Datasets:
elenaovv
/
igc-labeled

Dataset card Viewer Files Community
1
text
stringlengths
37
38.5k
label
stringclasses
4 values
Farðu bara og búðu til nokkrar BT dúkkur í hvelli og ég skal kaupa þær á meira en hæsta verði, af því að ég er örlátur úr hófi fram. Srinivas hafði sjálfur fundið upp Barneignatakmörkunardúkkuna, sem var félagslega ábyrg útgáfa af gömlu rússnesku dúkkunni. Innan í Abba-dúkku í jakkafötum og skóm var siðprúð og saríklædd Amma, og innan í henni dóttir og þar innan í sonur. Tvö börn eru nóg: það var boðskapurinn sem dúkkurnar höfðu að flytja. Gerðu þær fljótt fljótt, kallaði Srinivas á eftir Ayeshu sem var á leiðinni út. Það er mikil sala í BT dúkkum. Ayesha sneri sér við og brosti. Hafðu engar áhyggjur af mér, Srinivasji, sagði hún og fór. Munaðarleysinginn Ayesha var nítján ára þegar hún lagði af stað fótgangandi aftur til Titlipur eftir sundurgröfnum troðningnum, en þegar hún birtist í þorpinu sínu tveimur sólarhringum síðar var komið yfir hana einskonar aldursleysi, því að hár hennar var orðið snjóhvítt en húð hennar var aftur orðin ljómandi og slétt eins og á nýfæddu barni, og enda þótt hún væri kviknakin höfðu fiðrildin sest á hana í svo þéttum hópum að það væri eins og hún væri klædd í kjól úr fíngerðasta efni í heimi. Trúðurinn Osman var að æfa skemmtiatriði með búmm-búmm uxanum rétt hjá troðningnum, því að enda þótt hann hefði verið hugsjúkur yfir langri fjarveru hennar og hefði leitað að henni alla síðustu nótt, þurfti hann engu að síður að vinna fyrir sér.
0
Blaðamenn danska vikuritsins Se og Hør fengu sms með upplýsingum um hversu miklum peningum Marie prinsessa, eiginkona Jóakims prins, hafði eytt í fríhöfninni í Keflavík. „Tys-tys“-heimildamaðurinn svokallaði fóðraði fréttamenn Se og Hør á upplýsingum um kortaviðskipti dansk frægðarfólks. Þetta kemur fram á vef danska blaðsins BT í morgun. Blaðið birtir nokkur sms frá „tys-tys“-heimildarmanninum til blaðamannsins Kasper Kopping hjá Se og Hør þar sem fram koma upplýsingar um kortanotkun Jóakims prins og Marie prinsessu. Málið hefur valdið miklu fjaðrafoki í Danmörku og hefur verið óskað eftir opinberri rannsókn. Talið er að starfsmaður hjá reiknistofu dönsku bankanna hafi komist yfir þessar upplýsingar í starfi sínu og matað blaðamenn vikuritsins á þeim. Heimildamaðurinn sendi Kopping til að mynda upplýsingar um það þegar Jóakim tók bensín á franskri Shell-stöð og þegar hann greiddi reikning upp á 180 evrur á veitingastað á Mallorca. Blaðamaðurinn fékk einnig sms þegar Marie prinsessa greiddi rúmar tólf þúsund íslenskra fyrir vörur í fríhöfn Leifs Eiríkssonar. BT birtir skjáskot af sms-unum þar sem meðal annars kemur fram að Marie prinsessa hafi síðar keypt sér vörur fyrir 102 þúsund krónur í fríhöfninni á Leifsstöð og að Jóakim prins hafi farið í Bláa lónið. Meðal annarra sem urðu fyrir barðinu á persónunjósnum Se og Hør er danski gamanleikarinn Casper Christensen. Hann þekkja Íslendingar vel úr gamanþáttunum Klovn. Casper segir í samtali við B.T að hann hafi lengi grunað blaðamenn Se og Hør um að vera að njósna um sig. „Þessi sms staðfesta grun minn.“ freyrgigja@ruv.is
2
Verðug verkefni eru framundan við innviðauppbyggingu á fagsviðinu. við flutning safneignar svo að um munaði og með veglegum fjárstuðningi til kaupa á búnaði. Skýrsla um varðveisluaðstæður menningarstofnana ríkisins var unnin á vegum stjórnvalda árið 2006 og gaf hún vonir um heildarlausn fyrir málaflokkinn. Málefnaleg og þörf umræða í fréttaskýringaþættinum Kveik hjá RÚV Þar er mikið í húfi. Ný Varðveislu- og rannsóknamiðstöð Þjóðminjasafns Íslands að Tjarnarvöllum í Hafnarfirði og Vesturvör í Kópavogi var vígð 5. desember 2019. Góðu heilli voru til góðar heimildir um kirkjuna og uppmælingar af henni en hún var byggð árið 1857. Verðlaunin eru veitt annað hvert ár fyrir framúrskarandi safnastarfsemi. Í þessu sem öðru þurfti að huga að forgangsröðun og gaf hið yfirgripsmikla verkefni bæði tilefni og tækifæri til þess að greina hismið frá kjarnanum með fagmennsku og sjálfbærni í safnastarfi að leiðarljósi. Það er verk að vinna um allt land. Þá þökkum við Framkvæmdasýslu ríkisins og Fasteignafélaginu Regin sem munu axla með okkur þá ábyrgð að tryggja stöðugar kjöraðstæður á komandi áratugum undir vökulum augum eftirlitsaðila, m. a. Þjóðminjasafn Íslands hlaut hin íslensku safnaverðlaun 2020 fyrir Varðveislu- og rannsóknamiðstöðina og útgáfu vefritsins Handbók um varðveislu safnkosts. Áhugaverðri og spennandi miðlun er ætlað að ef la menningarlæsi og vekja fólk til umhugsunar um líf fólks í fortíð og nútíð. Það kallar á samræmd viðbrögð stjórnvalda og aukna áherslu á samhenta stjórnsýslu í málaflokknum. Þjóðminjasafn Íslands hefur í áratugi beitt sér fyrir öruggri varðveislu minja og býr nú við kjöraðstæður til miðlunar og varðveislu þjóðminja eins og fram kom í þætti Kveiks.
1
Það tókst ætíð að koma hjartslætti í gang og notað til þess rafstuð og pronestyl. Liðverkir og liðbólgur eftir barnaveikina allt fram undir fimmtugsaldur. Spánnýr og óbrúkaður hjartagangráður myndaður á Landspítala í mars 2011. Hún hafði fengið svæsna barnaveiki 16 ára og slæma mislinga 23 ára. Það er beinlínis ætlast til þess að læknar sem komnir eru á eftirlaun iðki sitt golf af kappi. Honum var ráðlagt að sveifla ekki golkylfu í sex vikur svo tími er löngu kominn til að bæta um betur. Sjúklingurinn var silfurhærð eldri kona og fékk margar og langar pásur í rafleiðni hjartans og aðstoðarlæknar á lyflæknisdeildinni voru ærið oft kallaðir til bjargar. Greining leiðslutruflunar hjá Ársæli tók skamman tíma eftir að hann hafði verið þvingaður til að leita læknis. Gæta ber að jarðtengja EKG-tæki áður en rit er tekið. Hjartsláttur varð þegar eðlilegur. Þegar þræðirnir úr eldra tækinu voru klipptir, datt hjartsláttur niður í 34 slög, en jafnaði sig strax eftir endurtengingu. cordis, mb cordis arterioscleroticus, degeneratio myocardii, atrioventricular blokk og Adam-Stokes syncope , en það var sú greining sem leiddi okkur að réttri sjúkraskrá. Ísetningin var ekki mikið frábrugðin því sem nú er. Lyfjameðferð dugar skammt en ígræðsla gervigangráðs skiptir sköpum og sjúklingurinn nær sér fljótt. Í leit að okkar að sjúkraskýrslunni var fyrst leitað eftir skrásettum sjúkdómsgreiningum í safni sjúkraskráa Landspítalans en þær voru á þeim tíma: mb. Hún var í fyrstu meðhöndluð með atrópíni og isupreli.
1
Verði sæti dómara autt skal fara fram kjör í samræmi við 36. gr. til þess að fylla sætið. 2. Dómari, sem er kjörinn til þess að fylla autt sæti, skal gegna embætti það sem eftir er af starfstíma fyrirrennara hans og, ef um er að ræða þrjú ár eða skemmri tíma, skal hann vera kjörgengur á ný heilt starfstímabil skv. 36. gr. 38. gr. Dómstjórn. 1. Forseti og fyrsti og annar varaforseti skulu kjörnir með hreinum meiri hluta atkvæða dómaranna. Hver þeirra skal gegna embætti í þrjú ár eða þar til starfstíma þeirra sem dómara lýkur, hvort sem verður fyrr. Þeir eru kjörgengir á ný einu sinni. 2. Ef forseti er forfallaður eða vanhæfur tekur fyrsti varaforseti sæti hans. Annar varaforseti tekur sæti forseta ef bæði hann og varaforsetinn eru forfallaðir eða vanhæfir. 3. Forsetinn og fyrsti og annar varaforseti mynda dómstjórn sem ber ábyrgð á: a) að stjórnsýsla dómstólsins, að skrifstofu saksóknara undanskilinni, sé eins og vera ber; og b) öðrum störfum sem henni eru falin í samræmi við þessa samþykkt. 4. Dómstjórn skal, er hún sinnir störfum sínum skv. a-lið 3. mgr., hafa samráð við saksóknara og leita eftir samstarfi við hann í öllum málum sem snerta starfssvið beggja. 39. gr. Stofur. 1. Eins fljótt og auðið er eftir að dómarar hafa verið kjörnir skal dómstóllinn skipa í deildir skv. b-lið 34. gr. Áfrýjunardeild skal skipuð forseta og fjórum öðrum dómurum, í réttardeild skulu vera eigi færri en sex dómarar og í forréttardeild eigi færri en sex dómarar.
3
Nokkrir hálendisvegir norðan Vatnajökuls voru opnaðir á mánudaginn. Þórhildur Ólafsdóttir, fréttamaður, er í Herðubreiðarlindum og þar eru vegir að mestu lausir við snjó. Það er alveg ágætis færi hingað upp eftir nema það að það er ófært frá Dreka, skálanum í Dreka upp að Plani svokölluðu í Öskju en Vegagerðin er þessa stundina að reyna að hjakkast í gegnum það með því að moka. Hins vegar hafa ferðaþjónustufyrirtæki frá Mývatni einfaldlega bara komið með snjótroðara inn á svæðið og eru að, ja setja ferðamennirnir bara hann til þess að koma þeim upp að Öskjuvatni. En annars er fært hér flestum bílum ágætlega útbúnum og fjórhjóladrifnum þó þeir lægstu komast nú kannski ekkert rosalega mikið en það er snjór á stöku stað á leiðinni en Vegagerðin er búin að koma, svona moka sig í gegnum það. En hjá mér er Frímann Ingvarsson. Hann er skálavörður hérna í Herðubreiðarlindum. Þórhildur Ólafsdóttir: Frímann er fólk byrjað að streyma inn á svæðið nú þegar það er loksins búið að opna? Frímann Ingvarsson, skálavörður í Herðubreiðarlindum: Já, já tvímælalaust. Túristarnir eru byrjaðir að koma á bílaleigubílunum, rúturnar að koma hérna bara hægri vinstri og meira að segja hjólreiðamenn, fyrstu hjólreiðamennirnir eru á leiðinni núna og, og farnir framhjá. Stóru hóparnir byrja að koma núna um helgina. Þessi stóru ferðaþjónustufyrirtæki þau, þau bíða oft fram á síðustu stundu með að bóka sínar ferðir. Þannig að þau eru að koma núna um helgina og, og við erum komin með göngumenn sem eru að fara þvert yfir Ísland á leiðinni niður á Fjallabak og yfir Sprengisand.
2
Hér er í raun lagt til að heimildir ráðherra til þess að leyfisbinda veiðar verði þrengdar jafnframt því sem settar verði ákveðnari viðmiðanir um alla framkvæmd leyfisbindingarinnar. Er því lagt til í frumvarpi þessu að ákvæði 2. mgr. 4. gr. laga nr. 38/1990 verði úr gildi fellt. Um 8. gr. Ákvæði fyrri málsgreinar er samhljóða ákvæði 5. gr. laga nr. 81/1976 að öðru leyti en því að áður en ákvarðanir eru teknar um skiptingu veiðisvæða milli veiðarfæra með banni á notkun tiltekinna veiðarfæra á ákveðnu svæði er gert skylt að leita umsagnar samtaka þeirra útgerðar- og sjómanna sem ætla má að skipting veiðisvæðisins varði mestu hverju sinni. Hér er ekki um að ræða að slík skipting sé gerð í fiskverndunarskyni heldur fyrst og fremst til þess að koma í veg fyrir að veiðar með mismunandi veiðarfærum leiði til árekstra. Sams konar ákvæði laga nr. 81/1976 hefur einkum verið beitt varðandi setningu sérstakra línu- og netasvæða yfir vertíðarmánuðina fyrir Suðausturlandi. Í seinni málslið er lagt til að ráðherra verði heimilt að banna veiðar á tilteknum svæðum vegna neðansjávarstrengja og vatnslagna neðan sjávar. Í 3. gr. laga nr. 81/1976, um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands, eru ákvæði sem bönnuðu allar veiðar á ákveðnu svæði milli meginlandsins og Vestmannaeyja og við sæsímastrenginn sem liggur frá Vestmannaeyjum til útlanda. Um aðra strengi og lagnir voru ekki ákvæði í gildandi lögum en með brot á þessum tilgreindu svæðum skal farið eins og með almenn fiskveiðilagabrot.
3
Margir fjarnemanna höfðu unnið lengi í leikskólum og bjuggu flestir á landsbyggðinni, en þó fimmtungur á höfuðborgarsvæðinu. Örar þjóðfélagsbreytingar með flutningum fólks úr sveit í þéttbýli kölluðu hér eins og erlendis á úrræði til að bæta uppeldisskilyrði barna. Þó almennt væri ánægja með námið var kvartað yfir mikilli viðveru í Reykjavík, að tölvusamskipti væru ekki nýtt nægilega vel og einn nemandi sagðist ekki mæla með þessu námi fyrir fólk með heimili og börn (Þuríður Kristjánsdóttir, 1995). Fátt er reynslunni fróðara: Námsgengi ólíkra nemendahópa í leikskólakennaranámi. Þegar nemar á öðru ári voru spurðir um einingafjölda sem þeir luku á fyrsta námsári höfðu 40% lokið 51–60 ECTS-einingum, sem samsvarar fullu námi, en 30% tóku 30 ECTS-einingar eða minna, sem samsvarar hálfu námi. Framtíðarstarfið hlaut Orðsporið 2017. Fjöldi leikskólakennaranema og brautskráningar frá Háskóla Íslands1. Ekki voru tengsl á milli námsforms og tíma sem notaður var í námið (Fisher Exact p = 0,487, Cramer V = 0,33) en samanburður er flókinn þar sem fjarnemar luku færri einingum á misseri en staðnemar. Niðurstöður rannsóknarinnar leiða í ljós að aðstæður leikskólakennaranema eru með þeim hætti að lítill tími gefst til að sinna náminu og er það líkleg skýring á hversu fáir ljúka því. Af þátttakendum voru 61% í sambúð, hlutfall fjarnema í sambúð var 71% en 26% staðnema voru í sambúð (Fisher Exact p = 0,001, Cramer V = 0,38). Reynsla eldri og yngri nemenda í leikskólakennaranámi. Leitað var skýringa á hvers vegna svo fáir hafa verið brautskráðir með leikskólakennararéttindi síðustu ár, þ.e. síðan meistaranám þurfti til að öðlast réttindi.
1
Flm.: Guðmundur Hallvarðsson, Sigríður A. Þórðardóttir, Arnbjörg Sveinsdóttir. 1. gr. Við 2. tölul. 1. mgr. 102. gr. laganna bætist svohljóðandi málsliður: Ellilífeyrisréttindi hjóna, sem áunnist hafa á meðan hjónaband stóð, skulu þó ekki falla utan skipta. 2. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi. Greinargerð. Frumvarp til laga um lífeyrisréttindi hjóna var lagt fram á 112., 113., 115., 116., 117., 118. og 120. löggjafarþingi en náði ekki fram að ganga. Það var sama efnis og þetta frumvarp, að ellilífeyrisréttindi hjóna, sem áunnist hafa í hjúskap, skuli teljast hjúskapareign þeirra og koma því jafnt til skipta verði slit á fjárfélagi hjónanna, en frumvarp þetta var áður flutt á 121. löggjafarþingi. Ný hjúskaparlög tóku gildi 1. júlí 1993 og er því lagt til að mælt verði fyrir um þetta atriði þar. Samkvæmt hjúskaparlögum er eign hjúskapareign nema sérstakar heimildir standi til annars, sbr. 54. gr., og er þar m.a. átt við persónuleg réttindi að svo miklu leyti sem það brýtur ekki í bága við þær sérreglur sem um þau réttindi gilda, sbr. 57. gr. laganna. Um fjárskipti þessara réttinda eru ákvæði í 102. gr. en þar eru taldar upp þær hjúskapareignir sem geta fallið utan skipta að kröfu maka. Í frumvarpi þessu er lagt til að ellilífeyrisréttindi verði ekki talin þar með, þau séu hjúskapareign sem geti ekki fallið utan skipta. Eins og nú háttar til eru ellilífeyrisréttindi beinlínis tengd þeirri persónu sem aflað hefur tekna og greitt af þeim iðgjald, enda þótt önnur eignamyndun af tekjum hjóna teljist hjúskapareign þeirra og henni sé skipt við slit hjúskapar.
3
90% þjóðarinnar borðar laufabrauð, að því er fram kemur í könnuninni. Stærsti aldurshópurinn sem borðar laufabrauð er 18-24 ára og 35-44 ára, eða 91%. Þá eru ívið fleiri konur en karlar sem borða laufabrauð. Hlutfall kvenna er 92% en karla 88%. 35% þeirra sem borða laufabrauð borða það alltaf eintómt. 65% nota álegg/smur og/eða ídýfur. Yngra fólk borðar laufabrauð frekar eintómt Vinsældarlisti í áleggjum, meðal þeirra sem nota álegg/smur/ídýfur yfir höfuð: 90% setja smjör (með eða án annars) 12% setja hangikjöt 2% ost, 1% mysing, 1% brauðsalat Einnig var nefnt: tómatsardínur, sultaður rauðlaukur, sykrað kaffi, maís, maís, uppstúfur/jafningur, söltuð rúllupylsa, sulta, vogaídýfa, nacho ostasósa. „Í upphafi var laufabrauðið einkum vinsælt á Norðurlandi en þokaðist síðan hægt suður yfir heiðar. Á síðustu áratugum hefur laufabrauðið áunnið sér fastan sess í jólahaldi þúsunda íslendinga um allt land. Ætla má að þessi ágæti jólasiður hafi borist með fjölskyldum sem fluttu af Norðurlandi í aðra landshluta,” segir Gísli Þorsteinsson, sölu- og markaðsstjóri Gæðabaksturs. En hvað skyldi laufabrauðsgerð vera gamall siður hér á landi? „Af heimildum að dæma má draga þá ályktun að laufabrauð hafi verið gert a.m.k. í hálfa þriðju öld. Minnst er á það í orðabók Jóns Ólafssonar frá Grunnavík frá fyrri hluta 18. aldar, ef marka má Wikipediu. Þar segir að laufabrauð sé sælgæti Íslendinga, segir Gísli. Gallup könnunin var framvæmd á netinu og náði til 1.632 manns, 18 ára og eldri á öllu landinu.
2
Þorgeir Pálsson, fyrrverandi flugmálastjóri, segir það ekki koma á óvart að veðurfar sé verra á Hólmsheiði en á Reykjavíkurflugvelli. Gera þurfi ýmsar mælingar áður en ákveðið verði að leggja flugvöll á Hólmsheiði. Verkfræðistofan Mannvit telur niðurstöðu veðurmælingar á Hólmsheiði sýna að viðunandi nýting verði á innanlandsflugvellinum, verði hann fluttur þangað, þó að veðurfar sé verra þar en á Reykjavíkurflugvelli. Þorgeir Pálsson, fyrrverandi flugmálastjóri, segir það ekki koma á óvart að veðurfar sé verra á Hólmsheiði. Nauðsynlegt sé hins vegar að gera frekari mælingar. Þorgeir Pálsson, fyrrverandi flugmálastjóri: Eitt af því sem menn hafa haft áhyggjur af er auðvitað ókyrrð á þessu svæði og sérstaklega í aðflugi og fráflugi þannig að það væri og það stóð til að gera einhverjar mælingar á því sem að væntanlega hafa verið gerðar en þær eru ekki í þessari skýrslu Veðurstofunnar enda, enda eru þeir að vinna úr gögnum sem eru tekin á jörðu niðri. Þorgeir segir nauðsynlegt að vinna betur úr þeim gögnum sem nú liggja fyrir. Skýrslan svari ekki öllum spurningum sem varði rekstur flugvallar á Hólmsheiði. Hollenska flug- og geimferðastofnunin hafi til dæmis gert ítarlega úttekt á rekstri Reykjavíkurflugvallar fyrir nokkrum árum. Slíkt þyrfti að gera á Hólmsheiði. Og fleira er ókannað. Þorgeir Pálsson: Það er ljóst að, að til dæmis ísing og, og snjór myndu væntanlega verða meiri þarna á þessu svæði heldur en hérna niðri í, niðri í Vatnsmýrinni.
2
Þegar hún var búin að syngja, mælti móðir hennar: „Það var rétt, barnið mitt! Þú átt að syngja um kærleika frelsara þíns alla æfidaga þína, en þú skalt ekki læra að dansa né syngja gamanvísur, því að þessi heimur ferst og lystisemdir hans; en sá, sem gerir Guðs vilja, varir að eilífu“.71 Að lokinni ræðu sinni kneyfir Ingólfur úr horni og fellur undir borð. Skallagrímur heldur síðan ræðu um kvenþjóðina, en Hjallveig og Hjörleifur detta út af undir ræðu hans, og loks Skallagrímur sjálfur. Um leið og hann fellur segir hann: „Mér þykkir sem ek sé kominn til Valhallar“. Sviðið breytist í Valhöll og það er dansað. Annar þáttur gerist fyrir framan skólafjósið í Reykholti. Þar er Spenidikt og syngur, líklega sönginn „Í Reykholti þeir rifu fjós“. Náms- og mjaltakonur dansa, en Spenidikt segir þeim að fara að mjólka og þær fara inn í fjósið. Uxahöfuð rektor kemur og þeir Spenidikt ræða saman. Þegar þeir eru farnir kemur Tarfgerður. Henni þykir mikið til koma þegar Fjósafat birtist, sjálfur skóla- og fjósameistari ríkisins. Þau ræða nýjustu fregnir, m.a. læknismálið í Keflavíkurhéraði. Segir Fjósafat að illa gangi að fá lækni þangað, en fyrst um sinn sjái Hannes dýralæknir um sjúklingana þar. Tarfgerður: En getur þá Hannes misst sig frá sauðnautunum? Fjósafat: Nei, það getur hann einmitt ekki, sem best má sjá á því, að þau eru dauð. Tarfgerður: Og þá orðin að dauðnautum? Fjósafat: Já, og fjelagið heitir framvegis Eiríkur Dauði.58 Fjósafat biður Tarfgerði að sækja húslækninn á staðnum, hann Tangbrand.
0
Fundur í kjaradeilu grunnskólakennara við Samband íslenskra sveitarfélaga stendur nú yfir hjá ríkissáttasemjara. Búist er við að stíft verði fundað í dag en kappkostað er að ná samningum fyrir morgundaginn. Til stóð að deiluaðilar hittust hjá ríkissáttasemjara klukkan tvö í dag en fundinum var flýtt og hófst klukkan níu í morgun. Bryndís Hlöðversdóttir, ríkissáttasemjari, vildi sem minnst segja um gang viðræðna en sagði mikinn vilja beggja að ná sáttum og helst fyrir mánaðamót. Grunnskólakennarar hafa verið samningslausir frá 1. júní. Í tvígang hafa náðst samningar milli kennara og sveitarfélaga síðan en í bæði skiptin voru þeir felldir. Samkvæmt samningnum sem kennarar felldu í haust áttu laun þeirra að hækka um 9,5% á næstu þremur árum. Að auki hefðu kennarar fengið rúmlega 80 þúsund króna annaruppbót tvisvar á ári. Kennarar hafa ekki gefið upp hversu mikillar launahækkunar þeir krefjast en hafa sagt að þeir vilji laun á við sambærilegar stéttir. Ef við berum saman við laun framhaldsskólakennara munar um 200 þúsund krónum á meðallaunum þessara hópa. Ef við skoðum meðallaun þeirra í fyrra samkvæmt tölum Hagstofunnar auk meðalhækkunar milli ára eru meðallaun grunnskólakennara nú 565 þúsund á mánuði en framhaldsskólakennara 773 þúsund á mánuði. Ef kennarar fara fram á slíkt þýðir það ríflega 35% hækkun. Kennarar hafa boðað að þeir muni hætta kennslu og ganga út úr skólum klukkan 12:30 á morgun náist samningar ekki fyrir þann tíma.
2
Valmundur Valmundsson, formaður Sjómannasambands Íslands segir það dapurlegt að sjómanna og vélstjórafélag Grindavíkur hafi sagt sig úr sambandinu og ASÍ. Hann segist hafa haldið að menn hefðu lært að standa saman í erfiðri kjaradeilu í fyrravetur. Sjómanna- og vélstjórafélag Grindavíkur hefur sagt sig úr Sjómannasambandi Íslands og Alþýðusambandi Íslands. Um 21% félagsmanna í félaginu greiddu atkvæði um úrsögn og samþykktu 94% þeirra hana. Mér finnst þetta dapurleg tíðindi. Þetta er ekki gott fyrir samstöðu sjómanna og í næstu kjarasamningum til dæmis. Ég hélt að menn væru komnir með nóg af þessu og hefðu lært af þeim leiðindum í síðustu samningum að standa saman, ekki sundraðir. En svona er málið og mér sýnist menn vera að kenna um einhverjum öðrum en sjálfum sér. Valmundur segir að sjómannaverkfallið í fyrravetur hafi verið langt og strangt og tekið á. Félagið í Grindavík hafi endurgreitt félagsgjöld til félagsmanna undanfarin ár og hafi því ekki getað staðið undir verkfallsbótum. Honum finnst ekki maklegt það sem formaður Sjómanna- og vélstjórafélags Grindavíkur hefur sagt að grasrótin hafi krafist úrsagnar því að félagsmönnum hafi verið synjað um greiðslur úr verkfallssjóðum. Ég held að aðalskýringin sé sú að menn eru að reyna að fría sjálfa sig af einhverri ábyrgð held ég. Svei mér þá, það er verið að skjóta á okkur hérna líka, að við höfum ekki staðið með þeim og annað og þetta er bara alger þvæla...við höfðum vit á því í síðustu kjarasamningum að standa saman þegar reyndi á og nú er það allt í einu bara búið, nú hlaupast menn bara undan.
2
Hann var glaður, ef hann sá, að lækningin myndi ganga vel, en fálátur og þögull, þegar hann varð þess vís, að erfiðlega sneri, jafnvel þó að lækning tækist. Hann spurði sjúklinga aldrei um veikindi þeirra. Hann þuldi sögu þeirra. Og hann sagði Kristínu í Skógarnesi fyrir nýju guðfræðina um 1860. Þess utan mun Þorleifur ekki hafa verið mislyndur. Þórður Jóhann, tengdasonur Þorleifs, sagði mér, að hann hefði verið góður á heimili, en stundum löngum þögull og með augun aftur. Hðnn var maö/a hjálpfúsastur, og góðgerðasemi hans var takmarkalaus. Þorleifur byrjaði að búa á Hofsstöðum, en fluttist þaðan að Hallbjarhareyri í Eyrarsveit og stundaði þar bæði búskap og sjávarútveg. Þar lét hann smíða stórt skip, sem hann kallaði Elliða, og sótti sjó af miklum dugnaði. Ekki veit ég, hvort hann reri að jafnaði sjálfur. En menn hans öfluðu vel, því að Þorleifur gat alltaf sagt þeim, hvar fiskur var. Hann hafði líka mikið bú og var síðasti spítalahaldari á Hallbjarnareyri. Þar voru þá tveir holdsveikisjúklingar, og reru þeir til fiskjar, þegar vel viðraði. Frá Hallbjarnareyri fór þorleifur búferlum að Bjarnarhöfn í Helgafellssveit. Það var árið 1854. Keypti hann jörðina adPáli sýslumanni Melsteð, þegar hann fluttist til Reykjavíkur. ÞAR BJÓ Þorleifur síðan til dauðadags. Þorleifur var kvæntur Kristínu eldri frá Skógarnesi, systur Kristínar yngri ljósmóður, sem getið er í þriðju bók ævisögu minnar. Ég heyrði um Kristínu eldri talað svo, að hún hefði verið mesta gæðablóð og gefið fátækum á tvær hendur, en persónuleika systur sinnar hafði hún ekki.
0
Í fyrsta lagi var umgengni um hráæti stórlega ábótavant, en í öðru lagi var hundahreinsun í molum. Þetta voru mestan part lömb, en að jafnaði finnst ekki sullur í lömbum. Þetta haust var slátrað alls 343 fullorðnum kindum í Grundarfirði. Veit ég ekki annað en þetta hafi síðan farið fram samkvæmt lögum og reglum. Í nokkrum tilvikum virtust hundarnir sleppa með öllu við hreinsun. Í Grundarfirði fékk ég þær upplýsingar að þar væri öllum úrgangi frá sláturhúsi hent í sjóinn og var hann svo að velkjast á fjörum út um alla Eyrarsveit fram á vetur og aðgengilegur fyrir hunda sveitarinnar. Í samtali okkar kom fram að tíðkast hefði að fleygja í sjóinn þeim innyflum sem ekki væru nýtt. Sullaveiki var einn mannskæðasti sjúkdómur á Íslandi allt fram á 20. öld. Þeir staðhæfðu að Þorsteinn gæfi hundunum of mikið og þeir veiktust. Þar virtust menn ekki heldur gera sér grein fyrir hættunni sem stafaði af því að hundar ætu hráæti. Vegna kjötskoðunar kom ég við í Grundarfirði daglega og gat því fylgst að nokkru með frá degi til dags. Ég rak mig fljótlega á að þekking á þessu var sums staðar götótt. Eftir hvern sláturdag komu 1-2 lítrar af sulli. Hafði þá sláturhússtjórinn slegið á sín ráð eða gleymt fyrirmælunum. Mig minnir að ég hafi orðið að gefa honum vottorð vegna hússins sem raunar var óhæft sem sláturhús, en það gilti um flest þau hús sem slátrað var í á þessu svæði.
1
Þess í stað gerir stofnunin lítið úr þeirri ógn sem hinsegin fólki stafar af ofangreindu frumvarpi í vefmiðli sínum og talar um séríslenskt fjölmiðlafár þegar einföld leit á Google News sannar hið gagnstæða. Samkynhneigð (homosexuality) er jafnframt skilgreind sem svo lítið sem að snerta aðra manneskju af sama kyni í þeim tilgangi að eiga með henni kynmök. Hún leggur stund á rannsóknir á sögu kynverundar á Íslandi og sögu fólksflutninga með áherslu á samskipti, átök og samblöndum ólíkra menningarkima í íslensku þéttbýli. Það er flétta jafnrétti hinsegin fólks inn í alla þætti þróunarsamstarfsins og stuðla þannig að valdeflingu og fræðslu. Bleiki hnefinn, aðgerðahópur róttækra kynvillinga, og Samtökin 78 skoruðu á íslensk yfirvöld að beita sér í þágu hinsegin fólks í Úganda. Það ætti raunar að vera einfalt mál að leysa þann vanda sem stofnunin er í og um leið viðhalda stöðu landsins sem „fyrirmyndarríki“ þegar kemur að réttindum hinsegin fólks með því að ekki aðeins kynjasamþætta þróunarstarf stofnunarinnar heldur einnig „hinseginsamþætta“ það. Meint endurbætt útgáfa hefur þó aldrei verið gefin út og því vinna mannréttindasamtök enn í samræmi við upprunalegt frumvarp. [2] Það þýðir í raun að dauðarefsing muni liggja við samkynhneigð og tvíkynhneigð ef frumvarpið verður samþykkt. David Kato Kisule barðist fyrir réttindum samkynhneigðra í Úganda. Frumvarpið sem hér um ræðir var fyrst lagt fram af David Bahati árið 2009. Kynferðissambönd tveggja einstaklinga af sama kyni eru ólögleg í 76 ríkjum.
1
Ef samþykkt á ráðstöfun hagnaðar eða jöfnun taps kemur ekki fram í ársreikningnum eða skýrslu stjórnar skal enn fremur senda staðfest endurrit úr gerðabók aðalfundarins þar sem greint er frá ráðstöfun hagnaðar eða jöfnun taps. Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er félögum, sem fara ekki fram úr stærðarmörkunum í 1. mgr. 6. gr., heimilt að senda félagaskrá samandregna útáfu af rekstrarreikningi, efnahagsreikningi og skýringum. Heimild þessi nær þó ekki til félaga sem hafa hlutabréf sín eða skuldabréf skráð á opinberu verðbréfaþingi og heldur ekki til félaga sem leggja ekki hömlur á viðskipti með eignarhluta sína. Félagaskrá skal veita aðgang að þeim gögnum sem skilaskyld eru samkvæmt þessari grein.“ 73. gr. „Útibússtjórar í útibúum erlendra félaga, sem skráð eru hjá félagaskrá, skulu í síðasta lagi átta mánuðum eftir lok reikningsárs senda staðfest endurrit ársreiknings eða samstæðureiknings félagsins til félagaskrár ásamt reikningsskilum útibúsins. Reikningar, sem sendir eru félagaskrá skv. 1. mgr., skulu vera í sama formi og ber að birta þá samkvæmt gildandi reglum í heimaríki félagsins. Ársreikninga fyrir erlent félag, sem lýtur löggjöf EES-ríkis, má senda félagaskrá óendurskoðaða ef slíkt samræmist löggjöf í heimaríki félagsins. Félagaskrá skal veita aðgang að þeim gögnum sem skilaskyld eru samkvæmt þessari grein.“ Lög nr. 2/1995 um hlutafélög. 147. gr. „Hlutafélagaskrá annast skráningu allra íslenskra hlutafélaga og útibúa erlendra hlutafélaga. Ráðherra setur nánari reglur um skipulag hlutafélagaskrár og má þar ákveða sektir fyrir brot á reglunum.
3
Við keyrðum grjótið í kjaftinn á mulningsvélinni, en ég fór þannig að, að ég hafði í vasa mínum litla seðla. Þar hvatti þau hann um haustið. Hann leit svo á að Móse hafi verið söguleg persóna og að sáttmálshátíð á Sínaí hafi átt sér stað. Í Uppsölum stundaði hann nám í hebresku og arabísku en mest áhrif hafði lúthersrenessansinn svonefndi á hann og kynnin af hinni menningarlegu sænsku kirkju. Þegar rit Þóris eru rædd er eðlilegt að doktorsritgerðin fái sérstaka athygli og umfjöllun. Þórir segir að hápunktur þessa drama í síðari Sínaíperíkópunni sé sú yfirlýsing Jahveh í 34. kafla, að hann muni hér með gera berit. 63 Sama heimild, bls. 13. Vegna hlutverks Móse sem lögsögumanns og meðalgangara kviknar sú hugmynd í huga lesandans að hér sé að baki embætti „Móse“, embætti þess manns sem gegndi því hlutverki að vera spámannlegur meðalgangari og lögsögumaður við allar síðari sáttmálshátíðir, sem haldnar voru eftir að komið var til fyrirheitna landsins. Þórir bætir við forvitnilegri hugmynd um embætti Móse er hann skrifar: Í greinni „Ný kirkjuleg guðfræði“ skrifaði Þórir og skáletraði er hann tjáði sig um sáttmálann frá Sínaí: Sáttmálinn er í senn uppistöðuhugsun guðsþjónustunnar, kenningarinnar og þjóðfélagshugsjónarinnar. Þannig lærði ég allt stafrófið án minnstu fyrirhafnar! Trúfræðirit Prenters, Skapelse og genlösning, sem kennt var um langt árabil við deildina hér, ber þessari afstöðu merki. Þórðarson, Berit, vélritað kennsluhandrit, dags. 24. 11.1976. Þessi álitamál taldi hann þó aldrei einföld og ræddi ítarlega í kennslustundum. Hins vegar er það leiðbeinandi Þóris í doktorsnáminu í Chicago, dr. J. Coert Rylaarsdam (1906–1998).
1
Raunveruleikastjarnan og hönnuðurinn Amanda Stanton tók upp á því að keyra frá Kalíforníu yfir í næsta fylki, Arizona, til þess eins að komast á hárgreiðslustofu. Amanda fannst greinilega nauðsynlegt að komast í klippingu og ákvað hún því að brjóta útgöngubann. Fréttablaðið/Getty images Amanda birti mynd af sér á Instagram þar sem hún segist hafa aldrei áður verið mætt svona snemma í klippingu. Raunveruleikastjarnarn hefur verið harðlega gagnrýnd fyrir að hafa farið í svo langa ferð með börnunum sínum og hefur hún þurft að loka á athugasemdir við færsluna. Íbúum í Kaliforníu hefur verið skipað að halda sig heima vegna kórónaveirufaraldursins nema brýna nauðsyn beri til annars. Amanda svaraði fyrir sig á Instagram story. „Við erum á leiðinni heim og förum beint í einangrun án þess að hitta fjölskylduna eða aðra. Sum ykkar halda að ég sé að hafa rosalega mikið fyrir því að komast í hárgreiðslu, en ég hef ekkert annað að gera og er alveg reiðubúinn að fara í einangrun í tvær vikur enda hef ég ekkert annað að gera.“ Að lokum bætti hún við: „Ég ákvað að segja ykkur satt en ég hefði alveg getað logið. Ég hef séð ótrúlega margt fólk ferðast með flugi og að hanga í stórum hópum og svo framvegis. Aðrir eru að gera miklu verri hluti en ég og þau fá engin haturskomment.“
2
Hagnaður Útgerðarfélags Reykjavíkur (ÚR), stærsta eiganda Brims, nam tæplega 6,5 milljónum evra (949 milljónir króna) á síðasta ári. Töluverður samdráttur varð á hagnaði félagsins frá árinu 2019, þegar hagnaður af rekstri félagsins var 31,8 milljón evra (4.64 milljarðar króna). Ásamt því að vera stærsti hluthafinn í Brimi hefur ÚR einn frystitogara í rekstri – Guðmund í Nesi. Aflaheimildir skipsin eru einkum í ufsa, karfa og gulllaxi. Verðmætasta aflahlutdeild Guðmundar í Nesi er þó grálúðan, en skipið er skráð fyrir um 20 prósent úthlutaðs aflamarks þeirrar tegundar. Rekstrartekjur ÚR, sem rekja má til útgerðarstarfsemi félagsins, drógust saman um tæp 17 prósent á síðasta ári og voru 55 milljónir evra. Rekstrarkostnaður dróst einnig saman, sem bendir til þess að lönduðum afla félagsins hafi dregist saman milli ára. Kostnaðarverð seldra vara lækkar að sama skapi um 17 prósent í 49 milljónir evra. Hins vegar vegar bætti ÚR við sig töluvert af aflaheimildum árið 2019, sem gæti bent til þess að félagið sé í auknum mæli að leigja frá sér aflaheimildir. Síðasta ár í rekstri ÚR var litað af uppgjöri skuldar við slitabú Glitnis banka, en félagið tapaði dómsmáli við slitabúið í mars á síðasta ári vegna uppgjörs afleiðusamninga. Var félagið dæmt til að greiða um tvo milljarða króna auk dráttarvaxta, en skuldin var var gerð upp að fullu síðasta haust. Félagið hefur í auknum mæli fjármagnað sig með víxlaútgáfu frá því á síðasta ári, en langtímaskuldabréfaútgáfa er fyrirhuguð. Aðaleigandi ÚR er Guðmundur Kristjánsson, forstjóri Brims.
2
Upphæð sú, sem ríkissjóður ábyrgist skv. a- og d-liðum 1. mgr. 4. gr., getur ekki orðið hærri en sem nemur þreföldum atvinnuleysisbótum miðað við einn mánuð og er það í samræmi við niðurstöðu kjarasamninga. Viðmiðunarfjárhæðin breytist síðan í samræmi við þær breytingar sem verða á upphæð atvinnuleysisbóta. Ákvæðið skerðir fyrst og fremst hag þeirra launþega sem notið hafa hárra launakjara. 3. mgr. greinarinnar er óbreytt 2. mgr. 4. gr. laganna. Um 11. gr. Hér er um að ræða ákvæði um undantekningar frá greiðsluskyldu ríkissjóðs. Lagt er til að sérstakt ákvæði verði tekið upp í a-lið greinarinnar um þá sem hafa verið í varastjórn hlutafélags og verður ríkisábyrgð ekki látin ná til launakrafna þeirra ef þeir hafa raunverulega tekið þátt í stjórnarstörfum í félaginu á því tímabili sem krafa þeirra nær til. Í d-lið greinarinnar, sem fjallar um kröfur tiltekinna ættingja þrotamanns, er lagt til að tekin verði upp sérstök heimild til handa félagsmálaráðherra til að ákveða greiðslu úr ríkissjóði vegna krafna sem ella mundu falla utan ríkisábyrgðar ef sú niðurstaða þykir verulega ósanngjörn. Ætla verður að þetta sé undantekningarákvæði sem sjaldan verði beitt. Um 12. gr. Ákvæði frumvarpsins um nýja málsgrein, sem verði 4. mgr. þessarar greinar, er nýmæli. Samkvæmt 111. gr. gjaldþrotalaga nr. 6/1978 geta þeir sem ekki hafa lýst kröfu sinni í bú fyrir lok kröfulýsingarfrests fengið að koma kröfum að við skiptin ef þeir aðeins afla til þess samþykkis 75% kröfuhafa, reiknað eftir kröfufjárhæðum.
3
Afl [82468]: Fyrir miðju svæði B, um 105 sm suður af járnvinnslu ofni [82047] var afl (sjá mynd 5). Þó ber að geta þess að þetta er einungis grófur útreikningur. Þetta eldstæði lá á mörkum uppgraftarsvæðisins til vesturs og sá ekki fyrir endann á því né byggingunni eins og hún var í upphafi áður en uppgraftarsvæðið var stækkað. Bendir sú staðreynd enn frekar til þess að þarna hafi farið fram II. stigs járnvinnsla. Ákveðið var fyrir alllöngu að endurskipuleggja og endurnýja byggingar á þessum reit og munu endurreist húsakynni tilheyra skrifstofum Alþingis í framtíðinni. Einnig kom greinilega fram að svæðið er vel skipulagt og bæjarstæði valið með tilliti til ákveðinna þátta sem til þurfti til húshaldsins. Síðasti möguleikinn er sá að þarna sé verið að setja skil á milli votlendis og malarkambsins. Var hún um 80 smá dýpt og 178 sm í þvermál. Tjörninni fremur en aðrar vatnajurtir. Fyrir utan þessa byggingu til suðurs var grjóthlaðið eldstæði [336] (sjá mynd 12) þar sem mór og kol hafa verið notuð sem eldsneyti. Er fram líða stundir mun þessi bygging verða fullgrafin ásamt öðrum minjum frá fyrstu tíð á svæðum D-G. Sýni var tekið úr gólflaginu og var það rannsakað með tilliti til skordýra. Er sá möguleiki fyrir hendi að steinninn hafi verið nýttur sem vörn milli blásturbelgs og ofns meðan á bræðslunni stóð (sjá mynd 4 a). Þó hafa hinar lífrænu leifar varðveist ótrúlega vel í aldanna rás og gert okkur kleift að skilja betur umfang landnámsins.
1
Tollabinding er það hámark sem hvert aðildarríki Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar hefur samið um að skuli vera á tollum í því landi. Við aðild skal hvert ríki leggja fram skrá yfir tollabindingar, öðru nafni ívilnanalista. Þessar skrár eru óaðskiljanlegur hluti hins almenna samnings um tolla og viðskipti. Skrárnar eru síðan grundvöllur tollalækkanaviðræðna. Lagt er til að íslenska skráin 9 verði hér eftir hluti af tollalögum, sem viðauki II. Hún skiptist í tvo hluta, landbúnaðarvörur, viðauki IIA, og iðnaðarvörur, viðauki IIB. Um er að ræða heildarskrá sem samanstendur af þeim tollabindingum sem um samdist í Úrúgvæviðræðunum, þ.e. tilboði Íslands, og þeim eldri tollabindingum sem ekki breyttust í þessum viðræðum. b. Lækkanir á tollabindingum - lækkanir á tollum. Tollabindingar íslenska ívilnanalistans, en ekki tollar íslensku tollskrárinnar, voru grund völlur tollalækkana á iðnaðarvörum og fiski sem um samdist í Úrúgvæviðræðunum. Á vörum sem voru áður óbundnar voru rauntollar sem í gildi voru 1. september 1986 notaðir sem grunn ur fyrir lækkun. Sérstök ákvæði landbúnaðarsamningsins heimiluðu að tollabindingar á land búnaðarvörum sem um hafði samist í fyrri viðræðum væru hækkaðar. Þetta er einsdæmi og á sér skýringar í sérákvæðum landbúnaðarsamningsins um heimildir til útreikninga á tollígildum við breytingu innflutningshafta og sérgjalda í tolla. Um þetta verður fjallað nánar í IV. kafla. Eitt af markmiðum Úrúgvæviðræðnanna var að ná fram þriðjungs lækkun tollabindinga á iðnaðarvörum, þar með töldum fiski og fiskafurðum, og fól tilboð Íslands í sér að vegnu með altali 37% lækkun.
3
Um plöntuna segir Hálf dán Björnsson í viðtali við DV 19. júlí sl.: „Ég held mikið upp á lúpínu þar sem hún má vera en hins vegar er ég alveg í vandræðum með hana þar sem hún má ekki vera og fer út fyrir. Hún er ákaflega gjörn á að fara um allt með vatni og jafnvel vindum. Þetta er alveg ódrepandi jurt þar sem hún nær fótfestu og ég held að menn átti sig ekki alltaf á því að lúpínan útrýmir öðrum jurtum og getur verið stór skaðvaldur. Og það er mjög varasamt að planta henni innan um annan gróður þar sem fé nær ekki til. Ýmsum sögum fer reyndar af því hvernig jurtin fer í sauðfé en sjálfur hef ég orðið var við að rollur hafi orðið „drukknar“ eftir að hafa étið lúpínur. Sauðfénaðurinn náði þó alveg að jafna sig eftir „drykkjuna“ en rollurnar eru ekki síst hrifnar af ungplöntum. Ég er ekki frá því að Landgræðslan hafi litið á lúpínur sem patentlausn en jurtin má vissulega vera í friði á ákveðnum svæðum eins og á Mýrdalssandi þar sem er lítill manna gróður. Þar getur hún átt rétt á sér. Það þarf hins vegar að passa vel upp á lúpínur og að þær renni ekki út um allt. Hún hefur breiðst mjög mikið út hin seinni ár og er enn þá að breiðast út.
3
Nægir í þeim efnum að nefna félagsmiðstöðvar fyrir unglinga, útideildarstarf, unglingaathvörf, svo og ýmsa tómstundastarfsemi sem boðið hefur verið upp á. Um 3. gr. Lagt er til að málaflokkurinn heyri undir félagsmálaráðuneyti. Til samræmingar við frumvarp til laga um leikskóla er þó gert ráð fyrir því að fagleg yfirumsjón þess málaflokks, t.d. uppeldisáætlanir, heyri undir menntamálaráðuneyti. Gert er ráð fyrir því að yfirstjórn ráðuneytis sé fyrst og fremst fólgin í heildarstefnumótun á sviði félagsmála, ráðgjafar - og leiðbeiningarstarfsemi fyrir sveitarfélög, frumkvæði að ýmiss konar könnunum, svo og eftirliti með því að sveitarfélög fullnægi lagaskyldum er varða félagsþjónustuna. Með því að félagsþjónusta sveitarfélaga heyri sem mest undir eitt ráðuneyti, eins og frumvarpið gerir ráð fyrir, má ætla að skipulag félagsþjónustu verði fastmótaðra, stefnumótun skýrari og verkaskipting milli ríkis og sveitarfélaga ljósari. Til að sinna þessu viðamikla verkefni er gert ráð fyrir að í félagsmálaráðuneyti verði stofnuð ný deild sem sjái um félagsþjónustuna í heild sinni. Þar sem lagt er til að félagsþjónusta sveitarfélaga sem heild falli undir félagsmálaráðuneyti leiðir það til þess að þangað verði færð ný verkefni, barnavernd og að hluta málefni leikskóla, þjónusta við aldraða og áfengissjúka. Eins og áður hefur komið fram er lagt til að faglegi hluti leikskólamála heyri undir menntamálaráðuneyti. Í því felst fagleg umsjón menntamálaráðuneytis með starfi leikskóla í því skyni að koma til móts við það sjónarmið að heildarsýn í uppeldis - og kennslumálum rofni ekki og heyri undir sama ráðuneyti. Mörg rök hníga að því að yfirstjórn félagsþjónustu sveitarfélaga verði sem mest í einu ráðuneyti.
3
Fram að því hafði satt að segja verið lítið um barnasýningar á þeim bæ og engin stefnufesta. Ef frá eru taldar leiksýningar sem ýmist börn sjálf stóðu fyrir eða voru haldnar með börnum í hlutverkum á nokkrum stöðum upp úr aldamótum (Sauðárkrókur, Hnífsdalur), er sýnt, að sýning Stefaníu Guðmundsdóttur á sænskum barnaleik, #Óla smaladreng, er fyrsta „alvöru“ barnaleiksýningin á Íslandi, eða að minnsta kosti sú sem brýtur blað fyrir metnaðar sakir. Því miður varð ekki framhald á því starfi; hins vegar heyrir maður oft af því að börn hafi setið á tveimur fremstu bekkjunum á venjulegum sýningum Leikfélags Reykjavíkur í Iðnó. Alan Carter var skapandi listamaður, þekktur fyrir listrænar kröfur og aga, en hann var óstýrilátur í skaplyndi og ekki staðfastur, og frægur fyrir að skipta oft um vinnustaði. Ein eftirlætissaga okkar Ívars H. Jónssonar er sú, að vikulega hafi Alan komið inn á skrifstofu hans og sagt: #Tell Sveinn I'm leaving tomorrow, viltu láta Svein vita að ég sé farinn á morgun. Aldrei kom hann þó alla leið inn til mín með sömu tilkynningu, en mig minnir að Knútur Hallsson í ráðuneytinu hafi einhvern tíma fengið heimsókn frá Carter sömu erinda og hafði gaman af. En hvað um það. Líkt og Bidsted hafði unnið ómetanlegt frumherjastarf tuttugu árum fyrr, þá skipti koma Carters sköpum og frá fyrstu tíð var ljóst að hér var alvara á ferðum.
0
Þetta á sérstaklega við eftir brjóstholsspeglun, en viðvarandi loftleki (skilgreindur sem loftleki í meira en fjóra sólarhringa frá aðgerð) sást hjá rúmlega 10% sjúklinga sem gengust undir aðgerð með brjóstholsspeglun samanborið við 2% hjá sjúklingum eftir opna aðgerð og var munurinn marktækur (p=0,04). Einnig fóru nokkrir sjúklingar í brottnám á hluta fleiðrunnar, oftast fleiðrunni fyrir ofan lungnatoppana (partial pleurectomy). Við opnu aðgerðirnar var langoftast gerð fleiðruerting en sjaldan við speglunaraðgerðirnar. Hjá hinum 13 sjúklingunum dugði meðferð með brjósthols-kera og sogi. Þegar rannsóknartímabilinu er skipt niður í þrjú fimm ára tímabil má sjá að brjóstholsspeglunum fækkar aðeins milli tímabila. Í 10-40% tilfella hafa sjúklingar með sjálfkrafa loftbrjóst þekktan lungnasjúkdóm (krónískt berkjukvef og lungnaþemba) sem veldur loftbrjóstinu (secondary spontaneous pneumothorax, SSP) (3-5). Ein stúlka gekkst undir skurðaðgerð vegna tíðaloftbrjósts. Tegund aðgerðar, aðgerðartími og legutími eru sýnd í töflu III. Viðvarandi loftleki var skilgreindur sem loftleki sem stóð yfir í meira en fjóra daga frá aðgerð. Nokkrir sjúklinganna fengu fleiri en einn fylgikvilla. Mun algengari eru viðvarandi loftleki (6,8%) og endurtekið loftbrjóst sem krefst skurðaðgerðar (5,6%). Þessi rannsókn var ekki slembuð. Opnu aðgerðirnar tóku skemmri tíma en speglunaraðgerðirnar og munaði 20 mínútum á miðgildi (40 mínútur samanborið við 60 mínútur) og 13,1 mínútum á meðalaðgerðartíma (p<0,001). Tíðni enduraðgerða er sambærileg við erlendar rannsóknir hvað varðar opnu aðgerðirnar en yfirleitt er tíðnin helmingi lægri en eftir aðgerðir framkvæmdar með brjóstholssjá (14, 16-18). Legutími breyttist ekki marktækt milli tímabila. Alls greindust 14 sjúklingar (10,4%) með viðvarandi loftleka eftir brjóstholsspeglun samanborið við tvo (2%) eftir opna aðgerð (p=0,04).
1
Hypersomnia einkennist af syfju á venjulegum vökutíma og tilhneigingu til að sofa á daginn, þrátt fyrir eðlilegan nætursvefn. Sumir sjúklinganna eiga einnig mjög erfitt með að vakna á morgnana og eru þá úrillir. 3. hrekkja, áreita; hræða. Þegar flokka þarf svefnleysi af þeirri nákvæmni sem DSM-IV gerir ráð fyrir, má grípa til heitanna frumkomið svefnleysi eða frumsvefnleysi á primary insomnia og síðkomið svefnleysi eða síðsvefnleysi á secondary insomnia. Sumir læknar hafa einnig notað orðin frumkominn og síðkominn til að tákna andstæðurnar primary og secondary. Í upphafi má nefna að flokkunarkerfi ameríska geðlæknafélagsins (DSM-IV) skiptir svefnröskunum í tvo meginflokka, primary sleep disorders og other sleep disorders. Í síðasta pistli var rætt um blöðruhálskirtilinn, hvekk, og tilgreind nokkur samsett heiti úr Íðorðasafni lækna, mynduð með stofnsamsetningu (hvekk-). Í íðorðasafninu má finna ýmsar þýðingar á secondary, svo sem fylgi-, síð- og annars stigs. Vilmundur hefur sjálfsagt minnst þeirrar gremju sem ofstækkun blöðruhálskirtilsins (hvekkauki) olli sjúklingum hans. Íðorðasafnið birtir þýðingarnar upphafs-, byrjunar- og frum-. Í öðrum orðabókum má þó einnig finna merkingarnar flog, sár verkur og bugða. Í ritmálssafni Orðabókar háskólans eru mörg dæmi um orðið hvekkur, allt frá 17. öld. Undirritaður komst að þeirri persónulegu niðurstöðu að stofnsamsetningin færi alls staðar betur. Heitið insomnia er latneskt að uppruna, samsett úr þremur liðum, neitandi forskeytinu in- (ekki, án, ó-), miðhlutanum somn- og loks viðskeytinu -ia, sem er notað í mörgum læknisfræðilegum orðum til að tákna ástand. Ingibjörg Jakobsdóttir, geðhjúkrunarfræðingur, er að gera rannsókn á svefnleysi. Undirrituðum tókst ekki að finna formlega lýsingu eða skilgreiningu á rebound insomnia.
1
Tryggvi Þór Herbertsson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands, telur að selja eigi bönkunum Íbúðalánasjóð til að ná jafnvægi í efnahagsmálum. Bankarnir yrðu ennfremur skyldaðir til að hafa óskyldan aðila í stjórn sjóðsins til að koma í veg fyrir ólöglegt samráð á lánamarkaði. Tryggvi Þór sagði í þættinum Helgarvaktinni á Rás 1, að þjóðhagsstærðirnar verðbólga, hagvöxtur, vextir og kaupmáttur, væru í ójafnvægi nú um stundir. Mikill þrýstingur væri á verðbólgu og Seðlabankinn hækki stýrivexti. Það muni skila sér í hækkun skammtímavaxta og væntanlega langtímavaxta. Landsmenn verði að ganga hægt um gleðinnar dyr í lánamálum, ástæða sé til að hafa áhyggjur af húsnæðislánum og hækkun fasteignaverðs vegna skuldsetningar heimila. Til að ná jafnvægi í efnahagslífinu þurfi að skera niður útgjöld hjá ríki og sveitarfélögum, og Seðlabankinn þurfi áfram að hækka vexti. Tryggvi Þór Herbertsson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands: Og ég svona hef verið að gæla við þá hugmynd svona undanfarnar vikur hvort það gæti ekki verið ráð að núna til þess að ná tökum á bankakerfinu að selja þeim Íbúðalánasjóð. Þá þýðir það að þeir eru ekki lengur í samkeppni um húsnæðislánin og þá ættu þeir að reyna að komast niður á eitthvað svona skynsamlegra nívó heldur en þeir eru á núna. Nú þá kann einhver að spyrja, verður þá ekki bara bullandi samráð og fáum við þá ekki olíufélagamál og annað slíkt. Ég segi nei vegna þess að það er enginn vandi að selja þeim Íbúðalánasjóð og skylda þá til þess að setja óskylda aðila í stjórn þannig að raunverulega á endanum hirði þeir bara hagnaðinn.
2
Unnur Brá Konráðsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokks og formaður allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis, telur að hægt sé að taka á móti fleiri flóttamönnum en þeim fimmtíu sem búið er að ákveða að taka á móti. Nefndin mun taka málið fyrir fljótlega. Unnur Brá Konráðsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokksins: Það er gríðarlegt vandamál fyrir hendi og ... þurfa auðvitað að sameinast um það að gera allt sem þau geta til þess að leysa það. Og við þurfum auðvitað að leggja okkar að mörkum þar eins og aðrir og já ég tel að eigum að gera meira. Hallgrímur Indriðason: Hversu mikið meira? Unnur Brá Konráðsdóttir: Já, það fer auðvitað bara eftir því hvaða þjónustu við getum boðið upp á og það er auðvitað frumforsenda að meta það. Hún segir reynsluna bæði hér heima og erlendis sýna að móttaka flóttamanna krefjist töluverðra þjónustu. Byggja þurfi á þeirri reynslu, fara yfir málið og skoða hvað við getum gert mikið. Fulltrúi Vinstri-grænna í allsherjar- og menntamálanefnd, óskaði í gær eftir því að málefni flóttamanna yrðu rædd þar. Unnur Brá segir að það verði gert. Unnur Brá Konráðsdóttir: Við höfum auðvitað líka verið í þingmannanefndinni að endurskoða útlendingalögin og sú vinna liggur nú fyrir til umsagnar á netinu. Og þar er verið að fara yfir lagaramma. Þannig að þetta hefur nú verið í vinnslu og undirbúningi mál sem tengjast þessu á undanförnum misserum. En þetta hefur legið fyrir lengi að þetta væri verkefni sem að við þyrftum að sinna.
2
Rætt er um rannsóknir með börnum en ekki á börnum og lögð er áhersla á að læra af börnum í stað þess að læra um börn (Dahlberg og Moss, 2005; James og Prout, 1997; Jenks, 2004; Jóhanna Einarsdóttir, 2012; Qvortrup, 1994). Í tveimur leikskólanna tóku 32 fimm og sex ára börn þátt. Eldri börnin tjáðu einnig þörf fyrir þátttöku starfsmanna í leik. Þetta er í samræmi við niðurstöður finnskrar rannsóknar þar sem reynsla fimm til sjö ára barna af leikskólavist var könnuð. Starfsmennirnir studdu börnin í leikstundum ef þeir litu svo á að þau þyrftu þess með, til dæmis skárust þeir í leikinn þegar börnin rifust um leikföng eða byrjuðu leik með yngri börnunum og drógu sig svo í hlé. 1 Út frá því var leitast við að greina þau gildi sem starfsfólkið miðlar til barnanna í daglegu starfi gegnum orð og athafnir. Mennta- og menningarmálaráðuneytið. Hrönn Pálmadóttir (hropalm@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Viðhorf hans lýsa ósk um viðurkenningu og þátttöku starfsmanna í leiknum. Hann bendir í áttina að honum og kallar: „Ásta“, Ásta kallar til hans á móti „Símon“ með glaðlegri röddu. Rannsóknir með börnum hafa einmitt sýnt fram á hæfni þeirra til að eiga samskipti með merkingarbærum hætti frá unga aldri og bent hefur verið á mikilvægi þess að líta einnig til óyrtrar tjáningar þegar leitað er eftir sjónarmiðum ungra barna (Sommer, 2012; Trevarthen og Aitken, 2001). Viðbrögð og stuðningur starfsmanna var mismunandi og fór eftir börnum. Þau öxluðu jafnvel ábyrgð og minntu yngri börnin á reglur og ákjósanlega hegðun.
1
Að því leyti sem núgildandi ákvæði leggur bótaskyldu persónulega á dómara, stangast það á við ýmsar alþjóðasamþykktir um viðmiðanir varðandi réttarstöðu dómara þar sem ástæða hefur þótt til að leggja áherslu á að óviðunandi sé að dómari geti þurft að eiga yfir höfði sér að aðili dómsmáls, sem hann hefur leyst úr, beini af mismunandi tilefnum bótakröfum að honum. Þá verður að benda á að bætur verða almennt ekki sóttar á þennan hátt úr hendi annarra starfsmanna ríkisins vegna tjóns, sem leiðir af störfum þeirra. Þessu til samræmis er lögð til sú breyting með 2. mgr. 32. gr. að bótakröfum verði beint að ríkinu, en það geti að gengnum áfellisdómi í skaðabótamáli sótt framkröfu á hendur dómaranum ef tjónið hefur orðið af ásetningsverki hans. Með þessu væri fyllilega tryggður réttur þess, sem hefði orðið fyrir tjóni, án þess að dómarinn þyrfti persónulega að eiga þar hlut að máli, en stöðu ríkisins í þessum efnum væri jafnframt nægilega borgið með umræddum rétti til framkröfu. Í þriðja lagi felst breyting í 3. mgr. 32. gr. frá núgildandi reglum í 2. og 3. mgr. 8. gr. a. laga nr. 92/1989 að því leyti að í frumvarpinu er ráðgert að bótamál vegna tjóns af störfum dómara verði sótt í máli, sem er rekið eftir almennum reglum, en af því leiðir meðal annars að málið yrði höfðað fyrir héraðsdómi og gæti síðan eftir atvikum sætt áfrýjun til Hæstaréttar.
3
Ellefu prósenta virðisaukaskattur á bækur verður ekki afnuminn strax með nýju fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar. Lækkun hans mun hins vegar „koma til skoðunar“ á fyrsta starfsári stjórnarinnar, að því er segir í tilkynningu fjármálaráðuneytisins um frumvarpið. „Ýmsar aðrar skattbreytingar koma til skoðunar á fyrsta starfsári nýrrar ríkisstjórnar svo sem lækkun virðisaukaskatts á íslenskt ritmál, tónlist og bækur, skattalegt umhverfi fjölmiðla og skattlagning höfundarréttargreiðslna,“ segir í tilkynningunni. Afnám virðisaukaskatts á bækur var eitt af stefnumálum nýrrar ríkisstjórnar og kom fram í stjórnarsáttmála hennar. Þar sagði: „Hugað verður að breytingum á skattlagningu á tónlist, íslenskt ritmál og fjölmiðla. Fyrsta skref verður að afnema virðisaukaskatt á bókum.“ Nú er ljóst að það verður ekki um áramót, ólíkt því sem bókaútgefendur héldu í fyrstu og fögnuðu mjög. Hætt við að jafna olíugjald og bensíngjald Helstu skattbreytingar, sem verða strax á nýju ári, eru hækkun fjármagnstekjuskatts úr 20% í 22%, sem á að skila 1,6 milljörðum á næsta ári og enn meiru 2019 með það að markmiði að gera skattkerfið réttlátara óháð uppruna tekna, og hækkun kolefnisgjalds um 50%, sem á að skila tveggja milljarða tekjuaukningu. Það er þó helmingi minni hækkun en gert var ráð fyrir í fjármálaáætlun fyrir árin 2018-2022 og fjárlagafrumvarpi Benedikts Jóhannessonar. Þá verður vörugjaldaívilnun af bílaleigubílum afnumin á tveimur árum í stað einu og hætt er við að jafna olíugjald og bensíngjald, sem hefði hækkað verð á bæði bensíni og díselolíu. Undanþága vegna umhverfisvænni bíla frá virðisaukaskatti verður framlengd en heildarúttekt unnin á skattlagningu ökutækja og eldsneytis.
2
Þegar talað er um lénið Ísland eru Vestmannaeyjar undanskildar og er þeirra ekki getið í lénsreikningum enda voru eyjarnar sérstakt lén. Bæirnir eru skrifaðir upp og einnig þeir sem voru ekki í eigu konungs og getið nafna ábúenda. Í afgjaldsléni fékk lénsmaður allar vissar tekjur, þ.e. landskuld á Bessastöðum, tíund, tolla af skipum sem leyfi höfðu til að sigla á hafnirnar og afgjald af klaustraumboðum,4 sýslum og umboðsjörðum5 gegn föstu gjaldi. Gömlu norsku skattlöndin, Færeyjar, Ísland og Grænland, höfðu á sínum tíma fylgt Noregi í danska ríkið, en tengslin við Noreg voru fyrir löngu rofin. athugasemdunum og ef þær höfðu peningaútgjöld í för með sér, voru þau greidd í rentukammerinu gegn kvittun. Í árslaun fékk Jens 100 ríkisdali og auk þess 150 ríkisdali í framfærslupeninga (d. kost) fyrir sig og einn þjón sinn árlega. Bent er á að gildi endurskoðunarinnar er frekar að hún fór fram og að sýna þurfti fram á sannleiksgildi færslnanna með fylgiskjölum og undirskrift lénsmanns. Ákvörðun þeirra gat lénsmaðurinn áfrýjað til konungs. Auk þessa studdust embættismennirnir við lista eða skrá þar sem íslenski taxtinn er nákvæmlega útskýrður eftir lögum og á landsvísu, sbr. listann yfir verðgildi hér að framan. Mannslánin voru alls 46 en voru 56 árið áður. Byrjað er á því að telja upp laun manna. Þar næst er nefnt úr hvaða sýslu sýslugjaldsmenn komu en þessir menn réru á bátum konungs á vertíðinni 1647 til 1648 og tekið fram hjá hverjum þeir réru. Salt og ýmsar vörur voru notaðar á konungsgarðinum og voru t.d. útgjöld vegna leigu, geymslu og verkunar á fiski.
1
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti í kvöld einróma ályktun þess efnis, að senda skuli lögreglulið á vegum Sameinuðu þjóðanna til Búrúndí. Er því ætlað að aðstoða við að lægja ófriðarbálið sem þar hefur geisað undanfarið ár, allt frá því Pierre Nkurunziza forseti tilkynnti að hann hygðist bjóða sig fram þriðja sinni, í trássi við ákvæði í stjórnarskrá landsins um annað. Frakkar lögðu ályktunina fram eftir langar og strangar samningaviðræður við fulltrúa Bandaríkjanna í ráðinu, um orðalag og einstök atriði sem þó hafa ekki verið tilgreind nánar. Ályktunin felur Ban Ki-moon, aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, að leggja fram tillögur innan 15 daga, um verkefni og umboð lögregluliðsins, í samráði við ríkisstjórn Búrúndí og Afríkuráðið. Í ályktuninni er ekki kveðið á um stærð lögregluliðsins en Albert Shingiro, sendiherra Sameinuðu þjóðanna í Búrúndí, sagði fréttamönnum að hann vænti þess að á milli 20 og 30 lögreglumenn kæmu til landsins í fyrstu, til eftirlits og ráðgjafar. Um 400 hafa týnt lífi og 250.000 flúið land síðan átökin hófust. Mjög hefur verið þrýst á Sameinuðu þjóðirnar um að grípa inn í atburðarásina í Búrúndí áður en málin þróast á sama veg og í nágrannaríkinu Rúanda 1994. Þar voru um eða yfir 800.000 manns drepin á 100 dögum, í einhverju skelfilegasta þjóðarmorði síðari tíma. Rætt hefur verið um að senda allt að 5.000 manna friðargæslulið á vegum Afríkusambandsins til Búrúndí, jafnvel í óþökk þarlendra yfirvalda. Stjórnvöld í Búrúndí brugðust ókvæða við þeim hugmyndum og lýstu því yfir að litið yrði á það sem innrás í landið, sem yrði mætt með viðeigandi hætti.
2
Hljóðljóð hafa nokkra sérstöðu í þessu samhengi; hlusti menn og horfi á þau flutt, tengjast líkami flytjandans og áheyrandans öðru fremur í krafti hljómsins þannig að áhrif hljóðanna verða einatt sú merking sem mestu skiptir. Orðaval – orðflokkar – setningaskipan Mismunandi viðfangsefni ljóða kalla á ólíkan tjáningarhátt; tilteknar kveðskapargreinar einkennast af ákveðnum stíl sem kann þó að vera misjafn eftir skáldum svo ekki sé talað um að tungumálið breytist frá öld til aldar, meðal annars í takt við margs konar breytingar samfélagsins, og tískustraumar marka ljóðmál með ýmsum hætti. Bókelskir Íslendingar geta enn lesið sér til ánægju skáldskap allt frá miðöldum til þessa dags. Því er ljóst að þeir þurfa að takast á við ærið margbreytilega tjáningu í máli. En þó að menningarsamhengi kunni að varpa ljósi á ólík einkenni hennar á ólíkum tímum skiptir jafnan máli hvers konar orðfæri einkennir ljóð. Er það hátíðlegt eða talmálskennt, fyrnt eða nútímalegt, með yfirbragð kennslu eða leiks? Hvaða orðflokkar setja svip sinn á það og hvaða áhrif hafa þeir? Eru orðin samsett eða ósamsett og hvers háttar eru samsetningarnar? Hver er setningaskipanin, hefðbundin eða óvenjuleg? Hvernig er farið með tengingar eða tengingarleysi? Eru lýsingarorðin almenn (góður, stór, mikill) eða sértæk (bjúgfættur; mosagróinn)? Og hvað er að segja um greinarmerki, í hvaða skyni eru þau nýtt? Til eru þeir sem halda því fram að þau líkön sem bragfræðin gerir af ljóðum með lýsingum sínum á áherslum og rími, feli í sér svo mikla einföldun að þau geti verið til óþurftar.
0
Sá launamunur sem birtist í könnuninni er mun hærri en opinberar hagtölur Hagstof-unnar gefa til kynna fyrir árið 2015, en þá var launamunur milli starfsfólks á almennum vinnumarkaði annars vegar og opinberra starfsmanna hins vegar 9,0% (Hagstofa Íslands 2017c). Eins og fyrr segir var unnið með svör frá 374 þátttakendum. Þær voru svo í miklum meirihluta hjá heilbrigðisstofnunum en þar eru karlar aðeins tæplega fimmtungur starfsmannahópsins (Ómar H. Kristmundsson 2007). Þeir sem sögðust ekki þurfa á neinni háskólamenntun að halda til að gegna starfi sínu voru flokkaðir sem ofmenntaðir á meðan þeir sem töldu sig þurfa aðra eða frekari menntun voru flokkaðir sem vanmenntaðir. Hæsta menntunarstig 210 þátttakenda var bakkalár-menntun, 153 voru með meistaragráðu og 11 með doktorspróf. Þar af voru 590 karlar og 620 konur. Kostnaður vegna menntunar er þar með veginn minni en sá ávinningur sem menntunin mun hafa í för með sér. Fólk með háskólamenntun virðist þannig vera tilbúið til að þiggja störf sem krefjast minni menntunar en það er með fyrir hærri laun. Út frá þriggja þrepa greiningarferlinu fengust þrír hópar: vanmenntaðir, hæfilega menntaðir og ofmenntaðir. Þar lýsti hann getuleysi vinnumarkaðarins til að bregðast við mikilli ásókn Bandaríkjamanna í háskólanám. Enn fremur eru lögvarin störf sem krefjast háskólamenntunar, eins og hjúkrunarfræðingar, læknar og kennarar, mun fleiri í stofnunum í eigu ríkis eða sveitarfélaga. Árið 2006 störfuðu 21.557 starfsmenn hjá opinberum fyrirtækum þar sem heilbrigðisstofnanir og framhalds- og háskólar eru fjölmennustu vinnustaðirnir. Laun eru hærri hjá einkafyrirtækjum. Büchel og Mertens (2004) gagnrýna þessa kenningu og segja hana aðallega eiga við um störf sem krefjast lítillar menntunar.
1
Látum ekki spyrjast á okkur að við séum venjulegt fólk sem lætur ástina reka á reiðanum. Því við erum sjaldgæft fólk. Ég er of snemma á ferðinni, því úrið mitt hefur seinkað sér. Ég reyni að stilla það eftir Dómkirkjuklukkunni, en það er vonlaust verk fyrir hanskaklædda konu. Mér hrýs hugur við að afplána biðina á Austurvelli, gangandi í hringi kringum styttu Jóns, en ég finn ekki upp á neinu öðru til að drepa tímann. Í sjöunda hring eða svo berst mér til eyrna óvenju hávær sorgarmars úr kirkjunni. Svo er borin út líkkista. Hlýtur að vera ung kona, því maður um þrítugt og sjö eða átta ára stelpa ganga fyrst. Þau draga fæturna eftir malbikinu. Útfararfólkið tínist úr kirkju og blandast kennurum og nemendum, sem eru farnir að bíða eftir sömu athöfn og ég. Skólasetningu. Ég er í rauðu kápunni og svörtu sokkunum og ég er hálfsjenert ef menn skyldu halda að ég hafi verið í jarðarför svo mellulega búin. Gisin ský eru á hendingskasti svo það kviknar og slokknar á sólinni einsog biluðum vita. Trén í þinghúsgarðinum eru orðin hálf drusluleg, þótt september sé rétt að byrja. Dregur frá, rétt einu sinni, svo bjarma slær á syrgjendur og menntaskólafólk um leið og nýtt él bylur á andlitinu. Steindór, samkennari minn í frönsku og latínu, stendur álengdar og horfir á mig hundslegur til augnanna en lostafullur á vör. Ég reyni að víkja mér undan tilliti hans, tek rauðan skýluklút úr veski, legg yfir uppsett hárið og bind undir kverk.
0
Staðan í kjaradeilu Bandalags háskólamanna og ríkisins er orðin grafalvarleg að mati formanns samninganefndar BHM. Hann segir mikilvægt að semja sem fyrst en samninganefndir BHM og ríkis funda nú í Karphúsinu eftir vikuhlé. Samningafundur BHM og ríkisins fyrir viku reyndist árangurslaus. Samninganefndir hittust aftur á fundi í Karphúsinu skömmu fyrir hádegi í dag. Páll Halldórsson, formaður samninganefndar BHM, hafði þetta að segja fyrir fundinn. Páll Halldórsson, formaður samninganefndar BHM: Ég fer bara bjartsýnn á þennan fund eins og venjulega. Eitt þeirra félaga innan BHM sem er í verkfalli er Félag geislafræðinga. Forstjóri Landspítalans sagði fyrir helgina að nær allar undanþágubeiðnir frá verkfallinu á spítalanum hafi verið samþykktar nema hjá geislafræðingum. Hann gerði alvarlegar athugasemdir við þetta. Þá sagði Landlæknir í fréttum Stöðvar 2 um helgina að hann vilji að ríkisstjórnin setji lög til að stöðva verkföll innan heilbrigðiskerfisins. Páll á þó ekki von á að lög verði sett á verkfallsaðgerðir BHM. Páll Halldórsson: Ég ætla ekki að gera þeim það að, að hérna virða ekki almenn réttindi í landinu. Það hefur enginn áhrif á þessar viðræður nema að því leitinu til að þetta sýnir hversu grafalvarlegt málið er og það þarf bara að fara að klára þessa deilu. Hann vonast til að fundurinn í dag skili árangri en hann segir samninganefnd ríkisins ekkert nýtt hafa lagt fram í deilunni um nokkurt skeið. Páll Halldórsson: Í sjálfu sér ekki upp á síðkastið en, en við horfum fram á veginn en ekki aftur á bak. Sagði Páll Halldórsson, formaður samninganefndar BHM.
2
Starfsmenn í Vaðlaheiðargöngum hafa kvartað til stéttarfélaga sinna vegna erfiðra vinnuaðstæðna í göngunum og dæmi eru um að menn hafi þurft að leita til læknis vegna hitans. Vinnueftirlitið skoðar málið og verktakinn vinnur að úrbótum. Heitt hefur verið inni í Vaðlaheiðargöngum frá því framkvæmdir komust á skrið en um helgina lentu gangagerðarmenn á heitri vatnsæð og við það hækkaði hiti í göngunum til muna. 46 gráðu heitt vatn streymir um göngin og lofthiti er vel yfir 30 gráðum. Vinnuaðstæðurnar eru því afar krefjandi og starfsmenn hafa leitað til stéttarfélaga sinna vegna þess. Aðalsteinn Á. Baldursson, formaður stéttarfélagsins Framsýnar, segir starfsmenn í Vaðlaheiðargöngum hafa leitað félagsins. „Menn finna fyrir ónotum og dæmi eru um að menn hafi þurft að leita til læknis.“ Aðalsteinn veit þó ekki til þess að alvarleg heilsufarsvandamál hafi komið upp. „Vonandi ekki og ég reikna ekki með því, heldur séu þetta ónot sem skapast við svona vinnuaðstæður.“ Stéttarfélögin hafa þrýst á Vinnueftirlitið að taka út aðstæður, og það verður gert í dag. Jón Leví Hilmarsson, staðarstjóri hjá Ósafli, segir að unnið sér að úrbótum. Þessi mikli hiti hafi komið á óvart og verið sé að leita leiða til að bregðast við, til dæmis með því að bæta loftræstinguna. Þá hafa vaktir starfsmanna verið styttar sem og loturnar sem hver og einn vinnur inni við stafn þar sem heitast er.
2
Nánast enginn endurómur er í texta bókarinnar um mikla umræðu sem fram hefur farið um síðustu leiðbeiningar um statínnotkun og í þeim tilvikum þar sem um þessi lyf er fjallað í bókinni er óljóst á hvaða grunni tilteknar ráðleggingar byggjast. Nýjasta útgáfaHandbókarinnar auðgar íslenska lyflæknisfræði og hagnýtir dýrmæta og ört vaxandi þekkingu í þágu sjúklinga með fjölbreytt heilsufarsvandamál. Reyndar hefði mátt ganga ennþá lengra í þjónustu við lesendur með því að birta í sérstökum kafla lista yfir nýjustu og veigamestu klínískar leiðbeiningar á efnissviði bókarinnar, hvar þær er að finna og hvaða breytingar hafa helstar orðið frá síðustu útgáfu þeirra. Þetta stóra framlag er margþætt: Þetta er falleg bók, fer vel í hendi og kemst í sloppvasa. Það hefur tekist með miklum ágætum og mjög skýrar myndir, töflur og fjölmörg prýðileg flæðirit styðja vel við þann tilgang bókarinnar. Um einstaka íðorð og tilteknar málfarslausnir má að sjálfsögðu deila enda ræður smekkur miklu. Hagnýtar, brýnar, oft lífsnauðsynlegar upplýsingar verða eins aðgengilegar fyrir íslenskt fagfólk og hugsast getur. Gagnger endurskoðun hefur orðið á öllu efni bókarinnar frá síðustu útgáfu og komin er bráðnauðsynleg bendiskrá í bókina sem byggir á íslenskum íðorðum. Bókin er tæpar 500 blaðsíður að lengd og skiptist í 30 kafla. Alls eru höfundar 52, Háskólaútgáfan gefur út. Það er hins vegar ekki markmið bókarinnar að vera tæmandi uppflettirit um allar hliðar fræðanna heldur knappur texti og aðgengilegur og fyrst og fremst hagnýtur.
1
Þess í stað er gert ráð fyrir að einn liður í ráðgjöf innan félagsþjónustunnar feli í sér að veita fötluðum og langveikum börnum og börnum með alvarlegar þroskaraskanir þroska- og leikþjálfun. Í því skyni skal félagsþjónustan hafa yfir að ráða sérhæfðum þjálfunargögnum til útláns, ýmist til foreldra eða þjónustuaðila. Um þjónustu samkvæmt ákvæði þessu fyrir langveik börn skal sérstaklega tekið fram að þjónusta leikfangasafna stendur langveikum börnum og fjölskyldum þeirra ekki til boða samkvæmt lögum um málefni fatlaðra. Hér er lagt til að þar verði breyting á. Er í því tilliti vísað til niðurstöðu nefndar skipaðrar af heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra um stefnumótun í málefnum langveikra barna. Í skýrslu nefndarinnar, frá júní 1999, er bent á mikilvægi slíkrar þjónustu fyrir langveik börn í þeim tilgangi að endurhæfa börnin, t.d. eftir langa legu heima eða á sjúkrastofnun eða erfiða sjúkdómsmeðferð. Einnig er í skýrslunni bent á að veikist barn alvarlega geti aðstæður þess breyst þannig að þörf verði á sérhæfðri ráðgjöf, þjálfun og leikmeðferð. Nokkur atriði um fjárhagsaðstoð. Fjárhagsaðstoð er samkvæmt frumvarpi þessu í öllum meginatriðum óbreytt frá gildandi lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga, sbr. VI. kafla laga, nr. 40/1991, með síðari breytingum. Óþarft þykir að tilgreina í lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga að hverjum manni sé skylt að framfæra sjálfan sig, maka sinn og börn yngri en 18 ára, sbr. 1. mgr. 19. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991. Er því lagt til að það atriði verði fellt brott.
3
Davíðssálm („lofið hann, allir englar hans, lofið hann, allir herskarar hans. sínu frá 1719: „Erasmus Villatsson, þýzkur, bezti söngmaður, Denn allen sein barmherzigkeit í Odda (frá 1569) en síðar á Breiðabólstað í Fljótshlíð (frá 1576). fylgja hverju lagi. Gott ist mein liecht var prentað árið 1568 og Ekki er hægt að fullyrða neitt um hvort raddirnar í Rask 98 hafi verið þær einu sem lifðu enn í minni manna þegar handritið var skrifað, eða hvort fleiri raddir voru sungnar þótt þær hafi ekki varðveist. Til dæmis ber stærsta stökk lagsins, þar sem farið er upp um áttund, upp á hendingaskil í erlendu útgáfunum („vercoop- en / al- waert“ eða „allezeit Telja má líklegt að lagið hafi borist til Íslands með þýska prentinu frá 1568 Öllu óvæntara er að skáldið virðist á stundum skeytingarlaust um hendingaskipan tónanna. Lagið sjálft er lengra en flest önnur í handritinu, kvæðið geymir auk þess mikla orðgnótt og bragarháttur er fjarri því að vera hefðbundinn eða reglulegur. 20 Ekki er þó hægt að fullyrða neitt um hver flutti nótur að Gott ist mein liecht til Íslands, né heldur hver orti íslenska textann eða hvenær það var gert. zijn Godtheyt fijn (2) Því er íslenski textinn allnokkru lengri en hvor tveggja hinna erlendu. Árið 2012 gerði sá sem þetta ritar grein fyrir uppruna fimm erlendra à quatre parties, og átti sá atorkusami nótnaforleggjari Pierre Phalèse 5 lijka dag sem nätt. Gott ist mein liecht und seligkeit jm allein wil ich trawen (2) Höfundur íslenska textans virðist að nokkru sækja myndmál sitt í 148.
1
Stjórn sjálfseignarstofnunar fer með málefni hennar og skal annast um að skipulag hennar og starfsemi sé jafnan í réttu og góðu horfi. Sé framkvæmdastjóri ráðinn fara stjórn og framkvæmdastjóri með stjórn stofnunarinnar. Framkvæmdastjóri annast daglegan rekstur stofnunarinnar og skal í þeim efnum fara eftir þeirri stefnu og fyrirmælum sem stjórnin gefur. Daglegur rekstur tekur ekki til ráðstafana sem eru óvenjulegar eða mikils háttar. Slíkar ráðstafanir getur framkvæmdastjóri aðeins gert samkvæmt sérstakri heimild frá stjórninni nema ekki sé unnt að bíða ákvörðunar hennar án verulegs óhagræðis fyrir starfsemi stofnunarinnar. Í slíkum tilvikum skal stjórn tafarlaust tilkynnt um ráðstöfunina. Stjórnin skal annast um að nægilegt eftirlit sé haft með bókhaldi og meðferð fjármuna stofnunarinnar. Ef ráðinn er framkvæmdastjóri skal hann sjá um að bókhald sé fært í samræmi við lög og venjur og að meðferð eigna stofnunarinnar sé með tryggilegum hætti. Einungis stjórn sjálfseignarstofnunar getur veitt prókúruumboð. 26. gr. Stjórn sjálfseignarstofnunar kemur fram út á við fyrir hönd stofnunarinnar og ritar firma hennar. Ákveða má í samþykktum að einstakir stjórnarmenn eða framkvæmdastjórar hafi ritunarréttinn. Ritunarréttinn má takmarka í samþykktum á þann hátt að fleiri en einn fari með hann í sameiningu. Aðra takmörkun er ekki unnt að skrá. Framkvæmdastjóri getur ávallt komið fram fyrir hönd stofnunarinnar í málum sem eru innan verksviðs hans samkvæmt ákvæðum 2. mgr. 25. gr. 27. gr.
3
Var nú efnt til mikillar veislu á Hofi því að þar skyldu bæði brúðkaupin fara fram. Voru brúðkaupin haldin um sumarið. Litlu síðar andaðist Esja. Hún gaf allt fé sitt Búa og Þuríði dóttur hans. Búi tók þá við búi á Esjubergi og setti þar saman rausnarbú. Eftir brúðkaupið um sumarið fór Helga til Esjubergs með Búa. Kom fljótt í ljós að hún var hinn mesti skörungur. Við þessar mægðir tókst vinátta með Þorgrími og Búa. Þorgrímur gerði nú allt til sæmdar Búa. Var þangað skotið öllum málum. Búi nýtti sér það svo vel sem hann gat. Varð hann hinn vinsælasti maður. Þau Búi og Helga eignuðust börn. Þau áttu son þann er Ingólfur hét og annar hét Þorsteinn. Dóttur áttu þau er Hallbera hét. Búi mælti þá til Jökuls: „Ekki hefur för þín hingað orðið til mikillar gæfu því að þú hefðir verið gott mannsefni. En nú mun ég ekki lifa lengi úr þessu.“ Eftir það var Búi borinn heim á rauðum skildi og lifði í þrjár nætur og andaðist síðan. Jökli þótti verk sitt svo illt að hann reið þegar í brott og til skips er var tilbúið til siglingar frá Eyrarbakka. Fór hann með því utan um sumarið en síðan höfum vér enga sögu frá honum heyrt. Helga Þorgrímsdóttir bjó að Esjubergi með börnum þeirra Búa. Þá stóð enn kirkja sú að Esjubergi er Örlygur hafði látið gera. Enginn maður sinnti henni þá, en þar sem Búi var skírður maður en blótaði aldrei þá lét Helga húsfreyja grafa hann undir kirkjuveggnum hinum syðri.
0
Hvað íslenskan stjórnskipunarrétt varðar er í þessu samhengi vert að veita því athygli hver staða mannréttindasáttmála Evrópu (MSE) sé sem réttarheimildar að íslenskum rétti, en hann var lögfestur með lögum nr. 62/1994. Bókun 35 gerir hins vegar ráð fyrir því að mælt sé fyrir um forgang að landslögum en hann leiði ekki af ákvæðum EES-samningsins sjálfs. er afdráttarlaust er sá lögskýringarkostur varla tækur. Í því ljósi er í bókun 35 fólgin málamiðlun á milli þessara tveggja sjónarmiða. Verður nánar vikið að þessu atriði síðar í greininni. Fordham International Law Journal 1992-93, bls. 955–989. Reyndar er rétt að halda því til haga, að í raun er ekki ljóst, hvort umrædd ákvæði EES-samningsins stönguðust á við landsrétt og þar af leiðandi hvort til greina kom að beita bókuninni. EES) löngu áður en EES-samningurinn tók gildi. 1997, bls. 580, en þar var skýrlega tekið fram í undirbúningsgögnum, að lög um stöðvun verkfalls starfsmanna á olíuborpöllum væru gild hvað sem liði samrýmanleika við skuldbindingar Noregs gagnvart Alþjóðavinnumálastofnuninni. Hlýtur þetta að vera veigamesta röksemdin fyrir þeirri afstöðu, sem Hæstiréttur hefur mótað til MSE. þannig að yngri lög þoki fyrir eesl. Í rekstri þessa máls fyrir dóminum hefur stefnandi borið brigður á að 3. gr. þær, að beiting þeirra raskaði venjubundnum aðferðum um úrlausn árekstra milli hliðsettra ákvæða. Á EES-regla að teljast sérregla þrátt fyrir að orðalag annars lagaákvæðis sé skýrlega ekki í samræmi við hana? 57 Dóra Sif Tynes: „Ys og þys út af engu? Í samræmi við það væri rökrétt að telja ákvæðið lögmætt.
1
Píratar leggja fram tillögu til fjárlaga fyrir næsta ár fyrir kosningar. Flokkurinn kynnti helstu stefnumál sín á blaðamannafundi nú skömmu fyrir fréttir. Helgi Hrafn Gunnarsson er oddviti Pírata í Reykjavík norður. Helgi Hrafn Gunnarsson, oddviti Pírata í Reykjavík norður: Það er hugmyndin að við tökum fjárlög eins og þau eru, raunverulegar tölur sem liggja fyrir og breytum þeim þannig að við sýnum fram á það hvernig við getum náð markmiðunum sem við erum að tala um. Þannig að þetta séu ekki bara einhver innantóm kosningaloforð svokölluð heldur áætlun sem að fólk getur fylgst með, getur gagnrýnt og er til grundvallar í samtali þá seinna meir. Því enginn einn flokkur ræður einn, það er ekki þannig. Gísli Einarsson: Ykkar helstu áherslumál? Helgi Hrafn Gunnarsson: Já þau eru hérna heilbrigðismál og hérna uppbygging húsnæðis til langtímaleigu og hérna og ýmislegt fleira í þeim dúr en aðalmálið hjá okkur núna er það að við erum að gefa út tölulegar upplýsingar um það hvernig við ætlum að ná þessum markmiðum fram. Gísli: Þetta eru sem sagt að ykkar mati raunhæf markmið? Helgi Hrafn Gunnarsson: Þessi markmið eru að okkar mati raunhæf já, eins og stendur og ef öðrum flokkum finnst það ekki þá viljum við endilega heyra af því eða ef landsmönnum finnst það ekki þá viljum endilega heyra af því. Vegna þess að svona viljum við vinna á opinn og gegnsæjan hátt og við viljum að í vinnubrögðum okkar endurspeglum við grunnstefnuna okkar sem fjallar um upplýstar ákvarðanir og opna og gegnsæja stjórnsýslu. Af hverju ættu kosningabaráttur ekki að vera opnar og gegnsæjar?
2
Jens Stoltenberg, forsætisráðherra Noregs, segir að Íslandi hafi gengið vel að vinna sig út úr kreppunni og hafi sýnt ótrúlegan árangur við að styrkja efnahagslífið. Frederik Reinfeldt, forsætisráðherra Svíþjóðar, tekur í sama streng og hann segir aðstoð annarra Norðurlanda hafa skipt miklu máli. 62. þing Norðurlandaráðs stendur nú yfir á Grand hóteli í Reykjavík. Um 800 manns sitja þingið og þar af eru hátt í 700 erlendir gestir. Yfirskrift þingsins að þessu sinni er Grænn hagvöxtur - leiðin út úr kreppunni. Forætisráðherrar Norðurlanda sátu sameiginlegan leiðtogafund í morgun og héldu síðan blaðamannafund. Tvær konur og þrír karlar skipa hópinn sem sat fyrir svörum fjölmargra blaðamanna í morgun. Jens Stoltenberg sem gegndi einnig embætti forsætisráðherra Noregs á Norðurlandaráðsþingi fyrir tveimur árum þegar bankahrunið var nýskollið á hér á landi, þá óskuðu Íslendingar eftir fjárhagsaðstoð frændþjóðanna, hvernig metur Stoltenberg að Íslendingum hafi tekist til? Jens Stoltenberg, forsætisráðherra Noregs, talar á norsku. Stoltenberg segir Íslendingum hafa tekist mjög vel til við að endurreisa efnahagslífið. Góður árangur sé að koma í ljós af aðgerðum stjórnvalda og samvinnu við AGS. Tímabilið hafi verið sársaukafullt frá ýmsum hliðum en nú séu Íslendingar að sjá til lands. Frederik Rheinfeldt, forsætisráðherra Svíþjóðar, tekur í sama streng og segir aðstoð Norðurlandanna hafa verið mjög mikilvæga. Norðurlandaráðsþing stendur fram á fimmtudag og er hlé á þingfundum á sama tíma. Næsti fundur á Alþingi er klukkan tvö, klukkan 14:00 á fimmtudag.
2
Þessa staðreynd er hægt að nýta sér til þess að komast að því í hvaða átt á að fara. Nálin í seguláttavita er lítill segull sem getur auðveldlega snúist inni í áttavitahúsinu. Norðurskaut nálarinnar er litað rautt. Ef það verður ekki fyrir truflun vísar það alltaf í norður. Rafsegull Þegar rafstraumur streymir um leiðslu myndast rafsvið umhverfis leiðsluna. Rafsvið er um margt svipað segulsviði. Um leið og straumurinn er rofinn hverfur rafsviðið. Hægt er að búa til rafsegul með rafmagni. En það eru ekki allir hlutir lýsandi. Flesta hluti sjáum við vegna þess að ljós fellur á þá og þeir endurkasta síðan ljósinu. Hlutir sem sjást vegna þess að þeir endurkasta ljósi eru sagðir upplýstir. Dæmi um upplýsta hluti eru tunglið, endurskinsmerki og fötin sem þú ert í. Tunglið er því ekki lýsandi hlutur. Við sjáum það bara vegna þess að sólargeislarnir endurkastast af yfirborði þess. Til þess að hlutir verði okkur sýnilegir þarf ljós. Þess vegna sjáum við ekkert í svarta myrkri – en hlutirnir eru þar engu að síður. Það vantar bara að ljós falli á þá svo þeir sjáist. Hlutir endurkasta ljósi misjafnlega vel. Litur hlutar ræður miklu um hversu vel hann endurkastar ljósi. Dökkir litir gleypa í sig meira ljós en ljósir litir. Dökk peysa gleypir því í sig meira ljós en hvít peysa. Snjórinn getur verið hættulegur Snjórinn er hvítur og samsettur úr örsmáum kristöllum. Snjórinn endurkastar nánast öllu ljósi sem á hann fellur. Sólarljós endurkastast mjög vel af snjónum.
0
Gylfi Þór Sigurðsson lagði upp mark kólúmbíska varnarmannsins Yerry Mina sem tryggði Everton 2-1 sigur í leik liðanna í 14. umferð ensku úrvalsdeildarinnar í knattspyrnu karla á Goodison Park í kvöld. Fyrra mark Everton var sjálfsmark Rob Holding en Nicolas Pepé skoraði mark Arsenal úr vítaspyrnu. Með þessum sigri skaust Everton upp í annað sæti deildarinnar með 26 stig en liðið er fimm stigum á eftir nágrönnum sínum, Liverpool, sem valtaði yfir Crystal Palace í hádeginu í dag. Manchester City hafði svo betur á móti Southampton fyrr í dag með einu marki gegn engu. Raheem Sterling skoraði markið sem tryggði Manchester City stigin þrjú og fleytti liðinu upp í sjötta sæti. Everton hefur nú haft betur í þremur síðustu deildarleikjum sínum en liðið vann Chelsea og Leicester City fyrir sigurinn í þessum leik. Gylfi Þór skoraði sitt fyrsta deildarmark á yfirstandandi leiktíð þegar Everton lagði Leicester City að velli. Þetta var hins vegar þriðja markið sem hann leggur upp fyrir Everton í deildinni í vetur en landsliðsfyrirliðinn hefur verið frábær í síðustu leikjum liðsins. Vandræði Arsenal halda áfram en liðið hefur einungis náð í tvö stig í síðustu sjö leikjum sínum og síðasti deildarsigurinn kom gegn Manchester United 1. nóvember síðastliðinn. Lærisveinar Mikel Arteta hafa 14 stig eftir jafn marga leiki og sitja í 15. sæti deildarinnar, fimm stigum frá fallsvæðinu. Edu, yfirmaður knattspyrnumála, hefur sagt Arteta vera á rétta leið með liðið en spurning er hvort þolinmæði stjórnarmanna Skytanna sé á þrotum eftir þetta tap.
2
„Við leggjum alla áherslu á að ljúka rannsókn slyssins áður en farbann erlenda ökumannsins rennur út“, segir Þorgrímur Óli Sigurðsson aðstoðaryfirlögregluþjónn á Suðurlandi. Ökumaðurinn er undir sterkum grun um að hafa valdið mannsbana af gáleysi í árekstri tveggja bíla í Öræfum á öðrum degi jóla. Japanskur ökumaður hins bílsins lést og kona hans og tvö börn slösuðust. Farbann mannsins rennur út 1. mars. Til þess að hægt verði að úrskurða hvort gefin verði út ákæra, verður að ljúka rannsókninni tímanlega fyrir mánaðamót. „Við verðum að hafa öll gögn fyrir þann tíma. Við bíðum niðurstaðna úr þremur þáttum rannsóknarinnar. Sérfræðingar vinna að bíltæknirannsókn, hraðaútreikningum og efnarannsóknum“, segir Þorgrímur Óli. Vitni bera að maðurinn hafi ekið á mikilli ferð inn á einbreiða brú þar sem fyrir var annar bíll. Í greinargerð Lögreglustjórans á Suðurlandi sem lögð var fram þegar úrskurðað var um farbann segir að málsgögn bendi til maðurinn hafi ekið yfir hámarkshraða áður en slysið varð. Samkvæmt þeim hafi bíll mannsins verið á mun meiri hraða en sá sem fyrir var á brúnni. Lögreglan á Suðurlandi hefur að sögn miklar áhyggjur af umferðarhraða á leiðinni frá Vík til Hafnar í Hornafirði. Mörg umferðarslys urðu á þessari leið á nýliðnu ári. Átján ökumenn voru teknir fyrir of hraðan akstur á Suðurlandi í þar síðustu viku, flestir á veginum á milli Víkur og Hafnar.
2
(Eftir 2. umr., 11. maí.) 1. gr. 9. tölul. 2. mgr. 1. gr. laganna orðast svo: 9. ársreikningaskrá: skrá sem starfrækt er í því skyni að taka á móti, geyma og birta ársreikninga skilaskyldra félaga. 2. gr. Eftirfarandi breytingar verða á 4. gr. laganna: a. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 4. tölul. 1. mgr. kemur: ársreikningaskrá. b. Í stað orðsins „Félagaskrá“ í 1. og 2. málsl. 2. mgr. kemur: Ársreikningaskrá. 3. gr. Eftirfarandi breytingar verða á 69. gr. laganna: a. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 1., 2. og 3. mgr. kemur: ársreikningaskrá. b. Á eftir 3. mgr. kemur ný málsgrein, svohljóðandi: Ráðherra ákveður aðsetur ársreikningaskrár. 4. gr. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 70. gr. laganna kemur: ársreikningaskrá. 5. gr. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 1. mgr. 71. gr. laganna kemur: ársreikningaskrá. 6. gr. Eftirfarandi breytingar verða á 73. gr. laganna: a. 1. mgr. orðast svo: Útibússtjórar í útibúum erlendra félaga, sem skráð eru hér á landi, skulu í síðasta lagi átta mánuðum eftir lok reikningsárs senda staðfest endurrit ársreiknings eða samstæðureiknings félagsins til ársreikningaskrár ásamt reikningsskilum útibúsins. b. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 2., 3. og 4. mgr. kemur: ársreikningaskrá. 7. gr. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 1. og 2. mgr. 74. gr. laganna kemur: ársreikningaskrá. 8. gr. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 1. og 2. mgr. 75. gr. laganna kemur: ársreikningaskrá. 9. gr. Í stað orðsins „félagaskrá“ í 1., 2., 3. og 4. mgr. 76. gr. laganna kemur: ársreikningaskrá. 10. gr.
3
Tilgangur frumvarpsins er að auka hagkvæmni með því að skjóta lagastoðum undir aukinn sveigjanleika í ríkisrekstri og að innsigla með samningum þá þjónustu sem ríkið kostar. Með auknu aðhaldi í fjármálum ríkisins hafa áherslur í stjórnun ríkisrekstrar tekið breytingum. Gerðar eru auknar kröfur til stofnana um að þau verkefni, sem þær hafa með höndum, séu unnin á eins hagkvæman og skilvirkan hátt og frekast er kostur. Ákvarðanir og ábyrgð á framkvæmdaratriðum eru færðar til ríkisstofnana og þær hvattar til að tileinka sér nýjungar í rekstri til að draga úr kostnaði og auka gæði þjónustunnar. Samhliða er ætlast til þess að stofnanir og ráðuneyti geri grein fyrir árangri rekstursins, hverjir njóta þjónustunnar, hve mikil þjónusta er veitt og svo framvegis. Aukinn sveigjanleiki er forsenda hagræðingar. Nauðsynlegt er að verkaskiptingin sé skýr og að um hana gildi ákveðnar reglur til þess að tryggja að þjónustan sé veitt og koma í veg fyrir tvíverknað sem leiðir til aukinnar fyrirhafnar og kostnaðar. Sú leið að ákveða með lögum hver skuli annast einstök verkefni án möguleika á samningsbundnum frávikum dregur úr sveigjanleika og getur komið í veg fyrir að tækifæri til hagræðingar séu nýtt til fullnustu. Dæmi um þetta er snjómokstur á vegum og þjónusta við aldraða í heimahúsum. Þjónusta ríkisstofnana er í stöðugri þróun eftir því sem þarfirnar breytast og möguleikar á að uppfylla þær aukast. Sveitarfélög, félagasamtök og aðrir einkaaðilar hafa eflst á síðustu árum og veita í dag ýmsa þjónustu sem ríkið veitti áður.
3
En Prestagötur og Presta keldur á Tunguhálsi eru dregnar af ferðum Goðdala presta fyrr á tíð. Örnefnið var tilkomið af því að þau voru reist á grunni guðshúss sem stóð þar fram á 13. öld. Þá fannst einnig kirkjugarður frá 13. öld að Hofi í Hjaltadal. Hafgrímsstöðum og í Málmey. Í henni er lögð áhersla á að skrá og kortleggja jarðir þar sem elstu kirkjur í byggðum Skagafjarðar hafa sennilega verið. Á Brúarlandi voru skráð munnmæli um bænhús 1709, þótt menn þekktu engin „rök til þess.“ Á Fossi heitir Kirkjutóftar hús og Kirkju lág þar sem bænhús stóð sennilega fram á 17. öld. Eina skráða örnefnið sem vísar til kirkju á Felli er Kirkjugarður. Í elstu skráðum lögum, frá 13. öld, er gerður greinarmunur á bænhúsi og kirkju. Örnefni tengd kirkjum sem voru lagðar niður 1700-1909 Á 16. öld var reist kirkja í Kolkuósi og Hólastóll átti altarisklæði, klukkur og fleira „vit Os“ 1550.95 Í gryfju sem grafin var vestan við klaufina á 20. Á Sauðá hefur verið staðfestur kirkjugarður frá 11. öld en ekkert örnefni er tengt bænhúsinu sem stóð þar 1709. Þar heitir Kirkju völlur. KIRKJU TENGD ÖRNEFNI Í SKAGAFIRÐI Örnefni eru sótt í örnefna- og fornleifaskrár, Byggðasögu Skagafjarðar og Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, sem skráð var í Skagafirði á árunum 1709-1714, í sóknalýsingar frá 19. öld og í munnmæli en í þeim koma oft fram heimildir um kirkju- og grafreita tengd örnefni. Grein þessi byggist á könnun örnefna í Skagafirði sem gætu tengst kirkjum og kirkjuhaldi.
1
Má vera að höfundur hafi sett verkið saman í tveimur lotum, enda er andrúm kreppuáranna allsráðandi í upphafi, en síðar endurspeglar leikurinn vaxandi stéttaátök.39 Ein af hugmyndum fyrstu stjórnar Bandalags íslenskra leikfélaga var að efna til hátíðar í höfuðstaðnum, þar sem helstu sýningar áhugamanna frá liðnum vetri kæmu fyrir sjónir höfuðborgarbúa. Þetta tókst a.m.k. tvisvar sinnum, en reyndist of erfitt og sennilega of dýrt í framkvæmd. Móttökur gagnrýnenda voru ekki heldur alltaf nógu vinsamlegar.16 Sá sem hér heldur á penna sá nokkrar af þeim sýningum sem boðið var upp á í byrjun sjötta áratugarins (og síðar margar aðrar víðs vegar um land). Ein þeirra er sérstaklega minnisstæð frá þessum árum. Einn af leikstjórum Þjóðleikhússins, Indriði Waage, setti upp með Leikfélagi Hveragerðis eitt af sínum eftirlætisverkum, Á útleið eftir Sutton Vane. Félagið átti þá ágætum leikkröftum á að skipa, sem sannaði að þó að meginmarkmið leikstarfsemi áhugamanna sé menningarstarf á félagslegum grunni, útilokar það ekki listrænan metnað. Meðal leikendanna var ein helsta leikkona Akureyrar um áratugi, Svava Jónsdóttir, þá orðin öldruð kona. Hún lék frú Midget. Leikur hennar var áminning um það hversu erfitt getur verið að skilja á milli áhugamennsku og atvinnumennsku. Það er ekki einhlítur mælikvarði að geta helgað sig alfarið list sinni. Er skemmst af því að segja, að leikur Svövu jafnaðist á við það besta sem gat að líta í leikhúsum höfuðstaðarins. Hún bjó yfir þeim ósvikna tóni sem t.d. gerði Gunnþórunni Halldórsdóttur að mikilhæfri listakonu, þó að hún væri hvorki „lærð“ leikkona né hefði fengið tækifæri til að lifa af list sinni einni.
0
Öðrum þeirra var misþyrmt reglulega í fimm daga og voru þá allir vöðvar í fótleggjum ónýtir eftir barsmíðar. Þá kom fram í skýrslu frá hernum að krufning hafði leitt í ljós að hefði maðurinn haldið lífi hefði orðið að taka af honum báða fætur. Blóðtappar í fótum af völdum barsmíða voru banameinið.83 Ég man að ég hugsaði um það – þar sem ég stóð og virti fyrir mér fangelsið í Bagram í september 2005 – hversu undarlegt það væri nú að hugsa til þess að þar innandyra væru mögulega geymdir menn sem pyntaðir hefðu verið og beittir harðræði, rétt eins og menn voru pyntaðir og beittir harðræði í Abu Ghraib. Byggingin virtist svo látlaus að utan, minnti helst á íþróttahöll, var eins og risavaxinn ferhyrndur kassi í laginu, sennilega tvöfalt stærri en Laugardalshöll. Staðreyndin var þó sú að Sovétmenn – sem fyrst settu upp herstöð í Bagram – höfðu notað fangelsið sem verksmiðju. Fylgdarmaður okkar í Bagram, yfirmaður í Bandaríkjaher, sagði að því miður yrði okkur ekki gert kleift að skoða fangelsið nánar og að allar myndatökur af byggingunni væru bannaðar. Ósjálfrátt velti maður því hins vegar fyrir sér hvað væri að gerast þar inni einmitt þá stundina. Það tók okkur um klukkustund að aka frá Kabúl og út til Bagram. Bandaríkjamenn höfðu unnið að endurbótum á veginum, en hann var samt ferlegur, við köstuðumst til og frá í bílnum og ekki hjálpaði að bílstjórinn ók eins og villimaður.
0
Skipverjar á Bjarna Sæmundssyni eru nýkomnir úr árlegum vorleiðangri Hafrannsóknastofnunar. Leiðangurinn er liður í langtímavöktun á ástandi sjávar, næringarefnum, gróðri og átu á hafsvæðinu við Ísland. Vorkoma í hafinu norðanlands og vestan er seint á ferðinni í ár og átumagn undir langtímameðaltali. Athuganir voru gerðar á um 110 rannsóknastöðvum umhverfis landið. Leiðangursstjóri var Sólveig Rósa Ólafsdóttir, forstöðumaður sjó- og vistfræðisviðs hjá Hafrannsóknastofnun en alls tóku 9 vísindamenn þátt í leiðangrinum. Sólveig segir að átumagn við landið sé nú undir meðallagi hiti og selta um og yfir langtímameðaltali en almennt var styrkur næringarefna í yfirborðslögum enn mikill og lítið hafði gengið á vetrarforða þeirra sem bendir til að vorblómi svifþörunga sé ekki búinn. Sólveig Rósa Ólafsdóttir, forstöðumaður sjó- og vistfræðisviðs hjá Hafrannsóknastofnun: Almennt þá myndi þetta þýða að það yrði ágætis sumar í sjónum fyrir norðan land en hins vegar verður vorkoman á þessum slóðum síðbúin þannig að við vorum ekki að sjá mikið af plöntusvifi í þessum leiðangri. Við suðurströndina var hins vegar mikill blómi svifþörunga með tilheyrandi minnkandi styrk næringarefna. Vöxtur gróðurs virðist því hafa tekið seint við sér þetta vorið nema úti fyrir Suðurlandi og því má vænta þess að gróður vaxi um leið og vinda lægir og birta eykst. Sólveig Rósa Ólafsdóttir: Það eru ákveðin skilyrði sem að þurfa að vera til þess að svifþörungar nái að blómstra að vori og það er hérna, að það sé komin lagskipting í sjóinn þannig að svifþörungarnir haldist uppi í efsta laginu þar sem að birtunnar nýtur.
2
Hörð gagnrýni kom fram á þingfundi sem nú stendur á tillögu utanríkisráðherra um að draga til baka umsókn um ESB aðild og greinargerð með henni. Dagskrá hefur riðlast af þessum sökum og er orðin nær klukkustund á eftir áætlun. Þingmenn stjórnarandstöðu vilja að forsætisnefnd kanni hvort tillagan sé þingtæk sem forseti Alþingis fullyrti að væri og engir annmarkar væru á henni sem svar við fyrirspurn formanns Samfylkingarinnar sem fullyrti hið gagnstæða. Í greinargerð með tillögunni kemur fram að leiða megi rök að því að ekki hafi í raun verið til staðar meirihlutavilji fyrir aðildarumsókn heldur hafi hún verið hluti af pólitísku samkomulagi. Með þessu fullyrðir stjórnarandstaðan að verið sé að gera lítið úr þeim sem ýmist samþykktu eða sátu hjá við afgreiðslu tillögunnar og þeir gerðir að ómerkingi, sumir þeirra tilheyrðu og tilheyra núverandi stjórnarflokkum. Össur Skarphéðinsson, fyrrverandi utanríkisráðherra, sagði í ræðustól að tímabært væri að skikka ritsóða ríkisstjórnarinnar til hlýðni. Katrín Júlíusdóttir, varaformaður Samfylkingarinnar, sendi forsætisnefnd bréf á þriðja tímanum og fór fram á að fá að sjá öll gögn tillögunnar áður en hún verði tekin á dagskrá. Steingrímur J. Sigfússon, þingmaður Vinstri-grænna, sagði greinargerðina fela í sér svívirðilegar ásakanir. Einar K. Guðfinnsson, forseti Alþingis, hét því að taka málið fyrir á fundi forsætisnefndar. Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, sagði ljóst að forseti ætlaði að taka á máilnu. „Mér virðist sem hér sé einbeittur vilji stjórnarandstöðunnar til að koma í veg fyrir að málið komist á dagskrá.“
2
Ákvæði 4. gr. byggjast á 2., 3., 9. og 10. gr. tilskipunar Evrópusambandsins nr. 90/385, um virk, ígræðanleg lækningatæki, og 2., 3., 9., 11., 13. og 15. gr. tilskipunar Evrópusambandsins nr. 93/42, um lækningatæki. Þær meginkröfur sem gerðar eru til lækningatækja eru í samræmi við ákvæði í I. viðauka við ESB-tilskipanirnar um lækningatæki. Í samræmi við almennar kröfur til lækningatækja skulu tækin samsett og framleidd þannig að þau stofni ekki öryggi eða lífi sjúklinga, notenda eða annarra í hættu. Flestum lækningatækjum fylgir viss áhætta við notkun. Hætta á aukaverkunum og óæskilegum afleiðingum verður að vera ásættanleg með tilliti til þeirra verkana sem tækin eiga að hafa. Nauðsynlegt getur verið að gera mismunandi kröfur til tækja og fer það eftir því hvaða notkunarsvið framleiðandinn gefur upp. Sem dæmi má nefna að gera má meiri kröfur til tækja sem sjúklingur á að nota sjálfur en til tækja sem eingöngu notast af faglærðu starfsfólki. Í 2 mgr. er kveðið á um heimild til að setja ákvæði í reglugerð um þær sérkröfur og öryggiskröfur sem gera má til lækningatækja, þ.m.t. kröfur um klínískar prófanir. Að auki má setja ákvæði um aðferðir til að meta hvort tæki eru í samræmi við öryggiskröfur. Þá er greint frá heimild til að setja reglugerð um flokkun lækningatækja þar sem stuðst er við 9. gr. tilskipunar 93/42, um lækningatæki, og IX. viðauka við hana. Um 5. gr. Í greininni er fjallað um merkingar á lækningatækjum og er byggt á 12. gr. tilskipunar Evrópusambandsins nr. 90/385, um virk, ígræðanleg lækningatæki, og 17. gr. tilskipunar nr. 93/42, um lækningatæki.
3
Karlmaður á fimmtugsaldri, sem úrskurðaður var í vikulangt gæsluvarðhald í gær grunaður um amfetamínframleiðslu, tók sér þriggja daga frest til að áfrýja úrskurðinum. Hann hefur gengist við að eiga tæki og efni sem lögregla lagði hald á í tveimur húsleitum. Maðurinn var handtekinn á fimmtudaginn, grunaður um að hafa stundað amfetamínframleiðslu í bílskúr við heimili sitt við Efstasund í austurborg Reykjavíkur. Samkvæmt heimildum fréttastofu var mikið af tækjum og efni í vökvaformi í bílskúrnum, sem er tæpir þrjátíu fermetrar að stærð. Lögreglu grunar að maðurinn hafi notað tækin og efnin við framleiðsluna. Sérfræðingar frá Háskóla Íslands og sprengjudeild Ríkislögreglustjóra aðstoðuðu lögreglu við að taka saman búnaðinn, og þá var slökkvilið til taks vegna sprengihættu. Samkvæmt heimildum fréttastofu var lítið sem ekkert magn af ætluðum fíkniefnum í skúrnum. Krafðist tveggja vikna gæsluvarðhalds Um hádegisbilið í gær lögðu svo starfsmenn fíkniefnadeildar lögreglu og tollgæslu hald á smáræði af búnaði í geymsluhúsnæði mannsins í Hafnarfirði en hann hefur starfað þar við viðgerðir. Hlutirnir sem hald var lagt á þar nýtast ekki rannsókn lögreglu, samkvæmt heimildum fréttastofu. Maðurinn hefur gengist við að eiga það sem hefur verið gert upptækt. Hann var yfirheyrður í gær og síðar úrskurðaður í vikulangt gæsluvarðhald, en lögregla krafðist þess að maðurinn yrði úrskurðaður í tveggja vikna gæsluvarðhald vegna rannsóknarhagsmuna. Hann hefur tekið sér þriggja sólarhringa frest til að áfrýja gæsluvarðhaldsúrskurðinum. Sem fyrr verst lögregla allra fregna af málinu.
2
Alþýðusambandið og Samtök atvinnulífsins funda þessa dagana vegna komandi kjarasamninga. Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ, á von á að kjaraviðræðurnar verði þungar, þar sem mikið ber á milli hjá launþegum og atvinnurekendum. Hann vill ekki spá fyrir um lengd viðræðnanna að svo stöddu. Mikið hefur verið rætt um mikilvægi hóflegra launahækkana til að fyrirbyggja verðbólguskot. Gylfi segir verðlagsþróun og verðlagsákvarðanir ríkis, sveitarfélaga og atvinnurekenda ekki síður mikilvæg. Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ: Svona aðgerðir eins og Reykjavíkurborg hafði frumkvæði að, þar sem að hún ákvað að afturkalla hjá sér gjaldskrárhækkanir, er auðvitað mikilvægt innlegg í þessa umræðu. Með hvaða hætti mínir félagsmenn geta þá unað við aðrar, lægri launahækkun ræðst auðvitað svolítið af þeim verðhækkunum sem að þeir standa frammi fyrir. Það er óviðunandi að ríkisstjórnin, eða fjármálaráðherra, svari því ekki með því að afturkalla þær hækkanir sem að ríkisstjórnin hyggst standa fyrir hér 1. janúar. Önnur sveitafélög hafa verið að taka áskorun Reykjavíkurborgar, mér heyrist það vera bara almenn jákvæð afstaða vera til þess að vera þátttakendur í þessu en við höfum hins vegar ekki heyrt neitt frá fyrirtækjunum. Þó að fyrirtæki megi ekki hafa samráð um verðlagningu þá geta þau hvert og eitt verið með sambærilegar yfirlýsingar, hvað hyggjast þau gera í kjölfar samninga? Ætla þau að velta öllu saman yfir á herðar launamanna? Það hefur mikil áhrif og væri mikilvægt að fá fram afstöðu þeirra, stóru verslanakeðjanna, tryggingafélaganna, af hverju lækka ekki bankarnir vextina ef að verðbólguvæntingar eru ekki nema 2,5%? Þetta er allt saman mjög mikilvægt innlegg í þessar viðræður.
2
Ákvæði 9. gr. fjalla um aðgang að lífsýnasafni til vísindarannsókna, frekari greiningar sjúkdóma, kennslu og gæðaeftirlits. Þar segir að sýni skuli að jafnaði ekki notuð í öðrum tilgangi en þeim var ætlað í upphafi, en undantekningar frá því eru mögulegar með samþykki vísindasiðanefndar. Aðgang vegna vísindarannsókna getur safnstjórn ekki heimilað nema að fengnu samþykki tölvunefndar og að fyrir liggi rannsóknaráætlun samþykkt af vísindasiðanefnd eða siðanefnd viðkomandi heilbrigðisstofnunar, sbr. 2. gr. reglugerðar nr. 449/1997, um vísindarannsóknir á heilbrigðissviði, líkt og gildir almennt um vísindarannsóknir. Safnstjórn getur að fengnu samþykki tölvunefndar (og vísindasiðanefndar þegar það á við) heimilað notkun lífsýna í öðrum tilgangi en hinum upphaflega, að uppfylltum skilyrðum sem lýst er í greininni. Dæmi um slíkt gætu tengst erfðamálum eða laganauðsyn. Um 10. gr. Svo sem gerð var grein fyrir í almennum athugasemdum hér á undan eignast leyfishafi lífsýnasafns ekki lífsýnin. Hann fær ákveðinn umráða- og ráðstöfunarrétt yfir þeim, eins og nánar er kveðið á um í frumvarpinu. Að öðru leyti en kveðið er á um í frumvarpinu er leyfishafanum óheimilt að framselja lífsýnin. Honum er óheimilt að setja lífsýni að veði fyrir fjárskuldbindingum og þau eru ekki aðfararhæf. Nauðsynlegt er að setja þessi skilyrði til að tryggja öryggi lífsýnanna og hagnýtingarmöguleika ef röskun verður á starfsemi leyfishafans. Í 2. mgr. er gert ráð fyrir skriflegum samningi við safnstjórn um umráðarétt lífsýnis ef vísindamaður vistar það í lífsýnasafni. Um 11. gr.
3
Hinir í stofunni kepptust við að sjá almennilega framan í Blæ en hún var snögg að draga hárið aftur fyrir og grípa um eyrun í laumi. Áður en hún breytti sér aftur sneri hún sér örsnöggt að Katrínu og sendi henni skínandi glott, kafloðin í framan, eins og aparnir sem þau höfðu einu sinni lært um í líffræðitíma. Augnabliki síðar sat sama venjulega stúlkan við borðið og hafði gengið inn um dyrnar í ljósbrúnum jakka. „Hvað segið þið, á maður ekkert að læra í þessum skóla?“ „Jú,“ hikstaði Davíð upp úr sér og hrökk í gang, „einmitt, þakka þér fyrir, Blær, við skulum koma okkur að verki!“ Blær dró lítið tæki út úr jakkaerminni, kveikti á sýndarskjá í borðinu sínu og fór að skrifa eitthvað á fullu. Litla eðlan lá sallaróleg í töskunni og sneri breiðum augunum hægt í hringi. Katrín teygði sig eins langt og hún þorði til að rýna í hvað Blær væri að skrifa en sá ekki yfir olnbogann á henni. Hún hallaði sér til baka og mætti augum Lúkasar sem starði grettur og skrítinn á hana. Ekkert er raunverulegt. Orðin endurómuðu í huga Katrínar það sem eftir var af tímanum. Þeir sletta skyrinu Katrín beið í matarröðinni og svipaðist um eftir nýju stúlkunni en hún var hvergi sjáanleg. Kannski vissi hún ekki að hún þyrfti að fara í röð til að fá sér að borða. Í geimnum þurfti ábyggilega enginn að bíða í röð. Hún heyrði krakkana á undan sér pískra eitthvað sín á milli og benda.
0
Þær verða m.a. að tryggja að viðskipti fari fram á sem skemmstum tíma, ekki sé unnt að fá vitneskju um tilboðsgjafa, óeðlileg tilboð hafi ekki áhrif á viðskiptaverð, tilboðsgjafar standi við tilboð sín, Fiskistofa fái nauðsynlegar upplýsingar og aðilar á markaði fái upplýsingar sem nauðsynlegar eru til að meta hagkvæmni kaupa og sölu aflamarks á tilteknum tíma. Reglur um meðferð trúnaðarupplýsinga skulu vera skýrar. Um 6. gr. Greinin þarfnast ekki skýringa. Um 7. gr. Kvótaþing er opinber stofnun og verður stofnkostnaður greiddur af ríkissjóði. Erfitt er að áætla þann kostnað nákvæmlega en ekki er ólíklegt að hann verði á bilinu 5-10 milljónir. Rekstur Kvótaþings skal borinn uppi af þjónustugjaldi sem skal nægja til greiðslu kostnaðar af starfsemi þingsins. Kvótaþingi er heimilt að leggja á fast gjald vegna skráningar og greiðslumiðlunar en getur enn fremur ákveðið að taka skuli mið af umfangi þjónustu við hvern aðila. Um 8. gr. Hlutverk Fiskistofu er tvíþætt. Hún er annars vegar milliliður tilboðsgjafa og Kvótaþings og hins vegar sá aðili sem gengur úr skugga um að tilboðsgjafi fullnægi skilyrðum laga til kaupa og sölu aflamarks. Bein samskipti tilboðsgjafa og Kvótaþings eru óæskileg vegna áhrifa sem tilboðsgjafi gæti haft á viðskipti á þinginu. Ástæða þess að Fiskistofa varð fyrir valinu er m.a. sú að hún er óhjákvæmilegur milliliður í viðskiptunum. Aflamark eru opinber réttindi sem eru skráð hjá Fiskistofu. Fiskistofa hefur því upplýsingar um aflaheimildir skips og þar með hvort aðili megi eiga viðskipti með aflamark.
3
Á 17. og 18. öld hættu franskir bændur smám saman að greiða afgjöld sín í lögaurum eins og áður hafði tíðkast og tóku að greiða þau eingöngu í peningum. Til að auðvelda skattgreiðslur voru árlega gefnar út verðskrár og áttu þær að grundvallast á markaðsverði. Þetta ár jafngilti til dæmis skeppa af korni þetta mörgum livre og sou. Gósseigendur höfðu að sjálfsögðu forskot til að fastsetja verðið hærra en það var í raun og veru. Þau yfirvöld sem áttu að semja vöruskrárnar voru háð þeim eða höfðu sömu hagsmuni og þeir og því var vitlaust gefið. Þjónar einhverjum tilgangi að endurgera verðlag eftir slíkum heimildum? Hætta er á að samræmi milli línuritanna sýni ekkert annað en fyrirfram ákveðið samráð og misræmi, tilfærslur lágt settra héraðsdómara. Sama á við um fleiri en eina tollaskýrslu, útreikninga á húsnæðisverði sem krafist er í fasteignaviðskiptum og að lokum, til að komast hjá skattgreiðslum, eru greiddar fjárhæðir venjulega lækkaðar kerfisbundið. Hvað verður um lögmál útdráttarins ef hvítu og rauðu kúlurnar hafa þann hæfileika að ráða hvenær höndin ofan í pokanum finnur þær? Eins og heimspeki 18. aldar fékk að kynnast hjá Volney, þá er bróðurpartur vandamála sagnfræðilegrar rýni í raun og veru líkindavandi sem er þess eðlis að jafnvel hárnákvæmustu útreikningar verða að játa ósigur sinn. Það er ekki bara það að gögnin séu óvenju flókin, heldur eru þau einnig þess eðlis að ógerningur er að nota á þau nokkra reikningsaðferð.
0
TILKYNNINGARSKYLDIR SJÚKDÓMAR Dýr almennt: B052 Aujeszkys-veiki Aujeszky's disease – Pseudorabies – Herpesviridae A090 Blátunga Bluetongue – Reoviridae A010 Gin- og klaufaveiki Food and Mouth Disease – Picornaviridae B352 Hérasótt Tularemia – Francisella tularensis B058 Hundaæði Rabies – Rhabdoviridae B051 Miltisbrandur Anthrax – Bacillus anthracis A020 Munnblöðrubólga Vesicular stomatitis – Rhabdoviridae A080 Rift Valley veiki Rift Valley fever – Bunyaviridae B103/B253 Smitandi fósturlát/Brúsellósa Brucellosis – Brucella abortus/B. suis/B. melitensis Hross: A110 Afríkönsk hrossapest African horse sickness – Reoviridae B202 Dúrín Dourine – Ondartet beskjelersyke – Trypanosoma equiperdum B205 Smitandi blóðleysi Equine infectious anemia (EIA) – Retroviridae B209 Sníf Glanders – Pseudomonas mallei Nautgripir: B105 Berklar Tuberculosis – Mycobacterium bovis/tuberculosis A070 Húðþrimlaveiki Lumpy skin disease – Poxviridae A060 Illkynja brjósthimnubólga Contagious bovine pleuropneumonia – Mycoplasma mycoides mycoides B115 Kúariða Bovine spongiform encephalopati (BSE) – Prion A040 Nautapest Rinderpest – Kvegpest – Pestis bovum – Paramyxoviridae B110 Smitandi barkabólga/fósturlát IBR/IPV – Herpesviridae B108 Smitandi hvítblæði Enzootic bovine leucosis (EBL) – Retroviridae Sauðfé og geitur: I301 Bítlaveiki Border disease – Hairy shaker disease – Flaviviridae A100 Fjárbólusótt/geitabólusótt Sheep pox and goat pox – Poxviridae A050 Fjárpest Peste des petits ruminants (PPR) – Paramyxoviridae B156 Fósturlát í ám Enzootic abortion of ewes (EAE) – Chlamydia psittaci B155 Geitakregða Contagious caprine pleuropneumonia – Mycoplasma F38 B154 Kregðujúgurbólga Contagious agalactia – Mycoplasma ssp.
3
Hvernig veljum við okkur föt eftir veðri? Hvað gerir feld hlýjan? (Hann einangrar, hlýr lofthjúpur myndast). Ef börnin hafa lært um inúíta má rifja upp hvernig fötum þeir klæddust í gamla daga. Skordýr í hita og kulda Skordýrin í ísskápnum eru hægfara. Kuldinn dregur úr allri líkamsstarfsemi, s.s. hreyfingum. Þetta er samsvarandi því sem gerist í vetrarkuldum. Það væri hægt að gera skordýrin sem voru við stofuhitann enn sprækari með því að bregða krukkunni rétt sem snöggvast yfir kertaljós eða vel heitan ofn. Hér er viss hætta á að umræðan fari inn á brautir ofbeldis og því er mikilvægt að fara að öllu með gát og leggja áherslu á að særa ekki dýrin eða fara illa með þau. Þessa tilraun mætti einnig gera seinna í framhaldi af verkefni á bls. 49 í námsefninu. Útlend skordýr Gaman er að skoða skordýrabækur, einkum þær sem eru með myndum af erlendum tegundum. Nemendur gætu teiknað myndir af fiðrildum eða „ógeðslegu“ skordýri. Litskrúðug fiðrildi eiga það til að flækjast til Íslands. Þau sjást einkum á Suðurlandi. Fæðukeðjur Myndirnar sýna tvær fæðukeðjur. Ekki er talað um sjálft hugtakið, fæðukeðjur. Lögð skal áhersla á að plöntur (og þörungar) séu undirstaða lífsins. Án þeirra fær líf ekki þrifist. Kannski þætti einhverjum eðlilegt að útskýra hér ljóstillífun en ákveðið var að láta þá umfjöllun bíða, enda er það ferli útskýrt í öðru námsefni fyrir eldri nemendur. Hér er þó upplýst að plöntur búi sjálfar til sína eigin næringu úr efnum í umhverfinu – með hjálp sólarljóssins.
0
Ríki getur, við undirritun eða afhendingu skjals þess um fullgildingu, viðurkenningu, staðfestingu eða aðild, lýst því yfir að það notfæri sér einn eða fleiri þeirra fyrirvara sem fjallað er um í 3. mgr. 6. gr., 17. gr. og 18. gr. samningsins. Aðra fyrirvara má ekki gera. 2. Samningsríki, sem gert hefur fyrirvara skv. 1. mgr., getur afturkallað hann að öllu leyti, eða að hluta, með tilkynningu til aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðsins. Afturköllunin öðlast gildi á þeim degi er aðalframkvæmdastjórinn tekur við slíkri tilkynningu. 28. gr. Aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðsins skal í lok þriðja árs frá þeim degi er þessi samningur öðlast gildi, og hvenær sem er síðar að eigin frumkvæði, bjóða fulltrúum þeirra móttökustjórnvalda, sem samningsríkin hafa tilnefnt, til fundar til að kanna og greiða fyrir framkvæmd samningsins. Þau aðildarríki Evrópuráðsins, sem ekki eru aðilar að samningnum, geta átt áheyrnarfulltrúa. Gera skal skýrslu um störf hvers fundar og senda ráðherranefnd Evrópuráðsins til upplýsinga. 29. gr. 1. Aðili getur hvenær sem er sagt þessum samningi upp með tilkynningu til aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðsins. 2. Slík uppsögn öðlast gildi fyrsta dag þess mánaðar sem hefst eftir að liðnir eru sex mánuðir frá þeim degi er aðalframkvæmdastjórinn tók við tilkynningunni. 30. gr. Aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðsins skal tilkynna aðildarríkjum ráðsins og hverju því ríki, sem gerst hefur aðili að þessum samningi, um: sérhverja undirritun, afhendingu sérhvers skjals um fullgildingu, viðurkenningu, staðfestingu og aðild, sérhvern gildistökudag samningsins skv. 22., 23., 24. og 25. gr.; sérhverja aðra aðgerð, tilkynningu eða orðsendingu sem varðar samninginn. Þessu til staðfestu hafa undirritaðir fulltrúar, sem til þess hafa fullt umboð, undirritað þennan samning.
3
En eins og áður segir geta ýmis atriði gert það að verkum að lítil markaðshlutdeild leiði til markaðsyfirráða. Undir 11% eru markaðsyfirráð þó talin útilokuð. 20–40% geta hins vegar skapað markaðsyfirráð ef fyrirtæki eru óháð fjármagni, hráefnum, samkeppnisaðilum o.s.frv. Ítreka skal að markaðsyfirráð sem slík eru ekki bönnuð heldur misbeiting þeirra. C. 57. gr. Eftirlit með samruna fyrirtækja. Það er náið samband á milli misbeitingar á markaðsráðandi stöðu og eftirlits með samruna fyrirtækja. En það eru ekki nema rúmlega tvö ár frá því EB setti reglur um eftirlit með samruna fyrirtækja. Þær höfðu þó verið í undirbúningi í um 15 ár en samstaða náðist ekki um þær fyrr en 1989. Samkvæmt 57. gr. EES-samningsins eru reglur EB á þessu sviði teknar upp. Framkvæmd reglnanna verður þó nær eingöngu í höndum EB en í náinni samvinnu við eftirlitsstofnun EFTA. Samrunareglurnar taka aðeins til samruna sem fer yfir ákveðna í veltutölu. Þannig þarf velta þeirra fyrirtækja sem hyggjast renna saman að vera yfir 5 milljarðar ECU í öllum heiminum og a.m.k. tvö fyrirtækjanna þurfa að selja fyrir 250 milljónir ECU hvort innan Efnahagsbandalagsins til þess að samruninn falli undir reglur þess. Þessi mörk eru mjög há og er því ólíklegt að þessi grein muni hafa áhrif á íslensk fyrirtæki. D. 59. gr. Opinber fyrirtæki. Í 59. gr. er kveðið á um með vissum undantekningum, t.d. um skattheimtu fyrir ríkissjóð, að opinber fyrirtæki eða fyrirtæki með einkaleyfi eða sérleyfi skuli laga sig að samkeppnisreglum EES. E. Aðrar samkeppnisreglur EES.
3
Það sem er talað og hugsað á því fyrrnefnda, er skrifað á því síðarnefnda, annaðhvort vegna þess að það er fáum ætlað eða menn kjósa að hafa það svoleiðis. Frá því á 11. öld og fram á þá 17. skrifuðu Abyssiníumenn á gueze en töluðu á amharísku. Guðspjallamennirnir skrifuðu á grísku en við getum gert ráð fyrir að samtöl þeirra hafi farið fram á arameísku. Svo við færum okkur nær í tíma, þá var latína notuð í stjórnsýslunni á miðöldum. Þessi tungumál þeirra skriftlærðu, presta og ritara, voru fengin að láni frá útdauðum eða framandi menningarheimum en notendurnir þurftu hins vegar að brúka þau til að lýsa ýmsu sem þau höfðu ekki átt að lýsa í upphafi. Þetta tókst með hjálp færslukerfis sem óhjákvæmilega varð klaufalegt. Ef maður les, skrifar séra Delehaye í stuttu máli, að kirkjan haldi upp á ártíð tveggja látinna þjóna sinna á sama degi, að báðir hafi dáið á Ítalíu, að báðir hafi fengið köllun sína eftir að hafa lesið heilagra manna sögur, að munkareglurnar sem þeir stofnuðu heiti eftir sama verndara og báðar hafi verið leystar upp af páfum sem báru sama nafn, myndi líklega flestum detta í hug að einn maður hafi verið gerður að tveimur einstaklingum fyrir mistök og settur í dýrlingasögurnar undir tveimur nöfnum. Samt sem áður er það satt að bæði Giovanni Colombini og Ignatius Loyola fengu trúarlega köllun eftir að hafa lesið ævisögur helgra manna, Colombini stofnaði Jesuate-regluna og Loyola reglu kristmunka (jesúíta), þeir létust báðir 31. júlí, sá fyrrnefndi nálægt Siena árið 1367 en hinn í Róm 1556.
0
Ekki er ljóst hversu margir regnbogasilungar sluppu úr sjókví Arctic Sea Farm í Dýrafirði um helgina þegar gat kom á netið. Matvælastofnun skoðaði aðstæður á laugardag og útilokaði í kjölfarið að regnbogasilungur sem slapp í umhverfið síðasta sumar hafi komið úr þessari sjókví. Það mál er enn til skoðunar. MAST fór í eftirlitsferð til fiskeldisfyrirtækisins Arctic Sea Farm á laugardag eftir að tilkynning barst frá þeim um að gat hafi komið á sjókvína. Tilkynnt var um gatið til Fiskistofu og Matvælastofnunar, en ekki er ljóst hvenær og hvernig gatið myndaðist, en í tilkynningu frá MAST segir að líklegast sé að botnhringur og net hafi nuddast saman með þeim afleiðingum að núningsgat myndaðist á efri hluta þrengingar við botn kvíarinnar. Netið hefur nú verið lagfært. Talið er að töluverður fjöldi fiska hafi sloppið úr kvínni. Arctic Sea Farm sagði í tilkynningu að þarna gæti verið komin skýring á veiðum á regnbogasilungi á Vestfjörðum síðasta sumar, en MAST útilokar að svo sé. Bent er á að flestir fiskar sem veiddust í sumar voru hálft kíló að þyngd. Á sama tíma og þær veiðar stóðu yfir var fiskurinn í þeirri kví sem nú um ræðir um tvö kíló, en meðalþyngd fiska í kvínni er nú fjögur kíló. Rannsókn MAST á mögulegum sleppingum regnbogasilungs síðastliðið sumar er því enn í gangi og liggja endanlegar niðurstöður ekki fyrir að svo stöddu.
2
Þeir sem flytja inn vörur frá útlöndum, leggja sérstakt óvissuálag á innflutninginn. Þetta kemur fram í vöruverði til almennings. Með þessu reyna innflytjendur að verja hagsmuni sína gagnvart sveiflum og óvissu með gengi krónunnar. Það hefur orðið gríðarlegur samdráttur í verslun hér á landi, sérstaklega með innfluttar vörur. Þeir sem stunda innflutning reyna að verja sig með ýmsum hætti og beita reyndar nýstárlegum aðferðum. Eftir að bankarnir hættu að gera framvirka samninga um kaup á gjaldeyri. Þá var hægt að flytja inn vöru og tryggja hana á ákveðnu gengi til að borga erlenda birgjanum eftir mánuð eða tvo. Nú er það ekki hægt lengur þannig að innflytjendur hafa til dæmis þann kost að staðgreiða vörur, stundum með innlendu lánsfé á yfir 20% vöxtum. Sumir semja um fast gengi við sína erlendu viðskiptavini en stór hópur innflytjenda kýs að leggja það sem kalla mætti óvissuálag á vöruna. Álag sem getur verið nokkur prósent ofan á vöruverðið til neytenda. Verslunarmenn sem fréttastofa hefur rætt við segja þetta einu leiðina til að verjast sveiflum og mikilli óvissu með gengi krónunnar þegar menn kaupa til dæmis vöru í evrum en greiða hana 30 eða 60 dögum síðar. Þetta álag er í sumum tilfellum 1-2% en í einhverjum tilvikum hærra og fer að sjálfsögðu beint út í verðlagið og hefur þar með áhrif á neysluvísitölu.
2
Minningabrotin streymdu fram og umræðuefnin hlóðust svo upp að alla næstu daga vorum við sífellt að velta fyrir okkur manninum Richard Nixon, kostum hans og löstum, sögu hans og samtíð, bæði heima og erlendis. Og þetta voru þrátt fyrir allt þau Bandaríki sem Bobby sá enn í hyllingum – þau Bandaríki sem voru til áður en þau urðu eins og mamma hans sagði honum að þau hefðu alltaf verið. BALKANSKAGI Ekki hafði Bobby dvalið nema nokkrar vikur í Reykjavík þegar útsjónarsemi strætisvagnsbílstjóra varð til að hann slapp naumlega undan bandarískum sjónvarpsmönnum. Í anddyri Hótel Loftleiða hafði hann gengið í flasið á upptökuvélum þeirra og hraðað sér út þar sem strætisvagn var í þann veginn að leggja af stað. Bobby sté upp í vagninn og stóð kyrr í dyragættinni svo tökuliðið kæmist ekki inn. Bílstjórinn gerði sér strax grein fyrir þessum óvenjulegu aðstæðum og ók af stað án þess að hleypa sjónvarpsmönnunum upp í. Skömmu síðar tóku Bobby og bílstjórinn eftir því að sjónvarpsliðið veitti þeim eftirför á leiðinni niður í bæ. Til að sleppa undan þeim stakk bílstórinn upp á að Bobby myndi hraða sér út þar sem vagninn nam staðar á rauðu ljósi á aðalgatnamótum gamla miðbæjarins. Á meðan sjónvarpsmennirnir sátu fastir í umferðaröngþveitinu hraðaði Bobby sér á brott og var innan stundar kominn með leigubíl heim til mín, móður og másandi, en hlæjandi glaður yfir að hafa leikið á hina aðgangshörðu sjónvarpsmenn. Úr miðbænum hafði hann þó hringt dauðskelkaður, eins og maður í alvarlegum lífsháska.
0
Ísland fellur um tvö sæti á styrkleikalista FIFA í febrúarútgáfunni sem birt var í morgun. Ísland er í 38. sæti og er enn næst efsta Norðurlandaþjóðin á listanum. Af þeim fjórum þjóðum sem verða saman í F-riðli á EM í Frakklandi í sumar er Ísland 19 sætum á eftir næsta liði, Ungverjum. Ísland lék þrjá vináttulandsleiki í janúar og telja þeir í útreikningum við listann. Finnland-Ísland 0-1 S.A. Furstadæmin-Ísland 2-1 Bandaríkin-Ísland 3-2 Svíar eru efstir af Norðurlöndunum í 35. sæti, Ísland í 38. sæti, Danir í 40. sæti, Finnar í 47. sæti og Norðmenn stökkva upp um 4 sæti í 50. sæti. Færeyingar eru í 94. sæti. 17 efstu þjóðirnir standa í stað á listanum og eru Belgar enn á toppnum. 1. Belgía 2. Argentína 3. Spánn 4. Þýskaland 5. Chile Albanía og Alsír eru í næstu sætum fyrir ofan Ísland á listanum en Grikkland í næsta sæti fyrir neðan. 35. Svíþjóð 36. Albanía 36. Alsír 38. Ísland 39. Grikkland 40. Danmörk Ísland er langneðst af þeim liðum sem verða saman í F-riðli á Evrópumótinu í Frakklandi í sumar. 19 sæti eru í næsta lið, Ungverjaland. 7. Portúgal 10. Austurríki 19. Ungverjaland 38. Ísland Palestína er hástökkvari mánaðarins en liðið er komið upp í 110. sæti og fer upp um 21 sæti. Þá næsta Sádí Arabía sem fer upp um 20 sæti og er í 55. sæti. STYRKLEIKALISTI FIFA
2
Hann sakar gagnrýnendur um að fella allar hinar ólíku hreyfingar í sama flokk og „blóta apríkósunni af því að appelsínan hefur þykka húð, því hvoru tveggja eru ávextir“ – en um leið tekur hann undir fordæmingu gagnrýnenda á öllum öðrum fútúristahreyfingum: 13 úrvinnslan á mælskulist Marinettis takmarkast við endur- framleiðslu tiltekinna minna, hugtaka og slagorða en lítið fer fyrir átökum við þá stefnumarkandi textahefð sem rekja má aftur til symbólismans. Eins og finna má skýrt dæmi um í texta eftir Papus, einn helsta kenningasmið evrópskrar nútímadulspeki sem var vel þekktur í Rússlandi á þessum tíma,75 var goðkynngin tengd umbreytingu heilans í orðræðu dulspekinnar: 26 Mikilvægari en slíkar hártoganir, sem voru markaðar af þjóðernislegum viðhorfum á báða bóga, er þó sú gagnrýni á fagurfræðilegan aktívisma Marinettis sem finna má í textanum. Á dýpra lagi textans má aftur á móti sjá augljósan skyldleika við þá hefð symbólismans sem kúbó-fútúrisminn greinir sig frá í orði kveðnu. 73 Yfirlýsingin um algjört sögulegt rof, sem er grundvallareinkenni á mælskulist manifestósins, er færð í stílinn sem guðleg rödd mælenda er hafa stigið inn í hreina vídd tímans. Þegar í „Almennum smekk gefið á kjaftinn“ birtast augljós tengsl við það yfirlýsingaform sem rekja má til skrifa Marinettis og má hér nefna hina hnitmiðuðu ögrun, yfirlýsingar um skilyrðislaust hefðarrof, skipulega og sundurliðaða framsetningu fagurfræðilegrar áætlunar og notkun goðsögulegra mynda af nútímalegum afurðum iðnaðarþjóðfélagsins.
1
Þjófnaður á bensíni og úr verslunum færist sífellt í vöxt, segja Samtök verslunar og þjónustu. Þau telja ástæðuna vera þá að dómar í þjófnaðarmálum séu vægir. Tvöfalt fleiri eldsneytisþjófnaðir voru kærðir til lögreglu höfuðborgarsvæðisins fyrstu níu mánuði ársins miðað við sama tíma í fyrra. Áður fyrr var algengt að þjófar ækju á brott frá bensínstöðvunum í miklum flýti til að komast undan. Þetta hefur breyst. Eftirlitsmyndavélar eru áberandi við vel flestar ef ekki allar bensínstöðvar. Lárus M. K. Ólafsson, lögmaður Samtaka verslunar og þjónustu, segir að þeirra upplifun sé sú að fólk hlyji sig ekki lengur fyrir myndavélum eða öryggisvörðum. Þjófarnir gangi jafnvel einn hring inni á bensínstöðinni áður en þeir aka burtu í rólegheitum. Lárus telur að skýringuna geti verið að finna í því að dómar í þjófnaðarmálum séu vægir og oft sé bótakröfum verslana og fyrirtækja vísað frá. Lárus bendir á nýlegan dóm yfir mæðgum sem hlutu dóma fyrir að stela fatnaði að andvirði fjórtán milljóna króna. Móðirin hlaut fimmtán mánaða fangelsisdóm, þar af tólf mánuði skilorðsbundið og dóttirin fjögurra mánaða skilorðsbundinn dóm. „Við getum bara sagt okkur sjálf að það er enginn fælingarmáttur í slíkum dómi,“ segir Lárus. Þá fái fyrirtæki og verslanir aðeins lítið brot af sínu tjóni bætt. Tilfinningin sé því sú að ekki hafi dregið úr þjófnuðum. „Ef eitthvað er þá eru þeir að aukast.“
2
Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Jólasveinar eru skemmtilegir. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Það eru til jólatré. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Hugmyndir eru eftirmynd af því sem er í heiminum. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Allar manneskjur geta verið góðar. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Ég ræð því hvað mér finnst leiðinlegt. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Heimurinn fer batnandi. Satt. Ósatt. Að hluta til satt. Hvorki satt né ósatt. Stundum satt og stundum ósatt. Gerðu grein fyrir krossunum þínum hér fyrir neðan. Samantekt á krossum. Gott er að nota liti. Teiknaðu myndir af sannleikanum og skyldum hugtökum. Risi og trítill Hvað af þessu er teljanlegt? Mennirnir í heiminum. 1. Hægt að telja. Ekki hægt að telja. Ekki hægt að telja núna en verður kannski hægt seinna. Stjörnurnar í geimnum. 2. Hægt að telja. Ekki hægt að telja. Ekki hægt að telja núna en verður kannski hægt seinna. Hugsanirnar í huganum. 3. Hægt að telja. Ekki hægt að telja. Ekki hægt að telja núna en verður kannski hægt seinna. Húsin í götunni minni. 4. Hægt að telja. Ekki hægt að telja. Ekki hægt að telja núna en verður kannski hægt seinna. Sandkornin á ströndinni. 5. Hægt að telja.
0
Sjúklingur dvaldi í 572 daga á öryggisgangi réttargeðdeildar á Kleppi. Umboðsmaður Alþingis hefur óskað eftir ítarlegri skýringum frá Landspítalanum vegna málsins. Þetta kemur fram á vef Umboðsmanns Alþingis. Umboðsmaður óskar eftir upplýsingum um aðdraganda vistunarinnar, ákvarðanir í tengslum við hana, hvernig upplýsingagjöf var háttað, aðbúnað sjúklingsins á öryggisganginum og hvaða takmörkunum hann þurfti að sæta á hverjum tíma fyrir sig. RÚV fjallaði um málið í sumar og þar kemur fram að sjúklingurinn sem um ræðir sé maður sem sýknaður var af alvarlegri líkamsárás. Maðurinn sé metinn verulega vanþroskaður andlega en hann hafði þá dvalið á öryggisgangi í næstum fjögur ár. Ljóst er að maðurinn hefur því dvalið á öryggisgangi réttargeðdeildar mun lengur en skoðun umboðsmanns nær yfir. Skúli Magnússon, umboðsmaður Alþingis, hefur óskað eftir svörum frá spítalanum eigi síðar en 21. október næstkomandi. Hann ásamt starfsfólki sínu heimsótti réttargeðdeild og öryggisgeðdeild á Kleppi í júní síðastliðinn. Í kjölfarið var óskað eftir upplýsingum og gögnum um vistun sjúklinga á öryggisgangi réttargeðdeildar á tilteknu tímabili. Í svörum spítalans kom meðal annars fram að sjúklingur hefði dvalið í 572 daga á öryggisganginum. Vegna þessa óskaði umboðsmaður eftir frekari upplýsingum. Sjá einnig Skoða ábendingar um slæman aðbúnað á réttar- og öryggisgeðdeild Í úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur frá júní í fyrra er vitnað í yfirlækni rettargeðdeildar. Hann sagði vistun mannsins mannréttindabrot, lítils bata sé að vænta hjá manninum vegna heilaskaða sem hann hafi orðið fyrir 18 ára gamall. Læknirinn mælti með úrræðum á vegum Reykjavíkurborgar með sólarhringsvöktun og gæslu.
2
Hvað japönsku mannætuna varðar leikur grunur á að hún sé tekin til við fyrri iðju en henni var sleppt úr fangelsi vegna „iðni, siðprýði og góðra framfara“. Japanskir menningarvitar sáu ekki sólina fyrir þessum náunga og lesa ritverk hans með áfergju. Illar tungur segja þau hið argasta klám og vart prenthæf. Jón Séní (Jean Genet) mátti þó alltént eiga að hann var allgóður höfundur. Hann sat í fangelsi en var náðaður fyrir atbeina Jean-Paul Sartres og annarra franskra menntamanna. Mun Genet hafa haldið sig réttu megin við lögin eftir það. Fríða og dýrið Fátt er jafn kynæsandi og illmennskan. Fyrir allmörgum árunm las ég athyglisverða bók sem heitir Women who love too much eftir Robin nokkra Norwood. Höfundur hélt því fram að sumar konur sæki í fúlmenni og vandræðagemsa. Það gildi ekki síst um konur frá vandræðaheimilum. Skýringin sé sú að þær séu spennufíklar og fái vart fullnægingu með venjulegum karlmönnum, sagði Norwood. Allir þekkja söguna um konuna sem lét berja sig eins og harðfisk af karlinum en skreið alltaf til hans aftur. Svo þegar karlruddinn stakk af þá fann hún sér annan, engu betri. Alkunna er að alkadætur giftast oft ölkum. Færri vita að fjöldamorðingjar eiga greiðan aðgang að hjörtum sumra kvenna. Anders Breivik á fjölda kvenkyns aðdáenda sem skrifa honum eldheit ástarbréf í hrönnum. Tæpur helmingur morðingja í fangelsum í New York giftast konum sem hafa samband við þá meðan þeir sitja inni. Móðurlundin veldur sjálfsagt miklu um en bein og milliliðalaus dýrkun á kraftidijótum hefur líka sitt að segja. Fríða hrífst af Dýrinu.
0
Af öðrum sviðum sem ekki hafa sést á síðum Íslenska þjóðfélagsins mætti til dæmis nefna menningarfélagsfræði, borgarfræði og trúarbragðafélagsfræði. Jafnframt er mjög misjafnt hversu áberandi þessi svið eru í fyrstu átta árgöngum Íslenska þjóðfélagsins. Framlag þeirra til íslenskrar félagsfræði sem slíkrar er því oft í bak-grunni rannsóknanna. Jafnframt fjalla höfundar um efni á borð við stéttir á Íslandi (Guðmundur Æ. Oddsson, 2010, 2011; Hermann Óskarsson, 2011), deilihagkerfið (Örn D. Jónsson og Edward H. Huijbens, 2014) og atvinnustefnu hins opinbera (Sigurbjörg K. Ásgeirsdóttir, Þorgerður Einarsdóttir, 2016). Margar þessara rannsókna tengjast efnahags-hruninu og eftirmálum þess, svo sem endurreisn efnahagslífsins (Stefán Ólafsson, 2014) og áhrifum hrunsins á kyngervi og þegnrétt (Þorgerður Einarsdóttir, 2010), félagslega húsnæðis-kerfið (Jón R. Sveinsson, 2010), búferlaflutninga (Vífill Karlsson, 2013), vinnufyrirkomulag og líðan (Guðbjörg L. Rafnsdóttir, Ásta Snorradóttir, Hjördís Sigursteinsdóttir, 2014), fæðingarorlof (Guðný Björk Eydal og Ingólfur V. Gíslason, 2014), skort og heilsu (Stefán H. Jónsson, 2014) og traust til löggæslu (Ingólfur V. Gíslason, 2014; Tómas Bjarnason 2014). Í fyrri bókarkafla fjallaði Jón Gunnar Bernburg (2004) meðal annars um rannsóknir íslenskra félagsfræðinga á táknrænni löggjöf, viðhorfum almennings til afbrota og refsinga, afdrifum brotamanna í réttarkerfinu, ofbeldishegðun, vímu-efnaneyslu og vændi á Íslandi. Undanfarin átta ár hefur tímaritið birt margvíslegar áhugaverðar rannsóknir sem snerta flest svið félagsfræðinnar. Í greininni Íslensk atvinnulífsfélagsfræði 2004–2016 fjallar Ingi Rúnar Eðvarðsson (2017) um þróun sviðsins frá því kafli hans um Uppruna og þróun íslenskrar atvinnulífsfélags-fræði kom út (Ingi Rúnar Eðvarðsson, 2004). Þetta svið skarast vitaskuld við atvinnulífsfélags-fræði og önnur rannsóknasvið félagsfræðinnar.
1
Átakið um Þjóðarsáttmála um læsi verður hrint af stað í dag klukkan 9.30 þegar undirritaður verður sáttmáli í Borgarbókasafni með borgarstjóra Degi B. Eggertssyni. Á vef mennta- og menningarmálaráðuneytisins er hægt að finna allskyns upplýsingar um átakið og myndband með laginu Gott að lesa sem Ingó veðurguð flytur en það má sjá í spilaranum með fréttinni. Inni á heimasíðunni segir að haustið 2015 mun mennta- og menningarmálaráðuneyti í samvinnu við sveitarfélög og skóla vinna að Þjóðarsáttmála um læsi með það að markmiði að öll börn geti við lok grunnskóla lesið sér til gagns. Verkefnið er hluti af aðgerðaáætlun í kjölfar Hvítbókar um umbætur í menntun. Framlag ráðuneytisins verður í formi ráðgjafar, stuðnings, lesskimunar og aukins samstarfs við foreldra. Lestrarfærni er forsenda virkrar þátttöku í lýðræðis- samfélagi en bágur lesskilningur getur haft neikvæð áhrif á námsframvindu og þar með atvinnutækifæri síðar meir. Margt er vel gert í skólastarfi hér á landi og sýna alþjóðlegar kannanir að Íslendingar búa við gott menntakerfi, þar sem helstu styrkleikar eru jafn námsárangur milli skóla, vellíðan nemenda og sveigjanlegt skólakerfi með lítilli miðstýringu. Það veldur þó miklum áhyggjum að lesskilningur hefur versnað og að við lok grunnskóla getur of stór hluti barna ekki lesið sér til gagns. Ástæðan er ekki augljós en vafalaust er um að ræða flókið samspil margra þátta og því mikilvægt að snúa vörn í sókn Á næstu fimm árum verður gert margþætt átak sem mun skila okkur enn betra menntakerfi til framtíðar. Sáttmálin verður undirritaður í Vestmannaeyjum þann 21. september klukkan 14:00.
2
SS-mennirnir sem stjórnuðu þessari fjöldaframleiðslu dauðans áttu ekki skilið að lifa eftir að heimsstyrjöldinni lauk, en í stað þess að refsa þessum morðingjum gerði okkar eigin ríkisstjórn þúsundir þeirra að bandamönnum sínum, allt í nafni lýðræðis og frelsis, og beitti margvíslegum brögðum til að fela glæpi þeirra og nöfn fyrir bandarísku þjóðinni. Það voru hræðileg svik við fórnarlömbin, við saklaus börn, konur og karla sem drepin voru í útrýmingarbúðunum, svik sem aldrei er hægt að fyrirgefa frekar en stórglæpinn sjálfan. Melkorka sá Susan roðna í kinnum af geðshræringu eftir því sem leið á þessa skorinorðu skammarræðu. En í kjölfarið fölnaði hún snögglega í framan og stirðnaði upp í astmakasti sem hjaðnaði smám saman eftir að hún hafði úðað upp í sig astmalyfinu í litla brúsanum. – Von Trittenheim og von Ramstein voru að því er virðist sendir út á Atlantshaf hálfu ári áður en nasistar gáfust upp fyrir herjum Bandamanna, sagði Robert eftir nokkra þögn. – Þess vegna er með öllu óvíst hvert för þeirra var heitið, þótt líklegast sé að þeir hafi átt að fara til Kanada og þaðan til Bandaríkjanna. Hvort kafbáturinn skilaði þeim þangað, eða sökk í hafið á leiðinni til Ameríku, er hins vegar óvíst með öllu. – Er raunhæft að geta sér til um erindi þeirra? spurði Melkorka. Alan Sexton lá ofan á sænginni í rúminu með farsíma í höndunum. Hann var með sárabindi á höfði, kraga um hálsinn og sáraumbúðir á kafloðnu brjóstinu. – Ertu mikið slasaður? spurði Melkorka. – Ég hef séð það svartara, svaraði Bandaríkjamaðurinn stuttaralega. – Hvað varð um þig?
0
Kirkju völlur kemur jafnoft fyrir, þrisvar sinnum hvort nafn. 206 Örnefnið Kirkju grund á Mið-Grund, sem fyrst var skráð á 18. öld var tengt kirkju sem stóð þar á 11. til 14. öld. örnefni finnast á jörðum þar sem ekki eru aðrar heimildir um kirkjur. Engin örnefni eru til sem vísa til kirkna og garða sem aflögð voru þegar á 11. og 12. öld og þar sem öll merki um þau hafa verið horfin þegar kirkna er fyrst getið í ritheimildum. 64 Rannsókn sýndi að garðurinn var notaður allt frá 11. öld og síðast grafið í hann á 19. öld. Annað dæmi þar sem guðshús var notað sem þinghús var Lýtingsstaða kirkja sem var breytt fyrir þinghald 1839. Guðshúsin voru notuð til veraldlegra hlutverka meðfram guðsþjónustu, samanber orð Guðbrands biskups Þorlákssonar um 1570 sem sagði að þau væru víða misnotuð til veraldlegra hlutverka eins og þurrkhús fyrir þvotta, reiðings geymslur, hesthús og hvaðeina. 124 Þar í landi eru örnefnin Altari og Messu geiri. Örnefnið Róðugrund hefur lifað í mörg hundruð ár. var bænhús og þar var „hringmyndaður hóll sem nefndur er Bænhúshóll.“ Tvö eru dregin af bænhúsum og eitt af kirkju, sem kölluð var bænhús á 15. öld, tvö tengjast messuferðum. 214 Sömuleiðis var alkirkja á Stóru-Ökrum í Blönduhlíð á 14. 207 Örnefnið Bænhús garður á Ysta-Mói hefur varðveist a. Örnefni tengd kirkjum sem lagðar voru niður 1500-1700 Flugumýrarkirkju er getið 1253.
1
Einnig kemur fram eftirfarandi: „Á Netinu má finna mörg þúsund gígabæt (terabyte) efnis með barnaklámi. Sumt af því efni er gamalt, annað nýtt. Spjallrásir og beinar tengingar (Instant Messenger, ICQ) eru notaðar til að ná athygli barna og ungmenna, í því skyni að misnota þau. Vitað er um beinar útsendingar á Netinu þar sem börn eru áreitt kynferðislega og þau beitt ofbeldi. Þá er að finna á Netinu svokölluð nethótel, þar sem börn geta leikið sér og þóst stunda vændi. Barnaníðingar beita nýjustu tækni til að nýta sér kosti Netsins. Eftir því sem Netið verður öflugra, aukast möguleikar barnaníðinga á því að stunda iðju sína óheftir. Ekki bætir úr skák að víða um heima virðist lögreglu og löggjafa skorta bæði fjármagn og mannafla til þess að takast á við vandann.“ Ástæða er líka til að benda á að nýlega kom fram í fréttum að spjallrásum á vegum Microsoft-fyrirtækisins verður víða lokað eða aðgangur takmarkaður. Forráðamenn fyrirtækisins segja þetta gert til að draga úr líkum á að barnaníðingar misnoti rásirnar. Í skýrslu nefndar um úrbætur vegna kláms og vændis er lagt til að sett verði lög sem geri þá sem reka netþjóna ábyrga fyrir því efni sem þar er að finna. Lögð er áhersla á að forða börnum frá greiðum aðgangi að klámefni á veraldarvefnum. Í því skyni er mælt með notkun hugbúnaðar sem gerir fólki kleift að loka fyrir aðgang að ákveðnum slóðum.
3
Fréttamaðurinn Helgi Seljan ætlar að taka sér árs frí frá Kastljósi og fréttaskýringaþættinum Kveik. Hann segist hafa gott af smá fríi eftir tólf ár hjá RÚV. Fréttamaðurinn Helgi Seljan er kominn árs frí frá Kastljósi og fréttaskýringaþættinum Kveik. Hann segir í samtali við Fréttablaðið að þessi ákvörðun tengist á engan hátt umfjöllun hans í Kveik um vinnuþrælkun. Hann hafi ákveðið í vor að taka sér ársfrí en segist þó ekki ætla að sitja auðum höndum næsta árið. Hann ætli þó að byrja á því að taka sér „sumarfrí“. „Ég er búinn að vera hjá RÚV í tólf ár og hef bara gott af því að taka mér smá frí,“ segir Helgi sem útilokar ekki að hann láti til sín taka hjá RÚV á næstu mánuðum þótt það verði þá ekki í fréttum, Kveik eða Kastljósi. Á Facebook-síðu Kveiks er greint frá því að fyrsti Kveiksþátturinn, sem sýndur var á þriðjudag, yrði hans síðasta verkefni í bili. „Eftir rúman áratug í Kastljósi og Kveik er Helgi Seljan kominn í tímabundið frí frá fréttum. Fyrr á árinu ákvað hann að umfjöllunin sem birtist í fyrsta Kveiksþætti vetrarins yrði hans síðasta verkefni fyrir þáttinn – að sinni,“ segir í færslunni frá aðstandendum Kveiks. Í þættinum var fjallað um svörtu hliðar íslensks vinnumarkaðar og bág kjör útlendinga sem flytja hingað til lands í leit að atvinnu. Lára Ómarsdóttir gekk til liðs við Kveik undir lok september en þar eru fyrir Þóra Arnórsdóttir ritstjóri, Ingólfur Bjarni Sigfússon og Sigríður Halldórsdóttir.
2
Yfir 9.000 börn eru í hópi flóttamanna og hælisleitenda sem komið hafa til Ítalíu á þessu ári, um þriðjungurinn án ættingja eða fylgdarmanna. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Save the Children, sem birt var í dag. Í skýrslunni segir að yfir 58.000 manns hafi komist til Evrópu frá norðuströnd Afríku á þessu ári. Af þessum fjölda hafi verið 3.160 börn sem komið hafi þangað ein síns liðs, sum þeirra yngri en fimm ára. Meirihluti þessara barna séu frá Sýrlandi og þau hafi lagt á sig hættulegt ferðalag í gegnum Líbíu og sum sætt ofbeldi og misnotkun á leiðinni. Samtökin segja að yfirvöld á Ítalíu hafi misst sjónar af um þriðjungi barna sem skráð hefðu verið við komuna til landsins og óttast yfirvöld að þau kunni að lenda í klóm skipulagðra glæpasamtaka eða barnaníðinga. Fréttaveitan AFP hefur eftir Raffaele Milano, fulltrúa Save the Children á Ítalíu, að brýnt sé að leysa þennan vanda og koma í veg fyrir að börn sem komi til landsins án fylgdar hverfi frá móttökustöðvum. Gil Arias Fernandez, yfirmaður Frontex, stofnunar sem hefur umsjón með ytri landamærum Evrópusambandsins, segir að hundruð þúsunda manna bíði í Líbíu eftir tækifæri til að komast yfir Miðjarðarhafið til Evrópu. Fólkið vilji komast þangað sem fyrst vegna vaxandi ólgu í landinu. Angelino Alfano, innanríkisráðherra Ítalíu, telur að þetta kunni að vera allt að 600.000 manns.
2
Rannsóknin var styrkt af Vísindasjóðum læknaráða FSA og Landspítalans og Félagi íslenskra gigtarlækna (The Scandinavian Journal of Rheumatology Grant, year 2000). Þurrkeinkenni frá slímhúðum eru algengari meðal kvenna og einkenni munnþurrks aukast með aldri hjá báðum kynjum. Efniviður og aðferðir Stærð úrtaks og skilatíðn: Í úrtaki Hagstofu Íslands var alls 621 einstaklingur, 300 karlar og 321 kona (tafla III). Rannsókn þessi er sú fyrsta sinnar tegundar hér á landi. Þessi spurningalisti hefur áður verið notaður í rannsóknum með tilliti til heilkenna Sjögrens (22,23). Augn- eða munnþurrkur getur birst í margbreytilegum einkennum, eins og rakið er í upphafi þessarar greinar. Af þeim sem skoðaðir voru uppfylla því 13% fjögur greiningarskilmerki fyrir heilkenni Sjögrens, sem samsvarar því að, að minnsta kosti 0,2% (0-0,5%; 95% öryggisbil) upprunalega úrtaksins hafi Sjögrens sjúkdóm. Markmið þessarar rannsóknar var þó að kanna algengi helstu einkenna Sjögrens hér á landi, ítarlegri rannsókn á algengi heilkennisins er þegar hafin. Ítrekunarbréf var sent til allra sem ekki höfðu svarað mánuði eftir að fyrra bréfið var sent út. Niðurstöður úr spurningakveri: Marktækt fleiri konur svöruðu játandi einkennum um augnþurrk (29% á móti 13%; p<0,01) og munnþurrk (18% á móti 7%; p<0,05) ef eingöngu var notast við spurningarnar þrjár úr EEC skilmerkjunum (tafla V). Því er nauðsynlegt að styðjast við ströng greiningarskilmerki þegar staðfesta skal sjúkdómsgreininguna heilkenni Sjögrens. Algengi augn- og munnþurrks er ekki þekkt hér á landi né algengi heilkennis Sjögrens. Höfundar þakka öllum þeim sem tóku þátt í rannsókninni og sérstaklega þeim er komu til skoðunar.
1
Óeirðarlögreglan í Barein gerir nú allt sem hún getur til að koma í veg fyrir að mótmælendur komist að brautinni þar sem Formúlu eitt kappakstur hófst fyrir skemmstu. Stjórnarandstæðingar segjast staðráðnir í að nota tækifærið til að vekja athygli á mannréttindabrotum. Mótmælin í Barein hófust fyrir rúmum 14 mánuðum en nokkuð hafði dregið úr þeim á síðustu vikum. Í fyrra þurfti að aflýsa árlegum Formúlu 1 kappakstri í landinu vegna mótmælanna. Í ár lýstu forsvarsmenn keppnisliðanna yfir áhyggjum af öryggismálum en stjórnvöld töldu að nú hefðu þau náð nægilega góðum tökum á ástandinu til að halda keppnina eins og ekkert hefði í skorist, ólgan væri mun minni en fyrir ári. Ekki virðist það hafa verið rétt mat. Þvert á móti hafa mótmælin aftur byrjað að stigmagnast eftir að tilkynnt var að kappaksturinn færi fram og í gær lést einn mótmælandi og margir særðust í átökum við öryggissveitir. Mikil öryggisgæsla er í kringum keppnina og enn hefur ekki borið á mótmælum við sjálfa kappakstursbrautina. Stjórnarandstæðingar hafa hins vegar tekist á við óeirðarlögreglu í miðborginni frá því í morgun og þeir hvetja alla andófsmenn til að brjóta sér leið í gegnum varnargirðingar og trufla kappaksturinn. Seinna í dag er búist við að sendiherra Danmerkur í Barein fái að hitta stjórnarandstæðinginn Abdul Hadi al-Khawaja. Hann hefur verið í hungurverkfalli í meira en 70 daga eftir að hann var dæmdur í ævilangt fangelsi fyrir mótmæli. Khawaja er með danskt ríkisfang og þarlend stjórnvöld hafa beitt sér fyrir lausn hans.
2
Við ítrekum markmið Stokkhólmssáttmálans og fríverslunarsamninganna við EB svo og sameiginleg markmið með Evrópubandalaginu eins og þau birtast í Lúxemborgaryfirlýsingunni árið 1984 um að koma á fót samræmdu virku Evrópsku efnahagssvæði (EES), sem nær til allra aðildarríkja EFTA og EB. 5. Við lýsum ánægju með þann árangur sem náðst hefur í að afnema hindranir í vöruviðskiptum með iðnaðarvörur. Tollar og magntakmarkanir hafa verið felldar niður og uppruna- og tollmeðferð hefur verið einfölduð. Verulegur árangur hefur náðst á sviði tæknilegra reglugerða svo og varðandi öryggis- og heilbrigðiskröfur. Þessi þróun hefur styrkt tengsl EFTA og EB enn frekar og stöðu EFTA og EB sem mikilvægustu viðskiptaaðila hvors annars. 6. Samstarf okkar hefur aukist á sviði rannsókna og þróunar og samningar eru fyrirhugaðir til að auðvelda hvers konar þjónustuviðskipti. Á sviði menntamála og umhverfisverndar miðar starfinu áfram og hefur smám saman náð til fjármagnshreyfinga og nokkurra þátta er snerta óhindraðan flutning fólks á milli landa. Á vissan hátt hefur þessi víði samstarfsvettvangur þó ekki að öllu leyti verið í samræmi við metnað okkar og væntingar. 7. Við þurfum að takast á við sömu hindranir og EB í uppbyggingu Evrópska efnahagssvæðisins. Sú leið sem við ákváðum að fara í hinni sameiginlegu Lúxemborgaryfirlýsingu skilar okkur á rétta leið. Við stefnum hins vegar að því að styrkja okkar sérstæða samband við EB á grundvelli jafnvægis á milli réttinda og skuldbindinga. Með hliðsjón af því viðurkennum við að leggja þarf fram aukið starf og nýjar hugmyndir og viljum þannig kanna þá möguleika sem við höfum til að ná þessu markmiði. 8.
3
Fremur en að leita á náðir hennar velti ég því fyrir mér hvort póststrúktúralismi hafi innsæi í þennan vanda og vel að enda á vangaveltum þar um en líkt og mótunarhyggjan er póststrúktúralismi upptekinn af tungumálinu sem ég lít á sem stærsta hluta vandamálsins í þýðingunni á Um trúarbrögðin. Sbr. Friedrich Schleiermacher, Um trúarbrögðin, bls. 49, bls. 21. Hvenær gerist það þá að religio í nútímamerkingu slær í gegn? Latneska hugtakið institutio merki leiðbeiningar og að koma einhverju á fót, í titli ritsins felist því hvatning og áminning um að ástunda guðrækilegt líferni á sannkristilegan hátt. Religio tengist ekki lengur stöðum, hlutum og mönnum heldur býr nú hið innra með manninum, gjarnan í hjartanu. Schleiermacher er ekki að hugsa um búddatrú, hindúisma eða íslam þegar hann talar um religio(n), heldur er honum fyrst og fremst umhugað um að leiðrétta hinn ranga skilning á religio(n) í kristnu samhengi, skilning sem á rætur í upplýsingunni og boðar afturhvarf til eldri kristins skilnings. 12 Sbr. neðanmálsgrein nr. 9 hér að framan.
1
Landbúnaðarhagfræðingur segir að kvótakerfi í landbúnaði grafi undan samkeppnishæfni greinarinnar og hygli starfandi bændum á kostnað neytenda og mjólkurbænda framtíðarinnar. Hann segir það léleg rök fyrir núverandi kerfi að verð á landbúnaðarvörum hafi ekki hækkað mikið á síðustu árum. Áform eru um það á Alþingi að auka enn frekar höft á mjólkurframleiðslu utan kvóta. Þetta festir enn frekar í sessi það kvótakerfi sem nú er. Daði Már Kristófersson er dósent í landbúnaðarhagfræði. Daði Már Kristófersson, dósent í landbúnaðarhagfræði: Þannig að kerfi eins og kvótakerfi sem að ríkir í mjólk, það hefur ekki gagnast neinum nema þeim bændum sem voru svo heppnir að búa þegar kerfið var sett á. Síðari bændur hafa ekki haft það betra en þeir hefðu haft það ef ekkert kerfi hefði verið, það er að segja, ef að verðlagning á mjólk hefði verið frjáls. En þetta er ennþá verra en, en sem svo, vegna þess að það sem að kerfið gerir er að það hækkar stöðugt framleiðslukostnað í mjólk. Það hleður utan á sig fjármagnskostnaði sem að gerir það að verkum að bilið á milli framleiðslukostnaðar hér á landi og í nágrannalöndunum þar sem ekki er opinber verðlagning á mjólk, það fer bara stöðugt vaxandi. Fylgismenn kvótakerfisins benda á að landbúnaðarafurðir hafa ekki hækkað í verði til jafns við aðrar neysluvörur upp á síðkastið. Daði gefur lítið fyrir þessi rök. Daði Már Kristófersson: Það að segja að þetta hafi ekki versnað skelfilega undir þessu kerfi eru bara engin rök í málinu.
2
„Það er afar bagalegt að það skuli þurfa að fella niður ferðir núna þegar við erum á háannartíma, sagði Elliði Vignisson í pósti til Vegamálastjóra núna morgun en eins og fram hefur komið á vef Eyjafrétta er byrjað að gæta grynnsla við austurgarðinn í Landeyjahöfn með þeim afleiðingum að fella þarf niður ferðir. Áfram heldur Elliði og segir það skipta mestu máli að fá dýpkunarskip í höfnina sem allra fyrst og tryggja sex ferðir á dag til Landeyjahafnar með öllum tiltækum ráðum. Auðvitað vitum við að núverandi Herjólfur er of djúpristur og ekki heppilegur í Landeyjahöfn og þess vegna hefði þurft að fylgjast betur með stöðu mála hvað dýpi varðar. Það má hinsvegar ekki leggjast í eitthvað volæði yfir þessu heldur þarf að bregðast við og tryggja hagsmuni íbúa og fyrirtækja hér í Eyjum og almennt á þjónustusvæði Herjólfs. Mestu skiptir að fá dýpkunarskip sem fyrst en þar að auki hef ég óskað eftir því að þær ferðir sem fella þarf niður verði farnar í annan tíma og þannig tryggt að heildarfjöldi ferða verði áfam 6 eins samgönguyfirvöld hafa sjálf metið að lágmarks þörf sé á. Þá óskaði ég einnig eftir því að tryggt yrði að hámarksfjöldi farþega verði 520 eins og nú er heimilt eftir að skilgreiningu á hafsvæðinu hér var breytt í kjölfarið á áralöngu baráttumáli okkar en í flestum ferðum í sumar hefur verið miðað við tæplega 400 farþega.
2
Hvers vegna var hann svona sannfærður um að handritið sem einhver Dimma hafði skrifað fyrir langalöngu tengdist þessu bókum sem voru ævintýrasögur og gerðust að mestu í allt öðrum heimi? Skyndilega slokknaði ljósið í herberginu. Hann heyrði pabba sinn segja eitthvað inni á baði en greindi ekki orðaskil. Það marraði í hurðinni. - Slökktir þú? spurði Grímur. - Nei, ég held að rafmagnið hafi farið, svaraði Addi. Hann teygði sig í farsímann og fann innbyggt vasaljósið. Svo stóð hann á fætur og lýsti í kringum sig. Pabbi hans stóð með handklæði utan um sig og var undrandi á svip. Frammi á gangi heyrðust raddir. Adda fannst þetta spennandi og vildi kíkja fram, en pabbi hans vildi klæða sig fyrst. Addi flýtti sér út að herbergisglugganum, dró þykk tjöldin frá og sá að götuljósin voru í lagi og upplýsta framhlið kastalans alveg einsog hann hafði búist við. Það voru líka ljós í gluggum nærliggjandi húsa, svo líklega hafði rafmagnið bara farið af hótelbyggingunni. Eftir stutta stund var Grímur kominn í föt og kíkti fram á gang. Þar var enginn og svartamyrkur svo hann sá ekki glóru. – Verðum við ekki að koma okkur niður? sagði hann við Adda. – Þú getur lýst okkur á leiðinni. Þeir fóru fram og paufuðust eftir löngum ganginum að stigahúsinu. Þar var dauf birta sem reyndist koma frá kertaljósi á hæðinni fyrir neðan. – Svolítið draugalegt, sagði Addi. - Já, ekki síst í framhaldi af kastalasögunum um alla þá sem þar létu lífið, sagði pabbi hans og hryllti sig.
0
Rétt er að undirstrika að aðgangur að þeim upplýsingum sem skráðar eru á einstökum stofnunum eða hjá sjálfstætt starfandi heilbrigðisstarfsmönnum verður óbreyttur þannig að vísindamenn geta eftir sem áður fengið aðgang að þeim vegna vísindarannsókna samkvæmt þeim reglum sem um slíkan aðgang gilda. Gert er ráð fyrir að nefndin verði skipuð þremur mönnum, einum tilnefndum af læknadeild Háskóla Íslands, einum af vísindasiðanefnd og einum sem heilbrigðisráðherra skipar án tilnefningar og skal hann jafnframt vera formaður nefndarinnar. Varamenn skulu skipaðir með sama hætti. Starf nefndarinnar skal kostað af gjaldi sem rekstrarleyfishafi greiðir skv. 5. mgr. 5. gr. Nánar skal kveðið á um starfsemi nefndarinnar í reglugerð sem ráðherra setur, sbr. 18. gr. Um 11. gr. Í 1. mgr. er kveðið á um heimild starfsleyfishafa til vinnslu þeirra upplýsinga sem skráðar eru í gagnagrunn á heilbrigðissviði, enda sé þess gætt við úrvinnslu og samtengingu að ekki sé unnt að tengja upplýsingarnar persónugreinanlegum einstaklingum nema með notkun greiningarlykils. Í 2. mgr. er kveðið á um hvernig nýta megi upplýsingar úr gagnagrunninum. Í 3. mgr. kemur fram að rekstrarleyfishafa sé á leyfistíma heimil fjárhagsleg nýting gagnagrunnsins með þeim skilyrðum sem sett eru í lögum, reglugerðum og rekstrarleyfi. Í 4. mgr. er ítrekað að gagnagrunninn megi ekki flytja úr landi og úrvinnsla úr honum megi einungis fara fram hér á landi. Um þetta vísast til athugasemdar við 1. tölul. 1. mgr. 6. gr. Um 12. gr. Ákvæði greinarinnar er byggt á ákvæði 1. mgr. 26. gr. laga um skráningu og meðferð persónuupplýsinga og 18. gr. laga um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. Um 13. gr.
3
Bjarnason (1866–1934), þá sýslumaður í Snæfellsnes- og Hnappadalssýslu og þingmaður Snæfellinga, síðar forstöðumaður Lagaskólans, lagaprófessor og hæstaréttardómari, eini óvígði maðurinn sem raunverulega starfaði í nefndinni, skilaði séráliti varðandi þetta atriði. 37 Í umræðunni um hvernig hrinda skyldi þessum grundvallarstefnumálum trúmálaréttarins í framkvæmd komu fljótt fram tvær leiðir sem hér verða nefndar löggjafarleið og aðskilnaðarleið. Forsendur kirkjuskipanar fyrir íslensku þjóðkirkjuna“, Ritröð Guðfræðistofnunar 38/2014, bls. 32–51, hér 32–34, ojs.hi.is, sótt 12. nóvember 2018 af https://ojs.hi.is/ritrodgudfraedistofnunar/article/view/1352/pdf_4. Aftur á móti gæti ríkisvaldið einvörðungu krafist þess að trúfélögin hlýddu landslögum en ekki seilst lengra til yfirráða yfir þeim. 20 árum síðar er það hlutfall komið niður í rúm 67%. Hann leit enda svo á að aðskilnaður væri alveg óundirbúinn og því ómögulegt að frumvarp í þá veru fengist samþykkt í náinni framtíð. Réttur þjóðkirkjunnar til gagngjalds fyrir fornar kirknaeignir og önnur hliðstæð atriði vega jafnframt það þungt að líklegt er að það kalli á sérstök lög. Nefndin skilaði áliti 1906 og lagðist meirihlutinn gegn aðskilnaði ríkis og kirkju einkum vegna þess að það mál þyrfti meiri umhugsunar og undirbúnings við en lagður hafði verið í það. ; Tillögur um kirkjumál Íslands, bls. 3. Sama rit, d. 280. Virðist þetta málefnaleg greining þar sem báðir flokkarnir mæltu fyrir umfangsmiklum breytingum í frjálsræðisátt á sviði trú- og kirkjumála frá því sem verið hafði þótt þá greindi á um markmið og leiðir. Þá hefur höfundur ritað tvær greinar um þjóðkirkju og trúfrelsi í stjórnarskrá landsins.
1
Kynusli í kirkjunni Það sem skiptir máli er kærleikurinn og hvernig hann sífellt lagði lögmálið til hliðar og einblíndi á kærleikann, mannvirðingu og einingu allra í andanum. Hún væri tilbúin til að stíga ný skref í kynjamálum. Hugmyndin að myndefninu er að fanga samfélagið sem við öll viljum tilheyra; réttlátt, fordómalaust og kærleiksríkt umhverfismiðað samfélag sem einblínir á kærleiksboðskap Jesú Krists í stað þess að hengja sig í hvers kyns hann hafi verið. 29 Sama heimild, bls. 89. Hugtakið gagnkynhneigðarhyggja, sem ég nota í greininni frá 2012, er þýðing á enska orðinu heteronormativity en það má skilja sem það viðhorf að kynin séu aðeins tvö, þau hneigist kynferðislega hvort að öðru og þessi tvennd sé undirstaða eðlilegrar kynvitundar (e. gender identity) ásamt því að vera grundvöllur eðlilegra tengsla kynjanna. Hinsegin samhengi, mannréttindi og trans Jesús Í þessum skilningi er Jesús hommi, Jesús er kona, Jesús er lesbía, Jesús er transgender einstaklingur, Jesús er intersex, Jesús er transsexúal, heterósexúal, asexúal og pansexúal. Samkvæmt játningunum er manneskjan, ekki aðeins karlinn, sköpuð í Guðs mynd og Jesús Kristur er bæði sannur guð og sannur maður. WAS lagði áherslu á að kynverundarréttindin byggðust á frelsi, mannlegri reisn og jafnræði allra manneskja og fælu í sér vörn gegn skaða en það væri jafnframt skylda ríkja að vernda þegna sína gegn skaða. 37 Sama heimild, bls. 11–15. Trausti Steinsson, Reykjavík: Háskólaútgáfan, 2019, bls. 24.
1
Það ergir mig að besta myndin hans er í Chicago, ég á aldrei eftir að sjá hana aftur. Gamli draumur, mér þykir líklegt, nei ég veit, þetta verður síðasta ferð Öldu út fyrir landsteina. Sumir láta drösla sér í hjólastólum, en mér er ekki svo illa við nokkra manneskju að ég ætlist til slíkrar greiðasemi. Svo er engum til að dreifa nema þá Siggu minni, en hún á nóg með sitt einsog restin af heiminum. Þetta verður þá í síðasta sinn sem ég dreg þig til mín í draumi yfir sjóinn og fjöllin sjötíuogsjö. Þetta verður síðasta hótelherbergið með heiðursgestinum þér. Í tilefni af því keypti ég mér tuttugu rauðar rósir einsog þú færðir mér einu sinni heim í Skjól í eyðslukasti. Ég átti ekki andlausa æsku fordekruð í skjóli efnaðra aristókrata sem aldrei skildu hvað barni leið eða mundu ekki eftir að taka nótís. Sambönd mín við pilta voru ekki á skjön og til þess eins að fá jarðsamband. Frönsku- og latínukennari hefur aldrei nokkurn tímann drekkt sér á leið heim frá mér. Ég er nýorðin þrjátíuogsjö ára ný, ekki gömul. Og meðan Egill og Alma og Sigga og tveir eða þrír aðrir ganga um sömu garða og ég er yfir engu að kvarta. Á leiðinni heim klukkan sjö er slæða yfir litunum. Við förum um ljóst land og dökkt land og rautt land og brúnt land í síðdegisslikju. Vetur svo skammt undan að hver dagur sem enn kallast haust er fundið fé. Ég þekki þessa leið. Samt er hún ný. Fjallið furðudýr á vatnsbakka. Fjallið eina og hálfa.
0
Fjölmennasta Reykjavíkurskákmótið frá upphafi fer fram í Hörpu þessa dagana. Tíu ára keppandi hefur vakið mika athygli fyrir frammistöðu sína. Einbeitingin skein úr andlitum keppenda á Reykjavíkurskákmótinu í dag. Mótið hefur vaxið ört síðustu ár og hafa keppendur aldrei verið fleiri. Í ár eru þeir 254, þar af margir erlendir stórmeistarar. Gunnar Björnsson er forseti Skáksambands Íslands. „Það er þannig að það sækjast eftir að koma margir tugir erlendra stórmeistara til landsins og við þurfum að velja hverjum við bjóðum til að hjálpa þeim með hótel og flug, þannig að við getum valið stórmeistarana.“ Mótinu lýkur á þriðjudag. Verðlaunafé er 2,3 milljónir króna og fær sigurvegarinn þriðjung þess. 10 ára skákmaður Vignir Vatnar Stefánsson, hefur vakið mikla athygli fyrir frammistöðu sína á mótinu. Hann afþakkaði kurteisislega að standa upp frá skákinni til að ræða við fréttamann, enda myndi slíkt brölt aðeins trufla einbeitinguna. Gunnar segir skákmanninn unga hafa tekið miklum framförum. „Hann er að standa sig gríðarlega vel og er með þrjá og hálfan vinnig af sex mögulegum. Hann er kannski sá efnilegasti sem við eigum í dag. Hann bara byrjaði að tefla sex ára og bætir sig gríðarlega á hverju ári.“ Heimsmeistarinn Magnus Carlsen frá Noregi er ekki meðal keppenda en pabbi hans, Henrik Carlsen, tekur þátt í mótinu. Garry Kasparov fyrrverandi heimsmeistari heilsaði upp á keppendur. Hann er í framboði til forseta alþjóðaskáksambandsins. Kasparov á góðar minningar frá Íslandi. „Ég keppti hérna nokkrum sinnum, árin 1998 til 2004 og mér gekk alltaf vel. Ég lít því svo að ég sé ósigrandi á Íslandi.“
2
Enginn barna- og unglingageðlæknir er nú starfandi utan höfuðborgarsvæðisins. Álag er farið að aukast, bæði á heilsugæsluna á Akureyri og Barna- og unglingageðdeild Landspítalans. Yfirlæknir göngudeildar þar segir stöðuna mjög alvarlega. Sögðu upp vegna óánægju Báðir sérfræðingarnir á barna- og unglingageðdeild Sjúkrahússins á Akureyri sögðu upp störfum í vetur vegna óánægju með nýtt skipurit spítalans þar sem deildin var sett undir hatt barnadeildar. Barna- og unglingageðdeild Sjúkrahússins á Akureyri sinnti svæðinu frá Hrútafirði í vestri til Djúpavogs í austri og hafði í fyrra afskipti af málum 504 einstaklinga. Geðlæknirinn á deildinni hætti störfum 1. apríl og sálfræðingurinn hættir um næstu mánaðamót. Aukið álag Þetta er þegar farið að hafa áhrif. Á Heilsugæslustöðinni á Akureyri finna menn fyrir auknu álagi vegna þessa og eins leita nú fleiri til Barna- og unglingageðdeildar Landspítalans. Guðrún Bryndís Guðmundsdóttir, yfirlæknir göngudeildar þar, segir að fyrirspurnir hafi aukist, auk þess sem einstaklingar hafi komið þangað sem annars hefðu ekki þurft þess. Betra að hafa þjónustu í nærumhverfi barna Guðrún segir afar mikilvægt að þjónustan á Akureyri sé til staðar. Það hafi verið markmið að byggja upp þjónustu í nærumhverfi barnanna svo færri þurfi að leita til höfuðborgarsvæðisins. „Ég myndi segja að þetta væri mjög alvarleg staða. Við náttúrulega verðum að taka á móti fólki, sérstaklega sem er bráðveikt, og það segir sig sjálft að ef fjöldi einstaklinga eykst hér þá þýðir það lengri biðlista fyrir önnur börn sem bíða,“ segir Guðrún.
2