Datasets:

haohaa

/

shan-blogspots

like 1

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ႁ

ႁႃၶဝ်ႈယႃႇဢိုၼ်း ႁႃငိုၼ်းယႃႇၶၢၼ်ႉ ႁႃတီႈၵိူတ်ႇ ၸင်ႇတၢႆ တူၺ်းတီႈၶၢႆ ၸင်ႇသိုဝ်ႉ ႁႃတီႈၵိူတ်ႇၸင်ႇတၢႆ ႁႃတီႈၶၢႆၸင်ႇသိုဝ်ႉ ႁႃတီႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီး ႁႃတီႈလီ ဢမ်ႇသဵင်ႈ ႁႃပႃဢမ်ႇလႆႈငူမ်းႁွႆ ဢsမ်ႇလႆႈတူဝ်လွႆ ဢဝ်တူဝ်ၼမ်ႉ ႁႃလဵင်ႉၽူဝ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶၢင်း ႁႃလဵင်ႉၼၢင်း ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶၢၼ်ႉ ႁႃႈလိူၼ် ၼင်ႈမူၵ်း ႁူၵ်းလိူၼ် ၼင်ႈမၼ်ႈ ႁီၵေႃႈပ ၽၵေႃႈသုမ်း ႁူငိၼ်း ဢမ်ႇတၢၼ်ႇတႃႁၼ် ၼွၼ်းၽၼ် ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ တူဝ်ထူပ်း ႁူပဵတ်ႈ ႁူၵူၺ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ႁူၸဝ်ႈ ႁူၶုၼ် ႁူးလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးတႃ ၵႆႉၸၼ်ၶႃပိူၼ်ႈလွၵ်ႈ ႁူႉသင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ၼင်ႇထုၵ်ႇၼီႈ ၵူၼ်းၼမ် ႁူႉသင် ဢမ်ႇထိုင်လႅၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပႅၼ် ၼႄပိူၼ်ႈ ႁူႉၼၼ် ဝႆ့ပႃႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈဝႆႉပႃႈလင် ႁူႉၼၼ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီးပႃႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး ဢွၼ်တၢင်း ႁူႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇဢဝ် ႁူႉၵဝ် ဢမ်ႇပႅတ်ႈ ႁူႉယူႇလႄႈ ဢမ်ႇၵမ် မိူၼ်မႃလမ် ပႂ်ႉတိူၵ်ႈ ႁၵ်းပိၵ်ႇ တႅင်းတႃ သိၵ်ႇၶႃ တႅင်းတွင်ႉ ႁၵ်ႉၵၼ် ၸင်ႇပဵၼ်ႁႅင်း ပႅင်းၵၼ် ၸင်ႇပဵၼ်လွင်ႈ ႁၵ်ႉၵၼ်ပိူဝ်ႈတၢင်းၵိၼ် ၸင်းၵၼ်ပိူဝ်ႈပၢၵ်ႇဝႃႈ ႁၵ်ႉၵၼ် ပိူဝ်ႈတၢင်းၵိၼ် ၸင်းၵၼ်ပိူဝ်ႈၽွၵ်ႇဝႃႈ ႁၵ်ႉၵၼ်ယႃႇလိုၼ်ႈ မိုၼ်ႈၵၼ်ယႃႇလုၼ်ႈ ႁၵ်ႉၵၼ်ယႃႇလိုၼ်ႈ မိုၼ်ႈၵၼ်ယႃႇလူၼ်း ႁၵ်ႉၵၼ် ယႃႇႁူမ်ႈႁုၵ်ႇ ထုၵ်ႇၵၼ် ယႃႇႁူမ်ႈသူၼ် ႁၵ်ႉၵၼ်လႄႈ လႆႈယၢၼ် ဝူၼ်ႉယိၼ်းၽၢၼ်ၵူႈမိူဝ်ႈ ႁၵ်ႉၵၼ် လႆႈၽၢတ်ႇၵၼ် ၼမ်ႉတႃၽၢၼ် မၢႆႇၵႅမ်ႈ ႁၵ်ႉၵၼ် ႁၵ်ႉၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇၶွႆႈ လူဝ်ႇၸွႆႈၵၼ် ၸွႆႈမိူဝ်ႈ ၸႂ်ပႆႇဝၢႆး ႁၵ်ႉၵၼ်ႁႂ်ႈပၼ်လၢႆ သိုဝ်ႉၶၢႆ ႁဵတ်းၼင်ႇပိူၼ်ႈ ႁၵ်ႉမိူင်းၽ ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ ႁၵ်ႉလုၵ်ႈသၢမ်ၶၼ် ႁၵ်ႉလၢၼ်သၢမ်ၸွႆႉ ႁၵ်ႉမေးၼွႆႉ လိုမ်းမေးလူင် ႁၵ်ႉလုၵ်ႈ သၢမ်ၶၼ် ႁၵ်ႉလၢၼ် သၢမ်ပႄး ႁၢင်မႃသုပ်းမူၵ်ႇ ထူတ်ႇဢွၵ်ႇၶိုၼ်းငေႃး ႁၢင်မႃ သုပ်းမူၵ်ႇ ၼိုၵ်းၼူၵ်ႇ ၸပ်းယၢမ်ႈ ႁၢင်မႃ သုပ်းလွတ်ႇ ထွတ်ႇဢွၵ်ႇ ၶိုၼ်းငေႃး ႁၢင်ႈၸႃႉၵေႃႈယႃႇၶီ ႁၢင်ႈလီဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႇ ႁၢင်ႈၸ ၸႂ်ၶမ်း ၼွၼ်းၸမ် ၸင်ႇႁူႉ ႁၢင်ႈၸႃႉတႃတူၺ်ႇ လၢတ်ႈဝူၺ်ႇၶူဝ်ႁႅင်း ႁၢင်ႈၸႃႉၼမ်ႉယင်းၼႂ်း မႂ်းၸိမ်းတူၺ်းၸင်ႇႁူႉ ႁၢင်ႈၸႃႉ မၢၵ်ႇလၢင်းၶမ်း တမ်းလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၶွၼ်ႈ ႁၢင်ႈၸႃႉမၢၵ်ႇလၢင်းၶမ်း တမ်းလႂ်မူႇၵူၼ်းၶွၼ်ႈ ႁၢင်ႈသဝ်ႈလမ်ၵႃ ၵူၺ်းႁၼ်တႃလႄႈၶဵဝ်ႈ ႁၢင်ႈသဝ်ႈလမ်ၵႃ တူၺ်းႁၼ်တႃလႄႈၶဵဝ်ႈ ႁၢင်ႈတမ်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်လွႆ ၶေးတူဝ်ႁွႆ ယုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ႁၢင်ႈမႃႉ ယႃႇၵူဝ်ၸဵပ်း သုၵ်ႈႁဵပ်း ယႃႇၵူဝ်မၢၼ်ႉ ႁၢင်ႈမႅဝ်း ၼင်ႇသိူဝ်လၢႆး မဝ်ႇမိူၼ်ငၢႆး ၵူႈလွင်ႈ ႁၢင်ႈလီမီးၵၢမ်ႇ ၵျၢမ်ႇလီမီးငိုၼ်း ႁၢင်ႈလီမၢၵ်ႇၶီႈၵႃ ၵေႃႉထၢမ်ႁႃဢမ်ႇမီး ႁၢင်ႈလီမၢၵ်ႇၶီႈၵႃ တမ်းတႂ်ႈတႃၽႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈတူၺ်း ႁၢင်ႈလီ ဢမ်ႇၵႃႈ ႁၢင်ႈၸႃႉ ဢမ်ႇပေႃး ႁၢင်းသႃႇ ယူႇၵႄႈၵႃ တူၺ်းၼႂ်းတႃ မဝ်ႇလႅပ်ႈ ႁၢင်ႉသၢမ်ၽူဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇၵူဝ် မၼ်းငိူဝ်ႈ ႁိင်ႇႁွႆႈယဵၼ်းပဵၼ်ၽႆး ၶိူဝ်းၶႆး ယဵၼ်းပဵၼ်ပိူၼ်ႈ ႁႅင်းၵူၼ်းမီးတီႈၶဝ်ႈ ႁႅင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ မီးတီႈတၵႃႇ ႁႅင်းဝူဝ်း မီးတီႈၶွၼ်ႉ ႁႅင်းၵူၼ်းမီးတီႈၶဝ်ႈ ႁႅင်းၸဝ်ႈမီးတီႈၶႃႈ ႁုင်ၽၵ်း ဢမ်ႇမီးၵိူဝ် ဝၢၼ်လိူဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ ႁုင်ႉ ယႃႇသေၸၢႆး ႁၢႆး ယႃႇသေယိင်း ႁုင်ႉဢမ်ႇလီသေၸၢႆး ႁၢႆး ဢမ်ႇလီသေယိင်း ႁွင်ႉၵိၼ်ယင်းယၢပ်ႇ ႁွင်ႉႁၢပ်ႇၶႅၼ်းတေပဵၼ်ႁိုဝ် ႁၢႆႉဢမ်ႇပႄႉၵၢၼ် ငၢၼ်ဢမ်ႇပႄႉၶွၼ်ႉ ႁတ်းႁၢၼ်ပဵၼ်တီႈပိုင်ႈ ၼမ်ႉယိုင်ႈမူဝ်ၸင်ႇလီ ႁဵတ်းၵလုၵ်း လႆႈဢုၵ်းသုၵ်း ဢူၺ်ႈသူၺ်ႈ ႁဵတ်းၵႃႈပဵၼ် ၵၼ်ၵႃႈဝၢၼ် ၽၢၼ်ၵႃႈပူၺ်ႈ ႁဵတ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူၵ်ႈလိူင်း ပႃးၵၼ် ၶိူင်းၶၢမ်ႇဝူတ်ႈ ႁဵတ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉ ပႃးၵၼ်လုတင်းမူတ်း ႁဵတ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၼ် ပႃးၵၼ်တၼ်တင်းသဵင်ႈ ႁဵတ်းၵေႃႉ ၽူႈၵူၼ်းလီ ႁွတ်ႈမိူင်းၽီ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ႁဵတ်းၵေႃႉ ၽူႈႁတ်းၵႂၢႆး ၼင်ႇဢဝ်ငရၢႆး ႁဵတ်းႁိူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ယႃႇၵူဝ်ယဝ်ႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ယႃႇၵူဝ်ဢိမ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႃႈဢမ်ႇတၼ်း ၼွၼ်းဝၼ်းဢမ်ႇလိူၵ်ႈၶိင်ႇ ႁဵတ်းၶုၼ် မဝ်ႇၸၢင်ႈသၢင်ႈ ၼႃႈမိူင်းပၢင်ႈႁၢႆလၢႆ ႁဵတ်းၶုၼ် ယူႇၵူၺ်းႁၢင်ႈ မိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈတူဝ်းတွၼ်း ႁဵတ်းၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉ ၸင်ႇလႆႈလႅမ်ႉ ႁဵတ်းငၢႆႈ လႆႈယၢပ်ႇ ႁဵတ်းယၢပ်ႇလႆႈငၢႆႈ ႁဵတ်းသုၵ်ႉသၢၵ်ႉ မၢၵ်ႇပုၵ်ႉပၢၵ်ႉ ႁဵတ်းသင် ႁဵတ်းၵႆႉၵႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝႆႉ ဢမ်ႇဢိုပ်း ႁဵတ်းသင်ႁဵတ်းၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉ ပေႃးလွမ်ႉလႅမ်ႉၸဵဝ်းလႅဝ် ႁဵတ်းသင် ႁဵတ်းၸေႃႉၸေႉ ႁဵတ်းဢမ်ႇပေႉ ၵိၼ်ဢမ်ႇပေႃး ႁဵတ်းသင်ႁဵတ်းတႄႉတႄႉ ၵိၼ်ဢမ်ႇပႄႉပေႃးၶၢႆ ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ဢမ်ႇလႆႈၵီႈၸႂ်ဝၢၼ် ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ဢမ်ႇလႆႈသႃႇ ၼႃႈၵီႈၸႂ်လီ ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇထၢမ်ၽၢႆႇ ထၢမ်ပႃႈ ယၢပ်ႇၸႂ်ၼွင်ႉမိူဝ်းၼႃႈ ဝၼ်းလိုၼ်း ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇလူမိူဝ်ႈ လုၼ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းသိမ်း ႁဵတ်းသူၼ် ဝႆႉၵႆၸဝ်ႈ မႃႉဢမ်ႇၶဝ်ႈ ဝူဝ်းတဝ် ႁဵတ်းသူၼ် ႁႂ်ႈမီးၽုၼ်ႇ ၶၢႆၵုၼ်ႇ ႁႂ်ႈသူပ်းဝၢၼ် ႁဵတ်းသူၼ် ဢမ်ႇလွမ်ႉလႆႈ ၵွတ်ႇႁူဝ်ႁႆႈၶိူဝ်းၶိူဝ်း ႁဵတ်းၼႃး ၵႆႉၸႂ်းၽၢႆ ႁဵတ်းႁႆႈ ၵႆ့မၢႆယိူဝ်ႈ ႁဵတ်းၼႃး ၶၢမ်ႇသၢမ်ႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈထူၺ်ႈၸႂ်လီ ႁဵတ်းၼႃးလႃႈ ပဵၼ်ၶႃႈၵႂၢႆး ဢဝ်မေးလႃႈ ပဵၼ်ၶႃႈလုၵ်ႈ ႁဵတ်းၼႃး လၢႆႇသၢမ်ႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈထူၺ်ႈၸႂ်ဝၢၼ် ႁဵတ်းၼႃးလူဝ်ႇမီးႁွင်ႈ လွင်ႈၵႃႉႁႂ်ႈမီးပိူင် ႁဵတ်းၼႃး ဝႆႉၵႆၸဝ်ႈ ဝူဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၵႂၢႆးတဝ် ႁဵတ်းၼႃး ဢမ်ႇလၢင်းႁွင်ႈ ၽႂ်ဢမ်ႇယွင်ႈမၼ်းမေႃ ႁဵတ်းႁႆႈ ဢမ်ႇၽဵဝ်ႈတေႃ ပိၵ်ႉမၼ်းမေႃ ယႃႇယွင်ႈ ႁဵတ်းၼိုင်ႈလွင်ႈ လႆႈသွင်တၢင်း ၽၼ်းၵမ်းၼိုင်ႈ ၶၢတ်ႇသွင်တီႈ ႁဵတ်းၼိုင်ႈဢၼ် ယဝ်ႉသွင်ပႃႈ ၶိုၼ်ႈမၢၵ်ႇလူႈလႃႈ လႆႈမူတ်ႉသူမ်ႈပႃးၸွမ်း ႁဵတ်းပႆႇလီၶိုၼ်းယႃႉ ၵႃႉဢမ်ႇသုၼ်ႇလၢႆႈလၢႆးမၼ်း ႁဵတ်းမိူဝ်ႈၶၢၼ်ႉ ၵိၼ်မိူဝ်ႈသၢၼ်ႉ ႁဵတ်းယူႇလႄႈ ဢမ်ႇလိုဝ်ႈ ပဵၼ်ၶႃသိုဝ်ႈသေတၢႆ ႁဵတ်းယွၵ်းယွၵ်း ၵိၼ်ယွင်ႇယွင်ႇ ၼႃႈလိၼ်ၵွင်ႇပွင်ႇပဵၼ်ၶမ်း ႁဵတ်းယၢပ်ႇယၢပ်ႇ ၵိၼ်ၸၢပ်ႇၸၢပ်ႇ ႁဵတ်းယူဝ်းယူဝ်း တူဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ ႁဵတ်းၵုတ်ႈလုတ်ႈ သုတ်ႈမိူဝ်းလင် ႁဵတ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉ ၶႅၼ်းသေ ႁူႉလႄႈ ဢမ်ႇႁဵတ်း ႁဵတ်းလွႆးလွႆး ႁူႉလႆႈ ၶႆႈလွႆးလွႆးႁူႉပွင်ႇ ႁဵတ်းလွင်ႈၼိုင်ႈ လႆႈသွင်တၢင်း ၶိုၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း လႆႈပႃးမၢၵ်ႇမူင်ႈ ႁဵတ်းလဵတ်ႈပဵၼ်တႄႉ ႁဵတ်းတႄႉ သမ်ႉဢမ်ႇလီ ႁဵတ်းလိူၼ် ၵိၼ်ပီ လီၸွမ်းသၽႃႇဝ ႁဵတ်းဝႆးဝႆး ၸဵဝ်းလႆႈ ၶႆႈဝႆးဝႆး ၸဵဝ်းၶိုတ်း ႁဵတ်းဝၼ်းၵိၼ်ဝူင်ႈ ႁဵတ်းဝူင်ႈ ၵိၼ်လိူၼ် ႁဵတ်းႁႆႈ ဢမ်ႇၽဵဝ်ႈတေႃ ပိၵ်ႉမၼ်းမေႃ ယႃႇယိူင်ႈ ႁဵတ်းဢမ်ႇလီ ၶိုၼ်းယ ၵဢမ်ႇသုၼ်ႇလၢႆႈလၢႆး ႁၼ်ၵွင်ႈ ယႃႇပေၼၢဝ်ႉ ႁၼ်ၵၢဝ်ႉ ယႃႇပေပၼ်ႇ ႁၼ်တိၼ်ၵၼ် ပေႃးၼင်ႇ ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူဝ်း ႁၼ်တူဝ်ဢမ်ႇႁၼ်ၸႂ် ယႃႇယုမ်ႇၽႂ်သေပွၵ်ႈ ႁၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းလႄႈႁဵတ်း မႂ်ႁၢၼ်လဵတ်း ၸဵတ်ႉၵူၼ်ႈ ႁၼ်ယူႇသိူၵ်ႇလိူၵ်ႇ ဢဝ်ႁိူၵ်ႇၵႂႃႇတမ် ႁၼ်ဢုၵ်ႉၸႃႇၵူၼ်းလၢႆ သၢႆၸႂ် ယႃႇၶႂ်ႈလႆႈ ႁၼ်ဢၼ်ဝၢၼ် ၶႂ်ႈတၢပ်ႇ ၵၢၼ်ယၢပ်ႇ သမ်ႉၶႂ်ႈဝႄႈ ႁၼ်ဢၼ်ဝၢၼ်ၶႂ်ႈတၢပ်ႇ ႁၼ်ၵၢၼ်ယၢပ်ႇၶႂ်ႈဝႄႈ ႁိူၼ်းတႂ်ႈလႄႈႁိူၼ်ႈၼိူဝ် သႃႈမၢၵ်ႈၶိူဝ်ယင်းပိူင်ႈ ႁိူၼ်းမီးၶႅဝ်း မႅဝ်းၸင်ႇၶိုၼ်ႈ ႁိူၼ်းမီးၶႅဝ်း မႅဝ်းၸင်ႇတဝ်ႈ ႁိူၼ်းဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ငိူၼ်ႈဝွတ်ႈသွၼ်ႇ ၶိူဝ်းဝၢႆး ႁၢပ်ႇသိပ်း ၵိၼ်သၢဝ်း ႁၢပ်ႇသၢဝ်း ၵိၼ်သိပ်း ႁၢပ်ႇပွမ်းၵူၺ် ၶူၺ်ၸွမ်းပီႈ ႁၢပ်ႇမေႃႈ ဢမ်ႇတူၺ်းတိၼ် ၶေးပဵၼ်လိၼ် ၽဝ်ႇၼိုင်ႈ ႁၢမ်းႁူဝ် လုမဝ်ႇယႃႇ ႁူဝ်ၼမ်ၼႃႇၵေႃႈၵွႆ ႁႅမ်ႁႂ်ႈလၢပ်ႇ တၢပ်ႇႁႂ်ႈၵူဝ် ႁူမ်ႈသိုဝ်ႉႁူမ်ႈၶၢႆ သၢႆၸႂ်ပဵၼ်ႁိုဝ် ၸင်ႇၸႅင်ႈ ႁူမ်ႈသိုဝ်ႉႁူမ်ႈၶၢႆ ႁူႉသၢႆၸႂ်ၸႅင်ႈငၢႆႈ ႁူမ်ႈတင်းၽ ယၢၼ်းတင်းမိူင်း ႁူမ်ႈတိုဝ်ႉႁူမ်ႈလၼ်ႇ ၽႂ်ၸႂ်ၵၼ်ႇၸင်ႇႁၼ် ႁူမ်ႈၼမ်ႉႁူမ်ႈလိၼ်ယႃႇၸၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈဢိူင်ႇႁူမ်ႈဝၢၼ်ႈယႃႇၸင်း ႁူမ်ႈမုင်ႉႁူမ်ႈႁင်းယႃႇၵူတ်ႉ ႁွမ်ငိုၼ်းၶမ်း လႆႈယၢၵ်ႈ ႁွမ်ဢသၢၵ်ႈ ၸဵဝ်းတဵမ် ႁွမ်ငိုၼ်းၸၢႆႇမိူဝ်ႈထဝ်ႈ ႁွမ်ၶဝ်ႈဝႆႉမိူဝ်ႈၵိၼ်း ႁွမ်ငိုၼ်းၸၢႆႇမိူဝ်ႈထဝ်ႈ ႁွမ်ၶဝ်ႈဝႆႉမိူဝ်ႈပဵၼ် ႁွမ်းႁိူၼ်းထုၵ်ၸႂ်မႄႈ ၽႄႈႁိူၼ်းထုၵ်ႇၸႂ်ၶုၼ် ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ႁၵ်ႉၵၼ် ၽေးသင် လၼ်ၶဝ်ႈယၢပ်ႇ ႁဝ်းၼမ် ႁဝ်းလီ ပိူၼ်ႈၼမ် ပိူၼ်ႈလီ ဢမ်ႇလီၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ႁဝ်းပဵင်းၶႃ ႁႃးပဵင်းၶဝ်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵင်းႁူဝ်မႄႈတိၼ် ႁဝ်းႁူႉၸႂ်ပိူၼ်ႈ ယႃႇပွႆႇငိူၼ်ႈၸႂ်ႁဝ်း ႁဝ်းႁဵတ်းႁဝ်းလႆႈ ႁႆႈဢဝ်ၽႂ်ဢမ်ႇပၼ် ႁူဝ်ၶႅင်ပိူၼ်ႈတႅၼ်ႇ ႁူဝ်ၶႅၼ်ႇပိူၼ်ႈႁႅမ် ႁူဝ်ၶႆႈဢမ်ႇၼွၼ်း ႁူဝ်ၶွၼ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈ ႁူဝ်ၶႆႈ ဢမ်ႇလႆႈသဝ်း ႁူဝ်မဝ်း ဢမ်ႇလႆႈယူႇ ႁူဝ်ၶၼ် ၼိုင်ႈႁွႆႉ ႁူဝ်ၸွႆႉ ၼိုင်ႈပၼ်း ႁူဝ်ၶႅၼ် ပိူၼ်ႈတႅၼ်ႇ ႁူဝ်ၶႅၼ်ႇ ပိူၼ်ႈႁႅမ် ႁူဝ်ၸႂ်ၸမ်ၶီႈ ၵီႈငၢႆႈႁုပ်ႇယၢပ်ႇ ႁူဝ်တွင်ၶႂၢင် ႁၢင်တွင်ဝၢႆႇ ႁူဝ်တႅတ်ႈၽႃႈ ၼႃႈတႅတ်ႈမွၼ် ႁူဝ်ပေႃးသႃး ငႃးပေႃးသွၼ်ႇ ယင်းပႆႇႁွၼ်ႇႁႃႇလီ ႁူဝ်ဢူၼ်ႈပိူၼ်ႈတဵၵ်း ႁူဝ်လဵၵ်းပိူၼ်ႈဝႄႈ ႁူဝ်ဢမ်ႇတၢႆ ႁၢင်ဢမ်ႇယဵတ်ႇ ယႃႇပၢႆႈတဵတ်ႇ မႅပ်းသဝ်း ႁူဝ်ဢမ်ႇမႃးႁၢင်ႁႅင်ႈ တၵႃႇဢမ်ႇထႅင်ႈမုၼ်ၸဝ်ႈၽၢၼ် ႁူဝ်ဢူၼ်ႈပိူၼ်ႈတဵၵ်း ႁူဝ်လဵၵ်းပိူၼ်ႈဝႄႈ ႁူဝ်ဢမ်ႇမႃးႁၢင်ႁႅင်ႈ တၵႃႇဢမ်ႇထႅင်ႈ မုၼ်ၸဝ်ႈဢိုပ်း ႁိူဝ်းသၢင်ႈၽေႃးတႅၵ်ႇ ဢဝ်ၶီႈမုၵ်ႈယႃ ဢမ်ႇလႆႈ ႁႂ်ႈၵူႇၺီႇသဵၼ်ႈတၢင်း ႁႂ်ႈပူင်ဝၢင်း ၶိူင်ႈယုတ်ႈ ႁႂ်ႈၵူဝ်ယမ် ထဝ်ႈၵႄႇ ယႃႇၸၢင်ႈၶႄႇ ၶၢႆၵႂၢမ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်ႉၵွၵ်းလူၸေး ယႃႇၸိင်း မေးပိူၼ်ႈဢိူမ်ႈ ႁႂ်ႈၼွၼ်းလိုၵ်း လုၵ်ႉၸဝ်ႉ ၵႆႇဢွၵ်ႇလဝ်ႉၵေႃႈပႆ ႁဵတ်းၼႆ ၸင်ႇမီးမၢၵ်ႈ ႁႂ်ႈယိူၼ်ႉ ၶေႃႈပိူၼ်ႈၵျၢမ်း ဢိၵ်ႇထဵင်ၵႂၢမ်း ယယူင်ႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵေႃႉ တီႈတူၺ်း ႁႂ်ႈႁဵတ်းႁူၺ်း တီႈမိုတ်ႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်း ၼင်ႇမႆႉႁုင်း ယႃႇႁႂ်ႈမိူၼ် မႆႉႁုင်း ႁႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇၵႆႇ ယႃႇႁႂ်ႈမိူၼ်ၵႆႇ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇၵႃလမ် ယႃႇႁႂ်ႈမိူၼ် ၵႃလမ် ႁႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇမႃ ယႃႇႁႂ်ႈမိူၼ်မႃ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇ ၼူၵ်ႉယၢင်း ယႃႇႁႂ်ႈမိူၼ် ၼူၵ်ႉယၢင်း တွၼ်ႈ-ႁ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ဝ

ဝႃႈတီႈပိူၼ်ႈ လိူၼ်ႈၸူးႁဝ်း ဝႃႈၽၢႆႇလင် ယင်းၵူဝ်လိူဝ်သေ ထၽၢႆႇၼႃႈ ဝႃႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇထွမ်ႇ လမ်သွမ်ႇႁင်းႁဝ်း ဝႃႈယၢၵ်ႈသွၼ်ယၢပ်ႇ တၢပ်ႇၵႂႃႇၵူႈပိူင် ဝႃႈယဝ်ႉပႆႇၸႂ်ႈ ပိူၼ်ႈၶႂ်ႈၶူဝ်ႁဝ်း ဝႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁူၼ် ၵူၼ်းလီ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝႃႈဝႆႉၶႅၼ်းသေ ဝႆ့ဝႃႈ ဝႃႈဝႆႉလီသေ ဝႆ့ဝႃႈ ဝႃႈဝႆႉယၢမ်းလဵဝ် ယဵဝ်လီမိူဝ်းၼႃး ဝႃႈဝႆႉဢွၼ်တၢင်း ၶႅၼ်းသေသၢင်းလၢင်းၵၼ်ဝၢႆးလင် ဝႃႈႁိုဝ် ဝႃႈၼင်ႇၶႄႇ ဝႃႈဢမ်ႇမႄႇ ဢမ်ႇလိူဝ် ဝထဝ်ႈဢွမ်ႇၽႆး တႆးထဝ်ႈၸၢင်ႈပွင်ႉ ဝိရိယ ၵိုၵ်းႁွမ်း ၸင်ႇပဵၼ်ၸွမ်း ယႂ်ႇမူႈ ဝိရိယ သိၼ်ထမ်း ထွမ်ႇတွင်းၵႂၢမ်း ယႃႇပႅတ်ႈ ဝီႇရိယႃႉသိူဝ်ႈႁၢႆ ပိင်ႇၺႃႇႁၢပ်ႇၽိုၼ်းၶၢႆ ဝၵ်ႉပႃႈသၢႆႉၵေႃႈမႃး ဝၵ်ႉပႃႈၶႃၵေႃႈလႆႈ ဝၵ်ႉပႃႈသၢႆႉ ဢမ်ႇမႃး ဝၵ်ႉပႃႈၶႂႃ ဢမ်ႇလႆႈ ဝဵၵ်ႉလိၼ်မိူင်း ၸၢင်ႈလႆႈ ဝႆႉလိၼ်မိူင်း ၸၢင်ႈႁၢမ်း ဝႆႉၵေႃႈႁူၵ်ႉ ၽဵဝ်ႈၵေႃႈ ၸူၵ်ႉ ဝႆႉၸမ်ၵေႃႈ မဵၼ်ၼဝ်ႈ ဝႆႉၵႆၸဝ်ႈၵေႃႈ သတ်းၵဝ်း ဝႆႉၸမ်ၵေႃႈ မဵၼ်ၼဝ်ႈ ဝႆႉၵႆၸဝ်ႈၵေႃႈ မႃၵိၼ် ဝႆႉတီႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇၶၢတ်ႇ ဝႆႉတီႈၵၢတ်ႇ ဢမ်ႇပေႃး ဝၢႆးၵူၼ်းမိူၵ်ႈ သဵင်ႈၵၢမ်ႇ လႆႈတူၵ်းၶၢမ်ႇ ၶမ်ၶီ ဝၢႆးၼႆႉဢမ်ႇလူဝ်ႇထႃႈ ပီၼႃႈဢမ်ႇလူဝ်ႇမွင်း ဝၢႆးပွႆး ၼုင်ႈၶူဝ်းမႂ်ႇ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၽႂ်ႇ ဢၢမ်းႁဝ်း ဝၢႆးဝၼ်း ၸင်ႇတၢၵ်ႇၶဝ်ႈ ပိၵ်ႉမၼ်းႁၢဝ်ႈ ဢမ်ႇတၼ်းတမ် ဝူတ်ႈၵၢင်ႇတၢင်ႇပိုၼ် ၶိုၼ်မိုဝ်းဢမ်ႇလႆႈ ဝူတ်ႈၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းၶၢမ်ႇ တၢမ်ႇၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းပႃး ဝူတ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈဝၢႆး ငရၢႆးဝႄႈလႆႈ ဝူတ်ႈဢမ်ႇႁၢႆ ငရၢႆးဢမ်ႇၸေႇ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတွင်း ဝၼ်းၵျွင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ ဝၼ်းပိူင်း လုၵ်ႈထွင်ႇႁိူဝ်ႈ ယႃႇယူႇငိူဝ်ႈ သဝ်းမိုင် ဝၼ်းယၢမ်း ပူၼ်ႉႁဝ်းၵႂႃႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ ဢဝ်ၶိုၼ်း ဝၼ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇဝၼ်းလၢႆ ၸမ်တၢႆထႅင်ႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းလင် ဢမ်ႇႁဵတ်းဝႆႉ ၸၢတ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်ၼႆ ဝၼ်းလႅင်းယဝ်ႉ ဝၼ်းၶမ်ႈ ဢုပ်ႇပမ်ႈပမ်ႈ ၵၢၼ်ႁၢမ်း ဝၼ်းဝၼ်း ယႃႇဝၼ်းလၢႆ သွၼ်ႇသၢႆမၢႆ ဢၢၼ်ႇဝႃႈ ဝၢၼ်ၵႃႈပၢၵ်ႇ ယၢၵ်ႈၵႃႈပုမ် ဝၢၼ်ၵေႃႈဢူမ် ၶူမ်ၵေႃႈၶၢႆး ဝၢၼ်ၵိၼ်တၢႆ ထၢင်ႇဢမ်ႇၽၢႆသမ်ႉမၢတ်ႇလိုၵ်ႉ ဝၢၼ်တီႈၶေႃး မေႃးတီႈတွင်ႉ ဝၢၼ်တီႈသူပ်း ၶူပ်းတီႈတွင်ႉ ဝူၼ်ႉၵႂႃႇပႃႈၼႃႈ ၽၵ်းႁႃႈမေႃႈ ဢမ်ႇပေႃး ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းတၢင်းလင် ၽိတ်းသင် ၸၢင်ႈၼႅင်ၶိုၼ်း ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းတၢင်းလင် မီးသင်ဢမ်ႇလီဝႆႉ ဝူၼ်ႉၸႂ်တေႃးသႃႉ ယႃႉၶိုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဝူၼ်ႉၼမ် ၶဝ်ႈထမ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ဝူၼ်ႉၼမ် ၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ မႆႈၸႂ် ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ဝူၼ်ႉၼမ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၸႂ်ၸပ်းၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ဝူၼ်ႉပႃႈၼႃႈပႃႈလင် ႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇသုမ်းပိူၼ်ႈ ဝူၼ်ႉပႃႈၼႃႈပႃႈလင် ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇလူမ်ႉပိူၼ်ႈ ဝူဝ်းၵႂၢႆးဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈ ႁၵ်ႉၸၢတ်ႈလိူဝ်သေၵူၼ်း ဝူဝ်းၶဝ်ႈသူၼ် ပိူၼ်ႈတဵၵ်းလႆႈ တူဝ်လိုၼ်း ဝူဝ်းတဝ်ႁႆႈ ပိူၼ်ႈတဵၵ်းလႆႈတူဝ်လိုၼ်း ဝူဝ်းထဝ်ႈဢမ်ႇၵူဝ်ၶႂၢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ်ဢမ်ႇၵူဝ်ၼီႈ ဝူဝ်းၽၢတ်ႇၽုင်ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉ ၵူၼ်းၽၢတ်ႇၸိူဝ်ႉပဵၼ်ပိူၼ်ႈ ဝူဝ်းမႄႈ ၼိုင်ႈတူဝ်လီ သၢမ်ပီ ဢမ်ႇတဵမ်ၶွၵ်ႈ ဝူဝ်းမႄႈလီ သိပ်းၼိုင်ႈ သၢမ်ၶူပ်ႇၶိုင်ႈ တဵမ်ႁဵင် ဝူဝ်းလီ ၵိၼ်ယွတ်ႈယႃႈ မလီ ၵိၼ်ယွတ်ႈၽိူင်း ဝႂ်ႁူမႆႈ ပိူၼ်ႈၶ ဝႂ်ႁူမႆႈ ပိူၼ်ႈၸူမ်း ဝႂ်ႁူၶူမ်း ပိူၼ်ႈလႃႇ တွၼ်ႈ-ဝ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လ

လႃႇၵၢၼ်ႉ ယင်းမီးယိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ တေႃႈမီးၵၢမ်ႇ လႃႇၼမ်ႉတွင်ႈၸႂ်ပႃ လႃႇမႃတွင်ႈၸႂ်ၸဝ်ႈ လႃႇပိူၼ်ႈ ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းတူဝ် ၶူဝ်ပိူၼ်ႈ ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းႁၢင်ႈ လႃႈလီႈၸီႇၽဝ် ဢဝ်ဢိဝ်လႆႈတၢင်းယၢပ်ႇ လႃႈလီႈႁႃၸၢင်ႈၺႃး လႃႈလီႈပႃးၸၢင်ႈထုၵ်ႇ လႃႈလီႈႁႃ ၸၢင်ႈၺႃး လႃႈလီႈပႃး သၢင်ႇထုၵ်ႇ လ ပိုဝ်ႈႁႆႈ တႆးပိုဝ်ႈၼႃး လီၵေႃႈ ၸူဝ်ႈမႆႉ ၸူဝ်ႈၶႃး ဢမ်ႇလီၵေႃႈ ပီတေမႃး ၸင်ႇပႅတ်ႈ လီၸ မီးတီႈၸႂ် မူတ်းသႂ် မီးတီႈႁူႉ လီတေႃႇလီ ၵီးႁွမ်တေႃႇၼိူဝ်ႉသႃႈ လီပိူၼ်ႈ ပႆႇတၢၼ်ႇၸႁဝ်း ယူႇႁွမ်းသဝ်း ၸင်ႇၸႅင်ႈ လီပိူဝ်ႈၵၢၼ် ဝၢၼ်ပိူဝ်ႈၵိူဝ် လီပိူဝ်ႈၶဝ်ႈ ယဝ်ႉပိူဝ်ႈငိုၼ်း လီပိူဝ်ႈတႅမ်ႈ ၶႅမ်ႉပိူဝ်ႈမၢႆ လီပိူဝ်ႈထၢမ် ငၢမ်းပိူဝ်ႈတႅမ်ႈ လူတူဝ်ၸင်ႇသၢၼ်သွင်း တူၺ်းမွင်းၸင်ႇသၢၼ်ၵူၺ် လူလၢႆ မူႇတႆးၶႃႈ ပိူၼ်ႈပၢၵ်ႇဝႃႈ မိူင်းတၢႆ လုၸင်ႇမေႃ ႁေႃးၸင်ႇပွင်ႇ လေႃးၵီႇ ဢမ်ႇၶႂၢၵ်ႈၵေႃႈ လေႃးၵုတ်ႉတရႃႇ ဢမ်ႇမၢၵ်ႈ လၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸႂ်မဝ် ၵျလိူဝ် ၵူၼ်းငိူဝ်ႈငဝ် သိပ်းၼိုင်ႈ လၵ်းၵဵင်း ဢမ်ႇလီဢဝ်ႁဵတ်း တိၼ်လေႃႉ ဢူၺ်းၵေႃႉ ဢမ်ႇလီလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းၶႅဝ်း လၵ်းၵၢတ်ႇဝၢႆး ၶႅၼ်းသေ လၵ်းဝၢႆးၵၢတ်ႇ လၵ်းသိပ်းၵူၼ်း ယူႇၸိုင်ႈ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ မၢဝ်ႇၽူႈၼိုင်ႈ လၢဝ်းမိူင်း လၵ်းတႆး သၢမ်တၢင်း လၵ်းယၢင်း သၢမ်ငွၵ်း လၵ်းလွၵ်းမၢၼ်ႈ သၢမ်ၵူတ်ႉ ၼမ်ႉၵဵဝ် လၵ်းပွင်ႇပဵဝ်ၵလႃး သၢမ်ၵူတ်ႉ ပၢင်ႇလၢႆႇ လၵ်းပႆႇႁိူဝ်ႈ ငိူဝ်ႈပႆႇၸၢႆႇ လၵ်းပိူၼ်ႈ ႁႂ်ႈႁဝ်းႁၼ် ၵႂၢမ်းလၢႆဢၼ် ၸင်ႇၸႅင်ႈ လၵ်းၽႅဝ်ၵႃတွတ်ႇတွင်ႉ ငိူဝ်ႈၽႅဝ်ၸိူၵ်ႈၵွင်ႉၶေႃး လၵ်းလိင်းဢူၺ်းၵေႃႉဢေႇ ငိူဝ်ႈၽႅဝ်သရေႇဢမ်ႇမီး လၵ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ႁွၼ်ႈတၢၼ်ႇ မွၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်း လၵ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ႁွၼ်ႈမေႃသွၵ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း လၵ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ဢမ်ႇတဝ်ႈဝွၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်း လၵ်းႁဝ်း ယႃႇလၢတ်ႈပိူၼ်ႈ ၸင်ႇႁူႉငိုၼ်ႈၵႂၢမ်းၸေး လၵ်းဢမ်ႇလွၼ်ႉ သိူဝ်ႈမႂ်ႇ သွၼ်ႉတၢင်းၼႂ်း လၵ်ႉယိပ်းလၵ်ႉယွႆႈ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈၽၢၼ် လၵ်ႉႁူႉလၵ်ႉႁဵတ်း မဵတ်းပႃၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇ Wp/shn/လိၵ်ႈၽႂ်ႁိူင်းၵေႃႈ မိူင်းမၼ်းၶိုၼ်ႈလိၵ်ႈၽႂ်ႁိူင်းၵေႃႈ မိူင်းမၼ်းၶိုၼ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆး ၵွပ်ႈဢမ်ႇတူၺ်း ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလူၺ်း ဝူၺ်ႇႁင်ႈ လိၵ်ႈႁဝ်း ဢဝ်တၢင်ႇႁူဝ် လိၵ်ႈပိူၼ်ႈ ပဵၼ်ၶူဝ်ၵၢႆႇ လိၵ်ႈဢမ်ႇႁၢႆ ၵႂၢမ်းဢမ်ႇတၢႆ သၢႆၸႂ်ၶိူဝ်း ပဵၼ်လိၵ်ႈ လုၵ်ႈတူၵ်းၽၢၵ်ႈ မႄႈတၢၵ်ႇတၢႆ လုၵ်ႈပူႇသြႃႇၵေႃႈတၢႆ ၵႂၢႆးပုင်ႇၼႃးၵေႃႈႁၢႆ လုၵ်ႈပိူၼ်ႈ ႁဝ်းဢဝ် လုၵ်ႈၵဝ် ပိူၼ်ႈလႆႈ လုၵ်ႈမေးၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၸူၼ် ၼႃႈႁိူၼ်းဢူၼ် မဝ်ႇၵၢတ်ႈ လုၵ်ႈမေးႁဝ်း ဢမ်ႇလီယုမ်ႇၵူႈလွင်ႈ မဵဝ်းၵွင်ႈ ဢမ်ႇလီယုမ်ႇယၢမ်းၽူႇ လုၵ်ႈမူင်ႈၵေႃႈမူင်ႈပႅင်း လုၵ်ႈမႅင်းၵေႃႈမႅင်းႁၵ်ႉ လုၵ်ႈလီပႃးပေႃႈမႄႈၶိုၼ်ႈၾႃႉ လုၵ်ႈၸႃႉပႃးပေႃႈမႄႈၵႂႃႇလုမ်း လုၵ်ႈလၢင်း ပေႉပေႃႈမႄႈ တူၵ်းတႅမ်ႇၵႄႈတၢင်းၽိတ်း လုၵ်ႈလၢင်းႁူႉၸၵ်းၶေႃႈ ၵွပ်ႈပေႃႈမႄႈမေႃသွၼ် လုၵ်ႈလဵင်ႉ ယႃႇတႂၢၵ်ႈႁႅင်းတူဝ် ၵူၼ်းမီးၽူဝ် ယႃႇတႂၢၵ်ႈႁႅင်းၵူၼ်ႈ လုၵ်ႈလဵင်ႉ ဢဝ်ၶၢင်းသွင် ၸၢၵ်ႈသူပ်းမွင် တႅမ်ႇဢူၼ်ႈ လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸင်း ၶမ်းလႅင် ပဵၼ်ထၢၼ်ႇမီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသၢဝ် ၵၢဝ်ႈဢမ်ႇၶၢဝ် ဢဝ်ႁမ်းပွတ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၵႅၼ်ႇ ၵူၼ်းလူင် ယႃႇဢႅၼ်ႇၸွမ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၽၢဝ်း ဢၢႆႈသၢဝ်းၼၢဝ်း ၶိုၼ်ႈၵႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းလူင် ၽႂ်ဢမ်ႇႁူင်မၼ်းၵႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၼ်ႈၵၢင်ၵႅၼ်ႇ ၵူၼ်းထဝ်ႈယႃႇဢႅၼ်ႇၸွမ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၵ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၼၢႆးသိၼ်ႁၵ်ႉတၢင်းလူႇ ပူႇသိၼ်ႁၵ်ႉတၢင်းၼွၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁၼ်ၼမ်ႉၶႂ်ႈယဵဝ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ႁၼ်ပႃႇႁဵဝ်ႈ ၵူဝ်တၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၢတ်ႈ ပၢၼ်ႁၢႆး ၽွမ်ႉသမ်းလၢႆး ၸွတ်ႇၸိုင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းၵူၼ်းလူင် ၶိၼ်ပႃးထူင် ၵင်ႈၸွင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇလီပၼ်ႁဵတ်းၶုၼ် ၸဝ်ႈမုၼ် ဢမ်ႇလီပၼ် မၵ်ႉလဝ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁူႉၼၢဝ် ၽူႈသၢဝ် ဢမ်ႇႁူႉၶၢၼ်ႉ လုၵ်ႈဢမ်ႇသင်ႇ ဢမ်ႇသွၼ် ၼူၵ်ႇၼႃ ပီႈၼွင်ႉ ဢမ်ႇသူႇ ဢမ်ႇႁႃ ပဵၼ်ပိူၼ်ႈ လုၵ်ႉၸဝ်ႉ လႆႈၵၢၼ်တၼ်း ၼွၼ်းဝၼ်း လႆႈၵၢၼ်လၢပ်ႈ လုၵ်ႉၸဝ်ႉ လႆႈၶီႈၸမ် ၼွၼ်းၸဝ်ႉ လႆႈၼွၼ်းၼမ် လုၵ်ႉတေး တႄႇသွင်ၸွင်ႈ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ သေပိူင် လုၵ်ႉၼင်ႈ ၵႃႈမၼ်းပဵၼ် တၵ်းထူပ်းၶဵၼ်ၽၢႆႇၼႃႈ လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈ လမ်းလမ်း လႆႈၶမ်းၸေႃႈလေႃႈ လိူၵ်ႈဝၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇ သမ်ႉၽႃႇၺႃးၸူၼ် လိူၵ်ႈဝၼ်းလီႁဵတ်းႁိူၼ်း သဝ်မၼ်းၸိူၼ်းၵူႈလႅမ်ႈ လဵင်ႉၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈလၵ်း လဵင်ႉၽၵ်း ႁႂ်ႈယႂ်ႇ လဵင်ႉၸၢင်ႉ ၵိၼ်ၶီႈၸၢင်ႉ လဵင်ႉမ ၵိၼ်ၶီႈမ လဵင်ႉသၢမ်လီ ဢမ်ႇၽၢၼ် လဵင်ႉသၢမ်ငၢၼ် ၽိတ်းပိူၼ်ႈ လဵင်ႉလုၵ်ႈထႃႈၵိၼ်ႁႅင်း ပႅင်းငိုၼ်းၸၢႆႇမိူဝ်ႈထဝ်ႈ လွင်ႈၶႃႈ ႁူႉမိူဝ်ႈၸႂ်ႉ မဝ်ႇတၢပ်ႈပႂ်ႉ ၶၢဝ်းလႂ် လွင်ႈပီႈၼွင်ႉ ငိူၼ်ႈၺႃႇ ႁူႉမိူဝ်ႈ ၽႃႇၺႃးၽေး လွင်ႈမေးလဝ်း ႁၢင်ႈၶဵၼ်ႈ ႁူႈမိူဝ်ႈႁဵၼ်ႈ ၵွတ်းၽၢၼ် လွင်ႈလီၸ ၵေႃႉဢူၺ်း ပႂ်ႉလွမ်တူၺ်း မိူဝ်ႈယၢၵ်ႈ လႆႈၵိၼ်ယႃႇယၢမ်ႈ ႁၢမ်းၵိၼ် ယႃႇလၢပ်ႇ လႆႈၵိၼ်ဝႃႈ ယပႅင်း ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် ဝႃႈမႅင်းၸၢင်ႈၸီႈ လၢႆၶိူဝ်းၵေႃႈ လၢႆပိူင် လၢႆးၶပ်းၶိုင် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ လၢႆမိူင်းၵေႃႈ လၢႆပိူင်ႈ ထုင်းၶိူင်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် လၢႆးႁူၺ်းၵေႃႈ တိုဝ်တၼ် လူဝ်ႇၸွမ်းပၼ် ထၢင်ႇႁၢင်ႈ လွႆၵၢၼ်ႉ ၵူၼ်ႇတဵင်ၼႃး ႁိၼ်ၽႃၸႃး တဵင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈၵတ်ႉ ၶတ်းၵျၢင်ႇ ထၢင်ႇပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉသင် လၢတ်ႈၵႅတ်ႇႁူဝ်ႁၢင် ၵၢင်မၼ်းပွႆႇၵူၼ်ႈ လၢတ်ႈၶိုၼ်ႈလၢတ်ႈလူင်း ၵႂၢမ်းပူင်းဢမ်ႇမီးလွၼ်ႉ လၢတ်ႈၶပ်ႉပေႃးၶိူဝ်း သူပ်းပိူဝ်းၼမ်ႉလၢႆးၽူင်ႉ လၢတ်ႈၶႅမ်ႉလၢတ်ႈလႅပ်ႈ ဢုပ်ႇဢႅပ်ႈဢႅပ်ႈၽႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈထွမ်ႇ လၢတ်ႈၶိူဝ်းလုၵ်ႈလၢၼ် ႁၢမ်းၵၢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ လၢတ်ႈၸႃႉႁႂ်ႈလီမႃး ထဵင်ၸႃးႁႂ်ႈငိူၼ်ႈပေႃႇ လၢတ်ႈတြႃးၼႄၵူၼ်းဢႃႇၵႃႇ မိူၼ်ၼၢမ်ႇသႃႇတႃးၵႂၢႆး လၢတ်ႈပႆႇယဝ်ႉပေႃးၶူဝ် ႁူဝ်ဝႆသၼ်ႇတင်းၵူၼ်ႈ လၢတ်ႈၽီၵေႃႈ ၽီတိူဝ်ႉ လၢတ်ႈၽိူဝ်ႉၵေႃႈ ၽိူဝ်ႉမႃး လၢတ်ႈယွင်ႈဢၢမ်းယေႃး ၵွတ်ႇၶေႃးၸူၵ်းထူင် လၢတ်ႈယွင်ႈ ဢၢမ်းဢေႃး ၵွတ်ႇၶေႃးၸူၵ်းထွင်း ဢမ်ႇလီပွင်း လၢတ်ႈယွႆႈ ၵူၼ်းမဝ် ၵဝ်းယွႆႈ ၵူၼ်းလုၼ်ႈ လၢတ်ႈႁတ်း ၵႂႃႇႁတ်း ဢမ်ႇတွၼ်ႉၶတ်းပိူၼ်ႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇပဵၼ်လူမ်း ၶဝ်ႈႁူၵူၼ်း ထွမ်ႇယၢၵ်ႈ လၢတ်ႈဢမ်ႇႁူႉတူဝ် ၶူဝ်ဢမ်ႇႁူႉႁၢင်ႈ လႅတ်ႇတင်းပီ လီသေ ၽူၼ်ဝၼ်းၼိုင်ႈ လႅတ်ႉယႃႇ ပွင်ႈၶွၼ်ၶႂႃ ႁႂ်ႈပႅင်းၼႃ ၵူႈမိူဝ်ႈ လၢၼ်ၸွမ်းပူႇ ယူႇၸွမ်းပႃႈ လိၼ်ႉၶဵဝ်ႈၵိူတ်ႇၵိုၵ်းပႃး တေႃႈယင်းၶူပ်းၺႃးၵၼ် လိၼ်ႉဢမ်ႇတူမ်ႈၸၢင်ႈၵႂၵ်း ၶႃဢမ်ႇႁၵ်းၸၢင်ႈလႅၼ်ႈ လိၼ်ႉဢမ်ႇလုပ်ႇ ၸၢင်းၵၵ်း ၶႃဢမ်ႇႁၵ်း ၸၢင်ႈလႅၼ်ႈ လဵၼ်ႈၵႂၢမ်းယွႆႈဢမ်ႇလႆႈ မႆႈပိူၼ်ႈၸၢင်ႈၸပ်းႁဝ်း လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၶင်ႇ မိူင်းၼိမ် လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼိမ်း မိူင်းလု လႅၼ်ၵိၼ်ၼင်ႇမႄႈမူတ်ႉ ၵူတ်ႉၵိၼ်ၼင်ႇပူႇၽၢမ်း လွၼ်ပူၵ်ႇ ၸၢင်ႈမီးငူး ၼႂ်းႁူး ၸၢင်ႈမီးၶဵတ်ႇ လိူၼ်ၵမ် ဢမ်ႇတၢပ်ႈမွၵ်ႇ ၶီႈမုၵ်ႈဢွၵ်ႇလႆ ယမ်း လိူၼ်ၸဵတ်း မႃၼွၼ်းလႅတ်ႇ လိူၼ်ပႅတ်ႇ မႃၼွၼ်းၼမ်ႉ လိူၼ်သီႇ သီႇၵၢၼ် လိူၼ်ႁႃႈ ႁႃႈၵၼ် လိူၼ်သီႇ ဢမ်ႇတၢပ်ႈထၢမ် ၼၢင်းၽၵ်းၼၢမ် ဢွၵ်ႇၸေႃႈ လိူၼ်သီႇ ဢမ်ႇႁၢမ်း လိူၼ်သၢမ် ဢမ်ႇလွတ်ႈ လိူၼ်သိပ်းယႃႇၵႃႉၶဝ်ႈ လိူၼ်ၵဝ်ႈယႃႇၵႃႉၵိူဝ် လိူၼ်သိပ်း ယႃႇၵႃႉၶဝ်ႈ လိူၼ်ၵဝ်ႈ ယႃႇၵႃႇၵႂၢႆး လိူၼ်သၢမ်ၵွတ်းၽႃႈ လိူၼ်ႁႃႈၵွတ်းၽၵ်း လိူၼ်သၢမ် ၶႅၵ်ႇယႃႇတဝ်ႈ လိူၼ်ၵဝ်ႈ ၶႅၵ်ႇယႃႇမႃး လိူၼ်သၢမ် တၢၼ်ႇႁူဝ်မႅင်းမီႈ လိူၼ်သီႇ တၢၼ်ႇႁူဝ်မႅင်းမူၼ်း လိူၼ်သၢမ် မႃၸွမ်းၽွၵ်ႇ ဢၢႆလိၼ်ဢွၵ်ႇပဵၼ်ၵႂၼ်း လိူၼ်သၢမ် ဢမ်ႇထႃႈပီႈ လိူၼ်သီႇ ဢမ်ႇထႃႈၼွင်ႉ လိူၼ်တေလႅင်း တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၵႅင်းမႃးလပ်ႉ လိူၼ်တူၵ်း လၢဝ်တင်းၶင်ႉ သၢဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ မႄႈႁၢင်ႉ တင်းမီး လိူၼ်ႁႃႈ ၵၢပ်ႇပူၵ်ႇ လိူၼ်ႁူၵ်း ၵၢပ်ႇဢေႃႈ လိူၼ်ႁႃႈ ၶႆႇတူၵ်း လိူၼ်ႁူၵ်း ၶႆႇတႅၵ်ႇ လိူၼ်ဢမ်ႇပႂ်ႉၵၢၼ် ဝၼ်းဢမ်ႇပႂ်ႉၵၢတ်ႇ လပ်းတႃ ၽႃႇတေႃ မိုၼ်းတႃ ၽႃႇၸၢင်ႉ လိပ်းၵႂႃႇ ၵွပ်ႈမေႃလၢႆ တၢႆၵႂႃႇၵွပ်ႈမေႃၼိုင်ႈ လမ်ၵႃႈၼႂ်း သႂ်ၵႃႈၼွၵ်ႈ လမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ် ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၼ်ၵေႃႈ လၢမ်းႁူႉ လမ်ၼမ်ႉ ႁႂ်ႈတိူၵ်ႈပိုၼ်ႉသၢႆး တူၵ်းငရၢႆး ႁႂ်ႈႁွတ်ႈ ၵူၼ်ႈမေႃႈ လမ်ၼမ်ႉႁႂ်ႈထိုင်ပိုၼ်ႉသၢႆး တူၵ်းငရၢႆး ႁႂ်ႈထိုင်ၵူၼ်ႈမေႃႈ လမ်ႇမၢၵ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် ၶိၼ်ၸႂ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမႂ်ႈ လမ်ႇမၢၵ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် ၸုၵ်းၼိူဝ်လိၼ် ဢႃႈမိုဝ်းၸႃႇၽ လၢမ်းလိမ်းသေ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ဢမ်ႇၶရႃႇၵႂၢမ်းၽၢင်း လၢမ်းလိမ်းသိုဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈ လႃႈလီႈဝႆႉ ၸၢင်ႈထူး လၢမ်းလိမ်းလၢတ်ႈၵေႃႈမဝ် လၢမ်းလိမ်းဢဝ်ၵေႃႈပိူင်ႈ လႅမ်သွင်ၽၢႆႇ ၵၢႆႇသွင်တၢင်း လႅမ်ယင်းယူႈ ႁူႉယင်းလိုမ်း လႅမ်ႈဢွႆႈ တႄႇပၢႆလူင်း ၸဵမ်းတွၼ်းပူင်း ၵူႈပွင်ႈ လႅမ်ႈဢွႆႈ ၽၢတ်ႈမၢၵ်ႇသုၵ်း မၢၵ်ႇဢမ်ႇတူၵ်း ၵိၼ်ဢွႆႈ ၶွၼ်ႉပွတ်း ၽၢၵ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈ မၢၵ်ႇဢမ်ႇႁူင်ႈ ႁၢမ်းလၢႆ လူမ်းထူဝ်း ၽိူဝ်မႆႉပေႃႉ ၵူၼ်းႁူႉ တေႃႉဢဝ်မႃး လူမ်းထူဝ်း ၽိူဝ်မႆႉပူၵ်ႇ ႁူဢမ်ႇၼူၵ်ႇ လႄႈငိၼ်း လူမ်းထူဝ်းဝႆ ဢမ်ႇမိူၼ် ႁၢင်ၵႆၵူၼ်ႈ လူမ်းပဝ်ႇဢမ်ႇၼႆႈ လႅတ်ႇမႆႈၵေႃႈၶၢမ်ႇ လူမ်းပဝ်ႇဢမ်ႇၼႆႈ လႅတ်ႇမႆႈ ဢမ်ႇငေႃး လူမ်ႉတီႈလႂ် လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵၼ်ႈၸႂ်ယူႇ လိုမ်းလႆႈ ဢမ်ႇမႆႈတၢၼ်ႇ ၸႂ်ၸပ်း လဝ်ႇမ ဢမ်ႇမီးၵိုဝ် တၵ်းႁဵတ်းႁိုဝ် တိလႆႈ လိုဝ်ႈယူႇလႄႈ ဢမ်ႇႁဵတ်း ပဵၼ်ၶႃၼဵတ်းသေၶွႆႈ တွၼ်ႈ-လ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ရ

ရသေးသဝ်းၼႂ်းပႃႇ သင်ႇၶႃႇသဝ်းၼိူဝ်ၵျွင်း ရႁၢၼ်း ၸဝ်ႈမီးသိၼ် ယႃႇၼပ်ႉၶိၼ် ပႅတ်ႉလိူမ်ႈ ရႁၢၼ်း ၸမ်ၼၢင်းယိင်း ဢမ်ႇသူႈထိင်းသိၼ်လႆႈ ရႁၢၼ်း ဢမ်ႇပဵင်းပေႃး လွင်ႈသႂ်သေႃး လုႁဵၼ်ႈ ရႁၢၼ်း ဢမ်ႇလီပၼ်ၸမ်မႄႈယိင်းၼၢင်းသၢဝ် ႁဵၼ်ၸြၢဝ် ဢမ်ႇလီပၼ်ၸမ်လဝ်ႉၵႆႇ ရုၵ်ႉၶႃႇ မႆႉသႅၼ်လမ်း ပေပွမ်ႈႁမ်းပိုၼ်ႉပႅတ်ႈ တွၼ်ႈ-ရ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ယ

ယႃႇၵၢႆႇၶူဝ်ပၼ်မူတ်ႉ ယႃႇၶူတ်ႉၼိူဝ်ႉပၼ်မႅဝ်း ယႃႇၵၢႆႇၶူဝ်ပၼ်မူတ်ႉ ယႃႇၶူတ်ႉပိုင်ႈပၼ်ၼူ ယႃႇၵွႆႈဝူၼ်ႉလၢႆးလႆႈ ၶႆႈၸႂ်ပႃးလၢႆးသုမ်း ယႃႇၵမ်ၶေႃး ငူးႁဝ်ႇ ယႃႇပဝ်ႇၵူၼ်ႈသိူဝ်ယဵၼ်း ယႃႇၶႃႉၸိုဝ်ႈရႁၢၼ်း ယႃႇပႆၽၼ်း ၶူဝ်းၼုင်ႈ ယႃႇၸႃႉတေႃႇ မုၼ်သိၼ် ယႃႇၵိၼ်ဢွၼ် ပေႃႈမႄႈ ယႃႇၸွမ်း ၼၢင်းယိင်းပၢႆႈတႃႈ ယႃႇလဵၼ်ႈ မႄႈမွၵ်ႇယႃႈ ပၢႆႈသူၼ် ယႃႇတေႃႇၽၢႆႉလွင်းငိုၼ်း ဢမ်ႇပဵၼ်တိုၼ်း လုၵွပ်ႈ ယႃႇၼွၼ်းဝၼ်း တဵတ်ႇမွႆႈ ယႃႇၼပ်ႉပဝ်ႇႁိင်ႇႁွႆႈ ပဵၼ်ၽႆး ယႃၼွၼ်းဢွၼ်မႄႈၸဝ်ႈ ယႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢွၼ်ၽူဝ် ယႃႇၼပ်ႉတေႃႈ ၸူဝ်းၽၢဝ်း ႁဵတ်းၸႂ်ယၢဝ်း တႅင်ႇထွၵ်ႈ ယႃႇၼပ်ႉတေႃႈ ဢဝ်ၶႄႈသုမ်ၽႆး ယႃႇၸႂ်းသႆႈပိူၼ်ႈႁၢင်ႈ ယႃႇၼပ်ႉပႅတ်ႉရႁၢၼ်း ယႃႇသဵင်ပၼ်း လႃႇႁူၼ်ႈ ယႃႇၼပ်ႉၽိတ်း ၶုၼ်ၽွင်း ယႃႇပႆၼွင်း ၸိုၵ်းၼီႈ ယႃႇပေဝႃႈ ႁဝ်းလၵ်း ယဵပ်ႇၼၢမ်ယၵ်းသႂ်ႇႁၢင်ႈ ယႃႇပႆၶုတ်း ၸေႇတီႇ ယႃႇၽိတ်း ပီႈပိုင်းႁၢင်း ယႃႇပႆထဵင် ၽူႈမႂ်ႈ ယႃႇယူႇၵႂ်ႈ ၵူၼ်းၽိတ်း ယႃႇပႆဝၢင်း ၶေႃႈႁိၵ်ႈ ယႃႇပႆလိတ်ႈ ထုင်းမိူင်း ယႃႇပႆႁဵတ်း ၽူႈမၢပ်ႇ ယႃႇပႆႁၢပ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်း ယႃႇပၼ်မႃႉ တႆႇၶူဝ် ယႃႇပၼ်ဝူဝ်း တဝ်ႁႆႈ ယႃႇပူၼ်ႉပၢၵ်ႇပဵၼ်လူမ်း ႁႂ်ႈမႄးတူမ်း မႅတ်ႇလူမ်ႈ ယႃႇယဵပ်ႇယမ်ႈ လူလၢႆ ယႃႇပႆၵၢႆၶၢမ်ႈၼႃႈ ယႃႇလူလၢႆ ထဝ်ႈၵႄႇ မဝ်ႇလီပႄႇ လႃၽေး ယႃႈမႆႈပဵၼ်ၽၵ်းၼွၵ်ႇ ယႃႈတွင်ႉထွၵ်ႇၸႅင်ထုၼ် ယႃႇလပ်ႉၼႃႈၵုၼ်ႇ ၵူဝ်သုၼ်ႇပိူၼ်ႈလူႉ ယႃႇလမ်ႇမၢၵ်ႈလေႃးၽႃး ယႃႇႁဵတ်းတြႃး သိူဝ်ထဝ်ႈ ယႃႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ယႃႇပိုတ်ႇသိူဝ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်လင် ယႃႇလဵတ်းတိင်ႇ ႁိမ်းၶူး ယႃႇလဵၼ်ႈငူးႁဝ်ႇပွင်ႈ ယႃႇလၢမ်းသိုဝ်ႉ ၵႂၢႆးၵၢင်ၼွင် ယႃႇလၢမ်းပွင် ၵၢၼ်ယႂ်ႇၶိုၵ်ႉ ယႃႇဝိုၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉၵႂႃႇ ယႃႇဢဝ် မႄႈတၢၼ်းသႃႇ ႁဵတ်းမေး ယႃႇႁဵတ်းၵႂၢႆးပၢႆႈဢႅၵ်ႇ ယႃႇတႅၵ်ႇပၢႆႈဢွၵ်ႇၽုင် ယႃႇႁဵတ်း ၵႂၢႆးပၢႆႈဢႅၵ်ႇ ယႃႇတႅၵ်ႇဢွၵ်ႇ ၼွၵ်ႈၽုင် ယႃႇႁဵတ်း ၼမ်ႉထွၵ်ႇႁူးႁွႆ ၼမ်ႉလႆတႂ်ႈၽိူင်း ယႃႇဢွၼ်မႃႉတႆႇၶူဝ် ယႃႇဢွၼ်ဝူဝ်းတဝ်ႁႆႈ ယႃႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၶုၼ်မႂ်ႈ ယႃႇၶီႈသႂ်ႇ ၽွင်းသႂ် ယႃႇဢဝ်သိူဝ်ႈ ၵုပ်းသုတ်း ယႃႇၶုတ်းလုၵ်း ၵၢင်ဝၢၼ်ႈ ယႃႇဢဝ်ၽ ႁဵတ်းမိတ်ႈ ယႃႇလိတ်ႈသိူဝ်ႈ ႁဵတ်းထူင် ယႃႇဢဝ်မေး ႁဵတ်းၸဝ်ႈ တူဝ်ထဝ်ႈ ယႃႇၵူဝ်းႁႅင်း ယႃႇဢဝ်လင် ႁဵတ်းတွင်ႉ ယႃႇဢဝ်ၼွင်ႉႁဵတ်းႁူဝ် ယႃႇဢုပ်ႇႁၢင်ႈၵူဝ်းတူဝ် ပိူၼ်ႈတၵ်းၶူဝ် ၵွင်ႇၵေႃႈ ယႃႈယႃၸၢင်ႈၶႄးဝၢၼ် ၵႂၢမ်းၵူၼ်းၽၢၼ် ၸၢင်ႈၶႄးမႅၼ်ႈ ယႃႈႁၵ်ႉပဵၼ်မႅင်ႇတွၼ်ႈ လွင်ႈထီႇ ၵွၼ်ႈယႃႈၸင်း ယႃႉၵႃႇမၶႃၶၢဝ် ယႃႉယိင်းသၢဝ် တၼ်ႇၼႃႇ ယႃႉၸႂ်မီး ၼူမ်းတုမ်ႇ ယႃႉလႄႈယုမ်ႇ ပဵၼ်ၵႂၢမ်း ယႃႉဢဝ်ႁၢမ်း ၽိုင်ႈတေႃႇ ယေႈတိူၵ်ႈယေႈမိူၵ်ႈ ယေႈၵျိူၵ်ႈ ယေႈလႆႈယၢပ်ႇ ယေႈတဵၼ်ႈ ယေႈႁတ်ႉ ၵတ်ႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈလၢႆးသင် ယေႈထဝ်ႈယေႈပီး တၢင်းမီး ယူႇပႃႈၼႃႈ ယေႈထဝ်ႈ ယေႈယွမ် ယေႈႁွမ် ယေႈဢႄႇ ယေႈၽၼ်ႉ ၶႅၼ်းၵႂ်ႈ ယေႈႁႂ်ႈ ၶႅၼ်းယွၼ်း ယေႈမီး ယေႈၵႆႉ ယေႈၽၢၼ် ယေႈၶၢၼ်ႉ ယေႈလၢတ်ႈ ယေႈၵႆ ယေႈၵႆ ယေႈယၢၼ် ယေႈလၢတ်ႈ ယေႈၵႂၢမ်းၼူဝ် ဝၼ်းၼိူဝ်ႁူဝ် ဢမ်ႇပႂ်ႉ ယူႇၵႆၵၼ်ႁွမ်ႁိူဝ်ႇ ယူႇၵႂ်ႈမိူဝ်ႇၵၼ်တၢႆ ယူႇၵႆၵၼ် ႁွမ်ႁိူဝ် ယူႇၸမ် ၸၢင်ႈမိူဝ်ႇၵၼ် ယူႇၵႆၵၼ်ႁွမ်ႁိူဝ်ႇ ယူႇၸမ်မိူဝ်ႇၵၼ်တၢႆ ယူႇၸမ်ၼမ်ႉ ၼၢဝ် ယူႇၸမ်သၢဝ် မူၼ်ႈ ယူႇၼိူဝ်လၢင်းတႅင်းၸၢင်ႉ ၶုၼ်ၵႄႇၵၢင်ႉ ၽွင်းၼိူဝ်ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇၼႂ်းၼမ်ႉ ၵိၼ်ႁွႆ ယူႇၼႂ်းၼႃး ၵိၼ်ၶဵတ်ႇ ပၢႆႈမိူဝ်းတဵတ်ႇၶေႃးၵျွင်း ယူႇလၢႆလၢႆ တၢႆတူၵ်းႁူၺ်ႈ ယူႇလၢႆလၢႆ ပၢႆပိူၼ်ႈပွင်ႉ ယူႇလႂ် ဢမ်ႇပဵၼ်တီႈ ၶီႈလႂ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၵွၼ်ႈ ယူႇဝၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵမ်ႉဝၢၼ်ႈ ယူႇမိူင်း ႁႂ်ႈၵမ်ႉမိူင်း ယေႈတဵၼ်ႈယေႈႁတ်ႉ ၵတ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈလၢႆးသင် ယေႈထဝ်ႈယေႈပီး တၢင်းမီးယူႇပႃႈၼႃႈ ယေႈထဝ်ႈယေႈႁွမ် ယေႈယွမ်ယေႈဢေႇ ယေႈၽၼ်ႉၶႅၼ်းၵႂ်ႈ ယေႈႁႂ်ႈၶႅၼ်းယွၼ်း ယေႈလၢတ်ႈယေႈၵႂၢမ်းၼူဝ် ဝၼ်းၼိူဝ်ႁူဝ်ဢမ်ႇပႂ်ႉ ယေႈလၢတ်ႈယေႈၵႆ ယေႈပႆယေႈယၢၼ် ယၢၵ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉ လူႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇမေႃ ယၢင်ႈႁၢင်ႇၸဵဝ်းထိုင် ၶိုင်ဝႆးၸဵဝ်းယဝ်ႉ ယိင်ႈၵူဝ်ယိင်ႈတၢႆ ယိင်ႈဢၢႆ ယိင်ႈလူမ်ႉ ယိင်းၼင်ႇၽၢႆ ၸၢႆးၼင်ႇၼမ်ႉ ယိင်းၼွၼ်းႁႆႈ ၸၢႆးၼွၼ်းၽမ်ႈ ယိင်းၼုမ်ႇ လွတ်ႈၶမ်းၶၢင်း မဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ယိင်းလီ ႁၵ်ႉၽူဝ်ၵဝ်ႇ ယႃႇၼင်ႈၶဝ်ႇ ပူၵ်းၶႃ ယိင်းလီ ဢမ်ႇမေႃဢၢႆ ၸိုဝ်ႈသဵင်သၢႆ လုၼၼ်ႈ ယိင်းဝၢႆးငၢႆး ၸၢႆးၼႃႈၵႆႇ ယိင်းဢွၼ်ႁူဝ် လုပၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂၼ်းၵေႃႈ ဝွတ်ႈ ယိင်းဢွၼ်ႇၼွႆႉ ၶႃယႅင်း ယႃႇပႆႁႅင်း တိုပ်ႈၽၢင်ႈ ယွင်ႇယွႆႈမႃႈသၢင်ႇတေႃႇ ဢုပ်ႇၵျေႃႇမိုတ်ႈၵူႈၵေႃႉ ယွင်ႈတူဝ်ၶိင်း ဢုပ်ႇႁၢင်ႈ ၵေႃႉယူႇၶၢင်ႈ လွမ်ၶူဝ် ယွင်ႈယွင်ႈဢၢမ်းဢၢမ်း ၶႂ်ႈၸၢမ်းၸႂ်ပိူၼ်ႈ ယွင်ႈယွႆႈမႃႇသၢင်ႇတေႃႇ ဢုပ်ႇၵျေႃႇမိုတ်ႈၵူႈၵေႃႉ ယိူင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇယိုဝ်း မိုဝ်းတေ ႁဵတ်းႁိုဝ်မႅၼ်ႈ ယၢႆႈၵၢၼ်ၸၢင်ႈလူႉ ၸူႉၵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ယၢၼ်ႈတႄႉၵေႃႈ ယဵဝ်ၽၢၼ် ႁၢၼ်တႄႉၵေႃႈ ယဵဝ်ယၢၵ်ႈ ယွၼ်ႇသၢႆဢူၵ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈသၢႆႁၢင် ယွၼ်းၸင်ႇလႆႈ မႆႈၸင်ႇပၼ် ယွၼ်းၼီႈယႃႇလၢတ်ႈၵျၢမ်း ဢၢမ်းပိူၼ်ႈယႃႇလၢတ်ႈလုၼ်ႈ ယိူၼ်ႉလႆႈပဵၼ်တႅင်ႈၶမ်း ဢမ်ႇယိူၼ်ႉလႆႈပဵၼ်လမ်းမႆႉ ယိူၼ်ႉလၢတ်ႈၶိၼ်ၶူဝ် ႁူဝ်ၼႃႈၽၢၵ်ႇဢမ်ႇႁူႇ ယၢပ်ႇပိူဝ်ႈဢမ်ႇယၢမ်ႈ ဢၢမ်းပိူဝ်ႈဢမ်ႇမေႃ ယၢပ်ႇဢမ်ႇယဝ်ႉ ၵဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇ ယၢပ်ႇဢမ်ႇယဝ်ႉ တဝ်ႉဢမ်ႇထုၵ်ႇ ယိပ်းၶႂႃ ၵိၼ်သၢႆႉ ဝၵ်ႉဝၢႆႉၶဝ်ႈ သႂ်ႇယွင် ယိပ်းသၢႆႉ ၵိၼ်ၶႂႃ လဵင်ႉတွင်ႉမႃ ဢမ်ႇဢိမ်ႇ ယိပ်းထၢၼ်ႇၽႆး ႁႃၼမ်ႉ ယိပ်းၼမ်ႉ ႁႃထၢၼ်ႇၽႆး ယိပ်းၽ ဢမ်ႇမီးၵၼ်း ထၵ်းတေၽၼ်း ယၢပ်ႇမွႆႈ ယိပ်းလုၵ်ႈၶၼ်ၼမ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇ ဝူၼ်ႉႁုၵ်ႇ ယႃႇဢဝ်ၵုၺ်ပိူၼ်ႈမႃးလေႃး ယၢမ်ႈၵိၼ်ယႃႇယၢမ်ႈ ႁၢမ်းၵိၼ်ယႃႇလၢပ်ႇ ယၢမ်းလီမီးၵူႈမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈဢမ်ႇႁတ်းယုမ်ႇ ယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယေႈဢၼ် ယႃႇဢုပ်ႇၵၼ်ပဝ်ႇပဝ်ႇ ယၢမ်ႈႁဵတ်းၸင်ႇတေႁူႉ လူႉမႃးယႃႇပေၵူဝ် ယၢမ်ႈယူႇတီႈလႂ် ၸႂ်ၸပ်းတီႈၼၼ်ႈ ယၢမ်ႈႁၼ် ၸဵဝ်းတွင်း ယၢမ်ႈလွင်း ၸဵဝ်းသဵင်ႈ ယၢမ်ႈႁဵတ်း ၸင်ႇႁူႉ လူႉမႃး ယႃႇၵူဝ် ယၢမ်းၶၢဝ်းလီ သၢင်ႇတေႃႇ ႁႂ်ႈငွမ်ငေႃႇ ၽင်းထမ်း ယၢမ်းမိူဝ်ႈ တႄႇၵွတ်းႁဵၼ်ႈ ၽိုၵ်းလဵၼ်ႈၽၢႆႉလွႆးလွႆး ယၢမ်းလီ ၵမ်ႈႁဝ်းတၼ်း ဝၼ်းလီ ၵမ်ႈႁဝ်းပွင် ယၢမ်ႈႁၼ်ၸဵဝ်းတွင်း ယၢမ်ႈလွင်းၸဵဝ်းသဵင်ႈ ယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယေႈဢၼ် ယႃႇဢုပ်ႇပၼ်းၸင်ႇၸင်ႇ ယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယေႈဢၼ် ယႃႇဢုပ်ႇလၼ်ပၢပ်ႈပၢပ်ႈ ယိမ်ၼူၵ်ႇ ယွၼ်းၸႃး ဝၢႆးမႃး ပိူၼ်ႈၶ ယိမ်ၼူၵ်ႇယွၼ်းၸႃး ဝၢႆးမႃးပိူၼ်ႈလၢပ်ႇ ယုမ်ႇတၢၼ်ႇၵၢင်ႇယိုဝ်းလွႆ ၵွႆပၢႆၺႃးမၢၵ်ႇၵွၵ်ႇ ယုမ်ႉတေႃႇၵၼ်ဢမ်ႇၸႃႉ ထႃႉတေႃႇပိူၼ်ႈၽိတ်းၸႂ် ယုမ်ႉတေႃႇပိူၼ်ႈၸႂ်ၸူမ်း လူမ်းတေႃႇပိူၼ်ႈၸႂ်ၸႃႉ ယဝ်ႉလၢႆလၢႆ ပေႃးတၢၼ်ႇ ၵႂၢႆးပတ်ႉမ ယူဝ်ႇသေႇ ၵူမ်ႈၽွင်းယမ် မႅတ်ႇတွင်းၵမ် သိၼ်ႁႃႈ ယႂ်ႇတၢၼ်ႇၸၢင်ႉပဵၼ်လၢၼ် ယႂ်ႇတၢၼ်ႇၽၢၼ်းပဵၼ်ပူႇ ယႂ်ႇပိူဝ်ႈၶဝ်ႈ ထဝ်ႈပိူဝ်ႈၽၵ်း ဢမ်ႇလၵ်းလီသေပွၵ်ႈ ယႂ်ႇယဝ်ႉထဝ်ႈတၢႆ တူဝ်ႁၢႆ ႁႂ်ႈၵိုတ်းၸိုဝ်ႈ ယႂ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉသင် ပဵၼ်ၵူၼ်းၵႂင် ၵႄႈပိူၼ်ႈ ယႂ်ႇဢမ်ႇလီ ပီးဢမ်ႇထုၵ်ႇ တွၼ်ႈ-ယ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶  wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ မ

မႃၵိၼ်ၶီႈ ၸိုင်ဢမ်ႇမၵ်ႉလဝ်ႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈ သမ်ႉမၵ်ႉလဝ်ႈ ၸိုင်ဢမ်ႇဢၢႆမႃ မႃတႃမွတ်ႇ ဢမ်ႇဢိုပ်းၶီႈ ၸဝ်ႈၼီႈ ဢမ်ႇဢိုပ်းၶဝ်ႈ မႃဢမ်ႇႁဝ်ႇၸၢင်ႈၶူပ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇသူပ်းၸၢင်ႈႁၢႆႉ မႃႇယႃႇၸွႆႉလၢႆမွၼ်း ၸႂ်ၶွၵ်းလွၼ်း ဢမ်ႇသိုဝ်ႈ မႃႉၵိၼ်ယိူဝ်ႈ လူၺ်ႈဝူဝ်း ယိင်းဢဝ်ၽူဝ် ႁဵတ်းၶႃႈ မႃႉတႂ်ႈလၢင်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ဝူဝ်းတႂ်ႈလၢင်ႈ ဢွၼ်ႁၢႆႉ မႃႉတႂ်ႈလၢင်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ဝူဝ်းၼႂ်းၶွၵ်ႈ ဢွၼ်ၶီႈ မႃႉပိတ်ႉဢမ်ႇလိုမ်းတိၼ် ၵူၼ်းၶိၼ်ဢမ်ႇလိုမ်းႁၢင်ႈ မႃႉပိတ်ႉဢမ်ႇလိုမ်းတိၼ် ၵူၼ်းသွင်တိၼ် ဢမ်ႇလိုမ်းတၢင်းယၢမ်ႈ မႃႉၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းၶီႇ ၵီႇၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းတေႃး မႃႉလႅၵ်ႈၵႂၢႆး ဝၢႆးတေႃႇၸူဝ်ႈ မႃႉဢမ်ႇလဵင်ႉ ပဵၼ်ၵႂၢင် ၶဝ်ႈဢမ်ႇလၢင် ပဵၼ်လိပ်ႈ မီႇပိုင်ႈ ၵေႃႉၵူၼ်းလၵ်း ႁဵတ်းၶၵ်းလူၺ်ႈ တၢင်းၸၢင်ႈ မီးၶွင် လဵင်ႉထူၼ်ႈထီႇ ဝႆႉသီႇပုၼ်ႈ ၶႂၢႆးၶျၢမ်း မီးငိုၼ်းၶမ်း ယႃႇထီႇ ပႃႇရမီႇ သဝ်းႁွမ် မီးငိုၼ်းၸႂ်ၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈၵုမ်ႇၸႂ်လူၼ်း မီးငိုၼ်း ဢမ်ႇၶၢၼ်ႉ မီးၵၢၼ် ဢမ်ႇၵူၼ်ႉ မီးငိုၼ်း ဢမ်ႇမေႃၸၢႆႇ သိုဝ်ႉမႃးၼၢႆႇပႃမဵတ် မီးငိုၼ်း ဢမ်ႇလီသိုဝ်ႉ ဝူဝ်းၶဝ်မဝ်ႈ မီးၶဝ်ႈ ဢမ်ႇလီလဵင်ႉ ဢၢႆႈသၢဝ်းၼၢဝ်း မီးသဵင်ႁိုတ်း ဢမ်ႇမီးသင်ႁဵတ်း မီးသင်ႁဵတ်း ဢမ်ႇမီးသဵင်ႁိုတ်း မီးသႅင်လီ ယႃႇပေၼႄၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ထၢင်ႇပဵၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁိူဝ်ႈ ၼႂ်းလူင် မီးသႅင်လီ ယႃႇၼႄၵူၼ်းမႂ်ႈ ၸၢင်ႈတတ်းႁႂ်ႈ ၶၼ်ယွမ်း မီးသူပ်းလူဝ်ႇမေႃလၢတ်ႈ ယႃႇမၢတ်ႈပိူၼ်ႈမဝ်မၢင် မီးသူပ်း ဢမ်ႇမီးၵႂၢမ်း မီးၵႂၢမ်း ဢမ်ႇမီးၵွင်ႉ မီးသူပ်း ဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈ ၽိတ်းဝၢတ်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်ႁွႆး မီးသူပ်းဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈ လိၼ်ႉၵဵဝ်ႇပၢတ်ႈထိူဝ်ၶေႃး မီးတႃႁႂ်ႈမေႃလူ မီးႁူႁႂ်ႈမေႃထွမ်ႇ မီးၼႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယမ် ယဵဝ်တႃလမ် ၵိူၵ်ႇမီႈ မီးၼႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႅၼ် ယဵဝ်တူဝ်တႅၼ် ၶူပ်းၸီႈ မီးပၢၵ်ႇ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈယေႃး ၵႂၢမ်းဢိူဝ်ၼေႃး ၶႃႈၸဝ်ႈ မီးပၢၵ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢၼ် တၵ်းတၢႆၽၢၼ် မဝ်ႇလွတ်ႈ မီးပိူဝ်ႈႁၢၼ် ၽၢၼ်ပိူဝ်ႈယၢၼ်ႈ မီးၽဢွၼ်ႇ မၢၵ်ႈၼိုင်ႈ ဝိတ်ႉလႅမ်ႈပိုၼ်တင်းဝၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်တၼ်းသေမိူဝ်ႈ မီးမ ယႃႇတွၼ်ႁမ် မီးၶမ်း ယႃႇၼႄပိူၼ်ႈ မီးမ ဢမ်ႇလီပၼ်ၸမ်ၵႂၢႆး ၵူၼ်းပွၵ်ႈပွႆး ဢမ်ႇလီဢဝ်ၽိုၼ်းၽႃႇ မီးမေႃ ဢမ်ႇမီးမႆႉ ၸၢင်ႈလေႇသႆႉပဵၼ်ယၢမ်း မီးမေႃႈၵေႃႈ မေႃႈမၢင်ႈ မီးဝၢၼ်ႇၵေႃႈ ဝၢၼ်ႇတႅၵ်ႇ မီးၶႅၵ်ႇၵေႃႈ ၶႅၵ်ႇၸဝ်ႈယႃႈ မီးၶႃႈၵေႃႈ ၶႃႈဢႅဝ်ငင်ႇ မီးလုၵ်ႈသၢင်ႇၵေႃႈ ၶႃသမ်ႉၶုၵ်ႈ မီးမႆႉ ဢမ်ႇမီးမေႃ ပိူၼ်ႈၵျေႃးၵိၼ်လႆႈငၢႆႈ မီးမိူင်း ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈ ပိူၼ်ႈၶဝ်ႈၼင်ႈႁဵတ်းၶုၼ် မီးမိူင်း ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈ မူၼ်ႇသဝ်ႈ ပိူဝ်ႈသိုၵ်းၼွင်း မီးမိူဝ်ႈလႂ်ၸင်ႇပၼ် ပေႃးႁၼ်ယႃႇပေယွၼ်း မီးယဝ်ႉ ၸင်ႇၽၢၼ် ၵႂၢမ်းဝၢၼ် တၢၼ်ႇၼမ်ႉဢွႆႈ မီးလႄႈၵႆႉ ပိူၼ်ႈသွႆႉဝႆႉ ၸပ်းၵၼ် ၶၢၼ်ႉလႄႈၽၢၼ် ဢမ်ႇယၢၼ်ၵၼ်သေပွၵ်ႈ မီးလုၵ်ႈယိင်းၼုတ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇလီယုမ်ႇၵႂၢမ်းၶဝ် ၵူႈလွင်ႈ မီးလွင်ႈလူဝ်ႇၶၵေႃႈ ယႃႇပေၶမူတ်း ဝႆႉၸႃႇဢၢမ်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈမၼ်းၶိုၼ်းလီၽွင်ႈ မီးလွင်ႈလူဝ်ႇယွင်ႈၵေႃႈ ယႃႇပေယွင်ႈမူတ်း ဝႆႉၸႃႇၶႃႉၶိုၼ်း မိူဝ်ႈမၼ်းၸႃႉၽွင်ႈ မီးဝတ်ႉ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈဝႆႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈ ၽွၼ်းလီ မီးဝူဝ်းၵေႃႈ ဝူဝ်းၶဝ်မဝ်ႈ မီးၶဝ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈသႃး မီးႁူ ဢမ်ႇထွမ်ႇၸႅင်ႈ ၸၢင်ႈမႄႇထႅင်ႈ ၵႂၢမ်းၶိူဝ်း မီးႁူ ဢမ်ႇမေႃထွမ်ႇ ၸွမ်ၵႄႈပိူၼ်ႈ ငဝ်မိုင် မေးၵႅၵ်း ယွၵ်းပူၼ်ႉၼႃႇ ပေႃးဢမ်ႇယႃႇ သုမ်းၸွမ်း မေးၸဝ်ႈလဝ်ႈ လႆႈၸဵတ်ႉၼမ်ႉတႃ မေးၸဝ်ႈယႃႈ လႆႈႁႃၵူႈၶဝ်ႈ မေးပေႉၽူဝ် ထုၵ်ႇၼီႈ ၼွင်ႉပေႉပီႈ ႁိူၼ်းၼၼ်း မေးပဵၼ်ၽႆး ပျၢင်းထၢၼ်ႇ ၽူဝ်ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃးသႃး မေးပိူၼ်ႈယႃႇပေၵဝ်း မေးႁဝ်းၸင်ႇဢမ်ႇႁၢႆႉ မေးလီ ၽၢတ်ႇယေႈလိူၼ် မၼ်းတိုၼ်းဢိူၼ် လုယွႆႈ မေးလူင် ယႃႇဝႆႉၼွၵ်ႈ ဝူဝ်းတူၼ်ႈၶွၵ်ႈ ယႃႇၶၢႆ မႄႈၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၶႆႇၼူၵ်ႉတူႈ မႄႈပီတၢႆ ဝၼ်းၵႃႇ ၵၢၼ်းတႃႇမႃႈ ႁႃၵိၼ် မႄႈပီတၢႆ ဝၼ်းပိုၵ်း ဢမ်ႇပဵၼ်သိုၵ်း ၶဝ်ႈၵႃႈ မႄႈပီတၢႆ ဝၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈလိူင်ႁိူင်း ဢမ်ႇပၢတ်ႇ မႄႈပီတၢႆ ဝၼ်းႁၢႆး ပိူၼ်ႈၸုင်ၵႂၢႆးလႅၵ်ႈၶဝ်ႈ မႄႈပီတၢႆ ဝၼ်းႁူင်ႉ ၵူၼ်းတိုၼ်ႇတူင်ႉ တင်းမိူင်း မႄႈမွၵ်ႇယႃႈဢၢႆၼႃႇ လုမဝ်ႇယႃႇ ၵၢၼ်ငၢၼ်း မႄႈယိင်း သူပ်းၼမ် ပႃလမ်သူပ်းၵႂၢင်ႈ မႄႈႁၢင်ႉ သွင်သၢမ်ၽူဝ် မေႃလႅၼ်ၽူဝ် ဢုပ်ႇယွႆႈ မႄႈႁၢင်ႉ ပႅတ်ႈသၢမ်ၽူဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇၵူဝ် မၼ်းငိူဝ်ႈ မႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူဝ်းတူဝ် ၸႂ်ႉၵိၼ်ၽူဝ် ၼင်ႇၶႃႈ မႄးၸႂ် ၵိုတ်ႉလူထီႇ ၵျၢင်ႉႁႂ်ႈၺီႇတြႃး မႄးၸႂ် ႁႂ်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ ယိူင်ႈမႄႈၼမ်ႉၵႄးလူင် မႄးလီ တႅင်ႇသတိ ယႃႇၼပ်ႉႁိ ၵူၼ်းသႅၼ် မႄးဢူတ်းၸႂ်ၶၼ်ႇထီႇ ပိုင်ႈဢိင်ႇမီႇ ထမ်းသႅင် မူတိူၵ်ႈၽႃ မႃတိူၵ်ႈႁူဝ်ႉ မူႁဝ်ႈပၼ်ႇႁႃတေႃ မေႃလၢႆးပၼ်ႇႁႃၽၢႆႇ မူႁဝ်ႈပၼ်ႇႁႃႁေႃ မေႃလၢႆးပၼ်ႇႁႃၽၢႆႇ မူဢမ်ႇသႃးငႃးၵေႃႈ မႃ ဢမ်ႇသၢၼ်ႈငၢၼ်ႈ မေႃၵႃႉမေႃၶၢႆ လၢႆပီ ဢမ်ႇယၢၵ်ႈ မေႃၵႃႉမေႃၶၢႆ လၢႆပီဢမ်ႇယၢပ်ႇ မေႃၵႆႇႁႆႈႁူၵ်ႉ မေႃၼူၵ်ႉ ၼႃးႁၢမ်း မေႃၵႂၢမ်း ဢိုပ်းၶဝ်ႈ မေႃၵၢင်ႇ ၽၢတ်ႇၸဵတ်းၶမ်ႈ ၵႆႉလေႇၼမ်ႈၸပ်းၽိတ်း မေႃသင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ဢမ်ႇပဵၼ်တီႈ ၵိူဝ်းလီ မေႃတိင်ႇ ၽၢတ်ႇႁႃႈၶိုၼ်း မိုဝ်းႁူႉတိုၼ်း မဝ်ႇမွၼ်ႈ မေႃထွမ်ႇ ၸင်ႇတွင်းၸႃး ၸင်ႇပၼ်မႃး ၺၢၼ်ႇၵႂၢင်ႈ မေႃမႆႉ ဢမ်ႇလွၵ်ႈ မေႃတွၵ်ႇ ဢမ်ႇမႅၼ်း မေႃယႃ ဢမ်ႇႁူႉထၢတ်ႈ ယႃႇဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းလိူဝ် မေႃလိၵ်ႈ ၸင်ႇၵေႃႉၸၢႆး မေႃလၢႆး ၸင်ႇပေႉပိူၼ်ႈ မေႃလိၵ်ႈ လၢႆႈလၢႆၸိုဝ်ႈ လူဝ်ႇၸႂ်သိုဝ်ႈ ၸွမ်းတြႃး မေႃဝႆႈ ဢမ်ႇမေႃထၢမ် သူပ်းဢမ်သဵင် မဝ်ႇၶေႃႈ မေႃႁပ်ႉ ဢမ်ႇမေႃၵမ် သိၼ်ထမ်း လမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ မေႃဢုပ်ႇသိုဝ်ႉလႆႈပေႃး မေႃယေႃးၶၢႆလႆႈၵႃႈ မေႃဢုပ်ႇမေႃၶႆႈ လႆႈၵေႃႉသေႈၼမ် မေႃလိၵ်ႈၸင်ႇၵေႃႉၸၢႆး မေႃလၢႆးၸင်ႇၵႃႈယႂ်ႇ မေႃႈဢွၼ်ႇပူင် မေႃႈလူင်တင်ႈ မၢၵ်ႇၵၢဝ်ႈၼႃ မၢၵ်ႇၶႃၶိူင်ႇ မၢၵ်ႇၶၢမ်ၵပ်းၼမ်ႉဢွႆႈ ၸၢင်ႈၶွႆႈယဵတ်ႇ ၸႂ်ဝၢႆး မၢၵ်ႇၶၢမ် ၵပ်းၼမ်ႉဢွႆႈ ၽႂ်ၶႂ်ႈၶွႆႈမၼ်းၵိၼ် မၢၵ်ႇတေၼဝ်ႈၼွၼ်ၸီး ၵူၼ်းတေပီးၼွၼ်းလႆႈ မၢၵ်ႇပၵ်ႉၸပ်းၼႃႈႁဝ်း ၼူၵ်ႉငဝ်း ၸပ်းၼႃႈပိူၼ်ႈ မၢၵ်ႇၽႃႈ ဢမ်ႇလီသႃႈၵပ်း ၼမ်ႉၼူမ်းဝူဝ်း မၢၵ်ႇၽႆး လိူၼ်ၵဝ်ႈ မၢၵ်ႇမဝ်ႈ လိူၼ်သိပ်း မၢၵ်ႇၽိတ်ႉ ဢမ်ႇၽဵတ်း ၶိင်ၽဵတ်း မၢၵ်ႇမူၼ်ႇ ပႆႇလူၼ်ႇၵၢႆး လုၵ်ႈၸၢႆး ပႆႇၵေႃႉယႂ်ႇ မၢၵ်ႇလေႃႉၵိင်ႈၽၢႆႇလဵဝ် ၼမ်ႉၵဵဝ်လႄႈ ၼမ်ႇၶူင်း မၢၵ်ႇလေႃႉၵိင်ႈၽၢႆႇလဵဝ် လူဝ်ႇမီးၶဵဝ် လၢတ်ႈၸွႆႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်လုၵ်ႈၼႃ မၢၵ်ႇၽႃ လုၵ်ႈယႂ်ႇ မၢၵ်ႇႁဵဝ်ႇၵၢၼ်ႈၼဵဝ် မၢၵ်ႇၶဵဝ်ႁူင်ႈငၢႆႈ မၢၵ်ႇဢမ်ႇၼဝ်ႈၼွၼ်ဢမ်ႇၸီး ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးပိူၼ်ႈဢမ်ႇလၵ်ႉ မၢၵ်ႇဢမ်ႇၼဝ်ႈ ၼွၼ်ဢမ်ႇၸီး ၵူၼ်းဢမ်ႇမီး ပိူၼ်ႈဢမ်ႇဝႃႈ မၢၵ်ႇဢမ်ႇၼဝ်ႈ မႅင်းၸီး ၵႂၢမ်းဢမ်ႇမီးမႄႇဝႃႈ မႅၵ်ႇၵၢင်ႇ ဢမ်ႇပႃးသၢႆ ၼူၵ်ႉမိၼ်ၽၢႆ ဢမ်ႇၽၢၼ်ႈ မႅၵ်ႇၵွင်ႈ ဢမ်ႇမီးမၢၵ်ႇမီးယၢမ်း ထူပ်းသိူဝ်ၵျၢမ်း ၸင်ႇၸႅင်ႈ မႅၵ်ႇမႆႉ ၸူႈမေႃ ၽၼ်ႈပေႃ ၸူးၵႅင်ႉ မုၵ်ႉၽႆးယႂ်ႇ မေႃးၼၼ်း လီပိူဝ်ႈၵႂၼ်း ၵၢဝ်ႉၶိုၼ်ႈ မွၵ်ႇၵႄႇပဵၼ်ၽူၼ် ၵူၼ်းလႄႇပဵၼ်ၸူၼ် မွၵ်ႇၵႄႇယဵၼ်းပဵၼ်ၽူၼ် ၵူၼ်းလႄႇယဵၼ်းပဵၼ်ၸူၼ် မွၵ်ႇၵုမ်ႈ ယဵၼ်းပဵၼ်ၽူၼ် သိုၵ်းလႄႇ ယဵၼ်းပဵၼ်ၸူၼ် မွၵ်ႇတေၵီႈၵေႃႈ ၵီႈၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ႁႃႈ မဵဝ်းတေၵႃႈၵေႃႈ ၵႃႈၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်တီး မွၵ်ႇလူင်ႇႁဵဝ်ၵေႃႈ ႁွမ် လုၵ်ႈၵေႃႉယွမ်ၵေႃႈ ႁၵ်ႉ မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ မီးမိူဝ်ႈၸပ်းၼိူဝ်တူၼ်ႈ ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ မီးမိူဝ်ႈ ပႆႇတၼ်းထဝ်ႈ မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ မိူဝ်ႈမီးၼိူဝ်တူၼ်ႈ မူၼ်ႈၵ ဢမ်ႇမူၼ်ႈၶၢႆ မွၵ်ႇလူင်ႇႁဵဝ်ၵေႃႈ ႁွမ် လုၵ်ႈၵေႃႉယွမ်ၵေႃႈ ႁၵ်ႉ မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ မီးမိူဝ်ႈၸပ်းၼိူဝ်တူၼ်ႈ ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ မီးမိူဝ်ႈ ပႆႇတၼ်းထဝ်ႈ မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ မိူဝ်ႈမီးၼိူဝ်တူၼ်ႈ မူၼ်ႈၵ ဢမ်ႇမူၼ်ႈၶၢႆ မွၵ်ႇဢိူင်ႈၵီႈ ၵႂၢႆးၶူဝ် မွၵ်ႇမူဝ်ၵီႈ ၵႂၢႆးႁႆႈ မွၵ်ႇဢွၼ်ႇႁၢင်ႈလီလိူဝ် မီးမိူဝ်ႈၸပ်းၼိူဝ်တူၼ်ႈ မၢင်ၽဝ်ႇၵေႃႈ လႆႈၽၢၼ် မၢင်ပၢၼ်ၵေႃႈ လႆႈမျၢတ်ႈ မႅင်းမီႈ ၸပ်းပၢႆႁွၵ်ႇ ၵႃၽၢၼ်ႈပွၵ်ႇ ၶီႈလၼ် မႅင်းမူၼ်း မိုတ်ႈသႅဝ်တူႇ ၵူၼ်းမိူၵ်ႈ လူဝ်ႇၸႂ်ႁိုၼ်း မိူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ၵူႈၸွင်ႈ လီႁူႉလွင်ႈ ႁၼ်ႁွႆး မိူင်းတေလု သိူဝ်ၵဵတ်ႈ ပဵတ်ႈတေလု ႁူယၢၼ်း သၢဝ်တေမၢၼ်း ၼူမ်းၵမ်ႇ မိူင်းတႂ်ႈလႄႈမိူင်းၼိူဝ် သႃႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်ယင်းပိူင်ႈ မိူင်းၽီၵမ်ႉတၢင်းလူႇ တီႈယူႇၵမ်ႉႁူဝ်ၸႂ် မိူင်း လီပိူဝ်ႈၽွင်း ၵျွင်း လီပိူဝ်ႈၸၢင်း ၼၢင်း လီပိူဝ်ႈမႄႈ မိူင်းလူင် ၸဝ်ႈၽထဝ်ႈ ဢမ်ႇလီၶဝ်ႈမိူဝ်းသဝ်း မိူင်းဢမ်ႇတိူၵ်ႈ လႆႈၶၢင်ၶိင်းၵႂႃႇ ၽဢမ်ႇတႅမ်ႇ လႆႈၵွမ်းသေပႆ မႆႈႁဝ်း ဢမ်ႇထိုင်ပိူၼ်ႈ မႆႈပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇထိုင်ႁဝ်း မႆႉၵၢင်တၢင်း သၢၵ်ႈၽ ၵူၼ်းႁၢင်ႈၸ သၢၵ်ႈသူပ်းသၢၵ်ႈၵႂၢမ်း မႆႉၵူတ်ႉလတ်းလႆႈ ၵူၼ်းၸႂ်ၵူတ်ႉ ဢမ်ႇလတ်းလႆႈ မႆႉၵွၼ်းၽိူဝ် ႁၼ်ၸႅင်ႈ ၵူၼ်းယွမ်ႁႅင်ႈ ၵွၼ်းၵၢမ်ႇ ၽႂ်ဢမ်ႇၸွမ်းႁၼ် မႆႉၵမ်ႉၵၢင်း တၢင်းတိူၵ်ႈတေႃ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢေႃ မႆႉသွတ်ႇ ၵူၺ်တႃႁၢင်ႇ ပွင်ႇဝွင်ႈဝၢင်ႇ ၵူႈႁူး မႆႉသွတ်ႇ တႃၵူၺ် သွတ်ႇတႃလႂ် ၺႃးတႃၼၼ်ႉ မႆႉသိုပ်ႇမႆႉ ပဵၼ်လူင် ႁိူၼ်းသိုပ်ႇႁိူၼ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ မႆႉတေၶီ ၼေႃႇၵၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈတေလု ၵႄႇၼမ် မႆႉတၢႆၽၢၵ်ႇ လူမ်းၶွၼ်း ယႃႇမိူဝ်းၼွၼ်း လိုဝ်ႈႁူမ်ႈ မႆႉတၵ်းလူမ်ႉ ယႃႇၸမ် မႆႉမီးၼၢမ် ယႃႇၶိုၼ်ႈ မႆႉတူၼ်ႈၼိုင်ႈ လမ်းလဵဝ် လူင်ၶဵဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ မႆႉတူၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ် လူင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ မႆႉတူၼ်ႈလဵဝ် ၸွမ်ဝၢင်ႈလိင်း ၶိင်းၵူၼ်းလဵဝ် ၸွမ်ႇၵႄႈပိူၼ်ႈ မႆႉၼိုင်ႈလမ်း ၶမ်းၼိုင်ႈၵျၢပ်ႈ မႆႉပွတ်း ၽၢတ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈ မၢၵ်ႇဢမ်ႇႁူင်ႈ ႁၢမ်းလၢႆ မႆႉမႅၼ်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ မိုဝ်းထိုင် ၶူႈလင်ၼိုင် ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ သူပ်းတူင်ႉ မႆႉလီမီးၼိုင်ႈတူၼ်ႈ ၼူၵ်ႉမူၼ်ႈမိုၼ်ႇသႅၼ်တူဝ် မႆႉလီမီးယေႈတူၼ်ႈ ၼူၵ်ႉမူၼ်ႈ မိုၼ်ႇသႅၼ်တူဝ် မႆႉလႅမ် ပိူၼ်ႈၸင်ႇပၵ်း ၵူၼ်းလၵ်းပိူၼ်ႈၸင်ႇၸႂ်ႉ မႆႉလႅမ်ႈၼိုင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၽၢႆ ဝၢႆသိၵ်ႈၼိုင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၶူတ်ႇ မႆႉဢေႃႈ ၸွမ်ႇႁဵဝ်းၶဵဝ် ၵူၼ်းလဵဝ် ၸွမ်ႇဝၢင်ႈပိူၼ်ႈ မႆႉဢမ်ႇၼေႃႇ ပၢႆပုတ်း ယႃႇပေၶုတ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ မႆႉဢမ်ႇလႅမ် ပိူၼ်ႈဢမ်ႇပၵ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇလၵ်း ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႉ မတ်းၵိၼ်ယဝ်ႉမတ်းၵႂႃႇ ဝႆႉၵျမ်ႇမႃႇပၼ်မိၼ်း မၢၼ်ႈၵူဝ်သိူဝ် တႆးၵူဝ်ၶီႈ ၵလႃးၵူဝ်ၼီႈ မၢၼ်ႈၽႂ်ၵေႃႈမၼ်းပွင် ၵွင်ၽႂ်ၵေႃႈမၼ်းႁႆႇ မၢၼ်ႈလူမ်ႉ ယႃႇပေပူၵ်း ၶႄႇတူၵ်းၼမ်ႉ ယႃႇႁၢဝ်း မႅၼ်ႈယၢမ်းၸင်ႇလၢတ်ႈ မႅၼ်ႈထၢတ်ႈၸင်ႇၵိၼ် မုၼ်ၸဝ်ႈလူင်လွၼ်ႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ ၶႅၼ်းၵျၢမ်း မုၼ်ၸဝ်ႈလူင်လွၼ်ႇ မုၼ်ၸဝ်ႈဢွၼ်ႇ သမ်ႉထၢၵ်ႈ မုၼ်ၸဝ်ႈႁွမ်ဢုၵ်ႉၸႃႇ တၵ်းထၢၵ်ႈၵႂႃႇ သေဝၼ်း မုၼ်မိူင်းၽ ၼႃႈမိူင်းၵူၼ်း မုၼ်လီ လူဝ်ႇမေႃၵျၢမ်ႇ ၵၢမ်ႇလီ လူဝ်ႇမေႃပွင် မူၼ်ႈၵိၼ်ပႃ ဢမ်ႇဝႄႈၵၢင်ႈဝႄႈလုပ်ႇ ပိင်ၸုပ်ႇလိူတ်ႈ ဢမ်ႇဝႄႈၼိူဝ်ႉၼင် မွၼ်းတႃ လုၵ်ႈသွင်ႁူၺ်ႇ မဝ်ႇဢိမ်ႇဝူၺ်ႇ ၶမ်းပႅင်း မိုၼ်းတႃ ၽႃႇတေႃ တင်ႈၸႂ်ၸေႃႁဵတ်း မိုၼ်းတႃ ယႂ်ႇလိူဝ်တွင်ႉ ၵိၼ်ၼမ် တၢႆဢွင်ႉပႅတ်ႈ မဝ်ႇလီလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၽိတ်း မဝ်ႇလီမိတ်း ၵႂၢမ်းယုင်ႈ မဝ်းလဝ်ႈၸႂ်ပျၢင်း မဝ်းပၢင်း ၸႂ်လု မဝ်းလဝ်ႈ မိူၼ်မႃမႃႈ မဝ်းယႃႈ မိူၼ်မႅဝ်းတူင်း မၢဝ်ႇၵႄႇ ဢၢႆႈသၢဝ်းၼၢဝ်း သၢဝ်ဢႅဝ်ယၢဝ်း တၵ်းၵျိူၵ်ႈ မၢဝ်ႇသဝ်ႈ မိူဝ်ႈႁဵတ်းၼႃး သၢဝ်သႃး မိူဝ်ႈၶိင်ႇႁႅင်ႈ မၢဝ်ႇတိုင်ႈပီႇ ႁၢမ်းမႄး သၢဝ်ပၢႆႇပႄး သိၼ်ႈမူၼ်ႇ မၢဝ်ႇပေႃႈႁၢင်ႉ တင်းလၢႆ ၵမ်သၢမ်ပၢႆ ဢမ်ႇယၢၵ်ႈ မၢဝ်ႇၽူႈၵႃႉ ငိုၼ်းပၼ်း ဢမ်ႇတၢၼ်ႇပေႃႈႁိူၼ်းတၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢဝ်ႇလႄႇ မိူဝ်ႈလိူၼ်ႁႃႈ မႃလႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵဝ်ႈ မဵဝ်းၵႂၢႆး ႁႂ်ႈႁၢင်ႈဢႅၵ်ႇ ငွၼ်ႉထႆ ထႅၵ်ႇႁဵတ်းၼႃး မဵဝ်းၸၢင်ႉ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈပွင် မိူင်းမဝ်ႇမွင် သၵ်းၸၢတ်ႈ မဵဝ်းၸၢင်ႉ ဢဝ်ႁဵတ်းၵႂၢႆး ယဵဝ်မိူင်းဝၢႆး လုၼၢတ်ႈ မဵဝ်းသိူဝ် ဢိုပ်းၵေႃႈယႃႇ မဝ်ႇတွၼ်ႉၵႂႃႇ ၵိၼ်ၸၢႆ မဵဝ်းတေၵျႃႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇထႃႉတိုၼ်းမေႃ မဵဝ်းတေလီ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶီၸႂ်ၵွပ်ႈ မဵဝ်းတေလုၼ်ႈ ၶဵဝ်ႈငုၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ မဵဝ်းၼူ ဢမ်ႇလီယုမ်ႇ ယွင်ၶဝ်ႈ မဵဝ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇလီယုမ်ႇ ၵူၼ်းၼႂ်း မဵဝ်းမ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈဢၢၼ် မႄးပၼ်ထၢၼ် ဢွႆႇယႃႈ မဵဝ်းမ ဢဝ်ႁဵတ်းဝူဝ်း မိူင်းမိုတ်းမူဝ်း ၵမ်ႇသဝ်ႈ မဵဝ်းဝူဝ်း ႁႂ်ႈႁၢင်ႈတၢင်ႇ ၸင်ႇမေႃသၢင်ႈ မႄးမိူဝ်း မဵဝ်းႁဵတ်းၶုၼ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈႁူႉငဝ်ႈ ထုင်းတၢၼ်း မဵဝ်းဢမ်ႇၶေႃႈ ပေႃႈမႄႈလၢတ်ႈၶႅၼ်းတိုဝ် မဵဝ်းဢမ်ႇလီမွင်းမၢင်ႇ ယႃႇတႂ်းထၢင်ႇ ၽၢင်းလၢႆ မဵဝ်းဢမ်ႇလီ ဝူၼ်ႉထိုင် ယႃႇဝူၼ်ႉႁိုင် ႁူဝ်မႆႈ မဵဝ်းဢမ်ႇႁူင် ဢွၼ်ၵၼ်သူင်လွင်ႈမိူၵ်ႈ မႅဝ်းဢမ်ႇယူႇ ၼူၼူဝ် ၼၢင်းယိင်း ဢမ်ႇမီးၽူဝ် ပဵၼ်တီႈပိူၼ်ႈသမ်ႇမုၵ်ႈ မႅဝ်းဢမ်ႇယူႇ ၼူၽၢင်ႈ ၼၢင်းယိင်းဢမ်ႇမီးၵေႃႉၶႅပ်ႇၶၢင်ႈ ပိူၼ်ႈလူလၢႆ မူဝ်ယႃႇႁႂ်ႈၸမ်ႉ ၼမ်ႉယႃႇႁႂ်ႈၶုၼ်ႇ မူၺ်ယႃႇႁႂ်ႈလႅဝ် မူဝ်ဢမ်ႇၸမ်ႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇၶုၼ်ႇ မိုဝ်းၶွၼ်လဵဝ် တူပ်းၼမ်ႉ ဢမ်ႇလင် မိုဝ်းႁဝ်းဢမ်ႇယၢဝ်း ယႃႇတၢဝ်းၵႆၵႆ မိုဝ်းႁဝ်း ဢမ်ႇယၢဝ်း ယႃႇယိုၼ်းတၢဝ်းၵႆ မိူဝ်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈလူၶႂႃ မိူဝ်ႈမႃး ႁႂ်ႈလူသၢႆႉ မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇတၢၼ်ႇတေတၢႆ ၵွႆပၢႆဝၢႆးလိုမ်းပႅတ်ႈ မိူဝ်ႈၵိၼ် လူဝ်ႇၵေႃႉႁၵ်ႉ မိူဝ်ႈယၢၵ်ႈ လူဝ်ႇၵူၼ်းလႅတ်း မိူဝ်ႈၶၢၼ်ႉယႃႇၼွၼ်းဝၼ်း ယၢမ်းတၼ်းယႃႇယူႇလၢႆ မိူဝ်ႈငိုၼ်းၶဝ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ် လၼ်ဢွၵ်ႇပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁူႉ မိူဝ်ႈၸႃႇတႃႇၶိုၼ်ႈ မၢၵ်ႇဢိုၼ်ႈ လႅၵ်ႈၶမ်းၶူင်း မိူဝ်ႈၸႃႇတႃႇလူင်း ၶမ်းၶူင်း လႅၵ်ႈမၢၵ်ႇဢိုၼ်ႈ မိူဝ်ႈတေသင်ႈတၢင်းလူႇ ယႃႇၼႃႈတူႇၽိတ်းၵၼ် မိူဝ်ႈတႄႇႁၢင်ႈတေႁူင် ဝၢႆးမႃးသူပ်းၵူင်တူတ်ႇသူတ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉလႃႈယဝ်ႉ သမ်ႉၸဝ်ႉမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းထႃႈ မိူဝ်းၼႃႈမႃး ၶႅၼ်းၼႃႇ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈတိုၵ်ႉၸၢင်ႈပၼ် ယႃႇၶတ်းၶၼ်ၼိုၵ်းၼူၵ်ႇ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈ ဢၢင်ႈပၼ် ယႃႇၶတ်းၶၼ် ၼိုၵ်းၼူၵ်ႇ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇထႃႈ မိူဝ်းၼႃႈဢမ်ႇလူဝ်ႇမွင်း မိူဝ်ႈၽိတ်း ၵူဝ်ဢမ်ႇႁူႉ မိူဝ်ႈလု ၵူဝ်လႆႈႁၼ် မိူဝ်ႈမႃးမႃးတင်းသိူဝ်း မိူဝ်ႈမိူဝ်းမိူဝ်းတၢင်းၶီ မိူဝ်ႈမီးၸင်ႇၸၢင်ႈသႆႉ ဝၢႆးၼႆႉဢေပတေ မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ၶၢၼ်ႉသွၼ်လိၵ်ႈသွၼ်လၢႆး ထိုင်ပၢၼ်ပူႇ ပၢၼ်ၼၢႆး ၸင်ႇယၢၵ်ႈ မိူဝ်ႈလိၼ်ႉၸၢင်ႉမႅပ်ႈမႃး ႁႃးလူဝ်ႇထိူဝ်ႁႂ်ႈလႆႈ မိူဝ်ႈဝႃးဢမ်ႇႁဵတ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႆႉၸင်ႇပဵၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈႁဵတ်း ၸိုင်ဢမ်ႇႁူႉ မိူဝ်ႈလူႉ မႃးၸင်ႇႁၼ် တွၼ်ႈ-ၸ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၽ

ၽႃႇမႆႈၽႃႇတၢင်းပၢႆ ၽႃႇဝၢႆၽႃႇတၢင်းငဝ်ႈ ၽႃႇမႆ့ယႃႇဝႄႈတႃ မီးတၢင်းလၢတ်ႈတၢင်းၸႃ ယႃႇဝႄႈၼႃႈလဵၵ်ႉၼႃႈယႂ်ႇ ၽႃႇမႆႉဢမ်ႇဝႄႈတႃ တြႃးဢမ်ႇဝႄႈၼႃႈ ၽႃႇမိုဝ်းၼႃ သၼ်ၶႃၶိူင်ႇ ၽႃႈႁူမ်ႇပွတ်းသေတူဝ် ႁူမ်ႇႁူဝ်လုတ်ႈတိၼ်ပႅတ်ႈ ၽႃႉၵႅၼ်ႇၸဵဝ်းယၢမ်ႈ ၽႃႉၵၢမ်ႈၸဵဝ်းလၢပ်ႇ ၽႃႉပေႃးသပ်းလင် ပဵၼ်သင် ယင်းပႆႇႁူႉ ၽႃႉပိူၼ်ႈသပ်းမႃး မိုဝ်းႁႃးသႄႇသႂ်ႇ ၽႃႉၽၢႆၼႂ်းသွင်း မွင်းလင်ၼႂ်းၵူၺ် ၽႃႉၽၼ်းၼမ်ႉဢမ်ႇႁၼ်ႁွႆး ၵွႆးသမ်ႁီ ဢမ်ႇႁၼ်မိၼ်ႈ ၽႃႉမၢၵ်ႇ ၽင်ႇႁိူဝ်း ၽထိူဝ် ၽင်ႇပေး ၽႃႉမၢင်ႈၽႃႉၽၢႆ ၵူၼ်းတၢႆၵူၼ်းၵႆႉ ၽႃႉလီပီထုၵ်ႇ ၽုၵ်ႇသင်ၵေႃႈၵွၼ်ႈ ၽႃႉလဵၵ်းဢိုဝ်ႉ ၶူမ်းမၢင် တေႃႈတႃသၢင်း ၸၢင်ႈယေႃႈ ၽႃႉလင်ၽူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်း သိူဝ်ၶူပ်းသိူဝ်ဢမ်ႇႁွင်ႉ ၽႃႉလင်ၽူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်း ၽူၼ်တူၵ်းၽႃႉဢမ်ႇလင် ၽႃႉလင်ၽူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇသူပ်းၸၢင်ႈႁၢႆႉ ၽႃႉလႅတ်ႇၸဵဝ်းယၢမ်ႈ ၽႃႉၵၢမ်ႈၸဵဝ်းၵႅၼ်ႇ ၽႃႉလႅတ်ႇၽူၼ်ႁွင် သဵင်ၵွင်ႁူၼ်ႈဢိုတ်ႇ ၽႃႉႁူၼ်ႈၽူၼ်လူင်း ၵိုတ်းသူင်းထုၵ်ႇၵူၼ်းၶၢၼ်ႉ ၽႃႉဢိတ်ႉဢွတ်ႉၼၢင်းယိင်း ႁဵတ်းႁိုဝ်ထိင်းသိၼ်လႆႈ ၽႃႉဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၸဝ်ႈဢမ်ႇႁႅင်း ၽႃႉဢမ်ႇၽၢႆ ၸၢႆးဢမ်ႇလပ်ႉ ၽႃႉဢမ်ႇမိူၼ်ၶႂၢၼ် လၢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်လုၵ်ႈ လုၵ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်မေး တႃႇႁူမ်ႈၽေးတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ၽီၽၢၼ် ဢမ်ႇပေႉလႆႈ ၽီၼူၵ်ႇ ၽီလွၼ်ပူၵ်ႇ ဢမ်ႇပေႉလႆႈ ၽီၶေႃသဵမ် ၽီမႆႉႁုင်း ႁႃၵိၼ်တၢင်းႁွင်ႉ ၽီမႆႉၺွင်ႇ ႁႃၵိၼ်တၢင်းၸၢၼ်း ၽီလီဢမ်ႇၸမ်ၵူၼ်း ၽီလူၼ်းမီးၵူႈတီႈ ၽီဢမ်ႇထွမ်ႇတြႃး ၽီႁၵ်းၶႃး သႄႇၵူၼ်ႈ ၽီဢမ်ႇပၼ် မႃတႃမွတ်ႇ ဢိုပ်းၶီႈ ၽီးၽႆး ဢမ်ႇတွၼ်ႉသုတ်ႉၸူးတင်ႇ တီႈၼင်ႈဢမ်ႇတွၼ်ႉ သုတ်ႉၸူးၵူၼ်း ၽႄပႃတႂ်ႈႁမ် ဢၼ်ၸမ် ငုမ်းဝႆႉ ၽူႈၵိုင်ႇတဵၵ်း လီတႅၼ်ႇ ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လီယေႃး ၽူႈၵူၼ်းႁူႉ ၸႂ်သႂ် ႁွၼ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၵႂၢမ်းၸႂ်ႈ ၽူႈၸႃႉလၢတ်ႈတင်းပီ ၽူႈလီလၢတ်ႈ မီးမိူဝ်ႈ ၽူႈၸႃႉဢမ်ႇမီး ၽူႈလီဢမ်ႇယူႇလႆႈ ၽူႈၸၢႆးမီးတၢင်းမေႃ ၸင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်ယိင်းလႆႈ ၽူႈၸွႆႈမၢၵ်ႈမီးၵႃႈ လႆႈသွၼ်ႇဝႃႈ ဢူၺ်းလီ ၽူႈၸွႆႈလဵင်ႉလူႁၼ် ဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်ပေႃႈမႄႈ ၽူႈသၢဝ်ၼွင်း ၵျွင်းၸၢင်ႈၵၢၼ်ႉ ၽူႈသၢဝ်ႁၢႆ ပၢႆပႃးၶိူင်ႈၶူဝ်းႁွႆႈ ၽူႈထဝ်ႈၵႄႇ ပၢၼ်ယၢဝ်း ယႃႇပႆၽၢဝ်း ဢုပ်ႇႁၢင်ႈ ၽူႈမီးၸႂ်ဢႃႇၵႃႇ ဝႆႈဝၼ်ႇတႃႇသေႁူၺ်း ၽူႈမိူၵ်ႈယႃႇပႆႁွမ် လဵင်ႉသိူဝ်ယွမ်မဝ်ႇပိူင်ႈ ၽူႈမိူၵ်ႈလႆႈလီပဵၼ် ၵူၼ်းၶဵၼ်တၵ်းယူႇၸိုၼ်ႈ ၽူႈမိူၵ်ႈလႆႈလီပဵၼ် မိုၼ်ႇၵူၼ်းသႅၼ် ယူႇယၢၵ်ႈ ၽူႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းဢုပ်ႇလၢတ်ႈ လႆႈသွၼ်ႇမၢတ်ႈၵေႃႉဢူၺ်း ၽူႈမဝ်ႇႁူႉထုင်းတၢၼ်း ယႃႇယေႃးမၼ်းယႂ်ႇၵႃႈ ၽူႈယိင်းၵျၢင်ႇလၢႆးၸိူင်း လႅၼ်ႇသိုၵ်းမိူင်းပေႉငၢႆႈ ၽူႈယိင်းၸၢင်ႈပွင်မိူင်း မုၼ်ၵၢမ်ႇႁိူင်းတဵမ်ၽ ၽူႈယိင်းသိပ်းၸဵတ်း ဢမ်ႇတၢၼ်ႇၵူၼ်းၸၢႆးၶႃၼဵတ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽူႈယိင်းၼၢင်းႁူႉလိၵ်ႈ ပဵၼ်ၼိမိၵ်ႈမိူင်းလီ ၽူႈယိင်းမေႃလၢႆးၸိူင်း လဵၼ်ႈသိုၵ်းမိူင်းပေႉငၢႆႈ ၽူႈယႂ်ႇႁၢႆႉ ၸႂ်လိူင်း ပိၵ်ႉႁဝ်းႁိူင်း ႁွၼ်ႇယွင်ႈ ၽူႈလီၸွမ်ႇၵူၼ်းသွမ်း မဝ်ႇလီယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ၽူႈလီႁၵ်ႉသြႃႇ ၽူႈမႂ်ႈလႃႇလေႃးၸင်း ၽူႈလၵ်ႉမီးတႂ်ႈလၢင်ႈ ၸၢင်ႈၵႃႉၵေႃႈႁွၼ်ႇထူး ၽူႈလၵ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉၶၼ်ၵႂၢႆး ၽူႈၸၢႆးဢမ်ႇႁူႉၶၼ်သိၼ်ႈ ၽူႈလမ်ႇမၢၵ်ႇၸႂ်ပၼ်း တွၼ်ႈပၼ်မၼ်း ႁူၺ်းလႆႈ ၽူႈလူင်ႉမေႃဢုပ်ႇလၢတ်ႈ မဝ်ႇၵၢင်းၵၢတ်ႈၽိုၼ်ဢိင် ၽူႈႁၢႆႉမီးယေႈတူဝ် မိုၼ်ႇၵူၼ်းၵူဝ်လူႉၵွပ်ႈ ၽူႈဢၼ်ပေႃႈမၼ်းၶႅၼ် လုၵ်ႈၸၢင်ႈလႅၼ် ၵၢၼ်ငၢမ်း ၽူႈဢၼ်မႄႈမီးထၢၼ်ႈ လုၵ်ႈၸင်ႇတၢၼ်ႈၵႂၢမ်းလီ ၽူႈဢမ်ႇမီးပၺ်ႇၺႃႇ ၶီႈပိူၼ်ႈလႃႇၸႂ်ႉၵိၼ် ၽူႈဢမ်ႇႁူႉၽွၼ်းပၢင်ႈ ပေႃးႁူမ်ႈသၢင်ႈ ထူပ်းၶီ ၽၵ်းမေႃႈလဵၵ်ႉ ဢမ်ႇဝၢၼ် ၵႂၢမ်းၵူၼ်းၽၢၼ် ဢမ်ႇၵႃႈ ၽၵ်းဝၢၼ် လုတ်ႈၵိူဝ်လေႃး မဝ်ႇပေႃးဝၢၼ် ထုၵ်ႇထၢတ်ႈ ၽိုၵ်းလွင်ႈလီပဵၼ်ယၢပ်ႇ တၢပ်ႇလွင်ႈႁၢႆႉၸဵဝ်းမေႃ ၽိင်ႈၶႃႈၸဝ်ႈ ၶုၼ်ၵူၼ်း ယႃႇသူပ်းလူၼ်း ၼႃႈသူမ်ႈ ၽိင်ႈပဵၼ် ယိင်းၸႂ်ငႄႈ ယႃႇႁဵတ်းပေႉၶုၼ်ၽူဝ် ၽိင်ႈဢမ်ႇႁၢႆ ၶိူဝ်းဢမ်ႇတၢႆ သၢႆၸႂ်ၶိူဝ်း ပဵၼ်လိၵ်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵၢမ်ႇဢမ်ႇလီ ပၢႆႈမီၵႂႃႇၺႃးသိူဝ် ၽွင်းမိူဝ်ႈၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇၶိုၼ်ႈ ၶၢႆမၢၵ်ႇဢိုၼ်ႈပဵၼ်ၶမ်းၶူင်း ၽွင်းမိူဝ်ႈၵျူဝ်ႇၸႃႇတႃႇလူင်း ၶၢႆၶမ်းၶူင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇဢိုၼ်ႈ ၽိုင်ႈသူင် မွၵ်ႇႁွမ်မၼ်း ၵူၼ်းလီပၼ်း လွင်ႈၸႂ်ႈ ၽႆးသၢမ်တီႈ ယႃႇၸပ်း ႁၵ်းသၢမ်တီႈ ယႃႇသိုပ်ႇ ၽႆးသၢမ်မုၵ်ႉ ယႃႇသူၼ်း ၵူၼ်းသၢမ်ၵေႃႉ ယႃႇပွင်း ၽႆးသၢမ်မုၵ်ႉ ယႃႇသူၼ်း ၵူၼ်းသၢမ်တူၼ်း ယႃႇႁူမ်ႈ ၽႆးတၢင်ႇတီႈ ၵွႆယၢဝ်း ယႃႇမႃးသႂ်ႇႁိူၼ်းႁဝ်း ပဝ်ႇတွင်ႈ ၽႆးတၢင်းၼွၵ်ႈ ယႃႇသွၵ်ႈမႃးၸုတ်ႇၼႂ်းႁိူၼ်း ၽႆးတၢင်းၼႂ်း ယႃႇၸႂ်းႁႂ်ႈမႆႈတၢင်းၼွၵ်ႈ ၽႆးတၢင်းၼွၵ်ႈ ယႃႇသွၵ်ႈမႃးၸုတ်ႇ တၢင်းၼႂ်း ၽႆးၼႂ်းႁိူၼ်း ယႃႇတိူၼ်းၸုတ်ႇတီႈၼွၵ်ႈ ၽႆးပႃႈတႂ်ႈ ဢိုပ်းၵိူဝ် ၽႆးပႃႈၼိူဝ် ဢိုပ်းၶဝ်ႈ ၽႆးႁိူၼ်းတႂ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈမႆႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ၽၢတ်ႇၵၼ်မိူဝ်းလႂ် ႁႂ်ႈလႆႈငိၼ်းၽၢၼ် ႁၼ်ၵၼ်မိူဝ်ႈလႂ် ႁႂ်ႈလႆႈႁၼ်တၢင်းယုမ်ႉတၢင်းၸူမ်း ၽၢတ်ႇပေႉလူမ်း ၶူမ်ပေႉလိူတ်ႈ ၽိတ်းၸင်ႇႁူႉ လူႉၸင်ႇမေႃ ၽိတ်းၸင်ႇၸၢင်ႈႁူႉ လူႉၸင်ႇၸၢင်ႈမႄး ၽိတ်ႈၸဝ်ႈၽ ဢမ်ႇတၢႆ ၽိတ်းၵူၼ်းလၢႆ ၸၢင်ႈၶွႆႈ ၽိတ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႇ သၢမ်ပီ ၽိတ်းႁီ ၽိတ်းတေႃႇၸူဝ်ႈ ၽိတ်းငရၢႆႈ ၸၢင်ႈဝႄႈ ၽိတ်းဝူတ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႄႈ ၽျၢတ်ႈတြႃး ႁႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇသြႃႇ ၸၵ်းၽႃႇ ႁႂ်ႈၸွမ်းထုင်း ၽၼ်ၵွင်ႇၵေႃႈ ၽၼ်လႆႈၶေႃႈ ၽၼ်ၼႃႈၽၢၵ်ႇ ပေႉၽူဝ် ၽၼ်ႁူဝ်ၼူမ်း ပေႉလုၵ်ႈ ၽၼ်ပၢၵ်ႇၼၢႆး တၢင်းလီ ဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈ ၽၼ်ပွင်ႇၽ ဢမ်ႇၵႃႉၵေႃႈ လႆႈၵိၼ် ၽၼ်လီၵေႃႈယႃႇထၢင်ႇ ထၢမ်ပေႇတၢင်ႇၶႅၼ်းၽိတ်း ၽၼ်ႈၸိူၵ်ႈ ဢမ်ႇႁွမ်းသၢမ် ဢဝ်ႁၢမ်သၢင် ဢမ်ႇလႆႈ ၽၼ်းၵမ်းၼိုင်ႈ ၶၢတ်ႇသွင်တီႈ ဝႃႈႁင်းပီႈ ၵုမ်ႇပႃးတႃႇၼွင်ႉ ၽၼ်းတွင်ယႃႇႁႂ်ႈထိုင်မႃႇ လႃႇပိူၼ်ႈယႃႇႁႂ်ႈထိုင်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽၼ်းၼႃႇ ႁႃမၢင်ႈ ၵိၼ်ၸၢင်ႈ ထႃႈသဵမ် ၽၼ်းႁိူဝ်းဝႆႉလၢႆတႃႈ မႃႇၶဝ်ႈထႃႈလၢႆမိူင်း ၽၼ်းႁိူဝ်းဝႆႉလၢႆတႃႈ မႃႇၶဝ်ႈဝႆႉလၢႆမိူင်း ၽၢၼ်ယဝ်ႉၶိုၼ်းမီး ၽၵ်းၵီးပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၽုၵ်ႇ ၽႅၼ်ႇၵူၼ် ဢမ်ႇလီဢဝ်ၵုပ်းသိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ဢမ်ႇလီပၼ်ယိပ်းငိုၼ်းၼမ် ၽႅၼ်ႇၵူၼ် ဢမ်ႇလီဢဝ်ၵုပ်းသိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ဢမ်ႇလီၸွမ်းသျေႉၼေႇ ၽႅၼ်ႇၵူၼ် ယႃႇၵုပ်းသိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ႇသိူဝ်ႈ ယႃႇၵုပ်းၵူၼ် ၽၢၼ်ထူၼ်ႈ ၸင်ႇႁူႉတူဝ် ၶူဝ်းယွၵ်း ၸင်ႇႁႃၵၢတ်ႇ ၽၢၼ်ၼင်ႇၵၼ် ႁူမ်ႈၵႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတႃႉ မၢၵ်ႈမီး ၽၢၼ်ၼင်ႇၵၼ် ႁူမ်ႈၵႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃႉၵၼ်မီး ၽၢၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇမီး ၵႂၢမ်းပီးတၢၼ်ႇမၢၵ်ႇပၵ်ႉ ၽၢၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇမီး ၽၵ်းၵီး ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၽုၵ်ႇ ၽၢၼ်ဢမ်ႇၶီ မီးဢမ်ႇၸူမ်း ၽၢၼ်ဢမ်ႇၶီ မီးဢမ်ႇသိူဝ်း ၽူၼ်ငိုၼ်းၽူၼ်ၶမ်းဢမ်ႇသွၼ်ႉႁႃႇ ၽႃႉၽႃႇဢမ်ႇသွၼ်ႉႁွႆး ၽူၼ်တေမႃး ၽမွၵ်ႇ ၶီႈတေဢွၵ်ႇ တူၼ်းမႃး ၽူၼ်တူၵ်းၸဝ်ႉပႃးတွၵ်ႇ လႅတ်ႇဢွၵ်ႇၸဝ်ႉပႃးတူၺ် ၽူၼ်တူၵ်းမႃး ပႃးၼမ်ႉၵဝ်ႇၼီ ၽူၼ်ပႃးလူမ်း ၽႂ်ဢမ်ႇၸူမ်း ၽၢမ်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵျူဝ်း ပဵၼ်ၵႂၢမ်းမူဝ်း တူဝ်ႈယၢၼ်ႈ ၽွမ်ႉၵၼ်တႅမ်ႈ လင်ႇၵႃႇ ၵႂၢမ်းၽၢင်းဢမ်ႇၶရႃႇ တၵ်းႁၢႆ ၽိတ်းၸင်ႇၸၢင်ႈႁူႉ လူႉၸင်ႇၸၢင်ႈမႄး ၽိတ်းယဝ်ႉၸင်ႇႁူႉ လူႉယဝ်ႉၸင်ႇႁၼ် ၽွမ်ႉၽႅင်ႇၼႅတ်ႈၶၼ်ဝႆး ၸင်ႇပဵၼ်တႆးၸၢင်ႇၸႅတ်ႈ ၽႅဝ်မိူင်းလႂ် ဢဝ်မႆႉမိူင်းၼၼ်ႉႁဵတ်းတွၵ်ႇ ဢဝ်မွၵ်ႇမိူင်းၼၼ်ႉပၵ်း ၽူဝ်ၸႃႉ ယိူင်ႈၽႆးပျၢင်း ၵေႃႉမေးၼၢင်း ၼင်ႇၼမ်ႉ ၽူဝ်တၢႆ ယႃႇဝႆႉၼီႈ မေးတၢႆ ယႃႇဝႆႉလုၵ်ႈ ၽူဝ်တၢႆ ဝႆႉၼီႈ မေးတၢႆ ဝႆႉလုၵ်ႈ ႁုၵ်းၸႂ်ပီႈၼွင်ႉ ၽူဝ်ထၵေႃႈ မေးဢူတ်း ယႃႇငေႃးၶူတ်း ၼႃႈသူမ်ႈ ၽူဝ်ယိူင်ႈ ဢွႆႈလမ်းထၢၼ် မေးသဵင်ဝၢၼ် ၼင်ႇၽိုင်ႈ ၽိူဝ်ႇၶွႆႈ တႃႉဢၢႆ ၽိူဝ်ႇတၢႆ တႃႉမၢတ်ႇ ၽိူဝ်ႇသရေႇလု တတၢႆ ၽိူဝ်ႇဢၢႆတၶွႆႈ ၽိူဝ်ႇတ လမ်းၵႂၢင်လိပ်း တလီယိပ်းၵႂၢင်တၢႆ ၽိူဝ်ႇတႃႉမီးပႃႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈယူႇတၢင်းလင် ၽိူဝ်ႇတႃႉမီးပႃႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ယူႇပႃႈလင် ၽိူဝ်ႇတၢႆ တယၢပ်ႇ ၽိူဝ်ႇႁၢပ်ႇ တၵွၼ်း ၽိူဝ်ႇၼွၼ်း တၼင်ႈ ၽိူဝ်ႇတၢႆ ဢိင်ၽႃ တတၢႆဢိင်ၽူဝ် ၽိူဝ်ႇထဵင်ၵၼ် တယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ ၽိူဝ်ႇဢုပ်ႇၼၼ်ႈ တတူၺ်းလိၵ်ႈ တူၺ်းလၢႆး ၽိူဝ်ႇၼင်ႈ တၼွၼ်း ၽိူဝ်ႇၵွၼ်း တႁၢပ်ႇ ၽိူဝ်ႇယၢပ်ႇ တတၢႆ ၽိူဝ်ႇလၢတ်ႈၼမ် တဢမ်သဵင် ၽိူဝ်ႇႁဵတ်းၵေႃႉၶႄႇ တႃႉမႄႇၼႃးႁၢမ်း ၽိူဝ်ႇႁဵတ်းၵေႃႉမၢၼ်ႈ တႃႉၽုင်ၸၢၼ်ႈယွၵ်း ၽိူဝ်ႇႁဵတ်းၵေႃႉတႆး တလွၵ်ႈၵွႆးလဵၼ်ႈ ၽိူဝ်ႁူင်ႈဢမ်ႇၶိုၼ်းၶဵဝ် ၼမ်ႉၵဵဝ်လႆဢမ်ႇပွၵ်ႈ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းႁူႉ ပိူၼ်ႈပေႃးႁူဝ်ႇ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းႁဵတ်းၵေႃႉ မႅင်း တႁဝ်းပႅင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၽႂ်ၵတ်ႉမၼ်းတၢပ်ႇ ၽႂ်ယၢပ်ႇမၼ်းလႆႈ ၽႂ်ၵိၼ်ထုၼ် တွင်ႉမၼ်းၶူၼ်ႉ ၽႂ်ၵိၼ်ငူၼ်ႉ ၶေႃးမၼ်းၶၼ်း ၽႂ်ၸွမ်းႁွႆးတႆႇလွင်ႈ ယိူင်ႈၼင်ႇၸွင်ႈမုင်းႁူဝ် ၽႂ်သုၵ်ႈလႆႈ မၼ်းလီ ၽႂ်သီလႆႈ မၼ်းၵဵင်ႈ ၽႂ်တူၵ်းလိုၼ်း တိုၼ်းႁၢမ်းပဝ်ႇ ၽႂ်တူၵ်းလိုၼ်း မၼ်းလၢင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇလၢင်ႉ မၼ်းလေး ၽႂ်ဢမ်ႇမီးမေး ၸၢင်ႈပိူၼ်ႈ ၽႂ်ၼႄးၽႂ်ၵေႃႈယႃႇ တႃႇလီၵၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽႂ်မီးငိုၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၽႂ်မီးၶဝ်ႈပဵၼ်ၶုၼ် ၽႂ်လႅတ်းမၼ်းဢဝ် ၽႂ်ငဝ်မၼ်းႁၢမ်း ၽႂ်ႁႃၵတ်ႉမၼ်းတၢပ်ႇ ၽႂ်ယၢပ်ႇလႆႈမၼ်းၵိၼ် ၽႂ်ႁႃမၼ်းလႆႈ ၽႂ်ၶႆႈမၼ်းၶိုတ်း ၽႂ်ႁူႉၵေႃႈမၼ်းယၢပ်ႇ ၽႂ်ႁၢပ်ႇၵေႃႈမၼ်းၼၵ်း ၽႂ်ႁဵတ်းၵေႃႈ မၼ်းၶၢမ်ႇ တမ်ႇၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းတေႃႉ ၽႂ်ဢမ်ႇသွၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵိၼ်ၼူမ်း ၽႂ်ဢမ်ႇသွၼ် လိင်းလူမ်း ၶိုၼ်ႈမႆႉ တွၼ်ႈ-ၽ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ပ

ပႃၶီး ၸူမ်းၼမ်ႉမႂ်ႇ သႂ်ႇသႂ်ႇလႆႈၼႅင်ၶိုၼ်း ပႃၶီးလၢႆးပွမ်တဝ်း မႄႈႁိူၼ်းလဝ်းပွမ်သၢဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုဝ် ပႃၶူဝ်ႈ ၵွၼ်ႉမႃးဝၢင်း ၸၢင်ႈၽူင်ႉၽၢင်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ပႃသူမ်ႈၸူႈ ၶဝ်ႈဢူးၼႃး သၢဝ်မႃးမႂ်ႇ တေၸႂ်ၽႂ်ႇ ဢၼ်လႂ် ပႃတိုင်းလႂ် တိုင်းၼၼ်ႉ ပႃတႅပ်း တေၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃတႅပ်း ပႄႉၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼမ်ႉတႅၵ်ႇႁူၼ်ႈ တင်းတိုင်း ပႃၼဝ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ၼဝ်ႈတင်းသႃႉ ပႃပႆႇတွတ်ႇ ယႃႇၼႅတ်ႈထွတ်ႇၵၼ်းမဵတ်း ပႃလမ်တၢႆ သေလၢႆ ၼိူဝ်ႉၸပ်းၵၢင်း သၢဝ်တၢႆ သေလၢႆ မူၵ်ႇ … … ၶဝ်ၼၢင်း ပႃႁႅမ်းၶိုၼ်း ၸၢင်ႈၼဝ်ႈ ၸုၵေႃႉငဝ်ႈ ၸၢင်ႈႁၢမ်း ပႃဢီႇႁူၵ်ႈ ပဵၼ်ၶဵတ်ႇလိုမ်းပၢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ် ၸဵဝ်းမီး ၶႅၼ်းသုတ်းထီး ပႃဢီႇႁူၵ်ႈ ပဵၼ်ၶဵတ်ႇလိုမ်းႁၢင်ႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်သင် ပႃဢမ်ႇမီးၵဵတ်း ႁဵပ်းဢမ်ႇမီးတိၼ် ယႃႇၵိၼ်ႁူမ်ႈၶူၼ်းၶဝ်း ပႃဢမ်ႇၵဵတ်း ႁဵပ်းဢမ်ႇမီးႁွၼ် ပႃဢမ်ႇမီးၶဵတ်ႇၵႃႈ ယႃႈဢမ်ႇမီးသႃးၸေးပေႃး ပႃဢမ်ႇမီးႁူ ပူဢမ်ႇမီးပိၵ်ႇ ပႃႇၶႃးသႆ မီးသိူဝ်ၽႆး ပႃႇယႃႈသႆး မီးသိူဝ်ၸုမ်ႈ ပႃႇၶႃးလႅင် မီးသိူဝ်ၽႆး ပႃႇယႃႈသႆး မီးသိူဝ်ၸုမ်ႈ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇပွင်ထႃႈ ပီၼႃႈမႃး ၸၢင်ႈဢိုပ်း ပီႈသၢင်ႇထၢၵ်ႈ သၢမ်ၵျွင်း ဢမ်ႇလီပွင်း ဢုပ်ႇမိုတ်ႈ ပီႈထၢၵ်ႈထူၼ်ႈ သၢမ်ဝတ်ႉသၢမ်ဝႃး ဢမ်ႇလီႁွမ်းပႃး မိုတ်ႈ ပီႈၼႃႈၵီႈ ၼွင်ႉသူပ်းဝၢၼ် မီးၽၢၼ်ႁဝ်းယူႇငၢႆႈ ပီႈၼႃႈမွင်ႉ ၼွင်ႉၼႃႈငေႃး ၼႃႈႁိူၼ်းမေႃးယူႇယၢပ်ႇ ပီႈၼႃႈယုမ်ႉ ၼွင်ႉၼႃႈဝၢၼ် မီးၽၢၼ်ႁဝ်းယူႇငၢႆႈ ပီႈၼွင်ႉၽၢတ်ႇသၢမ်ပီ လီၵေႃႈယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႇ ပီႈၼွင်ႉ ၽၢတ်ႇသၢမ်ပီ ဝီႁူဝ်ဢမ်ႇလီႁူမ်ႈ ပီႈၼွင်ႉ ယူႇၵႆႇၵၼ် ႁွမ်ႁိူဝ်ႇ ယူႇၸမ် ၸၢင်ႈမိူဝ်ႇၵၼ် ပီႈၼွင်ႉလီ ႁႂ်ႈသူႇ ဢူၺ်းလီပူႇ ႁႂ်ႈၸႂ်း ပီႈၼွင်ႉ ႁႂ်ႈႁၵ်ႉၵၼ် လူႁၼ် ယႃႇပိၼ်ႉပႅတ်ႈ ပီႈၼွင်ႉ ဢိၵ်ႇၸဵမ်မေး ပေႃးပဵၼ်ၽေး လူဝ်ႇဝႄႈ ပီႈၼွင်ႉ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် ၽႂ်ႁၼ်ၵေႃႈ ယုပ်းယၢၼ်ႈ ပီႈၼွင်ႉဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် ၽႂ်ႁၼ်ပိူၼ်ႈၶႂ်ႈႁၢၵ်ႈ ပီႈႁူႉသွင် ၼွင်ႉႁူႉၼိုင်ႈ ၶဵင်ႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတၵ်းလီ ပီႈႁူႉသွင် ၼွင်ႉႁူႉၼိုင်ႈ တေႃႈႁႂ်ႈပိုင်ႈႁွမ်းၵၼ် ပီႈႁူႉၼိုင်ႈ ၼွင်ႉႁူႉသွင် ၸွႆႈၵၼ်ပွင် ၸဵဝ်းၶိုၼ်ႈ ပေႉၵႃႈၸၢင်ႉ ဢမ်ႇပေႉၵႃႈၶေႃ ပူႇႁဵတ်းမႃး ယႃႈႁဵတ်းဝႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇၼႆႉ ထိုင်ႁဝ်း ပူႇႁဵတ်းမႃး ယႃႈႁဵတ်းဝႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇၼႆႉ ပၢၼ်ႁဝ်း ပူႉမိူင်းၼၢႆး ဢႅပ်ႇလၢႆးၶႃႈ ယႃႈလႅင်ဢွၼ်ႇ မိူင်းပၼ်ႇ ပူႉႁၢမ်းထုၼ် မဝ်ႇၶေႃႈ ရသႃႇယေႃႈ မဝ်မၢင် ပေႃႈမႄႈၸဝ်ႈသွင်ပႃး လဵင်ႉလုမ်းလႃး ႁႂ်ႈလူမ်ႈ ပေႃႈမႄႈပိူၼ်ႈတင်းလၢႆ သူႈသၢႆၸႂ် ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈ ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇတိုၵ်းႁဵတ်း မိူၼ်ၶဵၼ်ငႅၼ်း တႃႇလုၵ်ႈ ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇလီ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶတ်း တီႈမီးမတ်း ဢမ်ႇလီၼုင်ႈၶူဝ်းလၢမ်ႈ ပေႃးၵၼ်းဢမ်ႇၶႅင်ၵေႃႈ တူင်ႇဢမ်ႇႁုတ်ႉ ပေႃးၵၢၼ် မၢၵ်ႈမီးၶၢတ်ႇ ဢူၺ်းၵေႃႉ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵႃး ပေႃးၵိၼ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵူဝ် ပေႃႈလဵင်ႉၽၢၼ် ပေႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵူဝ် ပေႃႈလဵင်ႉမီး ပေႃးၵူၼ်းမိူၵ်ႈမီးႁႅင်း ၸၢင်ႈႁိမ်ၸိင်း ၶူဝ်းပိူၼ်ႈ ပေႃးၶီႈၶၢၼ်ႉ မဝ်ႇလီ တၵ်းၽၢၼ်ၶီ မဝ်ႇလွတ်ႈ ပေႃးၶိုၼ်ႈလွႆ ၶိုၼ်ႈလွႆးလွႆး ပေႃးၶဝ်ႈပွႆး ၶဝ်ႈၵျေႃႇၵျေႃႇ ပေႃးၸႂ်ႈၵေႃႈဢဝ် သင်မဝ် ႁႂ်ႈပႅတ်ႈ ပေႃးၸႂ်ႈၵေႃႈဢဝ် ပေႃးမဝ်ၵေႃႈပႅတ်ႈ ပေႃးသူင်ႇ ႁႂ်ႈထိုင်တႃႈ ဝႃႈသင် ႁႂ်ႈထိုင်တီႈ ပေႃးတေၵူဝ်းတၢင်းၶၢၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉၸူဝ်ႈၸၢတ်ႈ တေဢိုဝ်ႉ တေၽၢၼ် ပေႃးတေလုၼ်ႈၵေႃႈ ၶဵဝ်ႈငုၼ်ႈၸဵမ်လဵၵ်ႉ ပေႃးတွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ ယဵၼ်းပဵၼ်ၼိူဝ်ႉပဵၼ်ပႃ ပေႃးပဵၼ်ၼမ်ႉ ၵူတ်ႉၵူႈၵႄး ပေႃးပဵၼ်ဢႄး ၵူတ်ႉၵူႈၵေႃႉ ပေႃးပိူၼ်ႈလီ ၸႂ်လု ပေႃးပိူၼ်ႈလု ၸႂ်လီ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈ ႁွင်ႈပႃလမ် သမ်ႉပွင်ႇ ႁမ်ပလွင်ႈ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈ ႁမ်ပလွင်ႈ သမ်ႉပွင်ႇ ႁွင်ႈပႃလမ် ပေႃးမီးၽေး ႁွၼ်ႉမႆႈ ႁႂ်ႈလႆႈ ၵိုတ်ႉၵျူဝ်းပွင် ပေႃးမႄႈ ဢႃးလႃး ၶႅၵ်းၽြႃး ၸၢင်ႈမိူၼ်လိင်း ပေႃးၽိတ်းၽိတ်းၵူၼ်းႁူႉ ပေႃးၵူႈၵူႈၵူၼ်းမီး ပေႃးယုမ်ႇယမ် ႁပ်ႉႁွင်း ၶဝ်ႈႁႅင်ႈၶိင်းၵျွင်း ယင်းၸၢင်ႈၵတ်ႉၵွင်ႈ ပေႃးလိုဝ်ႈ ယႃႇၵူဝ်ႁိူဝ်ႉႁၢႆ ပေႃးပႆ ယႃႇၵူဝ်ၸဵဝ်းႁွတ်ႈ ပေႃးဝႃႈ မႃႁၼ်မႃ တႃႇၶူပ်းၶႃ ၼႄၶဵဝ်ႈ ပေႃးႁူႉၸၵ်း တုၵ်ႉၶ ယႃႇပေၵျွၸူးမၼ်း ပေႃးယုမ်ႇယမ် ႁပ်ႉႁွင်း ၶဝ်ႈႁႅင်ႈၶိင်းၵျွင်း ယင်းၸၢင်ႈၵတ်ႉၵွင်ႈ ပေႃးလိုဝ်ႈ ယႃႇၵူဝ်ႁိူဝ်ႉႁၢႆ ပေႃးပႆ ယႃႇၵူဝ်ၸဵဝ်းႁွတ်ႈ ပေႃးဝႃႈ မႃႁၼ်မႃ တႃႇၶူပ်းၶႃ ၼႄၶဵဝ်ႈ ပေႃးႁူႉၸၵ်း တုၵ်ႉၶ ယႃႇပေၵျွၸူးမၼ်း ပေႃးႁဵတ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းၸႂ်ႈ ႁွၼ်ႇတူၵ်းမႂ်ႈ လႃးလႃး ပေႃးဢမ်ႇၵမ်လႆႈ ပႃႈၼႃႈ ဢမ်ႇလီၽႃႈပႃႈလင် ပေႃးဢမ်ႇမီးသိဝ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ် ၸၢင်ႈမႆႉမႃး ပေႃးဢမ်ႇမီး ၽိုၼ်တြႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽူႈမီးပႆႇၺႃႇ ပေႃးဢမ်ႇမီးလေႃးၽၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတႃႇၼ ပေႃးဢမ်ႇယုမ်ႇ ယႃႇယွင်ႈ ပေႃးယွင်ႈၵေႃႈ လူဝ်ႇယုမ်ႇ ပေႃႉၵေႃႉဢမ်ႇလၵ်း သၵ်းၵေႃႉဢမ်ႇလႅမ် ပေႃႉတူဝ်ဢွၼ် သွၼ်တူဝ်လိုၼ်း ပေႃႉၽူႈဢွၼ် သွၼ်ၽူႈလိုၼ်း ပၵ်းပႂ်ႉ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၼၢင်း ယႃႇသတၢင်းလႆႈသႃႈ ပၵ်းပိူင် မီးၼိူဝ်ၸႄႈ ၽႂ်ဢမ်ႇငႄႈၸွမ်းမၼ်း ပၵ်းပိူင်လီ ၸင်ႇၶိုၵ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇပိုၵ်ႉ ၵူၼ်းလီ ပိၵ်ႉပဵၼ် ပီႈၼွင်ႉႁဝ်း ပေႃးယႃႉၵဝ်း ပဵၼ်ပိူၼ်ႈ ပိၵ်ႉလဝ်းၼုမ်ႇ မီးသေႃ ႁၢမ်းတၢင်းမေႃ မဝ်ႇလႅပ်ႈ ပၢင်ၶျ ဢမ်ႇမီးၸိုဝ်ႈ ယႃႇၵႆႉလိုဝ်ႈမိူဝ်းၼွၼ်း ပၢင်တၢႆးပႂ်ႉမွင်းၼွၵ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇသေပီ ပၢင်တၢႆးမွင်းၼွၵ်ႇ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇမွင်းႁၢင်ၶူမ်းၶဵဝ်း ပူင်တီႈမႃႇၵေႃႈ သႃႇတီႈၸႂ် ပွင်ႉလုၵ်ႈပွင်ႉလၢၼ် ၶၢၼ်ၸႂ်တေႃႇထဝ်ႈ ပိုင်ႈမႆႉၵေႃႈမႆႉႁၵ်း ပိုင်ႈလၵ်းၵေႃႈလၵ်းၵူၼ်ႇ ပိုင်ႈႁူမ်ႈယဝ်ႉႁၵ်းၽိူဝ် သိူဝ်ဢမ်ႇၶူပ်းငူးတွၼ်ႇ ပႆတၢင်းၵူတ်ႉဢမ်ႇတၢႆ ပႆတၢင်းသိုဝ်ႈဢၢႆပိူၼ်ႈ ပႆတၢင်းၽိတ်း ပိူင်ႈလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးၸွင်ႈၵုပ်းတိုဝ်း ပႆတၢင်းယႃႇႁႅၼ်ၼႃႈ ၵူဝ်ၵႂႃႇသဵပ်ႇ တမ်တေႃ ပႆပႆၵႂႃႇၵႂႃႇ ၽႃႇတိၼ်ပေႃးပွင်း ပႆၽႂ်း ဢမ်ႇလီယုမ်ႇတေႃယူႈ သႃႈၼိူဝ်ႉၼူၵ်ႉတူႈ ဢမ်ႇလီႁေႃႇ တွင်ၵၢဝ် ပႆဢိင်ၵေႃႉ ၵူၼ်းႁၵ်ႉ ႁႂ်ႈၵွႆႈတၵ်ႉ လူမ်းႁူး ပႆဢမ်ႇထုၵ်ႇၼိုင်ႈတိၼ် ၵိၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇၼိုင်ႈဢူမ် ပႆႇၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ပေႃးၵူဝ်သိူဝ် ပႆႇၽႅဝ်ၼိူဝ် ပေႃးၶႂ်ႈသႃႈ ပႆႇၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ပေႃးႁၼ်ငူးၶဵဝ် ၼႃႈသိုၵ်းပႆႇၽႅဝ် မၢၵ်ႇၵွင်ႈပေႃးသဵင်ႈ ပႆႇၺႃႇၼမ် ၶဝ်ႈထမ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ပၺ်ႇၺႃႇပေႉ ႁႅင်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းၶမ်းပေႉ ၸႂ်ယၢၼ်ႈ ပၺ်ႇၺႃႇပေႉႁႅင်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းၶမ်းပေႉ တၢင်းႁၵ်ႉ ပၺ်ႇၺႃႇပေႉႁႅင်းၵိုၼ်း ဝၼ်းၶိုၼ်ႈလႆႈဢိင်ပိုင်ႈ ပၺ်ႇၺႃႇမေႃႈၶမ်းတဝ် လၵ်ႉၸူၼ်ဢဝ် ဢမ်ႇလႆႈ ပၺ်ႇၺႃႇမေႃႈဢုမ်ၶမ်း ဝၼ်းယၢမ်းလႆႈဢိင်ပိုင်ႈ ပၺ်ႇၺႃႇ လွင်ႈလၵ်းလႅမ် မိုၼ်ႇၵူၼ်းသႅၼ် လႆႈပိုင်ႈ ပၺ်ႇၺႃႇဢႄႇ ၸႂ်တၼ် ၼင်ႇမၼ်းႁၼ် ထၢင်ႇလိုၵ်ႉ ပႆႇၼင်ႈတႅတ်ႈ ယႃႇၼႅတ်ႈလႅၼ်းတိၼ် ပႆႇလႆႈၵိၼ် ယႃႇၼႄးၵေႃႉမိုဝ်ႉ ပႆႇပူၼ်ႉတိုဝ်ႉ ယႃႇၼႅတ်ႈၶိတ်းႁၢင် ပႆႇပူၼ်ႉပၢင် ယႃႇၼႅတ်ႈၶိတ်းၵူၼ်ႈ ပႆႇၼွၼ်း ပေႃးၶႂ်ႈၽၼ် ပႆႇပၼ် ပေႃးၶႂ်ႈယိပ်းၸိၵ်း ပႆႇၼွၼ်း ပေႃးၶႂ်ႈၽၼ် ပႆႇလႆႈပၼ် ပေႃးၶၢင်း ပႆႇပူၼ်ႉတိုဝ်ႉ ယႃႇၼႅတ်ႈၶိတ်းႁၢင် ပႆႇမေႃ ၶႂ်ႈၸုၼ်ႉၵၢမ်ႇ တႃႉၶၢမ်ႇႁဵတ်းၶႃႈပိူၼ်ႈ ပႆႇယၢမ်ႈႁူႉလၢမ်းၶိုင် ၼိုင်ၵမ်းလႂ်ၽိတ်းၵမ်းၼၼ်ႉ ပႆႇလၢတ်ႈပေႃးႁူႉ ပႆႇလူႉပေႃးႁၼ် ပႆႇႁၼ်ယႃႇၼႅတ်ႈဝႃႈ ၵႃႈငိၼ်းယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႇ ပၢႆသိူဝ်လိူဝ်ၼႅတ်ႈ မၢၵ်ႇတႅတ်ႇ သမ်ႉၶွင်ႉတေႃ ပၢႆသိူဝ်လိူဝ်ၽၢၼ် သမ်ႉယၢၵ်ႈ ၶွင်ၸမ်ႈၽၢၵ်ႈၼွၼ်းလၢႆ ပၢႆသိူဝ်လိူဝ်မီး . . . ၸီး . . . ၼွၼ်းဢုၼ်ႇ ပၢႆလိူဝ်ၵွတ်း ႁိတ်ႉလွၼ်ႇ ႁႅင်းတူဝ်ဢွၼ်ႇ သူင်ႁႅမ် ပၢႆလိူဝ်ၵပ်ႉ သမ်ႉမႃးလပ်ႉၼႃႈၵုၼ်ႇ ပၢႆလိူဝ်မီး သမ်ႉပီးထႅင်ႈ ပၢႆလိူဝ်ၶၢၼ်ႉသမ်ႉငဝ် ပၢႆလိူဝ်မဝ်သမ်ႉလႅတ်း ပၢႆလိူဝ်ၼူၵ်ႇသမ်ႉတိုဝ် ၽႂ်ဝႃႈႁိုဝ်ဢမ်ႇပွင်ႇ ပၢႆလိူဝ်ၽၢၼ်သမ်ႉၶၢၼ်ႉ ပၢႆလိူဝ်သၢၼ်ႉသမ်ႉၵွတ်း ပၢႆလိူဝ်မီးငိုၼ်း ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈတိုၼ်းသုၼ်ႇ ပွႆးၵိုၼ်း ငိုၼ်းမူတ်း ပဵတ်ႈတေလူႉႁူယၢၼ်း ၸၢၼ်းတေလူႉတူင်ၶွၼ်း ပႅတ်ႉၶုၼ်လႆႈၶျၢမ်းသႃႇ ပႅတ်ႉသြႃႇတူၵ်းငရၢႆး ပဵၼ်မႃလူဝ်ႇမေႃႁဝ်ႇ ပဵၼ်တဝ်ႇလူဝ်မေႃႁူတ်း ပဵၼ်တူတ်းလူဝ်ႇလႆႈမဵၼ် ပိူၼ်ႈၶႃႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ပိူၼ်ႈယွင်ႈဢမ်ႇလီၸူမ်း ပိူၼ်ႈၸွၵ်းပၼ်ႁဝ်းၼေႃႇ ႁဝ်းႁေႃႇမႅင်ႇပိူၼ်ႈၵိူဝ် ပိူၼ်ႈၼမ်ပိူၼ်ႈလီ ႁဝ်းၼမ်ႁဝ်းလီ ပိူၼ်ႈပၼ်ႁဝ်းၼေႃႇ ႁဝ်းႁေႃႇမႅင်ႇပိူၼ်ႈၵိူဝ် ပိူၼ်ႈပႂ်ႉမိူဝ်ႈလပ်ႉတႃ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းငႃပိူၼ်ႈပေႃးတၢပ်ႇ ပိူၼ်ႈမီးၽူဝ် ႁဝ်းမီးၽူဝ် ၵူဝ်ပဵၼ်မေးၶဝ်ထႅင်ႈၸၢတ်ႈၼႃႈ ပိူၼ်ႈမီးမေး ႁဝ်းမီးမေး ပဵၼ်ၽေးလူင်ၵူႈမိူဝ်ႈ ပိူၼ်ႈမီးလုၵ်ႈ ႁဝ်းမီးလုၵ်ႈ သုၵ်ႉသၢၵ်ႉၸႂ်ၵူႈဝၼ်း ပိူၼ်ႈမီးလၢၼ် ႁဝ်းမီးလၢၼ် ၶၢၼ်ၸႂ်မႃႇပေႃးလူၺ်ႈ ပိူၼ်ႈလီ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇပီႈၼွင်ႉႁၢႆႉ ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၵေႃႈၵူဝ် ပိူၼ်ႈၶူဝ်ၵေႃႈတိုၼ်ႇ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၸႃႉ ယႃႇၼႅတ်ႈၶီ လၢတ်ႈလီယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႇ ပိူၼ်ႈႁွင်ႉယႃႇၼႅတ်ႈပိုတ်ႇ ပိူၼ်ႈဢိုတ်ႇယႃႇၼႅတ်ႈလူင်း ပႂ်ႉသုၼ်ႇၸၢင်ႈၶႄးႁၢမ်း ပႂ်ႉယၢမ်းတူၵ်းလိုၼ်းပိူၼ်ႈ ပႂ်ႉၵိၼ်မိူင်းလႆႈယူႇ ပႂ်ႉမူႇၶဝ်ႈၽၵ်းယဵၼ် တွၼ်ႈ-ပ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၼ

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ တွၼ်ႈ ၼ တွၼ်ႈ-ၵ တွၼ်ႈ-ၶ တွၼ်ႈ-င တွၼ်ႈ-ၸ တွၼ်ႈ-သ တွၼ်ႈ-ၺ တွၼ်ႈ-တ တွၼ်ႈ-ထ တွၼ်ႈ-ၼ တွၼ်ႈ-ပ တွၼ်ႈ-ၽ တွၼ်ႈ-မ တွၼ်ႈ-ယ တွၼ်ႈ-ရ တွၼ်ႈ-လ တွၼ်ႈ-ဝ တွၼ်ႈ-ႁ တွၼ်ႈ-ဢ ၼႃႈသိုၵ်းလူဝ်ႇၵူၼ်းၵတ်ႉ ၵႂၢမ်းလပ်ႉလူဝ်ႇသူပ်းၼၵ်း ၼႃႈသိုၵ်းဢမ်ႇလီလတ်း ၼႃႈသတ်းဢမ်ႇလီၶဝ်ႈ ၼႃႈသူမ်ႈၸႂ်လီ ၼႃႈၶီၸႂ်ယၢဝ်း ၼႃႈတူႇလီၵူဝ် ၼႃႈၶူဝ်လီႁၵ်ႉ ၼႃႈယုမ်ႉလီႁၵ်ႉ ၼႃႈၸၵ်ႉလီၸင်း ၼႃႈလီပိူၼ်ႈမုၼ်ႈ ထုၼ်လီပိူဝ်ႈဢႅပ်ႇ ၼႅပ်ႇလီပိူဝ်ႈၵူၼ်းယိပ်း ၼႃႈလႅင်ႁၢင်မွၵ်ႇ ၸွမ်းၽွၵ်ႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်း ၼႃႈႁၢႆႉတႃလိူၵ်ႇ ၸႂ်မိူၵ်ႈသုတ်းပၵ်း ၼႃႈႁိူၼ်းသႃႇ ႁႃငိုၼ်းငၢႆႈ ၼႃႈႁိူၼ်းယၢႆႈ ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ ၼႃႈႁိူၼ်းယုင်ႈ ၵၢမ်ႇလူင်း ၼႃႈႁိူၼ်းပူင်း ၽၢၼ်ႁၢႆႉ ၼႃႈဢွၵ်ႇထုၵ်ႇ လုၵ်ႇသၢင်ႇတေႃႇ ၼႃးၼမ်ႉၽ တွင်းတ ၵိူဝ်းလီၽူၼ် ၼႃးလၢႆႇဝၢၼ်ႈ ပႃႇၽုၼ်ႇ ႁိူၼ်းႁူဝ်တွပ်ႈ ၸၢင်ႈသုၼ်ႇ ၼႃးလၢႆႇဝၢၼ်ႈ ပႃႇၽုၼ်ႇ ႁိူၼ်းႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈသုၼ်ႇ ၼႃးလီပိူဝ်ႈႁွင်ႈ တွင်ႇၼွင်ႈလီ ပိူဝ်ႈၶိူင် ၼႃးဢမ်ႇလီ ပေႉၵႃႈ ၼႃႈဢမ်ႇလီ ပေႉမုၼ်ႈ ၶုၼ်ဢမ်ႇလီ ပေႉငိုၼ်း ၼႃႉၼွင်ႉမႄႈ ဢွၼ်ယဵၼ်ႇငႄႈ ၼီႈၽႆးၶဵၼ် ၵိုတ်းဝႆႉ ၸၢင်ႈလေႇၵႆႉ လၢမ်းၽိူဝ်း ၼူၵိၼ်ႁၢင်မႅဝ်းထဝ်ႈ မၢၵ်ႇၼမ်ႉတဝ်ႈတေႃးမိူင်း /ၼူၽႆး ဢမ်ႇမီးႁၢင် ၶိတ်းၶၢင် ၵႂႃႇၵူႈၽၢႆႇ ၼူဢွၼ်ႇ ပေႉၵိၼ်မႅဝ်း မိူင်းမဵၼ်ၶႅဝ်းၵႂႃႇသဵင်ႈ ၼၵ်းၵႃႈတွင်ႉ ၶႅၼ်းသေ ၵွင်ႉၵႃႈမိုဝ်း ၼၵ်းတီႈမႃႇ သႃႇတီႈမၵ်း ၼၵ်းတီႈမႃႇ ဢမ်ႇသႃႇတီႈၸႂ် ၼၵ်းတိုၵ်ႉၵိုၵ်ႉ တၢၼ်ႇတၢင်ႈ မဝ်ထၢင်ႈယၢင်ႈ တၢၼ်ႇၸိုၼ်း ၼူၵ်ႉၵဵဝ်ႇ ၸပ်းလင်ဝူဝ်း ထၢင်ႇတူဝ်မၼ်း ၼၵ်းၼႃႇ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈမွင်းႁၢင် ထိုင်ၵၢင်ပီ သမ်ႉႁွင်ႉ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈမွင်းႁၢင် ပၢင်တၢႆးမွင်းၼွၵ်ႇ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇမွင်းႁၢင်ၶူမ်းၶဵဝ်ႈ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈမွင်းႁၢင် ပၢင်တၢႆးမွင်းၼွၵ်ႇ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇမွင်းႁွၼ် ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇပႄႉလႅမ်ႈၶႃႈ ၸၢင်ႉငႃးပႄႉတုမ်မႆႉ ၼူၵ်ႉသီႇပိတ်ႈယွပ်ႇယႄယႄ ထၢင်ႇလိၼ်တေယၢၼ်းၵွပ်ႈ ၼူၵ်ႉသီႇပိတ်ႈ ယွပ်ႇယႄယႄ ထၢင်ႇလိၼ်မိူင်း တေၵူၼ်ႇ ၼူၵ်ႉသၢႆးဢိတ်းလူၸၢင်ႉ ၼႅတ်ႈမၢင်ႉယၢပ်ႇလၢႆလၢႆ ၼူၵ်ႉမၢၵ်ႇႁႅင်ႈမၢၵ်ႇၶိူဝ် ယင်းၸၢင်ႈပေႉႁုင်ႉ ၼူၵ်ႉၽႂ်ဝႃႈမၼ်းႁွင်ႉ ၵွင်ႉၽႂ်ဝႃႈမၼ်းယမ် ၼူၵ်ႉယုင်းၵႃႈ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇဝႃႈဢမ်ႇႁၢင်ႈလီပဵင်းမၼ်း ၼင်လိၼ်လႄႈ ယိူဝ်ႈယႃႈ ၸဝ်ႈလႄႈၶႃႈ ၵိုၵ်းၵၼ် ၼင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇ လုၵ်ႉၵႂႃႇ ပႆႇလီ ၼင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလုၵ်ႉသေ တေၺႃးယူႇတီႈၼိုင်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၵႄႇၽၵ်းပၵ်ႉ ၽူႈၸၢႆး ၵႄႇၽၵ်းၵၢတ်ႇ ၶႆဢမ်ႇၶၢတ်ႇ ဢဝ်ႁဵတ်းဢီႇမဵတ်ႈ ၽၵ်းသူမ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၵိူဝ်းလီၽူဝ် တူဝ်သတ်းၵိူဝ်းလီၸဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၵိူဝ်းလီၽူဝ် မွၵ်ႇမူဝ် ၵိူဝ်းလီၼမ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ၸမ်သင်ႇၶႃႇ ၶီႈၶႃႇ တူၵ်းၵွင်ၽႆး ၼၢင်းယိင်းသၢဝ် ပႆႇထဝ်ႈ လီပိူဝ်ႈ ၵဝ်ႈမူၺ်းၽူမ် ၼၢင်းယိင်းတွင်ႈမီးၽူဝ် ၸင်ႇတူၺ်းၼူဝ် ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၼၢင်းယိင်းမေႃပွင်မိူင်း ဢူမုၼ်ႁိူင်းတဵမ်ၾႃႉ ၼၢင်းယိင်းမေႃလၢတ်ႈ မႅၼ်ႈထၢတ်ႈၸႂ်လီ ၼၢင်းယိင်းယူႇလူၺ်ႈႁၢၼ်ႇ ၽူႈၸၢႆးယူႇလူၺ်ႈၺၢၼ်ႇ ၼၢင်းယိင်း ႁၢင်ႈလီ ပိူဝ်ႈလိၵ်ႈလၢႆး ၵူၼ်းၸၢႆးႁၢင်ႈလီ ပိူဝ်ႈႁတ်းႁၢၼ် ၼၢင်းယိင်း ဢိတ်ႉထိယႃႇ ဢမ်ႇလီၵႂႃႇၵွႆးတူဝ် ၼုင်ႈၼမ် ဢမ်ႇမႆႈ ၶႆးၼမ် ဢမ်ႇၶူမ်း ၼုင်ႈလီပိူၼ်ႈဝႃႈသမ်ႇ ၵိၼ်လီၽႂ်ဢမ်ႇႁၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉႁူႉၼိုင်ႈဢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉႁၼ်ၼိုင်ႈလွင်ႈ ၼိုင်ႈႁုတ်ႉၼိုင်ႈငၢၵ်ႈ ၼိုင်ႈပၢၵ်ႈၼိုင်ႈတၼ် ၼွင်ႉပေႉပီႈ ႁိူၼ်းၼၼ်း သၢဝ်ႁီၶၼ်း ပေႉဝၢၼ်ႈ ၼွင်ႉပေႉပီႈ ႁိူၼ်းၼၼ်း ပီႈပေႉၼွင်ႉ ဢမ်ႇပၼ်းႁႆႈ ၼွင်ႉပႄႉပီႈႁိူၼ်းၼၼ်း ဢူၼ်ပၼ်းဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ၼွင်ႉဝႃႈလီ ပီဝႃႈၸ ၼွင်ႉဝႃႈၽ ပီႈဝႃႈလႅဝ်း ၼွင်ႉဢမ်ႇၵီႈ ပီႈဢမ်ႇၸွပ်ႈ ၼၢႆးလူင်းၸင်ႇတၢၵ်ႇၽႃႈ သမ်ႉဝႃႈၶႂ်ႈၼွၼ်းဢုၼ်ႇ ၼႅတ်ႈၵႃႉၼႅတ်ႈၶၢႆ ၽႂ်တၢႆဢမ်ႇတၼ်းႁူႉ ၼႅတ်ႈၵႂႃႇ ၼႅတ်ႈၶိုၼ်း ယဵပ်ႇႁၢင်ၽိုၼ်း ၶွင်ႉတင်ႇ ၼႅတ်ႈၵႂႃႇၼႅတ်ႈၽၢႆႈ တၢၼ်ႇပိူၼ်ႈပၢႆႈမီသိူဝ် ၼႅတ်ႈၵႂႃႇၼႅတ်ႈမႃး ၽြႃးပေႃးဢမ်ႇတၼ်းဝႆႈ ၼႅတ်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၽၵ်း ထၢင်ႇတေလၵ်းသမ်ႉငိူဝ်ႈ ၼႅတ်ႈၵိၼ်ၼႅတ်ႈၽဵဝ်ႈ ၶဵဝ်ႈပေႃးမၢင်ႈပဵၼ်တႅဝ်း ၼႅတ်ႈၵိၼ်ၽၵ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈ ထၢင်ႇဢမ်ႇထဝ်ႈသမ်ႉယၢၼ်း ၼႅတ်ႈၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ် ၼႅတ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈ ၼႅတ်ႈၶိုၼ်ႈၼႅတ်ႈလူင်း ႁူဝ်ပေႃးပူင်း ပုၵ်ႉယုၵ်ႉ ၼႅတ်ႈၶိုၼ်ႈၼႅတ်ႈလူင်း ႁူဝ်ပေႃးပူင်းပူင်ႈယူင်ႈ ၼႅတ်ႈမၢင်ႉတင်းၸူဝ်ႈ ႁိူၼ်းႁူဝ်ႈဢမ်ႇတၼ်းမႄး ၼႅတ်ႈယူႇ တင်းပီ ဝၼ်းလီ ဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်း ၼႅတ်ႈလုၵ်ႉ ၼႅတ်ႈယၢင်ႈ ၽူင်ႈၽၢင်ႈ ယဵပ်ႇႁၢင်မႅဝ်း ၼႅတ်ႈလၢတ်ႈ ၼႅတ်ႈၸႃ ၵႃႉပေႃးဢမ်ႇတၼ်းၸဵတ်ႉ ၼႅတ်ႈလၢတ်ႈၼႅတ်ႈၸႃ တႃပေႃးဢမ်ႇတၼ်းၽႅပ်ႉ ၼႅတ်ႈဝႆႉၵူႈမိူဝ်ႈ ၶေႃးသိူဝ်ႈပေႃးတၢၼ်ႇၶႅပ်းၶႆ ၼႅတ်ႈဝႆႉတင်းပီ ဝၼ်းလီဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်း ၼႅတ်ႈႁဵတ်းၼႅတ်ႈသၢင်ႈ တႂ်ႈလၢင်ႈဢမ်ႇတၼ်းပတ်း ၼႅတ်ႈႁဵတ်းလူႉငၢႆႈ ၼႅတ်ႈပၢႆႈၶူဝ်းသုမ်း ၼႅတ်ႈႁွမ်ၶဝ်ႈႁွမ်ငိုၼ်း တိုၼ်းဢၢၼ်းၵိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၼႅတ်ႈႁွမ်ငိုၼ်းႁွမ်ၶဝ်ႈ ထၢင်ႇတၢင်းထဝ်ႈမီးၵႆ ၼႅတ်ႈဢိုၼ်ၸၢင်ႈၶမ်ၶေႃး ၵိၼ်လေႃးၽႃႉသႆႈတႅၵ်ႇ ၼၢၼ်းတၢႆ ပဵၼ်လၢႆၸၢတ်ႈ လၢတ်ႈၼမ် မီးတၢင်းၽိတ်း ၼွၼ်းၶိုၼ်း ႁႃဢမ်ႇလႆႈ တုၵ်ႉၸႂ်မႆႈ ၼၢၼ်းလပ်း ၼွၼ်းၶိုၼ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႉဢႆ သၢမ်ၽဝ်ႇ တူဝ်ၵဝ်ႇ ၸင်ႇၵၢင်းၽေး ၼွၼ်းၸဝ်ႉလႆႈၼွၼ်းၼမ် လုၵ်ႉၸဝ်ႉလႆႈၶီႈၸမ် ၼွၼ်းထႃႈၵၢမ်ႇၸင်ႇတုၵ်ႉ ယူႇသုၵ်ႉသၢၵ်ႉၸင်ႇမဵၼ် ၼွၼ်းပႂ်ႉၵၢမ်ႇၸင်ႇၽၢၼ် ၶၢၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၸင်ႇၵွတ်း ၼွၼ်းပႂ်ႉၵၢမ်ႇ လၢမ်းပႂ်ႉသုၼ်ႇ ၼွၼ်းပႂ်ႉမိူဝ်ႈ ငိူဝ်ႈပႂ်ႉဝၼ်း ၼွၼ်းၽၼ် ဢမ်ႇတၢၼ်ႇတူဝ်ထူပ်း သိပ်းသူပ်း ဢမ်ႇတၢၼ်ႇတႃႁၼ် ၼွၼ်းလိုၵ်း ပေလုၵ်ႉလႃႈ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းဢိူၼ် ၼွၼ်းလိုၵ်းပႄႉပူႉယႃႈ လုၵ်ႈလႃႈပႄႉၽိုၼ်းၽႆး ၼွၼ်းဝၢႆးငၢႆး ဝၢၼ်သေ ၼိူဝ်ႉၵႂၢႆးသႃႈ ၼွၼ်းဢမ်ႇၵျေႃႇ ၸၢင်ႈပေႃႇလွင်ႈသေမဵဝ်း ၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်မႆႈတၢင်းၼႂ်း ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၵွပ်ႈဝူၼ်ႉၼမ် ၵႂၢမ်းဢမ်ႇယမ် ၵွပ်ႈလၢတ်ႈယွႆႈ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၵွပ်ႈဝူၼ်ႉၼမ ၵႂၢမ်းဢမ်ႇယမ် ၵွပ်ႈၵႆႉလႅၼ်ပိူၼ်ႈ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၸႂ်ၸပ်း ၸၢင်ႈၽၼ်ၶွပ်ႈ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၸႂ်ၸပ်းတၢင်းၼွၵ်ႈ ၼိုင်ႈႁႅမ် ၼိုင်ႈၶဝ်ႈတၵ်း ၼိုင်ႈယၵ်း ၼိုင်ႈၶဝ်ႈၶဝ်ႇ ၼပ်ႉသိုဝ်ႉ ဢမ်ႇၼပ်ႉၶၢႆ ငိုၼ်းႁၢႆလၢႆၵႂႃႇသဵင်ႈ ၼပ်ႉယမ်ပိူၼ်ႈ ၼၢဝ်းၼၢဝ်း တူဝ်ႁဝ်းဝႆႉ တႅမ်ႇတႂ်ႈ ၼပ်ႉလိူၼ်ဝၼ်း ဢမ်ႇပေႃးဝႃႈ ၼပ်ႉတႃႇၶဝ် ယင်းၼၢၼ်း ၼမ်ႉၵိုင်ႇတူဝ် ၽူဝ်ၵိုင်ႇမေး ၼမ်ႉၵဵဝ် ၵူတ်ႉၵူႈၵႄး ယိင်းဢႄး ၵူတ်ႉၵူႈၵေႃႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈၼႃး ၶဵတ်ႇႁွင်ႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈတွင်ႉ ၵူၼ်းမေႃး ၼမ်ႉသႃႇ တႃႈလီ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းၵေႃႈလိူင်ႇ ၼမ်ႉသႃႇ တႃႈလီ ၵူၼ်းမီး ၸႂ်ၵီႈ ၼမ်ႉသၢမ်သူပ်းဢိုတ်းလႆႈ ၵူၼ်းသၢမ်သူပ်းၶႆႈၸွတ်ႇဝဵင်း ၼမ်ႉသူမ်ႈ ၶဝ်ႈၶူႈလင် ပဵၼ်သင် ၸင်ႇၵွႆႈႁူႉ ၼမ်ႉသႂ်ၵႃႈလႂ် ၸႂ်လီတီႈၼၼ်ႈ ၼမ်ႉသႂ် ပွင်းၼမ်ႉၶုၼ်ႇ ၵတ်းဢုၼ်ႇ ဝႆႉလေႃးၵၼ် ၼမ်ႉပုၼ်းႁူးဢွၵ်ႇၵိုတ်ႈ ဢမ်ႇလီဢိုတ်းႁႂ်ႈႁႅင်ႈ ၼမ်ႉမေႃႇ ဢိၵ်ႇ ၼမ်ႉၶုမ် ဢမ်ႇလီၵူၼ်ႇလိၼ်ထူမ် ပိၵ်ႉပႅတ်ႈ ၼမ်ႉယူႇၵႆ ၽႆးယူႇၵႂ်ႈ ၼမ်ႉယႂ်ႇၵေႃႈ ႁိူဝ်းသုင် ၶွၼ်ႉယႂ်ႇၵေႃႈ မွင်းလူင် ၼမ်ႉယႂ်ႇၵေႃႈ ႁိူဝ်းလူင် ထူင်ယႂ်ႇၵေႃႈ ငိုၼ်းမၢၵ်ႈ ၼမ်ႉလႄႈပႃ ဝလႄႈမႃမၢၵ်ႇတႃလႄႈ ၵႂၼ်းၽႆး ၼမ်ႉလႆတႂ်ႈၽိူင်း ပိုၼ်းၸၢင်ႈလိူင်း ၼမ်ႉၽိုင်ႈ တႃးၶူမ်းလႅဝ်း ၼိူဝ်ႉၶႅဝ်း သဵပ်ႇပၢႆႁွၵ်ႇ ၼမ်ႉၽိုင်ႈဝၢၼ်တႃးၶူမ်း ယႃႇပေၸူမ်းလႅမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ်ၵမ်ႈၵူၼ်းတၵ်း ၽၵ်းဝၢၼ်ၵမ်ႈၵူၼ်းႁုင် ၼမ်ႉလိုၵ်ႉ ဢမ်ႇမေႃး ၼမ်ႉသေႃးသေႃး ၸၢင်ႈႁႅင်ႈ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉဢမ်ႇမေႃး ၼမ်ႉမေႃးဢမ်ႇလိုၵ်ႉ ၼမ်ႉႁူး လိူၼ်ႈၽုတ်းလႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပႆ ၶိုၼ်းၶဝ်ႈ ၼမ်ႉႁၢႆႉ ယႃႇၶိူင်းႁိူဝ်း သိူဝ်ႁၢႆႉ ယႃႇၶိူင်းၵၢမ်ႇ ၼမ်ႉႁၢႆႉ ယႃႇၼႄးႁိူဝ်း သိူဝ်ႁၢႆႉ ယႃႇၼႄးၵၢမ်ႇ ၼမ်ႉႁၢႆႉယႃႇယုမ်ႇႁိူဝ်း သိူဝ်ႁၢႆႉယႃႇယုမ်ႇၵၢမ်ႇ ၼမ်ႉဢမ်ႇလၢႆႇ ဢမ်ႇႁူဝ် ယႃႇသီတူဝ် ဢၢပ်ႇသုၵ်ႈ ၼမ်ႉဢမ်ႇလူၼ်ႉတီႈသုင် တၢင်းဢမ်ႇဢုင်တီႈၵႅၼ်ႇ ၼမ်ႉဢမ်ႇလိူဝ်ၽၢႆ ၵႂၢႆးဢမ်ႇလိူဝ်ဢႅၵ်ႇ မုၼ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇလိူဝ် မွၵ်ႇယႃႈၶဝ်ႈတႅၵ်ႇ ၶႅၵ်ႇဢမ်ႇလိူဝ် ၸဝ်ႈႁိူၼ်း ၼၢမ်တူၵ်းသႂ်တွင်ၵေႃႈ တွင်ပွင်ႇ တွင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၼၢမ်ၵေႃႈ တွင်ပွင်ႇ ၼၢမ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ လွႆၶပ်ႉ ၽႂ်ႁွၼ်ႇလပ်ႉ မၼ်းလႅမ် ၼိူဝ်ႉသႃႈ ဢမ်ႇၵူဝ်ၶဵင် ၵႂၢမ်းထဵင် ဢမ်ႇၵူဝ်လၢတ်ႈ ၼိူဝ်ႉသူမ်ႈၵႂၢႆးၽိူၵ်ႇ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလူမ်း ၼိူဝ်ႉသူမ်ႈတူႇ ၸဵမ်လႂ် ငိုၼ်းမႂ် ယႃႇၵိူဝ်းလႆႈ ၼိူဝ်ႉတၼ်းတႃ ပႃတၼ်းၼႃႈ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဢမ်ႇမီးသိူဝ် ၵူၼ်းတၵ်းထိူဝ်ၶၼ်ႇပွမ်ႈ ၼႂ်းၼမ်ႉမီးပႃ ၼႂ်းၼႃး မီးၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁိူၼ်းမီးၽူႈလၵ်ႉ ယေႈတၵ်ႉယေႈၶူဝ်းႁၢႆ တွၼ်ႈ-ၼ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ထ

ထႃႈၵိၼ်မိူင်းလႆႈယူႇ ထႃႈမူႇၶဝ်ႈၽၵ်းယဵၼ် ထႃႈၵၢမ်ႇဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် တိၼ်မိုဝ်းၶိုင်ၸင်ႇသႆႉ ထႃႈၶိင်ႇ ထႃႈယၢမ်း ဢဝ်ႁၢမ်းဢိုပ်းပႅတ်ႈ ထႃႈပိူၼ်ႈ လၢတ်းသုတ်းၵွၼ်ႇ ၵွႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇ လူပ်းၸွမ်း ထႃႈမိူဝ်ႈဢမ်ႇတၼ်း ထႃႈဝၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉ ထႃႈဝၼ်းပွႆး ဢမ်ႇၵႃႈ လႃႈၽူၼ်ငိုၼ်း ဢမ်ႇတူၵ်း ထႃႈႁႅင်းပိူၼ်ႈႁၢမ်းပဝ်ႇ တူဝ်ၵဝ်ႇလုၵ်ႉၸင်ႇၽၢႆႇ ထႃႉၵၼ်ၸၢင်ႈသွင်ႉ ပွင်ႉၵၼ်ၸၢင်ႈပၢႆႈ ထႃႉၵၼ်ပိူၼ်ႈၼပ်ႉႁဵတ်း ၽိတ်းၵၼ် ပိူဝ်ႈဢမ်,မႅၼ်ႈ ထႃႉၵၼ်ပိူဝ်ႈၼပ်ႉလၢတ်ႈ မၢတ်ႈၵၼ်ပိူဝ်ႈၼပ်ႉယမ် ထႃႉပိူၼ်ႈ ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းတူဝ် ၶူဝ်ပိူၼ်ႈ ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းႁၢင်ႈ ထႃႉပိူၼ်ႈဝူၼ်ႉၶိုၼ်းတူဝ် ၶူဝ်ပိူၼ်ႈဝူၼ်ႉၸႂ်ၵဝ်ႇ ထႃႉလုၵ်ႈယႃႇဝႃႈၸေး ထႃႉမေးယႃႇဝႃႈၸွတ်ႇ ထႃႈလိူၼ်ၶႅၼ်းႁၢမ်း ထႃႈယၢမ်းၶႅၼ်းၵၢတ်ႈ ထႃႉဝူဝ်းၵႂၢႆးယႃႇလႃႇ ၸၢင်ႈၶိုၼ်း ၼႃႇတူဝ်ႁဝ်း ထီႇၸင်ႇၼႃ ႁႃၸင်ႇမီး ထီႇၼႃႇၽႅဝ် ႁၢမ်းၵေႃႉ ပေႃႉၽႅဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇငိူဝ်ႈ ထီႇၼဵဝ် ယႃႈၵူၼ်းတူၼ်း မႅင်ႇပၼ် ၵူၼ်းဢုမ်ႇၶွၼ်ႈ ထၢၵ်ႈလူင် ၸူင်ၵွင်းမူး ၵူၼ်းႁူႉ ပဵၼ်ၵူၼ်ႈႁူး ထုၵ်ႇၵိၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇယေႃႇ ဝၢႆးၼႆႉ တေပေႃႇမႃး ထုၵ်ႇၸႂ်ပႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈၼႃႇၸႂ်လုင်း ထုၵ်ႇၸႂ်မီ ဢမ်ႇလီၸႂ်ၽိုင်ႈ ထုၵ်ႇၸႂ် ယႃႇၼႅတ်ႈၸူမ်း မႅၼ်ႈလူမ်း ယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႇ ထုၵ်ႇၸႂ်ယႃႇၼႅတ်ႈၸူမ်း မႅၼ်ႈလူမ်းယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႉ ထုၵ်ႇထၢတ်ႈၸႂ် မႂ်ႁႅင်းတူဝ်း ထုၵ်ႇၼီႈၸဝ်ႈၾ တႃႉလီလိူဝ် ထုၵ်ႈၼီႈၸဝ်ႈမုၼ် ထုၵ်ႇၼီႈၸဝ်ႈၾ ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ် ၼီႈၸဝ်ႈမုၼ် ထုၵ်ႇၼီႈပိူၼ်ႈဢွၼ်တၢင်း သၢင်းလၢင်းၵၼ်ၸင်ႇပေႇ ထုၵ်ႇမီး ဢမ်ႇပေႃးၶိုၵ်ႉ မိုၵ်ႉတႅမ်ႈၸေႈ ပဵၼ်ငိုၼ်း ထုၵ်ႇမၢၵ်ႈဢမ်ႇယၢၵ်ႈၸႂ် ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈမႃးမႅင်ႇ ထုၵ်ႇလီၶၢၼ် ၸင်ႇလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းၸင်ႇမျၢတ်ႈ မိူဝ်းႁိုင် ထုၵ်ႇလီယဵမ်ႈ ၸင်ႇတူၺ်း ထုၵ်ႇလီလူၺ်း ၸင်ႇလႅၼ်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈၵိၼ် ပၢႆတိၼ် ဢမ်ႇၼုၵ်းၵူမ်ႇ ထုၵ်ႇလႆႈၵိၼ်မႃးၵူၺ်း ထုၵ်ႇလႆႈတူၺ်းႁူပ်ႉသႂ်ႇ ထုၵ်ႇလၢတ်ႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈ ပိူၼ်ႈမၢတ်ႈပဵၼ် ၵူၼ်းလီ ထုၵ်ႇႁူပ်ႉၵေႃႈ တေႁၼ် ထုၵ်ႇပၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈ ထုၵ်ႇဢဝ် ယႃႇၼႅတ်ႈ ထုၵ်ႇပႅတ်ႈ ဝူၼ်ႉၵွၼ်ႇ ထုၵ်းထိၵ်းၵၼ် ပဵၼ်သျွတ်ႉ ပွတ်ႉပႅတ်ႉၵၼ် ပဵၼ်ၽႆး ထိူၵ်ႈသင် ဢဝ်ၼၼ်ႉ ယႃႇၵၼ်ႉၼႅင်ၸွမ်း ထၢင်ႇယူဝ်း ၶႅၼ်းႁၢႆႉ ၵႆႉၶၢႆႉၽႃႈၵွပ်းၸူး ထၢင်ႇလီ သမ်ႉၸႃႉ ထၢင်ႇၵျ ၶႅၼ်းၽိတ်း ထၢင်ႇလဵၵ်ႉပိူၼ်ႈၸင်းၼမ် ဢမ်ႇမေႃၼပ်ႉမေႃယမ်ပိူၼ်ႈၸၢၼ်ႈ ထၢင်ႇလူင်ၸၢင်ႈၽိတ်း ထၢင်ႇဢိတ်းဢိတ်းသမ်ႉဢွင်ႇ ထၢင်ႇလဵၼ်ႈပဵၼ်တႄႉ လႄႉမႃးၸူးႁဝ်း ထၢင်ႇႁၢႆႉ ၶႅၼ်းပဵၼ် ထူပ်းၶဵၼ်ၼႃႈမႆႈ ထၢင်ႇႁၢႆႉထိူမ်ႁႅင်း ဢဝ်တၢင်းပႅင်းလူႉ ထၢင်ႇဢွၼ်ႇၸၢင်ႈၶႄးႁူင် ထၢင်ႇလူင်ၸၢင်ႈၶႄးႁၢမ်း ထဵင်ၼူၵ်ႇ ၶတ်းႁၢႆႉ ပိူၼ်ႈၶၢႆႉ ပၢင်ပေႃးဝၢႆး ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁၼ်လၢႆ ႁၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁၼ်ဢေႇ ထုင်းၵဝ်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈႁၢႆ လၢႆးမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ထုင်းမိူင်း ဢမ်ႇလီယႃႉ ပိၵ်ႇၾႃႉ ဢမ်ႇလီထွၼ် ထုင်ႉၶၢဝ်းယၢဝ် တၢင်ႇဢွင်ႈ ယႃႇၼပ်ႉၸွင်ႈ ယၢၼ်ဢူၺ်း ထုင်ႉဢမ်ႇမီးၶုၼ်မိူင်း ႁိုဝ်တၵ်းႁိူင်း မွတ်ႇဝွတ်ႈ ထုင်ႉဢမ်ႇလီ လူဝ်ႇဝႄႈ ၶႃႈဢမ်ႇငႄႈ လူဝ်ႇပူတ်း ထိုင်ၶိင်ႇ ၸင်ႇၵွႆႈႁဵတ်း ပႃတွၼ်ႇမဵတ်း ၸင်ႇႁုၵ်ႉ ထိုင်ၶိင်ႇ ၸင်ႇၶပ်း မႅၼ်ႈၸပ်း ဢမ်ႇပိူင်ႈ ထိုင်ၶိင်ႇ ၸင်ႇဝၢင်း မိူဝ်ႈၵၢင်တၢင်း ယႃႇယွၼ်ႇ ထိုင်တီႈၸင်ႇဝၢင်း မိူဝ်ႈၵၢင်တၢင်းယႃႇပွႆႇ ထိုင်တူဝ်ၸင်ႇႁူႉ မၢၵ်ႇမူႉၵႄႈႁိပ်ႇ ထိုင်တူဝ်ၸင်ႇႁူႉ မၢၵ်ႇမူႉဝၢင်ႈႁိပ်ႇ ထိုင်ပွႆးမႃး ၸင်ႇၵႃႈ ၸင်ႇႁၢဝ်ႉသႃႈ မီးၶၼ် ထိုင်ယၢမ်းၸင်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈၵၢတ်ႈဢမ်ႇမီး ထႆၼႃး လႆႈၸွမ်းၵႂၢႆး ၽၢႆးႁိူဝ်း လႆႈၸွမ်းၼမ်ႉ ထိူၼ်ႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႅဝ် ပၢင်တၢႆႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈ ထိူၼ်ႇယႃႇႁႂ်ႈလႅဝ် ပၢင်တၢႆးႁႂ်ႈလႆႈ ထိူၼ်ႇယႂ်ႇၵေႃႈ သိူဝ်လူင် ထူင်ယႂ်ႇၵေႃႈ ငိုၼ်းမၢၵ်ႈ ထိူၼ်ႇႁူႉ ၵျေးၸူးသိူဝ် သိူဝ်ႁူႉၵျေးၸူးထိူၼ်ႇ ထိူၼ်ႇႁႂ်ႈလုလႅဝ် ပၢင်တၢႆး ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈ ထမ်ႇမႃႇ ၸႃႇပေႇလိၵ်ႈတြႃး သႂ်ႇၸႂ်ပႃး ၶွတ်ႇမၼ်ႈ ထမ်ႇမႃႇ ဝူင်ႉငဝ်းသႂ် ဢဝ်သွၼ်ၸႂ် ၵူႈမိူဝ်ႈ ထမ်းသႅင် ၶေႃႈထမ်ႇမႃႇ ပဵၼ်သြႃႇ သွၼ်ႁေႃး ထၢမ်ၶိူဝ်းၼႃး ယႃႇထၢမ်ၸဝ်ႈၽ ထၢမ်ၶိူဝ်းၵႃႉ ယႃႇထၢမ်ၸဝ်ႈမုၼ် ထၢမ်ၸိုဝ်ႈ တွင်းဝႆႉ ၵႆႉႁွင်ႉ ၸဵဝ်းမိုတ်ႈ ထၢမ်လီ ထၢမ်ပႃႈၼႃႈ ၶႃႉၸိုဝ်ႈ ၶႃႉပႃႇလင် ထၢမ်လီ ထၢမ်ပႃႈၼႃႈ ထၢမ်ၸႃႉ ထၢမ်ပႃႈလင် ထူမ်ႇၼမ်ႉလၢႆးၶိုၼ်ႈၽႃႉ တူၵ်းပႃႉၼႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၸူႉ ၸႂ်ၵိူင်း ထွမ်ႇၵႂၢမ်းမိူင်း ၸႂ်ယုင်ႈ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းပေႃႈၸၢင်ႈငႄႈ ၸူးၵႂၢမ်းမႄႈၸၢင်ႈယဵၼ်ႇ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၸူႉ ၸႂ်လိူင်း ထွမ်ႇၵႂၢမ်းမိူင်း ၸႂ်ႁၢၼ် ထွမ်ႇၵႂၢမ်းထမ်း ၸႂ်ဢူၼ်ႈ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းႁူၼ်ႈ ၸႂ်ဝိုၼ်း ထွမ်ႇၵႂၢမ်းပေႃႈ ၸႂ်ငႄႈ ၽင်းၵႂၢမ်းမႄႈ ၸင်ႇယဵၼ်ႇ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းမိူင်းၸႂ်လူႉ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၸူႉၸႂ်လီ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၽီ ၸႂ်လူၼ်း ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၵူၼ်း ၸႂ်ယွင်ႇ ထွမ်ႇၶၼ်ၶူဝ်း ၸႂ်သဝ်း ထွမ်ႇၶၼ်ၶဝ်ႈ ၸႂ်သႅဝ်း ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇတႄႉ ၸႂ်တူဝ်း ၸူဝ်းၵၼ်မင် ၸင်ႇႁူႉ ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇလႅပ်ႈတေထူး ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇၸူးဢမ်ႇငႂ်ႈ ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇႁွမ်ႁူၺ်းႁူၺ်း ၵႂႃႇတူၺ်းမဵၼ်သိုင်ႈသိုင်ႈ ထွမ်ႇထွမ်ႇလႅပ်ႈပဵၼ်ႁဝ်း ၵဝ်းတူၺ်းသမ်ႉပဵၼ်ပိူၼ်ႈ ထွမ်ႇပိူၼ်ႈၶႆႈ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇလႆႈ တူဝ်ထူပ်း ထွမ်ႇပိူၼ်ႈလၢတ်ႈ ႁၢင်ႈငၢႆႈ ဢၢႆႈႁႃးတၢပ်ႇ ဢမ်ႇမေႃ ထွမ်ႇပိူၼ်ႈလၢတ်ႈဢမ်ႇယၢပ်ႇ တၢပ်ႇတႄႉသမ်ႉဢမ်ႇပဵၼ် ထွမ်ႇပိူၼ်ႈဝႃႈ ၶႅမ်ႉၼႃႇ ၵႂႃႇတူၺ်း လၢႆးၶုၵ်းလုၵ်း ထွမ်ႇပိူၼ်ႈဝႃႈ ၸမ်ၼႃႇ ၵႂႃႇၵႂႃႇႁိူဝ်ႇပေႃးယမ်း ထွမ်ႇပိူၼ်ႈဝႃႈ လိူင်ႇၼႃႇ ၵႂႃႇႁႃသမ်ႉဢမ်ႇႁၼ် ထွမ်ႇလိၵ်ႈထမ်းၸႂ်ဢူၼ်ႈ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းႁူၼ်ႈၸႂ်ဝိုၼ်း ထဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵၢပ်ႇငၢပ်ႇ လႆႈယၢပ်ႇ မိူဝ်ႈပၢၼ်သၢဝ် ထဝ်ႈၵူၵ်ႇငူၵ်ႇ ၵုၵ်းငုၵ်း ၵူၺ်းၶုၵ်းၶူၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼုမ်ႇ ထဝ်ႈၵွၵ်းငွၵ်း ၵွင်ႇငွင်ႇ လၢတ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇ ၵႂၢမ်းထမ်း ထဝ်ႈၵၢင်လၢႆ လူမ်းပဝ်ႇ ထဝ်ႈၵၢင်လဝ်ႇ လူမ်းထွင်း ထဝ်ႈၵၢင်ၵွင်း လွၵ်ႇၼူၵ်ႉ ထဝ်ႈႁူဝ်ပူၵ်ႉ လွၵ်ႇလုၵ်ႈလွၵ်ႇလၢၼ် ထဝ်ႈၸႂ်ၶႅင်မၢၼ်ႇယႂ်ႇ သႂ်ႇသႂ်ႇဢမ်ႇမႅၼ်ႈၽႂ် ထဝ်ႈပေႃးသၼ်ႇလွႆႇလွႆႇ ယင်းပႆႇပွႆႇၵၢၼ်လိူင်း ထဝ်ႈပေႃးသၼ်ႇလွႆႇလွႆႇ ယင်းပႆႇပွႆႇၵၢၼ်လိူဝ် ထဝ်ႈပေႃးဢွၵ်ႇႁဵပ်းသႃ ယင်းပႆႇႁႃလွင်ႈမျၢတ်ႈ ထဝ်ႈပွင်ႇ ထဝ်ႈလႅင်း ပိူၼ်ႈႁၵ်ႉပႅင်း ၵူႈၵေႃႉ ထဝ်ႈမေႃသင်ႇမေႃသွၼ် ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ႁၵ်ႉ ထဝ်ႈမေႃယူႇမေႃၵိၼ် ထဝ်ႈမီးသိၼ်မီးၵုင်ႇ ထဝ်ႈမေႃယိူၼ်ႉမေႃထိင်း လုၵ်ႈၸၢႆးယိင်းဢမ်ႇယၢႆႈ ထဝ်ႈမၢၼ်ႇယႂ်ႇ ၸႂ်ၶႅင် ထဵင်တႃလႅင် တႃမီႇ ထဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတြႃး ၽႂ်ၵေႃႈမႃးၸူမ်းလူႇ ထဝ်ႈယိင်း လႆႈၸေးလုၵ်ႈ သွင်လၢႆး ထဝ်ႈၸၢႆး လႆႈလဵင်ႉၵႂၢႆး သွင်ပွၵ်ႈ ထဝ်ႈယဝ်ႉၸင်ႇသွၼ်ထမ်း သွၼ်ဢဝ်ႁိူဝ်ႇပေႃးယမ်းဢမ်ႇလႆႈ ထဝ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇတေလၵ်း ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၵႆႉ ထဝ်ႈလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းတြႃး ၽႂ်ၵေႃႈ မႃးၸူမ်းလူႇ ထဝ်ႈႁူဝ်ႁွၵ်ႇပေႃးၶၢဝ် လၢတ်ႈၶိူဝ်းသၢဝ်ဢမ်ႇလႅပ်ႈ ထဝ်ႈဢမ်ႇပွင်ႉၼႄးၽႂ် ပိူၼ်ႈမႅၼ်ႈၸႂ်ၵူႈၵေႃႉ ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉ ၵႂၢမ်းထမ်း ၵမ်းၵမ်းၶႃႉၶိူဝ်းပိူၼ်ႈ ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉၵႂၢမ်းထမ်း ၵမ်းၵမ်း လၢတ်ႈလွင်ႈမိူၵ်ႈ ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉၶၼ်ႇထႃႇ ဢုပ်ႇၵႂႃႇ ၵမ်ႈမၼ်းလၼ် ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉ ၸၵ်းတူဝ် သဵင်ၶူဝ် ပၼ်းၸင်ႇၸင်ႇ ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉ ပရမၢတ်ႈ ယေႈလၢတ်ႈ ယေႈၶႅၼ်းၽိတ်း ထဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈ ပိူၼ်ႈယွင်ႈၵေႃႈ ၸူမ်း ထဝ်ႈဢမ်ႇႁၼ်ြတႃး လၢတ်ႈမႃးမိူၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ ၶဝ်ႈၵူႈပိူင် ပၵ်ႉလိူင် ၶဝ်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ တွၼ်ႈ-ထ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ တ

တႃသွင်ၶွၼ် ဢိၵ်ႇၵၢင်ဝၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ တႃတူၺ်းတႂ်ႈ ၸႂ်ႁႂ်ႈဝူၼ်ႉသုင် တႃၽိတ်းဝႃႈၸၢမ်းၵၢမ်ႇ တႃႉၶၢမ်ႇသုမ်းလၢႆလၢႆ တႃၼွၼ်းဢႄႇသၢၵ်ႈယိုၼ်း တႃၼွၼ်းၵိုၼ်းသၢၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႃမႆႉတႃတွၵ်ၵေႃႈ တေႃႈပဵၼ်တႃၸဝ်ႈတႃၶုၼ် တႃမၢတ်ႇမၢင်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၽိုၼ်းတႃၼမ် ၸႂ်ၵူၼ်းလမ် ဢမ်ႇသူႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈပိူၼ်ႈ တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ ၸၢင်ႈမိူၵ်ႈႁၢႆႉတေႃႇၵၼ် တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ တႃလိူၵ်ႇႁၼ်ၶမ်းၶူင်း တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ တႃလိူၵ်ႇႁၼ်ငိုၼ်းသႃး တႃႁဝ်းတူၺ်းၵွၼ်ႇ ယႃႇႁွၼ်ႇဢုပ်ႇလူင် တႃႁဝ်းဢမ်ႇၸႅင်ႈ ဢုပ်ႇထႅင်ႈပဵၼ်လူမ်း တႃႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ် ၽၼ်းဢမ်ႇၸပ်း လၢမ်းလိမ်းသပ်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ တႃႇၼိုင်ႈၵိၼ်သၢမ်သိူဝ် တႃႇၼိုင်ႈ ၵိၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တႃႇပႄႉၽူႈႁၢၼ်ႁတ်း လူဝ်ႇမေႃတတ်း ၽႃႇယွႆႈ တႃႇပၢႆးၽူႈထၢၼ်ႈတႅမ်ႇ လူဝ်ႇယိုၼ်ႈမႅင်ႇ ၶူဝ်းလဵင်း တႃႇပူၼ်ႉၵေႃႉပဵင်းၵၼ် လူဝ်ႇၶတ်းယၼ် တႅင်ႇသၢင်ႈ တႃႇပိူၼ်ႈ တေလူႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈ ပုၼ်ႈႁဝ်းလီ တႃႇႁဝ်း တေလီၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပိူၼ်ႈတေလူႉ တႃႇႁဝ်းတေလီၼႆႉ ယႃႇဝႆႉႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလူႉ တႃႇႁဝ်း တေလီၼၼ်ႉ ယႃႇပၼ်ပိူၼ်ႈ လႆႈလူႉ တႃႇဢွင်ႇပႄႉ ၽူႈယႂ်ႇ လူဝ်ႇၵွမ်းၽႂ်ႇ ၼပ်ႉယမ် တႃးႁူဝ် ဢမ်ႇသုၵ်ႈႁၢင်ႈ သွင်ၽၢၵ်ႇၶၢင်ႈ မဵၼ်ၶႅဝ်း တႃႉၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ၵိၼ်ဢွၼ်တၢင်း တႃႉႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈဢိူဝ်ႇ ၽိူဝ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် တႃႉႁဵတ်းၼၼ် ဢမ်ႇတၼ်းၵိၼ် ၵတ်ႉၵႃႈ တႃႉဢဝ် ဢမ်ႇလႆႈသႆႈ တႃႉဝႆ့ ဢမ်ႇလႆႈသိမ်း တီႈၵိၼ်ယႃႇႁႂ်ႈၶွၼ်း တီႈၼွၼ်းယႃႇႁႂ်ႈႁေႈ တီႈၵူၼ်းၼမ် ယႃႇႁီႉ ႁႂ်ႈသတိ လူတူၺ်း တီႈၶႅၼ်း ၵူႈလႆႈ တီႈမႆႈယႃႇၵႂႃႇ တီႈၶႅၼ်း ၵူႈလႆႈ တီႈမႆႈယႃႇပၼ် တီႈၶူမ်းဢမ်ႇယၢႆး တီႈၵၢႆးဢမ်ႇတိူၼ်ႇ တီႈတုၵ်ႉၶႃႉယူႇ ယႃႇၶႂ်ႈသူႇၸူး တီႈတႅမ်ႇယႃႇလၢၼ်း တီႈယၢၼ်းယႃႇၸွၼ်ႉ တီႈပိုင်ႈႁဝ်းယႃႇၶႃႉ တီႈမႃႉႁဝ်းယႃႇထဵင် တီႈယူႇၽႂ်ႇ တီႈၵိၼ်မၼ်း ပိၵ်ႉဝႃႈ လႆႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶၼ်းၵေႃႈ မူၼ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵွင်း တီႈၵျွင်းၵေႃႈ သႃႇ တီႈႁၵ်ႉ ပဵင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လွတ်ႈႁၢမ်းပဝ်ႇ ႁိုဝ်မီး တီႈႁၢႆႉယႃႇၵႂႃႇ တီႈသႃႇလူဝ်ႇထင် တီႉၵေႃႈၸတ်ႉ ႁတ်ႉၵေႃႈတႅၵ်ႇ တေၵႃႉ တူၺ်းပေႇတၢင်ႇ ထၢင်ႇသုၼ်ႇ သမ်ႉၶႅၼ်းၵႅၼ် တေၵႃႉတူၺ်းပေႇတၢင်ႇ ထၢင်ႇသုၼ်ႇသမ်ႉၶႅၼ်းသုမ်း တေၵႂႃႇ ႁႂ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်း တေလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၽၢဝ်း ႁႂ်ႈၵမ်းၵွင်ႇၵေႃႈ တေၵႂႃႇ ႁႂ်ႈတူၺ်းတိၼ် တေၵိၼ် ႁႂ်ႈတူၺ်းမူင်ႈ တေၵိၼ်ၵေႃႈ ဢီႈတုၵ်ႉ တေလုၵ်ႉၵေႃႈ ဢီႈတၵ်ႉ တေၵိၼ်ယႃႇဢႃးၼႃႇ တေၵႂႃႇယႃႇပွင်ထိူင်း တေၶီႈၸင်ႇႁႃႁူးလွင်ႈ ၶွင်ႈသင်ဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်း တေၶီႈ ၸင်ႇႁႃႁူးလွင်ႈ ယွႆႉသႂ်ႇတွင်ႇၼွင်ႈ မဵၼ်ဢုၺ်း တေၶုတ်းမႅင်းမၼ်း ႁႂ်ႈႁူႉငႂ်ႈ ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ႁႂ်ႈႁူႉဢဝ် တေၶဝ်ႈႁႂ်ႈမွၵ်ႇ တေဢွၵ်ႇႁႂ်ႈလၢတ်ႈ တေသိုဝ်ႉ ထွမ်ႇၶၼ်ၶၢႆ တေၶၢႆ ထွမ်ႇၶၼ်သိုဝ်ႉ တေလၢတ်ႈဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး ၵေႃႉၸၢႆးဝူၼ်ႉၸွတ်ႇၸွတ်ႇ တေပေႃႉမႃ ႁႂ်ႈလူၸဝ်ႈ တေပေႃႉၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈလူ ၼႃႈၽႃႉၼႃႈၽူၼ် တေပႆႁႂ်ႈတူၺ်းၽၢႆႇ တေဝၢႆႇႁႂ်ႈတူၺ်းတၢင်း တေယၢင်ႈႁႂ်ႈတူၺ်းတိၼ် တေၵိၼ်ႁႂ်ႈတူၺ်းတွင်ႉ တေလုၵ်ႉႁႂ်တူၺ်းၶႃႇ တေမႃႇႁႂ်ႈတူၺ်းၶဝ်ႈ တေလၢတ်ႈ ၼိူဝ်ႁိူၼ်း ႁႂ်ႈတူၺ်း တႂ်ႈလၢင်ႈ တေလၢတ်ႈ ၵၢင်ပၢင်ႇ ႁႂ်ႈတူၺ်း ပႃႈလင် တေလၢတ်ႈ ဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး ၵေႃႉၸၢႆႈ ဝူၼ်ႉၸွတ်ႇၸွတ်ႇ တေလူမ်ႉ ၸွႆႈၵၼ်ပူၵ်း တေတူၵ်း ၸွႆႈၵၼ်ႁွပ်ႇ တေဢွၵ်ႇၵႃႉလူဝၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇတၼ်းၵိၼ်ပိူၼ်ႈ တေႃၵၢင်တၢင်းသၢၵ်ႈၽႃႉ ႁဵတ်းလွင်ႈၸႃႉသၢၵ်ႈၵႂၢမ်း တေႃႇတႃလႄႈထူပ်း တေႃႇသူပ်းလႄႈလၢတ်ႈ တေႃးသၼႆႉၶဵၼ်ၼမ် ၵေႃႉႁၵ်ႉၸမ်ၸႂ်ၵေႃႈၸၢင်ႈပၢႆႈ တေႃးသ မၢၼ်ႇၸႂ်လိူင်း ပေႃးဢဝ်ၶိူင်း ၸၢင်ႈပျၢၵ်ႈ တေႃးသ ဢမ်ႇဢွၼ်လီ ၸၢင်ႈထူပ်းၶီ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တေႃးသဢမ်ႇဢွၼ်လီ ဢဝ်တၢင်းၶီသႂ်ႇႁၢင်ႈ တၵ်းၵုမ်သၢဝ် ႁႂ်ႈၸၢင်ႈ မိုတ်ႈမႄႈႁၢင်ႉ ၶႄးသုမ်း တၵ်းတုင်းငိၼ်း ထမ်းၸဝ်ႈ ၶုပ်ႉၶဝ်ႇ ဝႆႈယေႃးမိုဝ်း တၵ်းထၢမ်ၵႂၢမ်း ယဵင်းထီႇ ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈတီႈ ထုင်းၼႄး တၵ်းၼမ်ႉ ႁႂ်ႈတူၺ်းတႃႈ မႃႇၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈတူၺ်းယဵၼ် တၵ်းပဵၼ် ၵူၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ဝႆႉတၢင်းလင် တၵ်းလၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸိင်းသူပ်း တၵ်းၶူပ်း ႁႂ်ႈၸိင်းၶဵဝ်ႈ တၵ်းဝႆႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ထမ်း ထၢမ်ၵႂၢမ်းလႂ် ၸင်ႇဝႆႈ တၵ်းႁၢပ်ႇ ႁႂ်ႈလူႁႅင်း ယူႇၽႃဝႅင်း ၽူႈမျၢတ်ႈ တၢၵ်ႇၽႃႈ ထႃႈၼၢႆးလူင်း တဵၵ်းၼမ်ႉ တွင်ႈတေႃလွၵ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉဢွၵ်ႇမႂ်မႃး တဵၵ်းၼမ်ႉ လၢင်ႉလီငၢမ်း ၶဝ်ႇသၢမ်ၵမ်း ထွၵ်ႇပႅတ်ႈ တဵၵ်းၼမ်ႉႁူမ်ႈတႃႈ ယႃႇဝႃႈၵႂၢမ်းၶတ်းၵၼ် တဵၵ်းယေႈၶႅၼ်းၵွင်ႇ ယွင်ႈယေႈၶႅၼ်းၼႅမ်း တူၵ်းၵေႃႈမၢင်ႈ ဝၢင်းၵေႃႈတႅၵ်ႇ တူၵ်းၸႂ် တၢၼ်ႇၽသပ်းလင် ၵႂင်ၸႂ် မိူၼ်ပူပၢႆႈၼီႈ တူၵ်းမိူင်းလႂ် ဢဝ်မႆႉမိူင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းတွၵ်ႇ ဢဝ်မွၵ်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ပၵ်းပူၺ်ႈ တူၵ်းလိုၼ်းၸူဝ်ႈၽႃႉမႅပ်ႈ လႅပ်ႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၵိၼ် တူၵ်းလိုၼ်း ဢိတ်းဢိတ်း ၽိၼ်းငိုၼ်း ႁူဝ်မိုၼ်ႇ တူၵ်းလိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ပိူၼ်ႈယွင်ႈၵႂႃႇႁဝ်းႁၢမ်း တၢင်းၵိၼ် တၢၼ်ႇယိူဝ်ႇ တွတ်ႈလဝ် တၢင်းႁဵတ်း တၢၼ်ႇသဝ် ထွတ်ႇႁူး တၢင်းၵိၼ်ၼင်ႇ ၽႃႉၽၼ်းယေး တၢင်းႁဵတ်း ၼင်ႇမႃလေးၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈ ၼင်ႇၼမ်ႉၼွင်း တၢင်းၵိၼ် ၽွင်းမိူင်း ၼင်ႇၼမ်ႉယိုင်ႈ တၢင်းၵိၼ်ဝၢၼ်ဢမ်ႇပေႃႇၵူႈမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈဢမ်ႇသူႈမၵ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ဢမ်ႇမႃးမိူဝ်ႈသႃႇ တၢင်းၵႂႃႇဢမ်ႇမႃးမိူဝ်းတၼ်း တၢင်းၵျၢမ်ႇ ပႆႇမူတ်း ဢသၢၵ်ႈယူတ်း တၢင်းၵျၢမ်ႇ ဢမ်ႇႁူမ်ႈသၢႆ ယႃႇၵႃႉၶၢႆႁူမ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းၸႃႉ ဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇသဵင် တၢင်းတၢႆဢမ်ႇပႂ်ႉမီးမၢၵ်ႈ ဢသၢၵ်ႈဢမ်ႇထႃႈၶိင်ႇယၢမ်း တၢင်းတၢႆဢမ်ႇပႂ်ႉမီးမၢၵ်ႈ ဢသၢၵ်ႈဢမ်ႇထႃႈၶၢဝ်းယၢမ်း တၢင်းထၢင်ႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ႁၼ်ၶူဝ်း ယႃႇႁူမ်ႈသိုဝ်ႉ တၢင်းၼွၵ်ႈ ႁၢမ်ႉယွၵ်းယွၵ်း ပႃႈၼႂ်း ဢွၵ်းငိုၼ်းမၢၵ်ႈ တၢင်းပဵတ်းၵေႃႈ ပဵတ်းတေတႆႇ တၢင်းၵႆႇၵေႃႈ ၵႆႇတေပႆ တၢင်းၽိတ်း ၸႅင်ႈႁၼ်လၢၵ်ႇ ၵွႆႈတၢၼ်ႈပၢၵ်ႇ လွႆးလွႆး တၢင်းမၵ်ႉ ဢမ်ႇႁူမ်ႈလၢႆး ယႃႇၵိၼ်ငၢႆး ႁူမ်ႈမူႇ တၢင်းမုၼ် ၵႃႈပွင်ဝႆႉ သူႈႁႂ်ႈၵႆႉ ႁူမ်ၸူမ်း တၢင်းမုၼ် ၸိုင်ဢမ်ႇသၢင်ႈ ယႃႇဢၢင်ႈ ၽုင်ႇမိူင်းၽီ တၢင်းယူႇ ၼင်ႇၼမ်ႉၽၢႆ တၢင်းဢၢႆ ၼင်ႇပြၢတ်ႈလူမ်ႉ တၢင်းယၢမ်ႈ ဢမ်ႇလီ တေထူပ်းၶီ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တၢင်းလူႉဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇမႃး တၢင်းလူႉဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇလႆႈ တၢင်းလၵ်း လူမ်ႉၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းသုၼ်ႇ လူမ်ႉၸဝ်ႈသႅင် တၢင်းလူင် ပဵၼ်ငူးႁဝ်ႇ ၵေႃႉၵဝ်ႇ ပဵၼ်သိူဝ်ယဵၼ်း တၢင်းလၢတ်ႈၵေႃႈ သႃႇ တၢင်းၵႂႃႇၵေႃႈ လိူင်ႇ တၢင်းလၢတ်ႈၵေႃႈၵျၢင်ႇ တၢင်းထၢင်ႇၵေႃႈ မႅၼ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ၼႄႁတ်းလႅင်း ယိူဝ်ႈၵႅင်း ၼႄၽုၼ်ႇငႂ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇႁူမ်ႈႁွႆး ယႃႇၶဝ်ႈပွႆး ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈ တၢင်းလႂ် ယႃႇႁႂ်ႈသႃႇ ၼႃႇတၢင်းလႂ် ဢမ်ႇလီ တၢင်းဝူၼ်ႉ ဢမ်ႇႁူမ်ႈငိူၼ်ႈ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈ ႁဝ်းယႃႇၶတ်း တၢင်းႁူႉ သႂ်လႅင်းမႂ်ႇ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ် တၢင်းႁူႉတဵမ် တၼ်ပိင်း သမ်ႉသူင်ၸိင်း ဢုပ်ႇလၢတ်ႈ တၢင်းႁူႉၼမ် တၢင်းႁၼ်ဢႄႇ ဢမ်ႇမေႃလႄႇ တၢင်းလႂ် တၢင်းႁူႉမီးၼႂ်းပပ်ႉ မဝ်ႇလီၼပ်ႉ ဝႃႈမေႃ တၢင်းႁူင် ၸဝ်ႈရသေး ယွၼ်ႉတွၼ်းၵေး လွင်ႈၵၼ်ႈ တၢင်းႁဵတ်းၵႂၢင်ႈ တၢင်းဢၢင်ႈယႂ်ႇ တၢင်းႁဵတ်း ၼိုင်ႈၸွႆႉ တၢင်းၵိၼ် ၼိုင်ႈႁွႆႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈမီး တၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇလိူဝ်မၢတ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းၵူမ်း တၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈ ၶႆႈၸႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈသုတ်း တၢင်းႁၼ်ဢမ်ႇႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ ယႃႇတၢပ်ႇလဵၼ်းႁဵတ်းႁူၺ်း တၢင်းႁဵတ်းဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈ ၶႆႈၸႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈသုတ်း တၢင်းထၢင်ႇဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ႁၼ်ၶူဝ်းယႃႇႁူမ်ႈသိုဝ်ႉ တၢင်းၼွၵ်ႈႁၢမ်ႉယွၵ်းယွၵ်း ပႃႈၼႂ်းဢွၵ်းငိုၼ်းမၢၵ်ႈ တၢင်းလၵ်းလူမ်ႉၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းသုၼ်ႇလူမ်ႉၸဝ်ႈသႅင် တၢင်းလႂ်ယႃႇႁႂ်ႈသႃႇ ၼႃႇတၢင်းလႂ်ဢမ်ႇလီ တၢင်းႁဝ်းၶႂ်ႈၼႃႇၼႃႇ ယႃႇႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႆႈၼႄး တူင်ႉၽၢႆႇသၢႆႉ ၵိၼ်ပႃ တူင်ႉၽၢႆႇၶႂႃ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉ တွင်ၵိူဝ် ယွၵ်ႇဝူဝ်းလိူင်း ၶုၼ်မိူင်း ယွၵ်ႇၸႂ်ၶႃႈ တွင်းတြႃးႁႂ်ႈမၢတ်ႈ ၶၼ်ႇထီႇၶၢတ်ႈ သၢႆၸႂ် တွင်ႉၵႅၼ်း တၢၼ်ႇတေတၢႆ ပေႃးႁၢႆ တၢၼ်ႇႁဵတ်းလဵၼ် တွင်ႉၸဵပ်းတၢင် မႄႈမၢၼ်း ဢၢၼ်းမေးပၼ် မၢဝ်ႇထဝ်ႈ တွင်ႉၽႃႉ လၼ်ႇတူၵ်းမႃး ၵူၼ်းၶႃယၢဝ်း တေၵမ်ႉ တွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈၸႂ်ပွတ်း ၵွတ်းမႃးတေႃးသႃႉယႂ်ႇ တွင်ႉလေႃး ႁူင်ပိူဝ်ႈသဵင် ယိင်းႁူင် ပိူဝ်ႈႁၵ်ႉၸဝ်ႈ တွင်ႉဝႃႈပေႃး ၶေႃးဝႃႈပႆႇ တွင်ႉဢမ်ႇတၼ် ၼင်ႇၶႃ တႃဢမ်ႇတၼ်ၼင်ႇႁူ တွင်ႉဢမ်ႇတၼ်ၼင်ႇၶႃ ႁႃၵိၼ်ၸင်ႇတေလႆႈ တိုင်ၵႂၢင်လႄႇလူင်းတူင်ႈ သသူင်ႈတႅၵ်ႇသဵင်ပၼ်း တႆႇလွင်ႈ ၸဝ်ႈသူၵွင်း သႂ်ႇၸႂ်တွင်း ၵူႈမိူဝ်ႈ တၢႆတေႃႇတဵင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇလဵင်ႉၶဝ်ႈၽႂ် တၢႆၼႆႉၽႂ်ၵေႃႈၵူဝ် ႁၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ တၢႆဝၼ်းၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ တိုၼ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ် တူၺ်းတီႈၵိူတ်ႇၸင်ႇတၢႆ တူၺ်းတီႈၶၢႆၸင်ႇသိုဝ်ႉ တူၺ်းတူဝ် ၸိုင်ပဵၼ်လုၵ်ႈ ၵူၼ်းၽၢၼ် တူၺ်းၸႂ် တူၺ်းသူပ်း သမ်ႉပဵၼ်လၢၼ်ၵူၼ်းမီး တူၺ်းၼႃႈယႂ်ႇ မႂ်ၼႃႈလိၵ်ႉ တူၺ်းၼမ်ၼမ် သိုဝ်ႉဢႄႇဢႄႇ ယႃႇၵူဝ်သရေႇသုမ်း တူၺ်းပႃးၺၢၼ်ႇ ဢၢၼ်ႇပႃးတွင်း တူၺ်းလုပ်ႈလၢပ်ႈဢမ်ႇလီ ၸၢင်ႈလႆႈၶီမိူဝ်းၼႃႈ တူၺ်းယဝ်ႉ တူၺ်းထႅင်ႈ ၸင်ႇၸႅင်ႈတီႈၼႄးမၼ်း တူၺ်းဝၼ်းၵႂႃႇ ၸၢင်ႈႁၢမ်း ပႂ်ႉယၢမ်းလီ ၸၢင်ႈလုတ်ႈ တူၺ်းဝၼ်း ၸင်ႇၵိၼ်ၶႅၵ်ႇ ပိူၼ်ႈမႅၵ်ႇၵွင်ႈမႃးၺွပ်း တူၺ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇ လွတ်ႈပႃႇလႃႇႁၢမ်းၵိၼ် တူၺ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ် ၺႃးၶွင်မဝ် ၵႃႈဢႄႇ တွႆႇၸင်ႇလင် မင်ၸင်ႇမေႃး တူတ်းၼႂ်းၽႃႈ ၵႃႈၼႂ်းလုၵ်း တူတ်းၼႂ်းၽႃႈ ၵႃႈၼႂ်းႁွင်ႇ တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ၶီႈႁႂ်ႈ မႃၸဵဝ်းမိုတ်ႈ တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ၶီႈႁႂ်ႈ မႃၸႂ်ၸူမ်း တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ယၢႆးႁႂ်ႈမီ ၸႂ်ၸူမ်း တၼ်ႇၼႃႇ ၶွၼ်ႈၵူၼ်းပွၵ်း ၶူဝ်းယွၵ်း ၶွၼ်ႈၵူၼ်းၽၢၼ် တၼ်းဢွၼ် ၸူဝ်ႈလွၵ်းယႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ၸွမ်းၵမ်းလဵဝ် တၢၼ်ႇၶူဝ် ႁႂ်ႈယုမ်ႉ တၢၼ်ႇယုမ်ႉ ႁႂ်ႈႁၢႆလၢႆ တၢၼ်းၼမ်ႉ ပဵၼ်သထေး တၢၼ်းမေး ပဵၼ်ၽၸဝ်ႈ တိၼ်မိုဝ်းပဵၼ်ၶႃႈတွင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇႁွင်ႉပၼ်လၢႆ တိၼ်ယဵပ်ႇ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁႄႈ ၵၢဝ်ႇႁႃမႄႈ ဝႆးဝႆး တူၼ်ႈၵွင်ႉ မီးယေႈဢၼ် သတ်းတၢႆၼမ် မိုၼ်ႇၸိုဝ်ႈ တူၼ်ႈၸႂ်ၵေႃႉၵူၼ်းမိူၵ်ႈ ၵႅၼ်ႇမေႃလိူၵ်ႈႁၼ်ၽိတ်း တူၼ်ႈၽၵ်းလိူဝ်ႇ ၽိူဝ်ႇတၢင်းပိူၼ်ႈလၢႆလၢႆ တူၼ်းလၢႆၵူႈလၢႆၶွၵ်ႇ ႁွၼ်ႇသူႈဢွၵ်ႇ မီးသႅင် တိုၼ်းလူင်ပီႈၼွင်ႉၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈလဝ်ႇ ၵႂၢမ်းဝွၼ်း တူပ်းႁႂ်ႈလၢပ်ႇ တၢပ်ႇႁႂ်ႈၵူဝ် တွမ်ပၢၵ်ႇၽူႈယိင်း ၼုင်ႈသိၼ်ႈလၢႆး တွမ်ပၢၵ်ႇၽူႈၸၢႆး ၼုင်ႈၵူၼ်ၵွမ်ႈ တူဝ်ၶိင်း ၽၢၼ်ၵူႈၸွင်ႈ ယႃႇဢုပ်ႇလွင်ႈ ၵဝ်မီး တူဝ်ၸႂ် ႁႂ်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ လဵင်ႉပေႃႈမႄႈ လုမ်းလႃး တူဝ်တၢႆၵေႃႈ လုပ်ႇတေႁွင်ႉ တူဝ်သွင်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈတေႁူဝ်ႇ တူဝ်ထဝ်ႈ ၶဝ်ႈတူမ်ႈ တူဝ်ၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈလႅမ် တူဝ်ၼင်ႈ ႁၢင်လႄႇ မိုဝ်းဢမ်ႇသႄႇၵေႃႈ ဢဝ်တိၼ်ၸွၼ်း တူဝ်ၼင်ႈႁၢင်လႄႇ ယေႈၶႅၼ်းသႄႇၵႆ တူဝ်ၼိမ် ႁၢင်ႈၶွၼ်း ၸွၼ်းၽႅဝ် ၵူႈတီႈ တူဝ်ပႆႇတၢႆ ဢၢႆမဵၼ်ပေႃးဢွၵ်ႇ တူဝ်လူႉ ၸိုဝ်ႈဢမ်ႇႁၢႆ တူဝ်တၢႆ လၢႆးဢမ်ႇၼဝ်ႈ တူဝ်လဵၵ်ႉၵိၼ် တူဝ်လဵၵ်ႉၶႄႇ တူဝ်လႂ်ၽိတ်း မိတ်းတူဝ်ၼၼ်ႉ တူဝ်ဢမ်ႇတူင်ႉ ၶွၼ်ႉၽူင်ႉ ၸွတ်ႇၵူႈၽၢႆႇ တူဝ်ဢမ်ႇပႆ ၽႆးဢမ်ႇလုၵ်ႉ တူဝ်ဢမ်ႇယုၵ်ႉ ၵူၼ်ႈဢမ်ႇယွင်ႈ တူဝ်ဢမ်ႇပႆ ႁၢင်ၵၵ်းၵႆ ၸွတ်ႇၸႅတ်ႇ တိူဝ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႇ ပဝ်ႇၵေႃႈယွၵ်း တိူဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႆႈတင်းႁိူၼ်း တၢႆႁိူၼ်းၼိုင်ႈ ႁႆႈတင်းဝၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉတီႈလႂ် လီၸႂ်တီႈၼၼ်ႈ တိူဝ်ႉတူဝ်ၽႂ် မႆႈၸႂ်မၼ်း တိူဝ်ႉၸႂ်ၸဵဝ်းယွမ် တွမ်ၸႂ်ၸဵဝ်းပီး တိူဝ်ႉၸႂ်မႂ်တူဝ် ၵူဝ်ၽႅဝ်ၸၢင်ႈယွင်ႇ တိူဝ်ႉၸႂ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ မႆႈၸႂ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း တႂ်ႈၽႃႉ မူႇၽုင်ၼၢင်း ယႃႇပွင်ၵျၢင်းလွင်ႈမိူၵ်ႈ တြႃးထမ်ႇမသၢတ်ႈ ထုၵ်ႇတီႈမျၢတ်ႈ လူတူၺ်း တြႃးလၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းဢႃႇၵႃႇ မိူၼ်ၼၢမ်ႇသႃႇ တႃးၵႂၢႆး တွၼ်ႈ-တ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၺ

တႃသွင်ၶွၼ် ဢိၵ်ႇၵၢင်ဝၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ တႃတူၺ်းတႂ်ႈ ၸႂ်ႁႂ်ႈဝူၼ်ႉသုင် တႃၽိတ်းဝႃႈၸၢမ်းၵၢမ်ႇ တႃႉၶၢမ်ႇသုမ်းလၢႆလၢႆ တႃၼွၼ်းဢႄႇသၢၵ်ႈယိုၼ်း တႃၼွၼ်းၵိုၼ်းသၢၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႃမႆႉတႃတွၵ်ၵေႃႈ တေႃႈပဵၼ်တႃၸဝ်ႈတႃၶုၼ် တႃမၢတ်ႇမၢင်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၽိုၼ်းတႃၼမ် ၸႂ်ၵူၼ်းလမ် ဢမ်ႇသူႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈပိူၼ်ႈ တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ ၸၢင်ႈမိူၵ်ႈႁၢႆႉတေႃႇၵၼ် တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ တႃလိူၵ်ႇႁၼ်ၶမ်းၶူင်း တႃလမ်ႁၼ်ငိုၼ်းၽိူၵ်ႇ တႃလိူၵ်ႇႁၼ်ငိုၼ်းသႃး တႃႁဝ်းတူၺ်းၵွၼ်ႇ ယႃႇႁွၼ်ႇဢုပ်ႇလူင် တႃႁဝ်းဢမ်ႇၸႅင်ႈ ဢုပ်ႇထႅင်ႈပဵၼ်လူမ်း တႃႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ် ၽၼ်းဢမ်ႇၸပ်း လၢမ်းလိမ်းသပ်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ တႃႇၼိုင်ႈၵိၼ်သၢမ်သိူဝ် တႃႇၼိုင်ႈ ၵိၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တႃႇပႄႉၽူႈႁၢၼ်ႁတ်း လူဝ်ႇမေႃတတ်း ၽႃႇယွႆႈ တႃႇပၢႆးၽူႈထၢၼ်ႈတႅမ်ႇ လူဝ်ႇယိုၼ်ႈမႅင်ႇ ၶူဝ်းလဵင်း တႃႇပူၼ်ႉၵေႃႉပဵင်းၵၼ် လူဝ်ႇၶတ်းယၼ် တႅင်ႇသၢင်ႈ တႃႇပိူၼ်ႈ တေလူႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈ ပုၼ်ႈႁဝ်းလီ တႃႇႁဝ်း တေလီၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပိူၼ်ႈတေလူႉ တႃႇႁဝ်းတေလီၼႆႉ ယႃႇဝႆႉႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလူႉ တႃႇႁဝ်း တေလီၼၼ်ႉ ယႃႇပၼ်ပိူၼ်ႈ လႆႈလူႉ တႃႇဢွင်ႇပႄႉ ၽူႈယႂ်ႇ လူဝ်ႇၵွမ်းၽႂ်ႇ ၼပ်ႉယမ် တႃးႁူဝ် ဢမ်ႇသုၵ်ႈႁၢင်ႈ သွင်ၽၢၵ်ႇၶၢင်ႈ မဵၼ်ၶႅဝ်း တႃႉၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ၵိၼ်ဢွၼ်တၢင်း တႃႉႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈဢိူဝ်ႇ ၽိူဝ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် တႃႉႁဵတ်းၼၼ် ဢမ်ႇတၼ်းၵိၼ် ၵတ်ႉၵႃႈ တႃႉဢဝ် ဢမ်ႇလႆႈသႆႈ တႃႉဝႆ့ ဢမ်ႇလႆႈသိမ်း တီႈၵိၼ်ယႃႇႁႂ်ႈၶွၼ်း တီႈၼွၼ်းယႃႇႁႂ်ႈႁေႈ တီႈၵူၼ်းၼမ် ယႃႇႁီႉ ႁႂ်ႈသတိ လူတူၺ်း တီႈၶႅၼ်း ၵူႈလႆႈ တီႈမႆႈယႃႇၵႂႃႇ တီႈၶႅၼ်း ၵူႈလႆႈ တီႈမႆႈယႃႇပၼ် တီႈၶူမ်းဢမ်ႇယၢႆး တီႈၵၢႆးဢမ်ႇတိူၼ်ႇ တီႈတုၵ်ႉၶႃႉယူႇ ယႃႇၶႂ်ႈသူႇၸူး တီႈတႅမ်ႇယႃႇလၢၼ်း တီႈယၢၼ်းယႃႇၸွၼ်ႉ တီႈပိုင်ႈႁဝ်းယႃႇၶႃႉ တီႈမႃႉႁဝ်းယႃႇထဵင် တီႈယူႇၽႂ်ႇ တီႈၵိၼ်မၼ်း ပိၵ်ႉဝႃႈ လႆႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶၼ်းၵေႃႈ မူၼ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵွင်း တီႈၵျွင်းၵေႃႈ သႃႇ တီႈႁၵ်ႉ ပဵင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လွတ်ႈႁၢမ်းပဝ်ႇ ႁိုဝ်မီး တီႈႁၢႆႉယႃႇၵႂႃႇ တီႈသႃႇလူဝ်ႇထင် တီႉၵေႃႈၸတ်ႉ ႁတ်ႉၵေႃႈတႅၵ်ႇ တေၵႃႉ တူၺ်းပေႇတၢင်ႇ ထၢင်ႇသုၼ်ႇ သမ်ႉၶႅၼ်းၵႅၼ် တေၵႃႉတူၺ်းပေႇတၢင်ႇ ထၢင်ႇသုၼ်ႇသမ်ႉၶႅၼ်းသုမ်း တေၵႂႃႇ ႁႂ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်း တေလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၽၢဝ်း ႁႂ်ႈၵမ်းၵွင်ႇၵေႃႈ တေၵႂႃႇ ႁႂ်ႈတူၺ်းတိၼ် တေၵိၼ် ႁႂ်ႈတူၺ်းမူင်ႈ တေၵိၼ်ၵေႃႈ ဢီႈတုၵ်ႉ တေလုၵ်ႉၵေႃႈ ဢီႈတၵ်ႉ တေၵိၼ်ယႃႇဢႃးၼႃႇ တေၵႂႃႇယႃႇပွင်ထိူင်း တေၶီႈၸင်ႇႁႃႁူးလွင်ႈ ၶွင်ႈသင်ဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်း တေၶီႈ ၸင်ႇႁႃႁူးလွင်ႈ ယွႆႉသႂ်ႇတွင်ႇၼွင်ႈ မဵၼ်ဢုၺ်း တေၶုတ်းမႅင်းမၼ်း ႁႂ်ႈႁူႉငႂ်ႈ ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ႁႂ်ႈႁူႉဢဝ် တေၶဝ်ႈႁႂ်ႈမွၵ်ႇ တေဢွၵ်ႇႁႂ်ႈလၢတ်ႈ တေသိုဝ်ႉ ထွမ်ႇၶၼ်ၶၢႆ တေၶၢႆ ထွမ်ႇၶၼ်သိုဝ်ႉ တေလၢတ်ႈဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး ၵေႃႉၸၢႆးဝူၼ်ႉၸွတ်ႇၸွတ်ႇ တေပေႃႉမႃ ႁႂ်ႈလူၸဝ်ႈ တေပေႃႉၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈလူ ၼႃႈၽႃႉၼႃႈၽူၼ် တေပႆႁႂ်ႈတူၺ်းၽၢႆႇ တေဝၢႆႇႁႂ်ႈတူၺ်းတၢင်း တေယၢင်ႈႁႂ်ႈတူၺ်းတိၼ် တေၵိၼ်ႁႂ်ႈတူၺ်းတွင်ႉ တေလုၵ်ႉႁႂ်တူၺ်းၶႃႇ တေမႃႇႁႂ်ႈတူၺ်းၶဝ်ႈ တေလၢတ်ႈ ၼိူဝ်ႁိူၼ်း ႁႂ်ႈတူၺ်း တႂ်ႈလၢင်ႈ တေလၢတ်ႈ ၵၢင်ပၢင်ႇ ႁႂ်ႈတူၺ်း ပႃႈလင် တေလၢတ်ႈ ဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး ၵေႃႉၸၢႆႈ ဝူၼ်ႉၸွတ်ႇၸွတ်ႇ တေလူမ်ႉ ၸွႆႈၵၼ်ပူၵ်း တေတူၵ်း ၸွႆႈၵၼ်ႁွပ်ႇ တေဢွၵ်ႇၵႃႉလူဝၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇတၼ်းၵိၼ်ပိူၼ်ႈ တေႃၵၢင်တၢင်းသၢၵ်ႈၽႃႉ ႁဵတ်းလွင်ႈၸႃႉသၢၵ်ႈၵႂၢမ်း တေႃႇတႃလႄႈထူပ်း တေႃႇသူပ်းလႄႈလၢတ်ႈ တေႃးသၼႆႉၶဵၼ်ၼမ် ၵေႃႉႁၵ်ႉၸမ်ၸႂ်ၵေႃႈၸၢင်ႈပၢႆႈ တေႃးသ မၢၼ်ႇၸႂ်လိူင်း ပေႃးဢဝ်ၶိူင်း ၸၢင်ႈပျၢၵ်ႈ တေႃးသ ဢမ်ႇဢွၼ်လီ ၸၢင်ႈထူပ်းၶီ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တေႃးသဢမ်ႇဢွၼ်လီ ဢဝ်တၢင်းၶီသႂ်ႇႁၢင်ႈ တၵ်းၵုမ်သၢဝ် ႁႂ်ႈၸၢင်ႈ မိုတ်ႈမႄႈႁၢင်ႉ ၶႄးသုမ်း တၵ်းတုင်းငိၼ်း ထမ်းၸဝ်ႈ ၶုပ်ႉၶဝ်ႇ ဝႆႈယေႃးမိုဝ်း တၵ်းထၢမ်ၵႂၢမ်း ယဵင်းထီႇ ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈတီႈ ထုင်းၼႄး တၵ်းၼမ်ႉ ႁႂ်ႈတူၺ်းတႃႈ မႃႇၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈတူၺ်းယဵၼ် တၵ်းပဵၼ် ၵူၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ဝႆႉတၢင်းလင် တၵ်းလၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸိင်းသူပ်း တၵ်းၶူပ်း ႁႂ်ႈၸိင်းၶဵဝ်ႈ တၵ်းဝႆႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ထမ်း ထၢမ်ၵႂၢမ်းလႂ် ၸင်ႇဝႆႈ တၵ်းႁၢပ်ႇ ႁႂ်ႈလူႁႅင်း ယူႇၽႃဝႅင်း ၽူႈမျၢတ်ႈ တၢၵ်ႇၽႃႈ ထႃႈၼၢႆးလူင်း တဵၵ်းၼမ်ႉ တွင်ႈတေႃလွၵ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉဢွၵ်ႇမႂ်မႃး တဵၵ်းၼမ်ႉ လၢင်ႉလီငၢမ်း ၶဝ်ႇသၢမ်ၵမ်း ထွၵ်ႇပႅတ်ႈ တဵၵ်းၼမ်ႉႁူမ်ႈတႃႈ ယႃႇဝႃႈၵႂၢမ်းၶတ်းၵၼ် တဵၵ်းယေႈၶႅၼ်းၵွင်ႇ ယွင်ႈယေႈၶႅၼ်းၼႅမ်း တူၵ်းၵေႃႈမၢင်ႈ ဝၢင်းၵေႃႈတႅၵ်ႇ တူၵ်းၸႂ် တၢၼ်ႇၽသပ်းလင် ၵႂင်ၸႂ် မိူၼ်ပူပၢႆႈၼီႈ တူၵ်းမိူင်းလႂ် ဢဝ်မႆႉမိူင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းတွၵ်ႇ ဢဝ်မွၵ်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ပၵ်းပူၺ်ႈ တူၵ်းလိုၼ်းၸူဝ်ႈၽႃႉမႅပ်ႈ လႅပ်ႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၵိၼ် တူၵ်းလိုၼ်း ဢိတ်းဢိတ်း ၽိၼ်းငိုၼ်း ႁူဝ်မိုၼ်ႇ တူၵ်းလိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ပိူၼ်ႈယွင်ႈၵႂႃႇႁဝ်းႁၢမ်း တၢင်းၵိၼ် တၢၼ်ႇယိူဝ်ႇ တွတ်ႈလဝ် တၢင်းႁဵတ်း တၢၼ်ႇသဝ် ထွတ်ႇႁူး တၢင်းၵိၼ်ၼင်ႇ ၽႃႉၽၼ်းယေး တၢင်းႁဵတ်း ၼင်ႇမႃလေးၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈ ၼင်ႇၼမ်ႉၼွင်း တၢင်းၵိၼ် ၽွင်းမိူင်း ၼင်ႇၼမ်ႉယိုင်ႈ တၢင်းၵိၼ်ဝၢၼ်ဢမ်ႇပေႃႇၵူႈမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈဢမ်ႇသူႈမၵ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ဢမ်ႇမႃးမိူဝ်ႈသႃႇ တၢင်းၵႂႃႇဢမ်ႇမႃးမိူဝ်းတၼ်း တၢင်းၵျၢမ်ႇ ပႆႇမူတ်း ဢသၢၵ်ႈယူတ်း တၢင်းၵျၢမ်ႇ ဢမ်ႇႁူမ်ႈသၢႆ ယႃႇၵႃႉၶၢႆႁူမ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းၸႃႉ ဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇသဵင် တၢင်းတၢႆဢမ်ႇပႂ်ႉမီးမၢၵ်ႈ ဢသၢၵ်ႈဢမ်ႇထႃႈၶိင်ႇယၢမ်း တၢင်းတၢႆဢမ်ႇပႂ်ႉမီးမၢၵ်ႈ ဢသၢၵ်ႈဢမ်ႇထႃႈၶၢဝ်းယၢမ်း တၢင်းထၢင်ႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ႁၼ်ၶူဝ်း ယႃႇႁူမ်ႈသိုဝ်ႉ တၢင်းၼွၵ်ႈ ႁၢမ်ႉယွၵ်းယွၵ်း ပႃႈၼႂ်း ဢွၵ်းငိုၼ်းမၢၵ်ႈ တၢင်းပဵတ်းၵေႃႈ ပဵတ်းတေတႆႇ တၢင်းၵႆႇၵေႃႈ ၵႆႇတေပႆ တၢင်းၽိတ်း ၸႅင်ႈႁၼ်လၢၵ်ႇ ၵွႆႈတၢၼ်ႈပၢၵ်ႇ လွႆးလွႆး တၢင်းမၵ်ႉ ဢမ်ႇႁူမ်ႈလၢႆး ယႃႇၵိၼ်ငၢႆး ႁူမ်ႈမူႇ တၢင်းမုၼ် ၵႃႈပွင်ဝႆႉ သူႈႁႂ်ႈၵႆႉ ႁူမ်ၸူမ်း တၢင်းမုၼ် ၸိုင်ဢမ်ႇသၢင်ႈ ယႃႇဢၢင်ႈ ၽုင်ႇမိူင်းၽီ တၢင်းယူႇ ၼင်ႇၼမ်ႉၽၢႆ တၢင်းဢၢႆ ၼင်ႇပြၢတ်ႈလူမ်ႉ တၢင်းယၢမ်ႈ ဢမ်ႇလီ တေထူပ်းၶီ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တၢင်းလူႉဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇမႃး တၢင်းလူႉဢမ်ႇမီး တၢင်းလီ ဢမ်ႇလႆႈ တၢင်းလၵ်း လူမ်ႉၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းသုၼ်ႇ လူမ်ႉၸဝ်ႈသႅင် တၢင်းလူင် ပဵၼ်ငူးႁဝ်ႇ ၵေႃႉၵဝ်ႇ ပဵၼ်သိူဝ်ယဵၼ်း တၢင်းလၢတ်ႈၵေႃႈ သႃႇ တၢင်းၵႂႃႇၵေႃႈ လိူင်ႇ တၢင်းလၢတ်ႈၵေႃႈၵျၢင်ႇ တၢင်းထၢင်ႇၵေႃႈ မႅၼ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ၼႄႁတ်းလႅင်း ယိူဝ်ႈၵႅင်း ၼႄၽုၼ်ႇငႂ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇႁူမ်ႈႁွႆး ယႃႇၶဝ်ႈပွႆး ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈ တၢင်းလႂ် ယႃႇႁႂ်ႈသႃႇ ၼႃႇတၢင်းလႂ် ဢမ်ႇလီ တၢင်းဝူၼ်ႉ ဢမ်ႇႁူမ်ႈငိူၼ်ႈ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈ ႁဝ်းယႃႇၶတ်း တၢင်းႁူႉ သႂ်လႅင်းမႂ်ႇ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ် တၢင်းႁူႉတဵမ် တၼ်ပိင်း သမ်ႉသူင်ၸိင်း ဢုပ်ႇလၢတ်ႈ တၢင်းႁူႉၼမ် တၢင်းႁၼ်ဢႄႇ ဢမ်ႇမေႃလႄႇ တၢင်းလႂ် တၢင်းႁူႉမီးၼႂ်းပပ်ႉ မဝ်ႇလီၼပ်ႉ ဝႃႈမေႃ တၢင်းႁူင် ၸဝ်ႈရသေး ယွၼ်ႉတွၼ်းၵေး လွင်ႈၵၼ်ႈ တၢင်းႁဵတ်းၵႂၢင်ႈ တၢင်းဢၢင်ႈယႂ်ႇ တၢင်းႁဵတ်း ၼိုင်ႈၸွႆႉ တၢင်းၵိၼ် ၼိုင်ႈႁွႆႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈမီး တၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇလိူဝ်မၢတ်ႈ တၢင်းလၢတ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းၵူမ်း တၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈ ၶႆႈၸႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈသုတ်း တၢင်းႁၼ်ဢမ်ႇႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ ယႃႇတၢပ်ႇလဵၼ်းႁဵတ်းႁူၺ်း တၢင်းႁဵတ်းဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈ ၶႆႈၸႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈသုတ်း တၢင်းထၢင်ႇဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ႁၼ်ၶူဝ်းယႃႇႁူမ်ႈသိုဝ်ႉ တၢင်းၼွၵ်ႈႁၢမ်ႉယွၵ်းယွၵ်း ပႃႈၼႂ်းဢွၵ်းငိုၼ်းမၢၵ်ႈ တၢင်းလၵ်းလူမ်ႉၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ တၢင်းသုၼ်ႇလူမ်ႉၸဝ်ႈသႅင် တၢင်းလႂ်ယႃႇႁႂ်ႈသႃႇ ၼႃႇတၢင်းလႂ်ဢမ်ႇလီ တၢင်းႁဝ်းၶႂ်ႈၼႃႇၼႃႇ ယႃႇႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႆႈၼႄး တူင်ႉၽၢႆႇသၢႆႉ ၵိၼ်ပႃ တူင်ႉၽၢႆႇၶႂႃ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉ တွင်ၵိူဝ် ယွၵ်ႇဝူဝ်းလိူင်း ၶုၼ်မိူင်း ယွၵ်ႇၸႂ်ၶႃႈ တွင်းတြႃးႁႂ်ႈမၢတ်ႈ ၶၼ်ႇထီႇၶၢတ်ႈ သၢႆၸႂ် တွင်ႉၵႅၼ်း တၢၼ်ႇတေတၢႆ ပေႃးႁၢႆ တၢၼ်ႇႁဵတ်းလဵၼ် တွင်ႉၸဵပ်းတၢင် မႄႈမၢၼ်း ဢၢၼ်းမေးပၼ် မၢဝ်ႇထဝ်ႈ တွင်ႉၽႃႉ လၼ်ႇတူၵ်းမႃး ၵူၼ်းၶႃယၢဝ်း တေၵမ်ႉ တွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈၸႂ်ပွတ်း ၵွတ်းမႃးတေႃးသႃႉယႂ်ႇ တွင်ႉလေႃး ႁူင်ပိူဝ်ႈသဵင် ယိင်းႁူင် ပိူဝ်ႈႁၵ်ႉၸဝ်ႈ တွင်ႉဝႃႈပေႃး ၶေႃးဝႃႈပႆႇ တွင်ႉဢမ်ႇတၼ် ၼင်ႇၶႃ တႃဢမ်ႇတၼ်ၼင်ႇႁူ တွင်ႉဢမ်ႇတၼ်ၼင်ႇၶႃ ႁႃၵိၼ်ၸင်ႇတေလႆႈ တိုင်ၵႂၢင်လႄႇလူင်းတူင်ႈ သသူင်ႈတႅၵ်ႇသဵင်ပၼ်း တႆႇလွင်ႈ ၸဝ်ႈသူၵွင်း သႂ်ႇၸႂ်တွင်း ၵူႈမိူဝ်ႈ တၢႆတေႃႇတဵင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇလဵင်ႉၶဝ်ႈၽႂ် တၢႆၼႆႉၽႂ်ၵေႃႈၵူဝ် ႁၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ တၢႆဝၼ်းၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ တိုၼ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ် တူၺ်းတီႈၵိူတ်ႇၸင်ႇတၢႆ တူၺ်းတီႈၶၢႆၸင်ႇသိုဝ်ႉ တူၺ်းတူဝ် ၸိုင်ပဵၼ်လုၵ်ႈ ၵူၼ်းၽၢၼ် တူၺ်းၸႂ် တူၺ်းသူပ်း သမ်ႉပဵၼ်လၢၼ်ၵူၼ်းမီး တူၺ်းၼႃႈယႂ်ႇ မႂ်ၼႃႈလိၵ်ႉ တူၺ်းၼမ်ၼမ် သိုဝ်ႉဢႄႇဢႄႇ ယႃႇၵူဝ်သရေႇသုမ်း တူၺ်းပႃးၺၢၼ်ႇ ဢၢၼ်ႇပႃးတွင်း တူၺ်းလုပ်ႈလၢပ်ႈဢမ်ႇလီ ၸၢင်ႈလႆႈၶီမိူဝ်းၼႃႈ တူၺ်းယဝ်ႉ တူၺ်းထႅင်ႈ ၸင်ႇၸႅင်ႈတီႈၼႄးမၼ်း တူၺ်းဝၼ်းၵႂႃႇ ၸၢင်ႈႁၢမ်း ပႂ်ႉယၢမ်းလီ ၸၢင်ႈလုတ်ႈ တူၺ်းဝၼ်း ၸင်ႇၵိၼ်ၶႅၵ်ႇ ပိူၼ်ႈမႅၵ်ႇၵွင်ႈမႃးၺွပ်း တူၺ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇ လွတ်ႈပႃႇလႃႇႁၢမ်းၵိၼ် တူၺ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ် ၺႃးၶွင်မဝ် ၵႃႈဢႄႇ တွႆႇၸင်ႇလင် မင်ၸင်ႇမေႃး တူတ်းၼႂ်းၽႃႈ ၵႃႈၼႂ်းလုၵ်း တူတ်းၼႂ်းၽႃႈ ၵႃႈၼႂ်းႁွင်ႇ တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ၶီႈႁႂ်ႈ မႃၸဵဝ်းမိုတ်ႈ တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ၶီႈႁႂ်ႈ မႃၸႂ်ၸူမ်း တူတ်းႁႂ်ႈ မႃၸႂ်လီ ယၢႆးႁႂ်ႈမီ ၸႂ်ၸူမ်း တၼ်ႇၼႃႇ ၶွၼ်ႈၵူၼ်းပွၵ်း ၶူဝ်းယွၵ်း ၶွၼ်ႈၵူၼ်းၽၢၼ် တၼ်းဢွၼ် ၸူဝ်ႈလွၵ်းယႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈ ၸွမ်းၵမ်းလဵဝ် တၢၼ်ႇၶူဝ် ႁႂ်ႈယုမ်ႉ တၢၼ်ႇယုမ်ႉ ႁႂ်ႈႁၢႆလၢႆ တၢၼ်းၼမ်ႉ ပဵၼ်သထေး တၢၼ်းမေး ပဵၼ်ၽၸဝ်ႈ တိၼ်မိုဝ်းပဵၼ်ၶႃႈတွင်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇႁွင်ႉပၼ်လၢႆ တိၼ်ယဵပ်ႇ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁႄႈ ၵၢဝ်ႇႁႃမႄႈ ဝႆးဝႆး တူၼ်ႈၵွင်ႉ မီးယေႈဢၼ် သတ်းတၢႆၼမ် မိုၼ်ႇၸိုဝ်ႈ တူၼ်ႈၸႂ်ၵေႃႉၵူၼ်းမိူၵ်ႈ ၵႅၼ်ႇမေႃလိူၵ်ႈႁၼ်ၽိတ်း တူၼ်ႈၽၵ်းလိူဝ်ႇ ၽိူဝ်ႇတၢင်းပိူၼ်ႈလၢႆလၢႆ တူၼ်းလၢႆၵူႈလၢႆၶွၵ်ႇ ႁွၼ်ႇသူႈဢွၵ်ႇ မီးသႅင် တိုၼ်းလူင်ပီႈၼွင်ႉၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈလဝ်ႇ ၵႂၢမ်းဝွၼ်း တူပ်းႁႂ်ႈလၢပ်ႇ တၢပ်ႇႁႂ်ႈၵူဝ် တွမ်ပၢၵ်ႇၽူႈယိင်း ၼုင်ႈသိၼ်ႈလၢႆး တွမ်ပၢၵ်ႇၽူႈၸၢႆး ၼုင်ႈၵူၼ်ၵွမ်ႈ တူဝ်ၶိင်း ၽၢၼ်ၵူႈၸွင်ႈ ယႃႇဢုပ်ႇလွင်ႈ ၵဝ်မီး တူဝ်ၸႂ် ႁႂ်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ လဵင်ႉပေႃႈမႄႈ လုမ်းလႃး တူဝ်တၢႆၵေႃႈ လုပ်ႇတေႁွင်ႉ တူဝ်သွင်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈတေႁူဝ်ႇ တူဝ်ထဝ်ႈ ၶဝ်ႈတူမ်ႈ တူဝ်ၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈလႅမ် တူဝ်ၼင်ႈ ႁၢင်လႄႇ မိုဝ်းဢမ်ႇသႄႇၵေႃႈ ဢဝ်တိၼ်ၸွၼ်း တူဝ်ၼင်ႈႁၢင်လႄႇ ယေႈၶႅၼ်းသႄႇၵႆ တူဝ်ၼိမ် ႁၢင်ႈၶွၼ်း ၸွၼ်းၽႅဝ် ၵူႈတီႈ တူဝ်ပႆႇတၢႆ ဢၢႆမဵၼ်ပေႃးဢွၵ်ႇ တူဝ်လူႉ ၸိုဝ်ႈဢမ်ႇႁၢႆ တူဝ်တၢႆ လၢႆးဢမ်ႇၼဝ်ႈ တူဝ်လဵၵ်ႉၵိၼ် တူဝ်လဵၵ်ႉၶႄႇ တူဝ်လႂ်ၽိတ်း မိတ်းတူဝ်ၼၼ်ႉ တူဝ်ဢမ်ႇတူင်ႉ ၶွၼ်ႉၽူင်ႉ ၸွတ်ႇၵူႈၽၢႆႇ တူဝ်ဢမ်ႇပႆ ၽႆးဢမ်ႇလုၵ်ႉ တူဝ်ဢမ်ႇယုၵ်ႉ ၵူၼ်ႈဢမ်ႇယွင်ႈ တူဝ်ဢမ်ႇပႆ ႁၢင်ၵၵ်းၵႆ ၸွတ်ႇၸႅတ်ႇ တိူဝ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႇ ပဝ်ႇၵေႃႈယွၵ်း တိူဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႆႈတင်းႁိူၼ်း တၢႆႁိူၼ်းၼိုင်ႈ ႁႆႈတင်းဝၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉတီႈလႂ် လီၸႂ်တီႈၼၼ်ႈ တိူဝ်ႉတူဝ်ၽႂ် မႆႈၸႂ်မၼ်း တိူဝ်ႉၸႂ်ၸဵဝ်းယွမ် တွမ်ၸႂ်ၸဵဝ်းပီး တိူဝ်ႉၸႂ်မႂ်တူဝ် ၵူဝ်ၽႅဝ်ၸၢင်ႈယွင်ႇ တိူဝ်ႉၸႂ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ မႆႈၸႂ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း တႂ်ႈၽႃႉ မူႇၽုင်ၼၢင်း ယႃႇပွင်ၵျၢင်းလွင်ႈမိူၵ်ႈ တြႃးထမ်ႇမသၢတ်ႈ ထုၵ်ႇတီႈမျၢတ်ႈ လူတူၺ်း တြႃးလၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းဢႃႇၵႃႇ မိူၼ်ၼၢမ်ႇသႃႇ တႃးၵႂၢႆး တွၼ်ႈ-တ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ သ

သၽႃႇဝဢမ်ႇလႅင်း လၢတ်ႈၵႂၢမ်းႁႅင်းပိူင်ႈၽိင်ႈ သၽေႃးတြႃးဢမ်ႇပွင်ႇ ယိူင်းၵူၼ်းယွင်ႇထဵင်ၵၼ် သၽေႃးပရမၢတ်ႈဢမ်ႇႁၼ် ယိူင်ႈတႃတၼ်မွတ်ႇလိပ်ႈ သရေႇမၢင်သတၢင်းႁၢႆႉ ယႃႇၼပ်ႉပၢႆႉႁဵတ်းႁူၺ်း သရေႇဢွၼ်ႇတွင်ႉၵူင် သရေႇလူင်တွင်ႉၵႂ်ႈ သႃႇတီႈတူဝ် ၵူဝ်မႃးၼၵ်းတီႈၸႂ် သႃႇတီႈမႃႇ ၼႃႇတီႈမၵ်း သႃႇတီႈမၵ်းၵေႃႈ ၼၵ်းတီႈမႃႇ သႃႇပၼ်ၵမ်းဢိတ်းဢိတ်း ႁိုင်မႃးၽိတ်းႁူဝ်ၸွႆႉ သႃႇပၼ်ပိူၼ်ႈၼမ်ၼမ် ၵမ်းလိုၼ်းလႆႈမၢတ်ႇၼီႈ သႃႇၽၢႆႇႁဝ်းဢိတ်းဢိတ်း ၽိတ်းၽၢႆႇပိူၼ်ႈၼမ်ၼမ် သႃႈ(လုတ်ႈ)ၵႂႃႇၵမ်းဢိတ်းဢိတ်း ႁိုင်မႃးၽိတ်းႁူဝ်ၸွႆႉ သႃႉၽၵ်းၵႆႉၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ တႃမၢတ်ႇၵႆႉၶဝ်ႈသူၼ် သီႇၶမ်ႈပေႃးထႃႈ ႁႃႈၶမ်ႈပေႃးၼွၼ်း သီႇသူပ်းၶိတ်းၸၢင်ႈပွင်ႉ သီႇသူပ်းမွင်ႉၸၢင်ႈထဵင် သီႇသူပ်းယၢၼ်းၸၢင်ႈပွင်ႉ သီႇသူပ်းမွင်ႉၸၢင်ႈလႃႇ သီႇၼိဝ်ႉတူမ်းႁႃႈႁူး ငႃတေထူးသမ်ႉလုတ်ႈ သီႇလိူၼ်ၸင်ႇၵႃႈ ႁႃႈလိူၼ်ၸင်ႇၽွမ်ႉ သေလၢႆၽၵ်းတွင်ႉလူႉ သေလၢႆၸူႉႁၢမ်းၼွၼ်း သႄ့ပႃႈၼႃႈ လီသေၶႃႉပႃႈလင် သူႇရႃႇယိၼ်ႉပႃးၽၢၼ် ၶႂ်ႈၵိၼ်ဝၢၼ်ၽႂ်ႇမိုတ်ႈ သုၵ်ႈႁႂ်ႈၸၢင်ႇ လၢင်ႉႁႂ်ႈၵဵင်ႈ သိုၵ်းတႄႇဢမ်ႇၵႃႈႁိုဝ် ၵူဝ်ဢၢႆႈတိုဝ်ၵဝ်းၸွမ်း သင်ၵူဝ်ၽၢၼ်ၶွပ်ႈႁၢင်ႈ ႁႂ်ႈၵႆႉသၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် သင်ၶႂ်ႈလီၸူဝ်ႈၼႃႈ ယႃႇၵႆႉဝႃႈၵႂၢမ်းၽျၢင်း သင်ပႄႉလႆႈၸႂ်လမ် မဝ်ႇၶီၶမ်သေမိူဝ်ႈ သင်ၽႂ်ၶႂ်ႈၸဵဝ်းၽၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢၵ်ႈၵူၼ်းမိူၵ်ႈ သင်ၽႂ်ၶႂ်ႈၸဵဝ်းမၢၵ်ႈ ႁႂ်ႈၽေႃႇၽၢၵ်ႈၵူၼ်းလႅတ်း သင်ယိပ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းၸဝ်ႈ မိူင်းမဝ်ႇသဝ်ႈသႂ်လႅင်း သၢင်ႇသီႈဢိုပ်းၵေႃႈယႃႇ မဝ်တွၼ်ႉၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢႆ သၢင်ႇထၢၵ်ႈမႆႉၵၢင်ၵေႃ ၸၢင်းထၢၵ်ႈတေႃၵၢင်ႁႆႈ မုၼ်ၸဝ်ႈထၢၵ်ႈမႆႉပၢႆပုတ်း သိင်းထေႃးမတူဝ်မျၢတ်ႈ လီပိူဝ်ႈပၢတ်ႈဢၢၼ်ၶမ်း သဵင်ၶူဝ်ၼႆႈ သဵင်ႁႆႈပူင်း သဵင်ၸႂ်ႈၶေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽူႈၺၢၼ်ႇမႂ်ႈၸူမ်းဢဝ် သဵင်ၸိုဝ်ႈၶေႃႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ႁဵတ်းၵႅင်ႈသိုဝ်ႈႁူင်းႁႆး သဵင်ၸိုဝ်ႈဝႃႈသိုဝ်ႈ လီၵိူဝ်းယမ် သဵင်လၢတ်ႈၵေႃႈဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈၵတ်ႉ သဵင်လၢတ်ႈၼူဝ် သဵင်ၶူဝ်မူၼ်ႈ သဵင်လၢတ်ႈပူၼ်ႉတူဝ် သဵင်ၶူဝ်ပူၼ်ႉဝၢၼ်ႈ သဵင်လၢတ်ႈပိူၼ်ႈလီၵူဝ် သဵင်ၶူဝ်ပိူၼ်ႈလီမိူဝ်ႇ သဵင်လၢတ်ႈမေႃးပၢပ်ႇပၢပ်ႇ ဝႃႈယၢပ်ႇသမ်ႉသွၼ်ၶႅင် သႅင်လီပျၽူႈမႂ်ႈ ပိူၼ်ႈပျၢတ်ႈတႂ်ႈၶၼ်ယွမ်း သႅင်လီဢမ်ႇမီးၵူႈပႃႇ ၼၢမ်ႇသႃႇဢမ်ႇမီးၵူႈလူင် သွင်ၵုင်းၸင်ႇပဵၼ်ႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇပႃးလူၺ်ႈၽၢႆႇလဵဝ် သွင်တၢပ်ႈႁေႈၸူးၵၼ် ၸင်ႇပဵၼ်ႁူၺ်ႈ သွင်ပၢၼ်းတၢပ်ႈ ၸင်ႇပဵၼ်ႁူၺ်ႈ သွင်ယမ်ၵၼ် ဝႆႉတၢင်းလူင် ႁၢမ်းပဝ်ႇ သွင်ဢမ်ႇယမ်ၵၼ် ဝႆႉႁူဝ်ၶဝ်ႇတေႃးၵၼ် သွင်းတႃႁၢင်ႇလပ်ႉၽႆး လုၵ်ႈၸၢႆးမႅၵ်ႇၶႃဢူႈ သၢႆႁုင်းတူၵ်းၵၢင်ၽ ၵႃႇလတူၵ်းၵၢင်မိူင်း သူၺ်ႇပီႈၼွင်ႉတိုၼ်းၽူဝ် ၼင်ႈၵွမ်းတူဝ်ၸင်ႇလၢတ်ႈ သတ်ႉၸႃႇမၼ်ႈပေႃးၼင်ႇသဝ်ႁိၼ် ယႃႇတုင်းၵိၼ်ၽၢၵ်ႇပိူၼ်ႈ သူတ်ႉမႆႈဢမ်ႇလႆႈတူဝ် ၶူဝ်ဝႆးၵႆႉဢၢႆပိူၼ်ႈ သူတ်ႉမႆႈဢမ်ႇလႆႈတူဝ် လီၵူဝ်မိူဝ်ႈႁိူၵ်ႇလွၵ်ႈ သၼ်ႇထေႇၵိူတ်ႇပႃး မႃးမႄးလတ်းယၢပ်ႇ သၼ်ႇထေႇၵိူတ်ႇပႃးမႃး ၽြႃးယႃဢမ်ႇလႆႈ သၼ်ႇထေႇပဵၼ်မႃး မႄးယႃဢမ်ႇလႆႈ သၼ်ႇထေႇဢမ်ႇမီးၽူဝ် ၵူၼ်းတၵ်းၶူဝ်ႁူဝ်ႇၸိုဝ်ႈ သၢၼ်မိုဝ်းယွင်ႈၵူၼ်ႈၵဝ်ႇ ၵွတ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႇၵေႃႉလဵဝ် သၢၼ်မိုဝ်းယွင်ႈၵူၼ်ႈၵဝ်ႇ ဢဝ်မႃႁဝ်ႇၸွမ်းလင် သၢၼ်မိုဝ်းႁွင်ႈၵူၼ်ႈၵဝ်ႇ မၢင်ၽဝ်ႇၸၢင်ႈၼႅင်ၶိုၼ်း သၢၼ်မိုဝ်းႁွင်ႈၵူၼ်ႈၵဝ်ႇ ႁူဝ်ၶဝ်ႇၵူၼ်ႉလၢႆလၢႆ သိၼ်ႁႃႈသဵၼ်ႈတိုဝ်းၵမ် ၽွင်းယမ်ၵုင်ႇပေႃႈမႄႈ သုၼ်ႇလီလႆႈမျၢတ်ႈ လၢတ်ႈလႅပ်ႈပိူၼ်ႈယုမ်ႇ သုၼ်ႇလီလူဝ်ႇမေႃၵျၢမ်ႇ ၵၢမ်ႇလီလူဝ်ႇမေႃပွင် သူၼ်လီလူဝ်ႇမေႃၽုၵ်ႇ လုၵ်ႈလီလူဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉ သူၼ်ႁူၵ်ႉပဵၼ်ပႃႇၶႃး ၼႃးႁူၵ်ႉပဵၼ်ပႃႇယိူဝ်ႈ သူၼ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈပဵၼ်ၶႃး ၼႃးႁူၵ်ႉပဵၼ်ပႃႇယိူဝ်ႈ သူၼ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈပဵၼ်ၶႃး ပီႈၼွင်ႉဢမ်ႇၵႂႃႇမႃးပဵၼ်ပိူၼ်ႈ သွၼ်ၵႂၢမ်းၶႃႉၶၢႆ ၺၢၼ်ႇၽၢႆတွင်းၸႃး သွၼ်ၵႂၢမ်းတြႃး ႁႃးသမ်ႉဢမ်ႇလႆႈ သွၼ်ၵႂၢမ်းလီႁူမ်ႈလၢတ်ႈ ပိူၼ်ႈလေႇမၢတ်ႈတူဝ်ႁဝ်း သွၼ်သင်ႁူႉၼၼ်ႉ ၵၼ်ႉၸိုၼ်ႇပၢၼ်တၢႆ သွၼ်ပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ဝႆႉသွၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ သွၼ်ယွၵ်းယွၵ်း သွၼ်ယွင်ႇယွင်ႇ သၢႆတႃပွင်ႇမိူင်းၽီ သွၼ်ယဝ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်းၶူၼ်ႉ ပူၼ်ႉၵႂႃႇၵေႃႈလိုမ်းၸွမ်း သွၼ်ယဝ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ သွၼ်ပူၼ်ႉယဝ်ႉလိုမ်းၸွမ်း သွၼ်ယဝ်ႉဢမ်ႇတွင်းၵိုမ်း ႁိုင်မႃးလိုမ်းပႅတ်ႈသဵင်ႈ သွၼ်လွႆးလွႆးႁႂ်ႈတၢၼ်ႈ တႅင်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃးသႃး သွၼ်ႁၢင်လိုမ်းႁူဝ် ၵူၺ်းၵူဝ်ၸဵဝ်းလႆႈ သွၼ်ႁဵၼ်းဢမ်ႇၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ ႁဵတ်းပူၼ်ႉယဝ်ႉလိုမ်းၸွမ်း သွၼ်ႁူဝ်လိုမ်းႁၢင် ၵုသူဝ်ႇမၢင်ဝူတ်ႈၼၵ်း သဵတ်ႈၼူၵ်ႇယွၼ်းၸႃး ဝၢႆးမႃးပိူၼ်ႈယွၼ်းၵႃႈၵႃႈ သဵတ်ႈႁၢႆႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇယွမ်း ၼွမ်းႁၢႆႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႃႇ သူတ်ႉမႆႈဢမ်ႇလႆႈတူဝ် ၶူဝ်ဝႆးၵႆႉဢၢႆပိူၼ်ႈ သိပ်းၵိၼ်သွင် သၢဝ်းၵိၼ်သီႇ သိပ်းသူပ်းလၢတ်ႈဝႃႈမၢၼ်ႇ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇလိၵ်ႈၼိုင်ႈတူဝ် သိပ်းသူပ်းဢမ်ႇတၢၼ်ႇတႃႁၼ် ၼွၼ်းၽၼ်ဢမ်ႇတၢၼ်ႇတူဝ်ထူပ်း သိပ်းပီဢမ်ႇႁၼ်ၼႃႈ သၢဝ်းႁႃႈၶူပ်ႇလိုမ်းၵၼ် သိပ်းပီဢမ်ႇႁၼ်ၼႃႈ ႁႃႈပီဢမ်ႇႁၼ်ၵၼ် သိပ်းဝၼ်းလွႆးၽႃႈ သိပ်းႁႃႈထႃႁူဝ် သိပ်းႁႃႈတူၵ်း သိပ်းႁူၵ်းၽႅၼ် သိပ်းဢမ်ႇလီၶဝ်ႈ ၵဝ်ႈဢမ်ႇလီဢွၵ်ႇ သူပ်းၵေႃႈၸၢင်ႈ ႁၢင်ႈၵေႃႈၸွမ်း သူပ်းၵႂၢမ်းဝႃႈဢွၼ်ႇဢူၼ်ႈ တူၼ်ႈၸႂ်ဝႆႉၵႅၼ်ႇၶႅင် သူပ်းၵႂၢမ်းႁၢမ်းပႆႇၺႃႇ ယိူင်းၵူၼ်းဢႃႇသဵင်ယဵၼ် သူပ်းၵႂၢမ်းႁၢဝ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇ ၸၢင်ႈပဵၼ်လၢပ်ႇတႅင်းၶေႃး သူပ်းၵႂၢမ်းႁၢဝ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇ ၸၢင်ႈယဵၼ်းလၢၵ်ႇၶဵၼ်းၶေႃး သူပ်းၸႃးငႃးၽၢႆ ဢမ်ႇၵူဝ်တၢႆသေပွၵ်ႈ သူပ်းၸႃႉသဵင်ၸၢင် တႃၶႂၢင်ၽၢႆႉၸၢႆႉ သူပ်းၸၢင်ႈယေႃး ၶေႃးၵိၼ်ဢိမ်ႇ သူပ်းၸၢင်ႈဝႃႈ မႃႇပႆလၢႆ သူပ်းၸၢင်ႈႁၢင်ႈလီ လၢတ်ႈတင်းပီဢမ်ႇမီးၵႂၢမ်းၸႃႉ သူပ်းၼမ်ၵႂၢမ်းၶိူဝ်း ၼမ်ႉလၢႆးပိူဝ်းၽူင်ႉသင်ႈသင်ႈ သူပ်းၼမ်ၵႂၢမ်းၶိူဝ်း ၼမ်ႉလၢႆးပိူဝ်းၽူင်ႉၽၢၼ်ၽၢၼ် သူပ်းၼမ်မီးတၢင်းၽိတ်း ႁဵတ်းၼမ်မီးတၢင်းၶၢင်း သူပ်းပႄႉၵႂၢမ်းပေႃး ပဵၼ်တေႃးသတႃႇသေႇ သူပ်းပၢၵ်ႇလၢတ်ႈမေႃယေႃး လဵင်ႉၵူင်ၶေႃးဢိမ်ႇသႆႈ သူပ်းမေႃၶၢၼ် ၵၢၼ်မေႃႁဵတ်း သူပ်းမႆႈၵႂၢမ်းၶႅင် တႃလႅင်ၸိုၵ်းၶိုၵ်း သူပ်းမႆႈၵႂၢမ်းၶႅင် တႃလႅင်ပၢၵ်ႇၶၢၵ်ႇ သူပ်းယွႆႈၵႂၢမ်းယႂ်း ၼႄးပိူၼ်ႈၽႂ်းၼႃႇ သူပ်းယဵၼ်ၵႂၢမ်းငႄႈ ပေႃႈမႄႈႁၵ်ႉတွၼ်းၸႂ် သူပ်းလီၵႂၢမ်းငၢမ်း ထိုင်ယၢမ်းၸင်ႇလၢတ်ႈ သူပ်းလီသဵင်ဝၢၼ် ၶၢၼ်ၵမ်းလႂ်ၵေႃႈလီထွမ်ႇ သူပ်းဝႆးပၢၵ်ႇမႆႈ ၶႆႈပေႃးဢမ်ႇတၼ်းဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး သူပ်းဝၢၼ်ၵူၼ်ႈသူမ်ႈ ၼႃႈဢူၼ်ႈၵူၼ်ႈၶၼ်း သူပ်းဝၢၼ်ၵူၼ်ႈသူမ်ႈ ယူႇႁူမ်ႈဢမ်ႇလီ သူပ်းႁၢႆႉပၢၵ်ႇၽၢႆ ထၢမ်ဢဝ်တၢႆတႃႇသေႇ သူပ်းႁၢဝ်ႈသဵင်ၵျၢမ်း တင်းဢၢမ်းတင်းလႃႇ သူပ်းဢူၼ်ႈသဵင်ဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇၸႂ်လမ် သၢမ်ၵေႃႉဝႃႈဢမ်ႇလီ သီႇၵေႃႉဝႃႈဢမ်ႇၵျ သၢမ်ၶမ်ႈဢမ်ႇလီၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ သီႇၶမ်ႈဢမ်ႇလီလွင်ႈတၢင်းၸၢၼ်း သၢမ်ပႆႇလီ သီႇပႆႇၵျ ႁႃႈတွႆႇလႅဝ် သၢမ်ပွၵ်ႈလီ သီႇပွၵ်ႈၸ ႁႃႈပွၵ်ႈ ၽိတ်းၵၼ် သၢမ်မေႃယူႇႁိူၼ်းႁူဝ်ႈ ၼိုင်ႈမေႃၵိၼ်ထူၼ်ႈၸူဝ်ႈ သၢမ်လိူၼ်မိူၼ်ၼင်ႇၶဵတ်ႇ သီႇလိူၼ်ယဵတ်ႇမိူၼ်ၵူၼ်း သၢမ်ႁီသီႇႁမ် လီၵမ်တေႃႇၸူဝ်ႈ သၢမ်ဢမ်ႇလီ သီႇဢမ်ႇယဝ်ႉ ၵဝ်ႈဢမ်ႇထူး သုမ်ႈဢုမ်ႈမႃလၵ်ႉၶူပ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇသူပ်းၸၢင်ႈႁၢႆႉ သုမ်ႉတေလူႉပႄၸိူၼ်း ႁိူၼ်းတေလူႉသဝ်ၶၢတ်ႇ သုမ်ႉတေလုပႄၸိူၼ်း ႁိူၼ်းတေလုတူင်ၶွၼ်ႈ သဝ်မိူင်းဢမ်ႇလီႁၵ်း လၵ်းမိူင်းဢမ်ႇလီထူၺ်ႈ သၢဝ်ၵႂၢမ်းၶႅဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၶီႈယၢၼ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၼႃးသိုၵ်း သၢဝ်ၵူင်းလူဝ်းဢမ်ႇလီဢဝ်ႁဵတ်းၸူႉ မၢဝ်ႇၸိုဝ်ႈလုဢမ်ႇလီဢဝ်ႁဵတ်းၽူဝ် သၢဝ်ၶီႈၶၢၼ်ႉလႄႈ မၢဝ်ႇသၢဝ်းၼၢဝ်း ပိူၼ်ႈတေတၢဝ်းႁႃၵၼ် သၢဝ်သိူၼ်းပိူၼ်းလႄႈ မၢဝ်ႇသူႇယႃႈ ပိူၼ်ႈတေမႃႈႁႃၵၼ် သၢဝ်တေႃးႁုၵ်ႈႁွႆႈႁိင်ႇ မၢဝ်ႇလဵတ်းတိင်ႇၵၢင်ဝၼ်း ပိူၼ်ႈတေပၢၼ်းႁႃၵၼ် သၢဝ်မႄႈႁိူၼ်း လီသေသၢဝ်ႁိူၼ်းမႄႈ သၢဝ်ႁူႉလိၵ်ႈလႄႈမၢဝ်ႇႁူႉထမ်း ပိူၼ်ႈတေၵၢမ်းႁႃၵၼ် သိုဝ်ႉၶဝ်ႈလႆႈပႃးယေး ဢဝ်မေးလႆႈပႃးလုၵ်ႈ သိုဝ်ႉၶဵဝ်ၸၢင်ႈလႆႈလူမ်း ၸူမ်းၸိုၵ်းၸၢင်ႈမၢတ်ႇၼီႈ သိုဝ်ႉၶဵဝ်ၸၢင်ႈလႆႈလူမ်း ၸူမ်းၸိုၵ်းပဵၼ်ၵွင်ၼီႈ သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆၶၢတ်ႇ သိုဝ်ႉၵၢတ်ႇၼႆႉ ၶၢႆၵၢတ်ႇၼႃႈ သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆသုၼ်ႇ ၵုၼ်ႇၺႃးပွႆး သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆယၢပ်ႇ လီလၢပ်ႇသုတ်းပၢၼ် သိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆ ၸင်ႇဝႆး သိုဝ်ႉၽိတ်းယႃႇမႆႈ ၶႂ်ႈမျၢတ်ႈဢမ်ႇယၢပ်ႇ သိုဝ်ႉၽိတ်းဢမ်ႇသုမ်းလၢႆ ၶိုၼ်းၶၢႆပေႃးလႆႈယူႇ သိုဝ်ႉၽူႇၽႃႇ ၼႃႇႁဝ်းၶိုၼ်း သိုဝ်ႉယဝ်ႉၶၼ်ၶိုၼ်ႈ ၼႃႈၸိုၼ်ႈတႃဝၢၼ် သိုဝ်ႉယဝ်ႉၶၼ်လူင်း ၵိုတ်းသူင်းၼႃႈဢူၼ်ႈ သိုဝ်ႉယဝ်ႉထၢင်ႇပႅတ်ႈလၢႆ ဝၢႆးမႃးၶၢႆၶႅၼ်းမျၢတ်ႈ သိုဝ်ႉယဝ်ႉပႆႇပၼ်ငိုၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵီႈ သိုဝ်ႉလၢပ်ႇလႆႈပႃးသၢႆ သိုဝ်ႉၵႂၢႆးလႆႈပႃးႁွၵ်ႈ သိုဝ်ႉဝႆႉၶၢႆယွႆႈ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈႁၢႆလၢႆ သိုဝ်ႉဝႆႉၶၢႆလုမ်း ပေႃးသုမ်းယႃႇပွႆႇ သိုဝ်ႉဝႆႉၵႃႈမၼ်းထုၵ်ႇ ပဵၼ်မေႃႁုၵ်ႇတေႃးလၢႆႈ သိူဝ်ၵျၢမ်းမၢတ်ႇသၢမ်ပွၵ်ႈ ၽႂ်ၶိုၼ်းသွၵ်ႈမၼ်းၼိုၵ်း သိူဝ်ၶူပ်း ဢမ်ႇမီးၵေႃႉတွႆႇမႆႉ သိူဝ်သိူင်ႇၺၢၼ်ႇ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇပၢင်တၢႆးလိုမ်း သိူဝ်တၢႆၵႂၢႆးတႅၼ်း လႅၼ်းတၢႆမႃပုတ်ႈ သိူဝ်တၢႆသိူဝ်တႅၼ်း လႅၼ်းတၢႆလႅၼ်းပုတ်ႈ သိူဝ်တၢႆ လၢႆးဢမ်ႇၼဝ်ႈ သိူဝ်တူၵ်းထၢင် ပၢင်တၢႆးဢွၵ်ႇ သိူဝ်ထိူၼ်ႇပၢႆႈတူဝ်ၵႂၢႆး ႁဵၼ်လၢႆးပၢႆႈၵႆႇမႄႈ သိူဝ်ပႆႇတၢႆ ပၢင်တၢႆးပုတ်ႈ သိူဝ်ယဵၼ်းၶူပ်းဝူဝ်းတၢႆ ၵူၼ်းယဵၼ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁၢႆ သိူဝ်လူင်ၵေႃႈႁွႆးယႂ်ႇ ၼမ်ႉယႂ်ႇၵေႃႈ ႁိူဝ်းသုင် သိူဝ်ႁၢႆႉယႃႇၶိူင်းၵၢမ်ႇ ၼမ်ႉႁၢႆႉယႃႇၶိူင်းႁိူဝ်း သိူဝ်ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၶိူဝ်း သတ်းတၢင်ႇၸိူဝ်းၵျေႃႇမူၼ်ႈ သိူဝ်ႈၶူဝ်းယွၵ်း ဢွၵ်းငိုၼ်းမၢၵ်ႈ သိူဝ်ႈၶူဝ်းလိူမ်ႈၽၢၼ်ၽၢၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇတဵမ်ပဵတ်ႈ သိူဝ်ႈမႂ်ႇလိူမ်ႈၽၢၼ်ၽၢၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇတဵမ်ပႄႇ သိူဝ်ႈမႂ်ႇလိူမ်ႈၽၢၼ်ၽၢၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇတဵမ်ပုင်း သႂ်ႇၸႂ်ႁဵတ်းယင်းယၢပ်ႇ လႃႈလီႈတၢပ်ႇသမ်ႉပဵၼ် သြႃႇပေႃႈမေႃသွၼ် ထုင်းမိုၼ်ႇမွၼ်ယႃႇပႅတ်ႈ တွၼ်ႈ-သ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၸ

ၸၵေႃႈယႃႇၽူမ်ႈၶီ လီၵေႃႈယႃႇၽူမ်ႈၸူမ်း ၸၵေႃႈ ဢမ်ႇၶီ လီၵေႃႈဢမ်ႇၸူမ်း ၸၵေႃႈဢမ်ႇၶီ လီၵေႃႈဢမ်ႇသိူဝ်း ၸၶူတ်းငေႃး ၶႅၼ်းသေ ၼႃႈႁိူၼ်းမေႃးသူင်ႈသူင်ႈ ၸၸပွင်ႉပွင်ႉ သွင်ႉမေႃႈတွႆႇဝၢၼ်ႇ ၸၸၢင်ႈပွင်ႉ ၶႅၼ်းသေၸႃႉသွင်ႉပၢႆႈ ၸၸၢင်ႈပွင်ႉ ၶႅၼ်းသေၼွင်ႉတွႆႇဝၢၼ်ႇ ၸၸၢင်ႈလႃႇ သႃႇသေၸႃႉၸၢင်ႈႁႅမ် ၸၸိတ်ႈမၢၼ်ႇတေႃးသႃး ယႃႇဢဝ်မႃး ၸပ်းႁၢင်ႈ ၸၸဵဝ်းလီ ၶီၸဵဝ်းသိူဝ်း ၸတေႃႇၸႃႉ သႃႉယွၵ်း လႅၵ်ႈၵိူဝ်သၢႆး ၸတေႃႇၸႃႉ မၢၵ်ႇၼႃႉၵပ်းၶဝ်ႈယဵၼ် ၸတိုပ်ႈၽၢင်ႈ ႁၢႆ့သေ ၸႃႉၸၢင်ႈမေႃး ၸၼႃႈၵူတ်ႉ ၶႅၼ်းသေ ၸႃႉၶူတ်းၼွၼ်း ၸၼႃႈၵူတ်ႉ ၶႅၼ်းသေ ၸႃႉသူတ်ႉလဝ်ႈ ၸၼႃႈသူမ်ႈ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ ၸႃႉၵူမ်ႈၼႃႈ ဢမ်သဵင် ၸၼွၼ်းထူ ၶႅၼ်းသေ ၸႃႉသူပ်းမူတိုပ်ႈၽၢင်ႈ ၸၼွၼ်းဝၼ်း ၶႅၼ်းသေ ၸႃႉမေႃးပၼ်း ၸင်ႇၸင်ႇ ၸပႃးလီ ၶီပႃးၸူမ်း ၸပႃးဝွၼ်း ယွၼ်းပႃးလၵ်ႉ ႁၵ်ႉပႃးမိုတ်ႈ ၸမႄႈလႅၼ်ႈႁႆႇမေႃႈ ၸႃႉပေႃႈလေႃႈၽၢင်ႈဝၢၼ်ႇ ၸမေႃႈ ၸႃႉႁႆ ပႆပေႃးယွပ်ႇယင်ႇယင်ႇ ၸယွႆႈၸႃႉယႅမ်း ႁႃလႅမ်းတၢင်းၽိတ်းပိူၼ်ႈ ၸႁဵတ်းၵၢၼ် လီသေ ၸႃႉၶၢၼ်တွပ်ႇ ၸႁၢပ်ႇၶူဝ်းပၢႆႈ ႁၢႆႉလိူဝ် ၸႃႉထဵင်ၸႃး ၸႁူမ်ႈၶီ လီႁူမ်ႈၸၢမ်ႇ ၸဢမ်ႇမီး လီဢမ်ႇသဵင်ႈ ၸဢမ်ႇမီး လီဢမ်ႇပေႃႇ ၸဢမ်ႇမီး လီဢမ်ႇမႃး ၸႃၸီႁဵတ်း ၼင်ႇၵွၵ်းၵဵတ်းၼႄပိူၼ်ႈ ၸီႉၸူးပိူၼ်ႈ သွင်ဢၼ် လၼ်ၸူးႁဝ်း သၢမ်ၼိဝ်ႉ ၸူႇၸီႈလႄႈမႅင်းပူႈ လိူတ်ႈဢမ်ႇသူႈမိူၼ်ၵၼ် ၸူးငၢႆႈမႆႉၵၢႆႇတေႃ မဝ်ႇၼပ်ႉမေႃပိူၼ်ႈၵႃႈ ၸူးၸႂ်ၵူဝ်ၸႂ်ဢၢႆ ၶႂ်ႈယူႇလၢႆမူၵ်းႁိူၼ်း ၸူးၸႂ်ၶၢၼ်ႇၸႂ်ၼၵ်း တၵ်းႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇဢွင်ႇ ၸူးၸႂ်ငိူဝ်ႈၸႂ်ငဝ် ၶႂ်ႈဢဝ်ႁူဝ်တႅတ်ႈၽႃႈ ၸူးၸႂ်သဝ်ႈၸႂ်သႅဝ်း ထၢမ်ႁႃလႅဝ်းလွၼ်ႉလွၼ်ႉ ၸူးၸႂ်တိုမ်ၸႂ်ၼၵ်း လိုမ်းလၵ်းလီၵူႈမိူဝ်ႈ ၸူးၸႂ်ၼၵ်းၸႂ်တိုမ် လိုမ်းတၢင်းလီတႃႇသေႇ ၸူးၸႂ်ၼိုၵ်းၸႂ်ၼူၵ်ႇ ပိူၼ်ႈလႆႈတူၵ်ႇၶိူဝ်းၶိူဝ်း ၸူးၸႂ်ပွတ်းၸႂ်ၶၢတ်ႇ ၵူၺ်းၶႂ်ႈပၢတ်ႇၶႂ်ႈထိူဝ် ၸူးၸႂ်မိူၵ်ႈၸႂ်ယွင်ႇ လတ်းႁႃထွင်ႇၵွႆးၵွႆး ၸူးၸႂ်မူၼ်ႈၸႂ်ၵျေႃႇ ၶႂ်ႈၶူဝ်တေႃႇမိူင်းလႅင်း ၸူးၸႂ်ႁႄၸႂ်ၵူဝ် ၶႂ်ႈဢဝ်တူဝ်မူၵ်းတိူၵ်ႈ ၸူးၸႂ်ႁၢဝ်ႈၸႂ်ၵျၢမ်း ယၢမ်းလႂ်ၵေႃႈထၢမ်တႅၼ်ႇ ၸူးၸႂ်ဢူၼ်ႈၸႂ်ဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းသင် ၸေႃႉၼမ်ႉလႆႈပႃးတူဝ် လႃႇၽူဝ်တိူဝ်ႉပႃးမေး ၸၢၵ်ႇၵျွင်းလႆသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ သုၵ်ႉသၢၼ်ႈတႅၵ်ႇၵႂၢမ်းၼမ် ၸၢၵ်ႇၵျွင်းလႆသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ တၵႃႇသၢၼ်ႈၵႂၢမ်းၼႄး ၸၢၵ်ႇၼႃးလႆသႂ်ႇႁႆႈ တၵ်းလႆႈၶဝ်ႈတဵမ်ယေး ၸၢၵ်ႇဝၢၼ်ႈလႆသႂ်ႇၵျွင်း သဵင်ၵွင်မွင်းဢိုတ်ႇႁူၼ်ႈ ၸၢၵ်ႇႁႆႈလႆသႂ်ႇၼႃး လိူၼ်သၢမ်ပႆႇတၼ်းမႃး ဢဝ်ၶဝ်ႈႁႃးသဵင်ႈ ၸုၵ်းလပ်ႉလႅတ်ႇ ၵႅတ်ႇလပ်ႉလူမ်း ၸိူၵ်ႈၶၢတ်ႇၵေႃႈႁိူဝ်းလႆ မႆလုတ်ႈၵေႃႈၶဵမ်ဢွၵ်ႇ ၸိူၵ်ႈသၢမ်ၵိဝ် ယေႈလိဝ် ယေႈၶႅၼ်းမၼ်ႈ ၸိူၵ်ႈသၢမ်ဝႃး မႃးႁႃၵႃႈဝွင်ႇ လုၵ်ႈႁႃႈတွင်ႇ မႃးႁႃ ၽၢင်ယွႆး ၸၢင်ႈၶမ်းဢမ်ႇၽၢၼ် ၸၢင်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇမီး ၸၢင်ႈၸွပ်ႇၸၢင်ႈထၢမ် ၼၢင်းဢၢမ်ပေႃးႁႆႈ ၸၢင်ႈသွၵ်ႈၸၢင်ႈၺႃး သိုဝ်ႉမႃးၶၼ်ထုၵ်ႇ ၸၢင်ႈတွပ်ႇထဵင်ၸႃး ၵႂၢမ်းႁႃးဢမ်ႇယမ် ၸၢင်ႈထၢမ်ၸၢင်ႈသွပ်ႇ ၸွပ်ႇလႆႈၶၢဝ်ႇလီ ၸၢင်ႈၼႄးၸၢင်ႉပွင်ႉ ၵႆႉသွင်ႉပၢႆႈၵၼ် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၸၢင်ႈဝႃႈ လႆႈၼႃႈၺႃးၵမ်းသၢင်ႇတေႃႇ ၸၢင်ႈယွင်ႈၶွင်ၶၢႆ လႆႈငိုၼ်းလၢႆမိုၼ်ႇ ၸၢင်ႈယွင်ႈၸၢင်ႈယေႃး ၶွင်ပေႃးလႆႈၶၢႆၵႃႈ ၸၢင်ႈယွၼ်းၸၢင်ႈလႆႈ ၸၢင်ႈၶႆႈၸၢင်ႈပွင်ႇ ၸၢင်ႈယွမ်းပိူၼ်ႈၵုမ်ႉ ၸၢင်ႈယုမ်ႉပိူၼ်ႈၸူမ်း ၸၢင်ႈလိူၵ်ႈလႆႈဢၼ်လီ ၸၢင်ႈသီလႆႈဢၼ်ၵဵင်ႈ ၸၢင်ႈလႆႈဢမ်ႇမေႃၵိၼ် လုတ်ႈတူၵ်းလိၼ်ႁၢမ်းပႅတ်ႈ ၸၢင်ႈလၢတ်ႈယွမ်ႉၸႂ် ၽႂ်ငိၼ်းၵေႃႈယုမ်ႉ ၸၢင်ႈဝွၼ်းပိူၼ်ႈၵုမ်ႉ ၸၢင်ႈယုမ်ႉပိူၼ်ႈၸူမ်း ၸၢင်ႈႁႃၸၢင်ႈမိုဝ်ႉ သိုဝ်ႉလႆႈၼမ်ၼမ် ၸၢင်ႈႁႃဢမ်ႇလိုဝ်ႈ သိုဝ်ႉလႆႈၼမ်ၼမ် ၸၢင်ႈႁၵ်ႉၸၢင်ႈပႅင်း ဝၼ်းလႅင်းၸႂ်ၵျေႃႇ ၸၢင်ႈဢုပ်ႇၸၢင်ႈယေႃး သိုဝ်ႉပေႃးၶၢႆၵႃႈ ၸၢင်ႈဢုပ်ႇသမ်ႉပဵၼ်ၸွမ်း ၸၢင်ႈၼွမ်းသမ်ႉလႆႈတႄႉ ၸၢင်းၽၢၵ်ႈသၢမ်ဝိႁႃႇ လိင်ႉမႃႇယႃႇၼမ်တွၼ်း ၸၢင်ႉသီႇတိၼ် ယင်းၸၢင်ႈပလၢတ်ႈ ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ ယင်းလိုမ်း ၸၢင်ႉသီႇတိၼ်သွင်ငႃး တၢင်ႇသင်မႃးႁႂ်ႈႁူႉ ၸၢင်ႉတၢင်းတူဝ် လႆႈႁၢင်မၼ်းၶိုၼ်း သဵၼ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈလီ ၸၢင်ႉပၢႆးယႂ်ႇထူးပျႃး လီပိူဝ်ႈငႃးမၢႆႇၵႅမ်ႈ ၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇပႄႉၸၢင်ႉလမ် ပႆႇၺႃႇၼမ်ပႄႉပိူၼ်ႈ ၸိုင်ၶႂ်ႈလႆႈၽူဝ် သမ်ႉၵူဝ်မီးလုၵ်ႈ ၸွႆႈၵၼ် ၸင်ႇလႆႈ မႆႈၵၼ်ဢမ်ႇလီ ၸွႆႈၵၼ်ႁၢမ်ၸင်ႇမဝ် ၸွႆႈၵၼ်ဢဝ်ၸင်ႇပႄႉ ၸၵ်းၸႃႈၸပ်းပၢႆႁွၵ်ႇ ၵႃၽၢၼ်ႈပွၵ်ႇၶီႈလၼ် ၸၵ်းတွၵ်ႇၸၵ်းတၢင်းပၢႆ ၸၵ်းဝၢႆၸၵ်းတၢင်းငဝ်ႈ ၸင်းၵၼ်ပိူဝ်ႈၽွၵ်ႇဝႃႈ ၸႃႉၵၼ်ပိူဝ်ႈၵႆႉၼႄး ၸင်းၵၼ်ယူႇႁူမ်ႈတီႈ ၼႃႈဢမ်ႇၵီႈသေယၢမ်း ၸင်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈ ၽူႈၶဵၼ်လေႃႈမႃးၸမ် ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဢမ်ႇႁဵတ်းဝႆႉ ၸၢတ်ႈၼႆႉၸင်ႇပဵၼ်ၼႆ ၸၢတ်ႈၼႆႉဢမ်ႇႁဵတ်းထႃႈ ၸၢတ်ႈၼႃႈမႃးၶႅၼ်းၼႃႇ ၸၼ်းၵူးႁႅင်ႈၵေႃႈယႃႇ မဝ်ႇပႅတ်ႈၵႂႃႇဢၢႆႁွမ် ၸၼ်ႉၽဝၢၵ်ႈၵၢင်ႁၢဝ် လီပိူဝ်ႈလၢဝ်သွင်ႇႁိူဝ်ႈ ၸဵပ်းၵေႃႈၸဵပ်းၼင်ႇၵၼ် ယႃႇပၼ်ပိူၼ်ႈတၼ်းၸွႆႈ ၸဵပ်းတူဝ်ပၢႆႈလွတ်ႈလႆႈ မႆႈၸႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႄႈ ၸဵပ်းတူဝ်ယႃႇၸဵပ်းၸႂ် ၽႂ်ဝႃႈသင်ယႃႇယုမ်ႇ ၸဵပ်းမီးတီႈလႂ် ၸႂ်မီးတီႈၼၼ်ႈ ၸမ်တေလီတေလီ လူမ်းၼႃႈႁီမႃးပဝ်ႇ ၸၢမ်ႇတႅၵ်ႈယိူင်ႈပိုၼ်ယမ် တဵမ်ၵမ်ႁၵ်းမဝ်ႇလႆႈ ၸဝ်ႈၵိၼ်ဝႃႈၸဝ်ႈမၵ်ႉ ၶႃႈၵိၼ်ဝႃႈၶႃႈႁိတ်ႉ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၸဝ်ႈၶူဝ်း သိုဝ်ႉယူဝ်းၵေႃႈၶၢႆလႅၼ် ၸဝ်ႈၵုပ်းတိုဝ်းတွင် ၸဝ်ႈၵွင်ႁႆႇမူၵ်ႇ ၸဝ်ႈၶူဝ်းလၢတ်ႈလႅပ်ႈ ၸဝ်ႈဢႅပ်ႇလၢတ်ႈၶျေႃး ၸဝ်ႈၶူဝ်းလၢတ်ႈလႅပ်ႈ ၸဝ်ႈဢႅပ်ႇလၢတ်ႈလိူမ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃးၶႆႈၶိူဝ်းၶဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၶႆႈၶိူဝ်းၸိုၵ်း ၸဝ်ႈၼႃးၸူမ်းၽုၼ်ႇ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၸူမ်းပွႆး ၸဝ်ႈၼႃးမွင်းၽူၼ် ၵူၼ်းၵႃႉမွင်းလႅတ်ႇ ၸဝ်ႈပႅၵ်ႇတၢမ်တႃ ၸဝ်ႈပႃၵိၼ်ၶီႈ ၸဝ်ႈၼီႈၵိၼ်လူမ်း ၸဝ်ႈၽၵ်းပႄႉတွၵ်ႇ ၸဝ်ႈမွၵ်ႇပႄႉတွင် ၸဝ်ႈမႆႉဢမ်ႇပွၵ်ႇ ၸဝ်ႈတွၵ်ႇဢမ်ႇမႅၼ်း ၸဝ်ႈမေႃႈၸႂ်ႉမေႃႈမၢင်ႈ ၸၢင်ႈၶမ်းတိုဝ်းၵႂၢင်းတွင်း ၸဝ်ႈမုၼ်ၸႂ်ၵူတ်ႉ လႆႈၵျွင်းႁၢမ်း မုၼ်ၸၢင်းၸႂ်ၵူတ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇပၢႆႈ ၸဝ်ႈမုၼ်လၢၵ်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း မႄႈမၢၼ်းလၢၵ်ႈၽႃႈဢွမ်ႈ ၸဝ်ႈလႆႈၼႃႈ ၶႃႈတေတၢႆ ၸဝ်ႈလႄႈၶႃႈ ႁႂ်ႈဝၢႆႇၼႃႈၸူးၵၼ် ၸဝ်ႈလႄႈၶႃႈႁွမ်းၸႂ် ၼႃႈမိူင်းသႂ်ပၢင်ႇၸိုၼ်ႈ ၸဝ်ႈလဝ်ႈၸၢင်ႈသူပ်းၼမ် ၸဝ်ႈယႃႈလမ်ၸၢင်ႈလၵ်ႉ ၸဝ်ႈယႃႈလႄႈၸဝ်ႈလဝ်ႈ ယေႈထဝ်ႈယေႈပႅတ်ႈလၢႆ ၸဝ်ႉၶႄႇတႆႈၽႆး ၸဝ်ႉတႆးလႅတ်ႇဢွၵ်ႇ ၸဝ်ႉၶႄႇတႆႈၽႆး ၸဝ်ႉတႆးတႃဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၸဝ်ႉပဵၼ်ၽႃႈ လႃႈပဵၼ်ၶုၼ် ၸဵဝ်းမႃးသမ်ႉလႃႇ ၵႂႃႇႁိုင်သမ်ႉၼႄး ၸဵဝ်းမီးၸဵဝ်းၽၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၽၢႆႇ ၸူဝ်ႈပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းၶႃႇ ၶဵၼ်တၢင်ႇမႃႇႁဵတ်းဢူၺ်း ၸိုဝ်ႈၵေႃႈဢဝ် မဝ်ၵေႃႈပႅတ်ႈ ၸိုဝ်ႈၸၢင်ႉႁၢင်ႈမႅဝ်း ထၢင်ႇၵိူဝ်းႁွမ်သမ်ႉၶႅဝ်း ၸိူဝ်းထဝ်ႈၵႄႇမဵဝ်းၵၼ် လူႁၼ်ယႃႇပိၼ်ႉပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းပေႃႉဢမ်ႇတွင်းဝႆႉ ၵေႃႉၸဵပ်းၼႆႉဢမ်ႇလိုမ်း ၸိူဝ်းႁႃလႆႈဢမ်ႇယၢပ်ႇ ၸိူဝ်းႁၢပ်ႇၼၵ်းတေတၢႆ ၸိူဝ်းပေႃႉဢမ်ႇတွင်းဝႆႉ ၵေႃႉၸဵပ်းၼႆႉဢမ်ႇလိုမ်း ၸိူဝ်ႉၽႂ်ၵေႃႈလႆႈမၼ်း မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶၼ်းလႆႈတူၼ်ႈ ၸႂ်ၵူၼ်းၵႂႃႇလၢႆလွင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢုပ်ႇၵူဝ်းတူဝ် ၸႂ်ၵူၼ်းလီႁိုဝ်ၸႃႉ ႁူမ်ႈတၢင်းၵႃႉၸင်ႇႁၼ် ၸႂ်ၵူၼ်းဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ ၶႂ်ႈမၵ်ႉသူမ်ႈႁိုဝ်မၵ်ႉဝၢၼ် ၸႂ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူမ်ႈထူၺ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶႂ်ႈၵိၼ်ၵူၺ်ႈၵပ်းၵိူဝ် ၸႂ်ၵျေႃႇၸၢင်ႈပီး မီးငိုၼ်းၸၢင်ႈၵႆႉ ၸႂ်ၸႃႉပေႃးလီ ၸႂ်ၶီပေႃးသိူဝ်း ၸႂ်သတ်းဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ ၶႂ်ႈႁၢႆႉႁိုဝ်တေလီ ၸႂ်သွၼ်ၸႂ်ၸင်ႇမျၢတ်ႈ ယိူင်ႈၼင်ႇပၢတ်ႈႁေႃးမႃး ၸႂ်ၽိုင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလီ ၸႂ်မီၵေႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇ ၸႂ်မူၼ်ႈၸင်ႇပီး မီးငိုၼ်းၸင်ႇၵႆႉ ၸႂ်ယႂ်ႇလုၵ်ႈပႄႉၵၢၼ် ၸႂ်ယႂ်ႇလၢၼ်ပႄႉၶူၵ်ႉ ၸႂ်လီ ႁီၵႂၢင်ႈ ၸႂ်လမ်ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၸႂ်ၸပ်းၼွၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်လမ်ဢမ်ႇဢွၼ်ၵျႃႉ တေႃးသႃႉဢမ်ႇဢွၼ်လီ ၸႂ်ႁၢႆႉမႄးႁႂ်ႈလီ ၸႂ်ၶီမႄးႁႂ်ႈသိူဝ်း ၸႂ်ဢူၼ်ႈ ၵူၼ်ႈၵႂၢင်ႈ ၸႂ်ဢွၼ်ႇမီးတီႈထူင် ၸႂ်လူင်မီးတီႈတိူၵ်ႈ ၸႂ်ႈၵေႃႈဢဝ် မဝ်ၵေႃႈပႅတ်ႈ ၸႂ်ႈတႄႉၸင်ႇၶႆႈ လႆႈတႄႉၸင်ႇဢုပ်ႇ ၸႂ်ႉပိူၼ်ႈယႃႇၸႂ်ႉလၢႆ ၶွင်ၶၢႆယႃႇဢဝ်တွၼ်ႈပီႈၼွင်ႉ ၸႂ်ႉပိူဝ်ႈလႆႈႁၢမ်းၽဝ်ႇ တၢမ်တူဝ်ထဝ်ႇၸင်ႇဝႆး ၸႂ်ႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း ဝၢႆးလိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈထႅင်ႈ ၸႂ်ႉပိူၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း ဝၢႆးလိုၼ်းဢမ်ႇမႃးထႅင်ႈ တွၼ်ႈ-ၸ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/201

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ င

ငရၢႆးမီးတႂ်ႈလိၼ် ၵူဝ်တူၵ်း ႁႂ်ႈၵမ်သိၼ် ငရၢႆးတႆႇပၢၵ်ႇၶွပ်ႇ ယူးပၢၵ်ႈ တွပ်ႇမိူင်းၵူၼ်း ငႃငမ်ႉၸၢင်ႈၶႄးႁိုင် လူဝ်ႇၶိုင်ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ ငႃတေၵိုတ်း သမ်ႉလႃႇ ငႃတေၵႂႃႇ သမ်ႉထ ငႃတေၽၢၼ်သမ်ႉၶႅၼ်း ငႃတေၵႅၼ်းသမ်ႉသုၼ်ႇ ငႃတေလူမ်ႉ ပိူၼ်ႈပူၵ်း ငႃတေတူၵ်း ပိူၼ်ႈႁွပ်ႇ ငႃတေႁဵတ်းသမ်ႉၵၢတ်ႈ ငႃတေလၢတ်ႈသမ်ႉၵၵ်း ငႃၼင်ႈ သမ်ႉမီးလုၵ်း ငႃၸုၵ်း သမ်ႉမီးၶႃႇ ငႃးမဵတ်ႉၼိုင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်မၼ်း ၽၼ်းမဵတ်ႉၼိုင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်သူၼ် ငႃႉဝႃႈငိုၼ်း ၽႂ်မီးၵေႃႈတိုၼ်းၵျႃႉ င ဝႃႈငိုၼ်း ႁဝ်းတိုၼ်းလူဝ်ႇမေႃၸၢႆႇ င ဝႃႈငိုၼ်း ႁွမ်ၼမ်ၵိုၼ်း ၸင်ႇမၢၵ်ႈ ငႄႈပႃလမ် ၵမ်ဢမ်ႇလႆႈ ငူးလူင် လႆႈၺႃးၶွၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ထၢင်ႇလႆႈၵိၼ် ငူးလိူမ်ထႃႈၶွၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢိူၼ်လိူၼ် ငူးလိူမ် ထႃႈဢဝ်ၶွၼ်ႉ ယႃႇပေတွၼ်ႉလွၼ်းႁဵတ်း ငူးလိူမ်ပႂ်ႉၵိၼ်ၽၢၼ်း ၼူၵ်ႉယၢင်းဢၢၼ်းၵိၼ်ပႃ ငူးလိူမ် ပႂ်ႉဢိုၼ်ၽၢၼ်း ၼူၵ်ႉယၢင်း ဢၢၼ်းတိပႃ ငူးလိူမ် ပႂ်ႉဢူမ်ၶဵတ်ႇ ႁူဝ်ယဵတ်ႇၵေႃႈ ႁၢင်ၶူတ်း ငူးလိူမ် လႆႈၺႃးၶွၼ်ႉ ယွၼ်ႉပႂ်ႉ တႃႇလႆႈၵိၼ် ငူးႁၼ် ၶွင်ၵႆႇၵေႃႈ ၵႆႇႁၼ်တိၼ်ငူး ငူးႁၼ် ၼူမ်းၵႆႇၵေႃႈ ၵႆႇႁၼ်တိၼ်ငူး ငူး ဢမ်ႇၸၢင်ႈပႆ ၵႆႇဢမ်ႇၸၢင်ႈလိူၼ်ႈ ငေႃးတေႃႇငေႃး ၼႃႈပေႃး ဢမ်ႇထွင်ႇလႅတ်ႇ ငေႃးတေႃႇငေႃး ၽၵ်းၵုတ်ႇၸေႃးလေႃးၵုင်ႈ ငၵ်းတေႃႇငၵ်း ၼႄတၢင်းလၵ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ ငၵ်းပႆႇႁိူဝ်ႈ ငိူဝ်ႈပႆႇၸၢႆႇ ငိုၵ်းတေႃႇငိုၵ်း ပၼ်ပိူၼ်ႈၸိုၵ်းၵႂႃႇသဵင်ႈ ငၢႆႈၵေႃႈ ယႃႇလိုၼ်ႈ တိုၼ်ႈၵေႃႈ ယႃႇမဝ် ငၢႆႈၵေႃႈ ယႃႇလိုၼ်ႈ တိုၼ်ႈၵေႃႈယႃႇယင်ႇ ငၢႆႈပိူဝ်ႈယၢမ်ႈ ဢၢမ်းပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇ ငၢႆႈပိူဝ်ႈႁူႉ လူႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမေႃ ငၢႆႈလိူဝ် မိူဝ်ႈၵဝ်ႇ လဝ်းလိူဝ် မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ငၢႆႈဝႃႈငၢႆႈ ဢၢႆႈၵိၼ်ၵူၺ်း ယင်းလႆႈၵွၵ်းပိူၵ်ႇ ငၢၼ်တေႃႇငၢၼ် ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈဢမ်ႇသုတ်ႈ ငၢၼ်တေႃႇငၢဝ်ႈ ၽႆးၸုတ်ႇၵၢဝ်ႈၼႄၵၼ် ငိၼ်းၵႂၢမ်းၵႆမၢင်ႉၼႅတ်ႈ ၽူဝ်မေးၸၢင်ႈပႅတ်ႈၵၼ် ငိၼ်းၵႂၢမ်းသင်ၵေႃႈယုမ်ႇ ၵုမ်ႇမိုင်ႉၸဵပ်းၸႂ်လၢႆ ငိၼ်းၵႂၢမ်း ပဝ်ႇမႂ်မႆႉ ပေႃးၵႆႉယုမ်ႇ ၽိတ်းၵၼ် ငိၼ်းၵႂၢမ်းမႃ ဢမ်ႇငိၼ်းၵႂၢမ်းၽၢၼ်း ယႃႇမၵ်းၶၢၼ်း ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ တႃႁၼ် ထၢမ်ၵၼ် ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ တူဝ်ထူပ်း ငိၼ်းၸိုဝ်ႈပေႃးလီၵူဝ် ႁၼ်တူဝ်ၶႅၼ်းလီၽၢၼ်ႈ ငိၼ်းသဵင်ၵေႃႈ လီႁၵ်ႉ ယၵ်ႉတူၺ်းၵေႃႈ လီပႅင်း ငိၼ်းသဵင်ၵေႃႈ လီၸင်း ၼင်ႈၶၢင်းၵေႃႈ လီမိူဝ်ႇ ငိၼ်းပိူၼ်ႈသမ်ႉပိူၼ်ႈဢုပ်ႇ ယႃႇၸုပ်ႇပၢၵ်ႇၵမ်းလဵဝ် ငိၼ်းပိူၼ်ႈဝႃႈၵေႃႈလၢႆး ၵေႃႉၸၢႆးယႃႇၼႅတ်ႈယုမ်ႇ ငိၼ်းပိူၼ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇတၢၼ်ႇ ၵႃႈႁဝ်းႁၼ် ငိၼ်းပိူၼ်ႈဝႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇတဝ်ႉ တႃႁၼ် ငိၼ်းလူမ်းပဝ်ႇ မႂ်မႆႉ ပေႃးၵႆႉယုမ်ႇ ၽိတ်းၵၼ် ငိုၼ်းၶမ်းၵႅၵ်း ပိူၼ်ႈဢဝ်ႇ ၸၢင်ႈၶမ်း ပဝ်ႇၽႆးထူဝ်း ငိုၼ်းၶမ်း ၶႅၼ်းပေႃး လေႃးၽ ၶႅၼ်းယႂ်ႇ ငိုၼ်းၶမ်းမီးၵူႈပၢႆမႆႉ ၽႂ်ၵႆႉၵေႃႈပဵၼ်ပုၼ်ႈမၼ်း ငိုၼ်းၶမ်းမီးၵူႈပၢႆမႆႉ ၽႂ်ၵႆႉၵေႃႈ မၼ်းလႆႈ ငိုၼ်းၶမ်း မီးတီႈၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းလၵ်း ၵႂၢမ်းၼၵ်း မီးတီႈၽႂ်ၵေႃႈ မၼ်းငဝ် ငိုၼ်းၶမ်း မီးၼႂ်းပိူၼ်ႈ ႁွၼ်ႇပဵၼ်ငိူၼ်ႈ ၵၢၼ်တိုၼ်း ငိုၼ်းၶမ်း ဝႆႉတႂ်ႈလၢင်ႈ ၽႃႉမၢင်ႈ ဝႆႉၼိူဝ်ႁိူၼ်း ငိုၼ်းၸွႆႉၸိုင် မဝ်ႇႁႃ တၵ်းငႃသိုဝ်ႉ ဝူဝ်းယွႆႈ ငိုၼ်းၼမ် ၶမ်းပေႃး လေႃးၽ ယေႈၶႅၼ်းယႂ်ႇ ငိုၼ်းၼမ်ၸင်ႇဢမ်ႇၽၢၼ် ၵၢၼ်ၼမ်ၸင်ႇဢမ်ႇၵွတ်း ငိုၼ်းၼမ်ၸႂ်ၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈၵုမ်ႇၸႂ်လူၼ်း ငိုၼ်းၼမ် တႃသမ်ႉပေႉ လေႉလႂ်ၵေႃႈ သမ်ႉမျၢတ်ႈ ငိုၼ်းၼမ် ဢမ်ႇၶႃႇၵႄႇ ဢမ်ႇၼမ်ဢမ်ႇဢႄႇတႄႉ ၸၢင်ႈသမ်ႇၸၢင်ႈမႅၼ် ငိုၼ်းၼမ် ဢမ်ႇၶၢၼ်ႉ ၵၢၼ်ၼမ် ဢမ်ႇၵူၼ်ႉ ငိုၼ်းၼမ် ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈ တုၵ်ႈၶလိူဝ် ၸိူဝ်းၽၢၼ် ငိုၼ်းမူတ်း ယႃႇၶၢၼ်ႉ ၵၢၼ်မူတ်း ယႃႇလိုဝ်ႈ ငိုၼ်းႁႅင်ႈယႃႇၵိုတ်း ငိုၼ်းယိုတ်းယႃႇငဝ် ငိုၼ်းႁွင်ႉငိုၼ်း ၵိုၼ်းဝႆးၼႃႇ ငိုၼ်းႁွင်ႉငိုၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇၽၢၼ် ငိုၼ်းဢေႇတႃသမ်ႉၵႂင် သိုဝ်ႉလႆႈသင်ၵေႃႈသုမ်း ငိုၼ်းဢႄႇ တႃသမ်ႉၽိတ်း ထၢင်ႇမျၢတ်ႈဢိတ်းဢိတ်း သမ်ႉသုမ်းသဵင်ႈ ငိုၼ်းဢႄႇ လုၵ်ႈသမ်ႉၵိုၼ်း ႁႃဝၼ်းၶိုၼ်း ဢမ်ႇၵုမ်ႇ ငိုၼ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈၵူႈၵႂႃႇ ယႃႇထၢင်ႇတေဢွၵ်ႇႁၢင် ငိုၼ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃ ၼႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ငိုၼ်းဢမ်ႇတူင်ႉငိုၼ်းတၢႆ ငိုၼ်းပႅတ်ႈလၢႆပိူၼ်ႈၵူႈ ငမ်းမိူင်း ပိူင်ႇၼိူဝ်ၸွင်ႈ ႁႂ်ႈတႆႈလွင်ႈ ထုင်းလူဝ်း ငူမ်းပႃမိူဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇ တၢၵ်ႇၽႃႈမိူဝ်ႈလႅတ်ႇဢုၼ်ႇ ငဝ်တေႃႇငဝ် ပိူၼ်ႈလၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းသဵင်ႈ ငဝ်ပႃးၺၢၼ်ႇ ႁၢၼ်ႇပႃးၵူဝ် ငဝ်ႈၵႃႈ ပၢႆပေႃး ငဝ်ႈၵႂၢင်ႈပၢႆၵႅပ်ႈ ဢမ်ႇလႅပ်ႈပေႃးႁူင် ငဝ်ႈၶိူင်ႇပၢႆၵိုမ်း လိုမ်းၸႂ်လီၼႃႇ ငဝ်ႈၶၢႆပၢႆၵိၼ် တိၼ်မိုဝ်းဢမ်ႇၵူဝ်ႈ ငဝ်ႈငႃႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၽႂ်ၶတ်းဢၢၼ်း လိူင်ႇမၢၵ်ႈ ငဝ်ႈသိုဝ်ႈပၢႆငေႃး ဢမ်ႇပေႃးလီယွင်ႈ ငၢဝ်ႈတေႃႇငၢဝ်ႈ ၽႆးၸုတ်ႇၵၢဝ်ႈၼႄၵၼ် ငဝ်ႈတင်ႈပၢႆၵွမ်း ၵွႆၸွမ်းဢမ်ႇၵၢတ်ႈ ငဝ်ႈတႅင်လၢႆး ပၢႆတႅင်တွမ်ႇ ငဝ်ႈတိုင်ႇပၢႆႁဵဝ် ယဵဝ်ဢမ်ႇပေႃးသႆႉ ငဝ်ႈတၢၼ်ႇလွမ်ႇ ပၢႆတၢၼ်ႇဢိုင် မႂ်မၼ်းထိုင်ၾ ငဝ်ႈယႂ်ႇ ပၢႆဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇတွၼ်ႉႁိူင်း ငဝ်ႈယႂ်ႇပၢႆဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇတွၼ်ႉထူး ငဝ်ႈလီပၢႆၵျႃႉ ၽႂ်ယႃႉဢမ်ႇလႅဝ် ငဝ်ႈလၢႆးၵေႃႈပၢႆလၢင်ႇ ငဝ်ႈၸႅတ်ႈၸၢင်ႇပၢႆၸွၼ်းငွၼ်း ငဝ်ႈႁိူၼ်းမေႃးၸတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႈလၢၼ်ၵတ်ႉၵူႈၵေႃႉ ငဝ်ႈႁဵဝ်ပၢႆတိုင်ႇ ဢမ်ႇၵိုင်ႇၼမ်ႉၵိုင်ႇတူဝ် ငဝ်ႈဢမ်ႇၵၢႆႇ ပၢႆဢမ်ႇၵၢမ်း ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၽဵၼ်ႈသေပွၵ်ႈ ငဝ်ႈဢမ်ႇၵၢႆႇ ပၢႆဢမ်ႇဢိင် ငဝ်ႈဢမ်ႇၵၢႆႇ ပၢႆဢိင် ငိူဝ်ႈငလႄႈ ငိူဝ်ႈငၢၵ်ႇ ၵႃႉယွႆႉပၢၵ်ႇ မိူၼ်ၵၼ် ငိူဝ်ႈတေႃႇငိူဝ်ႈ လွၼ်ႈသိူဝ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်လင် ငိူဝ်ႈပူၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇ ၽုၵ်ႇဢွႆႈပိူၼ်ႈၵိၼ်လၢႆ ငိူဝ်ႈၽႅဝ် ၵႃတွတ်ႇတွင်ႉ လၵ်းၽဵဝ် ၸိူၵ်ႈၵွင်ႉၶေႃး ငိူဝ်ႈမိူဝ်ႈထဝ်ႈ ၶႅၼ်ႈသေ ငၢဝ်ႈမိူဝ်ႈၼုမ်ႇ ငိူဝ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇလၵ်း ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႆႉ ငိူဝ်ႈယဝ်ႉၸင်ႇလၵ်း ႁၵ်းယဝ်ႉၸင်ႇလႅမ် ငိူဝ်ႈဢမ်ႇၵႃႇ လႅမ်ဢမ်ႇမႃး တွၼ်ႈ-င သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၶ

ၶၶိူဝ်းပိူၼ်ႈႁၢမ်းၵၢၼ်-ၶလုၵ်ႈလၢၼ်ၽႂ်ဢမ်ႇယွင်ႈ ၶ ပေႃႈမႄႈ ၸၢင်ႈၽၢၼ်-ၶ လုၵ်ႈလၢၼ် ဢမ်ႇမီးသလေႇ ၶပိူၼ်ႈ ယႃႇဝႃႈၸေး-ၼႄးပိူၼ် ယႃႇဝႃႈၸွတ်ႇ ၶႃႁၵ်းမီးၵူႈဝၢၼ်ႈ ၶႃႁၢၼ်ႈမီးၵူႈမိူင်း ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႆႉ ၽႆးမႆႈယဝ်ႉ ၸင်ႇလႅတ်း ၶႃဢမ်ႇၶႅင် ယႃႇၶတ်းၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ ၶႃႈၸႂ်ႁၢဝ်ႈ ႁိုၼ်းၶၼ်း ၽႂ်တိုဝ်းမၼ်း လူႉၵွပ်ႈ ၶႃႈတင်းၶုၼ် လိူတ်ႈတႅၵ်ႇ သိုၵ်းၶႅၵ်ႇ ၸၢင်ႈတေႃးမိူင်း ၶႃႈၽႆႈလႆႈႁဵတ်းၽွင်း ယိူင်ႈၼင်ပွင်း ပုမ်ႇတႅၵ်ႈ ၶႃႈၽႆႈဢဝ်ႁဵတ်းၶုၼ် ၽုင်းမုၼ် ဢမ်ႇမီးၵႃႈ ၶီႇၸၢင်ႉ ယႃႇၶီႇၸမ်ငူင်း တူၵ်းတၢႆႁၢတ်ႇသၢႆးၶူင်း ဢမ်ႇမီးၽူႈတၵ်းႁႆႈ ၶီႇၸၢင်ႉ ဢမ်ႇမီးၶေႃ ပိၵ်ႈသမ်ႉမေႃ ယႃႇယၢမ်ႈ ၶီႈၵေႃႈထုၵ်ႇမႃ ႁၢၵ်ႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇမႃ ၶီႈၵႆႇယဵၼ်းပဵၼ်သႅင် ၶမ်းလႅင် ယဵၼ်းပဵၼ်ထၢၼ်ႇမီႈ ၶီႈၵၢၼ်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၼမ်ႉထၢၼ် ၵႂၢႆးငၢၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇၵေႃၵူၺ်ႈ ၶီႈၵူၼ်းထဝ်ႈ လီၶဝ်ႈၽ ၵူၼ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ လီၶဝ်ႈၸႂ် ၶီႈၸၢမ်ၵိုတ်း ၶႅၼ်းသေ ၶီႈလိုတ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်သၢမ် ၶီႈၸိုင်း ပႄႉၵၢပ်ႇၼႃ ၶီႈမႃ ပႄႉၵၢပ်ႇၵူၺ်ႈ ၶီႈတႃပိူၼ်ႈ တၢၼ်ႇမဵတ်ႉငႃး ၶီႈတႃႁႃႈ တၢၼ်ႇမဵတ်ႉပၵ်ႉ ၶီႈပေႃႈတေမဵၼ် ဢမ်ႇတၢပ်ႈ ၵွၼ်ႈယႂ်ႇ ၶီႈမူ လပ်ႉတႃ ၶီႈမႃ လပ်ႉၼႃႈ ၶီႈယႃႈ ၸၢင်ႈလၵ်ႉ ၶီႈလဝ်ႈ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၶီႈယႃႈ ပႄႉၵမ်းၶဝ်ႈ ၶီႈလဝ်ႈ ပႄႉၽၵ်းဝၢၼ် ၶီႈယႃႈလၵ်ႉႁၢႆႉ ၶီႈၽၢႆႉယွၼ်းၸႃး ၶီႈလဝ်ႈ ၶီႈယႃႈ ယေႈလႃႈ ယေႈပႅတ်ႈလၢႆ ၶီႈလဝ်ႈ ၸၢင်ႈသူပ်းၼမ် ၶီႈယႃႈယမ် ၸၢင်ႈလၵ်ႉ ၶီႈႁႅင်ႈ ထုၵ်ႇတႃမႃ ၶီႈတႃ ထုၵ်ႇၸႂ်ႁိၼ်ႉ ၶႄႇထဝ်ႈ ၸၢင်ႈၵႃႉ ဝထဝ်ႈ ဢွမ်ႇၽႆး တႆးထဝ်ႈ ၸၢင်ႈပွင်ႉ ၶႄႇပၢၵ်ႇၸၢင် ၶၢင်ပၢၵ်ႇၸ ဝပၢၵ်ႇၵျၢမ်း ၶႄႇလီတီႈတၢင်း ၶၢင်လီတီႈႁိူၼ်း ၶႄႇလီ ၸွမ်းတၢင်း ယၢင်းလီ ၸွမ်းႁိူၼ်း ၶူႈလင်တၼ် ထူၺ်ႈၸႂ်ၽိုတ်ႇ ၵူၼ်းပႄႉၵိၼ်ၵၼ် ၸၢင်ႈႁွင်ႉဢိုတ်ႇ ၶူႉၶိလၢတ်ႈ ၸၢင်ႈၵႂင် ၶုၶိမင် ၸၢင်ႈၽိတ်း ၶေႃႈၸိုဝ်ႈသဵင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈထွမ်ႇ ၶေႃႈမဝ်ႇထုၵ်ႇ ၵႂၢမ်းၶၢၼ် ပႅတ်ႈဝၢင်းယၢၼ် ယႃႇလၢတ်ႈ ၶႅၵ်ႇၵိၼ်ၶႅၵ်ႇၵူႈ ဢမ်ႇသူႈမႃးၶႅၼ်းလီ ၶႅၵ်ႇၵိုၼ်းၵေႃႈငိုၼ်းၵွၼ်ႈ ၶႅၵ်ႇၶွၼ်ႈၵေႃႈငိုၼ်းၼွင်း ၶႅၵ်ႇၶၢႆ ၶႅၵ်ႇၵႃႉ မႃႉပၼ် ၸဝ်ႈႁိူၼ်းမီး ၶႅၵ်ႇငိုၼ်းၶႅၵ်ႇတွင်း ၼွင်းမႃးယေႈၶႅၼ်းၶႅမ်ႉ ၶႅၵ်ႇၸဝ်ႈ ၶႅၵ်ႇၶုၼ် ၶႅၵ်ႇၸဝ်ႈမုၼ် လုမ်းလႃးယၢပ်ႇ ၶႅၵ်ႇသူႇတဝ်ႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းမဝ်း ၶႅၵ်ႇသိုဝ်ႉ ၶႅၵ်ႇၶၢႆ မႃးလၢႆပွၵ်ႈၵေႃႈ ၵျႃႉ ၶႅၵ်ႇတဝ်ႈၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းမဝ်း ၶႅၵ်ႇထင်ႁိုင်ၼၢၼ်းပွၵ်ႈ လွၵ်ႈၽႃႈသၵ်ႉပေႃးမဝ်း ၶႅၵ်ႇထင်ႁိုင် ၼၢၼ်းမိူဝ်း လၢႆးတၢၼ်းသိူဝ်း ပေႃးႁၢႆ ၶႅၵ်ႇထဝ်ႈ ၶႅၵ်ႇဢူဝ်ႇ လႆႈၵုသူဝ်ႇၵေႃႈ ၶၢၼ်ႉလုမ်းလႃး ၶႅၵ်ႇမႃး ပႃးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၶႅၵ်ႇတဝ်ႈ ပႃးငိုၼ်းၸူး ၶႅၵ်ႇမႃး ပၼ်ငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵမ်ႉၸဝ်ႈႁိူၼ်းမၢၵ်ႈမီး ၶႅၵ်ႇမႃး ဢမ်ႇပႃးၽႃႈ သမ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းထီႇ ၶႅၵ်ႇမႃး ဢမ်ႇပႃးၽႃႈ ယၢပ်ႇတၢၼ်ႇ ၶႃႈလိပ်းၶဝ် ၶႅၵ်ႇလီ ၶႆႈတြႃး ၶႅၵ်ႇၸႃႉ မႃးၶႃႉပိူၼ်ႈ ၶႅၵ်ႇလီမီးၶွင်ၽၢၵ်ႇ ၶႅၵ်ႇၸႃႉပၢၵ်ႇသဵင်ၸၢင် ၶႅၵ်ႇလၢဝ်းတွၼ် ၸွၼ်ၵိၼ် ၸွၼ်ၼွၼ်း သမ်ႉပၢႆယွၼ်း ႁေႃႇၶဝ်ႈ ၶႅၵ်ႇလၢဝ်းမႃႉ ၵႃႉမျၢတ်ႈ တွၼ်ႈငိုၼ်းၸၢႆႇ ၶႅၵ်း ၵမ်ႉ တွင်ႇ ႁွင်ႈ ၵမ်ႉ ပၼ်း ၶိင်ႇဢမ်ႇသႃႇ ၶႃႇဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ယႃႇလႅၼ်ႈၵႂႃႇ လႅၼ်ႈမႃး ၶိင်းၵူၼ်း ဝူင်ႈ သွင်ပႄႇ သမ်ႉယၢဝ်းသႄႇ ၼိုင်ႈဝႃး ၶဵင်ႈတိင်းတိင်းၽႅဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႇ ယၢၼ်းထၢင်ႈယၢင်ႈယွႆႉယၢတ်ႇ ၸၢင်ႈပုတ်း ၶႅင်တေႃႇၶႅင် တွင်းလႅင် လႄႈ လဵၵ်းလႅမ်ႈ ၶွင်ၵႃႈ ၸင်ႇလီ ၶွင်ပေႃး ၶီႈႁေႈ ၶွင်ၵႃႈပေႃႇမီးလိူၼ် ဢၢႆႈဢိူၼ်လိူၼ်ဢမ်ႇမၵ်ႉ ၶွင်ၶၢႆၼင်ႇၶွင်လူႇ တီႈယူႇၼင်ႇႁေႃၶမ်း ၶွင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁူဝ်ၶဝ်ႇၶွၼ်း ၶွင်တႆးၵေႃႈတႆးၵျႃႉ ၶွင်ဝႃႉၵေႃႈ ဝႃႉယွင်ႈ ၶွင်ပလွင်ႈၵေႃႈပလွင်ႈဢၢမ်း ၶွင်ပႅင်း မႅင်းသႆႉ ၶွင်ဝႆႉ မႅင်းလေး ၶွင်ပႅင်း မႅင်းသႆႉ ပေႃးသိမ်းဝႆႉ ၸၢင်ႈပႅတ်ႈလၢႆ ၶွင်ပႅင်း မႅင်းသႆႉ ပေႃးသိမ်းဝႆႉ ၸၢင်ႈတၢႆပဵၼ်ၽဵတ်ႇ ၶွင်ပႅတ်ႈလၢႆ ပိူၼ်ႈဝၢင်း တူၵ်းၵၢင်တၢင်း ယႃႇၵဵပ်းဢဝ် ၶွင်ပိူၼ်ႈ သမ်ႉၶႂ်ႈတႅၵ်ႇ ပႅၵ်ႉသၢၼ်ႇ ဢမ်ႇၶႂ်ႈထူၵ်း ၶွင်ၽႄ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၸႅၵ်ႇ ၶွင်တႅၵ်ႇ ဢမ်ႇၶႂ်ႈမႄး ၶွင်မဝ်ပိူၼ်ႈၸင်ႇပႅတ်ႈ ယႃႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵဵပ်းဢဝ် ၶွင်လီ သမ်ႉဢမ်ႇၵႃႈ ဝႃႈဢမ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵႅၵ်း ၶွင်လီပေႃႇမီးမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈဢမ်ႇမေႃၵိၼ် ၶွင်လီ ပေႃႇမီးမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ဢမ်ႇႁတ်းယုမ်ႇ ၶွင်လီ မီးတီႈတႃ ၶွင်ဝၢၼ် မီးတီႈသူပ်း ၶွင်လီ မီးတီႈတႃ လိူၵ်ႈတူၺ်းႁႃ ယဵမ်ႈမုင်ႈ ၶွင်လီဢမ်ႇၵႃႈယႂ်ႇ သႂ်ႇတႄႉၺႃးၶွင်ပွမ် ၶွင်လီ ဢမ်ႇၵႃႈယႂ်ႇ သႂ်ႇတႄႉ ၺႃးၶွင်ၽၢင်း ၶွင်လီ ဢမ်ႇသူႈပေႃး ၶွင်ပေႃး ဢမ်ႇသူႈလီ ၶွင်လီ ဢမ်ႇတၢပ်ႈၼမ် ၶီႈယႃႈ ပႄႉၵမ်းၶဝ်ႈ ၶွင်လီ ဢမ်ႇတၢပ်ႈၼမ် တေတၢႆ ဢမ်ႇတၼ်းၵမ် ၶွင်လီ ဢမ်ႇပေႃး ၶွင်ပေႃး ဢမ်ႇလီ ၶွင်ဝႃႉၵေႃႈ ဝႃႉယွင်ႈ ၶွင်ပလွင်ႈၵေႃႈ ပလွင်ႈဢၢမ်း ၶွင်ဢမ်ႇၼမ် ယႃႇၵိၼ်ၸမ် ႁူးလွင်ႈ ၶွင်ဢမ်ႇမီး လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈၵိၼ် ၼေႃႇၸႄႈတႃႈ လိူၼ်သၢမ် ၶွင်ဢမ်ႇလီ ပိူၼ်ႈပႅတ်ႈ ဢၢႆႈမၢၵ်ႇတႅတ်ႇ ၵဵပ်းဢဝ် ၶွင်ဢမ်ႇလီ ပိူၼ်ႈဝၢင်း တူၵ်းၵၢင်တၢင်း ယႃႇၵဵပ်းဝႆႉ ၶိုင်ပွင် ႁႂ်ႈၵျွင်းယႂ်ႇ ၼႃႈမိူင်း မႂ်ႇသိူင်ႁိူင် ၶိုင်ႈလိူၼ် တပႄးၽၢတ်ႇ ၵျၢင်ႉလူႉယၢတ်ႇ လႅဝ်ပင်း ၶိူင်ႈၶွင် ၶုၼ်ရႃႇၸႃႇ ပဵၼ်သိုၵ်းပႃႇ ႁႅင်းၵိုၼ်း ၶိူင်ႈၶွင် ၽူႈၸၢႆးၵျႃႉ ပဵၼ်လၢႆၸႃႉ တၢင်းမေႃ ၶိူင်ႈၶွင်လီ ၼၢင်းယိင်း ပဵၼ်ၽၢင်ၶိင်း ႁၢင်ႈၶႅၼ်ႈ ၶိူင်ႈလီ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ပဵၼ်သိၼ်သၢၼ်း မႅတ်ႇမၼ်ႈ တွၼ်ႈ-ၶ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ100-195

100 ပေးၼိၼ်း ( Benin) 114,763 114,305 -44,310 -44,133 101 ႁွၼ်းၻူရသ်ႉ ( Honduras ) 112,492 111,890 -43,433 -43,200 102 လႆးပီလျေး (Liberia) 111,369 96,320 -43,000 -37,190 103 ပင်ၵေလျေး ( Bulgaria ) 110,879 108,489 -42,811 -41,888 104 ၶိဝ်းပႃး (Cuba) 109,884 109,820 ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇ ၶႄရိပ်ႉပဵၼ်းCaribbean -42,426 -42,400 105 ၵူး(ဝ်)တေမႃးလႃး ( Guatemala ) 108,889 107,159 -42,042 -41,374 106 ဢႆ(ၶ်)လႅၼ်း ( Iceland ) 103,000 100,250 -40,000 -38,710 107 ၵူဝ်းရီးယႃး ၸၢၼ်း ( South Korea) 100,210 99,909 -38,690 -38,575 108 ႁင်းၵႃရိ ( Hungary) 93,028 89,608 -35,918 -34,598 109 ပူဝ်တူၵဵလ်ႉ ( Portugal) 92,090 91,470 -35,560 -35,320 110 ၸေႃးၻႅၼ်း ( Jordan ) 89,342 88,802 -34,495 -34,287 111 သိူဝ်းပျေး ( Serbia ) 88,361 88,246 -34,116 -34,072 112 ဢၸိူဝ်ႉ(ရ်) ပႆးၸၢၼ် ( Azerbaijan) 86,600 86,100 -33,400 -33,200 113 ဢွသ်တရီးယႃး ( Austria ) 83,871 82,445 -32,383 -31,832 114 မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢရပ်ႇဢီးမီ(ရ်)ၻဵသ်ႇ          United Arab Emirates 83,600 83,600 -32,300 -32,300 115 မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၶျဵၵ်ႉ (Czech Republic) 78,865 77,247 -30,450 -29,825 116 ပႃးၼႃးမႃး( Panama) 75,417 74,340 -29,119 -28,700 117 သေး(ရ်)ရႃး လီးဢူၼ်း  Sierra Leone 71,740 71,620 -27,700 -27,650 118 ဢႆ(ရ်) လႅၼ်း ( Ireland ) 70,273 68,883 -27,133 -26,596 119 ၵျေႃး(ရ်)ၵျေး ( Georgia ) 69,700 69,700 -26,900 -26,900 120 သီရိ လင်းၵႃး ( Sri Lanka) 65,610 62,732 -25,330 -24,221 121 လီးထူဝ်းၼျေး ( Lithuania) 65,300 62,680 -25,200 -24,200 122 လတ်းဝျေး (Latvia) 64,559 62,249 -24,926 -24,034 – သဝၢလ်းပရၢၻ်ႈ(ၼေႃႇဝႄး)                       Svalbard(Norway) 62,045 62,045 ယူႇၼႂ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၼေႃႇဝႄး -23,956 -23,956 123 တူဝ်းၵူဝ်း ( Togo ) 56,785 54,385 -21,925 -20,998 124 ၶရူဝ်းဢေးတျေး ( Croatia ) 56,594 55,974 -21,851 -21,612 125 ပွသ်ၼျႃး လႄႈ ႁေးၸေးၵူဝ်းၼျေး             Bosnia and Herzegovina 51,209 51,187 -19,772 -19,763 126 ၶွတ်းတႃ ရိၵႃး(ၶ်) ( Costa Rica ) 51,100 51,060 -19,700 -19,710 127 သလူဝ်းဝႃးၵျေး (Slovakia) 49,037 48,105 -18,933 -18,573 128 မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၻူဝ်မီၼီးၵၼ်                       Dominican Republic 48,671 48,320 -18,792 -18,660 129 ဢႅသ်ႉတူဝ်ၼျေး ( Estonia ) 45,227 42,388 -17,462 -16,366 130 တႅၼ်းမၢၵ်ႇ ( Denmark ) 43,094 42,434 ၼႂ်းမိူင်းၻႅၼ်းမၢၵ်ႇ ၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၼပ်ႉပႃးၵရႅၼ်းလႅၼ်း (Greenland ) လႄႈ ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၾႄရူဝ်း  Faroe ၊ ပေႃးၼပ်ႉပႃးတင်းမူတ်းလႆႈမၢႆ11 ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ -16,639 -16,384 131 ၼေထိူဝ်ႉလႅၼ်း (Netherlands) 41,850 33,893 ႁူပ်ႈပႃးမိူင်းဢၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ၵူၺ်းၼႃႇႁူမ်ႈပႃး မိူင်းဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈႁင်းၶေႃ၊ လႄႈဢုပ်ႉ ပိူင်ႇႁင်းၶေႃ။ -16,160 -13,086 132 သဝိတ်းၸျိူဝ်ႉလႅၼ်း (Switzerland) 41,284 39,997 -15,940 -15,443 133 ပူးထၢၼ် (Bhutan) 38,394 38,394 -14,824 -14,824 – ထႆးဝၼ်ႇ (Taiwan) 36,193 32,260 ဝၢႆးသေပွႆးတိုၵ်းၵၢင်မိူင်း မိူင်းၶႄႇယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇမိူဝ်ႈပီ1949၊ မိူင်းၶႄႇလႆႈၸူႉတုမ်မိူင်းမွင်ႇၵူဝ်းလျႃး (Mongolia) ၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ မိူင်းထႆႇဝၼ်ႇ( Taiwan ) ၶဝ်ႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈမိူင်းၶႄႇၵႂႃႇ၊ ထိုင်တီႈတၢင်းၵႂၢင်ႈမိူင်းၶႄႇမီးထိုင် 11,418,174 km2 (4,408,582 sq mi) -13,974 -12,460 134 ၵီးၼေယႃး-ပိသ်းသဝ်း                               (Guinea-Bissau) 36,125 28,120 -13,948 -10,860 135 မွလ်းတူဝ်းဝႃႉ ( Moldova ) 33,846 32,891 -13,068 -12,699 136 ပဵလ်းယဵမ်ႉ (Belgium) 30,528 30,278 -11,787 -11,690 137 လေသူဝ်းထူဝ်း (Lesotho) 30,355 30,355 -11,720 -11,720 138 ဢမီးၼျေး (Armenia) 29,743 28,342 -11,484 -10,943 139 သူဝ်လူဝ်မွၼ်ႉ( Solomon Islands) 28,896 27,986 -11,157 -10,805 140 ဢႅလ်ပေးၼျေး (Albania) 28,748 27,398 -11,100 -10,578 141 ဢီၶဵဝ်ႉထူဝ်း ရဵလ်ၵေးၼီး                           (Equatorial Guinea) 28,051 28,051 -10,831 -10,831 142 ပူးရုၼ်ၻီ (Burundi) 27,834 25,680 -10,747 -9,920 143 ႁၢႆးတီ (Haiti) 27,750 27,560 -10,710 -10,640 144 ရႃးဝၼ်းၻႃ (Rwanda) 26,338 24,668 -10,169 -9,524 145 မႃးၶျီးၻူဝ်ၼျေး (Macedonia) 25,713 25,433 -9,928 -9,820 146 ၸီပူးတီ (Djibouti) 23,200 23,180 -9,000 -8,950 147 ပႃႇလိၸ်ႉ (Belize) 22,966 22,806 -8,867 -8,805 148 ဢႅလ်းသႅလ်းဝႃႉတေႃး(ရ်)                         ( El Salvador) 21,041 20,721 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်း ၵုၼ်ဢမေႇရိၵႃးၼိူဝ် ( North America.) -8,124 -8,000 149 ဢီႇသႃႇရဢႅလ် ( Israel ) 28,292 27,632 -10,924 -10,669 150 သလူဝ်းဝီးၼျေး ( Slovenia) 20,273 20,151 -7,827 -7,780 – ၼိဝ်ၶႃလီၻူဝ်းၼျေး(ၾရင်ႇသဵတ်ႈ)            New Caledonia(France) 18,575 18,275 -7,172 -7,056 151 ၾီႉၸီႇ ( Fiji ) 18,272 18,274 -7,055 -7,056 152 ၶူးဝႅတ်ႇ( Kuwait) 17,818 17,818 -6,880 -6,880 153 သဝႃးၸီးလႅၼ်း ( Swaziland) 17,364 17,204 -6,704 -6,643 154 ဢိသ်(ထ်)ထီးမူဝ်း(ရ်) East Timor 14,874 14,874 -5,743 -5,743 155 ပႃးႁႃးမၢသ်ႉ( Bahamas) 13,943 10,010 -5,383 -3,860 156 မွၼ်းထေၼေးၵူဝ်း(ရ်)                               Montenegro 13,812 13,452 -5,333 -5,194 157 ဝႃးၼူးဢတူ ( Vanuatu ) 12,189 12,189 -4,706 -4,706 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၾရွၵ်းလႅၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ) Falkland Islands(United Kingdom) 12,173 12,173 -4,700 -4,700 158 ၵႃတႃႉ(ရ်) Qatar 11,586 11,586 မိူင်းဢၼ်မၢၵ်ႈမီးလိူဝ်ပိူၼ်သုတ်းၼႂ်းပီ 2016-2017 (မိူင်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉမၼ်း) -4,473 -4,473 – ၶႃးရႃးပၢၵ်ႉ(ၶ်) Nagorno-Karabakh 11,458 11,458 ၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ဢမေးၼျေး (Armenian) 5.000 km2. ၼၼ်ႉမီး ၶႃးရႃးပၢၵ်ႉ(ၶ်) -4,424 -4,424 Nagorno-Karabakh ဢုပ်ႉပိူင်ႇဝႆႉ 11,5 km2. 159 ၵႅမ်ပျေး (The Gambia) 11,295 10,000 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်း ၵုၼ်ဢႅပ်ႉၾရိၵႃး ( Africa.) -4,361 -3,900 160 ၸႃမၢႆၵႃး(ၶ်) Jamaica 10,991 10,831 -4,244 -4,182 – ၶူဝ်းသူဝ်ဝူဝ်း ( Kosovo ) 10,887 မိူင်းၶူဝ်းသူဝ်ဝူဝ်း ယူႇတႂ်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း မိူင်းသိူဝ်းပျေး(Serbia) -4,203 161 လေပႃၼွၼ် ( Lebanon ) 10,452 10,230 ၸိုင်ႈမိူရ်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းဢေးသျႃး ( Asia. ) -4,036 -3,950 162 ၶျႆးပရသ်ႉ ( Cyprus ) 9,251 9,241 -3,572 -3,568 – ပိူဝ်(ရ်)တူဝ် ရိၶူဝ်း (မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ)[ Puerto Rico(United States)] 9,104 9,104 ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသၢမ် ၼႂ်းဢမေႇရိၵႃး လဵၵ်ႉသေ Hawaii လႄႈ Kodiak -3,515 -3,515 – ဢပ်ႉၶႃးၸျေး (Abkhazia) 8,660 ယူႇၼႂ်းၵၢၼ်ဢုပ်ပိူင်ႇၵျေႃၵျေး (Georgia) -3,340 – ဢႅၼ်တႃးရိၵႃး ယူႇလႅၼ်လိၼ်ပွတ်းၸၢၼ်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ 7,747 7,668 ဢမ်ႇၼပ်ႉပႃးၼႂ်း ဢိူင်းဢၻေလီႇ ၼႂ်းၵုၼ်ဢမေႇရိၵႃး (Adélie Land in Antarct) French Southern and Antarctic Lands(France) -2,991 -2,961 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉပွတ်းၼွၵ်ႈ ဢမေႇရိၵႃး 6,959.41 34.2 (United States Minor Outlying Islands) -2,687.04 -13.2 163 ပႃႇလႅသ်ႉတၢႆး ( Palestine) 6,020 5,640 -2,320 -2,180 164 ပရူးၼႆး ( Brunei) 5,765 5,265 -2,226 -2,033 165 ထရီၼိၻႅတ်ႈ လႄႈ တူပေၵူဝ်း။                 (Trinidad and Tobago) 5,130 5,128 -1,980 -1,980 – ပူဝ်လိၼီးသျေး (ၾရင်ႇသဵတ်ႈ)                 French Polynesia(France) 4,167 3,827 -1,609 -1,478 – ထရႅၼ်းသၼိသ်ႉထရေးယႃး                       (Transnistria) 4,163 ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်ႇဢၼ်ပႆႇပေႃးၶႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ။ -1,607 166 ၶဵပ်ႉ ဝိူတ်ႇ ( Cape Verde) 4,033 4,033 -1,557 -1,557 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ သဝ်း(ထ်)ၵျေႃးၵျေး လႄႈသဝ်း(ထ်)သၢၼ်း(ၻ်)ဝိၵ်ႉ(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)    South Georgia and the South Sandwich Islands(United Kingdom) 3,903 3,903 -1,507 -1,507 – သဝ်း(ထ်)ဢွသ်သိတျေး                           (South Ossetia) 3,900 ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်ႇဢၼ်ပႆႇပေႃးၶႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ။ -1,500 – ၶျႆးပရၢသ်ႉ ႁွင်ႇ                                            (Northern Cyprus) 3,355 ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်ႇဢၼ်ပႆႇပေႃးၶႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ။ -1,295 167 သႃးမူဝ်း (Samoa) 2,842 2,821 -1,097 -1,089 – ႁွင်ႇၵွင်ႇ(မိူင်းႁူမ်ႈ မိူင်းၶႄႇ)                       Hong Kong(China) 2,755 1,106 -1,064 -427 168 လၵ်းၶျႅမ်းပိူၵ်ႉ(ရ်) ( Luxembourg) 2,586 2,586 -998 -998 169 မေႃးရိသျေး(သ်) (Mauritius) 2,040 2,030 -790 -780 170 ၶေႃးမူဝ်းရူသ်း ( Comoros) 1,862 1,862 -719 -719 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ ဢူဝ်းလၼ်း                        (မိူင်းႁူမ်းၾိၼ်းလႅၼ်း           [ Åland Islands(Finland)] 1,580 -610 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ ၾႄးရူဝ်း(မိူင်းႁူမ်ႈတႅၼ်းမၢၵ်ႇ)  FaroeIslands(Denmark) 1,393 1,393 -538 -538 171 သၢဝ်းထမ်းလႄႈ ၽရိၼ်းၶိပ်ႉ                       São Tomé and Príncipe 964 964 -372 -372 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ တရိူၵ်ႉ(သ်) လႄႈ ၶျၢႆးၶွသ်ႉ Turks and Caicos Islands (United Kingdom) 948 430 -366 -170 172 ၶိရိပၢတ်ႉ (Kiribati ) 811 811 -313 -313 173 ပႃးရဵၼ်း (Bahrain) 765 765 -295 -295 174 ၻူဝ်မိၼိၵႃး(ၶ်) (Dominica) 751 751 -290 -290 175 တွင်ၵႃး (Tonga) 747 717 -288 -277 176 သိင်ၵႃပူႇ(ရ်) (Singapore) 719 687 -278 -265 177 မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢႆၶူဝ်းၼီးသျေး (Federated States of Micronesia) 702 702 -271 -271 178 သႅၼ်း(ထ်)လူးၶျေး (Saint Lucia) 616 606 -238 -234 – မႅၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈ ဢင်းၵိတ်ႉ)          ( Isle of Man(United Kingdom)) 572 572 -221 -221 – ၵူမ်(ဝ်) မိူင်းႁူမ်ႈဢမေႇရိၵႃး                       Guam (United States) 549 544 -212 -210 179 ဢႅၼ်တေႃ(ရ်)ရႃႉ ( Andorra) 468 468 -181 -181 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉမႃးရေးၼႃး ၼိူဝ်       (ဢမေႇရိၵႃး) Northern Mariana Islands (United States) 464 464 -179 -179 180 ပႃလဝ်း (Palau) 459 459 -177 -177 181 သေၶျဵလ်း(သ်) Seychelles 452 455 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းဢႅပ်ႉၾရိၵႃး( Africa.) -175 -176 – ၶူးရႃးၶျေႃး ( မိူင်းႁူမ်ႈၼေထိူင်ႉလႅၼ်)         Curaçcao(Netherlands) 444 444 -171 -171 182 ဢႅၼ်းတိၵႃ လႄႈ ပႃပူၻႃႉ                           (Antigua and Barbuda) 442 442.6 -171 -170.9 183 ပရႃပႃႉၻွသ်း (Barbados) 430 431 -170 -166 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉႁိူတ်း-မႅၵ်ႉၻူဝ်ၼလ်း(မိူင်းႁူမ်ႈဢွသ်ႉတျေး)Heard Island and McDonald Islands(Australia) 412 412 -159 -159 184 သႅၼ်းဝိၼ်းၶျၼ်း ၵရဵၼ်းၼႃးၻိၼ်း  Saint Vincent and the Grenadines 389 389 -150 -150 – ၸႅၼ်း မယႅၼ်း( မိူင်းႁူမ်ႈၼေႃႇဝႄး).        Jan Mayen(Norway) 377 377 -146 -146 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉဝိူဝ်းၸိၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈဢမေႇရိၵႃး) U.S. Virgin Islands (United States) 347 346 -134 -134 185 ၵရႅၼ်းၼေၻႃး (Grenada) 344 344 -133 -133 186 မွလ်းတႃး (Malta ) 316 316 -122 -122 – သဵၼ်းႁေလေၼႃႉ၊(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)  Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha (UnitedKingdom) 308 308 -119 -119 187 မဵလ်းၻိဝႅသ်ႉ ( Maldives) 300 298 Smallest country in Asia. -120 -115 – ပူဝ်းၼႄး(ရ်)(မိူရ်းႁူမ်ႈၼေထိူဝ်ႉလႅၼ်း) Bonaire(Netherlands) 294 294 -114 -114 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၶျေးမႅၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ) Cayman Islands(United Kingdom) 264 264 -102 -102 188 သိၼ်းၶိတ် လႄႈ ၼႄဝိသ်ႉ                           (Saint Kitts and Nevis) 261 261 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းၵုၼ် ဢမႄႇရိၵႃး( Americas ) ပွတ်းတူၵ်း။ -101 -101 – ၼီးဢူး (မိူင်းႁူမ်ႈၼိဝ်ၸျီးလႅၼ်း)             Niue (New Zealand) 260 260 -100 -100 – ဢၶရူဝ်းထိရိ-ၻႅၵ်ႉၶိလျေး (မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)  Akrotiri and Dhekelia (United Kingdom) 253.8 NA ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၼွင်ၼမ်လၢႆလႄႈ ဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇလၢႆတီႈ။ -98 – သႅၼ်(ထ်)ပရီရေး-မေၵလွၼ်း(ႁူ .    မ်ႈၾရင်ႇသဵတ်ႈ)                                Saint Pierre and Miquelon (France) 242 242 -93 -93 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ ၶွၵ်ႉ(မိူင်းႁူမ်ႈ ၼိဝ်ၸျေးလႅၼ်း)  Cook Islands(New Zealand) 236 236 -91 -91 – ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ သမ်းမူဝ်း(မိူရ်းႁူမ်ႈဢမေႇရိၵႃး) American Samoa(United States) 199 199 -77 -77 189 ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉမႃး(ရ်)သဵဝ်း(လ်)                    Marshall Islands 181 181 -70 -70 – ဢရူပႃး (မိူင်းႁူမ်ႈ ၼေထိူဝ်ႉလႅၼ်း)             Aruba(Netherlands) 180 180 -69 -69 190 လိၵ်ႉတိၼ်းသတႅၼ်း                                   ( Liechtenstein) 160 160 -62 -62 – ပရိတ်တိသ်ႉ ဝေးၵိၼ်(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)  British Virgin Islands (United Kingdom) 151 151 -58 -58 – ဝၢလ်းလိသ်ႉ- ၾူးတူၼႃး(မိူင်းႁူမ်ႈၾရင်ႇသဵတ်ႈ)Wallisand Futuna(France) 142 142 -55 -55 – ၶရိသ်(ထ်)မၢသ်ႉ (မိူင်းႁူမ်ႈ ဢွသ်တျေး)  Christmas Island(Australia) 135 135 -52 -52 – ၸိူဝ်း(ရ်)သႄး(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)  Jersey (United Kingdom) 116 116 -45 -45 – မွၼ်းသိူဝ်ႉ(ရ်)ရသ်ႉ(မိူင်းႁူမ်ႈဢဝ်းၵိတ်ႉ)           Montserrat(UnitedKingdom) 102 102 -39 -39 – ဢႅင်ၵုလ်လႃး (မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)                 Anguilla (United Kingdom) 91 91 -35 -35 – ၵရႅၼ်းသႄး (မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ) 78 78 Guernsey (United Kingdom) -30 -30 191 သၼ်းမႃးၼူဝ်း San Marino 61 61 -24 -24 – ၵုၼ်သမုတ်ႉတရႃႇ ပရိတိသ်ႉ ဢိၼ်ႇတျေး (မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ) British Indian Ocean Territory(United Kingdom) 60 60 -23 -23 – သဵၼ်းမႃး(ရ်)တိၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈ ၾရင်ႇသဵတ်ႇ)   Saint Martin(France) 54 54.4 -21 -21 – ပိူဝ်း(ရ်)မိဝ်တႃး(မိူင်းႁူမ်ႈ ဢင်းၵိတ်ႉ)  Bermuda (United Kingdom) 54 54 -21 -21 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ ပူဝ်းဝႅတ်ႉ(မိူင်းႁူမ်ႈၼေႃႇဝႄး)  Bouvet Island(Norway) 49 49 -19 -19 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၽိတ်ႉၶရႅၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ)   PitcairnIslands(United Kingdom) 47 47 -18 -18 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၼေႃး(ရ်)ၾွၵ်း(ၶ်) (ဢွသ်တျေး)  Norfolk Island(Australia) 36 36 -14 -14 – သိၼ်း(ထ်)မႃရႃႇထႅၼ်း(မိူင်းႁူမ်ႈၼေႇထိူဝ်ႉလႅၼ်း) 34 34 Sint Maarten(Netherlands) -13 -13 – မႃးၵဝ်း(မိူင်းႁူမ်ႈၶႄႇ)                                    Macau (China) 31.3 28.2 -12.1 -10.9 192 တူးဝႃးလူး ( Tuvalu ) 26 26 -10 -10 193 ၼႃးဢူးရူး (Nauru) 21 21 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ -8.1 -8.1 – သႅၼ်း(ထ်) ပႃးထေရေမီး(မိူင်းႁူမ်းၾရင်ႇသဵတ်ႇ)  Saint Barthélemy(France) 21 NA -8.1 – သိၼ်းဢိူသ်ႉတႃးတိ (မိူင်းႁူမ်ႈၼေထိူဝ်ႉလႅၼ်း) Sint Eustatius(Netherlands) 21 NA -8.1 – ၶူဝ်းၶူသ်း(ၶီးလိင်ႉ)(မိူင်းႁူမ်ႈဢွသ်းတရေး)Cocos(Keeling)Islands (Australia) 14 14 -5.4 -5.4 – သပႃး (မိူင်းႁူမ်ႈ ၼေထိူဝ်ႉလႅၼ်း)                          Saba(Netherlands) 13 NA -5 – တူဝ်ၵေလဝ်း (မိူင်းႁူမ်ႈ ၼိဝ်ၸျီးလႅၼ်း)                 Tokelau (New Zealand) 12 12 -4.6 -4.6 – ၵျိပ်ႉလွလ်းတႃး (မိူင်းႁူမ်ႈ ဢင်းၵိတ်ႉ)                     Gibraltar (United Kingdom) 6 6.5 -2.3 -2.5 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၶလိပ်ႉပိူဝ်ႉ(မိူင်းႁူမ်ႈၾရင်ႇသဵတ်ႈ)  Clipperton Island(France) 6 6 -2.3 -2.3 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉဢႄးသူမ်းမေႃး (မိူင်းႁူမ်ႈဢွသ်ထျေး)Ashmore and Cartier Islands(Australia) 5 5 -1.9 -1.9 – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ သပရေတလိ(ၻိသ်Spratly Islands(disputed) <5</td> <5</td> (<1.9) (<1.9) – ၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉၶေႃးရလ်း သီး(မိူင်းႁူမ်ႈဢွသ်းတျေး)  Coral Sea Islands(Australia) <3</td> <3</td> (<1.2) (<1.2) 194 မူဝ်းၼႃးၶူဝ်း (Monaco) 2.02 2.02 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းတီႈဢၼ်မီးၼင်လိၼ်ၸပ်းတင်းပၢင်ႇလၢႆႇ -0.78 -0.78 195 မိူင်းဝႃးတီၶႅၼ်း (Vatican City) 0.44 0.44 မိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ -0.17 -0.17 မၢႆတွင်း ¶ တင်းၼမ်ဢေႇၸိုင်ႈမိူင်းတေၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸွမ်းၵူႈပီ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁႂ်ႈႁူႉဝႆႉဝႃႈၶေႃႈမုလ်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉပဵၼ်တႃႇၼႂ်းပီ 2018 ၼႆသေၵမ်း။ ———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— ၽိုၼ်ဢိင် ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Field Listing – Area, The World Factbook, Central Intelligence Agency. Data last updated on July 26, 2017. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Central Intelligence Agency. “Definitions and notes: Location”. The World Factbook. Government of the United States. Retrieved 30 November 2011. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Source, unless otherwise specified: “Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density” (PDF). United Nations Statistics Division. 2012. Retrieved 29 November 2014.http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012.htm Entries in this table giving figures other than the figures given in this source are explained in the associated Note. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Canada, Government of Canada, Statistics. “Land and freshwater area, by province and territory”. www.statcan.gc.ca. Retrieved 2016-03-04. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Branch, Government of Canada, Fisheries and Oceans Canada, Communications. “Oceans”. www.dfo-mpo.gc.ca. Retrieved 2016-03-04. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “China”. Encyclopædia Britannica. Retrieved 3 July 2016. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑“United States”. Encyclopædia Britannica. Retrieved 3 July 2016. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “China”. CIA. Retrieved 3 July 2016. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “United States”. CIA. Retrieved 3 July 2016. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “31 Years of CIA World Factbook”. CIA. Retrieved 31 January 2014. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “IBGE: Official Territorial Area”. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Geoscience Australia. “Area of Australia – States and Territories”. Government of Australia. Retrieved 25 November 2011. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Total surface area as of 19 January 2007”. United Nations Statistics Division. Retrieved 30 November2011. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Surface area (sq. km)”. United Nations: World Development Indicators. Retrieved 27 August 2012. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Area and Population”. Government of India. Archived from the original on 26 December 2007. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (ASRK). 2005. Main Demographic Indicators. Available at http://stat.gov.kz ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Global Forest Resources Assessment 2015: Country Report Algeria (PDF) (Report) (in French). FAO. p. 12. Retrieved 29 December 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Indonesia”. The World Factbook. CIA. Archived from the original on 10 December 2008. Retrieved 18 June 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “GeoHive – Pakistan population statistics”. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Subdivisions, surface area and population of the French Republic, National Institute for Statistics and Economic Studies, accessed 11 March 2011. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Global Forest Resources Assessment 2015: Country Report Botswana (PDF) (Report). FAO. p. 14. Retrieved 29 December 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Quelques chiffres clefs du Burkina Faso”. Annuaire statistique 2013 (PDF) (Report) (in French). INSD. December 2014. p. 413. Retrieved 29 December 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Global Forest Resources Assessment 2015: Country Report Burkina Faso (PDF) (Report) (in French). FAO. p. 28. Retrieved 29 December 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ The New Zealand Land Cover Database, New Zealand Ministry for the Environment. Updated 1 July 2009. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Bangladesh Bureau of Statistics”. Bangladesh Bureau of Statistics. Archived from the original on 4 September 2011. Retrieved 31 August 2011. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “La superficie du Bénin passe de 112.622 km2 à 113.440 km2” (in French). 15 August 2007. Retrieved 29 December2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Global Forest Resources Assessment 2015: Country Report Benin (PDF) (Report) (in French). FAO. p. 10. Retrieved 29 December 2015. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Abkhazia at Encyclopædia Britannica ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ South Ossetia at World English Dictionary ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Central Bureau of Statistics (2009), Land – en tuinbouwcijfers, 2009 (PDF) (in Dutch), Government of the Netherlands, Department of Publication and Information, p. 14, ISSN 1386-9566, retrieved 26 November 2011 ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ Central Bureau of Statistics (2009), Statistical Yearbook of the Netherlands Antilles, 2009, Willemstad: Government of the Netherlands, Department of Publication and Information, p. 4 ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “1.1 Number of Villages, Neighborhoods, Households and Resident Population” (PDF). Ministry of the Interior – Republic of China (Taiwan). Retrieved 8 June 2012. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ French Southern and Antarctic Lands, CIA Factbook, as of December 29, 2010. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “Survey and Mapping Office – Circulars and Publications”. ဢိင်ဢဝ်တီႈ ↑ “The World Factbook”. Retrieved 1 October 2014. ပၢႆၵမ်-လိူၼ်တႆး 09/10/2018

ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ1-99

သဵၼ်ႈမၢႆၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼႂ်းပီ 2018 ၼႆႉ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈလႄႈယွမ်းႁပ်ႉၸွမ်းပိူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉမီးယူႇ 195 ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပေႃးၼပ်ႉပႃးမိူင်းဢၼ်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢမ်ႇပေႃးယွမ်းႁပ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် တေမီးယူႇ200+ၸိုင်ႈမိူင်းပၢႆယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼႆႉႁဝ်းတေၼပ်ႉတေႇဢဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇသုတ်း ၵႂႃႇၸူးၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်လဵၵ်ႉသုတ်းၼၼ်ႉယူႇ၊ လႄႈ တေဢဝ်ႁူဝ်ႁုပ်ႈတၢင်းၵႂၢင်ႈတီႈလိၼ်တၢင်းမူတ်းၼႄဝႆႉပႃးၼႂ်းလွၵ်းပႃႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၶပ်ႉၸွမ်းတၢင်းၵႂၢင်ႈၼႃႈလိၼ် မၢႆၶပ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း / မိူင်း ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း km² (mi²) တီႈၼွၵ်ႈၼမ်ႉ km² (mi²) မၢႆတွင်း – လုမ်ႈၾႃႉ 510,072,000 148,940,000 လူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပႃႇရိဝႃႈ loka ၊ ဢင်းၵိတ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ world တၢင်းၵႂၢင်ႈၼႃႈလိၼ်  148,940,000 km.2 (29.2%) ၊ တၢင်းၵႂၢင်းၼႂ်းၼမ်ႉ 361,132,000 กม.2 (70.8%)။ -196,940,000 -57,510,000 1 လသ်းသျႃး (Russia) 17,098,246 16,377,742 (ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈဢေးသျႃး (Asia) တင်းမူတ်း၊ မီးတီႈလိၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵုၼ်ယူးရူပ်ႈ( Europe) 3,960,000 km² (1,530,000 sq mi) -6,601,670 -6,323,482 2 ၶႅၼ်းၼႃးၻႃး(Canada) 9,984,670 9,093,507 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသွင်ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူရ်းဢၼ်ယႂ်ႇတီႈသုတ်း ၼႂ်းၵုၼ် ဢမေႇရိၵႃးႁွင်ႇလႄႈ ဢမေႇရိၵႃး တင်းမူတ်း၊ မီးၼႃႈလိၼ်ၸပ်းမႄႈၼမ်ႉ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ  (1,600,000 km²)ယူႇယဝ်ႉ -3,855,100 -3,511,023 3 ၶႄႇ (China) 9,596,961 9,326,410 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသၢမ််ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈမၢႆသွင်ၼႂ်းဢေးသျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉပႆႇ ၼပ်ႉပႃး ထႆႇဝၼ်ႇ၊ ႁွင်ႇၵူင်ႇ၊ မႃးၵဝ်း၊ မီးၼႃႈလိၼ်ၸပ်းမႄႈၼမ်ႉ    (137,296 km²)။ -3,705,407 -3,600,950 4 ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ (United States) 9,525,067 9,147,593 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသွင် ၼႂ်းၵုၼ်ဢမေႇရိၵႃး (ၵႅမ်ၶႅၼ်းၼႃးၻႃး) ၼပ်ႉပႃးတင်းမူတ်းၼႂ်း 50 မိူင်း၊ လႄႈမီးၼႃႈလိၼ်ၸပ်းမႄႈၼမ်ႉ  (9,826,630 km²) (3,677,649) – (3,531,905) – 9,833,517 9,147,643 -3,796,742 -3,531,925 5 ပရႃႉၸိလ်း (Brazil) 8,515,767 8,460,415 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇတီႈသုတ်းၼႂ်းဢမေႇရိၵႃးၸၢၼ်း ။ -3,287,956 -3,266,584 6 ဢွသ်တေရယႃး (Australia) 7,692,024 7,633,565 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇတီႈသုတ်းၼႂ်း Oceania ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယူႇၵုၼ်ၼိုင်ႈႁင်းၵူၺ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸပ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်။ -2,969,907 -2,947,336 7 ဢိၼ်တီးယႃး (India) 3,287,263 2,973,190 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသၢမ် ၼႂ်းဢေးသျႃး။ -1,269,219 -1,147,960 8 ဢၵျဵၼ်ႇတီးၼႃး (Argentina) 2,780,400 2,736,690 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇတီႈသုတ်းၼႂ်းသပဵၼ်ႇ  လႄႈယႂ်ႇမၢႆသွင်ၼႂ်းၵုၼ်ဢမေႇရိၵႃးၸၢၼ်း။ -1,073,500 -1,056,640 9 ၶၸ်ၶဵသ်ႉထၢၼ်(Kazakhstan) 2,724,900 2,699,700 ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႅၼ်လိၼ်ဢမ်ႇၸပ်းတင်းမႄႈၼမ်ႉ။ -1,052,100 -1,042,400 10 ဢႅလ်ၵျီးရေးယႃး (Algeria) 2,381,741 2,381,741 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ၼႂ်း ဢႅပ်ႉၾရိၵႃး (Africa) ။ -919,595 -919,595 11 ၸိုင်ႈမိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၶွင်းၵူဝ်း (Democratic Republic  of the Congo) 2,344,858 2,267,048 မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်း ပၢင်ႇလၢႆႇသၢႆး သႃးႁႃးရႃး(ၼ်)(Saharan ) ။ -905,355 -875,312 လႄႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသွင်ၼႂ်းဢႅပ်ႉၾရိၵႃး( Africa)။ – ၵရိၼ်းလႅၼ်း (Greenland(Denmark) 2,166,086 2,166,086 မိူင်းၼိုင်ႈဢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းၸိုင်ႈမိူင်းၻႅၼ်းမၢၵ်ႇ(ၶ်) (Denmark.)။ -836,330 -836,330 12 သႃႇဢုၻီႇဢရႃးပီးယႃး  (Saudi Arabia) 2,149,690 2,149,690 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းလူၵ်ႈတႃဝၼ်းဢွၵ်ႇပွတ်းၵၢင်။ -830,000 -830,000 13 မႅၵ်ႉသီႇၵူဝ်း (Mexico) 1,964,375 1,943,945 မိူင်း Clipperton  [ 8.9 km², ယူႇၼႂ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၾႃႉရင်ႇသဵတ်ႈ ( France )  ] -758,449 -750,561 14 ဢိၼ်းတူဝ်းၼီးသျႃး (Indonesia) 1,910,931 1,811,569 ပဵၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇတီႈသုတ်းၼႂ်း ဢေးသျႃးတႃဝၼ်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵုၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ -737,815 -699,451 15 သူးၻၢၼ်း (Sudan) 1,886,068 NA ယၢမ်ႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းဢႅပ်ႉၾရိၵႃး (Africa.) ဝၢႆးသေသူးၻၢၼ်းၸၢၼ်း  လႆႈၽႄ ဢွၵ်ႇယဝ်ႉ၊ ၶိုၼ်းတူၵ်းပဵၼ်ဢၼ်ယႂ်ႇမၢႆသၢမ်ၼႂ်း ဢႅပ်ႉၾရိၵႃး (Africa.)။ -728,215 16 လီးပေးယႃး (Libya) 1,759,540 1,759,540 -679,360 -679,360 17 ဢီႇလၢၼ်ႇ (Iran) 1,648,195 1,531,595 -636,372 -591,352 18 မွင်ႇၵူဝ်းလေးယႃး (Mongolia) 1,564,110 1,553,556 -603,910 -599,831 19 ပေးရူး (Peru ) 1,285,216 1,279,996 -496,225 -494,209 20 ၶျၢတ်း (Chad) 1,284,000 1,259,200 -496,000 -486,200 21 ၼႆးၵိူဝ်ႉ(ရ်) (Niger) 1,267,000 1,266,700 -489,000 -489,100 22 ဢႅင်ႇၵူဝ်းလႃႉ (Angola) 1,246,700 1,246,700 -481,400 -481,400 23 မႃးလီး (Mali) 1,240,192 1,220,190 -478,841 -471,120 24 ဢႅပ်ႉၾရိၵႃးတႂ်ႈ(South Africa) 1,221,037 1,214,470 -471,445 -468,910 25 ၶူဝ်းလွမ်းပေးယႃး (Colombia) 1,141,748 1,038,700 -440,831 -401,000 26 ဢေထီဢူဝ်ပေးယႃး(Ethiopia) 1,104,300 1,000,000 ဢမ်ႇၼပ်ႉပႃး  Ilemi Triangle -426,400 -390,000 27 ပူဝ်းလီးဝေးယႃး (Bolivia) 1,098,581 1,083,301 -424,164 -418,265 28 မူဝ်းရိတႃႉၼီးယႃး (Mauritania) 1,030,700 1,025,520 -398,000 -395,960 29 ဢီႇၵျိပ်ႉ (Egypt) 1,002,450 995,450 -387,050 -384,350 30 ထႅၼ်းသၼီးယႃး(Tanzania) 945,087 885,800 -364,900 -342,000 31 ၼႆးၵျီးရေးယႃး (Nigeria) 923,768 910,768 -356,669 -351,649 32 ဝႅၼ်းၼႅၸ်ၸူးဢီးလေး (Venezuela) 916,445 882,050 -353,841 -340,560 33 ပႃႇၵဵသ်ႉထၢၼ်(Pakistan) 881,912 881,912 -340,508 -340,508 34 ၼႃးမီးပေးယႃး ( Namibia ) 825,615 823,290 -318,772 -317,870 35 မူဝ်းသမ်းပိၵ်ႇ (Mozambique) 801,590 786,380 -309,500 -303,620 36 ထူး(ရ)ၵေး(ၶ) (Turkey) 783,562 769,632 -302,535 -297,157 37 ၶျီးလီ (Chile) 756,102 743,812 -291,933 -287,187 38 ၸျႅမ်းပေးယႃး(Zambia) 752,612 743,398 -290,585 -287,028 39 မျၢၼ်ႇမႃႇ (Myanmar) 676,578 653,508 ၼပ်ႉပႃး မိူင်းတႆး၊  155,801.3 km2 (60,155.2 sq mi) -261,228 -252,321 မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶျၢင်း၊မိူင်းမွၼ်း၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ 40 ဢပ်ႉၵႃႉၼိသ်ႉထၢၼ်(Afghanistan) 652,230 652,230 -251,830 -251,830 41 ၾရင်ႇသဵတ်ႈ (France) 640,679 640,427 ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်ၵုၼ်ယူးရူပ်ႉ (Europe) ပွတ်းတူၵ်း၊ ဢမ်ႇပႆႇၼပ်ႉပႃး ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈၽွင်းငမ်းဝႆႉ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း (overseas regions.)၊ -247,368 -247,270 42 သူဝ်းမႃးလေးယႃး (Somalia ) 637,657 627,337 -246,201 -242,216 43 မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ဢႅပ်ႉၾရိၵႃးၵၢင် (Central African Republic) 622,984 622,984 -240,535 -240,535 44 သူးၻၢၼ်းၸၢၼ်း (South Sudan) 619,745 NA မိူင်းၼိုင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းဢွၵ်ႇၸူးပၢင်ႇလၢႆႇ၊ လႆႈၽေဢွၵ်ႇမႃးတီႈ မိူင်းသူးၻၢၼ်းပီ2011။ -239,285 45 ယူးၶရဵၼ်း (Ukraine) 603,500 579,300 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ယူႇၼႂ်းယူးရူပ်ႉ (Europe) တင်းမူတ်း ။ -233,000 -223,700 46 မႃးၻႃၵႃႉသၵႃ(ၶ်) (Madagascar) 587,041 581,540 -226,658 -224,530 47 ပွတ်း(သ်)ဝႃႉၼႃး (Botswana) 581,730 566,730 -224,610 -218,820 48 ၶႅၼ်းယႃး ( Kenya ) 580,367 569,140 -224,081 -219,750 49 ယေးမႅၼ်း (Yemen) 527,968 527,968 -203,850 -203,850 50 ထႆး (Thailand) 513,120 510,890 -198,120 -197,260 51 သပဵၼ်ႇ (Spain) 505,992 498,980 -195,365 -192,660 52 တိူၵ်ႉမီးၼိသ်ထၢၼ်                (Turkmenistan) 488,100 469,930 -188,500 -181,440 53 ၶႅမ်းမႄးရူၼ်း (Cameroon) 475,442 472,710 -183,569 -182,510 54 ပႃႇပူဝ်ၼိဝ်ၵီၼီ  (Papua New Guinea) 462,840 452,860 -178,700 -174,850 55 သဝီၻဵၼ် (Sweden) 450,295 410,335 -173,860 -158,431 56 ဢု(သ်)ပႃႇၵိသ်ႉထၢၼ် (Uzbekistan) 447,400 425,400 -172,700 -164,200 57 မူဝ်းရွၵ်ႉၵူဝ်(ၶ်) (Morocco) 446,550 446,300 -172,410 -172,300 58 ဢီႇရၵ်ႉ (Iraq) 438,317 437,367 -169,235 -168,868 59 ပႃႇရႃႇၵူၺ်း (Paraguay) 406,752 397,302 -157,048 -153,399 60 ၸိမ်းပပ်းဝေး (Zimbabwe) 390,757 386,847 -150,872 -149,362 61 ၵျႃႇပၢၼ်ႇ (Japan) 377,930 364,485 -145,920 -140,728 62 ၵျႃႇ(ရ်) မႃႇၼီႇ (Germany) 357,114 348,672 -137,882 -134,623 63 မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶွင်းၵူဝ်း  (Republic of the Congo) 342,000 341,500 -132,000 -131,900 64 ၾိၼ်းလႅၼ်း (Finland) 338,424 303,815 -130,666 -117,304 65 ဝႅတ်ႉၼၢမ်း (ၵႅဝ်) Vietnam 331,212 310,070 -127,882 -119,720 66 မႃးလေးသျႃး (Malaysia) 330,803 329,613 -127,724 -127,264 67 ၼေႃႇဝေး (Norway) 323,802 304,282 -125,021 -117,484 68 ဢၢႆဝူဝ်ရိ ၶူတ်ႉ(ၶထ) Ivory Coast 322,463 318,003 -124,504 -122,782 69 ပူဝ်းလႅၼ်း (Poland) 312,679 311,888 -120,726 -120,421 70 ဢူဝ်မၢၼ်း (Oman) 309,500 309,500 -119,500 -119,500 71 ဢိတ်ႇတလီႉ (Italy) 301,336 294,140 -116,346 -113,570 72 ၽိလိပ်ႉပိၼ်ႇ(သ်) (Philippines) 300,000 298,170 -120,000 -115,120 73 ဢေးဝႃးၻေႃး (Ecuador) 276,841 256,369 -106,889 -98,985 74 ပူဝ်ၵီၼႃႉ ၾသူဝ်း (Burkina Faso) 274,222 273,602 -105,878 -105,638 75 ၼိဝ်ၸီးလႅၼ်း (New Zealand) 270,467 262,443 -104,428 -101,330 76 ၵေးပွၼ်း (Gabon) 267,668 257,667 -103,347 -99,486 – သႃႁႃႇရႃႉ ပွတ်းတူၵ်း (Western Sahara) 266,000 266,000 -103,000 -103,000 77 ၵီးၼီး (Guinea) 245,857 245,717 -94,926 -94,872 78 ဢင်းၵိတ်ႉ (United Kingdom) 242,495 241,930 -93,628 -93,410 79 ယူၵၼ်းၻႃး (Uganda) 241,550 197,100 -93,260 -76,100 80 ၵႃၼႃႉ (Ghana) 238,533 227,533 -92,098 -87,851 81 ရူဝ်းမႃးၼျႃး (Romania) 238,397 231,291 -92,046 -89,302 82 လၢဝ်း (Laos) 236,800 230,800 -91,400 -89,100 83 ၵၢႆးယၼႃး (Guyana) 214,969 196,849 -83,000 -76,004 84 ပေးလႃႉရုတ်း ( Belarus ) 207,600 202,900 -80,200 -78,300 85 ၶေ(ရ်)ၵိၸ်ႉသထၢၼ် (Kyrgyzstan) 199,951 191,801 -77,202 -74,055 86 သေၼေးၵလ် (Senegal) 196,722 192,530 -75,955 -74,340 87 သီးရေယႃး (Syria) 185,180 183,630 -71,500 -70,900 88 ၵမ်ႇပေႃးၻျေး (Cambodia) 181,035 176,515 -69,898 -68,153 89 ဢူႇရုဝႆး (Uruguay) 176,215 175,015 -68,037 -67,574 90 သူရိၼႃးမေ (Suriname) 163,820 156,000 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လဵၵ်ႉသေပိူၼ်းၼႂ်း ဢမေႇရိၵႃးၸၢၼ်း (South America.) -63,250 -60,000 91 ထူၼီးသျႃး (Tunisia) 163,610 155,360 -63,170 -59,980 92 ပင်းၵႃလႃႉၻဵသ်ႉ(Bangladesh) 147,570 130,168 -56,980 -50,258 93 ၼီပၢလ်း (Nepal) 147,181 143,351 -56,827 -55,348 94 ထႃၸိၵိသ်ထၢၼ် (Tajikistan) 143,100 141,510 -55,300 -54,640 – သူဝ်မႃးလီႉလႅၼ်း (Somaliland) 137,600 -53,100 95 ၵရိၵ်ႉ(ၶျ်)Greece 131,990 130,647 -50,960 -50,443 96 ၼီၵႃ(ၶ)ရႃးၵူး(ဝ်) (Nicaragua) 130,373 119,990 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ၼႂ်းဢမေႇရိၵႃးပွတ်းၵၢင်( Central America.) -50,337 -46,330 97 ၵူဝ်းရိယႃး ႁွင်ႇ (North Korea) 120,540 120,538 -46,540 -46,540 98 မႃးလႃးဝီး (Malawi) 118,484 94,080 -45,747 -36,320 99 ဢေရိတ်ႉထရီ (Eritrea) 117,600 101,000 -45,400 -39,000 သိုပ်ႇတူၺ်းထႅင်ႈၼႃႈသွင်>>

သၢမ်လႅမ်ဢွင်ႇၵျီး လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉ

ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ထီႇဢႅၼ်ႇထီႇ(TNT=The Notorious Tai)ၼႆႉ ၸိုဝ်ႈတေႉမၼ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈယိၼ်ႇဢွင်ႇ၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ။ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ MTA ဝၢင်းၶိူင်ႈၼၼ်ႉသေ လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇမိူင်းတႆး ပွတ်းၵၢင်တီႈၼိုင်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းSURA 1996 ၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးလင် မၼ်းသဵင်ႈၵၢမ်ႇယဝ်ႉ ၸုမ်းၽူႈတွႆႇ ႁွၵ်ႈ ႁူပ်ႈဢဝ်လိၵ်ႈမၼ်းလၢႆလၢႆႁူဝ်၊ ပႃးတင်းႁူဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ပပ်ႉ (ပီႇပႃႇမႃႇၼႄႉ ပူဝ်ႇၶျုၵ်ႈယႂႃႇ) ပိုၼ်ဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈပီႊ 1998။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸုမ်းထတ်းလိၵ်ႈ သႅၼ်ပၢႆး ၾၢၼ်ႊပဵၼ်လိၵ်ႈတႆး တႃႇပီႈၼွင်ႉတင်းလၢႆ။ မိူဝ်ႈပီႊ 1962 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 3 ဝၼ်း၊ ဝၢႆးလင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပူဝ်ႇၼေႇဝိၼ်း သိမ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ မီးယတီႈႁေႃမၼ်းၸဝ်ႈ မၢႆႁိူၼ်း(158)သဵၼ်ႈတၢင်းပွင်ႇတရီႇ(မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းထမ်ႇမၸေႇတီႇ) ဝဵၼ်းယၼ်ႇၵုင်ႇသေ တင်းၸႂ်တိုၼ်ႇတဵၼ်ႈ ၼင်ႈၶီၸႂ် ပႂ်ႉထွမ်ႇၶၢဝ်ႇထွမ်ႇငၢဝ်းဝႆႉႁင်းမၼ်းၵေႃႉလဵဝ်။ ဢိင်ၼိူဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၸိူဝ်းပႃးမႃးၼႂ်း ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇလႄႈသင်၊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဢွမ်လူမ်းလႄႈသင် လႆႈႁူႉငိၼ်း သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းလူင် ၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၸွမ်ၸိုင်ႈ မၢၼ်းဝိၼ်းမွင်ႇ၊ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢူးၼူႉ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး လႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၶဝ် တင်းၼမ်။ ဢၼ်လၢၵ်ႇ လၢႆး ၼႂ်းၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇပႃးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တွင်ႇပႅင်ႇ(ၼမ်ႉသၼ်ႇ)ၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႅၼ်ဝီၸဝ်ႈ ႁူမ်ႇၾႃႉ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သီႇပေႃႉၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇ လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၵေႃႉပဵၼ် ၼွင်ႉၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီတႄႉ ပႃးဝႆႉ။ (ၼၼ်ႉတႄႉ ၸိုဝ်ႈၶႃမိူၼ်ၵၼ်ဝႆႉ။) ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉ(မေးၸဝ်ႈၾႃႉ)၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉလႄႈ ၸဝ်ႈၸိင်ႇၺုၼ်ႉ(ၼွင်ႉယိင်းၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ)၊ ၸဝ်ႈယိၼ်ႇဢွင်ႇ(ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ) ၵႃႊပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး တင်းသဵင်ႈ လႆႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ႁဵတ်းသင် ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၶွင်ႇသီႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း လူင်ၼေႇဝိၼ်း ဝႆႉၵိုတ်းၶဝ်သီႇၵေႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝူၼ်ႉယၢပ်ႇဝႆႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တွင်ႇပႅင်ႇတႄႉ ထဝ်ႈၵေႃႈထဝ်ႈ၊ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးလီ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသူႈတူင်ႉၼိုင်ပႃး ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆး မိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၺွပ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႊပဵၼ်လႆႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႅၼ်ဝီၼႆၵေႃႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸွမ်းမိူင်း(ဢဵင်ႇၸွင်ႉဢၸူဝ်းယ) ၼၼ်ႉ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉတၼ်းႁဵင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးမႃးသေ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ် တင်းပူဝ်ႇၼေႇဝိၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇ ၺွပ်းၵေႃႈၸၢင်ႊပဵၼ်လႆႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵေႃႈ တေမိူၼ်ၼႆ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉတၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈမိူင်းတႆး ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၶုၼ်ၽွင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း၊ ပဵၼ်ၵေႃႉတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၼႂ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ပိူဝ်ႈ တႃႇၸဝ်ႈၾႃႉတႆး တေၸုၼ်ႉပွႆႇဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၺွပ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႊပဵၼ်လႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇတႄႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ မၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၵေႃႉ ပူဝ်ႇၼေႇဝိၼ်းၸင်း သုတ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉၸွမ်း။ လွင်ႈဝႃႈ ပူဝ်ႇၼေႇဝိၼ်းယၢမ်ႈမၢႆၸႂ်ဝႆႉ ၼိူဝ်ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇၼႆၵေႃႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉႁူႉၸွမ်းလီ လီ။ ၵွပ်ႈၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင် ဢမ်ႇၺွပ်းၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဝူၼ်ႉဢွၵ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈဝူၼ်ႉတႂ်ႈဝူၼ်ႉၼိူဝ်ယူႇၼၼ်ႉ ၵႃးၵျိပ်ႉသီၶဵဝ်လမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢင်းႁေႃလႄႈ ႁူဝ်ၸႂ် ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ တွတ်ႇမႃး ဝႆးၼႃႇ။ ယူႇတီႈၼႂ်းႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ တူၺ်းၵႃႇၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လူင်းမႃး။ တူဝ်ၶိင်းယႂ်ႇမင်ႉ၊ သႃႇၼိူဝ်ႉၵမ်ႇလမ်၊ ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းဝႆႉတႅတ်ႈၼႅတ်ႈသေ ၵင်ႈမၢၼ်ႇတႃဝႆႉ။ တီႈႁူဝ်မႃႇသိူဝ်ႈမၼ်း သႂ်ႇဝႆႉလႅမ်ႈၶမ်းသၢမ်လႅမ်ႈ။ ‘ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်၊ ၸိုဝ်ႈၶႃႈႁွင်ႉဝႃႈ ပူဝ်ႇၼီႇ၊ လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း မၢႆ(2)တွင်ႇၵျီးမႃးဢေႃႈ။ ၼႂ်ၼႆႉၵွၺ်း တီႈႁေႃ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၵႃႈတီႈတွင်ႇၵျီးၼၼ်ႉ မီးၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသင်ၼႆ ၵႂႃႇသွၵ်ႈႁႃမႃးယဝ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉႁၼ်တင်း လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈ ႁဝ်း “ၸၢႆးၸၢႆး”ၵွၺ်း။ ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈသဵၼ်ႈမၢႆမၼ်းလီလီႁေ ႁဝ်းၶႃႈ သိမ်းဢဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ဢွင်ႇၵျီး လႄႈ ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၶႃႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇလုၼ်ႇ(ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း)ၶႃၾၢၵ်ႇၵႂၢမ်း မႃးတီႈၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ဝႃႈ ဝႆႉၸႂ်ယဵၼ်ယဵၼ်လႄႈ၊ ယႃႇပေမႆႈၸႂ်သင်ၼႆ ၶႃႈဝႃႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သင်ႇၵႂၢမ်းမႃးထႅင်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တင်း ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီး တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႊၵၼ်သေလွင်ႈလွင်ႈ၊ တေပဵၼ်လွင်ႈသင်ၵေႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ႁူႉယူႇၼႆ ဝႃႇ။ ယွၼ်းမိူဝ်းၵွၼ်ႇၶႃႈ။ ၶႃႈတေလႆႈၶီႇလႅင်မိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းသေ တေလႆႈမိူဝ်းထိုင် တပ်ႉပႃႉထူးဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈႁွင်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သီႇ ပေႃႉၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇဝႆႉ တီႈၼၼ်ႉလႄႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉမၼ်းၵွၼ်ႇ” ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ၼႅတ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ ၵမ်းလဵဝ်။ ဝၢႆးလင် ၽူႈၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပူဝ်ႇၼီႇမိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ လႅပ်ႈတၢင်းႁၢင်ႊလီလပ်းသိင်ႇၸွမ်ႉႁွမ်ႉ တီႈဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇၼႆႉ တိူဝ်း ႁၢင်ႊလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ တွင်ႉၾႃႉလူင်ၵေႃႈ ဢဝ်ၵွၵ်းၼမ်ႉယႃႈပၢၼ်းသီ ၵူႊမဵဝ်းႁၢတ်ႇထွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵေႃႈ လူင်းၵႂႃႇတီႈ ပၢင်ႇယိူဝ်ႈယႃႈသေ ၼင်ႈဝႆႉတီႈတင်ႇငႅၵ်ႈ။ ၵႂၢမ်းဢၼ်ပူဝ်ႇၼီႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပွင်ႇၸႂ်လီလီယူႇ။ တီႈတေႉ ၶဝ်ဝႆႉၸႂ်လီငၢမ်းႁေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၺွပ်းမၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ တင်ႈၸႂ်ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉ ဢိတ်းဢွတ်းၵွၺ်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇဢုပ်ႇၵုမ်၊ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈလႅၵ်ႈလၢႆႊၵၼ်တင်း ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇ ၵျီးၼႆတႄႉ ၶဝ်တၵ်းတေၺွပ်းဢဝ်ၼႆၵႂႃႈ။ တေလႆႈမီးၶေႃႈလႅၵ်ႈလၢႆႊၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ႁူႉဝႆႉယူႇ။ မိူဝ်ႈပီႊ 1959 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် မႃးၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်း တီႈယၼ်ႇၵုင်ႇသေ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် လိုဝ်ႈၼွၼ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်း ပျီႇထွင်ႇၸူႉ ဢၼ်မီးတီႈ ၸဵင်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းပျီႇ လႄႈ ႁႄႇပိၼ်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႇၵျီး ယၢမ်ႈမႃးတီႉတွႆႇတူၺ်း ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉတင်း ဢွင်ႇၵျီး ယၢမ်ႈၵႂႃႇမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၸွမ်းၵၼ်မႃး လၢႆလၢႆပွၵ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈၵျႃႇပၢၼ်ႇ တေပၼ် ၵႃႊသႄတႅၼ်းသိုၵ်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီး ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်း၊ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း တၢင်တူဝ် မိူင်းတႆး။ မိူဝ်ႈမီးတီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးမီးယၢမ်းတၼ်းၼႆ ၵႃႊပဵၼ်ၶမ်ႇပၼီႇလူင် ၸိူဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇၵႃးမီႇၸူႇပီႇသျီႇၶဝ်လႂ်။ ၼိသ်ႉ သၼ်းၶဝ်လႂ် ႁွင်ႉႁပ်ႉၸုမ်းၶဝ် ၵႂႃႇၼၢႆႉၶလပ်ႉ တီႈဢၼ်မီးၼၢင်းၸၢင်ႊၵႃႈ ၵေးသျႃ(Geisha)ၶဝ် ႁပ်ႉတွၼ်ႈလုမ်းလႃးပၼ်ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸၢင်ႊၵႃႈ ၵေႃႉၸိုဝ်ႈမီႇၶျီႇၵူဝ်ႇၼၼ်ႉ မေႃလုမ်းလႃးၼႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉဢၢင်ႈႁွင်ႉမိူဝ်းထိုင်မိူင်းတႆး။ ဢွင်ႇၵျီးသမ်ႉ ဢမ်ႇၽွမ်ႉ၊ ဝႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလႅပ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ထၢင်ႇဝႃႈဢွင်ႇၵျီးမီးၼမ်ႉၸႂ်လီတေႃႇမၼ်းႁေ ႁၢမ်ႈသီးမၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင်မႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢွင်ႇၵျီး တေဝၵ်ႉၵမ်လွင်ႈၼၼ်ႉ မႃးၵမ်ၵိၼ်းတေႃႇမၼ်းၼႆ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇ ဝႆႉသေဢိတ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ႁူႉပွင်ႇၵႂႃႇလီလီယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႊၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး 34 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသင်သမ်ႉ လိူၵ်ႈမၼ်းႁွင်ႉၵႂႃႇ မိူင်းၵျႃႇ ပၢၼ်ႇ တႃႇၵႂႃႇဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈၵႃႊသႄတႅၼ်းသိုၵ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လႆႈပႃးၼႂ်းၸုမ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵေႃႈ မၢၵ်ႈမီးမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းၾၢင်ႉတူဝ်မႅၼ်ႈႁင်းၵွၺ်းယူႇ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တွမ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈသင် သိုၵ်းမၢၼ်ႊၶဝ် ၵမ်ႉၸွႆႈႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈမိူင်းတႆး လႄႈ ၶုၼ်ၽွင်းၾႆႇၼႂ်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁူႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ သိူင်ႇလပ်ႉသိမ်းဝႆႉ ဢမ်ႇလႆႈလူး။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႊ တင်ႈၸႂ်ဢဝ်ၸိူၵ်ႈလၢမ်ႈဝႆႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းတင်း ႁိုင်။ ၶဝ်ႁူႉလွၵ်းဢူၼ်ႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ မေႃသူင်မိုတ်ႈငိုၼ်းၶမ်း၊ ဢႃႇၼႃႇ၊ လွင်ႈၵျေႃႇမူၼ်ႊၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လီလီငၢမ်းငၢမ်း။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၶိုၼ်းဝူၼ်ႉလွင်ႈၸိူဝ်းလႆႈႁဵတ်းလႆႈပဵၼ်ပူၼ်ႉမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႃးၾီးယႅတ်ႉ(Fiat)သီမူၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ တီႈမိူင်းဢီႇတလီႇမႃး လမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢင်းႁေႃလွႆးလွႆး။ လုၵ်ႉၼိူဝ်ၵႃးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉႁၢင်ႊလီႁၢင်ႊလဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းတင်းထူင်ၼင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈသေ လူင်းမႃး။ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်မေးၼၢင်းမႂ်ႇလီႁၵ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ၊ ၸိုဝ်ႈမၼ်းဝႃႈ ပႅၼ်ႇၼီႇတိပ်ႉ (Benny Tip)ႁိုဝ် ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉ။ ၸၢႆးငဝ်း ၵေႃႉၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႊဝိၼ်းဢူး ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၵႃႊမေးၼၢင်းၸဝ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈ မေးၸဝ်ႈ ၾႃႉမိူင်းသူႈ ႁၢင်ႊလီသေပိူၼ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း ဢူးၸၢႆးယီႈတိပ်ႉ ၵဵင်းတုင်။ ဢူႈ ဢူးၸၢႆးယီႈတိပ်ႉသမ်ႉပဵၼ် ၸၢင်းၶိူဝ်းၵျူး ၸိုဝ်ႈဝႃႈမိသ်ႇတႂ်ႇၶူးပႃး(Mr.Cooper)။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉၼႆႉ ပႃးလိူတ်ႈၵျူးမၢတ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ႁၢင်ႊလီထူၼ်ႈၼႃႇ ယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈ ၶုၼ်ၽွင်းၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉလႄႈၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီႊ 1960 ၸဵတ်းဝၼ်းၸဵတ်းၶိုၼ်း၊ ပႃးတင်းပွႆးတေႃႇပွႆးလွင်း ယႂ်ႇယႂ်ႇၵိုၼ်းၵိုၼ်းလူင်။ ပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈ ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၵဵင်းတုင် ၸဝ်ႈၸၢႆးလူင် ၵေႃႉၶပ်ႉၶိုင်ပၼ်သေ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႊ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်တိၼ်ႇမွင်ႇ၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် တဵင်းတူၵ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၶိၼ်ႇၸႃႇမုင်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၸွႆႈထႅမ်။ ဝၢႆးသေ ပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈယဝ်ႉ ၶုၼ်ၽွင်းၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇ ၾႃႉ ၶႃႇပူႇဢွၵ်ႇၽူဝ်မေးမႂ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ ႁွပ်ႇဢဝ် ငိုၼ်းၶွၼ်ႇဢၼ်လႆႈတီႈပၢင်တေႃႇလွင်းဢၢၼ်ႇႁူဝ်သႅၼ်ငေ မိူဝ်းမႃးတွင်ႇၵျီး။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉ ၵႂႃႇၸႂ်းလုၵ်ႈမေး ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉသေပွၵ်ႈ မႃး။ မေးႁၢင်ႊလီမၼ်း ပွၵ်ႈမႃးၵေႃႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉတူၺ်း။ ၶိုၼ်းၶုၵ်းထူပ်းဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ႁဵတ်းမိူဝ်ႈ 1958 ၼႂ်းႁေႃမိူင်းသူႈ တီႈတွင်ႇၵျီးၼၼ်ႉ။ ႁေႃမိူင်းသူႈ တီႈတွင်ႇၵျီး ဢၼ်ပဵၼ်ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈသီၶၢဝ်သွင်ၸၼ်ႉ တိုၵ်ႉႁႃၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ မီးတီႈပၢၼ်းတၢပ်ႈလွႆၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းဝုၼ်ႇၵျီး ပွၵ်ႉယေႇဢေးၵုၼ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃးလီၵႃးငၢမ်း ၸွတ်ႇတဵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းဝၢင်းႁေႃမိူင်းသူႈ။ ၼႂ်းႁွင်ႈလုၵ်းလူင် ဢၼ် ဝၢႆႇၼႃႈဝႆႉ တၢင်းၽၢႆႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ဢိုတ်းၾၵ်းတူသေ ၼင်ႈပၢင်ၵုမ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶၢဝ်ႇႁူင်မႃးဝႃႈ တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႊ တေသိမ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးသေ တေပၼ်ငိုၼ်းသႄတႅၼ်း တီႈၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တင်းၼမ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇမႃးၼင်ႈ ပၢင်ၵုမ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ။ လွင်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တေလႆႈပွႆႇဢႃႇၼႃႇသေ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈ ယွမ်းႁပ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင် ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉမႁႃႇရႃႇၸႃႇ တီႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယႂ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၸုၼ်ႉဢႃႇၼႃႇသေ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ယဝ်ႉယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း ၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႊမႃးတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ဢမ်ႇသိုပ်ႇၸုၵ်းၸင်ႈၶတ်းၶႅင်လႆႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈဝႃႈ ၸွင်ႇတေႁပ်ႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉ ငိုၼ်းသႄတႅၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈတွပ်ႇထဵင်မေႃးၵၼ်တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ။ ၶုၼ်ၽွင်း ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉတႄႉ တၢင်ႇၼေဝႃႈ သင်ပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ် ငိုၼ်းသႄတႅၼ်းၼႆႉ လီသေပိူၼ်ႈဝႃႈၼႆ။ (ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းၼမ်ငိုၼ်းသႄတႅၼ်း ဢၼ်မၼ်းတေလႆႈႁပ်ႉၼၼ်ႉ ဢေႇဝႆႉလႄႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။)ထိုင်ပၢၼ်လုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်မႃး ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼေးဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶၢႆၵိၼ်မိူင်းတႆး။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၾႃႉသီႇၵေႃႉ လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းဢွၼ်ႇမိူင်းလဵၵ်ႉၶဝ် ၵေႃႉ ၼိုင်ႈသွင်ၵေႃႉၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း။ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇၵေႃႈ တၢင်ႇၼေဝႃႈ ငိုၼ်းဢၼ်ဝႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းဢဝ်ၵွၺ်းလႄႈ မိူဝ်းၼႃႈမႃး ႁႃဢဝ်ၵေႃႈလႆႈ။ သင် ၸိုဝ်ႈသဵင်လူႉၼဝ်ႈၵႂႃႇတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႊၶိုၼ်းဢဝ်လႆႈၼႆယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းၸဝ်ႈၾႃႉ ၸိူဝ်းတၢင်ႇၼေဝႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁပ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းသႄတႅၼ်းၼၼ်ႉ ယွမ်းဢေႇလိူဝ်ၸဝ်ႈ ၾႃႉၸိူဝ်း ၶႂ်ႈႁပ်ႉငိုၼ်းသႄတႅၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵႃႊလႆႈတႅပ်းတတ်း တူၵ်းလူင်းၵၼ် တႃႇတေႁပ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းသႄတႅၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းပွႆးၸုၼ်ႉဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၵမ်ႈပႃႈၼမ်တႄႉ ၸူမ်းတေႉၸူမ်းဝႃႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇတၢင်းၵႂၢင်ႈမိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်း တေလႆႈငိုၼ်းသႄတႅၼ်း ၼမ်လႄႈဢေႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၸိူဝ်းတေလႆႈႁပ်ႉ ငိုၼ်းသႄတႅၼ်းသိပ်းသႅၼ်လူင်းတႂ်ႈတႄႉ လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းတဵမ်တဵမ် ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵမ်းလဵဝ်သေတႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸိူဝ်းတေလႆႈငိုၼ်းသႄတႅၼ်း ၼမ်လိူဝ်သိပ်းသႅၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ဝၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈငိုၼ်းသိပ်းသႅၼ် ၵွၺ်း။ ဢၼ်ၵိုတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ႇၸိုင်ႈ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပၼ် ဝႂ်ၶျႅၵ်ႉလၢႆလၢႆ။ (တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ဝႂ်ၶျႅၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇ ၸၢင်ႊၸႂ်ႉထူၵ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းလႆႈ။ မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇထူၵ်ႈလႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။) မိူဝ်ႈ 1962 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 5 ဝၼ်း ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ပူဝ်ႇၼီႇ ၽႅဝ်မႃးထႅင်ႈတီႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ။ မႃးႁပ်ႉႁွင်ႉၸဝ်ႈမၢၼ်ႇ ၾႃႉ ႁႂ်ႈၸွမ်းမႃးၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၼႆဝႃႇ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁႅၼ်းၶူဝ်းၼုင်ႈ၊ ၽႃႈၽႅၼ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်းၼႆသေတႃႉ ပူဝ်ႇၼီႇ တွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇ တပ်ႈဢဝ်။ တၢမ်တူဝ်မၼ်း တေၶိုၼ်းသူင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ထိုင်ႁိူၼ်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵႃးၵျိပ်ႉ ပူဝ်ႇၼီႇ တၢင်ႇၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉသေ ဢွၵ်ႇဝၢင်းႁိူၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်မိုဝ်းတူမ်းၼႃႈသေ ၼင်ႈ ႁႆႈယူႇ ၼိူဝ်တင်ႇသူဝ်ႇၾႃႇ ၼႂ်းႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပူဝ်ႇၼီႇ ႁွင်ႉၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵႂႃႇတီႈ လုမ်းၽႄၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းပွင်ႇတရီႇၼၼ်ႉၵွၺ်း။ ၼႂ်းလုမ်းၽႄ ၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်ၽူႈၵွၼ်းၸုမ်းၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇလုၼ်ႇ ၼင်ႈပႂ်ႉဝႆႉ။ ၽိူဝ်ႇႁၼ် ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ၊ မွင်ႇလုၼ်ႇႁပ်ႉ တွၼ်ႈဝႃႈ “မႃးၶႃႈလႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်၊ ၶႃႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉၽႅဝ်မိူဝ်ႈလဵဝ်။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီးတႄႉ ၵၢၼ်မၢင်ႉႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁႂ်ႈၶႃႈမႃးတၢင် တူဝ်ဢုပ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼႆဝႃႇ။ သင်လူဝ်ႇၼႆ ၵပ်းၾူၼ်းႁွင်ႉမၼ်းၵေႃႈ လႆႈယူႇၼႆဝႃႇ”။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸီႉသင်ႇပူဝ်ႇၼီႇ ႁႂ်ႈၵႂႃႇပႂ်ႉဝႆႉတၢင်း ၼွၵ်ႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈ 1958 မွင်ႇလုၼ်ႇ ၸၼ်သွႆႉလိၵ်ႈသီလႅင်လူင် ဢွၵ်ႇထူင်မၼ်းမႃး။ လိူၵ်ႈဢဝ် ၸေႈၽိုၼ်ၼိုင်ႈသေ တမ်းပၼ် ၽၢႆႇၼႃႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇ ၾႃႉယဝ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ဝူၼ်ႉလီလီသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်ၶႃႈလႄႈ။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၵွၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၶႃႈထၢင်ႇဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈသပ်းလႅင်းၼေ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ႁဝ်းၼမ်ၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယႃႇပေႁူဝ်ၶႅင်မိူၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၵျႃႇသႅင်ႇ သီႇပေႃႉၼၼ်ႉ ၵွၺ်းလႃႈ။ တပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႃး ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉၶႃႈလူး”ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ယၵ်ႉတူၺ်းၽိုၼ်ၸေႈၼၼ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်းဢဝ်ၾႃႁူမ်ႇၵမ်ၸိုမ်းဢိုတ်းယဝ်ႉ ပၼ်ၶိုၼ်းမွင်ႇလုၼ်ႇ။ တင်းၵူမ်ႈႁူဝ်သေ တွပ်ႇၵႂႃႇလွႆးလွႆးဝႃႈ“ၵဝ်ၶႃႈ ဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်လႆႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်”။ ၼႃႈမွင်ႇလုၼ်ႇ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ၊ ၸီႉသင်ႇၵူၼ်းမၼ်း “သူင်ႇၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၵႂႃႇမိၼ်ႇၵလႃႇတူင်ႇလႄႈ”ၼႆ ဢွၵ်ႇႁွင်ႈလုမ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ ပၢင်သၢဝ်း ယေႇၵျီႇဢႅင်ႇဢၼ်မီးတီႈမိၼ်ႇၵလႃႇတူင်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶွၵ်ႈၶင် တႃႇၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ဢၼ်ႁၢႆႉ ၸႃႉတူၵ်းၵိၼ်းလိူဝ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၢင်းပၢင်သဝ်းၼၼ်ႉ မီးႁိူၼ်းမုင်းလဵၵ်းၵင်ႈလဵၵ်း ဢၼ်ၵႂၢင်ႈသိပ်းႁႃႈထတ်းပၼ်ႇမူၼ်းၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 20 လင်။ ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈတင်းလင်ၼိုင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ၼႆ ဢဝ်သၢႆၼၢမ်လဵၵ်း ႁဵတ်းႁူဝ်ႉလွမ်ႉဝႆႉ။ ဢမ်ႇမီးႁူးလႅင်း လႄႈ ပေႃးယူႇၼႂ်းၼၼ်ႉႁိုင်မႃး ပဵၼ်ၵၢင်ဝၼ်းႁႃႉ ၵၢင်ၶမ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊမေႃၸႅၵ်ႇၽႄလႆႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၵၢင်ဝၼ်း မႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႃႇ၊ ပေႃး ၵၢင်ၶမ်ႈသမ်ႉ ၵတ်းၵတ်းပေႃးသၼ်ႇ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉလႆႈယူႇ တီႈပၢင်သဝ်းၼၼ်ႉ ႁိုင် 21 ဝၼ်း။ လႆႈတႅမ်ႈတွပ်ႇ ၶေႃႈထၢမ်မွၵ်ႈ 500 ၼမ်ပူၼ်ႉလိူဝ် ပၢင်တွပ်ႇ လိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း။ တႃႇတေတွပ်ႇၶေႃႈထၢမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်မႃးပၼ်တဵၼ်းသၢမ်လႅမ်ႈ။ ၶေႃႈထၢမ်ၶဝ်တႄႉ ၸွတ်ႇၸေးလီ ၼႃႇ။ ထၢမ်လွင်ႈတၢင်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇ တေႃႇထိုင် မိူဝ်ႈလဵဝ်။ ၼႂ်းတဵၼ်းသၢမ်လႅမ်ႈၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတႃႇတႅမ်ႈတွပ်ႇၶေႃႈထၢမ် ဝႆႉသွင်လႅမ်ႈ သေ ထႅင်ႈလႅမ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ဝႆႉတႃႇပူႇၸႃႇၽြႃးယဝ်ႉ လိၵ်ႈၽြႃးၸိူဝ်းယၢမ်ႈတွင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွတ်ႈႁေႃးၵူႊႁူဝ်သေ ဝႆႈၽြႃးၵူႊၶမ်ႈ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ယူႇၼႂ်းလပ်းသိင်ႇ ယုမ်ႉယူႇႁင်းမၼ်း။ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းတႄႉ ဝူၼ်ႉဝႃႈ“ဢၼ်ၵဝ်ႁဵတ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၽိတ်း သေဢိတ်း၊ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢဝ်ၵဝ်တၢႆၵေႃႈတၢႆႁေလႃႈ၊ တိုၼ်းဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်။ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်မိူၼ်ၵဝ်။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ယူႇၸွမ်းၵၼ်မႃး တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ တီႈတွင်ႇၵျီး ၵဝ်ႁူႉလွင်ႈမၼ်းလီလီယူႇ။ တူၺ်းႁၢင်ႊၵူၼ်းတႄႉ လႅပ်ႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဝႆႉလူဝ်လူဝ်၊ ၸႂ်မၼ်းတႄႉၶႅင်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုပ်ႇဝူၼ်ႉ လွင်ႈၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်းမၼ်း “မေးၵဝ် ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉ ဢၼ်တိုၵ်ႉႁႃဢဝ်ၵၼ်ႁိုင်သွင်ပီႊၼၼ်ႉ လႄႈ လုၵ်ႈၸၢႆးလူင်ၵဝ် ၸၢႆးၸၢႆး ၶႃတေၸႂ်ထိုင်ၵဝ်တေႉၼႃႇယဝ်ႉ။ တေၸၢင်ႊလႆႈႁၼ်ၶဝ်ၶိုၼ်းယူႇႁႃႉ ၸၢတ်ႈၼႆႉ။ ပီႊၼႆႉ ၵဝ်ဢၢၼ်း ဢွၼ်ၸၢႆးၸၢႆး မႃးၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း တီႈယၼ်ႇၵုင်ႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈပီႊၼိုင်ႈသွင်ပီႊ ဢၢၼ်းသူင်ႇမၼ်းၵႂႃႇ ၽိုၵ်းၵၢၼ် တီႈၶမ်ႇပၼီႇၼိသ်ႉသၼ်း တီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၽၢၼ်မႄႈမႃး ထိုင်မိူဝ်ႈ ပၢၼ်မၢဝ်ႇႁၢတ်ႈႁၢႆးဢွၼ်ႇသိပ်းပၢႆသၢဝ်းၵေႃႈ သမ်ႉတေလႆႈပဵၼ် လုၵ်ႈၽၢၼ်ဢူႈထႅင်ႈယဝ်ႉ”ၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုပ်ႇဝူၼ်ႉ လွင်ႈသိုပ်ႇဝူၼ်ႉလွင်ႈ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီး။ မိူဝ်ႈပီႊ 1959 ၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီး ႁွင်ႉ လႄႈ လုၵ်ႉတွင်ႇၵျီး ၶီႇလႅင်မိၼ်သေ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၽႅဝ်မႃးယၼ်ႇၵုင်ႇ။ ၶိင်းယၢဝ်းလူင် လႃႉမိၼ်ႉ ဢဝ်ၵႃးမႃးႁပ်ႉမၼ်း တီႈၶူင်ႇ လႅင်မိၼ် မိၼ်ႇၵလႃႇတူင်ႇ။ ၶိင်းယၢဝ်းလႃႉမိၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႊမိူင်းၼိူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈႁေႃႁိူၼ်း မၢႆ(10)တီႈသဵၼ်ႈ တၢင်းပျီႇထွင်ႇၸူႉယဵၵ်ႉတႃႇ။ ၵူၼ်းပႂ်ႉႁိူၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်မၼ်း၊ ၵူၼ်းၶပ်းၵႃးၵေႃႈ ပဵၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ႁူင်းႁႅမ်း တီႈဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ၵႂႃႇလိုဝ်ႈသဝ်း ၽွင်းၽႅဝ်တီႈယၼ်ႇၵုင်ႇ။ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လူဝ်ႇသင်၊ ၵျိႃၵ်ႈသင်ၵေႃႈ မၼ်းၶတ်းၸႂ်ႁႃပၼ်ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇမၼ်း၊ မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၼ်းၵူႊၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸုၼ်ႉဢႃႇၼႃႇ ပီႊ 1958 လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ 24 ဝၼ်း တီႈႁွင်ႈလုၵ်းႁူဝ်သိူဝ် ဝဵၼ်းတူၼ်ႈတီး(မိူဝ်ႈလဵဝ်သိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ပဵၼ်ႁွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်းၸိုင်ႈတႆး) မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶိင်းယၢဝ်းလႃႉမိၼ်ႉ ႁပ်ႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ တၢင်ႇၵႃးၼိသ်ႉသၼ်း သႅတ်ႉတရိတ်ႉ သလုၼ်း သီၶွၼ်ႇမႃး ၽႅဝ်ႁူင်း သဝ်း။ ၽိူဝ်ႇၽႅဝ်ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉထၢမ်“လႃႉမိၼ်ႉ ၵဝ်တွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈဢိူဝ်ႈ၊ မႂ်းႁူင်သင်ဝႆႉ”။ လႃႉမိၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ မၼ်း ဢမ်ႇလႆႈႁူင်သင်ဝႆႉ၊ ပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇၵျီး လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တၢမ်တူဝ်မၼ်း တေတႃႉဢဝ်မႃးတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉသေ မႃးလဵင်ႉလူ ၸဝ်ႈၾႃႉ လူင်ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်ဢွင်ႇၵျီး ၶပ်းၵႃးသလုၼ်း ပႄးဢႄးယႂ်းသီလႅင် ႁင်းဢူးၸဵင်ႇဝိၼ်း ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵႃးတီးယၼ်းၼၼ်ႉသေ ၽႅဝ်မႃးတီႈႁူင်းသဝ်း။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ယူႇၼိူဝ်ၸၢၼ်းသေ လႆႈႁၼ်ဢွင်ႇၵျီးလႄႈၽူႈမၢႆမၼ်း လုၵ်ႉ ႁူဝ်ၵႃးလူင်းမႃး။ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉသမ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းလင်ၵႃးလူင်းမႃး။ ၶိင်းယၢဝ်းလႃႉမိၼ်ႉတႄႉ လူင်းၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ် တၢင်းၵိၼ်တၢင်း ယႅမ်ႉ၊ လဝ်ႈလီလဝ်ႈငၢမ်း ၸိူဝ်းဢၼ်တေႃႉတၢင်ႇမႃးၼိူဝ်ၵႃးၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ၼင်ႈၼႂ်းႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီး ၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် တင်းၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၸွမ်း မၼ်းမႃးသေ လၢတ်ႈဝႃႈ“ၵူဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ပေႃႈမၢႆႈ ၶၢၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး”ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵေႃႈ ထၢမ်သိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ ဝႃး “ၵမ်ႉၵွၼ်ႇ၊ ဢၼ်သူႁွင်ႉႁဝ်းမႃးယၼ်ႇၵုင်ႇၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈသင်ဢမ်ႇပႆႇလႆႈႁူႉႁႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွင်ႇၵျီးၵေႃႈ တွပ်ႇဝႃႈ“ဢဝ်လွႆးလွႆးၶႃႈလႄႈ၊ တင်းၵိၼ်တင်းဢုပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၵေႃႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉမၸဵင်ႇဢေး”ၼႆ သေ ႁႂ်ႈမၸဵင်ႇဢေး ၵေႃႉပဵၼ်ၼၢင်းငၢမ်းမိူင်းမၢၼ်ႊၼၼ်ႉ ၵမ်ႉထႅမ်။ မၸဵင်ႇဢေးၵေႃႈ တင်းယုမ်ႉၼေႁေ ငွၵ်းႁူဝ်ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်။ ၵိၼ်ၵိၼ်ႁေႁိုင်ၵႂႃႇ မွၵ်ႈသွင်ၸူဝ်ႊမူင်း ပၢင်ၶဝ်ၵေႃႈမူၼ်းမႃး။ လဝ်ႈသီႇသၶီႇ လႄႈ ပီႇယႂ်ႇၵေႃႈ လႆၶဝ်ႈတွင်ႉၶဝ် တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ယဝ်ႉလႄႈ သဵင်ၶူဝ်မၸဵင်ႇဢေး လၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ၶိၵ်းၶိၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႇၵျီး သွပ်ႉသႅပ်ႉႁွင်ႉဢဝ် ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇႁွင်ႈတၢင်းၼႂ်း။ လုၵ်ႉၼႂ်းထူင်ပႃးမၼ်း ၸၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၸေႈ ၽိုၼ်ၼိုင်ႈသေ တမ်းၼိူဝ်ၽိူၼ်။ ၽိူဝ်ႇၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ လူတူၺ်းလိၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇတႃၵေႃႈၸိုၼ်ႈ၊ လူမ်းမဝ်းလဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ႁၢႆၸၢႆႇ ၵႂႃႇမူတ်း။ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ပႃးၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉၸမ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ် လွင်ႈဝႃႈ“ဝၢႆးလင် ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉႁိုင်သိပ်းပီႊမိူင်းတႆး မီးသုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈၸွမ်းၼင်ႇ လၵ်းမိူင်းၵၼ်ႊ(10)ၼၼ်ႉ ၵဝ်ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈၸႂ်၊ ၵဝ်ၶႃႈ ၶႂ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း မိူင်း မၢၼ်ႊတေႃႇၸူဝ်ႊသုတ်းပၢၼ်”ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွင်ႇၵျီး တိုၵ်းသူၼ်းၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ“ဝူၼ်ႉတူၺ်းလႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်၊ ႁဝ်းၶႃႈ တေပၼ်သူ ငိုၼ်းတေႃႇလႃႇၼိုင်ႈလၢၼ်ႉ၊ သင်သူဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႊၼႆ ၶႂ်ႈၵႂႃႇယူႇမိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေၶပ်ႉၶိုင်ပၼ်။ ႁဵတ်းသင် သူဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇၸွမ်း မီႇၶျီႇၶူဝ်ႇၼၢင်းၸၢင်ႊ ၵႃႈဢွၼ်ႇ ၵေးသျႃးတီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉႁႃႉ။ ႁဝ်းထၢင်ႇတႄႉ မၼ်းႁၵ်ႉသူတေႉၼႃ”ၸိူင်ႉၼႆ။ ဢွင်ႇၵျီး လၢတ်ႈပႆႇတၼ်းသုတ်းၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ တတ်းၵႂၢမ်းထၢမ်ၶိုၼ်း။ “ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈႁူႇၾႃႉဝႃႈႁိုဝ်လႃႇ၊ မၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် မိူင်းတႆးလူး၊ ႁဝ်းၵွၺ်းပဵၼ် ၵႅမ်ႁူဝ် ပဝ်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပူဝ်ႇဢွင်ႇၵျီး တွပ်ႇၵမ်းလဵဝ်ဝႃႈ “ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႅၼ်ဝီတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇလူင်ႉလႅၼ်ႇ လွင်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵႃႊ ႁိုဝ်၊ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈထၢမ်တူၺ်းတီႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈ၊ ႁဝ်းၸႂ်ယႂ်ႇဢၢပ်ႈပၼ်မၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ ၼႆဝႃႇ။ ယႃႇပေဝူၼ်ႉၼမ်ၶႃႈၼႃႉ ၸဝ်ႈ ၾႃႉလူင်။ တႃႇဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈ တေႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်း ၵူၼ်းၽိုၵ်းၵၢၼ် တီႈၶမ်ႇပၼီႇၼိသ်ႉသၼ်း မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တင်း မိသ်ႇ တႂ်ႇ သူႇၸူႇၵီး ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶမ်ႇပၼီႇၶဝ် ၵုမ်ၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉလူး။ မိူဝ်ႈပီႊ 1958 ၼၼ်ႉၵွၺ်း မႃးလႄႇၵႂႃႇ ႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉလူင် တီႈတွင်ႇ ၵျီး ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႄႇ။ ယင်းဢွၼ်မၼ်းၵႂႃႇတူၺ်း ၼႂ်းထုင်ႉသူၺ်ႇၺွင်ႇ တႃႇတင်ႈႁူင်းၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၵႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် တေႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵႃႈၼႆႉၵွၺ်းၶႃႈလႃႈ၊ လွင်ႈႁၵ်ႉႁွမ်ဢွမ်ႈပႅင်း၊ လွင်ႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈလုၵ်ႈလွင်ႈလၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ဢမ်ႇတပ်ႈမႆႈၸႂ်သင်လႃးလႃးယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။(ယၢမ်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႈတီႈ ယိင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ မီႇၶျီႇၵူဝ်ႇ ၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉမိူင်းသူႈ ၼႆႉ ၼၢင်းဝူဝ်းတိပ်ႉ ပေႃးပုတ်ႈတႅၼ်းတီႈယူႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႆႇတၼ်းလႆႈၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈၵၼ်။) မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸုၼ်ႉဢႃႇၼႃႇ ပီႊ 1958 လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ 24 ဝၼ်း တီႈႁွင်ႈလုၵ်းႁူဝ်သိူဝ် ဝဵၼ်းတူၼ်ႈတီး(မိူဝ်ႈလဵဝ်သိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ပဵၼ်ႁွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်းၸိုင်ႈတႆး) ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႊတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်းသေဢိတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၸင်ႇၶိုၼ်းတွပ်ႇလၢတ်ႈလွႆးလွႆး ႁႂ်ႈ သၢင်ႇထုၵ်ႇဝႃႈ “ဢၼ်ပူဝ်ႇမူးၶျႃၵ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၵူႊၶေႃႈယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၶႃႈၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ဢမ်ႇၸဝ်ႉၼႃႇၶႃႈႁႃႉ၊ ဢမ်ႇပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းယူဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၽွင်းမဝ်းလဝ်ႈမဝ်းၵႅပ်ႇၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီးၵႃႊၶၼ်သင်လႆႈ။ ၵွပ်ႈ ၼႆ ဝၢႆးလင်မႃးၸင်ႇသိုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ဢမ်ႇလီႁႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇၵျီးၵေႃႈ တူၺ်းၼႃႈၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉလီလီသေ လၢတ်ႈဝႃႈ “လီယဝ်ႉၸဝ်ႈၾႃႉလူင်၊ ပေႃးၼၼ် ၶႃႈၵေႃႈတေမိူဝ်းၵွၼ်ႇ။ ၶႅၵ်ႇၶႃႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပွႆႇဝႆႉတီႈၼႆႉၵွၺ်းယဝ်ႉ။ ယႃႇပေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ၶၢၼ်ႉၼႃႉ။ ၵုတ်ႉၼၢႆႉၸဝ်ႈၾႃႉလူင်”ၼႆသေ ဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ မႃးမီးယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈၶင်ယေႇၵျီႇဢႅင်ႇ တီႈမိင်ႇၵလႃႇတူင်ႇၼႆႉ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇတူၺ်း ပေႃးထူၼ်ႈမႃးသၢဝ်း ဝၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေသိုပ်ႇဝႆႉမၼ်း တီႈၼႆႉႁႃႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေမွတ်ႇႁၢႆမၼ်းပႅတ်ႈႁႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႊလၢတ်ႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢဝ်းဝၼ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ထၢင်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢဝ်းပီႊၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးသူင်ႇၶဝ်ႈပၼ်။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ် သူၼ်းႁူၺ်း ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၼၼ်ႉ တႃႇတေၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် တင်းၵူၼ်းၵႃႈႁိူၼ်း။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တေပၼ်ငိုၼ်းၼိုင်ႈႁဵင်ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၼၼ်ႉၵေႃး ၶိုၼ်းသွပ်ႉသႅပ်ႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်၊ ယႃႇဝႃႈတေၸၢင်ႊ ၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် ၵူၼ်းၵႃႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ၊ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶဝ်ဢေႃႈ။ မၢႆမီႈၶဝ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႃႇၶႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ တႃႇၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တႄႉ မီးၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလီဢၼ်ၼိုင်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးမိူဝ်ႈၽူၵ်ႈ တေဢွၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈၶွၵ်ႈဢိၼ်း ၸိင်ႇသေ ယူႇၸွမ်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် တၢင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆဝႃႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးၶၢဝ်ႇၼႆႉၵွၺ်းၵေႃႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉလူင် ဢိုၼ်းသဵင်လမ်ႇၵႂၢမ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၶေႃႇၶေႃးၼိသ ၶျိဢႃရိ(တၢင်းသိူဝ်း ၸႂ်ၼႆႉ မီးၵႃႈၼႆႉ Here is the happiness) Here Is The Happiness I am a Geisha, I have no lover, I have no family, And I have no money, Yet I am happy, Because I am right here, Singing a happy song for you.ယိင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ မီႇၶျီႇၵူဝ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵေႃႉႁၵ်ႉငဝ်ႈသေတႃႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵေႃႉႁၵ်ႉၵၼ်မႃး ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈႁွင်ႉၼေ ၽဵင်းႁူဝ်ၼႆႉလႄႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ ၸင်ႇဢိုၼ်းသဵင်ဢွၵ်ႇတူၺ်းၸိူင်ႉၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လွတ်ႈၽႄးပိူၼ်ႈတေၶႃႈတၢႆသေ တေလႆႈၺႃးၶင်ၶွၵ်ႈ ၵွၺ်းလႄႈ ၸူမ်းႁွင်ႉၽဵင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ထိုင်မိူဝ်ႈ ယၢမ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈယွမ်းတေႃႇ ပူဝ်ႇဢွင်ႇၵျီးၶဝ်လႄႈ ဢဝ် ၵုင်ႇဢဝ်မုၼ်ႁင်းမၼ်းသေ ႁွင်ႉၽဵင်းႁိုဝ် ၼႆတႄႉ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉၵွၺ်းတေႁူႉလႆႈ။ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ၵေႃႉပႂ်ႉယၢမ်းယူႇတႄႉ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၽဵင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ႁွင်ႉလႄႈ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းၵေႃႈ ၸူမ်းမႃးလူဝ် လူဝ်၊ မွင်မႃးလူဝ်လူဝ်။ 1962 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 2 ဝၼ်း မိူဝ်ႈၸုမ်းပူဝ်ႇၼေႇဝိၼ်းၶဝ် သိမ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ၺွပ်းဢဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးတင်းသဵင်ႈသေ တႃႉ ဝႆႉၵိုတ်းဝႆႉသီႇၵေႃႉ။ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၸမ်း- (1)ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တွင်ႇပႅင်ႇ(လွႆလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇ)ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ၊ (2)ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သီႇပေႃႉ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇ၊ (3)ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈၵဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး၊ (4)ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသူႈ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၶုၼ်ၽွင်းၵဝ်ႇၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း မိူင်းတႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်သီႇၵေႃႉၼႆႉ တပ်ႉသိုပ်းမၢၼ်ႊႁွင်ႉလွၵ်ႇငိူတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇ လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသူႈ ၸဝ်ႈ မၢၼ်ႇၾႃႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉသေ တဵၵ်းႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း တႃႇၶၢႆၵိၼ်မိူင်းတႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႃသွင်ၵေႃႉဢမ်ႇလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃး။ ၸုမ်းပူဝ်ႇၼေႇ ဝိၼ်းၶဝ် ၶႃႈတၢႆ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇသေ ဢဝ်ႁၢႆပႅတ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈ 1962 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 5 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉယဵတ်ႈ သႂ်ႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၵိုတ်းထႅင်ႈယူႇၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၺႃးတၢမ်ႇဢီႈသင်။ သဵင်ႈၵၢမ်ႇၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ တီႈႁေႃႁိူၼ်းၶဝ် ၼႂ်းဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇၼၼ်ႉၵွၺ်း။ မိူဝ်းၼႃႈထႃႈပၢႆမႃး လွၵ်းသိူင်ႇလပ်ႉပိုၼ်း ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ၶွင်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သီႇၵေႃႉၼၼ်ႉ တေမီးၽႂ်မႃးပိုတ်ႇၼေ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ တင်းလၢႆႁူႉၸွမ်းလႆႈ။ ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇၾႃႉတႄႉ လႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈၶင်မႃး မိူဝ်ႈပီႊ 1968 သေ သဵင်ႈၵၢမ်ႇၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ တီႈႁေႃမိူင်းသူႈ ဝဵင်းတွင်ႇ ၵျီး မိူဝ်ႈ 1977 လိူၼ်ဢေႃးၵၢသ်ႉ 7 ဝၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ (သုတ်းယဝ်ႉ) ၽိုၼ်ဢိင် ¶ သႅၼ်ပၢႆး သွႆႉ(2) မၢႆ(8,9,10) 2014 ၼီႊ။ (TNT=The Notorious Tai) ၶိုၼ်းႁဵတ်းပဵၼ်ပပ်ႉ ။ လိူၼ်တႆး (ပိၼ်ႇတႅမ်ႈပဵၼ် Unicode) မိူဝ်ႈ 1/July/2017

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸၢႆးမူး

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းထႅမ်ႁႅင်းၸႂ်လုၵ်ႈတႆး ၸိုဝ်ႈ              – ၸၢႆးမူး ။ ၸိုဝ်ႈပၢႆၵမ်      – ၸၢႆးသႅင်လႅတ်ႇ။ ဢူႈ+မႄႈ .      – လုင်းၸၢႆး+ပႃႈဢူင်းၺုၼ်ႉ ။ ပီႈၼွင်ႉ           – ၸၢႆးမူး ၊ ၸၢႆးၼီး ၊ ၸၢႆးမျႃႉဢွင်ႇ ။ ပီၵိူတ်ႇ            – 15/01/1960 ပီႊတႆး ႒႐႕႔ ၼီႈ လိူၼ်ၵမ်လွင်ႈ(႓)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းသုၵ်း ။ တီႈၵိူတ်ႇ         – ပွၵ်ႉတူၵ်း၊တႅၼ်ႈၼိူဝ်၊ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ။ ၼႃႈႁိူၼ်း        – ၵူပ်ႉၵူႈ ပဵၼ်ႁိူၼ်း တင်း ၼၢင်းပႅင်း (လုၵ်ႈယိင်း လုင်းယၼ်ႇၼ + ပႃႈလဵၵ်ႉ မိူင်းပၼ်ႇ)။ လုၵ်ႈလၢင်း       – ၼၢင်းၸၢမ်ၶမ်း(ၵိူတ်ႇပီ 1984)၊ ၸၢႆးၸိူင်းမႂ်ႇ (ၵိူတ်ႇပီ 1990)၊ၼၢင်းသႅင်ဢိုၼ်းမိူင်း(ၵိူတ်ႇပီ1993) ။ ပၢႆးႁူႉ                – ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ ႘ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင်မိူဝ်ႈ 1975 သေၵႂႃႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းမုၼ်းလႅင်း တီႈသၵႅင်း(ၸေႊၵႅင်း)မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၸူဝ်ႈပၢၼ် လႄႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ- 1979-80 ပဵၼ်ၶူးသွၼ် ႁူင်းႁဵၼ်းၶူးသွၼ် ၸၼ်ႉငဝ်ႈ လႄႈၸွႆႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၸွႆး၊ ဢိူင်ႇၼႃးဝွၼ်၊ ၸေႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။ 1980 တႄႇတႅမ်ႈၵႂၢမ်း ဢၢႆႈသူႇယႃႈ ၵူၼ်းပျွင်း သေၸိုဝ်ႈယႂ်ႇလိုဝ်းလင်မႃး၊ ၵႂႃႇဢတ်းၵႂၢမ်း တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး(တွင်ႇၵျီး) ၶႅပ်း”ယုမ်ႉႁၢင်ႈလီ” ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ 1983 လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း လၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းပၢၼ် SURA တီႈပၢင်မႂ်ႇသုင် ပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ ၊ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း သိုပ်ႇႁဵတ်းၶူးသွၼ်ထႅင်ႈ။ 1984 ၵႂႃႇဢတ်းၵႂၢမ်း ၶႅပ်း ၽူႈလၵ်ႉၵႂၢမ်း သေ ၶိုၼ်းၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ပၢၼ် TRC ၸွႆႈတႅမ်ႈႁၢင်ႈပပ်ႉ ၸိူင်းလႅဝ်း မၢႆ႑ ၼမ်းၼႃႈ ၸုမ်းၸိူင်းလႅဝ်းသေၵႂႃႇဢတ်းၵႂၢမ်းၶႅပ်းမၢႆ ႑ ဝၼ်းတႆးတေလွတ်ႈလႅဝ်း တီႈၵဵင်းမႆႇ။ 1984-91 ႁဵတ်းၶူးသွၼ် ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၼ်ႉငဝ်ႈ/ၸၼ်ႉၵၢင်/ၸၼ်ႉသုင် တီႈပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇသေ ဢတ်းၵႂၢမ်းထႅင်ႈ ၶႅပ်းၸိူင်းလႅဝ်း မၢႆ(႒)”ၼေႇ ဝိၼ်းၸူၼ်ၶႅပ်းၸွႆႉ”ပီႊ1985၊ဢွၵ်ႇၶႅပ်းမၢႆ(႓)”ၶဝ်ႈသၢၼ်ၵႃႈ”၊ပီႊ1986 မၢႆ(႔)”ငွႆးတင်ႈလမ်”၊ပီႊ1987 မၢႆ(႕) “ၸၢႆးမူး-ၵွပ်ႈၽႂ်”၊ပီႊ1988 မၢႆ(႖)”ၵၢင်ၸႂ်ၵေႃႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ”၊ပီႊ1989 မၢႆ(႗)”တီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ ႁၢင်ၼူၵ်ႉယုင်း”1990-1991 ၽၢတ်ႇယၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်း SSRC သေ ၶဝ်ႈမိူင်းတႆးၶိုၼ်း၊ ၵႂႃႇၸွႆႈၵၢၼ်ယူႇၸွမ်း SSA တီႈၸဝ်ႈၵၢႆႇၾႃႉ ၸုမ်း႗ ၊ ဢတ်းဢွၵ်ႇၶႅပ်းၵႂၢမ်း “ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈတူၼ်ႈတီး” တၢင်ႇယွၼ်းတႃႇဢတ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈ (႔)ၶႅပ်း တီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈဢၶႂၢင်ႉ။ 1994 ပွၵ်ႈၸူးၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵဝ်ႇ ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ၸေႈဝဵင်း ဝဵင်းႁႅင်၊ ၸေႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ၊ ၸိုင်ႈထႆး။ 26/႑2/1984 ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်း(ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ)သေမိူဝ်ႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇဢယုလႆႈ 34 ပီႊယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 29/September/2014

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း

ꩡဝ်ႈꩡၢမ်ႇထုၼ်း ꩡဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ် ၼႂ်းၼင်ႇၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၸုပ်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ႁူႉၸၵ်းၼမ်သေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်း ပွၼ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆၸိုင် တေဢမ်ႇၽိတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ လႆႈႁဵၼ်းလႆႈဢၢၼ်ႇ လွင်ႈဝၼ်း ၽူႈႁတ်းငၢၼ်(ဝၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇ)မႃးလႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ၵိုၵ်းၸွမ်းမႃး ၸိုဝ်ႈပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်း မႃး။ ပေႃးထိုင် လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇၸိုင် ၼႂ်းၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ လႆႈႁၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႊမၼ်းၸဝ်ႈ ၵိုၵ်းၸွမ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ် တၢင်ႇၸိူဝ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈၼႄပၼ် လွင်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၸၢမ်ႇထုၼ်း ပႅင်ႈၼင်ႇ ၵဝ်ၶႃႈၶိုတ်းတၢႆးလႆႈၼၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပီႊ 1947 လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ 19 ဝၼ်း…။ တီႈမၢႆႁိူၼ်း(31)၊ သဵၼ်ႈတၢင်းသူၺ်ႇတွင်ႉၵျႃး၊ ဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းပွၼ်၊ လၵ်းတုင်းဢၼ်ဢိင်ၽႃတင်ႈတမ်းဝႆႉ တီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ထၢပ်ႈၼိူဝ်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉ လူမ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဝ်ႇ၊ သင်ၵေႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးသေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူမ်ႉၵႂႃႇႁင်းမၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢၢႆႈလူၼ်း ၵေႃႉပဵၼ် ၶမ်းတၢႆတၢင် ၸဝ်ႈၾႃႉၸင်ႇတၵ်ႉ“ဢ လၢမ်ႇလူမ်ႉၵႂႃႇၼေႈ”ၼႆလႄႈ ၵုင်ႇဝႃႇရၵေႃႈ လၢတ်ႈၶိုၼ်းဝႃႈ“လူမ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းၵႂႃႇတင်ႈဝႆႉႁေလေႃႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၼ်လၵ်းတုင်းတီႈၸဵင်ႇႁိူၼ်းလူမ်ႉၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ဢၢႆႈၵျၢၼ်ႇ ၶမ်းတၢႆတၢင်ၸဝ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇမဵဝ်း ၼိုင်ႈ၊ လႅပ်ႈႁူဝ်ၸႂ်မၼ်းၵေႃႈ သၼ်ႇမႃးလူဝ်လူဝ်။ မၼ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ၶမ်ႈဝႃႈ လႆႈမိပ်ႇၼူတ်ႈပၼ် ၽွင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၼွၼ်းလူလိၵ်ႈ ယူႇၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ် သင်ႇဢၢႆႈၵျၢၼ်ႇဝႃႈ “မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ မီးၵၢၼ်ဢယေးယႂ်ႇ တေလႆႈၵႂႃႇလုမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း၊ လုၵ်ႉတင်ႈ ၼမ်ႉမႆႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉၸဵဝ်းၸဵဝ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶဝ်ႈမႃးသေ လၢတ်ႈဝႃႈ“ဢၢႆႈၵျၢၼ်ႇ၊ ၵဝ်ဢမ်ႇပေႃးယူႇလီ၊ လုမ်းၵေႃႈတေလႆႈၵႂႃႇ၊ မီးသင် တၢင်း ၵိၼ်”။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ တင်းလၢတ်ႈတင်းၸႃ ၸၵ်ႉဢဝ်ၵွၵ်းၵေႃႇၾီႇ၊ သႂ်ႇႁင်းၵွၺ်းသေ ဢိုၵ်ႉၵိၼ်ပႅတ်ႈၵမ်း လဵဝ်။ ၶဝ်ႈမုၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်တမ်းဝႆႉ ၼိူဝ်ၽိူၼ်ၼၼ်ႉ တမ်ႉဢမ်ႇဝၢႆႇတူၺ်းသေဢိတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ“ဢၢႆႈၵျၢၼ်ႇ၊ ႁုင်ၶဝ်ႈလႅဝ် လႄႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼၢင်းလႃႉထႄႇ(ၽူႈပွႆႇသဵင်ၽၢႆႇတႆး)ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းႁွင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈသေ ဢုပ်ႇၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း။“ၼၢင်းလႃႉထႄႇ ၵဝ်ပဵၼ်သင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ၊ ႁူဝ်ၶႆႈႁႅင်းၼႃႇ၊ ဢမ်ႇယၢမ်ႈပဵၼ်သေပွၵ်ႈ၊ ယူႇယၢပ်ႇတေႉဢိူဝ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ မီးၵၢၼ်ဢယေးယႂ်ႇလႄႈ လူဝ်ႇၵႂႃႇလုမ်း၊ ၵဝ်ၶႂ်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈသွႆးဢိူဝ်ႈ”ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လၢတ်ႈၸိူင်ႉၼႆ။ ၼၢင်းလႃႉထႄႇၵေႃႈ တွပ်ႇဝႃႈ“ပေႃးၸဝ်ႈပီႈၶႂ်ႈၵိၼ် ၶႃႈတေႁႅၼ်းဝႆႉလႆ”ၼႆယဝ်ႉ။ “ဢိူဝ်ႈ၊ ပေႃး 11 ၵမ်း ၵဝ်တေမႃးၵိၼ်”မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ဢွၵ်ႇမႃးႁေ မိူဝ်ႈၽႅဝ်ပွတ်းတၢင်း ၸႂ်ႉၵူၼ်းၶပ်းၵႃး ဝၢႆႇႁူဝ်ၵႂႃႇၸူးႁိူၼ်းၸဝ်ႈ ၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈမၢႆႁိူၼ်း(74) သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၵ်ႉၵႅင်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းဢိုမ်တိုမ်းမႆႈၸႂ်သေၸိူင်ႉသေပိူင် ဝႆႉလႄႈ ၵွၼ်ႇပႆႇၵႂႃႇလုမ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုတ်ႇဢူၵ်းပိုတ်ႇၸႂ်တေႃႇ သေၵေႃႉၵေႃႉၸင်ႇဝႄႉၶဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ပႂ်ႉႁပ်ႉတွၼ်ႈမၼ်းသေ လဵင်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈၵွၵ်းၼိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးယူႇလီလႄႈ တိုၵ်ႉၼွၼ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းၽႃႈ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လၢတ်ႈၼေ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း“ပေႃးတူၺ်းၸႃႇတႃႇ ၶႃႈတႄႉ ၶႃႈတေလႆႈတၢႆယဝ်ႉဝႃႇ၊ ၸွင်ႇယုမ်ႇယူႇၶႃႈႁႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၵေႃႈ ဝူၼ်ႉလီလီသေတွပ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ဢုၼ်ႇၸႂ်ၵႂႃႇဝႃႈ“မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵျႃႇပၢၼ်ႇဢုပ်ႉမိူင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းယင်းၶတ်းၸိုၼ်ႇယူႇလႆႈမႃး။ ပေႃးၼႂ်းၸႂ်ထၢင်ႇဝႃႈ ၵၢမ်ႇၸႃႇတႃႇၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇလီၼႆၵေႃႈ လုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵူႉသူဝ်ႇသေဢၼ် ဢၼ် ၵမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵၢမ်ႇၸႃႇတႃႇ ၸဝ်ႈႁဝ်း တေလီၶိုၼ်းမႃးယူႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၵေႃႈ ယိုၼ်ဝႃႈ“ဢၼ်ၸဝ်ႈၼၢင်းႁဝ်း ဝႃႈၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈယူႇလႆ၊ ၸႂ်ႈယူႇ၊ ၶႃႈၵေႃႈ မေႃမႆႈၸႂ်ပူၼ်ႉတီႈၼႃႇ ၵွၺ်း”ၼႆသေ သူတ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈမၼ်း ႁႂ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ ဝၢင်းၵွၵ်းသေ တူၺ်းမူင်းယၢမ်းၸွမ်ႇထွင်းမၼ်း။“ၶႃႈတေၶဝ်ႈတူင်ႉတၵ်ႉ ၸဝ်ႈပီႈႁဝ်းၵွၼ်ႇ၊ ၶႃႈၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ”။ ပၢင်ၵုမ် ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ တေ တႄႇ 10 မူင်းၵိုင်ႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ပေႃးမီး 10 မူင်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ဢွၼ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၵႂႃႇတီႈႁွင်ႈၼွၼ်း ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈ ၼမ်။ ထၢမ်ဝႃႈ“ၶၢဝ်းၼႆႉ သူလူဝ်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ၊ ႁဵတ်းသင် မႃးမီးယူႇၼႆႉ”။ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၵေႃႈ တွပ်ႇဝႃႈ“ၸႂ်ႈဢေႃႈ၊ ၶႃႈယင်းတူၵ်းလိုၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ”။ “လီဢိူဝ်ႈ၊ ၵႂႃႇၽႂ်းၽႂ်းလႄႈ”ပၢင်ၵုမ်ဢၼ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၶုၼ်ပွင်မိူင်း။မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၶုၼ်ပွင်မိူင်းၼၼ်ႉ ပဵင်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းၶုၼ်ၽွင်းလူင်ယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ပွင်မိူင်း သႃႇႁူးပၢတ်ႉရႅၼ်ႉသ်။ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်ပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်း ၸၼ်ႉမၼ်းပဵင်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်။ ၵူၺ်းၵႃး ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႊ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃသေတႃႉ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် မွပ်ႈဢႃႇၼႃႇဝႆႉ ပၼ်တီႈမၢၼ်ႊၶဝ်ယဝ်ႉ ယဝ်ႉလႄႈ သႃႇႁူးပၢတ်ႉရႅၼ်ႉသ် ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းတႄႉ လႆႈတၢင်တူဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းသၼ်လွႆတႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်းသေ လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း ပဵၼ်ၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပၢင်ၵုမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၶဝ်ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ။ ၶုၼ် ၽွင်းလူင် ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸမ်း ပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်း ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ တၶိၼ်ႇမျႃႉ ၾၢႆႇငိုၼ်းတွင်း၊ ဢႅပ်ႇတူႇရႃႇၸၢတ်ႉ ၾၢႆႇပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ၶူင်းၵၢၼ်မုၼ်းလႅင်း၊ ဢူးပႃႉဝိၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ ဢူးပႃႉၶျူဝ်ႇ ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ၊ မၢၼ်းပႃႉၶႅင်ႇ(ယၢင်းၽိူၵ်ႇ) ၾၢႆႇႁႅင်း ၵၢၼ်၊ ဢူးပႃႉၵျၢမ်း ၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈ၊ ဢူးဢွင်ႇၸၢၼ်ႇဝေႇ ၾၢႆႇၵၼ်ႊၵူၼ်း၊ ဢူးမျႃႉ ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လႄႈ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၾၢႆႇမိူင်း သၼ်လွႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးသူၺ်ႇပေႃႇ ၵေႃႈမီးဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်။ ပၢင်ၵုမ်တႄႇ မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ် 10း30 သေ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၽူႈၼၢမ်းၼႂ်း ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢူးဢူင်းမွင်ႇၶဝ်ႈမႃးသေ ႁၢႆး ငၢၼ်းဝႃႈၶုၼ်ၽွင်းလူင်မၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်းဝႆႉလႄႈ တၢင်တူဝ်ၵူၼ်းလူင်မၼ်းသေ မီးလွင်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းသီၶဵဝ်ၸမ်ႉ ပႃးၵွင်ႈၸၢၵ်ႈတွမ်ႇမီႇၵၢၼ်းၸေးမိုဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ်လုမ်းလူင်။ ၽိူဝ်ႇၽႅဝ် ၽၢႆႇၼႃႈၾၵ်းတူ ႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ဢီးလူမ်ႉၵူၼ်းပႂ်ႉၾၵ်းတူ ၵေႃႉဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈယိပ်းသင်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်။ ၵူၼ်းယိပ်း ၵွင်ႈသီႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈၶဝ် ငႃၸူးၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ႁိူတ်းဝႃႈ“ယႃႇလႅၼ်ႈ၊ ယႃႇလုၵ်ႉ”။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇ သၢၼ်း လုၵ်ႉၸုၵ်းလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉ“ယိုဝ်း…ယိုဝ်း…ယိုဝ်း…”ၼႆလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈတွမ်ႇမီႇၵၢၼ်းပေႃး ၼၼ်ႈလူင်ၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းလူင်ၵမ်ႈပႃႈၼမ်မၢတ်ႇၵွင်ႈတၢႆထင်တီႈၵႂႃႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၵၢမ်ႇလီသေ လွတ်ႈတၢႆ။ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ် ႁၢတ်ႇယိုဝ်း မွၵ်ႈ 30 သႅၵ်ႉၵၢၼ်ႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်းႁူၼ်ဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇ။ ၽိူဝ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်းၶဝ် ၼႅတ်ႈလႅၼ်ႈၽႅဝ်မႃးၼႂ်းႁွင်ႈပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ဢၢႆႊယၢမ်း မိုတ်းမူဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လူမ်ႉၼွၼ်းဝႆႉၼႂ်းလိူတ်ႈ။ ပူဝ်ႇၶျႃၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်း၊ တၶိၼ်ႇမျႃႉ၊ ဢူးရႃႇၸၢတ်ႉ၊ ဢူး ပႃႉဝိၼ်း၊ မၢၼ်းပႃႉၶႅင်ႇ ၶဝ်တႄႉ တၢႆထင်တီႈၵမ်းလဵဝ်။ ဢူးမျႃႉ လႄႈ ဢူးသူၺ်ႇပေႃႇၶဝ်တႄႉ တၼ်းလႅၼ်ႈဢွၵ်ႇႁွင်ႈလႄႈ လွတ်ႈ ၵႂႃႇ။ ဢူးဢွင်ႇၸၢၼ်ႇဝေႇ တင်းဢူးပႃႉၵျၢမ်း တၼ်းဢဝ်တင်ႇၼင်ႈၶႃ လူမ်ႉပႅတ်ႈၵႂႃႇ လွတ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၵႂႃႇ။ လုမ်းၶုၼ်ၽွင်းလူင် တီႈဝဵင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ(တီႈဢၼ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ)ဢၼ်လႆႈႁၼ်ယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းၵႃႊၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တီႈဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼင်ႈၼၼ်ႉ ၸမ်တင်းၾၵ်းတူလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၸိူဝ်းတိူဝ်ႉမၢတ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း သေ ဢမ်ႇတၢႆၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ ၵိုတ်းၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လႄႈ ဢူးပႃႉၶျူဝ်ႇ။ တိူဝ်ႉမၢတ်ႇတီႈၵွၵ်းႁူဝ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း သွင်ၵမ်းသေ တႃႉ ၶတ်းၸႂ်ၸိုၼ်ႇလုၵ်ႉပႆမႃးၸူး ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် ႁင်းမၼ်း။ ငႃတေလူမ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉ လႆႈၽႃ ၽိူဝ်းမၼ်းၵႂႃႇ ၼင်ႈဢိင်ၽႃဝႆႉ။ လုၵ်ႉတီႈသူပ်းမၼ်းၸဝ်ႈ လိူတ်ႈလႆလူင်းမႃးတင်းၼမ်သေ ယွၼ်းၵိၼ်ၼမ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် သူင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လႄႈ ဢူးပႃႉၶျူဝ်ႇ ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလူင်ယၼ်ႇၵုင်ႇ။ ဢူးပႃႉၶျူဝ်ႇတႄႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉသေၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းတႄႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ 20 ဝၼ်းၸင်ႇ ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းပွၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ထီး လႄႈ ၼၢင်းၸိင်ႇဢူႉ(ႁေႃႁွင်ႇ)သေ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ 1269 လိူၼ်ၸဵတ်းလွင်ႈ 5 ၶမ်ႈ။ မိူဝ်ႈမၼ်းၵိူတ်ႇၼၼ်ႉ မီးသိူဝ်တူဝ်ၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈတႂ်ႈႁိူၼ်းၾႆး တီႈမၼ်းၵိူတ်ႇ။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉတႄႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈသႃႇထုၼ်း။ တၢင်းသုင်မၼ်းၸဝ်ႈ မီး 5 ထတ်းပၢႆ 6 ပႅတ်ႇ၊ ၼႃႈမူၼ်းမူၼ်း၊ ႁူဝ်ၽၢၵ်ႇၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈ၊ မိၼ်ႁူယႂ်ႇယႂ်ႇ၊ သႃႇ ၼိူဝ်ႉႁမ်ႉလႅင်ဢိတ်းဢိတ်း၊ ပီးပီးမင်ႈမင်ႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸူဝ်ႊၶူပ်ႇ ႁႃႈပီႊ လႆႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈမၢၼ်ႊ၊ လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ တီႈၽူႈမၢႆလူင်လုမ်းတွၼ်ႇၾိင်ႈ လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇ။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ တီႈတူၼ်ႈတီးသေ ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်းယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇၽိုၵ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈ လုမ်းတွၼ်ႇၾိင်ႈ ဝဵင်းမဵၵ်ႉထီႇလႃႇ ႁူၵ်းလိူၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၽိုၵ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇယဝ်ႉ ၸင်ႇမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်တီႈလုမ်း ၶုၼ်လူင်မိူင်းတႆး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈ 1290 လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ 11 ၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုပ်ႇပုတ်ႈႁၢင်ႈပုတ်ႈႁေႃပဵၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းပွၼ်။ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ယဝ်ႉ ၸင်ႇသွၼ်ႉမိင်ႈၵူပ်ႉၵူႈ တင်း ၸဝ်ႈၶိၼ်ႇတွင်း ၵေႃႉပဵၼ် ၼွင်ႉယိင်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ်သေ မီးလုၵ်ႈလၢင်းသီႇ ၵေႃႉ။ ၸဝ်ႈၶိၼ်ႇတွင်းတႄႉ ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် ႁူၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႊမိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ သူင်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈၽုၵ်ႇမွၵ်ႇ၊ သူင်တူၺ်းလိၵ်ႈ၊ မီးပႃးႁူင်းလၢႆးႁူင်းတူၺ်းလိၵ်ႈႁင်းၵွၺ်း။ ၾၢႆႇၵီႇတသဵင် မူၼ်ႊၵေႃႈပႃးၸႂ်လႄႈ ယၢမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃး။ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးၼႆၵေႃႈ ႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်တီႈ ၽူႈမႆမၼ်း။ ၵူႊဝၼ်း ၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်း တေႃႇ 9 မူင်း၊ ၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းတေႃႇ 9 မူင်း၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်သွင်ပွၵ်ႈ၊ ဢဝ်ဢမ်ၸိုၼ်း ၶိတ်ႇမၢႆ ႁူဝ်ၶေႃႈၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇသေ ၸႂ်ႉဢွၼ်ႇၸၢႆးၼႂ်းႁေႃ ၸၢႆးပူႉ လူၼေမၼ်းၸဝ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးၼႃ ၸႂ်ႉလူၼေၶိုၼ်းသွင်သၢမ်ပွၵ်ႈ။ ပပ်ႉထမ်းၶရိတ်ႉ ယၢၼ်ႇၼႆၵေႃႈ ယၢမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ။ ပေႃးပဵၼ်ပပ်ႉလိၵ်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းဢၼ်ႁူင်းၵၢၼ် ၼၵႃးၼီႇၶဝ် ပိုၼ်ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ပၵ်း ၸႂ်ပၵ်းၶေႃးသေ လဵပ်ႈႁဵၼ်း။ ပေႃးဝႃႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၸူးပိူၼ်ႈၼႆ တႅမ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇသူင်ႇၵမ်းလဵဝ်။ တႅမ်ႈယဝ်ႉဝႆႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႉမႃးၵၢင် ၼႂ် ၶိုၼ်းထတ်းတူၺ်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ၵၢင်ၶမ်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယဝ်ႉၸင်ႇထုတ်ႇတႅမ်ႈဢၼ်မႂ်ႇ၊ ဝႆႉထႅင်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉၸင်ႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေ သူင်ႇထိုင်ပိူၼ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်လိၵ်ႈလမ်ႇလွင်ႈ ဝႆႉသွင်ၶိုၼ်းယဝ်ႉၸင်ႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ မိူဝ်ႈထတ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လူတူၺ်းထတ်း တူၺ်း ၵမ်းတူဝ်ၵမ်းတူဝ်။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၼႆၵေႃႈ ၾၢင်ႉၵႅမ်း။ ဢမ်ႇဝႃႈၾူၼ်တူၵ်း၊ လႅတ်ႇမႆႈ၊ ၼၢႆးႁူင်ႈ၊ လုၵ်ႉၸဝ်ႉၸဝ်ႉသေ ပႆ တၢင်းၵူႊၼႂ်။ ၵႆႉၵႂႃႇလုၺ်းၼမ်ႉ ၼႂ်းၼမ်ႉပွၼ်။ မွၵ်ႈၼိုင်ႈၽႃႇလူင်ႇၵွၺ်းတႄႉ ဢမ်ႇလိုဝ်ႈသေ ၸၢင်ႊလုၺ်းလႆႈ တၢင်းၵႂႃႇတၢင်းမိူဝ်း။ ၾၢႆႇၽတ်ႉတႅၼ်းၼိသ်ႉလႂ်၊ ပူဝ်ႇလူဝ်ႇလႂ်၊ ၶရိတ်ႉၵႅတ်ႉလႂ်၊ ႁေႃႇၵီႇလႂ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈလဵၼ်ႈ။ ပေႃးပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်လွမ်ႈၼႆ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ တီႈပႂ်ႉၵူဝ်း လႄႈ ပိတ်ႉပိၵ်ႇသၢႆႉ။ ပေႃးၶၢဝ်းၵတ်း ၵၢင်ၼႂ် ၵႆႉဢၢပ်ႇတီႈၼမ်ႉပုင်ႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈၵမ်းသွင် တေႃႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် တီႈပၢၼ်းတၢပ်ႈလွႆသေ ၵေႃႇသၢင်ႈပၼ် ႁူင်းယႃလင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်ၸၢင်ႊၶိုၼ်ႈယူတ်းယႃလႆႈ 60 ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ (ပဵၼ်ႁူင်းယႃမိူင်းပွၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ယဝ်ႉ)။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း+ၼၢင်းမေး+လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈ ပေႃးၵၢင်ၼႂ်လုၵ်ႉပႆတၢင်း၊ ၶဝ်ႈၸွပ်ႇတူၺ်း ၵႃႊၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ပိူၼ်ႈၶၢႆၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ သင်ဝႃႈ ၼမ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ်ၸိုင် မူၼ်ႉ မႄးမၵ်းမၼ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈထုၵ်ႇ။ ပေႃးမီးတၢင်းလူႇတၢင်းတၢၼ်း တၢမ်တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၵႂႃႇၸၢႆႇၵၢတ်ႇ။ ပေႃးပွႆးလိူၼ်သိပ်းသွင်မူၼ်း၊ ပွႆးလိူၼ် သီႇတၢမ်တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈ တူမ်ႈႁူင် ၵၢပ်ႈသွမ်း သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ။ ပေႃးၵႂႃႇတူၺ်းပွႆးၵေႃႈ ၵႆႉၵႂႃႇယူႇၶူၼ်းတူၺ်းၸွမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၼႃးပၢင်ႇၶဝ်ၵွၺ်း။ ပေႃးတေဢွၵ်ႇတၢင်း ၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃး ၶုမ်ပႃႇႁဵဝ်ႈပေႃႈမႄႈ၊ ၵၼ်ႇတေႃးသြႃႇၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼပ်ႉထိုဝ် ယဝ်ႉ ၸင်ႇဢွၵ်ႇတၢင်း။ ပႃႇၵျႃႇဝႃႇ၊ တိင်ႇတုမ်းဝႃႇ သူင်ႇတွႆႇတိုင်ႈ။ လၢႆးၵေႃႈၶႅၼ်။ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉသၢင်းၵႅၼ်ႇ ၵႆႉၵႂႃႇၽိုၵ်းလၢႆး တီႈဝၢၼ်ႈ။ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူတူဝ်သတ်းၼႆၵေႃႈ ၸႂ်ႉလၢႆးတၢင်းၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်သေ လဵင်ႉလူ ၸၢင်ႉ၊ မႃႉ၊ ဝူဝ်း၊ ၵႂၢႆး။ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇဢူဝ်း၊ မၢၵ်ႇမူင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၽုၵ်ႇတင်းၼမ်။ ၼႂ်းၵႃႊၸဝ်ႈၾႃႉတႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝႄႈ လဝ်ႈ၊ ယႃႈ၊ ပူႉၵူႊပိူင်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းတင်းလၢႆ ထတ်းႁၼ်ဝႃႈ ၼႂ်းၵႃႊၸဝ်ႈၾႃႉတႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ၸမ်ၸႂ်တင်းၵူၼ်းမိူင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆယူႇ ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃးႁဵတ်းပဵၼ်ပပ်ႉ – သႅၼ်ပၢႆး သွႆႉ(2)၊ မၢႆ(11) ၼႃႈလိၵ်ႈ(11-16) (သွႆႈသႅင်ဢၢႆ/တႅမ်ႈ) လိူၼ်တႆး (ပိၼ်ႇတႅမ်ႈပဵၼ် Unicode)03/July/2017

lTai Converter

lTai Converter ပဵၼ် Progarm တႃႇၸႂ်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈၾွၼ်ႉၸူးၵၼ် ၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၼႂ်း Online လႄႈ Offline ၊ ဢၼ်မီးပႃးဝႆႉတင်းၾွၼ်ႉ- AYing To Unicode Kawsai To Unicode BShan To Unicode Tzerngkoang To Unicode Alaikhun To Unicode Hsenpai To Unicode Unicode To BShan Unicode To AYing ZawGyi To Unicode Code Fonts Convert ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး မီးပႃးလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း Wikipedia လႄႈ လၢႆးႁဵၼ်း Website လႄႈ ၾွတ်ႉတႆးတင်းၼမ်ယူႇၶႃႈယဝ်ႉ။ Download တႃႇ Windows lTai Converter

လၢႆးထွၼ်ပႅတ်ႈဢူၺ်းၵေႃႉ ၼႂ်းFacebook

မိူဝ်ႈၼႆႉ လိူၼ်တႆး တေမႃးၼႄလွၵ်းလၢႆးဢဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၼႂ်း facebook ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈတၢင်း Facebook ၶဝ်မၵ်းမၼ်ႈပၼ် တႃႇၼိုင်ႈၵေႃႉ တေလႆႈမီးဢူၺ်းၵေႃႉ ဢမ်ႇလိူဝ် 5,000 ၵေႃႉ၊ ၵူၺ်းၼႃႇဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်းမၢင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸႂ်ႉပဵၼ်လၢႆဢၼ်၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းယဝ်ႉလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ႁဝ်းမႃးတူၺ်းလွၵ်းလၢႆးၸွမ်းၵၼ်ၶႃႈ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈ >Web Store ပေႃးယဝ်ႉႁႂ်ႈတႅမ်ႈသွၵ်ႈႁႃဝႃႈ>facebook friend remover ပေႃးယဝ်ႉၼႆႉၼဵၵ်းပၼ်ထႅင်ႈ>တီႈၼႆႈ လၢၵ်ႈလူင်းမႃးတၢင်းတႂ်ႈသုတ်းသေ လိူၵ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈဢူၺ်းၵေႃႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉလႆႈယဝ်ႉၶႃႈ။ တူၺ်းလၢႆးႁဵတ်းမၼ်းၼႂ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉၶႃႈ။ လိူၼ်တႆး ၶပ်းၶိုင်ဝႆႉမိူဝ်ႈ 26/july/2018

လွင်ႈပဵၼ်မႃးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး

လွင်ႈပဵၼ်မႃး #ဝၼ်းꩡိူဝ်ႉꩡၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး တႄႇဢဝ်ပီ1947 ၼၼ်ႉမႃး ၵူႈပီမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်မႃး “ဝၼ်းတႆး”ၼႆသေ ဝၢႆးမႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မႃး “ဝၼ်းမိူင်းတႆး”၊ “ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး”ၼႆယူႇယဝ်ႉ။“ဝၼ်းတႆး”၊ “ဝၼ်းမိူင်းတႆး”ၼႆၼၼ်ႉလႅပ်ႈဝႃႈၶိူဝ်းတႆးလႄႈ မိူင်းတႆးၸင်ႇတႄႇမီးမႃးမိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈမီးမီး။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈယင်းၶႂ်ႈလူင်လိုမ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၸုမ်းၸိူဝ်းဢိတ်းဢွတ်းဢွၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းသွၼ်ႈတႂ်ႈမၢၼ်ႈ၊ ဝၼ်းတႄႇႁဵတ်းၶႃႈမၢၼ်ႈ ၼႆသေ ၸင်ႇၸင်ႈၸႂ်လိုမ်း ၸိုမ်းႁၢႆၵႂႃႇလႄႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁူႉပိုၼ်းလီလီသေ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ် ယုမ်ႇယမ်မၵ်းမၼ်ႈၸွမ်းငၢႆႈလူင်လိုမ်းၵႂႃႇၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တီႈတႄႉၵေႃႈ ဝၼ်းႁဵတ်းၶႃႈ မၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ ဝၼ်းဢၼ်တႆးလႄႈ မိူင်းတႆးၸင်ႇတႄႇမီးမႃးၵေႃႈ ဢမ်ၸႂ်ႈ၊ ပဵၼ် ဝၼ်းဢၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆး(ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈရႉပႉလ)ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ယိူင်းဢၢၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း တႆးႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ2 ယဝ်ႉသေ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ႁၼ်ထိုင် ၵၢၼ်မိူင်းတႆးမိူဝ်းၼႃႈလႄႈ ဝၢႆးသေႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ တီႈမိူင်းၵိုင်ထိုင်မႃး March1946 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်တီႈပၢင်လူင် ပွၵ်ႈထိၼိုင်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉမႃးဝႃႈ တႃႇတေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႇသီႇမိူင်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆ ပေႃးထိုင်လိူၼ် February,1947 ၼႆၸိုင်တေႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်လူင်ထႅင်ႈ တီႈပၢင်လူင်ၼႆမႃး ယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် 1947ၼၼ်ႉ မၢၼ်ႈၸူဝ်းႁဵတ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်ႉၸႂ်ႉႁဵတ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ တိုၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶဝ်ယိူင်းဢၢၼ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈ“မိူင်းသၼ်လွႆႁူမ်ႈတုမ်”ၵၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၵေႃႉဢွၼ်ႁဵတ်းမႃးၵူၺ်း။ ဢႃႇၼႃႇမိူင်းတႆးဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်း (ဢင်းၵိတ်ႉ) ယိပ်းဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးဢုပ်ႇပိူင်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၢၼ်းယွၼ်းဢဝ် ႁႂ်ႈမီးၼႂ်းမိုဝ်းၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆးၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆးၼႆႉတေပဵၼ်ဝႆႉ ၶွင်ႇသီႇဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းတႆးၵႂႃႇ ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် မိူဝ်ႈ 7,February,1947 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈယဵပ်ႇၾႃႉ ပဵၼ်ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ၊ ဢူးၵျႃႇပူႉပဵၼ် ၽူႈၵႅဝ်ပၢင်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၶဝ်ၸင်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈၶွတ်ႇ ၽွတ်ႈပဵၼ်မႃး ၸုမ်း“ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး” (Shan State Council) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း(7)ၵေႃႉ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉ(7)ၵေႃႉ တင်းသဵင်ႈႁူမ်ႈ(14)ၵေႃႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးလေႃးၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢဝ်ၶွင်ႇသီႇၼႆႉပဵၼ် ၶွင်ႇသီႇဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းတႆးႁင်းၶေႃၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈမႃး ၸွမ်ပိဝ်တႆး လိူင်၊ ၶဵဝ်၊ လႅင် သၢမ်သီၸပ်းၵၼ် ဢၼ်ၵၢင်မၼ်းမီးဝူင်းလိူၼ် သီၶၢဝ် လႄႈဢိၵ်ႇလူၺ်ႈၵႂၢမ်းတၢင်ႇၸွမ်ပိဝ်တႆးမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်ပိဝ်ၼႆႉ ပၵ်းယၢဝ်းမီး 5 '၊ ပၵ်းပွတ်းမီး 3'၊ လိူၼ်ၼၼ်ႉ ၼႃႈမူၼ်းတႅၵ်ႈၵၢင်မီး 9''။ ၸွမ်ပိဝ်တႆးၼႆႉမၵ်းမၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7,February,1947 လႄႈ လႆႈဝႃႈ ၸဝ်ႉထႃႈသေ ၸွမ်ပိဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်(5)ဝၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ 7,February,1947 ၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းမီးဝႆႉယူႇတီႈတႃႇၵုင်ႈ ယင်းပႆႇမႃးၽႅဝ်ပၢင်လူင်၊ တႆးလႄႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယင်းပႆႇ လႆႈဢုပ်ႇသင်ၵၼ် သေဢိတ်း။ 7,February,1947 ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်မႃးဝၼ်းတႆးၼႆႉတႄႉ သွၼ်ႇဝႃႈပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁွမ်းပဵၼ်ၸႂ်လဵဝ် ၵၼ်ယဝ်ႉ ဢၢၼ်းသၢၼ်ၶတ်းဢင်းၵိတ်ႉသေ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းတႆးၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၼႄပိူင်ၽၢင် ဢၼ်ဢၢၼ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇဢၢပ်ႈပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇလွႆးလွႆးယဝ်ႉ၊ ယိူင်းဢၢၼ်းပူၵ်းပွင်မိူင်းတႆးပဵၼ်မႃး မိူင်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ 7,February,1947 ၼၼ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈၸွမ်ပိဝ်တႆးဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ တႄႇဢဝ် 8,February,1947မႃး ဢဝ်ၸွမ်ပိဝ်တႆးပူၵ်းတင်ႈဝႆႉ ၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇဢွၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်ပိဝ်တႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးမႃး၊ မီးမႃးၸွမ်ပိဝ်မိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉၵူၺ်းသေ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ လႆႈမီးမႃး ၸွမ်ပိဝ်တႆးႁူမ်ႈၵၼ်လႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉၵႃႈၸူမ်းသိူဝ်း၊ ၸိူဝ်းပႆႇႁူႉၸၵ်းသမ်ႉလွမ်ယၵ်ႉဢၢမ်းတေႃႇ ၵၼ်ယူႇတႄႉတႄႉ။ 9,February,1947 ၵၢင်ၼႂ် 9:00 မူင်းၼၼ်ႉ ၽူႈတၢင်တူဝ်ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ပေႃႇတွမ်ႇလေႇ၊ ၽူႈၸိသင်ႇၽွင်းငမ်းမိူင်းသၼ်လွႆ ၵျွၼ်ႇလေတိၼ်ႇ၊ ဢူးတိၼ်ႇထုတ်ႉ၊ ပႃးၼၢတ်ႉလႅတ်ႉတဝိတ်ႉၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၽႅဝ်ပၢင်လူင်ယူႇယဝ်ႉ။ 9,February,1947 ၵၢင်ၼႂ် 11:00 မူင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းတႄႇပၢင်သူၼ်းတုမ် ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆ၊ မိူဝ်ႈၽႅဝ်ႁွတ်ႈမႃးတီႈတေမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇ သၢၼ်းမႃးတၵ်ႉယမ်ၸွမ်ပိဝ်တႆး ဢၼ်ပူၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉၸင်ႇဢုပ်ႇၵုမ်လူင်ႉလႅင်းၼႄ ထိုင်ၸူးၵူၼ်းမိူင်းတႆးယူႇယဝ်ႉ။ 10,February,1947 ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆလႄႈ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉငိၵၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၽူႈတၢင်တူဝ်ဢင်းၵိတ်ႉ “ပေႃႇတွမ်ႇလေႇ”ၵေႃႈ ၶိုၼ်းႁွတ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းပႃးယူႇယဝ်ႉ။ 11,February,1947 ၵၢင်ၼႂ် 09:00 မႃး၊ ၸွမ်းလူၺ်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းသၼ်လွႆၶဝ် တၢင်ႇတုၵ်းယွၼ်းမႃးၼၼ်ႉသေ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇ သၢၼ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်တင်းၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်တႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်းသေ တူၵ်းလူင်းပၼ်ၸွမ်းမႃးၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ။ 12,February,1947 ပဵၼ်ဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း "လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်"လႄႈ ဢၼ်ႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသမ်ႉမီး ၸဝ်ႈၾႃႉ(6)ၸဝ်ႈ၊ ရႉပႉလ(8)ၵေႃႉ၊ ၶၢင်(3)ၵေႃႉ၊ ၶျၢင်း(3)ၵေႃႉလႄႈ ၽၢႆႇမၢၼ်ႈတႄႉ မီးၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းသေဢွၼ်ၵၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ။ မိူင်းတႆးၼႆႉ ၵူၼ်းလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼမ်သေပိူၼ်ႈ၊ ၵွပ်ႈသင်ၽၢႆႇ မၢၼ်ႈသမ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈ ထုၵ်ႇဝူၼ်ႉၶူၼ်ႉႁႃယူႇတႄႉတႄႉ။ 12,February,1947 ၵၢင်ၼႂ် 11 မူင်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၵႂႃႇယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈထိုင် 69 ပီယဝ်ႉ၊ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းႁူႉၵေႃႈတေမီး ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇႁူႉၵေႃႈတေ ၵိုတ်းထႅင်ႈတင်းၼမ်။ လိုၼ်းသုတ်းၶႂ်ႈယွၼ်းသင်ႇထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ၼႂ်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 71 ပီၼႆႉဝႃႈ-"ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈဝၼ်းဢၼ်တႆးတိုၵ်ႉပေႃႇပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းမႃးၵူၺ်း(ၵူၼ်းတႆးမီးမႃးလၢႆႁဵင်ပီမိူင်းယဝ်ႉ)။ လႄႈဢမ်ႇၸႂ်ဝၼ်းဢၼ်တႆးသွၼ်ႈ တႂ်ႈမၢၼ်ႈ(ဝၼ်းလူင်းလၢႆး မိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ပဵၼ် 12,February,1947။ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးပဵၼ်- 7,February,1947)။ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၸႂ်ၵၼ် ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းသေဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပႃးဝၼ်းဢၼ်တႆးႁဝ်းလႆႈႁူမ်ႈၸႂ်ႉၸွမ်ပိဝ် ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။" ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးၵူႈၵေႃႉ ယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ် ႁတ်းႁၢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇသုင်ႁႅင်းၵိုၼ်း မီးၶမ်းမီးငိုၼ်း မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ သေၵမ်း မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ။ ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ လိူၼ်တႆး 7,February,2018 ၽိုၼ်ဢိင်- 7-2 ဝၼ်းၼိုင်ႈ (ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ် /တႅမ်ႈဝႆႉ)

ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇဢွၼ်ၼၼ်ႉ မီးလိင်းတူဝ်ၼိူင်ႈ၊ ဢွၼ်ႁူဝ်ၽွင်းငမ်းလိင်းတင်းလၢႆ။ ၶဝ်ယူႇသဝ်းတီႈၼႂ်း ထိူၼ်ႇလူင် တိၼ်လွႆသဝ်မိူင်း။ တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးၼမ်ႉမႄႈၼိူင်ႈ။ ႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉသမ်ႉမီးတူၼ်ႈ မၢၵ်ႇမူင်ႊလူင်တူၼ်ႈၼိူင်ႈ။ မၢၵ်ႇမူင်ႊတူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼမ်ႉလႅမ်ႉ(ဢရသႃႇ)မၼ်းဝၢၼ်တွၼ်းတေႉ တေႉ။ ၶိင်ႇမၢၵ်ႇမူင်ႊသုၵ်းမႃး ၽုင်လိင်းၶဝ်မိူဝ်းၵိၼ်တႃႇသေႇ။ မီးၶႃႊမၢၵ်ႇမူင်ႊၶႃႊၼိူင်ႈ၊ ၵွမ်းလိူၼ်းၸမ် ၽႅဝ်ၵႄႈၵၢင်ၵႄးၼမ်ႉ။ မၢၵ်ႇမူင်ႊသုၵ်း ႁူင်ႈတူၵ်းၼမ်ႉ လႆမိူဝ်းထိုင်မိူင်းပႃႇရႃႇၼသီႇၵႂႃႇ။ ၽူႈၸၢင်ႊသၵ်ႉ တၢဝ်းၵဵပ်းလႆႈသေ ဢဝ်မိူင်းသၢၵ်ႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလႆႈၵိၼ်ၸိမ်း ႁူႉၼမ်ႉလႅမ်ႉ(ဢရႃႉသႃႇ)မၢၵ်ႇမူင်ႊသေလႄႈ၊ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ်ၸဝ်ႈၵၢင်ႇ လႃႊထိူၼ်ႇ(မူးသိူဝ်း)ၶဝ် ၼႄတၢင်းသေ သွၵ်ႈႁႃတူၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႊၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၸူမ်းသိူဝ်း ပိတ်းၵိၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႊ ဢိမ်ႇဢိမ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ၊ ဢွၼ်လပ်းၼွၼ်းလိုဝ်ႈမွႆႈၵႂႃႇ တီႈငဝ်ႈတူၼ်ႈမၢၵ်ႈမူင်ႊၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၽုင်လိင်းၶဝ် ၸင်ႇဢွၼ်လၵ်ႉလွမ် ၶိုၼ်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႊယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၽႅတ်းတိုၼ်ႇမႃး လႆႈႁၼ်ၽုင်လိင်းသေလႄႈ၊ ႁွင်ႉၸႂ်ႉၸဝ်ႈၵၢင်ႇၶဝ် လွမ်ႉႁွပ်ႈတူၼ်ႈ မၢၵ်ႇမူင်ႊဝႆႉ။ လိင်းတင်းလၢႆၵေႃႈ ၵူဝ်ႁေသေဢွၼ်ၵႂႃႇၸူးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လိင်းၼၼ်ႉၸင်ႇ ဝႃႈ “ၵဝ်တေတၢႆတၢင်ၸိူဝ်းသူ-ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇတႆႇၸွမ်းၶႃႊ မၢၵ်ႇမူင်ႊဢၼ် ၵွမ်းလိူၼ်းၸူးၵႄးၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်မႃႇဢဝ်ႁႅင်းသေ၊ ၶုၼ်ႇႁုၵ်ႉၵျွၵ်းဝႅၼ်ၽႅတ်းထိုင် တူၼ်ႈမႆႉလူင် ၽၢၵ်ႇပုၼ်ႉၼမ်ႉယဝ်ႉ။ သမ်ႉၼႅတ်ႈလူင်းတူၼ်ႈမႆႉၼၼ်ႉသေ၊ ႁႃဢဝ်ၸိူၵ်ႈၶိူဝ်း၊ ၶိုၼ်ႈမိူဝ်း မတ်ႉၸပ်း ပၢႆၶႃႊမႆႉၽၢႆႇပုၼ်ႉၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈၽၢႆႇၼိူင်ႈ သမ်ႉမတ်ႉၸပ်းတီႈဢႅဝ်မၼ်းသေ ၶုၼ်ႇ ႁုၵ်ႉၽႅတ်းဝႅၼ် ၶိုၼ်းၸူးၶႃႊမၢၵ်ႇမူင်ႊၽၢၵ်ႇၼႆႉ။ ၵွႆးၵႃႈၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈၸိူၵ်ႈၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွတ်းၵႂႃႇဢိတ်းၼိူင်ႈလႄႈ၊ မိုဝ်းမၼ်းတေႃႉတႄႉတၢဝ်းဝၵ်ႉလႆႈၶႃႊ မၢၵ်ႇမူင်ႊၵူၺ်း။ မၼ်းၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ“လိင်းတင်းလၢႆဢိူၺ်း-ဢွၼ်ၵၼ်တႆႇ ယဵပ်ႇၵွင်းလင်ၵဝ်သေ၊ ၵႂႃႇၸွမ်း ၸိူၵ်ႈၶိူဝ်း ႁႂ်ႈလွတ်ႈၽႅဝ်ၽၢၵ်ႇပုၼ်ႉၼမ်ႉၽႂ်းၽႂ်းတႃႉ”...ၼႆယဝ်ႉ။ လိင်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ထွမ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သေ လိဝ်းဝၵ်ႉၸုင်ၸၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈႁႂ်ႈလွတ်ႈ ၽႄး ၽႅဝ်ထိုင်ၽၢႆႇပုၼ်ႉၼမ်ႉ တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵိုတ်းဝႆႉလိင်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉတူဝ်လဵဝ်။ ၵွပ်ႈမၼ်း ႁိူဝ်ႉ ၼူၼ်းဢူၼ်ႈၸႂ်ၼႃႇလႄႈ၊ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းတီႉၺွပ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ “ၵွပ်ႈသင်လႄႈဝမ်ႉပွႆတူဝ်ၸႂ်သေ ၶၢမ်ႇတၢႆတၢင်လိင်းတင်း လၢႆလႃႇ?”ၼႆ။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လိင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ“ၵွပ်ႈၵဝ်ပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၽွင်းငမ်းလိင်းတင်း လၢႆလႄႈဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃႈ ယိူင်ႈဢဝ်ၵဝ်လိင်းသေ ႁူမ်ႇလူမ်ႈၽွင်းငမ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈ လႆႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်သေတႃႉ”... သင်ႇသွၼ်ၼင်ႇၼႆသေ-ဢဝ်သၢႆၸႂ်မူတ်း ပူတ်းၸႂ်ၶၢတ်ႇၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ် ယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ-ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈၼႆႉ ပဵၼ် ပိူင်လူင်ၵူႊလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ လမ်ႇလွင်ႈၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈမီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၸိုင် တေပွင်ႁဵတ်းလႆႈ၊ ၽႅဝ်ထိုင်ယွတ်ႈ ႁူတ်ႈထိုင်တီႈလႆႈယူႇၵူႊလွင်ႈလွင်ႈ။ ၽိုၼ်ဢိင်- ပပ်ႉလူႁဵၼ်း(မၢႆ-႑) ၼႃႈလိၵ်ႈ4-5 ✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽✽

ပၢႆးယူႇလီ

လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းႁဝ်းပေႃးလႆႈယူႇလီႁႅင်းၼႆႉ ငဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်(ဢႃႇႁႃႇရ)တၢင်းၵိၼ်ထၢတ်ႈ လဵင်ႉၸႂ်ယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇၵဵဝ်ႉဢွၼ်ႇဢွၼ်ႇသေ ၸင်ႇဢိုၼ်။ (ဢႃႇႁႃႇရ) တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မႅၼ်းမုၼ်းတွမ်လႄႈ ၽုၼ်ႇမုၵ်ႉၽွင်လိၼ် ၽုၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်။ ပေႃးၵိၼ်မႅၼ်ႈ တၵ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ။ ဢႃႇႁႃႇရဢၼ်ၸၢင်ႊပၼ် ပဵၼ်ဢဵၼ်ပဵၼ်ႁႅင်းၸမ်း - ၼမ်ႉၼူမ်းဝူဝ်း၊ ၶႆႇၵႆႇ၊ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်း ၶဵဝ်၊ လုၵ်ႈမၢၵ်ႇလုၵ်ႈတႅင်၊ ႁူဝ်ထူဝ်ႇႁူဝ်မၼ်း တႄႇဢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။ၼမ်ႉသႂ်ၼမ်ႉလီၼမ်ႉသႅၼ်ႈၼမ်ႉမုတ်းၼႆႉပဵၼ်ပုၼ်ႈပၢင်ႈၵူၼ်းႁဝ်း တႃႇယူႇလီမီးႁႅင်းတေႉတေႉ။ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၼမ်ႉၸိုင် ၸူဝ်ႊသၢၵ်ႈၵေႃႈတၵ်းတေဢမ်ႇယၢဝ်းလႆႈ။ ပေႃးလႅတ်ႇမႆႈမႃးထၢတ်ႈၼမ်ႉ ၼႂ်း တူဝ် ၵူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸိူမ်ႈပဵၼ်ႁိူဝ်ႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈၵူၼ်းႁဝ်းၼိူင်ႈဝၼ်းထုၵ်ႇလီၵိၼ်ၼမ်ႉ တီႈ ဢေႇသုတ်းမၼ်း သၢမ်ၵွၵ်း သီႇၵွၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ လူမ်းၵတ်းလူမ်းယဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ထႅမ်ပၼ်လွင်ႈယူႇလီပိူင်ၼိူင်ႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးလူမ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႊ ထူၺ်ႈၸႂ်။ ဢသၢၵ်ႈၵေႃႈတၵ်းတေဢမ်ႇယၢဝ်းလႆႈ။ ၼႂ်းလူမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပႃးထၢတ်ႈလူမ်းလဵင်ႉၸႂ်‘ဢွၵ်ႉသီႇ ၵျိၼ်ႇ’။ ပဵၼ်ထၢတ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈလူမ်းၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလီမႃးတေႉတေႉ။ သၢႆလႅတ်ႇဝၼ်းၼႆၵေႃႈထႅမ်ပၼ်လွင်ႈယူႇလီပိူင်ၼိူင်ႈ။ တူၺ်းဢဝ်တူၼ်ႈမႆႉတူၼ်ႈမွၵ်ႇၶဝ်ၵေႃႈႁူႉလႆႈ ယူႇ။ တူၼ်ႈဢွၼ်ႇတူၼ်ႈယႂ်ႇ လႂေ် ၵႃႈ ဝၢႆႇၸူးတႃဝၼ်းၵမ်ႈၼမ်။ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈသၢႆလႅတ်ႇလႅင်းဝၼ်း ၶဝ် ဢမ်ႇယႂ်ႇလႆႈ။ ထၢတ်ႈဢၼ်မီးၼႂ်းသၢႆလႅတ်ႇတင်းလၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈၼိူဝ်ႉၼင်ႁဝ်း ၵႅၼ်ႇၶႅင်မီး ႁႅင်းယဝ်ႉ။ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ လီၼွၼ်းႁမ်ႉၸဝ်ႉ၊ လုၵ်ႉႁမ်ႉၸဝ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းလူင်ၼႆႉယေႈဝၼ်း ထုၵ်ႇလီၼွၼ်း ၸဵတ်းမူင်းတေႃႇပႅတ်ႇမူင်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိုင်ၸွမ်းလူၺ်ႈၸူဝ်ႊၶူပ်ႇၶဝ်သေ ယိုင်ႈလဵၵ်ႉယိုင်ႈ ၶႅၼ်းလီၼွၼ်းႁိုင်ႁိုင်ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸူဝ်ႊၶူပ်ႇ(ဢသၢၵ်ႈ)12 ၶူပ်ႇထုၵ်ႇလီၼွၼ်း 10 ၸူဝ်ႊမူင်း၊ 2 ၶူပ်ႇ 12 ၸူဝ်ႊမူင်း၊ ၼိူင်ႈၶူပ်ႇ 14 ၸူဝ်ႊမူင်း၊ ႁူၵ်းလိူၼ် 16 ၸူဝ်ႊမူင်း၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင်ၶဝ် 18 တေႃႇ 20 ၸူဝ်ႊမူင်းယဝ်ႉ။ သင်ႁဝ်းလႆႈၼွၼ်းဢိမ်ႇၸိုင်တၵ်းတေ ယူႇလီမီးႁႅင်းယဝ်ႉ။ ၽိုၼ်ဢိင်- ပပ်ႉလူႁဵၼ်း(မၢႆ-႑) ၼႃႈလိၵ်ႈ4

လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်တႆး

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉၵမ်ႈၼမ် ၼပ်ႉယမ်ၵိူဝ်းလီ ‘ၸၢဝ်ႈပုတ်ႉထ’မီးႁူဝ်ပၢၵ်ႇပႅတ်ႇသိပ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼပ်ႉထိုဝ်ၶရဵတ်ႉ၊ မူႇသလိမ်ႇ၊ ၽီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ^ၽိုၼ်ဢိင်- ပပ်ႉလူႁဵၼ်း(မၢႆ-႑) ၼႃႈလိၵ်ႈ3

ၸွမ်ပိဝ်တႆး(တုင်းၸၢတ်ႈတႆး)

ၸွမ်ပိဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ၊ ပဵၼ်သဵၼ်ႈၸႂ်ၵူၼ်းၸုမ်းၶိူဝ်းၼိူင်ႈ/မိူင်းၼိူင်ႈ ႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ်သေ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ မိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၵူႈမိူင်းယဝ်ႉ။ ၸွမ်ပိဝ်ၼႆႉ၊ ၸွမ်းဢဝ်ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ဝၢၼ်ႈ မိူင်း ၶိူဝ်းၵူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေ ႁဵတ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်ပိဝ်မိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မီးသီလိူင် သီၶဵဝ် သီလႅင် သီၶၢဝ်သေ၊ တၢင်းယၢဝ်းမီးႁႃႈထတ်း၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈ မီးသၢမ်ထတ်း၊ တူဝ်လိူၼ်ၶၢဝ်မူၼ်းၼၼ်ႉ၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီးၼိူင်ႈထတ်းပၢႆၶိုင်ႈပၼ်ႇမူၼ်းယဝ်ႉ။ သီလိူင်ၼႆႉမွၵ်ႇၶႆႊၼႄ လွင်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းမုင်ႈၵူဝ်း ၶိူဝ်းၵူၼ်းသႃႇၼိူဝ်ႉ လိူင်ၼႆယဝ်ႉ။ သီၶဵဝ်ၼႆႉပွင်ႇလႅင်းၼႄ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ထိူၼ်ႇမႆႉၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းလိၼ် ၼိူဝ်လိၼ်မီးမၢၵ်ႈပူင်ႇ ၵိုၼ်းဝႆႉ ၵူႊတီႈၼႆယဝ်ႉ။ သီလႅင်ၼႆႉသမ်ႉမွၵ်ႇၼႄဝႃႈ လွင်ႈတူၼ်ႈၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁတ်းႁၢၼ်၊ ဢမ်ႇၵူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ပေႃးဢမ်ႇ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈဢမ်ႇၶၢမ်ႇ၊ ၼႄတူဝ်ၸႂ်ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈလိူၼ်ၶၢဝ်မူၼ်းၼၼ်ႉ ၼႄႁႂ်ႈႁူႉလွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းသၢင်ႈ၊ လွင်ႈလၢတ်ႈတၢင်းၸႃ၊ လွင်ႈၶႆႈၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်၊ ႁၵ်ႉပႅင်းလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ^ၽိုၼ်ဢိင်- ပပ်ႉလူႁဵၼ်း(မၢႆ-႑) ၼႃႈလိၵ်ႈ-2

လိၵ်ႈလူင်

ၼမ်ႉမိုၵ်ႉတႃႇတႅမ်ႈလိၵ်ႈလူင် ပေႃးဝႃႈ“လိၵ်ႈလူင်’ၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈတေႁူႉထိုင် ၵဵၼ်လိၵ်ႈလူင်ႁဝ်းပပ်ႉလိၵ်ႈတူပ်ႉ(ပပ်ႉ လၢၼ်း)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈမိူင်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ တေၵမ်းၵမ်းလႆႈႁၼ်လႄႈ တေ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ၵူၺ်းၼႃႇ ပေႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢမ်းဝႆႉတေႉ ယဝ်ႉ။ ပပ်ႉလိၵ်ႈလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈဢေႇမၼ်းႁိုင်မႃးၸဵတ်းပႅတ်ႇသိပ်းပီႊ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ပၢၵ်ႇ ပီႊလိူဝ်ယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈႁိုင်မႃးတၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ မိုၵ်ႉဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ၼမ်ႉယမ်းလႄႈၽိူဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႆ တင်းဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်သေၽိုၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ဝင်းၵႂႃႇသေ လူပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်သေၽိုၼ်။ ၼမ်ႉမိုၵ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်တင်းၶူဝ်းၶွင် ၶႄးမီး(Chemicals)သေႁဵတ်း ဢဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇႁဝ်းၶဝ် ႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉ တႆးႁဝ်းၶဝ် ႁဵတ်းၵွၼ်ႈသေ ၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၸေႈတႃႇတႅမ်ႈလိၵ်ႈလူင် ၸေႈသႃ ဢၼ်ဢဝ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၽင်ႉၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်း။ ပေႃးဝႃႈ ၼူ ဢမ်ႇၶူပ်း ပူၵ်ႇဢမ်ႇလၢပ်ႈၼႆ ၽိုၼ်လိၵ်ႈလူင်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢႃႇယုယိုၼ်းယၢဝ်းႁိုင် ၼႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၽင်ႉဢမ်ႇယွၵ်းၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်း။ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈလီဢၢမ်း ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ႁဵတ်းပဵၼ် ပပ်ႉလိၵ်ႈလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ပေႃးသွၼ်ႇတူၺ်း ၸဝ်ႈၸရေးဢၼ်တႅမ်ႈၼၼ်ႉၸိုင် ၶႅၼ်းတေလီဢၢမ်းယဝ်ႉ။ တႃႇ တေတႅမ်ႈလိၵ်ႈလူင်ၼိုင်ႈၽိုၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁူႉဝႆႉလွင်ႈတၢင်းဢၼ်တေတႅမ်ႈၼၼ်ႉလီလီ၊ တေလႆႈမေႃလၢတ်ႈၼေ ၶႆႊၼေႁႂ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉပေႃးတေႁူႉပွင်ႇ လွင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉငၢႆႈငၢႆႈလီလီ၊ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ဢၼ်လၢတ်ႈၼေၶႆႊၼေၼၼ်ႉ သမ်ႉသႂ်ႇပႃး တီႈတႅၵ်ႈတီႈၼိူင်းမၼ်း ဢႃႈပုမ်ဢၼ်ၵဵဝ် လူၺ်ႈမၼ်းထႅင်ႈ၊ ဢၼ်ယၢပ်ႇလိူဝ်သုတ်းတႄႉ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဢဝ်လင်ႇၵႃႇသေမၢၵ်ႇ ဝႆႉတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လင်ႇၵႃႇလိၵ်ႈလူင် လင်ႇၵႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႇပေႃးယဝ်ႉတင်းၽိုၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈလွၵ်းလၢႆးၼၼ်ႉသေ တႅမ်ႈၵႂႃႇ။ မိူၼ်ၸိုင်ႉၼင်ႇ ပေႃးဝႃႈလင်ႇၵႃႇသၢမ်ၵိဝ်-ၵႂၢမ်းၼူၺ်းၼႆၵေႃႈ တေပဵၼ်လၢႆးၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵႂႃႇတင်းၽိုၼ်ယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃႈတေမႅၼ်ႈဢဝ် လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၶႆႊမွၵ်ႇၼေၼၼ်ႉ တေလႆႈလိူၵ်ႈႁႃၶေႃႈၵႂၢမ်းမၼ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉတေလႆႈမႅၼ်ႈၸွမ်း လွၵ်းပိူင်လင်ႇၵႃႇၼၼ်ႉ လႄႈ တေလႆႈပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်မီးၼင်ႇတူၼ်းသဵင်မၼ်း ဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈၶူးမေႃလူင်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းတႅမ်ႈမႃးၼၼ်ႉ တိုၼ်းလီယွင်ႈဢၢမ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈၵုင်ႇမုၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈတေႉတေႉယဝ်ႉ။ လီထိင်းသိမ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉပဵၼ် လွင်ႈဢၼ်လီဢၢမ်းပိူင်ၾၢင်ဢၼ်လီဢၢမ်း ပပ်ႉလိၵ်ႈလူင်ႁဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၽႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇသူႈဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈသေ လိုမ်းဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇသူႈဝႆႉၵႃႊၶၼ် မၼ်းၼၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ပေႃးဢမ်ႇဝႆႉၵႃႊၶၼ်မၼ်းၼႆ တႃႇတေႁၢႆၵႂႃႇ ဝွတ်ႈဝၢႆးၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵေႃႈ တေသိုပ်ႇပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၼႃႇ လိၵ်ႈလူင်ႁဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇမိူင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ပိူၼ်ႈသမ်ႉဢဝ် သိမ်းပႅင်းဝႆႉလီလီ ယႃႇႁႂ်ႈပေႃးလူႉပေႃးႁၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ မီႈယူႇ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈလူင်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်း မီးၵႂႃႇလႆႈတင်းႁိုင်လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီၸူမ်းၸွမ်းယူႇတေႉတေႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ပဵၼ်လိၵ်ႈႁဝ်း လုၵ်ႉတီႈမိူင်းႁဝ်းၵႂႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶွင်ႁဝ်းယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈ ၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈႁၼ်ၼႆတင်းလႆႈပၼ်ငိုၼ်းသေ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈတူၺ်းယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈလူင်တႆး တီႈၼွၵ်ႈမိူင်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈလူင်ႁဝ်း ဢၼ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းၵျိူဝ်ႊမၼီႊ ၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးပပ်ႉသၢႆမၢႆမၼ်း SHAN MANUSCRIPTS PART 1 (ပပ်ႉလိၵ်ႈလူင်တႆး တွၼ်ႈၼိုင်ႈ)ၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃႉၵဵပ်းမၢႆသေ ထတ်းဢွၵ်ႇ ပဵၼ် BAREND JAN TERWIEL သေ ၵေႃႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ပဵၼ် CHAICHEUN KHAMDAENGYODAI (ၸၢႆးၸိုၼ်ႈၶမ်းလႅင် ယွတ်ႈတႆး)ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇလိၵ်ႈတႆးသေ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ဢဝ်တင်းၸိဝ်ႈပၢႆၵမ် “ၸိုၼ်ႈၵွၼ်းလၢႆး-ၸၢႆးမၼ်ႈၼွၵ်ႈ”သေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈတႆးမႃးယူႇ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပပ်ႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉသၢႆမၢႆပပ်ႉတင်းသဵင်ႈ 335။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတီႈဝဵင်း လဵဝ်ၵၼ်။ မီးတီႈဝဵင်းပိူဝ်ႊလိၼ်ႊ 49။ တီႈဝဵင်းႁမ်ႊပၢၵ်ႉပပ်ႉၼိုင်ႈ။ တီႈဝဵင်းမိဝ်းၼိၵ်ႉ 258။ ၼႂ်းၼႆႉ တိူၵ်ႈလိၵ်ႈ၊ သိူဝ်ႈဢၢင်း၊ ၶႅပ်းဢၢင်းၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ။ ပီႊတႅမ်ႈထုတ်ႇပပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈ 1855 တေႃႇထိုင် 1975 လႄႈတေ လႆႈဝႃႈဢၼ်ႁိုင်လိူဝ်သုတ်း 154 ပီႊသေ ဢၼ်ၸမ်သုတ်းသမ်ႉ 35 ပီႊယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃ ဢၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈပႃးဝႆႉ ၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ်၊ ၸဝ်ႈၵေႃးလီႇ၊ ၸဝ်ႈထမ်ႇမတိၼ်ႇၼ၊ ၸရေးတွၼ်း၊ ထၢၵ်ႈလွႆဢၢႆႇ၊ ၸရေးဢိၼ်းတႃး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈတႃႇၼ ၸဝ်ႈတွင်းပၢၼ်ႇမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁူႉလႆႈၼၼ်ႉ တႅမ်ႈၼေဝႆႉ တင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢၢႆႈၶမ်း၊ ဢၢႆႈၸိတ်ႉတ၊ ၶမ်းၸိုၼ်ႈ၊ ၶမ်းၵျၢၼ်ႇ၊ ၶိင်းၵျွင်း၊ ၶိင်းလွႆမၢၼ်ႁိူင်း မႄႈဢီႇၶမ်း၊ မႄႈၵျွင်းၶမ်း၊ ပေႃႈဢီႇၶမ်း၊ ပေႃႈသၢင်ႇၸၼ်ႇတႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉ။ သမ်ႉ ပပ်ႉၼိုင်ႈပပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ တႅမ်ႈၼေႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇပဵၼ်ပပ်ႉ တူပ်ႉ(ပပ်ႉလၢၼ်း)၊ ပပ်ႉၵဵၼ်။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း-ၸေႈသႃ၊ မိုၵ်ႉလမ်။ တၢင်းယႂ်ႇမၼ်း ၼႃႈယၢဝ်း၊ ၼႃႈပွတ်း၊ တၢင်းၼႃမၼ်း။ ႁၢင်ႊၾၢင်-ဢဝ်ၵမ်ၸိုၼ်းသေ ပၼ်ႁွႆးထႅဝ်လိၵ်ႈဝႆႉ၊ ပႃးႁၢင်ႊတႅမ်ႈဝႆႉ။ ၼႃႈလိၵ်ႈ-မီးလၢႆၼႃႈ။ ငဝ်းလၢႆးမၼ်း-တိုၵ်ႉလီယူုႇ၊ ယွၵ်းသိၵ်ႇဝႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ တိုၵ်ႉလူလႆႈ တင်းမူတ်းယူႇ။ ဝၼ်းထီႉ-ဝၼ်းထုတ်ႇပပ်ႉ။ ၽႃႇသႃႇ-ဢဝ်တင်းလိၵ်ႈတႆး၊ ပႃႇလိ တႅမ်ႈဝႆႉ။ တီႈတွင်း-လၢတ်ႈၼေတီႈၵႅပ်ႈ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ။ ပပ်ႉမၢင်ဢၼ်သမ်ႉသႂ်ႇပႃးတင်းသဵင် ဢွၵ်ႇတႆး ဢၼ်ဢဝ်တင်းလိၵ်ႈဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈလူပ်းလင် ပပ်ႉဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်မၢႆၼိုင်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်တေသိုပ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ မီးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ပပ်ႉလိၵ်ႈလူင် ၶူဝ်းၶွင်တႆး ဢၼ်ၽႅဝ်ၼႂ်းမိူင်းၵျူဝ်ႊမၼီႊသေ မီး ယူႇဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈလူလိၵ်ႈ၊ ႁွင်ႈၼႄၶူဝ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတေမီးၼမ်လိူဝ်သေ သၢႆမၢႆၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉ ယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ပဵၼ်ပပ်ႉမႃး ပပ်ႉဢၼ်ၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈဝႆႉ ၵွပ်ႈၶူးသွၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်လၼ်ႊတၼ်ႊ Kate Crosby တင်း ၸၢႆးၸေႃးတိၵ ၽူႈႁဵၼ်းတႃႇႁပ်ၶူး Ph.D တီႈၸၼ်ႉၸွမ်လၼ်ႊတၼ်ႊ တွၼ်ႈပၼ်ၽိုၼ်မၼ်း မိူဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇမိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၸဝ်ႈဢိၼ်ႇတႃႇၸႃႇရ တင်းၶႃႈႁဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇၸွႆႈၶႃႁဵတ်းသၢႆမၢႆလိၵ်ႈလူင် တီႈဝတ်ႉတိယသထၢၼ်၊ မႄႈတႅင်-ၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး #လိၵ်ႈလူင် တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၊ ၸၢႆးပၢၼ်းႁႅင်း (ပေႃႈဢွၵ်ႇလၢႆးသႂ်တႆး) #2009 July, No.22 သၢႆပႅၼ်း ၼႃႈလိၵ်ႈ -45 ထိုင် 50 #www.luentai.info (လိူၼ်တႆး)

ပိုၼ်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊ

ၼိူင်ႈၵေႃႉႁူႉၼိူင်ႈဢၼ် ၼိူင်ႈၵေႃႉႁၼ်ၼိူင်ႈလွင်ႈ ပိုၼ်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈ လုၵ်ႉတၢင်းတီးပႅတ်ႉလူင်းမႃးၵေႃႈလူဝ်ႇ  ꧦ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ပိုၼ်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊ ပဵၼ်ၵျွၵ်ႉ သႄႇ(ၾၢႆႁိၼ်လူင်)ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ တွင်ႇငူႇ(တူင်ဢူႇ)၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပၵူဝ်း(ပႃႇၵိူဝ်)၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ သမ်ႉဝႃႈတၵွင်း(တႃႈၵွင်)၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈပွၵ်ႉၵၢၼ်ႇ(ပူးၵမ်ႇ)တီႈၼၼ်ႉလူဝ်ႇ  ꧦ တီႈၼႆႈလူဝ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ပၢႆးပိုၼ်းတႆးႁဝ်းၶဝ်သမ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ၊ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းလူင်တႆးႁဝ်းၶဝ် ၸိူဝ်းယၢမ်ႈဢၢၼ်ႇယၢမ်ႈတူၺ်း ပိုၼ်းၵူႊၶိူဝ်း  ꧦမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၶႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈပိုၼ်းဢၼ်လႂ် ပဵၼ်ငဝ်ႈၵဝ်ႉပိုၼ်းမၢၼ်ႊၶဝ်ၶႃႈ? သမ်ႉႁၼ်မၢၼ်ႊၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈပိုၼ်းၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်လႂ်ပဵၼ် ငဝ်ႈၵဝ်ႉပိုၼ်းမၢၼ်ႊၶဝ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၼ်ႊဝဵင်းထီးၵျႅင်ႉ‘ၶိင်းဢူးပတေႃႇ’ထမ်ႇမၸႃႇရိယ(ၸၢၼ်ႉၶူး) ဝၢတ်ႉ မၸူဝ်းယိင်ႇ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇဝႃႈတေႉ “ဝဵင်းတႃႈၵွင်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၸႂ်ႈဝဵင်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊ ပဵၼ်ဝဵင်းတႆးလူင်တေႉ  ꧦဢိူဝ်ႈ ဝဵင်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၵဝ်လႆႈၽတ်းဢၢၼ်ႇႁူႉႁၼ်မႃး တေႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းပုင်ႇၼႃးပျႅတ်ႉ“ၶိူဝ်းၽၢမ်း”လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းသဵတ်ႉတၵွင်း ယၢမ်းလဵဝ်မီးၼႂ်းၼေႇ မိူင်းပၢင်းၵလႃးတဵတ်ႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းၽၢမ်းဢၵျၢင်ႉလု ဝဵင်းသဵတ်ႉတၵွင်းသေၶၢႆႉ(ယၢႆႉ)ပၢႆႈၶဝ်မႃးမိူင်းရ ၶႅင်ႇသေ ႁိုင်ယၢဝ်းၶၢဝ်းၼၢၼ်းမႃး ၵႂၢမ်းၵလႃးဝဵင်းသဵတ်ႉတၵွင်းၶဝ်ၵေႃႈ ႁၢႆၵႂႃႇလွႆး  ꧦသေ ၵွႆပၢႆဝၢႆး မႃး လႆႈၸႂ်ႉၵႂၢမ်းရၶႅင်ႇၶဝ်ၵႂႃႇလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးပဵမ်ႇ ပူၵ်းသၢင်ႈတင်ႈမိူင်းႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁူဝ်း ႁူင် တီႈသိုင်ႇတိူင်းမိူင်းပူးၵမ်ႇၼၼ်ႉ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉ မိူင်းတေႃႇမိူင်းၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် တၢင်းလေႃႉတၢင်းဝူဝ်းတၢင်းမ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးပဵမ်ႇမိူင်းပူးၵမ်ႇၶဝ်ၸၢႆး  ꧦယိင်း  ꧦ ၵေႃႈ ၵႃႇလိုဝ်ႈယၢင်ႉထင်သဝ်း မိူင်းရၶႅင်ႇၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦသေ ၶၢႆၶူဝ်းၵိၼ် ၶူဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းတိုဝ်း တေ ဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းရၶႅင်ႇၶဝ်ၼႆၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵူႊၽဝ်ႇၵူႊမိူဝ်ႈတၢင်ႇဢဝ်သိူဝ်ႈၽႃႈ ၶူဝ်းၵိၼ်ၶူဝ်းတိုဝ်း မႃးၶၢႆမိူင်းပူးၵမ်ႇ ၵူႊသမ်ႇသႅၼ်ပိူင် မႃးၶၢႆမႃးသိုဝ်ႉ မႃးလိုဝ်ႈမႃးသဝ်းၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၽဝ်ႇၼၼ်ႉၶိူဝ်းဢၢႆႈၽၢမ်း ‘ပုင်ႇၼႃးပႅတ်ႉ’ၶဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈၸွမ်းမႃးၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းပိူၼ်ႈ သေ ၵိူတ်းယၢင်ႉလိုဝ်ႈသဝ်းၵႃႇ ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူႊသမ်ႇၵူႊမဵဝ်း ပႃႈၵမ်ႉၼမ်တေႉ ႁႃတူၺ်းပေႇ တၢင်ႇၵႃႇလႃး ၼႂ်းၸေႊၼႂ်းဝဵင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယူႇသဝ်းႁိုင်မႃးသေ တူၺ်းလၢမ်းထိုင်မၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ မၢၼ်ႈၸွၵ်ႇ မၢၼ်ႈၸဵင်ႇ ၵႃႇၼမ်လၢႆမႃးသေ သၢႆသိူပ်ႇသၢႆ ၶိူဝ်းသိူပ်ႇၶိူဝ်း ၵူၼ်းသိူပ်ႇၵူၼ်းမႃး ထႅင်ႈတိၵ်း  ꧦ လၢႆးတူၺ်းပေႇတၢင်ႇၵႃႇလႃးၶဝ် ၸိူဝ်းမၢၼ်ႇၵေႃႈမၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းမႅၼ်ၵေႃႈမႅၼ်သေမႃး ယူႇသဝ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၢၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၵ်ႉတူၺ်းၶူဝ်ႉၵျႃဝ်ႇ ၵဵင်းမၢၼ်ႈၵိင်းမိူင်း ၵဵင်းႁၢင်ႈ ၵဵင်းႁေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉလႂ်သေ ႁိုင်ယၢဝ်းၶၢဝ်းၼၢၼ်းမႃး လၢႆၵၢပ်ႈလၢႆပၢၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶိူဝ်းပုင်ႇၼႃး (ၽၢမ်းယွၵ်း)ၶဝ် ၸင်ႇၶဝ်ႈလႆႈတီႈယူႇ ၸၼ်ႉသုင်သေ ၸင်ႇၸုင်ၸၼ်ၵၼ်မႃးၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦယဝ်ႉ ယူႇႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မႃးတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇၶဝ်သေ သဵင်တၢၼ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၵေႃႈ ပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇတၢၼ်ႇ  ꧦယဝ်ႉ သဵင်ၶဝ်ၵေႃႈမဝ်မႃး ဢမ်ႇပႃးသဵင်ၼၵ်း သဵင်ၵူင်ၶေႃး မိူၼ်သဵင်ရၶႅင်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမႃးထိုင်ပၢၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၼေႃႇရထႃႇ ၸဝ်ႈၵျၢၼ်ႇသဵတ်ႉၸဝ်ႈၸေႇသူႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သေ ၸုမ်းၸိူဝ်းၽၢမ်းပုင်ႇၼႃးယွၵ်းၶဝ်သမ်ႉသႅၼ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈၸမ်  ꧦလႆႈ ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၵေႃႈမီးမႃးၼမ် ၸိူဝ်းလႆႈပဵၼ်ပူႇၵၢင်ႉႁဵင်ၵိၼ်မိူင်း ၵေႃႈမီးမႃးယဝ်ႉ ၵျူဝ်ႇၵိင်းၶိူဝ်းၸၢဝ်းတႆးပဵမ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢူၼ်ႈယွမ်းလူင်းမႃး ၵျူဝ်ႇၵိင်းပုင်ႇၼႃး ယွၵ်းၶဝ်ၵေႃႈ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈမႃးသေ လႆႈယူႇႁွမ်းၸွမ်းၵၼ် တင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးပဵမ်ႇလႄႈ လႆႈ ဢူမ်ဢိုၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလွႆး  ꧦသေ ၸင်ႇဝႃႈလိၼ်ဢိုၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၢႆ ၵူၼ်းဢိုၼ်ၵူၼ်းၼႆႉ ၶိူဝ်းၵူၼ်း ၸင်ႇၸၢင်ႈႁၢႆၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉ ၸၢဝ်းတႆးပဵမ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ၸူမ်ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၶိူဝ်းၽၢမ်းပုင်ႇၼႃးယွၵ်း ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵွႆပၢႆဝၢႆးမႃး ပဵၼ်ၶိူဝ်းပုင်ႇၼႃးယွၵ်းၵႂႃႇသဵင်ႈ  ꧦသေယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းငဝ်ႈၵဝ်ႉမၢၼ်ႊ ဢၼ်ၶႃႈၸဝ်ႈလႆႈဢၢၼ်ႇ ႁူႉႁၼ်မႃးၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းသဵတ်ႉတ ၵွင်း တေႇငဝ်ႈၵဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႊမႃးၼႆၶႃႈယဝ်ႉ ၶႃႈၸဝ်ႈဢူးပတေႃႇ ဝဵင်းထီးၵျႅင်ႉ”။ ထတ်းသၢင်တူၺ်းၶႃႈလႄႈ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းႁဝ်းၶဝ် တေမိူၼ်ပဵၼ်တေႉယူႇၶႃႈႁိုဝ် ၼိူင်ႈ ၵေႃႉႁူႉၼိူင်ႈဢၼ် ၼိူင်ႈၵေႃႉႁၼ်ၼိူင်ႈလွင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶႃႈၸဝ်ႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတေႉ တေမိူၼ်ၼင်ႇ‘ဢူးပတေႃႇ’ လၢတ်ႈၼႆႉတေႉယူႇ ငဝ်ႈၵဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႊ လုၵ်ႉတီႈပုင်ႇၼႃးမႃး ပေႃးတေမႃႈထတ်းတူၺ်း ၸႃႇတိ ပီႇၸ လွင်ႈယူႇသဝ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈၵိၼ်လႄႈ လွင်ႈလၢႆးတၢၼ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်း လွင်ႈၸႂ်ဝႆႉၸႂ်ဝၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လွင်ႈၸႂ်ဢႃႇၵႃႇသမၢၼ်ႇၼၽႅၼ်သုင် ဝႃႈႁဝ်းၶိုၵ်ႉႁဝ်းၵျႃႉ ႁဝ်းမီးၵႃႈမီးၶၼ် ႁဝ်းပဵၼ် ၸၼ်ႉၵူၼ်းမႅတ်ႈ လွင်ႈၸႂ်ဝႆႉဝၢင်းမဵဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸႂ်မၢၼ်ႇၼပုင်ႇၼႃးၶဝ်ယဝ်ႉ ၵွႆးၵႃႈဝႃႈၶိူဝ်းပုင်ႇ ၼႃးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ် မၼ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶုၼ်ၸႂ်ႉ ၶိူဝ်းၵူၼ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈ ၶုၼ်ၵွႆး မၼ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းမေႃဢုပ်ႇမေႃလၢတ်ႈမေႃၽႅတ်ႉ(ပႅတ်ႉ)မေႃလႅၼ် မေႃလၵ်ႉ မေႃၵဝ်း ၽၢၼ်ႇတႃႇၸဝ်ႈၶုၼ်ၽၢၼ်ႇတႃႇၼႂ်းလူင် မၢၼ်ႈမိူင်း မေႃၽႅတ်ႉ မေႃလႅၼ်တေႃႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်း မၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မေႃၵဝ်းႁႂ်ႈမၢၼ်ႈမိူင်းတိူင်းၵႃးႁၢင်ႈႁေႃ လူႉလႅဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၶိူဝ်းပုင်ႇၼႃးၶဝ်ႁဵတ်း ပဵၼ်လႆႈ ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်မဵဝ်းၽီသွင်ၼႃႈၽႃႉသွင်ၶူမ်း ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၵဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းတိူင်းၵႃးလူႉ လႅဝ်သေ ၶဝ်ၶိုၼ်ႈႁဵတ်းၶုၼ်လႆႈသေတႃႉၵေႃႈယႃႇ တႃႇမၢၼ်ႈမိူင်းတေႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ~ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈမဵဝ်းၶိူဝ်းၶုၼ် ပဵၼ်မဵဝ်းၶိူဝ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈၶုၼ်မဵဝ်းပုင်ႇၼႃးၶဝ်ၼႆႉ မေႃၽႅတ်ႉ (ပႅတ်ႉ)လႅၼ်လိင်ႇလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈဢမ်ႇသိူဝ်ႈယူဝ်း ၶိူဝ်းပုင်ႇၼႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇ သူႈမီးပိုၼ်းမၼ်းမႃး ပိုၼ်းၶဝ်ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်းယူႇ ပႃႈတႂ်ႈၶုၼ်ၵူၺ်း ၶိူဝ်းပႅမ်ႇမၼ်ႇၼပႅမ်ႇမႃႇ ပမ်ႇမႃႇၶဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈပုင်ႇၼႃးၵြႃးသဵတ်ႉတၵွင်းၶဝ်ႈမႃးပဵၼ်ပုင်ႇၼႃးရၶႅင်ႇ ၶဝ်ႈမႃးပဵၼ်ပုင်ႇၼႃး မိူင်းပူးၵမ်ႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶဝ် ပဵၼ်ငဝ်ႈၵႂၢမ်းရၶႅင်ႇသေ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ပဵၼ်မႃး မၢၼ်ႊ သဵင်ၼၵ်းလႄႈသဵင်ႈမဝ်ၵူၺ်း။ ဢမူၺ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးပဵမ်ႇၶဝ်ၼႆႉ မၢၼ်ႊၶဝ်ပုတ်ႈဢဝ်လႆႈၵႂႃႇလုမ်း  ꧦယဝ်ႉ၊ လွင်ႈ ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈငႄႈထုင်းမၢၼ်ႊၼႆၵေႃႈ ပႃးမႃးတီႈရၶႅင်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်တီႈတႆးပဵမ်ႇၶဝ်ၼမ်  ꧦ ၵမ် မႃးတီႈမွၼ်းၶဝ်ၵေႃႈပႃး ဢဝ်မႃးတီႈယူဝ်းတြႃးၵေႃႈၶူၼ်း ဢဝ်မႃးတီႈတႆးယူၼ်း ဢဝ်ၶူၼ်းၶွင်တႆး ႁဝ်း ဢဝ်ၵဝ်းလေႃး ၶူၼ်းၵၼ်ပဵၼ်ဢၼ် ပဵၼ်မႃးၾိင်ႈငႄႈမၢၼ်ႊ ပမ်ႇမႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁႆႇ လွင်ႈတိုင်ႈ လွင်ႈၵႃႈလွင်ႈဝႅၼ်လွင်ႈၼုင်ႈလွင်ႈမႆႊၸိူဝ်းၼႆႉ ဢဝ်မႃးတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလုမ်း  ꧦယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင်လူင် ႁူဝ်းႁူင်တင်ႈၶိုၼ်ႈလႆႈမႃးၼႆႉ (1)မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ်ႁေႃၶမ်း မိူင်းတွင်ႇငူႇသေ ၽုၺ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၶၢၵ်ႈမိူင်းၵႂႃႇၵူႊၽၢႆႇ  ꧦ မိူဝ်ႈ ၶႉသ 1550။ (2)မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢွင်ႇၸေႇယ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇသေ ၽုၺ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၶၢၵ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ ထိုင်မိူင်းတႆး မိူင်းထႆး လၢႆတီႈလၢႆမိူင်း မိူဝ်ႈ ၶႉသႉ (3)မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမင်းတုင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း မိူင်းမၢၼ်းတလေး သိုပ်ႇဢုပ်ႉ ပိူင်ႇမိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႊ လႆႈသၢင်းၶွၼ်ႇ ၶဝ်ႈငိုၼ်းၶဝ် မိူဝ်ႈ ၶႉသ 1853-1878ႉ (4)မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ၵူၼ်းၶႃးၸႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွၼ်ႈႁႅင်းၶွတ်ႇၾၼ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းလုၵ်ႈသိုၵ်းသၢမ်သိပ်းသေ ၵႂႃႇႁဵ်းဢဝ်ပၺ်ႇၺႃႇပၢႆးသိုၵ်း ပၢႆးမိူင်း တီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇယဝ်ႉ သေ ဝၢႆးသိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင်ယဝ်ႉၵေႃႈ မႃးသူၼ်းတုမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၶိူဝ်း  ꧦသေ ပူၵ်းတင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်မႂ်ႇလႆႈမႃး မိူဝ်ႈ ၶႉသ 1947 ၼီႈ ၽႅတ်ႉလႅၼ်ၵဝ်းသူႁဝ်းႁႃးတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယဝ်ႉ။ (5)ဢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပထမမျႅၼ်ႇမႃႇၼႅင်ႇငၢၼ်ႇပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၼေႃႇရ ထႃႇၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ပိုၼ်းႁူၼ်လင်ၵႂႃႇ ယိပ်းၵမ်ဢဝ်ၵူၺ်း ဢၼ်ပဵၼ်တေႉမၢၼ်ႇမၼ်း မိူဝ်ႈ ပၢၼ်ၼေႃႇရထႃႇ ၵျၢၼ်ႇသဵတ်ႉ ၸေႇသူႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢၼ် တႆးပဵမ်ႇယူႇ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်ပၢၼ်ပုင်ႇၼႃးပႅတ်ႉ ပမ်ႇမႃႇမၢၼ်ႊၵွၼ်ႇ။ ၵွႆးၵႃႈဝႃႈ ပိုၼ်းတႆးပဵမ်ႇလႄႈ ၶိူင်ႊၶူဝ်း ၾိင်ႈငႄႈတႆးပဵမ်ႇၶဝ် ပမ်ႇမႃႇမၢၼ်ႊၶဝ် ယိပ်းၵမ်ဢဝ်လႆႈသဵင်ႈသေ ၶဝ်ၶႂ်ႈမွတ်ႇပႅတ်ႈပိုၼ်းၶိူဝ်း တႆးပဵမ်ႇသေ ဢဝ်ပဵၼ်ပိုၼ်းမၢၼ်ႊၶဝ်ၵႂႃႇ ၸဵမ်ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈတင်း သဵင်ႈ ၸဵမ်သၵ်းၵရဵတ်ႉ ၵေႃးၸႃႇၼႆၵေႃႈ ၶႂ်ႈဢဝ်ပဵၼ်သၵ်းၵရဵတ်ႉၶဝ်ၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵဵင်ႈႁွင်ႉဝႃႈ မႅၼ်ႇမႃႇသၵ်ႉၵရဵတ်ႉၼႆဢိူဝ်ႈ သၵ်းၵရဵတ်ႉၵေႃးၸႃႇၼႆၵေႃႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ပုၵ်ႉပႃးၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ မွတ်ႇပႅတ်ႈၵေႃးၸႃႇမႃႇႁႃႇသၵ်ႉၵရဵတ်ႉသေ ၶိုၼ်းတေႇမႂ်ႇၵေႃးၸႃႇ သၵ်ႉၵရဵတ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး တေႃႇ ႁၢၼ်ႉၼႆႉ 1372 ၼီႈၼႆႉယဝ်ႉ။ (6)ၸဝ်ႈယွင်ႈၶွင်ၵႃႈ ၸဝ်ႈသႃႈ(ၼေး)ၶွင်ပေႃး ၸိူဝ်ႉမူင်ႈၵေႃႈမူင်ႈပႅင်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းၵေႃႈ မႅင်းႁၵ်ႉ ဢၼ်ႁၵ်ႉႁႅင်းပႅင်းလူၼ်ႉ ပူၼ်ႉလိူဝ်သေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈ လၢႆး ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ႁၵ်ႉမၢၼ်ႈႁၵ်ႉမိူင်းၼႆႉ ၼမ်ႉၸႂ်ႁၵ်ႉမျႅတ်ႈလိူဝ်သေ ပိူၼ်ႈတင်း သဵင်ႈ  ꧦယဝ်ႉ။ (7)ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၽႂ်ၵေႃႈမၼ်းႁၵ်ႉ လႆႈၸုၼ်ႉဢသၢၵ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ မၢၼ်ႈမိူင်း ၵႂႃႇ သႃႇတၵလၵ်းထၢၼ်လူင်မၼ်း မီးမႃးမိူဝ်ႈၶႉသ 1429 ၼီႈၼၼ်ႉ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ပူၼ်ႉ ပႅၼ်ၶဝ်ႈ ၵဝ်းတိုၵ်းယႃႉႁိမ်ၸိင်းမိူင်းပႅင်ႇသဵတ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈ“ၵျူင်း”}(Career of Joan of Arc 1429, 31)ၼၼ်ႉ လႆႈၸုၼ်ႉဢသၢၵ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ မၢၼ်ႈမိူင်းသေ ၶၢမ်ႇႁေႉတိုၵ်းၾၼ်းလိုပ်ႈ ႁေႃႈသိုၵ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်မႃးယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်ႇၽိင်ႇပဵင်းၵၼ်သေ သၢဝ်ၼၢင်းႁၢၼ်“ၵျူင်း”ၼႆၵေႃႈလႆႈၶၢမ်ႇဢႅင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် တဵၵ်းသႅဝ်ႈမတ်ႉလႆႈၵႂႃႇသေ ဢဝ်မတ်ႉၸပ်းမႆႉၶွႆႇၶႃပေ ပုၵ်းၸပ်းလၵ်းတီႈၵေႈၵူၼ်းၼမ် ၵၢတ်ႇ ၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်တၢႆပႅတ်ႈႁႂ်ႈယဝ်ႉ။ ဢႅင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးႁဵတ်းလူင်တေႉ  ꧦၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်မေႈယိင်းဢွၼ်ႇ ၵူၺ်း ယင်းႁတ်းႁၢၼ်ပူၼ်ႉလူၼ်ႉလိူဝ်ၵူၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းတေႉၵူၼ်း မၢၼ်ႇ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်မႄႈၽိူဝ်ႉၽဵတ်ႇၽီၽၢင်းၵူၺ်း ဢဝ်ၶၢဝ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၼႆႉ သေ ပိုၼ်ၽေႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢင်းၼမ်တၢင်းလၢႆယဝ်ႉ။ မၼ်းလုႁၢႆတၢႆဝၢႆးယဝ်ႉ ပီႊပွင်းသၢမ်ပၢၵ်ႇပီႊသေ ၶိူဝ်းၸၢဝ်းၵူၼ်းပႅင်ႇသဵတ်ႉၶဝ် ၸင်ႇဝႃႈ“ၵျူင်း”ၼႆႉ ဢႅင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်မႄႈၽိူဝ်ႉၽီၽႅတ်ႇၼႆၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵွပ်ႈၾိင်ႈ ငႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းသေ ၶၢမ်ႇတိုၵ်းတေႃႇထိုင်လႆႈၸုၼ်ႉဢသၢၵ်ႈ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၼၢင်းယိင်း ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၾိင်ႈငႄႈမၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵေႃႉၼိူင်ႈဢိူဝ်း မၵ်းမၼ်ႈၼင်ႇၼႆသေ ပၼ်ၶႅပ်းၶူးၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်f(Saint)ႁႂ်ႈယဝ်ႉသေ ၸင်ႇလေႃႇသွၼ်းႁၢင်ႈ တွင်းၶီႇမ ယိပ်းၵမ်လႅဝ်းသေပူၵ်းတင်ႈတမ်းဝႆႉႁႂ်ႈ တီႈၶၢင်ႇၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (8)မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈၶႉသ 1940ၼီႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႅင်ႇသဵတ်ႉ“ၼပူဝ်ႇ လီႇယၢၼ်ႇ”ၵေႃႈ ၶၢမ်ႇႁေႉတိုၵ်းဢႅင်းၵလဵတ်ႉပူၼ်ႉပႅၼ်မႃးသေ တဵၵ်းသႅဝ်ႈလႆႈၵႂႃႇ ဢဝ်ၵႂႃႇၶင် ဝႆႉတီႈၶွၵ်ႈ “ၵုၼ်သိင်ႇႁႄႇလီႇၼႃႇ”သေ “ၼပူဝ်ႇလီယၢၼ်ႇ”ၵေႃႈ လႆႈလုႁၢႆတၢႆၵႂႃႇတီႈၼႂ်းၶွၵ်ႈ ၵုၼ်ၼၼ်ႉသေ ႁိုင်လၢႆပီႊယဝ်ႉၸင်ႇဢဝ်ၶၢပ်ႈၵႃႇယမၼ်းမႃးမိူင်းပႅင်ႇသဵတ်ႉသေ ႁဵတ်းပွႆးသၢင်း ၶၢပ်ႈၵႃႇယႁၢင်ႊမၼ်းႁႂ်ႈတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦသေ ၸၢဝ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပႅင်ႉသဵတ်ႉၶဝ် ၸင်ႇယူၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ်ဢႃႇ ၸႃႇၼီႇ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၼႂ်းမိူင်းပႅင်ႇသဵတ်ႉၶဝ် ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ၼပ်ႉယမ်မႃး တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။ (9)ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ႁဝ်းပဵၼ်ၽူႈၸင်းပိူၼ်ႈ မိူဝ်ႈ ၶႉသ 1545-46/47ၼၼ်ႉ ၶုၼ် ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႊ တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးလႄႈ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ၽုၺ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းၶိုၼ်ႈမိူင်းလွႆႊၸိုင်ႈ တႆးႁဝ်း တိုၵ်းပႃးထိုင် မိူင်းလၢဝ်း မိူင်းထႆး ၵႂႃႇယႃႉလုၵဝ်းလႅဝ် ႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၾိင်ႈငႄႈၼႂ်း ႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃ ၼႂ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း ဢၼ်မီးၵႃႈမီးၶၼ် ယႃႉလုၵဝ်းလႅဝ်ပႃးၵွင်းမူးၽြႃး ဝတ်ႉၵျွင်း ၶွင်သိၼ် မဵဝ်းဢဝ်လႆႈၵေႃႈဢဝ်ၵႂႃႇ မဵဝ်းဢမ်ႇဢဝ်လႆႈၵေႃႈ ယႃႉလုၵဝ်းလႅဝ် ႁဵတ်းႁၢႆႉႁဵတ်းမိူၵ်ႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး မိူင်းထႆး လွင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းၼႆႉ လၢတ်ႈဢမ်ႇယဝ်ႉ ၶႆႊဢမ်ႇသဵင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ ဢဝ်ၶူၵ်ႉတမ်တၢႆ တႅၼ်ႇတၢႆၵေႃႈႁဵတ်းလူင်ၵႂႃႇဝႃႈၼႆ ထႆးၶဝ်ယင်းတႅမ်ႈ ႁၢင်ႈၼေပိုၼ်းမၼ်းဝႆႉၵွၼ်ႇတေႃႇထိုင်ႁၢၼ်ႉၼႆႉ ထႆးၶဝ်ဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈသေ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃးဢဝ် သွၼ်ပႃးၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းပၢႆးပိုၼ်းၵွၼ်ႇ တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးလႄႈ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ တွင်ႇငူ+တင်း ဢွင်ႇၸေႇယသူၺ်ႇပူဝ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၸၢႆးယိင်းႁႃႈႁူၵ်းလၢၼ်ႉပၢႆ  ꧦ တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉ မၵ်း မၼ်ႈၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းလူင် ဢမ်ႇၸွမ်းတြႃးထမ်ႇမလေႃးၵသေဢိတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေတွင်းၵိုမ်းဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈ ၽူႈၶဵၼ်မိူၵ်ႈလိူင်းလူင် သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉၵႃႇၶၢဝ်းတၢင်း မိူဝ်းၼႃႈ လၢႆမုၼ်ႇသႅၼ်ပီႊၼႆၵေႃႈ ထၢင်ႇတႆးထႆးၶဝ်တေဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈလႃး  ꧦယဝ်ႉ။ မၢၼ်ႊၶဝ်ယူၵ်ႉယွင်ႈဝႃႈ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ဢႃႇၸႃႇၼီႇလူင်ႁဝ်းၼႆယဝ်ႉ။ (10)မီးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈယူၵ်ႉယွင်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်“မွင်ႇယဵတ်ႉ” ၼႆ မိူဝ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႉ ၶၢၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၵေႃႉလႂ် ဢွၼ်သိုၵ်းၵႃႇႁေႉၶတ်းတိုၵ်း ဢိင်းၵလဵတ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၵၢၼ်ႉမႃးသေ မႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၸင်ႇႁွင်ႉ ဢဝ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်‘မွင်ႇယဵတ်ႉ’မႃးၼႂ်းႁေႃသေ လၢတ်ႈမွၵ်ႇဝႃႈ “ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ဢူးမွင်ႇယဵတ်ႉ ဢမ်ႇလိူဝ်သေမႂ်းယဝ်ႉ မႂ်းဢွၼ်သိုၵ်းသေၵႃႇႁေႉလႃႈ ပေႃးမႂ်းၵၢၼ်ႉသုမ်းဢၢႆႈၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ်မႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇၵၢၼ်ႉသုမ်းတၢင်းမိူင်းယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလၢတ်ႈသင်ႇဝႃႈၼင်ႇၼႆသေ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇယဵတ်ႉၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ်ၶေႃႈ ဝၢင်းၶပ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတဵမ်ထူၼ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်မႃးသေ ၵႂႃႇၶတ်းတိုၵ်းဢိင်းၵလဵတ်ႉတေႉ  ꧦ ဝႃႈ  ꧦ ဢဝ်လၢႆးပရိယေႇသိုၵ်းႁေႉတိုၵ်းၵူႊလွင်ႈၵူႊလၢႆး မၢင်ၸုမ်းဢိင်းၵလဵတ်ႉလႆႈသုမ်းၵၢၼ်ႉၵႂႃႇ ၵေႃႉမီးသေ ၵွႆးၵႃႈဝႃႈ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢဵၼ်ႁႅင်းၶိူင်ႈယိပ်းတိုဝ်းၼႂ်းမိူင်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ဢမ်ႇ ပဵင်းၵၼ်သေ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇယဵတ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢမ်ႇၵႂၢမ်းဝႃႈ ၵၢၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်းႁူၼ်ပၢႆႈမႃး ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇႁူၼ် ႁေႉၶၢမ်ႇတိုၵ်းတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း လႆႈ ၸုၼ်ႉဢႃႈသၢၵ်ႈၵႂႃႇတႃႇၾိင်ႈငႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇႁႂ်ႈယဝ်ႉ “လႆႈတူၵ်းသုမ်းမိူဝ်ႈပွႆးတိုၵ်းဝဵင်း တၼုၽျူႇယဝ်ႉ”     ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇယဵတ်ႉ တူၵ်းသုမ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈယွမ်းသုမ်းပၼ်ဢိင်း ၵလဵတ်ႉ ၶဝ်ၵႂႃႇလုမ်း  ꧦယဝ်ႉ၊ လႆႈယွမ်းသုမ်းမႃးလုမ်း  ꧦတေႃႇထိုင်သိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင် ဝၢႆးယဵၼ် ယဝ်ႉသေ ၶဝ်ၸင်ႇမႃးၶူၼ်ႉႁၼ်ၶိုၼ်း ပိုၼ်းၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်မွင်ႇယဵတ်ႉ ပဵၼ်ဢႃႇၸႃႇၼီႇၽူႈ ႁတ်းႁၢၼ် ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလူင်ႉလႅၼ်ႇ လၢႆးသိုၵ်းႁေႉတိုၵ်းဢိင်းၵလဵတ်ႉတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦသေ ဢမ်ႇယွမ်း သုတ်ႉယွမ်းႁူၼ် ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈလူႇၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈသၢႆၸႂ် တႃႇၾိင်ႈငႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ၸင်ႇၽွမ်ႉၵၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢႃႇၸႃႇၼီႇၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၶိူဝ်းႁဝ်းတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦ ယဝ်ႉၼႆသေ ပၼ်သူးၶူးၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်“မႁႃႇပၼ်ႇထုလ”ၼႆယဝ်ႉ။ (ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မႁႃႇပၼ်ႇထုလတေႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း မိူင်းၵုၵ်ႉ သိင်ႇၼႃႇရုင်ႇ ၵႂႃႇႁဵၼ်းပၺ်ႇၺႃႇမိူင်းတၵ်ၵသူဝ်ႇသေမေႃမႃးၵၢၼ်ပၢႆး လၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသိုၵ်း ၵွင်ႈ ၵၢင်ႇႁွၵ်ႇလၢပ်ႇလႅဝ်းလႅတ်းသႅဝ်းတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦသေ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းမႃး ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်းသုင်သုတ်း မိူင်းသႃႇဝထိၼၼ်ႉယဝ်ႉ) (11)မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈသိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင် ပီႊၶႉသ 1900 ၵျိူဝ်မၼီႇ ၶဝ်ဝႃႈ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလူင်ၶဝ် ပဵၼ်“ႁိတ်းတလႃႇ”ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းလူင် တေႃႇပိူၼ်ႈသေ ၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇပေႃးမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ “ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းလူင်”ႁိတ်းတလႃႇၼႆယဝ်ႉ။ (12)မိူၼ်ၼင်ႇၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မီးထႅင်ႈဝၢႆးသိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင် လႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ ၶိုၼ်းယဝ်ႉလီလီၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းၵမ်ပေႃးၸ(ၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး)ဝႃႇတႃႉၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်သေ ၵႂႃႇႁွင်ႉသိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းမိူင်းပိူၼ်ႈ မႃးယႃႇၵဝ်းတဝ် ၽဝ်ၾုၼ်းၽဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၽဝ် မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်“ပူဝ်ႇပွတ်ႉ”ၼၼ်ႉ လႆႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၼင်ႇၵၼ်ၵႃႇ ပေႃးမီးပဵၼ်လၢၼ်ႉပၢႆသွင်လၢၼ်ႉၸမ်  ꧦၼႆႉၵေႃႈ ၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၽူႈမိူၵ်ႈလူင်ၼႂ်းၵမ် ၾႃႇၼႆသေ တေႃႇထိုင်ၸုမ်းမၼ်းၵၢၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်းမႃးသေ ၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇႁွင်ႉဝႃႈတေၸႅတ်ႈထၢမ် မၼ်း ၵူၼ်းၸုမ်းမၼ်းဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇယူႇလီဝႃႈၼႆ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ၶိုၼ်းႁွင်ႉထႅင်ႈဝႃႈဢမ်ႇယူႇ လီၵေႃႈႁႂ်ႈမႃးဝႃႈၼႆထႅင်ႈသေ ၵူၼ်းၸုမ်းမၼ်းၶိုၼ်းဝႃႈ မၼ်းပေႃးတၢႆယဝ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်တူဝ်တၢႆမၼ်း မႃး ႁဝ်းပေႃးၽဝ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ ၵူၺ်းမီးလုပ်ႇမၼ်း၊ ဝႃႈၼႆထႅင်ႈၵွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူၵ်ႈလူင်ၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇ ၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၸင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပၢႆပႃးၵူၼ်းၵမ်ႇၾႃႇလႆႈၸင်းၸွမ်းသေ ပေႃးလႆႈတၢင်ႇတၢင်း ၽိတ်း ထိုင်တီႈၼႆႉၵွၼ်ႇ...။ (13)မီးထႅင်ႈမိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈသိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်ပူင်သိုၵ်းၶၢၵ်ႈမိူင်းဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇသေ ယႃႉၵဝ်းတဝ် ၽဝ်ႁိူၼ်းယေး မၢၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦ ၵဝ်းမေးၵဝ်းလုၵ်ႈပိူၼ်ႈၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်း ၶႃႈႁႅမ်တၢႆသတ်း ၼမ်  ꧦလၢႆ  ꧦသေ ထိုင်တီႈမေႇရိၵၢၼ်ႊတင်းဢိင်းၵလဵတ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇပုင်းလူင် ၵႃႇပွႆႇသႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းၶဝ် သွင်ႁူၺ်ႇ(လုၵ်ႈ)သေ ၸင်ႇယွမ်းသုမ်းၵၢၼ်ႉယူၵ်ႉမိုဝ်းယဝ်ႉ။ ထိုင်တီႈဝၢႆးသိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈသွင် လႆႈသီႇႁႃႈသိပ်းပီႊမိူင်းမိူဝ်ႈပီႊ 19ပီႊၼၼ်ႉ ၶုၼ် ႁေႃၶမ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ပူင်သိုၵ်းဢွၵ်ႇယႃႇၵဝ်းတဝ်မိူင်းမႃးၼၼ်ႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇတၢႆသေ မိူင်း ၶဝ်ႁဵတ်းပွႆးၸႃႇပၼ သၢင်းၸူဝ်ႇၶၢပ်ႈၵႃႇယမၼ်းၼၼ်ႉ ၽိတ်းမွၵ်ႇၵမ်ႇၾႃႇမိူင်းပွင်းတၢင်းၼမ် လၢႆသေ ၵမ်ႇၾႃႇၸင်ႇၶွမ်ႈၶတ်းဝႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵႃႇပွႆးသၢင်းၸူဝ်ႇၶၢပ်ႈၵႃႇယၵူၼ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလူင် ပေႃးဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇယိၼ်ၽိတ်းယွၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇ ၽႂ်ဢမ်ႇလူဝ်ႇၵႃႇၼႂ်းၵမ်ႇၾႃႇပူင်တၢမ်ႇၼင်ႇၼႆ သေ ၶဝ်ၸင်ႇယွမ်းတွင်းပၢၼ်ႇယိၼ်ၽိတ်းသေ ၵမ်ႇၾႃႇၸင်ႇၵႃႇပွႆးသၢင်းၸူဝ်ႇ ၶၢပ်ႈၵႃႇယမၼ်း ႁႂ်ႈယဝ်ႉ။ (14)မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပီႊ ၶႉသ A.D 1516-1543 ၼီႈၼၼ်ႉ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်လူင် တႆးႁဝ်း “ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ”ပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇၼင်ႈၵိၼ်မိူင်းဢႃႇဝ တႆးႁဝ်းတေႉ ယူၵ်ႉယွင်ႈဝႃႈပဵၼ်ဢႃႇၸႃႇၼီႇ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်လူင်“ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။  ၵွႆးၵႃႈ မၢၼ်ႊၶဝ်သမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းလူင် “သိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ၊ ပိုၼ်း ႁၢင်ႈလီႁဝ်း သမ်ႉၵႂႃႇပဵၼ်ပိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉပိူၼ်ႈ ပိုၼ်းႁၢင်ႈလီပိူၼ်ႈသမ်ႉ မႃးပဵၼ်ပိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉႁဝ်း ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ႁဝ်းသမ်ႉ ၵႂႃႇပဵၼ်ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းလူင်ပိူၼ်ႈ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ပိူၼ်ႈသမ်ႉ မႃးပဵၼ်ၽူႈ မိူၵ်ႈလိူင်းလူင်ႁဝ်း လွင်ႈၼႆႉတေႉ ပဵၼ်ထမ်ႇမတႃႇလေႃးၵယဝ်ႉ၊ ‘ထုၵ်ႇလီမီ ဢမ်ႇလီၸႂ်ၽိုင်ႈ’ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ထမ်ႇမတႃႇမၼ်းယဝ်ႉ။ (15)ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပီႊ A.D .1311-1364 ၼီးၼၼ်ႉ ပိုၼ်းၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်းၸဝ်ႈယႂ်ႇ လူင်ႁဝ်းႁူင်မႃး ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်“သိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ”ၼႆၼၼ်ႉ ၽူႈႁၵ်ႉပိုၼ်း ဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈလၢႆး ၸၢႆးယိင်းတႆးႁဝ်းၵူႊၵေႃႉ တိုၼ်းဝႃႈတေႁူႉၸၵ်းၸိုဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ် ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၵၢၼ်ပၢႆးၵူႊလွင်ႈ  ꧦယူႇသေ ဢဝ် ပိုၼ်းႁၢင်ႈလီမၼ်းၸဝ်ႈတမ်းဝႆႉပၼ် တႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်တႆးတေသိုပ်ႇၸွမ်း ပႃႈလင်မၼ်းၸဝ်ႈမႃး သေ တေသိုပ်ႇယၢင်ႈပႆၵႃႇ ဢၼႃႇၵၢတ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈ တႃႇတႆးတေႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇပူၼ်ႉ ပိူၼ်ႈလႆႈဝႆး  ꧦၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈဢဝ်ပိုၼ်းႁၢင်ႈလီ ႁတ်းႁၢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၵေႃႇငဝ်ႈတမ်းဝႆႉပၼ် မႃး တႃႇႁဝ်းႁႃးလုၵ်ႈလၢၼ်တႆးမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းႁႃးဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းလႆႈၵေႃႈ ပဵၼ်ႁဝ်းႁႃးလုၵ်ႈလၢၼ်တႆးမိူဝ်ႈၼႆႉ ၺၢမ်ႉၽႅင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်တႆးၺႅမ်ႉၽႅင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁႃးၸၢႆးယိင်းတႆးမိူဝ်ႈ ၼႆႉလီပွင်ႇၸႂ်သေ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တႆး ႁႂ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းဝႆး  ꧦတႃႉ ၸၢႆးယိင်းတင်းလၢႆဢိူဝ်ႈ။ (16)ၸွမ်သိုၵ်းလူင်“ၸဝ်ႈသၢမ်လူင်”ၸိုဝ်ႈသဵင်ႁူဝ်းႁူင်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉ ပူၼ်ႉ မႃးလၢႆပၢၵ်ႇပီႊမိူင်း ၸိုဝ်ႈသဵင်တိုၵ်ႉႁိူင်းႁိူဝ်ႈဝႆႉယူႇ ၸဝ်ႈတႆးလၢႆးဢမ်ႇႁၢႆ တူဝ်တၢႆၸိုဝ်ႈဢမ်ႇႁၢႆ ၸဝ်ႈသၢမ်လူင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇပႆႇတၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်းၸဝ်ႈႁူင်  ꧦႁူဝ်းၽၢႆႇ တိုၵ်းသိုၵ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လူင်ႉလႅၼ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးလၢႆးႁွၵ်ႇလၢပ်ႇလႅဝ်းမိုဝ်း ယိူင်းယိုဝ်းတီးလႂ်ၸပ်းမႅၼ်ႈ တီႈၼၼ်ႈ ဝၢႆးသေမၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်းၸဝ်ႈ တိုၵ်ႉလိုဝ်းလင်ႁူဝ်းႁူင် ပဵၼ်ၽီလူင်ဢုပ်ႉပိူင်ႇမၢၼ်ႈမိူင်းတိူင်းၵႃးယူႇ ၶႃႈသိုင်ႇၵူၼ်းမိူင်း ယင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းႁေႃၸဝ်ႈမိူင်း လူင် “ၸဝ်ႈသၢမ်လူင်”တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉၵွၼ်ႇ။ မီးဝႆႉတီႈဝဵင်းမိူင်းၵွင် ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈတႆးႁဝ်းယၢမ်းၼႆႉ လိုမ်းၵုင်ႇမုၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်တႆးၵႃႇၼပ်ႉယမ်မၼ်းၸဝ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၼပ်ႉယမ်ထိုင် မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးတူၺ်းထိုင်ႁဝ်းၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၶႃႈၸဝ်ႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈႁဝ်း ၵႂႃႇလႄႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းထိုင် ႁၢင်ႈႁေႃမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈ မၼ်ႈႁေႃၽီဝဵင်းမိူင်းၵွင်သေ ႁၢင်ႈႁေႃမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပိူၼ်ႈၵႆႇႁႂ်ႈသေ ဢဝ်လိၵ်ႈ ပိူၼ်ႈမၢႆသႂ်ႇၸိုဝ်ႈသဵင်ပိူၼ်ႈ ပဵၼ်လိၵ်ႈၶေႇလိၵ်ႈမၢၼ်ႊလၢႆ  ꧦၵူၺ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ၵေႃႈပဵၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင် ၶေႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်ႊၵွႆး  ꧦယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶေႇ ၶၢင် မၢၼ်ႊ ၵလႃး ၶဝ်ၵေႃႈ ပေႃးတေၵႂႃႇႁႃၶူတ်းသႅင်ၶူတ်း ၶမ်းၼၼ်ႉ မႃးတၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးထိုင်တီႈႁေႃၸဝ်ႈၽီလူင်“သၢမ်လူင်”ႁဝ်းသေ ၸင်ႇၵႂႃႇၶူတ်း သႅင်ၶူတ်းၶမ်းယဝ်ႉ။ ႁေႃၸဝ်ႈမိူင်းလူင်တႆးႁဝ်းတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦတႆးႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇၵႂႃႇတၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးထိုင်တီႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸွင်ႇမၼ်းတေတူၺ်းထိုင်ႁဝ်းလႆႈယူႇႁိုဝ် ၽႂ်မႃးတၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးၵေႃႈ တေ ၸၢင်ႊတူၺ်းထိုင်မၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉယူဝ်း ၶေႇ ၶၢင် ၵရႃး မၢၼ်ႊ ၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်တမ်းယွၼ်းသူးၵေႃႈ ဢၢပ်ႈတေၸၢင်ႈတူၺ်းထိုင်ၸွႆႊထႅမ်ၶဝ်ၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸဝ်ႈႁၢၼ် ၸွမ်ႁၢၼ် ၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းၶုၼ်ႁၢၼ် ၼၢင်းႁၢၼ်တႆးႁဝ်းတၢင်းသဵင်ႈ ယူႇသဝ်းတီႈလႂ် ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ယူႇတီႈလႂ်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈဝေႉ သၢင်ႉတၢင်းတေႃႇဢမ်ႇၼၼ်တင်ႈလႂ်သေ ၵႂႃႇတမ်းယွၼ်းသူးထိုင်တီႈ ႁေႃလူင်မၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈတေၸၢင်ႈတူၺ်းထိုင် ၸွႆႈထႅမ်ႁဝ်းလႆႈယူႇ ၵွပ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၸၢဝ်းၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈလၢႆ  ꧦၵူၺ်း ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇ ၸၢင်ႊမီး လိူဝ်သေၸၢဝ်းၶိူဝ်းပိူၼ်ႈလူင်တေႉ  ꧦ ယင်းတိုၵ်ႉမုင်ႈမွင်းထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈတေတူၺ်း ထိုင်ယူႇၼႆသေ ယင်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇတၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးယူႇ ဢၼ်ႁဝ်းၼႆႉတေႉ တိုၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈ လၢၼ်ၸဝ်းၶိူဝ်းမၼ်းၸဝ်ႈတေႉ  ꧦဝႃႈ  ꧦလႄႈ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်လႃး  ꧦ တိုၼ်းတေတူၺ်းထိုင်ယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ၊ ၸွမ်သိုၵ်းၸွမ်ႁၢၼ် ၶုၼ်သိုၵ်း ၶုၼ်ႁၢၼ် ၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ် ၼၢင်းႁၢၼ်တႆးႁဝ်းၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ယုမ်ႇယမ်မၼ်ႈၵိုမ်းၵႅၼ်ႇသေ တၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးထိုင် တီႈမၼ်းၸဝ်ႈတႃႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈတေႁူမ်ၸူမ်းသိူဝ်းယုမ်ႉၶူဝ်သေ ၸွႆႈ ထႅမ်တူၺ်းထုင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်တႆးမၼ်းၸဝ်ႈတင်းသဵင်ႈယူႇ ဝူၼ်ႉထိုင်ၼင်ႇၼႆ သေ ၵႂႃႇၼပ်ႉယမ် တၢင်ႇတမ်းယွၼ်းသူးထိုင် တီႈမၼ်းၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉ ၸၢႆးယိင်းတႆးတင်းသဵင်ႈ တႃႉ။ #တီႈမႃး-ပပ်ႉ"ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶမ်း-ၶိူဝ်းသၢင်/တႅမ်ႈ လိူၼ်တႆး 01/10/2016

ဝၼ်းၶူးမေႃတႆး

ၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆးႁဝ်းၶဝ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁၢမ်ႉၼမ်ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင်ၼႆလႄႈ ၽူ ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၸဝ်ႈၶူးမေႃၶဝ်တင်းသဵင်ႈ “လုင်းၶုၼ်မႁႃႇ (မိူင်းယႆ)”ၸင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်သေဢုပ်ႇ ၵုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းမုၵ်ႉၸုမ်းလိၵ်ႈတႆး(တိူၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈ) ဝဵင်းတွင်ႇၵျီး မိူဝ်ႈ 1968 ၼၼ်ႉသေၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈတူၵ်းလူင်းမၵ်းမၼ်ႈမႃး လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇၶမ်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်ဝၼ်းၶူးမေႃတႆးမႃးယူႇ ယဝ်ႉ။ တီႈမႃး-ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈပိုၼ်းမိူင်းတႆး(ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်တႅမ်ႈ) ပိုၼ်ၽႄႈ-လိူၼ်တႆး

ဝၼ်းပီမႂ်ႇတႆး

ၸွမ်းလူၺ်ႈၼိုင်ႈပီမီးသိပ်းသွင်လိူၼ်သေ တႆးၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ လိူၼ်ၸဵင်၊ လိူၼ်ၵမ်၊ လိူၼ်သၢမ်၊ လိူၼ်သီႇ၊ လိူၼ်ႁႃႈ၊ လိူၼ်ႁူၵ်း၊ လိူၼ်ၸဵတ်း၊ လိူၼ်ပႅတ်ႇ၊ လိူၼ်ၵဝ်ႈ၊ လိူၼ် သိပ်း၊ လိူၼ်သိပ်းဢဵတ်း၊ လိူၼ်သိပ်းသွင်။ ၼိုင်ႈပီၼႆႉ သဵင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်း ၼၼ်ႉလႄႈ ပီမႂ်ႇတႆးၸင်ႇဝႃႈပဵၼ်လိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇၶမ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လိူၼ်ၸဵင်ၼႆႉ ပဵၼ် လိူၼ်ဢၼ်မိူင်းတႆးႁၢင်ႈလီ။ ၶိူဝ်းတႆးၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၢႆးၼႃႈၵၢၼ်ယဝ်တူဝ်ႈ၊ ၸူမ်းသိူဝ်းမူၼ်ႈၵျေႃႇ တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ တီႈမႃး-ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈပိုၼ်းမိူင်းတႆး(ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်တႅမ်ႈ) ပိုၼ်ၽေ-လိူၼ်တႆး

တႆး ပဵၼ်ၽႂ် လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး?

တႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇလူင်းမႃးၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉပွတ်းၵၢင်၊ ပွတ်းတူၵ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၵုၼ်ဢေးသျႃး(Asia)ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၶိုၼ်ႈယူႇတီႈၼိူဝ်ႈလွႆ ဢၢၼ်ႈတႆး-ဢၢႆႈတႆး(Altai) ယဝ်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢၼ်တေပဵၼ်မႃး တႆး၊ ၵတႆး၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႅၼ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇ လူင်းမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းတူၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႆးၼႆႉ သူင်တီႈဢၼ်မီးၼမ်ႉ၊ တီႈဢၼ်လွင်ႈမႆႈၵတ်းၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်၊ ၵွပ်ႈၼၼ် တႆးသိုပ်ႇၽႄႈလူင်းမႃးယူႇၸွမ်း ၽၢႆႇတူၵ်းၼမ်ႉယၢၼ်ႇၸီႇ၊ ယူႇၼၢၼ်ႇ(မိူင်းသႅၼ်)ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ တႆးမႃးယူႇသဝ်းယဝ်ႉ ႁိုင်ႁဵင်ပီ ၶိူဝ်းဢၼ်တေပဵၼ်ၶႄႇ ၶိူဝ်းပၢၵ်ႇ(Bak)ၼၼ်ႉၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈမႃး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းမိူင်းၶႄႇ(ယၢမ်းလဵဝ်)ၼၼ်ႉသေ မႃးယူႇတီႈႁူဝ်ၼမ်ႉႁၢၼ်ႇႁူဝ်ႇ(ႁွင်ႈႁူဝ်ႈ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈB.C 3000-2000 ၼၼ်ႉ ဢႃးရီႇယၢၼ်ႇ (ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼိူဝ်ႉၶၢဝ်) လတ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်း ၵလႃး(India) ပွတ်းတူၵ်း၊ မႃးၸွမ်းၵႄႈလွႆႁူးၵွင်သေ ပူၼ်ႉၶဝ်ႈမႃးတိုၵ်းမုၼ်ႇၶမႃႇလႄႈ၊ မိူဝ်ႈ B.C 2000-1500 ၼၼ်ႉ မုၼ်ႇၶမႃႇၶဝ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သုတ်ႉပၢႆႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ(ယၢမ်းလဵဝ်)လႄႈ ၽႅဝ်ထိုင် တီႈဢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်တေ ၸႅၵ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ တႆး၊ ၵတႆး၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ၼီးသျႅၼ်းၶဝ် ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈၽႃတတ်းၵႄႈၶဝ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈတႅၵ်ႇယၢႆႈပၢႆႈၽၢတ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးပၢႆႈ ၽၢတ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး တႆး၊ ၵတႆး၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ၼီးသျႅၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢႆႈၽၢတ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉၸိုင် - တႆး။ ။ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ မုၼ်ႇၶမႃႇၽႃႇတတ်းလႄႈ တႆးၸင်ႇၶၢမ်ႈၼမ်ႉယၢၼ်ႇၸီႇ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈဢိူင်ႇႁူႇပေႇ (Hubei)၊ ႁူႇၼၢၼ်ႇ (Hunan ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ဢၢၼ်ႇႁူၺ်ႇ (Anhui)သေ တႄႇတင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ပဵၼ် မိူင်းၸူႈ (T'su)@ မိူင်းသိူဝ် (T'so)@ၶျူႇ(Chu) ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢိင်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႅၼ်း။ ။သမ်ႉပၢႆႈလူင်းၵႂႃႇ ၵုၼ်မလေး၊ မုၼ်ႇၶမႃႇသမ်ႉတိုၵ်းထႅင်ႈလႄႈ သိုပ်ႇပၢႆႈလူင်းၵႂႃႇယူႇသဝ်းတီႈၵုၼ် ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႅၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၶဝ်ၽႃလိူတ်ႈ မႄႇလႄႇၼီးသျႅၼ်း(Melanesians)ယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵႂၢင်ႈတီႈသုတ်း ၼႂ်းဢသီႇယၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵတႆး။ ။သမ်ႉၵႂႃႇပၵ်းယူႇသဝ်းတီႈ ၵုၺ်ႇၶျွင်ႇ သေ ၽႄႈၸၵ်းၵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်းၸၢၼ်းၵႂႃႇၽႅဝ် ၵႂၢၼ်ႇၸီႇ၊ တူင်ႇၵိၼ်း၊ တေႃႇပေႃးၽႅဝ်ႁၢႆၼၢၼ် (ႁၢႆးၼၢင်း)ယဝ်ႉ။ ၵတႆးၼႆႉႁိုင်မႃးပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵႄႈတႆးလႄႈဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႅၼ်း၊ ၵႂၢမ်းၶဝ်ၵေႃႈ ပွင်ႇၵၼ်တင်းသွင်ၽၢႆႇလႄႈ တေလႆႈဝႃႈၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ် ၶဵဝ် ၶိူဝ်းတႆးသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တႆး၊ ၵတႆး၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႅၼ်းၼႆႉ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ ၾိင်ႈ၊ လွင်ႈယူႇသဝ်း၊ ၽိဝ် ၼိူဝ်ႉၼင်ၶဝ်ၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼႆ American Anthropologist Dr.Paul Benedict တႅမ်ႈၼႄဝႆႉယူႇ ၼႂ်းၽိုၼ် လိၵ်ႈ Tai Kadia Indonesian, a new aligment in South East Asia, 1942 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ တီႈမႃး-ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈပိုၼ်းမိူင်းတႆး(ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်တႅမ်ႈ) ပိုၼ်ၽေ-လိူၼ်တႆး

တႆးၸွင်ႇၸႂ်ၶႄႇ

ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “တႆးၼႆႉလုၵ်ႉတီႈၶႄႇယဵၼ်းပဵၼ်မႃး”ၼႆလႄႈ ၽူႈဢၼ်ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁၼ်ထိုင်ပိုၼ်းလီလီလႄႈသင်၊ ၽူႈဢၼ်ထၢင်ႇၶိုၵ်ႉၶႄႇလႄႈသင်၊ တိုၼ်းတေယုမ်ႇယမ် လွင်ႈၼႆႉယူႇ။ တီႈတႄႉၸိုင် တႆးၵေႃႈဢမ်ႇၸိူဝ်ႈၶႄႇ၊ ၶႄႇၵေႃႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ တႆး၊ တိုၼ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသွၼ်ဢၼ် ယူႇသဝ်းၵိုၵ်းႁွမ်းၸွမ်းၵၼ် ဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ပီမႃးၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈတႆးၵေႃႈယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇၵိုတ်းဝႆႉ ပပ်ႉပိုၼ်းဢၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇ တႃႇတေထဵင် လႆႈၶိုၼ်းလႄႈ ၵေႃႉဢမ်ႇႁူႉဢမ်ႇႁၼ်ၵေႃႈၼမ်သေ ၸင်ႇလႆႈယုမ်ႇၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈယူႇ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်သင်?၊ ပဵၼ်ၶႄႇယဵၼ်းႁႃႉ?၊ ပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁင်း ၵူၺ်းႁႃႉ?ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၼ် ၵၼ်ႁူႉပွင်ႇလႆႈလီလီ။ တီႈတႄႉၸိုင် ၸဵမ်မိူဝ်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်တေပဵၼ်ၶႄႇမႃး ၶိူဝ်း ပၢၵ်ႉ(Bak)ၼၼ်ႉယင်း ပႆႇလူင်းမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ(China)ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ တႆးပေႃးတိုၼ်းမႃး ယူႇသဝ်းထႃႈဝႆႉ ဢွၼ်တၢင်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ တႆးမႃးယူႇတႄႇတင်ႈဝၢၼ်ႈ၊ ဝဵင်း၊ မိူင်းသေ ယူႇသဝ်း ယဝ်ႉႁိုင်ဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ပီယဝ်ႉ ၸင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပၢၵ်ႉ(Bak)ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းမႃးယူႇ ၸွမ်း ႁိမ်းၶႅပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆး၊ မႃးယူႇပဵၼ်ၼင်ႇၶႅၵ်ႇတႆး၊ တႆးဢမ်ႇႁူႉၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်း ၶိူဝ်းသင်၊ တႆးႁွင်ႉၶဝ်ဝႃႈ “ၶႅၵ်ႇ”၊ လူဝ်ႇႁဵတ်းသင်၊ လၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ တႆးဝႃႈၶဝ်“ၶႅၵ်ႇ”၊ ၵႂႃႇ ႁွင်ႉၶႅၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးလႄႈ၊ ၵႂႃႇၸူးၶႅၵ်ႇၼၼ်ႉလႄႈၼႆသေ ႁိုင်မႃး“ၶႅၵ်ႇ”ၼၼ်ႉ ယဵၼ်းႁွင်ႉ ပဵၼ်“ၶႄႇ”ၼႆ မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပိုၼ်းၶဝ်ဝႃႈ ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ လႆႈႁၼ်ပိုၼ်းၶႄႇဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈသုတ်း(ၸဝ်ႉ သေပိူၼ်ႈ)ၼႆသေတႃႉ တႆးသမ်ႉတိုၼ်းမႃးယူႇဢွၼ်တၢင်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် သင်ဝႃႈၶႄႇၸဝ်ႉ သေပိူၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ဢၼ်တေၸဝ်ႉသေၶႄႇၶဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉယင်းမီးတႆး ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉတႆးၸဝ်ႉသေၶႄႇလႄႈ ၸဝ်ႈပိုၼ်း(ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်း)ၶဝ် ၸင်ႇတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ“တႆး ၼႆႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈလူင်ၶႄႇ(Tai is the eldest brother of Chinese)ပဵၼ်ပီႈၶႄႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ပေႃးလဵပ်ႈ၊ ႁဵၼ်းပိုၼ်းလီလီၸိုင် ၶႄႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈတႆး၊ တႆး ၵေႃႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈၶႄႇ၊ တိုၼ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသွၼ်ဢၼ် ယူႇၵိုၵ်းႁူမ်ႈၵၼ်တိုၵ်းၵၼ်၊ ၽၼ်း ၵၼ်၊ ႁိမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢၢၼ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ပီမႃးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်မႃးတီႈ - ပပ်ႉပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆး လႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး| ၼႃႈ2 (ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်တႅမ်ႈ) လိူၼ်တႆး 17-09-2016

ပိုၼ်းလိၵ်ႈတႆး

လိူၼ်တႆး 03-09-2016

download Microsoft Office 2016

တႃႇ Computer ၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးMicrosoft Officeတိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆၶႃႈလႄႈ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉလိူၼ်တႆးဢဝ် Microsoft Office 2016 ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉ မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ Microsoft Office 2016 -တႃႇလူတ်ႇလူင်းၼၼ်ႉ ၼဵၵ်းတီႈ တၢဝ်းလူတ်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉၼိုင်ႈၵမ်းသေ ပႂ်ႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ ၵမ်းၼၼ်ႉမၼ်းတေလူတ်ႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်းၶႃႈ File မၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ2.20 GB လႄႈတေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း1-2ၸူဝ်ႈမူင်းၶႃႈ။ 👉 microsoft office 2016+crack

ၶုၼ်သၢမ်လေႃး- ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇလႄႈ ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး

ၼႂ်းၵႃႈဢပုမ်ႇတႆးၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼပ်ႉသွၼ်ႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးပဵၼ်ပၢၵ်ႇပၢၵ်ႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ ဢပုမ်ႇပိုၼ်းၸိူင်းၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်း ၊ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇမိူင်းၵိုင် ပဵၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇလိုဝ်းလင် ၽႄႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈႁူဝ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ။ ယႂ်းႁိုၼ်ၽိုၼ်ပပ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈတွၼ်ႉငိၼ်းဝႃႈ ၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ (လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ်) ပဵၼ်ၵေႃႉတႅမ်ႈဝႆႉ ။ ပဵၼ်ပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉသဝ်ႈမွင် ၽူဝ်မၢဝ်ႇမေးသၢဝ် မိူင်းၼိူဝ်မိူင်းတႂ်ႈ တၢႆၽၢတ်ႇၵၼ် ၊ သမ်ႉလႆႈႁၼ်ပႃးလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၊ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပူၼ်ႉမႃး 4-5 ပၢၵ်ႇပီမိူင်း ။ ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ၼႂ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်တၢင်းႁၵ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ (ဢူးပဵမ်ႇ) တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ။ ထိုင်တီႈ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမွၼ်းၶဝ် မိူၼ်ၼင်ႇမေႃတႅမ်ႈႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ပိုၼ်းၸိူင်းတၢင်းႁၵ်ႉၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၵဵင်းတွင်းလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇမိူင်းၵိုင် ။ မေႃတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းတင်းလၢႆၵေႃႈ ပေႃးတႅမ်ႈမၢၵ်ႇႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵၼ် လၢႆလၢႆၵေႃႉ ။ တၢင်းႁၵ်ႉၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ လီႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းသေတႃႉၵေႃႈ လိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉယဝ်ႉၵႂႃႇတီႈ လွင်ႈသဝ်ႈဝဝ်းမွင် ဢၼ်ယိၼ်းလီၶေႃးၶူမ်မွင်ၸႂ်ၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ “ ပေႃးဝႃႈ ပီႈတူၺ်းလၢဝ်ယူႇၼိူဝ်သုင် မၼ်းမိူၼ်ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇ လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ် တေႃႇၸူဝ်ႈသဵင်ႈသုတ်းပၢၼ် မိူဝ်ႈလႂ်ၸွင်ႇတေၶွႆႈၶိုၼ်းၵၼ် တၢင်းႁၵ်ႉႁဝ်းႁႃးၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် ” ။ “ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇ ႁၵ်ႉၵၼ်ပေႃးလႆႈတၢႆၵႂႃႇ ၶေႃးၶူမ်ၵွပ်ႈလွင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉႁဝ်းယူႇ ” ၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်မေႃႁွင်ႉၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ႁွင်ႉမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလႂ်လႂ်ယဝ်ႉ ။ ဝၢႆးမႃး မေႃႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးၵေႃႈ ႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်လၢႆၵေႃႉလၢႆႁူဝ်ၵမ်းလဵဝ် ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်းၸိူင်းလွင်ႈၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈလီဝူၼ်ႉၸွမ်းလႄႈ မီးလွင်ႈလီထတ်းသၢင်ၸွမ်းတင်းၼမ် ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉ ။ ၼႂ်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမိူင်းတႆးၵေႃႈ မီးလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) မၼ်းမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ။ တီႈႁိူၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ မီးယူႇတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ။ ၶုမ်ၵုတ်းပႃႇႁဵဝ်ႈ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၵေႃႈ မီးယူႇတီႈမိူင်းၵိုင် တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် – ဝႃႈၼႆၵၼ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ဢပုမ်ႇၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈတႄႉ ၼႆၵေႃႈမီး ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢိင်ဢၢင်ႈၵၼ်ဝႃႈ မေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈၶဝ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ မေႃတူၺ်းၸွမ်းၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် သၽႃႇဝၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမိူင်းတႆးသေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၵူၺ်း ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းၵိုင်ၼၼ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ယုမ်ႉတေႃႇၵၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်မိူင်းပေႃးၶူင်ႈယၢၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၾိင်ႈပိူင်လိၼ်မိူင်း တိုၼ်းၶူင်ႈယၢၼ်းၵူႈတီႈယူႇယဝ်ႉ ။ ဢၼ်ဝႃႈတၢႆၵႂႃႇပဵၼ်လၢဝ်ယူႇၼိူဝ်ၾႃႉ လၢဝ်ၵၢၼ်းသၢမ်တႃ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် လၢဝ်ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ဢၼ်မီးလၢဝ်သၢမ်လုၵ်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈၵၢၼ်းသၢမ်တႃ ၶႅၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈလၢဝ်ၼႆႉ မီးၵိုၵ်းၵၢင်ႁၢဝ်မႃး ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉပီယဝ်ႉ ။ ဢၼ်ဝႃႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ပဵၼ်ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၊ ယွၼ်ႉတၢင်ႇမႃႉၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵိူင်း တေပိၼ်ႈတူၵ်းသေ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလုၵ်ႉၼိူဝ်မႃႉတူဝ်ၼိုင်ႈ ၵျွၵ်းၵႂႃႇမႄးတၢင်ႇမႃႉၼၼ်ႉ ၼႆၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းႁိၼ်လမ် ၊ လုၵ်ႉတီႈႁိၼ်လမ်သေ ၶိုၼ်းပိၼ်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈမႃးၵမ်းသိုဝ်ႈဝႃႈ ၵျွၵ်ႉမႄး – ဝႃႈၼႆၵၼ် ။ ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းမႃးသွၼ်ႇဝႃႈ လွင်ႈၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတႄႉမီးတႄႉ ၊ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမီးမႃးတႄႉ ၼႆသေၵွၼ်ႇလႃႈ ။ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၶဝ်တႄႉ ပီ 2016 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1,001 ပီ ၊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11/02/2016 ဢၼ်မႅၼ်ႈဝၼ်းတႆး လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ တီႈဝၢင်းႁေႃၶုၼ်သၢမ်လေႃး ဝၢၼ်ႈပႃႇသႃ မိူင်းၵဵင်းတွင်း ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ တေၸတ်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 6 တေႃႇထိုင် 11 ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း ။ ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၸတ်းႁဵတ်း ပဵၼ်ၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉ SSS လႄႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းတွင်း ။ ပီၼႆႉ ၼႂ်းပၢင်ပွႆး တေမီးမေႃႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၸၢႆးပိုၼ်း၊ ၸၢႆးလၢဝ်မိူင်း (ယၢဝ်း) ၊ ၶိင်းလၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးလဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ပၼ် ။ ၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ တေမီးၸုမ်းၸၢႆးၶိူဝ်းသုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2015 (လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1,000 (တဵမ်ႁဵင်ပီ) ၊ ဢွင်ႈတီႈဝၢင်းႁေႃၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 17-22/01/2015 ၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၵေႃႈ မီးႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း ၊ တၢင်းၵႃႈၾိင်ႈထုင်း ။ မီးပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးပၢၼ်မႂ်ႇ ပၢၼ်ၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ။ ပၢင်ပွႆးမိူဝ်ႈပီၵၢႆ ယင်းမီးမေႃၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ဢိၵ်ႇၸၢႆးပိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းလူးၵွၼ်ႇ ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈၸတ်းပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းတႃႇၼတၢင်းလီၼႃးမုၼ် ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၵုသူလ် ၸူးထိုင်ဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ။ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးတီႈၸမ်တီႈၵႆ လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈမၢဝ်ႇသၢဝ်တႆးမေႃႁၵ်ႉၵၼ် ပၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃ၊ ႁႂ်ႈႁၵ်ႉၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ – ၼႆယဝ်ႉ ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးတၢင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးလႆႈၸတ်းပွႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼႆၸိုင် ဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ပႂ်ႉပႃးတူၺ်းထိုင် ။ တင်ႈတႄႇ လႆႈၸတ်းပၢင်ပွႆးမႃးလၢႆလၢႆပီၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းၸႂ်မႃး – ၼႆယဝ်ႉ ။ မိူင်းၵဵင်းတွင်း ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆးၼႆႉ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ယၢမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၸတ်းႁဵတ်းမႃးယဝ်ႉ လၢႆတီႈလၢႆပွၵ်ႈ ။ ယိူင်းဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး – ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းလီၼႃးမုၼ်လႄႈ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ထႅမ်သၢင်ႈပႃႇရမီႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁႂ်ႈလႆႈလီၸၢတ်ႈၼႆႉၸၢတ်ႈၼႃႈ ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းပႃး ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁူႉၸၵ်းတႆး ၊ ႁူႉပိုၼ်းတႆး ၊ ႁူႉထိုင်လွင်ႈမိူင်းတႆး ၊ မီးၽူႈၵေႃႉမီးသၸ်ႉၸႃႇတၢင်းႁၵ်ႉၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ။ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးမႅတ်ႇပႅင်းၾိင်ႈထုင်းတႆး ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵႂႃႇယိုၼ်းယၢဝ်း ၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸုပ်ႈသႅၼ်းမႂ်ႇ လႆႈႁူႉပိုၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး – ၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇသေ မေႃၵဵပ်းဢဝ်လွင်ႈလီမႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇတၢင်းတိုဝ်းၵမ် ၊ ႁႂ်ႈမီးသၸ်ႉၸႃႇသိုဝ်ႈသႂ်တေႃႇ ၵူပ်ႉၵူႈၵေႃႉႁၵ်ႉ ၊ ႁႂ်ႈမီးမဵတ်ႉတႃႇတေႃႇၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေး ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇလူတ်းယွမ်းပႅတ်ႈ ပၢၼ်ပဵၼ်ပေႃႈႁၢင်ႉ မႄႈႁၢင်ႉ ၊ ပေႃႈသိုပ်ႇမႄႈၵပ်း၊ လွင်ႈၼွၵ်ႈၸႂ်တေႃႇၵေႃႉႁၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼႆယူႇ ။ ၸွမ်းၼင်ႇၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း လၢႆလၢႆၸဝ်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ ပဵၼ်ဝၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၊ ဢဝ်ႁဵတ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆးၵေႃႈလႆႈ ။ ၶိူဝ်းတႆး ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူယိူင်ႈႁဵတ်းၸွမ်း ၾိင်ႈထုင်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶွင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း (ဝၼ်းဝႃးလဵၼ်းထႆႊ) ဢၼ်မႅၼ်ႈဝၼ်း လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 14 ဝၼ်း ၵူႈပီၼၼ်ႉ – ၼႆယဝ်ႉ ။ ၶူးယိင်း (ဢႃးၸၢၼ်) ပရၶွင်ႊ ၼိမၼ်ႊႁေမိၼ်ႊ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းၸၢဝ်းထႆး ယၢမ်ႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၼႄတီႈ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၾိင်ႈငႄႈတႆး / ထႆး ဝဵင်းၵဵင်းႁုင်ႈ (သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး) မိူဝ်ႈ 6/10/2006 ဝႃႈ – ဝၼ်းၵိူတ်ႇၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်းလႄႈ ဝၼ်းသၢမ်လေႃး-ဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ (ၵူႈႁၵ်ႉပၢၼ်ဢွၼ်ၸိုင်ႈၸၢင်ႇ) တၢႆၶွႆႈၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ သမ်ႉတူၵ်းၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈႁပ်ႉႁွင်း ပဵၼ်ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉသေ ၸတ်းႁႅၼ်းဝၼ်းဝႃႊလဵၼ်ႊထၢႆႊ တႆးၵေႃႈလႆႈ ။ ဝၼ်းလိူၼ်းသၢမ်မႂ်ႇသၢမ်ၶမ်ႈၼႆႉ လီဢဝ်ပဵၼ်ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး + ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ သွင်မၢဝ်ႇသၢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇယူႇ ။ ႁႂ်ႈတွင်းငၢႆႈၼႆႉယင်းလီႁွင်ႉဝႃႈ – ဝၼ်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ + သၢမ်လေႃး (U Piam+Sarmlaw Day) ၼႆပွတ်းပွတ်းၵၼ် – ၼႆယူႇ ။ ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉၼႂ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ – တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မဵတ်ႉတႃထမ်း ၊ ၵေႃႉမီးမဵတ်ႉတႃထမ်း ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၾိင်ႈၵူၼ်းၵတ်းယဵၼ် သိူဝ်းသႂၢင်ႇ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၾိုၵ်းသူင်ႇမဵတ်ႉတႃပၼ် ၵူၼ်းတင်းလၢႆလႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွၼ်းလီၸွႆႈၵၼ် ၼႂ်းၾိင်ႈၵူၼ်းတီႈလႂ် ဢွင်ႈၼၼ်ႉ ။ ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလူၺ်ႈႁႅင်းၸႂ် ၊ ႁႅင်းၸႂ်ပဵၼ်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၊ ဢမ်းၼၢၸ်ႈသမ်ႉမႃးတီႈသတ်ႉထႃး ၊ သတ်ႉထႃးသမ်ႉၵိုၵ်းပႃးၸႂ်ႁၵ်ႉမဵတ်ႉတႃ – ဝႃႈၼႆ ။ ၶွင်ၾၢၵ်ႇဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ – ႁၵ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လီႁၵ်ႉၸွမ်းလၵ်းထမ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ – ယုမ်ႇယမ်ၼမ်ႉၸႂ်ၵၼ် (သတ်ႉထႃ) ၊ ႁူႉဝႃႈဢၼ်လႂ်ၽိတ်း ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇ (ပၺ်ၺႃ) ၊ မီးၸႂ်ပိၼ်ႇပၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် (မဵတ်ႉတႃ) လႄႈ မီးၸႂ်ဢူတ်းယိူၼ်ႉတေႃႇၵၼ် (ၶၼ်တီ) ၊ ၼႆႉၸင်ႇပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉတႄႉ ၊ (လပ်းႁူလပ်းတႃမွပ်ႈတူဝ်မွပ်ႈၸႂ်ႁႂ်ႈၵၼ် ၊ ႁပ်ႉတၢႆတၢင်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉတႄႉ ၊ ပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉၵူၼ်းယွင်ႇ – ပုထုၸ်ႉၸၼူဝ် ဢုမ်မတၵူဝ် – ၵူၺ်း – ၼႆယဝ်ႉ ။ (ဢိင်ၼႂ်းထမ်မပတ) ။ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ (မိူင်းၶူဝ်ၶမ်း)

လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး တီႈၵႅပ်ႈ

ၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆးတႅမ်ႈတၢင်ႇ တွၼ်ႈတႃႇသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ထတ်းသၢင် ၊ ၽိူမ်ႉထွၼ် ၊ မူၼ်ႉမႄး ၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႂ်ႈပေႃးၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇတႆး ၵႂၢမ်းၼမ်း- ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၸိူဝ်းမီးလၵ်းၼီႈပီမိူင်းၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈမီးပီမႂ်ႇၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ ၊ ပီမႂ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈပဵၼ် “ လိူၼ်ၼိုင်ႈလႆႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ” ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ပီမႂ်ႇယဝ်ႉ ။ လိူၼ်သီႇၵိၼ်လိူၼ်သီႇ ၊ လိူၼ်ႁႃႈ ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉပီမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ပီမႂ်ႇတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းလႃးလႃး ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ လိူၼ်မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼိုင်ႈ (လိူၼ်ၸဵင်) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ပီမႂ်ႇတႆး တႄႇမႃးပၢၼ်လႂ် ? ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းပိုၼ်းၶိူဝ်းမိူင်းလႄႈ ပိုၼ်းၶိူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၶူးမေႃႁဝ်းၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လၵ်းၼီႈပီမိူင်းတႆးၼႆႉ တႄႇၼပ်ႉဢၢၼ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပၢၼ် မိူင်းမွၵ်ႇၶၢဝ်မၢဝ်းလူင် ပၢၼ်ၸဝ်ႈဢူႈတေႇၾႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆ ။ မၼ်းၸဝ်ႈသူင်ႇလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈထမ်း ပိတၵၢတ်ႈ တီႈမိူင်းၽႃတင်ႈၽႃတေႃႇ (သီႇႁူဝ်ႇယၢမ်းလဵဝ်) ။ မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်းဝၢႆႇပွၵ်ႈမႃး တီႈမိူင်းမွၵ်ႇၶၢဝ်မၢဝ်းလူင်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၸဝ်ႈလႄႈၵူၼ်းမိူင်း မီးတၢင်းၸူမ်းသိူဝ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပပ်ႉထမ်းပိတၵၢတ်ႈလႄႈ ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉႁွင်း ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇလႆႈမၵ်းမၢႆပႃး လၵ်းၼီႈပီမိူင်းတႆး ၊ သၢမ်ၾိင်ႈၾႃႉ ၊ သိပ်းသွင်လိူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးယဝ်ႉ ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈသႃသၼႃထူၼ်ႈ (450) ပီ ၊ (B.C 94) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင် ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈငႄႈ ၊ ၽႃသႃလိၵ်ႈထမ်းတႆး ႁႂ်ႈပေႃးႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်ၵႂႃႇယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၶိုၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၾၢႆႇတႆးမႃး ။ လွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁဵတ်းသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ တေလႆႈမီးပၵ်းမီးပိူင် ၊ မီးလွင်ႈမီးလၢႆးမၼ်း ၸင်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၊ မီးၽွၼ်းလီလႆႈ ၊ မိူၼ်ၼင်ႇပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပေႃးမီးပၵ်းမီးပိူင်မၼ်းမႃး ၊ ႁဝ်းႁႃးၵူၺ်းလူဝ်ႇၸွမ်း ႁႂ်ႈၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၵူၺ်း ပေႃးမီးၽွၼ်းလီတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ။ ပၵ်းပိူင်ႈၾိင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင်ၼႆႉ မႅင်ႇဝႆႉသွင်ပိူင်လႄႈ ႁူၵ်းလၢႆးၼင်ႇၵၼ် ။ သွင်ပိူင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပိူင်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းလၢႆးၵူၼ်းဢေႇ ၊ ႁဵတ်းတီႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ပိူင်သွင် ႁဵတ်းလၢႆးၵူၼ်းၼမ် ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ႁဵတ်းတီႈပၢင်ပွႆးယႂ်ႇလူင် ။ ႁူၵ်း (6)လၢႆး ဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းလၢႆးၵူၼ်းဢေႇ – ၵေႃႇၸဵင် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ – 1. ၵေႃႇၸဵင်ႇ ပွင်ႇဝႃႈႁႅၼ်းၸဵင် ၊ လႃႈၸဵင် ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းပဵၼ် မိူဝ်ႈၽွင်းလိူၼ်သိပ်းသွင်လွင်ႈလႄႈ ၸမ်လပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ (ၵ) လုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး သမ်ႉဝႃႈမီးၼႃႈၵၢၼ် ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်သေတႃႉ ဢွၼ်ပွၵ်ႈမႃးၸူးပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မိူင်းတီႈၾင်ႁူၵ်ႉၾင်ႁႄႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ။ (ၶ) တီႈႁိူၼ်း ၊ ၼႂ်းႁိူၼ်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းႁဝ်း တီႈၵိုင်ႇပတ်းၽဵဝ်ႈ ၊ ၵိုင်ႇၸၢၵ်ႈ ၊ ၵိုင်ႇထူမ် ၊ ၵိုင်ႇသိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၸၢၵ်ႈ ၊ ထူမ် ၊ သိူဝ်ႇ ၊ ပတ်းၽဵဝ်ႈ ။ ႁိူၼ်းႁဝ်းတီႈၵိုင်ႇမႄးလွမ်ႉ ၊ မႄးတႃး ၊ မႄးပွတ်ႈ ၊ မႄးလၢႆႈ ၊ မႄးၶၢႆႉ ၊ မႄးတမ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ မႄးလွမ်ႉ ၊ တႃး ၊ ပွတ်ႈ ၊ လၢႆႈ ၊ ၶၢႆႉတမ်းလီငၢမ်း ။ (င) တေလႆႈလႃႈႁႅၼ်း တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉတႆး မိူၼ်ၼင်ႇၶဝ်ႈပုၵ်း ၊ ၶဝ်ႈသွႆး ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းတူင်ႇ ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းၵွၵ်းၼၢမ် တႄႇၵႂႃႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ဢၼ်ၵိုၵ်းၾိင်ႈထုင်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ (ၸ) မိူဝ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင် ၸမ်လပ်း တေလႆႈၵႂႃႇႁႃဢဝ်မွၵ်ႇၵွၼ် ဢၼ်ၼၼ် မွၵ်ႇၸဵင် ဢမ်ႇၼၼ် မွၵ်ႇတႆးမႃးပၵ်း ၊ မႃးမတ်ႉၸွမ်းၼႃႈႁိူၼ်း ဝၢင်းႁိူၼ်းႁဝ်း ၊ ၵိုင်ႇလီသွမ်ႈၸွမ်းၵူႈႁိူၼ်းၵူႈယေး ၊ ၵူႈၵၢၼ်ႇၵူႈၵျွင်းလႄႈ ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈသူၼ်ယဝ်ႉ ။ (သ) တေလႆႈဢဝ်လိၵ်ႈတႆးတူဝ်ယႂ်ႇယႂ်ႇ တႅမ်ႈသႂ်ႇပဵၼ်ၵႂၢမ်းမႃႇၵထ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ “ လိူၼ်ၸဵင်ပီမႂ်ႇႁွတ်ႈမႃးထွင် မိူင်းတႆး ႁႂ်ႈႁိူဝ်ႁိူၼ်းႁွင်ၵူႈၾၢႆႇ ” ။ “ ပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈႁိူင်းယႂ်ႇၽွမ်ႉၵူႈတီႈ ၶိူဝ်းတႆး ႁႂ်ႈႁိုင်ယိုၼ်းမိုၼ်ႇၼီႈသႅၼ်ပီ ”။ “ ပီမႂ်ႇၵေႃႈၸႂ်မႂ်ႇ ၸႂ်ယႂ်ႇၵေႃႈၶိူဝ်းႁိူင်း ” တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၸႂ်ၽႂ်မၼ်းတႅမ်ႈသေ တိတ်းၸွမ်းၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း၊ ႁႂ်ႈလိၵ်ႈတႆးပေႃးႁိူဝ်ႈႁွင် တူဝ်ႈမိူင်းတႆးၵႂႃႇ ။ (ၺ) ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းတႆး ၊ လၢၼ်ႉတႆး ၊ ႁူင်းၵၢၼ်တႆး ၊ ဝတ်ႉတႆးတႄႉၸိုင် ၵိုင်ႇလီပူၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈတႆး ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ် ႁႂ်ႈပေႃးႁိူဝ်ႈႁွင် ၵႂႃႇတင်းမိူင်း။ ႁူဝ်ၸႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ဢၼ်တၢႆယူႇ ၊ ဢၼ်ထိူင်းၵေႃႈတူင်ႉၼိုင်မႃး ၊ လိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းဢၼ်တင်ယူႇ ယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸႅဝ်ႈမႃး မႆႈမႃး ။ ပေႃးဝႃႈ တႃႇပူၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ယင်းဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈပူၵ်း ၊ တႃႇတေပူၵ်းယင်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆတႄႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်တႆး ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၵ်ႉတႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလၢတ်ႈသေပွၵ်ႈယဝ်ႉ ။ (တ) တူမ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁၢၼ် သုၵ်ႈသီတူဝ် ႁႂ်ႈသႅၼ်ႈသႂ် / မူတ်းသႂ်ၵူႈၵေႃႉ ၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမူတ်းသႂ် တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇယဵပ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းပီမႂ်ႇ ။ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ – ဢၢပ်ႇၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁၢၼ် သုၵ်ႈသီပႅတ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇလီ ၊ လွင်ႈႁုင်ႈဝူၺ်ႇဢၼ်မီးၸွမ်းတူဝ် ၊ သူပ်း ၊ ၸႂ်ၽႂ်မၼ်း ။ တႄႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ တေႁႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းသႅၼ်ႈသႂ် ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈႁႂ်ႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ ၶိူဝ်းတႆးယၢမ်ႈပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁတ်းႁၢၼ်မႃးတႃႇသေႇလႄႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁၢၼ်ၼႆႉ မႃးဝႆႉပဵၼ်တီႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၊ တီႈၾၢင်ႉႁူႉ ။ (ထ) ၵူၼ်းႁဝ်းမၢင်ႁိူၼ်း ၵႆႉလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵုမ်းၵၼ်တင်းႁိူၼ်း ၽွမ်ႉၽွမ်ႉၵၼ်တႃႇသေႇသေတႃႉၼႆၵေႃႈ မၢင်ႁိူၼ်းတႄႉ ၵွပ်ႈလွင်ႈတၢင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ တႃႇတေၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇၵၼ်တၢင်းႁိူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ ။ သမ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ၵုမ်းၵၼ်တႃႇသေႇၵေႃႈလီ ၊ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၵုမ်းၵၼ်တႃႇသေႇၵေႃႈယဝ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း လွင်ႈႁၵ်ႉႁွမ် ၊ လွင်ႈၶွတ်ႇၾၼ်ႈ ၊ လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလႄႈဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း (ပီၵဝ်ႇလႄႈပီမႂ်ႇၼႆႉ) ႁႂ်ႈလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈ ႁူမ်ႈၽိူၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၽွမ်ႉၽွမ်ႉ ။ 2. ပႂ်ႉၸဵင်- ပႂ်ႉၸဵင်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဝၢႆးၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁပ်ႉၸဵင်လႄႈ လႆႈပႂ်ႉထႃႈ ၊ ပေႃးပႆႇလႆႈသိပ်းသွင်မူင်း ပႆႇႁပ်ႉၸဵင်ယဝ်ႉ ၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်း ။ ပေႃးမီးတီႈသႂ်ႇၾႆးၵေႃႈသႂ်ႇၾႆးဢွမ်ႇသေ ပေႃးဢမ်ႇမီးတီႈသႂ်ႇၾႆးၵေႃႈ ၼင်ႈၼႂ်းၵၢင်ႁိူၼ်းသေ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်တႆး တင်းဢုပ်ႇမူၼ်ႈၵၼ် လွင်ႈႁၵ်ႉတၢင်းႁွမ် ၊ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်လႄႈ လွင်ႈတၵ်းလူဝ်ႇၾၢင်ႉႁူႉၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တႄႇလၢတ်ႈပိုၼ်းဝၼ်းလင်ႁိူၼ်းႁဝ်း ဢၼ်တွၼ်ႉယၢမ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းမႃးလႄႈ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇလီဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ် ၊ သမ်ႉၶႆႈငိူၼ်ႈပီႈၶိူဝ်းၼွင်ႉႁဝ်း ပဵၼ်ၽႂ် ၊ ၸိူဝ်းလႂ် ၊ ယူႇလႂ် ၊ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် တႄႇၵႂႃႇလွင်ႈလီတၢင်းငၢမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ 3. ႁပ်ႉၸဵင် – ပေႃးၸမ်ထိုင် 12 မူင်းမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းထဝ်ႈငဝ်ႈႁိူၼ်း ၸပ်းတဵၼ်းတီႈပၢၵ်ႇၼႃႈၶဵင်ႇၽြႃးယဝ်ႉ တင်းသဵင်ႈဢွၼ်ႁွမ်းမိုဝ်းသေ ၵူၼ်းထဝ်ႈငဝ်ႈႁိူၼ်း ၸင်ႇၵၢဝ်ႇၼၢႆ သူင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉပီမႂ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ – ၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇၵူႈၽဝ်ႇ သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇႁွတ်ႈမႃးၸူး ၊ ပီၵဝ်ႇတေၵႂႃႇ ပီမႂ်ႇတေမႃး သူၵဝ်ႁဝ်းႁႃးႁႂ်ႈလီသေမိူဝ်ႈဝၼ်းဢွၼ် ၊ လွင်ႈဢမ်ႇလီတင်းလူင် ဝႆႉဝၢင်းပူင်ၼႂ်းၼီႈပီၵဝ်ႇလုမ်းလုမ်း ၊ လွင်ႈလီဢိၵ်ႇတင်းၼမ် ၊ ၶပ်ႉတၢမ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ မိူဝ်းႁိုင် ၊ ယွၼ်းဢဝ်ၵုၼ်းဢၼၼ်တႁႃၸဝ်ႈတၢင်ႇၸွမ်ႁူဝ် ႁႂ်ႈလႆႈယူႇလီၵတ်းၸိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မူၼ်ႈသိူဝ်းၼူဝ်တင်းႁိူၼ်း ၊ မွၼ်းမွၼ်းပီၵဝ်ႇ ၸူမ်းတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ တေႃႇၸူဝ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်ႁႂ်ႈႁိူင်းယႂ်ႇ တင်းၸိူဝ်ႉတင်းၶိူဝ်းလီယဝ်ႉ သႃထု သႃထု သႃထု ။ ဝႃႈၵႂၢမ်းလူင် ပႅင်ႈၼင်ႇၽႂ်မၼ်းမေႃဝႃႈၵေႃႈလႆႈ ၊ ႁဵတ်းၼႆႁပ်ႉသေ ပူၼ်ႉ 12 မူင်း ၶဝ်ႈပီမႂ်ႇၵႂႃႇ ။ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈၸိူဝ်းလၢၼ် ၶုပ်ႉဝႆႈၼပ်ႉယမ်ပေႃႈမႄႈထဝ်ႈၵႄႇသေ ၶဝ်ႈၼွၼ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ။ 4. ၼပ်ႉၸဵင် – ၼပ်ႉၸဵင်ၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းမိူၼ်ႁၢင်ႈႁဝ်းတိုဝ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈဝႃႈ – ပၢႆႈၸဵင် ဢမ်ႇၼၼ် ၵၼ်ႇတေႃးၸဵင်ၼႆ ။ ၼပ်ႉၸဵင်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်မိူင်းပႆႇသႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႉမႃး ႁဵတ်းၶဝ်ႈသွမ်းသေ ပေႃးႁူဝ်မိူင်းသႂ်ၵေႃႈ တင်းႁိူၼ်းတင်းယေး ႁူမ်ႈလူႇတၢၼ်းသွမ်းပီမႂ်ႇ ၊ ယွၼ်းၵတ်းယွၼ်းယဵၼ် တီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သမ်ႉပိုၼ်ၽႄသူင်ႇၽွၼ်းလီပၼ် ပူႇၵွၼ်ႇမွၼ်ႇလႅၼ် ၸိူဝ်းသဵင်ႈႁၢႆတၢႆမိူဝ်း ၊ ပေႃးယဝ်ႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ်သမ်ႉ ၵၼ်ႇတေႃးပေႃႈထဝ်ႈမႄႈၵႄႇ ယွၼ်းတၢင်းလီပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်း ၊ ပေႃႈမႄႈထဝ်ႈၵႄႇၵေႃႈ ပၼ်ၵႂၢမ်းမင်ႇၵလႃႇ ၊ ပေႃးယဝ်ႉ လုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ် ဢွၼ်ၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃး ယွၼ်းမင်ႇၵလႃႇႁိူၼ်းႁွင်ႇႁိူၼ်းၸၢၼ်း ၊ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁိူၼ်းႁွင်ႇႁိူၼ်းၸၢၼ်း သမ်ႉမႃးၵၼ်ႇတေႃး ၼပ်ႉၸဵင်ႁိူၼ်းတႂ်ႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆမႃးလွႆးလွႆး ။ 5. လဵၼ်ႈၸဵင် – လဵၼ်ႈၸဵင်ပွင်ႇဝႃႈ လဵၼ်ႈမူၼ်ႈလဵၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်း ၼႂ်းပီမႂ်ႇ ။ လဵၼ်ႈတၢင်းလဵၼ်ႈတႆးႁဝ်းၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင် မိူၼ်ၼင်ႇတေႃႇၶၢင်ႇတေႃႇၼိမ်း တိုတ်ႉၸိူၵ်ႈပၼ်ႇမႆႉ ၊ ၶီႇမႆႉၵူၵ်ႉၵၢၵ်ႉ ၊ ၸၢမ်းႁႅင်းတႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ် ။ လဵၼ်ႈၸွမ်းမူႇၸုမ်း ဢူၺ်းၵေႃႉ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁဝ်း ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၼႄၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ၼင်ႇဢၼ်လႆႈႁဵၼ်းမႃး ၽိုၵ်းမႃး ၽွၼ်ႉမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ မႃးဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တင်းလၢႆတေၶဝ်ႈၸႂ် ၊ တၢင်းၵတ်ႉမေႃတႆးႁဝ်းတေဢမ်ႇႁၢႆ ဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူႈၵေႃႉပေႃးတေတိူဝ်းၶဝ်ႈၸႂ်မႃးၼၼ်ႉ မႃးလဵၼ်ႈၼႄၵၼ် ၊ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼမ်ႉၵတ်ႉၵၼ် ။ 6. ၵိၼ်ၸဵင် – ၵိၼ်ၸဵင်ႇပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးႁဝ်းလႄႈသင် ၊ တင်းဢူၺ်းၵေႃႉပီႈၼွင်ႉလႄႈသင် ၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်းတႆးႁူမ်ႈမူႇၵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင် ၸင်ႇပွင်ႇဝႃႈၵိၼ်ၸဵင် ။ ႁူၵ်း (6) လၢႆး ဢၼ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်တင်းၼမ်သေႁဵတ်း ပိူင်လၢႆးမၼ်း မီးတၢင်းၾၢႆႇတႂ်ႈၼႆႉ – 1. ၵေႃႇၸဵင် – ဢွၼ်ၼႃႈပႆႇထိုင်လိူၼ်ၸဵင် ပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ တေလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၊ တူၵ်းလူင်းၵၼ် ႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈ ၊ တေလႆႈတူၵ်းသူး ၊ တေလႆႈလႃႈႁႅၼ်းၶူဝ်းမၢႆတွင်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၊ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် တွၼ်ႈတႃႇပွႆးပီမႂ်ႇ ၊ တွၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ။ တေလႆႈႁူမ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တီႈတေႁဵတ်းပွႆးၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် ႁႂ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၊ တေလႆႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မူတ်းသႂ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းႁဝ်း ၊ တေလႆႈပူၵ်းတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းဢိူင်ႇ ၸွမ်းဝဵင်းႁဝ်း ။ 2. ပႂ်ႉၸဵင် – ယၢမ်းၽွင်းပႂ်ႉၸဵင် တေလႆႈသႂ်ႇၾႆးမုၵ်ႉယႂ်ႇယႂ်ႇ ယဝ်ႉဝႅင်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင် ။ မီးပႃးလၢႆးၵႃႈ လၢႆးႁွင်ႉၵႂၢမ်းႁွင်ႉပၢၼ်ၵဝ်ႇ ၊ ပၢၼ်မႂ်ႇ ၊ ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင် ဢဝ်မႃးၵႃႈၼႄ ႁဵတ်းၼႄၵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးပိုတ်ႇႁူႈပိုတ်ႇတႃ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈၽိတ်ႈႁပ်ႉ ၽူႈမေႃတၢၼ်ႈၶႆႈလွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး မႃးတၢၼ်ႈၶႆႈပၢင်ႁပ်ႉၸဵင် ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈၼိုင်ႈၵမ်း ၊ ပေႃးဢမ်ႇၶႆႈ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်တေဢမ်ႇႁူႉ လွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇ ၊ တေပဵၼ်မႃးၵႃႈၵႃႈၵိၼ်ၵိၼ်သေမိူဝ်းၵူၺ်း ။ 3. ႁပ်ႉၸဵင် – ယၢမ်းၽွင်းႁပ်ႉၸဵင်ၼၼ်ႉ ပေႃးမီးသင်ၶၸဝ်ႈ ပၢင်သင်ၶၸဝ်ႈမႃးႁေႃး မင်ႇၵလႃႇ ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးသင်ၶၸဝ်ႈ ၽိတ်ႈႁပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈ မီးၼႃႈမၢၼ်တႃမႃးႁေႃးမင်ႇၵလႃႇ ၊ သူင်ႇသင်ပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉသေ ၸိူဝ်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵုမ်းပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ၸင်ႇမႃးဢွၼ်ဝႃႈ ၵႂၢမ်းမင်ႇၵလႃႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းလႄႈ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ ၊ ပွႆႇၵွင်ႈတင်ႈ ၊ ႁူင်းတိုင်ႈ ၊ ၼူၾႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ။ 4.ၼပ်ႉၸဵင် – ႁူမ်ႈလူႇတၢၼ်းသွမ်းပီမႂ်ႇ ၊ ပၢင်းသင်ၶၸဝ်ႈႁေႃးထမ်း မင်ႇၵလႃႇပီမႂ်ႇ ။ ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၸဝ်ႈဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း ၊ ၼပ်ႉယမ်ၽူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈတႆး ၵႂႃႇတင်းၼမ်သေ သဵင်ႈတၢႆမိူဝ်းၵႂႃႇဢမ်ႇၵႃး ၼပ်ႉယမ်ပႃးၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။ 5. လဵၼ်ႈၸဵင် – မီးတၢင်းလဵၼ်ႈတႆး ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင် မၼ်းၵၢၼ်ၵႃႈၵၢၼ်ႁွင်ႉ ။ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႃႈၵၢၼ်ႁွင်ႉ မီးၶပ်းမၢႆ ယုၵ်ႉယွင်ႈၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တႆး ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။ ပွင်ႇဝႃႈၼႄႁႂ်ႈၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်မႃး ၊ ပွင်ႇဝႃႈႁဝ်းမေႃယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ်ၽူႈၵတ်ႉၵႃႈတႆးႁဝ်းယူႇ ၊ ပွင်ႇဝႃႈ မၢၵ်ႇတႃတႆးႁဝ်းမေႃႁၼ်လွင်ႈၸႃႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ မေႃႁၼ်ပႃးလွင်ႈလီ ၼမ်ႉၸႂ် တၢင်းၶတ်းၸႂ်တႆးႁဝ်းယူႇ ။ 6. ၵိၼ်ၸဵင် – ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈပဵၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်းတႆးလွၼ်ႉလွၼ်ႉ ၊ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်တႆးၸႅတ်ႈ ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ ၵိၼ်ၸဵင် ။ ပေႃးႁဝ်းႁွင်ႉၵၢၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင်ယူႇ ၊ ၵူၼ်းၵိၼ်မၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်တႆးယူႇသေတႃႉ သမ်ႉတမ်းၶဝ်ႈၽၵ်းတၢင်းၵိၼ်ၶိူဝ်းပိူၼ်ႈ တဵမ်ၽိူၼ်ယူႇၼႆတႄႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵိၼ်ၸဵင် ။ မိူဝ်ႈတေၵိၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈမီးၶေႃႈၵႂၢမ်းတႄႇႁူဝ်ၽိူၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ ၊ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ “ ႁွတ်ႈသူႇထိုင်မႃးၾႃႉလီပီမႂ်ႇ ႁပ်ႉဢဝ်ႁဝ်းပီႈႁဝ်းၼွင်ႉမႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇ ” တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ယၢမ်းၽွင်းၵိၼ်ၸဵင်ၵေႃႈ ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈတႆးၵူၺ်း ၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈပေႃးလၢၼ်ႈတင်းၽိူၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်ဢပုမ်ႇပေႃးၽူင်ႉတုၺ်းတုၺ်းသေ လွင်ႈတႆးဢမ်ႇပႃးသေၶေႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီသုမ်းၶဝ်ႈသုမ်းၽၵ်းလၢႆလၢႆ ။ ၵိၼ်ၵေႃႈၵိၼ် ၊ ၵုမ်ၵေႃႈၵုမ် ဢမ်ႇပၼ်လဝ်ႈမဝ်း ၊ ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁဝ်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းယမ်လီ ႁႂ်ႈမၼ်းမီးၵႃႈၶၼ် ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ တႃႇတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈၵိၼ်ၸဵင်လီလီယဝ်ႉဢေႃႈ ။ မၢႆတွင်း* ပီမႂ်ႇတႆး တေလႆႈႁဵတ်းမိူၼ်ၼင်ႇ တႆးႁဝ်းႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၊ ပေႃးသွၼ်းၼမ်ႉမႃး တႆးႁဝ်းထဝ်ႈၼုမ်ႇသၢမ်ပၢၼ် ႁူႉၵၼ်ဝႆႉၵူႈၵေႃႉ ၊ ၶဝ်ႈၸႂ်ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၵူႈၵေႃႉ ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၵူႈၸိူဝ်း ၊ ဢွၼ်လူႇတၢၼ်းသွမ်း ၊ သွၼ်းၼမ်ႉၽြႃးၵူႈပၢၼ်ၵူႈသႅၼ်း ။ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမၼ်းမႃး တေလႆႈၶဝ်ႈၸႂ်ၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈတူင်ႉၼိုင်ၵူႈႁိူၼ်းၵူႈယေး ၊ ႁူမ်ႈႁဵတ်းၵူႈဝၢၼ်ႈသူၼ် ၊ ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ။ ၾၢင်ႉ* တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ဝၼ်းပီၵဝ်ႇလႄႈပီမႂ်ႇ တေလႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃး ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ တေလႆႈႁပ်းႁူင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၊ ဢမ်ႇၵႃႉဢမ်ႇၶၢႆတေႃႇၽႂ် ၊ ၸင်ႇဝႃႈႁဝ်းဝႆႉၼၵ်းၼႃ ၵႃႈၶၼ်ပွႆးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ။ ပိူၼ်ႈၵေႃႈၸင်ႇဝႃႈ “ ဢႂ်း ! တႆးၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈလူင် ” ၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈၸင်ႇဢမ်ႇႁတ်းယဵပ်ႇႁဝ်း ။ ၽွၼ်းလီ ပီမႂ်ႇတႆး* ပွႆး ပွႆး ပွႆးၼႆႉ တႆးႁဝ်းမီးတင်းၼမ် ၊ ၵူၺ်းႁႂ်ႈပေႃးမီးၽွၼ်းလီၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မိူၼ်ပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီး ၵွပ်ႈမၼ်းၸၢင်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇၼမ်ႉၸႂ် တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶဝ်ၵူႈထၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတိူဝ်းလိူဝ်မႃးပုၼ်ႈတႃႇၶိူဝ်း ၊ ပွႆးမၢင်ၸိူဝ်းၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵိၼ်ၵိၼ်ၵႃႈၵႃႈမူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း ၊ တေႃႇတေႃႇလွင်းလွင်းသေ ယဝ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း ။ တၢင်းတူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇလိုၵ်ႉ ပၢင်ပွႆးၵေႃႈဢမ်ႇၶိုၵ်ႉ ၶေႃႈတိုၵ်းသူၼ်းဢမ်ႇမီးသင် တွၼ်ႈတႃႇတႆးတႄႉတႄႉ ။ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ မီးၵႃႈၶၼ် ၵူၺ်းလူဝ်ႇၽူႈပွင်ၵၢၼ်ႁဝ်းၶဝ် လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈ ၊ ႁၼ်လိုၵ်ႉ ၊ ႁၼ်ၵႆသေ ၶပ်းၶိုင်ၵႂႃႇႁႂ်ႈမၼ်းလၢၵ်ႇလၢႆး ၊ ၶိုၵ်ႉၶၢႆး ၊ မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼမ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ။ ၶွတ်ႇယွတ်ႈ* လိုၼ်းသုတ်း ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈတႆးႁဝ်း မေႃႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ဢၼ်မီးၵႃႈလွၼ်ႉမွၼ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မီးၵႃႈၶၼ် တႃႇၶၢဝ်းႁိုင် သုတ်းတူဝ်ႈၵမ်ႇၽႃႇၼၼ်ႉသေၵမ်း ။ ၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆး 2015.6.7

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လႄႈ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇႁႆႈၼႃးသူၼ်ႁိူၵ်ႈ

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပိူင်လူင်းမၼ်းမီး 3 သႅၼ်း 1. ၵၢၼ်ၼႃး 2. ၵၢၼ်ႁႆႈ 3. ၵၢၼ်သူၼ် 1. ၵၢၼ်ၼႃး - ၸွမ်းထုင်ႉသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉဢွၼ်ႇၼမ်ႉလူင်ၼႆႉ ႁဵတ်းၼႃႈၵမ်ႈၼမ်၊ မၢင်တီႈပဵၼ်ၼႃးၼမ်ႉၾႃႉ ၼမ်ႉၾူၼ်၊ မၢင်တီႈၵေႃႈပဵၼ် ၼႃးလႅင်ႉ ၼမ်ႉမိူင်ၾၢႆ။ တီႈဢၼ်လႆႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ၊ ၼမ်ႉၾၢႆၼၼ်ႉ မၢင်တီႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈလႆႈသွင်ႁူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈလႆႈ ႁူင်းလဵဝ် ၵူၺ်း။ ပေႃးႁဵတ်းၼႃးယဝ်ႉ သိုပ်ႇၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ လႄႈထူဝ်ႇလိၼ်ၸွမ်းၼႂ်းၼႃးထႅင်ႈ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ ၶုတ်းၸွမ်း ပဵမ်ႉလွႆ တၢပ်ႈလွႆသေ ႁဵတ်းၼႃးသိၵ်ႈၶူဝ်လႆ။ 2. ၵၢၼ်ႁႆႈ - တီႈၵွင်းလွႆ ၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆ၊ တီႈပၢင်ႇတီႈပဵင်း ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းႁႆႈ။ ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႆႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် 1 တီႈ ႁဵတ်း 3 ပီ၊ ပေႃးႁဵတ်း 3 ပီယဝ်ႉ ၶၢႆႉထႅင်ႈတီႈမႂ်ႇ။ ၼႂ်းႁႆႈၼၼ်ႉ ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ငႃး ၵုၺ် လႄႈ ယႃႈၾိၼ်ႇ။ 3. ၵၢၼ်သူၼ် - ၵၢၼ်သူၼ်ၼႆႉ မီးသွင်လၢႆး။ သူၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း - ပဵၼ်သူၼ်ၼဵင်ႈ၊ တွင်၊ မၢၵ်ႇၵေႃႈ၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇဝၢၼ်၊ မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ၊ မၢၵ်ႇမူင်ႈ၊ မၢၵ်ႇလၢင်း၊ မၢၵ်ႇၵဵင်၊ မၢၵ်မၼ်ႉ၊ မၢၵ်ႇမူၼ်ႇ လႄႈ ၶွပ်ႊၾီႊ။ သူၼ်ၶၢဝ်းပွတ်း - သမ်ႉ ပဵၼ်သူၼ် မၼ်းဢႃႇလူး၊ ယႃႈလုတ်ႇ၊ ၽၵ်းမီႇ၊ ငႃး ထူဝ်ႇၵူႈသႅၼ်း လႄႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃလီ၊ တီႈၽုၵ်ႇတီႈသွမ်ႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဵတ်းႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃၵိၼ်သင်။ မီးတီႈၽုၵ်ႇတီႈသွမ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈပဵင်းပေႃး။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးပၼ်ႁႃတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇႁႆႈၼႃးသူၼ်။ ၸဝ်ႈၵမ်ငမ်းတီႈလိၼ်ၽိုၼ်ယႂ်ႇၽိုၼ်လူင် ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းသတ်းႁဵတ်းမႃးတေႃႇထိုင် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းသတ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်။ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လႄႈ ၶူဝ်းသူၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ မၼ်းဢႃႇလူး၊ ၽၵ်းၶဵဝ်၊ ၼဵင်ႈ၊ ၶွပ်ႊၾီႊ၊ တွင်၊ ယႃႈလုတ်ႇ ၿႃႊၵျီႊၼီႊယိူဝ်ႊ၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇၵေႃႈ၊ မၢၵ်ႇၵဵင်၊ မၢၵ်ႇမူၼ်ႇ၊ မၢၵ်ႇမၼ်ႉ လႄႈ ယႃႈၾိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ 1. ၶဝ်ႈ - သႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉ၊ လၢႆးၶႃႈ၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ၊ ၼွင်မွၼ်၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ ထုင်ႉမၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉဢွၵ်ႇၼမ်။ 2. ၼဵင်ႈ - လွႆၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ လွႆၸၢင်ႉမိူင်းၵိုင်၊ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၼွင်၊ ၵေးသီး၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ်၊ ပၢင်လွင်း၊ မေႃႇသၢႆး လႄႈ ၵဵင်းတုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။ 3. တွင် - ပၢင်လူင်၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ ယေႇဢူး၊ ပၢင်လွင်း လႄႈ သၼ်လွႆႁူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။ 4. မၼ်းဢႃႇလူး - ပၢင်းတရႃႉ၊ ပူၺ်းလႃႉ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း လႄႈ သီႇၵိပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။ 5. မၢၵ်ႇၸွၵ်း - သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵိုင်၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လႄႈ ၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇၼမ်။ 6. မၢၵ်ႇၵေႃႈ - တူၼ်ႈတီး၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လႄႈ ၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇၼမ်။ 7. ယႃႈလုတ်ႇၿႃႊၵျီႊၼီႊယိူဝ်ႊ - ဢွၵ်ႇတီႈလၢင်းၶိူဝ်း။ 8. ယႃႈၾိၼ်ႇ - တၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ၸႄႈမိူင်းဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇ - ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းယၢင်း၊ ပႃႇလႅဝ်းၵဵင်းလၢပ်ႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ? လွႆၸႄး၊ လွႆမေႃႇ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်

ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇ 8 လၢၼ်ႉပၢႆ၊ မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်း မွၵ်ႈ 10 ပၢႆ။ 1. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး - ႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ မီးမွၵ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 68% ပုၼ်ႈ။ ယူႇၵႂႃႇၵူႈတီႈသေ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃး၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ လဵင်ႉသတ်း။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ လိူဝ်သေၼႂ်းမိူင်းတႆးယဝ်ႉ ၸႄႈမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ၸႄႈမိူင်းၵႂၢင်းသီး ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ၸႄႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ၊ ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းၵမ်ႊၿူႊၶျႃႊ ၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်ၵေႃႈ ယူႇၵႂႃႇၸွတ်ႇ ၸေး ၵူႈတီႈ။ ၶမ်းတီး၊ သိင်ၵလႅင်းၶမ်းတီႈ၊ ႁူမ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း၊ သွင်သူပ်း၊ ၵၢတ်ႇလိုဝ်း၊ ဝဵင်းသိူဝ်၊ ၵၢတ်ႇသႃ၊ မိူင်းၵွင်၊ မိူင်းယၢင်း၊ ၶျွင်းဝႃႉ၊ ဢိၼ်းတေႃႇၵျီး၊ ဝၢၼ်ႈမေႃႇ၊ ၼမ်ႉတီး၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)၊ ၵျွၵ်ႉသႄႇ၊ ပိၼ်းမၼႃး၊ ပၶူၵ်ႉၵူႇ၊ တူင်ႈဢူႇ (တွင်ႇငူႇ)၊ ၸယတ်ႉၵျီး၊ ဢူၵ်ႉတုၼ်း၊ ထၢၼ်းတပိၼ်ႇ၊ ၽိဝ်း၊ တေႃးၸွႆးဢိၼ်း၊ ၵျွၵ်ႉၵျီး၊ သူၺ်ႇၵျိၼ်ႇ၊ ပၵူဝ်း၊ တႃႇယႃႇဝၻီႇ၊ ပေႇ၊ တၢၼ်ႇတွႆး၊ ၽႃပုၼ်၊ ၽႃဢၢင်ႇ၊ လွႆၵေႃႇ၊ တႅၵ်ႉၵျီး၊ ဢုၵ်ႉၵၢၼ်ႇ၊ တုၼ်ႇတေး၊ တႃႈၵုင်ႈ (ယၢၼ်ႇၵုင်ႇ)၊ ၵျႅၵ်ႉၶမီႇ၊ သထုင်ႇ၊ တႃႈဝၢႆ (ထဝၢႆႇ)၊ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇသဝ်းၵူႈတီႈ။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၼႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈတီႈယူႇတီႈၵိၼ် ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃသေ ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇတင်းၼမ်။ တႆးၼိူဝ်၊ တၢႆးမၢဝ်း၊ တၢႆးသႃ၊ တႆးတိင်၊ တႆးၶူင်း၊ တႆးလူင်၊ တႆႆးတႂ်ႈ၊ တႆးၶျွင်း၊ တႆးၶမ်းတီး၊တၢႆးဢႃးႁူမ်၊ တႆးလႅင်၊ တႆးလမ်၊ တႆးၶိုၼ်၊ တႆးလိုဝ်ႉ၊ တႆးလႅမ်း၊ တႆးလမ်၊ တႆးၶၢဝ်၊ တၢႆးလၢႆး၊ တႆးၼမ်ႉ၊ တႆးၵတူး၊ တႆးၵၼၢၼ်း၊ တႆးၼွင်၊ တႆးယူၼ်း၊ တႆးလွႆ တင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈသႆႁႄႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်တင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ 2. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ (တဢၢင်း) - ၼႂ်းမူိူင်းတႆးၼႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 7 ၵေႃႉ (7%) ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ။ ယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တီႈလွႆလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇၵမ်ႈၼမ်၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၵႂႃႇႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး။ ၵမ်ႈၼမ် ယူႇၼိူဝ်လွႆ၊ သူင်မိုတ်ႈတီႈၵတ်း၊ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ် ၽုၵ်ႇသူၼ်ၼဵင်ႈၵမ်ႈၼမ်။ 3. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်း - ၼႂ်းၵူၼ်းူမိူင်းတႆး မီးၵူၼ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 7 ၵေႃႉ (7%)။ ၵမ်ႈၼမ် ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် ပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼိူဝ်လွႆၵေႃႈယူႇ၊ တီႈထုင်ႉပဵင်းၵေႃႈယူႇ။ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း ၼႂ်းႁိူၼ်း။ ၽုၵ်ႇသူၼ်တွင်၊ ၽၵ်းမီႇ၊ မၼ်းဢႃႇလူူး တင်းၼမ်။ 4. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဝႃႉ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးႁူဝ်ၵူၼ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 5 ၵေႃႉ (8%)။ ယူႇၼိူဝ်လွႆတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်းၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈ။ 5. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶၢင် - ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢိတ်းဢီႈ။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ်၊ ႁဵတ်းႁႆႈ။ 6. ၵူၼ်းၶိူဝ်းထၼု - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းတူၵ်းၶူင်း၊ ယူႇၸွမ်းပၢင်ႇတီႈပဵင်းၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး ႁဵတ်းသူၼ်။ 7. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၢင်းသႃး - ယူႇၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (ဢၢင်းလေး)၊ ႁဵတ်းၼႃႈ လႄႈသူၼ်ၽၵ်း၊ ၵၢၼ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း တေႃးႁုၵ်ႇ တေႃးၽႃႈ တေႃးၽႅၼ်ႇ။ 8. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢႃးၶႃႇ (ၵေႃႈ) - ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းလၢဝ်း။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ် လႄႈႁဵတ်းႁႆႈ။ 9. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလႃးႁူႇ - ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ယူႇၸွမ်းသၼ်လွႆၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈ။ 10. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ - ယူႇပွတ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ ႁဵတ်းၼႃး / ႁႆႈ / သူၼ်/ လဵင်ႉသတ်း လႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ။ 11. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပတွင်ႇ (ၵယၢင်း) - ယူႇပွတ်းမိူင်းပၢႆး မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ႁဵတ်းႁႆႈသူၼ်ၼႃး။ 12. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလိသေႃး - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈပွတ်းၵၢင်။ ဢမ်ႇယူႇပဵၼ်မူႇမုၵ်ႉၵေႃယႂ်ႇလူင်၊ ယူႇႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး ၸွမ်းၼိူဝ်လွႆ - ႁဵတ်းႁႆႈ။ 13. ၵူၼ်းၶိူဝ်းယၢင်းလမ် ယၢင်းလႅင် - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မိူင်းသူႈ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ် ၵေးသီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႆႈ ႁဵတ်းၼႃး။ 14. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတွင်ႇလိုဝ်း - ယူႇပွတ်းၵၢင် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႆႈ ၼႃး။ 15. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလိသူး - ယူႇပွတ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ လႄႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ် - ႁဵတ်းႁႆႈ၊ လဵင်ႉသတ်း။ 16. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶႄႇ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး (ၼႂ်းဝဵင်း) ယူႇၵူႈတီႈ၊ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႄႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ လဵင်ႉသတ်း။ 17. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၵလႃး - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ လုၵ်ႉမိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပၢၼ်ဢိင်း ၵလဵတ်ႈသျ်၊ ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်လဵင်ႉသတ်း လႄႈ ၵႃႉၶၢႆ။ 18. ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ - မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း ၼိုင်ႈတီႈၼိုင်ႈဢိတ်း၊ ဝၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈၵွၼ်း ၶေႃယဝ်ႉ ၶဝ်ႈမႃးၸွမ်း ၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၵၢၼ်လုမ်းၵၢၼ်ၸၢႆးမၢၼ်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈ။ (ယၢမ်းလဵဝ် မီးၸွတ်ႇၸေးၵႂႃႇၵူႈတီႈ တူဝ်ႈမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ -လုပ်ႇလႆၽူင်ႉၶဝ်ႈမိူင်းတႆးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ် မိုၼ်ႇ ၵူႈဝၼ်း)။ 19. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ - ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႅၼ်ႇ၊ ၶမု၊ ထၼေႃႉ၊ ပလေး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးယူႇတီႈဢိတ်းတီႈဢွတ်း တၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ် ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႆႈ သူၼ်။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ်မႃးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပီ၊ ၸႃႉႁူမ်ႈၶီ လီႁူမ်ႈသိူဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁၵ်ႉသႃ ယူႇမႃးၸွမ်းၵၼ်ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။ လိူၼ်တႆး

ဝွၵ်းသီႇတူဝ်

(တႅမ်ႈ) မေႃလိၵ်ႈလူင် လုင်းတၢင်းၵႄး ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း၊ သဝ်းၼႂ်းမိူင်းလွႆ၊ လီၶွႆၸူဝ်ႈၵွၼ်ႇ၊ ပူႇမွၼ်ႇၶိင်းၼၢႆး၊ ၵေႃႉၸၢႆးဢၢႆႈၶုၼ်၊ မီးမုၼ်ၵမ်ယႂ်ႇ၊ မႂ်ႇသုင်တႄႉတႄႉ၊ ပေႉပိူၼ်ႈလၢႆမိူင်း၊ ၵိူင်းႁူဝ်ၸူးတႆး၊ ၾႆးလႅင်းၼိူဝ်ႁေႃ၊ မေႃပွင်ၽွင်းငမ်း၊ ႁေႃၶမ်းၸီးဝၼ်း၊ ၽၼ်းၶုၼ်လၢႆးလူး၊ ၽူးမႃးၸဵမ်ႁိုင်၊ ၶိုင်ပႆၶိုင်မႃး၊ ႁဝ်းႁႃးၽိတ်းၵၼ်၊ ႁိမ်ၵၼ်ၵိၼ်မိူင်း၊ ဢမ်ႇၵိူင်းၸူးၽႂ်၊ ဢဝ်ၸႂ်လဵဝ်ပွင်၊ ၶွင်ၵဝ်ၶွင်မႂ်း၊ ၵႂၢမ်းယႂ်းသူပ်းၼမ်၊ ၸႂ်လမ်ၽိတ်းမေႃး၊ တေႃးသပဵၼ်သိုၵ်း၊ တိုၵ်းၵၼ်ၽၼ်းတႅင်း၊ မႅင်းမူၼ်းမႃးၸဵမ်၊ ႁိမ်ႁွမ်ၽိုတ်ႉသဝ်း၊ ၵဝ်းၵိဝ်းႁဵတ်းၶုၼ်၊ မုၼ်တႆးယွမ်းလူင်း၊ ငဝ်သူင်းပဵၼ်ၶႃႈ၊ ၵူမ်ႈၼႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၵွတ်းၽၢၼ်ႈငိူဝ်ႈငႃႇ၊ သႂ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇမႃး၊ ၵလႃးသမ်ႉၶဝ်ႈ၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်းၸွမ်၊ လွမ်လူၵုမ်းယိပ်း၊ ႁူၵ်းသိပ်းသီႇပီ၊ လီလီငၢမ်းငၢမ်း၊ မိူင်းႁၢမ်းၽဝ်တိုၵ်း၊ ပဵၼ်သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉ၊ ၵျပၢၼ်ႊသမ်ႉထႃႉ၊ ယႃႉဝၢၼ်ႈႁိမ်မိူင်း၊ လႆႈၵိူင်းႁူဝ်ပၼ်၊ ၸၼ်ယွႆးပေႃႉၼႃႈ၊ ႁဵတ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၽၵ်း၊ ယေႈၼၵ်းယေႈထႅင်ႈ၊ သၢမ်ႁႅင်ႈသၢမ်ၾူၼ်၊ မိူင်းဢူၼ်ၸၢင်ႇၸၢင်ႇ၊ ၵျပၢၼ်ႊသမ်ႉပၢႆႈ၊ ဢၢႆႈၶႄႇၶဝ်ႈမႃး၊ ၵလႃးမေႊရိၵၢၼ်ႊ၊ မေႃၺၢၼ်ႇတၢင်းၵတ်ႉ၊ ၵွင်ႈဝတ်ႉမျွၵ်ႈတူပ်ႇ၊ ၼွၼ်းမူပ်ႇယိုဝ်းသႂ်ႇ၊ သဵင်ယႂ်ႇၵႂင်ႈႁူၺ်ႈ၊ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈမေႃႇထႃႇ၊ ၵေႃႇပႅင်ႇမၢၵ်ႇၾႆး၊ မႃးဝႆးႁိူဝ်းဝိၼ်၊ ၼင်လိၼ်ပေႃးသၼ်ႇ၊ ႁူၼ်ႈပၼ်ႇပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ပိၼ်ႈတၢၵ်ႇယိုဝ်းၼၢၵ်ႈ၊ ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈမၢၵ်ႇပုင်း၊ ၼၼ်းဢုင်းဢူၼ်ဢိုၵ်း၊ ပၢင်သိုၵ်းမိူင်းတႆး၊ ၵႂၼ်းၾႆးပေႃးတဵမ်၊ ၸဵမ်ၸဝ်ႈဢိၵ်ႇၶႃႈ၊ ၵူမ်ႈၼႃႈတဵတ်ႇယွမ်ႇ၊ ထွမ်ႇသၢႆႉထွမ်ႇၶႂႃ၊ လွမ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈ၊ ဢၢႆႈလႂ်ၵူၼ်းႁၢႆႉ၊ ယေႈၶႅၼ်းပၢႆႈၵႆ၊ ပဵၼ်ၼႆပူၼ်ႉၽၢၼ်ႇ၊ မိူင်းၸၢင်ႇၶိုၼ်းလီ၊ သိပ်းပီထိုင်မႃး၊ ႁဝ်းႁႃးၸဝ်ႈၶႃႈ၊ ၵဝ်ဝႃႈဢၼ်လမ်၊ မႂ်းဝႃႈဢၼ်လႅင်၊ သူပ်းၶႅင်ၵႂၢမ်းၸၼ်း၊ ၽႂ်မၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ၊ ပိူၼ်ႈယွမ်ႉသၢႆႁႄႇ၊ ယႃႉသႄႇၸူင်ၶဝ်ႈ၊ ၸဝ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၶႃႈ၊ ၶႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၶုၼ်၊ ၸဝ်ႈမုၼ်ပေႃးမဝ်း၊ ႁဝ်းႁႃးၶတ်းၵၼ်၊ ပဵၼ်ၼၼ်ႁိုင်ယၢဝ်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈႁၢဝ်ႈႁၢၼ်၊ ပၢႆႈၽၢၼ် မူၵ်းယုမ်း၊ ႁဵတ်းၸုမ်းပဵၼ်မုၵ်ႉ၊ ဢူတ်းတုၵ်ႉဢူတ်းယၢပ်ႇ၊ ပႃလၢပ်ႇယိပ်းၵွင်ႈ၊ ၶိုင်လွင်ႈတၢင်းႁၢႆႉ၊ ၶၢႆႉၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေး၊ ယၢၼ်မေးၵႆလုၵ်ႈ၊ တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၸွမ်းၵၼ်၊ ဢၢၼ်းႁၼ်မိူဝ်းၼႃႈ၊ ၵိူဝ်းဝႃႈတၵ်းလီ၊ ပီၼႆႉႁဵင်သၢမ်ပၢၵ်ႇသၢဝ်းသွင်၊ မိူင်းမွင်ယူႇယၢပ်ႇ၊ တႂ်ႈလၢပ်ႇတႂ်ႈၵွင်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုင်ၸူၼ်၊ ၽူႈဢူၼ်ၵူၼ်းၵဝ်း၊ ၸိူဝ်းႁဝ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ သဝ်ႈၸႂ်ၶိုၵ်ႉတႄႉ၊ ပေႉမႃးမွင်းထၢင်ႇ၊ ၾႃႉပၢင်ႇမိူင်းလီ၊ ယၢၼ်ၶီပူၼ်ႉမႆႈ၊ လႆႈၵႂႃႇမႃးငၢႆႈ၊ ဢၢႆႈပီႈလုင်းဢၢဝ်၊ မၢဝ်ႇသၢဝ်လဵၵ်ႉႁၢႆး၊ ၸၢႆးယိင်း ၶဝ်ဢူၺ်း။ ၶူးမေႃတႆး | လုင်းတၢင်းၵေး သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ | လိူၼ်တႆး

ဝွၵ်းသၢမ်တူဝ်

(တႅမ်ႈ) မေႃလိၵ်ႈလူင် လုင်းတၢင်းၵႄး ငိၼ်းလီလီ၊ ပီႈၼွင်ႉတႆး၊ ၶႆးငိူၼ်ႈလဵဝ်၊ ႁဵဝ်ဝွတ်ႈၵႂႃႇ၊ ယႃႇၶႂ်ႈၸႃႉ၊ ၽႃႉဢမ်ႇၽၢႆ၊ ၸၢႆးဢမ်ႇလပ်ႉ၊ ပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး၊ တႆးဢမ်ႇဢၢမ်း၊ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်း၊ ႁဝ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈ၊ ၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်း၊ ႁဝ်းဢမ်ႇယွင်ႈ၊ ၵွပ်ႈလွင်ႈၼႆႉ၊ ႁဝ်းဝႆႉမဝ်၊ ၵဝ်မႂ်းငိူဝ်ႈ၊ သိူဝ်ႈၸင်ႇယွၵ်း၊ ဢွၵ်းၸင်ႇတိုၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသင်ႉ၊ ႁိူၼ်းၾင်ႉမွတ်ႈ၊ ယွတ်ႈသဝ်ၶၢတ်ႇ၊ ၵၢတ်ႇလႅဝ်ၵၢၼ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁူၵ်ႉ၊ ၼၢမ်ၸူၵ်ႉတပ်း၊ ၼွၼ်းလပ်းယၢပ်ႇ၊ ႁၢပ်ႇတၢင်းၶီ၊ လၢႆပီလႃႇ၊ ဢၼ်ၽႃႇမႃး၊ ပႃးၵၼ်ဝွတ်ႈ၊ ၶွတ်ႈၵူၼ်ႈၵွၵ်း၊ ၼွၵ်းၶီႈယႃႈ၊ ၶႃႈလၢႆပၢၼ်၊ ၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉ၊ ပေႉလီၵူဝ်၊ ၼင်ႁူဝ်ပွၵ်ႇ၊ ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇႁဝ်း၊ ၵဝ်းၵၼ်လု၊ ဝႆႉၸုလၢႆ၊ ၵႂၢမ်းၶၢႆၶႃႉ၊ ၵဝ်ယႃႉမႂ်း၊ မႂ်းၵဝ်းၵဝ်၊ ဢဝ်တႆးလုၼ်ႈ၊ ၶဵဝ်ႈငုၼ်ႈၸီး၊ ၶီးဢၢမ်းပိူၼ်ႈ၊ သိူၼ်ႈသုတ်းသၼ်၊ ပၼ်ပိူၼ်ႈပေႉ၊ ၶႄႉတၢင်းငိူဝ်ႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ၊ တႆးႁဝ်းၼႆႉ၊ လီၵႆႉသွၼ်၊ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃ၊ လၢႆးတႃလႅင်း၊ ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ်၊ ၸၼ်မိုဝ်းလုၵ်ႉ၊ တုၵ်ႉႁူမ်ႈၶီ၊ လီႁူမ်ႈပူၺ်ႈ၊ လူၺ်ႈႁူမ်ႈၸၢတ်ႈ၊ လၢတ်ႈႁူမ်ႈသဵင်၊ ထဵင်ႁူမ်ႈၶေႃႈ၊ လေႃႉႁူမ်ႈသိူင်း၊ မိူင်းႁူမ်ႈလိၼ်၊ တိၼ်ႁူမ်ႈယၢင်ႈ၊ ဢၢင်ႈႁူမ်ႈႁွႆး၊ ပွႆးႁူမ်ႈတၢၼ်း၊ ဢၢၼ်းႁူမ်ႈတီႈ၊ ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁၵ်ႉၵၼ်တႃႉ။ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ | လိူၼ်တႆး

ဢုတုၾႃႉၾူၼ်

မိူင်းတႆးၼႆႉ မီး 3 ဢုတု - ၶၢဝ်းမႆႈ၊ ၶၢဝ်းၾူၼ် လႄႈ ၶၢဝ်းၵတ်း။ ၶၢဝ်းမႆႈ ယူႇၼႂ်းၽွင်းလိူၼ်မၢတ်ၶျ်ႉ ထိုင် လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ။ လူမ်းမႆႈမီးၵႄႈ 70ံ လႄႈ 80ံ ၾရႅၼ်ႊႁၢႆႉ (F)။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸလွင်း ၼႂ်းမွၵ်ႇမႆႇၼႆႉ လူမ်းမႆႈထိုင်100ံ တေႃႇ 104ံ(F)။ ၶၢဝ်းၾူၼ်သမ်ႉ တႄႇလိူၼ်ၵျူၼ်ႊ လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ် ၼမ်ႉၾူၼ်တူၵ်း မီးၼႂ်းၵႄႈ 40 – 60 ၼိဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းၵတ်းတႄႉ တႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊရ် ထိုင် လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊ လူမ်းမႆႉ တူၵ်းထိုင် 60ံ တေႃႇ 40ံ (F) တီႊၵရီႊ ၾရႅၼ်ႊႁၢႆႉ၊ ၼိူဝ်လွႆသုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူမ်းၵတ်းတူၵ်းထိုင်တႂ်ႈ 30ံ (F)။ ဝဵင်းဢၼ်ယူႇၼိူဝ်လွႆလႄႈ ဝဵင်းဢၼ်မီးတီႈထုင်ႉပဵင်းၼႆႉ ၸမ်ၵၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢုတု ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ (မေႇမဵဝ်ႉ)၊ ၵလေႃး၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး)၊ လွႆလႅမ်၊ လွႆမူၺ် (ၵဵင်းတုင်) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵတ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈသေ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇ၊ ဝဵင်းလၢင်ၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႆႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 02-03-2016

ဝဵင်းလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

မိူင်းတႆးၼႆႉ ၸၵ်းၽႄပဵၼ်ဝႆႉ တွၼ်ႈလိၼ်ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ဝဵင်းငဝ်ႈမိူင်း ပဵၼ်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ။ တႄႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢင်းၵိတ်းသျ်ၽွင်းငမ်း။ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးယူႇ မွၵ်ႈ 300,000 (သၢမ်သႅၼ်) ၵေႃႉပၢႆပႆ(ၽွင်းပီ 1985)။ တူၼ်ႈတီးၼႆႉ မီးဝႆႉ ၼႂ်းတွၼ်ႈလိၼ်ပွတ်းၸၢၼ်း။ ပွတ်ႊႁွင်ႇသမ်ႉ ငဝ်ႈဝဵင်း ပဵၼ်လွႆယဵဝ်ႈ (လႃႈသဵဝ်ႈ)။ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ 200,000 (သွင်သႅၼ်) ပၢႆ (ၽွင်းပီ 1985)။ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသမ်ႉ ငဝ်ႈဝဵင်းပဵၼ် ဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ 200,000 ပၢႆပၢႆ (ၽွင်းပီ 1985)။ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လွႆယဵဝ်ႈ ၵဵင်းတုင် ၼႆႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈဝဵင်း ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ဝဵင်းလူင် ဝဵင်းဢွၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းသဵင်ႈ မီး 50 ဝဵင်းပၢႆပၢႆ။ မီးဢိူင်ႇ 1,705 ဢိူင်ႇ။ ဝၢၼ်ႈတင်းသဵင်ႈ မီး 15,775 ဝၢၼ်ႈ (ၽွင်းပီ 1985)။ ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ - (1) လွႆယဵဝ်ႈ၊ (2) ႁူဝ်ပၢင်ႇ (မေႇမဵဝ်ႉ)၊ (3) ၼွင်ၶဵဝ်၊ (4) ၵျွၵ်ႉမႄး၊ (5) ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ (6) သီႇပေႃႉ၊ (7) ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ (8) ၵေးသီး၊ (9) မိူင်းမိတ်ႈ၊ (10) မိူင်းၵုတ်ႈ၊ (11) ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ (12) သႅၼ်ဝီ၊ (13) မိူင်းယႆ၊ (14) တၢင်ႉယၢၼ်း၊ (15) မိူင်းပဵင်း၊ (16) မူႇၸႄႈ၊ (17) ၼမ်ႉၶမ်း၊ (18) ၼမ်ႉတူႈ၊ (19) ၵုၼ်လူင်၊ (20) ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ (21) ၵုင်းၵႅင်း၊ (22) မိူင်းတၢတ်ႇ။ ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း - (1) တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး)၊ (2) ႁူဝ်ပူင်း၊ (3) ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ (4) သီႇသႅင်ႇ၊ (5) ၵလေႃး၊ (6) ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ (7) ပၢင်းတရႃႉ၊ (8) ယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ (9) လွၵ်ႈၸွၵ်ႇ၊ (10) ပၢင်လွင်း၊ (11) ၾၢႆၶုၼ်ႇ၊ (12) လွႆလႅမ်၊ (13) ပၢင်လူင်၊ (14) လၢႆးၶႃႈ၊ (15) ၼမ်ႉၸၢင်၊ (16) ၵုၼ်ႁဵင် (ၵုၼ်ႁိင်း)၊ (17) မိူင်းၼၢႆး၊ (18) လၢင်းၶိူဝ်း၊ (19) မွၵ်ႇမႆႆႇ၊ (20) မိူင်းပၼ်ႇ၊ (21) ၵေးသီး၊ (22) မိူင်းၵိုင်၊ (23) မိူင်းသူႈ၊ (24) ပူၺ်းလႃႉ၊ (25) သႃမိူင်းၶမ်း၊ (26) မိူင်းပွၼ်၊ (27) မိူင်းပၢႆး၊ (28) သူၺ်ႇၺွင်ႇ၊ (29) ႁၢႆးဝူဝ်း၊ (30) ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ-ၼွင်မွၼ်၊ (31) ၸၢမ်ၵႃး။ ဝဵင်း ၼႂ်းမိူ်င်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ - (1) ၵဵင်းတုင်၊ (2) မိူင်းပဵင်း၊ (3) မိူင်းယၢင်း၊ (4) မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ (5) မိူင်းတူၼ်၊ (6) မိူင်းသၢတ်ႇ၊ (7) တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ (8) မိူင်းယွင်း၊ (9) မိူင်းၽျၢၵ်ႈ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး မီး 3 သၢႆ။ 1. သဵၼ်ႈတၢင်းႁိူဝ်းဝိၼ်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၶူင်ႇႁိူဝ်းဝိၼ် 7 တီႈ။ (1) ႁၢႆးဝူဝ်း၊ (2) ၼမ်ႉၸၢင်၊ (3) ၵဵင်းတုင်၊ (4) မိူင်းသၢတ်ႇ၊ (5) တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ (6) မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ (7) လွႆယဵဝ်ႈ (လႃႈသဵဝ်ႈ)။ 2. သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆး။ တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ - လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၽႅဝ်လွွႆယဵဝ်ႈ။ တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း လုၵ်ႉတႃႇၸီႇ ၵႂႃႇ ဝဵင်းသူၺ်ႇၺွင်ႇ မီး 2 သဵၼ်ႈ။ [ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႉသူၺ်ႇၺွင်ႇ ထိုင် တူၼ်ႈတီး၊ လုၵ်ႉၼမ်ႉၸၢင် -မိူင်းၼၢႆး၊ လုၵ်ႉဢွင်ႇပၢၼ်း - ပၢင်လွင်း -လွႆၵေႃႇ။ 3. သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး။ ပွတ်းႁွင်ႇ - လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၽႅဝ်ၼမ်ႉၶမ်း မူႇၸႄႊ၊ လုၵ်ႉသႅၼ်ဝီ ထိုင် ၵုၼ်လူင် -ႁူဝ်ပၢင်ႇ။ ပွတ်းၸၢၼ်း - လုၵ်ႉတႃႇၸီႇ ၽႅဝ် ၵဵင်းတုင် တႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ပွတ်းၵၢင် - လုၵ်ႉသီႇပေႃႉ ထိုင် လွႆလႅမ်။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး မီး 3 သဵၼ်ႈသေ မီးတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ၵႂႃႇလႆႈထိုင်ၵူႈဝဵင်း။ ၶူင်ႇႁိူဝ်းဝိၼ်၊ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆး၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် မီးဝႆႉၸဵမ်ပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈသျ်။ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ ဝၢႆးသိုၵ်းလူင်လုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်သင်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမၢင်တီႈၼႆႉ လုလႅဝ်ဝႆႉသေ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇမႃးပႆယၢပ်ႇယူႇတႄႉတႄႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၶူဝ်လူင်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ မီး 3 တီႈ။ (1) ၶူဝ်ၵိုတ်ႈ - မီးၵႄႈၵၢင် ၼွင်ၶဵဝ် ၵျွၵ်ႉမႄး (ပဵၼ်ၶူဝ်တၢင်းလူတ်ႉၾႆး)၊ (2) ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ ၶၢမ်ႈ ၼမ်ႉၶူင်း - မီးၵႄႈၵၢင်ၵုၼ်ႁဵင် (ၵုၼ်ႁိင်း) - မိူင်းပဵင်း (ပဵၼ်ၶူဝ်တၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး)။ (3) ၶူဝ်ၵုၼ်လူင် ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်း - မီးၵႄႈၵၢင် ၵုၼ်လူင် ႁူဝ်ပၢင်ႇ (ပဵၼ်ၶူဝ်းတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး)။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၼမ်ႉၶမ်း မူႇၸႄႊ ၼႆႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ႈလႆႈထိုင် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး တႃႇၸီႇ ၵဵင်းတုင် တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး ၵဵင်းမႆႇ။ မိူင်းတႆးၼႆႉ လိူဝ်သေၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တင်း မိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ - တၢင်းမိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းလၢဝ်းၵေႃႈ ၵႃႉၶၢႆ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် လႆႈတင်းၼမ်။ လိူၼ်တႆး 02-03-2016

ၼႃႈလိၼ်လႄႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မီးလွႆသုင်ထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၼမ်၊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ႁၢင်ႈလီ မိူင်း ၼိုင်ႈ၊ ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ထုင်ႉလိုမ်လွႆသုင်၊ သုင်လိူဝ်ၼမ်ႉပၢင်လၢႆႇ 5-6000 ထတ်း။ ၸိၵ်းလွႆသုင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွႆလဵင်း ၼႂ်းမိူင်ယႆ ဢၼ်တၢင်းသုင်မီး 8,777 ထတ်း၊ လွႆၸွင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ လွႆပၢင်ၼွင် ၼႂ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်၊ လွႆၸၢင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ သုင် 8,000 ထတ်းပၢႆလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ လွႆႁူၼ်း ၼႂ်းပၢင်းတရႃႉ သုင် 7,678 ထတ်း၊ လွႆမေႃး၊ လွႆမွင် ၼႂ်းၵႄႈ ၼမ်ႉ တမ်ႇၽၢၵ်ႇ လႄႈ ၼမ်ႉပွၼ် လွႆမူး ၼႂ်းမိူင်းမႂ်ႇ (သဝ်ႁိၼ်သဝ်ၾႃႉ) ၸိူဝ်းၼႆႉ သုင် 7-8,000 ထတ်း။ လွႆမႃႉ ၼႂ်းၵလေႃးၵေႃႈ သုင် 5,000 ထတ်းပၢႆ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးမီး ၼမ်ႉမႄႈဢွမ်ႇမႄႈလူင်တင်းၼမ်၊ လႆလူင်းၸွမ်းၵႄႈလွႆလႄႈၾင်ႇၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ။ ၼမ်ႉၶူင်းတတ်းၽႃႇၽႅၼ်ႇ လိၼ်မိူင်းတႆး လူင်းပဵၼ်သွင်ပွတ်း၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈပွတ်းတူၵ်း။ ႁူဝ်ၼမ်ႉၶူင်း မီးတၢင်းသၼ်လွႆထိပႅတ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေ လုၵ်ႉတၢင်းႁွင်ႇလႆလူင်းတၢင်းၸၢၼ်း လတ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၵူင်မိူင်းတႆးလႄႈ ႁွင်ႉဝႃႈၼမ်ႉၶူင်း။ ၸွမ်းၾင်ႇသွင်ၶၢင်ႈ လွႆသုင် 6-7,000 ထတ်း၊ ၾင်ႇၼမ်ႉလိုၵ်ႉၸၼ်း၊ ၼမ်ႉၸႅဝ်ႈၵတ်းၸီႈ မီးတၢတ်ႇသုင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ယင်းလတ်းၽႃႇၶဝ်ႈ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းယၢင်း လႄႈ မိူင်းမွၼ်း သေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵူတ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ မုၵ်ႉတမ (The Gulf of Martaban) တီႈဝဵင်း မေႃႇလမႅင်ႇ (Moulmein)။ ၽၢၵ်ႇတၢင်းတူၵ်း မီးၼမ်ႉတီး၊ ၼမ်ႉၼိမ်း၊ ၼမ်ႉပၢင်၊ ၼမ်ႉတဵင်း၊ ၼမ်ႉပွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်း။ ၼမ်ႉပၢင်လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်းၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၵုၼ်ႁိင်း၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်မီးၵုၼ်ၼမ်။ ၽၢၵ်ႇတၢင်း ဢွၵ်ႇ မီးၼမ်ႉမႃႉ၊ ၼမ်ႉၼၢင်း၊ ၼမ်ႉၶႃ၊ ၼမ်ႉသိမ်၊ ၼမ်ႉႁၢင်၊ ၼမ်ႉၵျွတ်ႈ၊ ၼမ်ႉထႃး၊ ၼမ်ႉမႄႈၵုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈ ၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်း။ ၼမ်ႉၶွင်သမ်ႉ တတ်းၶႅၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး လႄႈ မိူင်လၢဝ်း တၢင်းယၢဝ်းမီးမွၵ်ႈ 120 လၵ်းပၢႆ၊ လုၵ်ႉပွတ်းသၼ် လွႆထိပႅတ်ႉ လႆလူင်းမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်း လတ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇမိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၵမ်ႊၿူႊၶျႃႊ လႄႈ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းသေ လႆၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၵူတ်ႉပၢင်လၢႆႇထႆး။ ၼမ်ႉလမ်း - ၼမ်ႉလူၺ် ဢၼ်မီႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းလူၺ် မိူင်းယၢင်း ၼႂ်းၵဵင်းတုင် ၼမ်ႉပင်းလႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶွင်။ ၼမ်ႉမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၵဵဝ်။ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢတ်းသမ်ႉ မီးမႄႈၼမ်ႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉၸေႃႇၵျီႇ၊ ၼမ်ႉလင်း၊ ၼမ်ႉတမ်ႇၽၢၵ်ႇ လႄႈၼမ်ႉၽီလူူး။ ၼမ်ႉမႄႈဢွၼ်ႇမႄႈလူင် လႆလတ်းႁူၺ်ႈလတ်းလွႆ လႄႈ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၵေႃ ႈမီးတင်းၼမ်၊ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉ တူၵ်းတၢတ်ႇၸူင်ဢၢင်၊ (ၼမ်ႉတဵင်း) ဢၼ်မီးၼႂ်းၵဵင်းတွင်း ႁိမ်းမိူင်းၼၢႆး၊ ထတ်းလူင်းမႃး ထီႉသွင် ပဵၼ်ၼမ်ႉ တူၵ်းတၢတ်ႇ ဢူမ်ပူႈ (ၼမ်ႉပၢင်) ဢၼ်မီႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈ။ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၼမ်ႉယၢဝ် တီႈဝၢၼ်ႈသၢင်း ႁိမ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉၵေႃႈ တၢင်းသုင်မီး 1,500 - 2000 ထတ်း လႄႈ ဢဝ်ႁဵတ်းႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉတူႈတင်းႁူင်းၵၢၼ်ႁႄႈ မေႃႇပၢင်ယုင်းၼမ်ႉတူႈ။ ႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းပွၼ်သမ်ႉ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ 3 တီႈ၊ ႁိမ်းဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ၼမ်ႉၸေႃႇၵျီႇ၊ ႁိမ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇဢွၼ်ႇ 2 တီႈ၊ ၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉပၢင်သမ်ႉ လိူဝ်သေၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ဢူမ်ပူႈယဝ်ႉ ယင်းမီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇထႅင်ႈတင်းၼမ်။ သၢႆၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ (မီးတၢင်ႉ မီးသွႆ မီးၵႅင်ႇ) ၼမ်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၼွင်ဢွၼ်ႇၼွင်လူင် တင်းၼမ်။ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (ဢၢင်းလေး) ၼႆႉ ၵႂၢင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသေ မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ယူႇၼမ် လႄႈ မီးၵုၼ်ၽူး ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈၼမ်။ ၼမ်ႉဢွၵ်ႇႁူး (ၼမ်ႉဝွတ်း၊ ၼမ်ႉပုၼ်း) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ဢဝ်ယိပ်းတိုဝ်းလႆႈတင်းပီ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼမ်ႉႁူးႁူဝ်ပူင်း၊ ၼမ်ႉႁူးမေႃႇသၢႆး၊ ၼမ်ႉႁူးပထူး (လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ)၊ ၼမ်ႉႁူးတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ။ ၼမ်ႉပုင်ႇၼမ်ႉမႆႈၵေႃႈ မီးလၢႆတီႈ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇသီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇသႅၼ်ဝီ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၼမ်ႉပုင်ႇ ၵဵင်းတုင်၊ ၼမ်ႉပုင်ႇၶွင်ႇတႅင်ႇ (ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း ဢႅဝ်ႇတွင်ႈတဵဝ်း ဢၢပ်ႇၼမ်ႉပုင်ႇၼမ်ႉမႆႈ။ ၼိူဝ်ႉလိၼ်ၾုၼ်ႇငႂ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လိၼ်ၽုၺ်ႈ လိၼ်ၶၢၼ် (လိၼ်လႅ်င် / လမ် / မူၼ်ႇ) သေ ပွတ်းတႂ်ႈလိၼ် သမ်ႉ မီးမၢၵ်ႇႁိၼ်ဢႃယုၵႄႇထူၼ်ႈ တင်းၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆ တႂ်ႈလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉ ဢွၵ်ႇႁႄႈလၢႆပိူင်လၢႆသႅၼ်း တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 02-03-2016

ထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉမိူင်းတႆး

ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸွမ်းလွႆသုင် 4,000 ထတ်းပၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးထိူၼ်ႇပႃႇ မႆႉပႅၵ်ႇ၊ မႆႉၵူင်ၵူႈသႅၼ်း၊ တီႈတႅမ်ႈတီႈမႆႈသမ်ႉ မီးထိူၼ်ႇ ပႃႇ မႆႉသၵ်း မႆႉတိုင်း မႆႉပဝ်း။ တီႈပၢင်ႇတီႈပဵင်းၸွမ်းထုင်ႉၶူင်ႈၼႅမ်း မၢင်တီႈ မီးပၢင်ႇယိူဝ်ႈယႃႈ။ မႆႉဢွၵ်ႇမိူင်းတႆးဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင် ပဵၼ်မႆႉသၵ်း၊ မႆႉပႅၵ်ႇ၊ မႆႉတိုင်း၊ မႆႉပဝ်း၊ မႆႉငႄႉ၊ မႆႉတီးတွၵ်ႈ၊ မႆႉၸလၢၼ်း၊ မႆႉမၢၵ်ႈပိၼ်းၽူႈ (သၼၢပ်ႈၶႃး)၊ မႆႉႁွမ်ၵူႈသႅၼ်း။ ထိူၼ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇမႆႉလီၼႆႉ မီးယူႇ 42,210 လွၵ်းၶႂႆႇလၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း။ မိူင်းမိတ်ႈ၊ တူင်ႇလၢဝ်း၊ ပၢင်ႇၵေႇတု၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ မိူင်းပၼ်၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ပႃႇလႅဝ်း၊ ၵဵင်းလၢပ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႆႉသၵ်းဢွၵ်ႇၼမ်။ မၢၵ်ႇ မွၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆး ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၵတ်း တီႈမႆႈ တင်းသွင်တီႈၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းၼမ်။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၸွမ်းထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉ - မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၵ်ႉ၊ သၵ်းၸေး၊ ၼမ်ႉၽိုင်ႈ၊ ၶီႈၸိုင်း၊ဝၢၵ်ႇ၊ မွၵ်ႇၶမ်း၊ မႆႉႁွမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်ယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 01-03-2016

ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းလိၼ်တႆး

ၼိူဝ်ႉလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်ၶၢၼ်ၼမ် လႄႈ တႂ်ႈလိၼ်ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉႁိၼ်ၵႄႇထူၼ်ႈ၊ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်း မိူင်းတႆးၼႆႉ မီး - (1) ငိုၼ်း SILVER (2) ၸိုၼ်း LEAD (3) ၶမ်း GOLD (4) တွင်းလႅင် COPPER (5) လဵၵ်း IRON (6) ဝူႊၾရမ်ႊ WOLFRAM (7) ႁဵၵ်ႇ TIN (8) တင်ႊသထဵၼ်ႊ TUNGSTEN (9) မင်ႊၵၼီႊသ် MANGANESE (10) ၼိၶိုဝ်ႊလ် NIKLE (11) ထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈ COAL (12) ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ ANTIMONY (13) သၢႆးႁဵင်း MICA (14) သႅင် ၵူႈသႅၼ်း (15) ႁိၼ်ၶၢဝ် ႁိၼ်လၢႆး MARBLE (16) သွတ်ႈ ZING (17) ၶၢင် ALLUMINIUM ။ မေႃႇႁႄႈဢၼ်ၶုတ်းယူႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် - 1. မေႃႇပၢင်ယူင်း (ၼမ်ႉတူႈ) - ဢွၵ်ႇႁဵၵ်ႇ၊ ၸိုၼ်း၊ ငိုၼ်း၊ ၼိၶိုဝ်ႊလ်၊ တွင်းလႅင်၊ ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ။ မေႃႇပၢင်ယုင်းသမ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 14 ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီၼၼ်ႉ ၶႄႇၶဝ်မႃးႁႃၶုတ်းဢဝ်ႁႄႈ။ ထိုင်းမႃးပီ 1891 ဢိင်းၵလဵတ်ႈသျ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးသိုပ်ႇၶုတ်းထႅင်ႈ၊ ပီ 1909 ၸင်ႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ၶေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊလီးမိတႅတ်ႉ (BURMA CORPORATION LIMITED) ။ ဝၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉ ပီ 1952 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊဢုပ်ႇၵၼ်သေ တင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၵၼ် ယဝ်ႉ ၶိုၼ်းမႄးတင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ - “ၿိူဝ်ႊမႃႊၶေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊ” 1951 လီႊမိတႅတ်ႉ” ။ 1965 ဝၢႆးၸုမ်းသိုၵ်း ႁုပ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၵေႃႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ၵႂႃႇပႃးပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ 2. မေႃႇႁႄႈ ရတၼႃႇတဵင်ႇၵီႇ (ၼႂ်းၵျွၵ်ႉမႄး) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ငိုၼ်း၊ ႁဵၵ်ႇ၊ ၼိၶိူဝ်ႊလ်။ 3. မေႃႇႁႄႈမေႃႇသၢႆး (ဝဵင်းမေႃႇသၢႆး မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ႁိၼ်ပရႆႊတီႊ။ 4. မေႃႇႁႄႈၵလေႃး ဢွၵ်ႇႁိၼ်တူဝ်ႊလမၢႆႊ ႁိၼ်ပရႆႊတီႊ၊ ႁိၼ်ၾလေႃႊရႆႉ။ 5. မေႃႇႁႄႈလွႆမႃႉ (ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ႇ) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ဝူႊၾရမ်ႊ။ 6. မေႃႇႁႄႈႁိၼ်ၶၢဝ် မွၵ်ႇမႆႇ ဢွၵ်ႇႁိၼ်ၶၢဝ်။ 7. မေႃႇထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈ ၼမ်ႉမႃႉ (ႁိမ်းၼမ်ႉပွင်ႈ) ဢွၵ်ႇထၢတ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈသႅၼ်းၵၢင်။ လိူဝ်သေၼႆႉ တီႈမေႃႇႁႄႈလွႆၵိူၼ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇႁဵၵ်ႇ၊ မေႃႇႁႄႈပၢင်ပႅၵ်ႇ တီႈႁိမ်းတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ၼႆႉ သွၵ်ႈႁႃႁၼ်မိူဝ်ႈ 1963 ဝႃႈ - လဵၵ်း လႄႈ ဝူႊၾရမ်ႊ တေဢွၵ်ႇယူႇ 63 လၢၼ်ႉတၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ လဵၵ်းၼႆႉ တီႈမိူင်းယႆ၊ ၵဵင်းတုင်၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ ၵဵင်းၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်။ ငိုၼ်းသမ်ႉ လိူဝ်သေမေႃႇပၢင်ယုင်း၊ ရတၼႃႇတဵင်ႇၵီႇ၊ မေႃႇသၢႆးယဝ်ႉ ပွတ်းတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၼႂ်းလိၼ်ၸႄႈမိူင်းဝႃႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်၊ ၸွမ်လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး ၼႂ်းမွၵ်ႇမႆႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ တွင်းလႅင် - ဢၼ်ပႃးၶမ်းဢိတ်းဢီႈၵေႃႈ ဢွၵ်ႇတီႈႁၢႆးဝူဝ်း၊ ၸၢမ်ၵႃး၊ လၢင်းၶိူဝ်း။ ၶမ်း - ပွတ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈဢွၵ်ႇ၊ ၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈ ၶိုင်လႆႈၶမ်းယူႇ။ ၼိၶိုဝ်ႊလ် - (ၼမ်ႉမၼ်းလႅင်း) ၼႆႉ ဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇပွတ်းမေႃႇသၢႆး။ ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢွၵ်ႇၵူႈတီႈ၊ သၢႆးႁဵင်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ႇဢွၵ်ႇၵူႈတီႈ၊ မႅၵ်ႊၵၼီႊသ် ဢွၵ်ႇပွတ်းႁူဝ်ပူင်း။ ထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈသမ်ႉ ဢွၵ်ႇလွႆယဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉမႃႉၼမ်ႉပွင်ႈ၊ တူၼ်ႈတီး မိူင်းတူၼ် ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် လႄႈ သၼ်လွႆပလွင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းလူတ်ႉၾႆးၵလေႃး - တႃႇၸီႇ။ သႅင်ၵူႈသႅၼ်း ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ မိူင်းသူႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼိူင်းတႆးၼႆႉ တီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇႁႄႈ ဢၼ်ပႆႇႁႃ ႁၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 01-03-2016

တၢင်းၵႂၢင်ႈလႄႈတီႈတင်ႈမိူင်းတႆး

မိူင်းတႆး (SHAN STATE) ၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 62ႇ500 လၵ်းပၢႆ ပၼ်ႇမူၼ်း။ (တၢင်းၵႂၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉပႆႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉတႆးတင်းသဵင်ႈ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မီးၼႂ်းၵႄႈ သဵၼ်ႈလတ််ႊတီႇတုတ်ႉ ပွတ်းႁွင်ႇမၢႆ 19 ၻီႊၷရီႊ 20 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ လႄႈ 24 ၻီႊၷရီႊ 9 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ။ မီးၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈ လွင်ႊ ၵျီႊတုတ်ႉ ပွတ်းဢွၵ်ႇမၢႆ 96 ၻီႊၷရီႊ 13 မဵတ်ႉလႄႈ 101 ၻီႊၷရီႊ 9 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ။ တၢင်းႁွင်ႇ မီးမိူင်းၶၢင်၊ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းၶႄႇ (ထုင်ႉမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ်)၊ တၢင်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းလၢဝ်း၊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းထႆး၊ တၢင်းၸၢၼ်းမီး ယၢင်းလႅင် (မိူင်းၵယႃး) တၢင်းတူၵ်း မီးတိူင်းမၼ်းတလေး လႄႈ တိူင်းၸၵႅင်း (ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ)။ လိူၼ်တႆး 01-03-2016

ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း

100-ပီႊၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်မိူင်းသႅၼ်ဝီ [100th Anniversary of Warior Khun Sang of Hsen-wi (1914-2014)] ႁူဝ်တီးမၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ် သႅၼ်ဝီလႄႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသႅၼ်ဝီ မီးမႃဢွၼ်တၢင်းလႄႈ ၶႃႈႁဝ်းယွၼ်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈ သႅၼ်ဝီဢွၼ်တၢင်း ဢိတ်းၼိုင်ႈ (ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈပိုၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းလူင် လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၵမ်ႈၼမ် ႁူႉၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ ၽိတ်းႁိုဝ်ထုၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ဝႆႉပဵၼ်ၸိူင်းထတ်းမၼ်းႁႄ)။ ၼႂ်းပိုၼ်းတႆးႁဝ်းတေၼႄဝႆႉ ၸိုဝ်ႈမိူင်းဢၼ်ပဵၼ်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈယႂ်ႇယႂ်ႇ ပဵၼ်လၢၼ်ႉ၊ ပဵၼ်သႅၼ်၊ ပဵၼ်ပၼ်း၊ ပဵၼ်ၸႄႈ လႄႈ ပဵၼ်ၵဵင်းၸိူင်ႉၼင်ႇ 1. လၢၼ်ႉၸဝ်ႈ (ၼွင်သႄလႄႈတႃႈလီၼႂ်းယုၼ်ၼၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-649) 2. လၢၼ်ႉၼႃး (ၵဵင်းသႅၼ်၊ၵဵင်းႁၢႆး၊ၵဵင်းမႆႇမိူင်းၵဝ်ႇယူၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈ-1296) 3. လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ (မိူင်းလၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1353) 4. သႅၼ်ၾၢင် (မီးၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?) 5. သႅၼ်ၸႄႈ (ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-916) 6. သႅၼ်ဝီၾႃႉ (မိူင်းလိုဝ်ႉ 12-ပၢၼ်းၼႃးဢၼ်ပွင်ႇဝႃႈ 12-ႁဵင်တၢင်ၶဝ်ႈၸိူဝ်ႉ _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1160) 7. ၸႄႈၾၢင် (ၼႂ်းမိူင်းၶွၼ်ၸႄႈမိူင်းတႆးလႄႈၶၢင်တႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?) 8. ၸႄႈဢူ (ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?) 9. ၸႄႈလၢၼ်ႉ (ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1311) 10.ၸႄႈလၢၼ်ႉ (ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1311) 11. ၸႄႈႁၢႆးလွႆ (ဝဵင်းၵဝ်ႇၸရၢႆးတေးဝူဝ်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းဢသ်ႉသမ်မိူင်းဢိၼ်ႊတီယိူဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1228) 12. ၸႄႈၵႅင်ႇ (ဢၼ်ပဵၼ်ၸၵႅင်းတႅင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1322) 13. ၵဵင်းဝီ (သႅၼ်ဝီပၢၼ်ႁူဝ်တီး _ ၸဝ်ႈလူင်တႆႇပူင်ႇတႄႇမိူဝ်ႈၶသ-957) 14. ၵဵင်းႁုင်ႈ (ဝဵင်းလူင်မိူင်းတႆး 12-ပၢၼ်းၼႃးၼႂ်းယုၼ်ၼၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1160) 15. ၵဵင်းတုင် (ဝဵင်းလူင်တႆးၶိုၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းတႆး _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1253) 16. ၵဵင်းသႅၼ် (ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႇတႆးယူၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈမႁႃႇသၶၢၸ်ႇ 1-ၼီႈ၊မွၵ်ႈပသ-621၊မႅၼ်ႈမွၵ်ႈၶသ 78-ၼီႈ) ဢဝ်ၸွမ်းပိုၼ်းယူၼ်းတႅမ်ႈဝႆႉ) 17. ၵဵင်းႁၢႆး (ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႇတႆးယူၼ်းပၢၼ်ထီႉ-2 မီးၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1261) 18. ၵဵင်းမႆႇ (ဝဵင်းလူင်ၶွင်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈလၢၼ်ႉၼႃးမီးၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1296) 19. ၵဵင်းတွင်း (ဝဵင်းလူင်ၶွင်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈလၢၼ်ႉၸၢင်ႉမိူင်းလၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈ 757) ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်မိူင်း/ ဝဵင်း/ ၸဵင်း ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းလႄႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ဢဝ်လိူတ်ႈၼိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇၶႆးသေ ၵေႃႇတင်ႈမႃးၼၼ်ႉလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်း သႅၼ်ဝီ (သႂႅၼ်ႊဝီႇ) ၼႂ်းပိုၼ်းၶႄႇမၢင်ၽိုၼ်တႅမ်ႈဝႃႈ- သႅၼ်ဝီ ထွႆႈၵႂၢမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းၶႄႇႁေႃႈ၊ ဢၼ်မႃးတီႈထွႆႈၵႂၢမ်းၶႄႇဝႃႈ- သႂႅၼ်ႊဝီႇ၊ ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ- ၸဝ်ႈမိူင်းၽူႈတၢင်ၼႃႈ ဝွင်ႉႁေႃၶမ်းၶႄႇ ၼႆၵၼ်၊ ၼႄသၢၵ်ႈသေႇဝႃႈ- တၢင်းမိူင်းတႆးလိုဝ်ႉ 12-ပၢၼ်းၼႃး ၵေႃႈ လႇႈၸိုဝ်ႈမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ႁေႃၶမ်းၶႄႇတင်ႈပၼ် ဢၼ်မႃးတီႈၵၢမ်းၶႄႇႁေႃႈဝႃႈ သႂႅၼ်ႊဝီႇ မိူၼ်ၵၼ်၊ ၸၢဝ်းတႆးလိုဝ်ႉၶဝ် ယင်းႁွင်ႉဝႃႈ- မိူင်းသႅၼ်ဝီၾႃႉ ၼႆ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ၊ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၸိုဝ်ႈမိူင်းသႅၼ်ၾၢင် သႅၼ်ၸႄႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇၸိုင် သႅၼ်ဝီ ၼႆႉ ပဵၼ်ထွႆႈၵႂၢမ်းတႆးၵွႆး၊ တေဢမ်ႇမႃးတီႈ သႂႅၼ်ႊဝီႇ ထွႆႈၵၢမ်းၵႂၢမ်းၶႄႇႁေႃႈၶဝ် (ၽူႈတႅမ်ႈ) ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ၊ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လီသိုပ်ႇၶူၼ်ႉႁႃၵၼ်ထႅင်ႈယူႇ။ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈပိုၼ်းဝႃႈ တေလႆႈႁၼ်မီးလၢႆပၢၼ်ၼင်ႇၼႆ (1)သႅၼ်ဝီ ပၢၼ်ႁူဝ်တီးၼၼ်ႉ ႁွင်ႈထႅင်ႈၸိုဝ်ႈၼိုင်ႈဝႃႈ- ၵဵင်းသႅၼ်၊ ၵဵင်းဝီ(သႅၼ်ၸႄႈ ၵေႃႈဝႃႈ) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင်မိူင်းမၢဝ်း ပၢၼ်ႁႅၵ်ႈ ၶုၼ်တၢႆႇၶၢၼ်ႇတင်ႈ(မႃးၵိၼ်) မိူဝ်ႈၶသ-957၊ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-2 (ၵဵင်းတူႈ ၵေႃႈႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶမ်းၵၢႆႇၾႃႉ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1420၊ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-3 ၸဝ်ႈလူင်ၶမ်းႁၢမ်ၾႃႉ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1594 လႄႈ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-4 လႆႈၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ လႄႈၸၢၼ်း/ ၼိူဝ်ႈလႄႈတႂ်ႈ မိူဝ်ႈၶသ-1881 ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းဢူၼ်ႈယုပ်ႈ ပဵၼ်ၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင် သိူဝ်ၵေႃႇၾႃႉ (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၵေႃႈဝႃႈ၊ ၶသ 1549-1887) လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း (1881-1887) ၼင်ႈႁေႃမႂ်ႇတႄႉပဵ် (1914 ၼ်ွၼ်းၽေး 1916)၊ မႃးထိုင်ပီႊ-2014 ၼႆႉ လႆႈမႃးယဝ်ႉ 100-ပီႊတဵမ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈမႃးႁဵတ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ် ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူသ်တိုၵ်းပႅတ်ႈ ဢၢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ဢၼ်သုၼ်ႇငမ်းၼိူဝ်မိူင်းတႆးမႃး ပဵၼ်ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ။ ႁေႃၶမ်းသႅၼ်ဝီ ပၢၼ်ထီႉ-2 လႆႈတူၵ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈႁေႃၶမ်းၶႄႇ (ၸဝ်ႈဝွင်ႉၶိူဝ်းႁိူၼ်းယူၼ်) ဢၼ်ၵၢႆၽၢၼ်ႇတႂ်ႈဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ႁေႃၶမ်းၼွင်သႄ (ၶိူဝႅးႁိူၼ်းတွၼ်ႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1445 လႄႈ လႆႈတူၵ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈ ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ (ၶိူဝ်းႁိူၼ်း ႁင်ႇသႃႇဝတီႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1556 ယဝ်ႉလႆႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉ ဢၢၼ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ (ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၵူင်းပွင်ႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1881 ၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း (1881-1887)။ ၵူၼ်းမိူင်းထိုင် ၶုၼ်မိူင်း ဢမ်ႇဝႃႈၶုၼ်မိူင်း ႁိုဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းလႂ် ပေႃးပဵ်ၵေႃႉဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႈ တင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း သုၵ်ႉယုင်ႈၼၼ်ႉ (ၵမ်ႉပႃႈၼမ်) ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထမ်းမလႃး လႆႈႁၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းၼႄပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆတင်းၼမ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇၶုၼ်ၶႄႇ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းႁၼ်ႉ (Han Dynasty 876-884 BC)၊ ၶုၼ်ၶႄႇ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းမိင် (Ming Dynasty 1911-1941 AD)၊ ၶုၼ်ၼပူဝ်ရိယၼ်ႊ (Naporean 1804-1814 AD) မိူင်းၾရ်ႊသဵသ်ႊ၊ ၶုၼ်ၸၼ်တၵုတ်ႉတ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းမူဝ်းရိယ ဢၼ်ပဵၼ်ပူႇၶုၼ်ဢသူဝ်းၵ (Chantagupt 315-330 BC) မိူင်းပႃတလိပုတ်ႉ (မိူင်းဢိၼ်ႊတိယိူဝ်းယၢမ်းလဵဝ်)၊ ၶုၼ်ဢၼေႃႇရထႃႇ (Anurutha 1044-1077 AD) ၽူႈတင်ႈမိူင်းပူးၵမ်ႇ၊ ၶုၼ်မၢၼ်ႈဢူးဢွင်ႇၸေႇယ ၽူႈတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းၵူင်းပွင်ႇ (Kone Paung Dynasty 1751-1706 AD) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်သၵ်း ၵေႃႉယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူဝ်းယူဝ်းသေ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၶုၼ်မိူင်း ၽူႈၵေႃႇတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လႄႈ လိုဝ်းၸိုဝ်ႈၵိုၵ်းမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉၵၼ် ၵူႈၸဝ်ႈၸဝ်ႈ။ ၼႂ်းပိုၼ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးလၢႆလၢႆၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈတင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ- (1)ၸဝ်ႈသိုဝ်ႉၼူႇလေႃ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၼွင်သႄ (မိူင်းၼမ်ၸဝ်ႈ) မိူဝ်ႈၶသ 649 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်၊ ပဵၼ်ၸဝ်းႁႆႈၸၢဝ်းၼႃးၵွႆးသေ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ် ၶုၼ်ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၼွင်းသႄ (Nan Chou Dynasty)၊ (2)ၸဝ်ႈၸိူင်ႁၢၼ် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၸႄႈလိုဝ်ႉ (ဝဵင်းၵဵင်းႁုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်း 12-ပၢၼ်းၼႃး မိူၼ်ၵၼ်) (3)ၶုၼ်တိုင်းၶမ်း ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းတိုင်းၶေႃ (မိူင်းမၢဝ်း - Mao Dynasty)) မိူဝ်ႈၶသ-764 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶုၼ်ဢၢႆႈၸၢဝ်းႁႆႈ ၸၢဝ်းၼႃးၵွႆး) (4)တႆးသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ (ၸၢဝ်းဢၢႆႈသႅင်ၶၢႆႇ၊ ၸဝ်ႈယီႈသႅင်ၵမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်) ဢၼ်ႁုပ်ႉယိုတ်းဢဝ်မိူင်းပူးၵမ်ႇ (မိူင်းၼွင်ၵၢဝ်)သေ ၵေႃႇတင်ႈမိူင်းဢႃႇဝ (Ava Dynasty) မိူဝ်ႈၶသ-1400 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ် ပဵၼ်လုၵ်ႈၵူၼ်းၵႃႉမိူင်းယၢင်း (ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ယၢမ်းလဵဝ်) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးသႅင်ၶမ်းပၼ်းၼၼ်ႉ ၵွႆးမိူၼ်ၵၼ်။ ၸင်ႇလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းႁူဝ်ႁႅၵ်ႈ (ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း)ၼႆႉ ၵမ်ႉၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသႃမၺ်းယူဝ်းယူဝ်းၵွႆး၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်းၼႆၼၼ်ႉ ပိုၼ်းမိူင်းမီးပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇဝႆႉယူႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႂ်း 19-ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီႊ မႃးၼႂ်းပၢၼ်သႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢၼ်မိူင်းတႆးၵဝ်ႈႁႆးႁေႃ ၸမ်တေသုတ်းဝၢႆး (မွၵ်ႈၶသ 1700-1800)ၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ၸႂ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇတြႃးသေ ၶႂ်ႈပူတ်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ တူၼ်လႂ်ပူတ်း၊ ၶႂ်ႈတင်ႈၽႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၸႂ်ဝႃႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉ ဝႅင်းႁိူၼ်းတီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ႁဵတ်းၼႆ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်းဝႃႈ ပဵၼ်ပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ (ၶသ 1700-1800) ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈမိူင်းႁေႃၶမ်း 8-ၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းတႆး၊ ၵွႆးၵေႃႈဢမ်ႇမီးဢၢမ်းၼၢၸ်ႈသင် ယူႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉႁုၼ်ႇ (ဢယုၵ်ႉပျႃႉမိၼ်း) ၵွႆးသေ လႆႈၵႃႈလႆႈဝႅၼ်ၸွမ်းၵွင်ႁေႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ယူႇႁဵတ်းၼၼ်။ ၽွင်းၼၼ်ႉၸင်ႇမီး ၶုၼ်ဢိူင်ႇ ၽူႈဢမ်ႇယွမ်းၼွမ်းၸူး ဢၢမ်းၼၢၸ်ႈဢမ်ႇတြႃးႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ၶုၼ်သၢင်ႇႁၢႆႉလႄႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၸူႉၸွမ်းၵူၼ်းတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းသေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇတြႃးၶွင်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ သမ်ႉၸႂ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈမၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၼမ်းႁူဝ်သိုၵ်းၸဝ်ႈၾႃႉတႆး 8-မိူင်းသေ ၶိုၼ်းမႃးၵႂၢတ်ႇၽဵဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းသွင်ၶုၼ်သၢင်ႇၶဝ် ထိုင်မိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၸင်ႇဢဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တႆးတေႃႇတႆး တိုၵ်းတေႃးၶႃႈၾၼ်းဢဝ်တၢႆတၼ် လိုၼ်းသုတ်းတေႃႇပေႃးလႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ၊ ပႃႈၼႃႈၶုၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈတႆး (ရှမ်းပြည်အရေးပိုင်း) ႁဵလ်းတပရၼ်ႉတ် (Mr Arther Hedding Hieldebrand)၊ ၽူႈၵွတ်းသၢႆသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသတႅတ်ႉမိၼ်း (တီႈမိူင်းသွၵ်ႇ - ဝဵင်းသွင်ႁူၺ်ႈ) ၶုၼ်သိုၵ်းတႃႊလီ (Lt. Deley) ၼၼ်ႉသေ လႆႈၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်သွင်ဝဵင်းႁေႃၶမ်းသႅၼ်ဝီ (သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ/ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း) ၼႆမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ-03 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ပီႊ-1888 ၼၼ်ႉၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ထဝ်ႈမိူင်း၊ ပူႇႁဵင်၊ ပူႇၵၢင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းၼႆယူႇ။ ၶေႃႈလူပ်းလင်ပွင်ႈၵႂၢမ်း ဝၢႆးေသၶုၼ်သၢင်ႇႁၢႆႉ ၽူႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဵၼ်ၵၼ်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ယဝ်ႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း သိုပ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသုိၵ်းမိူင်းေသ တိုၵ်းေတႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်း ေတႃႇၶုၼ်ေႁႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ေပႃးယွမ်းၵၢၼ်ႉ၊ ယဝ်ႉမႃးယွမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ႄလႈ မႅင်ႇပၼ်ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းသႅၼ်ဝီၵဝ်ႇ (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ) ဝႃႈ- ပႃႈၼိူဝ်ႄမႈၼမ်ႉယၢဝ် ႁ်ႂႈပဵၼ်ၼင်လိၼ်ၽွင်းငမ်း ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း၊ ပႃႈတ်ႂႈႄမႈၼမ်ႉယၢဝ် ႁ်ႂႈပဵၼ်ၼင်လိၼ်ၽွင်းငမ်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၸိူင်ႉၼႆ။ တင်ႈဢဝ်ပီႊၶသ-1885 ၼၼ်ႉ ဝဵင်းလူင်သႅၼ်ဝီ ၸင်ႇၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ် ပဵၼ်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ (ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၽွင်းငမ်း) လႄႈ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ဢဝ်ဝဵင်းမိူင်းယႆ ပဵၼ်ဝဵင်းႁေႃၶမ်းသေ ၽွင်းငမ်း) မႃး တေႃႇထိုင်ပၢၼ်ဢိင်းၵလိတ်ႈ မႃးၵိၼ်မိူင်းတႆးမိူဝ်ႈၶသ - 1887 ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃႁၢင်ႈႁၢႆႉ တႆးတေႃႇတႆးတိုၵ်းၾၼ်းၵၼ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးပီႊ-1888 တင်းသွင်ၾၢႆႇ (သႅၼ်ဝီတႂ်ႈလႄႈၼိူဝ်) ၸင်ႇမႃးတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပႃႈၼႃႈၶုၼ်ဢင်းၵိသျ်း (ၶုၼ်ၽွင်းငမ်း မိူင်းတႆး) တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆထႅင်ႈၵမ်းသွင် မိူၼ်ႁူႉၵၼ်ၵူႈၸဝ်ႈယူႇၼႆႉယဝ်ႈ။ ၸင်ႇလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉဝႃႈယူႇတီႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လုၵ်ႈၸၢဝ်းႁႆႈၸၢဝ်ၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ်မႃးၸဝ်ႈၾႃႉ ၽူႈၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼႆသေၵေႃႈ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ဢဝ်မိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉတႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ လႆႈပုတ်းပုတ်းၶၢတ်ႇၶၢတ်ႇ တေႃႇထိုင်ပၢၼ်ဢိင်းၵလိတ်ႈၶဝ်လႄႈ ၵိုင်ႇလီယုၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်၊ ပဵၼ်ၽူႈသၢၼ်ၶတ်း တိုၵ်းတေႃးဢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇြတႃးၶွင်ႁေႃၶမ်း ဢၼ်မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၽူႈၵွပ်ႈၵူႈဢဝ်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၵိုၵ်းပိုၼ်းတႆးမႃးၼိုင်ႈတွၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၽႂ်တေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။ ၸဝ်ႈပိုၼ်းတႆးၵေႃႉႁူဝ်တီး ၸဝ်ႈၶမ်းယၼ်ႇၾႃႉ(1952) လႄႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၽူႈၼမ်းၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (Shan State Army-SSA 1964) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈလီလၢင်းမၢၼ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း လွၼ်ႉလွၼ်ႉ ႁူမ်ႈတင်းၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ (ၸဝ်ႈသိူဝ်လိူင်ၾႃႉ) ၽူႈဢွၼ်ၵေႃႇတင်ႈ ပႃႇတီႈမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ဢၼ် ပဵၼ်ပႃႊတီႊဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈပီႊ-1971 ၊ တင်းပႃႊတီႊ SSPP ၊ တင်းတပ်ႉသိုၵ်း SSA ယင်းတိုၵ်ႉတင်ႈမၼ်ႈယူႇ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ယွင်ႁူၺ်ႈ (ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ) ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ် ဝီလႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၸၢဝ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ႁူမ်ႈတင်းၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း လၢႆလၢႆတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွႆး ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၼင်ႈႁေႃတဵမ် 100-ပီႊ (1914-2014)ၼႂ်းပီႊ-2014 ၼႆႉ ပဵၼ်ၵုၼ်းမုၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီၵူၺ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ပဵၼ်တင်းၵုၼ်းမုၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၽူႈႁၵ်ႉလွင်ႈမီးြတႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတင်းသဵင်ႈၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေလိုမ်း ၵၼ်သေၵမ်း။ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းႁုၼ်ႈလင် ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်းၼႆႉ- (1)ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ်- တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈလႆႈ ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇသွၼ်ပၼ်ပိုၼ်းၶႃႈ၊ သႂ်ႇပၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းငၢၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် (ဢၼ်ပဵၼ်ၸုတ်းဢူၼ်ႈ/ ၸုၼ်းၶႅင်) ၼႂ်းပိုၼ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈပိုၼ်းတႆး၊ ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ပိုၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးပၢၼ်မႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် ၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆးႁဝ်းၶႃႈ (မိူဝ်ႈဢွၼ်ႇမွၼ်) ၵႂႃႇဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၶၢဝ်းၵႆၼၼ်ႉလႂ်။ (2)ၼမ်ႉၸႂ်မႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ- တႃႇတေၵိူတ်ႇမီးၼမ်ႉၸႂ် မႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးမႄးၵၼ် (ပၼ်သတိၵၼ်) တႅၼ်းတီႈလၢႆးၼႄးၵၼ်၊ ဝႆႉၸႂ်ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ် တႅၼ်းတီႈၸင်းၵၼ် (ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ)၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ပဵၼ်ၸႂ်လဵဝ်ၵၼ် တႅၼ်းတီႈ ဢမ်ႇယွမ်းမၵ်းမၼ်ႈ ၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်လႄႈ ၶဝ်ႈႁႃသူႇၸႂ်းၵၼ်၊ ပၼ်ႁႅင်းၸ်ၵၼ်တႅၼ်းတီႈ ႁူပ်ႉသႂ်ႇၵၼ်ယူႇၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႅင်ႈဢမ်ႇႁၼ်ၵၼ်၊ ႁၼ်ၵၼ်တူၵ်းၵိၼ်းၵေႃႈ ပၢႆႈပႅတ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉသေ ၽိုၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် မေႃမီးၼမ်ႉၸႂ်ၽူႈၵူၼ်းလီ ဢၼ်မေႃမႄးၵၼ်၊ ႁၵ်ႉၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ၸွႆႈၵၼ် ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တိူဝ်းတွၼ်းၼၼ်ႉလႂ် မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၵူႈၵေႃႉၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေလူင်းလိမ်းလႄႈ ၵွင်လင်ပႅတ်ႈၵၼ်သေၵမ်းၼႆ။ လိူၼ်တႆး 01-03-2016 တီႈမႃး-တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

တီႈပွင်ႇ “မ” ႁႃႈတူဝ်

ပေႃးမႃးၶွၵ်းၶိုၼ်း ပိုၼ်းၵႅပ်ႈတီႈပွင်ႇလိၵ်ႈတႆး “မ” ႁႃႈတူဝ် ၼႆၸိုင် 1)မေႃၼပ်ႉ၊ 2)မေႃတႅမ်ႈ၊ 3)မေႃလူ၊ 4)မေႃသွၼ်၊ 5)မေႃပွင် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ သင်သိုပ်ႇၶွၵ်းၶဝ်ႈ တီႈပွင်ႇၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ မၼ်းသမ်ႉ မေႃၼပ်ႉ- ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ႁဝ်းၶိုၼ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇႁဵၼ်းႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈမေႃၼပ်ႉၵူၺ်း။ မေႃတႅမ်ႈ- ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၼပ်ႉသွၼ်ႇမေႃယဝ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶိုၼ်းမေႃ ၽိုၵ်းတႅမ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်တူဝ် ပဵၼ်တူၼ်ႈထႅဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ မေႃလူ- ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးႁဝ်းၽိုၵ်းတႅမ်ႈမေႃယဝ်ႉၸိုင် ႁူႉၵႃႈတေလႆႈ မေႃလူဢၢၼ်ႇ ႁႂ်ႈႁူႉဝႃႈ ၼႆႉႁွင်ႉသင် ၼၼ်ႉပွင်ႇသင်။ မေႃသွၼ်- ၼႆႉသမ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢၼ်ႁဝ်း မေႃၼပ်ႉ မေႃတႅမ်ႈ မေႃလူ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးသေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဝ်းၶိုၼ်း မေႃႁဵၼ်းသွၼ် ပွၼ်ႈပၼ်ပိူၼ်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ ႁႂ်ႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလႅတ်းၵႃ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ မေႃပွင်- ၶေႃႈလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉသမ်ႉ ၶိုင်ပွင်ၼႃႈၵၢၼ် ႁူင်းႁဵၼ်းႁိုဝ် ၸုမ်း/ၵေႃလႂ် ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႂ် ၸဵမ်ဝတ်ႉ(ၵျွင်း)၊ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ/ဢိူင်ႇ/ဝဵင်း/ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႅင်ႇၼင်ႇႁဝ်းပူၵ်းတင်ႈ ပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ မေႃပွင် ၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။ လိူၼ်တႆး 01-03-2016 တီႈမႃး-တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း

ၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း(ၸဝ်ႈၶူးသုၶမိၼ်ႇတ)တၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုဝ်ႈ              – "ꩡဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း" (ဢၵ်ႉၵမႁႃႇ ၵမ်ႇမထႃႇၼႃႇၸရိယ၊ သႃႇသၼတႅၵ်ႉၵသီႇလမႁႃႇတမ်ႇမၸရိယ။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ  - "ဢၢႆႈၸၢႆး ၸၢႆးတဵင်းလုၼ်ႇ" ၸိုဝ်ႈပၢႆၵမ်      – ႁႅင်းသိူဝ်ၶႅင် တၢင်ႉယၢၼ်း ၊ ၸဝ်ႈသုၶမ်း တၢင်ႉယၢၼ်း ၊ ။ ဢူႈ+မႄႈ .      – ၸဝ်ႈမၢဝ်းလူင် + ပႃႈၶမ်းသႂ် ။ ပီႈၼွင်ႉ           – ၼၢင်းၵျီႇတဵင်း ၼၢင်းသႂ်သႂ်သႅၼ်။ ပီၵိူတ်ႇ            – ပီၶရဵတ်ႈ 26/05/1961။ တီႈၵိူတ်ႇ         – တမ်ႈတီႈ ပွၵ်ႉ ႔ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း။ ။ ပၢႆးႁူႉၵၢၼ်ႁဵၼ်း - ဢွင်ႇၸၼ်ႉ 7 တီႈတၢင်ႉယၢၼ်းသေ ၵႂႃႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉ 8,9,10 တီႈ မေႇမဵဝ်ႉ။ ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉၸွမ်ၸႄႈတွၼ်ႈ College ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ပီၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈ 1980 သေ မႃးၶိုၼ်ႈပဵၼ်ရႁၢၼ်း တီႈဝတ်ႉ ဢူမုၼ်ထမ်းႁူမ်ႈသႃႇ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း မိူဝ်ႈ 1980.11.22  ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ႁွင်ႈဝႃႈ "ၸဝ်ႈသုၶမိၼ်ႇတ"။ ဝၢႆးသေပဵၼ်ၸၢင်းယဝ်ႉ ၽိုၵ်းႁဵၼ်းဢဝ် ၵၢၼ်ၵမ်ႇမထၢၼ်း ဝိပတ်ႉသၼႃႇ တမ်ႈတီႈ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ၸဝ်ႈမၢဝ်းလူင်။ သမ်ႉလႆႈ လူႁၼ် လုမ်းလႃး ၸဝ်ႈသြႃႇထဝ်ႈလွႆႁၢင်း ၶၢဝ်းတၢင်း ႁႃႈပီ။ ဝၢႆးၸဝ်ႈသြႃႇလွၼ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ လေႃးၵုတ်ႉတရႃႇ တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉသူၺ်ႇၵူႇ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း ႁႃႈပီ၊ ဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉမူႇလ၊ ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ၊ ၸၼ်ႉၵၢင်၊ ၸၼ်ႉလူင်သေ ၵွႃႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်သႃႇသၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း တီႈတႃႈၵုင်ႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ႘ ပီ ႁပ်ႉလႆႈၸုမ်ႈ တၵ်ၵသီႇလထမ်ႇမႃႇၸရိယ B.A (Buddhism), တၵ်ႉၵသီႇလမႁႃႇထမ်ႇၼႃႇၸရိယ M.A (Buddhism)ယဝ်ႉ။, ပီ 1999-2000 ၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တမ်ႈတီႈ မိူင်းသီရိလင်ႇၵႃႇသေ ႁပ်ႉဢဝ် ၸုမ်ႈ M.A ၼွၵ်ႈမိူင်း။ ၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈပၢၼ်လႄႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ 2001 မႃးၼင်ႈၵျွင်းလွႆတိုင်ၶမ်းသေ သိုပ်ႇပွင်ၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇ ၵႂႃႇႁႃႁေႃးတြႃး ၵူႈမၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း ၼႄတြႃးဝိပတ်ႉသၼႃႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ႁူႉႁၼ်ထမ်းတြႃးတင်းၼမ်။ 2007-2016 ႁၢပ်ႇဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽူႈမၢႆလူင် ငဝ်ႈငုၼ်းၼုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆးမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ႁဵတ်းပၼ် ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၶွမ်ႇပိဝ်ႇတိူဝ်ႇ ပၢင်တၢၼ်ႈၶၺ်ႈ ယုၵ်ႉပၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၵူၼ်ၼုမ်ႇ လၢႆလၢႆတီႈ။လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၸဝ်ႈၼိုင်ႈ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈပၢႆၵမ်ဝႃႈ "ႁႅင်းသိူဝ်ၶႅင် တၢင်ႉယၢၼ်း၊ ၸဝ်ႈသုၶမ်း တၢင်ႉယၢၼ်း" ၼၺ်သေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ ၸိူင်းပၢၼ်မႂ်ႇ 9 ပပ်ႉ၊ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ 4 ပပ်ႉ၊ ပပ်ႉထမ်း 9 ပပ်ႉ၊ ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၸဵင်ၶမ်းလႅင်း 24 ပပ်ႉ၊ သၢႆၼႅင်ႈ2 ပပ်ႉ၊ ဝွၵ်း 5 ပပ်ႉ၊ ၽဵင်းၵႂၢမ်းၽိင်ႈငႄႈ ပၢၼ်မႂ်ႇ 100 ပၢႆ၊ ၶႅပ်းတြႃးတင်းၼမ်။ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ် တူဝ်လိၵ်ႈတႆး ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈ ၼႂ်းၶွမ်ႇပိဝ်ႇတႃႇ၊ ၼႂ်းၽူင်း လႄႈၶွမ်း ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃး Ours-Unicode,ZawGyi Tai လႄႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၶိုင်သၢင်ႈမႃး Wikipedia တႆး။ 2012 တႄႇတင်ႈ ၸုမ်းၾွင်ႇတေးသျိၼ်း ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇသေ ၸွႆႈထႅမ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၸိူဝ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်းမႃး ၵူႈပီ။ ၸွႆႈထႅမ် သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ 2007 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼွပ်ႇယိုၼ်ႈပၼ်ၸုမ်ႈ ၵမ်ႇမတ်ႉထႃႇၼႃႇၸရိ၊ 2013 လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈ မႁႃႇၵမတ်ႉထႃႇၼႃႇၸရိယဝ်ႉ။ 07/04/2017 လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈ ဢၵ်ႉၵမႁႃႇ ၵမ်ႇမထႃႇၼႃႇၸရိယ။ ၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်းႁဝ်းၼၺ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ပၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼမ်မႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ႁဵတ်းၵၢၼ်ထိုင်တီႈ ၼႃႈၵီႈမဵတ်ႉတႃႇ ပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇသေ မီးၵုင်ႇမုၼ်ယႂ်ႇၼမ်တႄႉတႄႉလႄႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2111 ၼီႈ တမ်ႈတီႈမိူင်းမၢဝ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းလုမ်းဝိတ်​ႉၸႃႇတႆး မိူင်းမၢဝ်း မူႇၸုမ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းမၢဝ်းလူင်​ ၸင်ႇလႆႈ ၼွပ်ႇဢၢပ်ႈပၼ် ၸုမ်ႈၶူး "ၽူႈၵတ်ႉၵႃႊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး" ၼၺ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈႁၵ်ႉပႅင်း လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ ၵွႃႇႁဵတ်းမေႃသွၼ်လိၵ်ႈတႆး မႁႃႈတူဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၶေႃ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးသေ ဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း ပေႃးတေ ၶဝ်ႈၸႂ် ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၽၢႆႇလူလိၵ်ႈတႆးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း သႂ်ႇၸိုဝ်ႈပၢႆၵမ်ဝႃႈ ႁႅင်းသိူဝ်ၶႅင်ၼႆသေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ ပပ်ႉၸိူင်း ပၢၼ်မႂ်ႇ ႘ ပပ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပၢႆၵမ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ၽၢႆၼႃႇလႄႈ ၽႂ်လႆႈယိပ်းပပ်ႉသေ လူဢၢၼ်ႇၵေႃႈ ၵႃႈဢမ်ႇပႆႇလူယဝ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈဝၢင်းပပ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ဢွၼ်ႇႁၢႆးၸၢႆးယိင်းတႆးလႄႈ ၽူႈလူလိၵ်ႈ ပေႃးတေမီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ လိၵ်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇလႂ်၊ လိၵ်ႈထမ်းတြႃးလႂ်၊ ပပ်ႉဝွၵ်းလႂ် မူႇလိၵ်ႈဢၼ်ပၼ်တၢင်းႁူႉလႂ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း ၶတ်းၸႂ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပၼ်မႃးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမိူဝ်ႈၽွင်းၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်ပိုၼ်ေၽႈထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမိူဝ်ႈၽွင်းၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်ပိုၼ်ေၽႈထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၼႃႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ လွင်ႈပရိယတ်ႉတိၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းပဵၼ် ၽူႈမၢႆလူင် ငဝ်ႈငုၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး၊ လွင်ႈၵၢၼ် ပတိပၢတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်း ပိုတ်ႇပၢင်ြတႃးဝိပတ်ႉသၼႃႇမႃး ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း ဢမ်ႇၵိုတ်း ဢမ်ႇလိုဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသြႃႇသုၶမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မီးၸႂ်မဵတ်ႉတႃႇယႂ်ႇသေၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၽၢႆႇႁေႃးတြႃးၼႆၵေႃႈ မေႃလိူၵ်ႈဢဝ် ၶေႃႈတြႃးလီ ပွၼ်ႈပၼ်သွမ်ပၼ် ၽူႈထွမ်ႇတြႃးၶဝ်တႄႉတႄႉလႄႈ ၽႂ်လႆႈထွမ်ႇတြႃးၸဝ်ႈၵေႃႈ လႆႈမီးတၢင်းႁူႉၼႂ်းထမ်း ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇသေၶမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်းသူးပၼ် ႁႂ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်း ယူႇလီသုင်းဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇၵႂႃႇထႅင်ႈ ပီယၢဝ်း ၶၢဝ်းႁိုင်သေ သိုပ်ႇၸုင်မိူဝ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇႁဝ်းၵွႃႇထႅင်ႈသေၵမ်းၶႃႈ။ လိူၼ်တႆး မႄးတႅမ်ႈမႂ်ႇ 23/10/2018

ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင် ပီမႂ်ႇတႆး

-->

ပီႈၼွင်ႉတႆးယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၸုတ်ႇတဵၼ်းဝၼ်းပေႃႈ

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/12/2015 ဝၼ်းသဝ်၊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးၼႂ်း မိူင်းထႆး 300 ၵေႃႉပၢႆ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸုတ်ႇတဵၼ်း ဝၼ်းပေႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း (မိူင်းထႆး) ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 88 ပီ၊ ဢွင်ႈတီႈသၼၢမ်လူင်၊ မိူင်းၵွၵ်ႇ၊ ၸိုင်ႈထႆး။ မိူဝ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆး ၸုတ်ႇတဵၼ်း ယွၼ်းသူးပၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူဝ်တႅၼ်း ၶိုၼ်ႈဝၢင်း"ၽၢၼ်းၽုမ်ႉ" ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင် တူဝ်တႅၼ်း ၶိုၼ်ႈဝၢင်း"ၽၢၼ်းၽုမ်ႉ" ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင် တူဝ်တႅၼ်း ၶိုၼ်ႈဝၢင်း"ၽၢၼ်းၽုမ်ႉ" ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင် တူဝ်တႅၼ်း ၶိုၼ်ႈဝၢင်း"ၽၢၼ်းၽုမ်ႉ" ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင် မိူဝ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆး ၸုတ်ႇတဵၼ်း ယွၼ်းသူးပၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တၢင်းႁၢင်ႈလီ မိူဝ်ႈဝၼ်းပေႃႈ တၢင်းႁၢင်ႈလီ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃၵႂၢမ်း ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး လိူၼ်တႆး ႐7-12-15 -->

ၼမ်ႉၶူင်း

မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ် ၼမ်ႉမႄႈယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း မႄႈၼိုင်ႈသေ ဢမ်ႇၵႃး ပေႃးဢဝ်ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇဝႃႈၸိုင် ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉလူင် ဢၼ်ၸဵဝ်ႈသေပိူၼ်ႈ၊ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈ မႄႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းတႆးႁဝ်းၶဝ် ဢဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ႁဵတ်းပဵၼ် တီႈယၼ်မၼ်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ် တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပဵၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်းမႃး တင်းၼမ်ယူႇ။ ၼမ်ႉမၢဝ်း ၼမ်ႉတဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၽူႈတႅမ်ႈၵႂၢမ်းၶဝ် ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇၽိင်ႈငႄႈ ဢိၵ်ႇတၢင်းႁၵ်ႉသေတႃႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉတႄႉ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ပိူၼ်ႈၵႆႉ ႁဵတ်းၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢိၵ်ႇ ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇႁူဝ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈဝႆႉ ̒̒ၸွင်ႇၽႂ်ႁႃႁၼ်လွင်ႈပိုၼ်းမၼ်း မီးမႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ꧦ ၼႆလႄႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၶႂ်ႈတႅမ်ႈၼႄ လွင်ႈပိုၼ်းၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉ ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈယူႇ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ႁူဝ်မၼ်းတႄႇမႃး တမ်ႈတီႈ လွႆတၢၼ်ႇၵလႃႇ (လွႆမူၺ်) ဢၼ်မီး ဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းတိပႅတ်ႉသေ လုၵ်ႉၽၢႆႇတူၵ်း လႆၵႂႃႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ သိုပ်ႇလႆၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ လတ်းၶဝ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈ "သိူဝ်ႉၵျၢင်ႇ" သေ ၽွင်းမိူဝ်ႈထိုင် လတ်ႉတီႇတုတ်ႉ (သၢႆၼၢင်) 30 တီႇၵရီႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇငႅၵ်းလႆၸူး ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇသေ ၶဝ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ "ယူႇၼၢၼ်ႇ" ယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းယူႇၼၢၼ်ႇၼႆႉ ၼမ်ႉၶူင်း လုၵ်ႉၽၢႆႇႁွင်ႇ လႆလူင်းၽၢႆႇၸၢၼ်းသေ ၽွင်းၽႅဝ်ထိုင် သၢႆၼၢင် 27 တီႇၵရီႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ဢိူမ်ႈၸမ် ၼမ်ႉမိူဝ်းၶႃႈ (မေႇၶ) ဢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ၼမ်ႉၵဵဝ် ဢေႇရႃႇဝတီႇသေ တေႃႉတႄႉၶၼ်ႈၵၼ် လွႆတူၼ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း။ တင်ႈၼမ်ႉၶွင်တႄႉ ၵႆယၢၼ်ၵၼ် 30 လၵ်းယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၽႅဝ်သၢႆၼၢင် 24 တီႇၵရီႇၼၼ်ႉ လတ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၸႄႈတွၼ်ႈဝႃႉ။ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မွၵ်ႇမႆႇသေ ထိုင်ထွင်ၵႂႃႇ မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁဵတ်းပဵၼ်လႅၼ်လိၼ်ၶႅၼ်ႈၵၼ် တင်း မိူင်းထႆးယဝ်ႉသေ သိုပ်ႇလတ်းၶဝ်ႈ မိူင်းယၢင်း (ၵယိၼ်ႇ) ၊ မိူင်းမွၼ်းယဝ်ႉ။ ၽွင်းထိုင်ၵႂႃႇ သၢႆၼၢင် 16.5 တီႇၵရီႇ တီႈႁိမ်းမေႃႇလမျႅင်ႇ (မေႃႈလမ်ႉမႆႈ)ၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ ဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆ မုတ်ႉတမသေ ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းလႆၶဝ်ႈၼႂ်းဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇမုတ်ႉတမၼၼ်ႉ ၶႃႈၼမ်ႉ တႅၵ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ သွင်ၶႃႈသေ ဢၼ်လႆၵႂႃႇ ၽၢႆႇႁွင်ႇၵုၼ်ၽီလူးၼၼ်ႉ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ မႄႈၼမ်ႉတိုင်၊ ဢၼ်လႆၵႂႃႇ ၽၢႆၸၢၼ်း ၵုၼ်ၽီလူးၼၼ်ႉ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ မႄႈၼမ်ႉ မေႃႇလမျႅင်ႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉတိုင်တႄႉ ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇ ပႄးဢွၼ်ႇ တေႃႉတႄႉ ၶိုၼ်ႈလူင်းလႆႈသေတ မႄႈၼမ်ႉမေႃႇလမျႅင်ႇတႄႉ ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃး ပၢင်ႇလၢႆႇ ၶဝ်ႈႃမး ႁွတ်ႈထိုင်လႆႈ ဝဵင်းမေႃႇလမျႅင်ႇယူႇ။ ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ် ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉလႆႈ သၢႆတၢင်းၼမ်ႉ (ဢၼ်ႁိူဝ်းၶိုၼ်ႈလူင်းလႆႈ)ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းယၢဝ်းမၼ်း ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈပၢၵ်ႇလၵ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၼမ်ႉၶူင်း ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ၵွၢမ်းတိပႅတ်ႉၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ "ၵျႃႇမူဝ်ႇငူဝ်ႇၶဵဝ်ႇ" ၼႆၵေႃႈဝႃႈ "ၼတ်ႉၵျူႇ" ၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ၵႂၢမ်းၶႄႇတႄႉ ႁွင်ႉဝႃႈ "လူႈၵျိင်း"၊ ၼုၵျိၼ်း"၊ "ၽူဝ်ႉသူႉၵျိၼ်း" ၼႆသေ တႆးႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈ "ၼမ်ႉၶူင်း" ယဝ်ႉ။ ဢင်းၵိတ်းလႄႈ သဵင်ၵမ်ႇၽႃႇၵေႃႈ တေႃႈႁွင်ႉဝႃႈ "သလဝိၼ်းရိပ်ႉဝႃး Salween River" ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းတိပႅတ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈ "ၵျႃႇမူဝ်ႇငူဝ်ႇၶိဝ်ႇ" ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ "ၼမ်ႉသွမ်ႇမိူင်းၶႄႇ" ယဝ်ႉ။ ၵႂၢမ်းၶႄႇ လုၵျိင်းၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၼမ်ႉၶမ်း ယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်မီးတီႈ တိပႅတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉမူၺ်ၵၢမ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶူင်း ၽွင်းတိုၵ်ႉ မီးယူႇတီႈ တိပႅတ်ႉသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶႅပ်းမူၺ် ၸိူမ်ႈပဵၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉၵႂႃႇၼ်ၼႉ သီမၼ်းသွမ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၶိင်ႇၵတ်းတႄႉ သီမၼ်း လိူင်မိူၼ်ၼင်ႇ ငႂ်ႈဢုင်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၸွမ်းတီႈႁူဝ်ၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင််ယႂ်ႇလူၺ်ႈ ယွၼ်ႉမီးဝႆႉ ဝူဝ်းၶူၼ် (ၸႃႇမရီႇ)၊ မႃၼႆး၊ ယိူင်း (ပႄႉထိူၼ်ႇ၊ ပႄႉၽႃ) ij ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၶႄႇၶဝ် ယိုၼ်ႁပ်ႉဝႃႈတႄႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်မီးၽေးၶဵၼ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ သၢပ်ႇၼမ်ႉၶူင်း တွၼ်ႈၸမ်ပၢင်ႇလၢႆႇၼၼ်ႉ သၢပ်ႇၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်ၵူၼ်းယူႇၼမ်သေပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈ လုၵျၢင်း (ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ)ယဝ်ႉ။ ပိူင်ၽၢင်ၼမ်ႉၶူင်း ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ၸႅဝ်ႈႁႅင်းတႄႉတႄႉ။ ပွတ်းၼိူဝ်မၼ်း ႁွင်ႈၼမ်ႉၵႅပ်ႈသေ ႁၢင်ႈလီတႄႉတႄႉ။ သွင်ၽၢၵ်ႇၶၢင်ႈမႄႈၼမ်ႉ ပဵၼ်ၽင်ႇႁိုၵ်းႁိၼ်လူင်သေ ပေႃးယူႇ တီႈၼိူဝ် တူၺ်းလူင်းၵႂႃႇၸိုင် ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွႆးတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ တႄႉ ၽင်ႇႁိုၵ်းတင်းသွင်ၽၢႆႇ သုင်ႇသေ ၽိဝ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ မွၵ်ႈ 3000 ပေႇ တေႃႇ 6000 ပေႇ လႄႈ ပေႃးယူႇ ၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တူၺ်းၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈလိုၵ်ႉလူင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ႁၢင်ၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်လူင်းၽႅဝ် မိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းတႂ်ႈၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ တိုၼ်း ဢမ်ႇမီး တီႈပဵင်းသေတီႈ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁႅင်ႈၸိုင် ၸွမ်းၽင်ႇၼမ်ႉၵူတီႈ လႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ် ဢၼ်ၼမ်ႉသေးၵႂႃႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆး ႁၢတ်ႇသၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်း ၽူၼ်တႄႉ မၢၵ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ၼမ်ႉသေးလႄႈသင် မၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆး ႁၢတ်ႇသၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈ ႁၼ်သင်သေ ဢမ်ႇၵႃး တူၼ်ႈမႆႉယႂ်ႇ တူၼ်ႈမႆႉလူင် ၸိူဝ်းၽင်ႇၼမ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၶူင်း ၼွင်းလုပ်ႇဢဝ် လူမ်ႉလွင်ႈလႆပႅတ်ႈၵႂႃႇၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ လွင်ႈၼမ်ႉၼွင်းလႄႈ လွင်ႈၼမ်ႉယူပ်ႈယွမ်းမၼ်း ယၢၼ်ႁၢင်ႇတႅမ်ႇသုင်ၵၼ် မွၵ်ႈ 60 ပေႇ၊ 70 ပေႇယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈ ယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ 90 ပေႇလူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ လႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၽႃႁိၼ်ၸႃး မၢၵ်ႇႁိၼ်ၽၢႆ ၼႂ်းၵၢင်ၼမ်ႉသေ ၼမ်ႉပၼ်ဢူတ်ႇၵေႃႈၼမ်၊ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၵေႃႈၼမ်လႄႈ တႃႇတေဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် မႄႈၼမ်ႉၵႃႉၶၢႆၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇယူႇ။ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းၽူၼ် ၼမ်ႉထူမ်ႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၵၢင်ၼမ်ႉသေတ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၼမ်ႉၸႅဝ်ႈလႄႈ ႁိူဝ်းတႃႇ တေၵႂႃႇမႃး သမ်ႉပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ တၢင်းယၢဝ်းမၼ်းမီး 1750 လၵ်းသေ ဢၼ်လတ်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ မီး 650 လၵ်းၵူၺ်း။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ယၢဝ်းလိူဝ်သေ ၼမ်ႉၵဵဝ် (ဢေႇရႃႇဝတီႇ)သေ တႃႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼမ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလီတၢၼ်ႇ ၼမ်ႉဢေႇရႃႇဝတီႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢဝ်လွင်ႈမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႉ ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းယူႇ။ တႃႈၶူင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပႆႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်း လႄႈ လႆႈဢဝ်ပလူင်ႈသေ ၶၢမ်ႈၶူင်းဢဝ်ယဝ်ႉ။ တႃႈၶၢမ်ႈၶူင်း မီးမွၵ်ႈ 88 တီႈသေ တၢင်းသုင်မၼ်း မီးမွၵ်ႈ 1000 ပေႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ပွတ်းတႂ်ႈ တီႈၸမ်ၶဝ်ႈၸူးပၢင်ႇလၢႆႇၼၼ်ႉ ဝဵင်းဢၼ်မီးႁိမ်း ၽင်ႇၶူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၵုၼ်လူင် (မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ) ဝဵင်းၽႃသွင်း (မိူင်းယၢင်းလႅင်) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းပဵၼ် တႃႈၶၢမ်ႈၶူင်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢိတ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵမ်ႉၼမ်ၵူၺ်း။ တႃႈၶူင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် တႃႈၵုၼ်လူင်၊ တႃႈမင်း သႅင်၊ တႃႈၵေႃႈ၊ တႃႈသၢင်း၊ တႃႈတေႃႇမေႃႈ၊ တႃႈသူပ်းပၢႆး၊ တႃႈသၢင်းလႄး ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃးယဝ်ႉလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ မီးမႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၶူင်း၊ ၽၢႆတတ်းၼမ်ႉၶူင်းတင်းၼမ်ယူႇ။ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၶူင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းတႆး ဢၼ် ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၶူဝ်ၵုၼ်လူင်၊ ၶူဝ်တႃႈၵွင်းဢႅတ်း၊ ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ၊ ၶူဝ်တႃႈသၢင်း၊ ၶူဝ်မေႃႇလမျႅင်ႇ (မေႃႈလမ်ႉမႆႈ) ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢဝ်ၼမ်ႉၶူင်း ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉ ၸဵမ်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်း မၢၼ်ႈ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢၼ်တဵင်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းယူႇ။ မၢင်ၸုမ်းမၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈ တဵင်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းသေဝႃႈ "ယႃႇဢဝ်ၽၢႆတတ်းၼမ်ႉလႆလႄႈၼႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်း မၼ်းႁူႉၶႂ်ႈလႆ" ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပေႃးဢဝ် ႁဵတ်းပဵၼ်ၾႆးၾႃႉ တေမီးၼမ်ႉတွၼ်းၼႆသေ ဢၼ်ႁဵတ်း ၵေႃႈႁဵတ်း ဢၼ်ၶတ်းၵေႃႈၶတ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉၶူင်းတႄႉ တေသိုပ်ႇလႆလူင်းတေႃႇပေႃး ႁွတ်ႈထိုင် ပၢင်ႇလၢႆႇယူႇ။ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉၶူင်း ၸိူဝ်ႈယူႇၸမ်ၽင်ႇၶူင်းတႄႉ ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်လႃႈၼမ်ႉ၊ ၵၢၼ်လွင်ႈမႆႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ် သေးၶမ်းယူႇ။ ၶမ်းၶူင်းၼႆႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင်လိူဝ်သေ ၶမ်းတၢင်ႇပိူင်။ သီလိူင်မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ပိူၼ်ႈ သေ ၸၢင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ႁၢတ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်လူင် ဢိၵ်ႇႁၢတ်ႇသၢႆးလူင် ၸွမ်းၽင်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁၢင်ႈလီတႄႉ တႄႉ။ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသေပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ၶူင်းယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၶူင်းၼႆႉ ပဵၼ်သီလမ် ၽိတ်းၽိတ်း။ ၵမ်ႉၼမ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈလႆလွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉ ပွတ်းပွတ်ႈထူထူပိုၼ်ႉၶူင်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ ၽႅပ်ႉမူၼ်းဝႆႉ (ဢမ်ႇၼၼ်) ၽႅပ်ႉလၢဝ်ႈဝႆႉသေ ပေႃးၶႂ်ႈထတ်းတူၺ်း ၶမ်း ၸႅတ်ႈဢမ်ႇၸႅတ်ႈၼႆ လႆႈဢဝ်ၶမ်း ၶိတ်ႇတႅမ်ႈသႂ်ႇၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ၶူင်းသေ ဢဝ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉ ၵိၼ် တူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သၢႆးၶူင်းၼႆႉၵေႃႈ တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉ ၶႅမ်ႉတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈ မၼ်းၸိုၼ်ႈသႂ်ႁၢင်ႈလီ တိုၼ်းဢမ်ႇလေႃးလိၼ် တိုၼ်းပဵၼ် သၢႆးႁဵင်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇတဵမ်ယဝ်ႉ။ (ထၢတ်ႈ သပ်ႉပႆႇၺုၸုမ်ႉမိူင်း သႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ ဢဝ်သၢႆးၶူင်းသေ ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းတေႃႇပေႃးယဝ်ႉယဝ်ႈ) ပႃၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉၵေႃႈ မဵဝ်းမၼ်း မီးတင်းၼမ်။ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇတႄႉ ပဵၼ်ပႃႁၢင်ၵိဝ်ႇ ယဝ်ႉ။ တူဝ်ယႂ်ႇမီးမွၵ်ႈ ဝႃးပၢႆသေ ပေႃးဝႃႈ တူဝ်သတ်းၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ၼမ်ႉ ႁိမ်းၽင်ႇၶူင်းၼႆ ၶဝ်ၵႆႉဢဝ် ႁၢင်ၶဝ်ၽတ်ႉပိူၼ်ႈတူၵ်းၼမ်ႉသေ ၵိၼ်ပႅတ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈ ယင်းၽတ်ႉၵိၼ်ၵူၼ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႉ ၼမ်ႉၶူင်းၸႅဝ်ႈလႄႈ ပႃၶူင်းၵမ်ႉပႃႈၼမ် ပဵၼ်ပႃတူဝ်ယၢဝ်းလိူဝ်သေ ပႃတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ပႃၶူင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၵႂႃႇၵိၼ်ပႃတၢင်ႇတီႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇဝၢၼ်တၢၼ်ႇ ပႃၶူင်းၼႆယူႇ။ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၵိုၵ်းၸိုဝ်ႈၼမ်ႉၶူင်းတႄႉ ပဵၼ်ၽၵ်းမၼ်းၶူင်းယဝ်ႉ။ ၽၵ်းၶဵဝ်ၶူဝ်း လၢင်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽၵ်းမၼ်းၶူင်းၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မၼ်းၶူင်း ၼႆႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇတႄႉတႄႉ။ ႁၢင်ႈၽၢင်မၼ်း မိူၼ်ႁူဝ်မၼ်းလႅင် မၼ်းလိမ်ႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၶူင်း ၼႆႉ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ပဵၼ်ႁူးပဵၼ်ႁွႆး မိူၼ်ၼင်ႇ မႅင်းၸီးမွတ်ႈၸီးဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းမၼ်းပဵၼ်သီၵမ်ႇ သီ လႅင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉဝၢၼ်မၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မၼ်းလႅင်သေတႃႉ ဝၢၼ်လိူဝ်သေ မၼ်းလႅင်တႄႉတႄႉ။ ၵိင်ႇၼမ်ႉၶူင်း တႃႇတေပဵၼ်မႃး ၼမ်ႉမႄႈလူင်ၼိုင်ႈမႄႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁူႉတၵႃႈ လႆႈမီးၼမ်ႉဢွၼ်ႇ ၼမ်ႉဢိတ်း မႃးလေႃးသႂ်ႇတိၵ်းတိၵ်းသေ ၸင်ႇတေပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇ ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မႄႈၼမ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်မႃးလေႃးၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းတိပႅတ်ႉ၊ ၼႂ်း မိူင်းၶႄႇ မီးတၢၼ်ႇလႂ် ဢမ်ႇလႆႈႁူႉသေတႃႉ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်ႈတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ မီး 28 မႄႈၼႆယဝ်ႉ။ (ၸိုဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေတႅမ်ႈၼႄပၼ် တီႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ဢမ်ႇလူင်ႉၸွတ်ႇ ဢမ်ႇႁွတ်ႈၸေးလႄႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ လႆႈဢဝ် ၸိုဝ်ႈဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉ လိၵ်ႈပိူၼ်ႈသေ ၶိုၼ်းမႃး ၸူၺ်ႉပဵၼ်ၽၢႆႇတႆးပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ သင်ဝႃႈ မီးၶေႃႈပိူင်ႈၽိတ်းၵႂႃႇၼႆ ၶႅၼ်း တေႃႈ ၶိုၼ်းမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈသေၵမ်း) (1) ၼမ်ႉယု – လႆၶဝ်ႈတီႈလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ။ (2) ၼမ်ႉမူၺ် – လုၵ်ႉမိူင်းယလႆၶဝ်ႈ (3) ၼမ်ႉသီႇဢေႃး – လုၵ်ႉၵူဝ်းၵၢင်ႉလႆၶဝ်ႈ (4) ၼမ်ႉၼိမ်း – လုၵ်ႉၽၢႆႇတူၵ်းလႆၶဝ်ႈ (5) ၼမ်ႉတိင် – လႆႈၶဝ်ႈႁိမ်းၵုၼ်လူင် (6) ၼမ်ႉၵျႅတ်ႈ – ပဵၼ်ႁွင်ႈလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်း (7) ၼမ်ႉမ – လုၵ်ႉမိူင်းဝ လႆၶဝ်ႈႁိမ်းၼွင်ၶဵဝ် ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း (8) ၼမ်ႉၼၢင်း – လုၵ်ႉငႅၵ်ႉလေႉ (မိူင်းဝ) လႆၶဝ်ႈ (9) ၼမ်ႉၵၢဝ် – လုၵ်ႉမိူင်းလိူၼ်းလႆၶဝ်ႈ (10) ၼမ်ႉၶႃ – လႆၶဝ်ႈၽၢႆႇၼိူဝ်ထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း (11) ၼမ်ႉလူင် – လႆၶဝ်ႈႁိမ်းတႃႈၵေႃႈ (12) ၼမ်ႉပၢင် – လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁိင်း (13) ၼမ်ႉသိမ်ႇ – လုၵ်ႉႁိမ်းၵဵင်းတုင် မႃးလႆၶဝ်ႈ (14) ၼမ်ႉမႄႈယၢင်း – လုၵ်ႉႁိမ်းမိူင်းႁၢင် လႆၶဝ်ႈ (15) ၼမ်ႉပၼ်ႇ – လတ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၸႄႈမိူင်းပၼ်ႇ (16) ၼမ်ႉမႄႈၶႅဝ်ႉ – ပဵၼ်ၼမ်ႉႁွင်ႈဢွၼ်ႇၵူၺ်း (17) ၼမ်ႉသၵုၼ် – ပဵၼ်ၼမ်ႉမႄႈဢွၼ်ႇၵူၺ်း (18) ၼမ်ႉမႄႈၸႄႉ – လုၵ်ႉမိူင်းယၢင်းလႅင်လႆၶဝ်ႈ (19) ၼမ်ႉတဵင်း – ႁူဝ်မၼ်း မီးမိူင်းၵိုင် (20) ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလၢဝ် – လႆၶဝ်ႈႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆးလႄႈ ယၢင်းလႅင် (21) ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလၢၼ်း – လႆၶဝ်ႈႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆးလႄႈ ယၢင်းလႅင် (22) ၼမ်ႉမႄႈပၢႆး – လတ်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ်သေလႆၶဝ်ႈ (23) ၼမ်ႉပွၼ် – လႆၶဝ်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် (24) ၼမ်ႉတွင်းယိၼ်း (ႁွင်ႉ) ၼမ်ႉမႄႈမူၺ်း လႆၶဝ်ႈတီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆးလႄႈယၢင်း (25) ၼမ်ႉယုၼ်းၸလိၼ်း – လႆႈၶဝ်ႈၽၢႆႇတူၵ်း (26) ၼမ်ႉတုင်ႇတမိ – လႆၶဝ်ႈၽၢႆႇတူၵ်း (27) ၼမ်ႉၵျႅင်ႈ – လႆၶဝ်ႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ (28) ၼမ်ႉဢတ်ႉထရၼ်ႇ – လႆၶဝ်ႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၵႃႈ ၼမ်ႉသၢဝ်းပႅတ်ႇမႄႈၼႆႉ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ် ၼမ်ႉၶႃ၊ ၼမ်ႉပၢင်၊ ၼမ်ႉသိမ်ႇ၊ ၼမ်ႉတဵင်း၊ ၼမ်ႉပွၼ်၊ ၼမ်ႉမႄႈမူၺ်း၊ ၼမ်ႉယုၼ်းၸလိၼ်း ၸိူဝ်း ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ၵမ်ႉၼမ် ပဵၼ်တၢတ်ႇသေတူၵ်း သႂ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် လၼ်ႇတၢင်ႉသေ လေႃႈလႆၶဝ်ႈၸူးၼမ်ႉၶူင်းယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးတၢတ်ႇ မီးၵုၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ် ၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး ႁႅင်းၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ လႄႈ လိူဝ်သေ ပွတ်းႁၢင်မၼ်းၼၼ်ႉ တႃႇတေ ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် သၢႆတင်းၵႃႉၶၢႆ ၽၢႆႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇယူႇ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၶူင်းၸႅဝ်ႈလႄႈ ႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈၶတ်းၶိုၼ်ႈယၢပ်ႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢပ်ႈ ပၢၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ႁိူဝ်းဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၵေႃႈ မီးမႃးလႄႈ ႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈႁေႃးၶိုၼ်ႈႁေႃႈလူင်း ၼႂ်းၼမ်ႉ ၶူင်းၵေႃႈ တေႃႈတေမီးမႃးယူႇ။ တီႈမႃး= http://shanviews.com

လၢႆးသႂ်ႇၵွၵ်း COMMENT ၼႂ်းပလွၵ်ႉ/ဝႅပ်ႉ

ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ

ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်

မိူဝ်ႈၽွင်းၶီႇႁိူဝ်းၵႂႃႇႁူမ်ႈASEAN FESTIVALတီႈၸၼ်ႉၸွမ် Thammasat University မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/08/2012။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမိူဝ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပွႆးASEAN FESTIVALတီႈၸၼ်ႉၸွမ် Thammasat University မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/08/2012 ။ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပွႆး ASEAN ႁူမ်ႈၸႂ်၊ ၼႂ်းႁူင်းၼႄၸိူင်း၊တီႈၸၼ်ႉၸွမ်လူင် - Chulalongkorn University ဝၼ်းထိ-23/01/2013။ ၼႄတၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉ တူဝ်း၊ ၼႂ်းႁူင်းၼႄၸိူင်း၊တီႈၸၼ်ႉၸွမ် - Chulalongkorn University ဝၼ်းထိ-23/01/2013။ ဝၢႆးသေယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၸွမ်း ပီႈၼွင်ႉထႆး၊မွၼ်း၊တီႈ Chulalongkorn University ဝၼ်းထိ-23/01/2013။ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သၢၼ်ၶတ်း တၢင်းပဵၼ် AIDS လုမ်ႈၾႃႉ တီႈႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် Queen Sirikit National Convention Center မိူဝ်ႈ 26/11/2013 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သၢၼ်ၶတ်း တၢင်းပဵၼ် AIDS လုမ်ႈၾႃႉ တီႈႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် Queen Sirikit National Convention Center မိူဝ်ႈ 26/11/2013

လွင်ႈပဵၼ်မႃး ပွႆးဝၼ်းတႆး

ၵူႊပီႊၵူႊပီႊ ႁဝ်းႁႃး ႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းတႆးမႃး ေပႃးထူၼ်ႈပူၼ်ႉ 60 ပီႊမႃးယဝ်ႉ။ ႁဝ်းႁႃး ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ႈပွႆးဝၼ်းတႆး မႃးပွႆး တူၺ်းပွႆးေႁယူႇမႃးႁိုင်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းေၵျႃႇၸွမ်း ပွႆးဝၼ်းတႆးႄတႉ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ေပႃးဢမ်ႇႁူႉ လွင်ႈဝၼ်း တႆးၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႅပ်ႈေတဢမ်ႇမီး ၼမ်ႉတွၼ်းသင်ၵႂႃႇ။ ဢၼ်ႁဝ်းမႃး ၶဝ်ႈပွႆးၼၼ်ႉေၵႃႈ ေတဢမ်ႇမီး တီႈပွင်ႇသင်ၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈသင် တႆးႁဝ်း ယိုၼ်ယၼ် ႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းတႆး ၵူႊပီႊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉႄတႉ ၵိုင်ႇလီႁူႉၸွမ်းဝႆႉယူႇ။ ဝၼ်းတႆးၼႆႉ ႄတႇတင်ႈ ၽိုတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1930 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မိူင်းတႆး တိုၵ်ႉမီး တႂ်ႈပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဢၢင်ႈမူၼ်ႉႄမး ပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇသေ ပွႆႇၸုမ်းၸွပ်ႇထၢမ်ၵၢင်ၸႂ် ဢၼ် သႂ်ႊၸွၼ်ႇသၢႆႇမွၼ်ႊ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ၽႅဝ်မႃးထိုင် ဢိၼ်းတီးယႂ်း တင်း မိူင်းမၢၼ်ႊ မိူဝ်ႈ 1929။ သၢႆႊမွၼ်ႊၶွမ်ႇသျိၼ်ႇ ၼႆေၵႃႈႁွင်ႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆးၵႃႈ ၶပ်ႉၶိုင်ဝႆႉ တႃႇတုၵ်းယွၼ်း လွင်ႈမိူင်းတႆး တီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၸွပ်ႇထၢမ်ယူႇ။ ၸၢင်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ပၢႆးပၵ်းပိူင် သၢမ်ေၵႃႉ တႅမ်ႈပၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉေသ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းရူးပီး မိုၼ်ႇၼိူင်ႈဝႃႈ။ မိူဝ်ႈ သႂ်ႊၸွၼ်ႊသၢႆႊမွၼ်ႊ ၽႅဝ်ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉသီႇေပႃႉ ၸဝ်ႈဢုင်ႇၵျႃႇ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်မွင်ႇ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႈႁူၺ်ႇ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉတွင်ႇပႅင်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ၊ မျူဝ်ႉၸႃးပူၺ်ႇလႃႈ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမျႃႉ ၶဝ်ႁူၵ်းေၵႃႉ လူင်းၵႂႃႇ တၢင်ႇထိုင် တီႈၶိင်းၼႃႈၽိူၵ်ႇၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်းႁၢႆးငၢၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၸွပ်ႇထၢမ်သၢႆႊမွၼ်ႊ ဢွၵ်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၸုၼ်ႇ 1930 ၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵႃႊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆးၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈေၵႃႈပိူင်ၼိူင်ႈ၊ ဢမ်ႇၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ၽိူၼ်မူၼ်း တီႈလၼ်ႊတၼ်ႊ တႃႇဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႊ ႁူမ်ႈပႃး မိူင်းတႆးၼၼ်ႉေၵႃႈ ပိူင်ၼိူင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ေမႃးႄမးၵႂႃႇေတႉေတႉယူႇ။ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တွႆႇသၢႆလူမ်းၸူး ၶုၼ်ပွင်ႊမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႊ၊ ၸွမ်ၶုၼ်ပွင်ႊမိူင်း ဢိၼ်းတီးယႂ်း၊ ၶုၼ်ၽွင်းလူင် ႁွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းဢိၼ်းတီးယႂ်း တီႈလၼ်ႊတၼ်ႊၶဝ် တွၼ်ႊတႃႇ ၽူႈတႅၼ်းမိူင်းတႆး ေတလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ၽိူၼ်မူၼ်း တီႈလၼ်ႊတၼ်ႊၼၼ်ႉသေတႃႉ ၶုၼ်ပွင်ႊမိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ပၢၵ်ႈလူင်းပႅတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႂ်ႇ 1930 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈ မႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တီႈတူၼ်ႈတီးေသတုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈဝႃႈ "ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈပၢင်ၵုမ်ၽိူၼ်မူၼ်း လၼ်ႊတၼ်ႊ ေသတႃႉ ႁႂ်ႈၽူႈတႅၼ်းမိူင်းတႆးၶဝ် လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ငိၼ်းထွမ်ႇ လွင်ႈတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸိူဝ်းၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈမိူင်းတႆးၼႆႉေသၵမ်း" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် တွပ်ႇမႃးဝႃႈ ေတပၼ်ၽူႈတႅၼ်းမိူင်းတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈငိၼ်းထွမ်ႇ တီႈပၢင်ၵုမ်ၽိူၼ်မူၼ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႊ ေတဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်သင်၊ ေတလႆႈငိၼ်းထွမ်ႇလၢႆႊလၢႆႊေသ ဢမ်ႇၵႃး ေတလႆႈဢဝ်ငိုၼ်းပိုဝ်ၸဝ်ႈေသ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်၊ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ေတဢမ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈ ၵႃႊၵႂႃႇၵႃႊမႃးၼႆယဝ်ႉ။ တုၵ်းယွၼ်းလႆႈ တၢၼ်ႇၼႆႉေၵႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸူမ်းသိူဝ်းေသ လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်မွင်ႇ တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႈႁူၺ်ႇ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၶဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈငိၼ်းထွမ်ႇ တီႈပၢင်ၵုမ်ၽိူၼ်မူၼ်း လၼ်ႊတၼ်ႊၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈတုၵ်းယွၼ်းလႆႈ တႃႇၽူႈတႅၼ်းမိူင်းတႆး ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈငိၼ်းထွမ်ႇ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉလႆႈႄလႈ ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶဝ် ယိုၼ်ယၼ် ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႂ်ႇ ပဵၼ် "ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး" ၼႆမႃးယူႇ။ ေပႃးဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႂ်ႇ ၵူႊပီႊ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် မႃးတီႈတူၼ်ႈတီးေသ ၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်မိူင်းတႆးေသ ႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်၊ မျူဝ်ႉၸႃးၶဝ်၊ ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၵွၺ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးေသ သိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇထူၼ်ႈသွင် ယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်မိူင်း တီႈမိူင်းမၢၼ်ႊ၊ မိူင်းတႆးၼႆႉ ၽိုတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ပဵၼ်မႃႇပဵၼ်ႁႅင်း။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းတႆး ပႆႇယၢမ်ႈမီး မုၵ်ႉၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း မႃးသေတႃႉ ဝၢႆးသိုၵ်းလူင်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးမႃးသၢမ်ၸုမ်း။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸမ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင်ႈတႆး တင်းလူင်၊ ငဝ်ႈငုၼ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၵေႃႉႁၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ထူၼ်ႈၼိူင်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းမိူဝ်ႈ လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 1946 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တႆးႁဝ်း ယၢမ်ႈၶႆႈၸႂ်ၵၼ် တႃႇၶိုၼ်းယိုၼ်ယၼ် ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး လႄႈ တုင်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵပ်းၵၢႆႇ တင်းၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လၢႆႊလၢႆႊ၊ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵေႃႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လၢႆႊလၢႆႊၵွၺ်း။ ၵုမ်ၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ 1946 ၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈ ေၶႃႈတူၵ်းလူင်းသင်မႃး။ ယၢမ်းၼႆႉ ေတၽႅဝ်မႃး ၵမ်းဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ ယဝ်ႉဝႃႈ။ ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉဝႆႉယူႇ မိူဝ်ႈ လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ 1947 ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ၽူႈတႅၼ်း တႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ မၢၼ်ႊ၊ ယၢင်း၊ ယၢင်းလႅင် ၶဝ်တင်း ၵူၼ်းတၢင်ႇၸၢတ်ႈ ၶဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ၶပ်ႉၶိုင်ဝႆႉ ေပႃးၽႅဝ် ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ မႃး ေတၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈေတယိုၼ်ယၼ် ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ႄလႈ တုင်းတႆး ဢၼ်ပီႊပူၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ တီႈလူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈဝႃႈ ေပႃးဢမ်ႇပႃး ၽူႈတႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၶိုင်ႈၼိူင်ႈၸိုင် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ေတဢမ်ႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႊၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ေၵႃႈ မီးၸႂ် တႃႇႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်း ၵူၼ်းမိူင်းမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ 1947 တၢမ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈတႅၼ်းတႆးလၢႆလၢႆ ပႃးၸဵမ် ၸဝ်ႈၾႃႉ၊ ၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်။ ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ် တႃႇၶႆႈၸႂ် လွင်ႈဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ႄလႈ တုင်းတႆး။ ၵူၺ်းၵႃႊ  ဢမ်ႇပႆႇတၼ်းဢုပ်ႇယဝ်ႉသင်လီလီ မိူဝ်ႈ 5 မူင်းပၢႆၶိုင်ႈၼၼ်ႉ လိၵ်ႈသၢႆလူမ်းတီႈ ၽွင်းၸီႉသင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇလႅၼ်ႊၸၢႆး တီႈတႃႈၵုင်ႈ မၢႆၸိုဝ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင်ႈတႆး တင်းလူင် ၸဝ်ႈၾႃႉတွင်ႇပႅင်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇေသ ထိုင်မႃး တီႈပၢင်လူင်။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢဝ်လိၵ်ႈသၢႆ လူမ်းၼၼ်ႉ မႃးလူေၼ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်တင်းလၢႆ။ ၼႂ်းသၢႆလူမ်းၼႆႉ ပႃးမႃး "ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းမႃးၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊၽွမ်ႉၸွမ်း ႁဵတ်းပၼ်လႆႈ၊ ၵွၺ်းေတၸတ်းႁႅၼ်းပၼ် ပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႇသီႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႊၸဝ်ႈၾႃႉတႆး မိူၼ်ၵူႊပွၵ်ႈ" ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၼိူဝ်လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၵႂႃႇေတႉေတႉ။ တၢင်းမုင်ႈမွင်း ၽူႈတႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတေလႆႈမီး တိုဝ်ႉတၢင်း တႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇ မိူင်းတႆး ၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉေၵႃႈ လွင်ႊၸွမ်းသၢႆလူမ်းၼႆႉၵႂႃႇႄလႈ ၶဝ်ၶႅၼ်းၸင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၵွၼ်ႇ။ လွင်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်း သၢႆလူမ်းၼၼ်ႉ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးႄလႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ေၵႃႈ ၼမ်တိူဝ်း မႃးေတႉေတႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈယၢမ်း ႁူဝ်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တႃႇၶႆႈၸႂ် လွင်ႈသၢႆလူမ်းၼၼ်ႉေသ ၽူႈသူၼ်းတုမ်ႊ ငဝ်ႈငုၼ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး လုင်းထုၼ်းမျိၼ်ႉ လၢင်းၶိူဝ်း ၸင်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ "ၵွပ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် ႁူႉဝႆႉ ၽၢႆႇလင် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမိူင်း ပႃးၸွမ်းၼႆႄလႈ ၶဝ်ၸင်ႇႁတ်း လူႊလၢႆႊမႃးတၢၼ်ႇၼႆႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီေၼၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းေသ ေတႃႇသူႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ၊ ေပႃးဢမ်ႇလႆႈ ၶႅၼ်းလူဝ်ႇ တိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်း တုၵ်းယွၼ်းၵႂႃႇေသၼႆႉယူႇယဝ်ႉ"။ ၼႆႄလႈ ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ၸင်ႇတၢင်ႇေၼ တႃႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်းလဵဝ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်၊ ၽူႈတႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ၸင်ႇလႅၼ်ႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းပၢင်ပွႆး ၵမ်းလဵဝ်ေသ သူၼ်းတုမ်ႊ ႁူၺ်းႁွင်ႉ လႆႈမႃးမွၵ်ႈၵူၼ်းသွင်ႁဵင်။ ပွႆးၸၢတ်ႈသႅင်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉၸူမ်းတူၺ်း၊ ပၢင်ေတႃႇလွင်း ဢၼ်ၵူၼ်းၵျေႃႇၶဝ် တိုၵ်ႉေတႃႇလွင်းယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ တင်းသဵင်ႈ။ မိူဝ်ႈ 9 မူင်းၼၼ်ႉၸင်ႇ ႄတႇတင်ႈ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၸဝ်ႈယဵပ်ႇၾႃႉ ႁဵတ်းၸဝ်ႈငမ်းပၢင်၊ ၶုၼ်ၵျႃႇပူႉ ႁဵတ်းၽူႈၶပ်းပၢင်ၵႂႃႇ။ ၸဝ်ႈငမ်းပၢင် ၸဝ်ႈယဵပ်ႇၾႃႉ ၸင်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ေၶႃႈၵႂၢမ်း တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵမ်ႉယၼ်ပၼ် ေၶႃႈတုၵ်းယွၼ်း ၸိူဝ်းၽူႈၼမ်းတႆး တုၵ်းယွၼ်း တီႈလူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ၼႆႉၼၼ်ႉေသၵမ်း ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ သိုပ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈတႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းေၵႃႉ လုင်းတိၼ်ႇေဢး - တူၼ်ႈတီး လုင်းထုၼ်းမျိၼ်ႉ - လၢင်းၶိူဝ်း ၶုၼ်ေၸႃး - ပၢင်းြတႃႉ ၶုၼ်ထီး - ပၢင်လူင် ၶုၼ်ၵျႃႇပူႉ - သီႇေပႃႉ ၸဝ်ႈယဵပ်ႇၾႃႉ - သႅၼ်ဝီ ၶုၼ်ၽုင်း - ၵူတ်ႉၶၢႆ ၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးေသ လိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ သိုပ်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ေၵႃပွင် ၵၢၼ်ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၽူႈတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 7 ေၵႃႉ တင်း ၽူႈတႅၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉ 7 ေၵႃႉ ပႃးၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ႄတႉ ဢဝ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ် မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင်ႈတႆးတင်းလူင် 7 ေၵႃႉ သႂ်ႇမႃး။ ၶဝ်ၸဝ်ႈၸမ်း ---- ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တွင်ႇပႅင်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ယွင်ႈႁူၺ်ႇ    ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ် ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သထုင်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျီႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သႃႇမိူင်းၶမ်း ၸဝ်ႈထုၼ်းေဢး ၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။  တီႈပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းမိူင်း မိူဝ်ႈ 9 မူင်းပၢႆၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵမ်ႉယၼ်ပၼ် ေၶႃႈတုၵ်းယွၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ေသ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸင်ႇတွႆႇသၢႆလူမ်း ၸူးၶုၼ်ပွင်ႊမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႊ လွင်ႈဝႃႈ "ေၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ေတဢမ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႊသင်၊ ေတသိုပ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈ ၼိူဝ်ေၶႃႈတုၵ်းယွၼ်း တီႈသၢႆလူမ်းမၢႆ 605 ၼၼ်ႉယူႇၵွၺ်း။" ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ 1947 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉ တင်း ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် သိုပ်ႇႁဵတ်းပၢင် ၵုမ်ထႅင်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ႁဵတ်းၸဝ်ႈငမ်းပၢင်။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ယိုၼ်ယၼ်လႆႈ တုင်းတႆး၊ ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်းတႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၽဵင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ။ ေၵႃပွင််ၵၢၼ် ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉ တင်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၽွမ်ႉၵၼ် သၢၼ်ၶတ်းၶိုၼ်း လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈေသ ပူၵ်းတင်ႈ လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး ၵူႈၶႅင် ၼႆေၵႃႈဝႃႈလႆႈယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဝၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ တင်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်ၸႂ်လဵဝ်ၵၼ်ေသ လုၵ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်း ၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ်ၼႆႄလႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်လႆႈၸႂ် တႃႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ ၼၼ်ႉ ယိုၼ်ယၼ် ပဵၼ် "ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ တုင်းတႆးႄတႉ ပႆႇယၢမ်ႈမီးမႃးေသပွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈယိုၼ်ယၼ် တုင်းတႆးမႃး ပွၵ်ႈၼိူင်ႈ။ လႆႈႁူႉ တီႈတုင်းၼၼ်ႉ ပႃးႁၢင်ႊႁူဝ်သိူဝ်ၼႆယူႇ။ တုင်းတႆး ဢၼ်ယိုၼ်ယၼ် မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင်ၼၼ်ႉႄတႉ တၢင်းယၢဝ်း မီး 5 ထတ်း၊ တၢင်းသုင် မီး 3 ထတ်း၊ ပႃးႁၢဝ်း သီလိူင်၊ သီၶဵဝ်၊ သီလႅင် ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ေသ ေယႈႁၢဝ်းသုင် 1 ထတ်း၊ ၼႂ်းၵၢင်မၼ်း မီးဝူင်းလိူၼ်မူၼ်း ဢၼ်ၵႂၢင်ႈ 1 ထတ်းပၢႆၶိုင်ႈ။ ၽဵင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၵႂၢမ်းတၢင်ႇၸွမ်ပိဝ်တႆး ဢၼ်လႆႈယိုၼ်ယၼ်ၼၼ်ႉၸမ်း--- ၶိူဝ်းႁဝ်းၶိူဝ်းရႃႇၸႃႇ ဢလၢမ်ႇသမ်ႉၸၼ်ႇတႃႇ လိူၼ်ၶမ်းၸဝ်ႈၸၵျႃႇ ႁႂ်ႈႁဝ်းမီးေတႇၸႃႇ ၽွမ်ႉပႅင်းၸႂ်ဝႃႇၸႃႇ သူၸဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်သတ်ႈၸႃႇ။ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽဵင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ် ၽဵင်းဢၼ် ၶူးေမႃယႃလူင် တွၵ်ႇတႂ်ႇ ပႃႉၺၢၼ်ႇ သီႇေပႃႉ တႅမ်ႈဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ။ ၽဵင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉႄတႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပဵၼ်တုင်းႁူဝ်သိူဝ်ႄလႈ တီႈ"ဢလၢမ်ႇသမ်ႉၸၼ်ႇ ... လိူၼ်ၶမ်းၸဝ်ႈၸၵျႃႇ ... "ၼၼ်ႉ ပဵၼ် "ဢလၢမ်ႇသမ်ႉပျၵ်ႉၶႃႇ ... တူဝ်သိူဝ်ၸဝ်ႈမႁႃႇ ..." ၼႆယဝ်ႉ။ "ပျၵ်ႉၶႃႇ" ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ေၶႃႈပႃလိ "ပျၵ်ၶ" ၼႆေသ ပွင်ႇဝႃႈ "သိူဝ်" ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ် လိူင်ၶဵဝ်လႅင် တင်း လိူၼ်မူၼ်းမႃးႄလႈ ၵႂၢမ်းေၵႃႈလႆႈထုၵ်ႇပိၼ်ႇပဵၼ် မႃးမိူၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးေသၼၼ်ႉ တႆးႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း ပွႆးဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး မႃးေတႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၽသပလၶဝ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းမၢၼ်ႊ၊ မိူဝ်ႈ 1950 တီႈပၢင်ၵုမ် တႃႇႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိၵ်း လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ် ၸင်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈတၢင်ႇေၼမႃးဝႃႈ "ေပႃးဝႃႈ ၸႂ်ႉေဝႃးႁၢၼ် ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၼႆ ၵွၺ်းေတၵပ်းၵၢႆႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလၢႆလၢႆႄလႈ တႃႉထုၵ်ႇလီႁွင်ႉ "ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းတႆး" ၼႆၶႅၼ်းေတလီၼႆႄလႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် တူၵ်းလူင်း တႃႇေတ လႅၵ်ႈ လၢႆႊႁွင်ႉ ပဵၼ် "ဝၼ်းမိူင်းတႆး" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ မိူဝ်ႈ 1959 ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်း လူင်ပွင်ႊၸိုင်ႈမိူင်းတႆး မႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းၸႂ်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႊႁွင်ႉ "ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး"၊ ထႅင်ႈမိူဝ်ႈ 1961 မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိၵ်းမႃးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႊႁွင်ႉပဵၼ် "ဝၼ်းမိူင်းတႆး" ထႅင်ႈယူႇ။ လႅၼ်ႊတီႈၵမ်ႈၽွင်ႈႄတႉႁွင်ႉဝႃႈ "ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး" ၼႆ။ ယူႇၵႂႃႇယူႇမႃး ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ၵူၺ်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉမႃး ပဵၼ် "ဝၼ်းတႆး" ၼႆၵွၺ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝၼ်းပိူၼ်ႈပၼ်၊ ပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ်တႆးႁဝ်းႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵွၺ်း၊ ယိုၼ်ယၼ်သူင်ၸွမ်းမႃး ႁင်းၵွၺ်း၊ ပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈ ၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်ေသ တူင်ႉၼိုၼ်ႇ ၶတ်းၶႅင် ေတႃႇၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းမႃး ၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵတ်းယဵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်းတႆး ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းႄလႈ ပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ်ေတၵိုၵ်းၸွမ်း ေတႃႇထိုင်ၵမ်ႇၽႃႇၵိုမ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ ဝၼ်းၼိူင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၽိုၼ်လမ်း- လိၵ်ႈဢၼ်ယိုၼ်ယၼ် ပဵၼ် ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ၵႂၢမ်းၶိူဝ်းတႆး တင်း တုင်းတႆး။ SHAN NATIONAL DAY, SHAN NATIONAL ATHEM AND SHAN NATIONAL FLAG At a meeting of all the Saohpas and representatives of the people of the Shan States held at PANGLONG, on the 11th February 1947, it was unamiously decided that the SHAN NATIONAL DAY be celebrated on the 7th February every year instead of as previously on the 7th September. It was also resolved unaniously that the attached shall be the SHAN NATIONAL ATHEM as a temporary measure and the atteached specimen flag shall be the SHAN NATIONAL FLAG. The flag shall be a tricolour of yellow, green and red horizontal bars, with a white ball in the middle nine inches in radius or 1.5 feet diameter. The flag to be 3 feet by 5 feet. Sd; Hkun Pan Sing President Council of the Shan States' Saohpas Dated Panglong the 11th February 1947. ၽိုၼ်ဢိင် - ၶႂၢၼ်သႅင်၊ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ မွၵ်ႇၵူႇသွႆႈသႅင် တႃႈၵုင်ႈ၊ 1997။ ၶိူဝ်းသႅၼ်၊ ပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆး လႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး၊ 1996။ ဦးအုန်းဖေ၊ ပင်လုံစစ်တမ်း၊ စပယ်ဦးပုံနှိပ်တိုက် ရန်ကုန်၊ ၁၉၈၄။ မြန်မာ့သမိုင်းဖြစ်ရပ်အမှန်များ ရေးသားပြုစုရေးအဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအရေးနှင့် ၁၉၄၇ အခြေခံဥပဒေ၊ ပထမတွဲ၊ တက္ကသိုလ်များ ပုံနှိပ်တိုက် ရန်ကုန်၊ ၁၉၉၀။ မောင်ခွန်နွယ် (အင်းလေး)၊ "ပြည်ထောင်စုနေ့ သန္ဓေတည်ရာ"၊ ရွှေရတုရှမ်းပြည်နယ်မဂ္ဂဇင်း၊ တောင်ကြီးအသင်း(ရန်ကုန်)၊ ၁၉၉၇။ အောင်သန်းကျော်၊ "ရှမ်းအမျိုးသားနေ့၊ ရှမ်းအမျိုးသားသီချင်း နှင့် ရှမ်းအမျိုးသားအလံ"၊ ရွှေရတုရှမ်းပြည်နယ်မဂ္ဂဇင်း၊ တောင်ကြီးအသင်း(ရန်ကုန်)၊ ၁၉၉၇။ တီႈမႃး_www.yunghkio.com

ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ ၵ

ၵၵ ၶၢႆၶၢႆ-ငိၼ်းႁၢႆ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၼပ်ႉ ၵ ၵႅမ်ၵျွင်း-တွင်းတွင်းႁွမ်ၶဝ်ႈႁႅင်ႈ ၵ ၵိူဝ်းတွၼ်း ၼွၼ်းၵိူဝ်းဢုၼ်ႇ ၵ ၵိူဝ်းလႆႈ-ၶႆႈ ၵိူဝ်းၶိုတ်း-ပိုတ်း ၵိူဝ်းတိူဝ်ႉ ၵ ၶိုၼ်ႈ ၵလွင်ႈ-ငိုၼ်းယေႈႁွင်ႈ ၵိုတ်းသၢမ်ပႄး ၵ ၸဵဝ်းပွၵ်ႈ-ၵၢမ်ႇ မျွၵ်ႈပၼ် ၵ ၸဵဝ်းမႃး-ၺႃးၵမ်းသုၼ်ႇ ၵ ၸဵဝ်းမီး-ၵႂၢမ်းပီးၼႃႇ ၵ ၸဵဝ်းမိူဝ်း-ၸူမ်းသိူဝ်းၼႃႇ ၵ ၸဵဝ်းယဝ်ႉ-ၶဝ်ႈ ၸဵဝ်းသုၵ်း ၵ ၸဵဝ်းလႆႈ-ဢမ်ႇမႆႈၸႂ် ၵ ၸဵဝ်းဝၢႆႇ-မႅၼ်ႈၽၢႆႇမၼ်း ၵ သုမ်းတိုၼ်း-ၶႅၼ်းသေ ဢိုၼ်းယူႇဝၢၼ်ႈ ၵ သုမ်းပိူၼ်ႈၼႃႈတူႇ-ၵ မႅတ်ႈၶႂ်ႈယူႇၸမ် ၵ တွၵ်ႇတၼ်-ၶၢႆၶၼ်ပေႃးသေပိူၼ်ႈၵေႃႈလႆႈ ၵ ထင်ႁိုင်-ၵိုတ်းမိုင်ယူႇ မိူင်းပိူၼ်ႈ ၵ ပုတ်းတိုၼ်း-ၶႅၼ်းသေ ၵူႈ ငိုၼ်းပိူၼ်ႈ ၵ မီးသုၼ်ႇ-ၵုၼ်ႇ ၺႃးပွႆး ၵ မျၢတ်ႈ ယႃႇၸၢႆႇလူင်-ၸိုဝ်ႈႁူင် ယႃႇယွင်ႈၶိုၼ်ႈ ၵ မျၢတ်ႈ ယႃႇၸူမ်း-ၵသုမ်း ယႃႇၶၢၼ်ႉ။ ၵ မျၢတ်ႈဢႄႇ-ၶႅၼ်းသေ လေႇၸၢႆႇလူင်။ ၵ ယေႈပွၵ်ႈၵိၼ်ယေႈဝၼ်း-ဢမ်ႇတၼ်းမီးမိူဝ်ႈလိုဝ်ႈ ၵ ၵယေႈလိူၼ် ၵိၼ်ယေႈပီ-ဢမ်ႇလူဝ်ႇၶီၸႂ်ၵွပ်ႈ ၵ ယေႈလိူၼ် ၵိၼ်ယေႈလိူၼ်-ဝၢႆးလိုၼ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ပိူၼ်ႈ ၵ ယေႈဝၼ်း ၵိၼ်ယေႈၶူပ်ႇ-ၵႃႈပႄႉတူပ်ႇဢမ်ႇမူတ်း ၵ ယေႈဝၼ်း ၵိၼ်ယေႈလိူၼ်-ၼွၼ်းဢိူၼ်လိူၼ်ၵေႃႈလႆႈ ၵ ယေႈဝၼ်း ၵိၼ်ယေႈဝၼ်း-ႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇတၼ်းပိူၼ်ႈ ၵ ယေႈဝူဝ်ႈ ၵိၼ်ယေႈလိူၼ်-ႁဵတ်းႁိူၼ်းလူင်မိူၼ်ပိူၼ်ႈ ၵ ယွၵ်းယွၵ်းၵယွင်ႇယွင်ႇ-ငိုၼ်းႁွႆႉၼိုင်ႈတဵမ်တွင်ႇလွႆးလွႆး ၵ ဢႄႇ ၸၢင်ႈၶေးႁူင်-ၵလူင်ၸၢင်ႈၶႄးသုမ်း ၵႃ လူၼ်ႇႁိုဝ်ၼၵႃး ႁၼ်မႃးၸင်ႇၵွႆႈယုမ်ႇ။ ၵႃ လူၼ်ႇႁိုဝ်ၼၵႃး ႁၼ်မႃးၸင်ႇၵွႆႈႁူႉ။ ၵႃ လူၼ်ႇႁိုဝ်ၼၵႃး ႁၼ်မႃးၸင်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈ။ ၵႃလမ်ယႃႇပေပၼ်ပႂ်ႉပုင်းႁၵ်ႉ ၽူႈလၵ်ႉယႃႇပေပၼ်ပႂ်ႉတိူၵ်ႈငိုၼ်း။ ၵႃဢမ်ႇလူဝ်ႇၼႄးၵဝ်ႉ လဝ်ႉဝဝ်ႉဝႆႉၼင်ႇၵၼ်။ ၵႃႈၵၢမ်ႇၽၢၼ်ႇဝၢင်းပၼ် ဢမ်ႇလီဢၢၼ်ၸႂ်လဵၵ်ႉ။ ၵႃႈၸၢင်ႉသၢမ်ႁဵင် ၵႃႈၼၢင်းသၢမ်ပၢၵ်ႇ။ ၵႃႈပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းသွၼ် ၶျၢင်းတွင်းမွၼ်တေႃႇၸူဝ်ႈ။ ၵႃႈပိူၼ်ႈလၢတ်ႈ ယႃႇထွမ်ႇ ၵႃႈပိူၼ်ႈထွမ်ႇ ယႃႇလၢတ်ႈ။ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင် ပေႃးႁူင်လႆႈၵိၼ်ဢိမ်ႇ။ ၵႃႈလႆႈၵႃႈၵိၼ် ၶိၼ်ၸႂ်မိူဝ်ႈထဝ်ႈ။ ၵႃႈလႆႈၵႃႈသႆ့ ၵႆ့ၵွတ်းတၢႆၽၢၼ်။ ၵႃႈလႆႈၵႃႈတၢပ်ႇ ယၢပ်ႇၸႂ်မိူဝ်းၶႆႈၼၢဝ်။ ၵႃႈလႆႈမႃးၵႃႈတၢပ်ႇ ယၢပ်ႇၸႂ်မိူဝ်ႈႁဝ်းထဝ်ႈ။ ၵႃႈလႆႈၵႃႈၵိၼ် ၵိၼ်းၸႂ် မိူဝ်ႈထဝ်ႈ။ ၵႃႈလႆႈၵႃႈသႆႉ ၵႆႉၵွတ်းတၢႆၽၢၼ်။ ၵႃႈလႆႈ ၵႃႈတၢပ်ႇ ယၢပ်ႇၸႂ် မိူဝ်ႈၶႆႈၼၢဝ်။ ၵႃႈဢႄႇၸၢင်ႈၶႄးႁူင် ၵႃႈလူင်ၸၢင်ႈၶႄးသုမ်း။ ၵႂႃႇၵၢတ်ႇဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ပွၵ်ႈဝၢႆႇၶိုၼ်း ဢမ်ႇမူၼ်ႈ ၵႂႃႇၸူးၶုၼ် ယႃႇၵႂႃႇပႃႈၼႃႈ ၵႂႃႇၸူးၶႃႈ ယႃႇၵႂႃႇပႃႈလင် ၵႂႃႇထိူၼ်ႇဢမ်ႇပႃးၽ ၸႂ်လိူတ်ႇၸသုမ်းဝၼ်း ၵႂႃႇၼႃႈႁႂ်ႈလူလင် ၶူဝ်းသင်တူၵ်းၶိုၼ်းလႆႈ ၵႂႃႇၼႃႈ ႁႂ်ႈလူလင် ၶူဝ်းသင်တူၵ်း လႆႈငၢႆႈ ၵႂႃႇပၢင်ၸႃႉ ဢမ်ႇလီဢဝ်ၽၵ်း ၶိူင်ႈၶူဝ်းၼၵ်း ဢမ်ႇလီပၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵႂႃႇလႄႇၸၢင်ႈၶမ်း ၵမ်းၵမ်းၵိၼ်ၼမ်ႉၼဵင်ႈ ၵႂႃႇလႄႈၸဝ်ႈၼႃး ၵႆႉၺႃးၶဝ်ႈပုၵ်းၸီႇ ၵႂႃႇလႄႇၸဝ်ႈႁႆႈ ၵႆႉလႆႈၵိၼ်တႅင် ၵႂႃႇလႄႇဢမ်ႇပႃးၽ ပိူၼ်ႈတ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်သင်ၽၼ်း ၵႂႃႇလႂ်ႁႂ်ႈပဵၼ်မူႇ ယူႇလႂ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵေႃ ၵႂႃႇႁိမ်းမႃ ယႃႇၵႂႃႇပႃႈၼႃႈ ၵႂႃႇႁိမ်းမႃႉ ယႃႇၵႂႃႇပႃႈလင် ၵႂႃႇဢမ်ႇထုၵ်ႇ ယေႈတိၼ် ၵိၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇ ယေႈၵမ်း ၵႄႇဝၢၼ်ႈမိူၵ်ႈ ၸႂ်ႁိုၼ်း လွၵ်ႇငိၼ်ငိုၼ်း လုၵ်ႈဝၢၼ်ႈ ၵႄႈၵၢင်ပႃႇသိုၵ်းၶတ်း ၵူၼ်းႁတ်း မဝ်ႇၽၢတ်ႇၶိူင်ႈ ၵႄႈႁၢင်းသႃႇၶူၼ်ၼူၼ်း ၼူၵ်ႉယၢင်းၶူၼ်း မဝ်ႇလႅပ်ႈ ၵူႈမိူဝ်ႈၵႅၼ်း တႅၼ်းမိူဝ်ႈသႃႇ ၵေႃႇၸမိူဝ်ႈတေၽၢၼ် ၵႂၢႆးငၢၼ်လႅၵ်ႈၵႂၢႆးမႄႈ ၵေႃႇၸမိူဝ်ႈတေၽၢၼ် ၶၢဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶေႃႉယႂ်ႇ ၵေႃႇၸမိူဝ်ႈတေမီး လဵၵ်းၸီးလႅၵ်ႈ သၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၵေႃႇၸမိူဝ်ႈတေႁဵဝ် ၶၢႆၶဵဝ် သိုဝ်ႉသိၼ်ႈလၢႆႈ ၵေႃႉၵတ်ႉယူႇယၢၼ်ၵႆ ၵေႃႉဢမ်ႇၶႆယူႇၵႂ်ႈ (ၸမ်) ၵေႃႉၵူဝ် ပေႃးၽၢၼ် ၵေႃႉႁၢၼ် ပေႃးမီး ၵေႃႉၶႂ်ႈၵူႈမေႃၼွမ်း ၵေႃႉၶႂ်ႈၸွမ်းမေႃယွင်ႈ ၵေႃႉၸၢႆးမီးပၺ်ႇၺႃႇ ၸင်ႇသေႇၶျႃႇလီတွၼ်း ၵေႃႉၸၢႆး ဢိုၼ်ၼမ်ႉလၢႆး ၸင်ႇလၢတ်ႈ ၵေႃႉသိုဝ်ႉၶႂ်ႈလႆႈလၢႆ ၵေႃႉၶၢႆၶႂ်ႈလႆႈၵႃႈ ၵေႃႉတၢင်းႁူႉယႂ်ႇၼႅၼ်ႈ လၢတ်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈသေႁူၺ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈဝႃႈ ႁွင်ႈၶူး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပွင်ႇ ႁူးၵူၼ်ႈ ၵေႃႉပေႃႉယူႇၵႂ်ႈ ၵေႃႉၶႄ ယူႇၵႆ ၵေႃႉပႂ်ႉၵိၼ် မီးၵၢမ်ႇ ၵေႃႉၵျၢမ်ႇႁႃ လႆႈငၢႆႈ ၵေႃႉပႂ်ႉၵိၼ် ဢမ်ႇသိုဝ်ႈ ၵေႃႉႁႃ ဢမ်ႇလႆႈလိုဝ်ႈ ၵေႃႉၽူႈၼွၼ်းၵႆႉတိုၼ်ႇ ထၢင်ႇလိုၵ်းလိုၼ်ႇ ၶိုၼ်းယၢဝ်း ၵေႃႉၽူဝ်ႁၢမ်လႅမ်ႈသဝ် ၵေႃႉမေးဢဝ် တႅပ်းၶႃး ၵေႃႉမီးၸႂ်လမ်ႇမၢၵ်ႈ မဝ်ႇႁွၼ်ႇၽၢၵ်ႈတၢင်းဢၢႆ ၵေႃႉမီးမေႃပႆႇၺႃႇ လီၵႆႉၵႂႃႇႁွမ်းသဝ်း ၵေႃႉမိုတ်ႈဢိၵ်ႇဢူၺ်းလီ ပေႃးပၼ်ၶီ ယႃႇၽၢၵ်ႈ ၵေႃႉယူႇတႂ်ႈလၢင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၶူဝ် ၵေႃႉယူႇၼိူဝ်ႁူဝ် ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈႁႆႈ ၵေႃႉယွင်ႈပဵၼ်တပႄး ၵေႃႉၼႄးပဵၼ်သြႃႇ ၵေႃႉလႂ်လီ ၽီၼိူဝ်ႁူဝ်တူၺ်းယူႇ ၵေႃႉလႂ်ႁၢႆႉ ၸိူၵ်ႈတေပၢႆႉၶေႃးမၼ်း ၵေႃႉလၢတ်ႈၸတေမီး ၵေႃႉလၢတ်ႈလီတေပႃး ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းယႃႇၵႂႃႇ ၼၢမ်ၸူၵ်ႉၽႃႇ ၽႂ်ဢမ်ႇႁၼ်ၸွမ်း ၵေႃႉလဵဝ်ယႃႇလၢမ်းပႆ ၶၢဝ်းမိူင်းၵႆၼၢၼ်းပွင်ႇ ၵေႃႉလဵဝ် လၢမ်းလိမ်းၵႂႃႇ ၽႃႇပူပ်ႉၸ တၢႆလၢႆ ၵေႃႉလူဝ်ႇပၼ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ် ၵေႃႉလူဝ်ႇလႆႈ ၵေႃႉလူဝ်ႇလႆႈ ၶႂ်ႈႁၼ်ၵေႃႉလူဝ်ႇပၼ် ၵေႃႉလိုမ်းလႆႈ ဢမ်ႇမႆႈၼင်ႇ ၵေႃႉၸႂ်ၸပ်း ၵေႃႉလႂ်ၼင်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ယႃႇဢဝ်ၽၼ်ႉလေႃးၵၼ် ၵေႃႉႁၵ်ႉယေႈၽိုၼ်ၼင် ၵေႃႉၸင်းယေႈၽိုၼ်သၢတ်ႇ ၵေႃႉႁၵ်ႉ ယူႇၵႆၵၼ် ၵေႃႉဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ် သမ်ႉယူႇၵႂ်ႈ ၵေႃႉႁိတ်ႉၼိူဝ်ႉပႃမူ ၸႂ်ဢေးလူ ၽၢတ်ႇႁၢင်ႈ ၵေႃႉႁဝ်းႁၵ်ႉၼႃႇၼႃႇ ၸၢင်ႈႁတ်းလႃႇႁဝ်းၶိုၼ်း ၵေႃႉဢီးလိုမ်းၵေႃႈ ၵေႃႉလူမ်ႉ ဢမ်ႇလိုမ်း ၵေႃႉဢူႈ ႁၢမ်လႅမ်ႈသဝ် ၵေႃႉမႄႈ ဢဝ်တႅပ်းၶႃး ၵေႃႉဢမ်ႇႁူႉ ၽူႈသိူၼ်ႈ ယႃႇႁွမ်းငိူၼ်ႈႁွမ်းသဝ်း ၵေႃႉဢမ်ႇႁူႉဝႃႈၼၼ် ၵေႃႉဢမ်ႇႁၼ်ဝႃႈတႄႉ ၵေႃႉဢွၵ်ႉလဝ်ႈသူႇရႃႇ ၵႂၢမ်းသတ်ႉၸႃႇႁိုဝ်ၵိုမ်း ၵွၵ်းႁူဝ်ပဵၼ်သၢင် ပွတ်းၵၢင်ပဵၼ်ၽီ ၽၢႆႇတႂ်ႈသၢႆလီလူင်း ပဵၼ်ၵူၼ်း ၵိုၵ်းငိုၵ်းလႄႈ ၵိုင်ႇငိုင်ႇ ပိူၼ်ႈတိုၼ်းၵိုင်ႇၵၼ်မႃး ၵိုၵ်းလိုၵ်း ၵဝ်ႇလဝ်ႇ ၸၢင်ႈမေႃၶဝ်ႇ မေႃယႅၼ်း ၵိုၵ်းလိုၵ်းလႄႈ ၵိုင်ႇလိုင်ႇ မၢၵ်ႇတိုင်ႇ လႅၵ်ႈၵိူဝ်သၢႆး ၵၢင်ၶမ်ႈ လွတ်ႈလိူၼ်သႂ် ၵႄႈၵၢင်ၸႂ် မဝ်ႇမူၼ်ႈ ၵၢင်သႆး ဝႆႉၼိူဝ်ၶႃႇ ၸၢင်ႈၵႂႃႇထုၵ်ႇပႃမုင်း ၵၢင်သႆး ဢမ်ႇဢိုတ်းၵူၼ်ႈ ထုၵ်ႇၸႂ်မူၼ်ႈၵိၼ်ၸွမ်း ၵၢင်သႆးဢမ်ႇဢိုတ်းၵူၼ်ႈ မူၼ်ႈယႃႉၵိၼ်တၢင်းၼႂ်း ၵၢင်ၼႂ် ႁဵတ်းၼင်ႇၼၢႆး ဝၢႆးငၢႆး ႁဵတ်းမႄႈၶၢဝ်ႉ ၶမ်ႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းၼၢင်းသၢဝ် ၵၢင်ဝၼ်းတူၵ်း ႁူဝ်မူၵ်းၽႃႈ လႅတ်ႇထွင်ႇၼႃႈ သမ်ႉဝႃႈလိူၼ်လႅင်း ၵၢင်းႁွင်ႈၽ ဢမ်ႇၵႃႉၵေႃႈ လႆႈၵိၼ် ၵုင်ႇတေႃႇ ၸဝ်ႈသၢမ်မွၼ်း သီႇသူပ်းၶွၼ်း ၵႆႉလွတ်ႈ ၵွင်ငိုၼ်း တၢၼ်ႇလွႆႁႆႈ ပေႃးႁူဝ်ၶႆႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်သိူဝ်း ၵွင်ႇၵေႃႈဢမ်ႇမီးတႃ ပိူၼ်ႈငႃႁူဝ်ၵေႃႈလႆႈ ၵွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ် ဝၼ်းတၢႆ ဢမ်ႇႁူႉ ၵွင်ႇမႆႉ ၼူပ်ႈၸူးတၢင်း ပိုတ်းသႂ်ႇၵၢင်း ၵေႃႉၼူပ်ႈ ၵွင်းမူး ထၢတ်ႈလီလွၼ်ႇ မီးတမ်ႇၵွၼ်ႇ ႁၼ်ငၢမ်း ၵိုင်လိုင် ၵၢင်ႉလၢင်ႉ ပူႇၵၢင်ႉၵေႃႈ မၼ်းထဵင် ၵိုင်ႇလိုင်ႇလႄႈ ၵိုၵ်းလိုၵ်း ပိူၼ်ႈတိုၼ်းၵိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိၼ် ၸၢင်ႈၵႅၼ်ႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅၼ်ႈ ၸၢင်ႈလူမ်ႉ ၵႆၽေး ႁႂ်ႈဝႄႈၽေး ၸမ်ၽေး ယႃႇဝႄႈၽေး ၵႆႇတေၶၼ် ယႃႇဢဝ်ၶွၼ်ႉၽၢတ်ႈ ပိူၼ်ႈတိုၵ်ႉလၢတ်ႈ ယႃႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶတ်း ၵႆႇတူမ်ႈၵွၼ်ႉမႃးတမ်း ၵမ်းၵမ်းဝိၼ်ႇပၢႆႈ တေႃႈဢၢႆႈ ဢမ်ႇသိူဝ်းၵိၼ် ၵႆႇမႄႈၸၢင်ႈမေႃၶၼ် ထုၵ်ႇဢဝ်ပၼ်ပိူၼ်ႈပႅတ်ႈ ၵႆႇလၢၵ်ႈႁၢင် ၼၢင်းလၢၵ်ႈသိၼ်ႈ မုၼ်ၸဝ်ႈလၢၵ်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း မုၼ်ၸၢင်းလၢၵ်ႈသၢင်းပိူင်ႇ ၵႆႇဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇသူႈပႄႉၵႆႇထိူၼ်ႇ ၵူၼ်းတီႈဢိုၼ်ႇ ဢမ်ႇသူႈပႄႉ ၵူၼ်းတီႈၸမ် ၵႆႇႁၢင်ႈလီပိူဝ်ႈၶူၼ် ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ ပိူဝ်ႈၶိူင်ႈ ၵႆႇႁၼ်တိၼ်ငူး ငူးႁၼ်တိၼ်ၵႆႇ ၵႆႇႁၼ်တိၼ်ငူး ငူးႁၼ်ၼူမ်းၵႆႇ ၵႆႇဢွၼ်ႇတေၵိၼ်ႁဵၼ် မိူင်းပေႃးယဵၼ်ၽၢၵ်ႇၼိုင်ႈ ၵႆႇဢွၼ်ႇတေၽိုၵ်းၶၼ် တိၼ်ယၼ်ၵွၼ်းၵႆႇမၼ်ႈ ၵႆႉၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ၶၢၼ်ႉၵၢၼ်ႁိူၼ်း ၵႆႉၶၢႆႉၵေႃႈ ၵႆႉၽၢၼ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းသႂ်ႇၵူၺ်သၢၼ်ဢမ်ႇတဵမ်လႆႈ ၵႆႉၶတ်းသၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ယႃႇၼွၼ်းၽၢၼ်တဵတ်ႇႁၢင်ႈ ၵႆႉသွၼ်ၸင်ႇလႆႈ ၵႆႉၶႆႈၸင်ႇတွင်း ၵႆႉၼႃႈဝၢၼ်ႈ ၶၢၼ်ႉၼႃႈႁိူၼ်း ၵႆႉပၢႆႈၵႆႉၽၢၼ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းသႂ်ႇၵူၺ်သၢၼ် ဢမ်ႇတဵမ်လႆႈ ၵႆႉပွင်ႉၵႆႉၸ ယေႈထ ယေႈတိုဝ် ၵႆႉၶတ်းသၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ယႃႇၼွၼ်းၽၢၼ်တဵတ်ႇႁၢင်ႈ ၵႆႉသွၼ်ၸင်ႇလႆႈ ၵႆႉၶႆႈၸင်ႇတွင်း ၵႆႉၼႃႈဝၢၼ်ႈ ၶၢၼ်ႉၼႃႈႁိူၼ်း ၵႆႉပၢႆႈၵႆႉၽၢၼ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းသႂ်ႇၵူၺ်သၢၼ် ဢမ်ႇတဵမ်လႆႈ ၵႆႉပွင်ႉၵႆႉၸ ယေႈထ ယေႈတိုဝ် ၵႆႉပွတ်ႈၸင်ႇလီ ၵႆႉသီၸင်ႇၵဵင်ႈ ၵႆႉဢုပ်ႇႁူဝ်သႅၼ် ၸၢင်ႈလႅၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈ ၵၢႆးယွၼ်းၵီႈၼႂ်း လူင်ႇမွၵ်ႇသွမ်ႇ ၽႂ်လၢတ်ႈၵေႃႈ လီထွမ်ႇႁင်းမၼ်း ၵႂၢႆးၶၢၼ်ႉပၢႆႈၵၢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ်ႁႃၼီႈ ၵႂၢႆးငၢၼ်သွင်တူဝ် ဢိူၵ်ႇဢိူင်ႇၶိူဝ်လုၵ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈ ၵႂၢႆးငၢၼ် ဢမ်ႇမီးႁွၵ်ႈ ႁႃၵႅတ်ႇသွၵ်ႈ ၼၢၼ်းၺႃး ၵႂၢႆးတေႃးၵၼ်ယႃႇယႃႇ မႃးၼႃႇႁူဝ်တႄးၼႃး ၵႂၢႆးပၢႆႈဢႅၵ်ႇ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းပၢႆႈၶႅၵ်ႇ ၵႂၢႆးၽိူၵ်ႇမီးလုၵ်ႈလမ် လဵင်ႉၵူၼ်းၼမ် ဢမ်ႇသဵင်ႈ ၵႂၢႆးၽိူၵ်ႇမီးလုၵ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၼႃး ဢမ်ႇပေႃးၼမ် လႆႈၶဝ်ႈ ၵႂၢႆးလမ် ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၽိူၵ်ႇ လဵင်ႉတိူၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃး ၵႂၢႆးလမ်ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၽိူၵ်ႇ ၵႃႇလလိူၵ်ႇတႃႇ ၵႂၢႆးၽိူၵ်ႇမီးလုၵ်ႈလမ် လဵင်ႉၵူၼ်းၼမ် ဢမ်ႇသဵင်ႈ ၵႂၢႆးၽိူၵ်ႇမီးလုၵ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၼႃး ဢမ်ႇပေႃးၼမ် လႆႈၶဝ်ႈ ၵႂၢႆးလမ် ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၽိူၵ်ႇ လဵင်ႉတိူၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃး ၵႂၢႆးလမ်မီးလုၵ်ႈၽိူၵ်ႇ ၵႃႇလလိူၵ်ႇတႃၸင်း ၵူၺ်တႃႁၢင်ႇ တၵ်းၼမ်ႉ ႁဵတ်းသမ်ႉ ၶၢင်းႁိူဝ်ႉမွႆႈ ၵူၺ်ႈလီ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵဝ်ႈ ၶဝ်ႈလီ မိူဝ်ႈလိူၼ်သိပ်း ၵူၺ်ႈဢမ်ႇလုမ်းလႃး ပဵၼ်ယူၵ်ႇ ပီႈၼွင်ႉ ဢမ်ႇတူၵ်ႇ ဢမ်ႇႁႃ ပဵၼ်ပိူၼ်ႈ ၵွႆပႃႈလင် ပဵၼ်ၶႃႈ ၵွႆပႃႈၼႃႈ ပဵၼ်ၶုၼ် ၵွႆႈၵိၼ် ၵွႆႈၵႅၼ်ႉ ၵွႆႈလႅၼ်ႈ ၵွႆႈႁိူဝ်ႉ ၵွႆႈၶိုင် ၵွႆႈယၢၵ်ႈ ၵွႆႈၶႂၢၵ်ႈ ၵွႆႈၵႂင် ၵွႆႈတိုတ်ႉ ၵွႆႈငၢၵ်ႈ ၵွႆႈပၢၵ်ႈ ၵွႆႈတၼ် ၵွႆႈထွမ်ႇ ၵွႆႈၶႅမ်ႉ ၵွႆႈယႅမ်ႉ ၵွႆႈပွင်ႇ ၵွႆႈယူႇ ၵွႆႈၸၢၼ်ႈ ၵွႆႈတၢၼ်ႈ ၵွႆႈလီၸင်း ၵွႆႈယူႇ ၵွႆႈတိုမ် ၵွႆႈႁိုင် ၵွႆႈလိုမ်း ၵွႆႈယူႇ ၵွႆႈဢၢႆ ၵွႆႈၶၢႆ ၵွႆႈဢမ်ႇၶၢတ်ႇ ၵွႆႈလၢတ်ႈ ၵွႆႈယၢၼ် ၵွႆႈသၢၼ် ၵွႆႈၽိတ်း ၵွႆႈလၢတ်ႈ ၵွႆႈဢမ်ႇထွမ်ႇ တႃသွမ်ႇၸမ်ႉ ပေႃးၶဵဝ် ၵွႆႈဝူၼ်ႉ ၵွႆႈၸႂ်ႈ ၵွႆႈၶႆႈၸႂ် ၵွႆႈလႅင်း ၵွႆႈႁိုင် ၵွႆႈၸတ်ႉ ၵွႆႈႁတ်ႉ ၵွႆႈတႅၵ်ႇ ၵွႆႈႁဵတ်း ၵွႆႈယၢပ်ႇ ၵွႆႈတၢပ်ႇ ၵွႆႈၽိတ်း ၵွႆႈႁဵတ်း ၵွႆႈႁူႉ ၵွႆႈလူႉ ၵွႆႈမေႃ ၵတ်ႉၵေႃႈ ယႃႇဝႃႈ ႁဝ်းၶႅၼ်ႇ လႅၼ်ႇၵေႃႈ ယႃႇဝႃႈႁဝ်းၵျ ၵတ်ႉၵေႃႈ ယႃႇဢုပ်ႇၼႅၼ်ႇ ၶႅၼ်ႇၵေႃႈ ယႃႇဢုပ်ႇလူင် ၵတ်ႉသင်တၢႆၵွပ်ႈၼၼ်ႉ ၵတ်ႉၼမ်ႉ တၢႆၵွပ်ႈၼမ်ႉ ၵတ်ႉၽႆး တၢႆၵွပ်ႈၽႆး ၵူတ်ႉၼင်ႇၵၼ် ၵွင်ႉၵၼ် ၽႂ်ႁၼ် ၽႂ်ၶႂ်ႈၶႃႈ ၵူတ်ႉဢမ်ႇပႄႉသိုဝ်ႈ လိုဝ်ႈဢမ်ႇပႄႉပႆ ၵွတ်းထူၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇႁႃ ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇလၢပ်ႇ ၵွတ်းႁဵၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇႁႃ ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႆႉ ၵွတ်းႁဵၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇႁႃ ၶႃႁၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇလၢပ်ႇ ၵိုတ်းလိုတ်း ၵၢတ်ႇလၢတ်ႇ ၶၢႆဢမ်ႇၶၢတ်ႇ ပေႃႉဢမ်ႇတၢႆ ၵိူတ်ႇပႃးမႃး ယႃဢမ်ႇလႆႈ ၵႂၼ်းၼမ် ၽႆးဢမ်ႇၵိုၼ်း ၽိုၼ်းၼမ် ၽႆးဢမ်ႇလုၵ်ႉ ၵၼ်ႉၵဵပ်းမတ်းသႂ်ႇမူၵ်ႇ မႃလၵ်ႉတူပ်ႇပႅတ်ႈမူတ်း ၵၼ်ႉလၢတ်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ သမ်ႉပွႆႇၼႃႈပွႆႇလင် ၵၼ်ႉႁဵတ်းၵၼ်ႉၵျၢမ်ႇ လႆႈၶၢမ်ႇၺႃးၸူၼ် ၵၼ်ႉႁဵတ်းၵၼ်ႉၵျၢမ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၸၢမ်ႇတၢင်းလီ ၵၢၼ်ၵျၢမ်ႇၵူတ်ႉႁၢမ်းသိၼ် မဝ်ႇပေႃးၵိၼ် ထူၼ်ႈၸူဝ်ႈ ၵၢၼ်ၼၵ်းၼႃ ၵၢၼ်ၸဝ်ႈဢွႆႈ ၵၢၼ်ဢွႆႇမွႆႈ ၵၢၼ်ၶိင်းၵျွင်း ၵၢၼ်ပေႃႈမႄႈ ႁႃႈတၢင်း ၵၢၼ်လုၵ်ႈလၢင်း ႁႃႈတီႈ ၵၢၼ်မေး သိပ်းႁႃႈႁူဝ် ၵၢၼ်ၽူဝ် သိပ်းႁႃႈလွင်ႈ ၵၢၼ်မေး ႁႃႈႁူဝ် ၵၢၼ်ၽူဝ် ႁႃႈလွင်ႈ ၵၢၼ်မဵဝ်းလႂ်ၵေႃႈယႃႇ ပေႃးႁဵတ်းၵႂႃႇတၵ်းပဵၼ် ၵၢၼ်မိူၵ်ႈၵူႈလၢႆဢၼ် ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၼ်ၵေႃႈ လူဝ်ႇဝႄႈ ၵၢၼ်မိူၵ်ႈၼႆႉယႃႇၸိုၵ်း ၵၢၼ်ၽိုၵ်းယႃႇပေၶၢၼ်ႉ ၵၢၼ်လီ ၵူႈလၢႆသမ်ႇ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇယွင်ႈ လူဝ်ႇပွင် ၵၢၼ်လီ လူဝ်ႇမေႃၵျၢမ်ႇ ၵၢမ်ႇလီ လူဝ်ႇမေႃပွင် ၵၢၼ်လိူင်း ၵူႈလၢႆလွင်ႈ ပိၵ်ႉပိူၼ်ႈယွင်ႈ ပေႁဵတ်း ၵၢၼ်လိူင်းၵူႈလၢႆလွင်ႈ ပိူၼ်ႈယွင်ႈၵေႃႈပေႁဵတ်း ၵၢၼ်ဢမ်ႇမီး လူဝ်ႇႁႃ ငိုၼ်းဢမ်ႇမီး လူဝ်ႇၺၢမ်ႇ ၵၢၼ်ႈမူဝ် ၼႄလွင်ႈၼမ်ႉ တၢင်းယၢမ်ႈ ၼႄလွင်ႈၵူၼ်း ၵိၼ်ၵႃႈသူပ်း ၶူပ်းၵႃႈတွင်ႉ ၵိၼ်ၵႃႈပၢၵ်ႇ ယၢၵ်ႈၵႃႈပုမ် ၵိၼ်ၵိၼ် ၶီႈၶီႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၼီႈ တေၵႂႃႇမိူဝ်းလႂ် ၵိၼ်ၶဝ်ႈၽႂ် ပဵၼ်ၸႂ်မၼ်း ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ႁႂ်ႈလႅတ်းလၵ်း ၵိၼ်ၽၵ်း ႁႂ်ႈယႂ်ႇမူႈ ၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႆႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢမ်ႇၽဵဝ်ႈမူႇ ယူႇလႂ်ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈၸင်း ၵိၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈလၼ်းၵၼ်း ၸူၵ်းၶွင်မၼ်းမိုဝ်းသၼ်ႇ ၵိၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈ လၼ်းၵၼ်း ၸူၵ်းထွင်းမၼ်း မိုဝ်းသၼ်ႇ ၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁႆ ပႆတၢင်းႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ ၵိၼ်ၶဝ်ႈႁဝ်းလၢတ်ႈၶိူဝ်းပိူၼ်ႈ ၼမ်ႉငိူဝ်ႈသိူၼ်ႈထိုင်ၸိၵ်း ၵိၼ်သင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၶဝ်ႈ ဢဝ်သင်လဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵႂႆး ၵိၼ်သင် ဢမ်ႇလီၼႄ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵိၼ်လဝ်ႈ ဢမ်ႇလီၼႄ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵိၼ်သင် ဢမ်ႇလီၼႄ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵိၼ်လဝ်ႈ ဢမ်ႇလီပၼ် မႄႈမၢၼ်း ၵိၼ်သူမ်ႈ ဢမ်ႇပႃးၵိူဝ် သူမ်ႈဢိူဝ်လိူဝ် ၸၢင်ႈၽၢတ်ႇ ၵိၼ်တၢင်းသူပ်း ယႃႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇ တၢင်းသူပ်း ၵိၼ်ၼင်ႇမႃ ၼွၼ်းၼင်ႇဝူဝ်း ၸင်ႇၸဵဝ်းတူဝ်းၶိုဝ်ႉၶႂၢၵ်ႈ ၵိၼ်ၼင်ႇဝူဝ်း ၼွၼ်းၼင်ႇမႃ ပိၵ်ႉႁႃႁွမ် ႁွၼ်ႇမၢၵ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ၵေႃႈတွင်ႉၶူၼ်ႉ ဝူၼ်ႉၼမ်ၵေႃႈႁူဝ်ႁွၵ်ႇ ၵိၼ်ၼမ် တွင်ႉၶူၼ်ႉ ဝူၼ်ႉၼမ် ႁူဝ်ႁွၵ်ႇ ၵိၼ်ၼမ်မဝ်းသေႇ ၵိၼ်ဢေႇမဝ်းယွႆႈမဝ်းယႅမ်း ၵိၼ်ၼမ် ဢမ်ႇပီး ႁၢပ်ႇၼမ် ဢမ်ႇမီး ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉၵိၼ်ပႃ ဢမ်ႇၵၢဝ်ႇႁႃ ပေႃႈမႄႈ တိၼ်ယဵပ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်ႁႄႈ ၵၢဝ်ႇႁႃမႄႈ ၵမ်းလဵဝ် ၵိၼ်ပႃပႄႈၶဝ်ႈ ၵိၼ်လဝ်ႈပႄႉၼိူဝ်ႉ ၵိၼ်ပႃလိပ်း ပဵၼ်ၽိူဝ်ႉ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလိပ်း ပဵၼ်ႁႅင်း ၵိၼ်ပႃ ႁႂ်ႈလူၵၢင်ႈ ႁဵတ်းႁၢင်ႈ ႁႂ်ႈလူၶူဝ်း ၵိၼ်ပႃလူဝ်ႇလိူၵ်ႈၵၢင်ႈ ၵိၼ်ၸၢင်ႈလူဝ်ႇလိူၵ်ႈၵၢၼ် ၵိၼ်ပႃဢမ်ႇလိူၵ်ႈၵၢင်ႈ ၸၢင်ႈၸူၵ်ႉသဵပ်ႇၵူင်ၶေႃး ၵိၼ်မၢၵ်ႇၶၢမ် ၸႂ်ၸ ၵိၼ်မၢၵ်ႇၼ ၸႂ်လီ ၵိၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇပတ်းတီႈ ထုၵ်ႇၼီႈ တေႃႇပေႃးတၢႆ ၵိၼ်လီၸင်ႇမီးႁႅင်း ၼုင်ႈလီတႅင်းတႃပိူၼ်ႈ ၵိၼ်လီ ၼွၼ်းဢုၼ်ႇ ၵႃႉသုၼ်ႇ ၶၢႆမၢၼ် ၵိၼ်လီလီ ၼုင်ႈလိူမ်ႈလိူမ်ႈ မၢၵ်ႇဢိုၼ်ႈၵိူမ်ႈ ႁၢမ်းၵႅၼ် ၵိၼ်လဵၵ်ႉ ထႃႈယႂ်ႇ ၵိၼ်မႂ် ထႃႈယွတ်ႈ ၵိၼ်လူင် ဢမ်ႇပီး ႁဵတ်းလူင် ဢမ်ႇမီး ၵိၼ်လဝ်ႈလႄႈသူႇယႃႈ ယေႈလႃႈယေႈၶႅၼ်းယွမ် ၵိၼ်ဢႄႇဢႄႇ လူႇႁႅင်းႁႅင်း ပိူၼ်ႈႁၵ်ႉပႅင်း ၵူႈၵေႃႉ ၵိၼ်ဢိတ်းဢိတ်း ၼုင်ႈဢႄႇဢႄႇ လႆႈပွင်တႄႇ ႁိူၼ်းလူင် ၵိၼ်ဢမ်ႇသဵင်ႈ မိူဝ်းၵၢတ်ႇ ၶၢႆဢမ်ႇၶၢတ်ႇ မိူဝ်းၵျွင်း ၵူၼ်ႈမေႃႈပွင်ႇ ယႃႇၵွင်ႇၶေႃး ပႂ်ႉၵိၼ် ၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်းၵူး သိုဝ်ႉမူး ၶၢႆမၢတ်ႈ ၵူၼ်းၵတ်ႉ လူမ်ႉၵူၼ်းၼမ် ၵူၼ်းၼမ် လူမ်ႉဢႃႇၼႃႇ ဢႃႇၼႃႇလူမ်ႉတၢင်းမေႃ ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈလမ်သူႇ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈၽၢၼ်ၵႅၼ်း ၵူၼ်းၵွတ်း တႅင်ႇႁၢင်ႈၶိူင်ႈ မဝ်ႇလၢၵ်ႇပိူင်ႈလႂ်မႃး ၵူၼ်းၵွတ်း ဢမ်ႇလီ ဢဝ်ႁဵတ်းၵႄႇ ၸဝ်ႈမုၼ်လႄႇ ဢမ်ႇလီဢဝ်ၼင်ႈၵျွင်း ၵူၼ်းၵၢမ်ႇၵႅၼ်ႇ ၺႃးပိူၼ်ႈလႅၼ် ပိူၼ်ႈလၵ်ႉ ၵူၼ်းၵၢမ်ႇၵႅၼ် ပၢႆႈတႅၼ် သမ်ႉၺႃးတေႃႇ ပၢႆႈတေႃႇ သမ်ႉၺႃး ၽိူဝ်ႉၼွၼ်းဝၼ်း ၵူၼ်းၵဝ်ႈၵေႃႉ ၽၵ်းၵဝ်ႈၵႄႇ ႁႃၽိုၼ်းသႄႇၵူၼ်ႈမေႃႈဢမ်ႇမီး ၵူၼ်းၵဝ်ႈၵေႃႉ ၽၵ်းၵဝ်ႈၵမ် ၵူၼ်းၼမ်ၵိၼ်ဢမ်ႇသဵင်ႈ ၵူၼ်းၵျႃႉ လႆႈတူၵ်းၵိၼ်း လွင်ႈဢၢၼ်းဢဵၼ်းမဝ်ႇၽႃႈ ၵူၼ်းၶေႃႉ ဢမ်ႇလီသူပ်းယၢဝ်း ၵူၼ်းလႄႇလၢဝ်း ဢမ်ႇလီဢႃႇၵႃႇ ၵူၼ်းၶၢၼ်ႉ ပၢႆႈၵၢၼ် မိူၼ်ၵႂၢႆးငၢၼ် ပၢႆႈဢႅၵ်ႇ ၵူၼ်းၶၢၼ်ႉ ယႃႇၸႂ်ႉသွႆးၽၵ်းမီႇ ၵူၼ်းထီႇ ယႃႇၸႂ်ႉပွၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင် ၵူၼ်းၶၢၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ် ၵႂၢမ်းဢမ်ႇမၼ်ႈ ၵူၼ်းၶၢၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ် ဢမ်ႇမီးၵတိ ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ယႃႇယွၵ်ႇ တေႃလွၵ်ႇ ယႃႇၶွၼ်း ၵူၼ်းၼမ်ၽႆးဢမ်ႇၵိုၼ်း ၽိုၼ်းၼမ်ၽႆးဢမ်ႇလုၵ်ႉ ၵူၼ်းၵၢမ်ႇၵႅၼ် ပၢႆႈတႅၼ် သမ်ႉၺႃးတေႃႇ ၵူၼ်းပဵၼ်ၵႆႉၸႂ်ပွတ်း ၵူၼ်းၵွတ်းၸႂ်လမ်ငၢႆႈ ၵူၼ်းၸႂ်လီမီးဢေႇ ၵူၼ်းၶႃႇၵေႇမီးၼမ် ၵူၼ်းၸႂ်တူၵ်း ၵိၼ်လဝ်ႈ ၸဝ်ႈတေလု မိူၵ်ႈလိူင်း ၵူၼ်းၸႂ် ဢမ်ႇသိုဝ်ႈ ယႃႇလိုဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းမၼ်း ၵူၼ်းၸႂ် ဢမ်ႇလီ ယႃႇသီၶႆး ႁူမ်ႈတႃႈ ၵူၼ်းၸၢင်ႈၶႃႉ မဝ်ႇပႅတ်ႈၵၢၼ်ပွင် ၵူၼ်းၶႅၼ်ၶွင် ဢူၺ်းၵေႃႉဢႄႇ ၵူၼ်းၸၢင်ႈၶႃႉ မဝ်ႇပႅတ်ႈၵၢၼ်ပွင် တူၵ်းတၢႆၵွင် ၸွမ်းၼမ်ႉ ၵူၼ်းၸိုဝ်ႈႁူင် ၵူၼ်းသူင်ၼမ် ၵူၼ်းၸင်းၵေႃႈလိူင်ႇ ၵူၼ်းသၢမ်မဵဝ်း ယႃႇႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၼမ်ႉသၢမ်ႁူၺ်ႈ ယႃႇႁဵတ်းၼႃး ၵူၼ်းသူပ်းၵျၢမ်း ၵေႃႉဢႄႇ ၼင်ႇလႅတ်ႇၵႄႇ ဝၼ်းႁၢင်း ၵူၼ်းသူပ်းၶႅဝ်း ၸၢင်ႈၶႃႉ ၵူၼ်းၵႃႉ ၵႂၢမ်းမေႃလႅၼ် ၵူၼ်းသူပ်းလူၺ်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸေႃႉမူၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူၼ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸၢၼ်း ၽၢၵ်ႈၶွၼ်ႈ ၵူၼ်းသူပ်းဝၢၼ် ၵေႃႉဢုမ်ႇ ယိူင်ႈမိူၼ်ပုမ်ႇ ဝူင်းလိူၼ် ၵူၼ်းသူပ်းဝၢၼ် ၵူၼ်ႈသူမ်ႈ ယႃႇလိုဝ်ႈႁူမ်ႈႁိူၼ်းမၼ်း ၵူၼ်းသွမ်း ၼင်ႇမၢၵ်ႇလိူဝ်ႇ လီဢိမ်ႇမိူဝ်ႇ ၸႂ်မၼ်း ၵူၼ်းတေလူႉ ၵိၼ်လဝ်ႈ ၸဝ်ႈတေလူႉ မိူၵ်ႈလိူင်း ၵူၼ်းတၼ်း ဢမ်ႇမီးမၢၵ်ႈ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇတၼ်း ၵူၼ်းတၢင်းႁူႉ ၵေႇၵႅပ်ႈ မဝ်ႇထုၵ်ႇလႅပ်ႈ ၵၢင်ပွႆး ၵူၼ်းတၢင်းႁူႉယႂ်ႇၼႅၼ်ႈ ၸင်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈပွႆးလူင် ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်တြႃး လုၵ်ႈလၢၼ်မႃး ၸင်ႇၸႅင်ႈ ၵူၼ်းထူဝ်ႇၼဝ်ႈ ၶဝ်ႈၵူႈပိူင် ၵူၼ်းၼိူဝ်ႉလိူင် တပ်းၵႂ်ႈ ၵူၼ်းၼူၵ်ႇၺႃးၸိူၵ်ႈၽႅတ်း ၵူၼ်းလႅတ်းၺႃးမၢၵ်ႇၵင်ႇ ၵူၼ်းၼမ်ပွႆးဢမ်ႇၵိုၼ်း ၽိုၼ်းၼမ်ၽႆးဢမ်ႇလုၵ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽိုတ်ႉၶဝ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈဝူင်ဢွၵ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁၵ်ႉတႃႇၶဝ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ႁၵ်ႉၼဵင်ႈယမ်း ၵူၼ်းပိင်း တႅမ်ႈလင်ႇၵႃႇ မဝ်ႇထွမ်ႇသႃႇ မႃးၸႂ် ၵူၼ်းပိင်း ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းႁၢင်ႈသေႃႉလေႃႉ ဢမ်ႇလီပၼ်ၵူႈငိုၼ်း ၵူၼ်းပဵၼ် ၸႂ်ပွတ်း ၵူၼ်းၵွတ်း ၸႂ်ပိတ်း ၵူၼ်းပဵၼ် ၸႂ်ပွတ်း ၵူၼ်းၵွတ်း ၸႂ်လမ် ၵူၼ်းၽၢၼ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမီး ၵႂၢမ်းပီးတၢၼ်ႇလုၵ်ႈပၵ်ႉ ၵူၼ်းၽၢၼ် ၽႃႈႁူမ်ႇပွတ်း ၵူၼ်းၵွတ်း ၽႃႈႁူမ်ႇမၢင် ၵူၼ်းမီးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽၢၼ် ၵႂၢမ်းဝၢၼ်တၢၼ်ႇၼမ်ႉဢွႆႈ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း လၢတ်ႈသမ်ႇ ၵူၼ်းဢမ်ႇမီး လၢတ်ႈၶႅင် ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း ဢႃႇၵႃႇ လွင်ႈၵျၢမ်ႇမႃႇ တၵ်းထူပ်း ၵူၼ်းမီး ၸၢင်ႈၵႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉ ၸၢင်ႈၵႂၢမ်း ၵူၼ်းမီး ၼႃႈႁိူၼ်းၶၢၼ်ႉ မဝ်ႇၶိုတ်းၸၼ်ႉ ပိူင်ၵူၼ်း ၵူၼ်းမႂ်ႈ တိုၼ်းၵႂၢမ်းၼမ် ပိၵ်ႉဢမ်ႇထၢၼ် ၵေႃႈလၢတ်ႈ ၵူၼ်းမဝ်ႇလွမ် ၵွင်ႇၵေႃႈ ၵႅၼ်ႇတူၵ်းယေႃႈ တင်းလူင် ၵူၼ်းမၢၵ်ႇလိူဝ်ႇ ၵျႃႉပႃႈၼွၵ်ႈ ၵူၼ်းမၢၵ်ႇၸွၵ်း ၵျႃႉၵူႈၽၢႆႇ ၵူၼ်းမၢၵ်ႇလိူဝ်ႇ ၵျႃႉပႃႈၼွၵ်ႈ ၼွၼ်ၽွၵ်ႈၸီး တၢင်းၼႂ်း ၵူၼ်းမိူၵ်ႈ ႁၼ်ၽူႈမျၢတ်ႈ သႄႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ၶၢႆၵဝ်း ၵူၼ်းမၢၼ်း ဢမ်ႇလီၶီႇလေႃႉ ၵူၼ်းၶေႃႉ ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၼၵ်း ၵူၼ်းယိင်း ၽူႈၵႄႇထဝ်ႈ ၸၢင်ႈလၢတ်ႈလဝ်ႇသွၼ်ၵႂၢမ်း ၵူၼ်းယွင်ႈၶိုၼ်ႈ ယႃႇပၼ်ႁုင် ၶဝ်ႈၽၵ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇလၵ်း ယႃႇပၼ်ယိပ်းၶိူင်ႈ ၵူၼ်းယွၼ်း လူဝ်ႇထူင်ၸၢၼ်ႈ ၵႄႇဝၢၼ်ႈ လူဝ်ႇၸႂ်ယၢဝ်း ၵူၼ်းလီၸႂ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၸႂ်ႉလီ လူဝ်ႇမေႃၽႄ ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈ ၵူၼ်းလီ ၸင်ႇႁူမ်ႈပိူၼ်ႈ ၸၢင်ႈႁူႉငိူၼ်ႈ ႁၼ်ႁွႆး ၵူၼ်းလီ ၼင်ႇလၢင်းသုၵ်း ၼွၵ်ႈၼၢမ်ပုၵ်း ၸႅၼ်ႇယင်ႈ ၵူၼ်းလီၽီၸွႆႈမႃႉ ၵူၼ်းၵျႃႉပိူၼ်ႈၸွႆႈႁွပ်ႇ ၵူၼ်းလီ ၽီဢဝ်ၵႂႃႇ ၵူၼ်းၸႃႉ ၽီလႃႉၶိုၼ်း ၵူၼ်းလီ မီးယေႈၸဝ်ႈ မိုၼ်ႇၵူၼ်းတဝ်ႈၵိူဝ်းလီ ၵူၼ်းလီ ဢၢႆႈသူပ်းဝႅင်ႇ ယႃႇၵႆႉတႅင်ႇ ႁဵတ်းၵႂၢမ်း ၵူၼ်းလၵ်း သမ်ႉႁၢင်ႈသိူၼ်ႈ လႄႇၸွပ်ႇငိူၼ်ႈ ႁႃႁွႆး ၵူၼ်းလၵ်းလႅမ် ဝူၼ်ႉၺၢၼ်ႇ မၢၼ်ႇသေ ၽူႈငိူဝ်ႈ လႆႈတႃႁၼ် ၵူၼ်းလၵ်း ဢဝ်ၵိၼ် ၵူၼ်းငိူဝ်ႈ ဢဝ်တိၼ်ယဵပ်ႇ ၵူၼ်းလူင် လၢတ်ႈၵႂၢမ်းဢွၼ်ႇ ၽႂ်ဢမ်ႇသွၼ်ႇၵိၼ်မၼ်း ၵူၼ်းလူင် ႁဵတ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽႂ်မဝ်ႇသွၼ်ႇ ၵူဝ်ယမ် ၵူၼ်းလႅတ်းဝူၼ်ႉ ပူၼ်ႉၵူၼ်းငိူဝ်ႈ တူဝ်ထူပ်း ၵူၼ်းလႅတ်း ႁၼ်ၽေးၵႆ ဝႄႈဝၢင်းပႆ ဢမ်ႇသူႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ပေႃးလႆႈလွၵ်ႈၵေႃႈ လွၵ်ႈသေ ၼႂ်းဝဵင်း ၵူၼ်းႁူႉၼမ် ၵူၼ်းၵမ်ၵေႇ ၵူၼ်းႁူႉ ပဵၼ်ၵူၼ်ႈႁူး တၢၼ်ႇၵိုင်ႇၸွႆႉ ၵိုင်ႇမူး ၵူၼ်းႁူႉမေႃ ၺၢၼ်ႇၵႂၢင်ႈ ၵူႈမွၵ်ႇ ၸၢင်ႈႁိုဝ်မီး ၵူၼ်းႁူႉ မိူၼ်ၼင်ႇၵွၼၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ပေႃးလႆႈလွၵ်ႈၵေႃႈ လွၵ်ႈသေ ၼႂ်းဝဵင်း ၵူၼ်းႁူႉၼမ် ၵူၼ်းၵမ်ၵေႇ ၵူၼ်းႁူႉ ပဵၼ်ၵူၼ်ႈႁူး တၢၼ်ႇၵိုင်ႇၸွႆႉ ၵိုင်ႇမူး ၵူၼ်းႁူႉမေႃ ၺၢၼ်ႇၵႂၢင်ႈ ၵူႈမွၵ်ႇ ၸၢင်ႈႁိုဝ်မီး ၵူၼ်းႁူႉ မိူၼ်ၼင်ႇၵွင် ပေႃးဝႆႉမွင် မဝ်ႇႁူၼ်ႈ ၵူၼ်းႁၢင်ႈၸ ၵႂၢမ်းၼမ် ၵူၼ်းတိုဝ်တၼ် ၸၢင်ႈသမ်ႇ ၵူၼ်းႁၢင်ႈၸ ၼႅၼ်ႇၼႃႇ ဢိင်ပႆႇၺႃႇသေ သဝ်း ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ မီးလၢင်ႇ ၵၢင်းႁၢင်ႈလီ မီးၼူတ်ႇ ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ မီးလၢင်ႇ ၵူၼ်းၼႃႈၸိုၼ်ႈတႃပၢင်ႇ မီးသိဝ် ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ ဢမ်ႇၵႃႈ ၵူၼ်းထုၵ်ႇၼႃႈ ၼၢၼ်းမီး ၵူၼ်းႁၢင်ႈလီ ဢမ်ႇၵႃႈ ၵူၼ်းႁၢင်ႈၸႃႉ ဢမ်ႇပေႃး ၵူၼ်းႁၢႆႉၵူၼ်းၼႃႈလၢႆး ၵႂၢႆးႁၢႆႉၵႂၢႆးမႄႈမွင်ႉ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ၵူၼ်းၼႃႈလၢႆး ၵႂၢႆးႁၢႆႉ ၵႂၢႆးႁူဝ်ၵူၵ်ႇ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈတႅၼ်ႇ ၵူၼ်းၶႅၼ်ႇ ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈပေႃႉ ၵူၼ်းႁိတ်ႉၽႅဝ် လူဝ်ႇႁႅတ်ႉ မေးၸၢင်ႈပႅတ်ႈ ယႃႇမွၵ်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းမေႃႈ ပေႃႉသႂ်ႇ မဝ်ႇမွင်းၽႂ်ႇ မၼ်းၵွႆ ၵူၼ်းႁိူဝ်ႉမွႆႈၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈၽမ် ၶၢင်းယဵတ်ႇယိုတ်ႈ ၵူၼ်းဢီးလိုမ်းၵေႃႈ ၵေႃႉလူမ်ႉ တွင်းယူႇ ၵူၼ်းဢၼ်ပေႃႈမၼ်းတႅမ်ႇ ပွင်ယွမ်ႇယႅမ်ႇ မဝ်ၽျၢင်း ၵူၼ်းဢၼ်မႄႈမၼ်းယေႃႈ ႁွၼ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းလီ ၵူၼ်းဢမ်ႇလီ လူဝ်ႇပေႃႉ ၵေႃႉဢမ်ႇလီ လူဝ်ႇဢမ် ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉ ထမ်ႇမႃႇ သမ်ႇသရႃႇ ယၢဝ်းယိုၼ်း ၵၢပ်ႇၽႂ်ႇ ႁေႃႇလမ်းမၼ်း ၵၢပ်ႇပူၵ်ႇ ႁေႃႇမႆႉပူၵ်ႇ ၵၢပ်ႇဢေႃႈ ႁေႃႇမႆႉဢေႃႈ ၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈလႄႈ ၶီႈႁဵၼ် တိုၼ်းတေၵဵၼ်ၵၼ်ယူႇ ၵၢပ်ႈၸၢင်ႉ လႆႈၵူဝ်ၵႂၢႆး ႁဵၼ်လၢႆး ၵူဝ်ၵႆႇၽူႈ ၵၢပ်ႈၸၢင်ႉ လႆႈၵူဝ်ၵႂၢႆး ႁဵၼ်လၢႆး လႆႈၵူဝ်မူၼ်ႈ ၵဵပ်းၵႃႈၼမ်ႉ လႆႈႁွႆ ၵဵပ်းၵႃႈလွႆ လႆႈမၢၵ်ႇ ၵဵပ်းမတ်း သႂ်ႇမူၵ်ႇ ၸၢမ်းတၢင်းၼူၵ်ႇ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸူႉ ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉ တဵမ်ပၼ်း ၵႅပ်ႉသင် တၢႆၵွပ်ႈၼၼ်ႉ ၵႅပ်ႉမႆႉ တၢႆၵွပ်ႈမႆႉ ၵႅပ်ႉၼမ်ႉ တၢႆၵွပ်ႈၼမ်ႉ ၵမ်ပႃယဵၼ်ႇၶိုၼ်ႈၽ ႁႃတၢင်းၸတေႃႇၵၼ် ၵမ်မၼ်ႈမၼ်ႈ ပၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵႅၼ်ႇ ၵမ်ယူႇလႄႈဢမ်ႇႁူႉ လွင်ႈလူႉ ထၢင်ႇလွင်ႈလီ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႆႉႁဵတ်းၵၢၼ် တိုၵ်းတၢင်းၽၢၼ် မဝ်ႇမိူဝ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶၢၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ၵွတ်းၽၢၼ် သမ်ႉသူႇယႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႉ သိပ်ႉႁႂ်ႈထီႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ မီႇႁႂ်ႈႁၢင်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႃၶဝ်ႈသႂ်ႇယွင် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႃယွင်သႂ်ႇၶဝ်ႈ ၵမ်းပိုင်း ႁၢင်ႈၸႂ်ယႂ်ႇ သႂ်ႇသႂ်ႇ ဢဝ်ႁၢမ်းလၢႆ ၵၢမ်ႇၵူၼ်းၽၢၼ် မၢၼ်ၶီႈၵႆႇ ၵၢမ်ႇသုၼ်ႇ မုၼ်ပၼ် ႁိုင်ႁိုင် ႁၼ်ယေႈပွၵ်ႈ ၵၢမ်ႇယုၵ်ႉၶိုၼ်ႈ ပဵၼ်ၶုၼ် လိူၵ်ႈႁႃမုၼ် သႂ်ႇႁၢင်ႈ ၵၢမ်ႇလီၵေႃႈ ၸၢင်ႈၽၢၼ် ၵၢၼ်လီၵေႃႈ ၸၢင်ႈသုမ်း ၵၢမ်ႇလီ မီးၵမ်ႈႁႃ ၼႃးလီ မီးၵမ်ႈၽုၼ်ႇ ၵႂၢမ်းၸဝ်ႈဝႃႈဢမ်ႇလိူဝ် ၵႂၢႆးဢိူၵ်ႇၶိူဝ်ၵႃႈလႆႈၶီႇ ၵႂၢမ်းသႄႉ မိူၼ်မႃႁဝ်ႇ ၵႂၢမ်းယွင်ႈ မိူၼ်လူမ်းပဝ်ႇ ၵႂၢမ်းသင်ႇ မိူဝ်ႈၸမ်တၢႆ ဢဝ်တွင်းမၢႆ တေႃႇၸူဝ်ႈ ၵႂၢမ်းသၢင်းၽေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇႁူ ၵူၼ်းတေႃးႁုၵ်ႇ ၵႂၢမ်းသွၼ် မိူဝ်ႈပႆႇတၢႆ ယႃႇဢဝ်ႁၢႆ သွၼ်ႇႁူင်ႈ ၵႂၢမ်းသိုဝ်ႈ တိုဝ်ႉၸၼ်း ၶၼ်းႁူ ၵူၼ်းၵူတ်ႉ ၵႂၢမ်းသိုဝ်ႈ တိုဝ်ႉၸၼ်း ၶၼ်းႁူ ထွမ်ႇၸဵဝ်းယဝ်ႉ ၵႂၢမ်းသိုဝ်ႈ မိူၼ်တိုဝ်ႉၸၼ်း လၢတ်ႈလၼ်းၵၼ်း ထွမ်ႇယၢၵ်ႈ ၵႂၢမ်းသိုဝ်ႈ ဢမ်ႇလီႁူ ဢေးလူ ဢမ်ႇဢိမ်ႇတွင်ႉ ၵႂၢမ်းတေႃးတုၵ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇႁူ ၵူၼ်းသၢင်းၽေႃး ၵႂၢမ်းထၢမ် ၸဝ်ႈဢမ်ႇလႃႇ ၵႂၢမ်းဢႃႇၵႃႇ ၽႂ်ဢမ်ႇၸူမ်း ၵႂၢမ်းထၢမ် ပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႃႇ ၵႂၢမ်းၶႃႇၵႄႇ ၽႂ်ဢမ်ႇႁူမ် ၵႂၢမ်းထုင်းမီး မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပေၽႃႈယွၼ်ႇ ၵဵပ်းတွင်း ၵႂၢမ်းၼမ် ပႄႉၵၢၼ်ႈၶႄႈ ၶီႈႁေႈ ပႄႉတူင်ၸၢၼ်း ၵႂၢမ်းၽူႈမျၢတ်ႈ ၵူၼ်းလီ မဝ်ႇၶွၼ်းၼီ ၸၢႆႉပိူင်ႈ ၵႂၢမ်းမဝ် ၵႂၢမ်းၽၢင်း ယႃႇၼပ်ႉလၢတ်ႈ ၸၢင်ႈၶိုၼ်းပၢတ်ႈတူဝ်ႁဝ်း ၵႂၢမ်းယွၼ်း ယႂ်ႇလိူဝ်သိုဝ်ႉ ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈပိုဝ်ႉၶၼ်ႁႅင်း ၵႂၢမ်းယွၼ်း ယႂ်ႇလိူဝ်သိူဝ် တႃလႅမ်ႉၵိူဝ်ဢွၼ်ႇဢီႈ ၵႂၢမ်းလီ ၶေႃႈဝႃႇၸႃႇ ပိူၼ်ႈထွမ်ႇသႃႇ ၸူမ်းငိၼ်း ၵႂၢမ်းလီၶဝ်ႈႁူၽႂ် ဢမ်ႇၸႃႉ ၵႂၢမ်းၸႃႉၶဝ်ႈႁူၽႂ်ဢမ်ႇလီ ၵႂၢမ်းလႆႈဝႃႈၽႃႉလႆႈမၵ်း မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၵ်းဢမ်ႇၵပ်းလႆႈ ၵႂၢမ်းလႅၼ် ပႅၼ်ပၢၵ်ႇ ယူႇယၢၵ်ႈ ဝၼ်းလိုၼ်း ၵႂၢမ်းဢမ်ႇမီး ၽၢမ်းဝႃႈ ၵႃႈဢမ်ႇလႆႈ ၶတ်းဢဝ် ၵႂၢမ်းဢမ်ႇမီး လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈၵိၼ် ၼေႃႇၸႄႈတႃႈ လိူၼ်သၢမ် ၵူမ်ႈၼႃႈတေႃႇလိၼ်မိူင်း တေႁိူင်းယူႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵျၢမ်ႇတိူၵ်ႈ ၸင်ႇၶုတ်းၶမ်း ႁူင်ႇၵူၼ်ယမ်း ၸႄႈၼမ်ႉ ၵျၢမ်ႇတိူၵ်ႈ ၸင်ႇၶုတ်းသႅင် သိူဝ်ႈၶူဝ်းလႅင် ၵူဝ်ႈၵူမ်ႇ ၵဝ်ႈၵေႃႉၵဝ်ႈၵမ် ၵူၼ်းၼမ်ၵိၼ်ဢမ်ႇသဵင်ႈ ၵဝ်ႈယၢင်း ဢမ်ႇလီယ ၵိၼ်ႈသၢင်း ဢမ်ႇလိပျ ၵဝ်ႉၼႄးၵႃၵေႃႈ ၵႃၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ႉၼႄးႁၢင်ႈလမ်ၵႃ ၵႃၼႄးၵဝ်ႉတႃယႂ်ႇ ၵဝ်ႈၵေႃႉၵဝ်ႈၵႄႇ ႁႃၽိုၼ်းသႄႇၵူၼ်ႈမေႃႈ ဢမ်ႇမီး ၵဝ်ႉယႃႇပေၼႄးၵႃ ၵႃယႃႇပေၼႄးၵဝ်ႉ ဢလဝ်ႉဝဝ်ႉၼင်ႇၵၼ် ၵူဝ်ၼႃႇၽႅဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈတၢႆ ဢၢႆၼႃႇၽႅဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလူမ်ႉ ၵိူဝ်ၸဵမ်း ၽူတ်ႉၼႂ်းၵၢင် ၵိူဝ်ၸၢင် ၽူတ်ႉၸွမ်းႁိမ်း ၵျၢမ်ႇတိူၵ်ႈၸင်ႇၶုတ်းၶမ်း-ႁူင်ႇၵူၼ်ယမ်း ၸႄႈၼမ်ႉ ၵျၢမ်ႇတိူၵ်ႈၸင်ႇၶုတ်းသႅင်-သိူဝ်ႈၶူဝ်းလႅင် ၵူဝ်ႈၵူမ်ႇ တွၼ်ႈ-ၵ သုတ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဢဝ်မႃး ¶ wikimedia.org/wiki/Wp/shn/ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇ လိူၼ်တႆး 03/July/2017

ယွၼ်းသူးထိုင်ပွႆးၵူပ်ႉၵူႈ

ယွၼ်းသူးထိုင်ပွႆးၵူပ်ႉၵူႈ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    ၼင်ႇၼူၵ်ႉၸပ်းၵွၼ်း တေၼွၼ်းႁူမ်ႈၵိင်ႇလဵဝ် မွၵ်ႇမူဝ်မွင်းပႂ်ႉသၢႆလႅင်းလိူၼ်ထွင်ႇပၼ် ဝၼ်းမၼ်းႁွတ်ႈမႃးထိုင် ၶိုင်ပဵၼ်ပွႆးၶိုၵ်ႉပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈယူႇႁူမ်ႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈလူမ်းထူဝ်းၵေႈ တၢင်းသွင်လႆႈၶၢင်းဢိူမ်ႈယူႇၸမ် ၶဵၼ်ႇတႅင်ႈၶမ်း ၵႂၢင်းဝႆႉလုၵ်ႈသႅင်လီ... V.2:    ယၢတ်ႇၼမ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉၵွပ်ႈယွၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၶွႆႈ ၼင်ႇၽၢႆတင်းၼမ်ႉႁႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၵၼ်လႆႈ မူၼ်းၸွမ်းၼႃႈႁိူၼ်းဢွၼ်ႇ ထိုင်ပဵၼ်ၶိင်းၼၢႆး ပဵၼ်ပႃးထႅင်ႈပူႇပိူၼ်ႈ သိူင်ႇငိူၼ်ႈတေႃးသလႄႈ တၢင်းၸႂ်လမ်ပိတ်းပွတ်းတေႃႇၵၼ် ၽၢၵ်ႇထိုင်ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁၵ်ႉ ယိုၼ်ႈသူင်ႇပၼ်ႉႉႉႉ Cho:  ပေႃးမေးႁၵ်ႉၼိုင်ႈ ၽူဝ်ႈလီႁၵ်ႉသွင် ပေႃးမေးႁူႉၼိုင်ႈ ၽူဝ်လီႁူႉသွင် မွၵ်ႇၼုမ်ႇမၢၵ်ႇၼုမ်ႇပေပၼ်တၢႆၽၢႆးၼႃႈ လူဝ်ႇယုမ်ႇယမ်ၸမ်ၸႂ်ႁၵ်ႉၵၼ်ႉႉႉႉ V.3:     လိူတ်ႇမႆႈလေႃးတုၵ်ႉ လွင်ႈသုၵ်ႉႁႂ်ႈၵႆတူဝ် ၵၢမ်ႇၽူဝ်ၵိုၵ်းမေး ႁႂ်ႈယုမ်ႉႁႂ်ႈၶူဝ်မူၼ်ႈ ပွႆးဝၢႆးယဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ ပၢၼ်ဢွၼ်တၢင်းႁၵ်ႉႁႂ်ႈၵိုမ်းမၼ်ႈၵႂႃႇလီ တီႇၽဵဝ်ႈၸွမ်းတၢင်းသဵၼ်ႈ ဢၢၼ်းပႆႁူမ်ႈၶၢင်းၵၼ်တေႃႇၸူဝ်ႈ ၵႆႇၶူဝ်ၵေႃႈဝၢင်းမႆႉသွင်ၽႅၼ်ႇၼႃႉႉႉႉCho:....

မိူင်းတႆးႁၢင်ႈလီ

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း မိူင်းတႆးႁၢင်ႈလီ l တႅမ်ႈ/? V.1: ပူၵ်းၶိုၼ်ႈၾႃႉမွၵ်ႇလွႆယၢဝ်းသွမ်ႇ ထွမ်ႇသဵင်ၼူၵ်ႉၼူၵတ်းယဵၼ်ၼႂ်းႁူ ၼႂ်းၵႄႈႁူၺ်ႈၼမ်ႉယႂ်လႆလူင်း တူၺ်းႁၢင်ႈလီၼႃႇမိူင်းလွႆ... Cho: လွႆလူင်ယၢဝ်းယၢဝ်း ၼမ်ႉမႄႈယႂ်ႇယႂ်ႇတီႈယူႇပီႈၼွင်ႉတႆး သဵင်ဝၢၼ်ဝၢၼ်ၼႃႈၶွင်ႇၶွင်ႇ ၶၢၼ်မၢၵ်ႇၵႂၢမ်းၵၼ် ဢူၼ်ယူႇၼႂ်းႁႆႈ ၼႆႉ ပဵၼ်သၢဝ်ဢွၼ်ႇမိူင်းလွႆ... V.2: ၶၢဝ်းၵတ်းမူၺ်ႇဢွၼ်ႇႁူင်ႈပေႃးၽိူၵ်ႇ မွၵ်ႇၵွၼ်လွၼ်ႉၵီႈ ၵတ်းယဵၼ်ၼႂ်းၸႂ် တူဝ်းလႄႈၼူၵ်ႉၵႃႈပၼ်ႇပၢင်ပွႆး ပၼ်းဝႆႉသဵင်သႅင်ႇမွင်းၵွင်... Cho: လွႆလူင်ယၢဝ်းယၢဝ်း ၼမ်ႉမႄႈယႂ်ႇယႂ်ႇတီႈယူႇပီႈၼွင်ႉတႆး သဵင်ဝၢၼ်ဝၢၼ်ၼႃႈၶွင်ႇၶွင်ႇ ၶၢၼ်မၢၵ်ႇၵႂၢမ်းၵၼ် ဢူၼ်ယူႇၼႂ်းႁႆႈ ၼႆႉ ပဵၼ်သၢဝ်ဢွၼ်ႇမိူင်းလွႆ...

ယုၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆး

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း ယုၵ်ႈယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆး l တႅမ်ႈ/ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်းl ႁွင်ႉ/ၸၢႆးထီးသႅင် V.1: မွၵ်ႇဢၼ်ၵီႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈပေႃးလႆႈဝႃႈတၢႆႁၢႆလၢႆ ဢၢႆမီးၶူႈၼင်လႅပ်ႈၼူမ်လႆႈ လီသိုပ်ႇႁႂ်ႈႁွမ်ၼႂ်းၸႂ် ပေလိုမ်းပႅတ်ႈ ၽိုၼ်ယႂ်ႇထမ်းလူင် ၶူးမေႃတႆးႁဝ်းၸိူဝ်းၶဝ်တင်းလၢႆ မွၵ်ႇတေၵီႈၵႂႃႇပုၼ်ႈမိူဝ်ႈၼႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်ႇသုင်… V.2: ပီႇဢၼ်တိုင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈပေႃးလႆႈဝႃႈတၢႆႁၢႆလၢႆ သဵင်မီးႁူးႁူလႅပ်ႈငိၼ်းလႆႈ လီသိုပ်ႇႁႂ်ႈဝၢၼ်ၼႂ်းၸႂ် ပေလိုမ်းပႅတ်ႈ လိၵ်ႈယႂ်ႇၵႂၢမ်းလူင် ၶူးမေႃတႆးႁဝ်းၸိူဝ်းၶဝ်တင်းလၢႆ ပီႇတေတိုင်ႈၵႂႃႇပုၼ်ႈမိူဝ်းၼႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်ႇသုင်… V.3: လႅတ်ႇဢၼ်ႁိူဝ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ပေႃးလႆႈဝႃႈတၢႆႁၢႆလၢႆ သၢႆမီးလုၵ်ႈတႃလႅပ်ႈႁၼ်လႆႈ လီသိုပ်ႇႁႂ်ႈသႂ်ၼႂ်းၸႂ် ပေလိုမ်းပႅတ်ႈ မုၼ်ယႂ်ႇငဝ်းလူင် ၶူးမေႃတႆးႁဝ်းၸိူဝ်းၶဝ်တင်းလၢႆ လႅတ်ႇတေႁိူဝ်ႈၵႂႃႇပုၼ်ႈမိူဝ်းၼႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်ႇသုင်…..

ယႃႇႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းႁၢႆ

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း ယႃႇႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းႁၢႆ l တႅမ်ႈ?... V.1: ၵၢၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉ ၵၢၼ်ၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ တေဝႆႉတႃႇပုၼ်ႈၽႂ် ဢဵၼ်ႁႅင်းတႆးၼႆႉ တေသုတ်းႁႅင်ႈတၢႆ တႃႇၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမီးၼိူဝ်ၽႂ် ၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢမ်ႇႁႂ်ႈႁၢႆဝၢႆး ( ၶိူဝ်းတႆးႁႂ်ႈယႂ်ႇသုင်/ မိူင်းတႆးႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင် ) ဢမ်ႇႁႂ်ႈမွတ်ႇႁၢႆဢဵၼ်ႁႅင်းတႆးလူင်ႁဝ်း သိုပ်ႇၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ပၼ်ၾႆးလႅင်းတႃႇတႆး…. V.2: ၵွပ်ႈမိူင်းတႆးယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉ သူႁဝ်းယၢပ်ႇၶၢၼ်ၸႂ် ၸိူဝ်ႉတႆးဝၢႆးႁၢႆ ၸိူဝ်ႉတႆးတူၵ်းၽၢၼ် ဢမ်ႇဢၢႆပိူၼ်ႈႁႃႉတႆးလူင်ႁဝ်း ပုၼ်ႈပၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ယႃႇပၢႆႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸိူဝ်းႁဝ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ယႃႇႁႂ်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈဢႅၼ်ႁႅင်းၶိူဝ်းသိူဝ်လၢႆ သိုပ်ႇႁဵတ်းတႃႇၵၢၼ်ဢဵၼ် ႁဵင်းတႆး တေႁိူင်း….

ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင်

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင် l တႅမ်ႈ/ၸၢႆးထီးသႅင် V.1: သဵင်ၵွင်သဵင်မွင်းတႆး မေႃးလင်ၵူႈတၢင်းဢိူၺ်း ပီႈၼွင်ႉတႆးထူပ်းၵၼ် မူၼ်ႈၵိုၼ်းသိူဝ်းၵျေႃႇ ပဵၼ်ၸႂ်ၵၼ်ႁဝ်းၸိူဝ်း ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈႁႅင်းတိူဝ်း ပီႈၼွင်ႉတႆးၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် တေႃႇၸူဝ်ႈသုတ်းပၢၼ်…. Cho: (ယိင်း) မႂ်ႇသုင် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်း ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိူဝ်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢႆ မိူင်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢႆ ၶတ်းၸႂ်ထိုင်ႁွတ်ႈလုၵ်ႈလၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆး လႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ… Cho: (ၸၢႆး) ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆးၶဝ် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်းၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်း မႂ်ႇသုင်သေတႃႉၼေႃ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းႁႂ်ႈတိူဝ်းသုင် ၵင်;ပႅတ်ႈလွင်ႈတၢင်းဢၢႆ ပဵၼ်လွင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းယႂ်ႇ ထႅမ်ၸွႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇ ပဵၼ်ၸႂ်ၵႅတ်ႇပႅတ်ႈလွင်ႈၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတူၵ်းတႅမ်ႇပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆးလႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ… V.2: ၸႂ်သုင်လူၺ်ႈၶိူဝ်းႁဝ်း ဝူၼ်ႉၸႂ်ၸိုၼ်ႈထိုင်ထိုင် ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈပိုၼ်းၵဝ်ႇႁဝ်း လႆႈတူၵ်းၽၢၼ် ႁၢမ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢိူၺ်း ပေႃးႁၼ်လႆႈသၵ်းသၵ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းလႆႈထုၵ်ႇသၢင်ႈ တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းသုင် Cho: (ယိင်း) မႂ်ႇသုင် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်း ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိူဝ်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢႆ မိူင်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢႆ ၶတ်းၸႂ်ထိုင်ႁွတ်ႈလုၵ်ႈလၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆး လႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ… Cho: (ၸၢႆး) ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆးၶဝ် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်းၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်း မႂ်ႇသုင်သေတႃႉၼေႃ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းႁႂ်ႈတိူဝ်းသုင် ၵင်;ပႅတ်ႈလွင်ႈတၢင်းဢၢႆ ပဵၼ်လွင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းယႂ်ႇ ထႅမ်ၸွႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇ ပဵၼ်ၸႂ်ၵႅတ်ႇပႅတ်ႈလွင်ႈၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတူၵ်းတႅမ်ႇပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆးလႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ… V.3: ထိုင်ၵွႆပၢႆဝၢႆးမႃး ႁဝ်းယႃႇပဵၼ်ၵူၼ်းယဵၼ်း သွၼ်ၶိူဝ်းႁဝ်းႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵဝ်ႇ ပၢႆၸွမ်ပၢႆၽူၺ်းႁဝ်း တၵ်းထုၵ်ႇလႆႈပူၵ်းသဝ်း ဢမ်ႇၸူးပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇပဵၼ် ဢမ်ႇပႅတ်ႈလိုမ်းၸႂ် Cho: (ယိင်း) မႂ်ႇသုင် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်း ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိူဝ်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢႆ မိူင်းတႆးယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢႆ ၶတ်းၸႂ်ထိုင်ႁွတ်ႈလုၵ်ႈလၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆး လႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ… Cho: (ၸၢႆး) ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆးၶဝ် မႂ်ႇသုင်သေၵမ်းၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်း မႂ်ႇသုင်သေတႃႉၼေႃ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းႁႂ်ႈတိူဝ်းသုင် ၵင်;ပႅတ်ႈလွင်ႈတၢင်းဢၢႆ ပဵၼ်လွင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းယႂ်ႇ ထႅမ်ၸွႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇ ပဵၼ်ၸႂ်ၵႅတ်ႇပႅတ်ႈလွင်ႈၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတူၵ်းတႅမ်ႇပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆးလႆႈၶိုတ်းပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ…

ၶိူဝ်းသိူဝ်လၢႆး

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း ၶိူဝ်းသိူဝ်လၢႆး l တႅမ်ႈ?... V.1: ( ပီႈၼွင်ႉမီးတီႈမိူင်းလႂ် ၵေႃႈတိုၼ်ႇလႄႈႁဝ်း တင်းယိင်းတင်းၸၢႆး)2 ဝႆးဝႆးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်မႃး ယႃႇပေပႅတ်ႈၵၼ်လႄႈၶိူဝ်းသိူဝ်လၢႆး ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ႁၢပ်ႇ မႃးလႄႈၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မိူဝ်ႈလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းႁႃးတင်းသဵင်ႈတင်းလူင်ႁဝ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် လုၵ်ႉတိုၼ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၵေႃႉႁဝ်းဢိူၺ်း ယိင်းၸၢႆးဢၢႆႈလၢႆးငၢၼ်… V.2:  ( ပီႈၼွင်ႉမီးတီႈမိူင်းလႂ် ၵေႃႈတိုၼ်ႇလႄႈႁဝ်း တင်းယိင်းတင်းၸၢႆး)2 ဝႆးဝႆးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်မႃး ယႃႇပေပႅတ်ႈၵၼ်လႄႈၶိူဝ်းသိူဝ်လၢႆး ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ႁၢပ်ႇ မႃးလႄႈၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းၼိုင်ႈမိူဝ်းၼႃႈ မီးၵႃႈမီးၶၼ် ႁဝ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ၼုမ်ႇႁၢႆးၸၢႆး ယိင်းတင်းသဵင်ႈႁဝ်းဢိူၺ်း ႁႂ်ႈလီသေမိူဝ်ႈၶိုၼ်းၵဝ်ႇ ( ပီႈၼွင်ႉမီးတီႈမိူင်းလႂ် ၵေႃႈတိုၼ်ႇလႄႈႁဝ်း တင်းယိင်းတင်းၸၢႆး)2….

ၵႂၢမ်းၸူမ်းပီႈၼွင်ႉ

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း ၵႂၢမ်းၸူမ်းပီႈၼွင်ႉ l တႅမ်ႈ/ ၸၢႆးထီးသႅင် V.1: ဝၼ်းၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်းယိုင်ႈယႂ်ႇ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း လႆႈမႃးထူပ်းၵၼ်မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း တူင်ႉၵၼ်တၵ်ႉၵၼ်ဢမ်ႇဢိမ်ႇလႆႈ ၶိူဝ်းတႆးယူႇ ၵေႃႉတၢင်း တီႈၸေးၸွတ်ႇ ႁူပ်ႉၺႃးတေႃႇၼႃႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၶိူဝ်းတႆးၶိူဝ်းႁၵ်ႉမိူင်းတႆး ၶိူဝ်းမီးၽုင်းမီးမုၼ်ယႂ်ႇ မႂ်ႇသုင်သေၵမ်းၸွမ်းႁူမ်ႈၵု သူဝ်ႇၵၼ်…. V.2: ၽၢၼ်ၽၢၼ်မီးမီးလဵၵ်ႉယႂ်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈႁဝ်းႁႃး လိူတ်ႈၼိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉလဵဝ် ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း တူၺ်းႁၼ်တၢင်းလႂ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉ တၢင်းၽိတ်း ပႅတ်ႈဝႆးဝႆး လၢတ်ႈၶိူဝ်းၶွႆႈ သဵၼ်ႈတၢင်းသိုပ်ႇႁွပ်ႈၵူႈလွႆ ဝၼ်းမိူင်းမူဝ်းပေႃးႁၢႆလၢႆ ငဝ်းဝၼ်းလႅင်း ႁိူဝ်ႈပိူင်းထွင်ႇ ပွင်ႇပၼ်သၢႆလႅင်းတၢင်းႁၵ်ႉ ႁဝ်းသိုပ်ႇၵၼ်… Cho: ၵႂၢမ်းၸူမ်းပီႈၼွင်ႉ ၸုမ်းပီႈၼွင်ႉ ၽွမ်ႉၵၼ်ႁွင်ႉ ၵႂၢမ်းသိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ တေႃႇႁွတ်ႈသုတ်းပၢၼ် / ၸူဝ်ႈ….

တႆးႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်

ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေၵမ်း တႆးႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် l တႅမ်ႈ?... V.1: ဝၼ်းၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်းယိုင်ႈယႂ်ႇ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၸၢတ်ႈတႆး လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ၸၢတ်ႈတႆးလႆႈႁၵ်ႉမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈတူၵ်းၽၢၼ်…. V.2: ဝၼ်းၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်းယိုင်ႈယႂ်ႇ သိုင်ႇၸိုင်ႈႁဝ်း ၸၢတ်ႈတႆးႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵျေႃႇသိူဝ်းၸႂ် ပီႈၼွင်ႉတႆး ယႃႇဝႆႉၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတႆးႁၢႆလၢႆ ၶိူဝ်းတႆး ပီႈၼွင်ႉႁဝ်း ၸၢတ်ႈတႆး (တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ သိုင်ႇၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်တႆး)2….

ၼႅင်ၸႂ်မိူဝ်ႈထဝ်ႈ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ၼႅင်ၸႂ်မိူဝ်ႈထဝ်ႈ I တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:     ၵုမ်ႇယူႇၶၢင်း ဢိူမ်ႈၼၢင်းၼင်ႈႁိမ်းၸမ် ဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၢင်း လုၵ်ႈလၢင်းလႆႈယၢမ်းၼၼ် ပၼ်ႇယူႇၸွမ်း ၼႃးႁိူၼ်းယေးသေ ႁူဝ်ႁွၵ်ႇမႃးယဝ့် ၶဵဝ်ႈပေႃးသွၼ်ႇႉႉႉ။ V.2: ဢမ်ႇပွင်ႇပိုၼ်း မိူဝ်ႈသိုၼ်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇၵႂႃႇပႃး မိူဝ်ႈဝႃးပိူၼ်ႈၸူဝ်းၵဝ် ၵုမ်ႇယူႇၸွမ်း ႁူမ်ႈႁွမ်းၵတ်းၸႂ် ပႅတ်ႈလၢႆၶၢဝ်းတၢင်း သဵၼ်ႈႁႃးယဝ့် …။ Cho.1: ထိုင်ၶိင်ႇယၢမ်းၼႆ့ ၶႆႈပဵၼ်ၶႆႈႁဵတ်း ၶႆႈၶတ်းႁႅင်းသၢင်ႈထိုင်ၵေႃႈၼေႃး ဢၢႆႈႁႃးၼႆ့ လႆႈတူၵ်းသုမ်း လႆႈပူၵ်းမိုဝ်း ၽဝပၢၼ်ၵူၼ်း တႆးၼၵ်းလိၼ် … V.3: ၵုမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်း ပိူၼ်ႈဢၢမ်းလဵၼ်ႈဢၢမ်းလၢႆ ၵုမ်ႇယုမ်ႇလၢႆး ပိူၼ်ႈပၢႆးႁႂ်ႈၶိူဝ်းႁၢႆ ဢမ်ႇႁၢပ်ႇၵွၼ်း ပုၼ်ႈၽွၼ်းမိူင်းလႄႈ ထဝ်ႈၸင်ႇၶိုၼ်းႁူႉ လွင်ႈၽိတ်းၵဝ်ႉႉႉႉ။ Cho.2: လိၼ်ပႃႇၸႃႉပႂ်ႉ ႁၵ့်ႁွမ်ဢၢႆႈႁႃး ယၢမ်းတမ်းၶျႃးတိၼ်ၶွၼ်ၼိုင်ႈယဝ့် မိူဝ်ႈဝႃးၼၼ့် မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼၼ့် ဝူၼ့်တူၺ်းၶိုၼ်း ပႄႉမႃးၼႅင်ၸႂ် ငိၼ်းသေးလၢႆ …

ၵေႃႉၸၢႆးၵတ်ႉ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ၵေႃႉၸၢႆးၵတ်ႉ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး C                                  C                               C ၶူၼ်ႁူဝ်ၵေႃႈၶၢဝ်မႃးလွႆးလွႆး တႃႇသႂ်ၵေႃႈမူဝ်းမႃးလွႆးလွႆး ဢႅဝ်လင်ၵေႃႈၵွမ်းမႃးလွႆးလွႆး C                                         G                        Am     C                                 Dm ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်လုၵ်ႈၵၢၼ်မေး ၵၢၼ်ႁိူၼ်းၵၢၼ်ယေး သွင်ႁူဝ်မႃႇႁၢပ်ႇလၢႆၵၢၼ်မႃးၵေႃႈ G                                              C    F                                                     G ၸႂ်ၶႅင်ၵႅၼ်ႇပႆႇမေႃပွင်ႉၶင်းတုၵ်ႉ ဢၢၼ်းၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ်ပၢၼ်ၵေႃႉၸၢႆးၵတ်ႉ C တေႃႇၸူဝ်;သုတ်းပၢၼ်ႉႉႉ C                                                     C ဢဝ်ၸႂ်ၸိုၼ်ႈၼိမ်ၼႂ်းပွႆးတိုၵ်း တေၼႄၸၢတ်ႈပၢၼ်ၽဝႃႉၵူၼ်းသိုၵ်း C တေဢဝ်ၸိုဝ်ႈၵိုၵ်းဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်း C                                     G                   Am    C                                       Dm ၼေလုၵ်ႈၼေမေး ၼေပီႈၼေၼွင်ႉ ၼေၸိူဝ်ႉၼေၶိူဝ်း သွင်ၶႅၼ်ဢွၼ်ႇႁၢပ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈၵၢၼ်:ၶိုၼ်ႈ G                                          C    F                                                  G သွင်တႃႇဢွၼ်လႄႇႁႃသွၵ်ႈတူၺ်းၶဵၼ် ဢၢၼ်းၸုၵ်းမၼ်းၼိူဝ်ပၢၼ်ၽဝႃႉၵူၼ်းသိုၵ်း C တေႃႇၸူဝ်ႈသုတ်းပၢၼ်… F                                               G                                                  Am CHO:   ဢဵၼ်းဢၢၼ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢဵၼ်းဢၢၼ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ C                                    Dm   G                                   C ယႃႇပေလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶိုၼ်းထွႆလင် ယႃႇပေလၢတ်ႈၵႂၢမ်း သူၼ်းၸႂ်ၵႂင် G                                          C ၽႂ်ၵူဝ်တၢႆၵေႃႈ မိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵမ်းပွၵ်ႈသွင်လႄႈ…

တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:           လႅၵ်ႈလၢႆႈတီႈယူႇ ၽင်ႁူၵ်ႉၽင်ႁႄႇမႃးတူင်းတီႈမိူင်းၵႆ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶူၼ်ပိၵ်ႇ သီၶိူင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇလၢႆးလဵၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈသဵင်ဢုပ်ႇသဵင်လၢတ်ႈၸူးၵၼ် တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ လိုမ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉႁိုဝ်။ V.2:           ယၢႆႈယၢၼ်ၵၼ်တႅၵ်ႇ လၢႆလၢႆၸင်းၽၢတ်ႇၶိူဝ်းႁဝ်းလွႆးꧦသေ ၼုင်ႈၶူဝ်းပိူၼ်ႈၼႃ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈ ၼႃႇလိုမ်းထုင်းႁဝ်းၸိုင် ယိုင်ႈယၢင်ႈယိုင်ႈယင်ႇ ၵူဝ်လႆႈတူၵ်းၸူမ် ယဵၼ်းႁဵတ်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇ ၶိူဝ်းတႆးလူႉဝၢႆးႁၢႆ။ CHO:         ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် လုၵ်ႈသိုပ်ႇလၢၼ် တႆးၼႆႉႁႂ်ႈပဵၼ်တႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ တႆးမီးမိူင်းၵႆၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ တူၺ်းၵၼ်လႄႈ။ V.3:           ပုၼ်ႈပၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေငၢႆးမိူၼ်တဝ်ႇ ထိူင်းꧦထိုင်ႉၼိုၵ်းၼႃ ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႂ်ႈတႆးၶိုၼ်ႈ  ယႂ်ႇ ၶတ်းႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၼိုင်ႈထဝ်ႈၼိုင်ႈလမ်ႇ ႁူဝ်ၵူမ်ႈၸူးၸိုင် တူၵ်းလုၵ်းၽင်ႁိူၵ်ႇ လၢႆးႁူၺ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလူင်။ CHO:         ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် လုၵ်ႈသိုပ်ႇလၢၼ် တႆးၼႆႉႁႂ်ႈပဵၼ်တႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ တႆးမီးမိူင်းၵႆၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ တူၺ်းၵၼ်လႄႈ။

တေၶတ်းႁႅင်းဝႆႉ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး တေၶတ်းႁႅင်းဝႆႉ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1    ႁၼ်ၵၼ်ၵႅပ်ႉၵမ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႁွႆႈတိတ်းလဵၼ်ႈယႂ်ႇၼမ် ယူႇၼိူဝ်လွႆမိူင်းၵတ်းလႄႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼူၼ်းၶၢဝ် တႆးဝဵင်းၸႃႉဢၼ်လဝ်းလဝ်းသုတ်း တႆးဝဵင်းၸႃႉဢၼ်လဝ်းလဝ်းသုတ်း ။ v.2    ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းႁၵ်ႉႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၸႂ်ၸၢႆးတဵၼ်ႈတွတ်ႇလိူဝ် ယူႇလႂ်ၶႂ်ႈမိူဝ်းၸွမ်းဢႃႈမေႃလိူမ်ႈၵဝ်းလဵၼ်ႈꩪႅင်ႈ တႆးဝဵင်းၸၢႆးပီႈသုမ်းမႂ်းယဝ်ႉ တႆးဝဵင်း ၸၢႆးပီႈသုမ်းမႂ်းယဝ်ႉ ။ CHO: သၢဝ်တူပ်ႉၶူဝ်းၼိူဝ်လွႆဢိူၺ် သၢဝ်တူပ်ႉၶူဝ်းၼိူဝ်လွႆဢိူၺ် ပေႃးပီႈႁၵ်ႉၸီ ၸွင်ႇတေႁၵ်ႉၼီႇ ပေႃးၼီႁၵ်ႉၸီ ၸွင်ႇတေႁၵ်ႉၼီ ႁဝ်းႁၵ်ႉသူၸွင်ႇသူႁၵ်ႁဝ်းႁိုဝ်။ V.3    ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵႆမိူဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႈတႄႉတိုတ်းႁွႆႈဢမ်ႇႁၢႆ တႃႇတေၶိုၼ်ႈမိူဝ်းၸူးၼွင်ႉၼိူဝ်လွႆၼႆႉထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တႆးဝႆးၸၢႆးတေၶတ်းႁႅင်းဝႆႉ တႆးဝဵင်းၸၢႆးတေၶတ်းႁႅင်းဝႆႉ။

တႃတေႃႇတႃ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး တႃတေႃႇတႃ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:   ၶိူဝ်ႈႁဝ်းႁတ်းႁၢၼ် ၶိူဝ်းႁဝ်းႁတ်းႁၢၼ်ဢိူၺ် ၸႂ်ငၢၼ်ၸႂ်ႁၢၼ်လိူတ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ပူႇမွၼ်ႇႁဝ်းၶဝ်ဢၼ် ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ် လႅဝ်းတေႃႇလႅဝ်း ၵွင်ႈတေႃႇၵွင်ႈ ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉဢမ်ႇၵႃး ႁတ်းၽၼ်းယိုဝ်းမႃးဢိူဝ်ႈသူၶဝ်ပေပၼ် ပိုၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ ၶီႉယၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႃႈ။ Cho:   ၸုပ်ႇၵိၼ်လိူတ်ႈႁဝ်း ၵဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းလႅဝ် ဢဝ်ပႅတ်ႈလႄႈ ယႃႇပေဝႆႉၵိုတ်းငဝ်ႈ ၵိုတ်းၽၵ်းၵိုတ်းတေႃ တိုၼ်ႇလႄႈ လုၵ်ႉလႄႈႁမ်းလႄႈ ယႃႇပေဝႆႉၵိုတ်းၸိူဝ်ႉၵိုတ်းၾၼ်း ။ V.2:     ၵူၼ်းၶိူဝ်းႁတ်းႁၢၼ် ၶိူဝ်းၵူၼ်းႁတ်းႁၢၼ်ဢိူၺ် ၸႂ်ငၢၼ် ၸႂ်ႁၢၼ်လိူတ်ႈၶိူဝ်းႁဝ်း လူဝ်ႇသိုပ်ႇလႅင်းၵႂႃႇ ပၢၼ်သူႁဝ်း မိူဝ်ႈယၢမ်းလဵဝ် လႅဝ်းတေႃႇလႅဝ်း ၵွင်ႈတေႃႇၵွင်ႈ ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉဢမ်ႇၵႃး ႁတ်းၽၼ်းတိုၵ်းယိုဝ်း ၸိုင် လၢၼ်လိၼ်လႅၼ် လုၵ်ႈလၢင်းဝၢႆးလိုၼ်းႁဝ်းလႆႈပုတ်ႈၸၢမ်ႇဢိူဝ်ႈ။

ငဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ငဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    တေယိူင်းသေဢဵၼ်းဢၢၼ်းယိုဝ်းတူၺ်း တိူဝ်ႉၸပ်းၶႃၵူၺ်း ပေႃးသမ်ႉပူၼ်ႉတိၼ်ပူၼ်ႉမိုဝ်း ပေႃးယိုဝ်းၺႃးတီႈယမ်မၼ် သင်တၢႆပႅတ်ႈၸိုင် ၵၢင်လၢႆတေသႄႉၼေး မူးသိူဝ်းလူင် တေယိုဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇပႆႇယုမ်ႇမိုဝ်း ဢမ်ႇ ယိုဝ်းသမ်ႉပေႃးလႆႈယိူင်းယဝ်ႉ ငဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်းယူႇ ၵႂင်ငိူဝ်ႈၵိုတ်းယူႇ ဢဝ်ၼူၵ်ႉဝိၼ်ပႅတ်ႈ။ V.2:     ပႃလုၵ်းလူင်တူဝ်ၽိတ်းတၢင်းမႃးသေႃႉၸွၵ်ႉၵႄႈၵၢင်ၶႄႉ ဢၢၼ်းတီႉလဵၼ်ႈသေလႄႈဢုမ်း ဢုမ်းယဝ်ႉ သမ်ႉၵူဝ်ငႅင်ႈမၼ်း ၵူဝ်ပၢႆငႅင်ႈၶမ် ၵူဝ်ပၢႆငႅင်ႈၸူၵ်ႉၺႃး မိုဝ်းၸဵပ်းလႄႈ တေၺွပ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇယုမ်ႇမိုဝ်း ဢမ်ႇ ၺွပ်းသမ်ႉပေႃးလႆႈဢုမ်းယဝ်ႉ ငဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်းယူႇ ၵႂင်ဢိူဝ်ႈၵိုတ်းယူႇ ပႃလုၵ်းႁၢႆပႅတ်ႈ။ V.1:    သၢဝ်ႁၢင်ႈလီယိင်းလဝ်းလဝ်းသုတ်ႉသုတ်ႉၼင်ႈၸမ်ၸၢႆး ၼႂ်းပွႆးလၢမ်းလူင်ပၢင်ၵိုၼ်း ၶိုၼ်းၸတိၵ်ႉသူဝ်းလူင်မူၼ်ႈသိူဝ်း သႅဝ်ဢၢႆႁိုၼ်းႁွမ် ႁွမ်ထိုင်ႁူဝ်ၸႂ်ၸၢႆး သုၵ်ႉသၵ်ႉသေ တေႁၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇပႆႇဢုပ်ႇတူၺ်း ဢမ်ႇႁၵ်ႉသမ်ႉပေႃးဢိူမ်ႈၶၢင်းဢႅပ်ႈ ငဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်းယူႇ ၵႂင်ဢိူဝ်ႈၵိုတ်းယူႇ သၢဝ်သွင်ႉပၢႆႈပႅတ်ႈ။

ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ် l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:   သူပ်းတႄႉဝႃႈဢိူဝ်ႈ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်ထႆးယႆႇ ထႆးၼွႆႉမိူၼ်ၵၼ် သူပ်းတႄႉလၢတ်ႈဢိူဝ်ႈပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ၵူၺ်းတၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၼၼ် သူပ်းၸၢင်ႈဢုပ်ႇ လိၼ်ႉလွတ်ႈလုပ်ႇ ၶႂ်ႈဝႃႈသင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ႁဵတ်း ယုမ်ႇ ယုမ်ႇၼႃႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈတင်းလၢႆ ၶႂ်ႈလႆႈၶွင်လၢႆၼိူဝ် ဢမေႇရီးၶိူဝ်းရီးၶိူဝ်း ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈလိုၼ်း ၶူၼ်ႉၶိုၼ်းၽိတ်းၸႂ်ၼႃႇ ဝူၼ်ႉၽႃႇၸပ်းလွင်ႈလွႆႁူၺ်ႈ ဢေႃႈဢူၺ် ဢေႃႈဢူၺ်း ၼႆႉႁႃႉပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်။

မႃးႁဝ်းဝႅင်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင်

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး မႃးႁဝ်းဝႅင်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင် l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:     ႁဝ်းႁႃးလႆႈမႃးထူပ်းၵၼ် ႁဝ်းႁႃး လႆႈမႃးမိုတ်ႈၵၼ် ယၢမ်းၼႆႉႁႂ်ႈပေႃးသိူဝ်းၸႂ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁဝ်းမူၼ်ႈၵျေႃႇ ၵႃႈလႄႈႁဝ်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင် ... V.2:       ထုင်းႁဝ်းႁႂ်ႈပေႃးႁိူင်းသႂ် မႃးႁဝ်းၽွမ်ႉႁႅင်းၶတ်းၸႂ် ဢူၺ်းၵေႃႉမိုတ်ႈၵိုဝ်းတင်းလၢႆႊ ပေဢၢႆႊမႃးႁဝ်းမူၼ်ႈၵျေႃႇၵႃႈလႄႈႁဝ်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင်... Cho:      ၸၢပ်ႇသႅင်ႇၶဝ်ႁႆႇလုၵ်ႈမွင်း ၵႃႈမူၼ်ႈၸွမ်းၵွင် ယုမ်ႉလူးၵေႃႉယိင်းႁၢင်ႈလီ ယုမ်ႉလူးၵေႃႉၸၢႆးႁတ်း ႁၢၼ် ယိင်း ဢိူၺ် ၸၢႆးဢိူၺ် ၵျေႃႇၼႃႇ ၵႃႈပၼ်ႇၵွင်ႁဝ်း... V.3:      တူၺ်းလူးပိူၼ်ႈပေႃးဢၢမ်းၶွႆ ထုင်းႁဝ်းၾိင်ႈတႆးမိူင်းလွႆ ဝၢႆးမႃးၵေႃႈႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ် မိူၼ်သူႁဝ်းႁႃးလႆႈၵျေႃႇ လွင်ႈမူၼ်ႈတၢင်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင်... Cho:      ၸၢပ်ႇသႅင်ႇၶဝ်ႁႆႇလုၵ်ႈမွင်း ၵႃႈမူၼ်ႈၸွမ်းၵွင် ယုမ်ႉလူးၵေႃႉယိင်းႁၢင်ႈလီ ယုမ်ႉလူးၵေႃႉၸၢႆးႁတ်း ႁၢၼ် ယိင်း ဢိူၺ် ၸၢႆးဢိူၺ် ၵျေႃႇၼႃႇ ၵႃႈပၼ်ႇၵွင်ႁဝ်း.

မူဝ်ႁၢင်ႈလီ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး မူဝ်ႁၢင်ႈလီ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1: တူဝ်ၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ ၵိုင်ႇပဵၼ်ၶီႉၶႃႉတၢင်းႁၵ်ႉပႅင်းသူလႄႈ တၢင်းႁၢင်ႊလီသူႁႃႉမူဝ် ႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈတၢင်းတုၵ်းယွၼ်းမႂ်း ၸႂ်ႉႁႆႈၵေႃႈႁႆႈ ၸႂ်ႉၶူဝ်ၵေႃႈၶူဝ် ဢူဝ်းႁူဝ်ij မူဝ်ႁၢင်ႈလီ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းသူပဵၼ်ႁၢဝ်းၶူဝ် မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်း။ Cho: ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းမွင်းမီးမႃးႁၢင် ပၢင်တၢႆးဢွၼ်ႇမၼ်းမွင်းမီးမႃးၼွၵ်ႇ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇဢွၼ်ႇမၼ်းမွင်း မီးႁွၼ် ပီႈတႄႉမွင်းလွင်ႈၸွၼ်ႁၵ်ႉမူဝ် ဢူဝ်းႁူဝ်ijမူဝ်ႁၢင်ႈလီမူဝ်ႈႁၵ်ႉပီႈ မူဝ်ႈႁၢင်ႈလီ မူဝ်ႁၵ်ႉပီႈ ။ V.2: ၼွင်သႂ်ၼမ်ႉယိုင်ႈ မွၵ်ႇမူဝ်ၸိုၼ်ႈၵီႊႁၢမ်းႁွႆးၸတ်ႉၵွပ်ႈ ပီႈယွၼ်းႁဵတ်းပဵၼ်ၽီပႂ်ႉၼွင် ၼွင်သႂ်ၼမ်ႉယိုင်ႈ ၶုၼ်ႇ ဢူၼ်မိူဝ်ႈၽွင်းၼမ်ႉၼွင်းမႃး ၼမ်ႉတႃသႂ်လႆ ႁၵ်ႉၵၼ်တေၵႆ ဢူဝ်ႁူဝ်ijမူဝ်ႁၢင်ႈလီ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းသူပဵၼ်ႁၵ်ႉမူဝ်တႃႇႁွမ်ပီႈၵူၺ်း။

မၢၼ်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး မၢၼ်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:       ၵၢမ်ႇၽႂ်ႇၵၢမ်ႇမၼ်း ၵူၼ်းမီးပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢွၵ်းမႂ်းလူၼ်ႉၸိုင် ဢွၵ်းမႂ်းတေလိူဝ် ၺၢၼ်ႇၽႂ်ႇၺၢၼ်ႇမၼ်း ၵူၼ်းမီးပၢႆးႁၼ် တၢင်းမႂ်းႁူၵ်ႉၸိုင် တၢင်းမႂ်းတေတၼ် မၢၼ်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်းတႄႉ ႁဵတ်းၵျွင်းၽြႃးသေ ၵွမ်းၶုပ်ႉဝႆႈသႃ သိမ်းဝႆႉၼိူဝ်ၶဵင်ႇၽြႃး မၢၼ်ႇမႃႇၼၼႆႇ ၸၢင်ႈဢဝ်ပီႈၵူၼ်းၵျႃႉၶဝ် တူၵ်းတႅမ်ႇၼႃႇ ယွမ်းဢိတ်းၼိုၵ်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ... V.2:       ယွင်ႇၽႂ်ယွင်ႇမၼ်း ၵူၼ်းမီးတၢင်းမေႃ လဵၵ်းမႂ်းၺၢမ်ႉၸိုင် လဵၵ်းမႂ်းတေႁေႃ ယုမ်ႇၽႂ်ယုမ်ႇမၼ်း ၶိုၼ်းဝၼ်းၶမ်ႈၼႂ် တိုၵ်းသိုၵ်းၼႂ်းတူဝ် တိုၵ်းသိုၵ်းၼွၵ်ႈတူဝ် မၢၼ်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်းတႄႉ ႁဵတ်းၵျွင်းၽြႃးသေ ၵွမ်းၶုပ်ႉဝႆႈသႃ သိမ်းဝႆႉၼိူဝ်ၶဵင်ႇၽြႃး မၢၼ်ႇမႃႇၼၼႆႇ ၸၢင်ႈဢဝ်ပီႈၵူၼ်းၵျႃႉၶဝ် တူၵ်းတႅမ်ႇၼႃႇ ယွမ်းဢိတ်းၼိုၵ်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ... V.3:         ထၢင်ႇၽႂ်ထၢင်ႇမၼ်း ၶတ်းႁႅင်းပတ်ႉလႄႈ ပေႃးမႂ်းၵျႃႉၸိုင် ႁဵတ်းၵူၼ်းထူဝ်းႁူဝ် မၢင်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်း ၶတ်းႁႅင်းဝတ်ႉလႄႈ ပေႃးမႂ်းၺၢမ်ႉၸိုင် ႁဵတ်းၵူၼ်းၸွမ်းလမ် မၢၼ်ႇၽႂ်မၢၼ်ႇမၼ်းတႄႉ ႁဵတ်းၵျွင်းၽြႃးသေ ၵွမ်းၶုပ်ႉဝႆႈသႃ သိမ်းဝႆႉၼိူဝ်ၶဵင်ႇၽြႃး မၢၼ်ႇမႃႇၼၼႆႇ ၸၢင်ႈဢဝ်ပီႈၵူၼ်းၵျႃႉၶဝ် တူၵ်းတႅမ်ႇၼႃႇ ယွမ်းဢိတ်းၼိုၵ်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈလူး ယွမ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ...

ယွင်ႈယေႃးၸဝ်ႈၶူးမေႃ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ယွင်ႈယေႃးၸဝ်ႈၶူးမေႃ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:       ႁဝ်းမႃးႁူပ်ႉၵၼ် ႁဝ်းမႃးထူပ်ႉၵၼ် မႃးၽွမ်ႉၶွၼ်ႈႁႅင်း ၼႄလႅင်းတီႈမွၵ်ႇၸၢမ် ဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈၵုင်ႇမုၼ်ၸဝ်ႈၶူးမေႃ လိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်းပၢၼ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းသိုၼ်း ၶိုင်ၶပ်းႁဵတ်းပဵၼ်ပၢင်ပွႆးၵိုၼ်း ၸိူဝ်းႁဝ်းသိုပ်ႇတႅမ်ႈပိုၼ်း... V.2:       ႁဝ်းႁူႉၸၵ်းၵၼ် ႁဝ်းႁွမ်းမိုဝ်းၵၼ် ဝၼ်းမၼ်းထိုင်မႃးႁႂ်ႈႁဝ်း ပူၵ်းတိုၼ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈၵုင်ႇမုၼ် ၸဝ်ႈၶူး မေႃလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်းသၢႆၸႂ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မႄႈမိူင်းတႆးတေလၢတ်ႈၵႂၢမ်းယွင်ႈ တွင်းမၢႆသႂ်ႇဝႆႉပိုၼ်း... CHO:        ၵဝိမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇႁိုဝ်ယွၼ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မိူဝ်ႈၼႆႉလႆႈလီ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵွပ်ႈၶဝ်ၶတ်းႁႅင်းဝႆႉ ၵဝိပၢၼ်မႂ်ႇ တေတႅၼ်းပုတ်ႈသိုပ်ႇသၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈၵႂႃႇ ထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆ ႁဝ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇတႅမ်ႈပိုၼ်း...

ဝၼ်းတႆးတေလွတ်ႈလႅဝ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ဝၼ်းတႆးတေလွတ်ႈလႅဝ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး v.1:        တႃႇတေပဵၼ်သထေးလူင် ႁိုဝ်တေမုင်ႈမွင်းမႃး တႃႇတေႁွတ်ႈမိူဝ်းမိူင်းၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ႁိုဝ်ပႃႈယွၼ်းသူး မုင်ႈမွင်းပႂ်ႉယူႇ လွင်ႈတႆးႁၵ်ႉၵၼ် လႆႈယွၼ်းသူးယူႇႁႂ်ႈတႆးၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်... V.2:        ယူႇထင်လင်ႁိူၼ်းလဵဝ် ၵိၼ်ၶဝ်ႈယေးလဵဝ် ၶိင်ႇဢၼ်မႄႈတႆးတူၵ်းၵိၼ်းယူႇၶမ်ၶွၵ်ႈလဵၵ်းၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၽိတ်းၵၼ် ပိူၼ်ႈဢႃးလႃးယူဝ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၸင်းၵၼ် ပိူၼ်ႈၶႅၼ်းၸူမ်းၼႃႇယူဝ်ႉ... CHO:       (ဝၼ်းတႆးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ် ဝၼ်းတႆးႁဝ်းၵွၼ်းၶေႃ ဝၼ်းတႆးႁဝ်းႁၵ်ႉၵၼ် ဝၼ်းတႆးႁဝ်းတေလွတ်ႈလႅဝ်း )ꧦ.. V.3:        ၵၢဝ်ႇထိုင်ၼမ်ႉၶူင်းသေဢွၼ်ၵၼ်တႅမ်ႈပိုၼ်းလႄႈ တႃႇလၢၼ်ႈလုၵ်ႈလၢင်းမႃးဝၢႆးလင်ၼပေၼ်တၢင်းလႄႈ မႄႈမိူင်းတႆးယူႇ တီႈၼႂ်းၶွၵ်ႈသေ မုင်ႈမွင်းပႂ်ႉယူႇ လွင်ႈတႆးၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ...

ပုၼ်ႈတႆး

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ပုၼ်ႈတႆး l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး Am                                        Am                                           Am ၵွပ်ႈလုၵ်ႈၵွပ်ႈမေး ႁဵတ်းၼႃးမႅၵ်ႇထႆ ၵွပ်ႈဝၢၼ်ႈၵွပ်ႈမိူင်း တိုၵ်းသိုၵ်းလၼ်ႇၵွင်ႈယိုဝ်း Dm                                    G                                          C မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမိူဝ်ႈႁိုဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၵႂႃႇၼႆ ၸဝ်ႈႁႆႊၸဝ်ႈၼႃး တၵ်းလႆႈမႂ်ႇသုင်ယဝ်ႉ Am                                             C   Am တူင်ႉတိုၼ်ႇၵႂႃႇလႄႈမိုင်ႉယႃႇငဝ်တူၺ်းပိူၼ်ႈ ၽႂ်လႅၼ်ၽႂ်ၼႆ ႁဝ်းပေႃးႁူႉယဝ်ႉ Dm1/2             G1/2          Am                                      Dm 1/2       G 1/2 ပၢၼ်ဢွၼ်ၸဵမ်လႂ်တဵၵ်းႁဝ်းမႃး လိူင်ၶဵဝ်လိူၼ်လႅင် ပူၵ်းၽႂ်းၽႂ်းလူး သင်ၵူဝ်တၢႆၼႆမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်း C                                     Dm                       C              Dm                       C ၶိူဝ်းတႆးႁတ်းႁၢၼ် ၶိူဝ်းႁဝ်းႁႃး တိုင်ႈၶိုၼ်ႈလႄႈဢိူၺ်း ပေႁူၼ်လင် တိုင်ႈၶိုၼ်ႈလႄႈဢိူၺ်း ပေၵူဝ်သင် Am                                      Am                                           Am မႄႈပႃႈပေႃႈလုင်း ၼၢႆးလႄႈပူႇၶဝ် ၵွပ်ႈလုၵ်ႈၵွပ်ႈလၢင်း ၶိုၼ်းဝၼ်းႁိူဝ်ႇလႆမႃး Dm                                            G                                          C လိူတ်ႈၵေႃႈလႆႈတူၵ်းပေႃးႁွတ်ႇပႃႇႁဵတ်ႈ ၵွပ်ႈဝၢၼ်ႈၵွပ်ႈမိူင်း တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇၵူဝ်တၢႆ Am                                            C   Am ပုတ်ႈမႃႇဢဝ်လႄႈ တႆးၼုမ်ႇၶဝ်တင်းသဵင်ႈ တႃၶဵဝ်တႃလႅင်တူၺ်းႁတ်းႁတ်းလူး Dm1/2             G1/2       Am                                      Dm 1/2       G 1/2 ၸႂ်ၶဵဝ်လႅင်ႁဵတ်းႁတ်းႁတ်း ပေၵွင်လင်သေႁဵတ်းၵူၼ်းတူၺ်းပွႆး ပေတိုဝ်ပေၵႂင်ယၢမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ C                                     Dm                       C              Dm                       C ၶိူဝ်းတႆးႁတ်းႁၢၼ်ၶိူဝ်းႁဝ်းႁႃး တိုင်ႈၶိုၼ်ႈလႄႈဢိူၺ်း ပေႁူၼ်လင် တိုင်ႈၶိုၼ်လႄႈဢိူၺ်း ပေၵူဝ်သင်

ဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႉ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႉ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:      လူမ်းယဵၼ် ထူဝ်းလဵၼ်ႈ ႁဵဝ်းငိုၼ်းႁွမ်မွၵ်ႇ ဢွၵ်ႇပိၵ်ႇယၢၼ်တူၼ်ႈမၼ်း တူၵ်းႁူင်ႈယူႇၵူႊဝၼ်း ၵွင်းမူးလူင် ၵိုၵ်းဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႉ ႁိုဝ်လၢႆပီယဝ်ႉမၼ်းႁၼ် လိူင်ႈၼႆႉမႃးႁိုဝ် ၽႂ်လႂ်ထၢမ်ၵေႃႈမၼ်းသမ်ႉတေၶိုၼ်းလၢတ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈဢမ်ႇၵိုမ်း ... V.2:      ရူတ်ႉလႅၼ်ႈ ၶပ်ႉတဵမ် ၸွမ်းတၢင်းၵဵင်းမႆႇ တမ်ႇရူတ်ႇဝႆႁူဝ်မၼ်း ႁိူဝ်ႉၸႂ်ယူႇၵူႈဝၼ်း လမ်းတိထႅင်ႈ တႆးပၢႆႈၽၢတ်ႇမိူင်း ယၢၼ်ၵႆမၢၼ်ႈလိူင်းမႃးသမ်ႉ လိူင်ႈၼႆႉယွၼ်ႉသင် ၽႂ်လႂ်ထၢမ်ၵေႃႈၵွင်းမူးႁိုဝ်ၶိုၼ်းလၢတ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈဢမ်ႇၵိုမ်း... CHO:       ၵွင်းမူးလူင်ၵိုၵ်းဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႉ ၵူႊၸဝ်ႉၼႂ်ဝၼ်းၶမ်ႈ ၸႂ်လမ်တၢင်တႆးႁဝ်း ၸႂ်လဵၵ်ႉတၢင်တႆးႁဝ်း မႃးသဝ်းထင် ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉတႆးႁဝ်းသမ်ႉ တႆးႁဝ်းၵမ်ႉပႃႈၼမ်ထၢမ်းငၢၼ်ပဵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ          ဢႃႈ...ႁႃႈ... ၵူဝ်ꧦႁေꧦႁဵတ်းꧦၵိၼ်ꧦၶိၼ်ၸႂ်ယူႇၵူႊဝၼ်း ႁေးဝႃႈတႆးလႄႈထႆးၼႆႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်... V.3:      လူမ်းယဵၼ်ထူဝ်းလဵၼ်ႈ ႁဵဝ်းငိုၼ်းႁွမ်မွၵ်ႇ ဢွၵ်ႇပိၵ်ႇယၢၼ်တူၼ်ႈမၼ်း တူၵ်းႁူင်ႈယူႇၵူးဝၼ်း ၵွင်းမူးလူင်ၵိုၵ်း ဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႉ ၵူႊၸဝ်ႉၼႂ်ႂ်ဝၼ်းၶမ်ႈ ႁိုဝ်ႁၼ်မႅၼ်ႈတႆးႁဝ်းမိူၼ် လိူင်ႈထုင်းၾိင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်လႂ်ႁူဝ်   ၶမ်ႈလူမ်းယဵၼ် တေထူဝ်းၽၢတ်ႈၽိတ်ႈလဵၼ်ႈ မွၵ်ႇႁွမ်မွၵ်ႇႁိုၼ်း...

ၸၢႆးၵူၼ်းပျွင်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး ၸၢႆးၵူၼ်းပျွင်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1 ဢၢႆႈသူႇယႃႈၵူၼ်းပျွင်းပႃးထူင်ၼႂ်းထူင် သမ်ႉမီးပျွၵ်းယႃႈလမ်လဵၵ်းသႅၼ်ႉလႅမ်ဢွမ်ၼမ်ႉမၼ်း ၶီႈဢုပ်ႇၶီႈလူမ်းၵူၼ်း ၵႂၢမ်း ၼမ်ၼွၼ်းၾၼ်ႁွတ်ႈမိူင်း ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇလုၵ်ႈၶူင်းၵၢင်ၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းပျွင်းလူင်... V.2 မိူဝ်ႈၼုမ်ႇႁၢင်ႈလဝ်းပီးပေႃးတၼ်ၼၢင်းသၢဝ်ၽူႈယိင်းၼွၼ်းပေႃးၾၼ်ၸၢႆးဢၢႆႈငၢၼ်သဵင်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလွင်ႈဢမ်ႇ ၸႂ်း မၼ်းၹၢမ်းတူၺ်းၼႆဝၢႆးၵိၼ်ယႃႈမႃးပေႃးလႆႈပဵၼ်ၸၢႆးဢၢႆႈယွမ်သၢင်ႇၵိၼ်ယႃႈၵူၼ်းပျွင်းလူင် ... CHO: လီဢွၼ်ၵၼ်ႁၼ်ၸၢႆးတႆးႁဝ်းၶဝ်ယႃႈ ၼႆႉဢမ်ႇပၼ်လွင်ႈၽွၼ်လီၶီၸႂ်ၶၢၼ်ၸႂ်ပေႃးၹပ်းတိတ်းယႃႈၽႂ်ပေႃးၵႂၢင်း ဝႄႈၵၼ် ယႃႇပေယိူင်ႈဢၢႆႈၸၢႆးၵူၼ်း ပျွင်းလူင်...

ၸၢႆးၵူၼ်းယွၼ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ၸၢႆးၵူၼ်းယွၼ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:       ၽႂ်ၽႂ်တေမႃးႁတ်းယၢင်ႈၸွမ်းၵူၼ်းယွၼ်းဢွၼ်ႇ လွင်ႈၼုင်ႈၶူဝ်းႁၢင်ႈလီၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပႃး ယိပ်းၵွၵ်းဢွၼ်ႇသေတမ်းဝၢင်းပိုင်ႈဢိင်ၸွမ်းတၢင်းၼႆႉ ႁႃလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ် ႁၵ်ႉဢွၼ်ႇယဝ်ႉ... V.2:        ႁူဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇၵဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းၸိူဝ်းၵူၼ်း ယွၼ်းဢွၼ်ႇ လွတ်ႈလႆႈလွင်ႈတၢင်းတုၵ်ႉၶႃႉယၢပ်ႇၸႂ် ၼႃႈလဵၵ်ႉၼႃႇ ယိပ်းၵွၵ်းသေၼင်ႈၸွမ်းတၢင်းၼႆႉ တူဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇမၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇသိူဝ်းလႆႈ... CHO:         ၵွပ်ႈသင်လႄႈမႂ်းသမ်ႉႁဵတ်းၼႆ ၵၢၼ်လိူင်ႇၼမ်မီႈပုၼ်ႈတႃႇမႂ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တၢင်းႁဝ်းပႆ မႂ်းယၢင်ႈၸွမ်းလႄႈ .... V.3:        ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတေဢၢမ်းဢၢႆႈၸိူဝ်းၵူၼ်းယွၼ်းဢွၼ်ႇလွင်ႈလႆႈၸွႆႈၶတ်းႁႅင်းပုၼ်ႈတႃႇၶိူဝ်းတႆး ဝႅၵ်ႇၵွင်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းမႂ်းယၢင်ႈတိၼ်ၸွမ်းႁဝ်းလႃႈ တူဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇမႂ်းၵေႃႈတေသိူဝ်းယဝ်ႉ...

ၶေႃႈၼွမ်းမေႃၵႂၢမ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ၶေႃႈၼွမ်းမေႃၵႂၢမ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:       (သင်ဝႃႈမီးၵူၼ်းမၵ်ႉမၼ်ႈပၼ် ၸေႇၼႃႇၵဝ်ၶႃႈႁႂ်ႈၸိုၼ်ႈၵီႈ သင်ဝႃႈမီးၵူၼ်းပၵ်းသင်ႉပၼ် ဝႃႇသႃႇၼႃႇၵဝ်ၶႃႈႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈ ႁႆႇတိင်ႇဢွၼ်ႇသေႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁၢင်ႈႁၢႆႉလႄႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁၢင်ႈၸႃႉလႄႈ ဢမ်ႇလီတူၺ်းၵေႃႈ ဢေႃႈ... ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼေ )2 V.2:      လီထွမ်ႇၸိုင်ထွမ်ႇၵျေႃႇꧦသင်ဝႃႈမီးတၢင်းၽိတ်းဢိတ်းဢီႈၸိုင် ယႃႇဝူၼ်ႉၽိတ်းႁၼ်ပိူင်ႈ ၵႂၢမ်းဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းႁွင်ႉပုၼ်ႈတႃႇၵျေႃႇသင်ၵႂႃႇလေႃႇၺႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸႂ် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းထွမ်ႇၸိုင် ၵဝ်ၶႃႈတိုၼ်းၽိတ်း ၵဝ်ၶႃႈတိုၼ်းၼွမ်း ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ၵဝ်ၶႃႈဢိတ်းၼိုင်ႈ

မိူရ်းတႆးမွင်းပႂ်ႉယူႇ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူရ်းတႆးမွင်းပႂ်ႉယူႇ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမႃး ၼိူဝ်ၼင်လိၼ်မိူင်းတႆးႁဝ်းဢိူဝ်ႈ ယူႇထင်ၵိၼ်သဝ်းၵေႈၵူၼ်းၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းတႆးမႃးဢိူဝ်ႈ ၸွင်ႇမႂ်းႁူႉႁိုဝ် မႂ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမႂ်းမီးၼမ်ဢိူဝ်ႈ... V.2:     ယႂ်ႇသုင်မႃးယဝ်ႉၵွင်လင်ပႅတ်ႈမိူင်းတႆးႁဵတ်းသင် ပိင်ႇၺႃႇတဵမ်တူဝ်မႃးယဝ်ႉ ၵွင်လင် တေႃႇၶိူဝ်းတႆး ပႅတ်ႈသေ ၸွင်ႇမႂ်းဝူၼ်ႉႁိုဝ် မႂ်းပဵၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်တႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ပိူၼ်ႈမုင်ႈမွင်း မႂ်းတင်းၼမ်ဢိူဝ်ႈ... CHO:    ပိုၼ်းတႆးႁဝ်းမီးၸိူင်ႉႁို်ဝ် ထုင်းတႆးႁဝ်းမီးၸိူင်ႉႁိုဝ် မိူင်းတႆးႁဝ်းတူၵ်းသုမ်းဝႆႉ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတူၵ်း  ၵိၼ်းဢိူဝ်ႈ ဝၢႆႇမုင်ႈတူၺ်းၶိုၼ်းလႄႈတႆး ဢိူၺ် ... V.3:      ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးႁဝ်း မုင်ႈမွင်းၸႂ်ၸပ်းမႂ်းဝႆႉဢိူဝ်ႈ ယႃႇပၢႆႈမႅပ်းပႅတ်ႈ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈႁင်း မႂ်းၵေႃႉလဵဝ် ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းလႃႈ

မွၵ်ႇဢွၼ်ႇၵဝ်လုမ်းလႃးမႃး

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မွၵ်ႇဢွၼ်ႇၵဝ်လုမ်းလႃးမႃး l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈၵဝ် ပဵၼ်ဢၢႆၵူၼ်းမိူၵ်ႈ ၵဝ်ပဵၼ်ဢၢႆႈၵူၼ်းလိူင်းသေပိူၼ်ႈ  မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇဢၼ်ၵဝ်လုမ်း လႃး မၢပ်ႇၸႂ်ဢၢင်ႈႁၵ်း ယၵ်းပိတ်းၼူမ်ၶိုၼ်း ဝူၼ်ႉလႆႈၼႆႉၵဝ်ၶိုၼ်းယိၼ်းဢၢႆ... V.2:     ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉလႄႈ ၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈယွၼ်းလၢတ်ႈၼေပိူဝ်ႈ မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်လုမ်း လႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၢင်ႈႁၵ်း ယၵ်းပိတ်းၼူမ်မၼ်း ပႃးၸႂ်ႁူထိုင်ၽွင်းတေႃႈလဵဝ်... CHO:   တၢင်းႁၵ်ႉဢွၼ်ႇမီးၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တေသွၼ်ႇၵွပ်ႈၼႂ်းၵေႃႉဢီႈလူ ဢေႃႈ...ၼွင်ႉꧦဢွၼ်ႇဢိူၺ် ဢမ်ႇ  ပၼ်ႁၼ်ၺႃး...တၢင်းၽိတ်းသင်ၼႃႈ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ဢိူဝ်ႈ... (လၢတ်ႈၵႂၢမ်း/ ပၢၼ်ဢွၼ်ဝၼ်းလင် ပဵၼ်ဝူတ်ႈမႃးလႄႈ ၵႂင်လႄႈလႆႈၺႃး ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ)မွၵ်ႇလူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်လုမ်းလႃး ယႃႇပေႁႂ်ႈမၼ်း တူၵ်းႁူင်ႈသေၵမ်း တိုၵ်ႉလႆႈမီးၸႂ်ယွၼ်းသူးပၼ် CHO:   တၢင်းႁၵ်ႉဢွၼ်ႇမီးၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တေသွၼ်ႇၵွပ်ႈၼႂ်းၵေႃႉဢီႈလူ ဢေႃႈ...ၼွင်ႉꧦဢွၼ်ႇဢိူၺ် ဢမ်ႇ  ပၼ်ႁၼ်ၺႃးတၢင်းၽိတ်းသင်ၼႃႈ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ဢိူဝ်ႈ.....

မဝ်းယႃႇပူႉမိူင်းတူၼ်

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မဝ်းယႃႇပူႉမိူင်းတူၼ် l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:    မႃးထူပ်းမႃးႁူပ်ႉၼိူဝ်ၵိဝ်ႇၵၢင်ဝဵင်းမိူဝ်ႈၶိင်ႇႁူဝ်ၶမ်ႈ တေဢၢၼ်းသိုဝ်ႉၵိၼ်ပူႉ သူပ်းတႄႉၶူပ်းၵဵဝ်ႉၸႂ်တွတ်ႇ တဵၼ်ႈမဝ်းယႃႈသႂ်ႇႁိုဝ်ၼေႃး မဝ်းပူႉယဝ်ႉဢဝ်မဝ်းသၢဝ် ၼွင်ႉမိူင်းတူၺ်ဢိူၺ် ယႃႇပူႉမဝ်းႁိုဝ် ၼွင်ႉလဝ်း ၼႃႇႁိုဝ်... V.2:     ၵွင်းမူးၶမ်းလႄႈတူၼ်ႈၺွင်ႇ ႁူမ်ႈၵတ်းမႆႉၺွင်ႇသၢမ်ၶႃတေၸွမ်းႁူႉထိုင်ပီႈ တၢင်းႁၵ်ႉႁဝ်းၼႆႉ သူၼ် မွၵ်ႇၵၢင်ဝဵင်းတေမွၵ်ႇ တေလၢတ်ႈၼၢင်းၼွင်ႉငိၼ်းယူႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ၼွင်ႉမိူင်းတူၼ်ဢိူၺ်း ယၢပ်ႇၵွပ်ႈႁၵ်ႉသေ ႁၵ်ႉလႄႈယၢပ်ႇၸႂ်.... CHO:   လီၵူဝ်ႁူဝ်ၸႂ်သူသၢဝ်ၼမ်ႉမႄႈတူၼ် ၵႆႉလိူမ်ႈၵူၼ်းပဵၼ်ၶႅၵ်ႇ လႅၵ်ႈလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉသူယူႇဢိူမ်ႈႁၵ်ႉလဵၼ်ႈ တဵၼ်ႈလၢႆပွၵ်ႈၼေႃး...ၼိုင်ႈဝၼ်းၸႂ်ဢွၼ်ႇသူ... V.3:      ဢၢၼ်းမိူဝ်းၶိုၼ်းသမ်ႉ ၶူဝ်ၵၢႆႇၶၢမ်ႈၸူး မိူင်းပၼ်ႇၵွႆလႄႈ ၸႂ်ဢိုၵ်ႉၼိုၵ်ႉပဵၼ်ၵမ်း ဢၢၼ်းသိူဝ်းသဝ်း သမ်ႉပၢၼ်ၶႅၵ်ႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ တေယူႇလႂ်ႁႂ်ႈမီးႁိူၼ်းယေးမိူၼ်ၸိူဝ်းပိူၼ်ႈ ၼွင်ႉမိူင်းတူၼ်ဢိူၺ် ယူႇၵေႃႈၼၵ်းၸႂ် မိူဝ်းၵေႃႈယၢပ်ႇၸႂ်...

ပီႈတေတိုတ်းလဝ်ႈၵွပ်ႈသူၵူၺ်း

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ပီႈတေတိုတ်းလဝ်ႈၵွပ်ႈသူၵူၺ်း l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:   ထူပ်းဢူၺ်းၵေႃႉသေၵိၼ်လဝ်ႈမဝ်းယဝ်ႉ လႆႈၵၢၼ်းၶဝ်ႈႁိူၼ်းပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႃဢိူမ်ႈၽိူဝ်း ဢဝ်မိူင်းၼွၼ်းသေ ႁူမ်ႇပၼ်ၽႃႈ... V.2:    ဢူၺ်းၵေႃႉမႃးဢႅဝ်ႇဢဝ်လဝ်ႈမႃးပႃး တီႈႁိူၼ်ႈတီႈယေးထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႃၶူဝ်ႈၽၵ်း    ဢၼ်ၵပ်းမႃးသေ ပႆႇၸႂ်လမ်.... CHO:  ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉသိုဝ်ႉမႃးၵူၺ်း ၵိၼ်တူၺ်းၶႂ်ႈၼမ်ပႅတ်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ မဝ်းယဝ်ႉၸႂ်ၶွၼ်ႇ ဢမ်ႇသွၼ်ႇလွင်ႈ ၽိတ်း လွင်ႈထုၵ်ႇသင် တၢပ်ႇမင်လၢႆးၶႅၼ်ႉ ၸူးမေးႁႃးၸိုင် ၽိူဝ်ႇႁၼ်ပေလင်မေးႁႃး မီးႁွႆးၶွၼ်ႉသေ ဢဝ်မဝ်း လဝ်ႈပေႇပႅတ်ႈ သဵင်ႁႆႈသႅတ်ႈꧦ မႃးတွင်ႈဢူၵ်းၸႂ်ဢၢႆႈႁႃး မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢိူၺ် မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢိူၺ် ပီႈတေတိုတ်းလဝ်ႈၵွပ်ႈသူၵူၺ်း     မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢိူၺ် မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢိူၺ် ပီႈတေတိုတ်းလဝ်ႈၵွပ်ႈသူၵူၺ်း  ယႃႇပေၵဵၼ်ၶူဝ်းလဵင်း သွင်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈပႅတ်ႈပီႈၵူၼ်းမဝ်းလဝ်ႈ...

တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1:           လႅၵ်ႈလၢႆႈတီႈယူႇ ၽင်ႁူၵ်ႉၽင်ႁႄႇမႃးတူင်းတီႈမိူင်းၵႆ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶူၼ်ပိၵ်ႇ သီၶိူင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇလၢႆးလဵၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈသဵင်ဢုပ်ႇသဵင်လၢတ်ႈၸူးၵၼ် တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ လိုမ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉႁိုဝ်.... V.2:           ယၢႆႈယၢၼ်ၵၼ်တႅၵ်ႇ လၢႆလၢႆၸင်းၽၢတ်ႇၶိူဝ်းႁဝ်းလွႆးꧦသေ ၼုင်ႈၶူဝ်းပိူၼ်ႈၼႃ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈၼႃႇ လိုမ်းထုင်းႁဝ်းၸိုင် ယိုင်ႈယၢင်ႈယိုင်ႈယင်ႇ ၵူဝ်လႆႈတူၵ်းၸူမ် ယဵၼ်းႁဵတ်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇ ၶိူဝ်းတႆးလူႉဝၢႆးႁၢႆ... CHO:         ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် လုၵ်ႈသိုပ်ႇလၢၼ် တႆးၼႆႉႁႂ်ႈပဵၼ်တႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ တႆးမီးမိူင်းၵႆၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ တူၺ်းၵၼ်လႄႈ... V.3:           ပုၼ်ႈပၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေငၢႆးမိူၼ်တဝ်ႇ ထိူင်းထိူင်းꧦထိုင်ႉၼိုၵ်းၼႃ ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႂ်ႈတႆးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶတ်းႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၼိုင်ႈထဝ်ႈၼိုင်ႈလမ်ႇ ႁူဝ်ၵူမ်ႈၸူးၸိုင် တူၵ်းလုၵ်းၽင်ႁိူၵ်ႇ လၢႆးႁူၺ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလူင်.... CHO:         ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် လုၵ်ႈသိုပ်ႇလၢၼ် တႆးၼႆႉႁႂ်ႈပဵၼ်တႆး တႆးတူၵ်းမိူင်းၵႆ တႆးမီးမိူင်းၵႆၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ တူၺ်းၵၼ်လႄႈꧦ...

ပီမႂ်ႇလိသေႃး

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး ပီမႂ်ႇလိသေႃး l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1 တႆႇသၼ်လွႆသုင် မႃးၶဝ်ႈပွႆးမူၼ်ႈပီမႂ်ႇ မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်သႂ်လီႁၵ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းလိသေႃး မေႃႁပ်ႉႁွင်း ဢမ်ႇလိုမ်း တိုၼ်းဝႃႈတေႃႇၸူဝ်ႈ ၶူဝ်ယုမ်ႉၸူး ၵျေႃႇသိူဝ်းသတ်ႉၵပ်ႉတဵမ်ဢူၵ်း သၼ်ယွႆႉတူၵ်း ၼမ်ႉတႃ ၹူမ်းသိူဝ်းၼႃႇ သႂ်ယိုင်ႈယမ်းဝႆႉ... V.2 မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ယိုဝ်ႈယူဝ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵေႃႉသႂ်ၽိူၵ်ႇ ၽိူၵ်ႇၶၢဝ်သႂ်လီ မိူၼ်ၶဝ်ႈပုၵ်းမိူဝ်ႈ ပွႆးမူၼ်ႈ ဢူၼ် ႁူၼ်ႈမေႃး တိင်ႇသိူင်း လိသေႃးဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉ ၵၢင်ၵေႈပွႆး ပီႇႁွမ်းလိသေႃးလင်မေႃး ၵမ်ၶွပ်ႈမိုဝ်းယိပ်းမၼ်ႈ ၵျွၵ်းၵႃႈပၼ်ႇ ဝႅၼ်တိုပ်ႈတင်းသဵင်ႈ... CHO: မိုဝ်းၶွၼ်သၢႆႉ ယိပ်းၵွင်းၼမ်ႉယႃႈယႃ မိုဝ်းၶွၼ်ၶႂႃယိပ်း တင်းပွတ်းၼိူဝ်ႉမူယႅၼ်ႈ မဝ်း မဝ်းၼမ်ႉ ယႃႈယႃ မဝ်း မဝ်းၼိူဝ်ႉမူယႅၼ်ႈ လၵ်ႉမဝ်းပႃး ထႅင်ႈ.... V.3 ႁူၺ်ႇတႃ သႂ်"ၼွင်ႉႁိုဝ်ႈတိုၵ်း လဝ်ႈတွၼ်ႈၶႅၵ်ႇ ၶွင်ႇလႅင်ၶၢဝ်လီ သီၵႅမ်ႈလွၵ်းယုမ်ႉၸူး ပီႈ တေ ယၢၼ်မိူဝ်း ဢမ်ႇယိၼ်းသိူဝ်းၼႂ်း ၹႂ်လႆႈ ႁိုဝ်ၶႂ်ႈမိူဝ်း ဢမ်ႇမီးႁႅင်းယၢင်ႈ တိၼ်လူင်း သၼ်လွႆၸၼ်း လိသေႃး မိူဝ်း သွၵ်ႉၼေႇၵျႃမ လေးပီ...

မၢဝ်ႇလႄႇၵျေႃႇ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မၢဝ်ႇလႄႇၵျေႃႇ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1  မၢဝ်ႇလေႇၵျေႃႇပီႈၵူၼ်းၵႃႉၼၼ်ႉမီး ငိုၼ်းၶမ်းၼမ်ၵေႃႈ ယႃႇထၢင်ႇယႂ်ႇ ၼႃႇၼွင်ႉၼၢင်းဢိူၺ်း ဝၢႆးမႃး ႁၢင်ႉလၢႆၼႃႈ တူၺ်းႁၼ်ၸိူဝ်းဢၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႄႈတႆးႁဵတ်းႁႆႈၼႃးသူၼ် ဢိတ်းၼိုင်ႈ ၼၢင်း ဢိူၺ်.... V.2 မၢဝ်ႇသၢင်ႇဢွၼ်ႇပီႈ ႁဵတ်းၼႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၵွတ်းၵူၼ်းၽၢၼ်ဢိူဝ်ႈ ဢမ်ႇ လေႇၵျေႃႇၼင်ႇပီႈၵူၼ်းၵႃႉ ၸၢႆးၵေႃႉ လူင်ႉလူင်လႆႈ ၶူဝ်းဢွၼ်ႇယွၵ်းၼႃႇ ၼိူဝ်ႉဢွၼ်ႇၵေႃႈသႃးငၢႆးၼူၵ်ႉသႅဝ်း လမ်ၵူၺ်းၵႃႈၼၢင်း ဢိူၺ်.... CHO: ႁူဝ်ၸႂ်ပီႈၸၢႆးႁၵ်ႉသူ ႁူဝ်ၸႂ်ပီႈၸၢႆးႁၵ်ႉ မႅၼ်ႈသူ ႁူဝ်ၸႂ်ၸၢႆးႁၵ်ႉသူၼၢင်းၼႆႉ ႁၵ်ႉၼၢင်းတႄႉဢိူဝ်ႈ ဢိူဝ်း... V.3 မၢဝ်ႇလေႇၵျေႃႇပီႈၵူၼ်းၵႃႉၼၼ်ႉမီး ငိုၼ်း ၶမ်းၼမ်ၵေႃႈ မၢဝ်ႇဢမ်ႇလေႇ ၵျေႃႇပီႈမႂ်း ၼႆႉမီး ၼႃးမီးသူၼ်ဢိူဝ်ႈ ၸၢႆးပႆႇလႆႈပႅင်ႇ လႆႈသႅင်ႇၵေႃႈၼေႃး ၸၢႆးၶႂ်ႈသီးသေယွၼ်းၶႅၼ်ၼၢင်းဢိူၺ်...

မဝ်းသႃႈၶူမ်ၼမ်ႉလၼ်ႈ

ၸၢႆးမူး ၶူးသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး မဝ်းသႃႈၶူမ်ၼမ်ႉလၼ်ႈ l တႅမ်ႈ/ႁွင်ႉ ၸၢႆးမူး V.1   ၼင်ႈရူတ်ႉၸၢင်ႈမိၼ် လႆႈမႃးၼင်ႈၵိၼ် ၼိူဝ်ႉမူသႃႈၶူမ် တီႈသႅင်ႇသၢဝ်မေႃယုမ်ႉ ယွၵ်ႇလႅၼ် လဵၼ်ႈၵဝ်း ႁႂ်ႈမဝ်းၼိူဝ်ႉသႃႈၶူမ်မဝ်းၼမ်ႉလဝ်ႈၶၢဝ် မဝ်းပႃးထႅင်ႈသၢဝ်.... V.2   လုၵ်ႈယိင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ထိူၵ်ႈႁူပ်ႉထူပ်ႉႁၼ် ၼွင်ႉသၢဝ်ႁၢင်ႈလီမေႃဢုပ်ႇသဵင်ယွႆႈယႅမ်း တေႃႈ တမ်ႈတွၵ်ႈတႅင်း ႁႂ်ႈႁဝ်းႁၵ်ႉပႅင်ၼမ်လိုမ်းႁိူၼ်းတီႈယူႇလိုမ်းလုၵ်ႈမေးလီ .... CHO: ၽၵ်းဝၢၼ်တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉမၢင်ပွၵ်ႈၵႆႉၸၢင်ပေႃးဢဝ်သႃႈၶူမ်သူၼွင်ႉလဵၵ်ႉမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းတၢင် သၢင်ႇ ထုၵ်ႈပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမေႃၵႆႉမဝ်းတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉပဵၼ်မိူဝ်ႈပဵၼ်ပွၵ်ႈ.... V.3     သင်ၵႆႉၶႂ်ႈၵိၼ် ၵူဝ်ၵႂၢမ်းၼွင်ႉပိၼ်ႇ လိၼ်ႉဢမ်ႇမီးၶုပ်ႇပေႃဢုပ်ႇလႅၼ်လဵၼ်ႈၽၢင်း ယၢပ်ႇၸႂ် ၵွပ်ႈၼၢင်း မိူၼ်တၢင်းၼမ်ႉလဝ်ႈၶၢဝ်ၵပ်းၼိူဝ်ႉသႃႈၶူမ်မဝ်းလူမ်းလႅင်ႉလၢႆ...

blogger ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈထႅဝ်ပဵၼ် ႔ လွၵ်း

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈဢိင်လူၺ်ႈတၢင်းၶႂ်ႈတႅင်ႇ ၶႂ်ႈသၢင်ႈပၼ်တၢင်းႁၢင်ႈလီၼႂ်း Blog ႁဝ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈ ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းတေဢဝ်မႃးၽၢၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ၶူတ်ႉ တႃႇမႄးပၼ်တူၼ်ႈထႅဝ်ႁဝ်း ဢၼ်ဢဝ်တၢင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွၵ်း ပဵၼ်လွၵ်းဝႆႉ တႃႇတေႁႂ်ႈမၼ်းတူၺ်းငၢႆႈၶိုၼ်ႈၼႆလႄႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈၸၢမ်းဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတူၺ်းၶႃႈလႄႈ၊၊ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈ- Blogger ယဝ်ႉ တဵၵ်းတီႈ- template သိုပ်ႇတဵၵ်းတီႈ- HTML ၼဵၵ်း Ctrl+f ယဝ်ႉၶူၼ်ႉသွၵ်ႉႁႃတူဝ်လိၵ်ႈ ]]> ၵမ်းၼၼ်ႉႁႂ်ႈဢဝ်ၶူတ်ႉတၢင်းတႂ်ႈၼႆႉၶဝ်ႈၵႂႃႇသႂ်ႇတႅၼ်း ]]> 5. ပေႃးယဝ်ႉၵေႃႈ save template သေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ လိူၼ်တႆး 24/April/2015

Code တႅင်ႇပၼ်တၢင်ႈႁၢင်ႈလီဝႅပ်ႉသႆႉ

Code သႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈပိၼ်ႇသီၶွပ်ႇ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈမီးၶွပ်ႇမႃးထႅင်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈမီးငဝ်းတၢင်းတႂ်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၵိူင်းသၢႆႉ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈဝဝ်းလူင်း ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၸႅင်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႅပ်းႁၢင်ႈပဵၼ်တူင်ႇဝူင်း ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈပိၼ်ႇႁၢင်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၸဵင်ႇမူၼ်း ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၵိူင်းယိုတ်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၸၢင်ပိဝ်ၶိုၼ်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈပၼ်ႉယဝ်ႉႁၢႆ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈပၼ်ႇဝိုၼ်ႈဝိုၼ်ႈ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈယႂ်ႇယဝ်ႉလဵၵ်ႉ ၸီႉတီႈၶႅပ်းႁၢင်ႈတူင်ႉတူင်ႉ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၶိတ်းပူၵ်း ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈမိူၼ်ၽဵတ်ႇ ၸီႉၶႅပ်းႁၢင်ႈၶွပ်ႇလႅၼ်ႈၶဝ်ႈ ၸီႉတီႈၶႅပ်းႁၢင်ႈပိၼ်ႇသီ ၵွၵ်းသႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ႑ พิมพ์ข้อความลงไปเลยจ้า ၵွၵ်းသႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ႒ พิมพ์ข้อความตรงนี้เลยจ้า ၵွၵ်းသႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ႓ พิมพ์ข้อความลงไปเลยจ้า ၵွၵ်းသႂ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း ႔ สวัสดีหน้าหนาวจ้า = v = =   คิคิ   = လိူၼ်တႆး 24/April/2015

မိူင်းၵုတ်ႈ

ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ တေႇတင်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ1,000ပီပၢႆပၢႆၼၼ်ယဝ်ႉ၊ တင်ႈယူႇဝႆႉၼိူဝ်သၼ်လွႆမိူင်းတႆး ဢိူင်ႇမိူင်းမိတ်ႈ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇဢွၼ်ၼၼ်ႉသေ၊ တၢင်းသုင်မၼ်း ယၢၼ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ (4,000)ထတ်း လိူဝ်ꧦ၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး (3) လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း ယဝ်ႉ။ ။ “မိူင်းၵုတ်ႈ”ၼႆႉႁူဝ်ပိုင်း ႁွင်ႉဝႃႈ “မိူင်းၵတ်း”၊ ဢမ်ႇၼၼ်“မိူင်းၵူတ်ႉ” ၼႆ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ “မိူင်းၵုတ်ႈ” ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီး ၼမ်ႉႁွင်ႈလႆၽႃႇၵၢင်မိူင်းသေ မီးဢုမ်ႇ မႆႉယႂ်ႇမႆႉလူင် ႁူမ်ႈမၼ်း ပေႃးၵတ်း ငၢၼ်းငၢၼ်း၊ ၵၢင်ဝၼ်းလူင်တႅင်ႈတႅင်ႈ ယင်းပၢႆလႆႈၼုင်ႈ သိူဝ်ၼႃလႂ်လူးၵွၼ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ၸင်ႇ ႁွင်ႉ “မိူင်းၵတ်း” ၼႆယဝ်ႉ၊ ထိုင်မိူဝ်ႈမီး မေႃႇသႅင်ပေႃႇမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် သၢင်ႈဝၢၼ်ႈပူၵ်းႁိူၼ်း ယူႇ ၸွမ်းဢွင်ႈတီႈ ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်း ၽႂ်မၼ်းသေ မီးႁိူၼ်းၶပ်ႉယႆၵၼ်ငွၵ်းၸွမ်း ၵႄးၼမ်ႉ ၵူတ်ႉၵႂႃႇၵူတ်ႉမႃး လႄႈႁွင်ႉဝႃႈ“မိူင်းၵူတ်ႉ” ၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ၊ ယူႇႁိုင်ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်သႅင်သေ မၢၼ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉၸွမ်းသဵင်တႆးဢမ်ႇပီႇလႄႈ ဢွၵ်ႇသဵင်ဝႃႈ “မိုးကုတ်”ၼႆ၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ သမ်ႉႁွင်ႉၸွမ်းသဵင်မၢၼ်ႈသေ ဢွၵ်ႇသဵင်ဝႃႈ “Mogok”ၼႆယဝ်ႉ ၊ တႆးႁဝ်းသမ်ႉ ၸိုဝ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉ ဝႃႈ “မိူင်းၵတ်း”ဢမ်ႇၼၼ် “မိူင်းၵူတ်ႉ’’ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁွင်ႉယဝ်ႉသေ ၸူးႁွင်ႉၸွမ်းသဵင်ပိူၼ်ၵႂႃႇလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ မိူင်းၵုတ်ႈၼႆ မႃး တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉ၊ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ လိၵ်ႈတႆး ၵဝ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢႆတူဝ်လႄႈ တႅမ်ႈၼိုင်ႈတူဝ် ဢွၵ်ႇလႆႈပဵၼ်ႁႃႈသဵင် လႂ်၊ မိူဝ်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈထွင်ၸူးၵၼ်ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႃႈ (မိုင်ၵုတ်) ၼႆသေတႃႉ မၢင်ၵေႃႉၸူးဢဝ်တီႈပွင်ႇငၢႆႈမၼ်းသေႁွင်ႉဝႃႈ “မိူင်းၵုတ်ႈ” ၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ သီႇၼႃႈပႅတ်ႇၽၢႆႇ မီးလွႆယႂ်ႇလွႆလူင် လွမ်ႉႁွပ်ႈယူႇဝႆႉ၊ ၸိုဝ်ႈလွႆဢၼ်ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၼမ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၸမ်ႉမီး-(1) ၽၢႆႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်း- (ၵ) လွႆတွင်းလႅင်၊ လွႆတွင်းလႅင်ၼႆႉ တၢင်းသုင်မီး (6,733)ထတ်းယဝ်ႉ၊ (ၶ) လွႆမွၵ်ႇသလၢပ်ႈၽိူၵ်ႇ၊ (င) လွႆမွၵ်ႇသလၢပ်ႈလႅင် ၊ ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ (2) ၽၢႆႇတၢင်းႁွင်ႇသမ်ႉ- (ၵ) လွႆပႅၵ်ႇ၊ တၢင်းသုင်မီး (5,606)ထတ်း (ၶ) လွႆထၢတ်ႈတေႃႇ၊ လွႆထၢတ်ႈတေႃႇၼႆႉ သႅင်လႅင်၊ သႅင်သွမ်ႇ ဢွၵ်ႇၼမ်၊ ၼမ်ႉလီၼိူဝ်ႉလီ လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ (3) ၽၢႆႇၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းသမ်ႉ- (ၵ) လွႆလမ်၊ တၢင်းသုင်မီး (7,544) ထတ်းလိူဝ်ꧦ။ (4) ၽၢႆႇဝၼ်းတူၵ်းသမ်ႉ- (ၵ) မီးလွႆၵူင်ႇၵၢဝ်၊ တၢင်းသုင်မီး (5,345)ထတ်းယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ  ၵွပ်ႈတူၼ်းသၼ်လွႆလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉလႄႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း တႃႇၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းၵႃး လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၽၢႆႇၸၢၼ်း-မီးဝဵင်းလိူဝ်ႇ(မၢၼ်းတလေး) လႄႈယၢၼ်ၵႆၵၼ် (128)လၵ်း၊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ-မီးမိူင်းလူင်၊ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်(21)လၵ်း၊ ၽၢႆႇဝၼ်းတူၵ်း မီးမိူင်းသပိတ်ႈၵျိၼ်း (ၽိတ်ႉၶျၢင်း) ၵႆယၢၼ်ၵၼ် (60)လၵ်း၊ၽၢႆႇႁွင်ႇသမ်ႉ မီး ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ၊ ယၢၼ်ၵႆၵၼ် (28)လၵ်းယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ငဝ်ႈၵဝ်ႉၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၸဵမ်ၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ႁိုင်ၼၢၼ်းမႃးသေ ယူႇယူႇ သမ်ႉမီး ၵလႃး၊ လိသေႃး၊ မၢၼ်ႈ၊ ၶႄႇ လႄႈၶၢင် ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၽိုတ်ႉႁိမ်ယူႇ ဢွင်ႈတီႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁႃၵိၼ်ၵႂႃႇၽႂ်မၼ်းယူႇ။  ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵူၼ်းမႃးယူႇသဝ်းၼမ်လႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈၶိုၵ်ႉၶၢႆးမႃး သေ၊ ၶဵတ်ႇၶွပ်ႇ မူႇဝၢၼ်ႈတင်းမူတ်းမီးၵႂႃႇ(33)ဝၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းဝဵင်း မီးယူႇ(23)ပွၵ်ႉလႄႈပဵၼ်- 01. ပိၵ်ႉၸွႆႇ၊ 02. ၵၢၼ်ႇတေႃႇ၊ 03. ဢွင်ႇသႃႇယႃႇ၊ 04. ဝၢၼ်ႈဝၼ်းဢွၵ်ႇ၊ 05. သူၺ်ႇပုင်ႇၻႃႇ၊ 06. ဢွင်ႇၶျၢၼ်းၻႃႇ၊ 07. သူၺ်ႇၵူႇ၊ 08. ၵိတ်ႉၸၵုၵ်ႉ၊ 09. ပွၵ်ႉတႆး၊ 10. ပွၵ်ႉမၢၼ်ႈ၊ 11. ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ၊ 12.ပူဝ်ႇၵုင်း 13.ၸိတ်ႉတၢၼ်းၵုင်း၊ 14.ဢွင်ႇၼၢၼ်း၊ 15.ၵၢတ်ႇမႂ်ႇ၊ 16.မဵဝ်ႉလႄႇ-တွင်ႇယႂႃႇ၊ 17.လွႆၶၢင်၊ 18.ပွၵ်ႉလွႆပႅၵ်ႇ 19.ပတ်ႉတမျႃး၊ 20.ပွၵ်ႉလွႆဝီ၊ 21. ၸီႇပိၼ်ႇၻႃႇယႃႇ၊ႇ 22. ပွၵ်ႉမူႇသလိမ် 23.မိၼ်းတၢၼ်ႇတႃး ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မူႇဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼိူဝ်သၼ်လွႆသမ်ႉမီး(11)ဝၢၼ်ႈ လႄႈပဵၼ်- 01. ၵျွၵ်ႉၼၵႃး၊ 02. ၵျွၵ်ႉသွင်ႇ၊ 03. ၻၽၢၼ်းပိၼ်ႇ၊ 04. ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ၊ 05. မၢၵ်ႇႁိၼ်ၼဝ်ႈ၊ 06. လိၼ်လမ်၊ 07. ၵူဝ်းလၢၼ်ႇ၊ 08. ပေႃႇပတၢၼ်း၊ 09. ဢုင်ၵၢႆး၊ 10. ႁူၺ်ႈၼွတ်ႈ၊ 11. ႁူဝ်ၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၢႆတွင်း= ၸိုဝ်ႈပွၵ်ႉလႄႈဝၢၼ်ႈ မၢင်ဢၼ်ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိုဝ်ႈတႆးၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၼႂ်းလၢႆသိပ်းပီၼႆႉၵူၺ်း။ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တင်ႈယူႇသဝ်းၼိူဝ်သၼ်လွႆမိူင်းတႆး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ပီၶရဵတ်ႈ-1889 ၼီႈ ၼၼ်ႉ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်မႃးၽုၺ်ႇၶွပ်ႇပိူဝ်ႇၼီႇ"ပႃးမႃးရူးပီးမၢႆး(င်)BURAM RUBY MINE COMPANY MOKOOK ၶွမ်ႇပၼီႇ ႁဵတ်းထၢင်သႅင်" သေ မၵ်းမၼ်ႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လႄႈ ႁူဝ်ပၢင်ႇ(မေႇမဵဝ်ႉ) ဢဝ်ၽႄၶဝ်ႈ ၼႂ်းလိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းၵုတ်ႈ လႄႈမေႃႇသႅင် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈမေႃႇသႅင် ႁၢင်ႈရူတ်ႉထႆလိၼ်တႃႇႁႃသႅင်တီႈမိူင်းၵုတ်ႈ မေႃႇသႅင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈတေႇမၼ်း ထူပ်းႁၼ်တီႈဝၼ်ႈ “ၵပၢင်ႇ”(ၵပၢင်ႇ-ယၢမ်းလဵဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ “ၵျၢပ်ႉပိၼ်ႇ”-တီႈပွင်ႇမၼ်း= ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ဝၢၼ်ဢၼ်မီးတီႈပၢင်ႇ တီႈပဵင်း ဢမ်ႇမီးဢုမ်ႇမႆႉယႂ်ႇမႆႉလူင်သင်သေ ပၢင်ႇပဵင်းလူင်ဝႆႉလႄႈ ၸင်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ၵပၢင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ ) ၼႆႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈလုၵ်ႈၼႆႉၸမ်ႉ မီးလင်ႁိူၼ်း-24-25 လင်သေ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆး ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႆႈ သႆႉၵိၼ်ၵၢၼ်၊ ပေႃးတႆးမိူင်းမိတ်ႈ၊ မိူင်းလူင်ၶဝ် လူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းတူၵ်းၵဵဝ်ၸိုင်၊ ပဵၼ်တီႈပၢင်လိုဝ်ႈသဝ်းတႃႇၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးပီ ၶရဵတ်ႈ 1414 ၼီႈ၊ ယၢမ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၽႃႉလူင်မိူင်းမိတ်ႈ (ၸဝ်ႈသိူဝ်ၵိၼ်ႈၾႃႉ) သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ ၼွင်ႉၸၢႆး မၼ်းၸဝ်ႈ(ၸဝ်ႈသိူဝ်ငမ်းၾႃႉ) သိုပ်ႇပုတ်ႈတိုဝ်းၸွမ်၊ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵူၼ်းတင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႆႉၸမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈ ၾိင်ႈၶုၼ်မိူင်းလႂ်၊ၶိူင်ႈၾိင်ႈၼႃႈ ၵၢၼ် ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႂ်၊ မုင်ႈၽဵင်ႇ တူၺ်းႁၼ်ထိုင်လႆႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မီးမႃးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းယူႇဝၢၼ်ႈ (ၵပၢင်ႇ) သွင်ပူႇဢွၵ်ႇၽူဝ်မေး ၵႂႃႇလူႁႆႈၸႆးသူၼ်လႄႈ လႆႈမႃးသႅင်လီ သွင်လုၵ်ႈ၊ ဢတႃႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈမီးတၢၼ်ႇလုၵ်ႈမၢၵ်ႇၼႃႉ၊ လုၵ်ႈၼိုင်ႈမီးတၢၼ်ႇလုၵ်ႈၶႆႇၵႆႇမႄႈၶိူင်ႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၵႃႉတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တႃႈလိူဝ်ႇ(မၢၼ်းတလေး)ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃး၊ မႃးၼွၼ်းႁိူၼ်းၶဝ်လႄႈ သွင်ၶႃၸင်ႇ ၶႆႈၼေဝႃႈ "ႁႃးၵဵပ်းလႆႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်သွင်လုၵ်ႈ ပဵၼ်မဵဝ်းသင်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ႁႃးဢဝ်မႃးဝၢင်းဝႆႉယူႇတီႈတုပ်ႈၼွၵ်ႈၼၼ်ႉၼႄႈ"ၼႆယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ်ႉၽူႈၵႃႉၶဝ်ၵႂႃႇလွမ်တူၺ်း လႆႈႁူႉဝႃႈပဵၼ်သႅင်လီယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈတီႈသွင်ၶႃ- "ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်သႅင်ဢိူဝ်ႈ.... မႅင်ႇႁဝ်းယွၼ်းမိူဝ်းသၢၵ်ႈထိုင် ၸဝ်ႈၾႃႉသေ၊ ပေႃးသၢင်ႇထုၵ်ႇၵေႃႈ သွင်ၶိူဝ်ပူႇဢွၵ်ႇ တၵ်းလႆႈၵတ်းယဵၼ်ၸွမ်းမၼ်းယူႇ"ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ၵေႃႈ ပေႃးထိုင်ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈယဝ်ႉ၊ ၸင်ႇဢဝ်ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းသၢၵ်ႈထိုင်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်(သိူဝ်ငမ်းၾႃႉ) လဝ်ႈၼႄ လွင်ႈတၢင်းတီႈဢၼ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉသေ၊ ယၢမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၸူမ်းႁၢၼ်ႉၸႂ်တႄႉတႄႉ၊ၸင်ႇဢၢပ်ႈပၼ် ၶူဝ်းတွၼ်ႈ တီႈၵူၼ်းၵႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး ပၢႆတွၼ်ႈပၼ်ပႃး ၶူဝ်းလဵင်း ငိုၼ်းတွင်း တီႈသွင်ၵေႃႉပူႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉလႄႈ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ပၢႆလူတ်ႈပၼ်ၼႃႈႁိူၼ်ၶႃသွင်ၵေႃႉပူႇဢွၵ်ႇ၊ ဢမ်ႇတၢပ်ႈထၢမ်းၶွၼ်ႇ သင်သေပိူင်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈၽွင်းငမ်းမိူင်းလႆႈသွင်ပီ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းလိူၼ်သီႇမႂ်ႇ ပႅတ်ႇၶမ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ႁႅၼ်းဢဝ်ၸၢင်ႉမႃႉ ၶႃႈၵူၼ်း ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းၽုၺ်ႇမေႃႇသႅင် တီႈဝၢၼ်ႈၵပၢင်ႇယဝ်ႉ။ တင်ႈဢဝ်ယၢမ်းၼၼ်ႉမႃး ၸင်ႇႁႂ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလိုဝ်းလင် ၸွတ်ႇၵူႈငွၼ်ႈ ၽႅဝ်ၸဵမ် မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ႁူၺ်းသၢၼ်ၵၼ်ႁွတ်ႈမႃးၵႃႉၶၢႆႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၸဝ်ႈလူင် သိူဝ်ငမ်းၾႃႉ ၼႆႉဢမ်ႇ မီးၽႂ်ႁွင်ႉ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈ “သိူဝ်ငမ်းၾႃႉ”ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈဝႃႈ (ၸဝ်ႈၾႃႉမေႃႇသႅင်)ၼႆတင်းမိူင်းယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးၶႅၼ်ႈၵၼ် ႁိုင်သင်၊တီႈမိူင်းၵူတ်ႉၵေႃႈသမ်ႉပေႃႇထႅင်ႈၶုမ်သႅင်၊ ၸဵမ်ပႅတ်ႇၼႃႈၾႃႉ သီႇၼႃႈမိူင်း ၽႂ်ၵေႃႈၶွႆမုၼ်ဢၢမ်းငဝ်းၶဝ်ႈမႃးပဵၼ်ၶႃႈပဵၼ်ႁၢႆး ဝႆႉႁႂ်ႈမိူင်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းလိူင်ႇ ဢိူင်ႇမူၼ်ႈ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈလူင်လၢင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ တင်ႈဢဝ် ပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင် သိူဝ်ငမ်းၾႃႉ(ၸဝ်ႈၾႃႉမေႃႇသႅင်)ၽွင်းငမ်းမိူင်း လႆႈသွင်ပီ၊ လႆႈထူပ်းႁၼ် မေႃႇသႅင်တီႈ ၵပၢင်ႇ (ၵျၢပ်ႉပိၼ်ႇ) မိူင်းၵူတ်ႉ(မိူင်းၵုတ်ႈ) ပၢၼ်ၶုၼ်မိူင်းမိတ်ႈ တႅၼ်းၵၼ် ပုတ်ႈၸၢမ်ႇမေႃႇသႅင် ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်တၢမ်းၵၼ်မႃးၸမ်ႉ- 1.ၸဝ်ႈသိူဝ်ငမ်းၾႃႉ(ၸဝ်ႈၾႃႉမေႃႇသႅင်)၊ 2.ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ၊ 3.ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶႅၼ်ႇၾႃႉ၊ 4.ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶုၼ်ႇၾႃႉ၊ 5.ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢႆးၾႃႉ၊ 6.ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁိူဝ်ႈၾႃႉ၊ မႅၼ်ႈၵႂႃႇႁူၵ်းၸဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ပီၶရဵတ်ႈ 1559 ၼီႈ၊ ယၢမ်းၼႆႉ-ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ(မင်းတြႃးၸဝ်ႈၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ) မိူင်းႁၢင်းသႃႇဝတီႇ၊ ၶီႇဢဝ်သိုၵ်း တပ်ႉၼမ်ႉ တပ်ႉလိၼ်၊ ၶိုၼ်ႈမႃးတိုၵ်းမိူင်းမိတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈလူင် သိူဝ်ႁိူဝ်ႈၾႃႉ ၵေႃႈႁႅၼ်းဢဝ်ၶူဝ်းသိုၵ်း ႁပ်ႉတိုၵ်း ၵႃႈတီႈဝဵင်း ၸဵၼ်ႈၵူႇ(ၸၼ်းၵူးမဵဝ်ႉ)ၼၼ်ႉ၊ ဢမ်ႇၵမ်ႉလႆႈလႄႈ သုတ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးယူႇ တီႈဝဵင်း ၸမ်ပၢင်ႇၼႃးၵိူဝ် (ၸမ်ပႃႇၼႃးၵိူၼ်မဵဝ်ႉ) ၼၼ်ႉသေႁပ်ႉတိုၵ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵႃႈတီႈၼႆႈၵေႃႈသိုၵ်းၸဝ်ႈၵၢၼ်ႉသေ သုတ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးယူႇ တီႈဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈၵႅင်း(တုၼ်ၵျႅင်းမဵဝ်ႉ)ၼၼ်ႉ၊ တင်းၸဝ်ႈဝဵင်း ၸဵၼ်ႈၵူႇ၊ ပီႈဢၢႆႈၸဝ်ႈသိူဝ်သွင်ႇၾႃႉ၊ ဢိၵ်ႈတင်း ၸဝ်ႈၼွင်ႉလႄႈ လုၵ်ႈၸဝ်ႈ၊ လုၵ်ႈၶိူၺ်ၸဝ်ႈ၊ တင်းသဵင်ႈႁွမ်းၵၼ် မီးမႃးႁႅင်းသိုၵ်း-တပ်ႉၸၢင်ႉ ႁႃႈသိပ်း၊ တပ်ႉမႃႉ သွင်ႁဵင်၊ တပ်ႉၵူၼ်း သွင်မိုၼ်ႇ ႁပ်ႉတိုၵ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉတပ်ႉသိုၵ်းၸဝ်ႈဢွင်ႇပႄႉ သေ၊ တပ်ႉပယိၼ်ႉၼွင်ႇၶဝ်လႆႈၵၢၼ်ႉသုတ်ႈႁူၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ တပ်ႉမိူင်းမိတ်ႈလိုပ်ႈလမ်းၸွမ်း ၽႅဝ်မိူဝ်းႁိမ်းဝၼ်ႈတႃႈလိူဝ်ႇ သေ ၵမ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတင်းလၢႆ ႁွတ်ႈမိူဝ်းတီႈဢၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းၶၢတ်ႇယၢၼ် ၵႆယၢဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ- 1. တပ်ႉသူင်ႇတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇသူင်ႇၸွမ်းၶိုတ်းလႆႈၼၼ်ႉလႂ်။ 2. ႁႅင်းသိုၵ်း ၸၢင်ႉ၊ မႃႉ၊ ၶႃႈၵူၼ်း ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈၼႃႇလႂ်။ 3. ၽၢႆႇတၢင်းပိူၼ်ႈသမ်ႉလႆႈႁႅင်းသိုၵ်းမႃးထႅင်ႈ။ ဢိင်လူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဝႆႉႁႂ်ႈတပ်ႉၸဝ်ႈမိူင်းမိတ်ႈ လုသုမ်းဢွၵ်ႇပၢႆႈတေႃႇပေႃးၽႅဝ်မႃးမိူင်းမိတ်ႈ၊ မႄးႁွမ် ႁႅင်း သိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်ၶေႃး၊ သိုၵ်းပယိၼ်ႉၼွင်ႇ လမ်းၸွမ်းမႃး မီးပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ၵႃႈတီႈၵၢင်ပၢင်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသၢတ်ႇ ၼၼ်ႉ မၢၼ်ႈၶဝ်လူႉယႂ်ႇတၢႆၼမ် ထၢၼ်ႈပေႃးတူဝ်ႈမိူဝ်တဵမ်ပၢင်ႇ၊ ၵႃလမ်လၢင်းတႃႉ(ၼၢင်းတႃႉ) ၵိၼ်ပေႃးဢမ်ႇသဵင်ႈလႆႈလႄႈ ႁဵင်းၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ-ပၢင်ႇမၢၼ်ႈတၢႆ (ပန်မန်တိုင်) ဝႃႈၼႆတေႃႇႁၢၼ်ႉယၢမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင် “သိူဝ်ၸေႃၾႃႉ” ၽွင်းငမ်းမိူင်းယဝ်ႉ၊ ဝၢႆးသေၸဝ်ႈလူင် “သိူဝ်ၸေႃၾႃႉ” သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ် ၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ -"ၸဝ်ႈသိူဝ်ယွၼ်ႈၾႃႉ" ၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈပုတ်ႈဝၢၼ်ႈငမ်းမိူင်းပဵၼ်ၸဝ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ၊ ဝၢႆးသေၸဝ်ႈလူင် "သိူဝ်ယွၼ်ႈၾႃႉ"သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈႉ၊ တေႇၼၼ်ႉမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ယဝ်ႉတေႃႇပေႃးထိုင်မႃး ပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင်"သိူဝ်သႆႈၾႃႉ"သေသိုပ်ႇမႃးတေႃႇထိုင်- ဝဵင်းလူင် မိူင်းတႆ လၢၼ်ႉသၢမ်လၢၼ်ႉ၊ ၸႄႈသၢမ်ၸႄႈ၊ ၽၢင်သၢမ်ၽၢင်၊ [ၵ]   (1) လၢၼ်ႉၸဝ်ႈ။ (2) လၢၼ်ႉၼႃး။ (3) လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ။ [ၶ]   (1) မိူင်းၸႄႈလူင်။ (2) မိူင်းၸႄႈဢူ။ (3) မိူင်းၸႄႈလၢၼ်ႉ။ [င]   (1) မိူင်းၽၢင်လူင်။ (2) မိူင်းၸႄႈၽၢင်။ (3) မိူင်းယူင်ႉၽၢင်။ တင်ႈဢဝ်ပၢၼ်ၸဝ်ႈ"သိူဝ်ယွၼ်ႈၾႃႉ"ဢုပ်ႇပိူင်ႇၽွင်းငမ်းမိူင်းမႃး တေႃႇႁူၵ်းသိုပ်ႇပၢၼ်၊ ႁၢၼ်ႇတေႃႇၸဝ်ႈ "ၶုၼ်ၵျေႃႇ" ၶဝ်ႈၽွင်းငမ်းမိူင်းထႅင်၊ ၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ  ၽွင်းငမ်းမိူင်းမႃးၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်း ၵတ်းယဵၼ်ယူႇငၢႆႈၸႂ်လူမ်ၶေႃး ယူႇယဝ်ႉ။ တင်ႈဢဝ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇသိုပ်ႇတၢမ်လူင်းမႃးတေႃႇပၢၼ်ၶုၼ်ထိုင် မိူင်းသဝ်းၶေႃ ၽွင်းငမ်းမေႃႇသႅင် ၵပၢင်ႇ(ၵျၢပ်ႉပိၼ်ႇ) မိူင်းၵူတ်ႉ(မိူင်းၵုတ်ႈ)၊ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလႆႈသၢင်းၶွၼ်ႇ တီႈၽႂ် ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းတႆး သေႁဵတ်းသၢင်ႈၶိုင်ပွင်၊ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမေႃႇသႅင်ႁဝ်း ၵႂႃႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ တေႃႇပေႃးထိုင်မႃးပီၶရဵတ်ႈ 1886 ၼီႈ၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၶဝ်မႃးသိမ်းဢဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ၊ ၶိုၼ်းလၢမ်းတၢမ်းမႃးသိမ်းပႃး မိူင်းတႆး ပတ်းပိုတ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ၸင်ႇၼၼ်ႉၶုၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် ၸင်ႇၸႂ်ႉၵူၼ်းၵႃႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈ မႃးတင်ႈၸၢၵ်ႈၶုတ်းသႅင်၊ ပိူင်ဢၼ် ၶိုတ်း ၵၢပ်ႈၶိုတ်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸဵမ်တီႈလၢႆးၶုတ်း လၢႆးႁႃ လၢႆးထွင်သႅင်ၸိူဝ်းၼႆႉ-ပဵၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလွၼ်ႉလွၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၵႃႉၸုမ်းၼႆႉ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ [BURMA RUBY MINE COMPANY MOGOK] ၼႆယဝ်ႉ။ထိုင်မႃးပီႈၶရဵတ်ႈ 1941 ၼီႈ၊ ပဵၼ်သိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇပွၵ်ႈ သွင်၊ ၽွင်းၼၼ်ႉမႅၼ်ပၢၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ်၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈလိုၼ်းသုတ်း၊ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးပီၶရဵတ်ႈ 1947 ၼီႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတေးႁူတ်ႈသၼ်လွႆသေ ဢၢၼ်းယွၼ်းဢဝ် မိူင်းတႆး ပဵၼ်မိူင်းႁင်းၶေႃ ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈတႂ်ႈမိုဝ်းၵုမ်းၵမ် ၶွင်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၼႆလႄႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်း ဢွင်ႇသၢၼ်း လႆႈယိၼ်းၶၢဝ်ႇ သေ ၸင်ႇမႃးယွၼ်း ႁူမ်ႈဢဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၸွမ်းၵူၼ်းတႄးႁူတ်ႈသၼ်လွႆယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်တီႈတူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေႁဵတ်းလိၵ်ႈႁူမ်မၢႆၵၼ်တီႈပၢင်လူင်ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း။ ၵူၺ်းၼႃႇၵွပ်ႈႁဝ်းထုၵ်ႇမၢၼ်ႈၶဝ်ပႅတ်ႉ လႅၼ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇလႄႈ တႆးႁဝ်းသမ်ႉပေႃးလႆႈသုမ်းမိူင်းၵုတ်ႈ တင်း ႁူဝ်ပၢင်ႇ ပၼ်မၢၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး၊ ပၢႆၺႃးမၢၼ်ႈမႃးဢုပ်ႇ ပိူင်ႇၼင်ႈမိူင်း၊ ႁဵတ်းၶုၼ်တႆးႁဝ်းၵႂႃႇ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵူႈၸႄႈဝဵင်း ႁၢၼ်ႉၼႆႉယူႇယဝ်ႉ၊ လိၼ်မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈတင်းမေႃႇသႅင်ၵေႃႈ ထုၵ်ႇ ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ၊ လိၼ်မိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးၵႃႈၶၼ်၊ မီးၼမ်ႉတွၼ်း မီးပိုၼ်းမႃးၸဵမ်ၵွၼ်ႇဢွၼ်ၼပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ႁဵင်ပီ မိူင်းယူႇယဝ်ႉ၊ သႅင်ဢၼ်ႁၢင်ႈလီလိူဝ် ပိူၼ်ႈလႄႈ မီးၵႃႈၶၼ်ၵႃႈတီႈသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ပဵၼ်သႅင်မိူင်းၵုတ်ႈ (Mogok)ႁဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သႅင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈတင်းလုမ်ႈၾႃႉ ပဵၼ်သႅင်ဢၼ်ပေႃႇတီႈမိူင်းၵုတ်ႈ ၸိုဝ်ႈသႅင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉလိၼ်မိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉမီးၼင်ႇၼႆ- 01. သႅင်လႅင် (ပတ်ႉတမျႃး)။ 02. သႅင်သွမ်ႇ(ၼီႇလႃႇ။ 03. သႅင်ၶၢဝ်။ 04. သႅင်လိူင်/ၶၢဝ်(ဢုသ်ၻၾျႃး)။ 05. သႅင်ၵမ်ႇမၢၵ်ႇၶိူဝ် (ဢိၼ်ႇတၼီႇလႃႇ)။ 06. သႅင်လႅင်/ၶဵဝ်/မူၼ်ႇ(ဢၺမ်ႉ) 07. သႅင်လုၵ်ႈလဵဝ်မီးသီလႅင်ၵမ်ႇၶဵဝ်(ၻုင်းပၢၼ်လႃႉ 08. သႅင်လိူင်ၶဵဝ်လႅင် (ၵေႃႇမိတ်ႈ)။ 09. သႅင်သီၶဵဝ်(မျႃႉမိူင်းၵုတ်ႈ)။ 10. သႅင်ၶၢဝ်/မူၼ်ႇ (ပလႄးပႂႃး)။ 11. သႅင်လိူင်ၶၢဝ် (သူၺ်ႇတႂၼ်)။ 12. သႅင်သီယွတ်ႈတွင်ၵူၺ်ႈၼုမ်ႇ(ပျွင်းၶွင်းၸိင်း)။ 13. သႅင်တႃမႅဝ်းၶဵဝ် ၶၢဝ်၊ လိူင်၊ လမ်။ 14. သႅင်ၶဵဝ်ၶွင်ႇၵမ်ႇ (ၸလိၼ်းၶၢဝ်)။ 15. သႅင်သီမွၵ်ႇၽၵ်းတူပ်း(ၸလိၼ်းၸွႆး)။ 16. သႅင်သီလမ် (မႁူႇရႃႇ-မတ်းမီႈ)။ 17. သႅင်သီလႅင်ၵမ်ႇ (ယႁႄး)။ 18. သႅင်သီလႅင်ၼုမ်ႇ(ၼိူဝ်ႉဢူၼ်ႈမီးၸိူၵ်ႈ 6 ထိုင်-12သဵၼ်ႈ-ၻူႇယွင်ႇ)။ 19. သႅင်လုၵ်ႈလဵဝ်မီးသီသွမ်ႇၶဵဝ် (ၼၵႃးတွႆႉ)။ 20. သႅင်လုၵ်ႈလဵဝ်မီးသီလႅင်လိူင်(ပယိၼ်း)။ 21. သႅင်လိူင်ၶၢဝ် (ပႁၢၼ်း)။ 22. သႅင်လုၵ်ႈလဵဝ်မီးသီသွမ်ႇၶဵဝ် (ၽယႄးဢူႇ)။ 23. သႅင်ထၢတ်ႈတယႃႇၶၢဝ်။ လိူဝ်ၼႆႉမီးထႅင်တင်းၼမ် လႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၸိုဝ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီးပဵၼ်ဢမ်ႇႁူႉလၢႆပိူင်ၼႆယူႇ၊ သႅင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၼမ်ႉ လိၼ်မိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ မီးၼိူဝ်ႉၶႅင်၊ ၼိူဝ်ႉဢူၼ်ႈၼႆၸႅၵ်ႈၽႄဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈၼိူဝ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သႅင် ဢၼ်ၼိူဝ်ႉၶႅင်သမ်ႉ ၸႅၵ်ႇဝႆႉမီးသီႇသႅၼ်း- 1.ၼိူဝ်ႉၶီႈၽိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၼိူဝ်ႉတဵၼ်းၶႆ။ 2.ၼိူဝ်ႉၵႅဝ်ႈ (ၼိူဝ်ႉမၢၼ်ႇ)။ 3.ၼိူဝ်ႉၶီႈၽိုင်ႈ+ၵႅဝ်ႈ၊ ႁွင်ႉ ၼိူဝ်ႉၶီႈၽိုင်ႈလႄႈၼိူဝ်ႉၵႅဝ်ႈ။ 4.ၼိူဝ်ႉၾလၢၼ်ႇ(ၼိူဝ်ႉဢမ်ႇၼႅၼ်ႈလီၵျၢမ်းသုတ်းႁုတ်းဝႆႉ)။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ သႅင်မိူင်းၵုတ်ႈႁၢင်ႈလီတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ လိၼ်မိူင်းၵုတ်ႈၵတ်းယဵၼ်လီၼႃႇ တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ တႃႇပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း တႄႉၵူၺ်းလႆႈတၢင်းသေလၢႆလႄႈ ၶေႃးၶူမ်ၸွမ်းၵၢမ်ႇၵျၢမ်ႇမႃႇ မိူင်းတႆးလူင်ႁဝ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶူၼ်ႉၶိုၼ်း ႁူႉပိုၼ်းမိူင်းတႆး၊ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၼမ်ၼမ် ၵူႈၵေႃႉၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၽိုၼ်ဢိင်- 1.ပိုၼ်ႉႁူႉပတေႇသႃႇ၊ ဢၼ်ၼၢင်းလၢဝ်ၵႂၼ်း(မိူင်းၵုတ်ႈ)တႅမ်ႈ-ၼႃႈလိၵ်ႈ :152-153-155-156-157-159။ 2.ပိုၼ်ႉႁူႉပတေႇသႃႇ၊ ဢၼ်ထၢဝ်ႈလၢဝ်းမိူင်းတႅမ်ႈ-ၼႃႈလိၵ်ႈ : 54-55-57-59-61-62-64။ လိူၼ်တႆး 16/April/2015

လိၵ်ႈတႆး မ ႁႃႈတူဝ်

ၵႂၢမ်းၼမ်း မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ… ဢိင်လူၺ်ႈလၢႆးႁဵၼ်း/သွၼ်လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းသေ၊ ႁၼ်ဝႃႈမၼ်းမီးလၢႆလၢႆး လၢႆပိူင်ယူႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်း တေလၢတ်ႈထိုင်ၼႆၵေႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ႁဵၼ်းမႃးၼၼ်ႉ တူဝ်ၵဝ်ၶႃႈ၊ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵဝ်ၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လၢႆးဢၼ်ႁဵၼ်းၸွမ်း ပိူင်လိၵ်ႈ မ ႁႃႈတူဝ်ၼၼ်ႉ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ငၢႆႈလႄႈပွင်ႇၸႂ်ငၢႆႈလိူဝ်ပိူၼ်သုတ်း၊ ၸူဝ်ႈၵႃႈပႆႇမီးလၢႆးမႂ်ႇ၊ လွၵ်းမႂ်ႇ ပိူင်မႂ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ၵိုင်ႇထုၵ်ႇ လီၸႂ်ႉၸွမ်းလၢႆးႁဵၼ်းဢၼ်တႅတ်ႈၼႅတ်ႈပႅင်ႈၼင်ႇမီးၼၼ်ႉယူႇ။ ယၵ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢိင်လူၺ်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵဝ်ၶႃႈသေ ပေႃး ၸႂ်ႉတိုဝ်းတႃႇတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆး၊ ၵႂၢမ်းတႆး၊ ၶေႃႈသဵင်လၢတ်ႈတႆးၸိုင် ဢမ်ႇပႃးယၵ်းၶိုၼ်ႈၵေႃႈ တဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၼႃႇဢၼ် လႆႈတႅမ်ႈ၊ သွၼ်ပႃး ၼႆႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်ပိူင် မ ႁႃႈတူဝ်လႄႈႁဵတ်းၸွမ်းလၢႆးလွၵ်းမၼ်းၵူႈလွင်ႈသေ ဢမ်ႇၵိုင်ႇထုၵ်ႇလီသိၵ်ႇဝႅင်ႇယႃႉ လႅဝ်ပႅတ်ႈ၊ ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ တူၼ်းသဵင်ယၵ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ယူႇ။ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵေႃႈမီး ၼမ်ယူႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ဢၼ်ၵဝ်ၶႃႈယၢမ်ႈသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႃးယၵ်းၶိုၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းယၵ်းၶိုၼ်ႈသမ်ႉမႃးဝႃႈႁင်းၶႃႈ။ ၽိူဝ်ႇမိူဝ်ႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းၵွၵ်ႇသေ ၶႃႈႁဝ်းသွၼ်ပၼ်ပႃးယၵ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇ သူင်ၸႂ်ႉယၵ်း ၶိုၼ်ႈသမ်ႉမႃးဝႃႈထႅင်ႈ၊ ၺႃးလႃႇတၢင်းၶိုၼ်ႈတၢင်းလွင်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ၵဝ်ၶႃႈၵေႃႈပွင်ႇၸႂ်ယူႇဝႃႈ တႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈထုၵ်ႇၸႂ်မီသေ လီၸႂ်ၽိုင်ႈၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီးၼႆ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ယၵ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႅပ်ႈတႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၶေႃႈ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်း သေတႃႉၵေႃႈ ၺႃးမိူဝ်ႈႁဝ်းလူဝ်ႇ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇတႅမ်ႈၸွမ်းသဵင်ဢွၵ်ႇပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈယူႇ ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆ ။ လိုၼ်းသုတ်းတႄႉ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇ လႄႈလမ်ႇလွင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်သိုပ်ႇသွၼ် သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈလိၵ်ႈ လၢႆးတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈထိုင်လႆႈတီႈတႆးၵူႈၵေႃႉ လႄႈထိုင်လႆႈတီႈတႆးၵူႈတီႈ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ ၵူႈၸဝ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ႁၵ်ႉလိၵ်ႈလၢႆး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေၵမ်း…..။ လိူၼ်တႆး 26/March/2015

Keyshot for Windows 8 - 8.1 - 10

🌠Windows + Ql = ၽုၺ်ႇၼႃႈသွၵ်ႈႁႃ Everywhere 🌠Windows + W= ၽုၺ်ႇၼႃႈသွၵ်ႈႁႃ Settings 🌠Windows + E= ပိုတ်ႇၽုၺ်ႇၼႃႈၶွမ်းၶိုၼ်ႈမႃး 🌠Windows + R= ၽုၺ်ႇၼႃႈသွၵ်ႈႁႃတီႈ Run 🌠Windows + T= လိူၵ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈ Bar 🌠Windows + U= ၽုၺ်ႇၼႃႈ Ease of Access Conter ၶိုၼ်ႈမႃး 🌠Windows + I= ပိုတ်ႇၼႃႈ Settings Desktop ၵႂႃမိုဝ်း 🌠Windows + P= ၽုၺ်ႇၼႃႈ Project ၶိုၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉသွင်ၼႃႈ 🌠Windows + D= ယေႃႈၼႃႈလူင်း+ၶိုၼ်ႈ 🌠Windows + F= ပိုတ်ႇၼႃႈသွၵ်ႈႁႃ Files 🌠Windows + H= ၽုၺ်ႇၼႃႈသွၵ်ႈႁႃ Screenshot 🌠Windows + K= ၽုၺ်ႇၼႃႈ Devices 🌠Windows + L= ၽုၺ်ႇၶိုၼ်းၼႃႈမိူဝ်ႈၽုၺ်ႇၶိူင်ႈ 🌠Windows + X= ၽုၺ်ႇၼႃႈၶိူင်ႈမိုဝ်းလၢႆပိူင် 🌠Windows + C= ၽုၺ်ႇၼႃႇပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်းလႄႈ 🌠Windows + B= ၽုၺ်ႇ-ဢိုတ်း-ပူၵ်းမၢၵ်ႉၼႃႈဝႅပ်ႉ 🌠Windows + M = ယေႃႈၼႃႈလူင်း 🌠Windows + ,= ၼဵၵ်းၶၢင်ႉဝႆႉ-ၼႃႈၶွမ်းတေပၢင်ႇသႂ် 🌠Windows + .= ၼဵၵ်းၶၢင်ႉဝႆႉ-ၼႃႈၶွမ်းတေယေႃႈလဵၵ်ႉ 🌠Windows + ▼= ယေႃႈၼႃႈလဵၵ်ႉလူင်း 🌠Windows +▲= ၽုၺ်ႇၶိုၼ်းၼႃႈတဵမ် 🌠Windows + ► = ယေႃႈၼႃႈဝႆႉတၢင်းၵႂႃ 🌠Windows + ◄ =ယေႃႈဝႆႉတၢင်းသၢႆႉ

ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလွင်ႈ Windows 10

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈႁဝ်းတေဢဝ် ႁူဝ်ယွႆႈပၢႆးႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ IT မႃးၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်း ၶဝ်ၶႃႈ ဢေႃႈ၊Windows ပဵၼ်ဢီႈသင်ၼႆ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵေႃႈတေႁူႉၵၼ်လီယူႇၶႃႈၼေႃႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ Windows XP,Windows 7,Windows8,Windows 8.1 လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈတေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်မူတ်းယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈ ၼႆႉၵေႃႈဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းတေမႃးလၢတ်ႈၼႄၼႆႉသမ်ႉပဵၼ် Windows 10 ၶႃႈယဝ်ႉ၊ Windows 10 ပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ်ၼႆ မႃးၸၢမ်းဢၢၼ်ႇတူၺ်းၵၼ်ၵႂႃႇၶႃႈလႄႈၼေႃႈ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2014 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ႁူင်းၵၢၼ်လူင် Microsoft လႆႈပိုတ်ႇတူဝ် ၶိူင်ႈမိုဝ်းတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Windows ၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်(ပၢၼ်မႂ်ႇ) ၼႆၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈWindows 8+8.1 သေ ၵူၼ်းတင်းလၢႆထၢင်ႇဝႃႈတေမီး Windows 9 ပေႃႇမႃးၼႆၼၼ်ႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉလႆႈလၢမ်းၽိတ်းပိူင်ႈလႄႈ ၊ ဢၼ် Microsoft ၶူင်သၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈၼႆႉသမ်ႉ လႆႈသႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ Windows 10 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈလႆႈတၢင်ႇၸိုဝ်ႈပဵၼ် Windows 10 ၼႆၵေႃႈMicrosoft ဢမ်ႇလႆႈသၢင်းလၢင်းဢီႈသင်ပႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ် Microsoft ၵေႃႈလႆႈမႅင်ႇပၼ် Windows 10 Technical Preview တႃႇထတ်းသၢင်ႈၸႂ်ႉၸၢမ်းတူၺ်းၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ၊Windows 10 ၼႆႉၼွၵ်ႈလိူဝ်သေပဵၼ် Windows ဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းပၢႆ Run လႆႈၼိူဝ် ၶိူင်ႈယိပ်းတိုဝ်းတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်လႆႈၼမ်လၢႆလူးၵွၼ်ႇ၊ တေႇၸဵမ် သမရၢတ်ႉၾူၼ်း ၼႃႈၵႂၢင်ႈ 4 ၼိဝ်ႉ တေႃႇထိုင် TV ၼႃႈၵႂၢင်ႈ 80ၼိဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် ဢၼ်ၸႂ်ႉၼိဝ်ႉမိုဝ်းပတ်းဢဝ်ႁိုဝ်ႉ၊ ၸႂ်ႉမဝ်ႉ(သ်)လႄႈၶီးၿွတ်ႇႁိုဝ်ႉ၊ၸႂ်ႉၸွႆးၵဵမ်းႁိုဝ်ႉ၊ဢမ်ႇၼၼ်ၸႂ်ႉၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တီႈတူဝ်ႁိုဝ်ႉလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉတႃႇၽူႈၵျိူၵ်ႈၶူင်သၢင်ႈApp ပိူင်Universal app ၶဝ်ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈၸႂ်ႉၵၢၼ်လႆႈၵိုၵ်းလၢႆလၢႆၶိူင်ႈယိပ်း တီႈၸႂ်ႉ Windows 10 ၼႆႉလႆႈၵမ်းလဵဝ်၊ ၼႆႉယဝ်ႉပဵၼ်ပိူင်လူင်ဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉမွင်း Windows 10 ဢွၵ်ႇမႃး၊ လႄႈတွၼ်ႈတႃႇၽူႈၸႂ်ႉ Windows Phone 8 ၼႆႉၶႅၼ်းပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇလူင်လၢင်လႄႈပဵၼ်သူးတွၼ်ႈၶိုၵ်ႉၶမ်ႇတွၼ်ႈတႃႇၶဝ်ယူႇ၊ Windows 10 ပၢႆႁပ်ႉႁွင်းလၢႆးတိုဝ်းမႂ်ႇဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Snap Assist   ၸွႆႈႁႂ်ႈၸႂ်ႉ ၵၢၼ်လႆႈၼႂ်းပိူင် Multiple Desktop လႄႈထၢင်ႇႁၢင်ႈၶိုတ်းၸႂ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီငၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ Microsoft လႆႈၽုၺ်ႇတူဝ် Windows 10 တႃႇထတ်းသၢင်ႈၸၢမ်းတူၺ်း မိူဝ်ႈၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉတၼ်းႁၼ်သင်၊ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆလိူၼ်ဢွၼ်ႇၵွၺ်း Windows 10 သမ်ႉပေႃးတၼ်း တဵမ်ၽွမ်ႉတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၼင်ႇ မၼ်ႈၵိုမ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉMicrosoft ၵေႃႈတူဝ်ႈတၼ်းတႃႇၽုၺ်ႇတူဝ် ဝိူဝ်(ရ်)ၶျၼ်ႉမႂ်ႇတႃႇၽူႈၸႂ်ႉၵူႈၸိူဝ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ လႄႈတေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၽုၺ်ႇတူဝ် Windows 10 တီႈမိူင်း Redmond (ဝေႃးသိင်တၼ်)ၼႂ်းဝၼ်း ထိႈ 21/01/2015 ဝူင်ႈတေမႃး ၼႆႉယဝ်ႉ။ Windows 10 လႄႈၽွၼ်းလီပုၼ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉတႆး(ၵမ်ႈၽွင်ႈ) ၸၢင်ႈတူၺ်းလႆႈလိၵ်ႈတႆးၵူႈတူဝ် လႄႈဢမ်ႇတၢပ်ႈလူင်းၽွၼ်ႉတႆးၵေႃႈလႆႈ၊(လိၵ်ႈတႆးဢၼ်တႅမ်ႈၸွမ်းပိူင် Unicode) ႁၼ်လိၵ်ႈတႆးလႆႈၼိူဝ် ၶိူင်ႈမိုဝ်းဢၼ်ႁူင်းၵၢၼ် Adobe သၢင်ႈဢွၵ်ႇတင်းမူၺ်း။ မီးပၵ်းပိူင်တႅတ်ႈၼႅတ်ႈလီ မိူဝ်ႈၶႂ်ႈပိုတ်ႇၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိုဝ်းၸွမ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဢၼ် လႄႈဢမ်ႇႁူၵ်ႉသင်။ မီးလွၵ်းသွၵ်ႈႁႃၶေႃႈမုၼ်းလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မီးလွၵ်း Staet Menu ၵိုၵ်းမႃးပႃးၵမ်းလဵဝ်။ တီႈၼႃႈ Start Menu ၼၼ်ႉႁွင်ႉၸႂ်ႉ ဢႅပ်းလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်လႆႈၼင်ႇၶၼ်ဝႆး။ လိူၼ်သေၼၼ်ႉ ယင်းၵိုတ်းထႅင်ႈတၢင်းၼမ်၊ ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၵႅပ်ႈလႄႈတီႈ ဢေႇသုတ်း ဢၼ်ၶႃႈႁူႉၼၼ်ႉၵူၺ်း၊သင်ဝႃႈၶႂ်ႈႁူႉၶႂ်ႈၸၢမ်းတူၺ်းၵၼ်ၼႆၸိုင် ဝၼ်းထိႉ႒႑ ၼႆႉပႂ်ႉဢဝ်မႃး ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၶႃႈလႄႈ၊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတိုၼ်းမီးၽွၼ်းလီဢမ်ႇႁၢင်ႉၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းယွၼ်းလိုဝ်ႈၵႃႈၼႆႉၵွၼ်ႇၶႃႈ ပေႃးမီးသင်လီလီ ၸင်ႇၵွႆႈဢဝ်မႃးၽၢၵ်ႇပၼ်ၵၼ်ထႅင်ႈၶႃႈ လိူၼ်တႆး 26/March/2015

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 20

ၾႃႉလမ်သုမ်ႇမိူင်း တွၼ်ႈ 19