sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Noty o książkach: Monika Rogowska-Stangret, Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2021 Monika Rogowska-Stangret, Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2021 | nauki o sztuce |
Adaptacje zabytkowych struktur dla nowych potrzeb – część 1 – wybrane przykłady z Madrytu Postęp cywilizacyjny i rozwój technologiczny od stuleci wymuszał zmiany użytkowania przestrzeni miejskich, w tym może przede wszystkim substancji architektonicznej budującej tkankę urbanistyczną. Wraz z wprowadzeniem pojęcia zabytku nastąpił długotrwały proces uświadomienia sobie przez coraz szersze kręgi społeczne potrzeby ochrony dziedzictwa poprzednich epok. Obecnie wydaje się, że – przynajmniej w kręgach decyzyjnych – powszechna jest akceptacja dla konieczności adaptacji historycznych, wartościowych struktur do nowych celów, zamiast ich niszczenia i wyburzania. Globalne procesy ekonomiczne sprawiły, że w ostatnim półwieczu obserwujemy wycofywanie się produkcji przemysłowej, która niegdyś stanowiła o sile i mocnej pozycji naszego kontynentu, w inne obszary świata. Tym samym w miastach europejskich, także w obrębie ich centralnych dzielnic, pozostało wiele opustoszałych i niechcianych budynków, zespołów architektoniczno-urbanistycznych i struktur inżynieryjnych. Świadczące niegdyś o wysokim statusie miast i metropolii zabytki związane z dziedzictwem przemysłowym niejednokrotnie posiadają, poza historyczną, także dużą wartość artystyczną. Towarzyszą im często obiekty infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Takie zespoły i obiekty, które nie mogą już pełnić dotychczasowych funkcji, adaptowane są coraz częściej na rozmaite potrzeby. Wiąże się to także z wytycznymi wynikającymi z potrzeb rozwoju zrównoważonego, w imię których konieczne wydaje się być ponowne wykorzystanie już raz zurbanizowanych obszarów, w celu zachowania jak największych terenów naturalnych poza miastami i wewnątrz nich. Wiele spośród obiektów użytkowanych uprzednio przez przemysł lub wojsko wydaje się być szczególnie predestynowanych do adaptacji na potrzeby kultury, co pokazuje szereg realizacji europejskich. W niniejszym artykule przedstawionych zostanie kilka przykładów takich realizacji z Madrytu. | nauki o sztuce |
Drgania swobodne układu dynamicznego ze sprzęgłem tulejowym wykonanym z materiału o nieliniowym tłumieniu wewnętrznym Praca poświęcona jest analizie wpływu tarcia konstrukcyjnego oraz nieliniowego tłumienia wewnętrznego materiału na tłumienie drgań skrętnych nierozłącznego połączenia tuleja – wał, będącego modelem sprzęgła. W analizie uwzględniono występowanie tarcia konstrukcyjnego pomiędzy wałem a tuleją. Przyjęto też, że zarówno tuleja jak i wał wykonane są ze stali o nieliniowym tłumieniu wewnętrznym. Dla potrzeb analizy określono współczynnik tarcia wiskotycznego będący reprezentantem tarcia wewnętrznego. Następnie określono różniczkowe równanie ruchu układu, oraz rozwiązano je za pomocą asymptotycznej metody Bogoliubowa – Kryłowa – Mitropolskiego wyznaczając amplitudę drgań swobodnych układu. W ramach pracy, otrzymane wyniki porównano z przebiegiem drgań swobodnych dla materiału sprężystego. Otrzymane wyniki przedstawiono w postaci wykresu. | informatyka |
Ocena wybranych wyróżników jakości bułki tartej ® W artykule przedstawiono badania oceny jakości bułki tartej
pszennej oraz ryżowej. Opracowano receptury pozyskania
bułek tartych pszennych oraz ryżowych, sprawdzono ich zdolność
do odparowywania wody w procesie suszenia, a następnie
rozkruszone pieczywa wykorzystano do dań gastronomicznych,
w celu oceny ich jakości kulinarnej i organoleptycznej. | technologia żywności i żywienia |
Nadruchliwość i nieuwaga dzieci w ocenie nauczycieli i wynikach badania systemem ADScaner Celem badań była próba oceny zależności pomiędzy wynikami badania ADScaneren (nadaktywność i nieuwaga) a objawami ADHD w ocenie nauczycieli. Badania miały charakter screeningowy. Nauczyciele wśród swoich uczniów wskazywali dzieci nadpobudliwe. Następnie, na podstawie kwestionariusza symptomów ADHD, nauczyciele oceniali dzieci uprzednio wybrane jako nadpobudliwe i z grupy kontrolnej. Obie grupy zbadano ADScanerem, który dostarcza danych na temat nadaktywności ruchowej (radar dopplerowski) i uwagi (Test Ciągłego Wykonania). Dzieci ocenione jako nadpobudliwe wykonały gorzej zadanie uwagowe i miały wyższy poziom nadaktywności ruchowej niż grupa kontrolna. W całej ba-danej grupie wskaźniki wykonania ADScanerem korelowały nisko, ale istotnie ze wskaźnikami ADHD z kwestionariusza. W analizach przeprowadzonych odrębnie w grupach nadpobudliwej i kontrolnej korelacji nie stwierdzono. Nauczyciele dość poprawnie ocenili uczniów. Jednak obiektywne miary nadaktywności i nieuwagi są przydatne w diagnozie przesiewowej w kierunku ADHD. | psychologia |
Analiza destrukcji maszyny metodą analizy rozkładu mocy obciążeń dynamicznych W maszynie poddawanej wymuszeniom zewnętrznym następują zmiany struktury materiało-wej jej elementów oraz zmiany struktury montażowej maszyny. Procesy te mają wymiar energe-tyczny. W referacie przedstawiono metodę analizy rozkładu mocy obciążeń dynamicznych w za-stosowaniu do identyfikacji strukturalnej procesu destrukcji, wyznaczając przestrzenno-czasowe charakterystyki destrukcji węzłów konstrukcyjnych maszyny i charakterystyki oddziaływań źródeł wymuszeń na poszczególne elementy węzłowe maszyny. Znajomość widmowych charakterystyk funkcyjnych mocy sił destrukcji pozwala zidentyfikować podatność destrukcyjną węzłów kon-strukcyjnych na wymuszenie o danej częstotliwości. Stanowi to podstawę prognozowania diagno-stycznego stanu technicznego odpowiedzialnych elementów maszyny. | inżynieria mechaniczna |
Nędza kondycji ludzkiej i religia Niniejszy esej jest poświęcony różnym aspektom nędzy kondycji ludzkiej i ich odniesieniom do religii, tak jak rozumieli tę kwestię Leszek Kołakowski i Józef Tischner. Po wstępnej prezentacji postaci obu myślicieli autor omawia przykładowe aspekty wspomnianej nędzy, pokazując zarazem, w jakich punktach myślenie Kołakowskiego różniło się od myślenia Tischnera. Kluczową kwestią jest jednak dla autora ewolucja, jaka dokonała się w poglądach na ten temat u każdego z nich z osobna. Ewolucja ta pokazuje, że nie spełniły się nadzieje Kołakowskiego i Tischnera na przezwyciężenie tego, co każdy z nich na swój sposób rozumiał jako nędzę kondycji ludzkiej w polskiej lokalności. Tym samym Polakom nie było dane dojście do uniwersalizmu, postrzeganego przez obu myślicieli w kontekście kultury zachodnio-europejskiej. Stwierdzenie to pociąga jednak za sobą pytanie, co we współczesnej kulturze, a zwłaszcza religii jest lokalne, a co uniwersalne. | filozofia |
Nadzwyczajna zwyczajność. Rembrandt rytownik. Nowatorstwo wobec tradycji Zainteresowania naukowe ks. prof. Janusza Pasierba koncentrowały się głównie wokół zagadnień sztuki polskiej, często w perspektywie jej europejskich powiązań, inspiracji, a także różnic. Niniejszy artykuł powstał z inspiracji uwagą ks. Prof. Pasierba odnoszącą się do sfery działalności człowieka niezwiązanej ze sztuką. Profesor Pasierb, opisując w jednym ze swoich referatów postać biskupa Konstantyna Dominika (1870–1942), użył określenia „nadzwyczajna zwyczajność”. W niniejszym artykule termin ten zostanie zastosowany wobec artysty, którego twórczość przedstawia „nadzwyczajną zwyczajność” w najbardziej wieloaspektowy i spektakularny sposób. Rembrandt van Rijn był zarazem tradycjonalistą i innowatorem, zarówno jeśli chodzi o zakres tematyczny, schematy kompozycyjne, jak i warsztat. Nieustannie pogłębiana wiedza o poprzednikach była inspiracją dla jego własnych artystycznych dokonań. Choć działał w okresie, gdy powszechnie stosowano rozbudowane alegorie, kładł nacisk na realizm scen i bezpośredniość kompozycji, aby dosięgać wymiaru pozazmysłowego dzięki symbolice ukrytej w przejawach życia codziennego. Jego prace otwierają przestrzeń uniwersalnych przeżyć i uczuć, jednocześnie skłaniając nas do stawiania pytań o ich złożoną intelektualną interpretację czy technikę. Jego mistrzostwo znajduje wyraz zarówno w kompozycjach biblijnych, pejzażach i błyskotliwych portretach psychologicznych, a każdy z tych gatunków uprawiany był przez niego tak w malarstwie, jak i grafice, co w czasach, gdy większość artystów specjalizowała się w jednym tylko medium – a nawet gatunku jak portret czy krajobraz – należało do rzadkości. Rembrandt jest jednym z artystów zaliczanych do malarzy-rytowników (peintre-graveur), jak przed nim Albrecht Dürer czy Lucas van Leyden. To właśnie w grafice wprowadzał nowe rozwiązania techniczne i kompozycyjne, tworząc prace, które często zachwycają nowatorskim podejściem i niezwykle indywidualną interpretacją. Szczególnie widoczna w jego grafikach jest także wszechstronność w odwoływaniu się do różnych gatunków. Poszukując coraz to nowych rozwiązań, powracał do pewnych tematów. W niniejszym artykule zostanie omówionych kilka wybranych przykładów prac graficznych przedstawiających tematy religijne, łączących w różnych aspektach tradycjonalizm i innowacje, w celu zilustrowania koncepcji i poszukiwań ikonograficznych, kompozycyjnych i technicznych Rembrandta. | nauki o sztuce |
Wady wrodzone odbytu i odbytnicy u dzieci - rozpoznanie, podział i postępowanie Autor omówił w pracy wady wrodzone odbytu i odbytnicy (WWOO): ich występowanie, rozpoznawanie, typy wad oraz wady towarzyszące. Autor porównał metody leczenia chirurgicznego WWOO oraz wyniki leczenia w poszczególnych typach wad. Następnie omówił techniczne aspekty dostępu tylnego strzałkowego, metody operacyjnej preferowanej przez autora, a także sposób pooperacyjnej oceny czynności kanału odbytniczo-odbytowego przy użyciu manometrii odbytniczej. Pierwszy opis WWOO przedstawił już w VII w.n.e. grecki chirurg Paulus Aegineta, ale skuteczne, w sensie czynnościowym, metody operacyjne pojawiły się dopiero w latach 70-tych ubiegłego wieku: operacja krzyżowo-kroczowa Stephens’a i operacja krzyżowobrzuszno- kroczowa Kiesewetter’a. Wyniki leczenia WWOO były jednak niezadowalające, aż do momentu wprowadzenia w 1982 roku przez de Vries i Peña operacji z dostępu strzałkowego tylnego (ang. posterior sagittal approach). Operacja polega na dotarciu do niedrożnego jelita od strony krocza poprzez rozdzielenie wszystkich struktur mięśniowych idealnie w linii pośrodkowej, opierając się na założeniu, że takie cięcie nie uszkadza symetrycznego, bilateralnego unerwienia i unaczynienia tej okolicy. Nowa technika operacyjna zawiera kilka elementów mających znaczenie w aspekcie pooperacyjnej czynności kanału odbytniczo-odbytowego, m.in.: użycie elektrostymulacji, zastosowanie szwów trakcyjnych i „tapering” czyli dopasowanie jelita rozmiarem do istniejących struktur mięśniowych. Poprzednio obowiązujące podziały WWOO uzasadnione były przede wszystkim koniecznością doboru odpowiedniej metody operacyjnej, innej w wadach typu niskiego i innej dla wad typu wysokiego. Dostęp strzałkowy tylny umożliwia korekcję każdej wady odbytu niezależnie od jej typu. Metoda może być użyta również w reoperacjach u pacjentów z niezadowalającym wynikiem czynnościowym po operacji innymi metodami. | nauki medyczne |
Debata sejmowa na temat wprowadzenia stanu wyjątkowego na granicy z Białorusią w perspektywie funkcjonalnej analizy dyskursu politycznego oraz analizy ram tematycznych Celem artykułu jest sprawdzenie, czy debata sejmowa nad rozporządzeniem Prezydenta RP o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na granicy z Białorusią wpisuje się w głęboką polaryzację sceny politycznej w Polsce na początku trzeciej dekady XXI w. Wykorzystano następujące metody badawcze: analizę funkcjonalną dyskursu politycznego, opracowaną przez Williama Benoita, analizę ram tematycznych autorstwa Shanto Iyengara, pomocniczo zaś ustalenia Johna Ruperta Firtha dotyczące relacji między językiem a kontekstem. Próba badawcza miała charakter celowy. Jednostkę analizy stanowiła sekwencja, tj. wypowiedź jednego polityka w określonej ramie tematycznej, poprzez którą realizowana była wybrana funkcja dyskursu politycznego. Analiza miała charakter ilościowy i jakościowy. Materiał badawczy stanowił stenogram 36. posiedzenia Sejmu z 6 września 2021 r. Wyniki i wnioski: w analizowanej debacie sejmowej największa liczba wypowiedzi polityków Zjednoczonej Prawicy spełniała funkcję pochwały, w przypadku polityków opozycji najwięcej było wypowiedzi o funkcji ataku. W próbie badawczej znalazły się wypowiedzi przedstawicieli rządu i opozycji zaklasyfikowane do ramy epizodycznej lub tematycznej. W analizie nie stwierdzono dominacji żadnej z ram. Najistotniejszym kontekstowym uwarunkowaniem w wypowiedziach polityków, zarówno rządzących, jak i opozycji, była rama personalna. Oryginalność i wartość poznawcza: artykuł poszerza wiedzę w obszarze komunikowania politycznego parlamentarzystów Sejmu IX kadencji. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Bibliotekarski wielobój Bibliotekarstwo to nadal profesja, lecz niejednolita. Spoiwem ogólnym jest wiedza zawodowa, a naczelną powinnością: mediacja w komunikacji; obecnie – wielosemiotycznej. W zmodyfikowanej kontynuacji zadań pozostaje wspieranie wiedzy, informacji, edukacji oraz rekreacji. Obsługa nadal powinna być darmowa. Zadania zaś gruntownie znowelizowane to wspieranie intelektualizacji oraz społecznej integracji.Klamrą spinającą zawodową sprawność jest znajomość składników i procesów bibliotecznego zaplecza – w szczególności zasoboznawstwo, jak również umiejętności indeksacyjne i bibliograficzne oraz biegłość usługodawcza. Konieczne jest także świadomościowe nastawienie na wielokierunkową współpracę międzybiblioteczną. W stosunkowo nowym obszarze zawodowych wymagań mieści się jeszcze konstruowanie bezpośredniej oferty ponadusługowej oraz działanie na rzecz integracji otaczających środowisk.Modelowa koncepcja zawodowej biegłości powinna zakładać jej dwupoziomową strukturę. Na podstawowym poziomie pierwszym mieszczą się kwalifikacje i umiejętności uniwersalne, obligatoryjne w tej profesji dla wszystkich. Na poziomie wyższym lokuje się wielozakresowa specjalizacja. W wariantywnym zestawieniu już to kategorialna bądź procesualna albo przedmiotowa – z możliwością nałożenia się niektórych na siebie. Intensywnie realizowana automatyzacja różnych procesów bibliotecznych stwarza określone szanse, ale i zagrożenia.O przyszłości bibliotek i bibliotekarskiego zawodu rozstrzygną ogólnospołeczna użyteczność bibliotek, zachowanie ich instytucjonalnego charakteru oraz jakość zawodowego kształcenia. W Polsce wszystkie te czynniki podlegają destrukcji. Przetrwanie więc i rozwój bibliotekarstwa oraz bibliotekarskiej profesji w Polsce wymagają aktywnych przedsięwzięć bibliotecznej kadry. Ale nic takiego nie ma miejsca. | literaturoznawstwo |
Poczucie optymizmu studentów pracy socjalnej Praca socjalna polega na wspieraniu ludzi doświadczających trudności życiowych. Zawód pracownika socjalnego należy do kategorii profesji pomocowych, w których bliska relacja z drugim człowiekiem stanowi istotę zawodowej działalności, w konsekwencji czego pracownik może być narażony na konfrontowanie się z przykrymi emocjami czy cudzym cierpieniem. Studenci przygotowujący się do wykonywania tego zawodu powinni być wyposażeni w różne umiejętności, m.in. optymistyczne podejście do życia, gdyż takie nastawienie zdecydowanie ułatwia radzenie sobie z trudnościami i niepowodzeniami. Z przeprowadzonych badań wynika, że znaczny odsetek studentów pracy socjalnej ma stosunkowo niskie poczucie optymizmu we wszystkich analizowanych wymiarach. Skłonność do pesymistycznego postrzegania doświadczanych zdarzeń może skutkować niską efektywnością realizacji zadań, jak również negatywnymi konsekwencjami w zakresie zdrowia psychicznego. | pedagogika |
Rozważania na temat jakości produktów spozywczych W artykule przedstawiono różne sposoby datowania produktów spożywczych. Omówiono także problem pogar-szania składu wielu produktów oraz zachodzące zmiany w przygotowaniu żywności. | technologia żywności i żywienia |
Badania laboratoryjne zmienności losowej lokalnych cech wytrzymałościowych wybranych stopów aluminium W referacie zaprezentowano wyniki własnych badań cech mechanicznych wybranych stopów aluminium, reprezentatywnych dla grupy stopów ulepszonych cieplnie oraz dla grupy stopów nieulepszonych cieplnie. Otrzymane rezultaty badań laboratoryjnych opisują przebieg zmian lokalnych cech wytrzymałościowych Re i Rm wzdłuż osi badanych prętów, a także zmiany modułu sprężystości podłużnej E. Zestawione w referacie realizacje wskazują, że zmiany cech lokalnych dla prętów o długości fabrykacyjnej mają charakter oscylacji wokół wartości średnich. Model matematyczny opisujący tego typu zmienność stanowi szum losowy, czyli losowe wahania wokół wartości centralnej. | architektura i urbanistyka |
Wzorce funkcjonowania rodziny pochodzenia a inteligencja emocjonalna młodych dorosłych W artykule opisano badania dotyczące związku między poziomem ogólnej inteligencji emocjonalnej
oraz poszczególnych jej składników u młodych dorosłych a wzorcami ich funkcjonowania
w rodzinach pochodzenia. Analizą metodologiczną objęto wyniki uzyskane od 121 osób (72 kobiet
i 49 mężczyzn) w wieku 21–26 lat. Dla potrzeb niniejszej pracy rodzina rozumiana jest zgodnie z uję-
ciem systemowym, inteligencja emocjonalna zaś zgodnie z modelem zdolnościowym. W związku
z tym w badaniu wykorzystano następujące metody badawcze: Skale oceny rodziny (SOR), Popularny
kwestionariusz inteligencji emocjonalnej (PKIE) oraz ankietę własną. Jak pokazały wyniki, istnieją
zależności między określonymi wzorcami funkcjonowania rodziny pochodzenia młodych dorosłych
a ich ogólnym poziomem inteligencji emocjonalnej oraz jej poszczególnymi zdolnościami. | psychologia |
Cyfrowy system pomiaru zużycia przewodów jezdnych trakcji kolejowej W artykule przedstawiono konfigurację stanowiska do pomiarów zużycia przewodów jezdnych trakcji kolejowej. Zaproponowano sposób pomiaru. Przedstawiono budowę cyfrowego systemu odczytu położenia spełniającego wymagania techniki pomiaru. | inżynieria lądowa i transport |
MODELE ADAPTACYJNE W PROGNOZOWANIU NA PODSTAWIE SZEREGÓW CZASOWYCH O WYSOKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI Z LUKAMI SYSTEMATYCZNYMI W pracy przedstawione zostaną wyniki zastosowania modeli Browna, Holta i Holta-Wintersa w prognozowaniu zmiennej o bardzo wysokiej częstotliwości obserwowania w warunkach braku pełnej informacji na podstawie danych oczyszczonych z dwóch lub trzech rodzajów sezonowości. Rozpatrywany były dwa warianty luk systematycznych. | ekonomia i finanse |
Efekt hormetyczny a efektywność produkcji roślinnej W opracowaniu przedstawiono możliwość wyjaśnienia zróżnicowania plonowania roślin uprawnych dzięki wystąpieniu efektu hormetycznego. Stwierdzono, że zastosowanie dodatkowych dawek czynników plonotwórczych jest zgodne co do zasady z efektem hormetycznym i w sposób zadowalający tłumaczy anomalie występujące w doświadczeniach i praktyce dnia codziennego. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Leki oryginalne i ich odpowiedniki stosowane w terapii okulistycznej Leki oryginalne i generyczne stosowane są w praktyce okulistycznej na co dzień. Muszą one spełniać określone warunki, aby mieć wartość terapeutyczną i nie powodować działań niepożądanych. Leki okulistyczne jako leki miejscowe trudno jednak poddawać niektórym testom farmakokinetycznym, a na ich wchłanianie wpływa wiele czynników. Lekarz musi wziąć pod uwagę szereg okoliczności przy przepisywaniu odpowiedniego preparatu. | nauki medyczne |
Kształtowanie się Kongregacji Edukacji Katolickiej Jezus Chrystus powierzył Kościołowi zadanie nauczania. W 1588 r. papież Sykstus V utworzył Kongregację do Spraw Uniwersytetu Studiów Rzymskich, aby nadzorować studia zarówno w Studium Rzymskim, jak i innych znaczących uniwersytetach tamtych czasów. Następni Biskupi Rzymu utworzyli: Kongregację Studiów, Świętą Kongregację Seminariów i Uniwersytetów, Świętą Kongregację do Spraw Wychowania Katolickiego, a w 1988 r. Kongregację Seminariów i Instytutów Studiów. Papież Benedykt XVI w 2013 r. zmienił nazwę dykasterii na Kongregację Edukacji Katolickiej (Instytutów Studiów). | prawo kanoniczne |
Energetyka jądrowa w Polsce po trzech kwartałach 2021 roku W artykule przedstawiono chronologicznie skrót podejmowanych działań związanych z energetyką jądrową w Polsce w pierwszym półroczu oraz dalsze działania do połowy września 2021 r. Najważniejsze w pierwszym półroczu to wejście w życie umowy międzyrządowej między Polską i Stanami Zjednoczonymi dotyczącej propozycji budowy u nas wielkoskalowych reaktorów jądrowych oraz omówienie konferencji i opublikowanych kilku raportów o energetyce jądrowej. Natomiast trzeci kwartał 2021 r. stał pod znakiem ofensywy firm chętnych do budowy małych reaktorów modułowych. | nauki fizyczne |
Modelowanie rozmyte w analizie jakościowej z wykorzystaniem środowiska OLAP W referacie przedstawiono matematyczny deterministyczny model struktury danych w środowisku
OLAP w postaci wielowymiarowej i wielopoziomowej kostki. Model został uogólniony na przypadek
danych o charakterze rozmytym lub interpretowanych z wykorzystaniem teorii zbiorów rozmytych
i logiki rozmytej. Wskazano na możliwości wykonywania analiz jakościowych baz i hurtowni
danych w oparciu o przedstawione modele. | informatyka |
Wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych w gospodarce leśnej Bezzałogowe Statki Powietrzne - z początku traktowane jako „zabawka”, z biegiem czasu i postępu technologicznego stały się pełnoprawnym narzędziem wykorzystywanym w gospodarce, w tym w leśnictwie i ochronie środowiska. Możliwości techniczne BSP pozwalają im, poza lotami kierowanymi przez operatora, na wykonywanie lotów autonomicznych (po zaplanowanej trasie) z ładunkiem dochodzącym do kilku a nawet kilkunastu kilogramów. Wyposażone w różnego rodzaju urządzenia rejestrujące mogą być wykorzystywane w ochronie przeciwpożarowej, ochronie przyrody, ochronie i hodowli lasu, gospodarce łowieckiej, urządzaniu lasu. Dodatkowym atutem używania BSP w wielu dziedzinach gospodarki jest niski koszt użytkowania w stosunku do lotnictwa załogowego oraz duża mobilność urządzeń. Dzięki podglądowi obrazu na żywo BSP umożliwiają obserwacje sytuacji niebezpiecznych takich jak pożary lasów, oszukiwanie zaginionych osób czy rozmaite akcje ratunkowe. Ograniczeniem w stosowaniu BSP są zapisy prawa lotniczego, zezwalające na komercyjne wykorzystanie BSP przez osoby posiadające świadectwo kwalifikacyjne operatora BSP w lotach wykonywanych w zasięgu wzroku. | nauki leśne |
Ekologia jako wartość – językowe środki wartościujące w wybranych artykułach w czasopiśmie „Victor Junior” Ekologia stanowi istotny element życia współczesnego człowieka, a kształtowanie postaw proekologicznych należy rozpoczynać już od najmłodszych lat życia. Z taką inicjatywą wychodzi między innymi czasopismo „Viktor Junior” (adresowane do dzieci w wieku 10-12 lat), które na swoich łamach wiele miejsca poświęca zagadnieniom przyrody, ochrony środowiska itp. W artykule analizie poddano wybrane artykuły dotyczące problematyki szeroko pojmowanej przyrody opublikowane w roku 2020. Przyjrzano się środkom językowym, za pomocą których dokonywane jest pozytywne wartościowanie zarówno postaw proekologicznych, jak i środowiska naturalnego. Badania pokazały, jak w prosty i nienachalny, odarty z patosu sposób można przekazywać wartości ekologiczne młodemu pokoleniu.
| językoznawstwo |
Laktony o właściwościach sensorycznych Laktony są związkami organicznymi, szeroko rozpowszechnionymi
w przyrodzie. Występują w organizmach roślinnych,
zwierzęcych pełniąc często ważną rolę w ich procesach życiowych
[1]. Laktony stanowią interesujący obiekt badań, ze względu
na szeroką gamę ich właściwości biologicznych. Niektóre z nich
działają przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo,
przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpasożytniczo
[2÷5]. Wiele związków z ugrupowaniem laktonowym jest
nośnikiem smaku i zapachu, dlatego wykorzystuje się je w przemyśle
spożywczym [2, 6]. | inżynieria chemiczna |
Kreacjonizm młodej Ziemi a koncepcja Big Bangu. Poglądy Johna Hartnetta z konstruktywistycznej i eksternalistycznej perspektywy Dr John G. Hartnett, fizyk posiadający publikacje w czasopismach naukowych głównego nurtu, jest kreacjonistą młodej Ziemi i mocno sprzeciwia się teorii Big Bangu. Uważa on, że rozszerzania się przestrzeni, o czym mówi ta teoria, nie wykrywa się w laboratoriach. Wątpi on także, czy tak zwane promieniowanie tła ma kosmiczny charakter. Skłania się ku hipotezom, że promieniowanie to ma lokalne źródło. Także popularne w ostatnich latach idee ciemnej materii i ciemnej energii wydają mu się niewiarygodne. Uważa, że mają one ten sam status metodologiczny, co powstała w połowie dziewiętnastego wieku idea planety Vulcan. Hipotezy ciemnej materii i ciemnej energii mają uratować aktualnie utrzymywane teorie przed niezgodnością z uzyskanymi danymi obserwacyjnymi. W opinii Hartnetta wszystkie kłopotliwe dane empiryczne wyjaśnia Carmeliego teoria grawitacji bez odwoływania się jednak do takich fikcyjnych bytów jak ciemna materia i ciemna energia. Dr Hartnett przedstawia także wszystkie standardowe argumenty przeciwko idei kosmicznej inflacji na początku istnienia Wszechświata: nie istnieje mechanizm ani zapoczątkowania jej, ani później zatrzymania.
Poglądy Hartnetta są ilustracją dla argumentów autora na rzecz konstruktywistycznego i eksternalistycznego rozumienia nauki. Przedmiotem teorii naukowej jest pewien konstrukt, a nie obiektywna rzeczywistość. Nauki nie można też pojmować jako neutralnego wysiłku poznawczego, gdyż jest ona mocno zależna od różnych presupozycji i czynników, w tym także o nienaukowym charakterze. Główną presupozycją jest tu tak zwany epistemiczny układ odniesienia. | filozofia |
Poziom zaawansowania zarządzania strategicznego w polskich uczelniach publicznych w świetle badań pilotażowych Autorka przedstawia wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w ramach badań własnych zatytułowanych „Koncepcje zarządzania strategicznego w organizacjach nie nastawionych na zysk” realizowanych w latach 2008-2009 w Szkole Głownej Handlowej w Warszawie. Celem opracowania jest zaprezentowanie wynikow badań pilotażowych stopnia i zakresu stosowania zarządzania strategicznego przez publiczne szkoły wyższe, a przede wszystkim poszerzenie wiedzy na temat poszczegolnych grup interesariuszy organizacji, procesu decyzyjnego zachodzącego w procesie planowania, formułowania, wdrażania i weryfikacji strategii, a także stosowanych metod i narzędzi analizy strategicznej oraz formułowania strategii. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Pozostałości środków ochrony roślin w produktach pochodzenia roślinnego uzyskanych metodami ekologicznymi w Polsce południowo-wschodniej w latach 2004-2007 W latach 2004-2007 wykonano analizy 194 próbek gleby, materiału roślinnego oraz produktów pochodzenia roślinnego uzyskanych metodami ekologicznymi z terenu południowo-wschodniej Polski. W 7 próbkach (3,6% łącznie pobranych próbek) wykryto pozostałości procymidonu, bifentryny, ditiokarbaminianów, fenitrotionu i kaptanu. Wyniki tych analiz wskazują, że polski rolnik prowadzący gospodarstwo ekologiczne z reguły stosuje środki dozwolone. Nieliczne przypadki łamania tej zasady wskazują na potrzebę kontynuowania i poszerzenia zakresu prowadzonych badań. | inżynieria lądowa i transport |
Wiosenna migracja gęsi na Równinie Kurpiowskiej w latach 2008-2020 W latach 2008-2020 prowadzono badania dynamiki wiosennego przelotu gęsi na wybranych fragmentach Równiny Kurpiowskiej. Obszar badań obejmował głównie dolinę rzeki Omulew (odcinek między Michałowem a Czarnotrzewiem) oraz stawy Gutocha, położone w dolinie
Płodownicy. Ptaki liczono nieregularnie, z różną częstotliwością w poszczególnych sezonach badań. W pierwszych latach liczeń określono miejsca żerowania gęsi oraz noclegowiska, na których w kolejnych sezonach poddano analizie liczebność i różnorodność gatunkową poszczególnych stad, notując również rzadsze gatunki. Dominantem była gęś białoczelna Anser albifrons, a mniej licznie reprezentowana była gęś zbożowa A. fabalis sensu lato (w stosunku odpowiednio 88% do 12%). Skład gatunkowy uzupełniała gęgawa A. anser. Rzadkie gatunki reprezentowane były przez gęś małą Anser erythropus, gęś krótkodziobą A. brachyrhynchus, berniklę rdzawoszyją Branta ruficollis i berniklę białolicą B. leucopsis. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że Równina Kurpiowska stanowi ważne miejsce postoju na trasie wiosennej migracji gęsi. W najlepszym sezonie 2017, w dniach 16-19 III całkowitą liczebność gęsi w dolinie Omulwi, w rejonie stawów Gutocha, na kompleksie łąk „Szeroka Biel” oraz w dolinie Szkwy koło miejscowości Niedźwiedź, oszacowano na ok. 30 000 os. Największe stado liczyło ponad 11 000 gęsi białoczelnych z niewielką domieszką gęsi zbożowych sensu lato. Teren Równiny Kurpiowskiej, szczególnie w terasie zalewowej Omulwi przypomina krajobraz Kotliny Biebrzańskiej, z dużymi obszarami podmokłych łąk, stanowiących dogodne żerowiska dla migrujących wiosną gęsi. W związku z tym, należałoby rozważyć utworzenie rezerwatu przyrody lub parku krajobrazowego, chroniącego tutejsze siedliska dla wędrujących ptaków wodno-błotnych. | nauki biologiczne |
Zastosowanie nowoczoczesnych technologii mobilnych w opiece zdrowotnej wyzwaniem dla XXI wieku Mobilne zdrowie, skrótowo „m-zdrowie”, obejmuje działalność w obszarze medycyny i zdrowia publicznego wykonywaną przy użyciu urządzeń mobilnych, takich jak telefony komórkowe, urządzenia do monitorowania pacjentów, palmtopy i inne urządzenia bezprzewodowe. M-zdrowie jest nową, coraz szybciej rozwijającą się dziedziną, która zaczyna odgrywać znaczenie w przemianach opieki zdrowotnej, a także może podnieść jej jakość i wydajność. Celem pracy jest przedstawienie różnorakich możliwości, jakie daje zastosowanie nowoczesnych technologii mobilnych w opiece zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych kategorii aplikacji m-zdrowia, biorąc pod uwagę zarówno płynące z nich korzyści, jak i potencjalne zagrożenia związane z ich użytkowaniem. Dzięki możliwości przechowywania danych w „chmurze”, użyciu czujników i aplikacji mobilnych m-zdrowie ułatwia zebranie znacznej ilości danych medycznych, na temat fizjologii, stylu życia i codziennej aktywności, a także danych o czynnikach środowiskowych. Rynek aplikacji mobilnych rozwija się bardzo szybko. Aktualnie największa liczba aplikacji mobilnych dotyczy zdrowej aktywności fizycznej (31%), programów z informacjami medycznymi (17%) i tzw. wellness (techniki relaksacyjne) (15%). Na dalszych miejscach znajdują się aplikacje żywieniowe (7%) wspomagające użytkowników w przestrzeganiu diety, programy zarządzające stanem zdrowia (7%) służące np. monitorowaniu parametrów zdrowotnych, stanów emocjonalnych, nadzorowaniu przyjmowania leków, a także aplikacje diagnostyczne, alarmy i inne. Nowatorskie systemy m-zdrowia nie są jednak pozbawione niedoskonałości i zagrożeń. Obawy co do bezpieczeństwa takich rozwiązań łączą się z kwestią samodzielnego podejmowania decyzji przez użytkowników na podstawie informacji dostarczonych przez aplikacje m-zdrowia, które mogą być błędne lub nieaktualne. Narzędzia m-zdrowia nie mają więc zastępować lekarzy, mogą natomiast pomóc w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i wspierać pacjentów w radzeniu sobie z problemami zdrowotnymi. | nauki medyczne |
Aktywność fizyczna osób starszych jako działalność edukacyjno-interwencyjna Celem artykułu jest analiza problematyki starzenia się społeczeństwa, przyczyn i skutków tego zjawiska, problemów zdrowotnych ludzi starszych, aktywności fizycznej, społecznej i edukacyjnej oraz sposobów radzenia sobie tej populacji ze zjawiskiem starzenia. Analizy przeprowadzone w artykule opierają się na danych zastanych, pochodzących z badań Głównego Urzędu Statystycznego (2009, 2011–2014, 2016), PolSenior (2012) (Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, pod red. P. Błędowskiego, B. Szatur-Jaworskiej, Z. SzwedaLewandowskiej). Autorzy stawiają tezę, że problemy zdrowotne, izolacja i dyskryminacja społeczna wpływają na obniżenie samodzielności osób starszych. Główne wnioski są następujące:
1) aktywność fizyczna ma istotny wpływ na zwiększenie niezależności i samodzielności, a tym samym wpływa na poprawę jakości życia osób starszych;
2) osoby będące aktywne fizycznie są w mniejszym stopniu narażone na ryzyko chorób, w porównaniu do osób mniej aktywnych, niećwiczących;
3) uczestnictwo osób starszych w zajęciach prowadzonych na Uniwersytetach Trzeciego Wieku przeciwdziała wykluczeniu ze społeczeństwa, jest skuteczną interwencją edukacyjną. | nauki o kulturze fizycznej |
Czy mam prawo do wątpliwości? Teatr Nowy Proxima w Krakowie Spektakl dyplomowy, czyli kilka piosenek o przemocy w teatrze muzyka: Karol Osman, autor tekstów: Andrzej Błażewicz (w spektaklu wykorzystano satyryczny utwór Adekwatnie autorstwa Łukasza Borkowskiego), wokal, inicjatorka tematu: Karolina Szczypek, wokal, gitara basowa: Magdalena Dębicka, wokal, pianino: Konrad Cichoń, gitara elektryczna, wideo: Paweł Sablik, perkusja: Miguel Nieto, kostiumy: Maria Duda, konsultacja muzyczna: Annika Mikołajko, akceleracja energetyczno-sceniczna: Adrianna Kurzawa, choreografia: Tobiasz Berg premiera: 25 września 2020 | sztuki filmowe i teatralne |
Kontrastywne badanie właściwości semantyczno-składniowych czasowników w perspektywie leksykograficznej Autorzy przedstawiają założenia i problemy wynikające z realizacji projektu badawczego, którego przedmiotem jest porównawcza analiza gramatycznych schematów eksplikacji struktur propozycjonalnych, zakodowanych w znaczeniu czasowników mentalnych i sentymentalnych współczesnego języka bułgarskiego, polskiego i rosyjskiego. Opierając się na teorii składniowej autorstwa Stanisława Karolaka (1984; 2002), autorzy wytworzyli zintegrowane słowniki syntaktyczne czasowników danych klas w trzech językach, co stanowi bazę ich badania kontrastywnego. W artykule wskazano najważniejsze problemy rozwiązywane w projekcie badawczym – dotyczą one opisu zjawiska polisemii w perspektywie składniowej, segmentacji hasła słownikowego, składniowej interpretacji temporalności wewnętrznej, realizacji diatezy, a także dopuszczalności różnych stopni wyzerowania pozycji argumentu propozycjonalnego. | językoznawstwo |
Wpływ stężenia zawiesiny na dezintegrację mikroorganizmów w młynie perełkowym Przedstawiono wyniki badań dezintegracji drożdży Saccharomyces cerevisiae w młynie perełkowym z mieszadłem wielotarczowym w warunkach pracy okresowej. Stopień dezintegracji mikroorganizmów określano na podstawie pomiarów absorbancji światła o długości fali 260 nm. Serie doświadczeń wykonano dla stężeń zawiesiny z zakresu 0,05÷0,20 g s.m./cm3 przy nastawianej prędkość mieszadła 2500 obr/min. Wykazano zmiany stałej szybkości procesu występujące wraz ze zmianą stężenia zawiesiny mikroorganizmów. | inżynieria chemiczna |
Wpływ nietypowych nazwisk na kształtowanie się tożsamości i obrazu siebie w procesie socjalizacji Według badaczy zajmujących się pojęciem tożsamości imiona i nazwiska są uważane za element samoidentyfikacji. Przeprowadzono sześć wywiadów swobodnych z osobami o nietypowych nazwiskach, utworzonych od słów oznaczających w języku polskim m.in. dni tygodnia, rośliny, zwierzęta, cechy charakteru. Analiza pozwoliła na stwierdzenie, że nazwiska te miały wpływ na kształtowanie się u badanych tożsamości i obrazu siebie. Wpływ ten wynikał głównie z oddziaływania otoczenia społecznego, a konsekwencją różnorakich reakcji środowiska było odczuwanie przez rozmówców wstydu. Wywoływał on u badanych potrzebę stosowania taktyk: autoironii, unikania pewnych aktywności życia społecznego lub wzburzenia. W przypadku gdy żadna z wymienionych taktyk nie przynosiła oczekiwanych rezultatów, a negatywne reakcje otoczenia narastały, rozmówcy rezygnowali z mechanizmów obronnych i ostatecznie okazywali zobojętnienie. Analiza otrzymanego materiału empirycznego pozwoliła również na wyodrębnienie znaczenia rodziny jako grupy, która – poprzez generowanie uczuć dumy i przywiązania – pomagała rozmówcom w radzeniu sobie z negatywnym oddziaływaniem otoczenia społecznego. | nauki socjologiczne |
Ulgi podatkowe jako czynnik wspierający podmioty gospodarcze w okresie dekoniunktury rynkowej Artykuł prezentuje wybrane ulgi podatkowe skierowane w szczególności do przedsiębiorców. Polski ustawodawca wprowadził wiele ulg podatkowych i niektóre z nich mogą być szczególnie pomocne w okresie dekoniunktury rynkowej. W pierwszej kolejności w artykule zostało wyjaśnione pojęcie ulga podatkowa. Ponadto artykuł prezentuje niektóre regulacje zawarte w wybranych aktach prawnych. W szczególności opisuje on kluczowe rozwiązania prawne związane z ulgami podatkowymi, które wynikają z Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. W artykule wspomina się także o niektórych rozwiązaniach prawnych zawartych zwłaszcza w Ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w Ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych. W tym kontekście należy podkreślić, że podmioty gospodarcze mogą korzystać z ulg podatkowych tylko pod pewnymi warunkami wprowadzonymi przez polskiego ustawodawcę. Z tego też powodu bardzo ważne jest wskazanie prawnych przesłanek ich wykorzystywania. Kwestie te zostały bliżej przeanalizowane w artykule. | ekonomia i finanse |
Proces nullitatis matrimonii drogą synodalną. Papież Franciszek do Roty Rzymskiej 27 stycznia 2022 roku Z okazji inauguracji nowego roku sądowego w Rocie Rzymskiej, w dniu 27 stycznia 2022 r. papież Franciszek przyjął w Sali Klementyńskiej prałatów-audytorów wymienionego Trybunału Apostolskiego, a także jego adwokatów i pozostałych pracowników i współpracowników. W swoim przemówieniu podkreślił, że proces nullitatis matrimonii ma cechy synodalności, ponieważ jest wspólną drogą wszystkich jego uczestników prowadzącą do poznania prawdy o konkretnym małżeństwie. Uświadamia nie tylko sędziom rotalnym, ale wszystkim sędziom kościelnym, że wymierzanie sprawiedliwości w Kościele w tym zakresie wymaga ducha synodalnego: umiejętności słuchania, podejmowania dialogu i rozstrzygania. Ujawnia się w tym wrażliwość pasterska papieża Franciszka w stosunku do tych małżonków, którym nie powiodło się w życiu wspólnym, i którym, jak się wyraził, należy zaoferować „balsam miłosierdzia”. | prawo kanoniczne |
Wymogi prawa a podejście duszpasterskie w przedślubnym badaniu nupturientów Nierzadko można spotkać się z formalistycznym podejściem wobec przygotowania do małżeństwa. Obecne pokolenie domaga się szybkiego załatwiania spraw i omijania zbędnych formalności. Dlatego też podobne postawy ujawniają się podczas formacji przedmałżeńskiej. Zarówno nupturienci, jak i duszpasterze często kurs przedmałżeński, czynności administracyjne, czy spisanie protokołu traktują jak przykry, lecz konieczny obowiązek. Natomiast spotkanie nupturientów z proboszczem parafii powinno stanowić okazję do dialogu, katechezy i rozmowy. Zadaniem duszpasterza podczas wizyty w kancelarii jest nie tylko zbadanie, czy narzeczeni pragną zawrzeć ważny związek małżeński, lecz także doprowadzenie do owocnego zawarcia małżeństwa sakramentalnego. Badanie przedślubne powinno mieć charakter prawny i duszpasterski, stanowić okazję do sprawdzenia nupturientów, jak i poznania ich motywów oraz pogłębienia czy skorygowania posiadanej przez nich wiedzy o małżeństwie sakramentalnym. | prawo kanoniczne |
Zarządzanie kryzysowe w przypadku zamachu terrorystycznego Referat dotyczy zarządzania kryzysowego w sytuacji wystąpienia zamachu terrorystycznego. Przywołano w nim ustawę o zarządzaniu kryzysowym z 26 kwietnia 2007 roku i zawarte w niej elementy dotyczące zagrożeń terrorystycznych. Ujęto poziomy, jakie występują w Polsce w systemie przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń terrorystycznych. Wymieniono służby, które czynnie uczestniczą w zwalczaniu terroryzmu. Opisano wszystkie fazy reagowania kryzysowego w aspekcie przeciwdziałania terroryzmowi i zamachom, jak również przedstawiono procedury reagowania kryzysowego na przykładzie gminy Słupsk. W referacie pokazano również i pokrótce omówiono, reagowanie kryzysowe podczas zamachów w Moskwie i Londynie. W końcowej części referatu wskazano przedsięwzięcia, jakie powinny być podjęte w naszym kraju, aby właściwie organizować zarządzanie kryzysowe w przypadku zamachu terrorystycznego. | nauki o bezpieczeństwie |
Teoriodowodowe kryteria logiczności W rozdziale piątym analizuję teoriodowodowe kryteria logiczności dla rachunku sekwentów. [ZE WSTĘPU AUTORA] | filozofia |
Metoda S&OP w logistyce przedsiębiorstw Sales and Operations Planning (SOP) sprowadza się do zorganizowanej i skoordynowanej współpracy obszarów odpowiedzialnych za zarządzanie popytem i podażą w przedsiębiorstwie. SOP pozwala niwelować negatywne skutki dezintegracji w planowaniu i podejmowaniu decyzji operacyjnych, do których zaliczamy przede wszystkim konflikt celów (trade off) i zmniejszoną efektywność działań tak po stronie marketingu i sprzedaży (promocja sprzedaży, reklama), jak również, a może przede wszystkim po stronie operacji (produkcja, transport, magazynowanie, sterowanie zapasami, logistyczna obsługa klienta, zaopatrzenie). W referacie autorzy wskazują na istotę SOP, pokazują główne reguły jego projektowania i elementy składowe, podkreślają efekty jego wdrożenia, jednak przede wszystkim skupiają się na wpływie SOP na relacje między obszarami popytowymi i podażowymi w przedsiębiorstwie i w całym łańcuchu dostaw. | inżynieria lądowa i transport |
Analiza tekstury mięsa królików w zależności od sposobu obróbki termicznej Celem pracy było zbadanie wpływu rodzaju obróbki termicznej na siłę cięcia i profilową analizę tekstury (TPA) mięsa króliczego. Materiał doświadczalny stanowiły próbki mięsa pozyskane od 22 królików rasy termondzkiej białej. Pobrano dwie próbki z prawego combra (m. longissimus lumborum). Pierwszą próbkę pakowano próżniowo indywidualnie w foliowe opakowanie do przechowywania i mrożenia żywności, i mrożono w temperaturze −18oC przez 72 h, a następnie po rozmrożeniu gotowano w łaźni wodnej w temperaturze 80oC przez 40 minut. Drugą próbkę pakowano indywidualnie w foliowe opakowanie do przechowywania i mrożenia żywności, mrożono w temperaturze −18oC przez 72 h, a następnie rozmrażano i pieczono w temperaturze 180oC, do uzyskania wewnętrznej temperatury 78oC. Badano takie wskaźniki tekstury, jak: siła cięcia, twardość, sprężystość, spójność i żujność. Odnotowano istotne różnice dla parametrów twardości, spójności i żujności mięsa w zależności od rodzaju obróbki termicznej. Twardość mięsa gotowanego była o 32% większa niż mięsa pieczonego, spójność mięsa gotowanego była większa o 10%, natomiast żujność o 39% w stosunku do pieczonego. | zootechnika i rybactwo |
Wybrane aspekty regulacji światłowodowych sieci dostępowych Przedstawiono wybrane aspekty regulacji dotyczących światłowodowych sieci dostępowych w Unii Europejskiej, koncentrując uwagę na zaleceniu w sprawie dostępu do sieci nowej generacji oraz działalności regulacyjnej instytucji krajowych i Komisji Europejskiej. Podkreślono formalnoprawne podejście Komisji Europejskiej do inwestycji światłowodowych, które charakteryzują się znaczną kapitałochłonnością, długim okresem zwrotu nakładów, ale efektami pośrednimi o dużym znaczeniu dla gospodarki i społeczeństwa UE. Poddano krytycznej ocenie zasadę neutralności technicznej w świetle dynamicznych zmian rynkowych, wagi efektów pośrednich oraz czynnika czasu dla gospodarki Unii Europejskiej. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Długo utrzymujące się objawy duszności, kaszlu i zmęczenia po przebyciu COVID-19 – przegląd narracyjny badań epidemiologicznych Long-COVID (długo utrzymujący się COVID-19) lub post-COVID syndrome (PCS) to dolegliwości związane z infekcją wirusem SARS‑ CoV‑2 utrzymujące się >4 tygodni od wystąpienia pierwszych objawów. Celem niniejszego przeglądu narracyjnego była odpowiedź na pytanie, jaka jest skala występowania 3 często manifestujących się w long-COVID objawów, tj. przewlekłego zmęczenia, duszności i kaszlu, oraz czy takie choroby współistniejące jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze zwiększają ryzyko powikłań po przebytej infekcji SARS‑ CoV‑2. W pracy zastosowano metodę przeglądu narracyjnego. Artykuły dotyczące występowania objawów long-COVID-19 wyszukano w bazie PubMed (31 maja 2021 r.). Wyłączono badania, w których okres obserwacji był <30 dni oraz średnia wieku badanych przekraczała 60. r.ż., oraz te, w których nie podano informacji o zastosowanej metodologii, a w szczególności o sposobie rekrutacji uczestników. Za wysoką częstość występowania cukrzycy przyjęto wartości >10%, a nadciśnienia tętniczego >40%. Za średnią częstość występowania cukrzycy przyjęto wartości <10%, a nadciśnienia tętniczego <40%. Na podstawie powyższych danych można wnioskować, że w okresie >30 dni od wypisu ze szpitala w populacjach obciążonych wysoką częstością cukrzycy i nadciśnienia tętniczego przewlekłe zmęczenie i kaszel występowały częściej niż w pozostałych analizowanych grupach. Najczęściej występującą duszność stwierdzono w populacjach o wysokiej częstości cukrzycy i średniej częstości nadciśnienia tętniczego. Utrzymujące się objawy charakterystyczne dla long-COVID mogą znacząco ograniczać możliwość wykonywania pracy. W tej sytuacji badania kontrolne wykonywane przed powrotem do pracy po długotrwałym zwolnieniu nabierają nowego wymiaru. | nauki o zdrowiu |
Operacyjne i analityczne bazy danych wspomagające procesy decyzyjne w zarządzaniu uczelnią wyższą Przedstawiono charakterystykę użytkowników bazy danych i potrzeby różnych grup użytkowników. Omówiono
zawartość informacyjną bazy danych. Omówiono rolę bazy danych w zarządzaniu szkołą wyższa dotyczącą dwóch
aspektów: zarządzania operacyjnego i podejmowania decyzji strategicznych. Przytoczono przykłady informacji potrzebnej
do podejmowania decyzji operacyjnych i strategicznych. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Style radzenia sobie ze stresem a samoocena kobiet z zaburzeniami odżywiania W obrazie zaburzeń odżywiania ważny jest brak efektywnych stylów radzenia sobie ze stresem oraz niskie poczucie własnej wartości. Czynniki te mogą odgrywać istotną rolę w etiologii zaburzeń, jak również negatywnie wpływać na przebieg leczenia oraz zwiększać ryzyko nawrotu i pogłębiania się następstw psychopatycznych. Celem prezentowanych badań jest identyfikacja korelacji między radzeniem sobie ze stresem a samooceną kobiet z zaburzeniami odżywiania. Przebadano 125 kobiet, w tym 73 z jadłowstrętem psychicznym i 52 z żarłocznością psychiczną. W badaniach zastosowano Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) oraz Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny (MSEI). Przeprowadzone analizy wykazały szereg istotnych zależności między stylami radzenia sobie ze stresem a samooceną kobiet z jadłowstrętem i żarłocznością psychiczną – zarówno jej ogólnym poziomem, jak i samowartościowaniem dotyczącym szczegółowych aspektów ich funkcjonowania oraz oceną spójności obrazu siebie i potrzebą aprobaty społecznej. Badania mogą stanowić wstęp do dalszych analiz, mających na celu poszukiwanie zależności między rozmaitymi wymiarami funkcjonowania psychospołecznego kobiet z zaburzeniami odżywiania. | pedagogika |
Studnie wiercone i wody artezyjskie województwa Małopolskiego W opracowaniu przedstawiono charakterystykę studni wierconych na terenie
województwa małopolskiego oraz ujętych nimi wód artezyjskich występujących
w utworach czwartorzędowych, mioceńskich, paleogeńskich, oligoceńskich,
kredowych, jurajskich, triasowych oraz karbońskich. Wody artezyjskie ujęte są
162 studniami wierconymi o głębokości od 14,5 (czwartorzęd) do 5261,0 m (oligocen)
i o wydajności jednostkowej od 0,001 (jura) do 375,0 (trias) m3·h-1·m-1. Charakteryzują
się one ciśnieniami artezyjskimi od 2,0 do 3021,0 m słupa wody oraz
użytecznymi od 0,1 do 245,0 m słupa wody. Najwyższe ciśnienia artezyjskie i użyteczne
stwierdza się w studniach ujmujących klastyczne, fliszowe warstwy oligoceńskie
Karpat wewnętrznych, a najniższe w studniach alimentowanych przez
piaszczysto-żwirowe utwory czwartorzędowe. Na omawianym obszarze największa
liczba studni wynosząca 20 (12,3% ogółu) charakteryzuje się ciśnieniem artezyjskim
w przedziale 10,0–50,0 m H20, natomiast ciśnieniem użytecznym
(29 studni – 17,9%) 1,0–10,0 m H20. W dalszej kolejności 16 studni (9,9% ogółu)
ujmuje wody z ciśnieniem artezyjskim 50,0–100,0 m H20 a 20 studnie (12,3%)
wody z ciśnieniem użytecznym 1,0–10,0 m H20. Największa liczba studni wynosząca
20 (12,3 % ogółu) o ciśnieniu artezyjskim 10–50 m H20 i 29 (17,9 % ogółu)
o ciśnieniu użytecznym 1–10 m H20 ujmuje wody podziemne z klastycznych
piaszczysto-ilastych warstw mioceńskich. Największa liczba 69 studni artezyjskich
(42,6% ogółu) na omawianym terenie jest zasilana przez węglanowe skały
ery mezozoicznej. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
„Słuchajcie słowa JHWH”1 Abraham Abulafi a i Luis de León – mistyka języka Abraham Abulafia, sefardyjski kabalista z XIII wieku i brat Luis de León, hiszpański teolog z XVI wieku, rozwijają w swoich egzegezach mistykę języka, którą podzielić można na mistykę słowa i mistykę liter. Umiłowanie języka hebrajskiego i przeświadczenie, że jest on językiem Boga, prowadzą obu do przekonania o świętości każdej z jego części. Abraham Abulafia, chcąc przeniknąć tajniki Pisma Świętego, rozwija hermeneutyczną metodę jego odczytu, w której adept, po specjalnym przygotowaniu, zagłębia się w natchniony tekst, by przemienić się w boską literę alfabetu hebrajskiego. Zjednoczony ze Stwórcą staje się zdolny do prorokowania, a ono jest głównym celem kabały prorockiej, inaczej zwanej ekstatyczną wypracowanej przez sefardyjskiego mędrca. Luis de León nie posuwa się aż tak daleko, lecz utożsamiając imię z Bogiem, dochodzi do wniosku, że litery, pełniące podwójną funkcję, obejmują w sobie całość istnienia, stając się samowystarczalnymi. W tekstach katolickiego zakonnika, pochodzącego z rodziny konwertytów, a w szczególności w traktacie O imionach Chrystusa, znaleźć można liczne ślady metody Sefardyjczyka, co świadczy o tym, że kulturowe dziedzictwo wygnanych z Hiszpanii w 1492 roku Żydów, przetrwało w świadomości ich wnuków. Autorka, biorąc na warsztat wymieniony tekst Luisa de León oraz Światło Intelektu i Księgę Znaku Abrahama Abulafii, przedstawia mistykę języka, ze szczególnym uwzględnieniem mistyki słowa oraz liter, które łącząc się ze sobą tworzą liczne formy imion Boga. Zarówno Abraham Abulafia jak i brat Luis de León w swoim rozumieniu Pisma Świętego byli jednocześnie wierni tradycji – na przykład kiedy sięgali do autorytetu innego Sefardyjczyka, Abrahama ibn Ezra – jak nowatorscy, zgodnie z duchem żydowskiej egzegezy, w której, jak to zwięźle wyraził chasydzki rabin Nachman z Bracławia: „Zabronione jest się starzeć!”. | filozofia |
EHTIC Zabrze. Inspiracyjne konstruowanie przestrzeni architektonicznej Przedstawiony projekt EHTIC został zanalizowany w świetle interpretowania obiektu architektonicznego jako swoistego środka przekazu informacji. Za kluczowe przyjęto konstruowanie genomu tożsamości, zbudowania swoistej typografii: zaprojektowania wyróżniających, charakterystycznych cech i nadania swoistego stylu zaprojektowanej przestrzeni. Jej postrzeganie jest symultaniczne, a tematyczny przekaz konstruowany z fragmentarycznie odczytywanych różnorakich wrażeń. | architektura i urbanistyka |
Rozwój szkolnictwa wyższego w województwie łódzkim Autorka w swym artykule przedstawiła rys historyczny szkolnictwa wyższego w województwie łódzkim oraz jego rozwój, w tym zwłaszcza okresy gospodarki centralnie planowanej (1945–1989) i gospodarki wolnorynkowej (po 1990 roku). Poza liczbą szkół wyższych, w analizie tej uwzględniono liczbę studentów w uczelniach publicznych i niepublicznych województwa łódzkiego, ich absolwentów oraz nauczycieli akademickich. Przedstawiono także ośrodki zamiejscowe łódzkich uczelni, w tym także położone poza granicami województwa łódzkiego. Nie uwzględniono zaś szkół kościelnych ani wojskowych, dla których dane nie są dostępne w statystykach Głównego Urzędu Statystycznego i Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego. | archeologia |
Zatrzymanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych Wbrew dotychczasowemu orzecznictwu sądów administracyjnych, zatrzymanie prawajazdy przez starostę za przekroczenie prędkości jedynie na podstawie informacji komendanta policji,w sytuacji kwestionowania tej okoliczności przez kierującego, nie powinno być obligatoryjne i automatyczne.Organ administracyjny powinien w tej sytuacji zawiesić postępowanie administracyjne doczasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd karny. | nauki o polityce i administracji |
Analiza uszkodzeń elementu płytowego modelującego fragment ściany wielokomorowego silosu obciążonego cyklicznie w świetle własnych badań doświadczalnych Podejmując się próby pomiaru procesu uszkodzeń, powstających w elementach prostokątnych silosów wielokomorowych, przy zmieniających się wariantach zasypów i opróżniania, autorzy przeprowadzili testy na płytach żelbetowych, stanowiących modele fragmentów ścian wielokomorowych prostokątnych silosów, posługując się dwiema metodami pomiarowymi: techniką elastooptycznej warstwy powierzchniowej oraz metodą tensometryczno-indukcyjną. | architektura i urbanistyka |
Użyteczność analitycznego eklektyzmu w badaniu stosunków Polski z Rosją Przedmiotem artykułu jest analiza przyczyn braku trwałej i stabilnej współpracy między Polską i Rosją. Fundamentalne pytanie badawcze postawione w artykule brzmi: czy państwa konstruujące stosunki międzynarodowe w ramach odmiennych paradygmatów teoretycznych są zdolne trwale ze sobą współpracować? Narzędziem wykorzystanym w badaniu jest analityczny eklektyzm rozumiany także jako odpowiedź na postulat pragmatyzmu w podejściu do badań nad stosunkami międzynarodowymi sensu largo. W artykule wykorzystano dwa podejścia teoretyczne, inne dla każdego z analizowanych państw: dla Polski jest to paradygmat liberalny, zaś dla Rosji - realistyczny. Analizę polityk zagranicznych tych państw przeprowadzono z odwołaniem się do trzech kryteriów, tj. postrzegania przez nie istoty stosunków między państwami w ujęciu liberałów i realistów, instytucji i reżimów międzynarodowych jako płaszczyzn współpracy oraz sposobu i źródeł identyfikacji interesu. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej skonstruowano zastosowany w jego dalszej części model analityczny, w drugiej dokonano rekonstrukcji polskiej percepcji przez pryzmat podejścia liberalnego z wykorzystaniem wspomnianych wyżej trzech kryteriów, w trzeciej przeprowadzono taką samą rekonstrukcję percepcji Rosji w oparciu o podejście realistyczne. Ostatnią cześć artykułu stanowi postrzeganie przez Polskę i Rosję dwóch wybranych problemów: znaczenia Ukrainy dla każdego z państw oraz optymalnego kształtu architektury bezpieczeństwa europejskiego. Studium przeprowadzone w artykule pozwoliło udzielić pozytywnej odpowiedzi na pytanie badawcze postawione we wstępie. Wydaje się zatem, iż zbieżność, lub w tym przypadku rozbieżność, percepcji rzeczywistości międzynarodowej państw stanowi niezwykle ważny - by nie rzec kluczowy - czynnik sprzyjający lub utrudniający trwałą i stabilną współpracę.(abstrakt oryginalny) | nauki o polityce i administracji |
Tercjarze św. Franciszka z Asyżu w diecezji chełmińskiej i gdańskiej od połowy XIX wieku do 1992 roku W opracowaniu podjęto próbę ukazania ruchu tercjarskiego w dwóch ówczesnych diecezjach – chełmińskiej i gdańskiej. Zakres chronologiczny rozważania obejmuje okres od połowy XIX wieku do 1992 roku, kiedy dokonano reorganizacji administracyjnej Kościoła w Polsce. Trzeci Zakon św. Franciszka z Asyżu, zwany Franciszkańskim Zakonem Świeckich, istnieje od prawie ośmiu wieków, jego fundamentem były ruchy pokutne. Pod wpływem działania Franciszka z Asyżu i jego współbraci grupy pokutne nabierały nowego charakteru, które wyróżniała ich ,,świeckość”. W szeregach zakonu byli ludzie różnych stanów: duchowni, królowie, bogaci i biedni. Na przestrzeni wieków z ruchu tercjarskiego Kościół wyniósł na ołtarze prawie trzysta osób. Jedną z pierwszych kongregacji Trzeciego Zakonu św. Franciszka z Asyżu w diecezji chełmińskiej była wspólnota z Wejherowa (1862), zaś pierwszą wspólnotą z terenu Wolnego Miasta Gdańska (jeszcze przed erygowaniem diecezji gdańskiej) była kongregacja przy parafii pw. Świętej Trójcy w Gdańsku-Oliwie. Najbardziej dynamicznym okresem rozwoju ruchu tercjarskiego stał się czas międzywojenny (1918-1939). Po II wojnie światowej nastąpiło jego osłabienie. Jednym z czynników mających wpływ na taki stan rzeczy był stosunek władzy ludowej do Kościoła w Polsce. Po reorganizacji administracyjnej Kościoła w Polsce (1992) wspólnoty tercjarskie dawnej diecezji chełmińskiej znalazły się w granicach archidiecezji gdańskiej, diecezji pelplińskiej i diecezji toruńskiej. Obecnie należą one do Regionu Gdańskiego Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.
| historia |
Zagospodarowanie serwatki na przykładzie wybranego zakładu mleczarskiego Celem pracy przedstawionej w artykule była analiza możliwości zagospodarowania serwatki w przemyśle spożywczym. Ponadto przedstawiono technologię produkcji i zagospodarowanie wstępnie zagęszczonej serwatki na przykładzie wybranego zakładu mleczarskiego. Wykorzystanie serwatki w proszku daje szereg możliwości w projektowaniu nowych produktów spożywczych na skalę przemysłową. | technologia żywności i żywienia |
Wspomaganie procedury lokalizacji awarii miejskich sieci rozdzielczych średniego napięcia Obecne regulacje prawne określają coraz bardziej rygorystycznie wartości parametrów jakości i niezawodności dostawy energii elektrycznej. Przy wykorzystaniu narzędzi programistycznych stworzona została baza informacji o sieci w stanie pracy normalnej i zakłóceniowe pozwalające na identyfikację szczegółową zakłóceń. Gromadzone dane są przetwarzane w bazie danych (SQL) i podlegają obróbce statystycznej. Na podstawie danych historycznych tworzone są procedury wspomagające lokalizację miejsca zakłócenia z uwzględnieniem wpływu różnych czynników. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Samoocena i przekonania na temat świata społecznego jako predyktory przebaczenia Celem badań było określenie związków pomiędzy samooceną, przekonaniami o świecie społecznym oraz przebaczeniem rozumianym jako zmniejszenie tendencji do unikania oraz zemsty. Badaniami objęto grupę 135 osób (88 kobiet i 47 mężczyzn). Zastosowano następujące narzędzia badawcze: SES Rosenberga, Skalę Bilansu Wymiany Społecznej, Skalę Wiary w Grę o Sumie Zerowej, Interpersonalną Skalę Motywacji Związanej z Przewinieniem (TRIM-12). Badania wykazały istotne związki statystyczne pomiędzy przekonaniami o świecie społecznym a przebaczeniem: a) negatywną korelację pomiędzy bilansem wymiany społecznej a unikaniem oraz b) pozytywną korelację pomiędzy wiarą w grę a motywacją odwetową. Analiza mediacji ujawniła istotne związki pośrednie sugerujące oddziaływanie samooceny na motywację unikania za pośrednictwem oceny bilansu wymiany oraz oddziaływanie samooceny na motywację odwetową za pośrednictwem wiary w grę. | psychologia |
Skała. Uwagi na temat budowy miasta średniowiecznego w świetle najnowszych badań nad wielkością i kształtem działki lokacyjnej Współczesna Skala to niewielki ośrodek handlowo-usługowy położony około 21 km na północ od Krakowa w ramach tzw. Płaskowyżu Ojcowskiego. Założono go staraniem klasztoru klarysek z Zawichostu w roku 1267. Jego plan oparty został na prostej, ortogonalnej konstrukcji składającej się z 39 działek o wymiarach 36 × 72 łokcie zgrupowanych wokół prostokątnego rynku wielkości 210 × 354 stopy. 27 działek przypadało w sumie na wszystkie bloki przyrynkowe, zaś 12 na 3 bloki przekątniowe, czwarty zajmowała działka kościelna. Tak zagospodarowany teren obejmował około 3 hektarów powierzchni z 8, jakimi dysponowało miasto w chwili opasania go linią umocnień obronnych. O tym, że takowe Skala posiadać mogła, przekonuje nas schemat układu komunikacyjnego miasta, który niewątpliwie pochodzi z okresu jego lokacji, a który w prawie niezmienionej formie zachował się po dzień dzisiejszy. | nauki o sztuce |
Wpływ parametrów konstrukcyjnych i procesowych na wielkość kropel oleju w emulsji wytwarzanej w rozpylaczu wirowym Określono strukturę emulsji wytworzonej w rozpylaczu wirowym. Badania przeprowadzono dla emulsji o udziale objętościowym oleju od 0,1 do 0,3. Wykazano, że wartości charakterystycznych średnic wzrastają ze wzrostem udziału objętościowego fazy rozproszonej oraz ze wzrostem strumienia objętościowego emulsji. Duże znaczenie miały wymiary rozpylacza. Zarówno zwiększenie wysokości, jak i średnicy komory wirowej skutkują na ogół zwiększeniem wartości średnic kropel fazy rozproszonej. | inżynieria chemiczna |
E-podręcznik czy podręcznik w wersji papierowej – w opinii uczniów W związku z rozwojem technik komputerowych i coraz powszechniejszym używaniem komputera i korzystaniem z Internetu pojawił się nowy rodzaj podręczników szkolnych określanych mianem e-podręczników. Przeprowadzono badania na wybranej grupie uczniów, którzy korzystali wcześniej z klasycznych podręczników określanych mianem papierowych, a obecnie korzystają z e-podręczników. Badania miały za zadanie zdobyć informacje, który z rodzajów podręczników preferują uczniowie. Badania przeprowadzono na grupie 84 uczniów szkół w Zawadzie i Jodłówce-Wałkach. Z analizy odpowiedzi uczniów można wnioskować, że e–podręcznik dominuje na lekcjach, z czego większość uczniów jest zadowolona. Natomiast w domu wolą korzystać i korzystają z tradycyjnych podręczników papierowych. Wyniki badań są jakby sygnałem, że aktywizujące formy nauczania stosowane w czasie lekcji są dla uczniów mało atrakcyjne. Nauczyciel nie potrafi w odpowiedni sposób zainteresować uczniów, dlatego chcą, aby na pewnych etapach lekcji zastępował go komputer. | pedagogika |
Wpływ procesu hybrydowej dezintegracji na fermentację termofilową osadów ściekowych Ze względu na wzrastającą ilość osadów ściekowych wymagających zagospodarowania nieustannie poszukuje się nowych metod pozwalających na ich lepsze kondycjonowanie. Do takich metod należy zaliczyć różnego rodzaju metody dezintegracji osadów. W podjętych badaniach starano się określić wpływ hybrydowego procesu dezintegracji (połączenie procesu chemicznego z termicznym) na przebieg procesu fermentacji termofilowej osadów ściekowych. Proces hybrydowej dezintegracji osadu czynnego skutkuje uwolnieniem materii organicznej i polimerów z osadu do cieczy nadosadowej. W przeprowadzonych badaniach odnotowano wzrost wartości ChZT z 94 do 1730 mg O2/dm3. Zostało również wykazane, że proces stabilizacji beztlenowej osadu czynnego w warunkach termofilowych z udziałem osadu poddanego dezintegracji hybrydowej skutkuje wzrostem produkcji biogazu, udziału metanu oraz zmianą usuwania materii organicznej. Zmiany te są ściśle zależne od dawki osadu poddanego dezintegracji. | nauki o ziemi i środowisku |
Dostęp do polskiej literatury dla dzieci w bibliotekach cyfrowych i agregatorach zbiorów cyfrowych W ostatnich latach podejmowane są liczne inicjatywy digitalizacji i udostępniania zasobów materialnego dziedzictwa kulturowego. Procesem digitalizacji zostały objęte także zbiory literatury dla młodego czytelnika. W artykule przedstawiono możliwości dostępu do literatury dla dzieci w dwóch polskich bibliotekach cyfrowych: Cyfrowej Bibliotece Narodowej Polona oraz w serwisie Wolne Lektury, a także w dwóch agregatorach zasobów bibliotek cyfrowych: Europejskiej Bibliotece Cyfrowej Europeana i Federacji Bibliotek Cyfrowych. Zwrócono uwagę na kolekcje zdigitalizowanej literatury dla dzieci, dostępne w Polonie oraz w serwisie Wolne Lektury. Dla porównania na początku artykułu opisano Międzynarodową Bibliotekę Cyfrową dla Dzieci, której zbiory i interfejs w całości przeznaczony jest dla dzieci. Odnaleziona literatura dla dzieci dostępna w bibliotekach cyfrowych pochodzi głównie z XIX i XX w. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
SŁOWA, KTÓRE WPŁYWAJĄ NA KOMUNIKACJĘ NAUCZYCIELA Artykuł poświęcony jest specyficznym słowom, które mogą być źródłem wielu nieporozumień pomiędzy nauczycielem a uczniem. Są to najczęściej pojedyncze wyrazy lub zaimki osobowe, które oprócz konkretnego znaczenia, mają różny, niejednokrotnie negatywny sens. Wpływają one destrukcyjnie na reakcję słuchającego ucznia, zniekształcając bieg jego rozmowy z nauczycielem. Namysł nauczyciela nad słowami, jakie wypowiada i w jakim celu to czyni, może usprawnić jego komunikację z dzieckiem, a tym samym kształtować wypowiedzi ustne młodzieży. Zgodnie z założeniem, że słowa nie tylko określają mówcę a także nadają znaczenie słuchaczowi. | pedagogika |
Oznaczenia adresowe – nieoczywiste dziedzictwo ewolucji podziałów terytorialnych Krakowa na przestrzeni dziejów Oznaczenia adresowe są nierzucającym się w oczy elementem krajobrazu zdecydowanej większości miast świata. W otaczającej nas przestrzeni publicznej odgrywają rolę informacyjną, a nierzadko również estetyczną. Wizualny aspekt oznaczeń adresowych stanowi konsekwencję odnoszących się do nich regulacji administracyjnoprawnych, które bezpośrednio (określając formę lub treść oznaczeń adresowych) lub pośrednio (np. statuując określony podział terytorialny miasta) wpływają na ich wygląd. Oparta na przykładzie Krakowa analiza historycznej ewolucji formy i treści oznaczeń adresowych pozwala na identyfikację powiązań, jakie mają one ze strukturą organizacyjno-prawną miasta oraz z jej rozwojem na przestrzeni dziejów. Wykazane na podstawie odwołań do koncepcji estetyki prawa oraz nietekstualiów w prawie zależności w tym zakresie umożliwiają traktowanie oznaczeń adresowych jako elementów lokalnego dziedzictwa kulturowego, a także desygnatów dziedzictwa prawa administracyjnego in genere. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Zarządzenie polityczne przepływami migracyjnymi w Europie Dynamiczna mobilność XXI wieku staje się wyzwaniem dla procesów zarządzania politycznego przepływami migracyjnymi w Europie. Związek zachodzących zjawisk, podejmowanych decyzji, efektywności zarządzania, jak i sposoby ich postrzegania w opinii społecznej stały się kluczowym punktem próby zrozumienia zachodzącego fenomenu – migracji, które są nieodłącznym elementem człowieczej egzystencji. Celem artykułu jest przedstawienie różnorodnych form politycznego zarządzania przepływami migracyjnymi w Europie oraz ewaluacji efektywności zarządzania tymi politykami w oparciu o ogólną analizę zachodzących zjawisk i na podstawie opinii społecznej. | nauki socjologiczne |
Analiza warunków hydrogeologicznych w przygotowaniu modelu koncepcyjnego w badaniach modelowych zasobów wód podziemnych zlewni Białej Przemszy i Przemszy Badania modelowe, obejmujące zasięgiem zlewnie Przemszy i Białej Przemszy, przeprowadzono w celu oszacowania zasobów dyspozycyjnych tego obszaru. Powierzchnia modelowanego obszaru wynosi ponad 2 tys. km2 i jest o ok. 680 km2 większa od powierzchni dokumentowanych zlewni. W artykule omówiono zastosowaną schematyzację warunków hydrogeologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem odwodnień kopalnianych. Skomplikowany układ hydrostrukturalny, dodatkowo silnie zmieniony antropogenicznie na skutek prowadzonych odwodnień kopalnianych oraz intensywnego poboru wód w celach użytkowych, prowadzi do powstania złożonego układu hydrodynamicznego obszaru. W skali lokalnej warunki hydrodynamiczne należy traktować jako nieustalone. W skali regionalnej, z pewnym przybliżeniem, można je traktować jako quasi-stacjonarne. Ze względu na skomplikowane warunki hydrogeologiczne, które uniemożliwiają zastosowanie prostej schematyzacji polegającej na wydzieleniu sekwencji warstw wodonośnych i słabo przepuszczalnych, zdecydowano się na opracowanie modelu przestrzennego, składającego się z siedmiu ciągłych warstw o zróżnicowanym przestrzennie rozkładzie współczynnika filtracji, który odpowiada zróżnicowaniu litologicznemu skał. | nauki o ziemi i środowisku |
Procesy elektromembranowe w oczyszczaniu wieloskładnikowego ścieku przemysłowego – koncepcja i badania wstępne Przedstawiono koncepcję przerobu ścieku przemysłowego zawierającego zanieczyszczenia organiczne (ChZT = 34 g O2/l) oraz siarczan sodu i kwas siarkowy. Koncepcja polega na poddaniu ścieku elektro-elektrodializie (EED) w trójkomorowym elektrodializerze wyposażonym w membranę anionoi kationowymienną. Produkty tego procesu stanowią roztwór H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> i roztwór NaOH, które mogą zostać zawrócone do procesu, a odmineralizowany roztwór (ściek), nadaje się do oczyszczania w oczyszczalni biologicznej. Wykonane wstępne badania procesu prowadzą do wniosku, że warunkiem efektywności procesu oczyszczania jest dobranie membran jonitowych o stabilnej charakterystyce oraz wysokich, ale koniecznie zbliżonych, selektywnościach. | inżynieria chemiczna |
Aktywność fizyczna studentów kierunku fizjoterapia Cel badań. W 2015 r. kryteria WHO dotyczące aktywności fizycznej w czasie wolnym spełniło jedynie 15,5% Polaków w wieku 15–69 lat. Celem badań było porównanie poziomu aktywności fizycznej dwóch grup studentów (polskiej i tureckiej). Materiał i metody. Badaniami objęto łącznie 60 studentów trzeciego roku studiów stacjonarnych na kierunku fizjoterapia (30 studentów z Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze oraz 30 studentów z Dokuz Eylül Üniversitesi w Izmirze). Wiek badanych zawierał się w przedziale 21–25 lat. Narzędziem badań w ocenie poziomu aktywności fizycznej studentów był Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej w wersji długiej. Wyniki. Wysokim poziomem aktywności fizycznej charakteryzowało się 90% studentów z Jeleniej Góry i tylko 30% studentów z Izmiru. Wśród studentów z Polski bardziej aktywne okazały się kobiety, w Turcji – mężczyźni. Czas wolny od zajęć na uczelni i praktyk zawodowych stucenci z Turcji częściej poświęcali na bierny wypoczynek w odróżnieniu od studentów z Polski, którzy częściej wybierali aktywne formy wypoczynku. Wnioski. Poziom aktywności fizycznej studentów Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze jest wyższy od aktywności fizycznej studentów z Dokuz Eylül Üniversitesi w Izmirze. | nauki o kulturze fizycznej |
Pomiar i ocena poziomu rozwoju ekonomicznego powiatów ziemskich województwa opolskiego Artykuł przedstawia problematykę rozwoju lokalnego na przykładzie powiatów województwa opolskiego. Celem analizy jest próba oceny poziomu zróżnicowania rozwoju ekonomicznego powiatów ziemskich wchodzących w skład województwa opolskiego w latach 2010-2015. Ocena poziomu rozwoju tych powiatów przeprowadzona została z wykorzystaniem taksonomicznego miernika rozwoju Hellwiga. Badanie potwierdziło postawioną hipotezę zakładającą występowanie zróżnicowania rozwoju ekonomicznego badanych powiatów. Wykazało również utrzymywanie się relatywnie stałego poziomu zróżnicowania rozwoju badanych powiatów we wszystkich analizowanych latach. | nauki o polityce i administracji |
Analiza stabilności kalibracji MLC przy użyciu systemu EPID W pracy przedstawiono propozycje testów panelu EPID
oraz omówiono zniekształcenia geometrii, jakie występują
w niektórych panelach systemu iView. Przeprowadzono
analizę dokładności pozycjonowania listków oraz analizę stabilności
czasowej kalibracji układu MLC dla kolimatora MLCi2 akceleratora
Synergy firmy Elekta. | inżynieria biomedyczna |
Postępowanie przedszpitalne i szpitalne w ciężkich oparzeniach ciała. Opis przypadku Wprowadzenie. Oparzenia w medycynie uznawane są za jedne z najpoważniejszych i najcięższych obrażeń ciała. Szczególnie mnogie i rozległe, stanowią bezprecedensowe wyzwanie dla ratownictwa medycznego. Dlatego niezwykle ważne jest udzielenie natychmiastowej i profesjonalnej pomocy medycznej zarówno przez zespoły ratownictwa medycznego, jak i personel medyczny szpitalnego oddziału ratunkowego, które ma istotny wpływ na przeżycie pacjenta oraz dalsze rokowania.
Cel pracy. Celem pracy było określenie właściwego schematu postępowania medycznego z pacjentem oparzonym zarówno w zakresie działań przedszpitalnych służb ratunkowych w ramach funkcjonowania zespołów ratownictwa medycznego, jak i personelu szpitala w zakresie działalności szpitalnego oddziału ratunkowego.
Metodyka badań. Wykorzystaną w niniejszej pracy metodą badawczą było studium przypadku. Materiał do analizy stanowiły: karta medycznych czynności ratunkowych zespołu wyjazdowego Pogotowia Ratunkowego, historia choroby Szpitalnego Oddziału Ratunkowego oraz karta transportu pacjenta, wobec którego podjęto ciąg działań ratunkowych z powodu rozległego oparzenia termicznego ciała i hospitalizowanego z tego powodu w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Lesku. Wykorzystana dokumentacja medyczna pozwoliła zobrazować szczegółowo postępowanie personelu medycznego wobec pacjenta w przypadku poważnego oparzenia ciała.
Wnioski. Im szybsza i lepiej skoordynowana pomoc medyczna, tym większe szanse pacjenta na przeżycie. Jednak ze względu na ciężkość obrażeń nie zawsze daje to gwarancję powodzenia. | nauki o zdrowiu |
Ocena skuteczności amunicji odłamkowej wyposażonej w zapalniki zbliżeniowe W artykule opisano matematycznie zjawisko rażenia celów grupowych, zdefiniowano kryteria oceny skuteczności tego rażenia, a następnie przedstawiono algorytm symulacji komputerowej, który stanowił podstawę opracowania programu komputerowego, z wykorzystaniem którego przeprowadzono ocenę skuteczności różnego typu amunicji, w warunkach ostrzelania siły żywej w terenie odkrytym. Ocena skuteczności rażenia odłamkowego amunicji artyleryjskiej wykazała, że wzrost skuteczności rażenia, w wyniku zastąpienia zapalnika uderzeniowego zapalnikiem zbliżeniowym, uzyska się przy wybuchach na wysokości z przedziału <3, 20>m. | inżynieria lądowa i transport |
Selen w artykułach spożywczych. Część 2. Produkty cukiernicze i zbożowe W krajowych wyrobach cukierniczych oraz produktach zbożowych i pieczywie oznaczono śladowe zawartości selenu, wykorzystując 3 niezależne metody spektralne: 1) absorpcyjną spektrometrię atomową (AAS), 2) spektrofotometrię absorpcyjną (UV-VIS), 3) spektrofluorymetrię (SF). W żadnej z badanych próbek napojów nie wykazano zwiększonej ilości selenu. Zawartość selenu w badanych próbkach malała w następującym szeregu: mąka > pieczywo > kasza > ryż > wyroby cukiernicze. Wykazano dużo wyższe zawartości selenu we wszystkich badanych próbkach pochodzenia krajowego w stosunku do zawartości selenu oznaczonych przez innych autorów w produktach żywnościowych z krajów ubogich w selen, takich jak: Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa i Nowa Zelandia. | nauki biologiczne |
Stowarzyszenie publiczne wiernych dążące do uzyskania statusu instytutu zakonnego według obowiązującego prawa kanonicznego Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. dopuszcza możliwość erygowania nowych instytutów zakonnych przez biskupa diecezjalnego. W rzeczywistości powstanie nowego instytutu zakonnego jest wieloetapowym procesem regulowanym przez prawo kościelne. Jednym z etapów tego procesu jest stowarzyszenie publiczne wiernych dążące do uzyskania statusu instytutu zakonnego. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie specyfiki tej struktury prawnej. | prawo kanoniczne |
Występowanie dzięciołów Picidae w krajobrazie rolniczym wschodniej Zamojszczyzny W 2017 roku oceniono liczebność i rozmieszczenie dzięciołów na powierzchni 339 km2
w krajobrazie rolniczym wschodniej Zamojszczyzny. Do wykrywania stanowisk ptaków w lasach
(15,6 km2 – zajmujących 5% powierzchni) i zadrzewieniach nieleśnych (10,4 km2 – zajmujących
3% powierzchni) wykorzystano metodę kartograficzną połączoną ze stymulacją głosową. Na te-
renie badań dominował dzięcioł duży Dendrocopos major stanowiący 72% (428 par) całkowitej
populacji dzięciołów. Większość terytoriów dzięcioła dużego (97,7%) odnotowano w lasach, gdzie
jego zagęszczenie wynosiło 19,3 p./100 ha lasów i 0,9 p./100 ha powierzchni badawczej. Wyłącz-
nie w lasach występował dzięcioł średni Dendrocoptes medius (55 par), dzięcioł czarny Dryocopus
martius (8 par) i dzięciołek Dryobates minor (14 par). Zagęszczenia tych gatunków wynosiły odpo-
wiednio 3,5, 0,5 i 0,9 p./100 ha lasów oraz 0,16, 0,02 i 0,04 p./100 ha powierzchni badawczej.
W przypadku dzięcioła białoszyjego Dendrocopos syriacus i krętogłowa Jynx torquilla stwierdzono
odpowiednio 92% (25 par) i 94% (18 par) terytoriów w zadrzewieniach nieleśnych. Gatunki te na
obszarze badań osiągały zagęszczenie odpowiednio 2,2 i 1,6 p./100 ha zadrzewień nieleśnych
oraz 0,07 i 0,05 p./100 ha powierzchni badawczej. Pomimo znacznego pofragmentowania i nie-
wielkiej powierzchni lasów, były one podstawowymi siedliskami dzięciołów, skupiającymi 89%
par. W krajobrazie rolniczym istotną rolę pełniły również zadrzewienia nieleśne (sady, parki, aleje
i grupy drzew, cmentarze, etc.), stanowiąc podstawowe siedlisko dla dzięcioła białoszyjego i krę-
togłowa. | nauki biologiczne |
Obliczenia neutronowe reaktora AP1000 W artykule przedstawiono opis obliczeń neutronowych przeprowadzonych w Państwowej Agencji Atomistyki dla reaktora AP1000. Zaprezentowano krótką charakterystykę tego reaktora, opisano zastosowane kody obliczeniowe oraz przedstawiono wyniki obliczeń i ich porównanie z wynikami zawartymi w amerykańskim raporcie „AP1000 Design Control Document”. Przedstawiono również plany dalszego wykorzystania stworzonych modeli obliczeniowych. | nauki fizyczne |
Fizjologiczne znaczenie składników mineralnych dostarczanych z wodą naturalną na podstawie badań farmakodynamicznych niektórych wód leczniczych Przeprowadzono analizę wyników badań farmakodynamicznych niektórych typów wód
leczniczych w powiązaniu z ich składem mineralnym. Wyniki te dotyczyły wpływu badanych
wód podanych per os na gospodarkę elektrolitową i tłuszczową zwierząt doświadczalnych
(szczury) oraz in vitro – na motorykę jelit (króliki). Dokonana analiza wskazuje, że zarówno
kierunek oddziaływania danej wody na organizm, jak i stopień obserwowanych zmian nie
mogą być określane wyłącznie na podstawie znajomości stężenia składników mineralnych wody. | nauki biologiczne |
Zrównoważony rozwój miejskiego transportu zbiorowego – przykład Gdyni W Gdyni w 1998 roku przyjęto strategię zrównoważonego
rozwoju transportu miejskiego. W tej strategii zapisano, że podstawowe
znaczenie ma zapewnienie racjonalnego zakresu usług transportu
zbiorowego. Najważniejszymi czynnikami determinującymi popyt na
usługi tego transportu są liczba i struktura mieszkańców oraz poziom
motoryzacji indywidualnej. Organizatorem miejskiego transportu zbiorowego
w Gdyni i 6 innych gminach, mających w drodze porozumień
komunalnych wspólny system transportowy, jest Zarząd Komunikacji
Miejskiej w Gdyni. Przewozy pasażerów są nierównomierne w przekroju
dobowym i godzinowym. Podaż usług odpowiada popytowi. Wśród
pasażerów dominują osoby uprawnione do przejazdów ulgowych i bezpłatnych.
Liczba linii i praca eksploatacyjna są zróżnicowane w poszczególnych
gminach. Usługi świadczą operatorzy komunalni i prywatni.
Najwięcej pojazdów w ruchu obserwuje się w dniu powszednim w godzinach
popołudniowych. Większy udział w finansowaniu usług mają
dopłaty budżetowe niż przychody z biletów. Uzupełniającą rolę w usługach
organizowanych przez ZKM w Gdyni odgrywają tramwaje wodne
eksploatowane w okresie letnich wakacji szkolnych i minibusy dla osób
niepełnosprawnych. Planując rozwój gdyńskiego transportu miejskiego,
należy zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie oferty przewozowej.
Można założyć wzrost udziału transportu trolejbusowego i kolejowego.
Niezbędne będzie zapewnienie transportowi zbiorowemu priorytetu
w ruchu drogowym. W zakresie rozkładów jazdy należy zachować kategoryzację
linii i modułową częstotliwość. Gdyński miejski transport
zbiorowy będzie integrowany w skali metropolii. | inżynieria lądowa i transport |
Dokładność rozwiązania w konwencjonalnej oraz szybkiej wielobiegunowej metodzie elementów brzegowych W pracy przedstawiono porównanie dokładności rozwiązania dwuwymiarowego pola temperatury przy wykorzystaniu klasycznej metody elementów brzegowych oraz szybkiej wielobiegunowej metody elementów brzegowych (ang.: Fast Multipole Method FMM). Porównano rozwiązanie zagadnienia przy różnym stopniu dyskretyzacji Unii brzegowej. Przedstawiono czas obliczeń dla obu metod. | informatyka |
Współczynnik promieniowania dźwięku ścian szkieletowych z płyt gipsowo-kartonowych Współczynnik promieniowania odgrywa kluczową rolę przy określaniu izolacyjności akustycznej konkretnej przegrody w budynku na podstawie pomiaru prędkości drgań powierzchniowych. W przypadku masywnych ścian i stropów, powyżej częstotliwości koincydencji, współczynnik przyjmuje wartość zbliżoną do jedności, natomiast w przypadku lekkich ścian z płyt gipsowo-kartonowych wartość współczynnika nie jest dokładnie znana. Zależności teoretyczne dają rezultaty, które nie są wystarczająco dokładne do praktycznego zastosowania. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych nad współczynnikiem promieniowania ścian szkieletowych z płyt gipsowo-kartonowych oparte na standardowych badaniach laboratoryjnych izolacyjności akustycznej właściwej oraz na prowadzonych równolegle pomiarach drgań powierzchniowych. Badania wykonano na 18 różnych lekkich ścianach szkieletowych i na 3 ścianach masywnych z okładzinami wykonanymi z płyt gipsowo-kartonowych opartych na odrębnym szkielecie. W rezultacie badań zostały określone wartości współczynnika promieniowania dla ścian o różnej konstrukcji. Wartości te mogą być przydatne przy analizie dróg transmisji dźwięku w budynku. | inżynieria lądowa i transport |
Konceptualizacja śmiechu w językowym obrazie świata Nadieżdy Teffi (na materiale prozy wspomnieniowej) W centrum uwagi badawczej Autorki pozostaje koncept смех w rosyjskiej literaturze emigracyjnej. Celem artykułu jest analiza danego konceptu w prozie wspomnieniowej Nadieżdy Teffi, pisarki pierwszej fali emigracji rosyjskiej. Przedmiot niniejszej analizy stanowi leksyka wyekscerpowana z tomów Wspomnienia (1933) oraz Moja kronika (2015). Analiza została ukierunkowana na wyodrębnienie semantycznej struktury konceptu oraz sposobów jego lingwistycznego wyrażenia w tekście literackim.
W procesie analizy odwołaliśmy się do metodologii zaproponowanej przez Josifa Sternina, co pozwoliło wyróżnić w strukturze konceptów różnorodne jednostki mentalne autorskiego obrazu świata, werbalizowane w tekstach literackich (sensy i wyobrażenia obiektywne oraz indywidualno-autorskie).
Ponadto w badaniu wykorzystano metodę opisową oraz analizę funkcjonalno-stylistyczną.
Na podstawie przeprowadzonej analizy lingwistycznej możemy wnioskować, że koncept смех jest szeroko reprezentowany w prozie wspomnieniowej Teffi. Indywidualno-autorskie znaczenia reprezentujące peryferie analizowanego konceptu mają różną konotację. Uczucia i emocje wyrażane za pomocą śmiechu w świecie przedstawionym są zarówno pozytywne, negatywne, jak i neutralne. Częstotliwości użycia jednostek leksykalnych oraz różnorodność ich aktualizacji świadczą o tym, że koncept СМЕХ zajmuje ważne miejsce w językowym obrazie świata Teffi. | nauki o kulturze i religii |
Grzegorza Królikiewicza dzieło, mitologie i racjonalizacje Tekst poświęcony jest polskiemu artyście, reżyserowi filmowemu i pedagogowi, Grzegorzowi Królikiewiczowi (1939–2017). W niniejszym studium przypadku autor podejmuje kwestię całościowej spuścizny twórcy, osadzając ją w ramach koncepcji osobowości twórczej. Wiodącym pojęciem teoretycznym dla socjologicznego studium postawy artysty jest mitologia artystyczna. W postawie twórczej Grzegorza Królikiewicza autor dostrzega innowatora sztuki filmowej, historiozofa i proroka, reformatora społecznego, ale przede wszystkim „człowieka współczującego” ludziom biednym, upokorzonym, przegranym. W analizie dorobku artysty-pedagoga (wykładowcy PWSFTviT) bierze pod uwagę jego dorobek twórczy w postaci filmów i widowisk, osobiste wyznania i teksty krytyczne reżysera, a ponadto wybrane teksty filmoznawcze. Łącznie jest to 8 filmów fabularnych, 37 dokumentów filmowych, 21 spektakli telewizyjnych, ponadto 10 sztuk teatralnych i 10 książek – studiów teoretycznych. | nauki socjologiczne |
Fundamenty kultury wizualnej Obecnie, w trakcie nieustannie zachodzących przemian technologicznych, kulturowych oraz światopoglądowych, ciągle ewoluuje status obrazu, który w sztuce opartej na technologii cyfrowej przekształca się w inny rodzaj obrazu – „obraz cyberkulturowy”. I to zarówno w bezpośrednim kontakcie, w rzeczywistości przeładowanej wizualnymi atrakcjami, jak i w głębszym humanistycznym dyskursie. W społecznych dyskusjach, prezentujących kolejne spostrzeżenia badawcze na temat obrazowości, możemy dostrzec kwestionowanie istnienia samego obrazu w tradycyjnym jego rozumieniu. Sztuka, korzystająca z nowych technologii jako narzędzi, daje nam aktualnie wiele sugestywnych przykładów procesów budujących świat cyberkultury. Nieustannie zmieniający się technologiczny świat stawia nas co rusz w nowej rzeczywistości. Dynamika tych zmian i doświadczeń, których często nie zauważamy, zmienia także sposób, w jaki tworzymy i patrzymy na dzieła sztuki. | nauki o sztuce |
Udzielenie sakramentu namaszczenia chorych bez zgody przyjmującego – aspekty cywilno-kanoniczne Opracowanie zawiera interpretację i analizę przepisów odnoszących się do sakramentu namaszczenia chorych. Analizie poddane zostały przepisy prawa kanonicznego oraz liturgicznego. Wyjaśnione zostało pojęcie sakramentu chorych oraz wymogi jego udzielania. Ostatnia część ma za przedmiot przepisy prawa cywilnego, które związane są z dobrem osobistym, jakim jest wolność sumienia. Analizie poddany został wyrok Sądu Najwyższego odnoszący się do przypadku udzielenia pacjentowi szpitala sakramentu chorych bez jego zgody. | prawo kanoniczne |
Przekształcenia najbliższego otoczenia zamku piastowskiego w Legnicy po II wojnie światowej Na przemiany struktury przestrzennej miast wpływa wiele czynników; należą do nich także działania wojenne, które są zaliczane do tzw. megatrendów. Najtrwalszym elementem tej struktury jest plan urbanistyczny historycznych obszarów miasta, natomiast procesowi destrukcji i wymiany najczęściej ulega wypełniająca go tkanka zabudowy. W artykule przedstawiono studium przypadku odbudowy centrum Legnicy po zniszczeniach wojennych i powojennych, obrazujące zmianę paradygmatu związanego z kreowaniem współczesnego środowiska urbanistycznego w ostatnich 60 latach w odniesieniu do cennego dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego. W przywołaniu pamięci nieistniejącej struktury miasta pomocna okazuje się retrowersja. Jednak koegzystencja zabytków i współczesnych obiektów o historyzującym kostiumie zawsze budzi kontrowersje i pytania o granice autentyzmu w architekturze. Współczesne, twórcze interpretacje klimatu architektury historycznej, dzięki technologiom i rozwiązaniom materiałowym oraz możliwościom ekonomicznym, dają nadzieję na przywrócenie genius loci dawnej Legnicy. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Efektywność tuczu świń mieszankami z udziałem łubinu żółtego (Lupinus luteus) W tuczu 3-fazowym 30 warchlaków, loszek i wieprzków 3-rasowych: ♀ (landrace x yorkshire) x ♂ duroc, tuczono od masy ciała 27,2 do 117,5 kg. Zwierzęta podzielono na trzy grupy (po 10 sztuk) – kontrolną (K) i doświadczalne (D1, D2), i żywiono mieszankami pełnoporcjowymi, kontrolując przyrosty dobowe i zużycie paszy. Jedynym źródłem białka w mieszankach dla świń kontrolnych była poekstrakcyjna śruta sojowa. W mieszankach dla świń doświadczalnych poekstrakcyjną śrutę sojową częściowo zastąpiono nasionami łubinu żółtego. Ich udział był stały niezależnie od fazy tuczu i wynosił 7,5% (świnie z grupy D1) lub 15% (świnie z grupy D2). Po zakończeniu tuczu i uboju określono podstawowe wskaźniki rzeźne: masę tuszy ciepłej (kg), grubość słoniny między 3. a 4. żebrem (mm), wysokość mięśnia najdłuższego grzbietu (MLD) między 3. a 4. żebrem (mm) oraz mięsność (%). Przeprowadzono kalkulacje ekonomiczne tuczu; obliczono różnicę między przychodem ze sprzedaży tuczników i poniesionymi kosztami. Zastosowanie 7,5% lub 15% udziału łubinu żółtego w mieszankach dla tuczników doświadczalnych nie miało statystycznie istotnego wpływu na wyniki tuczu. Przyrosty dobowe w grupie K, D1 i D2 były bardzo dobre i wyniosły odpowiednio: 1056 g, 1075 g i 1081 g (P>0,05). Zużycie paszy na przyrost 1 kg masy ciała było niskie i wynosiło: w grupie K – 2,72, D1 – 2,72, D2 – 2,69 kg/kg. Wyniki rzeźne w porównywanych grupach były zbliżone (różnice nieistotne statystycznie). Uproszczona analiza efektywności produkcji wykazała dodatnią stopę zmian: D1 vs K – 18,53% oraz D2 vs K – 8,56%, co potwierdza korzyści wynikające ze stosowania nasion łubinu żółtego w tuczu świń i uzasadnia jego stosowanie. | zootechnika i rybactwo |
Doskonalenie koordynacji systemów eksploatacji jako źródło efektów synergetycznych W niniejszym artykule nawiązano do idei zachowania ciągłości procesu doskonalenia struktur i procesów gospodarczych w podnoszeniu efektywności rozwijających się złożonych systemów eksploatacji. Prospektywna ocena efektów synergetycznych dokonywana jest w warunkach niepewności i powinna uwzględniać również dynamikę przyjętego zakresu i form współpracy (koordynacji). Do projektowania i oceny skutków doskonalonych form współpracy zaleca się wykorzystanie analitycznej metody badania efektów synergetycznych. | inżynieria lądowa i transport |
Układy przestrzenne przemysłowych obiektów pokopalnianych z lat 60-70. XX w. na przykładzie ZGH Bolesław, województwo małopolskie Artykuł prezentuje problem zasadności ochrony układów przestrzennych i obiektów zakładów przemysłowych wybudowanych w latach 60–70. XX wieku, które współcześnie zaprzestały produkcji. Przykładem są częściowo nieczynne zakłady ZGH „Bolesław”, które charakteryzują się szczególnymi cechami zagospodarowania przestrzennego, właściwymi dla okresu ich powstania. Wnioski dotyczą zastosowania ustawowych możliwości oceny wartości układów przestrzennych i obiektów budowlanych tych zakładów. | architektura i urbanistyka |
Układ monitorowania systemu fotowoltaicznego W pracy przedstawiono budowę systemu fotowoltaicznego znajdującego się Laboratorium Optoelektroniki Wydziału Elektroniki i Informatyki Politechniki Koszalińskiej. System służy celom dydaktycznym i rozwojowym z zakresu fotowoltaiki. System wzbogacono w układ monitorowania stanu pracy oraz oprogramowanie do gromadzenia danych pomiarowych. W pracy zaprezentowano również przykładowe aplikacje wykorzystane do analizy danych eksperymentalnych. Rzeczywisty zysk energetyczny porównano z zyskiem energetycznym otrzymanym w wyniku symulacji za pomocą programu ‘Polysun’. | informatyka |
Populacja lęgowa gawrona Corvus Frugilegus na Ziemi Płockiej W artykule zaprezentowano liczebność i rozmieszczenie kolonii lęgowych gawrona Corvus frugilegus
na Ziemi Płockiej. Inwentaryzację przeprowadzono na przełomie lat 2014/2015 na obszarze 3 351 km².
Odnotowano 36 kolonii, w których zlokalizowano 2622 gniazd, a całkowitą liczebność populacji oszacowano
na 2700-3000 par lęgowych. Średnie zagęszczenie wynosiło 78 par/100 km². Największa
kolonia (443 gniazd) zlokalizowana była w miejscowości Drobin – skupiała ona 17 % wszystkich zinwentaryzowanych
gniazd. Kolejne duże kolonie stwierdzono w Małej Wsi (310), Radzanowie (274), Bielsku
(271), Staroźrebach (246). Większości kolonii zlokalizowana była w miastach – stwierdzono w nich 22
kolonie (61,1%), w których gniazdowało 1037 par (39,5%). We wsiach stwierdzono 14 kolonii (38,8%)
skupiających 1585 par (60,5%). Gawrony zakładały gniazda na co najmniej 14 rodzajach drzew. Najczęściej
gniazda położone były na: topolach Populus sp., klonach Acer sp., lipach Tata sp., olszach Alnus
spp., kasztanowcach Aesculus spp. i jesionach Fraxinus sp. Udział innych drzew był znacznie niższy.
W trakcie prac terenowych odnotowano różne rodzaje zagrożeń i negatywnych działań w stosunku
do kolonii gawrona. Były to m.in.: płoszenie ptaków przy użyciu wystrzałów oraz głosów ptaków drapieżnych,
podcinanie konarów drzew, a także usuwanie gniazd w całej kolonii w okresie pozalęgowym. | zootechnika i rybactwo |
Czynniki obciążające w pracy nauczycieli a zmęczenie Nauczyciele są grupą zawodową, w której ze względu na rodzaj pracy i specyfikę obciążeń można spodziewać się występowania nasilonego zmęczenia. Jednak niewiele badań dotyczy tego problemu. Celem niniejszych była ocena poziomu zmęczenia po pracy i zmęczenia przewlekłego u nauczycieli oraz ustalenie, czy i w jakim stopniu są one zależne od obciążeń zawodowych i pozazawodowych.Materiał i metodyW doborze grupy zastosowano model losowania warstwowego, gdzie warstwami były szkoły (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, technikum, szkoła zawodowa, szkoła specjalna) i ich lokalizacja (miasto wojewódzkie, miasto >5 tys. mieszkańców, miasto ≤5 tys. mieszkańców, wieś). Do udziału w badaniu zaproszono wszystkich nauczycieli zatrudnionych w wylosowanych placówkach. Rozdano 650 ankiet – kompletne ankiety zwróciło 403 nauczycieli. Oceniano zmęczenie po pracy na podstawie odpowiedzi na pytanie „Czy odczuwa Pani/Pan zmęczenie po pracy?” i zmęczenie przewlekłe z zastosowaniem <i>Skali oceny zmęczenia</i> (<i>Fatigue Assessment Scale</i> – FAS). Do oceny innych czynników, które mogą wpływać na poziom zmęczenia, opracowana została specjalna ankieta. Zastosowano <i>Kwestionariusz do subiektywnej oceny stresu w pracy</i> oraz kwestionariusz Cohena <i>Skala spostrzeganego stresu</i> (<i>Perceived Stress Scale</i> – PSS) do oceny stresu ogólnego. Ponadto zastosowano listę obciążeń zawodowych pedagoga na podstawie <i>Kwestionariusza obciążeń zawodowych pedagoga</i> oraz listę dodatkowych czynników przeszkadzających w pracy nauczycieli.WynikiW badaniu udział wzięło 70 mężczyzn w wieku 35–63 lat i 333 kobiety (24–64 lata). Średnia wieku kobiet i mężczyzn nie różniła się istotnie. Na poziom zmęczenia nauczycieli, bez względu na płeć, w największym stopniu wpływały cechy pracy decydujące o jej stresogenności (presja czasu, pośpiech, niedostosowanie tempa pracy do indywidualnych możliwości, wzrastające stale obciążenie, nadmiar odpowiedzialnych zadań, brak wsparcia przełożonych, niski prestiż zawodu, brak sukcesów pedagogicznych mimo wysiłku wkładanego w nauczanie, poczucie braku sensu pracy oraz negatywny wpływ pracy na życie rodzinne) oraz obciążenia pozazawodowe i niewystarczający wypoczynek.WnioskiPrzeprowadzone badanie pozwoliło określić profil i częstość występowania czynników zawodowych i pozazawodowych, które kształtują poziom zmęczenia u nauczycieli. Med. Pr. 2021;72(3):283–303 | nauki medyczne |
Aktualizacja modelu teoretycznego Mostu Rędzińskiego na podstawie pomiarów konstrukcji, po 10 latach eksploatacji W roku 2020 zrealizowano prace badawcze, które miały na celu ocenę stanu konstrukcji Mostu Rędzińskiego we Wrocławiu po 10 latach eksploatacji. W ramach badań eksperckich wykonano pomiary sił w wantach mostu metodą wibracyjną, dokonano pomiarów geodezyjnych przęseł i pylonu oraz zbudowano model numeryczny. Model posłużył do oceny aktualnego stanu wytężenia elementów konstrukcji. Konieczne było przeprowadzenie aktualizacji pierwotnego modelu teoretycznego z uwagi na szereg istotnych zmian, które z upływem czasu zachodzą w konstrukcji, a które trudno precyzyjnie oszacować w trakcie projektowania. Zmiany te są efektem pełzania betonu, relaksacji stali i osiadania fundamentów. W artykule przedstawiono proces aktualizacji modelu teoretycznego mostu podwieszonego na podstawie wyników pomiarów. Uwzględniono w niej wpływ technologii budowy, pierwotny naciąg want, efekty reologiczne oraz osiadania podpór. Ostatecznie uzyskano model, w którym siły w wantach oraz trwałe deformacje przęseł i pylonu są zgodne z wartościami pomierzonymi. Potwierdzono, że w modelowaniu konstrukcji podwieszonej bardzo istotne jest precyzyjne określenie ciężaru własnego przęseł oraz sił naciągu w wantach. Niewielkie błędy w ich przyjęciu mogą skutkować dużymi błędami w wyznaczonej geometrii obiektu i siłach wewnętrznych. | architektura i urbanistyka |
Perspektywy zagospodarowania widma radiowego w Polsce pod kątem implementacji radia kognitywnego W artykule przeanalizowano zakresy częstotliwości, które mogą być wykorzystane w systemach radia kognitywnego, przy założeniu obecnych i planowanych przeznaczeń częstotliwości w Polsce (w tym także w kontekście przeznaczeń europejskich) oraz istniejącego planu zagospodarowania poszczególnych zakresów częstotliwości. Analizę przeprowadzono uwzględniając możliwość wprowadzenia sieci radia kognitywnego w wybranych częściach widma, w tym w pasmach licencjonowanych oraz nielicencjonowanych, w sposób scentralizowany lub rozproszony. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Możliwości zmniejszenia szkód powodziowych na rzece Kasince Jedną z rzek Beskidu Wyspowego w Karpatach polskich jest rzeka Kasinka. Wypływa ona z zachodniego stoku góry Śnieżnica (1006 m n.p.m.) na wysokości 800 m i po przepłynięciu 8 km, uchodzi z prawego brzegu do Raby w miejscowości Kasinka na wysokości 360 m n.p.m. Ta, wynosząca 446 m deniwelacja terenu, jest jedną z przyczyn powtarzających się co pewien czas powodzi, powodujących w dolinie rzeki straty powodziowe w uprawach rolniczych, budynkach, drogach oraz brzegach rzeki. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie zniszczeń powodziowych, spowodowanych wodami rzeki Kasinki po nawalnym opadzie atmosferycznym w dniu 26.08.2014 r. oraz podanie sposobów zagospodarowania terenu zlewni zmniejszającego zniszczenia powodziowe. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Ocena występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 11-12 lat na przykładzie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 3 w Radomiu Wprowadzenie. Z danych WHO wynika, że z każdym rokiem rośnie liczba dzieci ze zwiększoną masą ciała. Wpływ na taki stan mają błędy żywieniowe, brak czasu wolnego rodziców na wspólne przygotowywanie odpowiednich posiłków, oraz coraz mniejsze zainteresowanie młodzieży szkolnej kulturą fizyczną i zajęciami ruchowymi. Cel. Celem głównym pracy jest określenie wielkości różnic w zawartości tkanki tłuszczowej u dziewcząt i chłopców w wieku 11–12 lat, w ujęciu całościowym i tułowiu. Celem szczegółowym jest ocena proporcji wagowo-wzrostowych uczniów w wieku 11–12 lat w odniesieniu do płci. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 100 uczniów Szkoły Podstawowej nr 3 w Radomiu. Badaną grupę stanowili chłopcy (48) i dziewczęta (52) w wieku 11–12 lat. Do przeprowadzenia badania wykorzystano analizator składu ciała BC 545 Tanita, który określił masę ciała z dokładnością do 0,1 kg. Oprócz masy, urządzenie określiło zawartość tkanki tłuszczowej w całym ciele, jak również występującej w tułowiu. Na podstawie zebranych danych i po otrzymaniu wyniku pomiaru ciała badanych osób, prowadzący wyliczyli wskaźnik BMI (Body Mass Index). Pozwoliło to stwierdzić, czy dziecko ma niedowagę, masę ciała prawidłową, nadwagę lub otyłość. W przypadku chłopców przedziały BMI prezentują się następująco: I przedział (poniżej 15) oznacza niedowagę, II przedział (w granicach 15–20) oznacza masę ciała prawidłową, III przedział (20–23) wskazuje na nadwagę, a IV (przy BMI powyżej 23) oznacza otyłość. Wartości BMI są zróżnicowane ze względu na płeć. Jest to spowodowane wcześniejszymi zmianami antropomorficznymi ciał dziewcząt. Wartości BMI dziewcząt przedstawiają się następująco: I przedział (BMI poniżej 14) – niedowaga, II (dla wartości 14–22) wskazuje na masę ciała prawidłową, III przedział (22–27) oznacza nadwagę, a IV (powyżej 27) świadczy o występowaniu otyłości. Wyniki. Na podstawie zebranych danych można zauważyć, że u chłopców BMI poniżej 15 (świadczące o niedowadze) nie występuje, w przedziale masy ciała prawidłowej jest 26 osób (BMI między 15– 20), w przedziale nadwagi jest 12 badanych (BMI w zakresie 20–23), natomiast z BMI powyżej 23 (świadczącym o otyłości) jest 10 chłopców. Dziewcząt ze wskaźnikiem Body Mass Index poniżej 14 (z niedowagą) jest 3, z wynikiem w przedziale normy prawidłowej (14–20) jest aż 34, w trzeciej grupie (BMI pomiędzy 22–27) jest 12 dziewcząt z nadwagą, natomiast powyżej 27 są tylko 3 osoby z otyłością. Wnioski. Na podstawie przeprowadzonych badań można wyciągnąć następujące wnioski. Badania własne potwierdzają, że istnieje różnica w zawartości tkanki tłuszczowej w ciele człowieka w zależności od płci. Większa zawartość tkanki tłuszczowej w tułowiu występuje u chłopców. Całkowita zawartość tkanki tłuszczowej u dzieci, na przykładzie uczniów klas piątych Szkoły Podstawowej nr 3 w Radomiu, jest większa u dziewcząt. Badania własne pokazują, że u chłopców w wieku 11–12 lat występuje większa tendencja do nadwagi i otyłości niż u dziewcząt. Problem nadwagi i otyłości dotyka zarówno dziewcząt, jak i chłopców. Jak wynika z zebranych danych, chłopcy są bardziej podatni na nie przestrzeganie zasad zdrowego żywienia. | nauki o kulturze fizycznej |
Serwis społecznościowy jako narzędzie kampanii wyborczej – profi le Bronisława Komorowskiego, Baracka Obamy i Mitta Romneya na Facebooku Artykuł realizuje trzy główne cele. Po pierwsze, ukazuje zakres, formy i sposoby wykorzystania mobilizującego i angażującego potencjału nowych mediów w kampanii wyborczej na przykładzie serwisu społecznościowego. Po drugie, opisuje użycie portalu społecznościowego do realizacji klasycznych funkcji dyskursu kampanii. Po trzecie, pokazuje styl i formy prezentacji treści politycznych w mediach społecznościowych. Obserwacje i wnioski formułowane w tym tekście opierają się na porównawczej analizie zawartości ofi cjalnych profi li Bronisława Komorowskiego (kampania prezydencka 2010 roku) oraz Baracka Obamy i Mitta Romneya (kampania prezydencka 2012 roku) w serwisie społecznościowym Facebook. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Political Aspects of Reproduction of Inequalities in the Republic of South Africa RPA zostało w ostatnich latach uznane za „najbardziej nierówne pod względem dystrybucji bogactwa i dochodów” państwo świata. Współczynnik Giniego dla dystrybucji bogactwa wynosi tam 0,96%, co idealnie odzwierciedla nierówności w skali całego globu. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nierówności odziedziczone z okresu apartheidu były pogłębiane po 1994 roku. | nauki o polityce i administracji |
Urazy zawodników drużyn młodzieżowych wybranych dyscyplin sportu Wstęp. Celem badań było określenie częstości urazów czterech dyscyplin sportowych – gier zespołowych oraz określenia powiązań między poszczególnymi dyscyplinami, a rodzajem i miejscem występowania najczęstszych urazów, a także ich podobieństw pod tym, w ujęciu wielowymiarowym. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w 2017 roku, w klubach sportowych funkcjonujących na terenie województwa dolnośląskiego. Grupę badawczą stanowiło 125 zawodników płci męskiej w wieku między 15 a 18 rokiem życia (kadet-junior) ze średnią 16,27 lat. Reprezentowali oni 4 dyscypliny sportowe. 22 zawodników uprawiających football amerykański, 30 zawodników uprawiających piłkę nożną, 49 zawodników piłkę ręczną oraz 24 zawodników uprawiających piłkę siatkową. Do analizy wykorzystano dane ankietowe dotyczące urazów związanych z uprawianą dyscypliną sportu. Wyniki. Zdecydowana większość badanych 81,60% odniosła uraz w wyniku uprawiania wybranej dyscypliny sportu. Najczęściej urazy odnosili piłkarze nożni, 96,66%, najrzadziej siatkarze 54,55%. Najczęściej urazom ulegają kończyny, szczególnie kończyna dolna - 70,40% wszystkich stwierdzonych urazów. Najczęstszym rodzajem urazu jest stłuczenie 54,40%. Ogółem, niewiele mniej urazów dotyczy uszkodzenia mięśni - 52%. Wnioski. Uprawianie przedstawionych sportowych gier zespołowych wiąże się z ryzykiem wystąpienia urazu. Najbardziej na uraz narażeni są piłkarze nożni, a najmniej siatkarze. Urazy najczęściej dotyczą kończyn dolnych, z czego większość to stłuczenia i urazy mięśniowe. Postuluje się poszukiwanie rozwiązań prewencyjnych chroniących zawodników przed urazami. | nauki o kulturze fizycznej |
Czy tylko powierzchowny tokenizm? Sytuacja ludności rdzennej w Kanadzie po wyborach parlamentarnych w Kanadzie w 2015 roku Już pierwsze decyzje nowo wybranego premiera Justina Trudeau dotyczące składu jego gabinetu odzwierciedlały to, w jaki sposób zamierza on prowadzić swoją politykę względem mniejszości zamieszkujących teren Kanady. Znaleźli się w nim emigranci w pierwszym pokoleniu, sikhowie w turbanach, przedstawiciele Pierwszych Narodów Kanady, niepełnosprawni. Zachowano też w nim idealny parytet płci. Oczywiście, można krytykować takie działania jako powierzchowny tokenizm, który nie rozwiązuje problemów, a jest jedynie praktyką symbolicznych starań na rzecz włączania przedstawicieli grup zdominowanych w struktury instytucjonalne by wytworzyć wrażenie otwartości i tolerancji. Jednak jak można przypuszczać zmiany proponowane przez rząd Trudeau to realna zmiana ideologiczna, ponieważ na samą edukację rdzennej ludności Kanady, która do lat 90 XX wieku uczyła się w systemie IRS (szkół rezydencjalnych), przeznaczono w budżecie na rok 2016 ponad siedem miliardów dolarów. | pedagogika |
Model synchronizacji danych systemów mobilnych dostępnych w ramach usług cloud computing Synchronizacja danych, zwłaszcza w dobie nabierającej coraz większego znaczenia technologii cloud computing, odgrywa coraz większą rolę. Równocześnie można zaobserwować coraz większą ilość urządzeń mobilnych, która sięga obecnie zawrotnej liczby miliardów urządzeń na całym świecie. Z uwagi na potrzeby użytkowników, które ewoluują w kierunku absorbcji różnorodnych informacji potrzebnych w pracy, rozrywce, życiu prywatnym, coraz bardziej istotny jawi się problem zapewnienia zgodności danych obecnych na urządzeniu użytkownika z danymi dostępnymi w ramach różnych usług oferowanych w modelu cloud computing. W artykule podjęto próbę opisania różnorodnych aspektów wymiany danych na styku urządzenia mobilne - usługi cloud computing. Przedstawiono: wyzwania komunikacji mobilnej, kryteria jakości wymiany danych mobilnych, wymieniono modele i zasady synchronizacji danych. W dalszej części przedstawiono modelową koncepcję synchronizacji danych w modelu cloud computing. | informatyka |