sentence
stringlengths
2
209
unsandhied
stringlengths
2
220
kimartham anayaṃ ghoram utpatantam upekṣase
kimartham anayam ghoram utpatantam upekṣase
dasyūnām iva yadvṛttaṃ sabhāyāṃ kurunandana
dasyūnām iva yat vṛttam sabhāyām kuru nandana
tena na bhrājase rājaṃs tāpasānāṃ samāgame
tena na bhrājase rājan tāpasānām samāgame
pāṇḍavānāṃ kurūṇāṃ ca lokasya ca nararṣabha
pāṇḍavānām kurūṇām ca lokasya ca nara ṛṣabha
ajīrṇaṃ kaphapittaṃ ca naiva tasya prajāyate
ajīrṇam kapha pittam ca na eva tasya prajāyate
te hi sarve naravyāghrāḥ śūrā vikrāntayodhinaḥ
te hi sarve nara vyāghrāḥ śūrāḥ vikrānta yodhinaḥ
satyavrataparāḥ sarve sarve puruṣamāninaḥ
satya vrata parāḥ sarve sarve puruṣa māninaḥ
hantāro devaśatrūṇāṃ rakṣasāṃ kāmarūpiṇām
hantāraḥ deva śatrūṇām rakṣasām kāmarūpiṇām
hiḍimbabakamukhyānāṃ kirmīrasya ca rakṣasaḥ
hiḍimba baka mukhyānām kirmīrasya ca rakṣasaḥ
jaghāna paśumāreṇa vyāghraḥ kṣudramṛgaṃ yathā
jaghāna paśumāreṇa vyāghraḥ kṣudra mṛgam yathā
tasya te śama evāstu pāṇḍavair bharatarṣabha
tasya te śamaḥ eva astu pāṇḍavaiḥ bharata ṛṣabha
evaṃ tu bruvatas tasya maitreyasya viśāṃ pate
evam tu bruvataḥ tasya maitreyasya viśām pate
ūruṃ gajakarākāraṃ kareṇābhijaghāna saḥ
ūrum gaja kara ākāram kareṇa abhijaghāna saḥ
vidhinā samprayuktaś ca śāpāyāsya mano dadhe
vidhinā samprayuktaḥ ca śāpāya asya manaḥ dadhe
maitreyo dhārtarāṣṭraṃ tam aśapad duṣṭacetasam
maitreyaḥ dhārtarāṣṭram tam aśapat duṣṭa cetasam
tasmād asyābhimānasya sadyaḥ phalam avāpnuhi
tasmāt asya abhimānasya sadyaḥ phalam avāpnuhi
yatra bhīmo gadāpātais tavoruṃ bhetsyate balī
yatra bhīmaḥ gadā pātaiḥ tava ūrum bhetsyate balī
maitreya uvāca
maitreyaḥ uvāca
śāpo na bhavitā tāta viparīte bhaviṣyati
śāpaḥ na bhavitā tāta viparīte bhaviṣyati
vaiśampāyana uvāca
vaiśampāyanaḥ uvāca
maitreya uvāca
maitreyaḥ uvāca
vaiśampāyana uvāca
vaiśampāyanaḥ uvāca
dhṛtarāṣṭra uvāca
dhṛtarāṣṭraḥ uvāca
kirmīrasya vadhaṃ kṣattaḥ śrotum icchāmi kathyatām
kirmīrasya vadham kṣattaḥ śrotum icchāmi kathyatām
rakṣasā bhīmasenasya katham āsīt samāgamaḥ
rakṣasā bhīmasenasya katham āsīt samāgamaḥ
vidura uvāca
viduraḥ uvāca
śṛṇu bhīmasya karmedam atimānuṣakarmaṇaḥ
śṛṇu bhīmasya karma idam atimānuṣa karmaṇaḥ
śrutapūrvaṃ mayā teṣāṃ kathānteṣu punaḥ punaḥ
śruta pūrvam mayā teṣām kathā anteṣu punaḥ punaḥ
na ca rogo na ca kleśa ārogyaṃ ca dine dine
na ca rogaḥ na ca kleśaḥ ārogyam ca dine dine
pracāre puruṣādānāṃ rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām
pracāre puruṣādānām rakṣasām bhīma karmaṇām
bāhū mahāntau kṛtvā tu tathāsyaṃ ca bhayānakam
bāhū mahāntau kṛtvā tu tathā āsyam ca bhayānakam
tasmin kṣaṇe 'tha pravavau māruto bhṛśadāruṇaḥ
tasmin kṣaṇe atha pravavau mārutaḥ bhṛśa dāruṇaḥ
karṇau nidhāya hastābhyāṃ kuryāt pūrakam uttamam
karṇau nidhāya hastābhyām kuryāt pūrakam uttamam
indriyāṇi prasaktāni viṣayeṣu yathā ratim
indriyāṇi prasaktāni viṣayeṣu yathā ratim
ahaṃ bakasya vai bhrātā kirmīra iti viśrutaḥ
aham bakasya vai bhrātā kirmīraḥ iti viśrutaḥ
vane 'smin kāmyake śūnye nivasāmi gatajvaraḥ
vane asmin kāmyake śūnye nivasāmi gata jvaraḥ
yudhiṣṭhiras tu tacchrutvā vacas tasya durātmanaḥ
yudhiṣṭhiraḥ tu tat śrutvā vacaḥ tasya durātmanaḥ
sahito bhrātṛbhiḥ sarvair bhīmasenārjunādibhiḥ
sahitaḥ bhrātṛbhiḥ sarvaiḥ bhīmasena arjuna ādibhiḥ
hato durātmanānena svasā cāsya hṛtā purā
hataḥ durātmanā anena svasā ca asya hṛtā purā
śāntiṃ labdhāsmi paramāṃ hatvā rākṣasakaṇṭakam
śāntim labdhāsmi paramām hatvā rākṣasa kaṇṭakam
yadi tena purā mukto bhīmaseno bakena vai
yadi tena purā muktaḥ bhīmasenaḥ bakena vai
nimeṣāntaramātreṇa tathaiva vijayo 'rjunaḥ
nimeṣa antara mātreṇa tathā eva vijayaḥ arjunaḥ
tam abhyadhāvad vegena bhīmo vṛkṣāyudhas tadā
tam abhyadhāvat vegena bhīmaḥ vṛkṣa āyudhaḥ tadā
tad udastam alātaṃ tu bhīmaḥ praharatāṃ varaḥ
tat udastam alātam tu bhīmaḥ praharatām varaḥ
dhvaner antargataṃ jyotir jyotirantargataṃ manaḥ
dhvaneḥ antargatam jyotiḥ jyotiḥ antargatam manaḥ
śīrṣayoḥ patitā vṛkṣā bibhidur naikadhā tayoḥ
śīrṣayoḥ patitā vṛkṣāḥ bibhiduḥ na ekadhā tayoḥ
yathaivotpalapadmāni mattayor dvipayos tathā
yathā eva utpala padmāni matta dvipayoḥ tathā
prāhiṇod rākṣasaḥ kruddho bhīmasenaś cacāla ha
prāhiṇot rākṣasaḥ kruddhaḥ bhīmasenaḥ cacāla ha
taṃ śilātāḍanajaḍaṃ paryadhāvat sa rākṣasaḥ
tam śilā tāḍana jaḍam paryadhāvat sa rākṣasaḥ
śabdaḥ samabhavad ghoro veṇusphoṭasamo yudhi
śabdaḥ samabhavat ghoraḥ veṇu sphoṭa samaḥ yudhi
sa bhīmena parāmṛṣṭo durbalo balinā raṇe
sa bhīmena parāmṛṣṭaḥ durbalaḥ balinā raṇe
mukhe ca kumbhakaṃ kṛtvā bhruvor antargataṃ manaḥ
mukhe ca kumbhakam kṛtvā bhruvoḥ antargatam manaḥ
hiḍimbabakayoḥ pāpa na tvam aśrupramārjanam
hiḍimba bakayoḥ pāpa na tvam aśru pramārjanam
kariṣyasi gataś cāsi yamasya sadanaṃ prati
kariṣyasi gataḥ ca asi yamasya sadanam prati
draupadyā saha dharmajño vasatiṃ tām uvāsa ha
draupadyā saha dharma jñaḥ vasatim tām uvāsa ha
prahṛṣṭamanasaḥ prītyā praśaśaṃsur vṛkodaram
prahṛṣṭam manasaḥ prītyā praśaśaṃsuḥ vṛkodaram
vane mahati duṣṭātmā dṛṣṭo bhīmabalāddhataḥ
vane mahati duṣṭā ātmā dṛṣṭaḥ bhīma balāt hataḥ
tatrāśrauṣam ahaṃ caitat karma bhīmasya bhārata
tatra aśrauṣam aham ca etat karma bhīmasya bhārata
brāhmaṇānāṃ kathayatāṃ ye tatrāsan samāgatāḥ
brāhmaṇānām kathayatām ye tatra āsan samāgatāḥ
vaiśampāyana uvāca
vaiśampāyanaḥ uvāca
vaiśampāyana uvāca
vaiśampāyanaḥ uvāca
bhojāḥ pravrajitāñśrutvā vṛṣṇayaś cāndhakaiḥ saha
bhojāḥ pravrajitān śrutvā vṛṣṇayaḥ ca andhakaiḥ saha
pāñcālasya ca dāyādā dhṛṣṭaketuś ca cedipaḥ
pāñcālasya ca dāyādāḥ dhṛṣṭaketuḥ ca cedipaḥ
vane te 'bhiyayuḥ pārthān krodhāmarśasamanvitāḥ
vane te abhiyayuḥ pārthān krodha āmarśa samanvitāḥ
vāsudevaṃ puraskṛtya sarve te kṣatriyarṣabhāḥ
vāsudevam puraskṛtya sarve te kṣatriya ṛṣabhāḥ
vāsudeva uvāca
vāsudevaḥ uvāca
duryodhanasya karṇasya śakuneś ca durātmanaḥ
duryodhanasya karṇasya śakuneḥ ca durātmanaḥ
nikṛtyopacaran vadhya eṣa dharmaḥ sanātanaḥ
nikṛtyā upacaran vadhye eṣa dharmaḥ sanātanaḥ
vaiśampāyana uvāca
vaiśampāyanaḥ uvāca
puruṣasyāprameyasya satyasyāmitatejasaḥ
puruṣasya aprameyasya satyasya amita tejasaḥ
arjuna uvāca
arjunaḥ uvāca
vyacaras tvaṃ purā kṛṣṇa parvate gandhamādane
vyacaraḥ tvam purā kṛṣṇa parvate gandhamādane
atiṣṭha ekapādena vāyubhakṣaḥ śataṃ samāḥ
atiṣṭhaḥ eka pādena vāyubhakṣaḥ śatam samāḥ
nidhānaṃ tapasāṃ kṛṣṇa yajñas tvaṃ ca sanātanaḥ
nidhānam tapasām kṛṣṇa yajñaḥ tvam ca sanātanaḥ
kṛtvā tat karma lokānām ṛṣabhaḥ sarvalokajit
kṛtvā tat karma lokānām ṛṣabhaḥ sarva loka jit
avadhīs tvaṃ raṇe sarvān sametān daityadānavān
avadhīḥ tvam raṇe sarvān sametān daitya dānavān
brahmā somaś ca sūryaś ca dharmo dhātā yamo 'nalaḥ
brahmā somaḥ ca sūryaḥ ca dharmaḥ dhātā yamaḥ analaḥ
vāyur vaiśravaṇo rudraḥ kālaḥ khaṃ pṛthivī diśaḥ
vāyuḥ vaiśravaṇaḥ rudraḥ kālaḥ kham pṛthivī diśaḥ
śataṃ śatasahasrāṇi suvarṇasya janārdana
śatam śata sahasrāṇi suvarṇasya janārdana
tvaṃ viṣṇur iti vikhyāta indrād avarajo bhuvi
tvam viṣṇuḥ iti vikhyātaḥ indrāt avarajaḥ bhuvi
samprāpya divam ākāśam ādityasadane sthitaḥ
samprāpya divam ākāśam āditya sadane sthitaḥ
tathā parjanyaghoṣeṇa rathenādityavarcasā
tathā parjanya ghoṣeṇa rathena āditya varcasā
na krodho na ca mātsaryaṃ nānṛtaṃ madhusūdana
na krodhaḥ na ca mātsaryam na anṛtam madhusūdana
āgamya ṛṣayaḥ sarve 'yācantābhayam acyuta
āgamyā ṛṣayaḥ sarve ayācanta abhayam acyuta
naivaṃ pūrve nāpare vā kariṣyanti kṛtāni te
na evam pūrve na apare vā kariṣyanti kṛtāni te
evam uktvā tadātmānam ātmā kṛṣṇasya pāṇḍavaḥ
evam uktvā tadā ātmānam ātmā kṛṣṇasya pāṇḍavaḥ
mamaiva tvaṃ tavaivāhaṃ ye madīyās tavaiva te
mama eva tvam tava eva aham ye madīyāḥ tava eva te
yas tvāṃ dveṣṭi sa māṃ dveṣṭi yas tvām anu sa mām anu
yaḥ tvām dveṣṭi sa mām dveṣṭi yaḥ tvām anu sa mām anu
nāvayor antaraṃ śakyaṃ vedituṃ bharatarṣabha
na āvayoḥ antaram śakyam veditum bharata ṛṣabha
pūrve prajānisarge tvām āhur ekaṃ prajāpatim
pūrve prajā nisarge tvām āhuḥ ekam prajāpatim
dehād bahirgato vāyuḥ svabhāvād dvādaśāṅguliḥ
dehāt bahiḥ gataḥ vāyuḥ svabhāvāt dvādaśa aṅguliḥ
viṣṇus tvam asi durdharṣa tvaṃ yajño madhusūdana
viṣṇuḥ tvam asi durdharṣa tvam yajñaḥ madhusūdana
yaṣṭā tvam asi yaṣṭavyo jāmadagnyo yathābravīt
yaṣṭā tvam asi yaṣṭavyaḥ jāmadagnyaḥ yathā abravīt
ṛṣayas tvāṃ kṣamām āhuḥ satyaṃ ca puruṣottama
ṛṣayaḥ tvām kṣamām āhuḥ satyam ca puruṣottama
satyād yajño 'si sambhūtaḥ kaśyapas tvāṃ yathābravīt
satyāt yajñaḥ asi sambhūtaḥ kaśyapaḥ tvām yathā abravīt
sādhyānām api devānāṃ vasūnām īśvareśvaraḥ
sādhyānām api devānām vasūnām īśvara īśvaraḥ
lokabhāvana lokeśa yathā tvāṃ nārado 'bravīt
loka bhāvana loka īśa yathā tvām nāradaḥ abravīt
jaṭharaṃ te ime lokāḥ puruṣo 'si sanātanaḥ
jaṭharam te ime lokāḥ puruṣaḥ asi sanātanaḥ
ātmadarśanasiddhānām ṛṣīṇām ṛṣisattama
ātma darśana siddhānām ṛṣīṇām ṛṣi sattama
śayane ṣoḍaśāṅgulyo bhojane viṃśatis tathā
śayane ṣoḍaśa aṅgulyaḥ bhojane viṃśatiḥ tathā