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇလၢတ်ႈၼမ်ယဝ်ႉၶႃႈႁႂ်ႈၵၢမ်ႇလီၵၼ်ၵူႈၵေႃႈသေၵမ်းၵတ်းယဵၼ်ၶႃႈ။

ပိုၼ်းၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း

ဝတ်ႉၽြႃးလူင်ၵေႃႇမိူင်း မိူင်းၼမ်ႉၶမ်း မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ  မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈၶဝ်ႈလူမႅၼ်ၼႂ်းဝဵပ်ႉသႆႉၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း ႁဝ်းသေ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈပိုၼ်း"ၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း"ၶႃႈလႄႈ ပေႃးလူသုတ်းယဝ်ႉပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၸူမ်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ထိုင် ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်း လႄႈၽူႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ တႄႉꧦဝႃႈꧦၶႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈႁူႉယဝ်ႉ သမ်ႉမီးၸႂ်ၶႂ်ႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉ လႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈလူမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၵၼ်လႄႈယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈတူဝ်ၵဝ်ၶႃႈသေ ၶႂ်ႈယွၼ်းတၢင်းၶႂၢင်ႉ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုၼ်းၼႆႉပၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ပေႃးဝႃႈၼႆ ၵႂၢမ်းႁဝ်းယၢမ်ႈဝႃႈဝႆႉ သၢဝ်ႁၢင်ႈလီသၢဝ်သီႇပေႃႉ ဢမ်ႇၶျေႃႉသၢဝ်ၼမ်ႉၶမ်း ၼႆၵႆႉဢဝ်လၢတ်ႈယွၵ်ႇယဝ်ႉၵၼ် ၼင်ႇၼႆလႄႈ ၸိုဝ်ႈၼမ်ႉၶမ်း ၼၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ဝဵင်ဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ၊ သမ်ႉပဵၼ်ဝဵင်းႁၢင်ႈလီဢၼ်မီးႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်းသေ ပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်း ဝဵင်းၼိုင်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ တႄႇတင်ႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီ ၵေႃးၸႃႇ (1107) ၼီႈ၊ ပီၶရိတ်ႉ (1745) တမ်ႈတီႈႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉႁွင်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉၶမ်းၽွင် ၼၼ်ႉလႄႈ ၵႃႈၵွၼ်ႇ တွၼ်းဢွၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶမ်းသေ ၽိူဝ်ႇပဵၼ်ဝဵင်းမႃးၸင်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈၼမ်ႉဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႈပိူဝ်ႈမီးၶမ်းၽွင်သေ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းသေးၶမ်းတိုၵ်ႉမီးယူႇလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉၶမ်းၽွင်ၼႆယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉ ၶမ်းၽွင်ၼႆႉ လုၵ်ႉၽၢႆႇၸၢၼ်း လတ်းၵၢင်ဝဵင်းသေၸင်ႇလႆၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၼမ်ႉမၢဝ်းလူင်ယူႇ။ တေလႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉၶမ်းၽွင်ၼႆႉ ၽႃႇတတ်းၶႅၼ်ႈဢဝ် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပဵၼ်ၵႂႃႇသွင်တွၼ်ႈ ၽၢႆႇ တႂ်ႈလႄႈ ၽၢႆႇၼိူဝ်ၼႆယူႇ။ ပိုၼ်းၽြႃးၸဝ်ႈၵေႃႇမိူင်း ထိုင်မႃးပီၵေႃးၸႃႇ (1139) ၼီႈ၊ ပီၶရိတ်ႉ (1776-77)ၼၼ်ႉ ၸင်ႇမႄးၶႂၢၵ်ႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ၶမ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇယုၵ်ႉဢဝ် ပူႇႁဵင်ပေႃႈသီးၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၵိၼ်မိူင်း (မဵဝ်ႉၸႃး) ၼမ်ႉၶမ်းၵႂႃႇယူႇ။ မႄႈပေႃႈသီးၶဝ်ၼႆႉ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၼၢင်းၶႆႇပွၵ်ႇ ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ၽိဝ်ၶၢဝ်ႁၢင်ႈလီ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶႆႇတူမ်ႈသုၵ်းသေ ပွၵ်ႇပိူၵ်ႇၶႆႇ ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၼၢင်းၶႆႇပွၵ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵိၼ်မိူင်းလူင်ပေႃႈသီး ၸင်ႇဢဝ်တႆး ၵေႃႉမၼ်း ဢၼ်ဝႃႈပေႃႈလဵၵ်းၼၼ်ႉ ၼုင်ႈၸၢင်းပဵၼ်ရႁၢၼ်းသေ ၸင်ႇတေႁဵတ်းလူႇပၼ် ၵျွင်းလင်ၼိုင်ႈ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈၸဝ်ႉသေၼၼ်ႉ ထေႇရဝႃႇတသႃႇသၼႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၽႅဝ် ထိုင်ဝႆႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇထုင်ႉမၢဝ်းယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်သႃႇသၼႃႇပေႃးတေႁိူဝ်ႈႁိူင်း ပိူင်းသႂ်ၼၼ်ႉ ၵိၼ်မိူင်းလူင်ပေႃႈသီးလႄႈ မုၼ်ၸဝ်ႈပေႃႈလဵၵ်းၸင်ႇၵေႃႇႁဵတ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးသူႇၼိုင်ႈ တၢင်းသုင် မီးမွၵ်ႈႁူၵ်းသွၵ်ႇ၊ၽြႃးသူႇၼၼ်ႉမႃးပဵၼ်ငဝ်ႈၵဝ်ႉ မူႇလၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ဢၼ်ဢူ မုၼ်ႁိူင်းယူႇ ၵျွင်းၽြႃးလူင် ၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁၢင်ႈၽြႃးၵေႃႇမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၵေႃႈမၢၵ်ႇၵွၼ်ႈပူင်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉတႄႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ် ဝႃႈ ပဵၼ်လူၺ်ႈၽုင်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆယူႇ။ ယူႇမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်သေ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇလူင်ၵေႃႈၸင်ႇ ၵႂႃႇတၢႆတီႈ ႁူဝ်ၼႃးပူႇယၢင်းထဝ်ႈ ၼၢႆးယၢင်းထဝ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼမ်ႉၼဝ်ႈသိူဝ်ၼၼ်ႉ လႄႈၼႃးၶႃသွင်ၵေႃႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႈပူင်းႁူင်းမၢၵ်ႈလီၵူႈပီꧦ။ ဝၢႆးမႃးၶႃသွင်ထဝ်ႈၸင်ႇၵႂႃႇႁၼ် သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼၼ်ႉတၢႆဝႆႉ ၵိုတ်းလုပ်ႇမၼ်းၵူၺ်း။ ပူႇယၢင်းၼၢႆးယၢင်းထဝ်ႈၸင်ႇဝႃႈ သင်ႁဝ်း ႁၼ်မိူဝ်ႈမႂ်းတေးတၢႆ တေလႆႈဢဝ်ၼိူဝ်ႉမႂ်းၶၢႆ တေလႆႈၵိၼ်ၼိူဝ်ႉမႂ်းယူႇ၊ သင်မႂ်းတၢႆၼဝ်ႈတူႇ ၵိုတ်းဝႆႉ ၼင်ႁႅင်ႈ တေလႆႈၶၢႆသေ ပဵၼ်ငိုၼ်းထႅင်ႈတိုၼ်းလၢင်းႁဝ်း၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၺ်းၵိုတ်း သဝ်းဝႆႉ လုပ်ႇလၢႆꧦ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၸႂ်ႉလႂ် လိူဝ်သေဢဝ်ႁဵတ်း တီႈမၵ်းမၢႆတွင်းသူႇယိူမ်ႈ ၼႆသေ ၸင်ႇတေဢဝ်ၽင်ဝႆႉ လီꧦတီႈႁူဝ်တေးၼႃးၶႃၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၶဝ်ၼႃးၶႃၵေႃႈ ၵႆႈယူႇၵွႆႈလီလိူဝ်မႃးတိၵ်းꧦ ၶႃသွင်ထဝ်ႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်လူၺ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇမႃးတၢႆၼႆလႄႈ ၸင်ႇၵႆႉꧦၵႂႃႇ ဝႆႈသႃတီႈၶုမ်ပႃႇႁဵဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ် ၸဝ်ႈၼႃးတၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈ မႃးယိူင်ႈၶႃပူႇယႃႈလႄႈ ၶဝ်ႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈႁၼ် ဢွၵ်ႇ ၼမ်မႃးၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် လုမ်းလႃးပႃႇႁဵဝ်ႈ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇမႃး သေ ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇပဵၼ်မႃးၵွင်းမူး ၸဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ၵွင်းမူးၸဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးဝႆႉၽၢႆႇတူၵ်းၵျွင်းၽြႃးလူင်ၵေႃႇမိူင်းၵၢႆယၢၼ်မွၵ်ႈ (300) ထတ်းယူႇ။ ႁၢင်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တီႈၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သိူဝ်တၢႆးသေ တူႇၼဝ်ႈလၢၼ်ႈလႄႈ ၼမ်ႉၼဝ်ႈမၼ်း ထႅင်ႈပၼ်ၽုၼ်ႇၼႃး ငႂ်ႈလိၼ်လီၼႆယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ ၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇၼႆ ၵႆႉꧦၶုတ်းၺႃးၼမ်ႉမေႃႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇဢၢႆသႅဝ်ၼမ်ႉတူႇၼဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇယူႇ။ ၼမ်ႉမေႃႇႁိူၼ်း တႂ်ႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ၶႅၼ်ႈၵၼ်ၽႃႁူဝ်ႉၵူၺ်းသေတႃႉ မၢင်တီႈၼႆႉ မေႃႇၼိုင်ႈၵိၼ်လႆႈ မေႃႇၼိုင်ႈ မီးဢၢႆတူႇသေ ဢမ်ႇၵိၼ်လႆႈ။ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ်လႆႈႁၼ် ႁဵတ်းဝႆႉႁၢင်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ဝိမၼ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇလင်ၼိုင်ႈၶိုၵ်ႉꧦၶၢႆးꧦယူႇ။ သိုပ်ႇၵုမ်းၵေႃႇ ၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈ သိုပ်ႇၵိုၼ်းမႃးတိၵ်းꧦ၊ ထိုင်မႃးပီၵေႃးၸႃႇ (1226) ပီၶရိတ်ႈ (1864) ပၢၼ်ၵိၼ်မိူင်းၶုၼ်သၢင်ႇယီႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇမႄးၵုမ်းၵေႃႇၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ႁႂ်ႈသုင်ၶိုၼ်ႈၵဝ်ႈသွၵ်ႇ သေ ႁွင်ႉဢဝ်မေႃမိုဝ်းၶႄႇ မႃးႁဵတ်းၵျွင်းမုင်းလိၼ်ၶေႃ၊ ၵင်ႈၽႃၵင်ႈပႅၼ်ႈ၊ သိူဝ်ႇၶႅပ်းမၢၵ်ႇ ႁိၼ်ယဝ်ႈ။ ဝၢႆးသေ ႁဵတ်ၵျွင်းၽြႃးလူင်ယဝ်ႉ ၸင်ႇမႄးမၵ်းမၢႆဝၢင်းၵျွင်းသေ ၽုၵ်ႇဝႆႉတူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇ မႆႉႁုင်းယဝ်ႉ။ ပွႆးၵျွင်းၽြႃးလူင်ၵေႃႇမိူင်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၼိုင်ႈပီသွင်ပွၵ်ႈသေ ပဵၼ်မိူဝ်ႈလိူၼ် (11) လွင်ႈ (8)ၶမ်ႈလႄႈ လိူၼ်သီႇမူၼ်းယဝ်ႉ။ ပွႆးလိူၼ် (11) လွင်ႈ (8) ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ႁွင်ႉ ဝႃႈ ပွႆးသၢဝ်းသၢမ် ၼႆယူႇ။ ထုင်းၾိင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇဝၼ်းထိၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်လိူၼ်မူၼ်း ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇဝႃႈ လိူၼ်မႂ်ႇ (15) ၶမ်ႈၼႆသေတႃႉ ပေႃးထိုင်လိူၼ်လွင်ႈၶမ်ႈ ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မိူင်းထုင်ႉမၢဝ်းလႄႈ တႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼပ်ႉဢၢၼ်ႇဝႃႈ (16) ၶမ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ လိူၼ် လွင်ႈ (8) ၶမ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၵႂႃႇ (23) ဝၼ်းလႄႈ ပွႆးလိူၼ်လွင်ႈ (8) ၶမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပွႆးသၢဝ်းသၢမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇတူၵ်းၵျွင်းၽြႃးလူင်ၼႆႉၵေႃႈ တႅပ်းတတ်းပဵၼ် ပၢင်ႇပွႆးသေ တီႈၼႂ်းၵျွင်းၽြႃးလူင်ၼႆႉၵေႃႈ ဝၼ်းသိၼ်ပႅတ်ႇၶမ်ႈ၊ လိူၼ်လပ်းလိူၼ်မူၼ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ပၢင်ပွႆးတြႃးမႃးတႃႇသေႇယူႇ။ ပီၵေႃးၸႃႇ (1299) ၶရိတ်ႈ (1937) ပွႆးၸႃးလူင်လုင်းၽယီႈ မၢၼ်ႈဝဵင်း ဢၼ်ယူႇတီႈ မၢၼ်ႈမေႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇၸၢင်ႈမေႃမိုဝ်းမၢၼ်ႈ ဢူႈတၢၼ်ႇၶႄး မႃးမႄးၵုမ်းၵေႃႇ ၽြႃးလူင် ႁႂ်ႈသုင်ၶိုၼ်ႈ (12) သွၵ်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး ၵျွင်းၽြႃးလူင်ၵေႃႈၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းၵေႃႇ ႁဵတ်းပဵၼ်ၵျွင်း ပျႃႉသၢတ်ႈလၢႆꧦႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁၢင်ႈၽြႃးၵေႃႇမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဝၢႆးသေ ၸုမ်းမႁႃႇမိတ်ႈၶဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇပုမ်းႁိူဝ်းမိၼ် ပွႆႇသႂ်ႇယဝ်ႉ မၢၵ်ႇပွမ်းႁိူဝ်းမိၼ်လူင် ႁႅင်းယႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ၵျွင်းလူင်တင်းလင် လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇသေတႃႉ ဢၼ်လီဢၢမ်းတႄႉ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးလူင် ဢၼ်မီးယူႇတီႈ ၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်သေ ဢိတ်းသေ ၵိုတ်းဝႆႉယူႇတုၵ်းသုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ ၵျွင်းလႅဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ၼႄႉဝႆႉၼႆႉ သိုၵ်းမႁႃႇမိတ်ႉၶဝ် ၽႅဝ်မႃးၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးလွမ်တူၺ်းၽြႃးလူင်ၵေႃႇ မိူင်း ဢမ်ႇလူႉဢမ်ႇလႅဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ သႂ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈၶၢဝ်ႇၶဝ် မိူဝ်ႈပီ 1942 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေလႆႈဝႃႈ ၽြႃးလူင်ၵၢင်ဝဵင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၽုင်းယႂ်ႇမႃး ပၢၼ်ႇ သိုပ်ႇပၢၼ်သေ လွင်ႈမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလီဢၢမ်းပိူင်ၼိုင်ႈ ယူႇတႄႉꧦ။ ပီ (1310) ပီၶရိတ်ႉ (1948) ပၢၼ်ၵိၼ်မိူင်းၶိင်းလွႆသႅင်ၼၼ်ႉ ၵိၼ်မိူင်းလူင်ၸင်ႇဢွၼ် ႁူဝ်သေ မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း ၵျွင်းတေႃႇဢၼ်လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီ (1351) ပီၶရိတ်ႉ (1989) ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းမႃး တိၵ်းꧦ၊ ၵူၼ်းတီႈၸမ်တီႈၵႆ ဢိၵ်ႇၸဵမ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်မႃးဝႆႈၽြႃးၵေႃႈ မီးၼမ်မႃးယူႇ ၵူႈဝၼ်းꧦလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈပုတ်ႉထသႃႇသၼႃႇၼုၵ်ႉၵႁ ၶိင်းၶမ်းၸိုၼ်ႈၸေႃးမႅတ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ် သေ၊ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢိၼ်ႇၵျိၼ်ႇၼီႇယႃႇ ၼမ်ႉၶမ်းၸၢႆးၵေျႃႇမိၼ်ႉလႄႈ ၸၢႆးသၢမ်၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃႇမတီႇ တႃႇတေပူၵ်းတင်ႈၵျွင်းမႂ်ႇ လုင်းလႃႉၵျွႆႇ၊ ၸင်ႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်သေ ၵႂႃႇႁွင်ႉမေႃမိုဝ်း မၢၼ်ႈ လုင်းတၢၼ်ႇၶျွင်း (ၽူႈဢၼ်ၵုမ်းၵေႃႇသိမ်ႇလူင် ၸၼ်ႉၸွမ်သႃႇသၼႃႇၸိုင်မိူင်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇ) မႃးမႄးလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၵျွင်းမႂ်ႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယူႇ။ ဢိင်ပိုင်ႈၸေႇၸၼႃႇ သတ်ႉထႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ တၵႃႇတင်းၼမ်သေ တႄႇဢဝ်ပီ 1989 တေႃႇ ထိုင် 2001 ၼၼ်ႉလႆႈၽင်တမ်းမေႃႈဢုမ်ၶမ်းၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းသႃႇသၼႃႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ငိုၼ်း (223) သႅၼ်လိူဝ်ꧦယူႇ။ လွင်ႈဢၼ်ၵုမ်းၵေႃႇႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵေႃႇမိူင်းလူင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ လၢႆးၵုမ်းမၼ်း ၶိုၼ်းမႄးမမ်ႇသႂ်ႇ ၸၼ်ႉၼွၵ်ႈမၼ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်း ၶဝ် သပ်ႉသၢင်းၽႅဝ်မႃး ဝဵင်းၶမ်းၼႆၸိုင် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးပူႇၸေႃႇဝႆႈသႃၽြႃးၵေႃႇမိူင်းလူင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ယွၼ်းသူးတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉသေၵမ်း။ ၼမ်ႉၶမ်းၽွင်(ထုင်ႉမၢဝ်း)

ပိုၼ်းမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ  မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈၶဝ်ႈလူမႅၼ်ၼႂ်းဝဵပ်ႉသႆႉၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း ႁဝ်းသေ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈပိုၼ်း"မူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း"ၶႃႈလႄႈ ပေႃးလူသုတ်းယဝ်ႉပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၸူမ်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ထိုင် ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်း လႄႈၽူႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ တႄႉꧦဝႃႈꧦၶႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈႁူႉယဝ်ႉ သမ်ႉမီးၸႂ်ၶႂ်ႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉ လႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈလူမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၵၼ်လႄႈယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈတူဝ်ၵဝ်ၶႃႈသေ ၶႂ်ႈယွၼ်းတၢင်းၶႂၢင်ႉ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုၼ်းၼႆႉပၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၼႂ်းၵႃႈ မူၺ်ႇတေႃႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မူၺ်ႇတေႃႇ ႁူဝ်လိုင်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ̒̒ႁူဝ်လိင်း̓̓ၼႆသေ ဝၢႆးမႃး ဝေႃးႁႃႇရ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇလႄႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇသဵင်ဝႃႈ ̒̒ႁူဝ်လိုင်း̓̓။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်တႆးႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ် ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒မူၺ်ႇတေႃႇ̓̓ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇတီႈပွင်ႇဝႃႈ ထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးဝႆႉ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆယူႇ။ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ မူၺ်ႇတေႃႇ မီးတင်းၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ မူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း၊ မူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းၼွင်၊ မူၺ်ႇတေႃႇၵဵင်းလိူၼ်၊ မူၺ်ႇတေႃႇလၢႆးၶႃႈ၊ မူၺ်ႇတေႃႇၵၢတ်ႇၵူႇ၊ မူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းၸိတ်ႇ၊ မူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းပၢႆး၊ မူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းယေႃ ij ၸိူဝ်းၼႆႉ တႆးႁဝ်းၵေႃႇတင်ႈ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ဝႆႈသႃမႃးသေ လၢႆးၵေႃႇတင်ႈမၼ်းတႄႉ ထၢတ်ႈဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်ၼၼ်ႉ တေမီးၼႂ်းၵၢင်မၼ်းသေ ၵွင်းမူးသႅမ်း သမ်ႉတေလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ။ ထၢတ်ႈလူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၸွမ် ဢွၼ်တႄႇသေ ၵွင်းမူးသႅမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတႄႇၸွမ်းယဝ်ႉ။ မူၺ်ႇတေႃႇ ႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း (မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ပဵၼ်ၽၢႆႇၼႂ်းလိၼ် ၸဝ်ႈၽႃႉၵဵင်းတုင်) မီးဝႆႉၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်း ၵႆယၢၼ်ၽင်ႇၼမ်ႉၶူင်း မွၵ််ႈၶိုင်ႈလၵ်းသေ မီးဝႆႉ ၼိူဝ်ၵွင်းလွႆဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈသေ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ မုင်ႈသႃႇတႄႉတႄႉ။ ပေႃးယူႇတီႈ ၼိူဝ်လွႆၵွင်းမူးႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉသေ မုင်ႈတူၺ်းၵွႃႇ ၽၢႆႇတူၵ်းၸိုင် လႆႈႁၼ် ၼမ်ႉၶူင်း လႆလူင်းၼႂ်းၵႄႈလွႆဝႆႉယူႇ။ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ၽၢႆႇၸၢၼ်းတႄႉ ပဵၼ်လွႆလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉသေ ႁိမ်းတိၼ်လွႆႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉတႄႉ မီးဝႆႉ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်လိုင်းဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ လင်ႁိူၼ်းတႆးတေမီးမွၵ်ႈ ႕႐။ ၶဝ်ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႆႈ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်ၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်း၊ လူႁၼ်လုမ်းလႃး မူၺ်ႇတေႃႇ ႁူဝ်လိုင်းလႄႈ ၽွင်းပွႆးလိူၼ်သီႇႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၵူၼ်းၵိုၼ်းသေ ပဵၼ်ၵၢၼ်လူၺ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢႆးပႆႇၺႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉ တႅမ်ႇတႄႉယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း မူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ ၵိုၵ်းလူၺ်ႈပိုၼ်းၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၶုၼ်လိင်းၸၢတ်ႈၼိုင်ႈ။ ၶုၼ်လိင်း ဢွၼ်ဢဝ် လုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်း ႕႐႐ ႁႃၵိၼ်ႁႃယႅမ်ႉ ထိူၼ်ႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ လွႆၼိုင်ႈသေ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ လုၵ်ႉဝၼ်းတူၵ်းၶူင်းသေ ၽႅဝ်မႃးတီႈ ႁၢတ်ႇသၢႆးလူင်တီႈၼိုင်ႈ။ ၸုမ်းၶဝ် ၶႂ်ႈၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်းသေ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ် ဝၼ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉၵေးယႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢဝမ်ႈသေ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ၼေႃႇၶမ်းြၽႃး ၶုၼ်လိင်း တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ပုၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းၸဝ်ႈသေ ၸင်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းမၼ်ႈသတ်ႉၸႃႇဝႃႈ ̒̒မိူဝ်းၼႃႈမႃး သင်ဝႃႈ ၵဝ်တေပဵၼ်ြၽႃး ဢမ်ႇၵၢတ်ႈၼႆၸိုင် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸုမ်းႁဝ်း တေၶၢမ်ႈလႆႈ ၼမ်ႉၶူင်းလူင်ၼႆႉ တီႈၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၽုတ်းမႃးပၼ်သေၵမ်း̓̓ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိၼ်ထမ်း ၶုၼ်လိင်းသေ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၽုတ်းဢွၵ်ႇမႃး။ ၵၢင်ၼႂ် ၶုၼ်လိင်းၵေႃႈ ၸင်ႇလုၵ်ႉ ၽၢႆႇတူၵ်းၶူင်း ဝႅၼ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉ၊ သမ်ႉၶိုၼ်း သိုပ်ႇဝႅၼ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ႁွတ်ႈထိုင် ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၵႂႃႇႁႃဢဝ် ၸိူၵ်ႈၶိူဝ်း မတ်ႉၸပ်းဝႆႉ တူၼ်ႈမႆႉလူင် ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းသေ ပၢႆမၼ်းထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈ သမ်ႉမတ်ႉၸပ်းဢႅင်ႈၸဝ်ႈသေ ၶိုၼ်းဝႅၼ်မႃး ၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်၊ သိုပ်ႇဝႅၼ်မႃး ၽၢႆႇတူၵ်းၶူင်း ၼႃးၼၢဝ်ႉၺႃး ၵိင်ႇမႆႉၵိင်ႇၼိုင်ႈ၊ ၸိူၵ်ႈဢၼ်မတ်ႉဢႅင်ႈၸဝ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပွတ်းမွၵ်ႈဝႃးၼိုင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇထိုင်လီ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တူဝ်ၸဝ်ႈ ၽႅၼ်ဢွင်ႇဢွတ်ႈဝႆႉယူႇ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉၽုင်လိင်းတင်းသဵင််ႈ တႆႇၵွႃႇၼိူဝ်ၵွင်းလင်မၼ်းၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈၼွင်ႇၸိူၵ်ႈၶိူဝ်းသေ ၶၢမ်ႈမိူဝ်း ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းယဝ်ႉ။ လိင်းၶဝ်တင်းလၢႆၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၼပ်ႉယမ်ဝႆႈသႃ ၼေႃႇၶမ်းၶုၼ်လိင်းသေ တႆႇၼိူဝ် ၵွင်းလင်ၸဝ်ႈ ၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းယူႇ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ၽုင်လိင်း ႁႃႈပၢၵ်ႇ တႆႇၶၢမ်ႈၸိူၵ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းႁိုင်ဝႆႉတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇလႄႈ ႁႅင်းမိုဝ်းၶုၼ်လိင်း ဢၼ်ၼၢဝ်ႉၵိင်ႇမႆႉဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢူၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလိင်းဢွၼ်ႇၶဝ် တႆႇၶၢမ်ႈပႆႇပူၼ်ႉၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၶုၼ်လိင်းၽႃႈမိုဝ်းမၼ်းၸဝ်ႈပႅတ်ႈၼႆ လိင်းဢွၼ်ႇတင်း သဵင်ႈ တေတူၵ်းတၢႆၼႂ်းၼမ်ႉလႄႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၶုၼ်လိင်း ၶၢမ်ႇမိုဝ်းၵူၼ်ႉသေ ၼၢဝ်ႉဝႆႉႁႅင်းႁႅင်း ဢမ်ႇသိူဝ်းပွႆႇၽႃႈ တေႃႇလိင်းဢွၼ်ႇ ပေႃးၶၢမ်းယဝ်ႉမူတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လိင်းတင်းသဵင်ႈ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ မိုဝ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးႁႅင်း ယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလုတ်ႈတူၵ်းၵႂႃႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸိူၵ်ႈၶိူဝ်း သမ်ႉမတ်ႉၸပ်းဢႅဝ်ႈၸဝ်ႈဝႆႉလႄႈ တူဝ်ၸဝ်ႈ ဝူင်ႇၵႂႃႇၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉသေ ဢဝ်ၵွၵ်းႁူဝ်ၸဝ်ႈ ဢူၵ်းၸဝ်ႈ ၵႂႃႇၽတ်ႉၺႃး မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၼႂ်းၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၸဝ်ႈတႅၵ်ႇ ဢူၵ်းၸဝ်ႈႁၵ်းသေ ဢွၵ်ႇလိူတ်ႈမႃး ယွႆႈတူၵ်းသႂ်ႇ ၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉ ပေႃးလႅင်ၵႂႃႇယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ၼႂ်းၵုၼ်ႇၵၢင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉမီးဝႆႉ ႁွႆးလိူတ်ႈလိင်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လိိင်းၵေႃႈ ႁွမ်ႁႅင်းသေ ၶိုၼ်းဝႅၼ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင်လႆႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁွွႆးၸဵပ်းၸဝ်ႈ ႁႅင်ႉယႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်လိင်းၼႆႉ ႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းသေ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမီး တီႈဢိင်ပိုင်ႈ ၵိူဝ်းလီယဝ်ႉလႄႈ လိင်းဢွၼ်ႇတင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉႁႆႈ မႆႈၸႂ်ဝႆႉယူႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပလၢင်ႇၶုၼ်ဢိၼ်း လိူတ်ႇမႆႈမႃးလႄႈ ၸင်ႇတူၺ်းလူင်းမိူင်းၵူၼ်းၶူင်းၵၢင် လႆႈႁၼ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၶုၼ်လိင်း တၢႆပႅတ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉၼႆလႄႈ ၶုၼ်ဢိၼ်း ၸင်ႇၽၢၼ်ႇႁဵတ်း လိင်းလူင်တူဝ်ၼိုင်ႈ မႃးဢွၼ်ႁူဝ် ၽုင်လိင်းတင်းသဵင်ႈ။ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ လိင်းဢွၼ်ႇၶဝ် ၵႂႃႇႁႃမႃး ၽိုၼ်းတူဝ်လူၼ်ႈလူၼ်ႈသေ ဢွၼ်ၶဝ် ၸုတ်ႇၽဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်ၶုၼ်လိင်းယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸုတ်ႇၽဝ် ၽႆးလုၵ်ႉယူႇႁုၼ်ႈႁုၼ်ႈၼၼ်ႉ လိင်းသီႇတူဝ်ၵေႃႈ ၶေႃးၶူမ်းသေ ဝႅၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းၽႆး တၢႆၸွမ်း ၶုၼ်လိင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၽႆးမွတ်ႇၵႂႃႇ လိင်းဢွၼ်ႇတင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇသေ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ႁႃယႅမ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ၸုတ်ႇၽဝ် ၶုၼ်လိင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ် ပၢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉပၢၼ်ၼိုင်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ထိုင်မႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ယူႇသဝ်း ထိုဝ်သိၼ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၽႅဝ်မႃး တီႈႁိမ်းၽင်ႇၶူင်းၼႆႉလႄႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ လႆႈႁၼ် ငဝ်းလႅင်းဢွၵ်ႇႁိူဝ်ႈ တမ်ႈတီႈ ဢွင်ႈဢၼ် ၽဝ်ၽႆးၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶုၼ်လိင်းၼၼ်ႉသေ ဢွၵ်ႇၸႂ် ၶႂ်ႈတႄႇပဵၼ် ထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးမိူင်းလႅင်းမႃး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇ ႁွင်ႉၸူဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ တီႇယုမ်းတီႇထိူၼ်ႇ၊ ၽိူဝ်ႇလႆႈမႃး သၢမ်ဝၼ်း ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉ ၶုတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ပဵင်းယူႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီး ပူႇထဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽႅဝ်မႃးသေ မႃးထၢမ်ၶဝ်ဝႃႈ ̒̒သူၶဝ် တိုၵ်ႉႁဵတ်းသင်ယူႇ?̓̓ ̒̒ႁဝ်းတိုၵ်ႉၵၢတ်ႇလိၼ် ႁႂ်ႈပဵင်း တႃႇတေတႄႇတင်ႈ ထၢတ်ႈဢေႃႈ၊ ပူႇ ၊ သင်ဝႃႈ ပူႇႁဝ်း မေႃႁဵတ်းထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼႆၸိုင် ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ႁဝ်းတေ ႁဵတ်းၸွမ်းၶႃႈဢေႃႈ̓̓ ̒̒လႆႈယူႇ မေႃယူႇ̓̓ ပူႇထဝ်ႈဝႃႈၼၼ်သေ ဢွၼ်ၶဝ် သိုပ်ႇၶုတ်းလိၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ ၸဵတ်းၸၼ်ႉ၊ ၸင်ႇၵႂႃႇႁၼ်ၺႃး လုပ်ႇၵွၵ်းႁူဝ် ၶုၼ်လိင်း ဢၼ်ဢမ်ႇလူႉဢမ်ႇလႅဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းလႄႈ ပူႇထဝ်ႈ ၸင်ႇဢဝ် ၵွၵ်းႁူဝ်ၶုၼ်လိင်းၼၼ်ႉ ထႃႇပၼႃႇသႂ်ႇၼႂ်းထၢတ်ႈသေ တႄႇပဵၼ်ၵွင်မူးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ထၢတ်ႈၵွင်းမူးသူႇၼႆႉၵေႃႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ထၢတ်ႈႁူဝ်လိင်း̓̓ ႁိုင်မႃး ပဵၼ်ၵႂႃႇ ̒̒ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း̓̓၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈထႃႇပၼႃႇၼၼ်ႉ ပူႇထဝ်ႈ (ဢၼ်ပဵၼ်ၶုၼ်ဢိၼ်း) ဢဝ်ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈြၽႃး ထႃႇပၼႃႇသႂ်ႇပႃးလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ မူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်းၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ် လၵ်းထၢၼ် သၢၵ်ႈသေႇၵႂႃႇ ဝၼ်းတႃမိူဝ်းၼႃႈၼႆ ပူႇထဝ်ႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ဢဝ်မႆႉသေ ႁဵတ်းႁၢင်ႈလိင်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် မႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးတေ မၼ်ႈၵိုမ်း ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼႆလႄႈ ပူႇထဝ်ႈ (ၶုၼ်ဢိၼ်း) ၸင်ႇဢဝ် တၼ်းၶူဝ်းမၼ်းသေ ၽၢၼ်ႇပဵၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်သဵင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ (ႁၢင်ႈႁိၼ်လိင်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းပွႆး လိူၼ်သီႇမႃးၼႆ ဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႄ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ယူႇ ၵူႈပီပီယဝ်ႉ)။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉႁဵတ်းထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉ ပူႇထဝ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်၊ ၶဝ်ႈဝၼ်း၊ ၶဝ်ႈၶမ်ႈတီႈလႂ်ၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁူႉ ထိုင်ၶမ်ႈမႃး မၼ်းၵႂႃႇၼွၼ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ တေလွမ်ထၢင်ႇဝႃႈ ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁွင်ႉၵႂႃႇယူဝ်ႉၼႆယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ မိူင်းလႅင်းမႃးတႄႉ ပူႇထဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽႅဝ်မႃး ၸဵမ်ၸဝ်ႉသေ မႃးဢွၼ်ပိူၼ်ႈၵေႃႇ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းယူႇ။ တေႃႇထိုင်ပေႃးၵေႃႇထၢတ်ႈ ႁူဝ်လိုင်းယဝ်ႉ ၸိုဝ်ႈမၼ်း ဝႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈထၢမ်။ မၼ်းယူႇလႂ်ၼႆၵေႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ပေႃးဝႃႈ ႁဵတ်းထၢတ်ႈယဝ်ႉသေ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၵူၼ်းတင်းလၢႆ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈသေ ဢွၼ်ၵၼ် ထၢမ်ႁႃမၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပူႇထဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ဢိၼ်း ၽၢၼ်ႇပဵၼ်ပူႇထဝ်ႈသေ မႃးၸွႆႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် ယုမ်ႇယမ်လိူဝ်ႁႅင်း တမ်ႈတီႈ ၼိူဝ်ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ် လွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ထၢတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ဢိၼ်း ဢွၼ်တႄႇၼႆယူႇ။ ဝၢႆးသေ တၢင်ႇၸွင်ႈ (တၢင်ႇထီး)ထၢတ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၽူၼ်လူင် လူမ်းလူင် တူၵ်းလူင်းမႃး ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း ၼင်လိၼ်မိူင်း သၼ်ႇႁွၼ််ႈၶွၼ်းဝႆ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၵ်ႇႁိၼ်တၢၵ်ႇၶိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၵေႃႈ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်းလႄႈ ၸင်ႇလုၵ်ႉမႃး ဢဝ်မွၵ်ႇၼမ်ႉၽႆးတဵၼ်း လူႇတၢၼ်းသေ တိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းသူး ယႃႇပေႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ပဵၼ်သင်သေပိူင်ၼႆယူႇ။ ပေႃးႁဵတ်းၼၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတဵတ်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇ ၵူႈၽၢႆႇၵူႈပႃႈယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူင်းလႅင်းမႃး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း မႆႈၸႂ်သေ ယူႇတီႈဝတ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈ ၽၢႆႇႁွင်ႇၼၼ်ႉ လွမ်တူၺ်းၵႂႃႇ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ဢၼ်မီးဝႆႉၽၢႆႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ပူႇထဝ်ႈၵေႃႉဢွၼ်တႄႇြၽႃးၼၼ်ႉ မႃးမီးဝႆႉယူႇ တီႈထၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ပူႇထဝ်ႈ ၸင်ႇမႃး ဝႆႈသႃၸဝ်ႈသေ လၢတ်ႈၼဝႄႃႈ ̒̒မိူဝ်ႈဝႃး ၶုၼ်ၼၵႃးၶဝ် ၶႂ်ႈမႃးပၢင်းဢဝ် ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ မိူဝ်းဝႆႉ မိူင်းၼၵႃးၶဝ်ၼႆလႄႈ ၶဝ်ဢၢၼ်းမႃး လူမ်ႇဢဝ် ၼင်လိၼ်မိူင်းၵႂႃႇၼႆယူႇ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဝ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးဢဝ်လႆႈၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆလႄႈ ပူႇထဝ်ႈ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ တီႈတိၼ်ၶူဝ်လႆၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းဝႆႉ ႁၢင်ႈၵႃလူၼ်ႇၼႆသေ တူဝ်မၼ်း ဢွၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းႁၢင်ႈၵႃလူၼ်ႇ ယဝ်ႉၵႂႃႇဝၼ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး ၶုၼ်ၼၵႃးၶဝ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃး ယႃႉထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ (တီႈႁိမ်းၽၢႆႇၸၢၼ်းတိၼ်လွႆ ၽၢႆႇၼႃႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၵႃလူၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် လွႆးလိၼ်ပဵၼ်ႁွင်ႈဝႆႉသေ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁွႆးၼၵႃးၶဝ် ဢၢင်ႈမႃး လူမ်ႇဢဝ် ထၢတ်ႈၵွင်းမူးႁူဝ်လိုင်းၼႆယဝ်ႉ)။ ႁၢင်ႈၽၢင်ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ တႄႇတင်ႈႁဵတ်းမႃး ပီလိူၼ်ဝၼ်းယၢမ်း ဢၼ်လႂ်ၼႆ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ဢိၼ်ႈၵေႃႉဢွၼ်တႄႇၼႆ ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢဝ်လုမ်ႇထၢတ်ႈ ၵွၵ်းႁူဝ်ၶုၼ်လိင်း လႄႈ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈြၽႃး ထႃႇပၼႃႇဝႆႉၼႂ်းမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ တီႈၵၢင်ၵွင်းမူးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽၵ်းတူၵႅဝ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသေ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵွၼ်ႇ ပေႃးဝႃႈ ထိုင်မႃး လိူၼ်သီႇမႂ်ႇၼႆ ၽၵ်းတူၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇမႃး လွႆးလွႆး၊ ပေႃးထိုင်လိူၼ်သီႇမူၼ်းၵေႃႈ ႁူးၽၵ်းတူၵႅဝ်ႈ ပိုတ်ႇၵႂႃႇတိူၵ်ႈတိူၵ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ပွႆးဝၢႆးယဝ်ႉ လိူၼ်သီႇလွင်ႈၵႂႃႇၵေႃႈ ၽၵ်းတူၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢိုတ်းၵႂႃႇ ၼို်င်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈဢိတ်းသေ ပေႃးထိုင် လိူၼ်သီႇလပ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်းႁပ်းတၼ်ၵႂႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃး ပွႆးလိူၼ်သီႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ငိုၼ်းမဵတ်ႉယွႆႈလႄႈသင်၊ ပီႇႁူသႅင်ပီႇႁူၶမ်း မၢၵ်ႇတုမ်ႇၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝိုတ်ႉသႂ်ႇ ၼႂ်းႁူးၽၵ်းတူၵႅဝ်ႈသေ လူႇတၢၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၶွပ်ႇတိၼ်ထၢတ်ႈတႄႉ ပဵၼ်သီႇၸဵင်ႇသေ တၢင်းယၢဝ်းမီး သိပ်းႁႃႈသွၵ်ႇပၼ်ႇမူၼ်း သုင်ၼိုင်ႈသွၵ်ႇယဝ်ႉ။ တၢင်းသုင်ထၢတ်ႈတႄႉ တေမီးမွၵ်ႈ သၢဝ်းသွၵ်ႇ။ ပဵၼ်ႁၢင်ႈထၢတ်ႈၵွင်းမူးတႆးသေ ထီးၵွင်းမူးၵေႃႈ ပဵၼ်ထီးသၢမ်သိပ်းပၢႆဢဵတ်းၸၼ်ႉ ထီးတႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တီႈသုင်မွၵ်ႈၵၢင်ၵွင်းမူးၼၼ်ႉတႄႉ သီႇၸဵင်ႇမၼ်း မီးဝႆႉ ၵွင်းမူးၵႅမ်ၼိုင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈသူႇ။ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ မီးႁူဝ်ႉဢုတ်ႇသွင်ၸၼ်ႉ လွမ်ႉႁွပ်ႇဝႆႉ။ တီႈႁူဝ်ႉၽၢႆႇၼႂ်းၼၼ်ႉ တီႈသီႇၼႃႈသီႇၽၢႆႇမၼ်း မီးဝႆႉ ထၢတ်ႈၵွင်ႈမူးလိုင်ႇ ၼိုင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈသူႇ။ လႆႈမူၼ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇ တႂ်ႈလိုင်ႇထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼၼ်ႉသေ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇဝႆႈသႃ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ၸမ်ၸမ်ယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ႉၸၼ်ႉၼွၵ်ႈ ၸၼ်ႉၼႂ်း ၼိုင်ႈၽၢႆႇ တေယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈသၢမ်ဝႃး။ ႁူဝ်ႉဢုတ်ႇ ၸၼ်ႉတၢင်းၼႂ်းၼၼ်ႉ တိၼ်မၼ်း ႁဵတ်းၼၵႃးၵွတ်ႇဝႆႉ ၵူႈၼႃႈသေ တီႈလိုင်ႇႁူးၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၽၢႆႇမီးဝႆႉ ႁင်ႈသၢင်ႇသီႈသွင်တူဝ်။ ႁၢင်ႈမွၵ်ႇၼွၼ်းၶိူဝ်း မွၵ်ႇၽၵ်းပႅၼ်ႈ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းထၢတ်ႈ ၸွမ်းႁူဝ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢႆးမိုဝ်းမၼ်း ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီသေ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ႁၢင်ႈလၢႆးမိုဝ်း မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆယူႇ။ Architecture လၢႆးမိုဝ်းတႆး ဢၼ်မီးတီႈ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလီလီသေ တႅမ်ႈပဵၼ် လိၵ်ႈၽိုၼ်ပွင် (Thesis) ၸိုင် ယင်းတေၸၢင်ႈလႆႈ ၸုမ်ႈ Ph.D လူးၵွၼ်ႇ။ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ မိူၼ်ထၢတ်ႈ ဢၼ်ၵေႃႇတင်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်ၵွင်လင်ၸၢင်ႉသေ ၸၢင်ႉသိပ်းသွင်တူဝ် ဢဝ်လင်ၶဝ် တဵင်ႇထၢတ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင် ၸၢင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ႁၢင်ႈၶုၼ်ၽီ ႁၢင်ႈၼၢင်းၽီ ၵူႈပိူင်ပိူင်သေ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၽူတ်ႉဝႆႉ။ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢဝ်ႁၵ်ႉတႃးသေ တဵၵ်းၶမ်းဝႆႉ ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆယဝ်ႉ။ ပီ ႒႐႐႒ ၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢဝ်ၶႅပ်းတွင်း မႃးတွၵ်ႇၸပ်းသေ တဵၵ်းၶမ်းဝႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ထၢတ်ႈမိူင်းယွင်း မိူင်းထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၼမ်ႉမေႃႇတိပ်ႉ (ၼမ်ႉမေႃႇၽီ) လုၵ်ႈၼိုင်ႈသေ ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ယႃႈယႃလီ ၵူႈပိူင် ဢဝ်ၶၢတ်ႈတႃၵေႃႈ တႃလႅင်း ဢတ်ၶၢတ်ႈႁူၵေႃႈ ႁူလႅင်းၼႆယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၽၢႆႇၸၢၼ်းထၢတ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉ ဝတ်ႉၽြႃးလူင် လင်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဝတ်ႉမုင်းလိၼ်ၶေႃသေ ထိုင်မႃး ပီ ႒႐႑႒ ၸုမ်းၸဝ်ႈသၢႆၾႃႉၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၶိုၼ်းမႄႈမုင်းလဵၵ်း မႄးႁဵတ်းၶိုၼ်းၵုမ်းၶိုၼ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝတ်ႉမႂ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းဝတ်ႉၼၼ်ႉ လၢႆးမိုဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇ မီးဝႆႉတင်းၼမ်။ လႆႈႁၼ် မီးဝႆႉ ႁေႃထမ်းႁၢင်ႈလီ သွင်ႁေႃ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တိူၵ်ႈပိၵၢတ်ႈ (တိူၵ်ႈဢၼ်သႂ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈပပ်ႉထမ်း) တင်းၼမ်။ တိူၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်တိူၵ်ႈမႆႉသေ လႆႈႁၼ်ၶႅၵ်းဝႆႉ ႁၢင်ႈတူဝ်း၊ ႁၢင်ႈၼူၵ်ႉၵိင်ၵရႃႇ၊ ႁၢင်ႈၼူၵ်ႉႁၢင်းသႃႇ၊ ႁၢင်ႈၼၢင်းဝသုၼ်ႇတရီႇလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁွႆးမိုဝ်းၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတႄႉတႄႉ။ ပပ်ႉလိၵ်ႈ ၽိုၼ်ပေႇ ၽိုၼ်ထမ်း ဢၼ်ၵဝ်ႇၵေႇ မီးတင်းၼမ်သေ သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းတိူၵ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်ႈၵေႃႈ ၵဝ်ႇသဝ်ႈဝဝ်းမွင်ႇ။ ပပ်ႉၸေႈသႃမၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၽင်ႉယွၵ်း။ လၢႆးၵုမ်းထိင်း ၶိူင်ႈၶူဝ်းၵဝ်ႇၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း တိုၵ်ႉလူဝ်ႇတင်းၼမ်။ ၶူဝ်းၵဝ်ႇၶူဝ်းမွၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းႁဵတ်းဢဝ် မႂ်ႇမႂ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၼိုင်ႈၵဝ်ႇၵႄႇ ၼိုင်ႈၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼႆ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉဝႆႉယူႇ။ ၵူၼ်းမၢင်ၸိူဝ်း ၵူၺ်းၶႂ်ႈတူၺ်းဝႃႈ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈလီတႃၼႆသေ လၢႆးမိုဝ်းၵဝ်ႇမၢင်ၸိူဝ်း ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈၶမ်း တႃးပႅတ်ႈ၊ ဢဝ်ထုၼ်လုၺ်ႉတႃးပႅတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႃႈၶၼ် ၶူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇ တူၵ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ တီႈဝတ်ႉတီႈၵျွင်း မၢင်တီႈ ၶဝ်မီးဝႆႉ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ ၽြႃးတွင်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈမႃးဢဝ်ၵႂႃႇၼႆသေ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈၶမ်း မႃးလုၺ်ႉတႃးပႅတ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ယႃႉပႅတ်ႈ ၵႃႈၶၼ်လၢႆးမိုဝ်းၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း သမ်ႉဝႃႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈတွင်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇသႂ်လီၼႆသေ ဢဝ်သူမ်ႈဢဝ်ယႃႈယႃ မႃးပွတ်ႈထူဝ်းပႅတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လၼ်ႇပႅတ်ႈ ၵႃႈၶၼ်လၢႆးမိုဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်း ထုၵ်ႇလီတွင်းဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ̒̒ဢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းဢဝ် မႂ်ႇမႂ်ႇလႆႈယူႇသေတႃႉ ဢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းဢဝ်မႂ်ႇမႂ်ႇတိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ̓̓ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈမေႃႁူႉၸၵ်း ၵႃႇၶၼ် ၶူဝ်းၵဝ်ႇၶူဝ်းမွၼ်သေၵမ်း။ တီႈဝူင်ႈၵၢင် ထၢတ်ႈလႄႈ ဝတ်ႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၶူဝ်လႆယၢဝ်းလူင် ပုၼ်ႈတႃႇ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇဝႆႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ၶူဝ်လႆၼႆႉ ၶႅပ်းမၢၵ်ႇႁိၼ်သၽႃႇဝ ၶပ်ႉဝႆႉ သိၵ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇၽဵင်ႇၵၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ (ပီ ႒႐႑႓) ၼႆႉတႄႉ ဢဝ်လိၼ်ပုၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၽဵၵ်ႇၵၼ်သေ မီး ႕႔ သိၵ်ႈ။ တၢင်းယၢဝ်းမီး ႖႘ သွၵ်ႇ။ တီႈငဝ်ႈၶူဝ်လႆၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈႁၼ် ႁၢင်ႈၵႃလူၼ်ႇ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼိုင်ႈၽၢႆႇသွင်တူဝ် တႃႇတေ ႁႄႈၵင်ႈ ၽေးၶဵၼ်ၼၵႃး တႃႇတေ မႃးလူမ်ႇဢဝ် ထၢတ်ႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇလင်ၵႃလူၼ်ႇ တီႈႁၢဝ်းလူင် ၶူဝ်လႆၼၼ်ႉတႄႉ ႁဵတ်းပဵၼ် တူဝ်ၼၵႃးယၢဝ်းလူင် ၼိုင်ႈၽၢႆႇ သွင်တူဝ် ပူၵ်းႁၢင်မၼ်း ၶို်ၼ်ႈၵႂႃႇၸူး ၽၢႆႇထၢတ်ႈပုၼ်ႉ။ ၵွၵ်းႁူဝ်ၼၵႃးတႄႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼၵႃးမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးႁွၼ် ပူၵ်းတင်ႈသေ မိူၼ်ႁူဝ်ၼၵႃးၶႄႇ ၼၵႃးၸိင်ႇၵႃႇပူႇၼၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈပၢႆၶၢင်ႈ ၶူဝ်လႆၼၼ်ႉတႄႉ မီးဝႆႉ တုမ်ႇမူဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼိုင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈတုမ်ႇ။ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈတႂ်ႈသေ ယၢင်ႈၶိုၼ်ႈၶူဝ်လႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇၵိုတ်း ဢမ်ႇလိုဝ်ႈ တေႃႇပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ပၢႆမၼ်းၸိုင် ၶႃၵေႃႈ ပေႃးၶႂ်ႈၶႅင် သဵင်ထူၺ်ႈၸႂ်ၵေႃႈ ပေႃးမေႃးႁေႃးႁႄးႁႄးမႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈထိုင် တီႈၼိူဝ်သေ ၶိုၼ်းမုင်ႈလူင်းမႃးၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တီႈမုင်ႈယဵမ်ႈ ႁၢင်ႈလီၼႃႇ သမ်ႉလႆႈမုင်ႈႁၼ်ပႃး ၼမ်ႉၶူင်းမီးဝႆႉ တီႈတိၼ်လွႆၵႆၵႆ၊ လႆႈမုင်ႈႁၼ် လွႆၽၢႆႇပုၼ်ႉ လႆႈမုင်ႈႁၼ် ၸိူဝ်းတိၼ်လွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁိူဝ်ႉပေႃးႁၢႆၵႂႃႇယူႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပွႆးလိူၼ်သီႇ ႁူဝ်လိုင်း ပွႆးမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်သီႇမူၼ်းယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်သီႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၽႅဝ်မႃး ယွတ်းယွတ်းယႅတ်းယႅတ်းသေ မႃးႁႅၼ်းသုမ်ႉတၢင်းၶၢႆၶဝ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းလေႃႉတၢင်းရူတ်ႉတၢင်းၵႃး ဢမ်ႇမီးလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးဝႆႉၽြႃးၶဝ် လႆႈပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ပႆမႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶီႇႁိူဝ်းလတ်းၼမ်ႉၸႅဝ်ႈသေ မႃးဝႆႈၽြႃး။ တႃႇတေမႃးဝႆႉမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်း ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းတူၵ်းမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းဢွၵ်ႇမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ လွင်ႈဢၼ်လႆႈပႆၶိုၼ််ႈလွႆ လူင်းလွႆၶူင်းလူင် ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ လွႆၶူင်းလူင်ၼႆႉ ယႃႇပေၽူမ်ႈဝႃႈၶိုၼ်ႈလွႆ၊ တေႃႈၵႃႈ ပႆလူင်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉႁိူဝ်ႇပေႃးယွႆႉၸိုၵ်ႉၸိုၵ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးပႆၶိုၼ်ႈလွႆၶူင်းတႄႉ တေလႆႈဝႃႈ မၢင်တီႈၼႆႉ လွႆလႄႈ တင်းၼႃႈၽၢၵ်ႇပဵင်းၵၼ်ၵွႃႇယဝ်ႉ။ (ပွင်ႇဝႃႈ လွႆသုင်ၼႃႇၼႆယဝ်ႉ)။ ပီၶရိတ်ႉ8.4.2000 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉ တေမႃးဝႆႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းၼႆလႄႈ ပေႃႈဢွၵ်ႇၶမ်းၶွင်ႇ ၸင်ႇသင်ႇသိုဝ်ႉမႃးႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (ၼွင်ဢၢင်းလေး) သေ ဢဝ်မႃးၸၢမ်းႁေႃႈတူၺ်း တီႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်းယဝ်ႉ။ လႆႈတႄႇႁွင်ႉ မၢၼ်ႈၼွင် ဢူးတဵင်းလႅင်ႇ မႃးဢွၼ်ႁေႃႈယဝ်ႉ။ 11.4.2000 ၸဝ်ႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉ ႁွတ်ႈမႃးသေ ႁိူဝ်းလမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈဝၢၼ်ႈဢိင်သေ တၢင်ႇဢဝ် ၸဝ်ႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉ ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းၸွမ်း ၼမ်ႉၶူင်း တေႃႇႁွတ်ႈထိုင် တႃႈႁူဝ်လိုင်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉ သုင်းသွမ်းဝၼ်း ၼိူဝ်ႁိူဝ်းသေ ယၢတ်ႇၼမ်ႉပၼ် ၸဝ်ႈၶမ်ႈၶွင်ႇ မႄႈဢွၵ်ႇၼၢင်းတၢၼ်းၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။  တႄႉဢဝ် ၼၼ်ႉမႃး လွင်ႈဝႃႈ ႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈ ၸႂ်ႉလႆႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်းယူႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ႇၵၼ်သိုဝ်ႉမႃးၸႂ်ႉၼမ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ပီ 28.1.2005 ၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းတႆး ၸုမ်းၸဵတ်း ထုၺ်တၢင်း ၵႂႃႇၽၢႆႇၶမ်းယူမ်းသေ ႁွတ်ႈထိုင်လႆႈ တီႈတႃႈႁူဝ်လိုင်း ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းယဝ်ႉလႄႈ တႃႇတေၵႂႃႇႁူဝ်လိုင်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းမၼ်း ဢမ်ႇပေႃးၸိူင်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးလုၵ်ႉၵႃလိၵႂႃႇ ၸွမ်းတၢင်းၵႃး ၵႂႃႇတၢင်းၶမ်းယူမ်းၼၼ်ႉၸိုင် လႆႈႁေႃႈၵႃး မွၵ်ႈ ၼိုင်ႈမွင်းသေ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ႁူဝ်လိုင်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းတိုၵ်ႉၵႅပ်ႉ လွႆသုင်လွႆၸၼ်းဝႆႉတႄႉတႄႉလႄႈ ၵႃးၵေႃႈ လူဝ်ႇပဵၼ်ၵႃးၾူဝ်းဝီး၊ လူဝ်ႇပဵၼ်ၵႃးဢၼ်မီး ႁၢႆးၵီႇယႃႇ၊ ၵေႃႉႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးၵေႃႈ လူဝ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းၽူၼ်တႄႉ တၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈလူင်း။ ပေႃးလုၵ်ႉၵႃလိ ၶီႇၵႃးၵွႃႇတီႈ တႃႈဝၢၼ်ႈဢိင်သေ သိုပ်ႇၶီႇႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈၵႂႃႇၸိုင် လႆႈၶီႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ မွၵ်ႈ ၼိုင်ႈမွင်းပၢႆ သီႇသိပ်းႁႃႈမိၼိတ်ႉ။ ပေႃးၶီႇႁိူဝ်းလူင်းမႃးတႄႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈမွင်းၶိုင်ႈယဝ်ႉ။ တႃႈဝၢၼ်ႈဢိင်ၼႆႉ မီးၽၢႆႇၼိူဝ် ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ မွၵ်ႈလၵ်းၼိုင်ႈ။ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈဝၢၼ်ႈဢိင်ၵေႃႈ မုင်ႈႁၼ်လႆႈ ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈယူႇ။ တာကော် တံတား အပေါ်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ် ၼမ်ႉၶူင်း ၽၢႆႇၼိူဝ် ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ လႆၸႅဝ်ႈၼႃႇ။ ၼမ်ႉမၼ်းၵေႃႈ ၵတ်းတႄႉၵတ်းဝႃႈ။ ၸွမ်းၽင်ႇၶူင်း တီႈႁၢတ်ႇသၢႆးမီးၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ပိူၼ်ႈမႃးသေးၶမ်းဝႆႉယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် မၢင်တီႈ လႆႈႁၼ် ဢဝ်ၸၢၵ်ႈသေ မႃးၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ဝႆႉၽွင်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ ႒႐႐႗ ၼၼ်ႉ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ယၢမ်ႈလုၵ်ႉတီႈ တႃႈဝၢၼ်ႈဢိင်သေ ၶီႇႁိူဝ်း မႃးဝႆႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈယူႇ။ ပေႃးၶီႇႁိူဝ်း ၶိုၼ်ႈလူင်းၸွမ်း ၼမ်ႉၶူင်းၼႆ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁိမ်းၽင်ႇၶူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၼ်ႉပဵၼ်ၸၼ်ႉဝႆႉ လီယဵမ်ႈလီတူၺ်းတႄႉတႄႉ။ ဢွင်ႈတီႈၼိုင်ႈ လႆႈႁၼ်ပဵၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်ၽႅပ်ႉမိူၼ်ၵွမ်ႇသွင်လုၵ်ႈ ၶၢင်းၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼဝႄႃႈ ပဵၼ်ၵွမ်ႇၶုၼ်သၢမ်လေး လႄႈ ၼၢင်းဢုပဵမ်ႇၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၼမ်ႉထွင်းၵိၼ်ၵႂႃႇ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လီတူၺ်းဝႆႉ ႁၢင်ႈလီဝႆႉယူႇပိူင်ၼိုင်ႈ။ မၢင်ဢၼ်ၵေႃႈ မိူၼ််ႁၢင်ႈၸၢင်ႉ ႁၢင်ႈၵူႈပိူင်ပိူင် မီးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ပီ ႒႐႑႓ လိူၼ်မၢတ်ႉ ႑႔ ဝၼ်းၼႆႉတႄႉ ၸၢႆးၶမ်းလူႇ (လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶမ်းၶွင်ႇ) ဢဝ်ၵႃး ၸွမ်းသူင်ႇလႄႈ လႆႈလတ်းၵႂႃႇတၢင်း ၶမ်းယူမ်းသေ ႁွတ်ႈထိုင် ႁူဝ်လိုင်း ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉ။ မူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵႆလွမ်မုင်ႈႁၼ် ၵူၺ်းၵေႃႈ ၼႂ်းၸႂ်ပေႃးသိူဝ်း ပေႃးၵတ်းယဵၼ်ဝႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈၵႂႃႇ ႁွတ်ႈၸမ်သေ ဝႆႈသႃၼႆၸိုင် ၶႅၼ်းႁႃတီႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃးဝႆႈ ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇႁူဝ်လိုင်းသေၵမ်း။ တူဝ်ၸႂ် သွင်ပိူင် ႁႂ်ႈၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ်သေၵမ်း ၸဝ်ႈသုၶမ်း (တၢင်ႉယၢၼ်း)

ပိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ  မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈၶဝ်ႈလူမႅၼ်ၼႂ်းဝဵပ်ႉသႆႉၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း ႁဝ်းသေ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈပိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးၶႃႈလႄႈ ပေႃးလူသုတ်းယဝ်ႉပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၸူမ်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ထိုင် ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်း လႄႈၽူႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ တႄႉꧦဝႃႈꧦၶႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈႁဝ်းလႆႈႁူႉယဝ်ႉ သမ်ႉမီးၸႂ်ၶႂ်ႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉ လႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈလူမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၵၼ်လႄႈယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈတူဝ်ၵဝ်ၶႃႈသေ ၶႂ်ႈယွၼ်းတၢင်းၶႂၢင်ႉ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုၼ်းၼႆႉပၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ပိုၼ်းဝၼ်းလင် သဝ်းထင်မီးမႃး ပၢၼ်မိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇ ႁိုင်လွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈၵူႈ ပွၵ်ႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ တီႈႁိမ်းမိူင်းတဵမ်(မိူဝ်ႈလဵဝ်မီႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ)ၼႆႉ ပဵၼ်̒̒မိူင်းၸွၵ်ႉ̒̒ဝႃႈၼႆ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပဵၼ် ဝဵင်းလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႇဝႃႈ̒̒ဝဵင်းၸွၵ်ႉ̒̒ ၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ဝဵင်း ၸွၵ်ႉၼႆႉ မီးတီႈ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵုၼ်ႁီႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးမၼ်း ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶၢမ်ႈတႃႈၶၢမ်ႈၼႃး ၵႂႃႇမႃးပႆယၢပ်ႇလႄႈ တီႈဝဵင်းၼၼ်ႉမီးၶုၼ်ပႃးၼိုင်ႈ၊ မၼ်း ၸဝ်ႈ ၸင်ႇၶၢႆႉဢွၵ်ႇမႃး တႄႇတင်ႈ ႁၢင်ႈႁေႃမၼ်း တီႈဝူင်ႈ ၵၢင်̒̒ၼွင်သႅဝ်ႇလႄႈၼွင်လူင်̒̒ ဢၼ်မီး ပႃႈဝၼ်းတူၵ်း ̒̒ၼွင်မူဝ်̒̒ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ပႃးၼႆႉ မီးလုၵ်ႈယိင်းသၢမ်ၼၢင်း မၼ်းဝူၼ်ႉ ဝႃႈ~ ၼင်ႇႁိုဝ်လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း သမ်ႉပေႃး တေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉယၢဝ် ဢဵၼ်ႈၼမ်ႉလူင်ၼၼ်ႉ ၵူဝ်ပဵၼ်ၽေး ၶဵၼ် ဝႃႈၼႆသေလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉၽွင်းမိူင်းမၼ်း ၽူႈႁဵတ်း ၵၢၼ်ၶဝ် ၼႂ်းႁေႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈလဵၼ်ႈ တီႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈယိင်းမၼ်း သၢမ်ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် တီႈဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးၸမ်ပေႃးၵႆ ၼွင်ၼမ်ႉဢုၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈႁဵတ်းပၼ်ၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ၊ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉဢုၼ်ႇယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လွႆးလွႆးမႃး ထိုင်ၼင်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းၶဝ်ပီႈၼွင်ႉ သၢမ်ၵေႃႉ ၵႂႃႇဢၢပ်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ မီးၼၵႃးလူင်တူဝ်ၼိုင်ႈ ၸင်ႇတိၺွပ်းဢဝ် ၼၢင်းၵၢင်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၼွင်လူင်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼၢင်းလူင်တင်းၼၢင်း ဢွၼ်ႇ ၶဝ်ၸင်ႇၶိုၼ်းမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈ တီႈၼႂ်းႁေႃၼင်ႇၼၼ်ႉသေ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵႂႃႇသွၵ်ႈတူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈသင်၊ လႆႈႁၼ်ႁူးလူမ်ႇ ပိုင်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ မႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ ၶုၼ်လူင်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ̒̒ၵူဝ်ပဵၼ် ၽေးမိူဝ်းၼႃႈ ၵူဝ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ၊ ၵူၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈၵေႃႈ ၵူဝ် ဝူဝ်းၵႂၢႆးၶဝ်တူၵ်း̒̒ ဝႃႈၼႆသေလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ်ၶႅင်းလဵၵ်း ၵႂႃႇႁူမ်ႇတူမ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၸင်ႇဝႃႈ ̒̒တႃႇလုၵ်ႈယိင်း သွင်ၼၢင်းလႄႈ ၼၢင်းၼႂ်းႁေႃၶဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁဝ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပၼ် တီႈလဵၼ်ႈ တီႈဢၢပ်ႈၼမ်ႉ ၽၢႆႇၸၢၼ်းႁေႃ တၢင်းၼွင်ၸၢၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ̒̒ ဝႃႈၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈ ၸင်ႇႁဵတ်းပၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီငၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇ ႁိုင်ထိုင်မႃးၵမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီးၵႃလူင်တူဝ်ၼိုင်ႈ လုၵ်ႉၼႂ်း ႁူၺ်ႈလူင်ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃး သမ်ႉမႅၼ်ႈၺႃး ယၢမ်းသွင် ၼၢင်းပီႈၼွင်ႉ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉၼုင်ႈၶူဝ်းယဝ်ႉ၊ ဢၢင်ႈဝၢႆႇပွၵ်ႈ ၸူးႁၢင်ႈႁေႃဝႃႈၼႆ၊ ၵႃၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇမႃး သႅဝ်ႈဢဝ်သွင် ပီႈၼွင်ႉသေလႄႈ လူင်းမႃးၸွမ်းၵေးၼမ်ႉယၢဝ်၊ (တီႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵႃလူင်ၼၼ်ႉ မႃးသႅဝ်ႈဢဝ် သွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ ၼၼ်ႉလႄႈ ၼွင်လူင်ၼၼ်ႉ ၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႆႉ ̒̒ၼွင်သႅဝ်ႈ̒̒ ၼႆသေ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶဝ် ႁွင်ႉ̒̒ၼွင်သႅဝ်ႇ̒̒ၼႆယဝ်ႉ။ ၵႃၼၼ်ႉ လူင်းမႃးတိၵ်းꧦ မႃးၽႅဝ်ၵႃႈတီႈ လွႆမူဢိူၵ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သေ ၸင်ႇငႅၵ်းၶဝ်ႈဝွင်ႇလွႆၼၼ်ႉၵႂႃႇ၊ မႃးပွၵ်ႈသႂ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒ဝွင်ႇၵၸႆး̒̒ၼႆ ႁိုင်မႃး သမ်ႉဢွၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒မွင်ႇၵႃၸႆး̒̒ၼႆ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ယဝ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈဝွင်ႇၵႃၸႆး မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶဝ် ၶၢႆႉဢွၵ်ႇမႃး ယူႇပႃႈတူၵ်း ၼႃးလႅင်ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵႃၼၼ်ႉ ၸင်ႇမိၼ်လူင်းမႃးတိၵ်းꧦသေ မႃးၶၢမ်ႈ တီႈ တႃႈႁၢတ်ႇၵႃႇယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇႁွင်ႉဝႃႈႁၢတ်ႇၵႃ၊ တႃႈၼၼ်ႉပိူၼ်ႈႁွင်ႉ̒̒တႃႈႁၢတ်ႇႁႅင်ႈ̒̒ၼႆယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းႁိုဝ်ႉၼမ်ႉၼမ် ဢမ်ႇၶၢမ်ႈလႆႈ ပေႃးထိုင်မႃးၶၢဝ်းႁႅင်ႈ ၼမ်ႉယွမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶၢမ်ႈလႆႈလႄႈ ပဵၼ်တႃႈႁၢတ်ႈႁႅင်ႈ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇၵႃၼႆႉၵေႃႈ ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဝၢၼ်ႈတႃႈ ႁႅင်ႈ̒̒ၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵႃၼႆႉ မႃးၶၢမ်ႈတႃႈတီႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒တႃႈႁၢတ်ႇၵႃ̒̒ၼႆ ပေႃးပူၼ်ႉမႃးၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ ၸင်ႇၽႅဝ်မႃး ဝၢၼ်ႈတႃႈႁႅင်ႈၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ̒̒ၵႃမႃးယဝ်ႉ ၵႃမႃးယဝ်ႉ̒̒ၼႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ သမ်ႉဝႃႈ ̒̒ဢဝ်ၵွင်ႈ ႁၢတ်ႇလႄႈ̒̒ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ̒̒ယႃႇပေႁၢတ်ႇ မၼ်းမီး ၵူၼ်းဢိူဝ်ႈ̒̒ၼႆ၊ ႁွင်ႉၸွမ်းၵႃၵေႃႈႁင်းမၼ်း ႁွင်ႉၸွမ်းဢဝ် ၵွင်ႈႁၢတ်ႇၵေႃႈႁင်းမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒ဝၢၼ်ႈ ႁၢတ်ႇၵႃ̒̒ၼႆတေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵႃၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶၢမ်ႈဝၢၼ်ႈၶဝ်မႃးသေ မႃးၽႅဝ် ၸိူဝ်း ̒̒ၵၢတ်ႇယၢဝ်း̒̒မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵႃၼႆႉၸင်ႇမိၼ် သႅဝ်ႈၵႂႃႇသႅဝ်ႈ မႃး သႅဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းတူၵ်း တၢင်းႁွင်ႇတၢင်းၸၢၼ်းတၢင်းဢွၵ်ႇ ၸင်ႇသႅဝ်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉၵႂႃႇတၢင်းဢွၵ်ႇသေ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸပ်းၸိုဝ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ̒̒ၼမ်ႉသႅဝ်ႈ̒̒ၼႆ ႁိုင်မႃးပဵၼ် ̒̒ၼမ်ႉသဵဝ်ႈ̒̒ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝဵင်းၼႆႉ မီးၽၢႆႇတႂ်ႈၼမ်ႉသဵဝ်ႈလႄႈ ၸင်ႇသမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ̒̒လၢႆႇသဵဝ်ႈ̒̒ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃးၸင်ႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈဝႃႈ ̒̒လႃႈသဵဝ်ႈ̒̒ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵႃလူင်ၼၼ်ႉ မႃးၽႅဝ် တီႈႁိမ်းလွႆတၢင်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ သေ ၶိုၼ်းငွၵ်းမႃးတၢင်းၸၢၼ်း မႃးၽႅဝ်ၸိူဝ်းလွႆ ဢၼ် ပဵၼ်ၵၢတ်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉသေ လိင်ႉၵႂႃႇလိင်ႉမႃး ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸင်ႇမုင်ႈႁၼ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ̒̒ယဵဝ်ႈလူင်ဢိူဝ်ႈ ယဵဝ်ႈ ၸွၵ်ႇလူင်ဢိူဝ်ႈ̒̒ဝႃႈၼႆသေ ၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈ ဝႃႈ̒̒လွႆ ယဵဝ်ႈ̒̒ ၼႆ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလူင်းလေႃႈမႃး တီႈထၢင် သၢႆး (ထၢင်သၢႆးၼၼ်ႉမီးပႃႈတႂ်ႈ ၵျွင်းဢထၵ̒႒̒) ၸင်ႇ လေႃႈလူင်းတီႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒လေႃႈလူင်း̒̒ ၼႆယူႇ။ ၸင်ႇဝႃႈ̒̒လေႃႈလူင်း̒̒ၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢမင်ႇၵလႃႇ ဢမ်ႇပေႃးလီထွမ်ႇ ̒̒လူင်းလေႃႈ̒̒ ၼႆၵေႃႈဢမ်ႇလီ၊ ၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒လူင်လေႃႉ̒̒ႁဵတ်းၼႆမႃးသေ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈၸိူဝ်းဢၼ်ႁုပိုၼ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းပိုၼ်းသေလႄႈ ႁဵတ်းမၢၵ်ႇလေႃႉဝႆႉၸွမ်းႁူဝ်ႉႁိူၼ်းၶဝ် မၢင်တီႈ လႆႈႁၼ်ယူႇ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းၼႆႉၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ ၵႃၼၼ်ႉလူင်းလေႃႈ မႃးတီႈၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ လူင်းၸွမ်းတၢင်းလေႃႉမႃး မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉပႆႇမီးတၢင်းၵႃး မီးတၢင်းလေႃႉၵူၺ်း၊ ပေႃးပူၼ်ႉ ၼၼ်ႉမႃးထႅင်ႈ ပဵၼ်လူင်ပႃႇမႆႉဢိတ်းꧦဢွတ်းꧦသေ မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉ မီးၵျွင်းၸဝ်ႈရသေႉၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႉ သေ တတ်းꧦလတ်းၵႂႃႇၸူး ပေႃးဢဝ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈတႄႉ ၵႂႃႇ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မိၼ်တတ်းလတ်းꧦ လူင်ၵႂႃႇ ၸင်ႇၵႂႃႇႁၢႆလၢႆ ပႅတ်ႈ တီႈသူၼ်ဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႄႈ ၸင်ႇၸပ်းႁွင်ႉဝႃႈ̒̒ဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵွႆ̒̒ မၼ်းၵွႆႁၢႆပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈသူၼ်ၵွႆယဝ်ႉ မၼ်းသမ်ႉၵႂႃႇႁွတ်ႈၽႅဝ် ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ၶဝ်ၸင်ႇဝႃႈ ̒̒ၵႃလူင်ဢိူဝ်ႈ လွင်တႂ်ႈတွင်ႉ တွင်ႉတႂ်ႈမၼ်းလွင်သေ̒̒ၼႆလႄႈ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ̒̒တွင်ႉတလွင်ႇ̒̒ၼႆ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇထႅင်ႈ တၢင်း ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇတီႈၼိုင်ႈ ၵႂႃႇပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ၼၢင်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ သေ ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢင်း ဢွၼ်ႇ̒̒၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းလူင်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵႂႃႇပွႆႇၽႃႈ ပႅတ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈလူင်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဝၢၼ်ႈဢီႇ ၼၢင်းလူင် ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆးဢွၼ်၊ ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆးလူင်̒̒ၼႆ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇႁွင်ႉၸွမ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ပိုၼ်းၼႆ ၸိုဝ်ႈတႆးႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႈမေႃႁၢႆယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼၼ်ႉ ပႃႈႁွင်ႇၶူဝ်လူင်ၼမ်ႉယၢဝ် တၢင်းဢွၵ်ႇမိူဝ်းၸူး ဝဵင်း သႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဝဵင်းၶဝ်ႈသၢၼ်̒̒ ၼႆယူႇ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ပိူၼ်ႈသမ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ဢေႇ တီႇ̒̒ၼႆယဝ်ႉ။ (ၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်း သဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေ တႅမ်ႈၼတႄီႈပွင်ႇ မၼ်းပိုၼ်းမၼ်း ပုၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းၶဝ် မိူဝ်း ၼႃႈယူႇ) မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မိူင်းတဵမ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒မိူင်း တဵမ်̒̒ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈဝႃႈ ပေႃးၼႆၸိုင်~ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢသေႃးၵၼႆႉ မၼ်းယုမ်ႇယမ် ပုတ်ႉထၽႃႇ သႃႇမႃးသေ ႁဵတ်းတၢင်းလူႇၼိုင်ႈမဵဝ်းပႅတ်ႇမိုၼ်သီႇႁဵင် ၵွင်း မူး၊ ၼမ်ႉမေႃ၊ ၸရွပ်ႈ၊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈမဵဝ်းပႅတ်ႇမိုၼ်ႇ သီႇႁဵင်လႄႈ ၵွင်းမူးၼၼ်ႉ မႃးတဵမ် တီႈမိူင်းတဵမ်ၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇၸူးႁွင်ႉဝႃႈ̒̒မိူင်းတဵမ်̒̒ၼႆ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႆႉ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မိူင်းတဵမ်ၼႆႉ မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၼႃးလႅင် ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ၶႅၼ်ႈၵၼ်ၼႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် တႄႉ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉမိူဝ်းယူႇၸမ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ̒̒ဝဵင်းထၢၼ်ႈ̒̒ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလၢတ်ႈ မႃးၽၢႆႇၼိူဝ် ဢၼ်ၶုၼ်ၶဝ် မႃးတႄႇမိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ် တီႈဝႆႉ ၶွၵ်ႉမႃႉ ထၢၼ်ႈမႃႉၶဝ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒ဝဵင်းထၢၼ်ႈ̒̒ၼႆမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ႁူၺ်ႈဢၼ်ၵႃမိၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒ႁူၺ်ႈ လူင်ၵႃ̒̒တေႃႇထိုင်ယၢမ်းတေႃႈ လဵဝ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ̒̒ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ̒̒ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်း ႁွင်ႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶေႃႈၵႂၢမ်းတႆး ဢၼ်မီးတီႈ ပွင်ႇဝႃႈ ထႃႇၼတီႈယူႇတီႈၼႆႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးၽၢႆႇတႂ်ႈ ၼမ်ႉသဵဝ်ႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်လၢႆႇသဵဝ်ႈလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒လၢႆႇသဵဝ်ႈ̒̒ၼႆသေ ႁိုင်မႃး ၶေႃႈၵႂၢမ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၸင်ႇ ယဵၼ်းပဵၼ် ̒̒လႃႈသဵဝ်ႈ̒̒ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၼႃႈလိၼ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉသၢမ် တွၼ်ႈ ယၼ်ပဵၼ်သၢမ်ၶႃႈၵဵင်း။ တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်ထုင်ႉ ပၢင်ႇပဵင်း ပဵၼ်တီႈလႃႈသဵဝ်ႈလူင်၊ တွၼ်ႈၼိုင်ႈပဵၼ် ၶူင်ႈ ယၢၼ်း ပဵၼ်တၢင်းပဵမ်ႉဝၢၼ်ႈၶၢႆးႁဵဝ်း(ၶႃးႁဵဝ်း)၊ ထႅင်ႈ တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်လွႆဢုၼ်ႈလွႆသုင်  ပဵၼ်တီႈလွႆယဵဝ်ႈၼႆ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢင်မၼ်း မီးလွႆၵၢင်မိူင်း(လွႆၵၢင်ဝဵင်း)ဝႆႉဢေႃႈ။ လွႆယဵဝ်ႈ- လႃႈသဵဝ်ႈလူင်- ၶၢႆးႁဵဝ်း- လွႆယဵဝ်ႈၼႆ ပၼ်ႇ တူင်ႇဝႆႉ ၼႂ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၼႆႉယဝ်ႉ။ လွႆယဵဝ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵႃလူင်ဢၼ်ၺွပ်းဢဝ် ၼၢင်းသွင်ၼၢင်း မိၼ်မႃးလဵပ်ႈ တီႈၵုင်းလွႆႁိမ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ဢဝ်ၸွမ်း ၼင်ႇ ၵူၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒ယဵဝ်ႈလူင်ဢိူဝ်ႈ၊ ယဵဝ်ႈ ၸွၵ်ႇလူင်ဢိူဝ်ႈ̒̒ၼႆသေ လွႆတီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ̒̒လွႆယဵဝ်ႈ̒̒ၼႆယဝ်ႉ။  ̒̒ၶၢႆးႁဵဝ်း̒̒သမ်ႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈ ၶူင်ႈယၢၼ်း မီးၼွင်မီးၶၢႆးၼမ် မီးပႃးမွၵ်ႇႁဵဝ်းလိူင်လိူင်ႇ ၼမ်လႄႈ ႁွင်ႉၵိုၵ်းၸွမ်း ̒̒ၶၢႆးႁဵဝ်း̒̒ ႁိုင်မႃးပဵၼ်̒̒ၶႃးႁဵဝ်း̒̒ ၼႆယဝ်ႉ။ လႃႈသဵဝ်ႈလူင်ၼႆႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တိုၼ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈလူင်လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ̒̒လႃႈသဵဝ်ႈလူင်̒̒ ယဝ်ႉ။ ႁိမ်းႁွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်း ပဵၼ်လွႆလူင်လွႆသုင် လွႆဢုၼ်ႈ လွႆၶိူဝ်း လွမ်ႉဝႆႉ၊ လွႆမၢင်လုၵ်ႈ တၢင်းသုင်မီး (႗႐႐႐) ထတ်း၊ မီးၵႄးၼမ်ႉယၢဝ်၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ ၼမ်ႉမႃႉ၊ လုၵ်ႉ တၢင်းဢွၵ်ႇ လႆၸူးတၢင်းတူၵ်း မိူဝ်းပွင်ႇၶဝ်ႈၸူး ၼမ်ႉတူႈ၊ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႊၼႃး၊ ၵႃႉၶၢႆ။ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၵွင်းၶႃး လႄႈ ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ ၵႃ ႁိမ်းၼမ်ႉယၢဝ် မီးဝႆႉၼမ်ႉပုင်ႇ(ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ) ပဵၼ်တီႈ ၵူၼ်းမႃးဢၢပ်ႇ မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ လီမူၼ်ႈသိူဝ်းၸႂ်ဝႆႉ။ (ၽႅဝ် လႃႈသဵဝ်ႈသေတ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇၽႅဝ်ၼမ်ႉဢုၼ်ႇၼႆ တေလႆႈဝႃႈ ပႆႇၽႅဝ်လႃႈသဵဝ်ႈၼႆယူႇ) ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တေဢဝ်သၢႆၵၢင် ᧣ၸၵဢဝေမ လုမ်ႈၽႃႉ(လုၵ်ႈလိၼ်) ဝႃႈၼႆ မီးတီႈသၢႆၼၢင် ၼႃႈတၢင်း ႁွင်ႇ  (႒႒) တီႇၵရီႇ (႓႖) မဵတ်ႉ၊ (႕႓) သႅၵ်ႉ (႒႓) တီႇၵရီႇ ၊ (႓႑) မဵတ်ႉ (႒႗)သႅၵ်ႉ၊ ၼႃႈဝၼ်းဢွၵ်ႇ သၢႆၶႂၢင် ူဝၺွငဢၵိၼ  (႙႗) တီႇၵရီႇ (႓႑) မဵတ်ႉ (႑႐) သႅၵ်ႉ လႄႈ (႙႘) တီႇၵရီႇ (႓႓) မဵတ်ႉ (႔႘) သႅၵ်ႉ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇၸႄႈဝဵင်း မီးၼမ်ႉၶူင်းလႄႈ ၸႄႈဝဵင်း ၵုၼ်လူင် ၽၢႆႇႁွင်ႇမီး ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၽၢႆႇတူၵ်းမီးၸႄႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႇ၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းမီး ၸႄႈ ဝဵင်းမိူင်းယႆ လႄႈ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ။ ၼႃႈလိၼ်တၢင်းသုင် သုင်သေၼမ်ႉပၢၵ်ႇလၢႆႇ (ပၢင်ႇ လၢႆႇ) ႒႘႐႘ ထတ်း။ လွင်ႈၽိင်ႈၽႃႉရႃႇသီႇၸမ်ႉ ၶၢဝ်းမႆႈ မီးထိုင် ႓႗ ံၶ ၶၢဝ်းၵတ်း တီႈတႅမ်ႇသုတ်း ဝ႙ ံၶ  ယဝ်ႉ၊ သဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း မိူဝ်ႈ ႑႙႙႙ ၼီႈ ဢၼ်ၵူတ်ႇထတ်း ၵဵပ်းဝႆႉ ၸၢႆးမီး ႑႑႗႗႓႗ (ယိင်း) မီး ႑႑႔႖႐႑ ႁူမ်ႈၵၼ် မီး ႒႓႒႓႓႘ ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ယူႇသဝ်းၼမ်သေ ပိူၼ်ႈ၊ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးၼႂ်းထၢၼ်ႈသွင်၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မၢၼ်ႈ မီးထၢၼ်ႈသၢမ်၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶၢင် မီးထၢၼ်ႈသီႇ၊ ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းလွႆ မီးထၢၼ်ႈႁႃႈၼႆဢေႃႈ။ လွင်ႈၵိူဝ်းယမ် ၸၢဝ်းပုတ်ႉ ၼမ်သေပိူၼ်ႈ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၸၢဝ်းၶရိယၢၼ်ႇ၊ ႁိၼ်ႇတူႇ၊ မွတ်ႇသလိၼ်ႇယူႇသဝ်း ၵိၼ်သၢင်ႈၸွမ်းၵၼ် ဝႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးတေထတ်းတူၺ်း ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ၽိင်ႈ တိုၼ်းပဵၼ် ထုင်ႉတူင်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆ လွႆႁုၼ်ႇၼူၵ်ႉ ၽႃၶမ်း၊ လွႆၸၢၵ်ႈမိူင်းယေႃ ၼႆႉမၼ်းၼဝႄႆႉ လၵ်းထၢၼ် လွင်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်မုၼ်ၶမ်းၸဝ်ႈပုတ်ႉထ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး သေ တမ်းဝၢင်းပၼ်ဝႆႉ ၸၢၵ်ႈတိၼ် ၊ၸၢၵ်ႈၼင်ႈ ႁၼ်ဝႆႉ တႂ်ႈတႃယၢမ်းလဵဝ် ၽႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။ တီႈလွႆ ၸၢၵ်ႈမိူင်းယေႃႇၼႆႉ ပိုၼ်းမၼ်းတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် ၽြႃးမႃးႁေႃးတြႃးၽူတ်ႇဢဝ် ၼၢင်းၽၢႆးၸၼ်ႇတမုၶီႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁွႆးၽႃႇတိၼ် ၽြႃးလႄႈၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ ၶဝ် ဢၼ်မီးဝႆႉၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးဝႆႉ ၼိူဝ်လွႆၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉသေ ပွႆးလွႆၸၢၵ်ႈတႄႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈ လိူၼ်ႁႃႈမူၼ်း ၵူႈပီပီယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးမိူင်းတဵမ် ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၵွင်းမူး ႘႔႐႐႐ ဢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢသေႃးၵလူႇတၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် လၵ်းထၢၼ် ပိုၼ်းသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇႁိုင်ႁီး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၵဝ်ႇၶူဝ်းမွၼ် ဢၼ် ၶုတ်းလႆႈ တမ်ႈတီႈ ၵွင်းမူးၵဝ်ႇႁူဝ်ၼွင် ၶၢႆးႁဵဝ်း ̒̒ယၢၼ်ႇ ဢွင်ႇမျိၼ်ႇ̒̒ၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇလႃႈသေ ပၢၼ်ပူးၵမ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ပႃး ၶႅပ်းႁိၼ် ဢၼ်ဢဝ် တူဝ်လိၵ်ႈထူဝ်ႇငွၵ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉ ၶႅပ်းၼိုင်ႈသေ ၽူႈၸႂ်ၵူတ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်မွတ်ႇႁၢႆပႅတ်ႈၼႆလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉပိုၼ်း ၶဝ် ပဵၼ်လွင်ႈသေလၢႆလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ။ မိူဝ်ႈပီၵေႃး ၸႃႇ ႕႓႖ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ပိုၼ်းၽြႃးၵၢင်ႉမေႃႇ ဢၼ် ၶုၼ်မၢၼ်ႈမၼိၸီႇတူႇ ႁဵတ်းလူႇၽြႃးမႆႉၸၢမ်ၼၼ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇသူႇၼိုင်ႈ မႃးမီးဝႆႉ တမ်ႈတီႈ ၸႄႈဝဵင်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ မိူင်းပၢႆလႄႈ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၼပႄၼ် လၵ်းထၢၼ်သၢၵ်ႈ သေႇ လွင်ႈဝႃႈ သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈ မီးမႃးလၢႆသိုပ်ႇ လၢႆပၢၼ်ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ တမ်ႈတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈဢၼ် ထၢတ်ႈၵွင်းမူး သီၶမ်းပေႃးလိူင်ႁိူဝ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လွင်ႈသဵင်ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈထမ်း ပေႃးဢူၼ်ပၼ်းယူႇၼႂ်း တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လွင်ႈၵူၼ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉ ၵႂႃႇၶဝ်ႈၼႂ်းႁူမ်ႈယဵၼ်သေ ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်တြႃးဝိပတ်ႉသ ၼႃႇယူႇၼၼ်ႉလႄႈသင် မၼ်းပဵၼ်ႁၢင်ႈၽၢင် သႃႇသ ၼႃႇႁိူဝ်ႈႁိူင်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး ဝဵင်းဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းမိူဝ်ႈ မိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇသႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းမိတ်ႈ သေတႃႉၵေႃႈ တိုၼ်းတေယၢမ်ႈပဵၼ်မႃး ဝၢၼ်ႈယႂ်ႇဢိူင်ႇ လူင် ၵူၼ်းၶွၼ်ႈၵိုၼ်း၊ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ် ငၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ဢိူင်ႇယႂ်ႇဝၢၼ်ႈလူင် ၵိုၵ်းႁွမ်း ၸွမ်းပႃးလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းယေႃ ၼမ်ႉပွင်ႈ ၼွင်မွၼ် ဢီႇၼၢႆး ႁူဝ်ပိုၵ်ႉ ၸေႈဢႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၶိုၼ်းတူၺ်း လၢႆးၽွင်းငမ်း မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၽႃႉ ၵူႈပွၵ်ႈ မိူင်းယေႃလႄႈ ၼွင်မွၼ် ပဵၼ်မဵဝ်ႉၸႃး ၽွင်းငမ်း၊ ၼမ်ႉပွင်ႈလႄႈ ၸေႈဢႅၼ်ႇ ပဵၼ်ပူႇႁဵင် ၽွင်းငမ်း၊ ႁူဝ် ပိုၵ်ႉ လႃႈသဵဝ်ႈလူင် ဢီႇၼၢႆး ပဵၼ်ၸဝ်ႈမူင် ၽွင်းငမ်း။ ႁူဝ်ပိုၵ်ႉ လႃႈသဵဝ်ႈလူင် လွႆယဵဝ်ႈၼႆႉ ယူႇတႂ်ႈႁူမ်ႈငဝ်း ၸဝ်ႈ ၽႃႉသႅၼ်ဝီ။ မိူင်းယေႃ ၸေႈဢႅၼ်ႇတႄႉ ယူႇတႂ်ႈငဝ်း ၸဝ်ႈၽႃႉသီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉပွင်ႈယူႇတႂ်ႈငဝ်း ၸဝ်ႈၽႃႉသႅၼ် ဝီၸၢၼ်း(မိူင်းယႆ)။ မိူဝ်ႈပီဢေႇတီႇ ႑႗႖႗ ၼီႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ် သျိၼ်ႇၽျူႇ သိၼ်ႇ တင်းၶႄႇ တိုၵ်းၵၼ် ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ် မႃးၵိုတ်းလိုဝ်ႈ သဝ်း တီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ႁဵတ်းပၢင်သဝ်းၵႂႃႇၼႆယူႇ၊ မိူဝ်ႈ ႑႘႘႖ၼီႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼေႃႇမိူင်း (ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸၢႆးၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ̒ၸဝ်ႈသိူဝ်ၸၢမ်ႇၾ̒)ဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈတီႈ မၢၼ်းတလေးမႃးသေ တင်ႈၶုၼ်ၸၢႆးမျိၼ်ႇၸႆး ႁွမ်ႁႅင်း သိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးတိုၵ်းဢဝ်လႃႈသဵဝ်ႈ ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းတိုၵ်းထိုင် သႅၼ်ဝီယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ သႅၼ်ဝီၼႆႉ ၶုၼ်သၢင်ႇ တူၼ်ႈႁုင်းလႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉဝႆႉလႄႈ ၶုၼ်သၢင်ႇ တူၼ်ႈႁုင်းၶဝ် ၸင်ႇႁွမ်ႁႅင်းတိုၵ်းၶိုၼ်းလႄႈ ၸဝ်ႈၼေႃႇ မိူင်းၶဝ် သုမ်းၵၢၼ်ႉသေ ႁူၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၶုၼ်သၢင်ႇ တူၼ်ႈႁုင်းၵေႃႈ လႆႈၶီႇသိုၵ်း မႃးတိုၵ်းသိမ်းဢဝ်ပႃး ဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉ ၸဝ်ႈၶုၼ်သႅင်သမ်ႉမႃးယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၼေႃႇမိူင်း မႃးသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းလိၼ် သီႇပေႃႉၼႆလႄႈ ႑႘႘႗ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၸင်ႇ သိုပ်ႇလမ်းတိုၵ်းၸဝ်ႈၼေႃႇမိူင်းၶဝ် တေႃႇပေႃးႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းယႆ တၢင်ႉယၢၼ်းပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႑႘႘႘ ဢႅင်းၵလဵတ်ႈ ၶဝ် ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၸင်ႇမႃးၸႂ်ႉၸဝ်ႈ ၾႃႉၶဝ် ၵိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ပၼ် ႁႂ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ယႃႇပေသိုပ်ႇတိုၵ်းသိုၵ်း ထႅင်ႈ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီႁွင်ႇ၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၸၢမ်ႇ ၽသမ်ႉ သိုပ်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၾ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း (မိူင်းယႆ) ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢေႇ တီႇ ႑႘႙႐ ၼီႈ ၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈ လိၼ် ၸိမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ႁဵတ်းပၢင်သဝ်း တီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ဢဝ်လွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၽွင်းငမ်းမႃးတိၵ်းꧦယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ (႑႘႙႘) လႃႈ သဵဝ်ႈလူင်ၼႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ (႒႐)လင် တႆးတေမီး မွၵ်ႈ(႑႐႐)ၵေႃႉ၊ တီႈလွႆယဵဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးလုမ်းၼႃႈၽိူၵ်ႇ လင်ၼိုင်ႈ၊ လုမ်းဢယေးပႅင်ႇ လင်ၼိုင်ႈ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်လုမ်း (ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႃႈဝၼ်းတူၵ်း) လင်ၼိုင်ႈ၊ မီးပၢင်သဝ်းပလိၵ်ႈ မီးတပ်ႉသိုၵ်းၼႃႈၽိူၵ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ မီးၵျွင်းမႆႉၵျွင်းၶႃး လင်ၼိုင်ႈ၊  ၵွင်းမူးသူႇၼိုင်ႈ လႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶိူဝ်း ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇသဝ်း တီႈလွႆယဵဝ်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵလႃး ၵေႃႇလၶႃး၊ ၵလႃးၵိူဝ်းယမ် ဢိတ်ႉၸလၢမ်ႇ၊  ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ ၶႄႇၶဝ်လႄႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇ သဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမႃး မီးလုမ်းၵျေးၼၢၼ်း လႄႈ ႁူင်းသူင်ႇ လိၵ်ႈလင်ၼိုင်ႈ။ ႁေႃႁိူၼ်းၸဝ်ႈၽႃႉ ပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ မီးဝႆႉ ႁႃႈလင်၊ သဵၼ်ႈတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႇ တႃႈလိူဝ်ႇ တၢင်း ယၢဝ်းမီး (႑႗႘) လၵ်း၊ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ (႑႘႘႙) ၼီႈ ၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈဢွၼ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ၵူၼ်းတႄႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈဝႆႉ လႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼႆယူႇ။ ပီ (႑႘႙႕) ၼီႈလိူၼ်ၵျူလႅင်ႇ ၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ၸင်ႇ ၶိုၼ်းမႃး ၸႅၵ်ႇၽႄ လၢႆးၵႂၼ်းပွင် ၽွင်းငမ်းၶဝ် ႁဵတ်းပဵၼ် ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ဝႆႉဢယေးပႅင်ႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉသေ ၽွင်းငမ်းၵႂၼ်းပွင် ၼိူဝ်ၸဝ်ႈၽႃႉၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈၸဝ်ႈၽႃႉပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ- ႑ ၸဝ်ႈၽႃႉသႅၼ်ဝီ ပွတ်းႁွင်ႇ၊ ႒ ၸဝ်ႈၽႃႉသႅၼ်ဝီ ပွတ်းၸၢၼ်းမိူင်းယႆ၊ ႓ ၸဝ်ႈၽႃႉတွင်ႇပႅင်ႇ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ႔  ၸဝ်ႈၽႃႉသီႇပေႃႉ သုမ်ႇသၢႆႇ  မိူင်းတူၼ်၊ ႕ ၸဝ်ႈၽႃႉမိူင်းလိူၼ်း မေႃႇၽႃႉ(မူတ်ႉႁႆး) ႁၢတ်ႇ လပ်ႈ၊ ပၢင်ယၢင်း၊ ဝၢၼ်ႈသၢင်း၊ ငႅၵ်းတင်ႈ၊ ၼႆယဝ်ႉ။ ပႃႈတႂ်ႈၸဝ်ႈၽႃႉသႅၼ်ဝီၽွင်းငမ်းၼႆႉ  ပဵၼ် ႑ ၼမ်ႉၶမ်း ႒ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႓ လႃႈသဵဝ်ႈလူင် ႔ၼွင်မွၼ်။ လႃႈသဵဝ်ႈလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢိူင်ႇၸဝ်ႈၽႃႉ သႅၼ်ဝီၽွင်း ငမ်းလႄႈ ဢဝ်ၸဝ်ႈမူင်ၵႂၢၼ်းပွင် ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ၊ ပႃႈတႂ်ႈ ၽွင်းငမ်း ၸဝ်ႈမူင် မီးဝၢၼ်ႈတႆး (႒႓) ဝၢၼ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈလွႆ (႘) ဝၢၼ်ႈ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ သွင်ႁဵင်လိူဝ်လိူဝ်။ ဢေႇတီႇ ႑႙႐႓ ၼီႈ လိူၼ် မၢတ်ႉ(႑) ဝၼ်း လုၵ်ႉတီႈသီႇပေႃႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းတၢင်း ဝတ်ႉရဵၼ်း မႃးထိုင် လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၼႂ်းၵႄႈတႃႈဝတ်ႉရဵၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶၢႆးႁဵဝ်း၊ မဵဝ်ႉဝၢၼ်ႇ၊ ၼမ်ႉပႃၶီးၵေႃႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃး တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇမႃးၵႃႉၶၢႆငၢႆႈ သဵၼ်ႈတၢင်းတိတ်းတေႃႇ ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး မိူင်းၶႄႇငၢႆႈလႄႈ ထိုင်မႃးပီ (႑႙႐႔) ၼီႈ ၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶေႃႈပူင်မၢႆ (႗) ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ် လႃႈသဵဝ်ႈ လွႆယဵဝ်ႈ ၽဢႄွၵ်ႇ တႂ်ႈမိုဝ်းသႅၼ်ဝီသေ ဢဝ်ၶေႃႈပူင် မၢႆ (႘) ပူၵ်းတင်ႈပဵၼ်ဝဵင်း ပၵ်းလုမ်းၵႂၼ်းပွင် ၸွမ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၼႃႈ ၽိူၵ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၼႃႈၸမ်တေပဵၼ်သိုၵ်းလုမ်ႈၽႃႉ ပွၵ်ႈသွင် ပဵၼ် သဵၼ်ႈသၢႆတၢင်း တႃႇၵႃႉၶၢႆ မၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၶိူင်ႈ သိုၵ်းလႄႈ ၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ၶိုၼ်းႁဵတ်း သဵၼ်ႈတၢင်း ၵပ်း ၸူးမိူင်းၶႄႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် ပီ(႑႙႐႓) ၼီႈ မင်း သႃးမိၼ်ႇၵုၼ်း ဢဝ်တၢင်း ၸွႆႈထႅမ်ၽရင်ႇသဵတ်ႈသေ လုၵ်ႉတၢင်းဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၶျိူင်းၼႃး မႃးထိုင်လႃႈသဵဝ်ႈ သူၼ်းတုမ်ၸဝ်ႈၽႃႉတႆးၶဝ် ႁႂ်ႈၶိုၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႃႈ ၽိူၵ်ႇ ယၢမ်ႈပဵၼ်မႃးမီးမႃး ၸိူင်ႉၼႆယူႇ။ ဝၢႆးသေၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ (႑႙႑႗) ၼီႈၽူႈမေႃပၢႆးထၢတ်ႈ ႁိၼ်(ၽူႇမိပေႇတ) ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇၶဝ် မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွႆ ၽႆးၵဝ်ႇ̒̒လွႆႁၢၼ်ႁိၼ်̒̒ ဢၼ်ၵႆယၢၼ် ၽၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ မွၵ်ႈ (႔႐) လၵ်း၊ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းယႆမွၵ်ႈ (႑႐) လၵ်း တၢင်းႁိုင်လွႆၽႆးၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးပီႁဵင်လၢၼ်ႉၼႆ ၵူတ်ႇတူၺ်း ၽွင်တဝ်ႈမၼ်းသေ လၢတ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ ယဝ်ႉ။ ပီ(႑႙႓႗)ၼီႈ ၼႂ်းလိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပိူဝ်ႇ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၶႄႇ(ၶျၢင်ႇၵႄႇသျႅၵ်ႉ) တင်းၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ႁူမ်ႈႁွမ်း ၵၼ် ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တၢင်းယၢဝ်း (႗႑႖) လၵ်း ယဝ်ႉၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ(႑႙႓႙) ၼီႈ လိူၼ်ၸၼ်ႇၼႃႇဝႃႇရီႇ (႑႐) ဝၼ်း။ မိူဝ်ႈပီ( ႑႙႓႙) ၼီႈ လိူၼ်ၽေႇၽေႃႇဝႃႇရီႇ (႒႒)ဝၼ်း တႄႇပိုတ်ႇၽူၺ်ႇပၢင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် လုၵ်ႉတီႈဝဵင်း တႃႈၵုင်ႈ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ ၶူၺ်မျိၼ်ႉၵႂႃႇမႃးလေႃႈလႆၵၼ်။ မိူဝ်ႈပီ (႑႙႔႒) လိူၼ်ဢေႇပီ (႒႙)ဝၼ်း တပ်ႉၵျႃႇပၢၼ်ႇမၢႆ (႕႖) ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ ပွတ်း ႁွင်ႇ၊ သိုၵ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် တမ်းဝၢင်းၶေႃႈပူင်မၢႆ (႑႓) သေ လုၵ်ႉဢဝ်ပီ (႑႙႔႒) ၼီႈ လိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပိူဝ်ႇ (႘) ဝၼ်း ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႂၢၼ်းပွင်ၽွင်းငမ်း လႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပီ (႑႙႔႕) လိူၼ်မၢတ်ႉ (႗)ဝၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၼႃႈ ၽိူၵ်ႇမၢႆ (႓႖) သမ်ႉၶိုၼ်း ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်လႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ် မီးၼႂ်းမိုဝ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင်လႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇ တိုဝ်းၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်း သၢႆသိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သိုပ်ႇႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် (ရီႇတူဝ်ႇ) လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ မိူင်းဢိၼ်ႇတီးယႃး (ဢႃႇသၢမ်ႇ) ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းႁွင်ႇ ၶၢမ်ႈလွႆပၢတ်ႇၵႆႇ လတ်း ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းၵွင်း(မိူင်းၵွင်) မိတ်ႉၵျီးၼႃး တေႃႇထိုင် လႃႈ သဵဝ်ႈ၊ တၢင်းယၢဝ်းမီး (႑႐႓႐) လၵ်း၊ ယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းပီ (႑႙႔႕) လိူၼ်ၽေႇၽေႃႇဝႃႇရီႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီ (႑႙႔႘) ၼီႈ ဝၢႆးလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃယဝ်ႉ ပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ မိူင်းတႆးၸင်ႇမီး ၸႄႈတွၼ်ႈဝဵင်းလႄႈ ၸႄႈဝဵင်း၊ ဢဝ်လႃႈသဵဝ်ႈ ႁဵတ်းငဝ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ငဝ်ႈၸိုင်ႈဝဵင်း၊ ဝႆႉၶုၼ်ပွင်မိူင်း (တႅင်းမိၼ်းၵျီး) ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ မၵ်းမၢႆပီသႃႇသၼႃႇ (႒႕႐႐) ပီ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈ (႑႙႕႗) ၼီႈ ၸဝ်ႈၽႃႉလူင်ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၽႃႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈ သေ ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းၵွင်းမူးလူင် တီႈလွႆၵၢင်မိူင်း(ၵၢင်ဝဵင်း) သူႇၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် (႑႙႖႒) ၼီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မီးပွၵ်ႉယွမ်ႇ- ႑ လႃႈသဵဝ်ႈလူင် ႒ ၶၢႆးႁဵဝ်း ႓ ၼမ်ႉပႃၶီး ႔ မဵဝ်ႉ ဝၢၼ်ႇ ႕ လူင်လေႃႉ ႖ ပၢင်ဢုတ်ႇ ႗ ၸရေးၵုင်း ႘ ၸၢမ်ၵွမ်း ႙ ပွၵ်ႉၵလႃး ႑႐ ပွၵ်ႉၶႄႇ ႑႑ ၼမ်ႉၸဵတ်း လိၼ်း ပွၵ်ႉမၢၼ်ႈ ႑႒ ပၢင်လူမ်း။ ဝတ်ႉၵျွင်းဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸမ်ႉ ဝတ်ႉ ၵၢင်မိူင်း၊ ဝတ်ႉမၢၼ်ႈသူႈ၊ ဝတ်ႉလူင်လေႃႉ၊ ဝတ်ႉမၢၼ်ႈ ဢၢႆႇ၊ ဝတ်ႉတေႃးယ၊ ဝတ်ႉၶၢႆးႁဵဝ်းတႆး၊ ဝတ်ႉၶၢႆးႁဵဝ်း မၢၼ်ႈ၊ ဝတ်ႉၸၢမ်ၵွမ်း (မဵဝ်ႉမႃႉ)၊ ဝတ်ႉၼမ်ႉၸဵတ်း လိၼ်း၊ ၵွင်းမူးမၢၼ်ႈသူႈ၊ ဝတ်ႉပၢင်ဢုတ်ႇ၊ ဝတ်ႉၸ ရေးၵုင်း(မဵဝ်ႉလႄႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢမ်ႇၵႃး ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႂ်ႇ မီးတင်းၼမ်။ ပီ (႑႙႖႒) ၼီႈ လွင်ႈၽွင်းငမ်းၼမ်ႉပွင်ႈ ဢဝ်ၶဝ်ႈ ပႃးၵႂႃႇဢိူင်ႇမိူင်းယႆ ၊ မိူင်းယေႃ လႄႈ ၼွင်မွၼ် ဢဝ်ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းဢိူင်ႇသႅၼ်ဝီ၊ ဝၢႆးသေၸဝ်ႈၽႃႉၶဝ် ပူတ်းဝၢင်း ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ မိူင်းယႆ သႅၼ်ဝီ ပူၵ်းတင်ႈ ပဵၼ် ဝဵင်းမဵဝ်ႉပႅင်ႇၶေႃၶေႃ လႄႈ  ထိုင်မႃးပီ (႑႙႖႓) ၼီႈလိူၼ် မၢတ်ႉ မိူင်းယေႃ၊ၼမ်ႉပွင်၊ၼွင်မွၼ် ၸင်ႇပဵၼ်မႃးၼႂ်း ဢိူင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ။ ဢိူင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးမူႇဝၢၼ်ႈ (႑႒) ဝၢၼ်ႈ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ မီးမူႇဝၢၼ်ႈ (႘) ဝၢၼ်ႈ၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ မီးမူႇဝၢၼ်ႈ (႒) ဝၢၼ်ႈ၊ ၼွင်မွၼ် မီးၼိုင်ႈမူႇဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ပီ (႑႙႗႒) ၼီႈ လိူၼ်ၵျုၼ်ႇ (႑႔) ဝၼ်း ၶေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၽၢႆႇၼႂ်းမိူင်း (ပီႇထေးယေး) မၢႆ (႓႓႙) မၢႆ (႑႓႙) ၸင်ႇၽွတ်ႈၶိုၼ်း ၸေႈတွၼ်ႈဝဵင်း မီးသိပ်းသွင် ပွၵ်ႉ။ မူႇဝၢၼ်ႈ (႗႘) ဢၼ် ၊ ဝၢၼ်ႈပွင်းမီး (႕႓႘) ဝၢၼ်ႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းႁႄႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် မႆႉသၵ်း၊ မႆႉပဝ်း၊ မႆႉမွၵ်ႇသွမ်ႇ၊ ထၢၼ်ႇႁိၼ်၊ ၽွႆႈ၊ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၶီႈၵၢဝ် ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢွင်ႈတီႈၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်း လင် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸမ်ႉ ပဵၼ် ၵွင်းမူးယၢၼ်ႇတႆးဢွင်ႇၽြႃးလူင်မႁႃႇမုၼိ၊ ႁိူၼ်းႁေႃဝဵင်း၊ ၵွင်းမူးၽြႃး ႒႕႐႐၊ ၵွင်းမူးၽြႃးမၢၼ်ႈသူႈ၊ၽြႃးဢိၼ်းသၢၼ်မၢၼ်ႈသူႈ၊ ၵျွင်း ၵၢင်မိူင်း၊ ႁူမ်ႈယဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ၽိုၵ်းၵၢၼ်တြႃးဝိပတ်ႉသ ၼႃႇ လၢႆလၢႆတီႈ၊ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆလၢႆတီႈ၊ ၵျွင်းၶႄႇ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵျွင်းထမ်ႈၶမ်းတေႃးယ၊  ထမ်ႈၼမ်ႉ မေႃႇသူမ်ႈ၊ လွႆၸၢင်ႉ၊ လွႆမႃလွႆၵဵဝ်ႇႁူးလႅင်း၊ ၵၢတ်ႇလူင်လႃႈ သဵဝ်ႈ၊ ႁူင်းယႃလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ၶွမ်ႇပိဝ်ႇတိူဝ်ႇ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ၶူးလၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ဢွင်ႈတီႈ လီၶဝ်ႈၸႂ် ဢၼ်ဢမ်ႇ လၢတ်ႈပႃးၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵိုတ်းတင်းၼမ်ယူႇ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈ ဝႃႈ ပဵၼ်သုၼ်ၵၢင် တီႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵူႈဝဵင်းဝဵင်း ၼႆယူႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢၼ်လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၵပ်း သိုပ်ႇထိုင်မူႇၸေႈ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈလတ်း ဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းတီႈယမ် ၼႂ်း မိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈ ၽႄၵႂႃႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇၸိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး ႁွတ်ႈပွင်ႇထိုင် ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ ႁူဝ်ယ၊ မိူင်းယႆ မိူင်းသူႈယူႇယဝ်ႉ။ ၶိုၼ်း လုၵ်ႉႁူဝ်ယ ၵႂႃႇပွင်ႇႁွတ်ႈထိုင် တၢင်ႉယၢၼ်း၊ မိူင်းသူႈ၊ ပၢင် သၢင်းပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး ဢၼ်ၵႂႃႇ တၢင်းတူၵ်း ၼႆႉ ပွင်ႇႁွတ်ႈထိုင် ၼမ်ႉတူႈ ပၢင်ႁႆး မၢၼ်ႈတူင်ႈ မိူင်း ယဵၼ်ယဝ်ႉ။ သီႇပေႃႉ ၵျွၵ်ႉမႄး ၼွင်ၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မီးဝႆႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢၼ်လူင်း ၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၵပ်း သိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇငၢႆႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ် လွင်ႈၽႃႇ သႃႇ၊ လွင်ႈၵၢၼ်ၵူၼ်း၊ လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၸွမ်းဝၼ်း ၸွမ်း လိူၼ် ၸွမ်းပီယူႇ ၵူႈၶိင်ႇၵူႈၶၢဝ်းယဝ်ႉ။ ၶူမ်ၽၢတ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ ၽိုၼ်ဢိင် ႑. ပိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈၵလႃးၶဝ်ႈ (႑႘႘႕) ႒. ပိုၼ်းမိူင်းတႆး တွၼ်ႈၵၢင် (ၸဝ်ႈၼၼ်ႇတသီႁ) ႓. လႃႈသဵဝ်ႈမႅၵ်ႉၵၸိၼ်း မၢႆ ႑ မၢႆ ႒။ ႔. ပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈပိုၼ်းမိူင်းတႆး (ၶိူဝ်းသႅၼ်) ႕. ၸဵင်ၶမ်းလႅင်: မၢႆ (႑႖)

HOTKEYS ၶီးတၢင်းလတ်း

HOTKEYS ၶီးႁွၼ်ႉ (ၶီးတၢင်းလတ်း) မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သၢင်သၢမ်ဝူင်ႈၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇထူပ်းၺႃးဢူၺ်းၵေႃႉ ၶႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မၼ်းထၢမ်ဝႃႈ "ၸွင်ႇမီး လွၵ်းမိုဝ်း တႃႇၸႂ်ႉၶွမ်းတၢင်းလတ်းႁႃႉ"ၼႆဝႃႈ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇမီး လႄႈပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵေႃႈၵႃႈလႆႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉတေႉ ၼင်ႇၵႃႈၶႃႈႁူႉၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းၶတ်းၸႂ်သေ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸူႉမႃး လႆႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းမီး ၽွၼ်းလီ တႃႇဢူၺ်းၵေႃႈၵူႊၵေႃႉသေၵမ်းၶႃႈဢေႃႈ CTRL + A = Select All လိူၵ်ႈတၢင်းမူတ်း CTRL + B = Bold တူဝ်ၼႃ CTRL + C = Copy ၵွၵ်းဢဝ် CTRL + D = Font format လိူၵ်ႈဢဝ်တူဝ်လိၵ်ႈ CTRL + E = Center ၶိုင်ႈၵၢင် CTRL + F = Find သွၵ်ႈႁႃ CTRL + G = Goto  ၵႂႃႇတီႈ CTRL + H = Replace  တႅၼ်းတီႈ CTRL + I = Italic တူဝ်ၸၢႆႉ CTRL + J = Justify ၸတ်းဢႅပ်ႈၸမ်ၶွပ်ႇ CTRL + K = Insert Hyper Link ၸိမ်ၶဝ်ႈၸူးလၢႆသဵၼ်ႈတၢင်း CTRL + L = Left ၸတ်းဢႅပ်ႈတၢင်းသၢႆႉ CTRL + M = I ndent ဝဵၼ်ႉထႅဝ်ၼႃႈၼိုင်ႈၼိဝ်ႉ CTRL + N = New ပိုတ်ႇၼႃႈမႂ်ႇ CTRL + O = Open ၽုၺ်ႇ CTRL + P = Print တႅမ်ႈ CTRL + Q = Reset Paragraph မႄးယေႃႈၼႃႈမႂ်ႇ CTRL + R = Right ၸတ်းဢႅပ်ႈတၢင်းၵႂႃ CTRL + S = Save ၵဵပ်းသိပ်း CTRL + T = Tab တင်ႈဝူင်ႈၵၢင် ထႅပ်ႇ CTRL + U = Underline ၶိတ်ႇတႂ်ႈ CTRL + V = Paste ဝၢင်း CTRL + W = Close ပိၵ်ႉၶိုၼ်း CTRL + X = Cut ၵႅတ်း(တတ်း) CTRL + Y = Redo or Repeat ႁဵတ်းသမ်ႉ CTRL + Z = Undo ထွႆလင်ၶိုၼ်း CTRL + SHIFT + A = All Caps ႁဵတ်းပဵၼ်တူဝ်ယႂ်ႇတင်းမူတ်း(ၽႃႇသႃႇဢင်းၵိတ်ႈ) CTRL + SHIFT + B = Bold တူဝ်ၼႃ CTRL + SHIFT + C = Copy Format  ၵွၵ်းဢဝ်ယူင်ႉပိူင် CTRL + SHIFT + D = Double Underline ၶိတ်ႇတႂ်ႈ သွင် သဵၼ်ႈ CTRL + SHIFT + E = Revision Mark Toggle လႅၵ်ႈပိၼ်ႇၵၢၼ်မၵ်းမၢႆပိူင်မၼ်း CTRL + SHIFT + F = Fonts Name Select လိူၵ်ႈၸိုဝ်ႈတူဝ်ႈလိၵ်ႈ CTRL + SHIFT + G = Word count ၼပ်ႉတင်းၼမ်(ၵမ်း) CTRL + SHIFT + H = Hidden သိူင်ႇ CTRL + SHIFT + I = Italic တူဝ်ဢဵင်း CTRL + SHIFT + K = Small Caps ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်လိၵ်ႈလဵၵ်ႉ ပဵၼ်တူဝ်ယႂ်ႇ ယဝ်ႉလဵၵ်ႉꧦ CTRL + SHIFT + L = Apply List Bullet ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမၢႆၼႃႈၶေႃႈၵႂၢမ်း CTRL + SHIFT + M = Unindent လူတ်းယွမ်းတၢင်းယႂ်ႇ CTRL + SHIFT + N = Normal Style ၸႂ်ႉပိူင်မၢႆမိူၼ်ၵဝ် CTRL + SHIFT + O = N/A ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ CTRL + SHIFT + P = Font Size Select လိူၵ်ႈတၢင်းလဵၵ်ႉ+ယႂ်ႇတူဝ်လိၵ်ႈ CTRL + SHIFT + Q = Symbol Font ၸႂ်ႉတူဝ်လိၵ်ႈပဵၼ်ၽၢင်ႁၢၢင်ႈ CTRL + SHIFT + R = Recount Words ၼပ်ႉၵမ်းမႂ်ႇ CTRL + SHIFT + S = Style ဝၢင်းတဵမ်ပိူင် CTRL + SHIFT + T = Unhang ဢမ်ႇႁွႆႈၶႅပ်းႁၢင်ႊ CTRL + SHIFT + U = Underline ၶိတ်ႇသဵၼ်ႈတႂ် CTRL + SHIFT + V = Paste Format ဝၢင်းယူင်ႉပိူင် CTRL + SHIFT + W = Word Underline ၶိတ်ႇတႂ်ႈ ၵမ်းလႂ် ၵမ်းၼၼ်ႉ CTRL + SHIFT + X = N/A CTRL + SHIFT + Y = N/A CTRL + SHIFT + Z = Reset Character တင်ႈၶိုၼ်ႈပိူင်တူဝ်တႅမ်ႈမႂ်ႇ CTRL + ALT + A = N/A CTRL + ALT + B = N/A CTRL + ALT + C = Copyright sign (©) ပိူင်ၽၢင်ၸဝ်ႈပိူင်ႇငမ်း CTRL + ALT + D = N/A CTRL + ALT + E = Euro Sign (€) ပိူင်ၽၢင်ငိုၼ်း ယူးရူပ်ႈ CTRL + ALT + F = Insert Footnote Now ၸိမ်လွင်ႈတၢင်း CTRL + ALT + G = N/A C TRL + ALT + H = N/A CTRL + ALT + I = Print Preview တူၺ်းပိူင်တႅၵ်ႈ ၵွၼ်ႇ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ CTRL + ALT + J = N/A CTRL + ALT + K = Auto Format ၸတ်းဝၢင်းပိူင်ႁင်းၵူၺ်း CTRL + ALT + L = Insert List Number ၸိမ်တူဝ်ၼပ်ႉၼႃႈၶေႃႈၵႂၢမ်း CTRL + ALT + M = Insert Annotation ၸိမ်ၶေႃႈသၢင်းလၢင်း CTRL + ALT + N = Normal View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ၵဝ်ႇ CTRL + ALT + O = Outline View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ႁၢမ်း CTRL + ALT + P = Page View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ဢိတ်ႇ CTRL + ALT + Q = N/A CTRL + ALT + R = Registered sign (®) လၵ်းမၢႆၶိူင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢၼ်ထုၵ်ႇပၵ်းပိူင် CTRL + ALT + S = Document Split ယႅၵ်ႈပပ်ႉလိၵ်ႈ CTRL + ALT + T = Trade Mark sign (?) ၶိူင်ႈမၢႆၶေႃႈထၢမ် CTRL + ALT + U = Update Auto Format for Table မူၼ်ႉမႄးငဝ်ႈပိူင်ႁင်းၵူၺ်းမၼ်း CTRL + ALT + V = Insert Auto Text ၸိမ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁင်းၵူၺ်း CTRL + ALT + W = N/A CTRL + ALT + X = N/A CTRL + ALT + Y = Repeat find သိုပ်ႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉထႅင်ႈ CTRL + ALT + Z = Go back ပွၵ်ႈၶိုၼ်း CTRL + SHIFT + L = Apply List Bullet ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမၢႆၼႃႈၶေႃႈၵႂၢမ်း CTRL + SHIFT + M = Unindent လူတ်းယွမ်းတၢင်းယႂ်ႇ CTRL + SHIFT + N = Normal Style ၸႂ်ႉပိူင်မၢႆမိူၼ်ၵဝ် CTRL + SHIFT + O = N/A ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ CTRL + SHIFT + P = Font Size Select လိူၵ်ႈတၢင်းလဵၵ်ႉ+ယႂ်ႇတူဝ်လိၵ်ႈ CTRL + SHIFT + Q = Symbol Font ၸႂ်ႉတူဝ်လိၵ်ႈပဵၼ်ၽၢင်ႁၢၢင်ႈ CTRL + SHIFT + R = Recount Words ၼပ်ႉၵမ်းမႂ်ႇ CTRL + SHIFT + S = Style ဝၢင်းတဵမ်ပိူင် CTRL + SHIFT + T = Unhang ဢမ်ႇႁွႆႈၶႅပ်းႁၢင်ႊ CTRL + SHIFT + U = Underline ၶိတ်ႇသဵၼ်ႈတႂ် CTRL + SHIFT + V = Paste Format ဝၢင်းယူင်ႉပိူင် CTRL + SHIFT + W = Word Underline ၶိတ်ႇတႂ်ႈ ၵမ်းလႂ် ၵမ်းၼၼ်ႉ CTRL + SHIFT + X = N/A CTRL + SHIFT + Y = N/A CTRL + SHIFT + Z = Reset Character တင်ႈၶိုၼ်ႈပိူင်တူဝ်တႅမ်ႈမႂ်ႇ CTRL + ALT + A = N/A CTRL + ALT + B = N/A CTRL + ALT + C = Copyright sign (©) ပိူင်ၽၢင်ၸဝ်ႈပိူင်ႇငမ်း CTRL + ALT + D = N/A CTRL + ALT + E = Euro Sign (€) ပိူင်ၽၢင်ငိုၼ်း ယူးရူပ်ႈ CTRL + ALT + F = Insert Footnote Now ၸိမ်လွင်ႈတၢင်း CTRL + ALT + G = N/A C TRL + ALT + H = N/A CTRL + ALT + I = Print Preview တူၺ်းပိူင်တႅၵ်ႈ ၵွၼ်ႇ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ CTRL + ALT + J = N/A CTRL + ALT + K = Auto Format ၸတ်းဝၢင်းပိူင်ႁင်းၵူၺ်း CTRL + ALT + L = Insert List Number ၸိမ်တူဝ်ၼပ်ႉၼႃႈၶေႃႈၵႂၢမ်း CTRL + ALT + M = Insert Annotation ၸိမ်ၶေႃႈသၢင်းလၢင်း CTRL + ALT + N = Normal View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ၵဝ်ႇ CTRL + ALT + O = Outline View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ႁၢမ်း CTRL + ALT + P = Page View တူၺ်းမိူၼ်ပိူင်ဢိတ်ႇ CTRL + ALT + Q = N/A CTRL + ALT + R = Registered sign (®) လၵ်းမၢႆၶိူင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢၼ်ထုၵ်ႇပၵ်းပိူင် CTRL + ALT + S = Document Split ယႅၵ်ႈပပ်ႉလိၵ်ႈ CTRL + ALT + T = Trade Mark sign (?) ၶိူင်ႈမၢႆၶေႃႈထၢမ် CTRL + ALT + U = Update Auto Format for Table မူၼ်ႉမႄးငဝ်ႈပိူင်ႁင်းၵူၺ်းမၼ်း CTRL + ALT + V = Insert Auto Text ၸိမ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁင်းၵူၺ်း CTRL + ALT + W = N/A CTRL + ALT + X = N/A CTRL + ALT + Y = Repeat find သိုပ်ႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉထႅင်ႈ CTRL + ALT + Z = Go back ပွၵ်ႈၶိုၼ်း Sp acial Keys CTRL + < = Decrease Font size by step ထႅမ် တၢင်းလႅၵ်ႉယႂ်ႇ တူဝ်လိၵ်ႈ ဢၼ်တႅပ်းတတ်း CTRL + > = Increase Font size by step လူတ်းတၢင်းလႅၵ်ႉယႂ်ႇ တူဝ်လိၵ်ႈ ဢၼ်တႅပ်းတတ်း CTRL + [ = Decrease Font size by point ထႅမ်တၢင်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇတူဝ်လိၵ်ႈ ပဵၼ်တူၼ်ႈထႅဝ် CTRL + ] = Increase Font size by point လူတ်းတၢင်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇတူဝ်လိၵ်ႈ ပဵၼ်တူၼ်ႈထႅဝ် CTRL + - = Optional Hyphen ၸိမ်သႂ်ႇထႅင်ႈ CTRL + _ = Non Breaking Hyphen ၸိမ်သႂ်ႇဢမ်ႇလိူၵ်ႈတူၼ်ႈထႅဝ် CTRL + = = Sub Script တူဝ်ယွႆႉ CTRL + + = Super Script တူင်သုင် CTRL + \ = Toggle Master sub documemt လႅၵ်ႈလၢႆပိၼ်ႇဝၢႆႇ ၼႃႈၵဝ်ႇ တင်းၼႃႈယွႆႈ CTRL + , = Prefix Keys ၸတ်းလတ်းပႅၼ်ႈတႅမ်ႈ 1.မိူင်ႈၽွင်းၸဝ်ႈ Restart ၶိူင်ႈမႂ်ႇၵွၼ်ႇၸင်ႇၼဵၵ်းလႆႈ OK ႁႂ်ႈၼဵၵ်း Shift ၶၢင်ႉဝႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ Restart လႆႈဝႆးလိူဝ်ၵဝ်ႇ 2. ၼႂ်းမၢင် Web Site ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼဵၵ်း Ctrl လႄႈလိူၼ်ႈ Scroll တီႈ Mouse တေႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်လိၵ်ႈတီႈ Web Site  ၼၼ်ႉယႂ်ႇၶိုၼ်ႈ 3. ပေႃးဝႃႈၼဵၵ်း Refresh ဢမ်ႇၼၼ် F5 ယဝ်ႉတိုၵ်ႉပဵၼ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဝ်ႇ ၸၢမ်းၼဵၵ်း Ctrl + F5 ၸိုင်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တိုၼ်းလႆႈၶေႃႈမုၼ်းၵဝ်ႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ 4. ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈပိုတ်ႇၾၢႆး Tips.txt ၶိုၼ်ႈမႃးတႃႇလူလွၵ်းလၢႆတၢင်ႇပိူင် လႆႈလႄႈၾၢႆးၼႆႉတေယူႇၼႂ်း c:\\windows ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ 5. မိူဝ်ႈၽွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတိုၵ်ႉၸႂ်ႉၵၢၼ် IE ယူႇၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၼဵၵ်းတုမ်ႇ F4 တႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၽုတ်ႇတူၺ်း URL List ၼႂ်းၶွင်ႉ Address လႆႈယူႇယဝ်ႉ 6. ၵၢၼ်ၼဵၵ်းတုမ်ႇ Esc မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၸႂ်ႉ IE တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ IE ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈလႆႈၼင်ႇဢမ်ႇတၢပ်ႈၼဵၵ်းတုမ်ႇ Stop 7. မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉၸႂ်ႉ IE တေၸၢင်ႈၼဵၵ်းတုမ်ႇ Alt + D ဢမ်ႇၼၼ် Ctrl + Tab တႃႇၶဝ်ႈ Address bar ၼင်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ 8.ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈထႅမ်တၢင်းဝႆးၼႂ်း Internet လႆႈလူၺ်ႈၵၢၼ် ထွတ်ႇသၢႆၾူၼ်းဢွၵ်ႇ(သင်ၸႂ်ႉၵပ်းၾူၼ်းယူႇ) တီႈမီးၵၢၼ်သိုပ်ႇယူႇၸွမ်းသၢႆတီႈၸႂ်ႉတေႃႇ Internet ၼၼ်ႉ 9.ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈၵႂႃႇတီႈ Start -> Run လႄႈတႅမ်ႈသႂ်ႇဝႃႈ welcome ၼဵၵ်း Enter တႃႇၽုၺ်ႇၽၵ်းတူၵၢၼ်ႁပ်ႉတွၼ်ႈၶွင် Windows ၼၼ်ႉလႆႈ 10. တီႈNotepad ဢမ်ႇၼၼ် ICQ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇလိုမ်းပိၼ်ႇ Mode ၽႇႃႇသႃႇၸိုင် ႁႂ်ႈၼဵၵ်းတီႈ Ctrl + Back Space တႃႇၵေႈလိတ်ႈၵမ်းတီႈတႅမ်ႈၽိတ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ 11.ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈပိုတ်ႇ Folder Desktop ၼင်ႇလႅတ်းဝႆးႁႂ်ႈၼဵၵ်း Start -> Run တႅမ်ႈသႂ်ႇ (.) လူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉၼဵၵ်း Enter 12.ၼႂ်း IE တေၸၢင်ႊၼဵၵ်း Space B ar တႃႇလိူၼ်ႈၼႃႈ Page လူင်းလႆႈ တႃႇလိူၼ်ႈၶိုၼ်ႈၵေႃႈပဵၼ် Shift + Space Bar ယဝ်ႉ။ 13. ၼႂ်း Windows ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈသၢင်ႈ Folder တီူၸိုဝ်ႈဝႃႈ \"con\"လႆႈယူႇယဝ်ႉ 14.ၵၢၼ်လၢင်ႉပႅတ်ႈ ယုၵ်းယၢင်းၼႂ်းၶိူင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်တူၺ်းဢမ်ႇႁၼ်လႆႈၼၼ်ႉႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼဵၵ်း Star -> Run တႅမ်ႈသႂ်ႇဝႃႈ %temp% ယဝ်ႉ မွတ်ႇပႅတ်ႈတင်းမူတ်းသေတႃႉ ယုၵ်းယၢင်းဢၼ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၵူၺ်ယုၵ်းယၢၵ်းၵေႃႈ လၢင်ႉပႅတ်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၶိူင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်တေဝႆးလိူဝ်ၵဝ်ႇမႃးယူႇယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉတေႉ တေယွၼ်းၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵႃႈၼႆႉၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ သင်သႃႈ ဝၼ်ႈၼႃႈ ၶႃႇလိုၼ်းမႃး ၸင်ႇ ၵွႆႈပႃးမႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၵၼ်ထႅင်ႈၶႃႈ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး

Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၼိူဝ်ဝႅပ်ႉသႆႉ(တ်) လႄႈလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႃႇသႃႇ HTML

Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၼိူဝ်ဝႅပ်ႉသႆႉ(တ်) လႄႈလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႃႇသႃႇ HTML မႂ်ႇသုင်ၶႃႈဢေႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႉ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈၶတ်းၸႂ် ႁဵၼ်းႁူႉ ႁႈပွင်ႇၸႂ်ထထိုင်ၼိူဝ် ၽႃႇသႃႇ HTML သေ ၼင်ႇၵႃႈ တွင်းလႆႈၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းၸင်ႇ ၶိုၼ်း ဢဝ်မႃးပိုၼ်ၽေ ပၼ် ၵေႃႉၶဝ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၸိူဝ်းသူင်တႅမ်ႈ ပလွၵ်ႉတေႉ ၸၢင်ႊတေမီးၽွၼ်းလီယူႇၼႆ ပွင်ႇၸႂ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။ Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈတၢင်းၵႂႃမႃးသၢႆႉ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈတၢင်းသၢႆႉမႃးၵႂႃ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၵႂႃႇလႅၼ်ႈမႃး သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၶိုၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈလူင်းတၢင်းတႂ်ႈ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၶိုၼ်ႈလႅၼ်ႈလူင်း သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းၸိူၼ်း သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code တူဝ်လိၵ်ႈလႅၼ်ႈၵႂႃႇ/မႃးဝႆး သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code ပိုၼ်ၵၢင်ႇၵႂႃႇမႃးၼႃႈလင် သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code ပိုၼ်ၵၢင်ႇၸီႉဢွၵ်ႇ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code ပိုၼ်ၵၢင်ႇၸီႉၶဝ်ႈ | | | | | | သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း | | | | | | Code ၶေႃႈၵႂၢမ်းလႅၼ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝႆး သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း သႂ်ႇတီႈၼႆဝဵၼ်ႉႁၢင်ႇၼိုင်ႈၵမ်း Code ၶေႃႈၵႂၢမ်းလႅၼ်ႈၼႂ်းၶွပ်ႇသီႇၸဵင်ႇ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Code ၶေႃႈၵႂၢမ်းလႅၼ်ႈၼႂ်းၶွပ်ႇသီႇၸဵင်ႇ+မီးသီ သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း လွၵ်းထတ်း(Table) ၼိူဝ်ဝႅပ်ႉသႆႉ(တ်) ထတ်းလွၵ်း(Table)ပဵၼ်ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇပိူင်ၼိုင်ႈတႃႇႁဵတ်းဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇ (Web Page) လႄႈတေမႅင်ႇပိုၼ်ႉ တီႈၼႂ်းဝႅပ်ႉပဵၼ်ပုၼ်ႈ ပဵၼ်ပၵ်းပိူင်လဝ်းငၢမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸွႆႈပၼ်ၽူႇၶဝ်ႈတူၺ်းၼင်ႇငၢႆႈငႅမ်ႈၶႅမ်ႉလိူဝ် လႄႈဢွၼ် တၢင်းတီႈထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶပ်းသၢင်ႈဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇၵၢၼ် ၸတ်းဝၢင်းၶူင်းသၢင်ႈပိူင်ၽၢင်(Lay Out)ႁႂ်ႈၵိုင်ႇ ဢၢပ်ႈ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၼမ်ႉၵႂၢမ်းၶွင်ႁဝ်းဢၼ်တေပိုၼ်ၽႄႈၼႂ်းဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇ။ ၵၢၼ်ထတ်းလွၵ်း ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈမိုဝ်းဢီႈသင်ဢၼ်ၸႂ်ႉတႅမ်ႈ Code HTML ဢၼ်မီးၽွၼ်းလီတၢၼ်ႇ Code ထတ်းလွၵ်း လွၵ်း ၸွႆႈႁႂ်ႈၸတ်းဝၢင်းၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလႄႈတၢင်ႇၸိူဝ်းတီႈၶႂ်ႈတၢင်ႇဝႆႉလႆႈၼင်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶပ်းသၢင်ႈ ၶိုင်ဢွၵ်ႇလႆႈလိူဝ်ဢမ်ႇမီးတီႈသုတ်းသဵင်ႈလႆႈလႄႈဢၼ်ၵိုင်ႇလီႁူႉၶပ်းတၢမ်းထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ၼႂ်း ၵၢၼ်း ပိုတ်ႇၽိူၺ် ပရၢဝ်းသိူဝ်ႉ(ရ်) (Browser) တေႁဵတ်းၵၢၼ်တၢဝ်ႊလူတ်ႇ (Download)ၶေႃႈမုၼ်းၼႂ်းလွၵ်းတင်းမူတ်းၵွၼ်ႇ ယဝ်ႉၸင်ႇပိုၼ်ၽႄႈလွၵ်းထတ်းၼိူဝ်ဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇ။ Tag Attributes : တႃႇၶႂၢၵ်ႈ ထႅၵ်းလွၵ်းငဝ်ႈတႄႇ ထႅၵ်ႉၼႆႉပွင်ႇၵပ်း ပရၢဝ်းသိူဝ်ႉ(ရ်) ဝႃႈလူဝ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်တေႇတင်ႈလွၵ်းလင်ထႅၵ်ႉၼႆႉ , tag မီးသုၼ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈၸႂ်ႉပိၼ်ႇ လၢႆႈၶူင်းသၢင်ႈၼႃႈတႃ ပၵ်းပိူင်လွၵ်းၼင်ႇၵႃႈၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်။ Border= သင်ဝႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈလွၵ်းထတ်းမီးသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ ႁဝ်းတႅပ်းတတ်းလတ်းပိူင်တူဝ် ၼပ်ႉပွင်ႇၵပ်း ပရၢဝ်းသိူ်ဝ်ႉ(ရ်) ထိုင်တၢင်းၵႂၢင်ႈ(Pixels Wide) ၼင်ႇၵႃႈၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈလႄႈၸႂ်ႉ Border=5 ၸိုင်မၢႆထိုင်တင်းယႂ်ႇ/လဵၵ်ႉ 5 Pixels Wide ပဵၼ်ႁူဝ်ႁႅၵ်ႈငဝ်ႈတေႇလွၵ်းထတ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢင်းတမ်းသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ ၸိုင်ၸွႆႈၼႂ်းၵၢၼ်ယႅၵ်ႈလွင်ႈ ၸႅင်ႈလႅင်း လႆႈၼင်ႇပၢင်ႇၸိုၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ဝၢင်းတမ်းယႃႇႁႂ်ႈမီးသဵၼ်ႈၶွပ်ႇဢီႈသင်ၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ လွၵ်းဢၼ်မီးသဵၼ်ႈၶွပ်ႇဝၢင် Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Cell F လွၵ်းဢၼ်မီးသဵၼ်ႈၶွပ်ႇၼႃ Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Cell F လွၵ်းဢၼ်မီးသဵၼ်ႈၶွပ်ႇၼႃ Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Cell F *** ၼေႉၼမ်း : ပိူင်တၢႆတေပၵ်းတင်ႈတမ်းဝၢင်းသဵၼ်ႈၶွပ်ႇလွၵ်းထတ်းဝႆႉတီႈ ႑ ၸွမ်းၼင်ႇတီႈတမ်း ဝၢင်းလွၵ်း ထတ်းဝႆႉ ၸိုင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင်ပၵ်းပိူင်လွၵ်းထတ်းဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ လႄႈမိူဝ်ႈယဝ်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈလွၵ်းထတ်း လႄႈ ၵူႊလွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတီႈဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈ သေၸင်ႇၵွႆႈပိၼ်ႇလၢႆႈ သဵၼ်ႈၶွပ်ႇလွၵ်းထတ်းပဵၼ် Border=0. Width=လူၺ်ႈလွင်ႈၸႂ်ႉသုၼ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူၵ်ႈတမ်းဝၢင်းလွၵ်းထတ်းၼင်ႇၵႃႈၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈ သင်ဢမ်ႇ တမ်းဝၢင်းတၢင်းၵႂၢင်ႈလွၵ်းထတ်း လွၵ်းထတ်းတေပိုတ်ႇ ၽတႄဝၢင်းၵႂၢင်းလွၵ်းထတ်းပဵင်းၵၼ်တၢင်း ၶိူင်ႈ ပိူင်ဢၼ်သႂ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇ မီး 2 လွၵ်းလၢႆးတီႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ႉတမ်းဝၢင်း Width= Attribute: လွၵ်းလၢႆးပိူဝ်ႉ(ရ်)သဵၼ်း (ရ်) (Percentage Method) Width=60% ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးၼႆႉႁဵတ်းလွၵ်းထတ်းၸိုင်မီးတၢင်းၵႂၢင်ႈ 60% ၶွင်ၼႃႈၸေႃး ၼေႉၼမ်းလွၵ်းလၢႆး ၼႆႉၵွပ်ႈၽူႊ ၵူၼ်း ၸႂ်ႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းၢတၢင်းၸႅင်ႈတီႈၼႃႈၸေႃးၵေႃႈပိူင်ႈပႅၵ်ႇၵၼ်ၸိုင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၼ်လွၵ်းထတ်း ဢၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ 60% ၶွင်ၼႃႈၸေႃးဢၼ်ၼဝေႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈတေပႃးၶဝ်ၸႂ်ႉတၢင်းၸႅင်ႈ လႅင်းၸေႃး 640x480,  800x600 ၸိူဝ်ၼႆႉၼႆၵေႃႈယႃႇ။ လွၵ်းလၢႆးတၢင်းၵႂၢင်ႈ Pixel တႄႉ (Absolute Method) Width=450 ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းတၢင်းၵႂၢင်ႈတီႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ PIXEL width. ၵိုင်ႇဢၢပ်ႈၵၼ်တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈလီမိူဝ်ႈ ဝၢင်းၶိူင်ႈၶူဝ်းသေပိူင် ၼိူဝ်ဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇ မီးၶေႃႈတိူၼ်းပၼ် ပိူင်တႅၵ်ႈ=မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းသႂ်ႇတၢင်းၵႂၢင်ႈ 800 Pixels လႄႈၵူၼ်ၵူၺ်းမၼ်းတူၺ်းၸွမ်းတၢင်းတႅၵ်ႇလႅင်ၶွင်ၸေႃး 640x480 (ၵႂၢင်ႈ 640 သုင် 480) ယၢမ်းၶတ်းၸႂ်တေတူၺ်းလွၵ်းထတ်းတီႈတၢင်ႇဝႆႉ ၸိုင်ဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ်လႆႈလွၵ်းထတ်းတင်းမူတ်းၼင်ႇဝႃႈ တေလႆႈလိူၼ်ႈ သၵေႃး(ရ်)ပႃ(ရ်)ပိူဝ်ႈတႃႇတူၺ်းၵူႊလွင်ႈလႆႈ BGcolor= ၸႂ်ႉသုၼ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႆႉသေၸိုင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိၼ်ႇသီပိုၼ်ႉလင် (background color) ၵူႊလွင်ႈ ၼႂ်းသဵဝ်းလွၵ်းထတ်း တင်းမူတ်း သဵဝ်းၶွင်လွၵ်းထတ်းတေမီးသီပိုၼ်လဵဝ်ၵၼ် Code BGcolor= Attribute ၸိူဝ်းၼႆႉ- BGcolor=#ff0000 ALIGN= လႄႈသုၼ်ၶႂၢၵ်ႈၼႆႉတိုၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတမ်းဝၢင်းတီႈယူႇလႆႈ ၵူႊတီႈတီႈ ၶွင်လွၵ်းထတ်း လွင်ႈတီႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵၢၼ် ၶႂၢၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈပဵၼ် right, left and center ၵၢင် သၢႆႉ လႄႈၵႂႃ ၸွမ်းၼင်ႇတီႈႁဝ်တႅမ်ႈ Code လႆႈၸိူင်ႉၼႆ- ALIGN=right Cellpadding= ၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၼပ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတမ်းဝၢင်းတင်းၼမ် Pixels ဝူင်ႈၵၢင် ၶိူင်ႈၶူဝ်းလႄႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၼႂ်း ဝဵဝ်း(လ်)တင်း ၽႃၶွင်သဵဝ်း(လ်)လွင်ႈၼႆႉတေၵပ်းၵၢႆႇတေႃႇ ၵူႊဢၼ် ၶွင်သဵဝ်း(လ်)ၼႂ်းလွၵ်းထတ်း Code မိူၼ်ၼင်ႇ- Cellpadding=2 Cellspacing= ၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၼပ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတမ်းဝၢင်းတင်းၼမ် Pixels ဝူင်ႈၵၢင် ၼိုင်ႈသဵဝ်း(လ်) ၵႃႈၶၼ်ၼႆႉတေမီးၽွၼ်း လီတေႃႇ ၵူႊဢၼ် ၼႂ်းသဵဝ်း(လ်)လွၵ်းထတ်းမိူၼ်ၵၼ် Code မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ- *** ၶေႃႈၼေႉၼမ်း : သင်ၸိူင်ႉဝႃႈမီးၶေႃႈၶွင်ႉၶမ်ၼႂ်းၵၢၼ်ယႅၵ်ႈၽတႄၢင်းပိူင်ပၢႆႈၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင် cellpadding လႄႈ cellspacing ၸၢမ်းဝူၼ်ႉထိုင်တိူၵ်ႈတီႈသႂ်ႇပီႇယႃႇ လၢႆႊ တိူၵ်ႈ တၢင်းႁၢင်ႇၵၼ်ဝူင်ႈၵၢင်တိူၵ်ႈ လႄႈ တဝ်ႈ မၼ်းပေႃႇပဵၼ် CELLPADDING တၢင်းႁၢင်ႇတိူၵ်ႈၽင်ႇလႄႈၽင်ႇၵေႃႈပဵၼ် CELLSPACING ၸိုင်ၶပ်းၶိုင်ၵပ်းၶူၼ်းၶဝ်းသိုပ်ႇၼႂ်းၶေႃႈသင်ႇလၢႆႊလၢႆႊ ဢၼ်ၼႂ်းၼိုင်ႈထႅၵ်းလွၵ်းထတ်း tag ၼင်ႇၼႆ- Width=60% Cellpadding=2 ALIGN=RIGHT Border=1 သုၼ်ႇၵပ်းတေႃႇၶွင်လွၵ်းထတ်း လွၵ်းထတ်းမႅင်ႇပဵၼ်ထႅဝ်လႄႈ သဵဝ်း(လ်) ၼိုင်ႈထႅဝ်ထႅဝ် ၵပ်းတေႃႇလူၺ်ႈ သဵဝ်း(လ်) လူၺ်ႈသဵဝ်း(လ်)ၵပ်းတေႃႇလူၺ်ႈၶႅပ်းႁၢင်ႈလႄႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ၵပ်းတေႃႇၵႂႃႇပဵၼ် Tag တီႈၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ် သၢင်ႈလွၵ်းထတ်း ထႅၵ်း(Tag)တီႈၸႂ်ႉႁဵတ်းလွၵ်းထတ်း ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶွင်ထႅၵ်း (Tag) ၼေပၼ်ဝႃႈပရၢင်းသိူဝ်(ရ်)ပဵၼ်ငဝ်ႈတေႇႁဵတ်းလွၵ်းထတ်း ... ၼေပၼ်ဝႃႈပရၢင်းသိူဝ်(ရ်)ပဵၼ်ငဝ်ႈတေႇလႄႈတီႈသုတ်းသဵင်ႈၶွင်ႁူဝ်လွၵ်းထတ်း ... ၼေပၼ်ဝႃႈပရၢင်းသိူဝ်(ရ်)ပဵၼ်ငဝ်ႈတေႇလႄႈသုတ်းသဵင်ႈၶွင်ထႅဝ်(Row) ... ၼေပၼ်ဝႃႈပရၢင်းသိူဝ်(ရ်)ပဵၼ်ငဝ်ႈတေႇလႄႈတီႈသုတ်းသဵင်ႈၶွင်သဵဝ်း(Cell) ၼေပၼ်ဝႃႈပရၢင်းသိူဝ်(ရ်)ပဵၼ်တီႈသုတ်းသဵင်ႈၶွင်လွၵ်းထတ်း Code လွၵ်းထတ်း 1 ထႅဝ် ၼႆႉပဵၼ်လွၵ်းထတ်းဢၼ်ငၢႆႈငၢႆႈၸိုင်တတ်းလတ်းတႃႇသၼေ်ႈၶွပ်ႈ ပဵင်းတင်း 1 Cell A Cell B Cell C Row 1 Column 1 Column 2      Column 3 ၵႂႃႇတူၺ်း Code ၶွင်လွၵ်းထတ်းပိူင်တႅၵ်ႈ Border=1>      <-- ထႅၵ်းပိုတ်ႇၶွင်လွၵ်းထတ်းၽွမ်ႉသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း Cell A <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell B <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell C <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းၶွင်လွၵ်းထတ်း Code လွၵ်းထတ်း 2 ထႅဝ်ဢမ်ႇၼၼ်ၼမ်ၵႂႃႇ Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Cell F Row 1 Row 2 Column 1 Column 2      Column 3 ၵႂႃႇတူၺ်း Code ၶွင်လွၵ်းထတ်းတၢင်းၼိူဝ် <-- ထႅၵ်းပိုတ်ႇၽွမ်ႉသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇဢွၼ်တၢင်းသုတ်း Cell A <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell B <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell C <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) (ၼႆႇပဵၼ် ထႅဝ်ထိ 2) <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ထိသွင် Cell D <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell E <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) Cell F <-- တတ်းလတ်းသဵဝ်း(လ်)ၵမ်းသဵဝ်း(လ်) <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈထႅဝ်ထိသွင် <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းၶွင်လွၵ်းထတ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁၢင်ႈသဵဝ်း(လ်)လွၵ်းထတ်း ၼိုင်ႈသဵဝ်း(လ်)ၶွင်လွၵ်းထတ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈထႅၵ်းပိုတ်ႇ tag လႄႈထႅၵ်းဢို်တ်း tag တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႊၸိမ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၶႅပ်းႁၢင်ႈ လႄႈတၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇပိူင်ၼင်ႇၵႃႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼႂ်းလွၵ်းၵူႊပိူင် ၶွင်ဝႅပ်ႉၽဵတ်ႇလူင်းၼႂ်းလွၵ်းထတ်း မီးလၢႆႊၵႂၢမ်းသင်ႇ တႃႇပိုတ်ႇၵႂၢင်ႈၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈၸႂ်ႉထႅမ် ပၼ်သဵဝ်း(လ်) ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ALIGN= တႃႇပိူင်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႅပ်းတတ်း ၸတ်းဝၢင်းပိူင်ၽၢင်ၼႂ်းၼႃႈၼွၼ်း (HORIZONTAL ALIGNMENT) ၶွင်ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁိုဝ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းသဵဝ်း(လ်) ပိူင်ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မီး ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် left, center လႄႈ right ၵၢင် သၢႆႉ ၶႂႃ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းတႅမ်ႈ Code မီးၼင်ႇၼႆ- ALIGN=right VALIGN= ပိူင်ၽၢင်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝၢင်းတမ်း ပၵ်းပိူင်တင်းမူတ်းၼႂ်းၼႃႈတင်ႈ  (VERTICAL ALIGNMENT) ွင်ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁိုဝ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းသဵဝ်း(လ်) ပိူင်ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မီးၼၼ်ႉ ၵေႃႈပဵၼ top, middle လႄႈ bottom ၵၢင် သၢႆႉ ၶႂႃ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းတႅမ်ႈ Code မီႈၼင်ႇၼႆ- VALIGN=bottom COLSPAN= ပၵ်းပိူင်တႃႇၸတ်းဝၢင်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႅပ်းတတ်းတင်းၼမ်လၢႆႊ ၶေႃလမ်ႇ(ၼ်)တီႈသဵဝ်း(လ်) ႑ တေမီးပိူင်ဢွၵ်ႇ မႃး ၶေႃလမ်ႉ(ၼ်)ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈပဵၼ်တူဝ်ၼပ်ႉတီႈသႂ်ႇမီးၼင်ႇၼႆ- COLSPAN=2 ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸႂ်ႉတၢင်း ၼမ်ၵႃးႁိုဝ်ၶိုၼ်ႈယူႇၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် ႁဵတ်းသဵဝ်း(လ်) ႑သဵဝ်း(လ်) ၶႂၢၵ်ႈၶလေမ်ႉ(လ်) ROWSPAN= ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸႂ်ႉတၢင်းၼမ်ၵႃးႁိုဝ်ၶိုၼ်ႈယူႇၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် ႁဵတ်းသဵဝ်း(လ်) ႑ သဵဝ်း(လ်) ၶႂၢၵ်ႈၶလေမ်ႉ(လ်) ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵေႃႈပဵၼ်- ROWSPAN=2 ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸႂ်ႉတၢင်းၼမ်ၵႃးႁိုဝ်ၶိုၼ်ႈယူႇၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် ႁဵတ်းသဵဝ်း(လ်) ႑ သဵဝ်း(လ်) ၶႂၢၵ်ႈၶလေမ်ႉ(လ်) BGcolor= ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇပိၼ်ႇသီပိုၼ်ႉလင် (background color) ပဵၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ဢၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸႂ်ႉ ပိူင်ၶႂၢၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉလႆႈၼင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈၸႂ်ႉသီတူဝ်ၼပ်ႉ 16 (Hexadecimal color) မီးၼင်ႇၼႆ- BGcolor=#000000 Width= ပိူငၽၢင််ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႅပ်းတတ်းဝၢင်းတမ်းတၢင်းၵွၢင်ႈၶွင်သဵဝ်း(လ်)ၼင်ႇထုၵ်ႇလႆႈပဵၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႊၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးတႅမ်ႈမၢႆပုၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်လွၵ်းလၢႆးၶေႃႈၵႂၢမ်းတၢင်းၵႂၢၢင်း Pixel တႄႉလွၵ်းလၢႆးသႂ်ႇမၢႆ ပုၼ်ႈ (Percentage Method) Width=35% လွၵ်းလၢႆးတၢင်းၵႂၢင်ႈ Pixel တႄႉ (Absolute Method) Width=150 ၼႆႉပဵၼ်တၢင်းၵႂၢင်းၶွင်လွၵ်းထတ်းၼႂ်းၼႃႈတီႈ Pixels PIXELS. Spanning Columns and Rows Spanningပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းသၢင်ႈလွၵ်းၽတ်းဢၼ်မီးၽွၼ်းလီၼမ်လႄႈၶႂၢၵ်ႈသဵဝ်း(လ်)ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇပိၼ်ႇတၢင်း လဵၵ်ႉယႂ်ႇ ၶွင်သဵဝ်း(လ်)ၼင်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် ၵေႃႈမီႈၼင်ႇၼႆ- Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Cell F Row 1 Row 2 ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၽၢင်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈဝႃႈၼိုင်ႈထႅဝ်မီး ႓ သဵဝ်း(လ်) တေႇဝႃႈႁဝ်းတေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ႁႂ်ႈထိသွင်မီးလိူဝ် ႒ သဵဝ်(လ်) ႁဵတ်းၼင်ႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ႁဝ်းၸမ်ပဵၼ်လူဝ်ႇၵႄႈလိတ်ႈ tag ၸွမ်းပင်ႇၼၵ်းပိူင်ၸိုင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၶႂၢၵ်ႈသဵဝ်(လ်) ႑ သဵဝ်း(လ်) ၶၢမ်ႈၵႂႃႇထိုင် ႒ သဵဝ်း(လ်) ပေႃးႁဝ်းၸႂ်ႉ COLSPAN= Attribute ႁဝ်းၸၢင်ႈယိုတ်း 1 ၶၢမ်ႈၵႂႃႇထိုင် 2 သဵဝ်း(လ်) ဢမ်ႇၼၼ်ၼမ်ၵႂႃႇၶေႃလမ်ႉ(ၼ်)ၶွင်လွၵ်းထတ်း၊ Cell A Cell B Cell C Cell D Cell F Row 1 Row 2 ႁႂ်ႈၽၢင်ႉတူၺ်း Cell D ယၢမ်းလဵဝ်ထုၵ်ႇယိုတ်းဢွၵ်ႇ ထုၵ်ႇၶႂၢၵ်ႈ(SPANNED), ၶေႃလမ်ႉ(ၼ်) 2 သဵဝ်း(လ်) ၼႆႉပဵၼ် Code တီႈၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်သၢင်ႈလွၵ်းထတ်းတၢင်းၼိူဝ် Border=1 <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းၶွင်လွၵ်းထတ်းၽွမ်ႉသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်း Cell A <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် Cell B <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် Cell C <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈ ထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်း <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ထိသွင် COLSPAN=2> Cell D <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် (ၽၢင်ႉတူၺ်းဝႃႈလႆႈၵႅတ်း CELL E ဢွၵ်ႇတင်းမူတ်း) Cell F <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈထႅဝ်ထိသွင် <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းလွၵ်းထတ်း လႄႈမီးၵၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈဢတ်းဢွတ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉ ROWSPAN= attribute Cell A Cell B Cell C Cell D Cell E Row 1 Row 2 ၽၢင်ႉတူၺ်း Cell C ယၢမ်းလဵဝ်ထုၵ်ႇယိုတ်းဢွၵ်ႇႁိုဝ်ထုၵ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶေႃလမ်ႉ(ၼ်) ႒သဵဝ်း(လ်) လႄႈ ႒ထႅဝ် ၼႆႉပဵၼ် Code ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်သၢင်ႈလွၵ်းထတ်းတၢင်းၼိူဝ် TABLE Border=1 <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းၶွင်လွၵ်းထတ်းၽွမ်ႉသဵၼ်ႈၶွပ်ႇ <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်: Cell A <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် Cell B <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် ROWSPAN=2> Cell C <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈထႅဝ်ဢွၼ်တၢင်း <-- ထႅၵ်းငဝ်ႈတေႇထႅဝ်ထိသွင် Cell D <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် Cell E <-- တမ်းဝၢင်းသဵဝ်း(လ်)ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ် (ၽၢင်ႉတူၺ်းဝႃႈလႆႈၵႅတ်း CELL F ဢွၵ်ႇတင်းမူတ်းၵွပ်ႈ CELL C လႆႈၸႂ်ႉပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ) <-- ထႅၵ်းသုတ်းသဵင်ႈထႅဝ်ထိသွင် <-- ထႅၵ်းဢိုတ်းၶွင်လွၵ်းထတ်း တေသိုပ်ႇထႅင်ႈပိူင်တႅၵ်ႈၵၢၼ်တႅမ်ႈ Code HTML ပုၼ်ႈတႃႇလွၵ်းထတ်းၼႂ်းပိူင်ၽၢင်တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇ လွင်ႈပိူဝ်ႈ ပဵၼ် ပၢႆးႁူႉၼႂ်းၵၢၼ်းၸတ်းႁဵတ်း လွၵ်းထတ်းမီးၼင်ႇၼႆ- R1C1 R1C2 R1C3 R1C4 R2C1 R2C2 R2C3 R2C4 R3C1 R3C2 R3C3 R3C4 R4C1 R4C2 R4C3 R4C4 Code HTML တွၼ်ႈတႃႇလွၵ်းထတ်းꨓꨯꨵ R1C1 R1C2 R1C3 TD align=center> R1C4 R2C1 R2C2 R2C3 R2C4 R3C1 R3C2 R3C3 R3C4 R4C1 R4C2 R4C3 R4C4 R1C1 R1C2 R1C4 R2C1 R2C4 R3C1 R3C4 R4C1 R4C4 Code HTML တွၼ်ႈတႃႇလွၵ်းထတ်းꨓꨯꨵ R1C1 R1C2 R1C4 R2C1 R2C4 R3C1 R3C4 R4C1 R4C4 R1C1 R2C1 R2C2 R2C3 R2C4 R3C1 R4C1 R4C2 R4C3 R4C4 Code HTML တွၼ်ႈတႃႇလွၵ်းထတ်းꨓꨯꨵ R1C1 R2C1 R2C2 R2C3 R2C4 R3C1 R4C1 R4C2 R4C3 R4C4 သင်ဝႃႈ မီးတီးၽိတ်းတီႈပိူင်ႈ တီႈႁိူင်ႈတီႈၵိူင်း လိူင်းၸိူင်းၵႂႃႇပေႃႈၼႆၸိုင် ၶႃႈႁဝ်းမီးတၢင်းယွမ်းၼွမ်း ထိုင်ယႂ်ႇၼမ်သေ ၶႅၼ်းတေႃႈ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်သေ ၵမ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး

လွၼ်ႉမွၼ်းၵႂၢမ်း

တေႃႈၼင်ႇၵူၼ်းလၢတ်ႈ သမ်ႉဢမ်ႇဝူၼ်ႉသေၸင်ႇလၢတ်ႈ ႁဝ်းၵူၼ်းထွမ်ႇၵူၺ်းသမ်ႉတေၵဵပ်းဢဝ်မႃးဝူၼ်ႉယူႇႁဵတ်းသင်။ တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈသုင်တၢၼ်ႇႁိုဝ်သုင်ၵေႃႈယဝ်ႉလႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈယႃႇပေႁႂ်ႈမၢၼ်ႇၼႃႉႁဝ်းသုင်ၸွမ်းသေၵမ်း။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁၢင်ႊလီတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးတၢင်းမေႃပိင်ႇၺႃႇသင်ၼႆၸိုင် မၼ်းမိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ‘ႁၢင်ႊလီမၢၵ်ႇၶီႈၵႃ’ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႇဝႃႈ လႆႈႁွင်ႇႁႆႈသေၸင်ႇၵိူတ်ႇမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈႁႆႈသေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းၶီႈၶွႆပိူၼ်ႈ မီးတေႁႃတၢင်းၽိတ်းပိူၼ်ႈလႄႈ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉပိူၼ်ႈလၢႆ“။ မီးဢူၺ်းလီၼိုင်ႈၵေႃႉ တီႈပိုင်ႈလႆႈ လီလိူဝ်မီးၵေႃႉၼမ်လၢႆ ဢမ်ႇတွၼ်ႉၵၢႆၵၼ်သေပွၵ်ႈ။ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလႆႈလီလႆႈပဵၼ်ၵေႃႉၶုၵ်းၸႂ်လႆႈႁဝ်း ယၢမ်းမိူဝ်ႈတူၵ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ႁဝ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈၵေႃႉ။ ဢမ်ႇလွင်ႈယႂ်ႇလေႃႇဝႃႈ မိူဝ်ႈသူမၢၵ်ႈမီးသူတေယူႇၸွမ်းၽႂ် မၼ်းလွင်ႈယႂ်ႇၵေႃႈမိူဝ်ႈသူၵိၼ်ၽၢၼ် ၽႂ်တေယူႇၸွမ်းသူ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းတႄႉဢမ်ႇတွၼ်ႉပႂ်ႉၵူၼ်းသေပွၵ်ႈ ႁဵတ်းသင်ၵူၼ်းႁဝ်းသမ်ႉၵုမ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းယူႇလႃႇ။ ႁဵၼ်းသုင်တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉလႃႈ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႉႁိုဝ်မီးၽွၼ်းလီ ဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးမေႃၸႂ်ႉတၢင်းဝူၼ်ႉၸိုင်ၸၢင်ႈမီးၽွၼ်းလီယူႇ။ ၵူၼ်းလီဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းလူဝ်ႇင်္လတ်းပႃးယဝ်ႉ ဵပႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၸၢင်ႈသိုဝ်ႈလိူၵ်းထိူၵ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉထိပ်ႇတႄႉလိုမ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းၵေႃႉလူမ်ႉတေႉဢမ်ႇတွၼ်ႉလိုမ်းလႆႈသေပွၵ်ႈ။ တေၼင်ႈႁႂ်ႈတူၺ်းလုၵ်း တေၸုၵ်းႁႂ်ႈတူၺ်းၶႃႇ တေမႃႇႁႂ်ႈတူၺ်းယဵၼ်။ ႁဵတ်းလီၼႆႉမိူၼ်ၵိင်ႈမၢၵ်ႈႁိ်ၼ်ၶိုၼ်လွႆယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁၢႆႉၼႆႉ မိူၼ်ၵိင်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်းလွႆယဝ်ႉ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်လွင်ႈဢမ်ႇလီပိူၼ်ႈမႃးသမ်ႉထိုင်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ဝၼ်းၼိုင်ႈတေဢဝ်လွင်ႈဢမ်ႇလီႁဝ်းၵႂႃႇသမ်ႉထိုင်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸႂ်လမ်ၼႃႇ ယႃႇၽူမ်ႈလၢတ်ႈတေႃႇၽႂ် မိူဝ်ႈလီၸႂ်ၼႃႇ ယႃႇၽူမ်ႈပၼ်ၶေႃႈမၼ်ႈင်္ၵၼ်ႇ မိူဝ်ႈတုၵ်ႉၸႂ်င်္ၼၼ်ႇ ယႃႇင်္ၼတ်ႈင်္တပ်းတတ်းၸႂ်။ ငိုၼ်းဢမ်ႇသိုဝ်ႉလႆႈၵူႊလွင်ႈ တႄႉၵူႊလွင်ႈတွင်ႈၸႂ်ႉငိုၼ်းသိုဝ်ႉဢဝ်၊၊ ႁိူၼ်းၼၼ်ႉလူႉၵွပ်ႈၽူၼ်ႁူဝ်ႈတီႈၸွမ် သတ်းၼၼ်ႉတၢႆၵွပ်ႈၵူၼ်းမိူၵ်ႈၸႂ်ယွမ် ၽႆးၼၼ်ႉၽွတ်ႇၵွပ်ႈၽိုၼ်းဢမ်ႇၸူႉဢမ်ႇတွမ် ၵူၺ်းၼၼ်ႉၽူၺ်ၵွပ်ႈဢမ်ႇမေႃၸၢႆႇလႄႈဢမ်ႇမေႃႁွမ် ပေႃးၵူဝ်ၽၢၼ် ယႃႇၵူဝ်ၵၢၼ် ပေႃးၵူဝ်ၵၢၼ် တေၽၢၼ်ဢိူဝ်။ ဢီႈသင်သေဢမ်ႇဝႃႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ယႃႇၸႂ်ႉပိူၼ်ႈႁဵတ်းသေၵမ်း။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၶဝ််ဢမ်ႇသၢင်ႈတႄႇၽူႈတၢမ်း ၶဝ်သၢင်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶိုၼ်ႈမႃးႁႂ်ႈၼမ်တိူဝ်းဢိူဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁႂ်ႈတူၺ်းၽႃႉ မိူဝ်ႈတူၵ်းင်္တမ်ႇႁႂ်ႈတူၺ်းလိၼ် ၵူၼ်ဢၼ်ႁူႉၸၵ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇထၢင်ႇလဵၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇယႂ်ႇၶိုၼ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝူၼ်ႉတႃႇတေမီးၵေႃႉၵူႊလူဝ်ႇမိုၼ်းတႃတူၺ်းၵႂၢင်ႈ“ တႄႇမိူဝ်ႈမီးၵေႃႉၵူႈယဝ်ႉတႄႉၵိုင်ႇလီၽီႇတႃလူင်းၽွင်ႈ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီးၽႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈၵူႊလွင်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၽႃႉၼႆႉ။

Download start Menu For Win8-8.1

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ...မိူဝ်ႈၼႆႉမႃးထူပ်းၵၼ်တင်းလိူၼ်တႆး ထႅင်ႈၵမ်းၼိုဝ်ႈၶႃႈၼေႃႈမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈၶႃႈႁဝ်းတေဢဝ် လွၵ်းလၢႆး ႁၢင်ႈၶိူင်ႈၶွမ်း ၸိူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း Windows 8, 8.1 ၶႃႈၼေႃႈ ၊ ၼင်ႇၵႃႈဝႃႈမႃးသွင်ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေႁၼ်လႆႈဝႃႈ Start menu မၼ်းဢမ်ႇပႃးမႃးဝႆႉၶႃႈ ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႄႈဝႃႈ ၶဝ်ၶၢၼ်ႉသႂ်ႇပၼ် ၶႃႈၼေႃႈ ပဵၼ်ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းလိူၵ်ႈၸႂ်ႉ Start menu ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်း ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈဢဝ် Start menuႁၢင်ႊလီလီ မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ပီႈၼွင်ႉ လႄႈ ၵေႃႉၶဝ်တင်း သဵင်ႈ ၶႃႈယဝ်ႉ ၸိူဝ်းပႆႇမီး လႄႈၸိူဝ်းမီးယဝ်ႉ သင်ၶႂ်ႈၸၢမ်းတူၺ်းၸိုင် မႃးတၢဝ်ႊလူတ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈလႄႈ၊ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းမႃးသႂ်ႇ Start menu မၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇႁၢင်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းငၢႆႈတိူဝ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၶႃႈဢေႃႈ ။ Download start menu 8-8.1 လွၵ်းလၢႆး Install မၼ်းသမ်ႉ 1.ၼဵၵ်းတီႈOK. 2.ၼဵၵ်းတီႈ Next 3.ၼဵၵ်းတီႈ Next ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ 4.ၼဵၵ်းတီႈ Next ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ 5.ၼဵၵ်းတီႈ install ၵမ်းၼိုင်ႈ 6.မၼ်းတေၶိုၼ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼႆ ယဝ်ႉပႂ်.ၵမ်းၼိုင်ႈ 7.မၼ်းတေၶိုၼ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼႆ ၼဵၵ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၵေႃႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ လီငၢမ်း 8.တေလႆႈၼႃႈတႃၸိူင်ႉၼႆမႃး ယဝ်ႉလိူၵ်ႈဢဝ် တၢမ်းၸႂ်လႆႈၶႃႈယဝ်ႉ 9.တေပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတီႈ Windows  ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇပဵၼ်ႁၢင်ႈၼင်ႇႁဝ်းႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်းသမ်ႉ ၼဵၵ်းတီႈၼူၵႂႃသေ Configure Start 8 ၼဵၵ်းပၼ်ၵမ်းၼိုင်ႈ 10.တေမီးၼႃႈတႃၸိူင်ႉၼႆ လိူၵ်ႈၼဵၵ်းတီႈ Custom imageယဝ်ႉ သိုပ်ႇၼဵၵ်းထႅင်ႈ Pic image 11.ၵျိူ ၵ်ႈဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ လိူၵ်ႈဢဝ်ဢၼ်ၼၼ်ႉတႃႉ သင်ၶႂ်ႈႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ 12.တေပဵၼ်လႆႈႁင်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼင်ႇၵႃႈၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉယွၼ်းသူးႁႂ်ႈၵၢမ်ႇလီ ၵၼ်ၵူႊ ၵေႃႉသေၵမ်း။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး

Download After Effects CS6 64 bit +crack

ပေႃးလၢတ်ႈထိုင်Adobe ၵေႃႈ တႃႇတေလိုမ်းပႅတ်ႈ After_Effact ၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းမၼ်းလႆႈ ၼႆၽႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ထဵင်ၼင်ႇၵွၼ်ႇ ၵမ်းၼႆႉၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ ၵွပ်ႈဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈ After_Effact လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇလႆႈဢဝ် After_Effact_cs6 မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၵေႃႉၶဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸဵဝ်းၵေႃႈၼၢၼ်း ၶႃႈႁဝ်းတေႁႃဢဝ် After_Effact_cc (free) မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၵေႃႉၶဝ်ယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉၵေႃႈ ဢဝ် After_Effact_cs6 ၵႂႃႇၸႂ်ႉၵၼ်ထႃႈၵွၼ်ႇၶႃႈၼေႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download After Effects CS6 64 bit +crack

Download Photoshop cs6 64 bit +crack

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ထိုင်ပၢၼ် Adobe CC.ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈလၢႆး ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၶဝ်တိုၵ်ႉသူင်ၸႂ်ႉ CS6.ၵၼ်ယူႇလႄႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈမီးတိုၵ်ႉတၢင်း ႁႃဢဝ် Photoshop Cs6 မႃးၽၢၵ်ႇ တွၼ်ႈပၼ်ၵေႃႉၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ၊ လၢႆးၸႂ်တိုဝ်းမၼ်းတႄႉ ယုမ်ႇယမ်ထိုင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇတဵမ် ဝႃႈတိုၼ်းတေမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵၼ်ယူႇၼႆ မီးတၢင်းယုမ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆဢေႃႈ ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး download photoshop cs6 64 bit +crack

Download Sony Vegas Pro 12

Sony Vegas Pro12 ပဵၼ်ပရူဝ်ၵရႅမ် တႃႇတတ်းတေႃႇငဝ်းတူင်ႉ၊ ၾဵင်းၵႂၢမ်း၊ ၶႃလႃဢူဝ်ၵေႇ ဝႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေဢဝ်တၢင်းၸႂ်ႉတိုဝ်းလီမၼ်းတႄႉ ၵူၼ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၶဝ်တေပၼ် လၢဝ်မၼ်းမွၵ်ႈ သၢမ်-သီႇ လၢဝ် လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ သင်ဝႃႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလီလီၸိုင် မၼ်းႁဵတ်းလႆႈၼမ်လၢႆယူႇ ယဝ်ႉၵေႃႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၼႃႇၵွၼ်ႇၶႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းၸင်ႇလႆႈဢဝ်မႃးၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉ ၽူႈပႃးၸႂ်ဝႃႇသႃႇၼႃႇ လွင်ႈတတ်းတေႃႇ ၶဝ်ႁႂ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ၊၊ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download Sony Vegas Pro 12 (64-bit)

download iTunes 12.0.1 for Windows

iTunes ပဵၼ်ပရူဝ်ၵရႅမ် တႃႇလဵၼ်ႈၾဵင်းလႄႈ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းငၢႆးၵၼ်တင်း (Windows Media Player ဢၼ်ၵိုၵ်းၸပ်းမႃးၸွမ်းWindowsၼၼ်ႉယဝ်ႉ။) လႄႈႁဝ်းတေၵႆႉထူပ်းႁၼ် iTunes လႆႈတီႈၼိူဝ်း Computer, လႄႈၼိူဝ် iPhone,iPad ၶႃႈယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ iTunes ပဵၼ်ဢၼ်ၶွပ်ႇပိူဝ်ႇ(ရ်)ၼီႇ  Apple ပဵၼ်ၽူႈၶူင်သၢင်ႈ iPhone,iPad လႄႈ Computer, Mac ၶႃႈယဝ်ႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ iTunes တေၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၼႂ်းၶိူင်ႈဢၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်း (OS) Windows ဢမ်ႇၼၼ် Mac ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူင်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၸႂ်ႉၶိူင်ႈ PC ယူႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းသမ်ႉၶႂ်ႈၸႂ်ႉသၢႆ USB သေသိုပ်ႇၸူး iPhone,iPad လႄႈ ႁဝ်းလႆႈပိုင်ႈဢိင် iTunes ၼႆႉသေ ၸင်ႇတေ ႁဵတ်း ၵၢၼ်လႆႈငၢႆႈ လူမ်ၸႂ်ၶႃႈယဝ်ႉ ၵေႃႉၶဝ် ၸိူဝ်းပႆႇမီးၵေႃႈ ၶဝ်ႈမႃးၻၢင်ႊလူတ်ႇ ဢဝ်လႆႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး download iTunes 12.0.1 for Windows (64-bit)

Download WinRAR 510

ပရူဝ်ၵရႅမ် WinRAR ပဵၼ်တႃႇၵႄႈလိတ်ႈ(တႅၵ်ႇ)ၾႆႇ(လ်) ႁေႃႇဝႆႉယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ WinRAR ၼႆႉတိုၼ်းတေယၢမ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ယူႇၼႆလႄႈ ဢမ်ႇသပ်းလႅင်းသင်ၶႃႈယဝ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ် လႆႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download WinRAR 510 (64-bit)

Download VLC media

ပရူဝ်ၵရႅမ် VLC media ပဵၼ်ၶိူင်ႈလဵၼ်ႈသဵင် လဵၼ်ႈငဝ်း လႄႈႁပ်ႉႁွင်းလႆႈ ၾႆႇ(လ်) Video ၼမ်လၢႆယူႇ မၢင်ပွၵ်ႈမႃးၺႃးမိူဝ်ႈ ႁဝ်းထွမ်ႇၵႂၢမ်း ယူႇလႄႈၶိူင်ႈလဵၼ်ႈသမ်ႉဢမ်ႇတၼ်းၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉႁဝ်းၵေႃႈ ၽုၺ်ႇၶိူင်ႈလဵၼ်ႈတၢင်ႇဢၼ်ထႅင်ႈ ၼႆ မီးၽွၼ်းလီလၢႆလွင်ႈယူႇ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ႁဝ်းမႃးဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download VLC media (64-bit)

Download Skybe

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈႉႉႉမိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈဢဝ်ပရူဝ်ၵရႅမ် လၢႆလၢႆဢၼ်မႃးၾၢၵ်ႇပၼ်ၵေႃႉၶဝ်ယဝ်ႉၵႂႃႇပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈ ၼိုင်ႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵေႃႈၶႃႈႁဝ်းမီးထႅင်လၢႆဢၼ် တႃႇတေဢဝ်မႃးတွၼ်ႈပၼ်ၵေႃႉၶဝ် ႁဝ်းတေႉဢဝ် Skybe ၵႂႃႇၵွၼ်ႇၶႃႈၼေႃႈ Skybe ၼႆႉလၢႆးၸႂ်ႉမၼ်းၵေႃႈတေငၢႆးၵၼ်တင်း Tango ယဝ်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵေႃႈတႆး တေႁူထိုင်ယူႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈၼႆႉတေႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈယၢဝ်းယဝ်ႉၵႃႈၶႃႈၼေႃႈ ႁဝ်းမႃးတၢဝ်းလူတ်ႇၵၼ်ၵွၼ်ႇၶႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download Skybe (64-bit)

Download Tango

Tango ၵေႃႈထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၶႃႈယဝ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းၵႆႉလေႇႁၼ်တႆးၵေႃႉၶႃႈ မၢင်ၵေႃႉႁၼ်ၶႃႈလဵၼ်ႈTango ၼႂ်းၶိူင်ႈPC ယဝ်ႉ ၶဝ်ထၢမ်ဝႃႈလဵၼ်ႈလႆႈသေႁႃႉၼႆၶႃႈဝႃႈ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ပိူၼ်ႈတိုၼ်းႁဵတ်းမႃးတႃႇ လဵၼ်ႈၼႂ်းPhone လႄႈၼႂ်း PC မႃးၸဵမ်လႂ်လႂ်ယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသူင်လဵၼ်ႈၵၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ မၼ်းဢမ်ႇဢဝ်ၵိုၵ်းတူဝ် ပႃးလႆႈၵူႈတီႈၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ Tango ၼႆႉ မၼ်းၸႂ်ႉလႆႈပဵၼ်လၢႆပိူင်ၶႃႈယဝ်ႉ လၢတ်ႈတေႃႇပဵၼ်သဵင် လၢႆလၢႆၵေႃႈလႆႈ လၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ပဵၼ်ၼင်ႇႁၼ်ၼႃႈၵေႃႈလႆႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇၸူးၵၼ်ၵေႃႈလႆႈ ၸႂ်ႉလႆႈမိူၼ် ၵၼ်တင်းLine ယဝ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်းသမ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉလႅင်းၼႅတ်ႉ(သၼ်ယၢၼ်း)ႁႅင်းသင်လူင်လၢင်ၶႃႈ ၸၢမ်းဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈလႄႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download Tango (64-bit)

Download Line

ပေႃးတေလၢတ်ႈထိုင် လွင်ႈၼႅတ်ႉဝိူၵ်ႉ ၸိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႃႉၶၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းဢၼ်မီး လႅင်းၼႅတ်ႉ တဵမ်ထူၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် ၶိူင်ႈမိုဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉမီးပဵၼ် ဢမ်ႇႁူႉလၢႆသမ်ႇသႅၼ်ပိူင်ယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ facebook ဝႃႇ Skybe ဝႃႇ WeChat ဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႄႈဢၼ် ဢမ်ႇယႃႇလွတ်ႈလႆႈထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈပဵၼ် line ၶႃႈယဝ်ႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် လၢႆးၼႆႉတေသူင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်း ၾူၼ်းၵပ်းမိုဝ်းၵူၺ်းလႄႈ ၶႃႈႁဝ်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼေဝႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်ၸိူဝ်းပႆႇ ယၢမ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼိူဝ်ၶိူင်ႈ ၶွမ်းၽိဝ်ႇတိူဝ်ႇ(ရ်) ၸိုင် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸၢမ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၶႃႈဢေႃႈ ၵၢၼ်တီႈႁဝ်းလဵၼ်ႈ ၼႂ်းၶွမ်းၼႆႉ မၼ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႄႈ ၸႅင်ႈလႅင်းလိူဝ်တႄႉတႄႉၼႆ မီးၼမ်ႉၸႂ်ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈတၢဝ်းလူတ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download Line (64-bit)

Download PDF reader

PDF reader, ပဵၼ်ပရူဝ်ၵရႅမ် ဢၼ်ၶွမ်ႇပိူဝ်ႇၼီႇ ဢတူဝ်ပိႉ ၶဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃး၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႇပိူဝ်ႇၼီႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ်ပၢႆးလူင် ၽၢႆႇပရူဝ်ၵရႅမ် သေဢမ်ႇၵႃး ၽၢႆႇထႅၵ်ႉၼူဝ်လူဝ်ယီႉ တင်းလူင်ၵေႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈဢွၵ်ႇ မႃးၼမ်လၢႆယဝ်ႉ ၊ ပရူဝ်ၵရႅမ် ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တႃႇပိုတ်ႇၽုတ်ႇ တူၺ်းၾႆႇ(လ်) PDF ၼၼ်ႉယဝ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး ၵေႈၶႆ တူဝ်လိၵ်ႈဢၼ် လႆႈသဵပ်ႉဝႆႉပဵၼ်ၾႆႇ(လ်)PDF လႆႈၼင်ႇငၢႆႈၸႂ်ၶႃႈယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈတႃႇၶွမ်းၽိဝ်ႇတိူဝ်ႇ(ရ်) ၼိုင်ႈၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး ဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆတိုၼ်းမၼ်ႈ ၸႂ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇယဝ်ႉ ၊ ၸၢမ်းဢဝ်ၵႂႃႇဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download PDF reader, (64-bit)

Download gom-player

gom-player ပဵၼ်ၶိူင်ႈလဵၼ်ႈ Videos, ၸိူဝ်ႉၼိုင်ႈ၊ လႄႈပဵၼ်ၶိူင်ႈဢၼ်တူၺ်းလႆႈ Video ဢၼ်ၶိူင်ႈလဵၼ်ႈ တၢင်ႇဢၼ်ဢမ်ႇႁပ်ႉလႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ႁပ်ႉလႆႈ တူၺ်းလႆႈဢမ်ႇႁၢင်ႉ(ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၾႆႇ(လ်) ၶွင်Video ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ) ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ် ၸူိဝ်းဢၼ် တၢမ်းႁႃ ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇမီးၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸိူဝ်းဢၼ်မီးယဝ်ႉၶႂ်ႈ ဢဝ်ႁႂ်ႈတႆးၵေႃႉၸိူဝ်း ၼၼ်ႉလႄႈသင် မႃးတၢဝ်းလူတ်ႇ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉၵၼ်ၶႃႈလႄႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download gom-player (64-bit)

Download FastStone Capture

FastStone Capture ပဵၼ်ပရူဝ်ၵရႅမ် ဢၼ်ၽူႈၵူၼ်းၸိူဝ်းသူင်ၵျိူ ၵ်ႈ ထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ထႆႇငဝ်းတူင်ႉ၊ ၼိူဝ်ၼႃႈ Computer ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ် ၊ လႄႈၵမ်ႈပႃႈၼမ် တေသူင်ၸႂ်ႉပရူဝ်ၵရႅမ် ဢၼ်ၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ် (ၸိူဝ်းပႆႇပႃႈမီး)ၶႂ်ႈထွတ်ႇထႆႇ ႁၢင်ႈ ႁိုဝ်ငဝ်း ၼိူဝ်ၼႃႈၶွမ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈသွၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈသင်သေၸိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆၸိုင် ၶိုင်လူတ်ႇဢဝ် ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်လႆႈ ၼင်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download FastStone Capture (64-bit)

Download Firefox 12.0.exe

Firefox ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းတႃႇ ၶဝ်ႈၸူး Internet လႄႈ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းဢၼ်ၵူၼ်း တင်းလူၵ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပုၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၵူၼ်းတႆးတႄႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လူဝ်ႇတူၺ်းၽွၼ်ႉတႆးလႄႈ ၶိူင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၸွႆႈႁႂ်ႈတူၺ်းလႆႈၾွၼ်ႉတႆးတင်းမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈၼႆႈၶႃႈႁဝ်းဢဝ်မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ၸၢမ်းဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်တူၺ်းၶႃႈလႄႈ။ Download Firefox 12.0.exe (64-bit)

Download Format Factory

Format Factory ပဵၼ်ပရူဝ်ၵရႅမ် ဢၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႄႈ ပဵၼ်တူဝ်ဢၼ် ပိၼ်ႇၾႆႇ(လ်) ၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ၾဵင်းၵႂၢမ်းလႂ်၊ ဝီတီဢူဝ်းလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈသဵင်ႈယဝ်ႉ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ် ၸိူဝ်းထူပ်းပၼ်ႁႃ လွင်ႈၾႆ(လ်) ဢၼ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ဢၼ်ၼႆႉၵေႈၶႆလႆႈတင်းမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ (တႃႇၵူၼ်းပႂ်ႇႁူႉ) ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေမီးၽွၼ်းလီ ယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ၊ ၸၢမ်းၸႂ်ႉတူၺ်းၵၼ်ၶႃႈလေႈၼေႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး Download Format Factory (64-bit)

မိူင်းလႅင်းယဝ်ႉ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းလႅင်းယဝ်ႉ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1: ယႃႇ ၵုမ်ႇၾၼ်မွႆႈလပ်း လိုမ်းတူဝ် လိူၼ်လၢဝ်ႁူင်ႈတူၵ်းယဝ်ႉႁၢႆ သၢႆၸႂ်လုၵ်ႈဝၼ်းလႅင်း ယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ ၸႂ်ပိင်ၶမ်ႈဝႃးလိုၵ်းလႄႈ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ် ၼႂ်ၼႆႉတိုၵ်ႉၼွၼ်းၾၼ် သဵင်ၶူၼ်တိုၵ်ႉၶၢင်းတိုၵ်ႉ ၸၼ် ပၼ်ၸႂ်လိုဝ်ႈ  သဝ်းၵိုၵ်းတူဝ်ဝႆႉ ပႆႇတိုၼ်ႇတူင်ႉၶွၼ်း မိုၼ်းႁူၺ်ႇတႃ V.2: ယႃႇ ၵုမ်ႇၾၼ်မွႆႈလပ်း လိုမ်းတူဝ် ၵၢင်ၼႂ်မိူဝ်ႈမိူင်းလႅင်းသႂ် ပေငဝ်ငိူဝ်ႈၼိုၵ်းငႃႉၼၵ်းၸႂ် သဵင်ၼူ   ၼူၵ်ႉမေႃးၼႂ်းႁူ လီၸၼ်သေႈသေႃးၶတ်းၽၵ်းတူ ႁွမ်ၸႂ်ယဝ်ႉမိုၼ်းတူၺ်းတႃ ႁၼ်သၢႆႁိူဝ်ႈ လႅင်းႁူးၽႃယဝ်ႉ ယႃႇၵုမ်ႇမိုင်ႉၼွၼ်းၵူမ်ႁူမ်ႇၽႃႈ CHO: ယႃႇ ၵုမ်ႇၾၼ်မွႆႈလပ်း လိုမ်းတူဝ် တႃႇၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇမႃး ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးႁႂ်ႈ  တဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်း ၽႂ်ဢမ်ႇမႃး ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးလႆႈၸႂ်မူၼ်ႈ တႃႇပုၼ်ႈ ၶိူဝ်း ႁဝ်း ၽႂ်ဢမ်ႇ မႃးႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ V.3: ယႃႇ ၵုမ်ႇၾၼ်မွႆႈလပ်း လိုမ်းတူဝ် ၸႂ်ၼဵဝ်ထႃႈယၢမ်းႁၢမ်းလၢႆ ၸႂ်ၵူဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းထူပ်း တၢင်းတၢႆ    ၸႂ်ဢၢႆပိူၼ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢဝ်ၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶွင်ႉၵိုတ်းၶမ် ၵမ်ဢဝ်ၶိူင်ႈယိပ်းႁဝ်းသေ ၵၢၼ်တေဢၢၼ်း ႁဵတ်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လူဝ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၵႆႉ သၢင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ CHO: ယႃႇ ၵုမ်ႇၾၼ်မွႆႈလပ်း လိုမ်းတူဝ် တႃႇၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇမႃး ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးႁႂ်ႈ  တဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်း ၽႂ်ဢမ်ႇမႃး ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးလႆႈၸႂ်မူၼ်ႈ တႃႇပုၼ်ႈ ၶိူဝ်းႁဝ်း ၽႂ်ဢမ်ႇ မႃးႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁဝ်း ပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ

မွၼ်းႁၵ်ႉပီႈ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မွၼ်းႁၵ်ႉပီႈ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:   မိူဝ်းလွႆးꧦ သင်ႇထိုင်မွၼ်းႁၵ်ႉပီႈ မိူဝ်းလွႆးꧦမွၼ်းႁၵ်ႉဢွၼ်ႇပီႈ ပီတေမႃးၼႆႉၶွႆႊၶိုၼ်းၺႃးၵမ်းသွင် ၽႃႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၵမ်းသွင် မွၼ်းၸွင်ႇတေတွင်း ၵႂၢမ်းၵိၼ်းႁၵ်ႉ ၵိုၵ်းပိုၼ်းႁၵ်ႉပီႈသင်ႇ ၵွင်လင်သေၶိုၼ်း ၶၢမ်ႈၶူင်း မိူဝ်းၵေႃႈ တေႁၵ်ႉမွၼ်းယူႇ တေႃႇထိုင်မွၼ်းတေႃႇထိုင်မွၼ်း တေႃႇထိုင်မွၼ်းတေႃႇ ထိုင် မွၼ်း ၶိုၼ်းမႃးထူပ်း ၸၢႆးၵေႃႉၶုတ်းသႅင်တီႈမိူင်းသူႈ... CHO:   ၼိူဝ်ၼင်လိၼ်တႆးႁဝ်းယူႇၼႆႉ မီးၶူဝ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶတ်းၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ မွၼ်းၼွၼ်းၶိုၼ်း ၽိုၼ်ႉတွင်ႉဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ႁဝ်းသူ မႃးၽႂ်းၽႂ်းၽႂ်း မွၼ်းပီႈႁၵ်ႉ ယူႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်းယၵ်ႉသွင်ႇမႃး ႁၼ်ပီႈၵမ်းလဵဝ် V.2:   မႃးၽႂ်းၽႂ်း သင်ႇထိုင်မွၼ်းႁၵ်ႉပီႈ မႃးၽႂ်းၽႂ်းလူး ပေႃးငိၼ်းၶၢဝ်ႇပီႈ ၶေႃသဵမ်တုၵ်ႉၶႃႉၸူဝ်း ထိုင်တုၵ်းယွၼ်းႁႅင်းၸႂ် ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇသူသၢဝ်မွၼ်းၽႅဝ် ၼႂ်းမေႃႇသႅင်ၶိုၼ်း ငိုၼ်းၶႅပ်းၵူမ်းမီးၼႂ်း လူမ်းလၢတ်ႈတေႃႇ တဝ်ႈ လဝ်ႈႁူႉတုၵ်ႉၵွပ်ႈမွၼ်းလႄႈ လၵ်ႉလွမ်မုင်ႈမွၼ်းယူႇ တေႃႇထိုင်မွၼ်း တေႃႇထိုင်မွၼ်း တေႃႇထိုင်မွၼ်း  တေႃႇထိုင်မွၼ်း ၶိုၼ်းမႃးထူပ်းၸၢႆးၵေႃႉၶုတ်းသႅင်တီႈမိူင်းသူႈ

မွၵ်ႇဢွၼ်ႇၵဝ်လုမ်းလႃး

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မွၵ်ႇဢွၼ်ႇၵဝ်လုမ်းလႃးမႃး l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈၵဝ် ပဵၼ်ဢၢႆၵူၼ်းမိူၵ်ႈ ၵဝ်ပဵၼ်ဢၢႆႈၵူၼ်းလိူင်းသေပိူၼ်ႈ  မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇဢၼ်ၵဝ်လုမ်း လႃး မၢပ်ႇၸႂ်ဢၢင်ႈႁၵ်း ယၵ်းပိတ်းၼူမ်ၶိုၼ်း ဝူၼ်ႉလႆႈၼႆႉၵဝ်ၶိုၼ်းယိၼ်းဢၢႆ... V.2:     ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉလႄႈ ၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈယွၼ်းလၢတ်ႈၼေပိူဝ်ႈ မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်လုမ်း လႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၢင်ႈႁၵ်း ယၵ်းပိတ်းၼူမ်မၼ်း ပႃးၸႂ်ႁူထိုင်ၽွင်းတေႃႈလဵဝ်... CHO:   တၢင်းႁၵ်ႉဢွၼ်ႇမီးၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တေသွၼ်ႇၵွပ်ႈၼႂ်းၵေႃႉဢီႈလူ ဢေႃႈ...ၼွင်ႉꧦဢွၼ်ႇဢိူၺ် ဢမ်ႇ  ပၼ်ႁၼ်ၺႃး...တၢင်းၽိတ်းသင်ၼႃႈ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ဢိူဝ်ႈ... (လၢတ်ႈၵႂၢမ်း/ ပၢၼ်ဢွၼ်ဝၼ်းလင် ပဵၼ်ဝူတ်ႈမႃးလႄႈ ၵႂင်လႄႈလႆႈၺႃး ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ)မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်လုမ်းလႃး ယႃႇပေႁႂ်ႈမၼ်း တူၵ်းႁူင်ႈသေၵမ်း တိုၵ်ႉလႆႈမီးၸႂ်ယွၼ်းသူးပၼ် CHO:   တၢင်းႁၵ်ႉဢွၼ်ႇမီးၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တေသွၼ်ႇၵွပ်ႈၼႂ်းၵေႃႉဢီႈလူ ဢေႃႈ...ၼွင်ႉꧦဢွၼ်ႇဢိူၺ် ဢမ်ႇ  ပၼ်ႁၼ်ၺႃးတၢင်းၽိတ်းသင်ၼႃႈ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ဢိူဝ်ႈ.....

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈ ၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး 9 ၸဝ်ႈ 1. ၸဝ်ႈထမ်ႇမတိၼ်ႇၼ 2. ၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ် 3. ၸဝ်ႈၵေႃးလီႇ 4. ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ 5. ၸဝ်ႈမိူင်းၼွင် 6. ၸဝ်ႈၼေႃႇၶမ်း 7. ၸဝ်ႈဝေႃးရၶႄႉ 8. ၸဝ်ႈၶမ်းပၢင်ႇ 9. ၸဝ်ႈပၺ်ႇၺႃႇၽေႃးၵ

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 18/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.82 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1349.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 205.78 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN

ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈမူႇပိူင် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပွၵ်ႈၵမ်း 72 တီႈမိူင်းဢႃႊမေႊရိၵႃႊ။ ဝၼ်းတီႈ 20/09/2017 ၼႆႉယူႇတီႈၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈမူႇ ပိူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN ပွၵ်ႈၵမ်း 72 ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်းဢမေႊရီႊၵႃႊၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ တေသပ်းလႅင်းၼႄၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵမ်းၼႆႉ ဢူးတွင်းထုၼ်း ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဢူးၵျေႃႇ တိၼ်ႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 16/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢူးၽိဝ်းမိၼ်ႉတဵင်း တင်း ၽွင်းတၢင်လူင် မိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ ဢၼ်ပၵ်းလုမ်းတီႈတႃႈၵုင်ႈ ၸွမ်းသူင်ႇ တီႈဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်တႃႈၵုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ယူႇတီႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပဵၼ်ၵေႃႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မႃးၵမ်ႈၼမ်။ ၶေႃႈမုၼ်းၶၢဝ်ႇ ဢိင်မႃးတီႈ Burmese.dvb.no

မူႇၸုမ်းလႂ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူႉလီလိူဝ်ပိူၼ်ႈ

ပၼ်ႁႃလူင်မိူင်းတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လႄႈတၢင်ႇလွင်ႈတၢင်းပိူင်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်။ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ၸုမ်းၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ရႃၸဝတ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UNODC) ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇဝႃႈ-ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ယႃႈၾိၼ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်သုတ်းတီႈ 1 ပဵၼ်မိူင်းဢပ်ႊၾၵႃႊ ၼိတ်ႊသတၼ်ႊ။ ႁွင်းလူင်းမႃးတီႈ 2 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း ဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် 96% - ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၵေႃႈလႆႈလၢတ်ႈတီႈ ပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၸတ်းတီႈႁူမ်းႁႅမ်းၵၢၼ်ႇတေႃႇၵျီး ၽႄးလဵတ်ႉသ် ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 လၢတ်ႈဝႃႈ- "ႁဝ်းမႃးႁူပ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇသေ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းသူၼ်ၸႂ် လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းယိၼ်းလီဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်ၸွမ်း တႄႉတႄႉ။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်ႉလိူင်ႇၼမ်ယူႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းသွၵ်ႈႁႃၽူႈလၵ်ႉ၊ ၽူႈလၵ်ႉမီးၼႂ်းႁိူၼ်း ႁဝ်းသမ်ႉၵႂႃႇႁႃတၢင်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၼႆ ႁႃဢမ်ႇၺႃး ၽူႈလၵ်ႉသေပွၵ်ႈ"။ မိူဝ်ႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် သိုပ်ႇထၢမ်ဝႃႈ- "ၵဵဝ်ႇလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉသေ ၸိူဝ်းလႂ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈတွပ်ႇဝႃႈ- "ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေႁူႉလီလိူဝ်သေႁဝ်း"- ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင် RCSS တင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇ ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်း မိူဝ်ႈ 11/09/2017 ၵေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးလွင်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်။ "ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ လွၵ်းတွၼ်ႈၶွင်ၼၢင်းယိင်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးမႃး၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးမႃးၼမ်ၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထုၵ်ႇလီပၼ်တၢင်းႁူႉၼၢင်းယိင်း ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃးမႃး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်ၼမ်" ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇႁိုင်ၼႆႉ တီႈၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၵေႃႈ မီးၵၢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းၼမ်၊ ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းမူတ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇၶၢဝ်ႇလူင်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉပလိၵ်ႈ မိတ်ႉၵျီးၼႃး ၸႄႈမိူင်းၶၢင် (ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၾၢႆႇတပ်ႉပလိၵ်ႈ) ဢူးထုၼ်းဢူး လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဝႃႈ- ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈၼႆႉ တင်းၼမ်သႅၼ်မၼ်းမီး သၢမ်ႁဵင်ပၢႆ။ ပဵၼ်ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ၊ ယႃႈမႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်းပွတ်းဢွၵ်ႇသေမႃး။ လႆႈႁူႉဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈတူင်ႇဝူင်းၶၢင်သၢႆၵွင်းၶႃး (ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ)မႃး။ မီးၵၢၼ်လတ်းၽၢၼ်ႇတၢင်းထိူၼ်ႇ ငိူင်ႉဝႄႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ-ၼမ်ႉၶမ်းသေ မုင်ႈၸူးတၢင်းမိူင်းၶၢင်။ ပိူဝ်ႈတႃႇတေတီႉလႆႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်းသမ်ႉ ၵွင်းၶႃးၼႆႉယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ မွပ်ႈၼႃႈတီႈပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပွတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ-ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼႆႉ ၶၢဝ်ႇငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် TV ၸုမ်းဝႃႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ- ၸုမ်းဝႃႉတီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် 5 ၵေႃႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဝႃႉတီႉမတ်ႉဢဝ်ပၼ်ႇလဵပ်ႈဝဵင်း၊ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း လူၺ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃး တူၺ်းၼမ်ၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၶႃႈႁႅမ်ပႅတ်ႈၼႄၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းဝႃႉၵေႃႈသၢၼ်ၶတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ယူႇ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းဝႃႉ ဢၼ်ယူႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝႃႉ ႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵူၼ်းလူင်ဝႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ယႃႇပေသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းဝႃႉၶိုၼ်း၊ ပေႃးမီးၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် တေၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းၼႃ"-ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ တၵ်းလႆႈဢုပ်ႇပႃးလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇႁၢႆၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈပၵ်းတႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပဵၼ်ပႃး ၽူႈၵွၼ်းလုမ်း PI ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်း ၵေႃႈယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ။ "ပေႃးၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ တၢင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈၶိုင်ပွင်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉမႃးၵေႃႈ မၼ်းႁိုင်ၼႅၼ်ႇယဝ်ႉ၊ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1974 ၵေႃႈ လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းဢမေႊရိၵၢၼ်ႊ သေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉမႃး၊ ယိုင်ႈၽဵဝ်ႈယိုင်ႈၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း၊ မၼ်းၼႄဝႃႈ လၢႆးၽဵဝ်ႈမၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉၽဵဝ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ဝႆႉ။ ပေႃးၸူးၸႂ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈၽဵဝ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈသမ်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်မႁႃႇမိတ်ႈ (ဢူၺ်းလီ)ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် တႃႇတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၼႆႉမၼ်းယၢပ်ႇ"- ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် လၢတ်ႈ။ မၼ်းၸဝ်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ- "ပေႃးဝႃႈတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆ ၾၢႆႇၼိုင်ႈႁဝ်းသမ်ႉၽဵဝ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉပၼ်ႁႅင်းၸုမ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆ မၼ်းႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ဢၼ်လီႁဵတ်းၼႆႉ- 1.ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈသေ သၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁွင်ႉမႃးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇတီႉၺွပ်းၶဝ်။ 2.ႁွင်ႉမႃးသေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းဢုပ်ႇ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆၵေႃႈ တေလႆႈဢုပ်ႇပႃးၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ လွင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းယူႇၾၢႆႇမၼ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေယူႇၾၢႆႇမၼ်းၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈပၼ် (ဢၶႂၢင်ႉဢယေး) သုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ဢီႈသင်။ ပေႃးသူၸဝ်ႈတေမႃးယူႇၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈၼႆ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်သူၸဝ်ႈပႆႇလႆႈၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ။ လွၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်ၼႆ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇဢွင်ႇလႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈမီးၸိုဝ်ႈမီးသဵင်ယူႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၶဝ် ဢၼ်ဢမ်ႇယူႇၾၢႆႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈမီးၼမ်။ ၸုမ်းၸိူဝ်းၵႃႉၶၢႆႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈမီး။ ပေႃးဝႃႈၵႂႃႇၽဵဝ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉမၼ်းဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တီႉၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႉမႂ်ႇတေမီးမႃးထႅင်ႈ၊ မိူၼ်ၵၼ်တင်းတေႃမၼ်း၊ ၵႃႈၸူဝ်ႈဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇၽဵဝ်ႈလႆႈ တေႃမၼ်းၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေႁုၼ်ႈၶိုၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ- ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸီႉၸမ်ႈထတ်းသၢင် ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ တီႈပၢင်တေႇသၼႃႇႁေႃးထမ်း တိုၵ်းတေႃးယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလၢႆလၢႆၸႄႈမိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီမႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်မ ဝ တ်ႉၾႃႉဝိႁၢရ်ဝဵင်းဢိၼ်း၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉသူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ (ၼၢင်းၸုမ်ႈၸႂ်မိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသီႇပေႃႉ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်) ၵေႃႈသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈထမ်းဝႃႈ-“ၾၢၵ်ႇထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ မေႃႁၵ်ႉၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်း၊ မေႃႁၵ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး၊ မေႃႁၵ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ မေႃႁၵ်ႉၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃသူၼ် ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇပွၵ်ႉယွမ်ႇ။ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၸွႆႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေတႃႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမေႃဝႄႈပႅတ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်။ ပေႃးဝႄႈပႅတ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႆႈၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မႃးယႃႉၶိူဝ်းႁဝ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းလူႉလႅဝ်”-ဝႃႈၼႆ။ ယိူင်းဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ယၢၼ်ၵႆၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆသေ လၢႆလၢႆပီမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၶွၼ်ႈႁႅင်းတူဝ် ႁႅင်းၸႂ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်။ မိူၼ်ၼင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်ပႆၶိုၼ်ႈလွႆလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸတ်းပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ပဵၼ်ဝၼ်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း (International Day Against Drug Abuse and Illicit Trafficking 26 June) ။ ဝၼ်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉ (UNGA) တႄႇႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ 1988 ။ ပေႃးၶွပ်ႈထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉၵူႈပီပီ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႆႈၸတ်းပၢင်ၽဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူႉၸွမ်း၊ လွင်ႈဝႃႈမူႇၸုမ်းမီးလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ တီႉၺွပ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်ၵမ်။

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် 2-3 ဝၼ်း ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈငၢၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ

ၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉၵေးလၢႆလၢႆမႄႈ ၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇလႄႈ  ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်း ၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇလၢႆလၢႆဝဵင်း  ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ ။ တင်ႈဢဝ်ဝၼ်းထိ 15 မႃးၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းပွတ်းဢွၵ်ႇ လၢႆလၢႆၸေႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတူၼ် မိူင်းပၼ်ႇ လၢင်းၶိူဝ်း မိူင်းၼၢႆး ၼမ်ႉၸၢင် ၶူဝ်လမ် တူၼ်ႈတီး ၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းသူႈ၊ၵုၼ်ႁဵင် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၼမ်ႉၵေးၼမ်ႉႁွင်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ။ ၼမ်ႉလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈယႂ်ႇလူင်တႄႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉတဵင်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၼမ်ႉႁွင်ႈၵႅဝ်ႈမိူင်းၼၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တၢင်ႇဝဵင်းတႄႉပဵၼ်ၼမ်ႉပႃႇၼမ်ႉလွႆ ၼွင်းထူမ်ႈ တီႈတႅမ်ႇတီႈယၢၼ်းလၢႆလၢႆတီႈ ။ “ပေႃးၾႆးမွတ်ႇ ၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈၾႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်းၼႆႉ သမ်ႉလူဝ်ႇၵႂႃႇ သူင်ႇ ပိူၼ်ႈ ဢၼ်ပိူၼ်ႈသင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၶႃႈလူး။ ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းတႄႉ ပေႃးၾႆးမွတ်ႇၶိုင်ႈဝၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်ႉ၊ ၾႆးမွတ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈႁိုဝ်ႉၼႆတႄႉ သဵင်ႈယူႇ 5000 တေႃႇထိုင် 10000 ပျႃး၊ ပေႃးၾႆးမွတ်ႇ ဝၼ်းၵူပ်းၶိုၼ်းတႄႉ ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃးဢေႃႈ။ ”- ၼၢင်းဝၼ်း ၸဝ်ႈၶဝ်ႈမုၼ်း ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ၾႆးၾႃႉၵေႃႈၶၢတ်ႇ။   ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ။ ပိူင်လူင်ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ၸႂ်ႉႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူၼ်ၼင်ႇ ဢိတ်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ဢိတ်ႇလိၵ်ႈ၊   ႁူင်းႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်း၊ ၶဝ်ႈသွႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼၢင်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်2-3 ဝၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ် လုၵ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈမႃးဝဵင်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢုင်တိုၵ်ႉလု ႁႅင်း။ ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း၊ လႆႈလိုဝ်ႈဝႆႉ။ ၶၢဝ်းၼႆႉ မိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းပၢတ်ႇငႃး။ ပီၼႆႉၾူၼ်ၼမ်လႄႈ ငႃးဢမ်ႇပေႃးလႆႈၼမ်။  ၸဝ်ႈငႃးဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ၵၢၼ်။ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်တႃႇပီတေမႃး ၼမ်ႉမၼ်းတေၵႃႈယႂ်ႇ ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ   ပေႃးၾႆးမွတ်ႇၵေႃႈ လိုဝ်ႈၵၢၼ်ဝႆႉသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သေယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။- ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾူၼ်လူမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းထိ 15 လိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊ ပိူဝ်ႊၼႆႉ မႃး လူမ်းလႅင်ႉ Doksuri ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇပွတ်းၸၢၼ်း (South China Sea) ၼႂ်းၵႄႈၵုၼ်ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃးလႄႈ မိူင်းဝီႊ ယႅတ်ႉၼမ်ႊ ၼၼ်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇလတ်းၶဝ်ႈ ဝီႊယႅတ်ႉ ၼမ်ႊ၊ ထႆး၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ် ၾူၼ်တူၵ်းထတ်းၵၼ်သွင် သၢမ်ဝၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 18 ၼႆႉပေႃးႁႅင်းလူမ်း လႅင်ႉဢမ်ႇလူတ်းလူင်းၸိုင် ၾူၼ်ၸၢင်ႈတူၵ်းထိုင် ဝၼ်းထိ 19 လႄႈ20 လူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။

ၽူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလႄႈ ၾႆးမႆႈလၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး

ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလႄႈ ၾႆးမႆႈလၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၊ မိူင်းလႃး ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉသုမ်းၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းလႄႈ ၵူၼ်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ။ ဝၼ်းတီႈ 17 /09/2017 ႁူင်းႁႅမ်း ဢေႇၵရိတ်ႉပၢၼ်းၶျၢၼ်ႇ ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်းတိူၵ်ႈမႂ်ႇ သမ်ႉဢဝ်ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉမႆႈႁူဝ်ၶိူင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၶႄၾႆးပလိၵ်ႈ ၵေႃႉသိုၵ်း ၵေႃႉႁၢၼ်မႃးၸွႆႈၵၼ်ႁူတ်းၾႆးၸင်ႇမွတ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းလူင် ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇ  ၼႂ်းၵႄႈႁူၺ်ႈဢေႃႈလႄႈ ၼႃးၵွင်းမူး ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ  ။ လုင်းလႅင် ႁူဝ်ပဝ်ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် မိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ လွင်ႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးလၢႆ ၸိူဝ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈႁဵတ်းၸႂ်ႉဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းလႄႈ မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉသတိ ၼမ်ၼမ်သေၵမ်း ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်လႆႈငၢႆႈတႄႉ တေ ၸၢင်ႈလၢမ်းသေ တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းထိုင်သၢႆၸႂ်လႆႈ ” ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢႆဢၢႆႈမိုဝ်ႉလႄႈ လူၺ်ဢၢမ်လွႆႉ ဝၢၼ်ႈၽႃးပႅၼ်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းဝီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉတႄႉတႆႈတဵၼ်းသေ လၢမ်းမႆႈပႃးႁိူၼ်း မႆႈပႃးၵူၼ်း 3 ၵေႃႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယၢမ်းလဵဝ်လႆႈ သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယူႇတီႈၸုမ်း ပၼ်ႇလႅင် MMBG ၼမ်ႉၶမ်းသေ ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။

ၽိူဝ်ႇၵုမ်ႇမိုင်ႉထဵင်ၵၼ် ႁႃယွင်မႃးသႂ်ႇၶဝ်ႈ တႃႉႁဝ်းႁႃၶဝ်ႈမႃးသႂ်ႇယွင်

ၽွၼ်းလီၽွၼ်းၸႃႉမီးၼင်ႇၵၼ်သေတႃႉ ၵမ်ႈၼမ်လၢၵ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ၽွၼ်းၸႃႉ လူၺ်ႈၼမ်းသဵင်လႄႈထွႆႈၵႂၢမ်း (ၶေႃႈၵႂၢမ်း) ႁူမ်ႈတင်းႁဵတ်ႇၽူလ်တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵၢၼ်တူၵ်ႇလၢတ်ႈၶိူဝ်း လိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၾိင်ႈငႄႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်သိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၼမ်းသဵင်ဝၢၼ်ႁူ ထွႆႈၵႂၢမ်းဢွၼ်ႇၼွမ်း ႁဵတ်ႈၽူလ် ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၼႆတႄႉ တေပဵၼ်ၽွၼ်းလီယူႇ။ ပေႃးၼမ်းသဵင်ၶႅင် ထွႆႈၵႂၢမ်းႁၢဝ်ႈ ႁဵတ်ႇၽူလ်သမ်ႇမႅၼ် ပႅၼ်ႁူမ်ႇၵုမ်းၼိူဝ် ၾၢႆႇပိူၼ်ႈ လူလၢႆသၢင်းမဝ်ဢဝ်ပေႉယူႇၾၢႆႇၸဝ်ႈၵဝ် သေထၢင်ႇလဵၵ်ႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁူႉသင်ၼႆတႄႉ လိူဝ်သေဢမ်ႇပဵၼ် ၽွၼ်းလီ ယင်းၸၢင်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းၸႃႉလႄႈ တေတႅၵ်ႈယႅၵ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးလၢတ်ႈထိုင်ၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၼႆၵေႃႈ ၽွၼ်းၸႃႉမၼ်းဢၼ်တေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သႄႉၼႄးၵၼ် တႅမ်ႈၽိတ်းတႅမ်ႈထုၵ်ႇ (ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ တၵ်းတေလႆႈတႅမ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် တႅမ်ႈၸိူင်ႉၼႆ) ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁဵတ်ႇဢၼ် တေပဵၼ်ၽွၼ်းၸႃႉယဝ်ႉ။ (တူၼ်ၸဝ်ႈၶူးလူင် ပရၵူႇၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊထမ်းမသႃမိ ၶမ်းမၢႆ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ - ႁဝ်းတႄႉ ၶႂ်ႈတႅမ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်းမေႃဢၢၼ်ႇယူႇ) - ဝႃႈၼႆ။ ထွႆႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ  ဢၼ်ဝႃႈလေႃးမၢၼ်ႈ လေႃးထႆး ဢမ်ႇၼၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ပိူင်ႈၵၼ်တင်း ထွႆႈၵႂၢမ်းလႄႈသဵင်လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢဝ်သင်တႅၵ်ႈထတ်းပဵၼ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈ ထွႆႈၵႂၢမ်းၶေႃႈလႂ်ပဵၼ်ၵႂၢမ်းတႆး ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵႂၢမ်းတႆး မိူဝ်ႈတႆးယင်းပႆႇမီးမိူင်းႁင်းၶေႃ ဢမ်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈပွင်ဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်း ဢမ်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ ပွင်ၵူတ်းမၢႆ(မၢႆမီႈ)  ဢမ်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈပွင်ပၢႆးပၺ်ၺႃ  ဢွၵ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈႁင်းၵူၺ်း။ ထွႆႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၵိၼ်ၶဝ်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း (ထႆး လၢဝ်း ဢႃးႁူမ် တႆးၼိူဝ် တႆးတႂ်ႈ တႆးလိုဝ်ႉ တႆးလႅမ်း တႆးၶမ်းတီး ၵေႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၵူၺ်းၵူၺ်း။ တေဝႃႈၽႂ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈၶွင် ၽႂ်ဢဝ်ၵႂၢမ်းၽႂ်မႃးၸႂ်ႉ (ပေႃးဝႃႈၽႂ်ဢမ်ႇဢဝ်ၶွင်ၽႂ်မႃးၼႆ ႁဵတ်းသင်သမ်ႉမိူၼ်ၵၼ် - ႁဵတ်းသင်တႆးတင်းမၢၼ်ႈ ယူႇမိူင်းလဵဝ်ၵၼ် သမ်ႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်)။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ် ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈ ဢွၵ်ႇမႃးထွႆႈၵႂၢမ်းမႂ်ႇမႂ်ႇၵူၺ်း ထွႆႈၵႂၢမ်းၵူတ်းမၢႆ(မၢႆမီႈ) ၵေႃႈယင်းလႆႈယုၵ်ႉမုၼ်းၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈငႄႈႁိတ်ႈႁွႆး ၸဵမ်ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် လွင်ႈႁဵတ်းလွင်ႈသၢင်ႈ ပၢႆပႃးၼမ်ႉၼမ်းတၢင်းယၢမ်ႈ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ် ဢၼ်ငၢႆးၵၼ် မီးၶိူဝ်းသင်လၢႆလၢႆ တေဢဝ်တီႈလႂ်တွၼ်ႈလႂ်တႅၵ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ် ပဵၼ်တႆးဢမ်ႇပဵၼ်တႆး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈယုၵ်ႉမုၼ်းၸွမ်းၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းမႃး။ ၶူဝ်းတႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၵူႈပွၵ်ႈ ၼုင်ႈဝႆၶူဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၾၢင်ႁၢင်ႈပဵၼ်ႁိုဝ်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႅပ်ႇႁၢင်ႈမၼ်းသမ်ႉပဵၼ်ႁိုဝ် တေၸီႉၼႄးဝႃႈ ၶူဝ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်းတႆးၼႄႇ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေၼႄးဝႃႈၶူဝ်းၼုင်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်းတႆးၼႄႇ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးမၢင်ပႃႇတီႇ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတၵ်းတေဝႃႈ ပႃႇတီႇဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ႁဵတ်းတႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း။ ပႃႇတီႇဢၼ်ထုၵ်ႇၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ တေဝႃႈမၼ်းလီ ၼႆႉပဵၼ်ထမ်းမၻႃးၼႂ်းလူၵ်ႈ။ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးၵေႃႈၼင်ႇၼၼ် ပေႃးပဵၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈတၵ်းတေဝႃႈ ႁဵတ်းတႃႇပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ပေႃးဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ တၵ်းတေဝႃႈ ႁဵတ်းၵိၼ် ႁဵတ်းဢဝ်ၸိုဝ်ႈဢဝ်သဵင်ၼႆၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၶေႃႈထတ်းသၢင် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵႂၢမ်းပႅင်းၸင်းၵၼ်။ လူၺ်ႈႁဵတ်ႇလႄႈၽူလ်ၸိုင် ထုၵ်ႇလီၸီႉၸႅင်ႈပွင်ႇလႅင်း ထတ်းသၢင် ဝူၼ်ႉမႄးၵၼ်လႆႈယူႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ၵေႃႈတၵ်းထုၵ်ႇလႆႈတုင်းႁပ်ႉလူၺ်ႈႁဵတ်ႇၽူလ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈ ၸင်ႇပဵၼ် ၽွၼ်းလီ ၼင်ႇၵၼ်တင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ၶေႃႈထတ်းသၢင် ပေႃးဢမ်ႇမေႃၸႂ်ႉလၢႆးထတ်းသၢင်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၶေႃႈၸီႉၼႄး ၵူၺ်း။ ၶေႃႈဝူၼ်ႉမႄးၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမေႃထွမ်ႇၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၶေႃႈသႄႉၼႄးသေပဵၼ်တၢင်းၸႂ်လမ်လူင်ယဝ်ႉ။ ၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈလွင်ႈႁၵ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၾိင်ႈငႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵူဝ်ၵၼ်ၵႂႃႇယဵၼ်းပဵၼ်မၢၼ်ႈ ၵူဝ်ၵၼ်ၵႂႃႇယဵၼ်းပဵၼ်ထႆး၊ မၢၼ်ႈပဵၼ်ၽႂ် ထႆးပဵၼ်ၽႂ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တႅမ်ႈသၢတ်ႈၵၼ် လႃႇၵၼ် သႄႉၵၼ်ၵူၺ်း လီတွင်ႈထၢမ်တူၺ်းတူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ လိၵ်ႈတႆးၵႂၢမ်းတႆးၼႆႉ ၽႂ်မေႃသေၽႂ် ၽႂ်ႁူႉလိူဝ်ၽႂ် ၵဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉမႂ်း မႂ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၵဝ် သမ်ႉတေဝႃႈၽႂ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလိူဝ်ၽႂ် တေဢဝ်သင်တႅၵ်ႈ။ ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇဝူၼ်ႉဝႃႈ လၢႆးလႂ် ပိူၼ်ႈတေ သူင်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး လၢႆးလႂ်ပိူၼ်ႈတေသူင်တႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆး လၢႆးလႂ်ပိူၼ်ႈတေသူင်ၼုင်ႈၶူဝ်းတႆး။ လၢႆးလႂ်ပိူၼ်ႈတေလိူၵ်ႈ ပႃႇတီႇတႆး လၢႆးလႂ်ပိူၼ်ႈတေၵမ်ႉထႅမ်လႄႈၸွႆႈထႅမ်တပ်ႉသိုၵ်းတႆး။ (မိူဝ်ႈပီ 203 ၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉၽွင်းမၼ်းၸဝ်ႈၶဝ်ႈႁူင်းယႃ ယူတ်းယႃတူဝ်တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ တေႃႇၼႃႈ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸဝ်ႈသႅင်ၸိုၼ်ႈ ၸဝ်ႈပိုၼ်ၶမ်းၼၼ်ႉဝႃႈ - တႆးႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်း ဢမ်ႇမေႃႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁဝ်းၸိုင် ထႅင်ႈ 50-100 ပီ တေၸၢင်ႈယဵၼ်းႁၢႆယူႇ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေယွမ်းယဵၼ်းပဵၼ်ၽႂ်လီၼႆသေ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈၵူၺ်းၶိုၼ်းတွပ်ႇၵႂၢမ်းမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ - ၽိူဝ်ႇယဵၼ်းပဵၼ်မၢၼ်ႈ တႃႉယဵၼ်းပဵၼ်ထႆး ဢမ်ႇလီ ႁိုဝ်ႈ - ထွႆႈၵႂၢမ်းႁဝ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ငၢႆးၵၼ်ၼမ် ဢၼ်ၸႂ်ႉၶေႃႈလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈမီၼမ်ၼမ် သၢႆလိူတ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၶိူဝ်း လဵဝ်ၵၼ်) ဝႃႈၼႆ။ ႁဝ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉၶုၵ်းဝူၼ်ႉလႆႈဝႃႈတေႁႃၶဝ်ႈတီႈလႂ်မႃးသႂ်ႇယွင် ၵူၺ်းဝူၼ်ႉယူႇတႃႇသေဝႃႈ တေႁႃယွင်တီႈလႂ်မႃးဝႆႉ သႂ်ၶဝ်ႈၼႆၵူၺ်း။

ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတူၵ်ႇတၵ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ပေႃႉထုပ်ႉၼႆႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမီးတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ

ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (Shan Human Rights Foundation) ဝႃႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇ 300 ပၢႆ လႆႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈပၢႆႈသေဢမ်ႇၵႃး၊ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၵ်းတေလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်း ငဝ်းလၢႆး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 325 တင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဵၼ်ႁႅင်း 60 ပၢႆၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင်တၢင်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလဵၵ်ႉ/ယႂ်ႇ ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း တူၵ်းၸႂ်၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 ပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 100 ပၢႆ ပၢႆႈၵႂႃႇယင်ႉ တီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ၊ တႃႇ 200 ပၢႆသမ်ႉ မူၵ်းယူႇၸွမ်းသုမ်ႉထဵင်ႁႆႈ ထဵင်ၼႃး ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) လၢတ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ ပေႃး ဢဝ်ပိူင်မိူင်းဝႃႈၸိုင် မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇမီး ဢေႃးၸႃႇၵုမ်းၵမ်လႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် ၵွပ်ႈၼၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼင်ႇၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇ ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉ ဢႃယု 29 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈသေပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း သေ လွၼ်ႈသိူဝ်ႈ မၼ်းၸၢႆးမတ်ႉမိုဝ်းပေလင် ႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ယူႇထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင် 10 မိၼိတ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉ ၵႂႃႇႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈထဵင်သုမ်ႉ/ႁႆႈသေ ၺႃးၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇ ဢႃယု 36 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထဵတ်ႈထၢမ် လွင်ႈသိုၵ်းတႆး၊ ထုပ်ႉၼႃႈထုပ်ႉတႃ ၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇသေ တီႉမတ်ႉ ႁွင်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ထူပ်းၺႃး ၸၢႆးသၢင်ႇၵွၼ်း ဢႃယု 32 ပီ ပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈၽွင်းမၼ်းၸၢႆးႁေႃႈၵႂၢႆးပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ သေ ၺႃးတီႉမတ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ပူၵ်ႇၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 လုင်းသူၺ်ႇ ၵႂႃႇၵမ်ႉထႅမ်ယိုၼ်ယၼ်(ထွၵ်ႈထၢမ်ႇ) ၶဝ် 3 ၵေႃႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁႂ်ႈလူင်းတူၺ်း/ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်မီး ဢေႃးၸႃႇဢႃႇၼႃႇ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈၸိုင် ၶဝ်ၼႆႉၵႂႃႇလႆႈၵူႈတီႈ၊ ႁဵတ်းလႆႈၵူႈလွင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းသေ ႁႂ်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ပၼ်တဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈ ထူၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ပီႈၼွင်ႉမိူင်းပၼ်ႇႁူမ်ႈၵၼ် ၶိုင်ပွင်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းႁေႃၵေႃတႆး မိူင်းပၼ်ႇ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်ႉၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။ ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢိၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းဝၢၼ်းပလိတ်ႈ ၽိၵ်ႈသိၵ်ႈၼႃႈလိၼ် တီႈပွၵ်ႉတူၵ်း  ဝဵင်းမိူင်းပၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း  ။ ၸၢႆးပီး ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ - “ လိၵ်ႈလၢႆးပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵေႃႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇဝူၼ်ႉၶိုင်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယိၼ်းၸူမ်းထိုင်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းဢၼ်လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈမႃးတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၵေႃတႆးမိူင်းပၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈမီးပီႈၼွင်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ၶႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ ထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းမႃးထႅင်ႈၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈၵမ်းသိုပ်ႇ မႃးတီႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်  ႁဝ်းသေၵမ်း” ဝႃႈ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈတီႈ -  ၸၢႆးၶိူဝ်းတႆး (ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ) မၢႆၾူၼ်း - 093-137-5632 / 094-577-178-39/065-729-1711  ။ ႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈတႃႇၼၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်လႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈတေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈဝၢႆးလင်ဢွၵ်ႇဝႃႇ။ မေႃမိုဝ်း မေႃၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ် ၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ႁႅင်းငိုၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉၸိုင် တေႁဵတ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ  တႃႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇတူင်ႉၼိုင်လွင်ႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။

6 ပီပၼ်ႇႁွပ်ႈ ၶွပ်ႈမၢႆတွင်းဝၼ်းသႅင်ၸိုၼ်ႈ

ၸဵမ်ၽွင်းဝၢႆးယၢၼ်ၽၢတ်ႇ  ပႆႇတွၼ်ႉၶၢတ်ႇၸႂ်ပႅၼ်း ယိင်ႈၶႅၼ်းၶုၵ်းၸႂ်ၶွပ်ႈ  ႁွပ်ႈ 6 ၵၢင်လိူၼ်ၵဝ်ႈ ယၢင်ႈၶဝ်ႈ 15 ၵၢင်ၼႂ်  ၾႃႉသႂ်ပၢင်ႇၸႅင်ႈလီ ထူၼ်ႈပီၶွပ်ႈ 59  ဢႃယုၸဝ်ႈၽွင်းႁိူင်း ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈႁူႉလႅၼ်ႇ  ၶႅၼ်ႇတင်းၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆးမွၼ်းၵေႃႈသုတ်းယွတ်ႈ  တွႆႇႁွၵ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇၶၢဝ်ႇ ၽၢဝ်ႇပိုၼ်လွင်ႈမိူင်းတႆး  ၶိုတ်းဝႆးတၼ်းပၢႆးတိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈၽၢၼ်ႇမႃး  ႁူမ်ႈပႃးလၢႆတွၼ်ႈတီႈ ပၢၼ်မွၵ်ႇတိုၵ်ႉၵီႈႁွမ်  ၶွၼ်ႈတွမ်ႁႅင်းၶိုင်သၢင်ႈ ၶီႈၶၢင်ႈႁိုဝ်ထၢၼ်ႇမီႈ  ၼီႈပိုၼ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸဝ်ႈႁၢပ်ႇၵွၼ်းထူၼ်ႈတဵမ်  ၸဵမ်ငဝ်ႈထိုင်ပၢႆယွတ်ႈ တေႃႇႁွတ်ႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် 6 ပီၶွပ်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်းတီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယိုတ်းဝႆႉ

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ထိုင်ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈတုၵ်းယွၼ်းပၼ် တီႈလိၼ် သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယိုတ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈ 1996။ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 ၼႆႉၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈဢဝ်ပၼ်တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊ ၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ။ တီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်း မိူင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်းၼႆႉ ၸတ်း ႁဵတ်းတီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ၶိူဝ်းၼိမ်း ဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၵဵပ်းဝႆႉၶေႃႈမုလ်းသေ တၢင်ႇၵႂႃႇတီႈၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လိူၼ်သဵပ်ႊထႅမ်ႊ ၿိူဝ်ႊ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈလူဝ်ႇ ႁွင်ႉၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ တေႁွင်ႉၵႂႃႇ။ ႁႂ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃး ၸုၼ်ႉ တီႈလိၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း မူတ်းမူတ်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တေၶိုင်တၢင်ႇထိုင် တီႈဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉ ၵျီႇၵေႃႈ  ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းယိပ်းဢမူႉၼႆႉၵႂႃႇ ဢုပ်ႇၵုမ်တီႈသိုၵ်း ၶဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ တေႃႈလဵဝ် လႆႈၶတ်းၸႂ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ” ဝႃႈၼႆ။ တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢိူင်ႇလွႆလွမ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ်၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇသွင်ၵေး တေႃႇထိုင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ။ ၸဝ်ႈၶွင်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇယိုတ်း တီႈလိၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶိူဝ်းတႆး၊ လီႉသေႃးလႄႈ လွႆ(တဢၢင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ဝႃႈ လိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် တပ်ႉၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်း တေႃႇ ယိုတ်းဝႆႉ လၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်ယိုတ်းဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ၶလယ/ၶမယၵေႃႈ ယိုတ်း ဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ပဵၼ်တပ်ႉတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်း ၶမရ လႃႈသဵဝ်ႈမူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ 20 ပီပၢႆၼႆႉ မၢင်တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈ ပွႆႇႁၢမ်းဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈပၼ်ပိူၼ်ႈၶၢတ်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဝႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO တၢင်တူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ ၵႂႃႇၼႄတၢင်းၵႃႈတႆး တီႈမိူင်းၶႄႇ

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Shan Youth Organization တၢင်တူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ဢဝ်တၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉ/တူဝ်း မဵတ်ႇမၢႆၶိူဝ်းတႆးသေ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢႃႊသျႅၼ်ႊ တီႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈတၢင်း 5 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11-15/09/2017 ယူႇတီႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႃႉၶၢႆ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မွၵ်ႇမႃးတီႈ ၸုမ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆး SYO တီႈတူၼ်ႈတီး ႁႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉတူဝ်း ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သိၼ် ၵႃႉဢႃႊသျႅၼ်ႊ တီႈဝဵင်းၼၢၼ်ၼိၼ် ၸႄႈမိူင်းၵွၼ်ႇသျီး ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ။ ပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သိၼ်ၵႃႉ ဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ မိူင်းၶႄႇမႃး ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းတီႈ 14 ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ယူႇတီႈၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵႃႉ ၶၢႆမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇမႃးၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈမႃးၵႃႈ ၼူၵ်ႉ/တူဝ်း တႆးႁဝ်း ၶႃႈၼႆႉ ၼႄပၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇမိူင်းၶဝ်ၼႆ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ် ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸူမ်းၸွမ်း တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇမိူင်းၶဝ် ပေႃးတေလႆႈႁူႉၸၵ်းတႆး၊ တၢင်းၵႃႈ ဝႅၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆးႁဝ်း” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢဝ်ၼူၵ်ႉတူဝ်း တၢင်းၵႃႈတႆးႁဝ်း လႆႈမႃးၼႄတီႈ မိူင်းၶႄႇ ၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မႃးတီႈၼႆႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈ တၢင်တူဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေမႃးၼႄ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းမွၼ်း မႃးၼႄၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၾိင်ႈႁိတ်ႈ ႁွႆးၶဝ်၊ ပီၼႆႉတႄႉၺႃးတႆးႁဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၵႃႈၼႄ တီႈပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈႁူမ်ႈတုမ် ဢႃႊသျႅၼ်ႊၼႆႉ ပႃးတၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉ 4 တူဝ်၊ တူဝ်း 1 တူဝ်၊ လၢႆးၶွၼ်ႉလၢႆးမိုဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ဢၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 20 မိူင်းပၢႆ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းမိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်း ၵႂႃႇတမ်းၼႄ သေၵႃႉၶၢႆ တေႃႇၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.98 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1355.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 207.06 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.87 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1353.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.50 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 13/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.73 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1347.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.42 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၢင်ၶႅင်ႇ

ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၼႃႈ ၵၢၼ် တႃႇတေၸတ်းပၢင်ပိုတ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 တေထိုင်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းႁေႃ မွၵ်ႇၵွၼ် ပွၵ်ႉပၢင်ႇၵျွင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၶွမ်ႊမတီႊၽူႈပွင် ၵၢၼ် 26 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႅပ်း တတ်း ၼႃႈၵၢၼ် 6 ၶေႃႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ “ ၼႂ်းၶေႃႈ တႅပ်းတတ်း 6 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းတႃႇတွၼ်ႈသူး ၵူၼ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၸိူဝ်းဢွင်ႇပေႉ။ သူးတီႈၼိုင်ႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယိူင်း ဝႆႉ မွၵ်ႈ 5 သႅၼ်ပျႃး၊ တီႈသွင် ယိူင်းဝႆႉ 3 သႅၼ် ပျႃး၊ တီႈသၢမ်သမ်ႉ 2 သႅၼ်ပျႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သူးယွမ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ တေမီးထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် 6 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉ - 1) ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇ ၼင် ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017၊  2) ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး မွပ်ႈယိုၼ်ႈတွၼ်ႈသူး(ရၢင်းဝလ်း)၊ 3) မွၵ်ႇၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ 4) ဝၼ်းတီႈ 22/09/2017 ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပွၵ်ႈၵမ်း 3 ၊ 5) တေ တၢင်ႇမၢႆၾၢင် လွင်ႈၸုမ်းတေ ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ 6) လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸွမ်းဢိူင်ႇၽႂ်ဢိူင်ႇမၼ်း ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၸွႆႈဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်တႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ မီးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၸုမ်း - ၸုမ်းမိူင်းယေႃ၊ မိူင်းယၢင်း၊ ႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈဢၢႆႇ၊ လႃႈသဵဝ်ႈၸုမ်း(1)၊ ၸုမ်း(2)၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ မၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ၊ မွၵ်ႇတွင်း၊ ႁၢင်ၼႃး၊ မႅင်းၵႅင်း၊ ၼမ်ႉပူ၊ ၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢီႇၼၢႆး၊ ၼွင်မွၼ်၊ ၸေႈဢႅၼ်ႇ၊ မိူင်းတဵမ်၊ ပုင်းထုၼ်းလႄႈ မႄႈႁၢၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တေတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 20 ဝၼ်း။ တေမီးပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၸုမ်း လဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸုမ်းပၼ်ႁႅင်း ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ဢဝ်တီႈယူႇ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၸင်ႇတႄႇၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် တီႈပၢင်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈပွၵ်ႉ 12 ၼႆယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵႆယၢၼ် ၽေးၶဵၼ်ယႃႈ မဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။

ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်ၼမ်

ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS တင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇ ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းၼႆႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးလွင်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်။ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၸီႉၸမ်ႈၼႄႉၼမ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်ၼမ်။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ- "တီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်။ တီႈၸုမ်း ၽွင်းလူင်ၶဝ်လႄႈသင် ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်၊ လွင်ႈပူၵ်းပွင်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ လွၵ်းတွၼ်ႈၶွင်ၼၢင်းယိင်းၼႆႉၶဝ်ႈပႃးမႃး၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးမႃးၼမ်ၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထုၵ်ႇလီပၼ်တၢင်းႁူႉၼၢင်းယိင်း ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၶဝ်ႈပႃးမႃးၸိူဝ်းၼႆႉတွၼ်ႈၼိုင်ႈ"- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ-တီႈၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈတီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်ၵၼ်၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈလႆႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၵၼ်၊ လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃး ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းလႄႈသင်၊ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈသင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉ လႆႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶဝ်ၵေႃႈမီးယူႇၾၢႆႇၼိုင်ႈ၊ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ႁဝ်းၵေႃႈမီးယူႇၾၢႆႇၼိုင်ႈသေ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉမၼ်းတေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူဝ်းၼႃႈၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်၊ လွင်ႈယုမ်ယမ်ၼိူဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈႁၢႆၵႂႃႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈၵမ်းၵမ်းလီႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်။ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇၶဝ်ၵေႃႈလႆႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁၼ်လီၸွမ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈၵၢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း။ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်း တေဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းႁဝ်းဢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းတေႃႇၵၼ်။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်းပၢင်တိုၵ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼမ်ၼမ်၊ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၸိူင်ႉ- ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။ တွၼ်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ RCSS လႆႈတုၵ်းယွၼ်းပႃး ႁႂ်ႈလႆႈတင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးထႅင်ႈတင်းၼမ်-ၼႆယဝ်ႉ။ "ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမႃးၵမ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇမႃးသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဝၢႆးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ တင်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ် လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇလႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်။ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်း၊ ၼိုင်ႈၶၵ်ႉၼိုင်ႈတွၼ်ႈတႄႉလီပဵင်းပေႃးၸႂ်ယူႇ၊ တွၼ်ႈတႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉဢွၵ်ႇတူဝ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ လွင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၽွၼ်းၵၢၼ်မၼ်း ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတေ လၢတ်ႈလႆႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ"-ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NRPC) ႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃးသေ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈမူႇၸုမ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ထိုင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 တွၼ်ႈပွတ်းၼႂ် တင်ႈတႄႇယၢမ်း 10 မူင်းထိုင် 11 မူင်း၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ RCSS ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 6 ၵေႃႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢိၵ်ႇၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶဝ် ဢိၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ တီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ တင်ႈတႄႇယၢမ်း 11:00 တေႃႇထိုင်မွၵ်ႈဝၢႆးဝၼ်း 13:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ NRPC ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢူးၵျေႃႇတိၼ်ႉသူၺ်ႇ ဢိၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း NRPC ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယႃႇပျေႉ လႄႈ ၼႂ်းၸုမ်းၸိူဝ်း NRPC ။ ဝၢႆးဝၼ်းယၢမ်း 14:00 မူင်းတေႃႇထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈႁိမ်း 17:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉပႆလိၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၸူဝ်းဝိၼ်း တီႈႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်

ၼႂ်းလူၵ်ႈလူင်ၼႆႉ မီးလႅင်းလႄႈလပ်းသိင်ႇ မီးလီလႄႈၸႃႉ သွင်ၽၢၵ်ႇသွင်ၾၢႆႇၵူႈတီႈ ၵူႈမိူဝ်ႈ။ လႅင်းလႄႈလပ်းသိင်ႇ ၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတၵ်းႁူႉ။ တေႃႈၼင်ႇၵူၼ်းတႃဝွတ်ႇယင်းႁူႉၵၢင်ဝၼ်းၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈလီလႄႈၸႃႉၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉ ႁူႉယူႇသေတႃႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးမေႃၸႅၵ်ႇမေႃယႅၵ်ႈႁိုဝ် ဢမ်ႇယွမ်းၸႅၵ်ႇယွမ်းယႅၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ မၢင်ၸိူဝ်းတေၶဝ်ႈၶၢင်ႈ ယူႇၾၢႆႇတူဝ်ၵဝ်ႇတိၵ်းတိၵ်းသေ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်ႇၽူလ်ၾၢႆႇပိူၼ်ႈ။ ပိူင်လွင်ႈၵူၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းလူင်လိုမ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်တေႁူႉလိူင်ႈပိူၼ်ႈ ထတ်းသၢင် ပိူၼ်ႈ ႁၼ်လီႁၼ်ၸႃႉပိူၼ်ႈၵူၺ်း လွင်ႈလီလွင်ႈၸႃႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉၶွၼ်းယဝ်ႇသၢႆႇသၢင် ထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်း။ ဝူၼ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်ႇၽူလ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပၢႆးဝူၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တၢင်းႁဵတ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵူႈလွင်ႈၵူႈဢၼ်ၵူႈမိူဝ်ႈ မိူၼ်ၽူႈတတ်းသိလ်(တြႃး)မၢင်ၸဝ်ႈမၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉလႆႈထတ်းသၢင်တူဝ်ၵဝ်ႇ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၽူႈတတ်းသိလ် (တြႃး) တတ်းသိလ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈမႃးလၢႆလၢႆလိူင်ႈ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်းဢၼ်ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶွၼ်ႈ ယွႆႈသေးထီႇ ထူၼ်ႈ တႅမ်ႈသူင်ႇယိုၼ်ႈမွပ်ႈမႃးၼၼ်ႉ မၢင်လွင်ႈတတ်းသိလ်ၽိတ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးယူႇ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉပိူၼ်ႈၵူၺ်း တူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉတၵ်းပဵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉတိူၼ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ၶိုၼ်းထတ်းသၢင်တူၺ်းတူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇ။ ၵွၼ်ႇတေလၢတ်ႈတေႁဵတ်း တၵ်းဝူၼ်ႉႁႂ်ႈထီႇထူၼ်ႈ ဝၢႆးလၢတ်ႈဝၢႆးႁဵတ်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်းထတ်းသၢင် ၸွင်ႇ မၼ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ၽိတ်းထုၵ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ် ဢၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈပူႇမွၼ်ႇပွၼ်ႈသွၼ်ၵႂၢမ်းၶူမ်းယမ်မႃး "သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်" ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈသႄႉပႃႈၼႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်မႄး ၼႄးပႃႈလင်ပွင်ႇဝႃႈသႄႉသွမ်း (ၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်) ပိူၼ်ႈ။ ယွင်ႈၵၼ် ယွင်ႈပႃႈ ၼႃႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉထုၵ်ႇယွင်ႈ (ၵူၼ်းမီးတင်းႁူႉ) ဢမ်ႇမေႃယူႇ ဢမ်ႇမေႃဝႆႉတူဝ် ဢိၵ်ႇတင်းႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းၶႂ်ႈလႆႈသင်တီႈၵဝ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လိူမ်ႈၵိူမ်ႈ(လေးၶႅင်ႈလေးၶႃ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႂၢမ်းၶူမ်းၽၢႆဢၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈပွၼ်ႈသွၼ်မႃး "သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်" ၼႆႉပဵၼ်သိလ်ထမ်း (တြႃး)ဢၼ်ၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈယူႇၵိုၵ်းတူဝ်ၸႂ်။ ယိင်ႈပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ယိင်ႈသိလ်ထမ်းၼႆႉမီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ။ ယေႈၵႆႉ လၢတ်ႈၵႆႉၼႄးၵႆႉသႄႇၵႆႉတွၵ်ႈၵႆႉယွၵ်ႈၵႆႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၸၼ်ႉတႅမ်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၶိုၼ်းတိုတ်ႉၸၼ် ၸၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူင်းတႅမ်ႇ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ လၢတ်ႈၶိူဝ်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီ ယႃႇထၢင်ႇဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလီ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပႅတ်ႈလၢႆ။ မိူဝ်ႈမႃး လၢတ်ႈ လွင်ႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီၼႄႁဝ်း ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တၵ်းတေၵႂႃႇလၢတ်ႈလွင်ႈႁဝ်းဢမ်ႇလီၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်း လၢတ်ႈၶိူဝ်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းၼိင်ႈပိူၼ်ႈ ၶွႆပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၶႂ်ႈယႃႉပိူၼ်ႈလႄႈ ဢႅဝ်ႇၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ယႃႉၵဝ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလူႉပိူၼ်ႈၵွႆ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်မိူၼ် ႁူႉမိူၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၾၢႆႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ ၼႂ်းပၢင်ၵူၼ်းတင်းၼမ် ၸိူင်ႉၼင်ႇပၢင်ၵုမ်လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼင်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၸီႉၼမ်းသပ်းၸႅင်ႈၼႄ ၼၼ်ႉ  ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသမ်ႉဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သေ ဝၢႆးဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းၼွၵ်ႈသမ်ႉမႃးထတ်းသၢင်လွင်ႈၸႃႉပိူၼ်ႈ ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ။ သင်ဝႃႈဢဝ်မႃးထတ်းသၢင်ႁဵတ်ႇလႄႈၽူလ်လီဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယင်းတေလႆႈတၢင်းႁူႉလူးၵွၼ်ႇ။ လူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵေႃႈလီ ဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈ။ သူၼ်ႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လိူဝ်သေႁဝ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်ႇၽူလ်ၵၼ် ဢမ်ႇဝႆႉၵႂၢမ်းႁၵ်ႉတေႃႇၵၼ် ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇဝႆႉၶိုၵ်ႉၵၼ်။ လိူဝ် ၼၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်း ယင်းပၢႆမီးပႃးၵႂၢမ်းသႄႉၼႄးၵၼ် ၵႂၢမ်းသႄႇယူင်းပူင်းၸႃႉၵၼ် ၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ၵၼ်  ယွၼ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃးလႆႈ။ ၽူႈၶဵၼ်ၶဝ်ႁူႉလိုၵ်ႉႁူႉတိုၼ်ႈလွင်ႈႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇဝႆႉ မဝ် ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလွင်ႈၼႆႉသေ ဢမ်ႇၵူဝ်ၵိၼ်ႁဝ်းလႄႈၸင်ႇလူလၢႆႁဝ်းမႃး ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ လူၺ်ႈၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႆႇႁၵ်ႉၵၼ် ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် ၵၢၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈၵၼ် ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီတိုဝ်းၵမ်မႅတ်ႇပႅင်းႁႂ်ႈၵိုမ်းဝႆႉၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်လူင်ၽႂ်မၼ်းယူႇ။ မၢႆတွင်း * ပွင်ႈၵႂၢမ်းဢွၼ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ  ဝႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႅမ်းၾၢင်ႉ ပိုတ်ႇငၢင်ႉတၵ်ႉတိူၼ်ၸႂ်  ဢမ်ႇမၢႆၽႂ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ယွၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ထတ်းယင်ႇ  ၸွင်ႇပဵၼ်ၼင်ႇထွႆႈၵႂၢမ်း ယၢမ်းၼႆႉလီၵႄႈမႄး  ၸၢင်ႈၶႄးပဵၼ်ၽွၼ်းလီ သုၵ်ႈသီၸႂ်ၸၢင်ႇၸိုၼ်ႈ  ယုၵ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈမုၼ်းတိူဝ်း ၸၼ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ  လႅၵ်ႈလၢႆႈမႂ်ႇၸႂ်ႁဝ်း ၵဝ်ၼဝ်းၸူမ်မူၵ်းၵူမ်ႇ  ၶီႈႁူမ်ႇၽႄးမႃးႁိုင် ထိုင်ၶၢဝ်းယမ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၸႂ်ႁဝ်းယဝ်ႉ

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.76 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1349.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.64 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၾူၼ်တူၵ်းလၢႆဝၼ်းၼမ်ႉၼွင်း ထူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းထႅင်ႈ

ၾူၼ်တူၵ်းလၢႆဝၼ်းထပ်းၵၼ်လႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ ၼမ်ႉမႄႈသၢႆၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်းပွၵ်ႉ/ၵၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း လၢႆတီႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 5-6 မူင်းၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၸွမ်းၵၢတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆး(ၶ) တႃႈလေႃႉလႄႈ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၸၢႆးသႅင် ၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼမ်ႉတႄႉထူမ်ႈမိူဝ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် တၢင်းပွတ်းႁဝ်းယူႇၼႆႉ ၼမ်ႉယွမ်းလူင်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ဢၼ် လႆမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၵိုတ်းၶၢင်ႉတင်းၼမ်။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၼႆႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈထူမ်ႈၼွင်း မႃးၵမ်းလဵဝ် တေလႆႈဝႃႈ ၶိုၼ်ႈသုင်ဝႆႉယူႇ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပတ်းၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ၸွမ်းၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ႁဝ်းယူႇ” ဝႃႈၼႆ။ ပႃႈၼၢင်း ယူႇပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး (ၶ) လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈၼႂ်း ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆး သမ်ႉပေႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႇၶၢႆ လႆႈၶၢႆႉမႃးၶၢႆၸွမ်းတၢင်း။ ပႃႈႁဝ်းၵႂႃႇၵၢတ်ႇမိူဝ်ႈၵႆႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသိုဝ်ႉသင် ဝူၼ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉတေၼွင်းထူမ်ႈၼမ် ၵူဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇယဝ်ႉၼႆသေ ဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလဵဝ်။ ဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင်သင် ၼမ်ႉၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵၢတ်ႇၼႂ်းႁိူၼ်းပိူၼ်ႈ ၼွင်းယိုင်ႈၶိုၼ်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 11-12 ၼႆႉၾူၼ်တူၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထပ်းၵၼ်လၢႆႁႃႈလႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈယုင်း၊ ၼမ်ႉသၢႆ လႆၼွင်း လူၼ်ႉၾင်ႇလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းၵၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ၵၢတ်ႇတႃႇလေႃႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇၼွင်း ပဵင်းၵမ်းပူၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 2017 ၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉသၢႆယိုင်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းလုပ်ႇၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း ၸွမ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ တွင်ၵေႃႉၼႂ်းလႄႈ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ဢိၵ်ႇ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းၾင်ႇမႄႈသၢႆၵေႃႈ ၸွမ်းၵၢတ်ႇလွႆဝဝ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ၸွမ်းၾင်ႇ ၼမ်ႉသၢႆ၊ ၸွမ်းႁိူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈတင်းၼမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ သိူဝ်ႈၽႃႈ၊ ၽႃႈႁူမ်ႈ၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၊ မၢင်လၢၼ်ႉ/ႁၢၼ်ႉ သိူဝ်ႈၽႃႈ ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ပေႃးလႆႈၶၢႆထုၵ်ႇၶၢႆပေႃး တင်းၼမ်လၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၸိူင်ႉၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ၼႆႉယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼမ်ႉႁွင်ႈပွၵ်ႉၵၢင်ဝဵင်းၼွင်းထူမ်ႈၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း၊ တၢင်းၵႃးလုၵ်ႉသီႇပေႃႉၵႂႃႇၼမ်ႉတူႈ။ ယွၼ်ႉၾူၼ် တူၵ်း ႁႅင်းလႄႈ တၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈလိၼ်ၵူၼ်ႇထူမ်တၢင်း၊ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶိုင်သၢင်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶပ်းၶိုင်ၸွႆႈတႃႇပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ လၢႆးႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ ၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 10 -11/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵူင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈလိၼ်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။ ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈယႃႇထၢင်ႇယႂ်ႇၸိူဝ်ႉ ၽၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၊ ယႃႇဢဝ်ၸႂ်လေႃးၽဝႃႈသေ ၸႂ်ႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်းတိၵ်းတိၵ်း ယွၼ်ႉပေႃးမိူဝ်း ၼႃႈမႃးမၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈလိၼ်ႁဝ်းလူႉၵွႆ ၽုၵ်ႇသင်ဢမ်ႇလႆႈ ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၶၢႆသေ ၵႂႃႇယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ပေႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈတီႈလိၼ်ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသေ ၵႃႈလႆႈမႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉပိူၼ်ႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ” ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လၢႆလွင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈပႅင်းမႅတ်ႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ လွင်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးၶၢႆလႆႈ ႁႂ်ႈမီးလွၵ်းၵၢတ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶူဝ်းႁႆႈ၊ၶူဝ်းသူၼ်ပႃးၸဵမ်ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈ မႅင်းလွင်ႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 02/03/2017 ၵေႃႈ ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ တင်း ၸၢႆးသၢႆလႅတ်ႇ ၾၢႆႇၵပ်းသၢၼ်၊ ၸၢႆးလၢဝ်ၶမ်း ၾၢႆႇသဵၼ်ႈမၢႆ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇမိၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လၢႆဝၢၼ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်မွၼ်၊ ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ၊ သၢႆလႄး၊ ၵုင်းသုတ်း၊ တၢမ်ၽၢၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈ တွင်ႈထၢမ် လွင်ႈၵၢၼ်ယူႇၵၢၼ်ၵိၼ်၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵၢၼ်ႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ၊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈ ၸိူဝ်ႉၽၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by Sai Pune Harn

ၼႃႈၵၢၼ်လူင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ

ဢိင်ၼိူဝ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈ NRPC ၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃးသေ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၸုမ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ထိုင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 တွၼ်ႈပွတ်းၼႂ် တင်ႈတႄႇယၢမ်း 10 မူင်းထိုင် 11 မူင်း၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢိၵ်ႇၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသၢင်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်၊ လွင်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ လွင်ႈပူၵ်းပွင်ၽဝၵူၼ်းမိူင်း၊ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ လွင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇ ၵၢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တင်ႈတႄႇယၢမ်း 11:00 မူင်းပၢႆထိုင် 12:50 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ NRPC ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢူးၵျေႃႇတိၼ်ႉသူၺ်ႇ။ ဝၢႆးဝၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 14:00 မူင်းတေႃႇထိုင် 16:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄတပ်ႉပႆလိၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၸူဝ်းဝိၼ်း တီႈႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ- ဝႅပ်ႊသၢႆႊၶၢဝ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈမိူဝ်ႈပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 တီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ- "ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် NRPC တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ RCSS မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပၼ်ႁႃဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်း ထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး။ လီၶိုၼ်ႈမႃးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်း ထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ"-ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ဝၢႆးသေပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈထီႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) သေ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး။ ၽွင်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁိုဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းမႃး။ Photo by Myanmar State Counsellor Office

သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ ႁူဝ်ၵူၼ်း 300 ပၢႆပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉပႃးၵူၼ်းမိူင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ငဝ်ႈတပ်ႉပၵ်းတီႈမိူင်းယႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇ၊ ၺႃးႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းတႆး ယဝ်ႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ၼပ်ႉသၢဝ်းလုၵ်ႈ၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈႁၢတ်ႇသႂ်ႇၸွမ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းလွႆ၊ သွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ၊ တီႉမတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၶူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ထဵတ်ႈထၢမ်ပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼ်ႂ 8 မူင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 မိူင်းယႆ၊ ဢဵၼ်ႁႅင်း 57 ၵေႃႉ ဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇယူႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၶီႇလူတ်ႉၵႃး 3 လမ်း တင်းထူဝ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်ယင်ႉလိုဝ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးမွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉပၢႆ-ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ဢွၼ်ၼႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9/9/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 ဢၼ်ငဝ်ႈတပ်ႉပၵ်းဝႆႉတီႈမိူင်းယႆၼၼ်ႉ တင်းၸုမ်းပီႇတုႉၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ 18 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်း မွၵ်ႈ 57 ၵေႃႉ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း၊ ၼွၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇတၢ င်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး၊ ၶဝ်ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈၾၢႆႇလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၽ်ႂယိုဝ်းၶဝ် သဵင်မၢၵ်ႇလူင်တႅၵ်ႈ 3 လုၵ်ႈ"- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းမီး 50 လင်၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 300 ၵေႃႉ၊ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းမိူင်းယႆ၊ ယၢၼ်မိူင်းယႆမွၵ်ႈ( 20 လၵ်း။ ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း၊ ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ "သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်ၸုမ်းၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ၸုမ်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆ ၶဝ်ႈမႃးတႄႉ ၶဝ်ႈမႃးၽႃႇၺႃး မၢၵ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ပႃႇၵၢင်းလႄႈလွႆယွႆး၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈယူႇၾၢႆႇလဵဝ်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉႁၢႆဝႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းသွင်ၵႄးၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽႃတုပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵႂႃႇမီးဝႆႉတီႈပႃႇႁဵဝ်ႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးမွၵ်ႈၵူၼ်း 80-100 ၵေႃႉ။ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးၼႆႉ ယၢၼ်သႅင်ၵႅဝ်ႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း"- ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ ပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 မိူင်းယႆၼႆႉ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇသေ ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼ်ႂ 9 မူင်း ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသၢင်ႇလႃႉ တီႈၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး တီႈႁိမ်းႁႆႈ၊ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈသေ ပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉမတ်ႉ ႁွင်ႉဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်း ႁိုင်မွၵ်ႈ 10 မိၼိတ်ႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇႁၼ် ႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းတႆးလႄႈ ၶဝ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈ 20 လုၵ်ႈ၊  ၼိုင်ႈၵမ်းပွႆႇမွၵ်ႈ 5 ၊ တင်းမူတ်းပွႆႇမွၵ်ႈ 5 ၵမ်း။ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ယဝ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းလွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းသူၼ်ႁႆႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်သေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၺႃးၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇ တီႈၼႂ်းႁႆႈ ဢၼ်ၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉႁႆႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုဝ်ႈ ယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းႁႆႈႁိုင်မွၵ်ႈလၢႆလၢႆၸူဝ်ႈမူင်းသေ ႁွင်ႉၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇၸႂ်ႉတဵင်ႇၶူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ထိုင်မႃးဝၢႆးဝၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ ဢွၵ်ႇႁႆႈၵႂႃႇတင်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈၸမ်ထိုင်တၢင်းတူၵ်းၼမ်ႉယူၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထူပ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသၢင်ႇၵွၼ်း၊ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးတိုၵ်ႉႁေႃႈၵႂၢႆးၵႂႃႇၼႃႈၵၢၼ်သေ တီႉမတ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ သၢင်ႇၵွၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ (ဝေႃး)တီႈတူဝ်မၼ်းလႄႈ တီႉမတ်းမၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်-ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉပဵၼ် 1.ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉ ဢႃယု29 ပီ၊ လုၵ်ႈလုင်းဢေႃး ပႃႈၵျႃႇ၊ ယူႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး။ 2.သၢင်ႇၵျေႃႇ ဢႃယု 36 ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းထုၼ်း-ပႃႈၵူမ်း၊ ယူႇဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ 3.သၢင်ႇၵွၼ်း ဢႃယု 32 ပီ၊ လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းၸၼ်ႇတႃႇ-ပႃႈမူၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ၊ ၼွၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ ပူႇသူၺ်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ႁပ်ႉႁွင်း (ထွၵ်ႈၶၢမ်ႇ)ဢဝ်ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇပွႆႇပၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း-ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းမိူင်း ၵဵင်းတုင် ႁူမ်ႈၵၼ်တႅပ်းတတ်း တေႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ တေ ထိုင်ၼႆႉ

ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် တႅပ်းတတ်း တေၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် တီႈၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ႁႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ႁူဝ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ၊ ပၢင်ၵုမ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ် (ဝတ်ႉမိူင်းပဵင်း) ၸႄႈဝဵင်း ၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ႁူမ်ႈၵၼ်တႅပ်းတတ်း တေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၶိုၵ်ႉ ယႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26-30/11/2017 ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 18/11/2017 ၼၼ်ႉ ႁိုၵ်ႉၵၼ် တင်းဝၼ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီ 2017 ၼႆႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်း ၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းႁိုၵ်ႉၵၼ် တင်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်း ၶၢႆႉဝၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2017 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမွၵ်ႇထိုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း 9 ၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ မိူင်းယွင်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်း၊ မိူင်းလႃး လႄႈ ၵဵင်းတုင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵမ်းၼႆႉ တေမီးပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းထႆးၶဝ် တေမႃး ၶၢႆၵုၼ်ႇ သိၼ်ၵႃႉ ၶူဝ်းၶွင် တႃႇ 100 သုမ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ် တႃႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ လႆႈလိူၵ်ႈၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးသႆႇၵႅဝ်ႈသၢမ် ၽူႈတႅၼ်း သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 သမ်ႉ ပဵၼ်လုင်းၸၢႆး လူင်ယီး၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ်။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ပဵၼ် လုင်းၸၢႆးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 1 ၼၢင်းသီလႃးဝၼ်း၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 ၸၢႆးသၢမ်ၼူၼ်း။ ၽူႈယိပ်းငိုၼ်း ၸၢႆးလူင်ယီး၊ လုင်း ၸၢႆးသႅင်ယွတ်ႈလႄႈ လုင်းၸၢႆးၵျေႃႇဝိၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼ်ႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 60 ပၢႆ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ်(မိူင်းပဵင်း) ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ် 40 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/11/2017 (တူၵ်းမႅၼ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်း) ပဵၼ် ဝၼ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 19/11/2017 သမ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇၼိုင်ႈၶမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇသမ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢၼ်ႁပ်ႉၶူး ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ RCSS ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းၾၢႆႇသိုၵ်း

ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017  ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢွၼ်ႁူဝ်မူႇၸုမ်းၸိူဝ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈမိူဝ်ႈပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 တီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ- "ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉဢမ်ႇပေႃးမီး။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် NRPC တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ RCSS မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပၼ်ႁႃဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး။ လီၶိုၼ်ႈမႃးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ"-ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ဝၢႆးသေပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈထီႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Tai Youth Network လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁႃတၢင်း တႃႇ ႁူမ်ႈမိုဝ်း တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 09-13/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸႄႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး၊ မိူင်းတူၼ်၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ ပႃႇလႅဝ်းၵဵင်းလၢပ်ႈ၊ ၵဵင်းတုင်လႄႈ မိူင်းပဵင်း ၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ် ၸႂ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ႁႂ်ႈမီးၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉ သၢၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇသေ သၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်တူင်ႉၼိုင် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးလွႆၶမ်းပၢင်ႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ယိူင်း ဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵွင်ႉသၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈပိုၼ်းဝၼ်းလင်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN မီးယိူင်းဢၢၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးၽႅဝ်မႃး ပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းပီ 2017 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေမႃးၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈပႃး” ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN ဢၼ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ မီးတူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ 7 ၵေႃႉ- ၸိူဝ်းယူႇ ပၢင်ႇဢူး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ပၢင်လူင်၊ ၵႃလီႉ၊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း 2 ပီ 1 ပွၵ်ႈ၊ လိူၵ်ႈတူဝ်တႅၼ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ၶွမ်ႊမတီႊ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN ၼႆႉၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႂ်ႈမီးၼႂ်းမိုဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး။ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်တမ်းဝႆႉတႄႉ - 1) ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ 2) တၢင်တူဝ်သဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ၊ 3) ၵွင်ႉသၢၼ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN သမ်ႉ ဢွၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၶိုၼ်ႈလွႆ လဵပ်ႈႁဵၼ်း သၽႃႇဝ ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်၊ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူၼ်ႈမႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းပၢင် သွၼ် ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃးတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းလၢႆလၢႆ လွင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.81 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1351.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 207.30 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇ

ဢိင်ၼိူဝ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈ NRPC ၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃးသေ ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017  ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢွၼ်ႁူဝ်မူႇၸုမ်းၸိူဝ်း  ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 RCSS ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ။ တေႁူပ်ႉထူပ်းပႃးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉမတေႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 12 ႁူပ်ႉၸုမ်းၽွင်းလူင်ၶဝ်ၵူႈၵေႃႉၵေႃႉ တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ။ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈမိူဝ်ႈပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 တီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ- "ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉဢမ်ႇပေႃးမီး။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် NRPC တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ RCSS မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပၼ်ႁႃဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး၊ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ"- ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈ။ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ဝၢႆးသေပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈထီႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) သေ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး။ ၽွင်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁိုဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းမႃး။

လွႆတႆးလႅင်း တေၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်းၾၢႆႇသိုၵ်း

ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ယူႇတီႈ RCSS ႁဵတ်းပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈ တေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉမတေႃႇ တင်းၸုမ်းၽွင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶဝ် ၼႂ်းမိူင်း။ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA)  လၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈ NRPC ၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃး၊ ႁဝ်းတေၵႂႃႇႁူပ်ႉမၼ်းၼၢင်းတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ တေႁူပ်ႉထူပ်းပႃးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉမတေႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 ႁူပ်ႉဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ။ ဝၼ်းတီႈ 12 ႁူပ်ႉၸုမ်းၽွင်းလူင်ၶဝ်ၵူႈၵေႃႉၵေႃႉ"-ဝႃႈၼႆ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၶွမ်ႊမတီႊၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NRPC) ႁွင်ႉမွၵ်ႇထိုင်မႃးၸုမ်း RCSS ၸုမ်းလဵဝ်။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈဝႃႈ တၢင်ႇၸုမ်း PPST (ၸုမ်းႁူမ်ႈသၢင်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်) တႄႉၶဝ်ၵႆႉၵႆႉၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇသေပွၵ်ႈ၊ ပွႆႇၽူႈတၢင်တူဝ်ၵႂႃႇၵူၺ်း ယူဝ်မၼ်းၼၢင်းသမ်ႉၶႂ်ႈႁူပ်ႉႁဝ်းသေၶႂ်ႈဢုပ်ႇႁဝ်းႁိုဝ် ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ-ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ဝၢႆးသေပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈထီႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉဢမ်ႇပေႃးမီး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ပေႃးၵႂႃႇႁူပ်ႉမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈလႆႈဢုပ်ႇတူၺ်းပႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း RCSS ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် NRPC တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ RCSS မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပၼ်ႁႃဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး၊ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ။ လွင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈသင်၊ လွင်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဢဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးယူႇ- ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈ။ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ-"ၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ ႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်းတပ်ႉသိုၵ်း၊ ႁဝ်းႁၼ်ဝႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း။ ၵိုတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ ႁဵတ်းသင်လႄႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇ၊ ယင်းဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈ ယင်းဢမ်ႇပူၵ်းပွင်သင်လႆႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈႁၼ်တၢင်းမၼ်း"- ႁဝ်းမုင်ႈမွင်းဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းႁၼ်ဝႃႈမီး 3 ပိူင်။ 1.ၵိုတ်းသိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း။ 2.ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်။ ႁႂ်ႈမၼ်းၵႂႃႇလႆႈလီၼၼ်ႉ လူဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈ ယုမ်ႇယမ်တေႃႇၵၼ်၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်တေႃႇၵၼ်။ 3.ပၼ်ႁႃဢၼ်ထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယူႇ မၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈ။ "တီႈတႄႉမၼ်း လူဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်၊ ဢၼ်လႆႈၾၢင်ႉသတိတေႃႇၵၼ်ယူႇလႄႈသင်၊ ဢၼ်ၽိတ်းမႃး တၢင်းလင်ၵေႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ၵၼ် ပေႃးၸိူင်ႉၼႆမၼ်းၸင်ႇၸၢင်ႈလီၵၼ်။ ဢၼ်ႁဝ်းမုင်ႈမွင်းၼႆႉပဵၼ်သၢမ်ဢၼ်ၼႆႉ"- ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈတီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၼင်ႇၼႆ။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) သေ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး။ ၽွင်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁိုဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းမႃး။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵူႈၾၢႆႇ ၸွႆႈၵၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉၽေးၶဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် တီႈႁွင်ႈၵုမ်းၶင်ငဝ်ႈတပ်ႉ ၸုမ်း လွႆၽႃသိူဝ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸွႆႈၵၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်။ ဝၼ်းတီႈ 05/09/2017 ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းလူင်ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉၸုမ်းမၢႆ 3 ပႃႈတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် (ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သႅင်ၵႅဝ်ႉ) ပၼ်တၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းတႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ လွင်ႈၽေး ၶဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ် ၊ ၸၢႆးၵွၼ်းၶိူဝ်း၊ ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ၊ ၸၢႆးသၢႆဝၼ်းဢူး၊ ယိင်းသႅင်လၢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် တီႈငဝ်ႈ တပ်ႉၸုမ်း 3 လွႆၽႃသိူဝ်ႇ မိူင်းၶိူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တီႈပၢင်တူၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းသိုၵ်း (ပျီႇတူႇၸိတ်ႉ) လႄႈၵူၼ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇၸွမ်း 100 ပၢႆ။ လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၽွၼ်းၸႃႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ လႄႈၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တူၵ်းတႅမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸၢႆးမၢဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ မၼ်းတုမ်ႉ တိူဝ်ႉပႃးပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈ ၊ ဢိူင်ႇပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁဝ်းတူၵ်းတႅမ်ႇၵႂႃႇ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ၽႂ်ၵေႃႈလီယႃႇဝူၼ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ပိူင်လူင် ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉပႃးတႃႇၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ၊၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉငိူင်ႉဝႄႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ သူႇသမ်း ၵိၼ်ယႃႈ မဝ်းၵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၸႄႈမိူင်းတႆး ယႃႈမဝ်းၵမ်/ ယႃႈၾိၼ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်တီႈသုတ်း။ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈရႃၸဝတ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNODC) ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် 96% ဢွၵ်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵၢၼ်ႁဵတ်းသူၼ်ယႃႈၽုၵ်ႇၾိၼ်ႇ လူတ်းယွမ်းမႃးၵေႃႈယႃႈမဝ်း ၵမ်သမ်ႉၼမ်မႃးလိူဝ်ၵူႈပီ- ၼႆယူႇ။

ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ

ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်းၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 2 (ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်) ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ ၸႄႈမိူင်း ၶၢင် ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် သၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်ႁႃလၢႆးၵႄႈ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 08/09/2017 ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 2 ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ ၸၢႆးဢေးမိၼ်း ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယီး ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်း မၢၼ်ႈၸေႊ ၸႄႈတွၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးႁပ်ႉထွမ်ႇၸမ်ပၢၵ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် တၢင်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈလႆႈသိုဝ်ႉၾႆးၾႃႉၵႃႈယႂ်ႇ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ လႆႈၵႂႃႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈၵႆဝၢၼ်ႈ ၊ ႁူင်းယႃႈၵေႃႈမီးဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ၊ တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇပၼ်၊ လွင်ႈတၢင်ႇပၢႆႉၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း/ ၽူႈတႅၼ်းၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပူၵ်းပွင်ပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးဢေးမိၼ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်းမၢႆ 2 လၢတ်ႈဝႃႈ - “ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ် ႁတ်း လၢတ်ႈႁတ်းၸႃ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်မီးတႄႉ၊ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလၢတ်ႈၼႄမႃးသေၵမ်း ၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ တေၶတ်းၸႂ်ဢဝ် ဢုပ်ႇၵုမ်ၼႂ်းသၽႃးသေ ႁႃလၢႆးတၢင်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ယူႇ” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၶၢင် ၼႂ်းထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ်ဢုပ်ႇ ဢူဝ်းတွင်ႈထၢမ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ မီးၸၢဝ်းၶၢင်မႃးထွမ်ႇငိၼ်း 150 ပၢႆ မိူဝ်းၼႃႈမႃးၵေႃႈတေၶတ်းၸႂ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by Sai Kyaw Thiha

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 08/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.77 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1348.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 209.15 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ပလိၵ်ႈၾၢႆႇယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းယႃႈ ၺႃးၵူၼ်းယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းႁပ်ႉယိုဝ်း

ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉ(2)-ၺႃးၵူၼ်း ယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းႁပ်ႉယိုဝ်းသေပၢႆႈလွတ်ႈပူၼ်ႉၵႂႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းပၢႆ ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇ ၵႃႉၶၢႆယႃႈ မဝ်းၵမ်ၼႆသေ ၵႂႃႇႁႃထတ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉ 2 ဝၢၼ်ႈပၢင်မွင် ၽွင်းၼၼ်ႉ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်းၸုမ်းၽုင်ပလိၵ်ႈလႄႈ သွင်ၾၢႆႇလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးထုၼ်းၺၢၼ်ႇ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ မၢႆ(2) ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇမီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ၊ ပၢင်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တႄႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် သဵင်ၵွင်ႈဢွၵ်ႇ 3-4 ၵမ်းၵူၺ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ လႅၼ်ႈပၢႆႈပူၼ်ႉပႅတ်ႈ။ မၼ်းလႅပ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၸႃတိၵျွၵ်ႉမႄး မၼ်း တေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈမႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၸူဝ်ႈၵမ်း ႁဵတ်းၼၼ်ၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေ ပလိၵ်ႈလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇထတ်း တူၺ်းၼႂ်းႁိူၼ်းလင်ၼၼ်ႉလႆႈႁၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၸၢၵ်ႈ လၢတ်ႈ၊ ၵွင်ႈသတ်ႉယမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးထုၼ်းၺၢၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ယူႇတီႈပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁူမ်ႈလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း သေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢတ်ႉလၢင်ႉၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် မႃး ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉလႅၼ်ႈပၢႆႈပူၼ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ထုၼ်းဢူး ဢႃယု 35 ပီ၊ ၵေႃႉမေး မၼ်းၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မဢေးၼေႃႇ ဢႃယု 41 ပီ။ ၾၢႆႇတပ်ႉပလိၵ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်တူဝ်ၵေႃႉ ပဵၼ်မေးၵႂႃႇလႆႈသေတႃႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်တႄႉ ယိုဝ်းပလိၵ်ႈ 3-4 ၵမ်းသေ လႅၼ်ႈပၢႆႈ ပူၼ်ႉလွတ်ႈၵႂႃႇ။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ပလိၵ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃတူဝ်မၼ်းၸၢႆးဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ Photo by Lashio Media

ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶွၼ်ႈႁႅင်းၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵၼ် တီႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ မီးၵူၼ်း ၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်သေ ၼႄလွင်ႈမိတ်ႈမၢႆသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် -ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 06-09/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် ႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵၼ်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်၊ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် တင်းမူတ်း မီး 9 ၸုမ်း၊ ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးတီႈမူႇၸေႊၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း လူင် ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ မီး 4 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း တေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ် မိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် မိူၼ်ႁဝ်းလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႆယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၶေႃႈလိုၼ်း သုတ်းသမ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇလႆႈၸတ်း ႁဵတ်း ပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်” ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် မီး 9 ၸုမ်း ၸုမ်းမူႇၸေႊ (1)၊ ၸုမ်း မူႇၸေႊ(2)၊ မိူင်းမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈ၊ ပၢင်ႇသၢႆး၊ မိူင်ႉယူႉ ၊ မိူင်းၸီး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်ပွႆးလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမူႇၸေႊၼႆႉ သူးရၢင်း ဝလ်း ဢၼ်တေမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်တေမီး ဝႂ်ယွင်ႈယေႃး မွပ်ႈပၼ် ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၶႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေယွင်ႈယေႃးထႅင်ႈ ၽူႈလဵၼ်ႈၶႅၼ်ႇၵျႃႉ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ”ဝႃႈၼႆ။ ၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် တီႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ၸုမ်းမူႇၸေႊ(1) တင်း မိူင်းမၢဝ်း ၶႅင်ႇၵၼ်။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၸုမ်းၼမ်ႉၶမ်းတင်း ပၢင်ႇသၢႆး ၶႅင်ႇၵၼ်၊ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းသမ်ႉ ၸုမ်း ဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း မူႇၸေႊ(2) ၶႅင်ႇၵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 သမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ(1) တင်း မိူင်းယူႉ၊ ၸုမ်းမိူင်းမၢဝ်းတင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း မိူင်းၸီး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 08/09/2017 သမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ(2) တင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းပၢင်ႇသၢႆးတင်း မိူင်းယူႉ၊ ၸုမ်းၼမ်ႉၶမ်းတင်း မိူင်းၸီး။ ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ (2) တင်း မိူင်းၸီး၊ ၸုမ်းဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းမိူင်းမၢဝ်းတင်း မိူင်းယူႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃးၵတ်ႉသ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လႆႈၸတ်းႁဵတ်းတီႈမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်းဢိူင်ႇ တင်းမူတ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် မီး 20 ၸုမ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by TYO

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 41.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1357.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 207.98 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ဝဵင်းၵႃလီႉ တႄႇၵၢၼ်သွၼ်/ၵၢၼ်ႁဵၼ်း

ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ဝဵင်းၵႃလီႉ ဢၼ်ၸုမ်းၵေႃတႆးဢွၼ်ႁူဝ်ၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၼၼ်ႉ ႁူဝ်လိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼႆႉမႃး တႄႇၵၢၼ်သွၼ်၊ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵႂႃႇဝႆႉယူႇဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 01/09/2017 ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး Shan Community College ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈႁပ်ႉလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းမႂ်ႇ ၸၢႆး 25 ၵေႃႉ ယိင်း 25 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်းမီး 50 ၵေႃႉ သေဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 တႄႇၶဝ်ႈႁွင်ႈ ႁဵၼ်းပူင်သွၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆးၼႆႉ တႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2017 တေႃႇဝၼ်းတီႈ 5 ဢေႃႊ ၵတ်သ်ႊ 2017 သေ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းႁွင်ႇ၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ တိူင်းတႃႈ လိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးတၢင်ႇလဝ်ႈတႃႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း 100 ပၢႆ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၵတ်ႉသေ ဢၼ်ထုၵ်ႇၶတ်း လိူၵ်ႈၶဝ်ႈ ႁဵၼ်းမီး 50 ၵေႃႉၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင် ၶူးသွၼ်ၸၼ်ႉၸွမ် လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၵတ်ႉလိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ လိၵ်ႈတႆးသေႁဝ်း ၶႃႈ ၶတ်းလိူၵ်ႈဢဝ် 50 ၵေႃႉ၊ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းတႆးႁဝ်းဢၼ်မီးၸႂ်ၶႂ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉဢေႇယူႇ ၵူၼ်းဢၼ်မီးပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ ဢၼ်ပွင်ႇၸႂ်ငဝ်းလၢႆးၵၢပ်ႈပၢၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢေႇႁႅင်းၼႃႇ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်း တႆး လႆႈႁဵၼ်းပိုၼ်ႉႁူႉ ပၢႆးႁၼ်တႃႇပူၵ်းပွင်ပိုၼ်ႉတီႈ ၽႂ်မၼ်း၊ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉၶိုတ်းတၼ်းပိူၼ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ငဝ်း လၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃးၵေႃႈႁႂ်ႈႁပ်ႉမိုဝ်းလႆႈ ” ဝႃႈၼႆ။ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး (College ) ၼႆႉပီဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတေတႄႇသွၼ် 2 ပၢႆး မိူၼ် ၼင်ႇ 1. ပၢႆးသၢႆႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း Social Science လႄႈပၢႆးၸတ်းပွင်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး Business Admi nistration မိူဝ်းၼႃႈ မႃးတေၽိူမ်ႉၼမ်မႃးလိူဝ်ၼႆႉ။ ၶူးပူင်သွၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းၸုမ်းၵေႃတႆး ဢၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸၼ်ႉၸွမ် ၼွၵ်ႈမိူင်းမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးၶမ်းမိူင်း၊ ၸၢႆးလႃႉတွင်း၊ ၸၢႆးထုၼ်းသႃႇ၊ ၸၢႆးဢိတ်း၊ ၸၢႆးလႅင်းၸိုၼ်ႈ၊ ၼၢင်းလိူၼ်သႂ်၊ ၼၢင်းၶႅမ်ဝၼ်း၊ ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင်၊ ၸၢႆးထုၼ်းသႃႇ ၊ ၼၢင်းမူၺ်သႅင်၊ ၼၢင်းဝၼ်းလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်း မီးမွၵ်ႈ 16 ၵေႃႉ ၊ မိူဝ်းၼႃႈမႃးတေမီး ၶူးၼွၵ်ႈမႃးပူင်သွၼ် Part time ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵေႃႈတေမီး လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းတေမီးၶူးပူင်သွၼ် လူင်လုင်းၸၢႆးၾႃႈ လူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။

ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉ ၶူးသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မ

လုမ်းၵေႃပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မ ၸိုင်ႈတႆး တေပိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉမေႃသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 14-18/09/2017 လိူၼ်သိပ်းလွင်ႈ 9 ၶမ်ႈ ထိုင် 13 ၶမ်ႈ လုမ်းၵေႃပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မ ၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ တေပိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ပၼ်ၶူးသွၼ်/မေႃသွၼ် တီႈၵျွင်းသၢႆ လႅင်းထမ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလႅင်းသႂ် ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်မ ၽိပႃလ ၽူႈမၢႆငဝ်ႈငုၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မ ၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ် ႁဝ်းၸဝ်ႈၶဝ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ မေႃသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မၼႆႉမိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ႁဝ်းတေဢၢၼ်းၸတ်း ႁဵတ်းယႂ်ႇလူင် ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈတူၺ်းသၢႆငၢႆမၼ်း တီႈယူႇတီႈသဝ်းထႅင်ႈ၊ လွင်ႈၵိၼ် လွင်ႈ ယႅမ်ႉ တႃႇၽူႈႁဵၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇၸတ်းႁဵတ်း ၼ်ႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႂ် ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၶူးသွၼ် ဢၼ်တေပူင်သွၼ် ပၼ်ပဵၼ်ၶူးပူင်သွၼ် တီႈတၢင်ႉယၢၼ်း၊ သႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ် မေႃသွၼ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တေႃႈလဵဝ် ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မၼႆႉ ပိုတ်ႇၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉမေႃသွၼ်ႁူင်း ႁဵၼ်း ထမ်မၼႆႉ  ၸွမ်းၸႄႈဝဵင်းၽႂ်မၼ်း ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ်မေႃသွၼ် တင်းမူတ်း မီးၵႂႃႇ 53 ပွၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်မ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ပပ်ႉသွၼ်ႁဵၼ်း တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မၼႆႉ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸၼ်ႉငဝ်ႈထိုင်ၸၼ်ႉသီႇယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၸၼ်ႉႁႃႈဝႆႉထႅင်ႈယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပပ်ႉၵႅမ်မိုဝ်း ၶူး သွၼ်/မေႃသွၼ် ၶဝ်ၵေႃႈ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁဵတ်းဝႆႉ တႃႇၶူးသွၼ်ၶဝ် ပေႃးတေလႆႈယိပ်းတိုဝ်းၵႂႃႇ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းတေပိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ တီႈၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်တွၼ်ႈပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ၸဝ်ႈတူၼ် ၶူးႁဝ်းၶဝ် မေႃသွၼ်ႁဝ်းၶဝ် ဢၼ်ယူႇသဝ်းတွၼ်ႈပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေႃႈ ဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇသေ ၶဝ်ႈပႃးၸွမ်းယႂ်ႇၼမ်သေၵမ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃပွင်ပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းထမ်မၼႆႉ မီးယိူင်းဢၢၼ်းလူင် 5 ၶေႃႈ – 1. ႁႂ်ႈမေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝတ်ႉဝႃး ႁႂ်ႈမေႃၼပ်ႉ ယမ်ၽြႃး ၊ တြႃး ၊ သင်ၶ ။ 2. ႁႂ်ႈမီး တၢင်းႁူႉလွင်ႈထမ်မလႄႈ ႁႂ်ႈမီးတၢင်းယၢမ်ႈလီ ။ 3. ႁႂ်ႈဢဝ်ထမ်မ သေပူၵ်းပွင်ၽဝ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ။ 4. ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ။ 5. ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉပႅင်းၽႃသႃ သႃသၼႃပုတ်ႉ တိုဝ်းၵမ်ၸွမ်းၵႂၢမ်းသင်ႇ သွၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ– ၸိူဝ်းၼႆႉ ။

ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း JMC-S ႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ 3-4 ဝဵင်း

ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း Joint Monitoring Committee- State (JMC-S) လူင်း ပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း 3-4 ၸႄႈဝဵင်း၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉႁဵင် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 05-06/09/2017 ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း (JMC-S) ႁူပ်ႉထူပ်း ပီႈၼွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး၊ ၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလႄႈ မိူင်းပွၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ သပ်းလႅင်း ၼႄ လွင်ႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA ၊ လွင်ႈပိူင်တိုဝ်းၵမ်သိုၵ်း CoC လႄႈ လွင်ႈၵၢၼ် တူင်ႉၼိုင်ၸုမ်း ထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလႂ် ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း JMC-S ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ လူင်းႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းသေ သပ်းလႅင်း ၼႄ လွင်ႈပိူင်ပဵၼ် NCA ၊ CoC ပိူင်တိုဝ်းၵမ်သိုၵ်း။ ဝၢႆးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇတပ်ႉသိုၵ်း တင်း သွင်ၾၢႆႇတေၸွမ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼၼ်ႉ သပ်းလႅင်းၼႄၵူၼ်းမိူင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်း JMC-S ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် သွင်ပွၵ်ႈ တေႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 05/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း ႁူပ်ႉ ထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢုတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး မီးၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 480 ပၢႆ။ ထိုင်ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းသမ်ႉ လူင်းႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝတ်ႉဢူးယိၼ်ႇ ဢိူင်ႇႁူဝ်ၼမ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်သမ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းတီႈႁူင်းႁေႃ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း မီး ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 440 ၵေႃႉပၢႆ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းသမ်ႉ ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းထႅင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၼ် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 461 ၵေႃႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း JMC-S ၼႆႉ လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးမႃး မီးသွင် ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၵၢင်လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 2017 သမ်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃး၊ ပၢင်လူင် လႄႈ ၼမ်ႉၸၢင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႄႈမိူင်း JMC-S ၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ JMC-S ၸွမ်ႁၢၼ် တၢၼ်းလၢႆႇဢွၼ် ႁူဝ်ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်သေ လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼႂ်းၵေႃပွင်ၵၢၼ်တႄႉ RCSS၊ PNLO တူဝ် တႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း တင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ၸၢင်ႈသူၼ်းႁႂ်ႈတႆး ၸဵဝ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးဝႆးဝႆး တႆးတေၶိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်

မႂ်ႇသုင်တင်းသဵင်ႈၶႃႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ NRPC ၶွမ်ႊမတီႊၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဝ်ႁၢမ်ႈႁႄႉ ၵႂႃႇတီႈ Workshop ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၶွင် ENAC ဢၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ႁႂ်ႈလႆႈႁၢမ်ႈႁႄႉပၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵူႈပွၵ်ႈဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးမႃး။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ENAC ၼႆႉ ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမႃးပေႃးမီးလၢႆပီယဝ်ႉ၊ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၶဝ်၊ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၶဝ်မႃးႁဵတ်းၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ ပေႃးမီးပဵၼ်လၢႆပွၵ်ႈ၊ ၼွၵ်ႈမိူင်းၵေႃႈဢၢၼ်ႇပွၵ်ႈမၼ်းပေႃးဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈမႃး၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် သမ်ႉမီးမႃးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးဢၼ်ၼိုင်ႈ။ မိူၼ်ၼႆၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ယူႇတီႈ NRPC ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈၽွင်းတၢင်သိုၵ်းၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႄႉၼမ်းၸီႉၸမ်ႈၵႂႃႇလႄႈ ပၢင်ၵုမ် CSSU ၵေႃႈထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈမႃး ၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈမီးမႃး။ ၼႂ်းၵႄႈၼင်ႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈဢေႃႊၵတ်ႊသ် 24 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇသေယဝ်ႉ ယွၼ်းႁူပ်ႉႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈ RCSS သမ်ႉၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇမႃးဝႃႈ- "လွင်ႈဢၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ယိုၼ်ႈယွၼ်းမႃးၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈသေဢမ်ႇၵႃး ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇယူႇၼႆလႄႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈႁပ်ႉႁၼ်ထိုင်လီယူႇ ဝႃႈၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း တေမႃးႁူပ်ႉထူပ်းတင်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ တီႈၼႆႈ ႁဝ်းၶႃႈမႃးထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸုမ်းလဵဝ်။ ပဵၼ်ဝႆႉပႃးၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ဢၢင်ႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 20 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 22 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇတၢင်းႁၢမ်ႈႁႄႉမႃး ယွၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉၼႄးလၢႆလၢႆလွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈမၼ်းၸဝ်ႈသေယဝ်ႉ တႅမ်ႈလိၵ်ႈတွပ်ႇၵႂႃႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈ NRPC ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ။ လွင်ႈတၢင်းတႄႉဝႃႈ CSSU ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းယႃႉလူႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈၼႂ်း CSSU ၼႆႉ ၼင်ႇၶဝ်မၢပ်ႇဝႃႈ- ပႃးဝႆႉၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီး၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈမီးလွင်ႈႁူႉထိုင်ၸွမ်းလွင်ႈ CSSU ၼႆၸိုင် ထၢမ်ထိုင်မႃးလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈယူႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ၊ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈတႅမ်ႈတွပ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၼင်ႇၼၼ်။ ဢိင်ၼိူဝ်လိၵ်ႈၼႆႉသေႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈတၢင်ႇလွင်ႈတၢင်ႇတၢင်းႁိုဝ်တႄႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ယိုၼ်ႈယွၼ်းမႃးဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈၼႆႈ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈမႃးယွၼ်းထတ်းသၢင်ၼႄၵၼ်တူၺ်းဝႃႈ- ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU ႁူပ်ႉၵၼ်သေယဝ်ႉ တေၵိူတ်ႇမီးမႃးၽွၼ်းလီၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ တင်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈ RCSS ထွၼ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် NCA ၼႆၵေႃႈမီးမႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈ ၸႂ်ႉထွႆဢွၵ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တင်းပီႈၼွင်ႉမၢၼ်ႈ တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၵေႃႈမီး၊ တင်းပီႈၼွင်ႉ TNLA သိုၵ်းလွႆၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး။ ဝၢႆးသေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း တႄႇဢဝ်ပီ 2015 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ 15 ဝၼ်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၸိုင် ယူႇတီႈ RCSS ၼႆႉ လႆႈတွၵ်ႉတႅၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 10 ပွၵ်ႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလူၺ်ႈၵၼ်တင်း TNLA တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈမႃး 39 ပွၵ်ႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၸိူင်ႉၼႆ RCSS ၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၾၢင်ႁၢင်ႈ NCA ၊ မိူၼ်တင်းၼႄဝႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်မႃး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်း ၸိူဝ်းဢၢင်ႈ တေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ၸႂ်ၵႂႃႇၼႆ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။ သင်ဝႃႈၶဝ်သူၼ်းဢီးႁႂ်ႈ RCSS ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈႁႂ်ႈထွႆဢွၵ်ႇၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် NCA ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ ပေႃႈဝႃႈတၢင်း RCSS ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်းဝႃႈလၢႆးၵၢၼ် NCA လူႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈဝႃႈၼၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉၼၼ်ႉမီးယူႇ 8 ၸုမ်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ တေမီးပီႈၼွင်ႉယၢင်း KNU ပႃးတင်း RCSS ။ ပေႃးဝႃႈ RCSS ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ မီးၸုမ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၸုမ်းလဵဝ်ၵူၺ်း တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈလႆႈ၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလႄႈသင်၊ တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢိၵ်ႇပႃးတင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႄႈသင် တေၵွၼ်းၵိူင်ႈယၢပ်ႇၵႂႃႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉရၶႅင်ႇ၊ ၶျၢင်း၊ ပဢူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်း လၢႆးမိုဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ တေႃႉတႄႉမီးၸိုဝ်ႈၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသိုၵ်းၼမ်လၢႆလႄႈ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေဢမ်ႇၼပ်ႉယမ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်း တေဢမ်ႇၼပ်ႉယမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ် တေယၢပ်ႇၵႂႃႇ။ မိူဝ်းၼႃႈ တႃႇတေသိုပ်ႇႁူမ်ႈပႆၸွမ်းၵႂႃႇလၢႆးၵၢၼ် NCA ၼၼ်ႉတေယၢပ်ႇၵႂႃႇၼႆလႄႈ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇဢမ်ႇႁပ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS လႄႈတင်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၵၼ်ၸိုင် ယူဝ်ၶေးဝႃႈမႃးဝႃႈ - "တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉယိုၼ်ႈယွၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵဝ်ၶႃႈတႄႉဢမ်ႇႁပ်ႉ၊ ၵဝ်ၶႃႈတႄႉတေဢဝ်ၾၼ်ဢဝ်ငဝ်းသူၸဝ်ႈယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇတပ်ႉမတေႃႇတေလႆႈယုမ်ႇယမ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ RCSS ဢွၼ်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းတႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တပ်ႉမတေႃႇတေဢမ်ႇႁၼ်ၽိတ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉသူၸဝ်ႈယိုၼ်ႈယွၼ်းဝႃႈ တူၼ်ႈတီး ပၢင်လူင် ၵဵင်းတုင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉသေ သင်ၸိူဝ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်းႁိုဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈမွၵ်ႇမႆႇသေတီႈတီႈၸိူင်ႉၼၼ် တေဢမ်ႇထုၵ်ႇႁႃႉ"-ၼႆ ယူဝ်ၶေးလဝ်ႇဝွၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလၢမ်းထၢင်ႇဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။ တီႈၼႆႈ ႁဝ်းမႃးၶႆႈၸႂ်ဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈပုၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇသမ်ႉလူဝ်ႇလႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈႁဵတ်းၼႂ်းဝႆးဝႆးၼႆႉယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလီလႆႈဝူၼ်ႉတူၺ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ပိူဝ်ႈၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆလႄႈ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဢၼ်လႆႈမႃးတီႈ ပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢႆထိုင်ဝႃႈ တေပဵၼ်သဵင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈႁူမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆ ႁဝ်းၶႃႈတေထဵင်ယၢပ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းတႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် လွင်ႈပိၼ်ႇပႆႇယုမ်ႇယမ်ၵၼ် တိုၵ်ႉထိုင်ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် ဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈႁႃၵၼ်ယူႇ၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈလူင်ႉလႅင်း ပွင်ႇပိုင်ႈၵၼ်တိုၵ်ႉမီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ၊ တိုၵ်ႉမီးယူႇလၢႆတွၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈၼႅတ်ႈႁဵတ်းၼႆ ၶေးတေပႆႇတၢင်တူဝ်လႆႈသဵင်တႆးတင်းလုမ်ႈၵွၼ်ႇႁိုဝ် ၼႆႉၵေႃႈတေလႆႈဝူၼ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇပိုတ်ႇၼႄလွၵ်းတႅၼ်းႁဝ်းပႅတ်ႈ တီႈပၢင်လဵၼ်ႈလၢႆးၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ လီလႆႈဝူၼ်ႉယူႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ လွင်ႈလႆႈထဵင်ၵၼ်ၶတ်းၵၼ်မႃး ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်ၼၢင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇလႆႈဝႃႈ မိူဝ်းၼႃႈထႃႇပၢႆမႃးၸင်ႇၵွႆႈဢုပ်ႇၵၼ် ဝႃႈၼႆသေယဝ်ႉလႄႈ ဢဝ်ပၢင်ၵုမ်ၶိုၼ်းလီၵႂႃႇ ၵမ်းၼိုင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈသိုပ်ႇထဵင်ၵၼ် သိုပ်ႇၶတ်းၵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇ။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈၼႅတ်ႈႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆၸိုင် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈတေလႆႈယိုၼ်ယၼ်မၵ်းမၼ်ႈယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းတေသႂ်ႇပႃးဝႃႈ ထုၵ်ႇလီၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇႁိုဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေဢမ်ႇသႂ်ႇပႃး ယဝ်ႉၼႄႇ။ ဢၼ်ၼႆႉပေႃးႁဝ်းၶႃႈမီးလွင်ႈတႅပ်းတတ်းယဝ်ႉၸိုင် ႁူႉၵႃႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တေႁူႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈၶဝ်လႆႈႁူႉငိူၼ်ႈႁူႉႁွႆးၵႂႃႇၼႆၸိုင် လၢႆးဢၼ်တေၵႄႈလိတ်ႈ တေႃႇႁဝ်းမႃး ပိူၼ်ႈတေၸၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉ၊ တႄႇဢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸွင်ႇႁဝ်းၶႃႈပႃႈၶိုတ်းတၼ်းပိူၼ်ႈဝႆႉႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇႁဝ်းပႃႈမီးလွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ပၢင်ၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၼႂ်းဝႆးဝႆးၼႆႉယူႇၼႄႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလီႁႃလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈမၼ်း သေယဝ်ႉ လီႁႃလၢႆးငိူင်ႉဝႄႈမၼ်းသေ ၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵႂႃႇႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလိူဝ်တီႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ႁဝ်းၶဝ်ဝူၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်၊ ၼႂ်းၽွင်းတႅၼ်းသၽႃးလႄႈသင်၊ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ လႄႈသင်၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ် NCA ၼႆႉမႃး ဢမ်ႇပေႃးမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းၵၼ်၊ ဢမ်ႇပေႃးမီးလွင်ႈၸိူမ်ႈၸႂ်ၵၼ်မႃး တႄႉတႄႉၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈႁၼ်ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉမၼ်းယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵၢၼ် NCA ၼႆႉမႃး ႁဝ်းၶႃႈမူႇလႂ်ၸုမ်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ - 1.တေလႆႈတူၺ်း ပုၼ်ႈပၢင်ႈတႃႇမူႇၸုမ်း။ 2.တေလႆႈတူၺ်းပုၼ်ႈပၢင်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ တၢင်းလုမ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ တေမီးၵႃႈႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃသေယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈတႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉ လီသေပိူၼ်ႈ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဢဝ်ၾိင်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဝႃႈၸိုင် မိူၼ်ၸိူင်ႉတီႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ CSSU တေႁူပ်ႉၵၼ်ၼႆႉ သင်ၸိူဝ်ႉပဵၼ်မႃး ၽႂ်ဢမ်ႇၵၢၼ်ႉၽႂ်၊ မီးၽွၼ်းလီၼင်ႇၵၼ် ၸင်ႇတေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ဢွင်ႇမၢၼ်ထိုင်တီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇသုမ်း၊ တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇမီးလွင်ႈဢွင်ႇပေႉၼင်ႇၵၼ် မီးၽွၼ်းလီၼင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ထုၵ်ႇလီႁႃငိူၼ်ႈႁႃလၢႆးသေယဝ်ႉ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေဝူၼ်ႉၵႂႃႇ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃယူႇ။ ယွၼ်းထတ်းႁၼ်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈ။ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇၸႄႈလၢၼ်ႉ တိူဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆၼိုင်ႈၵေႃႉ

မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇႁိမ်းသႃလႃးၵၢင်ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၸႄႈလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်း လူႉတၢႆၽွင်းသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃ။ ဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းပၢႆ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇႁိမ်းသႃလႃးၵၢင်ဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈၵွင်း (လွႆ)ဢိူင်ႇ ၸႄႈလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု40 ပၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလွင်း ၽွင်းၵႂႃႇၸွႆႈ ပၢင်သွမ်းတီႈမၢၼ်ႈၵၢင် ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်သူင်ႇႁူင်းယႃ မူႇၸေႊဢမ်ႇတၼ်း လႄႈလူႉတၢႆ ၸွမ်းတၢင်း။ ၸၢႆးဢွင်ႇ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ - “ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇမိူဝ်ႈၽွင်းမၼ်းၸၢႆး ၽဵဝ်ႈယုၵ်းယၵ်း တီႈႁိမ်းၸရွပ်ႈမၢၼ်ႈၵၢင်။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း လႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႅင်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢဝ်လႆႈငၢႆႈ။ ပဵၼ်ၽႂ်ဢဝ်မႃးမူၵ်းဝႆႉတီႈ ၵွင်ၵိင်ႇမႆႉႁႅင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု 40 ပၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းလွႆ ယူႇၵူတ်ႉၶၢႆ မႃးဢဝ်မေးသေၶိုၼ်ႈၶူၺ်ယူႇဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉလွင်း မေးၼၢင်းပဵၼ်ၼၢင်းၸိင်ႇဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေမၢၵ်ႇဢၼ်တႅၵ်ႇတီႈမၢၼ်ႈၵၢင်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းၵႂႃႇ ထူပ်းႁၼ်ထႅင်ႈမၢၵ်ႇဢၼ်ပႆႇတႅၵ်ႇ ထႅင်ႈ 2 လုၵ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၵတ်းလႄႈမၢၼ်ႈၵၢင်။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ မီးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးဝႃႈၼႆ။

လၢဝ်ၽတ်းယုၵ်ႉၶၢႆႉရႃႇသီႇ ၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇၽႂ်တေလီ ၽႂ်တေလႆႈၾၢင်ႉသတိ

ဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2017 ၼႆႉ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်း 20:19 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ၊ ၸွမ်းၼင်ႇလၢႆးၼပ်ႉသွၼ်ႇ တၢင်းၵၢၼ်ႁူးရႃး ဢမ်ႇၼၼ် ပၢႆးၵၢၼ်လွင်ႈလိူၼ်လၢဝ်ၼၼ်ႉ လၢဝ်ၽတ်း (တူဝ်ၼပ်ႉ 5) တေလုၵ်ႉတီႈ ရႃႇသီႇၵၼ်ႊ ယုၵ်ႉၶၢႆႉၶဝ်ႈၵႂႃႇသဝ်းထင်ၼႂ်းရႃႇသီႇတုလ်ႊယဝ်ႉ။ လၢဝ်ၽတ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းရႃႇသီႇလႂ် ယူႇထင်သဝ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီယဝ်ႉ။ လၢဝ်ၽတ်းၼႆႉ ပဵၼ်လၢဝ်သေႃးမၵျူဝ်ႇ၊ ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈလၢဝ်ၾၢႆႇလီ၊ မီးတီႈပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢႆဝႃႈ ၵုသူလ်ၼႃးမုၼ်တၢင်းလီ၊ သႃသၼႃ၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ၊ ၽူႈတိုဝ်းမၼ်ႈပၼ်ႈသိလ်၊ ၽူႈမီးၶၼ်ႇထီႇတၢင်းယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ၊ ၶူးဝႃးဢႃၸႃရိယ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်၊ လွင်ႈၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈ ပဵၼ်ထမ်းတြႃး၊ လွင်ႈၵၢၼ်တတ်းသိၼ်/လုမ်းတြႃး၊ လွင်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ၺႃတၢင်းမေႃ၊ ၸုၵ်ႈလၢပ်ႈ၊ လွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်၊ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ဢွင်ႇမၢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ တီႈၼႆႈတေဝႆႉလမ်ႇလွင်ႈၼိူဝ်လၢဝ်ၽတ်းၶၢႆႉရႃႇသီႇၼႆႉသေ ႁေႃးလၢတ်ႈၵႂႃႇ။ ၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇ ၽႂ်တေလီတေႁၢႆႉ ပၢၼ်ၵၢင်ဢမ်ႇလီဢမ်ႇႁၢႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈႁူႉယူႇယဝ်ႉ။ ၾႆးၼႆႉမီးမိူဝ်ႈလုၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝွတ်ႈ မိူဝ်ႈမွတ်ႇ။ ၼမ်ႉၼႆႉမီးမိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈမိူဝ်ႈလူင်း။ လူမ်းၵေႃႈမီးမိူဝ်ႈဢူၼ်ႈမိူဝ်ႈႁႅင်း။ လိၼ်ၵေႃႈမီးတီႈၵႅၼ်ႇတီႈပိူဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးလႆႈႁူႉယဝ်ႉ လွင်ႈၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇၽႂ်ဢူၼ်ႈၽႂ်ၶႅင်၊ ၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇၽႂ်လီၽႂ်ႁၢႆႉ လီဢမ်ႇလီၵေႃႈ ယႃႇပေၸႂ်တူၵ်းၸႂ်ႁူင်ႈလႃးလႃး၊ ႁႂ်ႈသွၼ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈလေႃးၵၶူင်းၵၢင် လေႃးၵထမ်းတြႃး 8 ပိူင် ၼႆၵူၺ်းတႃႉ။ ပေႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇထတ်းထွင်တူၺ်းသေ ၸတ်းၸၼ်ႉမၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇလၢဝ်ၽတ်းယုၵ်ႉၶၢႆႉႁိူၼ်းရႃႇသီႇပွၵ်ႈၼႆႉၸိုင် မီးၸၼ်ႉလီသုတ်း လီပၢၼ်ၵၢင် ဢမ်ႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းလီသုတ်းၼၼ်ႉ မီး 5 ရႃႇသီႇ- ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းရႃႇသီႇတုလ်း၊ ရႃႇသီႇမဵတ်ႉ၊ ရႃႇသီႇၵုမ်း၊ ရႃႇသီႇသိင်၊ ရႃႇသီႇၵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ရႃႇသီႇဢၼ်လီပၢၼ်ၵၢင် ၵေႃႈမီး 5 ရႃႇသီႇၼင်ႇၵဝ်ႇ- ရႃႇသီႇၵေႃးရၵူတ်ႇ၊ ရႃႇသီႇမင်းၵွၼ်း၊ ရႃႇသီႇထၼူး၊ ရႃႇသီႇမေးထုၼ်၊ ရႃႇသီႇမိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇဢၼ်ဢမ်ႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉၸမ်ႉ ပဵၼ် ရႃႇသီႇၽရိုၵ်းသူပ်ႇတင်း ရႃႇသီႇၽိၵျိၵ်ႇ (ၽိသိၵ်ႉ)ယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇမင်းၵွၼ်း။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 12 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ။ ၸၢင်ႈလႆႈႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းဢၼ်မႂ်ႇသေ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႃႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ။ ၸုၵ်ႈလၢပ်ႈၵေႃႈၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃး တၢင်းတုၵ်ႉၶၵေႃႈၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ် ၸွမ်းၵၼ် ပဵၼ်တုၵ်ႉၶလၢပ်ႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မီးၸုၵ်ႈလၢပ်ႈငိုၼ်းၶဝ်ႈၵေႃႈ လွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈၾၢင်ႉသတိယူႇယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇၵုမ်း။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင် ဝၼ်းထီႉ 13 ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊထိုင်ဝၼ်းထီႉ 13 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်။ ၸူဝ်ႈပၢၼ်လီၶိုၼ်ႈ ၵွပ်ႈရႃးႁူဢွၵ်ႇပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇႁိုင်ၼႆႉ၊ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆ မီးတၢင်းသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈၵမ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ငိုၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈ၊ မီးၵိင်းလႆႈငိုၼ်းၵွၼ်ႈယႂ်ႇ ၵွပ်ႈလၢဝ်ၽတ်း ဢၼ်ပဵၼ်လၢဝ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းသုၽ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႃႈႁိူၼ်းတေမူၼ်းလီ၊ မီးၵိင်းၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်ႁိူၼ်း မီးလုၵ်ႈလၢင်း။ ရႃႇသီႇမိၼ်း။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 14 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 12 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ။ ၸၢင်ႈလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသေပိူင်ပိူင်၊ ၶၢႆႉၼႃႈၵၢၼ်၊ ၵၢၼ်ငိုၼ်းဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ပီၵၢႆလၢဝ်ၵိုၵ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လၢဝ်ၽတ်း ယူႇတၼ်းႁဵင်းဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ မူတ်းႁႅင်း။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉၶၢႆႉၶဝ်ႈႁိူၼ်းမရၼ ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶႅၼ်းမႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ လႆႈဝႃႈလီၶိုၼ်ႈမႃး။ ရႃႇသီႇမဵတ်ႉ။ ၽူႈတီႈၵိူတ်ႇဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 13 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 13 လိူၼ်မေႊ။ ၵၢမ်ႇတၢင်းႁၵ်ႉ လီၶိုၼ်ႈ၊ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းလီ၊ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတေၶိုပ်ႈၼႃႈၶိုၼ်ႈသင်ႉ။ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢွင်ႇမၢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ် တေမီးၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ်။ ရႃႇသီႇၽရိုၵ်းသူပ်ႇ။ ၵူၼ်းၵေႃႉၸိူဝ်းၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 14  လိူၼ်မေႊတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 13 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ။ ၽူႈၶဵၼ်ၼမ်၊ ၸၢင်ႈလႆႈႁိူဝ်ႉလႆႈယၢပ်ႇ၊ မီးပၼ်ႁႃၶွင်ႉၶမ်ၼမ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တင်ႈတႄႇလိူၼ် ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2017 ၵႂႃႇၼႃႈ လၢဝ်သဝ်ၶၢႆႉဢွၵ်ႇရႃႇသီႇၽိၵျိၵ်ႇယဝ်ႉ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈ၊ မီးလွင်ႈငၢႆႈလူမ်မႃး၊ ၼႃႈၾႃႉပိုတ်ႇပၢင်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇမေးထုၼ်။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 14 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 14 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ။ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉသတိ ၸၢင်ႈၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇ ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း၊ ပၼ်ႁႃလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်။ ၵွပ်ႈရႃးႁူ မႃးယူႇဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းလႄႈ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၼမ်ၵေႃႈငိုၼ်းဢွၵ်ႇတေၼမ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸၢဝ်းရႃႇသီႇၵေႃးရၵူတ်ႇ။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 15 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ ၸၢင်ႉၵႆႉလႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း၊ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်မီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉရႃးႁူထပ်ႉလၵ်ႉၶၼႃႇၵေႃႈ ၵွပ်ႈလၢဝ်ၽတ်းလႆႈတၼ်းႁဵင်း ဢမ်းၽုၵိင်းလႄႈ ၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇလႆႈဝႃႈလီ ယူႇၸၼ်ႉပၢၼ်ၵၢင် ယူႇယဝ်ႉ။ ရႃးသီသိင်။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 17 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ။ ပေႃးႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇမီးတူဝ်ထူပ်း လူင်ႉလႅၼ်ႇၸိုင် ၵၢၼ်ငၢၼ်းတေၶိုပ်ႈၼႃႈ၊ ၵၢၼ်ငိုၼ်းတေလီ၊ ၵၢၼ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇ သၢင်ႈလွင်ႈၸမ်ၸႂ်တင်းဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈတေလီ၊ ၼႃႈၾႃႉပိုတ်ႇပၢင်ႇဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇၵၼ်း။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 17 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ။ ၸၢင်ႈမီးၸုၵ်ႈမီးလၢပ်ႈ၊ ၵေႃႉႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၼႃႈႁိူၼ်း ၸၢင်ႈပၼ်ၸုၵ်ႈလၢပ်ႈ။ တႄႇၼႆႉၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီတဵမ် ငိုၼ်းတွင်းတေၶဝ်ႈမႃးၼမ် ၵွပ်ႈလၢဝ်ၽတ်းမႃးၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႈလႆႈတႄႇလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇသေပိူင်ပိူင် ယူႇယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇတုလ်း။ ၽူႈၵေႃႉၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 17 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ။ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃး ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇထူပ်းၺႃးလွင်ႈဢမ်ႇလီဢမ်ႇလၵ်းလူင်၊ မီးပၼ်ႁႃၼမ်၊ တူၵ်းၵၢၼ်တူၵ်းငၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပၢၼ်မၼ်းပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ တေလႆႈဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈလၢဝ်ၽတ်း မႃးထပ်ႉႁိူၼ်းလၵ်ႉၶၼႃႇလႄႈ ၸၢင်ႈလႆႈတႄႇႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းဢၼ်မႂ်ႇ၊ မီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၶိုပ်ႈၼႃႈၶိုၼ်ႈသင်ႉလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵၢၼ်ငိုၼ်း တၢင်းႁၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉလီဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ရႃႇသီႇၽိၵျိၵ်ႇ။ ၽူႈၵိူတ်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင် ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 15 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လၢဝ်သဝ်ထပ်ႉႁိူၼ်းရႃႇသီႇၽိၵျိၵ်ႇဝႆႉ၊ သမ်ႉထွင်ႇတေႃႇၼႃႈႁိူၼ်း ရႃႇသီႇၽရိုၵ်းသူပ်ႇ။ ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းတွင်းၸၢင်ႈလူႉသုမ်း၊ ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈလွၵ်ႇ၊ ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းမီးပၼ်ႁႃဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈလၢဝ်ၽတ်းယုၵ်ႉၶၢႆႉပွၵ်ႈၼႆႉ ၵေႃႈသမ်ႉမႃးယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းဝိၼႃသ ပွင်ႇဝႃႈ လူမ်ႉၸူမ် လူႉၵွႆ လိုၵ်ႉလပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢမ်ႇမီးပုၼ်ႈပၢင်ႈၽွၼ်းလီ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇသင်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝၢႆးလင် ဝၼ်းထီႉ 1 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၵႂႃႇၼႃႈ လၢဝ်သဝ်ၶၢႆႉဢွၵ်ႇဢၼ်ထပ်ႉလၵ်ႉၶၼႃႇဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး ယူႇယဝ်ႉ။ ရႃးသီထၼူး။ ၵူၼ်းၵိူတ်ႇဝူင်ႈၵၢင်ဝၼ်းထီႉ 16 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထီႉ 15 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ။ ၵၢၼ်ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလီ။ လၢဝ်ၽတ်းၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းလႃႇၽ လႄႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈမီးၸုၵ်ႈလၢပ်ႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2017 ၵႂႃႇၼႃႈ လၢဝ်သဝ်တေမႃးထပ်ႉ လၵ်ႉၶၼႃႇလႄႈ ၼႃႈၵၢၼ်တေၼၵ်းၼႃပႃးပၢၼ်ႈ လႆႈယၢပ်ႇႁိူဝ်ႉမွႆႈယွၼ်ႉၵၢၼ်ငၢၼ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယင်းမီးလၢဝ်ၽတ်းယူႇတၼ်းႁဵင်းလီ ၵမ်ႉထႅမ်ဝႆႉယူႇလႄႈ မီးလွင်ႈလူမ်ၸႂ်ၶႅၼ်းၸႂ်ၽွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ ဝၼ်းထီႉ 6/9/2017

သူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ တေဢိုတ်းႁပ်းဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈ

ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈ သူး(ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇသေ ၶတ်းလိူၵ်ႈမွပ်ႈပၼ်သူး/ရၢင်းဝလ်း ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈၵေႃႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်းၼႆႉ တေႁပ်းဢိုတ်းဝႅပ်ႊၾွမ်ႊသေ တေၶတ်းလိူၵ်ႈယဝ်ႉ၊ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ထႅမ်ဝႅပ်ႊၾွမ်ႊတၢင်ႇယိုၼ်ႈ ၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။ တွၼ်ႈတႃႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ တႃႇပီ 2017 ၼႆႉ တေဢိုတ်းႁပ်ႉဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေၶတ်းလိူၵ်ႈသၢင်ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼႆ- ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈဝႅပ်ႊၾွမ်ႊၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈၽွင်းႁူဝ်ပီ 2017 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းထႅင်ႈ 7-8 ဝၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၽူႈဢၼ်သူၼ်ၸႂ်ၶဝ်လႄႈသင်၊ ၽူႈဢၼ်ပိုၼ်ႉပွႆႇလွင်ႈပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေဢွၼ်ၵၼ်ယိုၼ်ႈယွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေလႆႈႁပ်ႉ မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး /ရၢင်းဝလ်းဢၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးၼႆႉ လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်းလၢႆ-ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးသု ၵေႃႉလႆႈႁပ်ႉသူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ ပီ 2016 ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵေႃႉလႆႈႁပ်ႉသူး ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ မိူဝ်ႈပီ 2016 ၸၢႆးသု လၢတ်ႈဝႃႈ- "ဢၼ်မီးမႃးသူး/ ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်တေ ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းသေဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်တီႈဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈ လွင်ႈဝႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈလီတႄႉတႄႉ။ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်းသေႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လီၶဝ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ တၢင်ႇယိုၼ်ႈဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသေ ၸွမ်းၼင်ႇတႃႈမုင်ႈယိူင်းမၢႆ ဢၼ်ႁဝ်းတမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ လီႁဵတ်းလီသၢင်ႈ လီယၢင်ႈၵႂႃႇႁႂ်ႈပေႃးႁွတ်ႈပေႃးထိုင်၊ ထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇႁၢမ်သိုပ်ႇႁၢပ်ႇ ပုၼ်ႈပၢင်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵႂႃႇ"- ဝႃႈၼႆ။ သူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ၊ ၸဝ်ႈၼၢင်းဢိင်ႊငႄႊ (Inge Sargent ဢၼ်ပဵၼ်မႁႃတေဝီႇ ၼၢင်းၸုမ်ႈၸႂ်မိူင်း ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်၊ ၼၢင်းၾႃႉလူင်မိူင်းသီႇပေႃႉ) ဢွၼ်ႁူဝ်မွပ်ႈပၼ်ၼႆႉ လႆႈတင်ႈၶွမ်ႊမတီႊ မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးမႃး မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2008 သေ လႆႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 35 မႃးၵူႈပီ၊ တႄႇပီႁႅၵ်ႈမိူဝ်ႈပီ 2008 ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈမႃးၵူႈပီတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၼိုင်ႈပီလႂ်ၼိုင်ႈ 1 ၵေႃႉ။ လိူၵ်ႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်တီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁၢပ်ႇႁၢမ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။ သူး /ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶႅပ်းဝႂ် ယွင်ႈယေႃးၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ။ ၼွၵ်ႈသေမွပ်ႈယိုၼ်ႈ ဝႂ်ယွင်ႈယေႃးယဝ်ႉ ယင်းမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ပႃး ငိုၼ်းၻေႃႊလိူဝ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊသၢမ်ႁဵင် (3,000) ၵူႈပီ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတေမွပ်ႈပၼ်သီႇႁဵင် (4,000) -ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉမွပ်ႈရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးယဝ်ႉ 9 ၵေႃႉ။ 1.ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈသုတ်း မိူဝ်ႈပီ 2008 ပဵၼ်ၸၢႆးၽူးမိူင်း ၽူႈၸွႆႈႁႅင်းၵၢၼ်။ 2.ပီ 2009 ၸၢႆးသႅင်ၽၼ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း။ 3.ပီ 2010 ၼၢင်းမွၼ်းၵဵင် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ၼႂ်းၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး။ 4.ပီ 2011 မေႃယႃၸၢႆးပေႇတ လွႆၵေႃႇဝၼ်း။ 5.ပီ 2012 ၸဝ်ႈၶူးသီရိထမ်မ ဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း (လၵ်းတႅင်ႇ) ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းဝဵင်းႁႅင် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ႁူင်းၼႄပိုၼ်း။ 6.ပီ 2013 ၸၢႆးသၢမ်ၾူၼ်သႅင် ၽူႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ။ 7.ပီ 2014 ၶူးၼၢင်းလႃႈ ၵေႃႉၶတ်းၸႂ်တူင်ႉၼိုင် တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး။ 8.ပီ 2015 ၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းၼူၼ်းႁွမ် ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ ၽူႈၶတ်းၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း။ 9.ပီ 2016 ၸၢႆးသု ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝဵင်းပၢင်လူင်လႄႈ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႃႈၵၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။

ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ မူႇၸေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတေတတ်းၾႆးၾႃႉၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း

ၾၢႆႇဢုပ်ႇပိူင်ႇ(ၽွင်းငမ်း) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ မူႇၸေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈဝၼ်းတီႈ 6 ၼႆႉၵႂႃႇတေႃႇဝၼ်းတီႈ 9 ၶၢဝ်းတၢင်း4ဝၼ်း တေတတ်းၾႆးၾႃႉသေ မူၼ်ႉမႄးၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 31/08/2017 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၶိုၼ်းမႄးၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ Main Transformer ႁူင်းၸၢၵ်ႈၾႆးၾႃႉတၢတ်ႇဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇ ၼမ်ႉမၢဝ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၾႆး ၾႃႉဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇတင်းသဵင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊ၊ ပၢင်ႇသၢႆး တေၺႃးတတ်းၾႆး ၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းတေႃႇဝၼ်းတီႈ 09/09/ 2017  ၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းၶိုင်ႈ တေတတ်းၾႆးၾႃႉတႃႇ မူၼ်ႉမႄးၶိူင်ႈ Main Transformer ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈမၢႆ 6 ႁူင်းၾႆးၾႃႉ ဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇမၢႆ 1 ၼမ်ႉမၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႊတင်းပၢင်ႇသၢႆးပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၸိူဝ်း လုၵ်ႉထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ် ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈၼမ် ၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ လိူင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။ ၸၢႆးယီႈ ၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးပိၵ်ႉၾႆးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၾၢင်ႉလိူဝ်သေၵဝ်ႇ ယွၼ်ႉၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈၼမ် ၵူဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁၢႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်သေ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပွၵ်ႉ ၊ ဝၢၼ်ႈၽႂ်မၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉဢမ်ႇသူႈမႃးၸွႆႈသင် ” ဝႃႈၼႆ။ ၾႆးၾႃႉဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈတၢတ်ႇဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶၢႆပၼ်မိူင်းၶႄႇဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ ႁႅင်းၾႆး တႃႇ30% ၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉ၊ 70% သမ်ႉၶၢႆပၼ်မိူင်းၶႄႇ ၶွမ်ႊပၼီႊ Junction River Co.Ltd သမ်ႉမဝ်ဢဝ် ႁူင်းၾႆးၾႃႉၼႆႉတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ ၸႅၵ်ႇၶၢႆပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်း မိူင်းတႆး မူႇၸေႊ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ပၢင်ႇသၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉၵဵပ်းဢဝ်ငိုၼ်းၵႃႈၾႆး 1 ယူႊၼိတ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸၢႆႇ 35 ပျႃး ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉတၢင်း ၶၢႆ 1 ယူႊၼိတ်ႊ 75 ပျႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈဝႃႈ တေၶိုၼ်းမႄးပတ်းပူလူမႄး ၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ ၼႆလႄႈ တေပိၵ်ႉၾႆး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း 27 – 30/08/2017 တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇပဵၼ်တတ်း ၸင်ႇမႃးတတ်းၾႆးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06 – 09 /09/2917 ၼႆႉ။

ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈတေသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ

ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇၵႅတ်ႇ ၶႄႁႄႉၵင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊ ယိူဝ်ႊ(Australia) ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉဝႂ်ၶုတ်းၶမ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ပူႇၵၢင်ႉ/ၵႄႇ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ႁူမ်ႈ ၵၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ တႃႇ110,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ယွၼ်ႉတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူင်ႈႁႆႈတူင်ႈၼႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးသၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈတေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵႂႃႇ။ ၸၢႆးၶမ်းၸၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ သင် ဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ လူင်းမႃးႁဵတ်းၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈၵူၼ်း တႃႇ 13 ဢိူင်ႇ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တီႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ တေလူႉတေလႅဝ်တင်းၼမ်၊ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃႇဝၾိင်ႈတိုၼ်း ပဵၼ်မိူင်း ႁဝ်း၊ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ၸႂ်ႉၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိၼ်ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈၶူင်ႇ။ သင်ဝႃႈၶဝ် ၶဝ်ႈ မႃးၶုတ်းယဝ်ႉၸိုင် ဢၼ်ၶဝ်ၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေလႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉတင်းသဵင်ႈလႄႈ ၵူဝ်မီးၽေး ၶဵၼ် တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း။ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈပႆႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇၵႅတ်ႇၶႄဝႆႉၵမ်းလဵဝ် သင်ဢမ်ႇၵႅတ်ႇဝႆႉၸိုင် ၵူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ တင်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼၼ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်သေ သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ လၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉ 200 ပၢႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵဵပ်းထႅင်ႈတိၵ်းတိၵ်းယူႇ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႃႇတၢင်ႇထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇတင်း တီႈၵိူဝ်းၵုမ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ပႂ်ႉလၢႆးမိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈထႅင်ႈယူႇ။ သင်ဝႃႈ လၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၽႅဝ်မႃးမူတ်းယဝ်ႉၸိုင် ၶၢဝ်းတၢင်း 15 ဝၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ တေတၢင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ် လွင်ႈတေၶုတ်းၶမ်းတႃႇဢေႊၶိူဝ်ႊ 110,000 ပၢႆၼၼ်ႉ မိူၼ် ၼင်ႇ ဢိူင်ႇၼမ်ႉၼၢင်း၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉလွမ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉလၢင်း၊ ဢိူင်ႇမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပၢင်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉယုမ်း၊ ဢိူင်ႇ ၵွင်းမူး၊ ဢိူင်ႇၽႃးလူႉ၊ ဢိူင်ႇႁူၺ်ႈသဵဝ်ႈ၊ ဢိူင်ႇဢၢႆႈလူင်၊ ဢိူင်ႈဢၢႆႈငူဝ်ႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢိူင်ႇ တင်းမူတ်း 13 ဢိူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း တင်းမူတ်းမီး 31000 ပၢႆ၊ မီး 3 ပွၵ်ႉလႄႈ 22 ဢိူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်းၼႆႉမီးၾၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ ယၢၼ်ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈမွၵ်ႈ 10 လၵ်း၊ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ မီးၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင်-တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 50 လၵ်း။

ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းမၢႆမီႈတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ

ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇတေမူၼ်ႉမႄး မၢႆမီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး၊ လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈတီႈလိၼ်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းမိူင်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 100 ပၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 02-04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်း ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင် ဢုပ်ႇၵုမ် တီႈႁူင်းႁေႃ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေမူၼ်ႉမႄးမၢႆမီႈ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး 2012 ၼႆလႄႈ ပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ၶၢဝ်းယၢမ်းလီ တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇ ၵုမ် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃႈ ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ မုၼ်းလႅင်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ် ပၼ်ႁႃ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ဢၼ်ထူပ်းၺႃးယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လွင်ႈဝႂ်ပိူင်တီႈလိၼ် 105 (ပုံစံ 105) လွင်ႈလိၼ်ပဝ်ႇလိၼ်ႁၢမ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃၵိၼ်သမ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝႂ် 105 လႄႈ ၸိူဝ်းၺႃးတူၵ်းၶွၵ်ႈ 2 ပီၵေႃႈမီး၊ တၢမ်ႇငိုၼ်း 5 သႅၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉၼႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ မၢႆမီႈၼႆႉဢွၵ်ႇမႃးသေ ႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸင်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၼ်လွင်ႈၼႆႉ သင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လႆႈၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်းယဝ်ႉၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ မီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇ တၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ တီႈသၽႃး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ” ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၼၼ်ႉ သပ်းလႅင်းလွင်ႈၽွၼ်းလီလႄႈ ၽွၼ်းႁၢႆႉ မၢႆမီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ပီ 2012 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇ ၵုမ်လွင်ႈပၼ်ႁႃ တီႈလိၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်း တႆး တူဝ်တႅၼ်းၸႄႈဝဵင်း 40 ပၢႆ တင်းမူတ်းႁူဝ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 100 ပၢႆ။ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတီႈ ၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၸဝ်ႈ ႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်၊ ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၶွမ်ႇမတီႊၾၢႆႇပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈ လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊမတီႊ သၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ထမ်မူဝ်းတယ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေပူင်လူင်း ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်

သင်ၶၸဝ်ႈ တင်း ပီႈၼွင်ႉတၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေဢွၼ်ၵၼ် ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉဝိႁၢရ်ထမ်မူဝ်းတယ(ၵျွင်းမိူင်းၼၢႆး) ပူင်လူင်းၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 18/09/2017 ၼႆႉသင်ၶၸဝ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် တီႈၸမ်/ၵႆ ၼွၵ်ႈမိူင်း/ၼႂ်းမိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸ မႁႃရတ်ႉထၵုရုၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၽြႃး 9 သူႇ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ်  သဵၼ်ႈတၢင်းၵဵင်းတုင် မိူင်းလႃး ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 3 လၵ်း။ ၸဝ်ႈၶူးၵုလိသ လုၵ်ႈၼွင်ႉၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၽြႃး 9 သူႇ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းပွႆးႁဵတ်းလၢမ်း တႃႇပီႈၼွင်ႉ တီႈၸမ်ၵႆ ပေႃးတေလႆႈမႃးဝႆႈ မႃးသႃ လႄႈ လႆႈ တႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ႁဝ်း ၵႂႃႇဝႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၵေႃႇ သၢင်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ တေ ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး လူင်ႁဝ်းၵႂႃႇဝႆႉ သေဢမ်ႇၵႃးၶၢပ်ႈတူဝ်ၵေႃႈတေၽဝ်(သၢင်းၵျူဝ်ႇ)တီႈၼၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸမႁႃရတ်ႉထၵုရုၼႆႉ တေႁဵတ်းပွႆးလေႃႉသေ တၢၼ်းတၢင်ႇၵွင်ၾႆး ဝၼ်းတီႈ 15/10/2017 ဝၢႆးဢွၵ်ႇဝႃႇသႃယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ တိုၵ်ႉမီးတီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉ ဝိႁၢရ်ထမ်မူဝ်းတယယူႇလႄႈ ၸုမ်းထမ်မၸၢၵ်ႈၵျႃႇ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် လွတ်ႈႁေႃး ပႃထၢၼ်းယူႇၵူႈၶမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸမႁႃရတ်ႉထၵုရု လႆႈၶဝ်ႈ သူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/07/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 07:08 မူင်း ၽွင်းဢႃယု ၸဝ်ႈလႆႈ 91 ပီ 70 ဝႃသႃ တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်တိူၵ်ႈသွၼ် လိၵ်ႈထမ်မူဝ်း တယ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.69 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1349.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.39 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 05/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.71 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1350.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.78 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။ ၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း ဝၼ်းတီႈ 05/09/2017 ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမိူဝ်ႈဝႃး 04/09/2017 ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.9 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US)  1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1358.00  ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 205.8 ပျႃး။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉ တီႈမိူင်းၶိူဝ်း

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ထုင်ႉမိူင်းၶိူဝ်း၊သႅင်ၵႅဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁူႉၵႃႈၶၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ ၵႆယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် မေႃၶဝ်ႈႁႃၵၼ်ပူၵ်းပွင်ၵၼ် ၶိုၼ်ႈသင်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 01-03/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ(1).ၵျွင်းမိူင်းၶိူဝ်း ၵူၼ်းမႃးထွမ်ႇမီး 98 ၵေႃႉ၊ (2) ၵျွင်းၵုၼ်ၼႃး 48 ၵေႃႉ၊ (3) ၵျွင်းသၢႆးၶၢဝ် (ၼႃးလိူဝ်ႇ) 62ၵေႃႉ၊( 4) ၵျွင်းႁူဝ်ၶူဝ် 38ၵေႃႉ၊ (5)ၵျွင်းလိၼ်ႁွင်း 55ၵေႃႉ၊ (6) ၵျွင်းၼႃးၼိဝ်ႉ (ၼွင်ဝၼ်း) 92 ၵေႃႉ ။ ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉပူင်သွၼ်ပၼ် လၢႆလွင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ၊ လၢႆးၸႅၵ်ႇၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈ မဝ်းၵမ်၊ လၢႆးသူၼ်း တုမ်၊ လွင်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ၶူးပူင်သွၼ်ပဵၼ် ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ် (ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ) ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ  ( ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅင်ၵႅဝ်ႉ) ၊ ၸၢႆးသၢႆဝၼ်းဢူး ( ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO) ။ ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ၶႂ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵူႈတီႈၵူႈမိူင်း တေပဵၼ်မႃးၵူၼ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းမေႃ ပေႃးႁဵတ်းၼၼ်ၸင်ႇ ႁဝ်းတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိုတ်းၸၼ်ႉပဵင်းပိူၼ်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈတႆးႁဝ်းယင်းတိုၵ်ႉတူၵ်းလိုၼ်းပိူၼ်ႈဝႆႉယူႇ ” ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၸတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃးၶိူဝ်းယႂ်း မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈႁူမ်ႈ တင်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇၸုမ်းသေၸတ်းႁဵတ်း  မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08-10/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်းၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈဝတ်ႉ (ၵျွင်း) ထမ်မသုၶ ဝိႁႃရ ထုင်ႉမိူင်းၶိူဝ်း ။ ပူင်သွၼ်ပၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ၊ လွင်ႈသိင်ႇ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ လၢႆးသူၼ်းတုမ်၊ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်၊ ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶူးပူင်သွၼ်ပဵၼ် ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ်၊ ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ၊ ၼၢင်းသႅင်လၢဝ်၊ ၼၢင်းမူၺ်ဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by Tai Youth Mong Hko

မၢႆတွင်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆသေ ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် 20 ၸုမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေၶႅင်ႇၵၼ်

ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးပိတ်ႉ မၢၵ်ႇၼင် ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ပီ 2017 ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းထိုင် 10 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး  ပိတ်ႉမၢၵ်ႇ ၼင် ဢွင်ႈႁဵၼ်းတႃႇၵႅမ်တူဝ်ႁုၼ်ႈယႂ်ႇ (ၶမ်းၵူႇ) ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်တေၶဝ်ႈလဵၼ်ႈၶႅင်ႇၵၼ်တႄႉ မီးဝႆႉမွၵ်ႈ 20 ၸုမ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေၶႅင်ႇၵၼ် သေလိူၵ်ႈဢဝ်မႃး ၸုမ်းၵတ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေယိုၼ်ႈ မိုဝ်းၶႅင်ႇၵႂႃႇ ၸွမ်းၵူႈၸႄႈဝဵင်း၊ ယိူင်းဢၢၼ်းထိုင် ၸၼ်ႉၶႅင်ႇပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸၼ်ႉၸႄႈ မိူင်းတႆးဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼ်ႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇ လဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိူင်ႇၸေႈဢႅၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ်၊ ဢိူင်ႇဢီႇၼၢႆး၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယၢင်း၊ ဢိူင်ႇမွၵ်ႇတွင်း၊ ဢိူင်ႇပုင်းထုၼ်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ၊ ဢိူင်ႇႁၢင်ၼႃး၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းတဵမ်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပူ  ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တေတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 20 ဝၼ်း။ တေမီးပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၸုမ်းလဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸုမ်းပၼ်ႁႅင်း ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ဢဝ်တီႈယူႇ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်းပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၸင်ႇတႄႇၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်သမ်ႉ ပဵၼ်တီႈပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပွၵ်ႉ 12 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးလဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်လုင်းၸၢႆးထုၼ်းတိၼ်ႇ(ဢွၼ်ႇ)၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 လုင်ႈၸၢႆးဝုၼ်းၼွင်ႇ၊ 2 လုင်းၸၢႆးမိၼ်ႉတဵင်း၊ 3 ၸၢႆးမူၺ်ၶိူဝ်း(ၶ) ၸၢႆးၼီႇတုတ်ႉ။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ၸၢႆးႁၢၼ်၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸၢႆးမွၼ်းဝၼ်း၊ ၽူႈယိပ်းငိုၼ်း ၸၢႆးၸူဝ်းမိၼ်ႉလႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် တင်းမူတ်း 8 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် တင်းမူတ်း 30 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ပိုတ်ႇလုမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈထႅင်ႈ

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တင်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်ႇလုမ်း ၵိင်ႇၽႄ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႆး TYO သေ တေတူင်ႉၼိုင်သၢၼ်မိုဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႂ်ႈယၢၼ်ၵႆယႃႈမဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 03/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:00 မူင်း ထိုင် 3:00 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ဢဵၼ်ႁႅင်း 19 ၵေႃႉ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၽွတ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ TYO  ဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ ၸုင်ၸၼ် ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁူႉၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၵၢၼ်ၶိူဝ်း၊ ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉသႃ ၾိင်ႈငႄႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး၊  ႁႂ်ႈမေႃယူႇႁၢင်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ႁဝ်း ၶႃႈ ပိုတ်ႇလုမ်းထႅင်ႈၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇမၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ တေမီးတီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း လူႉသုမ်းလႄႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉဝႄႈသေၵမ်း။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈၼမ်၊ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လိူင်ႇလႄႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ထိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် တိုၵ်ႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃပွင်ႇၸႂ်ဝႆးဝႆးသေ ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လွင်ႈလမ်ႇမၢၵ်ႈလေႃးၽႃႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေၵမ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ဢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပိုတ်ႇၵိင်ႇၽႄလုမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ မီးၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် 9 ၵေႃႉ။ ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်ၸၢႆးၺုၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 ၸၢႆးၺုၼ်ႉမွင်ႇ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 ၸၢႆးလၢဝ်ၶိူဝ်း။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၺုၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 1 ၼၢင်းၶမ်းလူႇ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 ၼၢင်းမူၺ်ၽွင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း တင်းမူတ်းမီး ႁိမ်း 30 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၼႆႉ တင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2014 ယိူင်းဢၢၼ်း ၵွင်ႉသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၵၼ်၊ ပူၵ်း ပွင်ၽဝၵူၼ်းမိူင်း ၵၢၼ်မေႃတိၼ်/မိုဝ်း၊ ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လုမ်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၼႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိုတ်ႇငဝ်ႈလုမ်း တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇမႃး လၢႆလၢႆဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း ယွၼ်ႉထုၵ်ႇၸီႉၼႄးဝႃႈဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ RCSS ၼႆၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃး တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း မိူဝ်ႈၽွင်း ၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ၊ လူၺ်ႈတၢင်းၽိတ်း ထုၵ်ႇဢိင်ဢၢင်ႈၸီႉၼႄးဝႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းတႆး RCSS ပၼ်တီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်တေလႆႈၶိုၼ်းလုမ်းတတ်းသိၼ်/ လုမ်းတြႃး ၼႂ်းဝၼ်းသုၵ်းတီႈ 8 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼႆႉ။ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ် ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ ဢႃယု 28 ပီ၊ ၸၢႆးၵူဝ်ႇ၊ ၸၢႆးဢေႃးၼ ဢႃယု 40 ပီ။ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵၢဝ်ႇႁႃၸႅင်ႈၵႂၢမ်းလူၺ်ႈ ၽိတ်းမၢႆမီႈမၢႆမတ်ႉတႃ 3/3 လႄႈမၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 5/4 ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼႂ်း 7 ၵေႃႉ ဢၼ်ပူၼ်ႉဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈမႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မႃးထၢမ်ၶၢဝ်ႇ RCSS ။ ၶဝ်ထၢမ်ဝႃႈၸွင်ႇမီးၵူၼ်းထိူၼ်ႇ RCSS ၊ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွပ်ႇပၼ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသၢမ်ဝၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ဝႄႉၶဝ်ႈမႃးတီႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းထၢမ်ဝႃႈ တေႃႈလဵဝ်လူး၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသမ်ႉၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢၵ်ႈဢဝ်ထူးမိုဝ်း ၽတ်ႉတွႆႇသႂ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈသွင်ႉသႂ်ႇသေပေႃႉလူမ်ႉယဝ်ႉလၢၵ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ ယူႇတီႈၼႂ်းၶွၵ်ႈႁူဝ်ပူင်း ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႅပ်ႈတေၺႃးမိူၼ်ၼင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉၵူၺ်း"- ဝႃႈၼႆ။ မၢႆမီႈမၢႆမတ်ႉတႃ 3/3 လႄႈမၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 5/4 ၼႆႉ ၽူႈၵေႃႉဢၼ်ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်သိုၵ်းလႆႈၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇပူင်သင်ႇလႆႈဝႃႈ- ၽႂ်တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇပႆယူႇသဝ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆ မီးၶေႃႈပူင်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပေႃးဝႃႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆသေ ၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆ ၸၢင်ႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ တေႃႇထိုင် 3 ပီ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈၺႃးတၢမ်ႇငိုၼ်း၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၸၢင်ႈၺႃးတၢမ်ႇငိုၼ်းတင်းတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ၸွမ်းၵၼ်ၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ တၢမ်ႇငိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၽူႈတတ်းသိၼ်တြႃးၶဝ် တမ်းဝၢင်းၵူၺ်း- ၽူႈဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်လိူင်ႈၶၻီး (ဢမု)ၶဝ် ၸဝ်ႈၼၢင်းမျႃႉဝတီႇ လၢတ်ႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးဢူး ၽူႈၼင်ႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ် RCSS တီႈတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- "ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁူႉတႄႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉၵူၺ်း၊ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမီးသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉၼၼ်ႉမီး 8 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းပႅတ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပေႃးတေပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢဝ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၶဝ်တၢင်ႇၵႂႃႇတီႈ ၶွမ်ႊမတီႊႁူမ်ႈလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် JMC ဝႆႉယဝ်ႉ"- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/07/2017 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶလယ 225 လႄႈ 249 ဢၼ်မႃးတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ပွတ်းတၢင်းၼမ်ႉၶူၵ်ႉ၊ လႆႈတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ၊ ၸၢႆးၵူဝ်ႇ၊ ၸၢႆးဢေႃးၼ၊ ၼၢင်းပုၼ်ႉ၊ ၸၢႆးဝိယ၊ ၸၢႆးၵမ်ႇ၊ ၸၢႆးၼၼ်ႇတိ၊ ၸၢႆးပၼ်ႇတ၊ ၸၢႆးၶွင်ႇ၊ ၸၢႆးထုၼ်းငူၺ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်း 10 ၵေႃႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ထုၵ်ႇၸီႉၼႄးဝႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းထိူၼ်ႇ ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆသေ ၺႃးတီႉၺွပ်း။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) သေ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး။

ပီ 2017 ၼႆႉဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ ယႂ်ႇလူင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ပီမႂ်ႇတႆး၊ ပီ 2112 ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼီႈ တေမႃးၼႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ႁူမ်ႈၵၼ် တင်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ် (ၵျွင်းမိူင်းပဵင်း) သေ ဝၢင်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး။ ၼႂ်းၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 44 ၵေႃႉ။ လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၶွမ်ႊမတီႊ မုၵ်ႉၸုမ်းပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်း တုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းပီၼႆႉ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေၸတ်းႁဵတ်းဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ယွၼ်ႉ ဝႃႈ တင်းၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ တေမီးပေႃႈၵႃႉမႄၶၢႆၶဝ် တေၼမ်းဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉ မႃးၶၢႆၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး တႃႇ 100 သုမ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလူင်းၵႂႃႇတီႈမႄႈသၢႆ ၸိုင်ႈထႆးသေ ၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸွမ်းပေႃႈ ၵႃႉမႄႈ ၶၢႆ ဢၼ်ၶဝ်တေဢဝ်ၶူဝ်းမႃးၶၢႆၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်း ပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်း ဢၼ်မိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၸတ်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ႁိုၵ်ႉၵၼ်တင်း ပွႆးယွင်ႈယေႃး ၸဝ်ႈ တူၼ်ၶူးလူင် ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆလႄႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း လႅပ်ႈတေၸတ်းႁဵတ်း ဝၢႆးလင် ပွႆးယွင်ႈယေႃး ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်။ မွၵ်ႈၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017” ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ်တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီ 2017 တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ 3 ပီ 1 ႁွပ်ႈ ဢၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ထႅင်ႈ၊ တေတႅပ်းတတ်း ဝၼ်းတေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးလႄႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးသမ်ႉ ပီႈၼွင်ႉ တႆးလူင် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 9 သမ်ႉ တေၶၢႆႉပုတ်ႈပၼ်ႇ ၵႂႃႇ တင်းပီႈၼွင်ႉတႆးၶိုၼ်။ ပီၼႃႈမႃး တေပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးလိုဝ်ႉ၊ တႆးၼိူဝ်လႄႈ တႆးလွႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ 2013 ၼၼ်ႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၸတ်းႁဵတ်း ပီမႂ်ႇ တႆး ပတ်းပိုၼ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2014 သမ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။

ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.65 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1347.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.34 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။ ၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမိူဝ်ႈဝႃး 03/09/2017 ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.9 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US)  1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1358.00  ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 205.8 ပျႃး။

ပၼ်ႁႃၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၵူၼ်းတၢႆၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၼပ်ႉမိုၼ်ႇ

သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇ  မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တီႈၼႂ်းမိူင်း ရၶႅင်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢဝ်းပုတ်ႉ၊ ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇ (မူႇသလိမ်ႊ) ဢွၵ်ႇပၢႆႈယၢၼ် ႁိူၼ်းယေး ၼပ်ႉမိုၼ်ႇ။ 02/09/2017 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇရွႆႊၻိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်း ARSA ဢၼ်လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈၸုမ်း ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇ တင်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မွင်ႇ ၻေႃး ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်လႄႈ လူႉတၢႆ 400 ပၢႆဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇမွၵ်ႈ 50,000 ၵေႃႉ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းတူႊရၵီႊ ရေႊၸဵပ်ႊ တႆႊယိပ်ႊ ဢႄႊၻူဝ်ႊဢၼ်ႊ  လၢတ်ႈဝႃႈ - “ လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ တီႈၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်တင်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမႃးလၢတ်ႈသင်ၸွမ်း ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈပဵၼ် မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊၼႆ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်မိူင်းတိုဝ်းၼႃႈၵၢၵ်ႇ ဝႆႉၵူၺ်း ” ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼႆႉ မီးလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ်တင်းမိူင်းၿင်ႊၵလႃႊတဵတ်ႊ မီးၵူၼ်းယူႇသဝ်းၵိူဝ်း ယမ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃလႄႈ ဢီႊသလၢမ်ႊ ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇ ပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၊ ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇသမ်ႉဝႃႈၶဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇ ၵိုၵ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃမႃး။ မိူဝ်ႈ ပီ2012 (2555) ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတီးဝဵင်းသိတ်ႉတူၺ်ႇ ငဝ်ႈဝဵင်း ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းလႆႈလူႉတၢႆၸမ် 200 ၵေႃႉ ၵူၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး မီး 140,000 ၵေႃႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႇ ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်း ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမိူၼ်ၵၼ်ဝႃႈၼႆ။ Photo by MGR Online

ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇတင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မိူင်းယႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇတူၼ်ႈ

ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ တင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 300 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ တီႈဝၢင်းဝိႁၢရ်လူင်ၵျွင်းႁူဝ်ယ ႁႂ်ႈသၽႃႇဝမိူင်းတႆး ၶဵဝ်ၸမ်ႉၼမ်ႉလီ လႄႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၶိုင်ႈပၢႆၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈတင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မိူင်း ယႆ ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵၼ်းသေ ဢွၼ်ႁူဝ် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ၊ ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢင်ၼိဝ်ႉ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မိူင်းၶၢင် ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆ ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တူၼ်ႈမႆႉမွၵ်ႇၶိတ်ႉလႃး၊ မႆႉသၵ်း၊ မႆႉၼၢင်းလီလႄႈ တူၼ်ႈမႆႉၵမ်ႉၵေႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၼႂ်းဝၢင်းဝိႁၢရ်လူင် ၵျွင်းႁူဝ်ယ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းပူးသႃႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၼႂ်းၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈ သူၼ်ၸႂ်မႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉတႄႇၽွတ်ႈၸုမ်း မႂ်ႇၵူၺ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၶဝ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ တူၼ်ႈမွၵ်ႇဢမ်ႇပေႃးၼမ်သေတႃႉၵေႃႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်းပေႃး လႆႈၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ် ” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ် တႃႇတေၵႂႃႇၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမွၵ်ႇထႅင်ႈယူႇၶႃႈ။ တီႈၵျွင်းတႃႈယၢဝ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉယူႇ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၽုၵ်ႇ၊ တေႃႈလဵဝ်သမ်ႉ တူၼ်ႈမွၵ်ႇမႆႉႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ တေလႆႈပႂ်ႉ ထႅင်ႈဢိတ်း ၼိုင်ႈ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈသင်ႇတီႈၵႆ၊ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၵွၼ်တင်း မွၵ်ႇၶိတ်ႉလႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈဢဝ်တီႈ လွႆတိုင်ၶမ်းတၢင်းမူႇၸေႊ တင်းဝဵင်းပၢင်လူင်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သၢၼ်မိုဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးသေ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမွၵ်ႇၵွၼ် မႃး လၢႆလၢႆတီႈလၢႆလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်ပီ 2017 ထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႆႈၽုၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၵွၼ် ႁိမ်းၸမ် 3 ႁဵင်တူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းပူးသႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်ပီၼႆႉမႃး ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၽုၵ်ႇမႃး မီး 8-9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်တူၼ်ႈမွၵ်ႇၵွၼ်၊ တူၼ်ႈပႅၵ်ႇ လႄႈ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၶိတ်ႉလႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၽုၵ်ႇမႃး ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉတႄႉ မၢင်တူၼ်ႈ ဢၼ်တၢႆၵေႃႈမီး ပေႃးသွၼ်ႇတူၺ်းၸိုင် မွၵ်ႈ 500 တူၼ်ႈ ဢၼ်တၢႆမၼ်း တေမီးမွၵ်ႇ 10 တူၼ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈလုမ်းလႃးတႄႉတႄႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈၼႆ မၼ်းသမ်ႉလႆႈ လတ်း ၽႃႇၶၢဝ်းမႆႈၶၢဝ်း ၵတ်းမႃး သေ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းတေၸပ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ႁႂ်ႈၸွႆႈ ႁူတ်းၼမ်ႉပၼ် ႁိုင်ႁိုင် ၼၢၼ်းၼၢၼ်း ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လူင်းၵႂႃႇတူၺ်းယူႇ။ ၵႂႃႇလုမ်းလႃးပၼ်တူၼ်ႈမၼ်း လွမ်ႉႁူဝ်ႉပၼ် မႄးတွၼ်ပၼ် တူၼ်ႈ မၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 15/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းၸဵင်ၼုမ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈ မွၵ်ႇၵွၼ် 100 တူၼ်ႈပၢႆ တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်သႃသၼႃႁူမ်ႈယဵၼ် ပွၵ်ႉ 8 ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2/8/2017 ၽုၵ်ႇထႅင်ႈ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၵွၼ် 210 တူၼ်ႈမွပ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇမွၵ်ႇၵွၼ် တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ဝေႇလုဝၼ်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝတ်ႉၵုင်းသႃႇ၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ ဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသူႈ လႄႈ ဝတ်ႉသႃသၼႃႁူမ်ႈယဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈၽုၵ်ႇ မွၵ်ႇၵွၼ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ Photo by Sai hso awn mong

ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ၶူၺ်လိၼ်ႁိၼ်သၢႆးဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈမေႃႇၶမ်း လူၼ်ႉထူမ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁၢမ်ႈဝႆႉသေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊတိုၵ်ႉၶုတ်းၶမ်းယူႇလႄႈ ၾူၼ်တူၵ်းလၢႆဝၼ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶီႈလိၼ်၊ သၢႆး၊ ၵူမ်ႇငႂ်ႈ လွင်ႈလႆၸွမ်းၼမ်ႉလူၼ်ႉ ထူမ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်၊ သတ်းလဵင်ႉၵိုၵ်းႁိူၼ်းလူႉယႂ်ႇတၢႆၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်း ၵူမ်ႇငႂ်ႈ၊ သၢႆး၊ ၶူၺ်လိၼ် မေႃႇၶမ်း ဢၼ်ၶုတ်း ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼၼ်ႉလႆၶဝ်ႈ ၵေးၼမ်ႉၶမ်း ယိုင်ႈၶိုၼ်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းလုပ်ႇ ဝၢၼ်ႈ ၼႃးႁႆးလူင် ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ လင်ႁိူၼ်း ႁိမ်း 20 လင် ႁိမ်းၾင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၶမ်းၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆသေပိူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးလဵဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၵွၼ်ႇၼမ်ႉ တေလုပ်ႇထူမ်ႈ 2-3 ဝၼ်း ၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶမ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၶိုၼ်ႈဝႆးသေ ၸဝ်ႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇတၼ်းပိုတ်ႇ လဝ်ႉၵႆႇလႄႈ ၵႆႇတၢႆၵႂႃႇတင်းလဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်း လူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ (ၶီႈငႂ်ႈ၊ ၶီႈသၢႆး ဢၼ် လုၵ်ႉမႃးတီႈမေႃႇၶမ်းၼၼ်ႉ) ၶၢင်ႉဝႆႉ ၼႂ်းၵိဝ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း တင်းၼမ်လၢႆ” ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ထူမ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၶႂ်ႈဝႃႈထူမ်ႈၵူႈပီယဝ်ႉ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵေးမႄႈၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်လႆယူႇၼႆႉ ႁွင်ႈမၼ်းၵေႃႈတိုၼ်ႈၵႅပ်ႈၵေႃႈၵႅပ်ႈ။ တင်ႈတႄႇၶွမ်ႊပၼီႊမႃး ၶုတ်းၶမ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2007 ႁွင်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်ႁွင်ႈၼမ်ႉ၊ သၢႆးထူမ်ႈပေႃးသုင်လိူဝ်မူႇဝၢၼ်ႈလႄႈ သၢႆးၸင်ႇ လူၼ်ႉထူမ်ႈပႃး ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႆႉ တင်းမူတ်းလင်ႁိူၼ်း မီးမွၵ်ႈ 60 လင်။ ၼႂ်းပီ 2017 ၼႆႉ ထုၵ်ႇၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ လၢႆလၢႆပွၵ်ႈ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/07/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထူမ်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလင်ႁိူၼ်း 2 လင်၊ ဝၼ်း တီႈ 24/08/2017 ၵေႃႈ ထူမ်ႈထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလင်ႁိူၼ်း 14 လင် ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇ ပီ 2007 တေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းသၼ်လွႆ “ လွႆၶမ်း” ၾၢႆႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၼႃးႁႆးလူင် ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း ဢၼ်မီးၼႂ်း ၵႄႈၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇလႄႈ မႄႈၼမ်ႉၶွင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ထိူၼ်ႇလွႆတၢင်းၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 11 လၵ်းပၼ်ႇႁွပ်ႈၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်း ၶုတ်း ၵူၼ်ႇတေးလွႆ ယႃႉလႅဝ်ထိူၼ်ႇၶိူဝ်း ၵေးၼမ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ႁူဝ်ၵူၼ်း မွၵ်ႈ 340 ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 1500 ၵေႃႉ ၼႂ်း 8 မူႇဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ ၵေးၼမ်ႉ လဵၼ်းၵေႃႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၸွမ်း တင်းၼမ်လၢႆ ဝႃႈၼႆ။ Photo by Shan Farmers

ၶၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် မၢၵ်ႇၵဵင်ၼဝ်ႈၼမ် ၸဝ်ႈသူၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လူႉသုမ်းၼမ်

ၼႂ်းပီ 2017 ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် လႄႈႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼႆႉ ၶၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ဢမ်ႇလီ၊ ၵႃႈၶၼ်တူၵ်းလိူဝ်ပီၵၢႆ၊ ဢမ်ႇပေႃးမီးၵူၼ်းသိုဝ်ႉ မၢၵ်ႇၵဵင်ၼဝ်ႈၼမ်လႄႈ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင် ထုင်ႉပၢင်မႅင်း ဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်။ လုင်းထုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်မႅင်း ပွၵ်ႉပၢင်သႅင်ႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၵိၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵႃႈၶၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈမႃးၶၢတ်ႈလုမ်းဢဝ် မိူဝ်ႈပီၵၢႆလႆႈၼိုင်ႈၸွႆႉၼိုင်ႈၵူမ်း (200 ၵျၢတ်ႈ)၊ တီႈတႅမ်ႇမၼ်း ၸွႆႉႁႃႈၶၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပီၼႆႉႁဝ်းၶႃႈလႆႈ ၸွႆႉၸဵတ်းၶၼ်၊ ပီၵၢႆသမ်ႉၸွႆႉပႅတ်ႇၶၼ်၊ တင်းမူတ်းၼႂ်းသူၼ်ၼႆႉမီးမွၵ်ႈ သၢမ်မိုၼ်ႇၸွႆႉ၊ ပီၼႆႉငဝ်းလၢႆးမၼ်းလႆႈဝႃႈသုမ်းၶႃႈဢေႃႈ၊ ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ၶၼ်၊ မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉပေႃးၼဝ်ႈၵႂႃႇမူတ်း"- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ၵၢၼ်ငိုၼ်းတွင်းၼၼ်ႉ လုင်းထုၼ်းၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ပီၼႆႉငိုၼ်းၵေႃႈၶႂ်ႈပၼ်ႇယၢပ်ႇဝႆႉ။ ပီႈၼွင်ႉဢၼ်မႃးသိုဝ်ႉမၢၵ်ႇၵဵင် ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတၢင်းသီႇပေႃႉ၊ ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းမူႇၸေႊ၊ ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ၊ လူင်းမၼ်းတလေး"-ဝႃႈၼႆ။ သူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ ပေႃးၶုတ်းယွင်း ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင်ယဝ်ႉ ပေႃးမၢၵ်ႇၵဵင်ၸပ်းမႃး တႃးၼႂ်းပီဢၼ်ၽုၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈသႂ်ႇပၼ်ၾုၼ်ႇမွၵ်ႈသွင်ထူင်။ ပေႃးလုမ်းလႃးလႆႈယဝ်ႉ (ထႅင်ႈပီၼိုင်ႈ) ပီမႃးပဵၼ်မၢၵ်ႇမၢႆတူၼ်ႈ၊ ၼိုင်ႈတိုင်ႇ (သီႇသိပ်းဝႃး)ၼႆႉ မၢၵ်ႇမၼ်းတေဢွၵ်ႇမွၵ်ႈသွင်ႁဵင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးသူၼ်မႂ်ႇတီႈမႂ်ႇၼႆႉ ပေႃးၽုၵ်ႇၼိုင်ႈပွၵ်ႈ လႆႈၵိၼ်မွၵ်ႈ 5-6 ပီၼႆႉ။ တိုၼ်းလၢင်းမၼ်းၼိုင်ႈတိုင်ႇပႅတ်ႇႁဵင်၊ တူၼ်ႈၵႃႈမၢၵ်ႇၵဵင်ၼိုင်ႈတူၼ်ႈသီႇၶၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵႃႈၾုၼ်ႇမၼ်း ပႃးတင်းၵႃႈၸိူဝ်ႉမၼ်း ၼိုင်ႈတိုင်ႇတိုၼ်းလၢင်းမွၵ်ႈ 4 သႅၼ်၊ ၵႃႈယၢပ်ႇႁဝ်းတႄႉပႆႇသွၼ်ႇ- လုင်းၸၢႆးထုၼ်း လၢတ်ႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပီၼႆႉၶၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် မၢၵ်ႇၵဵင်ၼဝ်ႈၼမ် ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၶဝ်လူႉသုမ်းၼမ်ၵေႃႈ လုင်းၸၢႆးထုၼ်း ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ- "ပီမႃးၵေႃႈတေသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ ဢီႈသင်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ယူႇတႃႇသေႇ၊ မိူဝ်ႈလူင်းမီးမိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈမီး"-ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးယႃႇမ ဝၢၼ်ႈပၢင်မႅင်း ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "မၢၵ်ႇၵဵင်ထုင်ႉပၢင်မႅင်း ပဵၼ်သႅၼ်းၵၢင်။ ပွတ်းၵုင်းသႃႇ ပဵၼ်သႅၼ်းလုၵ်ႈယႂ်ႇ။  မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ ပေႃးၽုၵ်ႇၼိုင်ႈပွၵ်ႈလႆႈမွၵ်ႈ 4-5 ပီ၊ မီးၵူၼ်းမႃးသိုဝ်ႉၶၢတ်ႈလုမ်းထိုင်တီႈသူၼ်၊ ပေႃးၶၢႆယွႆႈပဵၼ်ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈ။ ပီၼႆႉၶၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ်၊ ပီၼႆႉၵူၼ်းသိုဝ်ႉ (ပွႆးၸႃး)ၶဝ်ၵေႃႈတဵၵ်းၶၼ်၊ ဢၼ်ၼဝ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၵေႃႈၼမ်၊ ၵူႈပီၼႆႉၼိုင်ႈၵူမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပီၼႆႉၼိုင်ႈၸွႆႉ ၸွႆႉၸဵတ်းၶၼ်၊ ၼိုင်ႈၵူမ်းဢမ်ႇႁၼ်၊ လွင်ႈမၢၵ်ႇၵဵင်ဢွၵ်ႇတႄႉၵမ်ႈၸိူဝ်ႉမၼ်း၊ ပေႃးၸိူဝ်ႉမၼ်းသီႇမိုၼ်ႇၵေႃႈ ဢွၵ်ႇသီႇမိုၼ်ႇ"-ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းသူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ လိူဝ်သေၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင်ယဝ်ႉ ၼႂ်းၵႄႈမၼ်းၽုၵ်ႇလႆႈထႅင်ႈမၢၵ်ႇၽိတ်ႉ၊ ႁဵတ်းပဵၼ်တႅဝ်းပဵၼ်ယွင်း၊ ၶႅၼ်ႈမွၵ်ႈဝႃးသွင်ဝႃး ၼႂ်းၵႄႈယွင်းမၼ်းၽုၵ်ႇလႆႈထႅင်ႈထူဝ်ႇလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ- ၸၢႆးယႃႇမ ၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။