text
stringlengths
6
463
Xëyna ay xalaat yuy dooleel jàmm jeek yoon ci Senegaal dinañu génne ci waxtaan wi.
Xaalis la bu tollu ci ñeen-fukki milyoŋ ak juróom ciy ëroo, maanaam lu war a tollu ci fanweeri milyaar ci seefaa te ñu jagleel ko SONACOS.
Nee na am na dogu bu am, ak jàppaleg Njiitu réew mi, gu ngornmaŋ bi
ngir dooleel dugal xaalis gi ci Afirig Sowu Jant, ci ni ko lislaam santaane.
Nee na baaxul ci ab lawax wala am njiitu réew muy wax ci mbir yooyu ci anam yu àndul ak benn teggin.
Aana Dãfaa Jémme : Maa ngi tàmbalee sama liggéey ak liggéeyu dimbalikatu fajkat yi ginnaaw ab tàggatu bu ma def ci wàllu paj.
Xaaju guddig talaata jàpp àllarba la ñaari saay-saay yi song bànk bi.
Ndam lu ci yem ci ndam rekk, waaye lu leen di tax a nekk ci boppu Série A bi.
Ci seeni wax, jëwriñ jile di Sakariyaa Jaw digoon na leen ay payoor waaye ba tey, furaas dàlli xëddeen.
Aali Nguy Njaay biral na ne tëralin wu benne woowule, njëwriñu wér-gu-yaram ji war koo amal li ko dalee at mii di ñëw, dina tax lopitaal yi gën a mucc-ayib.
Bit bi arbiit bi bañal Jaraaf, bu doon Kamërun dinañu ko nangu.
Li am mooy, ab jaay-doole la bu ñu jëfandikoo dooley nguur ba pare def ko
ci jalgati bépp yoonu réew mi.
Teewalkati àllaterete yi, Jibi Sow mi teewal SAMES, ki teewal Mbooleem sàndikaa mi ak kurélu wér gi, rafetlu nañu saytuyin wi Doktoor Sekk tàmbali
te mu bokk ci li tax Lopitaal Abaas Ndaw nekk tey lopitaal bu baax,
buy def paj mu mucc-ayib.
Xalaat nañu ci mbir mi ak ci njàngum bataaxalu sàmmkat yi.
Jot naa bokk lu yàggul dara ci joŋanteb àdduna bi amoon ci wàllu xam-xamu xelal ak jëfloo masin yi ca Dubaay, nga xam ne suñu këlëb bi moo fa teewaloon Senegaal gépp.
Nee na demokaraasi dëgg, nekkul ci mbañ-gàcce waaye mu ngi ci bor yi.
Du wax lu dul ay daan yu amul benn njariñ.
Bi ñu boolee li kujje gi am ci xob ak xobi ñi demul woteji, Njiit li falu na ak li gën a néew ci ñi bindu woon ci wote yi.
Grenade jiituwaat na ci Série bi ginnaaw bi mu jëlee ndam li ci joŋanteem ak Betis.
Ab sañ-san bu mu moomal boppam te bokku ko ak geneen kilifa.
Ekib yi war a joŋante ci joŋanteb futbal bu Afirig, atum 2019, xam nañu leen.
Kilifa yi demloo nañu leen fépp te ñoo fay yore seen bopp.
Ma waxaat ko, ñun ànduñu ak SUEZ, ànduñu ak SDE, ak ku fiy mën a nekk benn fan ci weeru sãawiyee,
ñun li ñu soxal mooy, teraanga ji ñu fi am ba pare, kenn du ci wàññi lenn.
Ay at a ngi nii, ñoom ñooñee ñuy àrtu kilifa yi balaa bëy di wëy mbuus.
Bi joŋante bi amee juróom-ñaar-fukki simili ak juróom la J. Reine Adelaïde dugal bit bi yóbbu waa Lyon ci kanam.
Cees dina wéy di des ci yoxoy Idy ba faw!
Li may laaj mooy lan moo fi soppeeku ba ñu xam njëgu ropplaanu Wàdd te lu Maki mënuñu koo xam,
ñu ñuy wax waxi sekkere nguur.
Lii rekk a tax askanu Senegaal gisul boppam ci doxalinu nguur gi.
Benn bés, lu yàggatul dara, askan wi dina wàcc ci mbedd mi, fésal li ko naqari yépp.
Nguur gu jubadi, guy dox ci lu lëndëm rekk, di wéer léppam ci bëgg-bëggi ñeneen ñu kenn xamul,
du leen tax a dellu ginnaaw mukk.
Bàyyileen di ñu nar.
Liggéey bi nguur gi yorewul dafay rëcc ci fay lempo te loolu bokk na ci liy wàññi xemmemteefu koom gi.
Ci ay xibaar yu Afrique Confidentielle yore,
FSD jot naa dugal xaalis bu tollu ci fanweer ak ñett ci téeméer boo jël (33%) ci liggéeyam bu jëkk bi rekk,
te mu ngi wéy di am lu muy jur ci yeneen bérébi liggéeyukaay yi.
Soxlawuñu lu dul nit ku bëgg a jàppale aw askanam.
Seet ci réew yi am ay pexe yu leen génne ci ndóol: Corée du Sud.
Léeg-léeg, ñu lijjanti mbir mi ba du jur gàllankoor ci benn boor.
Jigéen ñi gën a mën leb xaalis ci bànk yi, loolu dina baax ci koom bi te it dina tax bànk yi am dara
ndaxte ñoom, saa yu ñu la lebee, bu fay jotee, dinañu la fay sa xaalis.
Am na jamono yoo xam ni danga war a wut say pexey bopp yu lay dugal ci taarix.
Wax ñu li am coppite dëgg-dëgg ci dundug saasenegaal yi ba Sëñ bii nekkee ci boppu nguur gi ba tey ?
Xibaar bi dafa ñëw rekk, siiw fépp.
Ndaw yiy liggéeye ci defukaayi xaalis yi, bés bu jot, dañuy andi xaalis bi dellusi ci bànk bi.
Wànte jàngu bi dafa war a gën a bokk tamit ci pólotig bi ci réew mi,
am fitu fésal ay xalaatam ni ko jàngu bu Congo, bu Afrique du Sud ak bu Centre Afrique di defee.
Ñu ngi fàtteli tamit ne, bu Abdulaay Wàdd di jot ci nguur gi atum 2000, dafa fekk ne Mawdo Mamadu Ja, Abdulaay Bàccili, Ammat Dãasoxo, Mustafaa Ñas, Maki Sàll ak yeneeni doomi réew mi dañu caa bokk bokk bu ñu fésalul.
"Dinañu dem bégee ko ñun ñaar ñépp ci ab tàggat-yaram bu ñu naan kàrtiŋ (maanaam ndawalum kàrt), dinañu ci am nataal yu rafet ", noonu la ko waxe ci ay kaf.
Ga nañu réew mi mu delloo medaayi xaalis yi mu jëlee woon ca finaal ba mu ñàkkoon ci digganteem ak Kamërun.
Ñu ngi fàtteli Njiitu réew mi ne ni suñu bor yi bindoo wuute ne ak ni bori yeneen réew yi mu jël misaal bindoo.
Ndam li, lu ànd ak yëg-yëg la.
Mbégte mi ma am ci ndam li, mbégte du ko gën a rëy.
Mu ngi jotale njaalam Gurub Leeral ci tiis bi dal ci kowam.
Wànte ni jëf ji amee wane na ne jëmu bi ñu fésal aw lay la woon rekk,
li waral jëf ji dëgg, mooy ne dafa am ñenn ñu ñu bëggoon ñu doxe ci am xaalis bu bare.
Ñaareel bi : ñu ngi naan, li yàqu ginnaaw ngóob meek ndeqi mi tollu na daanaka ci fukk ak juróom ci téeméer boo jël.
Li ndaw ñi jàppe mbirum pólotig, mooy aw doxalin wu amul genn muj, lu dul neexal ay nit ñu ko jël, def ko luy diisal seen poos kese.
Mee atum 2018 laa dem,
ndaxte ginnaaw ñaari at ak genn wàll yu may ay ndam, dama yégoon ne ekib bi soxla woon na leneen ngir nekk ci kow te des fa.
Ñëw bi ci samay mbokk, mooy yoon wu jëkk ci doxi nemmeeku yi ma war a def laata wotey meer yi.
Ni njiitu kurél gi, górnóor bu jëkk ba Léwópól Wàdd gisee,
waxtaan wi dina tax ñu def ab jàngat buy séentu ëllëg ak tamit joxe ay saafara ngir am dundug bennoo gi gën.
Ñaari at a ngi nii, Alasaan Watara mu ngi wut jàppale gu sax dàkk ci Emmanuel Macron,
ndax moom rekk mooy ki war a mën a amal ag dal te sàmm lépp lu fa Farãas mën a jële.
Soxna si, xaaral mu jël say kayit.
Waaye nettali bii dafay joxe yenn digle, bu dee sax ndoortelu saafaray li ñu gis ne doxul la.
Takk-der yi bi ñuy dugg Misira (diggante mook Tàmbaakundaa am na fanweeri kilomet ci RN7) lañu gis Daam Si, borom móto bi muy sol esãas.
Saatinisi bu Monastiir, Makrem Ben Romdhane bile jël na Manute Bol VAL Sportsmanship Award biy raayab nekkug royukaay, nangu ku la raw, mën a bokk ci powum tàggat-yaram ak tamit nawloo bi mu wone diiru joŋante bi yépp.
Dinañu leen laaj ndax fàtteliku ngeen ci yan anam lañu bind tëralinu JOT NA.
Gëm-gëm boobu (bu xasee ba am ginnaaw ay xalaat yu xóot) dafay am leneen lu dëxëñu ci baatu gëmm.
Ci suñu xalaat, ñun dañu won waa Senegaal yi ne pólótig bi léegi, dañu ko war a defee neneen nu dul ni muy demee.
Waaye ngir def li la war lépp, wóoral dafa war a boole ñépp:
loolee nag, du li am ba doy ci dénd bi fi mu nekk nii.
Waaye muy laaj ropplaan buy jar juróom-benn-fukk wala juróom-ñett-fukki milyaar, mu mel ni dañuy for xaalis bi.
Mu joxe juróom-fukk ak juróom-ñaari milyaar yu teg ñaar-téeméer ak juróom-ñett-fukki milyoŋ ak juróom-ñeent yu teg ñaar-téeméer ak juróom-ñett-fukki junne ak juróom-ñeent yu teg juróom-fukk ak juróom-ñett yu teg ñaari fiftin ngir jënd dundu bu ñu jagleel benn milyoŋu borom kër bu teg téeméeri junne
(juróomi junne ak juróom-ñett-fukk ak juróom-ñett yu teg ñeen-fukk ak juróom yu nekk ci téereb limu borom kër yi, ñeenti téeméer ak fukk ak benn yu teg juróom-ñeenti téeméer ak juróom-fukk ak juróom ci borom kër yu ñu seppi ci askan wi ak téeméeri junne ngir mbooloo yu benne yi)
te lépp di jar fukki junne ak ñett ak ñaar-téeméer ngir borom kër gu nekk.
Lile dafay firndeelaat ag ñàkk a xelu gu am ci anam wi ñu séddale dundu bi,
te mënoon a yónne ku nekk xaalis bi, loolu doon na tax yëf yi du diis yenn diis yi.
Francfort moo daan Bayern.
Kurél giy xeexal Bàmbiloor tey mettitlu naqaram ba léegi, bind na Njiitu réew mi ab bataaxal bu muy fésal ag ñàkk a àndam bu baax ci jépp jëf juy wut a nangu li xas tege seeni yoxo di seen moomeel (lu ñuy jëfandikoo, koom),
wala muy bëgg a yàq bokk geek jàppalante bi am seen diggante wala jépp jëf juy jural seen dundu gi wala gu seen doom yiy ñëw, aw ay wala fitna.
Sàll miy xoole Meetar Wàdd gëti gu ñu bëgg lool, dëñul ci wax ne Wàdd moomu, warul woon a jéem a am ñetteelu ay.
Dafa mel ni Pastef dafa ko bàyyi, naka noonu, ñu bare ci kujje gi won nañu ko ginnaaw.
Ci jamono yii, Mamadu Alfaa Jàllo, njiitu Nahju Agro-industrie, ŋàññi na seen doxalin, bëgg ñu xoolaat ko.
Li mu nekk ku mën a samp ndëndam ngir jël Balu oor bi rekk, def na ko ku matal nattukaay boobule.
Jeego bu am solo boobu jëm ca Joŋanteb tàggat-yaram bu Tókiyoo, koronaa bi tax na ñu dàq ko ba 2021.
Ci noonu la fàtteli ne Senegaal, ci at yu mujj yii, jéem naa ràññeeku ci dugal xaalis bu lalu ci diineey lislaam.
Mãasuur Samsdin Mbów, Porofesëeru Leetar ak jàngatkat.
Naal bi dina tax tamit ñu mën a yemale, beesalaat ak yokk kuurãa bi ba mu tollu ci junney kilomet ak juróom-ñaar-téeméer ak ñaar-fukk
ak tamit samp ay toggkati kuurãa ci yeneen dëkki taax yu soxla lu bare ci kuurãa.
Loolu moo war a doon téeméer ak fanweer wuuteek ñetti téeméer ak ñeen-fukk laata xayma yu bees yi.
Ay tiraayëeri Senegaal ci Caaroy, ci sëg yi!
Tey, ñaari fan ci weeru desàmbar.