text
stringlengths
1
104k
— Sə sızərışığuazəmḵə, uə ijıpstu Həcey Timur i «Artist» prodyuser ʔuəxuṩaᵽəm uşolaⱬə.
- Qızərıṩəḵımḵə, Urıseym mıdığuəu zı ćıxu zaquəş isır.
Aṯəmi, Məšbaṩəm zə iləⱬam bžığərə zərıxuepɫəḵıžır, zıxunəmısaxər zərızəriğəzəxuəžır, igu zıxuəmızəğaxər ṩəuə qıquəḵa txıdə şapẋəxəmḵə zətes zəriṩıžır qıxoş ijı dıdə eṯuanəu duneym qıteha «Həʔišət» romanım.
Respublikəm i žurnalistikəm xəɫhənığə zərıxuaṩım papṩə, di guapə zərıẋunşi, ṩıh txıɫxəmḵə yağəpəžaş «Adıgə psaɫə» gazetım i zəʒəḵaḵuə Tənaş Anatolə, «Qəbərdey-Baɫqər» telekanalım i redaktor Səraɫp Samarə, «Zaman» gazetım i redaktor nəẋışhəm i quəʒə Žangurazovə Nažabat, radionətınxər adıgəbzəḵə ezığəḵuəḵ Qudey Lidə sımə.
Sərmaqdəsxər final nıquəm nos
Sə sıxueyt abı i dež şızəzğəṩənu Ongeren nəẋapəm şıpsəuaxəm teuxuauə ar zışığuazər, qişınəmıṩauə, abı sıpqrıupṩıhınut ṩıᵽəm qışıtşəxunu di guğə ṩı ʔıhəm teuxuaui.
06.30 «Si bzə».
Nobə qəralım Duneypso Adıgə Xasəm pṩə qıxueṩ, ar nəẋ inıž ẋunui dışoguğ.
Zəẋuəḵınığə kuəd eḵuəḵırt.
Çılar i ṩəbləm i guğu şaṩḵə, abıxəm žaʔə: «Xuəbğəfaşə zərıẋunumḵə, Kilyar i ṩəbləm şış guərxər Tərç psıẋuəm qıdənaş».
Zərıadıgər yaṩə mıẋumə, zışışri i ćə dıdəri zımi iṩərtəqım, auə i guapağımrə daxağımrə eş-hıžu Rozə Nəxuḵə qejərt.
Abı i ləⱬəḵər, i həl-şənır, i duney tetıḵər xuabⱬu sigu dohə.
Ar zdıʔuaṩıha Esil psım qışıbğurıtş Mamırığəmrə zəgurıʔuənığəmrə ya uardəunər.
Gubⱬauə qəẋurt bauəbapşə,
A psomi qıdəḵuəu, ar iḵi žurnalistt.
Usər teʒa zərıẋuamrə Bəçmırzə i pẋum zərıžiʔamrə zəvğapşə:
Apxuədəurə qıdoḵuətey, ʔəpıʒɫəpıʒ həzırti, pṩanṯər zərihəu, ʔəşım yaxıhəu xuoⱬə.
— Də zımi i unafə dıṩətqım, zımi i jaḵuəu dışıtqım.
Qazbəç qızəriɫıtəmḵə, sıt xuədə rolri ui ḟəş umıṩıpəmə nəẋıḟş.
Xəku zauəšxuəm i zəmanım ar zıẋumaxəm qıpxuəmıɫıtən xuədizu zəraha ḻığərş.
Mulid şhəusığuəmḵə edğaⱬəmə, ḟı ləⱬın guqıdəžım di ğaṩə psor iufəbğun guğaᵽəḵə.
«Žəş gupsısəxər» (adıgəbzəḵə)
Žıʔən xueyş, nəẋapəm xuədəu, ćuuğənə mıhənənšəxəm mıɫku trağəḵuədənım qulıquṩəxər ijı zərıtemıgušxuəžır.
2010 ğəm şıṩəʒauə iɫəsişḵə di gupım xətınu zəgurıʔuənığə fin ṩaləm iʔət.
Ẋışt.
Proektım qiğəuv ʔuəxuğuəxər qəralım şızəḟəğəḵınım 2015 ğəm xuxaxınuş federalnə byujetım şışu som meluani 150-m nəs, respublikə mıɫkum qıxəḵıu som meluan 65-m nəs.
Gumə Marinə i pšıhır zərızıxuiṩıža ẋuəẋu eḵur adıgə ɫəpqım qıɫısınu dışoguğ:
Bⱬədığuxər tafəm qıtenə xabzəti, ṩı nəẋ pšərxər qaxuənaş.
— Pandemiem qriḵua xabzəm tetu, teatrepɫxər šaxmat şıtıḵəm tetu dğəṯısınu di qalənş, arşhəḵə ṯısıᵽəu ćıxu 800 ziʔə zalım apxuədiz qızəremıḵuaḻəm qıxəḵıu, axər ezır-ezıru zəpəʔəṩəu məṯısxər, — žaʔə teatrım i ləⱬaḵuəxəm.
Mı ʔuəxu bğədıhəḵəri ṩənığəḻxəm žaʔəm zərıtexuəm i şıhətu qızoh:
Psom xuəmıdəu qəralım zəẋuəḵınığəxər qışıẋum, psom yapə Marinəş qəzıɫəğuar adıgəxəm di şhər zərıtẋuməfınu ḵuərabğur.
Surətxər Xollaevə
Şaxıha yapə dıdə jəguğuəm şıṩəʒauə Mırzə Rezuan «Ximki»-m i pašə ẋuaş.
– sıqəuʔəbⱬaş.
Adıgəbzər ẋumənım, ɫəpqım zı literaturəbzə diʔənım i mıhənər zərıinım teuxuauə qəpsəɫaş «Adıgə unə» tıkuənır zey ʔuṯıž Məžid.
Eṯuanər iuqəbzınu ṩiʒəri, abı pərıtıxu išxar şığupşəžaş.
Sızərıćıḵurə si gum zəi imıḵ
Sıxuəpsəunuş adıgəm.
138
Zauər zərıuvıʔəu, Leypcig qaləm i ʒə administracəm i unafəḵə ar pərağəuvat ćıxubəm ṩənığə eğəğuətınımḵə inspektor ʔənaṯəm.
- Ćıxubzxər ṩoẋuəps ezıxər zərıxueym xuədəu psori sıt şığui şıtınu.
Pəžu, mıguvəu iḵuətıžın xuey ẋuaş.
Umıṩə ʔuəxu umıʔuatə, qıpxuəmıʔətın həɫə uemıʔə.
Abı pṩəšxuə zəriʔam, ʒıh -qrağəzu zərışıtam i şıhətş Stavropol kraymi Qərəšey-Šərjəsmi ya Kompozitorxəm ya zəguhənığəxəm ya thəmadəu zərışıtar, di respublikəm i Kompozitorxəm ya soyuzmi zərıxətar.
Respublikəm i nıbⱬıṩə 51-rə «Urısey zəquət» partım i ṩınaɫə qudaməm i stipendiexəmḵə yağəpəžaş.
Kurıt ejaᵽəm qışıdata ṩənığəm sriquaş MQU-m sriṩəṯıshənu.
Qıdəḵıpṩə ṩataqım, txıɫımᵽəmrə šaqə uasəxər mıẋumə.
Gornə həbləm it dəšxuey xadər eğədaxə «Nalšık ʒə ṩıhım i qaləş» fəepɫım.
Ğavəxəḵxər — zəntẋır, nartıxur, həʒə qızıpıḵə qinəmıṩ qəḵığəxər nəẋ maṩəuş zərızıʔuiğaxuər.
Di ɫaxəm qeşə zərıpẋuaḵuəxəm zəi dağətınšaqım.
qu zər, di sportsmenxəm di qəralım i nıpım ṩəmıtu zıqrağəğəɫağuəu, abıḵə Urıseym i pṩər iraudıxınu xətu.
Adıgəm şıtẋu ṯəḵur zıxətɫhə şıʔəqım.
Tepsəɫıhınui ḟəḟt.
Baɫq ʔufə ʔus žılağuəxəm zərejə.
Šəç xəmıɫu, ləⱬığə ğəṩəğuən dıxətaş.
İɫəsiṯ zəḵəɫıḵuəmi Ləskən rayonım şeḵuəḵa zəpeuəm si ğəsənxəm yapə uvıᵽəxər qışahat.
VGTRK-m i korrespondentım i zaquəş abı i ćər qizımıʔuar.
Abıxəm irağəḵuəḵaş mas-restlingımḵə Evropəm i çempionat.
6.30 «Pəṩəʒə».
Abı zəxıhəm qrihəḻa ẋıjəbzxər qıxurijaş a ʔəṩağə daxəm guɫıtə xuaṩınu, zəman yamığəḵuədu dışəidəm, xədıḵım zıxuağəsənu, ɫəpq ğuazjəm i şəxuxəm şığuazəu, xuəʔəpṩəɫapṩəu qəẋunu.
Şoləẋu
Urıs usaḵuə, txaḵuə, režisser, SSSR-m, UF-m ya Qəral sauğətxər zrata Evtušenkə Evgeniy qızəraɫxurə iɫəs 85-rə iroqu.
Apxuədə pəḵu daxə ijıblağə şeḵuəḵaş May ṩınaɫəm.
1914 ğə, žəpuəğuəm i 15
Apxuədəu pẋəxueyr žıg şhə barinə daxəu, i pqır lanṯəu, di ṩıᵽəm nəẋıḟu qışıḵxəm zəraşışır žaʔaş.
— qıxiğəşaş respublikəm i ʔətaşhəm.
Ğə zəšığuəm qiğəuɫiyş,
• 1822 ğəm Braziliem şhəxuitınığə iğuətaş - ar Portugaliem qıxəḵaş.
Mıpxuədəut ar zəreḵuəḵ xabzər.
Adəm iğəḵuati urıs xəkum,
Abı zərejər opossumş, adıgəbzəḵə zəbʒəḵmə, «hə xuⱬ» qiḵıu araş.
Ćıxuxər zərımıarəzır qağəɫəğuən ṩaʒəri, pəšım ʔəuəɫauəšxuə ṩət məẋu.
Ṩənığə nəs qəuğueinım gurıḟığuə qezıt ṩəblə zığasə eğəjaḵuəm xuəmıfaşə ḟığuə şıʔəqım.
Ćıxur guḟərt iḵi nəşẋeyrt.
Samᵽəimıhəu zizıšiiḵaxər psıẋuə quəḵiyxəmrə quə dıhəᵽə zəvxəmrə qəbərdeyxəm şızəxuaxusurə, xət yaupṩətaş, xəti foçıšəm e šabzəpəm ihaş.
İ ʔədaqəṩəḵxər zəmanım ⱬıdəẋurqım
Apxuədəu Žambolət zıbžanərə pašə şıẋuaş iḵi qışıxəžanıḵaş Urısey zəhəzəxuəxəm.
Txaḵuə nıbⱬıṩəxəm ya škol qızəʔuax
A ṩıᵽəxəm sə si nəgu ṩəḵırt di unafəṩım adreyxəm qıxuaʔə şıtıḵər, qıxuaṩ pṩə ɫagər.
— Sə min 15-rə 400-rə, mobıiḵi 10-m ṯəḵu ṩiğuu, — ži Qadir.
— Si ṩalə, sə mı qızəuəḻa uzım sıqelınuqım.
Arşhəḵə şığupşəxım xuədə həl-şənır ćıxum iğaṩəḵi qıxənaş.
Qişınəmıṩauə, mı ğəm apxuədə ɫagağ ćıxubzxəm yaşışu duney psom zımi qışıxuəştaqım.
Adreyxəri zəṩətajəri uəzirım bğurıuvaş.
Ramzes zıguər žesʔamə, zıxueyr qıspixamə, psəuuə sıqiğənənut, dauə uepɫrə?
Lianə žeʔə -əndokrinologiem uzıfə həɫə kuəd zəriʔər iḵi di ćıxuxəm abı fo-šığu uzım ḟəḵa qıxəmıḵıu qaşıẋumi, zərışıuər.
Alıhım i ğuəguanəm mıẋumə,
18.35 «Gupsısər — psaɫəḵə».
Mazaem i 3, blışhə
21.05 «Yurist, txaḵuə, žurnalist».
Urısey MVD-m i «Baẋsən» qudaməm i policeyxəm eṯuanə uvıᵽər qahaş.
Abı qıbğədəsş Ḵuəḵuə Yuriy, Qanoquə Arsen, Çeçenov Anuar sımə.
— ɫəpqım ehəḻa xabzə;
Beğımbar ḻıḵuə ɫaᵽəm žiʔaş: «Šəç xəmıɫu, nobə ʔəšrıʔş.
(Pod nim struya svetley lazuri, Nad nim luç solnca zolotoy… A on, myatežnıy, prosit buri…)
Borənırş di gur zığəṯısır,
Soṩə si ʔər zərıṩıʔər.
Žəuapınšəu ar qəzğanəm, qıḟəṩınqə sḟəḟu zğağıu.
Mı txığər qışıtexuə baʒəuəğuəm i 13-m şeğəⱬauə maxuiş zərıdəḵıu, fi ləⱬığəxər instagramım qızəʔuixa «reels» ʔəmalıṩəmḵə qitɫhən ṩədʒənurə, ćıxu bžığəšxuəm yaɫağunuş».
Ya unə uṩıhəmə, gu ɫıbotə ćıxur zərıxuəquleym.