source
stringclasses 3
values | text
stringlengths 137
22.8k
| label
int64 1
3
|
|---|---|---|
let's read asia | The Magic Horse
ANG ISTORYA SA PAGTUDLO Ang Magic Horse usa ka gatus nga istorya nga nakolekta ni Idries Shah. Sa tradisyon sa Sufi adunay pagpadayon taliwa sa istorya sa mga bata, istorya sa kalingawan o sugilanon, ug sa panudlo o istorya nga sulondon. Ang usa ka istorya makatabang sa mga bata sa pag-atubang sa lisud nga mga kahimtang ug hatagan sila bisan unsa nga ilang mapugngan. Mahimo kini, sa parehas nga oras, makapalagsik sa usa ka lawom nga pagsabut sa mga hamtong. Pinaagi sa gamit nga puno sa mga sulondon nga sugilanon ug sinulat nga materyal, kami ug ang among mga anak makakat-on na karon aron mapalambo ang kapasidad nga mahimong labi ka dali molihok ug masabtan ang daghang mga butang bahin sa atong kaugalingon ug bahin sa kinabuhi.
Kaniadto - dili pa kaayo dugay - adunay usa ka yuta diin ang mga tawo mauswagon kaayo. Gihimo nila ang tanan nga mga lahi nga nadiskobrehan sa pagtubo sa mga tanum, sa pag-ani ug pagpreserba sa mga prutas, sa paghimo og mga butang nga gibaligya sa ubang mga nasud, ug sa daghang uban pang praktikal nga arte. Ang ilang magmamando sa kadaghanan nalamdagan, ug gidasig niya ang mga bag-ong nahibal-an ug kalihokan tungod kay nahibal-an niya nga makatabang kini sa iyang katawhan. Adunay siya duha ka anak nga lalaki, Tambal ug Hoshyar.
Si Hoshyar eksperto sa paggamit og mga katingad-an nga aparato.
Si Tambal usa ka tigdamgo nga ingon interesado lamang sa mga butang nga wala’y bili sa mga mata sa mga lungsuranon.
Matag karon ug unya ang hari, nga ang ngalan mao si Haring Mumkin, naghimo niini nga pahibalo: "Tugoti nga ang tanan nga adunay mga makapaikag ug makahuluganon nga kahimanan maghatag kanila sa palasyo alang sa pagsusi aron sila pagagantihan."
Karon dihay duruha ka tawo sa yuta nga usa ka magtutabas sa puthaw
ug usa ka magbubuhat sa kahoy, nga labing kaindigay sa kadaghanan nga mga butang, ug ang matag usa nalipay sa paghimo mga katingad-an nga paghusay. Sa diha nga nadungog nila kini nga pahibalo usa ka adlaw, sila miuyon nga makigkompetensya alang sa usa ka pasidungog aron ang ilang paryente nga merito mahimong mahukman sa makausa ug alang sa tanan, ug maila sa publiko sa publiko.
Ang panday sa puthaw nagtrabaho adlaw ug gabii sa usa ka makusog nga makina nga adunay tabang sa daghang mga espesyalista nga adunay talento. Ug giliyokan niya ang iyang workshop sa mga tag-as nga pader aron matago ang iyang trabaho.
Gikuha sa panday sa kahoy ang iyang yano nga mga gamit ug moadto sa usa ka lasang diin, pagkahuman sa dugay ug nag-inusara nga pagpamalandong, giandam niya ang iyang kaugalingon nga obra maestra. Mikaylap ang mga balita sa panag-indigay, ug gihunahuna sa mga tawo nga ang panday sa puthaw dali nga modaog, tungod kay ang iyang mga maliputon nga buhat nakita na kaniadto, ug samtang ang mga produkto sa panday sa kahoy gihigugma, dili kaayo kini mapuslan. Pag-andam sa pareho, gidawat sila sa hari sa husgado.
Ang panday sa puthaw naghimo usa ka daghang isda nga metal nga, ingon niya, mahimong makalangoy sa sulud sa tubig, makadala sa kargamento sa yuta, makalusot sa yuta, ug bisan hinay nga molupad sa hangin. Sa una naglisud ang korte nga dili motoo nga adunay usa ka katingala nga gihimo sa tawo, apan sa diha nga gipakita kini sa puthaw ug sa iyang mga katabang, nalipay ang hari. Gihatagan niya ang panday sa puthaw nga mga kadungganan, usa ka espesyal nga ranggo, ug titulong "Mapahimuslanon sa Komunidad."
Si Prince Hoshyar gibutang sa katungdanan sa paghimo sa labi ka katingalahang mga isda ug gihimo kini nga magamit sa tanan. Gipanalanginan sa mga tawo ang mga puthaw ug Hoshyar, ingon man ang buotan ug maalamon nga hari nga ilang gihigugma pag-ayo. Sa kahinam, ang mapaubsanon nga panday nakalimtan na ang tanan. Pagkahuman usa ka adlaw adunay nag-ingon, "Apan komosta ang indigay? Asa man ang pagsulud sa panday sa kahoy? Kitang tanan nakaila kaniya nga usa ka maalamon nga tawo. Tingali siya nakamugna usa ka butang nga mapuslanon." "Giunsa man ang bisan unsang butang nga magamit ingon kahibulong sa mga isda?" nangutana si Hoshyar. Ug daghan sa mga tawo ang miuyon kaniya. Apan usa ka adlaw ang hari nasuya. Nakapoy na siya sa mga isda ug mga ulat sa ilang mga katingalahan nga kanunay nila gihimo. Miingon siya, "Tawga ang panday sa kahoy, kay gusto ko karon makita kung unsa ang iyang gihimo."
Ang yano nga carcarver misulod sa trono-kwarto, nga nagdala usa ka parsela nga giputos sa coarse nga panapton. Samtang ang bug-os nga korte nag-cran forward aron makita kung unsa ang naa kaniya, gikuha niya ang tabon aron ibutyag - usa ka kahoy nga kabayo. Kini matahum nga pagkulit ug gidekorasyonan sa mga kolor nga pintura, apan ang hari ningbalitok, "Usa kini ka dula-dulaan!"
"Apan, Padre," ingon ni Prinsipe Tambal, "pangutan-on naton ang tawo alang sa kung unsa kini." "Maayo kaayo," ingon sa hari. "Unsa man kini?" "Kamahalan," nagpangutngut sa tigdibuho sa kahoy, "kini usa ka mahiya nga kabayo. Dili kini tan-awon nga makapahingangha, apan adunay kini kaugalingon nga pangisip. Dili sama sa isda, nga kinahanglan itudlo, kini nga kabayo makahubad sa mga pangandoy sa nagsakay ug dad-a siya bisan diin siya kinahanglan moadto. " "Ang ingon nga binuang nga butang angay lamang sa Tambal," nagbagulbol ang punong ministro sa siko sa hari. "Dili kini ikatandi sa katingalahang mga isda." Masulub-on nga nag-andam ang magtitinda sa kahoy aron molarga sa dihang miingon si Tambal, "Padre, hatagi ako sa kahoy nga kabayo." "Sige," ingon sa hari, "ihatag kini kaniya. Kuhaa ang panday sa kahoy ug ihigot siya sa usa ka kahoy aron mahibal-an niya nga ang atong oras bililhon. Hunahunaa ra niya kung unsang kadato ang gihimo sa katingad-an nga isda sa aton, ug Tingali kung adunay higayon siya nga hunahunaon kung giunsa gyud molihok, buhian naton siya nga gawasnon nga magbansay sa iyang nahibal-an. " Ang carcarver gikuha, ug si Prince Tambal mibiya sa korte nga bitbit ang mahiya nga kabayo.
Gikuha ni Tambal ang kabayo sa iyang mga kuwarto, ug nadiskubrehan niya nga kini adunay daghang mga knobs, maabtikong natago sa mga kinulit nga laraw. Sa diha nga kini gibalhin sa usa ka piho nga paagi, ang kabayo - ug ang bisan kinsa nga nakasakay niini - misaka sa hangin ug nagdalagan sa bisan diin nga dapit sa hunahuna sa tawo nga naglihok sa mga knob.
Niining paagiha, adlaw-adlaw, milupad si Tambal sa mga lugar nga wala pa niya mabisita kaniadto, ug daghan ang nahibal-an niya. Gidala niya ang kabayo bisan diin.
Usa ka adlaw nahimamat niya si Hoshyar, kinsa miingon kaniya, "Ang pagdala usa ka kahoy nga kabayo mao ra ang butang alang sa usa ka tawo nga sama kanimo. Mahitungod kanako, nagtrabaho ako alang sa kaayohan sa tanan, ngadto sa gitinguha sa akong kasingkasing!" Naghunahuna si Tambal, "Gusto ko unta nga mahibal-an ko kung unsa ang kaayohan sa tanan. Ug gusto ko unta nga mahibal-an ko kung unsa ang gusto sa akong kasingkasing." Sa sunod siya sa iyang kuwarto, milingkod siya sa kabayo, gipaliko ang mga knob, ug gihunahuna, "Gusto ko makit-an ang pangandoy sa akong kasingkasing." Mas matulin kaysa kahayag, ang kabayo misaka sa hangin ug gidala ang prinsipe usa ka libo nga ordinaryong mga adlaw ang layo sa usa ka halayo nga gingharian nga gimandoan sa usa ka salamangkero nga hari.
Ang hari, kansang ngalan mao si Kahana, adunay usa ka matahum nga anak nga babaye nga gitawag Precious Pearl.
Aron mapanalipdan siya, gipapriso niya siya sa palasyo nga ligid sa langit, mas taas kaysa maabut sa bisan kinsa nga tawo. Samtang nagkaduol na si Tambal sa mahika nga yuta, nakita niya ang naggilakgilak nga palasyo sa langit, ug nanaog siya didto. Ang prinsesa ug ang batan-ong magkakabayo nagtagbo ug nahigugma. "Dili kami tugutan sa akong amahan nga magpakasal," ingon niya, "tungod kay siya nagmando nga kinahanglan nako pakaslan ang anak nga lalaki sa usa pa ka salamangkero nga hari nga nagpuyo sa tabok sa bugnaw nga disyerto sa sidlakan sa among yutang natawhan. Gusto niya nga mahiusa ang duha nga gingharian pinaagi sa kini nga kasal, ug wala'y bisan kinsa nga mangahas sa pagsuway kaniya. " "Moadto ako kaniya ug sulayan ko siya nga mangatarungan," ingon ni Tambal, nga gipataas ang mahimayaong kabayo. Apan sa pagkanaug niya sa mahika nga yuta, daghang mga bag-o ug kulbahinam nga mga butang nga nakita nga wala siya magdali sa palasyo. Pag-abut niya sa katapusan, ang tambol sa ganghaan naghampak, nga nagpasabut nga wala ang hari. Nangutana si Tambal kanus-a mobalik ang hari. "Gibisita na niya ang iyang anak nga babaye sa Whirling Palace," ingon sa usa ka lalaki sa kalsada, "ug kanunay siya nga mogahin og daghang oras uban kaniya."
Miadto si Tambal sa usa ka hilum nga lugar diin gusto niya ang kabayo aron madala siya sa pribadong apartment sa hari. "Lapiton ko siya sa kaugalingon niyang balay," nahunahuna niya sa iyang kaugalingon, "kay kung moadto ako sa Whirling Palace nga wala’y permiso kaniya, tingali masuko siya." Pag-abut niya sa apartment sa hari, nagtago siya sa luyo sa pipila ka mga kurtina ug mihigda aron matulog.
Sa kasamtangan, wala gitago ang iyang tinago, si Princess Precious Pearl mitug-an sa iyang amahan nga usa ka lalaki nga nagsakay sa usa ka nagalupad nga kabayo ang miduaw kaniya ug gusto nga pakaslan siya. Nasuko pag-ayo si Haring Kahana. Gibutang niya ang mga guwardya sa palibot sa Whirling Palace ug mibalik sa kaugalingon niyang apartment aron hunahunaon ang mga butang. Sa pagsulod pa lang niya sa iyang kwarto, ang usa sa iyang mga sulugoon nga salamangka nga nagbantay niini nagtudlo sa kahoy nga kabayo nga naghigda sa usa ka kanto. "Aha!" nakatuaw ang hari nga salamangkero. "Karon naa ako kaniya. Atong tan-awon kini nga kabayo ug tan-awon kung unsang lahi kini nga butang." Samtang gisusi niya ug ang iyang mga sulugoon ang kabayo, ang prinsipe nadalin-as ug nagtago sa laing bahin sa palasyo. Gikubkob sa hari ang mga knob, gitapik ang kabayo, ug gisulayan nga masabtan kung giunsa kini molihok, apan naglibog siya "Kuhaa kana nga butang," ingon niya. "Wala na kini magamit karon, kung adunay man. Kini usa ka dulaan, nga angay lamang sa mga bata."
Ug busa ang kabayo gisulod sa usa ka aparador. Karon gihunahuna ni Haring Kahana nga kinahanglan niyang ayuhon ang kasal sa iyang anak nga babaye nga dili maglangan kung ang lalaki nga adunay kabayo adunay uban nga mga paagi aron madaog siya. Busa gitawag niya siya sa iyang palasyo ug nagpadala usa ka mensahe sa uban pa nga salamangkero, kansang anak nga lalaki nga pakaslan ang Prinsesa Precious Pearl, nga gihangyo nga ipadala ang prinsipe aron angkunon ang iyang pangasaw-onon. Samtang, nakaikyas si Prinsipe Tambal gikan sa palasyo kung natulog ang mga guwardya ug nakahukom nga mobalik sa kaugalingon niyang nasud. Ang iyang pagpangita alang sa pangandoy sa iyang kasing-kasing karon ingon hapit wala’y paglaum, apan iyang giingon sa iyang kaugalingon, "Kung magdugay ako sa akong kinabuhi, mobalik ako uban ang mga tropa aron kuhaon ang kini nga gingharian pinaagi sa kusog. Mahimo ko kana pinaagi lamang sa pagkumbinser sa akong amahan nga ako kinahanglan adunay iyang tabang aron makuha ang gusto sa akong kasingkasing. "
Ingon ana, nilakaw siya. Wala gayuy usa ka tawo nga labi ka nasangkapan sa ingon nga pagbiyahe. Usa ka langyaw, naglakawlakaw, nga wala’y bisan unsa nga mga tagana, nag-atubang sa walay kaluoy nga kainit, nagyelo nga mga gabii, ug mga bagyo sa balas, wala madugay nawala siya sa paglaum nga nawala sa disyerto.
Nagsalimoang, gibasol ni Tambal ang iyang kaugalingon, iyang amahan, ang salamangkero, ang magtitinda sa kahoy, bisan ang prinsesa ug ang mismong kabayo. Usahay nahunahuna niya nga nakita niya ang tubig nga nag-una kaniya, usahay matahum nga mga lungsod. Usahay mobati siya nga nalipay, usahay dili hitupngang kasubo. Usahay nahunahuna niya nga adunay siya mga kauban sa iyang mga kalisud, apan sa pag-uyog niya sa iyang kaugalingon nakita niya nga siya nag-inusara.
Gibati niya nga nagbiyahe siya hangtod sa hangtod. Sa kalit lang, sa diha nga siya mihunong na ug nagsugod pag-usab sa daghang beses, nakita niya ang usa ka butang sa iyang atubangan nga sa una ingon usa ka salamangka. Kini usa ka tanaman nga puno sa mga lami nga prutas nga nagsidlak ug giagda siya nga magpalapit. Sa una si Tambal wala magtagad ug nagpadayon sa paglakaw, apan wala madugay nakaamgo siya nga nagaagi siya sa ingon usa ka tanaman. Gikuha niya ang pila sa mga prutas ug mainampingong gitilawan kini. Lami sila. Gikuha nila ang iyang kahadlok ingon man ang iyang kagutom ug kauhaw. Sa diha nga napuno na siya, mihigda siya sa landong sa usa ka dako, maabiabihon nga kahoy ug nahikatulog.
Sa iyang pagmata gibati niya ang igo nga gibati, apan adunay daw sayup. Nagdagan sa usa ka duol nga pool, gitan-aw niya ang iyang pagsalamin sa tubig. Ang pagtan-aw kaniya usa ka makalilisang nga talan-awon. Nakita niya ang usa ka taas nga bungot, mga kurbadong sungay, ug mga dunggan ang usa ka tiil ang gitas-on. Gitan-aw niya ang iyang mga kamot. Natabunan sila sa balahibo. Kini ba usa ka nightmare? Gipisil ug gibunalan ang kaugalingon, gisulayan niya pagmata. Apan wala kini kapuslanan. Tabi sa iyang kaugalingon sa kahadlok ug kalisang, pagsinggit ug paghilak, mihapa siya sa yuta. "Mabuhi man ako o mamatay," gihunahuna niya, "ang mga bunga nga ningdaot sa akon. Bisan sa labing kadaghan nga kasundalohan sa tanan nga panahon, ang pagsakop dili makatabang sa akon. Wala’y magpakasal sa akon karon, labi na dili ang Prinsesa Precious Pearl. Bisan ang mga hayop mahadlok. sa akong pagtan-aw, ug ang tinguha sa akong kasingkasing sa tinuud nga isalikway ako. " Ug nawad-an siya sa panimuot.
Sa iyang pagmata pag-usab, sa kangitngit, nakakita siya usa ka suga nga nagpaingon sa mga kakahoyan sa hilum nga mga kahoy. Nahadlok kaniya ang kahadlok ug paglaum. Samtang nagkaduol ang suga, nakita niya nga kini usa ka suga nga gisirad-an sa usa ka mahayag nga porma sa bituon. Ang suga gidala sa us aka lalaki nga adunay bungot nga naglakaw sa pool of brightness nga gilabog niini. "Anak ko," ingon sa lalaki kang Tambal, "naapektuhan ka sa mga impluwensya sa niining lugar. Kung wala ako nag-uban, magpabilin ka lang nga usa pa ka hayop sa kini nga kaakit-an nga kakahoyan, tungod kay daghan pa ang sama kanimo. Apan makatabang ako kanimo. " Naghunahuna si Tambal kung kini ba nga tawo usa ka magtutudlo nga nagtakuban, tingali ang tag-iya sa mga daotan nga kahoy. Apan, sa pagbalik sa iyang salabutan, naamgohan niya nga wala siyay mawala. "Tabangi ako, Padre," ingon niya. "Kung gusto gyud nimo ang pangandoy sa imong kasingkasing," ingon sa usa ka maalamon nga tawo, "kinahanglan ra nimo nga ibutang kini nga pangandoy sa imong hunahuna, nga dili maghunahuna sa lab-as, lami nga prutas. Pagkahuman kuhaa ang pila ka mga uga nga prutas nga namakak sa tiilan sa tanan nga mga kahoy ug kan-a kini. Unya sunda ang imong kapalaran. " Ingon ana, nilakaw siya. Samtang ang suga sa sage nawala sa kangitngit, nakita ni Tambal nga ang bulan nagsubang, ug sa maluspad nga hayag niini nakita niya nga adunay tinapok nga mga pinauga nga prutas sa ilawom sa matag punoan. Nagtigum siya ug gikaon kini sa labing madali nga mahimo niya. Hinayhinay nga nawala ang balahibo gikan sa iyang mga kamot ug bukton. Mikunhod ang mga sungay, pagkahuman nawala. Ang balbas nahulog. Siya na usab ang iyang kaugalingon.
By now it was first light, and in the dawn he heard the tinkling of camel bells. A grand procession was coming through the enchanted forest. As Tambal stood there, two riders pulled away from the glittering line of people and animals and galloped up to him. "In the name of the prince, our lord, we demand some of your fruit. His celestial highness is thirsty and has a desire for some of these strange apricots," said an officer. Tambal did not move, still numb from his recent experiences. Now the prince himself came down from his carriage and said, "I am Jadugarzada, son of the magician-king of the East. Here is a bag of gold, oaf. I am having some of your fruit, because I am desirous of it. I am in a hurry to claim my bride, Princess Precious Pearl, daughter of Kahana, magician-king of the West." At these words Tambal’s heart turned over. But realizing that this must be the destiny which the sage had told him to follow, he offered the prince as much of the fruit as he could eat. When the prince had eaten, he began to fall asleep. As he did so, horns, fur and huge ears started to grow out of him. When the soldiers shook him, the prince began to behave in a strange way. He claimed that he was normal, and that they were deformed. The prince’s councilors restrained him and held a hurried debate. Tambal claimed that all would have been well if the prince had not fallen asleep. Finally it was decided to put Tambal in the carriage and have him play the part of the prince. The horned Jadugarzada was tied to a horse with a veil thrown over his face, disguised as a servant woman. "He may recover his wits eventually," said the councilors, "and, in any case, he is still our prince. Tambal shall marry the girl. Then, as soon as possible, we shall carry them all back to our own country for our king to solve the problem." Tambal, biding his time and following his destiny, agreed to his own part in the masquerade.
Pag-abut sa salo-salo sa kapital sa Kasadpan, ang hari mismo ang migawas aron makigkita sa kanila, ug si Tambal gidala sa prinsesa ingon iyang pamanhonon. Nahingangha siya nga hapit na siya makuyapan, apan dali nga gihunghong ni Tambal ang nahitabo. Ug busa nagminyo sila, ug ang mga tawo adunay usa ka maayong pagsaulog. Sa kasamtangan ang may sungay nga prinsipe nakabawi ang katunga sa iyang kinaadman, apan dili ang iyang tawhanon nga porma, ug ang iyang escort nagpugong kaniya gihapon. Pagkahuman na sa piyesta, ang punoan sa partido sa prinsipe nga adunay sungay (nga nagbantay sa Tambal ug sa prinsesa sa ilalum sa usa ka duul nga relo) nagpakita sa iyang kaugalingon sa korte. Miingon siya, "O Makatarunganon ug Mahimayaon nga Monarch, Tuburan sa Kaalam, miabut na ang panahon, pinahiuyon sa mga pahayag sa among mga astrologo ug mga salamangkero, aron sa pagpabalik sa pares sa kasal sa among kaugalingon nga yuta, aron sila mapahimutang sa ilang bag-ong sa balay sa ilalum sa labing delikado nga mga kahimtang ug impluwensya. " Ang prinsesa miliso sa Tambal nga nag-alarma, tungod kay nahibal-an niya nga sa dayon na sila sa bukas nga dalan, angkunon siya ni Jadugarzada ug tapuson na ang Tambal.
Gibulong siya ni Tambal, "Ayaw kahadlok. Kinahanglan kita molihok kutob sa mahimo, nga nagsunud sa atong kapalaran. Uyon nga moadto, apan isulti nga dili ka magbiyahe nga wala ang kahoy nga kabayo." Sa una naglagot ang mago nga hari sa kini nga pangandoy sa iyang anak nga babaye. Nahibal-an niya nga gusto niya ang kabayo tungod kay konektado kini sa iyang una nga gihigugma. Apan ang punoan nga ministro sa prinsipe nga adunay sungay miingon, "Kamahalan, kini lang ang pangandoy alang sa usa ka dulaan, sama sa adunay bisan unsang batan-ong babaye. Pasagdi nga ipaagi kaniya ang iyang pagdula aron makahimo kita pagdali sa pagpauli."
Mao nga miuyon ang hari nga salamangkero, ug sa wala madugay hapit na ang maayong lakaw. Pagkahuman sa pag-undang sa escort sa hari, ug sa wala pa mohunong ang kombira sa gabii, ang makahadlok nga Jadugarzada naghukas sa iyang tabil ug misinggit sa Tambal, "Makaluluoy nga tagsulat sa akong mga kaalautan! Gapuson ko ikaw sa imong kamot ug tiil ug ibalik ka sa akong kaugalingon. yuta. Nan kinahanglan nga isulti mo kanako giunsa nako tangtangon ang kini nga pagkamadanihon, o isugo ko ikaw nga buhi nga napulutan, pulgada sa pulgada. Karon, ihatag kanako ang Prinsesa nga Bililhon nga Perlas! "
Nagdagan si Tambal sa prinsesa ug, sa atubang sa katingala nga salo-salo, misaka sa langit sa kahoy nga kabayo nga gisulud sa likud niya si Precious Pearl. Sa pila ka minuto ang magtiayon nanaog sa palasyo ni Haring Mumkin. Gisugilon nila ang tanan nga nahitabo sa ila, ug hapit malipayon ang hari sa ilang luwas nga pagbalik. Gihatag dayon niya ang mga mando nga buhian ang kahoy, gantihan, ug dayegon sa tanan nga mga lungsuranon.
Sa dihang si Haring Mumkin gitapok sa iyang mga amahan, gipulihan siya ni Princess Precious Pearl ug Prince Tambal. Si Prince Hoshyar nalipay usab, tungod kay nasulod pa siya sa katingad-an nga isda. "Nalipay ako alang sa inyong kaugalingon, kung nalipay kamo," giingon niya sa kanila, "apan sa akong hunahuna wala na’y labi pang kaayo nga gantimpala kaysa sa akong pagtrabaho kauban ang katingalahang mga isda."
Ug kini nga istorya mao ang sinugdanan sa usa ka katingad-an nga panultihon taliwala sa mga tawo sa kana nga yuta, bisan kung nahikalimtan nila ang mga sinugdanan niini. Ang panultihon mao ang: "Ang mga gusto sa isda mahimong makab-ot og daghan pinaagi sa mga isda, ug ang mga wala makahibalo sa pangandoy sa ilang kasingkasing kinahanglan nga makadungog una sa istorya sa kahoy nga kabayo."
www.hoopoebooks.com Published by Hoopoe Books, a division of The Institute for the Study of Human Knowledge Text copyright © by The Estate of Idries Shah Illustrations copyright © by Julie Freeman First published in 19 98 Published in this edition in 20 20 ALL RIGHTS RESERVED Copyright throughout the world For the complete works of Idries Shah visit: www.idriesshahfoundation.org
Brought to you by
Let's Read is an initiative of The Asia Foundation's Books for Asia program that fosters young readers in Asia and the Pacific.
booksforasia.org
To read more books like this and get further information, visit
letsreadasia.org.
Original Story
Ang Majikirong Kabayo, Author: Idries Shah. Illustrator: Julie Freeman.
Published by , https://hoopoebooks.com/the-magic-horse/
Translations: © The Asia Foundation, 2020.
Contributing translators: Nestor Amador Anonuevo and Ruel Bonganciso
Table of Contents
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Copyright
Guide
Cover
Start of Story
| 3 |
let's read asia | Ang Tiguwang nga Babaye ug ang Agila
Idries Shah
Natasha Delmar
Kaniadto, kung ang mga tasa mga plato ug kung nagtubo ang mga kutsilyo ug mga tinidor sa yuta, adunay usa ka tigulang nga babaye nga wala pa makakita og agila.
Usa ka adlaw, usa ka agila nga naglupad sa taas sa langit ug nakahukom nga mohunong aron makapahuway. Siya milibot ug nitugpa - sa asa kaha?
Nitugpa siya sa atubangan nga pultahan sa balay sa tiguwang nga babaye.
Ang tiguwang nga babaye ningusisa ug mitan-aw og maayo sa agila ug miingon, "Oh, katawanan man ka na pati!"
Nagtou siya na usa ka pati ang agila, kay tungod wala pa siya nakakita ug agila, pero nakakita na siya daghang mga pati.
"Dili man ako usa ka pati," ingon sa agila, nga nagdala sa iyang kaugalingon sa iyang hingpit nga kataas.
"Binuang!" ingon sa tiguwang nga babaye. "Nabuhi ako labi pa ka mga tuig kaysa adunay mga balhibo sa imong mga pako, ug nahibaw-an ko ang usa ka pati kung nakita ko kini."
"Kung sigurado ka nga ako usa ka pati," ingon sa agila, "ngano man nga giingon nimo nga ako usa ka kataw-anan nga pati?"
"Aw, tan-awa ra ang imong sungo," ingon sa tiguwang nga babaye. "Nabawog ang tanan. Ang mga pati adunay maayo, tul-id nga mga sungo. Ug tan-awa imong mga kuko! Wala’y mga kuko nga ingon niana ang mga pati. Ug tan-awa ang mga balahibo sa imong ulo! Gubot sila tanan ug kinahanglan nga ang mga pati adunay matahum ug hapsay nga balhibo sa ilang mga ulo. "
Ug sa wala pa makatubag ang agila, gigunitan siya ug gidala sa balay.
Gikuha niya ang iyang gunting ug giputlan ang mga kuko hangtod nga medyo mubu na niini.
Gibira niya ang sungo sa agila hangtod nga kini ni diretso ang porma.
Ug gisudlay niya ang matahum nga langgam mga balhibo sa ibabaw sa iyang ulo hangtud nga kini nahapsay.
"Karon ura naka og usa ka pati!" ingon sa tiguwang nga babaye. "Mas maayo na kana!"
Apan ang agila wala mobati nga labi ka maayo. Sa tinuud, gibati niya ang tumang kasubo.
Pagkahuman nga gibuhian siya sa tiguwang nga babaye milupad siya sa tumoy sa usa ka kahoy. Samtang naglingkod siya didto nga naghunahuna kung unsa ang buhaton, miabut ang laing agila ug nitugpa sa sanga na doul niya.
"Ah, maayo," ingon sa bag-ong langgam. "Dili ba ikaw ang kataw-anan nga tan-awon nga agila!"
"Ah, maayo kay nahibaw-an nimo nga usa ako ka agila," ingon sa unang agila. "Salamat sa kana!" "Unsay nahitabo nimo?" nangutana ang bag-ong agila.
"Buweno," ingon sa una nga agila, "Usa ka tiguwang nga babaye ang nagtuo nga ako usa ka pati.
Ug tungod kay ang mga pati wala’y taas nga mga kuko, iyang giputlan ang akong mga kuko.
Ug tungod kay ang mga pati wala’y kaw-it nga mga sungo, gitul-id niya ang akong sungo.
Ug Tungod kay ang mga pati wala’y gubot sa mga balhibo sa ilang mga ulo, gihapsay niya ang akong buhok.
"Siya siguro kay usa ka buangbuang nga tiguwang nga babaye, sa tinuud lang," ingon sa bag-ong agila.
Ug sa mauto nga higayon, nikuha siya ug sudlay gikan sa ilalom sa iyang pako.
ug iyang gisudlay ang balahibo, balik sa una na itrura niini.
Ug sa iyang mga kuko iyang gibawog ang sungo sa agila hangtod nga kini maayong pagkabutang usab. "Nibalik na!" ingon siya. "Sama ka na usab sa imong kaugalingon. Ayaw kabalaka bahin sa imong kuko, sa dili madugay mobalik ra na sila."
"Salamat higala!" Miingon ang una nga agila.
"Ayaw hunahunaa," ingon sa iyang bag-ong higala.
"Apan hinumdumi kini," nagpadayon siya, "adunay daghang mga buang nga tawo sa kalibutan nga naghunahuna nga ang mga pati kay mga agila, o nga ang mga agila mga pati, o nga ang tanan nga lahi sa mga butang ubang mga butang. Ug kung ingon ana sila binuang Gibuhat nila ang mga binuang nga butang. Kinahanglan nga sigurohon nato nga likayan ang buang nga tigulang nga babaye ug ang mga tawo nga sama kaniya. "
Ug sa niini, ang mga agila nanglupad balik sa ilang kaugalingon nga nasud ug namauli sa ilang kaugalingon nga mga salag. Ug wala na gyud sila moduol sa buang nga tiguwang nga babaye. Ug busa ang tanan nagpuyo nga malipayon.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Ang Panaw nila Tiwi ug Boni
Si Tiwi ug Boni ang mga tagadiskubre sa kawanangan. Ang ilahang tahas mangita og planeta.
Lingin ug asul ang planeta. Kinahanglan ni nilang makit-an sa daling panahong. Wala na silay igong oras.
Una, kinahanglan nila og sakyanang pang kawanangan. Kinahanglan nilang pangitaon sa ngitngit nga lawak.
Nakit-an nilang Tiwi ug Boni ang sakayang pangkawanangan! Gipaandar nila ang makina. Nag-andam na sila sa ilang panaw. Nagsugod na ang panaw!
Sa usa ka pagpamilok, nilupad og kusog ang sakyanang pangkawanangan.
...padulong sa tanghaga nga kawanangan.
Daghang butang ang galutaw-lutaw sa kawanangan.
Usa...duha...tulo...ug daghan pang uban!
Usa ba niini ang planeta na ginapangita nila?
Simhot . . .Simhot . . .
May nakita silang duha ka lingin nga planeta, apan dili kini asul.
Simhot. . . Simhot . . .
Adunay nag-inusarang batikon ug kolor kape nga planeta. Dili kini ang ilang gipangita. Aduna pay lingin nga planeta, apan dili gihapon kini ang ilang gipangita.
Simhot . . . Simhot . . .
Nakatimaho si Boni og usa ka pamilyar nga butang.
Toa ra! Mao na ang planeta ni Boni.
Hala! Usa diay ka dambuhalang mananap ang gabantay didto.
Dili mohunong si Boni.
Kinahanglan niyang makuha ang planeta.
Agay! Napakong si Boni sa sakyanang pangkawanangan.
Niuyog, ningtuyok ug nabalintong ang sakyanan.
Whoaaah!
Aguy, ang sakyanan naguba na gayod.
"Tabang!"
"Tiwi?"
“Nganong nagdula ka diri sa silong? Ngitngit man diri. Nagpaabot na ang imong papa sa sakyanan,” matod pa sa iyang mama.
“Kinahanglan namong pangitaon ang nawala nga bola ni Boni, Ma. Dili molakaw si Boni kung wala kini,” tubag ni Tiwi.
"Karon aduna na usab kitay bag-ong panaw!"
Kini nga proyekto sa paghimo og libro, gatampok og mga talagsaong babaye isip pangunang karakter sa estorya ug giubanan sa mga babayeng tagsulat, ilustrador ug editor. Kini nga libro gihimo pinaagi sa pagbansay-bansay sa pagtinabangay sa Litara Foundation ug The Asia Foundation ug suportado sa mga Kompanya sa Estee Lauder. Ang pagbansay-bansay ug uban pang propesyunal nga pag-uswag sama sa pagdibuho ug pagsulat og libro gihimo sa Litara Foundation.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | May Torotot sa Kalubihan
Sheila Calaliman
Hannah Hope Vergara
Si Tikboy, anak ni Tatay Kanor nga usa ka mag-uuma, ug si Nanay Auring nga usa ka tighimo og silhig-tukog. Nagpuyo sila sa halayong lugar sa Sitio Kalubihan mao nga usahay ra sila makaadto sa siyudad.
Usa ka adlaw sa wala pa ang Bag-ong Tuig, gikuyog si Tikboy sa iyang amahan ug sa iyang inahan sa merkado aron mopalit og mga kinahanglanon sa ilang balay.
Sa ilang paglibot sa merkado, nakita ni Tikboy ang lainlaing mga dulaan. Nakadungog siya og usa ka tingog nga nakapalingi kaniya: usa ka torotot nga ginahuypan sa namaligya.
"Ganahan ka ani Dong?" pangutana sa namaligya. "Sulayi Dong" gitunol niya kini kang Tikboy.
Nitan-aw si Tikboy sa iyang tatay ug nanay nga ingon sa naghangyo nga palitan siya og totorot. Apan may gihunghong kaniya ang iyang inahan.
"Tikboy, sa sunod na lang ta mamalit og torotot. Basig kulangon ang atong plete pauli."
"Oo, Nay," tubag dayon ni Tikboy nga nagpugong sa paghilak. Nibiya na sila sa tindahan apan dili gihapon makuha ni Tikboy ang panan-aw sa tindahan sa torotot.
Sa ilang pagpauli, naagian nila ang mga bata sa pikas baryo nga nalingaw og pasahay sa bola nga hinimo sa dahon sa lubi.
"'Tay, asa kaha nila gipalit ang ilang dulaan ?" pangutana si Tikboy.
"Ngano, man Tikboy, gusto ba nimo ang ingon niana nga dulaan?" pangutana ni Tatay Kanor.
"Oo, Tay, apan mas gusto unta nako ang dulaan nga akong nakit-an sa siyudad. Katong nagatingog Tay. Gusto gyud nako ang iyang tingog ," tubag ni Tikboy.
"Ah, ang torotot?" mapahiyumong tubag sa amahan.
Pag-abot nila sa ilang balay, nananghid dayon si Tikboy sa iyang mga ginakanan nga magdula uban sa iyang mga higala. Malipayong giestorya ni Tikboy sa iyang mga higala ang mga dulaan nga iyang nakita sa siyudad.
"Unta naa pud kitay ingon ato nga dulaan no?" ingon sa usa sa mga kadula ni Tikboy.
"Ingon ni Nanay, palitan ko niya sa sunod namong balik sa siyudad. Ayaw mog kabalaka, pahulamon ko kamo kung makaplit na mi." ang saad si Tikboy.
Hapit na magkilomkilom sa dihang nipauli si Tikboy. Nakita niya ang iyang nanay nga nagbugkos ug silhig tukog sa ilang balay. "
Nay, asa si Tatay?" "Nangolekta na og tuba ang imong tatay kay kilomkilom na," tubag ni Nanay Auring.
Giadto ni Tikboy ang iyang amahan. "Tay!" tawag ni Tikboy . "Naa pa ko diri sa ibabaw sa lubi, anak," tubag ni Tatay Kanor.
Sa iyang pagkanaog, may dala kining dahon sa lubi. "Dali na, mamauli na ta," ingon ni Tatay Kanor.
"Tay, unsa man ang imong buhaton sa dahon sa lubi?" Natingala nga pangutana ni Tikboy.
"Pagpauli nato, ipakita ko kanimo," malipayon nga tubag ni Tatay Kanor.
Pag-abot nila sa balay, 'gipilo-pilo dayon ni Tatay Kanor ang dahon sa lubi. Nisiga ang mga mata ni Tikboy pagkakita niya nga ang mga dahon nga gipilo-pilo sa iyang amahan nahimo’g bola.
"Kanindot ani , Tay."
"Kadali lang ha, aduna pa ko'y usa ka butang nga buhaton, anak," ingon ni Tatay Kanor.
Niputol ug gamay nga dahon si Tatay Kanor ug gipilo kini.
Gipalibutan niya ug usa pa ka dahon para mahimong dako ug lingin ang iyang gihimo. Gitusokan usab niya ug tukog ang tumoy niini.
"Mao na ni anak. Nahuman na nako," matod pa ni Tatay Kanor ug gihatag niya kini kang Tikboy.
"Unsa mani' Tay?" pangutana si Tikboy.
"Hoypi anak," ingon sa iyang amahan
Sa iya na kining gihuypan, nitingog ang hinimo sa iyang Tatay. Mura kini ug torotot nga iyang nakita sa merkado. Nalipay og maayo si Tikboy.
"Tay! Pareho gayod kaayo ang tingog sa akong nakita sa tindahan. May torotot pud diay sa lubi?"
"Oo anak. May bola pod. Daghang mahimo nga butang gamit ang dahon sa lubi," sumpay pa ni' Tatay Kanor.
Nipalakpak si Tikboy sa kalipay. "Tay tudloi ko og himo para matagaan pud nako akong mga higala."
Pagkasunod adlaw, gitudloan ni Tikboy ang iyang mga kadula sama sa gitudlo sa iyang amahan kaniya sa paghimo og torotot. Naghimo sila og daghang torotot ug gipanghatag nila kini sa mga silingan.
Malipayon gisugat sa mga tawo sa Sitio Kalubihan ang Bag-ong Tuig. Ang tingog sa mga torotot nga hinimo gikan sa mga dahon sa lubi madungog og kusog hangtod sa silingang sitio.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Isog nga Langgam
Usa ka higayon niana, nangisda si Lolo Prak sa dihang nakakita siya og itlog nga ang ang kolor sama sa balangaw sa daplin sa sapa. Iya kining gikuha ug gidala sa iyang balay.
Wala magdugay, usa ka matahom nga langgam nga ang kolor sama sa balangaw ang napusa gikan sa katingalahang itlog.
Giatiman pag-ayo ni Lolo Prak ang langgam nga labi pang nagkagwapa kada adlaw.
Palangga sa taga baryo ang langgam ug gihinganlan nila kini og Beauty. Palangga sad sa langgam ang mga tawo sa baryo. Kanunay siya gadala nila og kahoy pangsugnod ug nakigdula sa mga bata.
Usa ka tinginit, ang panahon labing init kay sa naandan, usa ka dakong sunog ang niulbo nga naghulga sa baryo. Pagkakita sa aso, paspas nga nilupad si Beauty sa siga aron motabang.
Daghan sa mga tagabaryo ang misulay sa pag-ikyas pinaagi sa pagtabok sa sapa, samtang ang pipila nagpabilin sa likod aron makatabang sa pagpalong sa sunog.
Gilibot ni Beauty ang baryo, iyang gipangita si Lolo Prak. Apan wala niya siya nakit-i.
Unya nakita ni Beauty ang usa ka grupo sa mga bata nga natanggong sa aso ug sunog. Kinahanglan nila og tabang!
Sa wala’y paghunahuna, gikuptan ni Beauty ang batang babaye sa wheelchair ug gilupad siya sa hangin. Sa ilang pag-ikyas sa kalayo, nakita ni Beauty si Lolo Prak nga natanggong sa ubos.
Pagkahuman niya og dala sa bata sa luwas nga lugar, gikapoy na si Beauty ug nadaot ang iyang balhibo. Gihangyo siya sa mga tagabaryo nga dili na siya mobalik sa baryo, apan si Beauty nilupad og balik sa kalayo aron tabangan si Lolo Prak.
Ang paglupad agi sa nagdilaab nga kalayo, maoy hinungdan sa pagkasunog sa iyang matahom nga ikog. Nakit-an sa langgam si Lolo Prak ug nihigda tapad niya.
Nipatong si Lolo Prak sa likod ni Beauty, ug gilupad siya niini.
Pag-abot nila sa luwas nga lugar, gisabligan sa mga lumulopyo og tubig ang mga pako ni Beauty. Wala naunsa ang langgam, pero tungod sa aso ug kalayo nadaot ang nindot nga kolor sa iyang balhibo.
Nabalaka si Beauty nga dili na siya palanggaon sa lumulopyo karon nga nawala na ang nindot nga kolor sa iyang balhibo.
Apan gitarong siya og atiman sa taga baryo ug ginadad-an siya og pagkaon aron mobalik ang iyang kabaskog. Wala nagdugay nibalik ang iyang maayong panglawas.
Sa dihang andam na nga molupad og balik si Beauty, nanggawas gikan sa ilang balay ang mga tawo aron dasigon siya. Gihatagan nila siya og pula nga scarf isip pasalamat sa iyang gibuhat nga pagtabang sa katawhan sa panahon sa sunog.
Gihatagan usab siya og bag-ong ngalan. Karon gitawag na siyang Maisog.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Iko's First Friend
Gusto ra nako nga higugmaon. Apan unsaon nako ana pagkabatyag anang paagi kung tanan tawo mupalayo nako? Kini nagpagool nako ug husto. Sukad nga nasunog ang katunga sa akong lawas, ako na-upaw, daghan ug uwat ug ning maot. Mao na nagtoo sila ako naa ug sakit. Mao na murag di sila ganahan nako. Ako usa ka saag, nga gusto ra makakaon, makaduwa ug higugmaon sa katilingban.
Samtang ako nangita ug pagkaon, Gilabay ko ug bato sa grupo sa mga batan-on samtang sila nagsigeg singgit, "Loora nimo! tsupiiii tsupiii!"
Ako ra silang ginpsagdan ug wa gitagad. Nagpadayun ko ug pangita ug pagkaon apan di sila muhunong, maong ninglakat nalang ko.
Gusto ra gyud ko ampingan, higugmaon. Pero unsaon nako ani kung sakit nga mga pong ang permi nako mabatyagan bisan asa ko muadto? Naa sad mga bootang tawo nga magpakaon nako, sama sa bata nga naa sa bakery nga ginhatagan ko ug pan.
"Salamat sa pagkaon. Unsa imong ngan?" nangutana ko.
"Ako si Kiko, ikaw diay?"
Mosulti na unta ko, apan ninglakat nalang ko dayun kay namatikdan ko ang pagdaghan sa tawo sa bakery.
"Goodbye!" nabatian ko ang ingon sa bata. Daghang tawo sama ni Kiko ang magpakaon nako, apan naa sad ang uban nga gapadayun ug abok nako.
Usa ka adlaw, samtang ako nangita'g kaunon, ako nakalabay ug usa ka bay. Gisaka ko ang kural ug nakit-an ko si Kiko namubo ug tanom. Ug sa dihang nipaduol nako niya, nakita ko ang usa ka bitin sa iyahang likod. Ug dali-dali ko kining gikamras gamit akong mga kuko.
"Hsssssss. Pahawa nako! pahawaa!"
"Di gyud taka pasagdan nga masakitan Kiko!"
Unya sa pagkabantay ni Kiko sa maong nahitabo, nisod siya sa bay ug gitawag niya ang iyang amahan, ug ningsyagit,
"Pa pagdali! Naa'y bitin sa atong tugkaran!"
Sa dihang wa na maglihok ang bitin, ako ningpahawa na. Si Kiko ug iyahang amahan dali-dali ug gawas. Gintudlo ko ni Kiko. Ug ako kalit nakabatyag ug kahadlok samtang gada ug pala ang amahan ni Kiko. Basin iya kong sakiton. Pero sa dihang ningpaduol siya, ginpunit niya ang bitin ug gisod sa sako.
Ang amahan ni Kiko ninglakat padong nako. "Kiko, unsa may ikasulti nimo sa iring?" nangutana siya. Padong nako ug lakat ug sa dihang gintawag ko ni Kiko. "Salamat!" ingon niya. Ningbalhin siya sakong kiliran ug iya kong gigakos.
Wa ko nahuna-hunaan nga nakatog ko sa may dughan ni Kiko.
"Iko dali diri, magduwa ta!" tawag niya.
Ila kong ginpasulod. Ug karon ila nakong gipakaon ug ginpalangga. Permi ko makigduwa kay Kiko ug matulog sa iyang tupad. Ako malipayon na.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Bag-ong Silingan ni Sambag
Ang punoan sa Sambag nagpuyo tapad sa usa ka sako nga dalan. Sa pag-agi sa mga tawo, kanunay nila siya nga gidayeg tungod sa landong ug lami nga prutas nga iyang gihatag kanila.
Mapasigarbuhon kaayo ang punoan sa Sambag sa pagpalangga kaniya sa mga tawo ug sa iyang pagkamapuslanon.
Usa ka adlaw, nagtukod ang mga taga-baryo og dakong payag tupad sa punoan sa Sambag. Wala siya kabalo sa iyang mabatyagan sa iyang bag-ong silingan.
Karon, kung moagi ang mga tawo moingon sila, "Wow, kanindot ani pahuwayan nga payag! Ka dako ani, naa pa juy lingkuranan sa sulod!"
Mura'g wala nay nalingaw sa landong sa punuan sa Sambag. Ang gabisita ra sa iyang mga sanga mao ang mga kiat nga bata nga gakatkat para mangawat sa iyang prutas.
Sa pagbag-o sa panahon, nagsugod og pangahulog ang mga dahon sa punoan sa Sambag. Gihuyop sa hangin ang mga dahon paingon sa payag.
"Hoy Sambag, hunonga ang paghulog nimo og mga dahon kanano! Naghugaw-hugaw ka!" singgit sa payag. "Dili na nako sala Payag! Kung gusto kang moreklamo, reklamuhi ang hangin!" tubag sa punoan sa Sambag.
“Ayawg basula ang hangin. Kung wala ka gahulog ug mga layang dahon, dili na tayhupan ni Hangin paingon diri nako. Ka samok jud nimo!” siyagit sa payag.
GIbalewala sa punoan sa Sambag ang mga pulong ni Payag.
Pagkasunod gabie, naay dakong bagyo. Naputol ang usa sa mga sanga sa punoan sa Sambag ug ninglupad paingon sa atop ni payag.
Nihilak ang punoan sa Sambag tungod sa sakit sa pagkabali sa iyang sanga, apan wala nagpakabana ang payag kay ang iyang giatiman mao ra ang iyang guba nga atop.
"Kinahanglan nimong atimanon ang imong mga parte," sukmat niya.
Ang punoan sa Sambag naguol ug nasakitan. Gipangandoy niya nga unta makabalo siya og unsay angay niyang himuon sa iyang maldita nga silingan.
Samtang naghunahuna sa panghitabo ang punoan sa Sambag, ang usa sa iyang mga gamot nagsugod og tubo palibot sa usa sa mga haligi sa payag.
Wala na ganahi ang matag usa kanila sa usa'g usa. Wla na sila nagtagdanay.
. . . usa na sad ka bagyo ang miabot ug mas lala kini kaysa sa mga niagi. Paminaw ni Payag nga mura siyag dal-on sa hangin, ning syagit siya ug tabang sa punoan sa Sambag.
Wala nagduha-duha ang punoan sa Sambag ug gigunitan niya ang payag sa kutob sa iyang mahimo.
Pagkahuman sa bagyo, ningpahiyom si Payag sa punoan sa Sambag.
"Salamat kaayo sa imong tabang. Dili ko maluwas kung wala ka. Pasayloa ko kung lain kaayo ko'g batasan nimo sauna."
Gidawat sa punoan sa Sambag ang pagpangayo'g pasaylo sa payag nga mapahiyumon. Sa katapusan, nahimo silang malipayon nga managsiilingan.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | The Quest for Rambutans
Laksmi Manohara
Sari Dewi
Lami ang mga ihalas nga rambutan, apan mas lisud na sila pangita-un.
Sila ang pinalabi nga prutas ni Yaki.
"Dali. Mangita kita og mga rambutan!" ingon ni Yaki, gipilit ang iyang mga higala.
Ang mga unggoy moadto sa unahan ... ug sa unahan… hangtod nga nakita ni Yaki ang daghang mga rambutan!
Sa kalit lang, usa sa mga higala ni Yaki ang nagsinggit, "Agay! Namaak ang koral!"
"Sakit sa akong ulo!" usa pa ang naghilak.
Ang usa ka tawo nga naggunit og sungkod morag nasuko kanila.
"Dagan!" singgit ni Yaki.
Gikapoy na sa pagdagan, mihunong si Yaki. Wala na'y saba dinhi. Daghan sa mga higala ni Yaki ang nanglayas.
Hurray! Kini nga mga rambutan morag lami, ug dili na kinahanglan mosaka si Yaki.
Plop! O dili!
Kini usa ka lit-ag.
Ang rambutan ang paon!
Maayo na lang, paspas nga naglihok si Yaki.
Nakagawas siya kauban ang iyang mga higala sa diha nga ang tag-iya sa uma nagsugod sa paggukod kanila.
"Pagdali! Dagan!" singgit ni Yaki.
"Aw, kini nga rambutan murag luwas," ingon ni Yaki.
Aysa, asa ang mga higala ni Yaki?
O, nag-inusara na lang si Yaki!
Nabalaka si Yaki. Kinahanglan ba siya mouli na sa balay?
Apan siya gigutom kaayo.
Niabot ang tag-iya sa uma! Nagtago dayon si Yaki.
Screech…
Ang tag-iya sa uma naggunit usab usa ka sungkod!
Si Yaki dili gusto maigo.
"O," naghunahuna si Yaki. "Gigamit ra niya kanang stick aron makuha ang mga rambutan."
Uh-oh! Ang tag-iya sa uma nagtutok kang Yaki karon!
Gamiton ba niya ang bukag aron madakup si Yaki?
"O," nakaamgo si Yaki. "Ang bukag alang sa pagkolekta sa mga rambutan."
Hinay nga niduol si Yaki.
Gitan-aw siya sa tag-iya sa uma.
"Grrr… woof… woof ..." Kusog nga nag-uwang ang iro.
Nahadlok si Yaki.
"O," naghunahuna si Yaki. "Hugot nga gikuptan sa tag-iya sa uma ang iyang iro."
Dili na kinahanglan mahadlok si Yaki nga atakehon siya sa iro.
"Unsa man ang iyang buhaton?" Nahibulong si Yaki.
Tingali tugotan niya si Yaki nga kuhaon ang mga rambutan?
Wala gyud motuo si Yaki sa iyang nakita. Hinay siyang naglakaw padulong sa mga rambutan.
Yay! Gipasabut niya kini! Gitugotan sa tag-iya sa uma nga mokaon si Yaki sa mga rambutan.
Hurray! Wala na mabalaka si Yaki.
Gikaon niya ang mga rambutan hangtod nabusog siya ug dili na makakaon.
Ang karakter sa libro nga kini usa ka Heck’s macaque (Macaca hecki), usa ka unggoy nga gikan sa Gorontalo, North Sulawesi, Indonesia. Daghang mga lasang ang gigamit para sa mga uma. Mao nga lisud alang kang Yaki ug sa iyang mga higala ang pagpangita pagkaon. Usahay kinahanglan nila pangitaon ang pagkaon sa mga uma. Ang pila ka mga mag-uuma gikulata si Yaki ug ang iyang mga higala sa paggukod kanila gikan sa ilang mga uma.
Maayo na lang, dili tanan nga mga tag-iya sa uma gusto nga sakitun si Yaki. Adunay usa ka mag-uuma nga ginganlan Pak Sartam nga nagpuyo tupad sa mga unggoy. Gitugotan ni Pak Sartam ang katunga sa iyang uma nga matagamtaman sa mga unggoy ug uban pang mga hayop sa lasang.
Salamat kang G. Sartam, gipadayon ang pagpreserba sa mga tanum ug mga hayop sa kagubatan sa Gorontalo. Ginganlan sa gobyerno sa Indonesia si Pak Sartam ingon usa ka inspirasyon sa kinaiyahan sa 20 19 .Ang BirdLife International, usa ka organisasyong konserbasyon, gihatagan siya og BirdLife Nature's Hero Award kaniadtong 20 19 . Tingali mahimo ka nga mahisama kang G. Sartam ug magluwas sa mga hayop sama sa Yaki!
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Espesyal nga Dram
Laksmi Manohara
Evelline Andrya
Ang Espesyal nga Dram
Nabali ang batiis ni Ares tungod sa kadaot nga dala sa linog nga niabot sa ilang lugar.
Tungod niini dili siya makalakaw ug makaadto bisag asa.
Maayo na lang, adunay siyay papel ug pang kolor,
Apan sa dihang nagsugod na og drowing si Ares …
Bam! Bam! Bonk! Bonk!
“Dili! Si Intan siguro ron. Unsa kaha ang na iyang gidukdok?”
Dili siya mapugngan sa iyang gihimo.
“Intaaaaan!” gitawag ni Ares ang iyang manghud na babaye. Pero gapabungol-bungol ra si Intan. Nagpadayon ra siya og dukdok-dukdok sa usa ka balde.
"Intaaaaannnn."
Karon mas kusog na ang singgit ni Ares.
Unsaon niya pagpahunong ang iyang igsuon sa iyang ginahimo?
Gisulayan ni Ares og bato si Intan og bolang papel.
Apan wala gihapon nihunong si Intan.
“ Basig matagad na ko niya niini.” Gilabay ni Ares ang iyang lapis sa katre ni Intan.
Aaargh!!!
Nisamot kakusog ang tingog.
Kling! Kling! Klak! Klak!
Karon gasinggit na gyud si Intan, Yay! Yay!
Nagsugod na sad og singgitanay ang ubang mga bata. Yay! Yay!
Bam! Bang! Klik! Klak!
Gihagad ni Intan si Ares nga moapil sa ilaha.
Tap. Tap.
Gihinay og tapik ni Ares ang iyahang higdaanan.
YEHEYYYYYYYYYYY!
Nalipay silang tanan ug namalakpak.
Misenyas si Intan sa iyang mga kamot.
Niining higayona, ang tanan nagdungan og pamalakpak.
Bing! Bang! Plik! Plak! Tik! Tak! Klip! Klap!
Sa panguna ni Intan, nakahimo sila og daghang tingog nga nahimong usa ka musika.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Utokang Baki
Sat Dich
Sorn Srey Neang
Si Joke Joke kanunay sako sa paghimo og mga butang. Dili siya ganahan magbasabasa ug siya ang kinaniwangan nilang tanan. Ang ubang baki nagkataw-anay tungod kay lahi siya sa uban.
Usa ka adlaw, nakalimtan ni Joke Joke nga maniudto tungod kay nagtrabaho siya og maayo sa iyang labing bag-ong proyekto. Nagsugod sa pagsakit ang iyang tiyan.
Ningdagan siya og kusog papauli sa ilang balay. Tungod sa sobra niya nga pagdali, napandol siya ug nahulog!
Ma, gigutom ko! Asa ang akong paniudto? "Pangutana ni Joke Joke pag-uli niya sa balay. Naghigda ang iyang Mama. Dili maayo ang hitsura niini.
"Anak, galain ang akong paminaw. Nahulog ko sa imburnal samtang nangita og pagkaon. Ang mga kemikal hinungdan sa akong puntik ug dili ako makatindog."
"Kinahanglan kong moadto sa bukid para mangita og tambal alang kanimo Ma."
Niubo ang inahan ni Joke Joke ug miingon, "Dili, layo to kaayo ug delikado."
"Ayaw og kabalaka ma, isog ko ug maru. Kasarang ko ana!"
Nibiya si Joke Joke padulong sa bukid. Naabot siya sa usa ka dakong sapa. Unsaon niya kini paglabang?
Ug sa dihang adunay nilutaw nga botelyang plastik. Nakaideya si Joke Joke! "Gamiton nako ang botelyang plastik sa paghimo og sakayan aron makalabang sa sapa."
Nahimong maayong sakayan ang botelyang plastik. Apan gilibutan si Joke Joke ug dakong duot sa mga isda.
“Asa ka moadto, baki?” pangutana sa kinadak-ang isda.
“ Maluoy ka ayaw ko’g kauna,” pakiluoy ni Joke Joke. “Mokuha ako og tambal para sa akong inahan nga may sakit.”
Naluoy ang isda kang Joke Joke ug iyang gitulod ang sakayan niini sa insaktong direksyon
Wala nagdugay, nakakita si Joke Joke og mga baki. “Kanindot sa sakayan!” Singgit sa usa.
“Salamat kaninyo,” tubag niya.
“ Kabalo ba kamo asa ang bukid?”
“O, itudlo namo kanimo!”
Malipayong naglakaw si Joke Joke kauban ang iyang mga bag-ong higala. Naminaw sila sa iyang ideya ug wala siya kataw-i. Apan nabalaka gihapon siya sa iyang inahan.
Wala nagdugay, nakit-an na nila ang bukid ug oras na usab nga mopauli ang mga baki. Kinahanglan isog si Joke Joke nga kaya niyang mopadayon bisa’g nag-inusara.
Sa katapusan, naabot na gayod niya ang dapit sa bukid kung diin nitubo ang espesyal nga mga dahon. Kining mga dahona ang makatambal sa iyang inahan.
“Yehey! Nabuhat nako!” Singgit ni Joke Joke.
Sa dihang mopauli na si Joke Joke, may nahunahunaan na usab siya nga bag-ong ideya.
“Ang mga plastic bag nga naglutaw-lutaw sa hangin ang pwedeng mohatod kanako pauli!”
Niambak si Joke Joke sa hangin!
Apan nikalit lang og ulan, nga maoy nagpahagba sa iyang parakyut gikan sa langit.
Usa ka dakong lagubo, nahagba si Joke Joke sa usa ka elepante.
Nakalitan ang elepante. “Unsa kining naa sa akong likod?”
“ Ako kini, ang baki nga si Joke Joke. Nangita ako og paagi aron makauli og dali para mahatag ko kining tambal sa akong mama. Pwede ba ko nimong tabangan?”
Kusog nga gilabay sa elepante si Joke Joke sa hangin.
“WooHoo! Dali na akong makapauli!” singgit ni Joke Joke.
Apan nakit-an sa usa ka gutom nga agila ang baki nga naglupad sa hangin.
“Nasakpan na gayod tika, baki sa lasang!” singgit niini.
“Ayaw ko’g kan-a!” pakaluoy ni Joke Joke. Kinahanglan nakong dad-on kining tambal sa akong inahan. Grabe ang iyang sakit.”
“O sige, tabangan tika,” pag-uyon sa lawin. “Niwang man sad ka para himuong pagkaon.”
Gihatod sa lawin si Joke Joke sa ilang balay.
"Ma, naa na ko! Dala na nako ang tambal para nimo."
Naayo ang gibati sa inahan ni Joke Joke.
“Giunsa nimo pag-adto sa bukid at pagbalik?” pangutana niya.
Giestorya ni Joke Joke ang iyang kaagi ug kung giunsa niya paggamit ang mga basura para makahimo siya og mga butang nga nakatabang kaniya sa iyang panaw.
“Nakadayeg ako kanimo Joke Joke,” ingon sa iyang mama.
Wala na nabalaka si Joke Joke kung unsa ang gihunahuna sa ubang baki kaniya. Kabalo siya nga lahi siya sa uban sa maayong paagi. Makatabang siya sa uban ug makahimo siya og mga dalaygong butang.
“Daghan akong nahunahunaang nga ideya. Hulata ninyo ug inyong makita kung unsa ang sunod nakong buhaton!”
.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Wala Nahadlok si Ira
Gikumot ni Ira ang kamot sa iyang Mama.
Ang ospital ingon og naghulga sa ibabaw niya.
"Mangaon kita og pizza pagkahuman niini, di ba, Ma?" Hunghong si Ira.
Adunay mga katingalahan nga mga tawo sa sulod sa ospital. Daghan sa kanila ang nagsul-ob og puti nga coat.
"Hello, Ira! Kumusta ka karon?"
"Kumusta si Turtle?"
"Andam na ka?"
Nganong daghang kaayo sila og pangutana?
Nisandig si Ira sa iyang inahan ug gigunitan og hugot si Turtle.
"Dili, dili ako andam," ingon ni Ira. "Ug dili usab si Turtle!"
Nganong di nalang nako hatagan og check-up si Turtle, aron masiguro nga maayo ra ang iyang pamatyag?" ingon sa doktor.
Adunay ubang mga bata sa ospital. Ang uban nagbasa og libro. Ang uban nangatulog.
Dili pa sigurado si Ira.
Sa dihang gihatagan og check-up si Turtle, nikulima iyang nawong.
"Ang red blood cells ni Turle nagpadayon sa pagkunhod. Kinahanglan nato siyang hatagan og red blood cells. Kini nga proseso gitawag og blood transfusion. Kung wala’y transfusion, maluya si Turtle ug magmasakit," ingon sa doktor.
"Usa kini ka espesyal nga gamit nga makahatag ni Turtle og red blood cells. Kung naa na sila sa sulod sa iyang lawas, mobati na usab ang kusog ni Turtle. Makadula siya ug makabalik sa eskwelahan."
“Sakit ba ang dagom?" Nangutana si Ira.
"Sa napulo lang ka segundo," ingon sa doktor.
Gihangyo niya si Ira nga injekan si Turtle samtang nag-ihap siya hangtod sa napulo.
"Usa . . . duha . . .tulo . . . upat . . . lima . . .unom . . . pito . . . walo . . . siyam . . . napulo! Mao ra to?" pangutana ni Ira.
Paghuman ato, mura'g maayo na si Turtle.
Tungod kay wala nahadlok si Turtle, nidesisyon si Ira nga siya na pod. Isog siya - sama ni Turtle.
Gipahinumdoman sa doktor si Ira nga mag-ihap hangtod napulo.
"Pag-abot sa napulo, mawala ang sakit ug mahimo na nimong tan-awon ang imong paboritong salida," ingon niya.
Nagsugod og ihap si Ira.
"Usa . . . duha . . .tulo . . . upat . . . lima . . .unom . . . pito . . . walo . . . siyam . . . napulo!"
Sakto ang doktor. Sa dihang niabot na siya og napulo, Nawala na ang tanang sakit.
Nakatabang ang bag-ong red blood cells sa iyang lawas. Baskog na usab ang pamatyag ni Ira.
Nahuman na ang blood transfusion ni Ira.
Mobalik na pod si Ira sa sunod bulan para sa lain na pod nga blood transfusion.
Ug karon, oras na para mokaon og pizza!
"Kalami!"
Sunod bulan, kung mobalik sa ospital si Ira ug si Turtle mangin isog na sila. Kay ang blood transfusion naka pabaskog sa ilang lawas.
Daghang mga bata ang nag-antos sa sakit nga thalassemia, usa ka genetic blood disorder. Kini nga sakit gipanunod gikan sa ginikanan ug sa mga apohan.
Ang mga bata nga naay thalassemia, adunay limitado ra nga red blood cells.
Ang red blood cells maoy kinahanglan para magdala og oxygen ug sustansiya sa tanang bahin sa lawas. Para mapadayon ang kabaskog, ang mga bata nga naay thalassemia kinahanglan nila og regular nga blood transfusions. Kinahanglan sad nila mokaon og cereals nga hinimo sa trigo, oats ug mais, ug mokaon og soybeans, gatas, itlog, olive ug uban pang mga pagkaon nga naay Vitamin E.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Lupad, Agila, Lupad!
Si Phoe Phyu nagpuyo uban ang iyang inahan ug amahan sa usa ka batoon nga pangpang sa bukid.
Usa ka adlaw, ang inahan ug amahan ni Phoe Phyu nakahukom nga siya adunay igo na nga edad aron makakat-on sa paglupad.
Nahadlok si Phoe Phyu. Unsa kung natagak siya sa yuta?
Nahibaw-an ni Phoe Phyu nga kinahanglan niya nga suwayan. Sa una nga adlaw, makalupad lang siya gamay nga wala mahulog. Sa gihapon, gidayeg siya sa iyang mga ginikanan. Si Phoe Phyu nagpadayon sa pagsulay. Sulod sa pila ka adlaw, makalupad na siya og maayo .
Gitudluan si Phoe Phyu sa iyang ginikanan nga molupad sa taas sa langit.
Gitudloan usab nila siya unsaon sa paglupad sa hangin.
Apan nahadlok gihapon si Phoe Phyu.
Usa ka adlaw, ulahi nga mingmata si Phoe Phyu. Gigutom siya, apan wala’y pagkaon nga naghulat kaniya.
Sa pagtawag ni Phoe Phyu sa iyang mga ginikanan, wala sila motubag.
Gigutom na gyud maayo si Phoe Phyu.
Wala na gyud siya kaagwanta, gilupad niya ang pangpang ug nangita sa pagkaon.
Kinahanglan niya og swerte tungod kay wala hatagi siya sa iyang mga ginikanan og mga leksyon sa pagpanakop ug hayop.
Si Phoe Phyu wala dayon kakita ug pagkaon. Taud-taod lang, nangita siya sa iyang mga ginikanan. Gilupad na niya ang tanan nga direksyon, apan wala niya nakit-an iyang ginikanan. Gikapoy na si Phoe Phyu. Tingali mosuway siya usa pa ka direksyon ... pataas!
Si Phoe Phyu milupad nga labi ka taas kaysa kaniadto.
Sa iyang paglupad, ang panan-aw nahimong labi ka kadaghan ug kalapad.
"Nindot kaayo diri," hunahuna ni Phoe Phyu.
Gikan sa grabe nga gitas-on, sa katapusan nakita ni Phoe Phyu ang iyang mga ginikanan!
Milupad siya padulong sa kahoy diin sila nagpahulay .
Nagpahiyom ang inahan ni Phoe Phyu sa pagkakita kaniya.
"Giunsa mo kami pagpangita?" nangutana siya.
"Nilupad ko'g taas kaayo," mapasigarbuhong niingon ni Phoe Phyu .
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Green Star
Prum Kunthearo
Chan Pisey
Si Nita ang nanguna sa ilahang klase sa Science.
Sa iyahang libre nga oras, gusto niya mohimo og bag-ong gamit.
Kabalo siya mohimo og kompas.
Kabalo siya magpasiga og suga gamit ang enerhiya gikan sa adlaw.
Usa ka adlaw, may nadungog siya nga tingog gikan sa buntod nga duol sa likod sa ilang balay.
Iyang gipangita ang gigikanan sa tingog.
Didto, nakita niya ang kahibulongang batang lalaki.
“ Kumusta, nag-unsa ka dira?” pangutana ni Nita sa kahibulongang bata.
Nakuyawan ang bata sa dihang nakadungog sa ang iyang tingog. Nidagan kini ug nanago sa likod sa kahoy. Iyang gilili si Nita gikan sa likod sa kahoy.
“ Gawas dira! Kahadlukan ba ko?” pangutana ni Nita ug gikataw-an ang bata. May tingog na naggikan sa kamot sa bata. Toot…Toot.. Nigawas siya gikan sa likod sa kahoy.
Gitudlo niya ang adlaw.
Ug nitubag siya. “Nikuha ko og enerhiya gikan sa adlaw.”
“Ah! Asa ka gikan?” nakuyawan nga pangutana ni Nita.
"Gikan ako sa laing planeta,” tubag sa bata. "Naguba ang akong sakyanang sa kalawakan ug nawala ang akong bola sa enerhiya. Kinahanglan ko kining makit-an. Ang bola maoy makatabang kanako nga makabalik ko sa among planeta.”
"Tabangan ta kang makit-an ang imong bola sa enerhiya. Unsay imong ngalan?” pangutana ni Nita.
Wala nitingog ang bata.
“Wala ba kay ngalan? Kung wala, tawgon na lang ta kang Green Star!” ingon ni Nita.
Nipahiyom ang bata ug nitando.
Dungan silang nanglakaw aron pangitaon ang bola sa eherhiya. . .
. . . gikan udto hangtod gabii. . .
Apan wala nila kini nakit-i.
“Kanunay kong gihunahuna ang among pinuy-anan.” Magul-anong sulti ni Green Star.
Nagsugod sa paggawas og kahayag ang iyang lawas.
“Hapit nang gabii, mahurot na ang akong enerhiya. Kinahanglan na nimong mopauli,” ingon ni Green Star.
Nianang gabhiuna, wala katulog si Nita.
Nagtan-aw siya sa mga gagmayng hulagway sa bituon nga gipilit sa ilang bungbong.
Iyang nahunahunaan ang kahayag nga naggikan sa lawas ni Green Star.
“Ah! Kabalo na ko! Nagpagawas og kahayag sa gabii ang bola sa enerhiya.” Ingon ni Nita.
Kinaugmaan, giestorya ni Nita kang Green Star ang iyang nahunahuna sa niaging gabii.
Gigamit ni Green Star ang butang nga gihimo ni Nita. Puno siya sa enerhiya inigkagabii.
Ilang gipadayon og pangita ang bola sa enerhiya nianang gabhiuna.
“ Toa ra! Toa sa may berdeng kahayag nga gikan sa bangag sa kahoy!” malipayong singgit ni Nita.
“Nakit-an gayod nato!” singgit ni Green Star.
“Babay Nita! Usa ka ka isog ug maalamong bata. Makaduaw unta ka sa among planeta,” ingon ni Green Star.
“Maghimo ko og sakyanan sa kalawakan. Paluparon ko kini aron magkita ta puhon,” ingon ni Nita.
Gikaway niya ang iyang kamot samtang nanamilit kang Green Star.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Forest Friends
Gapuyo si Titi kuyog iyang ginikanan sa usa ka gamay nga baryo sa kalasangan.
Pinaagi sa iyang mga libro, nakat-on sya bahin sa kalasangan ug sa mga mananap nga nagpuyo niini. “Grabe ka makapainteres ang mga mananap diri sa libro oy,” ingun si Titi sa iyang kaugalingon. “Kanindot guro kung makita nako sila kung asa sila natural nga gapuyo noh?”
Sa dihang muadto na ang mga ginikanan ni Titi sa lasang para manguha ug utan, nangutana si Titi kung pwede ba sya mukuyog. Siguro kung musugot sila, makakita na sya sa ubang mga mananap nga nagpuyo sa lasang. “Pasensya jud Titi,” ingun iyang mama, “pero bata pa kaayo ka.”
Paglakaw sa iyang ginikanan, kita si Titi ug usa ka usa. Ang panit ani kay dili nimo kanunay makita. “Siguro,” ingun si Titi sa iyang kaugalingon, “musunod ko ani.”
Gikuha ni Titi iyang bag ug ning dagan apas sa usa.
“Huh,” huna huna ni Titi. “Asa naman niadto tung usa?”
Sa pagtan-aw tan-aw nya sa palibot, nakatagbo si Titi ug lain nasad nga makapainteres nga mananap…
….ug isa pagyud! “Ikaw kay pangolin,” ingun si Titi. “Kabalo ko kay ginagamit nimo imong taas nga dila para mukaon ug insekto.”
“Ug ikaw siguro ang usa ka oso,” ingun sya. “Makaingun ko agi sa imong tabunon nga kolor ug dako nga lawas.”
“Ay, hello!” ingun si Titi. “Naa kay taas nga punoan, dako nga dalunggan, ug dako kaayo nga lawas. Ikaw siguro ang elepante.”
Tanang mga mananap kay nahibulong kang Titi sama sa pagkahibulong nya sa ilaha.
Taod-taod, ning kusog ang hangin ug nagsugod na ug bundak ang kusog nga ulan. Nagpasilong si Titi sa ilalom sa dako nga bato. “Unsaon man nako pag-uli ani?” pangutana nya. “Samot nga gadag-om ang langit ug walay undang ang ulan.”
Gatan-aw ra ang mga mananap ni Titi sa layo.
Hinay-hinay, ninglabay sila tungod kang Titi. Nagdesisyon si Titi nga sundon sila.
Ningligid ang pangolin sa dalan para ipakita kay Titi ang agihanan aron di siya mapandol.
Gigamit sa oso ang dako niya nga lawas para itulod pahawa ang mga sagbot aron makaggama ug dalan ni Titi.
Ug ang elepante, gamit ang iyang kakusgan, gisibog ang mga kahoy nga nahulog na sa agihanan.
Uran-uran, naabot na si Titi sa iyang baryo.
Gapasalamat siya sa mga mananap ug nag-abiabi na sa ilaha.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Kung Moabot ang Baha
Kada gabii, sa dili pa matulog, basahan ni Kak Nilam og libro si Banyu.
Samtang naminaw, may nabatyagan si Banyu sa iyang tiil.
Tubig diay! Apan asa kini gikan?
"Baha!" Nisinggit si Kak Nilam samtang nagdali sa paghipos sa iyang mga libro.
"Banyu, dali diri ug tabangi ako!"
Nag-anam og kadaghan ang tubig.
Nahadlok si Banyu.
Wala kabalo si Banyu og unsa ang iyang buhaton.
Gusto ra niya sa luwas ug mala nga lugar.
Ambak!
"Diri ra ko."
Hulat, unsa kanang galihok?
Bokya!
Hik...! Hik...!
Kalit lang nisid-ok si Banyu.
Sa sobra niyang kahadlok, nisamot ang iyang sid-ok.
Hala, nisunod kaniya ang bokya!
"Tabang! Dili ko ganahan nga masalabayan sa bokya!" Singgit ni Banyu.
Hik...! Hik...!
"Dili Banyu, dili kana bokya," ingon ni Kak Nilam.
"Plastik nga bag kana."
Tak! Tak!
Unsa kanang gatingog?
Aduna pay nagpadulong!
Mga kasag! Ilang gitaas ang ilang mga paak kang Banyu.
Dili na luwas kining lugara. Kinahanglan na ni Banyu nga mangita og laing lugar.
" Tabang Kak! Paakon ko sa mga kasag. Nahadlok ako."
Hik...! Hik...!
" Dili Banyu. Dili kana kasag," pakalma ni Kak Nilam kang Banyu.
" Usa lamang kana ka kimpit."
Mga gaway nipilit sa akong lawas.
Sigurado si Banyu, aning higayuna namiligro na siya.
"Kak, adunay kugita nga buot akong kuloputan," singgit ni Banyu.
Hik...! Hik...!
"Dili Banyu. Dili kana kugita," nipahiyom si Kak Nilam.
"Mop ra kana."
" Kana! Kana!" Nakakita si Banyu og silik sa iho. Dako kaayo.
" Kung ingon ana kadako ang silik, unsa na kaha ang iho. Ug ang ngipon... Waaa! Tabang! Dili ko gusto nga mapaakan og iho!"
Hik...! Hik...!
" Dili Banyu. Dili kana iho. Ayaw og kabalaka, ania ako uban kanimo."
Apan dili makalma si Banyu.
Unsa kaha kung moabot pa ang ubang nilalang sa dagat?
Diri lang patong sa ibabaw sa lamesa si Banyu.
"Hinaot pang dili sila kasaka diri."
Apan gapataas pa ang tubig.
"Asa na lang ko moadto?"
Hik! Hik! Hik!
" Kak... Hik! Tabangi ko!"
Hik! Hik!
Hik! Hik!
Toot!
Kabalo si Banyu kung unsa kanang tinguga.
" Saka na, Banyu. Kining barko maoy mohatod nato sa luwas nga lugar," singgit ni Kak Nilam.
Toot!
Nahuwasan ang gibating kahadlok ni Banyu.
Splash! Splash!
Kanindot sa barko.
Wala nag-inusara ang barko ni Banyu. Daghan pang laing barko.
Aduna kini sakay nga mga tawo nga gustong magpabiling mala.
Magtinabangay kita.
Maluwas ra kita sa dili madugay ug mohubas ra ang tubig.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Nakita sa Leon Iyang Kaugalingon sa Tubig
Idries Shah
Ingrid Rodriguez
Sadto nga panahon, naa'y usa ka leon ug ang iyang ngalan mao si Sher ang Leon. Ug siya ang hari sa tanan nga mga hayop sa lasang.
Naa siya'y usa ka nindot nga bulawanon nga sulud sa iyang ulo, tanan balahibo-- sama sa buhok, balahibo ra ug bulawanon. Ug naa siya'y matahum ug bulawanon nga panit.
Nagtuyok-tuyok siya ug gaingon nga "Grrrrrrrrrrrrr" tungod kay ingon ana ang mosulti ang mga leon.
Apan wa kahibaw ang ubang sapat nga ing ana sya musulti. Uban sa ila kay mahadlok ug mudugan sa diha nga madungog nila siya nga mag-ingon "Grrrrrrrrrrrr,"
Ug sa wala madugay, tungod kay nakita nila ang pipila sa ilang mga higala nga hayop nga nagdagan, ang tanan nga mga hayop medyo nahadlok, ug silang tanan nagsugod sa pagdagan.
Karon, naghuna-huna si Sher ang Leon, "Katawa-anan mani! Nganu nanagan ang tanan palayo nako?" Mao nga siya nisinggit, "Grr- grrr?" nga sa sinultian ka leon, nagpasabut nga "Ngano'ng nanagan man mo palayo naku?"
Sa nahibaw-an nato, ang ubang mga hayop wala makasabut sa sinultian sa leon, ug tungod kay siya nisiyagit og kusog, niingon silang tanan, "Basi nasuko na kaayo sa ato-a si Sher ang Leon, ang Hari sa Lasang!"
Mao nang gipaspasan pa gyud nila ang pagdagan.
Syempre, wa gyud nasuko si Sher. Gusto ra niya mahibaw-an nganung nidagan silang tanan. Nakahuna-huna siya, "Kadaghan sa ila nga mga buang nga hayop! Dili na nako sila pansinon. Giuhaw ko. Maypa muinom sa ko tubig didto sa linaw."
Ug iyang gitan-aw ang tanang lugar hangtud nga nakakita siya ug tubig.
Sa kahiladman sa lasang adunay usa ka linaw sa tubig, ug kini hapsay ug hayag sama sa usa ka samin. Giuhaw na gyud kaayo si Sher, sa pagduol niya sa tubig, nakaingon siya sa iyang kaugalingon, "GRRRAR gusto nako mag-inum sa tubig-grrr." Mao na ang sinultian sa mga leon
Apan sa iyang pagsandig sa tubig, nga nagdan-ag sama sa usa ka samin, nitan-aw siya ug nakita ang iyang kaugalingon nga nawong nga nakalarawan sa ibabaw.
Wala pa niya makita sadto, busa gihunahuna niya nga adunay usa pa ka leon sa tubig, nga nagtan-aw sa iyaha. Ug nahadlok siya sa kini nga leon. Dili ba siya kataw-anan nga leon? "O jusko!" giingon niya sa iyang kaugalingon, "Kana usa ka leon, dili siya ganahan nga muinom ko sa iyang tubig." Ug niingon pa siya, "Grrrr!" toa sa usa ka leon nga sa sinultian ka leon nagpasabot nga "Gusto pud nako sa tubig!"
Karon ang uban nga hayop nga giuhaw na pud, niadto dapit sa tubig ug nag-inom. Nakita nila si Sher ang leon ug nangutana, "Gaunsa ka? Nganung sige ra nimog tan-aw ang tubig ug sigeg Grrr grrrr ug wala gainom?"
Si Sher nag-agulo ug niingon, "Dili ko makainom og tubig tungod kay adunay laing leon didto, ug sige siyag Grr-grr sakoa." Ningkatawa ang ubang hayop sa ilang nadunggan tungod kay kahibaw sila nga iyaha tong kaugalingon ang nakita niya apan si Sher wa kahibaw.
Ug pagkahuman usa ka matahum nga alibangbang ang ninglupad duul sa dalunggan sa Leon ug giingon sa iyang gamay nga tingog, "Ayaw binuang, Sher. Wala’y tawo sa tubig!"
Apan giingon ni Sher, "Bitaw dunay tawo sa tubig. Nakita nako siya!"
Ug ang tanan nihunong ra ug naghuwat kung unsa ang mahitabo.
Giuhaw na gyud nga giuhaw si Sher ang Leon, hari sang lasang. Ug sa katapusan niingon siya, "Wa koy paki, kinahanglan na nako muinom tubig. Uhaw na kayko. Wa na koy paki sa usa ka leon ug bisan unsa pa siya ka bangis!" Ug gibutang niya ang iyang ulo sa tubig, ug sa diha nga nahinabo niya, nabati niya ang matahum ug bugnaw nga tubig sa iyang baba ug nagsugod sa pag-inum. Sa iyang pag-inum, nakita niya nga nawala na ang usa ka leon. Syempre, nawala siya tungod kay wala gyud kini didto. Kini ra ang iyang kaugalingon nga pamalandung sa tubig.
Ug sa gikuha niya ang iyang ulo gikan sa tubig ug nakita niya ang tanan nga mga hayop nga nagatindog didto, niingon siya…
"Maayo, sa katapusan akong nahibaw-an nga ang usa ka aninag dili parehas sa tinuud nga butang!" Ug busa ang tanan nagpuyo nga malipayon sa katapusan
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Si Iru ug Iring Nagkahigla
Si Iro ug Iring nagpuyo sa parehas nga balay,
Apan nagdumot sila sa matag usa kutob sa ilang mahimo.
Si Iring garbo ang bahin sa iyang ha-it nga mga kuko,
Naglibotlibot si Iro sa iyang taas nga sungo.
Wala’y nagtinguha nga magpadaog,
Ingon sa nagpadayon sa hilom nga pag-agi.
Wala’y bisan kinsa nga magdula sa ilaha,
Parehas nga naggugol sa oras sa kimingaw.
Gikapoy sa sige ug away nilang duha,
Si Iru ug iring naghukom na mag-sinabot sila.
Karun gapahuway si Iring sa kilid ni Iru.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Mapahiyumon na si Phoe Tar Lay
May sakit nga HIV si Phoe Tar Lay.
Maong wala gapahiyom si Phoe Tar Lai.
Ang bugtong butang nga nakatabang sa pagpagaan sa gibati ni Phoe Tar Lay, mao ang pagtan-aw sa mga kulba-hinam nga mga mahika ni Phoe Sein nga salamangkero. Si Phoe Sein mao ang iyang bayani.
Bisan og gusto nga modula si Phoe Tar Lay, wala niya kini buhata. Ug si Phoe Tar Lay dili gayud mopahiyom
Dili cya ganahan nga makigdula sa uban. Gusto ra siya nga motan-aw og mga mahika ni Phoe Sein sa TV.
Sa eskwelahan, mag-inusarang mokaon si Phoe Tar Lay ug dili gayud siya mopahiyom.
Sa pagpamauli sa balay gikan sa eskwelahan, dili makig-estorya si Phoe Tar Lay sa iyang mga klasmeyt. Ug dili siya mopahiyom.
Ang iya rang gihatagan og pagtagad mao ra gayud ang salamangkero nga si Phoe Sein.
Gaguol si Phoe Tar Lay sa taas na kaayo nga panahon. Nagsugod na siya og kaniwang ug gamasakiton. Dili na gani siya makaadto sa eskwelahan. Si Phoe Tar Lay wala gapahiyom.
Namatikdan sa iyang mga higala nga si Su Su ug Ko Khant nga nagka grabe na si Phoe Tar Lay busa nangita sila og paagi aron siya matabangan.
Gidala ni Su Su ug Ko Khant si Dr. Mo Mo sa balay ni Phoe Tar Lay. Sa gihapon, gatan-aw ra si Phoe Tar Lay og mahika ni Phoe Sein sa TV.
Miingon si Dr. Mo Mo, " Ah, sa tan-aw nako, ganahan ka kaayo motan-aw sa salamangkero nga si Phoe Sein. Kung mamaayo na ka, dad-on tika ngadto sa iyang pasundayag."
Naghinam-hinam nga mitubag si Phoe Tar Lay . "Tinuod? Kung mao ibalik ko'g dali ang akong kusog!"
"Kung ganahan ka nga dali ra mobalik ang imong kusog," ingon ni Dr. Mo Mo.
" Kinahanglan nga moinom ka kanunay sa imong tambal"
"Kinahanglan nimo ang daghan nga pahuway"
"Mokaon og masustansiyang pagkaon, para aduna kay kusog nga makigdula sa imong mga higala."
Naminaw si Phoe Tar Lay kang Dr. Mo Mo. Sa wala magdugay, namaayo na ang iyang paminaw! Sa gipanaad ni Dr. Mo Mo, gidala niya si Phoe Tar Lay ngadto sa pasundayag ni Phoe Sein. Kadtong maong adlaw mao ang World AIDS Day.
Taliwala sa pasundayag, misulti si Phoe Sein ngadto sa mga magtatan-aw. "Alang sa kasayuran sa tanan, akong gipahibalo nga aduna akoy sakit nga HIV. Gisultian ko kamo aron dili ninyo ipihig ang mga tawo nga adunay HIV o AIDS. Ug sa kadtong adunay sakit niini, ayaw tagui ang imong kaugalingon,. Pagpakalig-on, pagmalipayon ug ampingi ang imong kaugalingon ug ang uban."
Nakurat si Phoe Tar Lay.
Sa unang higayon sa dugay'ng panahon. mipahiyom si Phoe Tar Lay.
Nakakita og kusog si Phoe Tar Lay nga atimanon ug lipayon ang iyang kaugalingong kinabuhi. Pagkasunod adlaw, nakigdula si Phoe Tar Lay sa iyang mga higala. Malipayon siya uban nila Su Su ug Ko Khant. Nagpahiyom sila tanan.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Konsyerto Para sa Tinginit
Init ang panahon, bisan pa adunay mabugnaw nga huyop sa hangin sa tanaman sa mga gangis.
Hapit na moabot ang tinginit.
Panahon na alang sa mga gangis nga maghimo og usa ka maabiabihon nga konsyerto.
Kinahanglan nga sigurohon ni Pangpung, ang konduktor sa konsyerto, nga maayo ang tanan.
Kini nga konsyerto kinahanglan perpekto, ug kinahanglan naa sa oras.
“Atensyon… tanang mga gangis! Mag-ensayo kita karong hapon. Palihug lang mangadto ta!" Singgit ni Pangpung, ug nilupad sa palibot.
"Hinumdomi kini! Ayaw gyud pagkanta og kusog sa ensayo, okey?"
Nagsugod ang ilang unang ensayo.
"Psstt! Palihug ipaubus ang inyong tingog! Pag-ensayo lang kini, dili ang konsyerto mismo!" singgit si Pangpung.
Pagkaugma, ang langit napuno sa panganod.
Nagduha-duha si Pangpung nga mahimo ang ensayo sa hapon.
"Ah, tingali wala na ang mga panganod taud-taod," hunahuna ni Pangpung.
Nianang pagkahapon, nagpadayon og ensayo ang mga gangis.
Apan pagkahuman, kalit lang mibundak ang ulan gikan sa langit.
Gihampak sa kusog nga hangin si Pangpung ug ang iyang mga higala.
"Tanan, pangita’g kapasilungan! Panggunit pag-ayo!" Kusog nga singgit ni Pangpung.
Nagtuo ang mga gangis nga makalibog ang panahon!
Pagkaugma, maayo na ang panahon, ug gisugdan sa mga gangis ang ilang ensayo. Sama sa naandan, gipahinumdoman ni Pangpung ang iyang mga higala, "Ang konsiyerto kinahanglan ipasundayag sa hustong oras!"
"Ayaw ninyo og kusga inyong tingog. Ensayo lang kini!"
"Wala pa ang tinginit. Wala pay daghang mga nahulog nga dahon sa punoan sa rosewood."
"Ayaw ninyo kusga inyong tingog! Ang mga bulak sa punoan sa duldol wala pa namukhad."
Wala gyud gikapoy si Pangpung sa pagpahinumdom sa iyang mga higala.
Ang pipila sa mga gangis nagbatyag nga si Pangpung sobra ka bossy, ug dili na sila ganahan moapil sa konsiyerto.
"Okey lang," hunahuna ni Pangpung.
Mahimo pa niyang pangulohan ang uban pa niyang mga higala.
Nianang adlawa, nakita ni Pangpung nga nagsugod na og pangahulog ang mga dahon sa rosewood.
"O, wow… Ang tinginit moabut na sa dili madugay!"
Karon bisan ang mga bulak sa punoan sa duldol namulak na!
"Yay! Naa na gyud ang tinginit. Ania na!" Gisultihan ni Pangpung ang iyang mga higala.
Kinahanglan nila nga i-organisar ang konsyerto aron sugaton ang tinginit… Karon dayon!
Kinahanglan usa kini ka perpekto nga konsyerto. Ug pagkahuman sa konsyerto, ang tanan nga mga gangis nagplano nga magdungan sa pagsayaw sa entablado.
Pagkabuntag, ang tanan mga gangis nagpasundayag sa ilang katapusang ensayo.
Nagpraktis sila pag-ayo ug nikanta og usa ka matahum kaayo nga kanta.
Ugma sa udto, ang konsyerto sa tinginit ipasundayag sa husto nga oras.
Natukod na ang entablado sa konsyerto.
Ang tanan nga mga insekto gidawat ang pagdapit sa konsyerto.
Ang tanan perpekto.
Karon panahon na nga makatulog si Pangpung sa wala pa ang iyang dako nga adlaw ugma.
Niabot na ang adlaw.
Tin-aw ang kalangitan, ug init ang panahon. Nitambong ang tanang insekto sa tanaman.
Nag-estoryahanay sila mahitungod sa umaabot nga tinginit.
Panahon na alang ni Pangpung nga magkonduktor sa konsyerto.
Sa katapusan, magsugod ang konsyerto sa tinginit.
Ang nagkurog nga mga tingog sa mga gangis malipayon nga midagayday sa tibuok tanaman.
"Screech, screech, screech…!"
"Screech, screech, screech…!"
Apan sa kalit lang ... adunay nitulo nga tubig sa ulan sa mga gangis.
Unsa ang angay nilang buhaton?
"Nganong may ulan?" Singgit ni Pangpung.
Ang mga tingog sa gangis nag-anam og kahinay.
Samtang, ang mga nanan-aw nanagan ug naningkamot nga makapangita og kapasilongan.
Bisan pa, namugos si Pangpung sa ipadayon ang konsyerto.
"Hoy, dili man gud kusog ang ulan!" Giawhag niya ang iyang mga higala nga magpadayon sa pagkanta. "Ipadayon nato ang atong espiritu!" Si Pangpung nangulo pag-usab sa iyang mga higala ingon usa ka maayong konduktor.
Nikanta pag-usab ang mga gangis nga adunay pagkurog ug insaktong tuno. Pagkahuman sa makalibog nga ulan, ang adlaw matahum nga modan-aw.
Nahuman ang konsyerto uban sa usa ka malipayon nga sayaw.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Emma
Nadiah Abidin
Azisa Noor
Ganahan si Radinka nga mogahin sa iyang bakasyon sa baybayon, apan ang iyang mga ginikanan busy sa pagtrabaho ug nahabilin siya nga nag-inusara.
"Gilaay na kaayo ko!" giingon ni Radinka
"Hi Radinka!" naay nagtawag sa iyaha.
Paghangad ni Radinka ug nakita niya ang usa ka babaye. "Kumusta!" tubag niya
Giingon sa babaye nga Emma iyang ngalan. Nangutana si Radinka kung giunsa pagkahibaw ni Emma ang iyang ngalan.
Niingon si Emma nga managhigala ang ilang mga amahan. "Gusto ba nimo nga magdula?" Nangutana si Emma. Naghunahuna si Radinka kung unsa ang mahimo nila nga dulaon.
"Maghimo kita ug usa ka kastilyo sa balas!" gisugyot ni Emma. Maayo kana nga himoun nato.
Apan unsa nga kastilyo sa balas ang tukuron ni Emma?
Daghan kaayo ug gamit si Emma para sa balas.
Wow! Maayo si Emma sa pagtrabaho sa balas.
Magkauban, si Radinka og Emma naggama ug mga nindot nga kastilyo sa balas.
Gisugyot ni Emma nga maglangoy sila. "Ganahan ko molangoy, apan unsaon man nato paguban ug langoy?" nangutana si Radinka.
"Oh, kanunay man ko galangoy kauban ang akong igsuon nga si Depati," ingon ni Emma.
"Mukoyog si Depati nato pagklangoy."
Maayo kaayo mosalom si Emma!
Maayo pud siya sa uban na bagay.
Usa ka makalipay nga adlaw sa baybayon!
Sa ilang paggawas, gisultihan ni Radinka ang iyang mga ginikanan, "Ugma, magdula usab mi ni Emma."
Ang Tetra-amelia syndrome usa ka talagsaon nga sakit nga gihulagway pinaagi sa pagkawala sa upat ka mga kasway. Ang Tetra usa ka pulong nga Griego alang sa upat, samtang ang amelia nagpasabut sa pagkapakyas sa pag-uswag sa mga bukton ug pa-a sa wala pa matawo. Daghang mga tawo ang naghunahuna nga ang mga tawo nga adunay kini sindrom kinahanglan magsalig sa tabang sa uban. Sa tinuud, ang mga tawo nga adunay kini sindrom makahimo daghang mga butang sama sa uban. Mahimo silang mosakay ug manaog sa ilang mga wheelchair, mangaon, magbiste, magsulat, magpintal, maglangoy, maglakaw, ug magbuhat nga daghang mga butang nga independente. Ang pipila ka bantog nga mga tawo nga adunay tetra-amelia nag-uban: si Joanne O'Riordan, usa ka magsusulat ug aktibista sa mga katungod sa kakulangan, Zuly Sanguino, usa ka artista nga sikat sa kalibutan nga nagtinguha nga manag-iya usa ka orphanage, ug si Nic Vujicic, usa ka rason nga ganahan molangoy, mag-surf, ug paragliding.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Unsa kaha?
Hari Kumar Nair
Hari Kumar Nair
Hari Kumar Nair
Ako si Shyam, napu na ka tuig akong edad.
Naa koy pagkaniwang, apan isog kaayo ko!
Ang kanang pagmata para moeskwela, wa gyud ko nalingaw ana.
Duka pa kaayo ko sa akong pagbangon nga mura og paminaw nako kahulgunon ko.
Sa pag-brush nako sa akong ngipon, hinay-hinay nga gapasira ang akong mata,
nadunggan nako si Mama gadali-dali og lung-ag sa bugas.
Gahinay-hinay na og lutaw ang akong hunahuna,
ug hinay-hinay nisulod ko sa akoang nag-inusara ug kaugalingong lugar.
Maunsa kaha kung makanapu pa ni ang gitas-on sa akong liog?
Katunga sa tunghaan, katunga sa balay, asa kaha ko mabutang?
Maunsa kaha kung sama sa punoan ang gitas-on sa akong tiil?
Kutob tuhod ra gyud ang kinatibuk-an ning akong tunghaan!
Maunsa kaha kung kusgan kaayo ang akong mga kamot?
Kung mao na, di gyud ko malisdan sa pag-alsa ni Amma!
Maunsa kaha kung madut-an sa akong ngipon ang tanan?
Bisan unsa na lang kaha na ako makaon oy!
Maunsa kaha kung lingin gyud kaayo ni ang akong tiyan?
Ang tanan nakong higala makalayat-layat ug makaambak-ambak sa tiyan nako.
Maunsa kaha kung naa koy dagko ug lagpad nga mga dunggan?
Mapamatian siguro nako ang tanan, maduol man kun malayo!
Maunsa kaha - gisugdan unta nako, apan nisyagit og kalit si Amma,
"Shyam, mauwahi gyud ka ana kalakiha ba, unsa na man sad tawon na imong mga gipanghunahuna?"
Nakit-an nako ang akong kaugalingon nga nagtindog nga bitbit ang akong brush sa akong kamot,
Ug ako nagpahiyom ug naghunahuna sa akong tinago nga gamay nga yuta.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Si Pogi, si Pogs ug ang Tora-tora
Bryan C. Rubio
Valdemar Avisado
"Yehey" singgit sa kugitang si Pogi. Lagsik kaayo og tikang si Pogi sa mga pulang korales sa dagat sa Palumban samtang gisundan siya sa usa pa ka kugita nga si Pogs.
"Pogi, sakto na. Ayaw pagdula dira.”
Walay mahimo si Pogi kundi ang mosunod kang Pogs. Managsuon ang duha ka kugita nga sila Pogi ug Pogs. Wala na silay mga ginikanan maong ang kinamagulangan nga si Pogs ang kanunay masunod. Dili siya pwedeng supakon sa iyang manghod nga si Pogi.
"Ayaw og anha dira. Ayaw og anhi diri . Ayaw na’g guniti. Tanan bawal." Maong si Pogi, kanunay nalang magmugtok.
Samtang nanuroy ang managsuon sa mga pulang korales, kalit nga nakahunahuna og plano si Pogi.
"Pogs, magdula tag Tago-piyong. Ako ang abat. Kung madakpan taka, ikaw ang mangita og kasag na atong kaunon pero kung dili, ako ang mangita og kasag." Hagit ni Pogi.
Nanago silang duha. Nanago dayon si Pogs sa mga korales. Samtang si Pogi, gisunod ang kolor sa balas.
“Maka-ikyas na gayod ako gikan kang Pogs.”
Dugay nga naghulat si Pogs ni Pogi. Hangtod giabot siya'g kalaay, nigawas siya sa iyang gitaguan, apan wala na niya nakita si Pogi.
Pogi, asa ka? Ganina pa ko gahulat nimo. Wala man ko nimo pangitaa. Ikaw na ang manguha og makaon nato ha.”
Og walay ningtubag ni Pogs. Ninglangoy na diay palayo si Pogi. Naabot siya sa sagbuton nga parte sa dagat.
Sa taliwala sa kasagbotan, adunay dako ug tambok nga kasag. Dali nga gikuloputan kini ni Pogi sa iyang mga gaway. Nasundan diay siya ni Pogs.
“Pogi, buhi-i na, tora-tora mana!”
“Gibira na si Pogi sa tora-tora.”
Nipiyong nalang si Pogs. Gahilak si Pogi samtang ginabira pababaw sa tora-tora. Nahunahuna ni Pogs nga wala na siya’y mahimo kay ingon ani sad ang nahitabo sa iyang mga ginikanan.
Nindot, sinaw, ug pula ang kolor sa tora-tora. Parehas og hitsura sa kasag nga paboritong kan-on sa mga kugita. Ginabira niya pababaw sa dagat ang mga kugita ug dili na sila makabalik.
“Ningsaad ko sa akong kaugalingon nga protektahan nako ang akong igsuon gikan sa tora-tora. Apan wala ko kini nahimo.”
Ningtalikod na si Pogs para mobalik sa mga korales.
"Pogs! Pogs!"
Paglingi ni Pogs, ninglangoy na si Pogi padulong niya!
"Pogs, abi gayod nako og kasag to, maayo na lang nakaikyas ko. Sundon na tika sukad karon," kahilakon nga sulti ni Pogi.
"Pogi, mao to ang tora-tora nga pareha'g hitsura sa kasag, mao to ang nikuha ni Mama ug ni Papa. Maong kanunay takang ginabuyag tungod di ko gusto mga maparehas ka nila."
Gigakos ni Pogs ang iyang igsuon ug nagkuyog silang nilangoy palayo sa tora-tora.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Ang Dollhouse
Mut Somaly
Seat Sopheap
Kaniadto, adunay tulo nga mga higala: Gables ang dollhouse, Millie ang ruler, ug si Nubs ang lapis. Malipayon silang nagpuyo dungan sa kwarto sa gamay nga babaye.
Usa ka adlaw, ninglibot si Millie ug giingna si Nubs, "Namatikdan ba nimo nga naa koy lainlaing mga marka sa pikas nga kilid?"
"Oh! Makaikag lage!" niingon si Nubs. Unya ang lapis miduko aron tan-awon ang kaugalingon.
"Sa akong hunahuna murag mas mubo ako karon kaysa kagahapon. Unsa sa imong hunahuna?"
"Gables," gitawag nila ang dollhouse. "Unsay tan-aw nimo?"
Nakapanghupaw ra ug nitan-aw si Gables. Mahimo niya ang daghang mga butang nga dili mahimo ni Millie ug Nubs. Apan dili siya makaliko ug makayuko sama sa mahimo nila, mao nga wala niya hibal-an kung unsa iyang hitsura.
Gihimo nila Millie ug Nubs ang tanan para palipayon si Gables. Gilimpyohan nila si Gab. Gikuskos pud ni Millie ang iyang gitara samtang gakanta si Nubs. Pero wala kini epekto kay Gables.
Istoryahan kini ni Millie ug Nubs.
"Naguol kaayo si Gables," niingon si Millie. "Ngano kaha..."
"Sa akong hunahuna naguol siya tungod kay wala siya mahibalo kung unsa ang iyang hitsura," maalamon nga giingon ni Nubs.
"Aha!" ingon ni Millie. "Ato-a ni masulbad!"
Si Millie ug Nubs ning-adto ka Gables ug gihulagway kung unsa siya hitsura. Gisultihan siya ni Nubs nga ang iyang atop adunay usa ka hugis nga trianggulo, nagpasabut nga kini adunay tulo nga mga kilid. Gihubit ni Millie ang lainlaing gidak-on nga mga rektanggulo nga iyang mga pader. Apan dili gihapon makita ni Gables iyang hitsura maong niguol gihapon siya.
Nakahunahuna ug lain ang duwa ka mag-amigo. Nibalik sila kay Gables nga may dalang samin. "Tan-awa Gables" ingon sa duwa. "Makita na ba nimo imong Kaugalingon?"
Pero gamay kaayo ang samin ug nagbudlay gihapon maglantaw si Gables.
Nakahunahuna ug lain si Millie na pwedeng himoon.
"Aha!" iyang sulti. "Pwede nato siya ma-drowing!"
"Tsakto!" tubag ni Nubs. "Pero naay ko'y problema magsuwat ug linya."
"Tabangan tika. Dali ra na." tubag ni Millie.
Nagbutang ug usa ka papel si Millie, ug si Nubs nagdrowing usa ka tul-id nga linya sa iyang kilid. Unya nagtinabangay sila sa pag-drowing duha pa, hangtod nga nakagbuhat sila og usa ka trianggulo. Kini sama jud sa atop ni Gables!
"Maayo!" Niingon si Millie. "Karon maghimo 'ta og mga rektanggulo alang sa pader sa atubangan. Unya magdrowing kita ug gamay nga rektanggulo alang sa purtahan og usa ka gamay nga kuwardro alang sa bintana."
"Nindut!" ingun ni Nubs. "Murag si Gables!"
"Tsakto," tubag ni Millie, "pero naay kulang"
"Kabalo ko" ingun ni Nubs ug iyaha nang gidrowingan ug bilog ang taas sa balay.
"Mao kana!" ingun ni Millie. "Ang adlaw mao ang nawala!"
Niadto si Nubs ug Millie kay Gables nga malipayon samtang gigunitan ang ilang gi-drowing.
"Tanawa Gables!" ilang ingun. "Tanawa kining balay, may trayanggulo nga atop, rektanggulo nga purtahan ug gagmay na bintana. Ikaw ni!"
Ningisi si Gables sa kalipayan. "Ako na?" iyang pangutana. "Mao na akong kaugalingon?"
"Oo. Ikaw ni!" ingun si Millie. "Gidungagan pud namo ug adlaw!" dungag ni Nub.
Si Gables nga dollhouse nagpasalamat kaayo sa litrato, ug silang tanan nagpuyo nga malipayon.
Unsa nga mga butang sa palibut nimo ang mahimo nimo nga madrowing gamit ang mga porma sama sa mga triangles, mga rektanggulo, ug mga lingin?
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Maayong Magtutudlo
Nibisita si Sarah sa iyang igtagsa nga si Reta sa unang higayon. Mibiyahe pa siya gikan sa Ottawa, Canada.
Adunay dalang regalo si Sarah para kang Reta."Wow, usa kini ka souvenir gikan sa Riedau Canal!" ingon ni Reta. Pwedeng mosakay og bangka, mangisda ug mag ski ang mga turista dinhi.," . Wala kapangandami ni Sarah ang reaksyon ni Reta. Nganong kabalo man si Reta?
Hmm! Kalami sa mga pagkaon. Unsa kahay unang kaunon ni Sarah? Lami sad na'ng fruit salad. Rujak ang tawag niana, matod pa ni Reta.
Halang ang rujak. Tubig! Kinahanglan ni Sarah og tubig.
"Asin, alabaab nga tubig ug gatas, mao kana ang mopahupay sa nahalangang dila. Mao kana ang tudlo sa among magtutudlo." matud pa ni Reta.
Hmm... insakto siya! Nahupay ang kainit nga gibati sa akong dila. "Maalam gayod ang imong magtutudlo", ingon ni Sarah kang Reta
Niadto sila sa merkado. Nagdala si Reta ug bag aron sudlan sa iyang kinumpra. "Matud pa sa akong magtutudlo, mao kini ang usa sa pamaagi aron maibanan ang paggamit og plastik," ingon ni Reta. Ganahan na gayod nga mailhan ni Sarah ang magtutudlo ni Reta.
Pila ang bayranan sa pagkaon? Gikwenta ni Reta gamit ang iyang mga tudlo. Wow, ang numero nga gisulti ni Reta parehas sa gipakita sa calculator. " Ang akong magtutudlo ang nagtudlo kanako sa dali nga pagkwenta", sulti ni Reta kang Sarah
Sa unsang paagi mahimamat ni Sarah ang magtutudlo ni Reta?
"Be patient," ingon ni Reta sa pinulongang English
Siguradong gitudloan sad siya mag-ingles sa iyang magtutudlo!
Yehey! Mokuyog si Sarah kang Reta aron magtuon sa balay sa iyang magtutudlo.
Walay rehistro ug walay gasto. Sayon kaayo!
Apan, para sa unsa man ang silhig?
Sa dalanon, natagbo nila Sarah ug Reta ang uban pang mga bata. Magtuon usab sila. Sila usab may dalang gamit sa pagpanglimpyo. Ingon si Reta dili na makahimo sa pagpanglimpyo ang iyang magtutudlo nga siya ra.
Naghinamhinam na si Sarah nga mahimamat ang magtutudlo. " Kung managan kita, dali ra kitang maabot", matud pa niya.
Hala!
"Ayaw kabalaka. May tambal ang among magtutudlo para sa imong samad," ingon ni Reta.
Niabot na sila sa balay sa ilang magatutudlo.
Nahimamat na gayod ni Sarah ang magtutudlo ni Reta.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Selosong Panganod
Vann Samrach
Chea Sereyroth
Matag buntag, si Adlaw nagahatag ug usa ka bulawanong bidlisiw sa tibuuk kalibutan. Gikalipay ug gidayig sa mga tawo ang iyang kaanyag ug kaabtik.
Nagselos si Ulap tungod kay gihunahuna niya nga ang mga tawo labi nga naghunahuna sa Adlaw ug kini labi ka hinungdan kaysa kaniya.
"Dili ka kaayo maayo," ingon ni Ulap. “Ang imong dagway talagsaon ug dili mausab, ang ginasundan nimo nga dalan makakapoy sa imong paghatud sa kainit ug kahayag sa kalibutan.
Ingon ako, mahimo ako magbiyahe sa bisan asang direksyon ug magbag-o sa bisan unsang porma nga mahunahuna nimo. "
Nagpadayon ang pagsidlak sa Adlaw, wala niya panumbalinga ang giingon ni Ulap.
Ug sa wala madugay, tungod sa grabe nga kainit sa Adlaw ang kalibutan nagsugod sa pagkauga!
"Init kaayo," reklamo ni Ulap.
"Nahibal-an ko, ganahan sa mga tawo ang ulan karon. Kini ang akong higayon!"
Diha-diha dayon, ang kahayag sa Adlaw mihangyo ug ang kalangitan misulaw. Natingala ang tanan sa nahitabo.
Gibabagan sa mga panganod ang tanan nga mga silaw sa Adlaw sa tibuuk nga langit.
"Nawad-an ka sa imong kainit ug kahayag, Adlaw!" singgit ni Ulap.
"Maayo kana," miingon si Adlaw. "Nakatabang ka aron mabugnaw ang tanan. Salamat!"
Apan labi nga nasuko si Ulap. Nagka baga ug labi ka ngitngit ug dili niya gusto nga mobiya!
Sulod sa tulo ka adlaw ug gabii ang kalibutan natabunan sa kangitngit.
Nagpakiluoy si Adlaw kay Ulap nga magpasiga siya.
"Palihug, daghang kinabuhi ang madaot kung dili ako makahatag sanag sa dili madugay!"
Ang Ulap nagdumili sa pagpaminaw, ug gitapok ang uban pang mga panganod aron mobubo ang ulan sa kalibutan.
Sa sugod, ang mga tawo nalipay tungod sa ulan.
Labi nga nagpagarbo si Ulap tungod kay sa katapusan nakuha niya ang atensyon sa mga tawo.
Gihunahuna niya nga daghang mga tawo ang modayeg kaniya kung mohatag siya daghang ulan bisan kung hinungdan kini sa pagbaha bisan diin.
Apan wala na gidayeg sa mga tawo si Ulap. Gibaha ang ilang mga balay ug nahadlok sila.
Sa katapusan, nahurot usab ang tubig sa Ulap. Nipis siya ug puti, ug sa katapusan gihatagan higayon na makasilip sa Adlaw.
Sa pag-abut sa kainit ug kahayag sa Adlaw sa yuta, ang tubig nga wala masuhop sa yuta nagsugod sa pag-alisngaw ug pagbalik sa langit ug mihunas ang baha.
Kita mo, ang kalibutan nagkinahanglan sa ato nga duha, "ingon ni Adlaw kay Ulap. Kung wala ka ang yuta mahimong mamala ug kung wala ako ang mga tubig dili mobalik sa langit aron mahimo na mga panganod ug ulan. Kita bahin sa usa ka siklo ug pareho kitang hinungdan."
"Karon nasabtan na nako," ingon ni Ulap. "Akoang ulan gikan sa tubig nga ningsaka gikan sa kalibutan pamaagi sa pag alisngaw. Dili kana mahitabo kung wala ang imong kainit. Salamat, Adlaw."
Natingala ug nalipay si Araw sa gisulti ni Ulap.
Karon sila nagtinabangay sa pagdala sa kainit, kahayag, ulan, ug kinabuhi sa kalibutan.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Strawla, Reyna sa mga Basura
Ang sagol nga baho gikan sa nadaot nga pagkaon, dunot nga panit sa utanon, patay nga mga hayop, ug uban pa nga basura sa mga tawo naghatag kinabuhi sa gingharian sa Calajunan. Makita nimo diri ang lainlaing klase sa mga basura ug ang ilang Reyna, Strawla.
Strawla, pula ang kolor ug usa ug tunga sa kamot ang gitas-on ug hinimo gikan sa plastik.
Gihunahuna niya nga taas iyang kaugalingon tungod kay gikan siya sa usa ka sikat nga coffee shop sa siyudad.
“Paghuman og gamit sa mga tawo nato, gibiyaan ra kita nila, walay pulos ug gikalimtan!” masuk-anong ingon ni Reyna Strawla sa iyang ginsakpan.
“ Pero, mahal nga reyna, aduna nay mga tawo nga nangolekta kanato para i-recycle,” tubag sa usa sa mga botelyang plastik.
"Tinuod kana. Apan daghan gihapon ang dili kabalo mag-lainlain sa ilang basura ug wala gatuman sa mga balaod ug sa mga pahinumdom," ingon ni Reyna Strawla.
"Naobserbahan ko usab nga ang mga tawo hinayhinay nga nagbag-o, mahal nga Reyna," ingon sa usa ka kinumot nga papel.
Ang ubang mga basura miuyon ug miyango.
"Dili kana tinuod! Akong pamatud-an kaninyong tanan nga wala nagbag-o ang mga tawo!" Pamugos ni Strawla.
"Unsa man ang imong buhaton bahin niana, mahal namo nga Reyna?" Pangutana sa usa ka tayaong lata sa sardinas.
"Manimalos ko ug ipabatyag ko kanila kung unsa kita kakusgan!" singgit ni Reyna Strawla. Ang iyang daotan nga pagkatawa madungog sa tibuok gingharian sa Calajunan.
Aron matuman ang iyang plano, mipaingon si Strawla sa lungsod aron pamatud-an nga wala gihapon nagbag-o ang mga tawo.
Nagsugod siya sa mga basurahan nga haduol sa Cafe asa siya gikan. Didto nakita niya ang ubang mga straw parehas niya.
"Nganong ania man ka?" nangutana ang usa ka puti nga straw.
"Uban kamo kanako ug kontrahon ta ang mga tawo. Hangtod karon, dili pa gihapon sila makabalo kung unsaon paglain sa plastik gikan sa mga madunot!" panawagan ni Strawla.
"Apan dili kami hinimo sa plastik. Tanan kami hinimo sa papel ug mangalata," komento sa usa pa ka puti nga straw.
"Buot ninyong ipasabot nga ang mga tawo wala na naggamit og mga plastik nga straw sama nako?" pangutana ni Strawla nga kulang sa pagtuo.
“Oo, dugay na. Maong maayo pa nga molakaw ka na tungod kay ang tanan dinhi madunot, "dugang pa sa usa ka straw nga papel. Gitabog siya sa uban palayo.
Nipahiyom lamang si Strawla. Usa ka plastik nga pahiyom.
Dismayado, apan nagpadayon siya sa iyang panaw sa siyudad. Niadto siya sa imburnal diin nahibaloan niya nga ang mga plastik nga basura napundo ug maoy nakababag sa padayon nga agay sa tubig.
"Ining higayona, sigurado ako nga ang mga kauban nako nga plastik ania dinhi ug mapamatud-an ko nga wala gihapon nagbag-o ang mga tawo," ingon ni Strawla sa iyang kaugalingon.
Nangluspad ang nawong ni Strawla sa dihang nakita niya kung unsa kalimpyo ang imburnal. Ang tubig tin-aw ug padayon nga gaagay. Wala’y bisan usa ka basura nga nagbitay o naglutaw sa imburnal.
Sa iyang paghangad , nakita niya ang usa ka karatula nga nagbitay sa usa ka poste ug mabasa ang : “PLASTIC-FREE TOWN.”
Mipahiyom na usab siya. Iyang plastik nga pahiyom.
Murag matunaw ang plastik nga lawas ni Strawla sa iyang nadiskubrehan, apan wala siya kawad-i sa paglaum. Mipaingon siya sa baybayon kung diin iyang nahibaloan nga daghan og mga basura.
Ug sa kalit lang, nakakita siya og usa ka grupo sa mga batan-on nga namunit og basura sa baybayon.
Nagkataw-anay sila ug naglumbaanay kung kinsa ang una nga makakuha sa basura. Nangolekta sila og mga plastik nga botelya, mga plastik nga bag, gagmay nga mga lata ug bisan unsang butang ug tanan nga mahimong magamit pa og usab.
Sa katapusan, sa tanan nga kasuko, kasagmuyo ug kasubo nga gibati ni Strawla sa sulod sa iyang plastik nga lawas, nakadesisyon siya nga tapuson na lang niya ang iyang panaw ug mobalik na lang sa Calajunan
Sa iyang pagbalik sa Calajunan, nakaagi siya sa usa ka lugar diin gihugasan ang mga ginamit nga plastik nga straw. Ang bag-ong limpyo nga mga straw sama sa usa ka balangaw ang mga kolor nga gihimong matahum nga mga bag, sandalyas, ug banig.
Giduol sila ni Strawla ug nipahiyom. Usa ka tinuod nga pahiyom.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | The Humanitarian
Gihabwa ni Lahpai Seng Raw iyang bag. Mao ni ang unang adlaw nya sa unibersidad, ug sya grabe ka nahinam. Samtang gipahimutang niya iyang bag-o nga kwarto, giimagine ni Lahpai Seng Raw iyang mga umaabot nga klase ug mga klasmeyt. Nakuratan sya sadihang nakita nya ang grupo sa mga kalalakin-an nga gatutok sa iyaha gikan sa purtahan. Nakuratan sab sila. “Panglalake ni nga dormitoryo. Pahawa,” ingun sila.
Wala mahadlok si Lahpai Seng Raw. Gadako sya sa pamilya nga puro lalake. “Akong ngalan naa sa purtahan,” kalmado niyang gisulti. Unya dapit nakabalo sya nga nasipyat ang iskwelahan sa iyahang ngalan ug abi nila nga lalake siya. Pero wala gitugotan ni Lahpai Seng Raw nga kani, o maskin unsa pa ang mupugong nya.
Pila katuig ang minglabay, gapuyo na si Lahpai Seng Raw sa Myitkyina, ang sentro sa estado nga Kachin.
Maot ang mga dalan, gamay ra ang mga ospital, ug hadlok ang mga ginikanan nga paiskwelahon ilang mga anak.
Daghang mga tawo ang nilayas sa ilang mga panimalay para makatakas sa kapintasan. Gusto ni
Lahpai Seng Raw nga mutabang sa iyang mga kaugalingon nga tawo, uban na sa mga tawo nga naa sulod sa nasud nga gaantos sab gikan sa mga kagubot.
Byuda na siya, usa ka inahan, ug 48 anyos na tung ning gama sya ug butang nga maisugon: gisugdan niya ang usa ka organisasyon nga mutabang sa uban.
Kini nga organisasyon nakatabang sa mga bata para makaiskwela, sa mga nagasaka para makapananom na sila, ug sa tibuok komunidad para makuha ang health care nga gikinahanglan nila.
Gatuo si Lahpai Seng Raw nga importante ang pagsalig para makuha ang kalinaw, mao ng maisugon siyang naminaw nila ug nagtrabaho kuyog sa tanan – ang gobyerno, militar, mga grupo sa relihiyon, ug lider sa mga etnik nga grupo.
Karon, ang organisasyon ni Lahpai Seng Raw kay nakatabang na ug linibo nga mga komunidad sa tibuok Myanmar. Paghuman sa daghang tuig nga panguna sa organisasyon, mingnaog na sa posisyon si Lahpai Seng Raw. Panahon na para sa bag-o, ug batan-on nga mga lider nga padayunon ang trabaho nga pagtukod sa usa ka lig-on, ug malinawon nga Myanmar nga iyang gisugdan.
Gamita ni nga mga pangutana para masulat ang imong istorya sa usa ka piraso nga papel. Kanus-a ka pinakamalipayon? Unsa imong ganahan nga buhaton? Talagsa, lisud ang kinabuhi. Ihulagway ang panahon nga nalampasan nimo ang usa ka lisud nga panahon sa imong kinabuhi. Isulti ang istorya sa imong kaugmaon. Unsa imong gidamgo nga buhaton?
I-drawing ang imong litrato.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Si Tamtam
Amrin Pisey
May Sak
Kanunay nga gipahimangnuan si Tamtam sa iyang inahan kung unsa ang iyang buhaton. Iya kining gibuhat tungod kay gimahal niya si Tamtam, pero sa hunahuna ni Tamtam, iya kining gibuhat aron sa pagpugong sa iyang paglingaw-lingaw.
"Tamtam, ayaw palabihi og kaon, dili kana maayo sa imong tiyan," ingon sa iyang mama.
"Tamtam, ayaw pagdula sa ulan, magkasakit ka niana."
"Tamtam, tabangi ko palihug sa pagkuha og tubig."
Apan si Tamtam dili ganahan maminaw sa iyang mama.
Usa ka adlaw, miikyas si Tamtam sa dihang wala gatan-aw ang iyang inahan.
Dili siya makahulat sa pagbuhat sa bisan unsa iyang gusto.
Sa una, nalingaw pag-ayo si Tamtam. Apan, sa wala magdugay, gibati siya og kakapoy ug kagutom.
Sa wala pa siya nakuyapan sa kagutom, nakita niya ang kamaisan . Pwede siya mokaon ug daghang mais nga walay mupugong kaniya.
Nikaon og daghang mais si Tamtam hangtud nga nagsakit ang iyang tiyan. Mihilak siya og maayo sa kasakit, og naghandum nga unta naminaw na lang siya sa iyang mama.
Human siyang nakapahuway, naayo na ang paminaw ni Tamtam ug nagpadayon sa iyang paglaag. Taud-taod nasugata niya ang inahan ug batang oso. "Kumusta," tamyaw ni Tamtam sa batang oso. "Ganahan kang magdula?"
"Sako man ko sa pagtabang ni mama." Ang tubag sa batang oso.
"Dili ba ka gusto nga magdula na lang?" pangutana ni Tamtam sa batang oso.
"Magdula ko kung mahuman na mi, apan sa pagkakaron gusto ko motabang ni mama tungod kay sa dihang gamay pa ako giaatiman ko pag-ayo sa akong inahan."
Nahinumdum ni Tamtam ang iyang inahan ug kung giunsa niya pagmalasakit ug pag-antos sa pagpanarbaho para lang maatiman ang iyang pamilya.
Paglakaw sa mga oso, nipadayon sa paglakat si Tamtam. Og sa dihang nibundak ang ulan! Ganahan kaayo magpisik-pisik ug magdula si Tamtam sa ulan ug ang iyang mama wala sa pagbuyag kaniya.
Pero sa wala magdugay, gibati si Tamtam ug katugnaw ug kini gakurog-kurog. Taud-taod nagsugod na siya ug panghatsi.
Sa dihang naglingkod si Tamtam sa ilalom sa kahoy sa pagpahuway, nadungog niya ang panag-estorya sa pamilyang langgam.
"Gitugnaw ko kaayo Pa," ingon sa batang langgam.
"Pasok diri sa ilalom sa akong pako aron ikaw mainitan ug daling mauga," ingon sa papa nga langgam.
Tungod sa kakapoy, katugnaw ug sakit, daling nakatulog si Tamtam sa ilalom sa kahoy
Taud-taod, nadungog niya ang usa ka pamilyar nga tingog, "Tamtam... oras na sa pagbangon...Tamtam."
Gibuklat ni Tamtam ang iyang mga mata ug nakita niya ang iyang inahan nga nagpahiyom.
Sa ulihi, nakaamgo si Tamtam nga para kaniya ang tanan nga gibuhat sa iyang inahan tungod sa pagmahal niini.
Pagkasunod adlaw, dili na gayud makahulat si Tamtam nga ipakita ngadto sa iyang inahan nga palangga gyud niya ang iyang mama.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Higala sa Nataran
Jeron Tanglaw
Jeron Tanglaw
Sa paghilom sa kalibutan
Akong higala nanaghan.
May usa nga hinay
Higante ang iyang sungay
Sama sa punoan sa bugnay.
May singgalong nga lihok
Sa kahoy gatuyok-tuyok
Kitkit ang kapeng tanom ni Ingkong.
Adunay buotan nga lumod.
Ningsakay ako sa iyang likod.
Giataki namo ang higanteng balod.
Nanuroy 'mi sa mga galyong nalunod.
Adunay irong Pinoy
Sa dalan gasuroysuroy,
Puntik-puntik ang balahibo
Gadula sa snow.
Adunay tuko sa punoan sa mangga.
Galukso-lukso sa mga bunga.
Gapilit sa sanga,
Gatago murag ninja.
Adunay mga aninipot nga gakidlap kidlap
Murag poste sa suga sa panganod,
Kauban ni insekto gayusop og yamog .
Pero may usa ako ka higala
nga masulub-on ug nag inusara.
Siya si Kabog.
"Nganong gahilak ka Kabog?" Pangutana nako.
"Gilikayan ug giluod sila kanako."
Unsay akong buhaton aron malipay si Kabog?
Ah! Kabalo na 'ko.
Si Kabog ang labing maayo,
Sa tanan nakong higala.
Dili kabalo manakit,
Ayaw lang siya ug ipta.
Unsa man atong nakita di igsapayan,
Gihatag usab sila sa Diyos, gamhanan.
Makighigala ra ang ilang gusto,
Maong kini ra ang akong hangyo.
Lugar ibahin kanila,
Sa kalibutang gipuy-an ta.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Khutrukke
Ako si Khushi Kumari. Adlaw nga natawhan ko karon.
Gikan sa Aama, nakadawat ako og usa ka sinina nga parehas sa gisul-ob sa akong monyeka. Gihatagan pod ko ni Kaka og salindron.
Gibutang ni Baba ang usa ka dako nga kahon sa akong atubangan. Nalipay, giablihan ko kini. Usa ba kini ka kabayo nga gihimo sa clay? Hiwa ba kana para sa sinsilyo? "Usa ka khutrukke. Mao kana?" Nasagmuyo ako.
"Unsa man ang imong gipaabot gikan kanako, Khushi?" Nangutana si Baba, nga naningkamot sa paghupay kanako.
Katagakon ang luha, nibagulbol ako, "T-shirt."
Gihatagn ko niya og kwarta ug miingon si Baba, "Sige, dayon. Pagpalit og usa ka T-shirt nga gusto nimo, chhori."
Apan kinsa ang mobaligya kanako og T-shirt nga gabii na man. Akong gihulog sa khutrukke ang kwarta.
Pagkasunod adlaw, niingon ni Bunu kanako, "Tagi ko'g diyes sa gihatag ni Baba kanimo, Khushi. Kay mopalit ko og snacks.
"Apan unsaon man nako? Ang kwarta naa na man sa sulod sa khutrukke!" akong tubag sa kusog nga tingog. Nikatawa si Aama sa iyang nadungog.
Nagsugod ko og sulod og mga sinsilyo sa khutrukke. Maayo diay kini nga paagi aron dili makapangayo si Bunu didi.
Nahimuot so Baba. "Maayo kay imo nagng gisugdan og hulog ang khutrukke! Sukad karon, kung pila imong ihulog sa khutrukke, tugbangan ko."
Para ganahan pod magtigom si Bunu didi, gihatagan pod siya og kwarta ni Baba ug giingnan nga mopalit og khutrukke. Apan di lang gastador si Bunu, aduna pa gayod siya'y batasan nga manglibre sa iyang mga higala. Unsaon niya pagtigom?
Apan wala nagdugay, kinahanglan sa trabaho ni Baba nga mamalhin mi sa Dang, ang distrito diin natukod ang balay sa among katigulangan.
Tungod kay nagsaulog man og Maghi, murag pista ang kahimtang sa lugar. Sa balay, tanan, lakip ang akong mga apohan, nalipay sila sa sayaw nga akong gipasundayag maong ila akong gipremyohan og daghang kwarta. Akong gihulog ang tanan sa akong khutrukke. Pagkahuman sa Maghi, nagpalista ako sa bag-o nga eskwelahan nga duol ra sa balay.
Sa eskuylahan, nakailaila ako og usa ka bag-ong higala. Tapad mi og lingkuranan. Anarkali ang iyang ngalan.
"Wala siyay amahan, ug ang iyang inahan kay tighugas og pinggan sa usa ka kan-anan. Gikan siya sa usa ka kabus nga pamilya!" Mao nay gisulti sa mga tawo mahitungod kang Anarkali.
Apan gibati ko nga parehas ra mi ni Anarkali. Nahuman ko ang unang adlaw, ug nahimo kaming maayong managhigala.
Usa na ako ka semana sa eskwelahan, tungod kay usa ako ka bag-ong estudyante, wa la pa koy uniporme. Apan nganong wala sad si Anarkali? Tingali ang iya, sama sa akoa, toa pa sa mananahi.
Apan pagkasunod semana, mao ra gihapon ang gisul-ob ni Anarkali.
"Wala pa ba andam ang imong uniporme?" Nangutana ako, apan si Anarkali nagpabilin nga hilom. Ang buot ipasabot ba nga dili niya kaya mopalit og uniporme?
Akong nadesisyonan nga gamiton ang akong natigom sa khutrukke para ipalit sa iyang uniporme. Pag-abot nako sa balay, ako dayong gibuak ang akong khutrukke ug giihap ang kwartang sulod niini. Nakatigom ako og labaw pa usa ka libo.
Akong gihatag ang akong sukod sa mananahi tungod nasayod ako nga akong sinina insakto ra og sukod alang kang Anarkali.
Pagkasunod buntag, nagdali ko'g adto sa balay ni Anarkali. Gihatag nako ang uniporme ug niingon, " dali isul-ob dayon ni para dili ta maulahi sa klase."
Sa pagsugod nahigmuyo ako sa khutrukke, apan karon mapasalamaton ako niini.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Galutaw nga Tanaman
Iem Tithseiha
Iem Tithseiha
Si Kongkea, dose anyos ang edad. Nagpuyo siya kauban sa iyang amahan ug igsuon nga lalaki sa sapa sa Tonle Sap. Tanan galutaw sa tubig: ang eskwelahan, klinika, ang pagoda, ang tanaman, tanan!
Bansay mangisda ang amahan ni Kongkea. Ang iya pod nga igsuon bansay mamugsay. Kada buntag sila mangisda. Bilin sa balay si Konglea aron bantayan ang ilang tanaman.
Kanunay gahangyo si Kongkea sa iyang amahan ug igsuon kung pwede siya mokuyog og pangisda. Supak ang iyang amahan. "Lisod mangisda. Diri na lang ka sa balay para imong atimanon ang mga pananom. Gusto kong mokaon og kapayas nga imong giatiman." ingon sad sa iyang igsuong lalaki: "Pundo na lang diri ug atimana ang mga kamatis para kanako.”
Ning-abot ang tingulan. Halos kada adlaw gaulan. Ningbaha ang sapa ug ang tupad nga linaw.
Usa ka adlaw, human og panagat sa iyang amahan ug igsuong lalaki, nabatyagan ni Kongkea nga adunay problema.
"Asa ang akong tanaman?" Ningsinggit siya og kusog.
Ninggawas siya ug nangita, sa kadugayan nakit-an niya kini nga galutaw-lutaw sa gawas sa ilang balay!
Nagdali-dali og bugsay si Kongkea para masalbar iyang tanaman. Pero dali ra kining gianod.
"Akong tanaman! Hulat!"
Gipaspasan pa gayod niya og bugsay.
Sa tunga sa linaw, gidulaan sa dagkong mga balod ang iyang sakayan. Ningsulod na ang tubig sa sakayan ni Kongkea. Gisulayan niya og hinubig samtang gabugsay.
Gapainit na nga gapainit ang adlaw, ug gikapoy na si Kongkea. Pero wala gihapon ninghunong ang tanaman; padayon gihapon kining gianod sa unahan.
Nadugay, ninghunong na ang tanaman! Naabtan kini ni Kongkea; gihigot niya ang sakayan sa usa ka kawayan nga na-ugsok sa tunga sa tubig ug giambakan ang galutaw na tanaman.
Pero kalit na lang nga gianod pag-usab ang tanaman palayo sa iyang sakayan.
Natingala si Kongkea kung unsa ang nahitabo. Nagdesisyon siya nga mosalom sa tubig. Maong niginhawa siya'g lalom ug niambak.
Naa sya'y nakita nga higanteng karpa sa ilalom sa tubig! Giguyod diay niini ang iyang tanaman. "Aha! Mao diay ning isda-a ang nagkuha sa akong tanaman!" Naghunahuna si Kongkea, nilangoy ug gigukod ang dakong karpa.
Kalit nga may nadunggan siyang kasaba sa ibabaw sa tubig. Ninghagad siya ug nakita ang grupo sa mga unggoy nga natanggong tungod sa baha.
"A! Kabalo na ko. Gikuha sa higanteng karpa ang akong tanaman para tabangan kining mga unggoy."
"Gusto ba nimong dad-on ang mga unggoy sa lasang?" Pangutana ni Kongkea sa karpa. Ningbuga og tubig ang higanteng karpa nga murag gapasabot nga ning-oo kini. Naglukso lukso sa mga unggoy nga galutaw sa tanaman kauban ni Kongkea. "Ayaw ninyo og kauna ang akong kapayas ug kamatis!" singgit niya. Pero wala naminaw ang mga unggoy. Gutom na kaayo sila. Ilang gikaon tanan niyang prutas.
Sa dihang naabot na sila sa lasang, nangatkat ang mga unggoy sa mga sanga sa kahoy. Pagkahuman nanguha sila og mga prutas ug gibutang nila sa tanaman ni Kongkea isip baylo sa ilang gipangkaon. Ug nahuman gayod, oras na para mobalik si Kongkea sa ilaha.
Malipayon ang amahan ug igsuon nga lalaki ni Kongkea nga makita siya.
“Pwede na ba kong mokuyog ninyo og pangisda?” pangutana ni Kongkea.
Nipahiyom ang iyang igsuon, “Pa, nabugsay ni Kongkea ang tanaman pabalik gikan sa sapa. Maayo siyang mobugsay.”
“Oo, usa siya ka isog nga babaye,” tubag sa iyang amahan. “Ug pwedeng buhaton sa usa ka isog nga babaye ang bisan unsa.”
Brought to you by
Let's Read is an initiative of The Asia Foundation's Books for Asia program that fosters young readers in Asia and the Pacific.
booksforasia.org
To read more books like this and get further information, visit
letsreadasia.org.
Original Story
សួនបណ្តែតទឹក (Floating Garden), Author: Iem Tithseiha. Illustrator: Iem Tithseiha.
Published by The Asia Foundation - Let's Read, https://letsreadasia.org/ © The Asia Foundation - Let's Read. Released under CC BY-NC 4.0.
This work is a modified version of the original story. © The Asia Foundation, 2021. Some rights reserved. Released under CC BY-NC 4.0.
For full terms of use and attribution, http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/
Table of Contents
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Copyright
Guide
Cover
Start of Story
| 3 |
let's read asia | Ang Bubungang Hardin
Kim Ann Arun
Chea Sereyroth
Di maayong talan-awon ang naa sa atop nilang Tita. Adunay usa ka dako nga pabrika nga nagbulhot ug aso sa likod sa iyang bay. Nakadesisyon si Tita nga butangan ug mga tanum nga mirasol ang iyang atup aron munindot.
Apan ga anam-anam na ug pangalaya ang iyahang mga gibutang nga mirasol. Ang gusto ni Tita nga unta pirme siyang may mga buwak sa iyang atupan. Apan unsaon niya kini pagbuhat?
Sa katapusan sa semana, gipangutana ni Tita ang iyang amahan kung makatabang ba kini kaniya.
"Tay, ganahan unta ko nga naay mga buwak diri pirme. Apan unsaon mani pag-atiman para di mamatay ang tanom?" pangutana niya.
"Maghimo ta ug usa ka hardin! Naa koy gida nga usa ka dakong sudlanan sa yuta ug mga liso nga inugtanom. Magtinabanganay ta aron mulambo ang hardin ug magdugay."
Gi-andam nila maayo ang yuta nga talamnan. Apan nakuratan si Tita sa iyang nakuha. "Wati, Kaluod! Gikinahanglan ang mga wati sa hardin, Tita." mipasabut ang iyang amahan. "Nakatabang sila sa pagtubo sa mga tanum." Di sigurado si Tita kung gusto pa ba niya ang mga wati, apan ipadayon niya kini kung makatabang sa ilang hardin.
Panahon na sa pagbisbis sa mga tanom. Gibubuan ni Tita ug usa ka baldeng tubig ang mga tanom.
"Inom mog maayo mga liso, aron paspas mong mutubo!" ingnon ni Tita sa iyang mga tanom.
"Sakto nana Tita, ayaw pasobrai ug bisbis."
Ug gipakita ni nanay kang Tita kung unsa kadaghana ang kinahanglan nga ibisbis sa mga tanom.
"Apan ganahan man ko nga mudako sila dayun," reklamo ni Tita.
"Ang mga tanom nanginahanglan ug igo nga oras aron motubo," hinay nga nag pahinumdom ang iyang inahan. "Kabawo ko nga lisod, apan kinahanglan nimong magpadayun."
Nilabay ang usa ka simana, nagsugod na ug pagtubo ang mga liso! Panahon na aron ibalhin ang mga tanum sa ilang tagsatagsa ka misitira. Dali-dali nga gikuha ni Tita ang tanan nga mga tanum.
"Hinay hinay lang Tita," pahibawo sa iyahang inahan. Kay kung maputol nimo ang mga ugat di nana sila mutubo.'
Gitanom nila ang mga bag-ong tubo sa bag-o nga misitira. Nagsugod na ug himo ug mga karton ang amahan ni Tita aron mas daghan pang buwak ang mutubo, samtang gahimo si Tita ug mga karatula aron sa ilahang hardin.
Nahibaw-an na si Tita ang kinahanglan niyang mahibaluan bahin sa pag-atiman sa ilang hardin. Wa nagdugay, nagsugod na ug panubo ang mga buwak.
Usa ka gabii, namili si Tita ug mga mirasol nga buwak aron ibutang sa ilang pagkaunan. Ug nakit-an niya iyang mama nga galuto ug utanon.
"Nay, puwede ba tang magtanom ug mga utanon sa atong hardin?"
"Maayo kana nga hunahuna Tita! Sige ato nang buhaton."
Wa nagdugay, napuno na ug mga tanom ang hardin ni Tita sa ilahang atup.
Nagtanom usab siya ug mga buwak, karot, sibuyas, tawong, ug uban pa nga mga katingad-an nga mga butang!
Karon ang tanan nilang mga silingan kay nalipay sa nindot nga talan-awon sa hardin ni Tita kay sa aso nga gikan sa pabrika. Nangayo usab sila ug tambag ug unsaon pagtanum. Tingali sa usa ka tuig, may naa napud silay mga tanom sa ilahang atup.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Mangtas ug ang mga Nawa na Kukis
Triya Dwi P.
Triya Dwi P.
Sa usa ka sayo nga kabuntagon, gabasa si Rara sa iyang paborito na libro. Ug sa kalit, nakadungog siya ug saba.
"ROAAAAAR! Gusto nako'g kukis! Dad-on naku sa akong torre ug kaunon naku."
Kinsa man kana? Ug nganong gikaon nila ang iyang pinalabi nga kukis?
Gusto ni Rara nga ibalik ang iyang kukis, busa gisunud niya ang mga mumho sa iyang aparador. Sa sulud nakit-an niya ang usa ka maanindot nga lasang!
Sa unahan, nakita ni Rara ang mangtas nga nilabang sa usa ka lamakan. Hilom siyang nagsunod sa likud.
Si Rara ning ambak, ambak, ambak aron dili makatunob sa tubig.
Sa unahan, nakita niya ang mangtas. Nagasaka sa usa ka bungtod nga natabunan sa puti nga mga kasagbutan. Ang bungtod gilibutan sa usa ka linaw nga lava! Kinahanglan molabang si Rara sa usa ka pig-ot nga taytayan aron makaduol.
Gibati ni Rara ang mga kasagbutan. Mahumok sila sama sa mga pom-pom! Gusto niya nga mohunong ug magpahuway, apan mas gusto niya ang mga kukis !
Apan unsaon paglabang ni Rara sa linaw?
Ang mga pom-pom mahimo og hingpit na tumbanan.
Luwas sa paglabang sa linaw, nakit-an ni Rara ang usa ka langub. Nitago siya sa sulud, naghuwat alang sa husto nga oras aron makuha ang mga kukis.
Gitan-aw ni Rara ang mangtas gikan sa sulod sa langub. Unsa man ang gibuhat niini?
Sa paglakaw sa mangtas, niggawas si Rara sa langub. Ang mga kukis naa sa babaw sa usa ka tore! Unsaon pagkab-ot ni Rara sa mga kukis?
Gigamit ni Rara ang mga bato para makahimo ug hagdanan. Misaka siya sa tumoy sa tore. Apan sa iyang pagkab-ot sa mga kukis...
"ROAAAR!"
"Gigutom ang amhan na mangtas! Hatagi ko og kukis!" Gihatag ni Rara ang usa ka kuki sa iyang amahan. "Ngano nga gibutang nimo ang mga kukis sa taas kaayo, Pa?"
"Aron dili ka mokaon og daghan." Nanawag si mama. "Maniudto na ta!"
Sa pagpaniudto, giingnan ni Rara ang tanan sa iyang talagsaon nga sturya. Ug sila tanan naghinamis ug kukis.
©2019 ,The Asia Foundation.
Kini nga proyekto sa paghimo og libro, gatampok og mga talagsaong babaye isip pangunang karakter sa estorya ug giubanan sa mga babayeng tagsulat, ilustrador ug editor. Kini nga libro gihimo pinaagi sa pagbansay-bansay sa pagtinabangay sa Litara Foundation ug The Asia Foundation ug suportado sa mga Kompanya sa Estee Lauder. Ang pagbansay-bansay ug uban pang propesyunal nga pag-uswag sama sa pagdibuho ug pagsulat og libro gihimo sa Litara Foundation.
Brought to you by
Let's Read is an initiative of The Asia Foundation's Books for Asia program that fosters young readers in Asia and the Pacific.
booksforasia.org
To read more books like this and get further information, visit
letsreadasia.org.
Original Story
Monster dan Biskuit Ajaib (The Monster and the Missing Cookies), Author: Triya Dwi P.. Illustrator: Triya Dwi P..
Published by The Asia Foundation - Let's Read, https://www.letsreadasia.org © The Asia Foundation - Let's Read. Released under CC-BY-NC-4.0.
This work is a modified version of the original story. © The Asia Foundation, 2021. Some rights reserved. Released under CC-BY-NC-4.0.
For full terms of use and attribution,
Table of Contents
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Copyright
Guide
Cover
Start of Story
| 3 |
let's read asia | Misteryoso na Suba
Rin Chhoum Povnika
Lom Phireak
Ang Misteryoso nga suba na duul sa baryo sa Thida malumo ug matahum. Ang tanan sa baryo nagsalig niini alang sa limpyo nga tubig, pagkaon, ug transportasyon.
Si Thida, anak nga babaye sa usa ka mangingisda nga pamilya, mao ang espesyal nga higala sa sapa. Kada adlaw siya ug ang ubang mga bata sa ilahang baryo nagalangoy ug nagadula sa bugnaw ug nagabula na tubig.
Ang uban nga taga baryo lahi ang paggamit sa sapa. Gikalot nila ang mga talagsaon nga mineral gikan sa tampi sa sapa aron mahimo nila kini mabaligya. Nakahimo kini basura nga ang mga tagabaryo sagad nga gilabay sa suba.
Usa ka adlaw, samtang nagduwa sa sapa, namatikdan ni Thida ug ubang mga bata ang usa ka katingad-an nga baho.
"Unsa man kana?" Nangutana si Thida.
"Ug asa ningadto ang tanang isda?" pangutana sa uban nga mga bata.
Unya ang panit sa mga bata nagsugod sa pagkagut. Unsa ang nahitabo? Samtang ang mga bata misulay sa paggawas sa tubig, usa ka dako nga balud ang miagi sa kanila. "Pahawa sa akong dalan!" misinggit ang balod.
"Ngano nga gisinggitan mo kami?" pangutana ni Thida.
"Unsa ang imong nahimo sa akong tigulang na higala, ang Misteryoso nga sapa?"
"Dili na ako ang inyong Misteryosong sapa. Kung dili mo maglihok, dakpon ko kamo!"
Samtang si Thida ug ang iyang mga higala nagkaguliyang sa tampi sa sapa, ang sapa nag-agay sa kanila nga nagdahunog. Niadto ug gitabanagan sila sang ilang mga ginikanan ug naglabog mga bato sa nagbagtok nga sapa.
Nagkadako ang kasuko sa sapa. Sa pagdagan niini, nahulog kini sa mga balay sa mga tagabaryo ug gilabay ang basurahan ug mga basura bisan diin.
Sa diha nga ang katubigan sa katapusan mihubas, ang kadaghanan sa baryo nadaut. Labi pang daotan, ang mga tagabaryo nga ninggamit sa tubig sa sapa alang sa pag-inom, pagluto, o pagkaligo, sa wala madugay nagmasakit.
Naghunahuna si Thida kung unsaon niya katabang ang iyang baryo. Adunay paagi ba aron mahimo’g espesyal nga higala ang suba?
Si Thida niadto sa sapa ug gikuha ang pipila ka mga basura, naghunahuna na kini makatabang. Nakabati kaniya didto, ningtaas ang suba. Nahadlok si Thida, apan wala siya maglihok.
"Palihug tabangi ako," ingon sa sapa. "Dili ko gusto nga mangil-ad ug daotan, apan dili ko kini mapugngan. Ang mga butang nga gibutang sa akong katubigan nakapausab kanako."
Nakahunahuna si Thida himo ug dam na mahimong makatabang aron makalma ang suba ug mapugngan kini. Sa sugod-sugod walay nitou nga makatabang ang dam, naginusara og himo si Thida. Pero sa wala madugay, ning-tabang kaniya ang ubang mga bata.
Sa diha nga nakita sa mga tagabaryo nga si Thida naghimo usa ka butang na magamit, nagsugod usab sila sa pagtabang.
Nasuko pa ang suba, apan dili na maabut sa baryo ang nag-agos nga mga balud niini.
Bisan kung nahuman na ni Thida ug mga tagabaryo ang dam, ang ilang trabaho wala pa mahuman.
"Tan-awa ang basura nga nagaagos sa tubig!" gisultian niya ang iyang mga higala. "Molusbog ako sa sapa ug kuhaon ang mga basura."
"Dili, delikado kaayo kini!" nisinggit ang iyang mga higala.
Apan dili maminaw si Thida. Nagsalampati siya sa tubig. Ang kusgan nga sulud hapit magduso kaniya sa ilawom. Ang mga balud nidako, nagsugod sila sa paghulga sa baryo.
"Ablihi ang dam!" singgit ni Thida.
"Kusog kaayo ang paglihok sa tubig. Kinahanglan ka nga makagawas na!" tubag sa iyang mga higala.
"Ang pagpakawala sa tubig ang aton lamang tsansa. Buhata kini karon!" Nagpakilimos si Thida.
Sa katapusang gutlo, giablihan sa mga tagabaryo ang dam. Nag-agas ang tubig, gikuha si Thida, ug gidala ang siya ubay sa basura ug basurahan. Wala siya maluwas sa mga tagabaryo. Gamay na lang ilang paglaum nga mabuhi siya.
Ang sapa wala nalipay nga si Thida naabtan sa sulog niini. Bisan kung nagdali-dali kini sa pag-ubog, hinay na gidala kini pabalik sa baybayon.
Naglisud si Thida sa pagginhawa. Gitabangan siya sa mga tagabaryo na makuha ang tubig gikan sa iyang baga. Sang nakasulti na siya, niliso siya sa sapa. "Misteryoso na sapa, nibalik ka," mihunghong siya.
Ang tanan nahupay nga nakabawi si Thida. Labi nga gipasigarbo sa pamilya ni Thida na giluwas niya ang sapa.
Sukad nianang adlawa, wala gyud gihugawan sa mga tagabaryo ang tubig. Ang sapa nahimong ilang Misteryosong sapa sa makausa pa, ug si Thida ug ang iyang mga higala nagduwa ug langoy-langoy.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Sa Baryo Kamayanan ug ang Sugilanon sa mga Gasayaw nga mga Kamot
Sa ibabaw sa bukid, adunay baryo -
Ang gamay nga Kamayanan.
Apan ang nagpuyo mura og gamhanan
Sama kadako sa panganod ang ilang mga kamot.
Kung sila'y mamalakpak; dalugdog ang dala;
Kung idapat ang mga kamot, bisa'g balyena mauyog.
Sa tumoy, nanagpuyo silang kauban ang kalanggaman;
Malinawon, walay kasikas bisag hunghong.
Nikamang pagawas sa langob si CoVully;
Mura og multo nga gikan sa lubnganan.
Buga niini koronang gapanuak,
Ginhawa'y mahurot, ug kangitngit magaputos.
Gilisang ni CoVully ang tanan;
Nagmugna og higanteng pandemic!
Kadaghanan nangluspad ug nagmasakit;
Nahanaw ang kaigsuonan, nipanaw sa hinadali!
Nagtigom ang tibuok Kamayanan;
Nabalaka, nangurog ug gipaningot:
Unsay buhaton nato?
Magbilanggo?
Hantod kita mahurot, manago ug magpasilong?
Nitindog si Lolo Turo ug niawit;
Oyayi sa mga inahan sa gagmay'ng bata.
"Magmata kita: mosayaw, motuyok, pangulitawhan ang hangin ;
Atong hinumduman,
ang gipanunod nga gahom sa Kamayanan."
Ang hunghunganay ug kataw-anay nahimong bahakhakanay;
Abi nila nabuang na atong katigulangan.
Nilukso ug gisulayan sa batang si Kingan,
"Sa lihok sa mga kamot, ang virus di magmadaugon!"
Nitungha ang hugaw nga CoVully,
Mabuhi pa kaha sila?
Giatubang siya ni Kingan nga tibuok ang hunahuna ug kasingkasing;
Nisayaw, niawit, mga kinabuhi giluwas.
Sayaw sa mga palad ug kamot;
Kadulang sabon ug tubig.
Hugasan, luguran;
Ayaw og tiaw-tiawi
Sakit malikayan, virus pirdihon;
Sayaw sa palad ug kamot.
Nauyog, nangurog si CoVully;
Mga korona nahunong, namanhod ug natunaw.
Tinuod nga gahom ang nilutaw;
Limpyong mga kamot nipatigbabaw.
Ninglili ug niapil sa tuno sa Oyayi sa dihang nakamatngon;
Giwagayway, nagkauban ang mga kamot sa katawhan.
"Naa nato ang yabi aron sa kalamidad magmadaugon."
Samtang napirde ug nawala si CoVully.
Sa ibabaw sa bukid, adunay baryo -
Ang gamay nga Kamayanan.
Nagpuyo sila sama sa gamhanan kaniudto.
Sa atong mga kamot perdihon nato ang hagit.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Why Does Risa Cry?
Dessy Natalia
Stella Ernes
Kini ang akong maguwang nga babaye, si Risa.
Mahimo niya ang bisan unsa.
Sama sa pagsaka sa mga kahoy ...
... ug pagpalupad sa mga ayroplano.
Gusto kong maparihas kang Risa.
Gusto pud ko nga magpalupad ug mga ayroplano.
Uy hala!
Ang ayroplano nahagpa sa yuta.
"Kuhaon ko kini," ingon ni Risa.
Wa siya nahadlok sa mabangis nga iro.
Gipunit niya ang ayroplano.
"Ayaw kabalaka," ingon niya kanako. "Mahimo natong ayohon ang ayroplano."
Unya, nakighigala si Risa sa iro.
Sa among pagpauli, nadagma ug nahapla si Risa.
"Maayo lang ko," ingon ni Risa.
Nitindog siya ug gitadlong ang iyang kaugalingon.
Pauli na ta ug mangaon," ingon ni Risa, "Unya ayohon ta ang ayroplano.
Wa si mama sa bay, busa niingon si Risa nga maghimo siya pinakalami nga kalo-kalo.
Samtang nagluto si Risa, gisulayan nako nga ayuhon ang ayroplano.
Hmmm.
Naghunahuna ko kung unsaon kini pag-ayo.
Samtang nangayo ko'g tabang ni Risa, namatikdan nako nga naghilak siya!
Nganung gahilak si Risa?
Naguol siya?
Nasakitan siya?
Si Risa makasaka sa mga kahoy.
Si Risa di mahadlok sa mabangis nga mga iro.
Mitindog si Risa ug gi-ayo ang iyang kaugalingon sa paghapla niya.
Mahimo ni Risa ang tanan. Apan nganung gahilak siya?
Unsa kini?
Karon gahilak na pud ko!
Uy hala, sibuyas man diay ni!
Lami kaayo ang giluto ni Risa nga kalo-kalo.
Pagkahuman sa paniudto, dungan namo nga gi-ayo ang ayroplano.
Mahimo sad sa akong igsoon ang tanan.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Tigre sa Trapiko
Ang akong amahan nagamaneho sa usa ka museyo. Kini daghan og kolor ug kusog. Sa normal nga museyo dili nimo mahikap ang mga butang, apan makalingkod ug sakay ka sa museyo sang akong Baba. Kini usa ka sikad!
Ang atop sa sikad sa akong amahan gipuno sa puti nga mga bituon. Sa iyang pag-ibot niini, makita sa iyang mga pasahero ang kalangitan nga puno ka bituon bisan sa adlaw. Bisag unsa posible sa sikad sang akoang amahan.
Ganahan si Baba nga isulti sa mga tawo ang bahin sa mga drowing sa iyang sikad. “Kini usa ka dibuho kung giunsa ang paghimo sa mga sikad sa himoanan. Tan-awa, dinhi ang unggoy nagkapuliki sa paghimo og plastik nga mga bulak aron madekorasyonan ang kurtina. Ug didto, ang tigre dungan nga nagmartilyo sa lingkuranan. Ug tan-awa, naghatud ang lobo og mainit nga tsaa samtang ang leon, ang hari sa himoana, nagtan-aw. ”
Kung ang akong amahan nagahuwat sa trapiko, ginapakita niya sa iyang mga pasahero ang mga katingad-an nga mga butang.
"Ang trapiko sama sa usa ka tamnanan - tan-awa ang tanan nga mga bulak! Asa man ka makalingkod nga duul sa mga bituon?
Wala sa Bollywood! Wala sa Hollywood! Apan tan-awa - adunay Jashim, ug Anju Ghosh ug ang bantog nga Ilias Kanchan. Kuyog ra na ato sa trapiko!” Nangatawa ang mga pasahero samtang ilang giihap ang mga artista sa sine ug mga bulak nga gipinta sa mga bus, trak, ug sikad.
Usahay, kung mahuna-hunaan ni Baba akong mama, ginapakita niya sa mga pasahero ang mga istorya sa ilang gugma sulod sa trapiko. “Nakita nimo ang bayani ug ang bida nga babaye nga nagsayaw sa baba sa usa ka dako nga bitin sa tubig? Ug tan-awa - sa layo usa ka kabayo ang naghuwat nga mahuman nila ang ilang sayaw. ”
Pagpauli ni Baba pagkahuman niya gisira ang museyo, gidal-an niya ako mga bahandi sa trapiko ug gisturyahan ko sa iyang mga panimpalad. "Reetu, karon nakaihap k og 20 ka rosas nga walay tunok, 15 pilak nga crasente, ug usa ka nindot kaayo nga kasingkasing, tanan alang kanimo. Kinahanglan pa nako makaikyas sa mga tigre, kontrabida, ug mga hayop sa trapiko apan gidala ako ni Mayer Doa sa balay. ”
Daghang mga sugilanon nga gisulti sa mga luyo sa mga sikad nga nagtuyok sa matag dalan sa Bangladesh. Ang mga gabyahe nga mga museyo gidekorasyonan og mga hayag nga bulak, sumbanan, ug mga drowing aron makapanglingaw ug makalingaw sa mga pasahero. Ang hinanduraw nga kalibutan sa pantasya sa sikad naghatud kanato sa mga kayutaan nga adunay daghang mga panimpalad ug maayong mga hayop.
Mayer Doa - Nagpasabut nga "Bendisyon gikan sa Inahan." Gisuwat kini sa luyo sa kadaghanan sa mga sakyanan sa Bangladesh.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Paubos
Maria Angela R. Alvea
John Leonard Cuizon
"Rona, bangon na diha," mando ni Mama. "Sige na, 'Nak, hiposa na ang imong higdaanan ug duawon nato si lola," ingon niya Papa.
Nagtabon og habol si Rona.
"Dili ko gusto mukuyog. Nahadlok ako nga makasakay sa atong karosa."
"Apan, Rona, kinahanglan ka moanhi. Gusto ka makita sa imong lola," ingon ni Mama.
"Ali diri para mamahaw. Dugay-dugay, tabangi ko sa paghan-ay sa atong mga dal-unon."
Napugos pagbangon si Rona.
"Ma, asa man atong mga dad-unon?"
"Naa sa lamesa." Gitabangan ni Rona si Mama sa paghan-ay sa mga dad-unon na kuhaon sa ilang daang basket na gihimo niini.
Usa ka gamay nga kaldero na naay kan-on, duha ka asul nga plastik na tasa,
tulo nga lingin nga puti na mga plato,
upat ka dagko nga mga tilapia,
ug lima nga pulahong mga kamatis.
"Langga, andam na ang atong karosa. Rona, ali na," ingon sa yaya ni Papa.
Gabuto-buto ang dughan ni Rona sa kahadlok samtang nagsakay. Naghunahuna siya,
unsaon nalang kung mahulog siya? Unsaon na lang kung sa pagbira sa karosa mukalit ra ug kakulob ug maligsan sila?
"Ma, nahadlok ko."
"Ayaw kahadlok. Isipa lang ang mga butang na imong makita," ingon ni Mama samtang gikuptan ang iyang kamot.
Samtang nagpaingon sila nakita nila ang mga alibangbang nga lain-laig kolor nga naglupad palibot sa usa ka tanum nga namulak. "Pag-ihap, Rona, kung pila ka mga alibangbang imong nakita?
"U-u-sa, d-d-duwa, t-t -tulo, u-u-upat, lima, unim! Unim! Adunay unom ka alibangbang Nay!" Tubag ni Rona.
Murag kalit na nahulog ang kasing-kasing ni Rona sa pag-agi sa lubak-lubak nga dalan ang karosa nga ilang gisakyan.
"Ma," gikulbaan niyang giingon.
"O, tan-awa, Rona, adunay mga baka nga gakaon og sagbot, ihapa bi kung pila sila
" "U-u-sa, d-d-duwa, t-t -tulo, upat, lima, unom, pito! Pito ka baka tanan!" Nangurog siya na ning-ingon.
"Naa na ba ta sa tubang nila lola?" miginhawa’g lawom si Rona.
"Wala pa, 'Nak," ingon ni Tatay. "Ang balay ni Lola, naa pa sa unahan."
Mibira usab ang kabaw. Nibalik ang kakulba ni Rona.
"Rona, tan-awa ang mga pato. Ipha kung pila sila," ingon ni Mama.
Giihap ni Rona ang mga pato nga nakalinya ug nagkiay-kiay sa pagtabok sa dalan.
"U-u-sa, d-d-duwa, tulo, upat, lima, unom, pito, walo! Ma, walo ka pato tanan!"
Padayon sa pagbira ang kabaw sa ilang gisakyan na karosa. Si Rona miduko sa ilawom sa dalan. Adunay mga kuhol sa yuta nga hinayhinay na nagakamang.
"Pila na ang mga kuhol, Rona?"
"U-u-usa, duwa, tulo upat, lima, unom, pito, walo, siyam! Ma, siyam na tanan," ingon ni Rona.
Gibati og kalaylay si Rona sa iyang pagduko ug ihap sa mga kuhol busa mihangad siya. Sa langit, adunay mga langgam na galupad. Giihap niya sila.
"Usa, duwa, tulo, upat, lima, unom, pito, walo, siyam, pulo! Napulo ka mga langgam ang galupad sa langit!"
"Hooo!" Kusog na giingon ni Papa sa kabaw. Mihunong ang karosa. "Tana. Manganaog na ta," sulti ni Papa kang Rona. "Tingali nag-andam na ang imong Lola og tinolang manok."
.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Unsa kaha?
Hari Kumar Nair
Hari Kumar Nair
Hari Kumar Nair
Ako si Shyam, napu na ka tuig akong edad.
Naa koy pagkaniwang, apan isog kaayo ko!
Ang kanang pagmata para moeskwela, wa gyud ko nalingaw ana.
Duka pa kaayo ko sa akong pagbangon nga mura og paminaw nako kahulgunon ko.
Sa pag-brush nako sa akong ngipon, hinay-hinay nga gapasira ang akong mata,
nadunggan nako si Mama gadali-dali og lung-ag sa bugas.
Gahinay-hinay na og lutaw ang akong hunahuna,
ug hinay-hinay nisulod ko sa akoang nag-inusara ug kaugalingong lugar.
Maunsa kaha kung makanapu pa ni ang gitas-on sa akong liog?
Katunga sa tunghaan, katunga sa balay, asa kaha ko mabutang?
Maunsa kaha kung sama sa punoan ang gitas-on sa akong tiil?
Kutob tuhod ra gyud ang kinatibuk-an ning akong tunghaan!
Maunsa kaha kung kusgan kaayo ang akong mga kamot?
Kung mao na, di gyud ko malisdan sa pag-alsa ni Amma!
Maunsa kaha kung madut-an sa akong ngipon ang tanan?
Bisan unsa na lang kaha na ako makaon oy!
Maunsa kaha kung lingin gyud kaayo ni ang akong tiyan?
Ang tanan nakong higala makalayat-layat ug makaambak-ambak sa tiyan nako.
Maunsa kaha kung naa koy dagko ug lagpad nga mga dunggan?
Mapamatian siguro nako ang tanan, maduol man kun malayo!
Maunsa kaha - gisugdan unta nako, apan nisyagit og kalit si Amma,
"Shyam, mauwahi gyud ka ana kalakiha ba, unsa na man sad tawon na imong mga gipanghunahuna?"
Nakit-an nako ang akong kaugalingon nga nagtindog nga bitbit ang akong brush sa akong kamot,
Ug ako nagpahiyom ug naghunahuna sa akong tinago nga gamay nga yuta.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Gusto ni Unni
Meryl Garcia
Fahad Faizal
THUMP, THUMP, THUMP!
Nakamata si Unni sa kasaba ug nitan-aw siya sa gawas sa bintana.
Ang pila ka mga kalalakin-an nagkalot ug martilyo duul sa iyang balay. Adunay mga baga nga mga alambre ug kahoy nga mga poste sa ilang palibut.
Naghunahuna si Unni kung nagtukod ba sila usa ka bag-ong balay sa lasang.
Nakit-an ni Unni si Amma nga ga-utaw sa iyang uniporme sa eskuylahan gamit ang usa ka plantsa nga puno sa uling.
"Amma, kinsa kining mga lalaki nga nagtrabaho sa gawas sa atong balay?" pangutana ni Unni. "Mahibaa-an nimo sa sunod. Karon lakaw sa ug kaona ang imong idlis sa wala pa sila mabugnaw," tubag ni Amma, nga may misteryosong ngisi.
Pagkahuman sa pamahaw, gibira ni Unni ang iyang init nga uniporme. "Bye, Amma!" Nagdali si Unni agi sa lasang padulong sa tamnan sa kape. Ang iyang suod nga higala nga si Ammu nagpuyo dinhi. Ana siya, gakaway sa iya!
"Palumba kita!" ingon ni Ammu. Ug nanglakaw na sila!
Ang duha nga managhigala ni-agi sa mga tanum nga kape. Gituyok nila ang palibot sa dakong punoan sa mangga. Nilukso sila sa tabok sa sapa. Ug sa katapusan, naabut nila ang dalan nga padulong sa eskuylahan
Nadungog ni Unni si Ammu nga nitingug sa usa ka tono samtang naglakaw sila sa klase. Gikan kini sa iyang pinalabi nga cartoon show sa TV.
"Ang bata nga lalaki sa cartoon nakig-away sa mga kontrabida gamit ang iyang naay mahiya nga baso!" gipatin-aw niya.
Naghunahuna si Unni kung kanus-a siya adunay TV sa balay.
KRINGGGGG!
Nagtingog ang kampana sa eskuylahan.
Nagdali sila Unni ug Ammu aron makuha ang bangko ilalom sa electric fan. Pagkanindot sa simoy sa hangin!
Gihunahuna ni Unni nga natulog sa ilalum sa usa ka electric fan sa balay. Maayo kini sa ting-init!
Sa oras sa pahuway, nahuman sa pagdula si Unni ug ang iyang mga higala. Kini usa ka mainit nga adlaw ug sa wala madugay sila nauhaw. Nangadto sila sa tindahan ni Kuttan Chettan aron mamalit og juice.
BRRR!
Bugnaw ang gibati sa baso sa malagkit nga mga kamot ni Unni!
"Kung adunay kami usa ka ref sa balay, ang juice ni Amma lami kaayo," nagbagulbol si Unni sa kaugalingon.
Nagbugwak ang ulo ni Unni sa mga pangutana. Nakahukom siya nga pangitaon si Janaki Miss. "Ang tindahan ni Kuttan Chettan adunay usa ka refrigerator apan wala kami sa balay. Adunay usa ka electric fan sa eskuylahan apan wala kami sa among kuwarto. Si Ammu dunay TV, sa balay apan wala ko kabaw. Ngano man, Miss?" pangutana ni Unn.
"Asa ka magpuyo?" nangutana si Janaki Miss. "Sa lasang, Miss. Sa unahan sa kape."
"Oho! Ang mga suga, fan, refrigerator ug TV kinahanglan og kuryente aron magamit.
Murag ang imong balay wala’y koneksyon sa kuryente. "
"Nganu man?" pangutana ni Unni. Tubag ni Janaki Miss, "Ang elektrisidad moabut pinaagi sa mga alambre gikan sa istasyon sa kuryente sa baryo. Tungod kay nagpuyo ka sa halayo sa kalasangan, lisud nga maabut sa mga wire ang imong balay." Nasagmuyo si Unni.
Pagkahuman sa pag-eskuyla, ang duha nga managhigala nagdagan balik sa balay ni Ammu sa yuta sa kape. Nagsalop na ang adlaw.
Gipasiga ni Ammu ang tubelight. "Magtuon na ako karon," ingon niya.
"Ngitngit na. Mouli dayon ako sa balay. Kinahanglan nako sindihan ang lampara sa petrolyo," ingon ni Unni, nga nagpanghupaw.
Sa gawas sa ilang balay, nakit-an ni Unni nga ga storya ang iyang amahan sa pipila ka mga lalaki. Mao to sila ang mga lalaki nga nagbuhat kasaba ganiha sa buntag.
"Unsay gakahitabo, Acha?" pangutana ni Unni.
Ang tanan nilingi ug nagpahiyom kaniya. Gipunting ni Amma ang usa ka switch sa dingding. Gituplok ni Unni ang switch ug ...
TA DA!
NIHAYAG ANG KWARTO!
Nagpakpak ang tanan. Mahimo ra kini magkahulugan usa ka butang ... "Dili ko makatoo!" ingon ni Unni. "Ang among balay sa katapusan adunay elektrisidad!"
Si Unni mahimo na magtuon sa ilawom sa tubelight,
matulog sa ilalum sa electric fan, pag-inum sa bugnaw nga juice,
ug sa katapusan maka tan-aw sa mga panimpalad sa superhero nga adunay mga salamin sa salamangka!
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Fatima the Spinner and the Tent
Sa usa ka lungsod sa Pinakalayo nga Kasadpan adunay nagpuyo usa ka batang babaye nga gitawag og Fatima. Siya ang anak nga babaye sa usa ka mauswagon nga maghabol, nga ningtudlo kaniya sa paghabol.
Usa ka adlaw niana ang iyang amahan niya, "Umari anak, magbiyahe kita, kay adunay ako negosyo sa mga isla sa Tunga-tunga nga Dagat. Tingali makit-an nimo ang usa ka matahum nga pagkabatan-on sa usa ka maayong kahimtang nga mahimo nimo pangasaw-on."
Nanglakaw sila ug nagbiyahe gikan sa usa ka isla ngadto sa usa, ang amahan nga naghimo sa iyang patigayon.
samtang si Fatima nagdamgo sa bana nga mahimo nga kaniya.
Hinuon, usa ka adlaw, padulong na unta sila sa Crete sa dihang miabut ang usa ka bagyo, ug naguba ang barko.
Si Fatima, nga katunga ra nga may panimuot, gitambog sa baybayon nga duul sa Alexandria. Ang iyang amahan patay na, ug siya nawad-an sa paglaum.
Mahinumdom ra siya sa iyang kinabuhi hangtod sa kaniadto, tungod sa iyang kasinatian sa pagkalunod sa barko, ug ang iyang pagkaladlad sa dagat nga nakakapoy kaniya.
Samtang siya nagsuroysuroy sa mga balas, usa ka pamilya sa mga naghimo og tela ang nakit-an kaniya.
Bisan pobre sila, gidala nila siya sa ilang gamay nga balay ug gitudloan sila bahin sa ilang kinaadman.
Mao kini ang hinungdan nga siya naghimo sa ikaduhang kinabuhi alang sa iyang kaugalingon, ug sa sulod sa usa o duha ka tuig nalipay siya ug nauli siya sa iyang kahimtang.
Apan usa ka adlaw, sa didto siya sa baybayon sa pipila ka mga katarungan, usa ka banda nga mga namaligya sa ulipon ang nanaug ug gidala siya, kauban ang ubang mga bihag, nga kauban nila.
Bisan pa siya mapait nga nagminatay sa iyang bag-ong kahimtang, si Fatima wala makakaplag simpatiya gikan sa mga nagdakup kaniya, nga gidala siya sa Istanbul aron ibaligya siya ingon usa ka ulipon.
Ang iyang kalibutan nahugno sa ikaduhang higayon.
Karon nakahigayon nga adunay dyutay nga mga pumapalit sa merkado. Usa sa kanila mao ang usa ka tawo nga nangita mga ulipon aron magtrabaho sa iyang nataran sakahoy, diin naghimo siya og mga poste alang sa mga barko.
Sa diha nga nakita niya ang kasubo sa wala’y palad nga Fatima, nakahukom siya nga paliton ang siya, naghunahuna nga sa kini nga paagi, labing menos, mahimo niya siya mahatagan usa ka gamay nga labi ka maayo nga kinabuhi kaysa kung gipalit siya sa uban.
Gidala niya si Fatima sa iyang balay, nga gituyo nga himuon siya nga sulogoon para sa iyang asawa.
Apan pag-abot niya sa balay, nahibal-an niya nga nawala ang tanan niyang salapi sa usa ka kargamento nga nakuha sa mga pirata. Dili niya makaya ang mga trabahante, busa siya, si Fatima ug iyang asawa gipasagdan nga magtrabaho sa mabug-at nga pagtrabaho sa paghimo og mga palo.
Si Fatima, mapasalamaton sa iyang amo sa pagluwas kaniya, nagtrabaho og maayo kaayo ug gipagawas niya siya gikan sa pagkaulipon, ug siya nahimo nga iyang sinaligan nga katabang.
Sa ingon ini nahimo siya nga medyo malipayon sa iyang ikatulo nga karera isip usa ka magtutukod sa palo.
Usa ka adlaw niana ang tawo miingon kaniya: "Fatima, gusto ko nga moadto ka nga nagdala usa ka karga nga mga poste sa mga barko sa Java, ingon akong ahente, ug siguruha nga ibaligya mo kini nga adunay kita."
Milakaw siya, apan sa diha nga ang barko naa sa baybayon sa China usa ka bagyo ang nakaguba ani, ug naabtan usab ni Fatima ang iyang kaugalingon nga gitambog sa baybayon sa usa ka katingad-an nga yuta.
Nakahilak siya sa mapait, tungod kay gibati niya nga wala sa iyang kinabuhi ang nagbuhat uyon sa gipaabut. Sa bisan kanus-a nga ingon og maayo ang dagan sa mga butang, adunay moabut ug naguba sa tanan niya nga gilauman.
"Ngano man," siya mituaw sa ikatulong higayon, "nga sa bisan unsang pagsulay nako nga buhaton ang usa ka butang moabut sa kaguol? Ngano nga daghang mga dili maayo nga butang ang mahinabo kanako?" Apan wala’y tubag.
Busa gipunit niya ang iyang kaugalingon gikan sa balas, ug nagsugod sa paglakat sa yuta.
Karon nahinabo nga wala’y bisan kinsa sa China ang nakadungog bahin ni Fatima, o adunay nahibal-an bahin sa iyang mga problema. Apan adunay usa ka sugilanon nga ang usa ka dili kilalang tawo, usa ka babaye, moabut usa ka adlaw didto, ug nga makahimo siya usa ka tolda alang sa Emperor.ador Ug, tungod kay wala pa sa China nga makahimo mga tolda, ang tanan nagtan-aw sa katumanan sa kini nga prediksyon nga adunay labing buhi nga pagpaabut.
Ang mga sunud-sunod nga Emperador sa China gusto nga sigurohon nga kini nga estranghero, sa iyang pag-abut, dili mamiya. Mao nga, kausa sa usa ka tuig, nagpadala sila mga nagpahibalo sa tanan nga mga lungsod ug mga baryo sa yuta, nga naghangyo nga adunay babaye nga langyaw nga kinahanglan dalhon sa Korte.
Sa diha nga si Fatima napandol sa usa ka lungsod sa baybayon sa China, kini usa ka higayon.
Ang mga tawo nakigsulti kaniya pinaagi sa usa ka tighubad, ug gipatin-aw nga kinahanglan siya moadto aron makita ang Emperador.
"Babaye," ingon sa Emperador, sa gidala si Fatima sa iyang atubangan, "makahimo ka ba usa ka tolda?" "Sa akong hunahuna, tingali," ingon ni Fatima.
Nangayo siya og pisi, apan wala’y makuha.
Mao nga nahinumduman ang iyang oras isip usa ka tigkulit, nagkolekta siya og lino ug naghimo og mga pisi.
Unya nangayo siya alang sa kusgan nga panapton, apan ang mga Intsik wala sa klase nga kinahanglan niya. Mao nga, gikan sa iyang kasinatian sa mga maghahabol sa Alexandria, naghimo siya usa ka lig-on nga tela sa tolda.
Pagkahuman nakita niya nga nanginahanglan siya mga poste sa tolda, apan wala sa China. Mao nga si Fatima, nga nahinumduman giunsa siya nabansay sa tighimo og palo sa Istanbul, maliputon nga naghimo og lig-on nga mga poste sa tolda.
Kung andam na kini, iyang gipabati ang iyang utok alang sa panumduman sa tanan nga mga tolda nga iyang nakita sa iyang pagbiyahe ...
Ug ania ... Usa ka tolda ang nahimo!
Sa diha nga ang katingad-an nga kini gipadayag sa Emperador sa Tsina, gitanyag niya kay Fatima ang katumanan sa bisan unsang pangandoy nga gusto niya pangalanan. Gipili niya ang pagpuyo sa China, diin nagpakasal siya sa usa ka gwapo nga prinsipe, ug diin siya nagpabilin nga malipayon, gilibutan sa iyang mga anak, hangtod sa katapusan sa iyang mga adlaw.
Pinaagi sa kini nga mga panimpalad nga naamgohan ni Fatima nga ang nagpakita nga usa ka dili maayo nga kasinatian sa panahon, nahimo nga usa ka hinungdanon nga bahin sa paghimo sa iyang katapusang kalipay.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | The Giant Fan
Si Sophy dili malipayon karon, ug naa ug tulo ka mga rason.
Una, dili ganahan si Sophy sa kainit sang panahon, ug karon makapaso ang kainiton.
Ikaduha, gusto mukaon ni Sophy ug mangga, unya ang puno sa manga kay puwerteng taasa.
Ikatulo, gusto makigdula ni Sophy saiyahang igsoon nga si Tok, pero dili siya gusto.
"Dili ko makaduwa karon, Sophy," ingon ni Tok.
"Dili ko ganahan mabungkag akon buhok." Ug kini hinungdan aron masuko si Sophy kay Tok.
Si Sophy niginhawa ug lawom. Ug siya nilingkod lapit sa usa ka karaan ug gamay na bentilador. Kini hinay ug lihok ug naghatag saba nga tingog.
Sa sahog lapit sa ruler. Ginpunit kini ni Sophy ug gigunitan sa atubangan sa ruler aron sukdon. Ang bentilador duha ka ruler kalapad.
"Hmm," ingon ni Sophy, ug siya nagsugod ug huna-huna.
"Kung ang bentilador duha ka ruler ang kalapdon makapagawas ig sama kadaghan ani nga hangin,"
siya nahibulong, "ang mas dako nga paypay kaha makapagawas ug mas kusog pa na hangin?"
"Kung dako ra gyud ang bentilador, kini ba makahatag ug mas labing kusog na hangin sama sa tampi sa sapa?"
Si Sophy nag huna-huna kung unsa ka anindot kaha sa pamatyag.
"Unsa kaha if ang bentilador kay sama kadako sa balay?" iyahang paghuna-huna. Gikuha niya ang ruler sa gawas ug ginsukod ang balay gikan sa babaw hantod sa dalom ug sa matag kilid niini.
"Kung ang bentilador sama ato kadako, " ang katawa ni Sophy, "unsa kaha kakusgon ang hangin?"
Ang mga mangga matagak gyud sa mga punuan! Iyahang iro, si Bob tingali mulupad sa hangin! Ug ang buhok ni Tok dili na magkadiamo ug mapareha sa saag sa langgam!
"Sophy!" ang singgit ni Tok sa atubangan sa balay. "Naa koy mangga para aton kaonon!" Ug samtang si Sophy ug Tok ginsaluhan ang mangga, ginsultihan ni Sophy si Tok mahitungod sa ruler ug bentilador.
Ginkuha ni Tok ang ruler ug naghuna-huna kadiyot. "Unsa kaha kung ang bentilador usa ka milyon na ruler ang kalapad?" ingon ni Tok.
"Wow!" ingon man si Sophy. "Ug ang bentilador sama kadako sa planeta! Kung i - on nato ang bentilador, tanan tingali mapalis: pinggan, masitera, lamesa, lingkuranan, mga bag, mga libro, ang mga balay, mga building ug bisan ang mga kahoy sa mangga!"
Ug sa pag tunod sa adlaw, si Tok ug Sophy ninglingkod lapit sa gamay na bentilador, nangaon ug mangga, ug nagkinataw-anay.
"Basin sa sunod na mga panahon makahimo kita ug pinakadako na bentilador, Tok," ingon ni Sophy.
"Ikaw himo sa bentilador," ang ingon man ni Tok, "ug akong kaonon ang mga mangga kung mangatagak."
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Ang Elepante Sa Aking Tahanan
Usa ka adlaw, si Botom ug ang iyahang inahan kay nagtanom sa ilahang bukid.Ug kalit nga may nakit-an sila nga bata nga elepante na nagdagan padulonng sa ilaha!
Nidagan ang elepante padulong sa ilahang balay ug nagsugod ug koan. Gibira ni Botom ang ikog sa elepante ug gibira ug kusog. Nisinggit siya "Gawas dira! Balik didto sa imong balay!
Pero gidagan si Botom sa iyang mga ginikanan sa ilahang balay ug gipahunong siya. "Ang luoy nga elepante!" ingon sa mama ni Bosom. Gigutom siya ug natalang." Ug ni uyon pud ang iyahang amahan ug niingon "Dapat natong makighigala ani nga elepante ug tawagon nato siyang Sakor
Nasuya si Botom sa atensyon ug mga managmi nga pagkaon nga ginahatag sa iyang ginikanan kay Sakor.
Bisan ug asa muadto si Botom ginasundan siya ni Sakor, usa sya ka peste! Nakahuna-huna si Botom ug makauli pa ba ang elepante sa lasang.
Nahuna-hunaan ni Botom ug siyay magstrinikto kang Sakor basi daay mo lakaw sa ilang balay. Nagbutang siya ug paminta sa iyang lawas aron mo atchi ug gi sunlog ug lamigas aron mahadlok.
Usa ka adlaw, naganahan si Botom na magbalon ug bayabas sa eskwelahan, pero lisod para niya nga maabot! Ang bata nga elepante ang nagkuha para sa iya ug gigamit niya iyang simod sa pagkuha.
Nakalitan si Botom ug naka sultig Salamat kaayo , kaso maulahit nakos skuylahan". Na ni siyagit ang iyahang mama ug " Abig mo sakay nalang ka ni Sakor pa adto sa skuylahan?
Tungod sa tabang ni Sakor, nakaabot si Botom sa insaktong oras sa eskwelahan.
Sukad ato, kada adlaw nang muadto sa eskwelahan si Sakor. Ug malipay usab si Botom ang iyahang mga higal na makigdula sa iyaha.
Birahanay ug pisi...
Luksong lubid
Pagpapadulas...
Piko...
Ni apil sad si Sakor sa klase!
Usa ka adlaw , nangutana ang maestra ni Botom , " Unsa ang gusto ninyu pagdako ninyu? "
Ni tubag si Botom Gusto nako mahimong taga alaga sa gubat aron matabangan nako ang mga elepante parehas ni Sakor ug mabantayan ang atoang mga yuta."
Niya ning kalit ug kusog ang saba sa gawas." Whoom! Whoom! "
Nigawas ang tanan aron makabalo sa nahitabo. Nakit an na sa iyang mama si Sakor!
Oras na para mubalik si Sakor sa kalasangan. Gaguol na nananghid si Botom sa iya pero kabalo siya nga mahimong malipayon ang iyahang higala sa pagbalik niya sa iyahang balay ug sa iyang pamilya.
Gaguol sad si Sakor sa iyahang paglakaw, ilabi na nga si Botom kay buotan na sad sa iyaha. Pero gitambagan siya sa iyahang inahan na pwede na siyang mubalik ug mubisita tungod nakabalo na si Botom na makipaghigala sa mga elepante.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | The Silly Chicken
Kaniadto sa usa ka panahon, sa usa ka layo nga nasud, Adunay usa ka lungsod, ug sa lungsod adunay usa ka manok, ug siya usa gyud ka binuang nga manok. Naglakaw-lakaw siya nga nag-ingon ”Tuck-tuck-tuck,Tuck-tuck tuck, tuck-tuck-tuck. ” Ug wala’y tawo ang nakabalo sa kung unsa ang iyang gipasabut. Pero bitaw, wala man gyud siyay gipasabut niana, pero wala’y nakahibalo niana. Gihunahuna nila nga ”Tuck-tuck-tuck, tuck-tuck-tuck, tuck-tuck-tuck ”kinahanglan adunay gipasabut.
Karon, usa ka maalamon nga tawo nga miabut sa lungsod, ug iyahang gitan-aw kung mahibal-an ba niya kung unsa ang gipasabut sa manok sa ”Tuck-tuck-tuck, tuck- tuck-tuck, tuck-tuck-tuck. ” Unya gisulayan niya, ug gisulayan, ug gisulayan. Apan ang tanan nga iyang nahibal-an isulti mao ang ”Tuck-tuck-tuck, tuck-tuck-tuck, tuck-tuck-tuck. ” Intawon, bisan iyang tingog parehas sa manok, wala siya ideya kung unsa iyang ginasulti.
Unya nadesisyonan niya nga tudloan ang manok na mosulti parehos sa sinultian sa tawo. Gisulayan niya, ug gisulayan, ug gisulayan. Medyo nadugayan siya, apan sa katapusan, nakasulti ang manok hingpit nga maayo, sama sa mga tawo.
Pagkahuman makabalo sa sinultian sa mga tawo, ang manok miadto sa kadalanan sa lungsod ug misinggit, “Kitang tanan tunlon sa yuta! ” Sa una ang mga tawo wala makadungog unsa ang gisulti niya kay wala nila damha na kabalo na ang manok mosulti sama sa sinultian sa tawo.
Nanawag usab ang manok, “Kitang tanan tunlon sa yuta! ” Sa kini nga higayon, ang mga tawo naminaw kaniya, ug sila misugod sa pagsinggit. “Maayong Langit! ” “Maayo nga Mapuangoron!” “Minahal ko!” ”Tunlon kita sa yuta! ” “Oo, tinuod! Ingon ang manok! ”
Grabe silang na-alarma, ang tanan tawo nag-impake sa ilang labing mahal nga mga butang ug nagsugod sa pagdagan aron makalayo sa yuta. Nanagan sila gikan sa usa ka lungsod …
patubang sa lain.
Nagdagan sila latas sa mga uma ug ngadto sa kakahoyan.
ug tabok sa mga parang.
Nidagan sila sa babaw sa bukid …
ug paubos sa bukid.
Nidagan sila sa kalibutan ug sa babaw sa kalibutan … Ug sa tibuuk kalibutan.
Nagdagan sila sa matag posible nga direksyon.
Apan dili pa sila makalayo sa yuta.
Sa katapusan ningbalik sila sa ilang lungsod. Ug ang manok, naa ra gihapon sa iyahang pwesto kung sa diin nila gibiyaan atung pagsuggod nila ug dagan.
”Paano nimo nabal-an nga tunlon kita sa yuta? ” gipangutana nila ang manok.
“Wala ko kabalo,” ingon sa manok. Sa una ang mga tawo nahibulong, ug sila miingon pag-usab, “Wala ka kabalo? Wala ka kabalo? Wala ka kahibalo? “ Ug nasuko sila pagmaayo, ug gitan-aw nila pag-ayo ang manok ug nagsulti sa nasuko nga mga tingog. ”Nganong nasulti man to nimo kanamo? “” Wala kay kahadlok!”
“Gipadagan mo kami gikan sa usa ka lungsod ngadto sa lain!”
”Gipadalagan mo kami latas sa mga uma ug ngadto sa kakahoyan ug tabok sa mga parang! ”
”Gipadagan mo kami sa babaw bukid ug paubos sa bukid! ” “Gipadagan mo kami sa kalibutan ug sa babaw sa kalibutan ug sa tibuuk kalibutan!”
”Gipadagan mo kami sa matag posible nga direksyon!”” Ug sa tanan nga panahon kami naghunahuna nga nahibal-an nimo nga tunlon kita sa yuta! ”
”Gipadagan mo kami sa matag posible nga direksyon!”” Ug sa tanan nga panahon kami naghunahuna nga nahibal-an nimo nga tunlon kita sa yuta! ”
Sa una ang mga tawo nagtan-aw lang sa manok,ug nangatawa sila. Nangatawa sila, ug nangatawa, ug nangatawa tungod kay sila nakaamgo kung unsa sila ka buang, ug nakakatawa na lang sila sa ilang gibuhat.
Pagkahuman niadto, bisan kanus-a nila gusto nga nga mokatawa moadto ra sila sa manok ug moingon, ”Sulti ug usa ka butang nga makapakatawa kanamo. ” Ug ang manok moingon, “Mga tasa ug platito gama sa mga kutsilyo ug tinidor! ” Ang mga tawo mokatawa ug moingon, “Kinsa ka? Kinsa ka? “ Ug ang manok motubag, “Ako usa ka itlog. “ Ang mga tawo mangatawa usab niini, tungod kay nahibal-an nila nga dili siya usa ka itlog, ug unya sila moingon, “Kung ikaw usa ka itlog, nganong dili ka dalag?
“Dili ako dalag,” mingtubag ang manok, "tungod kay gipintahan nako ang akong kaugalingon ug asul. ” Ang mga tawo nangatawa usab niini, tungod kay kit-an gyud nila nga dili gyud siya asul, ug unya sila mingon, “Unsa man ang gipinta nimo sa imong kaugalingon?“Ug ang manok motubag,” Pula nga tinta. “
Ug niini nangatawa sila ug maayo.”
Ug karon ang mga tawo bisan diin nangatawa sa mga manok ug dili na lang gyud nila hatagan ug dakong pagtagad kung unsa ang ginasulti– bisan kung sila makigsulti – tungod kay, nahibal-an sa mga tawo nga ang mga manok buangon. Ug kana nga manok nagpadayon gihapon sa pag-adto sa lungsod, sa halayo nga nasud, ug magsulti sa mga tawo sa mga butang na makapakatawa sa ilaha.
www.hoopoebooks.com Text Copyright ©sa The Estate of Idries Shah Illustrations copyright © ni Jeff Jackson Una nga gipatik kaniadtong 20 00 .
Gipatik sa kini nga edisyon sa 20 20 TANAN NGA KATUNGOD NGA NAGPANG-AYOD
May Copyright sa tibuuk kalibutan
Alang sa kompleto nga mga buhat sa Idries Shah pagbisita: www. idriesshahfoundation.org
Brought to you by
Let's Read is an initiative of The Asia Foundation's Books for Asia program that fosters young readers in Asia and the Pacific.
booksforasia.org
To read more books like this and get further information, visit
letsreadasia.org.
Original Story
The Silly Chicken, Author: Idries Shah. Illustrator: Jeff Jackson.
Published by , https://hoopoebooks.com/the-silly-chicken/
Translations: © The Asia Foundation, 2020.
Contributing translators: Orland Solis, Casandra Katrina Sancho, and Rose Marie Gargarita
Table of Contents
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Copyright
Guide
Cover
Start of Story
| 3 |
let's read asia | Nagtanim Si Sophy ng Biik
Karon, muadto si Sophy ug iyang inahan ila ka Yaya Chamnan para kuhaon ang biik nga gisaad sa iyang yaya.
“Wow, kadaghan ba sa baboy ni Yaya Chamnan! Kanindot sa mga baktin,” ingun ni Sophy.
“Yaya Chamnan, giunsa man nimo nga daghan man kaayo ka ug mga baktin ug baboy?”
“Sayun ra na, mura rana ug gatanom ka ug utan!” tubag ni Yaya Chamnan.
Nahunahunaan ni Sophy ang usa ka punoan nga napuno sa bunga nga baktin ang mga sanga.
Nag ngisi si Sophy ug ning hunghung sa kaugalingun. “Puhon, magkabaktin rajud ko, sama kay Yaya Chamnan.”
Samtang pauli, gipangutana ni Sophy iyang inahan: “Nanay, unsaon pagtanom?”
Ningtubag iyang inahan, “Sayon rana nak, kailangan ra nimo ug lugar nga maigo sa adlaw. Dayun, magkutkot ka sa yuta dayun magtanom. Paghuman, imo kining bubuan ug tubag ug tubig, ug butangan ug pataba, dayun bantayan nimo ang pagdako. Mao ra!”
Gisugdan dayun ni Sophy ang pagtanom.
Humana na!
Gitagad ni Sophy kung unsa ang mahitabo. “Kanus-a kaha mudako akong baktin noh? Sakto ra kaha ang pagbubo nako nimo ug tubig ug pagbutang ug pataba nimo?” pangutana nya sa baboy.
“Sige, magkuha ko ug daghang tubig ug pataba.”
Pagbalik ni Sophy,, nawala na ang iyang baktin kung asa niya gitanom. “Asa naman ka baktin?” “Oink! Oink!”
Paghuman, nadunggan ni Sophy iyang nanay sa ilang likod nga nangutana, “Gaunsa man ka diri?”
Gadagan si Sophy ug nakit-an niya nga natumban sa baktin ang mga bulak ug galagid ligid kin isa lapukan!
Gigukod ug nadakpan ni Sophy ang baktin. “Ayaw kabalaka nay, itanom nako balik ning baboy para mudaghan sab atong mga baktin.”
“Dili man tanom ang mga mananap nak! Dili magkabaktin ang baboy kung itanom nimo. Sugdan nato na sya sa pagpakaon para mudako ni.”
“Kanindot jud sa akong baktin oy!” ingun ni Sophy.
Sa karon, malipayon si Sophy nga atimanon ang iyang nag-inusara nga baboy.
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Plastik nga Bag ni Tok
Iem Tithseiha
Chan Pisey
“Kanindot nga adlaw para mosakay og bisikleta!” ingon ni Tok samtang nag-itsa og usa ka plastik nga bag ibabaw sa iyang abaga.
“Unsay imong gibuhat Tok?” singgit sa iyang manghod nga si Sophie.
“Dili nimo pwedeng ilabay kanang plastik nga bag sa dalan.”
“Nganong dili man?” pangutana ni Tok kang Sophie sa dihang naapsan niya kini.
“Tungod pwedeng mahimong dakong problema ang bag!”
Ug unya, nakadungog sila og gabagulbol nga tingog sa ilang likod.
Nihunong
ug sila ug ilang gilingi, ug usa lang ang ilang nakita, ang bag nga gipalid palayo.
Paminaw Tok. Kung moulan, ang bag maanod paingon sa sapa. Unya, monganga iyang dakong baba ug kan-on ang tanang isda.
"Kuyawa sa imong gisulti, Sophie. Unsa pay pwedeng mahitabo."
"Ug unya," ingon ni Sophie, human niya og tulon sa tanang isda, "ang plastik nga bag modako kini ug modako."
“Modako kini nga mogawas gikan sa tubig, molupad sa palibot, ug mangita pa og daghang kan-unon!”
“Modako kini pag-ayo mga makatulon og kahoy. Ug ang iyang katawa sama kakusog sa dalugdog!”
“Bwaa ha ha!”
“Unya, daghan pang bag ang moabot.
Ilang kaunon ang mga isda, ibton ang mga kahoy, ug gub-on ang matahom nga uma.”
Mahimong hilom og masulob-on ang kayutaan.
"Unya kung wala nay mahabilin nga makaon ang mga bag nga plastik, kita nga mga tawo ang sunod nilang kan-on."
Gipiyong ni Tok ang iyang mga mata.
"Makaikyas pa ba ta?" pangutanana niya.
“Dili ko gustong kaunon sa plastik nga bag,” ingon ni Tok.
“Kung mao, ayaw ilabay ang imong mga basura bisa’g asa Tok. Ato ning puniton ang plastik nga bag sa dili pa kini makahimo og dakong kadaot.”
Pag-abot nila Tok ug Sophie sa ilang balay, daghan pa silang nakita nga plastik nga bag sa nataran.
“Kung atong puniton kining mga plastik nga bag, wala na kini purohan nga modako!"
"Insakto ka Tok. Ato kining buhaton. Kuyog kitang salbaron ang kalibutan."
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Ang Utukan nga Bata nga Lalaki ug ang Makalilisang, Peligroso nga Hayop
Idries Shah
Rose Mary Santiago
Kaniadto adunay usa ka utukan nga bata nga nagpuyo sa usa ka baryo.
Duol ra usab ang laing baryo nga wala pa niya mabisita. Sa diha nga igo na siya pagtugot nga maglakaw nga mag-inusara, gihunahuna niya nga gusto niya nga makita ang ubang baryo.
Mao nga usa ka adlaw, gipangutana niya ang iyang inahan kung mahimo ba siya moadto, ug siya miingon, "Oo, basta nga parehas ka nga magtan-aw sa dili pa moagi sa dalan. Mag amping gyud ka!"
Ningsugot ang bata ug ninglakaw dayon. Pag-abut niya sa daplin sa dalan, parehas ang niya gitan-aw.
Ug tungod kay wala’y moabut, nahibal-an niya nga makatabok siya nga luwas. Ug mao ra kana iyang gibuhat. Pagkahuman niagi siya sa dalan padulong sa pikas baryo.
Sa gawas ra sa baryo nakita niya ang daghang mga tawo nga nagtindog sa uma, ug siya misaka sa kanila aron makita kung unsa ang ilang gibuhat. Samtang nagkaduol siya, nadungog niya ang giingon nila nga "Oooo" ug "Ahhh" ug "Ohhh," ug nakita niya nga ingon sila nahadlok.
Giadto niya ang usa sa mga lalaki ug miingon, "Ngano nga nakaingon ka nga 'Oooo' ug 'Ahhh' ug 'Ohhh,' ug ngano nga nahadlok mo tanan?" "Oh mahal ko!" ingon sa lalaki. "Naay usa ka makalilisang, peligroso nga hayop sa umahan, ug kaming tanan nangahadlok tungod kay basin atakehon kami niini!"
"Asa ang makalilisang, peligroso nga hayop?" Gipangutana sa bata, nga nagtan-aw sa palibut.
"Oh! Pag-amping! Pag-amping!" Misinggit ang mga tawo. Apan ang buotan nga bata nangutana pag-usab, "Asa ang makalilisang, makuyaw nga hayop?"
Ug busa ang mga tawo nagtudlo sa tunga sa uma. Ug sa pagtan-aw sa bata kung diin sila nagtudlo, nakita niya ang usa ka dako kaayo…
pakwan!
"Dili kana usa ka makalilisang, peligroso nga hayop!" gikataw-an sa bata. "Oo, Oo! Oo!" mihilak ang mga tawo. "Paglikay! Basin paakon ka!" Karon nakita sa bata nga kini nga mga tawo mga buang-buang gyud, busa giingon niya sa kanila, "Adtu-on nako ug patyon ko kini nga makuyaw nga hayop." "Dili dili!" nihilak ang mga tawo. "Delikado! Peligroso kaayo! Basin paakon ka! Oooo! Ahhh! Ohhh!" Apan ang bata niadto sa pakwan, mikuha usa ka kutsilyo gikan sa iyang bulsa, ug gihiwa ang usa ka dakong parte gikan niini.
Natingala ang mga tawo. "Unsa ka maisug nga bata nga lalaki!" ingon sila. "Napatay niya ang makalilisang, peligroso nga hayop!
Samtang gastoryahanay sila, mikuha ang bata gikan sa dakong hiwa sa pakwan. Lami kaayo!
"Tan-awa!" natinga ang mga tawo. "Karon gikaon na niya ang makalilisang, peligro nga hayop! Basin usa siya ka makalilisang, peligroso nga bata nga lalaki!
Samtang ang bata nga lalaki naglakaw palayo sa tungatunga sa uma, nga gikaway ang iyang kutsilyo ug gikaon ang pakwan, ang mga tawo nidagan, nga nag-ingon, "Ayaw kami atakeha, ikaw makalilisang, peligro nga bata. Magpahilayo!"
Niini usab mikatawa ang bata. Nikatawa siya ug nikatawa. Ug pagkahuman natingala ang mga tawo kung ngano nga mikatawa siya, busa nihinay-hinay og doul.
"Unsa man ang imong gikataw-an?" nahadlok sila nangutana. "Binuang man kaayo mo," ingon sa bata. "Wala nimo hibal-an nga ang gitawag nimo nga peligroso nga hayop usa ra ka pakwan."
"Ang mga pakwan lami kaonon. Daghan mi ug ingana sa among baryo ug gikaon kini sa tanan." Unya ang mga tawo nahimong interesado, ug adunay usa nga miingon, "Aw, unsaon man nato pagkuha og mga pakwan?"
"Kuha-on mo ang mga lisoi gikan sa usa ka pakwan ug itanum mo kini nga ingon niini," ingon niya, nga gibutang ang pipila sa mga liso sa yuta.
"Unya hatagan mo sila ug tubig ug bantayan mo sila.
Sa dili madugay, daghang mga pakwan ang motubo gikan sa mga liso. "
Ug gibuhat sa mga tawo ang gipakita kanila sa bata.
Ug karon, sa tanan nga mga uma sa kana nga baryo, daghan kaayo ang ilang mga pakwan.
Gibaligya nila ang pipila,
gikaon ang uban,
ug gipanghagtag ang uban.
Ug kana ang hinungdan nga ang ilang baryo gitawag nga Watermelon Village.
Ug hunahunaa ra. Nahitabo kini tanan tungod kay ang usa ka maalamon nga bata nga lalaki wala mahadlok kung daghang mga buang nga tawo ang nag-isip nga adunay peligro tungod lang kay wala pa nila kini nakita kaniadto.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Higanteng Megapon
Kada gabii, usa ka dakong langgam ang molupad paubos para manakop og mga insekto alang sa iyang panihapon. Ang langgam susama kadako sa bigal. Isog manan-aw ang iyang mata nga daw nagkalayo. Ang iyang sungo sama kahait sa bangkaw. Ang iyang mga pako kahadlukan.
Nahadlok ang tanang insekto. Usa ka adlaw nagtigom sila para hisgotan ang problema.
“Labayon nato siya og bolang hugaw.” Sugyot ni Gangis.
“Dili!” pugong ni Apan-apan. “Angay kitang maghimo og kalayo para maabog kini palayo.”
“Pero basi'g masunog ang tibuok kahumayan,” ingon ni Buyog.
Walay niuyon sa mga solusyon. Dugay-dugay, ningkamang ang timos paingon sa mikropono nga nahabilin sa yuta.
"Naa koy nahunahunaan kung unsaon pagpahawa ang langgam." sulti niya sa tanan .
Kinahanglan maghimo kita’g usa ka butang mga labing dako kaysa langgam. Unsa kaha og maghiusa kitang tanan para makahimo kita og dagway sa dakong megapon? Kung ubanon nato ang tanan natong tingog makahimo kita og kusog nga tingog ug mahadlok ang langgam ug molupad na kini palayo.
Niuyon ang mga insekto sa plano sa timos. Nianang gabhiuna, ang timos uban sa mga insekto naghiusa sa naghimo og dakong dagway sa dako nga megapon.
Ang mga insektong dagko og lawas ug kusog og tingog nagtindog sa likod. Ang mga insektong gagmay og lawas apan tag-as og tingog nitindog sa atubangan.
Ug unya, niabot na ang dakong langgam. Nituyok kini sa mga insekto nga nagporma og megapon.
Kalit nga nangahadlok ang mga insekto ug nanglupad palayo sa usa’g usa.
Ang dakong langgam nakadakop na og pipila ka insekto para sa iyang panihapon.
Pagkasunog gabii, nag-uban og usab ang mga insekto. Niining higayona, nagsugod na sila’g himo og kasaba. Apang ang tingog nga nahimo nila wala nagkadungan ug wala nagkahiusa. Nisarap paubos ang langgam ug gibungkag ang megapon nga porma sa mga insekto. Nangahulog sa yuta ang mga insekto ug ang uban nangasamad.
Pagkahuman sa panghitabo, daghan sa mga insekto ang nawad-an og interes nga moapil sa plano.
Giagni sa timos ang tanan. “ Sa tanan! Kung dili nato sulayan, kitang tanan mangamatay. Ayaw mo’g kahadlok.”
Niining higayona, paabuta ninyo ang akong senyas," ingon niya. "Mosinggit ako og krik! krik! krik!
Pagkadungog ninyo niini magdungan kita og banha,"
Ug pagkasunod gabii, niabot na pod sa lungsod ang dakong langgam. Nakit-an pag-usab sa dakong langgam ang megapon nga porma sa mao gihapon nga lugar sama sa niaging gabii. Nasayod siya nga ang megapon gilangkuban lamang og mga gagmay nga insekto, maong ningsarap dayon ang langgam paubos.
Nihatag og senyales ang timos. “Krik! Krik! Krik!” Nagdungan og tingog ang mga insekto, mura og usa ka higanteng abat: Tung! Tung! Ngoung! Ngoung! Ho! Ho! Hmm! Hmm! Tung! Tung! Ngoung! Ngoung! Ho! Ho! Hmm! Hmm!
Nakuyawan ang dakong langgam. Sakit sa iyang dalunggan ang kasaba nga nahimo nila maong nagdali kini og lupad palayo.
Nagsaulog ang mga insekto. "Nahimo nato! Nahimo ug nakaya nato kay kita nagkahiusa.
KATAPUSAN
| 3 |
let's read asia | Naka-iskor ug Goal si Elsa
Nag-edad og siyam si Elsa karong adlawa. Nakadawat siya'g regalo gikan sa iyang mga higala.
"Happy Birthday! Kini nga bola alang kanimo. Dali ug mag duwa ta!" ingon ni Marsia.
Gibati si Elsa'g kalipay ug kaulaw sa pagdawat niya sa iyang mga regalo.
Gitan-aw ni Marsia si Elsa, "Mangadto ta sa tugkaran."
Gilabni ni Marsia ang bola sa kamot ni Elsa.
Dugdug.
Ang bola ming-untol sa yuta
Gisipa ni Marsia ug gipasa ang bola.
"Elsa, dali ug apil namo!" Singgit ni Marsia.
Hilom lang nga galingkod si Elsa sa iyang wheelchair.
"Moadto ba ko?" paghuna-huna niya.
"Oo!" nidisisyun sya.
Gusto ni Marsia nga motabang sa pagduso sa wheelchair ni Elsa. Nangutana siya, "Elsa gusto ba nimo og tabang?"
Mitubag si Elsa, "Salamat, pero kaya ra ni sa akong gaugalingon!"
Gipasa ni Marsia ang bola kay Elsa. Nadawat ni Elsa ang bola ug gipasa kini.
Nakapuntos si Elsa.
"Congratulations, Elsa!" ingon ni Marsia.
Ang mga bata nanginahanglan ug mga libro nga adunay mga karakter, tema, ug lugar nga nagsalamin ug nagpanghimatuud sa ilang kinabuhi ug naghatag kahigayonan sa pagsugid sa kalibutan. Ang inisyatibo nga Let's Read sa Asia Foundation nagtukod ug mga network sa mga taglalang sa libro ug maghuhubad aron mapalambo ang wala pa hitupngang digital library sa mga libro sa mga bata nga lokal nga sinultian nga naghatag makahuluganon nga mga oportunidad sa pagbasa. Ma-access ang plataporma nga librong Basahon ang istorya sa: https://letsreadasia.org/
KATAPUSAN | 3 |
let's read asia | Darshana's Big Idea
The Asia Foundation - Let's Read
Chan Pisey
Si Darshana ug Chenda nagpauraray sa landong sa ilalom sa kahoy kay init kaayo ang adlaw. Pwerting inita kung magduwa.
"Gusto ka moadto sa sapa ug magpabugnaw?" ingon ni Darshana. Sige pero kinsay man mo kuha sa buslot na ligid?
Bato-batohon ug daghang tunok ang dan padung sa sapa. Permi gyud nga may mabuslot nga ligid kon mopadung didto. Unya, ilaha nalang iduot ang ilag bike padung sa ilang bay, ug maghuwat sa ilang mga ginikanan nga mutangtang sa ligid. Sir Darshana mahiligon mo solbad ug mga poblima, pero di sya maka solbad aning butanga.
Apan, pwerti gyud pagkainita karong adlawa, pero nindot sad nga sulayan ni.
“Lumba ta padung sa tubig!” nisyagit si Dashana samtang kusog kayo siya padong sa kalsada.
Sa dihang niliko siya, nabatyagan niya nga murag nihiyus ang ligid sa iyang atubangan.
“Aguy, ayaw sa unta!” nisyagit si Darshana. “Gusto lang unta nako magpabugnaw!”
Sa iyang paghunahuna nga sayon ra iduot ang iyang bike padong sa iyang bay bisan dyutay ra ni’g hangin, gibutangan ni Darshana ug babolgam ang buslot sa ligid. “Binuang man ni, pero basi pa diay makatabang,” siya nag huna-huna.
Ug sa dihang naabot si Darshana sa iyang balay, natinga siya ang naa pay hangin ang iyang ligid. “Nindota uy! Makapahiyum man sad ta ani,” ana siya, samtang gipapitlan niya ang kuraspat na nga babolgam.
Gibombahan ug hangin ni Darshana ang iyang ligid ug Nakita niya nga ang babolgam ug ang iyang gipapilit nakatabang ra gyud sa pag sap-ong sa hangin.
“Kung naa lang unta koy lig-on nga papilit, ako ra unta ani makabulkit sa ligid – bisan unsang oras, bisan asang dapita,” niingon siya sa iyang kaugalingon.
Si Chenda nga mopauli na gikan sa sapa, nihapit sa bay ni Dashana.
“Nindot lagi na tan-awon,” niingon siya. “Nakasap-ong ba gyud na sa hangin?”
“O uy!” nitubag si Darshana. “Murag bayran gyud ka sa mga tawo ana, sa ako lang nga panan-aw. Niingon si Chenda samtang nisakay siya.
“Tinuod ba nga bayran ko sa mga tawo ani?” naghunhuna si Darshana. “Pwede ko ani mag sugod ug nigosyo ug mgadato.”
Samtang gapanyapon, si angkol Nimo niistorya kabahin sa iyang plano sa pag pa daku sa iyang nigosyo nga “Greeting Card.”
“Gusto sad nako maka nigosyo!” mainabtikon nga nisulti si Darshana. “Gusto ko mgahimo ug mga papilit para ang mga bata maka-ayo lang sa ilahang bike bisan asa nga sila lang.”
Samtang si Darshana nihunong sa pagsulti para makaginhawa, ang iyang angkol ni tando sa iyang maayong nahunahunaan. “Kabawo ka pila ang gasto sa paghimo sa pangbulkit ug pila sad kung ibaligya nato ni?” nangutana sya. “O, kabawo ka mo lista sa mga nabaligya, ug sa pagpamaligya?” nilantaw si Darshana sa iyang pinggan. Wa niya nahunahunaan ang maong mga butang.
Samtang gapahiyum sya, nilantaw siya sa iyang Angkol Nimo ug niingon, “Wa! Pero pwede ko nimong tabangan? Sadya diba?”
“Kinahanglan ka mahimung nigosyante parihas nako.” Gisultian ni Angkol Nimo si Darshana ug ni katawa.
“Unsa?” nitubag si Darshanan. “Gusto nako makahimo papilit para pangbulkit sa mga nabuslot nga ligid.”
“Maayo kay naa kay maayog nahibaloan sa pag solbad sa problima sa kadaghanan ug naa sad kay hilig sa paghimu ani sa nigosyo.” Nipadayun si Angkol Nimo. “Mao na ang ginapanghimo sa mga nigosyanti.” Paghuman sa panyapon, si Angkol Nimo nagpakita ni Dashana ug gagmay nga mga tsart sa iyang nigosyo ug unsa ka importante nga mahibaw-an ang kantidan sa mga pangbulkit ug pila ang katindad kon kini ibaligya.
“Akong pangutan-on ang akong mga amiga ug amigo pila kaha ilang gusting ibayad ani,” nitubag ni Dashana.
“Maayo kayo,” nitubag si Angkol Nimo. “Mao nay ginatawag nga pagpanukiduki kabahin sa nigosyo.”
Sa sunod nga adlaw, si Darshana nagapangutana sa iyang mga amigo ug amiga. Naay uban nga niingon nga di sila mopalit sa iyang papilit pero daghan usab nga nalipay nga mobayad ug duha ka libo ka pesos.
“Maayo kaayo,” ingon iyang Angkol Nimo samtang gitawag siya ni Darshana para iasoy niya ang iyang nahibaw-an. “Karon naa na kay nahibaw-an pila ang imong ipabayad.”
“Niadto sad ko sa tindihan sa mga bike ug nangutana pila ang ilang inugbulkit,” giingnan niya iyang angkol.
“Maayo pa gyud na,” nitubaga siya. “Kanang mga kanunayng pangbulkit mao nay puli sa mga produkto – produkto nga paliton sa mga tawo imbis ang imong pangbulkit.”
Gusto ni Darshana nga hangyoon ang mga bata sa iyang eskwelahan nga mopalit sa iyang pangbulkit. Pero unsaon? Naghunahuna sya usa ka pahinumdum kun usa ka nindot ang pangbulkit niya bisan kini ang mga bata lang mogamit sa panahon nga sila maggamit sa ilang bisikleta
Unya nitumpak gyud ang ginapanumdum ni Darshana! Kada bata sa iyang eskwelahan ganan mga palit sa iyang pangbulkit. Bisan ang baligyaan sa bisikleta nitawag niya ug nipalit! Apan, nisugod pagbati si Darshana sa kakapoy sa trabaho. Abi niyag malipay siya sa pagpamaligya.
“Kung di nimo himoon ang tanan nga ikaw lang, di gyud ka makapoyan,” nitambag ang iyang angkol. Ug nakahuna-huna si Darshana ni Chenda. Maayo kaayo sya sapagpasunod ug maayo sad kaayo sa Math, ug ganahan pa gyud sya sa bisikleta. Mahimu jud sya nga maayong kasosyo sa nigosyo. Unya giganahan sad si Chenda sa maong hunahuna. Unya ang udha ka higa nakatag-iya ug nigosyo nga malamboon. Napalipay ni Darshana ang mga tawo sa iyang pangbulkit ug si Chenda sad ang nag padayun lista sa tanan nga mga orders. Ang tanan nga mga bata sa lungsod nag bisikleta nga may mga gasiga-siga nga mga bulkit sa ilang mga ligid.
Sa dihang ni bisita si Angkol Nimo sa pipila ka buwan, Si Darshana ug si Chenda nisugid sa ilang nigosyo. Si Chenda nagpakita sa iyang mga sa lista sa ilang mga halin. Ug si Darshana nagpakita sad sa iyang plano sa nigosyo ug bag-ong desinyo nga panghunahuna.
“Maayo kaayo mong duha sa nigosyo.” Ingon si Angkol Nimo.
“Salamat, Angkol. Wa gyud unta ni nako nahunhunaan ug nahimong nigosyo kon di tungod sa imong tabang. Gusto na ka makabati sa sunod nako nga nahunhunaan."
KATAPUSAN | 3 |
Subsets and Splits